#ListenToMyStory

#ListentoMyStory Άκου Την Ιστορία Μου

Photographs: Giorgos Moutafis Φωτογραφίες: Γιώργος Μουτάφης

06 07

“BECAUSE THESE PEOPLE HAVE SOMETHING IMPORTANT TO TELL US” Γιατί αυτοί οι άνθρωποι έχουν κάτι σημαντικό να μας πουν.

Solidarity is an Agreement in Practice Η Αλληλεγγύη είναι μια Συμφωνία στην Πράξη

The refugee crisis, in Europe and globally, is one of the appalling facts experienced by humanity. Today, 21.3 million people have fled away their homelands for some reason, whereas we must not forget the 40 million people who have been forced to internal migration, leaving behind their home, family, work, habits, loved ones.

These population flows are, among other things, an existential threat to the basic values of humanity and solidarity. Although democracy has historically been proven to be a strong institution, we will all agree that nowadays it is subjected to a fundamental shock. The implemented policy and those who exercise authority have failed to meet citizens’ expectations, causing people’s frustration and loss of trust to the prevailing forms of democracy. Consequently, the results of this tendency are alarming: people and regimes become more conservative and introvert, and in many cases, they express behaviors and practices of racism and xenophobia.

Η προσφυγική κρίση, τόσο στην Ευρώπη όσο και παγκοσμίως, είναι ένα από τα συγκλονιστικότερα γεγονότα που έχει βιώσει η ανθρωπότητα. 21,3 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει σήμερα για κάποιο λόγο τις πατρίδες τους, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και τους 40 εκατομμύρια ανθρώπους που έχουν αναγκαστεί να μετακινηθούν εσωτερικά στη χώρα τους, αφήνοντας πίσω σπίτι, οικογένεια, δουλειά, συνήθειες, αγαπημένους. Αυτές οι πληθυσμιακές ροές αποτελούν, πέρα των άλλων, μια υπαρξιακή απειλή για τις βασικές αξίες της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης. Αν και ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι η δημοκρατία είναι ένας ανθεκτικός θεσμός, όλοι θα συμφωνήσουμε ότι στις μέρες μας, έχει κλονιστεί σοβαρά. Η πολιτική που εφαρμόζεται, αλλά και αυτοί που ασκούν την εξουσία έχουν αποτύχει να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των πολιτών, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να αισθάνονται βαθιά απογοητευμένοι από τις επικρατούσες εκδοχές της δημοκρατίας. Κατά συνέπεια, τα αποτελέσματα αυτής της τάσης είναι ανησυχητικά: οι άνθρωποι και τα καθεστώτα στρέφονται προς το συντηρητισμό και την εσωστρέφεια, ενώ σε πολλές περιπτώσεις εκδηλώνουν συμπεριφορές και πρακτικές ρατσισμού και ξενοφοβίας.

We all call for an end to these phenomena. The people who spoke to us in the context of the “Listen to My Story” project prove that the beginning of fighting these phenomena is by altering our everyday lives. Simply and quietly. Without any complex thinking; because solidarity consists precisely of these: to care for each other, without discrimination on grounds of origin, language and religion; to treat and be treated equally by others; to respect other’s different needs and living conditions.

Solidarity is an agreement in practice among the members of a community to achieve common goals.

It is the effort to coexist peacefully aiming to their individual and joint progress. In SolidarityNow, we work to support the idea of “open societies” and, at the same time, to be on the side of people who need us the most, without exclusions and discriminations. For us, human rights are a self-evident claim for everyone.

Epaminondas Farmakis General Director, SolidarityNow

Σ’ αυτά τα φαινόμενα καλούμαστε όλοι να βάλουμε ένα τέλος. Οι άνθρωποι που μας μίλησαν μέσα από το “Άκου Την Ιστορία Μου” αποδεικνύουν ότι η αρχή για να καταπολεμηθούν αυτού του είδους τα κλειστοφοβικά φαινόμενα γίνεται από την καθημερινή μας ζωή. Απλά και αθόρυβα. Χωρίς ιδιαίτερη σκέψη. Γιατί η αλληλεγγύη συνίσταται σ’αυτό ακριβώς: στο να νοιαζόμαστε ο ένας για τον άλλον αυτονόητα, χωρίς να μας αφορά η καταγωγή, το φύλο, η θρησκεία, η γλώσσα τους. Στο να μας αφορά η δίκαιη μεταχείρισή τους από τους άλλους, στο να σεβόμαστε τις διαφορετικές ανάγκες τους και τις ιδιαίτερες συνθήκες ζωής τους. Η αλληλεγγύη είναι μια συμφωνία στην πράξη των μελών μιας κοινωνικής ομάδας για να πετύχουν τους κοινούς στόχους τους. Είναι η προσπάθεια να καταφέρουν να συνυπάρξουν αρμονικά με στόχο την ατομική και συλλογική ανάπτυξή τους. Και στο SolidarityNow, οι προσπάθειες όλων μας στοχεύουν στο να στηρίξουμε την ιδέα των «ανοιχτών κοινωνιών» και ταυτόχρονα να είμαστε στο πλευρό ανθρώπων που μας έχουν περισσότερο ανάγκη, χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις. Γιατί τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι για εμάς αυτονόητη διεκδίκηση για όλους. Επαμεινώνδας Φαρμάκης Γενικός Διευθυντής, SolidarityNow

04 05

People have something Important to Tell us Οι Άνθρωποι έχουν Kάτι Σημαντικό να μας Πουν

In a troubled era -with more than 850,000 refugees having reached Greece in 2015-, at a time when European policies are proved to be weak and fearful, distant from the European vision of open borders, open values and social integration, we needed to focus on the people of the ongoing crisis, on the real protagonists; those who spoke their own truth about what happened and above all, for what they have experienced.

With portrait images, we gave the step to the people who found themselves at the very heart of the events -active citizens, refugees, volunteers- to narrate their own story. Our goal was to sensitize, prevent complacency and exert pressure for more effective solutions. These people, “the people of next door”, were brought in the limelight through the collaboration with the international photojournalist Giorgos Moutafis, who turned his lenses to the people in the backdrop of the refugees’ flows. This photographic journey was named “Listen to My Story” since it consists of the stories of the invisible heroes of the refugee-migratory phenomenon. Σε μία εποχή ταραγμένη -με περισσότερους από 850.000 πρόσφυγες να έχουν φτάσει στην Ελλάδα το 2015-, σε μία εποχή όπου οι πολιτικές της Ευρώπης αποδεικνύονται αδύναμες και φοβικές, μακριά από το όραμα της Ευρώπης των ανοιχτών συνόρων, των ανοιχτών αξιών και της κοινωνικής ενσωμάτωσης, θελήσαμε να εστιάσουμε στα πρόσωπα αυτής της εν εξελίξει κρίσης. Στους αληθινούς πρωταγωνιστές της. Που μίλησαν με τη δική τους αλήθεια για αυτό που διαδραματίστηκε. Και κυρίως, για αυτό που οι ίδιοι βίωσαν. Με εικόνες-πορτραίτα, αφήσαμε τους ανθρώπους που βρέθηκαν στην καρδιά των γεγονότων -αλληλέγγυοι πολίτες, εθελοντές, πρόσφυγες, ενεργοί πολίτες- να μας καταθέσουν τη δική τους ιστορία. Σκοπός μας ήταν να ευαισθητοποιήσουμε, να μην επιτρέψουμε τον εφησυχασμό, να πιέσουμε για πιο αποτελεσματικές λύσεις. Με τη συνεργασία του διεθνούς φωτοδημοσιογράφου Γιώργου Μουτάφη, φέραμε στο προσκήνιο ανθρώπους καθημερινούς, «ανθρώπους της διπλανής πόρτας» μέσα στο σκηνικό των προσφυγικών ροών. Δώσαμε σε αυτό το φωτογραφικό οδοιπορικό τον τίτλο «Άκου την Ιστορία Μου| Listen to My Story» καθώς εστιάσαμε στους αθέατους ήρωες του προσφυγικούμεταναστευτικού φαινομένου.

Through this journey we met 22 people; and we recorded their 22 unique stories. These people became our everyday “heroes.” They are the people who hope, who dare to dream, who find the courage to claim their lives again, who generously help the others, who know how to share, who give meaning to the word Solidarity.

“Listen to My Story” was launched and presented to the general audience in November 2015 until March 2016, through the organization’s website -www.solidaritynow.org- and the SolidarityNow social media pages. We travelled to Lesvos, Chios, Kos, Tilos, Oinousses and from there to Idomeni, Athens, Piraeus, where #SolidarityNow supported important organizations and institutions in a joint effort to provide shelter, food, warm clothing, medical care and support to the people who made a dangerous sea trip to pursue safety and their right to live.

