hs114

SAYFA

6

SAYFA

Suyla ‘oyun’ olmuyor Rize Gündo¤du’da yaflanan heyelan ve seli sahil yolu, HES projeleri, tafl ocaklar› tetikledi

8

SAYFA

MEB’e art›k yeter Atanamayan e¤itim emekçileri KPSS’deki kopya skandal›n› Ankara’da protesto etti

11

Haklar›m›z için ‘hay›r’ Mikrofonumuzu hak mücadelesi verenlere uzatt›k, neden ‘hay›r’ dediklerini anlatt›lar

SAYFA

12

AKP iktidar› imtihanda Evet kampanyas› için yürütülen psikolojik harp AKP’nin bir zaaf›na iflaret ediyor

3 Eylül 2010 • 1 TL

Y›l 5 • Say› 114

‹flte ‘Evet’çi demokrasisi Hay›r diyenlere dönük polis ve zab›ta sald›r›lar› meydanlarda demokrat kesilen AKP’nin iktidar›n tüm olanaklar›n› kullanarak ‘hay›r’ diyenleri bast›rmaya çal›flt›¤›n› gösteriyor S. 4

Küba’ya ne oldu?

Küba’da yap›lan son yasal düzenlemeler ülke kapitalizme mi geçiyor tart›flmalar›na yol açt›. Yine de Küba sömürüye karfl› onurlu duruflun simgesi olmay› sürdürüyor S. 5

AKP’nin ‘sus’ kural› Seçim yaklaflt›kça Mali Kural laf›n› duyan AKP’nin basireti ba¤lan›yor.

Patronlar Mali Kural uyguyans›n istiyor, AKP seçim dönemini atlatmay› bekliyor S. 9

‘Nutuklara kanmay›z’ Kenar Notlar› / Sayfa 2

Ferda Koç / Sayfa 4

Günah› kimin boynuna?

Referandum ve büyük...

Salim Çal›k / Sayfa 7

Madenler ‘kara tabut’...

Tuba Günefl / Sayfa 10

M›fl mufl yoksulluk zaafm›fl

AKP ‘kad›nlara özel ayr›cal›k için evet’ pankartlar›yla köprüleri donatm›flken kad›nlar bu yalan› teflhir etmek üzere soka¤a ç›kt› S. 10

2

MEDYA 3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Halk›n Sesi

Kenar Notlar› Günah› kimin boynuna?

H Hareketini bilir misiniz? Tekel işçilerinin kışın soğuğunda aylarca sürdürdükleri direnişin en sıcak günlerinde ortaya çıkıp “Biz de Tekel işçilerini protesto ediyoruz” diyen 3-5 zibidi diye hatırlarsınız belki. “Mezunuz, işsiziz, 4C’ye razıyız” sloganıyla “eylem” yapıp grev kırıcılığın en bayağı söylemlerini sergilerken müthiş bir “ideolojik çıkış” yapıyormuş havasını takınıyorlardı. Sadece kendilerinin ve kendileri gibi “ileri zekalıların” aklına geldiğini düşündükleri “müthiş” fikirlerin işçi direnişlerinde patronların ilk aklına gelen olduğundan ve bu fikrin grev kırıcıların sağlığına zarar verdiğinden habersiz, milyonlarca ışık yılı mesafedeki başka bir gezegenden ışınlanmış uzaylılar gibiydiler.

Tüm toplumun soğuk aralık günlerinde sımsıcak sardığı, kucakladığı bir direnişin etkisini zayıflatmaya çalışan soğuk bir Amerikan şakası gibiydiler. Daha önceki şakaları da taşeronlaştırma, özelleştirme tehdidiyle karşı karşıya kalan THY çalışanlarını protesto etmekti. Şimdi ne alemi vardı bu soğuk Amerikan şakasını hatırlatmanın… Biz onları hatırlamak istemezdik ama onlar kendini hatırlattı.

Taksim’deki “Yetmez Ama Evet” yürüyüşünün örgütçüleri arasında bu hareketin mensupları da vardı. 3H etkinliklerinin kıdemli katılımcısı Rasim Ozan Kütahyalı ile beraber “daha fazla demokrasi için yetmez ama?” sorusuna “eveeeet” diye yanıt veriyorlardı. Hani Denizlere çamur sıçratmaya çalışarak kendine mevki makam yapan Taraftar-“gazeteci” Rasim Ozan Kütahyalı ile beraber…

Onlar, Almanya’nın iktidar ortağı Hür Demokrat Parti tarafından kurulan Friedrich Naumann Vakfı’ndan aldıkları paralarla düzenledikleri etkinliklerin gelirlerini nasıl paylaşırlar bilemeyiz ama aklımızın almak istemediği şey kendine “solcu” diyenlerin tescilli işçi düşmanlarıyla bir meydanı nasıl paylaştığı. Azıcık da kalsa soldan yana yüreğinde bir şeyler olanların her türlü insani değeri bir kenara koyarak Tekel işçilerinin “yüksek” maaşlarını protesto edenlerle kol kola nasıl girdiği… Tabii anlayamadığımız bu projeyi baştan itibaren itinayla ilmek ilmek örgütleyenler değil… Onları bir süredir hep beraber takip ediyoruz, ne yapmaya çalıştıklarını görüyoruz.

Yaklaşık 7-8 yıl önce Irak’ta savaşa karşı geniş bir muhalefet örgütlendiğinde, “İslamcılarla ittifak”, “bireyler üzerinden hareket” gibi iddialarla ilerici toplumsal muhalefeti parçalayan bu projeciler, kendi hedeflerine adım adım ilerlerken solun önemli bir bölümü bu çizgiye destek vermişti. İlgi şımarıkları bir süre sonra kendisini pışpışlayan kimi sol merkezlerin altını oyarak ilerledi ve bugünkü noktaya gelindi.

Onlar hiçbir zaman “sol”da olmadılar ve Aydınlık çevresinin 1970’lerdeki misyonunu üstlendiler. Aslında onlara düşmanlıkları da buradan geliyor. 1970’lerde devrimcileri “provokatör” diye gazetelerinde hedef gösterip adreslerini yayınlayanların, “Amerika gitsin Rusya mı gelsin” sorusunu “Ordu Moskofa” sloganıyla tamamlayarak SSCB ile mücadeleyi temel devrimci görev ilan edenlerin göreviyle, profesyonel projeci STK’larla, cemaat örgütleriyle, sol-emek düşmanlarıyla, gericilerle omuz omuza “Darbelere Dur De”, “Yetmez Ama Evet” kampanyalarını yürütenlerin görevi aynıdır.

Rejim kendini yeniden örgütlerken, kontrgerilla yenilenirken, bürokrasi, polis, yargı yeniden yapılandırılırken muhalifleri maniple edecek aktörlerin de değişmesi gerekmekteydi ve bu süreç tamamlandı. Eskiler Silivri’de eski retoriklerle “vatan savunması” yaparken, yeniler Beyoğlu’da yeni retoriklerle “öz öz özgürlük” diye zıplamaktaydı. Onların peşinden gidenler gitti, soldan istifa etti. Peki ya kalanlar? Günahı kimin boynuna?

3

‘Düşman’ımız ‘özür’ diledi

S

abah gazetesi yazar› Engin Ard›ç’›n 23 Ağustos’ta köşesinde yay›mlanan “Korkma yavrum, öcü değil, yaln›zca sand›k… Is›rmaz!” başl›kl› yaz›s›nda emektar komünistlerden Mehmet Boz›ş›k’a hakaret etti. Ardıç yazısında şöyle yazmıştı: “Bir zamanlar ‘Boz Mehmet’ diye bir adam vardı, ‘eski tüfeklerden’, gizli TKP üyesi, sıkı komünist. Boz Mehmet aynı zamanda bir fabrikatördü. İzmir'de fabrikası vardı. İşçiyi de üç otuz paraya çalıştırırdı. İşçiler zam istedikleri zaman da onlara şöyle derdi: ‘Acele etmeyin...

Yakında devrim patlayacak... O zaman bu fabrika zaten sizin olacak... Şimdilik dayanın’...

Bu hakaret ve yalan dolu açıklamaya hayatta olmayan Bozışık adına mücadele arkadaşları yanıt verdi. Bozışık’ın ömrü mücadeleyle geçmiş, işkencelere hapis cezalarına çarpt›r›lm›ş baş› dik bir komünist olduğunu hatırlatan arkadaşları “Onun İzmir’de fabrikas› olduğu iddias› yaland›r. Boz›ş›k İzmir’de k›sa bir süre işçi olarak çal›şm›şt›r.” dedi ve Ardıç’ı özür dilemeye çağırdı. Engin Ardıç 30 Ağustos günü kaleme ald›ğ› düzeltme ve özür yazısında “Düşmanlarımdan özür dilerim” başl›ğ›n› att›.

Anlatttığı kişi Bozışık olmasa da böyle birinin olduğuna emin olduğunu söyleyerek kuyruğu dik tutmaya çalıştı.

Yandaşını yanında bulamadı B

aşbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın, referandum öncesi Gümüşhane’ye yaptığı ziyaret sırasında gözleri bir TRT muhabiri aradı. TRT’nin kendisini takip etmediğini öğrenen Arınç, tepki gösterdi.

Torul Belediye Başkanı Selami Bostan’ı ziyareti sırasında “TRT’den kimse var mı?” diye diğer gazetecilere soran TRT’den sorumlu bakan Arınç, TRT’den bir muhabir olmadığını öğrenince, “Onlar Milli Gazete gibidir. İş bittikten sonra gelirler” diye kendince esprili bir dille TRT muhabirini eleştirdi. Ardından bir gazeteciye “Yaz o kimse bir kenara, yan gelip yatmasınlar” dedi. Daha sonra “Anadolu Ajansı nerede?” diye sordu.

Gelen “Buradayım efendim” yanıtı üzerine “Hah şöyle, sorumlu olduklarımı bileyim” dedi.

EVET ‹Ç‹N B‹R HABER KAÇTI Arınç, Gümüşhane ziyareti sırasında “12 Eylül’deki halk oylamasında Anayasa’da neler değişti, niçin evet demek lazım, hayır demek gerekiyorsa niçin hayır denecek bunları anlatmaya çalışıyoruz. Körü körüne evet veya hayır olmaz. İlla hayır diyen adam yanlış yapar” diyerek TRT’yi niye sorduğunu da anlatmış oldu. Bu değerli fikirleri izleyen ve dinleyenlerine sunsun diye...

TRT’nin performansı Arınç’ı

TRT’nin ve Anadolu Ajansı’nın sorumluluğunu almak zor iş; ancak Arınç, bu zor faaliyetin altından yoklama yaparak kalkıyor, gelmeyeni yok yazıyor memnun etmese de tarafsız olması gereken kurum son dönemde AKP Anayasası’nın evet propagandasını yapıyor olmakla eleştiriliyor. Anayasanın ilgili maddesine göre TRT, kamu tüzel kişiliğine sahip. TRT ve kamu tüzel kişilerinden yardım gören haber ajanslarının özerkliği ve yayınlarının tarafsızlığı esas sayılıyor. Ancak Türkiye Radyo

ve Televizyon Kanunu’na göre kurumun Yönetim Kurulu ve Genel Müdürü Bakanlar Kurulu tarafından atanıyor. Bir bakanın da TRT’den sorumlu olması ile birlikte kurumun özerk ve tarafsız olması imkansız hale geliyor.

TRT, her iktidar döneminde iktidarı güçlendirmek için bir araç olarak kullanıldıysa da,

AKP’nin kurum üzerinde hegemonya kurduğu ve emekçilerinin üzerindeki sert denetim mekanizması oluşturduğu gözle görülebiliyor.

YANDAfi MÜDÜR Kuruma AKP tarafından atanan bir önceki Genel Müdür Şenol Demiröz Erdoğan’ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı

olduğu dönemde belediyenin Kültürel ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı görevini yapmıştı. Şu anki Genel Müdür İbrahim Şahin ise Ulaştırma Bakanı’nın eski danışman ve müsteşarlarından birisi. Kurum içindeki AKP kadrolaşması TRT’de örgütlü KESK Haber Sen üyeleri tarafından defalarca belgelerle tespit edilmişti.

Radikal operasyon işsiz bıraktı D

oğan Grubu’na bağlı Radikal ve Referans gazeteleri birleştiriliyor. “İki gazetenin birleşmesi sonucu maliyetlerin azaltılması” gerekçe gösterilerek işten çıkarmalar başladı. İsmet Berkan çizgisinin tasfiye edildiği gazetenin başına Gülen cemaatine yakın bir isim olan ve halen Referans gazetesinde genel yayın yönetmenliği görevini yürüten Eyüp Can (Sağlık) geliyor. Can daha önce Zaman gazetesini popüler kitle gazetesi haline getirilimesi operasyonunu yürütmüştü.

Radikal gazetesinde işten çıkarılan isimler arasında gazetenin genel yayın yönet-

meni İsmet Berkan, köşe yazarları Funda Özkan, Haluk Şahin, Nur Çintay, çizer Ramize Erer, Ekonomi, İstihbarat, Kültür ve Sanat servisi çalışanları, Görsel bölüm çalışanları, düzeltmenler, sayfa operatörleri, dizgici ve İsmet Berkan'ın sekreteri var. İşten çıkartmalar ve ayrılmaların Referans gazetesinde de yaşandığı biliniyor.

Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) işten çıkarılanlara avukat desteği sağlayacaklarını açıkladı.

TGS, iki gazetenin birleştirilmesi durumunda işten çıkarma yapılamayacağını Doğan Grubu’nun ‘kötü niyetli’ davrandığını belirtti.

“İki gazetenin birleşmesi sonucu maliyet azaltma” gibi bir gerekçeden çalışanın çıkarılması 4857 sayılı İş Kanunu’nda yok; bu durumda işten çıkarılanların alacakları tazminatların yanı sıra ‘kötü niyet’ tazminatı alma hakları da var. Ayrıca basın çalışanı olarak tespit edilen çalışanların 4857 sayılı İş Yasası'na göre değil 212 olarak bilinen Basın İş Yasası’ndan faydalanabilme durumu var. Bu kanuna göre çalışanlar 4857’ye göre çalışanlardan daha avantajlı durumda; yıllık izinleri daha yüksek, kıdemde tavan uygulaması yok. İşten çıkarılan kişi 4857’ye göre tazminat aldıysa ancak basın çalışanı

olarak tespit edilirse alacağı farklar için daha sonra dava açabiliyor. ‹fiTEN ÇIKARMA ‹LK DE⁄‹L Doğan Grubu, 2007 yılında da “yüzde 20 küçülme” kararı alarak Radikal gazetesinde 40 kişiyi işten çıkarmıştı. Atılan emekçiler işe iade davasını kazanıp işlerine geri dönmüştü. Davada İş Mahkemesi, işverenin işten çıkarma yoluna gitmeden önce çalışanlara gruba ait diğer gazete, televizyon ve dergilerde iş olanağı araması gerektiğini belirtip, bu şart yerine getirilmediği için de çalışanları haklı bulmuştu.

Kamu emekçisine esnek pusu: 657 referandumundan A nayasa sonra hayata geçirilmesi 657 Sayılı Devlet düşünülen 657 Sayılı Kanun’da beklenen değişiklik 9 Memurları yapılması Haziran’da meclise sunuldu yasanın oylanması Kanunu’ndaki ancak anayasa referandumu sonrasına değişiklikler esnek kaldı.Esnek çalışma ve güvencesizüzerine inşa edilen 657 ve güvencesiz leştirme Sayılı Kanun’da yapılması ön değişikliklerle sicil uyguçalıştırma ile per- görülen laması yerini performansa dayalı çalışmaya bırakıyor. Taslak, özel yöneticilerine kamuda formans sistemi şirket çalışma olanağını açıyor. üzerine kurulu ESNEK VE GÜVENCES‹Z

Yang›n Alarm›

Kanunun 100. maddesi, “Memurların yürüttükleri hizmetin özelliklerine göre, bu madde uyarınca tespit edilen çalışma saat ve süreleri ile görev yerlerine bağlı olmaksızın çalışabilmeleri mümkündür” şeklinde değiştirilerek esnek çalıştırmanın önü açılıyor. İşyerinin kapanması durumunda memuriyetin devam etmesi hususundaki madde kaldırılıyor.

Böylece kamu emekçisinin çalıştığı işyeri özelleştirildiğinde devletin kamu emekçisine iş bulma görevi de ortadan kalkıyor. Değişiklik Tekel’in özelleştirilmesinde yaşandığı gibi özelleştirilen kamu kurumlarındaki kadrolu çalışanları güvencesizleştirmeye

yönelik. Tasarıda, kadroya bağlı çalışmanın işe bağlı çalışma olarak değiştirileceği ifade ediliyor. Böylece kamu emekçisi çalıştığı kurumda iş bittikten sonra performans gibi sebeplerden işten çıkarılma tehlikesiyle karşı karşıya geliyor.

Mevcut yasada yer alan çalışma süresine göre maaş artışını sağlayan sicil uygulaması kaldırılıyor; yerine ödül ve ceza mekanizmasının belirlediği performans sistemi geliyor. Taslağın kanunlaşmasıyla 30 yıllık çalışanla yeni işe giren çalışan aynı maaşı alabilecek.

Değişiklik, yandaş medyada “Artık memurlar hafta sonu il dışına çıkmak için izin almak zorunda kalmayacak” şeklinde yer almıştı. Bu madde mevcut kanunun disiplin hükümlerinde yer alıyor. Ancak, taslağa göre disiplin cezalarıyla ilgili tek olumlu sayılabilecek değişiklik de bu; çünkü taslağa göre cezalar artırılıyor. ‘Aylıktan kesme’, cezaları artırılırken, bir yıl içinde iki kademe ilerlemesi cezası almak da memurluktan çıkarma nedeni haline getirilmiş.

Ayrıca ‘İş sahiplerine kötü muamele etmek ve söz-hareketle sataşmak’, bu davranışları iş arkadaşlarına sergilemekten daha ağır bir suç sayılarak, kınamadan cezasından çıkarılıp “aylıktan kesme” cezası kap-

samına alınmış. Yani tasarıda müşteri memnuniyeti ön planda tutulmuş.

Bir diğer değişik de özel şirket yöneticilerinin devlet koruması altına alınması.

Taslakta, özel şirket CEO’larının bakanlıklara bağlı merkezi yönetimlerde müsteşarlık, genel müdürlük gibi görevlere ‘transfer’ edilmesinin önünü açarkan bu kişilere devletten emekli olma imkanı da sağlanıyor. Prim hesabında özel şirkette çalıştığı gün sayısı devlettekiyle eş tutuluyor.

MAKYAJ MADDELER Tasarı, sırf yandaş medyanın kullanabileceği makyaj

değişiklikler de içeriyor.

Bunların başında doğum, ölüm, hastalık vb hallerde verilen izinlerdeki artışlar geliyor. Ancak bu izinlerden 4/B ve 4/C statüsündeki çalışanlar yararlanamıyor.

Ayrıca taslakta doğum sonrası verilen ücretsiz izinlerde çalışanın özlük haklarının korunması konusunda herhangi bir hüküm yok.

Son olarak sözleşmeli çalışanlarla ilgili bir madde konulmuş. Bu madde gelecekte çalışanların sözleşmeli olarak çalıştırılacağı düşüncesinden hareket ederek sözleşmeli personele sendika kurma hakkı getiriyor; ancak bu hak tabii ki grev yasağıyla birlikte geliyor.

3

GÜNDEM 3 Eylül 2010 / 13 Eylül 2010

Halk›n Sesi

Kamu emekçisi referandum mezesi B

T

u yılki toplu görüşmeler, hükümetin başarılı manevraları ve sendikaların katkısıyla 12 Eylül referandumuna yönelik AKP kampanyasının bir parçasına dönüştürüldü.

Hükümet, kamu emekçilerinin örgütlenme ve grev hakkının önüne setler çeken anayasa değişikliğini kısmi iyileştirmeler içeren bir paket gibi yansıtabildi.

Toplu görüşmeler sonucunda ortalama beklentinin üstünde bir zam veren AKP hükümeti hem referanduma yönelik “bir parmak bal” politikasını hayata geçirdi hem de bununla kendi uzantısı MemurSen’i parlattı.

B‹R PARMAK BAL Toplu görüşmeler 29 Ağustos gece yarısı sona erdi. Görüşmeler sonunda hükümet kamu emekçilerine 2011’de yüzde 4 artı 4 zam yaptı.

Ayrıca 80 lira ek ödeme yapılmasına, aile yardımının birinci ve ikinci altı aylık dönemde 20’şer lira arttırılmasına karar verilirken, sendika üyesi kamu emekçilerine toplu görüşme primi olarak üç ayda bir 45 lira ödenmesi kararlaştırıldı.

Kamu-Sen, hükümetin kamu emekçilerinin taleplerini dikate almadığını belirterek kaybedenin hükümet olduğunu söyledi. KESK de “Hükümetle ‘sendikası’ kamu

oplu görüşme sürecinin kazananı AKP ve Memur-Sen, kaybedeni de KESK oldu. Kamu emekçisi ise bu süreçte adeta meze oldu

emekçilerinin sefaletinin sürmesinde mutabakata varmıştır” açıklamasında bulundu.

Memur-Sen ise görüşmeleri ‘İdeal

bir görüşme’ olarak nitelendirdi.

Görüşmeler esnasında Memur-Sen başkanı, başbakanla özel bir görüşme yaptı.

KESK’in eleştirisi haksız değilse de hükümet daha önceki yıllarda olduğundan daha cömertti. Bu cömertlikte ufuktaki sandığın etkili

olduğu inkar edilemese de, görüntüde bunun için müzekere eden Memur-Sen oldu. Aslında hükümet ve sendikası başarılı bir mizansen sergiledi. Bir oturup bir kalkan, ne dediği anlaşılamayan KESK ise son dönemin en başarısız sınavlarından birini verdi.

NEYE YARADI? Anayasa değişikliği, Ekonomik Sosyal Konsey’den aynı işkolunda birden fazla sendikaya üyeliğe, toplu sözleşmede kesin karar sahibi Hakem Kurulu’na kadar bir dizi alanda kamu emekçilerinin haklarını ilgilendiren “kötüleştirmeler” içerse de KESK bunlara ilişkin bir şey dile getirmedi.

Sendika koltuğu ile parti koltuğunu karıştırdığı izlenimi veren ‘Evet’çi ve ‘Boykot’çu KESK yöneticileri, susmaktan da kötüsünü yaparak, “toplu görüşmeyi referandum sonrasına erteleyelim” gibi AKP’nin evet kampanyasını besleyen bir öneride bulundular. KESK’in bu önemli katkısı sayesinde toplu görüşme masası AKP’nin propaganda kürsüsüne dönüştü. Üstelik KESK bu katkısının karşılığını, iktidar cephesinden saldırı olarak aldı.

Sürecin kazananı AKP ve Memur-Sen, ağzına bir parmak bal çalınıp meze yapılanı kamu emekçisi, en çok kaybedeni de KESK oldu.

Kemalpaşa halkı ‘Evet’ yalanına izin vermedi AKP’liler ‘Evet’ oyu istemeye geldiler, jandarma korumasında ilçeyi terk ettiler

H

opa'nın Kemalpaşa Beldesi'ne 12 Eylül'de yapılacak referandumda "Evet" oyu istemek için gelen AKP'liler ilçeyi jandarma koruması altında terk etmek zorunda kaldı.

AKP Artvin Milletvekili Ertekin Çolak eşliğinde ilçeye gelen AKP'liler, bir çay ocağında konuşma yapmak

istedi. AKP'lilerin toplantı yaptığını duyan Kemalpaşalı gençler, çay ocağına giderek çeşitli sorular yönlendirdiler. AKP'li vekil sorulan sorular karşısında zor durumda kaldı, durumu kurtarmak için gençlerin toplantıyı proveke ettiğini iddia etti.

Bunun üzerine AKP yöneticilerinden bir kişi

soru soran gençlere küfür etti. Bunun üzerine arbede çıktı.

AKP’L‹LER‹ JANDARMA KURTARDI Jandarma duruma müdahale ederek gençleri dışarı çıkardı.

Yaşananlarını duyan Kemalpaşa halkı çay ocağının etrafında topla-

narak AKP'lilere tepki gösterdi. Kemalpaşa halkı AKP'lilerin bir an önce beldelerini terk etmelerini istedi. AKP'li vekil Çolak ve beraberindeki AKP'liler çay ocağında yaklaşık yarım saat mahsur kaldı.

Hopa'dan takviye kolluk kuvvetlerinin gelmesinin ardından AKP'liler Kemalpaşa'yı terk etti.

AKP'liler şehri terk ederken araçları yumurta yağmuruna tutuldu.

AKP'lilerin beldeyi terk etmesinin ardından jandarma halka biber gazıyla saldırdı. Bir süre jandarma ve halk arasında arbede yaşandı. Ardından Kemalpaşalılar sloganlar eşliğinde olay yerini terk etti.

TSK’ye özel harpçi patron Genelkurmay Baflkanl›¤› görevini ‹lker Baflbu¤’dan devralan Ifl›k Koflaner, bas›nda “TSK’n›n yeni patronu”, “TSK’y› CEO gibi yönetecek” haberleriyle karfl›land›. Profesyonel ordu tart›flmalar› aras›nda gündeme gelen bu yak›flt›rmalar yersiz de¤il. Koflaner Genelkurmay Baflkan› olmadan önce ordunun profesyonellefltirilmesinin gereklili¤i yönündeki demeçlerde bulunmufltu.

Ancak Ifl›k Koflaner dönemine dair öngörülerde bulunmak aç›s›ndan profesyonel orduya geçifl hedefi yetersiz kal›yor.

Ifl›k Koflaner'in CV'sinde NATO önemli bir yer tutuyor. Koflaner, NATO'nun e¤itim tezgah›ndan geçmifl ve Özel Kuvvetler Komutanl›¤›'nda Kurmay Baflkanl›¤› yapm›fl bir komutan.

Koflaner, devir teslim töreninde kontrgerillan›n has adamlar›na özgü bu CV’yi do¤rularcas›na konufltu: “PKK’ye karfl› mücadele silahs›z olmaz.” Ayr›ca ordunun odaklanaca¤› temel hedef olarak Kürt sorununun dile getirip, irtica ve cemaat kelimelerini kullanmad›. Böylece Yaflar Büyükan›t’tan bafllayarak, TSK’y› Kürt hareketine yönelik imha konsepti etraf›nda politik ‹slamc› iktidarla uzlaflt›rma çizgisinin de art›k bir olgunlu¤a eriflti¤i görüldü.

Koflaner dönemi TSK’s›na dair öngörülebilen fley, AKP ile uzlaflm›fl, “iç ve d›fl düflmanlarla” savaflma hedefi etraf›nda profesyonelleflmifl, neoliberal bir NATO ordusu olma yolunda ad›mlar ataca¤›d›r.

Hala yapacak çok ifl, de¤ifltirecek çok evet var rtık referandumda son düzlüğe girildi, son kozlar oynanıyor. Ve Erdoğan’ın son icraatları gösterdi ki AKP’nin EVET’i zor durumda. Erdoğan, Tokat’ta açıkladı; “Esnafın kullandığı kredi faiz oranı yüzde 13'ten yüzde 10'a çekildi.

Bu oranın da yüzde 5'ini Hazine karşılayacak” . Erdoğan kamu çalışanlarına da müdahale etti; “memurlara yüzde 4+4 zam, 80 TL ek ödeme, 20+20 aile yardımı verildi”. Bunlarla yetinmedi Erdoğan, yaptırdığı anket çalışmalarında büyük şehirlerde HAYIR’ın önde olduğunu görünce son bir haftada “EVET afişinin yapıştırılmadığı duvar, EVET pankartının asılmadığı direk kalmadı”.

Diğer yandan Hayır çalışmaları polis tarafından çeşitli şekillerde engellenirken polis teşkilatı EVET bilboardlarının başında 7 gün 24 saat nöbet tutuyor. AKP’nin sözde Avrupalı yüzünü temsil eden Egemen Bağış’ın ve Ahmet Davutoğlu’nun Büyükşehirlere salınması da bu operasyonun parçası.

AKP’nin yayın organı şeklinde çalışan Yeni Şafak, Vakit, Zaman, Star, Sabah bile yetmiyor artık.

Taraf’ın “özel ajan” konumu zaten malum. Kim tarafından basıldığı belli olmayan milyonlarca illegal “evet gazetesi” sokakların zeminini kaplar oldu. Liberal soldan alınan desteğe güvenmeyen AKP tarafından referanduma mahsus kurulduğu açık olan sahte “demokrasi ve özgürlük platformu” Ankara’da belediye alt taşeronlarında çalışan işçilere işten atma (yani bertaraf etme) tehdidi ile bildiri

A

dağıttırıyor. “Bertaraf olmaktan” korkan TÜSİAD üyeleri Doğuş’un ve Doğan’ın (son operasyon Radikal’e yapıldı) yayın organları da farklı değil.

Erdoğan korkmakta haklı. RP İstanbul İl başkanı seçildiğinden beri ilk kez ciddi bir yenilgi ile karşı karşıya. Üstelik 12 Eylül’de çıkacak bir HAYIR sadece kişisel karizmayı çizmeyecek aynı zamanda AKP açısından genel seçimler için de çok ciddi bir tehdit oluşturacak. Tam da bu yüzden Erdoğan sık sık “12 Eylül’de partileri oylamayacaksınız, referandum sandığında partiler yok” diyor. Bu söylem hem başarısızlığa şimdiden bir kılıf hazırlama hem de aklı sıra diğer parti seçmenlerinden oy kapma taktiği. Oysa referandum süreci çoktan bir seçim kampanyasına dönüştürüldü bile. Üstelik AKP iktidarı son haftaya girerken kesenin ağzını iyice açacak.

Referandum sürecinin genel seçim kampanyasına dönüştürülmesinde en az Erdoğan kadar Kılıçdaroğlu da özel bir irade gösterdi. Yapılmak istenen değişikliklerin içeriğine girmekten özenle kaçınma tavrı CHP’nin egemenlerle arayı bozmak istememesinden kaynaklanmaktadır. Çünkü değişikler halk yararına değil sermaye lehine, egemenler lehine (yetmese de) güzellikler içermekte. Bu yüzdendir ki zaten “yetmez ama evet” söylemi en çok sermaye sınıfından ve çıkarları onlarla kopmaz bağlarla bağlı olanlardan yükseliyor. Ve CHP ısrarla yargı dışındaki maddeleri ana gündem haline getirmiyor.

Kılıçdaroğlu da siyasi taktikleri öğrenme sürecinde hızla ilerliyor.

Siperde poz vermekten, türbanı çözecek adam misyonunu edinmeye kadar. Ancak en “çarpıcı” örneğini “genel af” önerisiyle sergiledi. Lafın kendisi çok büyük olduğu için Kılıçdaroğlu’nun ön şartları yeterli ilgiyi görmedi. Kılıçdaroğlu’nun genel af için iki önemli ön şartı var; PKK’nin tümden silah bırakması ve genel affın Meclis’ten mutabakatla çıkması.

MHP’yi ve AKP’yi saymayalım, CHP’nin içinden Abdullah Öcalan’ın affına mutabık olacak kaç milletvekili çıkar?

Kürt hareketinin, referandum sürecinde izledikleri taktik ise “şimdilik” başarısız oldu. Referandumu koz olarak kullanıp hükümetten bir şeyler koparma taktiği, Erdoğan’ın istediğini almasıyla çıkmaza girdi. Üstelik bu süreç BDP’ye güç de kaybettirdi.

Süreci kısaca hatırlarsak; PKK’nin askeri eylemlerinden bunalan AKP hükümeti Öcalan’a temsilci gönderip ateşkes ilan edilmesini sağlamıştı.

Ancak hemen arkasından Erdoğan bu görüşmenin arkasında durmayıp, reddetti. Ona göre hükümet değil, devlet görüşmüştü (görüşmeyi yapan MİT Müsteşarı, müsteşarı atayan kim? Başbakan Erdoğan. Müsteşar kime bağlı? Başbakan Erdoğan’a).

