Soms blijf je beter niet in je kot

Soms

blijf je beter niet in je kot

De coronacrisis maakt niet alleen slachtoffers door de ziekte zelf, maar ook op een ander manier. Thuis blijven kan voor velen extra bescherming zijn, maar voor mensen in een geweldsituatie is het levensgevaarlijk. De cijfers liegen er niet om: hulplijn 1712 liet weten dat hulpvragen aan hun verdubbelden sinds de lockdown in maart. Sinds hun oprichting hebben ze nog nooit zoveel oproepen ontvangen. Als je weet dat 1 op de 5 vrouwen in de EU voor de coronacrisis al met geweld te maken kregen, en er elke week iemand stierf aan de gevolgen van partnergeweld, is die stijging dubbel zo zorgwekkend.

Dit zijn beangstigende cijfers en hulpverleners gaan ervan uit dat het nog maar het topje van de ijsberg is. Hulporganisaties geven aan dat de vragen die binnenkomen, veel acuter zijn. Mensen wachten tot het allerlaatste moment om hulp in te roepen. Partnergeweld gaat vaak samen met erg controlerend gedrag (dat gedrag op zich is al een vorm van geweld). Door nu veel meer samen te zitten (of gezeten te hebben), wordt het voor sommige slachtoffers onmogelijk om hulp te vragen, omdat hun partner hen voortdurend in de gaten houdt.

Als je op elkaars lip leeft, kunnen eerdere spanningen en conflicten die onder het oppervlak borrelden escaleren. In de lockdown werden therapieën voor geweldplegers tijdelijk stopgezet. Mensen konden niet meer naar hun hobby’s of vrienden om af te koelen. Dat maakte ook dat velen hun sociaal netwerk kleiner werd en er minder sociale controle was. Anderen, zoals een huisdokter, kinderopvang, leerkrachten, collega’s, die in normale omstandigheden verdachte situaties konden signaleren vielen weg. Daar kwam vaak nog een extra portie stress en angst bovenop. Denk aan angst voor de ziekte en financiële stress door (technische) werkloosheid. Al die elementen vormen een gevaarlijke cocktail die ervoor kunnen zorgen dat de bom barst.

Hoe herken je partnergeweld? Sluit je ogen niet voor de problemen rondom je. Ook nu blijft het belangrijk om op je omgeving te letten. Hoor je wel érg veel geruzie of geschreeuw bij de buren? Vraag dan eens voorzichtig (zonder partner in de buurt) of alles oké is. Zelfs al antwoorden mensen van wel, vertel hen dat ze steeds bij jou terecht kunnen mocht er iets zijn, ondanks een eventuele lockdown.

Hou ook een oogje in het zeil bij je vrienden. Willen ze om vage redenen niet meer buitenkomen, moeten ze het ‘eerst even vragen’ voor ze met je kunnen afspreken, merk je dat de partner steeds meeluistert met jullie gesprekken (en dat je vriend(in) zich daar niet comfortabel bij voelt)? Dat kan betekenen dat er iets niet pluis is.

Als je iets vermoedt, is het belangrijk niet meteen beschuldigingen te uiten of te zeggen dat de persoon de partner moet verlaten. Het is mogelijk dat de partner die berichten leest, en dat uitwerkt op het slachtoffer. Het slachtoffer is zelf misschien nog niet klaar om actie te ondernemen, en zal afgeschrikt worden en niets meer tegen je vertellen. Hou het bij jezelf: zeg dat je je zorgen maakt, dat er professionele hulp beschikbaar is indien nodig (1712), en dat jij altijd klaarstaat. De eerste stap van hulp vragen is heel belangrijk, als er dan een luisterend oor klaarstaat kan dat een wereld van verschil betekenen. Onderzoek toonde aan dat slachtoffers gemiddeld pas na 35 (!) incidenten aangifte doen. Begripvol en geduldig blijven is voor de omgeving vaak de grootste uitdaging.

Partnergeweld blijvend aanpakken Dit artikel is zeker niet het eerste dat verscheen over partnergeweld tijdens de coronacrisis. Die extra aandacht voor het thema is goed, maar moet nu omgezet worden in blijvende ondersteuning. Hulporganisaties hebben te weinig middelen, vluchthuizen lopen vol. Er waren in deze crisis tijdelijk hotels vrijgemaakt om slachtoffers op te vangen. Dat is fantastisch, maar waar kunnen de slachtoffers naartoe nu de hotels terug open zijn?

De coronacrisis bracht aan het licht dat hulporganisaties meer steun en meer plaatsen nodig hebben. Wij vragen om dat na deze crisis niet te vergeten, en niet zomaar terug te keren naar business as usual. Na corona is het tijd om terug werk te maken van solidariteit, op álle vlakken.

Laat zien dat jij mee opkomt tegen partnergeweld, en teken op 25 november met wit krijt een lint op je stoep.

Neem er een foto van, en deel die op sociale media onder #STOPkrijt. Zoals het krijt, willen we geweld laten tot het verdwijnt.