2
กลุ่มธรรมสถิต ได้จัดกิจกรรมเผยแผ่ธรรมะในรูปแบบต่างๆ อาทิ จัดคอร์ส ปฏิบัติธรรมพาพ่อแม่ภาวนา ปลูกเมล็ดพันธุ์แห่งสติและปัญญา จัดฟังธรรมตามกาล จัดพิมพ์หนังสือธรรมะ เพื่อแจกเป็นธรรมทานทุกปี ต่อเนื่องมากว่าสิบห้าปี เมื่อกลางปี พ.ศ. ๒๕๕๙ ได้ทดลองจัดทาสื่อไฟล์ เสียง MP3 โดยนานิยายธรรมะ บทสวดมนต์ และเสียงอ่านหนังสือมา รวบรวมใน SD Card บรรจุลงวิทยุพร้อมใช้งาน และนาไปแจกให้ญาติ ผู้ใหญ่และเพื่อนบ้านที่กาลังป่วย พบว่า มีผลตอบรับที่ดี ช่วยคลายเหงา ให้กับผู้ป่วยได้ บางท่าน นอนป่วยเป็นปีๆ ได้ฟังเนื้อหาในวิทยุบุญไม่นาน เกิดกาลังใจในการดาเนินชีวิตต่อลุกเดินได้ราวปาฏิหาริย์ ทางกลุ่มฯ จึงปรึกษากันว่ากิจกรรมการจัดทาวิทยุบุญมีประโยชน์ต่อ ผู้ป่วย โดยเฉพาะด้านจิตใจ น่าจะมอบวิทยุบุญที่จัดทาให้แก่โรงพยาบาล ของรัฐฯ ใช้เป็นอุปกรณ์ให้ยืมหมุนเวียนในตึกผู้ป่วย จึงได้ระดมทุนกันเอง 3
ในหมู่กัลยาณมิตร ขออนุญาตครูบาอาจารย์ และผู้ประพันธ์หนังสือ โดย เริ่มจากพระอาจารย์ที่ทางกลุ่มฯ เคยขออนุญาตทาสื่อหนังสือแจก อาทิ เช่น พระอาจารย์ประสงค์ ปริปุณฺโณ พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล และ อาจารย์วศิน อินทสระ เป็นต้น และร่วมมือกับเครือข่ายจิตอาสาพุทธิกา และ ทหารชายแดน สารวจพื้นที่ที่ต้องการเพื่อส่งมอบเป็นอุปกรณ์ให้ยืม เพื่อบรรเทาทุกข์ทางใจแก่ผู้ป่วย โดยเน้นที่ผู้ป่วยระยะสุดท้ายใน หอผู้ป่วย วิกฤติ ผู้ป่วยเรื้อรัง ผู้ป่วยมะเร็ง ตึกอุบัติเหตุ ฯลฯ ตามโรงพยาบาลรัฐบาล ทั่วประเทศ รวมถึงถวายแด่พระสงฆ์ แม่ชีที่อาพาธ ตลอดจนมอบให้ บ้านพักคนชรา สถานสงเคราะห์เด็กพิการ สถานที่พักฟื้นผู้ป่วยเรื้อรัง และ อื่นๆ ตามความเหมาะสม เป็นธรรมะโอสถ ช่วยให้จิตใจผ่อนคลาย
4
การดาเนินงาน ... ภายใน ๖ เดือนแรก กลุ่มธรรมสถิต ได้ส่งมอบวิทยุบุญเป็นอุปกรณ์ ให้ยืมตามโรงพยาบาลต่างๆ กว่าหนึ่งพันชุด แต่เนื่องจาก ยังมีความ ต้องการอีกมาก ทั้งจากโรงพยาบาลและญาติผู้ป่วยเอง จึงได้เปิดเป็น กองทุนวิทยุบุญหมุนเวียน เพื่อดาเนินโครงการช่วยเหลือผู้ป่วยได้ต่อเนื่อง ยิ่งขึ้น โดยเปิดโอกาสให้บุคคลทั่วไปได้ร่วมบุญและสามารถขอรับวิทยุบุญไป ให้ญาติผู้ใหญ่ได้ โดยทีมจิตอาสา ดาเนินการจัดทา master files ต่างๆ คัดลอกข้อมูลลงซิมการ์ด จัดหาวัสดุอุปกรณ์ ประกอบวิทยุ ตลอดจนจัดส่ง ให้จนถึงมือผู้รับ เป็นงานที่ได้เกื้อกูลทั้งผู้ป่วยและได้เผยแผ่ธรรมะในตัว คณะผู้ จั ด ท าขอกราบขอบพระคุ ณ ครู บ าอาจารย์ แ ละเจ้ า ของบท ประพันธ์ธรรมนิยาย รวมถึงองค์กร/มูลนิธิที่เป็นผู้ผลิตไฟล์เสียงทุกแห่ง ที่อนุญาตให้คัดลอกต้นฉบับมารวบรวมในวิทยุบุญชุดนี้ 5
ขอขอบคุณ ทีม อาสาผู ้จ ัด ท าและผู ้เ กี ่ย วข้อ งทุก ฝ่า ยที ่อ ยู ่ เ บื้ อ งหลั ง การ ประสานงาน มา ณ ที่นี้ ขอให้ทุกท่านรวมถึงผู้ฟังวิทยุชุดนี้ มีสุขภาพกาย และจิตที่แข็งแรง บุญกุศลใดๆ จากการจัดทาโครงการนี้ ขอน้อมถวาย เป็นพุทธบูชา อาจาริยบูชา และแก่บิดา มารดา กัลยาณมิตร ตลอดจน สรรพสัตว์ทั้งหลาย ขอให้ทุกท่านและครอบครัวได้รับอานิสงส์แห่งทานนี้ เสมอกัน นิพพานะ ปัจจโย โหตุ กลุ่มธรรมสถิต FB: Dhamma Satit ๑ มกราคม ๒๕๖๑ หมายเหตุ: เพื่อให้ผู้ฟงั ได้เรียนรู้และเข้าถึงธรรมะได้ง่าย จึงได้จัดเรียงไฟล์เสียง หมายเหตุ: ตามความยากง่ายและเหมาะสมแก่การฟัง 6