Bununla yetinmedi elbette, “Kürt burjuvazisine” EVET açıklamasını da yaptırıverdi. Öcalan’ın, Kürt işadamlarının “evet oyu kullanacağız” açıklaması karşısında sorduğu “bunlar bu cesareti nereden alıyorlar?” sorusunun yanıtı ise belli; “ulusal birliği sağlama” projesi adı altında yürütülen, zımnen evet anlamına gelen boykot tavrından. Bu arada

Erdoğan, Kılıçdaroğlu’nun “genel af” önerisini fırsat görüp “tek devlet, tek millet, tek dil” taktiğiyle hızla MHP ve CHP kitlesine dönüverdi. Kürtlere ise genel seçimden sonra yapılması vaat edilecek “yeni anayasa” kandırmacası kaldı. Zaten Diyarbakır’da ne laflar edilip ne sözler verilmedi ki.

“Yeni Anayasa” vaadi AKP için zaten her seçim dönemi alışkanlık haline getirdiği taktik. Hatırlanacağı gibi en son seçimden önce de bu vaadi yapmış hatta seçimden sonra yani 2007’de Burhanettin Kuzu’ya yeni anayasa taslağı hazırlatmıştı.

Ancak bu taslaktan sadece “türban” maddesi Meclis’in gündemine getirilmişti. AKP için yeni bir anayasa ihtiyacı ancak bu referandumdan Hayır çıkması ile oluşabilir. Onu da zaten uluslararası talepleri kastederek Davutoğlu son açıklamasında “bunlar zorunluluk, şimdi yapmazsak bir-iki yıl sonra yapmak zorundayız” diyerek itiraf ediyor.

Referandum sürecinin daha şimdiden en Hayırlı sonuçları ise sol cenahta yaşanıyor ve yaşanmaya da devam edecek. Sol, uzun yıllardır neredeyse ilk kez tüm ülkenin gündemi olan somut bir durum karşısında politika üretmek zorunda kaldı. Her sol grup kendi ideolojik ve politik çizgisinden yaptığı çıkarımla açık bir pratik tutum aldı ve bu tutumu açıklayıp, örgütledi. Ve bu süreç sol grupların üretim kapasitelerini, kendileri gibi olmayanları etkileyebilme, değiştirebilme gücünü test etme olanağı sundu. Sol ideolojilerin arayıp da bulamadığı aslında böyle ortamlardır, kendi stratejisinin doğruluğunu

kanıtlama olanağına sahip olur.

Politik üretim sokağa çıkar, sokakta mücadele eder ve sokağı dönüştürür.

Eğer sokakta işe yaramıyorsa sorgulanmaya ihtiyaç duyar ya da bir kenara atılmaya... İşte bu “hayatın gerçekleri” işe yaramayan sol ideolojileri en tartışmasız haliyle faş etmiş durumda.

Bunların başında da kendisini “sol liberalizm” diye adlandıran ideoloji ve savunucuları geliyor. Adını da koyalım; bir kısmı kendilerine ‘özgürlükçü sol’ da diyen EDP ve yandaşları. Evet’i AKP’den daha canhıraş savunan bu şahısların KESK’i işlevsizleştirmesi ve hatta komik duruma düşürmeleri ortada.

Ufuk Uras kendi seçmen bölgesinin sokaklarına insin de halkı “evet”e ikna etmeye çalışsın. Kendisine oy verenlerin kaçta kaçını ikna edebilir? Ya da Baskın Oran. Kuru gürültüyle eşitlik, özgürlük, kardeşlik nutuklarıyla oy toplayanların ideolojileri gerçek hayatta neye karşılık geliyormuş, biline. Bu süreçten sıyrılmaması gereken birileri daha var elbette; bunları solcu diye bize, halka pazarlamaya çalışanlar.

Hesap dökümü yapması gerekenler sadece bunlar değil: Egemenlerin yapmak istedikleri değişiklikleri anlayamayan, kavrayamayan, solculuğu en uçta durup birbiriyle rekabet etmek olarak anlayan, devrimci misyonu kendinden daha gelişkin olarak gördüğü bir siyasi harekete tabiiyet olarak zannedenler. Yani boykotçuların önemli bir bölümü. En azından, bu süreçte alınan tutumun yaratacağı sonuçların “özeleştiri gerektirebileceğini” unutmamak

gerek.

Toplumsal hafıza sadece siyasal grupların referandumda aldıkları tavrı hatırlamayacak, aynı zamanda tavrını açıklayıp destek örgütleyen bireyler de anılarda yer alacak. Bu bazen yanı başımızdaki komşumuz ya da toplumsal gelişmeden yana olduğunu düşündüğümüz AKP’nin propaganda gazetelerini süsleyen Sezen Aksu gibiler olacak.

Her türlü eksikliğine rağmen sosyalist sol, bu süreçte toplumsal işlevini sergileyebilme olanağını buldu ve bunu da gücü ölçüsünde hayata geçirdi. Bu sürecin daha sağlıklı değerlendirmesi kuşkusuz referandumdan sonra yapılacaktır. Ancak bugünden bile rahatlıkla söylenebilecek olan: CHP’nin sol zannedildiği ve sol adına CHP’nin konuştuğu bir süreçte ÖDP, TKP, EMEP ve Halkevleri’nin referandumda HAYIR demek ve dedirtmek için oluşturduğu güçlü söylem birliği HAYIRLI olmuştur.

Ancak referandum süreci devrimciler için henüz tamamlanmış değil.

Hala yapacak çok iş, değiştirilecek çok evet var. Hala evetçilerin çok büyük bölümü neye evet dediklerini bilmiyorlar. Anayasa yazım dilinin ağdalı ve “anlaşılmaz” oluşu AKP’lilere kendi yalanlarını gizleme fırsatı sağlıyor. Hala evetçilerin yalan üzerine kurdukları propaganda malzemeleri ortalıkta “asılı” duruyor.

Hala çalınmadık, girilmedik kapılar var. Hala bizim “hayırımızın” yankılanmadığı sokaklar var. Ki o sokaklar; iddiamızın, düşüncemizin cisimleşeceği sokaklar olacak.

4

GÜNDEM 3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Halk›n Sesi

Referandum ve büyük tehlike “Sosyal Demokratlar” da içinde olmak üzere Türkiye solunun önemlice bir bölümü, referandumun kaderini, BDP'nin “Boykot” kararı ile Liberal (siz Fethullahçı-Sorosçu diye okuyun) 'Sol'un “Yetmez ama evet” tutumunun belirleyeceğine inanıyor. Bu açık bir çarpılma. Referandumun sonucunu belirleyecek olan, AKP'nin “sol”dan alacağı destek değil, sağdan, SP, BBP, DP, ANAP ve en önemlisi de MHP'den alacağı destek. BDP'nin boykotu ve Liberal Sol'un “evet”inin ise AKP lehine sonuç vereceğini söylemek bile o kadar kolay değil.

Bu gerçeği anlamak için derin analizlere ihtiyaç yok.

Tayyip Erdoğan'ın Meclis görüşmelerinden bugüne gelen propaganda diline biraz dikkat etmek yeterli. Erdoğan'ın Grup kürsüsünde okurken “ağladığı” son mektup, Balgat Katliamı hükümlüsü Mustafa Pehlivanoğlu'na aitti. Erdoğan'ın referandum güzergahında MHP Ferda oylarının yoğunlaştığı illerin öne Koç çıktığı ise bir başka gerçek.

Erdoğan'ın propaganda ferdakoc@ taktiğinde en önemli unsurunun, hotmail.com “Sol” “hayır” cephesine karşı “sağın birliği”ni 'evet'te sağlamak olduğu da bir başka realite. Bu noktada “ölüm vuruşu”nun ise “CHP, BDP, TKP, İşçi Partisi ve Yarsav'ın yedeğine düşmek yakışıyor mu MHP'ye” sorusu olduğu görülüyor.

Tayyip Erdoğan'ın izlediği bu politika, kabul etmek gerekir ki, onun bulunduğu noktadan “aklın yolu”.

Erdoğan, türban oylamasındaki 411'lik ezici çoğunlukta, Cumhurbaşkanlığı seçimindeki MHP desteğinde yakaladığı “Anadolu gericiliği ittifakının liderliği” konumunu yeniden yakalamanın peşinde!

“Kıl payı evet yetmez, bize daha büyük bir çoğunluk lazım” söyleminin arkasındaki hedef belirlemesi de bu politikayla ilişkili olmalı.

Türkiye Solu ve Kürt Özgürlük Hareketi ise, AKP'nin peşinde olduğu bu politik hedefin ne denli büyük bir tehlike oluşturduğunun farkında dahi değilmiş gibi görünüyor. “Diğer solcuların ne yaptığı” solun ve Özgürlük Hareketi'nin referandum sürecindeki “asıl sorunu”.

AKP'nin Kürt özgürlük hareketine ilişkin sorunu BDP'nin referandumda ne diyeceği veya ne yapacağından kaynaklanmıyor. BDP'nin “evet”inin AKP tabanındaki ırkçı kesişim kümesini MHP'ye doğru sürükleyerek, “hayır”ının MHP'deki dinci gerici kesişim kümesini AKP'ye doğru sürükleyerek bir “zero sum game” (sıfır sonuçlu oyun) diyagramı oluşturacağını görmek için çok basiretli olmaya gerek yok.

Referandum sürecinde AKP'ye asıl darbe vuran şeyin PKK'nin 31 Mayıs'ta başlayıp Ağustos başında sona eren, askeri hedeflerle sınırlı silahlı mücadelesi olduğunu görmek de kolay. PKK'nin referanduma 25 gün kala aldığı “eylemsizlik” kararı ise çoklarının sandığı gibi, AKP'ye silahlı mücadeleyle verdiği zararı “onarmaya” hizmet etmiyor. Aksine, AKP'nin MHP'ye ve CHP'ye karşı kan kaybetmesine neden olan “askeri yıpranma”sının bir “politik yıpranma” ile sürmesine neden oluyor.

BDP'nin referandum tutumunun sonuca etkili olacağı tek durum, son dakikada alınacak bir “evet” veya “hayır” kararı olacaktır. Bu noktada, BDP'nin bir “son dakika kararı” olarak kolay kolay “evet” kararı alamayacağı da Abdullah Öcalan'ın 27 Ağustos'ta yayınlanan görüşme notlarından açığa çıkmış gibi görünüyor. Bu görüşme notları, alınabilecek tek “son dakika” kararının “hayır” olacağı izlenimini veriyor.

Diğer yandan “Fethullahçı-Sorosçu Sol”un “yetmez ama evet” politikasının sol oyları AKP'ye devşirmek açısından etkisinin belirli bir “elit”in ötesine geçemeyeceğini ama solun “liberal” safrasını atmasını sağlayacak çok hayırlı bir “aydınlatıcı tutum” olduğunu da ayrıca belirtelim.

Referandum süreci, AKP iktidarının toplumsal dayanağının “Anadolu gericiliği” olduğunu bir kez daha gösteriyor. Bu gerici toplumsal blok Türkiye'de demokratik, bağımsızlıkçı ve özgürlükçü bir dönüşümün yaşanmasının da Kürt sorununun çözümünün de önündeki temel toplumsal engeldir.

DP döneminde oluşan, 1960'ların sonunda çözülmeye başlayan, MC'ler ve 12 Eylül'le yeniden birleşmeye yönelen bu gerici bloğun AKP tarafından güçlü bir biçimde “bütünleştirilmesi”, Türkiye Solunun ve Kürt Özgürlük Hareketinin önündeki gerçek büyük tehlikedir. AKP'nin olası bir referandum zaferi bu yönde atılmış önemli bir adım olacaktır.

Barış Köprüsü için Hakkari’ye yolcular Öğrenci Kolektifleri Devrimci Gençlik Köprüsü’nü yeniden yapacak. 1 Eylül günü onlarca genç, “Gençlik barışa köprü olacak” yazılı pankartla İstiklal Caddesi’nde bir yürüyüş düzenledi. Projeye öncülük eden şair Cezmi Ersöz, İstanbul Tabip Odası MYK üyesi Ali Çerkezoğlu, TMMOB İstanbul İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Tores Dinçöz, Halkevleri Bölge Temsilcisi Nuri Günay, Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Semra Ocak ve ESP il temsilcileri de eyleme katıldı. Galatasaray Meydanı’nda ilk sözü alan şair Cezmi Ersöz, “Bu köprü gençlerin işidir. Gençler konuşacak, gençler yapacak, gençler başaracak. Bundan sonra söz gençlerindir” dedi. Ersöz’ün ardından konuşan üniversite öğrencisi Eren Can, “Devrimci Gençlik Köprüsü’nü yeniden yapacağız. Mahirlerin, İbrahimlerin, Denizlerin yolunda barışa köprü olacak, kardeşliğin ülkesini kuracağız” dedi. İlk Boğaz Köprüsü’nün yapılacağı yıllarda 68 gençliği ‘Boğaz’a değil Zap’a köprü diyerek Hakkari’de Zap Suyu’na köprü inşaa etmiş, bu köprü 12 Eylül sonrası bombalanarak yıkılmıştı.

İşte ‘Evet’çilerin demokrasisi Hayır diyenlere dönük polis, zabıta ve valilik saldırıları AKP’nin iktidarın tüm olanaklarını kullanarak ‘hayır’ diyenleri bastırmaya çalıştığını gösteriyor

Y

üzlerce yıllık otoriter devlet geleneğinden beslenen ve Erdoğan’ın diline yansıyan tehditkar açıklamalar AKP’nin referandumda işi şansa bırakmadığına işaret ediyor. ‘hayır’ çalışması yapan farklı kurumlara dönük polis, zabıta, valilik terörü hükümetin ‘hayır’ diyenleri bastırma konusunda devletin tüm olanaklarını seferber ettiğini gösteriyor. Bu denli baskı AKP’nin sahte demokratlığı kadar sandıktan çıkacak güçlü bir ‘hayır’ı engelleme kaygısını da yansıtıyor.

Meydanlarda ‘evet’ için halka seferberlik çağrısı yapan Erdoğan’ın ‘evet’ demeyenlere ilk açık tehdidi tekelci sermayenin örgütü TÜSİAD’a oldu. Erdoğan, 18 Ağustos akşamı İstanbul Dostluk Grubu Derneği’nce Sütlüce’deki Haliç Kongre Merkezi’nde verilen iftar yemeğinde yaptığı konuşmada referandum konusunda ‘irade beyanında bulunmayacağını’ söyleyen TÜSİAD’a yüklendi.

“Bakın burada da tavrınızı ortaya koyun, hayırsa ‘hayır’ deyin, evetse ‘evet’ deyin. Çünkü bitaraf olan bertaraf olur.”

Erdoğan aynı konuşmada YARSAV’a değinerek yargıda egemenlik çatışması yaşadığı sivil bürokrasiye de çatmaktan geri durmadı. Erdoğan yaptığı konuşmada Anayasa değişikliği

konusunda açıktan tavır alan yargı bürokrasisine yönelik düzenlemeler yapmaya hazırlandıklarını belirtti. Sermaye ve sivil bürokrasi eliti ile hükümetin kavgası egemenler arası çatışmanın sınırları içine cereyan ediyor. Hükümet onları tehdit ederken sokakta halkın ‘hayır’ını örgütleyenlere dönük engelleme ve baskılarda daha farklı bir dil kullanılıyor.

“Eşit özgür bir ülke için 12 Eylül Anayasası’na da, AKP Anayasasına’da hayır” diyen demokratik kitle örgütleri ve sol partiler karşılarında kolluk güçlerini buluyor.

EVET POL‹S‹ Çanakkale’de Gelibolu Pazarı’nda ‘hayır’ bildirisi dağıtan Halkevciler polis tarafından gözaltına alındı. Polis gözaltına aldığı iki Halkevciye sözlü ve fiziki işkence uyguladı.

Gelibolu polisi ‘hayır’ çağrısının halktan yoğun ilgi görmesi üzerine Halkevcileri “298 Sayılı Kanuna Muhalefet” gerekçesiyle gözaltına aldı. Karakolda polisin isnat ettiği suçlamayı imzalamayan Halkevcilere, polis önce bağırıp hakaret etti. Sonrasında ise sağlık raporu almak için arabaya bindirilen Halkevcilerin çantalarına zorla el koymaya çalıştı. Halkevcilerin çantalarını vermek istememesi üzerine altı

Mersin’de AKP’liler Halkevcilere sald›rd›. polis, bir Halkevciyi karakolun önünde tekme tokat dövdü.

Polisler amirlerinin “kameralar açık” uyarısıyla buradaki saldırılarına son verdi. Sağlık kontrolü boyunca yapılan işkenceye “Bundan sonra bildiri dağıtır hayır derseniz sizi mahfederim, 6 tane dosyam var bir tane daha eklenir” diyen polisin tehditleri de eklendi.

Mersinli Halkevciler 27 Ağustos günü Özgür Çocuk Parkı’nda hayır bildirisi dağıtırken AKP’li bir grupla karşılaştı. Halkevciler yaptıkları konuşmalarla AKP hükümetini teşhir ederek halkı referandumda ‘hayır’ oyu vermeye çağırınca AKP’lilerle karşı karşıya geldiler.

Gerilim nedeniyle olay yerine polis de geldi. AKP’lilerle polis, işbirliği

içinde sopalar ve biber gazı ile Halkevcilere saldırdı.

Okmeydanı’ndaki saldırganların hedefinde ise ÖDP’liler vardı. 22 Ağustos günü İstanbul Okmeydanı’nda ‘hayır’ bildirisi dağıtan ÖDP üyelerinin yanına gelen polis, önce bildiriyi yırttı sonra da küfrederek silah çekti.

Polis saldırısına tepki gösteren iki ÖDP’li gözaltına alındı. İstanbul’da TKP üyelerine de benzer bir saldırı gerçekleşti. Fakat bu saldırının faili alışılmışın dışında birileriydi; Pendik Belediyesi Zabıta Ekipleri.

Referandum çalışması yapmak ve 29 Ağustos'ta Kadıköy'de yapılacak 'Hayır Mitingine' çağrı yapan bildirileri dağıtmak amacıyla 21

Barış eli havada kaldı K

ürt hareketinin 13 Ağustos’ta tek taraflı ateşkes ilan ederek, barış ve diyalog konusunda adım atılması için başlattığı eylemsizlik sürecine yeni bir ‘Kaypak Osmanlı’ siyasetiyle yanıt verdi. Tayyip Erdoğan’ın bilgisi dahilinde Abdullah Öcalan’la yapılan görüşmede ateşkes çağrısı yapılmasını isteyen hükümet, PKK’nin ateşkes kararı ile rahatladıktan sonra çözüm yolunda hiçbir adım atmadı. Askeri operasyonlar sürerken, AKP de referanduma yönelik söyleminde Kürtleri bir kenara itip milliyetçi-muhafazakar tabanın beklediği dilden konuştu. Böylece bir barış fırsatı daha, bundan sonraki olası barış girişimlerinin zeminini daha da aşındırarak heba edildi. İlk başta hükümet karşısında bir beklenti ifade eden ve Kürt burjuvazisi gibi gerici kanatların AKP’nin yanına hizalanmasına yol açan Kürt hareketi ise geç de olsa bir oyunla karşı karşıya olduğunu fark etti. PKK cansız hedefler seçtiği boru hattı bombalamalarına başlarken, BDP de boykot kararından geri adım atmayacaklarını dillendirmeye başladı.

KAN VE ATEfi DURMADI Askeri operasyonlar da hız kesmiyor.

Eylemsizlik sürecinde 26 tane askeri operasyon ve 30 tane havan ve obüs saldırısı gerçekleştirdi. Operasyonlarda 9 gerilla ve 3 asker öldü.

Eylemsizlik sürecinde yaşanan bir diğer saldırı da Kürt illerindeki ormanların, düzenlenen her askeri operasyonun ardından yakılması oldu. Özellikle Dersim’de, Ağustos ayı boyunca ormanlar yandı. Devlet yanan ormanlar için kılını kıpırdatmazken halk kendi çabalarıyla yangınları söndürmeye çalıştı; ancak askerin engeliyle karşılaştı.

Askeri bölge olduğu gerekçesi ile yangın müdahale ekipleri yangın alanına sokulmadı.

TSK: ‘S‹LAHLA ÇÖZÜLÜR’ Askeri operasyonlar artarak sürerken 29

Ağustos günü Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda gerçekleştirilen devir teslim töreninde konuşan Genelkurmay Başkanı Işık Koşaner, PKK ile mücadelenin ancak silahla gerçekleştirilebileceğini söyledi.

AKP OYNUYOR Eylemsizlik kararından önce devletin örtülü olarak Öcalan’la görüşmesi Kürt halkında geçici bir süre umut yaratsa da AKP’nin söyleminin Kürtleri dışlayarak sağ tabana odaklanması, görüşmenin bir oyun olduğunu gösterdi.

13 Ağustos’un ardından devletle Öcalan’ın görüşmesi üzerinden CHP ve MHP tarafından yönlendirilen suçlamalar karşısında AKP sürekli şoven reflekslerle karşılık verdi. AKP’nin milliyetçi tabanı gözeten söylemi, AKP’li Devlet Bakan Cemil Çiçek’in PKK’lilerin Ermenilerle işbirliği içinde olduğunu ve sünnetsiz olmalarının

bunun kanıtı olduğunu iddia etmesine kadar vardı.

Son olarak Tunceli mitinginde genel af öneren CHP lideri Kılıçdaroğlu’na en büyük tepkiyi Erdoğan gösterdi. Erdoğan, genel affa karşı çıktığı açıklamasının ardından Demokratik Toplum Kongresi tarafından ilan edilen Özerk Kürdistan konusunu değerlendi ve ‘Tek dil, tek din, tek vatan’ söylemini yineledi.

AKP ‹STED‹⁄‹N‹ ALDI Eylemsizlik sürecinde AKP, Kürt illerinde ‘Evet’i örgütleme girişimlerini hızlandırdı.

Diyarbakır’ın 14 sermaye örgütü temsilcisi 19 Ağustos günü bir açıklama yaparak 12 Eylül’deki referandumda ‘Evet’ diyeceklerini açıkladı.

AKP siyasi hesapları için bir barış fırsatını daha heba ederek Kürt hareketinin barış için uzattığı elini havada bıraktı.

Ağustos günü Pendik pazarına giden TKP üyeleri AKP'li Pendik Belediyesi'ne bağlı zabıtaların önce sözlü tacizine maruz kaldı. Sözlü tacize karşılık alamayan zabıtalar, çevrelerinde topladıkları bazı kişilerle birlikte TKP üyelerine saldırdı.

Gazete elinize ulaştığında muhtemelen bu haberler eskimiş ve ülkenin dört yanından benzer saldırı haberleri gelmiş olacak.

Herkesi kendine biat etmeye zorlayan, muhalefete tahammülü olmayan AKP zihniyeti birilerince kısmen de olsa ilerici diye tanımlanadursun, bu referandum sürecinde yaşananlar iktidarın faşist özünü, gören gözlere gösterecek.

İstanbul savaşa ‘Yeter’ dedi ‹stanbul Tabip Odas› ve ‹stanbul Bar›fl Meclisi Giriflimi’nin ça¤r›s›yla ortak bir deklarasyon yay›nlayan 347 kurum, “fiimdi silahlar› susturman›n, parmaklar›n tetiklerden uzaklaflmas›n› sa¤laman›n, Kürt sorununda demokratik ve adil bir çözüm istemenin zaman›” dedi.

Aralar›nda pek çok sendika, meslek örgütü, demokratik kitle örgütü, dernek, vak›f, giriflim ve inisiyatifin bulundu¤u 347 kurum 26 A¤ustos günü Mecidiyeköy Kültür Merkezi’ndeki bas›n toplant›s›nda bir araya geldi. Bas›n toplant›s›nda 347 kurum taraf›ndan imzalanan ve yeni imzalara aç›lan metin kamuoyu ile paylafl›ld›.

“Yeter” bafll›kl› ortak metni ‹stanbul Tabip Odas› Genel Sekreteri Ali Çerkezo¤lu okudu. Çerkezo¤lu, toplumsal muhalefetin gündemi ne kadar yo¤un olursa olsun, ülkede herkesin yaflam›n› derinden etkileyen ve görmezden gelinemeyecek bir Kürt sorunu oldu¤unu ve bu konuda çözümsüzlü¤e art›k bir “Yeter!” denmesi gerekti¤ini belirtti. Çerkezo¤lu, bu bir araya geliflin önümüzdeki dönemde daha da gelifltirilece¤ini ve neler yap›laca¤› üzerine genifl kat›l›ml› tart›flmalar yürütülece¤ini belirtti.

İnkılap Dal unutulmadı ‹nk›lap Dal

1980 askeri cuntası tarafından tutuklanan, hapishanede yattığı sırada kan kanseri teşhisi konulmasına rağmen tedavisi yapılmayan, devrimci hareketin unutulmaz isimlerinden İnkılap Dal ölümünün 21. yılında Manisa Akhisar’daki mezarı başında anıldı.

Halkevleri, ÖDP, EMEP, sendika temsilcileri ve Akhisar gençlerinin katıldığı anma etkinliği geçmiş yıllara göre bir hayli kalabalık yapıldı.

‘70’li ve ‘80’li yıllarda devrimci hareketin Ege Bölgesi’ndeki en bilinir

devrimcilerinden biri olan Dal, hapishanede kaldığı yıllarda kan kanserine yakalanmıştı.

Ancak tedavi olmak istemesine rağmen önüne sürekli engeller çıkarılan, bir yıl pasaport verilmediği için yurtdışına gidemeyen Dal, ancak olayın Yeni Asır gazetesinde duyurulmasından sonra pasaport alıp tedavi için İsviçre’ye gidebilmişti. İsviçre’ye 30 kilo olarak giden Dal kısa bir süre sonra da hayatını kaybetmişti. Çalıştığı tütün tarlalarında felsefe

okuyan, devrimci kişiliğiyle tüm Akhisar köylüleri tarafından sevilen İnkılap Dal, Ege Devrimci Yol davasında yargılanırken Hacettepe Üniversitesi Felsefe Bölümü’nü kazanmış ancak hakkında 5 yıl hapis cezası çıkınca üniversiteye gidememişti.

Anmaya katılan arkadaşları da anmada İnkılap Dal’ın örnek alınacak devrimci kişiliğini gençlerle paylaşarak onun anısını canlı tutmaya söz verdiler.

Anmaya bu yıl çevre il ve ilçelerden de yoğun katılım oldu.

5

DÜNYA 3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Halk›n Sesi

Küba kapitalist olur mu? 7 2

8 Ağustos’ta burjuva basın tarafından “komünizmin yenilgisi sevinciyle” duyurulan bir haber “Küba’da işler kötüye mi gidiyor” sorusunu akıllara getirdi.

Haberde duyurulan yabancı yatırımcılara devlet arazisini 99 yıllığına kiralama ve vatandaşların kendi tarım ürünlerini üretip satma hakkının verilmesi yönündeki yasalar aslında çok da eskiye dayanmayan bir yeniden yapılanmanın adımları.

1959’daki devrimden sonra başlayan ambargo karşısında çok akıllı bir dış siyaset izleyen Küba, SSCB ve diğer Doğu Avrupa ülkeleriyle geliştirdiği ticari anlaşmalarla ekonomisini ayakta tutmayı başardı.

Mono-kültür (tek ürüne dayalı üretim) halde olan şeker kamışı üretimi ve SSCB’den alınan sübvansiyonlar Küba ekonomisinin büyük oranda temel dayanağı haline geldi.

SSCB’nin çöküşü ve Doğu Avrupa ülkelerinin batı kapitalizmine bağlı ülkelere dönüşmesi, monokültür üretime sahip Küba ekonomisini çok sancılı bir krize girme tehlikesiyle karşı karşıya getirdi. Sınırlı sayıdaki ticari ortakların kaybedilmesi üretimde çok keskin bir düşüşe neden oldu. Bu ağır krizden çıkış yolu arayan Küba ekonomisi ihtiyaçların karşılanabilmesi adına birtakım zorunlu tasarruflara gitmek zorunda kaldı.

EKONOM‹K YAPI DE⁄‹fi‹YOR Krizi kapitalist ülkelerdekinin aksine sadece emekçi halka yükleterek değil, tüm Küba halkına yayarak aşmayı hedefleyen ve dört ana direkten oluşan bir plan yapıldı. Bu

K

planda en büyük rolü de Küba’nın doğal güzellikleri üstlendi. Biyoteknolojiye yatırım yapılması; nikel, tütün, rom ve narenciye üretiminin arttırılması gibi yeni üretim modelleriyle birlikte şeker tesisleri bir bir kapandı ve Küba ekonomisi kabuk değiştirdi. Şeker kamışı tarlaları nadasa bırakıldı. Küba’nın yeni ekonomik

planları dahilindeki “yabancı şirketlerle uzun vadeli yatırım yapılması” daha çok turizm alanında gerçekleşti. Uzun vadeli yatırımlar Küba’da otel olarak yükselmeye başladı.

Turizm Küba ekonomisinin can damarı haline geldi. Turizmin Küba ekonomisini ayakta tutması bu sektörün vazgeçilemez olmasına yol

açtı. Bugünkü tartışmaların, “kaygı”ların temeli de burada atıldı.

‘90’lı yılların başından itibaren turizmin yüksek getirisi Küba’da ikili bir yapı oluşmasına yol açtı: Turizmden (özellikle kayıt dışı gelirlerle) yüksek kazançlar elde eden bir kesim ve düşük ücretle çalışan emekçiler. Mono-kültür haline gelen turizm sektöründeki yüksek ge-

‘İşgalle barış olmaz’ A

BD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton 21 Ağustos’ta yaptığı açıklamada Filistin ile İsrail yönetimlerinin 2 Eylül’de ABD’nin başkenti Washington’da doğrudan barış görüşmelerine başlayacağını duyurdu.

Tarafların, görüşmeleri bir yıl içinde sonuçlandırma konusunda da anlaşmaya vardığını belirten Clinton görüşmelere Barack Obama’nın ev sahipliği yapacağını açıkladı.

Görüşmelerde Filistin-İsrail sınırları, Kudüs’ün statüsü ve Filistinli mültecilerin durumunun ağırlıkla ele alınacağı ifade ediliyor. İsrail’den yapılan açıklamalarda görüşmelere ön koşulsuz olarak katılınacağı söyleniyor. Filistin Yönetimi adına doğrudan görüşmelere katılacak olan Mahmud Abbas da önkoşul öne sürecek durumda olmadıklarını söyleyip, saflık derecesinde bir iyimserlikle barış görüşmelerine gidiyor. Filistin direnişi ise barış görüşmelerine karşı. Başta ABD olmak üzere Rusya, AB ve BM’den oluşan “Ortadoğu” dörtlüsünün Filistin halkına şerden başka bir şey getirmediğine işaret eden Filistin Halk

Kurtuluş Cephesi (FHKC), görüşmelerin üstü örtük olarak Siyanist yerleşimlerin, Gazze üzerindeki ambargonun ve geçici Filistin yönetiminin yasallaştırılması anlamına geldiğini açıkladı. Görüşmeler için gün sayan Mahmud Abbas ise “Muhalefete saygılıyız” dese de Filistin muhalefetine yönelik baskılar artıyor.

Doğrudan görüşmeler için bir araya gelen Filistin Halk Kurtuluş Cephesi, Filistin Demokratik Kurtuluş Cephesi, Filistin Halk Partisi ve çeşitli bağımsız siyasetçiler 25 Ağustos’ta toplantı yapma kararı aldı. Ancak toplantı Mahmud Abbas yönetimindeki polislerce engellendi.

Bunun üzerine yürüyüş yapmak isteyen örgütlere izin verilmedi. Konuyla ilgili olarak yapılan açıklamada temel haklara saygı duyulması gerektiği belirtildi ve görüşmelerden çekilinmesi çağrısı yapıldı.

Filistin muhalefeti yerleşimlerin genişlemesine özellikle de Kudüs'te bir son verilmedikçe, haksız işgale bir son verilmedikçe ve geri dönüş hakkı dahil Filistin halkının hakları güvenceye alınmadıkça her türlü doğrudan müzakerelere girmeyi reddediyor.

