Mesnevi şerh, tahirul mevlevi 08 (6 351 7 732 nl beytler) by SELÇUK

M E V L A N A C E L A L U D D IN -I R U M İ

MESNEVİ T e rc c m cv eŞ e rh e d e n T Â H İR -U L -M E V L E V İ

CİLT : 2 KİTAP: 3

ŞA M İL Y A Y IN E V İ . K l o d f a r e r C a d . N o . 8 T ü r b e - I S T A N B U L T e l . : 2 8 4 0 51

Tâhir’ül Mevlevî (d. 13.09.1877 - ö. 20.06.1951) Şair, yazar, Mevlevî Dedesi, mutasavvıf, müderris, mesnevt-hân, gazeteci, ve edebiyat tarihçisi.

، »■

Osmanlının yetiştirdiği son dönemin en renkli kişiliklerinden birisi olup, Osmanlı ile Cumhuriyet nesilleri arasında adeta bir kültür köprüsü vazifesini görmüş âbide şahsiyetlerimizdendir.

]

٠ .

• Hz. Mevlânâ’nın Mesnevîsine merhûm Tâhirü'l-Mevlevî kadar güzel yaklaşan ve anlatan olmamıştır. • Ömrünü Hz.Mevlânâ’nın düstûrlarına bağlı kalarak yaşamış, Mesnevîye nüfûz etmiş bir âşıktır. • O, Mesnevî’yi bilen, yaşayandır. Onun elinde Mesnevî, Kur'ân ve sünnetin aynasıdır. Ona göre Mesnevî, Kur'ân’ın içi ve özüdür. • Mesnevî’nin güzelliklerine, inceliklerine bu şerh ile daha bir farkına varacak Mesnevî’yi tekrar tekrar okuyacaksınız. • Mesnevî’yi kanalından şaşmadan, şaşırtmadan Müslümâna sunan sağlam bir kaynaktır. Ehl-i Sünnet akîdesinde Mevlânâ’yı öğrenmek isteyenlerin okuyacağı bir Mesnevî’dir. • Tâhirü'l-Mevlevî’nin ömrü kifâyet etmediği eksik kısımları talebesi Şefik Can (d.1909- ö.2005) tamamlamıştır.

Sayfa Peygamber al.lir mi'ınâfıkları lokzıb ve İnkört üzerine sahabeden birinin *Rasfılullah niçin settarlık etmiypr da bunların ayıblarını yüzlerine vuruyor« diye d ü ş ü n m e s i............................... 871 66 Kaybolmuş devesini arayan ve herkese onu soran kimsenin kıssası 873 70 Muhtelif mezhebler arasında tereddüde uğramak ve hepsinden ayrılıp halâs bulmak .................................................................... 88171 Kendinde bulunan hayır ve şerrin meydana çıkması İçin her şeyin imtihan e d i l m e s i .................................................. . . . . 887 7 4 1 ‫أ ذ آ ؛ ؛ة ؛‬ . 89^ 78

Bir diğeri korksun diye, Oguz Türklerinin birini dldltrmeye kasıdlai'i ............................................................... . . . . 918 8 7 Enbiyâ ve Evüyâ'nın varlığına karşı kendini beğenenlerin ve klifrân-ı nimette bulunanların hâli . . . ........................... 9il89 ‫؛‬ ihtiyar bir adamııı hastalıklardan hekime şikâyet etmesi, hekimin de ona cevab vern'.esi . . . . ...................... .... . - . . '.:'.93 Cuha ile babasının eenâzesi muinde feryad eder, çocugıın kıssası 9 6 ‫أ؛‬:‫اا؛‬ Yunus al.ın balıktan kurtuluşunun sebebi ve Ruh'un nefisken halâsı 9 8 (‫)؛‬:٠ Bir çocuğun iri yari bir heriften korkması, o herifin de: “Yavrum korkma ki ben nâmerdim» d e m e s i .............................................941. 101 Bir ok atanın ve onun ormandan giden b.r süvariden korkmasının hikâvesi .................................... . . . . .................. " 942 102 Bir bedevinin çuvala kum doldurması ve bir feylesofun onu levm e t m e s i ...................................................................................................946 104 İbrahim bin Edhem.in deniz kenarındaki kerameti .................. 953 107 Gaybı gören nur ile arifin hislerinin mühevver olması . . . . 961 111 Bir yabancının bir şeyhin aleyhinde bulunması ve şeyhin müridinin ona cevab vermesi ............................................. 977 119 İbrahim Edhenvin deniz kenarındaki kıssasının bakivyesi . ٠ . 938 125 ' Bir şahsın Allah beni günah sebebiyle muaheze etmiyor demesi ve ٦ 128 Şuayb aleyhisselâm’ın or.a cevab v e r m e s i ................................... 995٠ O yabancı adamın şeyhi ayıplaması kıssasının bakivyesi . . . . 1004 133 fl Aişe Radiyallahii anha’nın Hz. Peygamber al.a -Sen her yerde seccâdesiz namaz kılıyorsun, nasıl oluyor» d e m e s i .........................1010 136 II E‫؛‬r farenin, bir devenin yularından tutup çekmesi ve bundan dolayı 137 kendi kendine gururlanması ........................................................1013 142 Gemide hırsızlıkla ittiham edilen dervişin k e ra m e tle ri.................... 1023 I" Dervişlerin diğer bir derviş İçin, şeyhin huzurunda çok söylüyor 146 diye kınayıp takbih e t m e l e r i ........................................................ 1030 Hakkında şikâyet edilen dervişin, şeyhe özür beyan etmesi . . 1035 148 1‫؛‬ -

«KAMIŞTAN ATA BİNMİŞ OLAN 0 BÜYÜK ADAMI SÖYLETMEK VE HÂLİNİ DAHA İYİ ANLAMAK İÇİN SÂİL.İN ONU LAKIRDIYA TUTMASI. .6 3 5 1 ‫ﻛﻞ آض ﺑﻤﺘﻐﺲ‬٠ ‫ن ﻃﺎل‬٠ ‫ﻛ ﻔ ﺖ‬

‫ ن ﻣﺮران ﻓﺮس‬١ ‫ رﻟﻰ‬.‫ ى ﺳﺮار‬١ “O tâ.ib dedi ki‫ ؛‬Ey kamışa biıımiş olan; Bir an İçin olsun atim bu tarafa sür .» 6352

‫ ﻫﻲ زور ﺑﻤﻮ‬۵ ‫و‬١ ‫راﻧﺪ ر ى‬ ٠

‫ ن ﺑﺲ ﻟﻤﻮ ﺳﻔ ﺖ و ﺗﻨﻪ ﺧﻮ‬٠ ‫ﻫ ﻤﺎ‬

«MeczUb, sâiJ'în yanma geldi ve dedi ki: çabuk sbyle ki bizim at, ziyâdesiyle huysuzdur.. 6353

‫رﻟﻤﻮ ﻧ ﻜ ﻮ د زوداش‬٠‫ ا ﺗ ﻜ ﺪ‬٠ ‫ و ئ;ى‬١‫ اﻳﺪ‬f

*. ‫ ى‬٠‫ار‬

‫از ﺟﻪ ى‬

*Sana çifte atmasın, ‫ ؟‬abuk ol, ne soracaksan açıkça söyle.» 745

0359

‫ ذ ر اً ' د ﻗ ﻜ ﺪ‬r

١‫ ا ; ا‬٠

‫ك ﺑ ﺘ ﻰ ر ﻧﺨﺮى ا ا د‬ «Yolumdan çekil k ‫ ؛‬atim sana çifte atmasın. Atacak olursa düşersin ve ilelebcd kalkamazsın .» 6360 ‫ د ؛ ا ن‬/ ‫ ا ن‬٠;‫ د‬٠1 ‫ د‬٠ '١‫ﺛ ﺦ ر‬

‫و اوراﺟﻮان‬٠ ‫ئ‬ ‫ا ر ت زد ار‬ «Şeylı, atını çocukların arasma doğru sürdü. Süâl soran gene ise tekrar seslendi.»

O lla

6361

‫ ن‬١‫ ا > ﻛ ﻞ ﺗ ﺮ‬u ‫ى‬ ‫وث ﻛﺪ ق ر ﻗﺰ ن‬٠٠“ ‫ا ن ز ان‬ »Gel de bunun tefsirini söyle. Anlattığııı kadınlardan birin ‫ ؛‬İntilıâb ve tavsiye et .» ‫إ‬ ‫ﺍ‬

6362 </'> ‫ ر‬، ‫ى‬٠ ‫و وﻛﻨﻤﻞ‬٠‫راد دوى‬ ‫ اﺛﺪ زﻧﻢ ي ﻧﻰ ﺧ ﻼ س‬١ ; ‫ﻛﻞ‬ «Mcezûb onun yanına geldi ve dedi ki; kız oğlan kız temâmen senin olur, sen gamdan lıalâs bulursun.» 6303 ‫ ﺑﻮد‬.‫ﺑﻴ ﻮ‬

‫اوﻟﺪ‬

‫ﻋﻴﺎل‬

y ‫وآدى ﻧ ﻰ آ ن‬ ‫وآ ك ﻫ ﺠ ﺖ آف‬

«Yarısı senin olan dul luıdııulır. naildir.»

IIÎÇ olan da ovlfıd sâllibesi bnlu-

7.17

،!:،٠ ‫!؛‬٠ ‫ﻛ ﻎت اى ﺛﻪ ااﺟﺬان ﻋﻔﻞ و ادب‬

‫و و ت اى'ﺗﻤﺐ‬

‫ﺱ و ﺣﻪ‬

‫ﻧ ﺪ‬

‫ ﻥ ﺟﻪ‬١

ki ‫ ل‬Şahını böyle bir akli ve edeli ile ve ııe acâib fiildir?» «s a i l d e d i

1>،1

ııe zirzopluktur

‫ ة‬370

‫ﺀﺗﺎن‬٠‫; وراى ﻋﺶ ﻛ ﺮ در‬ ‫وﻻ‬٣ ‫ ﻏﻮن‬٠ ‫ در‬٧ ‫ا ئ‬

«-Sen söz söylemekte ve hikmet beyân etmekte Akl-ı Kül'lüıı ileri sindesin, ^asjl olmuş da bir güneş, delilik ‫؟؛‬inde gizlenmiş.» 6371

‫ﻣﺜﺬ'ﺀﺫﺩ‬

‫اش رأﺑﻰ‬٠ ‫أو‬

‫ ﻥ‬١ ‫ﻛﻔ ﺖ‬

‫ ﻡ ﻓﺄﻧﻰ ﻛﻨﻨ ﺪ‬:‫ﻧﺠﺮ ﺧ ﻮ‬

‫ﻥ‬

‫ا در‬٠

«öcdi ki bu çapkınlar, bir re’yde bulunulurlar. Beni kendi ‫ ؟‬. lirime kadı .nasb etmek istiyorlar .» 6373

‫ ل‬٠‫ ا ﻛﺪﺗﻨﻪ‬/ ‫ﻛﻠﺐ‬:‫دﻓﺢ م‬ ‫ب— ت ﺟ ﻮ ن ; ﻋﺎدى ﻣ ﺎ ﺣ ﺐ اﻧﻰ‬

«Defetmek istedim. Hayır .. olmaz. Senin gibi alilli ve mUtcfcnnin bir kimse yoktur dediler.» 6373 ‫ ﺣ ﺮا ﺳ ﺖ و ﺧ ﺒ ﺚ‬y ‫ د‬٠٠‫ا وح‬ ‫ ﺍ ﺫ‬٠‫ﺣ ﺪ‬

‫ب‬

f ‫م از ﳌﻮ ﺩﺭ ﻧﻀﺎ‬

‫ﻛﺎ‬

«Sen dururken senin kadar olmayan bir liimsenin kazâdan lıahset. mesi ve büküm vermesi haramdır ve habisdir dediler. 743

<;.٠‫ ا‬78 ‫را ا ﻣﺪ ف ر س‬٠‫داﻧﺘﻰ ﻣﻦ ﺟﻮ‬ ‫ﻭ رر ض‬

‫ﻳ ﺖ‬

liV ‫ ن‬١

«Benim ilmim; cevherdir, araz delildir ve herhiri bir garaz.،، pahasi «.olamaz -Malum ya cevher, esas ve maddedir. Araz ise onun sıfatıdır ve onun Ja kâimdir. Meselâ giil ‫ ؟‬İ‫ ؟‬egi bir cevherdir, kokusu onun arazidir ki gUl olmayınca kokusu da olmaz. Burada 0 meczûb lisânından deniliyor ki ‫؛‬ «Benim ilmim, cevher gibi esaslı bir ilimdir, öyle bir takını kimselerin garazı husUle gelmek İçin âlet ve p^hâ olamaz.» 6379

‫ ن ى;و;م‬٠ ‫ ر و د و‬٠ ‫ر( ز ى‬ «Ben şeker ma'deni ve ‫ ؛‬eker kamışlığı gibiyim ki ‫ ؛‬-ekerim kendim «.den lıâsıl olur, ondan ancak ben istifâde ederim EİIİİ olmayanlara ondan tattırm am . 6380 ‫ ن‬I ‫ ت‬-.‫ﺗﻠﻢ ﺗﻘﻠﺒﺪ ى وﺗ ﻌﻠ ﺐ‬

‫ع دارد ﻓﺌﺎن‬٠: ‫ﻛﺰ ﻳﻨﻮر م‬ «Dinleyenin nefretinden müteessir olup fiğân eden kimsenin ilmi, talim vc teallümle elde edilmiş taklidi bir ilimdir.»

Y ân î: «Biz ona indimizden bir ilim öğrettik‫ »؛‬mazhariyetinde bulunanlar ise halkm rağbet, yâhud adem.‫ ؛‬rağbetinden müteessir olmazlar, ilimlerinden istifâde etmek isteyenler bulunmazsa bile kendileri mdst،’fid olurlar.

1‫ )ﺍ‬Sûrei K 'Jıf : 65.

٦٠١١

1‫؛‬:‫ا‬81

‫ ﻳﻮد‬٠‫رش ر‬,‘ ‫ت‬-‫—وش دا‬6 ‫> ﻝ‬: ‫ود‬،‫ ى‬٠ ‫دى‬٠- ‫ات‬٠‫ دران ‘اا‬,; ٠ «talibin sa 0.‫ ؛‬ı tarafına gi'r٤‫؛‬، ٠ k>ı،ro e ‫ﺍ'ﺍﺍﺍ‬٢ ‫ﺃ‬ ‫ ﺃ‬olmadığındın

‫ﺍ‬،,‫ﺍ‬.\'‫ﻝ‬ '‫ ﺍ‬،.V

cismâniyyct karanlıklarında uğraşır durur .« ‫ة ﻻ‬8‫ة‬ ‫ خ;د‬٠ ‫ ش ر ﺑ ﻬ ﺪ ر‬٠‫ﺧﺪا‬

‫ة‬

‫ ﺀ ن ا;د‬/ ٠‫ وﺛﻰ وﺟﻮز‬٠ ‫ﺀدا ذ‬٠‫ر‬ “٠ ı Hali, ona aklidan l i r kana،! verirse fı'.rc(Eğer Ceaâ١‫تﺀ‬ ‫ااا أ»اذ‬٠ 1‫؛‬1، ».oymaktan kurtulur ve kuşlar gibi uçar

C38C ‫ور'ﻣﺤﻮد ر ﺗ ﺎ د ذ ر ﺧﺎﻟﻦ‬ ‫ذئ‬١‫لﺀ‬٠ ٠‫'ا ا ب از رض را‬ «Eğer o mânevî kauııtlı arayıp bulamazsa me.yûs olarak toprak altında kalır.”

semâlara .

Mcsn.vi.nin birinci cildinde Hazret-، Mevtana der lii : «Nahiv ‫ا'إ‬1‫ا!اا‬ lerindcn biri, bir gemiye bindi ve kaptana : Nahiv okudun mu'.' diye ‫اااا‬ du. Kaptan okumadığını söyleyince: öm rünün yarısı heder olmıış! diye onu istihfaf etti. Sonra kaptan da : Hoca, yüzme bilir illisin? Sililinde 1)11. Juııdıı. N ahvi: Eilmetn, deyince kaptan : Ömrünün bütünü heder olıııiı Çünki fırtına ‫!؟‬kacak, gemi batacak, sen de boğulacaksın mukabelesin de bulundu.» İşte ilimlerin bazıları, nahiv âliminin ilmi gibidir ki boğulmaktan kurtaramaz. Bâzılai'1 da kaptanın yiizme bilmesi gibidir ki sâhibiııl fır tına dalj;alarından halâs eder. Onun içitı ilim 1(‫ا‬.١‫ ااا‬olanlar, ınâlûmât I beçeriyye içinden faydalı ve sâhibine k:ır‫؟‬ı halaskar olacak ilmi 1<1،'!‫ا‬1‫ا‬ etmelidir. «:187 ‫ﻣﺎ'ذ ود‬. ‫ﻫﻠﻢ ﻛﺬﺗﺎرى^ آن‬ ‫ د‬١‫ﺧﻢ روى ﺧﺮداران إ‬٠'‫ا‬ «Söze ı١ ١ üt،٠ ‫؛‬ıllik ve ruhsuz olan ilindi r. nıü١٠i‘r،loıln, yfun: dinleyicileriıı yüzüne âşıktır.» K: 48

7811

633ü

‫آاى ﻣﻦ ﺣﻤﺄن ﻧﺮاﺑﺎﻹل‬٠ .‫ﺟ ﻮ'ذ‬ ‫ ب ﺣﺎﻧﻮ‬- ‫ا ى ﺧﻮد ﺧﻮرم ك‬.' ‫ﺧﻮن‬ «Benim diyetim, Cenâb-1 Zülcelâlin cemâlini» müşahedesidir. Kemli diyetimi yiyiyorum ki helâl bir kazançtır.» Bir Hadis-i Kudside : «Beni kim severse om, Öldürürüm. Ben birini öldürürsem onun diyeti bana âiddir. Her kimin diyeti bana i'ıid olursa ben onun diyeti olurum.» buyurulmuştur. 0391 Jr

‫ا‬/‫ ا‬٢ ‫ﻞ‬ ‫ان ورداران ﻣﻐ‬

‫ ﻣﺜ ﺖ ﻛﻞ‬.‫رى ﻛﻨﺪﻳﺚ‬١‫ﺑﻪ ﺧﺮﺋﺪ‬ «Ey sâlik; bu mü‫؛؛‬is müşterileri, yânî; scntlcn feyz bekleyenleri 1‫اا‬٠ rak. Bir avu ‫ ؟ ؟‬amur ne iştirâ edebilir?» 6392 ‫و‬۴١ ‫ر‬j

‫ﺤﺰ‬ ‫ﻣ‬١ ‫ﺨﺮر ﻛﻠﺮ‬ ‫ﻛﺪ ﻣ‬

‫ذا ذك ﻛ ﻞ و وا ر ت ﺑﺎﺛﻢ ﻧﺮد رو‬ «Çamur yeme, ‫؟‬ainur satm alma ve ‫؟‬amur arama. Çünki çamur yi. yenin dâin١â benzi sari olur.» 0393

‫ﺍ دأﺀا ﺑﺎش وا ن‬٠ ‫ﺩﻝ ﲦﻮﺭ‬ ‫ﺍﺕﺟﻮن ارﻏﻮان‬٠‫ ﺭ‬٠‫ﳏﱃ ﺝ‬٠ ‫ز‬١ «Gönül ye, yânî; kalbe doğan füyüzât ile gidâlan ki dâimâ gene kil. insin ve Tceclli.i ilâhiyyeden çehren erguvan çiçeği gibi olsını.» 8 3 .4

‫ارب ا ن ﺗﻔﺜﺘﻰ ! * ﺣﺪ ﻛﺎر ﻣﺎﺳﺖ‬ ‫ ﺕ‬-‫ >ﺍ‬- ‫ﻭ ﺩ ﺭﺍ ﻭﻭﺩ‬

‫ ﺍ ﺏ ﺗﻮ ﻟ ﻌ ﻒ‬٠‫ﻝ‬

«‫ااا‬١‫ واااﺀ ﻷاا‬.verişteki ini ،lısân, lılzlııı kudretlin.« dahilinde değildir Seıılıı Öldürdüğün liir âşıkın ıllyetl ‫اا‬1‫ ااااا؛ا‬dil ilil, I lıtıll Iilıııııgıı lâyıktır .» 755

ortî.s ‫ﺗﻤﻞ را را اى ﻭﺩﻭﺩ‬٠ ‫ا مذﻳﻦ‬ ‫ ل ; ﻧﺬ ود‬٠‫ را د ﺟﺰك أع‬S Ey vcdûd », ‫ل‬-‫ة‬،،‫ ؛ إ‬nıalıU'ıkâtına kar ‫ ؛‬ı ıııııbabbctli ٠ >‫أا‬،‫ اا‬،'١1‫ اا‬1‫ ؛ا‬ikiyle a ğ ır bil- k ‫؛‬l ‫<؛‬J‫ ؛‬sen jjj fa::l v e k e r e m in d e n b a ‫ ؛‬k a k il)، a ç a b ilir ?»

639 ‫)؛‬

‫ داﻳ ﻢ‬/ ;

‫ و ى‬- ‫*ارﺧﻮد‬

‫ا ﺗﺎز دآﻛﺰ‬٠ ‫ و ل از‬٠ ‫ﺑﻮن‬ «Biz, kendimizden seçer, senin tarafına ‫)ا‬:çeviririz, t.'iin «.Jıizdeıı dalla y âkınsın

١5‫؛‬،‫؛‬

,*،sen iliz

K uı.in-1 K erim de :

,Yûnî

: « B iz i n s a n a ş a lı

damarından daba yakını?.’» buyurıılınuçdıır

Evet, Hakkin insana bir yakınlığı vardır. Fakat bil yakıııbk , ،1:1 1'1sim arasındaki kurbiyyet gibi debidir. K . .‫؛‬. im İiazrct-İ Mevl;'ı[‫;؛‬١dı.ı. I‫؛‬، . Nı'ısın Rabbi olan AİJailin, nf.sın 1’ûhuna bir yakınlığı vardır. Fnlıııl 1,11 yakınlık, bili keyfiyettir ve bi!;'ı fcıyâsdır.» Y;'‫؛‬ni; nasıl oldıığıı bilinemez V.' ilil’ şe.vc kıyâs edilemez . ١':ı'ınns Ernre'nin b"0V?.‫؟‬a?î J٦îc r ‫!؛‬fij/Î kendinde ara Kuditstc, Melekede, Ilacta (‫؛‬fd،e٠ ‫؛‬١٠. demesi bil itib:‘ır iledir . F a k a t : 6400

‫دوو‬

‫د و رﻳ ﻢ‬

S : ‫أ ﺑ ﻴ ﻦ زد‬

‫ور‬٠ ' ‫رس‬, ٠ ‫ل‬٠ ‫درﺑﻴﻦ 'ال‬ «‫أو‬٠ ٠ ‫ا‬١‫ا‬٠ ‫*أ‬٠ ‫ ا‬ız ،i llide ' ' ' 1‫ ا‬: ‫ اا ؛‬b i z e ı ı f ı r

k ، î ' i ı n l ٠f:ı ، e ı ı v i r

1.1

•‫؛‬،k e l K .f

ilil:ilil kadar yakıııkeıı, biz ÇI.I، Iiz،ı٠ ,:، ‫ ؛‬l i d e r .»

7ft7

‫زو‬١‫ د‬٠ً‫اﻻ ا‬٠٠‫ ه ز‬٠‫ا ﺛ ﺖ ار‬ ‫ﻣﺮود ﺳﺎ)ب ﻛ ﺖ ﻫﻤﺤﺮﺟﻮ‬ .Dil denilen bir et parçasından hikmet selleri, nehirler gibi a k a n

6405

‫ ﺋﻰﺗﻢ 'اﻣﺘﻰ ﻛﻮﺷﻮاﺳﺖ‬١‫ رر‬٠. ‫ﻣﺮى‬ ‫ا ﺻﺎغ ﺟﺎن ﻣﻴﻮش ﻫﻮﻧﻬﺎﺳﺖ‬ «Adî knlak olan b ir delik vSsıtasiyJc ru h b a lin a k a d a r İdrâk \ ٠4٠١ ١uur m eyveleri gider..

6406 ‫ وﺳﺖ‬١ ‫ ﻧ ﺮ ﺀ‬ı٣v ‫ ﺑﺎﻟﻢ‬٠١‫ﺷﺎص‬

‫ﻟﻢ ﻓﺮع ا و ت‬١‫ﻧﻠﺢ و ﺑﻮط'ﻣﺎى ﺀ‬ "Ruhlar ‫ اال „اﺟﻪ}ا‬c a d d e s i, İHidunlar, onun fcr'idJr .»

H a k k in

şcriutıdır 1 ‫'؛ ؛‬d e m d e k i ha٠ ٠ l‫؛‬٠ r ١ ،'

fi‘107 ‫ ى ل و ﺳﺮج—ﻣﺊ ﺣ ﻮﺋ ﻰ آ ﻓ ﺖ و ا ن‬١

‫ار ﺧﻮان‬٣ ‫ااﻻ‬١‫ﻣﺤﺬ‬٠ ‫زود ﺗﺠﺮى‬ ٠Ila ‫ ؛‬lu£u ,١ve hakikatin asil ve ka.vnı،‫؛؛‬yle kulaca akse،ı dil vı١sı،a١. ٠ l٠ ١ r ve oradan ean 1‫ا‬:،‫ ﻻاااة‬kadar f‫؛؟‬de٠ . ‫ ا؛‬1‫آ‬،‫اأ‬، ١ ٠ ٠ ،١rdur. l ve،‫؛‬îi'ıonalc.١ 'h ‫ﻣﺎد ا‬٠ ‫ااﻻ‬٠ ‫ﺖ‬ ‫ن ﻧﺤ‬٠‫اﻻﺀ'ﻟﺔ ر ' ا و‬،‫ أ‬oku.“ ٤ ١ ٠ ٠ ١ ٠ ١ ٠ ، bahçelerinin a‫؛؛‬a‫ ؟‬ları altından fular akdini l(ur'‫؛‬،.ıı'ın mille yerlerinde beyân buyurulmuçtur. 0 .ular, dibinden aktıkları u٥aç٠1.11,1... İI.II llıyâ ettlft، ,‫ل‬11‫ل‬،‫ ا‬kulak vâsıtasiyle kalbe vâîlil ulan kollmAt ı (IİİJU ،،.٠ ٠ ' k.ıll.l feyzyflb eder, 7 .’٠‫اأ‬

0413

‫رو;ﻓﺘﻢ اذ دل ادو ت‬ ‫ت‬-‫رودﻧﻰ ة ارﻧﻰ ﺣﻖ واﻃﺎ‬ « Hak VC b â t ı l ı

ayird

ed en bu

‫ل‬١ ‫ﻵا‬-‫ ا‬gönül

p e n c e r e le r in d e n

p a r la d ı,

Gönülden giinüle yol vardır derlei'. Nitekim III. Sultan Munıd'ın ‫ا؛ﺀ‬٠ dimelerinden rlubbiya kedinin ‫ ؛‬öyle bir beyti vardır :

Elbette ‫؛ةأﻟﻢ ﻟﻤﺄة‬,‫ ة?ﺀبﺀ؛??إ‬o yârın haberi var Lilkalbi mincllzalbi ilelhalbi sebil 6414 ‫ﻧﻤﺖ إ ﻧ ﻚ ﺑﺎدم أ ﻣﺪ ا ى ر~رل‬.‫م‬ ‫ ﻛﻔﺘﻪ ام ﻣﻦ ﺑﻮاﻳﻌﻨﻮ ن‬6 ‫آ ن ﻟ ﻂ‬ «Ya Resûlallalı; fiizûlilik edip eylediğim di‫؛‬â ‫ ؟‬ilildi hatırının geldi." 6415

‫ ك ﻓﺎر ﻛﺘﺎ ﻫﺎ ن ﻣﻴﺌﺪم‬٠‫ﺟﻮن‬

‫ د ت و ﻳﺎف ﻋﻲ;دم‬Cif ‫رﻧ ﻪ‬ «Bir ‫ ؟‬ok günâha girmiştim, günah dalgaları arasında yüzüyordum .« 6416 ‫ ; ~;د‬A ‫از 'و ﺀردد و ﻋﻨﺪى‬ ‫د‬٠ ‫ﺛﺪ‬ «Günahkârların erişiyordu...

.٠٣‫؛‬

‫ا'را از ﻋﻨﺎب‬٠٠‫ﻣﺢ‬

şiddetli az،١ba uğrayacakların» ililir senden telidid 6417 ‫ﺗﻜﺊﺀا و ﺣﺎرا دود‬٠ ‫ ﻝ‬٠‫ د*ا‬٠ ‫ ذ و د‬٢ ‫ ﺑﻮد و ذﻋﺎأ ا‬٠‫د ﻣﺤﻚ‬

"٩١uz٠l,ırilı oluyordum, fal،»t çı.ırr yukiıı tıliluyordu «...

‫ »'ا‬٠‫ ًا‬. .Nİnuub. ٠٠‫؛!؛‬,٠‫ ؛‬.di

7<il

anlatmak İçin söylediğim şeyleri yazmışlar, bâzıları ise bu kıssanın asil olmadığım kaydetmişlerdir. H azret! Mevlânâmn onlardan bahsetmesi, vak'anın tahkiki İ‫؟‬in deraidir. Azâb-1 âliiretin şiddetini, ona nisbetle Dünyâ azâbının hafifliğini anlatmak içindir. Evet, Ilârût ile Mârût. girdikleri günâhın azâbını Dün yâda çekmek istediler ve 0 yolda Allaha yalvardılar.

. 421

‫ ص‬٠ ‫ >ﺗﺎ ؛ ئ‬1 ‫اﻃﺎب‬‫ د‬:‫ﺗﺮو د‬.’١ ‫ د و ﺀ ﻧ ﻞ وي‬٠'‫إر‬

dLi. ‫!؛؛‬liret azaljıııı hnratia çeksinler, (,’‫؛؛‬eki onlar, sağlam ‫؛‬،kil vo ş ‫؛‬١ ٠ ' ııı £‫(؛‬٠ ، idiler.. 6422 ‫ﺑ ﻚ ﻛﺮدد و ﻧﺘﺒﺎ ﻯ ﺣ ﻮ ﺵ رد‬

‫ ﺗﺶ ر ﻟﺞ دور‬٦ ‫ ز‬٠‫ل'ز ﺑﺎﺷﻞ‬،■“ ٠‫ أ'ﻻ‬.yaptılar ve yerinde hareket ettiler. Duman zahmeti ateşe nis kelle elhctte hafifdir .. 6423 ‫ ا ن‬٠‫ ف ر ع آ ن ج‬٠‫ﺣﺪ ﻧﺎ ر د و‬

‫ ﺑﺎﺛ ﺪ ر ع د ب ﺑ ﺶ آ ن‬J r ٠،‫؛‬l٠ Ur cihânııı yân ‫ ;؛‬Â hîrctiî azâbındaki ‫ ؛؛‬dilet ta'l-îf ve tavsif edile , »٠٠*. ٠٠»،! knr‫؟‬ı Dünyâ zahmet ve meşakkati İıafif kalır .»

6424 x i * ‫ﺟﻬﺎﺩﻯ‬

‫ ﺫﻱ‬1 ‫ ﻑ‬٠‫ﺥ‬

‫ﺍﻯ‬

‫رﺑﺪ ن زﺟﺮ ى و ﺩﺍ ﺩ ﻯ ﻣ ﺠ ﺪ‬ "N o ‫ ااااا‬٠,٧ ٠ ٠ k i m s e y e k ، n . ü e â h e d c e i l e r VO i l e d e n e » e e r v e ‫ أ ا‬٠ ‫ا‬,‫ اا‬1،1،‫اال‬ . . . m r h l e ‫ ا اااﻻا‬١|‫ا‬،|‫ ا‬e l m e k

٠ ‫اأﺀ‬٠‫ ؛‬l,! r «.!،"ilet « J J s le r lr d e ,"

7(‫ا‬:‫ا‬

«130 y

‫رؤى‬

‫ ش ﻟ ﺪ م ؛~ون‬. /

y ‫رﺑﻦ رى‬،.'. ‫ وى‬L ? z '> ‫اى‬ “Ey vcchi münevver vc r،üi١ oârek nûrâıû ccniiitilli gOrscydim.»

‫ﺍ;ﺫﺍ»ﺍ‬

Peygamber-. Ekber; senin ٠ ٠

«431 ‫ ﻟ ﺨﺎ ; ى‬٠ ‫ د م ن‬٩ ‫ ﺷﺪم اذ‬،/

‫و‬٠ ‫ض‬ ‫ ان‬٠‫ردﺑﻢ ﺛﺎﺀا‬

«Varlık kaydından tcrnamiylc kurtulacak, y‫؛‬،.iilip gidecektim Lutî-i te .‫؛؛‬r،finle bana 5‫!ةااة‬١ ٠ bir tesellide bıılnnduı .» «432

‫_ا‬ ‫ﻣﻜﺎ‬٠‫ش ان دا دك‬ ٠ ‫تر‬ ‫ذذ‬ ‫ن‬, ‫ﻳﻎو‬٠ ‫ذ‬١ '‫ﺷﺮ‬ ‫ﻵ‬ ‫>و‬y ‫ﺶ‬ ‫رﻣ‬ ٠<Alcyh ‫ ؛‬sscl‫؛‬١t Efendimiz buyıu-dıı lii : etme , ١٦‫ ؛‬vUcûdunıı ،cnıcJiıifJc،‫ ؛‬koparma .»

‫؛؟‬:١!‫؛؛) ﺍﺍﺍ؛‬,

bil ‫ ﺍ‬1‫ ﺫ؛'؛‬٠١، .bir daJii

« 433 ‫ىﻣﻮر ﻧﺰد‬ ‫ىا‬ ‫ﻹأاتدار‬

‫ص‬

‫اﺋﺪ‬: ٠‫ﻳﻨﻴﻦ ﻛﻮ‬. ‫و‬٠‫ي آر‬١‫ﻛﺮ ح‬ «Ev zaîî karınca, scııin ‫ا‬١ ٠ ‫ئ‬،‫؛‬.katin ١ 'C tebammiiliin var ki üzerine ١i oJan hastalığın konulm asın . istiyorsun،biiyle yüksek bir dağ gi .‫»؛‬ « 434

‫ ﺗ ﻄﺎﻧ ﺔ ﻣﻦ‬٠‫ ك;دم اى‬٠‫ﻛﻔ ﺖ رو ا‬ ‫ت زن‬:‫ﻵﻻ ه‬١‫از ﺳﺮ ﺟﺎدى ؛‬ . . „ ı١ n ٠ı Jtcvnoyn،asta «.bahsetmeye tevbe ettim

selnlbi tledi k i : Su ٠: 1, ‫ ﺍ ﺍﺍﺍ ﺍ‬1،‫ ﺍﺍﺍ‬، milit îc l ‫'؛‬ıde ، ، en

ccelîld : Cclftdet, yi'ıni; kendini kuvvetli’1' ٠ ‫أ‬، ، » 1‫اااا‬, ‫|ااا‬٠ ١ ı„,,adır،n١ Ân. ‫ﺀ‬ . '‫ 'ا‬٧ ‫! اا‬bn.1 Fi'ırız koddesnllalıi‫ ؛‬slrrahû ‫ل‬ ‫(اا‬ < ‫؛‬ 1‫ﻣﺎ'اا‬،‫ﺀ‬ ،.'،‫ا‬٧ \٠ ‫ اا‬l،,'dd٠ .٠ indw,d٠ î 7‫ا‬1‫ا‬

6436

‫ ىﺋ ﻮآ ه ا د‬٠‫ذوم ر' ى را‬ ‫ اﻧﺪ‬.‫ >ﻝ ﺍﻧﺪﺭﰷﻡ اول ﺑﻮد‬I Mazret-i Mûsâ.ın kavmi, Tî'Jı sahrâsında yürürler, akşanı» 0 ‫اا‬،‫اأااا‬ kendiler‫« ؛«؛‬.kalktıklar, menzilde bulurlardı Ve derlerdi k i : 6437 ;‫ ﻣﺮو; اً و د را ح‬٠‫ا ﻳ ﻬ ﺎ ر‬ ‫ ذذل ا ﺳﺮ‬٠ ‫ﻫﻤﺠﺂن در اول‬ «Yıllarca y .l yürüyoruz, niliâyet Jlk menzilde esir kaldı،'iı«ız، gürüyoruz.» 643S

‫ ى‬٠‫ ﺧ ﻰ ﺋ ﺎ‬١‫ و س زﻣﺎر‬. ‫د ل‬ ‫ ﺛ ﻢ ا؛ا ن ا ﻣﺪى‬٠‫ا ن ر‬

‫آﺧﺮ‬

«E‫ج‬er Rlüsâuın günlü bizden râz ‫ ؛‬,olsaydı, biterdi .»

bu yol elbette tükenir

643٥ ‫و ر ﻛ ﻞ رزار ﺑﻮدى اد زﻣﺎ‬ ‫ ا‬٠‫ةوان م‬٠ ‫ ى ر ﺑ ﺪ ى ﺑ ﺢ ﻣﺎن‬٠

“Egcr o güııül, bizden temâmiyle soSuıııu? ve kırılmış olsaydı, ıııiıl. ٠)٠-‫ ؛‬semâviyy. yılııi; bıldırcın kuşu ilc kıulret lıelvası 1.İZC ııasıl ın.ızil olurdu?» 6440 ‫ﻫﻬﺎ ﺟ ﻮ ا ن ﺛﺪى‬٠‫ ﺣﺪ‬S '■- ‫ذ‬

‫ دان ﻣﺎن ادن ﺟﺎن دد ى‬٠ ‫دا‬ «Kez‫؛‬، IMÛ..1.I bize tcıuümiyle kırılınız lîilıınş،t.١'ilı 1.‫ ا‬.٠‫اااا اااا‬١‫ ا‬.kayıııık 1 lıır ‫ ؟‬ıkıır, ve ilil IJemftu çülıle rı'ılııııııuzn ‫اااا‬١‫ا‬1 0‫ااا‬،‫ ااا‬veılııll”. 7.17

٤i ٠

Y ânî; «İkiniz de Fir’avni îmâna da’vet etmeye ‫؟‬,, idin ki O, tcbcnsiıuı “Ben sizin yüksek tannnızım!” diyecek kadar azgınlaştı. Fakat O'i.a yu muşak söz söyleyin, nezaketle hitâb eyleyin.» diye emir verilmiş; Re. sûlullah Sallallâhü Aleyhi Vesellem Efendimize ise ٠

Y ânı: «Ey Peygamber.i Ekber! Kâfirlere ve münafıklara kar.sı cilu.ul et ve onlara sert sözler söyle7, buyurulmuştur. Şu sözleri söyleyen hasta sehâbî, kendini çölde kalmış Beni İsrail». benzeterek, Hazret-i Peygamber Sallâllahıı Aleyhi Vesellem Efendimizi, idâre-i kelâm ediyor, bunun sebebini de şöyle izah ediyordu : 141 ‫ان‬

.‫م‬

‫ز‬.١‫ت‬٠ ٠ ‫ﻣﺪح ﺣﺎﺿﺮ و ﺣﺲ‬ ‫ﻣﺤﺎرم ق'ﺳﺪ ﺑ ﻴ ﻦ‬٠ ‫ام ﻣﻮ س‬

« M e d h -İ lıâ z ır , y â n î;

b ir in i y ü z ü n e k a r ş ı m e d l i e t m e k

ş e r 'a n m e m ııû d u r . O n d a n

d o la y ı M û s â m n a d im

v a lış c ttir

k a s d e n z ik r e d iy o r u m .»

Hadis-i Şerifte : «Hulııskârlık İçin medhiye söyleyenlerin ve kaside okuyanların yüzüne toprak saçııı» buyurulmuştur. İşte bu 1'Iadîs dolayi" siyle 0 hasta sehâbî, yâ Resfılâllah: sen şöyle balîm ve şöyle kerîmsin demiyor da Mûsâ şöyle idi Mûsâ böyle idi diyordu. K ilit

‫روا داودة ض‬

‫رﺳﻚ‬٠،‫ور‬

‫ ن‬٠‫ ز ﻫ ﺞ‬١‫ﻷش ذ ا د اً د د م‬ . Yoksa senin lııızılrııııda nievcfıd olmayan I,،rindim, yı'ııı‫؛‬: Mfısfıdaıı Imlısetmeyl Mfısâ misil lâyık görür?» ٠ ٥ ٠«‫ه‬1‫ﺀ‬ ‫ا‬

٠7٠ N t i r i l

‫«؛‬.٠ ،

. , : ,3.

T i V ıt

Girso ‫ ش‬.‫ ل ﺣﻮ‬٠‫م و;ﺳﻮا‬-‫ﺷﺮا داا‬.‫ﺣﻮ‬ ‫ ﺑ ﺶ‬٠ ٠‫ا م اى ﺛ ﺎ‬

‫ ﻣﺘﺤﺎن‬١

«Kendimizi ve rüsvalığımızı gördük, kusurumuzu îtirâ? eyliyoruz. Ey Xııl٤ân-1 Enbiyâ; bizi fazla imtihâna çekme.» 6451 ‫ﻫﺎن‬-'

‫اى د ر را‬٠‫س‬

‫ا‬٠

‫ان‬٠‫ ى ا م و ف‬١‫ واى‬٠‫ﻣﺮد‬ «Ey kerim ve îiüsteân olan Pcyganiber-i Ekber; bizi ‫ ؟‬uk sıkıştırma heniiz gizli olan günâhlarımız meydâna çıkmasın 1,1.» 6452 ‫ ا ل و درﻛﺎن‬٣ ‫ د در‬٠ ‫د ﺣ ﺪ ى‬ ‫درﻛﺎز ى ﻳ ﺎ ل ﺣﺪم و د ر ﺧ ﻼ ل‬ »«etlin eeınâl ve kemâl hususunda hadd ü ııilıâyctin yoklur. iliz de eğrilikte ve sapıklıkta sonsuz bir hâldeyiz.» 6452

‫ ﺧﻮ ش ﺑ ﻤﺎ راى ر ﻳ ﻢ‬٠‫ﻟﻰﺣﺪى‬ ‫ﻋﺪ م“ى دﻳﻢ‬. ‫زى‬٠ ‫رك‬. » E y K csi'i I-İ E k r e m ; e c ıııâ l v e k e m â l h t ı s . s u n d a k i s o n s u z l u ğ u n u lıiziıım « t i ,‫ ا‬lılr a v u ç â s i n i n e ğ r i l i k t e k i s o n s u z lu ğ u n a h a v â l e e y le .»

6454

‫ د ا_ك ارﻣﺎن‬٠ ‫ذ‬٠‫ز‬١،‫ن‬١ ٠ ‫د اد‬١ ‫و‬ ‫ﻢو & دا‬ ‫ﺑ‬٠ ‫ﻣﺮادد‬٠ ‫ا‬,‫ا‬ bizim »ımıllr elbisemizden tel ‫اااا‬1‫اااا‬١| ‫ اا‬itiz trziııı bir bir lılllı. Iııırııl. olduk. «ııeak bir ،luvıırınıız luılılı... " -

‫ ا أ ا ا ا ا ا‬٩

‫ ا‬، ‫ا‬

‫ا " ا‬

٦٦١

tiğin duâ ile ona ric’at, yâni; tevbe ve istiğfar verdin de çirkin şeytanın iğvâsından kurtuldu.» Ademe ilhâm edilen duâ Kur’ân’da mezkûrdur ki : __

- " '} 'o }

Âyetidir ve : «Ey bizim Rabbımız; biz nefsimize zulmeyledik, eğer bize mağfiret ve merhamet etmezsen biz elbette hüsrana, zarar-ı azîme uğra yanlardan olacağız8» meâlindedir.

64GO ‫; آدم ﻣﻤﺬ] د‬٠ / ‫ ود‬، ‫دﺑﻮ‬ ‫وﺟﺘﺮ ﻧﻌﻠﻰ ازو وازى رد‬ «Şeytan liim oluyor ki derece ve mertebe itibiriyle Âdemi geçsin ve bu satranc oyununda ona galebe çalabilsin ?» 6461

‫ﺛ ﻪ ره‬

‫ •غ ل 'ﻳﺬع‬.‫د‬

‫ ه آن دﻣﺎ^ﻣﻪ‬٠‫ ﺛﻪ‬،‫ﻟﺖ ﺣﻸ‬٠‫ل‬ «Şeytânın mekr ve liiylcsi, Âdem halikında temâmiylc menfcat ve o hası.ıd şeytan İçin bâis-i lâııct oimııştur.»

6462 ٠٠ı. -‫ ﺑﺎزى ﻳﺎ‬٠‫ﻳﺎزى د د و دوﻣﺪ‬ ٠

‫;ب‬. ‫ون ﺧﺎﻧﺔ زردرا‬:- ; ‫؛‬

«Şeytan Ademi cennetten çıkarmak İçin bir oyun gördii ve tatbik ٠ >،،‫؛‬. -itkin kendi aleyhine olmali üzere iki yüz oyun vardı, unlan gör. 1 ٠ le yajıtığı ile kendi oyununun direğini kesmiş ve bânesiııi başına medi yıkını‫ ؟‬oltlıı.» tfl Sfifrt

Aı.f! 23 773

Kur’ân’da :

buyurulmuştur ki : .B ir kimse iyi bir amelde bulunursa onun sevabı ve fâidesi kendisine âiddir ve kötülük ederse onun günâhı vc zararı da İten, dine âiddir..» demektir. Kezâ :

‫ئ‬

٠‫ ز‬٠ ‫ﺖ ﻷذ ﺟ ﺔ ﻫ ﺖ‬

‫ ﺋ ﺘ ﺄ ﺗ‬١‫ ة‬١

Y ân ı: «Ey insanlar, iyilik ederseniz, nefsinize iyilik etmiş olursunuz, kötülük ederseniz yine nefsinize kötülük etmiş olursunuz10.» buyrulmu.‫؛‬tur. 64.8

i f C ‫ﺟﺰه ﻓﺮزن ﻧﺪﻫﺎ ﺑ ﺪ‬ ‫روى ﻛ ﺮ د د و 'ﻧﻌﺎن و و ﻛ ﺮ‬, ‫ﻣﺎت‬ «Allahın mcl'ûn.ı olan bedbaht., bütün tedbirleri aksine giiriir de bayat satrancında mat olur ve zarar görür.» G46٥ ‫ﺣﺎو شرا‬

١ ٠ ;.‫ ؛‬,

‫ا؛‬- ‫زادي او‬

‫ ﻏ ﺢ‬٠: ‫ه‬

‫ﻟﻚ و 'ادور ﺑ ﺪ رﻳﺶرا‬،.‫ه‬ «Çünki o mel'ün olan kimsC, kendisini ili‫ ؟‬ve degersiz görseydi m،،b٠ .telâ oldugil İânet derdini, miihlik vc tedâvisi mümltin olnuyan l,ir IIUI r ‫؛‬ız görürdü .» ٠

H albuki : 6470

‫ن دد ن درون‬۶‫ج‬

‫>د زﻥ‬٠‫دود ح‬

‫رون‬.‫را ﺀاب اًود‬,‫ددد ا‬ '٠

Dorfınnnu, yân ‫ ؛‬: kaillin‫ ؛‬böyle görınekleıı

٠ ١ ‫ اﺀ‬£‫'ام‬٠ ٠ ‫! ا‬٠ ٠ ٠ " ، 1‫اا‬٠‫ ا‬4٠‫ل‬ S i l ، .. . 1٠ :١ ‫ا‬،‫ا‬٠! 7

٠ ‫اااا‬

VI .

1‫ ﺀ ا ا أ‬- ‫أ‬

İlâhiye iltlrft

D e r d i , yânı; hasla olınıık da Allahın bir lutfudur. Çıınki hasta olan kimse ağrı, sancı ve SIZI gibi hallerin tesiriyle hay hay diye ‫؛‬iller ve aman Allah! diye feryûd etler. Husûsiyle yapılan tedâvinin VI' aldığı ilâçların tesiri olmadığını görünce bütün bütün Allahın lutfııııa 11‫ا؛ا‬-‫ا'د‬ eder. Derdli olmayan itimse ise sapasağlam olduğu İçin böyle ،)il- ilt!t'‫؛‬١ya lüzum görmez. Hele biraz da âsî filtirli olursa İŞİ büsbütün azıtır, âdett'1 Fir'avn gibi (,Ene rabbülîümül âlâ) yâpî; «Ben sizin yüksek taıırınızııiî demeye kalkışır. 6475

‫ان ا'ا ﻟﻰو؛ت ﻛﻔﻨﻰ ل«ذأت‬ ‫آن ا'ا دروآت ﻛﻔﻨ ﻰ رﺣﻤﻨﺖ‬ «0 (ene) yi vakitsiz söylemek lâııetc sehebdir. Vaktinde söylemek î١e ıt.ûcib-i rahmettir.» 6476 ‫؛‬jt t> U-i

،٠J\٥ ٠Lİ

٠}

i٠١ ٠J. I

،١1٠‫؛‬٠}£-^٠. ١،J ١

«Hallâc-ı Mansûr’un (Eııel-hak) demesi rahmet, Fir.avn'ııı (Eııe rııl». l.iiUiim’iil-a’lâ) demesi ise lanet sebebi olmuştur.» Çünki Mansûr’un sözü vaktinde, F ir’avn’ın hezeyanı ise vakitsiz söy lenilmiştir. Seyr ve sülük esnasında bir makam varmış ki sâlik o ma kamda her şeyi, hattâ kendini Hakta fânî ve ancak Hakkı bakî görür üm‫؟‬. Binâenaleyh Hakkın kendisinde zuhuru İtibariyle (Enel-Hak) yani; ٠l١ ٠ ٠ n Hakkım», bende zuhur eyleyen Haktır dermiş. Fakat bu tecellî dâi mi olmadığından o zevk zail olunca (Enel-abd) yâni; «Ben Hakkın bir ku luyum» İtirafında bulunurmuş. Kibâr-ı ehlullâhm hemen hepsinde bu letollî zuhur etmiş, pek çoğu Mansûr’un (Enel-IInk) demesi gibi muvalıhlctAnu köz. söylemiştir. Bunların hep birine bir •‫؛‬ey yapılmadığı halde lli.zrr.t-، Mansûr’un işkence ile îdûm edilmesi için şöyle bir sebeb beyân etmişlerdir. Cenâb-ı Mansûr, siilûkü esnasında bir mertebeye vâsıl olmıış 1.1 orndn İken ne istese yapılacakmış. Bundan dolayı K< lühılluh Efendi mi/ Mirûc gecesi (ne istersen) hitabına m :izhar olduğu miada niçin butun Itı.ıııılnnn afvını istemedi de yalnız ümmetinin nuı.fûr nlımışım tal.b •٠ ltlV diye bir itirazda bulunmuş. Ö esnâda AloyhlsNolât Efendimizin rı١ ٠ I'.nlyyoll zuhûr ederek : Yâ Mansûr! Peygamberi.»!.. Allah ne l٠ ،،etlrz٠ . »m ıık omı İsterler. Bana da o sırada ümmetimin afvı lal.hi llhûtıı olun 777

Malûm yâ akreb, muzır lıayvaıılardandn.. Zehirli iğnesiyle insanı so kar, büyükleri olursa zehirler ve öldürür. Onun için nerede meydâna çıksa hemen ezilir, mahvedilir. Onun zehirli iğnesi kuyruğundadır. Kuy ruğu kesilecek olursa zehirlemesi zâil olacağından belki bu suretle ölüm den kurtulur. 6480 ‫زار‬

‫رر ى‬

‫ددا ف‬

‫رﻛﺒﻰ‬٠

‫ ار اى ﻳ ﻼ ى ﻛ ﺎ ر‬٠‫ رﻫﺪ‬1‫ا‬ «Yılan taşla ezilihekten «.kcrsiiı

kurtulsun diye onun

zcliirli dişlerini ,١‫؛؛‬.

Çünki 0 vakit !Siramaz ve zellirleyip Oldiiremez. 6481

*،Nefs-İ eııımâreyi ise, pirin, ınürşidin s‫؛‬iyesinden başka !lir şey öldüremez. Binâenaleyh o nefsi öldüren zâtın irşâdâtını siki tut.« 6482

‫ ت‬-‫ ا ت ' ف و زد ﻣ ﻮ‬٠ ‫ ﺀ ى‬.‫ أ و ن‬٠ ‫در ﺗﻮ ر ذ و ذة آد ﺟﻨﺐ اوﺳﺖ‬ .Onun eteğini sıkı sıkı tutmak Allalun terfikidir. Sana selen ınfıncvî her kuvvet de onun cezlji eseritlir.» 648:1

‫ارﻣﺖ اد وﻣﺒﺖ راﺳﻦ دان‬٠ ‫ ﺟﺎن‬: ٠‫ﻛﺎرد►ان ﻟﻮد از ب‬٠٢‫ص‬ . ( â l â m i n e y l e iz r a ı n e y t e ) A y e t i n i d tığ r ıı ilil. S a n a

itlin in d im

K e le n

.. hw feyz, rülı'ül rfılı olan 0 mürşidindir ı٠ ılullah s ،,l٠ ı٠ ‫؛‬ıllâllâhü Aleylıl Vesellem l:fendhtd' l.i'dı muhrtrebe. "٠ ٠ ٠ >!٠ ' ve ،!٠، sııfın karşılaştığı sırada .verilen lılr ،،VII.,' ‫اااااااا‬٠ <«hp dü.man

lrarrrırred ‫ ؛‬,

‫ل‬٤;، ‫ا‬

>‫ ذ) ا‬t c r k e t t ‫ ؛‬: “ d iy e .٠، n i a t i

‫ي‬

0 ‫ أ ا‬, e ld i

‫ا‬

e b e tle

Surc-İ Celilc nazil oldu. Ayetleri ‫ 'ا;آا؛‬ind‫؛‬، :

٠ ‫ﻏﻖ‬٠;‫ﺗﺎودﺋﻘﻮﺑﺘﻮ‬ Y â n î: «IJabibimj Rabbin scııi teıketmedr M »ana gazal» etm edi'« buyuruldu. Eu Ayet-İ Kerime. Hazret-i Peygambere hâs ‫اﺀاﻻ‬١ :‫اا‬،‫ اذا‬berâber hükmü ümmetine de ‫ ؛‬âmildir. Yâııî; hiç bir mii'nıhı yoktur ki Allahm nazarından kaybolsun. Cenâb-1 Hak, bütün mahlûkâtını her ân ve zaman görür ve ne halde olduklarım bilil’. GISS

‫ت‬->٠‫دﻣﺎ ’ز و‬, (‫ورض ؟ر ف ر‬ ‫ا و ﻣﻴ ﺖ‬

‫ا‬،‫نف‬

‫ ن ﻓ ﺪا‬١‫و ك‬

«E،'cr kötiiliikler de Allahdairdrr diyecek olursa« öyle olması, oının (.،-/.، ve kemâline rrasrl rrakisa verir?» Evet, lıayır ve şer Allahdandır. iyinin de. kötiiniin de lıâlıkı ()’dur 1

‫ح| ﺧ ﻤ ﺔ‬ .Yânî : «Allah, irer şcyiır lıâhkıdırU» Ayet-İ Kerimesinde beyân buyu fuhnuştur. Fakat Hakkin kötüyü ve kötülüğü yaratması, o'na bir nok. ‫ اااا‬getirmez, belki kemâl-‫ ؛‬kudretine delâlet eder , 6489

٠‫ و ت ر‬١‫آ ز د ى دادآ ف ﻛﺎد‬ ‫ ﻧ ﻨ ﻢ‬، ‫ م؛اﻟﻰ ص ف اى‬٠‫ﻣﺮ‬ «٠٠ k ö t ü l ü ğ ü

y a r a t ı p v e r m e s i ile . . 'l i r i n b i r k î i ı ü ı l l d l r .

‫اا‬، ‫أأا‬

İsbi'd iy in

ıııııı ilil. lîisâl söylıyeyirrr«."

‫ ا‬1‫اا‬ ٠‫'ا‬.‫<ا‬

«،‫ااﻵ‬٠ ll،ıh ،، ‫ ؛‬3 ‫ا‬

‫اأا؛ر‬٠‫ا‬M U .ınlı

1،

‫ا‬،'٠‫ل‬. 7«1

١ > ‫اا‬

6195 ،1—.،*.l & _$ •L-~) > ■I •sı

١ ^

jı

،3v' ٠ ١ ^٠ <، 'J

«Eğer çirkin resim yapmasını bilmezse o nakkaş san’atımk، nakıstır, temam usta değildir. İşte bundan dolayı Cenâb-ı Hak, mecûsî il،١muhli’, mirinin‫ ؛‬yaratmıştır.» Bir ressam farzediniz ki güzel ve bedii resim yapmakta gayet mahir, fakat karikatür bir resim çizmekte âciz. Güzel güzel levhalar meydana getirdiği halde, çirkin bir resim demek olan bir karikatür yapamıyor. Elbette bu adama, tâm ve kâmil üstâd denilemez. Cenâb-ı Hak l‫؛؛‬e ekuu‫؛‬rü l٠ekmclm olduğu, yânı; güzeli de çirkini de yaratmaya kadir bulun duğunu mahiûkâtına göstermek için hayra mııkâbü şerri, iyiye karşılık kotiiyü, imân ile beraber küfrü de yaratmıştır. 619 (‫؛‬

-١ ٠ a>-L-. jiı/*

A■ ١ -v>-^

»Bıı cihetten kufiir ile îmân O’mın kcınâi-i kudretine şâlıid ve Hu. hıilıiyycti karşısında ikisi de sâciddir.» 6497

‫ ت‬- ‫ل_اﻛﻊ ﻃﻮﻋﺄ ا ﺟ ﺪ‬١‫ ن د‬٠‫ﺑ ﻚ ﻋﺆ‬

‫ د ت‬٠‫زادى ﺟﻮ؛ى رﺣﻨﺎ و ة‬ “t.ilkin bilini‫ ؟‬,ki, mü'ıninin lıuzfır.i ،.،'illide serde etmesi tav'amhr ٠1 enir .، ،!‫؛‬illiye itiiat etıniş olmak içindir, ‫؟‬،، ilki ‫ااا‬،،'‫ أ؛ااا‬٠Allahın rızâsını ııaıınıkttı ve secdesiyle 0 rızâyı kasdetınekledlr .... 649 » ‫ زداﻧ ﺮ ت‬٠‫ ا ﻛﻠ ﺮا‬، ; ‫د ن‬

‫ ا د د؛و ض‬/ ‫ا;ك ﻧ ﻤ ﺪ او‬ «Meclisi de Yezdı'ııı dediği mftluida serde eılı.ı k c i h e li d ir , ! * ، e m ly e r e k tlr , ç ü ıık i

Me telA ‫؛‬

ııı a k s ı ıd ı

m tıi'iu lı

‫»اا'ا‬٠ ‫ا‬٠ ‫ ا‬ıııııııı serilesi | ‫ ا أ‬١‫ا‬٠‫ااا‬1‫ اا‬٠ >

‫؛ا‬.‫ااام‬:‫ﺀ‬

.Giizel de der k i: Ey güzellikler Pâdişâhı! Beni bütün j. .yıllardan pak olarak yarattın.» İşte güzel de, çirkin de kendilerini yaratan llâlık Tcûlâya bu suretle hitâb ederler.

