Morawy i Śląsk
Region pełny smaków i wrażeń
Przewodnik gastronomiczny
specjalności regionalne, restauracje, itinerariusze, przepisy
Jak smakują Morawy i Śląsk?
Podróżowanie za granicę jest zazwyczaj związane z wieloma nowymi i osobliwymi przeżyciami i wspomnieniami. O tym, czy do danego kraju będziemy chętnie powracać, decyduje wiele okoliczności. Niepowtarzalne przeżycia związane z doskonałym jadłem mogą z pewnością być takim bodźcem do powrotów. Jak to jest z „atrakcją turystyczną” zwaną morawsko-śląską kuchnią? Na współczesną morawsko-śląską kuchnię miało wpływ, z punktu widzenia niedawnej historii, przede wszystkim imperium austro-węgierskie. Kuchnia żydowska, niemiecka, węgierska i polska pozostawiły wszędzie wiele wpływów i ingrediencji, które ludzie stopniowo sobie upodobali. Typowym przykładem jest kotlet wiedeński i węgierski gulasz, który zadomowił się tu tak, że Czesi, Morawianie i Ślązacy uważają go za nieodłączną część swojego jadłospisu.
Symbole kuchni morawskiej i śląskiej
Niektóre dania typowej kuchni morawskiej i śląskiej bywają cięższe do strawienia, dlatego bardziej pasuje do nich raczej piwo i „gorzałka”, niż szampan. Mamy świetne i sprawdzone lokalne specjalności, na które chcemy zwrócić uwagę. Przypomnijmy słynne wołoskie frgály, knedliki ze śliwkami, Serki ołomunieckie, Prostějovską wódkę Starorežná, ciastka Štramberské uši, kapuśniak Valašská kyselice, czy też gorolské bachora ze szklanką mioduly.
Obalenie mitów
W najlepszych restauracjach oferujących „gastronomię wrażeniową” możemy coraz częściej spotkać się z terminem Czech Cuisine Nouvelle. Takie restauracje obalają niektóre ogólnie przyjęte mity dotyczące tutejszej kuchni. Można łatwo przekonać się, że przygotowanie tradycyjnych dań może być też zdrowsze i nowoczesne. Dobrą radą, jak spróbować tradycyjnych regionalnych smakołyków, jest wzięcie udziału w imprezach folklorystycznych. Z ręką na sercu trzeba powiedzieć, że naprawdę typowo narodowych restauracji chlubiących się naszą kuchnią i potrafiących ją dobrze przygotować nie jest wiele. Dlatego sprawi nam wielką radość, jeżeli w poszukiwaniu jakości na talerzu posłuży również niniejszy morawsko-śląski przewodnik gastronomiczny.
Fachowy tekst autoryzował Narodowy Instytut Kultury Ludowej – mgr Martin Šimša
2
Spis treści: Regionalne specjalności gastronomiczne
Zalecane restauracje
4
12 Podróże gastronomiczne
Tradycyjne przepisy
20
24
Województwo Ołomunieckie
Województwo Morawsko-śląskie
Województwo Zlínskie Województwo Południowomorawskie
Morawy i Śląsk
200 km
3
gastronomiczne
REGIONALNE SPECJALNOŚCI
Województwo Południowomorawskie
Województwo Południowomorawskie słońce ukryte w smakach Województwo Płudniowomorawskie rozciąga się na terenie kilku wyraźnych regionów etnograficznych (Slovácko, Podhorácko, Haná), które charakteryzuje barwna skala tradycji ludowych będących źródłem swoistej regionalnej gastronomii. Na oryginalność tutejszej kuchni ma wpływ przede wszystkim urodzajność kraju z dostatkiem zbóż, ziemniaków, owoców oraz wina. Kuchnia codzienna była co prawda prosta, ale pachnąca owocowymi knedlikami, patentami (plackami ziemniaczanymi z powidłami i makiem) lub buchtami (plackami) z pożywną zupą z fasoli i grochu. Świątecznie nakrywało się do wyjątkowej zupy makaronowej, pieczonej gęsi z kapustą kiszoną i knedlikiem ziemniaczanym z miejscowym czerwonym winem. Można tu wziąć udział w całym szeregu degustacji win i przepalanek miejscowych producentów, które podobnie, jak muzyka cymbałowa, wyborni śpiewacy i tancerze podkreślają osobliwy koloryt tego kraju.
