T+3 NA GIEŁDZIE Łukasz Porębski Dyrektor ds. Analiz Giełdowych
Rynek finansowy a rynek kapitałowy • Rynek finansowy – rynek, na którym zawierane są transakcje kupna-sprzedaży instrumentów finansowych
• Segmenty rynku finansowego – rynek kapitałowy (giełda papierów wartościowych) – przedmiotem obrotu są instrumenty finansowe służące transferowi kapitału o charakterze wierzycielskim (np. obligacje) lub udziałowym (np. akcje), emitowane na okres dłuższy niż jeden rok – rynek instrumentów pochodnych – terminowy – rynek pieniężny – do roku – rynek walutowy (FOREX) – rynek kredytowy i depozytowy
2
Kto zajmuje się rozliczaniem transakcji giełdowych? • Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW) jest centralną instytucją odpowiedzialną za prowadzenie i nadzorowanie systemu depozytowo-rozliczeniowego w zakresie obrotu instrumentami finansowymi w Polsce • Główne funkcje KDPW: – rejestrowanie papierów wartościowych dopuszczonych do rynku regulowanego (wszystkie są w formie zdematerializowanej – zapisu elektronicznego) – nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą papierów wartościowych znajdujących się w obrocie – obsługa zobowiązao emitentów wobec uprawnionych z papierów wartościowych (np. wypłata dywidendy) – rozliczanie transakcji zawieranych na rynku regulowanym 3
Transakcja na giełdzie
• Rozliczeniem papierów wartościowych transakcji giełdowej zajmuje się KDPW, a jej rozliczeniem pieniężnym bank rozliczeniowy, z którym współpracuje biuro maklerskie. 4
Podział rynku finansowego 1) rynek kasowy – transfer kapitału – rozliczenie transakcji następuje „natychmiast” (w praktyce jest to termin T+2 – dla obligacji lub T+3 – dla akcji) po cenie kasowej ustalonej w momencie 0
2) rynek terminowy – –
transfer zobowiązao (do przyszłej zapłaty lub dostarczenia instrumentu będącego przedmiotem umowy) rozliczenie transakcji następuje w przyszłości (zgodnie z umową) po cenie terminowej ustalonej w momencie 0
T - dzieo zawarcia transakcji 5
Moment rozliczenia transakcji akcji i obligacji • Cykl rozliczeniowy dla transakcji na akcjach, prawach do akcji, certyfikatach zawartych na rynku regulowanym trwa trzy dni robocze (T+3), a dla obligacji - dwa dni robocze (T+2) – Oznacza to, że formalnym właścicielem akcji staniemy się dopiero trzeciego dnia rozliczeniowego po dokonaniu transakcji, a w przypadku obligacji – drugiego dnia – Należy pamiętad o dniach wolnych od sesji giełdowych PRZYKŁADY dla kupna/sprzedaży akcji •
•
Kupiliśmy 10 akcji spółki X na sesji giełdowej w poniedziałek (rozliczenie transakcji następuje po cenie kasowej, po której zawarliśmy transakcję kupna), ale na naszym rachunku w KDPW właścicielami tych akcji stajemy się dopiero w czwartek (T+3) Podobnie w przypadku sprzedaży tych akcji, jeśli sprzedamy je np. we wtorek (następnego dnia), przestajemy byd ich faktycznymi właścicielami dopiero w piątek (T+3) 6
Jak to wygląda w praktyce na rachunku maklerskim? cz.1. • Kupno 1 certyfikatu ETF na WIG20 na sesji 7 grudnia 2011 r.
7
Jak to wygląda w praktyce na rachunku maklerskim? cz.2. • Sprzedaż 1 certyfikatu ETF na WIG20 na sesji 12 grudnia 2011 r.
8
PAMIĘTAJ o T+3! bo: 1) dywidendy są wypłacane akcjonariuszom, którzy posiadają akcje spółki w tzw. „dniu ustalenia prawa do dywidendy” ustalanym przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy –
żeby móc otrzymad dywidendę trzeba byd właścicielem akcji w „dniu dywidendy”, czyli trzeba kupid akcje 3 dni robocze wcześniej! (później można sprzedad)
2) prawa poboru są przyznawane akcjonariuszom, którzy posiadają akcje spółki w tzw. „dniu ustalenia prawa poboru” ustalanym przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy –
żeby otrzymad prawo poboru trzeba byd właścicielem akcji w „dniu prawa poboru”, czyli trzeba kupid akcje 3 dni robocze wcześniej! (później można sprzedad)
• prawo uczestnictwa w walnym zgromadzeniu (WZA) spółki publicznej mają tylko osoby będące akcjonariuszami spółki na 16 dni przed datą walnego zgromadzenia (dzieo rejestracji uczestnictwa w walnym zgromadzeniu, tzw. „record date”) – osoba chcąca uczestniczyd w WZA, musi nabyd akcje najpóźniej na 19 dni przed terminem WZA (później może sprzedad) 9
Pozostałe ważne zasady • w przypadku daytradingu papiery wartościowe w ogóle nie trafiają na nasz rachunek w KDPW • w przypadku sprzedaży akcji należności z tego tytułu możemy wykorzystad do kupna innych papierów wartościowych zanim środki te wpłyną na nasz rachunek – wyjątkiem są oferty IPO (debiuty giełdowe), kiedy do zakupu możemy wykorzystad jedynie gotówkę na rachunku
10
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!