Kürdistan’da bir işgalci: RWE 2

7 Ağustos’ta Fırat Haber Ajansı’nın (ANF) duyurduğu bir haber, Kuzey Irak’taki enerji kaynaklarının yağmalanmaya devam edildiğini ortaya koydu.

Avrupa’nın en büyük 5 enerji kuruluşundan biri olan Alman RWE’yle Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasında imzalanan doğalgaz işletme anlaşmasına göre yılda 14 milyar metreküp doğalgazın kullanımı şirkete verilmiş oldu. Alman RWE şirketi Nabucco doğalgaz boru hattının 6 ortağından biri.

ASIL N‹YET NABUCCO Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başbakanı Behram

lir tarım arazilerini işleyen, okullarda eğitim veren emekçi kesimin turizme kaymasına neden oldu. Zaten düşük doğum oranı ve yüksek eğitim görmüş nüfusu nedeniyle tarım arazilerini işleyecek emek bulmakta zorlanan Küba’da böylece tarımsal üretim durma noktasına geldi, nitelikli gıda üretimi yapılamaz oldu.

Bir tarafta lüks otellere yatırım yapılırken ve bu otellerde turistler lüks içinde yaşarken, diğer tarafta konut sırası bekleyen ve akrabalarıyla birlikte yaşamak zorunda kalan insanlar mevcut. Turizmde ulaşım kusursuz işlerken, halk işe gitmek için saatlerce araç beklemek zorunda kalabiliyor. Bu kesimin rahatsızlıkları da Küba’nın devrimci hükümetine karşı içten içe bir tepkiyi besliyor. Ancak bu tepkileri gösteren halk, Küba’nın devrimci hükümetine bağlılığını yitirmiş değil.

Burjuva basın büyük bir hevesle “komünizmin yenilgisi”ni manşetlerine çekedursun, Küba hala politikasının temeline toplumsal faydayı koyan, nitelikli eğitim ve sağlığı halkına parasız sunan, sınırlı gelirine rağmen dünya halklarına hiçbir karşılık gözetmeksizin yardım elini uzatan, onurlu bir ülke olma özelliğini aynen koruyor.Yeni dünya düzeninde ayakta kalmak için yapılan bu ekonomik uygulamaları ne kadar sorun yaratsa da devrimin öncüleri sorunların farkında olduklarını belirtiyorlar. Daha başlangıç evresinde olan bu ekonomik adımların ileride ne gibi sonuçlar yaratacağını da bize zaman gösterecek.

omünizmin yenilgiye ‘iki adım daha’ yaklaştığı ilan edilse de Küba dünya halklarının sömürüye karşı onurlu duruşunun simgesi olmaya devam ediyor

Salih işletilecek olan gazın bölgenin ihtiyaçlarına cevap vereceğini söylese de şirketin asıl niyeti anlaşmadan sonra yapılan açıklamayla netleşti.

RWE’den yapılan açıklamada Nabucco’da pazarlık gücü elde edildiği açıklandı. fi‹RKETE ‹fiGAL HAKKI Ortadoğu ve Hazar petrolünü Avrupa’ya taşıması planlanan proje için dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler’in deyimiyle “aranan kan” olarak katılan RWE bölgede ayrıca altyapı çalışması yapacak. 13 Temmuz 2010’da imzalanan Nabucco anlaşmasındaki “Arazi hakları” bölümü ise

şirketin sadece alt yapıda sınırlı kalmayacağını ispatlıyor.

Anlaşmanın bu bölümü söz konusu arazilerin sınırlandırma olmaksızın kullanımını, mülkiyetini, işgal edilmesini, kontrolünü ve yararlanılmasını anlaşma imzalanan şirkete veriyor.

3000 km olması planlanan boru hattının 2000 km’si de Türkiye’den geçecek.

RWE, Türkiye’de Eski Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti’nin ortağı olduğu Turcas Petrol’le birlikte, Denizli’de 500 milyon Euro’luk elektrik santrali inşa etmeye başlamıştı.

F

ransa’da 19 Ağustos’ta 86, 20 Ağustos’ta 130 Roman’ın sınırdışı edilmesiyle tekrar tırmanan ırkçı politikalar bütün dünyada büyük tepki gördü.

Daha önce 10 bin Romanı sınır dışı eden Fransa’da devlet eliyle yürütülen ırkçılığın sebebinin Romanların “kaçakçılığın kaynağı olduğu, yaşam standart-

larının şok edici derecede kötü olduğu, çocukları dilenciliğe zorladıkları, fuhuş ve suçun merkezi olduğu” savunuldu.

Yaklaşık 400 bin Romanın yaşadığı Fransa’da başlayan bu ırkçı uygulama kısa sürede bütün dünyadan tepki gördü. Ancak gelen tepkiler karşısında Fransa hükümeti ırkçı politikasına son

‹srail’de boykot dalgas›

İ

srail’de aralarında ünlü yönetmen, senarist ve oyuncuların bulunduğu 57 sanatçı ve 150 akademisyen İsrail’in işgal ettiği yerleşim birimlerinde çalışmayacaklarını açıkladı. Çoğu devlete bağlı kurumlarda çalışan boykotçulara devletin cevabı “para vermeyiz” oldu. Ancak boykotçular tehditlere boyun eğmiyor.

Konuyla ilgili konuşan boykotçular mesleki kariyerlerine mal olsa bile yerleşim bölgelerinde çalışmayacaklarını belirtiyorlar.

G.Afrika’da grev büyüdü

Afganistan çelişki yumağı ABD Baflkan› Barack Obama ülkesinin Irak’taki muharip rolünün tamamen sona erdi¤ini iddia edip Afganistan’dan da 2011 Temmuz’da çekilmeye bafllayacaklar›n› söylese de, iflgal güçlerinin bölgedeki komutanlar› Obama’dan farkl› düflünüyor. Afganistan’daki NATO güçlerinin komutan› olan David Petraeus ve ABD deniz piyadeleri komutan› James Conway Afganistan’dan çekilemeyeceklerini savundu.

Askerlerin çekilmesiyle ilgili koflullar›n Obama’n›n öngördü¤ü gibi geliflemeyebilece¤ini savunan Petraeus Taliban’a karfl› zafer kazand›klar›n› aç›klama konusunda çekinceli oldu¤unu söyledi. Obama’ya çekilme takvimini tekrar gözden geçirmesi konusunda tavsiyelerde bulunaca¤›n› belirten Petraeus’un aç›klamalar›n› James Conway’in çekince dolu mesajlar› izledi.

Taliban militanlar›n›n “O güne kadar dayanal›m” diye aralar›nda konufltuklar›n› iddia eden Conway bölgenin tamamen “temizlenmesi” gerekti¤ini savundu. Afganistan’›n kukla Cumhurbaflkan› Hamid Karzai’nin aç›klamalar›na bak›ld›¤›nda ise iflgal güçlerinin ülkeden ç›kmamak istemesi anlafl›labiliyor(!) ABD’nin çekilmemesi gerekti¤ini savunan Karzai bununla da yetinmeyerek ABD’nin Taliban’› bitirmek için Pakistan’a girmesi gerekti¤ini söyleyecek kadar ileri gitti.

ABD’nin giderek artan kay›plar›yla birlikte komutanlardan ve kukla hükümetten gelen aç›klamalar sonras› Obama’n›n karar›n› de¤ifltirebilece¤i belirtiliyor.

Fransa’da Romanlara ‘resmi’ ırkçılık Sarkozy’nin göreve geldiği günden beri rahat vermediği Romanlar yeni bir ırkçı tehdit altında

iklim 5 kıta

vermek yerine “yandaş” aramaya koyuldu. İtalya, İngiltere, İspanya ve Almanya içişleri bakanlarını 6 Eylül’de toplantıya davet eden Fransa hükümeti, “göçmen politikaları” konusunda bu ülkelerle bir “ortak görüş” çıkarıp meşruluğunu arttırmaya çalışıyor. Toplantıya daha önce bu tip konulardaki toplantılara

çağrılan ve Romanlardan yana tutum takınan Polonya hükümetinden kimsenin çağrılmaması toplantıdan çıkacak kararlar konusunda fikir verdi. Romanların sınır dışı edilmesine devam ederken dünya çapında Fransa’nın ırkçı politikalarına karşı eylemler de artıyor.

G

. Afrika’da % 8.6’lık ücret artışı ve 1000 rand (138 dolar) kira yardımı talepleri kabul edilmeyen 1.3 milyon kamu emekçisinin grevi devam ediyor. Yaklaşık 3 haftadır devam eden grevde kamu hizmetleri durma noktasına geldi. Metal işçileri de greve katılınca uzun süre ayak direten hükümet geri adım attı.

Daha önce %7 olan teklif %8’e çıkarıldı.

COSATU’dan daha önce yapılan açıklamada taleplerin kabul edilmemesi durumunda maden ve imalat sektöründeki emekçilerin de greve katılacağını duyurulmuştu. İşçilerin yeni teklife ne cevap vereceği merakla bekleniyor.

33 madenciye ulafl›ld›

Ş

ili’de 5 Ağustos günü meydana gelen patlamada göçük altında kalan 33 madenciye 22 Ağustos’ta küçük bir tünel aracılığıyla ulaşıldı.

Yapılan açıklamada 700 metre derinlikte çalışırken meydana gelen patlamadan sonra mahsur kalan 33 madencinin küçük bir ev büyüklüğündeki bir sığınakta hayata tutunduğu ifade edildi. Ancak madencilere küçük bir tünel aracılığıyla ulaşıldı. Yani madeniler hala göçük altında. Tünel aracılığyla madencilere yiyecek ve su desteği sağlanıyor. Madencilerin kurtarılmasının birkaç ay sürmesi bekleniyor.

Faflist ‘t›p’ aletleri

P

olonya'nın güneyindeki bir evde, Nazi toplama kampı Auschwitz'de kullanılan 150'den fazla cerrahi ve jinekolojik alet bulundu. SS subayı Carl Clauberg’e ait olduğu anlaşılan cerrahi ve jinekolojik aletlerin Auschwitz’de pek çok Yahudi kadının kısırlaştırılması için kullanıldığı tahmin ediliyor. Binlerce insan üstünde ölümcül deneyler yapan cani Nazi doktor Clauberg, Sovyetler Birliği tarafından 1945’te yakalanıp ve 25 yıl hapis cezasına çarptırılmış, ancak cezası dolmadan 1957’de ölmüştü.

6

İNSANCA YAŞAM 3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Halk›n Sesi

Ne olacak Valla?

Kardeş derelerden biri daha saldırı altında. Biz de onu korumak için gerçekleştirilen nöbet eylemine katılmak için 20-22 Ağustos”ta yollara düştük.

Kastamonu’nun Cide İlçesi’ndeki Loç Vadisi, Küre Dağları’nın en bakir bölgelerinden birinde.

Vadi, dünyada sadece bu bölgede yetişen 29 tür bitkiye ev sahipliği yapıyor. 10 yıl önce milli park ilan edilmesine rağmen bugün hidroelektrik santrali ve baraj tehdidi altında.

Turkuaz rengi Devrekani Çayı özgür akmayacak, Orya Enerji ve Ümran Boru ortaklığında 4,5 km.lik borulara döşenecek, dere kuruyacak ve yapılacak barajla da vadiler sular altında kalacak.

Loç Vadisi Valla Kanyonu’yla dünya mirasları içinde yer alıyor. Bir yaşını henüz doldurmuş Irmak bebekle çıktığımız yolculukta telefonla aradığımız Loç Vadisi’nden arkadaşlar yolu şöyle tarif ettiler: “Samsun’dan gelirken Şenköy, Hasköy sapağı önünüze gelecek, oradan sapacaksınız , solunuzda kalır tabelalar aman ha kaçırmayın!”

Kaçırmak ne kelime, sapağı bulsak bile Loç Vadisi toprak yollarıyla ulaşılmaz durumda.

Nuray Sermayenin gözünden kaçmayan bu doğa harikasına çok Erça¤an zor koşullar altında ulaştık.

Samsun Saptığımız bir yolda Halkevi duralım, bir bilene soralım derken etrafı saran kekik kokuları ciğerlerimize dolarken böğürtlenleri Irmak bebeğe yedirmenin keyfini de yaşadık.

Dere boyunda iş makinelerinin gürültüsü, özel güvenlikçilerin ve işçilerin bakışları altında ilerlerken Loç Vadisi nöbet çadırlarını görünce bu derenin, vadinin sahibi kim? diye şaşırmaktan kendini alamıyor insan. Çadırların bulunduğu yer aslında şantiye kurulacak araziyken köylü bu alana çadırları kurmuş, şantiyeye geçit vermemiş.

Vadiye ulaşıp etrafı dolaşmaya başlıyoruz. Yolda Vadi’den Hatice Abla’yla sohbeti koyulaştırıyoruz. “...Aslında görünmez adam olacaksın, bu hidroelektrikçileri … Altında oturduğumuz bu çınar (kavlan deriz biz) çok çocuğa beşik olmuştur. Biz tarlada çalışırken çocuklarımızı bu çınarlar uyuttu.

Sohbet sürerken Hatice Abla’nın babasının değirmenine varıyoruz. Değirmenin yıkılacağını ve kökünden, tarihinden koparılacağını söylerken Hatice Abla, babasının dokunduğu tahtaları seviyor yavaşça ve bir iki hatıra alıyor değirmenden.

Değirmenin dibinde başlayan 130 yıllık tahta köprüden karşıya geçiyor ve yabani bitkiler arasındaki çeşmeden su içebiliyorsunuz.

Akşama doğru ortaya kocaman bir kamp ateşi yakılıyor ve sohbet başlıyor. Zafer Kecin’den köy halkının bir kısmının sustuğunu ve köyün HES’çiler ve HES karşıtları olarak ikiye bölündüğünü öğreniyoruz.

Eskiden bu dört köy bayramlarda hep beraber kutlama yaparlarken santralin köylülerin de arasını bozduğunu, Loç Vadisi’ne köylülerin bir kısmının ve dışarıdan sahip çıkanların olduğunu söylüyor.

Kendini tutamayan Selahattin heyecanla sözü alıyor: “Bu doğa kurdun, kuşun, ayının da hakkı.

Sohbetle beraber uykusuz geçen dere nöbetinden sonra sabah göz gözü görmez sisin altında çadır halkı uyanmaya başlıyor. Kelimelere sığmaz eşsiz doğa, sislerin arasından sessizce sıyrılıyor.

Dönüş yolunda senede bir iki yaprak büyüyebilen şimşir ağaçlarını kesen, Küre Dağları’ndaki binbir çeşit ağacı, bitkiyi, börtü, böceği yok edecek.

Rıfat Ilgaz’ın Sarı Yazma romanından sarı yazmalı kadınlar, erkekler ve yazı başlığına da konu olan Valla Kanyonu ‘HES’leri durdurmak için ne yapmalıyız ki’ diye sordurtuyor.

Sularımızı, ormanlarımızı satacak AKP’ye 12 Eylül 2010 referandumunda hep beraber ağız dolusu bir HAYIR! demekle başlayabiliriz su kardeşlerim.

Suyla ‘oyun’ olmuyor Rize Gündoğdu’da yaşanan heyelanı, sahil yolu, HES projeleri ve taş ocakları tetikledi

D

oğal afet nedir? Ya da göz göre göre yaşanan bir felaket doğal mıdır?

Doğal afet kavramının tanımında bir doğa olayı olması, can ve mal kaybına yol açması özellikleri yer alıyor. Bunlara ek olarak ‘önceden tahmin edilemezlik’ özelliği olduğu belirtiliyor. Bu tanımdan yola çıkarsak Rize’nin Gündoğdu ilçesinde 26 Ağustos gecesi yaşanan sel ve heyelanı doğal afet olarak görmek mümkün görünmüyor. Bölgede Sahil Yolu Projesi’ne, HES’lere ve taş ocaklarına karşı çıkanlar yaratılan tahribatın tehlikelerini defalarca dile getirildi.

Derelerin Kardeşliği Platformu’ndan Ömer Şan’a ulaşarak heyelanı tetikleyen nedenler ve bölgede yürütülen çalışmalar hakkında bilgi aldık. Ömer Şan 13 kişinin hayatını kaybettiği, bir yurttaşın halen kayıp olduğu sel ve heyelan nedeniyle bölgede 20 evin yıkıldığı, 100’den fazla evin zarar gördüğünü aktardı. Şan bölgenin coğrafi ve topografik özellikleri nedeniyle heyelan ve sel bölgesi olduğunu hatırlatarak, sel ve heyelanı tetikleyen koşulların bölgedeki inşaat ve imar çalışmalarıyla yaratıldığını vurguladı.

SAH‹L YOLU AKARSUYA SET OLUYOR Şan, Mayıs - Haziran ve EylülEkim dönemlerini yağışlı geçiren bölgenin küresel ısınmanın etkisiyle ortaya çıkan lokal yağışlarla beraber risk altında kaldığını belirtti. “Fakat bizim için heyelanı tartışırken görülmesi gereken nokta insan eliyle verilen zararlar” dedi. Şan, insan eliyle verilen zararla kast edilenleri ise şu sözlerle açıkladı: “Tarım alanları açılırken bitki örtüsü bozuldu.

Bölgedeki vadilerin daraltılması, imara açılması için izlenen kontrolsüz yöntemler bölgeye zarar veri-

yor. …Bunların yanısıra Sahil Yolu Projesi’ni, HES projeleri ve taş ocağı çalışmalarının verdiği zararı da eklemek gerekiyor.”

Sahil Yolu Projesi’nin taşkınlarda etkili olup olmadığını sorduğumuz Şan şu cevabı verdi: “Sahil Yolu Projesi ile sahil boyunca var olan canlıların yaşam alanları ortadan kaldırıldı. İnsanların sahille olan bağlantısı kesildi.

Bölgedeki suların, su kanallarının denize ulaşımının, akışının görmezden gelindiği projeler yapıldı.

Yollar bu durum görmezden gelinerek yapıldı. Bunun en belirgin örneğini Giresun’da gördük.

Dere ağzı kanallarının yetersizliğini orada yaşanan sel ve taşkınlarda gördük. Gündoğdu’da Veliköy Deresi 2 metrelik bir alana daraltılmış. 2 metrelik alana daraltılmaya çalışılan dere 200 metrelik

alana yayılan bir taşkına dönüştü.

Kendisine açılan o daracık kanal denize ulaşması için yetmiyor.”

DERE YATA⁄INDA SA⁄LIK OCA⁄I Şan’ın dikkat çektiği soruna Jeoloji Mühendisleri Odası Rize İl Temsilcisi Hakan Yanbay da katılıyor. Heyelan sonrası basının sorularını yanıtlayan Yanbay Sahil Yolu’nun vadilerden gelen suya adeta set çektiğini belirterek, yolun arkasında kalan evlerin su baskınına maruz kaldığını söyledi. Şan’la Yanbay’ın açıklamalarında dikkat çeken bir diğer ortak nokta da yerleşim sorunu. Yanbay, dağınık yerleşim ve plansız ev ve yol imarının arazinin dengesini bozduğu yönünde tespitte bulundu. Şan da bölge halkının dere yatağına

yaptığı evlerin tehlike altında olduğunu belirterek bu hataya devlet kurumlarının dahi düştüğüne dikkat çekti. Şan, Gündoğdu’da dere yatağı içinde sağlık ocağının bulunduğunu aktardı yine buraya çok yakın başka bir risk bölgesi olan Salaha Vadisi’nde dere yatağına fen lisesi kurulduğunu söyledi.

Eğimli yapısı ve yağışlı iklimi ile heyelan ihtimalinin yüksek olduğu Doğu Karadeniz’de hız kazanan HES projelerinin bu tehlikeyi tetikleyen bir faktör olup olmadığını sorduğumuz Ömer Şan tetikleyici faktörler arasına taş ocaklarını da ekleyerek şu bilgileri verdi: ‘B‹R PLAN YAPMALIYIZ’ “Taş ocakları ve hidroelektrik santral kuruluş çalışmalarının akar

Uyarı sistemi var ama çalışmıyor Rize’nin Gündoğdu beldesi ile Veliköy’de meydana gelen sel ve heyelanların ardından kentte afetlerden korunmak için kurulan ‘Erken Uyarı Sistemi’nin çalışmadığı ortaya çıktı.

Rize’de meydana gelen afetler sonrasında, sel ve heyelan riskini önceden bildiren bir sistem olarak oluşturulan Rize Afet Bilgi Sistemi’nin (RABİS) çalışmadığı öne sürüldü. İddiaları yanıtlayan Rize Valisi, “Sistem çalışıyor. Uyarı yaptık” açıklaması yaptı fakat bölgedeki belediye başkanları, “Uyarı gelmedi” diyor. Sistemi devreye sokan Rize eski Valisi Kasım Esen sistemin çalıştırılmadığını ileri sürerken; Meteoroloji Bölge Müdürlüğü çalışmadığını kaydediyor.

RAB‹S NED‹R? İstanbul Teknik Üniversitesi, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, Rize Valiliği, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün sel felaketi konsunda önceden uyarı sağlamak için tasarladığı bir sistem.

2006'da kurulan sistem için kent merkeziyle birlikte 11 ilçeyi içine alan 3 bin 920 kilometrekarelik arazi tarandı. Heyelan riski taşıyan yerler belirlendi. Yüzde 76'sı heyelan riski taşıyan Rize'nin 13 ayrı noktasına deniz seviyesinden 500 metre yüksekliğe istasyonlar konuldu, toprak altlarına sensorlar yerleştirildi.

Bilgiler Gazete Viçe’den derlenmiştir.

sulardan öte yer altı sularına etkileri var. Öreğin Güneysu’da yapılan taşocağı çalışmaları Kandilli Rasathanesi’nin belirlediğine göre 2.1 şiddetinde sarsıntıya yol açtı. Yine ona yakın başka bir bölgede Rize Belediyesi’ne ait bir taş ocağının yaptığı dinamitleme çalışması Kandilli’ye göre 2.8 şiddetinde sarsıntıya yol açtı. Hidroelektirk santraller ve taş ocağı için yapılan dinamitlemeler toprağın kaya ile birleştiği noktalara etki ediyor.

Toprak altında asırlık su kanalcıklarının önü kesilince toprak suya doygunlaşıyor.”

Toprağın doygunlaşması ise kaçınılmaz bir biçimde heyelan sonucunu getiriyor.

Heyelanın ardından Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) bir açıklama yaparak benzeri bir sel ve heyelan durumunda daha fazla can kaybının yaşanmaması için alınacak önlemlere dikkat çekildi.

JMO bölgenin heyelan duyarlılık ve risk haritalarının hazırlanması, arazi kullanım ve yapılaşma standartlarının belirlenmemesi, heyelan uyarı sisteminin kurulmaması ve tahliye planının belirlenmemesini eleştirdi.

Mühendisler bölgede yara sarma yerine risk azaltma stratejisine dayalı bir afet yönetim sistemi oluşturulması ve ulusal ölçekte hazırlanacak Afet Risklerini Azaltma Strateji Planının bir parçası olarak "Karadeniz Bölgesi Afet Risklerini Azaltma Strateji Planı"nın bir an önce oluşturularak hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti.

‘Oğlumun emeğini eline verdiler’ Harç parasını çıkartmak için inşaatta çalışırken hayatını kaybeden Ömer okul masrafı yüküyle ezilen binlerce gençten biriydi

M

Mevsimlik iflçi olarak geldi¤i ‹stanbul’da 30 gün çal›flan Ömer Çetin’in cenazesi memleketi A¤ri Tutak’a gönderildi

uğla Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Edebiyatı Bölümü 2. sınıf öğrencisi Ömer Çetin okul masarflarını karşılamak için çalıştığı inşaattan düşerek hayatını kaybetti.

Halkın Sesi birçok defa eğitimin paralılaştırılması uygulamasının dolaylı olarak can alan bir sorun haline geldiğini yazdı. Geçen ay dershane masraflarını karşılamak için Siirt’ten Antalya’ya gelerek inşaatta çalışmaya başlayan lise öğrencisi Emrah İdiz de Ömer Çetin’le aynı sonu paylaşmış, inşaat iskelesinden düşerek hayatını kaybetmişti. Muğlalı Soner İlhan da dershane parasını ödeyemeyen annesi hapse girdiği için intihar etmişti. Ömer Çetin’in hayatına mal olan birden çok neden var. Okul harcını ve yurt parasını ödemek için çalışması, mevsimlik işçi olarak çalışması, iş sağlığı ve güvenliğinden mahrum bırakılarak çalıştırılması Ömer’in ölümene yol açtı. İstanbul Ataşehir’de ilçe belediyesinin katkılarıyla Uluslararası 2420. Bölge Federasyonu tarafından

yaptırılan Rotary Lisesi inşaatında çalışan Ömer Çetin 24 Ağustos günü çalıştığı inşaatta iskeleden düşerek hayatını kaybetti. Çetin yaz başında çalışmak için memleketi Ağrı Tutak’tan İstanbul’a gelmişti. Beş çocuklu ailesine bakmak için babası da mevsimlik işçi olarak göçmüş, başka bir şehirde inşaatlarda çalışıyordu. Ölümün ardından ailesi iş yerinde güvenlik konusunda yeterli önlem alınmadığı gerekçesiyle işverene dava açtı. Ömer’in hayatına mal olan eğitim masrafları onun gibi yüzbinlerce öğrencinin sorunu. Günlük 30 TL yevmiye alarak bu parayı biriktiren hatta para biriktirmek uğruna geceleri de çalıştığı inşaatta kalan Ömer’in hedefi yıl içerisindeki barınma masraflarını ve harç parasını toparlamaktı. Ömer barınma sorununu devlet yurdunda kalarak çözüyordu. Yurda ayda 114 TL ödemek zorundaydı. Devam ettiği fakültenin harç bedeli ise 284 TL’ydi. *Başlık Ece Ayhan’ın Meçhul Öğrenci Anıtı şiirinden alınmıştır

Arızlı’da polisin halka karşı savaşı sürüyor K

ocaeli'nde, oturdukları Arızlı Irak Konutları'ndan haksız yere çıkarıldıkları için eylem yapan depremzedeler, polis saldırısına uğradı. Depremzedeler 29 Ağustos günü Arızlı Irak Konutları'nın bulunduğu sitenin içinde basın açıklaması yapmak istedi. Polis valilik izni olmadığı gerekçesi ile eyleme engel olmaya çalıştı. Polisin uyarılarını dinlemeyen depremzedeler, basın mensuplarının site içerisine alınması

konusunda direndi. Polisle tartışan depremzedeler, sitenin demir kapısını açarak basını içeriye almak istedi.

Site kapısının olduğu bölüme çok sayıda çevik kuvvet ekibi yerleştirilirken, kapının yanından ayrılmayan depremzedelere polis biber gazı ile saldırdı. Biber gazından etkilenenler, limonla yanmanın etkisini durdurmaya çalıştı. Sitenin girişinde oturup sloganlar atan Arızlı halkı, daha sonra eylemini sona edirdi.

7

İNSANCA YAŞAM 3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Halk›n Sesi

TOPLUMSAL

Efi‹TS‹ZL‹K

E⁄‹T‹ME

YANSIYOR

Bizi birbirimizden ayıran okul E

ğitim Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Işıl Ünal ve Yrd. Doç. Dr. Seçkin Özsoy eğitimde eşitsizlik sorununyla toplumdaki ayrışma arasındaki ilişkiyi inceledi

S

osyal, ekonomik ve mekansal eşitsizlik farklı olanaklara sahip okullar yaratıyor. Okullar toplumsal eşitsizliği yeniden üreten mekanlara dönüşüyor en fazla kardeşlerinden yardım alabiliyorlar. Ellerinin altında her türlü olanağı bulunan ve ailesinin desteğini alan bir öğrencinin yaptığı performans ödevi ile internet kafelere parasının yettiği ölçüde gidebilen, genellikle oyunların oynandığı bu ortamda ödev yapmaya çalışan bir öğrencinin ödevi doğaldır ki farklı niteliklere sahip oluyor ama aynı notlandırma kriterlerine tâbi tutuluyor.

E

ğitim’de toplumsal ayrışma konusunda Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi öğretim elemanları Işıl Ünal, Seçkin Özsoy, Ahmet Yıldız, Sabri Güngör, Ebru Aylar ve Dilek Çankaya önemli bir araştırma gerçekleştirdi. Türkiye’de alanında ilk olarak nitelenebilcek bu çalışma eğitimde giderek derinleşen eşitsizliği, onun içinde bulunduğu kentsel ve toplumsal ilişkilerle birlikte inceledi. Yaşadığımız kentlerde yoksullar ve mülk sahipleri için mekanlar farklılaşırken bu eğitim alanını nasıl etkiledi? Bu sorunun cevabını arayan ekipten Ünal ve Özsoy’la bir söyleşi yaptık.

Ankara Dikmen’de bulunan bir okul ve Dikmen bölgesini kapsayan araştırma kapsamında biliminsanları, okul yöneticileri, veliler ve öğrencilerle görüşme yaptılar.

Okulun içinde yer aldığı bölgeye ilişkin derinlemesine çalışmalar yürüttüler. Beş farklı okulla inceleme yaptıkları okul arasında bazı karşılaştırmalar yaptılar. Çalışmalarının sonucu toplumsak ayrışmanın eğitim alanında eşitsizliği derinleştirmesinin kaygılandırıcı boyutlarını ortaya koydu.

OKULLAR DA DÖNÜfiMÜN B‹R PARÇASI Neoliberal politikaların toplumsal hayata etkilerini eğitim hizmetinden yola çıkarak incelediğiniz bir çalışma yaptınız. Öncelikle sizi böyle bir çalışma yapmaya yönelten gözlemleriniz ve tespitleriniz nelerdi?

Işıl Ünal: Neoliberal politikalar, küresel kapitalizmin tüm kurum ve kurallarıyla inşa sürecini hızlandırmaya dönük politikalar olarak ifade edilebilir. Bu müdahaleler yoluyla küresel ölçekte, eğitim alanını da kapsayan köklü bir toplumsal dönüşüm yaşanıyor.

Söz konusu dönüşümü anlamak ve direnme yollarını geliştirmek, bu süreçten zarar gören tüm kesimlerin (emekçilerin, kadınların ve eşcinsellerin, egemen olmayan etnik ve dinsel toplulukların) ortak hedefi elbette. Çünkü sözünü ettiğimiz dönüşüm, sermaye sınıfı dışında kalan tüm toplumsal kesimlerin aleyhine işliyor ve bu süreci geriye çevirmek herkes için elzem görünüyor.

Eğitim hakkı konusunda çalışan eğitim bilimciler olarak, tüm toplumsal alanlarda olduğu gibi eğitimde de giderek derinleşen eşitsizlikler ve şiddetlenen ayrımcılıklar elbette bizim de ilgi

odağımızı oluşturuyor.

Seçkin Özsoy: Günümüzde, eğitimde kitleselleşmenin nasıl ve ne pahasına gerçekleştiği, toplumun farklı kesimlerinin hangi okullarda yoğunlaştığı ve bu okullarda verilen eğitimin niteliğindeki farklılaşmalar, önemli sorun odaklarını oluşturmaktadır. …Bugün, eğitimi, toplumsal düzeni ve varolan toplumsal eşitsizlikleri basitçe yeniden üreten bir “aygıt” olarak ele almak yeterli değildir.

Artık eğitimi, kendine özgü mekanizmalarla eşitsizliklerin, ayrımcılıkların, dışlama ve ayrışmanın üretildiği ve bunların yine kendine özgü biçimlerde yaşandığı bir “alan” olarak analiz etmek gerekmektedir. Biz de böyle yapmaya çalıştık ve eğitimde yaşananları, parçası olduğu kentsel (ve toplumsal) dinamiklerle etkileşimi içinde anlamaya, çözümlemeye çalıştık.

ilerine maruz kaldığı yönünde bir değerlendirmeye yol açmamalıdır. …Araştırmacılar, daha çok, her iki ayrışma dinamiklerinin birbirleriyle güçlü ilişkiler içinde olduğu yönünde bir sonuca ulaşıyorlar.