Piwnice winne i wino
– niezapomniane przeżycia www.wineofczechrepublic.cz; www.stezky.cz
Morawy Południowe są krajem winnic i wina. Z dziesięciu morawskich regionów winiarskich w Województwie Południowomorawskim jest ich dziewięć a w każdym czeka niepowtarzalna atmosfera i atrakcje gastronomiczne. Region Znojemski (malowana piwnica winna – Šatov [H2]), Brneński, Bzenecki (stare piwnice „habánské sklepy” – Vracov [H6]), Kyjovski, Mikulovski (barokowe piwnice – Pavlov [H4]), Mutěnicki (Dubňanská hora [H6]), Podluží (Prušánky-Nechory [H5]), Strážnicki (zespół piwnic winnych Petrov-Plže [H6]) Velkopavlovicki (tereny z piwnicami Pod Kraví horou – Bořetice [H5]). Atrakcją winiarską jest zwiedzanie Piwnicy zamkowej w miejscowości Valtice [I5], gdzie jest cały rok do dyspozycji Narodowy salon win z ekspozycją i degustacją 100 najlepszych win w RCz (www.vinarskecentrum. cz). Ważną regionalną marką ostatnio stało się młode wino Svatovavřinecké (świętego Wawrzyńca). Niemal przy każdej wsi znajdziemy winnice i piwnice winne, wszędzie przebiegają degustacje i uroczystości winiarskie. Gastronomia Moraw Południowych i wino są nieodłącznie związane.
Świniobicie i kiełbaski – marzenie smakosza www.bukovansky-mlyn.cz
4
Świniobicie ma bogate tradycje w całych Morawach i Śląsku i staje się coraz ciekawszym magnesem turystycznym i gastronomicznym. Tradycyjne slováckie świniobicie dla publiczności – „bourání“ (rozbiórkę) świniaka z akordeonistą i wieczorną muzykę cymbałową z wieprzową biesiadą można odwiedzić na przykład w miejscowości Bukovany na Hodonínsku. Na własne oczy wszystko widzieć a potem i skosztować – to jest przeżycie marzeń każdego smakosza.
Slovácka śliwowica – lek, który nie zawiedzie www.radejov.cz
Jeżeli w Morawach Południowych odwiedzimy którąś z wielu imprez folklorystycznych, na pewno spotkamy się też z doskonałą śliwowicą – z aromatycznym destylatem z dojrzałych śliwek. Porządną domową śliwowicę produkuje się wyłącznie z owoców bez domieszek, dzięki czemu powstaje całkowicie naturalny produkt, który jest uważany za lek. Wydarzeniem są też same degustacje śliwowicy. Jednym z najbardziej znanych jest degustacja w miejscowości Radějov [H6] na Hodonínsku, gdzie bywa do 2000 próbek owocowych przypalanek.
Znojemskie ogórki – tradycja, która żyje www.znojemskaokurka.cz
Słynny delikates, stuletnia tradycja uprawy i konserwowania zieleniny – to jest znany Znojemski ogórek. Od 2008 roku nawiązuje spółdzielnia Znojemská okurka na najlepsze tradycje konserwowania ogórków w miejscowości Znojmo [H2]. Tradycyjny sposób przerobu, najwyższej jakości ogórki ze zbioru i klasyczna receptura nam znów przynosi na stół najlepszy światowy delikates.
