Eşcinsellerin kurtuluşu heteroseksüelleri de özgürleştirecektir
KAOS GL
26
Gey-Lezbiyen Kültür Dergisi
OCAK-ŞUBAT 2006 / Sayı: 26
Fiyatı: 3 YTL
ISSN 1302-5015
egrisiyle doğrusuyla 2005
l e z ösayı
Kaos GL Kültür Merkezi 29
Aşk Her Yerde Love Actually Yönetmen: Richard Curtis Oyuncular: Hugh Grant, Emma Thompson
OCAK
Aşkın sürprizleri üzerine, çok öykülü bir romantik komedi. Aşkın kaos halini sevenler bu filmi izlemesin!
22
OCAK Pembe Hayat Ma Vie En Rose Yönetmen: Alain Berliner Oyuncular: Michelle Laroque, Jean Philippe Ecoffey
Erkek bedeninde doğmuş bir kız kendi
Karanlıktan Önce Before Nights Falls Yönetmen: Julian Schnabel Oyuncular: Javier Bardem, Olivier Martinez, Johnny Depp
19
ŞUBAT
OCAK
29
OCAK
Aşk Yazım My Summer of Love Yönetmen: Pawel Pawlikowski Oyuncular: Nathalie Press, Emily Blunt
İki genç kız ve bir ergenlik öyküsü... Mevsimse yaz... Tam zamanı!..
Kırık Bent Yönetmen: Sean Mathias Oyuncular: Clive Owen, Ian McKellen, Mick Jagger, Jude Law
Martin Shaw’un ünlü tiyatro oyunundan uyarlanan film, Nazi kampında iki erkek arasında geçen imkansız askı anlatıyor.
Düşler, Tutkular ve Suçlar The Dreamers Yönetmen: Bernardo Bertolucci Oyuncular: Louis Garrel, Eva Green, Michael Pitt
Bir genç kadın ve iki genç erkek. Hayatı öğrenirken cinselliği de yeniden keşfetmek! Tutkunun götürdüğü düşlerden uyanıvermek...
12
ŞUBAT
Fedakar Kız Samaritan Girl Yönetmen: Kim Ki-Duk Oyuncular: Ji-min Kwak, Min-jeong Seo
Suçluluk, pişmanlık ve masumiyet.. Bildiğiniz gibi değil!..
ŞUBAT
mucizesini nasıl bekler? İzleyip görün.
Gazi Mustafa Kemal Bulvarı 29/12 Kızılay Ankara 0 312. 230 03 58 editor@kaosgl.com www.kaosgl.com
15
Kübalı yazar Reinaldo Arenas, eşcinsel olduğu için hapse atıldı ama yazmaktan hiç vazgeçmedi...
05
Kaos GL
26 ŞUBAT
İki Genç Kız Yönetmen: Kutluğ Ataman Oyuncular: Vildan Atasever, Feride Çetin, Hülya Avşar
Perihan Mağden yazdı, Kutluğ Ataman filme çekti. Sert bir dil, gergin bir öykü; ama kesinlikle iyi bir film!
Saat: 15:00 * Gösterimler ücretsizdir
Eşcinselliğin
Kaos GL abonelik
Sonu
O'nu sev ve koru! O'na abone ol!
- ve Heteroseksüelliğin Ölümü BERT ARCHER Türkçesi: Ayşe Borovalı, Koray Atak
Neden kendimizi cinsel davranışlarımızla açıklamakta direniyoruz? Farklı deneyimlere sahip yeni bir okuyucu kitlesi için yazılmış olna “Eşcinselliğin Sonu ve Heteroseksüelliğin Ölümü” yukarıdaki soruyu popüler ve tartışma yaratacak bir yanıt arıyor. Provokatif denebilecek tezler ileri süren Archer, son yıllarda gey/hetero ayrımının ortadan kalktığını savunuyor ve eşcinsel hareketin, tıpkı feminizm gibi, kültürel ve tarihsel bir evreyi temsil ettiğini öne sürüyor.
Yurt içi 1 yıllık (6 sayı) abone bedeli: 30 YTL Yurt dışı 1 yıllık abone bedeli: 50 € ya da 50 $ Please, transfer 50 € or 50 $ as 1 year subscription period to the following bank account: T. İş Bankası Meşrutiyet Şubesi - Ankara Ali Özbaş No:4213 0544328
Dekont ya da fotokopisini (Ali Özbaş P.K. 53 Cebeci Ankara) adresine
1
Kaos GL
İhbar Hattı
İfşa ediyoruz!
Tuhaf Oğlan
Gazetelerde, dergilerde, televizyonda, radyoda, filmlerde tanık olduğunuz madileri bize yazın, dergide onları ifşa edelim!
Shyam Selvadurai
Arjie, içinden geldiği gibi davranmanın yanlış olmadığını, ama doğru olanın ille de mutluluk getirmediğini öğrenmek zorunda kalacak... Lambda Edebiyat Ödülü Smith Books İlk Roman Ödülü
editor@kaosgl.com
KAOS GL 26
Kaos GL Kültür Merkezi
Kaos GL Gazi Mustafa Kemal Bulvarı 29/12 Kızılay Ankara 0 312. 230 03 58 editor@kaosgl.com www.kaosgl.com
ajda pekkan sezen aksu ay-feri ayten alpman erol Eski evgin tanju okan nilüfer Kırkbeşlikler öGecesi mür göksel gönül turgut nesrin sipahi dario moreno füsun önal cici 27Ocak 2006 kizlar hümeyra lale belkis ayla algan yeliz cem 22:00 karaca orhan gencebay e Turuncu sengülalpay beyaz kelebekler nükhet duru Club zerrin özer seyyal taner r a n a a l a g ö z Turuncu Club Tunus Cad. 45/2 Kavaklıdere Ankara
BU SAYIDA
Ocak-Şubat 2006 Yerel süreli yayın İki ayda bir yayınlanır. ISSN 1302-5015 Kaos GL Derneği adına Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Umut Güner Genel Yayın Yönetmeni: Uğur Yüksel Editör: Selen Doğan Katkıda bulunanlar: Ali Erol, Barış Sulu, Deniz Yıldız, Zafer Engin Demir, Gani, Gözüm Abla, Hakan Geçim, İsmail Alacaoğlu, Kürşad Kahramanoğlu, Melek Göregenli, Özlem Kınal, Salim, Semih Varol Teşekkürler
BİA, BBC Türkçe, Çitlembik Yayınları,
Epios, Gacı İstanbul, Psikiyatrik/ Psikolojik Homofobi Karşıtı Girişim, İf İstanbul, İletişim Yayınları, Kadın Kapısı-Gacı, Kaos Yayınları, Lambda-istanbul, Metis Yayınları, Milliyet, Radikal, Sinema, Uçan Süpürge, Uluslararası Af Örgütü
3
Türkiye Şubesi
Tasarım: Denizatı Kapak: Ramon Salazar’ın 20 Centimètres adlı filminden Baskı: Ayrıntı Basımevi 0 312. 341 46 52 Kaos GL Gazi Mustafa Kemal Bulvarı 29/12 06440 Kızılay - ANKARA Tel & Faks: +90 312. 230 03 58 E-posta: editor@kaosgl.com URL: http://www.kaosgl.com
Tutsaklara ve HIV+ eşcinsellere ücretsiz gönderilir. kaos GL, Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma
KAOS GL 26
Kaos GL Kültür Merkezi
Kaos GL Gazi Mustafa Kemal Bulvarı 29/12 Kızılay Ankara 0 312. 230 03 58 editor@kaosgl.com www.kaosgl.com
Âşı k ve 14 Mâşuk ŞUBAT Faslı 19:00
29 OCAK
12:00
Kaotik Kahvaltı Selen Usta’nın mutfağından hiç tatmadığınız lezzetler
NAR-I SOFRA’DA
04 ŞUBAT
25 şubat
18:00
Kaos GL Yemeği Meçhul Ülkelerin Meçhul Mutfağı
18:00
Kaos GL Yemeği II yemek kültürünüzü yeniden yaratıyoruz
KAOS GL’DEN
unutmamanın bahanesi 1 Ocak, göz kı rpan bir tarihtir takvimlerde. Kolay değ ildir bir senenin artı ları nı eksilerini, eğ rilerini ve doğ ruları nı , gülücüklerini ve kı zgı nlı kları nı toparlayı p birbirine çarpmak. Hatta bölmek. Çıkan sonuca acımadan bakabilmek. Bir sene boyunca itinayla tutulan günlüklerin değerlendirmesi yapı ldı ktan sonra elde kalanlarla nasıl bir hayat kurulacağı sorulur, sorgulanır. Her şeyi sıfırlamak, ‘ daha iyi olacak’ demeye getirilir. ‘Kendini kandırmak’ deyin buna isterseniz. Olsun. Bir senenin üzerimize örttüğü yorgandan kurtulmak için en doğru zamandır yeni yıl. Biz de bir sene boyunca tuttuğ umuz bir günlüğü paylaşalı m istedik bu sayı da. Bunun için de, hiç üşenmedik, bir senenin gündökümünü yaptık. Kolay olmadıböyle bir çalışma. Ciddi bir taramayla başladık işe. Arşivimizde biriktirdiklerimizin yanında Türkiye’deki ve dünyadaki yayı nları karı ş tı rdı k. Bir sene boyunca eş cinsellerin gündeminde yer etmiş olayları ve kişileri bulup çıkardık. Sokaklara taşan gey onur yürüyüşlerinden dünyanı n çeşitli ülkelerinde eşcinsellerin görünür kı lı ndı ğ ı yasalara, hiç dinmeyen şiddet görüntülerinden yasaklamalara, eşcinsel edebiyattan sinemaya kadar pek çok alanda yaşanmı ş olayları satı r baş ları yla dergimizin sayfalarına döktük. 2005, çığrından çıkmışinsan görüntülerini de barındırıyordu, ütopyalarımıza bir adı m atan kahramanları da... Yılın madileri’nde de okuyacağınız ‘sözünün eri’ insanlar da vardı , yalanla dolanla yaş amak istemeyenler de... Beklentilerimizin ve ‘ Evet, istiyoruz!’ dediklerimizin imkansı z düşler olduğunu düşündük kimi zaman... Çoğu zaman da yaptıklarımız, yaşadıklarımız boşuna değil, olmamalı, dedik. *** 10 yı llı k yayı n hayatı mı zda ilk kez renkli çı kı yor olmak da bu sayı nı n bir baş ka heyecanı. 2005 senesinde Türkiye’nin ilk eşcinsel derneğini kuran Kaos Gl’ye yakış an bir sayı hazırlamaya çalıştık. İsteriz ki: Bu haliyle de sevin dergiyi. Ona yazılarını zı gönderin, abone olun; onu koruyun, arkadaşları nı za, sevdiklerinize armağ an edin.
Uğur Yüksel KAOS GL 26
5
OCAK
2005
1 ocak
o c 11 ocak k 0
İlk eşcinsel radyosu Radyo Direniş, www.direnis.radyosu.com adresindeki internet sitesi üzerinden yayına başladı. Eşcinsellerin seslerini duyurmak ve özgürlük mücadelelerine destek vermek amacını taşıyan radyo, haber ve müzik programları ağırlıklı yayın yapacak.
İstanbul Fatih’te eşi Hülya ile lezbiyen ilişki yaşadığını iddia ettiği Yelda Yıldırım’ı bıçaklayarak öldürmekten yargılanan Yaşar Hüseyin Yardımcı, 6 yıl 8 ay ağır hapis cezasına çarptırıldı. Mahkemenin ‘kasten insan öldürmek’ten 24 yıl ağır hapis verdiği sanık, ‘ağır tahrik’ indiriminden yararlandırıldı.
a
5
6
5 ocak
2000 yılında kurulan Gey ve Lezbiyen Ulusal Grubu, Avrupa Birliği tarafından resmen tanındı. Grup, AB temsilcilerinin gündemlerine lezbiyen ve geylerin sorunlarını da almalarını sağlamak için milletvekilleri, bürokratlar ve lobiciler ile çalışmalar yürütüyordu. Resmi statüsüne kavuşan grup, işçi hakları, eşcinsel ilişkinin yasallaşması ve AB’ ye katılımın yeni üyelerdeki eşcinsel nüfusa etkisi gibi konularda lobicilik faaliyetlerini sürdürüyor.
2005kitap Jane Bowles’un 1946-1966 yılları arasında kaleme aldı öykülerin toplandığı Açık Havada Bir Gün adlı kitabı İnci Ötügen’in çevirisiyle Metis Yayı nları ’ ndan çı ktı . Engin yeteneğ ine rağmen hayatı boyunca bir roman (Ağırbaşlı İki Hanımefendi), bir oyun (Yazlık Evde) ve bu kitaptaki altı kısa öykü harici bir şey yazmayan, tasarladığı iki romanını da tamamlayamadan felç geçiren Jane Bowles, literatüre armağan ettiği eserler kadar özel yaşamıyla da tartışma konusu oldu daima. Amerika'yıterk edip Doğu'ya yerleşti; eş cinsel iliş kilerde mutluluk buldu. Kitap; özgün, ateşleyici, dilinin sadeliği içinde en beklenmedik anlarda şaşkınlık yaratan, sıradan görünen yaşamları n ardı ndaki zenginliğ i açı k edebilen metinlerden mülhem. Hande Öğüt, Radikal Kitap
KAOS GL 26
OCAK
2005
Rocco Buttiglione, atanmasını Avrupa Parlamentosu'nun Yeşiller lideri Daniel CohnBendit'in engellediğini öne sürdü. Cohn-Bendit, öğretmenlik yaptığı dönemde öğrencilere Rocco Buttiglione
16 ocak
Avrupa Komisyonu'na komiser olacakken eşcinsellere yönelik açıklamaları nedeniyle adaylığı geri çekilen, İtalya hükümetinin AB İlişkileri Bakanı
Seks işçiliği yaparken gözaltına alınıp "polise mukavemet"
26 ocak Nichi Vendola
suçlamasıyla tutuklanan travesti Hülya, tahliye oldu. Hülya, iki kolunun kırılmasına neden olan karakolda gördüğü işkence nedeniyle polislere dava açtı.
28 ocak
İtalya'nın güneyindeki muhafazakar Puglia'da yapılan bölge seçiminde valiliği, eşcinsel olduğunu açıkça belirten Nichi Vendola kazandı. Vendola "Puglia'da görmediğim lise, kapısında beklemediğim fabrika, ziyaret etmediğim kilise yok" dedi.
Kudüs'te Müslüman, Hıristiyan ve Yahudi din görevlileri, ‘yüz karası’ dedikleri Uluslararası Gey Yürüyüşü’nü engellemek için bir araya geldi. Yazın yapılması planlanan yürüyüşün organizatörleri radikal İslamcıların ‘Yoksa hayatınız tehlikeye girer’ tehdidiyle karşılaştı.
KAOS GL 26
7
ŞUBAT
2005
ş u 1 şubat b a 3 şubat t 05
Serge Bramly; Asena Sarvan ve Can Utku’nun çevirisiyle Agora Kitaplığı’ndan çıkan ‘Leonardo Da Vinci’ adlı kitabında Leonardo'nun doğumundan ölümüne izini sürerken çocukluğu, gençlik yılları, ailesiyle ilgili saplantıları, eşcinselliği, eserleri, döneminin siyasi ve toplumsal olaylarını içine alan ve Leonardo'yu bir deha, bir sanatçı, bir bilim insanı olarak yakından tanımamıza izin veren bir örgü oluşturuyor. Dan Brown’ın şifreli Da Vinci'sinin çözülmüş sırları da var: Öksüz çocukluğu, eşcinselliği ve tablolarına yansıyan sonsuz merakı...
8
Kanada hükümeti, eşcinsel evliliğini yasallaştıran bir yasa tasarısını parlamentoya sundu. Tasarıya bazı milletvekillerinin ret oyu vermesi iktidardaki Liberal Parti içinde bölünmelere yol açtı. Kanada'daki Katolik gruplar ülkedeki Müslüman, Ortodoks ve Yahudi gruplarla birleşerek yasa karşıtı lobi faaliyetine başladı.
Nadir görülen ve cinsel yolla bulaşan bir hastalık, 20 yıl sonra ABD'deki eşcinsel ve biseksüel erkekler arasında hortladı! New York'ta iki hastada tespit edilen LGV adlı hastalığa Avrupa'da da rastlandı. Korunmasız cinsel iliş kiyle yayılan, bağırsaklarda tahribat ve anüste yaralara yol açan hastalık, HIV riskini de artırı yor. Erken teşhis durumunda antibiyotik tedavisi uygulanıyor.
KAOS GL 26
ŞUBAT
2005
3 şubat
Dünyanın dördüncü, Latin Amerika ve Karayipler'in ilk cinsel farklılıklar anıtı açıldı. Uruguay'ı n baş kenti Montevideo'nun bar ve eğ lence merkezlerine ev sahipliğ i yapan Tarihi Kent (Ciudad Vieja) bölgesindeki Cinsel Farklılıklar Meydanı’na dikilen ters üçgen biçimindeki anıtın açılışına üç yüze yakı n kiş i katı ldı . Sosyalist eğ ilimli Geniş Cephe tarafı ndan yönetilen belediyenin yaptırdığı anıtın açılış şenliğinde bir konuşma yapan yazar Eduardo Galeano, Uruguay'ın kadın haklarıve cinsel özgürlüklerin tanı nması konusunda pek çok ülkeden önce atmış olduğu adımların, kilisenin baskıları ve askeri diktatörlükler dolayısıyla kesintiye uğradığı nısöyledi. Galeano, kilisenin eşcinselliği helen ‘sapkınlık’veya ‘hastalık’ olarak nitelemesine de karşı çıktı ve “Ne zaman ahlaktan bahsetseler, bu, tutkuların yasaklanmasıanlamına gelir”dedi.