- PEYGAMBER ALEYHlSSELAMLV o h a s t a y a VASİYYET ETMESİ VE KENDİNE HASTALIK İSTEâlE DİYE DUÂ ÖĞRETRIESl 6 5 .4

‫■ﻳﺎررا‬. ‫ ا ن‬/ ‫ﻛﻔ ﺖﺻﻴﻤﺮ‬ ‫ ﻟ ﻜ ﻦ ﺩﺛﺮﺍﺭﺭﺍ‬١‫ ى ﺀ‬١ ‫إن؛كﺀوة‬

«Cenâb.ı Peygamber 0 hastaya delil l i i : Şöyle de: Ey gücü kolaylaştiran Allah!:» 0505 ‫ ن‬- ‫ ا‬٠‫ ردرا‬1‫اﺗﺎﻓﻰد‬ ‫—ن‬ ‫ﺀﻏﺒﺎ اح‬٠ ‫ر‬١ ‫ ﻓﻰد‬٧ ‫ا‬ «İlâhi, bize Dünyâda ve Ahirctte hiisn, yânîj giizcllik ve iyilik iljsftn «.ot dc : Sahih-i kirişlimde şöyle bir Hadis rivâyet olunmuştur Resûl-İ Ekrem Hazretleri ashâbdan bir zâtın iyâdetine gitti ve istif »‫ﺀ‬,‫'؛‬،‫آ‬-‫ ا‬hâtırda bulundu. Onun zayıflamış, âdetâ kuş yavrusu gibi bir hâle ,‫؛‬..İmiş olduğunu gördü. Alcyhisselutü VnsselAm Efendimiz ona : Allaha bir ıliiâıla mi bulundun, oııtltın bir şey n١i isledin ‫ ؟‬diye «ordu. Hasta dedi Ab edeceksen o*» <1(1 : Evet, yâ Rcsülallab: yft Ralıbî Abiretle ilildi v٠ ٨l ıızfılıı Dünyâda et, diyordum. Resûl-1 .Ekrem Sıdlıdlı'dıl،٠ ylıl Vesellem ١zil 1.-1 İlâhîye seıılıı ،idildin yoktur، :buyurdu : Sübbânallnlı. .»1111 .‫؛‬-dinili Ilıtıl edemezsin. YA Rnbbi, liizc DilnyAdi! ٠ ‫ا‬،‫ا‬, ٨‫اا‬1‫ اأا‬،0 do .(،bellik ١ ٠ ٠ ١iyilik ver ve liizi ateş ıızâbııtdaıı vllıAye eyle, desen nlnııı. illiydi:'» SU

78!‫؛‬

C.٣ )I1

‫ ﻋﺤﺖ‬٠ .‫ ﺀﺋﻜﺎ‬1-_ ‫دوز خ ا ن وود و‬

‫ ئ و ﺑﺘﺎ ن و درﺧﺖ‬.‫ ; داﻧﻪ‬٠ «Cehennem ve şiddetli siyâset mahalli orası itli, .tak«، size ‫ا‬:‫ اذإاذ‬-I.S.1 tan ve ağaç oldu .» Söre-i Meryemde buyurrılmuştur k i :

‫ ة ز ة ز ة ؛ ك ذ ة ﻣ ﺎ ﺑ ﺒ ﻼ أ‬٦‫و ﺑ ﺔ ﺋ ﺘ ﺆ * ا ؟ وﻧ ﻢ د ك‬ ‫ ﻣ ﻪض ﺗ ﻪ ) ًﺣ ﺌﺎ‬١ '; ‫و د‬١ ‫ز‬٠ ‫ش;ئ'ل‬ ١ ‫و'ﻏﻴﺊ‬

,Y ân î: «Ey insanlar, sizden hiç biri yoktur ki Cehenneme uğramaya cak olsun. Yâ Mubammed, l'.u u ‫؛؛‬rayış I‫؛‬abbm İçin v e rim ‫ ؛؛‬.bir hüküm diir. Sonra mütteki olanlara necât vereceğiz ve zâlimleri dizleri ‫؛؛‬zerine çiikmüş olduklar» İıalde b١ rakacağ,zi .>٠Âyetlerinde haber verildi‫;اأ ؛؛'؛‬٠ (’!'‫ا‬٠ ve muhâsebe-i âm.âlden sonra bütün insanlar Cehennem üzeri -ne sevkolunaeak, fakat mü'niinlertn nfıru. Cehennemili nârını Höıı.lürc celi, hatta onlar ateş ve azâb nâmına bil. şey «örmeyecek . ‫؛''؛‬،!،‫؛‬،'. zül‫؛‬m -ve kâfir olanlar ise Cehennemde kalacaklardır. Câbir bin Abdullah (İJ'I .'djyallâhtt anhümâ) Resûl-İ E):rem Hazretlerinden : «Ya Resfılallah: Kur Unda insanların Cehenneme vfirfıdundan bahs edilmiştir. () viirftd nedir ‫؟‬.' diye sormuş. Sailallahü Aleyhi Vcsellem Efendimiz de : «Cennetlikler Cennete girince bâzıları bâzdarıııa: Dizim Cehenneme viirı'ıd edeceğimizi !‫؛‬:dibimiz vâdetmemi‫ ؟‬,'.!illiydi? diye soracak, onlara : Siz oraya gelilin .fakat size karşı onun ateşi sünmüştü denilecektir." buyurmuştur Tefsir-‫ ؛‬Mc،lârik’،!e şöyle bir Hadi: ılıhn vardır: «Kur'âııdaki ،'!'‫؛‬-rfttl. diihfıl nıâııâsmadır. Sfıhlı ve fâsık lîüttm insanlar Cehennem, gire relt, yânî; oratlan geçecek. Eakat İbrâhiın Aleyhls.elâına ٠ ‫ا‬1،!‫ اا؛'أأ‬.gilıi Ce "Iıeııneın âteşi ınü'miıılere serililik ve selâmet ıılııeaktır. Cehennem ili mii ıniııe ‫ ؛‬Ey mü'min: çabıık geç. setlin nı'ırım, lıeııim ııteiıııi sütıdüıdü diyecektir.» ،':،،!٠ ، Cennetin suâline karşı melekler .illin ‫ اﺀ‬, ٠ ıüvley٠ ٠ ei'l'.ler٠ llr 1:1 113» Sürül Mcıy،'fH! ,1-72.

7«7

6517 ‫ ا ن ﺣﻤﻪ أﺗﺘ ﻬﺎى ﺧﻮﻳﺌﻰ‬١ ‫ﺟﻮنثﺀ‬ ‫ض‬,‫رﺣﻖ ﻛﺜﺒﺪﺟﺎرﺑﺶ‬٢ «Sîz, nefsinizdeki bu biitiin âteşleri mukaddemâ, yânî; Hünyâd» iken Allah rızâsı İçin söndürdünüz.. 6518 ‫ﻧﻰ '»ارى را >و اى ﺳﺎﻣﺤﻨﺘﺒﺪ‬٠ ' ‫ا د ر وﻣﺨﻢ وة اﻧ ﺪا ﺧﻴ ﺪ‬ «Cehennemlik nefsi bir bağ hâline getirdiniz ve oraya vefa tohumunu ckdiniz... 6519

‫'درو‬١ ‫س و ﺗ ﺪ ح‬،‫ﺑﺎﺑﺎدن دك‬ ‫ﺟﻮ‬

‫>ل‬ ‫اذ‬

‫ﺧﻮش را ؛ ن درﺟﻦ‬

«Zikr ve tesbih bülbülleri orada akan nehir kenârmdaki ciıııenlerlıı üstünde güzel güzel terennüm etmektedir ‫د‬ 6520 ‫ ﺑ ﺪ‬.‫ اﺟﺎ ق ﻛﺮد‬١‫داى ﺣ ﻘ ﺮ‬ ٩١ .‫درﺟﺤﻴﻢ 'ﻟﻨﻰ ا ب ا ورد‬ «Hak dâvetçîsi olan peygambere İcâbct ettiniz ve nefis Cehennemine su döküp âteşini söndürdünüz.» 6521 ‫ ﻓﻰﺋﺈ‬١‫اﺑﺬ د ز‬٠‫ب!ل خ‬

١‫رك و ﺗﻮ‬. ‫ ﻛﺸﺖ و ﻛ ﻌ ﺜ ﻦ و‬٠‫ﻟﺰ‬٠ “ « iz im C e h e n n e m i m i z d e s iz in I m k k u ıız d ıı

.١ '،‫ا‬٠ ‫ اا‬.١‫ اا 'ا‬. V."

tü r lü n i m e t 1

Icrl h â v i b ،r g ، ، lş e n o l d u .»

7K...

6526

‫ت‬-‫دد اﻣﻤﺮار ﻣﺎ‬

‫اﺳﺖ‬٠ /

‫ ل;ا;ى‬٠

‫دود ت‬

‫ >;أﻻ‬٧

‫ب ﻟﺮ ى و ﺟﺎن‬

„D٠ S،IJ,١ hayâli ... fikr-‫ ؛‬muhabbeti biz‫„؛‬، esrarım./ nhlnk٠ , ı٠ ‫ا‬،٠ ‫اأااا‬، v e r û h e n f e d â k â r lık b iz im ‫ ؟ ؛‬.im iz d ir B u n d a n s o n r a H a z r e t - ، M c ’lâ n â İ lâ h î b ir « ‫؛؛‬،)،، ،'ilvı-j.1 lın h ııın ıı 1,٠' ‫ ا‬، ‫ا‬

Jardan bahse intikâl ederek diyor 1; İ ; 6527 ‫ د‬٠ ‫خ‬

‫ >ﺋﺪ‬r « N e r e d e b e lâ

٠‫وار ًا ؛‬

‫ ع‬٠‫ث‬

‫ﻫﻤﻰ ﺟ ﺎ‬

‫ﻟﻰ ﺟﺎرى ﺗ ﺎ ذ ق‬١‫ ﺀز ا ر‬٠‫ر ا‬

m u m ım ıı u y a n d ır m ış l a r s a

y ü z b i u l e r e e 1'ış ılu n

‫ااااااا !أ‬

yakınışlardır.» 6528

‫ ' د‬٩‫ ; د;ون ﺧﺎئ‬f ‫ت ﻧﻨﺎف‬ ‫اد‬،‫اررا ﻟﺮوا‬: ‫ﺷ ﻊ روى‬ « H â n e İ ç in d e , y â n i : m a h b f i b l e z e l i y e m a h r e m

o la n â ş ı k l a r , y â r iıı r e .

ın â l.i ııû r ı m a p c r v â n c d i r l e r .»

6523

‫ ادداروﻛﻊ ا;ر و وﺛﻨﺪ‬،٠ ‫اى دا‬ ‫د‬-‫ﺛﺪ‬

‫ﺣﻮن‬٠‫وز ﺑﻼﻫﺎ ﻫﻤﻰ را‬

jjSrtillj s e n d e n h o şJ a n ،::m h ir m e c l i s e g it lii o r a d a k ile r , s a n a b e lâ lııra k a r ş ı s i p e r g ilj i o l u r l a r .»

653.

١‫س‬١‫ر ﺟﺎﻳﺎرت ﻣو‬ ‫ ا ن ﺟﺎن ﻧﺎ ﺣﺎ ﻣﺒ ﻜﻨﻨﺪ‬٠‫در‬ « S e n in 1، ‫أا‬1‫ا‬:‫ااا‬:‫ااا‬،‫ﻓﺄاآا‬

k a r ş ı İy 'ılik v e a f v

ile

٠ ın ııf tıııe h . e d e r l e r ,

SIIIIII

r t ıııliir ııu ıı İ ç im le y e r v e r i r l e r ."

7!‫اا‬

6531

‫ اوار؛‬٠‫ا—ان اش ﺣﻮز‬٠‫ض ﺧﻮ‬,

‫ ل زن ارﻣﻪ ارة‬٠‫رﻣﻬﻜﺎ‬ «Akraba ve taallukata karşî âvâre ve yabancı gîb ‫ ؛‬٠‫ ا؛ﻻ ا‬٠ n l.ir)cfcer N 1٠ ‫ اةا؛‬isen bctlr.i tâm olan elılullâka yaklaş .» 6535

‫ر ز زا ا ذ ﻛ ﻞ ﺣﺮد ؛ ر > ح ؛ ت‬ ‫ ن ﻫﻤﻪ آ ﻣ ﺰ ﺟ ﺒ ﺖ‬١‫اﻣﺨﺎ ف‬ «Bir cüz’ün. küllünden sakınması ve mulıâlillerle ihtilâlta 1‫أا‬،1‫أااﻻااأ‬١‫ا‬ ،.?nedendir Ellullak hazarât،, tarikatta kül gibidir k ‫ ؛‬sâlikler, onların ciiz.'ünu li".:kil eder. Binâenaleyh 0 cüzler, o küllere yaklaşmalı ve yabancılarla Iilfct ve iinsiyette bulunmamalıdır. 6536

‫ در روش‬c i f ‫ﺟﻠﻤﺎارا ﺑﻴﻦ ﻧﻮع‬ ‫ در وﻫﺶ‬c i f ‫ن‬١ ‫ا ﻳﻦ ﺀ‬١ ‫ف‬ «Cinsi gör lci bir mertebeden bir mertebeye naklinde nev’î hükm،،ııe «.irer, gayb olanlar da gaybiyetten kurtulup ayn derecesini bulur „ insan, hayvan, nebât, cemâd gib ‫ ؛‬.büyük taksimler cins; beyaz, siyah ,kırmızı derili insanlar gibi cinsin efrâdı da nevidir. Bâzan cins .1111. nevilerden birine munkalib olur. Mesela Afrlkadaki insanların ‫ ؟‬-ogu mc ،illiy e tte yükselmcmiştir denilir. Burada cins olan insan kelimesiyle, nev bulunan zenciler kasdedillr. Binâenaleyh sen de ohlullaha yaklaşırsan belki onlar seni kendilerinden sayarlar , « 537

‫أرى اى ل زر د‬- ٠‫و ذق ﻓ ﻮ‬٢‫ا‬ ‫ ؤ ا ل»دد‬٠‫از دروﻟﺢ ﺀﺛﻮ‬ « Ky akilsiz killise, ne vakte luıdnr lu ıılııı 1:161 ، »,٠ ، ve 1 llve Siıtııı abulilisi 11? Yftııl; lııılk ııj yıılıuıdıııı V« hulûskârlık ııb ııak ١ «،||‫ اااا‬٠ ‫ل‬،،1‫'اااا‬. 7 ‫ ا ا‬:‫ا‬

‫ش‬

‫آن دل ﻛﺪر د ل د ﺣﺎﻫﻨﻰ‬ . Kör, kötii vc mahsulsuz gönlünün İstcd‫؛‬â ‫ ؛‬gibi olnn.k ١ ٠ ١ serl.e. 1 liarckc، e،n١ ck içindir.» 6543

‫س‬١ ‫ﺳﺎ ﻟﺔو‬١٠‫ر ﺑ ﺎ ن ﻛﺌﺘ ﻰ ك‬

‫ ق‬-‫ ﺷﺮأ اﻻ‬٠‫ و‬٠‫ ا ﻻ و ح‬٠‫ﺧ ﻮ ذ‬ ..Eğer ustasının istediği gibi olsaydı kendisini ve hışmını. nkiiibı١sıııı süslemiş olurdu.» Çünki usta çırağa saıı'at öğretmek ve bil- san'atkilr olarak yetiştirmek ister.

6544 ١ J

٠ ١ .٩ ١.٠ ^

٠ 5٠ r ^

١٠v ,٠>I .١ j

٠٠J

)

„٠١

«Her kim dünyada bir ustadan kaçarsa şunu bil k: devlet ve sandı،• Ceıı kaçmıştır.» 6545

‫ص ن‬٠‫ ﺑﺜﺔ آﻣﻮﺧﺘﻰ درك‬٠ ‫> ك ادر ﺑﺜ ﺔ د ى زن‬ «Ey san'aikir olan, ccscd kazaııeı İçin Ijir san'a. ögremni‫ ؟‬١iı٠ , b!r de ‫ا‬11‫ اا‬san illi ‫؛؛؛؛‬reiınieye teşebbüs e ،.» 6546

‫ﺍ و ﺀف‬

٠‫ﻣﺎن أد ب‬٠ ‫در‬

٠‫ون ﻛ ﻎ‬٢ ‫ﻧﺠﺎ‬.‫رون آ ل اذ‬. ‫ذ ن‬ «.٩ ‫ أ ااا ذ‬، S i 'ly o s i n d e 1»،، ‫ ﺍ ﺍ‬١ ،‫ ﺍ ﺍ‬1،‫ ﺍ ﺍ‬: ‫! ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ' ﺍ ﺍ‬١ , kuşanmış ١ ٠٠ *‫؛ ﺍ ﺍ ﺍ' ﺍ‬، ‫ ﺍﺍ‬,olmuşsun l.ııradaıı dışarıya çıkıiî'iı. ١ ،‫ ﺍﺍ‬I; ٨ 1‫ ﺍ‬1‫ ﺍ‬٠. ‫ ﺃ‬gidilire ‫ﺍﺍ‬،‫ ﺍ‬.١'‫«'' ﺍ ﺍ ﺍ» ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ‬

7،‫>ا‬١

«552

‫ﻧﻪ‬- ۶ ‫ﺷﺐ ﻧ ﻮد درﺧﺎﻧﻪ ا د‬ ٠‫ د » ﺗ ﻜ ﺬ‬,"‫ﻗﻮذﻛﺎ'ث رﻓﺘ ﻪ ﺗ ﺎ‬

..(‫ ؛؛‬ece ulunca dükkân açan çocuk âç oldugu kaide eve dikler. I »!٠• ‫؛‬،'٠• çocuklar evlerine gitmiş, o yalnız başına kalmıştır.»

« 55 .‫؟‬

‫ازى ﻛ ﻞ— ت و ر ك ﺷﺐ‬. ‫ ن ﺟﻬﺎن‬١ ‫ ب‬٠‫ ﻟ ﻴ ﺄ ﺧﺎﻟﻰ رت‬٠ ‫و د ى‬

‫از‬.

«‫ ﺍ‬، ‫ ﺃﺃ‬cilian tla o çocuklarm oyun yeri gibidir, (‫ ؛‬ece olması i‫؛‬.l، lmdîr I.v 1٠‫ ﺍ ﺍ‬،'،-leindo ticâret ediyorum ve lıclâl karam giizetmeksizin kıızanıyo ımu diyen gafil, sen dc o ‫ ؛‬ocuk gilj‫ ؛‬lıayır ve hasenat kesen 1‫ ﺍ ﻻﺃﺍ‬kendin ،١٠١ yorgun liir kaide ev demek olan kabre gelirsin.»

« 551 ‫د ب د ن ﺀ ذ ﻗ ﺖ و ﺟﻨ ﺐ ادر و ن‬ ‫ﻗﺎ د ت ور ﺣﻖ دا ن اى ر و ف‬ . "lUyâmn kazaııeı Allak aşkı ve kalbi cazibedir, Onun ، çil. ile isti

.i k i l

v e k a b il iy e t d e m e k o la n I ifır .ı „ a k

lâ z ım d ır

٥n-ı't'eııâb-ı rir , dünyâyı çocukların oyun yerine benzetmişti, Kur .‫ ؛‬erlimle de :

‫;ﻫﺐ‬٠‫اﻷؤاﺑﺖ; ﻫﻌﺨﻰ ^ ة ئ‬ ‫ﺗﺎ ﻵ ﻫ ﻨ ﻴﺄ ﻏ ﺜﺎ ﺳ ﺪا ﺟ ﺜ ﻴ ﺔ ﻗ ﺰ ذ‬

‫ ﺋ ﺒ ﺬ‬٠‫داب‬,.;-‫ﻫﺦ وﻓﺬﻻخ‬-‫ ف‬٠‫ﺛﺌﺘﺔ‬ ١ '‫اأاا‬

« Mâlftmnnnr. olsun l.ütıyâ kayıılı oyumlnu

v e oyalımmadan

٠ lı٠٠ tlr. manızda liir «٥٠ ، uUştUr. aklilarda ve evlâtlarda liir ç.o.

،..٠،٠ ٠ ' ٠ llunun misali, bitirdi..‫ ؛؛‬.، nebat ekicilerin lıo.umı giden liir ya Ibldlr. «nura o nebat kurur ila sen onu .Ii.ı.arı liir» 1‫ ﺍ‬،‫ ﺍ‬1'‫ ﺍ‬gelmiş «il.

7117 >- ■■■—

■■■■“ ■■

■■■—

, , i m

i n

‫؛؟‬resi ümmü Habibe (RadıyaJlâhü anhâ) ilin ResûluJIâhm haremlerinden -İması ve (Ezvâc-1 tâhiı-ât) 111 mU'minlerin anası bulunması dolayısiy» .ledir kiuâviye, Uhud ve Hendek gazâlarmda düşman ordularına kumanda cimi‫ ؟‬olan EbU Süfyân Bin Harb'in küçük oğludur. Anası Hilid de Uliutl muharebesinde Hazret-i Hamza'nm ciğerini dişle koparmış ve ‫ ؟‬,.،iğııenı ise de yutamamış. Bundan doiayı da (âkilet'ül-ekbâd) lakıibıııı almı:.,l٠. ٨ lcylıisselit Efendimizin ve D'ın-i îslümm İbtidâ şiddetli düşmanlarındım liulunan bu âile İçinde Ebû Sı.u'yâmn kızı Ümmü Habibe Hazretler،, !‫؛‬، ٠. eısı (Abdullah‘ Bin Hac‫ ! ؛‬ile berâber mUslUman olmus ,-Ç zevciyle 1)11.ilkte llabegistana hicret eylemişti. Abdullah orada hıristiyan olarak tldu tJınmii Habibe Islâmda sebit etti. Sonra tai'af-1 Risâletten Amr 1‫ﺍﻻ ؛‬ ,l'meyye gönderilip Mcdineye getirildi ve ezvâc-1 tlhirât Sirasma girdi -l.'cth-i Mekke esnâsmda EbU Süfyân ile karısı Ilind ve oğulları Ye Zid ile Muâviye müsliiman oldular. Huncyn gazâsmdaki ganimetten 1.1 "keklerin iler birine yüzer deve olmak üzere 0 âileye üç yüz deve İlı::;'ııı . (buyuruldu. Bu İtibâr ile gerek Ebû Süfyân, gerek oğullar kulfıb) filindir. îsîânıda sâbit kalmaları, yâhud zararsız bir hâle getiril meleri İçin kentlilerine böyle ‫ ؛‬lisanlar verilmiş olanlara ‫ ؛‬müellefe-i itil

.lul.) denilir Muâviye'ııin lcliindc ve aleyhinde olmak üzere bir çok süzleı. sbyle " ndıniş, hattâ yakında tm köhne bahis I .ellimle söyleyenler itendi‫؛‬,;(،i'.' Svhiıbi bulunduğunu ileri sinerek hakkında keff-1 lisâıı edilmesi tavsiyesinde bulunurlar. Aleyhinde sü.vle ١.enler ise târihi vak'alarını zikrederek hakkında atarlar tutarlar insanların hir Allaha, bir de insanlara karşı vaziyetleri verdir. Allalıa .I I olan vaziyetine karışılmaz. Kimse cfentlı ile ktilun arasına giremez ,1 -l.'al::ıt insanlara karşı olan vaziyeti, husûsiyle târihe karışmış olan .hayati lisân-، edeb ile muhâkeme edilebilir 1,11111 :İhındı o'nun t'rih î vakalarından kısaea bahsedelim Mııâviye, asr-1 saâdette vahiy kâtıblıgl hizmetinde, Hazret.i Elifi Beltr -devrinde Siniye kumandanları H'.lid Bin Velid ile Ebii Ubeyde Bin Cer ı.'h'ııı maiyyetinde bulunmuş; kardeşi Yezid Bin Ebi Süf.yân, Şâm vfdb‫؛؛‬ b'v.ıı olunmuştu. Hazret-، Ömer zamimnda Yezid ٠ ıl،m٠ .-e Muâviye O’nun ١ ٠ılno geçti Yirmi senı> kadar Şanı Vi'diligimle bulundu. Servet sâhihi ‫اا‬1‫ا‬1‫اا‬٠Hilâfete geçinee. ,debdebe ve dârât tertib etti. Hazret"، Ali M،ık٥m٠ ilm in ‫'ﺀ‬٠ ‫اااأ‬.| vak'«»،yl،١-meşgidiyetinl fırsat ،ttllıı'ız elti ve t’cııûb.ı killi b ‫ﺛﻢ‬,‫ اااااا‬biat teklifini savsakladı. Ccmel voltasından ،0111(1 Çam'dîl‫؛‬، -tn lafhularınn V.‘ kuvvetim, güvenerek Hazret-! Aliye ‫'ا‬.>'،‫ |ااأ ااا‬.llııttâ gn ıfllbdeıı olmak uzere. Ccnûb.1 Ali’den, Hazret.، ‫اا‬,،‫ ااا 'ااا؛اا‬٩v(i.,itimin، dâ١ ‫ ا‬٠ ‫'اا‬٠..‫ اا‬Bıffııı mevkllntle hıırb ،.tlıltll, iki taraftan yuz vıımi 1.111 miûtlü. .......... ‫اا‬،١‫ اا«اا‬yere katil tlOkuldu. Ceııâb.1 hlurtezii'nın malyyotlnd« I.'UİU7‫اااا‬

sonra Yozid de lıelâk oldu . ()‫ر‬-.1‫ اا‬.küçük Muâviye Şam tahtına oturtuldu Fakat bu zât hakperest bir adam ‫ﻻ‬1‫ ﺀﻻةاااﺀ‬dedesiyle babasının, turlu o n trl kalarla haksiz olarak oturduklar، makam، gasbettiklcrini bildiği ،':،،، 1« ti ‫؛‬â etlerek ‫ ؟‬ekildi, Şam saltanat، Siifyânilerden Mcrvâııileıe lııt.kfıl .eyledi İşte ٠ ١ '-luâviye Bin Ebi Süfyân'ın hulâsa-i vakâyii. tbn-i llaeer lle y ,،temi'nin (Savâik’ul-Muhrika) isitnli bir kitab, vardır ki Muâviyeyl illi dâiaa İçin yazılmıştır. Orada Ammâr Bin Y۵s‫؛‬r'in fiye-i bâ ‫'؛‬-،،،iye taraf -dan Öldürüleceği hususunu mevzUbahs ede،- ve M uiviyenin yapmış oldu "gundan daha baid bir tc'vil yapar. Ammâiin fiye-i bâğiye tarafından kat .ledileccgi bildirilmiş ve Ammâr Muâviye ordusu tarafından öldürülmüştü Buna göre bâgî Muâviye değil, ordusudu،' der. Muâviye emeline vâsıl olabilmek İ‫ ؟‬-in her vâsıtaya mürâcaattan çekinmemişti. ^Iaamâfıh, h a .lim, selim, miikritp. müdebbir bir zât idi. T un siyâset adam، itli. IJle mâdan bâzıları Ali de, Muâviye de miiclehid itlile،-. Ali İchlıâdda lsâbt.1 -etmiş, Muâviye hatâya düşmüştü. Maamâfih miictehid, İsâbet ettiği tak -dirde on sevâba, hatâ ederse bir sevâba nâil olur demişlerdi،-. Muâviye nin İctihâdı hatâsı neticesi 120 000 miislüman öldürülmüştü. Benim .;âyet hitarafâne olan şu sözlerimden ise sineğin kanad، ،lile kopmam ،‫؛‬.;،،،-. .rihin naklinden İllâ ret bulunmuştur .Şunu da arz ede.vim ki ben Muâviycye sOğenlerden değilim. (Htıtlı yallâhii anh ashâlı-1 Resfılillâhi ecme'in) diyenlerdenim. Fakat yapmış .olduğu haksızlığı da hoş görmek ve hoş göstermek elimden gelmez Şimdi bahsimize dönelim :

6558 ‫ د‬.‫ ؛‬١: ‫ﻧﻌﺮرا از آدر و ن د ر ا‬ ‫ ﺫ ﻡ ﻭ ﺗ ﻪ ﺑﻮﺩ‬/ ‫ﺍﺍﻯ‬٠'‫ﺍ ﺯﺍﺭ‬ «Köçküı, kapısı içeriden kapalı itli, t'ü n ll lı،ılk،،١-ziyâretinden lisan, misti.» 655 ‫)؛‬

‫ﻳﺪار ر د‬.. ‫ان ا د ى ورا‬٠٢ ‫ا‬ ‫ان ﺑﺪت ر د‬٠‫ﻛ ﺜ ﺎ د أ ذ‬

i'K

AıiMZin lıirî» ‫ أااأ‬ııyaıı.lırd،. f'ıöz.ln« açıııra o ‫ اأ 'اا'أ‬. alılanılı.» ‫ ا‬٠١:٢‫اا‬

«01

«ŞEYTANIN MUAVİYEYİ EŞEKTEN DÜ§ÜIİ٠ ٠ .IESİ, YÂNÎ a l d a t m a y a ÇALIŞMASI VE BAHANELER BULMASI VE ARALARINDA UZUN BOYLU MÜBAIIESE OF.Ç'MESİ» . 565 ‫ ر ﻳ ﺪ‬٠‫ﻛﻔ ﺖ ﺣﻨﻜﺎ م ﺀاز ا ح‬ ‫اﻳﺪ دوﻳﺪ‬.‫ﺻﺮى د ﺟ ﺪ زود ﻣﻰ‬ «Şeytan dedi ki namaz vakti sona geldi, lâzım .»

‫ ؟‬abuk jncscidc gitmek

6566

‫ص! اﻟﻄﺎﺗﺎت ذاﻻ ا ﻏ ﻮﺗ ﻜ ﻐ ﺖ‬ ‫ﺻﺎﺑ ﻰ ﺟﻮن در مﺀق ى ﺑ ﺸ ﺖ‬ «Hazret.‫ ؛‬:Mustafâ SallallâbU Aleyhi Vescllem mânâ incisini delince «.Vakti geçmeden tâât vc ibâdette acele ediniz) buyurdu ) Resûl-İ Ekrem Sallallâhti Aleyhi Vesellcm Efendimiz bir 1‫ا‬،،(1‫'ا‬.‫آ‬ .rifleriyle : «Vakti geçmeden namazı kılmakta vc ilmeden evvel tOvbo kâr olmakta acele ediniz.» buyurmuştur , 6567

١; ‫ د د‬٠' ‫ ﻛﻴﺖ د د ا ن > ا ﻧ ﻰ‬٠ ‫اش ا ا‬..‫ﻛﻞ ﻧﺤﺮى رﻫﺒﺎ‬ «Muâviyc detli k i : Hayır, hayır:.. Senin böyîe bir Iiareketin olamnz. Benim İçin bir hayra delâlet etmek garaz، sende bulunmaz.» 6568

‫د رﻣﻜﻢ‬

‫اف‬١‫'ﺀ‬

‫از‬

. ٠٠‫ﻟ ﺬ ل ا‬

r -( ‫ﻻ‬٠ ‫ ا ' ل‬- ‫ ؛‬٠‫ ﺑﺪﻣﻚ‬۶١

«Bu hareketi», bir lursizm .:izlice evime «‫!؛‬،٠ , de ‫>أا‬1،‫؛ آ‬1‫؛‬elliyorum ،1 demesi «İl.iılir.» SOI

‫‪«574‬‬

‫اﻫﻤﻢ از ﻣﺴﺎن ا ن ىﺑﻮد»اﺑﻢ‪.‬‬ ‫ﻃﺊ‪٠‬ىن ﺑ ﺰ ك وى ﺑﻮدﺀاﺑﻢ‬ ‫‪١‬اةل‪«Biz dc Aşk.ı ٤‬‬ ‫‪ şarâbının sarhoşlarnıdandık; o.ftuıı dcrgâh.ı ulı'ı‬آ‬‫»‪hiyyetinin âşıklnrındandık.‬‬ ‫‪«575‬‬ ‫'اف ﻣﺎ ع;ﻣﻪ;‪ ١‬و ﻳﺒﺮدﺀاﺗﺪ‬

‫ﺀذق او درﺑﺎن ﻣﺎ ﻛﺎرد‪ .‬ا د‬ ‫‪!!٠‬؛‪/-‬؛)‪ ،‬اأا‪،‬أ‪،١‬أ اااااا’ؤ ( ‪ muhabbetiyle kesmişler,‬ااﻻا‪ 0 '،‬؛ﻵذاااذجﺀاً‪،‬ﺋﺞ ‪«Bizim‬‬ ‫»‪rûhııınuza ekmişlerdir.‬‬ ‫‪« 575‬‬

‫رود ‪ f :‬د_د"'ﺑﻢ و روزﻛﺎر‬ ‫اب رﺀ ت ﺣﺬوردا‪ ١‬ﺑ ﻢ ا د ر ﺀ‪١‬ار‬ ‫‪،Jakkm bahar rahmeti‬‬ ‫‪٠‬‬

‫' ‪.z U‬؛‬

‫‪.‬‬

‫‪« Biz‬‬

‫‪d« iyi giinlcr ١‬‬ ‫' ‪'C zamanlar görmü‬‬ ‫»‪suyundan İçınişlzdir.‬‬ ‫‪« 577‬‬

‫ل‪١‬م ﻣﺎرا دﺳﺖ ﻓﻌﺎ ش ﻛﺎﺛﺖ‪ ٩‬س‬ ‫از ﻋﺪم ﻣﺎر‪ ١‬ذه‪١‬و رد‪١‬ش‪٠:‬ا‬ ‫‪gt ٠-‬‬

‫‪٠Bizi ndı.ın٠‬ا؛ااا ‪ ve kerem ،Ji ekmedi‬ﺀ ا ‪ , ٠ ،‬ا ا ‪ ١‬ا ا أ ا ا ’ ‪..Bizi ٧‬‬ ‫‪dpn vücûda‬‬ ‫‪٠‬اأ‪1‬ا‬ ‫‪٠‬أ‬ ‫»? ‪ değil ini‬ا‬ ‫‪« 578‬‬ ‫اى ا‪ ٠٠‬ا‬

‫ﻵ‪.‬ا‬

‫دى اوازش د د‪١٠‬ﺑﻢ‬

‫د ر'؛‪-‬ا ن ر ﻧ ﺎ ردد‪.٠‬ﺑﻢ‬ ‫‪١‬أ 'ا؛إ« ‪،‬ا'‪،‬ﺀ؛اا‪،‬‬ ‫‪،،٦‬‬ ‫‪٠‬ا‬ ‫را‬ ‫‪ ٠‬آا‬ ‫‪ K.’/ıp ٠‬اااأاا‪،‬اا‪،‬ا‪١‬ااااإ‬ ‫‪١‬ا‪،‬ا»‪،‬ا‬‫‪K05‬‬

‫‪..٠‬‬ ‫‪»٠‬‬ ‫‪ ne kadar‬اااا |اا ‪,‬‬ ‫«‪.‬اا‪١،‬اااا‬

‫ ة ا ى ﻗ ﻪ ﺀ‬٠1

‫ﺗ ﺲ‬

Y ân î: *Allah s‫؛‬îi vc amellerinizi yaratmıştır21.» ve :

Yân5: «Allah her şcylıı Ilâlıkıdır22.» Ayetleri dclâletince‫ ؛‬hakikatte. Ilâlik-1 Kül ve Fâll-i Kül, yânî; her şeyi yapan Allah'dır. E f'âliî ‫؛‬nahİûka nisbetl, yânî; «Ben yaptım, sen yaptm» gibi isnâdlar mecâzidir. 1.5te İJLI mertebeye (Tevhid-i ef'âl) derler ki, şeytan ancak bu mertebeyi idrâk edebilmiş (Tevhid-i sjfât) ve (Tevhid-i zât) mertebelerini anlayamamış olduğundan hattâ kendi sapıklığım ve azgınlığını Eakka İsnâd ile :

Y â n î: «Yâ Kaljbi; beni azdır.şm lıakkı içlıı23« demişti. Burada da : . . ‫؛‬I'şiğimi sallayan ٥ değil mi idi?, diye ayni mertebeden dem vuruyor. 6581 ‫ﺣ ﻮ ر د م ﺛ ﺮ ﺀ ر ﻧ ﺤ ﺮا و‬

‫ار‬

‫از دﺑﻴﺮاو‬- ‫رورد‬, I‫ ا‬6 «O'ntın sütiinden başka kimden süt ‫؟؛‬، ilil? arada O’ııdan başka beni killi yetiştirdi ?»

O’ımn tcflblrlnclcıı vo

658 ?

‫ا ﺋ ﺮ رﻓﺖ اد ر و>ود‬. ‫روى ﻛﺎن‬ ‫ را ﻧ ﺮ د م وا ﻛﺜ ﺮ د‬٠‫ ﻧﺮان آ‬٠‫؟‬ «Vllciıda siille giren İıuyu insandan ‫؟‬. «?karmak ıınsıl nıtlınküıı olur

buyurulmuştur.')’Hadis-، Şerifte: «Emzirme ،»biatleri d٠ i١tlrir Yrtlmz insanin değil, hayvan silti'ındcn bile 1,1‫ ’؛‬،altlın hastalıkların ‫»<؟‬I Ilga (:<’٠ ,'،‫؟؛؛‬، bııgıin s٥b،t olmuş bir haklkntllr . <‫ اا'؛‬،«

Krtı.-l

7٠?. ٠.!٠٠، M i l l i m . 8î

.’,،٠ ٠ . ، ,،،،-, .١ «

«07

G i ‫آ رﺗ ﻦ ت‬

f \ ‫ ش‬4 ‫ ; أ‬١ ‫و ؤت‬

:‫ و دا ل‬١‫م؛ ر ﻗﺪر وﺻﻞ‬ « A y r ı l ı k O 'ııu n k a lır ı o lm a k la b e r U b e r . v u s l a t ı n ı n k a ili '‫ ؛‬. b ilin m e k iı.'in lir , c b c d ، ‫ ؛‬ta r tl v c r c fl d c £ ild ir .»

6587 ‫'ل‬١‫ا ذ‬

‫ ﻓ ﺮا ش‬l٠٠v ‫ا ﺑ ﻬ ﺪ‬

‫ ﻗﺪر ادام وﻣﺎل‬-‫جان د’"ﻣﺎ‬ . ‫ ) ﺍ‬l، vc can, VİSİİİ «ünlerinin kmlr VI. kıy'، firîık, rfılııı tc'ılilı cj'lt٠n١ nıi'liıı! ililmek ‫؟؛‬inilir.»

6588 ‫ ﺣﻖ ﻓﺮﻣﻮدﻫﻠ ﺖ‬، ‫ ﻣ ﺮ‬٠٦ ٥r -l

‫ا—ت‬.‫ود‬٠ ‫اق ا ﺣﺎ ن‬١ ‫ ﻣ ﺪ ون از‬٠ »Hazret.! I.eyjjamber demi‫ ؛‬.‫ '! ؛‬li‫ ؛‬: Cfiıâlı-ı »ak, lıallıı yaratmaktan

ınn.s ‫ ﺍﺍﺍﺍ؛‬: İl’.snndır. buyurm uştur ,» 6 5 8 ‫؛‬،

d ‫ون — ودى‬

•

‫د‬

:.‫م‬

‫از‬

‫آا ر د م‬

‫ د م د— ت اًﻟ ﻮد ى‬٢‫ا ز ش‬

‫اأ‬،‫ اأ"ا‬1‫ اا’أ‬fı'ıiılt. «iirsiinler ve nimetlerim lıalmılan ellerini lıııla١ tırsıu . 1‫ا ااا‬1‫ا‬١‫ >ا‬nnlar، yarattım .»

1:11 I ladıı i Kutside Ccnabt Ilak : »ilenilen istifinle etsinler ıl‫؛‬.ye yarattım, 1,1.11 tınlarılaıı istifinle eıleylııı ıliyı. yaratmadım.»

1,1,1, ,.1,11.1,1,

65‫؛‬ll٠ ‫م‬-‫ود ى اا‬-

‫وﺑﻲ‬

‫ ذك‬٦ ‫راى‬. ‫ل‬

‫ ﺳ ﺎ ا ﻟ ﺮ ذ م‬٠٠‫ ذ ر‬, »1.1.11 fııvılıılanıııak VI. ‫اا'ا‬٠ 1‫ اااةاأ‬sııtın d a ıı elbise 1‫ ا ا ا ا ا أ ا ا ا‬1‫ا‬

،‫اااا‬

yıırııt-

III..Iİ.I.1-» M illi

6595

‫ﻟﺪل‬. ‫ ﻛ ﻮ مغ‬٠‫ ﺟﺪد از وﻋﻌﺪ‬- ‫رك‬

‫از‬

‫ﲧﻮﺩ‬

، ‫ﺧﺰﺩ‬

‫از ﺀذق‬

‫ ﺩ‬٠>

‫ان‬

٠ Bcn‫؛‬m secde etmeyişim farzedelim lii hasedden ileri gelmişti. o sed, inkârda» de^il, aşktan pej-dâ olmuştu.»»

1 ‫اإا‬٠

Yâni; bana Âdem'e secde etmem emrolunmuştu, etmedim. Fakat ‫ﺍﺍﺍﺍﺍ‬ Haktan emline itâatsizhktan degil. Âdemin bu derece makbfıl-، ‫ﻝ‬1،'‫ﺍﺍ] ﺍ‬ ı.iuşunu kıskanışımdan idi.

6596 ‫ ﺯ ﺩ ﻳﻨ ﺲ‬. ‫ﺩ ﻭ ﻯ ﺫ‬

‫ ﺍ ﺯ‬٠‫ ﺍ ﺣ ﺎ‬/

‫ة ﺛ ﻮد ﺑﺎدوﺳﺖ ﻏﺒﺮى ﻫﻤﻨﻨﻰ‬ «Her Jıased, dostluktan. yânîj muhabbetten peydâ olur vc bir yaban, cıııın dost ite oturmasını gOrmektcn zuhur eder.»

6597 ‫؛‬S

٠.'•٠■ I.Ş -. ٠j

-٥j ~ ~

،1—٠

٠— ٠٥،•} ١ ٠،٠ ٠j ‫؛‬١ >٥

«Gayret, yânı; kıskançlık, dostluğun şartıdır. Aksırıktan soııra (Yer■ lınınükâllâlı veya çok yaşa) dendiği gibi.» Yâni; aksıran ve hamdeden kimseye (Yerhamükâllâh) demek nasıl şartı ise, kıskanmak da sevmenin şartıdır. Ben de Allahı sev. .I. ıııı ve Âdemi kıskandığım için O.ııa secde etmedim.

m I١•ıirığın

..Allah, bir mü’minm aksırmasını sever. Sizden biri nksırıp (El linin. «I،، hilâli) deyince onu işiten her müsliimaııııı (YerlıaıııükûlIüU) dcıncsi ١ a.’llı.lir.» diye bir hadis-i şerif vardır. Hadiste de işaret olduğu üzere ٠٠٠ '■ ıınuın hnmdetmesi lâzımdır. Etmezse (Yerhnmükâllfih) demek de İn. <ım ..•٠ı٠>iltlir. Meşhurdur : Halifelerden biri aksırmış, lâkin hnınd etmemi.;. K.r.şı. »٠ıiı|، ı duran nedimi de (Yerhamükcllâh) dememiş, Halife niçin (Yorhn.tmlı.'llâiı) demediğini sormuş. Nedim: llamd ötmediniz du onun iç.» de. .m Men İçimden lınmd etlltn deyince, Nedim; lıeıı do içimden (Yerlin .m.lııHalı) dedim cevâbını vermiş *II

.;<‫؛‬02 *- »— —‫*؛‬J ٦ &\s

j ٠JJJ J .*

< 1 __‫■؛‬٠‫>؛‬ «Hu

jiU i

c ilie tlc . y a m ;

٠JO١

im k a n

a l c m i n d e b iilu n n n

ilr m i-K lir . ( ) m i a n c a k o a l t i c il i c t i y a r a t m i s o l a n A l l a h

lu in s c ،.، . ١ ١ i١ ‫ ؛‬ln d i ١ K tir li.r ir .»

GG03 ٠jli j ١١ $ ٠) ،y S

J ).. l j ٠—1.

j. o l} w —٠

٠J١‫؛‬

• > IIiik‫ ؛‬ki١tk' kiifur <lc, ‫ ؟‬man da O.nun cl orgiisi‫ ؛‬,yani; san’at cseridir

IIIIMlIlIl ،)‘.»

V,‫؛‬، i kiifur do, ‫؛‬man da Allah:» mahlukudur.

‫?؛‬cylan sii sozli.ilyli. li • ٠u1111 i٠١ 1e bir cebri goriinmekte, her seyi IIakka isnad ctmelMe v٠. kcn٠11٠11 mazur gbstermeye calismaktadir.

«M U A V iY K N iN ‫؛‬B L iS ’i L A lN E T E K H A It T A K H .Ili»

GG01 .i_I.ljl.ld 6 'jjl jv.1 c J ?

٠ l٠ _ x .K ^ l ٣ ,j ١

٠ ,‫ ؛‬... 1 ■‫؛؛‬- ٠ J٠ L.

« l.m ir M u av iy c ona dcdi k ! : B١ i so y le d ik lc rin d o jjritd u r. L ukin Inm . I>١ ٠ tl,m v .iu n n a sih in ck sik lir.» f.(‫ ؛؛‬ir> ،‫)؛•؛‬٠،>* ٠j * )> ،,‫ ؛‬٠، ٠ I C . J « ." j J

i S i ١٠ • ٠٠،>■

“,..H٠ ٠ n l.cnim .,.ih. yllz binlcicc iiminm y o lu n u vnriniis, .،,i.k u r kuzm i l٠ »٠ lo ٠ y ٠k a d u r .‫؛؛‬.. n n ijH irid ir

n١ n liazineye uinm.'Nl،.■'•v٠: hi:.

6011«

‫ ﻛ ﻌ ﺪ‬٠‫ ر ز ا د‬٠٤٠‫ذت آ ن اﺷﺪ‬٠‫ل‬ ‫د ز داﺑﺘ ﻜ ﻤﺪ‬

‫ا و ﺣﺎ د ﺣﻤﺎه‬

. l.fıııet odur ki ٨ ‫ ﺀﺍﺍ‬١،‫ ﻝ‬sen‫ ؛‬yakıtı ve ‫ ﻻﻻ‬٤٤‫ ﺍﺍ؛‬lıırsızlurın

‫ااأاا‬،١‫ ا‬k٠lını١ (ır٠"

6 1 ‫رو‬,‫ى ﺛﺬﻳﺪ ى رو‬٠‫ﺑﺎﺣﺪا ﺋﻎ‬ ‫ا ﻧ ﻢ دش د و ت اى ﻋﺪو‬ «Seli vicahen Allaha söyledin ve Onun h‫؛‬، j١١ınu ‫ ؛ ؛ ؛‬، ، ‫!! ؛‬٠ I:y iıısAııly.١ ‫ ﺍ’ ﺍ‬di'ı١ nıanı; senin ıııekrhıc karşı hen kim olabilirini?« ‫؛‬,‫؛‬eytan Ccnâb- 1 Hakka :

١' ، ‫ ﺃ ﺍ ﺍ ﺍ‬: . t o l l ‫ ؛‬aldırışın, İsyâna s e v k e d iş in hakki iç in =٠ » d e lili ‫؟‬, Allali

ila 'I’|'AI٠ ٩ :

® ‫ ة ﺋ ﻜ ﺎ ة ة إ ذ ﻳ ﺬ ا ﻵ ن‬١‫ث‬ ١' ‫ﺁ ﺍ ﺍ ﺍ ؛‬

«!.filetini kiyUmctc katlar senin ‫ ﺍ « ' ﻻ‬1‫| ﺍ ﺀ ﺃ‬1,‫ " ﺍ ؛‬buyurmuştu,

6610 ‫اى ; ﺟﻮن ا ق ﻣﻐﺒﺪ‬٠‫ ﺀرذ‬٠ ‫ا‬

‫ ت ﻟ ﺶ ا ئ‬٠‫ا ق ﺻﺎ‬

«M enin h U n erJ erln . a v c ıla r ın k u ş ‫ ﺃ‬، ، 1، ,‫ ﺃ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ‬Inklld « llilillr . ،٠٠٠., »e .ld lr , h ık ın k u ş la r ı y a k a la tır .»

' W ، „f t i .1

,.،e r

'»»٠ ?iller ،٠١١٠۴: :15(

Kve، , a iln

Ulûhiyyet dâvasıııa ‫ ﺍ!ﺃ ﻁ‬، ‫ ﺍ‬..‫ ﺍ‬٠.‫ ﺍ‬.. v <٠ Ikızretd İbrahim‫ ؛‬âtr.e ıdtırıııij olan Bâbıl hukiıındârııım bıııuıma ilil- sivrisini-':‫ ؛‬girmiş, beynine kail.II ١' ik,n٠ş ve .yemeye başlamıştı. Nt'iııi'iııJ, onun İzdırâbına tohammıd ٠٠٠،، ٠metliyi İ‫ ؟‬İ،١ kafasına tokmakla vurduruldu. .ünün birinde kafini jıatlıı mi‫ ;؛‬ve beyni akmıştı,

6616 ‫ﻋﺶ ارﻋﻮن د ك ﻳ ﺎ—وف‬

‫ووﻧﻮف‬١‫ ﺗ ﺈ ﻳ ﺪ‬y ‫ﻛﻮ;ﺷﺪ از‬ «Zekî ve feylesof olan Fir'avnin akil, senin igvaıı ile körleşti, ftkibe. linin ne olacagina vukuf pcydâ edemedi.»

Gf‫؛‬17 .‫ﺛ ﺪ‬

J*v; y ‫ از‬١‫ر‬

‫ ب‬4‫و ا‬٠

٠‫ﻟﻰ ﺛ ﺪ‬٠‫ ذ زو ﻳﻮ ج‬١‫ﻟﺤﻜﻢ ﻫﻤﻢ‬١‫ﺀو‬ «Ebft Eeheb, senin yliziinden İmâna jıâeİJİl oldu. E b û 'l-îık en ı «.len l.crif ile senin yüzünden 111 Cellil oltlıı

I İ ..I I İ

l‫؛‬:bâ Leheb, Resûlullâhın amcası iken şeytana uymuş, birâderzâdesine ".düşm anlıkta bulunm uştu, EbU Celfil ise gâyet kurnaz bir berifti. Z.I kâsıııın ‫ ؟‬okluğundan kendisine (E b l ١l-flıker ‫؛‬.ı) yâni .hikm etler babası kııııyesi verilmişti, Hattâ Kureyşilerin ınüşâvcro meelisi olan (I)âr'un ٠ Nedve) ye kiri: yaşına girmeyen ve sakalı olmayan kimse giremediği baltle E b l'l -‫'؛‬Iıkem yirmi yaşında iken oraya âzâ seçilmişti. Hâl boyle ıl‫؛‬en .şeytana uydu ٠‫;؛‬u ve Itcsûlullalnn en şıdılelli düşmanı oldutfu i ‫؟‬، n K.btVl-Ifıkem ki'ınyesi EbU Cehil oldu, ve Itedr .;azasında kafası kesilip b e lâ s ın ı b u ld u ,

lifilR ‫ ﺭ ﺍ ﺩ ﺭ ﺍ‬٣ ٠ ‫ ﺍ ﺭ ﻍ‬٠‫ ﺭ ﺀ ﻧ ﺬ‬,

‫ﺍﻯ‬

‫ ﻣ ﺪ ﻫﺰار ا ا د ر ا‬١‫ دﺀ‬٠١ ‫ ا ن‬٠ »Ey 1‫ ااا‬iliyle snlrnneındn yı'ı.l olıınınıık 1‫'ا‬1‫اا‬ eden .eylıın ,"

.٩٠‫ل‬

١' ، ‫ ﺍ‬٠

.î ü ٠l،'،dt Iiıııl'ı،nleı٠

«17

«İBLİSİN t e k r a r m d A v i y e y e CEVAB v i :i .m i :s I ٠ 1İ1İ22 ‫ﺗﻨ ﺪ ﺭﺍ‬

‫ ﻥ‬١ u r ‫ ﺵ‬٠٠‫ ﻝ‬1 ‫ ﺕ‬، ‫ﻙ‬

،‫ وﻧﻨﺪر‬١‫ﻣﻦ ﻣﺤﻜﻢ ذﻟﺒ ﺮ‬ «Şeytan Muâviyeye dedi k i: Bu u!"dey‫؛‬, bu ıııiişkil Iilkteyi aç. Yftnlj açık konuşalım. Ben kalb ve geçer akçe iç‫« ؛‬.n mihenk taşıyım Yan‫ ; ؛‬٦ sılaınla meydana،ezelen (said) ve (şak!) olanlar, benim v 1 :1 kar, Said olanlara bir şey yapamam, şak‫ ؛‬-bulunanları tızdırır, Cebeme ine kadar yollarım, ‫ ﺓ ﺓ ﺉ‬:1

‫ ﺋ ﺨﺎ ن ﺛ ﺮ وﻛﺎﻳﻢ ﻛﺮد >ق‬١ ‫اﻗﺨﺎف ﻟﻘﺪ و ﻧﻠﻢ ﻛﺮد ﺣﻖ‬ «Allah beni arslanla köpek, geçer akçe ile kaljnn lmt‫؛‬lıı١ nımı »ebeli 1.1*1. “

6824

‫ام‬.‫م ﻧ ﻚ ب روﻛﺮد‬

‫ﻟﺒ ﺮا‬٤

‫ام‬٠‫ اوﻛﺮد‬: ‫رل ام ﻧ ﻢ‬:‫م‬ «Ben kalp akçeyi ııasıl n١;t"ıb etmişim? II..II l.îr sarrafım'>d١, ‫ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ‬ kıymetini, ‫« ﺃ ؛ ﺍﺍﺓ' ﻝ‬.kıymetsiz ve kalp oldııtfımıı meydana koymnşumdur Y٥ n5: benim bir şakiyi ‫؛‬.ızdırıp gizil sekılvetlnl meydana çıkarmanı lılr Ktırrftfm kalp ak‫ ؟‬o İçin bu kalptir demesi VI' kalplığım iz، u'، r etmesi gibidir. 1‫؛‬٠‫ﺫﺫ ؛‬٢‫ﺍ‬ ‫ﴌ‬

‫ ﺍ ﺍ ﺍ ﻝ‬٠ ‫ ﺭ‬، ;!>(٠:

‫م‬٠ ‫ رﻣﺄك‬١ ‫ﺧﺜﻔ ﺮ‬

٠‫ﺃ ﺃ ﺍ ﺍ‬

iyilere

‫اﻳ ﻰ‬.. ‫ﻳﺎ‬,

kılavuzluk ederim. Aııeıık kurumm , ‫ ﺍ‬1.‫ ﺍ‬11‫ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ‬Itııpenıını.» N lll

6831

‫ ﻛ ﻦ‬٠‫ و اﺗﻨ ﻮا ز را رض‬٠‫ ا‬١ ‫و‬٠

‫ﺀﻛﻦ‬٠‫ذوت ﺗﻨﺲ و ذوت ب را رص‬ «Sert ot ve kemiği, yân‫ ;؛‬nefsin gidisiyle rı١ hun gıdasını ٠٠•/' ٠.»

6632

‫اﻳﺮﺳﺖ‬

‫ﺟﻮوف‬

‫ر ﻏﺪ؛ ى ﺗﻨﺲ‬

‫ور ﻏﺪ'ى روح ﺟﻮد ﺳﺮورﺳﺖ‬ «"Eger o insan nefsin gidisini ararsa eblerdir, şakidir; ı ، "، .، 1111 gıdâ sim ararsa ssrverdir, saiddir.» ،

6633 :>

٠‫ ﻥ ﻫ ﺬ‬٠ ‫ﻛﻨ ﺪ ﺍﻭ ﺧﺪﻣﺖ‬

‫ا‬

‫ر ح'ت ا د‬٩ ‫ور رود در‬

«Eğer cesede hizmet ederse eşektir; eşek ruh denizine giderse inci bulur."

6634

‫" ﻟ ﺮﺑﻪ ا ن دوﻣﺨﻨﻠﻒ ﺧﺮ و ﺛ ﺮ د‬ ‫ﺑ ﻚ ا ن ر د و ﺑﻴ ﻚ ﻛﺎر ادرن‬ «Bu Jıayır ve şerrin ikisi muhtelif olmakla berlbcr ikisi de liir ‫ ؟ ؛‬٠ «.tedir Yârtî‫ ؛‬hayır işleyenler dc. çer işleyenler de Hakkin irâdesiyle ٥ ‫ ؟ ؛‬leri görmektedirler,

6635 ‫ﻃﺎﻋﺎت رﺿﻪ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‬

‫ﻋ ﺪ‬

‫اﺑﻴﺎ‬

‫ت رﺿﻪ‬٦‫ث|و‬٠ .‫دﺛﻨﺎز‬

«Peygamberler, insanlara Allaha tlııt ve ، bı'ıd.tte bulunmayı; ili‫ ؛‬,. manlar, yân‫ ;؛‬şeytanlar ise, onlara şchveli tavsiyede bulunurlar."

6640

; ‫ د و و ﻟ ﺖ‬/ ‫او ا ا ى ز‬ ‫و‬١

‫>) ﻝ‬

‫ م ذﻧ ﺖ ﻛﻮ و‬٠٠‫<و‬7 ‫ا‬

»Çirkin nerede, piizel nerede .söyleyin, diye ٠٠ Si٠ıı'، ı، kâi' 1ıeli i lıiiylıı Kaııımâz ve ‫ﺍﺀ‬0 ‫ ﻻ ﺀ ﺓ‬sözlü yaptı.» ‫ ؟‬eytan bil misâli iracl ettikten sonra tlctll kl :

6641 ‫ ا ت‬٢ ‫; ﻣ ﻮ ا وﺗﺪ'ن‬

( ‫ ا ر‬/ ‫ﻣﻦ‬

‫ ﺳﺖ‬١‫اﺣﻞ وﺗﺪاو ﻧﻴ ﻌ ﻢ زدا ن ﻟﻮ‬ “Kon l,‫ ؛‬r şâlıid mesâbesindeyim, ?‫'؛‬illide zlntlan nerede görülmüştür?

١ ‫ااأ‬

، 11

‫'؛‬:ı l i i d d i f k i b e n

z i n d a n c b l l d e ğ i l i n i .»

6642

‫دار‬٠‫ﺑﺬم د ر ئ ﻣﺘﻮ‬

‫أ‬

‫ ن دروار‬٠ ‫ ﻛ ﻢ‬٠ ‫ذﺑﺘﻤﺎ‬ «1، ‫ ﺍ‬.‫ ﺍﺍ‬nerede meyveli bir atfa‫ ؟‬görür.;•-•!« bir dadı, yâııi; bahçıvan ):‫! ؛‬,،

٠, ٠،٠,

t e r b i y e e d e r i m .»

66-4:1

‫زا ﺑﻨﻢ در ﺧ ﺖ ﺗﻠﺦ و ﺣ ﺜ ﻚ‬- ‫ا‬ ‫رم ض ا و د از ﺑ ﺜ ﻚ ﻣ ﺪ ك‬٠‫ى‬ "iler nerede acı ve k«r، ı bir ağaç görlirsem taze dalları da kıırtfı ٠k ..... Iııılı'ıs «ılsıın diye onn keserini.» ;.,..ylıının meyveli ağaçları, yâni: mü.min ve r'ılih kimseler, terbiye t, otilar، igvaya çalışınca o kimselerin levbı. ve 1٠ ۶‫ ﺍ ﺀ‬، ‫ ﺍ ﻩ‬etmeleri eytamn ıııekrind.n lııfz-، İlâhiy. sığınmaları süreliyle ٥ |ur

٠' ! ٠., ..

6644

‫اﺀازا ’ﻛﺎى ر‬, ‫ ﺛ ﻚ ﻛ ﻮ د‬٠ ١‫ إا ﺧ ﻌ ﻞ‬٠‫ ا ; ؛ ا ﻣ ﻢ‬٠. ، ;

"‫ ﺍ‬، ‫ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ‬ağa‫ ؟‬, bahçıvanı: ‫'ﺍ‬:.١- y ijjil ١ ‫ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ‬l.i'.lv.nsnn? der.»

‫ﺪ‬

‫ﺳ‬

٠. . . . . .

‫ا 'ا‬

‫ى‬٠‫اااا‬.‫ا‬

‫ﺍ‬

imlam .d ilim lim

ı ı e ıle n

‫ﺃﺍﺍﺍ‬

‫؛‬٠ ‫ال‬٠ ١ ٠ , ‫ا‬٠ ‫اااا‬١

yoldaki söylenirlerin. k ‫؛‬ıı١t :

< ‫؛(؛‬.٣ ٠ ‫ﻻ‬ ‫ ﻛ ﻮ‬٠ ‫ﻛ ﺬ ت ا ﻣ ﺮ اى راﻋﺰن ﻣ ﺖ‬ ‫ﻣﺤﻮ‬٠‫ ؛ ت در ﻣ ﻦ ر‬٠‫ ر ا ر‬/ ٠٠٠:,٠،‫؛‬,* Muiiviy،•٠‫ﺍ‬،-‫ ﺍ‬٠‫ ﺫ‬Ey şnl، î; lıııccct söylene

١٠٠١ ‫ ﺍ'ﺍﺍﺍ‬١'‫ﺍﺃﺍﺍﺍﺍ‬

٠ ‫ا‬٠ '‫اا‬

٠٠٠٠،,,» ٠٠* Mende ‫ ﺍ ﺍ‬٠‫؛؟؛ ﺍ ﺍ ؛ ﺍ ﺍ‬،، yol yoktur. beylıûdc yol :‫' ﺍ ﺍ‬:، ‫ ؛ ﺍ ﺍ ﺍ‬..“

١’،'،ııı . ،‫اا‬٠ ‫ ؛اا‬kandırm aya yabalama ,

6651

‫ل > ى و س ز ب ;اج„م‬

‫ > م‬۵‫ اًوى‬٠‫ص ﻻ ا ﻟ ﺔ‬ . Nrıı <.,1، ‫ ﺁ‬.١'‫ ﺍ'ﺍ‬١ ‫ ﺍ ﺃ ﺍ‬1‫ ﺍ‬،٠‫؛ﻉ ﺍﺍ‬,‫'ﺍﺍ‬،، ‫ ﺍ‬l)‫ ؛‬r t&e‫؛‬r‫؛‬Senin Rctirdlgn .n١ ‫ ﺍ ﺍ ﺃ ﺍ‬: ، ١ ‫ ﺍ‬:‫ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ' ﺍ ﺍ‬٠'‫ﺍ‬

.... .. .ılının '.'>■ ■

١'A,Iİ, Kimili e-.iki.١ ’‫'؛‬ı, pcllrdi^ln e,y ،n ،n da hırsızlık olduftnnn l.ıl.î ,‫اا‬،‫ﺛﻢ‬1٠ ' ‫ااا | ا‬٠na ‘‫؛‬ıl İnanır da onları kabili I'i’îi in ı '.'

