CİLT:4
SAYI: 41
Haziran: 2007
----------------------------------------------------------------------------------------------------
BURJUVA DEMOKRASİSİ VE PROLETERYANIN KURTULUŞU MÜCADELESİ
Marksizm, tarihin sınıf mücadelelerinden oluştuğunu, bu sınıfların ise belirli ekonomik, toplumsal belirlemelerin ürünü olduğunu söyleyen proletaryanın kurtuluşu mücadelesinin öğretisidir. Tarihi, tarihsel materyalizm yerine felsefi idealizmin sistemi ile ele alanlar için ise, krallar, padişahlar, çarlar ile kahramanlar arasındaki mücadelelerin tarihidir. Marksistler için tarihi yapan sınıflar, yığınlardır. Köleci toplumda; köle sahibi ile köle, feodal toplumda; feodal bey,
soylu, toprak ağası ile serf ve bağımlı köylü arasındaki mücadele burjuva toplumunda, burjuva ile proleter arasındaki mücadele bu tarihin temel unsurlarıdır. Bu sınıflar arasındaki ekonomik ilişkiler, bunun içinde de üretici güçlerin durumu –çünkü belirleyici olan onlardır. Toplumsal ilişkiler ile siyasi, hukuki, kültürel yapıyı belirler. Ekonomik ilişkilerin bunlar ile çatışmaya başlaması toplumsal devrimi başlatır. Burjuva toplumunda da burjuva üretim ilişkilerinin (sermayenin) üretici güçlerin (en başta proleterlerin) gelişmesinin
www.proleter.org
önünde engel haline gelmesi, toplumsal devrimler çağını başlatır. Eski üretim ilişkileri ile yeni üretici güçler arasındaki çelişki, burjuva toplumun temel çelişkisi bu toplumsal devrim ile çözülecektir. Kapitalizmde üretim ile üretici güçlerin dev boyutlarda toplumsallaşması ile kapitalist özel mülkiyet arasındaki çelişki, bu temel çelişkinin, mülkiyetinde toplumsal hale gelmesi ile çözülür. emperyalist kapitalizm ve proletarya devrimleri çağında, insanlık bu çelişkinin çözümünü önüne koymuş bulunuyor. “Küresel kapitalizm” de devrimin önüne koyduğu görev kapitalist kölelikten kurtulmaktır. burjuva dünyada bu görev proletaryanın omuzlarındadır, onun toplumsal devrim mücadelesinin ilk adımı ise, burjuvazinin siyasi egemenliğine son verip, kendi siyasal diktatörlüğünü gerçekleştirmek, kurtuluşunun ilk koşulu olarak onu gerçekleştirmektir. Buna proletaryanın siyasal devrimi denir. aslında proletaryanın burjuvazinin tümünden kurtuluşu mücadelesi olan, sosyalist toplum2
sal devrimi onu kapsar. Bunun için bazıları siyasal-toplumsal devrim olarak ifade ederler. Burjuva toplumun, kapitalizmin, temel çelişkisinin sona ermesinin, maddi ilişkilerinin ürünü olan, proletaryanın komünist toplumu kurma mücadelesi olarak toplumsal devrim, kapitalizmi tarihin çöplüğüne atacak tek sınıf proletaryanın tarihsel eylemi ile gerçekleşecektir. Kapitalizmin temel çelişkisi, sermaye-emek karşıtlığında verili olarak bulunmaktadır. Sermayenin karşıtı olan emek genel olarak emek değildir. O nesnelleşmiş, ölü, cansız emek ile değil, canlı emek ile bir başka değiş ile proletarya ile karşıtlık halindedir. Sermayeyi, kendini koruyup, genişletip, çoğaltan ilişki canlı emek1 ile kurulan değişim ilişkisidir. Bu ilişki süreci basit, sıradan bir ilişki ve süreç değildir. Bu değişim ilişkisi ile para sahibi kapitalist, emekgücü sahibi ücretli işçi haline gelir. Basit değer toplamı olan paranın sermaye, emek-gücü 1
Bu özgül emek türünü Marks ücretli emek olarak kategorize eder.
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 mayede, modern sermayenin sahibinin ücretli işçi olduğu bu tarihsel, toplumsal belirleyiilişkide, işçi için değişim basit ciliğinin silikleşmesi gibi ücretli meta değimlidir? O bu değiemeğin, burjuva toplum öncesi şimde eline geçen ücret ile biçimlerinde saflığı ile toplumkendini ücretli işçi olarak yenisal belirleyiciliğini kaybetmesi den üretecek kullanımgibi. Kapitalizmin belirleyici gedeğerleri satın alır. Kapitalist lir kavramları ücret ve kar birise bu basit eşdeğerler değibiri ile karışır, mannifaktür önşiminde değer yaratıcı özelliği cesi elbirliği gibi üretim tarzlaolan emek-gücünün kullanıma rında kapitalistin karı ücret sahip olur. Bu sahip oluştur ki kavramı ile ifade edilir. Modern ona üretim süreci sonunda burjuva toplumlarındadır ki anonu kapitalist yaparak artıcak bu temel ilişkinin iki karşıt değer sağlar. Emek-gücünün yanının kendi kavramları ile orsermaye ile bu değişimi, burtaya çıkıp karşıtlığın giderek juva toplumunda, kapitalizmarttığı, iktisadi ilişkilerin serpilip de, toplumsal biçim belirleyici gelişmesinin sonucudur. İşte bir nitelikte bir değişimdir. sosyalist toplumsal devrimin Emeği, ücretli emek, parayı çözeceği bu çelişkidir. Bu devsermaye yapan, genişleyerek büyüyen dairesel, helezonik rim sürecinin sonucunda çelişhareket, burjuva ile proleter kinin iki yanında, sermaye ve arasındaki diğer ilişkileri belirücretli işçi yok olacaktır. Yani ler, (bu) hepsinin (ortak) temeproletarya kurtuluş mücadelelidir. Burada tabi Marks’ın kavsinde, düşmanı kapitalist sınıfı, ramlaştırması ile söylersek, burjuvaziyi yok etmekle yetinsöz konusu olan Modern sermeyecek, ya da yetinemeyemaye ile Modern proletarya cek, kendini de dönüştürüp arasındaki ilişkinin temeli olayok edecektir. İşte bu da prolerak, sermaye-emek karşıtlığıtaryanın tam zaferli devrimleridır. Yoksa, sermayenin (tufan) nin ürünü olacak olan, modern öncesi biçimleri olan tikel tückomünizmin, kapitalizmin yadcar sermayesi ve tefeci sersınması olarak kuruluşudur. 3
www.proleter.org
Sermayeye dayalı üretim temelinde kurulu olan burjuva toplumunda sınıf mücadelesi burjuvazi ile proletarya arasındadır. Sermaye ilişkisinde nasıl sermaye ve emek karşıtlığı varsa burjuva toplumunda da burjuva ile proleter karşıtlığı vardır. Kapitalist temeldeki ilişkinin iki karşıt uca, bu iki sınıfı vazetse de burjuva toplumların yalnız bunlardan oluştuğunu düşünmek bir yanılgı olacaktır. Küçük burjuvazi burjuva toplumdaki karşıtlığın burjuvazi cephesindedir, bunun yanında “üçüncü kişiler” denen, kapitalistin maiyeti, yakın çevresi olarak hizmetkar ordusu, fahişeden devlet başkanına kadar varlığını sürdürür. Üretken olmayan emekçiler olarak kategorize edilen, vülger ekonomi-politikçilerce üretken emek sahipleri olarak ödüllendirilip itibarı iade edilen bu kesim, işçi sınıfı tarafından üretilip kapitalistin mülk edindiği artı-değerden pay alarak yaşar. Kapitalist sınıfın burjuva toplumlar zaman zaman “ucuz hükümet”, “Garson devlet” talepleri ile ortaya çıkması artı4
değerin bunlarca alınan parçasını azaltma talebidir. burjuva toplumun resmi temsilcisi, onun özeti olan burjuva devletin bu hizmetkarlar ordusunun kendi gündelik dildeki terimleri ile söylersek memurların sermaye ile ilişkisi, ücretli işçinin sermaye ile ilişkisi temelinde olmayan bu ilişki sonucu ortaya çıkan artı-değerden pay almaya dayanır. Bunun için, kapitalist ile işçi arasındaki, ücretli kölelik ilişkisi değil, kapitalist efendi uşak ilişkisi olarak gerçekleşen iradenin egemenlik altına alınmasına dayanır. İşçi kapitaliste emeğini, hizmetkar (memur) ise kapitaliste iradesini sunar. Bundan dolayı kraldan çok kralcıdırlar. Evet efendimci, dalkavuklar sürüsü hatırı sayılır bir varlık gösterir. Burjuva toplumun ileri derecede gelişmiş aşamasında bu asalakların varlığı burjuvaziyi rahatsız edecek dereceye ulaştığında “ucuz hükümet”, yönetim yaygaraları çınlamaya başlar. Burjuva toplumda üretkenlik, üretken olmak, artıdeğer üretmek, sermaye üretmektir. Sermaye emek karşıt-
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 Metalar dünya pazarı için ürelığına dayanan, burjuva üretim tilmeye başlanır. Değişim deilişkileri sonucu kişileşmiş ğerinin bağımsızlık kazanması sermaye olarak kapitalist sınıolan paranın, bu genel zenginfın egemenliğini getirir. Bu lik temsilcisinin yapısındaki egemenlik , üretim araçlarının olan eğilimin sonucudur. O kapitalist özel mülkiyetine dametalardaki tikelliği, bireyselliği yanır. Egemenliğinin toplumsal aşma eğilimi, bu genel zenginilişkiler arasındaki aracı, kapitalistin temsilcisi, hizmetkarlar lik temsilcisi olmasından kayordusudur. Bunlar gerçekten, naklanır. Bunun için daha meta üretiminin gelişme eğilimi burjuva ordular olduğu gibi, kapitalist “kuruluşların” yöneyerellik ile ulusallığın aşılıp tim işlerini yöneten hizmetkardünya pazarının oluşması yölar, (memurlar) topluluğudur. nündedir. Paranın sermayeye Varlık nedenleri, efendileri dönüşmesi onun toplumsal beadına sermayenin temsilcisi lirleyici olduğu üretim ilişkileriolarak, artı-değerin artıklarının nin egemenlik kazanması bu başında aralarında dalaşarak eğilimi dünya pazarını, dünya yaşamlarını sürdürmektedirler. kapitalizmi haline getirerek, Burjuva toplumun geligenel zenginliğin temsilcisi olşimi feodal toplumun doğrudan ması bunu koruyup çoğaltma doğruya dönüşmesi olarak hareketini, ilişkisini egemen gerçekleşmez. Burjuva üretim, haline getirerek taçlandırır. meta üretiminin yadsınması Burjuvazi, monarşilerin, krallıkların yerine burjuva olarak, onun eşdeğerlerin decumhuriyetini kendi krallığını ğişmesine dayanan değişim koydu. Feodallere karşı elinde ilişkilerinin tersyüz olması dalgalandırdığı bayrağın üszıttına dönüşmesi olarak tarihtünde “Eşitlik, Özgürlük, Karteki yerini almıştır. Meta üretimi, feodal toplumun içinde deşlik” yazıyordu. Onun için gelişir, feodal ilişkilerin yerini eşitlik, iki değişim değeri mümeta değişimi ilişkileri alır. tabadele sahibinin basit meta rım ticarileşir. İç pazar oluşur. değişiminde karşı karşıya ge5
www.proleter.org
lip, eşdeğerlerin değişimi ile eşitlenmesi idi. Bu metaların hangi tarz üretim koşullarında üretilip kimlerin mülkiyetinde olduğu önemli değildi. özgürlük bu meta sahiplerinin özgürlüğüydü2. Feodal ayrıcalıklar kaldırılmalı, asalak feodallerin egemenliği son bulmalı, her kez meta üreticileri, eşdeğerlerin kişileşmesi olarak kardeşleşmeliydi. Burjuvazinin egemenliği kapitalist üretim eşdeğerlik yasasının yadsınması üzerine kurulu olsa da, feodalizmin yıkılışı doğrudan doğruya bunları ortaya çıkarmadı. Burjuvazi siyasi egemenliğini de bu ekonomik temele dayandırıyordu. Tek kişinin iktidarı olan monarşiler akıl dışıydı. Tıpkı iktisadi ilişkiler gibi siyasal iktidarda eşitliğe dayanmalıydı. Bunun aracı olarak ta genel oy, “genel seçim” ve “milletin temsilcilerinden” oluşan parlamentoları gösterdi. Bunun adına “demokrasi” dendi. Meta sahiplerinin değişimdeki eşitliği gibi, genel oy 2
Serbest ticaret özgürlüğü bayrağıydı bu.