Filipinler'in güneyindeki Mindanao Adası'nda iki gey gerilla evlendi. 21 yaşındaki Jose ile 54 yaşındaki Andres’in evliliğine yerel gazeteler geniş yer verdi. Koyu Katolik Filipinler’de eşcinsellik Komünist gruplar arasında yavaş yavaş onay görmeye başlıyor. Meraklısına: Jose ile Andres’in üyesi oldukları Komünist parti, 1992'de heteroseksüeller ve eşcinseller arasında fark gözetmediğini açıklamıştı.
8 şubat Ben te-Ki Ö , t e insel rek e Eşc el Ha v s n i ü t c ş ü t Örg mci E Devri n Feminis ; ye Lezbi ş Cephesi u l Kurtu
eşcinsellerin cinsel obje olarak görülmesini, fuhuş pazarlarında kadınlar ve travestilerden sonra küçük yaştaki erkek çocukların da pazarlanmasını protesto eden bir basın açıklaması yaptı. Açıkla m 'altern ada “Fuh uş eş atif' o cin la vahşe tin de rak sunulm sellere s sessi a tekçis z i olm malı. Bu dend kalmak i a k, f nsan i. lık su uhuşa çudu r”
7 şubat
11 şu bat
KAOS GL 26
Amsterdam Belediyesi, Hollanda'da çeşitli baskılara maruz kalan ve zor durumda olan Müslüman eşcinseller için finansmanını da üstlendiği bir sığınma evi açtı. El Mina El Emin adlı Müslüman eşcinsel girişiminin katılımcısı olan Schroder Vakfı temsilcisi Astrid van der Haver, sığınma evinde eşcinsellere psikolojik destek sağlanmayacağını, ancak, eve sığınan gençlerin karşılaştıkları zorlukları deneyimli gönüllülerle
9
ŞUBAT
2005
12 şubat
Almanya'da eşcinsel olduğu sanılan bir grup erkek penguene eş olarak dişi penguen getirtmek isteyen Bremerhaven Hayvanat Bahçesi yetkilileri, gey ve lezbiyen örgütlerinin protestolarıyla karşılaştı. Hayvanat Bahçesi’nin sözcüsü Heike Kueck, “Burada gey penguenleri, heteroseksüel penguen yapmaya çalışmıyoruz. Biz sadece bu hayvanların gerçekten eşcinsel oldukları için mi, yoksa dişi yokluğundan mı böyle davrandığını anlamaya çalışıyoruz” dedi. Noktaları birleştir kendi gey penguenini yarat!
15 şubat
Kaos Gl’nin İngiltere Büyükelçiliği ile birlikte düzenlediği, “Türkiye’deki Gey ve Lezbiyen Topluluğun İnsan Hakları Seminerleri” sona erdi. Kaos GL, 10 ay boyunca İstanbul, Ankara, İzmir ve Diyarbakır’da gerçekleştirilen seminerlerin sonuç raporunu basına açıkladı.
10
17-27 şubat !f İstanbul’un ‘Gökkuşağı Filmleri’ bölümünde Bir Porno Yıldızının Güncesi (Diary of a Porn Star), D.E.B.S. (D.E.B.S.), Dikenli Yol (Wild Side), Evlenme Hakkı (Tying the Knot), Güzel Boksör (Beautiful Boxer) ve Kızların Oyunu (Girl Play) gösterildi.
KAOS GL 26
Beautiful Boxer
ŞUBAT
2005
20 şubat
ABD’de Virginia Eyalet Meclisi’ne açılış duasını yapması için davet edilen kadın din görevlisi Debra Peevey, ‘Ey kutsal olan sen! Bizlere liderlik ve kı lavuzluk yapmayıp da bu eyalette güçlerini küçük bir azınlık olan gey ve lezbiyenlere zarar vermek için kullananları, eşcinsel evliliğe karşı çıkan
yetkilileri mahkum et!’ diye dua etti. Bir meclis üyesi, Peevey’in duasına ‘Söyledikleri talihsizlikti. Dualar, siyaset yapılmayan zamanlardır’ diye tepki gösterdi.
Yine ABD’de, Montana Eyalet Meclisi, Montana Ceza Yasası’nın cinsel yönelim yüzünden ayrımcılığa ve şiddete maruz kalanları da kapsayacak şekilde
kapsamının genişletilmesine izin vermedi. Karar 54 hayır oyuna karşı
2005'in madisi
“Çok çirkin şeyler bunlar! İsterseniz hemen eşim Serdar Bey’i arayalım, o cevabı versin size, ispatlayalım.”
21 şubat İngiliz Kraliyet Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, ilanla eşcinsel asker aramaya başladı. Donanma’nın, herkese eşit hakların verilmesini savunan Stonewall Diversity Champions adlı kuruluşun eşcinsel ve biseksüellerin haklarına saygı gösterileceğine dair sözleşmesini imzalamasının ardından Londra'da eşcinsellerin çıkardığı Pink Paper gazetesine ilan verildi. Donanma’nın hedefi, 2000 civarındaki mevcut eşcinsel askere moral vermek ve yenilerini orduya katmak. Bundan böyle eşcinsel çiftlere, bugüne kadar sadece evli çiftlere verilen ‘orduya birlikte yazılma’ hakkı da tanınacak. Ancak, görev sırasında cinsel ilişki yasak! Meraklısına: İngiltere'de eşcinsellere orduya katılma olanağı 2000 yılında çıkarılan bir yasayla tanınmıştı.
(Manken-oyuncu Eyşan Özhim, Aktüel dergisine verdiği röportajda, ‘lezbiyen ilişki yaşadığı için eşiyle arasının açıldığı’ söylentilerine yanıt veriyor.)
KAOS GL 26
11
ŞUBAT
2005
23 şubat
Ünlü çizgi dizi Simpsonlar’da anne Marge'ın kız kardeşi Patty Bouvier, lezbiyen olduğunu açıkladı. Tacize Karşı Amerikan Eşcinsel ve Lezbiyen İttifakı adlı kuruluş, gelişmeyi ‘bir umut ışığı’ diye nitelendirdi.
Springfield’de olup bitenler, Washington’u yakı ndan ilgilendiriyor. Springfield, Amerika’ nı n en ünlü ailelerinden Simpsonlar’ı n yaş adı ğ ı hayali kent. Simpsonlar ise malum; dünyanı n birçok ülkesi gibi Türkiye’de de gösterimde olan, Amerika’nın en başarılı çizgi dizilerinden birine adını veren aile. Komş uluktan siyasete her konuyu gündemine alabilen, Amerika’nın sosyolojik portresini nice belgeselden, araş tı rmadan daha iyi çizebilen bir dizinin kahramanları . Simpsonlar’ ı n, bugünlerde Washington’ı n gündemine girmesinin nedeni de, bu portreyle ilgili. Dizinin izleyicileri, bu hafta yayınlanan bölümde, bir “eşcinsel” kahramanla tanıştılar. Daha doğrusu, ne zamandır tanıdıkları bir kahramanın, eşcinsel olduğunu anladılar. Önceden basına sızan dedikodular nedeniyle, Simpsonlar’da bir eşcinsel olduğunu bir süredir zaten bilen dizi tutkunları, bu karakterin sırrınıaçıklamasıyla meraktan kurtuldular. Eğer siz de bir Simpsonseverseniz ve merakınızı ilgili bölümü görmeden gidermek istemiyorsanız, bu yazının
devamı nı okumayı n. Baba Homer Simpson’ ı n baldı zı , yani Marge Simpson’ ı n kı zkardeş i
12
Öyle ya, insanları n farklı cinsel eğ ilimlerinden, kimliklerinden utanmaları , bunu gizlemek zorunda kalmaları, birçok toplumda olduğu gibi Amerika’da da giderek artan biçimde ayrımcılık sayılıyor ve aşılmaya çalışılıyor. Aslında bu haliyle, genelde muhafazakar olan Amerikan televizyonculuğu açısından bile haberlik yönü yoktu Simpsonlar’da olup bitenin. Zira Amerika’da televizyon dizilerinin eşcinsellik tabusunu kırıp, eşcinsel karakterlere yer vermeye başlamalarıbirkaç yıl öncesine uzanıyor. Patty’nin “lezbiyen”olduğunu açı kladı ğ ı bölüm ise, ses getirdi. Çünkü iş, lezbiyenlikle kalmadı , Amerika’ da halen yasallaş mamış olan, hatta Baş kan Bush’ un anayasal bir değ iş iklikle tümden önlemeyi düşündüğü eşcinsel evlilikleri meselesine de uzandı . Sigara tiryakisi, erkeksi sesiyle tanınan Patty, aş ık olduğu kadın karakter, profesyonel golfçü Veronika’yla nikahlanmaya kalktı. Ya da durun, en başı ndan alalı m: Efendim, önce Springfield kenti, turizm gelirlerini artı racağ ı gerekçesiyle eşcinsel evliliklerini yasallaştı rmaya karar verir. Bunu duyan Homer Simpson, internet üzerinden, dini nikah kıyabilmesine olanak kılan bir sertifika alır. Bir tür postayla rahiplik edinir kendine. Evinin garajı nda ufak bir nikah salonu kurup, baş lar eş cinselleri evlendirmeye. Homer’ın eliyle dünya evine girmeye aday olanların arasına Patty ile sevgilisi Veronica da katılır. Ta ki, adem elması, Veronica’nın aslında kadın kılığında bir erkek olduğunu ele verinceye ve Patty de, “Ben kızlara düşkünüm” deyip nikahtan vazgeçinceye kadar. İşte böyle. Her haliyle sıradan bir Amerikan ailesi görünümündeki Simpsonlar, bu son bölümde sadece lezbiyen akrabaları na kucak açmakla kalmadılar, muhafazakar Amerikalılar’ın gözünde, ancak bir erkekle kadın arası nda kurulabilecek kutsal bir kurum olan evliliğe de epey esnek yaklaştıklarınıkanıtladılar. DahasıHomer Simpson, internet üzerinden rahiplik alarak, kilise yerine garajda nikah kıyarak dindar muhafazakarlara da çalım atmış oldu. Bütün bunların, muhafazakar televizyon kanallarından Fox’da yayınlanmasıda cabası. Protestolar sürüyor sürmesine, ama başlarıbeladan hemen hiç kurtulmayan Simpsonlar’ın bugüne dek nelerin üstesinden geldiğini düşülünce, bu vartayıda atlatacaklarına inanıyorum ben. Yasemin Çongar, BBC Türkçe
KAOS GL 26
ŞUBAT
2005 Kuzey İrlanda'da bir araya gelen 38 Anglikan kilisesinin liderleri, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Anglikan kiliselerinden eşcinsellik konusundaki uygulamaları hakkında bir açıklama yapmasını istedi. Anglikan Başpiskoposlar ortak açı klamalarında kilisenin eşcinsellik konusundaki öğretilerinin Kuzey Amerika'daki bu iki kilise kolunun tavrı nedeniyle zedelendiğini bildirdi. Kiliselere durumlarını açıklamaları için 2008 yılına dek süre tanındı. Üç sene içinde taraflar ortak bir noktada buluşamazsa, daha doğrusu bu iki kilise 'kendine çeki düzen veremezse', kilise danışma konseyinden tamamen çı karılabilir. New Hampshire'da eşcinsel olduğunu açıkça ifade eden Gene Robinson'un 2003 Kasım ayında başpiskoposluğa atanması ve Kanada Anglikan Kilisesinin eşcinsel evliliklerini kutsama kararı alması kilise içinde büyük tartışma yaratmıştı. Bu karar, muhafazakarlar açısından bir zafer olarak yorumlandı. Daha çok Afrika bölgesinden olan muhafazakarlar, Robinson'ın göreve getirilmesine tepki göstermiş, bazıları ABD ile bağlarını koparmıştı. Anglikan Kilisesi, geçen ekim ayında Amerika Birleşik Devletleri'ndeki kilise yetkililerinin eşcinsel bir piskoposu görevlendirdikleri için özür dilemelerini istemişti. Meraklısına: 500 piskoposluk ve 30 bin kilise bölgesinden oluşan Anglikan Kilisesi’nin 26 milyonu İngiltere'de olmak üzere tüm dünyada 77 milyon mensubu var. Kendi kendini yöneten 38 kilise lideri düzenli olarak bir araya gelip görüş alışverişinde bulunuyor. Kilise ilk kez 10 yıl önce kadınları din görevlisi olarak atamaya başladı. Kadınlar halen kiliseye mensup 11 bin rahibin yaklaşık
25 şubat Bursa'da bir grup travesti, basın açıklaması yaparak can güvenliklerinin sağlanmasını istedi. Travestiler 'Bunun için gerekli yerlere başvurumuzu yaptık. Tek istediğimiz can güvenliğimizin sağlanması' dedi.
ABD’de son 10 yılda yaklaşık 10 bin eşcinselin ordudan ihraç edildiği ve bunun orduya maliyetinin yaklaşık 200 milyon dolar olduğu bildirildi. Ordudan atılan eşcinsel askerlerin yüzde 73’ü erkek, yüzde 27’si kadındı; yüzde 8’i ise önemli görevlerde bulunuyordu.
KAOS GL 26
13
MART
14
2005
m a r t 0 5
4 mart
Dünyanın en büyük eşcinsel yürüyüşü olarak bilinen ‘Sydney Gay and Lesbian Mardi Gras’ın 28.si gerçekleştirildi. 80 ülkeden Avustralya’ya gelen eşcinsellerin yaklaşık üç hafta süren festivali sonrasında yapılan yürüyüşe katılan 8 bin eş cinsele 450 bini aşkın Sidneyli eşlik etti. Yürüyüşte Avustralya Başbakanı John Howard ve ABD Başkanı George W. Bush protesto edildi. Meraklısına: Bu yürüyüş, her sene mart ayının ilk haftasında yapılıyor.
2005'in madisi “Benim erkekliğimi ispatlama derdim yok.” (Rol aldığı dizide bir gey şarkıcıyı canlandıran türkücü Alişan, ‘o imajı’ silmek için esaslı bir sevişme sahnesi çekmesi gerektiğini söylemiş, sonra da canına tak demiş olmalı ki bu açıklamayı yapmıştı. Delikanlılığın kitabı ne renkti?)
KAOS GL 26
MART
2005
4 mart
Yunanistan’da Ulusal İnsan Hakları Komitesi (EEDA) hükümetten lezbiyen ve gey çiftlerin birlikteliklerinin yasal olarak tanınmasını talep etti. Komite’nin sunduğu yasa tasarısı İngiltere’de yürürlüğe girecek Gönüllü Birliktelik Yasası ile benzerlikler taşıyor. EEDA’nın yasa tasarı sının olduğu gibi kabul edilmesi halinde eşcinsel çiftler bazı ekonomik ve sosyal haklarını elde edecek. Nüfusunun çoğu muhafazakar olan ve kilisenin yönetimde söz sahibi olduğu Yunanistan’da EEDA’nın bu önerisi bir ilki teşkil ediyor. Meraklısına: Birçok Avrupa ülkesinde lezbiyen ve geylere ‘gönüllü
8 mart 2005'in madisi Futbol gazetesi FotoMaç, Dünya Kupası elemelerinde olaylı Türkiye-İsviçre karşılaşmasından önce İsviçreli futbolculara fotomontajla kadın kıyafeti giydirerek onları travesti olarak gösterdi.Gazete bununla da yetinmedi, manşetini “Futbol erkek oyunu, buyrun er meydanına” diye attı.
ABD’de Washington Eyaleti Yüksek Mahkemesi gey ve lezbiyen çiftlerin evliliğine olanak tanıyacak bir davayı görüşmeye başladı. Ağustos 2004’te Washington Eyaleti’ nin King County bölgesinden yaşayan sekiz eşcinsel çiftin evlilik hakkını elde etmek amacıyla açtığı davanın sonucunda King County bölgesi başyargıçlarından William Downing, eyalet anayasasının lezbiyen ve geylerin temel haklarını garantiye aldığına ve eş cinsellerin evlilik hakkından mahrum edilmesinin anayasaya aykırı olduğuna hükmetmişti. Downing, eşcinsel çiftlere hemen evlilik cüzdanı verilmesini de istemişti. Eylül 2004’te ise Washington Eyaleti’nin Thurston County bölgesindeki bir mahkeme de benzer bir karar almış, her iki karar da Washington Eyalet Yüksek Mahkemesi’ne temyize götürülmüştü. Bu dava Massachusetts Eyaleti Yüksek Mahkemesi’nin eşcinsel çiftlerin lehine aldığı tarihi karardan bu yana bir eyalet yüksek mahkemesinin gördüğü ilk dava olma özelliğini taşıyor.
Meraklısına: Washington Eyalet Anayasa'nın 1. maddesinin 12. paragrafı “Herkesin eşit olduğu prensibine aykırı olarak bir gruba ayrıcalık veya KAOS GL 26
15
MART
2005
9 mart
11 mart
Hollanda Adalet Bakanı Piet Hein Donner, eşcinsel çiftlerin yurt dışından evlatlık edinebilmeleri için gerekli yasal düzenlemelerin yapılacağını bildirdi. Donner, evli ya da birlikte yaşayan eş cinsel çiftlerin yurtdışından evlatlık edinememesini 'ayrımcılık' olarak nitelendirdi. Önerinin parlamentoya getirilmesi konusunda aceleci davranmamak gerektiğini söyleyen Bakan Donner, söz konusu yasal düzenleme bir an önce yapılsa bile eş cinsel çiftlere evlatlık verecek ülke
16
Meraklısına: Hollanda'da mevcut yasaya göre, evli ya da birlikte yaşayan eşcinsel çiftler, ancak belirli koşullar altında ülke içinde evlatlık edinebiliyor.