Sophia Ioannou Head of Communications, SolidarityNow

Μέσα από αυτό το οδοιπορικό μάς συστήθηκαν 22 άνθρωποι. Και, καταγράψαμε τις 22 μοναδικές τους ιστορίες. Αυτοί οι άνθρωποι έγιναν οι δικοί μας καθημερινοί «ήρωες». Είναι οι άνθρωποι που ελπίζουν, που τολμούν να ονειρεύονται, που βρίσκουν το θάρρος να διεκδικήσουν τη ζωή τους, που γενναιόδωρα απλώνουν το χέρι για να βοηθήσουν, που ξέρουν να μοιράζονται, που δίνουν ουσία στη λέξη Αλληλεγγύη.

To «Άκου την Ιστορία μου|Listen to My Story» συστήθηκε και παρουσιάστηκε στο ευρύ κοινό από το Νοέμβριο του 2015 μέχρι το Μάρτιο του 2016, μέσα από το www.solidaritynow.org και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του SolidarityNow. Ταξιδέψαμε στη Λέσβο, τη Χίο, την Κω, την Τήλο, τις Οινούσσες και από εκεί στην Ειδομένη, στην Αθήνα, στον Πειραιά. Ταξιδέψαμε εκεί όπου το #SolidarityNow στήριξε σημαντικές οργανώσεις και φορείς για να μπορέσουμε μαζί να προσφέρουμε στέγη, τροφή, ζεστά ρούχα, ιατρική φροντίδα και υποστήριξη στους ανθρώπους που μετά από ένα επικίνδυνο ταξίδι στη θάλασσα αναζήτησαν ασφάλεια. Διεκδικώντας το δικαίωμά τους να ζήσουν. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν κάτι σημαντικό να μας πουν. Ας τους ακούσουμε! Σοφία Ιωάννου Επικεφαλής Επικοινωνίας, SolidarityNow

06 07

Χίος, Δεκέμβριος 2015 | Chios, December 2015

“WE ARE TOLD TO LOVE AND HELP OUR NEIGHBOR” «Μας λένε να αγαπάμε και να βοηθάμε το διπλανό μας»

I volunteer because I cannot see people being wet while I am just comfortably sitting. Our house is on the sea and refugees arrive every day. Recently, a boat arrived with 45 people and many babies. I got into the sea, grabbed babies and put them in our home. We turned the radiator on and we gave them milk. I put socks on them and gave them diapers. The other day I took sea urchin spines off the foot of an adult, they had arrived with their boat behind our house on the rocks and as they were about to arrive at the coast, he stepped on a sea urchin. These people are not familiar with the sea.

My teacher gives me thumbs up for helping but tells me that I also need to pay attention to my classes. The other kids at school make fun of me. They tell me I will get sick. What makes me angry is that several adults come by just to steal the engines of the boats and leave the people helpless. It is just five of us who help here. At school we have history and religion classes and we are told to love and help our neighbor. But here no one comes to help.

Hermione Kouimani | Student, 8 years old

Είμαι εθελόντρια γιατί δεν μπορώ να βλέπω ανθρώπους βρεγμένους κι εγώ να κάθομαι με σταυρωμένα τα χέρια. Το σπίτι μας είναι πάνω στη θάλασσα και κάθε μέρα φτάνουν πρόσφυγες. Πρόσφατα έφτασε μια βάρκα με 45 άτομα και με πολλά μωρά. Μπήκα κι εγώ μέσα στη θάλασσα, έπιανα τα μωρά και τα έβαζα μέσα στο σπίτι μας. Είχαμε ανάψει τη σόμπα και τους δίναμε γάλα. Τους έβαλα καλτσάκια και τους έδωσα πάνες. Τις προάλλες έβγαλα έναν αχινό από το πόδι ενός μεγάλου, είχαν φτάσει με τη βάρκα τους πίσω από το σπίτι μας στα βράχια και βγαίνοντας στην ακτή πάτησε τον αχινό. Δεν ξέρουν αυτοί οι άνθρωποι από θάλασσα. Η δασκάλα μού λέει μπράβο που βοηθάω αλλά θα πρέπει να κοιτάζω και τα μαθήματά μου. Τ’ άλλα παιδιά στο σχολείο με κοροϊδεύουν. Μου λένε ότι θα κολλήσω αρρώστιες. Αυτό που με θυμώνει είναι που αρκετοί μεγάλοι έρχονται μόνο και μόνο για να κλέψουν τις μηχανές από τις βάρκες και αφήνουν τους ανθρώπους αβοήθητους. Είμαστε όλοι κι όλοι πέντε άνθρωποι που βοηθάμε εδώ πέρα. Στο σχολείο κάνουμε ιστορία και θρησκευτικά και μας λένε να αγαπάμε και να βοηθάμε το διπλανό μας. Εδώ όμως δεν έρχεται να βοηθήσει κανείς. Ερμιόνη Κουίμανη | Mαθήτρια, 8 ετών

08 09

Λέσβος, Φεβρουάριος 2016 | Lesvos, February 2016

“Sorry THAT I cannot do more”

“Συγγνώμη που δεν μπορώ να κάνω περισσότερα” Fishing is my life. I feel the sea sometimes calling me and sometimes not letting me get close. Often, as I am going fishing, I see people who need help. I approach them and I let my mind work automatically. I know that in a few seconds a life can be lost or saved. When someone is in danger, he/speaks our language and I understand his/hers. There is no time to lose. Solidarity is something different for everyone. For me it means doing what is obvious, without any gain and at sea, it is one of the things one should do without a second thought.

A moment I will never forget is when I went to take a little girl out from the sea. She was dead and lying on her stomach. I turned her over to put her on my boat and saw that her eyes were wide open and staring.

I thought she would talk to me. I will never forget the face and eyes of this baby. None of us had in mind awards, we do not think about these things. It honors us fishermen but I ask you, will it change anything? Let there not have been such awards and people having to leave their homes. I feel the need to apologize. I feel complicit. Sorry that I cannot do more to stop what is happening in our seas.

Stratis Valamios | Fisherman, candidate for Nobel Peace Prize 2016

Το ψάρεμα είναι η ζωή μου. Νιώθω τη θάλασσα πότε να με καλεί και πότε να μην μ’ αφήνει να την πλησιάσω. Συχνά, πηγαίνοντας για ψάρεμα έχω δει ανθρώπους που χρειάζονται βοήθεια. Τους πλησιάζω και αφήνω το μυαλό μου να δράσει αυτόματα. Ξέρω ότι σε μερικά δευτερόλεπτα μπορεί να χαθεί ή να σωθεί μια ζωή. Όταν κάποιος κινδυνεύει, μιλάει τη γλώσσα μας κι εγώ καταλαβαίνω τη δική του. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Η αλληλεγγύη είναι κάτι διαφορετικό για τον καθένα. Για μένα σημαίνει να πράττεις το αυτονόητο χωρίς κέρδος και στη θάλασσα είναι από τα πράγματα που επιβάλλεται να κάνεις χωρίς δεύτερη σκέψη. Μια στιγμή που δεν θα ξεχάσω ποτέ είναι όταν πήγα να βγάλω ένα κοριτσάκι από τη θάλασσα. Ήταν νεκρό και γυρισμένο μπρούμυτα. Τη γύρισα για να την ανεβάσω στη βάρκα μου και είδα ότι τα μάτια της ήταν ορθάνοιχτα και με κοίταζε. Νόμιζα ότι θα μου μιλήσει. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το πρόσωπο και τα μάτια αυτού του μωρού. Κανένας μας δεν είχε στο νου του τα βραβεία. Εμείς έχουμε άγνοια από αυτά τα πράγματα. Μας τιμάει ως ψαράδες αλλά σας ρωτάω, θα αλλάξει κάτι; Ας μην υπήρχαν τέτοια βραβεία και να μην χρειαζόταν να φύγουν από τα σπίτια τους αυτοί οι άνθρωποι. Νιώθω την ανάγκη να ζητήσω συγνώμη. Νιώθω συνένοχος. Συγγνώμη που δεν μπορώ να κάνω περισσότερα για να σταματήσει αυτό που συμβαίνει στις θάλασσές μας. Στρατής Βαλαμιός | Ψαράς, υποψήφιος για Νόμπελ Ειρήνης 2016

10 11

Πειραιάς, Ιανουάριος 2016 | Piraeus, January 2016

“We are looking for a safe place to live” «Ψάχνουμε να βρούμε έναν ασφαλή τόπο»

I just arrived at the port of Piraeus and I’m very happy. I believe that I will not face any other difficulties. I am on this trip alone with my child. I am going to Germany to meet my husband who has already been there for some months.

We left Damascus because we could not live there anymore. We really were in danger. I cannot wait until the moment I see my husband again. I believe my heart will stop beating when I see him. We are looking for a safe place to live a normal life and raise our child. I do not ask for anything else.

