TOF#8

Page 1

TOF magazine

achste uutgaeve

PAU’S SPORT EN SPEL de actieve rubriek van onze eilandicus

TOERISME...HET BEGON HIER

KARATECOACH Verovert de wereldbeker

VERHALEN UUT DE VIC De swingers van vroeger

OP BEZOEK BIJ... De commissaris van de Koning

Maartje Meijer Muzikaal talent uut de Voorstraet

TOF magazine is op geselecteerde plaatsen beperkt gratis verkrijgbaar

Oplage: 5.000 stuks


Maensekinders wat hah we toch weer een meraekels’n uutgaeve.

Colofon TOF magazine #8 Uitgiftedatum: 27 juni 2019 Copyright © 2019 stichting Trots Op Flakkee Coverfoto: Anne Reinke © Design: Alex van Kampen Drukwerk: Drukkerij Damen Eindredactie: Alex van Kampen Gert van Nieuwaal Moniek Bakelaar Lianne Mulder Anne Karsbergen Jaap Reedijk Pau Heerschap Kees van Rixoort Marijn Pannekoek

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van stichting Trots Op Flakkee.


Inhoud TOF magazine #8

5 ALLES GROEIT EN BLOEIT

6 MAARTJE MEIJER 10 KARATECOACH

12 VOLKSTUUNTJES 14 PAU’S SPORT & SPEL

18 SUGARFIGHTERS 20 TOFFE KIEKJES

22 LIEFDESVERHAELEN UUT DE VIC 26 MATTHIJS MIJNDERS

28 QUEENPIN 30 TOFFE MAENSE KIEKE 34 COEN OP BEZOEK BIJ...

36 SNORKELEN IN DE GREVELINGEN 40 IK ZET JE BIE ‘T GROFVUUL 42 BEGIN VAN HET TOERISME

44 SERVICECLUB: KIWANIS 46 PUZZULUH 48 CHARITY VAN CHERITY

50 ZELFDE STRAET ARRE DURP 55 POLDERLANDSCHAP VROEGER EN NU 58 DANKIE

foto: Govert Driessen


Aan deze editie werkten mee DIT IS NIET HET GEHELE TEAM, DAT PAST NIET MEER OP ÉÉN PAGINA...OMMERS

Onze videograaf Julian zorgt weer voor een blockbuster tijdens de lancering

De zevende editie gemist? Geen nood, want die is nog online te lezen op www.trotsopflakkee.nl.

We hebben Leonard opgesnorkeld om mee te helpen


Alles groeit en bloeit! Alles? Jazeker! Lees maar over de groeiende muzikale carriere van Maartje Meijer. Of onze eigen Pau die -vanuit een droom- er een sport van maakte om als eerste op de poeperlieje te finishen. Of André die zijn leerlingen in zijn Kyokushin dojo laat groeien tot aan de wereldtop en hen koestert. Net als Peter die z’n aardbezems in zijn volkstuin zo vertroetelt dat het groeit en bloeit en de zoetheid er vanaf druipt. Maar pas op, want groei is niet altijd goed. Van suiker groei je ook (vanuit het midden naar buiten :) en dat vinden de meiden van de Sugarfighters niet OK. Dus strijden zij tegen deze kilokwekers. Echter op het moment dat Martijn zijn ‘sugar’ Nicole ontmoette in De VIC, bloeide er iets bijzonders op. We moeten ook voorzichtig omgaan met groei en bloei. De Goeree-Overflakkeese (w)onderwaereld is prachtig maar zo kwetsbaar dat we daar met veel respect mee om moeten gaan. Zo ook met die mensen die het niet altijd even makkelijk hebben en die, door liefhebbende inwoners als Sherron, een beetje zonlicht in hun leven krijgen. En vooral dankzij al die prachtige mensen en hun even mooie verhalen groeit en bloeit onze trots op Goeree-Overflakkee nog dagelijks. Geniet, net als wij, van deze achtste editie. Toffe groet van Team TOF ALEX, GERT, ANNE, MONIEK, LIANNE, MARIJN, JAAP, PAU, KEES, LEONARD, EDWIN, JORNE, NIENKE, ANNE-MARIE, NICOLE, CORINE, COEN, ELLEN, JAN, ANGELA, KEES K, RENÉE, JULIAN EN IN HET BIJZONDER ONZE HULP TOFFERT LEONARD

foto: Corine de Vries 5


tekst: Jaap Reedijk foto’s: Dorien Hein


Maartje Meijer MARE, MEEKRAP, MIDDELHARNIS, MUZIEK!

“IK HEB WAT STILLE MOMENTEN ZITTEN GENIETEN ALS IK HET DAKRAAM OPENDE VAN MIJN GALERIE AAN DE VOORSTRAAT IN MIDDELHARNIS. WAT MET EEN ENKELE STEM BEGON EINDIGDE VAAK IN VIJFSTEMMIG GEZANG. DE FAMILIE MEIJER IS WEER COMPLEET DACHT IK DAN.”

M

laatste is een plaat met de mooiste Nederlandstalige gedichten, waarvan ik liedjes en arrangementen maakte voor een kamermuziekbezetting met fagot, basklarinet, viool en contrabas. Deze hebben we gespeeld in het Concertgebouw, het Bimhuis, Tivolivredenburg en allerlei podia in Nederland. Komend seizoen ga ik (onder andere in Middelharnis!) in kleinere bezetting spelen, met dichter Ingmar Heytze, en in Vlaanderen met

aartje Meijer noemt het Von Trapp-

dichteres Annemarie Estor. Daarnaast schrijf ik graag

achtige taferelen waarbij elk liedje, of

muziek, zo heb ik net twee arrangementen voor het

je wilde of niet,

Nationaal Jeugd Jazz Orkest (NJJO)

werd omgetoverd

en ga ik in het najaar componeren

in een vijfstemmig arrangement.

voor het Jazzorchestra van het

Ik praat met Maartje Meijer.

Concertgebouw. Elke drie maanden

Oorspronkelijk uit Middelharnis,

dirigeer ik de ‘Dienst zonder God’ in

maar tegenwoordig woonachtig in

de Rode Hoed, een geweldig initiatief

Amsterdam, waar ze intussen goed

van Ricky Koole. Ten slotte heb ik

ingeburgerd is in de muziekscene.

een baan op het Conservatorium van

Maartje Meijer is intussen een

Amsterdam als hoofd van de jong-

bekende naam geworden waar

talent-afdeling (jazz): Junior Jazz

je niet meer omheen kunt. Wij

College. Dat is vrij nieuw en tot nu toe

kennen haar als die mooie stem uit

te gek!”

de eilandelijke theaterproducties ‘Meekrap’ en ‘Mare’, maar tegenwoordig heeft ze een

ALTIJD MUZIEK

bloeiende carrière die ze als ‘onstuimig’ beschrijft. Daar

De liefde voor de muziek heeft ze van huis uit

willen wij natuurlijk meer van weten en vragen natuurlijk

meegekregen en het zijn nog steeds mooie herinneringen

gelijk nog even verder.

die ze meedraagt. “Er werd altijd muziek gemaakt en gezongen. Mijn zussen en ik zaten alle drie op pianoles,

“jn carrière is steeds in beweging. Eigenlijk zijn er vier

we zongen alle drie, speelden hier en daar wat gitaar en

pijlers momenteel: uitvoeren, componeren en arrangeren

op zondagochtend stond er tijdens het uitgebreid ontbijt

in opdracht, doceren & dirigeren en begeleiden van

altijd klassieke muziek op.

jong talent op het Conservatorium van Amsterdam.

Ik voelde me destijds regelmatig een vreemde eend

Onder eigen naam heb ik drie albums uitgebracht. De

in de bijt met mijn muziekverslaving en liefde voor

7


normaal-mentaliteit die ik ervaarde. Dus ik hield me vast

WAT IS MOMENTEEL HET LEUKSTE WAT JE DOET?

aan alles wat er wél gebeurde op cultureel gebied: het

“Moeilijk te beantwoorden dit, want nu heb ik het geluk

schooltoneel, de muziekavonden (Night of the Proms),

veel mooie dingen te kunnen doen. Maar het schrijven

jazz in het Diekhuus waar ik vaak de enige onder de 40

voor grote bezettingen is misschien waar ik momenteel

was, haha. Daarnaast had ik fijne contacten met een

het meest van geniet, want ik moet ook nog veel leren,

aantal leerkrachten; ik paste op bij mevrouw Van der

luisteren en onderzoeken. Als musicus blijf je altijd in

Schoor (wiskunde), sprak eindeloos over muziek en jazz

ontwikkeling, denk ik. Op die momenten maak je fouten

met meneer Schobben. De contacten zijn recentelijk ook

en kun je groeien.

theater en dans. Dat paste niet zo goed in de doe-maar-

weer aangehaald toen ik twee jaar geleden op uitnodiging van Ruud Mulder bij RGO 100 jaar een workshop

“Ik heb op dit moment alleen nog maar enkele leerlingen

verzorgde voor de leerlingen en ’s avonds een concert

waar ik geen afstand meer van kan doen omdat ze

deed met m’n band. Ik voelde toen veel trots voor de

heel leuk zijn en ik ze al 11 jaar lesgeef, sinds m’n

school waarop ik heb gezeten.”

studententijd. Verder geef ik jaarlijks als gastdocent op een aantal conservatoria close harmony workshops,

“Na de RGO ben ik de

waarin we in korte tijd een

jazz & pop zangstudie

programma samenstellen

aan het conservatorium

met alle zangers. Zo leid

in Utrecht (HKU) gaan

ik ook een koor met alle

volgen. Na het eerste

instrumentalisten, dat is

jaar mocht ik, doordat

super. Daar kan ik van alles

hoofdvakdocent Bert

uitproberen, ze staan open

van den Brink mij hoorde

voor veel meer dan ik dacht.

spelen tijdens een bijvak-

De stem is zo’n fijne manier

examen, ook hoofdvak

om gehoortraining en ritmiek

piano studeren. Dat is een

aan te pakken, en samen

van de beste dingen die

zingen is bovendien goed om

mij is overkomen, waar

een community gevoel mee te

ik nog steeds dankbaar

creëren.”

voor ben. Na een paar jaar ben ik met beide hoofdvakken verdergegaan aan

TOEKOMSTPLANNEN?

het Conservatorium van Amsterdam, met daarbij een

“Veel! Ik zou graag eens een productie maken samen met

grotere focus op componeren en arrangeren voor grote

acteurs. Het is soms vermoeiend om bandleider te zijn;

ensembles. In de laatste periode (mijn master) heb ik nog

altijd weer nieuwe projecten bedenken en vooral: veel

een half jaar in Berlijn gewoond, daar lessen genomen

organiseren. Om een tour van tien concerten op goeie

en de eerste schrijfklussen voor jeugdbigbands aldaar

podia voor elkaar te krijgen, daar gaat zó veel aan vooraf:

gehad.”

het boeken, contact met de podia, onderhandelingen, repetities regelen, riders maken, het hele management-

DE COMBINATIE GEZIN/MOEDER/WERK HOE DOE JE DAT?

gebeuren zeg maar. En dat staat los van het inhoudelijke,

“Aangezien we beiden onregelmatige tijden hebben, maar

de krant en op de social media, is het voor een uitvoerend

ook zelf een boel kunnen sturen gaat het wonderwel goed,

musicus bijna onmogelijk rond te komen van concerten

maar een uitdaging is het wel. We moeten bijna wekelijks

geven. Laat staan wanneer een podium onder het mom

de agenda goed doornemen en kijken of we alles gecoverd

van ‘ervaring opdoen, reclame maken’ je durft

hebben qua oppas en tijden. Maar er zijn ook rustige

uit te nodigen voor niets of alleen de reiskosten. Daarom

momenten dat we op een doordeweekse dag lekker

zou ik weleens onderdeel willen zijn van een groter

uitgebreid met z’n vieren ergens koffie zitten te drinken.“

geheel en niet in mijn eentje de verantwoordelijkheid

het schrijven, repetities. Zoals nu ook naar voren komt in


ken ik inmiddels veel acteurs, onder andere vanwege

ALS JE NU TERUG KOMT OP HET EILAND, WAT IS ER DAN HET MEEST VERANDERD?

de Dienst zonder God, ik kan me zo voorstellen dat

“Ik weet niet of het eiland zo veranderd is, maar mijn

ik met sommigen van hen eens iets moois ga maken.

blik op het eiland wel. Toen ik verhuisde naar Utrecht

Bijvoorbeeld een kindervoorstelling, waarvoor ik de

(en later naar Amsterdam) had ik het nodig om afstand

muziek schrijf. Of een absurdistische theatervoorstelling,

te nemen van het eiland. In die tijd was ik er niet vaak.

lijkt me ook heel tof.”

Nu ik kinderen heb en er veel tijd verstreken is, voel ik

dragen voor het slagen van een project. Bovendien

een hernieuwde liefde voor het eiland. De kindjes zijn

HEB JE NOG VEEL CONTACTEN OP HET EILAND OF KOM JE IN JE WERK VEEL MENSEN VAN HET EILAND TEGEN?

graag op de Grevelingen, op D’n Diek en in Ouddorp op

“Er is nog één vriendin die nu nog op Goeree-Overflakkee

Diekhuus, de RGO en Muziek in de Voorstraat (de straat

woont, die ik via schooltoneel leerde kennen: Linda

waar ik opgegroeid ben).

het strand. Contacten van vroeger zijn (door de muziek) weer aangehaald, zoals bijvoorbeeld via spelen in Het

Blommaert. Verder heb ik wel nog een paar vrienden van Goeree-Overflakkee, maar die wonen inmiddels

Daarnaast voel ik grote trots wanneer ik zie dat Flakkee

ook ergens anders. Nee, ik kom weinig bekenden van

hard zijn best doet energie-onafhankelijk te worden. Op

het eiland tegen. Wel trof ik tijdens mijn eerste bijbaan

het gebied van duurzaamheid en milieuvriendelijkheid

in Utrecht, bij Vredenburg, iemand van de RGO: Jolien

is Goeree-Overflakkee een voorloper in Nederland.