Piwo Černá Hora, Starobrno i Vyškovské
www.pivovarcernahora.cz; www.starobrno.cz; www.pivovyskov.cz Browar Černá Hora [F4], który dostarcza na rynek 10 rodzajów piw i lemoniady z chmielem, produkuje swoje piwo z wysokiej jakości wody artezyjskiej. Zwiedzanie z degustacją można zamówić on-line (również w języku obcym). Wybierzmy się do browaru na rowerze po specjalnej trasie rowerowej (Brno/Černá Hora – 28 km), odwiedźmy imprezy kulturalne i sportowe, restaurację, skorzystajmy z noclegu. Browar Starobrno [G4] odnosi znaczne sukcesy również na zagranicznych rynkach i na przykład w Szwecji jest najbardziej rozpowszechnionym czeskim piwem. Zwiedzanie trzeba zamówić wcześniej (min. 7 osób). Do dyspozycji jest sklep browaru i restauracja. Warzenie piwa w miejscowości Vyškov [F5] ma znów wielowiekowe tradycje sięgające aż do średniowiecza.
NASZA RADA! SPRÓBUJ REGIONALNEJ SPECJALNOŚCI:
Zupa fasolowa Kaczka (lub morawskie wędzone) z knedlikiem ziemniaczanym ze skwarkami i z kapustą Sosy śmietanowe np. sos chrzanowy, wędzone, knedlik z bułką Patenty (lokše/ertepláky/podešve) – smakołyk ziemniaczany – nie słodzony na sucho pieczony placek ziemniaczany ze słoniną, powidłami i makiem (na zamówienie – Irena Ňorková, tel. +420 518 367 908, Ratíškovice [H6]) Beleše – placki pieczone na płycie, smarowane smalcem i posypane makiem Svatební koláčky (placki weselne) – mały przysmak weselny Boží milosti – słodki przysmak naszych prababci
5
gastronomiczne
REGIONALNE SPECJALNOŚCI
Województwo Morawsko-śląskie
Województwo Morawsko-śląskie aromat z posmakiem północy W związku z tradycyjną gastronomią w Województwie Morawsko-śląskim obowiązuje, że im dalej przemieszczamy się na północ, tym wyraźniej jest odczuwalny wpływ polskiej kuchni (np. polski-śląski bigos). Tradycyjne jadło mieszkańców Województwa Morawsko-śląskiego odpowiadało naturalnym warunkom i było raczej skromne i proste, oczywiście z regionalnymi różnicami. Przede wszystkim obowiązywała zasada, że zupa to jest „grunt”. Czasem zupa bywała nawet jedynym daniem, ale musiała być gęsta, syta i pożywna i najczęściej była przygotowywana z kiszonej kapusty lub z mleka (również kwaśnego, serwatki). Wśród prostego ludu królowały dania bezmięsne i ziemniaki z kapustą w różnych wersjach i w zasadzie były podstawą jadłospisu. Mięso było pokarmem świątecznym i często było konserwowane przez marynowanie, wędzenie i wekowanie. Z dań mącznych przeważały płatki z ciasta drożdżowego – z owocami, twarogiem, powidłami, makiem, ale również z kapustą. Wiele z tradycyjnych dań wciąż można kupić na szeregu lokalnych festynów ludowych.
Ciastka Štramberské uši
– tradycyjna piernikowa specjalność www.stramberk.cz
Nie tylko jako przysmak o smaku piernikowym, ale również jako pamiątkę odwożą goście z miejscowości Štramberk [E9] miejscową specjalność. Štramberské uši są wyrobem cukierniczym związanym legendą o Tatarach, którzy podobno podczas swoich średniowiecznych najazdów ucinali swoim nieprzyjaciołom właśnie uszy. Niektóre certyfikowane stoiska znajdziemy wprost na rynku. Producentów którzy mogą legalnie używać tej tradycyjnej marki, jest dokładnie 11.