“หากว่า เรามี ชีวิต ที่เ รีย บง่าย ชี วิตของเราไม่ เ สี ยเวลาไปกับ เรื่องวัต ถุ ในการหาเงิ น ในการเสพ การใช้ การบริโ ภค เราจะมี เวลาสาหรั บ ทาสิ่ง ดีๆ ในทางจิต ใจให้แ ก่ต นเอง เช่น การทาสมาธิ ภาวนา หรื อ มีเ วลาในการทาประโยชน์ใ ห้แ ก่ส่ว นรวม” พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล 7
8
ข้อแนะนาในการใช้วทิ ยุบญ ุ เพื่อช่วยคลายทุกข์ใจแก่ผปู้ ว่ ย 1. พึงจาไว้เสมอว่า วิทยุเป็นเพียงอุปกรณ์ช่วย เป็นอุบายในการขุด ร่องกุศล หรือช่วยให้เกิดการวางใจได้ดีขึ้น การดูแล สัมผัส กอด ยังเป็น สิ่ง จาเป็น ที่ญาติพึง กระทาเพื่อเสริมกาลังใจและความอุ่นใจแก่ผู้สูงวัยและ ผู้ป่วย ไม่มีอะไรทดแทนได้ 2. ท่องไว้ว่า เราให้ของที่ “เขาอยากได้” ไม่ใช่ของที่ “เราอยาก ให้” ฉะนั้น หมั่นสังเกตว่าผู้ป่วยชอบอะไร ให้เลือกเรื่องที่น่าจะจูงใจผู้ป่วย ก่อนเลย ไม่ใช่เปิดที่เราชอบและไม่จาเป็นต้องเปิดเรียงลาดับ เช่น หาก ผู้ป่วยชอบเสียงเพลง ลองเปิดบทสวดมนต์ทานองสรภัญญะไพเราะๆ เพื่อ กล่อมจิต หรือหากชอบฟังนิยาย เปิดเรื่องที่เป็นนิยายธรรมะก่อนได้ 9
3. ถ้าใครลองเปิดแล้วผู้ป่วยดูอึดอัด อย่าได้รู้สึกว่าบุญไม่ถึง ลอง เปลี่ยนไปฟังอย่างอื่นเช่นวิทยุ FM หรือ อะไรที่ผู้ป่วยชอบแทนก่อน การ ดูแลผู้ป่วยไม่มีอะไรเป็นสูตรตายตัว สาคัญที่ต้องสังเกต ใส่ใจ หน้าตา ท่าทาง อารมณ์ผู้ป่วยให้มาก ดูแลด้วยใจจริงๆ ขอเป็นกาลังใจให้กับทุกท่านค่ะ Admin วิทยุบุญ
10
ประโยชน์ของโครงการวิทยุบญ ุ 1. ผู้รับ เมื่อบริจาคให้แก่ผู้ป่วยระยะสุดท้ายในหอวิกฤติ “หู” เป็น อายตนะสุดท้ายที่ดับ แม้ดูเหมือนว่า ผู้ป่วยจะไม่รู้สึกตัวแล้ว แต่จริงๆ ยังรับรู้ ได้ บทสวดมนต์ หรือธรรมะดีๆ ที่บรรจุในวิทยุ อาจช่วยกล่อมจิตได้จนวินาที สุดท้าย สาหรับผู้ป่วยโรคร้ายแรง เรื้อรัง หรือ ผู้ป่วยทั่วไป การได้ฟังธรรมะ ขณะเจ็บป่วย อาจช่วยจูงจิตให้สงบ และวางใจได้ง่ายขึ้น 2. ผู้ให้ เนื่องจากโครงการนี้ ดาเนิน การโดยจิต อาสาทั้งหมด เริ่มต้นจากการระดมทุนในหมู่/กลุ่มญาติมิตร และ ชักชวนกัลยาณมิตรทั้ง เด็กและผู้ใหญ่ มาร่วมลงแรงประกอบวิทยุบุญ เพื่อส่งต่อให้โรงพยาบาลต่างๆ ทาให้เห็นว่า การลงเงินเล็กน้อยตามกาลัง ช่วยเหลือกันและกันทาให้สังคม อบอุ่นน่าอยู่ เด็กๆ ได้เข้าใจว่าการทาบุญ ไม่จาเป็นต้องใช้เงินเสมอไป เรา สามารถสละแรงกายเล็กๆ ลงแรงเป็นทาน ส่งมอบสิ่งดีๆ ได้เช่นกัน 11
นอกจากนี้ เมื่ออาสาได้ไปส่งมอบ ได้เห็นได้เข้าใจความเป็นอยู่ ผู้ป่วย โดยเฉพาะผู้ป่วยที่ไร้ญาติขาดมิตร ทหารอาสาที่เสียสละเพื่อชาติ นอนฟื้นฟูเป็นปีๆ ทาให้เกิดความ เมตตายิ่ ง ขึ้ น เกิ ด มรณานุ ส ติ เตรี ย มพร้ อ มให้ กั บ ตนเองและ ครอบครั ว หลายท่า นต่อ ยอดไป ทางานอาสาข้างเตียง และสนใจ การปฏิบัติธรรมยิ่งขึ้น เป็นทั้งผู้ให้ และผู้รับในคราวเดียวกัน
12
วิธกี ารใช้งานวิทยุบญ ุ (อย่างย่อ) 1. วิทยุบุญที่จัดให้ จะมีแบตเตอรี่ในตัว ก่อนนามาใช้งาน ให้ชาร์จ แบตฯ ก่อน (เหมือนมือถือ) เวลาชาร์จ กรุณาสังเกตว่าได้เสียบเข้าเต้าเสียบ เต็ม ป้องกันการเกิดไฟลัดวงจร 2. อย่าเสียบ ชาร์จไฟข้ามคืน หากหัวปลั๊กมีอาการผิดปกติเช่นร้อน บวมให้ถอดทันที (หัว USB รุ่นใหม่นี้ไฟต่า ไม่เคยเกิดปัญหา แต่ป้องกันไว้ ก่อน) หลีกเลี่ยงการชาร์จไฟ ข้างหัวเตียงนอน หรือใกล้อุปกรณ์ที่ติดไฟง่าย 3. เมื่อแบตเตอรี่เต็ม จะมีไฟสัญญาณสีเขียว โชว์ที่ หัว USB โดย เวลาชาร์จไฟจนแบตฯ เต็มแต่ละครั้งคือ 2-3 ชั่วโมงโดยประมาณ 13
