ÑÌÎËÎÑÊÈÏ Óêðà¿íè
¹ 11-12 (279-290), ëèñòîïàä-ãðóäåíü, 2018 ð³ê
3
×ÀÑÎÏÈÑ ÒÂÎÐ×ί ÌÎËÎIJ
Îëåêñàíäð Ìèìðóê Öåé ïîåò ñòàâ íàøèì ëàóðåàòîì 2016 ³ 2017 ðîê³â, íåâäîâç³ âèéøëà éîãî êíèæêà «Öóêðîâèê». À â 2018 ðîö³ çà öþ êíèæêó â³í îòðèìàâ ïðåì³þ «Ãëèíÿíèé ê³ò». Îêð³ì òîãî, â³í íàïèñàâ ïîì³òíó æóðíàë³ñòñüêî-ïóáë³öèñòè÷íó êíèæêó «Îëåã Ñèíöîâ». Ïðîïîíóºìî ïîçíàéîìèòèñÿ ç íîâèìè â³ðøàìè Îëåêñàíäðà Ìèìðóêà. Îðèã³íàëüí³ ìåòàôîðè òà ìåòàô³çè÷í³ çàãëèáèíè òðàäèö³éíî ñïîëó÷àþòüñÿ â í³é ³ç êîëþ÷èì ñàðêàçìîì. êîçà÷åíüêà ïîëþáèëà ïîëþáèëà òî òåðïè äîêè ñèë íå ðîçãóáèëà òè êóáåëüöå áîðîíè
***
áî êóáåëüöå íà÷å ñåðöå áî îñåëÿ ð³äíèé õðàì áî êîçàê òâ³é ïîâåðíåòüñÿ áî íå ñòðàøí³ êîçàêàì ***
áóñóðìàíè é ìîñêîâèòè ëÿõè òóðêè é òàòàðâà ó êðîâ³ âðàæ³é ïðîëèò³é âî¿í ñëàâó çäîáóâà
çíàõîäæó ãàçåòó ñëîâî ³ ÷àñ çàñòðîìëåíó ì³æ ðåáåð õâ³ðòêè ùî âåäå äî ìîãî äâîðó
òè æ ä³â÷èíî áåðåãèíÿ ãîñïîäèíÿ ìîëîäà íå øåëüìóéñÿ ïîï³äòèííþ äî÷åêàéñÿ êîçàêà
à òàêîæ â³ðø³ ¿õ òåæ ÷àñîì äðóêóþòü íå òàê ÷àñòî ÿê õîò³ëîñÿ á àëå äðóêóþòü î÷³ øóêàþòü áàðâèñòîãî ñëîâà ì³æ ôîòîãðàô³ÿìè þâ³ëÿð³â êâàäðàòàìè ïî ä³àãîíàë³ òà âåðòèêàë³ ðåêëàìîþ ïëàñòèêîâèõ â³êîí
ÿê äîáðå ùî â íàøîìó ñâ³ò³ ùå äîñ³ ïèøóòü ïîåç³þ ÿê äîáðå ïîäóìàâ ÿ ***
³ òàêè çíàõîäÿòü
ùî òè ÷óºø
íàéêðàùèé ïîåò ìàëî¿ áàòüê³âùèíè âèâåðòຠâëàñíó äóøó
÷îëîâ³ê ÷èòຠãàçåòó âãîëîñ
îé â çåëåíîìó ñàäî÷êó á³ëà õàòîíüêà ñòàðà à â ò³é õàò³ ä³â÷èíîíüêà êîçà÷åíüêà âèãëÿäà à êîçàê äåñü íà â³éíîíüê³ ìîæå æèâèé ìîæå í³ ëèøå ñâ³÷êà íà äîëîí³ ñâ³òèòü ñóìíî ó â³êí³ ñâ³òèòü ñâ³÷êà íà÷å âàòðà òî äóøà éîãî ïàëà âèòèðຠä³â÷à ñëüîçè çàìî÷èëà ðóêàâà
äèòèíà êèäຠöåãëó ³ ïèë øóìèòü òóò áàãàòî ïèëó ÿêîñü äèâíî âèõîäèòü îáðàçè ÿêèõ ìè íàáóâàºìî ñòðàøíî áóòè ãëóõèì ÷è íå òàê
3 / 4 ïîå糿 Ìèêîëà ÒÐÅÒßÊ Ó êíèãàðí³ «Ñìîëîñêèï» – íîâèé ïðîåêò. Öå ùîì³ñÿ÷í³ ïîåòè÷í³ ÷èòàííÿ ï³ä íàçâîþ «3/4 – Òðåò³é ÷åòâåð», îðãàí³çîâàí³ ïîåòîì ³ íàøèì àâòîðîì Îëåãîì Êîöàðåâèì. ßê ìîæíà çäîãàäàòèñÿ ç íàçâè, éäåòüñÿ ïðî òå, ùî â òðåò³é ÷åòâåð êîæíîãî ì³ñÿöÿ â êíèãàðí³ â³äáóâàºòüñÿ âå÷³ð ïîå糿. – ²äåÿ ïîëÿãຠâ òîìó, ùîá ðîáèòè ð³çí³ ÷èòàííÿ, – êàæå Îëåã Êîöàðåâ. – Îäíîãî ðàçó öå