INDEKSY GIEŁDOWE Łukasz Porębski Dyrektor ds. Analiz Giełdowych
Definicja indeksu giełdowego • indeksy giełdowe - miernik zmian cen instrumentów finansowych obejmujący wszystkie instrumenty danego typu lub ich wybraną grupę – reprezentuje portfel akcji wybranych spółek, tak aby jak najlepiej odzwierciedlał ruchy na giełdzie. Jest to barometr koniunktury na rynku akcji lub jego fragmentu. – aktualna wartość indeksu odnosi się do dnia bazowego (wielkość względna) • Najstarszym indeksem giełdowym jest Dow Jones Industrial Average (DJIA) – został stworzony w 1896 roku i był średnią cen akcji z 12 spółek przemysłowych (wcześniej dla firm kolejowych)
– w 1928 roku reprezentacja firm zwiększyła się do 30 i w tej formie pozostaje do dziś, choć co pewien czas wypadają niektóre spółki i są zastępowane przez inne, aby jak najlepiej oddać stan rynku. Do dziś przetrwał pod tą samą nazwą tylko General Electric (GE). 2
Funkcje indeksów giełdowych 1) syntetyczna informacja o bieżącej sytuacji na giełdzie – miernik stanu koniunktury giełdowej, wskaźnik sytuacji rynkowej –
są wykorzystywane do prognozowania trendów rynku czy grup spółek (analiza techniczna)
2) punkt odniesienia przy ocenie efektywności inwestowania (tzw. benchmarki) – m.in. funduszy inwestycyjnych i emerytalnych –
inwestor powinien sprawdzać czy wygrywa z indeksami giełdowymi, gdyż w przeciwnym wypadku najlepszym rozwiązaniem może być inwestycja pasywna w indeks (np. poprzez jednostki indeksowe miniWIG20, certyfikaty ETF na WIG20)
3) instrumenty bazowe dla instrumentów pochodnych (kontrakty terminowe na WIG20 i mWIG40 oraz opcje i warranty na WIG20) oraz innych produktów inwestycyjnych (certyfikatów inwestycyjnych, produktów strukturyzowanych oraz ETF-ów) 3
Rodzaje indeksów giełdowych 1) cenowe – przy jego obliczaniu bierze się pod uwagę jedynie ceny zawartych w nim transakcji, a nie uwzględnia się dochodów z tytułu dywidend i praw poboru – –
WIG20, mWIG40, sWIG80 dochody z tytułu dywidend i praw poboru nie są uwzględnione przy obliczaniu indeksu
2) dochodowe - przy obliczaniu indeksów bierze się pod uwagę zmiany cen w połączeniu z dodatkowymi informacjami – –
WIG (Warszawski Indeks Giełdowy) i WIG-PL oraz indeksy sektorowe i NCIndex dochody z tytułu dywidend i praw poboru są uwzględnione przy obliczaniu indeksu 4
Warunki przynależności do indeksów giełdowych • • • •
liczba akcji w wolnym obrocie* większa od 10% wartość akcji w wolnym obrocie większa od 1 mln EUR spółka nie może być oznaczona w sposób szczególny spółka nie może być zakwalifikowana do segmentów MINUS5 i Lista Alertów oraz znajdować się w Strefie Niskiej Płynności
• pakiety akcji w indeksach wyznaczane są w oparciu o liczbę akcji w wolnym obrocie i zaokrąglane do pełnych tysięcy akcji * akcje w wolnym obrocie (free float) = liczba wyemitowanych akcji pomniejszona o akcje Skarbu Państwa, akcje akcjonariuszy posiadających powyżej 5% (z podmiotami powiązanymi) oraz akcje własne spółki przeznaczone do umorzenia i akcje własne. Ponadto wszystkie akcje OFE, TFI i firm asset management oraz kwity depozytowe 5
Indeksy na GPW • Indeksy główne – rynek GPW: WIG20, mWIG40, sWIG80 i WIG – rynek NewConnect: NCIndex
• Indeksy narodowe – WIGPoland, WIGUkraine
• Indeksy sektorowe – WIG-BANKI, WIG-BUDOW, WIG-CHEMIA, WIG-DEWEL, WIG-ENERG, WIG-INFO, WIG-MEDIA, WIG-PALIWA, WIG-SPOZYW, WIG-SUROWC, WIG-TELKOM
• Inne – WIGdiv, Respect Index, indeksy pochodne dla WIG20 – WIG20lev i WIG20short, benchmarki – InvestorMS, TBSP.Index
• Historyczne (nie są już publikowane) – TechWIG (spółek technologicznych), NIF (spółek NFI) 6
WIG20 • opisuje stan koniunktury 20 największych i najpłynniejszych spółek giełdowych (indeks blue-chipów) – spółki o największej wartości rynkowej akcji w wolnym obrocie oraz największej wartości obrotów w ostatnich 12 miesiącach
• • • •
indeks cenowy (uwzględnia tylko prawa poboru i splity) data bazowa – 16.04.1994 r., wartość bazowa 1000 zł publikacja indeksu – co 15 sekund limit spółki - 15%, max 5 spółek z jednego sektora
• Historyczne portfele indeksu WIG20
7
Aktualny skład indeksu WIG20
8
mWIG40 (d. MIDWIG) i sWIG80 (d. WIRR) – „misie” (małe i średnie) • opisuje stan koniunktury 40 średnich i 80 małych spółek giełdowych (pod względem wartości rynkowej w wolnym obrocie oraz generowanych obrotów)
• indeks cenowy (uwzględnia tylko prawa poboru i splity) • data bazowa – 31.12.1997 r. (mWIG40) i 31.12.1994 r. (sWIG80), wartość bazowa 1000 zł • publikacja indeksu – co 60 sekund • limit spółki - 10%
• Aktualne składy indeksów mWIG40 i sWIG80
9
Statystyki indeks贸w cenowych
10
WIG • opisuje stan koniunktury wszystkich spółek giełdowych, które spełniają minimalne wymogi co do liczby akcji w wolnym obrocie i sytuacji finansowej – liczba uczestników jest zmienna (371 spółek na początek listopada 2011 r.)