Steenman. We zijn pas in Utrecht vriendinnen geworden

Voor mijn gevoel is dat iets van de laatste tien, vijftien

en gaan nog weleens met elkaar en de kinderen Stad aan

jaar, maar misschien was dat toen ook wel zo en had

’t Haringvliet onveilig maken in het huis van haar moeder.

ik gewoon meer interesse in andere dingen. Ik heb de

Heel gezellig!”

laatste jaren bijna ieder jaar wel op Goeree-Overflakkee gespeeld, en het is iedere keer fijn om daar te spelen.

ZING JE NOG VEEL MET JE ZUSSEN? “We hebben dat een hele tijd heel weinig gedaan, maar

Ik heb heel lang uitgesloten dat ik ooit terug zal keren

sinds kort zingen zij ook in het koor in de Rode Hoed.

naar Goeree-Overflakkee, maar de laatste keer dat ik

Ja dus!”

er was, hardlopend langs het havenhoofd, was ik ineens weer zó verliefd…”

Maartje speelt op 20 september, met Ingmar Heytze, tijdens het huiskamerfestival ‘Muziek in de Voorstraat’ te Middelharnis.

9



“OSU!”, KLINKT HET ALS WE OP EEN VRIJDAGAVOND DE ZAAL IN

en aanwezigheid tijdens trainingen, wordt een aantal vechters toegelaten tot de Nederlandse selectie. Om dat te bereiken vraagt André veel van zijn teamleden. Hij

STAPPEN. OGENSCHIJNLIJK EEN

beoordeelt ze onder andere op maximale inzet tijdens

JAPANSE GROET, DIE BIJ NADER

trainingen, zelfdiscipline om je aan je trainingsschema

INZIEN MEER LADING BLIJKT TE HEBBEN.

te houden, keihard trainen, gezond en goed eten, en respect voor elkaar en de groep. Afhankelijk van het beschikbare budget vliegt André

O

ok kreten zoals yame (stop), kamaete

regelmatig met een aantal teamleden de wereld over

(stand aannemen) en fudo dachi

om deel te nemen aan wedstrijden. Vooraf wordt per

(gevechtshouding) vliegen regelmatig

teamlid een wedstrijdplan gemaakt met daarin de

door de ruimte heen. We zijn aanbeland

tactiek om maximaal resultaat te behalen. Tijdens de

bij de in Sommelsdijk gevestigde karateschool Kyozumi.

wedstrijd geeft de bondscoach vooral aanwijzingen en

Op het moment van binnenkomst worden we begroet

advies. Zo heeft elke vechter zijn eigen behandeling

door André van Wezel

nodig. En dat heeft hem als bondscoach geen windeieren

die met vol enthousiasme

gelegd: een van zijn vrouwelijke pupillen werd afgelopen

de jeugd karatetraining

jaar wereldkampioene in Kazachstan.

geeft. We zien een zaal vol gedisciplineerde kinderen

Daarnaast vraagt het bondscoachschap ook om ‘softe’

die met de nodige hoofd-

competenties. In de relatie tussen coach en topsporter

en ledematenbescherming

is vertrouwen een sleutelwoord. De sporters moeten

staan te sparren.

feitelijk voor jou als coach willen werken. Dat bereik je door goed met alle leeftijdsgroepen om te gaan. Niet

Achter de 42-jarige sensei schuilt meer dan een meester

alleen in het contact tijdens de wedstrijden, maar ook als

die op vaste tijden zijn leerlingen thuisbrengt in de

je samen tijdens de reis er even tussenuit bent.

wereld van karate. André is namelijk sinds 1,5 jaar bondscoach voor de grootste Nederlandse karatebond de NKKO, specifiek voor de gevechtsdiscipline kumite. We zijn benieuwd naar wat dat precies inhoudt. André, geboren en getogen op Flakkee, is aanstekelijk gepassioneerd voor karate. Hij beoefent de sport al

“Je moet de topsporters zowel inhoudelijk als mentaal kunnen begeleiden, zowel bij succes als verlies. En vooral dat laatste is voor topsporters een uitdaging.”

vanaf zijn 13de, heeft circa 5 jaar in de Nederlandse selectie gezeten, en is 3 keer voor de Europese

Bij verlies en teleurstelling moet je er als coach voor ze

kampioenschappen uitgekomen. Sinds 3 jaar is hij

kunnen zijn en ze kunnen helpen. En daarbij gaat elke

mede-eigenaar van karateschool Kyozumi, die in 1997

topsporter op zijn eigen manier met spanning om.

is opgericht door de broers Hans en Rinus Smit. Naast zijn reguliere baan geeft hij elke maandag-, woensdag-

En wie denkt dat deze sensei geen tijd meer over heeft,

en vrijdagavond les aan jeugd en volwassenen. Zijn

heeft het mis. Elk jaar organiseert hij in Middelharnis een

bondscoachtaken lopen daar nog parallel aan.

landelijk karatetoernooi met ruim 200 internationale deelnemers in de leeftijd tot 18 jaar, 30 vrijwilligers, 30

Een van zijn belangrijkste taken is de

scheidsrechters en ruim 300 man publiek. Dit jaar voor

maandelijkse training bij Papendal, het grootste

de 7e keer. Ook organiseert hij jaarlijks een training op

topsporttrainingscentrum van Nederland. Hier traint hij

het strand van Ouddorp met mensen uit heel Nederland.

Nederlands beste kumite-vechters op onder meer inzet,

Op die manier promoot hij ons eiland ook bij de

behendigheid en uithoudingsvermogen. Op basis

deelnemers. Hij is dan ook echt trots op Flakkee!

hiervan, en ook op grond van wedstrijdresultaten

Tekst: Marijn Pannekoek Foto’s: Anne Marie Vermaat

11


Volkstuuntjes GELUK VIND JE IN HET TUUNTJE VAN PEER

“KIJK, DIT IS MIJN TROTS: AARDBEZEMS.” PETER JELIER WIJST DE RIJEN AARDBEIENPLANTEN AAN. OP DE WARMSTE PLEK ZIJN ZE HET GROOTST. TWEE HOUTEN VOSSEN – KEURIG UITGEZAAGD EN NATUURGETROUW GEVERFD – HOUDEN DE EENDEN EN GANZEN OP AFSTAND. DIT IS DE JELIERHOF, OOK WEL HET TUUNTJE

“Je ziet dat hij helemaal vol pruimen zit. Vorig jaar was het een beurtjaar. Toen had ik zeven pruimen, maar nu zijn het er veel meer. Heerlijke reine claude.

“Als ze rijp zijn, gaan we hier zitten en eten we alles op.” CAROLUS De Jelierhof, waar ook een kas op staat, geeft doorgaans

VAN PEER GENOEMD, EEN VAN DE VELE

een rijke oogst. Pachter Peer heeft het over sla, pootuien,

PERCELEN VAN KLEIN GRONDBEZIT AAN DE

tomaten, paprika’s prei, kroten, stengelui, bloemkool,

RAND VAN DIRKSLAND.

O

Chinese kool, knoflook, augurken, appels, stoofperen, frambozen, groene asperges (“een van de eerste groentes van de koude grond”)… En aardappelen natuurlijk. “Eind

f die vossen helpen? “In het begin wel”,

april heb ik al nieuwe aardappels.” Er staan verschillende

zegt Jelier. Maar het is zoals met andere

soorten piepers in de keurig onderhouden hof, zoals de

vogelverschrikkers: op een gegeven moment

vroege Doré, een patataardappel en de Carolus, die ook

hebben de vogels in de gaten dat ze voor de

zonder bestrijdingsmiddelen goed gedijt.

gek worden gehouden. Dan moet de volkstuinder andere

Water, een belangrijk element in de volkstuinderij, haalt

afschrikmethoden verzinnen.

Jelier uit zijn tanks. Hij heeft er vijf, via een ingenieus

Nog een trots: de pruimenboom met weelderige bloesem.

buizenstelsel gevuld met regenwater. “Vorige zomer

tekst: Kees van Rixoort foto’s: Jaap Reedijk


was het lang droog. Toen hadden we een tekort. Maar

oudste volkstuinvereniging”, vertelt voorzitter Ben Rottier,

dat konden we oplossen door water uit de sloot te halen.

die zijn liefde voor Goeree-Overflakkee onderstreept met

Iedereen deed dat, je hoorde overal pompjes”, zegt de

een getatoeëerde kaart van het eiland op zijn arm. “Die van

fanatieke tuinder, die in het seizoen dagelijks in zijn tuun

Sommelsdijk is van 1919, dus net iets ouder. Wij hebben

is te vinden. Hij vertelt dat het nog een kunst apart is,

wel de grootste vereniging met 120 leden, waarvan 110

water geven. “Zoals onze voorzitter Ben Rottier zegt: een

tuinende. Sommelsdijk heeft meer grond, maar ook meer

komkommer giet je groot, een meloen giet je dood. Zelf

leegstand.”

is hij een echte komkommerman. Vorig jaar had hij 345

Klein Grondbezit, zoals de Dirkslandse vereniging in

komkommers van één plant.”

de volksmond heet, trekt ook volkstuinders uit andere dorpen, bijvoorbeeld omdat het is toegestaan om ook

TUINKABOUTERS

kleinvee op je perceel te hebben. Er zijn leden met paarden

Toen de Dirkslandse volkstuinvereniging 75 jaar bestond

in hun hof, Pieter Keus houdt er Vlaamse reuzen tussen de

– dat was in 1996 – schreef de toenmalige voorzitter, L.

tomaten en komkommers.

van Prooijen, in het jubileumboek: “Geluk vind je soms op

De biologische teelt neemt toe op de tuintjes, al is het

een klein perceeltje.” Bijna een kwarteeuw later is pachter

spuiten van aardappelgewas een wettelijke verplichting.

Peer een levende illustratie van die uitspraak. Maar zo

De eerder genoemde Carolus is de uitzondering. Die is niet vatbaar voor de gevreesde aardappelziekte fytoftora.

NIET OPJAGEN Rens van der Sloot komt het Praethuus binnen. Hij is een vraagbaak voor iedereen en woont bijna in zijn hof. “Het is een leuke hobby en elke hobby kost tijd”, zegt hij. “Wat de lol ervan is? Ontspanning, dat je alles ziet groeien en dat er een groot verschil is tussen wat je hier teelt en wat je in de winkel koopt. De kweker heeft in 21 dagen witlof. Hier doen we er drie maanden over. Onze producten zijn natuurlijk gerijpt. Wij jagen niet op, en dat proef je.”

zijn er wel meer, zo blijkt uit een bezoekje met koffie en tompoes aan het even verderop gelegen Praethuus de Tuinkabouters. Daar hoor je de mooiste verhalen van doorgewinterde tuinders, maar ook van een jonge kerel als de 16-jarige Pieter Keus, die duidelijk behept is met het volkstuinvirus. Je hoort er over Duitse spinazie, die helemaal niet blijkt te bestaan. Over enorme courgettes en tomaten van bijna een kilo per stuk. Over onderlinge hulp en gezonde onderlinge competitie. Over het honderdjarig jubileum, dat niet lang meer duurt. Over muntthee van eigen tuin. Over de paprika’s, die altijd op Tweede Kerstdag de grond in gaan. Over paarse en gele bloemkolen.

WILHELMINA Over de oprichting van de Vereeniging ter bevordering van de verkrijging van onroerend goed door landarbeiders ‘Dirksland’, die koningin Wilhelmina nog van haar goedkeuring heeft voorzien. “Dit is de op één na

13


Pau’s

SPORT & SPEL in’t Ouddurps

Da’s Pau..

Da’s nep :)


DEUR PAU HEERSCHAP

wentelende je eige in de modder as ’n vêrke. ’t Duurende

T

niej lange of je zag d’r uut as ’n patiënt die ’n modderkuur

OE IK ANKONDIGENDE DAT IK VOOR DEZE TOF GIENG SCHRIEVE OVER

ongergieng in ’n Duus koerort. Dan nog ’n hortie zwemme, as t’r genoeg waeter stieng.

SPORT IN SPEL KREEG IK GELIEKE

A j’ dan ’s aeves op bèdde lei zat de modder nog onder de

DE VRAEG WELKE SPORTEN IK

naegels van je têên. Je rook nog nae dat zoutige homige slik.

DAN WEL BEOEFENENDE. IK ZEI IN ÊÊRSTE INSTANSIE: GÊÊN ÊÊN. MAR EIGELEK WAS DAT

Je eige wasse dee je in diejn tied netuurlek niejt. Nêê dat hoevende niejt. Je was ommers al in ’t waeter eweest!

GÊÊN WAER. IN M’N JEUGD HÈ ‘K, ZÔÔAS IELK

FIETSE

KIND, ALDERLEI SPORTEN AUTOMATISCH WÈL

Ik hao d’r zelfs al ’n kêêr van edraomd.