ìîæå áóòè ïðåçåíòàö³ÿ ÿêî¿ñü êíèæêè. ²íøèì ðàçîì – òåìàòè÷íèé âèñòóï ÷è âèñòóï ïîåò³â, ÿê³ ïðåäñòàâëÿþòü ïåâíå ÿâèùå. ² òàê äàë³. Àëå çàâæäè éäåòüñÿ ïðî ïîåç³þ, ñêàçàòè á, åñòåòè÷íî îð³ºíòîâàíó, â ïåâíîìó ñåíñ³ åêñïåðèìåíòàëüíó òà ñó÷àñíó. Íàðàç³ â³äáóëîñÿ âæå äâà çàõîäè ï³ä ìàðêîþ «3/4». Ïåðøèì ñòàâ âèñòóï ïîåòêè Êàòð³íè Õàääàä. ßê óæå ïèñàâ «Ñìîëîñêèï», ó íå¿ öüîãîð³÷ âèéøëà äðóêîì êíèæêà «Í³÷ ÷óæèíö³â». Çóñòð³÷ ³ç Êàòð³íîþ áóëà íå çîâñ³ì ïðåçåíòàö³ºþ ö³º¿ êíèæêè, à ðàäøå
ïîìðè ³ ÿ íîñèòèìó ó êèøåí³ òâî¿ á³ë³ ê³ñòêè íàéäîñêîíàë³ø³ ç ê³ñòîê
áî çâèòÿæíå òå ëèöàðñòâî çàõèùຠð³äíèé êðàé áàòüê³âùèíè ñâ³òëå öàðñòâî êàëèíîâèé â³÷íèé ðàé
ðîçãîðòàþ â³äðàçó íà îñòàíí³é ñòîð³íö³ äå äðóêóþòü êðîñâîðäè íåêðîëîãè òà ïðèâ³òàííÿ
ðîçìîâîþ íàâêîëî íå¿. Ïðèñóòí³ â êíèãàðí³ ïî÷óëè â³ä ïîåòêè äåÿê³ ³ñòîð³¿ ç ¿¿ îñîáèñòî¿ òà, çîêðåìà, ³íòåëåêòóàëüíî¿ á³îãðàô³¿ òà ïðî òå, ÿê âîíè ïåðåïë³òàþòüñÿ ç òâîð÷³ñòþ. Òàêèì ÷èíîì, ÷èìàëî â³ðø³â çàçâó÷àëè çîâñ³ì ïî-íîâîìó. Òîðêíóëàñÿ ðîçìîâà ³ íåçì³ííî àêòóàëüíî¿ òåïåð òåìè â³éíè, òàêîæ ïðèñóòíüî¿ â «Íî÷³ ÷óæèíö³â» – Êàòð³íà Õàääàä ðîçïîâ³ëà, ùî ¿¿ òåêñòè ö³º¿ òåìàòèêè ÿêîþñü ì³ðîþ âèêîíóþòü ðîëü «çàìîâëÿíü» àáî «ìîëèòîâ», ³ çàãàëîì öå íåïîãàíî âèäíî ç ¿õíüî¿ ôîðìè. Ùå îäí³ºþ ö³êàâîþ òåìîþ ñòàëà ðîçìîâà ïðî àðàáñüêó ìîâó é àðàáñüêó ë³òåðàòóðó. Ïîåòêà
ïòàõî ïîìðè íàðåøò³ ÷îìó òè òàê æàä³áíî òðèìàºøñÿ çà æèòòÿ ïîëüîòè òâî¿ êîðîòê³ âèñîòè òâî¿ ì³íëèâ³ òàê áëèçüêî äî äçåðêàëà ð³÷êè ïîâ³òðÿíà ðèáî
íà÷å òðîôåéí³ ðèáàëüñüê³ ãà÷êè ó â³òðèí³ ìóçåþ âèçáèðàí³ ó ñ³÷í³ ï³ä ñòîâáóðàìè îáìåðçëèõ äåðåâ ï³ä äðîòàì åëåêòðè÷íèõ ë³í³é ùî ïðèíîñÿòü ñìåðòü öåãëà íîâî¿ äîì³âêè çáóäîâàíî¿ âëàñíîðó÷ í³áè òåïëèöÿ ÿêà æ âîíà âåëè÷íà ÿêà íåîñÿæíà ³ç òèñÿ÷åþ õðåáö³â òà äåòàëåé áóäó â í³é æèòè ÷åêàòèìó êðàùèõ ÷àñ³â òåïë³øèõ
ÿ íå ìàþ ïðàâà òîðêàòèñÿ òåìðÿâè òåìðÿâà ñàìà òîðêíåòüñÿ ìåíå êîëè áóäå ïîòð³áíî îñü çíèêàþòü íîãè îäíà çà îäíîþ ìåí³ âàæêî òèñíóòè íà ãàç ³ íåçðó÷íî ðîáèòè êðîêè ó òàêîìó ñòàí³ íåìîæëèâî íàçäîãíàòè ãîðèçîíò ùî ò³êຠâ³ä ìåíå ç ïðóäê³ñòþ íàëÿêàíîãî îëåíÿ âñòèãàþ ïîáà÷èòè ëèøå éîãî ðîãè ðîçëîãó ñóõó ÿáëóíþ ðîç³ðâàíó