υπότιτλοι ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ 04 ΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
Από τη Δόξα στη Δράμα
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΔΡΑΜΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ KAI ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΗΜΟΣ ΔΡΑΜΑΣ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝH ΕΦΗΜΕΡIΔΑ ΤΟΥ 42ου ΦΕΣΤΙΒAΛ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ & 25ου ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΔΡΑΜΑΣ
Ήταν που λέτε ένα αγόρι στη δεκαετία του ’80 που μεγάλωνε με ποδοσφαιρικά και κινηματογραφικά όνειρα στις αλάνες της Νίκαιας και του Πειραιά. Κάθε καλοκαίρι δύο μετεγγραφικές (μεταγραφικές κτά την ορολογία των αθλητικογράφων) προσθήκες υπήρχαν στο μυαλό του για την ομάδα του Ολυμπιακού: ο Βασίλης Χατζηπαναγής του Ηρακλή και ο Τάσος Στράντζαλης της Δόξας Δράμας. Τελικά κανείς από τους δύο δεν αποχωρίστηκε την ομάδα του για τους συλλόγους της Αθήνας (ΠΑΟ και ΑΕΚ επίσης τους διεκδικούσαν) και του Πειραιά και η πόλη της Δράμας έμεινε κάπως σαν απωθημένο για τον πιτσιρικά. Μεγαλώνοντας η δεύτερη μεγάλη αγάπη του έδωσε τελικά τη λύση. Μπορεί να μην ήρθε ο Στράντζαλης στον Πειραιά αλλά πήγε το αγόρι (ενήλικας πλέον) στη Δράμα. Η επαγγελματική ενασχόληση με το σινεμά το οδήγησε στην ακριτική πόλη ως επισκέπτη του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους πριν από καμιά δεκαετία. Η πρώτη φορά είχε τα σημάδια του δειλού ψαξίματος ενός αρχάριου αλλά και την ανάλογη λαχτάρα να δει όσα περισσότερα μπορούσε, καθώς δεν ήξερε τι θα ξημερώσει η επόμενη μέρα (αυτό το άγχος με τον Στράντζαλη…). Για την ακρίβεια δεν ήξερε αν θα υπάρξει καν συνέχεια. Εκείνο όμως το πρώτο ραντεβού τα είχε όλα: δυνατές κινηματογραφικές συγκινήσεις (δικαίως λέει ο Δημήτρης Χαρίτος ότι το φεστιβάλ είναι το μαιευτήριο των Ελλήνων σκηνοθετών), γνωριμία με ξεχωριστούς ανθρώπους, πλούσια εδέσματα, μεταμεσονύχτιες τσάρκες στα στέκια της πόλης. Ό,τι χρειάζεται δηλαδή για να πει κάποιος επισκέπτης ότι έφυγε γεμάτος εικόνες, ήχους και γεύσεις από έναν ξένο τόπο. Τελικά η συνέχεια δόθηκε και μάλιστα με ακόμη καλύτερες συνθήκες και προϋποθέσεις καθώς τα τελευταία χρόνια η σχέση «αγοριού» - φεστιβάλ - Δράμας απέκτησε και επίσημο χαρακτήρα. Πλέον ο Στράντζαλης είναι μια ωραία, φευγαλέα ανάμνηση και η Δράμα ο τόπος που ανυπομονεί να ανέβει κάθε Σεπτέμβρη. Εννοείται πως τα πρόσωπα της ιστορίας αυτής δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Πλην του Στράντζαλη που είναι ο μοναδικός ήρωας αυτού του κινηματογραφικού - ποδοσφαιρικού παραμυθιού. Κωνσταντίνος Καϊμάκης
02 02
Ένα βιβλίο που θα ’θελε να ήταν μικρού μήκους ταινία
Φ