BEOEFEND: ZWEMME, FIETSE, HARDLOAPENE

Over ’n paer weken zou ‘k verjaere. Ik zou zevene woore. Vaoder hao m’n min of mêêr beloofd dat ‘k dan ’n fiets zou

IN NOG VEEL MÊÊR. OM DAN OVER ALDERLEIE

kriege, mar hêêlemaele zeker’t was nog niejt. Ik draomende

SPELLEN NOG MAR TE ZWIEGENE: KNIKKERE,

op ’n nacht, dat ik op ’n môôi rôôd blienkend jongesfietsie

VLIEGERE, BUUTVRIE (VERSTOPPERTJE), BUSJETRAPPE, KLESJE (TIKKERTJE), JAEGER-IN-

ree, zôô’n fietse dat aok Keesie hao, al was dat blaew, mit ’n nikkele stuur in aok ’n môôie belle. In rieje da ‘k kon, ik gieng d’r mit ’n vaert vandeur, Gieng allemaele zôômar

HOND, SPOORZOEKERTJE, IN WAT DIES MÊÊR ZIJ.

uut z’n eige. Ik bellende dat ’n lust was. Toe ree ‘k d’n hil

OVER IENKELDE SPORTEN UUT M’N JEUGD, ZÔÔ

wêêr op in trappende of ik ’t al jaeren dee mit kracht op

IN DE JAEREN VUUFTIG VAN D’N VORIGEN ÊÊUW, WIL IK WAT MÊÊR VERTELLE. DAT HÈ ‘K AL WEL ’S MÊÊR ‘EDAE, MAR TOCH WIL IK JOELE ’N PAER POËTISCHE VERTELLIENGEN, ZÔÔAS ’N CRITICUS ZE ÔÔIT NOEMENDE, NIEJT ONTHOUWE.

de achteruuttraprem. Net voor de welle stieng ik stille. Toe schrok ik wakker in ’t was donker om m’n heene. Want draomen binne bedrog. Wat was dat jammer!

Dêêr stieng ’n dan: ’t Was niejt wat ik verwacht hao. ’n Meisjesfiets!

ZWEMME Zôôas de mêêste kinders op ’t durp hè ‘k eigelek nôôit zwemles ‘ehaod. Je lêêrende dat geweun je eige. Mar naer ’t grôôte strange, an de Noordzêê allêêne gôô zwemme wier veels te gevaerlek ‘evonge. Dêêr hoevende je niejt an te dienkene. Nae’t Zandhoekie, dat was wat aors. Dat was ’n klein zandstrange’ie mit klienge’ies bie Preekhil. Dêêr ko je netuurlek aok wel verdrienke, mar ’t was wat veiliger omdat t’r niejt zôô diejpe was. Noe was t’r wel ’n probleem, want d’r was niejt altied waeter. Je was afhankelek van ’t tieje. Eigelek ko j’ d’r mar om de aore weeke terechte, want ’s oches gieng ie nôôjt zwemme. Soms was ’t pas laeter in de middeg haogwaeter. Toch gieng ie d’r dan al vroeg nae toe. In de vaorte zag ie ’t waeter as ’n brêêje zulvere strêêp. Op de achtergrond ’t silhouet van de kèrke van Brouwershaevene in d’n toren van Zierikzêê, as ’t hêêl helder was. Langzaem kwam ’t waeter duchterbie. Je kon ’t niej mêêr verduure in gieng ’t waeter al tegen over ’t drabbige slik. Je

15


D’n dag brak an, ik was al hêêl vroeg wakker.‘k Hao slecht

Veel laeter hè nog ‘s ’n soort reesfiets, mit zeve

eslaepe, zôôas ie dat ook hao as ie op reize most. Mar

versnelliengs an’eschaft. ’t Was in d’n tied da ‘k op Prins

noe was ’t m’n verjaerdag. Gelieke docht ik an de fiets.

Maurits in Menheersen wèrkende. In de zeumer zou ‘k

Zou ‘t ‘r êên weze as in m’n draom? In toe ‘k d’r uut was,

dan op de fiets nae schoole gôô, (teminsten as ik laete

zeit vaoder mit iejtewat geheimzinnigs in z’n stemme:

most beginne, op ‘t derde of vierde uure).

“Noe mo j’ s even gaauw in schuure komme kieke!”

Slechts twêê kêêr hè ‘k mar ‘edae, toe was ’t verbie. Ik

Dêêr stieng ’n dan: ’t Was niejt wat ik verwacht hao.

kwam in ’t zwêêt op schoole an, in ’s middegs de wind

’n Meisjesfiets, door vaoder eigenhandig op’eknapt. In

tegen. Een Toer de France was niejt an mien besteed.

de zwarte lak ‘ezet, zelfs stuur was zwart; van nikkel viel niejt veel te bekennene. Al was ‘t dan wel gêên draomfiets, toch was ‘k d’r blieje mit, want ik begreep toe aok al da m’n niejt bemiddeld wazze. Toe ‘k d’r mit rieje woe, bleek dat ’t nog niejt gieng as in d’n draom, D’r most nog vêêl geoefend woore in liej’ie van de Bokkies. De fiets bleek aok nog ’n deurtrapper te wezene, in dat was ekstra moewlek. “Hei ’t harte niejt da j’ de wegt uutgôôt, want dat is veels te gevaerlek!” zei moewder. D’r kon op ’t hoekie wel ‘s een paard in waegen of ’n auto ankomme! In hoe as dat gôôt, toe ‘k docht da’k ’t wel kon, hè dat toch edae. In niejt zôômar, mar hêêlemaele nae de meule, in over de Meulblok wêêr vromme. Dêêr hao ‘k zôô’n vaert ontwikkeld, dat ‘t in d’n bocht nae de Poeperlieje fout gieng. Tegen ’t houte schot van de schuure van de meisjes van de Padden (Padmos) bin ‘k ‘estraopt. Dêêr liejp tegenover ’t huus van de burgemêêster de wegt vroeger vlak langs. M’n stuur verboge in ’t vel van van m’n blôôte knieje. Toe bin ‘k vaorder mar nae huus gôô laope. ’n Ouwere buurjongen die bie m’n estopt was is mêê’egôô om ’t verhael te helpe doewene. Moewder raezende: “Dat hei d’r noe van! ‘k Hao ’t nog zôô ezeid! Altie mit dat harde hôôd van joe.” Mar toch smaerende ze Purol op m’n knieje, in dee ze d’r ’n rêêpe van ’n oud laeken omhene. In vaoder heit ’s aeves stuur wêêr rechte ezet.

Laeter hè ‘k mit dat fietsie nog ‘s ’n kêêr ’n wedstried ‘ewonge, Toe m’n mit wat jonges tegen mekaore reeje op de Poeperlieje.


Spellen uut m’n jeugd: Hie heit deur de kerdons ‘emotte: Hij heeft heel wat onaangename ervaringen moeten ondergaan. (figuurlijk) Deze zegswijze is ontstaan uit een letterlijk bestraffing uit vroeger tijd. Er werd dan een cordon opgesteld. Iedere persoon van dit cordon had een gesel in de hand. De veroordeelde moest dan tussen de twee rijen doorlopen en werd dan gegeseld.

Deur de kerdons: Dan werd het spel Vos, vos kom uut je hol gespeeld. Er werd een cordon opgesteld. De jongens riepen dan in koor ‘Vos, vos kom uut je hol!’ Het slachtoffer moest dan tussen de twee rijen doorlopen en ieder sloeg dan met zijn zakdoek, waar een knoop ingelegd was, waar hij de persoon raken kon. Meestal was de knoop verzwaard met een knoop of een knikker.

Boompje kraauwe: Bij het zwemmen de bodem aanraken

Vaorder sprienge dan je stok lang/lank is: Meer geld uitgeven dan verantwoord is

Ik hè/hao ’t goewd (g)esschote: Ik heb het erg getroffen

’t Schoe gêên haer of draed: Het ging rakelings mis

Speule/spele om houwes: Spelen met een inzet (van geld)

Speule/spele om ’t joks: Alleen voor de lol en niet in ernst

Speulversjes: “Hop, hop paeretje “Kakkestoelemeije, Mit je vlasse staeretje,

As je valt dan lei je.”

In je kopere billegat Oh, wat een leutig paerd is tat.”

17


“IK VOED M’N KINDERS SUUKERLÔÔS OP... OF TOCH NIE?”


IK WIST HET ALLEMAAL HEEL GOED

WORKSHOPS VOOR KINDEREN

TOEN IK NOG GEEN KINDEREN HAD.

Dat een spontane actie in de keuken leidt tot workshops

ZO MIN MOGELIJK TELEVISIE KIJKEN,

voor kinderen hadden ze van tevoren nooit gedacht. Marieke en Dingena zoeken zelf de samenwerking

EEN DRIFTBUI IN DE SUPERMARKT DAT

op met buurthuizen. Dingena: “Wij organiseren in

ZOU MIJ NIET GEBEUREN EN BIJ ONS OP

verschillende plaatsen bakworkshops voor kinderen.

DE KAMER SLAPEN OOK NIET. KLINKT STANDVASTIG, MAAR DE PRAKTIJK

Daar maken ze zelf hun gezonde koek, ijs, snoep, taartje of shake. Eerst stretchen we een beetje, want een bakker moet wakker zijn. Dan gaan de kinderen twee

WERKT ANDERS. OP ÉÉN DING BLEEF IK

verschillende recepten bakken.

VRIJ FEL: SUIKERS IN MIJN KINDEREN

Wanneer het in de oven of in de diepvries zit doen

STOPPEN, DAT ZOU IK ECHT NOOIT DOEN.

J

we leuke spelletjes. Het is een klein feestje voor de kinderen en wij krijgen er ook veel energie van.” Laatst gaven ze bij de Agrimarkt in Middelharnis een workshop. De Agrimarkt sponsorde de bakworkshop

e voelt hem wel aankomen denk ik: het is niet

en de producten, zodat alle kinderen gratis mee konden

gelukt. Ik snap dat zij het lekker vinden, want ik

doen. Marieke: “Maar als het niet gratis is, houden we

vind het op zijn tijd ook lekker. Dat deed ik dan

de prijs laag zodat alle kinderen mee kunnen doen.

wel stiekem overigens. Naomi’s reactie was

Maximaal € 5,00 voor ruim 1,5 uur bakplezier.” Dat het

echter: “Mama, mag ik ook chocolade eten in de garage.”

een leuke workshop is kan ik beamen. Ik ben zelf met

Tja… ze zijn slimmer dan wij soms denken. Niet dat ze

mijn dochter van vier jaar geweest en wat had zij het

hier volgestopt worden met koek of snoep. Integendeel,

naar haar zin. Alle kinderen maakten veel plezier. De

want wij beperken dat voor onze kinderen. Toch ontkom

oma’s en de mama’s waren vooral benieuwd naar het

je er niet helemaal aan. Ik vind het zelf belangrijk om

eindresultaat. De grote vraag was natuurlijk: “ Vinden

een balans te vinden met snoepen en gezonde voeding

de kinderen het lekker?!”

en dat vinden The Sugarfighters ook.

EERLIJKE JURY WIE ZIJN THE SUGARFIGHTERS?

Marieke en Dingena vinden dat ook altijd een spannend

Marieke Schoenmaeckers (Nieuwe-Tonge) vindt

moment. Een van de twee recepten is Top en de ander

gezonde voeding heel belangrijk en Dingena Visser

is Flop. De kids stemmen met een bordje en je kunt er

(Nieuwe-Tonge) staat graag in de keuken om te bakken.

vanuit gaan dat ze eerlijk zijn. Want als er iemand is

Ze vonden elkaar twee jaar geleden en het eerste baksel

die zegt wat ze denken, dan zijn het wel kinderen. De

was een succes. Hoe ze dat wisten? De strenge jury,

cakepop met zoete aardappel en gedroogde abrikoos

hun eigen kinderen, keurden het goed. Daar zijn vooral

viel bij de meesten niet in de smaak. De echte topper

de zelfgemaakt mueslirepen en lions een succes. Niet

was de gewone cakepop gezoet met de natuurlijke

alleen bij de jonge kinderen, maar ook bij de puber.

kokosbloesemsuiker. Een veel gezondere variant dan de

Marieke: “Goede voeding is belangrijk voor ieder mens.

witte tafelsuiker. Ik moet je eerlijk bekennen dat ik de

Het geeft ons energie om te doen wat we willen in ons

cakepop met zoete aardappel en gedroogde abrikoos

dagelijks leven. Als ouders heb je een voorbeeld naar je

niet slecht vond, maar de ander ook smaakvoller vond.

kinderen toe. Je geeft hen een stukje bewustzijn mee

Aan dat recept gaan Marieke en Dingena dus nog

rondom voeding. Onze missie is om kinderen vaker

sleutelen. Naomi en ik hebben een leuke middag gehad,

gezond te laten snoepen. Tijdens de bakworkshops gaan

dus het is zeker een aanrader om een bakworkshop bij

kinderen aan de slag met gezonde ingrediënten. We

hen te volgen.

moeten vaak lachen om de vieze gezichten die ze soms trekken, maar als ze het eindresultaat proeven vinden

ZELF PROBEREN

ze het vaak super lekker. We willen aan ze laten zien dat

Alle Top-recepten vind je op de Facebookpagina van

je ook heel lekker gezond kunt snoepen en dat snoep

The Sugarfighters en breng ook eens een bezoekje aan

echt niet persé uit een fabriek hoeft te komen”.

hun website: www.thesugarfighters.nl.

tekst: Angela Lodder foto’s: Gert van Nieuwaal

19


Annette Witvliet

Berny Schop

Jaap Reedijk

Geert Jan

Escape from the race

Divos

Anja Markus

Bram van Broekhoven

Marian Baay

Bjorn Mierop

Ilona Noorlander


Anneke van der Ploeg

Ellen van den Doel

Johan Weesie

Wil je jouw kiekje terugzien in de volgende editie van TOF? Plaats ‘m op Facebook (Trots Op Flakkee), Twitter of Instagram met: #trotsopflakkee David

Anne-Marie de Vos

Kees van der Zand

JoĂŤl van Os

Annemieke

Marijke Hollaar-Vos

Johan Weesie

21


Liefdesverhaelen uut ‘De VIC’ DE SWINGERS VAN VROEGER

Kiek die binne brongstug

DISCOTHEEK DE VIC IS AL SINDS DE JAREN 70 EEN BEGRIP OP HET EILAND. EN TIJDENS DE STAPAVONDJES IN DE VIC LEERDEN VEEL JONGE MENSEN ELKAAR KENNEN. DE MEESTEN BLEVEN UITEINDELIJK ACHTER MET EEN GEBROKEN HART, MAAR SOMMIGE STELLEN ZIJN NOG STEEDS GELUKKIG MET ELKAAR! tekst: Anne karsbergen & Jorne Kap foto’s: stellen en De Vic


P

ieter de Jonge (1975) uit Achthuizen en Chantal Overweel (1977) uit Middelharnis leerden elkaar kennen in de Vic.