6
sisteminde de ellerindeki oy pusulalarıyla seçim sandığı önünde eşitlendiler. Krallıklar doğrudan doğruya burjuva cumhuriyetlerine dönüşmedi, krallıklar ilk başlarda anayasalar ile kuşatılıp, meşruti monarşiler, anayasal krallıklar haline geldiler. Feodal egemen sınıflara karşı mücadele eden burjuvazi devrimciydi. Ama kendisiyle birlikte doğan proletarya hareketini sürekli kolladı. Ondan tedirgindi. Onda kendi yok oluşunu görüyordu. Feodallerle savaşında temel müttefiki köylülüğü kullandı. Her büyük burjuva devrimi sonunda köylülük yıkıma uğradı. Kapitalist ilişkilerin tarımda gelişmesi, köylülüğü, kır burjuvazisi ve kır proletaryası olarak ayrıştırdı. İşçi sınıfı hareketinin 1848 haziranında kapısını çaldığında burjuvazi büyük bir korkuya kapıldı, burjuvazinin devrimciliği son sınırına dayanmıştı. İşçiler haziran ayaklanması sonunda katledilerek bunu ödediler. Burjuvazinin siyasi iktidarının ne olduğu neye dayandığı burada görüldü. Bunun için burjuva cumhuriye-
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 yanların hukuki eşitliği olduğu tinin doğuşu 1789 Fransız devrimi değil 1848 devrimidir. görülür. Burjuvazi toplumsal egemenliğini, siyasi egemenliÜç yıl sonra 1851 de kurulan ğini ordunun eline vererek Bonapartist krallık onun nitelidemokrasinin ne olduğunu ğini daha iyi gösterdi. Burjuva gösterir. 1851’deki Bonapartçı meclisin yerini, ordu, oy pusudarbeden sonra Alman devrilasının yerini süngü almıştı. minin gelişimi kendi özgül koBurjuva toplumdaki sınıf müşullarının ürünü olarak cadelesi bundan sonra devleBonapartçı devlet biçimini çıtin, burjuvazi ile proletarya kardı. Zaten bundan sonraki arasındaki çatışmaların duruburjuva devrimlerinde de muna göre biçim değiştirdiğini Bonapartçı tarz, “yukarıdan” gösterecektir. aşağı burjuva devrimleri PorBurjuva demokrasisi tekiz ve Türk devrimlerinde hukuksal eşitlik olarak gösterigerçekleşti. Emperyalist- kapilir. Bu gün buna liberal demoktalizm dönemiyle burjuva toprat burjuvazi “hukuk devleti” lumlarının çelişkilerinin şiddetdiyor. Bu eşitlik aslında eşit lenmesi, orduların siyasi egeolmayanların, burjuvalar ile menliği eline aldığı askeri faproleterlerin eşitliğidir. Birbirleşist diktatörlükleri sık sık burrinin zıttı koşullara sahip olanlar yasalar önünde eşittirler. juvazinin gündemine soktu. Bu Genel oy sisteminde , “serbest gün 22 temmuz 2007 seçimleiradeleri” ile yöneticilerini serine doğru gittiğimiz günlerde çerler. Bu “serbest irade” soyine “demokrasi” tartışmaları nucu yapılan genel seçimlere alevlenmiş bulunuyor. Genekimlerin katıldığı, burjuva toprallerin 27 nisan 2007 bildirisi lumun hangi sınıflardan oluşliberal demokrat burjuvalar tuğu, birbirleri ile karşıtlık içinarasında panik yarattı. Türkiye’de asker sorununun oldude olup çatıştıkları düşünüldüğünde, burjuva demokrasisinin ğunu, bugün yine aynı sorunla eşitliğinin nasıl bir ekonomik karşılaşıldığını bunun “demokve toplumsal olarak eşit olmarasiye” gölge düşürdüğü sız7
www.proleter.org
lanmalarının ardı arkası kesilmedi. Günlük gazetelerde köşe yazarlığı yapanları, İspanya örneğini verip Türkiye’de de “askerin siyasete müdahalesine” çözüm bulması gerektiği ricalarını ilettiler. Hükümet genel Kurmay bana bağlı bir kurumdur açıklaması yaptı. liberal burjuva demokratlar bunu demokrasi göstergesi olarak alkışladılar. Türkiye’de “Cumhuriyet” tarihinde “devlet temsilcisi” kesim ile “millet temsilcisi” kesim arasında sürekli bir çatışma olduğunu ve bunun nelere mal olduğunun acı acı hatırladılar. “Yeter söz milletindir” diyen gelenek “demokrasiyi” temsil ediyordu. Kendisini devlet olarak gören kesim sık sık bunları siyasi iktidardan uzaklaştırmıştı. 1960, 1971, 1980 “Askeri müdahaleleri” liberal demokrat burjuvazinin onurunu kırmıştı. Şimdilerde ise, 28 şubat ve 27 nisandaki gibi “balans ayarı” yapılıyordu. Bilindiği gibi balans ayarı sanayide matkap ve delik kalemi vb. takımların aynı eksende dönmesi için yapılan ayardır. Generallerin “balans 8
ayarı”nın “cumhuriyet” eksenli olduğu görülüyor. Cumhuriyetin, devletin sahipleri bunu anayasal hak ve görevleri olduğunu arada bir hatırlatırlar. Koruma ve kollama harekatlarının yasallığının altı çizilir. onların bu kendilerini seçilmişlerin üstünde olmasından rahatsız olan liberal burjuvalar, Adnan Menderes, Turgut Özal, R.T. Erdoğan’ların Türk demokrasisinin “yıldızları” olduğunu hatırlatıp, böyle bir kamplaşmanın tehlikelerinin anılarını gözünün önüne getirerek ürpermektedir. Türk liberal burjuvazisi, Kemalist burjuvazinin uygulamalarından rahatsız olsa da , her zaman olduğu gibi şimdide korkak, herkes ile uyuşup birleşmekten çekinmeyen bütün ilkelerinden hemen vazgeçip “devletin koruyucularının” kollarına atılmakta tereddüt göstermeyen bir politika izlemektedir. Son yıllarda büyük burjuvazinin liberal ve “ulusalcı” olmak üzere iki ana siyasal kesime ayrıştığı daha şiddetli daha çatışmalı olarak kendini göstermektedir. “Ulusalcı” bur-
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 mal etmeye çalışıyor. Tabiî ki juvazi, Kemalist burjuva CHP, 1923 geleneğinin liberal burjubu gösterilerin başında “uluvazi ise Demokrat Parti 1946 salcı” burjuvaların “sivil ve asgeleneğinin devam ettirilmesi ker” sözcü ve temsilcileri var. Burjuvazi ile onun çeşitli temolarak kendini gösteriyor. libesilcileri bir ve aynı değildirler. ral burjuvazinin siyasi çizgisiBir çok değişik siyasal eylemnin merkezinde , dünya burjude bu ortaya çıkar. Bunda devvazisi ile birleşme, onun bir letin toplumdan görece bağımparçası olma, bunun içinde sızlığının yanında, geçmişin “merkez sağ” bir partinin önegeleceği ile bu gün arasındaki mi ve gerekliliği vardır. “ulusalfarkında rolü vardır. düzenlecı” burjuvazi ise kendini devledikleri mitinglerin ana sloganı tin kurucusu ve koruyucusu “Ne ABD Ne AB Tam bağımolarak görür. “Ulus” devlet (Siz sız Türkiye” oldu. Zaman zaburjuva devleti okuyun) dedikman istemeyerek de olsa “Ne leri devletin “üniter” yapısının şeriat, Ne darbe” gibi onlarca korunup vatan savunuculuğu “gayri meşru” haykırışlar kuyapma siyasetinin esasıdır. lakları tırmaladı. Bu ise “uluHer ikisi de, işçi sınıfının en küçük ekonomik siyasi mücasalcı” burjuvaların hareketlerini delesi söz konusu olduğunda, ne derece kontrol edebildiklebir hamle ile birleşip kucakrini göstermekteydi “ulusalcı” laşmaktan geri durmazlar. burjuvazinin gösterileri doruk Şimdi aralarında bir çatışmanoktasındayken “toplum bilimnın çeşitli nedenlerle arttığı ciler” bu mitinglerin sınıf karakgünlerde, birkaç yıl öncesine terlerini analize giriştiler. Varkadar liberal burjuvalar saldırıdıkları sonuç “yeni orta sınıf” yordu, şimdi ise “Ulusalcı” burhareketi oldu. Bu tespitlerini juvazi saldırıyor. Kendi siyasal Avrupa burjuvazisinin yeni ve toplumsal çıkarlarını halkın, muhalefet hareketlerini analiz eden tespitleri ile desteklediler. toplumun çıkarları olarak suAvrupalı burjuvalar devrimin nup, bunları, “Cumhuriyet miyeni yürütücüsünü “yeni orta tingleri” adı altında yığınlara 9
www.proleter.org
sınıf proletarya ” olarak görüyorlardı. Geleceğin “devrimci” sınıfı buydu. Bizim burjuvalarımız ve temsilcileri kendi toplumsal güvenliklerini “yeni orta sınıfın” yaratılmasında görmekteler. Onlar için Türkiye bunu başarmıştır. İşte bu sınıf şimdi “cumhuriyete” sahip çıkmaktadır. Bu tespitleri incelendiğinde ise çeşitli sınıf ve toplumsal kesimlerin küçük burjuva yaşam tarzı sürenleri kastettikleri görülür. Yani bu kesimlerin burjuva toplum ile şu yada bu şekilde güçlü bağları olup onun bir parçası oldukları anlaşılır. İşte burjuvazi için toplumsal güvenliği sağlayanda onlar için budur. Ancak bu siyasal durum şimdiki gibi proletaryanın burjuvazinin karşısında kendi sınıf çıkarları ile bir toplumsal güç olarak durmadığı dönemler için geçerlidir. Bunun tersi olduğu koşullarda bu “orta sınıfın” kararsızlığı, ikircikli karakteri artar, burjuva toplumun iki sınıfı, burjuvazi ve proletarya arasında gider gelir. Bu gün olan ise büyük burjuvazinin arasınıflar ile proletaryanın bir kesimi arka10
sından sürüklediğidir. “Ulusalcı” burjuvazinin, “savaş” çığlıkları yükselmeye başladı. Bunu “cumhuriyetçilik ve devrimcilik” geleneğine dayanarak yapmaya çalışıyor. Kemalist geleneğe bağlı burjuvazi faşist burjuvazi ile kol kola birlikte yürümekten çekinmek şöyle dursun, siyasal ve toplumsal çıkarlarını burada görmekte. bütün bunlar “sağ” ve “sol” tartışmaların çeşitli sınıfların gündemine oturduğu MHP “kökenli” Yaşar Okuyan, Lütfullah Kayalar, İlhan Kesici CHP’den milletvekili adayı oluyor. Eski CHP yöneticisi Ertuğrul Günay AKP saflarına katılıyor. Bu son gelişmeler CHP tarafındaki işçi ve emekçilerin kafasını karıştırdı. Deniz Baykal’a sitem ediyorlar. Yeni bir arayış içine girmiş durumdalar. CHP ile MHP’nin politikalarının arasındaki farkların silinip yok olması büyük burjuvazinin, liberal ve “ulusalcı” kesimlerinin statükodan yana karşı devrimci yüzünü daha net ortaya koyuyor. Bu komünistler için oldukça uzun süredir açıktır, şimdi yığınların gözünde bun-