Karp Odrzański – tradycyjna ryba www.domaci-vyrobky.cz; www.rybarstvi-denas.cz [D9]
Regionalny znak regionu Moravské Kravařsko, Który gwarantuje pochodzenie wyrobu i związek z konkretnym terytorium ma też karp odrzański. Ta tradycyjna ryba jest sprzedawana i przerabiana na rynek wewnętrzny oraz jest przeznaczona na eksport za granicę.“
Likier ziołowy Lysá Hora
– oryginalny i niezastąpiony www.beskydskalikerka.cz/lysa-hora/
Likier ziołowy Lysá Hora – bardzo delikatnego gorzko-słodkiego smaku, jest produkowany od 1856 roku z naturalnych ekstraktów ziołowych
6
i destylatu owocowego. Chlubi się dwoma historycznymi światowymi tytułami – Najwyższym wyróżnieniem na wystawie światowej Grand Prix w Paryżu (1900) i Złotą państwową nagrodą z Wiednia (1904). Likier ten jest idealnym prezentem dla turystów na pamiątkę pobytu w Województwie Morawsko-śląskim.
Piwo Radegast, piwo Ostravar
www.radegast.cz; www.ostravar.cz; www.excelent.cz; www.relaxvpodhuri.cz
Browar Radegast Nošovice [D10] jest nowoczesnym browarem (1970), który na czeski rynek przyniósł wyjątkowe i popularne piwo o wyraźnej goryczce i pełnym smaku. Oprócz zwiedzania z degustacją (zamówienie on-line) browar przygotowuje szereg ciekawych imprez – festyn piwny Radegast den, Radegastův rej (www.radegastuvrej. cz), adrenalinowy konkurs Ucieczka w łańcuchach i inne. Piwo Ostravar jest typowe dla miasta Ostrawy [D9] i okolicznego regionu. Tradycje jego produkcji sięgają, z zachowaniem tradycyjnej procedury, aż do 1897 roku. Zwiedzanie z degustacją piw (trzeba zamówić) dopełnia nietradycyjne zwiedzanie muzeum browaru. Można też (po uzgodnieniu) w browarze Hostinský pivovar i hotelu Excelent [C6], który przywrócił po ponad 100 latach tradycję warzenia piwa w miejscowości Rýmařov. Atrakcyjne wyróżnienie „najlepsze ciemne piwo roku 2006 w całej Europie środkowej“ otrzymał od amerykańskiego czasopisma Wall Street Journal Browar miejski Štramberk [E9].
Vařónka i Miodula – podwójne zagrzanie
„Vařónka“ jest to gorzałka, która jest w RCz wciąż pędzona przeważnie we wschodniej połowie Województwa Morawsko-śląskiego. Naprawdę tradycyjną można sporządzić mieszając cukier karmelowy, wodę i dodatki (sok z cytryny, miód – nie jest konieczne) i przyprawy (cynamon, goździk). Po przegotowaniu ostrożnie dolać spirytus. Podaje się gorącą a pierwotnie maszczono ją słoniną. Natomiast miodula jest gorzałką typową dla Śląska Cieszyńskiego. Powstaje przez połączenie miodu, przegotowanej wody i spirytusu (w stosunku 1:1:1). Im dłużej dojrzewa, tym więcej zyskuje na jakości.
NASZA RADA! SPRÓBUJ REGIONALNEJ SPECJALNOŚCI: http://gorolskiswieto.cz; www.tesinske-beskydy.cz Bachora – pieczone jelito grube lub żołądek wieprzowy posypany kminkiem. Nadziewane tartymi ziemniakami i cebulą sparzonymi gorącym mlekiem, słoniną (boczkiem) i przyprawami (sól, pieprz, czosnek) Placki na blasze – przygotowuje się z tartych ziemniaków, mąki i soli. Piecze się bez tłuszczu na nagrzanej płycie kuchennej. Podaje się z ciepłymi skwarkami lub śmietaną i cukrem Szołdra, murzyn, pecynek – specjalna biała kiełbasa zapiekana w słonym, pierwotnie chlebowym cieście. Kiedyś zamiast kiełbasy zapiekano wędzone mięso. Patrz rozdział przepisy.
