Χτίζοντας Αυτοεκτίμηση

WHO IS WHO

Χτίζοντας Αυτοεκτίμηση

Αναγνωρίστε τα σημάδια του «δεν αξίζω» προτού τρυπώσουν στη σκέψη του παιδιού

Η βασική αίσθηση που έχουμε για τον εαυτό μας και την αξία του αρχίζει να θεμελιώνεται ήδη από την παιδική μας ηλικία, τότε που είμαστε ανοικτοί και ευάλωτοι, απέναντι σε αυτούς από τους οποίους εξαρτόμαστε βιολογικά και συναισθηματικά, και δεν διαθέτουμε ακόμα επαρκείς άμυνες για να αυτοπροστατευθούμε. Έτσι η αυτοεκτίμησή μας, χτίζεται σιγά σιγά αρχικά από τα πρόσωπα του άμεσου περιβάλλοντός μας. Ζητήσαμε από την κα Μαριάντα Βρεττού να μας εξηγήσει πως γίνεται όλο αυτό.

Τι είναι η αυτοεκτίμηση

και πόσο σημαντική είναι για τη ζωή και την εξέλιξη ενός παιδιού;

Αυτοεκτίμηση μπορεί να θεωρηθεί ο τρόπος με τον οποίο αξιολογούμε και αντιλαμβανόμαστε τους εαυτούς μας.

Για τα παιδιά και τους νέους, το χτίσιμο της αυτοεκτίμησης αποτελεί μια εξελικτική διαδικασία, που ξεκινάει από πολύ νωρίς

ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΔΩΡΑ ΚΑΠΟΓΙΑΝΝΗ

στην ζωή τους.

Η αυτοεκτίμηση κάθε παιδιού μεγαλώνει με την κάθε εμπειρία που προκύπτει στη ζωή του όσον αφορά την θετική αλληλεπίδραση με τους άλλους και κυρίως όταν ακολουθείται από θετικά λόγια. Είναι πολύ σημαντικό να χτίσεις σε ένα παιδί την πεποίθηση ότι μπορεί να χειριστεί τη ζωή του και ιδιαίτερα ότι μπορεί να την χειριστεί καλά.

Τα παιδιά που νιώθουν καλά για τους εαυτούς τους έχουν την αυτοπεποίθηση να τολμούν και να δοκιμάζουν νέα πράγματα. Η αυτοεκτίμηση βοηθάει τα παιδιά να διαχειρίζονται τα λάθη τους και να δοκιμάσουν ξανά ακόμα και αν απέτυχαν την πρώτη φορά.

- Πως μπορούν οι γονείς να ‘‘χτίσουν’’ την αυτοεκτίμηση του παιδιού τους;

Η Μαριάντα Βρεττού είναι Κοινωνική Λειτουργός και η μια εκ των Ιδιοκτητριών του ΜΑΖΕΙ – Κέντρο Παιδοψυχολογικής Υποστήριξης και Συμβουλευτικής Γονέων.

Έχει εμπειρία σε θέματα διαχείρισης και συμβουλευτικής γονέων καθώς και παρέμβασης στην ειδική αγωγή παιδιών 6 – 13 ετών.

Σπούδασε στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, στο τμήμα της Κοινωνικής Διοίκησης με κατεύθυνση την Κοινωνική Εργασία.

Κατέχει εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή. Παράλληλα είναι κάτοχος Πιστοποίησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στην Συμβουλευτική Οικογένειας και Θεραπείας Ζεύγους.Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια για τις Μαθησιακές Δυσκολίες καθώς και για τη Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα ΔΕΠΥ.

Πριν δημιουργήσει το Κέντρο Παιδοψυχολογικής Υποστήριξης και Συμβουλευτικής Γονέων ΜΑΖΕΙ, είχε εργαστεί από το 2011 ως Κοινωνική Λειτουργός και Υπεύθυνη Ψυχοπαιδαγωγικών κέντρων. Παράλληλα στο πλαίσιο της δημιουργίας δομών για την αντιμετώπιση της φτώχειας του Δήμου Ιλίου, της ανατέθηκε ο ρόλος της συντονίστριας του έργου και της οργάνωσης της δομής.

Ένας καλός τρόπος είναι βοηθώντας τα παιδιά να μάθουν να κάνουν πράγματα. Σε κάθε ηλικία υπάρχουν νέα πράγματα που τα παιδιά μπορούν να μάθουν.

Όταν εκπαιδεύετε τα παιδιά πως να εκτελούν μία δραστηριότητα, στην ουσία τους δεί-

χνετε τον τρόπο και τα βοηθάτε από την αρχή. Στη συνέχεια αφήνετε τα παιδιά να προσπαθήσουν όπως μπορούν, ακόμα και αν κάνουν λάθη. Διασφαλίστε πως το παιδί σας, έχει την ευκαιρία να μαθαίνει, να δοκιμάζει και στο τέλος να νιώθει περήφανο επειδή προσπάθησε.

Επαινέστε το παιδί σας με σύνεση. Θυμηθείτε πως δεν πρέπει να παινεύετε τα παιδιά υπερβολικά και σίγουρα ο έπαινος να μην επικεντρώνεται στα αποτελέσματα (όπως για παράδειγμα αν έχουν πάρει άριστα σε ένα διαγώνισμα). Η πιό αποδεκτή κατεύθυνση είναι ο έπαινος να παρέχεται από εσάς προς το παιδί σας, σε περιπτώσεις που αφορούν την προσπάθεια, την εξέλιξή και τη συμπεριφορά.

