143

SAYFA

5

Libya’n›n demokrasi s›nav› Libya’y› Kaddafi sonras›, emperyalist tahakküm alt›nda yeni bir dönem bekliyor

SAYFA

Deprem sadece bir durak

11

Politeknik üyesi jeofizik mühendisi Savafl Karabulut’la y›k›m›n nedenlerini konufltuk

SAYFA

13

Kod ad› Osman Alevileri koruyan Osman’lar, faflizme karfl› direniflin yan›nda kardeflli¤i örüyordu

SAYFA

14

Statlarda yükselen ›rkç›l›k Statlardaki ›rkç›-militarist gösterilerde, ‘bozkurt’un yerini tekbir ald›

2 Kas›m 2011 • 1.25 TL

Y›l 6 • Say› 143

Depremi f›rsat bilen AKP büyük y›k›m projeleri aç›klad›

Felaket vurguncuları Depremin ard›ndan Van’a giden Tayyip Erdo¤an yan›na eski TOK‹ Baflkan›, yeni fiehircilik Bakan› Erdo¤an Bayraktar’› da ald›. Erdo¤an ‘kimsenin gözünün yafl›na bakmadan y›kaca¤›z’ dedi.

Medyan›n depremi Van’da yaşanan depremden sonra ekranlarda ırkçılık, sansür ve AKP propagandası vardı ama depreme dair haberler yoktu S. 2

Asgari yaflam

Depremin ard›ndan hemen Van’a giden Erdo¤an, Vanl›lara çad›r ve sivil savunma ekiplerinden önce y›k›m vaat etti

Deprem bahanesiyle ‹stanbul’dan Bursa’ya pek çok kentte on binlerce ev sorgusuz sualsiz y›k›lacak

Dev Sağlık-İş, zamlar karşısında emekçinin asgari ücret talebini güncelledi: “Tayyip sen yaşa 660 liraya” S. 8

“Kral ç›plak kardeflim, kimse kusura bakmas›n!”

YOL YAZISI S. 3

Bu gemi nasıl yürüyecek?

AKP döneminde say›lar› ikiye katlanan özel dershanelerin yüzde 70’inin 2014 sonuna kadar devletin

teflvikiyle özel okullara dönüfltürülmesi planlan›yor.

E¤itime ayr›lan bütçe dershanelere yar›yor S. 12

Özgürlük ve barışı kurmak için Ö¤renci Kolektifleri ‘Soka¤› özgür b›rak’ kampanyas› kapsam›nda 22 Ekim’de ‹stanbul’da eylem yapt›. Türkiye’deki 40 üniversiteden gelen bine yak›n üniversiteli, bar›fl mesaj›n› Taksim’e tafl›yarak, ülke üzerindeki ›rkç›-faflist atmosfere meydan

Vergi duble yol oldu

‘Hopa’yı niye sola bırakıyorsunuz!’

Kapitalizmde trajedi fırsattır Ölümlerden deprem de¤il, rant çetesi sorumlu.

Baflbakan›n depreme çaresi yoksullar›n evini y›kmaya bahane oldu S. 6

Kenar Notlar› / Sayfa 2

Ferda Koç / Sayfa 4

‹slamc› liberal...

Kürtlere de Deniz Feneri

Turuncu atkılılar Van’da Halkevleri, Ö¤renci Kolektifleri ve Politeknik üyeleri depremin yaralar›n› sarmak üzere Van’a gitti

Hopa’da, ilçe d›fl›ndan gelen bir grubun provokasyonu ile bafllayan olaylar sonras›nda polisin MHP ile özel görüflme yapt›¤› a盤a ç›kt›. Polisin kendileriyle solu ezmek için görüfltü¤ünü bizzat MHP’liler, ÖDP’lilere ve Halkevcilere anlatt› S. 4

S. 7

Tufan Sertlek / Sayfa 9

Beyaz Türk faflizmi

Duygu Semiz / Sayfa 10

Güvencesiz bir kad›n...

Sanayi Bakanı, ‘Deprem vergisi diye bir şey yok’ derken, Maliye Bakanı Şimşek, ‘Vergiyi duble yola harcadık’ dedi S. 9

Çözüm sokakta Halkevci Kadınlar, ‘şiddet’ başlığıyla kendi hikayelerinden yola çıkıp yaptıkları tartışmalar ile forumda buluştu S. 10

2

MEDYA 2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

Halk›n Sesi

Kenar Notlar› ‹slamc›-liberal kamusal projenin çöküflü on günlerde İslamcı iktidar medyasında hummalı bir aklama-akılcılaştırma faaliyeti var. Bu çabaların altında, şiddetlenen iç savaşın ve hemen ardından meydana gelen Van depreminin yıkıntıları altından AKP iktidarını çekip çıkarma gayreti yatıyor.

“Deprem ve Bilim” (Ali Bulaç, Zaman); “Âhir Zaman ve Depremler” (Ali Ünal, Zaman) gibi yazıların yanında, depremle Kürt sorunu ve AKP iktidarının savaş politikasını bağdaştırmaya, akılcılaştırmaya ve maşrulaştırmaya çalışan yazılara da çokça rastlanmaktadır. Elbette bu yazıların ortak teması, yükselen kirli savaşın aklanması ve deprem yıkıntıları altından yükselen İslamcı-liberal/cemaatçi-piyasacı fırsatçılığın tahkim edilmesidir.

31 Ekim 2011 tarihli Yeni Şafak gazetesinde Prof. Mehmet Aydın’la yapılan söyleşi, İslamcı entelektüellerin ideolojik saldırganlığının “tipik” örneklerinden birini oluşturuyor. İslam Hukuku konusunda çalışan Prof. Mehmet Akif Aydın, İslam Araştırmaları Merkezi Başkanlığı, YÖK üyeliği ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanlığı'nı bir arada yürütüyor.

Prof. Mehmet Aydın’a göre “binaları yıkan ahlaki birikim azlığıdır”. “Japonya'da daha büyük ölçüdeki depremler herhangi bir yıkıma sebep olmazken bizde oluyor. Bina yapmak çok büyük teknolojik birikim gerekmiyor.

Buradaki problem ‘teknoloji birikim’ azlığı değil, ‘ahlaki birikim’ azlığından kaynaklanıyor.” Depremden doğan öfkeyi yalnızca ahlaki sorun alanına yöneltmeye çalışan bu yaklaşım, Türkiye’nin son 10 yılına tek parti iktidarı olarak damgasını vuran dincipiyasacı AKP iktidarını kurtarmaya çalışırken kendisi batıyor. Bırakın depreme dayanıklı sağlam-sağlıklı konutlar yaparak halkı depreme hazırlamayı, halkın barınma hakkını hiçe sayarak insanların tepesine evlerini yıkan cemaat girişimciliğini ve iktidar-devlet sorumluluğunu yıkıntıların altına süpürerek gizlemeye çalışıyor.

Yine aynı söyleşide Prof Aydın, Türkiye’de barış dilinin İslamcı değerlerle kurulacağı iddiasında da bulunuyor. “Türkiye'de bazı insanlar dinden çekiniyorlar. Barış dilini İslam kültürünün, İslami değerlerin yardımıyla kurabiliriz.” Kuşkusuz İslamcı barış dili denince akla ilk önce, son büyük İslam içtihatçısı Fethullah Gülen’in açıklamaları geliyor.

Herkul.org adlı internet sitesinde “terör ve ızdırap” konulu söyleşide Fethullah Gülen, “İslamcı barış diliyle” teslim olmayanların ölü ele geçirilmesini buyuruyor: “Herkes bu meselenin halli için duanın gücüne de sığınmalı; her fırsatta gönüllerini Yüce Dergâh’a açıp ‘Allahım, birliğimizi sağla, aramızı te’lif buyur, bizi vifak ve ittifaka muvaffak kıl. Hidayet ve ıslahını murat buyurduğun insanları ıslah eyle, kalb ve kafalarına salah ver. Şayet düşmanlık yapanlar arasında ıslahını murat buyurmadığın ve kendileri hesabına ıslah istemeyen kimseler varsa, onların da altlarını üstlerine getir, birliklerini boz, evlerine ateş sal, köklerini kurut ve işlerini bitir’ diye niyaz etmelidir.’ (Herkul.org, 24.10.2011) İslamcı gericiliğin iktidar ve sivil toplum mevzilerinde “barış kodlu saldırı emri” derhal çözülerek gereği yerine getirildi. PKK militanlarının yanık cesetlerinde, Prof. Dr. Büşra Ersanlı ve yazar Ragıp Zarakolu’na kadar uzanan KCK operasyonlarında, Van depreminin hemen ardından televizyon sunucusundan Başbakan Erdoğan’a kadar yükselen ırkçışoven tepkilerde bu emrin izleri görüldü. “İslamın barış dilinde duanın gücüne sığının” şeklinde verilen saldırı emrinden, askeriyenin ve polisin şiddete dayalı gücü ve İslamcı entelektüellerin şiddeti öven ve öneren ideololojik saldırıları çıktı.

Bütün bunlar İslamcı-liberal kamusal projenin çöküşünün itirafıdır. Adeta bir uygarlık sıçraması gibi sunulan AKP projesinin altından halkın mülksüzleştirilmesi, özgür-insanca yaşam olanaklarının elinden alınması, Kentsel/kırsal alanlarının ve bunları kuşatan ekosistemlerin sermaye tarafından talan edilmesi, üstelik bütün bunların ancak ve ancak şiddete dayalı bildik iktidar saldırılarılarıyla hayata geçirilmesi çıkıyor. İktidarın ezberini bozan “en küçük” direniş pratikleri bile, işte bu nedenle, entelektüelinden şiddet aygıtına dek cümle saldırgan cephenin gardını düşürüp paniğe sürüklüyor.

S

MEDYANIN VAN DEPREM‹NDE BAfiARISIZ SINAVI

Haberlerde her şey yolunda Van’da yaşanan depremden sonra ekranlarda ırkçılık, sansür ve AKP propagandası vardı. Ama depreme dair haber yoktu

''Basın mensubu arkadaşlarımdan bir ricam var; panikleyen vatandaşlarımız olabilir.

Onların bu paniklemelerini ekranlara getirmek suretiyle vatandaşımızı 'Acaba Van'da, Erciş'te ne oluyor, hakikaten halk kendi başına bırakıldı mı?' gibi bir şey haline getirmeyin, milletin dayanışma ruhunu ortadan kaldırır'' Başbakan Erdoğan 23 Ekim akşamı depremin hemen ardından Van’da yaptığı konuşmada bu sözlerle medyaya uyarıda bulundu.

Erdoğan’ın yaşanan her büyük olaydan sonra işin medya ayağını önemseyerek gazetecilere, gazete patronlarına uyarıda bulunmaya başladı. Ölen asker haberlerinin verilmesine ilişkin eleştiri ve uyarılardan sonra Van depreminde de medya Erdoğan’ın eksileri ve hataları göstermeme çağrısına uydu.

Van’da resmi rakamlara göre 10 binden fazla binan hasar gördü, 120 binden fazla insan barınak, ısınma ve beslenme sorunuyla ortada kaldı. Haberlerde ise bu sorun-

Ekranda reklam vardı haber yoktu ların verilmesi yerine Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı’nın geçtiği resmi bültenleri okundu. Haberler her saat başında hükümetin Van’a kaç bin çadır, kaç bin battaniye ve yorgan gönderdiğini, bölgede üç öğün sıcak yemek çıkartılarak kaç bin Vanlıya dağıtıldığı propagandası yapıldı.

Erdoğan’ın Van ziyareti depremin ilk günü en sık verilen haber oldu. Kameralar, depremin

Sahibi ve Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü Ali Ergin Demirhan Telefon / Faks 0212 245 90 37 Adres Tomtom Mahallesi Örtmealt› Sokak No: 6/3 BEYO⁄LU/‹STANBUL Bas›ld›¤› Yer Taflbask› Matbaac›l›k Yay. ve Amb. San. Tic. Ltd. fiti. Bask› Tesisleri Kocaeli /‹ZM‹T (0262 335 45 29) editor.halkinsesi@gmail.com 15 günlük Yayg›n, Süreli, Türkçe yay›nd›r.

ilk günü yapılan tüm canlı yayınların fonu haline gelen Nezir Baş Apartmanı önüne konuşlandı.

Depremden en fazla etkilenen yerleşim birimi olan Erciş, Van ve Erciş’e bağlı köyler depremin ancak ilerleyen günlerinde sosyal medya aracılığıyla yaşanılan mağduriyetin ortaya çıkmasıyla habercilerin gündemi oldu.

Türkiye egemen medyası Van depreminde başarısız bir sınav verdi. Medya, ekrandan taşan ırkçı

faşist açıklamalarla, acılı Van halkını depremle beraber ayrımcılıkla yüz yüze bırakarak; Van halkının şikâyetleri ve hükümete dönük eleştirilerini sansürleyerek bu sınavdan kaldı.

Sansür çağrısına uymayarak bazı eksiklikleri ve halkın sıkıntılarını haber yapan gazeteciler ise başbakanın gazabından kurtulamadı. Gazeteci Cüneyt Özdemir, Van'ın kırsal bölgelerini ziyaret ederek henüz yardım ulaşmamış

Muhtarın bile AKP’lisi D

eprem haberleri bir yandan her şey yolunda mesajı verirken diğer yandan bu algıyı bozacak her türlü görüntü, görüş ve haberi sansürledi.

Depremle ilgili görüşlerini paylaşmak için 24 Ekim günü TRT Haber kanalına konuk olan Jeofizik Mühendisi Ahmet Ercan lafı deprem vergilerine getirince TRT’nin sansürüne uğradı. Ercan, "Sayın Ecevit döneminde, 1999 Depremi’nden sonra bir deprem vergisi konmuştu. Bu deprem vergisi sayın Erdoğan döneminde kalıcı bir duruma dönüştürüldü.

O zaman geçiciydi. Şu anda deprem vergisinin kullanım amacı yoksullara ceplerinden para çıkmadan yapılarını yenilemek, yeniden yapmaktı. Bugüne kadar deprem vergisi olarak toplanan kasadaki para yaklaşık 50 milyar dolar civarındadır. Bu paranın kentsel dönüşüm için kullanılarak, halkın ölümden kurtarılması tek çaredir" dedi.

TRT Haber spikeri Gülnur Akalın, daha Ahmet Ercan konuşmaya devam ederken araya girerek “Sayın Ercan çok

teşekkür ediyoruz bilgilerinizi bizlerle paylaştığınız için” diyerek Ercan’ı susturdu ve bağlantıyı sona erdirdi. Program kayıtları izlendiğinde Ercan konuşmasına devam ederken Akalın’a rejinin (programı yöneten birim) talimatlar verdiği ve Akalın’ın Ercan’a bu talimat sonrası müdahale ettiği de fark ediliyor.

Habertürk depremden 24 saat sonra Erciş’te enkazların bulunduğu alandan canlı yayın yaptı. Ercişliler bölgede tüm ihtiyaçların karşılandığını söyleyen Vali’ye sokakta kaldıklarını anlatarak hakaret edince Habertürk canlı yayınını kesti.

Deprem sonrası köylere yarım ulaşmadığı yönünde haberler geldi. Bu sorunu haber yapan NTV, köylerin yardım ve çadır sorununu ekranına taşıdı. Fakat kendisi açısından sorun çıkarmayacak bir konuk almayı tercih etti.

NTV ilgisizlikten şikayet eden onlarca köy ve köylü arasında köyün AKP’li muhtarını bulmayı başarmıştı. Güveçli Köyü muhtarı Süleyman Benli NTV muhabiri Yağız Şenkal’a çadır ihtiyacını

anlatırken araya köylerini ziyaret eden AKP’li bakanları ve “genel başkan yardımcımız” dediği Hüseyin Çelik’in ziyaretini soktu. Muhtar Benli, eksikleri olsa da AKP’li Bakan ve vekillerin kendilerine sorunların çözümü için söz verdiğini belirtmeyi unutmadı.

KIZILAY ÇADIRLARINI GÖRDÜNÜZ MÜ?

NTV’nin bazı haberleri depremde en büyük sorun olarak ortaya çıkan çadır yetersizliğinin yarattığı manzarayı telafi için yapılan başarılı birer halkla ilişkiler çalışması gibiydi. 27 Ekim’de “Çadırkentte yaşam” haberi, aynı gün yayımlanan “Çadır üretimi sürüyor” haberi 28 Ekim’de “Kızılay’ın çadır mesaisi” haberleri Kızılay çadır reklamını andırdı. Sunucuların “hummalı çalışmalar sürüyor, dikiş makineleri susmuyor” diyerek çadır üretimini anlattığı haberde çadırların en iyi kumaşlar seçilerek, fazla mesai yapılarak dikildiği, su geçirmezlik, yağmura dayanıklılık özelliklerine sahip olduğu defalarca anlatıldı.

Herkes haddini bilecek V

Halk›n Sesi

Deprem haberlerinde, giden yard›mlar, enkaz alt›nda kalan yurttafllar›n yaflam öyküleri, arama-kurtarma çal›flmalar›n›n bol reytingli öyküleri vard›. Ama as›l haber konusu olmas› gereken “depremde binalar neden çöktü, çöken binalara onay veren kifli ve kurumlar kimdi, deprem vergilerinin ak›beti ne oldu, yard›m çal›flmalar›nda organizasyon aksakl›¤›n›n nedeni ne?” sorular›n› soran ve bunlar›n cevab›n› arayan yoktu. Deprem haberi olarak öykülefltirilen kurtarma çal›flmalar›n›, enkazdan ç›kan trajediyi izledik.

an’da yaşanan 7.2’lik depreme ilişkin bazı yayınlar Kürt sorununda sertleşen ırkçı, faşist havanın TV ekranlarında nasıl yeniden üretildiğini gösterdi.

Depremin ertesi günü, 24 Ekim’de, ATV’de yayımlanan sabah programı Tatlı Sert’in sunucusu Müge Anlı, Kürt hareketini hedef alan açıklamalarla beraber depremi konu edindi. Anlı programında deprem konusunda şu sözleri sarf etti "… Canımız istediğinde kuş avlar gibi taş atıyoruz.

Dağlarda vuruyoruz. Sonra

bir şey olunca da asker gelsin, polis gelsin diyoruz. Dengeleri kuralım. Zor günlerde canım cicim. Kuş avlar gibi avlamayalım bunları. O kadar kolay değil. Herkes haddini bilecek..."

Anlı’nın bu açıklamaları birçok tepkiyi de beraberinde getirdi. Van halkı, ATV’nin bölgede çekim yapan ekibini engelleyerek tepkisini gösterdi. Çağdaş Gazeteciler Derneği bir açıklama yayımlayarak ekranlardaki ırkçı, faşist yorumlara karşı sorumlu davranılması çağrısında bulundu.

VAN’DA B‹LE OLSA Deprem haberleri konusunda tartışmalı ifadeler sarf eden bir diğer isim de Habertürk spikeri Duygu Canbaş oldu. Canbaş Van depremini bildirdiği haberinde “Türkiye bugün bir başka acı haberle sarsıldı.

Tüm Türkiye her ne kadar doğusunda Van’dan gelmiş olsa da bu haber hepimizi gerçekten derinden sarstı” ifadelerini kullandı.

Canbaş da aynı yayının ilerleyen dakikalarında açıklama yaparak söz konusu ifadeleri üzüntüden sarf ettiğini söyledi.

köylerden yayın yaparak halkın tepkilerini ve taleplerini hem ekrandan paylaştı hem de dakika dakika twitter hesabından duyurdu.

Bu duruma öfkelenen Erdoğan, 26 Ekim günü partisinin başkanlar kurulu toplantısında isim vermeden Özdemir’i hedef aldı.

Köylerine hiçbir yetkilinin gelmediğini anlatan köylülerin sesini Türkiye’ye duyurduğu için Özdemir’i deprem sürecine katkı sağlamamakla eleştirdi.

Bugün’de Kürt-Alevi düşmanlığı Gülen Cemaati’ne yak›nl›¤› ile bilenen Koza ‹pek Grubuna ait Bugün gazetesi, 30 Ekim 2011 tarihli say›s›nda “Cemevinde flok tören” bafll›kl› bir haber yapt›. ‹rfan Dumlu imzal› haberde TSK’n›n hava operasyonlar› s›ras›nda hayat›n› kaybeden PKK’li Yücel Halis için ailesinin Hac› Bektafl Veli Anadolu Kültür Vakf›’nda taziye yeme¤i verece¤i duyuruldu. Gazetenin iddias›na göre “Halis, Mad›mak Oteli’nin yak›lmas› talimat›n› veren kifliymifl, örgüt içinde Alevi-Sünni çat›flmas›n› savunuyormufl. Toplumu provoke etmek amac›yla dönemin ‹l Turizm Müdürü Vahap Sümbülo¤lu’na bask› yaparak Aziz Nesin’in Pir Sultan Abdal etkinliklerinde yer almas›n› sa¤lam›fl.” Mad›mak olaylar› s›ras›nda ona ba¤l› 4 kiflilik bir ekip de otel civar›ndaym›fl.

Mad›mak’ta 35 kiflinin ölmesine yol açan olaylar› Halis yönetimindeki PKK’lilerin bafllatt›¤›n› savunan gazete bu kiflinin taziye yeme¤inin bir Alevi kurumunda verildi¤inin alt›n› çizerek yeme¤in verildi¤i vakf› da hedef gösterdi.

Bugün gazetesinin haberine ilk tepki Hubyar Sultan Alevi Kültür Derne¤i’nden geldi.

Derne¤in Baflkan› Ali Kenano¤lu, yay›mlad›¤› bas›n aç›klamas›nda Bugün Gazetesi yetkililerini ‘insan olmaya’ davet etti. Alevi olan Yücel Halis için "can yeme¤i" düzenlendi¤ini söyleyen Kenano¤lu, bunun Alevi inanc› gere¤i oldu¤unu dile getirdi. Kenano¤lu aç›klamas›nda Mad›mak’la ilgili iddialara inanmad›klar›n› geçmiflte yapt›klar› aç›klamalarla dile getirdiklerini hat›rlatt›.

3

GÜNDEM 2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

Halk›n Sesi

Marşlara ve sloganlara beraat, mahpuslara tahliye H

opa davasında art arda açılan mahkemeler tahliye ve beraat kararlarıyla sonuçlanıyor.

Hopa’da yargılamasına başlanan 5 mahpus tahliye olurken Hopa’daki eylemde “örgüt propagandası” bulamayan mahkeme gerekçeli kararını açıkladı.

31 Mayıs’ta Hopa’da yaşanan olayların ardından tutuklanan 15 kişiden 7’si hakkında ‘terör örgütü propagandası yapmak’ suçlamasıyla açılan ve 26 Eylül 2011’de tüm sanıkların beraatiyle sonuçlanan davanın gerekçeli kararı açıklandı. Erzurum 4.

Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada mahkeme, 7 sanık ile ilgili iddianamede yer alan ifadeleri ve olayların görüntülerini inceledi.

Mahkeme, iddianamede yer alan sanıkların yüzünün kapalı olduğu ve AKP mitinginin karşısındaki inşaata pankart astığı iddialarının incelemeler sonucunda doğru olmadığına kanaat getirdi. Sanıkların attıkları “Faşizme ölüm tek yol devrim”, “Hopa faşizme mezar olacak”, “Kurtuluş yok tek başına, ya hep beraber ya hiçbirimiz” sloganlarını da değerlendiren mahkeme, bu sloganların terör örgütü propagandası anlamına gelemeyeceğine, ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine karar verdi. Gündoğdu Marşı’nın delil olarak sunulmasına da karşı çıkan mahkeme, bu marşın askerde ve

Özgürlük ve barış için Ö

Beşiktaş tribünlerinde de söylendiğini, marş hakkında herhangi bir yasaklamanın olmadığını ifade etti.

HOPA’DA 5 TAHL‹YE 1 TUTUKLAMA 31 Mayıs günü Tayyip Erdoğan’ın Hopa’ya gelmesini protesto edenlere polisin saldırmasıyla başlayan, Metin Lokumcu’nun öldürülmesi ve 15 Hopalının tutuklanmasıyla devam eden olayların ilk davası 24 Ekim günü Hopa Asliye Ceza

Tutuklu öğrenciler meclis gündeminde

Mahkemesi’nde görüldü. Davanın bölünmesi sonucunda 15 tutukludan sadece 5’inin yargılandığı duruşmada sanıklar Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek ve görevli memura direnmek ile suçlandı. Mahkeme, sanıklar Şafak Ustabaş, İdris Akbıyık, Şinasi Gümüşkaya, Cengiz Akyüz ve Şaban Kotil hakkında tahliye kararı verdi. Öte yandan asker ölümleriyle ilgili Hopa’da yapılan yürüyüş sırasında başlayan, Hopa davasının görüldüğü

500’den fazla ö¤rencinin tutuklu bulunmas›, meclis gündemine de girdi. TBMM ‹nsan Haklar› Komisyonu üyesi milletvekilleri ile tutuklu ö¤rencilerin ailelerinden oluflan temsilciler “Tutuklu bulunan 500 ö¤renci: Anneler anlat›yor” bafll›kl› bir bas›n toplant›s› düzenledi.

MHP milletvekillerinin kat›lmad›¤›, AKP milletvekillerinin ise k›sa süreli u¤ramas› s›ras›nda aileler taraf›ndan protesto edildi¤i bas›n toplant›s›na CHP’nin komisyonda bulunan 4 mil-

gün devam eden polis-faşist elbirliği ile örgütlenen saldırı sonucu Hopa Meslek Yüksek Okulu’nda bir üniversiteli yaralanmıştı. 13 kişinin gözaltına alındığı, 2 kişinin ise yaralandığı polis saldırısı sonucunda Hopa Halkevi üyesi Müslüm Karabulut, 31 Mayıs’taki olaylarda Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek ve kamu malına zarar vermek suçlamalarıyla tutuklandı. Karabulut, Arhavi Hapishanesi’ne gönderildi.

letvekili kat›ld›. Vekiller ad›na bir aç›klama yapan CHP Tunceli Milletvekili Hüseyin Aygün, iki y›ldan fazla süredir tutuklu yarg›lanan ve gözalt›nda iflkence gören ö¤rencilerin sorunlar›n› konuflmak için bir araya geldiklerini söyledi. Ça¤dafl Hukukçular Derne¤i taraf›ndan haz›rlanan raporu aktaran Aygün, “Ö¤rencilerin üye oldu¤u silahl› örgüt nerede? Bunu bana özel yetkili savc›lar göstersinler, o silahl› örgüte ben de üye olaca¤›m” dedi. Aygün, oluflan tablonun

ğrenci Kolektifleri’nin “Bilimi, sanatı, medyayı, kadını, doğayı, gazetecileri, anadili, üniversiteyi, ülkeyi, sokağı özgür bırak” sloganlarıyla 22 Ekim’de gerçekleştirdiği yürüyüşte barışın olduğu eşit ve özgür bir ülke talepleri dile getirildi.

Türkiye’deki 40 üniversiteden gelen bine yakın üniversiteli, barış mesajını Taksim’e taşıyarak ülke üzerindeki ırkçı-faşist atmosfere meydan okudu. Üniversiteliler eylem boyunca eşitlik ve barış taleplerinin yanı sıra hapisteki arkadaşlarının özgür bırakılmasını da istedi.

Eylemde “Üniversiteyi, ülkeyi, sokağı özgür bırak” ana pankartının yanı sıra “Emperyalizme kalkan olmayacağız” “Kan intikam gözyaşı değil barış istiyoruz”, “AKP’yi de

mimar›n›n Terörle Mücadele Kanunu ve Türk Ceza Kanunu’nda örgüt üyeli¤ini düzenleyen maddeler oldu¤unu vurgulad›.

Aygün’ün ard›ndan sözü aileler ald›. Malatya ‹nönü Üniversitesi ö¤rencisi ve Malatya Haklar Derne¤i üyesi Ayça K›l›nç’›n annesi Fadime K›l›nç, bayramda k›z›n› göremeyece¤ini söyleyerek meclisten çözüm beklediklerini söyledi. Hopa olaylar› nedeniyle Ankara’da tutuklanan Doruk Y›ld›r›m’›n annesi Songül Y›ld›r›m, geçen hafta

cinayetlerini de durduracağız / Üniversiteli Kadın Kolektifi” yazılı pankartları taşındı.

Eylemde renkli bir kortej oluşturan Liseli Genç Umut ise “Duvarlar, sokaklar, liseler bizimdir” pankartının arkasında yürüdü.

Eylemde Halkevleri Genel Başkanı İlknur Birol, Rutkay Aziz ve Cezmi Ersöz, tutuklu öğrencilerden Demet’in babası, Öğrenci Kolektifleri’nden Neval Kösedağı birer konuşma yaptı. Üniversiteliler Çav Bella şarkısını İkay Akkaya ile birlikte söyledi.

Eyleme Ahmet Şık da mesajıyla destek verdi. Eylem tiyatro gösterisinin ardından son buldu.

Bu eylemin ardından ODTÜ ve Ege Üniversitesi’nde ırkçı eylemlere karşı kitlesel barış yürüyüşleri yapıldı.

çocu¤unun do¤um gününde çocu¤una sar›lamad›¤›n› belirtti. Y›ld›r›m, “E¤er bir ulafl›m protestosunda ulafl›m zamlar›ndan dolay› protestoda bulunuluyorsa, ben de bulunuyorum.

O zaman ben de teröristim” dedi. Ankara Hopa Davas› tutuklular›ndan Ça¤dafl Ersoy’un babas› Fatih Ersoy da o¤lunun ve arkadafllar›n›n Burhan Kuzu’yu yumurta atarak protesto ettikleri için hedef al›nd›¤›n› ve gözalt›ndaki iflkencelere de¤indi.

‘Kral ç›plak kardeflim, kimse kusura bakmas›n’ 983 Erzurum: 1155 ölü; 1992 Erzincan: 653 ölü; 1995 Dinar: 94 ölü; 1998 Ceyhan: 146 ölü; 1999 İzmit: 17 bin 480 ölü; 1999 Düzce 845 ölü; 2003 Bingöl: 184 ölü ve 2011 Van: 31 Ekim itibariyle 601 ölü…

Bunlar sadece son 30 yılın görece büyük depremleri. 1900–2009 yılları arasında Türkiye’de 223 büyük deprem meydana gelmiş (Van hariç) ve bu depremlerde resmi verilere göre 86 bin insan hayatını kaybetmiş, 549 bin yıkık veya ağır hasarlı konut tespit edilmiş. (Dikkat etmek gerek, resmi verilere göre!)

Türkiye nüfusunun yüzde 98’i deprem tehdidi altında yaşamakta.

Tuz Gölü civarında yaşamıyorsanız herhangi bir depremde ölme ihtimaliniz yüksek. Ancak en son 27 Temmuz 2011'de Konya'nın Ilgın ilçesinde 5.0 büyüklüğünde orta şiddette bir deprem meydana geldiği için oraya bile çok güvenmemek gerek!

Tüm bu depremler içinde bir tanesi var ki -o da İzmit depremiyarattığı toplumsal, ekonomik, psikolojik etkileri bakımından diğerlerinden ayrılır. Kuşkusuz bunun nedenleri olarak; depremin büyüklüğü (Mw=7.4), yarattığı can kaybı (resmi verilere göre 17 bin, resmi olmayanlara göre 30 binden fazla), neden olduğu ekonomik hasar (8,5 milyar dolar) ve İstanbul'u tehdit etmesi sayılabilir.

Ancak tüm bunlara rağmen İzmit depreminin siyasal etkisinin diğer depremlerden ayrıştığını söylemek mümkün değil. İstanbul örneğine bakalım: 27 Mart 1994, Recep Tayyip Erdoğan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi ve bu görevini 6 Kasım 1998 yılına kadar (ki bir şiir okuma davası nedeniyle cezası onandığı için görevi bırakmak zorunda kaldı), yaklaşık 4 yıl 8 ay boyunca kesintisiz sürdürdü.

