PIGUŁA AT CZ.29 – 6 kroków skutecznego inwestora Zespół projektu ATrakcyjne Spółki
Jak zostać skutecznym inwestorem • Zadaj sobie pytanie: – Czy naprawdę chcesz działać na rynku? – Jaka jest twoja motywacja do gry (zarobek/hobby/praca) – Czy rozumiesz, że do sukcesu na rynku wiedzie długa droga, a niektórzy nigdy go nie osiągną?
• W skutecznym inwestowaniu nie ma miejsca na improwizację • Aby zarabiać na giełdzie należy przygotować dokładny plan działania i postępować według niego przez 100% czasu. • Drogę do własnego planu można podzielić na 6 kroków. Wykluczenie jednego z nich może przesądzić o porażce na rynku
2
Krok 1 – określenie strategii • Zawieranie transakcji oraz zarządzanie kapitałem jest nieodzownym elementem kompletnej strategii inwestycyjnej. • System generujący sygnały inwestycyjne powinien dawać przewagę nad rynkiem jednak nawet dobrze stosowane techniki i poprawnie odczytywany kierunek rynku nie gwarantują sukcesu • Najważniejszym składnikiem systemu jest psychologia. Bez równowagi emocjonalnej i jasnego umysłu niemożliwy jest skuteczny trading • Wypracuj własną strategię, dopasowaną do Ciebie
3
Krok 1 – określenie strategii c.d. • Aby stworzyć indywidualną strategię inwestycyjną należy określić: – Sposób prognozowania cen: • Zasady określania trendu, analiza rynku, zdefiniowanie sygnałów transakcyjnych
– Taktykę • Zdefiniowanie momentu wejścia i wyjścia z rynku • Analiza wykonanych działań i wyciągnięcie wniosków
– Zasady zarządzania pieniędzmi • zasady określania wielkości pozycji, stosunek zysk/ryzyko • ochrona kapitału (stop loss)
Postaw sobie ambitny, ale realny plan: zarobić każdego roku 30% i nie stracić na żadnej zmianie cen więcej niż 10% 4
Krok 2 – wybór rynków • Powszechne problemy wśród początkujących inwestorów to zbyt mała dywersyfikacja portfela lub nadmierne rozdrobnienie kapitału 1.
Niska dywersyfikacja portfela to sytuacja gdy większą część środków lokujemy na 1 rynku lub w 1 walorze. Powoduje to nadmierne ryzyko – główny rynek może rosnąć, a „nasza” spółka spadać lub doświadczać dekoniunktury w swojej branży •
2.
Rezultat to duża strata na kapitale i niskie morale
Rozdrobnienie kapitału to sytuacja gdy nadgorliwy inwestor lokuje swoje środki w zbyt dużej ilości spółek lub walorów Rezultat to wysokie prowizje, bariery wejścia, problemy z analizą i kontrolą pozycji oraz niskie udział poszczególnych walorów w zyskach (nawet gdy srebro wzrośnie o 50%, zysk wyniesie zaledwie 2,5% całego portfela
5
Krok 2 – wybór rynków • W celu zachowania odpowiedniej dywersyfikacji podziel swój kapitał na kilka części i przeznacz na różne rynki np. obligacje, akcje, waluty, lokaty • Jeżeli inwestujesz tylko w akcje kupuj akcje przynajmniej 3 spółek i nie więcej niż 8. Ilość walorów dopasuj do wielkości kapitału oraz ilości czasu posiadanego na analizę rynku i kontrolowanie pozycji. • Dywersyfikuj swój portfel według kwot np. posiadając 8000 zł przeznacz na każdy z 4 walorów po 2000 zł. Innym sposobem jest podzielenie portfela na udział procentowy, który ulega zmianie np. początkowo udział spółki w portfelu to 20% ale po gwałtownych wzrostach zwiększył się do 35%, a innych spadł proporcjonalnie. • Powiększaj udział w zyskownych pozycjach i zmniejszaj w stratnych – nigdy odwrotnie – uśrednianie ceny w zniżkujących walorach to kopanie coraz głębszego dołka Akcje: max 50% Futures: max 25% Waluty i towary: max 15%
wszystko zależy od koniunktury 6
Krok 3 – zarządzanie ryzykiem 1. Określ ile jesteś w stanie zaryzykować w 1 transakcji. U praktyków rynku poziom ten waha się między 2-5%. Kluczowa kwestia to ucinanie strat. Każda niezabezpieczona pozycja to ryzyko bankructwa. 2. Określ czy stawiasz na skuteczność (większość zyskownych transakcji) czy jakość (duży stosunek zysk/ryzyko) zagrań – Najlepsi gracze osiągają zyski zaledwie z 40% transakcji. Oznacza to, że aż 6/10 transakcji jest stratnych. Mimo to osiągają ponadprzeciętne zyski – Przed zajęciem pozycji na rynku należy upewnić się, że stosunek zysku do ryzyka wynosi przynajmniej 3:1 - to minimalny stosunek, przy którym warto podjąć ryzyko i zawrzeć transakcję W naturze człowieka leży skłonność do ryzyka i łamania zasad. Bądź konsekwentny, a zdobędziesz przewagę i ponadprzeciętne zyski 7
Krok 4 – analiza rynku • Analizując wybrany rynek określ: 1. kierunek trendu, najbliższe wsparcia i opory, formacje świecowe i układy 2. moment zawarcia transakcji, wielkość pozycji, ryzyko, potencjalny zasięg ruchu, stosunek z/r 3. scenariusz pozytywny i negatywny oraz zachowanie w każdej z tych sytuacji
•
•
Czy codzienna analiza waloru jest niezbędna i pochłania dużo czasu? Jeżeli z analizy waloru wynika, że fala wzrostów powinna trwać ok. 2-3 miesiące i rynek to potwierdza, należy tylko kontrolować ruch i czekać na zanegowanie trendu. Poświęcony czas: 5 minut, 2 razy w tygodniu Jeżeli jesteś inwestorem jednosesyjnym, a twój horyzont czasowy wynosi np. 4 godziny. Na bieżąco kontrolujesz ruchy rynku, wykonujesz mierzenia oraz sprawdzasz obraz rynku w różnych skalach czasowych. – Poświęcony czas może wynieść wiele godzin. Właściwa analiza waloru, kontrolowanie pozycji, dokonywanie transakcji i stawianie stop lossów sprawia, że daytrading trudno połączyć z etatową pracą. To bardzo wymagająca praca, której towarzyszy ciągłe napięcie.