λεβάρης του 1997, δευτεροετής στη Σχολή Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου, κι ενώ χαζολογούσα στα καφέ πέριξ των οδών Πατησίων και Ιουλιανού διάβασα μια τραγική είδηση σε ένα μονόστηλο καθημερινής εφημερίδας: «Τρεις ή περισσότερους άντρες αναζητά η αστυνομία, οι οποίοι για άγνωστα αίτια διέπραξαν άγριο φόνο άστεγου άντρα χθες βράδυ σε έρημη αλάνα στο κέντρο του Παρισιού. Το θύμα πυρπολήθηκε ζωντανό. Όπως ανακοίνωσαν οι εισαγγελικές αρχές, έπειτα και από καταθέσεις λιγοστών μαρτύρων, το έγκλημα σοκάρισε τους ανακριτές λόγω της βίας και του κυνισμού που το διέκρινε». Η εικόνα του καιόμενου άντρα έτσι όπως ζωγραφίστηκε στο μυαλό μου –εξαιτίας, ίσως, κινηματογραφικών πλάνων αντίστοιχης θεματολογίας– με στοίχειωσε με μια ένταση που ξεπερνούσε την αγριότητα του εγκλήματος. Ο άγνωστος δεν ήταν βέβαια ο Γιαν Πάλαχ ή ο Kώστας Γεωργάκης, αλλά κι εγώ δεν ήμουν ο Ταρκόφσκι και το επτάλεπτο φιλμάκι μου δεν φιλοδοξούσε να γίνει νέα «Νοσταλγία». Γνωρίζοντας πως «ένα σώμα που φλέγεται είναι μια οδυνηρή αποκάλυψη και καμιά σχέση δεν έχει με τη φράση “ένα O συγγραφέας Νίκος Χρυσός, σώμα που φλέγεται”»*, η πρώτη και ενστικτώδης αντίδρασή μου ήταν να δοκιμάσω να μεταφέρω τη φρίκη που βίωσα από την καλεσμένος στα Αίθρια Λογοτεχνικά ανάγνωση του τραγικού συμβάντος στο σελιλόιντ (εν έτει 1997 Μεσημέρια, γράφει για τον κινηματογραφούσαμε ακόμη σε φιλμ) και να αποφύγω τη μεταφορά του επεισοδίου στο χαρτί που αποτελούσε ωστόσο πάντα «φλεγόμενο άνθρωπο» στις φλέβες το αγιάτρευτο πάθος μου. Ύστετου οποίου (πλέον) κυλάει μελάνι ρα από μια πρόχειρη διερεύνηση του κόστους παραγωγής, συνυπολογίζοντας ειδικά εφέ, καιόμενα σώματα, θύτες και θύματα, πυροσβεστικά οχήματα και εξειδικευμένα συνεργεία, η ιδέα ναυάγησε. Η εικόνα του καιόμενου άστεγου με τα χέρια ανοιχτά, ένας ζωντανός πυρσός κάτω από τους γερανούς του έρημου λιμανιού δεν θα αποτυπωνόταν ποτέ. Στην πραγματικότητα δεν είχα ούτε το πάθος ούτε την τόλμη, ίσως ούτε το ταλέντο για να οπτικοποιήσω με σαφήνεια, φαντασία και ακρίβεια μια εντύπωση που με είχε μολαταύτα συγκλονίσει. Συνειδητοποίησα με τα χρόνια πως οι εικόνες ούτε υπάκουαν ούτε εξυπηρετούσαν τις αφηγήσεις μου, ενώ οι λέξεις παρέμεναν –τουλάχιστον για μένα– φιλικές πάντα κι ευπροσάρμοστες. Ίσως γι’ αυτό μια δωδεκαετία μετά αποφάσισα να ζωντανέψω την εικόνα του φλεγόμενου άντρα στο χαρτί. Χρειάστηκε βέβαια μια οκταετία, ωστόσο παρηγοριέμαι όταν σκέφτομαι πως οι ιστορίες μάς επισκέπτονται χωρίς να νοιάζονται για τη δική μας έφεση, για τα ταλέντα, τα πάθη ή τις επιθυμίες μας. Έρχονται και μας χαρίζονται απλόχερα και είναι δική μας απόφαση αν θα καταπιαστούμε μαζί τους με κάμερα, με στιλό, με καβαλέτο ή με δοξάρι, ή αν θα τις εγκαταλείψουμε αναξιοποίητες. Από το πρώτο έτος στη Σταυράκου, πίσω στο μακρινό 1996, ευχόμουν και σχεδίαζα τον ερχομό μου στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους στη Δράμα. Έρχομαι εν τέλει είκοσι τρία χρόνια μετά, με αφορμή ένα βιβλίο που γεννήθηκε θέλοντας, κάποτε, να γίνει μικρού μήκους ταινία.
* Φράση από το μυθιστόρημά μου «Καινούργια μέρα», Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2018, σ. 569.