áëèñêàâêîþ íàâï³ë çíèêຠç³ð ³ íå çðîçóì³òè ÷è òî î÷åé íåìຠ÷è ãîëîâè àëå íàâ³ùî êàðòîïëèí³ ãîëîâà äóðíå çàïèòàííÿ éîãî ìîæíà ëèøèòè áåç â³äïîâ³ä³ àäæå âè çíàºòå ùî òðåáà çðîáèòè ïðîñòî çàêîïàéòå ¿¿ äî îñåí³ íåõàé âîíà ç³ãð³ºòüñÿ íåõàé (âîíà) ïðîðîñòå *** ùî æ ÿ íàêî¿â ñï³éìàâ ð³÷êó ó ïëÿøêó çàêðèâ òâåðäèì êîðêîì ðàçîì ç âîäîðîñòÿìè òà ðèáèíàìè ìóøëÿìè òà ìàëüêàìè
³ íà êàðêàñ ³ç ïòàøèíèõ ê³ñòîê íàòÿãíó òêàíèíó íî÷³
ùî æ ÿ íàêî¿â òåïåð âàðòî ëèøå ñòðóñíóòè ³ âåñü ñâ³ò ïåðåêèíåòüñÿ äîãîðè íîãàìè
*** ³ í³÷ ³ âñå í³÷ íàâêîëî ïîñò³éíî í³÷ ³ âèñîê³ äåðåâà
³ ï³ñîê çì³øàºòüñÿ ç âîäîþ çåëåíîþ ïîä³áíî äî çàâ³ðþõè ó ìàëåíüê³é êðèøòàëåâ³é êóë³ ç³ øòó÷íèì ñí³ãîì
³ òâàðèíè âèõîäÿòü íà ñâ³òëî ôàð ç ãëèáèí òåðíèñòèõ ë³ñ³â
ïîòð³áíî áóòè îáåðåæíèì ìàáóòü öþ áóðþ íå âèòðèìຠæîäíà ç æèâèõ ³ñòîò
ìî¿ ðóêè çíèêàþòü áåçñë³äíî íà÷å ¿õ í³êîëè é íå áóëî îñü ïåðøà ÷åðåç ï’ÿòü õâèëèí äðóãà
ïîä³ëèëàñÿ ñâî¿ì äîñâ³äîì çíàéîìñòâà ç ö³ºþ ë³òåðàòóðîþ, ðîçïîâ³ëà ïðî ïðàêòèêó ïåðåêëàä³â òà ïðî ð³çíîãî ðîäó ì³æêóëüòóðí³ ïåðåòèíè ó ïèñüì³. Äðóãà ïîä³ÿ «3/4» â³äáóëàñü ó ëèñòîïàä³ òà ìàëà íàçâó «Ð³÷êîâà øêîëà». ßê ç’ÿñóâàëîñÿ, íàçâà ¿¿ àïåëþâàëà íå òàê äî ÿêî¿ñü îñîáëèâî¿ ñòèë³ñòèêè, åñòåòèêè òîùî, à äî ñï³ëüíîãî òåìàòè÷íîãî ìîòèâó – ìîòèâó ð³÷êè. Çâ³ñíî, âàæêî çíàéòè ïîåòà ÷è ïîåòêó, â ÿêîãî ÷è â ÿêî¿ íå ç’ÿâëÿëèñÿ á ðåãóëÿðíî ð³÷êîâ³ îáðàçè. Ïðîòå, ÿê ïîêàçàëè ö³ ÷èòàííÿ, â ¿õí³õ ó÷àñíèê³â ð³÷êè ó â³ðøàõ ñïðàâä³ âèíèêàþòü äóæå ïîñë³äîâíî ³ íàïîëåãëèâî. Ó÷àñíèêàìè, âëàñíå, âèñòóïèëè Äìèòðî Ëàçóòê³í, Íàòàë³ÿ Áåëü÷åíêî, Þë³ÿ Ñòàõ³âñüêà òà Îëåã Êîöàðåâ. Ç îäíîãî áîêó, ¿õí³ òðàêòóâàííÿ ð³÷îê ÷àñòî ïåðåãóêóâàëèñü ³ç òåìîþ ÷àñó, ïðîìèíàííÿ, ïîòîéá³÷÷ÿ. Íåð³äêî öÿ òåìàòèêà çàäàâàëà ïåâíèé ðèòì³÷íèé ïîðÿäîê â³ðøàì (÷àñîì íàâ³òü á³ëüø-ìåíø ïîñë³äîâíèõ âåðë³áðèñò³â çìóøóþ÷è ïèñàòè
ñõèëÿþ ïîâ³ëüíî ïëÿøêó íàá³ê ³ â êðóãëîìó âèãèí³ äåíöÿ áà÷ó êèòîâå îêî
