OnOff #32 Over de grens

Verenigingsblad van S.G. Daedalus December Juni 2012 2011

#29 #32

over de grens

reis & shine leuven - enschede vrije opdracht: brand identities

2

REDACTIONEEL Op het moment van schrijven is de zomer vol in aantocht. De universiteitsgebouwen stromen leeg, het Volkspark bruist tot diep in de nacht. Iedereen wil naar buiten, weg uit de dagelijkse sleur. Overal gaan mensen weekendjes weg, het land uit. Ook de OnOff-redactie deed mee; op zoek naar een echte IO-beleving in het buitenland hebben wij een weekend lang in Antwerpen vertoeft. Meer hierover is te lezen in het stuk van Lieke.

Hierop geïnspireerd is ook het thema: Over de grens. Voor mensen die eens wat anders willen zien. Voor ontwerpers die eens wat anders willen doen. Voor de reizigers en de pioniers, maar ook voor de mensen die eens buiten hun bekende wereld op zoek gaan naar antwoorden of oplossingen.

Caroline is via het Erasmusprogramma aan het studeren aan onze universiteit. Zij beschrijft waarom ze, als allereerste student aan haar instelling, besloot hierheen te komen. Ook de Milaanreis blijft niet onderbelicht, enkele enthousiaste studenten vertellen over de fascinerendste dingen die ze gezien hebben.

Als je het hebt over studenten die echt iets nieuws doen, heb je het over Lotte Swart. Na een hopeloze zoektocht naar de perfecte unieke schoenen besloot ze deze dan maar zelf te gaan maken. Hoe haar dit afgaat lees je verderop. Voor mensen die net als zij niet helemaal tevreden zijn met de mogelijkheden om hun ideeën te realiseren biedt deze OnOff een kleine handleiding waar je in Enschede nog meer terecht kunt als je iets wilt maken.

Ook ontwerpers van ver over de grens komen aan bod in dit nummer. Hoewel bijna niemand waarschijnlijk bekend is met zijn naam, is Naoto Fukasawa al jaren een zeer invloedrijk ontwerper in Japan. Zijn minimalistische ontwerpen zijn niet alleen praktisch, maar ook een lust voor het oog.

Dus neem deze OnOff mee naar buiten, het park in. Lees over al deze grensoverschrijders, droom weg. Wie weet, misschien brengt het je wel op nieuwe ideeën voor deze zomervakantie.

Read on!

Han Slob

Rectificatie: Hoewel het colofon dit wel deed vermoeden is het vorige nummer, ‘Nu nog beter’, niet uitgebracht onder hoofdredactie van Roy Stroek maar van mijzelf.

3 OnOff #32 Over de grens

Inhoud

STATISCH 03 05 06 07

REDACTIONEEL BESTUUR ONDERWIJS KRABBELBOX

rubrieken 18 VRIJE OPDRACHT 27 CANON DER PRODUCTONTWERPEN: NAOTO FUKASAWA 28 COLUMN WENDRICH: ”SORRY, IK BEN BEGRENSD”

Ontopic 08 REIS & SHINE 12 GRENZEN VERLEGGEN MET DE VISIO 14 MILAAN 20 LEUVEN ENSCHEDE 22 GRENZELOZE TIJD

Offtopic 10 16 24 25

YOUR WORLD TOEGEPASTE TEKENVAARDIGHEDEN 2012 UNIEKE SCHOENEN VAN FAT FROG FABLAB

44

Bestuur S.G. Daedalus is naast een zeer gezellig clubje, dat ervoor zorgt dat haar leden ieder kwartiel hun boeken kunnen kopen en het mogelijk maakt dat ze dagelijks wakker kunnen blijven met een lekker kopje koffie, ook een plek om je grenzen te verleggen en nieuwe mogelijkheden te exploreren.

Dit kun je doen door plaats te nemen in een commissie. Daedalus heeft altijd plaats voor nieuwe actieve leden. Kun je goed schrijven, dan ga je bij de OnOff. Hou jij ervan leuke activiteiten neer te zetten, dan stap je in de Accom. Maar zoals je misschien ook al wel is opgevallen, is er dit jaar een groep van onze ouderejaars studenten op studiereis vertrokken. Zeven commissieleden, zeventien deelnemers en vier begeleidende docenten die zich hebben ingezet om deze intercontinentale reis waar te kunnen maken.

Eerst een case doen voor een bedrijf en daarna samen drie weken een tour maken door Singapore en Maleisië om daar een andere kant van design te zien en hoe design verweven zit in hun cultuur. Daarna kun je er zelf nog een paar weken aan vast plakken, om dingen te zien en nóg meer cultuur te snuiven. Dan heb je toch helemaal het vakantiegevoel?

Waarschijnlijk zijn ze, wanneer jij dit verhaalt leest, al klaar met het nareizen en weer terug in Nederland.

Goede kans dus voor jou om ze het hemd van het lijf te vragen over hun belevingen en mocht je interesse hebben zelf mee te gaan met zo’n reis: hou ze in de gaten!

Op een iets kleinere schaal biedt Daedalus voor de tweedejaars de welbekende Milaanreis, waarin het bezoek aan de ‘Salone del Mobile’ het grote hoogtepunt is. Naar mijn mening was het ook dit jaar een groot succes. Het is een week vol met inspiratievolle ontwerpen en ik denk dat je er als ontwerper met jeukende handjes vandaan komt, vol goede moed om aan de slag te gaan met nieuwe innovatieve ontwerpen en met een extra beetje bagage in je rugzakje met designkennis.

En niet alleen de reizen zorgen ervoor dat Daedalus over de grens gaat. Ieder jaar vertrekken er mensen met hun minor naar het buitenland, om daar de boel onveilig te maken. Turkije, Schotland, Mexico... het zijn maar een paar landen in de rij van partners van de UT waar onze leden terecht komen. Voor meer landen en namen hangt er in de studIO de landkaart, waarop wordt bijgehouden welk lid waar is geweest.

En als je er toch bent; kom er ook een kopje koffie doen! Of schrijf je in voor een commissie.

Namens het elfde bestuur, Thijs Baltes Voorzitter der S.G. Daedalus

55 OnOff #32 Over de grens

Onderwijs Over de grens kan op verschillende manieren gezien worden. Je kunt het zien als je eigen grenzen opzoeken, of juist letterlijk over de grenzen richting het buitenland gaan. Ook bij het ontwerpen van producten speelt het over de grens gaan vaak een belangrijke rol. Ooit weleens gehoord van het wassen van zoete aardappelen in een wasmachine? Het klinkt misschien gek, maar voor een deel van de Chinese bevolking een heel normaal dagelijks gebeuren. Zo was er eens een Chinese wasmachinefabrikant die in een bepaald deel van China veel technische problemen kreeg met de wasmachines. Toen bleek dat de lokale bevolking de wasmachine ook gebruikte voor het wassen van zoete aardappelen en dat was in eerste instantie niet de bedoeling van de wasmachines.

Daarom is het voor ontwerpers goed om kennis te hebben van lokale verschillen binnen een land, maar eveneens van andere culturen. Stel men heeft een product ontworpen, met in het achterhoofd het dagelijkse gebruik door Nederlanders dan kan hetzelfde product in een ander land de plank volledig misslaan door cultuurverschillen tussen Nederlandse en buitenlandse consumenten.

Door de globalisering en moderne technologie zijn producten tegenwoordig steeds meer op elkaar gaan lijken. Er bestaan soms amper nog grenzen tussen producten, waardoor het “the sky is the limit” geworden is en grenzen vervaagd zijn. Wat je dan krijgt, is een “global design” van bepaalde producten. Waardoor je wereldwijde gestandaardiseerde producten krijgt. Toch blijft het van groot belang dat ontwerpers altijd rekening blijven houden met culturele en lokale diversiteit, zo blijkt wel uit het voorbeeld van de zoete aardappelen. Ontwerpers moeten de gestandaardiseerde producten kunnen “finetunen” voor consumenten uit andere culturen. Dat maakt alle producten in elk land en zelfs binnen een land toch net weer een tikkeltje anders.

Studenten kunnen zich bewust worden van culturele diversiteit door deel te nemen aan het Erasmusprogramma. Het Erasmus-programma van de Europese Commissie is bedoeld om de samenwerking tussen deelnemende landen op alle onderwijsniveaus te bevorderen. Studenten die meedoen aan het Erasmusprogramma, studeren voor een periode van drie maanden tot een jaar in een ander Europees land op voorwaarde dat het eerste studiejaar behaald is. Van dichtbij wordt het onderwijs in een ander land ervaren wat ervoor zorgt dat het blikveld van de student verruimd wordt. Bovendien zorgt het Erasmusprogramma er voor dat de periode in het buitenland officieel erkend wordt in de vorm van studiepunten (EC’s), welke ook in Nederland worden gehanteerd.

Zelf is de UT ook over grenzen gegaan, dit om inspiratie op te doen voor het nieuwe onderwijsmodel. Met het nieuwe onderwijsmodel (NOM) wil de UT zich op onderwijsgebied profileren. Industrieel Ontwerpen zal vanaf september 2013 vallen onder het “Engineering“ cluster.