18 mart Eşcinselliğin ‘yasak’ olduğu Suudi Arabistan'da, bir düğün salonunu basan polis, 'kadın gibi dans eden' 80 erkeği önce gözaltına aldı, sonra serbest bıraktı. Tutuklanan 30 kişi ise mahkemeye çıktı. Polis daha önce de eşcinsel ilişkilerine tanık olan bir Pakistanlıyı polise gitmemesi için öldürüp yakan iki kişiyi tutuklamıştı.
KAOS GL 26
1996 yılında eşcinsel çiftlere miras ve emeklilik hakkı tanıyan Macaristan hükümeti eşcinsel çiftlerin birlikteliklerini resmen tanımaya hazı rlandığını bildirdi. Hükümetin hedefi, yapılacak değişikliklerle yeni Medeni Yasa’nın 2007 yılında uygulamaya konması. Yasal birlikteliğin kabul edilmesi halinde eşcinsel çiftler evlat edinme gibi birçok yeni haktan da faydalanabilecek. Meraklısına: Anayasa Mahkemesi evliliği iki karşıt cinsin birlikteliği olarak tanımladığı için Macaristan’da eşcinsellere evlilik hakkı
MART
2005
20 mart
Eşcinsel örgütü Lambdaistanbul, eşcinsellerin günlük yaşamda karşılaştığı sorunlara karşı hukuksal, psikolojik ya da sosyal danışmanlık hizmeti alabileceği ‘Eşcinsel Danışma Hattı’nı kullanıma açtı. Danışma Hattı’nın telefonu: 0 212. 244 57 62
Seks işçiliği yaparken gözaltına alınıp tutuklanan travesti Hülya’nın karakolda gördüğü işkence sonucu açtığı davanın duruşması Kadıköy Adliyesi’nde görüldü. Duruşmayı izlemeleri engellenen eşcinsel örgütler ve destekçiler, polisin bu tutumuna, Anayasa ve Ceza Muhakemeleri Yasası’nda belirtilen ‘duruşmanın aleniyeti ilkesi’ne aykırı olduğu gerekçesiyle tepki gösterdi.
24 mart
22 mart
Hürriyet gazetesindeki köşesinde eşcinselleri rencide ederek ‘tedavi olması gereken kişiler’ olarak nitelendiren ve eşcinsel düşmanlığı aşılayan ‘Güzin Abla’ya karşı bir kampanya başlatıldı. Eşcinsel aktivistler http://www.trgi.info/guzinabla adresindeki internet sitesinde duyurdukları kampanyaya Hürriyet gazetesini sorumluluğa davet etti. Meraklısına: Kampanyaya Türkiye Psikiyatri Derneği ve Kaos GL’nin de aralarında bulunduğu birçok kuruluş destek verdi.
Lambdaistanbul Eşcinsel Sivil Toplum Girişimi, eşcinsellerin maruz kaldığı şiddet ve ayrımcılığı belgelemek üzere bir araştırma başlattı. 400 kişiyle yüz yüze görüşülerek gerçekleştirilecek araştırma, Türkiye'de bir ilk.
22 mart KAOS GL 26
ABD’de Washington polis teşkilatına bağlı bir Gay ve Lezbiyen Birimi kuruldu. Teşkilat bu yeni düzenlemenin amacını ‘Eşcinsellere yönelik saldırılar veya onların işlediği suçlar karşısınd gerektiği gibi davranabilmek’ diye açıkladı. Birimde eşcinsel polisler de görev alıyor.
17
NİSAN
2005
n is a n 0 5
18
4 nisan Uruguay’da iktidara gelen Geniş Cephe/İlerici Buluşma koalisyonu, aralarında evlilik bağı bulunmaksızın beraber yasayan çiftlere önemli haklar sunan ‘serbest birliktelik’ yasasını yürürlüğe koyacağını açıkladı. Eşcinsel evliliği kilise nikahı veya onayı aramaksızın fiilen yasallaştıracak yasanın mimarı olan kadın parlamenter Margarita Percovich, kürtaj hakkı üzerindeki yasağın kaldırılmasına yönelik kampanyanın da destekçilerindendi. Tasarıyı yetersiz bulanlar ,‘serbes birliktelik’ yasasının iki ayrı cinsiyetten olan sevgililere tanıdığı evlat edinme hakkının eşcinsel çiftlere tanınmayacak olmasına karşı çıktı. Meraklısına: Latin Amerika'da eşcinsel evlilik ilk olarak 2003 yılında, Arjantin'in kendi ayrı yasalarına sahip özerk başkenti Buenos Aires'te yasallaştırılmıştı. Orta Amerika ülkelerinden Honduras'ta da yasaklanan eşcinsellerin evliliği, ABD'de Vermont ve Havai dışındaki eyaletlerde de yasak.
8 nisan Vicdani/total retçi Mehmet Tarhan, TÜYAP Kitap Fuarı’na katılmak için gittiği İzmir’de gözaltına alındı ve Sivas Askeri Cezaevi'ne konuldu.
KAOS GL 26
NİSAN
2005
2005sinema Aldatan Yürek The Heart is Deceitful Above All Things Yönetmen: Asia Argento Oyuncular: Asia Argento, Dylan&Cole Sprouse, Peter Fonda, Ornella Muti 2004, ABD/İngiltere/Fransa/Japonya
Amerikalı yazar JT LeRoy'un otobiyografik kısa hikâyelerinden çekilen yapımda Argento, sanki Pasolini'ye selam sarkıtıyor ve 'Sodom'un 120 Günü' gibi minik Jeremiah'ın günlerini, hafif belgesel tadı da veren kamera oyunları ve her şeyden önemlisi, genç, dinamik, çarpıcı bir anlatımla huzurumuza getiriyor. Birden karşısına çıkan farklı bir anne portresiyle birlikte model ve rol seçimi farklı mecralara kayan Jeremiah, uyuşturucu ve seksle döşenmiş yollarda, küçük bedenini ve ruhunu biçimlendiriyor. Uğur Vardan, Radikal
KAOS GL 26
NİSAN
2005
Micheal Bloomberg
8 nisan
20
New York Belediye Başkanı Michael Bloomberg, kentin ilgili yönetim birimlerine, başka eyalet veya ülkelerden gelen eşcinsel çiftlerin evliliklerinin resmen tanınması talimatı verdi. Başkanın bu kararı, Massachusetts eyaletinden, Kanada’dan veya bu konuda düzenlemeye sahip diğer ülkelerden gelip kent sınırları içinde yaşayan eşcinsel çiftlere ‘komada olan eşle ilgili ötanazi kararı verme’, ‘ölen eşin emeklilik maaşını alma’ gibi birtakım haklara sahip olması anlamına geliyor. Meraklısına: New York’tan önce Buffalo, Rochester, Brighton, Ithaca ve Nyack kentlerinin yerel yönetimleri eşcinsellere bu hakları tanımıştı.
ABD’de muhafazakar Cumhuriyetçi Parti’nin danışmanı Arthur J. Finkelstein, eşcinsel partneriyle Massachusetts’de evlendi. Finkelstein, heteroseksüel çiftlerin sahip olduğu sosyal haklardan eşcinsel çiftlerin de yararlanması gerektiğini söyledi. Meraklısına: Eşcinsel haklarına şiddetle karşı çıkan Cumhuriyetçi Parti’nin lideri, Başkan George W. Bush.
10 nisan
Arthur J. Finkelstein
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Suudi Arabistan’da bir düğün salonunda ‘kadın gibi davrandıkları’ gerekçesiyle tutuklanarak kırbaç cezası alan 110 eşcinsel erkeğin hapse atılmasına tepki gösterdi. Örgütün LGBT kordinatörü Scott Long, yayınladığı bildiride “Eşcinsel olmalarından dolayı insanların yargılanması ve hapise atılması açık bir insan hakları ihlalidir. Mağdurların aynı zamanda kırbaç cezasına çarptırılmaları da açıkça yapılmış bir işkence eylemidir” dedi. Örgütün yöneticisi Widney Brown ise gelişmeleri “Eşcinseller her yerde günah keçisi durumuna düşüyorlar. Yöneticilerin ezmeye çalıştığı grupların başında onlar geliyor çünkü çok az kişi onların hakkını savunmaya cesaret edebiliyor” diye yorumladı. Meraklısına: Tutuklanan eşcinsellerden 31’i altı ay ile bir yıl arası hapis ile 200 kırbaç cezasına, 4’ü de iki yıl hapis ile 2000 kırbaç cezasına çarptırılmış, kalanlar ise tutuksuz yargılanmalarına rağmen mahkeme kararından sonra bir yıl hapis cezası almıştı.
KAOS GL 26
NİSAN
2005
16 nisan
Mehmet Tarhan'la Dayanışma İnisiyatifi, ‘Mehmet Barış'ı Seviyor’ kampanyası başlattı. İnisiyatifin çağrısıyla bir araya gelenler, Sivas Askeri Cezaevi'nde tutulan Mehmet Tarhan’a dayanışma mesajlarını göndermek için Galatasaray Postanesi'ne yürüyüş eylemi yaptı.
Fransa'nın Bordeaux kentindeki istinaf mahkemesi, eşcinsel bir çiftin nikahlarının iptal edilmesi yolunda daha önce alınan kararı onadı. Yeşil Parti milletvekili ve aynı zamanda Begles Belediye Başkanı Noel Mamere, Adalet Bakanlığı'nın uyarılarına rağmen, geçen yıl 31 ve 34 yaşlarındaki iki eşcinsel erkeğin nikahını kıymıştı. Meraklısına: İstinaf mahkemesine (bölge adliye mahkemeleri), ilk derece mahkemelerin aldığı kararların temyizi için başvuruluyor.
21
19 nisan İzmir’de gözaltına alındıktan sonra Sivas Askeri Cezaevi'ne konulan vicdani/total retçi Mehmet Tarhan, savcılık emriyle Sivas Askeri Hastanesi’ne sevk edildi. Avukatlarıyla görüştürülmeyen Mehmet, ‘çürük’ raporu istememesine rağmen zorla muayene edildiğini söyleyerek bu hukuk dışı uygulamanın durdurulmasını talep etti.
KAOS GL 26
NİSAN
2005
20 nisan
19 nisan Brezilya'nın ilk kez 2003 yılında Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu'na sunduğu ‘cinsel yönelimin evrensel insan haklarının bir parçası olduğunu savunan BM kararı’ önerisi üçüncü kez, oylanmadan ertelendi. Bu yıl 20 ülkenin verdiği desteğe karşın, önergeyi Brezilya geri çekti. İslam ülkeleri ise önergenin içinden eşcinsellikle ilgili ifadelerin çıkarılması halinde kararı onaylayacaklarını belirtti. Türkiye ise her zamanki gibi ‘çekimser’ kaldı. Meraklısına: Önergenin özgün metni, yeni bir insan hakları ihlali kategorisi tanımlamaktan çok, cinsel yönelimden kaynaklanan hak ihlallerine dikkat çekiyor.
22
27 nisan İspanya'da bazı kentlerin belediye başkanları, yasa değişikliği yapılsa da eşcinsel çiftleri evlendirmeyi reddedeceklerini açıkladı. Belediye başkanlarından Javier Leon de la Riva, eşcinsellere aynı hakların verilmesini desteklediğini, ancak, onların beraberliklerinin 'evlilik' olarak adlandırılamayacağını belirtti. Ana muhalefetteki Halk Partisi ve bazı Bask milletvekilleri eşcinsel ilişkilerin evliliğin geleneksel tanımına uymadığını savunarak tasarı aleyhinde oy kullanmıştı.
Almanyalı kardinal Joseph Ratzinger, Katolik Kilisesi'nce yeni Papa seçildi. Doğum kontrolü, kadın-erkek eşitliği, eşcinsellik ve çokkültürlülük karşıtlığıyla tanınan Papa 16. Benedict’in yönetimindeki Vatikan’ın ilk icraatı, İspanya Parlamentosu'nun alt kanadında kabul edilen yasa tasarısını kınamak oldu. Vatikan Konseyi'nin aile ilişkilerinden sorumlu yetkilisi Kardinal Alfonso Lopes Trujillo, ülkede eşcinsel çiftlere heteroseksüellerle eşit haklar tanıyan yasa tasarısını 'şer' olarak nitelendirdi ve sonuçları ne olursa olsun, bu yasaya karşı çıkmanın Katoliklerin görevi olduğunu söyledi. Meraklısına: Söz konusu yasa tasarısı 130 ret ve 6 çekimser oya karşılık 180 oyla kabul edildi. Yapılan kamuoyu araştırmaları İspanyalıların yüzde 66'sının tasarıyı desteklediğini göstermişti.
KAOS GL 26
2005sinema İki Genç Kız Yönetmen: Kutluğ Ataman Oyuncular: Vildan Atasever, Feride Çetin, Hülya Avşar Türkiye, 2005
e z ü m ü n ö n i b e n e gel tekme
Ataman’ın amacı her zaman olduğu gibi malzemenin tümünü, bütün seyircilerin ulaşamayacağı bir uzaklıkta tutmak, herkesin kendi filmini kendisinin yazmasını sağlamak. Gelgelelim lezbiyen izleyicinin, “İki Genç Kız”ı dilediği gibi okumasını sağlayacak görsel ipucu, filmin neredeyse her karesinde var, zira bu, Behiye’nin kendisi, ya da Behiye’yi canlandıran oyuncunun kullandığı beden dili. Behiye yürüyüşü, oturuşu, somurtuşu, aniden yüzünü kaplayıveren gülüşü, giyinişi ve soyunuşuyla dört dörtlük bir “butch”. Tuna Erdem, Sinema Dergisi
KAOS GL 26
MAYIS
2005
2005kitap
m a y s 11 mayıs 0 5
78 mayıs _
David Macey'in, Zeynep Okan tarafından Türkçeye çevrilen Michel Foucault adlı kitabı Güncel Yayıncılık’tan çıktı. Çağımızın en büyük düşünürlerinden Foucault'yu konu alan bu kitap, yedi kısa bölümden oluşuyor. Özlü bir Foucault portresi çizen kitap, depresyon, alkol ve uyuşturucuyla mücadele eden düşünürün taşımakta zorlandığı eşcinsel kimliğinin ona yavaş yavaş sorun çıkarmaya başladığından da söz ediyor.
‘Homofobiden Arınma’ başlıklı atölye çalışması Kaos Gl’de yapıldı. Atölye, PsikolojikPsikiyatrik Homofobi Karşıtı Girişim’in ilk etkinliğiydi.
H.Bahadır Türk, Radikal Kitap
KAOS GL 26
_
8. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali yapıldı. Festival programında, gey ve lezbiyen sinemasından örneklerin gösterildiği ‘Pembesiz ve Mavisiz’ adlı özel bir bölüm yer aldı.
5
Hong Kong’da gey bir işadamının düzenlediği moda gösterisinin basılması ve sonrasında geylerin bulunduğu mekanların art arda polis baskınlarına maruz kalması üzerine Hong Kong tarihinde ilk kez gey ve lezbiyen gruplar haklarını talep etmek için protesto gösterisi düzenledi.
m a y 5 1 s
24
MAYIS
2005
Gacı İstanbul yayın hayatına başladı! Lambdaistanbul Eşcinsel Sivil Toplum Girişimi’nin çıkardığı Gacı İstanbul, travesti ve transseksüellerin sorunlarını tartışıyor, mutluluğunu paylaşıyor ve aralarında bir iletişim köprüsü kuruyor.
10 mayıs 11 mayıs
Bazı gazeteler, İstanbul’daki travestilerle ilgili olarak ‘Rezalet!’, ‘Bu ahlaksızlığa kim dur diyecek?’ gibi başlıklarla haber yayımladı. Haberlerde kentin kapkaç, gasp ve hırsızlık gibi olayların ardından, şimdi de ‘travesti kabusu’ ile sarsıldığını yazan gazeteler, akşam saatlerinde ‘fuhuş yuvası’na dönüşen bazı merkezlerde halkın sokağa çıkamadığını belirtmeyi de ihmal etmedi.
Gazetelerde çıkan haberlerin ardından İstanbul'da Valilik emriyle yapılan ‘Bahar Temizliği’ operasyonunda 51 travesti ve 8 seks işçisi kadın gözaltına alındı; 'adaba aykırı hareket etmek', 'teşhircilik' ve 'fuhuş' suçlamasıyla savcılığa çıkarılıp oradan da zührevi hastalıklar hastanesine sevk edildi.
KAOS GL 26
25
MAYIS
2005
10 mayıs
Ege Üniversitesi’nden Prof. Melek Göregenli, Kaos GL’de ‘Homofobi ve Ayrımcılık’ konulu bir sunum
yaptı. Çok sayıda gey, lezbiyen ve heteroseksüelin katıldığı toplantıda Göregenli, homofobinin temel bir ayrımcılık biçimi olduğunu belirterek homofobi ile iktidar kavramlarının bir aradalığına dikkat çekti.
Belçika'da iktidar ortağı olan ve bünyesinde çok sayıda eşcinsel barındıran Spirit Partisi, meclise eşcinsellerin evlat edinme haklarının yasallaşması yönünde bir önerge verdi. Meraklısına: Belçika'da çocukların yüzde 12'si eşcinsel ailelerde büyüyor.