7
gastronomiczne
REGIONALNE SPECJALNOŚCI
Województwo Ołomunieckie
Województwo Ołomunieckie tradycja serów, trunków i piwa Kuchnia hanacka jest słynna we wszystkich zakątkach Republiki Czeskiej. Mało kto oprze się takim specjałom, jakimi są domowe hanackie placki lub oryginalne Serki ołomunieckie. Serki ołomunieckie są prawdziwym rarytasem i są dla Republiki Czeskiej tak samo ważną specjalnością gastronomiczną, jak na przykład ser edamski dla Holandii, parmezan dla Włoch lub camembert dla Francji. Jesionickie lasy oferują gastronomiczne specjalności, do produkcji których są używane przede wszystkim czyste produkty z gór. Popularna jest zupa grzybowa, gulasz z dziczyzny, placki ziemniaczane oraz wciąż popularne dania słodkie – domowe knedliki jagodowe lub konfitury borówkowe.
Serki ołomunieckie – jedyny oryginalny czeski ser stołowy www.tvaruzky.cz
Około 500 lat serki produkowano chałupniczo w miejscowościach w okolicy Ołomuńca i nazywano je twarożkami wiejskimi. Oryginalne serki ołomunieckie są jedynym oryginalnym czeskim serem, którego nazwa jest chroniona międzynarodowo. Produkowane są w miejscowości Loštice [D5] niedaleko Litovli i charakteryzuje je wyraźny i przenikliwy smak, który zależy od stopnia dojrzałości. Serki mają niską zawartość tłuszczu (około 1%), wysoką zawartość białek, wapnia i są wskazane jako produkt dietetyczny. Loštice mogą pochlubić się też Muzeum Serków Ołomunieckich (czynne od czerwca do sierpnia od poniedziałku do soboty do południa lub zwiedzanie do uzgodnienia), oferuje sprzedaż w sklepie firmowym i prawdopodobnie w jedynym automacie na serki na świecie. Coraz bardziej popularne są też obchody muzyki i serków Pod Loštickým nebem z wyborami Króla Twarożka i inne imprezy.
Ser pleśniowy Niva – wciąż popularny; www.mot.cz W Republice Czeskiej nie ma chyba nikogo, kto by nie znał sera pleśniowego Niva oraz jego delikatnego i jednocześnie pikantnego smaku. Ser ten w miejscowości Otinoves koło Prostějova [F5] jest produkowany według sprawdzonej receptury od 1963 roku. Podstawowym surowcem jest pasteryzowane pełne mleko, szlachetna pleśń Penicillium roqueforti, zakwas, kultura śmietanowa i sól.
Ser naturalny Gran Moravia – tradycja bez granic www.orrero.cz; www.granmoravia.com
Importowana sztuka włoskich mistrzów serowarskich i wierność starym tradycjom ręcznej produkcji. Gran Moravia jest naturalnym, ekstra twardym, długo dojrzewającym serem wyprodukowanym z wyjątkowej jakości mleka krowiego bez dodatków chemicznych i barwników o wyrafinowanym aromacie z wyraźnym i przyjemnym smakiem. Jest produkowany w miejscowości Tří Dvory [D6].
8
Prostějovská Starorežná
– historyczna receptura napoju; www.starorezna.cz
Tradycyjny wyrób Województwa Ołomunieckiego z gorzelni Palírna u Zeleného stromu Prostějov [E6], którego receptura pochodzi z drugiej połowy XVII wieku. Wśród 11 użytych ziół przeważa anyż jak w aromacie, tak również w smaku. Działa korzystnie na górne drogi oddechowe, trawienie i nie zawiera żadnego cukru. Ten napój alkoholowy chłodzony może służyć też jako aperitif.
Likier Priessnitza – klejnot uzdrowiska
– dostępne w sklepach regionu, tel.: 584 429 200; www.trul.cz Ten osobliwy likier ziołowy jest na pamiątkę jesenickiego lekarza ludowego Vincenza Priessnitza produkowany z 12 ziół. Zaskoczy delikatnym ziołowym smakiem z posmakiem owoców cytrusowych. Jest oryginalnym napojem na wszystkie okazje i jest używany do przygotowania nietradycyjnych napojów mieszanych
Bitter JAKAMARUS
– legenda czeskich likierów; www.jakamarus.cz
Reinkarnację słynnego międzywojennego likieru ziołowego Jakamarus opracowanego z aptekarską dokładnością można zobaczyć w gorzelni Hanácká pálenice Těšetice [E6]. Oryginalna procedura zawiera macerację ziół leczniczych w alkoholu, dojrzewanie Jakamarusa w dębowych beczkach i ręczne rozlewanie gotowego likieru do butelek wzoru z lat trzydziestych ubiegłego wieku, które stwarzają niepowtarzalną atmosferę prawdziwego mistrzostwa likierniczego.