1

12 Kasım 1998’de Başkanlık Koltuğuna, aynı partinin temsilcisi olan Ali Müfit Gürtuna oturdu ve yaklaşık 9 ay sonra 17 Ağustos 1999 (İzmit) depremi oldu. Deprem İzmit merkezliydi ama bu siyasi partinin 5 seneyi aşkın bir süredir yönettiği İstanbul’da, özellikle de Avcılar’da, büyük hasar ve can kayıpları oldu. 14 Ağustos 2001’de yani depremden yaklaşık 2 yıl sonra Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğindeki AKP kuruldu ve kısa bir süre sonra Ali Müfit Gürtuna da bu partiye geçerek 1 Nisan 2004 gününe kadar görevinde kaldı ve aynı tarihten itibaren koltuğunu yine aynı siyasi partinin adayı olan Kadir Topbaş’a bıraktı. Bu siyasi kadrolar İstanbul’u 17,5 senedir yönetmektedir.

17,5 yıl geçmesine rağmen İstanbul Belediye Başkanı Kadir Topbaş (26 Ekim 2011'de), deprem konusunda yapılan çalışmaların yeterli olmadığını söylüyor ve ekliyor; “Kral çıplak kardeşim; kimse kusura bakmasın.”

Ama Allah için haklarını yemeyelim. Ceset torbalarının hazırlanması, ölülerin kokmaması için buz pistleri ve muhtelif soğuk hava depoları gibi yerlerin önceden tespit edilmesi, toplu mezar yerlerinin belirlenmesi… gibi sorunları halletmişler.

TMMOB, Van depreminden sonra hazırladığı raporda, 1999 depremlerinin üzerinden 12 yıl geçmiş olmasına rağmen toplumsal yaşamda farklılık yaratılmadığını ve mevzuatta köklü, kalıcı değişiklikler gerçekleştirilmediğini; ülkemizde konutların yüzde 40’ının kaçak ya da ruhsatsız olduğunu, bina stokunun yüzde 10’unun yenilenmesi, yüzde 30’unun onarılması gerektiğini ifade ediyor ve ekliyor: en son 648 sayılı KHK ile getirilen, onlarca yasal düzenlemeyle ülke geneline yayılan, adeta geçerli sistem haline getirilen kaçak yapılaşmayı özendiren "af"ta ısrar etmenin bir sonucudur. Üstüne üstlük, söz konusu Kararname ile

Yapı Denetim Kanunu’nda yapılan değişiklikle ülkemizdeki tüm köylerin yanı sıra, belediyelerin yaklaşık olarak % 70’ini oluşturan, nüfusu 5 bin kişinin altındaki belediyelerin sınırları içinde ve mücavir alanlarındaki yapılaşmalar da yapı denetim sistemi dışına çıkarılmıştır. Kırsal alanda, köylerde plansız ruhsatsız, mühendislik hizmeti almamış yapılaşmanın kapısı ardına kadar açılmıştır.

Tüm bunlar göstermektedir ki AKP iktidarı halka zararlıdır, halka düşmandır. Ve bu durumunu VanErciş depremi sonrasında bir kez daha kanıtlamıştır.

Depremden etkilenen yerlere anında müdahale edilememiştir.

Arama-kurtarma ekipleri ancak kendi olanaklarıyla deprem bölgesine ulaşabilmiştir. Kaldı ki, İzmit depreminin ardından ülkenin değişik yerlerinde ortaya çıkan bu ekiplerin örgütlenmesinde devletin merkezi etkisi ve çalışması yoktur. Somali'de AKP operasyonunun bir parçası olarak kullanılan Kızılay, kendi ülkesinde yetersiz kalmıştır. Merkezi planlama ve organizasyon konusunda devletin hiçbir hazırlığı olmadığı bir kez daha kanıtlanmıştır. Yardımlar organize bir şekilde toplanmamış, dağıtılmamış, çarçur edilmiştir.

Başarısızlığın kabul edilmesi sanki marifetmiş gibi Tayyip kalkmış, “ilk 24 saat bir başarısızlık olduk bunu kabul ediyoruz'' diyebilmektedir. (Bu ülkede herhangi biri Tayyip'in hata yaptığını söylediğini duydu mu?) Bu başarısızlığın bedelini kim ödemiştir?

Halk. AKP iktidarı ve onun uzantıları bu başarısızlık karşısında ne bedel ödediler?

Sel ve deprem gibi doğal felaketler sonrasında yaşanan olayların gösterdiği gibi, devletin çeşitli kademelerine ve belediyelere yerleşmiş olan AKP kadrolarının beceriksizliği ve başarısızlığı çok büyük. Bunun temelinde işin geretirdiği niteliğe, bilgi ve deneyime sahip olmayan kadroların sırf cemaat önceliklerine

bağlı olarak atanması yatmaktadır.

Ancak sorunu sadece AKP kadrolarının beceriksizliğine ve başarısızlığına bağlamak, sorunu fazla hafife almak olur. Temel sorun, felaketler karşısından İslamcı-liberal kamusal projenin krizidir. AKP’nin sosyal güvenliği ve felaketlere yönelik merkezi devlet müdahalesini piyasalara ve cemaatlere devretme politikalarının geldiği nokta kaçınılmaz olarak budur.

Ancak Tayyip'li AKP'nin halka verdiği zarar bununla sınırlı kalmadı, kalmayacak. Daha ilk açıklamalarından anlaşıldı ki ekonomik krizi fırsata çevirdikleri gibi depremi de kendileri ve tekelci sermaye için fırsata çevirmeye çalışacaklar. Çok değil depremden dört gün sonra müjdeyi (!) veriyor Tayyip; “seçmenlerin oyunu ve iktidarını kaybetme pahasına da olsa kaçak ve çürük binalar yıkılacak.”

Dikkat edilirse sadece çürük binalar değil, aynı zamanda kaçak binalar da. Pekiyi sormazlar mı, “sen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçildiğinde oturduğun bina kaçak değil miydi?”, “şu anki kaçak binaları, senin yaptığın gibi yasal kılıf uyduramadıkları için mi yıkacaksın?”

Tayyip'in bu açıklamasından en çok kimler sevinmiştir acaba? Zaten geçinemeyen, barınabilmek için zar zor iki göz oda bulabilmiş yoksul halk değil elbette. Belki de şöyle düşünmüşlerdir; “ne güzel, Tayyip evimizi başımıza yıkacak ve bu rezil dünyada yaşamaya daha kötü koşullarda devam edeceğiz.” (Bu zihniyeti hatırlamamak mümkün mü, devrimci tutsakları kurtarmak (!) için Hayata Dönüş operasyonu yapmış ve 30 mahpusu öldürmüşlerdi).

Tayyip'in açıklamasına gerçekten sevinenler ise piyasası büyük oranda doymuş olan inşaat sektörüyle, nasıl daha fazla emek vermeden para kazanırım diyen rantiye. Afeti nasıl fırsata çevirmeye çalıştıklarını görmek için televizyonlarda ve gazetelerdeki,

müteahhit şirketlerinin “ev satış” reklamlarının artışına bakmak yeter.

Bu ülkede pişkinliğin ve arsızlığın sınırı yok. “İstanbul’un yarısını deniz kumuyla yaptım” diyen müteahhit Ali Ağaoğlu, İstanbul'daki binaların %50’sini yeniden yapmak gerektiğini açıklıyor ve utanmadan buna da talip olduğunu övünerek söylüyor.

AKP'nin halka karşı saldırı planının yasallaşacak ismini ise yine Tayyip açıkladı; Dönüşüm Yasası. Yeni çıkaracakları bu yasayla kaçak yapıları yıkacaklar, hiç kimseye sormadan kamulaştırma yapabilecekler, vs.

Aslında küresel kriz ortamında umudunu Körfez (Suudi Arabistan, Kuveyt, Bahreyn, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Amman) sermayesine bağlayan ve bu sermayeyi çekebilmek için “mega inşaat projelerini” teşvik eden AKP iktidarı, aradığı fırsatı depremle bulduğuna inanıyor. Bir önceki (2008-2009) krizin emekçiyi değilse de AKP’yi ve sermayeyi teğet geçmesini sağlayan şey kaynağı belirsiz 18 milyar dolarlık bir para girişiydi. Bu “kaynağı belirsiz” yani “kara” paranın önemli bir bölümü “Körfez sermayesi” denen Arap kara parasıydı. Erdoğan, yeniden patlak veren krizin teğet bile geçmeyeceğini söyledi. Daha sonra, eski başdanışmanı Cüneyt Zapsu umudun “Körfez sermayesi”nde olduğunu açıkladı. Ekim ayında ise Arap dünyasının İsviçre’si olarak bilinen Lübnan’ın dördüncü büyük bankası Türkiye’ye geldi. O Lübnan bankaları ki, Türkiye’den çok önce Körfez ülkelerinin keşfettiği “mega inşaat projeleri”nden ayrı düşünülemiyor. Anlaşılan AKP, uzun ve sancılı ekonomik kriz döneminde kent yağmasına daha bir hırsla sarılacak. Doğal olarak barınma hakkı mücadelesi de toplumsal muhalefet gündemleri içinde önemini artıracak.

Bundan böyle yeni gözdeleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın ve onun

güzide Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın adını çok fazla duyacağımızdan kimsenin kuşkusu olmasın. Çünkü yeni yasa ile birlikte tüm inşaatların imar ve denetim görevlerini de bu bakanlığa bağlıyorlar.

Bu süreçte yapılan açıklamaların satır aralarında AKP iktidarının icraatlarının arkasındaki gerekçeleri öğrenme fırsatı da yakalandı. Meğer AKP iktidarı özelleştirmelerden elde ettiği tüm geliri, yani halkın vergileriyle yaratılmış kamusal varlıkları satarak elde ettiği tüm geliri IMF'ye ödemişmiş. Bununla da yetinmemiş, “deprem vergisi” adı altında topladığı ve depreme hazırlık yapmak üzere harcanması gerekçesi uydurulan 40 milyar lira da devletin çeşitli harcamalarına gitmişmiş. Ne kadar becerikli bir hükümet değil mi?

Vergiyi tabana yay, refahı ise tavana...

Van depremi de AKP’nin halka zararlı olduğunu bir kez daha ve bir kez daha gösterirken, toplumsal muhalefetin ve özel olarak BDP’nin bundan ders çıkararak AKP’ye ve neoliberal kapitalizme karşı mücadele çizgisini daha da güçlendirmesi gerekiyor. Deprem sonrası gelişmeler de bir kez daha göstermektedir ki, toplumsal muhalefetin bu tür felaketler karşısındaki yardımlaşma ve dayanışma duyarlılık ve refleksleri son derece gelişmiştir. Bununla birlikte sorun yalnızca duyarlılık ve dayanışma refleksiyle çözülebilecek türden bir sorun değildir. Toplumsal muhalefetin, sosyal güvenliği, kamunun demokratik yeniden inşasını ve bu yönde militan kitle seferberliğini temel alan politikalara gereksinimi var. Ancak o zaman, felakatler sonrası ortaya açıkan kaotik ortamlarda, halka alternatif yollar açılabilir ve iktidarı köşeye sıkıştıracak inisiyatifler alınabilir. Güvencesizliğe karşı toplumsal muhalefet çizgisi, doğal felaketlere ve İslamcı-liberal politikaların yol açtığı yapısal felaketlere karşı her zaman hazırlıklı olmayı gerektiriyor.

4

GÜNDEM 2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

Halk›n Sesi

Kürtlere de Deniz Feneri üşra Ersanlı ve Ragıp Zarakolu’nu da içine alan son “KCK operasyonu”, “PKK’nin Türkiye örgütlenmesi”ni hedef alan bir özel örgüt operasyonu olmaktan çıkıp, Kürt hareketinin açık-yasal tüm unsurlarını tasfiye etmeyi hedefleyen “Ergenekon benzeri” bir “Çatı Operasyonu”na dönüştüğünün açık ilanı oldu. Aylardır sürdürülen tutuklamalar, gözaltılar, baskılar, iktidarın Kürt hareketinin silahlı gücü dışındaki bütün siyasi cephelerini imha etmeyi politika haline getirmiş olduğunu gösteriyor.

Hükümetin, 12 Haziran seçimleriyle birlikte yürürlüğe koyduğu stratejinin, Kürt Ulusal Özgürlük Hareketi ile muhatabiyet ilişkisini PKK’yle sınırlamak olduğu belirginleşti. Kürt hareketine tek açık kapı olarak kendisini silahla ifade etme yolu bırakılıyor ve PKK hareketin tek ve “yalnız” temsilcisi haline getiriliyor.

Dolayısıyla da hükümetin Kürt hareketiyle “diyalogu” askeri Ferda bir ilişkiye indirgeniyor. Kürt Koç hareketi “savaşan bir güç”le tanımlanıp sınırlanınca da bir ferdakoc@ “güvenlik sorunu”na hotmail.com dönüştürülmüş oluyor.

Bugüne kadar Kürt hareketi ile PKK’yi birbirinden ayırmaya çalışan, Kürt hareketinin açık – yasal yapılarını PKK ile ilişkisini kesmeye davet eden iktidarın Kürt hareketinin bütününü “PKK’lileştirmeye” girişmesi bir yenilginin kabulü anlamına geliyor: PKK dışı bir “Devlet Kürdü” yaratıp Kürtlerin “kukla temsilcileri” aracılığıyla Kürt sorununa “kozmetik” bir çözüm bulma hayali, devletin yıllardır kurduğu bir hayaldi. Bu hayal, 12 Haziran seçimleriyle ağır bir yara aldı.

Her “Kukla Kürt Partisi” girişiminde adı geçirilen Şerafettin Elçi’nin, PKK-dışı Kürt milliyetçiliğinin odakları HAKPAR ve KADEP’in, “İslamcı-liberal” Kürt aydını olarak vitrine edilen Altan Tan’ın 12 Haziran seçimlerinde “Demokratik Ulus Bloku” politikası çerçevesi içinde “Blok” içinde yer almaları bu hayale vurulan ağır bir darbe oldu. Bu, Kürt halkı içinde öylesine güçlü bir rüzgardı ki, PKK’nin “yeminli düşmanı” Kemal Burkay’a dahi Kürt sorununun çözümünde AKP ile işbirliği yapma hayallerini hızla bir kenara bıraktırdı.

Kürt milliyetçiliği hareketinin bütün unsurlarının Kürt Ulusal Özgürlük Hareketinin yörüngesine girmesi, AKP hükümetinin Kürt siyasetini temelinden etkiledi. AKP Kürt hareketini “PKK’lileştirerek”, Kürt sorununun Kürtlerle müzakere yoluyla çözümüne kapıyı tamamen kapatıyor, “Kürt sorunu çözülecekse onu da biz yaparız” zihniyetine kapılanıyor.

AKP bu amacına varmak için Kürt hareketini bir “güvenlik sorunu” haline getirerek Kürt sorununu Kürtlerin silahsızlanması sorununa indirgemek istiyor. Devletle Kürt hareketi arasındaki ilişki bu alana hapsedilince AKP’nin elinin Kürt sorununda rahatlayabileceği varsayılıyor. “Cemaat marifetiyle” pompalanacak ve Kürt halkına gerçek bir ilerleme olarak asla yansımayacak olan “kozmetik iyileştirmeler”le “Kürt sorununa Kürtsüz çözüm” bulunmuş olacak!

Irkçılıkla mayalanmış Türkiye gericiliği, Kürt sorununa “kozmetik çözüm”de “Kürt işbirlikçi” bulamayınca “kozmetik çözüm” için başka bir “kolaylaştırıcı” bulması gerekiyor.

Cemaat basınında Cemal Uşşak’ın “Müslümanların Kürtlerin acısını hissetmediği” yollu özeleştirisiyle sökün eden ağlaşmalar da işte bu noktada anlam kazanıyor: Kürtleri kimlik dilencisi haline getirmeyi hedefleyen bir Kürt Deniz Feneri kumpanyası…

B

Hırsızları salın muhaliflere yer açın Deniz Feneri davas›nda tutuklanan 8 kifliden aralar›nda Zahid Akman ve Zekeriya Karaman’›n da bulundu¤u 6's›n›n 21 Ekim'de tahliye edilmesinin ard›ndan kalan iki tutuklu Muzaffer fiafak ile Harun Kapuyoldafl da tahliye edildi. Ankara Cumhuriyet Baflsavc›l›¤› taraf›ndan yürütülen soruflturmada son iki tutuklu da tahliye edildi. San›k avukatlar›n›n tahliye talebini yerinde bulan mahkeme, her iki san›¤› da 28 Ekim günü kefaletle tahliye etti.

Tahliyeler sonucunda Deniz Feneri davas›nda tutuklu hiçbir san›k kalmad›.

Oda Tv-Ergenekon davas›ndan dolay› 242 gündür tutuklu bulunan gazeteci-yazar Nedim fiener yazd›¤› mektupta pefli s›ra tahliye olan Deniz Feneri san›klar›n› kaleme alm›flt›: "Deniz Feneri e.V soruflturmas›ndaki tahliyeler hukuk ve adalet konusunda yeni bir tart›flma açt›.

Genellikle olaylar› kendi vicdan›nda tartarak konuflan Baflbakan Yard›mc›s› Bülent Ar›nç, “Deniz Feneri’ndeki tahliyeler di¤er davalara da örnek olsun” dedi. Yani çok önemli bir kavrama “eflitlik” kavram›na dikkat çekti. Say›n Ar›nç her ne kadar temennisini dile getirse de ben hiçbir zaman Deniz Feneri soruflturmas› san›klar› kadar kendimi “eflit” görmedim. Zahid Akman ve di¤erleri hep bizim gibi gazetecilerden “daha eflitti.”

‹MAMIN ORDUSUNDAN ÜLKÜCÜLER‹ YEDEKLEME PLANI

‘Hopa’yı niye sola bırakıyorsunuz!’

F

ethullah Gülen cemaatinin referandumdan bu yana çeşitli biçimlerde dile getirdiği “ülkücüleri de harekete katma” tartışmalarının ardındaki niyetin, sağı seçim sandığında birleştirme ile sınırlı olmadığı görüldü. Hopa’da 22-25 Ekim tarihleri arasında yaşanan provokasyonun ardından, polisin MHP ilçe teşkilatına giderek solculara karşı işbirliği teklifinde bulunduğu açığa çıktı. İlçe dışından taşınan faşist gruplar eliyle kent merkezi ve yüksekokulda provokasyon yaratıp Hopalı devrimcilere saldıran polisin, ilçedeki MHP’lileri de provokasyona dahil etmeye çalıştığı bizzat MHP’liler tarafından açıklandı. İlçede 22 Ekim günü Hopa dışından gelen bir grup faşist, Çukurca’da 24 askerin yaşamını yitirdiği PKK saldırısını protesto bahanesiyle bir gösteri düzenledi.

Ancak provokasyon için geldikleri belli olan faşistler, bu sırada çevrede bulunan gençlere “Neden İstiklal Marşı okumuyorsunuz?” diye saldırdı. Saldırganların 25 Ekim günü Hopa Meslek Yüksekokulu’nda görülmesi üzerine, öğrenciler polise giderek “Bize saldıran grup buydu. Neden onları almıyorsunuz?” dedi. Polisin “Size ne, sizin kafanızı ezeriz” şeklinde yanıt vermesi üzerine öğrenciler tepki gösterdi ve çatışma çıktı. Çatışmada ve gün boyu karakol önüne kadar uzanan olaylarda iki öğrenci yaralandı ve aralarında Hopa Halkevi yöneticisi Kamil

Hopa’da ilçe d›fl›ndan bir grubun provokasyonu ile bafllayan olaylar sonras›na, polisin MHP ile özel görüflme yapt›¤› a盤a ç›kt›

Ustabaş’ın da bulunduğu 10 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan Halkevci Müslüm Karabulut tutuklandı.

‘KAFANIZI EZECE⁄‹M, BURASI BENDEN SORULUR!’ Olaylar sırasında Hopa Emniyet Müdürü’nün, faşist saldırganlara müdahale etmek yerine Hopalı

devrimcileri hedef alması ve “kafanızı ezeceğim, burası benden sorulur” gibi ifadeler kullanması, bu provokasyonda polisin etkin bir şekilde yer aldığına işaretti. Ancak teşkilattaki Fethullah Gülen cemaati etkisinden dolayı “imamın ordusu” diye anılan polisin daha kapsamlı bir provokasyon peşinde olduğu kısa sürede açığa çıktı.

‘SOLCULARA B‹R fiEY YAPIN, ARKANIZDAYIZ!’ Saldırıların ardından Hopa’da görevli iki sivil polis MHP İlçe Teşkilatı’na gitti. Burada ikisi MHP yönetiminden, ikisi ise MHP Gençlik Örgütü’nden olmak üzere dört kişiyle görüşen polisler, “Burayı neden solculara bırakıyorsunuz? Siz bir şeyler yapın, biz de destekleriz, arkanızda oluruz”

dedi. Polislerin teklifini “Biz bu işlere karışmak istemiyoruz” diyerek reddeden MHP’liler, daha sonra görüşmeyi ÖDP ve Halkevi üyelerine anlattılar.

Polisin MHP’ye yönelik teklifini Halkın Sesi’ne değerlendiren Kemalpaşa Halkevi üyesi Gürkan Aydın, Hopa Meslek Yüksek Okulu’ndaki saldırıyı gerçekleştirenlerin Hopalı olmadığına dikkat çekti.

MHP’lilerin de bu durumu kendilerine aktardığını ifade eden Aydın, Hopa halkının provokasyona gelmeyeceğini söyledi.

ÜN‹VERS‹TELERDE B‹RL‹KTE HAREKET DENEMELER‹ Yakın zamanda üniversiteler de cemaatin ülkücüleri yedekleme yönelimine şahit oldu. Daha önce İsrail karşıtı eylemlerde, son dönemde de asker ölümlerinin ardından yaşanan yan yana gelişler, birlikteliğin gündemlere bağlı geliştiğinin göstergesi. ODTÜ’de ve Ege Üniversitesi’nde düzenlenmek istenen ancak devrimci yurtsever öğrenciler tarafından engellenen yürüyüşler de birlikteliğin yeni girişimleri. ODTÜ’de Türk Eğitim-Sen üyelerinin organize ettiği yürüyüşe cemaatçilerle ülkücü faşistler katılmış, solcu öğrencilerin müdahalesi üzerine cemaatçi öğrenciler dağılmış, ülkücülerin de bulunduğu faşistler ise bir kez daha yürümeye çalışmış ancak engellenmişti.

Aksiyon: MHP’liler AKP’ye A

KP’nin referandumdan bu yana öne çıkardığı sağın birliği siyaseti Fethullah Gülen cemaatinin de gündeminde. AKP, son dönemde ayrımcısaldırgan sağ söyleme daha fazla sarılmaya başlamış ve MHP dışındaki bütün sağı çözerek kendi eksenine çekmişti. Ancak MHP tabanı referandumda AKP’ye meyletmekle birlikte genel seçimde yeniden partisine döndü.

Cemaate bağlı Aksiyon dergisinin 17 Ekim tarihli sayısında Cemal A. Kalyoncu tarafından kaleme alınan “AKP’nin ülkücü oyları tutma planı” yazısı tam da bu noktaya işaret ediyor.

Kalyoncu, çalışmanın ‘ülkücü camia içerisinden’ hazırlandığını belirtse de somut herhangi bir kişi/grup ya da belge sunmuyor. Kalyoncu’ya göre çalışmanın amacı referandum ile AKP’ye yakınlaşan ülkücü oyları kalıcı kılmak.

MÜfiTEREK HEDEFLER VAR Çalışmada AKP, MHP, BBP ve SP tabanlarında Müslüman-muhafazakarlık,

devletçilik ve Kemalist dayatmalara karşıtlık gibi ‘müşterek hedefler’ bakımından aynılık bulunduğuna değiniyor. Bazı ülkücü çevrelerle MHP arasındaki bağların zayıflığına dikkat çeken yazıda MHP’nin ulusalcı çizgisinin AKP için avantaj olacağı vurgulanıyor.

Kalyoncu, “çalışma”nın parti yönetimine önerilerini sıralıyor. AKP’ye ‘ülkücülerin davası’ söylemi ile ülkücü kanaat önderlerinin ve tarihsel kişilerin isimlerinin daha fazla zikredilmesi öneriliyor. Ülkücülüğün referans isimlerinin tabanı etkileyeceğini söyleyen çalışma, Erdoğan’ın 12 Eylül darbesi sonrası idam edilen Mustafa Pehlivanoğlu’nun mektubunu okumasının etkisini hatırlatıyor. MHP ile ilişkileri zayıflayan kanaat önderlerinin AKP ile gönül bağını ‘mümin-Müslüman’ ahlakı çerçevesinde güçlendirilmesi de getirilen öneriler arasında. Ülkücü oylarının AKP’de kalıcılaştırılmasının bir boyutu da ‘ülkücü-MHP’li’ ayrımının teşviki.

Kalyoncu’ya göre çalışmada, MHP’nin ülkücülerin temsilcisi olmaktan uzaklaştığının, ulusalcılaştığının dile getirilmesi kitleyi etkiliyor. Çalışmada merkez sağa verilen AKP içinde politika yapabilme şansının ülkücülere aynı oranda sağlanmadığına dikkat çekilerek özellikle taşrada düzenlemeler yapılması öneriliyor. MHP’nin Orta Anadolu’da zayıflamasının, Doğu ve Güneydoğu’da ise hiç olmamasının AKP için büyük avantaj olduğuna işaret eden çalışmaya göre Akdeniz ve İstanbul’daki ülkücü mafyalaşmasının çözülmesi de ülkücü kitlenin sempati duymasını sağlayacak. Örgütsel olarak yapılan en önemli vurgulardan birisi de AKP Gençlik Teşkilatı’nın Milli Gençlik ve Ülkü Ocakları’nı da kuşatacak bir biçimde yeniden düzenlenmesi gerektiği.

Son dönemde Hopa’da ve üniversitelerde yaşananlar cemaatin, her şeyi AKP’den beklemediğini ve polis gücüyle gençliğini MHP’lilere yönelik bu plan için seferber ettiğini ortaya koyuyor.

Kürt sorununda cemaat inisiyatifi F

ethullah Gülen, AKP’ye verdiği açık desteğe rağmen, iktidarın tıkandığı alanlarda cemaatinin geleneksel partiler üstü konumundan seslenerek krizleri fırsata çevirmekten de geri durmuyor. Şimdi de Kürt sorununda yaşanan genel tıkanmayı fırsata çevirerek inisiyatif alma peşinde. Gülen’in bu niyetini “terör ve ızdırap” başlığı altında 24 Ekim’de yayımladığı video mesajından okumak mümkün.

Kürt sorunundaki başarısızlıkları nedeniyle TSK’yı hedef alırken ad vermeden AKP’yi ve Abdullah Gül’ü de eleştiren Gülen, çözümün “din”i her alanda etkin bir şekilde kullanabilecek bir “gönüllüler” hareketinde olduğunu iddia ederek kendi cemaatini adres gösteriyor. Kürtleri “hakkı kötek olan” yüzde 5 ve “kucaklanması gereken” yüzde 95 olarak ikiye ayıran Gülen, PKK’nin silah bırakacağı koşulların hazırlanmasını değil kökünün kurutulmasını öneriyor.

KÜRTLER‹ FETHULLAH’A TESL‹M ETSELERM‹fi Çukurca saldırıları sonrasında Kürt sorununda gelinen noktayı değerlendirmesi istenen Gülen şöyle diyor:

“Herkesin kendini yeterli gördüğü, her şeyin hakkından geleceğine inandığı ve hayatını ona göre planladığı bir dünyada siz en doğruları bile kimseye duyuramaz ve o zihniyetteki vazifelilere, sorumlulara hiçbir şey kabul ettiremezsiniz. Çok ciddi stratejiler ve çareler üretsek de maalesef bugün kimse dinlemez.” Konuşmanın devamında açıktan orduyu hedef alsa da, Gülen’in “vazifeliler, sorumlular” diye kastettikleri arasında “her şeyin hakkından geleceğine inanan” AKP iktidarının da yer aldığı anlaşılıyor. Çukurca saldırılarının ardından AKP’nin özgüveninin sarsılıp tavsiyelere daha açık hale geldiğini

düşünüyor olacak ki, Gülen şimdi “ciddi strateji ve çareler”ini paylaşmayı görev biliyor. “Ümitsizliğe kapılmamalı” diyen Gülen “bugüne kadar ihmal edilmiş tedbirler”ini sıralıyor: “Keşke, o bölgeye gönderilen muallimler, bugün dünyanın dört bir tarafına ciddi fedakârlıklarla hicret eden gönüllüler gibi, dönmemek, orada ölmek ve oraya gömülmek üzere gitselerdi.”

Yani Kürtlerin eğitimi Cemaat’e teslim edilsin.

“Keşke”lerini bölgeye vaizler, sağlık memurları, polisler gönderme önerileri ile sürdüren Gülen, bu kadrolar eliyle sağlanacağını iddia ettiği

toplumsal bütünleşmenin de din ile sağlanacağını söylüyor: “En büyük problemimiz, bizi birbirimize bağlayacak tutkal mahiyetindeki çok önemli bir dinamik olan dini değerlendiremeyişimiz olmuştur.”

Gülen, “misliyle intikam” sözlerine atıfla Abdullah Gül’ü “kışkırtmaya gelmekle” eleştiriyor: “Herkesin çok dikkatli ve temkinli olması, kışkırtmalara gelmemesi ve hele ‘mukabele-i bilmisil’ kaide-i zalimânesine girmemesi lazımdır. Bağırıp çağırmalarla, “Şehitler ölmez, vatan bölünmez” sloganlarıyla problem çözülmez.”

HOfiGÖRÜLÜ ‹MHA “Meselenin üzerine bağırıp çağırarak, yakıp yıkarak ve öldürerek değil, akıl, firaset ve şefkatle gidilmelidir” diyen Gülen, “hakkı, kötek olanlar”ın istisna olduğunu, o toplumun yüzde 95’ine karşı mülayim olmak gerektiğini söylüyor ve mesajını bir dua ile bitiriyor: “Düşmanlık yapanlar arasında ıslahını murat buyurmadığın ve kendileri hesabına ıslah istemeyen kimseler varsa, onların da altlarını üstlerine getir, birliklerini boz, evlerine ateş sal, köklerini kurut ve işlerini bitir.”

Gül’ün intikamı Tayyip’in listesi

K

ürt sorununda PKK-BDP’den başka muhatap bulamayacağını anlayan AKP, bu gerçek karşısında müzakere değil savaş ve imha siyasetine sarılıyor.

Van depremini bir kardeşlik fırsatı olarak değerlendirme tartışmaları ne yazık ki AKP iktidarının Kürt sorunundaki savaş yanlısı tutumunu etkilemedi. Sınır içi ve ötesi askeri operasyonlar sürdü. Abdullah Gül’ün kendinden beklenmeyen sertlikteki “misliyle intikam alacağız” söylemi karşılığını buldu.

Hakkari’deki çatışmalarda öldürülen 24 gerillanın tanınamayacak hale gelmiş cesetleri ailelerine verilmek üzere Malatya’daki bir morga nakledildi. Aileler ve İHD çoğunun kimliği teşhis edilemeyen gerillaların kurşunla değil yanarak öldüğünü, cesetlerine işkence edildiğini açıkladı. Ülkenin dört yanına tabutların gönderilmesi ise kardeşlik bağlarının giderek zayıflamasına ve karşılıklı intikam duygularının körüklenmesine yol açıyor.

Barışçıl çözüm için mücadele edenler ise KCK operasyonu kıskacında. Operasyonlar Tayyip Erdoğan’ın bilgisi dahilinde 1400 kişilik bir tutuklanacaklar listesi hazırlandığı iddialarını doğrularcasına ilerliyor. Son olarak Prof. Dr. Büşra Ersanlı ile gazeteci yazar Ragıp Zarakolu’nun da aralarında bulunduğu 47 kişinin gözaltına alınıp terör örgütü üyeliği ile suçlanması geniş tepki çekti. Aralarında Yaşar Kemal gibi isimlerin de bulunduğu 700 aydın, Ersanlı ve Zarakolu için bir destek mesajı yayımlarken, sendikalar ve demokratik kitle örgütleri de operasyonu kınadı.

