Verkeer, veiligheid en vuiligheid

Wat maakt een stad aantrekkelijk en leefbaar om in te wonen? Na heel wat onderzoek blijkt veiligheid een enorm belangrijk thema. Maar wat maakt een stad nu precies veilig? Moet ze autoluw zijn of moeten de straten eerder vrij zijn van personen met foute bedoelingen?

Wanneer er over veiligheid wordt gesproken, denkt men doorgaans ook aan controle. Neem bijvoorbeeld een goed bewaakt (en dus veilig) huis: dat beschikt vaak over pakweg een stalen hek en veelal ook over een geavanceerd camerasurveillancesysteem. Waarom zouden we dat niet inzetten op grote schaal en ook steden onder dergelijk cameratoezicht plaatsen? Het lijkt een voor de hand liggende oplossing als we het over veiligheid hebben. Toch moeten we dit gegeven ook kritisch durven benaderen.

Camera’s kunnen absoluut helpen om criminaliteit in kaart te brengen en onze veiligheid te verhogen, maar de manier waarop ze vandaag ingezet worden, moet volgens velen anders. Momenteel telt ons land al ruim 1200 ANPR-camera’s (automatische kentekenplaatherkenning, nvdr). Tegen 2022 moeten dat er 3465 worden, weet journalist Tim Verheyden. Voor zijn reportage Privacy & ik onderzocht hij deze wildgroei aan opnameapparatuur. Want onder het mom van veiligheid worden we vandaag overal gevolgd en gefilmd. Volgens Verheyden moeten we echter grote vraagtekens bij onze privacy plaatsen. Heiligt het doel – criminaliteit verlagen en veiligheid verhogen – de middelen? Wie zit er achter die camera’s verborgen? En wat gebeurt er met deze camerabeelden, en wie krijgt en beheert onze data? Heb ik zelf nog controle over mijn privacy? Het zijn maar enkele van de talloze vragen die gesteld moeten worden wanneer er steeds meer camera’s in het straatbeeld verschijnen. nemen bij Barcelona. Daar beschikken ze sinds 2019 over enkele opvallend rustige plekken. In zes autovrije ‘superwijken’ zijn straten en parkeerplaatsen vervangen door bomen, speeltuintjes en zelfs een looppiste. Alleen noodzakelijke voertuigen, zoals ambulances, mogen stapvoets de zone binnen. Deze radicale ommekeer van stadsinvulling moet bewoners beschermen tegen lawaai en luchtvervuiling, en moet meer veilige speel- en wandelruimtes creëren. Voorlopig gaat het nog maar om zes superwijken, maar Barcelona wil er de komende jaren nog veel meer gaan realiseren. De voornaamste bestaansreden van deze wijken? Een betere luchtkwaliteit die op termijn duizenden levens zou kunnen redden. Weinig auto’s en camera’s om alles te monitoren, mits correct datagebruik: we komen al aardig in de buurt van een veilige stad. Maar wat met de mensen zelf die rondlopen in de straten? Hoe kunnen we onszelf beschermen tegen personen met foute bedoelingen? Safer Cities for Girls, een initiatief van Plan International, heeft mogelijk de oplossing. Safer Cities for Girls wil seksuele intimidatie in kaart brengen omdat vandaag amper 6 procent van de slachtoffers klacht indient. Het project ondersteunt jongeren die de strijd aangaan tegen seksuele intimidatie in de stad. De straten van de stad zijn immers openbaar domein. Hier moet je je welkom en vooral ook veilig voelen. Met het digitaal platform Safer Cities laten jongeren hun stem horen over hun eigen ervaringen met seksuele intimidatie in de stad en gaan ze samen aan de slag om problemen te identificeren en oplossingen te formuleren. Het programma wordt momenteel uitgevoerd in 16 steden verspreid over de hele wereld (Delhi, Hanoi, Kampala, Lima...). In België richten Plan International en haar partners zich op de steden Antwerpen, Brussel en Charleroi.

In welke stad leef jij vandaag, en vooral: in welke stad wil jij morgen wonen? Veiligheid is een basisrecht en het is aan ons allen om dat recht iedere dag te realiseren. Zo kun je ervoor proberen zorgen dat instanties steeds duidelijkheid scheppen over het datagebruik van de camera’s, dat de overheid zorgt voor meer autoluwe buurten en dat seksuele intimidatie voldoende gesignaleerd wordt. Een veilige stad? Die begint bij jezelf.

Veiligheid is een basisrecht en het is aan ons allen om dat recht iedere dag te realiseren.

Hoe big data en blockchain de stad van de toekomst leefbaar en aangenaam kunnen houden

Steeds meer mensen wonen in grote steden, die daarvoor qua infrastructuur niet optimaal zijn uitgerust. Dat vormt potentieel een wereldwijd groot probleem, omdat er op een bepaald moment hoe dan ook verzadiging zal zijn – iets waar bijvoorbeeld het World Economic Forum voor waarschuwt. Samen met die laatste kijkt een speler als SettleMint naar de uitdagingen en worden oplossingen gezocht. En die oplossingen kunnen mede gerealiseerd worden via data en blockchain.