Verder heeft de UT recentelijk een nieuwe site gelanceerd waar alle nieuwe onderwijsvernieuwingen terug te vinden zijn.

De moeite waard om een keer te kijken op: www.utwente.nl/onderwijsvernieuwingen

Namens het elfde bestuur, Puck Veugelers Commissaris Onderwijs der S.G. Daedalus

6

newspaperblackout.com nsmbl.nl Ted.com

http://vimeo.com/24302498

simonwalkertype.com

designlike.com

Facebook: Kakhiel Google de tekst in de tekstballonnen om je dosis digitale inspiratie binnen te hengelen.

Heb je zelf een link vol inspiratie stuur hem dan naar: onoff@daedalus.utwente.nl of stop hem in de keabbelbox in de StudIO

7 OnOff #32 Over de grens

Reis & Shine

Het thema van deze OnOff is “over de grens”. Over de grens gaan kan op vele manieren. In letterlijke zin, wanneer je naar het buitenland gaat en daarmee één of meerdere grenzen passeert. Het kan echter ook in figuurlijke zin, wanneer je bijvoorbeeld net iets te ver gaat en dingen doet die je misschien beter niet had kunnen doen. Verder kun je je grenzen verleggen waardoor je nieuwe ervaringen op doet en misschien wel tot geheel nieuwe inzichten komt.

Een van de meest grensverleggende ondernemingen is op reis gaan. Of je nu helemaal alleen met je backpack de wijde wereld intrekt, met je beste vriend gaat liften naar Denemarken of een half jaartje in het buitenland gaat studeren, het is zeker de moeite waard! Van reizen kun je veel leren, over jezelf en over anderen. Wanneer je alleen reist zul je alles zelf moeten regelen. Heel erg leerzaam maar ook erg inspannend en tijdrovend. Je zult veel over jezelf te weten komen, waardoor je als persoon ontwikkelt en je leven meer vorm kunt geven. Als eenzame reiziger zul je sneller geneigd zijn contact met andere te zoeken dan wanneer je in een groep reist. Hierdoor ontmoet je mensen van over de hele wereld, met ieder hun eigen ambities, ideeën, normen en waarden.

Bovengenoemde voorbeelden vergen wat voorbereiding, tijd en geld waardoor je als student misschien al gauw afhaakt. Maar ook een stedentripje kan al erg leerzaam zijn. Zo is de redactie van de On Off een tijdje geleden in de trein richting Antwerpen gestapt om daar te genieten van een weekendje Belgische cultuur. Al kijkende uit het treinraam zagen wij de meest exotische namen van treinstations passeren, totdat we eindelijk het bordje Antwerpen-centraal voorbij zagen komen.

Bepakt en bezakt vergapen we ons aan het mooie station, in schril contrast met bijvoorbeeld station Enschede. Een immens groot en mooi station dat al sinds 1905 bestaat.

We doen de straten van Antwerpen aan om met behulp van onze 100%-Antwerpen- en andere boekjes de weg naar ons hostel te vinden. Het hostel is zeer minimalistisch en doet misschien zelfs eerder aan een gevangenis denken dan aan een plek om vakantie te houden. Maar om te slapen is het prima, luxe is niet altijd nodig.

8

Antwerpen of België in het algemeen staat natuurlijk bekend om de Vlaamse taal, de heerlijke speciaalbieren, frieten, wafels en chocolade; op culinair gebied doet België het zeer goed. Maar Antwerpen is meer dan dat, dat ontdekken we al struinend door de verschillende wijken die deze stad rijk is. Tweedehands winkeltjes, platenzaken tot de nok toe gevuld met platen en voor IO’ers zeker een aanrader: Copyright, een boekwinkel met honderden boeken over design, kunst, architectuur en fotografie.

Omdat bij cultuur snuiven een museumbezoek niet kan ontbreken doen we het M HKA, het FoMu en het museum Plantin-Moretus, over typografie, aan.

Voor liefhebbers van moderne kunst is het eerste zeker een aanrader, fotografen in spé kunnen hun geluk op bij het FoMu en voor de typografen onder ons is het laatstgenoemde museum zeker interessant.

Tijdens je reisje, hoe kort of hoe lang het ook is, moet je tijd nemen om te ontspannen. ’s Avonds mag een bezoek aan café Het Elfde Gebod eigenlijk niet ontbreken, dit café staat vol met Mariabeelden en buiten dat hebben ze een zeer uitgebreide bierkaart. Bij eetcafé Shilling waren we na een zware nacht niet meer weg te slaan, heerlijke stoelen en voor de intellectueel aangelegde bezoekers was er zelfs een heuse schaaktafel.

Buiten dat reizen ontzettend tof en leerzaam is kun je natuurlijk altijd minder leuke dingen tegenkomen. In Antwerpen waren wij op zoek naar Café d’Anvers, dé club voor hoogopgeleid Antwerpen. Na rond gezworven te hebben door de

9 OnOff #32 Over de grens

straten van Antwerpen zouden we eindelijk onze bestemming bereikt hebben. Om ons heen kijkend zien we dat we in de rosse buurt van Antwerpen zijn beland, dit kan niet goed zijn toch? We controleren het straatnaambordje, het nummer en komen tot de conclusie dat we toch echt aan het juiste adres zijn. We werpen een blik door de ramen (van café d’Anvers wel te verstaan) en besluiten de gok niet te wagen. Achteraf bleken we heel wat gemist te hebben, het was wel degelijk de club waar heel hip Antwerpen zich op zaterdag avond begeeft. Dus pas op met wat je doet maar ga ook het avontuur aan!

Het is zonde als je heel erg toffe dingen mist omdat iets, zoals in ons geval, niet aan je verwachtingen voldoet.

Een stedentripje is dus een prima begin om je carrière als reiziger te beginnen. Natuurlijk is een grote reis iets heel anders en zou ik je zeker aan raden om ook dat eens te overwegen maar voor arme studenten, zoals vele van ons zijn, is een stedentripje in binnen- of buitenland een goede eerste stap!

Tekst door Lieke van der Steen

Your World

c

Daar zit ik dan met een boekje opgekruld op de bank.

Gewapend met een kop dampende thee, een comfortabele H&M trui en mijn favoriete Vans die mijn voeten warm houden, heb ik besloten dat boek eens door te spitten.

Wat een ontspannen avondje bank had moeten worden, eindigde met mijn eens geliefde schoenen in een hoek van de kamer met daar boven op mijn ruw uitgetrokken trui.

Romantisch? Nee. Verwarrend? Dat zeker.

Tekst door Joska Sesink

10

Het boek No Logo van Naomi Klein beschrijft de opkomst van de megabrand in de jaren 90 en de verstrekkende gevolgen daarvan. Het boek is reeds ruim tien jaar geleden verschenen, maar daardoor zeker niet minder interessant.

Wat ooit eens begon als een kwalitatief goed en betrouwbaar merk heeft zich de afgelopen twee decennia ontwikkelt tot een levensstijl. Het gaat niet meer om het product, maar om de identificatie met het merkje er op. Een schoentje van de Scapino redt het op het schoolplein al lang niet meer bij de Nike sneakers.

Merken zijn gegroeid en hard ook. De snackbar op de hoek wordt vervangen door McDonalds en de plaatselijke kledingwinkel door een spiksplinter nieuwe H&M. Dat gebeurt natuurlijk niet zomaar. Gevoed door de kooplustige, naar junk(food) hunkerende menigte hebben de grote merken zich binnen weten te dringen in het straatbeeld van onze maatschappij. Maar weet de consument eigenlijk wel wat hij met zijn koopgedrag in huis haalt?

Megabrands hebben enorm veel macht en kleinere initiatieven staan hierbij geen kans. Met de enorm lage prijzen valt niet te concurreren en kleine bedrijfjes worden zo opgeslokt door het grote brand monster.

Hierdoor wordt de keuze van de consument enorm ingeperkt. De megacorporaties bepalen wat hip is en wat er in de schappen ligt. In Amerika worden CD én magazinecovers zonder pardon geweigerd wanneer deze aanstootgevend zouden zijn. Ook films met veel geweld of grof taalgebruik worden uit familiewinkels verbannen. Behalve dat de keuze van de consument hiermee wordt beïnvloed heeft het ook gevolgen voor de ‘artistieke’ industrie. Wie wil overleven moet verkopen en daarom zullen dit soort zaken worden aangepast op de wensen van de winkel. Er wordt gesneden in de artistieke vrijheid om de verkoopcijfers op pijl te houden.

Voor die hele branded wereld zijn natuurlijk bakken met geld nodig. Waar enorm veel wordt bespaard is op de productie van al die producten. Fabrieken worden massaal verscheept naar landen als China en Bangladesh, waar mensen van onze leeftijd veertien uur per dag achter een naaimachine of een lopende band zitten. Zwoegend voor een paar dollar per dag, zodat de winkels in het westen maar niet leeg zullen raken.

11 OnOff #32 Over de grens

Je denkt er wel eens over na, waar al je bezittingen vandaan komen en door wie ze worden gemaakt. Maar het blijft moeilijk voor te stellen en altijd maar gissen.