4. ชาร์จแบตเตอรี่ ครั้งหนึ่ง จะใช้งานได้หลายชั่วโมง โดยไม่ต้อง ต่อไฟตลอดเวลา เมื่อแบตฯ หมด เครื่องดับเอง (ฟังวิทยุเปล่า ฟังจาก SD Card ฟังเสียงเบา จะใช้ได้นานกว่าเปิดเสียงดังๆ หรือฟังจาก Thumbdrive) 5. เปิดเครื่องโดยเลื่อนไปที่ ปุ่ม On ชอบเรื่องไหน สามารถเปิดดู สารบัญ และกดเลขได้เลย 6. ถ้าเปิดเครื่องไม่ติด ให้เปิดที่ ช่ อ งใส่ แ บตเตอรี่ ด้ า นล่ า ง เปิ ด ดู ว่ า ขั้ ว แบตเตอรี่ แตะอยู่กับ รูที่ 1 กับ รูที่ 3 ของแบตฯ หรือเปล่า
14
7. วิทยุรุ่นนี้ ออกแบบให้สามารถเลื่อนหน้า ถอยหลัง ได้เป็นวินาที เพื่อการศึกษาธรรมะอย่างต่อเนื่องและละเอียดยิ่งขึ้น 8. วิธีสแกนคลื่นวิทยุ ให้กดปุ่มกลมที่เป็นปุ่ม “เล่น” ค้างไว้ ประมาณ 2 วินาที จะเห็นตัวเลขที่หน้าปัดเริ่มวิ่ง แล้วปล่อยนิ้ว ปล่อยให้ ตัวเลขวิ่งจาก 87.5 จนถึง 108.0 ครบ 1 รอบก่อน ใช้ เวลาประมาณ 2 นาที แล้วหน้าปัดจะอยู่นิ่ง นี่คือ สแกนเสร็จสมบูรณ์แล้ว 9. ศึกษาการใช้งานวิทยุเพิ่มเติม ได้ที่ คู่มือการใช้งาน มีแนบมาใน กล่อง หรือ เปิด YouTube เพื่อดูสาธิตวิธีการใช้งานโดยค้นหาคาว่า “วิทยุ
บุญ” (จัดทาโดยทีมอาสาวิทยุบุญ)
15
16
ปัจจุบัน มีผปู้ ่วยที่ได้รับวิทยุบุญชุดแรกฟังจนจบแล้ว และหลายท่าน สนใจศึกษาธรรมะเพิ่มเติม อีกทั้งมีผู้ติดต่อขอวิทยุบุญเพื่อมอบให้แก่ผู้สูงวัย เยาวชน และเพื่อนชาวต่างชาติ ได้ศึกษาธรรมะง่ายๆ ยามว่าง ทีมงานวิทยุ บุญจึงได้จัดทา Master Files เพิ่มเติม โดยแบ่งเป็นชุดดังต่อไปนี้
๑) วิทยุบญ ุ ชุดธรรมะโอสถ เหมาะสมกับบุคคลทั่วไป ผูส้ งู วัย ๑) ผูป้ ว่ ยและคนดูแล ประกอบด้วย ไฟล์หนังสือและธรรมเทศนาที่เกี่ยวกับการเจ็บป่วย เน้นให้เกิด กาลังใจ บรรเทาทุกข์ทางใจ ให้เกิดความเข้าใจในเรื่อง กายและจิต ช่วยให้ทาใจยอมรับ เมื่อไม่ยื้อ ไม่ยุด จิตเริ่มปล่อยวาง เวทนา ทางกายก็อาจเบาบางลง 17
ไฟล์เสียงดนตรีบรรเลงทั่วไป ดนตรีสมาธิ เพื่อการผ่อนคลาย ไฟล์ เสียงนาทางในนาทีชิงภพสาหรับบุคคลทั่วไป จนถึงนักปฏิบัติธรรม บทสวดมนต์ต่างๆ โดยหวังว่าจะช่วยให้ผู้ป่วยมีจิตใจที่สงบ ระลึกถึง กุศลที่เคยทา น้อมราลึกถึงพระรัตนตรัย ไฟล์เสียงการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง เพื่อช่วยให้ผู้ดูแลเข้าใจ ผู้ป่วยยิ่งขึ้น ธรรมเทศนาฟังสบายเสียงอ่านหนังสือนิยายธรรมะ เช่น มักกะลีผล ลีลาวดี ชวนม่วนชื่น ชีวิตนี้น้อยนักแต่สาคัญนัก คู่มือมนุษย์ เสียดายคนตายไม่ได้อ่านฯลฯ บทสวดมนต์ เหมาะสาหรับผู้เริ่มต้น สนใจธรรมะหรือผู้สูงอายุทั่วไป เนื้อหาเน้นสร้างความเข้าใจใน เรื่องบาปบุญคุณโทษ เสริมสร้างสัมมาทิฏฐิ ใช้เวลาที่เหลืออยู่ให้ คุ้มค่าสมกับมีบุญได้เกิดเป็นมนุษย์พบพระพุทธศาสนา 18
๒) วิทยุบญ ุ สาหรับเยาวชนและครอบครัว ประกอบด้วย นิทานธรรม นิทานชาดก เพลงธรรมะเบิกบาน เหมาะสาหรับ พ่อ แม่เปิดให้ลูกๆฟังก่อนนอน หรือ ในรถ ส่งเสริมให้เยาวชนเข้าใจในเรื่อง จริยธรรม คุณธรรม ศีล พุทธประวัติ อะไรคือบุญที่ควรกระทา อะไรคือ บาปที่ควรหลีกเลี่ยง
๓) วิทยุบุญสาหรับชาวต่างชาติ ประกอบด้วย ธรรมเทศนาภาษาต่างชาติ ถามตอบเพื่อประโยชน์ ในการศึกษาพระธรรมของชาวต่างชาติ
๔) วิทยุบญ ุ ชุดพิเศษตามวาระ เช่น ชุดรวมธรรมเทศนา พระไพศาล วิสาโล 19
20
สารบัญวิทยุบุญ ชุด “รวมธรรมเทศนา พระไพศาล วิสาโล” กดเลข
ธรรมะรับอรุ ณป่ าภูหลง ความดีไม่ สูญเปล่ า (1-13) • รักตัวเองด้วยการทาความดี • ชนะคาทานายด้วยความเพียร • ความดีไม่สูญเปล่า • ภาวนาเพื่อรู ้ • รักษากายและใจอย่าให้ทุกข์ • วิบตั ิเพราะโชค พ้นทุกข์เพราะเคราะห์ 21
1 2 3 4 5 6
กดเลข 7 8 9 10 11 12 13