. 652

‫ از ﻛﺎﻓﺮى‬: ;( ٠ ‫ ن‬٠ ‫در ﺣﺖ‬

‫ ﻓ ﺰ ى‬٠‫وذذ رﺧ ﺖ د ى ر‬٠ ~‫ ﺍ ﺍ‬،٠‫ ﺍ‬، ٠ ‫ ﺍ‬، 1٠‫ ﺍ ﺍ‬٠ 1‫ ﺍ ﺍ‬٠‫ ﺍ ﺍ‬،‫ ﺍ ﺍﺍ‬y، ، ktlın، ، n etrı'ıfıııtla dolaşımı, sen kimsenin mo، ٥ ı ٠

‫اا‬.‫ا ا‬٠٠,١, , ‫ا‬, l.lr ‫ ا أ‬1،‫ ا‬1‫ﺀﺀ‬olamazsın 1,"

665:1 ‫اﺗﺪر ﻛﺪو‬

‫ ﻟ ﺮ ه‬٠‫ن‬

١ ‫ دا رد‬٠٣ ‫'ا‬

‫و‬٠‫س‬٠ ‫ن‬.‫ارا ذ‬٠ ‫ را د‬٠

‫ اﻫﺄااااا‬، ١'، ‫ااا‬1٠‫'ا اااا ا‬،‫ ' اا‬١'‫ا‬، ‫« اااا ااأ‬I d r in i ٠ 1،، ١‫ اااااااااا‬i l i m l i n ، 111111 f r r y ı l d

١ ‫ ﺍ | ﺍ ﺍ ﺍ‬,‫ ﺍﺍﺍ| ﺍ‬h a s e d i ‫ ؛‬, eylnınn 1

٠٠٠٠»٠،. .٠‫ ا‬, ‫اا‬٠ i l m e k II .iliyorum

، . . ‫ ؛‬y o r:'

‫ا‬٠‫اى ﺣﻊ‬

llı'ılıl:

11.1 ve

......« 8٠‫ ﺩ‬.٦

cess r

.—j

. i ‫أو‬

I * . ‫>لاا‬İ/ A

‫ا'دوون‬

‫ﺖ‬ ‫رﺳ‬٠ ٠ ‫ى ﻣﻢ‬ ‫ درو‬.‫زاران ﺳﺢ‬. ‫د‬.٠ ٠ ٠ ‫»ا‬ ٠ ٠ »,٠ ، Iı٠ ٠ r süzüı.dc

şer vardır .

sözlerde yüz l»î»١ lere ٠ sikir «izlidir.»

6660

‫ دد د ود ن‬٠.‫دان ؛‬.‫ا د ى ﻫﻤﺮ‬ ‫درﻧﻦ و ﻟ ﺮ ب اؤروزد ﻫﻮس‬ ‫ااااا ا|ااا‬1(‫ا‬

e rile le r ‫»» »'؛‬ıerdlig ‫ ؛»»؛‬haglar » ‫اا‬١ ‫ةا؛‬1‫ﻵ‬eder, kadında ve er 6،.٠...... ٠،،٠,،، hevesler uynı»dırır.» 6661 )> < --*

‫وذ و‬- ‫!اﻳ ﻰ ﺧﺎق‬

‫ى‬١

‫ ﺗ ﻮ‬- ‫ر آردى ر ا‬١‫رﺟﻢ ﺑ ﺪ‬ ٠.‫'ﺍ‬:.١‫ ﱂ‬1‫ااا‬11، ‫ا‬

١٠

y a k a .» ve ‫؛؛‬،'» ،' ‫ »؟‬k a r a »» ‫ ؛‬l ‫ ؛‬s! Be»»‫» »»؛; ؛»» ؛‬.y a n d ı r d ı » ? "

.|‫ااا‬,|١ ١ :٨l . l 'l l l 'l ٠ ٠ I .٨'N l :N ،N K IIN D İ M IC K B İN ‫ ؛‬S O Y L K M B S l -. 666‫ﺓ‬

‫ان‬٠‫ د ى ك ا ﺛ ﺪ ت‬/ ‫ﻛﻔﺖ ر‬ ‫ د ﻧﻨﺎن‬٠‫ود اورا ا‬٠‫ذد‬ ٠ ‫اا»و‬1‫ اااا‬dedi ٠ ،! : ١ ٠ l zai» sâl،s »‫؛‬l»î «lal» kiliıse, yüz İlişi»»»» ‫اا‬:‫« ا‬Isa d'.ft...... .11..1.

666:1

‫ر ددود ك ﺧﻴﺎل ا'د ش ﻧ ﺪ‬ ‫ؤ ن دول آرى ﻣﺎ ش ﻳ ﺶ ذ د‬ ٠‫اا‬. ٠١٠٠‫ ا‬٠1٠‫ ﺍ‬١٠‫ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ‬٠‫ ﺍﺍ‬r k'.ll»، .. y،l٠،»٠»‫ ؛؛‬l»ı»yal٠»ir«. ،rre٠ *،٠»,,٠،٠y.

٠ '، ٠ ،،!» ،1‫ ﻫﺎﺍ‬٠

. " 1‫ ااأااا(اا‬d e l i l « e l ، r » l l l ، ‫ ؟‬e .» a y a li a r l a r . .

H‫!؛‬7

6660

‫*ﻱﺀﺕ ار اﺑﻠﻴ ﺲ ار و ت ﺍ ﻯ ﺀ ﻭ ﻯ‬ ‫ﺭﱃ‬١‫ ﻭ ﻯ ﺩ' ﺏ ﻉ‬- ‫ﺭﻭﺑﻪ‬.‫ ﻭ‬٣ & «Sı.niıı o hasta oluşun, şeytandan değil, şendendir lii ، ‫ ﺍ ﺍ‬٠ ٠‫ﺍﻝ‬1٠‫ ﺍ‬huy٠٠٠،

tarafına gitmişsin.» 6070

‫ﺟﻮن غ درﺳﺰه ﻷرى د'ﻟﺒﻬﺮ'ا‬ ‫ ﺟﺮا‬y ‫ﺩﺍﻡ ا ﺛ ﺪ ﺍ ﻥ 'داى‬ «Çimenlikte bir koyun kuyruğu görünce onun tuzak ohlugmııı ‫ ؛ ﺍ ﺍ‬١'‫ﺍﺍ ؛‬ s ،،I ilı ٠ .٠7‫؛‬n ‫»؟‬ A v c ıla r t i l k i y i y a k a l a m a k İç in t u z a k 1

٠>١‫ا ]اا‬

k u y ru ğ u

k u ra rla r, y e m

o lm a k

Lizore d e

k o rla rm ış .

‫ ؟‬eyta‫ ؟‬, insanların şehvete meyletmelerini, tilkinin kuyruğu yemek il. m tuzağa gitmesine benzetiyor.

6671 ‫زا ن' دا د ﺋ ﺬ ز د ا ش ﻧﻮرﻛﺮد‬ ‫;د‬.‫رك‬/

‫ ﻳﻞ دب ﺟ ﺪ م ﻋﻔﻠﺖ‬٠

“Ondan dolayı 0 tuzağı bilmiyor vc görmüyorsun; kııyruğa meylin, ..eni !»ilgiden uzaklaştırdı vc akil gözünü kör etti.»

6672 ‫ د ى و ﻳ ﻌ ﻢ‬٠ ‫ ﺛ ﺈ ﺀ‬١ ١‫ﻟﻤﺖ‬->

‫ذت ﻻ ﺛ ﺬ ﻫ ﻢ‬:- ‫ ﻓ ﻜ ﺎ د و د ا‬٠' «Kşyaya mnlıabbetin seni kör ve sağır kılar. K ira nefsin fesSd etti. Illmseyc bıısılmet gösterme.» Kıır '‫؛‬١ ıı’da :

١'،'ı n :

: « Ş e y tâ n ın

ıııe k r v e iliy le .‫؛‬

‫ا'ؤأﺀ‬1‫» ﻣ ﺎ ا‬

d e n i l m i ş . n e f s ‫ ؟ ؛‬in d e :

Sftlil Nl • 1.1 ‫' ؛‬٠ ٠ ,

........

(ÎG7G

‫ ص‬، - ‫ ﻛ ﺮ‬٠‫ا ج‬

‫ ا‬.‫ر ك ﻋﺎ ر‬

‫ ت‬٩;‫ او در ﻃﺬﻋﺎ‬.‫ م اﻧﺪك‬٢‫م‬ . Znv.dk kurd «‫ ﺍ< ؟‬1 ‫ ﺃ ﺍ ﺓ ﺍ ﺃ‬halde koyun yemiş diye ittihaın edilir. ‫ ' ﺍ‬، 1‫ ﺍ ﺍ‬‫ ﺍ ﺍ ﺃ ﺍ' ﺍ‬، ‫' ﺍ‬.١'‫ ﺍﺍﺍﺍ‬.»aralamakla meşhurdur.»

CG77 ‫ وﻓﺖ‬.‫ اورا‬،‫ذواﻧﺪ ز ﺳﻌﻞ‬. ‫>وﻟﻐﻊ‬

‫ ت اذ اوت ﻧﺰﺕ‬- ‫ى‬ «It u r t . k u v v e t s iz lik t e .، ‫اااا‬١ .... l ı ı ı t d n

‫ﺧﺎق كو د‬

yol ylirilmeyc kudreti yokken, ludk ‫ ؟‬ok ye.

olmuş derler .»

. I M M İ K lI s r N U

S<>YI،i: n lY K , M U A V İ Y E N İ N «،I S I lA lt ETMKS

T I:K I ٤'١1، .‫ ؟‬K Y T A N 'A

İ7X،!،

‫ﻛﻔ ﺖ ﺀﺑﺮ راض رﻣﺎدت‬ ‫ ى»'وا'دت‬٠‫ و ى را ض‬- ‫داد‬ “ ٠٠ ٠ »،٠M n f t v l y o d e d i k i : ı l i .l '.l , .

٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ، d o U rtılu fr n

d ılv e t

D o ğ ru lu k ta n

1٠ ‫ال‬١1، ‫ اا‬1٠ ‫ أا‬:، ! ! . ş e y s e n i k u r t a r a n

e t m e k t e d i r .»

(1«7 ‫ﻻ‬

١‫ﺗ ﺮ‬- ‫ت ►ون دا ' ل دروغ و ﻻ‬٠‫ك‬ ‫ا‬٠٠‫ف‬.‫ ش و ر '‘د‬٠‫اى ﺧﺎ ل ا'د‬ ....

'‫ا » »' ا ' ا أ‬1‫ا‬٠ !‫ ا‬1 1، ‫؛ ا‬ l':y h a y a l d ،، ١،، n e n V،. ٠١‫ ا‬١٠.. ١'»،!٠٠٠، i l e d o f t r u y u ‫ ااا‬١‫ ا‬f a r k e l l e r N İ n

tllrid 1:'»

‫ااااا‬11٠.

،,

٠ d u l u ‫ا‬,|‫اااا‬

GC«5

‫ل ﺷﻮد از ﺭ ﺥ ﻭ ﺀات ﺩﻝ ﺍ ﱘ‬١‫ﺣﻮ‬

‫ ﻣ ﱰ ﺍ ا ﺛ ﺪ ﻋﻴﻢ‬١‫ط؛ ﻛﺬﺏ ﻭ ﺭ‬ «‫ل‬،‫؛‬،‫ اﻷل‬hastalıktan V. illetten sâlinı olursa yılının ٧٠١ .!. ٠‫ ا ا ' ا ا ا ا ا ا ه‬٠‫اا‬٠1‫ اااا‬anlar.»

GGSG ‫ﻭﻥ ﺳﻮى ﻛ ﺬ م ﻧﺰﻭﺩ‬٣ ‫ﺣﺮس ادم‬

‫ىرا رود‬٠‫اذ دل آ د م ﺻﺎب‬ «Âdemin bugday tarafına olan hırsı artnıı‫ ﺍ ﺃ ؛‬٠‫ ﺍ‬، ‫ ﺁ ﺃ‬:‫ﺃ‬ ‫ ﺍ‬.‫ ﺍ‬11‫ ﺍﺍ ﺍ ؛ ﺍ‬1‫ ﺍ‬٠‫ ﺍﺍ‬sağlaml. İzâle etti.»

İçin ٠٠ lurs, onun

GG87

‫ ﺗ ﺮ ا ا س ك;د‬١٠‫ﺑ ﻰ دروغ و ﺀﺛ ﻮ‬ ‫؟;ﺩ‬/ ‫ ﻛ ﺜ ﺖ ﻭ ﺯ ﺭ ﻧﺪﻝ ﻭﺵ‬٠‫ﺯ ﺍ‬ «J.:y ş e y t a n i A d e n , s e n i n

y a la n ,„ , v e

‫ااااﻵ‬.‫ ا‬a l d a n d ı v c ö l d ü r i i c ü l i i r z e h i r ١'‫ﻟﺬ‬،‫ أآ‬e m r - i i l a h i y e â s î o l d u . A dem

ile

H avva

A lc y h im c s s e lâ m , C e n n e t

m c n e d ilm iş le rd i. B u a k ıc ın h l l f h r i l m e m i ‫ ؟‬, T e v r a t 'l a

‫اﻻ;|ااا‬

1',.

bu h u s u s t a k i m e k r i n i d i n l e d i .

İ ç ti.”

i s e : » H a y ır

a k a ç la rın d a n

b irin e

n e a g a c j o l d u g u K u r 'â n ' d a ve

şer

ilm in in

a ğ a c ı»

y a l:a ç ık ç a

d e n ilm iş tir.

b u a ğ a ç , m u â m e l e - i z e v c i y y c d e n k i m i y e İ، İ d e m i ş l e r d i r . . H a z r e t - )

f d e v l t ı 'ı is e ın e ç h iır a

b in â e n b u g d a y

d e m iş tir.

6688

‫ ر ﻛ ﻨ ﺪ م د ا ؛ _ ﺗ ﺂ ن ' ض‬١‫ﻛ ﺰ دم‬

‫ذ س"ى ﻫﻮس‬١ ‫ﻣﺒﺮد ا ز‬ «llazrel.i Adem ٠٠ sırııda bu٤dajn nkrebden, yfini; n şecere.‫ ؛‬-ineni nn'îdı.u yemenin kendileri İçin nkrel. î.ibi zehirli chhıgımıı fark edemedi, ‫ ا‬٠٠٠،، ٠، heves mesti olaıın, temyizi kulmnz.» I

‫ﻡ‬.:‫ﺍ‬

«:1:1

‫{‪):‬؛؛<‪،'٠‬‬

‫> ‪ f‬را‪٠‬د ﺑﺪﻟﻰ‬ ‫‪y‬ن‬ ‫ﻛﻔ ﺖ ‪r ٠٦‬‬ ‫درران أ ن د دا ؛ ب‪١٠‬ى‬ ‫ﺍﻝ ﺍ ﺍ‪ ,٠١ 1،‬ﺍ ﺍ‪ ،‬ﺍ‪ ١ ،٠'، ،،‬ﺍ‪.‬؛' ﺃ؛‪ ،‬ﻝ ‪،٠، »jJr‬؛‪ «٠‬ﺍﺫﺍﻭﺍﻡﺀ ‪ : B ilil ve‬؛ ‪ verli ٠،‬ﺍﺍﺍ؛ ‪ ٠>١‬ﺁ ﺁ ‪ 1‬ﺍ ﺍ ﺍ ‪.‬‬ ‫»?‪ verebilir‬ﺍﺍ ﺍ‪ ،1‬ﺃ ﺍ‪ ،1‬ﺍ‪,٠٠»٠«,٠ 1‬‬ ‫ﺍ‪),‬؛؛(ﻯ‬

‫آن دوﺣﻌﻢ از واﻧﻌﺔ ‪.‬زود وا ﻛ ﺪ‬ ‫ﻗﺄﻟﻨﻰ ا ﺑ ﻦ ﺑ ﻪ د آد زان دوﺳﺪ‬ ‫‪، ١ y، « v;'، l، ıf، ır,ıır، 'k .‬؛ ‪ a r a la r ım la E .Ç C JI v ,iti J، as، n١‬؛‬

‫«‪11‬‬

‫‪ İ l l i â s ı m‬؛‪il iy le .‬‬

‫ا ا ء ا « ت‪٠‬‬

‫‪M îl، f lk ٠ iH e y ٠١‬‬

‫‪٠‬‬

‫‪ ; t a r a f la .il،‬؛ ‪ Iıe m li, yftj،‬؛ ‪ ٠ ،‬؛ ‪ o‬ا ؛ ‪ 1‬ا ‪ 1٠ 1،،'،‬ا ‪, .٠ ١ ، ٠‬‬ ‫‪ ir.‬؛;‪().‬‬

‫ﺣﺎ ﻫﺎﺗ ﻮ ذاﻟ ﺪ ت از ت!د‪،‬ن‬ ‫بون وود درﺧﻮﻧﺎن و ‪.‬اﻟﺜﺎن‬ ‫■اااا‬

‫‪1 1 ،١‬‬

‫أ ا ا‬

‫ااﺋ‬

‫ﺰ ا ‪1،‬‬

‫‪،‬‬

‫ا‬

‫‪ ، .. B iiy l c‬؛‪ 1، 1‬؛‬

‫ء ‪ ، '،‬ع‬

‫‪. VC‬ا ؛‬

‫"? ‪v e r ir‬‬

‫‪١‬‬

‫ااا'ا ء‬

‫ا ؛ ‪ ، ،‬ا ؛ ؛ ا‪1‬‬

‫أ ' ا ا ‪ ،‬ا ء ؛ ‪ ، '٢‬ا ‪1‬‬ ‫ا ا ‪ ١‬ا ‪ :‬ا ا‬

‫آ !ا ل‬

‫ا ا ا ا ا؛ ً‬

‫ا ا ا ا ا أ ا‬

‫ا‪. . . 1‬‬

‫‪ VI. ıııa lm a‬ا ‪ ،‬ا ا ا ‪ ٠ ,،‬ا ‪ , ٠‬ا ا ا ‪ ,‬ا ا |‬

‫‪6090‬‬

‫ﻧﻔﺖ ﺣﻤﺈن ﻋﺎﻟﺪ و ﻋﺶ‬

‫ب>ا‬ ‫‪ a r a la r ı u ln k l l î ' ı l i -‬اً؛‬

‫ا ا‬

‫; ﻟﻴ ﻚ‪. *،‬ع ﻣﺎق‬

‫‪ l ir le r ،ı١ ٠ . .١ '!٦‬؛ ‪ . l.a s ıııJ a r &l‬؛ ‪ ! e lli I.İ ; l':frm ١‬ا | |‬

‫‪٠‬ا ل ‪٩‬‬

‫‪.‬‬

‫‪ l ir ٠ 1.‬ا ‪ ' ، 1 ، ،‬؛ ا ا ا ‪ ، b ir s iy le ، ٠ 1‬ا ا ا ‪ ،‬أ ‪r . . i l l i l e r . t a k a ، . ile r lıir i, l i& e r iııi m a l ik im‬‬ ‫‪ I، ، ra ٠‬ا ا» ‪ ٢‬ا ؛ ا» ا»‪ .‬ا ا أ ‪ ،‬ا آ ؛ ا ﻻ ‪ ,‬ذ ﻛ ﻠ ﺮ ‪ 4٠‬أ ا ا ‪ , ،‬ا ‪ ٠ ٢ , , ١ s«v n k ١٤»٠ ١ ٠‬ا‪ 1‬ا ا « أ ؛ ‪ ١‬ا آ‪ - ٤‬ؤ ‪ »,‬ﻻ ‪ ١‬ا ا ا ا ‪ .، ،‬ا ‪ ٠ .,‬ا ه‪1 .1 .‬‬ ‫"‪m ilim is in ,.‬‬

‫ا ا ا ا ا ا أ أ ا * ل‬

‫؛‪ !», m ille t .‬؟ ؛‬

‫ا ﻏ ﺎ‬

‫‪ « 1‬ا ا ا ‪., 1‬‬

‫‪٠٠> » ! ٠‬‬

‫‪٠ ٠‬‬

‫‪ 1‬ا ‪111 ,‬‬

‫‪ 17‬؛ إ ا!<‬

‫ذ‪ ١‬ﺛ ﻰ ‪ y‬ﻃ ﺖ ﺗﺪار ى درﻣﻴﺎ ن‬

‫ال'‪ ،‬زارت ع ‪٠‬ت ‪٠‬وو دذﻛﺎن‬ ‫‪jjııle lıe lıır s ı‬‬

‫ا ا ا ا ا ا‬

‫ا‪ 1 1‬ا‪ 1‬ا ا ‪ 1‬ا ‪ ٠‬ا ا ‪1‬‬

‫ا ا‬

‫ﻻ‬

‫‪ ٠‬ا ا آ‬

‫‪ ١‬ا ا' ل|' ‪- » . ٠ ، ٠ ٠ »٠ ، M'iı a ra y e rtle l l l e l l ، ، 1٠‬‬

‫‪ ٠٠ yaklıık ٠‬ﺍ ‪ ،‬ﺃ ﻫ ﺎ'‪٠،‬ﺍ‪ ٠‬ﺍ‪ ٠ 1‬ا ‪ ١|،١‬ا‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪٠‬‬ ‫‪ ،، ٠٠»,٠٠.٠٠‬ا‪،،‬اا ‪>٠‬اأا ‪ ٠‬اا‪ ١‬ا ‪,،،,،‬‬

‫‪٠١‬اﺗﻊ‬

‫‪.......‬‬

‫‪٠»٠٠٠٠٠,٠‬‬

1.701

*‫ا‬. ‫ ود‬١ '■) ‫ ض ح'وى;ا‬١‫ﺀو‬٠‫از‬ ‫ ; د ﻻ م‬٠‫ج ل‬

‫و ﻭ‬.'‫ل‬

‫ ﻫﺎى‬٠٠‫أق‬

‫ﺍ‬٠1‫ ﺃ‬،'‫ ] ﺍ‬، :‫ ﺍ‬1‫ ﺍ؛ ﺃ‬، ‫ ﺍ ﺍ‬١‫ ﺍ ﺍ‬lıc.vâ ve hevesten ‫'ﻟ ﻼ‬،‫ ﺍ ﺀ‬١١‫ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ؟ ﺍ‬. ‫ﺏ‬٩‫ ﺍ‬٠‫ ﺃ ﺍ‬١٠٠‫ ﺍ‬٠ ‫ ؛‬٠ ‫ ﺍ \ ﺍ؛ﻻ؛ ﺍ‬٠ ‫ ﺍ‬. ‫ ﺍ ﺇ ﺍ‬، ‫ ﺍ ﺍ'ﺍ‬٠

l.d.ili.ıl.'M'inı yememişim(!‫؛‬،'. n.nâonaleylr

G7C2

t‫ارو‬

‫اﺛﻨﻰ ﻛ ﺮ دﻟ ﻢ ذ د‬١

‫ ﺀﻗﺒﻘﺖ از دروع‬-‫ﺗﺮا دا;ا‬-‫وا‬ «(iiinliiniiin çaşnî.Kİr‫ ؛‬ndinevver oldu. JIak‫!؛‬، a، cn dogruyu ‫ ﺍﺍﺍﺍﺍﺍ؛' ﻝ‬٠‫ ﺍ ﺃ ﺍ‬١ 1.11‫؛‬, ‫ “>» ’ ﺍ‬۴ »

٠ ١ " ‫؛‬-،‫ﻻ‬ ]‫آا‬-‫ﺀ‬ ‫ي‬ ‫ﻟﺬ‬- : Y e n ilec ek , ‫'ل‬:'‫ اااأاا؛‬ilile c e k b ir şeyiıı ta d ın a ()‫؛‬.kan d e m e k ٠ ‫ اا‬S a ra y la rd a b ö yle ،.‫؛‬I- vazife v a r d ‫؛‬. Iiö k iim d ‫؛*؛‬r la ،*١ ze h irle n m e k te n l.o ik tu k la rı İçin e m in o ld u k ları ،)ir k im sey i çâ§ni-£Îr tâ y in e d e rle rd i. I 'I١d r .ılı y tm e k y iy eceğ i s u a d a ‫ﺀا';;ا‬ ‫ب‬ ،)'‫ا‬-‫ 'ا؛أآ‬y an ın d a ١ ‫اد‬،1‫أ‬، ‫( ا 'ﻟﺌﺎاا‬yi ıiik،îiıtl;'،rıı٠ ١ ‫ا ;'ا'ا'ا‬.‫ ا‬ve İçeceği şe y le rd e n (lirer lo k m a v e b ire r y u d u m a lır; o n ların z.e‫اااا‬1‫ ا‬o lm ad ıg m a ])‫'؛‬،digah k a n â a t e d e re k o n d an so n ra e m n iy etle y e r ve ı . e ı d i ،,

٨ V İ Y K ’N ، N , R H

‫؛؛؛‬Y T A N ’A

،K K A K

İ T T İ R M E S İ :I

Ö7011 \ / / ‫دى‬٠(

‫ ;ا ﺑﺪار‬٢ ‫و‬٠'

‫ا‬٠‫ دارى ; اى د‬٢ ‫وﺷﺲ‬ >‫ ا‬١t V Idyleknr' ٠ vti،ıı, “ uyımdırdııı “1.1‫»؟‬.

١ ٠ > ‫'ﻻا اا‬،‫(اااا‬،1‫ﻣﺎ‬٤ ‫ ااا‬٠ ‫ا‬٠ ‫ا‬٩ ‫ا‬٠ ‫'أا‬٠ ‫اا ا‬1‫ا‬1‫ااااةاا‬

1‫اأا‬٠ ‫«ا‬

‫ااا"ااا‬

‫ااا‬٠ 1‫ ا‬١٠-

،،٠ ٠ ٠ »

« 701

‫اورى‬٠ ‫ر ﺣﺎﺗ ﻰ }( ا وا ب‬. ‫ر?و‬ ‫ ﺭ ﻯ‬.‫ﴍﺍ‬

٠ ٠ .٠ (,.

'‫ﺀ ﺷ ﻮ ﺩ‬

..٩ ٠ ٠ ٠ ١ (‫ا‬،‫ا‬١ 1‫ا‬.‫ا‬٦ ‫ﻻ‬،‫ا‬. 1٠،‫اا‬٠Iiyl.il . dehlıı ,..

‫ ﻯ‬٠‫ﺭ‬

> :‫ﻡ‬

‫أﻟﻞ‬،‫'أاأا‬.‫ أ أ‬. ٠ ١ ‫ا‬-‫اا‬

.. ٠ ٠ ٠ ٠ ,٠‫اا‬1‫أا« ا‬

07‫ ا‬0

‫ ﺀ ر‬٧ ‫وس‬١

( y i ‫ﻥ ﺯ ﺩ;ﻟﻼﻥ ﺍ ﻥ‬٠

‫د ﻳﺤﺮ‬٠ ١‫ د‬f

‫ﻛﻮ ر ا ﺻﺪار‬

٠ Dı٠n yabana olan şeytandan beni hayır içiıı uyandıracafam limid

etmem."

٠٠‫؛‬j U T A N IN ZAMİRİNİ M٧ AvtYE’YE d o ğ r u c a 8ÖYLEÂIES‫ ؛‬.

6711

‫ رآ ن‬٣ ‫ز ن د' دا ﻓ ﻜ ﻐ ﺶ‬١ ‫ا ﺩﻣﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻣﻴﺪان اى ذﻻن‬ «Şeytan dişlerini sıkarak ، Icdi k i: Ey fülâıı, seni onun İçin uyandır. ٠٠٠,،، ki

6712

‫"ارﺳﻮ؛ اﻧﺪر ﺟﺎﻋﺖ دو'ﺗﺎز‬ ‫ ر دوﻟﺖ ﻓﺮاز‬٠‫از ل ﺑﻎ‬ «Devletli ve saâdctli şeşin."

peygamberin ardında

cemâatle namaza yeti"

6713

‫را‬٠‫ر ﻧﻤﺎز اذ وﻧﺖ رﻓﻨ ﻰ ر‬

‫اراك ﻛ ﺬ ق د ﺳ ﺎ‬٠‫ان‬4‫ا ن ج‬ «Eger namazın vakti geçmiş olsaydı lm ‫ﻝﺀ‬1‫ ﺍ ﺃ ﺓ ﺍ‬senin gözüne kararır ve ziyâsız kıılırdı."

6714

‫ا‬٠‫' ذ ﺳ ﻨ ﻮ د ر د ر ﻓ ﻘ ﺎ ئ‬ ‫ ﻣﺪال ﻓ ﻜ ﻬ ﺎ‬y ‫از دوﺟﺜﻢ‬ "-,Aldandığından ve dcrtl، olduğundan iltl gözünden kırbelcr gil.1 ya lar Iiknrd، .. «:1‫ﺍ؛‬

‫اب;ا‬٠ ‫ل‬ ‫ا'م‬- ‫ا د‬

‫ ﺭ ﻭ ﻯ ﺍ ﻯ‬.. ‫ در‬1‫؛‬

‫ﻭ‬٠

‫ ا ﻵ م‬٠١1* ‫ 'و دﺍث‬٠‫ ب‬٠‫ﺣﻮ ذئ‬ «Ey ham atlam, selâm vermiştir.„

içeriye nereye giriyorsun?

Peygamber Hazretleri

6720 ‫ ﺛ ﺪ رون‬٠‫ و دوز 'زان آ‬٠‫دﺀت آ‬ ‫ د از دل ﺑﻮى ﺣﻮن‬١‫ و ىذ‬١‫آ ه‬ «Namaza yetişemeyen âh etti ve o ah'daı، bir duman Çi‫؛؟‬tı. ‫ ﺓ ؟‬1‫ ﺁ‬1‫ ﺃ ﺝ؛‬âh, kalbinden kan kokusu veriyordu.“

Onun

6721

«Cemâatten b iri: olsun,”

Biî âbı bana ver,

benim kıldığım namaz setlin

6722

«Namaza yetigemeyen : Ahi verdim, senin kıldırın namazı kabili et. tim, dedi. Beriki 0 âbı yüz niyâz ile şükran‫ ؛‬:! ‫؛!؛‬،‫!؛‬.>٠

6723 ‫ا ﺗ ﻰ‬، ‫ذ ب ﻧﺤﻮاب ا د ر ﺀ ا ﻧ ﺶ‬

‫ﻛﻊ ز ر د ى ا ب ﺣﻨﻮان و ذ د‬ «Namaza verip ‫ أ‬1‫ اا‬،‫ا‬1‫ اااا‬sehâbiyc uyku arasında lı،'،ti‫ ؛‬î liir ses dedi aldııı ki : Ah.ı lıııyııt ve ٩lf،'ıyı." 8 .‫اا‬

6728 ‫ذب‬،‫ر ﻵردم از ل‬١‫مزﻟﻢ را اﺀد‬ ‫ ; ا د ﺣﺎ ن آ ش ﺀ س‬٠٠‫ا و‬ « Ö y le

b ir a h i n

u l v i h ic a b la r j

y a k m a s ın

d iy e

1.1.11 s e t l i

n y ı ı n ı l ı ı ı l ı ı n ..

6729 ١‫ ﺗﺎ ﺛ ﺪ ﻫﻤﻼر‬٠' ‫ ﻟ ﺮ‬1 ‫ ﺟﻨﺎن‬1‫ل‬ ‫ ان ر ا ر ;ا ﺷ ﺪ ر ز ا‬٠١‫ا إ‬ « is te d im

k i se n in

b O y lc b i r â h

ö y le

l i i r y n l ı ı ı ı o l m a s ı n .»

6720 ‫ ودم اذ ح “ د ﻛﺮدم ﺟﺒ ﻦ‬- ‫م'ن ﺀ‬

‫رﺳﺖ و ﻛﻴﺮت‬٤‫و;م ﻛﺎر ﻣﻦ ت‬٠‫ض ﺀا‬ .‘B e n

h a s e d e iy im ; o n u n

İ‫ ؟‬i n

b ö y le

y a p tıııı. B e n

d ü ş m a n ı m , ‫؛‬١‫ اا ااا؛‬٠‫ا‬

m e k r v e k i n d i r .»

«Ş E Y T A N I N ONA

H A K ،K A T I

İ T İ R A F 1N 0 A N

C E V A B I V E Ş E Y T A N IN

SO N R A

SÖ ZÜNÜ

M U A V İ Y E N lN

K A B U L E T M E S l.

67:11 ‫ﻫﺎدﻓﻰ‬

‫ﺗﻰ‬٠‫ك‬

‫ ت‬٠ ‫را‬

‫ ون‬٠‫ ك‬١ c i f

‫اﻧﻰ‬,‫ ن رد ; اﻧﺰرا ﻻ‬١ ; ‫اذ‬ «M ı ı â v i y e

dedi

li n c n k b il ‫؛‬j c l i r . s e n

k i : Ş i m d i ،‫ ا„ﺀﻻا‬.» y l e d l n . s ö * ، ، ı ıd o

s â d ık s ın . S e n d e n

1.1111:1 l â y ı k ) 5 .111.»

67:12 ‫\ دارى ﺷﻜﺎر‬

y ‫ ل‬.٠‫ ا‬٠

‫ ى د ك ص ز ﺣﻤﺖ اا ل‬١‫م‬٠ ‫ﻝ‬4 «S e n

li ir 0‫أ‬،،‫اا‬,‫ ا ﺀ‬1،‫ ااأا‬1،‫؛» ا‬I ie k ı ı v l ı ı r s ı ı ı . E y 1‫ ا ا ا أ ا ا‬1٠‫ ا‬1٠‫ اا ا‬٠‫ أ ا‬، ٠1‫ ا ا‬1‫ا‬٠‫ ة‬1‫ ا‬1‫ااا‬,

٠»٠٠,٠‫ ؛‬١ ٠ e l ، ı n e .n v lı ıı n ıı k

İ ç in * i l l i m e .»

« ٠:،

LV SAHİBİ HIRSIZA YAKLAŞMIŞ. ONU YAKALAMASI İMKÂN DAHİLİNE GİRMİŞ İKEN, BİR ŞAHSIN SESLENMESİ DOLAYISİYLE HIRSIZIN KAÇMASI» Ö788

‫ا ن دا ن ﻣﺎ ﻧﺪ ك ﺛ ﺨ ﺺ د ز د م‬

‫دز وداق اﻧﺪر ى اوى ﻧ ﻮ د‬ «Bu, ona benzer ki bir kimse evinde bir hırsız gördü ve arkasından l.oştu.» 6739

‫ ا د و د اﻧﺪر ب‬٠‫ا دو ﺳﻪ ﻣﺘﺪاﺀ‬٠ ‫ش‬.‫ د ر ﺣﻐﻮ‬١ ‫ن ﺗﻤﺐ‬

١ ‫"ا د ر'ا ﻛ ﺪ‬

«Hırsızın arkasından iki i ‫ ؟؛‬meydan koçtu.

yorgunluk kendisini

l.'1-JeHi.» 0740

‫ﻟﻒ آ ﻣﺪ ش‬٠‫ ز د‬٠‫ك‬٠‫اﻧﺪرا ن ﻟﺤﺎا‬ ‫ د در؛ د ش‬، ‫ر م‬.'‫اد واﻟﻲ‬," «Taıııanı sıçrayıp onu yakalayacak derecede yakJa‫ ؛‬٤ı^ sırada,* 0741

‫ا‬

‫د ﺷ ﻚ‬/

‫ ا ر اﻧﻜ ﺚ‬٠‫دزد د‬

‫ﻻ‬٠ ‫ات‬٠٦‫"ا د ى اش ﺀا‬ “D‫؛‬£cr bir lıırsız ona selendi 1، ‫ ﺇ‬: gel ٠! ٠" 1)‫ ﺃ ﺍ ﺍ ﺍﺍ‬1‫» ﺍ'؛‬l‫'؛‬،îic، Jcrini gör‫“ ؛‬ (‫ ؛‬713

، ‫ ﻳ ﺮ د اى ر د‬. ‫رود اش و‬ ‫ذى ﻧﺎر ﻧﺎر‬.‫ ا‬JU■

‫ ا‬٠‫د‬

‫ا‬

. Ey ‫ ﻻ؛‬ndaıın: ‫ ﺍ ﺍ ﺃ ؟‬، ‫ ﺍﺍ‬، ٠ ‫ا‬ve geri dön |،1 Inoî.'.d.l «‫ ﺍ ﺍ‬، ‫ ﺍﺍﺍ‬göresin..

1 1‫ا‬،،1‫ا‬٠ ‫ ﺍ ااا ا‬1،1‫ﺍ‬

‫اا‬1‫ا‬1‫اا‬٠

6748 ‫ن ﻧﺜﺎﻥ ﻳﺎى ﺩﺯﺩ‬٧ ‫ﻛﻔ ﺖ اﻣ ﺖ‬ ‫ﺋﺰﺩ‬

‫ﻥ ﻃﺮﻑ ﺭ ﻓ ﺖ ﺩﺯﺩ ﺯﻥ‬.١

«Adam dedi ki: Jşte h ır s ız ın ayak iz‫؛‬, bak... Hırsız çalacağını çalıp, bil tarafa kaçmıştır.»

0749 ‫'ﻳﻚ ﺷﺎ ن ﻵى ﺩﺯﺩ ﻗﻜﺒﺎ ن‬

‫ﺗﲎ ﻧﺄ ﻥ‬٠ ‫ﻥ‬.‫ﺭ‬. ‫ﺩﺭﺀﻭ ﺍﻭﺭ ﻭ‬ .İşte hırsız keratasının ayak izi... Bu nişan üzerine onun izini takip etî»

6750 \ / ‫ إﻛ ﻮ ل‬٠ ٠‫ﺧﻪ ج‬٠‫ﻛﻔ ﺖ ا ى ا‬ ‫ﻭﺩﻡ آﺧﺮ ﺭ ﻭ ﺭﺍ‬. ‫ﻣﻦ ﻛﺮﻓﺖ‬ . Ev sâhibi dedi k i: Hey budala ne söylüyorsun? Ben herifi yaka. .‫ ؛‬ımıştım.»

6751 ‫ﺋﱲ‬١‫ ﻛ ﺬ‬y ‫ ﺍ ﻛ ﺚ‬٠ ‫ ﺯ‬١ ١‫ﺩﺯﺩﺭ‬

‫ ﺛﺘﻢ‬١‫ ن ; ﺧﺮرا آ د ى ا ذ‬٠ «Senin gibi eşc^i adam sandım da. lıırsızı senin batırman üzerine bıraktım.»

6752 ‫ﻵﻥ‬١‫ اىﻑ‬٠‫ ﺫﺍﺯﻣﺖ ﻭ ﺑ ﻪ ﺭ ﺯ‬٠٢ ‫ﺍ ﻥ‬ ‫ ﺑﻘ ﺖ ال"م ﺟﻪ ﻟﻮد ﰷ ﻥ‬٠ ‫ﺹ‬ «Ey fülân: bu nasıl saçına ve licrzo bir ٠،٠*٠٠،،» ‫ ﺍ ﺍ‬٠‫ ﺃ ﺍ‬lıııklkıdı Iıııhnıı• ‫؛‬، «?nişan ne demek oluyor ,11111 Buradaki hırsızdan murad :

M17

6756 ‫ز ﺻﻔﺎت‬١‫ﺟﻮب‬٠‫ حﺀ‬: / .‫ﺳ ﻊ دﻣﻪ‬

‫درﺻﻔﺎت ا ؛ ~ ت ؟رﺗﻢ رد ﻧﺎ ت‬ ، Mahciib ola» ( ٠ yûnî; gaflet ve hicabından kurtulamayan) Alkilin sıfatından mssnûı görür. Sıfatta kalan ise, Zât'ı kaybetmiştir."

kfâlum yâ Cenâb -1 Hakkin Zât'ı bir. sıfât.ı nâ mütenâhı'dir. kîahlûkattan her biri 0 sıfatların mazharıdır. Meselâ Allah Hâ.lıktır, bütün mahlûkât٠ Hâlık sıfatının mahall-i zuhurudur. Ma'nlûkâtı görenler, onlarda Hâlık sıfatının zuhurunu müşahede ederler. Fakat bunlar yalnız sıfatın âsârını gördükleri İçin mukayyeddirler. Ancak Zât'ı Sifat ile ve sıfâtı Zât ile müşâhede eyleyenler kayıddan kurtulmuşlardır. 6757

‫ ﻟ ﺮ‬٠ ‫ ﺯ ﻝ ﺫﺍﺗ ﺪ ﺃﻯ‬: ١‫ﻭﺍﺹ'ﺭﻥ ﺟﻮ‬ ‫ ﻛ ﺘﻨ ﺪ ﺍ ﺩ ﺭ ﻫﻨﺄﺕ ﺍﻭ ﻧﻔﺪ‬. S «Oğul: Hakka vâsıl olanlar, Zât’ın tecellisine n١ ،.‫؛‬.st٠ dan o'ııun sıfâtına ııasıl ııazar ederler‫»' ؟‬

ak oldukların-

Deniliyor ki aslıâb .1 sülük dört nevidir. Bil- nev'î yalnız sıfât-ı ‫ ا‬1‫ه‬hiyyenirt âsârını ve mezâbirini göl'ür, yân: mahluku ‫؛؛‬örüp. Hâlıkı, san'.'ilı görüp san'atkârı hatırlar. Bunlara (Mahelb) tâbiı- olunlır. Bir nevi do, sıfâtı Zât ile kâim ve Zât'ı sıfât ile zâlıir müşâhede ederler. Bunlara da (Arif) denilir. Bir nevi de Ehadiyyet makâtnında mahv ve müsteğrakdırlar. Bunlar sıfâtı da, onlarm âsârını ila ‫'؛‬.örmezler; Hakkin Zâtından başka bir şeye vücud vermezler. Bunlara da (Mustcgrlkln) adi verilir. Dördüncü nevi ise kâmil ve mükemmel ،ilanlardır ki unlar sıfâtı Zât ilo ve Zât’ı sıfât ile görürler, kesrette vahdeti, vahdetle kesreti müşâhede ederler. Cenâb-ı Pir, miistegrlkinin Haktan ‫ ﺍ‬١; ‫ ﺍ؛ ﺍ ﺍ‬bir -;ey J‫؛‬örin، d‫؛‬l، lcı-ln‫ ؛‬an. latmak İçin buyuruyor k i : 675 «

‫ رت‬٠ ‫ اخ ادد ﻧ ﺮ ﺣﻮ ا ﺋ ﺪ‬٠‫ب‬ ‫ﺭﺕ‬1‫ ﻓ ﺎ‬.‫ ﻙ ﴽ ﺏ ﺍﺕ‬٠/ ‫ﺫ‬ “Başın derenin dillimle bulundukça ..!٠١٠٠٠١ »٠-٠٠٠٠٠*٠٠ '"٠٠٠! «Îîtlr»tln?» F: M

H in

Muhtesibe gelince : Belediye ve polis vazifesiyle mükellef bir me murdu, Osmanlı devletinde ona (ilıtisab ağası) denilirdi. İlıtisab ağası Hüseyin bey sıkı icrââtiyle esnafı titretmiş, fakat İstanbul halkını rahat ettirmişti. İcrââtından bir misâl arzedeyim. Eskiden kereste nakliyâtı merkeblerle olurdu. Bu işle en ziyâde acemler meşgul olurdu. Hüseyin bey bir gün. beş dâne merkebden müteşekkil bir katarın yük altında ve sâhibsiz olarak durduklarım görmüş. İşi tahkik ettirmiş. Sahihleri olan acemin hayvanları yük altında bırakıp aşçı dükkânında yemek yediğini tesbit etmiş. Yükleri yıktırmış, merkeblerin boyunlarına bir torba saman taktırmış. Acemi getirtip yüklerden birini ona yüklettirmiş : «Hayvanlar samanı yiyinceye kadar bu herif yükün altında beklesin» emrini vermiş.

6761 ‫ر وﻧﺮا ﻛ ﻨ ﺪ ﻧ ﻪ ﺿ ﺐ‬ ‫ﻣﺤﻌﺐ‬

‫ ﻭ ﺩ‬٢ ‫ﺀﻭﺩ‬٠ ‫ﺛ ﻪ ﻋﺪﻭ ﻯ ﺍﻭ‬

«Eğer pâdişâh, bir veziri ınıılıtesib yapacak olursa, o vezirin muhilj،»‫ ؛‬değil, düşmanı demek olur..

6762

‫ ﺛ ﺪ آن وزر‬١‫ب‬٠‫ د‬/ ‫ا ش‬.‫ا م‬٠‫ﺀ‬ ‫ﻧﻮد ﺗﺒ ﺮ ا ﻛ ﺰ ر‬- ‫ ؛ ب‬- ‫ل‬ «O vezir de bir günah işlemiştir l، i ٠٠ tenezzüle uğramıştır. Çüııki «.değişme ve düşme sebebsiz olmaz Nitekim Cenâb.1 Hak :

‫ ذ ﻫ ﻢ‬٠‫ ا‬١‫ ﺧ ﺨ ﻔ ﻴ ﻮ \ م‬٠‫؛ ذ ز‬- ‫ ذ ﻻ ﻳ ﺸ ﻤ ﻲ‬١‫إ ق‬ Yâni : «Bir kavim nefislerimle ‫ ﺍ ﺍ‬1‫ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ‬. ‫ ﺍ ﺍ‬، ، ١٠، ‫ ﺍ ﺍ‬٠ «"»، ٠-، ٠٠٠ ve ‫ ؛‬.ikııdlıırım değiştirmedik‫ ؟‬. Allıılı, onlar lıııkkıııdaki lüli'l ١٠. ,،«٠٠٠ ٠٠٠،, ٠، “.« değiştirmez b u y u rm u ş tu r.

3٠ ‫ا‬٠ ٥ r l f(u'd

:II. HM

lere (cebri), bilâkis ‫ ؛‬Allah karışmaz, kul fiilini yaratır diyenlere de (mûtezüî) denilir. Cebr ve îtizâl, müslUmanlar arasında iki mühim mez. hcb olmuş) ehl-i sünnet ise bu iki merheb arasında (cebr-i tevassut)u kabul etmi.ş ٠. *Kullarda İrâde-i ctiz'iyye vardır. Kul o irâdeyi sarfeder, ıtâde takdire uyarsa teşebbüs ettiği İş olur, etmezse olmaz» demişlerdir.

6768

‫ ل‬4‫ج‬٠‫ﻟﻮد ﺣﺈرد رد ى ر ز‬٠‫ﻣﺖ‬-‫ل‬ ‫أ ﻣ ﺖ ﺧﻮدرا ﻓﺰاد ا د اﻫﻞ‬ «Ey kimse, sen kentli kısmetini cehaletin ve nankörlüğün dolay.، , siyle kendin kesdin. Ehil olan kimse itendi nasibi، ، ‫ ؛‬artırır.» Hazret.i Â'Ievlânâ diğer bir yerde der ki : *Nimete şükretmek, o niilleti artırır, nimete küfrSnda bulunmak ve beğenmemek onu da elinden kaçırır.»

«MÜNAFIKLARIN İSLÂMA ZAliAR VERECEK BİR MESClI YAPMALARININ KlSSriSI« insanlar itikad itibariyle yâ midinin,, yâ kâfir, yâhud da mtinâfık ulurlar. Resûl-İ Ekrem Efendimiz Mekke’de iken karşılaştığı kimseler yâ nıüslüman, yâhud müşrik idiler. Medine'ye teşrif buyurunca oratla üçün«',I nevi, yânî: ehl-i nifak meydana çıktı. Bunlar süreta müsliiman olmuşlirdi. Fakat kalben dini İnkâr ediyorlar ve llazrcti Peygamber ile hâlis mtısltimanlara kin besliyorlar ve Abdullah bin Ebi Selül'iin riyasetine!، ' bulunuyorlardı. İbn-i Selfıl'un Resûl-İ Ekreme olan adâvetine sebcb ha‫ ؟‬hen lıasedden ileri geliyordu. Çünki bu herif kendini hemşehrilerine sev. ılırmiş, hattı'ı Medinelilcr tarafından hüıkümdâr tâyin edilmelt istenilmişil Hicret vukfı bulup da Medine lıalkı müsliiman olunca, lbn-1 Selûl'ün lıııkümdârlığı geri kaldı. İşte bu münâsebetle Aley١ıisse١i'ıt Efendimizin ‫ ﺍ ﺍ'ﺍ‬büyük düşmanı kesilmişti. Elinden geldiği kadar müslümanlığa zarai' vermi‫ ؟‬, lıattâ Uhud muhârebesıne giderken kemli giti، mııııâfıklardan 111: yıız. kişi ile geri dönüp !slâın ordusunu Zfiyıflıılmıstı. IJfuibı şurası : ibn.، BelUl, re‫؛‬s'ül-mıınâflk‫؛‬n olduğu inilde. ‫ ﺍﺍﺍ! (ﺍﺍ‬Abdııllııh. Iıâllıı ve mııhhs illi muslümandı. Bir de Ebü ٨ ııt‫؛‬r nâmındı، biri Vtirdi ki likitte,، .'VVt.1 hiîlsttyan olmuş, eski pıısltıı elbise giymekle sofuluk göıtt'1 illete bil )1.1111, VI' ken»

677Ö

‫رأ ى ﻫﻤﻪ د ن اﺣﻤﺪى‬.‫دز‬ ‫ ﻟﺪ ى‬٠‫ ن ﺣﺎ‬،‫ﻣ ﺠ ﺪ ى ا ؤ م و ﻟﻮد‬ «Dîn-i Alımcdiyyenin -‫ ؛‬zzet bulması ve yükselmesi İçin bir mcsclıl yapalım dediler. Halbuki ٥ hasUdluk eseri ilil.»

6771

‫اﺣﺘﺄد‬.‫ا ﺟﻴ ﻦ ﻛ ﺰ ﺑﺎزى ى‬ ‫ ﺧ ﺪ‬L ‫ﳎ ﺪ ﺍﻭ‬

‫ﺟﺰ‬

‫ﺹ„ ﺟﺪ ﻯ‬

«Böylece ters bir oyun oynadılar. Kııbâ köyünde, evvelce RcsUlullahln temelini atmış oldugu mescidi Kubâ’daıı başka liir tncscid yap. tılar.»

6772 ‫ﻩ‬:.‫ ﻭﺍﻡ‬١ ‫ﻭ ﻗﳢﺎ ﺵ‬

‫ﻭ ﻣﻨ ﻒ‬

‫ﻓﺮ ﺵ‬

‫ ﺀت ﺣﻨﻮات‬١‫ ﻟ ﻐ ﺮ ؛ ﻗ ﻢ‬٠‫ﺑ ﻚ‬ «Onun döşemesi, tavam, kubbesi süslü idi. tefriki kasdedilmişti.»,

Lâkin onunla ccma‫؛‬ı، ı>١

Yânî; mescid-i Kubâmn cemâatini bölmek, bir kısmını olsun kcnıll mescidlerine celb etmek istediler.

6773

‫ﺑﻰ ;اﻵﺑﻪ ا ﻣ ﺪ د‬٠‫ب‬I ‫زد‬ ‫ﻫﻢﺟﻞ اﺛ ﺰ ﺑ ﺶ اوزاوﻧﺪد‬ «Yalvarınak İçin Peygamberin lııızurıına teldiler.

Onun karşısında

deve gibi diz çöktüler.» Dediler ki :

6774

‫راى ﻟ ﻰ‬, ‫ول رق‬-‫ﻛﺎى ل‬ ‫رﺛﺒﻪ؟ى‬ «YA Kesnlallah;

‫ﳎ ﺪ ﻓﺪﻡ‬

‫و ى ا ف‬-

lııtııf ve ilısaııda 1‫ ﺍ ﺍ ﺃ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺍ ﺃ ﺍ‬٩ nlınıık

‫أا؟ا‬

o mesriilo

ılo^ru IbtiyAri zahmet buyurun ,. «‫ﻡ ؛؛‬٠

6780 ‫ا دود ﺷ ﺐ از ﺟﺎﻟ ﺖ ﻫﻤﺞو روز‬ ‫ﺍﻯ ﺟﺎاًت ﺍ ز ب ﺣﺎنﺀروز‬ «Ey cenıâli ruhları parlatan güneş! olsun.»

Gece,

cemâlinle gündüz gibi

Burada Hazret.‫ ؛‬Mevlânâ diyor ki ‫؛‬

6781 ‫د ل ﺑﺪﻯ‬

‫ﻟﻐﺎ ﰷﻥ ﺳﲍ ﺍﺯ‬.‫ﺍﻯ در‬

‫ﺱ اد ﺍﻥ ﻟﻔﺮ ﺀاﺻﻞ ﺛﺪى‬I" «Ne yazık! Ne olurdu 0 söyledikleri sözleri kalbden gelmiş olsaydı da 0 gürûhun ıııurâdı lıusûl bulsaydı.»

6782 ‫ن در زا ن‬١‫ا ﺣ ﻒ ﻛﺎ د دد ل و ج‬ ‫ون زد ﺍﻯ دو— ﺗﺎن‬٠ ‫ ز ة‬- ‫ر و و‬

«Ey dostlar‫ ؛‬candan ١' -C gönülden olmaksızın fiilin söylediği latif söz ler süprüntülükte yetişen yeşillik gibidir.» 6783

‫و ادرﻛﺬر‬

‫ﴎ‬

‫دورش‬

‫ﺭ ﺯ‬

‫ﺇﻭﺭﺩﻥ ﻭ ﺯﺭﺍ ﻧ ﺌﺎ د اى ﺑ ﺮ‬. «O yeşillik yemeye ve koklamaya yarmaz. IJcy oğul! Olla uzaktan Ijak

١'C

g c

‫؟‬.٥ 6781 ‫ﻳﻦ ﺍ ﻭ‬٠ ‫ان‬١‫ﻟﻮف‬. ‫وى اﻃﻒ‬-

‫ <) ﺛﻨ ﻮ‬: ‫ﻛﺎن ﺍﻝ وران ﺑﻮﺩ‬ «Aklını başımı al ilil vcflsızlırııı lııtfıııiii ıliımııl Pİıııe. 1.1 dinle 1،1 o Itılııf, lııırab liir köprüye benzer..

«PEYGAMBERİ MESCİD-İ DİRÂR’A g ö t ü r m e k İÇİN MÜNAFIKLARIN ONU ALDATMAYA KALKIŞMALARI

6790

‫ ; ؤ و ل ﺣﻖ ﻓ ﻮ' ﻣﺎ ﺣ ﻮادد‬٠ ‫وﺧﺶ د ﺳﺎ ن و ﺣﻴﻞ ىرا'درد‬ « A lla h m P e y g a m b e r in e y a la n la r s ö y le d ile r , m a s a l V . h iy lo ‫ ﺍ ﺃ‬٠‫ ﺃ ﺍ ﺍ‬s ü r .

diiler.» Kalış: Meşhûr Zâl oğlu Riistem’in bindiği atin ismidir.

6791

‫ رل ﻣﻤﺮان ورﻧﻢ ﻛﻴﻨﻰ‬٠‫آن ر‬ ‫ﺑﺶ‬, ‫ﺑﻢ ﺣﺰ اﻟﻰ 'اودد‬٠‫>ر ب‬ «O şefkatli ve merhametli peygamber, giiliimsemckten ve peki do. mckten başka bir şey yapmadı.»

6792 ‫ﺀاى اً ن ﺑ ﻌ ﺖ ا د ا د‬٠‫ذ ﻛ ﺮ‬ ‫ دا'را ﺛﺎدﻛﻞ د‬٠ ‫دراﺟﺎﺑﺖ ة‬ «O cemâatin şükürlerini yâd etti. İcâbct vâdiııdc bulunmakla

1.11

‫؛‬١‫ﺍ‬

kasdcdenleri sâd eyledi.»

6793

‫ﻛﺮااﺛﺎﻧﺒﺸﺎو‬٠‫ردى‬،‫س‬ ‫»و‬٠‫ر ﺛب‬٠‫ف ﻳﺒﻒ زان ﻣﺎ ز ك ا ا‬ «Siit ‫ ؟ ؛‬iııdo kilin KÖründÜğÜ gibi mllııâfıklıırın inekr VI. lılylı٠Nİ do

P e y g a m b e rin n a z a rın d a KÖrllnüyıırılu .» ‫ﺍ‬.,‫ﺍﺍﺍ‬

6797

‫ودوان‬.. ‫ن‬٦ ‫ا‬٠‫ئ‬،‫ﻫﻤﺠﺪ روا‬ ‫زان‬،‫روا‬٠٠‫— ت ﻣﻦ ﺛ ﺪ‬ ‫ردود‬ *Siz, pcrvâne ‫ أﻻً؛ع‬.o ،arafa koşuyor ve ateşe atılmak istiyorsunuz «.Benim elim ise sineklik gibi pervâne kogmaktadır Buradaki ateşten maksad‫ ؛‬Cehennem ateşidir. Pervâneler de hevâ ve hevesine tâbî olanlardır. Pervâneler nasıl mumun ‫ ؟‬Ulesine saldırır ve kendilerini yakarlarsa, gâfil insanlar da 0 hevâ ve hevesin şevkiyle .cehennem ateşine atılmak isterler. EşfekhılEnbiyâ Aleyhi Ekmeiut Tehâya Efendimiz ise onları iki eli, yânî; olanca gayretiyle 0 ateşten uzaklaştırmak ister,

6798

‫ران دد"اروان ﻟﺮدد رﺳﻮل‬. ‫ون‬ ‫ا ﻛ ﺖ ذد ﻣﺌﻨﻮن ﺀول‬. ‫ﻏﺮت ﺣﻖ‬ *Rcsülullah hazretleri gitmek ‫ ااإ؟ا‬davranacağı sırada Allahın gay. reti, IJabibim; Bu. gu.yabânî heriflerin sözünü dinleme vc tekliflerini kabUl etme diye seslendi.»

۶‫ا ذ ﺋ ﺬ‬ Yânî:

«O mescid-i Dırâra aslâ vc l.at'â gitme, orada namaz kil.

n١a35‫ »؛‬diye vahiy geldi.

6799 ‫ ' د‬١٠‫ ﺣﺘﻠﺖ ر د‬٠ ‫ و‬..C ‫ﻛﺬن ﺣﺒﺎاا ن‬

‫ﺣﻤﻪ ﻣﻘﺘﻮ ﺑ ﺖ آﻧﺠﻪ آوردﺀاﺗﺪ‬

*Zira bu İıalıis müııâfıklar İıiylekârlık etmişlerdir. Getirdikleri, yâıı‫؛‬î söyledikleri şeylerin temSmiyle aksini yapmışlardır.» ٠Î 5٠ S f t f r l ٠'٦v ٠j e : 1٥Ş . s٠‫ ؛‬l

0805 ‫ﳑﺎ ﻥ‬

‫ ﺍ ﺯ ﺭ ﺩ ﻡ ﺍ‬. ٠‫ ﻥ ﻧ ﺮ ﺟ ﻮ ﺯ‬٠‫ﺯ‬

‫ روازردم روان‬-‫ﻋﻮى ان ﺳﺤﺎ‬ «Bu seferden döndüğüm vakit o mescide giderim..

6806

‫ اﺧ ﺖ‬٠‫اوى ﺿﻮ‬-‫د زﺋﺎ ن ﻛ ﻨ ﺖ و إ‬ ‫ﻃﺖ‬١‫ اد ﺀأا ن از دﺋﺄ رد ى م‬٠ *Onları defetti ve Tebük

gazâsjna gitti,

o hiylekârlara bil. hivlo

oyunu oynadı.» Fakat hakikatte Resül-İ Ekrem’in bu hareketi bir hiyle degil, hiyleye mukabele idi. Kur'ân'da:

‫ق‬

١‫ﺿ ﺬ و‬

|‫ى م‬

‫ﺖ \ ﺋ ﺪ‬

‫ﺋ‬

٠‫ ﺀ ﻗ ﺪ ى ﻳ ﺆ‬١\ ‫; ﻳ ﺬ \ ؛‬ Yânı: «Her kim size bir tecâvüzde bulunursa siz dc ona onun tecâ vüzü gibi mukabele ediniz3..» buyurulmu‫؛‬jtur. Münafıklar, hud’akârlık yapmak ve Resûl-i Ekrem'i aldatmak İstemişlerdi. Onlara karşı Hazret I Peygamber de aynı sûretle hareket etti. Keza Kur’ân’da :

j "،.Si ٠١j > ^ ^ \ i ١5 ‫ ؛‬u ٠ V d ١j

Yânî: «Hakîkaten münafıklar, Allıılın lııııl'ıı yııpııu.k ، .diyorlar, Allah da onlara hud’a yapıyor37» buyurulmııştur.

IS«» S٥I'٠۶، Bwkurn ! 1.1 ıS

, ٠ S ٥ f ٠ ı N l ، u ' : l ٠î .

„ « :٠

<!«‫ﺓ ﺍ‬

‫ ﻣﻐﺎﻋﺮ ؛أورد از دﻏﻞ‬٠ ‫— ﻭ ﻯ‬ •، Münafıklardan iler İJ‫؛‬r‫ ؛‬hiylekârlıkla, ، ugu allında bir Kur’ân salılfcsi getirdi.»

Peygamberin huzuruna kol-

Cenâb-ı Pirin : (Her münafık mushafi zîr-i bagal) buyurması, ، zikr.i kiil. İrâde-i cüz» kabilinden mecâz olsa gerektir. Çünki devr-i Peygamberide Kur’ân, müteferrik sûrette yazılmış olmakla berâber musbaf hâline konulmamıştı. Hurma yaprakları, kemik ve talita gibi düz satıhlar iizerine ayrı ayrı tahrir olunmuştu. Hazret-i Ebû Bckr devrinde ömer'ulFâruk'un tavsiyesi ve ashâbdan Zeyd Bin sabit (Radiyallâhü anhüm)ün himmetiyle her sûre ayrı ayrı yazılmış ve bir kab İçine konulup (Mushaf) nâmı verilmişti. Sûrelerin sıraya konulması ve bildiğimiz şekilde yazılması Hz. .sman (radiyallâhü anh) zamanındadır.

G813 -‫ اﻋﺎن ﺟ ﺸ ﺖ‬٠‫ﻫﺮ ﻣﺬ ﺀﻛﺬدﻧ ﻚ‬ ‫ﺷﺘ ﺖ‬

‫ﻛ ﺰا' را‬

ö \x fy٠‫زاﺗﺔ‬

«o sahifeleri, üstüne el basarak yemin etmek İçin getirmişlerdi. ‫ ؟‬Unki yemin, dogru olmayanların siperi ve sünnetidir.»

6814 ‫وﻓﺎ‬

‫دﻧ ﻦ‬

‫ د ﻛ ﺰ در‬/ ‫ ون ﺗﺪارد‬٣

‫ ا'ل و ﺛ ﻜ ﻨ ﺪ ﻣ ﺮ ﻛﺘ ﺪ را‬٠‫ ز‬٠‫ر‬ «Dogru olmayan şalııs dine vefakâr olmadığı İçin ettiği yemini her zaman nakz eder.»