Haya | Refugee from Syria

Μόλις έφτασα στο λιμάνι του Πειραιά και είμαι πολύ χαρούμενη. Πιστεύω ότι δεν θα αντιμετωπίσω άλλες δυσκολίες. Κάνω αυτό το ταξίδι μόνη μαζί με το παιδί μου. Πηγαίνω στη Γερμανία να συναντήσω τον άντρα μου που έχει ήδη φτάσει εκεί, εδώ και μερικούς μήνες. Φύγαμε από τη Δαμασκό γιατί δεν μπορούσαμε να ζήσουμε άλλο εκεί. Κινδυνεύαμε πραγματικά. Περιμένω πώς και πώς τη στιγμή που θα ξανασυναντήσω τον άντρα μου. Πιστεύω ότι η καρδιά μου θα σταματήσει να χτυπάει όταν τον δω. Ψάχνουμε να βρούμε έναν ασφαλή τόπο να ζήσουμε μια κανονική ζωή και να μεγαλώσουμε το παιδί μας. Δε ζητάω τίποτε περισσότερο. Χάγια | Πρόσφυγας από τη Συρία

12 13

Κως, Μάρτιος 2016 | Kos, March 2016

“I know how it feels to be away from home” «Ξέρω πώς είναι να είσαι μακριά από το σπίτι σου»

We have been helping as much as possible these people for two years now, just like several residents of Kos help. Every day I give them bread, pies and donuts while last summer, when the needs were greater, there were times when we made more bread in our oven in order to feed them.

I was a migrant too and I can feel their sorrows. I know how it feels to be away from home. I have been hungry too and now I offer them what I can. I want to tell everyone to help as much as they can. It does not matter whether one is black or white. That’s how I got myself once to Australia.

Dionysis Arvanitakis | Baker - confectioner

Εδώ και δύο χρόνια βοηθάμε όσο μπορούμε αυτούς τους ανθρώπους, όπως βοηθάνε και αρκετοί κάτοικοι της Κω. Καθημερινά τους δίνω ψωμί, τυρόπιτες και ντόνατς ενώ το περασμένο καλοκαίρι που οι ανάγκες ήταν μεγαλύτερες, υπήρξαν φορές που ζυμώσαμε παραπάνω ψωμί στο φούρνο μας για να τους ταΐσουμε. Ήμουν κι εγώ μετανάστης και ξέρω τον καημό τους. Ξέρω πώς είναι να είσαι μακριά από το σπίτι σου. Έχω μείνει κι εγώ πεινασμένος γι’ αυτό και τώρα τους προσφέρω ό,τι μπορώ. Θέλω να πω σε όλο τον κόσμο να βοηθάει όσο μπορεί. Δεν έχει σημασία αν κάποιος είναι μαύρος ή άσπρος. Έτσι έφτασα κι εγώ κάποτε στην Αυστραλία. Διονύσης Αρβανιτάκης | Aρτοποιός - ζαχαροπλάστης

14 15

Xίος, Δεκέμβριος 2015 | Chios, December 2015

“I think we might find ourselves in their place” «Σκέφτομαι ότι ίσως βρεθούμε κι εμείς στη θέση τους»

If you look at someone who is hungry you should give him a plate of food. Obviously. But seeing this whole situation makes me furious. Mostly for older people, who wait patiently for their turn to get a plate of food.

I look at them and think it might be someone close to me. A friend or relative. I think that we might find ourselves at some point in their position, perhaps. I am the cook, a member of the social kitchen where we cook almost every day for refugees arriving on the island. Our cooking is based on what the world offers.

Ordinary people who come, give food and leave without waiting to hear a thank you. Solidarity is when you can give and take when you need to.

If the world stops giving us food, then there will not be any food. Our storage sometimes reaches a point where it does not have anything for us to cook. But always at the last moment, as if someone has a magic wand... we manage to find something to put into the pot. I like to see people come get second plates. It means that they liked the food. When you cook with your heart, the food is tastier.

Nikos Vogiatzis | Restaurant owner

Αν δεις τον άλλον να πεινάει πρέπει να του δώσεις ένα πιάτο φαγητό. Είναι αυτονόητο. Είμαι όμως οργισμένος βλέποντας όλη αυτή την κατάσταση. Κυρίως για τους ηλικιωμένους που περιμένουν υπομονετικά να έρθει η σειρά τους για να πάρουν ένα πιάτο φαΐ. Τους κοιτάζω και σκέφτομαι ότι ίσως να είναι κάποιος δικός μου άνθρωπος. Κάποιος φίλος ή συγγενής. Σκέφτομαι ότι ίσως βρεθούμε κι εμείς κάποια στιγμή στη θέση τους. Είμαι ο μάγειρας, μέλος της κοινωνικής κουζίνας που μαγειρεύουμε σχεδόν καθημερινά για τους πρόσφυγες που φτάνουν στο νησί. Το μαγείρεμα στηρίζεται στην προσφορά του κόσμου. Απλοί άνθρωποι, που έρχονται, δίνουν τρόφιμα και φεύγουν χωρίς να περιμένουν να ακούσουν ένα ευχαριστώ. Η αλληλεγγύη είναι το να δώσεις όταν μπορείς και να πάρεις όταν χρειαστείς. Αν σταματήσει να μας δίνει τρόφιμα ο κόσμος τότε θα σταματήσει και το φαγητό. Συχνά η αποθήκη μας έχει φτάσει σε σημείο να μην έχει τίποτα για μαγείρεμα. Πάντα όμως την τελευταία στιγμή, λες και κάποιος έχει ένα μαγικό ραβδάκι… όλο και κάτι βρίσκεται για να ρίξουμε στο τσουκάλι. Μου αρέσει να βλέπω ανθρώπους να έρχονται για να πάρουν και δεύτερη μερίδα. Σημαίνει ότι το φαγητό τούς άρεσε. Όταν μαγειρεύεις με την καρδιά σου το φαγητό γίνεται πιο νόστιμο. Νίκος Βογιατζής | Iδιοκτήτης ψητοπωλείου

16 17

Λέσβος, Δεκέμβριος 2015 | Lesvos, December 2015

“I help because I want to call myself human” «Βοηθάω γιατί θέλω να λέγομαι άνθρωπος»

When the Coast Guard asks me to go with my boat and help people who are at sea, for me it is a very difficult moment. I do not know if I will find people alive or people that have drowned. Even when I go fishing, I often witness people stretching their hands out, asking me for help. My stomach becomes a knot, as I do not know who to bring aboard first.

I help because I want to call myself human. There is no time to think when you see people in danger. And mostly children, these innocent beings. When even the last person is out of the boat and ashore and before they all continue their journey, several of them turn around to shake hands with me and thank me. They give me their baby children so that I can hold them in my arms for a while and then they look at me right in the eyes. As if they know that it was my hands that saved them. I stand and stare until they go up the hill. I notice them glancing back here and there, and wave goodbye. I know I did the right thing. And believe me, you would do the same in my position.

Kostas Pinteris | Fisherman

Όταν το Λιμενικό με καλεί να πάω με το καΐκι μου να βοηθήσω ανθρώπους που βρίσκονται στη θάλασσα είναι για μένα μια πολύ δύσκολη στιγμή. Δεν ξέρω αν θα βρω ζωντανούς ή πνιγμένους. Ακόμα κι όταν βγαίνω για ψάρεμα, συχνά βρίσκομαι απέναντι σε απλωμένα χέρια μέσα στη θάλασσα που μου ζητάνε βοήθεια. Το στομάχι μου σφίγγεται καθώς δεν ξέρω ποιον να πρωτοανεβάσω στη βάρκα μου. Βοηθάω γιατί θέλω να λέγομαι άνθρωπος. Δεν υπάρχει περιθώριο σκέψης όταν βλέπεις ανθρώπους που κινδυνεύουν. Και κυρίως τα παιδιά, αυτά τα αθώα πλάσματα. Όταν βγει κι ο τελευταίος από τη βάρκα στην ξηρά και πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους, αρκετοί γυρνάνε για να μου σφίξουν το χέρι και να με ευχαριστήσουν. Μου δίνουν για λίγο τα παιδιά τους να τα κρατήσω στην αγκαλιά μου κι αυτά με κοιτάνε στα μάτια. Λες και ξέρουν ότι τα έσωσαν τα δικά μου χέρια. Στέκομαι και τους κοιτάζω μέχρι να ανηφορίσουν το δρόμο. Τους βλέπω που ρίχνουν κλεφτές ματιές προς τα πίσω και με χαιρετάνε από μακριά. Ξέρω ότι έκανα το σωστό. Και πίστεψέ με, κι εσύ το ίδιο θα έκανες στη θέση μου. Κώστας Πιντέρης | Ψαράς

18 19

Ειδομένη, Δεκέμβριος 2015 | Idomeni, December 2015

“Can somebody tell me why Europe started to discriminate among people?” «Ας μου πει κάποιος, γιατί η Ευρώπη άρχισε να ξεχωρίζει τους ανθρώπους;» There is no war in my country but it is like living a war. Believe me, being hungry for days is worse than living a war. That’s why I left! I’ve been stuck at the border. At night, it is very cold. I sleep in a tent. I don’t have anything else of my own. Just my tent. Fortunately, some volunteers and organizations give us clothes, food and water, but I want to continue my journey. I want to go to Germany. I want to work. When I get back on to my feet, I will go back to my country to continue my life there. Despite the poor conditions here, I try to be strong and often give courage to those around me too, so that they can stay strong. I must not fall apart now. I will not allow myself to give up.

