4 minute read
Blikvanger
Brouwerij Duvel Moortgat
Ssst … in Breendonk rijpt den Duvel. Het gouden gerstenat vloeit ondertussen al 150 jaar op ons grondgebied. De brouwerij die ooit startte in een vierkantshoeve, strekt zich nu uit over 7,5 hectare. CEO Michel Moortgat neemt je mee op verkenning.
Wie richtte de brouwerij in Breendonk op?
“Dat was mijn overgrootvader JanLeonard Moortgat. Hij kwam uit Steenhuffel waar zijn vader aan het roer stond van Brouwerij Moortgat. Terwijl zijn broer de zaak daar verder zette, verhuisde JanLeonard naar Breendonk waar zijn geliefde Maria Hendrika De Block woonde. Na hun trouw bouwden ze een vierkantshoeve voor hun brouwerij-boerderij. In een steen lieten ze graveren: Jan-Leonard Moortgat en Maria Hendrika De Block bouwden hier gans betrouwend op Gods voorzienigheid neerstig stil in houwe trouwe 12 september 1871. Wie in Breendonk-Dorp passeert, kan de steen nog altijd zien staan tegen onze kantoorgebouwen.”
Je overgrootvader had in zijn vierkantshoeve de combinatie van een brouwerij en boerderij. Hoe werkte dat?
“In de winter werd bier gebrouwen, dat kon alleen in dat seizoen, omdat ze toen nog geen koelinstallaties hadden. In de zomer werd dan op de boerderij gewerkt, bijvoorbeeld gerst kweken om bier te maken. Het huis van onze stichter, gelegen in Breendonk-Dorp – is trouwens nog altijd van ons. Daar hebben we een nu een microbrouwerij waar we nieuwe bieren ontwikkelen.”
Vier generaties later is de brouwerij fors uitgebreid. Wat vinden we zoal op jullie bedrijventerrein?
“Langs de Buisseretlaan staat onze brouwzaal. Dan heb je de gistingsketels, de bottelarij waar we de flesjes vullen en het inpakmagazijn waar we alles klaarzetten voor transport. Langs de A12 zie je de witte gebouwen met warme en koude rijpingskelders. Onze kantoren vind je zowel in de Pastoor Somerslaan als in Breendonk-Dorp waar ook het Duvel Depot is met bezoekerscentrum, shop en café. In diezelfde straat kochten we het oud-gemeentehuis dat deels publiek toegankelijk zal zijn, maar ik verklap nog niet wat het wordt.”
De brouwerij startte in 1871 zónder Duvel. Het is Albert Moortgat, zoon van Jan-Leonard, die aan de basis van het succesbier ligt. Vertel.
“Tijdens de Eerste Wereldoorlog brachten de Engelsen hun drinkgewoontes mee naar hier. Omdat hun bier zo in de smaak viel bij Vlamingen, besloot Albert Moortgat om ook zo’n bier te maken. Hij trok naar de Schotse Hooglanden en vond er gist waarmee hij in 1917 het blonde speciaalbier in België op de markt bracht, genaamd ‘Victory Ale’. Tot op vandaag gebruiken wij die gist.”
Het bier kreeg pas jaren later, in 1923, de naam ‘Duvel’. Hoe kwam dat?
“Dat is te danken aan meneer Van de Wouwer, de toenmalige schoenmaker van Breendonk. Toen hij van het bier dronk, zei hij: da’s van den duvel. Wellicht omdat het zo’n stevig bier was. »
En zo was de naam ‘Duvel’ geboren, al kende het bier toen nog niet zo veel succes. In die tijd was het maar één van de vele bieren die we maakten voor de lokale gemeenschap. Pas in de jaren zestig begon Duvel voorzichtig aan zijn nationale en internationale veroveringstocht.
Tegelijk met het succes van Duvel kwam in de jaren zestig het iconische glas tot stand. Van waar die bolle vorm?
“In die tijd hadden de meeste brouwerijen hetzelfde glas, elk met hun eigen naam op. Wij ontwierpen als eerste een glas waarin je 33 cl vollédig kon uitschenken. Als je Duvel in een recht glas giet, loopt het over omdat de hoeveelheid alcohol en koolzuren een grote schuimkraag maakt. In de bolle vorm blijft alles netjes aan boord, waardoor we de schuimkraag zelfs extra motiveren. Want ooit al gemerkt dat in de bodem van het glas een D gegraveerd is? Die inkeping zorgt dat koolzuurbellen makkelijker loskomen, een mooi schouwspektakel dat voor een prachtige schuimkraag zorgt.” Brouwerij Duvel Moortgat stak ondertussen al lang onze gemeentegrenzen over. Het familiebedrijf heeft tien brouwerijen in vijf landen. Onder meer Liefmans, La Chouffe en De Koninck zijn in handen van de familie Moortgat.
Katholieke elementen in de brouwerij
De familie Moortgat was bijzonder katholiek. Ook vandaag is dat nog te merken in en rond de brouwerij. Beeld - Aan de brouwerij staat al sinds jaar en dag een Christusbeeld. Vandaag spot je het kunstwerk in een nis, verwerkt in het hoofdkantoor van de brouwerij.
Kapel – Langs de A12 zie je in de buurt van de brouwerij een kapelletje. Dat lieten de zonen van Jan- Leonard bouwen uit dank nadat de brouwerij financiële uitdagingen overwon.
Glasraam - In de kerk van Breendonk vind je een glasraam van een engel met kindergezicht. Dat is een eerbetoon aan een zoontje van Jan-Leonard Moortgat dat verdronk in een waterput.
Wist-je-datje
Wie Moortgat zegt, denkt Breendonk. Maar wist je dat de brouwersfamilie ook zijn sporen naliet in Sint-Amands? Getuige daarvan is een document uit 1637 waarin sprake is van Gillis Moortgat die onder de kerktoren van Sint-Amands bier brouwt. De huidige Moortgat-familie stamt dan wel niet rechtstreeks af van Gillis, het is sowieso verre familie. In onze gemeente wordt dus al héél lang bier gebrouwen!