5

DÜNYA 2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

Halk›n Sesi

Libya’nın ‘demokrasi’ imtihanı savaşmaya hazır çok sayıda militana sahip olduğunu gösteriyor.

Yeni dönemde Libya’da bir yönetim krizinin meydana gelmesi de olası görünüyor. Daha düne kadar Kaddafi tarafından bastırılmaları desteklenen çok sayıda silahlı İslamcı örgüt Kaddafi’ye karşı savaşta etkin rol aldı. Yeni dönemde bütün bu örgütlerin yönetimde söz sahibi olmak için mücadele edecekleri şimdiden söylenebilir. Yeni dönemde bu grupların etkisizleştirilmesi veya kendi çıkarları doğrultunda bir noktaya kanalize edilmesi, emperyalistlerin önünde duran önemli sorunlardan biri.

L

ibya’da aylardır süren iç savaş, Muammer Kaddafi’nin “isyancılar” tarafından linç edilerek öldürülmesiyle fiilen sona erdi. Önce Fransa, sonra İngiltere, İtalya ve ABD tarafından yürütülen ve NATO’ya mal edilen savaş sonunda Kaddafi’nin öldürülmesiyle birlikte Libya Ulusal Geçiş Konseyi (UGK) ülkenin yönetimini resmen devraldı.

Kaddafi’nin öldürülmesiyle birlikte ana akım medyada çıkan haberler Libyalıların ve dünyanın bir tirandan kurtulduğunu müjdeledi. NATO’nun açtığı yolda, gösterdiği hedefte, hiç durmadan yürüyen paralı “isyancılar” ellerinde ABD bayraklarıyla gösteriler yaparken, ülkenin “ileri demokrasi”ye doğru attığı adımlar da bir bir açığa çıkmaya başladı.

En başından beri CIA tarafından finanse edildiği bilinen UGK’nin başkanı Mustafa Abdül Celil, Libya’nın bundan böyle Kaddafi dönemindeki kanunlarla değil, şeriat kanunlarıyla yönetileceğini açıkladı. ‹LK ‘ÖZGÜRLÜK’: ÇOK EfiL‹L‹K 2007-2011 arasında Kaddafi’nin Adalet Bakanı olarak görev yapan Abdül Celil, ülkede uygulanacak şeriat kurallarına göre faizin yasaklanacağını söyledi ve “özgürlük savaşçılarına” ilk “özgürlüğü” müjdeledi: “Çok eşliliği yasaklayan madde kaldırıldı!” İlk açıklamalar Libya’nın özgürlüğü konusunda ileriye yönelik ipuçları veriyor. Emperyalist müdahale sayesinde iktidara gelen UGK’nin ülkeyi emperyalist tahakküm politikalarına göre yöneteceğine hiç şüphe yok. Zaten Abdül Celil’in Trablus’taki “özgürlük” konuşmasında Körfez İşbirliği Konseyi’ne, Arap Birliği’ne, Avrupa Birliği’ne ve NATO’ya teşekkür etmesi bu konuda şüpheye yer bırakmıyor.

Kaddafi sonrası Libya’nın geleceği konusunda başka bir ipucu yine UGK Başkanı Abdül

ABD Irak’tan çekilir mi?

L

ibya’yı Kaddafi sonrası, emperyalist tahakküm altında yeni bir dönem bekliyor. Bu dönemin baş aktörü ABD olacak

Celil’in İtalya Savunma Bakanı İgnazio La Russa’yla birlikte başkanlık ettiği bir törende verildi.

Kaddafi öldürülmeden hemen önce yapılan törende kutlama konusu olansa İtalya’nın Libya’yı işgalinin 100. yılı olmasıydı.

Bu törende Abdül Celil İtalya’nın Libya’yı işgal etmesine minnettarlığını dile getirirken kullandığı cümlelerden bazıları şöyle: "İtalyan sömürgesi yılları, Libya için bir kalkınma dönemi oldu", “İtalyan kolonyalizmi ülkemize yolları getirdi, Trablus'ta, Derne'de ve Bingazi'de bugün bile ayakta duran güzel binalar inşa etti”, "İtalyanlar, Libya halkına tarımsal kalkınmayı, adil yasaları ve adil yargılamaları armağan etti.”

Libya’yı yıllarca sömüren İtalya’ya duyulan bu minnettarlık önümüzdeki dönemde Libya’nın sömürülmesi için yeni yönetimin ne kadar hevesli olacağına işaret

‘GELD‹K, GÖRDÜK, ÖLDÜ’ UGK yönetiminin daha ilk günlerinden görüldüğü üzere Libya’yı önümüzdeki uzun yıllar boyunca sürecek bir “kalkınma” bekliyor.

Bu “kalkınmanın” baş aktörü de hiç şüphesiz ABD olacak.

Kaddafi’nin öldürülmesinden sonra ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’un kahkahalar atarak verdiği ilk tepki, emperyalist işgalin Libya’da kalıcı olmayı amaçladığını gösteriyor. Clinton, Kaddafi’nin linç edilerek öldürülmesini izledikten sonra

Roma İmparatoru Sezar’ın ünlü “geldim, gördüm, fethettim” sözlerine atıfta bulunarak “geldik, gördük, öldü” demişti. Clinton 18 Ekim’de Trablus’a giderek UGK yetkilileriyle görüşmüş ve iki gün sonra Kaddafi Sirte’de öldürülmüştü.

Libya’da bundan sonraki süreçte her şeyin süt liman olması beklenmiyor. Emperyalistler her türlü silah, para, eğitim yardımına devam etse de başta Kaddafi’nin kendi kabilesi Kaddafa olmak üzere, Kaddafi’nin yıllarca kolladığı kabilelerin direnişi henüz bitmiş değil. Kaddafi öldürüldükten sonra “savaş bitti” diyenlerin yanıldıkları kısa süre içinde görüldü.

Emperyalist güçlerin ülkeden çekilmeye başlamasıyla birlikte iç savaş tekrar körüklenebilir. Kaddafi’nin öldürülmeden önceki gün yaptığı telefon konuşmasında 12 bin asker istemesi de yeni muhaliflerin

Şili’de devrim mücadelesi Ş

ili’de 1973’de ABD desteğiyle yaptığı kanlı darbe ile iktidara gelen General Augusto Pinochet’in 17 yıllık iktidarında adımlarını attığı neoliberal politikaların eğitim alanındaki karşılığı 20 yıl sonra vücut buldu. Pinochet döneminde eğitimin paralılaştırılması ve okulların bütçesinin yerel yönetimlere devredilmesi sonucu oluşan eşitsiz sistem öğrencileri isyan ettirdi. Eğitimin parasız olması, eşitsizliklerin kaldırılarak merkezi bütçeden eğitime pay ayrılması ve yönetimde sözyetki-karar hakkının sağlanması talepleriyle nisan ayında sokakları ısıtan Şili gençliğinin mücadelesi her geçen gün büyüyor. Şili’de nisan ayı başında hidroelektrik santral (HES) projelerine karşı 20 bin kişinin yürümesiyle çakılan kıvılcımı büyüten gençlik oldu. Lise ve üniversite gençlik örgütleri ile okul topluluklarından oluşan 70’den fazla yapının bir araya gelerek hareketlendirdiği Şili Öğrenci Konfederasyonu, öğrencilerin kendi haklarına sahip çıkması için uzun erimli bir mücadeleye nisan sonunda başladı. İlki 2 bin kişiyle yapılan eylem, 7 aylık sürede 200 bin kişilik eylemlere dönüştü. Bugün gelinen noktada liselerin yüzde 80’i, üniversitelerin yüzde 90’ı öğrencilerin işgali altında. Öğrenci hareketinin bir diğer başarısı da parasız eğitim hakkı mücadelesini farklı eylem biçimleri ile uzun erimli bir hale dönüştürmesi. Öğrenciler kapı kapı dolaşıp imza kampanyası düzenleyerek, aileleri ve öğretmenleri eşliğinde çıplak ayaklarla yürüyerek, parlamento çevresinde ‘öğrenci koşusu’ düzenleyerek taleplerinin ‘meşruluğunu ve görünürlüğünü’ artırdı. O

“S

on ABD askeri Irak sınırını başı dik, başarısından gururlu ve ABD halkının bizim askerlerimize verdiğimiz desteğin arkasında birlik olduğunu bilerek geçecek.” Bu sözler ABD Başkanı Barack Obama tarafından 21 Ekim’de, ABD askerlerinin 2011 sonuna kadar Irak’tan çekileceklerini anlatmak için kullanıldı.

Bush döneminde imzalanan Kuvvetler Anlaşması uyarınca, ABD’nin 2011 sonuna kadar askerlerini Irak’tan çekmesi gerekiyor. Anlaşmaya göre Irak’ta sadece ABD elçiliklerini koruyacak birkaç yüz deniz piyadesi kalacak. Ancak anlaşmadan sonra Irak meclisinden geçirilen yasalarla ABD askerleri NATO şemsiyesi altında eğitim amacıyla Irak’ta kalacak. Irak’a satılan 18 adet F-16 uçağı ve Irak hava sahasının güvenliği ABD’nin denetiminde olacak.

Daha önce Irak’ta insan hakları ihlalleriyle gündeme gelen Blackwater gibi özel güvenlik şirketleri Irak’a dokunulmazlık kazanmış bir şekilde geri dönecek. Dahası ABD askerleri Irak’taki El-Kaide varlığını bahane edip BM tüzüğünün 51. Maddesi uyarınca Irak’ta operasyon yapabilecek.

Obama’nın açıklamasında yer verdiği ABD halkının savaşa desteği de gerçeği yansıtmıyor. Wall Street’i işgal et eylemleriyle sokağa çıkan yüz binlerce ABD’linin başlıca talepleri arasında savaşların sona erdirilmesi ve savaşlara ayrılan milyar dolarların halk için harcanması yer alıyordu.

ABD’nin Irak savaşı maliyetinin 700 milyar doları aştığı tahmin ediliyor.

ediyor. Abdül Celil’in sözlerinde yer vermediği, Kaddafi döneminde yapılan birçok bina, tesis, yol vb. yapılar aylar süren NATO bombardımanlarında yıkıldı, ülkeyi 42 yıl yöneten Kaddafi’ye adil yargılanma hakkı verilmedi. İşte emperyalist işgale çanak tutanların ikiyüzlülüğüne bir örnek daha…

SULAR DURULUR MU? Bulunduğu coğrafyadaki en zengin doğal kaynaklara sahip olan Libya’da kaynakların yeniden paylaşımı konusu da yeni yönetimin başını oldukça ağrıtacağa benziyor. Emperyalistlerin bu konuda bir sıkıntısı yok, onlar Kaddafi döneminde de bu kaynaklara erişmiş durumdaydılar ancak içeride dağınık halde bulunan, savaşa katılmış gruplar kuşkusuz en büyük mücadeleyi bu konuda verecekler.

Kısacası, Kaddafi öldükten sonra Libya’da hiçbir şeyin eskisinden daha iyi olmayacağı birçok açıdan görülebiliyor. Emperyalist tahakküme teslim olmuş bir yönetimin halkına neler vereceği daha önce yaşanan birçok tecrübeyle sabitlenmiş durumda. Bundan sonra Libya’da Kaddafi’nin başlattığı neoliberalizasyonun hız kazandığı, kaynakların emperyalistlere daha fazla peşkeş çekildiği, iç savaşın bitmeyeceği bir ortamın hakim olacağını söylemek mümkün. Libya’da yaşananlar, Arap coğrafyasındaki halk isyanları açısından şüphesiz büyük tehdit oluşturuyor. ABD’li ünlü sosyolog James Petras’ın ağustos ayında dile getirdiği “Libya başkaldıran Arap halkına bir gözdağıdır” yorumunun doğruluğu, ekim ayının sonunda yaşananlarla teyit edilmiş görünüyor.

meşruluk, “Öğrencilerin liderini öldürsek eylemler sona erer” diyen Kültür Bakanı’nı koltuğundan etti. O meşruluk, “Parasız eğitim mümkün değil. Hayal kurmasınlar” diyen Devlet Başkanı Pinera’nın desteğini yüzde 50’lerden yüzde 20’lere kadar düşürdü.

Güçlenen ve destek gören taleplerin ‘hak alıcı bir mücadeleye dönüşmesi’ ise ‘kitlesel ve militan mücadele çizgisi’ ile mümkün oldu. Yüz binler olup sokağa çıkan öğrenciler pek çok kere polisle çatıştı ve barikatları dağıttı. Bütçe görüşmeleri sırasında senatonun basılması, üniversite ve liselerin işgal edilmesi, aynı anda Santiago’nun onlarca noktasında trafiğin durdurulması, bir öğrencinin öldürülmesinden sorumlu tutulan polislerin rehin alınması gibi eylemler de militan mücadelenin örneklerini oluşturdu. İşleyişlerinde ‘doğrudan demokrasi’ yönetimini kuran öğrenciler, her eylemin, her panelin kararını düzenledikleri toplantılarda oylama yaparak aldılar. Kimi zaman binlerce öğrencinin katıldığı toplantılarda en önemli gündem maddesini ise neoliberal politikalar oluşturdu.

Tartışmalar sonucunda çıkan sonuç netti: “Madem bu eğitim sistemi faşist ve serbest piyasacı Pinochet döneminin ihtiyaçlarına göre hazırlandı, biz de kendi ihtiyaçlarımıza göre kendi eğitim sistemimizi hazırlarız!” Şili öğrenci hareketinin liderlerinden Camilla Vallejo, parasız eğitim talebinin bir devrim talebi, parasız eğitim mücadelesinin ise bir devrim mücadelesi olduğunu söylüyor. Ve Şili gençliğinin devrim mücadelesi velisiyle, eğitimcisiyle, işçisiyle, işsiziyle büyüyerek devam ediyor.

7

iklim 5 kıta

Kolombiya da sokakta

Ş

ili’de mayıs ayından başlayan öğrenci eylemleri Kolombiya’ya sıçradı. Eylül ayının ortalarında başlayan öğrenci eylemleri ekim ayında yapılan eylemlerle kitlesellik kazandı. Hükümetin özelleştirme programına karşı sokağa çıkan öğrenciler işçilerin yaptığı grevlere de destek veriyorlar. Hükümetin eğitim reformu adı altındaki düzenlemelerle üniversite eğitimini ellerinden alacağını dile getiren öğrenciler, eğitimin paralı hale getirileceğini belirtiyorlar ve yasa geri çekilene kadar mücadele edeceklerini vurguluyorlar.

Kürt ö€renciler s›n›rd›fl›

Ç

ukurca saldırısı sonrası Kuzey Kıbrıs'taki Yakındoğu Üniversitesi'nde faşistlerin saldırısına uğrayan 16 Kürt öğrenci, Bakanlar Kurulu kararıyla sınırdışı edildi. 22 Ekim’de liselerden ve mahallelerden toplanan faşistler üniversite çıkışında öğrencilere pusu kurdu.

“Kıbrıs’ta katliam yapacağız” diyerek öğrencilere saldıran faşistler hakkında hiçbir işlem yapılmazken öğrencilerin sınırdışı edilmesi, Kıbrıs’ta da ırkçı faşistlerin kollandığını gösteriyor. Arkadaşları sınırdışı edilen öğrenciler ise üniversitede eylemler yaparak durumu protesto ediyor.

ETA bir dönemi kapad›

B

ask ülkesinin bağımsızlığı için 1959’dan bu yana mücadele eden ETA, 20 Ekim’de BBC’ye gönderdiği açıklamada artık silahlı mücadele yöntemlerinin kesin olarak terk edildiğini belirterek İspanya ve Fransa hükümetlerine doğrudan diyalog çağrısında bulundu. Eylül 2010’da ateşkes ilan eden ve silah bırakmaya hazır olduğu mesajını veren ETA’dan yapılan açıklamada dayatmaların sürdüğü, buna karşılık elde edilecek her bir kazanımın çok önemli olduğu ifade edildi. ETA’nın silahlı eylemleri 1968’den beri aralıklarla devam ediyordu.

Tunus’ta ılımlı İslam iktidarı A

rap coğrafyasındaki isyanların başlangıç noktası olan Tunus’ta yeni anayasayı oluşturacak olan kurucu meclis 23 Ekim’de yapılan seçimlerle belirlendi. Seçimlerde İslamcı En Nahda Partisi oyların yüzde kırkını alırken, solcu “Kutup” koalisyonu beklenenin altında bir oy aldı. Nahda’nın aldığı oylar tek başına iktidar olmasına yetmeyeceği için mecliste koalisyon kurulacak.

Bin Ali yönetimi tarafından sınır dışı edilen Raşid Gannuşi’nin lideri olduğu Nahda, beklenenin neredeyse iki katı kadar oy alarak seçimlerden birinci

parti olarak çıktı. Şüphesiz bu durum ülkede oluşturulacak yeni anayasanın içeriğine de oldukça etki edecek. Nahda’nın nasıl bir parti olduğu, Tunus’a ne verebileceği ise seçimlerden sonra yapılan ilk konuşmalardan belli oldu. Partinin lideri Gannuşi, “İslam Tunus’a geri dönecek” derken eklemeyi de ihmal etmiyor: “Tunus’ta yabancı yatırımcıların ve uluslararası ortaklarımızın korkmalarını gerektirecek bir durum yok.” Partinin lideri Gannuşi’nin seçimlerden sonraki ilk toplantısını borsacı ve bankacılarla yapması da partinin

fikriyatı hakkında yeterince malumat veriyor. İlk işi sermayeye selam göndermek olan Nahda’nın genel sekreteri Hammadî Cebali de ülkedeki bankacılık sistemini de değiştirmeden koruyacaklarını “faizsiz bankacılığı dayatmayacağız” diyerek açıkladı. Kısacası yeni dönemde Tunus’u “ılımlı İslamcı” bir parti yönetecek. Raşid Gannuşi’nin daha önce Türkiye’den AKP’yi örnek aldıklarını açıklaması kılavuzu karga olan partinin, Bin Ali dönemindeki neoliberal politikaların “ılımlı İslam” maskesi altında devam ettireceğini gösteriyor.

‹srail sald›r›yor

F

ilistin’le İsrail arasında yapılan esir değişiminden birkaç gün sonra İsrail yine Filistin’e saldırdı. İsrail uçaklarının Gazze’ye yönelik saldırılarında aralarında İslami Cihad komutanlarından Ahmed Halil ve Filistin Demokratik Kurtuluş Cephesi'nin silahlı kanadı Ulusal Direniş Tugayı liderinin de bulunduğu 9 kişi hayatını kaybetti. Saldırılardan sonra Gazze tarafından İsrail’in Aşkelon kentine atılan füzeler nedeniyle de 1 İsrailli öldü, 4 kişi de yaralandı. Saldırılara karşı direniş çağrısı yapan Filistin Halk Kurtuluş Cephesi de İsrail’e yönelik füze saldırıları gerçekleştirdi. İsrail, atılan füzelerin herhangi bir kayıp verdirmediğini açıkladı.

6

DEPREM 2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

Halk›n Sesi

A K P ,

V A N

D E P R E M ‹ N D E N

K E N T S E L

D Ö N Ü fi Ü M

Ç I K A R D I

Felaket kapitalizminde trajedi fırsattır V Ö an’da yaşanan 7.2 büyüklüğündeki deprem, kar-rant odaklı yapılaşmanın öldürdüğünü gösterdi.

Depremde, Başbakanlık Afet Acil Durum Başkanlığı’nın (AFAD) açıkladığı resmi bilgiye göre 601 kişi hayatını kaybetti, 4 bin 152 kişi hastanelerde tedavi gördü, 188 insanımız ise arama-kurtarma ekiplerinin çalışması sonucu enkaz altından çıkarıldı. Vanlılar yaralı sayısının açıklanandan fazla olduğunu belirtirken Sendika.Org’un ulaştığı Van Merkez Hastanesi'nde çalışan bir hekim, depremin ikinci gününde sadece kendi hastanelerine gelen yaralı sayısının 4900'e ulaştığını belirtmişti. Henüz hiç ulaşılamayan enkazlar ve kayıplar göz önüne alındığında her depremin ardından ortaya çıkan acı tablo ile bir kez daha karşı karşıya kalınıyor.

GÖÇ, PLANSIZ KENTLEfiMEYE YOL AÇTI Ölümler, yaralanmalar ve binalarda meydana gelen yıkıntı ve hasarlar depremin kaçınılmaz sonucu olarak yansıtılıyor. Depremin yarattığı yıkımın çarpık kentleşme ve rant odaklı kent politikalarıyla birleşmesiyle ortaya çıkan ölümcül tablo göz ardı ediliyor. İnsan eliyle yaratılan afet, “doğal afet” olarak diyerek örtülüyor.

AFAD’ın verilerine göre 29 Ekim itibariyle Van ve Erciş merkezleri ile köylerinde 10.621 bina incelendi. İncelemelere göre 5.739 hasarlı-oturulamaz bina, 4.882 hasarlı-oturulabilir bina tespit edildi. Ön hasar tespit çalışmaları halen sürüyor.

Bununla birlikte depremden hemen sonra Halkevleri, Politeknik ve Öğrenci Kolektifleri’nin oluşturduğu yardım-destek ekibi Van’da tamamen yerle bir olan 6 bina, Erciş’te ise 60- 65 bina olduğu bilgisini veriyor. Kimi evler

lümlerden deprem değil, rant çetesi sorumlu. Başbakan’ın depreme karşı sunduğu “çare” Ali Ağaoğlu’nun yüzünü güldürdü, yoksulların evini yıkmak için deprem yeni bahane oldu

yerle bir olurken yanı başlarındaki evlerin ayakta kalması yıkımların yalnızca deprem faktörüne değil binaların yapısına bağlı olarak yaşandığını gösteriyor.

Depremin en fazla vurduğu yerleşim birimi olarak öne çıkan Erciş’te yıkım ve kayıpların sayısının artmasında Erciş’in hızla artan nüfusuna bağlı olarak gelişen plansız kentleşme etkili. Erciş 1990’da 40 bin nüfuslu bir ilçeyken 2008’de ilçenin nüfusu neredeyse iki katına çıkarak 78 bin oldu. Bu hızlı artışın Erciş’te çarpık kentleşmeye yol açtığı deprem sonrası bölgeyi ziyaret eden heyetlerin izlenimlerinde de ortaya çıkıyor.

HATALAR AFFED‹LEMEZ Ruhsat, imar sorunu ve denetimsiz yapılaşmanın yol açtığı sorunlar depremle bir kez daha gündeme geldi.

TMMOB’a bağlı Şehir Plancıları Odası yaptığı açıklama yıkımda kamu kurumlarının payını şu sözlerle tanımlıyor: “Kaçak, plansız, projesiz, ruhsatsız yapılaşmanın görmezden gelinmesinin yanı sıra, plan kararlarının verilmesi öncesinde yapılması gereken jeolojik-jeoteknik etütler gibi yerbilim araştırmaları başta olmak üzere, gerekli araştırma ve analiz çalışmaları yapılmadan planlama ve yer seçim kararlarının verilmesi,

plan değişikliklerinin onaylanması, kat yüksekliklerinin arttırılması da kamu eliyle yapılan affedilmez hatalardır.”

Başbakan’ın yaptığı açıklaması ise AKP hükümetinin bu hata ve sorunların üzerine gitmek yerine felaketi rant odaklı kent politikalarını meşrulaştırmak için kullanmayı seçtiğini gösterdi. ‹KT‹DARINA MAL OLSA DA Depremden üç gün sonra 26 Ekim günü düzenlenen AKP Genişletilmiş Başkanlar Kurulu toplantısında konuşan Erdoğan yeni yıkımlar ve deprem bahanesiyle hızlanacak olan kentsel dönüşüm projelerini müjdeledi. Erdoğan

konuşmasında çok tanıdık bir projeyi, kentsel dönüşüm projesini depreme karşı hükümetin çözüm planı olarak sundu.

Depreme çare olarak sunulan “gecekonduları ortadan kaldırma projesi”ni iktidarı pahasına hayata geçireceğini belirten Erdoğan, halkın yararınaymış gibi sunduğu fakat özünde inşaat sermayesinin ve kentsel ranta göz koyanların yüzünü güldüren planını şöyle anlattı. ''Şunun çağrısını yapıyorum; Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız ile bir çalışma içine gireceğiz.

Artık şehirlerimizde kaçak yapı, gecekondu, bunlara yönelik gerekirse yetkiyi tamamen Bakanlığımıza alacağız ve bu tür

binalarını değiştirmeyen, bunları yıkmayanlara sormadan kamulaştırmasını yapacak ve bu binaları biz yıkacağız. Bedeli ne olursa olsun, oy verirmiş vermezmiş biz bunları dinlemeyeceğiz artık... Çünkü bu tabloları defaatle yaşamaktansa iktidarı kaybetmek çok daha hayırlıdır.

Onun için biz bu adımı atmak zorundayız ve depreme dayanıklılık noktasında hesaplarımızı çok daha ciddi yapıp yoğun bir şekilde bu şehirleşme adımlarını atacağız ”

AKBABALAR ZAMAN KAYBETMED‹ Erdoğan’ın açıklamasını sevinçle karşılayanlar, projenin kimin yararına olduğunu gösterir bir biçimde inşaat sektöründen sermayedarlar oldu.

Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği Başkanı Ömer Faruk Çelik, başbakanın açıklamalarına canı gönülden katılırken bir an önce “kentsel dönüşüm seferberliği başlatılması gerektiğini” söylüyor. Çelik, İmar Kanunu ve Kat Mülkiyeti Kanunları’nın değiştirilmesini, tahliye ve dönüşüm projeleri için evlere el koyulmasının ise kolaylaştırılmasını talep etmeyi de unutmuyor.

Ağaoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu da başbakanın açıklamalarına katıldığını ifade ederek, "Başbakanın söyledikleri kesin doğru diyerek talepler listesine bir yenisini ekliyor: Sadece kaçak yapılar değil eski binalar da yıkılsın. Böylece inşaat sermayedarlarına daha fazla yatırım ve iş sahası açılmış olacak.” Öneriyi ciddiye alıp hızla maliyet hesabı yapanlar ve yıkımların enkazına talip olanlar da var. MTKA İnşaat Yıkım ve Enkaz Kaldırma Şirketi yıkımdan çıkacak hurdaların geri dönüşünden elde edecekleri gelirle, bedelsiz olarak ev yapabileceklerini söyleyerek henüz ortada olmayan projenin enkaz işlerine talip oldu bile.

Bu düzenin adı felaket kapitalizmi E

rdoğan’ın deprem bahanesiyle kentsel dönüşümü meşrulaştırma çabasına benzer taktikler tüm dünyada kullanılıyor. Bu durum “Felaket kapitalizmi” olarak tanımlanıyor.

Halkın Sesi, felaket kapitalizmini 20 Ağustos 2009 tarihli 87’inci sayısında şöyle anlatmıştı: “Küreselleşme karşıtı hareketin önemli isimlerinden Naomi Klein günümüz kapitalizmini, ‘felaket kapitalizmi’ diye adlandırıyor. Klein’e göre sermaye, karlarını büyük ölçüde artırabileceği ortamlar yaratmak için ya

korkunç doğal afetlerden acımasızca yararlanıyor ya da kendisi, tıpkı Irak Savaşı’nda olduğu gibi doğal afetlerle aynı etkileri yaratan “şok ve dehşet" dalgaları yaratıyor. Doğal ve suni afetleri büyük bir “fırsat” olarak niteleyen "felaket kapitalizmi” bu stratejisini büyük bir içtenlikle

ifşa etmekten de çekinmiyor.

2005 yılında ABD’nin New Orleans kentinin yüzde 80'ini sular altında bırakarak 1800 kişinin ölümüne yol açan Katrina Kasırgası sonrasında, sosyal devlet harcamalarını budamak için fırsat kollayan sermaye çevreleri bunu

açıkça ifade etmişler; sokaklar cesetlerle doluyken, gazetelerine, ‘Sosyal konut sorununu Tanrı bizim yerimize çözdü’ diye yazabilmişlerdi. Kasırga, sosyal konut sorununu, büyük bakım harcamaları gerektiren binaları yerle bir ederek çözerken, sermaye kenti

özel konut inşaatlarıyla doldurarak yeni konut köpüğü için büyük bir ‘fırsat’ yakalamıştı.

‘Neoliberal devrimin’ mimarı Friedman, 93 yaşında bir ayağı çukurdayken yazdığı son yazısında, bu stratejiyi iyice berraklaştırdı: ‘Trajedi fırsattır!’

Sermaye ise yine, yıllardır devletin tek görevinin piyasayı iç-dış düşmanlarından korumak olduğunu savunan Friedman’ın gösterdiği yolu izledi. Kasırgadan 1 yıl sonra, New Orleans’ın bulunduğu Luisiana da eğitim sisteminin yüzde 90’ı özelleştirildi.”

Kaçak evden başbakanlık konutuna K

açak konutlarla ve gecekondularla iktidarı pahasına hesaplaşacağını söyleyen Erdoğan’ı iktidara taşıyan “sizlerden biriyim popülizminin” içinde kaçak evde oturduğu yönündeki açıklamalarının da payı var.

Yıl 1994, 27 Mart yerel seçimleri yaklaşıyor. Refah Partisi’nin bu seçimde büyük çıkış yaparak seçimi kazanacak olan adayı Erdoğan seçim kampanyası için çalışmalar yapıyor. Kampanya sürerken Erdoğan’ın evinin iskânı olmadığı yani kaçak bir evde oturduğu ortaya çıktı.

Erdoğan Show TV’nin ana haber bültenine çıkarak gazeteci Pınar Türenç’in sorularını yanıtladı. “Benim evim kaçak yapıysa İstanbul’un yüzde 70’i kaçak yapıda oturuyor. Ben o vatandaşlardan biriyim” dedi.

Erdoğan’ın kaçak binalarla “yakınlığı” bununla da sınırlı kalmadı. Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi'nin 1999 yılında yaptığı bir çalışmayla, Erdoğan’ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olduğu 1994-1997 yılları arasında 110 bin konut yapıldığı ve bunların 85 binin “kaçak konut” niteliğinde olduğu ortaya konuldu.

Vurguncular işbaşında A

Halk›n Sesi 11 Nisan 2011 tarihli 129’uncu say›s›nda bu kararlar› “Felaket vurguncular› iflbafl›nda” manfletiyle duyurmufltu

KP’nin depremi kentsel dönüşüme bahane etme fikri yeni değil. 3-4 Mart 2011’de TOKİ’nin başını çektiği bir dizi kurum tarafından düzenlenen Konut 2011 Kurultayı’nda deprem yıkmadan müteahhitler yıksın önerisi gündeme gelmişti. 12 Haziran seçimlerinden sonra kurulan ve kentsel dönüşüm projeleri konusunda yetkilendirilen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kurulması fikri bu kurultayda ortaya atılmıştı.

Kurultay’ın sonuç metninde İstanbul’da 7.0 büyüklüğünde bir depremin zararının 100 milyar dolar, kentsel dönüşümün maliyetinin ise 25 milyar dolar olduğu belirtilmiş, bu nedenle kentsel dönüşümün devlet politikası haline getirilmesi, bir bakanlık kurulması ve bu bakanlığın ülke çapında kentsel dönüşüm projelerini koordine etmesi önerilmişti.

Bu kararlar 11 Nisan 2011 tarihli Halkın Sesi’nde ele alınmıştı.