03
03
A book that wanted to be a short film Writer Nikos Chrysos (guest at the Fair Literature Afternoons of the Festival) writes about his relationship with cinema, his studies at Stavrakos School and short films. February 1997, I was at my second year of studies at Lykourgos Stavrakos’ Film School, and while fooling around at the cafés around Patision and Ioulianou streets, I read a tragic news item at a daily paper. “The police are searching for three or more men, who committed the brutal murder of a homeless man last night at a deserted vacant lot in the center of Paris for reasons that remain unknown. The victim was set on fire while still alive. As prosecuting authorities stated, after testimonies of a few witnesses, the crime shocked investigators due to its violence and cynicism”. The image of the burning man, as painted in my mind – probably because of film shots of similar subjects – haunted me in a way that surpassed the cruelty of the crime. The unknown man wasn’t Jan Palach, or Kostas Georgakis, but I wasn’t Tarkovsky and my 7-minute film didn’t aspire to be the new “Nostalghia”. Knowing that “a body burning is a painful revelation and has nothing to do with the phrase ‘a burning body’”*, my first and instinctive reaction was to try to bring the horror I experienced reading the tragic incident to the celluloid (in 1997 we were still shooting on film reel), and to avoid conveying it to paper, which was, however, always my passion. After a rough estimation of the cost of production, factoring in special effects, burning bodies, perpetrators and victims, fire trucks and specialized crews, the plan went south. The image of the burning homeless man with his arms wide open, a living torch under the cranes of the deserted port, would never be conveyed. In fact I never had the passion, neither the boldness, perhaps not even the talent to visualize an impression that had shaken me, with perceptiveness, imagination and accuracy. In time, I realized that images neither obeyed nor served my narrations, while words remained – for me at least – always friendly and adaptable. Perhaps this is why, twelve years later, I decided to give life to the image of the burning man on paper. It took eight years, but I take comfort in the thought that our stories visit us without caring about our inclinations, passions, or desires. They come and lavishly give themselves to us and we get to decide whether to work with them with a camera, a pen, an easel or a bow, or to leave them unexploited. From my first year at Stavrakos School, back in 1996, I wished for and planned my coming to the Short Film Festival in Drama. Here I am, twenty-three years later, because of a book that was born wanting to someday become a short film. * Phrase from my novel “New day”, Kastaniotis Publications, Athens 2018
υπότιτλοι
Αρχισυντάκτης: Κωνσταντίνος Καϊμάκης Συντάκτες: Μαρίνα Αγγελάκη, Παναγιώτης Φρούντζος Mεταφράσεις: Nίνα Ζβε Σχεδιασμός: Αλέξης Κουβαριτάκης Εκτύπωση: artstudio
subtitles
Chief-Editor: Konstantinos Κaimakis Editors: Marina Angelaki, Panagiotis Frountzos Τranslations: Nina Zve Artwork: Alexis Kouvaritakis Print: artstudio
Η γωνία του σκηνοθέτη Director's point of view ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΜΑΡΙΝΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ / ΕDITING: MARINA ANGELAKI
Ο ΨΑΡΆΣ IGNACIO GARCIA FLY (ΠΕΡΟΎ)
Τα όμορφα δρομάκια και οι φιλόξενοι κάτοικοι της Δράμας μου έδειξαν μια νέα προοπτική ενός μέρους όπου ο πολιτισμός συναντά την τέχνη. Δεν μπορώ να σκεφτώ πιο ιδανικό μέρος να μοιραστώ προβολές ταινιών με εξαίρετους σκηνοθέτες από ολόκληρο τον κόσμο, συμμετέχοντας στην υλοποίηση πολυπολιτισμικών οραμάτων.
THE FISHERMAN IGNACIO GARCIA FLY (PERU)
The beautiful streets and hospitable locals of Drama have shown me a refreshing perspective of a place where culture meets art. I can’t think of a more perfect place to share screenings with outstanding filmmakers from all over the world, participating in the embodiment of multicultural visions.
ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΉΡΘΕ ΤΟ ΑΠΌΓΕΥΜΑ MAJA NOVAKOVIĆ (ΣΕΡΒΊΑ, ΒΟΣΝΊΑ - ΕΡΖΕΓΟΒΊΝΗ)
BIRDS WITH NO LEGS ΠΑΥΛΟΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ
THEN COMES THE EVENING MAJA NOVAKOVIĆ (SERBIA, BOSNIA - HERZEGOVINA)
BIRDS WITH NO LEGS PAVLOS STAMATIS
Η φύση και ο άνθρωπος είναι συνυφασμένοι και συνδεμένοι στην καθημερινή ζωή της εξοχής. Παρά τη μονοτονία της δουλειάς στο χωράφι, αν δούμε κάτω από την κοινοτοπία και σκεφτούμε τις μικρές ζωές γύρω μας θα ανακαλύψουμε έναν άλλο υπέροχο και εύθραυστο κόσμο.
Nature and man are intertwined and connected in everyday life in the countryside. Regardless of the monotony of work in the field, if we peek beneath the banality and begin to think about the micro lives around us we will discover another wonderful and fragile world.
ΣΚΟΠΕΛΙΤΗΣ Ή ΤΟ ΠΛΟΙΟ ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΚΟΤΖΟΣ
Ο ΜΑΓΚΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΚΑΝΙΑΡΗΣ
SKOPELITIS OR THE SHIP GIORGOS GHOTZOS
THE DUDE ALEXANDROS KAKANIARIS
Ο «Σκοπελίτης» είναι ένα έργο το οποίο κάναμε με τον Ρωμανό, την Ξένια και την Ελισάβετ. Με ελάχιστα μέσα προσπαθήσαμε να αποτυπώσουμε ειλικρινά κάτι από την καθημερινότητα του πλοίου αλλά και πέρα από αυτή.