13 mayıs
26
mayıs
29
Avrupa Birliği ile müzakerelere başlamasının ardından eşcinselliği yasaklayan yasaları kaldıran Romanya'da ilk kez 'eşcinsel onur yürüyüşü’ düzenlendi. Ortodoks Kilisesi üyelerinin ve dazlakların protestolarına rağmen, başkent Bükreş'te yapılan yürüyüş olaysız sona erdi. Bükreş Belediye Başkanı Adrieau Videanu, gösteri yapmak isteyen eşcinsellerin güvenliğini sağlayamayacağını belirterek yürüyüşü yasaklamıştı. Bu kararın ardından Romanya Devlet Başkanı Train Basescu, araya girerek yürüyüşe izin verilmesini istedi. Basescu, ülkede 1989'a kadar iktidarda olan komünist rejime atıfta bulunarak, “Yasaklama kararı ülkeyi 20 yıl geriye götürür” dedi. Meraklısına: 2007 tarihinde AB'ye katılması beklenen Romanya'nın üyelik müzakerelerinde en zor konuların başında eşcinsel hakları geliyor.
KAOS GL 26
MAYIS
2005
29 mayıs epios eğitim, danışmanlık ve psikoterapi merkezi
psikiyatrik tedavi çocuk terapisi ergenlikte terapi yetişkin terapisi çift ve aile terapisi cinsel işlev bozukluğu terapisi grup çalışmaları eğitim sektörü çalışmaları
İnönü Caddesi 48/1 Gümüşsuyu İstanbul http://www.epiospsikoterapi.com
KAOS GL 26
Brezilya'nın Sao Paulo kentinde 2 milyon eşcinselin katıldığı 9. Sao Paulo Eşcinsel Yürüyüşü’nde ‘evlilik hakkı’ talebi bir kez daha dile getirildi. Meraklısına: Geçen seneki yürüyüşe 1.5 milyon kişi katılmıştı.
27
HAZİRAN 2005
Yeni Türk Ceza Yasası yürürlüğe girdi. Yeni yasada eşcinsellere yönelik ayrımcılık suç kapsamına alınmadı. Kadın örgütlerinin uzun süren mücadelesi sonunda kadınlar lehine birçok düzenlemenin yapıldığı yasa, eşcinsel örgütlerinin çabalarına rağmen cinsel yönelim ayrımcılığını açıkça suç olarak tanımlamadı. ‘Cinsel yönelim’ ifadesi, ‘cinsiyet ayrımcılığı ile cinsel yönelim ayrımcılığının benzer olduğu’ gerekçesiyle yasa tasarısından çıkartılmıştı. Tasarı ayrımcılığa ve şiddete maruz kalan eşcinsellere hukuki mücadele yolunu açacaktı. Lambdaistanbul ve Kaos GL, TBMM Adalet Alt Komisyonu üyeleriyle ile yaptıkları görüşmede ‘cinsel yönelim’ ifadesinin, Ceza Yasası’nın ayrımcılık suçunu düzenleyen maddesine yeniden eklenmesini istemişti. Bu talep milletvekillerine de iletilmiş ve kamuoyuna da yansımıştı.
i
h a z r a n
1 haziran
28
05
4 haziran
Eşcinsel haklarıyla ilgili yasa, dünyada ilk kez İsviçre’de ulusal boyutta halk oylamasına sunuldu ve kabul edildi. İsviçreli eşcinsel çiftler, bundan böyle miras hukuku ve vergi kolaylıkları gibi konularda evlilik haklarından faydalanabilecekler.
Burdur’da 37 yaşındaki Harika takma adlı bir travesti boğularak öldürülmüş halde bulundu.
KAOS GL 26
5 ha ziran
HAZİRAN 2005
6 haziran
Ankara Mehmet Tarhan’la Dayanışma İnisiyatifi, vicdani/total retçi Mehmet Tarhan'ın askeri cezaevinde gördüğü kötü muameleyi protesto etmek için, Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı'nın önünde ‘Saç Yolma’ eylemi düzenledi. İnisiyatif, Mehmet’in derhal serbest bırakılmasını ve can güvenliğinin sağlanmasını istedi. 8 Nisan’dan beri tutuklu bulunan Mehmet’in saçları 7 asker tarafından zorla kesilmişti.
İskoçya Hükümeti, eşcinsel çiftlerin birbirlerinin çocuğunun yasal anne/babası olması için yasa değişikliği çalışmalarına başladı. Evlat edinmeyi düzenleyen hükümlerde de değişiklikler yapılacak. Yapay döllenme yolu ile dünyaya gelen çocukların eşcinsel anne/babaları da şu an geçerli olan yasalara göre yasal korumaya sahip değiller. Meraklısına: İngiltere ve Galler Bölgesi bu konuda eşcinsel çiftlerin lehine değişiklikleri daha önceden yapmıştı.
12 haziran
11 haziran Lech Kaczynski
10 haziran
Polonya’da Varşova Belediyesi’nin yasağına rağmen gerçekleşen ‘Eşcinsel Onur Günü’ yürüyüşüne 2500 kişi katıldı. Katılımcılar eşcinsellere daha fazla hak ve Belediye Başkanı Lech Kaczynski’nin eşcinseller aleyhine tutumuna son vermesini talep etti.
Kaos GL’ nin ‘Gökkuşağı
Pikniği’ Ankara’da yapıldı. Pikniğe çeşitli illerden gelen eşcinseller piknik alanında yapılan Kır Atölyelerine de katıldı.
Meraklısına: Lech Kaczynski, yürüyüşü yasaklama gerekçelerinin ‘böylesine etkinliklerin eşçinsel davranış biçimini yayma amacını gütmesi’ olduğunu söylemişti.
KAOS GL 26
29
HAZİRAN 2005 17. New York Lezbiyen, Gey, Biseksüel ve Transseksüel Filmleri Festivali (New Fest) sona erdi. Festivalde Yair Hochner’in Good Boys adlı filmi Özel Ödül’ün sahibi oldu. Seyirci Ödülü’nü Samantha Farinella’nın Left Lane adlı filmi kazanırken En İyi Belgesel Film Ödülü de Nicole Conn’un Little Man adlı çalışmasına gitti.
12 haziran Mehmet Tarhan'la Dayanışma İnisiyatifi, İstanbul’da Galatasaray Lisesi önünde bir basın açıklaması yaptı. Açıklamada, bir vicdani retçinin, ilk reddinden sonra aynı suçlamayla tekrar gözaltına alınmasının keyfi ve Uluslararası İnsan Hakları Deklarasyonu’nun 10. maddesine aykırı olduğu belirtildi.
30
Almanya’nın Hamburg kentinde düzenlenen 25. Christopher Street Day yürüyüşüne katılan 16 bin eşcinsel, 10 saniye süreyle birbirine sarılarak dünya rekoru kırdı.
Meraklısına: Anti-militaristlere göre, Türkiye'de 70'e yakın vicdani ya da total retçi var.
ABD'de 1980'li yıllardan bu yana ilk kez HIV taşıyanların sayısı 1 milyonu aştı. ABD'de HIV taşıyanların sayısının 1 milyon 39 bin ile 1 milyon 185 bin arasında olduğu sanılıyor. Bu sayı 1990'lı yıllarda 600-900 bin idi. HIV'lilerin yüzde 47'si siyah, yüzde 45'i eşcinsel ya da biseksüel.
13 ha zi ran
Pozitif Yaşam Derneği, HIV/AIDS hastaları ile yakınlarına yönelik çalışmalar yapmak amacıyla İstanbul’da kuruldu. Derneğin amacı; HIV/AIDS ile yaşayanlar arasında bir iletişim ağı kurarak, tedaviye erişimlerini kolaylaştırmak, yaşam kalitelerini arttırıcı pratik ve genel bilgilendirme çalışmaları yapmak, kendilerinin ve yakınlarının fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan güçlenmelerini sağlamak, yaşadıkları hak mahrumiyetlerinde savunuculuk görevlerini yerine getirmekle birlikte HIV/AIDS konusunda tüm toplumu bilinçlendirmek. Meraklısına: www.pozitifyasamdernegi.org
KAOS GL 26
HAZİRAN 2005
16 haziran
2005sinema Karanlıktan Önce Before Night Falls
Yönetmen: Julian Schnabel Oyuncular: Javier Bardem, Olivier Martinez, Johnny Depp 2000, ABD
Bursa’da iki yıl önce gözaltına alındığı karakolun camlarını kırarak vücudunun çeşitli yerlerini kesen 19 yaşındaki AIDS’li travesti B.T., yine polisle çatıştı. Polisler B.T.’yi biber gazı ve copla müdahale ederek etkisiz hale getirdi.
Schnabel'in filmi de hak ile haklılığı sanatkârca birbirine karıştırmaktan geri durmayan ve kahramanı Kübalı şair Reinaldo Arenas’ı kurbana dönüştürmekten başkaca iş başaramayan bir fotoroman. Çıktığınızda Küba'da eşcinsel olmanın ne korkunç bir şey olduğundan başkaca bir 'fikir' geriye kalmıyor. 'Karanlıktan Önce' sonlara doğru, New York sahnelerinde, lanetli şair olmanın karanlık ışıltısına, insan ilişkilerinde ihtiyaç ve ihanete dair birşeyler fısıldar gibi oluyor ama epey bir kulak kabartmak lazım. Gene de Schnabel'in filmine sırf travesti Bon Bon rolünde harikulade Johnny Depp'i görmek için gidin. Filmin, Bon Bon'un kâğıt rulolarını hapishaneden çıkarmak üzere kıçına soktuğu sahnedeki o samimiyet ve gayretten hiç mi hiç bile nasiplenmediğini görmek için bile olsa... Fatih Özgüven, Radikal
23 haziran
31
İspanya Parlamentosu'nun üst kanadı, hükümetin eşcinsel evliliklerini yasal hale getirme teklifini reddetti. Senato'daki Katalan Hıristiyan Demokrat Partisi ile muhafazakar eğilimli Halk Partisi işbirliği yaparak yasayı 119'a karşı 131 ret oyuyla bloke etti. İki parti, yasanın eşcinsel evlilikleri ile heteroseksüel evlilikleri aynı hukuki zemine oturtmasına ve çocukları evlat edinme hakkı da vermesine itiraz ediyordu.
KAOS GL 26
HAZİRAN 2005
12 haziran
Danıştay 10. Dairesi’nin ameliyatla cinsiyet değiştirip kadın olan transseksüellere anne ve babalarının emekli aylığı bağlanması yolundaki kararının ‘içtihat’ halini aldığı belirlendi. Söz konusu örnek karar, İzmir’de ameliyatla kadın olan S.A.’nın yetim aylığı almasına ilişkindi. Danıştay’ın bu tip davalara bakan 11. Dairesi’nin bu şekilde 10-15 karar verdiği anlaşıldı. Meraklısına: Danıştay, cinsiyet değiştirip maaş için dava açanların sayısında son yıllarda artış olduğunu söylüyor. Davayı kazananlar evleninceye kadar maaş alabiliyor ve her türlü sağlık hizmetinden yararlanabiliyor.
28 haziran 32
Endonezya'nın başkenti Cakarta’da İslami Savunma Cephesi'nden 10 kişi, travestiler arası güzellik yarışmasının yapıldığı kulübü basarak ‘rezilliğe son vermelerini’ istedi. Yarışmayı düzenleyenlerden Megi Megawati “Hepimiz travma geçirdik. Bizim ahlaksız olduğumuzu söylediler ama Tanrı bizi böyle yarattı. Ben de Müslümanım ama diğer insanlara saygı duyuyorum. Niye onlar duymuyor?” dedi. Meraklısına: Endonezya’ta travesti sözcüğünün karşılığı ‘kadın-erkek karışımı’ anlamına gelen ‘waria’.
29 haziran Kanada parlamentosu eşcinsel evlilikleri yasal hale getiren tasarıyı onayladı. 133'e karşı 158 oyla kabul edilen yasayla Kanada, Belçika ve Hollanda'dan sonra eşcinsel evliliklere izin veren üçüncü ülke oldu.
2005’in madisi “Beni aşan konular. Ben hiçbir zaman öyle bir şey görmedim ve karşılaşmadım. Öyle insanları da tanımıyorum, tanımak da istemiyorum.” (İstanbulsporlu Ahmet Dursun, ‘eşcinsel futbolcular’ tartışması ile ilgili yorum yaptı.)
Meraklısına: Evlenmek için Kanada’ya giden eşcinsellerin çoğunluğunu ABD’liler oluşturuyor. KAOS GL 26
HAZİRAN 2005 Medya devi Viacom, kablolu yayında bir 'eşcinsel kanalı'nın yayınına başladı. ABD’de 10 milyon eve ulaşabilen en geniş ağa sahip 'Logo' adlı kanal tamamen eşcinsellere yönelik ama 'aile dostu' yayın yapacak. Meraklısına: Kanalın hedef kitlesi, çoğu bekar ve çocuksuz olup kazandıklarını rahatça harcayan 15 milyon eşcinsel.
Uzun süredir yapılıp yapılmayacağı tartışılan ve Kudüs Belediye Başkanı'nın izin vermemesine rağmen bölge mahkemesinin kararıyla düzenlenen Dördüncü Kudüs Yürüyüşü’ne katılan eşcinseller, köktendinci Yahudilerin saldırısına uğradı.
Kent merkezindeki Siyon Meydanı'na açılan Ben Yehuda Caddesi'nde toplanan grup, ellerinde gökkuşağı renginde bayrakları ve flamaları yla King George Caddesi'nden yürüyüşe geçtiği sı rada, sokak köşelerinde toplanan Yahudiler, gruplar halinde yürüyüşe katı lanlara sloganlarla saldı rarak üç kişiyi bı çakla yaraladı . Yol kenarları nda bekleyenler ise yürüyüşe katı lanlara, Tevrat'tan yüksek sesle okudukları dualarla tepki gösterdi. Eşcinsellerin yürüyüşü için geniş güvenlik önlemleri alan polis, gruba saldı ranlardan 13 kiş iyi t u t u k l a d ı . Yürüyüş sı rası nda radikal Yahudilerin karş ı sı nda 'Gey olmaktan korkma' sloganları atan grup, Özgürlük Çanı Parkı 'nda toplanarak gösterilerini sürdürdü. Yürüyüşe, ‘Filistinliyim, gururluyum’ yazı lı pankartlarla birkaç Filistinli eşcinsel de katı ldı . Meraklısına: Yürüyüşe izin veren Bölge Mahkemesi, Kudüs Belediye Başkanı Uri Lupolianski'ye yürüyüşe engel olduğu için para cezası verdi.
30 ha zi ran
İspanya Parlamentosu’nda daha önce reddedilen eşcinsel evliliklerin yasal hale getirilmesine ilişkin tasarı, yeniden oylandı ve sonunda kabul edildi. Aile Forumu adlı bir Katolik örgütü, eşcinsel evliliklerinin yasal hale gelmesinin engellenmesi talebiyle milletvekillerine 600 bin imzalı bir dilekçe sundu. Örgüt, Sosyalist hükümetin bu konuyu referanduma götürmesini talep ediyor, ancak, kamuoyu yoklamaları bu gibi bir durumda da tasarının destekleneceğini gösteriyordu.
KAOS GL 26
33
t e m m u z 05 TEMMUZ
34
2005
3 temmuz Eşcinsel Sivil Toplum Girişimi Lambdaistanbul, ‘Hormonlu Domates / Eşcinsel Düşmanlığı’ Ödüllerini üç ünlüye verdi. Taksim'de toplanan yaklaşık 50 kişilik grup, Lambdaistanbul'u simgeleyen, üzerinde çeşitli renklerin bulunduğu bayrak açtı. 'Lezbiyenler vardır', 'Travesti kimliğimiz engellenemez' yazılı dövizler taşıyan grup, Galatasaray'a kadar yürüyüş yaptı. Burada okunan basın açıklamasında, 'birçok kişi ve kuruluşun eşcinsel düşmanı söylemler ürettiği' belirtilerek eşcinsellerin ‘sapık, hastalıklı, çürük, gülünç ya da teşhirci olmadığı' vurgulandı. Basın açıklamasının ardından, ‘Hormonlu Domates’ ödüllerinin sahipleri olan Mehmet Ali Erbil, Erman Toroğlu ve Hülya Avşar adına temsili kişilere ödül verildi. Erman Toroğlu ‘Hormonlu tavuk yiyenler eşcinsel olur’ sözleriyle gerçek dışı ve eşcinsel düşmanı bir iddiayı ortaya attığı için; Hülya Avşar, İki Genç Kız filmiyle ilgili ‘Gerçekten benim yeni türle ilgili korkularım ve endişelerim var. Ne kadın ne de erkek, garip bir şey var artık ortada. Maalesef üçüncü ırk geliyor, hatta geldi bile. Bu durum beni korkutuyor’ diyerek eşcinselliği bir tehlike olarak gösterdiği için; ve Mehmet Ali Erbil de televizyonlarda sunduğu tüm eğlence programlarında, eşcinselleri aşağılayan bir dil kullanıp eşcinselliği gülünç gösterdiği için ‘Eşcinsel Düşmanlığı’ ödüllerini hak etti! Meraklısına: Ödül, hormonlu domateslerdi!
KAOS GL 26
TEMMUZ
2005
3 temmuz Paris’te düzenlenen ‘Gay Pride’ yürüyüşüne 700 kişi katıldı. Fransa medyasının büyük ilgi gösterdiği yürüyüşte ‘Oğlum da gey, damadım da!’, ‘Kayıtsız şartsız eşitlik istiyoruz!’, ‘Evlat edinmek için neyimiz eksik?’ ve ‘Evet, bir lezbiyen annesiyim, bundan size ne?’ yazılı pankartlar açıldı.
