{
}
In samenwerking met SOS kinderdorpen
Lamisi (56), moeder in een SOS Kinderdorp in Ghana:
Leontine en Lamisi.
‘Soms helpt alleen liefde’
Lamisi, SOS moeder van negen kinderen.
Een groot deel van de mensen in Ghana leeft in armoede. En daar zijn vooral kinderen de dupe van. Dankzij SOS Kinderdorpen hebben zij hoop op een goede toekomst. Hoofdredacteur Leontine van den Bos bezocht zo’n SOS kinderdorp om met eigen ogen te zien hoe de opbrengst van Margriets puzzels en Bel- en winacties wordt besteed. SOS kinderdorp Kumasi.
H
et is laat als het vliegtuig landt. En laat betekent heel donker in Afrika. We kunnen nauwelijks iets onderscheiden vanuit het busje waarmee we naar Accra hobbelen. Als we rond middernacht arriveren, is het nog 35 graden. Het ruikt naar warme aarde en zoete kruiden.
Andere planeet
De volgende ochtend vliegen we naar Kumasi, een paar honderd kilometer ten noorden van de hoofdstad Accra. Ik druk mijn neus tegen het raampje en zie struiklandschap, zandwegen, een enkele asfaltweg en huizen van steen of leem. Overal van alles wat en het gaat maar door. We rijden we SOS kinderdorp Kumasi 2
xx | 14
binnen. Het is zó prachtig aangelegd (dankzij dorpsdirecteur Eric, die ooit begon als tuinman!) dat ik even denk: is dit Afrika? In dit dorp groeien kinderen op die geen ouders of veilig thuis meer hebben. In een SOS familie met broertjes, zusjes en een SOS moeder. Ik ga in het gras zitten om alles goed in me op te nemen: de straten met trottoirs, de in zachte kleuren geschilderde huizen, de grasvelden met groener gras dan in Nederland, de lagere school, de medische post en het gastenverblijf. Wat ik mis? De kinderen. Waar zijn ze?
Nieuwe familie
Lamisi, een vrolijke SOS moeder schudt me hartelijk de hand en moet lachen als ik haar de vraag stel. “Ze zijn binnen, bezig
met hun taken. Straks gaan we eten, daarna is er een uurtje rust voor iedereen en na vieren gaat iedereen buiten spelen.” Lamisi is 56. Net zo oud als ik. Terwijl ik sinds het uitvliegen van mijn kinderen geniet van extra vrijheid besloot Lamisi, zodra haar drie dochters op eigen benen konden staan, opnieuw moeder te worden. Van een SOS familie, van Bismark, Kingsley, Beatrice, Priscilla, Felicia, Felicity, Stevena, Listowe en Alex. Negen schatten van kinderen, tussen de vier en zestien jaar oud, zonder ouders of veilig thuis. Maar nu hebben ze weer een familie. “These are my children,” zegt Lamisi stralend. Dit zijn mijn kinderen. Ik vraag haar wat nodig is om SOS moeder te worden. Ze kijkt me peinzend aan en
zegt: “Ik heb een training gekregen, maar dat is niet het belangrijkst. Geduld en liefde, dát heb je nodig. De kinderen komen hier soms binnen na jaren verwaarloosd te zijn geweest. Ze hebben in sloppenwijken gewoond. Sommigen zijn getraumatiseerd. Ze huilen veel, hebben nare dromen, kunnen zich moeilijk aanpassen. Dan helpt alleen liefde.” Alsof Alex, een schattig jongetje van vier, het hoort, klimt hij op schoot bij Lamisi en kruipt tegen haar aan. Lamisi aait zijn wang en zegt: “Dit kleintje hier blijft altijd vlak bij me. Alsof hij nog altijd bang is ook mij weer kwijt te raken. Maar dat zal niet gebeuren. Ik blijf hier tot ik oud ben en dan word ik SOS oma, en zal ik zo dichtbij mogelijk blijven voor ál mijn kinderen en kleinkinderen.”