6815 ‫ﻋﺖ‬٠‫ﻣﺤﻜﺬد*ي‬٠ ‫اﺟﺖ‬،>- ‫راﺗﺎ"ر ا‬ ‫ ﺗ ﻰ ا؛ﺛﺎ"را د و ﺟﺌ ﻢ و و ﺛ ﻘ ﺖ‬١‫ز‬ «Doğruların yemine ihtiyacı yoktur. vardır.»

F ‫ ؛‬٥٥

‫ ؟‬، ‫ ﺍ ﺃ ﺍ‬، ‫ ﺍ ﺍ‬٠‫ ﺃ‬1‫ﺃ ﺍ ﺍ ﺃ‬

‫اا‬,‫اا‬lak

‫ﺍﺍ‬،‫« ﺍ‬،!*،،

٠٠«‫؛؛‬

<‫ ذ‬8 1 9

o —^j ،.MM

. ٠٢-

)

ii‫ ؛‬f.y ، 'Cs ١

٠٤

J ١4‫—؟؟‬. <.£^-٠١ ٠ ‫^؛‬

«Bu pak vc doğru kelâm hakkı için o mescidin yapılması Allah rı zâsı içindir.»

«820 ‫ ﺳ ﺖ‬٠‫ ﻛ ﺮ و ﺣ ﻪ‬٠ ‫اﺗﺪر آ ﻧﺠﺎ ﻫ ﺞ‬ ‫اﺗﺪ آﻧ ﺠﺎ ﻧ ﻜ ﺮ و ﺻﺪﻕ و ا وﺑ ﺖ‬ Orada ancak zikri İlâhî e

Sidk ile yâ Kabbi demek vardır.»

6821

‫ﺑﺮى آواز ﺣﺪا‬٠‫ﻛﻔ ﺖ اﻳﻎ‬ ‫د را س ﻣﻦ ﻫﻤﺠﻮن ﻣ ﺪا‬

‫ﻣﺮﻣﺪ‬

«Peygamber buyurdu ki: Allahın sesi, aks-i sada gibi benim kula^ma gelmektedir.»

6822

‫ﻫﺮ را ش ﺛ ﺈ ﻧﺠﺎد ﺣﻖ‬٠ ‫ ا آواز ﺧﺪا 'ارد ﻳﺒ ﻖ‬٢ «Lâkin Allahın sesini duymayasınız diye Ceııâb-1 Hak, sizin kulağı 111ZI miihürlemiştir.»

6823

٠J ç-،Ây>- 3١->٦ ‫؛‬-/■٠ .-٠٠ (٠a‫؛‬V‫؛؛‬،>٠

j ١٠_. ٠L

٠١nft tnrtıldnn tefrik etli .«Allahın sesi açıkça bana geliyor. Beı. oııtı «.ğim gibi, mahlûk kelâmından fnrkederim

Allahın kelâmı işitilir mi? İşitilmez m، 7 dİyo ulemânın ihtilâfı var dır. Mâtüridîler İşitilmcyeceğinc. sftlr ulemâ ‫؛‬

1.7

Mûsâ Aleyhisselâm, Fir’avnm emriyle Benî İsrâîlde doğan erkek ‫ ؟‬ocukların öldürüldüğü sıratla doğmuş; validesi tarafından bir sandığa konulup belki ölümden kurtulur diye Nil nehrine salıverilmişti. Sandık Fir'avnm Nil kenarındaki sarayı önünden geçerken Fir’avn onu gördü ve çıkarttı. Hazret-i Musa'yı görünce sevdi, büyütmeye kara* verdi. Süt anası arandı. Hazret-i Mûsâ gelen kadınların memesini emmedi. Sonra validesi geldi. Onun memesini aldı. Ve iştihâ ile emdi. Onun üzerine ço cuğu anasına teslim ettiler. Sonra Fir’avnm sarayında büyüdü, Mısırlı bir prens gibi okutuldu ve terbiye edildi. Fakat O, kendisinin Benî Isrâilden olduğunu biliyor, mümkün olduğu kadar Fir’avnîlere karşı Benî İsrail oğullarına yardım ediyordu. Bir gün Fir’avnm memurlarından bi rinin bir İsrailliyi angarya çalıştırmak için itip kaktığım gördü. İsrailli Musa’dan yardım istedi. Mûsâ, Fir’avn memuruna bırak şu adamı dedi. Bırakmayınca göğsüne bir yumruk indirdi. Herif ölüverdi. Ertesi gün yine o İsrailli diğer bir memur ile uğraşıyordu. Musa’yı görünce yine muavenet talebinde bulundu. Bu sefer Hazret-i Mûsâ ona; «Sen işten kaçıyorsun» diye sertçe söylendi. O, Mûsâmn kal ve hâlinden korktu: «Yâ Mûsâ dün kıbtiyi öldürdüğün gibi bugün de beni mi öldürmek istiyor sun?» diye iyiliğe kemlik olmak üzere dünkü vak’ayı haber verdi. Bunun üzerine Hazret-i Mûsâ kaçtı. Mısır hudûdundan çıktı. Medyen diyarına gidip bir kuyu başına oturdu. Çobanlar su çekip koyunlarım suluyorlardı. Genç iki kadın da bir kenarda duruyor, kendi koyanlarına su ver mek için çobanların çekilmesini bekliyordu. Bunlar Şu’ayb Peygamberin kızları idi. Hazret-i Mûsâ onlara yardım etti. Kova kova su çekip koyunlarım suladı. Sonra dinlenmek için bir tarafa çekildi. Kızlar gittiler. Sonra biri geldi. Babam seni çağırıyor diye Hazret-i Mûsâ’yı çağırıp gö türdü. Şu’ayb Peygamber, yedi sene hizmet etmek, o müddetin hitâmın da kendisine damad etmek şartiyle çobanlığı teklif, Hazret-i Mûsâ da kabul etti. Müddetin hitâmında kızlardan birini aldı Bir müddet sonra haremiyle birlikte Mısır’a gitmek için kayın pederinden izin aldı. Tur-i Sînâ vâdisine gelince hava soğudu, ateş yakmak liizûmu duyuldu. Hazret-i Mûsâ uzakta bir ateş parıltısı gördü. Bir kor parçası alarak ateş yakmak için o tarafa doğru gitti. O ateş bir ağacın ortasında parlıyordu. Oraya yaklaşınca Hitâb-ı İlâhiye mazlınr oldu, Flr.avni imâna davet et meğe ve Benî İsrail’i Mısır’dan çıkarıp orada geçirdikleri esaret hayatın dan kurtarmaya memur oldu. Bu kıssanın ııonu Kıır’âıı-ı Keıîm’de vc Sûre-i Kasas’da şöyle hikâye buyuruluyor:

M I.:.

«» 2 «

;

‫]أ‬% ‫اذ;ن‬٠١V ^ ٠‫ا ! ﺀ ؛‬

«(Hazret-‫ ؛‬Peygamber a‫ ؟‬ıktaı, açığa bir tekzib ile onlara kemâl.‫ ؛‬-fc sâhatle : ( s ‫؛‬z hakikaten yalan söylüyorsunuz) buyurdu.»

«PEYGAMBER ALEYHİSSELAMTN MÜNAFIKLARI TEKZİB v e İNKÂRI ÜZERİNE SAHABEDEN BİRİNİN RES.LULLAII Nİ^'İN SETTARLIK ETMİYOR DA BUNLARIN AYIBLARINI YÜZLERİNE VURUYOR DİYE DÜŞÜNMESİ»

6829

‫ل‬۶ ‫اﻳ ﺊ ﺀا ر ى ذا راﻧ ﺮ‬‫دردﻟﺶ اﻧﻜﺎر اﻣﺪ زان ﻧ ﻜ ﻮ ل‬ «Alcyhisselât Efendimizin münafıklardan yiiz çevirmesi vo habfıse. lerini yüzlerine vurması dolayısiyle ashâbdan birinin kalbine inkftr htss، geldi..

6830 ‫ ﺗ ﻦ ﻳﺮا ن ا ﺛ ﺒ ﺐ و و&ر‬٠ ‫ ن‬١‫ك‬ ‫ﻣﺈ ﻛﻨﺪ ﺛﺎ ن ا ن ﻣﻴﺎﻣﺒﺮ ﺛ ﺮ ﻣ ﺎر‬ .Böyle yaşlı başlı, vckarlı adamları bu peygamber mahcüb ediyor.»

6831

‫ ﺣ ﺎ‬/ ‫ﻛﻮرم ﻛ ﻮ ر ر ش‬‫ﻣ ﺪ زا را ن ﻋﻴﺐ ر ﺷ ﺪ ا ﺑ ﺈ‬ «Kerem nerede, aybı örtmek nerede ve hayft nerede? Peygamberler yüz binlereo ayıb örterler.»

«71

،٠ «:!.‫؟‬

‫ وا ش در رﺑﻮ ذ‬٠ ‫ا د و ن ا دﻳﻨ ﻪ‬

‫;ﺀﻋﺎ ﻟﻴﻦ ﺀود‬١ ‫ اﺟﺪ اوﻧﺎرﺋﻢ‬٠٠ «‫ ﻻذا‬düşünce arasında uyııyaktıldı. Münafıkların ‫ 'أأا‬١٠1‫ا‬1‫اا ااااأ ا‬،٠1،1‫ ا‬1‫'ا‬ <1‫ﺀا‬1‫« اا‬üründü.» 6836

.‫ ر ﺣﺪﺙ ؟ ى ﺗﺒﺎ‬٩‫ﺀﻛﻬﺎس ال‬،‫س‬٠

٠‫ا دود ﺳﺎ‬٠‫ ﺑﺪ از ﺳﻚ‬٠‫ب‬ «M üııâfıklar m escidinin taş.f.-ı nceâsct ‫اأ؟ذ‬١ ‫ا‬1‫ ؛ا‬lıarııb ‫ا‬,1, ‫اااا‬٠ ٠ ‫اا‬. ٠ ٠،)٠ ١ -

laldan siyah bir duman çıkıyordu.» 6837 ‫ﺗﺠﺖ‬

‫ﺀﻟﻨﻨﻰ ﺛ ﺪ و ﺣﺎض‬

‫دود د ر‬

‫ﻣﺖ‬٠‫ﻫﺬب دود اﻟﻠﻌﺮ از زواب ج‬٠ ’ ‫از‬ «O duman sahabinin bogazma girdi ١'C orasını yiJan ١٠ akreb «،٠ ٠ ‫؛‬ soktu. O acı dumanın korkusundan uykudan sıçradı.» 6838 ‫ ن‬. ‫ ﺀ‬٠ ‫در زﻣﺎن در رو ﻓﺂب و‬ ‫ ﻛ ﺮ ﻳ ﺖ‬٠ ‫ﻛﺎى ﺧﺪا إﻧﻬﺎ ﻧﺜﺎ ن‬ “O anda İlâhî!

Bu alâmetler münkirlik nişâıııdır diyerek secdeye

kapandt.»

6839 ‫ اى ﺧﺪا‬t

‫ از ﻳ ﺒ ﻦ‬J \f ‫ ﻟﻢ‬٠

‫اﻧﻢ ﺟﺪا‬،‫ى ﻛ ﻨ ﺪ از ﺑﻮر ا‬ «Rabbim; beni îmândaıı ayıracak böyle b‫؛‬r bilimden yatıl; şefkat, ten. hulm: yânî; kahir ve gazali daha evlâdır, dedi.» Hazret-i Mevlâtıâ kıssadan hîssey. şiii'1'1 ile diyor k i: nı

‫«؛ا‬.‫ا‬.'‫ا‬

‫ب اﺗﺰا ا ﺗﺪز ﺣﺪﺋﻰ‬1‫ﺀا‬٠‫رجو ان ا‬ ‫ودش‬

‫ض‬

‫ا‬

٠ ‫ردﺗﺪ ﺣﺆ‬١ ‫ﻣﺎ‬-

«Münafıkların böyle b ‫؛‬r mcscid yapmaları aslıâh -1 ‫؛؛‬،'‫؛‬٠ ٠ Il ‫؛‬٠ l٠ e ١dc yaptıklar ‫ ؛‬Kâbe gibidir k ‫ ؛‬Alla ،‫ ؛‬١ıı yakmıştır.»،0 Ashâb-1 fil'in Habeşistanda lîâbe yaptıklar، meşhûr değildir. ihtimâl ،ki arada da 'öyle bir binâ yapılmıştır. Mâlum olanı, Habeş !،،ikaiiid.il tarafından verilen bir emirle. Yemen vllisi bulunan Ebrehe'nin Bun'âd.ı sdsiu bir mâbed yaptırdığıdır. Bu mâbed, külliye olmak üzere m ı ، d il inişse de, yahudiler ve putperestler İ‫ ؟‬in de İbâdet yeri ayrılmıştı, ‫ا‬١(‫أا‬،،‫ا‬ umûmî bir mâbed haline konulmuştu lii maksad : arablan k‫'؛‬l،'H ııyı-،‘ıb٠ rıp oraya celbetmek, bu suretle Hicazı da İstilâ etmekti. î';ıki،t lllcaz lıalkı bu hiyleyi yutmadı ve kiilliyeye rağbet göstermedi. Nihâyel Kftbe !،،. durdukça kendi mabedinin umûmî ziyâretgâh olmayacağını Ebrebe -İadı ve Beytullahj yıkmak üzere fillei'i ve ordusu ile Hicaza ،lığın yu rüdü. Mekke’ye yaklaşınca ahalinin develerini sürüp götimüıl.'i 1’ey {‫؛‬.amberimizin ceddi, Abdulmuttalib'in de döl't yüz devesini götürmüş lerdi. Abdulmuttalib hayvanların İâdesi İ‫ ؟‬in Ebrehe'nin yatıııuı gitti. Kil rehe develeri verdirmekle berâber Kâbeyi yıkacağını söyledi. Abdulnıul talib de Kâbenin Beytullah olduğunu, onu tahribe kalkışmanııı, Allaliii ;ilân-ı harb etmek demek olacağını söyledi ve kalktı, Mekke'ye geldi .ahâliyi dağlara çıkarıp şehri bo^lttı. Kendisi Kâbe'ııin yanında duâ t‘t،i Habeş ordusu Mekke üzerine yürüdü. Büyük fil‫ ؛‬One geçirdiler. Hayvan yürümedi ve Mekke'ye doğru gitmek istemedi. Başka tarafa ‫ ؟‬evirdiler koşmaya başladı. Onlar böyle uğraşırken Cenâb-1 Hak (Ebâbil) denilen binlerce kuş gönderdi. Bunların gagalarında ve pençelerinde küçük birer taş vardı. Onları Habeş ordusu üzerine attılı.r. 'I'aşl.r her kime isûb.t .ettiyse öldürdü ,Bâzıları, bir kuşun atacağı ufak bir taşla. I)،r insanin ölmeyeceğini binâenaleyh Ebrehe ordusunda salgın bir hastalık zuhur edip 0 suretle kırıldığını söylüyorlar. Mâ.um yâ bir cisim ne kudur yüksekten düşerse o nisbette sür'at, şiddet ve kuvvet peydâ eder . 1‫اﻫﺎ‬،‫ ا‬denelerinin hazan hayvan ve insan öldürdüğü de bir vâkıadır, IJu!،«a î Itnen I.r.lıı perJşan oldu. Ebrehe yaralı olduğu halde düşe, kallta Ycın.'1 'c delille VI' B.'in'a'da öldü. Mekke halkı, Habeş karargâhına gld،|) ،ıradı. 1‫ااا‬1‫ا‬1‫اا‬1'.1،‫اااا‬١‫ ا‬.aldılar Hazret-i Osman'ın babası Affâıı, oraya ilk gidenle، don nlılııfiu içlıı bir çok mal ve nakid almış, Cenâb-ı zenginliği ».٠ ٠Uludun ileri gelmişti. Hazret-J Peygamber fîl vnk'asındnn iki ay lnıduı II,11،.، dıgın ،،‫؟‬tur. Cenâb-ı Ilak K ur'ân -1 Kerîm'de bu hâdiseyi ٠،٠ "،،،!.‫ ا‬1‫ اا‬1‫اا‬1‫اا‬١٧،١ -ilil y u ru y o r : «75

6816

‫ان‬-‫ ﺟﺪ ﺀ‬.‫ د د وان ئ‬Ü ١‫ر اﺀي‬ ‫ آن‬/ —‫ن ﺛﺎن‬١‫ﻷذ‬٠‫ا ﺛ ﺪ‬.. ‫واذﻣﻪ‬ «Ashabdan her biri, ٠ mcscid.i dırâr’a dair riiyn u٠ »lir ııtııııııı ı ٠ İİ٠ yapılışınsak‫ ؛‬nıüııâfıkların kasdi cümlesine yakiııeıı millilin ı.lıltı,«

G847

‫ ك ﻣ ﻚ‬٠ ‫ ا ت اراز ﺀوم‬٠‫وا؛‬ ‫ﺑ ﻰ ﺷﻦ ﻛﺮدد ﻫﻔﺎ راﺀل ﺛ ﻚ‬ «o vâkıaları birer birer ‫؛‬zail etseydim şek ve derûıı lıâsıl olurdu .»

‫و‬،،‫ا‬٠ 1‫'اا‬

aslıâbııııı sııfây-1

6848

‫ﺑ ﻚ ى"رﻣﻢ ز ﻛ ﺪ ف راز ﺛﺎ ن‬ «Lâkin onların sırrını‫ﺀط؛ذاﺀاإإرذﺋﺄ‬٠‫ اا‬korkarım. Onlar lulzcııîııi İlâ. hiyyedir ki naz da kendilerine yaraşır.» Ashâb-1 Kirâm arasında derece farkı olmakla berâber sohbet-‫ ؛‬Nebeviyye sâyesinde hepsinin mertebesi ‫ ؟‬ok yüksektir. Ilazret-i Ömer şoyle bir hadis rivâyet ediyor: ResUlullah SallallahU Aleyhi Vesellem ililyurmuştur ki : «Ashâbınııza İkrâm ve ta’zîm ediniz. Çüııki onlar; ey tiniilletini; sizin en lıayırlı olanlarıııızdır. Onlardan sonra onları tâkip eden, ler. yânî; (Tâbiîn) onlardan sonra da onları tâkip edenler, yâııi; (T .b .’ut. tâbiîn) hayırlıdır.» Ashâb-1 Kirâm : 6849

‫ ا ذ رﻓﺘﻪ ا د‬/ ‫ ﻗﻠﻴﺪ‬٠،‫ﻧﺮع ل‬

‫ ا د‬0 ‫ﻛﺮ‬٠ ‫دﻣﺤﻚ اً ن ﻗﺪرا‬ «Şeriatı taklidsiz, yânî: tahkiki olarak knlıııl etmişler, nakil gibi olan d‫؛‬n.i ،slâmı milliliksiz alınışlardır.» «77

<‫؛‬K7٠I ‫ ﻯﺩﻭﻯ ﺍ ﻥ— ﻭﻭ ا ن— ﻭ ﺣ ﻒ ) ب‬٠ ‫ﰷﺭﻭ' ﻥ ﺩ ﺩ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺯ ﺩ ﺍ ﺩ ﺕ ﺩ ﺏ‬

«Hararetten

d u d a k la r ın

kurumu ‫؛‬

<>1،1‫اأةاا‬

kilide

‫ا‬٠‫أ'ا‬.١’‫ا؛‬

kuraya

‫أ‬،‫أ‬١ ‫ااا‬

Mil. <) sırada kervan uzakhışır ve «eee yaklaşır .»

6855

J f ٠‫ن در را‬١٠‫ادﺀ ﺛﻤﺰ‬٠‫؛ت‬-‫ر‬ ‫إﻫﻠﻮف‬

‫و دا ﺛ ﺰ دوان "ﻛﺪده‬٠

«Korkulu yolda yliklin orta yerde kalınış, sen deveyi lııılıııal. ،.:‫؛‬II koşuyor ve clrâfı dolaşıyor ve diyorsun k i :»

6856

‫—ت ا ﺋ ﺮ ى‬ ‫'اﻛﺎن ة د د‬٠‫ ا‬٠ ‫ﻛﺎى‬ ‫ ﺧﺮى‬I ‫ز‬١ ‫—ﺗﻪ ﺟﻊ ون اﻣﺪاد‬ ‫ح‬ «Ey Iniislümanlar! var mi?»

Sakaklcyln aklidan

fırlayan liir deveyi «dren

6857

‫م‬.‫ د ﻧﺜﺎن از اﺛﺦ‬f

‫ﻭ‬

‫>غ‬

‫ ز دﺑﺎ ل ﻣﻴﺪﺛﻢ ﺟﻨﺪن درم‬٠ «Her kim devemin nlşâîinı ve gitti‫ ؛؛‬tnrııfı lııılıer verirse müjdelik olarak çu kadar para vereceğim.» 1:858

‫أو ل ﻧﺜﺎن از ر ﻛ ﻰ‬٠ ٠ ‫ﺖ‬ ‫ز ﻣ‬١ ‫ﺀ‬

‫ ه زن ر ز ى‬٠‫واش ﺧﺪ ت ﻳ ﻚ‬ «Tekrar kerkesten devenin n‫؛‬,،١nını urnr.tn. ‫ا« اا'اا‬١‫اأ‬٠ ٠‫ اااأأ‬٠«!،٠ ٠ . lınıı gtller.» de der kl : "71.

.!MUHTELİF MEZHEBLER ANASINDA TEREDDÜDE ÜÛRAni ١R HEPSİNDEN AYRILIP HALAS IJULMAK.

١‫ا‬

6862 ‫ﺀرات‬٠‫ز‬، ‫أﻓﻜﻞ ر ﻛ ﻰ‬.‫ا ﻣﺢ‬ ‫!ارأ ﻣﻐ ﺖ‬،‫ ﻳ ﺮﻓ ﺮ ف ﺀ‬. ٠‫ذ‬.‫ﻣ ﻚ‬ «Bu ona benzer ki liorkcs, mevsû‫"؛‬i gaybiyi, yâı.ij

‫|ااﻻ‬،

،Subhı’.nehı

T(-;ıli\yı bir Sifaila tavsif eder '،،.“

GS64

‫ ﻧ ﺮ ح‬٠‫د ﻓ ﻰ اذ 'وع د ر ر د‬ ‫ ﺟ ﺮ ح‬.‫ﻛ ﺮ د‬

‫ادرا‬

‫اﻛﻔ ﺖ‬

‫?اﺀق‬

*Bir feyJcsof, başka türlü şcrheder. Bir bahisci do feylesofun süzün،، rcd vc ccrb eder.» bleselâ bir feylesof; «Allah mûe٤ b-i bizzâtttr) eşyâ onun levözım.1 .'.‘‫؛‬iyyesindendir, der. Bir mûtezili ise bu süzü cerheder. Böyle bjr l;'،lifte bulunmak Allaln kayd altına almak olur. 0 ise vücûd-i mutlaktır :

: ١‫ ﺳ ﻌ ﺘ ﺚ‬١‫ﺀ ﻳ ﺴ ﻞ‬

‫ ﺋﺒﺆ‬١ ‫خﺀ ك‬١‫ﻣﺢ‬٠ ‫ ؛ دث‬١

Y ânî: ،،istediğini İşler ve dilediği gibi hükmeder.«« der. 6865 ‫ﺩ‬ ‫ﺍ‬ ٠ ‫ﺯ‬ ٠ ‫ﻑ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﺫ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺩﺍﺩ‬

‫ش‬

‫وان‬

‫ف د ا 'ز زرق ب'ل‬١‫و‬

«Bir üçüncü, iter ikl.lıı.1 ،‫ اا’اا‬.ve itiraz etler, ldr dürtlünrü riyfikâr ilkin can ‫ ؟‬eltişir." ،<،‫ )؛‬Mnld. i ،S٥r٠ 1‫اﻫﻞﺀ ؛‬،‫ ا‬1،‫اا‬..‫أأا‬٠ ‫اا‬ !٠ (‫؛‬

‫وا‬

«MI

‫ذا‬87 ‫ا‬

‫وش‬٠‫ا ا ﺛ ﺪ ﻟﻨﺪم ﺀرب‬ ‫وروﻧ ﻰ‬-‫ﺋﺎو ح‬

‫ﺟﻪ ر د ﻛ ﻨ ﻢ‬

«Eğer tatil tatil yenilen buğday olmasaydı, isteyen !،iyJckâr ne kazanırdı?»

buğday gösterip urı.n

١٠٦(ı١ ı:ık

6872

‫ت و ﻧﺎول‬٠٠‫ه ﺧﺎل‬٠‫ ﺟﺎ‬f i ‫ﺑ ﻰ‬ ‫ال‬:‫دﺣﻔﻘ ﺖ 'و ت درﻫﺎﻟﻢ ح‬ «Sakin, bunların hepsi hayâl ve dalâlettir deme. Alemde lınklkı٠٠١،z . hayâl olmaz.“ Felsefecilerden bir (softâiler) var k ، : (Hi‫ ؟‬bir şeyin hakikati yok. tur. Jler şey hayâldir) derler. Fakat dikkat edilecek olursa daha DU tArlf. lerinde tenâkuza düşerler. Çünki şey, mevcûda denilir. MevcUd ise bil' hakikattir. 0 Halde hi‫ ؟‬bir şeyin hakikati yoktur demek, mcvcud ve hakiki bir şeyin vücudu ve hakikati yoktur demek olur. Fâtih devri ille, mâsından İstanbul'un ilk kadısı Hızır beyin oğlu Sinan Paşa ilk zaman, larmda nasılsa bu softâiyye ,mezhebine kapıldığı İçin her şeyin haklkn. tinden şüphe edermiş. Bir gün babasiyle yemek yerken Hızır Bey: «SI. nan; ahmaklıkta ٥ dereceye geldin ki şu önündeki sahanın bakir oldu[‫؛‬undan şüpheleneceksin» demiş. Sinan P a şa : .Evet, bunun başka bir şey, meselâ bir mukavva olmak ihtimâli de vardır!» deyince İstanbul kA. dısı saham kaldırdığı gibi oğlunun başına vurmuş. Sonraları Sinan Paja Şeylı Vefâya derviş olmakla bu budalaca düşüncelerden kurtulmuş. Evet, âlemde hakikatsiz hayal olmaz. Hepimizin ettiği kuruntuların esâsın،!» bir hakikati vardır. Elıl.i sünnet itikadında da : «Eşyâmn hakikati «ft. bittir.» 6873 ٠

‫ﻫﺎن‬.'‫درﺑﻬﺎ‬

‫ا ﺷﺐ أدر ش‬٠‫ﺣﻮ‬

‫ن ﺻ ﺬﻳ ﺮا اﻣﺘﺤﺎن‬١‫ ا ﻛ ﻨ ﺪ ج‬٠ «Allah, geceler nrasında gizli kadir gece»! gibidir. Idyle olması dil rfılıım Jıcr geceyi tecrübe etmesi, tâât vo ،b ililin B٠‫ ؟‬l،lrm٠ ،‫« ؟‬.indir Her kadir okta kadrin kadri oHna.'rfı ٠a/ıd٠ ٠ı،ıkd H er hacer gevher olaydı gevher .، n t r d i . ««:،

Hıındim evvelki bvviLU• :،İki giyenler arasında bir fakiı* vardır ki 8t٠ c٠ ٠ lı.٠r arasında Leyle-i kadı gibidir, denilmişti. Fakat onu bulmak ve Ummak herkesin kârı değildir. Zeki ve mümeyyiz bir mü’min olmalı ki ،.،ir i imân kuvvetiyle o âli fakiri ve insan-ı kâmili tanıyabilsin demek ،ileniliyor. 6377

‫و؛ات ا ﺛ ﺌ ﺪ درﺟﻬﺎن‬:٠‫ا ﺗ ﻪ م‬ .‫اﺟﺮان ﺑﺎﻧﺪ ﺟﺎه اﻳﻞﺀان‬ ‫لﺀ‬:‫ ة‬0 ‫ل‬ • dünyadn ayıblı. kusurlu mallar bııluıımavıydı bütün ticaret t.bâbm iî Imdala olması lâzım gelirdi...

،'linki bir tacirin zekâsı ve san’atmdaki mehâreti kusurlu malları unımasiylc anlaşılır, öyle ıııallaı. bulunmalı ki tüccarın da eşya temyi. imdeki mehâreti anlaşılabilsin, 6878

‫ ل‬١٠ ‫دﻋﻌﺎس ﺳﻨ ﺖ‬١‫ﺑﻰ ﺑﻮد ﻛﺎ‬ ‫ااﺀل و اﻫﻞ‬٠‫'ﺑﺖ ﺑ ﻪ‬-‫>وك ﻋﻴﻲ‬ «!،ıısıırlu bulunmayınca bir kumaşı tanımak vc onun değerini anla. «wk ‫؟‬ok kolay olurdu. Zira ayıb olmayjnea clıîl vc ırâclıil olmak rnüsâ. nMİir..

6S79

‫ ﺀاﺑ ﺖ داﻧﺶ ر د "ﺑ ﺚ‬٠‫ور ﻫﻤﻪ‬ ‫ت‬-‫ت ا ﻣﺎ ﺀود؛‬-‫ ر ﻫﻤﻪ >و ا‬٠‫ب‬ ٠Kğcr dünyadaki ‫ ؛‬eylerin hepsi ayib ve f٠,٥ası ulmazdn Çünki İçinde od ağacı b٠ v،rct ulan bir yığılı, ilim ile nasıl ‫ﻻ‬.١' ‫أ‬

İi١ rl ، bulunsaydı ilmin de ıvaıı vc hepsi odundan Binaenaleyh :

6880 ‫ ﺣﻔﻨﺪ اﺣﻤﻔﺪت‬٩‫ د ﺟﺎ‬/ ‫ ه‬،‫م‬

‫ه اﻃﻞ ا وﺛ ﻘ ﺪ ت‬٠ ‫ا د ﺟﺎ‬

‫ ة‬٠‫اا‬

٠J٠cr kim Dünyadaki mevc٥d،،ıı١ ‫ ﺀأا‬٠٠٠‫ ا‬linktir liri«, nlımnktır: lıcpsi fitildir diyen ılo ,nkJ'dlr." Bsr.

(’٠ ««،

‫ر‬٠‫و ر‬

> ٠ ‫د و ن‬/

‫ن‬٠ ‫دد‬٠ ‫ا‬

‫ﻧ ﺎ ﺀ ﺣﻖ ر د ﻧﻢ ا د م ﺑﻤﺮ‬ «Bu feleğe tekrar tekrar kak. Çüı.ki Ccnâb.1 Hak (Ona bir kere dilil‫؛‬. ‫ﻟﻼ[ا‬٠(«.ie bak!) buyurdu Tebâreke Sûresindeki şu Âyetlere İşârettir :

‫ ئ‬١‫ ج‬4

: ‫ﺟ ﺎً ; ة ة ﻫ ﺎ ﻣ ﺨ ﺔ ى ا‬

‫ ﻵ ﺗ ﺒ ﻐ ﺒ ﺆ ﺗ ﺔ‬٠ ‫اق‬

ً‫ ﻳ ﻌﻴﺬا و > ﺧ ﺆ ا‬١ ‫ﻓﻖ‬:‫ﺳﺒﻐﺎ‬:‫ﺛﺆق‬٠‫ ;'>خ‬0/ ‫| ا ذ ة و‬ Yâni : «Allah byle bir HâJjk-î Zîşândır ki tabaka tabaka olmak üze٠ rc yedi kat gökleri yaratt،. Allahın semâları yaratışında, bir kusur, bir ayıb göremezsin. Gözünü göklere ‫ ؟‬evir bak ki bir yarık, bir ııuksaıı «،‫"؛‬ rebilir illisin? Tekrarcn. gözünü ‫ ؟‬evir bak ki gözün ayıb bulmaktan uzak «.*)١c göklere İıakmaktaıı yorgun liir lıaldc sana avdet eder Hulâsa gök yüzüne bakmak. Hakkin oradaki kemâl-‫ ؛‬kudretin، görüp ibret almak demektir,

•KENDİSİNDE BULUNAN HAYIR VE ŞERRİN ،MEYDANA ÇIKMASI ÇİN h e r ŞEYİN İMTlIIAN ED٤LMES٤٠، 6885 ‫ور‬٠l i L ‫ ﺛ ﻮ ز ن‬٠ ‫ﺗﺮ ذاﻟﺢ‬. ١‫اذ‬٠

‫ ﺻﻚ ض ﻣﻦ ﻓﻄﻮر‬٠. ‫ارﻫﺎ‬ «Nurdan bir tavan olan gök yüzüne bir bakışla Itanaat etme. Tekrar ،.ikrar bak kl bir yarık ve bir noksan görebilir misin?» <«> s ٥r٠l M.lkî , ٠«887

08 ‫)؛‬0

‫ا‬،‫ﺑﺎﺑﻬﺎ وارﻫﺎ ور؛‬ ‫'ا د ب ارد ﻋﻮارس ﻓﺮذﺑﺎ‬ «Rüzgârlar, bulutlar, şimşekler» avârızııı zeminden baş, göstermesi, yâ٠ ıi: dikilmiş tohumların yetişip meydana gelmesi içindir.» 6891

‫"ا رون آرد زﺑﻦ ﺧﺎﻟﻦ ا ك‬ ‫رﺟﻪ ادر ﺟﻨﺐ دارد ادل و ﻛ ﺖ‬ «T op rak , r e n k li z e m in in c e b in d e y â n îj iç in d e k i İa'li v e ta şı m e y d a n a ç ık a r m a sı iç in d ir .»

6892

‫ ت ا ن ﺧﺎﻟﻦ د م‬- ٠‫رﺑﻪ دزدد‬ ‫از ﺧﺰاﻧﺔ ﺣﻖ و دداى ﻛ ﺮم‬ «Bu suratsız toprak lîazîne.i iiahiyycdcn ve Haklim kerem deryâ. sıııdan ،‫؛‬er ne çalmışsa.» 6893

‫ ﻣﻮﺀو‬٠‫ د‬١‫ردى ﻧ ﺮ ح و‬, ‫آ ﻣﺠﺔ‬ « T a k d ir .i İ lâ h î ş a h n e s i, y â ııî; a s â y lş m e m u r u on a d e r k i : D o ğ r u sb y le ile r n e a ld ıy s a n b ir e r b irer iza h et.»

6891 ‫ﺗﺢ ﻫﺬح‬٠ ‫ﻟ ﻮ د‬

‫ك‬١‫ خ‬٠‫و‬٠‫ ا‬، ‫دزد‬

‫ﻣﺞ ﻣﺢ‬٠‫ اورا در ﻛ ﺸ ﺪ در‬.:١ ٠«Hırsız, J’ânî; .toprak‫ ذ‬İliç bir çey ،‫ ا‬1‫ا" ااا‬1‫ أ ا ا‬. lir,. 1’fd.ıllr-، llâlıl zâlılt‫؛‬ ،«.OIIU işkenceye çeker . 1 Topragm Hazlne-i iahiyyedcn çaldığı, kendl.iıı. ‫& ا ﺀاا "'ا‬، yııtİ5‫؛‬lrmeyc kSblllyyet veren yogmur, kar ve ‫ ؟‬٠yl. ly gibi„٠٠l ،, KS'J

٠ ‫؛؛‬٠ (٠ !٠

‫ادت‬٠‫ف‬،‫ دي ' ن آب وم و ﻛﺎد‬٠‫ز‬ ‫ ا ت‬١‫ دزد ﺑ ﺎ ى بﺀ‬٠‫ﺳﻜﺮ‬ «Ç ü ıık i 1٠،‫ ا‬.su

V. ç a m u r d a »

ola»

b e d e n le r im iz , r u h la r ı » z iy â s ı lu r s ız

l.ıri(J،r.»>

6901

‫ض ﺗﺎﻟﻰ ا م و ر د و ر ع ر درد‬

; ‫'ﻣﺪ اى ﺛ ﺮ ا د‬٠‫د‬٠‫ا‬٠‫ ن‬٠ ٠‫ •>ﻛﻼ‬arslan gibi adam: Hak Teâlâ bizim bedenimize sıcağı, soğuğu, hastalığı, yüklemiştir.»

6902 ‫ن‬ ‫د‬ ٠ ‫ﺾ ا»وال و‬ ‫ﻔ‬ ‫'ﻟ‬ ‫ع و‬٠‫>رف و ﺟﻮ‬

‫ﺟﺎن ﻧﻘﺎر ﺛ ﺪ ن‬- ‫ﺣﻤﺎﻣﻪ ﻣ ﺮ 'ﻗﺪ‬ «-Açlığı, korkuyu, malların ve bedenleri» eksilmesini bizim cesedi mizc havale eder. Bunların hepsi can nakdinin meydana çıkması ‫«؛؛‬.indir Bu

beyt ile Hazret.i Pir şu âyete işâret etmiştir :

‫خ‬1 ‫ﻳ ﺞ ؛ا‬i ‫؛‬ ®‫ ىؤ‬١۵‫ ﻵ ﺷ ﺮ' ﺟ ﺆ ة ﻳ ﺈ‬٠‫ة ﻻ ؤد ز؛‬ Yânî : «Sizi elbette imtilıana ve ibtilâya uğratacağız ‫ ؛‬Korkudan. ‫ ﺀ‬5٠ Iılitan, malların, nefislerin (yânî: insanların) ve yı٠ı»‫؛‬,١lcri» eksilmesiyle llnbibitn: bu imtihanlara karşı sabredenler. ıu،lk٥‫؛‬A،ı»ı «!irecekleri»‫؛‬ müjdele.».« ٠>٠> s ، r٠l

- tas H'iı

o mihenk d c : şeriatı rehber .*dluııılş 1'iıbbâni bir ariftir ki, (»IIIIIJ hakikati «tiren basireti karşısını.،, bilil‫؛‬. ılı. kalp temcyyiiz eder. ( ‫'؛ د‬ırifııı lefrik ve temyizi de AlJahın kentlisin.' vermiş olduğu bir mcJeke !:Jyekilidedir. Meselâ Hazret-i Musa, dalla kundakta iken fJr’avnin korkusu ile anası tarafından bir sandığa knııtılup Hil nehrine bırakılmış, suyun akıntısı sandığı Fir’avnin sarayı önünden geçirmiş. Sandık saraya illin١:ış, ‫ ؟‬ocuk İçin süt nine aranılmış, Mûsâ Aleyhisselâm gelen süt ninelc. lin memesini almamış, sonra kendi anası gelip de memesini ağzına so. ı،،mea şapır şapır emniişti. İşte anasının memesini diger kadınların mcmeşinden Hazret-i Mûsâ'nın fark edişi, Allahm 0'na vermiş oldugu bil' Uinyiz neticesi idi, ‫؛‬lıızret-i Pil' bu münâsebetle Kelimullah Hazretlerinin Hil'e bırakısaraydan alınışı, sonra validesine teslim edilişi kıssasını beyâna başbyor ve diyor k i: G906 ‫ادر ﻣﺮﺳﻮرا‬٠‫ اى‬.‫ﺋ ﺮد‬

y* ‫ز‬٦ ‫ﻟﻤﺶ‬٠‫وادو اب اوﻛﻦ ﺳﺎ‬ «Ey l.îUsâ'ııın aııası: Çocııguna siit ver, sonra 01111 suya bırak da I.C. !âdaıı korkma.» 6907

‫ ﺣﻮرد‬٠‫ در روز أ د ت ان ﺋﺐ‬٠‫ﺻﻚ‬٠ ‫ ﺑ ﺰ ﻣﺮد‬٠ ‫ﻫﻤﺠﻮ م وﻣﻰ ﺛﺮرا‬ «(Elestu birabbikiim) giiniinde İıcr kim mârifct siitiinii ‫؟؛‬diyse Mûs٥ Peygamber gibi kadmîarın sütünü, yân‫ ;؛‬dünyâdaki hak ve bâtılı ayırd etler .»

G908 ‫ﺯ ﻧﻔ ﻚ ﻣﺮﰱ‬٠:‫ﺀ‬٠‫;>و ﺭ‬

‫ادﻟﻨﻲ‬.‫ان اى ام ﻣﻮﻣﻰ‬٠‫ان ز‬ «Ey Mûsâ’nın anası; eger scıı ‫ ؟‬ocuğunun tcmj'iz ve tefrikin‫ ؛‬.istiyor «.san şimdi onu emzir Sûre-i KasasdakJ şu âyetlere işâret ediliyor : ‫ااااا‬

6911

: -‫ ن ا ; أ[ل‬I ٠‫ﺛﻤﻮ ددا ىﺀة‬ ‫ ﺣﻄﺎ ﺳﺖ‬1‫ ذﺛﺎﻻ‬٠ ‫ك‬ ‫ﺑﻚ د\زا‬ «Sen 0 devenin nerede olduğunu bilmiyorsun, fakat verilen n ‫؛‬ş o n l ı ١٠ rin, edilen tSriflerin yanlış olduğunu anlıyorsun.» 6912

‫ د رد او ا ز ر ى‬٠/ ‫ﺛﻚ >اﻟ ﺰ‬١‫و‬ ‫ ﺛ ﺰ ى‬1 ‫ د‬٠‫ ﻣﻮ‬.‫ﻛﻢ ﻛﺮد‬٠٠‫ﻫﻤﺠﻮ آن‬ «Biri daba var ki deve kaybetmediği halde, Iııad ve taltlld yollylc, kaybetmiş olan gibi, devesin! aramaktadır.» 6913

‫م‬١٠‫( ك;د‬٠‫ ن *( ﺛ ﺑ ﺮ م‬٠ ‫ك ال‬٠ ‫ﺛﻢ زد اﺟﺮ ش آوردﺀام‬٠‫ر‬ «O da der ki : Evet, ben de deve kaybettim. Her kini bulursa ،،ere. ،ini ‫؛‬jetirmişimdir.»

Onun böyle demesi: 6914 ‫ﻣﺎزىززد‬٠‫" ادراﻧﺰ ا*و ا‬ j j S 6 ‫ﻭﻝ‬

‫ﺣﻨﻤﻊ اﻧ ﺰ رن‬

«Senin devene ortak olmak içindir ki deve tamaliiylc lıu oyunu oy. I,:‫ا‬maktadır.» 6915

‫ﺷ ﺎ د ز رر ت‬

‫او أﻧﺎ ز ﻛ ﺰ‬

‫ت‬-‫وك ﻛﻐﺬت ان »ﻧﺎدرا ﺀﻋﺎ‬ «٠, ‫ اااااة؟؛اا‬doğrusunu eğrisinden ayırtl edemez. kikin senin ‫ااﻻ*ﻷا‬ «.ve ،Arifin.onun eline IISİ'I olur Yani: senin ،Arifine dayanarak deve iddlfisındn bulunur. «!٠٢,

‫أﻏﻨﺎﻧﺎ‬ otl•،» o ^٧ ‫؛‬

٠} ٠Uİ.b (_i ١٠/ <٠/ ١ « B u n iş a n d a d o ğ r u v e a şik â r a lâ m e t le r v a r d ır . B u h a y ır b e n im iç in l.cra t v c k a d ir g e c e le r i g ib id ir .»

Buraya kadar olan beyanâttan anlaşıldığına göre deveden maksad: (Elcstübirabbiküm) yâni; Cenâb.ı Hakkın ruhlara «Ben sizin Rabbiniz değil miyim?» diye sorduğu âlemdir. Ruhlar oradan bu âleme gelince onu kaybetmiş, bazıları onu aramaya başlamıştır. Ötekine berikine soruştu rulunca her kafadan bir ses ve her ağızdan bir söz çtkar. Yânı; itikad mezhebleri ve felsefe meslekleri erbabından her biri kendi mezheb ve mesleğine göre nişan vermeye ve tarif etmeye kalkar. Nihayet (Ehl-i sünnet ve’l-cemâat) mezhebinden bir ârif-i kâmil, doğru nişan verir ve mükemmel bir târif yapar, onu nasıl bulacağını anlatır.

6922

‫ ﺑ ﺸﺮو‬٠‫ ﻻ‬/ ‫ﻫﻮن داد‬٠‫ ن ﻧﺜﺎن‬٠١ ‫ ﺛﻮ‬Z t ‫ ﻛ ﺖ‬٠ً‫وﻗﺖ ا‬ «o

S r if b u n iş a n ı v e r in c e o n a d e r sin k i : ö n e g e ‫ ؟‬, g id ip d e v e y i b u lm a

z a m â u ıd ır , s e n k ıla v u z ol.»

6923

‫ ﻟ ﺘ ﺎ‬٠‫'ى را‬

‫ﻳﺮذى ردﻛم‬٠

‫اوى ردى ز اﺛ ﺰ م ﻏﺎ ك ﻛ ﻮ‬٠ « E y d o ğ r u s ö y l e y e n z â t, sa n a tâ b i o la y ım . D e v e m d e n n işa n v e r d in , a r tık n e r e d e o ld u ğ u n u da g ö ste r .»

6924 ,'

^ ١ . ٠ ٢ .

٢٣٠.A™- —٠ — ،٠ /p « D e v e s a h ib i o lm a y a n k im s e in d in d e bu d e v e

a r a y ış n n ca k ta k lid

iç in d ir .» F : 57

«37

‫ا؛!ا‬:٤0 ‫ﻛﺎﺑ ﻞ اﺻﺎدﻓﻰ و ن ﻧ ﺪ روأن‬ ‫ ا ﻛ ﺎ ن‬٠‫ س ﻧ ﺪ‬،‫اً ن ﺑﺮو ض ر‬ «Bir yalaııcı bir sâdık ile yolda‫ ؛‬olursa OJ1U11 yalaiJi ausızın dogru o l u r .»

6931 ‫ا 'دران ﻣﺤﺮاﻛﺪ اًن اﺛ ﺰ ﺛﺘﺎﻓ ﺖ‬

‫ﻛﺮ ﻣﺎ ن‬.‫اﺛ ﺰ ﺣﻮدﺑﻦ اًن د‬ «Devenin lîaçmış oldugu kırda mukallid de devesini buldu.»

6932

‫ﺟﻮن د د ش اد آورد آن ﺧﻮ ش‬ ‫وﻃﻤﻊ ﺛ ﺪ راﺛ ﺰا ن ار ﺣﻮ ش‬ «Devesini göviince kendi malını hatırladı. arkadaşının develerine la■ nıalı etmekten vaz geçti.»

6933

‫ ن دﺑ ﺪ‬٠‫ﻗﺰد ﺛ ﺪ ﻣﺤﻔﻖ جﺀ‬٠ ‫آ ن‬ ‫ا ﺛ ﺰ ﺧﻮدرا ﺀآﺗ ﺠﺎ ى ﺟ ﺮ د‬ «O mukallid, devesinin orada otladığını görünce muhakkik oldu.»

6934

‫ﺀﻛﺸﺖ‬٠‫او ﻃﻠﺒﻜﺎر ﺛ ﺰ اً ن ﻟﺤﻈﻪ‬ ‫ ﺛ ﻔ ﻘ ﺶ اا'دﺑﺪ اورا ﺑﺪﺷﺖ‬٠‫ى‬ «Deveyi kırda aramadığı İıaldc, bulunca 0 an, hakikaten deveye tnlip kesildi.»

6910

‫ ش‬٠‫ﻟﻤﺎا‬٠ ‫ودم‬٢‫ﺗﺪم ز‬.‫ا ﺑﺎ‬٠ . ‫ﻏﺎوب ﻧ ﺪ ﻧﺮﻏﺎﻟﺒﺶ‬٠ ‫ﻣﺲ ﻛ ﻨ ﺪ ن‬ «Devem‫ ؛‬lıulmasaydıııı tâlihi olmayacaktım. Amma §‫؛‬ındi bakir mag‫ﻷﺀا‬, al،،n gâJ‫«؛‬.b oldu -Bakirin mağlûbiyeti, taklidin zâil olması: altının galebesi de tahki kin zuhura gelmesi demektir, 6941 ‫ﻣﺒﺌﺎﻧﻢ ﺛ ﺪ ﻫﻤﻪ ﻃﺎﻋﺎت و ﻧ ﺮ‬ .‫ ل و ﺟﺪ اﺛﺒﺎت ثﺀك‬٠‫ﺀزل ﺛ ﺪ ﻓﺎ‬ «Günahlarım bütün tâat, latlfclcrlm ciddiyet oldu. ‫؟‬ok şüliür.»

Ccnâb.1 Hakka

Cenâb-ı Hakkin lutuf ve keremi bazan bir mukallidi muhakkik do!"ecesine ‫؟‬ikarıverir ve ٥ gibilerin günahlarım sevaba tebdil eyler. 463 tarihinde ölmüş olan İbn-i Abd-İ Rabbih (El-Îstîâb fi Esmfill. Ashâb) isimli eserinde Ebû klalızûre'nin terceme-i hâlinde, bizzat sâhll.-l terceme lisânından şu fıkrayı naklediyor. Ebû Mahzûre demiştir k i: *On arkada? ile yola çıkmıştık ki Resûî'l'lah Hazretleri Huncyn gnzâsından dönüyordu. Yolda ResUlullatun müezzini ezan okudu. Biz d . eğlenmek İçin onu taklid edij'orduk. Sesimizi İşiten Hazret-i Peygamber bizi çağırttı. Huzuruna çıktık. «Sesini İşittiğim hanginizdi?» diye sordu. Arkadaşlarım beni gösterdiler. Onlara izin verdi, beni alıkoydu. Vo : «Kalk, ezan oku» buyurdu. 0 esnâda Zât-1 Risâlet ile bana emrettiği şeyden, yâni; ezan okumaktan dalla ziyade hoşlanmadığım bir şey yoktu. Ben ayağa kalktım. Resûl-İ Ekrem ezân-1 kelimâtı bana öğrett،. Ezani okudum, sonra beni çağırttı, İçinde gümiiş para bulunan bir kese verdi. Sonra mübarek elini elime koydu. Göğsüme ve göbeğime kadar, meshet،،. Daha sonra (BârakSllahü fik) diye duâ buyurdu. *Yâ Resûlallah: ben. Mekke’de ezan okumağa me'mur et« dedim. Talebim، kabul ve tâyin etti. O esnâda Zât-1 Risâlete karşı olan bütün hissiyâtım değişti. Adavet yerine muhabbet kâim oldu. Mekke’ye döndüm, vfıh bulunan Attâb b،n ttseyd'e me'mûriyetimi bildirdim ve ezan okutlum.» Taberi, Ebû Mahzûre'nin 59 senesinde Mekke'de vefat ettiğini yazmış. 79 da öldü diyenler de olmuştur. tşte Eb٥ Mahzûre Hazretleri de işe taklid Jle başlamış, fakat h٤ d٥‫اذ‬٠ ‫ا‬

lik değil, çabuk bir kazanç oldu. verdi.»

Bir dâne ektimse yüz dâııe mahsûl

Bir m isâl: 6917

‫دزد ﺳﺮى ﺧﺎﻧﻦ ﺛ ﺪ زردﻣﺖ‬ ‫ﺟﻮﻧﺪواﻣﺪ د_ذﻛﺎن ﺧﺎﻧﺔ ﺧﻮدﺳﺖ‬ «Bir İıjrsız, gizlice bir eve girdi. Fakat içeriye girince orasının kendi evi olduğunu gördü.» 6948

‫ ا ر ى و د‬- ‫ا ش اى ر د‬.‫ر م‬

‫ادرﺛﻰ ﻣﺎز "ا"رى ر د‬ «Ey taleb husûsunda soğuk davranan; kerim ol ki, Allalnn şevk ve muhabbeti erişsin. Şiddet vc lıuşûnete alış 1‫؛‬İ Hakkin nimet ve yumuşak. İığı yetişsin.»

69.19

‫ﺛﺔزﺳﺖ‬١‫ن دو ؛ ﺛ ﺰ ﺑ ﺖ آ ن ق‬٦ ‫دﻛﺖ آﻣﺪ ﻟﻨﻆ ﻣﻌﺘﻰ ﺑ ﻰ رﻣﺖ‬ «Bahsettiğimiz iki deve değil, bir devedir. Fakat mânânın vüs’atine karşı lafz dar gelmektedir.»

6950

‫ﻟﻐﻐﺪ درمﺀﻧﻰ ﻫﻤﺒﺜﻪ او ﻣﺎن‬ ‫زان ﻣﻤﺮ ﻛﻔ ﺖ ﻧﺪ ﻛﻞ ﻟﻌﺎن‬ «lafız dâiınû mânâya erişemez vc onu temâmiylc İlâtlc edemez. Bun.lan dolayı Hazret"‫ ؛‬Feygambcr (Hak'kı tanıyanın dili tutulur) !.uyurmuştur.» Bu beyit: «Hakki tanıyanın ilil، ،utulur.» Hadisi Şerifine işfirettJr. !٠ ٠ ٠ :٠

0954

‫ ر د ؛ د‬٠ ‫ و د ﻛ ﺎ ' را‬- ‫ » ﺳ ﻔ ﻔ ﺮ‬. ‫ ﻛ ﺰ ' ﻟ ﻨ ﻨ ﺪ‬١‫ﻣﻄﺮﺣﺔ ﺣﺎﺷﺎك و خ‬ «Hazrct-i Pej’gamber, onıı yıkmaların،, ‫ ؟‬ör ‫ ؟‬öp ve kül atılacak bîr mezbele yapmalarım emretti."

6955

‫ﺻﺎﺣﺐ د ﺟ ﺪ و د ﺟ ﺪ ﻗﻠﺐ ﻟﻮد‬ ‫ ى ' ﺑ ﺖ ﺟﻮد‬٠‫ﻫﺎ ردام ر‬،‫دا‬ «Mescidin sâllibi, J'ânî; miiııâfıklar, yaptıkları mescid gibi kalp idiler. Onların bunu yapışları, avcıııın tuzağa dâııe dökmesi gibi, avlamak İçindi; cömertlik eseri değildi.»

6956

/ ‫ ﻣﺎس ر*ال‬y ‫ﻣﻮﺷﺖ ﻛﺎ د ر ﺛ ﺖ‬

‫~ﺧﺎﺳﺖ‬. ،' ‫ ﻣﺤﻔﺌﺌﻰ‬، ‫ه‬٠‫ا ﺑ ﺎ ن اذ‬ .Senin oltamla bulunup da balıl، avlayan et parçası, ne bahşîşdir ve ne de cömertliktir.» Balıkçının oltasına et parçası takması, balıklara ziyafet ‫؟‬ekmek İçin değil, onları avlamak içindir. Onun gibi münafıkların bu mescidi yapmaları da mescid-i Kubâdaki cemâat-1 islâmiyyeyi tefrikaya düşürmek İçindi. 6957

‫ ا ﻛﺎن د ﺟﺎد‬5 ‫ﻣ ﺠ ﺪ ا ﻫ ﻞ‬ ‫آ ﺋﺒﻪ ﻛﻔﻮ او ﻟﺒﺪراﻫ ﺶ دا د‬ «Ccmâd olan, y٥nî; taç ve çamurdan yapılan Mescid-i Kubâ, kendi, ilin eş ve benzeri olmayan mescid-i Pırârııı bâkî kalmasına yol vermedi.» ÇünkJ biri Kak rızâsı ‫؟؛‬in yapılmış, obiri şeytânın İğvâsiyle meydâna getirilmişti.

»05 ^ ^ ‫ س‬٠‫ ﺳ ﺎ‬٠ ٠ ٠ ‫ع‬ ٠ ‫س‬

«KENDİNİN DE MİİBTEEÂ OLDUCU BİR İŞTEN D G A V l, ARKADAŞlYLE KAV6A EDEN HİNDLİNİN HİKÂYESİ. 6962 ‫ﺛ د ﻧ ﺎ ء‬

‫ ا ﺟ ﺪ‬٠‫م‬

‫ا>د ﺛﺪ'د‬I

‫ء‬

‫ؤ‬

; ‫د‬

‫را ك و‬

‫و‬

‫ﻫﻨﺪ‬

‫ز‬

‫ ا‬٠

‫ ﻃﺎﻋﺖ‬٠ ۴ ٠

«Hindli dört k‫ ؛؟؛‬bir mescide girdiler, vc taat maksadiyle rükı'ı ve sJcûd ettiler.» Ö063

.Her biri bir niyetle) yânîj kimi edâ, kimi kaza kasdiyle ve meskenet ve derd ile namaza başladılar.» Namazin kemâl-‫ ؛‬tevâzu'Ia kılınması lâzım geldiğine i‫؟‬ârel buyuru luyor. Demokrasi devri olmakla berâber meselâ bil’ vekilin yanma girilmek lâzım gelse göğüs ilikleme!.‫؛‬, şapka ‫]؟‬karmak ve derin reverans yap mal‫ ؟‬icab etmektedir. Çünki orası dünyaca büyük bir zâtın makamıdi'. Namaz kılmak ise Huzûr-1 İlâhiye çıkmak demek olduğundan, vekil be.vin karşısında alınacak tevâzû tavrının bir kaç mislini almak gerektir ki, kulluk bunu muktezidir. Sahâbe-İ Kil'âm, namaza durdukları vakit ayaklarına bakacak vaziyette önlerine meyiederlerdi. Sonra secde yerin،‘ bakmak âdet oldu. Eli İşte, gözü oynaşta sözünü doğrulayacak tarzda, kendi namaza durduğu halde, gözü etrafta gezinen, yâhud kafasını diki,.: «Yâ Rabbi, kulunu görüyorsun, İşte bu namazı benden başkası kılamazdercesine azamet taslayan kimselerin namazlarında huşû ve Jııızfı bubinamaz. Hulâsa Allahın nihayeti olmayan azamet ve kudreti k a n o d a elden geldiği kadar tevâzû ve acz ü meskenet göstermeye çalışmalıdır. 6961 ‫ ﻧﺬش ي•ﺳﺖ‬،5‫ د زان ؛‬٠‫ؤذن ا‬‫—ت‬٠ ‫ ا ^ ذا ا د ى وذت‬:‫ ذا‬٠‫ﻛﺎى م‬ « M e scid in m ü e zzin i «e h il . Nam az lııla ıı ،‫ااا؛ا‬1‫'اا‬،’‫ اا؛ا‬:lıir iııiu ag zıııtlım Ey m üezzin ezan ‫اا‬1،‫اا‬,‫ اااأ‬...... ‫ا‬1،‫ااا‬،‫ ا‬v a k i . var ‫ أاااا‬٠ ‫؛ا‬١ ‫ أ‬lilr si‫؛‬/, f ir la d l ..

‫ﻻ‬1‫ا‬7

rnun aybını görmekten kendisini me١„ı‘ıl ellen ve malinin fazlasını sadaka olarak sarfeyleyip de, sözünün fazlasını harcamayan kimse ne mut. ludur.» 697ü

■l; ‫اوز ﺀدﻣﻌﺖ ا ن‬

، ‫زا‬

‫ﱘ‬ ‫ﺍ‬

‫ت‬٠ ‫وان دآ و ﺑ ﺲ ز ﻏﻴﺪﺳﺎن اد‬ «Çünki insanin yarısı, (yânî; nefsi ve nıâddiyyâtı) ayılılık ve kusur âlemi olan öünyâdadır. Oblr yarısı, (yânî: rûhâniyyeti) ise gayb âlc٠ mindedir.»

6971 ‫ ش ﻣ ﺬ‬٠‫ ﻟ ﺮ ا دﺀر‬/ ‫ ر ﺳ ﺮ‬٠‫ﺟﻮﺗﻚ‬

‫ا_د ﻛﺎر ﺑ ﺖ‬. ‫ ش‬٠‫ﻟﻮ‬٠;. ‫رﻫﻤﺖ‬ «Senin başında on tâne yara ve ‫؛‬iban bulununca başına sürmen gerektir.»

merlicmini kendi

«Merhemini kendi başına sürmek» başkalarına edilecek ta’n ve iti. razı kendine ‫ا‬etmek demektir.

6٥72 ‫ داروى اوﺳﺖ‬١‫ ﺷﺮ‬٠‫ﺑ ﺐ ﻛﺮد ن ﺧﻮ‬

‫ض‬.‫وون ﻛ ﺬ ﻟﺸﺖ ﺑﺎى اررو‬ «Kendini ayıblamak, o aybm merhemi ve ilâcıdır. Bir kimse kırık dökük bir hâle gelir, ve öyle olduğunu yalcinen bilirse ( ly»-٠ >l ) Hadisi nin mahalli olur.» Bu Hadis-i Şerifte: «Üç kişiye acıyın. Biri: Bir kavinin eşrafındım iken hakîr olana, diğeri: Bir kavmin zengini iken falcir düşene, üçünctİHİl d c : Câhillerin istihza edip oynadıkları âlime merhamet ediniz.» buyıı rulmuştur.

6973 ‫ﺀن ﻣﺎش‬١‫ا ﻟﻤﺎن ﺑﺒ ﺖ ﻧﺒﻮب‬ ‫ﻛ ﺮدد؛ذذ ذاش‬

y ‫ن ﺀ ب از‬

‫ةل ا‬٠‫ﻟﻮ‬

«Bir m üm ini ، ٥ ٠ ٠ ١ettiğin ayılı, sende yoksa ila emin olma. Belk‫ ؛‬iiyle bir ayılı seıııleıı d . zuhur edebilir.» ‫)؛‬٠ ‫!؛‬٠

Kur'ârı-1 Kcrim'de:

‫ ذ ﻻ ؤ ت ﻋﻘﺐ ؤﻻﺿﺂﻧﺠﻨﺰذ‬١،\‫ وت‬١‫ئ‬١٠‫\ﻵ‬ Y âni: «Haberin olsun ki Allahın velilerine korku yoktur, onlar mailzun da olmayacaklardır‫»؛‬.» müjdesi vardır. Mevlânâ diyor k i : «Ey sâlik: Sen kendin İ‫؟‬in bu müjdeyi almadıkça şöhret peydâ etmeye heveslenme. Evvelâ o müjdeye mazhar ol, ondan sonra kendini herkese tanıt.» 6978

‫ا ر د د ر ش ر اى ﺧﻮب ض‬٠ ‫ ن‬/ « ‫ م‬٠ ‫ و ﺻﺎد»زع‬٠‫ارد‬ «Giizelimj senin salialın la m a .»

