Interview: Yemi Oduwale

Yemi Oduwale

‘We beschouwen water nog te veel als een evidentie’

Bewust omgaan met de rijkdom van de natuur. Daar wil de Vlaamse acteur Yemi Oduwale zijn schouders onder zetten. Als ambassadeur van Join For Water wil hij groot en klein, rijk en arm, oud en jong motiveren om waterverspilling tegen te gaan.

Wat doet Join For Water precies? “In België maakt Join For Water mensen bewust van de impact van hun watergebruik. Ze informeren mensen hoe ze bewust met water moeten omgaan, hoe ze hun voetafdruk kunnen verkleinen en hoe onze consumptie de watervoorraden in bepaalde delen van de wereld onder druk zet. In Afrika en Latijns-Amerika werkt Join For Water met verschillende partners samen om zoetwaterbronnen te beschermen, drinkwater en toiletten te voorzien, en water beschikbaar te maken om voedsel te kweken.”

Wat heeft u over de streep getrokken om u in te zetten voor Join For Water? “We beschouwen water nog te veel als een evidentie: willen we drinken, de planten water geven, een zwembad vullen in de zomer, dan draaien we gewoon de kraan open. We zijn ons er niet van bewust dat het een luxe is. Een groot deel van de wereldbevolking heeft dit geluk niet. De programma’s die deze Belgische ngo opzet, zijn duurzaam en dat vind ik er zo mooi aan.”

Wat bedoelt u met duurzaam? “Vooraleer Join For Water begint met een project, zitten ze altijd samen met de lokale bevolking om na te gaan wat de noden zijn. Alle belangengroepen zijn van bij het begin bij de acties betrokken. Beheersstructuren worden opgezet en comités innen geld wanneer mensen water komen tappen. Met dat geld wordt gezorgd voor opleiding, onderhoud en reparaties. Zo dragen de watergebruikers mee de verantwoordelijkheid voor de goede functionering van hun systemen. Het is dus veel meer dan alleen een waterput boren om daarna naar de volgende locatie te trekken.”

Was u zich vroeger ook al bewust van de waterverspilling? “Ja, dat dacht ik toch, maar eigenlijk ben ik wel geschrokken van het feit dat ik uiteindelijk toch niet zoveel wist over ons watergebruik. Ik denk dat we ons allemaal samen moeten inspannen vooraleer het te laat is. Het grondwaterpeil bij ons en in andere landen dreigt zodanig laag komen te staan dat het niet meer hersteld kan worden. Alles gaat nu veel sneller en het ontspoort duidelijk door de mens. We gebruiken alsmaar meer water omdat het er is en omdat het kan, maar ook omdat we een hogere levensstandaard hebben. We putten de natuurbronnen uit voor de economische groei.”

Bewust omgaan met water kun je leren.

Hoe groot is de watervoetafdruk van de Belg dan wel? “De Belg verbruikt 7400 liter water per dag, wat enorm veel is. Het is niet omdat je geen water ziet, dat er geen water mee gemoeid is. Bij de fabricage van kleding wordt bijvoorbeeld veel water gebruikt, maar daar sta je gewoon niet bij stil. Van dat totale cijfer komt ongeveer 100 liter uit de kraan en 7300 liter zit in productie en transport. Om het in perspectief te zetten: de gemiddelde wereldburger verbruikt ongeveer 3400 liter per dag, maar dan met grote verschillen: een Amerikaan gebruikt nog meer dan een Belg, terwijl landen zoals bijvoorbeeld Benin of Congo 4 à 5 keer minder dan ons gebruiken. We zien dus een serieuze

Iedereen kan bijdragen aan een kleinere watervoetafdruk.

kloof, een scheefgetrokken situatie die we recht moeten krijgen. Rekening houdend met het globaal beschikbare water, de wereldbevolking en de hoeveelheid water die de natuur zelf nodig heeft, zouden we 5500 liter per dag mogen verbruiken. Dit wordt het eerlijk wateraandeel genoemd.”