I’m in Europe but I’m stuck between police and fences. Why don’t they allow us to continue? Can somebody tell me why Europe started to discriminate among people?

Belonne | Computer scientist, refugee from Congo

Δεν υπάρχει πόλεμος στη χώρα μου αλλά είναι λες και ζω σε πόλεμο. Πίστεψέ με, το να μένεις για μέρες πεινασμένος είναι χειρότερο ακόμα κι από τον πόλεμο. Γι’ αυτό έφυγα! Είμαι εγκλωβισμένος. Τα βράδια έχει πολύ κρύο. Κοιμάμαι σε μια σκηνή. Δεν έχω τίποτα άλλο δικό μου. Μόνο τη σκηνή μου. Ευτυχώς κάποιοι εθελοντές και κάποιες οργανώσεις μάς δίνουν ρούχα, φαγητό και νερό αλλά εγώ θέλω να συνεχίσω το ταξίδι μου. Θέλω να πάω στη Γερμανία. Θέλω να δουλέψω. Όταν ορθοποδήσω θα γυρίσω στη χώρα μου για να συνεχίσω εκεί τη ζωή μου. Παρά τις άσχημες συνθήκες που αντιμετωπίζω εδώ, προσπαθώ να είμαι δυνατός και συχνά δίνω κουράγιο και στους γύρω μου για να παραμείνουν κι αυτοί δυνατοί. Δεν πρέπει να καταρρεύσω τώρα. Δε θα το επιτρέψω στον εαυτό μου να τα παρατήσει. Είμαι στην Ευρώπη αλλά είμαι εγκλωβισμένος ανάμεσα σε αστυνομικούς και σε φράχτες. Γιατί δεν μας αφήνουν να συνεχίσουμε; Ας μου πει κάποιος, γιατί η Ευρώπη άρχισε να ξεχωρίζει τους ανθρώπους; Μπελόν | Προγραμματιστής υπολογιστών, πρόσφυγας από το Κονγκό

20 21

Ειδομένη, Δεκέμβριος 2015 | Idomeni, December 2015

“Do not be afraid of them!” «Μην τους φοβάστε!»

When I saw them walking in the rain and mud three years ago, I felt like I could stay uninvolved. I talked with friends, with locals and we organized ourselves. We made a triptych with photos showing Greek, German and Syrian refugees in different periods in order to raise awareness among our fellow citizens. The response was great and now we have built a network of volunteers and we provide as much support as we can. The needs and difficulties are many, but with the world’s solidarity, solutions are found and problems are solved.

As a volunteer who deals with refugees going through my village, I want to tell the world not to be afraid.

They have never hurt anyone. Do not be afraid! Especially here, where most of us come from Pontus and remember our grandparents who were refugees telling us exactly the same stories.

Vasilis Tsartsanis | Αctivist

Όταν πριν τρία χρόνια τους είδα να περπατάνε μέσα στη βροχή και στις λάσπες δεν μπορούσα να μείνω αμέτοχος. Μίλησα με φίλους, με ντόπιους και οργανωθήκαμε. Φτιάξαμε ένα τρίπτυχο με φωτογραφίες που δείχνουν Έλληνες, Γερμανούς και Σύρους πρόσφυγες σε διαφορετικές περιόδους με σκοπό να ευαισθητοποιήσουμε τους συμπολίτες μας. Η ανταπόκριση ήταν πολύ μεγάλη και πλέον έχουμε φτιάξει ένα δίκτυο εθελοντών και στηρίζουμε όσο μπορούμε. Οι ανάγκες και οι δυσκολίες είναι παρά πολλές αλλά με την αλληλεγγύη του κόσμου βρίσκονται λύσεις και τα προβλήματα ξεπερνιούνται. Ως εθελοντής που ασχολούμαι με τους πρόσφυγες που περνάνε από το χωριό μου θέλω να πω στον κόσμο να μη φοβάται. Δεν έχουν πειράξει ποτέ κανέναν. Μην τους φοβάστε! Ειδικά σε αυτόν τον τόπο, που οι πιο πολλοί καταγόμαστε από τον Πόντο και θυμόμαστε τους πρόσφυγες παππούδες μας να μας διηγούνται ακριβώς τις ίδιες ιστορίες. Βασίλης Τσαρτσάνης | Ακτιβιστής

22 23

Τήλος, Μάρτιος 2016 | Tilos, March 2016

“As long as I have strength, i will keep helping” « Όσο ακόμα έχω δυνάμεις θα τους βοηθώ»

Over the last three years, nearly 6,000 refugees have passed by Tilos. When I saw them the first time arriving on the island, I got upset and promised myself that from now on I will do everything I can to support them.

As long as I have strength, l will keep helping.

Together with a network of volunteers on the island, we try to be ready anytime they need our help. There is no way we will be idle, as we face such a situation.

I believe that solidarity is the satisfaction you see on the faces of people you have helped. It is the joy you get when they leave the island and turn back to hug you and shake your hand. Then all is worth it, despite the hard efforts and tiredness!

Nikitas Morfopos | Volunteer-cook

Τα τελευταία τρία χρόνια, σχεδόν 6.000 πρόσφυγες έχουν περάσει από την Τήλο. Όταν τους είδα πρώτη φορά να φθάνουν στο νησί κυριολεκτικά αναστατώθηκα και υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι από εδώ και στο εξής θα κάνω ό,τι μπορώ για να τους στηρίξω. Όσο ακόμα έχω δυνάμεις θα τους βοηθώ. Μαζί με ένα δίκτυο εθελοντών που έχει στηθεί στο νησί προσπαθούμε να είμαστε έτοιμοι οποιαδήποτε στιγμή χρειαστεί να βοηθήσουμε. Δεν υπάρχει περίπτωση να μείνουμε αδρανείς τη στιγμή που έχουμε μπροστά μας μια τέτοια κατάσταση. Πιστεύω ότι η αλληλεγγύη είναι η ικανοποίηση που βλέπεις στα πρόσωπα των ανθρώπων που έχεις βοηθήσει. Είναι η χαρά που παίρνεις όταν τη στιγμή που φεύγουν από το νησί γυρίζουν να σε αγκαλιάσουν και να σου σφίξουν το χέρι. Τότε λες χαλάλι, άξιζε τον κόπο και την κούραση! Νικήτας Μορφωπός | Εθελοντής-μάγειρας

24 25

Κως, Μάρτιος 2016 | Kos, March 2016

“I could not leave them there, helpless” «Δε γινόταν να τους αφήσω αβοήθητους»

At first I thought what I was seeing was a buoy. I took the binoculars and looked again, more clearly. Eight people in a small plastic boat paddled against the waves. They would definitely not manage to reach the coast. I approached them with my boat and saw that their boat was full of water and they shouted to me to come close to help them.

I could not leave them there, helpless. I could not take the responsibility for such a sin. They are humans. I went beside them and got them on to my boat. When I came home at night, I was thinking that maybe God sent them near so I can help them. I usually go fishing on the other side of the island. These people were lucky that day. Or, as the sailors say “their lamp still had some oil”.

Yuri Concha | Fisherman

Στην αρχή νόμισα πως ήταν σημαδούρα αυτό που έβλεπα. Πήρα τα κιάλια και είδα καλύτερα. Οχτώ άνθρωποι μέσα σε ένα μικρό πλαστικό βαρκάκι που έκαναν κουπί κόντρα στα κύματα. Σίγουρα δε θα τα κατάφερναν να φθάσουν στην ακτή. Πλησίασα με το καΐκι μου και είδα ότι η βάρκα τους είχε γεμίσει νερό κι αυτοί μου φώναζαν να πάω κοντά να τους βοηθήσω. Δε γινόταν να τους αφήσω αβοήθητους. Δεν μπορούσα να πάρω τέτοια αμαρτία επάνω μου. Είναι άνθρωποι. Πήγα δίπλα τους και τους ανέβασα στη βάρκα μου. Το βράδυ που γύρισα σπίτι μου σκεφτόμουν ότι ίσως τελικά ο Θεός να με έστειλε κοντά τους για να τους βοηθήσω. Συνήθως ψαρεύω στην άλλη πλευρά του νησιού. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν τυχεροί εκείνη την ημέρα. Ή, όπως λένε οι ναυτικοί: «είχε ακόμα λάδι το καντήλι τους». Γιούρι Κόντσα | Ερασιτέχνης ψαράς

26 27

Πειραιάς, Ιανουάριος 2016 | Piraeus, January 2016

“Solidarity is what’s happening in the port of Piraeus”

«Αλληλεγγύη είναι αυτό που συμβαίνει στο λιμάνι του Πειραιά» Last summer I worked as a tour guide in Santorini and saw all that was happening from far. When I finished my work I decided to come and help, as well. We welcome refugees arriving from the islands in the port of Piraeus, almost every day, and we try to support them by giving them food, shoes and clothes. We are a small part of a chain and we try to make their journey easier because we know that the road is long. Everyone helps and offers as much and whatever possible, some more and some less. Even the little time spent by someone to come help when the boat arrives, is important. When my children do not have school -mainly on weekends- I bring them with me to help. I am very proud that all of this is based on volunteerism. I believe that these people will make it. Having reached this far, they will find their way again. I am positive.

