PIGUŁA AT CZ.18 – Oscylatory techniczne – Momentum, ROC i MACD Zespół projektu ATrakcyjne Spółki
Charakterystyka oscylatorów technicznych • oscylatory mierzą tempo zmian oraz szybkość ruchów w stosunku do bieżącego poziomu cen – zachowanie ceny opisane za pomocą wzoru matematycznego – zbudowane na podstawie kursów i wielkości obrotu – większość wskaźników pokazuje to samo, z tym że jedne robią to wolniej, a inne szybciej, w związku z czym nie powinno się używać wielu wskaźników do analizy trendu
• są używane do rozpoznawania punktów zwrotnych trendu • można je wykorzystać do wyznaczania momentu wejścia na rynek w trendzie (np. kupno akcji po silnej korekcie spadkowej w trendzie wzrostowym) lub jako narzędzie do strategii kontrariańskiej (bardzo ryzykownej) – gry „pod większość jest w błędzie prąd”, wbrew opinii tłumu, przeciw trendowi, kiedy występują dywergencje • oscylatory najlepiej sprawdzają się w okresach konsolidacji (kiedy na rynku nie ma wyraźnego trendu) i po rozwinięciu trendu (we wczesnych fazach trendu szybko osiągają ekstrema i utrzymują się na nich) • mogą być używane również w ujęciu długoterminowym (np. interwał tygodniowy) 2
Oscylator jako wskaźnik pomocniczy • oscylatory są wyłącznie pomocą do podstawowej analizy trendu • wykres tego wskaźnika znajduje się najczęściej pod wykresem ceny (wtedy jest najbardziej czytelny)
wykres ceny
wolumen oscylator
3
Zastosowanie oscylatorów – identyfikowanie stanów rynku i generowanie sygnałów 1) informują o krótkoterminowych sytuacjach skrajnych – kiedy przyjmują wartość ekstremalną wówczas uważa się, że rynek jest wykupiony (poziomy maksymalne) lub wyprzedany (poziomy minimalne) • gdy walor jest wykupiony nie należy kupować akcji i można spodziewać się zniżek (skrajny optymizm, entuzjazm), a gdy jest wyprzedany odpowiednio nie należy sprzedawać akcji i można oczekiwać zwyżek (skrajny pesymizm, marazm) • zasada: jeśli ceny zbyt szybko przemierzyły pewien dystans można spodziewać się korekty lub przynajmniej konsolidacji
2) informują o utracie impetu przez trend – dywergencje (rozbieżności) pomiędzy zachowaniem cen i ruchem oscylatora mogą wskazywać, że trend się kończy (gdy ceny osiągają nowy szczyt lub dołek a oscylator nie) 3) przecięcie poziomu zerowego daje sygnały do zawierania transakcji zgodnie z trendem, a przecięcie poziomu ekstremalnego – przeciwnie do trendu
4
Zastosowanie oscylator贸w w praktyce
5
Rodzaje oscylatorów • proste – Momentum – ROC (Rate of Change)
• złożone – – – – –
MACD (Moving Average Convergence Divergence CCI (Commodity Channel Index) RSI (Relative Strength Index) Stochastic Williams %R
najpopularniejsze
czasami programy komputerowe stosują inne wzory na wyliczanie tych oscylatorów, ale zasady interpretacji pozostają takie same 6
Momentum (wskaźnik impetu) oraz ROC (wskaźnik zmian) • wskaźnik impetu (Momentum) oraz wskaźnik zmian ROC (Rate of Change) mierzą tempo zmian cen – momentum przedstawia różnicę cen z pewnego okresu (porównanie ceny z ceną z przeszłości), a mierzy względną zmianę kursu – wskaźniki te wyprzedzają ruch cen wzór: Momentum = C – Cx lub ((C – Cx)/Cx)*100% ROC = 100*(C/Cx)
gdzie: C - ostatnia cena zamknięcia Cx – cena zamknięcia sprzed x dni
• jako najbardziej skuteczny uważa się okres 10 lub 12 dni • wartość wskaźnika oscyluje wokół linii 0 lub 100 (centralnej) – przez co obrazuje przyspieszenie lub zwolnienie trendu – jeśli cena wzrasta lub maleje o coraz niższą wartość to impet maleje – czasami pomocniczo stosuje się średnią ruchomą do wygładzenia wykresu 7