Piwo Litovel, Holba i Zubr
www.litovel.cz; www.holba.cz; www.zubr.cz
„Morawski Pilzner“, tak nazywano w czasach międzywojennej „pierwszej republiki“ litovelskie piwo dzięki jego wyjątkowej jakości. To piwo Královské (Królewskie) z browaru Litovel [D6] zachowało się do dziś podobnie, jak přerovski Zubr Premium [E7] – najlepsze piwo leżakowane (2008) i Zubr Gold – zwycięzca wśród jasnych piw beczkowych RCz (2008). Browar Holba Hanušovice [B5] z wyjątkowym położeniem w podgórzu Jesioników należy do pierwszej dziesiątki największych browarów w RCz. O popularności „czystego piwa z gór” świadczy wciąż rosnąca produkcja popularnego Šeráka.
Woda mineralna Hanácká kyselka i Ondrášovka www.hanackakyselka.cz – Horní Moštěnice [F7] www.ondrasovka.cz – Moravský Beroun [D7]
Woda mineralna Hanácká kyselka jakością i ilością sprzedanych wyrobów należy do największych producentów naturalnych wód mineralnych w RCz. Woda mineralna Ondrášovka jest znów unikalna swoim składem i kombinacją wysokiej zawartości wapnia z bardzo niską zawartością sodu (zapobiega nadkwasocie).
NASZA RADA! SPRÓBUJ REGIONALNEJ SPECJALNOŚCI: Rosół z kurczaka z makaronem domowym Gęś, kapusta morawska, knedlik z bułką Smażone serki Kluski ziemniaczane šulánky z makiem Placki hanackie
9
gastronomiczne
REGIONALNE SPECJALNOŚCI
Województwo Zlínskie
Województwo Zlínskie smaczny czar rozmaitości Wschodnia część Moraw – to jest przede wszystkim Województwo Zlínskie. Tutejsze barwne tradycje ludowe Wołoch, Slovácka, Hané, Podřevnicka i innych regionów są źródłem rozmaitości oferty gastronomicznej województwa. Prawdziwym regionalnym centrum gastronomicznym pełnym tradycyjnych dań (łącznie z gorzelnią) jest skansen w miejscowości Rožnov. Oryginalne receptury są na Morawach wschodnich związane przede wszystkim z gryką, z dzisiejszego punktu widzenia rośliną zbożową przyszłości i racjonalnego odżywiania o działaniu leczniczym. Województwa Zlínskiego nie sposób wyobrazić sobie bez typowego pieczywa frgály, owczego sera, kapuśniaku kyselica, wina, produktów ze śliwek i vizovickiego pieczywa, które jest ważnym elementem wołoskiej twórczości artystycznej. Kroměřížsko, Luhačovicko i Zlínsko jest ze swoją barwną ofertą dań i wrażeń unikalnym miejscem, które warto odwiedzić.
Wołoskie pieczywo frgál
– słodki oryginał po morawsku; www.valassko.cz
Wołochy dały światu olbrzymie placki, które podbijają serca smakoszów swoim zniewalająco słodkim smakiem. Frgál jest znaną specjalnością wołoskiej kuchni. Pierwotne znaczenie słowa frgál było obraźliwe i oznaczało nieudane pieczywo. Stopniowo jednak nazwa frgál przyjęła się jako nazwa wielkiego okrągłego placka pieczonego w piecu. Frgály były daniem świątecznym i do dziś rozróżnia się je według nadzienia – mogą to być powidła – gruszkowe, śliwkowe lub jabłkowe, ew. mak z orzechami, twaróg z kaszą i miód. Niecodzienny jest frgál nadziewany kapustą (tzw. zelník). Z wołoskim frgálem z pewnością spotkamy się na tradycyjnych imprezach folklorystycznych a po skosztowaniu długo nie zapomnimy o Wołochach.
