T 02 515 02 63 E info@coponcho.be W www.coponcho.be
Rika Ponnet over liefde in tijden van mantelzorg Rika Ponnet is relatie-expert en doet aan relatiebemiddeling. Via haar praktijk heeft zij ervaring met koppels waarbij de rollen veranderen door mantelzorg. “Elk koppel is anders. Je kan geen algemene tips geven die voor iedereen gelden. Wat werkt bij het ene koppel, werkt niet nood zakelijk voor jou. Net dat is het moeilijke aan mantelzorg.” Rika Ponnet: “Vaak zie ik 2 scenario’s. Eén waarin de ene partner iets meer ondersteuning of zorg geeft aan de andere, maar waarin er al een evenwicht bestond. Dan verloopt de acceptatie van mantelzorg vlotter. In het 2de scenario verloopt dat moeizamer omdat de rollen veranderen. De persoon die altijd onafhankelijk was, moet plotseling hulp aanvaarden en onverwachts een kwetsbare kant tonen. Of de partner die vroeger meer werd gedragen, moet nu juist autonomer zijn. In het algemeen kan je zeggen dat mantelzorg een grote invloed heeft op een relatie en de intimiteit. De ene wordt meer afhankelijk van de ander. De wederkerigheid die jullie gewoon zijn van elkaar, verandert ineens.” “Sowieso is het telkens een verkenningstocht die je samen moet afleggen. Dat is nu net het moeilijke. Eenvoudige tips bestaan hier niet voor. Zo ken ik een harmonieus koppel dat altijd alles deed 22
S-PLUS
volgens het klassieke rollenpatroon. Hij ging uit werken en zij verzorgde het huishouden. Zij was daar heel fier op. Dat was haar domein. Toen ze ziek werd, kreeg ze het moeilijk om dat af te staan. Hoe hebben zij dat opgelost? Als hij kookt zegt zij hoe hij alles moet aanpakken. Dit werkt perfect voor hen. Het neemt spanningen weg. Maar het werkt zeker niet voor iedereen. Daarom dat het zo belangrijk is om alles samen te verkennen en af te tasten: wat werkt nu eigenlijk voor ons.” Wat als je ziet dat jouw partner meer hulp nodig heeft dan die op dat moment wil aanvaarden? Rika Ponnet: "De vraag is eigenlijk of je altijd die strijd aangaat met elkaar. Ga je jezelf opstellen als alwetend en dominant? Ik vind het beter om de ander in haar/zijn recht te laten om grenzen uit te testen en dit zelf te ondervinden. Als mantelzor-
- juli-augustus-september 2020
ger kan je dan vertrouwen in de ander. Dat is beter dan wanneer de zieke persoon het gevoel heeft plots regels te moeten volgen. Dat geeft alleen maar meer ruzie. Je kan als mantelzorger ook verschieten in de positieve zin. Iets waarvan je dacht dat het niet meer zou lukken, gaat dan toch wel.”
Je kan als mantelzorger ook verschieten in de positieve zin. Iets waarvan je dacht dat het niet meer zou lukken, gaat dan toch wel.
Wat kan je doen als je zaken zoals dagopvang of kortverblijf bespreekbaar wil maken? Rika Ponnet: "Het is sowieso aan het koppel zelf om daar aan uit te geraken. Je kan natuurlijk altijd zeggen: ‘Probeer het eens, het zet je niet vast, je kan er altijd uitstappen.’ Misschien doet het wel deugd in 2 richtingen: voor de mantelzorger om er even uit te zijn en voor de zorgvrager om even iets op zichzelf te doen. ” Wat zijn de uitdagingen voor een mantelzorger? Rika Ponnet: "De mantelzorger krijgt vaak een gevoel van eenzaamheid. Sommigen nemen steeds meer een soort ouderrol op. Ik hoor vaak zeggen: “Ik geef veel.” Mantelzorg klinkt mooi, maar we vergeten dat het een immense opdracht is. ‘In goeie en slechte tijden’, zegt men vaak. Als mantelzorger weet je natuurlijk nooit op voorhand hoe lang of hoe zwaar die slechte tijden gaan zijn. Dat maakt dat mantelzorgers zich vaak eenzaam voelen in het dragen van die zorg.”