Eğitimde toplumsal ayrışma gerçekliğini anlamaya yöneldiğimiz bu çalışmanın sonunda karşımıza şöyle bir görünüm çıkıyor: Kentteki sosyo-mekânsal bölünmelerin ve mevcut eğitim politikalarının bir sonucu olarak, okullar arasındaki toplumsal ayrışma giderek daha görünür hale geliyor. Bunun sonucunda, okullar arasında, velilerinin gelir farklılıklarına bağlı olarak ortaya çıkan kaynak eşitsizlikleri onlar arasındaki bölünmeyi keskinleştiriyor. Bölünmüş ve birbirinden giderek kopmuş olan bu okul mekânlarında yaşanan toplumsallaşma ve özneleşme kalıpları arasındaki farklılıklar da giderek derinleşiyor.

KENTLER AYRIfiTIKÇA YAfiAMLAR AYRIfiIYOR Araştırmanızda mekânsal ayrışmanın eğitim hizmetine etkileri konusunda neler tespit ettiniz?

Işıl Ünal: Burada, üzerinde öncelikle durulması gereken önemli bir nokta var: Kentsel mekânın toplumsal bakımdan ayrıştırıcı ve dışlayıcı dinamiklerin etkisiyle bölünmesi, okulların da toplumsal grupların mekânsal dağılımının etk-

OKULLAR YAN YANA AMA ARALARINDAK‹ FARK BÜYÜK Araştırmada kentsel ve toplumsal ayrışmanın eğitim kurumlarını önemli ölçüde etkilediği, okullar arasında ve aynı okul içinde toplumsal mesafeleri, ayrıcalıklı sosyal gruplar lehine arttırdığı sonucuna ulaşıldı. Araştırma bulguları, mekânsal mesafe olarak birbirine çok yakın devlet okulları arasındaki toplumsal mesafenin

bile büyük olduğunu ortaya koydu.

Okul bileşenlerinin anlatıları, okullar arasında, bir yanda orta-üst gelir grubu ailelerin çocuklarının devam ettiği “seçkin/saygın ya da merkez okullar”, diğer tarafta alt gelir grubu ailelerin çocuklarının çoğunlukta olduğu “getto ya da çevre okulları” biçiminde sınıf temelli bir ayrışmanın hâkim olduğunu gösterdi.

YOKSULLUK, B‹R SARMALA DÖNÜYOR Seçkin Özsoy: …Yoksulların mekânsal ayrışması, yani kendilerine benzer durumda olanlarla aynı mahallede ve okulda bulma hali, bundan kurtulmak için gerekli toplumsal ilişkileri kurmalarını da imkânsızlaştırarak başlı başına kısıtlayıcı bir faktör olmaktaydı.

Kentte ve eğitim kurumlarında oluşan ayrışma kültürü, ayrıştırıcı gündelik yaşam pratikleriyle yeniden üretiliyor. Örneğin, öğrencinin daha iyi öğrenmesini sağlamak üzere verilen ev ödevleri, yeni müfredatla birlikte “performans ödevleri”ne dönüşürken, öğrenmeyi kolaylaştırması beklenen bu etkinlik okulda toplumsal ayrışmayı artıran bir ilişki ve etkileşim biçimi üretiyor. Diğer öğrencilerin velileriyle birlikte ancak yapabildiği "performans ödevleri"ni, gelir seviyesi düşük ailelerin çocukları kendi başına yapmaya çalışıyor,

Madenler ‘kara tabut’ olmak zorunda de¤il ursa Mustafakemalpaşa 19 işçi, Balıkesir Dursunbey 13 işçi, Zonguldak Karadon 30 işçi… İki yıl içinde yaşanan ve kısa süre de olsun ülke gündemine oturan bu yerler ve sayılar istatistik veri gibi dursa da devletin ve işverenlerin çalışma yaşamına, işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin tutumunu, verdikleri “önemi” göstermektedir. Üç patlama ve ölen onlarca işçi. İşin daha kötü yanı bu kazalar sonrası gerek Çalışma Bakanlığı gerekse Enerji Bakanlığı yaptıkları açıklamalarda; patlama (kaza) yaşanan ocakların kısa bir süre öncesinde denetlendiğini söylemiş olmaları… Eğer denetlenen maden ocaklarımız peş peşe patlıyor ve insanlar ölüyorsa vay halimize. Biriki kişinin öldüğü ve gündeme gelmeyen, haber bile olamayan kazaları da birlikte düşününce madenler “kara tabut” gibi.

Türkiye’de son on yılda yaşanan meslek hastalığı ve iş kazalarında ölenlerin sayısı 9 bine yaklaşmış durumda. Madenlerdeki iş kazalarında ve ölüm oranlarında

B

Konuk Yazar SAL‹M ÇALIK MADEN ‹fiÇ‹S‹ / ZONGULDAK

Avrupa birincisi, dünya üçüncüsüyüz. Ekonomik verilere, üretime, istihdama vb. bakarken iş kazaları ve ölüm oranlarına da bakmak gerekiyor. Üretim nasıl yapılıyor, sermayenin daha çok kazanma hırsı nelere yol açıyor, insan canına biçilen bedel ne…

Zonguldak Karadon Müessesesi’ndeki patlama sonrası hazırlanan rapor; hem asıl işveren durumundaki Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK), hem de taşeron firmanın alınması gerekli iş güvenliği önlemlerini almadıklarını, yönetmeliklere uygun davranmadıklarını göstermiştir.

Kamuoyu ise ocak içinde kalan iki işçi ile oyalanmış, ihmal ve önlemler yeterince tartışılmamıştır bile.

Her şeyden önce şu anlaşılmıştır ki; var olan sistem ve madenlerdeki özelleştirme ve taşeronlaştırmalar kölelik koşullarında çalıştırmayla birlikte ölümlere davetiye çıkarmıştır. Çalışma Bakanlığı ve Enerji Bakanlığı denetimler sırasında işçi yaşamı, iş güvenliği yerine patronların öncelikleri nok-

tasından bakarak eksiklikleri olan işletmelere süre vererek (Mustafakemalpaşa) tehlikeli çalışma koşullarına göz yummuşlardır.

Tüm yaşadıklarımız ilgili bakanlıkların denetim işini yapamadıklarını, işçi yaşamı ve iş güvenliğini göz ardı edebildiklerini göstermiştir. Ayrıca birçok maden işletmesinin tahliye istasyonu ve ekipleri olmadığını bu kazalar sonrası öğreniyoruz ne yazık ki…

Bursa’da, Balıkesir’de vs. patlamagöçük oluyor yardım ekipleri Tunçbilek’ten, TTK’dan bekleniyor.

Deneyimlerimiz denetim kurumlarının ve ekiplerinin özerk-bağımsız ve tarafların temsilcilerinden oluşması gerektiğini gösteriyor. İşletmelerdeki iş güvenliği mühendislerinin işletmenin kadrolu çalışanı olmaları onların gerekli müdahaleleri yapmalarını önlemektedir. Bu nedenle iş güvenliği mühendisleri Çalışma Bakanlığı kadrosunda olmalı, ücretlerini bakanlık vermelidir. Çalışma ve Enerji Bakanlıkları

Aynılar aynı yere

BENC‹L B‹REYLER YET‹fi‹YOR Işıl Ünal: Araştırma bulgularıyla, ailelerin sosyoekonomik düzeyleri ile öğrencilerin ilköğretimden yararlanma biçim ve düzeyleri arasında yakın bir ilişki bulunduğu; orta ve üst sınıf ailelerden gelen öğrencilerin, diğer öğrencilere oranla, daha seçkin okullarda ilköğrenim gördükleri biçimindeki genel kanı ampirik olarak desteklendi.

Seçkinci ve dolayısıyla eleyici bir eğitim anlayışının, zorunlu bir eğitim düzeyi olmasına karşın, ilköğretimden itibaren egemen olmaya başladığı gözlendi. Seçkinci eğitim anlayışı, eğitimin diğer tür ve düzeylerinde olduğu gibi, ilköğretimde de “kamusallık bilinci” yerine, “özel girişim mantığını” dayatıyor. Bütün eğitim sisteminin başarısının merkezi sınavlara (SBS, ÖSS vb.) endekslenmesi, çocuklarının geleceğini düşünen yurttaşları, kamusal alan dışında, özel seçenekler aramaya zorluyor; kamusal duyarlılığa sahip yurttaşlar yerine bencil tüketici davranışları geliştirmeye özendiriyor.

Seçkin Özsoy: Araştırma sonunda, eğitimdeki toplumsal ayrışmanın sanılandan çok daha vahim boyutlara ulaştığı; üstelik okuldaki aktörlerin anlatılarından gidişatın giderek daha kötüleşeceği acı gerçeğiyle yüz yüze geldik.

Araştırma bittiğinde çalışma ekibimizde şöyle bir kanı uyandı: “Türkiye’nin orta halli bir kentinin yine orta halli bir semtinin ortasındaki okullar arasında ve bir okul içindeki toplumsal ayrışmanın boyutları bu düzeydeyse varın gerisini siz düşünün!” Araştırma sonunda karşımıza çıkan gerçek, Marx’ın yüzelli yılı aşkın bir süre önce tanımladığı “kutuplaşma” olgusunun, okul ve kent ölçeğindeki güncel tezahüründen başka bir şey değildi aslında: Zenginlik ve refahın eğitimsel ayrıcalıklarla birlikte bir kutupta, sefaletin ve cehaletin bir başka kutupta yoğunlaşması.

içerisindeki denetim birimlerinde; Maden Mühendisleri Odası, madenlerde örgütlü sendikalar, Türk Tabipler Birliği temsilcileri bulunmalı, denetlenen işyerine en yakın yerdeki bu örgütlerin temsilcileri de denetimlere katılmalıdır.

Madenlerdeki taşeronlaştırmalara son verilmelidir. Gerekli iş güvenliği ve işçi sağlığı kurallarına uymayan işyerleri kapatılmalı, işverenin önlemleri almamakta diretmesi durumunda bu işyerleri kamulaştırılmalı, işçilerin işsiz kalmaları ve yer altı kaynaklarının atıl duruma düşmeleri önlenmelidir.

Tüm işletmelerde yukarıda sözü edilen denetim birimi tarafından düzenli aralıklarla iş güvenliği ve iş sağlığı, işçilerin hakları gibi konularda bilgilendirme seminerleri, kısa televizyon programları hazırlanarak kamuoyu duyarlı duruma getirilmelidir. Bunlar yapılmadığı sürece madenlerdeki iş kazaları, ölümler başbakanın deyimiyle “mesleğin kaderinde” olmaya devam edecektir.

Işıl Ünal: Toplumsal ayrışma süreçlerinin mekânda somutlaşmasıyla kentlilerin kolektif olarak paylaştıkları bir kamusal alanın, mekânda var olma zemini ortadan kalkmaktadır. Kolektif bir kentlilik duygusunun yerini giderek güçlenen bir toplumsal paranoyanın alması ise kaçınılmaz bir sonuç olarak ortaya çıkmaktadır.

“Kamu yararı” ilkesini gözeten bir kentsel gelişme politikasının izlenmediği, sadece spekülatif amaçlı piyasa taleplerine duyarlı kentsel gelişme stratejilerinin yön verdiği neoliberal kentleşme modelinde, kent mekânı giderek parçalanmaktadır. ....Mekânsal ayrışma, kent ile alt-kentin ve zengin ile yoksulun ayrışmasından ibaret kalmamakta, maliyetini bütün kent yurttaşlarının ödediği bir gelişme biçiminden sadece belli sınıfların yararlanmasına olanak vererek bir sosyal adalet sorunu yaratmaktadır.

AYNILARIN B‹RL‹⁄‹ FARKLILARIN AYRIfiMASI Sosyo-mekânsal bölünmenin oluştuğu kent mekânlarında yaşayan farklı toplumsal/kültürel grupların aralarında giderek büyüyen mesafe nedeniyle, farklı toplumsal kesimlerden aileler, çocuklarını, kent mekânında birlikte yaşamak istedikleri ve kendileriyle sosyo-kültürel özellikler açısından benzerlik gösteren ailelerin çocuklarının gittiği okula göndermeyi tercih etmektedirler. Böylece kentlerde, birbirlerinden farklı sosyo-kültürel özellikler taşıyan öğrenci nüfusunun toplandığı ve her biri birbirinden farklı donanım ve öğretmen profiline sahip okullar oluşmaktadırlar.

Eğitim kurumlarındaki sosyo-mekânsal bölünme, farklı toplumsal kesimlerin çocuklarının aynı okulda okuyamamalarıyla sınırlı kalmamakta, her bir okulda dersliklerin donanım vb. yönlerden farklılaştırılması gibi ayrıştırıcı süreçlerle sosyo-mekânsal bölünmeler yaşanabilmektedir. Gerek okullar arasında gerekse okullarda yaşanan toplumsal ayrışma süreçleri, eğitim ortamını bir kamusal alan olmaktan çıkarmaktadır.

Tarlabaşı ‘damat’ için yıkılıyor

İ

stanbul’un en yoksul semtlerinden Tarlabaşı’nda, siyasi ve yerel iktidar Çalık Holding’le işbirliği yaparak kentsel dönüşüm projesi kapsamında yıkımlara başladı. TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi bölge halkını korkutma amacıyla alelacele yıkıma başladığını belirtti.

Tarlabaşı’nda 26 Ağustos’ta ilk binanın yıkımı gerçekleştirildi.

Yöneticileri arasında Başbakan’ın damadı Berat Albayrak’ın bulunduğu Çalık Holding Tarlabaşı gibi İstanbul’un ‘rant’ değeri yüksek tarihi semtlerinden Balat’taki projenin de ihalesini almıştı.

8

EMEK 3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Halk›n Sesi

Birine olduk da...

KP’nin referandum propagandalarından biri de “birden fazla sendikaya üye olmaya evet!” Eğer referandumdan “evet” çıkarsa işçiler artık birden fazla sendikaya üye olabilecekler. AKP’nin bu değişiklikle ne hinlik peşinde olduğu ayrı bir tartışma konusu. Ancak Türkiye’nin emek cehenneminde yaşayan bir işçinin bu değişiklik karşısında ilk aklına gelen cümle şöyle olacaktır herhalde: Önce başımıza bir şey gelmeden birine üye olalım da ikincisi kalsa da olur.

TÜRK-İŞ’in DİSK’in mücadeleci sendikalarının web sitelerine bir bakın ilk göze çarpan şey işçilerin sendikalaşma çabalarının sermaye sınıfı tarafından nasıl şiddetle cezalandırılmak istendiğidir.

Neredeyse hemen her yerde sendikalaşmak isteyen işçiler işten çıkartılmaktadır. Bu durum karşısında “birden fazla sendikaya üye olmaya evet!” diye yaygara koparmanın ne manası var?

Anlaşılan o ki, AKP bir taraftan kamu çalışanları içinde idari kanalları baskı aracı kullanarak MEMUR-SEN’i örgütlemeyi başardığı gibi işçi hareketi içinde de sendika üyesi işçileri sendika değiştirmede ikna için daha Tufan kolay bir yol izlemeye çalışıyor.

Sertlek Tayip Erdoğan HAK-İŞ’le MEMUR-SEN’e şöyle demiş Dev Sa¤l›k-‹fl olmalı: Siz sendikalı olanları bir Genel Sekreteri şekilde halledin ben de sendikalı olmak isteyenlerin canına okuyayım! Böylece emek hareketinin çanına ot tıkamış olacağını düşünüyor herhalde.

Ancak artık biliyoruz ki, sosyal mücadelelerde çoğu zaman sermaye sınıfının evindeki hesap çarşıya uymaz. Anayasa ile güvence altına alınan örgütlenme hakkını “taşları bağlayıp itleri serbest bırakarak” engellemeye çalışma çabaları işçilerin giderek artan mücadele azimleriyle boşa çıkartılıyor.

Adı hukuk devleti olan bir siyasal rejimde işçiler hukuk rezaleti karşısında şaşırıp kalmak yerine bu rezaleti sermaye sınıfının suratına çarpabiliyorsa, işçi sınıfı kendi hukukunu yaratabilme potansiyeline sahip demektir. Örneğin Gebze’de kurulu Çel-Mer Çelik işçileri Birleşik Metal İş Sendikası’na üye oldukları için işten atıldıklarında hukuk devletinin şefkatine sığınmak yerine kendi hukuklarını kurma yoluna gittiler. Çünkü sermaye sınıfının hukuk devleti onlara mahkeme kapısını göstererek ne kadar adil olduğunu ispat etmek istemektedir. Ancak haksızlığa karşı mücadele etme inancının hukuk devletinin mahkeme koridorlarında ömür tüketmeye tahammülü yoktur. Çünkü “hukuk” soyut “haksızlık” ve “yoksulluk” gerçektir ve işçi sınıfı bütün tarihi boyunca hep gerçeğin peşinden gitmiştir, gitmek zorunda kalmıştır. Zira kendisinin, ailesinin ve kendisi gibi olanların yaşamı çok acı bir gerçeklik tarafından yönetilmektedir: Köle gibi çalışmazsan aç kalırsın!

Bu gerçekliğe kadere inanır gibi inanan işçiler, bunu değiştirebileceklerini gördükleri an hiç tereddüt etmezler. Haksızlığa uğramanın verdiği öfke, birlikten gelen kuvvet ve hele bir de mücadeleci bir sendikaları oldu mu artık o direnişin zaferle sonuçlanmaması imkansız gibi bir şeydir.

O andan sonra kendileriyle “bir tane yetmez iki sendika verelim” diye dalga geçen AKP hükümetine “senin bir şey vermene gerek yok, biz alacağımızı alırız” demesini bilirler. Bu, kağıt üzerinde yazılmış güzel hukuk metinlerinden çok daha kalıcı ve gerçek bir hukuk güvencesidir. Eğer hukuk illaki kağıt üzerine yazılarak kalıcılaştırılacak ve genelleştirilecekse yazılacak olan şey de budur: İşçi sınıfının ihtiyacından daha büyük bir yasa yoktur!

A

Taşeron işçi hakkını çatıya çıkıp aldı B

akırköy Belediyesi’nde taşeron çalışan 5 işçi, ücretlerinin ödenmemesi üzerine 27 Ağustos günü belediyenin ek binasının çatısına çıkarak eylem yaptı. İşçiler maaşlarının yatması üzerine çatıdan indi.

5 işçi gözaltına alındı. Bakırköy Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü’ne bağlı taşeron firmada çalışan Bektaş Canlıev, Abdullah Cüngöz, Tuncay Yıldırım, Ahmet Dayan ve Hamit Kara isimli işçiler iki aydır ücretlerini alamadıkları için belediye ek binasının çatısına çıkarak eylem yaptı. Çatıdaki işçileri polis gözaltına almakla tehdit ettiyse de başarılı olamadı. Bakırköy Belediye Başkanı Ateş Ünal Erzen işçilerin eylemi üzerine Osmaniye’de bulunan ek binaya gelerek görüşme talep etti. Belediye başkanı ile işçiler arasında yapılan görüşmede anlaşma sağlandı. Bakırköy Belediye Başkanı Ateş Ünal Erzen, işçilerin ücretini kendisi temin edeceğini belirtti. İşçiler belediye başkanının teminatı üzerine eyleme son verdi, ancak ücretleri banka hesaplarına yatana kadar da eylemi sürdüreceklerini ifade etti. İlerleyen saatlerde işçiler, ücretlerinin banka hesaplarına yatmasıyla eylemlerini sonlandırdı.

Polis çatıdan inen 5 işçiyi gözaltına aldı.

Halk›n Sesi Sahibi ve Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü Ali Ergin Demirhan Telefon / Faks 0212 245 90 37 Adres Tomtom Mahallesi Örtmealt› Sokak No: 6/3 BEYO⁄LU/‹STANBUL Bas›ld›¤› Yer Taflbask› Matbaac›l›k Yay. ve Amb. San. Tic. Ltd. fiti. Bask› Tesisleri Kocaeli /‹ZM‹T (0262 335 45 29) editor.halkinsesi@gmail.com 15 günlük Yayg›n, Süreli, Türkçe yay›nd›r.

Öğretmenler: Artık yeter İGEP, Öğrenci Velileri Derneği ve Öz-Der ortak basın metni okundu.

Yapılan konuşmada “Geleceğin işsizleri, ücretli köleleri olarak Ahmet öğretmeni, Fikret öğretmeni, Elif öğretmeni katleden, tüm toplumu bunalıma ve sefalete sürükleyen işsizlik ve geleceksizlik saldırılarına karşı savaş açıyoruz. İnsanca yaşam, güvenceli iş, insanca yaşanacak ücret istiyoruz” denildi.

Basın açıklamasından sonra güvencesiz öğretmenler Milli Eğitim Bakanlığı’nın bahçesinde oturma eylemi yaptılar. Oturma eylemini bitiren öğretmenler bakanlığın önünden YKM önüne kadar yürüdüler.

G

üvencesiz, işsiz, kadrolu eğitim emekçileri öğretmen atamalarının yapılacağı 31 Ağustos’ta güvenceli iş talebiyle bir araya gelerek Milli Eğitim Bakanlığı’na yürüdüler.

Eğitim emekçileri, 30 bin öğretmen atamasının KPSS’deki kopya skandalının açığa çıkmasıyla ertelense de eylemlerinden vazgeçmedi.

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından atamalar ileri bir tarihe ertelense de güvenceli iş ve KPSS’nin kaldırılması talebiyle eylem yaptılar.

Kadrolu ve güvenceli iş talebiyle 15 Ağustos’tan bu yana Abdi İpekçi Parkı’nda olan ve 17 Ağustos’ta açlık grevine başlayan Ataması Yapılmayan Öğretmenler Platformu (AYÖP) üyeleri sabah saatlerinde Demirtepe Köprüsü altında buluşarak yürüyüşe geçtiler.

Aynı saatlerde Eğitim-Sen Güvencesizler Komisyonu, Eğitim Emekçileri Derneği, İşsiz ve Güvencesiz Eğitimciler Platformu, Genç-Sen, Özel Öğretim Kurumları Çalışanları Derneği ve Öğrenci Velileri Derneği de Kızılay metrosu bakanlık çıkışında bir araya geldi.

POL‹S BAR‹KATI AfiILDI AYÖP’lülere Ankara’ya geldikleri ilk gün saldıran polis 31 Ağustos’ta da iş başındaydı.

Eğitim-Senli öğretmenler trampetlerle yürüyüşe geçmek isteyince polis trampete el koydu ve trampeti çalan öğretmeni göz altına aldı. Trampetli öğretmen, eylem bitene kadar gözaltında tutuldu.

Polisin baskısı bununla bitmedi.

Polis eğitim emekçilerinin AYÖP’lülerle buluşmasını etraflarını sararak engellemeye çalıştı.

A

nkara’da bir araya gelen güvencesiz, işsiz, kadrolu eğitim emekçileri Milli Eğitim Bakanlığı’na yürüdü. Öğretmenlerin ‘Güvenceli iş’ talebini polis barikatı da durduramadı

AYÖP’lüler bakanlığa doğru yürüyüşe geçerken, Eğitim Senli öğretmenler de polis barikatının açılmasını sağlayarak AYÖPlülerle birleşti. 250 eğitim emekçisi cadde üstündeki yolun bir kısmını trafiğe kapatarak Milli Eğitim Bakanlığı’na yürüdü.

Bakanlığın önünde açıklama yapan Eğitim-Sen Genel Sekreteri Mehmet Bozgeyik, KPSS'ye yönelik iddiaların öğretmen atamalarında belirsizlik yarattığını bu duru-

mun Türkiye’nin öğretmen ihtiyacının giderek arttığı gerçeğini değiştirmediğini ifade etti. Çoğu okullarda sınıfların öğretmensiz olduğuna dikkat çeken Bozgeyik, hükümetin yanlış atama politikalarıyla eğitimin niteliğini düşürdüğünü, sayıları 350 bini geçen öğretmenlerin iş güvencesinden yoksun olarak, sözleşmeliücretli çalışmaya mahkum edildiğini söyledi. Ücretli öğretmenlik ile

KPSS’nin kaldırılması ve atamalarının yapılması talebiyle eylemde bulunan AYÖP adına konuşan Yasemin Çakırcı, Türkiye’de her yıl üniversite bitirip diplomasını alan binlerce öğretmenin işsizler ordusuna katıldığını belirtti ve şu şekilde konuştu: “Hak taleplerimize kulak tıkayanları kötü niyetli olarak göreceğiz göstereceğiz.”

AYÖP’lülerin ardından Eğitim Emekçileri Derneği, Genç-Sen,

‘SINAV ‹PTAL ED‹LMEL‹’ Eylem sırasında Halkın Sesi’ne konuşan ataması yapılmayan öğretmenlerden Esra Taş, 300 binin üzerinde eğitim emekçisi atama beklerken hükümetin atama sayısını bin kişi artırmasının lütuf olmadığını söyledi. Marmara Üniversitesi Türkçe öğretmenliği bölümü mezunu Taş, hükümetin ‘yeterli bütçe olmadığı için fazla atama yapamamasının yalan olduğunu dile getirdi ve şöyle konuştu: “Savaşa bütçe var da neden eğitime bütçe yok? Neden bu ülkede polis sayısı öğretmenden fazla? Bunun sebebi okulların öğretmensiz olması ve eğitimin kalitesiz olmasıdır. Biz bunu değiştirmek için savaşıyoruz.”

KPSS’deki kopya iddialarına da değinen Taş, hükümetin öğretmen ihtiyacı olduğu için sınavı iptal etmemesinin 300 binin üzerinde ataması yapılmayan öğretmenin varlığıyla çeliştiğini belirtti ve sınavın iptal olması gerektiğini söyledi.

Tekstil işçileri bu sefer direniş örüyor İ

stanbul Tuzla’daki Deri Organize Sanayii’de ve Bartın’da bulunan Rimaks fabrikalarındaki işçiler işlerine sendikal haklarıyla birlikte dönmek için 15 Ağustos gününde direniş başlattılar.

Tuzla’daki işçiler direnişlerini fabrika önünde kurdukları çadırda sürdürürken Bartın’daki işçiler ise fabrika içinde başlattıkları direnişlerini çeşitli eylemlerle sürdürdüler ve son olarak 27 Ağustos günü Bartın-Zonguldak karayolunu trafiğe kapatarak kent merkezine yürüdüler. İki bölgedeki işçilerin direnişleri sürüyor.

Danimarka’ya üretim yapan Rimaks Kot’un Tuzla’da ve Bartın’da bulunan fabrikalarındaki işçiler haziran ayında Türk-İş’e bağlı Türkiye Tekstil Örme ve Giyim Sanayi İşçileri Sendikası’na (TEKSİF) üye oldular. Bunun üzerine ağustos ayıyla birlikte Rimaks yetkilileri işçileri tehdit etmeye başladı ve 9 – 11 Ağustos günleri arasında Tuzla’da 41 işçi, Bartın’da da 23 işçi işten çıkarıldı.

15 Ağustos’ta Tuzla’daki işçiler fabrika önünde çadır kurup direnişe geçti.

Tuzla’daki işçiler insan yüzü göremezken Bartın’daki işçiler ise yaptıkları eylemlerde karşılarında her seferinde jandarmayı gördüler. Fabrika’yı terk etmeme eylemiyle başlayan süreç, arkadaşlarını ziyarete gelen işçilere jandarmanın saldırması sonucu sertleşti ve işçiler daha militan eylemler yapmaya başladı. Bartın’da işçiler 16 Ağustos günü fabrikayı terk etmeme eylemi yaptı. Jandarmanın saldırdığı eylem sonrasında 28 işçi daha işten çıkarıldı ve işten çıkarılan işçi sayısı Bartın’da 51’i buldu. Her iki fabrikada da işten çıkarma gerekçesi olarak ‘Performans eksikliği’ gösterildi.

MAK‹NELER‹N ‹Ç‹NDE ‹NSAN SES‹ Halkın Sesi, Tuzla’daki fabrika önüne gidip direnişteki işçilerle görüştü. Mesai saatleri içinde fabrika önündeki çadırlarında duran işçiler fabrikanın verdiği çay aralarında slogan atıyor ve halay çekiyorlar; seslerini duyurmaya çalışıyorlar. Organize sanayi bölgesi çok büyük bir alana kurulu ve bölgedeki fab-

rikaların içi haricinde insan görmek çok zor. Ancak direniş tüm coşkusuyla sürüyor. Çelik bir kafese benzeyen Rimaks’ın Tuzla’daki fabrikasında işçiler asgari ücrete veya daha altında bir ücrete çalıştırılıyor. Rimaks’ta kot taşlama kumlama işleri de yapan işçiler sadece bir maskeyle korunmaya çalıştıklarını belirtiyor. İşçiler, havalandırmanın olmadığı işyerinde meydana gelen kazalarda 11 arkadaşlarının yaralandığını ve koruyucu eldiven gibi bazı araçlardan yoksun çalıştırıldıklarını belirtiyor. İşçiler, kendilerini fişleyen İdari İşler Müdürü Süleyman Yıldız’ın, cep telefonlarına ahlaksız mesajlar yollayarak kadın işçileri de taciz ettiğini belirtiyor. İşçiler evlerine, insan taşıması yasak olan tırdan bozma vasıtalarla taşınıyor. Havalandırmanın yeterli olmadığı fabrikada işçiler günde 10,5 saat çalışıyorlar. Bartın’daki fabrikada 450 işçinin 400’ü sendika üyesiyken Tuzla’da şimdilik 100 civarında işçi sendika üyesi.

Direnenler kazanıyor Yeflil Kundura ve Balnak iflçileri direnifllerinde kazan›m elde ettiler.

Yeflil Kundura önünde direnen 3 kad›n iflçi, ifllerine geri dönüyor. Yeflil Kundura patronunun Deri-‹fl yöneticileriyle yapt›¤› görüflmelerin ard›ndan 18 A¤ustos günü patron, üç kad›n iflçinin ifle al›naca¤›na söz verdi. Patron ayn› gün, sendikaya karfl› olmad›¤›na dair iflçilere bir konuflma yapt›. Patronun verdi¤i söz üzerine direnifllerini sonland›ran kad›n iflçiler (Dilek Kurtulufl, Kezban Elmas ve Dilek fienkul), patronun sözünde durmamas› ihtimaline karfl› ifle iade davas›n› geri çekmediler.

Gazetemize konuflan Deri

‹fl Genel Teflkilat Sekreteri Hasan Uluflan 78 gün süren direniflin Adidas, Nike, Puma, gibi ünlü markalar›n sat›fl›n› yapan Yeflil Kundura’n›n prestijini bozdu¤una iflaret etti ve kazan›mda DESA iflçisi Emine Aslan’›n direnerek kazanmas›n›n önemli pay› oldu¤unu belirtti.

Yeflil Kundura patronu, sendikal› oldu¤u için 3 kad›n iflçiyi 31 May›s günü iflten ç›karm›flt›. Patronun gerekçesi "‹fl daralmas›" idi. Patron, fabrika önünde direnme ihtimali zay›f oldu¤u için kad›n iflçileri tercih etmifl ancak ummad›¤› bir direniflle karfl›laflm›flt›.

Yeflil Kundura’n›n ard›ndan Kocaeli Gebze’deki Balnak Lojistik iflçilerinin direniflinden

de bir kazan›m geldi. Balnak iflçileri açt›klar› ilk ifle iade davalar›n› 19 A¤ustos’ta kazand›. Nakliyak-‹fl bir aç›klama yaparak di¤er ifle iade davalar›n›n da ayn› flekilde sonuçlanaca¤›n› beklediklerini belirtti.

Sendikal› olduklar› için iflten ç›kar›lan iflçiler 16 Ocak günü Balnak Lojistik’e ait tüm depo, fabrika ve iflletmelerin önünde direnifle geçmiflti.

Patron, iflçilerden ‘Baflar›’ belgelerini toplay›p “Performans eksikli¤i” sebebiyle iflçileri iflten ç›karm›flt›. Balnak patronu, direnifl sürerken 5 tafleron flirketle anlafl›p sendikal› iflçileri bu tafleron flirketlerin bünyesine kayd›rm›fl, istifaya zorlam›flt›.