One day, I heard my daughter say the word ‘solidarity’ and I asked her if she knows what the word means.

Immediately, she replied that solidarity is what’s happening in the port of Piraeus.

Georgia Dima | Tour guide - volunteer

Το περασμένο καλοκαίρι εργαζόμουν ως ξεναγός στη Σαντορίνη κι έβλεπα όλο αυτό που συνέβαινε από μακριά. Όταν τελείωσα τη δουλειά μου αποφάσισα να έρθω κι εγώ να βοηθήσω. Υποδεχόμαστε τους πρόσφυγες που φθάνουν από τα νησιά στο λιμάνι του Πειραιά, σχεδόν καθημερινά, και προσπαθούμε να τους στηρίξουμε δίνοντάς τους τρόφιμα, παπούτσια και ρούχα. Είμαστε ένα μικρό κομμάτι μιας αλυσίδας και προσπαθούμε να κάνουμε το ταξίδι τους πιο εύκολο γιατί ξέρουμε ότι ο δρόμος τους είναι μακρύς. Ο καθένας μας βοηθάει και προσφέρει όσο και ό,τι μπορεί. Άλλος πιο πολύ και άλλος λιγότερο. Ακόμα κι ο λίγος χρόνος που αφιερώνει κάποιος για να έρθει να βοηθήσει όταν φτάσει το καράβι είναι σημαντικό. Όταν τα παιδιά μου δεν έχουν -σχολείο κυρίως τα Σαββατοκύριακα- τα φέρνω μαζί μου για να βοηθήσουν. Είμαι πολύ περήφανη που όλο αυτό στηρίζεται στον εθελοντισμό. Πιστεύω ότι αυτοί οι άνθρωποι θα τα καταφέρουν. Αφού έφτασαν ως εδώ, θα ξαναβρούν το δρόμο τους. Είμαι αισιόδοξη. Μια μέρα άκουσα την κόρη μου να λέει τη λέξη “αλληλεγγύη” και τη ρώτησα αν ξέρει τί σημαίνει αυτή η λέξη. Αμέσως μου απάντησε ότι αλληλεγγύη είναι αυτό που συμβαίνει καθημερινά στο λιμάνι του Πειραιά. Γεωργία Δήμα | Ξεναγός - εθελόντρια

28 29

Χίος, Ιανουάριος 2016 | Chios, January 2016

“I help them as much as I can” «Τους βοηθάω όσο μπορώ»

I came to Greece on a wooden boat 11 years ago. We could see the lights on the island and prayed to get there without having something bad happen. Our boat got stuck a few meters away from the shore and we all jumped into the sea. We were 25 people; women and babies. It was March 2005, a very cold night. I will always remember this night. My feet were swollen and I was hiding for two days in the mountains so that the police could not find me. I was looking for a way to leave for Athens. Back then, there were no volunteers on the coast or rescue boats, like there are now.

I came to Chios to work, I am a builder, plasterer and when I do not have work, I go to the coast to help. I prefer to go for two hours instead of sitting at a cafe for the same time. Because I speak their language, I listen to their stories and understand what it means to not have money even for a bus ticket. I help them as much as I can. I talk to the bus driver and he allows them to get on. I remember one morning a boat reached the coast and we were not many volunteers. A car stopped and a young couple came to help. They gave blankets and helped us change wet babies. Honestly, I had not seen them before and I still do not know who they are. They just stopped, helped and then left. That to me is solidarity.

Sami | Builder, refugee from Egypt

Ήρθα με μια ξύλινη βάρκα στην Ελλάδα πριν 11 χρόνια. Βλέπαμε τα φώτα στο νησί και παρακαλούσαμε να φτάσουμε χωρίς να μας συμβεί κάτι κακό. Η βάρκα μας κόλλησε λίγα μέτρα πριν την ακτή και πηδήξαμε όλοι στη θάλασσα. Ήμασταν 25 άνθρωποι, γυναίκες και μωρά. Ήταν Μάρτης του 2005, νύχτα με πολύ κρύο. Θα τη θυμάμαι για πάντα αυτή τη νύχτα. Τα πόδια μου είχαν πρηστεί και κρυβόμουν για δυο μέρες στα βουνά για να μη με πιάσει η αστυνομία. Έψαχνα να βρω έναν τρόπο να φύγω για την Αθήνα. Τότε δεν υπήρχαν εθελοντές στις ακτές ούτε διασωστικά σκάφη όπως τώρα. Ήρθα στη Χίο να δουλέψω. Eίμαι οικοδόμος, σοβατζής και όταν δεν έχω μεροκάματο πηγαίνω στις ακτές να βοηθήσω. Προτιμώ να πάω για δυο ώρες στις ακτές παρά να κάτσω δύο ώρες στο καφενείο. Επειδή μιλάω τη γλώσσα τους, ακούω τις ιστορίες τους και καταλαβαίνω τί σημαίνει όταν κάποιος δεν έχει χρήματα ούτε για το εισιτήριο του λεωφορείου. Τους βοηθάω όσο μπορώ. Μιλάω στον οδηγό και τους αφήνει να μπουν. Θυμάμαι ένα πρωί που είχε φτάσει μια βάρκα στις ακτές και δεν ήμασταν πολλοί εθελοντές. Σταμάτησε ένα αυτοκίνητο και ένα νεαρό ζευγάρι ήρθε να βοηθήσει. Έδιναν κουβέρτες και μας βοήθησαν να αλλάξουμε τα βρεγμένα μωρά. Ειλικρινά δεν τους είχα ξαναδεί και ακόμα δεν ξέρω ποιοι ήταν. Απλά σταμάτησαν, βοήθησαν και μετά έφυγαν. Αυτό για μένα είναι η αλληλεγγύη. Σάμι | Oικοδόμος, πρόσφυγας από την Αίγυπτο

30 31

Ειδομένη, Δεκέμβριος 2015 | Idomeni, December 2015

“We are all the same” «Είμαστε όλοι ίδιοι»

By playing in front of these people, I try to feel alive. It’s a very emotional job and it requires great effort to make these children laugh or forget about their worries, even if that is just for a moment. No one is different from another. We are all the same. Only that now, these people are in need of solidarity. Solidarity unites people and spreads love. This job gives me strength and I think I am contributing to bettering the world in which we live.

Our own world, the world of clowns, aims to make others laugh. These children need to dream. These children need to be able to laugh again.

Elena Xibille | Clown Without Borders

Παίζοντας μπροστά σε αυτούς τους ανθρώπους προσπαθώ να νιώθω ζωντανή. Είναι μια πολύ συναισθηματική δουλειά και χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να κάνεις αυτά τα παιδιά να γελάσουν ή να ξεχαστούν, έστω και για λίγο. Κανείς δεν είναι διαφορετικός από τον άλλον. Είμαστε όλοι ίδιοι. Μόνο που τώρα αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται αλληλεγγύη. Η αλληλεγγύη ενώνει τους ανθρώπους και δίνει αγάπη. Η δουλειά αυτή μου δίνει δύναμη και πιστεύω ότι βάζω κι εγώ ένα λιθαράκι ώστε να καλυτερεύσει ο κόσμος που ζούμε. Ο κόσμος ο δικός μας, ο κόσμος των κλόουν, έχει σκοπό να κάνει τους άλλους να γελάνε. Αυτά τα παιδιά πρέπει να ονειρευτούν. Αυτά τα παιδιά πρέπει να ξαναγελάσουν. Έλενα Χίμπιλε | Κλόουν Χωρίς Σύνορα

32 33

Οινούσσες, Ιανουάριος 2016 | Oinousses, January 2016

“We learn from their kindness”

«Mαθαίνουμε από τη δική τους καλοσύνη» Hundreds of refugees reach Oinousses. Along with Loukia, Eftichia, Annie and Vasilia -villagers and friends of ours- we spontaneously created a small solidarity network. We did not design anything. We just followed our instincts. These months have changed our lives. We changed as people, we are helpful and sleep peacefully at night. Refugees arrive in remote areas, particularly at night. Many times we hear them yelling, but we cannot find them so we literally have a rescue operation. They’re wet, frightened and many are injured since they arrive in rocky areas. We are not familiar with first aid, we do not have equipment, do not speak their language and yet, we manage to help.

One morning a shepherd called us to go help him. Refugees had arrived in a rutty area. We found them and by almost climbing, we got back on the road safely. This is the moment you see the kindness in their eyes.