Die watervoetafdruk moet dus naar beneden. “Sowieso. De eerste stap is verspreiding van informatie. Een voorbeeld: veel mensen zijn vegetariër geworden omwille van de CO2uitstoot. Als we denken aan het milieu en de klimaatveranderingen, denken we in de eerste plaats nog altijd aan de broeikase ecten en veel minder aan water. Nochtans verbruikt een vleeseter gemakkelijk twee tot drie keer meer water, maar dat is veel minder geweten. Verder moeten we ook tips geven om die afdruk te verkleinen. Alternatieven aanbieden. Pas op het moment dat mensen echt bewust zijn van hoeveel water ze gebruiken of verspillen, zullen ze er iets willen aan veranderen.”

Kunt u enkele nuttige tips meegeven? “Het gaat om heel veel kleine dingen die je comfort totaal niet beïnvloeden. Kleine daden kunnen een grote impact hebben. Bewust omgaan met water kun je leren. Het is belangrijk om het van kleins af aan mee te geven met de opvoeding. Jong geleerd is oud gedaan, toch? Niet alleen de jongeren maar ook wij als volwassenen moeten onze gewoontes op de een of de andere manier veranderen. Je kunt regenwater gebruiken om het toilet door te spoelen, douchewater opvangen terwijl je het laat lopen tot het warm is en er je planten mee gieten of een beetje minder vlees eten. Draag je kleding wat langer en ga een keer naar een tweedehandswinkel. Koop niet te veel ko e en gebruik niet voor alles papier, want de productie ervan is heel waterintensief. Ik denk dat iedereen individueel zijn steentje kan bijdragen.”

Als we ons consumptiegedrag in het Westen zouden veranderen, wat voor e ect heeft dat dan op de mondiale watervoorzieningen? “Het is een deel van de bewustwording te weten welke acties waar in de wereld een impact hebben. Als wij boontjes uit Kenia eten, heeft dat een e ect op de waterbeschikbaarheid in Kenia. Voeren we die niet in, dan is er ginder meer water beschikbaar voor de bevolking. Het is een moeilijke evenwichtsoefening want je kunt ook de broodwinning van de mensen niet wegnemen. Je moet dan minstens een alternatieve inkomstenbron aanreiken. Met dat evenwicht is Join For Water heel hard bezig. Het is een werk van lange adem, maar ik ben er wel van overtuigd dat je erin moet blijven investeren. ink global, act local is zeker een deel van de oplossing. Dat is een soort van wetmatigheid, een algemene theorie: hoe meer je lokaal produceert, hoe gezonder je eet en hoe meer seizoensgebonden je eet … hoe minder water je gebruikt!”

Smart Fact.

Heeft u een grote droom die u graag zou realiseren? “Die heb ik niet speciaal. Ik leef eerder van dag tot dag, van project tot project. En dan zien we wel. Ik geniet gewoon van wat ik op het moment aan het doen ben. Wat voor mij wel noodzakelijk is om verder te kunnen gaan, is menselijk contact en veel variatie in wat ik doe, maar ook de mogelijkheid om nieuwe dingen te ontdekken.” Doe de Water Challenge Een grote campagne van Join For Water is de Water Challenge. Op waterchallenge.be kun je je watervoetafdruk berekenen aan de hand van een twintigtal vragen. Jaarlijks kun je je ook inschrijven voor een zes weken durend engagement om minder water te gebruiken, waarin je dan begeleid wordt. Sinds de lancering van de Challenge drie jaar geleden, hebben al 28.000 mensen zich ingeschreven om het engagement aan te gaan. Dus zeker de website in het oog houden.

Elke dag Wereldwaterdag De Algemene vergadering van de Verenigde Naties heeft 22 maart tot Wereldwaterdag uitgeroepen. De lidstaten engageren zich om elk jaar de mondiale waterproblematiek in het daglicht te stellen. Dit doen ze door informatie te verspreiden bij het grote publiek. Zowel bedrijven als milieuorganisaties en scholen doen hieraan mee door allerhande activiteiten op te zetten rond water en aandacht te schenken aan projecten rond circulair watergebruik.