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 ların maskesi düşmüş bulunugelmesi ile, siyasi egemenliği yor. Devrimin gelişmesinin yıelinde tutan ağabeylerinin kağınları eğitmesi işte budur. onnatları altına girdi. Kapitalizmin lar genellikle yaşamın gelişgelişmesi karşısında küçük mesiyle “acı” deneyler sonucu burjuvazinin durumu ekonomik öğrenirler. ilişkilere dayanan tutucu eski Türkiye de devrimin getopluma bağlı devlet desteği lişmesi Kemalist burjuvazi ve arayan tutucu, gelenekçi, hatta temsilcilerini devrimin başlagerici nitelik gösterir. kapitarındaki durumundan bu günkü lizme karşı ancak kendi sınıf çıkarlarından vazgeçip işçi sıaçık karşı devrimci duruma getirdi. Çok değil daha otuz yıl nıfının programını kabul ettikönce romantik devrimci gençlerinde devrimci rol oynayabiler savunmalarında Kemalirler. Ne varki burjuva toplulizm’in yolundan gittiklerini mun daha geri aşamalarında söylemekteydiler. Bunlar neyi Çarlık Rusya’sı 1800’lerin Algösteriyordu? Türk burjuva manya’sı Osmanlı devletinde devriminin “ulusalcı” karakteri, olduğu gibi, burjuvazinin topküçük-burjuva devrimcilerinin lumsal, siyasal iktidarının kuteorik hazinesine büyük bir rulmadığı toplumlar da küçük materyal sağlamakta, kendi burjuvazi bağımsız bir rol oydamgasını vurmaktaydı. 27 nayabildi. Bu konularda dahi, mayıs 1960 hareketini özgürburjuvazi ile proletarya arasınlükçü olarak görmelerinin alda gidip geldi, kararsız ve saltında bunlar yatmaktaydı. Tam lantılı bir siyasi çizgi izledi. İşçi olarak anlamasalar da 1971 sınıfının komünist (o yıllarda ve 1980 küçük burjuva devsosyal demokrat) hareketinderimci hareketine indirdiği darki iki çizgi de giderek ayrıştı, beler, bu saflarda büyük karıKarl Kaustky’in başında olduşıklık yarattı. Bu süreçte gideğu II.Enternasyonal partilerinin rek küçük burjuvazi büyük burburjuvazi ile uzlaşan, sosyal juvazinin hakim olduğu kapitaşoven bir politika izleyen kalist üretimin parçası haline nadı I.Emperyalist paylaşım 11
www.proleter.org
savaşı yıllarında “anayurt savunması” sloganını atarak burjuvazinin iktidarını devirmek yerine burjuvazinin yanında yer aldı. Bu tarihi ayrışma, sınıf mücadelesinin gelişimi içinde karşı devrimci çizgi, Alman sosyal demokrat partisi ile İngiliz İşçi Partisinin bu günkü niteliğinde, Bolşevikler ve Spartaküslerin ne kadar haklı olduklarını göstermektedir. Emperyalist tekelci burjuvazinin partileri haline geldiler. Küçük burjuvazi emperyalistkapitalizm döneminde tekellere karşı, serbest rekabetten yana yada onlara karşı devlet desteği arar. Eşitlik arayışı içinde vatansever “ulusalcı” talepler ileri sürer. Ama çok geçmeden, emperyalist burjuvazi ile karşı devrimin yanında yer alır. Küçük burjuva sosyalizmi de eşitlik, adalet, ilericilik, aydınlanma, özgürlük türküleri söyler. Ülke kalkınması ve bağımsızlığı idealleri vardır, geleceğini burada görür. “Demokrasi” ve “Bağımsızlık” kavramları onun talepleri arasında tırnak içinde değil büyük harflerle yazılı olup altı kalın çizgi12
lerle çizilidir. Halbuki genel olarak “demokrasi” ve “bağımsızlık” yoktur. Burjuvazi ile proletarya arasındaki karşıtlığın, sermayenin kendisindeki karşıtlığa dayanması “demokrasiye” belirli bir sınıfın siyasal egemenliği olarak gerçeklik kazandırır. Burjuva demokrasisi, burjuvazinin siyasal egemenliğinin bir biçimidir. burjuvazi bunu işçilere düşünce özgürlüğü, “hukuk devleti” örgütlenme özgürlüğü ve genel oy’a dayanan mümkün olan en ideal siyasal sistem olarak sunar. Zaman zaman, bunun yerini en gericisinden bir siyasal diktatörlük olsa da bunun için “haklı” mazeretleri vardır. Komünist işçi sınıfı hareketi burjuva demokrasisinin, kendisi için neyi ifade ettiğini bilip kendisini hiçbir zaman onunla sınırlandırmaz. Bütün sınıflar için, her kes için “demokrasi” hayal etmez. Burjuva demokrasisinin işçi sınıfının mücadelesine bağlı olarak geçici, sürekli yada geniş yada dar olduğunu bilir. Lenin Şubat 1917 devrimi öncesi bir ayaklanma organı olan, devrime dayanan
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 mokrasisinin “seçilmişlerin kurucu meclise girip “geçici atanmışlara üstünlüğü”, mecdevrimci hükümete” katılarak lis, genel oy, düşünce özgürdevrimi yukarıdan ilerleteceklüğü yerine bütün yöneticilerin lerini söyler. Burjuvazinin siyaseçilip, seçmenlerinin çoğunsal iktidarının olmadığı, Çarlıluğunun kararı ile geri alınağın, feodal sınıfların siyasi bilme, en üst düzey devlet yöegemenliğinin olduğu koşulneticilerinin aldığı ücretin ortalarda bu komünist işçi sınıfı lama işçi ücretini geçememe, hareketinin siyasal taktiği idi, doğrudan doğruya yığın örgüttemel amaç burjuva devrimini lerinin (komün, Sovyet) temsiltamamlamaktı. Şubat devrimi cilerinin iktidarına, silahlı işçi sonrasında burjuvazinin ve kapitalist büyük toprak sahipleve emekçilerin egemenliğine rinin siyasi iktidarına karşı, dayanma, düşünce özgürlüğü “geçici devrimci hükümet” için yerine, basın ve yayının işçiledeğil Sovyet iktidarını kurmak rin elinde olmasına dayanır. için mücadele edilir. Bundan Bazıları, burjuvaziye örgütsonra devrimin ayaklanmasılenme hakkı, düşünce özgürnın organı, meclis, parlamenlüğü vermeyi “demokrasinin” to, hükümetler değil, doğrudan ve “özgürlük sosyalizmin” gedoğruya yığın örgütleri olan reği ve üstünlüğü olarak suSovyetlerdir. Sovyet ayaklannarlar. Proletaryanın kurtuluşu ma , devrim ve iktidar organlaiçin mücadele etmeden burjurı olarak tarihteki yerlerini alırvazi için özgürlük talebinde bular. Burada artık burjuva delunmak insanı ne kadar sosyamokrasisi sınırlarından prolelist yapar, bellidir. Ancak burter demokrasisi sınırlarına juva demokrasisinin darlığı ve onun egemenliğini sağlama ve sınırlılığını sonuçta burjuvazisağlamlaştırmaya geçiş vardır. nin egemenliği olduğunu bilen Sovyet iktidarı, 1871 Paris komünist işçi sınıfı hareketi Komünü ile doğan yeni tip ikti“demokrasinin” kendi kurtuluşu mücadelesinde önemli bir araç darın, işçi sınıfı iktidarının kuve siyasal sistem olduğunu biruluşudur. Onda burjuva de13
www.proleter.org
lir. Kendini eğitir, savaşma gücünü geliştirir, burjuvazinin iktidarının iç yüzünü teşhir eder. Burjuva demokratik cumhuriyet, burjuvazinin egemenliğini daha açık hale getirir, bütün “özgürlüklerine” rağmen işçilerin ücretli köleler olduğu gerçeğini yığınlara gösterir. burjuvazinin yönetiminin nasıl rüşvete, sermayenin gücüne, devlet yöneticilerinin satın alınıp arpalıklardan faydalanmaya dayandığını gösterir. Devrimin, burjuvazinin yönetim ve egemenlik araçlarına dayanamayıp kendi araçlarını yaratması gerektiğini bir zorunluluk olarak dayatır. Burjuvazinin egemenliğinin hukuk ve özgürlük görüntüleri ile çevrili zora dayanan iktidarın, zora dayanan bir devrimle yıkılabileceğini gösterir. Proletaryanın kurtuluşu mücadelesi, bunun ilk koşulu olan, proletarya diktatörlüğü için hazırlanmaya kendine başlıca görev edinir. N.IŞIK
14
Mayıs 2007
MARKSİZM – LENİNİZM HER ZAMAN GÜNCEL VE BİLİMSEL ÖĞRETİ SEÇİMLER – SEÇİMLERİMİZ Seçimler hayatımızın bir parçasıdır. Günlük yaşamımız içerisinde bir dizi sürecin sonunda seçimlerimizi yapar ona göre duruş, tavır, bakışımızı ve tepkilerimizi belirleyerek faaliyetlerimizi seçimlerimize göre belirleriz. Seçimlerimizin bir sürecin sonucu olduğu, bu süreç içerisinde de bir çok nedenlerin ve sonuçların seçimimizi etkilediği, ya da belirlediği bir dizi karar sürecinin sonucunda nihai kararımız ile seçimimizi yaptığımızı söyleyebiliriz. Bireysel ve toplumsal seçimlerimizi belirleyen iktisadi ve toplumsal koşulların doğru ve bilimsel olarak incelenmesi, içinde bulunduğumuz toplumsal yapının şekillendirdiği ilişkilerin diyalektik ve tarihsel ba-
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 lar arası emperyalist sermayekış açısına sahip olmamızla nin kuyruğuna takılıp onu yüyakından ilgisi vardır. Binlerce celtirken, diğer yandan sınıf kanaldan edindiğimiz bilginin sahip olduğumuz diyalektik ayrıcalıklarını kaybetmenin ya materyalist bakış açısıyla oluşda ortada belirsiz, gelecek güturduğumuz sentezinden ortavensizliği, yaşamını tehdit ya çıkan, bu süreçte alacağıeden yapının kapitalist ilişkimız kararların niteliğini belirler. lerden değil liberal-politik uyİnsanların varlıklarını belirlegulamalardan kaynaklandığını yen düşünceleri değil, düşündüşünüp ulusalcı, milliyetçi hareketlerin peşinden gitmeyi celerini belirleyen toplumsal varlıklarıdır. Üretim ilişkileri uygun bulanlarla birleşince oriçinde bulundukları toplumsal taya tam bir keşmekeşlik ve konumlarıdır. “gülünç” gelişmeler oluşturEmperyalist-kapitalizmin maktadır. Düne kadar düşman içinde bulunduğumuz koşullakardeşler olarak bir birleriyle rının bu günkü ilişkileri yerellikçatışma içerisinde bulunanlar ten, uluslar arası bir yapı içeribu gün mitinglerde, “cenazesinde dünyayı yeniden paylalerde” birlikte hareket edip şım ve yapılandırma süreci benzer sloganlarla “rakipleriiçerisinde; toplumsal insan ilişne” toplumsal “taleplerini” bilkilerini de şekillendirerek, topdirmektedirler. lumsal sınıfların bu günkü duBu curcuna yapı içeriruş ve mücadelesini de gün sinde taşı pirinçten ayırmak ışığına çıkarmıştır. Sınıfsal hayli zorlaşırken, durmadan bir o yana bir bu yana savrulan ilişkilerin bilincine varamamış işçi sınıfı ve emekçiler başta taşların ve pirinçlerin nerede duracağını kestirmekte zordur. olmak üzere küçük burjuvaziİşçi sınıfının en güvenilmez nin bütün unsurları, orta sınıflar duruşlarını farklı arenalarda müttefiki bu sınıf içinde şekilve farklı biçimlerde gösterip lenmektedir. Bunlar geçmiş tam bir kargaşa içerisinde savdönemlerde işçi sınıfının iktirulmaktadırlar. Bir kısmı ulusdar olduğu (SSCB gibi) ülke15
www.proleter.org
