Sara De Hauw: Een nieuw evenwicht tussen werk en privé

Sara De Hauw

Op zoek naar een nieuw evenwicht tussen werk en privé

13 maart 2020. Corona was daar. Wij moesten in ons kot blijven, toen nog een gezin van drie met één peuter en één bureau. Het was even zoeken hoe we onze beide jobs thuis gingen organiseren, en vooral combineren met de zorg voor ons zoontje overdag.

Het was zoeken naar een nieuw evenwicht tussen werk en privé. Een zoektocht die vele gezinnen ondernamen en waarbij ik soms met bewondering en bezorgdheid luisterde hoe anderen alle ballen in de lucht hielden. Uitdagingen genoeg: elke dag telewerken met de kinderen, tijdelijk werkloos thuiszitten en de financiële zorgen erbij of net dubbele shifts draaien. Gelukkig is de lockdown verleden tijd, maar die heeft de manier waarop we werken wel veranderd. Flexibiliteit wordt het nieuwe codewoord.

Flexibiliteit betekent mogelijkheden. Bij telewerk kun je bijvoorbeeld om het even waar en wanneer werken. Mooi, toch? Maar er zijn ook valkuilen: hoe zorg je ervoor dat dit onder toenemende druk niet altijd en overal werken wordt? Hoe zorg je ervoor dat als werk en privé makkelijk in elkaar kunnen overvloeien het ene het andere niet gaat beheersen? Het wordt dus zoeken naar een goede balans tussen werk en privé.

Een goede werk-privébalans betekent voor iedereen iets anders. Het gaat er immers om of jij je gelukkig, succesvol en betrokken voelt in de rollen die belangrijk zijn voor jou (als ouder, partner, collega…). Het is een kwestie van stil te staan bij de vragen ‘Wat vind ik belangrijk?’ en ‘Kan ik ook aan die dingen de meeste tijd en energie besteden?’

Iedereen schrijft daarin zijn eigen verhaal. Sommigen zeggen: ga voor je ambities. Anderen zeggen: bewaak je grenzen. Sommigen vinden het fijn om werk en privé te laten versmelten, anderen om werk en privé zo veel mogelijk gescheiden te houden. Het ene leidt daarbij niet tot meer geluk of succes dan het andere. Het is een kwestie van uit te zoeken wat er het beste past bij jou en daar proberen naar te handelen.

Voor zover dat mogelijk is voor jou, want dit verhaal schrijf je niet alleen. Je werk bepaalt in grote mate de flexibiliteit die je ervaart. Daarbij gaat het niet enkel over het uitgeschreven beleid, maar vooral over de cultuur en de werkdruk binnen je organisatie. Verwacht je baas dat je continu bereikbaar bent? Heb je het gevoel dat deeltijds werken slecht is voor promotie? Heb je zo veel werk dat vakantie betekent dat je het werk later moet inhalen? Organisaties moeten er over waken dat ze geen always-on-cultuur creëren. Duidelijke verwachtingen, een haalbare werkdruk en goede communicatie zijn belangrijk.

Ook wij als maatschappij spelen een rol. Flexibiliteit betekent mogelijkheden, maar deze zijn niet voor iedereen gelijk. Telewerken als cafébaas lijkt mij een uitdaging, maar ook financiële aspecten spelen een rol bij het maken van bepaalde keuzes. Laten we in plaats van het soms snelle oordelen, beseffen dat niet iedereen dezelfde keuzes kan/wil maken en vooral elkaars keuzes respecteren en steunen. De steun die je krijgt van anderen is immers cruciaal voor een goede werk-privébalans. Alors, tous ensemble?

Door Sara De Hauw, hr-adviseur aan de Universiteit Gent en mama van Sebastiaan en Sophia

Werk-privébalans als gedeelde verantwoordelijkheid.

WIEGWIJS: DUIZENDEN HANDEN GEVEN VEERKRACHT

“Preventieve gezondheidszorg en opvoedingsondersteuning”, dat is het werkdomein van de vzw Wiegwijs. Maar wat is dat precies? Hoe werkt Wiegwijs? En hoe belangrijk zijn de duizenden vrijwilligers voor de organisatie? Directeur Marlise Beckers en medewerksters Ann Debaveye, Nele Verspreet en Pascale Van Hoof geven ons een blik in de interne keuken.

Misschien doet de naam Wiegwijs nog niet meteen een belletje rinkelen, want tot vorig jaar heette de organisatie nog Kind & Preventie. “Maar onze roots gaan terug tot 1927”, zegt Pascale. “In 1995 werd dan Kind & Preventie opgericht, waar toen ook de gezondheidsorganisatie CM bij betrokken was. We werken met hen nog altijd zeer nauw samen en schrijven samen aan het verhaal van Positieve Gezondheid: gezondheid is meer dan fysiek, mentaal en sociaal welbevinden. Het gaat ook over zaken zoals zingeving, over dagelijks functioneren.”