• สุ ขได้เมื่อใจหยุดดิ้น • เป็ นสุ ขเพราะทาถูก • อยูอ่ ย่างไม่ทุกข์กพ็ อ • คาถากันทุกข์ • จิตที่ฝึกดีแล้วนาสุ ขมาให้ • ทุกข์ท้ งั ที่ให้ได้ประโยชน์ • สิ่ งที่ประเสริ ฐกว่าคาถาอาคม กับดักแห่ งความดี (14-26) • กับดักแห่ งความดี • ก้าวข้ามกับดักแห่ งความดี
14 15 22
• • • • • • • • • •
กดเลข 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
ทาอย่างไรจะไม่เกิดบ่อยๆ ระวังอันตรายที่ปลายนิ้ว แก่ลงแต่สุขขึ้น อารมณ์สลายเมื่อใจมีสติ ลิงสอนทุกข์ รู ้เมื่อใดสงบเมื่อนั้น ไม่มีฤทธิ์แต่จิตไร้ทุกข์ เกิดมาเพื่อสร้างกรรมดี ระวังความผิดครั้งที่ 2 ธรรมะจากการเดินทาง 23
• สิ่ งที่เป็ นเครื่ องกีดขวางความจริ ง จิตสดใสแม้ ชีวติ มืดมน (27-39) • จิตสดใสแม้ชีวิตมืดมน • หล่อเลี้ยงใจด้วยความสุ ข • เมตตาเยียวยาใจ • ยิง่ ผลักไส ยิง่ อยูน่ าน • มีตนเป็ นที่พ่ งึ • ทาผิดเพราะยึดถูก • Back to Basic • รับมือกับเสี ยงในหัว 24
กดเลข 26 27 28 29 30 31 32 33 34
• รู้ทนั อุบายของอัตตา • รักตัวอย่ารักตัวกู • สุ จริ ตธรรมกถา • ทาอย่างไรลูกจะฟังพ่อแม่ • ระหวังความดีที่ติดยึด ธรรมเทศนาฟังสบาย ทาทีละอย่ าง คิดทีละเรื่อง (40-54) • อย่าเอาเรื่ องของเขามาเป็ นปั ญหาของเรา • รักษาใจในสิ่ งแวดล้อมที่ไม่เป็ นมิตร • เดินช้ากลับถึงเร็ ว 25
กดเลข 35 36 37 38 39
40 41 42
• • • • • • • • • •
ทาทีละอย่างคิดทีละเรื่ อง สร้างสมดุลให้ชีวิต หลายแง่มุมของการอยูก่ บั ปั จจุบนั รักษาใจให้ปลอดภัย ทาสิ่ งดีที่สุดเสี ยแต่วนั นี้ สงบเย็นและเป็ นประโยชน์ ปลอดภัยในแดนแห่ งสติ ต้นมืดปลายสว่าง ฝึ กใจให้ยอมรับความจริ ง ธรรมะจากงานศพ 26
กดเลข 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52
กดเลข 53 54
• ทาจิตให้เป็ นมิตรอันประเสริ ฐ • ออกจากกระแสทุกข์ดว้ ยสติ ธรรมะสาหรับผู้รักตน (55-70) • สติที่ถูกมองข้าม • คุณค่าของการทาซ้ าๆ • สุ ขหรื อทุกข์อยูท่ ี่เราเลือก • เจออะไรอยูท่ ี่ใจเป็ นสาคัญ • รู้ชนะหลง • เจออะไรก็แพ้ใจทั้งนั้น • ความคิดปิ ดบังความจริ ง
55 56 57 58 59 60 61 27
• • • • • • • • •
กดเลข 62 63 64 65 66 67 68 69 70
นิ่งสงบสยบความโกรธเกลียด เข้าใจอนัตตาให้ถูกต้อง ลืมตัวน่ากลัวที่สุด มีใจเป็ นมิตรมีจิตเป็ นเพื่อน รักตัวเองอย่ารักกิเลส อย่าทาง่ายเป็ นยาก หาใจให้เจอ ธรรมะสาหรับผูร้ ักตน ต้นไม้สูงต้องมีรากลึก 28
กดเลข
ทวนกระแสโลก (71-88) • ทาอะไร เจออะไรก็ภาวนาได้ • ทวนกระแสโลก • ทุกอย่างสอนธรรมเราได้ท้ งั นั้น • ตายแบบไม่เป็ นอะไรกับอะไร • อาจารย์มีอยูท่ ุกหนแห่ ง • วางใจถูกจึงได้ผล • ทาใจให้เหมือนเรื อเปล่า • ปฏิบตั ิสมควรแก่ธรรม • มนุษย์สุดประเสริ ฐเพราะความเพียร 29
71 72 73 74 75 76 77 78 79
• • • • • • • • •
กดเลข 80 81 82 83 84 85 86 87 88
ฝึ กใจได้ถา้ เป็ นมิตรกับตัวเอง ทวนกระแสจิตชีวิตเปลี่ยน สงบจากกิเลส งานได้ผล คนก็เป็ นสุ ข เหนื่อยกายแต่ใจสบาย หาบ้านให้ใจ วันร้ายหรื อวันดีอยูท่ ี่เรา ปล่อยวางด้วยสติและปั ญญา กรรมที่ชาวพุทธเข้าใจผิด 30
กดเลข
สุ ขเพราะวาง (89-101) • งานบารุ งใจ • เปลี่ยนแปลงชีวิตจากจุดเล็กๆ • มองภายนอกกลับมาหาตัว • ละได้ใจจึงสุ ข • ชีวิตวุ่นวายเพราะอยากสบายมากไป • มรณสติภาวนา • อย่าติดสงบ อย่าเอาสบาย • เตรี ยมใจรับมือกับความเจ็บป่ วย • ฝึ กฝนด้วยการช่วยเหลือผูอ้ ื่น 31
89 90 91 92 93 94 95 96 97