Na de enorm visueel geschreven pagina’s van Naomi Klein kan je er eigenlijk niet meer om heen en weet je niet hoe snel je je ‘made in China’ schoentjes uit moet trappen. Toen ik na het lezen van deze pagina’s een middagje ging shoppen heb ik toch maar eens de labels van al die kleren gechecked. Eigenlijk wist ik het al lang, maar de werkelijkheid is toch best hard. Made in China, made in Bangladesh, made in Morocco. De kleren zijn goedkoop, maar dat betekent niet dat er geen hoge prijs voor wordt betaald.

Ondanks dat we allemaal worden opgeleid tot ontwerper is het goed om soms eens stil te staan bij wat dat naast mooie producten nog meer betekent. Wil je wel onderdeel zijn van zo’n megabrand met die nare bijsmaak? Of wil je liever pogen dit soort praktijken te vermijden? Het blijft je eigen keuze, maar het is moeilijk je niet te laten meeslepen door die lieflijk ogende branded world.

En kan je nog wel besluiten er niet aan mee te doen?

Intussen lijken de brands zich comfortabel in onze maatschappij te hebben genesteld, niet van plan ook maar ergens heen te gaan. Naomi Klein maakt je een stukje meer bewust van alle ‘megabrands’ om je heen.

Keek ik vroeger nooit op van twee McDonalds in de stad, nu vraag ik me af hoe die daar eigenlijk terrecht zijn gekomen. No Logo leest niet bepaald vlot door, maar wanneer het einde is bereikt kijk je toch weer iets anders naar buiten. Want ookal staat die grote Starbucks daar zo parmantig, ik blijf hopen dat we ooit weer terug gaan naar het winkeltje op de hoek en het koffiehuisje naast de bakker.

No Logo Naomi Klein 554 pagina’s ISBN:109047703340

Opleidingscommissie

Grenzen Verleggen met de visio

Altijd al eens willen weten wat de VISIO, OLC en de evaluatiecommissie allemaal doen? Het zijn commissies die elk op een eigen manier grenzen verleggen, door elke keer weer nieuwe dingen voor elkaar te krijgen. Zo gaat de OLC om tafel over allerlei relevante onderwijszaken bij IO en zo weet de evaluatiecommissie het steeds weer voor elkaar te krijgen om vakken te verbeteren. Tot slot is er ook nog het studentenoverleg VISIO, waar alle commissies in samen komen. Al met al zijn het stuk voor stuk belangrijke commissies, maar vaak nog redelijk onbekend bij IO studenten. Daarom nu een kijkje achter de schermen.

De Opleidingscommissie (OLC) is een wettelijk verplicht adviesorgaan dat voor de helft uit studenten bestaat. De andere helft komt vanuit het personeel van de opleiding en ĂŠĂŠn persoon uit het bedrijfsleven. Dit deel kan echter op verschillende manieren worden ingevuld, net als de helft van de studentleden.

Er wordt altijd getracht om de studentleden zo in te delen dat elke studiefase vertegenwoordigd is.

De OLC staat dicht bij het onderwijs en houdt zich ook alleen daarmee bezig.

Zij mag zich niet bemoeien met dingen die buiten het onderwijs staan. Maar ze heeft wel adviesrecht op het onderwijsbeleid, wat inhoudt dat alle mogelijke problemen op dit gebied mogen worden aangekaart.

Ook kan ze advies ter verbetering voorleggen aan het bestuur van de opleiding of de faculteit.

Het bestuur mag dit advies naast zich neer leggen, maar moet dat altijd goed onderbouwen. Daarnaast heeft de OLC de belangrijke taak om ieder jaar te beoordelen hoe de examenregeling wordt uitgevoerd. Deze regeling, het studentenstatuut, omschrijft hoe de opleiding in elkaar steekt.

De opleidingscommissie is er voor jou, als er klachten zijn over de studie laat het ons weten. Wij zullen er voor zorgen dat dit aangepakt wordt. Dus schroom niet, want goed onderwijs is belangrijk voor iedereen! mail: olc@daedalus.utwente.nl

12

VISIO

Wat is Studentenoverleg VISIO? VISIO staat voor Verbeteren en Inspireren van de Studie Industrieel Ontwerpen.

Dit is een overleg voor én met leden van S.G. Daedalus die zich inzetten om het onderwijs van Industrieel Ontwerpen te verbeteren. Daarnaast is VISIO ook hét studentenoverleg van Industrieel Ontwerpen; het fungeert dus ook als aanspreekpunt voor alle onderwijs gerelateerde problemen.

Door het samenwerken van leden van verschillende commissies kan er effectiever gewerkt worden.

Evaluatiecommissie

Dan gaan we nu door naar de evaluatiecommissie die vroeger nog bestond uit twee aparte commissies afzonderlijk voor de bachelor en de master.

Tegenwoordig is dit weer één evaluatiecommissie geworden.

Altijd maar die enquêtes die onder je neus worden geschoven. Wat gebeurt daar eigenlijk mee? Een vraag die wellicht bij je opkomt wanneer je aan de evaluatiecommissie denkt.

Het gaat namelijk als volgt; de bolletjes die jij per stelling vol krast worden gescand en de open antwoorden worden handmatig door ons overgenomen. Samen worden deze verwerkt in een evaluatierapport en naar de docent gestuurd. Zodra deze zijn/haar commentaar heeft toegevoegd komt het rapport op Blackboard onder het kopje IO informatie en natuurlijk ook op de Daedaluswebsite.

Normaal gesproken worden zowel de bachelor- als de mastervakken één keer in de twee jaar enquêteert.

Wanneer een vak onvoldoende wordt beoordeeld, wordt het vak het volgende jaar weer geëvalueerd om zo de mening van de student over het vak te blijven vastleggen net zo lang tot het vak weer voldoende wordt beoordeeld.

Allemaal leuk en aardig, maar is dat evalueren ook leuk om te doen? Absoluut. Werken voor de evaluatiecommissie is echt een gaaf bijbaantje. Je krijgt vaak de kans om met de docent mee te denken over hoe het vak verbeterd kan worden, je ziet dat er echt wat gebeurt met de mening van de studenten en je merkt dat je werk gewaardeerd wordt. mail: evaluatiecommissie@daedalus.utwente.nl

13 OnOff #32 Over de grens

Hoe werkt Studentenoverleg VISIO? De vergaderingen worden bijgewoond door de leden van de evaluatiecommissie (bachelor & master), de studentleden van de opleidingscommissie van Industrieel Ontwerpen (OLC) en de Faculteitsraad (FR) vanuit Industrieel Ontwerpen.

De vergaderingen worden voorgezeten door de Commissaris Onderwijs van S.G. Daedalus.

In deze vergaderingen zal de stand van zaken worden besproken; wat zijn de problemen en wie kan die oplossen?

Het overleg werkt volgens het principe “samen weet je meer”. Dit is belangrijk zodat alle besproken onderwerpen en conclusies goed worden gearchiveerd.

De bedoeling is dat deze vergadering open zijn voor alle IO-studenten. Als IO-student kan je input geven. Zijn er problemen of andere zaken die je graag wil aanstippen, dan kan dat bij een VISIO-vergadering.

Alle mensen die iets kunnen betekenen voor jou, zitten daar bijeen. Daarnaast kan je als IO-student feedback geven. Als een commissielid een oplossing heeft, wat zijn jouw gedachtes daarover?

Studentenoverleg VISIO kan juist op deze manier snel en effectief handelen en bovendien komt er zo meer aan het licht. mail: visio@daedalus.utwente.nl

Afgelopen april was het weer zover. Een bus vol enthousiaste IO’ers vertrok richting Milaan, om daar in een week alle hoeken van dit design-Mekka te kunnen bekijken. Salone del Mobile, de grote internationale meubelbeurs, Interni, Lamborghini, Zona del Tortona, niets is overgeslagen. Hier kan je een paar ervaringen van deze fantastische reis lezen.

{Interni

Jaarlijks gaan alle tweedejaars IO’ers op studiereis naar Milaan in de designweek en dit jaar waren wij aan de beurt. Samen met al mijn vrienden bezochten we de mooiste plekken van Milaan. Overal in de stad had je van die zogenaamde kleine Internio-exposities. De exposities werden aangegeven door van die verticale vlaggen. Vraag maar in de StudiO hoe zo’n vlag eruit ziet. Thijs Baltes en ik hebben er één meegenomen. Leuk verhaal, maar dat vertel ik nog wel een keer. Het was een speurtocht op zoek naar de vlaggen en wat waren we blij als we er weer één hadden gevonden. Bij elke vlag was het toch weer een verrassing wat je er binnen kon zien. Zo kwamen we per ongeluk in een hal terecht bij Ventura Lambrate. De hal stond bomvol met inspirerend werk van designers. Wat vooral leuk was, was dat er ook werk van studenten en Nederlandse designers bij stond.

Dan hoop je stiekem dat je misschien ooit ook daar terecht kan komen. Zo waren er nog veel meer leuke dingen in Milaan. Eén ding is zeker: de Milaanreis is met vlag en wimpel geslaagd.