•
W praktyce wszystko zależy od horyzontu czasowego, w którym grasz. 8
Krok 5 – Notatnik i dziennik inwestora • Najlepsi gracze dążą do eliminacji emocji, twierdząc, że największym wrogiem inwestora jest jego psychika • Skutecznym narzędziem do sprawdzenia wszystkich warunków poprawnej transakcji, rozpoznania błędów i oceny transakcji jest dziennik → cykliczna analiza! • Konstrukcja dziennika zależy od upodobań inwestora, ale najczęściej zawiera wszystkie informacje potrzebne do skutecznego zawarcia, prowadzenia i zakończenia transakcji: •
Przykładowy dziennik
Szkice wykresów, trend, interwał, lokowana kwota, rodzaj zlecenia, powód zamknięcia pozycji oraz analiza całego procesu źródło: www.studenckiportfel.blogspot.com 9
Krok 6 – analiza własnego stylu inwestowania • Jednym z najważniejszych elementów strategii inwestycyjnej jest ciągłe doskonalenie się i eliminacja błędów • W tym celu odpowiedź na pytania: – – – – –
Dlaczego zarobiłem/straciłem? Co się sprawdziło/co zawiodło? Czy przez cały czas trzymałem się planu? Co mogłem zrobić lepiej? Jak oceniam transakcję?
System i strategia powinny być dopasowane do charakteru i stylu gry inwestora. Cecha kompletnej strategii to spójność, równowaga i pełne zrozumienie swoich działań źródło: www.studenckiportfel.blogspot.com 10
Strategia skutecznego tradera wnioski • Nie martw sie przegranymi, nie ma nieomylnych graczy i proroków rynku • Nie musisz przebywać cały czas na rynku, selekcjonuj najlepsze okazje i wyczekuj na swoją szansę. • Skuteczność systemu powinna być oceniona na podstawie większej próby – minimum 20 zagrań. Mniejsza liczba transakcji nie daje wiarygodnych wyników • Jak wynika ze strategii można pomylić się aż 12 razy w 20 próbach i mimo to zyskać 140% • Kluczową kwestią jest ograniczanie ryzyka i kontrolowanie strat • Poprawienie wyników: – Zwiększenie skuteczności – lepsza selekcja zagrań – Zwiększenie jakości zagrań – dobieranie okazji o większym zasięgu ruchu np. zagranie w dołku fali 2 na szczyt wydłużonej fali 3
11
5 grzechów głównych inwestorów 1) otwieranie zbyt dużych pozycji – chcąc jak najszybciej pomnożyć swój kapitał
2) zbyt późne zamknięcie pozycji, która przynosi straty 3) zbyt krótkie trzymanie pozycji, która przynoszą zyski – realizacja niewielkich zysków, aby cieszyć się nim pomimo ograniczonych rozmiarów – nie dostrzeganie tego, że trend może być kontynuowany i zamknięcie pozycji będzie przedwczesne
4) brak przygotowanego planu działania przed otwarciem pozycji, inaczej pozostaje improwizacja – określenie scenariusza, kiedy się poddamy i zamkniemy pozycję, jeśli rynek zwróci się przeciw nam i pojawi się strata – określenie warunków dalszego utrzymywania pozycji, która przynosi nam zyski
5) potrzeba ciągłej aktywności na rynku – każda potencjalna transakcja jest dla nas okazją – należy określić potencjał danego ruchu (zysk) oraz ryzyko z nim związane, dopiero wystąpienie ustalonego wcześniej stosunku (np. 3:1) powinno być bodźcem do transakcji 12
Pamiętaj
Jedyną rzeczą łatwiejszą niż zarabianie pieniędzy jest ich tracenie
13
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!
Źródło: J.J. Murphy „Analiza techniczna rynków finansowych”