Piwnice winne i wino – tradycja i miłość do rzemiosła, www.slovacko.cz, www.vinazmoravy.cz
Urok winiarskiego podregiony Slovácka jest rozmaitość i pełnia smaku uprawianych gatunków wina. Wart odwiedzenia jest przede wszystkim rezerwat zabudowań winiarskich w miejscowości Vlčnov [G7], chroniony zespół historycznych winiarskich „búd“ w miejscowości Veletiny [G7] lub mieszczańskie piwnice winne wprost w miejscowości Uherské HradištěMařatice [G7] lub Piwnice klasztorne w miejscowości Kroměříž. Do morawskich specjalności należy też burčák, młode mętne wino o słodkim smaku.
Powidła – śliwkowe złoto
Tradycyjny kuchenny półprodukt powidła jest (w odróżnieniu od dżemów i marmolad) z rozgotowanych owoców zagęszczonych przez odparowanie wody (bez cukru). Najlepsze powidła są z dojrzałych a nawet przejrzałych
10
śliwek. Śliwka jest w Województwie Zlínskim najbardziej popularnym drzewem owocowym, dlatego specyficzny smak powideł często spotkamy w tutejszych charakterystycznych daniach.
Owczy ser – za aromatem na pastwiska www.biospotrebitel.cz
Województwo Zlínskie jest nie tylko regionem wina i śliwek, ale również regionem tradycyjnej hodowli owiec (Beskidy). Dzisiejsze farmy owcze (Valašská Bystřice [F9]) nawiązują w swojej działalności na umiejętności swoich przodków i oferują sery owcze, bryndzę, ser žinčice i mięso. Chodzi przeważnie o wyroby w jakości bio.
Śliwowica i kalvados – więcej, niż tradycja www.rjelinek.cz
W Województwie Zlínskim jest bardziej, niż gdziekolwiek indziej, wciąż bardzo żywa tradycja produkcji śliwowicy. Czysty i szlachetny destylat, wyprodukowany bez jakichkolwiek dodatków, wyłącznie z owoców śliwy lub durancji – jest tu uważany bardziej za lek, niż alkohol i jest też najbardziej ceniony. Popularny jest też kalvados, który produkuje się przez destylację sfermentowanych jabłek. Nic dziwnego, że właśnie w miejscowości Vizovice [F8] w areale spółki Rudolf Jelínek powstał Distillery Land, który prezentuje tradycje i sztukę przemiany owoców na wysokiej jakości destylaty. Trasa zwiedzania obejmuje między innymi centrum zwiedzania ze sklepem firmowym, degustacją, muzeum gorzelnictwa i ekspozycję whisky. W lipcu odbywa się zwiedzanie dla gości zawsze o godz. 13.00 (P–Pt), w innych godzinach jest konieczne zamówienie.
Piwo Janáček – cierpkie orzeźwienie www.pivovar-janacek.cz
Piwo Janáček warzy się w miejscowości Uherský Brod [G7] Dziś produkuje się tu 9 rodzajów piw i 1 rodzaj piwa smakowego z możliwością wyboru z 6 smaków. Browar można odwiedzić w ramach zwiedzania (min. 10 osób), termin zwiedzania należy uzgodnić wcześniej.
Soki jabłkowe z Hostětína – tradycja Białych Karpat www.tradicebk.cz
Sadownictwo w Białych Karpatach ma wiekowe tradycje a sok jabłkowy od niepamiętnych czasów produkował szereg hodowców jabłoni. Na tę tradycję nawiązują w wytwórni moszczu w miejscowości Hostětín [G8] swoimi naturalnymi jabłkowymi bio sokami doskonałej jakości. Wyrób jest nosicielem znaku ochronnego Tradycja Białych Karpat.