Several offered us cookies they had with them, to thank us. Once it was very cold and a Syrian refugee took off his jacket and handed it to Elli who was literally freezing. It is not the help we offer them; what’s most important for us is that we learn from their kindness.

Eleni and Elli Lignou | Volunteers Στις Οινούσσες φθάνουν εκατοντάδες πρόσφυγες. Μαζί με τη Λουκία, την Ευτυχία, την Άννυ και τη Βασιλεία που είναι συγχωριανές και φίλες μας, δημιουργήσαμε αυθόρμητα ένα μικρό δίκτυο αλληλεγγύης. Δε σχεδιάσαμε κάτι. Απλά ακολουθήσαμε το ένστικτό μας. Αυτοί οι μήνες έχουν αλλάξει τη ζωή μας. Έχουμε αλλάξει εμείς ως άνθρωποι, είμαστε χρήσιμες και κοιμόμαστε ήσυχες τα βράδια. Οι πρόσφυγες φθάνουν σε δύσβατες περιοχές, κυρίως νύχτα. Πολλές φορές τους ακούμε που φωνάζουν αλλά δεν μπορούμε να τους βρούμε κι έτσι στήνεται κυριολεκτικά μια επιχείρηση διάσωσης. Είναι βρεγμένοι, φοβισμένοι και αρκετοί είναι τραυματισμένοι αφού τα σημεία όπου φθάνουν είναι βραχώδη. Δεν ξέρουμε από πρώτες βοήθειες, δεν έχουμε εξοπλισμό, δε μιλάμε τη γλώσσα τους κι όμως, τα καταφέρνουμε. Ένα πρωί ένας βοσκός μάς πήρε τηλέφωνο για να πάμε να τον βοηθήσουμε. Είχαν φθάσει πρόσφυγες σε μια δύσβατη περιοχή. Τους βρήκαμε και σχεδόν σκαρφαλώνοντας επιστρέψαμε στο δρόμο με ασφάλεια. Αυτή είναι η στιγμή που βλέπεις την καλοσύνη στα μάτια τους. Αρκετοί μας προσφέρουν μπισκότα που έχουν μαζί τους για να μας ευχαριστήσουν. Μια φορά έκανε πάρα πολύ κρύο κι ένας Σύρος πρόσφυγας έβγαλε το μπουφάν του και το έδωσε στην Έλλη που είχε κυριολεκτικά ξεπαγιάσει. Δεν είναι η βοήθεια που τους προσφέρουμε. Το πιο σημαντικό για εμάς είναι ότι μαθαίνουμε από τη δική τους καλοσύνη. Ελένη και Έλλη Λιγνού | Eθελόντριες

34 35

Αθήνα, Ιανουάριος 2016 | Athens, January 2016

“For me, solidarity is an act”

«Η αλληλεγγύη για μένα είναι πράξη» The basic needs of the people are a priority. Unfortunately, inequalities are increasing nowadays. Improving the situation requires commitment and organization. Going to offer clothes once at an accommodation structure is important, but the greatest help is offered by the people involved in this, who, unfortunately, are not being paid. These are not the ones who are exposed to the media and are at events with volunteer awards; these are people that are more “hidden”.

I do not have a message of solidarity to send. For me, solidarity is an act; and I do not think I can describe it in five or ten words.

Theano Metaxa | Actor

Οι βασικές ανάγκες των ανθρώπων είναι προτεραιότητα. Δυστυχώς στις μέρες μας οι ανισότητες αυξάνονται. Για να βοηθήσει κανείς την κατάσταση θέλει αφοσίωση και οργάνωση. Το να πας μια φορά ρούχα σε μία κατάληψη δεν είναι ασήμαντο, αλλά τη μεγάλη βοήθεια στην ουσία τη δίνουν άνθρωποι που ασχολούνται με αυτό, χωρίς δυστυχώς να πληρώνονται. Σε αυτούς δεν ανήκουν αυτοί που φιγουράρουν στα ΜΜΕ και σε εκδηλώσεις με βραβεία εθελοντών, αλλά είναι πιο “κρυμμένοι” άνθρωποι. Δεν έχω να στείλω κάποιο μήνυμα αλληλεγγύης. Η αλληλεγγύη για μένα είναι πράξη. Και δεν πιστεύω ότι μπορώ να την περιγράψω με πέντε ή δέκα λέξεις. Θεανώ Μεταξά | Hθοποιός

36 37

Λέσβος, Νοέμβριος 2015 | Lesvos, November 2015

“I just want to live” «Θέλω απλά να ζήσω»

I’m really happy that I got to Greece. There were 45 of us on the boat and I was very scared about this trip.

Fortunately, the weather was good, we were at sea for almost 1,5 hours and arrived safe. I was impressed about how we were greeted by the volunteers on the shore. Volunteers from around the world. To be honest I did not expect this.

They gave us dry clothes and water and soon we were taken to tents to rest for a while before continuing our journey. I finished school in Afghanistan but I’m lucky because I know how to write and I speak English. I think this will help me in my journey. I want to study. I want to go to Norway, I have relatives who have been living there for 20 years. I’ll try to get there via the Balkan route. I know it’s a difficult journey, but I will make it. It’s hard to explain. I’m not searching for a better life, I just want to live.

Mohamed Taqi | Refugee from Afghanistan

Είμαι πραγματικά χαρούμενος που έφτασα στην Ελλάδα. Ήμασταν 45 άνθρωποι στη βάρκα και φοβόμουν πολύ γι’ αυτό το ταξίδι. Ευτυχώς ο καιρός ήταν καλός, ήμασταν σχεδόν 1,5 ώρα στη θάλασσα και φτάσαμε ασφαλείς. Μου έκανε εντύπωση το πώς μας υποδέχτηκαν στις ακτές οι εθελοντές. Εθελοντές απ’ όλο τον κόσμο. Για να είμαι ειλικρινής δεν περίμενα ότι θα συναντήσω κάτι τέτοιο. Μας έδωσαν στεγνά ρούχα και νερό και πολύ σύντομα μας μετέφεραν στις τέντες για να ξεκουραστούμε λίγο πριν συνεχίσουμε το ταξίδι μας. Έχω τελειώσει το σχολείο στο Αφγανιστάν αλλά είμαι τυχερός επειδή ξέρω να γράφω και να μιλάω αγγλικά. Πιστεύω ότι αυτό θα με βοηθήσει στην πορεία μου. Θέλω να σπουδάσω. Θέλω να πάω στη Νορβηγία, έχω συγγενείς που ζούνε εκεί εδώ και 20 χρόνια. Θα προσπαθήσω να φτάσω εκεί μέσω της Βαλκανικής οδού. Ξέρω ότι είναι δύσκολο ταξίδι αλλά θα τα καταφέρω. Είναι δύσκολο να σας το εξηγήσω. Δεν ψάχνω για μια καλύτερη ζωή, θέλω απλά να ζήσω. Μοχάμεντ Τακί | Πρόσφυγας από το Αφγανιστάν

38 39

Chios, December 2015 | Χίος, Δεκέμβριος 2015

“Help without expecting anything in return” «Να βοηθάς χωρίς να περιμένεις ανταλλάγματα και επιβράβευση»

Winter has come and the weather has worsened. Coming out of the boat wet, unfortunately, is something we cannot avoid. We light the fire and wait for them having socks and dry clothes, with other volunteers’ active in the region. Things are very difficult especially at night when it is colder. Many arrive on the coast almost fainting, on the verge of hypothermia. It is a very difficult time for us. Just like when you hear children crying and trying to find their parents in the night.

We must stand by these people. We must help them continue their lives with dignity. You must have solidarity in you, feel it, and help without expecting anything in return. We are twins and we have always been together.

We always support each other in everything we do. After watching the hundreds of refugees arriving daily in Chios, we decided to volunteer and help as much as we can. Once a boat arrives, I forget where my brother is. We are all together, helping each other. Rescuers, volunteers and refugees – we become siblings.

Antonis and Michael Vorrias | Volunteer rescuers

Χειμώνιασε και ο καιρός έχει αγριέψει. Το να βγαίνει κάποιος βρεγμένος από τη βάρκα δυστυχώς είναι κάτι που δεν μπορούμε να το αποφύγουμε. Μαζί με άλλους εθελοντές που δραστηριοποιούνται στην περιοχή ανάβουμε φωτιά και τους περιμένουμε έχοντας μαζί μας κάλτσες και στεγνά ρούχα. Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα ειδικά τις νύχτες που έχει περισσότερο κρύο. Αρκετοί φτάνουν στις ακτές σχεδόν λιπόθυμοι, στα όρια της υποθερμίας. Είναι για εμάς μια πολύ δύσκολη στιγμή. Όπως και η στιγμή που ακούς το κλάμα των παιδιών που προσπαθούν να ξαναβρούν στα τυφλά τους γονείς τους μέσα στη νύχτα. Πρέπει να σταθούμε δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους. Να τους βοηθήσουμε να συνεχίσουν τη ζωή τους με αξιοπρέπεια. Την αλληλεγγύη πρέπει να την έχεις μέσα σου, να τη νιώθεις, να βοηθάς χωρίς να περιμένεις ανταλλάγματα και επιβράβευση. Είμαστε δίδυμα αδέλφια και από μικροί είμαστε συνέχεια μαζί. Πάντα στηρίζει ο ένας τον άλλον σε ό,τι κάνει. Βλέποντας τους εκατοντάδες πρόσφυγες να φτάνουν καθημερινά στη Χίο, αποφασίσαμε να βοηθήσουμε εθελοντικά όσο και όπως μπορούμε. Από τη στιγμή που φτάσει μια βάρκα ξεχνάω πού είναι ο αδελφός μου. Είμαστε όλοι μαζί, βοηθώντας ο ένας τον άλλον. Διασώστες, εθελοντές και πρόσφυγες γινόμαστε αδέλφια.

