Sport en bewegen: judo voor 55-plussers

Kintsugi judo: SPORT EN BEWEGEN de ‘zachte weg’ Wat moeten we begrijpen onder de term Kintsugi? naar het ouder worden Raf Tits: “Kintsugi is een Japanse kunstvorm waarbij gebroken keramieken kommen worden hersteld met goudkleurige lak. Kintsugi is een vorm van judo voor 55-plussers. Het zorgt ervoor dat je lichaam soepel blijft, zodat je er ook in het dagelijkse leven baat Het geeft zodoende nieuw leven aan beschadigde keramiek door net hun onvolkomenheden en bij hebt. We praten erover met Raf Tits, oprichter van Kintsugi judo geschiedenis te accentueren. en auteur van ‘Kintsugi judo. Duurzaam judo voor de judoka 55+’. Dat hebben we vertaald naar de sportbeleving. Een ‘Kintsugi judo leven’ leiden houdt in dat we onze praktijken op de judomat aanpassen aan onze fysieke competenties en beperkingen. Op die manier geven we nieuwe zin aan het leven en vinden we eer in het verouderen. Het gaat over weinig rekening mee gehouden in clubs. Men gaat er te makkelijk van uit dat oudere judoka’s zich wel langs de zijlijn zullen bezighouden als de training hen te zwaar valt. Dat vind ik niet kunnen. Ik wil op een volwaardige manier deelnemen aan een houden van jezelf en van je oudere judovrienden, ook met hun onvolkomenheden en afnemende vaardigheden. We zijn allemaal een beetje een gebroken kom, maar met Kintsugi judo kunnen we verder op een plezante manier samen judo beleven.” training. Toeval of niet, in 2011 werd ook het onderzoek Oude- Mag ik zeggen dat Kintsugi judo ren in-actie(f) voorgesteld in het bijdraagt tot de doelstelling van Vlaamse Parlement. Een onder- Active Ageing? zoek dat het Vlaamse sportbeleid 55+ moest onderbouwen. En het Raf Tits: “Ja, dat denk ik wel. bloed kruipt waar het niet gaan Active Ageing gaat over het verkan. Met die onderzoeksgegevens hogen van de levenskwaliteit van in de hand heb ik aan de Vlaam- ouderen. Voor mij betekent dit se Judofederatie gevraagd of we aangepast judo brengen zonder hierin een rol konden spelen. schroom. Met andere woorden, Door mijn ervaring als trainer in de trainingen zijn opgebouwd het judo kreeg ik al vlug groen rond wat een oudere judoka nog licht om, in samenwerking met kan doen zonder pijn te moeten Wat was je drijfveer om van anderen, het idee uit te werken. ervaren. Belangrijk om mee te start te gaan met Judo 55+? Officieel zijn we dan van start geven is dat het niet enkel gaat gegaan met een eerste bijscholing over kwaliteiten die je moet Raf Tits: “Met het idee zelf zijn in september 2013, met de steun kunnen in judo, maar evenzeer we gestart in 2011. Dat jaar werd van Judo Vlaanderen en Sport over kwaliteiten die je nodig ik 55 en ik wilde verder judo Vlaanderen. Dat was de begin- hebt overdag om zolang mogelijk blijven doen, maar niet meer op fase. Toen heette het ook niet gezond en zelfstandig te kunnen de manier van toen ik 25 was. Judo 55+, maar de Zachte Weg en leven. We versterken dus mensen Alleen werd, en wordt daar te later Kintsugi judo." in het dagelijks leven. Hiervoor

In Kintsugi judo doen we judo met elkaar, niet tegen elkaar

passen we het omgekeerde Karate Kid-principe toe. We gaan judo op zo’n manier beoefenen, waardoor je de bewegingen die je in het dagelijkse leven doet, soepel kan blijven doen.”

Judo betekent ‘Zachte Weg’. Hoe heb je dat concreet vorm gegeven in het judo 55+?

Raf Tits: “Judo klinkt hard voor de meeste mensen. Dat komt door het eenzijdige beeld dat je in judo elkaar tegen de grond moet smakken om te winnen. Vandaar ‘Zachte Weg’ en dan Kintsugi judo, omdat dat laatste meer tot de verbeelding spreekt. Kintsugi judo moet ons lichaam ten goede komen en mag niks meer afbreken. We doen ook judo met elkaar, en niet meer tegen elkaar. Verder stappen we af van de klassieke training met 1 lesgever die zegt hoe het moet. Het is samen lesgeven en beleven. Dat vraagt wel een mentaliteitsaanpassing. Hierdoor vermijden we ongelijkheid op de mat. Want ongelijkheid betekent minder plezier beleven, waardoor mensen vlugger stoppen. Het uitgangspunt is dat iedereen een volledige les alle oefeningen, eventueel mits wat aanpassingen per persoon, kan volgen. Er zijn nog een paar belangrijke regels. We groeten rechtstaand, om de knieën te sparen, in een cirkel. Tijdens de opwarming is wandelen de norm in plaats van joggen. Kumi kata, of hoe je je medejudoka vastneemt, doen we ook anders. We nemen nu met een hand vast aan de mouw en de andere hand aan de mouwinzet van de oksel. Op die manier vermijd je druk in de nek bij de partner. Het vallen hebben we opgesplitst in 4 niveaus: niet vallen, vallen

In Kintsugi judo passen we de bewegingen aan aan onze fysieke competenties en beperkingen Meer info Meer info

Kintsugi judo is toegankelijk voor starters, herstarters en gevorderden. Voor meer info kan je terecht op

www.judovlaanderen.be/ recreatief/judo-55

op een extra valmat, softvallen (diegene die valt stuurt z’n val) en de klassieke judorol.”

Welke drempels of valkuilen zie je in judo 55+?

Raf Tits: “De grootste drempel is toch hoe mensen naar judo kijken. Iedereen kent vandaag wereldkampioen Matthias Casse. Maar topsport, en ik ben daar ook actief in geweest, is maar een onderdeel van het judo. Er zijn andere manieren van judo doen. Door actief promotie te voeren en in ons ledenblad actieve oudere judoka’s aan het woord te laten is judo 55+ een waardig onderdeel geworden van het judo. Meer algemeen is onze kijk op bewegen op latere leeftijd veranderd. De 2de grootste drempel blijft het machogedrag onder judoka’s. Alle judoka’s hebben hier last van. Het niet willen afgeven, ook al ervaar je pijn. Het niet toelaten om geworpen te worden. Een laatste drempel zie ik vooral bij herstartende judoka’s. Hun enthousiasme kan hen de das om doen. Met andere woorden, rustig heropbouwen is en blijft de boodschap.” Slaat judo 55+ aan in Vlaanderen?

Raf Tits: “Bij diegene die het doen, zeker. De feedback van mensen die deelnemen is bijna unaniem positief. Maar met judo 55+ gaan we nooit de wereld veroveren. Wat ik wel vaststel is dat de cijfers van de judofederatie sedert 2009 een stijgende lijn kennen. 2020 kent door Covid-19 wel een lichte daling, maar ik ben er van overtuigd dat we weer zullen groeien. Dat is een mooie trend. Toch besef ik dat de instroom van oudere judoka’s klein zal blijven.”

Welk sportief advies zou je onze leden nog willen meegeven?

Raf Tits: “Vraag je af wanneer je voor het laatst iets voor jezelf hebt gedaan. Blijf luisteren naar je lichaam, want het lichaam wordt ouder en brozer, ongeacht of je blijft trainen. Neem geen onnodige risico’s, maar laat je niet afschrikken om eens iets nieuws te proberen.”

Steven Vanden Broucke