De werking van Wiegwijs bestaat uit twee grote blokken, zegt Ann. Aan de ene kant zijn er 205 consultatiebureaus, anderzijds heeft Wiegwijs ook 5 zogenaamde “inloopteams”. Ann: “In het consultatiebureau kun je terecht voor de opvolging van de ontwikkeling, groei en gezondheid van je kindje. Onze vrijwilligers zorgen voor een warm onthaal en maken je wegwijs. Zij staan ook in voor het meten en wegen van je kindje. We werken daarbij hand in hand met Kind & Gezin. Het komt er op neer dat wij instaan voor de praktische organisatie, de logistiek, het gebouw en de infrastructuur en het ondersteunen van de plaatselijke vrijwilligersgroepen. De artsen en verpleegkundigen vallen dan weer onder Kind & Gezin. Zij dienen dan bijvoorbeeld vaccinaties toe.” Naast de consultatiebureaus zijn er dus ook nog de inloopteams. “Inloop staat voor Integraal Lokaal Opvoedingsondersteuningspunt”, zegt Liselot. “We organiseren dat in Antwerpen, Gent, Menen, Ronse en Brussel. De bedoeling is om maatschappelijk kwetsbare gezinnen op alle mogelijke manieren te ondersteunen, tijdens de zwangerschap van de mama en tot de kindjes zes jaar zijn. We willen ‘empowerend’ werken: mensen mogen zelf regisseur worden van hun gezondheid. Ze leren van mekaar en met elkaar. En wij ondersteunen hen. We organiseren onthaalmomenten, uitstappen, voorleesmomenten, we doen groepsactiviteiten, we bieden individuele ondersteuning, noem maar op. We doen ook infosessies, bijvoorbeeld over het belang van school, het belang van gezonde voeding, hoe je genoeg beweging krijgt, hoe je een goede structuur in het gezin krijgt en zo verder. Soms laten we ook mensen gewoon praten en bieden we een luisterend oor. Ook dat is zorg.”

Al die activiteiten kunnen enkel plaatsvinden door de belangeloze inzet van een legertje vrijwilligers, alles in totaal meer dan 3.500. “Zeker in de inloopteams komen veel van hen uit onze eigen doelgroep”, vertelt Ann. “Vaak omdat ze iets willen terugdoen. Dat is mooi natuurlijk. Het voordeel is dat die mensen quasi meteen van dag één kunnen meedraaien omdat ze goed genoeg weten hoe onze organisatie in mekaar zit en wat van hen verwacht wordt. Bovendien betekent het voor hen ook heel vaak een opstapje naar de reguliere arbeidsmarkt.”

Zeker in de consultatiebureaus krijgen de vrijwilligers een boel vrijheid. Ze organiseren bijvoorbeeld zelf hun beurtrollen en werkschema’s. “Ze mogen zich ook zo vaak als ze zelf willen inzetten als vrijwilliger”, zegt Pascale. “Het enige wat we vragen is dat ze minstens één keer per maand komen helpen, om de vinger aan de pols te houden en weten wat er speelt.”

Tot slot: wat zijn voor Wiegwijs de uitdagingen (en kansen) de komende jaren? Hoe zien zij hun “sector” evolueren? “Het belang van preventieve gezondheidszorg is nu al groot en zal de komende jaren alleen maar groter worden”, zegt Marlise overtuigd. “Ook in een diverse maatschappij is en blijft dat een hot topic. En daar zullen we dus op blijven inzetten. Ik denk wel dat we onze dienstverlening nog innovatiever en toekomstgerichter gaan brengen. Door bijvoorbeeld meer partnerships aan te gaan, met bijvoorbeeld Huizen van het Kind, maar ook door pakweg ons aanbod mobiel te brengen. In de recente vaccinatiecampagne heeft dat al zijn nut bewezen, daar kunnen wij zeker van leren.”

Gezocht: vrijwilligers

Wiegwijs is nog op zoek naar bijkomende vrijwilligers. “We doen dat op verschillende manieren”, zegt Liselot. “Veel mensen vinden ons via mond-aan-mond-reclame, maar we werken hiervoor ook samen met onze partner CM. We zouden bijvoorbeeld graag wat meer diversiteit zien onder onze vrijwilligers. We willen echt een weerspiegeling zijn van onze huidige maatschappij en dan is dat gewoon een must. Het zou ook fi jn zijn als we meer mannelijke vrijwilligers over de streep zouden kunnen trekken. Dat is nu nog een lastige doelgroep (lacht). Ze voelen zich vaak niet zo aangesproken door de zorg en dat is jammer. Jongeren willen we ook graag actiever rekruteren. We werken daarvoor al samen met scholen die bijvoorbeeld verpleegkunde of sociaal werk aanbieden.”

Wil je graag als vrijwilliger aan de slag gaan bij Wiegwijs? Surf naar www.wiegwijs.be voor meer informatie. Via de knop “Vrijwilligers” kan je je opgeven.