Tekst door Hieu Nguyen

Ferruccio Lamborghini, de man die rijk werd met het bouwen van tractoren, kocht van zijn opbrengsten een Ferrari. Echter had de Ferrari problemen aan de koppeling en hij kwam erachter dat Ferrari hetzelfde systeem gebruikte als hij voor zijn tractoren. Gezien de kleine afstand tussen de twee bedrijven, besloot Ferruccio om bij Enzo Ferrari langs te gaan om de aanhoudende koppelingsproblemen aan te kaarten, waarop Enzo snauwend antwoordde: “Jij bent een boer, blijf rijden in je tractoren en stop met klagen over mijn auto’s.” Waarop Ferruccio antwoordde: “Ik zal je laten zien hoe je een sportauto maakt.” En zo geschiedde…

Automobili Lamborghini werd opgericht in 1963 en vestigde zich in Sant’Agata Bolognese (waar het nog steeds te vinden is en waar wij als IO’ers een rondleiding hebben mogen ervaren). De eerste productieauto werd de Lamborghini 350GT waarvan 120 stuks zijn vervaardigd, met een V12 (een 12 cilinder in V-vorm, voor de leek).

Een aantal modellen volgden hierop zoals de bekende Miura. De Miura was het eerste model waarvan de naam stier-gerelateerd was. Ferruccio was zo onder de indruk 14

Zona Tortona} Op de achterkant van de gratis kaart van ‘Interni’ is de kaart van “Zona Tortona” te vinden waar veel Nederlandse merken staan. Onder andere Moooi en Weltevree. In dat gebied is nog veel meer te ontdekken.

Het is misschien wel iets typisch Hollands om naar plekken te gaan waar je gratis spullen kan halen. Ook ik werd aangetrokken door de espressobar van Nespresso, terwijl ik niet eens espresso’s lust. Je komt binnen in een lichtshow met allemaal Nespressocupjes, het zag er heel mooi uit van binnen. Bijna tegenover de Nespressobar was de Heinekenbar te vinden. Mét een interactieve bar: als je er met je vinger op drukte liep een bierflesje vol en bestelde je een biertje. Er liepen ook modellen rond op hoge Heineken Hakken, de eerste hakken van Heineken ooit.

Tekst door Rosanne Martens

{Lamborghini

van de stierenranch van de heer Miura en de combinatie met zijn sterrenbeeld “Taurus“ dat het logo van zijn bedrijf en de modellen die geproduceerd werden hieraan gelinkt dienden te worden. In 1972 ging het slecht met de tractor- en de autodivisie vanwege een wereldwijde crisis en besloot Ferruccio zijn bedrijf te verkopen.

Hierna kwam Automobili Lamborghini in verschillende handen terecht waarna het modellen maakte als de Countach en de Diablo. Automobili Lamborghini is sinds 1998 in handen van Audi AG. Door de financiële input die Lamborghini van Audi AG ontvangt heeft het bedrijf weten uit te groeien tot een succesvolle onderneming met huidige succesmodellen Gallardo en Aventador. Van de Gallardo zijn er inmiddels diverse varianten op de markt verschenen, waaronder de raceversie de Gallardo Super Trofeo. Voor de GT-fanaten onder ons, de huidige GT1-GT3 modellen worden niet door Lamborghini gemaakt maar ontwikkeld door Reiter Engineering, het ombouwen van de auto’s vergt te veel aanpassingen en kan mede daarom niet worden opgenomen in de productielijn.

De rondleiding door de fabriek die we kregen was vooral boeiend. We hebben de productielijn van de Gallardo 15 OnOff #32 Over de grens

mogen aanschouwen en ook nog een blik mogen werpen op de modellen op het parkeerterreintje tussen de gebouwen die klaar stonden om getest te worden door één van de testrijders. Het testen gebeurt overigens niet op het circuit maar gewoon op de openbare weg, waarbij niet altijd aan de snelheid wordt gehouden. De politie bezit naast de gewoonlijke Fiats en Alfa Romeo’s ook de Gallardo, deze is voorzien van een defibrillator en koelbox voor donororganen. De Polizia kreeg de Gallardo cadeau wegens het 152-jarige bestaan van de “blauwe brigade”, inmiddels heeft de politie nieuwere versies van de Gallardo in haar bezit. De rondleiding eindigde in het museum waar een gevarieerd aanbod van zo’n twintig bolides opgesteld staat: van het eerste model tot de conceptmodellen die in de loop der jaren gemaakt zijn. Normaliter wordt ook een blik op de tweede productielijn gegund, maar vermoedelijk stond hier de nieuwe Urus of waren er andere praktijken aan de hand?! Al met al is het bezoek een echte aanrader voor de autoliefhebber en ik vermoed dat degenen die mee waren met de Milaanreis ook genoten hebben van dit mooie bezoek aan de fabriek.

Tekst door Olivier Maas

Norp Bram Jullian Claus 16

Toegepaste tekenvaardigheden 2012

Hieu Nguyen

17 OnOff #32 Over de grens

VRIJE OPDRACHT

Het creĂŤren van een brand identity voor een fictieve vliegtuigmaatschappij

Voor mijn Vrije Opdracht heb een brand identity ontworpen voor een fictieve vliegmaatschappij. Waarom een vliegmaatschappij? Geen idee, vliegtuigen hebben mij altijd al geboeid, van kinds af aan. Wat is een brand identity dan wel? Meer dan slechts een logo of symbool! Het gaat om alle zintuiglijk waarneembare aspecten die , zij het geluiden in reclames, geuren of smaken van een bepaald product (bijvoorbeeld Pepsi versus Coca-Cola), textuur van producten en natuurlijk het uiterlijk zelf, het grafische aspect waar ik mij op heb gefocust (ook wegens het beperkte tijdsbestek). Dit artikel kun je zien als een beknopte samenvatting van het gehele verslag.

18

Merken zijn een mooi iets. Merken drukken hun stempel op onze samenleving. Merken belichamen de ‘ziel’ van een product of service. Ze symboliseren een gedachtegoed en manifesteren zich in media. Merken zijn het product van een identiteitsvertaalslag.

Net zozeer als Spinoza zijn ziel en zaligheid in zijn postume meesterwerk Ethica legde, zo legt een stichter zijn ziel en zaligheid in de creatie van zijn of haar eigen merk. Tenminste, dat is een manier waarop je een merk kan beschouwen. Voor een ander persoon zal dit weer totaal anders liggen. De één vindt een merk slechts een waarborging voor kwaliteit en kan verder geen enkele waardering tonen voor de achterliggende filosofie van een merk zelf. “Commercieel geleuter.” De ander aanbidt een merk juist alsof het een goddelijke entiteit betreft. De oogkleppen op voor alle alternatieven die aangeboden worden, blind voor enige vorm van kritiek. “Alles wat zij maken is fantastisch en het aanschaffen waard.”

Juist die intens persoonlijke beleving maakt ‘branding’ zo interessant. De inleiding is illustratief voor mijn enthousiasme over dit onderwerp. Na twee eerder gefaalde pogingen moest dit keer écht vaststaan dat ik deze opdracht tot een succesvol einde kon brengen. Mijn fascinatie voor grafische vormgeving, voor ontwikkelingen zoals de welhaast religieuze gekte die rondom verschillende elektronicagiganten is ontstaan en de schoonheid van de symboliek hebben er uiteindelijk toe geleid om brand identities als uitgangspunt te nemen.

Dat een simpel symbool een enorme kracht kan uitoefenen op de mens en emoties stormachtig kan aanwakkeren vind ik eindeloos intrigerend. Een wellicht wat morbide voorbeeld, maar desalniettemin is de swastika een zeer interessant symbool.

De manier waarop Nazi-Duitsland de swastika van een heilig hindoeïstisch symbool heeft getransformeerd tot een symbool van menselijke destructie met machinale efficiëntie, is verbluffend.

Des te meer omdat het symbool 45 graden rechtsom gedraaid het heiligste symbool van het hindoeïsme representeert. Wat een verschil zo’n klein detail kan maken.

Vanuit dit enthousiasme ben ik de opdracht vorm gaan geven. Eén deel zou grafisch van aard worden: ik wilde graag mijn vaardigheden met technische tekenprogramma’s verbeteren. Daarnaast wilde ik meer te weten komen over de betekenis van merken voor bedrijven zelf, maar ook voor mensen die producten van diezelfde merken kopen. Door eerst een literatuuronderzoek te doen, zou ik die kennis verwerven en toe kunnen passen op een eigen fictieve casus.

Het literatuuronderzoek was een wezenlijk deel van de opdracht. Sterker nog, je kunt het zien als het fundament waar de rest van het verslag op gebouwd is. Na het literatuuronderzoek volgde de specificatie en conceptualisatie. De benodigde kennis is vergaard, nu moesten de contouren van het merk gedefinieerd worden. Ik heb voor de leus “Folklore. It’s our nature to fly” gekozen, omdat het mijn beoogde vliegtuigmaatschappij (een milieubewuste prijsvechter) in mijn ogen het beste representeerde. De invulling van de contouren zijn drie deelconcepten geworden, waarna via een enquête een duidelijke winnaar aan te wijzen viel. Het eindresultaat is hier deels te aanschouwen.