Hayırseverlerden reklamları izlediniz "N

Çok say›da kurum ve kurulufl toplad›klar› yard›mlar› sosyal medyay› etkin bir biçimde kullanarak duyurdu. ‹stanbul Sultangazi Belediyesi örne¤indeki gibi baz› belediyeler yard›m konvoylar›n› gazeteciler eflli¤inde u¤urlad›.

erede bu devlet". Eskiden herhangi bir doğal afet sonrası halk, kendisine el uzatmakta yetersiz kalan devletten beklentisini bu sözlerle ifade ederdi.

Neoliberal dönüşüm sonrası ise artık gözler "yardımseverleri" arıyor. Vanlılar "her gün en ufak bir basın açıklamasına tüm gücüyle yığılan devlet şimdi neden aciz kalıyor" sorusuna "Çünkü biz Kürdüz, sözde vatandaşız" yanıtını verirken çok da haksız değiller.

Ancak devletin vatandaşına kol kanat germe gibi fonksiyonlarının zaten büyük oranda budandığı düşünüldüğünde Vanlıların yanıtını geliştirmek gerekiyor: "Çünkü biz yoksul Kürtüz, neoliberal devletin sözde vatandaşlarıyız."

AKLANIYORLAR Depremden önce sermayenin rant ihtiyaçları dışında bu tehdide karşı kılını kıpırdatmayan devlet, depremden sonra da meydanı hayırseverlere bıraktı. Özellikle de dinsel cemaatlere bağlı yardım organizasyonlarını ön saflara süren iktidar, tehlikeli bulduklarını da engellemekte sakınca görmedi. Deniz Feneri tezgahındaki kirli ilişkilerinin ve çıkar ortaklıklarının artık gizlenmeye bile gerek duyulmadığı bir dönemde aklanmamış bu örgüt Van'da boy gösterdi; hem de BDP'li Belediye Başkanı ile koordinasyon sağlayamayan Afet Koordinasyon Merkezi ile koordineli bir şekilde... Sadece Deniz Feneri değil, İHH ve Gülen

cemaatine yakınlığıyla bilinen Kimse Yok Mu dernekleri de depremi İslamcı yardım kuruluşlarının bozulan imajını düzeltme fırsatı olarak değerlendirdiler.

REKLAM YAPIYORLAR Kimse Yok Mu Derneği, aynı cemaatten işadamlarının örgütü TUSKON ile beraber ortak bir televizyon programı ile para topladı. Samanyolu TV ve Kral TV'nin ortaklaşa gerçekleştirdiği yayında 65 milyon lira toplandığı söylenirken, başka bir para toplama kampanyası da Beyazıt Öztürk'ün 19 televizyon kanalında ortak yayınıyla evlerimize girdi ve bu kampanyada da 63 milyon toplandığı söyledi.

Zenginlerin canlı yayına bağlanarak reklamlarını yaptıkları bu programlarda vaat edilen paraların ödenmesinin büyük bir sorun olduğunu Okan Bayülgen ifşa etti.

Bayülgen daha önceden bu programlarda sunuculuk yaptığını ve bir çok iş adamının canlı yayına bağlanıp vaatte bulunduktan sonra telefonlarına bile çıkmadıklarını açıkladı. Yani asıl olarak bir reklam kampanyası olarak örgütlenen hayırseverliği bile beleşe getirmekteydiler.

Kimse Yok Mu Derneği'nin gece sonrası internet sitesinde yayınladığı "Van’da zor durumda olan kardeşlerimize zamanında ulaşabilmek için yardımseverlerimizden taahhüt edilen bağışlarını gerçekleştirmelerini rica ederiz"

çağrısı bu sıkıntının itirafı gibiydi. İnsanların acılarını reklam fırsatı olarak değerlendirmek için sermayenin ne kadar çirkinleşebileceğinin en çarpıcı örneğini ise OnurAir sergiledi.

Facebook'taki sayfasına üye olup sayfayı beğendiğini işaretleyen her kişi için Van'a 50 kuruş bağışlayacağını duyuran Onur Air'in insanlar enkaz altındayken yaptığı bu fırsatçılık büyük tepki doğurdu.

Onur Air tepkiler üzerine Kızılay'a ve Mehmetçik Vakfı'na da 55'er bin TL bağışta bulunduğunu açıkladı. Ancak, insanların hayatının zenginlerin reklam yapma ihtiyacına bağlı olduğu neoliberal kapitalizmin ahlaksızlığı parayla aklanmıyor, daha da açığa çıkıyor.

7

DEPREM 2 Kasım 2011 / 16 Kasım 2011

Halk›n Sesi

Turuncu atkılılar Van’da D

epremin ikinci günü İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa’dan Van’a giden Halkevleri, Öğrenci Kolektifleri ve Politeknikçilerin ilk durağı, depremden en çok etkilenen Canik Köyü (Gedikbulak) oldu. Akşam saatlerinde köye ulaşan ekip çadırlarını kurup köyde konakladı. Sabah saatlerinde Van merkezdeki KESK’in çadırına geçen ekip, beraberinde getirdikleri çadır, 200 kadar battaniye, bebek bezi, ilaç ve gıda malzemesini Caniklilere bıraktı.

Halkevleri, Öğrenci Kolektifleri ve Poiteknik üyelerinden oluşan yardım ekibi, Van Belediyesi’ndeki kriz merkezine giderek deprem sonrasındaki çalışmalara dahil oldu. Yardım ekibi, bölgedeki belediyeler ve KESK’e bağlı sendikalarla ortak bir faaliyet yürüttü.

Ekip, gelen yardımların belediyeye ait depolara taşınmasında, depolara götürülen paketlerin düzenlenip istiflenmesinde ve yardımların, belirlenen ihtiyaç sahiplerine dağıtılmasında görev aldı.

Yardım çalışmasında yer alan Halkevleri Örgütlenme Sekreteri Kutay Meriç gözlemlerini ve izlenimlerini Halkın Sesi’yle paylaştı.

YARDIM VAR KOORDİNASYON YOK Meriç, depremin ardından Van’a adeta yardım yağdığını gördüklerini ancak bu yardımların Van Valiliği’nin Van Belediyesi ile koordineli bir şekilde çalışmayı reddetmesinden dolayı büyük bir

H

alkevleri, Öğrenci Kolektifleri ve Politeknik üyeleri depremin yaralarının sarılmasına yardım etmek için Van’a gitti. Ekip, sergiledikleri dayanışmayı, kışkırtılan şovenizme karşı kardeşlik bağlarının yeniden kurulması çabasına katkı olarak örgütlüyor

organizasyon eksikliği yaşandığını aktardı. Meriç organizasyondaki aksaklıklarla ilgili şunları söyledi: “Burada devletin ve AKP’nin altını çizmek lazım. Çünkü onlar bölgede etkin olan BDP’nin etkisini zayıflatmak, onları gözden düşürmek için onların her türlü yardım faaliyetini engellemeye çalıştılar.” En büyük sıkıntının çadır eksikliği olduğunu dile getiren Meriç, BDP’li belediyenin yardımı organize etmede yaşadığı en büyük sıkıntının akrabalık ilişkileri olduğunu da belirtti.

Gelen yardımları ihtiyaç sahibi

yerine kendi akrabasına götürmesi endişesiyle yardım dağıtımı işinde dışarıdan gelen gönüllülere gereksinim olduğuna dikkat çekti.

Meriç, bölgede birçok İslamcı yardımlaşma derneğinin faaliyet gösterdiğini ve bu derneklerin AKP vasıtasıyla gönderilen yardımları dağıttığını belirtti.

Turuncu renkli Halkevleri tulumlarını giyen Halkevcilerin zaman zaman belediye işçileriyle karıştırılsa da amaçlarını ve Halkevleri’ni anlattıklarında bölge halkının ilgisiyle karşılaştıklarını anla-

tan Meriç, yardım yaptıkları köylerde depremzedelerin neredeyse hepsinin çaylarını ve sofralarını kendileriyle paylaştığını söyledi.

‘KENTTEKİ ÜNİVERSİTELİ ALGISINI DEĞİŞTİRDİK’ Öğrenci Kolektifleri üyesi Özgür Bozkurt, yardım çalışmaları sırasında depremzedelerle sohbet ettiklerini depremzedelerin psikolojilerinin bozuk olduğunu söyledi. Kentte üniversitelilere dair olumsuz bir algının olduğunu ifade eden Bozkurt, depremin

ardından yanlarında üniversitelileri gören depremzedelerin üniversitelilere dönük algısının değiştiğini; hatta Vanlıların il dışından yardıma gelen herkese ‘üniversiteliler’ diye hitap ettiğini belirtti. Bölgede çoğunluğu köylerde olmak üzere birçok okulun yıkıldığını hatırlatan Bozkurt, Öğrenci Kolektifleri’nin ilerleyen günlerde yıkılan okullara yönelik projelerinin olacağını açıkladı.

ACİLEN HASAR TESPİTİ LAZIM Politeknik üyesi Ali Duman da kentin depreme hazırlıklı

olmadığını belirtti.

Kızılay Başkanı’nın “Gerçek mağdurları görmek için geceleri geziye çıktık” sözlerini eleştiren hatırlatan Duman, depremi yaşayan herkesin deprem mağduru olduğunu söyledi.

Yıkılan binaların büyük çoğunluğunun son yıllarda yapılan binalar olduğunu aktaran Duman, hasar tespit çalışması gibi bir olanaklarının olmadığını ancak insanların güven içinde evlerine girebilmeleri için hasar tespitinin acil bir biçimde bitirilmesi gerektiğini ifade etti.

Van’a uzanan kardeşlik köprüsü Van depremi sonras› kardefllik köprüsü kurmak için harekete geçen Halkevleri, Ö¤renci Kolektifleri ve Liseli Genç Umut toplad›klar› yard›mlar› Van'a göndermeye bafllad›. Depremden sonra ilk olarak deprem destek ekibi kurarak bölgeye gönderen Halkevleri, flubelerinde toplad›¤› yard›mlar› da yola ç›karmaya bafllad›. ‹stanbul, Ankara, ‹zmir, Kocaeli, Eskiflehir, Trabzon, Bursa, Manisa, Konya, Sivas, Bolu, Hatay, Antalya, Adana, Samsun, Giresun ve Çanakkale’deki toplam 53 Halkevi flubesi ve 2 halk odas›nda depremzedelerle dayan›flma çal›flmas›

örgütleniyor. ‹stanbul’da deprem destek ekibi kurup Van’a gönderen Halkevciler, tüm flubelerde toplad›klar› yard›mlar›n ilk bölümünü Van’a gönderdi. ‹stanbul’da yard›m toplama çal›flmalar› sürüyor.

Ankara’da bar›nma hakk› bürolar›nda toplanan yard›mlar fiirintepe Halkevi’nde oluflturulan yard›m merkezinde t›rlara yüklendi ve Van’a yolland›. Yard›m paketlerinde battaniye ve g›da malzemeleri bulunuyor.

Adana’da ‹MO Adana fiubesi, Makine Mühendisleri Odas›, Ziraat Mühendisleri

Odas›, Peyzaj Mühendisleri Odas›, Elektrik Mühendisleri Odas›, Adana Halkevi ve Adana Bar›nma Hakk› Bürosu’nda toplanan k›fll›k giyecek, çocuk bezi ve mamas›, soba, çad›r gibi temel ihtiyaçlar kamyona yüklenerek Van’a u¤urland›.

Samsun'da Liseli Genç Umut, Halkevleri ve Ö¤renci Kolektifleri'nin ortaklafla yürüttü¤ü "Van'a kardefllik köprüsü kuruyoruz" kampanyas› kapsam›nda 3 gün boyunca kentte Van’a gönderilmek üzere yard›mlar topland›. G›da malzemesi ve battaniyelerden oluflan paketler Van’a yolland›.

Halkın sağlığı için oradalar V

an’da meydana gelen depremden sonra Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) temsilcileri bir heyet oluşturarak depremden birkaç saat sonra Van’a gitti. TTB Merkez Konseyi Prof. Dr. Mehmet Zencir ve Halis Yerlikaya ile SES yöneticileri Mehmet Sıddık Akın, Fikret Çalağan ‘Olağandışı Durumlarda Sağlık Hizmetleri Hızlı Değerlendirme Ekibi’ olarak bölgede çalışmalar yaptı. Bu ekibe ilerleyen günlerde Diyarbakır Tabip Odası Başkanı Dr. Cengiz Günay ve Batman Tabip Odası Başkanı Mahmut Çiftçi de katıldı.

Bölgede üç gün kalan ekip depremin yaşandığı 23 Ekim günü saat 19.00’da Van’a ulaştı. Ekip kriz masası ve kaymakamlık binalarına giderek durumla ilgili bilgi almak için yoğun bir çaba harcadıktan sonra sağlık hizmetlerine ilişkin yetkililerle karşılıklı bilgi alışverişinde bulundu. İhtiyaç duyulan sağlık personeli durumu ve diğer malzeme eksiklikleri konusunda TTB ve SES merkezi bilgilendirildikten sonra üç gün boyunca bölgede sunulan sağlık hizmetinin düzenlenmesi ve yürütülmesine katkı sundu.

HALK SAĞLIĞI TEHDİT ALTINDA Hızlı Değerlendirme Ekibi’nden Fikret Çalağan ilk çalışma gününü ardında bölgeye dair gözlem ve önerilerini muhabirimizle paylaştı. Çalağan, Erciş’de ilçe hastanesinin depremde zarar gördüğünü sağlık hizmetlerinin Toplum Sağlığı Merkezi, bir sahra çadırı ve Diyarbakır, Batman ve Cizre belediyesine ait sağlık ekiplerinin kurduğu sağlık çadırı olmak üzere üç noktadan verildiğini aktardı. Çalağan su, kanalizasyon ve diğer altyapı yetersizliklerinin halk sağlığını tehdit eden bir diğer unsur olarak öne çıktığını ifade etti. Halkın ihtiyaçlarını okul ve camileri kullanarak giderdiğini belirten Çalağan su bulunmaması ve toplu kullanım nedeniyle yaşanan kanalizasyon tıkanıklarının toplum sağlığını tehdit ettiğini bu alana dönük önlemler alınması için kendilerinin belediye ve ilçe yetkililerini uyardıklarını aktardı. Çalağan, deprem sonrası önlem alınması gereken önemli noktalarda birisinin de halk sağlığını tehdit edecek sorunları çözmek olması gerektiğini ifade etti. Heyetin bölgeden geçtiği raporda deprem sonrası köylerde ishal vakalarında artış olduğu belirtidi.

Sağlık örgütleri, aile hekimliği uygulamasının tamamen devre dışı kaldığı deprem bölgesinde Sağlık Bakanlığı’nın koruyucu hizmetler konusunda etkin bir düzenlemeye gitmesi, toplum sağlığı için de gerekli önlemleri alması gerekliliği üzerinde durdu.

Solun dayanışma seferberliği V

an’da yaşanan depremin ardından siyasi partiler, emek ve kitle örgütleri derhal yardım kampanyaları başlattı. Türkiye’nin her yerinden, Van yoluna giden tır ve kamyonlar depremle birlikte artan ırkçı, ayrımcı dili bastırarak, geçtikleri yollardan kardeşlik köprüsünü kurmayı başardı.

Alevi Bektaşi Dernekleri Federasyonu, Halkevleri, Öğrenci Kolektifleri, SES, KESK, Eğitim-Sen, Demokratik Toplum Kongresi- BDP, TKP, ÖDP, ESP, İstanbul Eczacılar Odası, Kaos-GL, Politeknik ve birçok kurum, örgüt depremzedeler için topladıkları çadır, battaniye, erzak, çocuk ürünleri, kadın pedleri ve giye-

cekleri Van’a götürdü, deprem bölgesinde bilimsel araştırmalar yaptı. İMDAT DEMEDEN YARDIM Sokakta kalan binlerce insanın imdat sesini beklemeden yardıma koşan örgütlerden KESK, ülkenin pek çok noktasında hazırladıkları kolileri Van ve Erciş’e ulaştırdı. İlk yardıma koşanlardan Eğitim-Sen üyesi ve İHD yöneticisi Onur Sulu, bölgede afetin ilk günü kurulan Afet Koordinasyon Merkezi’nde görev aldı. Kendisiyle yaptığımız söyleşide, afetin orta yerinde oluşturulan kriz masası sayesinde Uslu’nun diline de yansıdığı üzere devrimci ruhu ve kardeşliği hissettiğini gördük.

İlk anda afet bölgesine giden Uslu’dan daha ilk gün şehirde büyük bir karışıklık ve düzensizlik olduğunu öğrendik. Ancak Sulu, demokratik kitle örgütleri temsilcileri olarak belediye kriz masasında ortak bir çalışma yürüttüklerini anlattı. Uslu dışardan gelen insanların akrabalık, tanıdıklık gibi sorunlar olmadan organizasyonun sağlıklı bir biçimde sürdürülmesini sağlayabildiğini söyledi.

Uslu, depremin eklenmesiyle, zaten yoksul olan bir halkın sorunlarının çözümü için kapsamlı bir çalışma yapmalarının zorunluluğunu hissettiklerini belirtti. Uslu’nun anlattığına göre “kriz masası” gıdaların daha sağlıklı

bir şekilde stoklanması için depolar oluşturmaya çalışıyor. Daha sistemli hareket edilebilmesi için de koordinasyon masası, afet yardım masası ve tespit masası planlanıyor. Kriz masasının ivedilikle bulduğu geçici çözümler yalnız çadırlarla bitmiyor.

Uslu’nun aktardığına göre, farklı şehirlerden depremzedelerin barınma ihtiyacını karşılayabilecek yardım teklifleri alıyorlar.

GÖNÜLLÜLERİN ÇADIRINDAN Bölgede kardeşlik ve dayanışmanın en belirgin olarak görüldüğü KESK çadırı, yardım için Van’a gelen neredeyse tüm gönüllüleri misafir etti.

Van Eğitim-Sen yöneticisi Murat Atabay ile de KESK çadırının ve kriz masasının teknik yönünü konuştuk.

Atabay’ınsunduğu veriler yaygın ve meşakatli bir çalışmanın sürdüğünü gösteriyor. Atabay’dan aldığımız bilgilere göre, 81 ilin KESK Şubeler Platformu’ndan, TMMOB’den, DİSK’ten Van’a yardımlar ulaşıyor.

Belediye ile iletişim içinde bir kısım gönüllü yardımları yönlendiriyor, bir kısım tasnif yapıyor, bir kısım poşetliyor, bir kısım gönüllü de onları ihtiyaç sahiplerine ulaştırıyor.

Atabay’ın verdiği bilgilere göre, KESK çadırı önce, kendi üyeleri için kuruluyor. Başka örgütlerden gelen misafirlerine yetmeyince bir çadır daha kuruluyor. Üstelik ilk günden beri düzenli yemek çıkartılıyor, insanların beslenme ihtiyaçları da karşılanıyor.

NEDEN: DENETİMSİZLİK Afet bölgesinde yapılan çalışmalar, depremzedelerin temel ihtiyaçlarını karşılamanın yanı sıra, pek çok alandan temsilcinin çabalarıyla bilimsel araştırmalarla da zenginleştirildi. İnşaat Mühendisileri Odası da, kendi alanına düşen kısmı rapor etmek ve çözüm sunmak üzere çalışmalara katıldı. İnşaat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Şemsettin Bakır, kendisiyle yaptığımız söyleşide, yıkımların sebebinin denetimsizlik olduğunu vurguladı. Bakır’ın ifadelerine göre, çöken binalarda kullanılan kumun dereden çekildiği saptandı. Bazı

binaların enkazında büyük taşlar çıktı.

Bakır bunun binaların kesinlikle denetlenmediği anlamına geldiğini kaydetti.

Prefabrik ev yapımına başlanmamasını bir sıkıntı olarak paylaşan Bakır, Van’da mevcut durumda kimsenin kira karşılığı bir konutta oturacak durumunun olmadığını ekledi.

Hükümet-devlet sorumluluklarını ve yükümlülüklerini, dezenformasyon ile kapatmaya çalışadursun, sol örgütler, işin her yanından tutmaya, kampanyalarına ve enkazların üstüne söylenen yalanları açık edecek çalışmalarına devam ediyor.

8

EMEK 2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

Halk›n Sesi

Emekçiler de güncelledi: Tayyip sen yaşa 660 liraya tarafından belirleniyor. Bu komisyonda en çok üyesi olan işçi sendikasının (Türk-İş) 5, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 5 ve işveren sendikalarının (TİSK) 5 temsilcisi yer alıyor. Hiçbiri asgari ücret almayan 15 kişi pinpon topu, süpürge gibi malların fiyatlarındaki artışlara göre belirledikleri enflasyon oranlarına göre yeni dönem asgari ücreti belirliyor. Brüt olarak belirlenen asgari ücret, işçilere net olarak yansıtılıyor. Yani emekçinin ücretiyle aldığı mallardan zaten KDV ve ÖTV gibi vergiler alan devlet, brütle net ücret arasındaki farkı işverenden vergi olarak alıyor. Türk-İş’in yaptığı araştırmalara göre Türkiye’de 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 934 lira olurken yoksulluk sınırı da 2950 lira olarak hesaplandı. 2011 boyunca, asgari geçim indirimleri hesaba katılmaksızın net asgari ücret ise 599 liraydı. Asgari ücretin, temel ihtiyaçların fiyatları kadar artmamasının yanı sıra eğitim, sağlık gibi kamusal hizmetlerin günden güne paralı hale getirilmesi de çalışanların ücretlerini dolaylı olarak düşürüyor. Çalışanlar elektrik, doğalgaz, su, kira gibi kalemlerin yanı sıra çocuklarının eğitimi veya sağlıkları için daha fazla para harcamak zorunda kalıyor.

D

evrimci Sağlık-İş, insanca yaşayacak bir asgari ücret için sokağa çıktı. 30 Ekim günü Beşiktaş’ta eylem yapan taşeron sağlık işçileri aralık ayında başlayacak olan asgari ücret görüşmeleri öncesinde sokağı işaret etti. İşçiler, görüşmelere müdahil olacaklarını açıkladı. Dev Sağlık-İş, örgütlü olduğu tüm hastanelerde ve sosyal hizmet kurumlarında 16 Kasım günü eylem yapacağını duyurdu ve asgari ücret görüşmeleri sırasında Ankara’da Çalışma Bakanlığı’nın önünde olacaklarını belirtti.

Dev Sağlık-İş, 30 Ekim günü Yıldız Teknik Üniversitesi önünden Beşiktaş Meydanı’na yürüyüş düzenleyerek insanca yaşayacak bir asgari ücret talep ederken Van’daki depremzedeleri de unutmadı. Taşeron sağlık işçileri, işyerlerinde topladıkları yardımları ilerleyen günlerde Van’a göndereceklerini söyledi.

AKP’nin Eylül ayında başlattığı zam furyası eylemde taşınan dövizleri de etkiledi. 30 Ekim’deki eylemde işçiler geçen sene taşıdıkları elektrik, su, doğalgaz, kira, mutfak masraflarının bedellerini yazdıkları dövizlerin güncel hallerini taşıdı. Böyle olunca slogan da güncellendi. “Tayyip sen yaşa 590 liraya” sloganı “Tayyip sen yaşa 660 liraya” şeklinde güncellendi. Eylemde öne çıkan bir diğer slogan da “Erciş – Van halkı yalnız değildir” oldu.

Taşeron sağlık işçileri bir yanlarının enkaz altında olduğunu taşıdıkları “Bir yanımız enkaz altında. Kardeşlik ve dayanışma için yan yanayız” pankartıyla gösterdi.

Dev Sağlık-İş üyesi işçilerin eylemde duyurdukları talepleri şu şekilde: * Aileleriyle birlikte 40 milyon insanı etkileyen ve bütün ücretlere kriter olan asgari ücret, insanca

KESK: Grev geliyor K

ESK, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu’nda hazırladığı değişikliklerle ilgili bir değerlendirme yaptı.

Değişikliğin yapıldığı taslakta toplu sözleşme düzeneklerinde Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’nun kararlarına kesinlik kazandırılarak grev hakkının zımnen yasaklandığını belirten KESK Genel Başkanı Lami Özgen, hakem kurulunda üye sayısı 232 bin olan KESK ve üye sayısı 394 bin olan Türk Kamu-Sen’in toplam 3 üyeyle temsil edilirken, 515 bin üyesi olan Memur-Sen’in 4 üyeyle temsil edilmesinin kabul edilemez olduğunu belirtti.

Taslağın AKP- Memur Sen ortak yapımı olduğunu ifade eden Özgen, "Kamu görevlilerinin ortak ekonomik, sosyal, demokratik, siyasi, özlük ve mesleki hak ve çıkarlarının toplu sözleşme kapsamına alınması" önerisinin kabul edilmediğini sözlerine ekledi. Özgen, taleplerinin kabul edilmemesi durumunda greve gideceklerini açıkladı ve diğer konfederasyonlara da, grev ve özgür toplu sözleşme hakkını düzenlemeyen bu yasaya destek vererek tarihi bir suç işlememe ve birlikte mücadele etme çağrısında bulundu.

KESK ise 4688 Sayılı Yasa Taslağı'nın Meclis Genel Kurulu'na geleceği gün Ankara'da olma kararı aldı. İllerden kitlesel eylemlerle uğurlanacak olan KESK üyeleri, Ankara'nın yanı sıra illerde de eş zamanlı oturma eylemleri düzenleyecek.

yaşamaya yetecek bir ücret olmalıdır. * Taşeron çalıştırma yasaklanmalı ve tüm güvencesiz çalıştırma biçimlerine son verilmelidir. * Asgari ücretli çalışanlar için elektrik, su, doğalgaz kullanımı asgari ihtiyaç sınırına kadar parasız olmalıdır. * Zamlar derhal geri çekilmeli ve sabah 6.00 - 9.00 ile akşam 18.00 – 21.00 arasında ulaşım parasız olmalıdır. * Eğitimde hiçbir ad altında para alınmamalı, eğitimin okul dışı giderleri

de devlet tarafından karşılanmalıdır, sağlık tümüyle parasız olmalıdır. *Asgari ücret net olarak belirlenmeli, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yapısı emekçilerin ağırlığı artırılarak genişletilmeli, görüşmeler kamuoyuna açık hale getirilmelidir.

liraya, su masrafı 50 liradan 55 liraya, kira 500 liradan 550 liraya, doğalgaz 100 liradan 114 liraya, ulaşım 150 liradan 210 liraya, mutfak masrafları 500 liradan 665 liraya çıkacak. Böylece 2011 yılında temel ihtiyaçlar toplamda yüzde 22 oranında zamlanırken asgari ücret ise yüzde 10 oranında artış gösterdi.

AZAM‹ ZAM ASGAR‹ YAfiAM Asgari koşullarda İstanbul’da geçinmeye çalışan 4 nüfuslu bir ailenin 2012 yılında elektrik masrafı 60 liradan 66

ÜCRET‹ PATRON BEL‹RLERSE Asgari ücret, her yıl aralık ayında Asgari Ücret Belirleme Komisyonu

EN BÜYÜK TOPLU SÖZLEfiME 75 milyonluk Türkiye’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına göre 23 milyon çalışan var. Bu çalışanların 10 milyona yakını asgari ücretle geçiniyor.

Asgari ücretle çalışanların dışında çalışanların maaşları asgari ücrete göre belirleniyor.

Bu yüzden asgari ücret Türkiye’nin en büyük toplu sözleşmesi anlamına geliyor.

400 bin öğretmeni kim uydurdu?

M

illi Eğitim Bakanı Ömer Dinçer, UNESCO tarafından Fransa’nın başkenti Paris’te düzenlenen bir toplantıya katıldı. Toplantı sırasında, Türkiye’deki öğretmenlerin atama sorununa işaret eden bazı gazeteciler Dinçer’den Fransa’da yaşayan Türkiyelilerin eğitimi için Türkiye’den öğretmen gönderilmesini talep etti. Bu talep üzerine Dinçer şu sözleri sarf etti. “Şimdi ben size sorayım, bizden öğretmen istiyorsunuz.

Gönlümüz size öğretmen göndermek, istediğiniz kadar öğretmeni buraya yığmak istemez mi? Öyle mi zannediyorsunuz? Şu anda Türkiye’de bizim aşağı yukarı 65 – 70 bin kadar öğretmene ihtiyacımız var. Niye alamıyoruz. Türkiye’nin içinde Türk insanı, hatta bizim bakanlığın önünde her cuma gösteri yapıyorlar. Atanamamış öğretmenler diye uyduruk bir sorun çıkardılar. Onlar geliyorlar, ‘bizi öğretmen olarak alın’ diyorlar. Öğretmen hazır, kapıda bekliyorlar. Okulla öğretmene ihtiyaç var. Çocukların derslerini biz, öğretmen atayamadığımız için ücretli hocalarla tamamlamaya çalışıyoruz. Niye almıyoruz. Bir sebebi var değil mi? Çünkü bizim onları alabilecek kadar kaynağımız yok.”

Atama bekleyen ö¤retmenler 31 Ekim günü Taksim’de bulufltu. “Ücretli Ö¤retmenlik Kald›r›ls›n, Ö¤retmenler Atama ‹stiyor” yaz›l› pankart açarak, Van depreminde hayat›n› kaybeden ö¤retmenler an›s›na yakt›klar› meflalelerle Galatasaray Lisesi önüne yürüdü. Ö¤retmenler kadrolu atama ve güvenceli çal›flma haklar›n› talep etti ve “Ücretli ö¤retK‹M UYDURMUfi BUNU 12 Haziran seçimleri öncesinde 55 bin öğretmen ataması yapma sözü veren AKP hükümeti, seçim sonrasında 11 bin atama yaptı.

Atamalardan sonra Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer,

menlik kald›r›ls›n” bafll›kl› bir imza kampanyas› bafllatt›. Atama bekleyen iki ö¤retmenin de ayn› gün Samsun’dan Ankara’ya yürüyüfle bafllad›¤›n› ve yürüyüflün 19 Kas›m’da Ankara’da sonlanaca¤›n›n hat›rlat›ld›¤› eylemde 19 Kas›m günü tüm illerden atamas› yap›lmayan ö¤retmenlerin Ankara’da buluflaca¤› duyuruldu.

atanmayan öğretmenlerden özür diledi. Dinçer, 44 bin öğretmenin bir sorun uydurduğunu iddia ediyor. Dinçer, her ne kadar öğretmen atamalarına gönül koysa da kaynak sorununa geldi tıkandı. Milli Eğitim Bakanlığı olarak öğretmenleri atayamadıklarını

belirten Dinçer bu sıkıntıyı da sayıları 50 bine kadar varan ve ders başına para alan ücretli öğretmenlerle çözmeye çalıştıklarını söyledi ancak kendisinden önceki Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu bu konu ile ilgili olarak şunları söylemişti:

“2003'ten 14 Aralık 2010 tarihine kadar 198 bin 869'u kadrolu, 70 bini sözleşmeli olmak üzere 268 bin 869 öğretmen atadık. Yöneticilerle birlikte Milli Eğitim Bakanlığı’nda 679 bin 421 öğretmenin görev yapıyor. 2011'de 55 bin öğretmen daha atayacağız.

Atanamayan öğretmenlerin durumu istismar ediliyor. İtalya'da öğretmen olmak isteyen 520 bin aday varken ihtiyaç 65 bin, Güney Kore'de de 50 bin aday varken açık 5 bin. Tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi, Türkiye'de de mezun olan öğretmen adaylarının kamuda görev alması, mevcut öğretmen açığı düşünüldüğünde mümkün gözükmemektedir. Öğretmenlerimize bu konuda her zaman gerçekçi ve dürüst davrandık. Bugün öğretmen ihtiyacımızı, mali göstergeleri hiçe sayarak, tam tersini savunarak 350 bin öğretmene ihtiyaç olmadığı halde atanacağının söylenmesi popülizmden öte bir şey değildir.

Siyaset kurumu, gerçek ve reel politikalar üzerine dayalıdır.”

Oysa, Türkiye’de 350 binden fazla öğretmen atama bekliyor. Her yıl on binlerce öğretmen adayı eğitim fakültelerinden mezun oluyor. Son olarak 11 bin öğretmen ataması yapıldı.