“Skopelitis” is a film that Romanos, Xenia, Elissavet and I created. With hardly any means, we tried to capture something of the ship’s reality and beyond it.
Χαίρομαι που ο «Μάγκας» ξεκινάει το ταξίδι του από τη Δράμα διότι έχοντας απουσιάσει τα τελευταία 12 χρόνια από τα κινηματογραφικά δρώμενα, θα ήθελα να δω πόσο έχει αλλάξει το φεστιβάλ αλλά και εγώ ως δημιουργός.
I am glad the “The dude” starts its journey in Drama, because, having been absent from the field of cinema for the past 12 years, I would like to see how much the festival has changed, and how much I have changed as a filmmaker.
Το «Birds with no legs» είναι μια ταινία για τους ανυπόμονους. Για τους ανθρώπους που αμφιβάλλουν για τις επιλογές τους και αγχώνονται όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα έχουν ονειρευτεί ή όταν ο δρόμος τους τελικά αποδεικνύεται δυσκολότερος απ’ ό,τι περίμεναν. Μόνη τους διέξοδος, νομίζω, είναι απλώς να συνεχίσουν να πετάνε.
“Birds with no legs” is a film about people who can’t wait. For people that doubt their choices and get stressed when things don’t go as they have dreamt, or when the road proves harder than they thought. Their only way out is, in my opinion, to just keep on flying.
SOLDIER 365 ΕΛΙΑ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ
Στη δουλειά μου η κινούμενη εικόνα και ο ήχος έχουν την ίδια αξία. Στο «Soldier 365» η προσέγγιση του sound design (Δανάη Μπελοσίνωφ) έχει σκοπό να δημιουργήσει έναν ηχητικό κόσμο που να αντιπροσωπεύει την αντίληψη της πραγματικότητας της πρωταγωνίστριας. Το μοντάζ και το sound design έγιναν ταυτόχρονα επηρεάζοντας το ένα το άλλο.
SOLDIER 365 ELIA KALOGIANNI
In my work, moving image and sound are equally significant. The approach of sound design (Danai Belosinof) in “Soldier 365” was to create a sound world that represents the individual perception of reality of the main character. Τhe editing and sound design of the film took place simultaneously and in close interaction with each other.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΗΜΟΛΙΚΑΣ ALPHA MALE
ΑΖΑΝ ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΑΡΑΓΓΟΥΛΗ
CHRISTOS DIMOLIKAS ALPHA MALE
AZAN GEORGIA MARANGOULI
Το «Alpha male» είναι ένα σχόλιο για τους άντρες και τις γυναίκες. Ένα αντι-ρομαντικό παραμύθι. Διαφορετικό από αυτά που μας έλεγαν όταν ήμασταν μικροί. Ο πρίγκιπας, ο ήρωας, ο δυνατός, σώζει το κορίτσι; Παντρεύεται την πριγκίπισσα; Όπως λέει ο Θανάσης στην Ανίτα στην ταινία... «άλλαξα γνώμη».
“Alpha male” is a comment for men and women. An anti-romantic fairytale. Different from the ones we were told when we were young. Will the prince, the hero, the mighty, save the girl? Will he marry the princess? As Thanasis tells Anita in the film ... «I ‘ve changed my mind».
Η ταινία μου έχει τίτλο «Αζάν», δηλαδή το ισλαμικό κάλεσμα σε προσευχή το οποίο δίνει στους πιστούς αυτής της θρησκείας δύναμη και ελπίδα. Αυτές οι δύο έννοιες είναι που φέρνουν κοντά τις δύο από διαφορετικές χώρες μητέρες της ιστορίας μου τις οποίες βρίσκουμε να αναζητούν τους γιους τους στα σύνορα Ελλάδας - Τουρκίας.
My film’s title is “Azan”, the Islamic call to prayer, which gives believers of this religion strength and hope. These two concepts bring together the two mothers from different countries in my story, who we find seeking their sons at the Greek-Turkish borders.