• นิพพานและความตายทาให้ความทุกข์เป็ นเรื่ องเล็ก • เป็ นสุ ขจะพ้นทุกข์เพราะมองบวก • ทุกข์ลดลงเมื่อนึกถึงผูอ้ ื่น • สองตาในที่ตอ้ งมีประจาใจ ทางออกอยู่ที่ใจ (102-114) • ได้ดีเพราะมีธรรมะ • ชนะด้วยธรรม สุ ขด้วยศีล • ราลึกถึงหลวงพ่อเทียน • ล้างพิษทั้งกายทั้งใจ • ใช้ธรรมะให้ถูกต้อง 32
กดเลข 98 99 100 101 102 103 104 105 106
• • • • • • • •
กดเลข 107 108 109 110 111 112 113 114
แก้ทุกข์ที่ใจ ยกใจให้อยูเ่ หนืออารมณ์ อย่าให้ความหลงฉวยโอกาส ทรัพย์ที่ควรมีก่อนตาย เสี ยงดังแค่ไหนใจก็สงบได้ ความสุ ขอยูท่ ี่มุมมอง ชีวิตปลอดภัยด้วยตาใน สร้างรู้มาแทนหลง
33
กดเลข
เป็ น NoBody ดีกว่า (115-126) • ธรรมสาหรับปี ใหม่ • พรปี ใหม่ • ดูใจในยามหนาว • สิ่ งใดพร่ องสิ่ งนั้นดัง • เป็ น NoBody ดีกว่า • มีปัญหาอย่าถอยหนี • หมดทุกข์เพราะหยุดปรุ งแต่ง • บ่าวที่ดี นายที่เลว • ทุกข์สอนใจ
115 116 117 118 119 120 121 122 123 34
• ยิง่ อยากยิง่ ไม่ได้ • ตบมือข้างเดียวไม่ดงั • ทาอย่างไรกับสุ ขและทุกข์ รับมือกับความโกรธ (127-146) • ประโยชน์ที่แท้จริ งของพุทธศาสนา • สิ่ งที่ทนั สมัยอยูเ่ สมอ • นิ่งสงบสยบข่าวลือ • รับมือกับความโกรธ • ได้ดีเพราะกัลยาณมิตรและคิดเป็ น • ใช้สมองอย่าลืมใจ 35
กดเลข 124 125 126 127 128 129 130 131 132
• • • • • • • • • •
ทาทุกอย่างด้วยใจเต็มร้อย ทาไมหนุ่ มสาวเกาหลีถึงสนใจพระพุทธศาสนา หมัน่ ให้อาหารตัวรู ้ รับมือกับความกลัว ทางานใจก็สงบได้ อยูก่ บั ทุกข์โดยไม่ทุกข์ รู ้ใจก็ไกลทุกข์ อย่าให้ความคิดเป็ นนายเรา ถามก่อนสรุ ป เตรี ยมตัวสอบไล่ครั้งสุ ดท้ายของชีวิต 36
กดเลข 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142
กดเลข 143 144 145 146
• ฉลาดทาใจเมื่อเจอทุกข์ • อยูอ่ ย่างรู ้เท่าทันตัวตน • สงบเพราะไม่ผลักไส • ความตายที่ควรรู ้จกั หาตัวเองให้ เจอ (147-167) • ดูคนอื่นแล้วย้อนมองตน • หาตัวเองให้เจอ • รักษาผูอ้ ื่นเท่ากับรักษาตน • วางใจอย่างไรเมื่อถูกด่า • มีชีวิตด้วยใจเต็มร้อย
147 148 149 150 151 37
• • • • • • • • • •
ธรรมที่ประพฤติดีแล้วนาสุ ขมาให้ รู้ทุกข์ถึงพ้นทุกข์ ดับตัวกูดว้ ยความรู ้สึกตัว ปลูกฉันทะให้มีข้ นึ ในใจ ไม่มีใครขโมยความสุ ขจากใจเราได้ สุ ขหรื อทุกข์เราเลือกได้ เปลี่ยนทุกข์ให้เป็ นธรรม ไม่มีใครทุกข์ไม่มีใครตาย ธรรมะอยูท่ ุกหย่อมหญ้า กลมกลืนทั้งนอกและในด้วยไตรสิ กขา 38
กดเลข 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161
• หล่อเลี้ยงความดีดว้ ยความสุ ข • วางใจเป็ นกลางต่อความทุกข์ • ตื่นจากหลง • คาเตือนของเทวทูต • อุดมคติของชาวพุทธ • ใช้สติส่องใจ ดูแลตนดีกว่าจัดการคนอื่น (168-181) • วางใจให้เป็ น • ฉลาดทุกครั้งที่เกิดอารมณ์ • พอใจในการอยูก่ บั ปั จจุบนั 39
กดเลข 162 163 164 165 166 167 168 169 170
• • • • • • • • • •
รับมือกับความเศร้าโศกในยามสู ญเสี ย อย่าปล่อยให้กิเลสฉวยโอกาส น้อมธรรมดาเนินตามในหลวง ผูม้ ีสติโชคดีตลอดเวลา ออกพรรษามีธรรมรักษาใจ พ้นทุกข์เพราะเห็นความจริ ง ฉลาดหาใจให้เจอ ทาบุญให้ใจ ทาบุญด้วยการสละและปล่อยวาง อดีตมีค่าถ้ารู ้จกั ใช้ 40
กดเลข 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180
• ดูแลตนดีกว่าจัดการคนอื่น รู้ จักคิดก็จะพบแต่ มิตรดี (182-203) • รู ้จกั คิดก็จะพบแต่มิตรดีและโชคดี • เคารพธรรมชาติ • รู้คุณธรรมชาติ • ให้คะแนนตัวเอง • มาวัดจิตต้องพัฒนา • จิตสงบพบสุ ข • พรวันเกิดอันประเสริ ฐ • เตรี ยมตัวเตรี ยมใจเพื่อให้รู้จกั ตัวเอง 41
กดเลข 181 182 183 184 185 186 187 188 189
• • • • • • • • • •