lerde ekonominin ve iktidar organlarındaki tutum, duruş ve tavırları sürekli olarak işçi sınıfının mücadelesini baltalayarak, gelişmesini engel olma yönünde hareket etmişlerdir. Toplumsal yapı içerisinde hatırı sayılır kalabalık bir zümreyi oluşturan bu sınıfa karşı uyanıklığı ve mücadeleyi unutmamak, sürekli olarak duruş ve tavırlarını teşhir etmek, hareketlerinin kime hizmet ettiğini işçi sınıfına anlatmak komünistlerin ve sosyalistlerin görevidir.3 3
“DİYARBAKIR SUR BELEDİYE BAŞKANI DÜŞÜRÜLDÜ NTV Güncelleme: 11:49 TSİ 15 Haziran 2007 Cuma Danıştay 8. Dairesi, ‘belediye hizmetlerinde çok dilli belediyecilik kararı’ nedeniyle Diyarbakır’ın Sur Beldesi Belediye Başkanı Abdullah Demirbaş’ın başkanlığının düşürülmesine, belediye meclisinin de feshine karar verdi. 16
ANKARA - Diyarbakır’ın Sur Belediyesi’nin, hizmetlerini Türkçe’nin yanı sıra İngilizce, Kürtçe ve Süryanice verme kararı alması üzerine, İçişleri Bakanlığı soruşturma açmış, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı da Belediyesi Meclisi üyeleri, Sur Belediye Başkanı ve Diyarbakır Belediye Başkanı hakkında 3.5’ar hapis cezası istemişti. İçişleri Bakanlığı’nın soruşturma sonrasında “Sur Belediye Başkanı Abdullah Demirbaş’ın görevden alınması, Belediye Meclisi’nin feshedilmesi” talebiyle yaptığı başvuru, bugün Danıştay 8. Dairesi’nde karara bağlandı. Daire, “Belediye hizmetlerinde çok dilli belediyecilik yolunda karar aldığı” gerekçesiyle Demirbaş’ın başkanlığının düşürülmesine ve belediye meclisinin feshine oy birliği ile karar verdi. Dairenin kararında, ‘çok dilli belediyecilik kararının’ gerek Anayasa ve yasa maddeleri, gerekse Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı kapsamında bir hakkın kullanımı olarak değerlendirilme-
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 Burjuvazi bir çok ülkede ve şürekasının yasal dilinin ve toplumsal yapıyı kendi ekodevlet resmi dilinin kendine nomik koşullarının ele geçirözgü, tebaasından farklı bir dil me, iktidarını oluşturma yolunkullanması zorlayıcı bir etkinin da 1848’den beri daha askeri iktidar yapısını hissettiren bir tutumlar, yaptırımlar oluşturayol izleme yoluna gitmiştir. Bu rak toplumsal ilişkilerin yasal yol yeni T.C. yasal devlet dilini zeminlerini buna göre oluşturdevam ettirmiş, bunu yasalama ve uygulama yolunu izlerında, belge ve yazışmalarında mişlerdir. Osmanlı’nın devlet kullanmıştır. Sadece kullanmakla kalmamış, kapitalizmin yerleştiği, ekonomik ve siyasi sinin olanaklı olmadığı vurgulanegemenliğini oluşturduğu ülkedı. lerin deneyimlerinden yasalarını “tercüme” ederek uygulaKararda, söz konusu belediye maya sokmuştur. Şimdilerde meclisi kararında belirlenen “çok sadece yasalarda yer alan bu dilli belediyecilik” yaklaşımının “anlaşılmaz” yazı dilinin kaldıAnayasal ve yasal kurallarla bağrılması “Yasaların Türkçeleştidaşmadığının açık olduğuna işaret rilmesine” yönelik çalışmalar edilerek, “Böylece Anayasa ve yürütmektedir. Öte yandan da uluslararası sözleşmelerde beliryukarıda aldığımız alıntı gibi, lenen ve güvence altına alınan toplumsal iletişimin daha kolay temel ve hak özgürlüklerin kullave anlaşılır olabilmesi yönünnımını aşan, bu kuralların amacıdeki çabaları da şovence bir na ve öngörüsüne aykırı bir niteyaklaşımla hareket edip, yargıliğin oluştuğu sonuç ve kanaatine layarak hapis cezaları vereulaşılmaktadır” denildi. bilmektedir. Emperyalist - kapitalizSur Belediyesi’nin ‘çok dilli’ bemin ulusal değerleri yıkıp kenlediyecilik kararıyla ilgili davanın di evrensel değerlerini yaratma 21 sanığı için 3.5’ar yıl hapis ceyönündeki toplumsal hareketi zası istendi.” bu gün ekonomik yapıda Ame17
www.proleter.org
rikan Dolarını “evrensel para”, İngilizceyi de “evrensel dil” olarak ‘kullanmaktadır’. Yerel ve ulusal müktesepler birer birer emperyalist-kapitalist ilişkilerin zorunlu sonucu yerel ve ulusal yapılarda da yeniden üretilerek eski müktesepleri ortadan kaldırmaktadır. Bunları hazmedemeyen milliyetçi ve ulusalcı burjuvalar kendi statükolarını devam ettirmek için sözüm ona bu tür emperyalist ilişkileri, dolayısıyla “emperyalizme karşı” olmaktadırlar. Onların kapitalizme, sermaye ilişkilerine karşı bir duruşları yoktur. Sadece emperyalistkapitalist ilişkilerin ulusal-yerel değerlere zarar vermesini, ortadan kaldırmasına karşıdırlar. Kendileri de semirip, palazlandıklarında bu emperyalistkapitalist sistemin içinde yerlerini almaktan çekinmemekte, uluslararası emperyalist sermayenin yerel ayakları olmaktan, organlarını oluşturmaktan geri durmamaktadırlar. Bu sisteme en son katılan Oyak Bank her ne kadar birçoğunu şoke etse de bu bir (de facto) olmazsa olmaz durumu söz 18
konusudur. Ya emperyalistkapitalist sistemin bir parçası, olacaksınız ya da yok olacaksınız. Bir başka yolunuz daha var elbette; sizde başka bir emperyalist- kapitalist blok oluşturarak emperyalist bloklar arasında savaşıma devam edeceksiniz. Emperyalist kapitalizmin sosyalizmden başka bir alternatifi yoktur. emperyalizm sosyalist üretimin bütün maddi koşullarını oluşturmakta, maddi güçlerini üretmektedir. Şimdi bu gücün işçi sınıfı tarafından ele geçirilip işçi sınıfı diktatörlüğünde insanlığa hizmet edecek bir yapıya dönüştürülmesidir. “Seçimler” olan konumuzun, evrensel seçimlerimizin deryasına dalmadan 22 Temmuz 2007’ye ilişkin seçimlerimize dönersek; işçi sınıfının bu konudaki geleneksel duruşunu tekrar etme şansına sahip oluruz. İşçi sınıfı kendi ulusal ve uluslar arası iktidar örgütlerini ve organlarını yaratırken uyguladığı işçi demokrasisi ile daha ileriye taşıyarak, sınıfının partisi kanalıyla iktidarını ele
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 İşçi sınıfının ekonomik ve sigeçirme yolunda devam edeyasi taleplerinin burjuva particektir. leri ve grupları tarafından saBilindiği, kanıtlandığı vunulması mümkün değildir. gibi işçi sınıfı kendi devrimci Ancak işçi sınıfı onların bazı programını, işçi sınıfının müekonomik demokratik devrimci cadelesini örgütleyip yön verehareketlerini ve taleplerini sarek, hayata geçmesini sağlavunarak onlara destek verir. yacak partisinin olmazsa olBu aynı zamanda işçi sınıfına maz koşulunun varlığını zorunyakın unsurların, emekçilerin lu kılar. İşçi sınıfının partisi ve burjuva sosyalistlerinin de programıyla, işçi sınıfına ekoişçi sınıfına desteğini sunma nomik ve siyasi mücadeleye çağırarak sınıf mücadelesinanlamına gelir. Çünkü bunların deki bilinçli yerini almasını kendi başlarına bir sınıf hareketi oluşturması mümkün desağlar. İşçi sınıfı bulunduğu her ortamda kendisini ve kenğildir. Bu özelliğinden dolayıdır disiyle birlikte onun yanında ki dönem dönem yalpalayarak, yer alan müttefiklerini de örgüçlü olandan yana geçerek gütleyerek kendi iktidar organbir o yana bir bu yana yaranlarını (Sovyetlerini) oluştururmaya çalışırlar. Bunun gibi lar. Bu örgütsel yapı içerisinoluşan siyasi burjuva partileri deki yapılaşma aynı zamanda sempatizanları ve destekçileri yerel, bölgesel, ulusal organlar her seçim döneminde o partitemelinde birleşerek daha üst den o partiye salınarak sanki düzeylerde uluslar arası enfarklı programlar sunan partiternasyonal örgütlenmesiyle lermiş gibi burjuva partilerini tamamlar. Bu işçi sınıfının engüçlendirirler. Sınıf mücadeleternasyonal örgütlenmesi tüm sinin keskinleştiği ve gözle göişçi sınıfının diğer hareketinin rülür sınıfsal farklılaşmaların de temelini oluşturur. Bu anyaşandığı dönemlerde bu açılamda işçi sınıfının talepleri dan ortaklıklar ve birleşmeler tüm dünyada ortak istemler ve sağlanarak parçalanan yapılar, mücadeleler biçimine dönüşür. “güçlerini” birleştirmeye çalışır19
www.proleter.org
lar. 22 temmuz seçimleri de böyle bir süreçten geçmektedir. Sözde “merkezin solunda” olanlar ile “merkezin sağında” yer alan geçmiş parti mensuplarının bir biri arasındaki transferleri futbol kulüplerinin oyuncu transferlerini andırmaktadırlar. Bu transferlerin yıllar önce yapılanları hükümet oluşumlarında, yada grup oluşturma transferlerinde yaşanıp, ülke hükümetsiz kalmaktan kurtulmuş, oyunun bozulması engellenmiş olurdu. Bunlar yapılamazsa aralarında koalisyonlar oluşturarak, düşman kardeşler burjuvazinin hükümetlerini oluştururlardı. Bu seçimler de de böyle bir oluşumun veya sonucun çıkması da oldukça olasıdır. Bu süreçte ki mücadelenin ana teması ulusalcı (milliyetçi) kesimi temsil eden partilerle emperyalist- kapitalist sermayenin temsilcileri arasında geçecek bir mücadeledir. Küçük burjuva-şoven partileri bir yana bırakırsak devrimci, demokrat (“ortak aday”) adaylar ise seçim yasasının ve burjuva dayatmaların engelleri arasında parla20
mento da kürsü kapmalarının pek bir şanslarının olmadığı da açıktır. İşçi sınıfı bu günkü bilinç ve örgütlenme yapısıyla bu gibi oluşumlara kendi adaylarıyla katılması şimdilik mümkün değildir. Tek tek devrimci demokrat adayların desteklenmesi ve kendi programlarının (taleplerinin) propagandasının yapılmaya çalışılması şimdilik yapılabileceklerin pratiğini bize göstermektedir. İşçi sınıfının kendi adaylarının dışındakilerin böylesi talepleri ve programı savunması mümkün değildir. Hatta işçi sınıfının bu taleplerinden rahatsız bile olmaktadırlar.4 Bu konuda daha birçok örneklerde verilebilir. Küçük burjuvazi elindeki küçük mülkiyeti ve kariyeri kaybetme korkusuyla işçi sınıfının ekonomik ve siyasi taleplerinden söz etmekte ödleri kopmaktadır. Bunun için taleplerini şu biçimde sunma yolunu seçmekte ve işçi sınıfı da dahil diğer emekçi
4
Sigortasız İşçi çalıştırılmasının engellenmesi konusundaki ÖDP’nin tavrı buna en iyi örneklerden biridir.