Meraklısına: ‘Gay Pride’ın kökeni, 1969 Haziran’ında New York polisinin gey barları basarak eşcinselleri kaba kuvvetle dağıtmaya çalışması ve buna karşı bir direniş başlamasına dayanıyor. Ertesi yıl, bu olayı anmak üzere yapılan ‘Eşcinsel Özgürlüğü Günü’, 1971 yılında Avrupa’ya yayıldı ve zamanla festivale dönüştü.
İstanbul Emniyet Müdürlüğü, otoyol kenarlarında müşteri bekleyen travestilere karşı özel tim kurulacağını açıkladı. 50 polisten oluşacak travesti timi üyelerinde meslekte en az 5 yıl deneyim aranacak. Tim için Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü'nde çalışmış, toplumsal olaylarda görev almış ve fizik gücü yerinde polisler seçilecek. 24 saat görev yapacak ekip müdahale sırasında ‘robocop gibi’ giyinecek.
2005kitap
6 temmuz
35
Stephen Barber’ın Jean Genet kitabı, Sinan Okan’ın çevirisiyle Güncel Yayıncılık’tan çıktı. Kitap, ‘özel hayat ayrı, yapıtlar ayrı’ diye düşünenleri Genet'nin kitapları hakkında uyarıyor ve bu kült yazarın yazdığı beş romanın hepsinin de kendi bedeniyle, suç ve cinsel geçmişi ile kesişir hâle geldiğini vurguluyor. Jean Genet kitabının ön sözünde, Barber’ın bu çalışmasının ‘yazarı derinden kavrayan siyasal bağımlılıklarına gerçek bir sempati ile yaklaşan ve sanatsal deneyimlerini derinden kavrayan tutumuyla kısa ama iyi bir kuşbakışı bir inceleme’ olduğu belirtiliyor.
KAOS GL 26
TEMMUZ
2005
8 temmuz ABD’nin Philadelphia kentinde yapılan 11. Uluslararası Lezbiyen ve Gey Filmleri Festivali sona erdi. Festivalde en iyi gey filmi Jon Jones’un When I'm 64, en iyi lezbiyen filmi de Marta Balletbò-Coll’ün yönettiği Sevigne seçildi. Festivalin en iyi belgeseli de Nicole Conn’un Little Man adlı çalışması oldu.
36
Sevigne
Epios Egitim Danışmanlık ve Psikoterapi Merkezi ile Kaos GL’ nin birlikte düzenlediği ‘Ailemin İzleri’ başlıklı psikoloji atölyesinde, ailede bireylere ilişkin kişisel algılar ve bunun kişiliğe yansımaları ele alındı, bireyin aile içindeki rolü sorgulandı.
15 temmuz Uzun soluklu düş sonunda gerçekleşti ve ‘ Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar
ve Dayanışma Derneği’ tüzel kişilik kazanarak resmen kuruldu.
9 temmuz 2005’in madisi “Avrupa'dan gelen en büyük tehdit, cinselliktir. Avrupa'da yaygınlaşan eşcinsellik, insanlığı tehdit ediyor. Bunun Türkiye'de yaygınlaşmasını önlemek için, milli ve dini hassasiyetimizi ortaya koyup tavır almalıyız.” (AKP Ertuğrul Yalçınbayır, Rumeli Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği’nin düzenlediği bayramlaşma töreninde tehditlere karşı halkı uyardı!)
KAOS GL 26
TEMMUZ
2005
2005’in madisi
“İlk önce anlamadım. Birkaç sefer daha girince sitede ‘gey’ diye bir şeylerin yazdığını gördüm, ‘Bu ne acaba?’ dedim. Benim gibi Çorum'dan bir güreşçi abimizin fotoğrafları da vardı sitede. O, İngilizceden Türkçeye çevirttiğini ve fotoğraflarımızı ‘gey’ diye koyduklarını, mahkemeye vereceğini söyledi. Biz kan ter döküyoruz, kaç yıllık tarih var orada. Ne emeklerle gidiyor oralara insanlar, gey’likle ne alaka kuruyorlar anlamıyorum. Kendileri çıkarmışlar gey'lik diye bir şeyi, millete de böyle leke sürüyorlar. Allah belasını versin hepsinin. Ben diyecek bir şey bulamıyorum.” (Geçtiğimiz yıl Kırkpınar’da çekilen fotoğraflarının www.terrygeorge.co.uk adlı sitede yayınlandığını öğrenen güreşçi Ömer Faruk Kalender, sitenin gey sitesi olduğunu ve kendi fotoğraflarının da bu amaçla kullanıldığını fark etmesi üzerine dava açtı.)
28 temmuz
İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı, Avrupa Birliği'nin maddi desteğiyle, seks işçilerine uygulanan ayrımcılık, şiddet ve dışlamayı ortadan kaldırabilmek için eğitim başlattı. Projenin ilk ayağında, 10’u travestitransseksüel olmak üzere toplam 25 seks işçisi 'Meslektaş Eğitici' olmak için eğitimden geçirilecek. Eğiticiler, güvenli seks ve AIDS konularında meslektaşlarını eğitecek. 24 ay sürecek proje kapsamında seks işçilerine, güvenli cinsellik, genel insan hakları ve üreme hakları konularında danışmanlık hizmeti verilecek ve seks işçilerini aynı çatı altında toplayacak bir sivil toplum örgütü kurulacak.
6 temmuz Brüksel'de, resmi nikahlı eşcinsel çift, boşanma davası açtı. Bu dava, eşcinsellere 2003 yılında evililik hakkı tanıyan Belçika'da bir ilk! Belçika'da 1 Haziran 2003'ten bu yana yapılan evliliklerin yüzde 5'i eşcinseller arasında oldu.
Meraklısına: Belçika, AB ülkeleri arasında boşanma oranı en yüksek ülke.
KAOS GL 26
37
AGUSTOS
2005
2005kitap
a u t s 05
küçük İskender’in Burç Hikayeleri, ‘Türkiye’nin Altkültür Kalemi’nden düzeltilmiş, toparlanmış, bütünleştirilmiş bir şikayet kitabı… Burçlara bir ömürlük, can yakan yorumlar… “Biz üç beş kişi, bardan çıkmıştık; sabahtı; ben evime dönüp ayak parmaklarımı sayacaktım; otobüs yoktu; bina yoktu; insan yoktu; atom bombası oraya düşeli beş dakika olmuştu…”
1 ağustos
38
Çin'de ilk kez eşcinsellerin sayısıyla ilgili resmi açıklama yapıldı: Erkek eşcinsellerin sayısı 5 milyonu buldu. Çin Cinsel Araştırmalar Merkezi Genel Sekreteri Hu Peicheng, toplumda eşcinselliğin açıkça tartışılabilmesini bir ‘sosyal gelişme’ olarak nitelendirdi. Hu, “Bu konunun açıkça tartışılabilmesi eşcinselliğin getirdiği sosyal sorunların çözülmesine yararlı oldu” dedi. Hu, Çin hükümetinin sivil toplum kuruluşlarıyla, eşcinsellerin fiziksel ve psikolojik sağlığı için ortak çalışmalar yapmasının, ülke çapında 40'dan fazla sağlık merkezi ve büyük şehirlerde danışma hatları kurmasının, eşcinsel barlarında prezervatif bulundurulmasının Çin'in eşcinselliği ‘kabul etmeye doğru yöneldiğinin sinyali’ olarak değerlendirdi. Hu ayrıca, eşcinsellerin varlığının kabul edilmesinin, yaşam kalitelerinin diğer gruplar gibi garanti altına alınmasının ve onlara hoşgörü gösterilmesinin ‘çağdaş toplumun göstergeleri’ olduğunu söyledi. Meraklısına: Eşcinsellik Çin'de uzun yıllar tabu olarak görüldü. 1997 yılına kadar eşcinsellik yasal olarak suçtu ve 2001 yılına kadar da psikolojik hastalıklar listesinde yer alıyordu.
KAOS GL 26
Metis Yayınları, Murathan Mungan’ın Elli Parça’sını okurlarla buluşturdu. Pınar Öğünç’e göre bu kitap, Murathan Mungan'ın uzun süredir elini meşgul eden, nihayete ermeleri için bir o kadarı daha gereken on bir ayrı işinin okuyucuya sunumu, bir tür '2005 yılı Murathan Mungan Faaliyet Raporu'. Tasarımını Bülent Erkmen'in yaptığı kitap yedi parçalık 'Şairin Romanı' ile açılıp 'Harita Metod Defteri'nin, Mungan'ın babasının sürgüne gidişini anlattığı otobiyografik parçaya bağlanıyor. Üç Aynalı Kırk Oda'nın suyundan 'Yedi Kapılı Kırk Oda' uzun, 'Eldivenler Hikayeler', 'Kadından Kentler' daha kısa öykülerini buluşturan ayrı ayrı kitaplar. 'Belki Birkaç Şarkı'da Mungan'ın şarkı sözleri yer alıyor. Sözünü, 'Sayfadaki Gibi' ile oyun, 'Stüdyo Kayıtları' ve 'Şiir Kitabım' ile deneme, 'İkinci Hayvan' ile şiir türlerinde istifleyen Mungan'ın 'Aşk' kitabı ise türler arası bir yolculuğun neresine düşeceğini şimdiden kestiremediğimiz kilometreleri.
KAOS GL 26
39
AGUSTOS
2005
İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı, AIDS Savaşım Derneği işbirliğiyle ‘Seks İşçilerinin Güvenli Cinsel Davranışlarının Desteklenmesi Yoluyla HIV/AIDS ve Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların Önlenmesi’ adlı proje kapsamında ‘Kadın Kapısı Danışma Merkezi’ni kurdu. Merkez güvenli cinsel ilişki ve kondom kullanımı, seks işçilerinin yasal sorunları, ayrımcılık ve şiddet gibi konularda başvuruları kabul edecek.
2 ağustos
7 ağustos 40
İsveç’in başkenti Stockholm’de yapılan ‘Gay Pride’ yürüyüşüne yaklaşık 20 bin kişi katıldı. İsveç polis teşkilatı, Savunma Bakanlığı ve ordusundaki eşcinseller de pankartlarla yürüyüşe destek verdi.İsveç Eşitlik Bakanı Jens Orback ile Toplum ve Çevre Bakanı Mona Sahlin de kortejde yer aldı.
2005’in madisi “Geylerin çıplak tenime olan ilgisi vız gelir vız geçer. Herhalde bana şiir yazıp ilgi duyanlar sadece geyler değil.” (İlhan Mansız, kadınların da onu beğendiğinden çok emin. Geylere ise tenezzül etmiyor.)
10 ağustos Askeri cezaevindeki tutukluğu devam eden vicdani retçi Mehmet Tarhan'ın ‘emre itaatsizlikte ısrar’ gerekçeyle hakkında açılan iki ayrı davanın birleştirildiği duruşmada, her bir dava için ikişer yıl olmak üzere 4 yıl ceza kararı verildi. Gerekçeli kararın açıklanmasının ardından Ankara'daki Askeri Yargıtay'da duruşmalı temyiz talebinde bulunulacağını belirten avukat Suna Coşkun, bunun Türkiye'de görülen vicdani ret davaları açısından verilmiş en büyük ceza olduğunu vurguladı.
KAOS GL 26
AGUSTOS
2005
12 ağustos Vicdani/total retçi Mehmet Tarhan'ın avukatları Suna Coşkun ve Senem Doğanoğlu, Tarhan'a açılan iki davada ‘emre itaatsizlik’ gerekçesiyle verilen 4 yıl hapis cezasını temyiz etti. Avukatlar Ankara'da düzenledikleri basın toplantısında cezanın ‘siyasi’ olduğunu belirterek “Bu, vicdani retçilere ve eşcinsellere verilmiş bir gözdağıdır” dediler. Meraklısına: Türkiye, vicdani reddin bir hak olduğuna ilişkin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 4/3-b maddesini 1954 yılında imzalamasına rağmen, vicdani reddi savunmanın bir suç olmayacağına ilişkin ilk kararını Aralık 1997'de verdi. Türkiye'de, vicdani reddi ancak kadınlar ve askerlik yapmış erkekler savunduğunda dava açılmıyor; askerlik yapmamış ya da yapar konumdaki kişilere karşı ceza uygulaması sürüyor… İnsan haklarına ilişkin bir sözleşmenin kabul edilmesi, Anayasa gereği, bunun bütün bireylere uygulanmasını gerektiriyor.
19 ağustos
Birçok ülkeden 10 bine yakın eşcinsel ve transseksüel, gemiyle geldikleri Belçika'nın Anvers kentindeki limanda eylem yaptı. Yaşadıkları sıkıntılara dikkat çekerek kendilerini rahatlıkla ifade edebilme hakkını talep eden eşcinsellerin limandaki gösterisinde, İran’da iki eşcinselin vinçlere asılarak öldürülmesi de protesto edildi.
Westlife grubu üyesi Mark Feehily, eşcinsel olduğunu açıkladı. “İnsanların benim cinsiyetim hakkındaki gerçeği bilmelerini istiyorum. Ben gey’im ve kendimle gurur duyuyorum. Kimsenin sempatisini kazanmak ya da birileri için örnek teşkil etmek istemiyorum. Kim olduğumu kimseden saklamadım ama bugüne kadar cinselliğim hakkında konuşma ihtiyacı duymamıştım” diye konuşan Feehily, şarkıcı Kevin Mc Daid ile ilişkisini de itiraf etti.
KAOS GL 26
41
21 ağustos
AGUSTOS
2005
22 ağustos William Roy Leung
42
Ankara’da, Çankaya semtindeki evlerinde ölü bulunan Seçkin Çalışkan ve Metin Türe adlı travestilerin boğularak öldürüldüğü anlaşıldı. Polis, olayla ilgili soruşturma başlattı.
Hong Kong’da bir mahkeme, 21 yaşındaki genç erkeklerin eşcinsel ilişkiye girmesine ömür boyu hapis cezası veren yasayı anayasaya aykırı buldu. Bu mahkeme kararından önce heteroseksüel ve lezbiyen kadınlar için yasal cinsel ilişkiye girme yaşı 16 olduğu halde erkekler için 21 yaş sınırı getirilmişti. 20 yaşındaki William Roy Leung açtığı davada bu eşitsizliğe itiraz etmişti.
Meraklısına: Hong Kong medyasında çıkan haberlere göre, son beş yıl içinde 65 gey bu yasalardan dolayı tutuklandı ve 26’sı hüküm giydi.
31 ağustos
24 ağustos
Kanada’da bir kadın, kendisini bir erkekle aldatan eşine karşı başlattığı hukuk mücadelesini kazandı. Yüksek Mahkeme, eşinin suçunun zinaya eşdeğer olduğuna hükmederek kadının tek celsede boşanma talebini kabul etti. Meraklısına: Kanada yasalarına göre, tek celsede boşanma kararı ancak zina ya da şiddet uygulama söz konusu olduğunda verilebiliyor. Her iki durum da gerçekleşmemişse mahkeme boşanma kararı vermeden önce çiftlerin bir yıl ayrı kalmaları gerekiyor.
2005’in madisi “Bunlar, çarpılması gereken geyler listesinde ön sıralarda yer alamazlar. Bunlardan önce çarpılması gerekenler var.” (Washington'da bir gey radyo istasyonuna yıldırım düşmesinden radyoya düzenli olarak beddua eden papaz kızı Maggie Phelps sorumlu tutuldu. Phelps kendini böyle savundu.)
KAOS GL 26
AGUSTOS
2005
Bülent Ersoy, bir özel televizyon kanalında yayınlanan Can’lı Hayat programında, “Cinsiyet değiştirmek benim için milattı” dedi.
Geçtiğimiz hafta en seyredilesi şey, ne o alelade korku filmi ne de televizyon dizisi devşirmesi Amerikan filmiydi. Göz alamamacasına seyredilen ve seyredilmeye değer tek şey tabii ki Bülent Ersoy'du. Eski LP'lerinin birindeki posterde, Audrey Hepburn'ün birkaç kilo fazlasıyla, 'My Fair Lady'nin en şaşaalı kostümlerinden biri içindeki Bülent Ersoy'u hatırlayanlardan biri olarak, onun 'Tatlı Cadı' rolüne bile Nicole Kidman'dan çok daha fazla yapışacağına eminim. Nicole Kidman'ın o küçük, saçma hırkalarını kuşanır, çocukluğundan hatırladığı Samantha'yı öyle bir şevkle canlandırırdı ki, Samantha'nın cadı olmaktan vazgeçip 'normal' olmaya karar verişindeki tartışılır dramı gerçekten görebilirdik. (Aynı anda pa-rodisini de...) İmgesi kendisine gümüş tepsi üzerinde sunulmamış, onu her şeyi göze alarak dişiyle tırnağıyla taştan çıkarmak zorunda kalmış nadir kişilerden biri olarak (ki bu kadar cesuru azdır) Bülent Ersoy büyük bir ciddiyetle Bülent Ersoyluğu üzerinde çalışıyor yıllardır. Kafasını kuma gömmeye meraklı bir toplumu onlara yaşatmaya çok kararlı olduğu şoka hazırlamak için mayosunun üstünü çıkarıp denize atladığı günlerden, meme denen şeyin anlamları konusunda ne kadar ciddi olduğunu unutmayalım diye bebek emzirdiği filmlerden, geçtiğimiz haftanın 'Bülent Ersoy darbeleri'ne kadar bundan bir an şaşmış da değil. Bülent Ersoy'u 'bu ne seviyesizlik' ya da 'Baykal'ı dize getiren kadın' vs. gibi seyretmek kolay, ama bu onun asıl güçlü yanını, hepimiz için bir 'sakın unutma!' levhası oluşunu görmezden gelmek olur. (Bülent Ersoy'a ara sıra sokakta rastladığımızda 'bastırılanın geri dönüşü' ne kelime, 'bastırılanın abide olmuşu' ile karşılaşmanın verdiği o çok sahici ürpertiyi hepimiz biliyoruz sanırım.)