ñèëàáî-òîí³êó). Ç äðóãîãî áîêó, àâòîðè ñïèðàëèñü ³ íå ò³ëüêè íà óí³âåðñàëüíèé, ì³ôîëîã³÷íèé, àðõåòèï³÷íèé îáðàç ð³÷êè, à é íà ãåîãðàô³÷íî êîíêðåòí³ ð³÷êè. Ïðîçâó÷àëè òåêñòè ç³ çãàäêàìè ð³÷îê Êè¿âùèíè, Æèòîìèðùèíè, Ñóìùèíè, ×åðí³ã³âùèíè, Õàðê³âùèíè. Öå áóâ òîé ìîìåíò, êîëè ç çàëó íàâ³òü ëóíàëè «ñïåö³àëüí³ çàìîâëåííÿ» íà çðàçîê: «Ïðî÷èòàéòå-íî, áóäü ëàñêà, ùî-íåáóäü ïðî ð³÷êè ì³ñòà N!» Íàéïîñë³äîâí³øîþ îñï³âóâà÷êîþ ð³÷îê Óêðà¿íè ³ íå ëèøå Óêðà¿íè òóò ïîêàçàëà ñåáå Íàòàë³ÿ Áåëü÷åíêî.  ¿¿ íîâ³é êíèæö³ «Çíàêè ³ çíàäè» º â³ðø³, ïðèñâÿ÷åí³, íàïåâíî, ÷è íå á³ëüøîñò³ ð³÷îê Êè¿âñüêî¿ îáëàñò³, íå ðàõóþ÷è ³íøèõ ðåã³îí³â ³ êðà¿í. ×àñòèíó ç íèõ âîíà é ïðî÷èòàëà íà «Ð³÷êîâ³é øêîë³». Àëå öèì Íàòàë³ÿ íå îáìåæèëàñü, à ùå ïðèíåñëà òà ïîêàçàëà ïðèñóòí³ì íà ÷èòàííÿõ êàðòó ñòàðîãî ðóñëà Äí³ïðà. Îòæå, ãëÿäà÷³ ìàëè íàãîäó îïèíèòèñÿ íà ñïðàâæíüîìó ïåðåòèí³ ãåîãðàô³¿, ³ñòî𳿠òà êóëüòóðè.
Íàòàë³ÿ Áåëü÷åíêî Íà íàñòóïíèé âå÷³ð «3/4» ïîïåðåäíüî ïëàíóþòüñÿ ÷èòàííÿ ïåðåêëàäíî¿ ïîå糿. ×åêàéòå íà îãîëîøåííÿ. À òàêîæ áóäå ö³êàâî ïîäèâèòèñÿ, ÿê äîâãî ïðîòðèìàºòüñÿ íîâà òðàäèö³ÿ. Ó Êèºâ³, çâ³ñíî, â³äáóâàºòüñÿ ÷èìàëî ïîåòè÷íèõ ïîä³é, àëå â ì³ñò³ òàêîãî ðîçì³ðó é òàêîãî çíà÷åííÿ ¿õ íå ìîæå áóòè çàáàãàòî.
ÑÌÎËÎÑÊÈÏ Óêðà¿íè
¹ 11-12 (279-280), ëèñòîïàä-ãðóäåíü, 2018 ð³ê
4
×ÀÑÎÏÈÑ ÒÂÎÐ×ί ÌÎËÎIJ
²ðîí³÷íà óòîï³ÿ Ñåðã³ÿ Îêñåíèêà Ñåðã³é Îêñåíèê. Ñàìêà áîãîìîëà. – Êè¿â: Òåìïîðà, 2018.
Ìàð³ÿ ÊÎÑÅÍÊÎ
×
Íàñòóïíèé ð³âåíü – ðàä³ñòü â³ä óï³çíàâàííÿ, ïîâ’ÿçàíà ç îñîáèñò³ñòþ àâòîðà. ª, íàïðèêëàä, ó ðîìàí³ õàêåð-ïðàïîðùèê Æîëäàê. Áåç ñóìí³âó, ñàìå òàêà ïðîôåñ³ÿ ÿêîñü ïîâ’ÿçàíà ç õàðàêòåðîì êîëåãè Ñåðã³ÿ Ñåìåíîâè÷à – ïèñüìåííèêà Áîãäàíà Æîëäàêà. Òà ùå é ä³çíàºìîñÿ çàîäíî, õòî ñàìå «ï³äñàäèâ» àâòîðà íà öèãàðêè. Òà é ³ì’ÿ õàêåðà – ïåðå³íàêøåíå ³ì’ÿ àâòîðà – âèêàçóº, ùî òóò ìîæíà òî÷íî øóêàòè íîñòàëüã³÷í³ á³îãðàô³÷í³ íîòêè. Àëå â êíèæö³ ïîðóøåíî ñåðéîçí³ø³ ïèòàííÿ, ïðî ÿê³ îñòàíí³ì ÷àñîì – ÷è íå âåñü ïåð³îä íåçàëåæíîñò³? – äèñêóòóþòü ãðîìàäÿíè Óêðà¿íè, ÷àñîì äî ðîæåâî¿ ï³íè ç ðîòà. ² õî÷ ÷àñîì âàæëèâ³ñòü öèõ ïèòàíü ìîæå çäàòèñÿ ïåðåá³ëüøåíîþ, íàâ³òü äð³áíèö³ òóò ãðàþòü ðîëü – ³äåòüñÿ ïðî â³äìåæóâàííÿ ñåáå, âèîêðåìëåííÿ, ñïðîáè çíàéòè ñïîñ³á òâîðèòè âëàñíèé íàðàòèâ. Ïåðåêëàäàòè, íàïðèêëàä, ðîñ³éñüê³ ³ìåíà óêðà¿íñüêîþ ÷è í³? ×è âàðòî – ³ ÿê? – íàâ÷èòè