Ç ik m a y m ea

çenesinde tüy

o lm a y a n la r ı

ayıb-

6979 ‫ﺑ ﻼﺛ ﺪﺑﻨﺎ و‬£ ‫اﻧ ﻢ‬

‫ ا ﺛ ﺪ وﺣﺒﺮ‬٠‫درﺑﻬﻰ اﻓﺘﺎد‬ «Buna, yânîj şeytana bak ki onun cam belâya uğradı ve bir dalâlet kuyusuna yuvarlandı da onun hâli sana liir ibret ve nasihat oldu.» 698.

‫او‬٠‫ت‬

‫اﺛﻰ‬. ‫ ﺑ ﻐ ﺘ ﺎ د ؤ ه‬y

‫و ﺧﻮر ﻗﻨﺪاو‬: ‫د‬٠ ‫رش‬٠‫زﻫﺮاو‬ «Sen o kuyuya düşmedin ki ona nasiliat olasııı. 0 İânet zelıriııi İçti, sen de oııdan ibret alıp Hakkin rahmet şekerini ye.»

( sor

Y.nlı 5 3 1 » ‫؛‬6 2 .

„11

‫ا ؛ا‬

‫ ز د‬.‫ ر ن ادش‬٠‫ ؛ذ‬،٠‫كغ ت ا ع‬ ‫ د‬. ١ ‫ ورو ﺑ ﺪا‬١‫ د ا‬- ‫"ا وز‬ ■Şu arkada‫؟‬،« kork.un ٠ ‫ أا‬٠ ,*،٠ ٠ ٠‫؟‬، kars.n diye seni öldüreceğiz.» ‫ا!!ا‬87

.‫ن رﺳﺖ‬١( —‫ﻛﻔ ﺖ آﺧﺮ اوزمن م‬ ‫ ﻟ ﺖ اورا زرﻣﺖ‬٠‫ﺑﻔﺖ ة'ﺀﻣﺪ ﻛ ﺮد‬ zavallı dedi k i: o bîçâre tenden fakirdir. Oğuz cevat verdi ki ٠0 ‫؛‬ fakr’ı kasden İlıtiyâr eylemiştir. Altını vardtr 0 .» 6938 ‫ ن ور ت د ر دو ^ ﻳ ﻢ‬٠‫ئﺀت جﺀ‬ ‫ ﺣ ﺂ ل و د رﺛﻜﻴﻢ‬١ ‫درﻣﻘﺎم‬ «O bîçâre dedi ki : Velime tâbi ulunca iler ikimiz de biriz, İlıtimâl ve şek makâmıııdayız.» Yânî: ikimizde de altın bulunduğunu katiyyen bilmiyorsunuz, ihtimâl ve ‫؛؛‬iphe üzerine hareket ediyorsunuz. 6989

‫د اول اى ﺛﺈ ن‬٠ ‫ش‬ ‫؟‬0 ‫ﻧﻮد ورا‬‫ا ﺑﺰﺑﻢ ﻣﻦ دﺛﻢ زرراﻟﺜﺎن‬٠' «Ey şâhlar; evvelâ onu öldürün de ben korkayım ve altııım bulun, duğu yeri göstereyim.» Hazret-i R'Ievlânâ bu kıssadan alınacak hisseyi beyân i‫؛؟‬n buyuruyor k i : 6990

.‫ا‬٠ ‫ﻟﻰ رﻣﻬﺎ ى اد ى دزك‬ ‫زﻣﺎن دراﺗﻤﺎ‬

‫آﺧﺮ‬

‫ م‬٠‫ل‬

«O İıalde Allalnn lutul ve keremlerini gör ki, o lutuflar vc ٠ kerem١ cr sâyesinde iliz ümmetlerin sonunda ve âlıir zamanda geldik.» F : 58

٥13

halkına meb’ûs b‫؛‬r peygamberdi. Onlar Allaha îman etmedikleri ve put. pcrestliği bırakmadıkları İçin boğuldular. Meselâ Cenûbi Amerikadakl insanların ne kabahati vardı ki tufan umûmî olsun da bütün insanlar boğulsun. Vakıa arzın her tarafında su baskım olmuştur amma zaman zaman ve ayrı ayrı. Yine Tevrat, sefine-i Nı'ıhun SCO arşın boyunda, 30 arşın eninde, bilmem ne kadar derinlilrte olduğunu ve ü‫ ؟‬tabakalı bulundugunu yazar. Kur'ân bundan bahsetmez. Yalnız:

٠‫ ج و د ﻣ ﻊ‬١‫ ﻧ ﺄ ز‬٢‫ ﻫ ﻲ‬١‫; ﺣﻤﻠﺬ‬

Yânî ‫ ؛‬.Biz Nûlı’u levhalardan ve halatlardan miirekkeb hir mcrkcb.‫؛‬ bahriye bindirdik‫؛؛‬.» demektedir. Şu halde Nulıun teknesi talıtalarm halatla birbirine bağlanılmış ve bazı yerlerinin çivilerle mıhlanmış bir sal olduğunu gösteriyor. (Hall-İ Mes'ele-İ Tûfân) adil bir risâle görmüştüm. Kimin eseri olduğunu hatırlamıyorum. Orada tufan meselesi pek iyi tetkik ve hal edilmiştir. Bulursanız miitâlea buyurunuz. Hûd kavmine gelince: Bunlara Âd kavmi de denir ki Yemen'in Alikâf taraflarında oturuyorlardı. Güçlü, kuvvetli, iri yai'1 adamlai'dı. Onlann cismen iriliği saçma söylemekten çekinmeyen kimselerin yazılaİ'inda o dereceye çıkarılmış ki gûyâ göz pınarlarında ceylânlar yuva yap:ır ve yavru çıkarırlarmış da bunların haberi olmazmış. Bu efsâneyi nereden çıkarmışlar biliyor musunuz?

‫ﻸ‬

‫ئ | ﻳ‬

٠ ‫ د ئ ﺀ‬٠٢‫وك‬

Nazm-1 Cehlinden. Allahii A'lem bunun meâli «Sizi iri yari yarattı‫؛؛‬.» de. mektir. Bunların içinden (Şeddâd) nammda bir hükümdâr, sanki Cennete nazir olmak üzere, bir bahçe ve İçinde bir saray yaptırmış, bahçe(inde sütten, baldan nehirler akıtmış, ağaçlarında altından kuşlar kondurmuş, sonra İçine girip oturmadan helâk olmuş. Âd kavmi de Nûh kavmi gibi putperest idiler. İlazret-İ Hûd'un iman teklifini kabul etmediler. Sonra şiddetli bir fırtına ile yerden yere çarptlarak lıelâk oldular.

٠‫ﺀ‬s ٥r٠l Kamer t 5٠ 11, ‫ا‬.‫ ﻟﻤﻢ‬s ٥ı ٠l ٠f f.’.ı،ı ٨ '

٥٠٢,

0111.7

‫وان ارﺍﻭ از ن ﺀ ﺳﺎ ن اﻣﺤﺎن‬ ‫دن از اداى ﻣﺎﻟﺤﺎن‬،‫واف رع‬ “N a s ih a t e d e n le r ‫ „؛‬n ü k te le r in d e ،‫ ؛‬k a ç m a la r ın d a n , s i l i k l e r i n

yür.ü „ ‫ ؛‬i

g ö r m e k te n ü r k m e le r in d e „ ...»

6953

‫ ﻫ ﻠ ﺪ ﻟ ﻴ ﻤ ﺎ ﻛ ﻞ‬١‫ا د ﻟ ﻮ ا‬

‫ ﻧ ﺎ ﺀ‬٩‫ر و رو‬.‫زو‬٠ ‫انﺀان‬ « G ö n ü le v e g ö n ü l c lili o la n la r a y a b a . « d u r m a la r ın d a n , s u lt a n - ı

٠„،'٠٠

n e v i o la n la r a t ‫؛‬ll،i g ib i İ ıiy lc k â r lık e t m e le r in d e n ...»

6999

‫ ﺿﺪاذش‬١/

‫ﻣ ﺮ ﺑﺬط"را‬

‫ ﺑ ﺜ ﻤ ﻦ داﺛ ﺶ‬٠‫ار ﺣﺲ د ﻧﺎ ن ﺧﻐﻢ‬ « T o k g ö z lü v e m ü s t a ğ n i o la n la r ı d ile n c i sa n m a la r ın d a n , lıa s e d

sev.

k iy le o n la n g iz lic e d ü şm a n tu tm a la r ın d a n b a h se tti.»

7000 ‫'اﻣﺖ‬٠‫ ل ك‬/

‫ﺣ ﺰ>ﻝ‬

‫ا د رد‬

‫ ﻟﻮﺑﻰ رزق دآﻛ ﺮ ت دراﺳﺖ‬،‫ور‬ « E y e v l i y i y a t a l i e d e n h o d p c r e st: E g e r b ir v e li s e n d e n b ir § c y k a b u l e d e r s e o n a d ile n c i d e r sin ; a lm a y a c a k o lu r s a d a iliy le , m e k r v e r iy a isin id u ld a b u lu n u r su n .»

İmâm-I Şâfii radiyallâhü anh insanlardan çogunun bu hallerini şu beyitlerle ne giizel tasvir etmiştir; «insanların dilinden ili‫ ؟‬bir ‫؛‬ey kurtulamamıştır; Nebiyy-i Mutahhar Aleyhisselâm bile. Sen susacak olursan dilsiz, söyleyecek olursan geveze derler. Gündüzleri oruç tutsan, goceleri namaz lulsan da İıiylekâr, mekkâr vc mürâî vâsfını verirler.» İlazret-İ Mevlânı'1 da ‫)ا‬،‫( اا„ا‬ligcr türlü beyân ederek diyor ki ‫؛‬

«17

Onun böyle demesi uyuyan Idr 1،‫اااا‬٠،٠ '‫ اا؛ا‬sayıklaması ١'ı،C tekrar tıyumn٠ kabllindendlr.» ‫؟‬٠ ٠ ٠ ٠ ٠ . ‫راﺑﺖ از ﻓﺜﻪ ﻋﻴﺎل‬١ ‫ﻫﺘﺞ ح‬ ‫ازن داﻧﺎن ﻛ ﻢ ذب ﺣﺎﻵل‬ ٠§imdi özür dileyen mürâî yine der k i: ebl ١ ’Ç lyâlimln nafakasın tedârik etmeden başımı alamıyorum; kcmâl.î zalımctle lıclâl rızık kil. zanmaya çalışıyorum.» Hazret-i Mevlânâ öyle diyenlere cevâb veriyor:

7007 ‫ از اﻫﺎى ﻧﻬﻠﻞ‬C i f ‫ﺟﻪ ﺣﻼل اى‬ ‫ ﺑ ﻢ ﺣﺎؤل‬٠ ‫ﻏﺮ ﺧ ﻮ ن ز ش‬ «Ey dalâlet erbabından olan: Bahsettiğin ١ ’C kazandığını söylediğin nasıl helâl? Ben senin kamili dökmekten başka helâl görmüyorum..

7008 ‫ﺶ واز ﻧﻮتﻟﻰ‬ ‫ﺳﻌ‬٠ ‫از ﺧﺪﺍ'ﺀﺀر‬ ‫ﺑﺮ»اش از دن واز‬ «Bu gibi kimselerin çâresi Allahdandır, yiyecekten değildir. öylelerine çâre dinden olur, puttan değil.»

KczA

Beyitteki Tâğât: Şeytan, büyük put ve nefis mânâsınadır,

7000 ‫ ﺻﺮت ﻳ ﺖ اى دﺑﺎى دون‬۵‫آى‬ ‫ﺻﺮ ﺟﻮن دارى ز نﺀاذاﻫﺪون‬ «Ey aşağılık dünyânın nimetlerine dalıl sabredenleydi! (Ni'ıııel infi" killin) e nasıl sabredeceksin?» (VezzAriyAt) Sûresindeki şu âyetlere işâret ediliyor : «٠٠

7012

j١ ،3 .٠٠1 j ٠; .٠ ١ ٠ns >‫ ؛‬J> £

١ j ،٥ <J ) ١٠.■. ٠ı-٥5*.

« İb r â h im .i H a lil A le y h is s e lâ ııı g ib i b ir m u h a k k ik n e r e d e k i m a ğ a r a d a n ç ık ıp y ıld ız a , A y a v e G ü n e ş e ( B u b e n im R a b b im ) d e m iş k e n , o n la r ın b a t t ığ ın ı g ö r ü n c e , k e n d is in e g e l i p : (N c r d c k a in a tı y a r a ta n A lla lı? ) d e sin .»

7013

‫ت‬-‫ ﻟﺬل وﻋﺎﻟﻢ 'ﺋﻜﻼ‬,‫ﻣﻦ ﻧﺤﻮار‬ ‫ت‬٠‫ب‬٢ ‫ع آن‬٠٢‫ﻛ ﻦ دو ﻣﺤﻞ‬

‫ﺑﱲ‬٠ L "

« B e n , bu ilii m e c lis; y â n i: D ü n y a v e Â h ir e t, y â lıu d r û lı ile c e se d , v e J'âhud z â lıir i l e b a tin in k im ili m ü lk ü o ld u ğ u n u g ö r m e y in c e ik i â le m e d e b a k m a k iste m e m ...

7014

‫'ى ﺧﺪا‬،‫وداﺛﺎ ى ﺀا؛‬ ‫آدﻣﺼﺎ‬٠‫ﺧﻮرم 'ا ن د;ﻛﻠﻤﻮ‬

« E v v e le m ir d e

A lla lıın s ıf a t la r ıııı g ö r m e d e n c ln n e k y iy e c e k o ls a m

lo k m a la r b o ğ a z ım d a k a lır .«

Allalım lâ yııad ve IS yuhsâ sıfatlan vardıı. ki onların iler biri mahlûkât üzerinde fail ve müessirdir. Meselâ hastalığımızı iyi eden Hakkin (Şâfi) sıfatı, karnımızı doyuran Allahın (Razzâk) sıfatıdır. Arif olan kimseler her şeyde evvelâ Allahın sıfatlarını, sonra onların zuhur ettikleri şeyleri görürler. Yemeğe başlarken evvelâ besmele çekilmesi ve sonunda (Elhamdüllllâhirabbilâlemii:', denilmesi. İşte lıu görüşü hatırlatmak, insani doyuranın yemek değil. Hakkin Razzâkiyvet sıfatı olduğunu anlatmak ،‫ ؟‬indir. 7015

‫و‬١‫ر‬١‫ﺣﻮ'ذ ﻛﻮارد ﻟﻨﻤﻪ ىدد‬ ‫و ﻛﺰاو او‬

‫ﻝ‬

‫ل'ﺋﺬا ى‬

«Oıııın yüzünü görmeden, giil ve gülzâl’im teım'ışâ etmeden liir lokma ııasıl bnzınedilebllir?“

iç in y a r a ttık . O n la r ın lu ılh lc ıl v a r ılır , fa k a t o n u n la h a k ik a ti g ö r e m e z le r . V e o n la r ın k u la k la r ı o lm a k la b e r a b e r o n u n la h a k ik a t k e lâ m ın ı iş it m e z le r . H a y v a n g ib id ir le r , h a ttâ h a y v a n d a n s a p ık tır la r . İ ş te o n la r g a f ild ir le r 60. .

7018

‫ﺛﺪ‬

j j r

‫زر او‬

‫ﻣﻚ; او‬

‫روزﻛﺎرك ردوروز ش د؛ ﻧ ﺪ‬ « ö y le le r in in m e k r i v e h iy le s i b a ş a şa ğ ı o ld u ğ u g ib i, k e n d i d e te p e t a k la k o ld u . Z a m a n c ıg r o n u n h iy le s in i a id i g ö tü r d ü v e g ü n ü g e c ik ti.«

7019

‫ﻟﺶ ﺧﺮف‬٤‫ا ﻛ ﺘ ﺪ ﺷﺪ و ﺀ‬

;‫ﻋﻚ‬

‫ ل‬١‫أﻳﺬى 'دارد ﺟﻮن‬٠ ‫رر ﺛ ﺪ‬ .O n u n m e k r v e h iy le m a tia lli iş le m e z v e a k il z a y ıf o ld u , ö m r ü b e y illid e g e ç ip g it t i, h a y a t i e l i f m is lin e d ö n d ü .» H u r û fâ t a r a sın d a e lif in n o k ta s ı o lm a d ığ ın d a n ( e lif g ib i b ir ş e y e m â lik d e ğ il) d e r le r . D ü n y a d a h a y v a n g ib i y a ş a m ış v e â h ir e t s e f e r i İç in a z il‫؛‬ t e d â r ik e t m e m iş o la n la r ın e lif g ib i k a lm a la r ım a n la tm a k İçin H a z r e t-i M e v lâ n â b u m e s e li ir a d e d iy o r .

7020

‫ د ﻏﻨﻮرﺳﻤﺖ ورﺣﻴﻢ‬/ ‫ دي س‬I ‫ن ﺟﺰ ﺣﻴﻠﻪ ﻧ ﺲ ﻟﺌﻴﻢ‬١ ‫ي—ت‬ « B ir k im s e n in a n ıc lılc b u lu n m a y ıp , fa r z la r ı ifa e t m e y ip d e : (A llıılı g a fU r v e r a h im d ir ) d e m e s i d e y in e n e f s in h iy lc le r in d e n b a şk a b ir ş e y d e ğ ild ir .»

7021

‫ك د ت از'ان‬٠‫ﺻﺪ‬٠‫ا'ى زﻧﻢ‬ ‫ﺟﻮن ﻋﻐﻮرﺳﺖ و رﺣﻴﻢ ا ن ذﻧ ﻤﺎ ﺟﺒ ﺖ‬ ،‫؛‬E y e lim e k m e k d e n h â lid ir d iy e g a n i v e k e d e r in d e n ö ln ıe d e r e c e le .

‫ﺀﻭﺍ‬١ Sûr«-، ٨ 'r،،f : 1‫ ًﺍ‬3.

‫دﻳﻨﺎ؛‬

7025 ‫ زار‬١.‫ ن اى ذ‬٠‫ﺀﻛﻔﺖ اى اﻣﺎ‬ ‫وار‬١ ‫ ﻣﻴﺤﻮرم ﻧﺒﻮد‬٠‫ﻛ ﻔ ﺖ ﺍ ح‬ «Hekim, ey zayıf ihtiyar. 0 da ihtiyarlıktandır, dedi. Ilasta, ne yer. sem hazmedemiyorum, dedi.» 7026 ‫ رﺑﺴﺖ‬١‫د‬٢ ‫ از‬٢‫ﻫﻢ‬٠‫ﺑﺬت ﺿ ﻒ ﻣﻤﺪ‬

‫ﺻﺎ دم ; ﻳ ﺖ‬٠‫لﺀت وﻧﺖ دم‬ .،Hekim, mide zaafı da ihtiyarlıktandır, dedi. Hasta, teneffüs esnâ■ smda nefesim tutuluyor, dedi.» 7027 ‫دﻧﺖ اوى أﻟﺬﻃﺎع دم ﺑﻮد‬

‫د إﻳﺪى د و ﻫ ﺪ ﻋﻠﺖ ﺛ ﻮ د‬-‫ﺟﻮن ر‬ «Hekim, evet, nefes kesilmesi vâkidir. illet peyda olur, dedi.»

ihtiyarlık gelince yüzlerce

7028

‫ﻛﻔ ﺖ ا'ى اﺀﻓﻰ ﺑﺮن ردوﺣﺘﻰ‬ ‫ى‬٠‫ت اﻋﻮح‬٩‫از ﻃﺒﺒﻰ ; ر‬ «Hasta dedi k i: Ey alımak: Tek cevaha saplandın kaldın. Sen hekiııı likten ancali hunu öğrenmişsin.» 7029 ‫ ن دا ش د ا د‬٠‫ غ ﻋﻔﺎت ا‬٠ ‫ﻣﺪ‬

‫ى‬١

‫ﻣﺎد‬٠‫ان‬٠‫ﺣﺪأ ر دردرا در‬ «Ey eaiıili .٩‫ا‬،‫ا‬٠ ١ ١sana lıuııu !,ildirmedi mi ki: Allah, iter derdin iler, ‫ا‬١ ١ ‫ ااااا!اأ‬verml,،‫ ؛‬r..

2.1

‫؟‬٠ ٠ :،‫؛؛‬ l‫؟‬

. y .‫؛‬، ;■> >

\s ،!>، i J j j ‫ ؛‬،^٠ - j‫؟؛‬. *r ■٠>٠■ «Öyle bir zât haricen ihtiyardır‫ ؛‬dahilen sabi çocuk gibidir. ve o nebî nasıl bir şeydir?»

O velî

7036

‫ ﻳ ﻜ ﻮ م‬٠‫* ﻳ ﺪا ا د ﻳ ﺲ‬:‫ا‬

‫ﺑ ﺪ ت اﻳﺬ! ن ﺧﺎ را أ ن > د‬ «Enbiyâ ve evliyâ sılıhât ve afiyet, fazilet ve seâdetle iyi ve kötü kimselerin gözünde peyda olmasalardı, b‫؛‬r taknn alçaklar onlara niçin lıased ederlerdi?» 7037

‫ ﺑ ﺲ‬1‫در 'ﺗﺪدا'ﻧﺪ ﻧﺎ ن ﺀﻟﻢ‬ ‫ازى وﻛﻦ‬- ‫ ن ﻷض و ﺣ ﺪ‬٠‫ﺣﺒﺲت ا‬ «Eger onlarj yaliinen bilmiyorlarsa haklarındaki bıığz, İıased ve kinleri nedendir?» 7038 .^١’٠ >٠،£-،-٠ ■Lv. jj

j j '٠ >‫؛‬،،-‫؛‬.٠ / .٠ ji»>‫؛‬٠ -٠،İ.C. j j >٠«Eııbiyâ ve evliyaya hasedleri dolayısiyle kıyamette uğrayacakları cezayı bilselerdi kendilerini keskin kılıca nasıl vururlar, yânı; o hasede nasıl cür’et ederlerdi?» 7039

‫ أا ن‬٠ ‫راو ا د ﺧﻨ ﺪد ﺑ ﻦ اورا‬ ‫ﻣﺪذﺗﺎ»ﺗﺪر درون ا و;ا ن‬ «Eğer o veli sana gülerse onu iiyle kıyâmet gizlidir.»

görnıc ki derilinindi yüzlerce

»27

7 (‫ ا‬1٠٠‫آ‬ ‫ واااﺳﺖ‬١ ‫ ﺟ ﺪ ﻛﺎ'در درون‬٠‫ﻣﺲ‬ ‫ ﻧﺠﺎ ﺧ ﺪ ر ت‬٦ ‫داﺀ ﺣﻤﺎ< ا ب‬٠‫ﺳﺠﺪ‬ «Evliyaullâhın derûnunda orada sadece vardır.» ٨

oJan

JJ١CSC‫؛‬٥>

cümlenin secdegâhîdir ki

‫أ ا ذ ا ا‬

7046 ‫ﺗﺎ د ل ر د ﺧﺪا 'اﻣﺪ د ر د‬ ‫ وا ﻧ ﻜ ﺮ د‬-‫ ﺧﺪا ر‬١‫ه;ج ﻗﻮ ىر‬ . Bir Allah ' yân‫ ;؛‬bir Hcbi veya velînin kaili incinmeyince Allalı hi‫ ؟‬bir kavmi rüsvâ etmemiştir.» 7047 ‫ ج'ﻛﺜﺎ ا ﺑ ﺎ ﻣﻨﺪا ﻧ ﺘ ﻨ ﺪ‬٠ ‫ﻗﺼﺪ‬ ‫ﺟ ﻌ ﻢ ددﻧﺪ اد ى ﺿﺪاﺋﺜﻨﺪ‬ «Peygamberler ile cenk etmeye kalkıştılar. Oııları cisim görüp bayağı bir insan sandılar.» Evet, enbiyâ hazarâtı da insan idi. geliyordu.

Fakat kendilerine vahy-i İlâh!

‫ ة‬١‫ ﺋ ﻜ ﺆ ﻧ ﺠ ﺖ‬٠٠‫ ا; ﻣ ﺦ‬1‫ﺋ ﻠ ﺞ‬ Y ânî: «Habibim sbyle k i: Ben de sizin gibi insanim, şu fark ile 1،‫ا‬ ilana vahy gelir“ .» Nazm-1. Celilinde bu hakikat beyân buyurulmuştur. 7048 ‫در د ﻫ ﺘ ﺂ ﺧﺎ ﻵ ق اً ن دﺛﺒﻴﺎ ف‬ ‫ان‬٠‫ىة ; ﺑﺎش‬- ‫ﺋﻰ ر‬ «Sende de .o evvelki müşriklerin alılâkı vardır, Onlar gibi ulnıaklan niçin korkmuyorsun?»

،62) s ٥r٠١‫ ؛‬Kchf : 110. F:

٠ ‫؟‬٠

٠٠:‫)؛؛‬

7053 ‫دﺟﺮا ش درﺷﺐ و ل ر و ر ن‬

‫ددووى وى ﻃﻤﺎم و'ل ﻧﺜﺎن‬ «Ne geceleyin orada kandil, ne gündüzün ekmek var: orada ne yc. mck kokusu, ne de nişânı mevcUd.»

7054 ٠‫ ﻟﺪ ر ش ﺳﻤﻮر و ل را ﻣ ﺮا‬٠

٠‫راﻳ ﻪ ﻛ ﻮا ﺷﺪ ذا‬

•‫ف‬

«o evin ne kapısı mevcut; ne damma yol var, ne de sığınacak koni, ‫؛‬usu mevcud?» 7055

‫ ﺧﻠﻖ ﻟﻮد‬. ‫وﺗﻢ و ﻛ ﺎ‬٠‫ﺟﺸﻢ‬ ‫ﺟﻮف ﺛﻮددرﺧﺎﻧﻦ ﺗﻮروﻛﺒﻮد‬ «Babacığını senin gözün ki balkın bûscgâhı idi. o felâket hâilesinde ne yapacaktır?.

7056 ‫ذﺀار و ﺟﺎى ﻛ ﺖ‬٠:’‫ﺧﺎﻧﺄ ل‬ ‫ د ﻧﻪ رﻛ ﻒ‬٠‫ﻟﻰ روى ﻣﻰﻣﺎ‬٠ ‫ﻛﺎذدرو‬ «Gittiğin yer, amansız bir ev ve daracık bir mahal ki orada ne b،٠d, ne de beniz kalır?» 7057 J٠ ٠ v..‫؛‬،^ . ١ ٠ • l_jk٠ ٠ }١٠ >-‫ ( ؛‬Cj i

• ‫؛‬j ^ y >-

، ik ‫؛‬ ٠ ١ ..٨ o ١ ^

“Bu sfı rolle evin evsâfını sayıp döküyor, iki gözUml،*n de kanlı ynşlnr akıyordu.« 031

7111.'،

1٠‫ ﻟ ﺲ‬.،(٠‫ ا ن دوف‬.‫ﺧﺎن‬ ‫از ﺛﺐﺀ آﻧﺎ ب ﺑﺮ؛‬ «Allahın güneşi şuâından ziya almayan Ijif gönül ev; 7064

‫أون ﺟﺎن ﺟﺤﻮد‬٠ ‫ﻧﺘﻚ و ا رﻳﺪ ت‬ ‫ﻟﻄﺎن و دود‬٠ ‫ ىرا از ذؤق و‬٠ Yahudilerin cani gibi dar ve karanlıktır. Sultân-1 vedüd .Jan Allah'„, zevkinde, mahrumdur.. 7065

"‫ ﻧﺎب‬١‫ور‬٠‫اﻓﺖ‬٠‫ددران دل‬ '‫ ه و"دو ح اب‬٠‫و ﻛ ﻨ ﺎ د ر ه‬ 0 ‫ ا‬gö.ıülde ne güneş ziyâsı parlar; ne sahası, ne de kapısı mârifo، ve hakikate karşı açılır.» 7066 ١٠/١/ . J j ،> ^٠ j ١

j‫>؛‬-

}

”

١٠/j ■z y ~ Ja } f 3١j >- ١ «Böyle hir gönülden, mezar, senin için daha iyidir. Nihayet hu me zar gibi olan gönülden yüksel.» 7067

«Sen dirisin ve bir dirinin oğlusun, o mezar gibi gönül, nefesini da raltmıyor mu?» Yâni; öyle bir kalb ile nefes alamaz hâle gelmiyor musun? 11:13

Yani ; «Hakikaten YAiiiim ‫ ا؛اا‬peygamberlerden idi. (Musul'un karşıSinda harabesi bulunan Ninovu 1٠ ‫ﻲ‬ ‫اﻟ‬٠ ‫ ااا‬İıalkına peygamber gönderilmişti). Dâvetine İeâbet 0‫ﻻﻻل‬0١ 3٠ ‫ اﺟﺎا‬İÇİII ....... sıkıldı, arada» kaçtı. Kaçtı vo ytiküllü almış bir gemiye bindi. K.ır'a çektiler Yûtıııs mağlûb oldtı. (yâtıî; kur'a ona İsâbet elti), o da kcııdiııi sııya attı. Ve bir balık onu yııttıı. () Ab lalıın izni olmadan kavmi arasından çekilip gittigi İÇİ11 kendini levmediyordu. Eğer o, balığın karnında (La İlâhe İllâ ente siibhaneke innikUntıl minezzalimin) diye tesbih etmemiş olsaydı, balığın karnında lıalluıı ba's olunacağı kıyâmet giiniine kadar kalırdı«,» 7071 ‫ ﻣﺎس ﺑ ﻤ ﺖ‬Cx ‫ا و ز ﺗ ﺴ ﺢ از‬ ‫ ﻟ ﻎ ﺑﺢ ا ﻳ ﺖ روز ا ﻟ ﺖ‬,*■■■■IV «Hazret-‫ ؛‬Yûnus, ettiği tesbih bereketiyle, balığın karnıntlan kıırtııldu. Tesbih nedir? (Elcstii hirabbikiim) güllünün alâmetidir.» Teşbihin mânâsı tenzihtir. Yani: Cenâb-1 Hakki, şân-1 ulOhlyyetlno lâyık olmayan vasıflardan beri kılmaktır. Allah Teâlâ ruhlara (lltr.il، birabbikiim) yâni; «Bell sizin Kabbiniz değil miyim?» diye sormıış, on lar da : (Belâ) y ân î: «Evet» demişlerdi. İşte bu «Evet» deyi‫ ؟‬bir nevi tesbih ve takdis idi ki. Haktan başka rab ve mâbûdu nefyettiği cihetle Cenâb-ı Hakki, şân ve vahdâniyyete lâyık olmayan şerik ve nazir veliminden tenzih ediyordu. 7072 ‫ ا ن ﻧ ﺒ ﺢ ﺑﺎ ت‬٠‫ ﻣﻮﺷ ﺖ ﺛ ﺪ‬١‫ﻓﺮ‬

‫اﻫﻴﺎن‬. ‫ ﻧ ﺗ ﺑ ﻳ ﻣ ﺎ ى‬٠‫إﺛﻨﻮ ا‬ «Eğer rûlııın, o teşbihini linuttuysa, şu balıkların teşbihini dinle.» 7073

‫ ﻟﻠﻬﺒﺴﺖ‬1 ١‫ر ة د د اﻻﻫﺮ‬ ‫ﻣﺤﺮرا ا و ﻣ ﺎ ﺑ ﺖ‬. ‫ر ك د د ا ن‬ «Basar-I basiretle AHah.1 kim gördiiyso o, ehlulinbtır. o denizi mli. çâlıede etmiş olan da o denizin balığıdır.»63

(63)

S U if i S a f ta

،: 139-1«. ons

Hadis ve sâfiyye kitablarımln 1 1vAy«•.. olunan şöyle bir Iladis-i Şerif vardır: «Lisanda hafif, (yânı; n،،vI٠٠ih<;.، kolay) mizanda ağır iki kelime vardır ki (Siiblıanallahi ve lıihıuıulll.) ve (Sübhanallahilazinı) kelimele ridir.» Hazret-i Yûnus.un teşbihi de (La ilahe illâ ente süblıanekc iımi küntü minez zalimin) idi k i : «İlâhî, ‫؛‬، enden başka mâ’nıd yoktur, seni tenzih ve takdis ederim. Ben hakikaten nefsine zulmedenlerden oldum.. demektir. Hazret-i Yûnusun şu itirafı, hepimizin lisân-ı hâlidir. Bin.، n aleyh biz de öylece günahlarımızı itiraf ile Tevvâb٠ı Kerîm olan All٠ ht tevhid ve teşbih etmeli ve fırsat buldukça bu teşbihi söylemeliyi/ S . fiyye hazerâtı, teşbihi kavli, kalbî ve fi’Iî olmak üzere üçe tak im ٠١‫؛‬ miştir:

İ I

Tesbîh.i kavli: Lisânen edilen teşbihtir. Her namazda okudu ‫؛‬nur.٠ (Sübhanekâllahümme ve bihamdik) ve namazdan sonra söyledi‫ ؛؛ ؛‬m, (Sübhanallahi velhamdülillâhi velâ ilâhe ilîallahü vallalıü ekber. V٠i٥ havle velâ kuvvete illâ billâhil aliyyil azîm.) gibi.;. Tesbîh.i kalbî: temizlemek.

Kalbini Cenâb٠ı Hak hakkında yanlı‫؟‬

itikadlardan

Tesbilı-i fi’l ı : Harekâtını şân.ı übûdiyyete lâyık olmayan şcylcrdet: 7079 tasfiye eylemektir. Bu harekâtı muhafazaya sabretmek teşbihin rûluı mesabesindedir. ‫ ت‬٠ ‫ﺳﺮ ﻛﺮدن ﺣﺎد ﻧ ﺒ ﺤ ﺎ تت‬

‫ﺻﺮﻛ ﻦ ك؛_ت و ﺑ ﺢ درﺳﺖ‬ «Senin ettiğin teşbihlerin ruhu, sabretmektir. Sabret ki 0 , doğru ٠،،،rüşt bir teşbihtir..

70SO ‫ان درج‬

‫ﱒج ﺏ—ﺏ;ﺀﻯ ' ﺩ ؛ ﺭ ﺩ‬

‫ ح‬.‫ ﻋﺂ ﺣﺎ ﻟﺬ‬٠ ‫ﻳ ﺮ ﻛ ﻦ ﻛ ﺎ ا ﻣ ﺮ‬ «HÎÇ bir tesbih, sabr dcrcccshıe muâtlil olamaz. fcrıh ve sürürün anahtarıdır) buyurnlmnş.nr.»

Sabret 1، 1: (anbr,

1.37

7085 ‫ ز س‬٠ ‫ ت ا ز و ن‬٠‫ز‬٠ ‫ﻟﺮ ر ا د ا‬ ‫ﻫﻞ آﻣﻮز د در س‬٠‫ ذ ى اﺀ‬٠‫إ‬

‫و‬١

«Öyle bir ahlaksız göklere kadar yiiksclse dc ondan korltma. Çüııki 0 , alt taratmın zevkiyle ders almıştır.»

7.86 ‫ ﻏﻞ را;دﻓﺮ س‬٠‫و ﺑ ﻮ ى‬١ ‫د ﺟﺮس‬-‫ ﺟ ﻪ ﻣ ﺮ ى ﻋﻠﻮ ﺟﺒﺎ‬/ «öyle bir herif yükseklik tarafına çın^rak çalsa v e çan sesi yuknr. lardan gelse bile, atını alçaklık tarafına sürer.» Yânı; sözü yüksek olsa bile özü alçaktır.

7087

‫ى ﺟﺒ ﺖ‬٠‫ن ذ‬١‫اى ﺀﻛﻼي‬،٠‫ز ﺀد‬١ ‫ﻛﺎ ن ﻋﻠﺪﺑﺎ ا ﻗ ﻤ ﺔ 'ا را رﻫﺐﺳﺖ‬ «Dilencilerin bayraklarından niçin korkmalıdır? bir lokma ekmek İçin vesiledir.»

Zira o bayraklar,

Mâlum ya bayraklar ve sancaklar, askeri bir topluluğun alâmetidir. Onun altında toplananlar barb ehli kimselerdir. Onun İ‫ ؟‬in öyle bir bayrakta mehâbet vardır. Fakat eskiden dilencilerin taşıdıkları bay. raklarm altında ancak bir dilenci olduğu ve 0 bayrak bir lokma ekmek, yâllud'bii. ka‫ ؟‬para eerrine vesile olduğu İçin öyle bayraklardan korkul, maz ve onlara hürmet olunmaz. Bunun gibi sözü yüksek ve özü »İçak kimseler de dilenci bayrağına benzerler. Onlardan çekinmek ve kendile. rine ihtirâm gösterilmek lâzım gelmez.

B3B

‫ ؛( ؟‬:٠ !

‫ﻣﻮ; ت ا ذ ا ل و — ى ا ﻋ ﺐ‬ ‫ف‬٠‫دم دﻧﻮن د و ل‬٦ ‫رون‬. ‫از‬ «Bâzı kimseler‫ « ؛‬.sûretî ve mânâsı, yâni; zahiri ve bâtlın lıüyleıiir liijarıdan adam ‫ ؟‬eklindedir, !‫ ؟‬crisi ise mel’ûn şeytan gibidir.»

7092

^١٠٠۶٠ ،£١3<0 ■‫ ؟‬،i ‫؛‬. ١٠;،J*■‫ ؛‬j ١ .A ;

٠ ١j T ٠L i ,

j l

٠j j

١٤

«Ey Âd ltflvmi gibi iri yan müşckkel herif! Sen rüzgârın çomakla. dığı davula benziyorsun.» Bazı tavuk ve güvercin kümeslerine davul asarlar, bir de çark ta karlarmış; çark rüzgârla döndükçe ucundaki bir değnek davula vurur ve gürültü yaparmış. Sansar ve tilki gibi kümes hayvanlarına musallat olan hayvanlar davul sesinden korkar, kümese yakışamazlarmış. IIazrct-1 Mevlânâ, böyle sûreten mükemmel, fakat bâtmen erzel olanları, rüzgârın çomakladığı o davula benzetiyor. Âd kavmi malum yâ Hûd Aleyhi.selâmın dâvetine memur olduğu bir taifedir. Bunlar Yemen taraflarında oturur ve putlara taparlarmış. İri. yarı, güçlü, kuvvetli adamlarmış.

7093

‫ ى اﺛﻜﺎر ر د ﻧ ﺎ ا ﻧ ﺪا د‬٣,‫رو‬ ‫ﺯﺍﻝ‬/. ‫ﻫﻤﺠﻮ ﺧ ﻚ‬

‫ﺑﻞ‬

‫ﺭ‬٣

*Bir tilki, kırbe gibi lıevâ ile dolu bir davul dolayısiyle şikârını yele verir, kaybeder.» Yâni; kümesteki hayvanlan avlamak İçin gelîiı tilki, o İÇİ ٧ 0 Ş davuhin sesinden korluır ve tavuklar, avlamaktan vazgeçer. itti

.‫« ﻻ ﻻ‬

‫وارش ا ﻛ ﺚ زد‬٠ ‫"ازد ﺗﻤﺮى‬ ٠‫ﺟ ﻌ ﻌﺎ‬

‫رﻟﻨﻨ ﻢ‬

‫ﻧ ﻌﻴﻔ ﻢ‬

‫ر ﺑ ﻪ‬

‫ﻣﻦ‬

«Ona ok atmak îçin. Lâkin siivâri ona seslendi k i : Cesedim iri olmakla berâber ben zayii ve korkak bir adamım.»

7099

‫ ض‬.‫ودر زﻓﻲ‬." p A‫ﻫﺎن و ﻫﺎن‬ ‫ذن‬٠‫ از أﻟﺮ‬٠‫ﻛﻢ ﻛ ﻢ در وﻗﺖ ﺟﻜﺊ‬ «Sakin benim iriliğime bakma. daha acizim.»

Ben mubârebede bir koca knndnn

7100

‫ ﺑ ﺶ‬، ‫ﻛﻔ ﺖ رو غ ﻛ ﺚ ﻛﻔﺘﻰ ور‬ ‫ش‬.‫ ى ﺧﺪ‬.; ‫ داﺧﺘﻢ اذ‬٠‫و ىا‬٠ "‫ار‬ ٠ Ok‫« ؛‬.uj iyi ki söyledin. Yoksa korkumdan sana ok atacaktım, dedi

Kıssadan hissenin ne olduğunun beyânına şürl edilip deniliyor ki :

7101 ‫ﻳﻜﺎر ﻛ ﺸ ﺖ‬٠ ‫را ﻛﺎﻛ ﺖ ا‬٠‫ى‬

‫ﺑﻰ‬

‫ ل ﺑﻴﻰﺋﺸﺖ‬٦‫ﻟﻰ رﺟﻮﻟﺒﺖ ﻟﻦ‬ «Çok kimseleri, merd olmadıkları İ‫ ؟‬in, avuçlarında kılı‫ ؛‬-oldıığı. imi de liarb âleti öldürmüştür.»

7102

‫رﺀن‬

; ‫ ﻳﻮ ش‬٠‫ك‬

‫رﻓﺖ ب؛ت ﺑﻮن ﺑﺎ ش ا د ان‬ «Sen KUstcmlerin silâhını kuşansan da o silâhın elıli olmayınca ca. mil Kidcr.» Ey mukallld kimse: sen de evliyâullah kisvesine hürünsen, o kisvenin ehli olmadığın ، ç‫؛‬n mânen helûk olursun. ‫ﺍﺍ‬.‫ ﺍ‬:‫ﺍ‬

‫ ز <ا‬7

‫ ن ﻋﺎوم‬١ ‫د ت رﺑﻮ‬

‫ﻣﺂأرﻟﺪ‬

‫ن‬٠٠‫ج‬

٠ ‫ل ز ذوم‬٠‫ن ﻛﻮ ﻟ ﻰ ﺷ ﻮ ﻛ ﻰ‬١‫ﺣﻮ;ث‬ «Madem k‫ ؛‬bu sathî ilimler saua nıübârek olmamıştır, kendin‫ ؛‬،• ‫؛‬1 ‫ ؛ ﺍ‬1 koy da 0 uğursuz bilgilerden vazge‫ ؟‬.»

7108

٤٧ ‫ﺟﻮن ﻣﺎﻵك ﻛﻮ ى ﻻﺀف‬ ‫ا‬٠:‫د ن اا(ﺗﺮد وﻣﺎ ﺀﻟﻞ‬ «âlelekler gibi: (La limelena) de ki, (Ma ailemtena) destgirin olsun.* Cenâb-İ Hak yer yüzünde bir halife yaratacağım Meleklere haber vermiş, onlsr da: «Orada fesad çıkaracak ve kan dökecek bir mahlûk mu yaratacaksın?» demişlerdi. Sonra eşyâ isimlerini onlara sortlu. Onlar dil ‫؛‬

‫ ﺧ ﺄ ﺗ ﻠ ﺜ ﺎ ﻻ ﻣ ﻠ ﻢ ' ﻗ ﺎً إ آ‬١‫ة ز‬

Yânî: «Yâ Kabb'î, seni tesbih ve takdis ederiz. Biz öğretmiş olduğun şeylerden başkasını bilmeyiz...» diye kusurlarım itiraf ettiler. Sonra Hak subhcnehû ve Teâlâ, Âdem Aleyhisselâmı yarattı ve; *Yâ Âdem şunlarin isimlerini meleklere söyle dedi. Âdem 0 isimleri söylemekle onlara öğretmiş oldu. İşte insan bilmediği bir şey İçin bilmiyorum diyecek olursa ona öğretilir. Binâenaleyh, ilme mağrûr olmamalı, bilinen şeylerin fevkinde bilinmeyen bir çok şey bulunduğunu İıatırdan çıkarmamak. lmâm- 1 Gazâli gibi bir allâme : *Bilmediğim şeyleri ayağımın altına olabilsem başım göklere, değerdi» demiştir. Gazâlî gibi lıakîm-i muhakkikin ?٧ sözü ibret alınacak bir kelâmdır. Zâten ilim dc nâfî ve gayr-1 nâf! olmak üzere iki nevidir. Hazret-i Peygamber : «Paydası olmayan iliıııılen Allaha sığınırım» demiştir. Hazret-i Mevlânâ hunu bir misâl ile anlatmış olmak İçin buyuruyor k i :

16«. SOrol ilakul,, 32 ‫؛‬.

‫؛‬١:

1.11

III

‫ذ ار رد ى ا ن رﻣﺎل‬٠‫و ﺣﻮ‬٠‫ف‬

‫وال‬٣ ‫ ا'ﺋﺎ'دا_ن‬١‫ت ا ' ذ‬،‫ك‬ ' Bu kumlar، ni‫؛؟‬، ı deveye yük eltin? diye sordu. Bedevi de: Buğday ‫ ؛‬uval. yalnız kalmasın, yân‫ ;'؛‬kum çuvalı ona denk olsun diye, cevâbını verdi.»

7115

١‫ﻧﻐ ﺖ 'ﻳﻢ ﻛ ﻨ ﺪم اً ن "ﻛﺘ ﺮ‬ ١‫درﺣﻠﺜﺰ‬

‫در ﻟﻜﻞ رز ارى‬

«Feylesof; bugday denginin yarısını obir ‫ ؟‬uvala dük İ4İ akıllıca ilareket budur, dedi.»

7116

‫ وال و ر ﺷﺮ‬٣ ‫ﻟ ﻒ ﻛ ﻠ ﺪ د‬: ‫ا‬٠ ‫ ﺛﺎا ش اى ﺣﻜﻨﻢ اﺀل وﺣﺮ‬٠۶ ‫ﻛ ﺬ‬ «BOylece, hem ‫ ؟‬uval, İıem deve hafiflesin. hür olan İlakîm: âferîn sanal»

Betlevi ‫ ؛‬Ey ehliyetli vo

D e d ik te n s o n r a :

m ‫ﺀون‬

‫ ﻧﺠﻤﻴﻦ ذ^ر دﻧ ﻖ ورأى‬١

.‫ درﻟﻐﻮب‬٠‫ذ ا د‬٠‫ ا‬/ ‫ﻟ ﻮﺑﻴ ﻦ‬ «Büj’le ince fikir ve güzel re’yiıı varken sen bbyle çıplak, yaya ve âciz bir hâldcsiıı.» dedi.

7118 ‫ رﺋﻜﻢ و ز م ﻛ ﺮ د‬٠٠‫ﻣﺎ‬٦ ‫رﺣﻤﺘﻰ‬ ‫ﻟﻒ ر د‬- ‫; إ ﺛﺎ د‬

‫ﻛﺶ ر‬

«Feylesofa acıdı ve o iyi aılanıı devesiiıe bindirmeye 11*111.111.« ‫؛‬,17

7121 ‫ﺣﻨﺪ‬

‫ﻟﻬﺪ‬٠ ‫" ﺗ ﺪ رﺻﻊ‬٠ ‫از‬ X

;

‫ﺑ ﻰ‬

‫ارو و ﻣﺤﺒﻮب‬١‫ذ‬-

‫أﺑ ﺖ‬

‫ ا)ى‬،$

“Bedevi dedi ki: ٠ halde nakdinden sorayım; ne kadar nakdin var ki sen yalnız başına yürüyorsun ١’C sevimli nasihatler veriyorsun.»

7123 ‫اﻟﻢ اﺛﻤﻮا ت‬٠ ‫ﻣ ﻰ‬

‫ ت‬-‫ا‬،‫'و ر‬٠ ‫ا‬

‫ ﺗﺎ ى‬٠‫ﺳﻞ‬

١‫ﺀ ﻏﻠ ﻮد' ش ر‬

“Dünyâ bakırını aJtjn yapacak kinıyâ şendedir. Akim ve ilmin cev. heri sende kat kattır.»

7126 ‫ رب‬٠‫واﺗﻪ ' ﺑ ﺖ ا وﺟﻬﺎل‬

‫درﻫﻤﻪ ﻣﺎﻛﻢ وﺟﻮ» ذوت ﺷب‬ «Feyleso‫ ؛‬dedi ki: Ey arab kavminin seyyidi; Vallahi bütün mül kiimde bir akşam yemeğinin bedeli yoktur

7127

‫ م‬۶ ‫رﻫﺬه ى‬٠ ‫ﻷ رﻫﻨﻪ 'ﻥ‬ ‫ ى ﻣﻴﺪ ﻫﺪ ا ﻧﺠﺎروم‬I

Yalm ayak ve. ‫ ؟‬iplak olarak koşarım.

&İ/Â Her kim bir ekmek verirse

oraya giderim.»

7128 ‫ ز ن ﺣﻜﻤ ﺖ ﻓ ﻐ ﻞ و ﻫ ﺰ‬١/ ‫ل ' ا‬ .‫ﺧﺎ ل و دردﺳﻢ‬

’.‫ﺣﺎﻣ ﻞ ج‬

‫ﻋﺖ‬٠‫ي‬ ٠

«Bu tazilet, |، ‫ ﺍﺃ‬hikmet ve bu hünerden bana lıâsıl olan, hayâl ile baş ağrısından başka Ijir çoy değildir.»

7 ‫ ﺍ‬:‫ﺍ ﺍ‬

٠‫ دول‬٠‫ ﺗ ﻚ‬, ‫ﻛ ﻠ ﺰ ا و ا ى ﻫ ﺌ ﺪ ا‬ ‫ ﻣ ﺖ ﻣﻢ ﺗ ﻮ د‬٤‫ج؛ﻟﻠﻜ ﻦ ا از و ت‬ «Senden şekavetin kaybolması»! ‫ ؛‬.stersen,

çalış ki senden iliklet

yânî; felsefe kaybolsun,»

7135 ( ‫ ا ل‬٠‫ﻛ ﻤ ﻰ ﻛ ﺰ ﻃﺒﻊ زاب و زح‬

‫ور ﻧﻮاﺑﻼل‬

‫ﻓ ﺺ‬٠

‫>ﻛﻤﻰ‬

«Tabiatten ve hayalden doğan felsefe, Allalı Zü'l-Cel51‫؛‬n

nür-ıı

ley.

zinden malırfıın bir hikmettir.»

713Ö ‫و ا د ﻃﻦ و ذ ك‬

‫ ا‬٠‫ﺣﻚ*ت د‬

4•: ‫ د ق رد ﻓﻮق ﻓﺎك‬-C «Dünyâ hikmeti, (yânî. felsefe) zailin ve şeliki artırır; dinin hikmet‫؛‬ ise sâhibiııi semâların fevkine çıkarır.» Kur’ân'da :

‫ ; ﺛ ﺎ ؛ ل‬، ‫ﺷ ﺬ‬

\ ‫ﻚ‬

‫ ﻗ ﺄ ﺛ‬٠‫ز ز ﺀ ز‬

Yânî: «Bir kimseye hikmet verilmişse ona bir ‫ ؟‬ok hayir verilmiş. tir٥5„ buyurulmuştur ki oradaki hikmet, Kur'ân ve Hadisten istinbât oluTasavvuf mesleki de 0 hikmet iizerine tesis edilmiştir; yânî‫ ؛‬me’hazi temâmiyle nakildir. Felsefe ise akil, İıayal ve zan iizerlnu bina !alınmıştır. Bundan dolayı erbâbı arasında bir çok İlıtilâf vardır. Bazıları da tasavvufu felsefe .‫ ؟‬Herinden vehmediyorlar 1:1. tenıâ. miyle yanlış bir telâkkidir. SOfiyye tâifesi, dâima feylesoflara milin ‫ﺭ‬ bulunmuşlar, hattâ Yunan felsefesi şöyle dursun, miishiman hukemâsına ve 0 meyanda İbn-i Sînâya biie atmış tutmuşlardır. İşte Şeyh Ömer Siihreverdi der k i : «Feylesoflara, siz İbn-i Sinântn Şifâ ismindeki k!tâbiyle iştigalinizden flolayı Cehennem çukurlarından bir ‫ ؟‬ukurun başın<c‫ ؛‬l SUrol R ııkı.rn: Zfis.

„âl

٦١٩١

«Şah, hâzinelerle vc ordularla değil, kendiliğinden §‫ ﺓ‬1‫ ﺍ‬olandır.»

7142 ‫ و‬١ ‫د ﻧ ﺎ ر‬. ‫'ا ﺀا‬

‫ﺀﺳﻰ‬٠‫ﻫﻤﺠﻮ ز ﻣﺎﻟﻒ ﺑﻤﻦ ا‬ «Bir zâtın şahlığı kendiliğinden olmalı ki jdîn.i Alımedinin izzet vc ‫ ؟‬ereli gibi, onun şahlıği' da ehedi olarak kalsm..

«İBRAHİM B٤N EDHE.٦1٠،N DE^İZ KENARINDAKİ KERAMET.,. ibrâhim bin Edhera (Kaddesallâhu sirrahû) hazretleri bil'inei tabaka meşâyihindendir. Kendisi Bellili olup lıükümdâr zadelerdendir. Gençliğinde her şeyi terkederek Mekke'ye gitmiş, orada Süfyân-1 Sevri, Fudayl bin Iyâz ve Ebû Y Û S Ü I gibi kibâr- 1 meşâyihle görüşmüş, sonra Şam’a hicretle orada 161, yâhud 162, veyâhud 166 tarihinde vefât etmiştir.

7143 ‫ﻟﺖ‬٠.‫ ﻣﺪ‬٦ ‫درا‬١‫ ز اراﻫﻢ‬.‫ر‬ w—‫;ا ب درا ﻧﺊ‬

‫ﻟﻠﺔ‬٠&1‫! إا‬١‫»اوأوا ا‬

E dhem den

‫ﺯ ﻭﺍ ﺭ‬

n a k le d ilir k i :

‫ﻛﻮ‬

Bir

y o lc u lu ğ u

e s n â s ın d a de-

n iz k e n â r m d a o tu r m u ş tu .»

7144 ‫ ﺣ ﺖ آ ن ا ﻃ ﺎ ن ﺣﺎن‬٠٠‫د‬:‫ق ا و د م‬.‫دا‬ ‫ ا ن‬٠‫ﺛﺪى آ ﻣ ﺪ آ ﺗﺠﺎ 'ا ؟‬٠‫ﺑﺖ ا‬ ٧

» ruh sultâlu, abnsım dikiyordu. Ansızın oraya liir emir «eldi.» ‫ه‬.٦:‫ا‬

7150

‫ دوات‬،٠'■' ‫ وف در‬٠ ‫ﺟﺊ'ت وب و‬ ‫;ار ﺟﻬﺄن‬-‫ﺀ ت ﺀﻓﻰ روى ا‬ «Şcj'h-‫ ؛‬kâmil, Umid ve korku gibi gönüllerde gezer. Diiuylıuu esriin «.ona gizli değildir Binâenaleyh :

7151 ١٠٠)١ Lı3١٠١٠> ‫_؛‬£١ ٠A٠٠) ١^ ^ ٠ ،٠٠

^)Vj .^-L٠ ..i^.*٥٥ -

«Ey maneviyâttan hâsılı olmayanlar; evliyâullah lınzarâtınııı l٠١١/ t.ı. runda kalbinizi muhafaza ediniz, yâni; onlara karşı inkâr fikriıı.lo hu. lunmayınız.»

7152

‫اﺳﺖ‬/‫;ﺀذا‬. ‫ ﺩ ﺏ‬١ ‫' ﺑ ﺶ اﻫﻞ ن‬ 1"I

I ‫ﻫﺎرا‬.' ‫ زﻟﺜﺎل‬1‫ى ﺣﺪ‬

«Ten ehli yâııi; elıl-i sâret olanlara göre cdeb ve terbiye •/.âhiredir. Çlnki Allah, gizliyi onlardan seti- etmiştir.» 7153

‫ﺑﻴﻨ ﻰ ا ﺀ ل د ل ا د ب ر ﺟﺎ ﻃﻨ ﺖ‬

‫ ﻃﻨ ﺖ‬٠ ‫ا رف‬r

‫ر‬٠ ‫داﺛﺎن‬

‫زا‬

«Kalb ehli indinde ise edeli bâtınadır. ÇUııkl onların kailli esrara ١'،‫ﺍ‬

kıftır.» Feth-İ Mekke esnâsında Resûl-İ Ekrem. Sallallâhh Aleyhi Vcsellenı ashâb-ı kirâm ile Kâbe'yi tavaf ederken Ebl'ı Slifyân da bir köşede ،1‫' ﺍ ﺍ ﺍ‬. muş, Peygamberle ashâbının tavafım seyreyliyordu. 0 sırada ‫ ﺀ‬Ali liir ordu toplasam da şu adamla yeniden liarbe başlasam, diye de kalbinden bir kuruntu geçiriyordu. Aleyhisselât Efendimiz onun yanma g ıliı(.‘ «O adam yine seni zelil ve rezil eder« buyurdu. Ebl'ı Slifyân bunu !':)٠ tince: .Hak Peygamber olduğuna şimdi inandım, vâkı.’i byle bir kuruntu «55

‫د در دراﻟﻜﻤﺪ‬,‫ن ذ‬:'‫و‬- ‫د ح‬ ‫ وﻧﺬ را ﺑﺎ واذ ﻧ ﺪ‬- ‫ﻵوار'ت‬ .Şeylı İbrahim Edhem, iğnesini çabucak denize a، tı. Sonra yüksek sesle İğneyi istedi.»

7159

‫ش اﻻﻳﻰ‬1٠‫د د ﺀزاوان‬ ‫ ر‬٠‫ر‬

‫' و ز ن ﻧ ﺮ را ب‬

*Her birijjin ağzında birer altın İğne olma، ، üzere Allahın mahlûk VI. meıısûbu yüz binlerce balık :‫>ﺍ‬

7160

‫ر رآ و رددا ز در؛ى >ق‬ ،3 ‫ ا ى ح‬٣ ‫ة ﺑﻤﺮ اى؛ ﺋ ﺦ و ز‬ «Ey şeylı. Hakkin iğnelerini al diye Hakkin denizinden baş çıkıırdılar.»

7161 ‫ﺀﺋﺬ ش اى 'ﻣﺮ‬

‫رود و ر د و‬

‫ةف ﺣﺺ‬٠ ‫ ﺑﺎﺟﻨﻴﻦ‬٩ ‫اف دن‬٠ ٠ Şeyh, emire teveccüh ederek dedi k i : Ey emir! devleti mi iyi, yoksa şu hakiyr dünyâ büküme، ‫ ؛‬mi?»

Gönül mülkü

،’

7162 ‫ت ا ن‬-‫ﻃﺎ ص‬

‫ت‬-‫ب‬٠٠ ‫ب‬:‫ه‬ ‫ﺑ ﺖ‬

;

‫ﻧﻨﺎ ن‬

‫ان‬

‫ ﻳ ﻰ‬٠ ‫ ا ﻃ ﻦ دذ درى‬٠ ‫'ا‬

«Şu hâl, zâhirî bir alâmet ve âdi l.ir korftmotlir 1،İ İliç liir şey ıleğîl. ، lir. Eğer bâtına girecek olursan lıunıın yirmi mislini, yftııi, ez'âf-ı mu'â’afesini görürsün.» M U c iz o v e

k e r a m e tle r , İ lâ h ، İr â d e

ile

z ıh û r a

g o l t l l ğ ، İç in

n l h ı 'ı y e l ı ı ,’

U57

7 ‫ ا‬٠‫اً؛‬

‫ د‬٠‫ا و‬. ، ١;‫أت‬-‫م 'اب‬٠‫ﺣﺚ‬ ١ ‫ذا ﻛﺬد‬.‫ح‬٠‫ﺑ ﻪ‬

‫ﺑﻪ‬-

«Görmeyen gözünü görür bir hâle getirsin: göğsünü, yâni: kalbini Sînâ göğsü eylesin." Mâlum ya, Sînâ dağında Hazret-i Mûsâ'ya tecelli vâki' olmuş, oııuıı şevkiyle dağ da parçalanmıştı.