กดเลข 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199
อยูก่ บั กิเลสด้วยการมีสติ ทาความดีในพรรษานี้ ไม่เพลินสุ ขไม่อมทุกข์ ทิง้ ของเดิม เรี ยนของใหม่ วิถีแห่ งความสุ ข เพิ่มตัวรู ้สู้ตวั หลง ความสุ ขเป็ นเรื่ องง่าย ฟื้ นฟูป่ารักษาธรรม เมื่อรู ้ตวั ตัวกูกห็ มดฤทธิ์ ทาเหตุวางผล 42
• ยิง่ เจอทุกข์กย็ งิ่ ฉลาด • อย่าทาผิดในสิ่ งที่ถูก • เวลาและสถานที่ที่เหมาะกับการปฏิบตั ิธรรม • สุ ขระหว่างทาง บุญที่ประเสริฐสุ ด (204-216) • บุญที่ประเสริ ฐสุ ด • มีใจเป็ นมิตร มีจิตเป็ นเพื่อน • สุ ขอย่างยิง่ คือความสงบ • ทุกข์คลายได้เมื่อหมัน่ ดูใจ • หาบ้านให้ใจ 43
กดเลข 200 201 202 203 204 205 206 207 208
• • • • • • • •
ยอมรับได้ใจก็ปล่อยวาง เห็นประโยชน์จากสรรพสิ่ ง อย่าคิดว่าชาติหน้าจะมาหลังวันพรุ่ งนี้ ช่วยผูอ้ ื่นเท่ากับช่วยตน เรี ยนรู้จากธรรมชาติ สร้างภูมิคุม้ กันความทุกข์ ผูม้ ีการศึกษาที่แท้จริ ง เย็นใจในร่ มธรรม
44
กดเลข 209 210 211 212 213 214 215 216
กดเลข
กับดักแห่ งความดี (217-229) • กับดักแห่ งความดี • ก้าวข้ามกับดักแห่ งความดี • ทาอย่างไรจะไม่เกิดบ่อย ๆ • ระวังอันตรายที่ปลายนิ้ว • แก่ลงแต่สุขขึ้น • อารมณ์สบายเมื่อใจมีสติ • ลิงสอนทุกข์ • รู ้เมื่อใดสงบเมื่อนั้น • ไม่มีฤทธิ์แต่จิตไร้ทุกข์
217 218 219 220 221 222 223 224 225 45
• เกิดมาเพื่อสร้างกรรมดี • ระวังความผิดครั้งที่ 2 • ธรรมะจากการเดินทาง • สิ่ งที่เป็ นเครื่ องกีดขวางความจริ ง สุ จริตธรรมกถา (230-249) • สุ จริ ตธรรมกถา • ทาอย่างไรลูกจะฟังพ่อแม่ • ใจเป็ นอย่างไรก็เห็นอย่างนั้น • ศรัทธาที่ถูกต้อง • ปฏิบตั ิสมควรแก่ธรรม 46
กดเลข 226 227 228 229 230 231 232 233 234
• • • • • • • • • •
วางของอย่างมีสติจิตจะโปร่ งเบา เห็นธรรมจากธรรมชาติ เจอทุกข์กส็ ุ ขได้ มีนิพพานเป็ นจุดหมายของชีวิต นึกถึงนิพพานและความตายเป็ นนิจ เหนือทุกข์เหนือตาย เผชิญความเจ็บไข้ดว้ ยใจที่ปล่อยวาง ขับพิษออกจากใจ ราลึกถึงหลวงพ่อคาเขียน เพียรทากิจด้วยจิตปล่อยวาง 47
กดเลข 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244
• ดูแลใจอย่าให้ทาร้ายตัวเอง • บทเรี ยนจากโจทย์ชีวิต • ทักท้วงความคิดรู ้ทนั อารมณ์ • ธรรมะก่อนลมหายใจสุ ดท้าย • รู ้จกั เห็นก็ไม่เป็ นทุกข์ ทาดีต้องทาที่ใจด้วย (250-265) • เชื่ออย่างไรก็ไม่สาคัญเท่าลงมือปฏิบตั ิ • ทาดีตอ้ งดีที่ใจด้วย • ทุกข์คลายได้เมื่อใจยอมรับ • อย่ามาวัดเพียงเพื่อแค่พกั ร้อน 48
กดเลข 245 246 247 248 249 250 251 252 253
• • • • • • • • • •
นิ่งก็รู้ตวั ขยับก็รู้ตวั ศรัทธาให้ถูก วางใจถูกสุ ขตามมา พ้นทุกข์เพราะไม่ยดึ การทางานคือการปฏิบตั ิธรรม ดึงจิตออกจากความทุกข์ สิ่ งที่ประเสริ ฐกว่าทรัพย์และอานาจ เราทั้งหลายมีกรรมเป็ นของตนเอง น้ ามาปลากินมด ยึดบวก กลับได้ลบ 49
กดเลข 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263
กดเลข 264 265
• ฝึ กสติจากทุกข์ • รู ้สึกดีกบั ความเครี ยด อยู่อย่ างปล่อยวาง (266-282) • อยูอ่ ย่างปล่อยวาง • ความสุ ขที่เรี ยบง่าย • จะเลือกทรัพย์หรื อธรรมะ • ใช้กิเลสให้เป็ นประโยชน์ • สนุกรู้สนุกเห็น • ไม่เป็ นอะไรกับอะไร • สุ ขใจเมื่อนึกถึงผูอ้ ื่น
266 267 268 269 270 271 272 50
• • • • • • • • • •
กดเลข 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282