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 kesimlerden destek istemek9Kadın hak ve özgürlüktedirler. lerinin yanında yer al1.“IMF, neo-liberal politimak, 10.Çevresel yıkıma karşı kalar ve patronlara karşı durmak.”5 emekçinin yanında yer almak, Taleplerden de anlaşılacağı 2.Savaşa, emperyalizme üzere bu taleplerin hiç biri işçi ve her türlü sınır ötesi sınıfının talepleriyle bağdaşaskeri operasyona karşı mıyor. Bağdaşması da zaçıkmak, ten mümkün değildir. Bunları 3.Kürt sorununun askeri kısaca irdeleyecek olursak: değil barışçıl siyasi çö(1) Bu talep ne kapitalizme zümünü savunmak, karşı ne de İMF’e karşı değil4.Halkların eşitlik, özgürdir. Buradan bu sonuç çıkmaz. lük ve kardeşliği için ça(2) Savaşa, Emperyalizme ve lışmak, her türlü sınır ötesi askeri ope5.Darbelere ve darbe rasyonlara karşı çıkmak için tehditlerine karşı demoköncelikle kapitalizme ve burjurasiyi savunarak atanvaziye karşı çıkmak gerekiyor. mışlara karşı demokratik Kendi ülkesinin burjuvazisine olarak seçilmişleri korukarşı savaşım vermeden samak, vaşa son verilemez. Savaşa 6.Yasaklara karşı özgürneden olan toplumsal düzene lükleri savunmak, son verilmeden savaştan ka7.Bütün dinsel, mezhepçamazsınız. sel, cinsel, etnik ayrımcılıklara karşı ezilen, baskı5 Numaralandırmayı biz koyduk. Bu talanan grupların sesi ollepler: Aralarında Baskın Oran, Ufuk mak, Uras vb. yer aldığı Akademisyen, Sanat8.Irkçılığa ve ayrımcılığa çı, Kitle örgütü, sendika, vs. çevrelerintaviz vermemek, den oluşan bir kısım kişilerin internet, vs. yollarla iletişim sağlayarak oluşturdukları platform temsilcilerinin, “ortak “ talepleridir. (www.ortakaday.com)
21
www.proleter.org
(3) Kürt sorunu ulusal bir sorundur. Ulusal sorunun çözümü bu gün işçi sınıfının üzerindedir. Bunun “barışçıl ve siyasi” çözümü burjuvaziye bırakılamaz. Burjuvazinin bu soruna çözümü var olan durumdan başka bir yolu yoktur. (4) Bu talep Halkın eşitlik ve özgürlük sorunu burjuva temelde eşitlik ve özgürlük anlamındadır. bunun ortadan kaldırılması için mücadele eden işçi sınıfına ters bir taleptir. (5) Darbe ve darbeler işçi sınıfının programında daimi ordu, burjuvazinin silahlı gücü ve polisi anıştırır. İşçi sınıfı programında bu talebi Daimi ordunun ve polisin dağıtılmasını, yerine silahlı halk milislerinin kurulmasını öngörür. (6) Muğlak bir talep olup açıkça ne istendiği belli değildir. (7) işçi sınıfı toplumun dinsel inanışlarını tamamen kendisine bırakarak dine karşı devletin ve kurumların hiçbir maddi ve manevi katsının olmadığı tamamen dine inananların kendi katkıları ile sürdürebilecekleri bir faaliyet olarak algı22
lar bu konuda kurulmuş bütün kurumların lağvedilmesini ve mallarına el konulmasını programına dahil eder. İşçi sınıfı Ezilen , baskı altında tutulan cinse ve etnik kesimler üzerindeki baskıları ortadan kaldırır. Maddi koşullarının oluşması için mücadele eder. (8) ,(9) Kapitalizmin ürünleri olan ırkçılık, kadın özgürlüğü kapitalist ilişkilerin bir ürünüdür. İşçi sınıfı kapitalizmin yok olmasıyla bu sorunlarında ortadan kalkacağını dünya alem herkese ilan eder. (10) işçi sınıfı siyasi iktidarı ve üretim araçlarını ele geçirip, sosyalist üretimi örgütlemeye başladığında kendi cinsinin geleceği ve doğal ortamın korunması için bütün maddi ve manevi güçlerini harekete geçirerek toplumsal geleceğini garanti altına alır. Kapitalizmin yok etmeye çalıştığı doğal ve toplumsal yaşamı tehlikeye sokan bütün çabaları yıkar atar. Görüldüğü gibi bu ortak talepler altında bir araya gelen “sol ortak aday platformu” işçi
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 meydanlarda, TV ekranlarında sınıfı ve emekçiler için diğer burjuva partilerinden farklı tahalkın gözünün içine baka balepler ileri sürmemekte, daha ka insanlıktan çıkmış gön suda geri giderek reformist küçük ratlıları çok yakından tanımaktadırlar. burjuva taleplerinden bile geri Kendilerini sol, sosyabir oluşum önermektedir. list, demokrat her ne ad altında adlandırırsa adlandırsınlar bunlar bu tutumlarıyla işçi sınıfının gerçeklere görmesinin Gölge etme başka ihsan önüne perde olarak işlev yeriistemem ne getirmektedirler. Bu zevat beslendiği sınıfın içinde kayTek tek bütün partilerin ve bettikleri ayrıcalıklarını tekrar grupların seçimler ve iktidar kazanmanın yollarını araya hedeflerini burada eleştirmek elbet mümkün değildir. Ama dursunlar, onların bu ayrıcalıkonların ortak özelliklerini bulup ları tekrar elde etmelerinin çıkarmak ve onlar üzerinde işmümkün olmadığını, tarihin giçi sınıfını bilinçlendirmek daha dişatının geri döndürülemeyeyarlı olacaktır. İşçi sınıfı kendi ceğinin onlara hatırlatılması içgüdüsüyle zaten kimin ne olgerekecektir. İşçi sınıfının onduğunu ve kime hizmet için lara tek yanıtı “gölge etme çalıştığını kendi pratik denebaşka ihsan istemem” dir. yimleriyle görmekte ve yaşamaktadır. İşçi Sınıfı ve Komünistlerin İşçi sınıfı kendini sömüSeçimlere ilişkin bakışı; renlerin sözcülerini, sömürü Programı düzenini “korumaya ve kollaVe maya anayasal hak olarak“ göAcil görevleri. ren yeminli işçi sınıfı düşmanlarının siyasi partiler içindeki İşçi sınıfının örgütlenmesinin ve mücadelesinin yönuzantılarının, ayyuka çıkmış bütün pisliklerine rağmen lendirilmesinin bu gün en acil 23
www.proleter.org
görevi devrimci bir programının oluşturularak ona önderlik edecek partisinin inşası sürecidir. İşçi sınıfı ve komünistler bu gün bunu aşmak, savaşımdaki yerini almak için mücadelelerini sürdüreceklerdir. İşte üzerinde tartışılan ve mücadelenin kılavuzu olarak oluşturulmaya çalışılan mücadeleye ilişkin taleplerden bazıları: “… Partisi, proletaryanın iktisadi kurtuluşunun gerçekleşmesi için onun hazırlanmasını hedefler ve proletaryanın bütün ortak çıkarlarını savunur. Bu çerçevede, bu kurtuluşun tarihsel koşullarını incelemek, proleterleri bu konuda bilinçlendirmek ve onların kendi kurtuluşu için verdiği mücadeleyi örgütleyip yönetmekle görevlidir. (17) Parti, aynı zamanda tüm diğer emekçilere, sermaye egemenliği altında durumlarının daha da kötüleşeceğini an24
latır, mevcut toplumsal ve siyasal düzene muhalif ve devrimci tüm hareketleri destekler. (18) … Partisi, proletaryayı partinin saflarında birleşip, proletaryanın kurtuluşunun ilk adımı olarak, emekçilerle birlikte aşağıdaki hedefleri gerçekleştirmek üzere mücadele etmeye çağırır. A. Bağımsızlık ve Demokratikleşme 1. Emperyalistlerin, tekelci burjuvazinin ve büyük toprak sahiplerinin iktidarının yıkılıp yerine işçi ve emekçilerin devrimci demokratik iktidarının kurulması. 2. Halk temsilcilerinin oluşturduğu meclisin kurulması. Yasama ve yürütmenin birleştirilmesi. 3. Her düzeyde kamu görevinin seçimle işbaşına gelen, yasama ve yürütme yetkilerine sahip meclisler eliyle yürütülmesi. Kamu görevini yürütenlerin kendilerini seçenler veya yetkili mahkemeler tarafından
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 görevden alınabilmesi. Kamu 11. Ayrımsız düşünce, kogörevlilerinin ücretlerinin ortanuşma ve basın ve iletişim özlama işçi ücretlerinden fazla gürlüğü, örgütlenme, grev ve olmaması. gösteri yapma hakkı ve bu hakları sınırlayan ekonomik ve 4. Polis ve sürekli ordunun sosyal şartların ortadan kaldıyerine tüm halkın silahlandırılması. rılması. Halk milislerinde bu12. Mahkemelerde jüri sislundukları süre içinde işçilerin temi ve jürinin, hakimler ve ücretlerinin kesintisiz ve tam tüm diğer kamu görevlilerinin olarak kapitalistler tarafından seçimle belirlenmesi, seçmenödenmesi. lerince veya mahkemelerce 5. Emperyalistlerin, tekelci görevden alınabilmesi. burjuvazi ve büyük toprak sa13. Herkese kamu görevlihiplerinin tüm mallarına el koleri hakkında ücretsiz dava nulması ve işçilerin kurmuş olaçabilme hakkı. dukları birliklere devri. 14. Herkese yasa, yönet6. Emperyalistlerle yapılan melik ve uluslar arası anlaşbütün anlaşmaların iptali ve maları öğrenme ve iptali için gizli anlaşmaların açıklanması. dava açma hakkı. 7. İç ve dış borçların silin15. Herhangi bir dine inanıp mesi. inanmama ve din aleyhine 8. Tüm dolaylı vergilerin propaganda özgürlüğü. Devlet kaldırılıp, artan oranlı gelir ve ile din arasında bütün ilişkilerin miras vergisinin uygulanması. koparılması, Diyanet işleri 9. Milli Güvenlik Kurulu, MİT ve devletin tüm gizli örgütbaşkanlığının kapatılması, din lenmelerinin dağıtılması. eğitiminin din ve mezhep 10. Uluslara ayrılma, ayrı mensuplarına bırakılması ve devlet kurma ve başka uluslardini kuruluşların kişisel bağış dışında gelir getirici faaliyetlela gönüllü birliktelik temelinde rinin yasaklanması, devletin ortak devlet kurma hakkının tanınması. hiçbir din ve mezhebe yardım etmemesi. 25
www.proleter.org
16. Tüm öğrenciler için, giderleri genel bütçeden karşılanan 12 yıllık zorunlu, çok yönlü teknik, kültürel ve spor eğitimi. Eğitimin niteliği, dalları ve kadrosunun yasayla düzenlenip, müfettişler tarafından denetlenmesi. 17. Zorunlu resmi dilin kaldırılması. 18. Üniversite ve Yüksek okulların özerk hale getirilmesi, İsteyen her üniversite öğrencisine burs verilmesi. 19. Tüm yeraltı-yerüstü kaynakları ve kullanılmayan arazilere işçi birliklerince el konulması. 20. Kent merkezlerindeki arazilere ve kişisel kullanım fazlası binalara el konulması ve belediyelere devredilmesi. Konut kiralarının belediyelerde halk temsilcilerinden oluşacak, kira tespit komisyonlarınca belirlenmesi, herkese sağlıklı konut temin edilmesi. 21. Herkese sosyal güvenlik hakkı. 22. Mahkumlara, düşüncelerini açıklama, eğitim ve üretken faaliyetlerde bulunma, üc26
retli çalışmak isteyenlere tam ücret ve sendikalaşma hakkı. 23. Başka devletlerin resmi görevlileri dışında, ülkede yaşayan 18 yaşındaki herkese, seçme ve seçilme hakkı. 24. Ülkelerinden siyasal baskı nedeniyle kaçmak zorunda kalanlara sığınma hakkı. B. Proletaryanın maddi ve manevi çürümesini önlemek ve kendi kurtuluşu için mücadele yeteneğini geliştirmek amacıyla: 1. Ücretlerin aylık ve peşin ödenmesi. 2. Haftada 5 gün, azami 35 saat çalışma, yolda geçen sürelerin ve çalışma esnasında verilen molaların çalışma süresine dahil edilmesi, tehlikeli ve sağlıksız iş kollarında haftalık çalışma süresinin ayrıca belirlenmesi. Yıllık izinlerin bir aydan başlaması ve her çalışılan yıl için 1 gün eklenmesi. 3. Niteliği gereği sürekli olması gereken işler dışında gece vardiyalarının yasaklanması, gece çalışmasının 6 saati geçmemesi.