7168 ‫ى‬

‫ا ﺳ ﻒ ا ن ﻧﻘ ﻮ ب‬1 ‫ﻛ ﻔ ﺖ‬

‫ ر ﻟﻮاﻟﻘﻮا ﺀﻟﻰ وﺣﻞ ا ل‬٣ «Bil râyihadan dolayj, Yâkııb peygamberin oğlıı YUsiif Alcylıiinesse. selânı (Gömleğimi götürün, babamın yüzüne sürün) demişti... Hazret-i Yûsüf, Azîz-i ^'lısır okluktan ve zahire almak İçin oraya (‫؛‬،’len biraderlerine kendisini tanıttıktan sonra babasının gözlerinin görmez olduğunu haber almış ve gömleğimi götürüp yüzüne sürün, gözleri açılır demişti,

‫ ﻟﻰ‬٠١‫ا ﻣ ﻮ ه > ا و ﺣ ﻪ‬٠‫ د‬١‫ و ا ﺛ ﺼ ﻰ ى ذ‬٠‫ د م‬1 ‫ﺐ‬

‫ﻇ‬

٧ ‫ﻭﺍ‬

Q :

‫ﻦ‬

‫ﻔ‬

‫ﺹ ﻳ‬ ٠ ‫ﱃ ﺃ ﺛ ﺔ ﺅ ﺍ؛‬

‫ﻭﺍﺍ ﺯ‬

‫ﻢ‬

‫ﺴ‬

‫ ﺑ‬١;

‫ذأ‬١‫ﺟدرغ ةﺛ ﻬﺗ ك رﻻ‬١‫''ذﻻ‬.‫رو>ت‬١‫اﻓﺮﺣد‬ ‫ك ف‬٠ ‫ﻚ‬

‫ﻣ‬

‫ﺔ‬

‫ ﻟ ﻠ‬٠ ‫ﻟﻮ\ةاس اﻛﻠﻖ‬١ ‫ه‬

‫'ﻓﺤﺪود‬

‫ﻳ ﺼﻲ ذ\ﻫﺰرذﺑﻲﺀ ; \ \ ا‬:‫ ﺀ'''ﺗﻬ ﺎًﺋ ﺶ‬١‫ذج‬١‫ى‬ © ‫ ﺟ ﻖ ؟ ﻳ ﺘ ﺬ ذ‬۶ ‫ ؤ‬٠ ٠ ‫'ادآ‬ Yâni : *^u gömleğimi götürün ، le babaımıı yüzüne koyun, yânjj si، , rün, gözleri «.'ilaraldır. Ve benim yanıma elli ve lylllnizle birlikle bepi. niz geliniz,"

I ‫ﻗ ﺮا‬.‫ راا د ﺀ ؛‬٠ ‫د ه‬

‫دد ن د‬

‫ ﻧ ﺰا د ﺳﺪ قرا‬٠‫ر د د‬.‫ﻋﺜﻖ د‬ «Gözün görmes‫ ؛‬aşkı artırır. Aşk da gözdeki sıdkı tczyid eder,.

7173 ‫ﺑﻴﺪﺍﺭ ﻯ ﺭﳿ ﻣﺒ ﱶ ﺩ‬

‫د ق‬٠

‫ﺣ ﻬﺎ را ذوق ﻣ ﻮ ش ﻣ ﻴﺜ ﻮ ﺩ‬ «Sıdk her hissin uyanmasına ve zevkin onlara mûnis olmasına sobeb olur.»

*GAYBI GÖREN NUR İLE ARİFİN HİSLERİNİN MÜNEVVER OLMASI»

7171

‫ﺟﻮن ؤ ﺣﺲ در ردش ﺑﻼﺋﺎد ﺿﺪ‬ ‫ﺍﺇﰱ ﺣ ﻬ ﺎ ﳘﻪ ﻣ ﺪ ﻥ ﺛ ﻮ ﺩ‬٠ *Hislerden birinin seyr ii sülük esnâsında bağı çözülür ve mfincvlyfita vâkıl olursa, diğer hisler do tebeddül eder.»

7175 -.->■ ، 5i ö

.J ، i١٠٠*1>

o>٠-

.^٠ ٠ ^..،٠

«Hissin biri gayr.i malısâsâtı görecek olursa bütün hislere gayb filemi

«.açılır Buna misâl olmak üzere ‫؛‬ F: «1

٠M

71711 ‫ﻧﻮﺩ‬

٠‫ى ﻛﺛﺎ‬

‫ ﺍﺍ‬٠‫ ﻻ‬٠

f~r*~:

٠‫ﺭ ﺣ ﺺ‬

‫ﺑﺒﺖ‬.: ١‫ﺣﻤﻠﻪ ﺣﻤﺎر‬

«Senin her hissin, hislerin peygamberi olsun da hiitiin irisleri CeliIi.'.e çeksin.»

718 . ‫ﻭ ﻣ ﻮ ﻧﺪران‬٠" ‫ﳿ‬ ‫ﺍ ﺯ‬٣٠٠‫ﺡ‬

‫ ت واز?ان و د ﺗﻮاز‬¥‫ ت‬-‫ﻻ‬ «Başkalarrmn hisleri sana; dilsiz ve dudaksız, hakikat ve mecaz olmaksjzm l‫؛‬sân٠ı hâl ile sırlar siylesin.»

7181

٠‫ﻛ ﻦ ﺣﺒﺬت ﻧﺎﺑﻞ ﺗﺄوﻳﻠﻬﺎض‬ ‫ﺗ ﺠﺒﻠ ﻬﺎ ت‬

‫ ن وﻫﻢﺀ ﻣﺎﻳﺄ‬٠‫و‬

«Zira edebiyatta hakikat ve mecaz diye bahsedilen kelâm ،‫؛‬ırzının -hakikat dcırilcni tc'vîl. kâbil olduğu gibi mecaz tâbir edileni de teveh l.ıım.lür ve mâye-i tahayyüldür.»

7182

‫و ؟'ذ د ﻋﻴﺎن‬١‫آن ﺀﻗﻴﻘﺖ را ك ا‬ ‫ﺑﺞ ﺗﺄو ل ﻛﻨﺠﺪ درﻣﺒﺎن‬ «Ayân olan, errbiyâ ve cvliyânın mcşlıûdü bulunan bir hakikat r arılır lii o hakikat 1، İÇ bir te'vil kabul etnrcz.» Meselâ Kur'ânda : her şeyin All.ahr zikrettiği ve bâzı kayaların Allah korkusuyla yuvarlanıp düştüğü bildirilmiş, bunlar bâzı ulemâ tarafından mecaz sayılıp te'vil cihetine gidilmiştir. Halbuki bunlar sOfiyyeee, ayn-1 vâki bir hakikattir ki te'vil kabul etmez. Zâten meşâyih-i sOfiyye Kur'ânı olduğu gibi kabul etmek, anlaşılamayan müteşâbihâtı İlm-i İlâhîye ilavftle etmek cihetini iltizâm eylemişlerdir. İlazret-İ Mevlânâ yine Mesnevide : *Bikr-İ mazmun .,lan Kur'ânı le'vile kalkışıyorsun‫ ؛‬Kelâmullâht değil, kentlini tt١'v، lc çalı٤٠ demiştir.

‫ﻻه‬

7 IH 7 ‫ ﺳ ﺖ‬٠‫ ﺍ‬٠‫ﴽ‬

‫ ل‬٠’ ‫ دوح‬،'‫ﺟ ﻢ ذص‬

‫ ودﻣﺖ‬٣‫ ﻣﺎﻧ ﻬﻢ‬، ‫ﺟ ﻢ رجو ل ارش‬ «Cismim zâhir, ruhum gizlidir. ,‫« ؛‬.ibidir

Cisniim elbisenin yeni, cân ‫؛‬so el

Elbisenin yeni nasıl eli örterse, cesed de cani öylece setr etmiştir.

7188

‫از ﻋﻔﻞ از روح ﻣﺨﻔﻰ ﻧ ﺒ ﺪ د‬ ‫ ر د‬٠‫ ص ر ى روح ز وﻧ ﺮ‬٠ «BOylece akil, ruhdan da gizlidir. His. aklidan dalla çabuk rıılm y٠»l bililir.»

7189 ‫ت‬- ١٠‫اﻳﺊ دا د زﺑﺪ‬٠ ‫ﺟﻨﺒﺌﻰ‬ ‫ ت‬-‫ ا‬٠‫ا ن دافف ز ﻋﺘﻞ ا ﻛ ﺬ د‬ «Bir cismin hareketini görünce onun ١ııri olduğunu aıılarsııı, fakat akilli mi., değil mi derhal kestiremezsin.»

7190 x S r

‫ﺟﺌﺒﻨﻬﺎى ﻣﻮزون‬

{

.‫ش ذ ر ئ‬ ‫ا‬٠ ‫ي‬ ٠ ١‫د ش ﺳ ﺮ‬ «Tâ ki o cisim, yâni; insandan, mcvzûn hareketler ve âkilân. fiiller zııhür ede ve bakir gibi olan hareketi, ilim ile altın eyleye.»

7191

.‫ ﻣﺪن اﻓﻌﺎددئ‬I ‫ران ﻣﺎ س‬ ‫ ت‬٠‫ ﺀذاط‬6 ‫ا را‬

‫م آ د‬،‫ا‬

«o insanin 1.1 ve ayal، hareketler، müîâsib ve ınııknl olursa ، unlan anlarsın.» ‫؛‬٠‫’ ا‬،‫ذم‬

7 1 .0 6

‫ﻣ ﻨ ﺎ ﺏ ى ﺍﺍﺩﺍ ﻝ ﺧﴪ‬

‫درددﻧﻰ ﻛﺪر‬

‫ ﺩ‬٠٠‫ﻝ‬

‫ى‬.„..

‫ ﻯ‬٠‫ﺡﺀ‬ ‫ﻋﻨ ﺪ‬

«Hızır Alcyhissclâmın rûh-i vabyiyc müııâsîb olan hareketlerine §ı Rlûsâ Alcyhissclâmın akil bulandı.»

kar-

Yânî: 0 hareketlerin sır ve hikmetini anlayamadı. Mâlunı ya Hazret-i Mûsâ Aleyhisselâm Hızır Aleyhisselâm ile buluşmuş ve birlikte bir kayığa binmişti. Kayıkçılar bunlardan para almadıkİarı halde Hızır Aleyhisselâm. kayığın bir tahtasını koparmış, Hazret-i Mûsâ, bunu iyiliğe kemlik gibi gördüğü İçin itiraz etmişti. Karaya ‫ ؟‬ıktıklarında gördükleri ‫ ؟‬ocuklardan birini Hızır öldürmüş, Mûsâ Aleylıisselâm buna da itiraz etmişti. Girdikleri bir köyün halkı bunları misâfir olarak kabul etmcciikleri halde, orada yıkılacak dereceye gelmiş olan bir duvarı Hızıı- tâınir etmiş, Hazret-i Mûsâ : keşke bunu karnımızı doyurmalan iledeli olarak yapsaydın, demişti. Hızır Aleyhisselâm yaptıklarının sebeblerini ‫ ؛‬öylese izah etti ‫« ؛‬Kayıktan tahta koparışım, onu ilerdeki zâlim bir hükümdârııı gazabından kurtarmak İçindi. Çünki 0 herif, ne kadar sağlam ve kusursuz kayık ve gemi görürse zabtediyordu. Çocuğu öldürüşüm, anasım ve babasını küfiirden halâs etmek ‫ ؟ ؛‬indi. Çünki 0 çocuk biiyiiseydi fâsık ve fâcir bir ş‫؛‬ıhis olacak, anasım ve babasını da dinden çıkaracaktı. Duvarı tâmir edişim ise altındaki delmeyi muhafaza etmek İçindi. Sâhibleri bulunan yetimler büyüdükleri vakit 0 defineyi bulacaklardı dedi.

7197

‫ ذا ب ى ﺀود اﻓﻤﺎداو‬٠‫ا‬ ‫ﺣﺎدا و‬

‫ش‬-'‫ن ﻟﻮ‬,٠‫ ﺑﻨ ﻰ ﻣﻮس ج‬٠

Hazret-‫ ؛‬Mûsâ'da Hjziiin hâl‫ ؛‬-olmadığı İÇİ11 onuıı yaptıklarım münâ sebetsiz göl-dü.»

7198 ‫ ﻧ ﻮ د ﻟ ﺮ ب ﺿﺪ‬: ‫ﻋﻨﺪ » و س ﺟﻮل‬ ‫ وذ ى ﺣ ﻮد ﻛﺪ— ت اى ا ر ! د‬٠ ‫ﻋﻨ ﺪ‬ * K c l i ı ı ı t ı l l a l ı o ln ıı

١r c n '،e d e m e z dan

lı، r

M ı'ıs â ııııı ilk li g n y b l ı ı ı s û s ı ı n d a

o l u r s a , e y m e s 'û d k illis e , b i r f ‫ ؛‬ıı

lığ la n ır

v e İd râ k

٠١،'‫اا'؛ﺀ أاااا‬٠ ‫ آا!أﺀأ‬0 ‫ااااا‬

-a v :'n ı

k i n ıs ı.ııiıı ilk li k i m o l a l ı i l i r V . n a s ı l İ d r â k e d e r ?»

‫ أ‬1‫؛‬7

Y،‫؛‬n‫ ؛‬: «٨ ‫ﺍ ﻷ ﺫ ﺍ ﺍ‬ ‘ ** ‘ ‫ ' ﺍ‬, ٠‫’ ﺍ ﺍ ﺍ ﺃ‬، nıııkiıbiliııdc nefislerini V. ‫ ﺍ‬١‫ ﺍ‬٠ ‫ ﺍ‬٠ larıııı sat.» ‫ ﺀﺍﻩ‬٠‫ﺍ‬. o mii'minlcr ٨ 11‫ ﺍﺍ‬1‫ ﺍ‬yolunda ،Jü‫ ؛‬٠ar!a çarpışırlar dn«ma öldürürler ١.e OJUrJer. Ituna diiir ...evratta, İncilde vc Kurllnda 1ılikitti ١' ?a’d verilmiştir. Ve AJIahdan dillin îij'âdc vadine vefâkâr olan killidir Ey mü’rainler, Allah ile yaptığınız alış veri‫ ؛‬dolayısiyle sevininiz. . ١٠٠١ bu alış veriş, azim bir fevz vc necattır. 9.» Her metâın bir müşterisi olduğu gibi Allah yolunda can vc mal ft'l٦ etmenin satm alıcısı da Cenâb- 1 Haktir. Kezâ :

7202

‫ ﻣﺜﺰ ى‬.‫درس ادﻣﺮا ﻓﺮﺛﺖ‬ ‫ دﻳﻮﺳﺖ و رى‬٠" ‫ﻣﺤﺮم ﻟ ﺘ ﺶ‬ «Adem Aleyhisselâmm dersine melekler müşteridir. () derse şeytanlar ve cinler mahrem değildir.»

7202

٠‫د و ﺳ ﻚ‬

‫ م‬١‫ا'دم ا'ﺑﺬ‬

‫ اﺳﺮار ﺣﻖ;ا ﻣﻮﻳﻮ‬. ( ‫ﺷ ﺮ‬ . Ey Adem; (Enbi htim bicsmâihim) dersini söyle.

Halikın csrfirı»ı

kil yararcasına ‫ ؛‬erh et.» ‫ ﻻ ﲰ ﺎ ﺃ‬١ ‫ ﺩ ﻡ‬١' ] ‫ﻭ ﺀ‬

‫ﺀ ﻏﺆﻻ ذق‬ 3 ‫ﺑﺆف؟ﺳﻢ‬٠ \‫ ﻛﺆىق‬۵‫ ذﺀغ^ﺀئ‬١ ‫ﻛﺔ‬ ‫ﺆ‬

‫ﺋ‬

١‫ ق‬# ; ‫ ة ' ز ; ﺳ ﻐ ﺸ ﻼ‬٠‫ ة‬١‫ﻰ د س‬

‫ﺞ‬

‫ ﺋ‬١‫ ﻹ‬١‫ر ة‬

‫ﺔ‬

‫ﺼ‬

‫ﺋ‬

‫ ﺋ‬٠‫آ ﺛ ﺎ‬

‫ ئ ؛ < ﺋ ﻺ ^ ﻵ ي‬١‫ ز‬١‫ ﻫﺰﻟﺆﺀ‬١‫ ﻳ ﺔ ﻷ ؤ‬٠١‫ﻋﺄ ﻫ ﺨ ﺴ ﻤﺎ‬

‫ة ذ ﻫ ﺔا‬ Şu Âyetlere telmih ediliyor: Yânî : «Ccnâb.1 Hak, Adem Aleyhisseianıa ıııovcndatın isimlerini öft" ıe‫ ) ؟‬Sftr٠ l'r ٠ v٠ır ‫ ؛‬Jll.

»60

7207 . ‫ ر ا‬٠*«) ‫— ت ا ﻻ‬ ‫ ي‬٠‫ض ﻟ ﻮ ذ و‬

‫ د‬. ٠‫ﻋﺬﻟﻰ د‬

1‫ﻧ ﺪ ر ﺣﺎ ﺟ ﺖ ﻋﻮﺳﻮ‬

٠ Fâren‫؛‬n nefsi, ‫ﻝ‬٠٠‫ﺍﺍﺍ ﻁ‬:‫ ﺍ‬kemirmekten başka bir şey değildir. Fareye de İhtiyâcını temin edecek kadar akl.ı meâş verilmiştir.»

Akli (akl-ı mel‫ ) ؛‬ve (ak، .. ıııeâd) nâmiyle ikiye ayırmışlardır. Akl-ı mcâş: Dünyada yaşayacak tedbirlere eren akildir. Altl- 1 nıcâd: Malıall-İ avdet olan Ahiret umUruna eren akildir. Cenâb-ı Hak, bâzı kullarına akl.ı meâş, bâziJarına da akl-ı meâd İhsân buyurmuştur.

7208 ‫ د ﺣﺎ ﺟ ﺖ ﺧ ﺪا وﺋﺪ ص ز‬٠‫زا ﺗﻚ‬

‫ﺟﺰ‬٠‫ ﻫﺒﻴﺮ‬١‫ج ﻛ ﻰر‬٠‫ى' ﺟﺬﺛﺪ ه‬ .çtinki aziz ١’C gâlib olan Allah, kimseye, İhtiyâcı olmaksızın bir şey vermez.» Akl-ı meâşa İhtiyâcı olanlara onu, akl.ı meâda İhtiyâcı olanlara da onu İhsân eder.

7209

‫ﺅﺱ‬

fic ‫ﺣﺎ ﺟ ﺖ‬

‫ﻧﺒ ﻮﺩ ﻯ‬

‫ﻟﻌﺎﻟﻤﻴﻦ‬١‫دى ﻫﺌﺞ رب‬.‫'ا ز‬ «Eger âlemin zemine İhtiyâcı olmasaydı onu hiç yaratmazdı.»

RabbUl-âlemîıı hazretleri

7210 ٠‫ ا ن ﻣ ﻀﻄﺮب ﻣﺤﺘﺎج ﻛ ﻮ‬٠‫و>ا ز‬ ٠‫ﻟﻤﻮدى ا؛رد ى رﺛﻜ ﻮ‬٠‫ا‬ ٠ ‫ا‬:‫ﺀ‬ ‫ذ‬ ' 0 ‫ >ل‬bu sallanan zemin dağlara muhtac olmasaydı, metli dağlın yaratmazdı.»

Allalı o aza.

«71

72 ‫ ا‬G ‫ارى و درد‬٤ ‫ﻛﻮرى د ﺋ ﻞ و‬

‫( ا د‬t ‫ﺑﺪ ﻭ‬.‫أ از ن ﺣﺎﺟﺖ ﻣﺢ‬٠ »insanların merhametini ،‫؛‬ılırik İçin dilenci‫ ؛‬,körlüğünü. çolaklığını hastalığını ve derdini gösterir.«

7217

‫ ﺗ ﺪ اى ا د ا ن‬٠‫ﺩ 'ان ﺩ‬٠٠‫ﻫﻲح ﺫﻭ‬

‫ ا و ت وا ﺟﺎ ر ت و ﺣﻮان‬، / ٠‫ك‬ «Bir dilenci, ey insanlar bana ekmek verin ki, benim malim, »nb». nm ve soiram vardır, der mi?«

7218

‫ﺗﻬﺎد ت رق در ﻛﻮر ﻣﻮش‬..‫ﺟﺜﻢ‬ ‫ﻫﺮﺀوش‬٠‫ ﺣﺎﺟﺖ ﻧﺴﺖ ﺟﺜﻤﺜﻰ ا‬٠‫زاذك‬ «Allah, köstebeğe göz vermemiştir; çünki toprak İçinde yaşadığı lç، n yiyip İçmede göze İhtiyâcı yoktur.»

7219 ‫د ﺑ ﺜ ﻢ و ﺑﺼﺮ‬

‫ ت‬٠‫ د ز‬٠ ‫ى وأ‬

‫ ﺛ ﻤﺎ و درﺧﺎك ر‬٩٠ ‫ز‬١ ‫ﻓ ﺎ ر ﻓ ﺖ‬ «Köstebek gözsüz yaşayabilmektedir. Toprak İçinde ter u tâzc dıgı İçin gözden müstağnidir.»

y a ş »,

7220

‫ﺑ ﺰ د زدى او رون 'ا د زﺧﺆ‬ ‫اك‬

‫"ا ﻛ ﻨ ﺪ ﺧﺎﻟﻖ ازان دزد ش‬

«O, hırsızlıktan başka bir şey İçin topraktan dışarıya çıkmaz. Tft kl Allah onu !ıırsızlıktan kurtarsın.» Yânî; köstebek 0 hırsızlığı terketmek niyetiyle dışarıya çıksaydı Al. lah onu 0 kötü huydan kurtarırdı.

!‫ا‬7:‫ا‬

722« ‫رن و ر ﺳ ﺖ و ﻣﺲ ﻃﺎ رﺳﺖ‬٣ ‫ﻧﺪ ط‬ ‫ح'م روى و روح آب— ا ر ت‬ «Lafız yuva, mânâ kuş gibidir. Cisim nehir yatağı, suya benzer.»

rfılı

ondaki «kar

7227

‫ واﻗﻔ ﺖ‬٠‫ﻟﻮد‬

‫ار وداﻧ ﺖ و‬

‫ و ﻣ ﻮ ق ﻋﺎ ﻛ ﻔ ﺖ‬٠ ‫او دداذ ت و‬ .Ruh alup gitmektedir, sen ise durııyor dersin. 0 koşmaktadır, sel، ise devinmiyor dersin.»

7228

‫ا‬٠‫ د ى ﺟ ﺄ ب أ ذ ﺑ ﻚ‬٠/ ‫و ﺧﺎﺛﺎ ﻛﻬﺎ‬- ‫ﺟﺪ ت روى و‬ 0

«Eger topra^n yarık yırtık yerlerinden suyun akışnn görmüyorsan topra^n üstünde yeniden yeniye biten otlar nedir?» Y â n i: t o p r a g in ü s t ü n d e y e n i d e n

y e n i y e b it e n

o t la r , a lt ın d a n

b ir 11‫؛؛‬

e e r e y â n e t t i ğ i n i a n l a t t ı ğ ı g ib i, b e d e n d e k i h a r e k â t v e z i llin d e k i ' d a o n l a r ı m e y d a n a g e t i r e n r û h u b ild ir ir .

7229

‫اى دأ ر‬١‫ ﻣﻮرئ‬y ‫ ﻟ ﺖ ﺧﺎﻧﺎك‬٠ ‫اﺋﻜﺎ ل ﻳﻜﺮ‬

‫ﻟﻮﴎ ﺩ ﻭ ﻣ ﲑ ﺩ‬

«Ey insan: Senin otun da fikir sûretleridir ki yeniden yeniye ve yep. yeni bir şekilde zullur eder.»

7230

‫ﻝ اد ر دوش‬:‫ووى آب و ﺟﻮ ى ﻝ‬ ‫—ت دﻏﺎﺛﺎﻟﻦ ﻣﺤﺒﻮب و وﺣﺶ‬ ‫ب‬ «Suyun yüzü ve fikir nehri akıp giderken, sevimli ve vahşi otlardan lıâli değildir.» ‫ ﻻ‬7٢٠

7235

‫ﻟﻮد وﻧﺎ ب‬, ‫ﻻ‬:‫'ت؛ا‬.'‫ﺑﻮن ﺑﺬ‬٠ ‫ ﻻ ى اب‬، ‫ﺑﻰ ﻧ ﺪ ﺟ ﺪ ادر او‬ «Ruh nehrindeki su, ‫ ؟‬ok ve sür’at.i olursa 0 nehirde ‫ ؟‬örçöp makülesi şeyler kalmaz. Çabucak akar gider. Orada sudan, y&nî; îey^-i İlâhîden başka bir şey bulunmaz,.

«BİR YABANCININ BİR ŞEYHİN ALEYHİNDE BULUNMASI VE ŞEYHİN MÜRİDİNİN ONA CEVAB VERMESİ.

7230 ‫ ت ﻣﺎ د‬٠٢ ‫ ﻳ ﻒ د ﻧ ﺦرا‬S

‫ان‬

‫ وﻧﺎد‬٠‫ﻛﻮ ﺑﺪﺑﺚ و اﻳ ﺖ ررا‬ «Bir kimse, bir şeyhi, kötü bir adamdır,

doğru yolda sülük etmez

diye İthâm etti.»

7237 ‫ﺛﺎرب ﺧ ﺮ ت وﻣﺎﻟﻮس و ﺧﺪ ث‬

‫ث‬٠‫ﺟﺎ ﺑﺎ ﺛ ﺪ ﻣﻎ‬.. 1‫ﺻﺮﺑﺒﺪار‬ «Şarab İ‫ ؟‬cr, mürâyidir, habistir. Böyle bir adam, müridlere nasjl yar. dım edebilir dedi.»

7238

‫ر‬١‫ د ﺑ ﺰا ﻫﻮﺷﺪ‬١‫ و ﻛ ﻐ ﺶ‬. ‫آن‬ ‫ﺑﻮد ﺑ ﺒ ﻴ ﻦ ض رﻛﺒﺎر‬٠ ‫ز د‬ «Biri ona ccval» verdi k i: Edebini takm, aklini başına nl, büyüklere böyle sû.i randa bulunmak küçük bir suç değildir.»

F : 02

٥77

arasındasııı. YÛIIÎ; mâye-i |‫ ﺃ ﺍ‬11، ‫ ﺍﺍ ؛| ﺍ ﺍ‬، ı.ı.ri.k, ş.bcb.i havaim ‫ ﺍ؛ﻻ‬kaildir. 1 .1 kat bir vcJi, zehir yiyecek o ls a ‫ ا‬٠‫ | اااا‬٠ ‫ ااا‬olur.» Bu beyit birinci cildde Hazret-‫ ؛‬h'levlânâ tarafından te'yid ve tavzih edilmişti. H lid bin Velid : aı، ، >, IIire şehrini muhâsara etmiş, ahlli sulha tâlib olmuş, bunun İ‫ ؟‬in Hâüdhı nezdlne bir murahhası göndermişti. Murahhasın yanında hizmetçisi, onun elinde de bir toz vardı. Hllid : . 0 nedir?* diye sordu. Murahhas :«Zehirdi 1٠; eğer musâlaha olmasaydı hemşehrilerime ölüm haberi götürmektense burada onu yiyip İntilıâr edecelttim. dedi. Hâlid; zehri avucuna bulaştırdı ve bismillâlı diyerek ağzımı attı. Öldürücü zehir olan 0 toz, hıfz- 1 İlâhî ile Hâlide hiç bir şey yapmadı. Tebdili âyân, yân‫ ؛؟‬bir şeyin hakikatini değiştirmek, enbiyanın mûcizâtı, evliyanın kerâmâtı cümlesindendir, Melâmctlc tesettilr etmek, yânî; ucb ve gurUra mâni olmak İçin kendini halltın hüsn-i nazarından düşürmek isteyen veliler, bunu yaparlar. Mevlânâ diyor k i: «0 büyük şeyh, meybâtleye gelince onun kudûnıü berckâtiylc oradaki lütün şarııblar bal oldii.. Cenâb- 1 Pir buna dâir bir misâl gösteriyor ve diyor k i : 7243

‫ود ﻧﺎ ن‬- ٠ ‫راﺀﻳﻤﺮا‬٠‫ا ﺷ ﺎ‬

‫ى'رس اﻧﺎن‬

‫ ﳕ ﺮ ﻭ ﺩﺑ ﺖ‬٠‫ﻫﺴﻚ‬

“Âteş ibrâlıiıııe zarar vermez ve yakmaz. Her kini Ncmrutl tabiatlı ise ateşteıı 0 korksun.» ' Mâlum ya Hazreti Ibrâhim, Bâbil'dö puthâneye girmiş, bütün putları kırdıktan sonra baltayı en büyük putun boynuna asmış; .Bunu kim yapti?» denildiği vakit de : «Büyük put yapmış olmalı, cevab verebilirse ona sorun» demişti. Bunun üzerine Hazret-i ibrâhimin yakılmasına karar verdiler ve cesim bir ateş yakıp İçine attılar. Fakat Ccnâb-1 Hak ;

Yânî: «Ey ateş! İbrâhime karşı serin ve selâmet ol7..» emrini verdiği için ateş İbrahimi yakmadı. ‫ا‬٠ ‫ا‬١ r،'l Jî.ıb ly .ı: M ،s .

‫؛‬179

meye haşlamış çocuğa karşı ıılııı.l der, manın der. bu ve burnu، t‫؛‬، bi söz ler söyler.»

7 2 ٤٠ ‫ ذاد از ﻋﺎو‬٠‫ض ا‬

‫ د ود‬f

‫رد ا د او‬١‫ا >ﻟﻒ ﺣﺒﺬى د‬ ٠ 0 İistâd, elifde hiçbir §ey yok, derse onun yiiksek faziletinden bir

şey eksilmez..

7250

‫ ﺟ ﺖ ﺛ ﻦ‬٠‫ﻫﺮ ﺗ ﻠ ﻢ ﻣﺢ‬.. ‫ د ﺷﺪن‬٠‫ا‬٠ ‫از زﻣﺎن ﺧﻮد رون‬ «Ağzı kapalij. yâni; daha serlıcst söylemeye alışmamış bir çocuğa öğretmek İçin, kendi dilinden ayrılmak gerektir..

7251 ‫ »ﺩﻑ‬1 ‫ ﺇ ﺩ‬٠٠‫ ﺯ ﺍ ﻧ ﺎ ﻭ‬.‫ﺩ‬

‫'ا ا ﻣ ﻮﻧ ﺪ ﻧ ﺮ او ﻋﺎم و ﻓﻦ‬ *Onun diline gelmeli, yânî; anlayacağı derecede söylemeli ki senden ilim ve fen öğrensin.» Bundan dolayıdır ki Sallaîâhü Aleyhi Vesellem Efendimiz : «insanlara, kentli aklinıza göre değil, onların akliları erçcck tlcrecede siiyloy‫؛‬niz.» buyurmuştur.

7252 ‫ذ‬

‫ ﻧ ﺎ ز ن و‬٠‫ل‬٠ ‫ ﺋ ﻦ‬١‫خ‬

‫ﱙ ﳘﻪ‬

‫وور » ت ا ن ﻳﺒﺮرا در و ؛ ف ﻣﺪ‬ «Bütün halk, pîr-i kâmilin çocukları g il olduğu İçin onlara nasihat verirken anlayacakları tai-zda söz söylemesi 0 pîr-i kâmile lâzımdır.» Bundan sonra şeyhe itiraz etmiş olana miirid lisânından deniliyor k، :

.»1

Kur'ân -1 K e r im d e :

buyurulmuştur ki : «Allahın zâtından başka ne varsa hepsi helak olacak tır71، . demektir. Şeyh.i kâmil de Hakkın beka sıfatına mazhar olduğun dan cism-i itibariyle helakte olsa bile ruhu itibariyle bâkîdir.

7258 ‫ س اﻋﺪادك اوﺀ ت‬٠‫ و ا ﻏ ﺎ ن‬/ ‫ت‬-‫ل— ت و ا ن دورﻛﻮﻟﻤﻮ‬٠‫غ‬٠ ‫زاﺛﻚ'و‬ «Şeyhin bulunduğu makamda liüfür de, îmân da yoktur. Çüııki o bir meyvenin İ Ç İ , ktifiir ve İmân ise o meyvenin rengi ve kabuğu gibidir.» îmân gayba inanmak, küfür ise gâibi İnkâr etmektir. Müşâhcde mii tebesinc nâil olan zevâtın gördükten sonra gâibe inanmasına İhtiyâcı kalmaz.

7259 ‫ ﻛ ﺸ ﺖ‬٠‫ ن ف'ئ ردة اًن وج‬١ ‫ رﻃﺜ ﺖ‬٠‫ا د ر ز‬

‫ﺟﻮن ﺑﺮاغ ﺧﺐ‬

«.11 fâniler, yânî; bütün mUkcvvcnat 0 vech-i İlâhînin perdesi olmu,, Veclı-İ bâkî leğen altıııtla yanan bil- ‫ ؟‬iı-âğa dönmüştür.» Vâkıa o leğen, yânî‫ ؛‬fânî olan mUkevvenât vech-i bâkiyl setr edemez. Onun setr ettiği yine fânilere karşıdır.

7260 i —r

‫ن ﺀاب آ ن‬٠‫ن‬٠' r ‫ذس‬

‫ا;ﻣﻠﺖ‬١ ‫ن > ن ك‬.١r ‫ﻷ ﻝ آن‬ «0 halde bu cismin başı, o hakikat başının, yânî; vech.‫ ؛‬hâkinin bir örtüsüdür, o veehe karşı bu ،‘ismin başı kâfirdir.» ، ١ J ) S ٥ f٠ t K a w * ‫ ؛‬M

zât- 1 âlî idi. Bu hezeyân. edenler do, ‫ ﺍ ﺍ‬1‫ﺍ‬٠ tf٠k، m câhil heriflerdi. Tabii in lebleri reddedildi. Sonra bunlar cmlr'ııl-miı'mlnîn olan Ilazret-، Aliye İÎI yân ederek ordudan ayrıldılar, ، ..lerlnden birini emîr'ül-mü'mlnln (!) diye başlarına geçirdiler. Kendileri .‫؛‬illi diişunmeyen miisliımanları <٠1 dürmeye başladılar ve (Hârici) nâmını aldılar. Hazret-i Ali bunlarla harbederek çoğunu kıhcdan geçirdi. Hâricller epeyce müddet hükümetleri uğraştırdılar. İşte bir mürşid-i kâmil ve mürşid-i mükemmilin kemâl-i İmânından haberdâr olmayan gafiller de Hazret-i Aliye tecdid-i îmân teklifinde ilil unan hâricller gibidir.

7262 ‫ و ن‬٠ ‫ ﺟﺰ درا ز‬٠‫ﺟﺎن ذا ﺋ ﺎ‬

‫ر ر ا اﻟﻨﻮق ﺧﺮﺟﺎش ﺧﺰون‬ .Ruh tecrübelerle sâbittir ki haberdâr olmaktan ibarettir. Her kimde haber ziyâde' ise onun r ٥ hu 0 kadar jdiksektir.»

7263 ‫ﺑﺜﺒﺮ‬٠‫ ﺟﺎن ﺣﻨﻮان‬.‫ا اذ‬٠‫ﺑ ﻦ‬ ‫اذ ﺑﻪ زان روك ﻧﺰون دارد ﺧﺮ‬ «Bizim yânî‫? ؛‬insanlann rûlıu, l١ayvânât rfihundan yüksektir. Nlçlıı Çünki fazla haberi ve ilmi vardır.»

7264 ،ilb. ö ‫►؛‬.-. ١j ١٠"3١d j j * ١٠٠١-‫؛‬ ilj*•i— ,

) ١ ٠٨٠... ٠

«Melek ruhu ise bizim canımızdan yüksektir. müşterekten münezzehtir..

Çünki melek. Iıl٠، vl

Hiss-i Müşterek’i Seyyid Şerif (Târifât) da şöyle anlatıyor : Cüz’iyyât-ı mahsûsa suretlerinin kendisinde teressüm ettiği bir kuv vettir. Havâss-ı hamse.i zâhlre onun câsuslan gibidir. O, bir kaynak gi bidir ki kendisinden bir nehir peydâ olmuştu)•, lşto bu hi*٠-l müşterek, meleklerde yoktur. m

^ : > U .L

٠٥^

= = ‫ ؛ ؛‬٠ A j ،'‫'؛‬

î ^

١ ‫؛‬p

١ j 1> & 5

@ ‫ ؛‬A٠ i٥ ٥ >١- ~ ^ v3f^,y r S ‫؛‬

î -، 1^.5^

Yânî : «Biz hakikaten Âdem oğullarını tekrim ettik, sâhib-i keramet kıldık ve onları karada ve denizde binilecek şeylere bindirdik ve onlara güzel şeylerden rızk verdik ve yine onları yarattıklarımızın pek çoğuna tafdil ettik7‫ ؟‬.» İşte bu Âyet-i Celile, insanların meleklerden üstün olduğuna delâlet eder.

7289

‫ا‬١‫ت‬٠‫ز‬١‫و اؤزون ﺷﺪ ﻛ ﻨ ﺜ ﺖ‬۴ ‫ ﻟ ﻴ ﺶ ﺟﺎ ﻥ ﺡ ( ﻣ ﺮ ﻫ ﺎ‬٠ ‫ﺩ ﺩ‬

«Rûlı yükselince meleklerin ve akliların müntehâsı olan mal، ilini ،‫ﺃﻝ‬ geçer ve iler şeyin cani ona muti olur.»

7270

‫اﻫﻤﺎ و ر ى و اد ى‬٠‫ر ع و‬ ‫زاﻧﻚ او ﺑ ﺸ ﺖ واﻳﺜﺎ ن درﻛﻰ‬ «Kuşlar, balıklar, cinler ve insanlar, o yüksek rûha İtâat ederler. Zlrâ o ziyâdelikte, obirlcri ise eksikliktedir.»

7271

‫واﻧﺶ ﺛ ﺮﻧﺪ‬

: ‫و‬٠ ‫ ا ن‬٠‫ ا‬٠

‫ا؛ع رﻧﺪ‬٠ ‫ا‬٠‫وز 'ارا رذﺗﻪ‬«Balıklar, onun iğnecisi olurlar. Nasıl ki iplikler, İğneye t٠١l٠l lıulıı. nurlar.»

<Î 3٠ s ٥,ni K ٠,،.. ‫ ؛‬70 ‫«اا‬7

7‫ﺫﺫ‬7‫ﺓ‬

‫ق‬-‫دو درﺟﺚ‬٠‫ت‬-‫ﺑ ﻰ ﺛﻤﻮ اى اد‬ ‫ﻓﻰ‬.‫د ﺑﺎ ي‬-‫در ز؛ع و د; ح‬ «Çimdi e y yiizii yıkanmamış lahâretsiz: JJC yapıyorsun? Kiminle l.asede ve miinâzeaya kaikışıy٣0 rsun?»

7277

‫ادم ﺷﺮى ; ا ذ ى م ﺑ ﻠ ﻰ‬ ‫ر ﻣﺎﺑﻨ ﺚ ر ك ﻣﺎزى م؛ﻛﻔﻰ‬ «Sen aslan kuyruğuyla oynuyor, meleklerle yari? etmek istiyorsun.«

7278

‫ﺀﺿﺮا‬٠

١‫ ; ان ﺣﻐﻀﺮ‬٠‫ث‬

‫ ﺀ ﻟ ﻰ‬٠ ‫ ﺟﻪ‬٠‫د‬٠

‫ ن ﻧ ﻠ ﻊ‬.‫ه‬

«Sen hâlis hayırdan İbâret olan şeyhe neden kötü söylüyorsun? Aklını başına al ve onu alçaltmayı kendin i ‫ ؛ ؟‬n yükseliş sayma.»

727٥ ‫ن‬1‫ ا ﺛ ﺪ ﻣﺲ ﻣﺤﻨﺎج ﻣﻪ‬. ٠‫د ج‬ ‫اى دﻛﺮان‬٠‫ل‬

‫ود‬٠‫;ﺧﻜﻊ‬٠ ‫ث‬

«Kötü nedir? Büyüklere muhtâc olan bakir demektir. Şeyh kinidir? Tesirine had ve pâyân olmayan kimyâdtr.»

7280 ٠‫ب‬٠‫ ل‬٠6 ‫ ا‬٠‫ ئ‬3‫ ا‬/ ‫ر ا ﻧﺜﺪ‬

‫ﻣ ﻢ‬

‫ﺻﺎ‬ ‫ز‬1

«Bakir, kimyâdat، feyz alarak altm olmazsa, kinıyâ,

bakırdan tisin

lıakır olmaz.. Yâni: ، en şeyhten istifâde ve istifâza edeceğin yerde onu zem ediyorsun. Sen ondan bir çey almıyorsan 0 , senin sözlerini, senin gibi olmaz. ‫؛‬W)

72 «.‫؛‬ ‫ ن ﺀ س ﺛ ﺪ‬١‫س‬٠ ‫ﻣﺄ از رد‬:‫ﺀ‬ ‫ﺑ ﺎ از ﺭ ﺫ ﻙ اﻳﺜﺎن ﰆ ﺛ ﺪ‬ «Ayıblar pirâııın reddcdmesiyle ayıb oldu. GaybJar da onların csrârı muhâfaza lıusûsundaki gay-rc، ler‫« ؛‬.y-!c kayboldu Meselâ Hazrei-i Peygamber Aleyhisselâm ve lîlbâr-ı ashâb-> birim şarâbın tahrlminden evvel onu İçmeyi nefislerine haram kılmışlardı, ،‫؛؛‬le şarabin eski şeriatlarda helâl oldugu halde şer'-i Muhammedide liaram -olmasının sebebi, Zât- 1 Akdes-i Risâlet ve bâzı aslıâbının onu ayıb gör .melerinden ileri gelmişti Gayba gelince ‫ ؛‬-، Cenâb-1 Hak (AHâmel.ğuyûb) olduğu İçin bâzı inal bûl kullarına (gayba İttilâ) kerâmetini vermiştir. Hattâ keşt-i kıılûtı ve .، keşf-i kubUr, yânî; bir insanin kalbindekini ililmek ve bir kabir sâhib nin nigmette mi, azabda mi olduğunu görmek kerâmât-1 velâyctin ، 11، -derecesidir denilmişdir. İşte o zevât.ı kii'âın böyle gaybı görmek ve ilil mek hassasına nâil oldukları halde esrâr- 1 İlâhîyi muhâfaza hususundaki -gayretlerinden halka haber vermezler. Gaybm gayb olması İşte lıu sebeb tendir. Eger haber vermiş olsalardı gayb kalmazdı,

7287

‫ا ش‬,‫اوى 'ز دور ى ر ﺣﺪﻣﺖ ار‬. ‫در 'د ا ن ﻣﺎ ق و رﻛﺎر اش‬ «Evliyâullah lıazarâtıııın bilfiil hizmetlerinden uzaksan biiri unlara uzaktan yâr vc mıılıib ol, Itzalt kalışından çarçabuk ııedâmet göster vo bunu İş edin.» Evliyâullahdan Abdullah Ensârî dervişlerine dermiş k i : *Her veli, nin bir sözünü ezberleyin, ona muvaffak olamazsanız isimlerini olsun ha. tırınızda bulundurunuz ki mânevi feyz bulaşınız.» Binâenaleyh ey mftteriz, sen de itiraz ettiğin şeyhim ve emsâlJ eh. lullah lıakkmda söylediğin sözlerden ııedâmet göster de onlar hakkında hüsn-i zan besle k l : 001

‫ﺛ ﱰ‬٠ ‫ﻫ ﺮ‬

‫ ﺁ‬- t ‫ﺭ ﺍ‬

‫ﻑ‬

١ ‫ ﺍ‬٠‫ﺟ ﺬ‬

‫ﺅ‬

Yân‫ ؛‬: «Ey ınü',Jî‫ ؛‬nlcr, nerede bulunursanız bulununuz unmaz 1،‫ ﺍ ﺍ‬:‫ﻝ;ﻻﻝ‬٠ ğınız vakit Mcscid-j Haram ،‫ﺃﻝ)ﺫ‬،‫' ﺍ‬:‫ ﺍ ﺍ‬.‫ ﺍ‬dbnün‫'؛‬،diye ferman buyuruldu..7 «.٢5 -Vâkıa bu âyet sûrî kıble hakkındadır. Enbiyâ ve evliyâ lıazarâtı 1 : 0 , mâ nevi teveccUhgâh ٠ 1‫ ﻻ ﺧ ﻼ ﻝ‬İ‫ ؟‬in Hazret-‫ ؛‬Rîev&nâ bu Âyet-i !‫ ؛‬-erimeyi ik tibâs eylemiştir,

72Ö0

‫ون ر ى د ر ﻛ ﻞ ﻓﺘﺪ از ﺑﺎم ﺑ ﺰ‬٣ ‫ را ى ز م ﺑ ﺰ‬٠‫ ﺣ ﺐ‬I ‫ﺩﻣﺒﺪﻡ‬ “Bir merkeb. JıızJi ve dikkatsiz adını atarak ‫ ؟‬amııra ،!‫ ؛‬-İşerse kalk mak ve kurtulmak İ‫ ؟‬İ11 kımıldanır durur.»

7291 ‫ ش‬t.‫ﻫﺮ‬٠

‫ﺑﺎىر؛ روار‬٠

‫ ﺀ ش‬٠ ‫ ى‬٠‫وﺀةي ' ﺑ ﺖ از ج‬١ ‫ﺓ‬..١‫ﺩﺍ'ﺀ‬ “O düştüğü yeri, orada kalmak İÇİ11 düzeltmeye kalkışmaz, oranın yaşanacak bir yer olmadığını bilir.»

.:linki

7292

‫ از ﺣ ﺲ ﺣ ﺮ ﻛ ﺰ ﺋ ﺪ ت‬y ‫ﺣ ﻰ‬

‫ ﺩﻝ ﻟﻮ ﺫ ﻥ ﺩ ﺣﺎﺑﺎ ﺭ ﺑ ﺖ‬، «Ey mUteriz! Senin hissin eşeğin ، !uygusundan dalla aşağı olmuş ،.‫ ؛‬٠ kalbin bu itiraz ve İnkâr çamurundan sıçrayıp kalkmıyor,.

7293

‫■ﰽ‬. ‫ ﺕ‬٠ ‫ﺕ‬-‫ﺀﻝ ﺭ‬٠‫ﺍﻭ‬- ‫ﺩﺭ ﻭ ﺣ ﻞ‬ ‫ ﻧ ﻰ ﺣﻮاش ﻛ ﺰا ن ﺩﻝ ر ﻛ ﻰ‬0 ‫ﺟﻮ‬ «Çamur İçinde iken te.vile rıılısat veriyorsun: nasıl oluyor ‫ ﺍ‬1:‫ ﺍ‬ora.laıı günlünü ‫ ؟‬ekip çıkarmak istemiyorsun?»

‫ >ةأا‬S û r ، 11‫ اذاا؛ااذ‬1، ‫ا‬, F : 63

‫!>؛‬٠:،

7‫ﺋﺬ‬:‫أاا‬ — ±‫ﺯﻧ ﺬﺍ ﻭ ا‬

، ١' ‫ﺏ‬

‫ رﺑ ﺖ‬١‫ادر غ‬ «Sırtlan atlamak istlyenler.

‫د ا ن‬/‫ ب‬،٠ ‫م‬

٠‫ ﺕ‬٠‫ ﺍ ﺯ ﺭ ﻭ ﻥ ﺟ ﻮ‬.

1‫ ﺍﺍﻝ‬mağarada sırtlan yoktur,

dışarıda

aramalıdır, derler.»

7297 ‫د‬٢ ‫ ا ﺿ ﺪو ذ ش ى‬، / ‫ا ن‬ ‫ ﻯ ﳇﻨ ﺪ‬.‫ﺭ ﺩ ﺫ ﺱ‬

‫ﺍﻭ ﺹ‬

«Bunu derler ve tuzak kurarlar. Sırtlan ise benden haberleri yoktur der.»

7298

‫ ن ﺀدو‬١‫ودى‬٠٠‫ ن آﻛ ﻼ‬٠;‫;ل‬ ‫ﻥ ﻛﺌﺄوﻛ ﻞ‬١‫ د ى ي‬/ ‫ك دا‬ «Yine sırtlan der k i: Bu düşman benim burada olduğumu bilseydi şu sırtlan nerede? diye ııasıl seslenirdi.»

«BtR ŞAHSİN ALLAH BENİ Gt'NAII SEBEBİYLE MUAHEZE ETMÎYOK DEMESİ VE ŞUAYB ALEYIIİSSEL^MIN ONA CEVAB VERMES، »

7299 ‫ﺀﺀد ﺛﻌﺒ ﺐ‬

‫ﺩﺭ‬

،> c

S 1• ‫ان‬

‫ ر ﻣ ﻦ ﺑ ﻰ دد ﺳ ﺖ ﺑ ﺐ‬٠ ‫ د ا‬٠‫ ﺀ‬٠‫"ة‬ «‫ ؟‬u’ııylı peygamber ,.amamda biri d‫ ؟‬nı‫؟؛‬، l k l: Allah benim l,‫ ؛‬r ‫ ؟‬1.1، ay lım ıı ve günahımı giird،،,» ‫!)؛‬٠!

7 :٤(٠.٣»

٠‫زﺋﻜﺖ و ررت اى دﺑﺖ ﺳﺎ‬ «Ey kara tencere; senin pastil ‫ ؟ ؛‬erillin ;‫ ؛‬mâsını harab ve simsiyah etmiştir.»

73ÜÖ ‫ ﺭ ﺅ ﳑﺎ ﺭ ﻫﺎ‬٠ ‫ ﺭ‬1‫ ﻙ‬j ‫ﺭ ﺩ ﻧ ﺖ‬

‫ارا ر ﻫﺎ‬

‫ﺛﺪ ز‬

‫ ﺛ ﺪ "ا ﻛﻮر‬,‫ﺣﻢﺀ‬

«Kalbinde pas pas üstüne ‫ﻝ‬-‫ﺧﺄ‬٤‫ ؛ ﺓﻟ ﻼ‬-İçin o kaJb, esrâr- 1 İlâhîyi gür inekten kar oltili.» 7307

‫ر ﻧ ﺪ ان د ﻧ ﺄ ر دﺑﺖ رى‬

‫آن ار ﻏﺎﻣﻤﺪ از ﺑﺎﺷﺪ ﺟﻮى‬ «O duman yeni hir tencereye vursa, arpa kadar bile olsa, eseri 0 tencerede görünür.»

730S ‫ ر ﺣ ﺰ ى ﺑﻌﻨﺪ ﺑﻴﺪا ﻧ ﻮ د‬٠‫ ﺛ ﺔ‬١:‫ا‬ ‫ﻳ ﻪ ر ﺻ ﻮاﺛﻮ د‬- ‫ود ى آن‬-‫ ر‬٠

«Çünki her şey Ziddiylc peyda olur. Beyaz bir satılı üstündü o kilralık rtisvâ ،dur.» .

7309 ‫"ى ﻧﺄﺑﺮ دود‬: ‫ﺑ ﺮ ب ذ د دﺑﺖ‬ ‫ ن روى& ﻳ ﺪ زود رود‬٠:‫; د أا‬ «Tencere kararınca

onun üstünde duıuaınıı

tesirini ‫ ؟‬arçahıık killi

«?görür Ey f‫؛‬âf، l: ‫ ﺍ ﺀ ﺍ ﺍ ﺍ‬، ‫ ﺃ‬،!،' killi ‫ ﺍ' ﺍ‬kararmış ‫ﺍﺍﺀ‬، 1‫ ﺍﺍ؛ﺀﺍﺍ‬İ‫ ؛ ؟‬-ıı una akseden nuıâbe ze.‫ ؛‬Ilfddyl ıırad.ı görmüyorsun. «OT

:،11 ‫ ﻧ ﺮ ن ﻧ ﻮ د‬.‫ ﺑ ﺜ ﺪ دم‬٠‫ ث‬٠ ‫و‬ ‫ن ﻧ ﻮد‬.‫د‬

‫ﺟﺮم ا ل‬٠‫آن‬

‫ردش‬.

«Tcvbe ve istiğfar etmesini düşünmez de, o günah, onun kalbine iyi görünür: netieede ise dinden, imândan olur.»

7315 j j ١‫؛‬ y

١i ،i ١c-* ■. -—

1^C jı

«Peşîmân olup nedamet hissediş vc içi yanarak yâ Rabbi deyiş ondan zail olur, gönül aynasına beş kat pas ve zulmet oturur.»

7310 ‫ ﺧﻮردن ا ﻧ ﺖ‬l‫اً ﻫ ﺸ ﺮا زﻛﺐ‬

‫ ر د ن ر ﻓ ﺖ‬% ‫ ﺷ ﺮا ز ف‬٠‫ر ﻫ ﻢ‬ «Onun demir kalbini, kaskatı olan ka' :‫؛‬.İİ paslar yemeğe vc cevher.، îmânını zulmetler eksiltmeye başlar.» Bir Hadis-i Şerifte : «Demir paslandığı gibi kalbler de paslanır» ‫ﺃﺍ >ﺍ‬ yurulmuş: Yâ Resûlallab onun cilâsı nedi-'? siiâline de : «Zikrullaldır» cevâbı verilmiştir. Demek ki kalbin pasını silip temizleyecek olan Allabm zikri, tevbe ve İstiğfâr ile 0 'nun hatırlanması ve lutuf vc keremine İlticâ olunmtnu İmiş. Buna dâir Hazret.i klevlânâ bir misâl îrâd ediyor:

7317 ‫ﻭ ﺩﺑ ﺪ ﺭ‬ ‫درﻧﻔﺬر‬

‫ﻭﰉ ﰷ ﻏ ﻦ‬

‫ﺟﻮن‬

‫ آ د‬.‫ ﺣ ﻮاد‬٠‫ن ﺛﻤﻮﺛﺬ‬٦

«Beyaz ، lir kâğıd üzerine yazarsan o yjızı bakınca okunur.»

‫وا‬

Yânı : «Kıyânıct gününü tehzili ١.٠İnkâr eden müşrikler - ili o güllü ancak zâlim ve günahkâr olaııl.ır ıııkılr ellerler—. Bizim Âyetlerimiz, yâ٥î K ur’ân.ı Kerim ona okunduğu vaki( ،‘Si'،l‫؛‬r-i evvelin, yâııî: eski nnısallar de‫؛‬.. Ilayır, hayır öyle değil, belki bö.vlc İıezeyân ettiren sâ‫!؛‬i ‫؛‬irk ve günalı dolayjsiyle, kalblcrini kaplayan zulmet perdesidir ki hakikati görmelerine mânî olur” .» Eu hezeyâm etmiş olan Mekke müşriklerinden Nadir bin Haris idi. ‫ ا’ ة‬herif Irana bir sefer yapmış, orada Rustem ve IsfendiySr hikâyelerini öğrenmişti. Alcyhissalât Efendimiz Kur'ândaki kıssalardan Kurcyşlilcre bahsettikçe : «Muhammed, size eski masallardan söj'lüyor. Gelin ben size daha güzellerini anlatayım* diyerek müşrikleri başına toplar ve Riistem, isfendiyâr masallarım söylerdi. Bedr muharebesinde yakalandı ve eezâsim buldu. Hazret-i â'levlânâ gimdi bu hâlin çâresini haber veriyor : 7321

:‫و أ ﻹ ذ ئ‬

‫ ﻧﻰ‬: ‫؛ ا م‬

-* Allah.» dergâhına sığınmaktan başka ne çâre vardır? ümidsizlik, yâııî: ye’se düşmek bakirdir, onun ik. siri ise Allah’ın ııazar-ı rahmetidir.» 7322 ‫ﻳﺪ‬٣ '٠ ‫سا‬ ‫إ‬, ‫ اﻣﺮد ﻣﺎﻳﻪ‬t. ‫وا درون ﺣﻪ;س‬-‫ىا‬. ‫ > درد‬٠ «ümidsizlikieri Hakka a re d in ve o'ndan rahmet ve hidâyet ümidinde bulunun ki, devâsız derdden. yânî: böyle kalbinizin kararmasından ve paslanmasından kurtulasınız.» Nitekim Kur'ân'da : ‫ ﺧ ﻖ' ذو‬٠ ‫ ﻣﺌ ﻊ‬1‫ﻻ ﻣ ﺸ ﻨ ﻮ‬ Yânî : "Allahın rahmetinden üıııid kesmeyiniz’»» buyurulmuştur. ‫ا‬77> ‫اادع‬-‫ ا‬M١ ،, İ (-ııf،if،n - 1١ . ( 7‫ >اا‬Suret Zilliler ‫!'ذ‬.

‫ ا‬٠١‫ا‬١‫ا‬

‫از ﻗﺎذ و از ز ﰷﺕ و ﺀر ان‬

‫ دا ر د دوﻧﻰ ﺟﺎن‬٠‫ﺑ ﻚ ف ذر‬ «Namazdan, zekattan ve başka ibadetlerin hi ‫ ؟‬birinde,‫ ا‬zerre kadar zevk almıyor.»

732. ‫س‬

‫ د ﻃﺎﻋﺎت و اﻓﻌﺎل‬: Ç

‫ رد ﺟﺎ ﺛ ﻰ‬١‫ د‬٠ ٠‫ذر‬

‫ﺑ ﺚ ﻳﻚ‬

«Yüksek tâatlarda vc amellerde bulunuyor, ilkin zerre ınikılırı ‫ ؟‬٠٠,. nî duymuyor.»

7330

l a،l ıjjj ١ ^٣»،*‫؛‬. v

Jut j ٠ı

« T â a tla r ın m a h s û l v e r m e s i iç in k a lb d c m â n e v i b ir z e v k lâ z ım d ır . N i t e k im a ğ a c ın y e t iş m e s i iç in iç li to h u m g e r e k tir .»

7331 ‫ان‬٠‫م‬

‫ردد‬

‫دم ﺀ ز ى‬

‫اذذ‬.‫د‬

‫ ﺛ ﻪ ﺟﺰ ﺑ ﺎ ل‬١‫ﻣﺮر ت دﺟﺎن دم‬ « ،‫ ؛ ؟‬o lm a y a n to h u m

n a sıl lid a n o lu r ? C a n sız s û r e t h a y a ld e n

lııı ١ka

«.bir şey değildir -İşte edilen tâat ve ibâdetlerden zevk almak lâzımdır. Eğer o alırı mıyor ise Allahın muâhezesine uğranıldığı anlaşılmak ve hCmcn tevbe ve İstiğfâr edilmelidir.

‫ ا ا ا‬0 :‫ا‬

7.137 ٢t' ٠ıi.j

..U■ ،1—

l j j ١ ٠tl١-٧ ‫•؛‬

\jj

٠j١ ٠AJ١. i .)•‫—• ؛‬t.

■Gündüz onun adı Abdullah olmuştur. Geceleyin ncuzü billâh elinde kadeh vardır.»

7338 ‫ د ر ﻛ ﻒ ان ا ر ر‬٠‫د د ﺛﺒﺶ‬ ‫ﻣ ﺖض‬

‫م ذت ﺛ ﻴ ﺨﺎ ص ر ا ر‬

*Âlürid, pirin elinde dolu bir şişe giirdik içeriye girip (şeyhim gizlin dedi.»

a ç ığ a ç ık t ı)

7339 ‫ درﺟﺎم ﺷﺮاب‬،s ‫ر ص ﻛﻔﺘ ﻰ‬ ‫ى ﺗ ﺮ د د ر دروى ا ﺛ ﺘﺎ ب‬ «Sen, şarab kadehine şeytan hemencecik ‫؟؛‬eyiverir demez mi idin '..„

7340 ‫ ا د‬٠‫'ﻣﺮا ﺟﺎن ر ر د‬٠‫ﻛ ﻔ ﺖ ل‬

‫وﻧﺪ‬- ‫ >ل ذك‬٠jT; ‫ﻛﺎدوو ادر‬ «Şeyh cevab v e rd i: Kadeliimi Oyle doldurdular ki oraya çcy'tanın sidiği degil, bir iizcrlik tolıumu bile sığmaz.»

7341

‫ﻛﻨ ﺠ ﺪ ذو؛‬

‫ ﻛ ﻢ ا ﻧﺠﺎ‬٠

‫ ض؛‬.‫ ﻃﻨ ﺮا ﻛ ﺰ ﺛﻨﻮد‬٠ ‫ا ن‬ ‫اأأ‬ 111،‫ ؛‬ve ‫؛‬ıhlanmışsın.» «B u r a y a b a k ,

k a d e h e b i r z e r r e b i l e s i g a r , 111? i l i l *‫?؛؛‬،، y a n l ı ş İ ş ‫ ؛‬، .

‫ ا‬1‫اا‬,.‫آ‬

7340

‫ﺳﺖ و ﺳﻬﻤﻰ‬

«Şeyh dedi k i : Bu. hakikaten ne kadehtir, ne şarabdır. Ey münkir aşağıya gel de bak.» /

7347

‫ﺧﺎس‬

‫آﻣﺪ و د د ا‬

‫ﻛﻮر ﻧ ﺪ ان د ﻟ ﻦ ﻛﻮر و ؟ﺑﻮد‬ « m û te r iz g e ld i v e ş e y h in e lin d e k i k a d cIlin 0

‫ ة‬1‫ة‬

h a l o ld u ğ u n u K‫؛‬،-

r iiu c e 0 h a k ir d ü ş m a n m a h c fib o ld u .»

7348

‫ ﺷ ﺮا‬٠‫ﺑﺪ ت ﻧ ﺮ آف دم ا _ د ﺧﻮ‬ ‫ ا‬f ‫راى ض ﻣﺤﻮى اى‬٠‫رو‬ « 0 v a k it ş e y h , m ü r id in e d e d i k i : « i t b e n im İçin n e b iz (h u r m a şa r n . b j) iste .»

7349

r ١c ‫؛‬f 1 ‫ﺧﻄﺮ‬٠ ‫ رﻧ ﺤﺒ ﺖ‬/

‫ م‬١٠‫ ﻛ ﺬ ﺛ ﺖ‬٠‫ ز دل م‬١‫ ن ز ر غ‬٠ « K i b e n h a s t a y ım v e tn u zd a r o lm u ş u m . H a sta lık ta n m a b m a sa ( a ç lık ) h i l i n i d e g e ç m iş im .»