‘Madende taşeron sorgulansın’

Z

onguldak Karadon Maden Ocağı’nda 30 işçinin ölümüne sebep olan grizu patlamasına ilişkin Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) ve taşeron firma Yapıtek çalışanı 13 kişi bilirkişinin raporu doğrultusunda gözaltına alındı ve 11 kişi tutuklanma istemiyle mahkemeye sevk edildi.

Mahkeme 6 kişiyi tutukladı ancak avukatların üst mahkemeye yaptığı itirazlar sonucu 6 kişi serbest bırakıldı. Patlamayla ilgili bilirkişi raporunda madendeki taşeronlaşmanın sorgulanması gerektiği şu ifadelerde yer aldı: “TTK’dan uzman olmayan ve kurumun ekipmanını kullanan yükleniciye işin verilmesinde sistemden kaynaklanan zorlama vardır. İşletmede bu yapılanmaya yol açan TTK üst yönetimi ve ilgili bakanlıkların karar ve onaylarının etkisi sorgulanmalıdır.”

9

EMEK 3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Halk›n Sesi

AKP’lilerin ‘sus’ kuralı “

Bu konu hakkında bir şey söylemem doğru olmaz, bu konuda konuşmama kararı aldım.” Bu sözler İstanbul Dolmabahçe'deki Başbakanlık Çalışma Ofisi'nde 27 Ağustos günü CNN Türk’e konuk olan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’a ait. Konu ise Mali Kural. Babacan’a bu cevapları verdiren soru “Mali Kural neden uygulanmıyor bir aksilik, bir hata mı oldu?”

Mali Kural Kanun Taslağı Tasarısı 11 Mayıs’ta Devlet Bakanı Ali Babacan tarafından basına tanıtılmıştı. Babacan, Türkiye ekonomisinin uzun vadeli önünü görmeye ihtiyacı olduğunu belirtip Mali Kural’ın bu işe yarayacağını söylemişti. Mali program kapsamında merkezi ve yerel yönetimler, Sosyal Güvenlik Kurumu, İşsizlik Sigortası Fonu ve diğer kuruluşların bulunduğunu belirten Babacan, Mali Kural’ın Orta Vadeli Mali Plan’ı (OVMP) ortadan kaldırmadığını ve Mali Kural’ı en kısa sürede meclis gündemine getireceklerini söylemişti.

Taslağın meclise gelmemesinin nedeni referandum sürecinde AKP’nin seçim harcamalarına yoğunlaşması.

Nitekim başbakan 25 Ağustos’taki Tokat mitinginde esnafın kredi borcu ödemelerindeki faiz oranını 1 Eylül’den itibaren yüzde 13’ten yüzde 10’a düşüreceğini bunun da yarısının hazineden karşılanacağını söyledi.

Hükümet, toplu görüşmelerde zam teklifini yüzde 4’e çekti. Seçim harcamalarının bir diğer göstergesi de kömür yardımları oldu.

Mali Kural’ın meclise gelmemesinin uzun vadeli sebebi ise IMF direktiflerine uygun olarak hazırlanan taslağın kamu kaynaklarının kullanılmasına sıkı takip ve denetim getirmesi. Tasarı bu yüzden 2010-2011 döneminde rafa kaldırdı.

MAL‹ KURAL Mali Kural, Türkiye’nin sıcak para

S

eçim yaklaştıkça ‘Mali Kural’ lafını duyunca AKP’nin basireti bağlanıyor. CHP, TÜSİAD, MÜSİAD ve IMF de AKP kadar Mali Kural’ın uygulanmasını istiyor

girişiyle büyümesini ve dolayısıyla yüksek miktarda cari açık yaratmasını, cari açığı borçla kapatmasını ve bütçe açığını özelleştirmelerle ve borçlarla finanse etmesini engelleyecek köklü bir ekonomi programı değil. 1998-2008 döneminde IMF direktifleriyle belirlenen mali disiplin, uzun vadeye yayılarak devlet eliyle kalıcı hale getiriliyor. Hükümet, IMF'nin ve kredi derecelendirme kuruluşlarının tavsiyeleri üzerine kamunun harcamalarını düzenleyecek, büyümenin arttığı dönemde tasarrufu arttırıp, küçülmenin yaşandığı dönemde de

harcamaların artırılmasını sağlayacak bir hükümet taahüdü olan Mali Kural Yasası’nı hazırladı.

2011 yılında uygulanması düşünülen ancak henüz meclis gündemine gelmeyen Mali Kural’a göre Türkiye ekonomisinin yıllık büyüme hedefi yüzde 5, bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranıysa yüzde 1 olacak. Bu hedefin tutturulması için büyümenin artması ve bütçe açığının azaltılması gerekiyor. Büyüme için Türkiye’nin yurt dışından sıcak para girişiyle sağlanan ve işsizlik yaratan ekonomik büyüme disiplini daha da

ve mali disiplinin OVMP’ye göre belirlenmesine karar vermişti. Mali Kural’ın kısa dönemlik biçimi olan OVMP’nin IMF programlarından bir farkı bulunmuyor. IMF anlaşmaları varken Türkiye sürekli faiz dışı fazla verme hedefiyle hareket ediyordu ve hükümet bunun için vergileri artırıyor, özelleştirme yapıyor, zam yapıyor, kamu gelirlerini kısıyor ve ücretleri düşürüyordu.

Mali Kural’ın gecikmesi IMF’nin hükümeti eleştirdiği konular arasında.

Kredi derecelendirme kuruluşları da (Devletlere borç ödeme güçlerine göre not veren kuruluşlardır ve borç ödeme gücünü bütçe açığı ile cari açık belirler) Mali Kural’ın uygulanmamasından şikayetçi. 13 Ağustos günü Uluslararası Finans Kurumu Türkiye raporunda TL’nin değer kazanmasıyla ithalatın yükseldiğini ve bunun enflasyonu düşük gösterdiğini belirtti. Ancak Mali Kural’ın ertelenmesinin zaten çok büyük olan cari açığı daha da büyüteceğini ve bunun da sonunun devalüasyon olacağını belirtti.

katı hale gelecek. Bütçe açığının azaltılması ücretlerin ve kamuya ayrılan payın daha da kısılması, temel ihtiyaç malzemelerine zam yapılması, özelleştirmelerin devam etmesi anlamına geliyor. Türkiye’nin son 7 yılda bütçe açığının GSYH’ye oranı yüzde 3,6 olurken büyüme oranı ise yüzda 4,6 oldu.

IMF’S‹Z IMF AKP, IMF ile 2008’de sona eren anlaşmadan sonra ‘IMF ile mi IMF’siz mi yola devam edilecek’ tartışmalarına son noktayı 11 Mart 2010’da koymuş

SERMAYE MAL‹ KURALDAN YANA Yerli sermaye örgütleri sermaye lehine olan Mali Kural’ın bir an evvel uygulanmasını istiyor. Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği, AKP’nin seçim yatırımları sebebiyle Mali Kural’ı ertelemesini eleştirirken AKP yandaşı sermaye örgütü Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) de AKP’yi aynı sebepten eleştirdi. Bu eleştiri, MÜSİAD’ın uzun vadedeki çıkarlarının AKP’nin çıkarlarıyla çelişmesi durumunda AKP’ye karşı gelebileceğini gösteriyor.

MÜSİAD ve TÜSİAD’ın yanı sıra CHP Grup Başkanvekili Mehmet Akif Hamzaçebi 18 Ağustos’ta yazılı bir açıklama yaparak AKP hükümetinin seçim sebebiyle Mali Kuralı geciktirdiğini söyledi ve CHP olarak Mali Kural’a tam destek verdiklerin ifade etti.

Üzümde umut mevsimi başladı MEHMET AK‹F AKSEZG‹N

E

ge Bölgesi’nin en önemli ürünlerinden olan üzümde bağ bozumu başladı.

Zahmetli ve maliyetli bir yetiştirme döneminin ardından ürününü iyi bir paraya satma umudunu her sene bıkmadan taşıyan üreticileri yine sıkıntılarla ve hayal kırıklıklarıyla dolu bir hasat bekliyor. Olumsuz iklim koşullarının etkisiyle önemli verim kayıpları yaşanması bekleniyor. Bu durum her sene artan girdi maliyetleri karşısında ürününü kaça satacağını bilmeyen üzüm üreticilerini tefeci-tüccarların ve büyük şirketlerin insafına terkedilmiş piyasada daha da çaresiz hale getiriyor. ÜZÜM MÜLKSÜZLEfiT‹R‹YOR Sahip oldukları küçük toprak parçalarıyla yaşamlarını sürdürmekte zorlanan üreticiişçiler patronların ve dayı başlarının insafına kalmış bir halde ağır iklim koşullarında bayılsalar da çalışmaya devam ediyorlar.

Her türlü sosyal güvenceden yoksun günlük 20-25 lira ücretlerle çalıştırılıyorlar.

Üretimini sürekli borçlanarak devam ettirebilen üzüm üreticileri için en büyük tehlikelerden biri kuru üzümde fiyat belirsizliği yaşanması.

Geçen sezon yaşanan fiyat belirsizliği üreticileri ciddi sıkıntılara sokmuştu. Banka borçlarını, elektrik borçlarını ödeyemeyen önemli bir üretici grubu geçen sene arazilerini bankalara ya da tefeci-tüccarlara devretmek zorunda kalmıştı. Aynı belirsizliğin devam etmesi halinde özellikle küçük üretici üretim yapamaz hale gelecek ve toprağından koparılacak. Üzüm üreticisinin son yıllarda yaşadığı yıkımın sebepleri içinde tefeci-tüccarlar ve şirketler karşısında yıllarca üreticinin en önemli dayanaklarından olan Tariş’in üreticiye sırtını dönmesi yer alıyor. ‘ÜRET‹C‹ TAR‹fi’E SAH‹P ÇIKMALI YOKSA H‹ÇB‹R fiEY‹ KALMAYACAK’ Yıllarca destekleme alımları ile üzüm üreticisinin piyasa koşullarına teslim olmamasını sağlayan Tariş artık neredeyse ortaklarından alım yapamaz hale geldi. Tariş

sadece ortaklarından Tariş’e olan borcu kadar üzüm alımı yaptı. Yani tefeciler gibi verdiği parayı tahsil etme çabası içine girdi.

Bu yıl Tariş, diğer yıllarda dağıttığı üretici avanslarını dağıtmadığı için alım koşulları halen belirsiz.

Tariş yönetimi bu haliyle büyük sermaye ve tefeci gruplarının taşeronu gibi hareket ediyor ve etkisizleştiriliyor. Bütün olumsuzluklara karşın Tariş halen üzüm üreticilerinin örgütü. Üzüm üreticileri, kendi öz örgütlerinden bir zamanlar duvarlarında yazan “birlikten kuvvet doğar” sözünün hayata geçmesini istemelidirler. Yani mutlaka örgütlü davranmalıdırlar. Üreticiler, Tariş’in kapısına dayanıp üretim maliyetlerini ve insanca yaşam koşullarını içeren bir fiyat aralığının açıklamasını sağlamalıdır. Üzüm üreticileri bunu istemezlerse üzüm bağlarının büyük şirketlerin ve tefeci-tüccarların eline geçmesinin nedenlerinden biri de kendileri olacaktır.

Bu işçiler, maruz kaldıkları duruma karşı çıkmadıkları sürece ellerinde kalmış 3–5 dönüm toprağı da kaybedecekler.

Fransa’da de¤il kent merkezinde direniyorlar GÖZDEGÜL YILMAZ

‹zmit Gaz Da¤›t›m fiirketi’nde (‹ZGAZ) 2 A¤ustos günü iflten ç›kar›lan 11 sayaç okuma iflçisi 3 A¤ustos’ta Kocaeli Sabri Yal›m Park›’nda çad›r kurup direnifle geçti.

Halk›n Sesi, direniflin 26’nc› gününde iflçileri çad›rlar›nda ziyaret etti. ‹flçiler, ifllerine geri dönene kadar yani, Kocaeli Büyükflehir Belediye Baflkan› ‹brahim Karaosmano¤lu’nun ‹ZGAZ özellefltirilirken kendilerine verdi¤i ‘belediyede ifl imkan› sa¤lama’ sözünü tutana kadar direnifllerini sürdüreceklerini ifade ediyorlar. ‹flçilerden Emre Y›lmazoktay AKP’nin belediye yönetimine gelmesinin ard›ndan yad›rgand›klar›n› belirtti. ‹ZGAZ’da 7 senedir siyasi bask› alt›nda çal›flt›klar›n› ve senelerce ücretlerine zam yap›lmad›¤›n› söyleyen Y›lmazoktay, iflten ç›kar›lma sürecini ise flöyle anlat›yor: “2008'de

‹ZGAZ’›n özellefltirilmesiyle de iflten ç›kmam›z için üzerimizde bask› kurdular. ‹flten kendi iste¤imizle ç›kmam›z durumunda yüklüce tazminat vereceklerini söylediler, bizi baflka birimlerde çal›flt›rd›lar. Ç›kar›lma nedeni olarak çal›flt›¤›m›z birime itiyaç duyulmad›¤› söylendi.” ‹flçiler iflten ç›kar›ld›klar› gibi Kocaeli Büyükflehir Belediyesine yürümüfller ve baflkanla görüflmek istemifller. Baflkan yerine yard›mc›s› Mustafa Çöpo¤lu ile görüflmüfller, Çöpo¤lu’nun yan›t› ise “‹ZGAZ’› Frans›z flirket ald›, gidin hakk›n›z› Fransa’da aray›n” olmufl. ‹flçiler, Fransa’ya de¤il ama az ilerdeki Sabri Yal›m Park›’na direnifl çad›rlar›n› kurmufllar. ‹flçiler çad›r› kurduktan sonra imza kampanyas› bafllatm›fl ve hemen ard›ndan polis “Seçim sürecindeyiz, evinize gidin” diyerek iflçileri tehdit etmifl ama iflçiler direnifllerini sürdürmüfl. Baflbakan’›n miting için geldi¤i

gün zab›ta, iflçilerin çad›r kurmas›n› engellemifl. ‹flçilerden Hakan Büyük, iflten ç›kar›lacak iflçilerin daha önceden belirlendi¤ini belirtti ve bunun kan›t› olarak bu iflçilerin hepsinin bir bölümde toplanmas›n› gösterdi. Büyük, flirketin yerlerine AKP yandafl› iflçileri ald›klar›n› da söyledi. Hakan Büyük de özellefltirmenin ard›ndan idari ifllerdeki görevinden müflteri hizmetleri bölümüne son olarak da sayaç okuma bölümüne verilmifl.

Tüm iflçiler, Ar›zl›l› depremzedelerin eylemlerinden çok etkilendiklerini söylüyor. Emeklili¤ine 2 y›l kala iflten ç›kar›lan Metin Çelik de 600 lira iflsizlik maafl›n›n ancak kiray› karfl›lad›¤›n› söylüyor.

Direniflleri boyunca AKP hariç bütün siyasi partiler, demokratik kitle örgütleri ve sendikalar›n kendilerine destek verdi¤ini ve desteklerin büyük moral kayna¤› oldu¤unu söyledi.

Kepçe operatörlü¤ünden sayaç okumaya al›nan ve sonra da iflten ç›kar›lan Gökhan Ifl›k, ‹ZGAZ’da çal›fl›rken sendikal› olmay› düflündüklerini ancak yönetim taraf›ndan iflten at›lmakla tehdit edildiklerini söylüyor ve ekliyor: “2 yafl›nda bir k›z›m ve 8 yafl›nda bir o¤lum var. 600 TL iflsizlik maafl›yla geçinmeye çal›fl›yoruz. ‹flsizlik maafl› da 6 ay sonra kesilecek.” ‹flçiler, 2 haftaya kadar Büyükflehir Belediye Baflkan› Karaosmano¤lu’nun

sözünü tutmamas› durumunda büyükflehir belediyesine yürüyeceklerini söylüyor. ‹ZGAZ’›n yüzde 90'›, özellefltirilerek 522 milyon dolara dünya çap›nda halklar› susuzlu¤a ve elektriksizli¤e mahkum etmekle sab›kal› Frans›z enerji tekeli GDF Suez’e devredilmiflti. Devir iflleminin gerçekleflti¤i 21 Ocak 2009’dan bu yana ‹ZGAZ’da iflten ç›kar›lan iflçilerin say›s› 130’u buldu.

‹kisinin de teminat› tekellermifl İ

stanbul Avrupa Yakası ve İzmir’in elektriği ile Ankara’nın doğal gazına yabancı sermaye gelecek.

Haber, Star gazetesinde ‘sevindiren bir sürpriz’ denerek yayımlandı.

Boğaziçi Elektrik ve Gediz Elektrik ile Başkent Doğalgaz Dağıtım Şirketi’ni toplamda 6,1 milyar dolara alan Karamehmet-Kazancı ortaklığına birçok yabancı şirketin ortaklık teklif etti.

Enerji dağıtımı ihalelerini rekor fiyata alan MMEKA Makine İthalat Pazarlama ve Ticaret A.Ş’nin yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kazancı, 9 ve 16 Ağustos’taki ihalelerin ardından yaptığı açıklamalarda ortağı Karamehmet’e güvendiğini belirtmişti.

Ortaklık tarafından henüz yalanlanmayan haberlere göre ABD ve Avrupa’dan kredi kullandırmak için Karamehmet-Kazancı ortaklığına 20 banka teklif ulaştırdı. KazancıKaramehmet ortaklığı ihalelerin ardından yabancı bankalardan kredi kullanmayı düşündüklerini açıklamıştı.

Ortaklığa, bankaların yanı sıra, başta Arap sermayesi olmak üzere 6 tane uluslararası şirket ortaklık teklifinde bulundu. Star gazetesi, bu şirketlerden bazılarının yüksek miktarda sermaye koyacağını da taahüt ettiği bildiriyor.

Enerji ihalelerinden sonra gerek teknik alt yapı gerek de finansman açısından yeterli kaynakları bulunmayan ortaklığın yabancı şirketlerle ortaklık yapma olasılığı kuvvetliydi.

‹BB’de k›smi kazan›m İ

stanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ile Belediye-İş sendikası arasında 28 Ağustos günü toplu iş sözleşmesi imzalandı.

Sözleşmeyle varılan mutabakat sonucu işçi ücretlerine yüzde 12 zam yapılırken, üniversite mezunlarının toplu sözleşme hükümlerinden yararlanması kabul edildi.

Sözleşmeye göre belediyinin asli işlerini yapan taşeron işçileri de bu hükümlerden yararlanabilecek. Taşeron şirketlere yeni alınan işçiler günlük 35 lira üzerinden ücretlendirilirken önceden taşeron şirketlerde çalışan işçilerin mevcut ücretleri korunacak. Sözleşme AKP'li Gaziosmanpaşa, Sultangazi, Üsküdar, Zeytinburnu ilçe belediyeleri ile İBB'nin iştiraklerini kapsıyor.

Belediye-İş Sendikası ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi arasında aylardır süren ve 30 bin işçiyi ilgilendiren toplu iş sözleşmesi süreci anlaşmazlıkla sonuçlanmış, Belediye-İş grev kararını 13 Temmuz günü belediyeye asmıştı. Hak-İş’e bağlı Hizmet-İş 26 Temmuz günü İBB’nin istediği yüzde 12’lik ücret zammı üzerinden anlaşmıştı. İşçiler, Hizmet-İş’in toplu sözleşme imzalamasının ardından özellikle taşeron şirketlerde çalışan işçilerin ve üniversite mezunu işçilerin toplu sözleşmeden yararlanması koşulunda ısrarcı olduklarını, taleplerinin kabul edilmemesi durumunda greve gideceklerini belirttiklerini söylediler. Toplu sözleşmeyi kısmi bir kazanım olarak gören işçiler artık taşeron şirketlerde çalışan işçilerin örgütlenmesi için uğraşacaklarını belirtiyorlar.

10

KİBELE 3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Halk›n Sesi

M›fl mufl yoksulluk zaafm›fl

Eşitsizlik derinleşmeden; Hayır

K

K

öşe yazarı Pakize Suda yazdığına göre Hediye’ye öfkeliymiş. Kocasına iftara yemek yapacak malzeme bulamadığını söylediği için.

Kocasını intihara sürüklediği içinmiş. Bir paket bulgur da mı bulamamış. Neden söylemiş? Erkeği yaralamak için. Biz kadınlar böyleymişizdir zaten; erkeğin zayıf tarafını bulur üstüne gidermişiz.

Hediye’nin kocası Hacı’nın zayıf tarafı yoksulluğuymuş. Hediye de onun üstüne gitmiş. Bir sav kanıtlanmak istendiğinde uydurulacak ilk şey bu: “Doğasında olmak.” Hediye kadınmış, doğasında varmış erkeğe ders vermek.

Yaralamış kocasını Diyarbakırlı Hediye. İsyan etmemiş yoksulluğa, evdeki ‘görev’lerine. Kocasının eksiğinin üstüne gitmiş. Çünkü kadına dokunur mu yoksulluk ucundan bile? Bir paket undan mucizeler yaratırmış.

Hediye ders vermek Tuba isterken kocasının ölümüyle Günefl dersini almış. Yoksulluğu gunes.tuba@ yaşamazlarmış aslında gmail.com Hediyeler. Masallarda yaşarlarmış çünkü. Prenslerini mutlu eder, mutlu olurlarmış.

Evde 4 çocuğa bakar durur, gün boyu kendi açlığının yanında bir de yanı başındaki çocuklarının açlığını çekerlermiş. Ama iftara bir tencere de bulgur doğuruverirmiş kadının marifetli elleri. “Doğal” yetenek… Kocası işten yorgun argın gelirmiş, cebinde kuruş yokmuş ama Hediye, hapsolduğu, ev işlerine mahkum olduğu o küçük ama sıcak evinde kocasına hissettirmezmiş ‘kocasının’ yoksulluğunu.

Pakize Suda’ya bir mış-muş köşesi de benden.

Yoksulluğun, düşünmeyerek evden uçup gittiği, kadının bir paket unla kocasına harikalar yarattığı, kocasını ölümden döndürdüğü mutlu sonlu masala sorulacak bir soru geliyor akla şimdi: “Peki, mutlu sondan sonra ne olacak?”

Hediye ertesi gün hiç yoktan bir yemek daha pişirecek. -Kendi asla yoksul değil- yoksul olan kocasına bunu hissettirmeyecek.

Doğru, Hediye bir kadın. Hem de kendi ülkesinde en ezileninden: Kürt kadını. Evde yemek yapacak bir şey bulamadığını söylemesi ise kocasının zaaflarını kullanmak değil. Bu olsa olsa bir sitem. Evde bir paket bulgur da yok belki, belki de sadece o var. Ama ‘kaderin’ denerek ona razı edilmeye çalışılan Hediye, susmuyor artık 1 yıldır yaptığı gibi. Çünkü kocasının yoksulluğu değil bu tek başına. Tam da aksi, en çok o yaşıyor yoksulluğu. Koca gün evde temizlik yaparken deterjan bulamadığında, 4 çocuğu ayrı ayrı acıktığını söylediğinde. Pazara gittiğinde, faturaları ödemeye gittiğinde. Kim bilir okuma-yazma bilmiyor bile.

Her okuyamadığı yazıda, yoksulluk yüzünden okula gidemediğini düşündüğünde. Hacı eve gelip yemek olmadığını görene kadar, Hediye bin kere düşünüyor ‘bu akşam ne pişireceğim’ diye.

O kadar ki kocasının ölümünden bir hafta önce, kocasına sıkıntılardan kurtulmak için intihar edeceğini söylemiş. Kocası da demiş ki: “Sen etme, ben ederim. Sen çocuklara bakarsın. Ben bakamam.” Çünkü dünyadaki toplam işgücünün üçte ikisini sırtında taşıyor diğer kadınlarla birlikte. Ama sonunda en çok o yoksulluk çekiyor. Tüm kadınlarla birleşse dünyanın tüm varlığının sadece %1’i onlara ait. Sonra dahasını istemeye kalkan kadının önüne setleri ne ilginçtir ki yine bir kadın çekiyor.

Televizyon programı için gezerken önüne bir paket bulgur çıkaran, bir paket unla mucizeler yaratıp hamurlar açan kadınları tatminsizlikle suçluyor. En erkek egemen toplum izlerinin olduğu yanını çevirmiş Hediye’ye. “Senin yüzünden öldü adamcık” demeye bir cümle kala bitirmiş yazısını. Kocasının para kazanamaması Hediye’nin suçuymuş gibi.

Evde kocasından gelecek bir somun ekmeği beklemek zorunda kalmak Hediye’den kaynaklanıyormuş gibi. Kendisi yüzünden 4 çocuk annesi olmuş gibi. Şimdi kendisi yüzünden onların bakımını karşılamak için kara kara düşünmesi gerekiyor gibi.

Kaymakamlık bir paket erzak yardımı yapmış ya ölümden sonra, ölüm değil bu cinayet devletin suçu değilmiş gibi. Hacı’nın ölümü açlıktan değil de, eşinin ders vermesiymiş gibi. Zaten Pakize Suda yıllar önce Kadınlar Ne İster başlıklı yazısında kadınların erkeğin yanmasını, sürünmesini, ölmesini, lime lime olmasını istediğini yazmamış mıydı?

Bütün istedikleri gerçekleşe bile tatminsizlikten ölmek isteyeceğini eklemişti hatta. Hatta o yazıda bir de “Aslında kadın kısmı ne istediğini bilmez ama sorulduğunda çok fiyakalı laflar eder” demişti.

Fiyakaları laflarla nasıl söylenir bilmem ama kadınlar, toplumsal cinsiyet eşitsizlikleriyle yoksulluk ilişkisinin fark edilmesini istiyor. Cinsiyete dayalı iş bölümünden kurtulmak, evde yemek olmamasının ve açlıktan ölen bir adamın daha ölümünün sorumlusu olmamak istiyor.

adınlar, gerçek eşitlikçi bir anayasa ve kadın haklarının insan hakkı sayıldığı bir ülke için mücadele vermeye devam ediyor.

AKP Anayasası’nın eşitsizlikleri derinleştirdiğini bilen kadınlar sokağa çıktı.

21 Ağustos’ta İstanbul’da, 27 Ağustos’ta Antalya’da, 31 Ağustos’ta Ankara’da Halkevci Kadınlar, ÖDP’li Kadınlar, Emep’li Kadınlar, TKP’li Emekçi Kadınlar, Öğrenci Kolektifi’nden Kadınlar bir araya gelerek eşitlikçi ve özgürlükçü bir anayasa için “12 Eylül Anayasası’na da AKP Anayasası’na da hayır” dediler. İstanbul’da kadınlar, AKP hükümetinin değişiklik paketinde kadınlar için özel ayrıcalık yapıldığı iddialarına yanıt vermek üzere, Taksim Tramvay Durağı’nda buluştular. Kadın eylemlerinde görmeye alışık olduğumuz renkli görüntüler ve zılgıtlarıyla kadınlar bu kez Galatasaray Meydanı’na yürüyerek AKP’nin yalanlarını teşhir etti.

Eylemde kadınlar adına basın açıklaması yapan Türkiye Aksar, konuşmasına bir Kürt olduğunu ve Tekel işçisi olduğunu belirterek başladı. Tüm kadınlara Tekelci kadınlardan selam getirdiğini söyleyen Aksar, AKP’nin bu anayasa ile kadınlara eşitlik getirmesinin mümkün olmadığını söyledi: “Bunu söyleyen, kadına bakışı, gerici muhafazakar kalıpların dışına çıkmayan, kadınları üç çocuk doğurmakla görevli sanan bir zihniyetin baş temsilci Tayyip Erdoğan’dır.”

AKP KADINLAR ‹Ç‹N NELER YAPTI? Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın kadın örgütleri ile demokratik açılım projesi kapsamında yaptığı toplantıda kadınla erkeğin eşit olduğuna inanmadığını paylaştığını hatırlatan

A

KP, ‘kadınlara özel ayrıcalık için evet’ pankartlarıyla köprüleri donatmışken, kadınlar bu yalanı teşhir etmek üzere sokağa döküldü

Kad›nlar ‹stanbul, Antalya ve Ankara’da yapt›klar› ortak eylemlerle AKP Anayasas›’na ‘hay›r’ dedi Aksar, “Son 7 yılda kadın cinayetlerinin yüzde 1400 arttığı, eşitliğin sağlanmasında fiili ve yasal engellerin varlığını sürdürdüğü, eşcinselliğin hastalık, kadınların çocuk doğurmakla görevli sayıldığı, kadının Kürt sorununun çözümü için evlenilecek ikinci üçüncü eş olarak görüldüğü, tacizcileri korumak için evlilik yaşının 14’e indirilmeye çalışıldığı, kadınların kazanılmış tüm haklarını gerileten SSGSS’nin yasalaştırıldığı sürecin sorumlusu olan AKP, bu 8 yılın hesabını vermeden, eşitlik ve özgürlük lafını ağzına alamaz”

dedi.

Kadınlar yaptıkları eylemle AKP’nin anayasada yapılacak değişiklikle kadınla erkek arasındaki eşitsizliği derinleştireceği, uyguladığı yeni liberal ve gerici politikalarla var olan hakların bile fiilen kullanılmasını engellemiş olacağını, hak gasplarının artacak olmasıyla sömürünün kadınlar tarafından en derinden hissedileceği mesajını verdiler.

Kadınların ortak eylemine Sanatçı Pınar Sağ da katılımıyla destek verdi.

Antalya’da kadınlar, Kapalıyol Halk Bankası önünde buluşarak Kışlahan Oteli önüne kadar referandum oylarının hayır olacağını haykırarak yürüdü.

“Muhtaç değiliz, mağdur değiliz, eşitlik istiyoruz”, “Yaşasın kadın dayanışması”, “Kadınlar sandıkta hayır diyecek” sloganlarının hiç susmadığı eylemde basın açıklamasını Aysel Aydın yaptı. Yapılan basın açıklamasına demokratik kitle örgütleri ve sendika temsilcileri de katılarak destek verdi.

Ankara’da DİSK’li, KESK’li TMMOB’lu kadınların da

Bu tiyatroda kadınlar yok!

K

ESK Kadın Sekreteri Songül Morsümbül, 28 Ağustos’ta KESK’li kadınlar adına yaptığı basın açıklamasında, toplu görüşme sürecindeki ‘kadınsız kararları’, ‘kadınsız adımları’ eleştirdi. Açıklama öfke dolu, ifadeler çok net ve talepler kesindi. Öfkenin nedeni açıkça belirtildi: “Yasalar bize danışılmadan oluşturuluyor, çalışma hukuku bize danışılmadan belirleniyor, eğitim dili bizsiz şekillendiriliyor.

Tüm yaşam alanlarımız bizsiz yönetilmeye çalışılıyor. Bize sorulmadan, biz olmadan oluşturulan yasa, mevzuat, sözleşme, yönetmelikleri kabul etmemiz mümkün değildir. Bunun için biz KESK’li kadınlar toplu görüşmede dönen tiyatro oyununa para vermiyor ve izlemeye gitmiyoruz.”

Songül Morsümbül KESK’in 20 yıllık tarihinde toplumsal cinsiyet eşitsizliğini yıkmak için mücadele ettiklerini ama teatral gösteri olarak tanımladığı toplu görüşme sürecinin özellikle kadınlar açısından somut ve çözümleyici olmadığını belirtti.

Efi‹TL‹K TALEB‹NE PAZARLIK Hükümeti toplumsal eşitsizlik talepleri konusunda bile pazarlık ettiği konusunda eleştiren Morsümbül, “AKP, emek düşmanı politikalarını çalışma alanlarında yaygınlaştırdığı gibi, çalışan kadınları da yaşamın her alanında ikincilleştiren, cinsiyet politikaları ile daraltan yaklaşımında ısrar etmektedir.

Hükümetin ve sözcülerinin tüm yaldızlı söylemlerine rağmen, çok eşli başbakan danışmanına göz yummaları ve çocuk sayılarımıza karışmaları siyasal iktidarın zihniyetini açıkça ortaya koymaktadır” dedi.