Να είστε ένα καλό πρότυπο. Όταν προσπαθείτε για τις καθημερινές δραστηριότητες, τότε είστε ένα καλό παράδειγμα. Το παιδί σας με αυτό τον τρόπο μαθαίνει να προσπαθεί για να κάνει τις ασκήσεις του σχολείου, για να μαζέψει τα παιχνίδια του ή ακόμα και να στρώσει το κρεβάτι του.

Εξίσου σημαντικό είναι να είστε υπόδειγμα σωστής συμπεριφοράς.

Αποφύγετε με κάθε τρόπο την σκληρή κριτική προς τα παιδιά. Τα μηνύματα που λαμβάνουν τα παιδιά από τους άλλους για τον εαυτό τους έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ιδιοσυγκρασία τους και για την αυτοεκτίμηση τους. Σκληρά λόγια (όπως «είσαι τεμπέλης») είναι επιβλαβή και δεν δίνουν κίνητρα στα παιδιά.

Εστιάστε στα δυνατά σημεία των παιδιών. Διασφαλίστε ότι το παιδί σας έχει τις ευκαιρίες να αναπτύξει τις κλίσεις του, τις δραστηριότητες που του αρέσουν και τα προσόντα του.

Αφήστε τα παιδιά να βοηθήσουν. Η αυτοεκτίμηση μεγαλώνει όταν τα παιδιά αρχίζουν να βλέπουν ότι αυτό που κάνουν μετράει για τους άλλους.

Βοηθήστε τα παιδιά να μαθαίνουν νέα πράγματα! Σε κάθε ηλικία, υπάρχουν καινούργια πράγματα για να μάθει κάποιος.

Ακούγοντας το παιδί σας μπορείτε να αντιληφθείτε τι έχει ανάγκη και σε ποιό επίπεδο βρίσκεται η αυτοεκτίμησή του.

Όσον αφορά τα μεγαλύτερα παιδιά, μιλήστε τους για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media). Όπως σημαντικό είναι να ορίσετε πόσο χρόνο θα απασχολούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εξίσου σημαντικό είναι να προσδιορίσετε την ποιότητα των δραστηριοτήτων των παιδιών (ή των εφήβων) στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ενασχόλησης με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο στην αυτοεκτίμηση και την ευημερία των παιδιών.

- Ποια είναι τα συνήθη σημάδια που παραπέμπουν σε χαμηλή αυτοεκτίμηση του παιδιού και πότε είναι απαραίτητη η επέμβαση ειδικού;

• Το παιδί αποφεύγει μία δραστηριότητα ακόμα και χωρίς να προσπαθήσει. • Παραιτείται πολύ συχνά από την προσπάθεια, αμέσως μετά την έναρξη ενός παιχνιδιού ή μίας δραστηριότητας. • Όταν το παιδί πιστεύει πως πρόκειται να χάσει σε ένα παιχνίδι ή ακόμα και ότι θα έχει φτωχή απόδοση, τότε κάνει ζαβολιές ή λέει ψέματα. • Δείχνει σημάδια παλινδρόμησης, δηλαδή συμπεριφέρεται σαν μωρό ή με τρόπο ανόητο για την ηλικία του. • Είναι συγκρατημένο στις αντιδράσεις του, αυταρχικό, ή αυστηρό όσον αφορά τα συναισθήματα που μπορεί να φέρει. • Όταν δικαιολογείται (όπως για παράδειγμα «η δασκάλα φταίει που δεν απέδωσα στην εργασία») ή όταν υποβαθμίζει σημαντικά γεγονότα ή απορρίπτει (όπως για παράδειγμα: «δεν μου αρέσει καθόλου αυτό το παιχνίδι»). Με αυτό τον τρόπο διαμορφώνει στο μυαλό του έναν χώρο για να ρίξει το φταίξιμο σε άλλους. • Όταν η απόδοσή του και οι βαθμοί του στο σχολείο έχουν πτωτική τάση ή όταν το ενδιαφέρον του για συνηθισμένες δραστηριότητες δείχνει να έχει χαθεί. • Εάν το παιδί εμφανίζει κοινωνική αποξένωση, χάνοντας ή διατηρώντας λιγότερες επαφές με τους φίλους του. • Μία αλλαγή στην διάθεση των παιδιών, εαν αντιμετωπίζει διαρκή θλίψη, κλαίει ή εμφανίζει εξάρσεις θυμού, απογοήτευσης

ή παραίτησης είναι στοιχεία που δείχνουν πως η αυτοεκτίμηση του παιδιού βρίσκεται χαμηλά. • Όταν κάνει σχόλια έντονης αυτοκριτικής όπως «δεν θα κάνω τίποτα σωστά», «κανείς δεν με θέλει», «είμαι άσχημη», «είναι δικό μου λάθος» ή «οποιοσδήποτε άλλος είναι εξυπνότερος από μένα» • Όταν το παιδί εμφανίζει δυσκολία να αποδεχθεί τον έπαινο ή την κριτική. • Εάν το παιδί είναι υπερβολικά επικεντρωμένο ή ευαίσθητο στις γνώμες που έχουν οι άλλοι άνθρωποι για αυτό • Δείχνει να επηρεάζεται ισχυρά

από την αρνητική επιρροή των συνομηλίκων, υιοθετώντας συμπεριφορές όπως περιφρόνηση για το σχολείο ή διακοπή δραστηριοτήτων • Είναι υπερβολικά βοηθητικό ή καθόλου βοηθητικό στο σπίτι. Ασφαλώς αυτές είναι κάποιες από τις ενδείξεις και σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως μεμονωμένες συμπεριφορές μαρτυρούν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Είναι ίσως καμπανάκια προς τους γονείς, ούτως ώστε να απευθυνθούν σε έναν ειδικό προκειμένου να γίνει διάγνωση αν το παιδί εμφανίζει χαμηλή αυτοέκτιμηση.