Gewapend met zijn Nike Air Max stapte de 16-jarige Pieter op Chantal af. Hij had namelijk gezien dat haar beste vriendin met zijn beste vriend stond te zoenen. Pieter had daardoor het ideale excuus om zichzelf voor te stellen aan Chantal: “Hoi, ik ben de boezemvriend van Jurgen!” Dat was hun eerste echte kennismaking. Hoewel er geen sprake was van liefde op het eerste gezicht, vonden de twee elkaar al wel gelijk heel leuk. Na een maand verkering kozen ze beiden hun eigen weg, maar het verlangen naar elkaar was te sterk. In 1994 vroeg Pieter of Chantal met hem meeging naar de film. Na een lichte twijfel besloot Chantal toch op zijn aanbod in te gaan. De twee kregen weer verkering. Inmiddels zijn Pieter en Chantal 25 jaar samen, waarvan 9 jaar getrouwd, en wonen ze samen met hun twee dochters in Sommelsdijk. Top 40 hits 1991

M

artijn Gierman (1978) en Nicole GiermanJacobs (1980) uit Dirksland leerden elkaar kennen doordat hun ouders al jarenlang vrijwilligers waren bij de verschillende activiteiten van de vereniging. In eerste instantie vinden ze elkaar vreselijk irritant, maar in 1996 sloeg de vonk definitief over. Als kind bracht Nicole samen met haar zusje al de nodige uren door in de Vic. Als Martijn en Nicole worden gevraagd om te helpen bij de verbouwing zijn ze de hele zomer aan het klieren met elkaar. Plots vroeg Martijn haar op de ouderwetse manier verkering. Haar antwoord: “Ben je gek?” Maar een week later moest ze toch bekennen dat de liefde wederzijds was. Drie jaar later, tijdens de volgende grote verbouwing van de Vic, was Nicole niet zo lekker. Later kwam ze erachter dat ze zwanger was. Inmiddels zijn ze nog steeds actief als vrijwilligers in de Vic. Martijn en Nicole hebben een zoontje en zijn al bijna 23 jaar heel gelukkig samen. Top 40 hits 1996

23


I

lco Melissant (1984) uit Nieuwe-Tonge en Manon van Dongen (1985) uit Sommelsdijk zijn beiden geboren en getogen op Goeree-Overflakkee. In december 2000 leert het stel elkaar kennen.

Tijdens één van de vele stapavonden in de Vic komen Ilco en Manon elkaar tegen. Beiden zijn bijna wekelijks in de Vic te vinden, waar ze met een groep vrienden uitgaan. Het was geen liefde op het eerste gezicht, maar toch hadden ze al vrij snel oog voor elkaar. Ondanks dat Ilco op dat moment nog een vriendinnetje had, heeft het niet lang geduurd voor hij de eerste stap zette en werd er voor het eerst gezoend. Vanaf dat moment was het dik aan. Inmiddels zijn ze al ruim 18 jaar samen en gaven ze elkaar zelfs het ja-woord! En hoe mooi is het dat ze met een speurtocht tijdens het vrijgezellenfeestje nog terug zijn geweest op de plek waar het allemaal begon? Een mooie herinnering waardoor ze extra beseffen: “We zijn al langer samen dan alleen.” Top 40 hits 2000

W

il je met me zoenen”, was de eerste zin die Machiel van Zanten (1986) uit Den Bommel in de Vic tegen Cindy van Zanten-van Gils (1988) uit Dirksland zei. Haar antwoord was nee, maar een week later was het alsnog raak. Machiel vroeg Cindy die eerste avond niet zonder reden: hij deed mee aan een zoenwedstrijd. Samen met een vriend keek hij wie de meeste meiden kon scoren op één avond. Cindy werkte die avond dus niet mee, maar Machiel bleef aan haar denken en deed een week later alsnog een serieuze poging. Mét resultaat dus! Sinds 2011 wonen Machiel en Cindy samen en in 2012 zijn ze getrouwd. Ze wonen in Middelharnis en hebben twee kinderen: Masz (5) en Xemm (2). Top 40 hits 2002


R

ichard Smalheer (1987) uit Oude-Tonge en Jacquelien Smalheer-Mierop (1990) uit Herkingen leerden elkaar in 2006 kennen in de Vic en zijn sindsdien nooit langer dan een dag zonder elkaar geweest. En dat terwijl Richard eigenlijk nĂŠt te oud was om binnen te komen, die avond. Met het identiteitsbewijs van zijn broertje was het hem toch gelukt. En dat is maar goed, want die avond stapte Jacquelien op hem af met een stoere boodschap: of hij vooral uit de buurt wilde blijven, want een kennis van haar wilde hem niet tegenkomen vanwege een ruzie. Om dit beter uit te leggen liepen ze samen naar buiten om daar verder met elkaar te praten. Jacquelien vond Richard meteen leuk en wist later zijn telefoonnummer te bemachtigen. Via sms en msn leerden ze elkaar beter kennen. Inmiddels zijn ze getrouwd en hebben ze een zoontje.

Daaf en Marianne

‘80

Top 40 hits 2006

M

ichael Soldaat (1989) en Samantha SoldaatBorgdorff (1995) zijn samen sinds 2012 en wonen in Dirksland. Michael is daar geboren en getogen. Samantha is geboren in Dirksland en is opgegroeid in Stellendam. Michael en Samantha waren allebei vrijwilliger bij de SVIK. Het was geen liefde op het eerste gezicht, want toen ze elkaar leerden kennen had Samantha nog een relatie. Maar toen die voorbij was, sloeg de vlam al snel over. Tijdens een groot vrijwilligersfeest had Michael te veel gedronken. Samantha was de volgende dag nieuwsgierig hoe het met hem zou zijn en ze ritselde zijn telefoonnummer via een vriendin, die ook nog eens het nichtje van Michael bleek te zijn. Ze leerden elkaar beter kennen en zijn inmiddels alweer zeven jaar samen. Top 40 hits 2012

25


COEN BEZOEKT MATTHIJS MIJNDERS

De Rembrandt van de Klavecimbel

MATTHIJS KOMT UIT STELLENDAM EN WOONT NU IN ZIERIKZEE. NA HET VOLGEN VAN DE HAVO IN MIDDELHARNIS IS HIJ NAAR DE ACADEMIE VOOR BEELDENDE VORMING IN AMERSFOORT GEGAAN. DAAR LEERDE HIJ ORGELBOUWEN. OP DE ACADEMIE

T

oen bedacht hij om zelf klavecimbels te gaan bouwen. Dat bleek toch moeilijker dan gedacht en dus begon hij met het bouwen van een spinet. Dat is een simpelere en kleinere soort

klavecimbel. Deze spinet was al verkocht voordat hij klaar was.

VOL MET HOUT

ONTMOETTE HIJ TWEE MEISJES DIE HEEL

Toen Matthijs was afgestudeerd kocht hij een huisje

GOED BLOKFLUIT KONDEN SPELEN. HIJ

op de Groenmarkt in Goedereede, waar hij de eerste

WILDE HEN GRAAG BEGELEIDEN OP EEN KLAVECIMBEL, MAAR DIE HAD HIJ NIET. tekst: Coen van Nimwegen foto’s: Corine de Vries

instrumenten bouwde. Alleen… dat huisje was niet groot, het stond helemaal vol met hout. Plek om te slapen was er niet meer, dat deed hij dus bij zijn moeder. Daarna


verhuisde hij naar een huis in de Catherinastraat, waar hij

Dat is een van de moeilijkste delen van de klavecimbel. De

zijn voorkamer kon ombouwen tot werkplaats. Uiteindelijk

trekkracht moet precies kloppen, want door de trekkracht

kocht hij een groot huis op de Markt in Goedereede. Daar

van de snaren trekken de hoekverbindingen zichzelf vast.

had hij alle ruimte om te bouwen en te wonen. Het was er

Dan moet de klankbodem erin, die onder de snaren ligt.

altijd een gezellige boel. “Iedereen liep in en uit, en soms

De toetsen van het toetsenbord worden uit één plank

was ik drukker met iedereen van een drankje voorzien dan

gemaakt, zodat alles in elkaar past.

met bouwen, haha.” Matthijs bouwt meestal zijn klavecimbels in de Vlaamse Een spinet bouwen vond hij te simpel, dus daar heeft

stijl. Maar het leukste van het bouwen vindt Matthijs

hij er maar één van gebouwd. Daarom ging Matthijs

het schilderen. Hij maakt ook schilderijen, maar dat is

een echte klavecimbel maken. Een klavecimbel is een

een hobby. Hij schildert van alles op de klavecimbels.

snaarinstrument uit de zeventiende en achttiende eeuw.

Van bloemen op de zangbodem, het hoofd van Bach tot

Het is niet te vergelijken met

schelpen op de buitenkant.

een piano.

Het duurt ook best wel lang

Het uiterlijk lijkt wel wat op

voordat een klavecimbel

een vleugel maar voor de

klaar is. Een grote duurt

rest heeft het niets te maken

ongeveer een half jaar. Van

met een piano of een vleugel.

een kleiner klavecimbel kan

Een klavecimbel heeft

hij er drie per jaar maken. Als

snaren die worden bespeeld

de klavecimbel af is, moet er

met plectra, die vroeger van

nog een heleboel opgeruimd

veren schachten waren en

worden. Daarmee werd hij

nu van nylon zijn. Als je een

geholpen door jongelui, op de

toets indrukt, wordt een

zaterdagochtend. Matthijs

houtje met een schacht en

verkocht zijn klavecimbels

viltje omhoog geduwd en als

over de hele wereld. Je kunt

je de toets loslaat, valt het

ze vinden in onder andere

viltje op de snaar en stopt de

Noorwegen, Duitsland en

toon. Ook deze klavecimbel

Egypte!

was al verkocht voordat hij klaar was.

LERAAR Naast het bouwen van

BOUWTEKENING

klavecimbels gaf Matthijs

Een klavecimbel bouwen

handvaardigheid op de

is best ingewikkeld. Voor

basisscholen in Dirksland en

de spinettenbouw kon

Herkingen. In Ouddorp was

je veel bouwpakketten krijgen. Maar alleen maar in

hij tekenleraar op de huishoudschool. Zijn leerlingen in

elkaar zetten, daar hield Matthijs niet van. Toen hij bezig

Ouddorp vonden dat zo leuk, dat ze in de pauzes door het

was met zijn eerste spinet ontdekte hij boeken over de

raam klommen om verder te werken aan hun opdrachten.

klavecimbelbouw. Daar kocht Matthijs er een paar van. En daarna ging hij aan de slag.

Matthijs beheert de Aveling, ook wel het stadspaleisje

Hij haalde een bouwtekening uit het Vleeshuis, een

genoemd, in Zierikzee. Hoewel hij in Zeeland woont voelt

museum in België met allerlei verschillende oude

hij zich toch nog steeds op Flakkee het meeste thuis.

instrumenten. De bouwtekening was er, nu de rest nog. Het hout moest van een speciaal soort populierenhout zijn, want het mag niet krimpen. Als het krimpt stort de hele klavecimbel in elkaar. Als je een klavecimbel gaat bouwen start je met de onderkant/bodem, daarna volgt de ombouw.

27


QUEENP N VEEL SPORTTALENTEN VAN FLAKKEE ZIJN NOG ONBEKEND. TOF GEEFT HEN EEN PODIUM. ZO ZIJN ER IN DE VORIGE EDITIES AL VEEL TALENTEN VOORBIJ GEKOMEN. DEZE KEER BEZOCHT IK EEN GROOT FLAKKEES TALENT IN EEN NIET ALLEDAAGSE SPORT.

O

kon ik op hoger niveau trainen, omdat Peter van Zijp, de bondscoach, mij trainde. Door hem ben ik veel beter gaan spelen”, aldus Lizzy. Zij acteerde al vroeg op een hoog niveau, want al op 11-jarige leeftijd deed zij mee aan de Dag van de Kampioenen (verenigingskampioenen) in Leiderdorp. Hier ontmoette Lizzy haar bowlingvriendin Beaudine Kriele uit

p een maandagmiddag mocht ik op

Julianadorp. Zij spelen nog steeds veel samen of komen

bezoek bij een voor velen nog onbekende

elkaar tegen op grote toernooien. Zo ook met Beejee

jongedame. Een goedlachse tiener opende

Westerdijk uit Groningen, met wie zij dit jaar op het EK

de deur en stelde zich gelijk voor.

de dubbels speelde en negende werd. De trainingen in

Ik ben op bezoek bij Lizzy Flapper, een 16-jarige vwo-4-

Rotterdam zijn gratis, de eigenaren van deze bowlingbaan,

scholiere van de Regionale Scholengemeenschap in Bergen

de Oude-Tongenaars Patrick en Marjola Boeters,

op Zoom.

verzorgen dit.

