PIGUŁA AT CZ.19 – Oscylatory techniczne – CCI, RSI, Stochastic i Williams %R Zespół projektu ATrakcyjne Spółki
Charakterystyka i zastosowanie oscylatorów oraz znaczenie dywergencji
Piguła AT cz.18. (ATrakcyjne Spółki odc. 87)
2
CCI (Comodity Chanel Index)
autor: Donald Lambert
• oscylator CCI bazuje na założeniu, że ceny każdego instrumentu poruszają się w cyklach. Sprawdza kiedy ceny są niestandardowo wysokie lub niskie w porównaniu do cen średnich – mierzy różnicę między bieżącą ceną a średnią (zazwyczaj z 14 lub 20 okresów) a następnie normalizuje wyniki aby większość zawierała się w przedziale od -100 do 100 wzór:
• CCI oscyluje w zakresie +100 u góry i -100 na dole (silniejsze sygnały dla +200 i -200) generując sygnały kupna i sprzedaży po przekroczeniu tych poziomów – w praktyce używany często jako wskaźnik wykupienia i wyprzedania rynku. Odczyt powyżej +100 sygnalizuje wykupienie, a poniżej -100 wyprzedanie.
• CCI może być również użyty do wyszukiwania dywergencji 3
CCI w praktyce
Przy silnych trendach przebicie 100 od dołu może być sygnałem zakupu (powrót poniżej 100 oznacza, że pozycja powinna być zamknięta) 4
CCI w praktyce
5
RSI - najpopularniejszy (Relative Strength Index)
autor: J. Welles Wilder
• wskaźnik siły względnej RSI – porównuje obecne zachowanie danego instrumentu z jego zachowaniem z przeszłości – mierzy stosunek wielkości ruchów wzrostowych do ruchów spadkowych a następnie normalizuje wyniki aby zawierały się w przedziale od 0 do 100 wzór:
• za liczbę n okresów, z których brane są zmiany, najczęściej przyjmuje się 9, 14 lub 21 (im dłuższy okres tym mniej sygnałów) • dodatnia zmiana ceny oznacza, że cena zamknięcia z kolejnej sesji jest wyższa od ceny zamknięcia z poprzedniej (ujemna zmiana – odwrotnie) 6
Zastosowanie RSI
1) Rozpoznanie stanu wykupienia (wartość powyżej 70 lub 80) i wyprzedania (poniżej 30 lub 20), kiedy nie powinno się odpowiednio kupować lub sprzedawać danego waloru 2) Wykrywanie dywergencji (rozbieżne kierunki wskaźnika i cen, np. nowy szczyt cenowy i brak nowego szczytu na RSI – ostrzeżenie przed nadchodzącą zmianą trendu) - Wilder uważał dywergencje za najważniejszy aspekt RSI 7
Zawieranie transakcji przy pomocy RSI – praktyka • W praktyce wejście oscylatora w strefę wykupienia lub wyprzedaży stanowi zaledwie ostrzeżenie przed zmianą trendu. Najlepsze sygnały transakcyjne daje dopiero powstanie dywergencji (lub drugie wejście w strefę wykupienia bądź wyprzedania) – Gdy rynek wchodzi w obszar wyprzedania warto poczekać na utworzenie dywergencji. Późniejsze przecięcie od dołu linii 30 jest potwierdzeniem zmiany trendu i sygnałem kupna. – W czasie silnej hossy stan wykupienia rynku może się utrzymywać pewien czas. Nie należy wtedy od razu sprzedawać akcji (tym bardziej zajmować krótkich pozycji), a czekać na utworzenie dywergencji. Sygnałem sprzedaży jest przebicie od góry poziomu 70.
8
RSI w praktyce
9
RSI w praktyce
10
Stochastic
autor: George Lane
• oscylator stochastyczny – mierzy skalę wykupienia i wyprzedania rynku w skali procentowej (od 0 do 100%) – budowa oscylatora opiera się na spostrzeżeniu, że w silnym trendzie wzrostowym ceny zamknięcia są bliskie górniej części zakresu wahań cen z danej sesji – blisko maksimum (w trendzie spadkowym zaś minimum)
wzór:
• • •
za n1 przyjmuje się najczęściej 5, 9 lub 21 sesji, a za n2 i n3 – 3 sesje dwie linie %K (surowa wartość oscylatora – linia ciągła) i %D (średnia ruchoma linii %K – linia przerywana lub inny kolor) . Linia %D jest ważniejsza, gdyż jest źródłem sygnałów. dwie wersje: szybki (%K i %D) oraz wolny oscylator (%D i wolna D) 11
Zastosowanie Stochastic
•
wyznaczające na wykresie obszary: – wykupienia – jeśli linie wskaźnika znajdują się ponad poziomem 70 lub 80% – wyprzedania – jeśli linie te spadną poniżej poziomu 30 lub 20%
•
w silnym trendzie, stan wykupienia lub wyprzedania może utrzymywać się przez długi czas. W związku z tym najsilniejsze sygnały oscylator stochastyczny daje w przypadku dywergencji między ruchem wskaźnika a zmianami cen instrumentu – sygnałem transakcyjnym może być dodatkowo potwierdzenie w postaci przecięcia linii %D i %K 12
Stochastic w praktyce
13
Williams %R
autor: Larry Williams
• oscylator Williams %R – pokazuje relację ostatniej ceny zamknięcia zakresu wahań cen w ostatnim okresie – konstrukcja zbliżona do oscylatora Stochastic wzór: (wersja odwrócona)
• powszechnie używany jest wskaźnik opartego na 10 dniach • wartości wskaźnika %R poniżej 20 oznaczają wyprzedanie, a wartości powyżej 80 wykupienie • interpretacja: dywergencje w obszarach wykupienia i wyprzedania
14
Williamsa %R w praktyce
15
Wskaźnik nastrojów uczestników rynku • wskaźniki nastrojów inwestorów również mogą być traktowane jako oscylatory lub wskaźniki kontraariańskie – tzn. należy je interpretować na odwrót (większość się myli) – zbyt wielki optymizm jest niedobry (podobieństwo do wykupienia), a zbyt silny pesymizm – pozytywny (podobieństwo do wyprzedania)
Przykład: Udział niedźwiedzi z badania INI (prowadzonego przez SII) i kurs WIG20 Skrajnie niski udział niedźwiedzi-pesymistów zwiastuje koniec spadków na rynku
16
Badanie INI – wyniki i komentarze na www.sii.org.pl/ini
Zachęcamy wszystkich Państwa do oddawania głosów w badaniu INI Wystarczy jedno kliknięcie na www.sii.org.pl Głosuj zalogowany i wygrywaj nagrody książkowe! Każdy oddany głos to 5 punktów SII. 17
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!
Źródło: J.J. Murphy „Analiza techniczna rynków finansowych” www.bossa.pl