Leren voor later
Lamisi en ik praten over de situatie in Ghana. Het is niet het armste land van Afrika. Er is een groeiende economie, er is een middenklasse in opkomst. Maar doordat de economie snel groeit, trekken veel mensen van het platteland naar de stad. Te veel mensen. Voor wie niet genoeg werk is. Daardoor zijn er nog altijd veel sloppenwijken in Ghana en leeft 28 procent van de bevolking in armoede. Er is niet genoeg geld om alle kinderen te ondersteunen, die geen ouders of veilig thuis meer hebben. SOS Kinderdorpen voorziet hier in een belangrijke behoefte. En blijft met de lokale overheden in overleg, zodat Ghana ooit zelf voor al haar inwoners, jong en oud, kan zorgen. SOS Kinderdorpen werkt
uitsluitend met mensen uit Ghana zelf, niet met hulpverleners uit het buitenland. Ik vraag Lamisi of zij vindt dat het dorp té netjes is, in vergelijking met het veel armere Ghana dat ik buiten het dorp zie. Ze moet lachen. “Ik kan me voorstellen dat het er in jouw ogen kunstmatig uitziet. Maar het is relaxing, veilig. En dat is belangrijk omdat de kinderen hier tot rust moeten komen. En leren, leren, leren. Dat is de kans die ze krijgen: leren voor een betere toekomst. Alle kinderen hebben hun taken, van bedden verschonen tot aan het huis vegen, het ontbijt voorbereiden of de badkamer poetsen. We staan allemaal om vijf uur op en voordat we ontbijten, zijn alle taken uitgevoerd. Even voor zevenen vertrekt iedereen naar school.
xx | 14
3
Puzzel mee voor een speeltuin
4
*
SOS Kinderdorpen is een inter nationale kinderhulporganisa tie die zich inzet voor kinderen zonder ouders of veilig thuis.
*
De organisatie is opgericht door de Oostenrijker Hermann Gmeiner, die op vijfjarige leeftijd zijn moeder verloor. Hij geloofde dat een veilig thuis, met een liefdevolle moeder en broertjes en zusjes, onmisbaar is voor een gezonde ontwikkeling van een kind.
*
p dit moment zijn er wereld O wijd 545 kinderdorpen en in deze dorpen groeien zo’n 82.000 kinderen op.
*
anuit de kinderdorpen wordt V ook ondersteuning geboden aan kwetsbare gezinnen in de omgeving van het kinderdorp, zoals onderwijs en medische zorg.
*
ijftien kinderdorpen worden V gefinancierd door de Nederlandse afdeling van SOS Kinderdorpen.
*
SOS kinderdorp Kumasi is in 2010 geopend en telt twaalf familiehuizen waarin 120 kinderen opgroeien.
*
De SOS moeders zijn als werk nemer in dienst van SOS Kinderdorpen, met bij behorende contracten en salarissen (wisselend per land). Ze hebben vrije dagen en vakantiedagen. Maar deze vrouwen zien het werken vaak als een roeping, of in elk geval als een baan waarvan ze, doordat ze met kinderen werken, gelukkig worden.
xx | 14
Straatbeeld in Kumasi.
Stevena wil bankmanager worden.
Op het terrein of, als ze ouder zijn, met de bus naar de stad.” Ik vertel dat we in Nederland spreken van Rust, Reinheid en Regelmaat en ze moet lachen. “That is very right!! The children need that!” De kinderen hebben het nodig.
Toekomstdromen
Ik zie die middag heel veel kinderen. Eenvoudig maar netjes gekleed, beleefd, vrolijk. Ik ga weer ergens op het grasveld zitten en kinderen zoeken me op. Met twee schattige tweelingzusjes Mercy en Martha zit ik even later Nederlandse liedjes te zingen, terwijl andere kinderen zich verdringen om mijn blonde hoofd dat ze willen aaien. Ik zeg hen dat ze best mijn haar mogen doen. En zo zit ik even later in een openluchtkapperszaak, waar twee jongens en twee meisjes vlechtjes maken in mijn haar, en het versieren met speldjes en strikjes. Ik voel me blij met al die kinderen om me heen. Hun vrolijke
De bruiloft van een voormalig SOS kind.