De bedeesde Lizzy legt uit waarom zij daar op school zit: “Deze school is een LOOT-school, een school waar

STRIKES

talentvolle sporters de gelegenheid krijgen om hun

Wedstrijden speel je niet zomaar. Als recreatief bowler

topsportontwikkeling te combineren met onderwijs. Dit is

gooien wij kegels om en zijn wij blij als wij dat in één keer

in Middelharnis niet mogelijk.”

doen. Deze zogenaamde strike, zijn bij bowlers als Lizzy meer regelmaat dan bij ons.

Deze uitleg geeft direct aan, dat Lizzy een talent is in haar

“Ik heb op dit moment acht bowlingballen in mijn bezit,

sport. Welke sport is dit dan, vraag ik mij hardop af. “Ik

een dure bezigheid, want ze kosten ongeveer 250 euro

speel bowling”, zegt Lizzy. Bowlen, is dat wel cool genoeg?

per stuk.” Bowlen is een dure sport en kost Lizzy’s ouders

We gaan toch allemaal wel eens ‘kegelen’ in De Staver met

veel geld. Toch kan zij zich soms zelf bedruipen door de

een biertje en een bitterbal? Lizzy fluit mij direct terug.

winstpremies en kledingsponsor ODIN. Dit merk sponsort

Wij kegelen niet, maar bowlen, zijn haar gepassioneerde

alleen topbowlers.

woorden. Lizzy vertelt vol passie over bowlen. Een sport die ik na vandaag nooit meer alleen een ontspanningssport

In april bowlde Lizzy op het EK in Oostenrijk en eind mei

zal noemen.

speelde zij in Kopenhagen. Ook het reizen vergt veel van het budget. Zij hoopt op meer sponsoren die haar willen

VEEL BETER

helpen om haar bowlingcarrière op te bouwen.

Bowlen als sport is iets anders dan een avondje kegelen

Lizzy is een fantastisch bowlingtalent, die door vroeger

voor de lol. Het vergt veel trainingsarbeid om op topniveau

met haar opa een balletje mee te gooien, verslaafd

mee te kunnen. Trainen doet Lizzy tegenwoordig in

is geraakt aan de bowlingsport. De sport die haar

Rotterdam-IJsselmonde. Tot haar veertiende deed zij dit in

waarschijnlijk nog héél ver zal brengen.

De Staver en in Hellevoetsluis, daarna in Schiedam. “Hier

tekst: Edwin van Os foto’s: Leonard Braber


Goe vasthouwe or! Kost kaptalle.

29


Toffe maense

kieke Door de lens van Anne-Marie Vermaat en Corine de Vries


31



Toffe maense

kieke Door de lens van Anne-Marie Vermaat en Corine de Vries

33


‘Goeree-Overflakkee is een stoer eiland!’ INTERVIEW MET COMMISSARIS VAN DE KONING JAAP SMIT

tekst: Coen van Nimwegen foto’s: Corine de Vries


IK BEN COEN VAN NIMWEGEN EN IK HEB DE COMMISSARIS VAN DE KONING VAN ZUIDHOLLAND JAAP SMIT GEÏNTERVIEWD. HET

namens de koning te benoemen als Hofleverancier. Ook moet hij voor internationale handelsmissies naar andere landen. Zo gaat hij in september met ongeveer vijftig mensen naar China.

WAS ERG BIJZONDER OM ONZE COMMISSARIS VAN DE KONING TE MOGEN ONTMOETEN EN

VEEL AFWISSELING Jaap Smit vindt zijn baan erg leuk door de afwisseling.

ZELFS HEM TE MOGEN INTERVIEWEN. WAT VEEL

Je moet dus ook een heleboel doen en kunnen als je

MENSEN, DIE NIETS MET HET BESTUREN VAN DE

commissaris van de Koning wil worden.

PROVINCIE TE MAKEN HEBBEN NIET WETEN,

Vijfeneenhalf jaar geleden is hij commissaris van de Koning geworden en daarvoor was hij onder meer dominee,

IS WAT EEN COMMISSARIS VAN DE KONING

directeur van Slachtofferhulp Nederland en voorzitter

ALLEMAAL DOET. DAT HEEFT HIJ MIJ VERTELD,

van het CNV. Je wordt commissaris van de Koning voor

EN WE HEBBEN HET OOK OVER GOEREE-

een periode van zes jaar. En daarna kun je nog een keer voor zes jaar commissaris worden. Het is een zware baan,

OVERFLAKKEE GEHAD.

maar wel heel mooi, vindt hij. Je ontmoet veel mensen en

A

daarom wil hij graag nog een keer voor zes jaar benoemd

ls commissaris van de Koning doe je een

worden.

heleboel en ga je ook vaak de provincie in. Zo

Als commissaris van de Koning spreek je wel af en toe met

wordt er van je verwacht dat je bij belangrijke

de koning, meestal als je met de koning op bezoek gaat in

gebeurtenissen bent, zoals bijvoorbeeld op

de provincie. Vorig jaar was dat 35 keer.

Prinsjesdag bij de troonrede. Ook ben je voorzitter bij het wekelijks overleg met het college (zeg maar de wethouders van de provincie) over besluiten die over de provincie gaan en voorzitter bij de vergaderingen van de Provinciale Staten (de ‘gemeenteraad’ van de provincie). En je praat regelmatig met de burgemeesters in de provincie.

BURGEMEESTER KIEZEN De commissaris van de Koning speelt een belangrijke rol bij de benoeming van burgemeesters. In ZuidHolland zijn er tien gemeenten die dit jaar een nieuwe burgemeester krijgen. Eerst bepaalt de gemeenteraad wat voor soort burgemeester ze willen. Als mensen denken dat zij die burgemeester kunnen zijn dan sturen ze een sollicitatiebrief naar de commissaris. Die kiest er dan een aantal die op gesprek gaan bij de gemeenteraad. De gemeenteraad maakt dan een keuze en draagt deze

MOOI EN AMBITIEUS

kandidaat voor aan de minister. En ten slotte zet de Koning

Onze commissaris is al vaak op ons eiland geweest en komt

zijn handtekening onder de benoeming.

er ook graag. Zo is hij al eens met de boot in Middelharnis

De commissaris is ook (vice)voorzitter van verschillende

geweest, bij de drogisterij in Oude-Tonge en in Dirksland

comités, zoals het Nationaal Comité 4 en 5 mei en

bij tbp electronics. Hij vindt Goeree-Overflakkee een

Nationaal Comité Veteranendag.

mooi eiland met veel ambitie in schone energie. “Goeree–

Als een bedrijf honderd jaar bestaat kan het aan de Koning

Overflakkee is een stoer eiland!”, heeft hij gezegd.

vragen of ze Hofleverancier mogen worden. Als het bedrijf aan alle criteria voldoet kan de Koning ze Hofleverancier maken. De Commissaris van de Koning komt dan op bezoek om dat predicaat te geven. De commissaris is daarom een keer in Oude-Tonge geweest om drogisterij Van Loon

35


Masker op, snorkel in, vinnen an… en gaen! SNORKELEND DOOR DE ‘FLAKKEESE (W)ONDERWAERELD’

tekst: Leonard Boekee foto’s: Ad Aleman en Leonard Boekee


IK HAAL DIEP ADEM DOOR MIJN SNORKEL EN DUIK

De Zeepaddestoel is mooi en doet geen mens kwaad.

NAAR BENEDEN. GELUIDEN VERSTOMMEN, HET LICHT DANST OM ME HEEN EN VALT

Z

OM NOG DIEPER TE GAAN.

odra de watertemperatuur in de buurt van de 17 graden Celsius komt, pak ik mijn snorkelspullen en vertrek ik een poosje naar een andere wereld. Snorkelen is ontspannend maar ook best intensief. Zeker als je niet alleen aan de oppervlakte dobbert maar ook de diepte in duikt. Het is niet erg dat je snorkel dan volloopt met water. Dat blaas je er weer uit als je bovenkomt. Dankzij m’n wetsuit krijg ik het niet snel koud. Ook heb ik altijd een loodgordel om zodat ik makkelijker naar beneden kan duiken.

EEN SCHOOL GLINSTERENDE

‘IS DAT IN NEDERLAND?’

OP DE WONDERLIJKE, KLEURIGE WERELD ONDER MIJ. HET LIJKT WEL OF IK ZWEEF! IK BEWEEG MIJN VINNEN

STEKELBAARSJES KOMT NIEUWSGIERIG DICHTERBIJ. KRABBEN IN ALLERLEI MATEN GROETEN ME MET OPGESTOKEN SCHAREN EN PRACHTIGE KWALLEN ZWEVEN STATIG LANGS. IK BEN TE GAST IN DE ONDERWATERWERELD VAN DE GREVELINGEN.

Veel mensen denken bij snorkelen vooral aan een zonnige bestemming met warm, helder water en vissen en koralen in allerlei kleuren. Op zo’n prachtige locatie is het natuurlijk onmogelijk om niet te gaan snorkelen. Terug in Nederland wordt het snorkelsetje vaak weer opgeborgen tot de volgende vakantie. En dat terwijl er hier onder water ook veel te zien is! Goeree-Overflakkee grenst zelfs aan een toplocatie. Oké, het is natuurlijk niet te vergelijken met een tropisch koraalrif, maar met gemiddeld vijf meter zicht, is het een prima alternatief. Op gunstige momenten, met aflandige wind en niet te veel algenbloei, kun je zelfs tien meter ver zien! Bepaald geen bruingroene soep dus, die Grevelingen. Als ik foto’s of video’s laat zien van mijn snorkeltochtjes wordt er vaak verbaasd gereageerd: ‘Is dat in Nederland? Met al die mooie kleuren?’. En inderdaad, de kleurenrijkdom verbaast mij ook steeds weer.

37


Het Bloedrode plooimosdiertje doet zijn naam eer aan.

JE MOET HET LEREN ZIEN Zodra het water warmer is dan 10 graden, gaat Ad minstens één keer per week snorkelen (zijn wetsuit is dan ook een stuk dikker dan dat van mij ;-). De onderwatercamera gaat altijd mee en dat heeft al veel ongelofelijk mooie plaatjes opgeleverd. “Het is de kunst om geduld te hebben, je moet het leren zien”’ zegt hij zelf. “Op een keer was ik aan het snorkelen bij de blokkendam. Het zicht was heel slecht, nog geen 40 centimeter. Opeens kijk ik recht in de ogen van een enorme zeebaars. Zijn kop alleen was bijna net zo groot als mijn hoofd. Gelukkig schrok het dier net zo erg als ik!” lacht Ad. “Dit soort momenten vergeet je natuurlijk nooit. Zelfs met slecht zicht kun je dus nog iets zien. En het mooie is dat dieren veel minder schuw zijn voor snorkelaars dan voor duikers. Vissen houden niet zo van bellen.”

JE MIST ALS SNORKELAAR NIET VEEL

KLEURRIJKE EXOTEN Ik raak in gesprek met Ad Aleman uit Goedereede. Hij is een ervaren snorkelaar met veel kennis van het onderwaterleven in de Grevelingen en de Noordzee. “De felle kleuren zijn meestal afkomstig van exoten die hier via ballastwater, mosselculturen en opwarmend zeewater terechtkomen en succesvol hun plekje innemen.” Een mooi voorbeeld is het Bloedrode plooimosdiertje, dat Ad in 2018 in de Grevelingen ontdekte. Het bleek de eerste waarneming van deze soort in Nederland. Andere exoten die onze onderwaterwereld opfleuren zijn bijvoorbeeld de Slingerzakpijp en de Paarse kokerworm. Ad kan uren vertellen over alles wat er zwemt, zweeft, groeit en stoeit. De meest fantastische namen komen dan voorbij. Neem nu de Slanke rolsprietslak, een zeenaaktslak van twee centimeter groot die alleen maar roodwier lust. Of de Zeedahlia, een prachtige grote anemoon die je kunt vinden bij de blokkendam. Het Lampenkapje is ook mooi om te zien maar deze kwal kan gemeen steken.

Snorkelen heeft meer voordelen ten opzichte van duiken met perslucht. Het is niet ingewikkeld. Met een masker en snorkel kun je al beginnen. Ga je vaker snorkelen dan zijn zwemvliezen, een wetsuit en loodgordel erg prettig. Geen gedoe met flessen vullen, sjouwen met zware bepakking, trimmen enzovoort. Het is minder risicovol en je bent flexibeler en actiever in het water. Met perslucht kun je natuurlijk veel langer en dieper onder water gaan. Maar het meeste leven in de Grevelingen is al dicht onder het wateroppervlak te vinden, dus je mist als snorkelaar niet zo veel. Mijn hersenen geven het signaal dat de zuurstof in mijn longen bijna opgebruikt is. Ik zweef langs een oesterbank. Het is hier, op drie meter diepte, al een beetje schemerig. Dan zie ik lange voelsprieten tussen de scherpe oesters vandaan steken. Ik zwem nog een stukje dichterbij. Een grote Europese zeekreeft komt nieuwsgierig naar voren. Zijn paarsblauwe pantser is prachtig. Maar voor mij is het hoog tijd om weer even terug te gaan naar mijn eigen wereld. Zodra mijn snorkel boven komt, blaas ik het water eruit en adem de verse lucht in. Klaar voor de volgende duik.

Snorkelstekkies

Nieuwsgierige Europese zeekreeft.