Tayyip Erdoğan’ın “Kadın erkek eşitliğine inanmıyorum, inanılması gereken şey fırsat eşitliğidir” cümlesinin de muhafazakar ve liberal politikalarının diline yansıması olduğunu belirten Morsümbül, AKP’nin bakanlıklarda, valiliklerde, kaymakamlıklarda ve tüm yüksek kademelerde erkek yönetici görmek istediğini bunun sonucu olarak da bugünkü çalışma yaşamı zemini ve zihniyetinin oluştuğunu söyledi.

YALNIZ ANNE DE⁄‹L‹Z, KADINIZ AKP’nin kadını annelik kimliği üzerinden düşündüğünü aileden bağımsız düşünmeye tahammül bile edemediğinin altını defalarca çizen Morsümbül, kadınların her düzeyde eşit olanaklardan yararlandığı bir ülke özlediklerini söyledi. “Ana-bacı kimliğine hapseden değil, taciz ve tecavüz edilen değil, çalışma hukukundan doğan tüm temel taleplerimizin ve özdelde de kadın taleplerimizin kadınların istemi doğrultusunda ele alınarak kararlaştırılmasını istiyoruz” diye konuşan Morsümbül bu kadın taleplerini yineledi: Kadınların toplu sözleşme talepleri yok sayılmasın! Kadın emeği

KESK’li kad›nlar: “Bize sorulmadan, biz olmadan oluflturulan yasa, mevzuat, sözleflme, yönetmelikleri kabul etmemiz mümkün de¤ildir” kadınsız pazarlık konusu yapılmasın! ILO- Pekin ve Pekin +5 CEDAW Sözleşmelerinin gerekleri derhal yerine getirilsin!

Aile, kira, çocuk yardımlarında kadınlar aleyhine düzenlemeler kaldırılsın! Kapatılan, özelleştirilen kreşlerimiz ücretsiz kullanıma açılsın! Süt izinlerimiz yol süresi hariç 3 saate çıkarılsın ve bebek 1 yaşına gelene kadar uygulansın!

Doğum öncesi 8 hafta, sonrası 16 hafta olmak üzere toplam 24 hafta doğum izni verilsin!

Hamilelik ve emzirme süresince kadınlar, nöbet, vardiya, mesai

gibi fazla çalışmaya tabi tutulmasın! Ücretli ve ücretsiz doğum izinlerinde kadınların sosyal ve özlük hakları kayba uğramasın! İş yerinde cinsel taciz hizmet içi eğitimlerin konusu haline getirilsin, önleyici düzenlemeler uygulamaya konulsun!

Tüm bu talepler güvenceli iş, kadrolu istihdam talebimiz gereği 4/B ve 4/C’ye göre çalışan sözleşmeli kamu emekçilerine de yansıtılsın! 8 Mart’ta kamu emekçisi kadınlar ücretli izinli sayılsın!

Genç bir kadın el birliğiyle öldürüldü D

iyarbakır’da, 15 yaşında ağzı bantlanıp ayakkabı bağcığı ile öldürülerek, beline kadar gömülmüş halde bulunan Ş.G. cinayetiyle ilgili iddianame hazırlandı. İddianameye göre Ş.G, töre yüzünden öldürüldü. Cinayeti işleyen abi Yunus G. için ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası isteniyor. Ş.G.’nin hikâyesi töre cinayetlerinin, aile şiddetinin, çocuk gelinlerin, tacizin, tecavüzün ve kadına yönelik her türlü şiddetin hikayesi. İddianameden öğrenilen bilgilere göre; Ş.G, ailesi zorla evlendirmek isteyince sevdiği F.T.’ye kaçtı.

Bir süre sonra yaşadığı ilişkiden memnun

olmayan Ş.G. evine döndü. Ailesinin baskısının artmasıyla defalarca evden kaçtı ancak bir şekilde izi bulunup eve getirildi. Son kaçışında yanına sığındığı iki kişinin tecavüzüne uğradı.

Bir süre Kız Yetiştirme Yurdu’nda kaldı. 6 ay kadar önce oradan da bilinmeyen bir sebeple kaçtı. Bir süre İstanbul’da kaldıktan sonra Diyarbakır’a dönen çocuk, otobüste tanıştığı kişilerce zorla bir birahanede çalıştırıldı.

Diyarbakır’a dönen Ş.G. abisi Yunus G. tarafından ayakkabı bağcığı ile boğularak öldürüldü. Yunus G. polise verdiği ifadede “Kız kardeşim kötü yola düşmüştü. Biz kendisini çok

uyarmıştık ama o dinlemedi. Töre gereği ben de öldürdüm” diyerek cinayeti üstlendi. Yunus G. 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istemiyle yargılanacak.

Her yıl en az 60 kadın namus cinayetleri yüzünden hayatını kaybediyor. Her hafta kadın cinayetlerine dikkat çekmek amacıyla Galatasaray Meydanı’na yürüyen ‘Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’ son eyleminde 27 günde 27 kadının öldürüldüğüne dikkat çekti.

Yapılan açıklamada katillerin haksız tahrik indirimi ile adeta cesaretlendirildiği söylendi.

katılımıyla gerçekleşen eylemde “Cinsiyetçi anayasaya HAYIR” dendi. Gerçek eşitlik taleplerini yükselten kadınlar, yaptıkları basın açıklamasıyla AKP’nin yalanını bir kez daha teşhir ettiler.

AKP’nin 8 yıllık iktidarı boyunca yaptıklarının hesabını vermesi gerektiğini vurgulayan kadınlar, Gülay Akgün’e ait ‘Artık yeter’ parçasıyla şenlikli bir hayır eylemi gerçekleştirdiler. Bir temsili sandıkta hayır oyu kullandılar ve herkesi 4 Eylül’de gerçekleşecek olan ‘Hayır mitingi’ne beklediklerini duyurdular.

Tecavüzün bahanesi tecavüz Tekirda¤’da geçti¤imiz hafta ortaya ç›kan bir tecavüz haberi, ilk bak›flta insan›n kan›n› dondursa da ensestin, aile içi cinsel fliddetin ne kadar yayg›n oldu¤u gerçe¤ini bir kez daha bilince ç›kard›.

Tekirda¤’da yaflayan A.S, k›z kardeflleri ve annesi 12 y›l aile erkeklerinin tecavüzlerine u¤rad›.

Tecavüze u¤rayanlardan birinin konuflmas›yla, tecavüzler ortaya ç›kt›.

A.S, 12 y›l önce babas› taraf›ndan tecavüze u¤rad›. Baba H.Ü, 15 y›l hapis cezas›na çarpt›r›ld›. 13 y›ld›r A.S. ile evli olan T.S, eflinin babas› taraf›ndan tecavüze u¤rad›¤› gerekçesiyle “kay›npederini cezaland›rmak için” iki y›l önce kay›nvalidesi H.Ü.’ye tecavüz etti. Ard›ndan cinsel sald›r›lar öldürme tehdidiyle sürdü. Bu sürede evli olan bald›z› A.D.’ye de tecavüz eden ve onu öldürmekle tehdit eden T.S, son olarak 17 yafl›ndaki bald›z› T.Ü.’yü taciz etti. T.S, A.D.’yi elinde ç›plak foto¤raflar› oldu¤unu ve kendisiyle iliflkiye girmezse foto¤raflar› internette yay›mlayaca¤›n› söyleyerek tehdit etti. A.D.’nin olay› annesi ve küçük kardefline anlatmas› üzerine, tüm cinsel sald›r› vakalar› ortaya ç›kt›.

Anne ve iki k›z›n polise flikâyette bulunmas› üzerine T.S. gözalt›na al›nd›. “Eflime öz babas›n›n tecavüz etmesini hazmedemedim. Kay›nvalidem ve bald›z›mla birlikte olarak intikam ald›m” diyerek sald›r›lar›na bahane bulan T.S, tecavüz ve cinsel sald›r› suçundan tutukland›.

11

YÜZ YÜZE 3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Hayır diyorum çünkü...

Halk›n Sesi

Hak mücadelesi verenler 12 Eylül’de sandığa gidecek.

Onlar AKP’nin yağma ve talan düzeninin önünü açacak değişiklik paketine ‘hayır’ diyecek. Ormanına, suyuna, toprağına, evine, işine, geleceğine sahip çıkanlar anayasa değişikliği için yapılacak referandumda neden ‘hayır’ diyeceklerini Halkın Sesi’ne anlattı. HES karşıtları mücadelelerinin hukuki ayağı yok olmasın diye hayır

diyecek. Barınma hakkını savunanlar yıkımlara siper olabilmek için; kadınlar kendilerini yoksulluk kıskacına alıp eşitlik nutukları atan hükümete kanmadıklarını göstermek için; emekçiler güvencesizliğe teslim olmamak için; engelliler daha fazla ayrımcılığa ve ayrışmaya maruz kalmamak için; üniversiteliler darbenin YÖK’ünü onaylamamak için ‘hayır’ diyecek.

Haklarımız için Hayır diyoruz Hak mücadelesi verenler referandumunda ‘hayır’ diyor.

Düzenlemeler mahkemelerin yerindelik denetimi yetkisini kaldırarak hak mücadelelerinin hukuki dayanağını yok ediyor

Suyumuz için ‘Hayır’

Eşitlik nutku atmasınlar

A

nayasa değişikliği konusunda tavrını sorduğumuzda tereddütsüz ‘hayır’ cevabını veren Derelerin Kardeşliği Platformu dönem sözcüsü Mehmet Gürkan değişiklik paketini 12 Eylül Anayasası’nın devamı niteliğinde bir tasarı olarak değerlendirdiğini belirtti. Gürkan, ‘hayır’ deme gerekçesini ise şu sözlerle açıkladı: “Değişiklikle beraber yargının yerindelik denetimi yetkisi ortadan kalkıyor. HES’lere karşı mücadelemiz üç sac ayağı üzerinde yükseliyor: Bilim, hukuksal mücadele ve sivil itaatsizlik eylemleri. Bu üç sac ayaktan birisi olan hukuki zeminimiz değişiklik paketinin kabul edilmesi halinde ortadan kalkıyor. Projeler için verilen durdurma ve iptal kararlarının dayanağı kalmayacak.” Mehmet Gürkan bölgedeki tüm vadi ve dereleri koruma platformlarıyla görüş alışverişi içinde olduklarını, yakın bir zamanda HES karşıtları olarak anayasa değişikliği için ‘hayır’ tavrını açıklayacakları bir deklerasyon yayımlamaya hazırlandıklarını ifade etti.

Gürkan, birlikte hareket ederek halkı uyarmak için çalışma başlatacaklarını söyledi.

O

Yıkımcılara siper oluyorlar M

amak Barınma Hakkı Bürosu’ndan Candaş Türkyılmaz Anayasa değişikliği konusunda fikrini sorduğumuzda referandumda ‘hayır’ oyu kullanacağını belirtti.

Türkyılmaz bunun nedenlerini şu sözlerle açıkladı. “Biliyorsunuz AKP’nin Anayasa değişiklik paketinin 11. maddesi, özel olarak 1982 Anayasası'nın 125. maddesine ‘Yargı yetkisi, idarî eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olup, hiçbir surette yerindelik denetimi şeklinde kullanılamaz.’ hükmünün eklenmesini içeriyor. Bu yerindelik dene-

timinin kalkması anlamına geliyor.

Yargının bu yetkisinin kaldırıması Bizim hukuki mücadeledeki önemli dayanak noktalarımızdan birisini yitirmemiz anlamına geliyor.” Türkyılmaz’ın barınma hakkı bürolarının hukuki mücadelesi hakkında verdiği bilgi değişikliğin etkisinin onlar için yarattığı tehlikenin boyutlarını da ortaya koyuyor. Bugüne kadar kentsel dönüşüm projelerine karşı açılan sekiz davada mahkeme tarafından ‘kamu yararı bulunmadığı ve şehircilik ilkelerine aykırı olduğu’ gerekçesiyle kendi lehlerine sonuç çıktığını ve projelerin

durdurulduğunu belirtiyor. Türkyılmaz halen süren on ayrı davalarının daha olduğunu söylüyor. Türkyılmaz açıklamasına anayasa değişikliğinin sadece barınma hakkı mücadelesi verenleri değil tüm halkı etkilediğini ekliyor. Eğitimden sağlığa, HES’lerden ulaşıma kadar bir çok konuda artık kamu yararı ilkesi olmaksızın karar alınmasının önünün açılacağına dikkat çekiyor. “Yarın bir gün sağlık ocağımız kapansa, ulaşım fiyatlarına zam olsa buna yapacağımız hukuki itiraz sadece teknik incelemeye tabi tutulacak” diyor.

kmeydanı Halkevi’nden Ayşe Saliha Dışkaya mahallesinde kreş hakkı için mücadele eden isimlerden birisi. Dışkaya anayasa referandumunda ‘hayır’ oyu vereceğini söylüyor. “Kadın erkek eşit deniliyor ama eşitlik yıllardır kağıt üzerinde var.

Uygulamaya gelince eşitlik yok” diyerek gerçek eşitlik istediğini söylüyor.

Dışkaya AKP’nin anayasa değişikliğinin kadınlara eşitlik getireceğine de inanmıyor.

Başbakan’ın “Kadınlarla erkeklerin eşit olduğuna inanmıyorum” dediğini hatırlatıyor ve ekliyor; “Kadınları, hep bahsettiği anaları insan olarak görse, çiftçiye ‘ananı da al git’ deyip anaları küfür malzemesi haline getirmezdi. Eşitlik diyorlar tek hakkımız hazırlanan kağıtları, yasaları oylamak oluyor.

Oy için de ne yapıyorlar? Kadınları yoksullukla kıskaç altına alıyorlar. Yaşadığımız toplumda evin ihtiyaçlarını karşılamak kadının görevi olarak görülüyor. Kadınlar evin ihtiyaçlarını karşılamak sorumluluğuyla başbaşa kalıyor. O zaman da sadaka ağları ile kadınları kuşatıyorlar.”

Emekçi hayır der, bu kadar basit!

R

Kocaman bir yalan

H

alkevleri Sağlık Hakkı Meclisi’nden Nursel Özcan referandumda ‘Hayır’ oyu çağrısı yaptıklarını anlattı: “Gerçekten bugüne kadar yapılan, bütün özel hastanelerde, kamu hastanelerinde yaşanan sıkıntılardan bir tanesi katkı paylarının ödenmesidir ve paraları ödeyemediği için hastaların rehin kalmasıdır.

Ama gözümüzün içine baka baka yalan söyleyerek hiçbir kuruş ödemeden hastaneden çıkıyorsunuz deniliyor.

Ben, bu iktidarın kendi menfaatine çalışan kocaman bir yalan olduğunu söylüyorum” diyor. Özcan anayasaya ‘hayır’ deme gerekçeniz nedir? sorusuna şu cevabı verdi: “Kamu çalışanıyız aynı zamanda. Memura sendika hakkı, toplu sözleşme hakkı olduğunu söylüyorlar. Yalan, kocaman bir yalan. Yok öyle bir şey. Uzlaştırma Kurulu olacak ve o ne derse o olacak, grev yolu kapanacak. İkincisi katkı payları… Sağlığın gittikçe piyasalaştırılması ve hizmetlerin paralılaştırılmasına karşı buradayım. Tayyip’in söylediği her türlü yalana karşı buradayım.

Dediği şey yalan, ‘hayır’ dememiz gerekiyor.”

eferandumda neden ‘hayır’ dediğini sorduğumuz Devrimci Sağlık-İş üyesi taşeron sağlık işçisi Ziya İncedere şöyle konuştu: “12 Eylül Anayasası’nın, gerici Anayasa’nın daha gericisi bir Anayasa yapıldığına inandığımız için ‘hayır’ diyoruz. Bu, söylendiği gibi dışarısı şekerlenmiş ama içerisi acı bir Anayasa.

Emekten yana olmayan, emeğin zararına olacak bir sürü yasanın çıkacağına inandığımız için ‘hayır’ diyoruz.

Mesela toplu sözleşme yasaları, sendikal yasalar, bunların hepsi…

Bir işyerinde iki tane sendika diyor.

Bir işyerinde iki tane sendikanın iş barışını bozacağını, yandaş sendika oluşturacağını ve yandaş sendikanın güdümünde toplu sözleşmeye gidileceğini görüyoruz. Bunun tamamen bir kandırmaca olduğunu, aldatmaca

olduğunu, aslında emeğin gücünün parçalanmak istendiğini görüyoruz ve buna karşı çıkıyoruz.

Devrimci Sağlık-İş olarak taşerona

HAYIR BENİM EN TEMEL HAKKIM

M

itinge Bursa’dan katılan öğretmen Betül Korkut, geliş nedenini ve referandumda neden hayır oyu vereceğini şu sözlerle açıkladı: Ben bir öğretmenim.

AKP Anayasası da sermayenin ihtiyaçlarına göre düzenlenmiş bir anayasa.

Toplu sözleşme ve grev hakkımızı tamamen yasaklayan, ortadan kadıran bir anayasa. Bugün sendikama, toplu sözleşme hakkına ve grev hakkına sahip çıkmak için geldim. Bu aynı zamanda birçok özelleştirmenin de önünü açacak bir anayasa. En temel haklarıma, eğitimime, sağlığıma sahip çıkmak için geldim.

karşı mücadeledeyiz. İşçileri, emekçileri daha az ücretle çalıştırabilmek için böyle bir sistem getirildi. Özal döneminde getirildi, AKP döneminde bu zirveye çıkartıldı; insanlara az ücretle çok iş gördürme mantığıyla. İşte Türkiye’deki resmi kurumların 4 kişilik bir ailenin yoksulluk sınırını bin 700 lira olarak açıkladığı bir dönemde 500-550 lira, 600 lira ile insanları açlığa mahkum ediyorlar. Buna karşı çıkıyoruz.

Araştırmayı yapan da, bu insanlara açlığı reva görenler de kendileri. Buna karşı çıkıyoruz. Çok iş, az parayla bu insanları açlığa mahkum ediyorlar.

Bugün Türkiye’de görüyoruz bir sürü insan sokaklara düşmüş artık… Açlığa, yoksulluğa düşmüş…

Emeğin birliğine ‘evet’ diyoruz.

Yandaş sendikalara, yandaş Anayasa’ya ‘hayır’ diyoruz. Bu kadar basit.

YÖK’E EVET DİYEN ANAYASAYA HAYIR

Ö

ğrenci Kolektifleri’nen Nida Karabağ da şöyle konuştu: Öğrenci Kolektifleri AKP Anayasasına ‘hayır’ diyor, çünkü AKP 12 Eylül 1980 darbesiyle yüzleştiğini söylüyor ama darbenin en önemli kurumu olan YÖK’ü ortadan kaldırmıyor. YÖK aynen korunuyor. YÖK’le beraber gençliğin, üniversite gençliğinin üniversitede karar hakkı, söz hakkı ortadan kalktı. Buna müdahale edilmiyor. Bugün harçlara karşı parasız eğitim mücadelesi veriyoruz, buna dair de hiçbir şey yok.

Halkın haklarına yönelik, öğrencinin halklarına yönelik hiçbir değişiklik yok. Aksine daha çok yoksulluk getirecek bir sürü düzenleme olacak. O nedenle de üniversiteliler olarak ‘hayır’ diyoruz.

Bu düpedüz ayrımcılık

E

şit özgür bir ülke için 12 Eylül Anayasasına da AKP Anayasasına da Hayır mitinginde karşılaştığımız Halkevleri Engelli Hakları Atölyesi’nden Mahmut Keçeciler mitinge katılma gerekçelerini şöyle sıraladı: AKP, iktidar sihirbazlığı yaparak engellileri de Anayasa’da söylem olarak kullanıyor. Biz bunun gerçekliği yansıtmadığını anlatabilmek ve başta Anayasa değişikliğinin bizim aleyhimize işleyen bir süreç olduğunu ortaya koyabilmek için burada olmayı yeğledik.

Anayasa konusunda engelliler kesinlikle ‘hayır’ diyor. Zira 10. maddeye getirilen pozitif ayrımcılık vurgusu aslında eşitliği sağlamaya yönelik bir yaklaşım değil. Bu madde uzun vadede halkla engelliler arasındaki tecrit ilişkisini hızlandıracak bir yaklaşımla tanımlanmıştır. Bu şimdi anlaşılmayabilir ama uzun vadede böyle bir sonuç doğuracaktır. Oradaki vurgu kesinlikle eşitsizliği onaylıyor. Pozitif ayrımcılığın eşitsizliği önleyici bir yaklaşımla formüle edilmesi daha hakkaniyete özgü bir yaklaşım olurdu.

Bu konuda engelli örğütleriyle ‘hayır’da ortaklaştığımız bir forum yaptık.

12

DOSYA 3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Halk›n Sesi

İş başa düşünce şırken ‘evet’ Referandum süreci yakla ın alışılanın cephesinin ağır topların leyerek dışında bir görüntü sergi dasına an doğrudan ‘evet’ propag var? Gülen’i girişmesinin altında ne yapmaya iten kitle seferberliği çağrısı siye kadar ne? Medyadan bürokra harbe farklı araçlarla psikolojik n bu kadar kalkışan ‘evet’çiler nede öfkeli ve saldırgan?

Evetçi psikolojik harp ve AKP’nin kendisiyle imtihanı Evet cephesi elindeki tüm olanakları kullanarak halka çağrı yapıyor. Medya aracılığıyla yapılan psikolojik harbin ve ekranlara çıkıp açıktan çağrı yapan cemaat önderlerinin telaşının nedeni ne?

AKP ve onu oluşturan tarikat-sermaye ittifakının bu çabasının arkasında iktidardaki evrimin yarattığı bir zaaf var. Gücünü kitle örgütünün yaygınlığından alan İslamcı hareketi kaygılandıran ne?

Seferberlik çağrısı bir zaafa işaret

Erdo¤an Erbakan’a ra¤men Milli Görüfl Çizgisi içinden ç›kan öetkili bir lider oldu. Siyaset hayat›nda defalarca Erbakan’la karfl› karfl›ya gelse de kitleler üzerindeki etkisi onun elini hep güçlendirdi.

“Ramazan-ı şerifte yumuşayan kalbleri de değerlendirerek herkes Referandum konusunda üzerine düşen vazifeyi yapmalıdır. Hatta burada (Amerika’da) oy kullanamayacaklarından dolayı, Türkiye’ye gitmesi mümkün olanlar gitmeli ve oylarını kullanmalılar. Oraya gidince de ‘Amerika’dan kalktım, bin lira verip buraya geldim; dönerken de o kadar para vereceğim.

Bu kadar zahmeti sadece kendi oyum için çekmemeliyim...’ demeli; en azından on tane, yirmi tane insanı daha zimmetlemeli, onları da sandığın başına götürmeli ve onlara da bir güzel ‘Evet’ dedirtmeli.”

(Fethullah Gülen, 23 Ağustos 2010) Referandum sürecinde ‘evet’ cephesi açısından olağandışı bir durum var. Bu cephenin ana gövdesini oluşturan ve AKP’yi iktidara taşıyan cemaatler ittifakının ‘ağır topları’ ardı ardına açıklamalar yapıyor.

Olağan koşullarda kamuoyu önüne çıkmayan isimler beyanatlar veriyor.

AKP’yle çıkar birliği olan cemaatlerin ‘evet’ cephesini güçlendirmek için çalışmalar yaptığı biliniyor. Newsweek Türkiye’nin 15 Ağustos tarihli sayısında Adnan Demir’in değerlendirmelerine göre AKP kadrolarının çoğunluğunun yetiştiği Nakşibendi tarikatının İskenderpaşa Camii kolu, yine Nakşibendilerin Erenköy Cemaati ve Yahyalı kolu doğrudan ‘evet’ çalışmasına katılıyor. Aynı şekilde Gülen Cemaati de bizzat Fethullah Gülen’in başını çektiği bir ‘evet’ seferberliği örgütlüyor. Cemaatin önemli kanaat önderlerinden Abdullah Büyük adeta fetva veriyor: “12 Eylül günü, umre için bile olsa sandık başına gitmemek, evet dememek büyük vebaldir.”

“Bir gazeteci olarak 25 yıldır Gülen’i, onun yazıp söylediklerini izlemeye çalışırım. Son mülakatın beni hayli şaşırttığını itiraf etmeliyim.

Her şeyden önce şu noktanın altını çizmek lazım: Gülen’in, Nurcu hareketin ana gövdesinden kopup kendi cemaatini örgütlediği 1970 ortalarından itibaren Türkiye’de defalarca seçimler ve halkoylamaları yapıldı ama hiçbirinden önce bu kadar açık bir şekilde tarafını deklare ettiğine tanık olmamıştık. Çünkü Gülen stratejisini ‘siyasetten uzak durmak’ ve ‘bütün partilere eşit mesafede bulunmak’ ilkeleri üzerine oturtuyordu. Daha doğrusu oturttuğunu söylüyordu. …Gülen neden yıllardır epey yararını gördüğü ‘siyasetlerüstü” görünümünü riske ediyor?’

(Ruşen Çakır, Vatan 6 Ağustos 2010) Gazeteci Ruşen Çakır’ı şaşırtan bu doğrudan siyasete girme ve açıktan tavır belirtme durumunun sebebi ne? Bu sorunun birbiriyle ilintili birkaç cevabı var bunlardan ilki referandumda ‘evet’ ve ‘hayır’ oyları arasındaki farkın çok az olduğu yolundaki yaygın kanı. İsabetli kamuoyu araştırmalarıyla tanınan Adil Gür’ün son yaptığı anket de bunu doğruluyor. ‘Evet’ oylarının beklenenden düşük çıkması durumu sadece halkın anayasa değişiklik paketiyle ilgili tavrını göstermeyecek. AKP hükümetinin alacağı bir yenilgi olacak. AKP hükümetinin yenilgisi kendi çıkarını onun bünyesinde ifade eden sermaye/cemaat ittifakının da yenilgisi anlamına gelecek.

Gülen’i kartları açık oynamaya iten ikinci neden ise daha uzun vadeli. Üstelik bu ikinci neden ‘Evet’ diyen seçmenin sayısının umulandan az olmasında da etkili olan şu tespitte

yatıyor: Gücünü kitle çalışmasında başarılı sokak militanları ve örgütlenmesinden alan hareketin iktidarla beraber örgütlenme becerisinin zaafa uğradığı görülüyor. “Şehitlerin defin merasiminde zorla ihdas edilen hadiseler sebebiyle gözaltına alınıp, sonra Örfi İdare Mahkemesi’nce serbest bırakılan MSP Gençlik Kolları Başkanı ve İslamcı gençliğin gerçek liderlerinden Tayyip Erdoğan” (5 Haziran 1980 tarihli Sebil dergisinde İsalmcı Necip Kural’ın cenazesinde çıkan olayların anlatıldığı haberde Erdoğan’ın resminin altında yer alan açıklama) Bir zamanlar İslamcı kitle hareketinin önemli önderlerinden olan Erdoğan şimdi Başbakan. Onunla aynı safta mücadele eden onlarca isim de iktidarın nimetlerinden yararlanıyor. Kimisi bakan oldu, kimisi bürokrat, işadamı oldu kısacası zengin oldu, güçlü oldu. İl teşkilatlarından ilçelere, oradan mahallelere ve sokaklara uzanan İslamcı teşkilatın kitle örgütü çalışması en büyük darbeyi örgütçülerini ‘iktidar’ olmanın tatlı sularına kaptırarak yedi. Gülen’in açıklamasından yapılan alıntıdaki kitle seferberliği çağrısının anlamı ve nedenlerinden biri bu iktidar etkisi.

Cemaat önderleri de siyasal İslam’ın kitleselleşmesinin önündeki bu aşınmanın farkında. Bu nedenle iş başa düştü diyerek doğrudan siyaset sahnesine çıkarak etkileri altındaki kitlelerin siyasal yöneliminde belirleyici olma yolunu seçiyor. Çünkü siyasetin kitleler içinde yaygınlaşmasını sağlayacak örgütçüleri parlemento çatısı altında ve devlet kurumlarında doğrudan ‘yüksek siyaset’ yapıyor.

Bu panik, bu hırçınlık boşa değil Türkiye’nin en isabetli araştırma şirketi A&G’ye göre Evet ve Hayır oyları başa baş gidiyor.

Seçim sonucunu çoğunluğu kadınlardan oluşan kararsız seçmen belirleyecek

A

&G’nin seçim anketi “Evet” cephesinin seçim kampanyasında neden bir panik halinde fetvalara, yalana, maniplasyona başvurduğunu ortaya koydu.

Türkiye’nin bugüne kadarki en isabetli araştırma şirketine göre Evet ve Hayır oyları başa baş gidiyor Bugüne kadar seçim sonuçlarına yönelik en isabetli kamuoyu araştırmalarını yapan Adil Gür’ün A&G Araştırma Şirketi seçime 13 gün kala Akşam gazetesi için bir araştırma yaptı. Adil Gür'ün şirketi A&G, 33 il, 108 ilçede 2.405 seçmene 'Evet mi?', 'Hayır mı' diye sordu.

Yanıtlar, 12 Eylül'de

yaşanacak çekişmeyi ortaya koydu. Seçmenin yüzde 45.2’si “Evet”, yüzde 44.0’ı “Hayır” diyor. Yüzde 10,8 oranında kararsız seçmenin son 13 gündeki tercihi referandumun sonucunu belirleyecek.

A&G’nin araştırma sonuçları AKP etrafında kümelenen “Evet” cephesinin seçim kampanyasındaki agresifliğin nedenini de ortaya koyuyor. İkitdar, sandıktan ezici bir “Evet” çıkacağını iddia etse de, canhıraş çabalar kıl payı bir “Evet”i bile garantileyebilmiş değil. “Evet” oyları yüzde 50’nin altında ve kararsız oylar dağıtıldığında da 'Evet' lerin oranı 50,7,

'Hayır'ların oranı 49,3'e yükseliyor.

KARARSIZLAR K‹M? A&G’nin bir önceki anketinde seçim sonuçlarını belirleyecek olanın AKP tabanının yüzde 20’sini oluşturan ve asıl olarak da yoksulluk ve Kürt sorunu nedeniyle kararsız olan kesim olduğunu ifade etmişti. AKP ise son dönemde Erdoğan’ın ırkçı, anti-komünist ve Alevi düşmanı söylemlerinde kendini açığa vuran bir milliyetçi-muhafazakar cephe oluşturma stratejisine yönelmiş durumda.

Bu durum Kürt seçmen içindeki kararsızlığı AKP

aleyhine besleyen bir etki yapıyor. Kürt burjuvazisinin “Evet” kararının iktidar lehine etkisi, AKP’nin milliyetçi söyleminin etkisi ile dengeleniyor. Araştırmaya göre BDP’li seçmenin önemli bir bölümü sandığa gidecek ve yüzde 27.8'i Evet, yüzde 27.8'i de Hayır diyecek.

KADINLAR KARARSIZ Araştırmada referandumun içeriğini bilmeyenlerin yüzde 67,7’sinin, kararsızların da yüzde 58,8’inin kadın olduğu görülüyor. Bu da son iki haftada kadınları ikna yönündeki çabaların belirleyici olacağını ortaya koyuyor.

PS‹KOLOJ‹K HARP YETECEK M‹?

Psikolojik harp milyon dolarlık reklam kampanyaları, medya ve bürokrat ataklarıyla tüm ülkeyi kuşatsa da toplumsal gerçeklik kendini sürekli dayatıyor. Psikolojik harp, medya ve iktidar olanakları halka kendi gerçekliğini unutturmaya yetmiyor. A&G’nin anketinin de gösterdiği gibi “Evet” çıkma olasılığıyla “Hayır” çıkma olasılığı arasında pek bir fark bulunmuyor. İktidarın psikolojik harbine kanılmadığı takdirde “Hayır”cıların en küçük çabasının dahi sonuç üzerinde belirleyici olacağı görülüyor.

Evet’çiler çıldırmış olmalı!

