Dank u wel

herinneringen met zich mee, maar is waardevol vanwege de rol die radar heeft gespeeld in de verdere ontwikkeling van de luchtvaart.”

Van internationaal belang

Een ogenschijnlijk klein experiment op Heikamp blijkt dus een wereldwijde impact te hebben gehad. Van der Genugten: “In tijden van oorlog kunnen innovaties heel snel gaan en vinden er ontwikkelingen plaats waar we daarna ook nog heel veel aan hebben. Dezelfde radartechniek die hier is gebruikt, helpt piloten tot op de dag van vandaag om te kunnen navigeren, vlak na elkaar te landen, op te stijgen enzovoort. Daarom is dit object van internationaal belang.”

Amerikaanse eik

Doordat de overblijfselen van de FLAK-stelling grotendeels in de bodem liggen, zijn ze lastig te zien én te herstellen. Wel goed zichtbaar is de Amerikaanse eik, die pal naast de resten van het wachthuisje de ingang naar de stelling markeert. Waarschijnlijk is deze boom er speciaal voor geplant. Hij heeft precies de goede leeftijd en staat op een significante plek waar verder geen Amerikaanse eiken voorkomen. De kroon van de boom begint zo’n tweeënhalve meter boven de grond. Hij

Ruïne van een van de gebouwen

stond er dus al voordat het bos eromheen werd aangeplant. Van der Genugten: “Juist in de winter kun je zien hoe mooi deze eik zich heeft vertakt.” De FLAK-stelling in haar oude glorie herstellen, is vrijwel onmogelijk. GLK heeft Heikamp sinds 2008 in bezit en richt zich op het behoud van de bodem, zodat onderzoek naar de inhoud altijd mogelijk blijft. Van der Genugten: “We rijden zo min mogelijk met zwaar materieel in dit gebied en kwetsbare

Foto: Michel Molenaar Nog zichtbare loopgraaf

delen zetten we af met rood-wit lint. Stel je voor dat er een boom omvalt, dan neemt die het halve bodemarchief mee in zijn kluit, dus dat moeten we voorkomen.”

Ordentelijk achtergelaten

Het scheelt dat er geen drommen wandelaars afkomen op Heikamp. Dat is goed voor de overblijfselen en ook voor de natuur. Het is moeilijk voor te stellen dat hier tussen 1942 en 1945 continu 150 man rondliep. De FLAKstelling werd dag en nacht bemand. Eromheen lagen slaapbarakken, munitiedepots, een kantine, sanitair en administratiekantoren. Bij vertrek in 1945 hebben de Duitsers vrijwel alle spullen meegenomen. Na de oorlog zijn de gebouwen afgebroken en is er bos geplant. Van der Genugten: “We weten nog niet wie dat heeft gedaan. Maar het heeft er wel voor gezorgd dat het terrein in vrij goede conditie is behouden.”