De Grevelingen is bijna overal wel mooi onder water. Maar vooral bij de Slikken van Flakkee, Haven Springersdiep, Preekhilpolder en de eilandjes Ossenhoek en Archipel is het prachtig snorkelen. Ook in zoetwater valt heel wat te beleven met prachtige karpers, snoeken en kikkers. Dus zie je een sloot of meertje met helder water? Masker op, snorkel in, vinnen aan… en gaan!


Zeebaars bij de Blokkendam.

‘Opeens kijk ik recht in de ogen van een enorme zeebaars.’

Snorkelen is voor iedereen

Om te kunnen snorkelen is, naast een zwemdiploma, geen speciale training nodig. Vind je het maar griezelig? Volg dan een introductie les in één van de zwembaden op het eiland en leer met handige tips hoe je kunt genieten van het snorkelen. Ook leuk en gezellig is een georganiseerde snorkelsafari in de Grevelingen. Tegenwoordig zie je ook steeds meer snorkelmaskers die het gehele gezicht bedekken. Het voordeel is dat je hiermee zowel door je neus als je mond kunt ademen. Let wel op dat dit masker alleen geschikt is om aan de oppervlakte mee te snorkelen en niet om er diep mee te duiken.

De Slanke rolsprietslak.

Een zeedahlia van dichtbij.

Slingerzakpijpen in de Grevelingen.

39


Afval bestaet niet! ROMMEL OP FLAKKEE

IN DE RUIMTE DIE DIENST MOET DOEN ALS KANTINE, ONTMOET IK DE 59-JARIGE RINO KWAKERNAAK. HIJ VERTELT MIJ DAT HIJ AL RUIM 10,5 JAAR WERKT ALS CHAUFFEUR OP EEN PORTAALWAGEN, MAAR OOK 9 MAANDEN ERVARING HEEFT ALS ACHTERLADER-CHAUFFEUR.

tekst: Jorne Kap foto’s: Anne-Marie Vermaat


I

k vraag hem naar de verschillen. “Een achterlader

binnen. Hij laadt en lost tien tot vijftien containers per

is een vuilniswagen die een inzamelroute rijdt.

dag. “Mensen zijn heel blij als je het afval ophaalt. Alleen

Met een portaalwagen worden grotere containers

gaat niet iedereen zorgvuldig om met afvalscheiding.

ingezet voor de inzameling van bijvoorbeeld bouw-

Dat is zonde als je bedenkt dat bijna 90 procent van het

en sloopafval. Zelf vind ik het werk op de portaalwagen

afval dat Renewi inzamelt, ook hergebruikt wordt.”

leuker, omdat je op veel meer verschillende plekken komt en steeds weer nieuwe mensen ontmoet.”

Door zijn werk komt Rino op heel veel plekken, daar ontmoet hij nieuwe mensen. “Ik ben eigenlijk net zo

VAN HAVER TOT GORT

bekend als de burgemeester”, vertelt hij met een grote

Rino komt oorspronkelijk uit Alblasserwaard, maar kent

glimlach op zijn gezicht.

het eiland inmiddels van haver tot gort. Hij kwam als klein kind altijd al mee met zijn vader, maar had nooit

SCHEID JE AFVAL!

verwacht dat hij er jaren later ook zelf zou wonen.

Dat het werk als chauffeur en vuilnisman best zwaar

“Door mijn werk kwam ik hier in 2003 op het eiland

is, is een feit. Ik ben benieuwd hoe we de mannen (en

terecht. Dat was in het begin best moeizaam en ik heb

vrouwen) van Renewi kunnen helpen om hun werk zo

weleens gedacht: ‘waar ben ik aan begonnen’. Maar

makkelijk mogelijk te maken. “Dat is simpel”, zegt Rino.

als je eenmaal door de mallemolen gaat, dan word je

“Zorg ervoor dat je zoveel mogelijk afval scheidt en het

geaccepteerd.” Ik vraag hem of hij ooit nog terug wil

netjes in de container doet die daarvoor bestemd is. Dat

naar zijn oude woonplaats en zijn antwoord is stellig.

bespaart ons heel veel tijd. Bedenk ook dat het soms

“Nee, ik wil nooit meer terug. Al zal ik voor menig

nodig is om te betalen voor het verwerken van je afval.

Flakkeeënaar altijd een overkanter blijven.”

Daar wordt de wereld een stukje mooier van!”

LANGE DAGEN De werkdagen van Rino beginnen klokslag 07:00 uur wanneer hij start in Middelharnis. Zijn werkdag eindigt rond 17:00/18:00 uur. “Dat zijn best wel pittige dagen, maar ik heb het er graag voor over. Dagelijks rijd ik zo’n 250 kilometer over het eiland en kom ik op hele mooie plekken. Zo rijd ik bijvoorbeeld elke dag over de Brouwersdam. Maar geen dag is hetzelfde”, aldus Rino. Ook komt hij op onontdekte plekken en weet hij vooral de omgeving van Ooltgensplaat ontzettend te waarderen.

NET ZO BEKEND ALS DE BURGEMEESTER Het werk als chauffeur op de portaalwagen doet hij alleen en via zijn boordcomputer krijgt hij opdrachten

41


EN BUITENLAND,

W

MAAR DE HISTORIE

de tijd om naar Ouddorp te gaan. Het waren met name de welgestelden,

ALS BADPLAATS

de dorpsnotabelen en de herenboeren, die met een rijtuig naar Ouddorp

GAAT EIGENLIJK NIET

gingen om rond te sjezen in de fraaie, uitgestrekte natuur of een bezoekje

AL DECENNIALANG IS OUDDORP IN TREK BIJ TOERISTEN UIT BINNEN-

EENS ZO VER TERUG. HET STRAND WAS EEUWENLANG ALLEEN

as het voor mensen buiten het eiland moeilijk Ouddorp te bezoeken, voor inwoners van Overflakkee was dit door de lastig begaanbare wegen ook niet gemakkelijk. Daarbij beschikte de doorsnee bewoner

van Overflakkee - de meesten waren landarbeider - niet over het geld en

brachten aan het strand.

OP EEN MOOIE PINKSTERDAG Op 30 april 1909 startte de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij (RTM)

HET DOMEIN VAN EEN

met de exploitatie van een tramlijn op Goeree-Overflakkee. Het was 31

ENKELE JUTTER OF

mei 1909 een zonovergoten Tweede Pinksterdag. Iedereen had vrij. Wat

DE STRANDVONDER.

was er dan mooier om met de nieuwe stoomtram naar Ouddorp te gaan.

NEE, DE KUST EN DE

Veel mensen dachten er precies hetzelfde over, heel veel mensen. Maar de RTM had onvoldoende materieel beschikbaar.

GEVAARLIJKE ZEE,

Daarom werden beestenwagens ingezet. Het moet een bijzonder en bizar

DAAR MOEST JE NIET

gezicht zijn geweest: een lange sliert wagens, gewone personenwagens

ZIJN.

afgewisseld met beestenwagens, allemaal afgeladen met mensen. Ook in

tekst: Jan Both foto’s: Gemeentearchief

later jaren zette de RTM op Tweede Pinksterdag - ondanks het nodige


BEZOEKT OUDDORP AAN ZEE DE ONTWIKKELING VAN OUDDORP ALS BADPLAATS

commentaar – beestenwagens in. Dat de tram in belangrijke mate heeft bijgedragen aan het toerisme te Ouddorp is wel duidelijk.

PENSIONGASTEN EN VAKANTIEWONINGEN Ouddorp werd niet alleen aangedaan door dagjesmensen. Zeker toen tussen de beide wereldoorlogen in een groot aantal bedrijfstakken een vakantie van één of zelfs twee weken werd ingevoerd, bestond er bij mensen die langer in Ouddorp wilden verpozen behoefte aan logeeradressen. Er waren enkele hotels en pensions, maar die konden niet aan de groeiende vraag voldoen. Veel Ouddorpers stelden een deel van hun woning beschikbaar aan gasten en ontvingen zo extra inkomsten. In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog verschenen de eerste vakantiehuisjes. In 1932 werd de plaatselijke VVV opgericht, die een eigen kampeerterrein ging exploiteren. Er kwamen meer kampeerterreinen, maar het was er in die vooroorlogse jaren nog rustig. Met de opkomende welvaart in de jaren vijftig en zestig groeide het toerisme en werd Ouddorp een geliefde familiebadplaats.

‘In behoorlijk badcostuum’ In 1935 stelde de Ouddorpse gemeenteraad de Verordening op de zeebaden, het strand en de duinen vast met daarin onder andere de bepaling, dat het was verboden “zich op het strand te bevinden anders gekleed dan ten minste in een behoorlijk badcostuum of soortgelijke kleeding. Indien naar het oordeel van de politie de kleeding of lichaamsbedekking onvoldoende of onwelvoegelijk is, of reden kan geven tot aanstoot voor anderen, moet de drager(ster) op eerste vordering van de politie zich op betere wijze en naar genoegen van de politie kleeden.” 43


Kiwanis

“ONTSPANNEN BEZIG ZIJN AAN EEN MISSIE”

tekst: Marijn Pannekoek foto’s: Kiwanis


OP GOEREE-OVERFLAKKEE ZET MEN ZICH GRAAG IN VOOR DE ANDER. DE EEN

De Kiwanis-leden organiseren zich in diverse commissies, waarvan de evenementencommissie een belangrijk pijler vormt voor hun doel. Hiermee halen ze geld op voor

IS MANTELZORGER, DE ANDER DOET

hun projecten. “Het is vooral erg leuk en motiverend

VRIJWILLIGERSWERK OP SCHOOL EN WEER

om te doen,” zegt Dick. “We organiseren jaarlijks een

ANDEREN VERRICHTEN WERKZAAMHEDEN

Daarnaast organiseren we een Barrelrun (begonnen

IN HET ZIEKENHUIS. ZO BESTAAN ER OOK ZOGENAAMDE SERVICECLUBS; ORGANISATIES DIE ZICH INZETTEN VOOR HET GOEDE DOEL.

O

haringparty, wat tevens ons hoofdevenement is. als een 3-daags uitje met auto’s tot 1000 euro, en nu al drie jaar met terreinauto’s), een eindejaarsgeschenk en steken we de handen uit de mouwen tijdens de jaarlijkse doe-dag. Dan schilderen we bijvoorbeeld het clubgebouw van de Scouting of voeren we klusjes uit in een

p ons eiland kennen we onder andere de

Thomashuis (een kleinschalige woonvorm voor mensen

Lions Club, de Rotary, de Soroptimisten, de

met een verstandelijke beperking)”, voegt Jaco toe.

Ladies Circle, de Ronde Tafel en Kiwanis. In

De kosten van de Barrelrun worden zoveel mogelijk

deze TOF-editie zoomen we in op de laatste.

door de deelnemers uit eigen zak betaald zodat de

Tijdens hun maandelijkse bijeenkomst, spreken we Jaco

opbrengst maximaal naar het beoogde project en dus

van Oostenbrugge en Dick Vroegindeweij over het doel

de kinderen gaat.

van ‘hun’ club. De projecten worden voornamelijk voor een langere Maar eerst even een stukje achtergrond. Kiwanis is

periode uitgekozen. Deze kunnen door de leden zelf

een wereldwijde organisatie die in 1915 door een

aangedragen worden, maar de club wordt ook zelf

aantal zakenmensen in Detroit in de Verenigde Staten

benaderd met ideeën. Daarbij probeert Kiwanis zich

is opgericht. De omvang van de club is niet gering; het

vooral te richten op initiatieven op Flakkee, al hebben

huidige wereldwijde ledenaantal staat op 600.000+. De

ze in het verleden bijgedragen aan een wereldwijd Stop

clubnaam is afgeleid van de uitdrukking Nunc Kee-wanis

Tetanus project. Op dit moment zet de club zich vooral in

uit de taal van de Orchipew Indianen die leefden in de

voor De Speultuun van Hernesseroord. Eerder hebben ze

omgeving van Detroit. Het kan vrij vertaald worden

zich ingezet voor Kinderen in Beweging, Vrienden van

in ‘Wij hebben plezier, wij laten van ons horen’. De onderliggende gedachte is om mensen te helpen die het minder goed hebben. Sinds 1919 focust de organisatie zich volledig op kinderen onder het motto ‘Serving the children of the world’. “En dat doen we nog steeds”, geeft Dick aan. “Onze doelen hebben altijd iets met kinderen te maken. Dat onderscheidt ons van andere serviceclubs”. Kiwanis GO bestaat inmiddels 12 jaar. De club heeft zo’n 20-25 leden, die vooral ondernemer of ondernemend zijn. Lid worden kan niet zomaar. Kandidaat-leden worden aangedragen en als de meerderheid de betreffende persoon binnen de cultuur van de club vindt

Carmen en Vrienden van Sophia. Financiering voor deze

passen, wordt deze gevraagd lid te worden. Er gelden

projecten wordt veelal door de leden binnen hun zakelijk

geen verdere specifieke toelatingscriteria.

netwerk opgehaald. Sponsoren krijgen bijvoorbeeld

Naast hun missie, hebben de leden ook vooral plezier

reclame-uitingen aangeboden. Of neem de haringparty,

met elkaar en bieden de activiteiten veel ontspanning.

waarop naast het eerste haringvaatje ook andere leuke

En hoewel de meeste landelijke Kiwanis-afdelingen

items worden geveild.

uit veelal oudere leden bestaan, weet de Flakkeese

“Van zulke avonden moeten we het echt hebben,” zegt

afdeling zich vrij jong te houden. “Doorstroming is heel

Jaco. “Dan kunnen we weer veel kinderen blij maken. En

belangrijk voor onze club. Het houdt de organisatie fris

op die manier dragen wij ons steentje bij aan ons eiland.”

en aantrekkelijk”, aldus Jaco.