èòàòè «Ñàìêó Áîãîìîëà» Ñåðã³ÿ Îêñåíèêà – ïîñò³éíî ïåðåæèâàòè êàòàðñèñ óï³çíàâàííÿ. Çàëåæíî â³ä òîãî, íàñê³ëüêè äîáðå çíàºòå àâòîðà, â³äêðèâàþòüñÿ ÿê³ñü íþàíñè, í³áè ïðèõîâàí³ ïîñëàííÿ. Ïåðåâàæíî öå äîáðå âï³çíàâàí³ ô³ëîëîã³÷í³ æàðòè, ìàéñòåðíî âïëåòåí³ â òåêñò, ó ÿêîìó àâòîð ñòåæèòü çà äóìêàìè ãîëîâíîãî ãåðîÿ-ô³ëîëîãà. Òàì ³ àíàë³ç ïîâåä³íêè ïåðñîíàæ³â çà äîïîìîãîþ äðàìàòè÷íîãî ï³äõîäó, ³ ïåðåãóêè ç á³ëüø ³ ìåíø â³äîìèìè òåîðåòè÷íèìè ïðàöÿìè, ðîìàíàìè, â³ðøàìè. «Âåëèê³ ñïîä³âàííÿ», íàïðèêëàä, ó «Ñàìö³ Áîãîìîëà» â³äëóíþþòü ÿê «Íàäì³ðí³ ñïîä³âàííÿ» ó íàçâ³ îäíîãî ç ðîçä³ë³â. Õî÷à, ÿê íà ìåíå, íàé÷àð³âí³øèé æàðò óñå-òàêè – öå àëþç³ÿ íà Ïðîïïà. Íå âàðòî çàáóâàòè ³ ïðî êîìàíäèðà Îëåíó Ï÷³ëêó. Âñåòàêè â óêðà¿íñüê³é ë³òåðàòóð³ íå âèñòà÷ຠäðóæíüîãî ñòüîáó ç êîëåã-ë³òåðàòîð³â, îñîáëèâî ÿêùî âîíè æèëè ñòî ðîê³â òîìó, îñîáëèâî ÿêùî âîíè íàâêîëîêàíîí³÷í³.
âñ³õ â Óêðà¿í³ óêðà¿íñüêî¿? Ó ÷îìó ïîëÿãຠöÿ ð³çíèöÿ ì³æ äâîìà ñóñ³äí³ìè íàðîäàìè, ùî â³êè ñóñ³äñòâà ïðèíîñÿòü ñò³ëüêè ñòðàæäàíü? ² ÿê ³ç öèì æèòè äàë³? Ñóìí³âíî, ùî áóäü-ÿêà êíèæêà êîëèñü äàñòü íà öå â³äïîâ³äü. Ìîæå õ³áà ùî ñïîíóêàòè íàñ äóìàòè. Ìîæíà, çâ³ñíî, â öèõ ðîçäóìàõ â³äøòîâõóâàòèñÿ â³ä âëàñíèõ ñïîñòåðåæåíü ñâ³òó, àëå ñàìà êíèæêà òåæ ïðîïîíóº ïîòóæíó ì³ôîëîã³þ. ²ñòîðè÷íå êîð³ííÿ ö³º¿ ÷àð³âíî¿ êàçêè – ó ì³ôàõ ïðî áîãîìîëà, àíàëîã³ÿ ç ÿêèì ó ðîìàí³ íåäàðåìíà. Ñàìêà áîãîìîëà – íå ïðîñòî êîìàõà, ùî ç’¿äຠñàìöÿ ï³ä ÷àñ ñïàðþâàííÿ. Ôðàíöóçüêèé êóëüòóðíèé àíòðîïîëîã Ðîæå Êàþà ïèøå, ùî áîãîìîë îòî÷åíèé ì³ôàìè ÷è íå â êîæí³é ÷àñòèí³ ñâ³òó, à â äåÿêèõ íàðîä³â – çîêðåìà áóøìåí³â – â³í ìຠñòàòóñ áîæåñòâà, ÿêå íàäçâè÷àéíî íåíàæåðëèâå é çäàòíå âîñêðåñíóòè ï³ñëÿ ðîçïàäó íà ÷àñòèíè, ÿê «âîñêðåñëà» ÔÑÁ. Âîíî ã³ïíîòèçóº ñâî¿ì ïîãëÿäîì ³ çäàòíå íèì çóðî÷èòè, à òàêîæ â³ðÿòü, ùî áîãîìîë çíàº, äå çíàõîäÿòüñÿ âîâêè. Ñàìå ïîãëÿä Àëåâòèíè âèÿâëÿºòüñÿ ôàòàëü-
íèì, à îáðàç âîâêà ïîñò³éíî ïåðåñë³äóº ãîëîâíîãî ãåðîÿ â ìàðåííÿõ. Òåêñò Îêñåíèêà, æàíð ÿêîãî òàê ³ õî÷åòüñÿ âèçíà÷èòè ÿê ³ðîí³÷íà óòîï³ÿ, – ëÿïàñ ò³é Ðîñ³¿, ÿêà áî¿òüñÿ ïîìèñëèòè, ùî í³ùî íå â³÷íå. Íàâ³òü öàð, áîã ³ îòº÷ºñòâî. Àëå é óêðà¿íöÿì, ÿê³ ñïîä³âàþòüñÿ, ùî ¿õíÿ ñàìîáóòíÿ êóëüòóðà âèñòî¿òü íà òðüîõ ñòîâïàõ – Øåâ÷åíêî, Ôðàíêî, Ëåñÿ, – º ïðî ùî çàäóìàòèñÿ. ßêèìè ìè áóäåìî ÷åðåç òðèäöÿòü ðîê³â? ×è çìîæåìî äîâ³-