05
05 Το βραδινό αθόρυβο ταξίδι στην αιωνιότητα
Η Μαρία Τζομπανάκη, πρωταγωνίστρια της «Βέρα Κρουζ» –της ταινίας του Τάκη Σπυριδάκη που κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας στη Δράμα το 1989–, αποχαιρετά το πιο γλυκά ανατρεπτικό μέλος της «Γλυκιάς συμμορίας». Τάκη, Μου μήνυσαν από το Φεστιβάλ της Δράμας να στείλω από τη Νέα Υόρκη μια μικρού μήκους αναφορά για σένα. Όχι για να μην πιάσει πολύ χώρο, αλλά για να μη με κουράσουν: «Μπορείς να γράψεις 100 λέξεις;... και 150 δηλαδή ή και 200». Η «Βέρα Κρουζ» ήταν μια παράξενη ιστορία έτσι όπως έγινε η ταινία. Σαν ένα βραδινό αθόρυβο ταξίδι σε δρόμο βρεγμένο. Εσύ πολύ συγκεκριμένος, ήξερες τι ήθελες, δεν είχα ερωτηματικά ως ηθοποιός. Δεν χαλάρωνες λεπτό, έσπρωχνες ο ίδιος το φορείο τη μια και την άλλη μιλούσες στον εαυτό σου, καθώς στραπατσάριζες τα φώτα για να μην είναι προφανές το συναίσθημα, έλεγες... Και μου ζητούσες να χορέψω μόνη με κλειστά τα μάτια, πριν από το γύρισμα της σκηνής του θανάτου. Ένα βράδυ γυρίσματος έφυγες ξαφνικά, «θα ’ρθω σε 10΄» είπες. Περιμέναμε ως αργά στου νοσοκομείου τα υπόγεια, ήρθες προχωρημένα μεσάνυχτα, είχε τελειώσει το φιλμ και έφερες μια
μπομπίνα «δανεική»! Έτσι στα γρήγορα, δανείστηκες και χρόνο ενώ έφευγες με τρόπο δύσκολο. Δεν εκτυπώνεται ο πόνος όμως. Με πόσες λέξεις μπορείς να πεις την ιστορία μιας βαθιάς ζωής; Πώς «μετριέται» ένας άνθρωπος με μεγάλο μπόι που δεν χωρά σε εξώφυλλα χρωματιστά; Που δεν ξέκοψε ποτέ απ’ την αλήθεια του, ενώ ξέκοβε ορθά κοφτά το δήθεν; Τάκη, θα προτιμούσα να σου πω ένα τραγούδι. Κι αυτό σιγά, για να τ’ ακούσεις μόνο εσύ και να πειράξεις με το πλάγιο χαμόγελό σου, να κάνεις πως είναι πλάκα όλα και να πας μέσα να κλάψεις με την ησυχία σου, εσύ, αληθινά και για δικό σου λόγο... Γιατί εμείς εδώ, αλίμονό μας, σαστίσαμε, πώς να σας κλάψουμε; Φεύγετε τελευταία, σαν συνεννοημένοι, οι πιο καλοί, αδειάζει ο τόπος, ξενιτεύεται το πάθος. Άραγε πώς μας βλέπετε εδώ κάτω εκεί που αράζετε όλοι παρέα, στον Κήπο του Θεού; Εσύ χαμογελάς! Το ξέρω. Μαρία
The silent night journey to eternity Maria Tzobanaki, protagonist in “Vera Cruz”, Takis Spiridakis’ short film that won Best Film Award in 1989, says goodbye to the most sweetly controversial member of the “Sweet Bunch” (Glykia symmoria). Takis, The people from the festival in Drama asked me to write a short report about you from New York. Not so that it won’t take up a lot of space, but in order not to tire me: “Can you write 100 words? Or 150, or 200”. “Vera Cruz” was a funny story the way the film was created. During a silent night journey on a wet road. You were very specific, you knew what you wanted, I had no questions as an actress. You never rested, you would push the stretcher yourself and you would talk to yourself, as you killed the lights in order for emotion not to be evident, as you’d say… And you would
ask me to dance alone with my eyes closed, before shooting the death scene. During a night of shooting, you suddenly left. “I’ll be back in 10΄”, you said. We stayed late waiting at the basement of the hospital, you came after midnight, we were out of film and you brought a film reel you “borrowed”! Just like that, you borrowed time while leaving in a difficult way. But you cannot print out pain. With how many words can you tell the story of a deep life? How can a tall man who doesn’t fit into colorful covers be “measured”? A man who never severed himself from this truth, and