45


Puzzuluhh puzzel: Kees van Rixoort foto: Pieter Kamp (volkstuintjes Sommelsdijk}

1 9 14

2

3

4

5

10 15

20

11 16

21

24

17

13

18

19 23 26

28

29

30

31 33

34

37

38

42

43

47

39 44

35 40

45

48

41 46

49

51

52

54

50 53

55

13

Kommie d’r nie uut? Dan ken je spieke op pagina achtenvuuftug

8

12

25

32

7

22

27

36

6

42

14

38

3

52

24

2

49


Horizontaal:

Verticaal:

1

ons ‘Pieterburen’

2

5

grote uitgave van Dirksland

3 rivier

10

teer

4 emmer

12

onderricht

6 iedere

politieke partij

14 nummer

7

dier

16

beroemde schoenmaker

8

bevroren water

19

buiten westen

9

eilandelijke maître

20 tweetal

11 lofzang

22 staak

13

historische vereniging

23 vis

15

Franse straat

24 zintuig

17

plezier

26 muziekinstrument

18

onze burgemeester

27

verdroogd

19

karper

29

voorzetsel

21

geen jonge badplaats

30 afgod

23 oorlogsrestanten

31

25 draad

stripfiguur

33 munt

26 werptouw

34

28 Piet-attribuut

godheid

36 plaats

29

40 zeezoogdier

32 werfbaas

langs

42 boom

35

echte eilandelijke naam

43 pers

37

plaats in Brabant

46

plaats in Brabant

38 verdoemenis

47

republiek Servië

39

48

vakantiepark met haven

41 bak

metaal

50 muzieknoot

43 binnenste

51 zet

44 kap

52

Evangelische Volkspartij

45

lichaamsdeel

54

wij hebben een oude en een nieuwe

48

hemellichaam

55

product uit onze polders

49

eerste vrouw

51

nachtspiegel

53 familielid

47


Charity van Cherity-Re-use

ZE SCHUIFT ZICHZELF HET LIEFST NAAR DE ACHTERGROND EN PROBEERT ANDEREN TE LATEN STRALEN, MAAR TOCH IS CHERRON OOSTENDORP DE DRIJVENDE KRACHT ACHTER DE HULPORGANISATIE CHERITYRE-USE. HET IS DAN OOK DE CLUB VAN VRIJWILLIGERS ROND HAAR DIE ZE LIEVER IN HET ZONNETJE ZET.

tekst en foto’s: Jaap Reedijk

S

amen met een enthousiaste groep vrienden zet Cherron zich in voor de medemens die het iets minder heeft. Daadwerkelijk hulp bieden waar nodig is, in de vorm van spullen, is eigenlijk het hoofddoel. Cherity-Re-use gaat ervan uit dat een steentje bijdragen voor andere mensen niet meer dan normaal zou moeten zijn. “Ik heb ook van huis uit meegekregen dat je mensen


helpt waar het kan als ze dit nodig hebben. Dat mijn familie ook meehelpt binnen deze club is dan ook erg fijn. We hebben het ook met elkaar opgezet en langzaamaan uitgebreid met goede vrienden. Onze taakverdeling is erg verschillend. Het hangt er een beetje van af hoe groot het aanbod en de vraag is. Vrijwilligers voor het rondbrengen, aanleveren en opknappen van spullen blijven altijd welkom.”

waardoor er geen geld is voor extra uitgaven. Cherity Re-use zet zich natuurlijk het gehele jaar in om dit soort gezinnen te ondersteunen met spullen en kleding, maar door fantastische sponsoring hebben we ervoor kunnen zorgen dat een aantal gezinnen de feestdagen konden vieren met cadeautjes. Momenteel zijn we bezig met de uitgifte van lente-pakketten. We willen een kleinschalige organisatie zijn en blijven, dus zijn we gebaat bij sponsors en bijdragen van buitenaf.“ Een aantal keren per jaar wordt er een verkoop georganiseerd en/of andere leuke acties bedacht, waardoor er een beetje inkomsten binnenkomen om Cherity-Re-use te laten draaien en zoveel mogelijk mensen te kunnen blijven ondersteunen. Dit jaar zijn er lootjes verkocht. Met de opbrengst zijn mensen voorzien van een lente-pakket en zijn nieuwe dozen aangeschaft voor de goederen.

‘If you have the power to make someone happy, do it. The world needs more of that.’ MOND-TOT-MONDRECLAME Cherity-Re-use richt zich vooral op Facebook en maakt veel gebruik van mond-tot-mondreclame. “Mensen weten elkaar, maar ons ook, te vinden via een buurvrouw, kennis of de juffrouw van school. Met die berichten gaan we aan de slag. Als iemand ons een bericht stuurt, gaan we ervan uit dat dit niet zomaar gebeurt. Een beetje op elkaar letten geeft vaak de beste antwoorden op hulpvragen. We richten ons voornamelijk op de inzameling en verdeling van (kwaliteits)kleding en spullen voor de hulpbehoevende inwoners van Nederland. Daarbij worden er inzamelingen gedaan van specifieke goederen aan de hand van een hulpvraag. We krijgen ook hulpvragen vanuit andere hulporganisaties in Nederland maar ook vanuit het buitenland.” “Ook hebben we een aantal keren rond de feestmaanden mensen voorzien van een decemberpakket met cadeautjes. Meer dan 400.000 kinderen in Nederland leven in armoede

INZAMELEN “Het inzamelen verschilt vaak. Dit heeft te maken met de hulpvragen die binnenkomen en de beperkte opslagruimte die we hebben. De spullen die worden ingezameld gaan direct naar de mensen die erom hebben gevraagd of naar de zeecontainer (opslag). Normaal gesproken is er één keer in de twee maanden een inzamelingsdag. Deze dagen worden van tevoren op onze Facebookpagina vermeld. Mensen krijgen dan de mogelijkheid om spullen te komen brengen op een bepaalde tijd en dag.” “Bijna alle spullen van kwaliteit zijn welkom, behalve knuffels, dvd’s, cd’s, videobanden, grote tv’s en boeken. Daarbij hebben we helaas niet altijd ruimte voor grote meubels. Die nemen we in overleg wel of niet aan. We zijn niet in het bezit van een bus, hierdoor is het ophalen van grotere goederen soms niet mogelijk.”

MEEHELPEN? facebook.com/Cherity-Re-use cherityre-use@outlook.com 06 - 42 38 47 82

49


VOOR S

TRAAT

Zelfde straet, arre durp


TOF-FERS CORINE DE VRIES EN JORNE KAP ZIJN BENIEUWD NAAR DE VERHALEN ACHTER DE VOORDEUR. WIE WONEN ER ALLEMAAL OP GOEREEOVERFLAKKEE? EN WAT HOUDT ZE BEZIG? VOOR EDITIE 8 HEBBEN ZIJ VIER KEER DE VOORSTRAAT BEZOCHT IN DE VERSCHILLENDE KERNEN. IN MIDDELHARNIS, NIEUWETONGE, OUDE-TONGE EN SOMMELSDIJK BELDEN ZIJ OP ZATERDAGOCHTEND WILLEKEURIG AAN BIJ BEWONERS. DAT HEEFT PRACHTIGE EN BIJZONDERE VERHALEN OPGELEVERD. VOORSTRAAT 2 IN

NIEUWE-TONGE WIM & MARTINE SOETERS

W

im en Martine

Dat geluid was tot de achtste

zit hem vooral in het onderhoud,

Soeters wonen al

verdieping te horen. “Het was tijd om

maar ingrijpende verbouwingen

ruim 40 jaar aan

te verhuizen en iets te vinden waar

staan niet op de planning.”

de Voorstraat 2 in

de muziek meer tot zijn recht kwam”,

Nieuwe-Tonge. Ze zijn beiden pianist,

vertelt Martine. Het duurde niet lang

De mooiste herinneringen hebben

componeren en geven muzieklessen.

of ze vinden een geschikt huis op

ze aan de geboorte van hun twee

Het statige pand deed tot in de jaren

Goeree-Overflakkee.

kinderen. Voormalig huisarts Rien de

60 dienst als het gemeentehuis

Uiteindelijk vielen ze voor de charme

Jager, een bekende in Nieuwe-Tonge

van Nieuwe-Tonge. Door de

van Nieuwe-Tonge, de mogelijkheden

en vader van de huidige huisarts,

samenvoeging met de gemeente

van het huis en de gunstige ligging

hielp bij de thuisbevallingen. Later

Middelharnis verloor het pand zijn

van het dorp ten opzichte van het

gaf hij Wim en Martine ook nog

functie en werd het aangewezen als

werk van Wim. Een grote verbouwing

een authentieke kachel cadeau die

woning.

is er niet geweest, want de vorige

perfect past in de muziekkamer. “De

bewoners hadden al het nodige

fijnste plek in het huis is toch wel de

Het muzikale stel woonde eerst in

gedaan om het huis bewoonbaar te

muziekkamer. Muziek speelt nou

een portierswoning van een flat in

maken. Wim: “Natuurlijk hebben

eenmaal een belangrijke rol in ons

Schiedam, waar ze vanwege hun

we het huis stap voor stap eigen

leven”, aldus Wim en Martine.

opleiding veel piano studeerden.

gemaakt. Het meeste werk voor nu

Tekst Jorne Kap foto’s: Corine de Vries

51


VOORSTRAAT 12-14 IN

MIDDELHARNIS OLFERT & HANNEKE DAPPER

D

e gastvrije Olfert en

jaar geduurd. Het voordeel van zo’n

gevierd. Zo waren er een keer zestig

Hanneke Dapper zijn de

groot huis is dat er altijd ruimte is om

tot tachtig man uitgenodigd en

bewoners van Voorstraat

fatsoenlijk te leven tijdens de diverse

ging het feest door tot in de vroege

12-14 in Middelharnis.

verbouwingen”, vertelt Hanneke.

uurtjes. Door het hele huis sliepen

Ze wonen nu bijna 30 jaar in het

toen dertig tot veertig man. Dat

monumentale pand, dat is gebouwd

Inmiddels hebben de kinderen hun

was best een bijzonder tafereel

in 1791 door Lambertus Kolff,

vleugels uitgeslagen en wonen elders

om te zien”, zegt Hanneke. Ook het

destijds schout van Middelharnis.

in het land. Toen ook hun jongste

trouwfeest van de oudste dochter

De initialen in de bakstenen naast de

dochter vertrok, besloten Olfert

heeft een onuitwisbare indruk achter

voordeur zijn hier nog getuige van.

en Hanneke dat het tijd was voor

gelaten.

een nieuwe stap. Beiden stopten Het gezin reist al jaar en dag het

met werken en starten, na wat

Voorlopig willen ze hier nog meer

werk van Olfert achterna. Toen hij

aanpassingen aan het ‘Voorhuis’, een

mooie herinneringen maken, maar ze

ging werken op de Brouwersdam bij

bed and breakfast. Zelf wonen zij in

zijn ook realistisch over de toekomst.

Ouddorp, werd Goeree-Overflakkee

het ‘Achterhuis’, zodat hun privacy en

“Wij zijn nu allebei 65 jaar en zien

een mogelijk nieuw thuis. Olfert

die van hun gasten gewaarborgd is.

onszelf over 10 jaar dit werk niet

was op slag verliefd op het huis in

Zij vinden het heerlijk om de gasten

meer doen. Het huis staat nu dan ook

Middelharnis, maar Hanneke vond

kennis te laten maken met ‘hun’

te koop, maar wij hebben geen haast.

het wel erg groot. “Er moest veel

Goeree-Overflakkee. Het stel heeft

Waar we dan gaan wonen? Geen

gebeuren. Het restauratieplan

talloze mooie herinneringen aan

idee, maar het liefst blijf ik wel in

heeft geholpen om de verbouwing

het huis, zoals de gezamenlijke

Middelharnis”, verklapt Olfert.

in goede banen te leiden. De totale

verjaardagsfeesten van de kinderen.

verbouwing heeft meer dan anderhalf

“Bij ons werden deze altijd groots


VOORSTRAAT 17 IN

SOMMELSDIJK GERT-JAN DOGTEROM & HANNEKE REIJS

I

n de voormalig wachtkamer van

sneuvelden vele authentieke details.

Op de vraag wat de leukste

de dokterspraktijk op Voorstraat

In 2008 verhuisde de

herinneringen zijn, gekoppeld aan

17 in Sommelsdijk drinken we een

huisartsenpraktijk naar de Westplaat

de grootte van het huis, vertelt

kopje koffie met bewoners Gert-

en kreeg de praktijkruimte een

Gert-Jan over een huisconcert met

Jan Dogterom en Hanneke Reijs. Hij

nieuwe bestemming als woonkeuken.

Maartje Meijers combo, memoreert

is hier geboren en opgegroeid.

“Bij de verbouwing hebben we een

Hanneke de traditionele jaarlijkse

deel van de authentieke elementen

straatbarbecue, die samen met

In 1910 kwam het huis in handen

weer kunnen terugbrengen en

wat buren georganiseerd wordt

van de familie van Gert-Jan toen

vonden we een helemaal intact

bij hen in de tuin, een ontbijt voor

zijn overgrootvader Simon Knöps

zijnde tweede plafondornament in

75 mensen ter gelegenheid van

het kocht van de familie Mijs. Simon

de hal. De deuren waren bedekt met

een internationaal weekend van

Knöps begon een praktijk aan huis

triplexplaten en daaronder kwamen

serviceclub De Ronde Tafel en

en reed met zijn koets over Goeree-

de paneeldeuren tevoorschijn.”

natuurlijk als de kinderen van het

Overflakkee om patiënten te bezoeken.

stel bij elkaar hier thuis zijn met hun Het stel woont met heel veel plezier

partners en kinderen.

aan de Voorstraat, maar buigt zich Jan Dogterom, de vader van

wel over het vraagstuk hoe zij het

Dat is heerlijk! Misschien willen Gert-

Gert-Jan, trad vanaf 1955 in de

huis energiezuiniger kunnen maken.