Tekst door Laurens van den Broek

19 OnOff #32 Over de grens

Leuven Enschede Internationalisering. Jullie Nederlanders staan er niet om te springen. Misschien kan ik daar iets aan veranderen.

Ten eerste de term, noem het liever op reis gaan. Of nog beter: heel lang op vakantie gaan. Want dat is het toch vaak. Alleen dat het veel diepgaander is dan een vakantie. Je leert niet alleen een ander land en cultuur kennen, maar ook een andere visie op ontwerpen en nieuwe (of vergeten) kantjes van jezelf. Het is een absolute verrijking, op sociaal, persoonlijk en intellectueel vlak. De Universiteit promoot het, bedrijven zien het graag op je cv staan en de Europese Unie betaalt het. Ik kan maar één minpuntje bedenken: heb je een vaste relatie en is hij niet al te stevig, dan loopt hij waarschijnlijk stuk.

Als studenten een poosje in het buitenland gaan studeren doen ze dat meestal via het Erasmusprogramma. Dit is een initiatief van de Europese Unie om internationalisering te stimuleren. Als twee universiteiten een Erasmus-samenwerking hebben kunnen studenten van beide universiteiten naar de andere gaan. Deze uitwisseling is niet één op één, maar als een universiteit bijvoorbeeld enkel studenten uitzendt en geen ontvangt kan de samenwerking stopgezet worden. Als je op uitwisseling gaat binnen het Erasmusprogramma hoef je geen inschrijvingsgeld betalen aan de andere school. Je moet gewoon ingeschreven zijn in je eigen school. Het aantal EC’s dat je mist in je eigen universiteit moet je vervangen met minstens evenveel

20

EC’s aan lessen in de universiteit waar je heen gaat. Je moet dus geen lessen inhalen achteraf. De coördinator internationalisering keurt je lesprogramma goed.

Iedereen die is goedgekeurd om op Erasmus te gaan, die krijgt een Erasmus beurs. Dit is rond de 300 euro per maand en bedoeld voor verblijfkosten. Het Erasmusprogramma is enkel voor binnen Europa.

In België is het echt de gewoonte geworden om op Erasmus te gaan. De meesten gaan naar het zuiden: Spanje, Italië of Portugal. Frankrijk wordt ook vaak gekozen maar dat is omdat Frans een enorm pluspunt is als je een job zoekt in België. De lessen zijn veel gemakkelijker daar, en bovendien verbeteren ze milder voor Erasmus-studenten. Het is dus een soort vakantie, mooi weer, minder werk, veel gaan feesten.

Onder Erasmussers is de drempel erg laag, je leert heel gemakkelijk veel nieuwe mensen kennen van over heel de wereld. Als je later op vakantie wilt gaan, dan heb je altijd wel ergens gratis verblijf en een persoonlijke gids.

Ik kwam van België naar Nederland. Eerst had ik het wat verder gemikt, namelijk China of Singapore. Ik heb daar erg veel universiteiten aangeschreven. Het was een tijdrovende en frustrerende zoektocht die niets opleverde. Het probleem met Industrieel Ontwerp is dat er meestal enkel de ontwerpkant wordt onderwezen.

Het is dus nogal moeilijk om een universiteit te vinden waar ze ook de ingenieursvakken geven. In België is er maar één. Neen, niet in Antwerpen. In Kortrijk!

Kortrijk beweert de designstad van België te zijn. Maar ja, het is zelfs nog kleiner dan Enschede en ze spreken er, zelfs voor andere Vlamingen, een onbegrijpelijk taaltje: West-Vlaams. Vanuit de Howest (Hogeschool West-Vlaanderen) hebben we een samenwerking met een universiteit in Mexico, Milaan en nog ergens in Scandinavië. Ik wilde niet naar Mexico of Milaan gaan omdat het niveau van de scholen daar niet zo goed is.

De Scandinavische landen zijn misschien erg goed in design, maar mij toch wat te koud. Met de UT hebben we eigenlijk geen samenwerkingscontract. Dat ik naar hier kom is een proefproject dat moet uitwijzen of er een definitieve samenwerking komt.

Het interessantste tot nu toe vond ik om les te volgen en te ontwerpen vanuit een andere cultuur. Ik had soms twijfels over mijn studiekeuze. Door naar hier te komen en kennis te maken met een andere aanpak besefte ik dat het aan de visie ligt en niet aan de studie zelf. Er zijn bepaalde dingen die ik echt zal missen als ik terug moet: de studIO met de koffietjes, het in groepjes werken, een gemotiveerde studentenvereniging die leuke activiteiten organiseert,... Natuurlijk zijn er ook dingen die ik mis van mijn school. Mijn kleine klasje.

We zijn met 26, je kent iedereen en we gaan allemaal samen feesten. Het mooie en gezellige ontwerpgebouw, waar alle ontwerpvakken plaatsvinden. Het ontwerpen in opdracht van bedrijven, ...

De uitwisseling is niet alleen leerrijk voor de student maar ook voor de universiteiten. Goede onderwijsmethodes kunnen overgenomen worden. Ik denk dat jullie van Jan-Willem van tekenen in de toekomst het werken met een blog kunnen verwachten. Misschien raken jullie zo ooit wel van die dikke ontwerpdossiers af. Ik hoop dat ik in België mijn docenten kan overtuigen van het nut van in groep werken, tablet tekenen en gebruikerstesten (dat doen wij nooit).

Het moeilijkste aan mijn Erasmus was het geregeld te krijgen. Ik moest mijn coördinatoren aanporren om te werken, ze moesten de lesprogramma’s doornemen en dingen regelen met de andere universiteiten. Op de applications staan natuurlijk ook deadlines en mijn coördinatoren deden niet erg veel. Het was een beetje de omgekeerde wereld om aan je docenten te gaan vragen of ze dat nu al af hebben en of ze een beetje willen voortmaken. Ik ben blij dat ik het heb doorgezet, maar ik raad toch aan om een universiteit te kiezen waarmee er al een samenwerkingscontract is.

Internationalisering is sowieso de moeite waard, wat ook je bedoeling is : feesten, bijleren, of jezelf leren kennen. Ik ben nog nooit iemand tegengekomen die er spijt van heeft of waarbij het tegenviel. Ik ben wel al veel mensen tegen gekomen die spijt hebben dat ze het nooit gedaan hebben. Dus om af te sluiten: ga ervoor!

Tekst door Caroline Thevelein

21 OnOff #32 Over de grens

De grenzeloze Op dringend verzoek van de redactie schrijf ik hier, als oud (oud!) redactielid, een verhaal. De vraag was of ik iets kon schrijven “over je afstuderen enzo”. Toen ik echter zei dat ik dit al eens gedaan had en dat er zeker nog vele andere interessante afstudeerders waren om een stukje te schrijven, was het antwoord: ‘geeft niet, schrijf gewoon een stukje, maakt niet uit waar het over gaat, als het maar komende zondag af is.’ Och ja, die mooie grenzeloze tijd bij de OnOffredactie. Sommige dingen veranderen nooit.

Ik weet nog goed hoe dat ging, vroeger, een jaar of vier, vijf geleden, toen ik zelf zat te stressen in de redactie, hopend dat mensen de beloofde stukken gingen inleveren. De meeste IO’ers waren niet zo spraakzaam op papier, liever waren ze aan het fotosoepen, solidwerken, illustratorren, indesignen en 3Dstudiomaxen. Maar plaatjes vullen geen praatjes en ons redactiewerk bestond dan ook voornamelijk uit mensen achter de broek aan zitten en dreigen met mailtjes in Comic Sans.

Slechts één lap tekst was altijd aanwezig, als een rots in de branding, waar we steevast vier pagina’s voor reserveerden, maar die toch een letterpuntje kleiner moest om er op te passen; het grenzeloze gefilosofeer van Robert Wendrich. Onze grootste angst was dat de OnOff, bij gebrek aan andere inzendingen, de biografie van Robbie zou worden, dus waren we erg blij als de rest uiteindelijk ook binnen kwam. Er zijn ten slotte grenzen aan de hoeveelheid Wendrich Wijsheid die een lezer bereid is op te sponzen en we wilden de adverteerders te vriend houden.

22

tijd Bij aanvang van de eerste redactievergadering voor een nieuw nummer was iedereen nog ambitieus.

Deze ‘brainstorm’ was altijd in de Beiaard of de Kater, waar we onder het genot van gigantische hamburgers grootse beloftes deden. Ik ga de man van het Beste Idee van Nederland bellen, jij gaat vragen of die HEMA-winnaar een stukje wil schrijven, jullie gaan Marcel Wanders interviewen, jij gaat de tekst van Wendrich inkorten. Maar met de deadline in zicht, tegenvallende telefoongesprekken en tentamens om de hoek werd het uiteindelijk toch een verslag van de tweedejaarsprojecten en waren we genoodzaakt de tekst van Robbie ongecorrigeerd te plaatsen. In de loop der redactiejaren is een hoop veranderd, maar de dromen van de eerste redactievergaderingen hebben we nooit helemaal waar kunnen maken.

Maar goed, ik dwaal af. Dit verhaal heeft een doel, de pagina’s zijn begrensd en mijn tijd is beperkt.