always severed the pretentious? Takis, I would rather tell you a song. Softly, so that only you would hear and make fun with your crooked smile, pretend that everything is a joke and go inside to cry in peace, by yourself, honestly, and for you own reasons… Because, we here, alas, are boggled. How are we supposed mourn you all? The best of you are now leaving, as if in cahoots with one another, nothing is left, the passion is now absent. I wonder how all of you hanging out together at the Garden of God see us down here? You are smiling! I know it. Maria
06 Η κόμικ διάσταση της κατοχικής Αθήνας Είδαμ’ ένα πρωί να κυματίζη στην Ακρόπολη η σημαία με τον αγκυλωτό. Όπως σκοτεινιάζει μέρα ανοιξιάτικη από τα μαύρα σύννεφα που κρύψανε τον ήλιο έτσι σκοτείνιασε ο τόπος. Ήταν αγέλαστα τα πρόσωπα. Αμίλητα τα στόματα. Κι’ ήταν τα μάτια αμς γεμάτα απόγνωση. Ακρίδα φοβερή που είχε πλημμυρίσει την Ευρώπη κατέβηκε και στην Ελλάδα. Γεμάτη δέος ήταν κάθε ψυχή ελληνική. Τι μας περίμενε; Τι θάτανε το μέλλον; Από την υψηλήν έξαρση και την δόξα του Αλβανικού έπεφτε ο τόπος στο μαύρο χάος της σκλαβιάς. Γύρισε το φύλλο η ιστορία κι’ άρχισε να γράφει σελίδες σκοτεινές. Η Πείνα. Στον πρόλογο της τραγωδίας είναι ο χειμώνας του 41. Κι’ ήλθαν μαζί μ’ αυτήν πολλά. Ανάμεσα στα τόσα κι’ η φιλοσοφία που αναπήδησε απ’ την πτώση: ― Πότε πεθαίνει ο κουτός; ― Στον πόλεμο. ― Πότε πλουτίζει ο έξυπνος; ― Χάιλ Χίτλερ! ― Χάιλ Χίτλερ! Ο Δημήτρης Ψαθάς στο «Χειμώνα του ’41» προλογίζει την πιο σκοτεινή περίοδο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και με πνεύμα που κινείται στις παρυφές του μπρεχτικού έργου συμπυκνώνει τις διαδρομές που θα ακολουθούσαν οι υπόδουλοι Έλληνες: συνέχιση του πολέμου ή συνεργασία.
Κάθε μέρες τουComics βοηθάει σήμερα η εξέλιξηδημιουργοί πρέπει να κυριεύεται από αυτή, που συμβαίνει μέσα Στο χρόνο πλαίσιοτέτοιες του 1ου Drama Festival δεκατέσσερις κόμικς φιλοτεχνούν ισάριθμες ιστορίες για την Αθήνα της Κατοχής, τα οι προσωπικά του γούστα Σεπτέμβρη, ο σκηνοθέτης, της τεχνολογίας, αλλά στη σκοτεινή αίθουσα, που οποίες παρουσιάζονται στην έκθεση γλυκό ξημέρωμα». Προσωπικές παραγωγός, συγγραφέας, και«Ένα η αλληλεγγύη μεταξύ πάνω σε ένα επιμέρους δεν κάνει μόνο καλό, αλλά ματιές, καλλιτεχνικές εκφράσεις, έντεχνες απόπειρες προσέγγισης, αναδημιουργός και Καλλιτεχνικός των νέων. Επίσης, πολλές κινηματογραφικό είδος, επιβάλλεται να τη βιώνει ψηλάφησης, κατανόησης και απόδοσης του πνεύματος και του κλίματος Διευθυντής Διεθνούς ταινίες Ενός είναι παρελθόντος αξιόλογες, στοιχεία του αλλά να βλέπει την κάθε ο κινηματογραφιστής. ενός όχι καιτου τόσο μακρινού παρελθόντος. Φεστιβάλ Κινηματογράφου αλλά στις περισσότερες ταινία αντικειμενικά ως Επίσης, όλη αυτή η όσμωση, οποίου εξακολουθούμε να ανιχνεύουμε σε στρεβλώσεις και παθογένειες του ιστορικού παρόντος. Ολυμπίας για Παιδιά και αντανακλάται η έλλειψη της καλλιτεχνικό έργο. η ανταλλαγή απόψεων και Νέους, Δημήτρης Σπύρου, κινηματογραφικής παιδείας. οι συζητήσεις που γίνονται Στην έκθεση που φιλοξενείται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας κάνει τ ο ίwδιο ταξίδι. Αθήνα Πιστεύετε ότι οι διακρίσεις στο Φεστιβάλ βοηθάνε (08.30-20.00) συμμετέχουν οι Τόμεκ Γιοβάνης, Γιώργος Γούσης, Σπύρος Δράμα. Εδώ που, όπωςΖερβός, ο ίδιοςΔημήτρης Γι’ αυτόΚαμένος, όμως δεν ευθύνεται βοηθούν ουσιαστικά τους οπωσδήποτε τα νέα παιδιά να Δερβενιώτης, Πέτρος Λέανδρος, Τάσος Μαλέει, «τα τελευταία 36 χρόνια, και η κεντρική πολιτική; νέους; Πιστεύω ότι και οι βελτιώσουν την τέχνη τους. ραγκός, Θοδωρής Μπαργιώτας, Αλέξια Οθωναίου, Αλέκος