Ehlullahtn ‫؛‬eriatçe menedilmiş olan şeyleri irtikâb ediyormuş gibi görünmeleri, ya tebdil tarikiyle, yihud mecbı'ıriyyet şevkiyle olur. ٦'|‘،,٠ İ1İ tariki, bir şeyin ayniyetini değiştirmek, meselâ şarabı su, vâhud 1,1 ،111. line getirmektir. Mecbûriyyet sevki ise aç kalmak ve başku Inr şey 1.11lamamak misilli ızdırâr lıâüne düşmektir. «Zarûretler, fevkalâde ihtiyarlar, memnU olan şeyle'-، mubah kılar, lar.» denilmiştir. Meselâ; bir kimsenin yemek yerken lokma boğazına dursa, sofrada su bulunmasa ve miıskİrât mevrud olsa, lokmayı indirlj, boğulmaktan kurtulmak ıçln 0 musklıâtı İçmek mubahtır. 1(1.17

‫ﻛﺎر‬٩‫ت و ب‬٠‫ﻧﺎﺀت اى ردان ﺑﻪ ﺣﺎا‬ ‫ ﺑ ﻢ ﻋﻔﺎر‬. ‫ج ض ددﺀى‬٢ ‫ﺀ‬ «Murid, meyhaııcdckilcrc: c:,' rindlcr: ne haldir ١ -‫ ي‬no ،٠ .;،‫؛؛‬. !،‫|| ؛‬، ١ bir kiipde çarab bulamıyorum, dedi.» 7351

‫ ردان رﻧﺪ آ ن ﺛﻴ ﺢ آﻣﺪ"د‬٩‫ﻣﺎ‬ ‫ت ر ر ى زدد‬-‫ ا ن د‬/ ‫ﺑ ﻨ ﻢ‬ «Meyhanedeki sarhoşlar; ağlaya ağlaya vo ellerini balarııın ١‫ااا‬.‫ا‬ vura şeyhin yanma geldiler.» 7353

‫ط‬ ‫ﺟﺎ‬ ‫ﺢا‬ ‫ىﺋﺒ‬ ‫د‬ ‫تاا‬ ‫رز ا‬ ‫د‬

‫ل‬-‫ذاا از ﻧﺪوﻣﺖ ﺛ ﺪ ﺀ‬٠ ‫ه‬٠،‫ﺀا‬ «Jtiy çeyh.i muazzam; sen meyhaneye gelince son‫؛‬،، ‘ ٥ldı،.n tiyle bütün şarablar bal

.İIOİCİ.O

7353

‫ ىرا از ﺣﺪث‬y ‫ د ل‬٠ ‫ردن‬ ‫ د د ﻛ ﻦ از ﺟ ﺚ‬٠‫ار'ر‬٠ ‫ﺑﺎ ﻥ‬ "S e n şa r a b ı m u r d a r lık ta n te b d il e y le d in , te in iz Ijal h a lin e i l i k l i n

Bizim ruhumuzu habâsetten, pislikten tebdil ve tathir eyle dediler . . 7357

‫ال‬٠‫ال‬٠ ‫ز ﺣﻮن‬١ ‫ر‬٠‫ﻧ ﻮد ﻋﺎﻟﻢ‬

‫ ﺀو ود ﺋﺪذ ﺣﺪا اﻻ ﺣﺎﻵل‬٠‫ك‬ «E ğ e r A le m , k im in v e m u h a r r c m lt ile dulsn, A lla h ın «.h e ia id a n b a şk a İılr ş e y y e m e z le r

1‫ا!ا‬١ l.u lla r ، .١‫؛‬,،.

Inı:٠e٠ f١ -٩.٠m.، ‫ا‬١ 0‫ أاﺀا‬tebdil d » r, hlkf.

olduku :٠ ‫ا‬

Cenâb-، Hal. ‫ا‬1

7 ‫؛‬1(‫ذذ؛‬ ‫ ا د ف ﺣ ﻖ‬٠٠; ‫ا اﻧﺎ ن‬.'‫ ىرا‬٠-!٠٠٠‫ ﻟﺑ ق‬٠ <.٤‫د الء‬-- ‫ءا‬١ 5 ‫وﻟث‬

. Ondan dolayı, AJJaJnn lutfu hellim ‫؛‬،e d e ct (‫؛؛‬j ١n ı ٠ ١eıı, ،.'I ١٠‘< Iin٠i «.kat göğe varıncaya kadar temiz kılmıştır Nitekim bir Hadis-i Şerifte : «Arzın toprağı bellini İÇİ11 secdegnk ١٠ııa I I . I:teycmmiim vâsıtası kılınmıştır.» buyurulmuştur. Bundan s٧ kîevlânâ nasihate ‫ ؛‬urû ile diyor k i :

7363

‫ ﺳ ﻦ‬٠ ‫ د ش‬- ‫أ ت; ع ﺀ‬٠ ‫ىذد‬ ‫ ﺑﻠﺒﺲ ﻧ ﺮ ى 'ﻧ ﺮ ﺟﻬﺎن‬١‫وذﻣﻪ‬ «Sakin, salıın mülûk-i mânevlyyc olan elılıılkılıa kaseti elini... ١'٠ ,‫ اا‬..‫ا‬ Dünyâda bir şeytan olursun. Çünki iblis tlc Adem Alcyliissek'ıtna bitcd etnıiş ve ondan dolayı îiel'üni ebedi olmııştur.»

7364 ‫إوزد ^ د ى ﻧ ﻮ د‬. ‫; زرى‬

١‫ا‬

‫; اﻛﻞ ذاد ى ﺣﻮرى زر ى ﺑﻮد‬ «Bir veli zellir yiyecek olursa 0 zellir Iıal olur. Sen bal yersen baran 0 Iıal zellir yerine geçer.»

7365 ‫ ل ^ د ت و د و ﻧ ﺪ ﻛﺎ را و‬١ ‫ﺍ‬ ‫ ﻣﻠ ﺮا‬٠١‫ور ذ و ر‬٠‫ﻟ ﻄ ﺐ ﻛ ﻨ ﺖ و‬ «Ç ü n k i 0 v e l i n i n

lıe ın

Itentli,

bem

d e İ١İ d e ğ i ş m i ş , o n u n

İ،، 0 ‫ ؟‬İ n f ırıı

takavvül eylemiştir .» Bir m isâl: «IIII

miiş gibi bilmiyor musun?) demektir. Çünki Aleyhissalât Efendimiz fil -vak’asından biraz sonra Dünyaya gelmişti Ashâb-ı f i l : Yemen valili Eb rehe.nin ordusu idi, yanlarmda filler bulunduğu için haklarında (asiıûb-ı fil) tâbir buyurulmuştur .

‫؛؟؛‬s

I* J

،‫؛‬

«Allah onların mekr vc hiylcsıni boşa çıkarmadı mı? O ordu, Kûbcyi yıkmak için gelmişti. Takat muvaffak otamadan helak oldu. Onların ،‫؛‬٠ .tüne büyük büyük kuşlar gönderdi ki onlara taş kesilmiş çamıır parça ları alıyorlardı. Cılkın yenilmiş saman kırıntıları hâline getirdi ‫؛؛‬.» ;Yâni o koca orduyu helak etti ,

«BİR FÂRENİN, BİR DEVENİN YULARINDAN TUTUP ÇEKMESİ VE BUNDAN DOLAYI KENDİ KENDİNE GURURLANMASI» 7370

S~~y

،£،/'٠« j ١ Ufak bir fare, başladı.»

i i ... •‫؛‬y y

bir devenin yularını yakaladı ve inadına çekmeye»

7371

«Deve. ııvsal tabiatı yüzünden onun çekmesine tâbi oldu. Fare ı١e ben pehlivanmışım di>،. kibirlendi.٠ 'M. S u n MI

7 •

1013

Î77..7 ٠J ٠«y٠۶ Ş ٠_٠—٠ r ^ —٠ ٠J ١ .٠/ ١w ٥٠5**

.٠v»j ،5. .J ‫؛‬،/'‫ ’؛‬j f.-.y ٧ ^ ٠>. «Fârc dedi k î : Arkadaş, bu su büyüktür ve derindir. Bert boğulmak tan korkuyorum .» 7378 .٠j I -،>٠

٠. V .٠١٠--. ١

،.»iz-‫؛‬. jLil ،jl .‫ (؛‬1٠ j Deve: dur bakayım, suyun derinliği ne kadar? diyerek nehrin içine■ ayak attı .» 737٥ ‫ى ﻛﻮر و ش‬١‫ ب‬٦ ‫ا زاﻣﻮت‬٠ ‫ﻛ ﻔ ﺖ‬ ‫ و ش‬٠ ‫ ﺣ ﺮا ن ﻛ ﺚ ق د وﻓﻲ ذ‬٠‫اذ ج‬

«Ey kör sıçaıı, su ancak dize kadar , ‫؛‬. edeli şaşırıp !،aidin ve ııiçin I‘k١ lın başından gitti ?» 7380 ‫تﺀت ورﻧ ﺖ و ﻣﺎرا اؤدﻫﺎ ت‬ ‫ف ززار'ارار وأﺑﺎ ت‬ «Fdre dedi lii: Nehir sana göre karınca, bize göre de ejderha «‫؛‬ilidir. Çünki dizden dize fark vardır.» 738Ï ; > ; ‫زا ﻧ ﻤ ﻮا ت ا ى‬

‫ ا‬١‫ر‬٠ . ‫م‬

r ‫ف‬٠ .‫ ا ﺳ ﺪ ا ﻛ ﺬ ذ ت از ا‬/ ‫ر‬ «Ey hüıu.r .،tliihl; su. senin dizine katlar ise In.niııı hakikaten lıasiıııı y iiz ،, ‫ آ‬١ ‫ ا ا ا‬f٠i٠٠; r٠٠r١ f î ٠ .

lOir.

kıssadaki fare ،1،١‫ ا‬l.Jî.ıııd ،n ‫ا‬.‫ ا‬:.!٠:٠ ‫ا‬, . ٠‫ أ‬، ‫ا‬ , .. , ınn.l h kimse, dev،, ile de 1 ‫ﺀ‬،'‫ا'ل‬-،‫اا؛ا‬،‫ اا‬salulıiytl ١،٠ ‫'ا‬.!.،..‫'؛‬٠.‫؛‬ r‫؛‬-،،ur٠ n edilmiş, kıssanın naklinde،، ‫ة‬،‫ آ؛آاا‬M I yolda kı.ssu La . 01‫ ؛‬k‫ ؛؛‬ı.-،a.::.-tıı' : ‫ﻻو‬

‫ذت؟‬٧7 .‫ ى ذس رورا‬٠‫ ﻳﺎدر و‬٠ ‫؟ون‬ ٠‫ر ى ب‬- ‫ رواذى‬٠r ‫ر‬١‫"ارى‬ «Ey ‫ ا؛ﺀةح‬insan! Mâdcnı iti peygamber delilsin , ‫ال‬١ ‫آإاأ‬٠‫أﺀ‬1‫ ة‬.olamamış sin. Yolda geri kal vc bir ü s ta d ı arkasından yürü ki bir giin kuyudan çıkıp Yûsüf Alcyhissclâm gibi maıısıb saîlibi olasın.»

‫ ؟‬38S ٩٠ ‫ إ ﻧ ﺎ ن‬٠٠ : ١‫ رﻋﺬث اش >و‬y

Madem ki padişail değilsin, tı^j^d^n ol! Madem ki geıııiei deâ »‫؛‬ls‫؛‬.n gemi kullanmaya kalkışına .»

7383 ; ٠٠‫ا‬١‫ﺟﻮن >* ﻛﺎش دﻛﺎن د‬ ٠‫ا ﻛﺮد ى ﺣﻤﺐ‬: ‫ى؛؛اش‬٠ ‫د ت ووش‬ «Kâmil olmayınca yalnız başına dükkân açnıa. Evvela elini yıl،a, sonra lıamur açmaya başla.»

7 3 .0 ‫اﻣﻮش ا ش‬٠‫وش خ‬١ ‫اﻧﻤﺘﻮا را ر ش‬ ‫ﺟﻮ'ى ر؛ن ﺣﻖ ﻧ ﻜ ﺜ ﺊ ﻣﻮش اﻧ ﻰ‬ «Ensıtû emrini dinleyip sus. Ilak lisânı o lm a y ın kukd، kesil.» 1«17

Ş ehvet: Nefsin arzularıdır ،•■ı dilimizde ona can istemek tabir olunur. Şehvet, (celiyye) ve (lıafiyye) diye ikiye ayrılır. Şehvet.‫ ؛‬celiyye: Zenginlik, iyi yaşamak, hevâ ve heves peşinde koşmak gibi şeylerin iste ğidir. Şehvet.‫ ؛‬hafiyyc is e : herkesin medhıni ve tazimini arzu etmek, riyaset mevkilerine göz dikmek gibi şeylerdir. Hadis-i Ş erifte: «Sizin için korktuğum şeylerin cn korkuncu riya ile şehvet-‫ ؛‬hafiyyedir.» buyurulmuştur. Şehvetin celisi de, hafisi de elde edilince sahibine kibir verir. Biri çıkıp da nasihat edecek olursa ona adetâ kin bağlar. Demek ki kibir de kin de şehvetle başlıyormuş. Bazıları o medâr-ı istikbârı olan şeylerin zevaliyle yola gelirse de bazılarında âdet ve meleke hâlini alır.

7393 ‫أ ﺣﻮى د‬٠ ‫ ى ﻣﺤﻚ‬٠‫ت‬.‫ﺑﻮن ز ﺀاد‬

‫ﺣﻨ ﺖ “_ﻟﺪ ; ذ ى ﻛﺖ دا‬ «insanda kotii huy âdet hâlini alırsa, liiri seni o ltaldcn ‫؟‬ekmek iste, yince ona hiddetlenir ve kin bağlarsın.»

7394 ‫ او‬، ‫ وﻛﻞ ﺣﻮار ﻛﺌ ﻨ ﻰ ر‬٢ ‫ ئ‬٠‫ج‬ ‫ﻧ ﻞ 'را ا ﺛ ﺪ ﻋﺪو‬

‫ز‬-‫و ا ﻛ ﺪ د ا‬

«Sen çamur yemeye alışınca, seni ondan menetmek isteyen senin na. zarında düşman kesilir.» Bir nevi yağlı çamur varmış ١ ٠ ‫ ؛‬bszi ‫ﻵ‬.‫؛‬٩‫ةا'ﺀةا‬-. onu yerler ve tiryâkisi olurlarmış, Acemcede bunlara igilhâr). yâni: çamur yiyen deniliı..

7395

. . . . . ‫ ﺩ‬٠‫ﻥ‬٠.‫ ﺫ‬.١ ٠ ‫ا‬.‫؛ذ‬

‫ق ;؛؛‬

«Putperestler, jıutıııı etrı'ıfıııdii toplam la, puth&ne şoluna milli، ol. m.ık ،,teyellere düşman olular.« ‫ل‬0 ‫ا؛ ا‬

«Sc،j‫؛‬،١tabiatın İliJâfıııa biri bir şey söylerse, una karşı sende i r ‫'؟‬,!، kin peyda ulur .» 74C2

‫ د‬٠‫ر»إة‬ ‫ﺷﺪ‬ «O kimse ben ‫؛‬ ‫؛‬stiyor dersin .»

‫<ل‬

‫ ى‬٠‫•' از خ‬/

‫إع‬1٠‫ د و‬/ ‫را ﻏ ﺎ‬.‫ر‬ ayırmak ve belli ‫؟‬.'.kird ve bibi 1. ‫ا‬1،‫اااا‬1‫ا‬

7403 ٠‫ ﻳ ﻜﻢ ﺳﺪ‬٠ ‫ود اب'ذد ﺧﻮى ﺑﺪ‬-. . ‫ ف ا ﻧ ﻨ ﺎ د‬١‫ﻧﻰ آروﻧﺪ از ﺣﺎد‬ *Kötü taJliat sajaınlaşınayıııca muhalefet i ‫؛‬te ‫؛؛‬.'.edesi

‫أ‬.'،‫؛‬١‫اا‬

»..''ı.ııriî.i

.A teşsede: ?.Ieebsilcrin ibâdethânesidir ki, İçinde r.'oş y akala ' it şe taparlar. Hazret-I d e v in il iki kişi arasında !:‫! ؛‬i ‫؛‬uhâ !٠ : V.ı, I :‫ااا;؛ر‬1‫اا‬ itibariyle ^teş^edeye benzetiyor ve cııvn parlamasına insandaki ،.٠ "'، ' ... b iatin m uhkem leşm esini sebeb rîöstei'iv.r ,

7401 ‫ا ز ا ف اوﻣﺪا راﻧ ﻰ ﻟ ﺪ‬. ‫ ل ؤد‬٠ ٠‫ﺷﺪا‬٠ ‫د'ع دل او ﺧﻮ‬ «Riyâsct sevdasında oiaıı killise. ı‫؛‬.،ık‫'؛‬ılifi bü.vi'ıee!. bir zil، ulursa ٠ ٠ !,،٠ «.karşı adâvet izhbrıııa cesârct edemez O muh&Jife ınüdûrâda bulunur, onu tasdik eder I'‫؛‬bi Röriıniır. Ounfi da sebeb, o ıııubiilıf ve ‫ ا‬١‫اا‬١"‫'ا‬١1‫ ﺀ‬7‫؛‬itın kalbinde yer bulmak VI' teve ، ‫ااااا‬,itil kazanmak emelidir, 1121

٠ l٠ ٠ rl٠ ٠ ı،lı çalıştıkları cevhere iksir ،‫ ؛‬ı.ıyâ ٠ ) iksirden iA.ıe ucuyla al.nıp bakır bir levhaya sürülürse ،.İtin oluı tmı‫؟‬. Burada bakırdan maksad : Klıl.ı •‫؛‬،ıhıl،, iksirden murat! da mürşidin nazarıdır .

7.110 ‫ن‬٠ ‫ ﺑﺪ‬f : ‫ﻛﻎ ت دﺑﺪار اﺀل دل‬ ‫ذ ﺣﻬﺎن‬١‫ رون و ﺷﻰ ﺟﻬﺎد‬£ JT Sevgili killidir? iyi bil ki e h li dil ve chlullahdır ki, gece ile gündüz» birbirinden nasıl ‫» ؟‬.ekinir ve ayrılırsa, bunlar da Dünyâdan öyle çekinirler Binâenaleyh ‫؛‬ 7411 ١‫ﻧﺪة اذﻟﻬﺮ‬. f

‫ب ﻛﻢ‬

‫ا ﻛﻦ د ذدى ش'را‬٠ ‫أ ك‬٠‫أ‬-٠ «Allahın has kullarım ayıblama, pâdişâhı hırsızlıkla itilam etille.« Hikâyedeki şeyhi sarhoşlukla itham etmek isteyen mUteriz ve c n i sâline hltabdii ki, ehlullaha sü-i zan etmek, bir pâdişâhı hırsızlıklı itti ham etme!‫ ؛‬gibidir. Onun İçin, c• ،ribi kütü zanlarda bulunm adan s.٠ k،n, deniliyor ve ayni bahse dâir başka bir ilikâye naklediliyor :

«OEMİDE HIRSIZLIKLA İTTİHÂZI e d il e n DER١'،Ş،N KERAMETLERİ” 7-112

‫ذﺗﻰ‬5 ‫ود ﺑﺮوض درون‬. ‫ذ ) > ل اد ى ﺑﻨﻖ‬١‫ا ﺧ ﻪ‬ «Bir gemide ،lir dervi‫ ؟‬vardı ki ıııerdlik ve insanlıktan liir ‫ اااةا'ل‬.yap ".nııştı Yani: ytıkıı ve eşyası yoktu ٠1٠ ‫ة‬:‫ا‬

7.1‫ ا‬s ‫ د دن ﺑﺮوض ازا ن‬٠‫درد ا‬, ‫?) ن‬ ‫ و د ر ز ﻣﺎ ن‬- ‫ر د د ر‬

‫ ررون‬٠

«Dervişin kalbi kırılınca, 0 a.îtla vo denizin her taraîındaıı,»

‫ ؟‬419 ‫دذ؛ ى زرف‬

‫اش از‬٠‫ د ﺀراران‬٠

‫در دﻫﺎن ر ض دوى ﺷ ﺮ ف‬ «Yüz binJcrcc halik başın, çıkardı ki, iler birinin «‫ة‬2‫ا(ااا‬3 ‫ اﺀ’ﻟﺔح‬kıj'" 1110، .‫ ؛‬bir inci vardı.» 7420

‫ﺗﻰ‬٠‫ك‬٠‫ر ض دو ى دراج ﻣﺎ‬ ‫ دا رد ﻧ ﺮ ق‬٠ ‫ﻛ ﺰ آ ﻟ ﻬ ﺖ ا_ن‬ «incilerin her Jjiri, bir memleketin liaracı değerinde idi ki, Allah taraftndan gOnderiiiy.r*! ve ortak mail değildi.»

7421 \

I- - -

‫در ﺑ ﺪ‬

‫رﻫﻮارا‬ «Balıkların ağzından aldığı bir kaç inciyi gemiye attı ve sıçrayıp !tavada iskemleye oturur gibi oturdu.»

7422 ‫دو ش ا إ ع ﺟﻮ'ن ﺋ ﺐ ن ر ش »وا ش‬

‫اﺑ ﺶ‬٩ ‫ د ﺟ ﻮ ﻛ ﺬ ﻧ ﻰا ش‬١ ‫اورا ن‬ «Pâdişâhların taht tize.‫؟‬itile murabba oturdukları gibi, ٠ «ili lı.ıvnda oturmuştu, geııti önünde bulunuyordu.« F: 65

‫ذﻳ ﺬااا‬

7428 ‫اان‬٠‫ ذﺑﻢ ذ‬٠‫ ﻳﻞ زت‬٠ ‫ﺣﺎش ﻻ‬ ‫ى ﺋﺒﻮدم رﻓﻘﺮا ن د ﻛ ﺎ ف‬ «Ilâşâ ve kel.âJ Fakir ‫ ؛‬itham etmekten değil, belki mânevi sultan olanlara tâîim ettigim İ‫ ؟‬.in verdiler ki, fakirler hakkında sû-i zan besle nedim ،.» 7429 ‫اً ن ﻓﺬران ﻟﻌﺒﻒ ﺣﻮش ﺧﻰ‬ ‫ﻛ ﺰ ل ﺗ ﻌ ﻴ ﺪ ا ن ا ﻣ ﺪ ﻋﺺ‬ «latif ve nefesi hoş fakirler ki (Abese) Sûresi onlara tûzim i 0 ‫ ؛ ؟‬n nâzil olmu§tı،r." ® ‫ ' ﻻرى‬٠، ‫|اﻻﺟﺼﺬي‬

‫ﺀﻳﻢ‬

Y ân î: «Resûlullah âmâ geldi diye yüzünü buruşturdu ve ‫ ؟‬..!"evirdi .âyetlerine İçârettir -،Hazret-i Peygamberin müezzinlerinden Abdullah bin ümm-l Mel .tüm (Radiyallâhu anh) her vakit nezd-i peygamberiye gelir." «Yâ Resûlal ,lah! Allalnn sana tâlim ettiklerinden bana da öğret.» derdi Bir gün Kureyşin eşrâfından bir ka ‫ ؟‬-kişi huzûr-1 Nebevide bulunu .yordu. Hazret-i Peygamber de belki imana gelirler diye Umidlenlyordu İşte o sırada Abdullah bin ümm-i MektUm yine geldi. Âmâ olduğu l ‫ ؟‬ln Risâletpenâhın yanında kimler bulunduğunu bilemiyordu. Bundan dolayı her vakitki ricâsını tekrarladı. Fakat Resûl-İ Ekrem başını öte taraf ،، ‫ ؟‬evirdi. Bunun üzerine 0 Âyetler nâzil oldu, öndan sonra Zât-1 Akdi""‫؛‬-، Nebevi ne vakit üm m .i MektUmu görse: «Ey kendisi ‫ ؟؛‬in Rabbimin | ‫ااااأا‬ buyururdu itab ettiği büyük zât, ’, 7430 ‫ ﺀاﻣ ﺖ ﺑ ﺖ‬٠ j

‫ ت‬٠‫ﺀق ا;ت ب‬٠/

‫آن ﺑ ﺪ ى‬

،‫ﻧﻚ‬

' ‫ل ل‬٠

«Fakat bahsedilen fakirlik dünyaya sarılmalı ‫ ؟؛‬.،،،، in değildir: belki zarında Haktan başka bir ‫ ؟‬ey olmayan kimse i ‫ ؛؟‬t،dlr...

.SÛI'.I

831

٨1,٠’‫ ا‬٠‫ل‬ 1.27

7434 ‫ﺑﻨﺪ روﻧﺪ آن زﻣﺎن‬, . ‫ﺳﺠﺰ‬ ‫ود ان‬٠‫ﺑﻌﺪ اﻧﺎن ا د راﻟﻰ‬ *Bir softâî mUcizeyi görür, o esnada hak olduğunu kaljul ederj sonra, da gördüğüm bir hayâl idi der.»

7435

‫ب‬٠‫ود ان د د ﻣﺢ‬٠‫در >ﻓﻘﺖ‬ ‫ اﻣﺪ رون و ﺷﺐ‬٠‫وﺛﻢ‬. ‫ن ﻣﻘﻢ‬٠‫ج‬ «Yine 0 softâiyyc der k i : 0 acâibi görmek hakikat olsaydı onun gii" riinüşü gece gündüz gözde devam etlerdi, yânî; iler vakit görülürdü.»

7436

‫ر و ﻧﻜﺚ‬١ ‫>؛ان ﺀب ز ن ﺣ ﻰ داردﺀ‬ ‫ "ﻛ ﺖ‬٠‫ ﺑﻮد ﻃﺎوى آدر ب‬S "Zira 0 acâib mûcize, bu hiss.i rii’yette İkâmet etmekten arlanır. Tâ » vus kıı§u dar bir kuyu ‫؟؛‬inde nasıl bulunur ?»

7437 ‫ا ر‬- ‫ إ‬١/ /

‫و‬-‫و‬٣ ‫ر م و آ ذ ر‬

‫ا ل ( و د‬٠ ‫ا‬

‫ ن ذ ﻣ ﺪﻟ ﻰ‬٠

*Sakin bana çok söylüyor deme. Ben J’üzdc !.irini söylUyoru.11 kl n söylediğim de kil giİJİ ince bahislerdir.»

‫ ا‬02 ‫ه‬

7.443

‫ﺗﺮ‬٠ ‫و ى ان‬- ‫ﺷﺦ رو أورد‬

j f ‫ﻛﻢ ﺀ ت ا وا ط‬٠‫ زر ﺣﺎف‬، «Şeyh, o çJkâj'et ed ‫؛‬٠ cn der١ ’‫؛؛‬e teveccüh ederek ‫ ذ‬Her hususta itidal '‫؛‬ I h tly S r e t, d e d i ."

7444 UJ٠ ١ —■J.

,/ ‫؛‬٠>٥

l٠]٠١\>٠١٠J ١،c &١j a. I £.1 «Hadiste: (İşlerin hayırlısı ortasıdır) buyurulmuş; insandaki ahlatın itidal derecesinde bulunması faydalı olmuştur.»

7445 ‫ ك ﺧﻠﻄﻴﻰ ﻧﺰون ﺛ ﺪ از ر ض‬٠ .‫ا‬

‫ ﺩ ﺭ ﺩ ر ض‬٠‫ﺩﺭ "ﻥ ﺭ ﺩ ﻡ ﻣﺪ‬ «VUcudda alılât.ı erbea denilen kan, balgam, safra ve sevda'dan biri artacak olursa insanin bedeni hasta olur.» 7446 ‫ ن ﺧ ﻮﻧ ﻦ ﺳ ﺎ درﻣﻐ ﺖ‬٠‫رذر‬ ‫ةﺑﺖ‬١ ‫ ﻏﻦ درﺀ‬٠‫آرد‬

‫ﻛﺎت ﻓﺮاﻓﻰ‬

«Sıfat ve haslet İıususuııda arkadaşından fazla olma kl o fazlıılık, sonunda arkadaştan ayrılmayı İntâc eder.» 7447 ‫ ﻭﻭﻑ‬. ‫ﻋﻮا ﺩ ﺭﺍ ﺩﺍ ﺯ‬٠ ‫ﻃﻖ ﻣﻮ‬

‫ر زك‬١‫ﻝ إ‬

‫ د ز‬٠‫زون آ‬٠ ‫را‬

«siiztl endaze ve Mösfi Alcylıls،elı١ınıı١‫ ا؛‬1‫ا‬tlzere ilil،1 ١1. 1.‫آا‬1،!‫ اا‬o kııdıır söyleyişi bile o iyi dosla, yfinl‫ ؛‬١h،s»el,Hızır Alc،٠ıına fazla seldi.» 1 .1

rivayeti birleştirmek için hatıra şöyle bir fikir gelir : Peygamberlerden her birinin neş’esi ve meşrebi üzere ümmet-i Muhammcd arasında bir veli vardır. Buna göre Hızır meşrebi üzere de bir velî mevcuddur. İhti mâl ki Hızır ile görüştüklerini söyleyenler, zamanlarında Hızır meşrebi üzerine olan velî ile mülakat etmişlerdir. Maamâfih, Hazret-i Mûsânın görüştüğü Hızırın hâlâ yaşamakta olması da Allahın kudretine nisbetle olmayacak bir şey değildir. Hazret-i Mevlânâ, burada Hızır Aleyhisselâm ile mürşidi, Mûsâ Aleyhısselâm ile de müridi murâd ederek mürşid lisânından olmak üzere diyor k i : 7449 ‫ﻣﻮ ﺳﺎ ا ﺳﺎر ﻛ ﻮ ى دور ﺛ ﻮ‬

‫ ا س ﻛ ﻨ ﻚ اش وﻛﻮر ذ و‬٠٠‫ور‬ “Ey Mûsâ makamında olan mtirid: Çok söylüyorsun. Uzaklaş, yoksa bana karşı dilsiz ve kör olmalısın.» Yânî: itiraz edecek bir hareketi görmemeli ve itiraz etmemelisin. Çünki sohbette mürşid söyler, mürid dinler. Böyle olmazsa o sohbetten istifâde edilmez. Demek İÎİ sohbetin şartı müridin sükûtudur. 7450 ‫و"ا ^ د را ز‬٠‫ودى‬٠‫وون ﺣﺪ ث‬ ‫ﺑﺂ ن‬

‫ﻃﻬﺎرت رو‬

‫ر ى‬

‫اد ت‬

«Sen namazda ansızın abdestini Ilozarsan ıııüfti sana koş abdestln ‫؛‬ tâzele der." 7451 ‫ى ﺧ ﺌ ﻚ ﺑﺘﺒﺎن ﻣﺒﺪو ى‬٠; ‫ور‬ ‫ د ا ز ت رﻓﺖ ﺑﺬذس اى ﻏﻮى‬۶ “Eğer gidip abdest almazsan kuru kuru, yân ‫؛‬: -ııâfile yere yatıp kalk mış olursun. Ey sapık adam ‫" ؛‬.Namazın bozulmuştur, otur Cenâb.ı Pir, şeyhin Iluzurunda çan çan öten bir müridi, namazda -iken abdesti bozulmuş bir kimseye tenzetiyor. 0 kimse gidip abdest al mazsa kıldığı namazın .‫؛‬,uru kuruya yatıp kalkmaktan İbâret olduğu gibi mürşid yanında dilini tutmayanın da sohbetten feyz alamayacağım haber veriyor. Yine 0 gibi Ç،1İ çene heriflere lı‫؛‬: tâben diyor ki IBM

745«

‫ !ﻛﺎى ﻫﻤﺈن ﺋ ﺮ ى‬٠ ‫ور ﻧﻰ "ال‬ ‫ اوﺳﻌﻞ روى‬٠‫ﻛ ﻦ ا د‬

‫ﺣﺎم م‬

«Eğer temâmiyle soyunmaya muktedir otamazsan, elbiseyi az giyin, yânî; ben ve biz gibi benlik İfâde eden kelimâtı az söyle, cnâniyyet dâ٠ ..'âsında bulunma lii vasat bir yoldan gitmiş olasm.»

«HAKKINDA ŞİKÂYET EDİLEN DERVİŞİN, ŞEYHE ÖZÜR BEYAN ETMESİ. 7457

‫ اﺣﻮال ﻛﻔ ﺖ‬١‫دى ﻓﻘﺒﺮ ان ﺑ ﺨ ﺮ‬٠ ‫ي ﺟﻔﺖ‬

‫ﺀذررا ا ا ن ز ا ﻣ ﺖ‬

«O mürid, 0 şeyhe ahvâliui söyledi, özür ile garâmeti birleştirdi.» Yânî; borç gibi edâsı lâzım olan hâlini beyân etti. 7458 ‫وا ﻻت ﺣﻜﻴﻢ‬- ‫آ ن ﺑﻮاﺑﺎت‬ ‫ﻛﻨﻰ ﺧﻐﺮ ﺀود از رى ﻋﺎﻳﻢ‬ «Kelimullahın süallerine Ilızırın cevablar. gibi güzelce, doğruca cevaplar verdi.» 7459

‫د‬١‫ ت ﻣﺘﻜ ﻬﺎ ش ﺣ ﻞ اﻓﺰون زﺀ‬٠‫غ‬٠‫ك‬ ‫ ﺗ ﺔﻟﻨ ﻰ ﻃﺂ ح داد‬٠‫ا ذ ﻟ ﺮ‬ «ı١lûsân>n lıatıruıdaki bir ‫ ؟‬ok müşkil halledildi.

‫ ا ا أ ! ا‬1،‫ أ‬Hızır, her

m ü ş k i l İ ç in o n a ، li r a n a h t a r v e r m i ş t i .»

‫(ا‬٠:،‫آ‬

7 4 .5

‫ 'ان ﺑﻮد‬, ‫ا ك اورا ا ﺛ ﻨ ﺄ د‬ ‫ ط آ ن ﺑﻮ ؛‬- ‫اﻧﻨ ﻢ ا د‬- ‫ﺛ ﺶ ﺣﻮرد ب‬ «Bir kimsenin on ekmek yemegc iştihSsı varten altı dânesini yerse, bilmi‫ ؛‬ol ki 0 vasattır.» 7466

‫ ا ﻧﺠﺎﺀ ا ن ﻫ ﺖ اﺛﻨﻬﻰ‬/ ‫ﺟﻮن‬

‫ ﻫﻤﺪﻧ ﺠﺈد‬٠‫ را ﺛﻨ ﻰ ر د‬/ «Benim eJJi ekmek yemeğe İştihâm var, sen ise altıyı da yemiyeb،. lirsin. Bu sûretle ikimiz müsâvi olamayız.»

7467 ،٠١ji ■» ،٠‫ ؛‬١

i.‫ ؛‬١ ٠ ۶ ‫؛‬-

،٠j ^ l ٠ ٠-،. y

^٠b٠j.s -،-a»‫؛‬-

«Sen on rekat namaz kılmakla usanırsın. Ben beş yüz rekâtla zayıf düşmem .» 7468 ‫ در ؛ ﻛﺒﺎزى ﺟﺎن د ا د‬٠‫ ؤ‬٠ ‫ان‬ ‫ دا د‬٠‫ﺟﺎن ﻛ ﻨ ﺪ ا ك 'ان‬

‫ون‬

«-Meselâ bir kimse aşk yolunda can verir, diğeri de bir ekmek verir ken eaıı ‫ ؟‬ekişir.» 7469

‫ﺑﺮود‬٠ ‫ ت‬٠‫ا‬٣'‫ا‬.‫ا ن و ﺋ ﺪ در‬ ‫ ود‬٠ ‫ ﻧ ﺮا اول و اً ج‬٦‫ ص‬iff

Bu vasat, nilıfıyet bulan bir şey hakkındadır» !،‫ ؛‬onun başı V. sonu olur .. ‫ااا‬:‫ا‬7

747:1

‫ د‬٠‫ﻧ ﻮد واى ﻣﻪ‬

»١٠

‫ دوا‬: ٠٠‫ﺀ‬٠

٠‫اﻹن ﺛﺪزرا ه;ح ام;د‬١‫ي‬/ ‫ت‬٠٠‫ب‬ « Y e d ‫ ؛‬d e n iz .e m u m iy lc in iir e k k e b o lsa da. k e lim â t-î i l l h i y y e n ‫ „؛‬.y a z ılıp b it m e s in e ü ıııîd v e İm k â n y ٠k ٤ ur٠ .

7474

<[î ; ( g ‫ د ود‬r ‫ه‬٠‫اغ و ﺑﺚ‬٠

‫ﺽ ﻭ ؟ﻡ‬٠‫ﺯﻧﻦ ﺳﻦ ﺭ ﻛ ﺰ ﺩﻭﺩﺩ‬ « B a ğ la r , o r m a n la r k a le m o ls a d a b u sd z, j-ânî; k e l ‫ ؛‬٠ j ، lâ h ly y e asi،.،m â . . a z a lıp ç o ğ a lm a z S û r e - i L o k m a n d a d a b u y u r u lu y o r ki :

‫| ا' ا’ ﻵ ﻟ ﺮ ﻳ ﻪ ﺀ‬

‫ﺶ‬

‫ﺳ‬

‫؟‬

‫ﻜ ﺌ ﺄ ﻳ ﺎ‬

‫ ﺗ‬٠: ‫ ﻳ ﻶ ي‬٠.٠‫ﻲ‬

‫ ﻟ‬. ‫ ة ﻳ ﺎ‬٠‫'ا‬ ‫ﺀ ز' ﺋ ﺎ ت‬

Y â n î : « Y e r y ilz ü n d c k i b ü tü n a ğ a ç la r k a le n i, d e n iz le r m U rek k cb o l* n ٠ o m ü r e k k e b b it t ik t e n so n r a y e d i d e n iz İm dâda g e ls e y in e k ellın ât" !

‫ ا‬1‫ ه‬٠

h i y y e y a z ılıp tü k e n m e z d i‫؟؟‬.» ( K e lim â t u lla h ) İ‫ ؟‬in A lla h ın ilim

v e h ik m e ti,

e n b iy â v e e v lly ftn ın

- m a z h a r i y y e t i t i b â r i y l e — k a lb lt r in d e k i h a k a y ık v e m a â r if d e n ilm iş tir . Y in e o d e r v iş ‫ ؟‬o k u y u y o r İsn â d ın a c e v â b e ıı d iy o r d u k i :

7475 ;

‫ﻝ‬

‫ د‬٠‫ا‬٠ ‫ ﺑ ﺮ ا‬١‫ا ت ﻣ ﻦ ﺧ ﻮ‬

X ‫واى ﺗﺪارد را را‬٠

« B e n im h â lim b â za n u y k u y a b e n z e r , sa jn k b irl o h â l ‫ ؛‬ııy lıu s a n ır .»

،‫ ﻵﺀ‬a ٥r٠l

Lokman:

21. ‫ ا‬٠.’1!‫ا‬

7481 ‫ا غ‬.‫ ر س ان ز ﻧ ﺎ ذ ﺑ ﻮ‬.‫رو ﻧ ﺪا ن‬.

‫غ‬١‫ ﺀر‬٠‫ ﻣﺌﺖ‬١‫ﻋﻴﻦ ﻣﺪﻧﻮ ف ص‬ «Sana zindan olan yer, benim ‫؟؛‬in bağ, bağçc gibidir. Mc‫؟‬g ‫؛‬ıüye،in İÜ kendisi bana istirâhat olmuştur.» 7482

/‫ص‬

٠‫ا‬

‫؛ى ; د ر ﻛ ﻞ ا ا‬

‫ﺀص"را ﻣﺂﺑﻢ صا ﺳﺮر ودﻫﻞ‬ «Senin ayağın ‫ ؟‬amura batmış, bana o ‫" ؟‬. anıtır gül olmuştur. Sana m tem olan bellim İçin düğün ve davuldur .* 7483

‫ا ﻛ ﻦ در ﻣﺢ ل‬

‫ا و‬. ‫ﻧﺮ ذ ﺳﻢ‬

‫ رخ ﺳﻢ ﺟﻮن ﻧ ﺪ ل‬۴ ‫ر‬. ‫وم‬٠‫ب‬ «Yerde ve seninle berâljer oturuyorum ama ‫ ؛‬.öj'le iken Zülıal seyyft resi gilıi yedinci kat gOktc seyran etmekteyim .* 7484 ‫ﻫﻤﻐﺜﺒﻨﺖ ﻫﻦ "ﻳﻢ ا ﻳ ﺔ ﻣ ﺬ ت‬

■U‫ ﺗ ﻬ ﺎ ﻳﺎﻳﺔ‬. ‫ د‬٠'‫ از ا‬١; ; ‫ا‬ «Seninle oturan ben değilini, »jenim gOIgemdir. fikirlerin fevkindedir.*

Benim mertebem

748 .‫؟‬

‫ام‬٠‫ ﻛﺬﺛﺖ‬i ‫ ن ز ا"داﺛﻬﻬﺎ‬٠ ‫زا ﺀ‬ ‫ام‬٠‫أش ع أ دﻳﺜ ﻪ او؛ن ﻛﺜﺖ‬ «Ç ü n k l b e n ö l ç ü l e r i n l ı u d û d ı m u

g e ‫ ؟‬-m i ١in ı, f i l i l r b u d ü d u n u n

b iric in

d e d o l a ş m a k t a y ı m .»

F: ««

‫ااا‬،‫ا‬

191

‫ﻟﻰ ﻣﺪات‬٠‫ﺣﻮف ﻣﻼﻟﻢ ا د از م‬ ‫رم ﻫﻤﺠﻮن ﺑ ﻮ راﻟ ﻤﻔﺎ ت‬٠‫ر‬ «Bu sütli sıfatlı alemde» bana usanç gelince, tuyûr.11 sulat gibi baklltat semâlarında uçarım.. Tebâreke Sûresindeki şu Âyete İşârcttir:

‫ ي‬١‫ ﻟ ﺮ ز‬١'^‫ ﺑﻤ ﺨﻬ ﻦ‬٠‫ ﺗ ﺮ و\ \ﻟ ﻰا ﺷ ﻲ ﺀ وﺋ ﺊ\ دا' ذ و ذ » ﺳﺎ‬٠‫أ; ر‬ ‫ﻻا‬٠ ‫|ﺑﻤﺐ‬ Yân‫ ؛‬: *Müşrikler, tepelerinde ve ilavada sat lıâlinde uçuşan kuşlara !»akmıyorlar mi ki kanadlarını açarlar ve toplarlar. Onları ilavada tutan, uçma kuvvetini vercu Rahim ve Rahmân olan Allahdan başkası di’٥،hllr. O Allah Tcâlâ her şeyi görür»».*

7492 ‫ ﻧ ﺰ ﺗ ﺖ ر( از ﻧﺎ ت ﺧﻮ ض‬٠‫ار‬

‫ ش‬. ‫رﻣﺤﻒ ا م دورون ا م‬ «Benim kanadım kendi zâtımdan lıâsıl olmuştur. Ben çirişle ik، ka naili kendime yapıştırmanı.* Bir beyt evvel «Bu sütlî âlemden bana usan‫ ؟‬gelince tuy٥r-u «âffût gibi hakikat semâlarında uçarım.» denilmişti. Uçmasına vâsıta olan, kn nadlarm ilim ve amel kanatları olarak kendinden lıâsıl olduğunu, bir takım mürâj'i ve hiylekârlar gibi takma ve ‫ ؟‬İrişle yapıştırılmış tezvir kanadı k u lla n m a d ım söylüyor.

7492 ‫ﺳﺖ‬٠‫ﻻررا ;ﺑ ﺮ‬٠‫ﻏﺮ‬٠‫ع‬٠ ‫ ت‬٠٠٠‫ﺟ ﻐ ﺮ راروا رﻻر‬

«Câîer.i Tayyûrııı kamilli dilimidir. ٢ İıter.l llirrftrin kanallı ise l٥retidir.. I«٠

a ٥ ™ i MUIkl

IM:،

7401 '‫زد اًذﺣﻲ ﻟﻢ دﻧﻰ د ﻋﻮﻟ ﺖ ا ن‬

‫*ق ﺳﺎ ﺑ ﺖ ا ن‬١ :‫ ى‬- ‫زد‬ «Hakikat zevki„‫ ؛‬tatnuyanlar indinde dervişin, şöyle böyle yajıaıııu demesi dâvâdan vc lâftan ibarettir. Lâkin mânâ Ilfuklarjmn ' ‘ nezdinde o sözlerin mânâsı vardır vc doğrudur..

7405

‫ب‬١‫ ن ب~ل ض‬١ ‫ ف و د ﺀو ى ا ﺛ ﺪ‬٠ ‫ ر ا ة ﺑ ﺶ ذﺑﺎب‬٠‫ﻟ ﻴ ﺪ ل و‬ «Bu sözler, karga gibi mânâ bigânelerine, lâf ve dâv'â gelir llir sinegc göre tencerenin boşu vc ılolıısu birdir.» Buradaki karga ve sinekten inaksal : Evliyâullahın nl٠ vâl،ı١ e ve i,e râmâtına inanmayan münkirlerdir. Hakkında şikâyet edilen dervi‫؟‬. «‫؟‬ok yiyor, isııâdına karşı .la -,.ililkırı söyledi :

7406

; ٠١ ‫ ﺑﺬ ود ﻟﻔﻤﻪ‬٠ ‫در ر‬

,‫م‬

‫ن ﻫﻤﺰن ﺣ ﻨ ﺪ ا ﺀ ﻧ ﻮا ف ﺗﻨﻮر‬ «Yediğin lokma semle giiber olursa ses çıkarına. Yiyebildiğin kınlar ye.»

7407

‫ ﻃﻦ‬٠‫ و‬- ‫ع ﻟﻨ ﻢ‬٣ ‫ﺛﻴ ﺦ ووزى‬ ‫ ا ﻛ ﻞ‬٠‫ر دد ﻏﻞ‬٠‫در ا ﻛ ﻞ ﻓﻰ ك;د‬ «yeyliin lı‫ ؛‬rl. b ir ‫ ﺀ‬1، ‫ ا ا‬, lıııkkında ‫ ؟‬ok ylynr diye edilen defetmek l‫ ؛؟‬n Itlr leğeııe kay etti, lâklıı leğen In.'i ile doldu .

‫ ا ا‬١٠ |

, illini

Iftin

7502 ‫م‬١‫ﺑﻢ ﺛ ﺐ ﺑﺒﺶ ر‬٠ ( P

‫ا‬

‫ش رام‬.‫ر ﺧﻮ‬٠‫ م‬،‫ىار ﺷﺐ‬٠‫ض ’ ز‬ «E^er gece yarısı senin yanındayım dersem geceden korkma ki ‫»ا‬٠ ’‫اا‬ senin atrâbânım .» 7503 ‫و ض ﺑﻮد‬٠ ‫ ن در دﻋﻮى ﺑﺒﺶ‬١

‫ ﺛﻨﺎ ى ا ﻛ ﻒ ﺧﻮﻳﺜﺎود ﺧﻮد‬٠ ‫ﺟﻮز‬ «Kendi akrabânm se.sini işitince bu iki dâvânın mânfılı ‫ اأ‬٠ 1‫ااااااﺀاا‬ anlarsın .« 7501 ٠‫ود ﻟﻠﻤﺚ‬. ‫ﺑﺬى وزوا ش دو دﺀوى‬١ ‫ردو ﻻى ﺑﺪد ﺑﻴﺶ ﻟﻬﻢ ﺑ ﻚ‬ «Yanında bulunuş ve akrabSn oluş iki dûvûdır, fakat iyi bîr ،udiyi,« göre, her iti dâvâ da mânâlıdır ve (' dlvülar, kcndilerlnîn d.ğrulıık ,ftlıl. didirler.»

7505

‫ د‬٠‫زش ﻟﻮاى س‬١‫و‬٦ ‫ﻧﺮب‬ ‫ د‬٠‫ﺋ ﻦ دم از زد ف ارى ﻣ ﺢ‬ «Sesin yakınlığı, o sesin bîr dosttan geldiğine şehadet eder.«

7500 ‫ﺑﺬ‬:‫ ﺫﺍ ﻥ و د‬٠‫فت آواذ ﺭ ﻭ‬ ‫ش ز ز‬.‫ ا رﻣﺪق ان دو‬١ ‫ﺛﺪﻛ ﻮ‬ «Akrabft sesin،! leıret، de, ٠ n*Iı «krabftııııı dojrıılıı.ıma ,‫؛‬.bildir .« 10.7

‫ا ر ﻳ ﺪ ﻛﺎ ى رﻛﺎﺀوى‬ ‫ ن اﺟﺪى‬٠ ‫ ﺗﻢ د‬١‫ﻛﺎﺗﺐ و ﺧ ﻂ ﺧﻮ‬ «Yûhud bir kâtib: (Ben kâtibim ١٠ (yazı ukur büyük bîr adamım liye bir kâğıda yazsa،,»

7513 ‫< ﺧﻮد دﺀوى ر د‬٢ ‫ر‬

‫ ن رﺋﺘ ﻪ‬٠‫ل‬

‫ رد‬٠ ‫ ر ﺋ ﺘ ﻪ ﺛﺎ ﺀ د ﺳ ﻰ‬٠‫ر‬ *Bu yazı bîr dâvâ ohnakla berâber, o divânin doğruluğuna da ş&hîd ulur.»

7514 ‫دى ردو ش‬٠ ‫رﻧﻰ د‬٠ ‫ ﺳﺮود‬١‫إ‬ ‫ دو ش‬٠ .‫ان ﻃﻮأب ﻣﺤﺎد‬٠‫در‬ «Yâhııd bîr sölî ،Jcrse k i : (Sen dün gece rü’yânda seccSdcsi awn. znnda bir S&İÎ gürdün).»

7515 ‫ ﺑ ﺪ ر‬١‫ ن د م آن و آﻧﺠﻪ ﻛ ﻔ ﻢ ﻃﻮ‬٠

‫و ادر روا ب درﺛﺮح ﻧﻐﺮ‬٠‫ا‬ « O b e n itlim . S a n a r û j'â n d a n a z a r d a k i f e y iz le r ‫ ؛‬a n la tm ^ ;»

7516

‫و ش ﻛ ﻞ ﺟﻮن ﺣﻒ ا’ درﻛﻮ ﺷﻜ ﻦ‬ ‫ و ﺷ ﻜ ﻞ‬٠ ‫ﺛ ﻮا ى‬: ١ ١‫ ﺣ ﻨ ﺮ‬- ‫آن‬ « D in le v e

lıalka

g ib i k u la ğ ın a k iip e e y le , dem J , ، ‫ ؛‬ın.

w ٤z ü h a tır la !»

‫ﻫﺎااا‬

7522 ‫ ا د ﺀ و ﺑ ﻨ ﺮ و‬١‫ف ل‬

‫ ﺗﺢ ا د‬٠

‫ﺗﻮر ﺛ ﺮ‬١‫ازرم اى ﻣﺪ ى ﻣﻪ‬ «Susanıış kim se: (Bu, bir dâs'âdır, ey müddeî, çckiJ git yanımdan) der mi?» K ezâ: 7523

‫ك ان‬

ir /

‫ و‬٠‫ ﻛ ﺎ‬١٠

‫ ن‬١٠‫ م‬٠‫ا‬٠ ‫ﺟﻨ ﻰ ا ﺑ ﺖ وازان‬ «Yâhud : (Bunun su cinsinden ve tatil su nev’inden olduğuna bir şâhid ve bir hüccet getir) teklifinde bulunur mu?» 7524 ‫ زد‬،‫ادر ا ﻛ ﺚ‬٠ ‫اﺑ ﻄ ﻔ ﻞ ﺋ ﺮ‬ ‫ان اى ول‬٠ ‫ادرم‬٠ ‫ن‬٠‫ ا‬£ «Yâhud bir vâlide, süt emen ‫ ؛‬ocuğuna ‫( ( ؛‬Gel oğlum! Ben annenim diye seslcnse.» 7525

‫ﺗﺎر‬٠. : ‫ادرا ج‬٠ ‫ﻃﻐﻞ ا د‬ ‫ن ﻗﺮار‬- ‫"اﻛﺎ ﺑﺎﺛﺠﺪت ﻛﺮم‬ «Çocuk : (Anne! Annem olduğuna hüccet getir ki sütünü içip, karar edeyim) der mi?» 7526

‫ ت‬٠‫د ر د ل راﻣﺘﻰ ﻛ ﺰ ﺣﻖ ر ا‬ ‫ ت‬٠‫ ﺟ ﺰ‬٠‫إﺳﺮ م‬٠ ‫روى و اواذ ا‬ «Kalbinde Allalıtan zevk bulunan her ümmete, peygamberin yüzü ve sesi mitiledir.» 1051

‫ا‬1 ‫ا أ آ ا أ‬

U e y tü l-M u k a d d o s h iz m e tin e vc‫؛‬r ٠ y ‫؛‬nı tjiy e Iiezr e t m iş t i.

(

‫ أ إ‬٠‫ﻻ‬0

‫ ﻻو ل‬-

lu n d ıığ u ‫؛؛‬iratla IttJcası ‫ ا‬٠ ‫'ااا‬,'‫!ا‬١ö lm ü ştü . lla n n e d o ğ u r d u , f ‫؛‬ik ili ç o c u ğ u o g la n d e ğ il k ız id i. ( M e r y e m ) t e l l i y e e t t iğ i im k ızı B e y t ’ü l M u k a d d c se g ö tiir d ii v e n c z r o ld u ğ u n u s ö y le d i. M e r y e m

o ra d a b ü y ü d ü . M a b e d in r e isi

o la n Z ek eri.v y â A le y h is s e lâ m on a h u s û s i bir o d a y a p tır d ı. M e r y e m o ra d a ib â d e t le Ji،e‫ ؛‬g ü l o lu r , y a n ın a Z e k e r iy y â 'd a n b a şk a k im s e g ir e m e z d i.

Zekeriyyâ Aleyhissekimın haremi, ihtiyâr hâlinde gebe kaldı ve Yahyâ Aleybisselâmı doğurdu. ٠٩ltı ay sonra da hemşire zâdesi Meryem, Mazret-i isâ Aleyhissclamı dünyaya getirdi. Zekeriyyâ Aleyhisselâmm haremi, yeğeni Meryem’e : .Karnımdaki çocuk, senin karnjndaki çocuğa secde etti. Binâenaleyh çocuğunun büyük bir zât olacağın، anladım» demişti. Yahyâ'nın doğumundan altı ay sonra îsâ doğdu. Bilindiği üzere babası yoktu. Bundan dolayı YahUdiler Zekeriyyâ Peygamberi zinâ ile ithâm ettiler ve öldürdüler, ‫ ؟‬linki Meryem'in halvethânesine ondan başka giren yoktu. Yahyâ Aleybisselâm babasının yerine peygamber oldu. ٥ da pederi gibi şehid edildi. Çıinki Kudüs'teki' yahüdilerin reisi, kardeçinin kızını almak istemişti. Halbuki Hazret-i Müsâ'nın çeriatinde kardeş kızını almak câiz değildi. Bunun İçin Yahyâ Aleyhisselâm, istenilen nikâhı kıymadı. Kızın ve anasının teşvikiyle şehid edildi. Hıristiyanlar, Hazret-i Yahyâ'ya : *Vaftizleyici Yahyâ. derler. 0 'n u n Hazret-‫ ؛‬îsâ ile birli itte Erden nehrine girdiğini, îsâ'nın başına su döktüğünü) o esnâda îsâ’ya peygamberlik geldiğini söylerler. 78 ‫ﺀ‬٠

‫ﻏﺖ‬٣ ‫ﺗﺮﻳﻢ در‬,

‫ﻣﺤﻲ‬٠

‫ادر‬٠

‫ض ﻛﻔ ﺖ‬٠‫ﺑﺜ ﺰ از وﻣﻨﺢ ﺣﺎأ ﺣﻮ‬ «Yalıyâ'ıun annesi, tledi k i :»

çocuğıınıı doğurmadan evvel Meryem'e gizlice

7531

.1—٠H> "‫ ؛‬..s١٠3 j fİ٠..J‫؛‬J١ £ «Yakînen görüyorum ki senin karnında mânevi bir sultan vardır. Ülü.l-azm enbiyâdandır ve ziyâdesiyle âgâhdır... Peygamberlerin kitab ve şeriat sâhibi olanlarına (ülü'l.azm) denilir, îsâ Aleyhisselâma İncil nazil olduğu İçin ülü'l.azm enbiyâdandır. Yahyâ ‫اآ(ا‬:‫ا‬

7536 ‫ف ﺛﺒﺮ ن ﻧ ﻮ ن‬١ ‫از رون ﻧﻬﺮ‬

‫ ﻣﺪ ﺣﻮ د درون‬،‫"اﻧﺜﺪ ﻓﺎرغ ﻧﻢ‬ . Hazret •‫ ؛‬Meryem , hiline gelmemişti.»

‫ذ‬

-doğurmadan evvel şehir hâricinden dâ 7537

l. ‫ ﺷ ﺔ‬٩ ‫ ﺑﻤﺎ د‬٠‫ادر ﻣﺤﻮ‬٠ ‫ د اورا ا_ن —ﺧﻦ درﻣﺎﺟﺮا‬٠‫ﻟﻮ‬٠ «Yahyâ’nın annesi onu nerede gördü ki, bu mâcerâyı, yân ‫ ؛؛‬-karnin daki ‫ ؟‬ocuğun secde ettiğini ona söylemiş olsun .»

-BU ŞÜPHENİN CEVABI» 7538

‫ اﻫﻞ ﺧﺎﻣﻨﺮس‬.‫ان ﺑﺪاد ﻛﺎ ذك‬ ‫ت‬٠٠‫اورا أ ذ م‬ «Ufukların gaybı, yânî: İlhâm sâhibi bilir k i :»

‫ ﻓﺎا ق‬٦

‫ﻋﺎو‬

uzaklardaki haller kendisine n١ al٥m olan

7533 ‫ ﺣﺎﺳﺮ آ د در ﻧﻔﺪى‬r . / ‫ﺑﺌﻰ‬ ‫ﻣﺎدو _ﻣﺤﻴﻚ دورﺳﺖ از ﺑﻌﺮ‬ «Göz önünden uzakta bulunan Yahyâ’nın anası, Meryem’in basar.! basireti karşısında görünebilir.» 7540

‫ ﺗ ﺮا‬٠‫ ﺑ ﺒ ﺪ دو‬،.:‫ل‬u ‫ﺑﺒﺪﺀ‬

‫ و ﺗ ﺮ ا‬٠ ‫ ا ﺋ ﺪ‬.‫ﺟﻮن ﺛ ﺒ ﻚ ﻛﺮد‬ «Hahkin lutuf ve ‫؛‬nfiyeti, cesedi Itafes hâline getirip de oradan n٥r٠ l IMS

7 5 ‫اا‬ ٠ ‫ر ردك‬ ‫ ا ل ﺑﺘﺮ‬، ‫ل‬

‫وو د ا د ﺗ ﻊ‬

‫ ون ا رد‬٢ ‫ م آ ن‬٠‫ا‬

«kitabda bahs 0 ‫ ؛‬gcçcıı ‫ا‬٠‫ دﻻ‬١‫ل‬٠,‫ أاءاا‬birbirinin dilinden anlasa bile, ‫اا»ا‬'* s ö z le r in i insanlar nesil fclııncdcbilirler?»

Jarm

7545 ‫ن ﻟ ﻤﻨ ﻪ ﺟﻮن‬٦ ‫ در ﻣﺪان ﻧ ﺮ و ﺑﺎو‬٠ ‫ر م د وﻓ ﻮ ن‬

‫ﺛ ﺪ ر ر ل و ﺧﻮاﻣﺪ‬

« D im n e d e n ile n o t ilk i a r sla n la ö k ü z a ra sın d a ik is in e n a s ıl y a la n s ö z le r s ö y le d i? »

n a sıl e lç ilik

e tti ve

Kelile ile Dimne, bir arslamn nedimleri imişler. Sonra arslan, (Çetrebe) isimli bir öküzü, vezir tayin etmiş. Şetrebeye hased eden Dimne, arslanla öküzün arasım açmış, nihâyet fesâdı anlaşılmış ve arslan tarafından paralanmış.

7546

‫ر ﺛﻴﺮ ﺛ ﺪ ﻛﺎو ﺑﻤﻴﻞ‬٠‫ﺑﻮن وز‬ ,‫ ذ ا ن ﻛﺸ ﺖ خ‬٠‫ا‬٠ ‫س‬٠‫ﺑﻮن ز ﺀة‬ " A k ıllı ö k ü z , n a s ıl a r s la m n v e z ir i o ld u , a y in s u y a a k s e tm e s in d e n fil n a sıl k o r k tu ? »

7547 ‫ ن‬. ‫ ﻓ ﺰ‬١ ‫ا ن ﻛﺎﻳﺒﻪ و دﺀﻟﻪ ﺟﺰه‬ ‫ر'ﺑ ﺖ‬

١‫ازاغ وﺗ ﻰﻛﺮ‬

‫ك‬٠. ‫ور‬

" B u K e lile v e D im n e k ita b i b iitiin İftir â , y â n ‫ ;؛‬m a sa ld ı،.. Y o k sa le y . le k le r lc k a r g a la r a r a sın d a ııa sıl m ü c â d e le olu r?»

Leyleklerle kargaların mücâdelesi, kitabda geçen Irlr efsânedir. F: G7

1057

FııziıH'nin hı٠ ‫ا;ااﺀ اأاا 'ز>()ا‬1‫ﺀ‬.٠ ,‫آ‬،[‫ ال‬: İVrvi.ınenm şı.m.o hakikaten ‫؛ااﻷة‬ olduğunu İd diâ etmek değil, âşık olan kimseni(، mâşûkuna kar ‫؛ (؟‬،ervi'me gibi fedakâr olmas( lâzıni geldiğini anlatm aktır ,

7352 ‫ﻣﺖ‬٠‫ ﻛ ﻐ ﻰ ' ﺑ ﺚ ﺳ ﺮﻛﻔ ﺖ ه‬٩٠ r ‫ ; ﻣﱪﺑﻮﻥ ﺑﻐﺪ ﺇ— ﺕ‬٠١ ‫ﻣﺈ‬٠ ‫ﻥ‬١‫ﻩ‬ «Gerçi bunda söz yoktur, fakat söz sırrı vardır. baykuş gibi yükseklere uçmaya kalkışına.»