Dat de uitdagingen groot zijn, is een understatement: tegen 2050 zal 68 procent van de wereldbevolking in steden wonen, die mede als gevolg daarvan verantwoordelijk zullen zijn voor 75 procent van de globale CO2-uitstoot. Die steden zijn ook niet uitgerust om zoveel mensen op te vangen, met een infrastructuur die in de kern soms tot duizend jaar teruggaat. Bijgevolg zullen steden een radicale omschakeling moeten maken om hun duurzame doelstellingen te halen, onder meer door beter gebruik te maken van de bestaande hulpbronnen en van een gesloten naar een open en verbindende infrastructuur te gaan. Maar hoe dat concreet te realiseren? Vooral door die steden slimmer te maken.

IoT- en sensortechnologie “Er is inderdaad de uitdaging van overbevolking”, aldus Vincent Bultot, Client Solutions Manager bij SettleMint, het toonaangevende low-code platform voor enterprise blockchain, “waardoor de huidige infrastructuur voor energie, water en vervoer efficiënter moet worden ingezet. Nog een probleem: administratieve corruptie en trage processen die ons dagelijks leven impacteren. Steden zullen hun beheer en controle van de verschillende aspecten en toepassingen van slimme steden moeten verbeteren. Ten slotte is er het probleem van veiligheid en hacking, zeker naarmate het gebruik van IoT- en sensortechnologie toeneemt en 5G zijn intrede maakt. Voor al die problemen zoeken wij, samen met het World Economic Forum en overheidsinstanties in het Midden-Oosten, oplossingen en opportuniteiten.”

Enorme datasets opbouwen Het zijn inderdaad uitdagingen om ‘u’ tegen te zeggen, maar er zijn gelukkig ook antwoorden en oplossingen. “Door bijvoorbeeld ICT in te zetten om participatie mogelijk te maken, bijvoorbeeld rond inclusie, milieuvervuiling en sociale gelijkheid”, gaat Bultot verder. “Met andere woorden: door de stadsbevolking meer en zelfs rechtstreeks te betrekken bij belangrijke beslissingen. Ook belangrijk: meer doen met de beschikbare data. Aangezien digitalisering een integraal deel van ons dagelijks leven is geworden, kunnen we enorme datasets opbouwen – bijvoorbeeld rond mobiliteit, winkelbezoeken, drukte in de verschillende straten … – om op basis daarvan oplossingen te ontwikkelen in verschillende toepassingsgebieden. Als we er dus in slagen die data uit de silo’s te krijgen en met elkaar te verbinden. Daar lopen vandaag projecten rond met onder meer het in Antwerpen gevestigde myCSN (www.mycsn.be). Zo zullen de ervaringen van bewoners en bezoekers in de stad geoptimaliseerd worden.” “Ten slotte moeten steden oog hebben voor innovatie en voor het aantrekken van buitenlandse investeringen. Zeker op het gebied van circulaire economie, meer bepaald het ontwikkelen en toepassen van technologieën die efficiënter en schoner gebruik maken van natuurlijke hulpbronnen.”

Zelfrijdende auto’s Hoe komt blockchain in dit hele verhaal kijken, lijkt dan de volgende logische vraag. Om die adequaat te beantwoorden, analyseerde SettleMint honderden use cases. “Op basis daarvan kunnen we stellen dat Distributed Ledger Technologies (DLT), waar blockchain een voorbeeld van is, de brug kan en zal vormen tussen die geïsoleerde technologieën en die bovendien samenwerkingsinitiatieven zal stimuleren. Daar zijn verschillende argumenten voor: de technologie is klaar en 91 procent van de bedrijven gelooft dat de DLT-technologie klaar is om geïmplementeerd te worden. “Ten tweede is de meerwaarde voor steden die duurzaam willen zijn enorm: van veiligheid tot vertrouwen opent DLT nieuwe samenwerkingsmogelijkheden en stimuleert het de circulaire economie. Bijvoorbeeld op het gebied van deelmobiliteit, stadsplanning, zelfrijdende auto’s, enzovoort.”

Mobility as a Service De use cases die Vincent Bultot aanhaalt, zijn in elk geval indrukwekkend en overtuigend. “Die gaan van veilige, op blockchain gebaseerde IoT-infrastructuur tot het inzetten van tokens om bijvoorbeeld vastgoedinvesteringen en herbebossingsprojecten toegankelijker te maken. Verder kunnen steden dankzij DLT digitale identiteiten creëren waarin alle relevante informatie over burgers worden samengebracht. Hierbij heeft de burger zelf zeggenschap over het delen van die informatie. Maar het wordt dankzij blockchain ook mogelijk om efficiënt data uit te wisselen met andere steden, Mobility as a Service (MaaS) uit te bouwen, een lokale digitale munt te installeren waarmee burgers toegang krijgen tot bepaalde digitale diensten. Ook mogelijk: het verkiezings- en stemsysteem decentraliseren, zodat verkiezingen niet meer om de vier of zes jaar moeten plaatsvinden en belangrijke beslissingen bij wijze van spreken elke dag kunnen genomen worden, in samenspraak met de bevolking.”

“Wat wij concreet met SettleMint doen, is een toolbox aanleveren waarmee partners en klanten gemakkelijk blockchain kunnen integreren, samen met een methodologie waarmee ze de inzichten en resultaten uit onze use cases naar hun eigen projecten kunnen ombuigen. Maar wij bieden steden ook een platform aan waarop ze hun data kunnen bijeenbrengen en peer-to-peer verkopen aan andere partijen. Deze zogenaamde is een op blockchain gebaseerde marktplaats, waarvan er vandaag al een aantal implementaties op de markt zijn. Chemflix bijvoorbeeld, een datasharing hub voor chemische veiligheidsdata die we ontwikkelen in samenwerking met Procter & Gamble.”