Tegenwoordig ben ik, net als de meeste van mijn studievrienden, in loondienst. Dingen waar ik vroeger een heel kwartiel over mocht nadenken, flans ik nu in twee weken in elkaar. Dingen die ik vroeger in een middag in elkaar zette, kosten nu acht rivisies en drie weken wachttijd omdat de klant een komma meer naar links wil, of een knopje ietsje groener. Tijd is geld, zoals mijn baas zou zeggen, en natuurlijk kan het anders, maar dan zal ik u toch een extra factuur moeten sturen.

Hij wordt vaak onderschat, de deadline. Natuurlijk is hij altijd kunstmatig ingesteld, altijd te optimistisch gepland, altijd onverwacht dichtbij. Maar zonder die

23 OnOff #32 Over de grens

grens zouden we eindeloos blijven prutsen, altijd wel iets vinden om te verbeteren, nooit de markt op gaan.

Misschien ben ik inmiddels te commercieel geworden, maar zonder grens valt er ook niets te bereiken, ben je altijd onderweg. De kunst is om zelf controle te houden over die grens. Als het resultaat steeds matig uitvalt, misschien moet je jezelf dan meer tijd gunnen. Of juist minder.

Nu nader ik het einde van mijn snel in elkaar geflanste verhaal, en ik heb een donkerbruin vermoeden dat dit geen twee pagina’s gaat vullen. Maar ik weet zeker dat het grafische team van de OnOff daar raad mee weet, want plaatjes vullen wel degelijk gaatjes. En het is nog voor de deadline. Toch?

Tekst door Hjalmar Haagsman Hjalmar Haagsman (1984) is afgestudeerd als Industrieel Ontwerper in 2009 op het onderwerp bordspellen, en maakt momenteel Serious Games bij Mindgame voor o.a. beurzen, teambuilding, introductie nieuwe medewerkers en workshops.

Unieke schoenen van

Wat is Fatfrog…

Ik ben Fatfrog, mijn naam is Lotte Swart, tweedejaars IO’er en ik schilder schoenen. Fatfrog gaat over het feit dat iedereen uniek is en dat dat gezien mag worden.

Ieder persoon kan bij Fatfrog zijn of haar unieke schoenen bestellen. Je kan zelf aangeven wat je op je schoen wilt en dan maak ik een ontwerp. Wanneer dit ontwerp goedgekeurd wordt door jou begin ik met schilderen. Hier gaat een hoop tijd in zitten. Ik werk ongeveer tien uur aan één paar schoenen. Dit komt omdat alles met de hand beschilderd wordt en er vaak veel detail in het ontwerp zit. Ik wil er voor zorgen dat iedereen zijn eigen stijl kan dragen en zich kan onderscheiden van de massa.

Het begon allemaal…

Met mijn liefde voor schoenen. Maanden was ik op zoek naar een unieke schoen die niemand anders had. Dit was bijna onmogelijk, omdat die schoenen niet te betalen zijn. Hierdoor bleef mijn zoektocht hangen bij sneakers met veel kleur en aparte designs. Ook leuk, maar niet uniek. Op een dag kwam mijn zusje met witte Vans aanzetten en vroeg of ik die wilde beschilderen voor haar. “NATUURLIJK!” zei ik. Toen ben ik op onderzoek uit gegaan om uit te zoeken welke verf, welke techniek, fineliners etc. ik nodig had. Toen ik eenmaal de juiste spullen in huis had wilde ik eerst oefenen op H&Mschoentjes zodat ik de dure Vans niet verpestte. Dit vond ik zo leuk en het was zo mooi geworden dat ik meteen verkocht was aan het schilderen van schoenen.

24

Ik ben een student en heb dus niet veel geld te besteden.

Ik wilde geen baantje in de supermarkt of iets dergelijks, ik wil doen wat ik leuk vind en waar ik goed in ben.

Vandaar dat ik verder ben gegaan met de schoenen.

Ik zag potentie en heb een advertentie op Marktplaats geplaatst. Hierdoor kreeg ik een aantal enthousiaste reacties en had ik mijn eerste opdrachten binnen. In het begin had ik vooral mond-tot-mondreclame en kreeg hierdoor opdrachten, maar dit zwakte een beetje af na een tijdje. Hiertoe besloot ik om mijn eigen website te gaan maken. Dit is gelukt met heel veel hulp van mensen om me heen, waar ik ze heel dankbaar voor ben.

Zo heeft Joyce Hoekstra mij geholpen. Zij heeft voor mij, en voor haar afstudeeropdracht, een huisstijl ontworpen. Hiermee kon ik aan de slag om meer van Fatfrog te maken en heb ik posters, visitekaartjes, stickers, schoenenzakken en een website gemaakt. Mijn site is sinds kort online dus neem gerust een kijkje (www. fatfrog.nl). In juni komen mijn schoenen bij Plotz (een winkel in Arnhem) te staan. Verder ligt de toekomst nog open voor mogelijkheden.

25 OnOff #32 Over de grens

Het is niet makkelijk om zelf een onderneming te starten. Er komt veel meer bij kijken dan je in eerste instantie denkt. Een probleem waar ik nu tegenaan loop is het feit dat ik zelf nooit genoeg geld heb om in mijn bedrijfje te investeren. Vandaar dat ik alles zelf doe. Dit is erg leuk, maar kost wel heel veel tijd. Het is wel heel leerzaam en leuk. Je leert een hoop mensen kennen die meer weten dan jij en veel mensen zijn bereid om je te helpen. Maar wat ik echt het leukst vindt, is dat ik mijn geld kan verdienen met iets wat ik graag doe: schilderen.

Tekst door Lotte Swart

FABLAB Soms wil je wel eens iets maken, of het nou voor een project is, voor de universiteit of voor je eigen bromfiets. Natuurlijk kun je wel wat maken in de werkplaats, maar er zijn nog veel meer mogelijkheden waar je het bestaan nog niet van weet. Dat is zonde, daarom bij deze een introductie.

Verschillende kunstacademies hebben leuke optie’s om producten te maken. Zo beschikt de AKI over een houtwerkplaats, een plek met een oven voor aardewerk, een zeefdrukafdeling en een metaalwerkplaats. Ook hebben ze een donkere kamer waar je foto’s kunt ontwikkelen en een green screen voor als je een film wilt maken. Als je hier gebruik van wilt maken kun je het altijd proberen via iemand die op de AKI werkt of studeert, of het lukt is een tweede vraag.

Mocht je willen zeefdrukken, en kom je toch niet zomaar de AKI binnen, dan kan je op een cursus zeefdrukken die via de Vrijhof wordt gegeven. Naast een cursus zeefdrukken kun je bij de Vrijhof een cursus lassen, modeltekenen, cursus MDF-designmeubels maken en nog enkele andere cursussen volgen.

Een kleine misschien wat onbekende, maar daardoor niet minder interresante plek is FabLab. Het is te vinden in het Saxion, M.H. Tromplaan 28. Met verschillende 2D-machines kun je mooie producten maken zoals bijvoorbeeld stickers met de foliesnijder. De lasersnijder is ook een fijn apparaat, het is ook mogelijk om te graveren met deze machine. Met de lasersnijmachine kan je bijvoorbeeld stempels uit hout maken. Naast de 2D-machines zijn er enkele 3D-machines, namelijk een 3D-printer en een 3D-scanner.

FabLab Enschede heeft enkele textielmachines, onder andere een normale maar ook een digitaal aangestuurd weefgetouw. Omdat het digitaal aangestuurde weefgetouw een ingewikkelde machine is is het handig om een afspraak te maken als je hem wilt gebruiken, aangezien het veel tijd kost om iets te maken. Naast machines beschikt FabLab ook over medewerkers met veel kennis over materialen en de machines.

Voor intensieve hulp van medewerkers moet je betalen, gelukkig lopen er altijd medwerkers rond waar je gratis iets aan kunt vragen. Op woensdag en donderdag kun je van 13.00 tot 17.00 uur gratis naar binnen. In ruil daarvoor moet je een kort verslag typen over hoe je je product hebt gemaakt, een zogeheten “FabMoment”.

Op maandag, dinsdag en vrijdag kun je voor 20 euro per uur of voor 75 euro per dagdeel aan de slag. Voor meer informatie over het de machines en kortingen van FabLab kun je naar www.FabLabEnschede.nl gaan.

De hoofdvraag is misschien wel waarom je naar FabLab zou gaan als je ook 3D-printers hebt op de UT. Dat is het volgende, het gaat er bij Fablab vooral om het experimenteren met de machines, en om de innovatieve sfeer. Daarnaast zijn er vele voorbeelden van leuke projecten te vinden in het FabLab. Als je nou niet speciaal iets wilt maken, maar vooral iets wilt doen kan je altijd bij je sport of cultuurverening aankloppen voor instrumenten. Soms hebben ze artikelen die je kunt gebruiken voor projecten, bijvoorbeeld een videocamera die je goed kunt gebruiken voor het maken van een reclamefilmpje. Of een busje waarmee je makkelijk spullen kunt vervoeren.

Wees creatief en kijk om je heen. Misschien is dat wat je zoekt wel erg dichtbij.