23 ağustos O bakımdan, bize ekrandan yeni bir taaruz yaşatmaya karar verdiğinde gözümüzü bir an bile ondan alamamız doğal. Hepimiz, Ata Demirer'in mükemmel taklitlerinde vurguladığı 'yelpazeli tahakküm' altında pısmış saz ekibi, program konukları, güllü gömleğindeki cüret uçup gitmiş sunucu bey gibiyiz. Bülent Ersoy, belki taklitlerinden de yararlanmasını bilen bir geri beslemeyle bu toplumdaki en seyre değer şeylerden biri olarak gene karşımızda... Mamafih, son taaruzda dikkat çekici bir nokta var. Elbette, her zaman sevdiği ve neredeyse yabancılaştırma öğesi olarak kullandığı eski kelimeler işbaşında... Sırf 'reca' demeyi sevdiği için 'devlet ricali' yerine 'devlet recali' demesine falan bayılıyorum da, Bülent Ersoy'a eski kelimelerin ima ettiği alaturka üste çıkmanın ötesinde bir ton gelmiş ya da gelmekte. 'Ben onu biraz sinirli gördüm'. Yarı şaka yarı ciddi, çağırdığı sunucu kıza ya da şarkıcı hanıma sahip olduğu iktidarı fena işlere yaratabileceğini hissettirmesi, 'becermek' kelimesini telaffuz ettiğinde özür dilemesi gerekenin programdaki aktör bey değil gıyabında bu fiilin nesnesi olan şarkıcı hanım kız olduğunu unutması, hatta telefon açan hanıma vaat ettiği şarkıyı söylememesi bile, ilmek ilmek dokuduğu Bülent Ersoy resminde birer eksi gibi göründüler bana. Belki de programın oturmamış formatından sıkılmıştır ama Bülent Ersoy'un bu son halinde bir 'Türk büyüğü' kibiri sezdiğimi söyleyeceğim. Oysa, gönüllerdeki gerçek tahtında sadece feleğin çemberinden geçmiş bir 'diva' değil, çoktan 'aynadan geçmiş bir Alis', ille de olacaksa 'alternatif' bir Türk büyüğü olduğunu bilmeli. Sakın ola ki yıllardır parodisini yapmakta ve kuyusunu kazmakta olduğu 'Türk büyüğü' esprisini ciddiye almamalı. Yelpazesinden fırlayan şey, iktidar değil, daima onun tersi bir şey oldu, öyle de kalmalı. Yoksa, giysilerinin hengamesine, bedeli ödenmiş küstahlığına, hele hele bir yerleştirme sanatçısının hayalgücünü fersah fersah aşan, yan yana dizilmiş dosyalıklardaki nota koleksiyonuna tapıyorum, tapıyoruz. Fatih Özgüven, Radikal, 1 Eylül 2005
KAOS GL 26
43
EYLÜL
2005
11 eylül
ABD'deki Gey ve Lezbiyen Birliği, yeni yayın döneminde televizyon kanallarındaki dizilerde toplam 16 eşcinsel karakterin yer almasına tepki gösterdi. Birlik, bu sayının önceki yıllara göre nispeten fazla olmasına rağmen yetersiz kaldığı söyledi.
ey 7 eylül l ü 8 eylül l 05 44
Kaliforniya Eyalet Meclisi, ABD’de eşcinsellerin evliliğine izin veren bir yasa tasarısını kabul eden ilk yasama organı oldu. Mecliste yapılan oylamada tasarı lehinde 41, aleyhinde ise 35 oy kullanıldı. Meclisin onayladığı yasa tasarısı, evliliğin bir erkek ve bir kadın arasında olmasından çok, iki kişi arasındaki bir ‘sivil anlaşma’ olduğunu belirtiyor. Yasa tasarısını destekleyenler, bunu geçmiş yıllarda köleliğe son veren ve kadınlara seçme hakkı tanıyan yasalara benzetiyor.Kaliforniya'da beş yıl önce yapılan bir halk oylamasında, diğer eyaletlerdeki eşcinsel evliliklerine karşı çıkan bir teklif desteklenmişti. Meraklısına: ABD'de ilk eşcinsel evliliği 2004 yılında, Massachusetts’te bir mahkemenin eşcinsel bir çiftin evlenmeye hakları olduğuna hükmetmesinin ardından gerçekleşmişti. Aynı yıl, San Francisco'da 3400'den fazla eşcinsel çift evlenmiş, ancak, bu evlilikler bir ay sonra Yüksek Mahkeme tarafından geçersiz kılınmıştı.
Kalifornia Valisi Arnold Schwarzenegger’in, eyalette eşcinsel evlilikler yapılmasını kolaylaştıran yasa tasarısını veto edeceği açıklandı. Valinin veto gerekçesi ‘halkın isteklerine saygı’ idi. Eşitlik Derneği’nin başkanı Geoff Kors, “Schwarzenegger’in seçilmesini rekor sayıda eşcinselin oyu sağlamıştı” dedi.
KAOS GL 26
EYLÜL
2005
9 eylül Venedik Film Festivali'nin en büyük ödülü olan ‘Altın Aslan’, Ang Lee'nin 1960'ların muhafazakar Batı'sında iki kovboyun yasak aşkını anlatan Brokeback Mountain adlı filmine gitti. Lee, filmi için “Bir Amerikan aşk öyküsü ama evrensel bir tema” dedi.
2005sinema
15 eylül Kaos GL’ Derneği'nin tüzüğü
için tanınan resmi onay süresinin son gününde, Ankara Valiliği'nin verdiği karara göre, derneğin adı ve amaçları, Türk Medeni Yasası’nın 56. maddesinde yer alan ‘Hukuka ve ahlaka aykırı dernek kurulamaz’ hükmünden hareketle ‘hukuka ve ahlaka aykırı’ bulundu.
Sevgiyi Ararken Saving Face
Yönetmen: Alice Wu Oyuncular: Joan Chen, Michelle Krusiec, Lynn Chen 2004, ABD
Ang Lee'nin ünlü ve pek keyifli "Düğün Yemeği"nden sonra bir başka Amerikalı-Çinli eşcinsel aşk öyküsü daha çıktı karşımıza. Alice Wu'nun "Sevgiyi Ararken"i aile kavramını "Buz Fırtınası"nda bambaşka bir düzeyde irdeleyen Ang Lee'nin filmiyle kıyaslanamaz elbette. "Bend It Like Beckham" tarzında, geleneğe bağlı kalan etnik kültürlerle içinde yaşadıkları Batılı ülke kültürünün çatışmasını konu alan komediler çizgisinde yer alıyor. Alin Taşçıyan, Milliyet
KAOS GL 26
45
EYLÜL
2005
22 eylül Uluslararası Af Örgütü, ABD’nin Kalifornia eyaletinde 16 Ağustos 2002’de arabasından zorla indirilerek tutuklanan Kelly McAllister adlı transseksüelin, ceza evinde kötü muameleye maruz kaldığını, aynı koğuşa konulduğu bir erkeğin tecavüzüne uğradığını rapor etti.
46
Sekiz sene ortalarda görünmeyen Gacı dergisi yeniden aramızda! İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı’nın Türkiye Üreme Sağlığı Programı çerçevesinde yürüttüğü Seks İşçilerinin Güvenli Cinsel Davranışlarının Desteklenmesi Yoluyla HIV/AIDS’in Önlenmesi projesi kapsamında çıkarılan dergi ‘eğitim materyali’ olarak dağıtılıyor. Seks isçilerinin çıkardığı Gacı’da röportajlar ve cinsel sağlık bilgileri yer alıyor. Meraklısına: Gacı’ya 0 212 254 92 77 veya 0 212 254 92 78 no’lu telefonlardan ulaşabilirsiniz.
Ankara Vali Yardımcısı Selahattin Ekremoğlu'nun
Kaos GL’’nin kapatılmasına yönelik işlemlerin başladığı
açıklamasına İnsan Hakları İzleme Komitesi tepki gösterdi. Komitenin açıklamasında, “Lezbiyen, gey, biseksüel ve transseksüellerin haklarını savunan bir örgütün kapatılması, dernek ve ifade özgürlüklerinin ihlalidir” dendi.
26 eylül 24/26 eylül Türk Ceza Yasası Kadın Platformu,
Kaos GL’‘nin kapatılmak istenmesini kınadı. Platform
yaptığı açıklamada, “Kadınlara yönelik her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılması için verdiğimiz mücadele doğrultusunda, erkek ve kadın eşcinsellere yönelik cinsel yönelim ayrımcılığının da son bulmasını istiyoruz” dedi.
2005kitap Türkiye Ayıları’nın düzenlediği Bearada Buluşması, Kuşadası’nda gerçekleşti. Buluşmadan elde edilen gelir Pozitif Yaşam Derneği’ne bağışlandı.
Shyam Selvadurai'nin "Tuhaf Oğlan” adlı kitabı Çitlembik yayınları ndan çıktı. Mine Gülen tarafından Türkçeleştirilen kitap Sri Lanka’da geçiyor. Kitap, yedi yaşında Tamil bir çocuk olan Arjie'nin hem çocukluktan yetişkinliğe geçerken yaşadığı zorlu günleri, hem de 1970’lerin sonlarında, Budist Sinhali ç o ğ u n l u k l a , H i n d u Ta m i l a z ı n l ı k arasında yaş anan gerilimi konu ediniyor.
KAOS GL 26
2005
27 eylül
2005sinema
EYLÜL
Aşk Yazım
My Summer of Love
Uluslararası Af Örgütü, ABD’ye ‘ayrımcılığa karşı Birleşmiş Milletler sözleşmelerini bir an önce onaylaması’ çağrısında bulundu. Örgütün genel direktörü Dr. William F. Schulz, lezbiyen, eşcinsel, biseksüel ve transseksüellerin, kendilerini korumakla yükümlü olan polisler tarafından ülke genelinde ayrımcılık, tuzağa düşürülme, sözlü taciz, şiddet ve cinsel taciz gibi haksızlıklara maruz kaldığını belirtti. Örgüt raporunda, ABD’nin cinsel yönelim, cinsel kimlik ve bunun ifadesine yönelik istismarları önleyecek yasal önlemleri genişletmesi gerektiği vurgulandı. Meraklısına: Af Örgütü’nün araştırmasına göre, ülkedeki emniyet müdürlüklerinin yüzde 72'sinde, cinsiyetini değiştirmiş kişilerle iletişime dair belirli bir uygulama bulunmuyor.
Yönetmen: Pawel Pawlikowsky Oyuncular: Nathalie Press, Emily Blunt 2004, İngiltere
Farklı dünyalardan gelen ve o dünyalarda aradıklarını bulamayan, aileleriyle sorunlu, hayal gücü zengin iki kızın bir araya gelip bambaşka bir dünya kurması ve bu fantezi dünyasında gerçeklerin boğuculuğundan bir süreliğine kaçması, aşkı da nefreti de ilk kez gerçek anlamda tatması ve kaçınılmaz trajik ayrılık. Polonya asıllı Britanya'lı yönetmen Pawel Pawlikowski'nin Yorkshire'lı yazar Helen Cross'un 2001'de yayınlanan ilk romanından serbestçe uyarladığı "Aşk Yazım" uzun zamandır örneklerine pek rastlamadığımız, dantel gibi özenle işlenmiş, küçük ama etkileyici, tek derdi hiçbir aşırılığa kaçmadan güzel bir öykü anlatmak olan o samimi filmlerden. Zeynep Aksoy, Radikal İki
KAOS GL 26
47
EKİM AGUSTOS
2005
2 ekim
48
Meraklısına: Mehmet Tarhan’ın açlık grevine koğuş arkadaşı Ali destek verdi.
e ki m 4
Arjantin'in merkezindeki Cordoba'da bir anne baba, 15 yaşındaki oğulları Marco’ nun cinsiyet değiştirme ameliyatı olabilmesi için adalete başvurdu. Bir televizyon kanalında yayınlanan programa katılarak, kendini kadın hissettiğini ve cinsiyetini de ğ i ş tirme konusunda ailesinin desteğini aldığını anlatan Marco, erkeklikle ilgili her şeyin kendisinde fobiye dönüştüğünü söyledi. Meraklısına: Arjantin yasalarına göre, cinsiyet değiştirme ameliyatı için yasal yaş sınırı 21.
'in e) er os lin R er n B E in ie la V A a r: (M la at af ay n. ğr H de to be in Fo m film Pe dlı a
e k im 05
Vicdani/total retçi Mehmet Tarhan, zorla sevk edildiği askeri hastanede süresiz açlık grevine başladı. Mehmet’in talebi; işkence yapanların teşhiri ve yasal işlem yapılması, mahkum ve tutuklulara yönelik işkencenin son bulmasıydı.
5 ekim
İngiltereli pop yıldızı Elton John, Nepal'deki bir eşcinsel hakları örgütüne, HIV pozitif olan kadın ve erkek eşcinsellerin tedavisi için 44 bin dolarlık yardım yaptı. Bu parayla AIDS hastaları için bir klinik açılacak. Meraklısına: Dünya Sağlık Örgütü'nün 2002 yılı verilerine göre, 27 milyon nüfuslu Nepal'de 60 binden fazla kişi HIV taşıyor.
KAOS GL 26
EKİM AGUSTOS
2005
Afganistan sınırındaki Kyber aşiret bölgesindeki bir köyde, 42 yaşındaki Afganistanlı mülteci Liyakat Ali, aşık olduğu 16 yaşındaki Markeen adlı erkekle aşiret düğünüyle evlendi. Aşiretin ileri gelenleri, çifti ‘din ve ahlak değerlerini yıktıkları için’ ölümle tehdit etti ve bir an önce bölgeyi terk etmelerini istedi. Meraklısına: Afganistan, eşcinselliğin yasak olduğu ülkelerden biri.
6 ekim
7 9 ekim _
Viyana'da ikinci kez yapılan ‘ Ladyfest ’ te üç gün boyunca atölye çalışmaları , film gösterimleri, konserler yer aldı. Ladyfest, 90'larda Amerika'da Riot Girrl (Asi Kızzlar) hareketiyle ortaya çıkan (hetero)seksist, kapitalist egemen sistemden uzak, feminist, queer, antikapitalist bir platform. Kendi müziklerini yapmaya çalışan kadınlar Riot Girrrl hareketiyle, kendilerini sadece müzisyen erkeklerin kız arkadaşı, groupie, sessiz dinleyici ve pasif hayran olarak kalmaya zorlayan müzik piyasasına baş kaldırdılar. Onlar icin şarkı yazıp albüm çıkarmak mühim değildi; eline bir gitar alıp çalmak bile başlı başına politik bir duruştu. Temelinde punk kültürünün yer almasına rağmen, alternatif alt kültürleri de içinde barındıran Ladyfest, her kimlikten, kültürden kadınlara açık bir platform. İlk Ladyfest 2000 yılında ABD'nin Washington şehrinde düzenlendi.O tarihten beri de dünyanın çeşitli şehirlerinde Ladyfestler organize edilmekte. Bu bağlamda ‘lady’, çeşitli (anti)kimlikleri simgeleyen bir terim olarak kullanılıyor. Meraklısına: Yukarı daki metinde geçen ‘groupie’, müzik grupları ya da şarkıc fanatiği anlamına geliyor. Genellikle ‘ ibne’ anlamında kullanılan ‘ queer’ in karşılığı ise tuhaf/acayip.
Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Tema Grubu ve Sağlık Bakanlığı’nın birlikte düzenlediği ‘Uluslararası HIV/AIDS Sempozyumu’ İstanbul’da yapıldı. Türkiye, Makedonya, Moldova ve Hırvatistan’daki deneyimlerin aktarıldığı sempozyumda KAOS GL, Türkiye’de eşcinsel erkeklerin cinsel sağlık açısından yaşadıkları sorunları anlattı.
KAOS GL 26
10 11 ekim _
49
EKİM AGUSTOS
2005
11 ekim
Hırvatistan'da 1200 eşcinsel, belli başlı gazete ve dergilere isimlerinin yer aldığı bir ilan vererek halktan ‘hoşgörü’ istedi. Listede ismi geçenler kendilerini eşcinsel, lezbiyen, travesti, transseksüel ya da kampanyaya destek veren heteroseksüeller olarak tanımladı. ‘Artık gizlenmek istemiyorum’ başlıklı ilanlarda eşcinseller “Aramızdaki fark çok az, paylaştıklarımız ise çok. Önyargılarınızı gözden geçirin” dedi. Eşcinsel hakları savuncuları, bunun Hırvatistan'da kayda değer bir adım olduğunu belirtti. Hırvatistanlı eşcinselleri temsil eden Iskorak adlı örgütün başkanı Dorino Manzin, “Bu ilan Hırvatistan'da eşcinsellerin giderek daha cesaretlendiğinin ve kamuoyunun hoşgörüsünün arttığının bir işareti” diye konuştu. İlanlara Hırvatistan hükümeti ve insan hakları örgütleri destek verdi. Meraklısına: Katolik Kilisesi'nin çok güçlü olduğu Hırvatistan'da eşcinsellere yönelik ciddi önyargılar var. Beş yıl önce Hırvatistan'ın ilk eşcinsel yürüyüşü yapıldığı zaman karşıt gruplar da protesto gösterileri düzenlemiş ve şiddetle sonuçlanan olaylar çıkmıştı.