Deprem zamanı maaşlar düştü 2

3 Ekim’de meydana gelen depremden sonra Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin yönetimi 26 Ekim’de otomasyon ve güvenlik hizmetleri ihalesi yaptı. İhale sonucunda 890 lira maaş alan taşeron sağlık işçilerinin ve güvenlikçilerin maaşları 722 liraya düşürüldü. Öte yandan Sağlık Bakanlığı, Van’daki hastanelerin bazı bölümlerinin Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne taşınmasının ardından hastanenin döner sermaye geliri

düştüğü için hastaneye depremden sonra 4 milyon lira gönderdi. Bu paradan kadrolu çalışanlar yararlanırken taşeron sağlık çalışanları ve güvenlik çalışanları yararlanamadı. İşten atılacağı endişesiyle ismini vermek istemeyen bir taşeron sağlık işçisi 400 yataklı hastanede deprem günü yaşananları anlatıyor: “Deprem olduğu anda hastanede sadece 2 pratisyen hekim vardı. Pazar günü olmasının da bunda etkisi var tabii.

Depremden 2,5 saat sonra hekimler

gelmeye başladı. O gün hastane çok yoğundu. Hastanede yataklar yetmedi.

Bu durum üç gün boyunca sürdü”.

Van’daki taşeron sağlık işçileri ilk günden itibaren kurtarma çalışmalarına katıldı. İşçiler, depremin ilk gününden bu yana, depremzedelere yardım götürmek için canlarını dişlerine taktı. Depremden sonra ailelerinin durumunu dahi öğrenemeden hastanede çalışan taşeron sağlık işçileri hastanede yatıp kalkıyor.

Deprem g(ö)revi erteletti

İ

stanbul Üniversitesi Tıp fakülteleri öğretim görevlileri, hekimler, hemşireler ve sağlık emekçilerinin sağlık alanında yaşanan yıkıma 'dur' demek için 25 Ekim'de yapılacağı duyurulan hizmet üretmeme eylemi Van’daki deprem nedeniyle ertelendi. İstanbul Üniversitesi Tıp fakülteleri öğretim görevlileri, hekimler, hemşireler ve sağlık emekçileri sağlık alanında yaşanan yıkıma 'dur' demek için hizmet üretmeme ve g(ö)reve çıkma kararı almıştı.

İşçiden habersiz iş başvurusu

U

ludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde hastane yönetimi taşeron sağlık işçilerinin haberi olmadan onlar adına İş-Kur’a iş başvurusu yaptı. Bunu öğrenen işçiler 20 Ekim’de bir eylem yaparak kayıtlarının İş Kur’dan silinmesini talep etti. İşçiler, başvuruların ardından hastane yönetiminin kendilerini işten çıkarmaya hazırlandığını söylerken hastane yönetimi ‘işçiler internet kullanmayı bilmiyor’ gerekçesiyle böyle bir başvuruda bulunduğunu iddia etti.

Eylem yapınca maaş yattı

İ

stanbul Bostancı’da bulunan Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde taşeron sağlık işçileri, maaşlarının ödenmemesi sebebiyle 19 Ekim günü eylem yaptı. “Zam üstüne zam yapıyorlar, asgari ücretli işçinin maaşını ödemiyorlar” yazılı pankartın açıldığı eyleme hastanedeki tüm temizlik işçileri katıldı.

Başhekimlik önünde basın açıklaması yapan işçiler maaşları yatmadığı sürece eylemlerini sürdüreceklerini söyledi ve bir saat sonra maaşlar yattı.

9

EKONOMİ 2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

Halk›n Sesi

Vergi AKP’ye yol oldu S

V

an’da meydana gelen deprem ile birlikte tekrardan gündeme gelen deprem vergisi AKP’nin iki yüzlülüğünün teşhiri oldu.

Daha doğrusu ortada duran gerçeğin geniş kitleler tarafından fark edilmesine yol açtı. 17 Ağustos 1999 depreminden sonra özel işlem ve özel iletişim vergileri, mevcut vergilere ek olarak alınmaya başlandı ve bu şekilde hem depremin neden olduğu maddi kayıpların aşılabileceği hem de mevcut yapıların güçlendirilerek depreme karşı daha hazırlıklı hale gelineceği söylendi.

MAL‹YE BAKANI’NDAN VERG‹ YALANI Deprem için ilave vergiyi uygulamaya koyan DSP, MHP, ANAP hükümeti iken bu vergiyi 2002 yılı sonunda kalıcı hale getiren AKP hükümeti oldu.

Halbuki, Maliye Bakanı yaptığı açıklamayla deprem vergisini kendilerinin koymadığını söyledi ve üstelik kalıcı hale de kendilerinden önceki hükümetin getirdiğini sözlerine ekledi.

Ancak özel iletişim vergisi adı altında alınan verginin 2003 yılınında AKP hükümeti tarafından hem kalıcı hale getirildiği hem de gider vergileri kanunu kapsamına alındığı ortaya çıktı. Özetle, geçici olarak koyulan vergi sürekli hale getirildi.

DEPREME N‹YET DUBLE YOLA KISMET 1999 yılından bu yana depremin yıkıcı etkilerini azaltmak için toplanan en azından insanlara bu şekilde anlatılan vergilerin nerelere harcandığı konusu da tam bir AKP iki yüzlülüğü.

Yapılan hesaplara göre özel iletişim ve özel işlem vergi-

anayi Bakanı Ergün, ‘Deprem vergisi diye birşey yok’ derken Maliye Bakanı Şimşek ‘Verginin parasıyla duble yol yaptık’ dedi

Bakanlar›n çeliflkili aç›klamalan, AKP’nin ikiyüzlülü¤ünü aç›k etmek için baflka araçlara gerek b›rakmad›. lerinden toplanan para 44 milyar lirayı buluyor. Ancak, bu paranın deprem ve yarattığı tahribatları önleme adına nerelere harcandığı konusunda henüz bir açıklama olmadı, olmayacağa da benziyor. Çünkü, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek yaptığı açıklama ile paraların duble yollara, eğitime, sağlığa, demiryollarına harcandığını söyledi.

Yani ‘içiniz rahat olsun paraları boşa harcamadık sizin için harcadık’ dedi. Ancak, hükümetin eğitime ayırdığını söylediği deprem vergileri Van’daki okulların yıkılmasına engel olamadı. Üstelik, vatandaşın kendisi de denetimsiz, çürük binasında enkaz altında kaldı.

MUC‹T SANAY‹ BAKANI 1999’dan sonra yürürlüğe giren özel işlem ve özel iletişim vergilerinin deprem için konuldu. Hükümet ise kelime oyunlarıyla halkı kandırmaya çalıştı.

Sanayi Bakanı Nihat Ergün yeni bir şey keşfetmiş gibi ‘zaten deprem vergisi diye bir şey yok’ diyerek tartışmayı bitirmeye çalıştı.

Ergün, 1999’dan sonra toplanan verginin özel iletişim vergisi olduğunu, onun da 2003 yılında genel bütçeye bağlandığını dolayısıyla ortada deprem adı altında bir verginin olmadığını belirtti. Üstelik Ergün, deprem vergisi tartışmalarını çıkaranları siyasi istismar yapmakla şuçladı. Şimşek, “deprem vergisi-

ni duble yollara harcadık” dedi.

Bakan Ergün ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamalarına bakıldığında hükümet, olmayan vergiden gelen, olmayan parayı harcadı.

GEÇ‹C‹ VERG‹DEN KALICI VERG‹YE AKP hükümetinin vergi konusunda yaptığı ikiyüzlülük ilk değil. Aslında olan biten, iktisat literatüründe bile çalışma konusu haline gelen ‘geçici vergilerin kalıcı hale getirilmesi’. Ancak burada verginin kalıcı hale gelmesinin yanında toplanan paranın amacına uygun harcanmaması durumu da var.

Savaş, doğal afetler gibi ekonomik, sosyal anlamda ciddi yıkımların olduğu

dönemlerde hükümetler kolaycılığa kaçarak uzun vadeli gelir yaratma çabası içinde olmadan kısa vadeli geçici vergiler ile dönemi atlatmaya çalışır. Kolay yoldan vatandaştan para toplamak cazip geldiği için geçici olarak koyulan vergiler ilerleyen dönemlerde ‘sessiz bir şekilde’ kalıcı hale getirilir. Örneğin, 2003 yılının nisan ayında ek motorlu taşıtlar vergisi getirildi, ardından 2003 yılının temmuz ayında aynı vergi kalıcı hale getirildi. Ancak Anayasa Mahkemesi yeni vergiyi iptal ederek geçici verginin kalıcı hale gelmesini engelledi.

Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin kararlarının geriye dönük uygulanama-

UCUZ VERG‹ POL‹T‹KASI Sonuç olarak deprem gibi yıkıcı doğal afetlerin yarattığı olumsuz havayı kullanarak fırsatçılıkla ek vergilerin konulması ve bunların daha sonra kalıcı hale getirilmesi ucuz, kolaycı ve maliyetinin geniş halk kitlelerine ödetildiği bir ezber... Vergi konusunda yaşanan adaletsizlikler AKP hükümeti döneminde artarak devam ediyor.

Toplam vergiler içinde dolaylı vergilerin payı sürekli artıyor. Bu uygulama da ucuz vergi politikalarının bir ürünü. Gelir vergisinin payını azaltıp vatandaşın yediğinden, içtiğinden, ısındığından vergileri toplayıp zenginin gelirlerine dokunmamak anlamına geliyor.

Vergi adaletsizliği ve onun yol açtığı ekonomik, sosyal tahribatlar son olarak gündeme gelen deprem vergisi ile tekrar tartışılacak.

Panik içinde açıklamaları ile konuyu kapatmaya çalışan AKP’li bakanların tavırları da bu adaletsizliğin ne kadar can yakıcı boyutlara geldiğinin göstergesi.

YALAN AKLANMAMALI Van depremi sonrası yaşanan vergi tartışmaları gündem sıcaklığını yitirdiği zaman rafa kaldırılacağa benziyor.

Oysa AKP’nin halktan yana olmayan vergi toplama uygulamaları hükümetin yumuşak karın noktalarından birine işaret ediyor.

Halk öder AKP övünür

Vergiden de vergi olmaz ki

ENG‹N DURAN

“D

uble yollarla ördük dört bir yanı” sloganıyla seçim öncesi propoganda yapan AKP’nin yollara parayı nereden bulduğunu Maliye Bakanı Mehmet Şimşek açıkladı. 1999 yılından beri toplanan paralarla AKP 8,5 yılda 13.500 kilometre duble yol yaptı. Halktan deprem için vergi topla sonra o vergilerle zengin yandaş müteahitler yarat, aynı yolu en az iki müteahite yaptır daha sonra dön vatandaşa de ki; “Türkiye’yi bölünmüş yollarla sardık”.

Deprem paraları yol olsun, Van’da deprem olsun önce devletin binaları yıkılsın daha sonra çıksın Maliye Bakanı parayı size harcadık desin. Parayı veren vatandaş, mağdur olan yine vatandaş, ölen yine vatandaş. Ancak şu unutulmamalı ki, tüm bunların hesabını soracak olan yine vatandaş.

Deprem vergisinin gittiği kalemlerden birisinin de sağlık harcamaları olduğunu söyledi Maliye Bakanı. Aynı açıklamada Şimşek, bir yıllık sağlık harcamalarının 44

T

ütün ürünlerine yapılan ÖTV artışının yüzde 69’dan yüzde 65’e çekilmesinin arkasında Maliye Bakanlığı çalışanlarının hesap hatalarının olduğu ortaya çıktı.

Merkez Bankası’nın yaptığı açıklamada matematiksel denklemlerle ortaya konan tabloya göre eski düzenleme ile AKP hükümeti ÖTV’den KDV alırken, KDV’den de ÖTV almayı başarmış. Ancak, bu uygulama vergi düzenlemesinin mantığına aykırı olduğu için Merkez Bankası tarafından, AKP uyarıldı ve Ali Babacan’ın talimatıyla ÖTV artış oranı azaltılarak sigara fiyatlarının 1 lira düşmesine neden oldu. 2 liralık sigara zammı ile sigara alanların verdikleri verginin vergisi de bir AKP icraatı olarak tarihe geçti.

milyar lira olduğunu ekleyerek harcamaların çok olduğunu dolayısıyla deprem vergisinin de bu alanlarda yani sağlık, eğitim, yollarda kullanıldığını söyledi.

Sağlık alanında harcamaların bu kadar artmasının yanında vatandaştan sağlık hakkından yararlanmak için gün geçtikçe artan şekilde alınan paraların nereye gittiğini sormak gerekiyor. Reçete başına para uygulamasının yanına bir de ilaç başına para ödenmesini gündeme getiren AKP’nin paradan yana gözü doymayacağı anlaşılıyor. Deprem vergisini sağlığa harca, vatandaştan ilaç, reçete parası topla ondan sonra da “istediğim hastanede tedavi oluyorum”,”sağlıkta dönüşümü başlattık” sözleriyle şeçim öncesinde propaganda yap. Sağlıkta bir dönüşüm yaşanmaktadır, giderek piyasalaşan sağlık sistemi özel hastaneler aracılığıyla devletten kaynak alarak ve bunun üzerine vatandaştan da para toplayarak büyümekte. Vatandaşa para ödemek, özel hastanelerde müşteri olmak, AKP’ye de sağlık harcamalarını artırdık diye propoganda yapmak düşmekte.

İcralık abonenin dert evi, işçinin okulu: Çadır Enerji iflçilerinin BEDAfi önündeki direnifli sürüyor.

Halk›n Sesi, 10 Ekim’de bafllayan direniflin 21’inci gününde enerji iflçilerini ziyaret etti. 31 Ekim’deki ziyaretimizde bu sefer farkl› yüzler karfl›l›yor bizi; çünkü iflçiler her gün 10 iflçinin nöbet tuttu¤u bir düzenek oluflturmufllar, uyguluyorlar ve denetliyorlar. “‹flten at›lan iflçiler geri al›ns›n” yaz›l› pankart ve dev

ması nedeniyle sorun çözülemedi.

Deprem vergisinde ise benzer bir uygulama yapılmadı. Vergi, önce gider vergisi kanununa devredildi daha sonra kalıcı hale getirildi. Bu yüzden Anayasa Mahkemesi’nden dönmesi önlendi.

Enerji-Sen pankart› BEDAfi demirlerine as›ld›¤› zaman, bölgedeki esnaf biliyor ki saat 08.00. Sabah demlenen çaylar içilirken memleket gündemini tart›fl›yor iflçiler. Ö¤len yemekleri mahallelerdeki Halkevleri üyeleri taraf›ndan sa¤lanan iflçiler direnifl çad›rlar›n› 17.00’da kald›r›yor.

Her günün sonunda yak›ndaki bir iflçi kahvesinde de¤erlendirme toplant›s›

yapan iflçiler, direnifllerini zafere ulaflt›racaklar› konusundaki kararl›l›klar›yla bir sonraki gün buluflmak üzere vedalafl›yor. ‹flçilerden Mustafa, direnifl çad›r›n›n kendileri için bir okul oldu¤unu flu sözlerle anlat›yor: “Yafl ortalamam›z 25, hep birlikte karar al›p uyguluyoruz ve bu direnifl bize iflçi s›n›f›n›n gözünden hayata bakmay› ö¤retiyor” ‹flçiler için bir okul

olan çad›r, elektrik faturas›n› ödeyemeyip icral›k olanlar için de bir dost evi niteli¤inde.

Faturas›n› ödeyemeyenler dertlerini iflçilere anlat›yor.

Emek ve demokrasi güçleri de ziyaret ediyor. BEDAfi’taki di¤er tafleron flirketlerde çal›flan iflçiler de çad›r› ziyaret ediyor.

Direnifl çad›r›n›n 50 metre yak›n›nda HaberTürk binas› var ama henüz bu gazete enerji iflçilerinin direniflini görmüfl

de¤il. Mum dibine ›fl›k vermez ama burada ›fl›¤›n balç›kla s›vand›¤› HaberTürk çal›flanlar›n›n çad›r› ziyaret etmesiyle ortaya ç›k›yor. ‹flçilere çikolata getiren çal›flanlar, “Biz de yazmak isteriz ama bu konuyu haber yapmam›z engelleniyor” diyor.

Direnifl çad›r›; elektrik iflçileri ile faturas›n› ödeyemeyenlerin bulufltu¤u bir alan oluyor.

Beyaz Türk faflizmi KK’nin Çukurca saldırısından sonra internet ortamında dolanan ırkçı söylemler Van depreminde insanı insanlığından utandıran bütün kepazeliğiyle ortalığa döküldü. Doğrudan PKK’yi atlayıp Kürtleri hedef alan bir söylemin bu kadar yaygınlaştığına ilk kez tanık oluyoruz. Kuşkusuz Türkiye halklarının şimdiye kadarki sağduyusu, uzun binyıllardır birlikte, iç içe yaşamış olmanın verdiği duygusal (dini-kültürel) paylaşım bu tür ırkçı saldırgan söylemlere (şimdilik) çok yüz vermiyor.

Ancak yine de Türkiye gibi kaygan bir zeminde bulunan ülkede uç veren bu yeni ırkçı-faşizmi görmezden gelmemek gerek diye düşünüyorum.

Zira bu yeni dinamik bizim şimdiye kadar bildiğimiz MHP’nin Anadolu milliyetçiliği temelindeki faşizmine benzemiyor. MHP milliyetçi faşizmi esas olarak Kürtlerin varlığını inkar eder ve bu nedenle aslında Türk-Kürt ayrımı yapmazdı! Onlara göre Kürtler zaten Türk’tü… Onlar açısından sorun bölücülüktü… Oysa bu yeni tür faşizm Kürtlerin varlığını kabul ediyor ve fakat onu dışlıyor. Kürtleri Tufan bu ülkenin fazlalığı, kaşık Sertlek düşmanı olarak görüyor. “Biz vergilerimizle Kürtleri besliyoDev Sa¤l›k-‹fl Yönetim Kurulu ruz, onlar askerlerimizi Üyesi öldürüyor” diye düşünüyor.

Bu toprakların bugüne kadar görmediği bir “ırkçı” söylemi açıktan kullanıyor. MHP’de “gizli” olan ırkçılık bu yeni akımla “meşru bir açıklıkla” ilan ediliyor. İşin beni daha çok ürküten tarafı bu yeni ırkçı faşizmin Türkiye’nin sol-sosyal demokrat damarından besleniyor olması. 1990’ların başlarında Ecevit’in icat ettiği “ulusal sol” söylemini ilk duyduğumuzda Türkiye’de milliyetçi “ucube” bir sol filizlendirilmeye çalışılıyor, diye tartıştığımızı hatırlıyorum. Her ne kadar Marksist literatürde “sosyal şovenizm” kavramına tanıdık olsak da bunun burnumuzun dibinde bitmeye başlamasını kabullenmek zordu bizim için…

Bu “ucube sol” AKP iktidarına kadar gelişme zemini bulamamışken tam da kendisine yakışır bir şekilde AKP eliyle devletin geleneksel mekanizmalarından dışlanan “laik-üniter” kadroların çaresiz çırpınışları karşısında kendisini korumak için solun temel değerleri olan özgürlükdemokrasi-eşitlik esasına dayalı bir siyasete yöneleceğine –derin-devlet mekanizmalarından dışlanan geleneksel resmi faşist yapılanmaların artığı bir siyasal düşünceye yöneldi. “Ulusalcılık” adı altında formüle edilmeye çalışılan bu faşizan düşünce yapısının halen ilk elden ulaşmaya çalıştığı sosyal demokrat kitleleri etkisi altına alabildiğini söylemek mümkün değil.

Ancak eğitimli-orta sınıflardan geldiği belli olan bu yeni faşist dalganın kendisini günlük gazetesinden yaygın internet ağına kadar ifade etmesi onun ciddiye alınması gerektiğini gösteriyor. Henüz ciddiye alınabilir bir siyasal organizasyonu olmayan bu hareketin CHP’den tasfiye edilen Baykal-Sav kliğiyle birlikte önemli bir zemin kaybına uğradığı çok açık. Bu nedenle şimdilik somut siyasal bir güç olarak tehdit olarak görülmese bile “damarlarındaki asil kan” uygun bir siyasal zemin oluştuğunda kendisine akacak bir yol bulacaktır.

Bütünüyle Kürt sorunun gidişatına bağlı olarak akıbeti belli olacak olan bu yeni akımın önünün kesilmesi Türkiye solu açısından da son derece önemlidir. Zira Türkiye sosyalist solu bir taraftan yoksul emekçi halk kitlelerinin taleplerini devrimci bir siyasetle dile getirmeye ve toplumsal mücadeleye dönüştürmeye çalışırken büyük çoğunluğu orta sınıf özelliği gösteren sosyal demokrat kitlelerle ilişkilenmeyi ihmal etmemelidir. Bu hem yoksulların “sol” mücadelesinin hegemonyasının güçlendirilmesi için pratik bir ihtiyaç hem de sosyal demokrat kitlelerin (gericilik) endişelerinin giderilmesi için gereklidir.

Sosyalistler olarak bu çarpılmanın sorumluları arasında olduğumuzu unutmayalım…Sosyalist sol, solun tüm kalıcı ve geçerli değerlerini temsil eden bir ideolojik-ahlaki yeniden yapılanmanın tohumlarını Türkiye toprağına ekmeyi başarabildiği oranda kendisini “sol” olarak tarif eden kitlelerin, bireylerin bu “ucube” hallerine çözüm olabilecektir.

P

10

KİBELE 2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

Halk›n Sesi

Güvencesiz bir kad›n ö¤retmen

H

enüz bir kız çocuğuydum, öğretmen olmak istediğimde. Kendime rol model aldığım öğretmenlerim vardı; ağırlıklı olarak kadın öğretmenlerdi. Ailem, çevrem henüz bir kız çocuğuyken bu isteğimi her seferinde teşvik etti; kadına en yakışan meslek “öğretmenlik”…

“Eğer öğretmen olursan evine zaman ayırmakta sorun yaşamazsın; yaz tatili bir taraftan sömestr bir taraftan… Günlük çalışma saatlerin açısından yarım gün; mutlaka evine-eşine-çocuklarına zaman ayırabilirsin” diye teşvik ederler.

Oysa kadının, öğretmenlik mesleğini öncelikle kadınlık hallerini pekiştiren bir yerden değil, evine-eşine daha zaman ayırması gereken, evin işleri kadın işleri olarak görülen bir toplumsal düzlemin gerçekliğini de değiştirecek bir yerden tercih etmesi gerekir.

Bir taraftan bu kültürel kodlarla bir taraftan “devlet güvencen olacak, özel sektörün garantisi yok hiç Duygu olmasa maaşını düzenli Semiz alırsın, doğum izni, emzirme izni sunar sana öğretmenlik” diye düşünülür. Çalışma koşullarına dair size bir yaşam standardı (ki bu standart bile insanca yaşam standardından uzaktır!) oluşturabilen bir tercih sebebi olabilirmiş, belki çok daha yakın bir tarihe kadar..

Ben bir kadın olarak belki böyle bir tarihsel arka planla, belki de çok ulvi bir amaç olarak “bilgiyi paylaşmak” için “öğretmen” oldum... Ne zahmetlerle okuduğumu anlatmaya gerek yok.

Evet, ben bugün sınıfta mesleğini de büyük bir sevgi ve bağlılıkla yapan bir öğretmenim. Ama bana böyle bir cinsiyetçi bakış açısı ile empoze ettikleri çalışma koşullarından çok daha geri durumdayım.

Neden mi? Çünkü ben 7 senedir dönemsel olarak işsiz, dönemsel olarak ücretli ve bazen de dershane de çalışan bir öğretmenim. Çalışma koşullarımda değil bir kadın olarak doğum izni emzirme izni sigorta hakkımız bile çalınmış.

Geleceğe dair kendimi güvende hissedemiyorum. Çıkartılan sosyal güvenlik yasalarının bile cinsiyetçi muhtevası gereği kadını babaya ve kocaya bağımlı kılan bir toplumsal ilişki düzlemi var.

Eğer siz bir ücretli kadın öğretmenseniz ya da güvencesiz bir dershane öğretmeni kadınsanız; aile ve çevrenizdeki o geniş toplumsal yelpaze sizi zorunlu olarak evliliğe teşvik eder; “hiç olmasa kocan garanti olur” diye düşünülür. Çünkü zihinsel olarak kadının işsiz kalması daha kabul edilebilir bir şeydir; hiç ataman yapılmasa da en azından kocandan (çalışan biri ile evliysen) sigortan vardır; sana esnek çalışma koşullarında öğretmenliği kabul etmek, evin ekonomisine katkıda bulunmanın yanı sıra ekonomik özgürlük hissi de verir ama ne yazık ki bu his geçicidir.

Eğer siz bir ücretli kadın öğretmenseniz ya da güvencesiz bir dershane öğretmeni kadınsanız; aile size “Atanmadan evlenme” der; “Ekonomik özgürlüğün olsun” der. Ancak tersten baba evindeki erkek egemenliğinin kurbanı olabilirsiniz.

Size özgürlüğün kısıtlanmasın diye sunulan bu seçenekte de “baba”nın izni ölçüsünde özgürsünüzdür. Kadının elinden özgürce -istediği zaman- istediği kadar çocuk yapma hakkı da çalınmıştır. Çünkü yazının girişinde de bahsettiğim özlük haklarından yoksunsunuzdur, hatta hamilelik sizin işinizi kaybetmenizin en temel argümanlarından biridir (özel öğretim kurumları açısından). İşin içine aile içi şiddet girdiğinde zaten gidecek bir yeriniz yoktur çünkü hayatınıza dair güvenceniz yoktur. Ücretli öğretmenlik (kölelik) gibi eğitimde ve her alandaki güvencesiz çalışma koşulları kadını kocaya bağımlı kılar, babaya bağımlı kılar. Bu yüzden biz kadınlar ücretli öğretmenliğin kaldırılmasını ve kadrolu güvence çalışma hakkının iade edilmesini talep ederken de en ön saftayız.

Bizi suça azmettirdiniz B

ir kadını ve yanındaki çocuğu döven kişiye müdahale eden Cenk Yiğiter ve Hakan Mertcan, aynı kişi tarafından saldırıya uğradı. Saldırı nedeniyle şikayetçi olan Yiğiter ve Mertcan açılan dava sonucunda ceza aldı. Saldırıya uğrayan kadın da akrabasını arayıp yardım istediği için suça azmettirdiği gerekçesiyle cezalandırıldı. Cezalar şimdilik ertelendi ancak Yiğiter konuyla ilgili Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na bağlı olan aileicisiddet.net’e bir e-mail gönderdi. E-mail şöyle; “Merhaba, Aile içi şiddete göz yummayın ve sessiz kalmayın şeklinde yürüttüğünüz kampanyalar ile ben Cenk Yiğiter ve arkadaşım Hakan Mertcan'ı suça azmettirmiş bulunuyorsunuz. Çünkü sokak ortasında bir kadını ve yanındaki çocuğu döven bir kişiye sözlü müdahalemiz üzerine bu saldırgan ve sonrasında bir akrabası tarafından üzerimize saldırıldı. Bu saldırı sonucunda benim burnumda üç kırık oluştu, Hakan Mertcan'da yaralandı...

Saldırıyı karakola intikal ettirdik. Şikayetçi olan da bizdik. Adli sürecin sonunda kendi lehimize ve üçüncü kişi lehine meşru savunma hali göz önünde bulundurulmadı ve ceza aldık. Yani biz suç işlemiş olduk bu durumda siz de bizi suça azmettirmiş oldunuz kampanyanızla. Ya da yargı kamu vicdanını zedeleyen bu kararı ile sizin kampanyalarınızı hükümsüz kıldı. Kararı siz verin. Üstelik saldırgana haksız tahrik indirimi uygulandı; yani karısını döven adama karışmak haksız fiilmiş, mahkeme kararından bunu öğrendik.

Sizi, Adalet Bakanlığı'nı, kanun yararına bozma yoluna gitmeye çağırmaya davet ediyoruz.”

Kadınlık görevleri sarsılmadı MELTEM ÇAVDAR

2

5 Ekim’de Ankara'dan yola çıkan Politeknik, Halkevleri ve Öğrenci Kolektifi üyelerinin oluşturduğu 20 kişilik yardım destek ekibiyle birlikte gittiğim Van’da edindiğim izlenimlerle afet bölgesinde kadın olmanın nasıl bir durum olduğunu anlatmaya çalışacağım.

26 Ekim günü bölgede büyük bir yıkıma ve çok sayıda can kaybına yol açan deprem sonrası Erciş’e varıyoruz. Görevlilerin bizi henüz çok az yardım gitmiş olan köylere yönlendirmesi üzerine Van’ın Canik (Gedikbulak) köyüne gittiğimizde bizi köyün hemen girişinde çocuklar karşılıyor.

Biz buraya neden geldiğimizi anlatırken bizi karşılayanlar çoğalıyor.

Kadınlarsa biraz çekingen ve meraklı uzaktan izliyorlar bizi. Köyde hemen hemen tüm evlerin yıkıldığını, yıkılmayanların da içine girilemeyecek kadar hasarlı olduğunu, 7 kişinin deprem sırasında hayatını kaybettiğini öğreniyoruz.

Henüz yeterince yardım ulaşmamış olan bu köyde 300 aile olmasına rağmen depremden 2 gün sonra bile 60 tane çadır bulunuyordu.

Elektrik ve su da köye henüz verilmişti ve girebilir bir tane tuvalet vardı. Sağlık ekibi uğramamış köyde telef

‘Kadınlık görevleri’ çadırlarda da değişmedi. Çocukların, yaşlıların bakımını kadınlar üstlendi, evdeki gibi çadırın yükü de kadının sırtında

olmuş hayvanları dahi kendileri naklediyorlardı. Afet koşullarının yarattığı ve devletin elini uzatmadığı tüm bu yoksunluk koşullarında kadınlar, günlük yaşamda sürdürdükleri ev içi örgütlenmeyi devam ettirmek durumdaydılar. Deprem sonrası ısınma, barınma, temizlik, beslenme sorunları onca acıyla birlikte kadınların sırtına binen yükü arttırıyor.

Durumun böyle olacağını

Kadını yaşat ki aile yaşasın

az çok tahmin ediyorduk ama köy halkıyla yaptığımız kısacık bir sohbette, depremin kadın ve erkekte yarattığı yıkımın ne denli farklı olduğunu gördük.

Erkeklere durumları hakkında sorular sorduğumuzda sadece çadıra ihtiyaçları olduğunu; yemek, su, giysi vb ihtiyaçlarının olmadığını söylediler. Oysa biraz sonra kadınlarla konuşurken öğrenecektik ki

F

atma Şahin ve Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez, 26 Ekim’de bir protokol imzaladı.

Protokol, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı arasında yapılacak iş birliğini resmi kayıtlara geçirmiş oldu.

Protokolün amacını aile yapısının ve değerlerlerinin korunması olarak belirleyen taraflar, aile değerlerini herşeyin üstünde tutan anlayışlarını harekete geçirecek projeler için önemli bir adım attı.

ilaç, çocuk bezi, hijyenik ped, giysi, doktor, ısınma gibi gereksinimler hala acil ihtiyaçlardı. Köydeki okulun ve sağlık ocağının yıkıldığını da kadınlardan öğrendik.

Deprem sonrası acil gereksinimler karşılandıktan sonra da eğitim ve sağlık sorunlarının devam edecek olması da gelecek hakkında en çok kadınları kaygılandırıyor.

Kent merkezindeki

Bakanlık, internet sitesinde yapılan protokolün kendileri için anlamının büyüklüğünü “Tarihi protokol” başlığı ile gösterdi.

A‹LEY‹ KORUMADA GÖREV B‹RL‹⁄‹ Yapılan protokol, Diyanet İşleri’ne aile değerlerinin korunması, ailede rol paylaşımı, aile içi şiddet, çocuk yetiştirme, ev ekonomisi gibi konularda yapılacak eğitim konularında etkin olma görevi yüklüyor.