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 netlenmesi ve kayıt altına 4. Fazla mesailerin istisalınması. nasız yasaklanması. 11. İşyerlerinde kapitalist5. Ana ve babaya doğum lerle işçilerin birlikte bulunduköncesi 3 ay, doğum sonrası 6 ları tüm kurulların kaldırılması. ay ücretli izin ve bunun doktor Her türlü iş uyuşmazlığı dururaporuyla uzatılabilmesi. munda grev yapma veya iş 6. Bebekler ve okul öncesi mahkemelerine gitme hakkı. çocuklar için kreş ve ana o12. Tüm iş kazalarından kulları kurulması, masraflarının kapitalistin sorumlu tutulması kapitalistler tarafından karşıve tazminatların sigorta taralanması. fından belirlenmesi. 7. Ücretli çalışanların tümü 13. Sigortanın yükümlülükiçin sendika kurma, toplu sözlerini yerine getirmeyen kapileşme ve her türlü grev yapma talistlerin işyerlerine sigorta tahakkı. Yetkili sendikanın işçilerafından el konulması. rin oyu ile belirlenmesi. 14. Herhangi bir nedenle 8. Ücretli emeğin bütün bigözaltına alınan veya tutuklaçimlerini kapsayan ; bütün nan işçinin, bu süre içinde işişgörmezlik durumları için tek bir sigorta. Bu kurumun sigoryerinden ücretli izinli satalıların kendileri tarafından yılması. yönetilmesi, sigorta primlerinin C. Kırsal yaşamda demokratik kapitalistler tarafından ödengelişimi hızlandırmak ve sınıf mesi. mücadelesini yükseltmek için: 9. İş ve İşçi bulma kuru1. Feodal toprak sahipmunun sigortaya bağlanması. lerinin topraklarına köylü komiHer türlü işçi alımının bu kuteleri tarafından el konulup, rum aracılığıyla yapılması. köylülere dağıtılması. 2. Küçük üreticilerin ku10. Tüm işyerlerinin işçilerin racağı birlik ve kooperatiflerin seçtikleri ve görevden geri desteklenmesi. alabildikleri sigortaya bağlı işyeri hekimliği ve çalışma mü3. Büyük kapitalist işletmelere işçi birlikleri tarafınfettişliği bürosu tarafından de27
www.proleter.org
dan el konulması ve bunların kamu çiftlikleri olarak işletilmesi.” İşçi sınıfının, proletaryanın kurtuluşu ancak kendi eseri olacaktır. Bunun için burjuvazinin ona dayattığı hiçbir “seçim” onu kurtuluşa götüremez, hiçbir partisi ve kurumu onun çıkarlarını savunamaz. Proletarya ve partisi burjuvazinin hiçbir kurumundan medet ummaz, kurtuluşu için ona bel bağlamaz. Küçük burjuva, şoven, milliyetçi, ulusalcı hiçbir parti ve kuruluşu desteklemez. O her yer ve şart altında devrimci hareketleri destekleyerek, sınıfın genel ve güncel taleplerini , programını savunarak; kurtuluş örgütlerini kurar ve yönetir. Yaşasın Sosyalizm ve İşçi sınıfının sosyalizm mücadelesi! M.Gündar
28
Haziran 2007
22 TEMMUZ BURJUVA SEÇİMLERİ 22 Temmuz burjuva seçimleri uzun yıllardır bir gelenek haline geldiği gibi yine bir erken seçim kararıyla başladı. Burjuva parlamentosu uzun koalisyon dönemlerinin ardından mevcut seçim sisteminin de yardımıyla parlamentoda salt çoğunluğu elde eden AKP’ nin iktidarının tam ömrünü tamamlamadan erken seçim kararı aldı. Cumhurbaşkanlığı seçimiyle burjuvazinin içinde ortaya çıkan iktidar savaşı çözümsüzlükle karşılaşınca burjuvazi çözümü sözde yığınların önüne koydu. Görünüşe bakılırsa burjuva sınıfının iktidar çekişmesinde yığınları kimin daha iyi yönetebileceğine yine halk yığınları karar verecek. Burada kendisine baş vurulan halk güya kendilerine burjuva sınıfı adına kimlerin yönetebileceğine karar verecek. Sömürülen yoksul halk yığınları için bunun bir tek anlamı kendilerini gerçek iktidar
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 va devleti burjuva sınıfının tüsahibi büyük bir burjuva sınıfı münün devletidir. Kapitalist adına hangi burjuva, hangi toplum açısından ele alındıburjuva partisinin kliğinin yöneğında sermaye sınıfının sınıf teceği, burjuva sınıfının ekoiktidarında egemenlik yine burnomik siyasal çıkarlarının juvazinin tekelinde olmakla birhangi grup tarafından ifade likte rekabetin toplumsal artıedileceğine karar vermesinin değerden kendilerine düşen istenmesinden ibarettir. Mopay yani bölüşme burjuva sınıdern burjuva toplumunda serfı içerisinde bölünmelere yol maye sınıfı rekabet ve çıkarlaaçar rekabetle bölünmüş çırın ayrıştırdığı farklı grup ve karları açısından hangi burjuva partilerde yer alır. Bu farklı grup ve partilerin hasımları grubunun daha avantajlı kokarşısında avantajlı bir konunuma yükseleceğine toplumsal artı değerden kendi payına ma yükselmesine karar vermeleri istenir. Burjuva sınıfı rekadüşenin artması amacı taşır. bet savaşında artı-değerin Sömürülen emekçi yığınların paylaşılmasında emekçi sınıfyoksulluğa sefalete karşı duyları kendi iç çekişmelerinde tadukları toplumsal öfkenin frenraf olmaya çağırır. Burjuvazi lenmesi, mutsuzluklarının sözgörünüşte demokrasiden yade kendileri tarafından becenadır. Burjuvazi demokrasinin riksiz yöneticileri iş başına geözünü oluşturur. Eşit koşullar tirmelerinden kaynaklandığı içerisinde emekçilerin sömüyalanını sürdürebilmelerinin bir rülmesini arzu eder görünür. aracı olarak da belli aralıklarla Ne var ki rekabetin keskinleşbuyurun sizi nasıl sömürebileceğimize siz karar verin diye mesi tek tek bireyler, kapitalist yığınlara sorulur. Burjuvazi tagruplar olarak burjuva sınıfı, rafından bilinçsiz yığınlar serburjuva devleti içerisinde avantajlı durumda rakipleriyle semletilip, burjuva politikalarırekabet etmek ister. Bunun nın karanlığında öfkeleri boşaliçin burjuva sınıfı amansız bir tılmaya çalışılır. Devlet yapısırekabet savaşı yürütür. Burjunın gücünü koruduğu işçi sını29
www.proleter.org
fının henüz siyasal iktidarla doğrudan bir savaşa tutuşmadığı, yığınların siyasal bilincinin burjuva ufkunu aşamadığı, küçük burjuva yığınların iktidar dışına itilen küçük burjuvazinin burjuvaziden umudunu kesmediği dönemlerde bu yanılsama devam eder. Parlamento burjuva demokrasisi tüm sınıfların sınıfsal çıkarlarının ifade edildiği kurum olarak, büyük burjuvazinin kendi iç iktidar çekişmesinin arenası olarak sürer. Ne var ki büyük burjuvazi burjuva devletinin ve kapitalist sömürünün temellerine yönelik bir harekatla karşılaştığında ilk terk ettiği ve yıkılmasında doğrudan kendisinin rol oynadığı kurum kendi parlamentosudur. Burjuva sınıf içi demokrasi bir fazlalık, gereksiz bir yönetim biçimi haline gelir. Darbeler bunun en açık göstergeleridir. En modern burjuva devletlerinde bile demokrasi ve parlamento burjuva çıkarlarına hizmet ettiği sürece varlığına izin verilir. Burjuva sınıfı yığınları yönetmekte, aldatmakta zorlandığı her dönemde kendi kurumlarını o çok övün30
düğü, güya halkın kendi kendisini yönetmesi demek olan parlamento ve burjuva demokrasisini geçici olarak, işler rayına girinceye kadar lav etmekten hiçbir sakınca görmez. Burjuvazi için istenen, arzu edilen parlamenter demokrasi koşulları altında işçi sınıfının sömürülmesi, paranın gücüyle satın alma yöntemleriyle, burjuva iktidarının oluşması, rekabetin sürdürülmesidir. Türk burjuvazisi için her seçimin bir erken seçimle tamamlanması diğer şeyler bir yana asıl olan burjuva demokrasisinin, parlamenter yönetim biçiminin sürekli bir kriz içinde oluşunu da ifade etmiş oluşudur. Türk burjuvazisi en elverişli koşularda bile siyasal iktidarının görünüşteki biçimini koruyamıyor. Sınıfların kendi içinde ki rekabeti ve yığınların burjuva hükümetlerine duyduğu öfke, salt çoğunluğu elde eden burjuva partilerinin tek başlarına iktidarlarında bile, yasayla çizilen süreyi tamamlamalarının koşullarını ortadan kaldırıyor.