Zastosowanie wskaźnika impetu i ROC 1) przecięcie linii „zero” traktowane jest jako sygnał kupna lub sprzedaży 2) znaczne oddalenie wartości w górę lub dół jest traktowane jako wykupienie lub wyprzedanie (jako ekstrema można użyć poprzednie szczyty i dołki), choć np. ceny mogą jeszcze rosnąć, ale coraz wolniej • odwrócenie tendencji może być traktowane jako sygnał
3) wyrównanie lub spadek tempa zmian cen w trendzie (dywergencja) oznacza możliwe zakończenie trendu • dominującą rolę powinna odgrywać identyfikacja trendu – jeżeli sygnały generowane przez impet lub ROC są niezgodne z aktualnym trendem → nie należy zawierać transakcji 8
Przykład wykorzystania wskaźnika impetu
9
ROC w praktyce
10
Połączenie ROC i średniej
11
MACD (Moving Average Convergence Divergence)
twórca: Gerald Appel
• wskaźnik MACD opiera się na analizie zbieżności i rozbieżności średnich ruchomych – łączy w sobie zasady dotyczące oscylatorów z metodą przecięcia dwóch średnich
• nie posiada górnej i dolnej granicy • oparty jest o dwie linie: – szybka lub MACD (ciągła) – różnica między krótko- i długoterminową wykładniczą średnią ruchomą (obrazuje cykle rynkowe), najczęściej: EMA(12 lub 13) – EMA(26) – wolna lub sygnalna (przerywana) – wykładnicza średnia ruchoma szybkiej linii MACD (reaguje wolniej na zmiany w ruchach cenowych), najczęściej: EMA(9) – linia MACD i linia sygnału oscylują w wokół tzw. linii zero EMA (Exponential Moving Average) – wykładnicza średnia ruchoma 12
MACD - zastosowanie 1) sygnał kupna (odwrotnie dla sprzedaży) – przecięcie od dołu linii sygnału przez linie MACD – obie przyjmują ujemne wartości (przecięcia powyżej powinny być ignorowane) – im niżej pod linią zero wystąpi to przecięcie tym generowany sygnał jest istotniejszy
2) sygnałami mogą być również przecięcia przez obie linie poziomu zero bądź wartości ekstremalne (wykupienie i wyprzedanie) 3) wystąpienie dywergencji (ceny poruszają się w jednym kierunku a MACD porusza się w kierunku przeciwnym) należy traktować jako ostrzeżenie przed zmianą trendu 13
MACD w praktyce
14
MACD-histogram • specyficzna odmiana MACD • MACD-histogram – wykres zbudowany ze słupków stanowiących różnicę między przebiegiem obu linii MACD – histogram przyjmuje wartości dodatnie (ponad poziomem linii zero), kiedy linia MACD znajduje się powyżej linii sygnału, a ujemne w sytuacji odwrotnej – sygnał kupna występuje, gdy histogram znajduje się poniżej poziomu zero i zaczyna rosnąć lub dopiero gdy przecina poziom zero (odwrotnie – sygnał sprzedaży)
• histogram MACD określa kiedy rozstęp między dwiema liniami zwiększa się lub zmniejsza – jeśli rozstęp maleje może to oznaczać, że obecny trend słabnie, traci impet (sygnał ostrzegawczy!) 15
Dywergencje • rozbieżności pomiędzy zachowaniem oscylatora i ceny – wykres wskaźnika kształtuje się w przeciwnym kierunku do trendu • stanowi ostrzeżenie przed zmianą trendu (mocny sygnał) – jeżeli rynek zrobił nowy szczyt (dołek) i nie wystąpiła dywergencja – dalsze wzrosty (spadki) są bardzo prawdopodobne
• najlepiej kiedy zjawisko to ma miejsce w obszarze ekstremum • rodzaje dywergencji: – pozytywna (byka) – sytuacja, w której cena osiąga nowe minimum (kolejny dołek niżej), natomiast wskaźnik nie osiąga nowego minimum (kolejny dołek wyżej) – negatywna (niedźwiedzia) – sytuacja, w której cena osiąga nowe maksimum (kolejny szczyt wyżej), natomiast wskaźnik nie osiąga nowego maksimum (kolejny szczyt niżej) 16
Dywergencje w praktyce
17
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!
Źródło: J.J. Murphy „Analiza techniczna rynków finansowych” www.bossa.pl