Tekst door Rosanne Martens

26

Naoto Canon Fukasawa 1956 Canon der productontwerpen “Noem eens een bekende Japanse designer dan!” krijg ik wel eens te horen wanneer het land weer eens ter sprake komt. En daar valt het gesprek dan meestal ook stil, want ondanks mijn fascinatie voor de Japanse cultuur en het imago van supermoderne en overontworpen staat kan ik toch maar bar weinig namen uit mijn mouw schudden. Dat terwijl de eilandbewoners een rijke geschiedenis van industrieel ontwerpen kennen, die vaak hun filosofische herkomst aan de oeroude Japanse kunsten ontlenen. Vooral de minimalistische Japanse esthetiek is bij veel ontwerpers een rode draad door hun oeuvre. Zo ook bij Naoto Fukasawa, een ontwerper met een brede maatschappelijke invloed en bovendien een diep ontzag voor de natuur en leefomgeving.

Fukasawa (1956) was als afgestudeerde kunstenaar en 3D-ontwerper klaar om het bedrijfsleven in te stappen.

Tot 1989 werkte hij bij een Japans technologiebedrijf, waarna hij de grote stap naar de overkant van de Grote Oceaan waagde, naar het land van de onbegrensde mogelijkheden: Amerika. Acht jaren later, waarin Fukasawa werkte bij de voorloper van het bekende IDEO, keerde hij huiswaarts om een Japanse afdeling van IDEO op te richten. Vanaf 2003 begon Fukasawa voor zichzelf en werd tevens adviseur voor MUJI, een inmiddels wereldwijd verkrijgbaar merk dat zich onderscheid door een alternatieve manier van retailing toe te passen.

MUJI’s succes is namelijk vrijwel geheel afhankelijk van mond-tot-mond reclame. Geen enkel product is ‘gebrandmerkt’, een leuke bijkomstigheid voor de ontwerppuristen onder ons. De verscheidenheid aan producten is enorm (meer dan 7000 producten), variërend van voedselwaren, elektronica, huishoudelijke producten, noem maar op. Daarnaast focust het zich op het gebruik van gerecyclede materialen en het zo veel mogelijk reduceren van afvalstoffen, bij zowel de productie als de verpakkingen. Deze milieubewuste aanpak sluit zeer goed aan bij de groene overtuigingen van Fukasawa, en ook de minimalistische insteek is terug te vinden in elk van hun producten. Eén van de meest bekende MUJI-initiatieven waaraan Fukasawa heeft bijgedragen is zijn wand-cd-speler, die ook te zien is in de documentaire ‘Objectified’ uit 2009 (zie OnOff #22 voor een recensie).

Naast het werk voor MUJI en zijn eigen ontwerpbureau geeft Fukasawa lezingen op verschillende universiteiten voor de kunst en ontwerpt hij producten voor zijn merk ‘+-0’, dat vooral huishoudelijke producten fabriceert.

Op de afgelopen ontwerpweek in Milaan onthulde Fukasawa nog een tweetal fauteuils, waarvan één speciaal voor verliefde stelletjes. Ontwerpen kent net als liefde geen grenzen, leken zijn ontdeugende kraaloogjes wel te zeggen.

Tekst door Laurens van den Broek

27 OnOff #32 Over de grens

“Sorry,ik ben begrensd ” Over de grens...ik was er gisteren weer. Bril op, snor geplakt, sjaal om en pet diep over de oren getrokken.

De grens over, hop zo het land in. En hop zo het andere uit. Als je niet oplet, dan merk je het ook niet. Fysiek bestaat de grens niet, de grens wordt visueel bepaald door paaltjes, perkjes, mannetjes, autootjes, muren, prikkeldraad, omhoogslaande slagboompjes, verlaten douanekantoortjes, camerasystemen, lijnen, waarschuwingsborden en ik zag een schichtige haas spurten over de geploegde akker. Stof en zandkorrels spoten op vanachter het doodsbange diertje. Geen jagers in de buurt... slechts harde geluiden en razend grensverkeer. Verschrikt en angstig gemaakt door het onophoudelijk lawaai en gebrul van explosiemotoren.

Er is trouwens weer controle, een herstelde controle van passen en de poorten van Europa. Deze zijn wederom langzaam aan het sluiten of aan het vernauwen. Het wordt weer benauwd en benepen in Europa. Hoe dieper de recessie toeslaat hoe krapper de ‘anale kanalen en kringspieren’ van de Nationale Trechters schielijk verschrompelen en zweterig bijeen worden geknepen. Europa staat aan de vooravond van een ware gedaanteverandering, het doet vaag denken aan de jaren

vijftig waarin de ‘grenzen’ nog “ grenzen” waren. Met heuse douaniers en inklaringskantoren, uren wachten bij de grens een hoop geneuzel over meegebrachte etenswaren, valuta, een extra passagier, rookgerei en alcoholische versnaperingen. Hoe dieper in de jaren zestig en zeventig hoe erger het werd, vooral de Fransen en Spanjaarden waren ongelooflijke eikels bij de grens, zowel heen als terug konden deze ‘grensgasten’ werkelijk fascistische en neurotisch gedrag vertonen.

Een potje tijm in je rugzak was toen al genoeg om een volledige controle te ondergaan, compleet met anale inspectie met zaklamp of bureaucratische grijpgraagvingers naar heimelijk verborgen maanzaad. De ontspanning in de decennia daarna en de Europese Eén-Wording (o.a. Schengenakkoord 1985 t/m 1993) zorgden er voor dat de grenzen werden geslecht, vrij verkeer voor handel, verkeer en mensen. Een influx aan mensen die over de Europese wegen gingen rijden zonder grenzen te zien of te voelen. Een grenzeloos vertrouwen in Europa en euvele moed om de benen eens ergens over de landschappen te laten lopen of te strekken. Prachtig gezicht trouwens deze vloedstroom aan Mensen over de Grenzen, een ware verbroedering ooit door Schiller prachtig op proza gezet en woest krachtig bezongen in Beethoven’s Negende (7 mei 1824) waarbij de Ode aan de Vreugde galmend tussen de Rijnoevers over vele windstreken uitwapperde. Ja, van de Kunst moet je het hebben!* Dat is één ding wat dat zeker is! Daar waar nog reflectie, rust en ruimte mag zijn, ontstaan veelal de fijnste en fijnzinnige dingen.

In dat licht bezien is het tegenwoordig toch behoorlijk

28

zoeken naar fijne fijnmazig zinnige dingen, het internet geeft je dat zeer zeker niet. Laat staan de opwelling van handige glazen Smartphones en Smartapps die zoveel pretentie hebben waardoor de weinig deugdelijke potentie handig is gemaskeerd. In wezen is er geen snars meer aan, om je dagelijksheid te beleven, alles zit in je glazen doosje verpakt en je hoeft het ding alleen maar te aaien en braaf te vegen waardoor je op je wenken wordt bediend van digitale meuk en overbodige reclame spam. “Product service design in volle glorie”, zegt de smid meewarig en slaat zijn eifoon aan barrels op het aambeeld van desillusie. Alles zit verpakt in glas met flinterdunne aandacht trekkende postzegels waarmee je dan zogenaamd verbonden raakt (immersie) door er actief mee te vlooien. Trouwens, bestaat er al een app van het Vlooienspel? Alles en iedereen om je heen is aan het drukken, slepen, spreiden, panoramisch glijden en hevig koketteren met hun zwart glanzende glazen doosjes. Wat een oppervlakkig gezwijmel, wat een elitair gedweep met ordinair glazen voorwerpen en flikkerende digitale bitjes en bijtjes. Echt walgelijk

is de hierdoor ontstane kloof en totale verwaarlozing van de analfabeet, een ongeletterde, een spraakloze, dovemansoren, de blinde, de doofstomme, de dwaas, de nar, de bejaarde medemens die zich maar een weg moet zien te banen door de strijkende, vegende en aaiende medemens. Deze digi-vegers zijn continu de grenzen van waardigheid voorbij aan het zweven, eigenlijk transhumaan door de glazen ‘wand’ heen aan het vliegen. Daarbij de digitale wereld aanbiddend als hun trouwste bondgenoot en Verlosser in het Nu. Hoeveel vergrijsde bolletjes, early-baby-boomers, zwakbenig, slapjanus en gewone bejaarden ik niet heb zien sneuvelen op het slachtveld van de kooppaleizen, winkel-paradijzen en straatbraderieën de laatste jaren zijn niet meer te tellen. Uit balans gebracht door hevig Facebookende heikneuters die surfend over hun glaspaletten de kromgebogen, verschrompelde, slecht ter been rollatorrende grijsaards tegen de bodem kwakken, kopstoten, elimineren...en onverschrokken onaangedaan (totale immersie) mobiel hun digitale grenzen doorklieven en zoevend de product-service voldoening nuttigen. Of de fietsend twitter-twetterende pubers die op het zebrapad dwars over een rolstoelinvalide heen rijden en intussen achteloos een blikje RedBull in het boodschappenmandje mikken...al gillend “Chill-Scored-Check!”. Tegelijkertijd een tweet sturen met de actuele score naar hun Staart! (Winners) De

29 OnOff #32 Over de grens

grenzen van het spel der mensheid zijn verlegd, ze worden gemaakt op straat, door de straat, met de straat als toneel. Niets lijkt meer echt, alles lijkt al reeds gespeeld. Het is een constant geworden, geen grenzen aan het spel der mensheid. De rollen zijn continu aan het veranderen, en iedereen is een acteur geworden.