Leontines kapsel wordt onder handen genomen door de kinderen.
onbevangenheid is aanstekelijk. Ze lijken de wereld vol vertrouwen tegemoet te treden. Als ik een klein meisje van een jaar of tien, Stevena, vraag wat ze later wil worden, fluistert ze na een paar minuten diepe denkstilte verlegen: “Bankmanager.” Ze kijkt me aan, lijkt me nog iets te willen zeggen. Ze durft niet. Ze lacht naar me, dat wel. Ik zie een boodschap in haar ogen. Ik denk bij mezelf: later als jij groot bent, word je bankmanager. Niet eentje die voor bonussen gaat. Maar een die ervoor zorgt dat het geld in dit land eerlijk verdeeld gaat worden, en dat kansarme kinderen kansen krijgen, net als jij. Als ik de volgende dag onverwacht gast mag zijn op een prachtige bruiloft, waar een voormalig SOS kind trouwt met de liefde van haar leven, zie ik kleine Stevena vijftien jaar ouder voor me. Klaar voor het leven. Omdat zij mocht opgroeien in de liefdevolle omgeving van SOS kinderdorp Kumasi.
In het SOS kinderdorp Kumasi zouden de kinderen héél blij zijn met een speeltuintje met wat schommels en wippen. Ook voor de familiemoeders is dit een grote wens. Het zou een fijne ontmoetingsplek kunnen worden voor zowel kinderen als moeders. In het kader van Moederdag én omdat SOS Kinderdorpen ons goede doel is dit kwartaal, doneert Margriet de extra opbrengsten van alle puzzels en Bel en wins aan SOS kinderdorp Kumasi. Zodat er, misschien dit jaar al, een speeltuin voor de kinderen kan worden gebouwd. Dus doe vooral mee met alle Margriet-puzzels en bel- en winacties! Wie daarnaast geld zou willen doneren aan SOS Kinderdorpen is meer dan welkom om een bedrag te storten, of sponsorouder te worden voor een bedrag van € 25 per maand. Meer informatie hierover vind je op www.soskinderdorpen.nl als je doorklikt op de knop Ja, ik sponsor een kind.
Kijk voor het filmpje van Leontine en de kinderen in deze toekomstige speeltuin op: www.margriet.nl/ kinderdorpen.
Annemarie van Gaal is sponsorouder “Ik ben al vijf jaar ambassadeur van SOS Kinderdorpen en sinds anderhalf jaar heb ik ook een eigen sponsorkindje: Esther. Esther woont in het SOS kinderdorp dat Leontine net heeft bezocht. Een dorp dat helemaal gebouwd is met giften uit Nederland. Esther is een mooi meisje van negen jaar. Wat klein voor haar leeftijd, maar ze had dan ook een zwaar leven voor ze vier jaar geleden in het SOS kinderdorp werd opgenomen. Esther woont met haar SOS moeder Philo en negen andere kinderen in een huis. Tijdens mijn laatste bezoek werd ik uitgeno digd mee te eten. Terwijl Philo eten kookte, danste ik met de kinderen. Zelfs het jongste meisje van twee jaar had al die geweldige Afrikaanse swing. Maar ik vond mijn Esther de beste van allemaal. Tijdens datzelfde bezoek sprak ik ook met Alexander Kekula, de directeur van SOS Kinderdorpen in Ghana. Hij vertelde me dat hij zelf een SOS kinderdorp kind was. Hij was verlaten door zijn ouders en leefde op straat, tót iemand
hem afleverde bij het SOS kinderdorp. Alexander vertelde dat hij ook een sponsor ouder had: een verzekeringsman uit Noorwegen. Hij stuurde hem brieven waarin hij vertelde over zijn vak. Ook stuurde hij elk jaar een kalender met de Noorse koning erop en boekjes met besneeuwde bergtoppen in Noorwegen. Alexander wist alles van Noorwegen: “Mijn hele jeugd dacht ik dat er maar twee landen waren: Ghana en Noorwegen.” Geïnspireerd door de verha len van zijn sponsor besloot hij na zijn studie in Amerika te gaan werken in de verzeke ringsbranche. Na de dood van zijn SOS moeder Wono keerde hij terug naar Ghana om voor SOS Kinderdorpen te werken. Tijdens dit gesprek voelde ik de tranen opkomen en bedacht ik dat ik voor Esther misschien ook belangrijk kan worden. Ik schrijf Esther vaak, stuur mooie kaarten en af en toe een cadeautje. Laatst kreeg ik een foto waarop ze voluit lachte en het kettinkje droeg dat ik haar had gestuurd. Zo lief.”
tekst: leontine van den bos, annemarie van gaal. fotografie: joris lugtigheid, arjen westra.
Feiten en cijfers
Annemarie, Esther en Philo.
‘Opeens bedacht ik dat ik voor Esther misschien wel heel belangrijk kan worden’ xx | 14
5