10 minute read
Coponcho
T 02 515 02 63 E info@coponcho.be W www.coponcho.be Rika Ponnet over in tijden van mantelzorg liefde
Rika Ponnet is relatie-expert en doet aan relatiebemiddeling. Via haar praktijk heeft zij ervaring met koppels waarbij de rollen veranderen door mantelzorg. “Elk koppel is anders. Je kan geen algemene tips geven die voor iedereen gelden. Wat werkt bij het ene koppel, werkt niet noodzakelijk voor jou. Net dat is het moeilijke aan mantelzorg.”
Rika Ponnet: “Vaak zie ik 2 scenario’s. Eén waarin de ene partner iets meer ondersteuning of zorg geeft aan de andere, maar waarin er al een evenwicht bestond. Dan verloopt de acceptatie van mantelzorg vlotter. In het 2de scenario verloopt dat moeizamer omdat de rollen veranderen. De persoon die altijd onafhankelijk was, moet plotseling hulp aanvaarden en onverwachts een kwetsbare kant tonen. Of de partner die vroeger meer werd gedragen, moet nu juist autonomer zijn. In het algemeen kan je zeggen dat mantelzorg een grote invloed heeft op een relatie en de intimiteit. De ene wordt meer afhankelijk van de ander. De wederkerigheid die jullie gewoon zijn van elkaar, verandert ineens.”
“Sowieso is het telkens een verkenningstocht die je samen moet afleggen. Dat is nu net het moeilijke. Eenvoudige tips bestaan hier niet voor. Zo ken ik een harmonieus koppel dat altijd alles deed volgens het klassieke rollenpa troon. Hij ging uit werken en zij verzorgde het huishouden. Zij was daar heel fier op. Dat was haar domein. Toen ze ziek werd, kreeg ze het moeilijk om dat af te staan. Hoe hebben zij dat opgelost? Als hij kookt zegt zij hoe hij alles moet aanpakken. Dit werkt perfect voor hen. Het neemt spanningen weg. Maar het werkt zeker niet voor iedereen. Daarom dat het zo belangrijk is om alles samen te verkennen en af te tasten: wat werkt nu eigenlijk voor ons.”
Wat als je ziet dat jouw partner meer hulp nodig heeft dan die op dat moment wil aanvaarden?
Rika Ponnet: "De vraag is eigenlijk of je altijd die strijd aangaat met elkaar. Ga je jezelf opstellen als alwetend en dominant? Ik vind het beter om de ander in haar/zijn recht te laten om grenzen uit te testen en dit zelf te ondervinden. Als mantelzor
ger kan je dan vertrouwen in de ander. Dat is beter dan wanneer de zieke persoon het gevoel heeft plots regels te moeten volgen. Dat geeft alleen maar meer ruzie. Je kan als mantelzorger ook verschieten in de positieve zin. Iets waarvan je dacht dat het niet meer zou lukken, gaat dan toch wel.”
Wat kan je doen als je zaken zoals dagopvang of kortverblijf bespreekbaar wil maken?
Rika Ponnet: "Het is sowieso aan het koppel zelf om daar aan uit te geraken. Je kan natuurlijk altijd zeggen: ‘Probeer het eens, het zet je niet vast, je kan er altijd uitstappen.’ Misschien doet het wel deugd in 2 richtingen: voor de mantelzorger om er even uit te zijn en voor de zorgvrager om even iets op zichzelf te doen. ”
Wat zijn de uitdagingen voor een mantelzorger?
Rika Ponnet: "De mantelzorger krijgt vaak een gevoel van eenzaamheid. Sommigen nemen steeds meer een soort ouderrol op. Ik hoor vaak zeggen: “Ik geef veel.” Mantelzorg klinkt mooi, maar we vergeten dat het een immense opdracht is. ‘In goeie en slechte tijden’, zegt men vaak. Als mantelzorger weet je natuurlijk nooit op voorhand hoe lang of hoe zwaar die slechte tijden gaan zijn. Dat maakt dat mantelzorgers zich vaak eenzaam voelen in het dragen van die zorg.”
“Momenten van dankbaarheid kunnen veel goedmaken. Gewoon al de zorg van de ander accep teren is een niet te onderschatten teken van genegenheid. De mantelzorger moet zich dan niet meer afvragen ‘Is het wel oké wat ik doe.’ Door zorg toe te laten krijg je tussen koppels een soort van liefdevolle afhankelijkheid. De zorgvrager laat hulp toe en de mantelzorger krijgt hierdoor een signaal van appreciatie.”
Ervaren mantelzorgers veel druk van de maatschappij?