เหมือนมองตนและคิดถึงผูอ้ ื่น ปิ ดโอกาสของมารด้วยสติ ปลูกสติสร้างความรู ้สึกตัว ตัวอยูไ่ หนใจอยูน่ นั่ ทาไม่พอต้องเห็นด้วย เจออะไรใจอย่าทุกข์ มองนอกมองในให้เป็ น กลับมารู้สึกตัว คาถาดับทุกข์ ทุกอย่างมีคุณถ้ารู ้จกั มอง 51
• • • • • • • • • •
กดเลข 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292
แง่คิดวันวิสาขบูชา เห็นนอกเห็นในก็ได้ธรรม อานิสงส์ของการเจริ ญสติ อย่าเผลอตัวลืมใจ จับหลักให้ถูก วางใจให้เป็ น เพียรอย่างปล่อยวาง เปิ ดใจเห็นความจริ ง ฉวยโอกาส ฉลาดหาประโยชน์ เมื่อถึงธรรม ก็ไม่ทาชัว่ เผชิญทุกข์ดว้ ยสติและปั ญญา 52
• • • • • • • •
ฉลาดทุกข์ ทางสายกลางที่ควรรู ้จกั ตั้งใจทาดีในเทศกาลเข้าพรรษา ข้อคิดวันเข้าพรรษา สงบเพราะรู ้ ฝึ กใจเป็ นนายตัวเองด้วยสติ ปรับตัวปรับใจในช่วงเข้าพรรษา ปลูกสติในเรื อนใจ
53
กดเลข 293 294 295 296 297 298 299 300
กดเลข
เข้ าพรรษาอย่ างมีคุณค่ า (301-314) • พ้นทุกข์เมื่อค้นพบตัวเอง • สงบเพราะวาง • เข้าพรรษาอย่างมีคุณค่า • ช่วงเวลาแห่ งการพักกายพักใจ • ปฏิบตั ิธรรมอย่างไรให้เป็ นสุ ข • ตัวกู-ของกู-นี่กนู ะ • รักษาใจด้วยสติ • เตรี ยมใจพร้อมรับความทุกข์ • ทาบุญที่ใจ 54
301 302 303 304 305 306 307 308 309
• เห็น ... ไม่เป็ น • บุญที่มีอานิสงส์มาก • คาถามเปลี่ยนชีวิต • เพิม่ พลังรู ้สู้ความหลง • มีและเป็ นอย่างไรถึงไม่ทุกข์ ธรรมะสั้ นๆ ก่ อนอาหารเช้ า ที่ระลึกงานกฐิ น 22 ตุลา 2559 (315-348) • ปฏิบตั ิธรรมข้ามคืน • ป่ างามเพราะทาความเพียร • ท้องอิ่มจึงบรรลุธรรม 55
กดเลข 310 311 312 313 314
315 316 317
• • • • • • • • • •
อย่าสนใจธรรมแค่เฉพาะยามทุกข์ คุณธรรมของหมา ศักดิ์ศรี อยูท่ ี่คุณธรรม วิถีสู่ ชีวิตที่ยนื ยาว คิดสู งอย่าคิดต่า มีกไ็ ม่ยดึ เป็ นก็ไม่ติด ธรรมะจากการเลี้ยงแมว ประโยชน์ของความพิการ พรที่ไม่อยากได้ ไตรลักษณ์ดีกว่าพรสี่ ประการ 56
กดเลข 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327
• • • • • • • • • •
อุบายคลายโกรธ อย่าประมาทความดีแม้เล็กน้อย การบวชในศาสนาเชน อนุสติจากเหตุการณ์ 11 กันยายน เบื้องหลังอาหารในจาน ธรรมะหลวงพ่อเทียน ถามก่อนตัดสิ น ความดีที่ทาย่อมไม่สูญเปล่า ธรรมะบุญเดือนสิ บ ชีวิตเปลี่ยนเพราะเคี้ยวข้าวช้าลง 57
กดเลข 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337
• • • • • • • • • •
พลังแห่ งความอ่อน หลงตนจนลืมตัว ของดีมีโทษหากใช้ผดิ เหตุผลที่ความร่ ารวยเป็ นสิ่ งน่ ากลัว อิทธิฤทธิ์ช่วยให้พน้ ทุกข์ไม่ได้ ภาวนาทาไมทาแล้วได้อะไร อย่าดูแคลนความง่าย มีโชคในเคราะห์ เติมภูมิคุม้ กันให้กายและใจ ใช้ทุกข์เหวี่ยงใจให้พน้ ทุกข์ 58
กดเลข 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347
• ภารกิจหลังเกษียณ ไตรลักษณ์ดกี ว่าพรสี่ประการ (349-364) • คุณธรรมของหมา • ใจกว้างและเมตตาต่อกัน • ไตรลักษณ์ดีกว่าพรสี่ ประการ • ถามก่อนตัดสิ น • ทุกข์เพราะคาดหวัง • ทุกข์เพราะเปรี ยบเทียบ • ธรรมะจากการเลี้ยงแมว • พรที่ไม่อยากได้ 59
กดเลข 348 349 350 351 352 353 354 355 356
• • • • • • • •
มองไม่เป็ นเห็นแต่เสี ย มีกไ็ ม่ยดึ เป็ นก็ไม่ติด เมตตาแม้นอ้ ยนิดช่วยชีวิตคนได้ ยินดีเมื่อผูอ้ ื่นได้ดี เหตุผลที่ความร่ ารวยเป็ นสิ่ งน่ ากลัว อย่าประมาทความดีแม้เล็กน้อย อย่าผัดผ่อน อุบายคลายโกรธ
60
กดเลข 357 358 359 360 361 362 363 364
กดเลข
ที่ระลึกงานกฐิ น (365-400) • ระวังของชอบ • ถามให้ถูก • ทาใจให้เป็ นบุญ • ไม่แก่กป็ ล่อยวางได้ • บทเรี ยนจากข่าวลือเรื่ องเจ้าอาวาสวัดพระธรรมกาย • สุ ขเจือทุกข์ • กินเพื่ออะไร • อันตรายจากของชอบ • อารมณ์และพฤติกรรมที่ไม่ดีก็ติดต่อได้ 61