Aντώνης και Μιχάλης Βορριάς | Eθελοντές διασώστες

40 41

Chios, December 2015 | Χίος, Δεκέμβριος 2015

“Do you know how important it is for a stranger to call you mom?” «Ξέρεις τι αξία έχει να σε λέει ένας ξένος μαμά;»

For me, man has value. I do not care where he comes from or where he goes. We have everything and they have nothing. That’s why we decided to help them. We welcome dozens of refugees every day in our village.

Our houses are on the beach and people literally arrive at our doorsteps. Thus, a group of volunteers was created that offers them warm soup, tea, dry clothes and shoes. If they arrive at night, they sleep in a place that the church has given us. We feel close to these people and many of them promise us that will come one day to meet us again.

These people are sailing into the unknown, on a boat called “Hope”. We’ve heard about this but we have not lived it. And I hope we never have to go through such situations. Many call me mom. Do you know how important it is for a stranger to call you mom? Perhaps it has an even greater value than it does when it comes from your child.

Anna Thoma | Restaurant owner Για μένα αξία έχει ο άνθρωπος. Δε με νοιάζει από πού έρχεται ή πού πηγαίνει. Εμείς έχουμε τα πάντα κι αυτοί δεν έχουν τίποτα. Γι’ αυτό αποφασίσαμε να τους βοηθήσουμε. Στο χωριό μας υποδεχόμαστε καθημερινά δεκάδες πρόσφυγες. Τα σπίτια μας είναι στην παραλία και οι άνθρωποι αυτοί φτάνουν κυριολεκτικά στις πόρτες των σπιτιών μας. Έτσι δημιουργήθηκε μια ομάδα εθελοντών που τους δίνει μια ζεστή σούπα, ένα τσάι, στεγνά ρούχα και παπούτσια. Αν φτάσουν νύχτα, κοιμούνται σε ένα χώρο που μας έχει παραχωρήσει η Εκκλησία. Δενόμαστε με αυτούς τους ανθρώπους και αρκετοί μας υπόσχονται ότι θα έρθουν μία μέρα να μας ξανασυναντήσουν. Οι άνθρωποι αυτοί πάνε κυριολεκτικά «στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα». Το έχουμε ακούσει αλλά δεν το έχουμε ζήσει. Κι εύχομαι να μη ζήσουμε ποτέ τέτοιες καταστάσεις. Αρκετοί με φωνάζουν μαμά. Ξέρεις τί αξία έχει να σε λέει ένας ξένος μαμά; Ίσως μεγαλύτερη αξία κι από το να σε λέει το ίδιο σου το παιδί. Άννα Θωμά | Iδιοκτήτρια εστιατορίου

42 43

Tilos, March 2016 | Τήλος, Μάρτιος 2016

“Nationality, religion, color doesn’t come into it” «Δεν παίζει ρόλο η εθνότητα, η θρησκεία, το χρώμα» Karen: I do not think it makes a difference if you are stranger helping and or if you are local and help. It’s human to human. Nationality, religion, color doesn’t come into it – it is important that you help people.

Quite honestly, of the 5,5 - 6,000 people we had at Tilos there’s not one I’ve not liked… they’re lovely, lovely people. I like people not because they originate from somewhere or because they’re in a difficult position now, no. They’re just lovely people. Filotimo is the word to describe what happens on the island with the refugees.

Charlie: We can make a difference to someone’s life because we’re away from this but we know what’s going on. I want to pay back maybe for what I did in the past and what my country’s done in the past. I’ve been in support of military operations of my country in the Falklands, Iraq, Afghanistan.

Karen & Charlie Graham | Volunteers, British residents in Tilos

Κάρεν: Δε νομίζω ότι έχει διαφορά εάν είσαι ξένος και βοηθάς ή εάν είσαι ντόπιος και προσφέρεις. Για μένα είναι βοήθεια ανθρώπου προς άνθρωπο. Δεν παίζει ρόλο η εθνότητα, η θρησκεία, το χρώμα – για μένα σημασία έχει ότι βοηθάς ανθρώπους. Πολύ ειλικρινά, από τους 5.500 – 6.000 ανθρώπους που πέρασαν από την Τήλο, δεν υπήρξε ούτε ένας που δε συμπάθησα! Αγαπάω τους ανθρώπους, όχι γιατί κατάγονται από κάπου ή γιατί είναι σε δύσκολη θέση τώρα, όχι. Απλά και μόνο γιατί είναι υπέροχοι άνθρωποι. Το φιλότιμο είναι η λέξη για να περιγράψω τί συμβαίνει στο νησί με τους πρόσφυγες. Τσάρλυ: Μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά στη ζωή ενός ανθρώπου. Μπορεί να είμαστε ξένοι αλλά ξέρουμε τί συμβαίνει με τους ανθρώπους αυτούς. Με τον τρόπο μου θέλω να ξεπληρώσω για κάτι που πιθανά έκανα στο παρελθόν και για ό,τι έκανε η χώρα μου. Ως στρατιωτικός υποστήριξα στρατιωτικές επιχειρήσεις της χώρας μου στα νησιά Φώκλαντ, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και δεν ξέρω πού αλλού. Κάρεν και Τσάρλυ Γκράχαμ | Εθελοντές, Άγγλοι κάτοικοι στην Τήλο

44 45

Kos, March 2016 | Κως, Μάρτιος 2016

“Often we fall into the trap of our comfort zone” «Συχνά πέφτουμε στην παγίδα των ανέσεών μας» When people arrive to Kos, this does not necessarily mean that their suffering has ended. They need a bit of relief at that moment. What volunteers offer is the “last hole on the flute”. You witness the European inability in its entirety. You give a wet man a blanket, dry clothes, some water.

I personally feel responsible when I see people in need and do not do anything. I try to do everything I can, even just giving them a bottle of water. I believe that every man has his personal criteria for whether or not he/she can help. Often we fall into the trap of our comfort, when solidarity should be a way of life for each one of us.

Zina Chatziioannou | Volunteer, member of the “Solidarity-Kos” Φτάνοντας αυτοί οι άνθρωποι στην Κω δε σημαίνει απαραίτητα ότι έχουν τελειώσει και τα βάσανά τους. Χρειάζονται λίγη ανακούφιση εκείνη τη στιγμή. Αυτό που προσφέρουν οι εθελοντές «είναι η τελευταία τρύπα της φλογέρας». Βλέπεις την ευρωπαϊκή ανικανότητα σε όλο της το μεγαλείο. Δίνεις σ’ έναν άνθρωπο βρεγμένο μια κουβέρτα, στεγνά ρούχα, λίγο νερό. Προσωπικά, νιώθω συνυπεύθυνη όταν βλέπω ανθρώπους που χρειάζονται βοήθεια και δεν κάνω τίποτα. Προσπαθώ να κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου, έστω και δίνοντάς τους ένα μπουκαλάκι νερό. Πιστεύω ότι κάθε άνθρωπος έχει τα προσωπικά του κριτήρια για τον εάν θα βοηθήσει ή όχι. Συχνά πέφτουμε στην παγίδα των ανέσεών μας ενώ θα έπρεπε η αλληλεγγύη να είναι τρόπος ζωής για τον καθένα μας. Ζήνα Χατζηϊωάννου | Eθελόντρια, μέλος του «Αλληλεγγύη-Κως»

46 47

Lesvos, November 2015 | Λέσβος, Νοέμβριος 2015

“I am also from this planet!” «Είμαι κι εγώ απ’ αυτόν τον πλανήτη!»

When I was young, I would come to Greece with my parents. We would go to Crete for vacations. I have read about Plato, Thales, Pythagoras and Socrates for the philosophy of life, and I consider them humanity’s greatest philosophers. I was a mountain climber. I’ve climbed from Nepal to Switzerland. My father was a doctor in Damascus.

During the war I went to Homs and worked with many international organizations and with many well-known journalists. In Syria, I got injured during the collapse of a bombed building. I had to make some operations on my head and now I live with a leg paralysis. Throughout the trip my friends and fellow travelers helped me and took care of me. That’s what solidarity means to me. Without them there was no chance of going anywhere. Many people ask me where I am from. “I am also from this planet!”, I answer them. We aren’t different. I breathe, laugh, feel and hurt just like you.