ðÿòè, íàïðèêëàä, íàøèì àãåíòàì áåçïåêè ³ âíóòð³øí³ì îðãàíàì? Ñüîãîäí³ ñêëàäíî â öå ïîâ³ðèòè. Ñüîãîäí³, ÿê ³ êîëèñü, óñå ùå º ñòðàõ, ùî â³ä íåäîðåôîðìîâàíèõ ñòðóêòóð «íàñë³äêè ìîæóòü áóòè êàòàñòðîô³÷í³». Íó é íàéøèðøà ³ðîí³÷íà ïîñì³øêà àâòîðà – â ïîâòîðí³é óêðà¿í³çàö³¿ ³ìåí³ Â²Òß, ñàìå òàê, áî çâó÷èòü âîíî äîñ³ â ãîëîâàõ áàãàòüîõ êàïñëîêîì. Öå òàêà ñòîð³íî÷êà ç íàøî¿ ³ñòîð³¿, ÿêà íàïèñàíà âîðîâñüêèì æàðãîíîì, ùî ïîäåêóäè ïðîðèâàºòüñÿ é ó ëåêñèö³ â³éñüêîâèõ ³ç ìàéáóòíüîãî. Ó äåÿêèõ ìîìåíòàõ çðîçóì³ëî, ùî êíèæêó ðåäàãóâàëè ïîñï³õîì. ²íêîëè öå ïðîÿâëÿºòüñÿ â íåóçãîäæåíîñò³ ³ìåí ïåðñîíàæ³â, äå Âàëÿ ñòຠÎëåþ, à Àëåâòèíà – Àëüá³íîþ. Àëå ñïîä³âàþñÿ, ÿêùî áóäå ïåðåâèäàííÿ, «Òåìïîðà» çìîæå âíåñòè íåçíà÷í³ âèïðàâëåííÿ. À ïîêè ùî êíèæêó âñå îäíî âàðòî ÷èòàòè – ÷àñîì äëÿ òîãî, ùîá íå ïîãîäæóâàòèñÿ ç àâòîðîì, ³íêîëè íà íüîãî ñåðäèòèñÿ, çîêðåìà é çà ñþæåòí³ ïîâîðîòè ÷è íóäíóâàò³ îïèñè ïðèñèïàíèõ ñí³ãîì, óñå ùå (³ â ìàéáóòíüîìó!) òàêî¿ ñîá³ ÿêîñò³ óêðà¿íñüêèõ äîð³ã. ×è öå íóäíóâàòèé ãîëîñ ³äåàë³ñòà ³êòîðà? ²ðîí³ÿ íå áóâຠîäíîçíà÷íîþ.
Ìèêîëà Õâèëüîâèé
Àðòåì ×àïàé
ͳë Øóá³í
Ëóêà Íîâåëë³
Ïîâíå ç³áðàííÿ òâîð³â ó ï’ÿòè òîìàõ. Ò. 1. Ïîå糿. Ò. 2. Åòþäè / Çà çàã. ðåä. Ð. Ìåëüíèêîâà
The Ukraine
Ðèáà âñåðåäèí³ íàñ. Ìàíäð³âêà 6-ì³ëüÿðäíîþ ³ñòîð³ºþ ëþäñüêîãî ò³ëà / Ïåð. ç àíãë. Àííè Ëèï’ÿòñüêèõ
Òåñëà òà ìàøèíà íà êîñì³÷í³é åíåð㳿 / Ïåð. ç ³òàë. Ïîë³íè Êîæóøíî¿
Êè¿â: Ñìîëîñêèï, 2018. – 256 ñ.; 344 ñ. Ö³íà êîìïëåêòó: 500,00 ãðí.
×åðí³âö³: Êíèãè-XXI, 2018. – 240 ñ. Ö³íà: 132,00 ãðí.
Êè¿â: Êîìóáóê, 2018. – 280 ñ. Ö³íà: 147,00 ãðí.
Êè¿â: Ê.².Ñ., 2017. – 112 ñ. Ö³íà: 58,00 ãðí.
Ï’ÿòèòîìíèê – óí³êàëüíèé øàíñ îçíàéîìèòèñÿ ç íàéïîâí³øèì ç³áðàííÿì òâîð³â ë³äåðà óêðà¿íñüêîãî ³äðîäæåííÿ 1920-õ ðîê³â. Äî ïåðøîãî òîìó óâ³éøëè ïîå糿, äåêëàðàö³¿ òà ðåöåí糿. Äîá³ðêó ñóïðîâîäæóþòü äâ³ ïåðåäìîâè – â³ä óïîðÿäíèêà Ðîñòèñëàâà Ìåëüíèêîâà òà ë³òåðàòóðîçíàâ÷à ðîçâ³äêà Îëåãà Ñîëîâ’ÿ. Ó äðóãîìó òîì³ ïîäàíî ìàëó ïðîçó òà ÷àñòèíó åï³ñòîëÿð³þ. ² – ïåðåäìîâà ³ðè Àãåºâî¿.