• • • •
indeks dochodowy (uwzględnia dywidendy, prawa poboru i splity) data bazowa – 16.04.1994 r. (pierwsza sesja giełdowa), wartość bazowa 1000 zł publikacja indeksu – co 60 sekund limit spółki - 10%, max 30% spółek z jednego sektoru
11
NCIndex • śledzenie koniunktury na rynku alternatywnym NewConnect • • • •
indeks dochodowy (uwzględnia dywidendy, prawa poboru i splity) data bazowa – 30.08.2007 r. (pierwsza sesja giełdowa), wartość bazowa 100 zł publikacja indeksu – co 5 minut limit spółki - 10%, max 30% spółek z jednego sektora
12
Historyczne wartości indeksów głównych (początek 2008 r. = 100) 120
100
80 mWIG40 sWIG80
60
WIG20 WIG NCIndex
40
20
0 sty 08
sty 09
sty 10
sty 11 13
Indeksy sektorowe • 11 subindeksów WIG-u, które pozwalają ocenić efektywność inwestycji w spółki z różnych sektorów gospodarki (obecnie 11 z 26) – klasyfikacja spółek do sektorów jest prowadzona przez GPW w oparciu o PKD oraz strukturę przychodów i aktywów spółek
• indeksy dochodowe • pakiety akcji są zgodne z pakietami w indeksie WIG (wraz ze zmianami) • publikacja wartości 3 razy dziennie: – po pierwszym fixingu – po drugim fixingu – na zamknięcie sesji
14
Historyczne wartości indeksów sektorowych (początek 2008 r. = 100) 220 200 WIG-banki
180
WIG-budow
160
WIG-chemia
140
WIG-dewel WIG-energ
120
WIG-info
100
WIG-media WIG-paliwa
80
WIG-spożyw 60
WIG-surowce
40
WIG-telkom
20 sty 08
sty 09
sty 10
sty 11 15
Pozostałe • Indeksy narodowe – uwzględniają zmiany cen akcji dużych i średnich spółek polskich (WIGPoland) oraz ukraińskich (WIGUkraine) • WIGdiv – indeks spółek dywidendowych • Respect Index – indeks spółek odpowiedzialnych społecznie • Investor MS – indeks obliczany dla firmy zewnętrznej zmiany ustalane wspólnie przez GPW i firmę zewnętrzną. Celem indeksu jest wzrost zaufania do oferty finansowej wśród potencjalnych inwestorów funduszu • WIGshort – „lustrzane odbicie” zmian indeksu WIG20 • WIGlev – stanowi dwukrotną dźwignię zmian indeksu WIG20 • WIGPlus (od 1 grudnia 2011 r.) – spółki z segmentu 5PLUS, czyli o wartości rynkowej z przedziału 5-50 mln EUR, które nie kwalifikują się do indeksów WIG20, mWIG40 i sWIG80 16
Rewizje portfeli indeksów (tak aby jak najlepiej oddawały zachowanie rynku) • częstotliwość zmian składu indeksów: – rewizja roczna – po sesji w trzeci piątek marca – korekta kwartalna – po sesji w trzeci piątek czerwca, września, grudnia
• wyznaczenia uczestników indeksów WIG20, mWIG40, sWIG80 polega na selekcji spółek spełniających kryteria bazowe oraz stworzeniu jednego, wspólnego rankingu. Punkty rankingowe oblicza się jako sumę: – –
60% udziału spółki w łącznych obrotach akcjami spółek uczestniczących w rankingu w ostatnich 12 miesiącach 40% udziału spółki w wartości akcji w wolnym obrocie spółek uczestniczących w rankingu w dniu jego sporządzenia
Następnie wg specjalnego algorytmu spółki są dzielone pomiędzy indeksami (szczegóły), a jeśli udział jednej spółki przekroczy limit w indeksie to jest redukowany. •
dodatkowo możliwe są zmiany nadzwyczajne: wpisanie spółki na listę uczestników indeksu, wykreślenie spółki (indeks jest uzupełniany z listy rezerwowej), zmiana pakietów (połączenie lub podział spółki) lub zmiany z uwagi na operacje rynkowe (split/resplit, dywidenda lub prawo poboru) 17
Notowania indeksów giełdowych
18
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!
Źródło: prezentacja GPW „Indeksy giełdowe”