Evet propagandas›nda bazen kantar›n topuzu o kadar kaç›yor ki ifl ak›l ve mant›k s›n›rlar› d›fl›na ç›k›yor. Olur olmaz her yere ‘evet’in reklam›n› s›k›flt›ranlar›n ve bulduklar› her f›rsatta ‘evet’ diyenlerin haberlerinden bir seçme: Dünyan›n en uzun adam› olarak Guines Rekorlar Kitab›’na giren Sultan Köse 12 Eylül referandumunda ‘evet’ oyu kullanaca¤›n› söyledi. Köse “Daha çok demokrasi ve insan haklar› için evet diyece¤iz” aç›klamas›nda bulundu. (16 A¤ustos Sabah gazetesi) Hale Soygazi evlili¤ini anlatt›. “Murat Belge ile 10 y›ld›r beraber dört y›ld›r da evliyiz. Birbirimizi ayn› anda bafltan ç›kartt›k. Murat okuldan dersten ç›kt›, nikaha geç kald›. Referandumda oyum ‘evet’ olacak.” (Kendisi de ‘evet’ diyen gazeteci Tukluhan

Tekeli’nin Hale Soygazi ile yapt›¤› röportaj 21 ne statükoyu de¤ifltirmek için diyece¤i bir EVET'in A¤ustos tarihli Sabah gazetesinde kapaktan tam günlük hayat›ndaki karfl›l›¤›n› kavrayabilse.”

(Trabzon Numune Hastanesi Baflhekimi Prof. olarak böyle anons edildi.)

Algün’ün 9 A¤ustos 2010 tarihli yaz›s› Günebak›fl EVET‹ VER MR’I ÇEKT‹R gazetesi.)

“Mesela yabanc› hekim istihdam› projesi Anayasa Mahkemesi taraf›ndan iptal edildi. Yine özel kuru- ‘N‹KAHTA SANDIKTA HEP EVET D‹Y‹N’ Yer: Beykoz Evlendirme Dairesi. Tarih 31 Temmuz lufllardan sa¤l›k hizmeti için yap›lan çabalar idari mahkemelerden dönüyor. Poliklinikte bak›lan hasta Cumartesi. Bahad›r Nazl› ile Derya Sar›kaya’n›n nikah bafl› 80 kurufl ödeyerek gereksiz MR istemlerini önle- töreninde Beykoz Belediye Baflkan› Yücel Çelikbilek, meyi amaçlayan paket sistemi de Dan›fltay çiftin ‘evet’ yan›tlar›n› ald›ktan sonra ifli referanduma taraf›ndan iptal edildi. Yani küresel geliflmelere ba¤lad› “12 Eylül’de de evet demenizi bekliyorum” uyum sa¤lamakta zorlanan hukuk sistemi ço¤u dedi. Damad›n annesi AKP Beykoz ‹lçe Örgütü Kad›n zaman vatandafl›n iflini çok daha zorlaflt›r›yor. Keflke Kollar› üyesiydi. Fakat k›z taraf› ‘hay›r’c› ç›k›nca nikah sokaktaki vatandafl›m›z s›¤ tart›flmalar yapmak yeri- salonunda gerilim yafland›.

Etkili bir silah: Taraf E

vet cephesinin yürüttügü psikolojik harbin en etkili silahı yandaş medya. Hükümete yakın çizgide yayın yapan Zaman, Yeni Şafak, Star, Bugün ve Taraf gazeteleri adeta ‘evet’ bülteni gibi çıkıyor.

Yandaş gazetelerin kapağında her gün ‘evet’ oyu vereceğini söyleyen farklı bir ismin açıklamalarına yer veriliyor. Neden ‘evet’ verilmeli yazıları, ‘hayır’cılara dönük eleştiriden hakarete uzanan geniş bir yelpazede itiraz yazıları yazılıyor. İş o kadar ileri bir boyuta vardı ki birçoğu için yalan haber yapmak artık işten bile değil.

Fakat bunlardan birisi var ki önce yalan haber yaptı sonra yaptığı yalan habere itiraz edenlere hakaret edip sansür uygulaması getiridi. Bu gazete AKP’nin operasyonel gazetesi Taraf.

YAVUZ HIRSIZ EV SAH‹B‹N‹ BASTIRIR Gazete, referandumu boykot edeceklerini artık Mısır’daki sağır sultanın bile duyduğu BDP’nin ‘evet’ oyu vereceğini açıkladı. Gazetenin 23 Ağustos tarihli sayısında Melih Altınok imzasıyla çıkan haberde, BDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş’ın “Başbakan’ın ne söylediği değil, ne yaptığı önemlidir. Söz değil icraat bekliyoruz” yönündeki ifadeleri “Başbakandan bir söz bekliyoruz” şeklinde değiştirilerek manşetten yayımlandı. Demirtaş’ın haberi tekzip (düzeltme) isteğine gazetenin genel yayın yönetmeni Ahmet Altan BDP’ye sansür uygulama kararı aldığını söyleyerek cevap verdi.

Gazete temmuz ayında da Ergun Özbudun’un ‘Evet’ dediğini manşetten duyurmuş ünlü anayasa proföserü bu haberi tekzip etmişti.

13

TARİH 3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Halk›n Sesi

‹ K T ‹ D A R

S I K I fi T I K Ç A

F E T V A L A R

Y A Z I L I R

Bir derdim var, yaz bir fetva Referandum vesilesiyle arka arkaya fetvalar verildi; ölülere bile oy kullandırmak gerektiği söylendi. Cemaatin önde gelen isimlerinden “referandum günü sandığa gitmek yerine umreye gitmenin büyük vebal olacağı” yönünde fetvalar alındı

“Alo fetva” hattının hizmette olduğu ülkemiz, bu fetvalara yabancı topraklarda olmadığımızın bir göstergesi belki de. Sadece bugün değil geçmişte de fetvalar iktidarların can simidi oldu. Üstelik bu ‘kurtarıcı’ tüm dünyada defalarca sahneye çıktı

Osmanlı’nın işlek kurumu fetvahane Kahvehanelere verilen kapatma cezaları kâr etmemiş, “koltuk kahvesi” olarak adlandırılan pek çok kahvehane, çıkmaz sokaklarda, dükkan aralarında gizlice faaliyet göstermiştir.

Bir süre sonra kahve ve kahvehane yasakları kaldırılır. Yüksek olan kahve vergisi önemli bir gelir olur ve muhalefetin itirazları da yönetimin artan vergi geliri ihtiyacı altında ezilir. Ulema, vezirler, yeniçeriler kahvehane açar, gelir elde eder.

ÖZEN TAÇYILDIZ

O

smanlı devlet yaşamında hemen her gün ortaya çıkan yeni ihtiyaçlar, şeriat hükümlerinin yanında yeni hukuk kuralları ile düzenlemelere ihtiyacı zorunlu kılmıştır. Bu ihtiyaca cevap fetva kurumu ile sağlanmış, ortaya çıkan yeni sorunlara ilişkin verilen fetvalarla hem İslam hukukunun toplumsal düzene ayak uydurmasına imkan sağlanmış, hem de ihtiyaca göre şekillenen fetvalarla iktidarın eli rahatlatılmıştır.

Osmanlı’da fetva vermek, İstanbul müftüsünün ya da daha sonraki yüzyıllarda bilinen unvanıyla şeyhülislamın ana göreviydi.

Ancak verilen fetvaların hukuken etkin olabilmesi için kadı ya da padişah adına yetki kullanan herhangi bir kimse tarafından yasalaştırılması gerekmekteydi. Öte yandan tartışma doğurması muhtemel her türlü girişimden önce padişah da kendi adımını meşrulaştırmak için müftünün fetvasını arardı.

“FA‹Z CA‹Z M‹?”

Değişen toplumsal düzenin yarattığı ihtiyaçlara çözüm bulmanın Osmanlı’daki önemli bir örneği, tartışmaları günümüze dek ulaşmış olan, faiz meselesindeki tavırdır. Şeriat, faiz karşılığında borç para vermeyi yasaklar sadece sıkıntıda olanların faizsiz borç alıp sonradan geri getirmeleri için para vakfedilebilir.

Dolayısıyla Osmanlı’da yaygın olan vakıf kurumunda, paranın vakıf malı olması söz konusu olamaz. Ancak bu şeriat hükmü toplumsal ve ekonomik gelişmelere cevap vermemekte, Müslümanların elini kolunu bağlamaktadır.

Söz konusu faaliyeti meşrulaştıracak yol ise fetvalarla bulunmuş, nakit paranın vakfedilebileceği kabul edilmiştir. Bu çerçevede faaliyet gösteren para vakıfları, para, altın veya gayrimenkul olarak vakfedilip paraya çevrilen sermayeyi ihtiyaç sahibine belirli bir faizle verip gelirini tahsis etmektedir. İhtiyaç sahipliğinin sermaye ihtiyacı olan yatırımcı da olduğu düşünülürse bu vakıfların ‘girişimciler’ için bir kredi kurumu niteliği taşıdığı da aşikardır.

Osmanlı ekonomisinde kredi sisteminin en çok göze çarpan tarafı bu vakıfların katılımıdır. Öyle ki, 1456-1546 yılları arasında İstanbul'da

Osmanl›’da fetva vermek, müftünün günlük iflleri aras›nda en önemlisiydi. Öyle ki, fetva kurumu yo¤un bir etkinli¤e ulafl›nca fleyhülislaml›k makam› içinde özel bir birim olarak fetvahane kurulmufl ve fetvalar buradan verilmifltir. kurulan 2506 vakıftan 1150’si para vakfı olup, %10-15 faiz karşılığında kendilerine bağışlanmış nakit paraları borç olarak vermektedir. 16. yüzyılın ortalarında ise yeni kurulan vakıfların çoğunu para vakıfları oluşturmaktadır. Kısaca, Osmanlı’da ekonomik sistemin gerektirdiği bazı şartlar, para vakıflarının yaygın kullanımı sonucunu doğurmuş, fetvalarla da şeriata uygun hale getirilmiştir.

KAHVE BAHANE… Ülke ekonomisini etkileyecek düzeyde oluşumlar yaratan fetvalar, toplumsal hayatın düzenlenmesinde de başvuru yeridir; mesela, kahve ve kahvehaneler konusundaki fetvalar.

Kahvehanelerin İstanbul’da açılmasından

itibaren yöneticiler, kahveye olumsuz tavır takınır, bu yönde fetvalar verilir. Fetvalarda belirtilen en önemli noktalar, kahvenin kömür haline getirilinceye kadar ısıtılması ve hazırlandıktan sonra içilmek üzere elden ele dolaştırılmasıdır. Kahvenin böyle bir ortama olanak sağladığı için eleştiriye konu olduğu düşünülmektedir. Zihinsel faaliyetler üzerindeki etkisi nedeniyle kahveyi sufizmle ilişkilendiren ve kendisini Sünni gelenekle tanımlayan Osmanlı için bu, hoş görülecek bir durum değildir. Esas itibariyle olumsuz bakışın asıl nedeni kahvehanelerdir. Ebussuud Efendi fetvasında kahveyi, kahvehane ile ilişkilendirmiş, kahveden ziyade, bu maddenin içildiği ortamı eleştirmiştir: “Ahlaksız erkeklerin oyun-

lar ve sefahatle meşgulken içtiği bu maddeyi birisi nasıl tüketebilir? Böyle çirkin işleri yapanlar acımasız ve uzun hapis cezasıyla alıkonulmalı ve bu işler önlenmelidir. Onları bu işleri yapmaktan alıkoymayan kadılar kovulmalıdır.”

Kahvehaneler, her kısımdan insanın en az maliyetle bir araya gelebildiği, farklı bir toplumsallaşma olanağı yaratan belki de tek mekandır. Dolayısıyla olağanüstü rağbet görür.

Bu ilgi, ulemayı kimsenin camiye gitmeyeceği yönünde korkuturken iktidarı da bu mekanda üretilen siyasal sohbet, muhalefet ve sözlü kültürün söylenti gücü korkutmuştur. Öyle ki, padişahlar halkın nabzını tutmaya kılık değiştirerek bu mekanlara gider.

Her şer’de ‘hayır’ var

Cherokee, Apache, Comanche… ”Marka” haline gelmeden evvel hepsi k›tan›n yerli halk›n›n kabilelerine ait isimlerdi.

Ş

eyhülislamlık, 16. yüzyılın ortalarında Osmanlı yargı hiyerarşisinin en yüksek rütbeli makamı haline gelmiş; bu gelişmede Ebussuud Efendi’nin çok fazla etkisi olmuştur.

1533’te, dört yıl sürecek İstanbul kadılığı ile göreve başlayan Ebussuud Efendi, 1537’de Rumeli kazaskeri olarak atanmış ve bu görevini sekiz yıl sürdürmüştür. 1545’te ise Şeyhülislamlığa gelmiş ve 1574’te ölümüne kadar bu görevine devam etmiştir.

Ebussuud Efendi’nin görevinde dört padişahın (II. Beyazıt, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman ve II. Selim) iktidarı boyunca hiçbir aksama olmaması, onun ‘siyasi beceri’lerine ilişkin bir fikir vermekte.

Ebussuud Efendi’nin göreve gelmesinden önce fetva verme usulü büyük ölçüde belirli bir şekle bağlı değildi. Etkin ve sürekli olabilmesi bu makamdaki kişinin kişiliğine, becerisine ve deneyimlerine bağlıydı.

Ebussuud Efendi, görevi sırasında, fetva verme sürecini belli bir sisteme sokmuş, soruları alma ve hazırlama görevi, bu konuda özel eğitim alan katiplere verilmiş, bu işbölümü sayesinde fetvaların sayısında artış meydana gelmiştir. Öyle ki katiplerinden Aşık Çelebi Ebussuud Efendi’nin bir gün sabah namazından sonra cevapları yazmaya başlayıp ikindi ezanı okunurken bitirdiğini bu sürede bin dört yüz on üç fetvanın cevaplanıp imzalandığını anlatır.

Ebussuud Efendi, imparatorluğun idari, mali, askeri ve ekonomik temel düzenlemelerine ilişkin yayımlanmış olan bütün yasa ve yönetmeliklerini kanunnameler haline getirmiş ve bunları fetvalar aracılığıyla dinsel hukuk ilke ve kuralları ile bağdaştırmıştır. Öte yandan yeni ortaya çıkan ihtiyaçlara da uyum sağlamıştır. Şeriat hükümlerine göre yasak olan faiz uygulamasının para

Ebussud’un, sözcük anlam› u¤urlulu¤un (hayr›n) babas›d›r. Ebussuud Efendi, hukuki kararlar› ve fetvalar› yaln›zca bu isimle imzalam›flt›r. Hayr›n babas› olarak imzalad›¤› fetvalar› acaba gerçekten hay›r m› getirmifltir? vakıfları ile çözülmesi Ebussuud Efendi’nin fetvaları ile mümkün olmuştur.

Ebussuud Efendi fetvalarıyla sadece ihtiyaçlara cevap vermekle kalmamış, iktidarın faaliyetlerinin meşrulaştırılmasında da etkin olmuştur. 1570’te II. Selim Venedik’le yapılan barış anlaşmasına aykırı olarak Kıbrıs’a saldırma planı yaptığında bu işin meşruluğuna dair verdiği fetvada işgali meşru bir cihat olarak sunmuştur.

Katliamlara verilen fetvalarında imzası olanlardan biri de kendisidir.

“DEFTERLER‹ DÜRÜLE…” Osmanlıların karşılaştığı daha genel hukuki ve ideolojik sorun, diğer Müslümanlara karşı savaşmanın meşrulaştırılmasıydı. En belirgin strateji, “düşmanı”, sultanının otoritesini tanımayan “asiler” olarak göstermek olmuştu.

Elbette arka arkaya fetvalar yağdırarak...

Anadolu’daki onbinlerce Alevi’nin katline verilen fetvalarda, İslam sultanına karşı geldikleri için kafir oldukları ilan edilerek, katliam kutsal ve zorunlu (vacip) bir şey olarak tanımlanmıştı. Şeyhülislam Ebussud Efendi, “Kızılbaşların topluca öldürülmelerinin helal ve bunun din uğruna yapılacak en büyük savaş olduğu” yönünde fetvalar vermiştir, öyle ki “diğer kafirlerin katledilmesinden daha önemli”dir.

Fetvalarında, “Kızılbaşlar’ın peygamber soyundan olmadıkları, öyle olsalar bile katledilmeleri gerektiği ve tövbelerinin asla geçerli olmadığı”nı belirtmesi ise bu işteki kararlılığı göstermektedir. Ebussud Efendi’nin “bu yolda ölmeyi şehitliğin en ulusu” ilan etmesi ve “Kızılbaşlar’ın mallarının helal olduğu”nu buyurması, katliamcı için önemli bir motivasyon olurken onbinler içinse katledilmek, bundan kurtulan olursa da mülksüzleştirilmek anlamına gelmiştir.

Benzer biçimde Kemalpaşazade, “Kızılbaşların Müslüman sayılmayıp ehl-i kitap bile olamayacakları”; İbn-i Kemal, öldürülmelerinin caiz, kadınları, çocukları ve mallarının helal sayılması gerektiği, bu yüzden de onlarla yapılacak savaşın cihad kapsamı içine gireceği, yönünde fetvalar vermişlerdir.

Bilindiği gibi, Yavuz Sultan Selim Anadolu’ya gönderdiği memurları aracılığıyla “Kızılbaşları defter ettirmiş” yani defterlere kaydettirmiş ve hazırlattığı fetvalarla, onbinlerce insanı öldürterek “defterini dürmüş” tü.

Kilise kölelik ve katliam buyurdu Y

erli halkların temsilcilerinden oluşan delegelerin katıldığı bu yılki BM Yerli Halklar Forumu’nda, Hıristiyanlık öğretisinin yerli halklar üzerindeki tarihsel etkilerini ve ABD kanunlarına nasıl adapte edildiğini inceleyen, "Keşif Doktrini" başlıklı bir rapor yayımladı. Yerli halklara yönelik insan hakları ihlallerinin temelinde, 500 yıl boyunca uygulanan bu doktrinin yer aldığı kaydedildi. Keşif Doktrini, 15. yüzyılda Vatikan'ın verdiği papalık fetvalarından birine dayanıyor. Fetva, Hıristiyan

olmayanlara ait tüm arazilerin "kimseye ait olmadığını" çünkü orada hiçbir Hıristiyan hükümdar yaşamadığını kabul ediyor, Hıristiyan hükümdarların "keşfedilen" topraklar üzerinde hak iddia edebileceklerini öngörüyordu. Buna göre, herhangi bir Hıristiyan krallık bu toprakları "keşfettiğinde" hakimiyet ilan etme hakkı vardı. İspanya, Fransa gibi Hıristiyan krallıklar bu Vatikan fetvasına dayanarak hak iddia ettikleri toprakların yönetimlerini siyasi haleflerine yüzyıllar boyunca nakletti. Peki, keşfedilen toprak-

larda yaşayan yerli halkın durumu ne olacaktı? 16. yüzyılın sonunda Katolik dünyasında en büyük teolojik tartışma yerli halkın insan olup olmadığına ilişkindi. Vatikan’ın verdiği fetvalar, bu halkların insan olmadığına, onları Hıristiyan yapmanın gereksizliğine yönelikti. Böylelikle 16. yüzyılın başında 100 milyon yerli nüfusu olan kıtanın bir yüzyılda nüfusunun yüzde doksanının katledildiği bir soykırım başladı. Yerli öldürmek, hileyle onları kandırmak, çocuklarına, kadınlarına tecavüz etmek “günah” değildi. Çünkü yerliler

insan değildi.

Kıtadaki altın ve gümüşün talanı bittiğinde bu kez yeni bir ihtiyaç, dolayısıyla fetvalarıyla beraber yeni bir anlayış doğar.

Madenlerde, plantasyonlarda çalışacak işgücü için Vatikan yeni bir fetva verir: Afrika’daki siyahiler dinsiz olduğu için köleleştirilmeleri ve ticaretleri serbesttir. Köleliği destekleyen Katolik Kilisesi bundan çıkar da sağlar. Kendisi de köle çalıştırır, köleleri mülklerin demirbaşları olarak kabul eder. Bazı kiliselerin değeri köle sayılarına göre hesaplanır.

14

BİLİM-SPOR 3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Halk›n Sesi

Bilimsel düflüncenin do¤uflu -14: Galileo Isaac Newton: 1642 y›l›nda ‹ngiltere’de do¤an Newton ölüm tarihi olan 1703 y›l›na kadar yapt›¤› çal›flmalarla Modern fizi¤in kurucusu olarak bilinir.

Mekanik alan›nda Newton, daha önceki önemli bulufllar› bir ölçüde düzelterek, tümüyle genellefltirip tamamlayarak; tam ve kesin bir bilimsel kuram biçiminde toparlayan ilk bilim adam› oldu. Bu eski bilgileri; özellikle yerçekimini ve gökcisimleri aras›ndaki çekimleri belirten evrensel çekim yasas›yla tamamlad›. Newton’un bu buluflu nas›l yapt›¤›n› anlatan “Newton’un Elmas›” hikayesinin do¤rulu¤u hala tart›fl›l›r. Newton; kütle ve kuvvet kavramlar›n› aç›kça tan›mlad›. Bu tan›mlar› yaparken ve çekim yasas›n› uzakl›klar›n karesinin tersine göre kurarken, Huygens ‘in merkezkaç kuvvet yasas›ndan (1659) yararland›.

Newton’la Galileo aras›nda bir yaflaml›k süre fark› vard›r ancak bilim çal›flmalar› aç›s›ndan tam bir süreklilik oldu¤u görülür. Newton, bilimsel çal›flmalara Galileo’nun b›rakt›¤› yerden bafllam›flt›r.

Newton’un en büyük flans› kendinden öncekilerin kilisede sembolleflen din bask›s›na karfl› gösterdi¤i direnç sayesinde bask›lar›n azalarak ayd›nlanman›n yavafl yavafl belirmeye bafllad›¤› bir dönemde yaflam›fl olmas›d›r.

Günümüzde baz› fizikçiler Newton’un gere¤inden fazla önemsendi¤ini ileri sürseler de Newton, ortaya att›¤› sorular› çok genç yaflta yan›tlayan zekas›yla kendinden önceki pek çok bilimsel çal›flmay› sa¤lam bir temele kavuflturmufltur.

Newton’un modern matemati¤in oluflumuna da önemli katk›lar› olmufltu. En önemli katk›s›, sonsuz küçükler hesab›n› (kendi deyimiyle ak›flkanlar hesab›n›) oluflturmas›d›r. Sonsuz küçükler hesab›, bir alana tasavvur edilebilecek en küçük parçadan daha da küçük bir parçay› matematiksel olarak ekleyebilmektir. Bu hesap, diferansiyel denklemler ve integralin bafllang›c› olmufltur. Bunu özellikle 17. yüzy›l›n bafllar›nda yavafl yavafl gelifltirmeye bafllam›flt›. Leibniz de neredeyse ayn› zamanda (1684) ayn› bireflime ulaflt›, ancak bu hesab› farkl› bir biçimde ve de¤iflik bir anlay›flla sundu. Bunun üzerine iki bilgin, buluflun kime ait oldu¤u konusunda y›llarca tart›flt›lar. Ancak bu hesab›n temelini e¤ri yüzeylerin alanlar›n› hesaplamaya çal›flan Arflimet atm›flt›r ve bir parabol kesmesinin alan›n›n, ayn› tabana ve yüksekli¤e sahip bir üçgenin alan›n›n 4/3'üne eflit oldu¤unu ispatlam›flt›r.

Mekanik ve matemati¤in yan› s›ra Newton’un simyac›l›¤› da vard›r. Newton’un c›vadan alt›n elde etmek için de y›llarca u¤raflt›¤›, 2000’li y›llarda cesedinden al›nan örneklerin yüksek oranda c›va içermesi sayesinde kan›tlanm›flt›r.

Arkeolojide yöntem karmaşası: Dara antik kenti Mardin’deki Dara antik kentinde arkeolojik kazı çalışmalarında iki farklı kazı yöntemi göreceğiz. Biri, çok yavaş ilerleyen iğneyle kuyu kazmaya benziyor, diğeriyse tarihin kalbine dozerlerle yürüyor MELTEM ÇAVDAR

T

ürkiye'de arkeolojinin hedefinin eser toplamak ya da tarihi bir bölgeyi turizme açmak olduğu şeklinde genel bir kanı mavcut. Arkeolojinin amacı geçmişe ait bilgiler bulabilmek, yani insanlığın ilk başından günümüze kadar nasıl geldiğinin somut verilerini ortaya çıkartabilmektir. İnsanın yaptığı, kullandığı, etkilediği veya etkilendiği her şey arkeoloji kapsamına girer.

‘Arkeoloji’ sözcüğü, Yunanca arkheeos (eski) ve logos (bilim) sözcüklerinin birleştirilmesiyle türetilmiş bir sözcüktür ve ‘eskinin bilimi’ anlamını taşır. Türkçe'de ise bu bilim, tarihi yapıtların bulunma yöntemine atıfta bulunarak, ‘kazı bilimi’ adını almıştır.

Türkiye’de devam eden önemli arkeolojik kazılardan biri Mardin’deki Dara Kazısı’dır. Dara kazısı 1986 yılından 2010’a kadar Mardin Müze Müdürlüğü başkanlığında İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Metin Ahunbay tarafından yapıldı.

TUR‹ZM AMAÇLI KAZI Mardin Müzesi tarafından bu yıldan itibaren kazı çalışmasının sorumluluğu henüz ilgili akademik kadrosu bulunmayan Artuklu Üniversitesi’ne verildi. Yağmur ve sel sularının yıllarca taşıyarak biriktirdiği toprak tabakasını kaldırmak üzere, normal şartlarda küçük aletlerle özenle çalışılmaların devam etmesi gereken kazı alanına

Mardin’de arkolojik kaz›lar›n bir k›sm› zaman darl›¤› nedeniyle inflaat makineleriyle yap›ld›. mayıs ayında dozerler girdi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden Prof. Dr. Kenan Mortan’nın aktardığına göre çalışmayı pratikte Mardin Müzesi’nin ‘alaylı arkeologları’ devam ettiriyor. Bir ekonomist olarak Mortan, bölgenin turizm ile kalkınacağına olan inancı sayesinde, Dara’nın hızla ve tamamen toprak altından çıkarılmasından son derece memnun. Çünkü kendisine göre

Prof.Dr. Metin Ahunbay, senelerce burada önemli çalışmalar yapmış ama nedense ‘kazmış kazmış geri gömmüş’ ve kazıda hiç yol alamamış.

Mardin Müzesi, kültür turizminin trend olduğu bu dönemden mümkün olduğunca çabuk faydalanmak üzere, dozerlerle alana girme yolunu seçti. Oysa Prof. Dr. Metin Ahunbay’ın izlediği yol, yıllar sonra yeni koruma yöntemlerinin ortaya çıkacağı düşüncesi ve

arkeolojik anlamda daha fazla birikim sağlandığı zaman kullanılmak üzere bu tarihi tahrip etmeyerek, elde edebildiği verilere akademik literatürde yer vermek idi.

B‹L‹MSEL AMAÇLI KAZI Dara Kaya Mezarları’nda da, bir oda kazılacak olursa, bu odanın geri dönülmez biçimde bozulacağı anlamına geldiği için kazıdaki herkesin toplanıp incelemesi

gerekiyor. Bu odanın geri dönülmez biçimde bozulması anlamına geliyor. O yüzden iyi belgelenmesi gerekiyor. Bu belgeleme de o anki bilgi birikimi ve mevcut teknolojiye bağlı. Bunca hassas çalışmaya rağmen kazılıp ortaya çıkarılacak kent, binlerce yıl toprağın altında sapasağlam kalmışken, rüzgar erozyonu sebebiyle belki de birkaç yüzyıl sonra tanınmaz hale gelecek.

‘Mezopotamya'nın Efes’i diye bilinen Dara, Doğu Roma ve Bizans imparatorluklarının en önemli şehirlerinden biri iken bugün Oğuz isimli 1500 nüfuslu bir köy. Evler antik kalıntıların üzerine kondurulmuş. Köy ile Dara Harabeleri iç içe yaşıyor. Tarihi yapıların kimi parçalarının, evlerin taş duvarında yapı malzemesi olarak kullanıldığını gözlemleyebilirsiniz. Prof. Dr. Metin Ahunbay’ın arkeolojik çalışmaları sürerken köy halkı da bilgilendirilmiş. Köyün gençlerine Mardin Müzesi tarafından rehberlik eğitimi ve sertifikaları verilmiş. Bugün köy halkı, Dara hakkında büyük ölçüde duyarlılığa sahip ve kazıların devamı için köylerinin antik kent sınırları yakınında bir bölgeye taşınmasına razı olmuşlar.

KAYNAKLAR: Prof Dr. Metin Ahunbay’›n ‘Tafl›n Belle¤i Mardin’ adl› kitab›ndan yararlan›lm›flt›r

Dünyanın ilk barajları Dara, Do¤u Roma ‹mparatoru Anastasius döneminde (491–518) ‹ran Kral› Kavad karfl›s›nda yaflanan ma¤lubiyetler sonras›, güçlü bir savunma hatt› kurma amac›yla bafllanm›fl ve üç y›ll›k bir çal›flman›n ard›ndan 507 y›l›nda inflas› tamamlanm›fl bir flehir. ‹lerleyen dönemlerde

kentte su sarn›çlar› ve baraj infla edilmifltir.

Kentin, Nusaybin’e aç›lan kap›s›n›n önünde hendek ve bir baraj sistemi bulunmakta. Dere girifli taraf›nda su, kente girmeden önce kanallarla büyük bir havuza toplanmakta, sonra özel düzenlenmifl oluklarla hende¤e

boflalt›lmakta, oradan kente girmekte.

Suyun kente girmeden önce aflama aflama bekletildi¤i havuzlarda, suyun içindeki kirin çökmesi sa¤lanarak bir tür ar›tma sa¤land›¤› düflünülüyor.

Bunlar Mezopotamya’n›n ilk sulama kanallar› ve baraj› olarak kabul ediliyor.

SPOR

Fişlemeli sansürlü basketbol turnuvası Türkiye 2010 Dünya Basketbol Şampiyonası tüm hızıyla sürüyor. Maçlarda dünyaca ünlü yıldızlar boy gösterirken turnuvada maskotlar fişleniyor ‘ponpon kızlar’ başbakanın konuk olduğu maçlara çıkartılmıyor

2

010 Dünya Basketbol Şampiyonası C Grubu'nda 30 Ağustos akşamı Türkiye ile Rusya arasında oynanan maçta ponpon kızlar, Başbakan'ın gelmesi nedeniyle görev almadı. Dünya Şampiyonası boyunca her maçın molalarında ve devre aralarında Ankara'da gösteri yapan Ukraynalı pon pon kızlar Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan'ın salona gelmesi nedeniyle sansüre uğradı.

Başbakan ve eşi Emine Erdoğan geldiği için sahaya çıkarılamayan ponpon kızlar aslında oldukça zorlu bir yoldan geçerek Dünya Basketbol Turnuvuası’na katılmaya hak kazandılar. Ponpon kızlar, bu işin okullarını okuyorlar ve turnuva öncesinde uluslararası seçmelerde dereceye girip şampiyonaya gelmeye hak kazanıyorlar.

PONPON KIZLARIN TAR‹H‹ Ponpon kızlar, amigoluğun bir şekli. Amigoluğun başlangıç tarihi olarak 2 Kasım 1898 kabul ediliyor.

ABD’de kolejler arası düzenlenen Amerikan Futbolu müsabakalarında kalabalıkların tezahüratlarını

‘İHD’li maskot istemeyiz’

düzenlemek fikrinden ortaya çıktı.

Priceton Üniversitesi mezunu Thomas Peebles bu fikri ilk ortaya attığında yıl 1860’tı. Futbol maçlarına katılımı artıran amigolar ilk başta tamamen erkeklerden oluşuyordu. 1923’te kadınların amigoluğa girmesiyle estetik hareketler ve danslar da seyirci yönlendirme faaliyetine eklemlendi. 2.