Jan en Hanneke ook ooit iets kleiner

voetsporen van Simon en zijn

Aan een rijksmonument mag je

gaan wonen, want een huis met zeven

zoon Piet. In 1983 ging Gert-Jan

niet zomaar isoleren of dubbel

slaapkamers en twee badkamers is

met zijn vader samenwerken in de

glas plaatsen; zo is het ongeveer

wel groot…

praktijk. Een ingrijpende verbouwing

onmogelijk om het pand echt

moderniseerde de praktijk en er

duurzaam te maken.

53


VOORSTRAAT 13 IN

OUDE-TONGE

WIM & INGE NOORDZIJ

O

p Voorstraat 13 in

dingen heen moeten prikken. Zoals:

biedt plek voor de jongste kinderen

Oude-Tonge wonen Inge

geen keuken en geen badkamer en

om te spelen en te knutselen, terwijl

en Wim Noordzij samen

de gaten van de tl-balken die in de

de oudste er met hun vrienden

met zes pleegkinderen,

woonkamer nog aan het plafond

zitten te gamen. Het is eigenlijk

vier eigen kinderen, een hond, een

hingen. Alles was als een kantoor

het epicentrum van ons huis”,

konijn en een kat. Het stel kocht het

ingericht, maar we zagen zoveel

concludeert Wim.

voormalig politiebureau in 1997 toen

potentie in het huis.”

ze terugkeerden uit de Antillen om

Het stel wil voorlopig nog niet

zich voorgoed te settelen op Goeree-

Na de verbouwing kwamen er ook

verhuizen, omdat de jongste kinderen

Overflakkee.

authentieke details naar boven zoals

nog in het dorp naar school gaan. “Als

de glas-in-loodramen die ze op zolder

het dan uiteindelijk toch moet, dan

Er stond een flinke verbouwing op het

vonden en de paneeldeuren. Mooie

gaat het vooral om het huis zelf. Het

programma, want het politiebureau

herinneringen aan het huis zijn er

maakt ons niet eens zoveel uit waar

was nog in oorspronkelijke staat

genoeg. Zo vertelt Inge dat het huis

het staat. Onze voorkeur gaat wel uit

met verhoorkamer met spiegelwand

altijd een basis is geweest voor het

naar oudere huizen, maar het klussen

en kantine. Alleen de twee

drukke gezin.

laten we graag over aan anderen. Wij

cellenblokken, achter in de tuin, zijn

Ze heeft ook warme herinnering aan

bedenken wel hoe het eruit moet

nog bewaard gebleven. Zowel Wim

de weekmarkt voor de deur. Over

zien!”

als Inge was direct verliefd op het

de fijnste plek in het huis hoeven ze

huis. Inge: “Voordat we het definitief

niet lang na te denken. “We zitten

kochten, hebben we wel door wat

heel vaak aan de keukentafel. Het

Woon of ken je iemand met een bijzonder huis en verhaal in de Voorstraat van Den Bommel, Ooltgensplaat, Stad aan ’t Haringvliet, Dirksland, Melissant of Stellendam? Laat het ons dan weten via info@trotsopflakkee.nl en wie weet zitten we binnenkort wel bij jou aan de keukentafel!


Pionieren in het Flakkeese landschap H

et is 1570 en landbouwer Jan Antoniszoon besluit zijn geluk elders te beproeven. Zijn woonplaats, de eens zo

trotse Brabantse handelsstad Steenbergen, verkeert in een deplorabele toestand. Eeuwenlang voeren schepen met internationale handelswaar van en naar de haven van Steenbergen. Die dynamiek is eind zestiende eeuw verdwenen. Er is geen werk en veel inwoners vertrekken. Zo ook Jan Antoniszoon. Hij maakt een korte oversteek over het Krammer-Volkerak. Toch duurt de reis lang. Wind en stroom zijn tegen en de droogten en platen vereisen, met de kust in zicht, een urenlange omweg. Maar aan de overzijde lonken de vruchtbare polders van ‘Zuidvoorn’, het huidige Overflakkee.

tekst: Renée Bron foto’s: Corine de Vries 55


TEKENTAFELPOLDERS

landschap, gepland op de tekentafel in opdracht van

De oudste polders, Dirksland en Herkingen, zijn al kort

ambachtsheren en kloosters, projectontwikkeling avant la

voor de St. Elizabethsvloed van 1421 bedijkt, Grijsoord

lettre. Voor zijn ogen ontrollen zich rechthoekige percelen

(Oude-Tonge en Nieuwe-Tonge), Middelharnis-Sommelsdijk

van louter landbouwgrond, doorsneden door de talloze

en Ooltgensplaat in de decennia daarna. Tussen deze vier

strakke lijnen van greppels, sloten, dijken en sporadisch

kerneilanden heeft de zee nog vrij spel. Na aankomst in

wat kaarsrechte kleiwegen. Hij ziet nauwelijks bomen

Oude-Tonge, dat dan nog pal aan het water ligt, moet Jan

of veekeringen. Het weinige vee loopt op de bloemrijke

Antoniszoon vanaf de dijk zijn ogen uitgekeken hebben.

dijken onder de hoede van jonge koeiewachtertjes. Slechts

Gewend is hij aan een organisch landschap waar de grens

hier en daar wordt de rechtlijnigheid onderbroken door

tussen woeste en bebouwde gronden diffuus is, een

kronkelende kreken, een erfenis van oude getijdegeulen, of

landschap met bochtige karresporen, heide, akkertjes en

door ‘wielen’, de diepe plassen ontstaan na dijkdoorbraken.

bloemrijke weilandjes getooid met bomen, vogelbosjes,

Bij deze ‘wielen’ zijn de dijken bochtig, als gevolg van het

houtsingels en walletjes om het vee te keren. Nu dwaalt zijn

dijkherstel.

verbaasde blik over een volledig gecultiveerd ‘grootschalig’

INBURGERING Op het land ziet Jan Antoniszoon vooral koren, want met de alsmaar stijgende vraag naar graan in de groeiende Hollandse steden worden de nog steeds voortgaande bedijkingen van zijn nieuw vaderland bekostigd. En in die graanproductie ligt zijn toekomst als landbouwer. Maar niet van hem alleen. Zijn dappere vrouw Lijncken en hun twee volwassen zonen Anthonis Jansz en Mercelis vergezellen hem. Vanaf de haven is het nu nog maar een uur gaans met de koets naar hun nieuwe woonstede NieuweTonge. Zodra alles is ingericht, zullen zij de pachtgronden die zij bemachtigd hebben rond Nieuwe- en Oude-Tonge gaan bewerken. En zo geschiedde. Zoon Mercelis raakt snel ingeburgerd en schopt het zelfs tot deken van het Schuttersgilde St. Joris van Oude-Tonge. Mercelis’ zoon Jan Selisz, het enige kleinkind van Jan Anthoniszoon, is dan al zelf vader. In de eeuwen die volgen zullen zijn nazaten en die van vele andere moedige pioniers de vlakke polders te lijf gaan met ploeg en schrepel.


DOORPIONIEREN

TWINTIGSTE EEUW

In de eeuwen die volgden na de aankomst van Jan

Dan komt de twintigste eeuw en langzaamaan verdwijnen

Anthoniszoon veranderde het landschap geleidelijk. Door

oude verkavelingspatronen en landschapselementen.

verdere aanslibbing en inpoldering werden de vier eilanden

Moderne drainagesystemen maken greppels overbodig,

één eiland, Overflakkee. In de achttiende eeuw volgde

kreken worden gedempt, bochten in dijken rechtgetrokken,

de verbinding met het eiland Goeree, dat landschappelijk

percelen samengevoegd. Graan, vlas en meekrap maken

van een geheel ander karakter is. De voortschrijdende

plaats voor bladgewassen als ‘aerpels’ en ‘suukerpee’.

inpolderingen ontnamen de dorpen hun plek aan het water.

De uitvinding van kunstmest maakt vee voor bemesting

Er moesten havenkanalen gegraven worden om de band

overbodig. Het zoute water dat over de polders stroomt

met de zee te behouden. Het Flakkeese landschap werd ook

na de inundatie in 1944 en de ramp in 1953 veroorzaakt

meer en meer ‘aangekleed’: kwekerijen rond de dorpen, hier

flinke kaalslag in het polderlandschap. De hoge dijken van de

en daar wat bos, bomen en struweel langs de dijken. Maar in

Deltawerken ontnemen de eilandbewoners het zicht op het

de kern bleef het landschap hetzelfde.

water. Eb en vloed verdwijnen.

TRENDBREUK Maar inmiddels ondergaat ons Flakkeese landschap de laatste decennia opnieuw een gedaanteverandering. Weilanden met Friese koeien en veelkleurige tulpenvelden veranderen het aanzien van de polders. Oude kreken zijn hier en daar hersteld. Maar vooral de creatie van nieuwe natuur vormt een ware trendbreuk met de duizend jaar oude vaderlandse inpolderingstraditie. Onze voorouders zouden de drooggevallen grond die wij nu kennen als de Slikken van Flakkee zonder twijfel bedijkt en ontgonnen hebben, maar de huidige generaties beheren het gebied voor flora en fauna. Sterker nog, aan de noordrand van Flakkee staat zelfs een omgekeerde stap op stapel. In de komende jaren zal daar landbouwgrond omgevormd worden naar een land-waterovergang met ruimte voor natuur, dagrecreatie, wonen aan het water en het opwekken van windenergie. Er wordt dus weer volop ‘gepionierd’ op Flakkee!

57


dankie!

TOF magazine #8 is mogelijk gemaakt door de onderstaande toffe sponsoren:

JK Leesmappen - De Klepperstee - DINK creatief bureau - Reedor Adviesgroep De Vogel - T-Toys - Het Huis van Jansen - JD Repair - Leutug Tieleman Keukens - Grenen & Zo - Barbara’s Hairfashion - Bezuijen Bemiddeling - Vogelcentrum GO - Lodder Financials - WeDesignit Groenendijk coaching - Molenzicht - Neptune Maritime Consultancy Potterie KLEInschalig - Troella - Autorijschool Suc64U - Kinderopvang Flakkee - Straal! - VR makelaardij - Hilvest Food bv - Van Wijk installaties en constructies - Ria Tiggelman - De 3 linden makelaardij - Brasserie ‘t Vingerling - Hans Meijer Advies - M.M.Lab - De Vos Financiële Diensten - D-s!gn signing & reclame - Mondhygiene praktijk ‘t Lesje De Interval - Fit4Lady - Hotel Café Restaurant Akershoek Victoriahal Dirksland - Landwinkel ‘t Zand - Centrum voor Biologische Geneeskunde - Eilandmarketing Goeree-Overflakkee

T O N G E D

P O R

R S

K

M E D I

O O R D

H

N R

S O N O R K A

W I

D O R

D U O

S M I

A S E

I D O O L R E U K

A

T

O R E

E A

E V P

Z E L A N D E

E S P C

G R A A N T

S K E

V A N L

A

L U

R O E D E

P E K

O

I

T

B O T

M E L D A L E

A S E A L

E K O

L E S P A R IJ S

M foto: Ad Aleman


HELLUUUUP! Wij zijn met z’n allen een enthousiast ambitieus tof clubje maensen. Die heel graag willen dat het TOF magazine niet beperkt beschikbaar is, maar in iedere brievenbus op Goeree-Overflakkee valt. Dus maakten we een plannetje om het voor sponsoren nog aantrekkelijker te maken zodat we samen editie 10 op het hele eiland kunnen verspreiden. Hellup je mee om dit te laten slagen?

Je kriegt d’r aok hêêl wat voor terug or! Kiek mar ‘s wat een pracht van ‘n anbiedingen: TOFFE VRIEND € 100,00 Je krijgt: 25 exemplaren van TOF magazine. Én we zetten een foto van jou en je bedrijf op onze Facebookpagina (met 7.000 volgers), je krijgt een naamsvermelding op onze website en in het magazine. TOFFE DEAL Je krijgt: Én

€ 250,00 100 exemplaren van TOF magazine. we zetten een foto van jou en je bedrijf op onze Facebookpagina (met 7.000 volgers), je krijgt een naamsvermelding op onze website en in het magazine.

TOFFE PEER Je krijgt: Én

€ 500,00 100 exemplaren van twee edities van TOF magazine. we zetten een foto van jou en je bedrijf uitgebreid op Facebook (> 20.000 bereik), je krijgt een naamsvermelding op onze website en in het magazine.

TOFFER KENNIE Je krijgt: Én

€ 1.000,00 250 exemplaren van twee edities van TOF magazine we zetten een foto van jou en je bedrijf uitgebreid op Facebook (> 20.000 bereik), je krijgt een naamsvermelding op onze website en in het magazine.

En je wordt ook nog eens uitgenodigd voor de lancering van de editie die je hebt gesponsord! Hoe leuk is dat? Mail naar info@trotsopflakkee.nl met als onderwerp ‘sponsor’. Je maakt onze dag onwijs TOF als je ons met een financiële bijdrage wilt helpen. Namens TOF en alle maense van Goeree-Overflakkee alvast buutegeweun bedankt!

59


info@trotsopflakkee.nl www.trotsopflakkee.nl


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.