haiku onzichtbare grenzen
3
INHOUD
BEELD II 26 27
BEELD I 24 25
haiku 彼の 22 23
onverwachte wending 20 21
BEELD II 19
BEELD I 17
haiku それ 14 15
verdichting 12 13
BEELD II 11
BEELD I 8 9
haiku 時間 6 7
grenzen 4 5
WWW.HAIKU.COM
GRENZEN
4
grenzen Grenzen geven houvast en regelmaat. Deze houvast en regelmaat kun je in twijfel brengen door het patroon te onderbreken. De Haiku is een dichtvorm waarin de grenzen geconcentreerd op papier staan aan de hand van regels, maar waarbij men in gedachte geen grenzen kent. De Haiku is een vorm van verdichten, een schertsend gedicht. De Haiku is een Japans gedicht dat bestaat uit zeventien lettergrepen en drie regels. De eerste regel bevat vijf lettergrepen, de tweede regel zeven lettergrepen en de derde en laatste regel vijf lettergrepen. Zowel in het gedicht als in het beeld gaat het om het zoeken naar een vorm waarin de werkelijkheid op een bepaalde beeldende wijze tot de beschouwer word gebracht. Bijvoorbeeld hebben film, dans of een roman een veel meer uitgebreide vorm en kennen een opeenvolging van momenten in een logische volgorde. Een opeenvolging van momenten in plaats en tijd. In het beeld, wat bijvoorbeeld een foto of schilderij kan zijn, is er sprake van gelijktijdigheid. De verhouding tussen de wijze waarop het tot de beschouwer gebracht wordt en de persoonlijke hoedanigheid sluit aan op de nabijheid. Wanneer er een verslag gedaan wordt van een heftige situatie, bijvoorbeeld door middel van een foto, dan zal de toeschouwer deze grotendeels van uit zijn of haar eigen gevoel interpreteren. Gerelateerd aan zijn of haar referentie kader. Het beeld, in dit geval de foto, zal een reactie oproepen. In hoeverre het beeld in staat is de toeschouwer in nabijheid te brengen met zowel het onderwerp als de maker, hangt af van de wijze waarop het onderwerp in beeld is gebracht. Eenwording tussen beschouwer en het onderwerp in onmogelijk. Dit leid tot een verlangen. De Haiku kent wel zijn beperkingen. Het gedicht is gebonden aan drie regels en zeventien lettergrepen. Er ontstaat verdichting door de stilte tussen de woorden. Deze verdichting geeft enorm veel ruimte. Uitgebreidheid kan enkel en alleen tot stand komen door een spanningsverhouding te laten ontstaan tussen de elementen. Twee Belangrijke elementen kunnen hiervoor zorgen. Dat is de beeldsituatie en een betekenisvolle plaats. Het object en de plaats zorgen samen voor een nieuwe betekenis. Door een bijvoeglijk naamwoord toe te voegen aan het object kan deze expressiever uitgesprokener worden. Dit zorgt voor een specifiek karakter.