365 366 367 368 369 370 371 372 373
• • • • • • • • • •
อย่าปล่อยโอกาสทองหลุดลอยไป เรี ยนพิเศษเพื่อเป็ นคนวิเศษ กินเป็ นมีสุข ทาบุญปลูกป่ า Happy Death Day มีเวลากินข้าวต้องมีเวลาปฏิบตั ิธรรม รถติดแต่จิตโล่ง สิ่ งรบกวนสมาธิที่ชื่อว่าโทรศัพท์ ทาปัจจุบนั ให้ดีแล้วจริ งหรื อ ไม่กล้าทาชัว่ ไม่กลัวทาดี 62
กดเลข 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383
• • • • • • • • • •
โลกกาลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ ว บุญอยูท่ ี่ใจ รักลูกให้เป็ น บุญประทับจิต ความชัว่ น่ากลัวกว่าความจน ทักษะจาเป็ นที่ตอ้ งมีในชีวิต ภัยจากของชอบ ปลูกป่ าเพื่อธรรมและธรรมชาติ ธรรมเดินทาง เลื่อนขึ้นด้วยการทาความดีที่ยากขึ้น 63
กดเลข 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393
• • • • • • •
ทาดีแต่วางผล เปิ ดใจด้วยความรัก คาสอนของหลวงพ่อเทียน เด็กใจงาม สิ่ งที่คอมพิวเตอร์ ทาแทนเราไม่ได้ อย่าปล่อยให้ใจไร้บา้ น เด็กไทยใฝ่ เสพมากกว่าใฝ่ รู ้ (2)
64
กดเลข 394 395 396 397 398 399 400
กดเลข
ธรรมะบาบัดความป่ วย ครั้งที่ 16 ธรรมะบาบัดความป่ วยได้จริงหรือ ครั้งที่ 22 ธรรมะบาบัดความป่ วยได้จริงหรือ ครั้งที่ 28 เผชิญความป่ วยไข้ ด้วยใจที่ปล่ อยวาง Happy Death Day (404-418) • ความสงบพบได้ที่ใจเรา • ตัดป่ าแต่อย่าตัดต้นไม้ • ขออย่างผูม้ ีปัญญา • Happy Death Day • คุกของใจ 65
401 402 403 404 405 406 407 408
• • • • • • • • • •
เลื่อนขั้นความสุ ข พร้อมเจอทุกข์จึงสุ ขได้ จิตสงบได้แม้ชีวิตไม่ราบรื่ น มองนอกอย่าลืมมองใน คาดหวังผิดชีวิตเป็ นทุกข์ ความทุกข์มาเพื่อสอนใจเรา สร้างสติรักษาใจ เจออะไรใจอย่าผลักไส เตรี ยมตัวสอบไล่วิชาชีวิต ภาวะใกล้ตายกับความตายในพุทธศาสนา 66
กดเลข 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418
กดเลข
เรียนธรรมจากทุกข์ (419-434) • สร้างพื้นที่สงบเย็นให้จิตใจ • เรี ยนธรรมจากทุกข์ • ทาใจในวัยขาลง • สงบได้เพราะใจยอมรับ • คาสอนเพื่อชีวิตที่ดีงามและเป็ นสุ ข • ไม่เป็ นอะไรกับอะไร • ฝึ กจิตให้เป็ นมิตรอันประเสริ ฐ • จากรู ้สู่ สงบ • ฝึ กจิตเพื่อชีวิตที่ผาสุ ก 67
419 420 421 422 423 424 425 426 427
• • • • • • • • • •
สร้างรู้มาแทนหลง ยอมรับได้ใจไม่ทุกข์ อย่าเปิ ดช่องให้ความหลง รู ้จกั จุดอ่อนของความหลง เยียวยาใจด้วยสติ เตรี ยมตัวสอบไล่วิชาชีวิต ทาจิตอย่างไรจึงไกลทุกข์ Before I Die มรณสนทนาระหว่างพระไพศาล และ นิ้วกลม ป่ วยเพราะกรรมจริ งหรื อ จิตดวงสุดท้าย 68
กดเลข 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437
• ปาฐกถา เปลี่ยนความตายให้เป็ นความสุ ข ปาฐกถา และ ธรรมเทศนาที่อื่นๆ (439-450) พรวันเกิดอันประเสริ ฐ เข้าใจธรรม เข้าใจชีวิต 1 หอจดหมายเหตุพุทธทาส เข้าใจธรรม เข้าใจชีวิต 2 หอจดหมายเหตุพุทธทาส เข้าใจธรรม เข้าใจชีวิต 3 หอจดหมายเหตุพุทธทาส ฟังธรรมตามกาล (1) หอจดหมายเหตุพุทธทาส 22 พ.ย. ฟังธรรมตามกาล (2) หอจดหมายเหตุพุทธทาส 22 พ.ย. ฟังธรรมตามกาล (3) หอจดหมายเหตุพุทธทาส 22 พ.ย. ฟังธรรมตามกาล (4) หอจดหมายเหตุพุทธทาส 22 พ.ย. 69
กดเลข 438 439 440 441 442 443 444 445 446
ปลูกด้วยใจให้ดว้ ยมือคือบุญยิง่ ฉลาดบริ หารเงินสไตล์พุทธ ปุจฉาภาวนากับการทางานเพื่อสังคม
70
กดเลข 447 448-449 450
71
72