Iyad | University Professor, refugee from Syria

Όταν ήμουν μικρός ερχόμουν συνέχεια στην Ελλάδα με τους γονείς μου. Πηγαίναμε στην Κρήτη για διακοπές. Έχω διαβάσει για τον Πλάτωνα, το Θαλή, τον Πυθαγόρα και τον Σωκράτη, για τη φιλοσοφία της ζωής και τους θεωρώ τους σπουδαιότερους φιλοσόφους της ανθρωπότητας. Ήμουν ορειβάτης. Έχω πάει για ορειβασία από το Νεπάλ μέχρι την Ελβετία. Ο πατέρας μου ήταν γιατρός στη Δαμασκό. Κατά τη διάρκεια του πολέμου πήγα στη Χομς και συνεργάστηκα με πολλές διεθνείς οργανώσεις και με πολλούς γνωστούς δημοσιογράφους. Στη Συρία τραυματίστηκα από την κατάρρευση ενός βομβαρδισμένου κτιρίου. Χρειάστηκε να κάνω κάποιες επεμβάσεις στο κεφάλι μου και πλέον ζω με μικρή παράλυση στο πόδι μου. Σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού με βοήθησαν και με φρόντιζαν οι φίλοι και συνταξιδιώτες μου. Αυτό για μένα σημαίνει αλληλεγγύη. Χωρίς αυτούς δεν υπήρχε πιθανότητα να πάω πουθενά. Πολλοί με ρωτάνε από που είμαι. “Είμαι κι εγώ από αυτόν τον πλανήτη!”, τους απαντάω. “Δεν είμαστε διαφορετικοί. Αναπνέω, γελάω, αισθάνομαι και πονάω όπως κι εσείς”. Ιάντ | Kαθηγητής Πανεπιστημίου, πρόσφυγας από τη Συρία

48 49

Lesvos, November 2015 | Λέσβος, Νοέμβριος 2015

“My grandfather and my grandmother came here the same way” « Έτσι έφθασαν και ο παππούς μου με τη γιαγιά μου»

Just as the refugees are now coming to Lesvos, so did my grandfather with my grandmother in 1922. Exactly the same trip, just that there were no lifejackets back then.

Every day, from 7 in the morning, I walk on the shore and pick up rubber boats and lifejackets that the refugees leave behind. It is hard work; it is very difficult to clean the shore. On one day we clean, and on the next, we find even more as people continue to arrive on the island. This mountain that you see with lifejackets, I made myself. Every day I move hundreds with my truck. Seeing the way things are going, I think the mountain with lifejackets will be the tallest mountain on the island soon. I cannot figure how many of these are. I cannot tell you for sure if it’s tens of thousands or hundreds of thousands. What I will say for sure is that people who were wearing lifejackets are lucky. They are the ones who reached the shore. Others never arrived.

Stratis Karaeleftheriou | Driver, employee at the Coast Cleaning Service

Όπως έρχονται οι πρόσφυγες στη Λέσβο, έτσι ακριβώς ήρθαν ο παππούς μου με τη γιαγιά μου το 1922. Ακριβώς το ίδιο ταξίδι, απλά τότε δεν υπήρχαν σωσίβια. Καθημερινά, από τις 7 το πρωί, είμαι στις ακτές και μαζεύω τις πλαστικές βάρκες και τα σωσίβια που αφήνουν πίσω τους οι πρόσφυγες. Είναι δύσκολη δουλειά, είναι πάρα πολύ δύσκολο να καθαρίσουν οι ακτές. Τη μια μέρα καθαρίζουμε και την επόμενη βρίσκουμε ακόμα περισσότερα καθώς οι άνθρωποι συνεχίζουν να φτάνουν στο νησί. Αυτό το βουνό που βλέπεις με τα σωσίβια το έφτιαξα εγώ. Κάθε μέρα μεταφέρω με το φορτηγό μου εκατοντάδες. Όπως πάει η κατάσταση, σύντομα το βουνό με τα σωσίβια θα είναι το ψηλότερο βουνό του νησιού. Δεν μπορώ να υπολογίσω πόσα είναι. Δεν μπορώ να σου πω σίγουρα αν είναι δεκάδες χιλιάδες ή μερικές εκατοντάδες χιλιάδες. Αυτό που θα σου πω με σιγουριά είναι ότι οι άνθρωποι που φορούσαν τα σωσίβια αυτά είναι οι τυχεροί. Είναι αυτοί που έφτασαν στις ακτές. Άλλοι δεν έφτασαν ποτέ. Στρατής Καραελευθερίου | Oδηγός, υπάλληλος Τομέα Καθαριότητας των ακτών

50 51

“When time came, they stood by” «Τη στιγμή που χρειάστηκε, βοήθησαν» A boat full of women, men and children in danger of sinking. Frightened and wet people climbing a rugged hillside. Dozens of people walking on unfamiliar roads. Some are asleep, forgotten for days in the port. Others, trapped behind a fence. Refugees. Ultimately who helped them? During the refugee flows to the Aegean islands and in mainland Greece, a wave of solidarity was deployed. Within this spontaneous mobilization, I was asked by SolidarityNow to find and highlight people experiencing refugee crisis in a different way. I knew many fishermen from the past; tireless, always ready to offer. But some of the characters I captured through my photographic lenses, I just met them on the spot when their solidarity came into practice by saving refugees arriving on the coast; cooking in improvised kitchens; distributing clothes and blankets. Everyday people, who opened their homes and provided these hunted people with a haven. Kos, Chios, Lesvos, Athens, Idomeni, Tilos. Everyone made their best, as each one could. The important is that when it was needed, they helped. Now, I know. When there is a necessity again, Stratis and Kostis will go out into the sea and help the refugees or anyone in need. Nicolas will cook for them and young Ermioni will offer them socks. Mr. Dionysis will give them bread and Vasilis blankets, while Mrs. Anna will take over again the role of the mother. These people have helped and will do it again if necessary; just as they know. Because solidarity does not need words and analysis.

Giorgos Moutafis | Photojournalist Μια βάρκα γεμάτη γυναίκες, άνδρες και παιδιά κινδυνεύει να βουλιάξει. Φοβισμένοι και βρεγμένοι άνθρωποι σκαρφαλώνουν σε μια δύσβατη πλαγιά. Δεκάδες άτομα περπατάνε σε άγνωστους δρόμους. Κάποιοι κοιμούνται ξεχασμένοι για μέρες στο λιμάνι. Άλλοι στέκουν εγκλωβισμένοι πίσω από ένα φράχτη. Πρόσφυγες. Τελικά ποιος τους βοήθησε; Κατά τη διάρκεια των προσφυγικών ροών στα νησιά του Αιγαίου αλλά και στην ηπειρωτική Ελλάδα δημιουργήθηκε ένα κύμα αλληλεγγύης. Μέσα σε αυτή την αυθόρμητη κινητοποίηση μού ζητήθηκε από το SolidarityNow να βρω και να αναδείξω ανθρώπους που βιώνουν με διαφορετικό τρόπο την προσφυγική κρίση. Τους ψαράδες τούς γνώριζα από παλιά, ακούραστοι πάντα, έτοιμοι να προσφέρουν. Αρκετούς όμως από τους χαρακτήρες που φωτογράφισα τους συνάντησα ακριβώς τη στιγμή που βοηθούσαν όταν έφθαναν οι πρόσφυγες στις ακτές ή άλλους πάλι, τη στιγμή που μαγείρευαν σε αυτοσχέδιες κουζίνες ή μοίραζαν ρούχα και κουβέρτες. Απλοί άνθρωποι, που άνοιξαν τα σπίτια τους για να ξαποστάσουν οι κυνηγημένοι. Κως, Χίος, Λέσβος, Αθήνα, Ειδομένη, Τήλος. Προσέφερε όπως μπορούσε ο καθένας. Το σημαντικότερο είναι ότι τη στιγμή που χρειάστηκε, βοήθησαν. Τώρα ξέρω. Αν χρειαστεί ξανά, ο Στρατής με τον Κωστή θα βγουν στη θάλασσα και θα τους βοηθήσουν. Ο Νικόλας θα τους μαγειρέψει και η μικρή Ερμιόνη θα τους μοιράσει κάλτσες. Ο κυρ Διονύσης θα τους πηγαίνει ψωμί και ο Βασίλης θα τους δώσει κουβέρτες, ενώ η κυρία Άννα θα αναλάβει ξανά το ρόλο της μαμάς. Αυτοί οι άνθρωποι βοήθησαν και θα το ξανακάνουν αν χρειαστεί. Έτσι απλά, όπως αυτοί ξέρουν. Γιατί η αλληλεγγύη δεν χρειάζεται λόγια και αναλύσεις. Γιώργος Μουτάφης | Φωτορεπόρτερ

52 53

#ListentoMyStory Άκου Την Ιστορία Μου

06 07

solidaritynow.org