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 olarak emekçi yığınlar tarafınDüzen partileri seçim dan yaratılan zenginliğin artıpropagandalarında yoksul değer ve artı-ürünün paylaşılemekçi kitlelere akıl almaz vaması temeline dayanır. Bu duatlerde bulunarak burjuvazi rum burjuva sınıfının zenginliadına iktidar olma hakkının ğini emekçi sınıfların –işçi sınıkendilerine verilmesini istiyor. fı, köylülük- yoksulluğunun teBu vaatler daha ilk söylendiği melini oluşturur. Devlet örgütandan itibaren yığınlar arasınlenmesinde gücü eline geçiren da alay konusu oluyor. burjuvazi sayısız avantajlarla Kapitalist üretim ilişkisi devletin zor alımına dayalı aynı zamanda genişlemiş ölvergiler vb. yoluyla oluşan bütçekte yeniden üretim ilişkisidir. çeyi kontrol etme ve kendi lehBu durumu tek tek kapitalistlelerine, hasımları aleyhine ucuz rin ve kapitalist grupların istekrediler, spekülasyonlar, devmi dışında bu üretim ilişkilerinin yasaları tarafından düzenlet borçlanmaları, ihaleler vb. lenir. Kapitalistler bu üretim aracılığıyla kendilerine ve ilişkilerinin temsilcileri olarak yandaşlarına peşkeş çeker. bunun önünde ki engellerin Sıkça dile getirilen yolsuzlukkaldırılması yönünde adım lar, usulsüzlükler gibi burjuvaatarlar. Burjuva hukuku burjuzinin beli kesiminin zenginleşva üretimi, kapitalist üretimin mesinin aracılığına hizmet düzenlenmesini içerir. İşçi ve eder. İktidar olma avantajını emekçi yığınlar bu üretim ilişburjuva sınıfının belirli kesimkisi içinde sömürülen yığınları leri için devlet eliyle el konulan oluşturur. İşçinin karşılığı zenginliğin yağmalanması ödenmeyen emeği artı-değer, demektir. Bu durum kapitalist kapitalist sınıfın gelirini oluştumülkiyet yapısının özünde bir değişikliğe yol açmaz. Sadece rur. Bu gelir farklı burjuva gelirleri arasında güçleri ve yeteişçi sınıfının yarattığı zenginliği burjuva sınıflar arasında ki bönekleri ölçüsünde paylaşılır. lüşülmesinde farklı niceliklere Burjuva rekabeti, entrikalar, ikyol açar. tidar mücadeleleri toplumsal 31
www.proleter.org
Kapitalist üretim bir kez yerleşir yerleşmez, kendisinden önceki üretim biçimleri üzerinde yıkıcı bir rol oynar. Meta üretimi egemen bir üretim biçimi halini alması kapitalist üretimin öncesinde onun şafağında doğar. Kapitalist üretim meta üretiminin özel bir biçimi, iş gücünün meta olmasıyla birlikte doğar ve doğuşuyla birlikte kendisinden önceki tüm üretim biçimlerini, meta üretimini kendi kontrolüne alır. Adım adım bu üretim biçimlerini kapitalist üretim biçime dönüştürür. Bu, ne denli büyür ne denli gelişirse buna uygun sınıflar sınıf yapıları da bir süreç içinde oluşur. Bu aynı zamanda şu yada bu ülkedeki sınıf savaşlarının da temelini oluşturur. Kapitalist üretim biçimi siyasal olarak egemen bir sınıfı, kapitalist büyük burjuva sınıfını oluşturur. Toplumu gittikçe iki temel sınıfa burjuvazi ve proleter sınıfa ayrıştırır. Bu ayrışımın hızı ve şiddeti, hukuk, yasa siyasal örgütlenme olarak toplumun üst yapısını oluşturur. Görünüşte sınıflar üstü olarak gösterilmeye çalı32
şılan devlet yapısı, kapitalist mülkiyetin, kapitalist üretimin, hukuksal dayanaklarını oluşturur. Burjuva sınıfı doğar doğmaz devletin sahibi olarak sahneye çıkmaz, kendisinden önceki devlet yapısı içinde, onu, süreç içinde dönüştürerek yer alır. Bu durumun, egemen bir sınıf olarak devleti, adım adım örgütleyerek egemen bir sınıf konumuna gelir. Bu durum her zaman tam bir örtüşme de göstermeyebilir. Kapitalist üretimin gelişmesinin belirli bir tarihsel süreci içersinde, bu sürecin, şu ya da bu evresinde, bu sürecin neresinde olunduğunu araştırmak, bazen yanılgılara da yol açabilir. Önemli olan bu sürecin neresinde olunduğundan çok, gelişimin hangi yönde olduğunu kavramaktır. Türk burjuva sınıfı da uzun bir tarihsel süreç içinde kendi egemenliğini pekiştirdi. Bu egemenlik ilerlemeler gerilemeler iktidarı paylaşma vb ile birlikte oluştu. Kapitalist üretim biçimi bir kez egemen üretim biçimi halini alır almaz. Kendisinden önceki ve hala varlığını sürdürebilen meta
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 Ve bu bağımlılık aynı zamanüretimini kendine tabi kılarken, da siyasal bağımlılığı da içerisiyasal olarak da, büyük burjuyor. Türkiye proletaryası aynı va sınıfı, doğrudan iktidar olzamanda Türk burjuvazisini madığı devleti, doğrudan yödeğil, emperyalist burjuvazi netmediği zaman bile siyasal içinde artı-değer üretiyor. Türiktidar, bu üretim biçiminin kiye proletaryasının yarattığı baskısıyla şekillenir; bu üretim zenginlik bir bütün olarak dünbiçimine hizmet eder. Kapitaya burjuvazisi tarafından yağlist üretim yasaları, iktidarı malanıyor. Hangi sınıfın iktidar elinde tutan sınıfı, kendisine olacağına salt Türk burjuvazisi hizmet etmeye zorlar. Ve zodeğil, aynı zamanda ve hatta runlu kılar. Büyük burjuvazinin doğrudan emperyalist burjuvadevleti ve onun kurumlarını zi karar veriyor. Burjuva sınıfı doğrudan eline geçiremediği politik yönden gelişmediği hatarasındaki iç çatışkıların özüta bazen korktuğu zamanlarda nü, en önemli karakterini oluşbile bu durum böyle oluşur. turan ayrım, zamanla farklı Türkiye kapitalizmi, emperyalist sermaye gruplarıdünya kapitalist emperyalist nın siyasal iktidar çatışmalarını sisteminin bir parçası ve onun da içeren, karmaşık bir süreç tamamlayıcısı, sermaye yapıizliyor. sı, emperyalist kapitalist sis22 Temmuz seçimleri temin borç şeklinde alınan burjuvazinin iç çatışmalarının krediler, doğrudan meta ve şiddetini açığa çıkardığı bir süsermaye ihracıyla, olağanüstü reç olarak ortaya çıktı . Cumboyutlarda gelişmiş bir biçimini hurbaşkanlığı seçimleriyle içeriyor. Türk burjuva devleti başlayan kriz, hükümeti oluşve tek tek kapitalist gruplar, turan AKP nin askeri bürokradış borçlar, krediler ve ortaklıksiyle, devlet içindeki iktidar çelarla devasa boyutlara ulaşmış kişmesinde, 27 Nisan muhtıradurumda, ne var ki bu büyüksının, parlamento üzerindeki lük, borç alanın, borç verene baskısı sonucu, cumhurbaşbağımlılığıyla beraber yürüyor. kanlığı seçimini iptal ederek, 33
www.proleter.org
alelacele erken seçim kararı alınmasına neden olmuştu. Cumhuriyetin kurulmasında önderlik eden askerle, cumhuriyetin gerçek sahibi olarak kendilerini, onun koruyucusu ilan etmesi, burjuvazinin de tek gerçek temsilcisi olarak, kendilerini görmeleri, devlet içinde ki etkinliklerini kaybetme korkusuyla, her türlü şiddeti göstereceklerini ilan etmeleriyle, parlamento da temsil etme hakkını paylaşmayı kabul eder göründü. Büyük burjuvazi parlamento ve ordu arasında gidip geldi. Ve sonunda tarafsız rolü oynayarak sözde düzenin korunması uğruna erken seçim kararına sarıldı. Küçük burjuvazi, büyük burjuvazinin rekabetiyle mülksüzleşip, yoksullaştıkça, işlerin iyi gittiği söylenen ekonominin olumsuzluğundan dem vuran büyük burjuvaziye karşı öfkesini, Cumhuriyeti koruma mitingleriyle, meydanlar da haykırdı. Küçük burjuvazinin cumhuriyeti korumak dediği, küçük mülkiyetin korunması, kapitalist rekabetin dizginlenmesi, “uluslar arası” emperyalist 34
sermayenin, azgın rekabetinin frenlenmesi isteğiydi. Tutucu küçük burjuvazi, muhafazakar, dinci, görünümlü emperyalist politikaların yürütücüsü, büyük burjuvazinin tam desteğini almış, eski taşra burjuvazisinin partisine karşı, Nisan ve Mayıs gösterileri için sokağa çıktığında, ne dindarlığından ne de tanrı korkusundan vazgeçmişti. Onun için korkulan cumhurbaşkanının dindar olup olmaması değil, alıştığı küçük burjuva yaşamının, küçük burjuva mülkiyetinin, tehdit altında olmasıydı. Emperyalist burjuvazinin rekabeti, küçük burjuvaziyi, ulusal burjuva olarak meydana çıkarmıştı. Emperyalist kapitalist sermayenin tezgahtarı durumuna gelmiş, küçük burjuvazi, meydanlar da saf saf, kahrolsun ABD, AB diye bağırırken acizliğini ve zavallılığını ifade ediyordu. Cumhuriyetin kurucusu rolünü oynayan, kendisini onun bekçisi ve gerçek sahibi gören ordu; küçük burjuvazinin rahatsızlığını, “cumhuriyeti koruyalım” diyerek, onu meydanlara çağırdığında, büyük burjuvazi-
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 ze alamayınca, alelacele bir ye, emperyalist burjuvaziye manevrayla, oldu bittiye getiregerçek sahibi olduğum devletrek, erken seçim kararı aldı. ten, iktidardan, beni uzaklaşKendisi dışındaki düzen partitırmak hiç de sanıldığım kadar leri hazırlıksız yakalandı. Bükolay olmayacak, mesajı veriyük burjuvazi, AKP ile ordu yordu. Büyük burjuvazi, kendiarasında arabulucu rolüne soni temsil etme hakkının, sadeyundu. Temmuz seçimleri böyce kendi iradesine tabi olmale doğdu. dığını, 27 Nisan muhtırasıyla Emperyalistler arası bir kez daha gördü. Ordu, paylaşım, enerji kaynakları için onun istediği zaman, düzeni verilen kıyasıya rekabet, dünkoruması için çağıracağı, asaya burjuvazisinin farklı kamplalak bir fedaisi değil, aynı zara bölündüğünü gösteriyor. manda, ondan kısmen bağımABD emperyalizmi geçen sız, devlet zenginliğini ve güyüzyıldan gelen egemenliğini, cünü kolay kolay efendisinin gücünü, bu yüzyıla taşıyabilçizdiği sınırlar içerisinde, paşa mek için daha yüzyılın başınpaşa tanıyacağı, bir kurum olda, yeryüzünü kana buladı. madığını da gösterdi. Devleti, dolayısıyla burjuva devletini, Afganistan’ın, Irak’ın işgali, temsil etme, gerçek sahibi olSuriye, Kuzey Kore’ye yönelik duğuna inandığı cumhuriyetin savaş tehditleri, şantaj politikalarıyla, Rusya ve Çin üzerinde, zenginliğinden vazgeçmeye bu yeni emperyalist güçlerin niyeti olmadığını, büyük burjuvaziye gösterdi. yayılma politikalarını durdurma hamleleri yapıyor. Türkiye, ABD,AB emperyalistlerinin ve büyük burjuvazinin coğrafi olarak enerji kaynaklarının geçiş yolları üzerinde butam desteğini alan ABD ve AB lunmasıyla ABD ve AB emperemperyalistlerinin Orta Doğu projelerinin uzantısı olarak ikyalizminin tehdidini tümüyle hissediyor. ABD ve ,AB emtidara gelen AKP, orduyu etkisizleştirme çabalarının karşıperyalistleri Türk burjuvazisinin egemenlik haklarına tecavüz sında, erken bir çatışmayı gö35
www.proleter.org
ediyor. Doğuda Kürt ulusal burjuva hareketi PKK ile Türk burjuvazisi üzerinde sürekli bir tehdit oluşturarak, Orta doğuda yeni bir emperyalist işgal bölgesi oluşturma eğilimi taşıyor. Emperyalizm ulusal sorunu, burjuva tarzda çözüm, yani, yeni bağımlı ülkeler doğurarak, dünya haritasını yeniden çizmeye çalışıyor. Ulusal sorunun, burjuva çözümü, burjuvazinin emperyalist burjuvaziye dönüşmesiyle yeni bir biçim almış durumda. Eski ulusal burjuva karakter, emperyalizmle birlikte, yeni bir biçimde karşımıza çıkıyor. Balkanlar da benzer bir çözümle, bunun özelliklerini pratikte görmüş bulunuyoruz. Emperyalist burjuvazi, çok uluslu Yugoslavya’yı parçalayarak ABD ve AB arasında paylaştı. Aynı olgunun benzeri Irak, Suriye ve İran da bir Kürt devleti oluşturularak ABD ve AB arasında güçleri oranında bölüşülmeye çalışılıyor6. Türk küçük burjuvazisi içinde milliyetçi, ırkçı, şoven duyguların yükselmesi, 6
Bu konu ayrı bir yazıda ele alınacak.