Dünya Savaşı yıllarında erkeklerin savaşta olmasıyla amigoluk işinde kadınların sayısını giderek arttı.

Amigoluk 1960’lı yıllarda giderek yaygınlaştı ve Uluslararası Amigolar

Birliği kuruldu. 1965’te Fred Gastoff amigo kızların danslarında kullanılması için sağlam plastikten yapılan bir araç icat etti ve adına pon-pon denildi. 1990’lı yıllara kadar giderek yaygınlaşan ve Amerikan futbolu dışında boks, voleybol, basketbol, buz hokeyi sporlarında da yer aldı. Ponpon kızlar ‘90’ların sonunda giderek eğlence sektörünün önemli bir parçası haline geldi. 2000’li yıllarda dansçılar ve ponpon kızlar bu hizmeti üreten şirketler tarafından çalıştırılmaya başladı.

‹stanbul'da 28 A¤ustos'ta bafllayan Dünya Basketbol fiampiyonas›'n›n ilk gününde, flampiyonan›n sembolü olan “Bascat” kostümünün maskotluk iflini yapan ve kitle örgütleriyle iliflkileri olan iki iflçi, ‘muhalif olduklar›’ gerekçesiyle iflten ç›kar›ld›.

12 Eylül’e kadar sürecek Dünya Basketbol fiampiyonas›'nda maskotluk ifli yapan Gürflat Özdamar ve Cenk Yürüko¤ullar›, Abdi ‹pekçi Spor Salonu'nda gerçeklefltirilen flampiyonan›n resmi aç›l›fl maç›nda sahaya ç›kmalar›na 3 dakika kala “güvenlik” gerekçesiyle polis taraf›ndan engellendi.

Son haz›rl›klar›n› yapt›klar› s›rada soyunma odas›na giren polisler, iki iflçiye spor salonuna nas›l geldiklerini sordu;

ard›ndan iflçilerin çantalar›n›n içindeki k›yafetleri yerlere döktü. Polisler, iflçilerden flüphelenmelerinin sebebi olarak ‹nsan Haklar› Derne¤i ‹stanbul fiubesi’nin kartvizitini gösterdi. Polis sorgunun ard›ndan GBT yapt›¤› iki iflçiden kostümlerini ç›karmalar›n›, sahaya girifl kartlar›n› teslim etmelerini ve flampiyonan›n yap›ld›¤› alan› terk etmelerini istedi. Kostümlerini ç›kart›p soyunma odas›n› terk eden Özdamar ve Yürüko¤ullar›’na polisler kendilerine maskotluk iflinde çal›flamayacaklar›n› söyledi. Karfl›laflt›klar› sald›r› sonras›nda flirket yetkilileri ile görüflen Özdamar ve Yürüko¤ullar›, iflten at›lmalar›na gerekçe olarak “muhalif olmalar›”n›n gösterildi¤ini belirtti.

KÜLTÜR SANAT

15

3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

Halk›n Sesi

TRT 6’da korsan klip Kürtçe şarkıları sansürlediği ve arabeskleştirdiği için sert tepki toplayan TRT 6 bir skandala daha imza attı. Kürt sanatçı Armanç, ‘Çemê Firat’ adlı şarkısının klibinin TRT 6 tarafından izinsiz yayınlandığını ifade ederek kanala dava açacağını açıkladı.

Mimarlar Tünel’e

Dikili’de flenlik

“Mimarlık Üzerine Bir Sergi” isimli sergi, 2 Eylül günü Beyoğlu Tünel’deki ALANİstanbul'da açıldı. Sergide mimarlığın sanat olma imkânlarının sorgulandığı, güncel sanatın geniş anlatım araçlarını ve dilini kullanan çalışmalar yer alıyor. Sergi 24 Eylül'e kadar açık.

Yıllardır, onlarca biliminsanı, sanatçı ve aydını Dikili’de buluşturan, ancak geçtiğimiz yıl ekonomik kriz nedeniyle gerçekleştirilemeyen Barış ve Demokrasi Şenlikleri, bu yıl temalarına Çevre'yi de ekleyerek yoluna devam ediyor.

Dikili Belediyesi tarafından şenlik 1-4 Eylül tarihleri arasında düzenlenecek.

Kürtçe k›salar Batman Belediyesi tarafından ilki düzenlenen Kürtçe Kısa Film Yarışması’nın jüri üyeleri arasında Fatih Akın, Kazım Öz, Özcan Alper, Ahmet Soner ve Suncem Koçer yer alıyor. Batman Belediye Başkan Vekili Serhat Temel, yarışmayı Yılmaz Güney’e adadıklarını söyledi.

Bakan yok diyorsa yoktur! Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, Alliaoni antik kalıntılarını yok etmeyi o kadar istiyor ki devreye düşünce gücünü bile soktu!

Ç

evre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, İzmir'in Bergama ilçesinde Yortanlı Barajı'nın su toplaması durumunda sular altında kalacak olan Alliaoni antik kaplıcasının aslında var olmadığını iddia etti.

Bakan Eroğlu Yortanlı Barajı’nın hizmete açılmasının önündeki Alliaoni engelinden çok bunalmış olmalı ki 1994’ten beri antik eserleri kurtarmak için kazı yapılan ve bu kazılar nedeniyle barajın hizmete açılamadığı Alliaoni’nin zaten hiç var olmadığını iddia etti.

Bakan bu hiç var olmayan kentin kazılardan para kazanan bilim insanları tarafından ‘uydurulduğunu’ öne sürdü. Bakan Eroğlu 31 Ağustos’ta İzmir Bayındır’a yaptığı gezide kendisine Yortanlı Barajı ve Alliaoni ile ilgili sorulan sorulara cevap verdi. Bakan Eroğlu “Bu Yortanlı polemik mevzu oldu. Buna ilk defa orada kazı yapan kişiler sebep oldu.

Kazılara devam etmek istediler. Yıllarca DSİ’den yüklü miktarda kazı paraları aldılar.

Yaklaşık 4.5-5 milyon lira kazılar için para ödedik. Ayrıca ayni yardımlarla destekte bulunduk. Bugünün parasıyla 7 milyon lira kazı ve çıkartılan eserlerin Bergama Müzesine taşınması için masraf yaptık. ...Orası ’Allianoi’ değil. ’Allianoi’ diye bir yer o kişinin uydurduğu bir kelimedir. Bunu ben ispat ettim.

Bunu çok net söylüyorum” dedi. Bakanın iddiasına göre Allianoi zannedilen yer Paşasu Ilıcası’ymış Bakan Eroğlu Allianoi’yi yok ettiği konuşmasında hızını alamayıp bu konuda

kamuoyu duyarlılığı yaratan başta Tarkan olmak üzere sanatçılara da çattı. Eroğlu şunları söyledi: “Sanatçı arkadaş sanatıyla ilgilensin, herkesin bir ihtisası vardır. Herkes bilmediği bir konuya burnunu sokarsa çok yanlış olur. Ben şimdi kalkıp da onun sanatıyla alakalı bir şey söylesem ne derece yanlış olursa, onun da bir baraj ya da tarihi eserin korunmasıyla ilgili söyleyeceği şey fevkalade yanlıştır. Bunlar doğru değil. Dünyanın hiçbir yerinde de yoktur. Bilimadamları karar verir ne yapılacağına, ona göre yapılır.”

Böylece nsanlığın ortak değerleri olan tarihi yapıtların geleceği hakkında karar verme hakkının kime ait olduğunu da öğrenmiş olduk!

1800 yaşındaki antik kent Allianoi, insanlığın sayılı sağlık merkezlerinden biri.

1998'de keşfedilen, içinde çeşmeler, hamamlar, yollar, caddeler, kiliseler, köprüler barındıran, dünyanın en büyük ve en sağlam Roma ılıcası olan Allianoi, 2001 yılında 1.

Derecede Arkeolojik Sit Alanı ilan edilmişti.

Arkeologların çalışması sonucunda şu ana kadar antik kentin yüzde yirmisi ortaya çıkarılırken 2006 yılından bu yana bölgede kazı izni verilmiyor. DSİ'nin bölgeye inşa ettiği ve Allianoi'yi tamamen sular altında bırakacak Yortanlı Barajı'na karşı mücadele o tarihten bu yana sürüyor. Daha önce “su altında da korunur” diyerek duvar örmeyi ve kille üzerini kapatmayı teklif eden DSİ'nin kararı Danıştay'dan dönmüştü. DSİ'nin

S

“kumla kaplama” önerisi ise geçtiğimiz günlerde Koruma Kurulu tarafından kabul edildi.

Oysa Allianoi Girişim Grubu uzmanlarına göre suyu geçiren büyük tanecikli kum, antik kentte kilden daha büyük tahribata yol açacak.

Kültür Bakanlığı’na bağlı Koruma Kurulu'nun Allianoi ile ilgili aldığı onlarca kararda her defasında bir önceki kararından biraz daha geri adım atması kurul üyelerine yapılan aleni baskıya bağlanırken, Koruma Kurulu’nun sorumluluğu bakanlığın kendi seçtiğini ve bu konuda deneyimi olmayan bir bilim kuruluna atarak, su altında kalması yönünde karar verdiği belirtiliyor.

Alliaoni’nin yüzlerce y›l öncesine ait küçük bir termal merkez oldu¤u düflünülüyor. Tarihinin M.S 2. yüzy›la kadar dayand›¤› biliniyor. Yortanl› Baraj›’n›n sular alt›nda kalmas›yla bu merkeze ait kal›nt›lar ve tarihi eserler suyun 17 metre alt›na gömülecek. Bakan’›n sözlerinin ard›ndan çevreciler, antik tedavi merkezinde nöbet tutmaya bafllad›

Mahalleler çocuklarla şenlendi Ö

ğrenci Kolektifleri ve Halkevleri'nin bir arada düzenlediği “Okumuş İnsan Halkın Yanındadır” kampanyası çoşkulu şenliklerle sona erdi. İstanbul'da Okmeydanı, Esenyurt ve Ümraniye'de Ankara Batıkent’te, Bursa ve İzmir’de düzenlenen çocuk şenliklerinde şarkılar

söylendi, oyunlar oynandı; barış ve kardeşlik ortamının sağlanması, çocuk işçiliğine son verilmesi ve çocukların hapsedilmemesine yönelik mesajlar yükseldi.

Okmeydanı Halkevi’nde mahallenin çocuklarının diledikleri gibi şarkı söylediği, dans ettiği ve oyunlar oynadığı bir şenlik

düzenlendi. Sibel Yalçın Parkı'nda binlerce mahallelinin katılımıyla gerçekleşen şenlikte tiyatro, müzik ve danslarla bir araya gelen yüzlerce çocuk, kendi yeteneklerini sergiledi. Türkçe ve Kürtçe şarkılar söyleyen çocuk korosu, kardeşliğin simgesi oldu. Şenliğe katılan Pınar Sağ ve Tolga Sağ'ın türküleriyle şenlik alanında halaylar kuruldu. Ümraniye’de bu yıl 3. kez düzenlenen kampanya mahallede düzenlenen şenlikle sonlandırıldı. Çocukların yaz okulu boyunca hazırladığı “Mevsimler” isimli tiyatroyla başlayan şenlik, çocuk korosunun dinletisiyle devam etti. Halkevleri ve Öğrenci Kolektifleri adına yapılan konuşmaların ardından şenlik, ritim grubunun sahne almasıyla devam etti. Ritim grubundan sonra ise çocuklar halkoyunları dersinde öğrendikleri Diyarbakır, horon ve roman havası oyunlarını sundu.

Esenyurt’ta Üniversitelilerin kurduğu Kolektif Müzik Topluluğu’nun dinletisi ile başlayan şenlik yapılan konuşmalar ile devam etti. Çocukların sergilediği tiyatro oyunu ile süren şenliğe mahalle halkının ilgisi yoğun oldu. Halkoyunları gösterisinin

ardından çocuk korosu bir dinleti gerçekleştirdi. Çocuk korosunda Türkçe, Kürtçe, İngilizce şarkılar seslendirildi.

Ankara Batıkent’te 28 Ağustos günü üniversiteliler ve öğrenciler, 14 atölye ile sürdürdükleri yaz okulu programlarını bir kapanış şenliği ile taçlandırdılar. Şarkılarla başlayan şenlikte; bir yandan heykel, resim, origami, ütopya ağacı üretimleri sergilenirken diğer yandan duvar boyama, yüz boyama ve balondan figür yapma atölyeleri yapıldı.

Bursa'da bu yıl ikincisi düzenlenen Okumuş İnsan Halkın Yanındadır kampanyası bir aydır süren derslerin ardından ailelerin ve mahallelilerin katılımıyla üniversite kampüsünün bulunduğu Görükle Köyü’nde yapılan şenlikle sona erdi.

Okumuş İnsan Halkın Yanındadır kampanyası İzmir’de de şenlikle sona erdi. Çocukların yaz boyunca hazırladıkları koro, tiyatro ve halkoyunları çalışmalarını sergiledikleri şenlikte, mahallenin sevilen sanatçıları da sahne aldı. Çocukların kendi yazdıkları öyküleri okumasıyla başlayan etkinlik halkoyunlarıyla sona erdi. Şenlikte Çiğli’den çocuklar Güzeltepe Mahallesi’ni kardeş mahalle ilan etti.

300 yıllık oyuna Osmanlı sansürü Cervantes’in, Osmanlı Sultanı’nın dillere destan güzellikteki İspanyol tutsak Oviedo ile aşkını anlatan eseri ‘Büyük Sultan’ sansürlü olarak DT sahnelerinde. Kültür Bakanı, 300 yıllık oyunu sansürlediklerini açıklamaktan çekinmezken MHP ‘sansür yetmez, hiç oynanmasın’ dedi.

Sine-Sen HAYIR diyor

Devlet Tiyatroları’nın 2011 programında yer alan Cervantes’in ‘Büyük Sultan’ eserinin, ‘Türk ulusunun milli ülküleri’ gözönüne alınarak ‘rötuşlandığı’ ortaya çıktı.

Devlet Tiyatroları ‘sahneye koyma’ sorumlusu dramaturg Gökhan Akçura’nın, geçmişte ‘Oynanamaz’ raporu verdiği ve Osmanlı padişahları ile Hz. Muhammed’in küçümsendiği iddia edilen Cervantes’in oyunu “Büyük Sultan” bu yıl Devlet Tiyatroları’nda sahneye konuyor. Konu soru önergesiyle

Meclis’e gelince Bakan Günay’ın verdiği yanıtta eserin sansürlendiği ortaya çıktı.

Günay, orijinal metinde Osmanlı padişahlarını aşağılayan ve Hz. Muhammed’i küçümseyen ifadelere yer veren ünlü İspanyol yazar Cervantes’in “Büyük Sultan” adlı eserinin, “Türk ulusunun milli ülküleri” gözönünde tutularak yeniden düzenlendiğini açıkladı.

AKP'li Günay, 300 yıl önce yazılmış ünlü oyunu sansürlediklerini itiraf etmekte beis görmezken MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural da konuya ilişkin soru

önergesi vererek oyunun sansürlü haline bile tahammüllerinin olmadığını gösterdi. Önergede Vural, “eserde hassasiyetleri dikkate alan düzenlemeler yapılıp yapılmadığını, Devlet Tiyatroları’nın kendi ecdadını aşağılayan bir oyunu sahnelemesinin milli kültüre nasıl bir katkı sağlayacağını” sordu.

Daha önce metnin düzeltilmesi için rejisör Pou ile görüşüldüğü, ancak Pou’nun “Bu yüzyılda Cervantes’i sansürletmem ve sansürlü bir oyunu yönetmem” diyerek talebi reddettiği iddia edilmişti.

ine-Sen referandum tavrını açıkladı. Sinema Emekçileri Sendikası referandum ile ilgili bir açıklama yaparak 12 Eylül’deki referandumda Sine-Sen olarak 'hayır' diyeceklerini belirtti. Sine-Sen'in örgütlenme tarihinin ve özellikle 1977'de yapılan ünlü "Sansüre Karşı Ankara Yürüyüşü"n hatırlatıldığı açıklamada, 12 Eylül darbesinin, sermayenin ve gericiliğin önünü açtığı ifade edildi. Sermayenin yönetemez, egemenliğini sürdüremez durumda olduğunu ve krizini emekçilerin ve tüm halkın güvencesiz yaşama mahkûm edilmesiyle çözülmeye çalışıldığını belirten Sine-Sen'in açıklaması şöyle devam etti: “Öncelikle sadece biz sinema emekçilerinin değil; doktoru, mühendisi, çiftçisi köylüsü, öğrencisi, öğretmeni, gecekondulusu, evlisi, işçisi, işsizi, yani güvenceli bir gelecekten yoksun bırakılmak istenen halkın tüm kesimlerinin güvenceli iş, güvenceli gelecek talebini Kürt, Türk, Laz, Ermeni ayırt etmeden yükseltmeli, mücadeleyi (Tekel süreci gibi) ortaklaştırmalı, örgütlemeliyiz. Bu referandumda sorularımız ve cevaplarımız açık olmalı: HAYIR”

3 kuşağın gözünden 27 Mayıs T

ürk edebiyatının usta kalemi Vedat Türkali'nin, 27 Mayıs darbesine giden yolu bir aşk üzerinden anlattığı 'Bir Gün Tek Başına' adlı romanı, oğlu Barış Pirhasan ve torunu Yusuf Pirhasan tarafından sinemaya uyarlanıyor.

Türkali 'Bir Gün Tek Başına'da, yıllar önce 'Müdüriyet'te yediği iki tokatla yılıp sinen; Beyazıt'ta öğrenci kitlesinin eylemi içine düşüverince tabanları yağlayan bencil, ürkek, kuşkulu ve kaypak Kenan'ın hikayesini anlatıyor.

Karısı ve kızı olan, devrimci ateşi sönmüş Kenan'ın karşısına, devrimci ateşi yeni yeni alevlenmeye başlayan bilinçli, gözüpek ve dirençli Günsel çıkıyor.

Aynı zamanda Türkali'nin ilk romanı olan 'Bir Gün Tek Başına' uyarlaması filmin çekimlerine Mart'ta başlanıyor. Türkali'nin senaryosunu da yazdığı filmin yönetmenlik koltuğunda oğlu Barış Pirhasan ve torunu, Yusuf Pirhasan var.

70'lerin önemli romanlarından olan 'Bir Gün Tek Başına' bundan 36 yıl önce, Milliyet'in düzenlediği roman yarışmasında birincilik ödülü almıştı.

SOKAĞIN SESİ

ÜRETEN B‹Z‹Z YÖNETEN DE B‹Z OLACA⁄IZ

3 Eylül 2010 / 16 Eylül 2010

16 Halk›n Sesi

AKP’N‹N YALANINA KARfiI HALKIN ‘HAYIR’I VAR

Halkın ‘HAYIR’ı meydanda Anayasa değişiklik paketi referandumu yaklaşırken sol tüm Türkiye’de “Sermayenin talanına AKP’nin yalanına karşı” halkın ‘hayır’ını sokaklara taşıdı

İ

Yetmez ama idare eder Ö¤renci Kolektifleri ‘Evet’in yalan›na karfl› açt›¤› savaflta yüzlerce ‘Evet’ pankart›n› indirdi. Üniversiteliler eylemlerini AKP’nin yalanlar›na karfl› “yetmez ama idare eder” diye de¤erlendirdi

12 Eylül’de ‘gülenlere’ hayır D‹SK’in ça¤r›s›yla yap›lan ‘Hay›r’ eylemine Rutkay Aziz, Tuncel Kurtiz, Genco Erkal, Tar›k Akan, Altan Erkekli, Ercan Karakafl, Berhan fiimflek gibi ayd›n ve sanatç›lar da kat›ld›

stanbul Kadıköy Meydanı’nda Halkevleri, EMEP, ÖDP ve TKP’nin düzenlediği Hayır Mitingi’nde bir araya gelen binlerce kişi “12 Eylül Anayasası’na da AKP Anayasası’na da hayır” dedi.

“Eşit, özgür bir ülke için 12 Eylül Anayasası’na da AKP Anayasası’na da hayır” sloganıyla düzenlenen mitingde bir araya gelen binlerce insan, emek ve halk düşmanı anayasaya karşı, güçlü ve soldan bir ‘hayır’ cephesinin varlığını gösterdi.

Sloganlarda, pankartlarda, dövizlerde AKP’nin 12 Eylül düzeninin bir parçası olduğu vurgulandı. AKP’nin sekiz yıllık iktidarında uyguladığı emek düşmanı ve sermaye yanlısı politikalarının yoğun olarak teşhir edildiği mitingde saatler boyu coşku bir an olsun dinmedi.

Kadıköy İskele Meydanı’nda devrim ve demokrasi mücadelesinde yaşamını yitirenler için yapılan bir dakikalık saygı duruşuyla başlayan mitingde, TKP, EMEP, ÖDP ve Halkevleri genel başkanları konuşma yaptı. İlk sözü alan TKP Genel Başkanı Erkan Baş, ülkeyi teslim almak isteyenlere karşı toplandıklarını, ne zaman halk için yaşanmaz bir ortam olmuşsa devrimcilerin sahneye çıktığını söyledi. Erkan Baş, “Referandumdan ‘Hayır’ çıkmasını sağlamak devrimcilerin, komünistlerin omuzlarında bir görevdir” dedi.

EMEP Genel Başkanı Levent Tüzel de 12 Eylül kurumlarının tüm gücüyle ayakta olduğunu ve anayasa değişikliği ile daha da sağlamlaşacağını belirtti. Tüzel, AKP’nin 12 Eylül düzeninin devamcısı

olduğunu ifade ederek, “Okullarda parasız, anadilde eğitimin verildiği, hastanelerde parasız, nitelikli hizmetin sunulduğu, emekçilerin güvenceli yaşadığı, çiftçilerin kotalarla karşılaşmadığı, derelerin özgür aktığı, kadınların eşitliğe kavuştuğu bir ülke istiyoruz” dedi.

B‹Z SANA D‹KLEN‹YORUZ ERDO⁄AN Daha sonra söz alan Halkevleri Genel Başkanı İlknur Birol, “AKP hak ve özgürlüklerden bahsediyor. Bu ülkeyi sermayeye cennet, emekçiye cehennem haline getiren AKP’nin haklardan, özgürlüklerden bahsetmeye hakkı yoktur” dedi. Devrimcilerin her zaman haklarını talep eden halkın yanında saf tuttuğunu belirten Birol, AKP’nin devrimcilerin adını ağzına almaya hakkının olmadığını söyledi. Halkevleri Genel Başkanı İlknur Birol sözlerini şöyle bitirdi: “Tayyip Erdoğan, biz sana dikleniyoruz. Senin çevirdiğin dolapların karşısında olacağız. 12 Eylül’de ‘Hayır’ diyerek, 13 Eylül’de bu ülkeyi aydınlığa çıkaracak mücadelemizi vererek karşında olacağız.”

Birol’un ardından konuşan ÖDP Genel Başkanı Alper Taş ise devrimcilerin mirasına sahip çıkmak için ‘Hayır’ diyeceklerini söyledi. Taş, anti-demokratik bir şekilde hazırlanan bu anayasa değişiklik paketinin emekçilerin, halkın sorunlarına çözüm üretmekle bir alakası olmadığını ve bu nedenle de ‘Hayır’ denmesi gerektiğini belirtti. ‹fiÇ‹LER VE ALEV‹LERDEN HAYIR Dört örgütün genel başkanlarının

ardından söz alan Alevi Bektaşi Birlikleri Federasyonu Genel Başkanı Ali Balkız, Alevilerin şimdiye kadar talep ettiği hiçbir düzenlemenin yapılmadığını, anayasa değişikliğinde de Alevilere yer verilmediğini söyleyerek, ‘Hayır’ oyu vereceklerini açıkladı.

Ali Balkız’ın ardından son sözü alan Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Süleyman Çelebi işçilerin, emekçilerin anayasa değişikliği ile kazanılmış haklarını bile kaybedeceğini söyledi. Çelebi, “12 Eylül'de patronlar gülme sırası bizde dediler. Biz o gülenlere de, mezardaki yatanları diriltmeye çalışan Gülen'lere de hayır diyeceğiz” dedi.

D‹RENENLER KADIKÖY’DEYD‹ Kadıköy’deki Hayır Mitingi’ne Sosyalİş, Genel-İş, Eğitim-Sen, SES, BES, ESM, BTS, Haber-Sen, Bank-Sen, Tüm Bel-Sen, Kültür Sanat-Sen, Tarım Orkam-Sen, Öğrenci Kolektifleri, Sosyalist Umut, Alevi Bektaşi Dernekleri Federasyonu, Boğaziçi Alevi Kültür Derneği, Pir Sultan Abdal Kültür Dernekleri, TMMOB, Ataması Yapılmayan Öğretmenler Platformu ve Beşiktaş taraftar grubu Çarşı da katıldı.

Mitingde ayrıca taşerona karşı mücadele eden Dev Sağlık-İş, 4/C’ye karşı mücadele eden TEKEL işçileri, barınma hakkı için direnen Kocaeli Arızlı Halk Meclisi, Engelli Hakları Meclisi, Sağlık Hakkı Meclisi kendi pankartlarıyla yer aldı.

Sosyalistlerin ‘Hayır Mitingleri’ 4 Eylül’de Bursa ve Ankara’da, 5 Eylül’de İzmir’de devam edecek.

İftarda ‘Evet’ konuşmasına halktan ‘Hayır’lı cevap İ

stanbul Sarıyer’de katıldığı iftar yemeğinin ardından ‘Evet’ propagandası yapmaya başlayan Devlet Bakanı Egemen Bağış Halkevciler tarafından protesto edildi.

Bağış’a “Sizin yalanlarınıza karşı bu halkın ‘Hayır’ı var” tepkisini gösterdikten sonra gözaltına alınan Halkevci Oğuz Yüzgeç ile konuştuk.

Eylemi yapma sebebiniz ve eyleme karar alış sürecinde aklınızdan geçenler nelerdi?

Sabahtan itibaren mahallede dolaşan ses araçları zaten Egemen Bağış’ın Büyükdere’de iftara katılacağını söylüyordu.

Yemeğin yapıldığı yer Halkevi’nin tam karşısında. Egemen Bağış’ın geleceğini öğrenince “Bu adamlar her gün her fırsatta ‘evet’ propagandası yapıyor. Biz de gidip doğrudan bir bakana halkın asıl taleplerini söyleyelim” gibi bir düşünce oluştu.

Eylem nasıl gelişti peki? İftara katıldık. Egemen Bağış, iftarın ardından söz aldı. Dikkat çekmek istiyorum; halkı selamlarken “hayırlı günler” yerine “mübarek günler” dedi. Sonra hemen referandum propagandasına başladı. “Bugün burada iftarımızı paylaştık. 12 Eylül’de de demokrasi düşlerimizi paylaşacağız. ‘Evet’

oyu verin” dedi. Bağış’ın propagandaya başladığını duyunca hemen söz aldık. İnsanları iftara çağırıp siyasi propaganda yapmalarının yanlış olduğunu, dini duyguları sömürmemeleri gerektiğini söyledik.

Sandıkta halkın ‘Hayır’ını da göreceklerini belirttik. İftara gelenlerin yarısından çoğu alkışladı bizi. Sonuçta sadece yemek için oraya gelen insanlardı. Egemen Bağış çok şaşırdı. “Gelin burada konuşalım” gibi bir söz etti. Ancak biz yanına gitmek istediğimizde gözaltına alındık. Orada bizi halk sahiplendi.

Onlarca insan arabanın kapılarını açıp gözaltına alınmamıza engel olmaya çalıştı.

“Mahallemizin çocuklarını bırakın” dediler.

Eylemi ne kadar sürdürebildiniz? Polisin tavrı nasıl oldu?

Halk bize sahip çıkınca derdimizi uzun uzun anlatabildik. Sürekli demokrasi diyorlar, ama bakana iki çift laf ettik diye gözaltına alındık. AKP’nin demokrasi ve çok seslilik yalanını bizim gözaltına alınmamızın çürüttüğünü düşünüyorum.

Size “Numan Kurtulmuş’u protesto edenler bunlar” dedi. Buna ne diyorsunuz?

Biz halkın ‘Hayır’ı olduğunu vurguladık.

Bakan bizi duydu. O sözleri bilinçli olarak

kullandığını düşünüyorum. Çünkü orada oluşan halk tepkisini manüple etmek zorundaydı. Zaten konuşmayı protestodan sonra sürdüremedi, propagandası yarım kaldı.

Eylem sonrasında da karakolun önüne çok sayıda insan gelip, bırakılmamızı istedi.

Bu baskı sebebiyle karakoldan aynı akşam serbest bırakıldık. İçeride polis konuşmalarını duyuyorduk; birbirlerine “Çabuk halledelim şunların işini, kapı önü kalabalıklaşıyor” diyorlardı. Ben halkın bizi sahiplenmesini, ‘Hayır’ oyunu sahiplenmesi olarak da yoruyorum.

Sarıyer’de uzun dönem üçüncü köprüye karşı eylemler düzenlendi. Köprüye karşı mücadele eden halk, “yerindelik denetiminin” kalkmasıyla köprü kararını dava edemeyeceklerinin farkında mı? Bu Sarıyer halkının referandum tavrını etkileyecek mi?

Sarıyerliler bunun farkında. Tüm mahallelerde köprü meselesi ile referandum arasındaki ilişkiyi anlatıyoruz. Yaptığımız paneller, halk toplantıları Sarıyerlilerin bu konuda bilinçlenmesini sağladı. İnsanlar köprüye karşı verdikleri mücadeleye sahip çıkacaklarını, 12 Eylül’de hayır oyu vereceklerini söylüyor. Sonuçta yerindelik denetimi kalkınca köprüyü dava bile edemeyeceğiz.

Her ilde bir hayır var Mersin Mersin Hayır Platformu 30 Ağustos’ta AKP Akdeniz ilçe binası önünde eylem yaptı.

AKP’lilerin ‘Hayır’ çağrısı yapanlara yönelik saldırılarını da protesto eden platform, referandumda ‘Hayır’ oyu vererek geleceklerine sahip çıkacaklarını vurguladı.

Bursa Bursa’da demokratik kitle örgütleri, sendikalar, meslek odaları ve siyasi partiler bir araya gelerek bir basın toplantısı düzenledi. EMEP, TKP, Halkevleri ve ÖDP’nin hazırladığı deklarasyonu açıklayan kurumlar, 4 Eylül Cumartesi günü saat 17.00’de Fomara Meydanı’nda yapacakları mitinge çağrı yaptı.

Samsun Samsun Halkevi üyeleri 30 Ağustos’ta İstiklal Caddesi’nde bir eylem yaptı; “Ormanımıza, toprağımıza, suyumuza, evimize, geleceğimize sahip çıkmak için, grev hakkımız için, gerçek demokrasi için, halk düşmanı, sermaye yanlısı bu anayasanın topyekûn çöpe atılmasını istediğimiz için 'Hayır' diyoruz” dedi.

Rize 30 Ağustos’ta Pazar ilçesinde basın açıklaması yapan Halkevleri, ÖDP ve EMEP, halkı referandumda ‘Hayır’ oyu vermeye çağırdı. Sosyalistler yapılan düzenlemelerin halkın değil sermayenin önünü açtığını söyledi.

Adana 29 Ağustos’ta İnönü Parkı’nda eylem yapan EMEP, TKP, ÖDP ve Halkevleri Adana örgütleri, Mersinli Halkevcilere yönelik polis saldırısını kınadı.

Hatay Referandumda Hayır Platformu üyeleri yaptıkları eylemde “Eşitliği, özgürlüğü ve demokrasiyi esas alan yeni bir anayasa ihtiyaçtır. Bu anayasa emekçilerin ve ezilenlerin mücadelesinin ürünü olacaktır. Bizler böyle bir anayasa ve fiili kazanımlar için mücadele edeceğiz” dedi.

Hopa Halkevi’nin çağrısıyla bir araya gelen Hopalılar, 12 Eylül Anayasası’na referandumda ‘Hayır’ oyu vereceklerini belirtti.