Yeni Evrede
Baþyazý
Mücadele Birliði
ÇÖZÜM PROLETARYA EYLEMÝNDE E
ski toplumda, yeninin maddi ögeleri oluþtuktan sonra, kimse insanlarýn önüne çýkan sorunun çözümü yoktur diyemeyecektir. Çünkü sorunun çözümü, o maddi ögelerde vardýr. Yine hiç kimse, yeni toplumu gerçekleþtirme mücadelesinde baþarýsýzlýðýný, “o an sorunun çözümü yoktu” diyerek geçiþtiremez; kendi baþarýsýzlýðýný koþullara yükleyemez. Sorunlarýn çözümü vardýr; çözüm için proletaryanýn devrimci eylemi gerekmektedir. Marx, Ekonomi Politiðin Eleþtirisine Katký’da bu sorunu özlü ifadelerle ortaya koyar: “Bir toplumsal kuruluþ, içinde taþýdýðý bütün üretici güçler geliþmeden hiçbir zaman ortadan kalkmaz; daha üstün üretim koþullarý da varlýklarýnýn maddesel yaþam olanaklarý, eski toplumun baðrýnda yeþermeden hiçbir zaman yerleþmez. Bunun içindir ki, insanlýk daima gerçekleþtirebileceði amaçlarý benimser. Gerçekten de yakýndan bakarsak, gerçekleþmesi için zorunlu olan maddesel koþullarýn daha önceden var olmuþ bulunduðu ya da hiç olmazsa oluþmakta olduðu durumlarda böyle bir amacýn ortaya çýkmýþ olduðunu görürüz.” Gramsci, Hapishane Defterleri’nde Marx’ýn tespitlerinden þu “ilke”leri çýkarýr: “1- Daha önceden gerekli ve yeterli koþullar yoksa ya da bu koþullar doðuþ ve geliþme halinde deðilse, bir toplum herhangi bir harekete giriþemez; 2- Bir toplum, iliþkilerinin özünde bulunan bütün yaþam þekillerini geliþtirmemiþse, ortadan kalkmaz ve yerine baþka bir toplum gelmez.” Bu demektir ki, proletarya þeyleri yaratmaz; koþullarý oluþmuþ olan geliþmelere yeni bir biçim verir. Bu koþullarýn önceden oluþmuþ olmasý gerekir. Yine bu demektir ki, daha yüksek bir toplumun maddi koþularý, eski toplumun içinde ortaya çýktýktan sonra, eski toplum güçleri ne yaparlarsa yapsýnlar, eski toplumun yýkýlýþýný ve yeni toplumun geliþini engelleyemezler. Örneklersek, eski bir toplum olan kapitalist toplum, onun yerini alacak olan komünist toplumun geliþini engellemek bir yana, maddi koþullarý sürekli yetkinleþtirerek, ayný zamanda bu geleceðin üzerine dayanacaðý koþullarý hazýrlamýþ
oluyor. Eski toplum, kendisini aþacak sonuçlarý kendisi oluþturur. Eðer yeninin en azý, eskinin en fazlasýný aþýyorsa, hiç kimse eski toplumu ayakta tutmak için çaba harcamaz; toplum yeninin egemen olmasý için harekete geçer. Toplum önünde böyle bir geliþme ve çözüm görmeden, kendisini, ulaþmýþ olduðu uygarlýðýn yüksek aþamasýndan, onun sonuçlarýndan yoksun býrakmak istemez. Fakat daha ileri sonuçlarý görür görmez, tüm gücüyle buna yönelir. Toplumun çaðdaþ gereksinmeleri daima deðiþmekte ve çeþitlenmektedir. Topluma, artan ve deðiþen gereksinmelerini ancak komünist toplum verebilir. Eski toplumda, daha üstün bir toplumun koþullarý oluþtuktan sonra, teorinin yapacaðý þey, bu yeni oluþumu izlemek, olgunlaþma düzeyini göstermek ve varacaðý zorunlu sonuçlarý ortaya koymaktýr. Bilimsel komünizm bunu yapmýþtýr ve yapmaktadýr. Rekabetçi kapitalizmde, rakipler rekabet etti, rekabet tekele yol açtý. Tekelci kapitalizm, üretimin yoðunlaþmasýnýn ve toplumsallýðýnýn üst aþamaya çýkmasýdýr. Tekelci kapitalizm aþamasýnda maddi koþullar, rekabetçi aþamaya göre çok daha olgundur. Tekelci kapitalizm altýnda toplumsallaþma daha ileri boyutlar kazanýr. Kapitalizmin ortaya çýkýþýyla birlikte ortaya çýkan, üretimin ve sermayenin büyümesiyle birlikte büyüyen iþçi sýnýfý, rekabetçi kapitalizm aþamasýndan baþlayarak önüne çözeceði sorunlarý koyar (amaç edinir). Çünkü kapitalizm daha rekabetçi aþamada sorunlarýn çözümünü kendi içinde taþýmýþtýr. Tekelci kapitalizm, maddi koþullarý olgunlaþtýrdýkça, çözüm de daha bir açýklýk kazanmýþ ve öne çýkmýþtýr. Üretici güçlerin evrensel geliþimi, üretimin toplumsal karakterinin dünya çapýnda belirginleþmesiyle birlikte insanlýk yeni bir tarihsel geliþme evresine girmiþtir. Yeni evrede insanlýðýn kurtuluþunun maddi koþullarý daha bir olgun hale gelmiþ ve kurtuluþun olanaklarý daha bir artmýþtýr. Her geçen gün daha fazla insan toplumsal kurtuluþun gerçekleþeceði komünizmi kendine amaç ediniyor. Yeni toplumun koþullarý, eski toplumda filizlendikten sonra, teori artýk yalnýzca bu sorunla uðraþmadý, kapsamýný çok daha geniþletti. Teori, çözümün kendisiyle uðraþmaya yöneldi. Teori çözümle uðraþýrken, daima maddi koþullarý bir veri olarak kabul etmiþtir. Çözüm koþullarý ortaya çýktýktan sonra, bu çözümü kimin yapacaðý önem kazanýr. Çözümü gerçekleþtirecek olan, sanayinin has ürünü proletaryadýr. Diðer sýnýflar sanayinin geliþmesi karþýsýnda yok olup giderken, proletarya ise sanayinin geliþmesiyle birlikte çoðalan bir sýnýftýr. Proletarya devrimci bir sýnýf olarak, tüm ezilen ve sömürülenleri kapitalizmin baskýsýndan kurtaracak tek sýnýftýr. Marksist teori, proletaryanýn devrimci rolünü derinlikli bir kavrayýþla ortaya koyar. Eski toplumdan yeni topluma geçiþ, ancak devrim yoluyla, proletaryanýn egemen sýnýf olarak örgütlenmesiyle gerçekleþebilir. Bilimsel komünizm, aðýrlýklý olarak devrim sorunu üzerine durdu. Leninist devrim teorisi, proletarya devriminin teori ve taktiklerini büyük bir yetkinlikle açýklar.
70. Sayý / 21 Haziran - 5 Temmuz 2006
3