Ó òåêñò³ The Ukraine çóìèñíå ïîðóøåíî êîðäîí ì³æ õóäîæí³ì ³ äîêóìåíòàëüíèì: îäí³ éîãî ÷àñòèíè áóêâàëüíî â³äòâîðþþòü ðåàëüí³ñòü, ³íø³ º âèòâîðîì óÿâè. ×è êîæåí ÷èòà÷ çðîçó쳺, ÿê³ ç íèõ ÿê³? ² ÷è ìຠöå çíà÷åííÿ? Çðåøòîþ, õóäîæí³é òâ³ð áóâຠïðàâäîïîä³áí³øèé çà ä³éñí³ñòü Óêðà¿íè ïî÷àòêó äâàäöÿòü ïåðøîãî ñòîë³òòÿ. ×è the Óêðà¿íè, ÿê ³ðîí³çóþòü ãåðî¿.
×îìó íàø³ ò³ëà çáóäîâàí³ ñàìå òàê, à íå ³íàêøå? Ùî ñï³ëüíîãî ì³æ ëþäñüêîþ ðóêîþ òà êðèëîì ìóõè? ² ÷îìó, ÿêùî ìè õî÷åìî çðîçóì³òè òàêèé áóäåííèé ô³ç³îëîã³÷íèé ïðîöåñ, ÿê ãèêàííÿ, íàì âàðòî ãëèáøå âèâ÷èòè äèõàííÿ ðèá? ßê çàçíà÷èëè â îäí³é ðåöåí糿: «“Ðèáà âñåðåäèí³ íàñ” íåîäì³ííî ñòàëà á êíèæêîþ ðîêó äëÿ ×àðëüçà Äàðâ³íà». ßêáè, äîäàìî, âèéøëà äðóêîì ùå çà éîãî æèòòÿ.
Ìð³éíèê, ãåí³é, âèíàõ³äíèê òà àëüòðó¿ñò. ͳêîëà Òåñëà – áàòüêî áàãàòüîõ òåõíîëîã³é, ÿêèìè ìè êîðèñòóºìîñÿ ùîäíÿ. ³í âèíàéøîâ çì³ííèé ñòðóì òà åëåêòðîäâèãóíè, ðàä³îïåðåäàâàííÿ òà ïóëüò äèñòàíö³éíîãî êåðóâàííÿ. Íàâ³òü ðàäàð òà ë³òàêè âåðòèêàëüíîãî çëåòó ñïðîåêòóâàâ íàø íåéìîâ³ðíèé ͳêîëà. Ïåðåä âàìè éîãî æèòòÿ. ²ñòîð³ÿ éîãî ïåðåìîã ³ ïîðàçîê. À òàêîæ äåÿê³ éîãî íåéìîâ³ðí³ âèíàõîäè.
Ãàííà Âåñåëîâñüêà
Âàäèì Àäàäóðîâ
Àíäðå Ðîø
Òåàòð Ìèêîëè Ñàäîâñüêîãî (1907–1920): ìîíîãðàô³ÿ
«Íàïîëåîí³äà» íà Ñõîä³ ªâðîïè: Óÿâëåííÿ, ïðîåêòè òà ä³ÿëüí³ñòü óðÿäó Ôðàíö³¿ ùîäî ï³âäåííîçàõ³äíèõ îêðà¿í Ðîñ³éñüêî¿ ³ìïå𳿠íà ïî÷àòêó XIX ñò.
Ïåðøà ñòàòü. Çì³íè òà êðèçà ÷îëîâ³÷î¿ ³äåíòè÷íîñò³ / Ïåð. ç ôðàíö. ²ðèíè Ñëàâ³íñüêî¿
Êè¿â: Òåìïîðà, 2018. – 412 ñ. ç ³ë. Ö³íà: 140,00 ãðí.
Ëüâ³â: Âèäàâíèöòâî ÓÊÓ, 2018. – 624 ñ. Ö³íà: 263,00 ãðí.
Êè¿â: Îñíîâè. 2018. – 248 ñ. Ö³íà: 285,00 ãðí.
Ìîíîãðàô³ÿ ïðèñâÿ÷åíà ä³ÿëüíîñò³ ïåðøîãî ñòàö³îíàðíîãî óêðà¿íñüêîãî òåàòðó Ìèêîëè Ñàäîâñüêîãî â Êèºâ³ ïðîòÿãîì 1907–1920 ðð. Ïðîàíàë³çîâàíî îðãàí³çàö³éí³ ïèòàííÿ éîãî ñòâîðåííÿ, ðåïåðòóàðíó ïîë³òèêó, ñõàðàêòåðèçîâàíî òâîð÷èé ñêëàä, îêðåñëåíî òâîð÷³ çäîáóòêè. Äîñë³äæåííÿ àäðåñîâàíî øèðîêîìó êîëó ÷èòà÷³â, ïðîôåñ³îíàëàì ³ ëþáèòåëÿì òåàòðó, ìèñòåöòâîçíàâöÿì, ñòóäåíòàì ìèñòåöüêèõ íàâ÷àëüíèõ çàêëàä³â.