36
ABD ve AB emperyalizmine karşı öfkenin kabarmasının kaynağı buradadır. Gırtlağına kadar borca batmış Türk burjuva sınıfı, alacaklıları tarafından çifte bir kıskaçla kuşatılmış, öfkeden deliye dönmüş durumda, ne yapacağına karar veremeyen, çaresiz, zavallı durumunda. Hükümeti oluşturan AKP, ABD ve AB emperyalistlerinin baskısıyla eli kolu bağlanmış durumda, koşulsuz ABD nin Politikalarına boyun eğer ve uygularken, içerdeki iktidar savaşında, ordunun sürekli taciziyle, öfkeli küçük burjuvazinin önüne itilerek, PKK ‘nın saldırılarının merkezi olan Kuzey Irak’a saldırılması için, ordu tarafından, meclisten teskere çıkarılması için yapılan baskıları savuşturmaya çalışıyor. Emperyalizme sadakat konusunda, kendisinden geri kalmayan diğer düzen partileri, hükümetin zor durumunu kullanarak, yığınları kışkırtmaya, savaş tamtamlarını yükselterek, toplumu militarize etmeye çalışıyorlar. Ordunun tek amacı, elinde bulundurduğu devletin gerçek sahipliği, toplum ve
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 yönelik, daha büyük kıyım ve devlet üzerindeki egemenlik haklarını, zor yoluyla kaybetşiddeti içeriyor. Ordu, çözümü, memek, emperyalistlere, keniç savaşı daha da büyütedisini dıştalayarak bir şey yarek,Türk küçük burjuvazisinin öfkesini, Kürt halkının üzerine pamayacaklarını göstermek. çekerek, meclisten, her türlü Onları, doğrudan kendisiyle iş katliamın yasallaştırılması için birliği yapmaya zorlamak. ABD yeni yasal düzenlemeler çıEmperyalizminin PKK ya deskarmasını talep ediyor. Temteğini çekmesini istemekten muz seçimlerini burjuvazi, ibarettir. Kürtlerin imha edilmesi üzerinKürt küçük burjuva uluden yürütüyor. sal hareketi olarak doğan Burjuva partilerinin sePKK, Abdullah Öcalan’ın ABD çimlerde ki tavrı, seçim bildirtarafından Türk burjuvazisine geleri, Kürt halkının sindirilmeteslimiyle zayıflayan, gücünü, si üzerine kurulu. CHP, MHP yenilgisini, ABD tarafından gibi şoven düzen partileri, daIrak’ın işgaliyle bölge de yarı ha şimdiden, ordu tarafından, feodal Barzani, Talabani, Kürt ortak koalisyon yapmaları için ulusal hareketlerinin, Kuzey hazırlanırken, büyük burjuvazi Irak da, emperyalizme bağımlı ve ABD, AB emperyalistleri yeni bir devlet oluşturulmasıyAKP’nin devamından yana, la, bunun uzantısı durumuna ekonomik istikrar korunmalıdır, dönüştü. Kürt ulusal burjuvasöylemiyle, orduya, dolaylı olazisi, eline geçen fırsatı değerrak, tek başına devletin sahiplendirmek için, ABD nin himaliğini bırakma taraftarı olmayesinde, Türk burjuvazisine, dıklarını gösteriyor. Temmuz askeri anlamda güç dönemler yaşatıyor. Doğuda ki çatışmaseçimleri öncesinde yapılan lar arttıkça, Türk tarafının kaaraştırmalar, üç düzen partisiyıpları, burjuvazinin politikaları nin barajı geçeceği üzerinde yoğunlaşıyor. Kürt ulusal burnın temelini oluşturmuş dujuvazisinin partisi DTP, Kürt rumda. Ordu ve düzen partilerinin propagandaları, Kürtlere halkı üzerinde ki etkisini doğu37
www.proleter.org
da belirgin bir şekilde gösterirken, tüm Türkiye de yüzde onluk seçim barajını, “bağımsız” adaylarla, Türk burjuva parlamentosuna, Kürt millet vekillerini sokmaya çalışıyor. Batı da, büyük kentler de, küçük burjuva demokrat partileri EMEP, ÖDP, SDP gibi partilerle iş birliği yaparak, bu partilerin adaylarıyla, seçime giriyor. Kendi başlarına parlamentoya girmeleri mümkün olmayan küçük burjuva demokratları, Kürt ulusal burjuvazisinin yardımıyla, o, çok sevdikleri “bağımsız” Türkiye hayalleri için, mecliste, birer kırmızı koltuk arıyorlar. ABD ve AB için ağzını açmayan komünistlere ise , öfkesini esirgemeyen Kürt burjuva hareketi, “sosyalist küçük burjuva demokratlarımızın” müttefiki oluyor. İşçi sınıfı, kendisi için bir sınıf olarak, kendi adına davranmadığı ve koşullarının oluşmadığı tarihsel dönemlerde, doğal olarak burjuvazinin yedeği ve burjuva politikalarının uzantısı bir sınıftır. Onu bağımsız bir sınıf yapan, içinde bulunduğu ekonomik koşul38
ları değil, politik örgütlenmesidir. Politik örgütlenmesini tamamlayamamış işçi sınıfı, sınıf olarak bağımsız bir karakter ve davranış gösteremez. Tek tek bilinçli işçiler, komünistler, burjuva seçimleri karşısında bağımsız bir tavır gösterebilirler ve göstermelidirler de. Komünistlerin dağınık ve örgütsüz oldukları, yani henüz kendileri için var olmadıkları bir tarihsel dönemdeyiz. Tek tek komünistlerin ve küçük, etkisi zayıf grupların varlığı, henüz burjuva politikalarını deşifre edebilecek, işçi sınıfının, burjuvazinin politikaları karşısında uyanık olmaya ve bağımsız sınıf tavrı göstermeye yöneltebilecek durumda olmadıklarını yaşayarak görüyoruz. Tumturaklı ajitasyonlar yerine, gerçekçi olmak gerekir. Ne yazık ki üzülsek de, üzülmesek de, bizim gerçekliğimiz tüm açıklığıyla bu durumda. Türkiye komünistleri günlük olguların, toplumsal hareketlerin peşinde sürüklenip gitmek yerine, kalıcı, burjuvaziyi yenilgiye uğratabilecek, işçi sınıfının kalıcı politikalarını, burjuva düzeni-
Proleter Haziran: 2007 Sayı:41 nin politikalarını da teşhir edenin yıkılması işçi sınıfı iktidarırek, Kürt halkının demokratik nın kurulması için, her şey den seçiminin propagandasını önce, samimi olarak, Markyapmak olmalıdır. İşçi sınıfının sizm’in Leninizm’in, bilimsel geçmek zorunda olduğu deöğretilerinin rehberliğinde, kendi programını, kendi örgütmokrasi yolunu göstermelidir. Burjuva seçimlerini sel birliğini, işçi sınıfının komünist partisini yaratmak için boykot etmek kolay ve ucuz bir çaba göstermelidirler. Kendi yoldur. Burjuvazinin imha, yok etme, sindirme politikalarına gerçeklerini ancak burada bukarşı komünistler, işçi sınıfının, labilirler. Temmuz seçimleri emekçilerin, Kürt halkının yakarşısında komünistlerin tavrı, işçi sınıfının tarihsel olarak nında yer almasını sağlamalıgeçmek zorunda olduğu dedır. Kürt halkına, Kürt burjuvazisinin ABD ve AB emperyamokrasi yolunda propaganda yapmak olmalıdır. Propaganlizminin politikalarını onaylama dalarının temeli, burjuva iktidave kabul etmeyi değil, bu polirını, devlet yapısını teşhir ettikalarının her iki biçiminin, mek, burjuvazinin iki yüzlü yaTürk ve Kürt burjuva sınıfının lanlarını göstermek, ulusal kurpolitikalarının, Türk ve Kürt tuluş savaşlarını, burjuvazinin, halkı için vahşet ve sefalet, kölelik ve katliam olduğunu gösemperyalist burjuvazinin yetermeye dayanır. değinden, işçi sınıfı hareketinin yedeğine taşımak olmalıdır. Bu gün burjuva düzen partilerinin, Kürt halkına yönelik Haziran-Temmuz 2007 şiddeti ve kıyımı meşru kılan propagandalarına karşı, Kürt ulusal burjuvazisinin ayrılma MAHİR hakkının, ulusların kendi kaderini tayin etme hakkının, tanınmasını istemek olmalıdır. Komünistler, Kürt burjuvazisi39
www.proleter.org
SAYILARIN DİLİ İnsan konuşmayı, eşya, alet kullanmayı, doğayı kendisine hizmet eder konumuna getirme sürecinde bir diğer yaratıcılığı da sayıları yaratmak oldu. Sayılarla çoğaldığını anladı; sayılarla varlığı, yokluğu, yoksulluğunu ölçtü. Sayılarla işsizliğini, zenginliğini gördü, anladı. “Söz” bazen söyleyenin aleyhine sayılara yenildi! “Utandırdı, yüzünü kızarttı yüzsüzlerin”. Son yılların bazı sayıları da ülkemizin ve dünyanın sözden ırak gerçekleri, ama sadece gerçekleri direne direne, yırtarak örtüyü, seriyor gerçekleri ortaya:
Kaynak: TÜİK verilerinden hesaplanmıştır. 40