50
12 ekim
20. Pittsburgh Uluslararası Lezbiyen ve Gey Filmleri Festivali sona erdi. Festivalde Marco Kreuzpaintner’in Yaz Fırtınası (Summer Storm) adlı filmi en iyi film, Nick Wauters’in yönettiği Ryan'ın Yaşamı (Ryan’s Life) da en iyi kısa film ödülünü aldı.
KAOS GL 26
EKİM AGUSTOS
2005
12 ekim Ankara Cumhuriyet Başsavcolığı, Ankara Valiliği’ nin Kaos GL’ nin kapatılması için yaptığı başvuruyu reddetti. Baş savcılık, ret kararında ‘ eşcinselliğin ahlaksızlık anlamına gelmediğini, gey ve lezbiyenlerin de örgütlenme hak kı olduğunu’ vurguladı. Avrupa İnsan Hakları S özleşmesi’nin 11., Türkiye'nin taraf olduğu Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nin 22. maddesi de göz önüne alınarak Kaos GL’ nin feshi için kamu davası açılmasına gerek olmadığına karar verildi. 15 Temmuz 2005 tarihinde tüzel kişilik kazanan Kaos GL Derneği hakk ında, Ankara Valiliği 15 Eyl ül 2005’te savcılığa “ Medeni Yasa'nun 56. maddesinde, ‘ hukuka ve ahlaka aykırı dernek kurulamaz’ h ükmü yer almakta. Ad ı ge çen derneğin ad ında ve t üzüğünün amaç bölümünde, bu yasaya aykırılık tespit edilmiş tir” diye baş vurmuş ve derneğin feshi için dava açılmasını istemişti. Dava a ç ı lmas ı na gerek g örmeyen Ankara Bas ı n Savc ı s ı K ürşat Kayral , ret karar ı nda, AB ilerleme raporlar ı , Kat ı l ı m Ortakl ığı Belgesi, Avrupa İ nsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları , uluslararası insan hakları sözleşmeleri ve Avrupa Komisyonu raporlar ı dikkate alı narak haz ı rlanan Dernekler Yasas ı’ n ı n ana felsefesinin ‘ derne ğ in özeline girmemek’ olduğunu belirterek “Yeni yasa, devletin derneklere karş ı bask ı c ı de ğ il kollayıcı tavrını göstermesi usulüne göre yapılandırıldı. Toplanma ve örgütlenme özgürlüğü, düşünce özgürlüğü gibi özgürlükçü demokratik düzenin temelidir. Bu özgürlük, ulusal ve uluslararası sözleşmelerle güvencelere kavuşmuştur. Yeni Türk Ceza Yasası’nın yap ı land ı r ı lmas ı nda 'cinsel y önelim ayr ı mc ı l ığı n ı n' tart ışı ld ığı bir d önemde, eşcinsel olmak ahlaks ı z olmak anlamına gelmez” dedi. Savcı Kayral, Kaos GL’ nin tüzüğünde de ahlak dışı olarak tan ı mlanabilecek bir husus bulunmad ığı na dikkat çekti.
KAOS GL 26
19 ekim
Sivas 5. Piyade Eğitim Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi, vicdani retçi Mehmet Tarhan'a, 1 yıl 2 ay hapis olan cezasının artırılarak 4 yıla çıkarılmasının gerekçesini açıkladı: Eşcinsel raporu alarak askerlik yapmaktan kurtulabileceği halde bu yola gitmemesi ve emirlere riayetsizlik suçunu acemi askerlerin önünde işleyerek morallerini bozması!
24 29 ekim _
Türkiyeli Eşcinseller Derneği, Uluslararası Af Örgütü ve Kadın Hakları Berlin Bürosu, ‘Türkiye’de Azınlıklar, Cinsiyet Kimlikleri ve İ nsan Hakları’ konulu bir dizi etkinlik düzenledi. Türkiye’deki Transseksüellerin Durumu, Kadı nlara Yönelik Cinsel İşkence, Türkiye’de Irkçılık ve Yahudi Düşmanlığı konularının tartışıldığı etkinlikler dizisinde Halbes Leben (Yarım Hayatlar) adlı filmin de ilk gösterimi yapıldı.
51
EKİM AGUSTOS
2005
26 ekim
Danimarka’da Haderslev Hıristiyan Özel Okulu, eşcinsel öğretmenlere kapısını kapadı. Milletvekili adayı da olan okul müdürü Knud Erik Hansen, “Eşcinsel olduklarını kamuoyuna duyuran öğretmenler bizim okulumuzda görev alamazlar. Bu durum benim ve okulun Hristiyanlık inancı ve karı-koca ilişkisi görüşüne aykırıdır. Eşcinseller, kadın-erkek ilişkisi gibi normal bir ilişki yaşamadıkları için öğrencilere kötü örnek olurlar’’ dedi.
Uluslararası Eşcinsel Derneği (ILGA), Ankara Valiliği'nin kapatmak istediği ancak Cumhuriyet Başsavcılığı'nın “Eşcinsel olmak ahlaksız olmak anlamına gelmez” gerekçesiyle dava açmadığı Kaos GL için Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a mektup gönderdi.
2005’in madisi
52
“Plastik makyajla yaşlı adam ve Laz oldum. İki karakteri aynı anda oynadım. Daha önce gey kılığı vardı. Şimdi de zenci oldum. Bugüne kadar delikanlı dizilerinde oynadığım için en çok gey kılığına girmem konuşuldu.” (Bir kez daha huzurlarınızda... Alişan)
27 ekim
ILGA Genel Sekreteri Kürşad Kahramanoğlu, mektupta “Hükümetin başı olarak; gey, lezbiyen, biseksüel ve transseksüel haklarının insan hakları olduğunu bizzat ve açıkça belirtmeniz arzu edilen bir şeydir” dedi. Mektup, özetle şöyleydi: “Kaos GL çıkardığı dergi ile sivil toplum çalışmalarına katkıda bulunmuş, Türkiye parlamentosunda eşcinsel hakları konularında çalışmalar yapmış ve Sağlık Bakanlığı ile ortak çalışarak bakanlığın HIV stratejisine katkıda bulunmuştur. Size bu mektubu eşcinsel organizasyonlarının sivil toplum organizasyonlarının vazgeçilmez bir parçası olduğunu kabul edip Kaos GL'nin dernekleşme çabalarına destek vermeniz için yazıyorum.” Meraklısına: Başbakan Erdoğan, ILGA’nın mektubunu yanıtsız bıraktı.
Fransa'nın ilk eşcinsel televizyon kanalı ‘Pink TV’, eşcinsellerin yaşam biçimleri ve kültürleri hakkında izleyicileri bilgilendirmek amacıyla yayına başladı. Kanal, akşam en çok izlendiği saatlerde opera yayınlayacak, gecenin ilerleyen saatlerinde ise lezbiyen ve gey pornoları… Kanalda eşcinsel bakış açısıyla turizm, sağlık, edebiyat gibi kültürel programlar da yer alacak. Pink TV, Fransa'nın üç büyük ticari televizyonu tarafından destekleniyor.
KAOS GL 26
EKİM AGUSTOS
2005
2005kitap
27 ekim İsveç Luteryen Kilisesi, eşcinsel birlikteliklerin kutsanması için tören düzenlenmesini 81’e karşı 160 oyla kabul ederken, geleneklere uygun düğün yapılmasını reddetti. Hükümetin atadığı bir komisyon, eşcinsellerin birlikteliklerini medeni yasa çerçevesinde kabul eden yasanın, evliliği de yasal olarak içerecek şekilde değiştirilip değiştirilmemesi konusunda rapor hazırlayacak. Meraklısına: Eşcinsellik konusunda liberal bir tutuma sahip olan İsveç'te, erkek eşcinsellerin evlilikleri hâlâ yasal kabul edilmiyor.
Gore Vidal’ın Golgota'dan Canlı Yayın adlı kitabı, Literatür Yayıncılık imzasını taşıyor. Mehmet H. Doğan’ın Türkçeye çevirdiği kitap, bir ‘hacker’ın yeryüzündeki tüm İncilleri silmesi üzerine insanlığın kurtuluşu için En Büyük Hikaye'nin tekrar yazılması için görevlendirilen Peder Timoti’nin yaşadıklarını anlatıyor. Gore Vidal, Golgota'dan Canlı Yayın'da bugünün teknolojisini, hakim güçlerin bunları kullanış şekillerini, fitness'tan bilgisayarlara, modern insanın tapındığı kavramları eleştiriyor.
2005’in madisi “O zamanki geyler şimdikiler gibi bakımlı da değildi. Tuhaf gelmişti bana, sakallı bıyıklı adamların birbirleriyle... Şimdikiler daha feminen. Ben geyleri insan olarak çok severim. Erkeğin cesareti, kadının zarafeti var onlarda. Kadınlar arasında olunca özenti sayıyorum. Erkeklerinki hormonal. X ve y kromozomu durumları...” (Sosyete gülü Sibel Boronkay Savaş Abi'ye Gönül Yazar’la yaşadığı ilk gey bar deneyimini açıklamaya çalışıyor.)
28 ekim
İngiltere'de yayımlanan Economist dergisi, kapatılmak istenen Kaos GL’ye yer verdiği sayısında şu yorumu yaptı: “Türkiye’de iktidardaki ılımlı İslamcılar için eşcinsel hakları Avrupa Birliği ile ilişkilerde ihtilaflı bir konu olabilir.”
KAOS GL 26
53
AGUSTOS KASIM
2005 ABD’deki Birleşik Metodist Kilisesi’nin 9 üyeli Hukuk Konseyi, lezbiyen papaz olarak ünlenen Irene Stroud’un görevine son verdi. Konsey, cinsel kimlik temelinde bir ayrımcılık yapılmadığını, ancak, papaz olan eşcinsellerin fiilen seks yapamayacağını bildirdi.
3 kasım
k 8 kasım a s ı m
Bir banka, İngiltere’de uzun vadeli konut kredisi için başvuran eşcinsel bir çiftten AIDS testi istedi. Çift, kredi için doldurulması gereken formda ‘Hiç biseksüel ya da homoseksüel gruplara katıldınız mı?’ ve ‘Uyuşturucu kullanıyor musunuz?’ gibi sorularla karşılaştı. Olayın kamuoyuna yansımasının ardından bir açıklama yapan banka, söz konusu formların zaten değiştirilmekte olduğunu, yeni formlarda kişilerin cinsel kimlikleriyle ilgili hiçbir sorunun yer almayacağını açıkladı. Bankanın bu tavrına eşcinsel örgütleri de tepki gösterdi. Meraklısına: Bu banka, Türkiye’de de şubeleri bulunan HSBC.
54
0 5
Bilgi Üniversitesi’nde, İnsan Hakları Aktivizmi Seminerleri kapsamında ILGA Genel Sekreteri Dr. Kürşat Kahramanoğlu ‘Eşitliğin Hiyerarşisi: Eşcinsellil ve İnsan Hakları’ başlıklı bir seminer verdi.
13 kasım
12 kasım
İngiltere’de iktidardaki İşçi Partisi, Gönüllü Birliktelik Yasası kapsamında eşcinsel çiftlerin heteroseksüel çiftlerin sahip olduğu tüm göçmenlik haklarından yararlanmak için yaptıkları başvuruları kabul etmeye başladı. Meraklısına: Başvuruların başladığı tarihten 20 gün sonra Gönüllü Birliktelik Yasası yürürlüğe girdi.
KAOS GL 26
AGUSTOS KASIM
2005
2005’in madisi
13 kasım
23. Los Angeles Lezbiyen ve Gey Filmleri Festivali sona erdi. Festivalde Tim Kirkman’ın yönettiği Loggerheads adlı film Jüri Özel Ödülü’nü alırken, en iyi erkek oyuncu The Reception filmindeki rolüyle Darian Sills, en iyi kadın oyuncu da Race You To The Bottom filmindeki rolüyle Amber Benson oldu.
“Tabularım var. Sert cinsel durumlar bunlardan bir tanesi. Katı bir taşra ahlakı içinde büyümüş bir adamım. Eşcinsellik benim için bir anlatı konusu olamaz kolay kolay. Meselenin beni ilgilendiren bir tarafı yok. Anlatmam için ihtiyaç duymam lazım. İhtiyaç duymam için bir sebep yok. Bir de onu hissetmem lazım; Allah muhafaza yani!” (Yazar Hamdi Koç, aynı röportajda Batılıların eşcinsel edebiyatı şişirdiklerinden de yakınıyor.)
Psikolojik-Psikiyatrik Homofobi Karşıtı Girişim, Türk Psikologlar Derneği İzmir Şubesi ve Kaos GL Derneği’nin birlikte düzenlediği ‘Homofobiden Arınma Atölyesi’ İzmir’de yapıldı.
20 kasım
19 20 kasım _
İnsan Hakları Derneği İzmir Şubesi’nin düzenlediği ‘Homofobi ve Ayrımcılık ve İnsan Haklarıyla İlgisi’ konulu söyleşiye Prof. Melek Göregenli ve Koray Başar konuşmacı olarak katıldı.
Kenya'da miras ve mülkiyet konusunda kadın-erkek eşitliği getiren yeni anayasa, halk oylamasına sunuldu. Anayasa değişikliğine Masai kabilesinden Julius Ouras, “Eğer kadın ve erkek eşit olursa ben ne çeşit bir adam olurum?” diye tepki gösterdi ve değişikliğe ‘evet’ oyu verirse eşinin kendisinden ‘yemek pişirmesini ve bebeği yıkamasını isteyeceğini’ söyledi. Meraklısına: Yeni anayasa, kürtajı ve eşcinsel evliliğini yasaklayan hükümler de içeriyordu.
KAOS GL 26
22 kasım
55
AGUSTOS KASIM
2005
2005kitap
25 kasım
Uluslararası Af Örgütü, Polonya'da gey, lezbiyen, biseksüel ve transseksüel topluluklarına yönelik artan hoşgörüsüzlük nedeniyle duyduğu kaygıyı dile getiren bir basın bülteni yayımladı. Bültende, Polonya’da ‘cinsel azınlıkların eşit muamele görmesi için çalışan hükümet kuruluşunun kapatılmasının’ üzüntüyle kayda geçirildiği belirtildi.
Bert Archer, Çitlembik Yayınları’nın dilimize kazandırdığı kitabı Eşcinselliğin Sonu Heteroseksüelliğin Ölümü’nde son yıllarda gey/hetero ayrımının ortadan kalktığını savunuyor ve eşcinsel hareketin, tıpkı feminizm gibi, kültürel ve tarihsel bir evreyi temsil ettiğini öne sürüyor. Soru şu: “Neden kendimizi cinsel davranışlarımızla açıklamakta direniyoruz? Bert Archer, Dawson's Creek, Friends, Roseanne, Shakespeare, Madonna ya da Calvin Klein bu soruya yanıt verebilir mi?
56
30 kasım Birleşik Arap Emirlikleri'nde bir otelde ‘toplu nikah’ yaptıkları gerekçesiyle gözaltına alınan geylere zorla ‘erkeklik hormonu’ verileceği açıklandı. Polisin bastığı otelde 12’si kadın giysileri giymiş olan 26 erkeğe, şeriattan esinlenen yerel ceza yasası uyarınca 5 yıl hapis ve kırbaç cezası verilebileceği belirtildi.
2005’in madisi “Tutup da eşcinsel filmleri mi yapalım? Biseksüelleri, eşcinselleri konu alan, bunalım yönetmenlerin ürünü olan filmler çocuklarımızın sağlığını olumlu yönde mi etkileyecek? Biz seyirciyi sıkmadan bu konuları işliyoruz. 24 Saat ve Zor Ölüm gibi yabancı filmleri insanlar bayıla bayıla seyrediyor, biz çekince mi kötü oluyor?” (Kurtlar Vadisi’nin merhum Çakır’ı Oktay Kaynarca, ‘Bu tür, mafyayı konu alan filmler toplumu ve çocukları etkiliyor mu?’ sorusunu böyle yanıtladı.)
KAOS GL 26
Kaos GL Kültür Merkezi
Kaos GL Gazi Mustafa Kemal Bulvarı 29/12 Kızılay Ankara 0 312. 230 03 58 editor@kaosgl.com www.kaosgl.com
Türkiye'de yalnızca Kaos GL’de...
the
L word
Kaos GL Cuma - GLBT Dizi Günü Ocak ve Şubat’ta * Her Cuma * Saat: 19:00'da * the L word
ARALIK AGUSTOS
2005
a r 1 aralık a l ı 2 aralık k 05
Güney Afrika Anayasa Mahkemesi, eşcinsel evlilikler lehinde karar aldı ve meclise, mevcut yasanın değiştirilmesi için bir yıl süre verdi. 1994'ten beri birlikte yaşayan bir lezbiyen çift, evlilik başvurularının Yüksek Mahkeme tarafından reddedilmesi üzerine konuyu geçen yıl Anayasa Mahkemesi'ne götürmüştü. Mahkeme, 1961'den beri yürürlükte olan ve evliliği ‘erkek ve kadın arasındaki yasal, gönüllü birlik’ olarak tanımlayan yasanın ilgili maddesinin ‘iki kişi arasındaki birlik’ olarak düzeltilmesini istemişti.