Als je niet mee doet of kan meedoen, dan loop je het gevaar te worden gelost.

(Losers) Je verdwijnt in de Delete, Trashbin of Escape het gaat niet meer om jou, Game Over. Het gaat om veel, vaak, nu, en voor

altijd. Zo lang mogelijk, een leven lang en het liefste nog langer dan dat ene leven. Want, er is altijd een want; ‘Want...ik ben het waard’. (Esthetica marketing) ‘Just Do It’ zie ik op een trainingspak van een eindvijftiger, een allochtone late-vijftiger (who cares?!). Een eindvijftiger met een dresscode overgewaaid uit ‘the Hood’ met dito schoenen (bijpassend gestileerd) en een zeikerigevijftiger coupe uit een tijdsgewricht dat de kappers nog ‘tondeuseridders’ werden genoemd. (hybride style offset) Toch is deze zelfde man gezwicht voor de ‘mode’.

Hij is de mode, vereenzelvigd in een hoesje van katoen (waarschijnlijk niet-duurzaam en inclusief arme-lonen landen arbeid) met opleuk slogan bedacht door eenof-ander marktwerkingbureau (branddesigner) als toonbeeld van een totale verwording. Dit spektakel ontvouwde zich voor mijn ogen in Schoonhoven.

Werkelijk Schoon toeven in de Hoven van de Wereldse Mode, op een zonnige ochtend ergens aan de rivier de Lek. Niets tegen óf voor deze man met modeattitude.

Het is net als omgaan met Natuur, niet tegen je, niet voor je...maar Natuur IS! Grenzen zijn vervaagd, ‘the Hood’ is gearriveerd in Schoonhoven, de bijna-zestiger loopt te paraderen als een neolithische verkoopzuil van het Hyper Consumenten Imperium stevig pronkend met de realiteit van alledag: “Just-Do-It”. In zijn hand een slimme glasplaat van ‘Sam-Heeft-Gezongen’ en in de oren hangen quasinonchalant witte oordopjes met wit draadkoordje welke verdwijnt tussen de ritssluiting van zijn sportjack en zijn behoorlijke neo-bejaarde buik. Het gevecht met de overvloed en onbegrensde vervulling van de verlangens, niet uitgestelde begeerte heeft de buikwand goed gedaan. De dubbelgekromde welvingen van zijn weke opslagplaats, de menselijke variant van hedendaagse magazijnlogistiek en distributiecentra, is werkelijk een driedimensionale parodie op Grenzen aan de Groei. (Club van Rome, 1972) Laag op laag werd er opgeslagen tussen de eens redelijk sportief-actieve

spierlagen. De buikpezen zijn al lang met pensioen en nu hangt het bolvormige gevaarte in dit paradoxale fitte pak. ‘Just-Do-It’ slaat ironisch genoeg op veel aspecten van het leven, vijfenzestig is al lang geen pensioenleeftijd meer voor een buik, deze ligt vele jaren vroeger in leef-tijd. Om de pensioenleeftijd uit te stellen naar bijvoorbeeld tachtig of nog beter tot de ‘dood-erop-volgt’ is de maatschappij waarschijnlijk het meest bij gebaat. Het hedendaagse hyperconsumenten lichaam is namelijk al veel eerder uitgerangeerd en mag naar hartenlust uitdijen en vrijwillig iedere vorm aannemen (want uiteindelijk is wilskracht iets waar iedereen mee kampt), daarbij heeft het verzonnen keurslijf van pensioen (ideologie) en bijbehorende leeftijdsgrens geen enkele correlatie met de werkelijkheid van nu.

De mens als belichaming van hyperconsumentisme, als speelbal van de hyperconsumptieve wereld, hypergemediatiseerd, hyper-connected en hyper-gestyled leeft als nooit tevoren in een oneindige luxe wereld van overvloed en instant-gratificatie. Al zappend en vingerend glijdt de tijd door de vingers, beklijft het vet tussen de weefsels en spiermassa’s en vallen we terug in een schier oneindige tijd van zelfontluikende obesitas, ontspanning, recreatie en leuk vermaak. De hierdoor ontstane gemakzucht,

verveling, desinteresse, apathie of laksheid draagt ertoe bij dat pensioen voor het lichaam al tussen twintig- en dertigjarige leeftijd moet kunnen ingaan. Het menselijk intellect en denken mag dan voor ‘eeuwig’ zijn/haar gang gaan zonder pardon of pensioen. De menselijke kennis, ervaringen en wetenschap wordt gaandeweg uit de mensheid gezogen (zonder pensioen grenzen) en beschikbaar gesteld aan de globale intermenselijke wereld, simultaan direct/onvertraagd verwerkt en actueel. Het paradoxale is dat de bolle-volle overvloed mens, sluiks is gecreëerd door de procesindustrie, procesmatig en procespolitiek en onwelwillend voorzien is van welvaartziekten, aandoeningen, condities, gezwellen en onweerstaanbare verleiding verslavingen.

Aangewakkerd door industriële-productie, wet- en regelgeving (politiek en beleid) en massa-media is de consu-mens product geworden om te dienen als slaaf van en voor de hyperprocesindustrie. Om deze drie-eenheid (industrie-politiek-media) goed aan elkaar te kleven is er een uitgebreide lijmlaag van zorg- en farmaceutische industrie bedacht en ontwikkeld om de consu-mens in te kunnen processen. Het menselijk lijf (corpus individuus) is grenzeloos product geworden en moet zo lang

mogelijk worden uitgebuit om binnen deze ‘machinerie’ als feedstock te kunnen dienen. Marktwerking heeft nog nooit zo goed en grensverleggend gefunctioneerd als binnen dit hyperconsumptie model. De grenzen zijn vervaagd, opgelost en hebben geen bestaansrecht meer in deze context. Vraag blijft: Waar zijn wij?, Waar bent U?, Waar ben Ik?, maar vooral: “Wie ben Ik?” Het antwoord is eenvoudig, we zijn er nog altijd. Echt, we bestaan, u bestaat, ik besta! Als lichaam, als entiteit, als ziel, als geest, als inspiratie als individu binnen de veelheid van het bestaan van alledag. Het verschil is, bijvoorbeeld wat mijzelf aangaat dat mijn lichaam er niet echt meer is, ik ben er wel maar heb mijn grenzen overschreden en leef mijn leven virtueel als digitaal kanaal. Het lichaam wat ik ooit bezat ben ik ontgroeid, ik was het beu, het werd me te zwaar, te lijvig, teveel volume voor wat ik me werkelijk voelde inhoudelijk gezien. Mijn besluit om mijn gedaante te verwisselen kwam op het moment dat ik over de grens stapte en een haas zag wegstuiven over een pas geploegde akker. Door het stof gehaald en ontdaan van de vleselijke resten van mijn bestaan heb ik mijzelf laten verdwijnen in een wolk van oorspronkelijkheid en vluchtige vreugde. Nu drijf ik op een deken van elementaire genoegdoening en zelfverheerlijking, los van zwaartekracht en fysieke inspanning. Mijn gedachten overstijgen ieder onvoorstelbaar universum en oneindige constellaties op weg naar niets, zonder einder, zonder grenzen, zonder vracht...zonder lichaam. Ik ben er, maar niemand ziet mij. Oplossend vermogen, virtueel en onbegrensd.

Tekst door Robert Wendrich * Het gedoogkabinet is ter ziele, joechee… lang leve het niet beschoren leven van het gedogen van het net niet gedogen, buitenissig populisme en verwilderde politiek verz(v)uild samenleven en Kunduz kussen…jippie jee… we mogen weer democratisme stemmen…we halen opgelucht adem want de Kunsten worden in Ere hersteld…maar ook wel eens goed dat die Kunstenmakers eens flink op de schop werden genomen, ging toch alle grenzen te buiten, dat zooitje Kunst-enVliegwerk Politici…de Drie van Gedoog me-isme nog een Eindje verder Over de Grens! Ode aan de Crisis!!

30

Chubby Cheeseburger †overdosed on grease

1934-2012?

remember EAT healthy, kids!

Laurens van den Broek

colofon

Hoofdredactie Han Slob Roy Stroek Eindredactie Laurens van den Broek Redactie Lieke vanDam der Steen Chris ten Rosanne Han Slob Martens Rosan Harmens Joska Sesink Roy Stroek Rossane Martens Vormgeving Alex Wesselink Anke Sesink Joska Sesink Rozemarijn Klein Heerenbrink Drukwerkproductie Gildeprint Enschede NetzoDrukteEnschede

Redactieadres S.G. Daedalus t.a.v. OnOff On Off Universiteit Twente Horst C.006 Postbus 217 7500 AE Enschede 053 4894439 onoff@daedalus.utwente.nl Suggesties of opmerkingen, wil je ook een stuk schrijven? Neem contact op met iemand van de redactie.