5
GRENZEN
時間がない、 スペ スが ゆっくりと行ってい るは、最後の数日
HAIKU I
6
de laatste dagen waar geen tijd maar ruimte is die langzaam weg gaan
7
HAIKU I
BEELD I
8
時間がない、 スペ スが ゆっくりと行ってい るは、最後の数日 9
BEELD I
BEELD II
10
de laatste dagen waar geen tijd maar ruimte is die langzaam weg gaan
11
BEELD II
VERDICHTING
12
verdichting De Haiku is een moment opname. Een moment opname waarin nauwelijks ruimte is voor ontleding en benaderende omschrijvingen. Het beeld in het gedicht wordt zodanig gecultiveerd dat het enerzijds uitsluitend naar zichzelf verwijst, maar aan deandere kant zoveel kan betekenen dat de uiteindelijke betekenis onmogelijk te begrijpen is. Belangrijk in de Haiku is de beeldsituatie en de plaats. Het object en de plaats zorgen samen voor een nieuwe betekenis/nieuwe betekenissen. Het gedicht is een samenhang tussen elementen waardoor structuren zichtbaar worden. Hierdoor kan het onderwerp in een concreet beeld worden getoond. Wat er toe leid dat verte, intimiteit, omarming, afstoting, verlangen en toegankelijkheid gepresenteerd kunnen worden. Het vermogen om een beeldwerking tot stand te brengen door een ontmoeting en positionering van elementen ten opzichte van elkaar. De Haiku kent grenzen die leiden tot vernauwing. Door de vernauwingen die ontstaan is, er meer ruimte voor eigen invulling. Hierdoor wordt het gedicht meer uitgebreid. De Haiku is een gedicht waarin niet veel ruimte is voor ontleding en benaderende omschrijvingen. De beschouwer heeft daarom een grote invloed op de interpretatie. Associatief denken zorgt ervoor dat er een verhouding tot stand komt tussen het bewustzijn, de inhoud en het belang van connecties met het onderwerp in de plaats. In de beelden die volgen worden de mogelijkheden van dit Japans gedicht weergegeven. Het is slechts een kleine fractie van wat de Haiku allemaal te bieden heeft. Het zijn gedichten waar verschillende personen op reageren. Zij zetten zijn/haar gedachten op papier door middel van een foto, een beeld, een tekening etc. Hierdoor ontstaat vrijheid van de verbeelding. De verschillende mogelijkheden die de Haiku bied. Beelden die gerelateerd zijn aan zijn/haar referentie kader en associaties.
13
VERDICHTING
それが終了するか分か らない人は、小さなリンクを使 用すると、ストロークの
HAIKU II
14
de kleine schakel die niet weet waar het eindigt voert mee met de slag
15
HAIKU II
BEELD I
16
それが終了するか分か らない人は、小さなリンクを使 用すると、ストロークの
17 BEELD I
BEELD II
18
de kleine schakel die niet weet waar het eindigt voert mee met de slag
19
BEELD II
ONVERWACHTE WENDING
20
onverwachte wending
予期しないツイスト
De vorm van de Haiku, de drie regels van vijf, zeven, vijf lettergrepen kun je relativeren. Bijvoorbeeld vier, zes, vier. Maar een Haiku kan ook uit twee of zelfs een regel bestaan. Wel is het gemakkelijk om een tijd lang met een vaste vorm te werken als je zelf Haiku’s wilt schrijven. Andere eigenschappen van een Haiku zijn klankkleur en eenvoud van de woordkeus. Vaak vraagt men zich af, of het onderscheid in drie onder elkaar geschreven regels ook inhoudelijk iets betekent. Een Haiku geeft namelijk geen conclusie of slotsom, Een andere vorm van de Haiku die ook zondigt is door middel van vertaling. Door een Haiku of een stuk tekst te vertalen naar een andere taal of een ander schrift ontstaan nieuwe teksten . Nieuwe teksten met nieuwe betekenissen. Onverwachte vertalingen zorgen voor een andere indeling van de Haiku met een andere, nieuwe verbeelding. Een Haiku hoeft dus niet per definitie uit drie regels te bestaan, of uit een bepaald aantal lettergrepen. iedereen heeft een andere verbeelding bij het lezen van een Haiku. Er volgen voorbeelden van wat er gebeurd als je zelf de regels van het gedicht aanpast. Er ontstaan veranderingen in de gedichten zoals de lengte van het gedicht, de vorm en de taal. Wat speciaal is aan de Haiku is dat het gedicht twee factoren bezit die lijn recht tegen over elkaar staan. De vernauwing en de verbreding. De vernauwing ontstaat in de teksten van de Haiku en de verbreding ontstaat in de gedachten. Deze gedachten kun je zelf omzetten in beeld.
21
ONVERWACHTE WENDING
彼の有用性 明るさを続けています
HAIKU III
22
de nuttigheid van het zijn gaat verder in de helderheid
23
HAIKU III
彼の有用性 明るさを続けています
24
BEELD I
25
BEELD I
de nuttigheid van het zijn gaat verder in de helderheid
BEELD II
26
27
BEELD II
Simone van Uden