çadırlarda da durum benzer.

Erciş ve Van merkezde her ne kadar yardım masalarında gıda, su, yakacak ve diğer ihtiyaçları karşılansa da bu yardımları çadıra taşıyan, çadırı temizleyen, deprem öncesi nasılsa şimdi de sofra kurup soba yakan ve aileyi ateşin başına toplayan gene kadınlar. Çocuğunu soğuktan koruyan, yaşlısını rahat ettiren, kocasına bakan, herkesi herkesten

Protole göre, bakanlık ve başkanlığın birlikte yürüteceği çalışmalarda her iki taraf da ailenin parçalanmasına yol açan, göç, boşanma, aile içi ihmal, istismar, ebeveynlerin ölümü, ekonomik güçlükler, sağlık gibi nedenlerin aile fertleri üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirmek konusunda yetkilendiriliyor.

KADIN HAKLARI ‹Ç‹N DE⁄‹L... Şahin, protokole ilişkin açıklamasında “İnsanı yaşat ki devlet

daha çok düşünmek zorunda kalan Türkiye’nin her yerinde olduğu gibi Van’da da -daha yeni enkaz altından çıkmış olsa da- kadınlar.

Depremden sonra hasarlı olmasa bile eve girme korkusuna neden olan “deprem psikolojisi” denen şey kadınlar için kısa sürmek zorunda. Çünkü çadırda kalan ailenin evdeki bir eşyaya ihtiyacı olduğunda, en kısa yoldan, ev yaşamındaki her şeyden sorumlu olan ve neyin nerede olduğunu bilen kadın giriyor daha dün dünyayı başına yıkan binaların içine.

Deprem bölgesinde hijyen koşulları da kadın sağlığı açısından oldukça kötü.

Kadınların ped gibi günlük hijyen ihtiyaçları yardımlar arasında pek fazla yer almıyor. “Hamile kadın enkazdan sağ çıktı” haberi ekranlarda büyük ilgi görürken hamile kadınların nasıl doğum yapacağını kimse düşünmüyor, kadınlar hastane bahçelerinde ya da hasarlı binalarda doğum yapıyor.

Deprem bölgesinde kadın olmak, toplumsal cinsiyet rolleri nedeniyle deprem öncesinde taşıdıkları görev ve sorumluluklardan bir şey eksiltmeden, fiziksel ihtiyaçlardan mahrum, yakınlarının acısı ile birlikte yoksullukla mücadele etmek anlamına geliyor.

yaşasın” ifadelerini kullandı. Şahin’in ifadeleri, son dönemde programına aldığı kadın cinayetleri sorununa yaklaşımının ne olduğuna ilişkin de işaretleri verdi. Şahin, AKP’nin kadına yönelik şiddetle mücadele projelerini, devletin ve toplumun temeli olarak gördüğü ailenin devamı için “Kadını yaşat ki, aile yaşasın” şeklinde kadının insan haklarını değil, ailenin ve devletin bekasını temel alarak yürüttüğünü açık etti.

Şiddet evde, çözüm sokakta Halkevci Kad›nlar 30 Ekim’de Kad›n Düflmanl›¤›na Karfl› Yaflas›n Kad›n Dayan›flmas› ad›yla bir forum gerçeklefltirdi. Foruma Halkevleri Genel Baflkan› ‹lknur Birol’un, kad›n çal›flmas›n› arkas›na alarak varl›¤›n› sürdüren ve neoliberal düzene adapte etti¤i geleneksel toplumsal iliflkilerle kad›na yönelik baflka fliddet biçimlerini a盤a ç›karan AKP ile mücadelenin zorunlulu¤u içerikli konuflmas› yön verdi.

Birol’un “en yak›n›m›zdakilere ra¤men yapmak zorunda oldu¤umuz” diyerek tarif etti¤i kad›n çal›flmas›na, Halkevci Kad›nlar ivme kazand›rmak için kad›na yönelik medya fliddeti, ev içi fliddet, devletpolis fliddeti konusunda sunumlar ve tart›flmalar yapt›.

Mor Çat›’dan Ülfet Tayl› tart›flmalara bir mücadele yöntemi olarak s›¤›nak konusunu ekleyerek, konunun derinlefltirilmesini sa¤lad›.

Tayl›, hukuki yollarla s›¤›nak açma konusunun halledilemeyece¤ini vurgulad›¤› konuflmas›nda, yasalar›n uygulamaya geçirilmedi¤inden yak›nd›. Tayl› ayr›ca aç›lan s›¤›nak-

ifadeleri kad›nlar›n tart›flmalar›nda Halkevci Kadınlar’ın şiddet üst başlığıyla ele ald›klar› baflka bir ö¤e oldu. kendi hikayelerinden yola çıkarak yaptıkları Duygu Semiz yapt›¤› konuflmatartışmaları forumu son ana kadar canlı tuttu da güvencesiz çal›flan evli bir kad›-

lar›n, kad›nlar›n özgürleflme mücadelesi için gerekli olan, kendi kendilerine karar almalar› için destek ve hukuki destek gibi unsurlardan noksan olan niteliksiz s›¤›naklar›n yayg›nl›¤›na de¤indi.

Tart›flmalarda kad›na yönelik fliddetin en yak›ndaki erkekler taraf›ndan geliyor olmas› oda¤› oluflturdu. Ülfet Tayl› bunun kad›nlar için kafa kar›flt›r›c› oldu¤u-

nu, bu yüzden Mor Çat›’ya gelen çokça kad›n›n kocalar›ndan boflanmay› düflünmediklerini söyledi.

Kad›köy Halkevi’nden Gökçe Türkmen Yayla’n›n haz›rlad›¤› söylefli ise fliddetin faili olan zihniyeti somutlad›. Söyleflide üniversite ö¤rencisi bir erke¤i kad›nlar›n fliddet görmesine neden olarak gösterdi¤i “erke¤in bütün gün çal›fl›p, günün stresini kad›ndan atmak istemesi”

orumun bir k›sm› ‘fiiddet nedir?’ sorusu etraf›nda gerçeklefltirildi. Sar›yer Halkevi’nden kad›nlar›n yönlendirmeleri ile kad›nlar, gördükleri fliddet konusunda bilinç yükseltme çal›flmalar› yapt›lar.

Tüm salon, daha önce herhangi bir erkekten fliddet görüp görmedi¤ine dair yan›t›n› küçük ka¤›tlara yazarak bir torbaya att›. Ka¤›tlar›n içinden yaln›zca bir tane “hay›r” yan›t› ç›karken,

F

n›n maafl için pazarl›k yapamamas›na, belli yafllardan sonra kad›nlar›n tezgahtarl›k gibi ifller yapamamas›na dikkat çekti. Semiz’in konuflmas›yla hamile bir çal›flanla karfl›laflmad›klar›n› farkeden kad›nlar, yapt›klar› eklemelerle hamilelerin iflten ç›kar›ld›¤›, sözleflmelerine hamile olmama flart› konuldu¤unu anlatt›lar.

Forumda, engelli bir kad›n ifl bulma konusunda yaflad›¤› zorluklar› anlat›rken, kad›n eme¤inin de¤ersizlefltirilmesi, kad›na ve çocu¤a yönelik fliddetin psikolojik etkileri, yasal yollarla kad›n eme¤inin de¤ersizlefltirilmesi gibi bafll›klar da tart›fl›ld›. Forum, kad›nlar›n kat›l›m› ve kendi özdeneyimlerinden yola ç›karak konuflabilmeleri sayesinde son ana kadar yüksek enerjle gerçeklefltirildi. Tarabyaüstü Halkevi’ nden kad›nlar›n sundu¤u müzik dinletisine kad›nlar›n, halaylar› ve alk›fllar› karfl›l›k verdi.

kad›nlar fark›nda olduklar› ve olmad›klar› fliddet türlerini Tu¤çe Özçelik’in sunumu ile tart›flma f›rsat› buldu. fiiddet nedir? sorusu kad›nlar›n sergiledikleri “Bohça” isimli oyunda da yan›t›n› bulmaya çal›flt›. Oyunda, her kesimden kad›n›n gördü¤ü cinsel, fiziksel, ekonomik, psikolojik fliddeti, fliddet satan bir bohçac›dan ilk defa duyar gibi sat›n almas› üzerine geliflen olaylar aktar›ld›.

alkevci Kad›nlar’›n düzenledi¤i foruma Radikal gazetesi yazar› P›nar Ö¤ünç de kat›ld›. Ö¤ünç tecavüz dili ve edebiyat› diyerek anlatt›¤› kad›n düflman› dilin medya ve onun al›c›lar› taraf›ndan nas›l benimsendi¤ini anlatt›.

Tecavüzün bir cinsellik biçimi olarak alg›land›¤›n› söyleyen Ö¤ünç, medyan›n bu alg›daki pay›n› ve yeniden üretifl biçimlerini anlatt›. Ö¤ünç, son zamanlarda Fatmagül’ün suçu ne ve ‹ffet dizileri ile örnekledi¤i ‘tecavüz’ sahneleriyle gündeme gelen dizilerin bu flekilde sunulmas›n›n tecavüz dilini üretti¤ini söyledi.

Bunun sorumlusunun yaln›zca medya olmad›¤›n› ifade eden Ö¤ünç, bunlar›n al›c›s›n›n oldu¤unu da vurgulad›.

Tecavüze neden olarak kad›nlar›n giyim tarzlar›n› gösteren muhafazakarlar›n erke¤i edilgenlefltirdi¤ini kaydeden Ö¤ünç, suçu popüler kültüre atman›n da ayn› flekilde bireyi afla¤›lad›¤›n› söyledi. Ö¤ünç, tecavüz ve kad›na yönelik fliddet konusunda yazd›¤› yaz›larda ald›¤› fliddet içerikli okur maillerini de paylaflt›.

H

11

YÜZ YÜZE 2 Kasım / 16 Kasım 2011

Halk›n Sesi

Rant odaklı kentleşme iflas etti DEPREM,

Van’da 23 Ekim günü meydana gelen depremin ardından AKP hükümeti, tıpkı önceki depremlerde olduğu gibi deprem sonrasındaki süreçleri TOKİ’ye havale etti, yıkımın sebepleri üzerinde fazla durmadı. Halkın Sesi, depremdeki yıkımın nedenlerini Politeknik üyesi İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. Savaş Karabulut’a sordu.

YAfiANAN

AKP’nin kentleşme politikasını değerlendiren Karabulut, insanı değil, rantı esas alan kentleşme modelinin depremle imtihanında yine iflas ettiğini söyledi: Yapı denetimindeki sistemsel bozukluklar, denetimin özel şirketlere yaptırılması, zemin etüdü çalışmalarının yapılmaması, barınma hakkının kutsallığı ilkesinin bir kenara bırakılması...

YIKIMLARDA

SADECE

B‹R

DURAK

Merkez üssü AKP bürokrasisi D Ü lkemizde her depremden sonra “Tamam bundan sonra böyle olmayacak” sözleri, bundan faydalanmak isteyenlere yeni bir kapı daha aralar

aha önce deprem yaşamış bir alanda zemin durumu problemlidir. Buna rağmen Van’da yerleşime uygunluk çalışmaları yapılmamıştır

Van’daki yıkımın sorumluluğunu paylaştırsak, kimin payına ne düşer?

23 Ekim’de saat 13.41’de meydana gelen 7.2’lik depremin “iç merkezi” Van ili, “dış merkezi” ise bürokratik aymazlık sistemi oldu.

Hükümet, bölgedeki yetkili organlara söz hakkı tanımadığı gibi, yetki ve sorumluluk da vermedi.

Yardımların koordinasyonunda yaşanan sıkıntılar ise hükümetin bölgeye hakim olma stratejisinin bir parçasıydı adeta. Ne betonarme bir yapı ne de kerpiç bir ev... Sadece çadır isteyen halk onu bile bulamadı. Gerek Kızılay yetkilileri gerekse arama kurtarma birliklerinin bölgeye geç gelmeleri kritik müdahale zamanın aşılmasına neden oldu. Bunlar depremden sonra yaşananlar. Bir de bunun öncesi var yani denetim konusu. Bu noktada, örneğin çadır dağıtımı ve denetimini kontrol edemeyen yetkililerin binaların denetimini kontrol etmesi tabii ki beklenemez.

Yıkımın kaynağını kent politikasının belirlenmesi sürecinde mi, binaların inşası sürecinde mi, denetim sürecinde mi aramak gerekir?

Az gelişmişlik ve kötü yapı stoğu Türkiye gibi ülkelerde hasar görebilirlik kriterlerinin devreye sokulmasını dayatıyor. Yıllardır deprem yaşayan bir coğrafyada iktidar ilişkisinin şekillenmesinde başrol oyuncularının yanlış seçilmesindeki katkıları ve böyle bir felaketten sonra bile sessiz kalınabilinmesi belki de yıkımın ana kaynağı.

Sorumluluğu bireylerdeki bilinç düzeylerine yüklemek isteyenler de oluyor tabii ama bunun sorumlusu bilinçsiz kişiler değil, denetim mekanizmasını kullanmak istemeyen yöneticilerdir. Bilinç düzeyini yükseltmek için eğitim çalışmaları yapılmalıydı. Örneğin 12 Eylül 1980 askeri darbesiyle birlikte zorunlu hale getirilen din dersleri yerine, zorunlu afet bilinci eğitimi verilmiş olsaydı, çok şey değişirdi.

Denetim sürecine yoğunlaşırsak…

Güvenli yapıların inşası sürecinde denetim görevi yapı denetim komisyonundadır.

Hükümet bu işin sorumluluğunu özel yapı denetim şirketlerine devrederek iki noktada kar ediyor. İlk olarak, siyasi iktidarlar sorumlu oldukları denetim görevini özel yetkili firmalara bırakarak kendisini sorumsuz gibi gösteriyor. Böylece sorumluluktan kurtuluyor. İkinci olarak da iktidar yandaşlarına ekonomik olarak geri dönüşü yüksek kapılar aralıyor.

Yapı denetiminin işleyişi 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 depremlerinden sonra 2001 yılında çıkarılan 4708 sayılı kanun ile 19 pilot ilde başlamıştı ve DoğuGüneydoğu Anadolu bölgelerinde ise sadece Gaziantep seçilmişti.

Denetim mekanizmasının işleyişi ve kontrolünün sağlanması konusunda ise irdelenmesi gereken ana başlıklar var. “Mekanda ikamet eden mi yoksa ona kullanım izni veren mi sorumludur?” sorusuna verilecek yanıt mekanizmanın işleyişindeki kimin sorumlu olduğunu ortaya koyar. Yanı nettir; kullanım izni veren. Günümüzde kullanım iznini veren, yapı denetim sistemidir.

Yapı denetimi yapılmamışsa sorumlu kimdir?

Bu sefer süreci ikiye ayırmak gerekir. Yapı denetim sisteminin işlemediği dönemde sorumlu Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (BİB), Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı, İl Özel İdaresi, Büyükşehir Belediyesi veya ilgili belediyeler, imar müdürleri, saha mühendisleri ve proje sorumlusu mühendis ve mimarlardır. Yapı denetim sistemiyle birlikte bu kurumlardaki sorumluluk da yapı denetim firmalarına bırakıldı. Bu firmaların en üst yetkilisi ise yine BİB’dir ama genelde bir müteahhit bulunur ve tüm sorumluluk ona yüklenir! Bu durum ise o müteahhidin binaların irtifasını yükseltirken, denetimcilerin nerede olduğu sorusunu akla getirir.

Denetimin ikinci süreci ise kamu denetimidir. Bu açıdan bakıldığında ise en üst yetkili, ilgili bakanlıklardır. Bir yerleşim alanının kullanılabilirliği veya afet bölgesi olup olmadığı ilgili bakanlığın ve Bakanlar Kurulunun kararı ile belirlenir. Bu bakanlıklara Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB) da eklenmiştir. İşin idari sorumluluğunun dışında genelde depremin meydana geldiği bölgede zeminin sağlam olmaması da yıkımlara sebebiyet veren önemli etkenlerden biri bildiğimiz kadarıyla.

Van depreminde zeminde kusur var mıdır?

Daha önce deprem ve benzeri afet olayları yaşamış bir alanda zemin durumu açısından ciddi problemler var demektir. Buna rağmen Van’da yerleşime uygunluk çalışmaları yapılmamıştır.

Çadır dağıtımı ve denetimini kontrol edemeyen yetkililerin binaların denetimini kontrol etmesi tabii ki beklenemez 1994 yılında Van’ın 6 mahallesi yerleşime uygunluk çalışması veya zemin etütleri yapılmadan afet bölgesi ilan edilmişti. Bu çalışmalar olmadan hangi bilimsel tespitler ışığında bu kararlar alındı bilemiyorum. Madem afet bölgesi ilan edilmiş o zaman arazinin tekrar kullanımının yasaklanması gerekirdi, bu da yapılmamış ve bunu da yıkılan binalardan görmek mümkün.

Yapı denetim şirketleri 1.1.2011 tarihi itibariyle Van’da faaliyete başladı. 70’e yakın binanın kontrolünü yapan yapı denetim firmaları içerisinde yetkili bir jeofizik ya da jeoloji mühendisi yoktu. Zemin problemlerinin çözümlenmesi aşamasında neden jeofizik ve jeoloji mühendislerine ihtiyaç duyulmadığı kafaları karıştırıyor.

Zemin özelliklerine bakılarak mevcut fayların tespiti, kaç katlı

yapı yapılacağı ve olası zemin problemleri (zemin sıvılaşması, zemin oturması, yanal kaymalar ve rezonans vb.) kolaylıkla tespit edilebilir.

Fakat yerleşim alanlarının içinden geçen faylar nedense yine gözden kaçmış. Van depremi sırasında kırılan fayın varlığı Maden Tetkik Arama tarafından hazırlanan diri fay haritalarında yok.

Bunun nedeni ise kırılan fayın bir ovanın altından geçiyor olmasıdır. Bu durumda, fayın tespiti jeofizik çalışmalarla kolaylıkla yapılabilir. Üniversitelerin zeminle ilgili proje başvurularına ‘geri dönüşü olmayan bir karlılık sürecine girilemeyeceği’ düşüncesinden dolayı YÖK tarafından kabul edilemez gözüyle bakılıyor. Yani, bu konuya kar getirmeyen bir faaliyet olarak bakılıyor.

Depremin ardından AKP hükümeti TOKİ’yi ve kentsel dönüşümü gündeme getirdi. TOKİ ve kentsel dönüşüm çözüm olabilir mi?

AKP hükümetinin kentleşme politikalarını değerlendirebilir misiniz?

Tarihsel yaşamdan başlayarak kentlerin kurulması sürecinde insanı esas alan planlamalar yapıldı. İnsanı esas alan planlama sürecinde yaşam alanları, sanayi alanları, tarım alanları ve enerji üretim vb. alanları gibi bölgeler belirlenir. Bu süreçte kentlerde yaşayan bireyler ve temsilcileri nezdinde katılım sağlanarak halk kitlelerine yetki ve karar alma sürecinde geniş yer verilir. İnsanı esas alan bu süreçlerde şehir planlamacılarından başlayarak ilgili

mühendislik birimlerinin çalışmaları sonucu yerleşim alanlarının yerleri, konumları ve özellikleri şekillenir. Fakat insanı değil de rantı, yağmacılığı esas alan planlama sürecinde ise karar alma süreci siyaset kurumuna ve bu kuruma hizmet eden kişilere bırakılır.

Böylece “Kent dediğin insandan başka nedir ki” söylemi, “kent dediğin yatırımdan başka nedir ki” söylemine dönüşür. Ülkemizde her depremden sonra “Tamam bundan sonra böyle olmayacak” sözleri, bundan faydalanmak isteyenlere yeni bir kapı daha aralar. Toprağın değerini feodal çağda anlayan derebeyleri ve toprak ağaları, günümüzde toprakların işletilmesinde tarımı değil de yüksek katlı binaları yaratıp çağdan ekonomik kazanç sağlama yoluna giden burjuvalara dönüştü. Bu süreçte denetimi özelleştiren siyasi yapı, binaların inşası sürecini kendi özel devlet aygıtı olan Toplu Konut İdaresi’ne (TOKİ) bıraktı. Bu idarenin kuruluş amacı anayasada tanımlanan sosyal devlet anlayışıyla örtüşmüyor. Sosyal devlet anlayışında kooperatifçilik olarak ortaya çıkan ve özünde halka daha kolay konut edindirme hakkını sağlayan düşünce, TOKİ’nin işleyişiyle ihlal edilerek, şirketleşmeye ve bu süreci rantsal amaç olarak gören bir yapıya dönüştü. İstanbul Ataköy Konakları bunun en temel örneklerinden biridir. TOKİ ise yandaş firmalarına ihaleleri dağıtarak kendi sınıfsal tabanını yaratan büyük bir holding niteliğinde.

Amaçlar ve araçların birbirine karıştığı bu süreçte en temel insanlık hakkı olan barınma hakkı ihlal edildi.

“Depremler plansız kentleşme ve kontrolsüz/denetimsiz yapılaşma ile etkileştiğinde yıkıcı ekonomik ve sosyal/toplumsal sonuçları olan bir afete dönüşmektedir. İnsanın en temel haklarından bir olan güvenli barınma hakkı, depremlerin neden olduğu fakat esasta/temelde siyasal iktidarların neoliberal politikalarının bir sonucu olarak tehdit altındadır. İnsanların yaşama ve barınma hakkı kentsel yenileme/dönüşüm projeleriyle, deprem vb. birçok olgu bahane edilerek ekonomik bir rant alanı haline dönüşmektedir. Doğal afetler ve özelde deprem, bilimsel, eğitsel ve toplumsal boyutları olan jeofiziksel bir olgu olmasına rağmen, rant ekonomisinin aracı haline sokulmuştur. Siyasal iktidarlar yasama ve yürütme erkini kullanarak bu ekonomiyi beslemektedirler” [Deprem, Kent ve Konut – Savaş Karabulut / Ferhat Özçep].

Barınma hakkının gereği yapılmalı Bu noktadan sonra neler yapılabilir?

Yapılacaklar gayet nettir. İlk olarak bölgedeki fayların konumu tespit edilmeli, zeminin kontrolü için 1/1000 ölçekli zemin etüt raporları hazırlanmalıdır. Bu konuda çalışan jeofizik/jeoloji/maden mühendisleri istihdam edilmelidir. Yapı denetim yetkisi, TMMOB’a bırakılmalıdır. Yeni bir yaşam alanı için bölgesel koşullar dikkate alınmalıdır. Depremden orta/ağır hasar gören yapılar derhal yıkılmalıdır. Belli bir süre sonra başka bir şansı olmayacak olan insanların tekrar bu mekanlara zorunlu geri dönüşleri engellenmelidir.

Barınma hakkı kutsaldır, ilkesi gereği

güvenli yaşam alanları karşılıksız olarak hak sahiplerine verilmelidir. Tüm bu çalışmalar tüm ülke sınırlarında yapılmalıdır. Gelecek depremin nerede olacağı bilinmediğinden, aynı senaryoların bir daha yaşanmaması için bu tür çalışmaların yapılmadığı durumlarda suç duyurularında bulunulmalıdır.

Deprem alanında psikolojik, sosyal destek verilmeli, sağlık personeli sayısı arttırılmalıdır. Hukuki hakların kazanılması için bölgede Baro’nun deprem için bir danışma ve irtibat kurulması gerekmektedir.

Yeni yönetmelik ve KHK’lere ihtiyaç olmadığı ve var olanların insanı esas alan felsefe ile işletilebilirliğin önü açılmalıdır.

Rant amaç barınma araç Erdoğan’ın, iktidardan olmak pahasına bile olsa, birçok binayı gerektiğinde istimlak ederek yıkacaklarını söylemesini, Kadir Topbaş’ın da bu durumu olası İstanbul depremi bağlamında bir “fırsat” olarak nitelemesini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Kentsel dönüşüm sürecinde amaçlar ve araçlar yerel yönetimlerce birbirine karıştırılmaktadır. Kentsel dönüşüm bilimsel bağlamda kentin görece olarak yoksul kesiminin (gecekondu bölgeleri başta olmak üzere), harap olmuş tarihi dokunun, deprem riski taşıyan bölgelerinin halktan yana olumlu anlamda dönüşümü olarak tanımlanır.

Ancak ana amaç olan bu kentsel dönüşüm nedenleri kentsel rantın aracına dönüştürülmektedir. Yani kentsel dönüşümde rant amaç, kentsel dönüşüm ve barınma hakkı nedenleri de araç olmuştur.

Zenginle fakir bir olur mu?

5 87 sayılı KHK ile Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) Zorunlu Deprem Sigortası, “belediye sınırları içinde kalan meskenlere yönelik olarak oluşturulan bir sigorta sistemidir” şeklinde tanımlanmıştır. Bu sigorta sisteminin işleyişindeki ana amaç ise ödenecek sigorta primleri ile bir fonun oluşturulması ve afet sonrası hasar gören yapıların yapılması için malzeme teminidir.

Böylelikle kat sahiplerinin mağduriyeti giderilmiş olacaktır. Ancak bu fonun duble yol yapımında kullanıldığının açıklanması ise trajikomiktir.

Akıllara gelen en temel sorulardan biri de bundan sonra bu prim sisteminin işleyişinin ne kadar doğru kullanılacağıdır. Van ilinde sigorta primlerinin yüzde 8’e yakın daire sahibi tarafından ödendiği düşünüldüğünde, ödeyenlerin prim borçları nasıl ödenecek? Ödemeyenlere ne olacak? Öte yandan Van ili merkez, Erçiş ve bağlı köyler neden hala Bakanlar Kurulu kararıyla afet bölgesi ilan edilmedi? Eğer ilan edilmiş olsaydı, evleri hasar gören maliklerin hak sahibi olma durumu söz konusu olacaktı.

Fakat bu kararın sözü bile edilmedi ve sorgulanmadı.

12

İNSANCA YAŞAM 2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

Halk›n Sesi

Eğitime bütçe dersaneye teşvik ERS‹N K‹R‹fiÇ‹

G

eçtiğimiz haftalarda 2012 yılı bütçesi bizzat Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından kamuoyuna sunuldu. Açıklanan bütçe planında, Milli Eğitim Bakanlığı’nın bütçesinin yüzde 14,8’lik artışla 39 milyar 169 milyon liraya çıkartıldığı ve bunun bir rekor olduğu vurgulandı. Peki, bu şaşaalı bütçeler eğitim sistemine nasıl yansıyor, nerelere gidiyor, İktidarındaki dokuzuncu yılını bu günlerde tamamlamaya yaklaşan AKP, eğitimi gündeminden hiç düşürmedi. Geliştirilen projeler, hazırlanan programlar, yatırımlar, dönüşümler… Her yeni adım büyük bir reklamla sunulsa da, açıklanan detaylar AKP’yi hep ele verdi. Son günlerin en yeni söylemlerinden birini de Milli Eğitim Bakanlığı’na ayrılan bütçeler oluşturmaya başladı.

AKP kurmayları ve yandaş yazarlar yıllar sonra eğitim bütçesinin savunma harcamalarının üstünde olduğunu ve artık eğitim sisteminin köklü sorunlarının çözüme ulaşacağının söylemeye başladı.

Bundan önceki bakanlar döneminde de eğitime ayrılan bütçenin büyük oranda artırıldığı söylense de, eldeki veriler bunu pek doğrulamıyor.

2003–2011 arasında artan öğrenci sayısına rağmen, Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinin milli gelire oranındaki artış sadece %2,24’den %2,81’e yükseldi.

(Eğitim-Sen 2011 Eğitim durumu raporu). Üstelik AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinin %17,18’i eğitimdeki yatırımlara ayrılırken, bu pay sürekli olarak azalarak 2011’de %5,85’e kadar düşürüldü.

Hali hazırda okullarda var olan paralılaştırma uygulamaları her gün artarak devam ederken, veliler müşteri, öğretmenler tah-

A

KP döneminde sayıları 2 bin 122’den 4 bin 99’a çıkan özel dershanelerin yüzde 70’inin 2014 sonuna kadar devletin teşviki ile özel okullara dönüştürülmesi planlanıyor

sildar haline getiriliyor. Bu nedenle her yıl arttığı söylenen bütçenin karşılığını bulmak kolay görünmüyor. Bu yıl için açıklanan ve reklamı yapılmaya başlanan 39 milyar liralık dev eğitim bütçesine rağmen okullara sağlanmayan maddi olanaklar, ödenek sıkıntısıyla ortaya çıkan ihtiyaç ve açıklar akıllara bolca soru getiriyor.

BÜTÇE ARTIYOR AMA OKUL BÜTÇELER‹ AÇIK VER‹YOR Eğitimin çağ atladığını dile getiren AKP, okulların giderlerine sağlanan sübvansiyonları (elektrik, su, ısınma giderlerine sağlanan indirim, destek) kaldırdı. Yani kaldırılan yardımlar sonrası okul elektrik-

Milli e¤itim bütçesinin ak›ll› tahta ve özel kurumlara aktar›lmas›n›n okullarda yaratt›¤› sorunlara dair çarp›c› bir örnek ‹zmir’den geldi. Konak Necatibey ‹lkö¤retim Okulu’nda ba¤›fl ad› alt›nda toplanan paralara itiraz eden veliler müdürün “Ben bu gemiyi nas›l yürütürüm” tepkisi ile karfl›laflt›.

Okulda 10 liradan bafllay›p 50 liraya kadar kademeli olarak toplanan paralardan flikâyetçi olan veliler, Halkevi E¤itim Hakk› Meclisi ve ÖVDER’le birlikte harekete geçti.

Necatibey ‹lkö¤retim Okulu müdürü Beflir Mungan ile 28 Ekim Cuma günü bir görüflme yapan Halkevi E¤itim Hakk› Meclisi ve Ö¤renci Velileri Dayan›flma

lerine normal zammın iki katı (%18,92) zam yapılmış oldu.

(Elektrik Müh. Odası açıklaması) Merkez bütçeden karşılanmayan bu okul giderleri hali hazırda hacizlik okullar yaratıyor, devlet okulları icralık oluyor. (İzmir Gaziemir Emlak Bankası Gazikent İlköğretim Okulu'na ödenmeyen temizlik giderlerinden dolayı dava açıldı, haciz geldi). Bu tablo AKP’nin ayırdığı bütçeyi sorgulatıyor.

Okullar kendi kaderlerine terk edilirken, kaynak olarak veliler işaret ediliyor. Büyüklüğüyle övünülen bütçe nereye gidiyor?

Milli Eğitim Bakanı, ders yılı başında süslü laflarla velilerden para toplanmayacağını belirtiyor fakat ödenek yokluğu nedeniyle

parasız kalan okulların borç yükü katlanarak artıyor. Bu açıkla eğitimde paralılaştırma uygulamaları meşrulaşıyor.

AKP’nin kendi atadığı müdürler dahi oluşan bu koşullarda şaşkınlıklarını gizleyemez hale geldi. AKP’ye yakın eğitim sendikası Eğitim Bir-Sen’in İstanbul 4 No’lu Şube Başkanı Melih Durmaz, AKP’nin bu bütçe ikiyüzlülüğünü şu sözlerle dile getirmek zorunda kalmıştı; “Günü kurtaran açıklamalar, bizlerle velileri karşı karşıya getirmektedir. Devlet tarafından sağlanmayan maddi olanaklarla birlikte okullarımız devletin okulları mı, okul idarecilerinin şirketi mi, durumumuzu pek anlayamadık.”