Rika Ponnet: "De druk van de maatschappij en de omgeving kan enorm wegen op de schouders van mantelzorgers. Een diagnose zoals kanker, dementie of een andere aandoening is niet alleen erg voor diegene die het krijgt maar ook een schok en een stempel voor diegene die de zorg gaat opnemen.
Ik vind bovendien dat we te gemakkelijk van de mantelzorger verwachten dat die ook nog eens de verantwoordelijkheid neemt om aan zelfzorg te doen. Dat levert extra druk op. Tips zoals ‘Onderhoud je sociale contacten’ of ‘Doe nog eens iets voor jezelf’ komen terecht op de moeten-lijst, terwijl ze er al weinig tijd voor zichzelf is. Het is alsof je daarmee zegt: ‘Lukt het niet met zelfzorg? Dan heb je onze tips niet goed opgevolgd.’ Maar zo simpel is het niet.”
Hoe kan de omgeving mantelzorgers ondersteunen?
Rika Ponnet: "Het heeft geen zin altijd maar te zeggen ‘Het komt wel goed’. Het is gewoon zwaar en het komt niet altijd goed. Dat mag gezegd worden. Het is perfect normaal dat mantelzor gers het lastig hebben. Vaak gaat
alle aandacht naar de partner of zieke persoon. Ik hoorde onlangs een mevrouw zeggen: “Dat is nu toch erg. Ik begin bijna jaloers te worden op mijn vrouw. Iedereen vraagt naar haar. Hoe ik het stel, dat komt gewoon niet aan bod.” “De belangrijkste boodschap aan de omgeving is: laat mantelzorgers hun verhaal vertellen. Je moet niet altijd naar oplossingen zoeken, die zijn er vaak ook niet. Luister gewoon, laat ventileren. Een empathisch oor, dat hebben mensen nodig. Het is maar normaal dat mantelzorgers soms op adem moeten komen.”
“Voor de relatie lijkt mij het belangrijkste dat zowel de zorg vrager als mantelzorger bij elke stap een goed gevoel hebben. Dat zorgt voor een veilig gevoel, wat nodig is in een relatie. Vertrouw op je eigen buikgevoel. Waar voel jij je goed bij? Hoe behoud je je eigenwaarde? Het is net zoals bij kinderen. Sommige koppels beslissen om nooit gebruik te maken van een babysit. Zijn zij verkeerd? Nee, uiteindelijk moeten zij dat als koppel zelf weten. Als ze het anders zouden doen, omdat de maatschappij dat van hen verlangt, zouden ze zich daar minder goed bij voelen. Zo is dat ook bij mantelzorgers en zorgvragers. Wat werkt voor het ene koppel, werkt niet noodzakelijk voor jou. Ga daarom vooral samen op verkenning.”
Sarah Pardon, stafmedewerker mantelzorg i-mens
Nieuw en toch vertrouwd, i-mens
I-MENS, EEN NIEUWE ZORGORGANISATIE
Sinds maart 2020 vormen de thuiszorgdiensten van de Socialistische Mutualiteiten en deze van Solidariteit voor het Gezin één nieuwe, onafhankelijke zorgorganisatie. Deze nieuwe zorgorganisatie kreeg de naam i-mens en zal in heel Vlaanderen en Brussel actief zijn. Meer dan 12 000 thuiszorgmedewerkers zullen je met raad en daad bijstaan.
Heeft dit gevolgen voor mij?
Het ontstaan van die nieuwe zorgorganisatie brengt ook veranderingen met zich mee voor de Socialistische Mutualiteiten. i-mens
wordt dé thuiszorgpartner van de Socialistische Mutualiteiten.
Voor al je zorgvragen kan je nog steeds gewoon bij je ziekenfonds terecht. Wanneer zij zien dat thuiszorg nodig is, schakelen ze i-mens in.
Je zal dus enkel voordelen ondervinden van deze samenwerking. Zo geeft het de thuiszorgdiensten de kans om sterker in het zorglandschap te staan. De praktische organisatie van de thuiszorg zal vereenvoudigen en jouw thuishulp zal efficiënter kunnen werken. Ook zorgt Neem contact op met Coponcho via 02 515 02 63 of via info@coponcho.be. Meer info over mantelzorg en het aanbod van onze vereniging vind je op onze website www.coponcho.be
deze samenwerking voor minder verplaatsingen en meer tijd voor zorg, meer digitale middelen in zowel zorg, planning als administratie en meer ondersteuning en omkadering voor alle medewerkers die je thuis komen helpen.
Ook voor de mantelzorgverenigingen veranderen er een aantal zaken. Coponcho blijft een onderdeel van S-Plus vzw maar zal een bredere samenwerking aangaan met de verschillende diensten en partners van de Socialistische Mutualiteiten. Steunpunt Mantelzorg gaat een intens partnerschap met i-mens aan. Maar we blijven nauw samenwerken met Steunpunt Mantelzorg en i-mens om zo de stem en belangen van mantelzorgers te vertegenwoordigen. Samen staan we sterk!