Παπαδάτος, Πέτρου, Soloup, ΓιώργοςΒεβαίως! Φαραζής,Αυτή Πέτρος Χριστούλιας. οι Θανάσης νέοι κινηματογραφιστές τους έχει διακρίσεις και οι μη διακρίσεις καταθέτουν τα όνειρά τους». εγκαταλείψει. Ο πολιτισμός βοηθούν. Η μη βράβευση Τι θα θέλατε να σας συμβεί σε Φέτος, ο αδελφικός φίλος είναι ένα από τα μεγάλα δεν είναι τιμωρία, αντιθέτως σας μπαίνοντας στην αίθουσα του Φεστιβάλ είναι μέλος θύματα της οικονομικής ο δημιουργός έχει την αυτή την εβδομάδα; Θα ήθελα της κριτικής επιτροπής του κρίσης και της πολιτικής ευκαιρία να αυτοαξιολογηθεί να δω κάτι που δεν περίμενα and had started writing darkσυνέχεια pages. να δειFourteen comic artists create stories ελληνικού διαγωνιστικού που ασκείται.leaf Πραγματικά και στη τι ότι θα το έβλεπα. Θέλωfor ναAthFamine. ens under occupation, τμήματος… αναρωτιέμαιThe μέχρι πότε θα πρέπει να βελτιώσει στον εκπλαγώ! which are presented The winter of ’41 lies at the preface of tragedy. at the “One sweet morning” exhibition at the Τι είναι για σας η ταινία συνεχιστεί αυτό. Η κρίση τρόπο που αντιμετωπίζει τον And, with it, a lot of things came. Among them, 1st Drama Comics Festival. Personal views, μικρού μήκους; Το πιο δεν ξεπερνιέται αφήνοντας ούτωςartistic ώστε expressions, Μαρίνα Αγγελάκη the philosophy that cameκινηματογράφο from the fall: skillful attempts to apγοητευτικό στοιχείο στη μοίρα τους τους νέους η επόμενη ταινία του να είναι proach, understand and capture the spirit One we saw the swasti- -When does the foolish one die? and atmosphere of a not so distant past. A της γιαmorning, μένα είναι ότι the flag with ανθρώπους. Μακροπρόθεσμα καλύτερη και να διακριθεί. ka fluttering on the από Acropolis. Everything -In war. past, some elements of which we can still είναι απαλλαγμένη θα έχειwent αναμφίβολα dark, just like when black clouds hide the sun -When does the smart one get rich? trace in distortions and pathogenies of the εμπορικές σκοπιμότητες και βαθύτερες συνέπειες. Δώστε μας έναν λόγο για τον in a day of spring. Faces were solemn. Mouths -Heil Hitler! historic present. καλλιτεχνικές συνταγές. οποίο ένας νέος σκηνοθέτης were silent. And our eyes were filled with de- -Heil Hitler! The following artists participate in the exhiΤιspair. παρατηρείτε όλα αυτά τα Ποια είναι η δουλειά μιας πρέπει να έρχεται στη Δράμα. A terrible locust that had swamped Eubition hosted at the Archaeological Museum rope came Greece. Every Greek soulκριτικής was filledεπιτροπής; Dimitris Να Psathas prefaces the στην darkest period σ’of Drama (08.30-20.00): Tomek Giovanis, χρόνια στο toΦεστιβάλ Δράμας; Μέσα αίθουσα, with trepidation. ofκαλύτερες Modern Greek history in τη “The Winterπροβολή, of Giorgos Gousis, Spyros Derveniotis, Petros Παρότι είναι πολύ δύσκολο διακριθούν οι αυτή δημόσια What was in store for us? What would the future ‘41” and, in a spirit that reminds Brecht, ex- Zervos, Dimitris Kamenos, Leandros, Tasos να γυριστεί μια ταινία, ταινίες και να μην αδικηθεί καταλαβαίνουμε καλύτερα be like? From the high morale and glory in Al- plains the routes the subject Greeks would Maragos, Thodoris Mpargiotas, Alexia Othπαρατηρώ η παραγωγή κανένας. μaέλοςcontinuing της λάθη μας. Τα νιώθουμε. bania, the ότι place was submerging into the blackΤο follow: the τα war, or cooperating. onaiou, Alekos Papadatos, Thanasis Petrou, είναι μεγάλη. Βέβαια σ’ αυτό κριτικής επιτροπής δεν Είναι μια περίεργη λειτουργία chaos of slavery. History had turned over a new Soloup, Giorgos Farazis, Petros Christoulias.