BU NE PERH‹Z BU NE LAHANA TURfiUSU AKP tarafından net olarak açıklanmasa da, Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2010–2014 stratejik raporu, bütçeden eğitime ayrılan ve geçmiş yıllara göre artırılan payın nereye gideceğine açıklık getiriyor. Stratejik rapor 2014 sonuna kadar eğitimdeki özel eğitim kurumlarının oranını %5,21’den %9 çıkarmayı hedefliyor. AKP döneminde sayıları 2122’den 4099’a çıkan özel dershanelerin yüzde 70’inin de 2014 sonuna kadar devletin teşviki ile özel okullara dönüştürülmesi planlanıyor. Buradaki devlet teşviki, bütçe içinde öngörülen şekilde özel okullaşma oranının artırılması, devlet güvencesi ve

Bu gemi nasıl yürüyecek?

Derne¤i (ÖVDER), e¤itimin paras›z verilmesi gereken bir hak oldu¤unun alt›n› çizdi.

Bakanl›k ödeneklerinin eflit da¤›t›lmamas› yüzünden velilerden para toplaman›n yasal olmad›¤›n› söyleyen heyete okul müdürü Mungan’›n cevab›, “Hiç bir fleyden çekinmiyorum, ben ba¤›fl topluyorum veren verir vermeyen vermez” oldu.

E¤itimin paral›laflt›r›lmas›n›n bir sonraki aya¤›n›n özellefltirme olaca¤›n› söyleyen heyet, okul aile birliklerinin ve okul yönetimlerinin buna ortak olmamas›

gerekti¤ini belirtti. “Bugün toplanan 10 liralar›n yar›n ne flekilde karfl›m›za ç›kaca¤›n› üniversite harçlar›ndan ö¤renebiliriz” diyen heyet, okul müdürüne para toplamamas›n›, okulun ihtiyaçlar›n› Milli E¤itim Bakanl›¤›’ndan istemesini önerdi. MEB’den istenen ihtiyaçlar›n takipçisi olacaklar›n› da belirten heyet, müdür Mungan’a “Bu tür bir uygulama içinde olursan›z yan›n›zda oluruz” dedi.

Heyetin bu önerisine “K›r›l›r›m ama e¤ilmem” diyerek karfl› ç›kan Mungan, “Gemiyi yürütmek için

denetimin desteklenmesi, dershanelerin özel okullara dönüşümü için gerekli fiziki altyapılarının sağlanması (arsa tahsisleri), vergi indirimleri gibi detaylı ve kapsamlı bir planı kapsıyor.

Bir tarafta kamu kurumlarının ekstra yük getirdiği gerekçesiyle var olan desteklerinin kesilmesi söz konusu, diğer yanda özel okullara dönüşüm için dershane sahiplerinin yüklerinin azaltılması adına dört yıllık teşvik planlarının hazırlanması.

AKP sorunu çözmek değil, ne pahasına olursa olsun derinleştirmek istiyor. Eğitim daha çok piyasaya açılmak, ticarileştirilmek isteniyor. Artık kaynaklar kar edilebilir bir eğitim modelinin yaratılması adına yatırımlara aktarılmaya çalışılıyor. Milli Eğitim Stratejik Raporu eğitimdeki dönüşüm hedefini gösteriyor. Eğitime ayrılan bütçenin bugün ne kadar eğitim sisteminin asli unsurlarına yansıtıldığı ortada. Var olan piyasalaştırma ve paralılaştırma uygulamaları, göstermelik uygulamalarla gizlenmeye çalışılıyor. Üretilen süslü projelerle (FATİH vs.) pembe tablolar çizililor. Atanamayan öğretmenlerin, Eğitim-Sen 2011 verilerine göre dört yüz bine varan sayıları, okullara fiziki eğitim şartlarının sağlanmaması, okullarda farklı başlıklarda toplanan paraların aba altından sopa gösterilerek toplanmaya devam edilmesi, eğitimin gerçek sorunlarının şaşaalı bütçe rakamlarına olan mesafesine net olarak ortaya koymaktadır. Bu yüzdendir ustalık döneminde, stratejik yönetim ve işletme politikası uzmanı Ömer Dinçer Eğitim Bakanlığı’nın en tepesine getiriliyor.

Sadece Ömer Dinçer’i tanımak, bilmek dahi eğitimde yüzyılın bütçesinin nereye gideceğini anlamak açısından olcukça yardımcı.

laz›m o 10 liralar, ben devlet memuruyum bu gemiyi yürütmek benim görevim” dedi. E¤itime aktar›lan ödene¤in ak›ll› tahtalar ile flirketlere verildi¤ini bunun yan›nda okullar›n en basit ihtiyaçlar›n›n giderilmedi¤ini söyleyen heyet, müdür Mungan’dan para toplamamas›n› bir kez daha istedi.

Mungan, daha önce bakanl›¤a ihtiyaç bildirmediklerini söyleyerek, resmi bir yaz› ile bakanl›ktan ihtiyaç talep edeceklerini ama ba¤›fl toplamaya da devam edeceklerini belirtti.

Veliler okulda toplanan paran›n soruflturulmas› için ‹l Milli E¤itim Müdürlü¤ü’ne dilekçe vermeye haz›rlan›yor.

Gerze’de organize işler A

Güncelleme değil düpedüz soygun A

KP’nin doğalgaza, elektriğe, gıda malzemelerine, ÖTV’ye yaptığı zamlara İstanbul ve Bursa’da eylemlerle itiraz edildi. İstanbul Halkevleri, 23 Ekim’de AKP Şişli İlçe Binası önünde AKP’nin talan politikalarını teşhir etti. Şişli Cevahir AVM önünde bir araya gelen yaklaşık 300 Halkevci, Ortaklar Caddesi’nden AKP’ye yürüdü.

Yürüyüş sırasında yapılan konuşmalarda Erdoğan’ın 630 liralık asgari ücretle halkın geçinmesini istemesine ve halkın en temel ihtiyaçlarına yapılan zamlara tepki gösterildi. AKP’nin savaş politikalarının da eleştirildiği yürüyüşe çevredekiler destek verdi.

Yürüyüşün ardından AKP Şişli İlçe Binası önüne gelen Halkevciler, 630 liralık asgari ücretle yaşamanın olanaksızlığını kara tahta üzerine yaptıkları bir hesapla göster-

diler ve “Tayyip sen yaşa 630 liraya” diye slogan attılar.

ACI VE YOKSUNLUK YOKSUL HALKA Hesabın yapılmasının ardından söz alan Halkevleri Genel Başkanı İlknur Birol AKP’nin seçim öncesi vaatlerini unutarak zamları hemen uygulamaya koyduğuna dikkat çekti. Birol, elektrik zammının 4 yıl içinde yüzde 88’e ulaştığını, hastane ve okullara verilen yardımların da kesildiğini hatırlattı. Bunun okullarda daha fazla para istenmesi, hastaların faturasının kabarması anlamına geleceğinin altını çizen Birol, kamunun ve halkın yararının hiçe sayıldığını vurguladı.

Halkevciler, İlknur Birol’un konuşmasının ardından Tayyip Erdoğan için hazırladıkları “ustalık belgesi”ni AKP binasının girişine astılar.

BURSA’DA 24 SAATL‹K EYLEM Bursa Halkevleri de, ardı ardına yapılan zamlara ve deprem vergilerinin sağlıklı barınma koşulları için kullanılmamasına karşı 24 saatlik oturma eylemi yaptı.

Bursa Halkevleri üyeleri, 29 Ekim günü saat 14.00'de Mesken Meydanı'nda buluşarak başlattıkları eylemlerini 24 saat sonra bitirdi.

Halkevciler'in eylemi Mesken Meydanı'nda halkın yoğun ilgisiyle karşılaştı. Çay ve yiyecek getiren çevre halkı Halkevcilerin mücadelesine destek verdiklerini söylerken, çay servislerini sabaha kadar sürdürdüler.

Oturma eylemi sürerken Bursa Eğitim Sen şubesi, Dev Bağlık-İş Bursa temsilciliği, Bursa Kimya Mühendisleri Odası, Öğrenci Kolektifleri ve Doğa-Der Halkevcileri ziyaret etti.

KP, Sinop Gerze’de termik santral kurulmasına izin vermeyen Gerzelilere saldırmayı sürdürüyor. Aylardır sondaj çalışması yapmak isteyen Anadolu Grubu’nu Gerze’ye sokmayan halk, 5 Eylül günü polis ve jandarmanın birlikte gerçekleştirdiği saldırıya direnmiş, saatler süren çatışma sonucunda sondaj çalışması yine gerçekleşmemişti. 5 Eylül’deki saldırının ardından Volkan Özcan tutuklanmıştı.

AKP’nin Gerze ile hesabı bitmedi. Termik santral kurulmasına karşı çıkanlar hakkında başlatılan soruşturma kapsamında jandarma 90 kişiyi ifadeye çağırdı. 90 kişiden 5’i, 21 Ekim’de sabah saat 07.30’da jandarma tarafından evlerinden gözaltına alındı. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek, güvenlik güçlerine direnmek ve mala zarar vermek ile suçlanan 5 kişiye iş makinelerine molotof kokteyli atmak iddiası yöneltildi.

Yaklaşık 1,5 gün süren sorgunun ardından 22 Ekim gecesi mahkemeye çıkarılan 5 kişi serbest kaldı.

Ancak savcılık, 5 kişi hakkında verilen ‘tutuksuz yargılama’ kararına itiraz etti.

Bunun üzerine 27 Ekim günü yeniden gözaltına alınan 5 kişi, çıkarıldıkları mahkemede tutuk-

lanarak cezaevine gönderildi.

Gözaltıların ardından Adliye önünde bir araya gelen Gerzeliler, tutuklama kararını protesto etti.

Yaşanan gelişmeler üzerine Halkevleri, Gerze halkıyla dayanışma için ilçeye bir heyet gönderdi. Heyet 2 gün boyunca Gerze'de çeşitli ziyaretlerde ve incelemelerde bulundu ve gözlemlerini bir rapor haline getirdi. Heyetin raporunda yapılan görüşmelerde ve avukatların değerlendirmeleri sonucunda Gerze halkının termik santrale karşı kitlesel direnişinin kırılması için sistematik bir plan uygulandığı, savcının ve kolluk kuvvetlerinin de buna paralel uygulamalar içerisinde olduğu ifade edildi.

Tutuklamaların ardından Yeşil Gerze Platformu’ndan Hülya Yeşilyurt, Gerze halkının düşüncelerini Halkın Sesi’ne aktardı. Tutuklamaların, AKP’nin halka yönelik bir gözdağı ve korkutma çabası olduğunu vurgulayan Yeşilyurt, kimsenin verdiği mücadeleye inancını yitirmediğini belirtti.

Hülya Yeşilyurt, 26 Kasım’da “Gerze termik santrale karşı direniyor” diyerek bir miting düzenleyeceklerini de açıkladı.

Mitinge tüm Türkiye’den doğa ve yaşam hakkına sahip çıkanlar davet edildi.

Adana bürosuna kavuştu

A

dana’da Barış ve İsmetpaşa mahallelerindehayata geçirilmek istenen kentsel dönüşüm projesine karşı barınma hakkına sahip çıkan halk, bürosuna kavuştu.

Adana’da Seyhan Belediyesi’nin Barış ve İsmetpaşa mahalleleri için planladığı kentsel dönüşüm projesine karşı barınma hakkına sahip çıkan halk, mücadelesini Barınma Hakkı Bürosu’na taşıdı. 23 Ekim günü büronun açılışını yapan halk adına konuşan Fadime Temur, evlerini başlarına yıkmak isteyen Seyhan Belediyesi ve TOKİ’ye karşı mücadelelerini Barınma Hakkı Bürosu çatısı altında sürdüreceklerini belirtti.

Büronun açılış etkinliğinde gerçekleştirilmesi planlanan konser ise Van’da meydana gelen deprem nedeniyle iptal edildi.

Halkın su davası ertelendi

D

önemin Çevre Bakanı Veysel Eroğlu’nu 10 Şubat 2011’de Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ziyareti sırasında protesto eden ve polis saldırısıyla gözaltına alınan 31 üniversiteli hakim karşısına çıktı.

AKP’ye ve HES’lere karşı Öğrenci Kolektifleri tarafından gerçekleştirilen protestoya polis ve özel güvenlikler sert bir biçimde müdahale etmiş, 31 üniversiteli darp edilerek yaka paça gözaltına alınmıştı. 31 öğrenci hakkında Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek ve görevli polise direnmek suçlamalarıyla açılan davanın ilk duruşması 26 Ekim’de görüldü. Trabzon 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen dava, 25 Ocak 2012’ye ertelendi.

Duruşmanın ardından KTÜ Öğrenci Kolektifi bir açıklama yaparak üniversitelerini AKP’ye bırakmayacaklarını ve HES karşıtı mücadelenin yanında olacaklarını söylediler.

Parasız ulaşıma beraat

A

nkara’da ulaşım zamlarının geri alınması için 14 Şubat 2011 günü Ege Mahallesi durağında yapılan parasız ulaşım eyleminde gözaltına alınan ve haklarında 5 yıla kadar hapis istemiyle dava açılan iki Halkevci beraat etti.

Ankara’da 2011 başında yapılan ulaşım zamlarına karşı Ege Mahallesi halkı, 50 gün boyunca parasız ve nitelikli ulaşım hakkı eylemleri gerçekleştirmişti.

14 Şubat tarihinde yapılan eylemde Sıla Uzunpınar ve Zülküf Laçin, polisler tarafından gözaltına alınmış, haklarında suç işlemeye alenen tahrik suçlamasıyla 6 aydan 5 yıla kadar hapis istemiyle dava açılmıştı. İki Halkevci hakkında açılan davanın ilk duruşması 27 Ekim tarihinde görüldü. Halkevciler mahkemede parasız ve nitelikli ulaşımın temel bir hak olduğunu söyledi.

Mahkeme ise yapılan eylemin suç oluşturmadığını belirterek Halkevleri üyelerinin beraatine karar verdi.

13

TARİH 2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

Halk›n Sesi

DO⁄AL B‹R AFET NASIL TOPLUMSAL B‹R YIKIMA DÖNÜfiTÜRÜLÜR

Her depremde şaşmaz bir aymazlık “Yüreklerimiz acılarınızla parçalanıyor.

Ancak her şey yeni baştan mamur hale gelecek” 35 yıl önceki Van depreminden bu sözler…

V

an depremiyle birlikte pek çok memleket gerçeğiyle karşı karşıya geldik bir kez daha: Yaşadığımız toprakların yüzde 95’inin deprem kuşağında olmasına rağmen buna uygun bir iskan politikasının olmaması ve sonucunda yerle bir olan yerleşim bölgeleri, “haritadan silinen” köyler… İktidarlarca üfürülen “Endişeye mahal yok, yaraları saracağız” mealinde sözler… Yetersiz kalan çadırlar, dağıtılamayan yardımlar… Ve nihayetinde, bir süre sonra herkesin unuttuğu, güç koşullarla baş başa kalan depremzedeler...

Depremden daha “felaket” olanı ise tüm bunların hemen her depremde yeniden yeniden yaşanıyor olması. İşte Cumhuriyet tarihinin birkaç büyük depremi ve peşisıra yaşanan benzerlikler…

GÜNEfi‹N B‹LE DONDU⁄U YERDE ÇADIR NEYLER 1952’de Erzurum Pasinler’de meydana gelen depremde 5 köy tamamen yıkılırken 15 köy de harap geldi.

Erzurum’un don-

durucu soğuğunun bütün şiddetiyle devam ettiği, sıcaklığın sıfırın altında 20-25 dereceleri bulduğu günlerde, en önemli sorun barınma sorunuydu.

Bulabilenlerin verilen incecik çadırlarda yaşamaya çalıştığı bölgede depremden birkaç gün sonra Erzurum valisinden gelen resmi açıklama “zelzeleden kurtulanlardan bugüne kadar kimse hasta olmamıştır” yönündeydi. Oysa o günlerde deprem bölgesinde bulunan Yaşar Kemal, evsiz barksız kalan ve çadırlarda barınan, Pasinler’in 37 köyünün 16 binden fazla insanını “güneş bile donmuş” diyerek tarif ettiği soğuğun götüreceğini yazmıştı.

Yaşar Kemal, 20 Ocak’ta ayrılır Erzurum’dan ertesi gün gazeteler Cumhurbaşkanı Bayar’ın, Hasankale’den çektiği bir telgrafta, “zelzele mıntıkasında hükümetin almış olduğu yerinde tedbirlerden dolayı” memnuniyetini bildirdiğini yazar, “muhabbetle gözlerinden öptüğü” Başbakan Menderes’e.

M‹LLETVEK‹L‹NDEN ‹T‹RAF: “HÜKÜMET H‹ÇB‹R fiEY YAPAMAZ” 1946 ve 1950’de meydana gelen ve bunların yaraları

sarılmadan 1966’da bir başka depremle sarsılan Muş Varto’da ilçe merkezi ve 92 köy tümüyle yok olurken, 16 bin kişi evsiz kalmıştı. Ağustos ayında olan depremde bu defa da sorun büyüktü, Milliyet gazetesi muhabiri deprem bölgesini böyle anlatıyordu: “Ve cesetler kokmaya başladı Varto’da. Bugüne kadar bilmezdim kazmanın, küreğin, baltanın bu kadar lüzumlu olduğunu.

Boşuna değilmiş köylülerin kazma kürek diye feryat edişleri... Ölüleri de çıkarabilmek için toprağı da tırnaklarıyla kazdıkları... Dalga dalga yükseliyor bu koku Varto’nun üzerinde. Ve vatandaşlar ölülerini koklaya koklaya tesbit etmeye çalışıyorlar. Perişanlık, bezginlik, huzursuzluk, göç ve panik havası devam ediyor.” İktidarda 1965 seçimlerinde %52,9 oy almış, Süleyman Demirel başkanlığındaki Adalet Partisi vardı ve yeniden inşa sözü veriyordu ancak partinin Muş Milletvekili İsa Bingöl’ün Sazlıca köylülerince tutanak altına alınan sözleri aksi yöndeydi: “Köyümüze 31 Ağustos 1966 günü gelen Muş Senatörü İsa Bingöl ‘Hükümetin sözüne inanmayınız.

Hükümet size hiçbir şey yapamaz.

Kendinize bir ev yapıp içine giriniz’

1966 Varto depreminden “‹skan dedi¤in” bafll›¤›yla yay›nlanan bu

foto¤raf, ‹mar ve ‹skan Bakan›n›n Varto’ya gitti¤i gün çekilmiflti.

demiştir.”

Yeniden inşa faaliyeti başlamıştı yine de. Askerliğini yapmakta olan marangozlar, dülgerler deprem bölgesine gönderilmiş, yıkılan evlerin yerine tek odalı barakalar yapılmıştı.

Depremde birkaç gün sonra yayımlanan hükümet bildirisinde söylendiğinin aksine bölge şartları göz önünde bulundurulmamış olacak ki halk, “hükümet kümesi” adını verdiği bu barakaları kullanamamış, enkaz altından toplayabildiği tahta parçalarıyla ilave odalar yapmıştı.

Yapılan barakaların niteliği kadar sayısı da tartışmalıydı. Günde 150 baraka yapıldığı söylenmekteydi.

Ancak bölgeye giderek on ev yapan ODTÜlüler döndüklerinde yaptıkları açıklamada, “Varto ve köylerinde günde 150 baraka yapıldığını görmedikleri gibi bu barakaları gören bir kimse de görmediklerini”, baraka yapımının kışa kadar yetiştirilemeyeceğini belirtmişlerdi. “Üstelik kıştan sonra baraka yapılmasına da zaten lüzum kalmayacaktır. Çünkü Varto’da yaşayan insan kalmayacaktır.

Bu kış Varto’da soğuktan öleceklerin sayısı, eminiz, depremde ölenlerin sayısını geçecektir.”

Deprem sonrasında yaşanan sıkıntıyı dile getirmek o dönemin hükümet yetkililerince de “şık” bulunmuyordu. İmar ve İskan Bakanı Haldun Menteşeoğlu, bir aydan beri Kızılay çadırlarında yaşayan Vartoluların şikayetlerine “Cenab-ı Hak’la senet mi imzaladım ben, 19 Ağustos’ta Varto’yu yık diye. Bir felaket olmuş. Ben ne yapayım? Ben mi yıktım Varto’yu? Yaptıklarımızı beğenmiyorsanız, kendinize yeni bir hükümet bulursunuz...” diyordu. Aynı bakan “provokatör”lere de dikkat çekiyordu: “Bazı kimseler gerçekleri çiğneyerek felaketin istismarına yön

vermişler vatandaşı huzursuz yapmak gayreti içersine girmişlerdir.”

VATANDAfi DED‹⁄‹N KANAATKAR VE SABIRLI OLUR 1970’de Kütahya Gediz’de yaşanan, binden fazla insanın öldüğü deprem sonrasında Başbakan Demirel yaptığı konuşmalarda “Her şeyi eskisinden daha iyi yapacağız” demiş, çok kısa zamanda çadır ve yiyecek ihtiyaçlarının giderileceğini bildirmişti.

Ancak 3. günün sonunda sadece 2 bin çadır dağıtılmıştı üstelik bunun da çok azı köylere gönderilmişti. Bölgeden muhabirler Gedizlilerin geceyi şiddetli yağmur altında ve soğukta çadır diye yalvara yakara geçirdiklerini bildiriyordu. Kimsenin uğramadığı 20 dağ köyüne ise bir hafta sonra gidilebilmişti.

Bu koşullara rağmen sıkıntıları dile getirmek yine devlet adamı hezeyanına yol açıyordu.

Cumhurbaşkanı Sunay, Cebrail köyünden bir depremzedenin “Efendim köyümüz 250 hane, bize 25 çadır verdiler. Başka vermiyorlar” demesine kızmış, “Allahtan kork. Var da mı vermiyorlar?” diye bağırmış, “Çadır sırayla dağıtılıyor. Buraya, sonra oraya.

Gediz büyük felaket içinde. Orda da çadırlar kuruluyor.” demişti.

Sunay, makbul vatandaşını bir başka köyde bulmuş, “Allah devlete millete zeval vermesin, aç açık değiliz” diyen köylüye “Bunu görmemezlikten gelip şudur, budur diyenler var. Tabii ki, her şey her zaman iyi yürümez.

Yeter ki kanaatkar ve sabırlı olun” diyerek sakinleşebilmişti.

DEM‹REL’DEN “TAR‹H‹” AÇIKLAMA: “BU DA KADER!” 1975’te deprem bu kez Diyarbakır Lice ve köylerini yerle bir etmişti. Bir dağ eteğine kurulmuş Lice’yi, kuzey ve

kuzey batıdan çevreleyen dağ bölgesi, heyelan nedeniyle tekin sayılmayan bir bölgeydi, depremde en çok can kaybı da dağ eteğindeki mahallelerde olmuştu.

Diyarbakır Yüksek Öğrenim Derneği imzasıyla yayınlanan bildiride de Lice’de konut durumunun normal zamanda bile tehlike teşkil ettiği bilindiği ve zaman zaman dağdan yuvarlanan kaya parçalarının birçok evi yıktığı halde devletin buna karşı herhangi bir tedbir almadığı, iktidarların halkı kendi kaderiyle baş başa bıraktığı belirtiliyordu.

Nitekim, depremden sonra bölgeyi ziyaret eden Başbakan Demirel, büyük üzüntü duyduğunu belirterek “Hepimizin başı sağ olsun. Bu da kaderdir” demişti.

Depremzedelerin Demirel ve maiyetinden istediği, 9 yıl önceki Varto depreminde olduğu gibi, kazma skürekti yine: “Biz ekmek istemiyoruz, bize kazma kürek verin ölülerimizi toprak altından çıkaralım. Bu kadar masraf edip niçin geldiniz buralara, işte görün halkınızı…” Bölgede fazla kalmayan Demirel, hastaneleri ziyaret ettikten sonra ayrılmıştı. Ankara’da ise “Yıkılanın daha iyisini yapıyoruz.

Yaparız da. Milletimiz ve devletimiz güçlüdür. Kimseyi aç ve açık bırakmayacaktır” diyordu.

Ancak depremden 15 gün sonra hala pek çok köye yardım gitmemişti. İlçede de durum farklı değildi, ilçede çadır ve ekmek kavgaları olmakta, asker gözetiminde yemek verilmekteydi.

Kaynakça: Milliyet Gazetesi Arflivi Yaflar Kemal, Röportaj Yazarl›¤›nda 60 Y›l

Devrimci Gençlik Van’da V

an’da bundan 35 yıl önce meydana gelen şiddetli depremle, ki 1939 Erzincan depreminden bu yana en şiddetli sarsıntıydı, 3 binden fazla insan ölmüş, Van Merkez, Muradiye, Erciş ve Özalp ilçelerinde ağır hasar meydana gelmişti.

Depremden kurtulanlar da bölgede gece -17 sıcaklıkta donma tehlikesiyle karşı karşıyaydı. Demirel başkanlığındaki 1. Milliyetçi Cephe (MC) hükümetinin İçişleri Bakanı ise Lice ve Denizli depremleri nedeniyle elde fazla çadır bulunmadığını belirterek “Elimizde Muradiye’ye gönderecek çok az çadır var. Çadırlarda işi bitenler bu çadırları ilgili makamlara verirlerse yararlı iş yapmış olurlar” sözleri ile çadırları geri çağırıyordu.

Oysa 1999 yılında Licelilerin hala geçici prefabrik konutlarda yaşadığı ve konut inşaatına başlanmadığı düşünülürse çadırların depremden bir yıl sonra hala depremzedelerde olması gayet anlaşılır. “Hep başbakan Süleyman” da “Allahın emri olan olmuştur.

Ona asi olamayız.

Yüreklerimiz acılarınızla parçalanıyor. Ancak her şey

yeni baştan mamur hale gelecek. Devletimizin gücü ve şefkati bu yaraları kapatır” diyordu yine.

Oysa köylerden gelen haberler aksi yöndeydi.

Ulaşımı zor olan bazı köylerde insanların helikopterlerden atılan birkaç çadır, battaniye ve ekmekle yetinmek zorunda kalmaları bir yana Sarçimen ve Üçgöz köyünde yedi çocuk soğuktan ölmüş, donmamak için otlar

1976 Van depreminde baflbakan Demirel “Allah›n emri olan olmufltur” demiflti.

arasına saklanan 8 yaşındaki bir çocuk da otların tutuşması sonucu yanıp kül olmuştu.

Yapılan yardımlarsa ayrı bir tartışma konusuydu. Bir basın toplantısı düzenleyen Muradiye Belediye Başkanı, yardım konusunda ayırım yapıldığını öne sürmüş ve “deprem bile MCliler tarafından istismar ediliyor” demişti. Bölgeden dönen TÖBDER Genel Başkanı Gültekin Gazioğlu da “yur-

dun çeşitli yerlerinden Van’a ulaştırılan yardımların uzun süre Ankara’dan gelecek politikacılar için bekletildiğini” söylemiş “ilk gelen çadırların AP ve CGP ilçe başkanları ile ilçenin nüfuzlu ağalarına verildiğini” öne sürmüştü. İmar ve İskan Bakanı Nurettin Ok’a göre ise “Allahın verdiği afetin yaraları beşer dahilinde hafifletilmeye çalışılmakta”ydı.

Ok’un açıklamaları tanıdıktı: “Bölgede çalışmaları ve başarılı hizmetleri engellemek için TİKKO’dan başlayıp Maocuya kadar bölücü ne kadar dernek varsa kümelenip karargah kurmuşlar ve afetzedelere dağıtılan yardımlara adeta ortak olmuşlardır.

Yapılan hizmetlerin değerini küçültebilmesi için her gün yeni bir olay yaratan bu unsurlar her türlü tahrik usullerini denemektedirler.”

Yine bölgeden bildiren Milliyet muhabirlerinden Orhan Duru’ya göreyse, en iyi dağıtımı devrimci gençler yapıyordu. “Bunlar eski pantolonlar, ceketler, ekmek, helva, margarin dağıtıyorlar.

Kimi zaman sırtlarına yardım malzemesi yükleyip köylere kadar götürüyorlar.”

Kod adı: Osman Çukurca sald›r›s›n›n ard›ndan yükselen floven atmosfer pek çok ilde yap›lan provokasyonlar ve sald›r›larda karfl›l›k buldu. Elaz›¤’da 22 Ekim’de Cuma namaz› sonras›nda bir araya gelen gerici faflist güruh, Alevi-Kürt mahallelerine sald›rd›, çok say›da dükkan› ya¤malamaya kalk›flt›.

Mahalleliler sald›r›y› direnerek püskürttü, sald›r›lar›n ard›ndan mahalleli gençler, gece boyunca

mahallelerinde nöbet tutma karar› ald›.

Elaz›¤’da faflist sald›r›lara karfl› 70’li y›llarda da benzer flekilde nöbet tutulmufltu. 1977’den itibaren Marafl, Sivas, Malatya gibi illerde, Alevilerin yo¤un yaflad›¤› mahallelere yönelik faflist sald›r›lar yükselmekteydi.

Bu sald›r›larda mahallelilerden baflka, di¤er illerden gelen devrimciler de nöbet tutuyor, mahalleyi

koruyordu. Faflistlerin hedefi, Türk‹slam propagandas› yaparak AleviSünni çat›flmas›n› k›flk›rtmakt›.

“Faflistler Alevi-Sünni bütün halka düflman” diyen devrimciler ise gittikleri bölgelerin Alevi mahallelerinde nöbete ç›karken Ömer, Osman gibi Sünni ça¤r›fl›ml› kod adlar› kullanmay› tercih ediyordu.

Alevileri koruyan “Osmanlar” faflizme karfl› direniflin yan›nda kardeflli¤i de örgütlüyordu.

SPOR

14

2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

Halk›n Sesi

Egemenlerin oyunu futbol: Bir ülke ölürken şehitler ölmez H

akkari Çukurca saldırısının ardından Türkiye’deki tüm statlarda tanıdık bir hezeyan vardı.

1990’lı yıllardan alışık olduğumuz ırkçı-militarist gösteriler İslami tonu yükselmiş şekilde yeniden karşımızdaydı. Şahadetli pankartlar, tekbirler, mehteran takımları ve böylesi dönemlerin “olmazsa olmazı” asker selamı yine sahalardaydı.

Statlardaki militarist yükseliş, bir çoklarının iddia ettiği gibi sadece “aşağıdan”, tribünlerin gazı ile gerçekleşmedi. Kulüpler ve federasyon tribünleri ajite etmek için elinden geleni arkasında koymadı. Maçların 3 dakika geç başlatılması kararıyla maçlara giden herkes 3’er dakikalık hezeyan gösterilerine dahil edildi. Tribünleri doldurmak için ölümü kutsayan pankartlar hazırlandı.

Bunlardan en çarpıcısı Galatasaray-Antalya maçında açılan “Şehadet'inizle toprağa can, bayrağa kan, gücümüze güç kattınız. Mekanınız cennet olsun” pankartıydı. Bu ülkede ‘toprağa can vermek’, ‘gücümüze güç katmak’ için tek yolun “kan” dökmek, ölmek, öldürmek olduğuna dair militarist tez bilinçlere bir kez daha işlendi. Yani o askerler ölmeseydi de,

Ç

ukurca’daki saldırının ardından lig maçlarının oynandığı statlar ırkçı-militarist gösterilere ev sahipliği yaptı. Gösterilerde 1990’lardaki ‘Bozkurt’ yerini ‘tekbire’ bıraktı

Bu pankart 21 Ekim 2011 tarihinde Antalya’da oynanan Antalyaspor - Galatasaray maç› bafllamadan önce aç›ld›.

Başbakan’ın dediği gibi “yan gelip yatsa” idi daha güçsüz, daha cansız, ne fena bir ülke olacaktık!

Zaman gazetesi, bu ölümlerin “tadını” şöyle anlatıyordu FenerbahçeSamsunspor maçının haberinde: “Tribünlerin bir bölümü şehadet şerbeti içen polislerin isimlerini okurken, diğerleri de “burada” diye

bağırdılar.” Bu maçın saygı duruşunda çok da alışık olmadığımız bir şey yaşandı.