Om meer te weten te komen over deze veranderingen, gingen we in gesprek met Karin Van Mossevelde, transitie CEO bij i-mens
Kan je wat meer vertellen over i-mens?
Karin: “i-mens is een nieuwe zorgorganisatie die het leven zag op 6 maart. i-mens biedt zorg aan huis aan, voor iedereen, in elke fase van het leven. Het gaat bijvoor beeld over verpleegkundige zorg, gezinszorg, nachtzorg, poetshulp, thuisoppas en vrijwilligersvervoer.
ACTIVITEITENKALENDER COPONCHO BRABANT
We geloven in de kracht van mensen om met de nodige zorg het eigen leven in handen te houden. Voor mij is het belangrijk dat mensen niet alleen waardevolle, maar ook waardige zorg krijgen. Altijd met aandacht voor de mens zelf.
Zorg gaat over mensen zoals jij en ik die hun leven willen inrichten zoals ze dat wensen. Zorg is maar één van de vele puzzelstukjes in je leven, maar toch is het voor iedereen belangrijk dat dit puzzelstukje op zijn plaats valt.”
Wat betekent mantelzorg voor jou?
Karin: “Ik ben zelf mantelzorger van mijn ouders. Vanuit die persoonlijke ervaring weet ik als geen ander wat mantelzorg met je doet. En het kan iedereen overkomen. Mantelzorg is deel van het leven. Stel, je partner raakt betrokken in een auto-ongeluk, je vader krijgt dementie of je dochtertje blijkt het syndroom van Down te hebben. Dan neem je geleidelijk of soms plots meer zorg op je. Vaak zonder daar over na te denken. Veel mensen zeggen: ‘Ik, mantelzorger? Nee, het is toch normaal wat ik doe?’ En misschien is dat zo, maar dat wil niet zeggen dat het altijd gemakkelijk is. De coronacrisis heeft dat des te meer duidelijk gemaakt. Hoe vind je een evenwicht tussen de zorg die je opneemt en alle andere rollen in je leven, bijvoorbeeld als werknemer, ouder, vriend(in), partner. En is er nog ruimte en tijd voor jezelf, om op te laden en ontspanning te vinden? Voor veel mantelzorgers is dat een mindshift, een bewustwordingsproces: het is oké om hulp te vragen en te aanvaarden, en het is oké om voor mezelf te zorgen. Daar wil ik me voor inzetten.
Een goede tandem tussen thuiszorgdiensten en mantelzorgers is daarbij cruciaal. Ook tijdens de coronacrisis bleek nog maar eens hoe belangrijk deze samenwerking is. Mantelzorgers zijn onze partner in de zorg voor iemand anders. Hun kennis en ervaring is goud waard. Zij kennen de persoon voor wie ze zorgen als geen ander. Tegelijk wil i-mens er ook voor hen zijn: waar nodig taken overnemen, hen bijstaan in de zorg en hen, indien gewenst, een luisterend oor aanbieden.”
Voor vragen over hoe je de zorg thuis kan organiseren kan je contact opnemen met het ziekenfonds uit jouw provincie.
Als zorgcoördinator helpen zij bij het regelen van de zorg.
De Voorzorg Antwerpen: 0800 97 520.
De Voorzorg Limburg: 011 22 44 22
De Bond Moyson Oost-Vlaanderen: 09 333 55 00 (kies optie 2)
Bond Moyson West-Vlaanderen: 056 230 230 (kies optie 2)
Federatie van Socialistische Mutualiteiten Brabant:
02 506 96 11 ACTIVITEITENKALENDER
Activiteiten afgelast t.e.m. augustus Omwille van het coronavirus zijn alle activiteiten voorlopig tot 31 augustus geannuleerd. Hierdoor staan er geen activiteiten op de kalender. Aan de hand van een digitaal ondersteuningsaanbod wil Coponcho er zijn voor mantelzorgers en zorgvragers. We werkten reeds een digitaal aanbod uit en blijven nadenken over mogelijke digitale ondersteuningsalternatieven.
Alle informatie hieromtrent vind je terug op onze website www.coponcho.be. Ook de meest recente informatie over de fysieke activiteiten kan je terugvinden op de website.
Mantelzorgvakantie domein Polderwind afgelast De mantelzorgvakantie die gepland stond voor de periode 13/07 tot 17/07 en zou doorgaan op domein Polderwind, is afgelast
omwille van het coronavirus.
Voor de meest actuele kalender, surf naar www.coponcho.be en klik door naar 'activiteitenaanbod'.