Vatikan, ‘derin eşcinsel eğilimleri’ olan erkeklerin rahip olmasını engellemek için harekete geçti. Kilise içindeki geylere karşı herhangi bir girişim öngörülmedi. Papa’nın dünya çapında yayınladığı kararnamesiyle aktif eşcinseller, ‘derin eşcinsel’ eğilimleri olanlar ve eşcinsel kültürüne destek verenler rahip olamayacak.
58
Belçika Federal Meclisi, eşcinsel çiftlere evlat edinme hakkı veren yasa tasarısını kabul etti. Yasa tasarısına göre, eşcinsel çiftler Belçika'da veya başka bir ülkede evlat edinebilecekler. Çocuğun, çiftlerden hangisinin adını alacağı mahkeme önünde yapılacak ortak beyanla belirlenecek. Meraklısına: Belçika İstatistik Enstitüsü’nün verileri göre; 2004 yılında 1267 gey ve 940 lezbiyen çift resmen evlendi. Eşcinsel nikahların 1519'u Flaman bölgesinde, 327'si Valonya'da, 256'sı Brüksel’de kıyıldı. 2003 yılında eşcinsel evliliklerinin sayısı 1706’ydı. Evliliğe izin veren yasa 1 Haziran 2003’te yürürlüğe girmişti.
KAOS GL 26
ARALIK AGUSTOS
2005
İngiltere'de eşcinsel çiftlerin miras ve mülkiyet gibi hakları ortak kullanabilmesini, göçmenlik, emeklilik ve vergi konularında da evli çiftlere tanınan kolaylıklardan yararlanabilmesini sağlayan yasa yürürlüğe girdi. Eşcinsel hak ortaklığı yasasından yararlanmak için şimdiye dek 1200 çift evlilik başvurusunda bulundu. 2006 yılı boyunca en az 4500 eşcinsel çiftin hak ortaklığı belgesini imzalaması bekleniyor.
6 aralık 1995 yılından beri her yıl aralık ayının 6. gününde verilen ‘Noel Baba Barış Ödülü’nü almak üzere ABD'den Antalya'ya gelen Katolik rahibe Jeannine Gramick, ‘eşcinsellere saygı göstermeyen dindaşları adına özür diledi. Eşcinsel hakları savunucusu Gramick, Demre’deki Aziz Nikola Kilisesi’nde Müftü Hüseyin Yaşar ve Bahai toplumu temsilcisi Suzan Merter ile dünya barışı için dua etti.
Meraklısına: 1942'de ABD'de doğan Gramick, 18 yaşında rahibe oldu. 1977’de Rahip Robert Nugget ile birlikte gey ve lezbiyenlere adil muamele için mücadele eden Yeni Yollar Papazlığı’nı kurdu. 1999'da, şimdi Papa olan kardinal tarafından eşcinsellere seslenmekten men edildi. Gramick, Papa’ya karşı yürüttüğü mücadeleyi son olarak In Good Conscience adlı belgeselde anlatmıştı.
5 ara lık
Danimarka Dışişleri Bakanlığı, ülkenin İsrail Büyükelçisi Carsten Damsgaard’a, Yediot Ahronot gazetesine verdiği röportajda ‘eşcinsel yaşamını ayrıntılarıyla anlattığı’ için ihtar yazısı gönderdi.
Uluslararası Af Örgütü, 9 Aralık’ın ‘Mehmet Tarhan’la Dayanışma için Uluslararası Eylem Günü’ kabul edilmesi nedeniyle, davayla ilgili kaygı ve tavsiyelerini içeren bir açıklama yaptı.
9 ara lık
Örgüt, Türkiye yetkililerine uluslararası ve ulusal düzeyde yasal sorumluluklarını yerine getirmek için şu adımları atmaya davet etti: *Mehmet Tarhan’ı derhal ve koşulsuz serbest bırakın; *Mehmet Tarhan’ın zorla muayene edilmesini engelleyin; *Kişinin cinsel yöneliminin fotoğraf ‘kanıtı’ ya da fiziksel muayene ile belirlenemeyeceğini kabul edin; *Aynı suçtan dolayı kişilerin bir defadan fazla yargılanması uygulamasına derhal son verin; *Vicdani ret hakkını tanıyın; *Askerlik hizmeti yapmayı reddedenler için ayrımcı ya da cezai olmayan alternatif sivil hizmet sağlayın.
Meraklısına: Bu, Uluslararası Af Örgütü’nün Türkiye hakkında eşcinsellikle ilgili yaptığı ilk açıklama.
KAOS GL 26
59
Yönetmen: Ang Lee Oyuncular: Jake Gyllenhaal, Heath Ledger, Randy Quaid 2005, ABD
Brokeback Mountain
Brokeback Dağı
2005sinema
Pulitzer ödüllü E. Annie Proulx imzalı, kült bir kısa hikayeden Ang Lee’nin uyarladığı Brokeback Dağı adlı film Altın Kürelerde "En İyi Film" ve "En İyi Yönetmen" de dahil olmak üzere yedi adaylık aldı. 1960'larda geçen ve iki kovboyun aşkını anlatan film, eleştirmenlere göre, eşcinsel sinemanın dönüm noktalarından biri olacak. Filmin, birbirine aşık iki erkek için sempati arayışı, en azından tutucu Amerikalı seyircilerin cinsellikle ve aşkla ilgili kabullerini tekrar gözden geçirmelerini sağlayacak.
KAOS GL 26
ARALIK AGUSTOS
2005
HIV/AIDS, tüberküloz ve sıtma gibi hastalıklarla mücadelede, gelişmekte olan ülkelere maddi destek veren Küresel Fon Merkezi, Sağlık Bakanlığı’nın AIDS'i önlemeye yönelik projesine 3.8 milyon dolarlık bütçe ayırdı. Proje aktivitelerini değerlendirecek Ulusal Koordinasyon Kurulu’nda, Sağlık, Adalet ve İçişleri bakanlıklarının yanı sıra, Diyanet İşleri Başkanlığı, sivil toplum kuruluşları ve üniversite temsilcileri bulunuyor. Proje, ‘ulaşılması zor topluluklar’ ile temas kurulabilmesi için eşcinsel örgütleriyle işbirliği yapılmasını öngörüyor. Sağlık Bakanlığı’nın işbirliği çağrısına Kaos GL Kaos GL Derneği de olumlu yanıt verdi.
14 ara lık
15 aralık
Jean Cocteau’nun ünlü yapıtı Güzel ve Çirkin’in el yazması versiyonu, açık artırmada 120 bin avroya alıcı buldu. 1946 yılında Cocteau’nun yönetmenliğinde filme çekilen Güzel ve Çirkin, tüm zamanların en güzel masallarından…
2005’in madisi “Küresel açlık ve başta AIDS olmak üzere salgın hastalıklar arttı. Eşcinsellik giderek yaygınlaşıyor, hatta eşcinsel evliliklere meşruiyet de kazandırılmaya çalışılıyor. Hırsızlık, gasp, ırza geçme, birçok suç türü ve ahlaksızlık aldı başını gidiyor. Peki, medeniyetler ne yapıyor? Her saat başı yüz milyon doları tanka, topa, mermiye harcıyor. Eğer medeniyet buysa, ben medeni olmaktan çoktan vazgeçtim.” (Hatay’da yapılan 1. Medeniyetler Buluşması’nda konuşan Türkiye Musevileri Hahambaşı İzak Haleva, galiba kıyamet alametlerini sıralıyor!)
KAOS GL 26
61
ARALIK AGUSTOS
2005
18 aralık
Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi yüksek lisans öğrencilerinin düzenlediği ‘Feminizm ile Eşcinsel Hareket: Ortak Payda’ başlıklı panel Ankara’da yapıldı. Panele; merkezin uzmanlarından Aksu Bora, Kaos GL’ GL’den Ali Erol Pazartesi dergisinden Ayşe Düzkan ve Kaos konuşmacı olarak katıldı.
İrlanda'da yaşayan lezbiyen sevgililer Shannon Sickels ve Grainne Close, Britanya’da resmen evlenen ilk eşcinsel çift oldu. Kuzey Belfast’ta sosyal hizmet uzmanı olarak çalışan 32 yaşındaki Close ile Amerikalı oyun yazarı 27 yaşındaki Sickels nikah törenine pembe bir limuzinle geldi. Meraklısına: Eşcinsel çiftlere evlilik hakkı tanıyan yasa aynı gün Kuzey İrlanda’da yürürlüğe girdi.
62
20 aralık
19 ara lık
Mehmet Tarhan’ın avukatı Suna Coşkun, Hakim Binbaşı Tuna Polat’ın “Avukatları Mehmet’i yanlış yönlendiriyor; aldığı ceza, gördüğü muamele daha farklı olabilirdi” sözleri üzerine Sivas Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunduğunu açıkladı. Coşkun “Avukat müvekkiliyle özdeşleştirilemez” dedi.
2005’in madisi “Sanata ve sanatçıya saygım muhakkak ki çok büyük. Ancak, eşcinselliğin kutsal camiler önüne taşınması ve çağdaş Türk kimliğine uymayan bu poşu ve potur ile neye ve kime hizmet ediliyor, işte onu anlamak zor. Hele hele bunu içimizden birileri yapıyor ise! Hamamlardan sonra Kırkpınar ve Fatih Ürek tartışmalarının ardından bu konuya girmek pek yenilik olmayacak. Ancak, aynı sayıda Kaos GL adlı marjinal grubun Sn. Selahattin Ertemoğlu imzalı mektubuna itiraz olarak ortalığı karıştırmaya namzet olduğu da aynı dergide yazılan haberler arasında. Genel sekreterliğini Ali Erol’un yaptığı ve kurucuları arasında Hakan Yıldırım’ın da olduğu konu şimdi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine taşınıyormuş. ‘Hep bitti varağı, kaldı sakal tarağı.’ Türk'ün Türk’e ettiğini vallahi kimse etmiyor. Bu ülkenin en büyük yıldızları Zeki Müren ve Bülent Ersoy olduğuna göre tartışacak ne var ki? Ya bir de heteroseksüeller örgütlenir ise ne yaparız o zaman?” (Terzi yamağı Barbaros Şansal, ünlü Fransız eşcinsel dergisi TETU’da yayımlanan, Nihat Odabaşı’nın çektiği fotoğraflar üzerinden ‘çağdaş Türk kimliği’ne sahip çıkıyor. Yıldırım Mayruk defilelerinin finalinde elinde Türkiye bayrağıyla podyuma çıkmasının nedeni buymuş meğer!)
KAOS GL 26
ARALIK AGUSTOS
2005
Eşcinsellerin evliliğine izin veren yasa, İrlanda’dan sonra sırasıyla İskoçya, İngiltere ve Galler’de de yürürlüğe girdi. Meraklısına: Britanya'dan önce Danimarka, Norveç, Hollanda, İsveç, Almanya, Belçika, Arjantin, İspanya ve Kanada, eşcinsellere resmi birliktelik hakkı tanımıştı.
21 aralık İngiltereli pop yıldızı Elton John, Britanya'nın İngiltere ve Galler bölgelerinde eşcinsel evliliklerine izin veren yasanın yürürlüğe girdiği gün Windsor'da yapılan sade bir nikah töreniyle evlendi. ‘Eşcinsel Hak Ortaklığı’ yasası, nikah kıyan eşcinsel çiftlere, sosyal haklar ve ödenekler, emeklilik ve miras konularında heteroseksüel çiftlerle aynı hakları tanınıyor. Sadece ailelerin katıldığı nikah töreninden sonra, Sir Elton John ile eşi David Furnish’in, Windsor'daki malikanelerinin bahçesinde kurulan iki dev çadırda düzenledikleri partide, 700 eşcinsel çift eğlendi. Elton John 58 yaşında. Nihayet eşi olan 11 yıllık sevgilisi David Furnish ise 43. Meraklısına: Dünya medyasının büyük ilgi gösterdiği bu evlilik haberi Türkiye medyasında da yankılandı. Akşam gazetesi haberi şu başlıkla verdi: “Hangisi gelin hangisi damat anlaşılamadı!”
20 22 aralık _
“Arkadaşlarım dalga geçti benimle. Ailem, özellikle babam çok kızdı bana. Dayımlar ortalığı birbirine kattı bu rol yüzünden. Az kalsın töre cinayetine kurban gidecektim!” (Zavallı Alişan!)
2005’in madisi “Geçen hafta söz etmiştim: Kaplan ve Ejderha filminin yönetmeni Ang Lee, bu defa kovboy filmi çekti, kovboylar da üzülecek, demiştim. Brokeback Mountain, yayladaki yalnızlıkta birbirini bulan iki kovboyun eşcinsel aşkını anlatıyordu. Yeni öğrendim. Daha kötüsü, bunlar inek değil, kovboyların nefret ettikleri koyunların çobanı imişler üstelik.” (Hıncal Uluç. Yorumsuz)
2005’in madisi “Erkekliğim hakkında şüphesi olan varsa karısını göndersin. Üstün yeteneklerim konusunda onları ikna edebilirim... Bu iddialar yönetimdekilerin işi. Bana karşı ahlaki terör uygulanıyor, kirli yöntemlere başvuruluyor.” (Muhalif lider Ali Kerimli, Azerbaycan’da yapılacak seçimlerden önce hakkında çıkan ‘1994’te gözaltındayken tecavüze uğradı’, ‘İstanbul’a geldiğinde eşcinsel bir grup tarafından karşılandı’ iddialarına televizyondan böyle yanıt verdi.)
KAOS GL 26
63
BAGUSTOS İTERKEN DOSYA: VE PERDE!!! Her daim göz önünde olan, kameraların ve mikrofonların mıknatıs gibi çektiği bazı ‘ünlüler’, eşcinsel kimliklerini gizleme refleksiyle kendilerini mi inkar ediyorlar, yoksa bu, toplumun ikiyüzlü ahlakının yan etkilerinden korunmak için edinilen bir zırh mı? İzleyicilerine/dinleyicilerine kendilerini nasıl gösteriyorlar ya da göstermek istiyorlar? Aslında onlar ‘kim’? Peki, izler kitle onları her şart altında kabul edebilme yeteneğine sahip mi? Eşcinsel ünlülerin kendilerini ‘olduğu gibi’ ortaya koymalarının önündeki engeller ne? ‘Evet, eşcinselim!’ diye kendini açık edenler (varsa eğer) bunun bedelini nasıl öder? ‘Hayır, yok öyle bir şey!’ diye kendini gizlemeyi sürdürenlerin gerekçesi nedir?
Kaos GL
mart
64
Nisan
‘Ünlü’ olanlar, kendilerine dayatılan ‘nasıl görünüyorsan öyle ol’u bir pranga gibi boyunlarında taşımayı, şöhretin bedeli olarak mı görmektedir? Zeki Müren’i bağrına basanlar, Bülent Ersoy’u ‘diva’ katına çıkaranlar, Murathan Mungan’ın sözcüklerini başucundan eksik etmeyenler, bu ünlülerin ‘gerçek kimliklerini’ görmezden mi gelmiştir, ‘fark etmez’ mi demiştir? Cinsel yönelimin aleniyeti ile şöhretin ilişkisi nasıl kurulmuştur da bu hale gelmiştir?
Kaos GL Kaos GL, ünlülerin ‘renkli’ dünyaları içindeki gökkuşağı renklerini arıyor. Fısıltı gazetelerinden eşcinsel olduğunu duyduğumuz ünlüler neden gizleniyorlar? Sanat dünyasında kabul görmek için nelerini feda ediyorlar? Bu, piyasanın değişmez kuralı mı? Piyasa denilen şey ne ola ki? Ya ‘piyasa’ya rağmen açık yaşayanlar? Onlar nelerle karşılaşıyor?
Kaos GL’ GL’nin Mart-Nisan sayısında... Tüm bu soruların yanıtı Kaos
güvenli ve huzurlu bir ortamda güzel paylaşimlara Tunus Caddesi 45/2 (Kennedy Caddesi Girişi) Kavaklıdere Ankara turuncuclub@hotmail.com
KAOS GL 26
Yüz yıl sonra ilk kez Türkçe’de!
Savaşa, şiddete ve zorunlu askerlik hizmetine karşı manifesto niteliğinde bir eser
Tolstoy’un göz ardı edilen şaheseri
İletişim’den “Bizim dükkân 24 saat açık!” Ev kadınlığı, tatili, hastalık izni, emekliliği, mesai saati olmayan bir iştir. ev dışında çalışanlar da dahil olmak üzere bütün kadınlar evde çalışırlar ve bu çalışmanın karşılığı yoktur. Çünkü ev işleri, kadın olmanın doğal bir parçasıdır. İşte bu doğallık, evde harcanan emeği görünmez kılar. Ev işlerinin “yeniden üretim” olarak etiketlenmesi de bu görünmezliği büyütür. Kadınların Sınıfı, toplumun temel düzenleyici ilkeleri olan sınıfın ve cinsiyetin gündelik yaşam içinde nasıl birbiri üzerinden kurgulandıklarını araştırıyor. Sınıfsal farklılıkların cinsiyete birer “ek” olmanın ötesinde, kadınlığın kurucu bileşenleri olduğunu iddia ediyor ve bu iddiasını gündelikçiler ve hanımlarının ilişkisinde sınıyor.
w w w . i l e t i s i m . c o m . t r Binbirdirek Meydanı Sokak, İletişim Han No. 7 Cağaloğlu 34122 İstanbul Tel: 212.516 22 60-61-62 Faks: 212.516 12 58 e-mail: iletisim@iletisim.com.tr Dağıtım: Tel: 212.638 55 45-638 55 71 Faks: 212.517 71 57