Tribünlerde bir grup hep bir ağızdan tekbir getirmeye başladı ve ‘90’larda sessizce yapılan saygı duruşu “Allahü ekber, Allahü ekber. La ilahe illallah. Vallahü ekber, Allahü ekber ve lillahilhamd!” sesleriyle tamamlandı.” Kayseri-Sivas

maçında seremoniye mehter marşıyla çıkılınca manzaranın 1990’lı yıllardan kısmen farklı yönü daha da açıklık kazandı.

Evet, her maçın başında bozkurt işaretleri eşliğinde İstiklal Marşı okunması, “şehitler ölmez vatan bölünmez” sloganları, asker selamları kirli savaşın en kanlı yıllarında başlamıştı ancak

2011 Türkiyesinde bozkurt işaretinin yerini büyük oranda “tekbir”e bırakmaya başladığını da gözlerden ırak tutmamak gerek.

AYNA AYNA SÖYLE BANA Tribünler memleketin aynasıdır denir ya… İşte o ayna, kimilerinin neoliberal dönüşümle nalları dikeceği

iddia ettiği faşizmin, dinci muhafazakar bir iktidar tarafından yeniden üretildiğini bir kez de statlarda gösteriyor. Endüstriyel futbol, taraftarın müşterileşmesi vs. faşizmin ortadan kalktığı bir ortam yaratmıyor. Zira “yeni” faşizm bizzat, endüstriyel futbolun kurmaylarınca örgütleniyor.

Futbol arenası bir çok zaman egemenler için kitlelerin kendi gerçeklikleri karşısındaki yenilgilerinin öcünü aldıkları bir yer olarak kurgulanmıştır.

Erkek işçilerin üretim alanında yaşadıkları köleleşmenin ve aileyi yeniden üretme görevlerinin altında ezilmelerinin karşısında “incinmiş erkeklik”lerini ispat ettikleri alanlardan biridir tribünler.

Kronik ulusal sorunlar karşısında, “öteki”lerin düşman ilan edilmesiyle tek bir “ulus” imiş gibi hissedilebilen nadir yerlerdendir. Her sınıf aynı tribündedir, yaşamdaki gerçeklikte hiç olmayan “ülküde, kaderde, tasada, kıvançta birlik” görüntüsü yayılır. Asıl olarak özgürleştirici bir faaliyet olan “oyun”, egemenlerin elinde her şeyin kurgusal olduğu, iktidarın ve ideolojinin yeniden üretim aracına dönüşür. Zaten ancak ve ancak o kurgusallıkta, bir ülke ölürken “şehitler ölmez”…

Oyuncular oyunbozanlar T

anıl Bora, Radikal gazetesinde yayımlanan ve tribünlerdeki ırkçı-militarist yükselişe dikkat çeken yazısında asker selamının Bülent Uygun tarafından 1990’larda ilk kez kullanıldığını da hatırlatıyor. O Bülent Uygun’un bugün şike soruşturması kapsamında hapiste olması milliyetçiliğin neyi örttüğünü açık bir şekilde gösteriyor. Bora yazısında içimizi ferahlatan bir demeci de şu satırlarla hatırlatıyor: “2008 Ekim’inde yine bugünlerdeki gibi bir konjonktürde tribünler bu sloganla inip kalkarken Mustafa Denizli demişti ki: ‘Vatanın bölünmesi diye bir şey olmaz, kimse ondan korkmasın.

Bizim sorunumuz, bu böyle gitmesin, insanlar ölmesin…’Futbolculuğundaki adının hakkıdır: Büyük Mustafa.”

NBA’de grev N

BA'de, oyuncular sendikası ve takım sahipleri arasında gelirlerin paylaşılması konusunda anlaşma sağlanamaması üzerine oyuncular tarafından alınan grev kararından sonra taraflar arasında yapılan görüşmelerden sonuç çıkmadı ve kasım ayındaki tüm maçların iptal edildiği açıklandı. 1 Kasım’da başlaması gereken lig maçları böylece en az bir ay ertelenmiş oldu. Taraflar ücretler ve oyuncuların çalışma koşulları konusunda anlaşamazsa NBA’de maçların bu sezon tamamen iptal edilmesi de gündeme gelebilir.

Yaşasın Mavi Şimşekler Spor Toto 2. Lig K›rm›z› Grup'ta Adana Demirspor'un 1941 Trabzonspor ile oynad›¤› maçta farkl› mesajlar da verildi.

29 Ekim Cumhuriyet Bayram›'nda futbolcular›n ve tribünlerin bayraklarla donat›lmas› ve 'fiehitler ölmez vatan bölünmez' gibi sloganlar tan›d›kt›. Ancak Adana Demirspor tribünlerin

Karikatürlerinizi bize yollayın chevivaugur@hotmail.com

Deprem vergisi duble yol oldu

AKP hükümeti deprem vergisi için önce ‘yok böyle bir vergi’ dedi.

Ard›ndan verginin duble yol yap›m›na harcand›¤› söyledi.

Yardımı da ben yaparım AKP yönetimindeki devlet kurumlar›, Van’a giden yard›mlar›n tamam›n›n kendi kontrolünde olmas›n› istiyor.

Bu yüzden BDP’li beledilyeye gönderilen paketlere el koymaya çal›fl›yor.

7.2 mi yoksa -7 mi?

Depremde birçok köyde evler y›k›ld›; ancak depremin üstünden 5 gün geçmesine ra¤men yard›mlar›n götürülmedi¤i köyler vard›.

kalbi olan Mavi fiimflekler'den yükselen 'Yaflas›n Halklar›n Kardeflli¤i' slogan› y›llarca unutulmayacak bir ç›k›flt›. 'Mavi fiimflekler'in bulundu¤u kale arkas› tribününün tel örgülerine as›l› pankartlar oldukça anlaml›yd›: 'Malzemeden çalan katillerden hesap sorulsun', 'Bu depreme sevinen namertler

yüre¤iniz varsa ç›k›n karfl›m›za', '1998 Adana/2011 Van sizi en iyi anlayanlardan›z', 'Can garip, can suskun, can paramparça', 'Ac›lara tutunmak'.

Adana Demirspor geçen sene, ‹talya'n›n en s›k› sosyalist taraftar›na sahip Livorno ile bir dostluk maç› yaparak dikkatleri toplam›flt›.

KÜLTÜR SANAT

15

2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

Halk›n Sesi

Zanzotto hayata veda etti 10 Ekim’de 90’ıncı doğum gününü kutlayan ve “90 yıl sonra yaşamdan ne anlıyoruz ki? Hiçbir şey. İşe yarar kelimeler kullanmak için en az 900 yıl yaşamak gerek” diyen İtalyan şair Zanzotto, hayata gözlerini yumdu. Şair, 20. yüzyılın en önemli şairlerinden biri olarak değerlendiriliyordu.

‹lk film seçkisi

Kitap fuar› 30 yafl›nda

‘Bu Benim İlk Filmim’ toplu gösterimi başlıyor.

Yönetmenlerinin ilk filmleri olan 11’e 10 Kala, Kavşak, Çoğunluk, İncir Reçeli ve Kar Beyaz gibi yapımlar, Beyoğlu Yeşilçam Sineması’nda sinemaseverlerle buluşacak. Biletler ise sadece 1 lira.

İlki 1982 yılında 28 yayınevinin katılımıyla düzenlenen Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı, bu yıl kapılarını yaklaşık 600 yayınevinin katılımıyla 12 Kasım'da açacak.

30. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı, 20 Kasım'a kadar Büyükçekmece'deki TÜYAP’ta gezilebilecek.

Bask›lara dayanamad› Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü ve CSO Müzik Direktörü Rengim Gökmen, CSO'daki görevinden alındı. Gökmen, üzgün ve kırgın olduğunu dile getirirken Gökmen’in Kültür Bakanlığı’ndaki “baskılar” nedeniyle görevi bırakmak zorunda kaldığı konuşuluyor.

Sanatın gücüyle Van’la dayanışmaya V V an depreminden sonra birçok etkinlik iptal edilirken bazı etkinlikler de sanatın dayanışmacı gücüyle inadına daha güçlü örgütleniyor, toplanan gelir Van’a gidiyor.

Deprem, saldırı, savaşta ölenlerin haberleri... Tüm felaketlerin ardından başta sanatsal etkinlikler olmak üzere toplu yapılan tüm etkinlikler üzerinde erteleme ya da iptal etme baskısı yaratılıyor.

Van’da meydana gelen depremin ardından yine aynı hava hakim oldu ve sanat etkinliklerinin sadece eğlence aracı olduğu kabulüyle hepsi birer birer ertelenmeye başlandı. Tam da bu sırada itiraz, isyanın müziğini yapan rockçılardan yükseldi.

Rock sanatçıları "Birlik ve beraberliğe en çok ihtiyacımız olduğu bu ortamda, en iyi yaptığımızı düşündüğümüz şeyle yani ürettiğimiz müziği arkamıza alarak Van'a destek için bir araya geliyoruz. Amacımız eğlenmek değil, aksine birlik ve beraberliğe en çok ihtiyacımız olan şu dönemde başta biz müzisyenler bir araya gelerek, mümkün olduğu ölçüde Van’da yaşanan felaketin yaralarını sarmaya çalışmaktır” diyerek bir konser organize ettiler.

Pazar günü saat 10.00’da Maçka Küçükçiftlik Park’ta gerçekleştirilen

yardım konserine 4x4, Aslı, Aylin Aslım, Ayşe Saran-Murder King, Can Bonomo, Cem Köksal, Çilekeş, Demirhan Baylan, Demir Demirkan, Dilemma, Duman, Direc-t, Emre Aydın, Ete Kurttekin, Feridun Düzağaç, Foma, Gece, Gece Yolcuları, Gripin, Haluk Levent, Hayko Cepkin, Kurban, Mabel Matiz, Malt, Marsis, Melis Danişmend, Model, Moğollar, Mor ve Ötesi, Multitap, Ogün Sanlısoy, Özge Fışkın, Pamela, Redd, TNK, Yüksek Sadakat gönüllü olarak katıldı.

Sanatçıların yanı sıra organizasyon, bilet satış, sahne dahil olmak üzere tüm etkinlik gönüllü emekle örgütlendi. Biletlerden elde edilen gelirin yanı sıra konser esnasında Küçükçiftlik Park’ta kurulan standlarda toplanan yardım da Van’a ulaştırılacak. İstanbul’dan sonra Ankaralı rockçılar da Sahne 316’da Van için yardım konserinde buluştu. 30 Ekim Pazar 12.00’de başlayan konserde Djinn Stylo, Korsan Sidi, Maket, Pim, Revelation ve Sahne 316 grupları dışında Apocryphe, Alkol Band, Hacettepe Band sahneye çıktı.

Kardeş Türküler, Arto Tunçboyacıyan ve dünyanın önde gelen ud sanatçılarından Ara Dinkjian ise Amerikan Türk Cemiyeti bünyesinde programlar düzenleyen

Moon and Stars Project’in organizasyonuyla 13 Kasım'da New York'taki yardım konserinde sahne alacak.

T‹YATROCULAR VAN ‹Ç‹N SAHNEDE Van halkına bir destek de tiyatroculardan geldi. İstanbul’daki 7 alternatif tiyatro mekanının yanı sıra çok sayıda tiyatro grubu da Van’a destek için oynayacak. İstanbul’da bir araya gelen Alternatif Tiyatro Mekanları Ortak Girişimi ay boyunca oynayacakları oyunların gelirlerini Van’daki depremzedelere bağışlayacak.

Alternatif Tiyatro Mekanları Ortak Girişimi bileşenlerinden Maya Sahnesi’nde BGST’nin Otobüs, İkincikat’ta Sıfırnoktaiki’nin Limonata, Mekan Artı’da Tiyarto Artı’nın Ölüm ve Kız ile Aybike Esin Tumluer'in Çatıdaki Yarasa, Kumbaracı50’de Altıdan Sonra Tiyatro’nun 444, SahneHal’de Tiyatro Hal’in A4, Karakutu’da ise Havaya Uçurulmuş adlı oyunlar sahnelenecek.

Seyr-i Mesel ‘Êş’ isimli oyununun gelirlerini aynı şekilde Van’a yollayacağını açıkladı. İstanbulimpro ve Destar Theathre de Van için oyun sahneleyecek gruplar arasında. 29 Ekim’de başlayan etkinlik kasım sonuna kadar sürecek.

an’daki depremin ardından birçok etkinlik iptal edilirken bazı etkinlikler de sanatın dayanışmacı gücüyle inadına daha güçlü örgütleniyor, toplanan gelir Van’a gidiyor

ODTÜ mimarını kaybetti...

O

DTÜ kampüsü, TBMM Cami kompleksi ve birtakım kamu yapıları başta olmak üzere tasarladığı birçok bina ile Türkiye’nin üretken mimarlarından Behruz Çinici, 27 Ekim Perşembe günü kalp krizi geçirerek 79 yaşında vefat etti. İTÜ Mimarlık Fakültesi’nin ilk öğrencilerinden olan Çinici, mimarlık mesleğine 1954’te Cağaloğlu’ndaki İstanbul Belediyesi’nde kent planlama atölyesinde çalışarak başladı. Çinici, mimarlık pratiğinin yanı sıra, 1954-62 yılları arasında İTÜ Mimarlık Fakültesi’nde Şehircilik Kürsüsü’nde asistanlık, 1963-64’te Ankara Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi’nde ve 1993-95 yılları arasında da

Eskişehir Anadolu Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde öğretim üyeliği yaptı. Çinici’nin mesleğinde ilk on yılını oluşturan 1960’lı yıllar kendi deyimiyle “bugün 30.000’e yaklaşan nüfusuyla bir üniversite kenti olan ODTÜ’yü” yaratmakla geçti. Eymir Gölü’nü içine alan 4200 hektarlık bir alanda, o sıralarda TBMM’nin arkasındaki garaj ve barakalarda 500 öğrencili küçük bir eğitim kurumu olarak faaliyet gösteren ODTÜ için bir üniversite kampüsü tasarlanması amacıyla 1961’de açılan yarışmada 29 yaşındaki Behruz Çinici, öğrencisi ve eşi Altuğ Çinici ile beraber birinci oldu. 8 yıl boyunca üniversite yapılarının inşası için Ankara ve İstanbul arasında trenle

Behruz Çinici’nin minare yerine kavak a¤ac› kulland›¤› TBMM Cami

mekik dokuyan Çiniciler, kampüsün inşası için aktarılan ödeneğin Demokrat Parti iktidarının siyasi gelgitleri sonucu kesilmesi tehditlerine karşın, fakülte binaları, yurtlar, rektörlük binası, kütüphane, kafeterya gibi yapıları ile kampüsün altyapı donanımı ve ülkedeki ilk ciddi peyzaj çalışmasını sistemli ve birbiriyle ilişkili bir biçimde üretmişler, Türkiye’de modern mimarlığın önemli deneylerinden biri olan ODTÜ’yü yapılaştırdılar. ODTÜ deneyimi ayrıca, Türkiye’de yapı tekniklerinin, malzeme bilgisinin geliştirilmesi için önemli bir araç oldu.

Pleksiglas, polyester, yapay taş döşeme, beyaz çimento gibi malzemelerin ilk defa uygulandığı alanlardan biri olan ODTÜ’de, mimarlığın estetiği endüstriyel bağlamına oturtularak üretildi. Çinici, modern mimarlıkta “süs”ten ziyade “işlev”i vurgulayan, sadeliği ve rasyonaliteyi yansıtan, betonun sıvasız halde bırakıldığı “brüt beton”u ODTÜ yapılarında karakteristik olarak uyguladı. Kampüsteki yapıları bir yaya yolu (alle) ile birbirine bağlayarak, üniversite mekanında bir omurga üzerinde kamusal bir deneyimi hedefledi. Çinici’nin mesleğinin ikinci on yılında projelendirdiği ve uygulamasını yaptığı Bodrum, Artur, Güllük ve benzeri tatil köyü tasarımları, ilk on yılındaki çalışmalarının deneme ve gelişme aşamasını oluşturdu. Üçüncü on yıllık devresini oluşturan 70’li yıllardaki pratiğini ise “toplumla bütünleşen halk mimarlığı” olarak tarifleyen Çinici, Çorum gibi bazı Orta Anadolu kentlerinde “insan hareketlerini planlama” çalışmalarının ürünü olarak toplu konutlar tasarladı ve uygulattı. Çorum’daki 3000 konutluk “Binevler” projesi bekarlar ve çocuksuz aileler için özel tasarlanmış birimleriyle bu dönemin önemli bir örneğini teşkil ediyor.

En iyi çocuk oyunları T

iyatro ödüllerinde genellikle ihmal edilen çocuk ve gençlik tiyatrolarının da artık bir ödülü var. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Birliği (Assitej) Türkiye Merkezi ve Sahne dergisi işbirliğiyle düzenlenen 1. Ulusal Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Ödülleri’nde Uçanevler Kuklaevi yapımı ‘Günışını’ yılın en iyi oyunu seçildi. Jüri en iyi yönetmen ödülünü ‘Uçmak Özgürlüktür’ oyunuyla Tiyatro Tempo’nun kurucusu Haluk Yüce’ye verdi. Aynı oyunun yazarı Ahmet Önel ise en iyi metin ödülünün sahibi oldu.

Çinici’nin dördüncü on yıllık dönemi olarak tanımladığı ‘80’li yıllarda ise, TBMM kampüsü için TBMM Halkla İlişkiler Binası, TBMM Camisi gibi yapıları tasarladı.

Milletvekilleriyle uzun tartışmalar sonrasında “laik-demokratik bir toplumda fanatizme karşı bir savaşımın dini mimarlığa yansımasının eseri olarak, minare yerine kavak yerleştirebilmeyi başardığı” minaresiz cami projesi ile 1995’te Ağa Han Mimarlık Ödülü’nü aldı. Birkaç yıl önce yıkılıp yerine Park Oran’ın inşa edildiği TBMM Lojmanları ise, gene Çinici tarafından tasarlanmış ve uygulanmış bir projeydi.

Kaynak: Improvisation: Mimarlıkta Doğaçlama ve Behruz Çinici, ed. Uğur Tanyeli, Boyut Yayınları, İstanbul, 1999.

ODTÜ’nün mimarı Behruz Çinici’nin ardından..., Sıla Karataş, sol.org.tr

Ragıp Zarakolu da gözaltında

İ Yılmaz Güney Film Festivali'nde yarışacak filmler açıklandı

B

atman Belediyesi'nin bu yıl ikincisini düzenlediği Yılmaz Güney Film Festivali'nde yarışacak filmlerin listesi belli oldu. 14-19 Kasım tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan festivale katılan Kürtçe filmler, kısa film, belgesel filmi ve kısa film öyküsü olmak üzere üç farklı dalda değerlendirilecek. Festivalde 25 film yarışacak.

Festivalde "Kısa Film" dalında yarışacak filmler, Ölümün Rengi (Aydın Orak), Kesk-Yeşil (Emin Doğan), Bedengi (Aziz Çapkurt), Ademin Kuyusu (Veysel Cihan Hızar), Toros Canavarı (Fırat Yavuz), Pıştî îlonê (Ramazan Güneş), Bark (Ömer Çakan), Zamanın Avuçları (Ali Aktemur), Perepara (Bedirhan Sakçi), Yusuf'un

Rüyası (Ferit Karahan), Ya Roj Dı-Bir Günde (A.Rahman Baydemir), Provasız Göçer Hayat (Rojda Şükran Karaş), Sudan Korkan Adamlar (Selim Akgül ve Seren Gel), Pera Berhange (Arin İnan Arslan) ve Ali Ata Bak (Orhan İnce) olarak açıklandı.

Halabja (Arkam Hidou), Berivan (Aydın Orak), Annem Barış İstiyor (Aziz Çapkurt), Evdale Zeynike (Bülent Gündüz), Sılo Qız (Bülent Boral), Rewşen (Cemil Oğuz), Bîstanê Zêrîn (Seyda Goyan), Be Wetan (Hadi Sümer), Wir Tragen Sutik (Rindo Sur) ve Camdan Köprüler (Kibar Dağlayan Yiğit) ise "Belgesel Film" dalında yarışacak.

stanbul'da 'KCK' adı altında başlatılan operasyonlar kapsamında, Türkiye Yayıncılar Birliği Yayımlama Özgürlüğü Komitesi Başkanı Yazar Ragıp Zarakolu da gözaltına alındı. İstanbul'da 4 Ekim'de yapılan baskınlarda gözaltına alındıktan sonra 7 Ekim'de tutuklanan 98 kişi arasında Zarakolu'nun oğlu Deniz Zarakolu da bulunuyordu.

Zarakolu'nun yanı sıra BDP Bağcılar İlçe Örgütü üyesi ve Kül-Der yöneticilerinden Nizam Özmen isimli yurttaş da Amasya'da gözaltına alındı. Özmen'in, depremzedeler için İstanbul'dan Van'a götürülen yardım kamyonundan indirilerek gözaltına alındığı öğrenildi.

SOKAĞIN SESİ

ÜRETEN B‹Z‹Z YÖNETEN DE B‹Z OLACA⁄IZ

2 Kas›m 2011 / 16 Kas›m 2011

16 Halk›n Sesi

Depreme, soğuğa ve devlete rağmen

Bine yakın kardeşimizi kaybettiğimiz yıkımın ikinci perdesi depremden hemen sonra başladı. Yeterli yardımın ulaşmadığı Van’da evlerine giremeyen depremzedeler soğuğa ve devlete rağmen hayatta kalmaya çalışıyor ALP TEK‹N BABAÇ

V

an’da 23 Ekim Pazar günü meydana gelen depremin ardından salı sabahı İstanbul’dan yola çıktık. Akşam saatlerinde Ankara’da bizi Van’a götürecek Halkevleri, Öğrenci Kolektifleri ve Politeknik üyelerinin bulunduğu araca bindik ve 20 saatlik uzun bir yolculuğun ardından Erciş’e ulaştık.

Patnos’tan Erciş’e giderken çoğu yardım taşıyan kamyon ve tırların jandarma tarafından durdurulduğunu gördük. Neredeyse hiç ağacın olmadığı Van’da tek yeşil ilçe olan Erciş’in girişindeki “Yeşil Erciş’e hoş geldiniz” yazan kemerin yıkık görüntüsü, Erciş kentini daha girmeden özetliyordu.

Surlardan girince yıkımın görüntüsü daha da berraklaşıyordu. Elinde silahı bir jandarma, arkasında güvenlik şeridi, onun arkasında henüz girilmemiş bir enkaz. Enkazlar üzerinde kurtarma ekipleri. Çadırkentin yanında çadır için sıra bekleyen bini aşkın Ercişli…

Sağlam bina görmediğimiz 15 dakikalık bir yolculuktan sonra

Yetiflkinlerin girmeye cesaret edemedi¤ienkaz y›¤›n›n› üstünde, çocuklar demirleri söküyor.

Canik Köyü’ne (Türkçesi Gedikbulak) vardık. Köylüler, buraya ekip olarak ilk bizim geldiğimizi söyledi. Köyde sağlam bina yoktu. Taziye evi olarak bilinen ve nispeten sağlam kalmış olan bir bina depo olarak kullanılıyordu. Tek bir tuvaletin olduğu köyde su damacanalarla dağıtılıyor, elektrik yeni gelmişti. Çadırları gezdiğimizde “AK Parti’ye oy verdik kurtarsın şimdi”, “Hiç yardım alamadık” diyenlere şahit olduk. Deprem yüzünden düğününü yapamayan gençler, cenazesini kaldıramayan aileler vardı. Köy, 7 canını yitirmişti.

Televizyonlarda “Yardımın ulaşmadığı yer kalmadı” denildikten 1 gün sonra ulaştığımız 300 haneli Canik Köyü’ne devlet (jandarma vasıtasıyla Kızılay) 40 çadır göndermiş, Kızıltepe ve Cizre Belediyeleri de 20 çadır ile gıda malzemesi göndermişti. İki aile bir çadırda yaşamaya çalışıyordu. Çocukların tamamı hastaydı.

Erkekler, yardım kapabilmek için tüm gün dolaşıyor; kadınlar ise çadırlarda çocuk bakıyor, enkaz yığını olmuş evlerine girip yaşamsal malzemelerini kurtar-

Çad›r› tek bafl›na tafl›yam›yor, yard›m istemek için çad›r› terk edemiyor. maya çalışıyor, hasta çocuklara bakıyor, yemek ve temizlik yapıyordu.

Karanlık ve soğuk aynı anda bastırdı. Yanımızda getirdiğimiz çadırlardan ikisini köylüler için kurduktan sonra kendi çadırlarımızı kurduk. Soğuk bir gecenin ardından sabah 6.00’da kalkıp, günün nöbetçilerinin hazırladığı kahvaltımızı yaptıktan sonra Van’daki kriz merkezine gittik. Yola çıkmadan önce KESK’in çadırında kalabileceğimizi öğrendik ve yanımızda getirdiğimiz battaniye, bebek bezi, ilaç ve çadırları köylülere dağıttık. Sabah saatlerinde ulaştığımız kriz masasında yardım faaliyetlerine katılmak istediğimizi ve neler yapabileceğimizi bildirdik. Çoğu arkadaşımız yardım dağıtımı işine girişirken biz de omzumuzda kamerayla Van sokaklarında dolaştık.

Halkevleri’nin turuncu tulu-

muyla gezerken herkes bizi Van Belediyesi’nin işçisi zannetti; çünkü belediye işçileri de turuncu giyiniyormuş. Kamerayı görenler yardımların gelmediğini söylüyordu ve herkesin ortak bir talebi vardı: ‘Çadır’. Ya “Yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştı” diyen AKP hükümeti yalan söylüyordu ya da “yardım alamadık” diyen Vanlılar. Ana akım medyayı izleyenler AKP hükümetine hak veriyor ama Van’da yaşayanlar ise Vanlıları doğruluyordu. Çünkü toplamda 1 milyonluk bir nüfusun etkilendiği deprem bölgesine 20 bin civarında çadır ulaşmış, neredeyse hiç prefabrik ev yapılamamıştı; hatta daha 26 Ekim’e kadar 20 köye hiç ulaşılamamıştı.

Van, Erciş’e göre daha az etkilenmişti depremden ama sürekli artçı depremlerle sarsılan kentte kimse evlerine girmeye cesaret edemiyordu. Yardım malzemeleri

Yardım ettirmeyen devlet Halkevciler yard›mlar› da¤›t›yor

V

an’daki depremin ardından depremzedelere yapılan yardımlarda tırlara saldıran halk görüntüsüne medyada sıkça rastlandı.

Van valisi BDP’li belediye ile koordinasyon kurmadı. Van Valisi’nin çadır dağıtımı sırasında kuyrukta bekleyenlere ‘Kime oy verdiyseniz gidin ondan yardım isteyin’ lafı da yardımlardaki koordinasyonsuzluğun sebebini gözler önüne serdi.

Depremden sonraki ilk günlerde il dışından gelen yardım paketi dolu kamyonlara jandarma tarafından el konulup Kızılay vasıtasıyla dağıtıldı. Bu yüzden il dışından BDP’ye gönderilen kargolar ise ilk günlerde BDP’ye ulaşmadı. Bu durum, yardımlar sırasında kamyon ve tırların saldırıya uğramasına neden oldu.

BDP’liler ise ilerleyen günlerde yardımları karşılayıp belediyelerin depolarına ulaştırdı. Ancak gelen yardımların olduğu kamyonlar araç sorumluları tarafından akrabalarının bulunduğu bölgelere götürüldüğünden dolayı ihtiyaç sahiplerine ulaşmama başlayınca BDP bunu engellemek için dağıtım faaliyetini il dışından gelen gönüllülere verdi. İldeki zabıtalar ve bazı belediye görevlileri izne gönderilerek diğer illerden gelen zabıtalar ve belediye çalışanları görev yapmaya başladı.

26 Ekim günü Van’a ulaşan Halkevleri, Politeknik ve Öğrenci Kolektifleri üyeleri de halktan gelen ihtiyaç taleplerine göre depolara gelen yardımları istiflemeye, sınıflandırmaya ve dağıtmaya başladı.

dağıtan tırlar, araç sorumluları tarafından, belirlenen adresler yerine sorumlunun akrabalarının bulunduğu sokaklara bırakılıyordu.

Araçlar adeta yağmalanıyordu.

Deprem, sadece inşaat şirketleri için fırsatlar sunmuyor. Fırınlar, nalburlar, otobüs firmaları fırsat zincirlerinin halkaları gibiydi. 1,5 lira olan ve çadır yapmak için kullanılan naylonun metre fiyatı 9 liraydı. Deprem sonrasında akrabalarını İstanbul’a uğurlayan Vanlılar, normalde 80 – 100 lira arasında olan bilet için 350 lira vermiş. İstanbul’a gidenler M27 minibüsle gitmek zorunda kalmış.

Deprem günü Van’da ekmek 2,5 liraymış. BDP’li Van Belediyesi fırınları uyarmış ve bir fırını kapatmış. Bunun ardından ekmek fiyatı Van’da 50 kuruşa inmiş. Deprem günü ekmeğin 5 lira olduğu Erciş’te kaos sürüyordu. Bir depremzede, Kızılay çadırını 350 liraya aldığını söyledi.

TURUNCU ATKILILAR VAN’DA AKP, deprem sonrasında kentsel dönüşüm vasıtasıyla inşaat sermayesini daha da palazlandırmanın, yardımları engelleyip BDP’yi yaşanan kaosun sorumlusu olarak göstererek itibarsızlaştırmaya çalışadursun; çoğu dışarıda kalmak zorunda kalan depremzedeler kara kış karşısında nasıl ayakta duracağının hesabını yapıyor.

AKP’nin BDP ile hesaplaşmaya giriştiği Van kenti, depremi normalden daha zor atlatacağa benzese de BDP’liler, ‘turuncu atkılılar’, emek ve demokrasi güçleri Vanlıların yanında; onlara umut taşımaya ve ihtiyaçlarını karşılamaya devam ediyor.

Mültecilere deprem daha zor Van’daki depremin en ma¤duru ise mülteciler. Ço¤u Türkiye’ye yeni girifl yapm›fl Bangladefl, Filistin ve ‹ran’dan gelmek zorunda kalan 25 bin mülteci hayatta kalmaya çal›fl›yor. K›z›lay’dan çad›r talep etti¤i anda s›n›r d›fl› kalacak olan mülteciler so¤uk havaya karfl› kendi imkanlar›yla yapt›klar› muflambalar›n alt›nda direnmeye çal›fl›yor.

S›n›r d›fl› edilecekleri endiflesiyle doktora da gidemeyen mültecilerin imdad›na sa¤l›k emekçileri yetiflti.

Sa¤l›kç›lar›n yapt›¤› kontrollerde havan›n so¤uk olmas›ndan ve yaflam koflullar›n›n kötülü¤ünden dolay› birçok mültecinin ciddi sa¤l›k sorunlar› oldu¤u ortaya ç›kt›. Sa¤l›kç›lar, mültecilere ilaç yard›m› yapt›.

Soldaki okulu 1985’te devlet, sa¤daki okulu 1952’de halk yapt›

Halk yapısı ayakta devlet yapısı yerle bir Baflbakan Recep Tayip Erdo¤an Van’daki depremin ard›ndan 25 Ekim günü ‘kaçak yap› gecekondu gibi binalar›n’ tamam›n›n dayan›ks›z oldu¤unu söyledi ve bunlar›n ne pahas›na olursa olsun y›k›laca¤›n› söylemiflti. Recep Tayip Erdo¤an’› yalanlayan bu foto¤raf 26 Ekim günü Sendika.Org

muhabirleri taraf›ndan Van’›n Canik (Gedikbulak) Köyü’nde çekildi.

Y›k›lan bina 1985 y›l›nda devlet taraf›ndan yap›lan ilkokul binas›; sapa sa¤lam ayakta duran di¤er yap› ise 1952 y›l›nda halk taraf›ndan yap›lan ilkokul binas›.