The comic dimension of Athens under occupation
THINGS TO DO ON... THURSDAY 19/9
09.00-11.00 Κινηματογράφος Ολύμπια Κινηματογραφικά αφιερώματα – Παιδικό πρόγραμμα Έξι επιλεγμένες ταινίες από τη Σερβία, Ηνωμένο Βασίλειο, Νέα Ζηλανδία, Ιρλανδία, Ρωσία και Σλοβακία 09.00-11.00 Δημοτικό Ωδείο Κινηματογραφικά αφιερώματα – Παιδικό πρόγραμμα «Λιάνα», Aaron Kopp – Amanda Kopp, 74΄ (Εσουατίνι - Σουαζιλάνδη, ΗΠΑ, Κατάρ) 10.30 -15.30 Δημοτικό Ωδείο Drama Pitching Lab 2019 11.00 Αίθριο των γραφείων του Φεστιβάλ Παρουσιάσεις σκηνοθετών – Q&A 13.30 Αίθριο των γραφείων του Φεστιβάλ Αίθρια Λογοτεχνικά Μεσημέρια (Σταυρούλα Παπασπύρου, Βασίλης Γκουρογιάννης) 16.00-18.00 Κινηματογράφος Ολύμπια 25ο Διεθνές Φεστιβάλ 18.00-20.00 Κινηματογράφος Ολύμπια 42ο Εθνικό Φεστιβάλ 18.30-20.30 Δημοτικό Ωδείο Κινηματογραφικά αφιερώματα Βραβευμένες ευρωπαϊκές ταινίες EFA – Short Matters 2018 20.00-22.00 Κινηματογράφος Ολύμπια 25ο Διεθνές Φεστιβάλ 20.30-22.30 Δημοτικό Ωδείο 42ο Εθνικό Φεστιβάλ 22.00-00.00 Κινηματογράφος Ολύμπια 42ο Εθνικό Φεστιβάλ 22.30-00.30 Δημοτικό Ωδείο 42ο Εθνικό Φεστιβάλ
09.00 - 11.00 Olympia Cinema Special Screenings – Kids Programme Six selected films from Serbia, U.K., New Zealand, Ireland, Russia and Slovenia 09.00 - 11.00 Municipal Conservatory Special Screenings – Kids Programme “Liyana”, Aaron Kopp – Amanda Kopp, 74΄ (Eswatini - Swaziland, USA, Qatar) 10.30 - 15.30 Municipal Conservatory Drama Pitching Lab 2019 11.00 On the Festival premises Film Director’s Presentation – Q&A 13.30 On the Festival premises Fair Literature Afternoons (Stavroula Papaspyrou, Vassilis Gkourogiannis) 15.00 - 18.00 Olympia Cinema 25th International Festival 18.00 - 20.00 Olympia Cinema Special Screenings 42nd National Festival 18.30-20.30 Municipal Conservatory Special Screenings European Film Academy EFA Awards – Short Matters 2018 20.00 - 22.00 Olympia Cinema 25th International Festival 20.30-22.30 Municipal Conservatory 42nd National Festival 22.00 - 00.00 Olympia Cinema 42nd National Festival 22.30 - 00.30 Municipal Conservatory 42nd National Festival
subtitles ISSUE NUMBER 04 WEDNESDAY SEPTEMBER 18, 2019
From Doxa to Drama
CULTURAL ORGANISATION SHORT FILM FESTIVAL IN DRAMA MINISTRY OF CULTURE AND SPORTS MUNICIPALITY OF DRAMA
DAILY NEWSPAPER OF THE 42st GREEK & 25th INTERNATIONAL DRAMA SHORT FILM FESTIVAL
There was a little boy, who grew up dreaming of soccer and cinema at the vacant lots in Nikaia and Piraeus in the 80s. Every summer, there were two transfer additions in his mind for Olympiakos FC: Vassilis Hatzipanagis of Iraklis FC and Tassos Strantzalis of Doxa (meaning glory in Greek) Drama FC. None of two left their teams to come to a club in Athens or Piraeus (Panathinaikos FC and AEK Athens FC also wanted them), and the city of Drama became somewhat of a repressed wish for the little fellow. While he was growing up, his second great love offered the solution. Strantzalis may have not gone to Piraeus, but the boy (now an adult) went to Drama. His occupation with cinema led him to the peripheral city as a guest to the Short Film Festival about a decade ago. The first time was accompanied by the timid searching of a rookie and the avidity to see as much as he could, since he didn’t know what the next day would bring (the same anxiety as that with Strantzalis). In fact, he didn’t know if it would be an ongoing thing. However, that first date had it all: Exciting film emotions (Dimitris Charitos is right to call the festival the maternity ward of Greek filmmakers), meetings with special people, wonderful food, night strolls in the city. Everything a visitor needs in order to say he left full of images, sounds and tastes from a foreign land. And it was, in fact, an ongoing thing, under even better circumstances and conditions, since, during the past years the relationship among the “boy”, the Festival and the city of Drama, has become formal. Strantzalis is now a beautiful, fleeting memory, and Drama is the place the boy can’t wait to visit each September. The people in this story are fictional, of course. Apart from Strantzalis who is the only hero in this cinematic – soccer fairytale. Konstantinos Kaimakis