Sen alçaktan uçaıı

ü iğ e r bir m is â l:

7553

‫ذاذة رﺧﻤﺖ‬٠ ‫ﻛﻔ ﺖ درﺛﻄﺮخ ك؛ن‬ ‫ آ ﻣ ﺪ دﺳﺖ‬١٢ ‫ ز‬١ ،‫ﻛﻔ ﺖ ت‬ . ‫ ؛‬atranc oynayanlardan biri, burası ruli hâilesidir demişti, o oyunu ١ ١ ir diğeri bu sözü ilakikat ve rUİJiı bir insan vehm ederek bilmeyen: ٠>lt،ne٠٠ ,،،،،،، eline ııasıl geçti?) diye sordu ve İlâve etti k i :»

7554 ‫ﻏﺖ‬1 ‫ﺧﺪرا ﻧﺤﺮد اررا ث‬ ‫ ى ﺛﺘﺎﻓﺖ‬٠‫ﻣ ﻊ‬

‫ﻝ‬

‫ﻓﺮح ان‬

«(Evi satııı mi aidi, yoksa miras nıı kaldı?) kimse mesûddur.»

Mâtıâ tarafına koşan

Bir misâl daha: 7555 ‫زﻳﺪ ﻧﺤﺮ آ ﻗﺪ ﺿﺮب‬

‫ﻣﺤﻮى‬

‫ﻛﺬ ت‬

‫ ﺣﺮى ادب‬٠ ‫ و ش ا د و‬٢ ‫كﺀت‬ «Bir nahiv âlim i: (Zcyd Anır’ı döğdü) demişti. I)iğer biri: (KabaImti olmaksızın mi onu tc.dih etti?) ıliyc sordu.» ‫ﺍ‬0 .‫ﺍ !ﺃ‬

‫ ًا‬.‫ا إ ا آ‬ ‫د‬:‫ﻧﻰدا ا‬٠‫زد وا ف ﻛﻮب دزد‬

‫>د‬-‫ى‬٠ ‫ ) خ أز ﺀو رد ►دش‬T Z eyd»

٠ ‫ا‬،،‫ أخ؛‬،‫أ؛؟‬

‫ا‬,،‫ااااا‬

lıırM'/hğttiM v ü k ıf (٠‫ ا{ ا‬٠‫ ا‬v e d iiğ d ü . A ııır

l،ad ı]-i ş e r ’i.ve

mtistcdıak

‫ ا ا ؛ ا ا‬1،1‫ أ‬,، ‫أ‬

، ccı'ıvüz

o ld u ) d e d i . .

«HATIL SÖZÜN KATIL KİMSELER TARAFINDAN KABUL EDİLMESİ.

7562 ‫غ وﻧﻢ ﺗﺮان‬

‫ ذ ك ر ا ﺀ ت‬٠‫إ‬

‫ﻛﻔﺖ‬

‫ﺑﺌﻰ ﻛﺰا ن‬٠‫ﻛ ﺰ 'ﺗﺎد دا “ت دذ‬ «() câlıil : ( ٤‫؟‬،‫ ﺀ‬şimdi bil doğruyu candan kabul ellim) dedi. J‫؛‬٤rl, ١il 111: l٠ .'ıt,l söz, bâtıl olan kimselere doğru görünür.»

7503 ‫— ت‬f i ‫ ﻣﻪ‬١‫ار دﻛﻮ ى اﺣﻮﻟﻰر‬ ‫ﻛﺐ— ت‬٠‫ ن د و ت در و ﺣ ﺪ ت ث‬١‫؟ و د ت‬ «Eğer bir şaşıya: (Ay bir tânedir) diyecek olursan sana der ki ‫( ؛‬Ay ikidir, bir olmasında şek vartlır.)» Çı'ınki ?aşı’ar biri iki «،،rülier, K iri: «(Şaşılar biri JkJ gOrürmu, tiyle midir?» diye bir şaşıya sormuş, o da : «Hayır, tiyle değildir. Eğer tiyle olsaydı şu uçan iki kuşu ben dOrt «ürürdüm!) cevâbını vermiş. Halbuki ku? bir tâne imi?.

7564 ‫ت‬٠ ‫و‬ ‫ور ر و ﺧ ﺪ د ﻛ ﻰ ا دد‬

‫ د ت‬٠‫ زا ى ﺑﺪ ﺣﻮ‬٠ ‫د ا س دارد ا ن‬ «Eğer biri o yı.ıyı. gülerek ‫ ( ؛‬av ،ilidir) derse, onu doğrıı ililir ve aldanır ki. ini ıılduııış. külü ،ııbiatııı !،’.y ık ıd ır ,.

‫ ؛ اأ ا‬1

,1 7 0

‫ﻣ ﺪ ى د'ا ذﺑ ﻔﺎ د ب‬ ‫ﺀ'ب‬٠ ‫ﺗﺎ ن وواف ﻟﺮد ال‬- ‫ د‬٠ ‫رى‬‫آل‬,‫؛>! ااا؛‬،’ ‫ااااااأااا‬،‫ ا‬٠٠ ‫ةاا‬٠‫ ا'ا‬aramak lizerc 11‫؛‬،،٠‫'؛ ا‬,

«n iv an ' tun.« gönderdi ."

7171 ‫زو‬١‫ د‬٠‫ﺑﻤﻨﺖ آن ذأ‬، ‫ﺳﺎﻟﻬﺎ‬ ‫ﻣﺔ„د ﻫﻤﺪﻧﺎن راى ﺟ ﺖ وﺟﻮ‬ «Omenjur,

ağaçtan ötiirü y ıllarca lln distan ctrkfındn dola‫؟‬,،،

nrnd ,."

7572 ‫ﻃﻠﻮب ﻛﺸﺖ‬٠ ‫ ; ' ن‬r ‫ذ‬١‫ ر ا ر‬١‫س‬

‫دﺷﺖ‬، ‫ و‬٠‫اذم و ﻟﺌﻜﻮ‬٠ »٠٠‫'دﺟﺰ‬ «Bu matlûb i ‫ ؛؛‬n şehir §ch ‫؛‬r dolaştı. Ne ada. ne dağ. nc ova h ıııık lı ...

7573 ‫ﺛ ﺤﺬد‬١ .‫;د د دش ر‬٠ ٠ ‫ ر‬١ ‫ر ؟ر‬

‫د‬

‫ د ﺟﺰ ﻛ ﺪ ﺗﺪﻧﻮن‬٠‫ﻳ ﻦي ﺟﻮ‬

. 0 ağa« kime sorduysa, sorulan kimse onun ‫؛‬,akalım, güldü. Bunu arayan mecnundur, bağlanmak iste r dedi.

7574 ‫ ن ﺳﺪ ش ﻧ ﻠ ﺪ ا د ر ز ا ح‬٧

‫دى‬

‫ﺗﺬد اى ﻣ ﺎ ى ﻷﻵح‬٠ ‫ﺑ ﻰ ﻻﻧ ﻚ‬ «Çok kimse Ifltlfc yollu 0‫ اااأاا‬c ،‫ ا‬sesine vurdular, çok kimse di, 0,1« dediler 1،İ: Ey telli، S il d i ‫؛‬. ‫»اا‬،..‫آ‬

7 .‫>م‬80 ‫ا‬٠‫ اا‬٠ ٠ ‫ﺍ‬٠ ٠‫ ﺩﺩﺍ‬l~. > ‫ﺋﺎ‬٠‫ﺑﻰ‬

‫ ﻫﺎﻟﻬﺎ‬،‫ اارﺳﺎﻟ ﺶ ﺗﻬﻨﺪ‬٠‫ﺀ‬ «Ilin d is la n d a y ılla rc a seyâlaat ٠ ’،،‫؛‬. J٠ J d ‫ ؟؛‬da Olta in a lla r al١ , ‫؛‬--.a r a la

gönderdi."

7581 ... ٠ ٠،L٠ jı/٠ ٠ ٠٠j ". ٠٠٠،٠‫ ؛‬-،O ،5”. ،j٠ j ‫؟‬-

U(t٠ » ; ١٠Vıj"- I a.» I^v .^.٠ ١ ، *-O gurbet esnasında bir çok yorgunluk çekli, ııihâyct ağacı nrıınuık Uııı âciz kaldı.» 7882

‫ز ﻣﻨﻤﺮد ا ر ﺑ ﺪا ذﺛﺪ‬١: :‫ه‬ ‫ى ﻏﺮ ﺑ ﺮ ﺑ ﺪ ا ﻧﺜ ﺪ‬٠‫زان ض‬ «Maksaddan bir eser gOriinmcdi. Mtlcerrcd bir laflan l‫؛‬a‫ ؛‬l،a lair netice l.i'ydâ olmadı.» 7583

‫دد‬

‫رﺛﻨﻦ اﻣﻴﺪ او‬

‫ﺋﺬ او ﻋﺎﺑﺚ 'ا ﺟﺘ ﻪ ﺛ ﺪ‬٠_> «Onun ünıid ipligi kesildi. Aradığı nilnlyct bulunmaz oldıı."

758-1 ٠‫ﻛ ﺮد ﻋﺮم ا ز ﻛﻨﻘ ﻦ ر ى ﺛ ﺎ‬

٠‫رﺋﺪ را‬٠‫رﻟﺪ و ى‬،٠‫ا ﺛ ﻚ ر‬ «Çâlıın n ezd in e dönm eye a z m e tti. Oö-züaıı|ı٠ n yaslaar alöl، ٠ ’rı٠ k ١ ‫|اأ‬ m ağ a b aşlad ı ."

،‫اا‬٠ ‫اا‬٠ ‫ا‬،‫ا‬

‫ﺪ‬

‫ﻣ‬

٠ . .‫ﺉ‬

‫ﺪ‬

‫ﺳ‬

‫ﺪ‬

‫ﺴ‬

‫ﺳ‬

٠.

, .

7588 ‫ ت‬-‫ﻛﻌ ﺖ ﺛ ﻴ ﺨ ﺎ وذت ر ج( و و ئ‬ ‫ ت ا ﻃ ﻒ ا ن ا ﻋ ﻨ ﺖ‬٠‫ ا اﻣﻨﺪم و‬٠ «Ded‫ ؛‬k i : Şeyhim; merhamet ve rikkat vaktidir, zamânı bu saattir."

ümidsizim, lutuf

7590 ‫ رﻣﻴﺪ وﺗ ﺖ‬4> ‫ ﻛ ﻮ ﻛ ﺰ‬١‫ﻛﻔ ﺖ و‬ ‫ ﻟ ﻦ‬٠‫رواﺟﻲ‬

‫و‬٠‫ﺖ ﻣﻄﻠﻮب‬

‫ﺟﻴ‬

«Şeyh dedi k i: İzâh et, üm‫؛‬ds!zlîğin nedendir, matlûbun ne.dir, teveccü'ı.ün neyedir?'.

7591 ‫ﻛﺮﺩﻡ ا ﺧ ﺈ ر‬

٠‫ ت ﺛ ﺎ ﻫ ﺪ ﺛ ﺎ‬،‫ك‬

‫ ك ﺛ ﺎ ﺧ ﺎ ر‬٠‫از را ى ج—ﺗﻰ‬ «Memur dedi k i : Pâdişâh, beni bir aâaç aramak İ‫ ؟‬in vazifelendirdi."

7592 ‫ ا ت‬٠٣‫ _ ت 'ادر در‬٠ ‫ك ﻟ ﺮ ش‬ ‫>ات‬- ‫ﻣﻴﻮة او ﻣﺎﺛﺎ آ ب‬

“ ö y lebir ağa‫ ؟‬ki. Dünyâda nâdir bulunurmuş, onun meyvesi a h i hayâtın mâyesi imiş.B

7593 ‫دﺑﺪم ﺑﻚ ﻧﺜﺎت‬.' ‫ﺟ ﻨ ﻢ‬

‫ا‬٠‫ ا ا‬٠

‫ﺟﺰة ﻧ ﺮ و ﺗ ﺨ ﺮ ا ن ﻣﺮﺧﻮﺛﺎ ف‬ «Yıllarca aradım, şu sarhoşların alay ve istilızâındaıı başka bir nişânını süremedim." ‫ااا‬1‫؛‬7

7588 ‫ ﻟﺲىدﻫﺰاز ا ﻣﺎر ﻫﺎﻣﺖ‬s*d ‫آن‬ ‫ﻛ ﺰ "ﻧﺎآا ر ا و ر ر ﻧ ﺎ ت‬

«o, birdir, lâkin yüz binlerce eseri vardır. Eserlerini.، en clıcmmi. yetsizi bâki bir ömürdür.» Evet, şimdiye kadar bir çok ilim sâhibi insan gelmiş ve eser yazıp bırakmış, kendileri ölüp gittikleri halde eserleri durmalrta, 0 eserler dolayısiyle kendileri de yâd olunmaktadır. İşte okuduğumuz Mesncvi'nin nâzım-1 âlîsi olan Mevlânâ 672 târihinde, yânî; bundan 625 yıl evvel ve. îât etm i‫ ؛‬oldugu halde bugün İrfân âleminde hâlâ yaşamaktadır. 7599

‫ت او ا ر دارد ﻫﺰار‬٠‫ﻛﺮﺟﻪ زد‬ ‫ ﻓ ﺎ ر‬٠‫ؤرا ام ﺛ ﺎ د‬. ‫آف‬ «O, müsemmâsı, yâni; ilim olmak itibâriylc tekdir, fakat binlerce eseri olduğu İçin o tek ilmin sayısız ad، vard.r.» 7G00 s■**■ i ٠ .٠ +‫؛‬ J

٠jj

٠ Cj

>٠ .■‫ ؛‬.3.j ،..،1»! .s y

O bir kimse hakkında kalır ve düşman olur, diğeri hakkında da lu٠ » tuf ve iyilik olur .» 7601 ‫ ك آ دى‬٠‫ﻣ ﺪ رارا ن ام او‬

‫ف ﺧﻤﻰ‬٠٠‫ﻣﺎ ص روﻫﻔﺘ ﻰ از و‬ «Bir kijnseni،، muhtelif s،fatlar،،،a göre l،ir ‫ ؟‬ok nâm، oliibilir: öyle olduğu halde o liir adamdır. Kendi lıile baz، sıfatlarından â،،،â olıır, y‫؛‬،،،‫!؛‬ farkında olmaz.» Meselâ âlim, ffızıl, şâir, nâsir gibi liir çok sıfatı liftiz Ahmed Efendi nâmında liir kimse farzedehm. Kendisi bir klş‫ ؛‬oldıığu halde filim, fâzıl, şâir, nâs.r gibi bir çok sıfatı lıâiz bulunmaktadır. Mân٠v!vâtınn ‫؛‬ ve ıılılftkına d٥ır ılalııı bir çok sıfatlan tla vardır ki bâzıltırını kentli tl‫ '؛‬bilmez. 1.11»

■ÜZÜMÜ IlER BİRİ BAŞKA I'٠ ‫ ؛‬K l.'İMÜE TANIYAN Dİ'»I،T K،Ş،N،N ÜZÜM ،Ç،N MÜNAZEA ETMEEERİ» ‫ ؟‬606

‫ رﻟﻰرا د’ د ا د ى ﻳﻒ ﻟﺮم‬١٠ (‫ﻟﻜﻮرى دﻫﻢ‬١‫ نب‬٠١

‫ﻝ‬

‫آن ﻧﻰ‬

« D ö r t a r k a d a şa b îr i b ir d ir h e m v e r d i. A r k a d a şla r d a n b iri b u n u ( e n . g ٥ r ) a v e r e lim ,

yUni;

dedi.

b il p a r a ile ü z ü m a la lım » ‫ ؟‬607

‫ب د ﻛﻔ ﺖ ﻻ‬1‫آن ﻧﻰ د ^ ﻫﻢ‬ ‫ا ^ را ى د ظ‬، ‫ﻣﻦ ﺛ ﺐ ﺧﻮار‬ « D iğ e r a r k a d a şı a r a b tı. H a y ır e y h iy le k â r ; b e n ( c n g û r ) d e ğ il, ( in e li) is te r im » d e d i. 7608

‫ى ﻛﺮذم‬١ ‫ ذ ك ب وﻛﻔﺖ‬S 1. ‫اًن‬ ‫وأﻫﻤﺎ ﻏﺐ ﺧ ﻮا ر اوزوم‬٠ ‫ض ﻧﻰ ح‬ « D iğ e ri T ü r k

id i.

gözüm , ben

(m eb )

is te m e m ,

(ü z ü m )

is te r im ..

dedi. 760.

‫ﻣﺖ ا ن ﻳﺪ را‬-< ‫ﻧﻰ روى‬. ‫اًن‬ ‫ذك ﻛ ﻦ ﺧﻮار ز ﻳ ﺰ ر ا‬ « D ik e ri R û m

id i.

d e d ik o d u y u

b ır a k ,

(is ta fil)

is tiy o r u z .»

d e d ،,

7 .1 .

‫ﺟﺤﺌﺎ ﺛ ﺪﺗ ﺪ‬٠‫ ا ن أﻧﺮ‬٤ ‫در ﻧﺄز‬ ‫ ز >اﻋﻬﺎ ﺋﺎش د ن‬6 «.o le r in

a rk a d a ş la r

N irr ın d n n

m U ndzeadan

‫ا‬. 1 ‫اا‬

so n ra

d ö ğ ، ، ,ın e y e

b a ş l a d ı l a r , ، ’.، i l k i i s i m

İ . t i k . r .»

11171

7616

‫ﻛ ﻔ ﺖ ا ﻛ ﻆ ن ﺑ ﻬﺪ ﺑ ﺪ أ واراﻧﻰ‬ «Her birinizin sözü size cenk ve ayrılık verir. Benim sözüm ise sizde ittifak ve birlik hâsıl eder.»

. 7617 ‫ ﻧﺼﺘﻮا‬١‫ﺑ ﻰ ﺛ ﺎ ﺧﺎﻣﻮش ا ﺛ ﺒ ﺪ‬ ‫د ر ﻛﻔ ﺖ و ﻛ ﻮ‬

‫ ن ﺷﻮم‬٠ ‫ا زاﺷﺎن‬٠

"0 halde siz susunuz ve (Ensıtû) emrini dinleyiniz ki, söz husüsunda ben sizin diliniz olayrm.« Yânî; sizin tarafınızdan ben söyleylm. Bu beyit Kur'ân-1 Ke imdeki:

١‫ دﺻﻮ‬١‫ت—ىو\ﻛﻢو‬١‫ت‬0١ ‫ ؟ؤذاذﺛﺰ‬١‫و‬ Yânı: .k u r ’ân okunduğu vakit dinleyin ve susun. Böyle yaptığınız takdirde u١ nulur ki Allahın rahmetine nail olursunuz88.» Âyetine işârettir.

7618 ‫ ك ﻣﻤﺪ‬٠ ‫ د‬٠‫ى' ﺀا‬

‫ا ﺳ ﻐﺘﺎ ن‬

‫ت وﺳﺨﻂ‬٠ ‫زاﺀ‬٠‫ات‬٠‫در ار‬

«Sizin sözleriniz bir üslüb ile görünüyorsa da, tesiri itibariyle mü. n^zea ve mücâdele mâyesidir.» ٠88٠

1 .1

A rat: 204.

1073

7.24 .^.'٠ j

٩ ١ ١ ٠ ! ı،^٠ ٠ x>. j٠ ١

٠ *— ٠■،٠ ١ ٠ ١٢J i jl <٠ J» «Şeyhin sözünden cemiyet hâsıl olur. El١ l٠ i hasedin nefesinden iso tefrika zuhûr eder.»

7625 .‫ ﺑﺘﺈﺧﺖ‬.‫ن ﻛ ﺰ دوى ﺣﺬ;ت‬١‫ﺑ ﻰ ا ﻵ‬ ‫' را ﺛﻨﺎﺧﺖ‬، / ‫ﻛﻮ زﺑﺎن ﺟﺰه‬ «Süleyman Aleyhisselâm Allah tarafından olunca bütîln kuşların dilini bildi.»

peygamberlikle mch٠٥3

7626 ٠‫و ادﺑﺚ‬٠‫ان ﺀ دﻟ ﺸ ﺂ‬٠‫در ز‬ ‫ش‬

‫ و رو ن ا ﻣﺪ ز‬٠‫ا ش ة ذ ت‬

«Onun adâleti zamâııında âhû, kaplanla ünsiyet peyda etti ١ ’0 cengi bıraktı.»

7627 ‫ز ﺑ ﻜ ﺎ ل از‬١‫ﺋ ﺪ ﻛﺒﻮار اﻋﻦ‬ ‫; ﺗ ﻨ ﺪ از ر ك'ا و رد اﺣﺰاز‬ «Güvercin do٤anm pençesinden emin oldu. Koyun, kurddan ‫؟‬ekin, memeye başladı.»

7628 ‫ ا ن ﺑ ﺜ ﻨ ﺎ ن‬٠‫ﺗﺎ'ﺀﺑﻰ ﺛ ﺪ‬٠‫او‬ ‫ﻷن رز ان‬٠‫أﻣﺤﺎدى ﺛ ﺪ‬ «sul.ym an p ey g am b er, d ü şm a n la r arasın d a nıeynııcı old u V. uıılnrı barıştırdı. Malmllalor lıalkı a ra sın d a liir birlik görüldü.»

‫)اا‬7‫ذ‬

‫ ة ا د ر‬٠‫و\ن ﺛ ﺌ ﺨ ﻴ ﺨ ﺔ‬ Yân ‫ ؛‬: «Hiç bir {،‫اااااااا‬٠ynklur ki kendilerine ‫ ﺀأوﺀوا‬ve nelJr . ‫ آأاﺀة’ل‬.Ai .lahm rahmetini müjdeleyeli vn nziıbındaıı korkutan bir peygamber gön ...*derilmesin Hazret.‫ ؛‬Mevlfinfi, Ayetin tneâlinJ nazmen terceme ederek diyor k i : 763 ،

‫ ق‬٠‫ ﺣﻖ ﺧﺎﻟﻰ ر رد ث ا‬: ‫ﻛ ﻎ‬ ‫از ﺣﻠﻴﻔﺎ ﺣﻖ و ﻣﺎ ﺣﺐ ﻣﻨﻰ‬ «Cenâb.ı H ak: (H‫؛‬ç bir iimmet. Hakkin halifesi ve himmet sâhibi . bJr peygamberden hâJî kaJmamıjtır) buyurmaktadır.» Gerek bu A et-i Kerime, g erek :

٠ ‫ا ﺗ ﻴ ﻼ ﻓ ﻐ ﺜ ﺘ ﺜ ﺔ‬1

‫ة‬

Y ân i: «Bil bir peygamber gönderip de teblîğât yaptırmadık‫» ؛‬, halk da onu tekzib etmedikçe hl‫ ؟‬bir timmete azâb göndermeyiz«.. Nazm.ı Cel‫ ؛؛؛‬mücibince insanlara bir ‫؟‬ok peygamber gönderilmiştir ki, sayıları yüz binlerce olduğu rivâyet edilmektedir. Kur’ânda adi geçen yirmi se. k٤ z peygamber vardır kl onların da üçü hakkında nebidir, velidir diye ihtilâf edilmiştir. Evvelce de arzettiğim vechile, Kur'fin târih w tabi ol. madiği ‫؟؛‬in peygamberlerin hepsinden bahsetmemiştir. Haber verdiği yalnız enblyâ.yı ızâmdır. Bunlardan bahsedilmesi de ancak ibret alin, mak içindir. İşte 0 zamâmn Süleymânı olan 0 veîi.i k âm il: 7635

‫ا م بﻣﻬﺎ» ﻣﻴﻨﺎن ﻳﻜﺪل ﻛ ﻨ ﺪ‬ ‫ﺑﻴﺌﻰ و د ﺀ ل ﻛﻨ ﺪ‬٠‫ﻧﺎﺛﺎ ن‬. ‫ﻛ ﺰ‬ «Can kuşlarını öyle müttchld kiJar kJ, onJartn kalbinde gıJl u ğışdan eser bırakmaz, hepsini sSf‫ ؛‬ve borrâk bJr 1، ‫ا‬. getirir.. (M) 8٠1‫ ﺀه‬F.lır‫ ؛‬l i (W. s٥r٠l R٠r٠!

1.77

Aı.ılı kavıııi dürt tabiilin İtüıur e d i l m i ş t i r :

I١ ıt tnbnknlnnn birincisi ‫( ؛‬Aral)-! Bâıdc.) dır ki Âd ve Semûd ka vimler، /,.،..i •٠ sk، aralılar oîııp lıakl.ırınd‫؛‬. mufassal m&lûmat yoktur. ،kinci..‫( ؛ ؛‬Arab-ı Aribe) dır !d. Yemen vc civarında ‫؟‬âkin olup me deniyette iyice ilerlemişler vc hükümetler teşkil eylemişlerdir. Evs ve Hazrec kabileleri bunlardandır. ÜçiimiisÜ: (Aıab-ı Müsta'rabe) olup İsmail Aîeyhisselâm ile Arab.ı Aribeden olan Cürhemileriıı ihtilâtından üremiştir. Bunlar Mekke ve ci varında otururlardı. Kureyş kabilesi ve Hazret-i Peygamber bunlar dandır. Dördüncüsü: (Arab-ı Müta’ceme) dir lü İslâmdan sonra müeâhidlerinin fütuhat i‫؛؟‬ı١gittikl،• : İVrrierde oraların halkiyle ihtilâtından türe miş olan nesildir. Ycrr.e ’in Meârib şehrinde sâkin ve Arab-ı Âribedcn olan Humeyriler, Meârib beldesi civarındaki iki dağın arasına bir duva*■ çekerek orasını su bendi lâlirte getirmişler, o sayede bağlar, bahçeler ve bostanlar tesis eylemişlerdi. Hicref.i Muhammediden birkaç asır evvel bakımsızlık yüzünden o duvar yıkıldı. Bendin sulan Meârib beldesini harab ve ahâlîden bir çoğunu helak etti. Kumeyriye hükümeti San’a şeh rine nakledildiği gibi, halkın ekserisi muhacir oldu. Muhaciri riH bir kıs mı Irak’a doğru gitti. Orada (Hıre Devleti) ni teşkil etti. Bir kısmı Mek ke’ye gelip Cürhemileri çıkardı. Bir kısmı Medine’ye gidip orada yerleş ti. Eunlar Evs ve Hazrec kabilelerinin ecdadı idiler. Bir kısmı da Sûriye’ye kadar yürüyüp orada (Gassâniye) devletini kurdu. Evs ve Hazrec kabileleri efradı k;،ıde.j çocukları olduğu halde ara larında geçimsizlik peyda oldu. Muhâlefet, aüu .et muharebeyi intâc etti. Mükerreren harb ettiler. İki taraf da zayıf düştü. Sonra Medine'ye ı،ic٠ ret-i Nebeviyye vukû buldu. Birbirine düşman kesilmiş bulunan Evs ve Hazrec kabileleri Feyz-i Muhammedi ile müJüm an ve din kardeşi oldu lar. Aralarındaki adavet, samimî bir muhabt،-te lnkılâl etti. 7610

- ‫ ن ﺛ ﺪ 'د ا ن د دا ن‬.‫و‬-"' ‫اوﻻ‬ ‫ آ ن‬٠‫ﺭ او‬ ‫ﺐﺩ‬ ‫ﻴ‬ ‫ﻏ‬ ‫ﺩ‬ ‫ﺍ‬ ‫ﺪ‬ ‫ﻋ‬ ‫ ﺑﺎ ﺍ‬١ ‫ر‬ «O düşmanlar. bağdaki iiziim salkımların، ،eşkil eden dSuelcr glJjJ kardeg oldular.. Al-، hıııân Süresindeki: 1079

7612

‫ذداﺳﺪ وﻟﻤﺚ‬٠‫ ا ا ﻛ ﻮ ر‬٠‫ﻏﻮر‬ ٠

‫; 'ﺑﻠﺘﺎ‬١ ٠‫ ذ أ ﺛ ﺪ ﺛ ﺪ‬٠.‫ﺟ ﻮ ك ﻏﻮر‬

«Koruk JIc üzüm b،rb‫؛‬z.ddır. Çünki bîr rJn٠‫ ؛‬ekşi, biri tatildir. L‫ ؛‬kî,١ koruk pişip de üzüm hâliıı‫ ؛‬alınca aradak ‫ ؛‬zıddiyet kalkar, o da üzümün iyi bir dostu olur .» 7643 ‫ا'د‬٠‫م‬١ ‫ ﻛ ﺖ ؛— ت و خ‬٠ & ‫ﻏﻮر؛‬

‫ا ﻣﻠﺪ ى ﺣﻮا د‬

‫ﺍ‬

‫اذل ﺣﻖ‬

‫در‬

«Bir k o ru k kl J‫؛‬am k alm ıştır ve ta ş k esilm iştir. O ııun hakkıııda Ce. n â b .ı H ak ezeld e k â ö r .l aslid ir b u y u rm u ştu r.» B u ra d a ü zü m d en m aksad : AsJ -1 İm ândır. T aş kesilm iş k o ru k tan m u. ra d d a : K en d isin d e JmSn h a lâ v e tl b u lu n m a y a n k â fird ir k i :

7644 ‫ < دﻧﻨ ﺲ وا ﺣﺪ ا ﺛ ﺪ ا و‬J İ ] J ‫در ﺋﺌﺎ و ت 'ﻣﺤﻰ ﻣﻠ ﺤﺪ اﺋﺪا و‬ «Ne k ard eş, ne de ııefs.i v âh îd olu r. Ş ek âv c t İçinde uğursuz bir m ili, h id . yânîj m ü n k ir' ve k a fir o la ra k kalır.»

7645

،j V ‫او دارد‬٠ ‫ﺞ‬ ‫ﻣ‬٠f /

'‫ان‬٠‫ﺍﻡ ﺣﺰد درح‬٠‫ﻓﺘﻨﺔ ﺍﺁ‬ « E ğer 0 m ü lh ،d şakîııin k a lb in d e c،zledî٥l şeyi ،byloyceek olursem D ü n y â d a a lu lla r vo fch im lcrd e fitn e p e y d i o lu r .»

7646 ٩ ‫ ذ ﻣ ﺮ ر‬٠‫ ا‬٠‫ﻛ ﻮ ر‬

٩ ‫ز ارم د ﺗ ﺪ ر‬١ ‫دود درز خ‬ ٠ K «r b ir k â firin sırrın ın z ik re d ilm e m ..، evlftdır. N a .ıl kl c . h . n n . m d u m an ın ın ‫ا‬rom bağılıdan uzak kailim si dnlıa koştur.«

101

7648 — ‫راﺋﺘﺪ;ز‬

‫ﳘﻰ‬

‫ز‬:.. ‫ د‬C jf) ‫ب‬

‫ﻛﻮرى‬:‫وى ا‬ ; ‫"ا د و ل ا‬

«Üzüm olmaya koşarlar da, aradaki ikilik, y‫"؛‬٠ ı١ ‫ ;؛‬üzüıtılük vo koruklul farkiylc bcrâbcr, ki» vo mücadele de zâi٠olur.» 7649 ‫ ت‬٠٠‫ﺋ ﺪ‬

‫ﺋ ﺎ ا در ا'ﻛﻮرى ﻫﻤﻰ د رد‬

‫; د د و ﺣﺪ ت و ﻣ ﻒ ا و ت‬

‫ا ي‬٠

.üzüm lük hâlinde kabuklarım yırtar, yâni: sikilip ş‫؛‬ra olunca birle, şirler ki vahdet 0 birliğin Sifat dır." 7650 ‫ر'اﻫﻴﻢ دوات‬٠‫د و ث د ﻧ ﺲ ر د د ا‬ ‫اﻓﺖ‬.‫ ﻛ ﻞ در‬٠‫ش‬٠ ‫ج ﻟﻰ ﺑﺎﺧﻮ‬:‫ه‬ -Böyle birleşmek derecesine vâsıl olmayana dostu da "düşman olur, ‫ ؟‬linki 0 kimse ikidir. Vahdet mertebesini bulanlar, şâir halla da !:endi. Ieri gibi görürler. Hiç kimse de !،endine düşman olup kendiyle cenk etmez.* 7651

‫—ﻧﺎد‬ ‫ ا او‬١‫ا ﻓﺮن رﻋﺪق ك‬ ‫وا داذ اﻣﺤﺎد‬٠‫ﻣﺪ ﻫﺰاران ذر‬ «üstâd-ı küllün aşkına âlerîn lii, yilz binlerce zerreye birlik vermiş ve onlan birleştirmiştir.» 7652 ‫ﻏﺰق در و ﻛ ﺬ ر‬٠ ‫ﻫﻤﻢو ;اث‬ ‫ﺑ ﺚ — وﺛﺎف ﻛ ﺮ د ' د ث ﻛ ﻮ ز ر‬ «Bûhlar. yollardaki dağınık toprak gibi idiler. Brsti yapan üslâdın eli onları bir desti ‫؛‬inline getirdi."

11‫ اااا ا ا‬٠‫ أ‬،-İulnyı vaktin Suleymamnı görmeye nasıl muktedJr oîab،]f

ılıT 7658 ‫ا‬٠ ‫[ م‬t C ‫ م و‬٠‫ ﺗ ﺪ‬٠. /

‫در ﺛﻜﺎل ودن ﺟ ﺰاﺑ ﺎً ﺳﻨ ﻰا‬ ٠MU١kll‫؛‬،tta ve ona ccvab bulmakta, düğümler bağlayıp onJarj ‫ ؟‬01. ٠hı١rct göstermeye,inekte m ‫ ؟‬aJ.ş.y.ruz.» 7659

‫ ﻛ ﺜ ﺎ ﺗ ﺪ ﻣﺪ دام‬/ ‫ﻫﻢﺀﺀ؛و ا ى‬ ‫ ﺛﺮد درﻧﻰ ﻏﺎم‬I ‫ ﻣﺪد‬.‫ﻛﺎ‬ «Tuzagm bağım kSh çözüp, kâh bağlayan ve bu suretle ancak bu ‫؛‬maharet kasanan ku .، 5‫ ؟‬gibi.» 7660

‫ا ج‬

3' /

‫ود ر و م اذ‬.‫او‬

‫ ﻛﺎدﺑ ﺖ ﺀرج‬. / ‫در‬٠‫رراو آ‬ ‫ ا‬٠ k u? sah râd n n V. ‫ ؟‬، m en lik te n m uhrftm k alır, öm rü düğüm ‫ ؟‬öz.lp

bağlamakla geçer,. 7661

‫ام‬٠٠ ‫ئ‬٠٠‫زود زﺑﻮن ا و ﻣ ﺪ‬ ‫ دام‬٠ ‫ ت ا ﻧ ﺪ‬٤‫) د رش در ت‬ "F ilv ak i, lılçlılr ‫ا‬،٠٠«‫ه‬٠ ‫ ا ا‬٠‫ ا»ﻫﺎا‬nlm nzj Ifikiu, bağı açıp k ap am ak la u ٥ ٠ rastığ ı l ‫ ؟‬k am n lları k ifilır ln٠ .. 7662

‫ و ا; ت‬-٩ l" ‫ ا ش‬r • f \ ‫ا و ر ث‬

‫ن‬

‫ ك ار‬٠‫ ك‬٠

4'(‫ا‬

٠ ‫ أاا‬٠‫ااا‬,‫ ا ا‬٠٠»‫اا‬٠‫ م‬١٠‫ ا‬yAnl: mesele lıalletmeyo ‫ ؟‬alı.m a kl , ٠ u٥r ٠١m a . ٠‫ ا‬٠‫ أ‬..kil ٠'٠ ٠‫ا‬،،‫ ا‬kanadların kırılmıısm ."

10*:.

7C(îG

‫ا ﺑ ﺎ ن ﺑ ﻤﻴ ﻦ ﺳﺮى‬٠ ‫در ﺑ ﺎ د رعﺀزد إ ن دول‬ • Lisan !)ilen nıfıncvî *»ir Süleyman• gelmeyince bu ikilik, J."ânî; engur «... 111. 1ı farkı ortndan kalkmaz.* K û n û n i S u ltâ n S ü le ym â n 'ın :

«Kadd-İ yâre kimi ar’ar dedi kimisi elif Curnlcni?! maksûdu bir amma rivayet muhtelif.» ‫ا‬1،‫ا ار‬.‫ ﺀ؛‬beyti vardır ki bahsimize taallûk eder. Evet, yârin boyunu ki. 1.‫ااا‬1‫ ا‬filik ağacıııa, kimi de elif harfine benzetmiştir. Benzetenlerin maltI.1İ.İII l irdir, yârin boyunu bosunu murâd etmişlerdir, fakat rivâyetleri Vî tembihleri muhteliftir. Bunun gibi hikâyemizdeki Türk, Arab, Acem VI 1‫;؛ااا!ااﺀ‬،‫ أ‬dürt kişinin maksûdu üzüm almaktı. Fakat her biri onu bagka bit hıfı/la İfâde ettikleri İçin anlaşamıyorlardı. Lisân-âşinâ bir zât ‫ﻻﺀ‬ilil 1 ‫ا‬1‫ اا‬d' üzüm, ıııeb, engUr ve İstâfîl kelimelerinin ilepsinin bir mâ. M 1 ‫ ا‬nlıhığunu nuinazea edenlerin istediklerinin ayni ‫؛‬ey bulunduğu.1.1 ،" inlilerin,. anlatmayınca onların kavgası kesilmemişti.

76G7 ‫ﺟﺰه ر ﺋ ﺎ ذ ﺳﺎزعﻷﻧﻮار‬ ‫؛ار‬٠٠٢‫اذئ‬. ‫ ن ﺑ ﻞ‬٠١‫ د‬٠‫ﺑﻐﺜﻮ‬ ٠‫ا‬:.7 ‫ااا‬،،‫ هﺀاا'ااا‬eden kıışlar, pâdişâhın bu tabi bâZını doğaıı kuşu gibi ».dinleyin Eskiden J ' . l d ‫؛‬şahlar ava gittikleri vakit, ku ‫ ؛‬avlayıp getirmek İçin ‫ ا'اا‬-biye ،.dilml? dogan kuşlarını berâber götürürler ve bir av gürünc’e on İrtiı ,.(darlar. Doğanlar uzaklaşınca da onları çağırmaya mahsüs bir davulu -I-I'l.rmış. O davula (Tabl.ı bâz) yânî: »Doğan Davulu^ derlermiş. Do. ، .bir, I) davulun sesini işitince gelirlermiş 1 : 1 .Ihıiridıı tabl-ı bâz'dan murad : Mürşid-i kâm٤ l،n dâvet nldâsıdır . Morfifin-I münâze.'dan murad elli-، istidattır. Sûre.، Ahkâfta buyu uluyor ki, .٠ tüh.

71.70 I I- ‫د ى‬ ‫ ا دا ﺀ > ذ ﻳ ﻢ‬٠' ‫د‬

r: ‫ ا‬، / ‫اور‬ ‫ائﺀاﻧﺮا‬٠ ‫ﻛﺎن‬

«itiz bir ،akilli terbiye edilmemiş kiir J،ı٠‫ ؛‬l«rız »4، ،‫; ا‬SiiU.yıııâııı. yftnl ıııııimn ınürşid.i k i l i n d i n *‫» ؛‬.İliç ,aııımiiıııışız E d e b iy a tta

،İR İU b -i h a k i m

1‫اااا‬، ‫ا‬١t e k d i r i m i z -d i y e r e k

d e n ile n

söz sö y Je rk e n , şö y Je

b ir

ifa d e

ta rz ,

v a rd ır

k ‫ ؛‬m U te k e l

y a p ı y o r s u n u z , b î.y le y a p ı y o r s u n u z

y e r d e , k e n d in i d e k a ta r a k , ş ö y le y a p ıy o r u z , b ö y le y a p ıy o r u z

ıııe s ıd ir. llu

y o ld a k i

n a s ih a tle r, m u ‫ ؛‬â ta b ı k ız d ırm a y a c a ğ ı

(l i r i z l y A d e o l u r . M e v l â n â 'n . n

(

‫ذم‬٠ ‫ﺻﺎذا‬ ٠/

) dem esi bu

٤ ١ 'l n

l.ü s r ı- l

de ،٠ ٠ ’

k a b ild e n d ir,

٦ ti٦ ١

‫م‬:‫ ن ﺑﺎزان ﺛﺪ‬٠‫ﻫﻤﺮو ﺑﻐﺪان د د‬ ‫ﻻﺟﺮم واﻣﺎﻧﺔ ررازﺷﺪﻳﻢ‬ «llaykıışbır ‫ ؛اا؛أﺀ‬doğanlara düşm an olduk. O ndan dolay. virfmelerıle

«.kıllılık , 1.11,,. 111. Ilıııa d ıi

d o la n la rd a n

m u rad

e v liy â u lla h

h a z e rfd ıd ır.

7072

‫ ل و ﻧ ﺎ‬٠‫ م از ﺛﻤﺎﻳﺖ ج‬٠‫ﻣﻜﻞ‬ » Nal. d e m e d e ‫ا‬-‫اذ‬.‫ا؛‬ ‫ر‬١‫اا‬،٠‫ ا‬٠ a z i z l e r i n i i n e l t n . e k t .u d .n

d o h ıy ı o

k ö r ^ n lu p

.I :.''|,ü y ،،l ، l ‫ ؛‬، k l e r ‫ ؛‬n i

K ü r e m e d iğ im i»

‫ا‬،‫اا‬١‫ا‬1‫ اأاا‬1‫ اا‬. . . / l ı ı ı l u ı u ı y o r u

m ıib A r e k z c v ı'.t .n h i m m e t i n d e n

f e y z in d e ,, m a h r u m

k al ı yo ru z .

707:1 ‫ن دوﺋﺎﻧﺪ‬١‫ب‬٠ ‫ﺀان ﻟ ﺰ‬/ ‫ ج‬٠ ‫ د‬٠٠‫ك‬٠ ; ‫ ذ‬٠‫ ل‬٠‫رو؛اد ل‬ .« ، lleym ân Alcyhlsseiam dnn «?k .nıtdlar.nı nasıl y o larlar

tenevvür etm iş kuşlar,

lı‫ ؛‬r 1‫ﻻإا‬،،‫ا‬١ ‫ة‬1‫اا‬,‫ا‬

YAnl: yolmazlar. !'٠ : (‫؛‬il

10«‫'؛‬

kuşların şeyhidir. .111111 ilk lek demesi nedir, biliyor musun? İ1،'،İ1İ; lıam.1 »enindir, şiıkr şenindir, milli‫ ؛‬ile şenindir dcmekllr.. 7C78 ٠‫ذ ﺋ ﻲ‬

‫وان ﺛ ﻤ ﻮ ر ﺛ ﺎ ن ز ا زا ن‬

‫ا ذ ﻣ ﺮ ﻳ ﻨ ﻰ ﻛﺒ ﻮ ز ﺛﺎ ن‬

«Onların güvercinleri doğanlardan korkmazlar; halta dolanlar, ٧ güvercinlere tâzim gösterirler.» 7679 ‫ ة ﺣﺎﻟﺖ آ ردا و‬٠‫دﺛﺎن‬.١ ‫ﺑ ﺒ ﻞ‬ ‫در درون ﺧ ﻮ ض ﻛ ﻠ ﺜ ﻦ دا رد‬

«Oııların insana vecd ve lıâl getiren bülbülü, kendi dcrûnıııdn bir ,‫؛‬ilişene sililiktir.» 7 .8 . ‫ ود‬٠ ‫ﻃ ﻮ ل ا؛ﺛﺎ ن ز ﻧﻨﺪ ' زاد‬ ‫ود‬،' ‫ﻛ ﺰ درون ﺗ ﺪ ا د رو ض‬ «Oîbırm ، illisi şekerden fizâdcdlr. Dünyâ ، atileri gilıi ‫ ؟‬ekere d،،‫ ؟‬k، ln ıleflllıllr ili dirimlimin ebedi bir ‫ ؟‬eker yüz göstermiştir.»

7681 ‫اى ﻃﺎ وا ن اﻳﺜﺎ ن درﻧﻔﻠﺮ‬٠ ‫دا‬

‫رز از *ﻻوس را ن‬.

■،)Iilıırııı tAvuslarmın Iiyagi, lylıllr.»

dünyâ tavuslarının

kanadından dilini

7682 ‫ت‬ ‫دا‬٠‫ل‬ ٠ ‫ئ‬ ‫'ا‬ .‫ف‬ ‫ﺮا‬ ‫ﻄ‬ ‫ﻰاﻟ‬ ‫ﻔ‬ ‫ﻟ‬٠ ‫ئ‬ ‫ ا ﺑ ﻞ اﻟﻤﺎﺳﺖ‬٠ .‫اﻗﺎﻟﺐ‬٠;‫ع‬

٠1٠‫ا‬1‫ ا‬11‫ ااااا‬.kuşlarınııı Inıııılıkı andâdıın ibiirettir. ık'n،.،ayrı, yAlil: kil. ıllllııl bllm.,.1 n e iid c ، ?»

«،ıleyınfıııııı,

ıııaır ‫ ا‬٠٠‫ا‬

7.88 ‫روى‬٠۶‫ن م‬١ ‫د‬٠ ‫ ه‬٠ ‫درى ر‬٠ ‫اﻧﺎ‬ ‫ إ ذ و ى‬٠ ‫ ﻣ ﺎ ﺣ ﺖ‬٢٠‫د ز ﻓﻌﺎ‬

‫ر ?ا‬

«stileym & n ta ra fın a bir a rşın Ridccek o lu rsan sen ٠ !٠ - a rşın ‫أ‬.‫ ؛>ا؛‬،‫؟!؛‬،، ٠ ١ ٠ ‫اا‬1‫ ااا‬kesilir, h e r ta ra fı ülçer, b iç e rsin ."

7.89 ‫ﻣﻰ ﺟﻬﺪ‬

‫ن—ﻭ‬٦ ‫ﻛﺚ ﻭﺭﻙ‬.‫ ا‬٠‫وا'ذك‬ ‫ل‬ ٠ ‫ﻫﺎ‬ ‫ﺮ‬ ‫( ﻭﺑ ﺪﻣ‬P

‫اذرا‬

»، ‫ ا‬1‫ ا ا‬،ki lu jjallay a ،o p a li ١ 0‫؛‬.‫ أ ز‬١‫ ا‬sü rü n e sü rü n e o n u n ta ra fın a K!t ١ ı،lı١ ır. l m ey e ;‫ ؛‬nı،e ،‫ ؛‬cc b ü tü n to p a llık ta n ve sü rü n m e k te n k u r tu lu r .»

»TA V U K

A IT IN D A K İ

KAZ

YUM URTADAN

Y A V R U L A R IN IN

Ç IK M IŞ

K IS S A S I»

7690 ‫ﻧﺎﺀت‬٠ ‫ا أخ‬

‫ ر رﺟﻪ‬: ‫ﻧﺨﻢ‬

٠ ‫ ذﺑﺖ‬.٠ ‫ﺟﻮ دا‬

‫ﻟﻞ;ار‬

‫؟رد‬

"«٠٠,٠، tavuk, knniuli altmda tindi gibi yetiştirin‫؛‬, ise de, sen kili ytt. ‫اااااا‬1»«‫ ااا»ا‬.

769 . ‫ ﻳﻌﻞ ان د ر ر د ث‬9 ‫اد ر‬ ‫ة أت ﺧ ﺎ د د و ﺣﺪ ق ر ﻣ ﺖ‬٠ ‫دإ‬ »Neıılıı ıınnıı lı.ltJk . 1، d e r v iş in in k illid ir. kıırulııfea bııfclıdır.»

Ilııılııı tııprııftn nırıısAl. ve

7٠‫ اا‬7

‫ ﺑ ﻌ ﺮ تﺀان‬١‫ ﺀﻟﻰ‬.‫ ﺀاﻧﺎر‬۵ ‫ ﺑ ﺸ ﺮا ن‬٠ ‫ ر‬١١‫ ﺀ ل‬٠‫اذ ﻣ ﺎ ا ر‬ «K i K u r 'nıı'd ‫ ؛‬. : ( u ،lıi

‫ر‬٠٠‫اا؛‬, ٠‫وﺣﺪﻷمﺀ ﻻﻟﺐ‬

) ،٠u y ııru ln ،u ‫ ؛‬، u r. Sel. ‫اا‬٠ ‫ل‬،‫ااا‬-‫ا‬٠

‫ اا‬1‫ ا اااا‬،‫ ا‬, ٠‫؛‬، ٠، fd e n iiu d o u , d e li ‫؛‬/, ‫»اذيﺀ‬٤ ، ‫ ا‬1‫ا‬، , ‫ ا أ ’اا"؛ اا!آأ ا‬، ‫ أ‬0 ‫ا‬،0 ١!* ‫؛‬1،'‫' اا‬٠'. ‫ ا‬l':sr;'ı،]‫؛‬ıki :

‫در‬

w‫ئ‬

‫ل‬

‫ ﻷ و دذ ﺋ ﺜ ﺎ ؛ ﻟ ﺒ ﺎ‬: ١ ‫ذ ﺀا ﺋ ﻘﺎ ﻳ ﻮ‬ ٠ ‫ﺔ‬

‫ﺘ‬

‫ﺌ‬

‫ﻫ‬

‫; ا‬

٠‫ ل‬٠ ‫ة‬

١ ' ، ‫ ; ا ا ا آ‬٠٠! ، ‫ ؛‬/ . , Adeııı ı.ftulbırıuı nuikerrem kıldık VI. onları kurulu ‫ ا ا ا‬٠ deve ١ ٠ ٠ ١..msi'ıliı.e, denizde ise ‫ا‬،‫ ا'ا'وال‬VI, gemiye bindirdi.،. Ve oıılnıa 3 ‫يﺀ‬ ،‫ا‬٠ ٠ ‫ ﺍ ﺍ‬Idmrllerdcu r.zık verdik. Ve 1 ٠ ‫ ﺍ ﺍ ﺍ‬: ‫ ﺍ ﺁ ﺍ‬lı١kâ،ımızdaû;ma١ ‫ ﺍﺍ ؟‬٤‫ ﺍ ﺍ ﻻ ﺫ‬، ‫ ﺍ ؛ ﺍ ﺍ‬1‫ﺍﺍ‬ ٠٠ ٠‫ ا 'ا‬،'1‫ اا‬eyledik»»." dyt.٠،،ı nı٠ ‫؛‬i'،r،‫؛‬t١ir. ٠ ‫ا‬:‫ن ﺧﺬﺀ‬،. ) dan maksad : irayvj١ı،،١l٠ ٠ '،٠ ٠VI' ı<,..lfıHntir

76٥8 ‫ ' ﺑ ﺖ‬٠‫را ر ى ررا‬٠‫ﺻ ﺌ ﺪ ﺋ ﺬ‬ ‫ ﺑ ﺖ‬٠‫ز ا اً ﻛﺎ‬

‫ﺑﺪ س ﺣﻨﻮان ﺛ ﻢ‬

"Meleklerin .،‫؛‬i r i l ،arafııııı, yı'ıni‫ ؛‬،;illin. cihetine yolu yoktur. Mayvnu ‫ أ ا‬٠‫ا ا‬٠‫اا'ااا اا‬، ‫اﺀ‬1‫ﺀ راا 'ا‬٠‫أ؛ااآا‬

r û lı ; d e m i n d e n

،‫؛أﺀآ‬١ ‫ ا‬1‫ ا‬d e l i l d i r .»

70 ‫ا؛ا؛‬ ٠‫ااذ‬٠ ‫ﻣﺤﺎ ل از‬٠ ‫و ﺑﻖ ﺣﻨﻮان‬٠

‫رﺳﺎت‬, ‫رﻧﺼﺒﻦ ﺛﻢ‬, ‫ا ر و ى ﺛﻢ‬ «K.V ،İlgını! «I.U ،‫؛‬..‫ أ؛‬، ‫؛‬،itiliriyle hayvan rinsindemdn, rlıb ‫؛‬،! diriyle ınıdek٥e ... ,١٠،u ki hem yer . 1‫ اااﺀا‬de Klikte yllrUychdirin .»

(H )

WI،I٠. » : ٠ .٠; W.

.0.5

7701 ‫ ﺑﺌ ﻰ ﺟﺰه ا ' ﺀ ر ب‬٠ ‫ان‬:‫ا‬٠‫ا ن ل‬

‫و ا‬

‫ا‬٠. . . . ;‫—ب‬ •

‫ﺋﺒﻢ‬.‫ل;ك ﻋﺮت م‬

«O Sülcynıâıı ‫ااذا'ا‬١ ‫ ااآااﻣﺎ‬önünde hâzırdır. I.ftkin gayret.‫ ؛‬i.âhî. s ‫؛‬Jır yapmakta ve göz ‫" اﺧﺎ;إا‬.olmaktadır Burada SUlcymândan maksad : Cenâb-1 Hâk'tır ki : . ‫ر‬

‫د‬

‫ز‬

‫ذ‬

Y ânî: «Ey ‫؛‬nsanJar‫ ؛‬Nerede . ‫ ؛‬ursanız olunuz Allah sizinle berAber،‫أ؛ا‬٠ »-5.‫ ﺀ‬âyet-i kerîmesi mantıkmca Cenâb-1 Hak dâimâ bizimle hâzır ve nâzır ve bize bizden yakındır. Lâkin onun gayreti, yânî; kıskançlığı «011111 nesine mâni olmaktadır, 7705 ‫ و ل‬٠‫وﻏﻊ‬

‫ا ز ﺟﻬﻞ و ﺣ ﻮ ب‬

‫ﺍﻭﻝ‬٠ ‫ ﺍ ﺍﺫﻭﻯ‬٠‫ﺍ ﻭ‬٠ ‫ﺑﱮ‬٠ ‫ﺍﻭ‬

«o, bizim karşımızda olduğıı halde, cehlimiz; uykuda, yâııl gatlrtle bulunmamız sebebiyle, O'nıı görmemekte ve ıııeyus olmaktayız." 7706

‫را درد ﺳﺮآرد واك وس‬٠‫ﺗﺜﺬ‬ ‫ﺍﻟﻪ‬٠‫ ; ﻡ‬٠‫ ﻛ ﻮ ﻛ ﺜ ﺎ ذ ﺍ‬.‫>ﻭﻑ ﺋﺪﺍﺑﺪ‬

"Sıısaınış kimse, gök gürültüsünün saldet lıulutıı getirdiğini ililmez٠ ٠ ’. II gürültü ona baş ağrısı verir." 7707 ‫ ﻣ ﺖ ر ﺟﻮ ى روان‬٠‫ا'د‬٠ ‫ﺟ ﺜ ﻢ او‬ ‫ﻣﺎن‬٠٦ ‫ ب‬٦ ‫د ﺧ ﺮ از ذوﻧﻰ‬ «Gök yüzünün suyundan, yân‫ ;؛‬yağmur zevkinden haberi olmııtlıftı İçin onıııı gözü akan derede hnlıııı.hr," s ٥r٠l H٥1،،||

‫اا«ا‬7

7712

‫ \ﺃ‬/ }

‫ﺟﺎى زاﻫﺪ ﺧﻨﻠﺖ ﺑﻮد او‬

‫وم ﺑﺎدﻳﻪ ﺑﻮدش ﻋﺎﻵج‬٠‫از ﺀل‬ «zahidin ona

yer susuz, mîzâcj ‫؛‬.sc

r â tıb d ı.

Ç01،in sam rüzgâr

İlâ ‫ ؟‬o lm u ş tu .»

7713 ‫ﺣﺎﺟﻨﺎن ﺣﺒﺪان ﺛ ﺪﺗ ﺪ از وﺣﺪ ﺗﺶ‬

‫ ش‬٠ ‫ ا ن ا‬٠‫وان اﻵﻣﺖ در‬ « H a c la r , o n u n y a ln ız lığ ın a v e ç ö lü n â f e t ‫ ؛‬İçin d e s e lâ m e tin e ş a ş t ıla r .»

7714 .‫در "ﻋﺎز ا ا د » ﺑ ﺪ ﺑﺮروى رﻳﺚ‬ ‫ ز ﺗﻔﺶ ﻣﺤﻮدد ا ب د ك‬5 ‫دﻳﺚ‬ « K u m ü s tü n d e n a m a z a d u r m u ştu ,

tiyle

b ir

kuııı

k i lia r â r e tte n s u t e n .

e e r e s i k a y n a r d ı.»

771 .‫؟‬ ‫ﺖ‬ ‫ﲰ‬ . / ٠ ‫ﻡ‬ ‫ﻭﺍ‬ ٠ ‫ﻝ‬ ‫ﺩ‬

‫ ر راق و دﻟﺪﻟ ﺖ‬.‫واو‬- ‫وا‬ « D e n ile b ilir d i k i, y e ş illik

g iille r a ra sın d a s e r m e s t o lm u ş, y â lıu d

llu r a k .a v e D ü ld ü l’c b in m işti.»

Bir katır idi ki Mısır hükıimdârı Mukavkıs tarafından Sal* lallâhü Aleyhi Vesellem Efendimize hediye edilmiş, sonra taraf-ı Risâ. Jetten Iîar.ıe٤ -i Aliye ihsan buyurulmuştu. D ü ld ü l:

7716

‫ر و ﻣ ﺎ ت‬٠‫ش رﺣﺮ‬.‫ﻻ‬

‫ا‬

‫ت‬٠٠‫ از اد ب‬٠٠‫ م اورا‬٣ ‫ا‬ «Yâlıud ayağı l.ıek kumaş ona sabâ rüzgârı olınuştıı.»

lııılılar ،،stüııde idi. yâlıud ‫ ؟‬ölUıı şâıııı MM

7722

‫اﺣﻞ ﻛﻦ اى ا ﻃﺎ ن د ن‬٠ ‫ﻣﺜﻜﻞ‬ ‫ﺹ‬

‫ارا‬٠

‫ﺭ‬

‫ﺣﺎن‬

‫ ﻋﻨ ﺪ‬, ‫ﺍ‬

«Ey ‫ ﻻوه‬sultânı, ljjzim müşkülümüzü hallet ki senin lıâlin bize yak‫؛‬., yersin.* 7723 ‫وا ﻧﻤﺎ ر ى ز ا ر ا ر ت ﺋﺎ‬ ‫م از ﻣﻴﺎن زارﻫﺎ‬.‫ا ﺑﺮ‬ .Esrarından bir sırrı bize göster ki bclimiZden zünnârı keselim, yâni; gâvur iken müslliman olalım.*

7724

‫ ر ى اﻣﻤﺎن‬٠ ‫ﺑﺜﻤﻬﺎ را ر د‬ ‫ﺣﺎﺟﻴﺎﻥ‬

‫ى‬١‫ دﺀ‬٠‫ﻯ اﺟﺎﺑﺖ ﻛﺮ‬

«Zâhitl: İlâhî; hacıların diiâsını kabul eti diye gök yüzüne bııklı.»

7725 ‫ م‬/‫رذﻧﻰ ﺟ ﻮ د ض ذ ؛ا ﻻ ﺣ ﻮ‬

.‫ ق درم‬-‫و زاﻻ رﻛﺌﺮد‬ «Yâ Rabbi: Ben bâlâdan rızık aramaya alışmışını. Çünki sen hâladan hana bir kapı açmışsın.»

7726

‫و ﻣﻜﺎن در ﻻﻣﻜﺎن‬٠ " ,‫اى 'ﺀود‬ ‫ ﺑﺎ ن‬.‫ ﻛ ﺮ د‬٢‫ رزﻓﻚ‬٠١‫ﻟﻢ‬،‫ﻓﻰ‬ «Ey lâ m e k â m .a m ek ân gö -lan A lhılııın» e rm i١ ،١ , ( ‫ﻋﻢ‬٠ ‫ در‬٠ ‫ ) ﻻب‬yfmlj lt١n y ı ğ ı n t ı d a d ı r . ) b u y u r m u ş s u n <(R ız k ın ız , s e m â d a n M٠. .

‫ ااا‬٠ 1

77.'‫ةا‬ f L ‫ذر رش و‬,‫ ; ا‬. . ‫اوم د‬ ‫م‬١ ‫ﻣﺎىر‬٠‫رﻣﺪى‬.‫'اﻧﻤﺎن‬ "( ١١lbı،u takıın ‫؛‬su bu kerameti kabul etmeyen Imm «rvdl, illi ki , ..... .... ٠ ٠ > » ٠ *٠ ٠ ، »‫؛‬.‫؛‬,ipsiz olarak kaldılar. Söz de temâm oldu ,.

İKİNCİ CİLDİN SONU

‫ ا‬10‫ا؛‬

‫؛—؛‬

----------

* Ş E R H ‘ İ M E S N E V İ» XIII üncü asır Anadolu’sunun huzursuz toplu luklarına İlâhî heyecanın, saf îmdmn, rabbani aşkın kapılarını açarak onları huzûra ve kurtuluşa götüren Hz. MEVLÂNA’yı ve ölümsüz eseri MESNEVİ’yi; hakikatiyle tanıtan bir külliyattır. Ruhen hasta ve yaralı bulu n an bugünkü nesil٠ lerimizi de ALLAH’m izniyle kurtaracak, yeni b r imdn, aşk ve heyecan devrinin temellerini atacak nitelikte olan MESNEVİ’yi akıcı bir üslûbla şerhe٠ den bu eser, şu anda yeni b ir nüshası ile okuyucu٠ lanmıza ulaşmış bulunmaktadır. ٠

Aynı şekilde intişâra devam edecek olan bu müstesnd eserden ve Cenâb-ı Pir’in ruhâniyyetinden bütün okuyuclann müstefid olmalarını temenni ederiz. ŞAMİL YAYINLARI