Ó ìîíîãðàô³¿ äîñë³äæóºòüñÿ ñòàâëåííÿ óðÿäó Ôðàíö³¿ äîáè Íàïîëåîíà ² äî óêðà¿íñüêèõ çåìåëü Ðîñ³éñüêî¿ ³ìïåð³¿. Öå ñòàâëåííÿ ôîðìóâàëîñÿ ï³ä âïëèâîì â³éñüêîâî-ïîë³òè÷íîãî çàö³êàâëåííÿ Íàïîëåîíà Ñõ³äíîþ ªâðîïîþ òà âèçíà÷àëîñÿ çì³ñòîì ³íôîðìàö³éíèõ ïîòîê³â, ÿê³ íàñíàæóâàëè óÿâó ôðàíöóçüêèõ ä³ÿ÷³â, à òàêîæ îñîáëèâîñòÿìè êóëüòóðíèõ óçâè÷àºíü, ñâ³òîãëÿäó, ìåíòàëüíîñò³ öèõ ïðåäñòàâíèê³â çàõ³äíî¿ öèâ³ë³çàö³¿.
«Íå ñëóæèâ – íå ìóæèê» òà ³íø³ ïîøèðåí³ ñòåðåîòèïè – öå íå ïðèðîäí³ ÷è âðîäæåí³ îñîáëèâîñò³ ñïðèéíÿòòÿ àáî åòàïè ñòàíîâëåííÿ ÷îëîâ³êà. Öå êóëüòóðíî çóìîâëåí³ âèìîãè äî «ñïðàâæíüîãî ÷îëîâ³êà», é âîíè çì³íþþòüñÿ ïðîòÿãîì ñòîë³òü. ßê ñóñï³ëüñòâî êîíñòðóþº ñèñòåìó, äå éäåòüñÿ ïðî âèù³ñòü ÷îëîâ³êà? ² ÿê öÿ çâåðõí³ñòü âèðàæàºòüñÿ ïóáë³÷íî? Îñü ùî ó ñâî¿é ïðàö³ äîñë³äæóº ³ñòîðèê Àíäðå Ðîø.
Åòíîãðàô³ÿ ñòàòåâîãî æèòòÿ é ò³ëåñíîñò³: Çá³ðíèê ñòàòåé / Óêëàä., íàóê. ðåä. Î. Áîðÿê, Ì. Ìàºð÷èê Êè¿â: Öåíòð êóëüòóðíî-àíòðîïîëîã³÷íèõ ñòóä³é, 2018. – 288 ñ. Ö³íà: 150,00 ãðí.
Çá³ðíèê íàóêîâèõ ñòàòåé «Åòíîãðàô³ÿ ñòàòåâîãî æèòòÿ é ò³ëåñíîñò³» àíàë³çóº çîáðàæåííÿ ñòàòåâîãî æèòòÿ â óêðà¿íñüê³é êóëüòóð³ ç X äî XX ñòîë³òòÿ. Ðîçãëÿíóòî íîðìè ñòàòåâèõ ñòîñóíê³â, äîøëþáí³ é ïîçàøëþáí³ ïðàêòèêè, ïåðåñòóïè òà ñòàòåâ³ çëî÷èíè, ñòàòåâå íàñèëëÿ, ñåì³îòèêó ò³ëåñíîñò³ òà îáñöåííó ëåêñèêó.
Ö³ òà áàãàòî ³íøèõ êíèæîê óêðà¿íñüêîþ ìîâîþ ìîæíà ïðèäáàòè ó êíèãàðí³ «Ñìîëîñêèï» çà àäðåñîþ: Êè¿â, âóëèöÿ Ìåæèã³ðñüêà, 21 (ïîðó÷ ç³ ñòàíö³ºþ ìåòðî «Êîíòðàêòîâà ïëîùà») Áóäåìî âäÿ÷í³ Âàì çà íàä³ñëàíó ³íôîðìàö³þ ïðî ïî䳿 ãðîìàäñüêî-ïîë³òè÷íîãî òà êóëüòóðíîãî æèòòÿ ìîëîä³ Äóìêè àâòîð³â ïóáë³êàö³é ó «Ñìîëîñêèï³ Óêðà¿íè» íå çàâæäè çá³ãàþòüñÿ ç òî÷êîþ çîðó ðåäàêö³¿ «Ñìîëîñêèï Óêðà¿íè» ²íôîðìàö³éíèé ëèñò òâîð÷î¿ ìîëîä³ Óêðà¿íè Çàñíîâíèê – âèäàâíèöòâî «Ñìîëîñêèï»
Âèäàâíèöòâî «Ñìîëîñêèï» 04071, Êè¿â, âóë. Ìåæèã³ðñüêà, 21 (044) 425-23-93 ³ ôàêñ: (044) 463-78-52
E-mail: mbf.smoloskyp@gmail.com, http://www.smoloskyp.org.ua E-mail êíèãàðí³ «Ñìîëîñêèï»: knyharnia@smoloskyp.org.ua ²íòåðíåò-êíèãàðíÿ «Ñìîëîñêèï»: https://smoloskyp.com.ua
Íàäðóêîâàíî â ÒÎÂ Âèäàâíèöòâî «Ìàãíàò» Çàìîâëåííÿ ¹ 7 Òèðàæ 1000 ïðèì.