NASZA RADA! SPRÓBUJ REGIONALNEJ SPECJALNOŚCI:
Kapuśniak Valašská kyselica – kapusta jest nieodłącznie związana z Wołoską kuchnią, dlatego nie może jej brakować w najbardziej znanej regionalnej zupie. W zupie tej nie brakuje też ziemniaków, kiełbasy i śmietany Baranina z kaszą gryczaną i sosem śliwkowym Kontrabáš – kasza gryczana zapiekana z jajkiem, ziemniaki i słonina (patrz przepisy) Kiełbaski, Knedliki śliwkowe, pączki zwane Vdolečky
11
ponad 100 restauracji Moraw i Śląska
Województwo Południowomorawskie
Prezentujemy ponad 100 restauracji Moraw i Śląska, które oferują niektóre z dań tradycyjnych kuchni regionalnych, wysokiej jakości gastronomię morawską, śląską i ewentualnie czeską. Ze względu na ograniczony zakres przewodnika prezentujemy tylko zalecany wybór lokali gastronomicznych. Więcej informacji o stołowaniu można znaleźć na podanych stronach internetowych. Centrum Sladovna Černá Hora 3/5, Černá Hora [F4] tel.: +420 516 482 471, + 420 603 271 540 www.pivovarch.cz Czynne: P–Czw: w godz. 10–22, Pt–S: w godz. 10–23 Kuchnia: morawska, specjalności piwne Specjalności: specjalności piwne Loc: 49°24‘54.19“N, 16°34‘56.529“E Restauracja wycieczkowa „U Jiřího“ Obůrka 17, Blansko [F4] Tel.: + 420 516 412 378 www.ujiriho.cz Czynne: P: w godz. 11–15, Wt–Czw w godz. 11–22, Pt–S: w godz. 11–23, N: w godz. 11–18 Kuchnia: czeska Loc: 49°22‘45.982“N, 16°41‘21.399“E Pensjonat u Hraběnky Petrovice 20, Rájec-Jestřebí [F4] Tel.: + 420 516 435 486, + 420 724 941 500 www.hrabenka.cz Czynne: P–Czw: w godz. 11–22, Pt-S: w godz. 11–22 Kuchnia: czeska Specjalności: jagnięce, baranina Loc: 49°24‘43.624“N, 16°41‘51.144“E Agrocentrum Ohrada Vísky u Letovic [E4] Tel.: +420 516 475 830, +420 605 298 420 www.ohrada.cz Czynne: P–N: w godz. 11–22 Kuchnia: czeska Loc: 49°32‘0.901“N, 16°37‘31.925“E Hotel „Vinum Coeli“ Dolní Kounice [G4] Náměstí T. G. Masaryka 5, Tel.: +420 546 421 440 www.vinumcoeli.cz Czynne: P–N: w godz. 9–23, Kuchnia: menu wielodaniowe Loc: 49°4‘12.239“N, 16°27‘53.44“E Zajazd „Bonaparte“ Slavkovská 1145, Rousínov [G5] Tel.: +420 517 370 023 www.motorestbonaparte.cz Czynne: P–Czw: w godz. 6–24,
12
Pt: w godz. 6–01, S: w godz. 7–01, N: w godz. 7–23 Kuchnia: czeska Specjalności: dania na desce, smalec domowy ze skwarkami Loc: 49°11‘57.147“N, 16°52‘43.495“E Restauracja Kamenka Zakřany 72, Zastávka u Brna [G3] Tel.: +420 546 431 528, +420 774 127 349 www.restauracekamenka.cz Czynne: P, Pt, S: w godz. 11–23, Wt–Czw, N: w godz. 11–22 Kuchnia: czeska Specjalności: pieczone żeberka, pieczona gęś Loc: 49°10‘6.297“N, 16°19‘54.058“E Stará Pošta – historyczny areał Stará Pošta 109, Rousínov [G4] Tel.: +420 517 375 985–6 www.staraposta.cz Czynne: P–N: w godz. 11–23 Kuchnia: tradycyjna morawska i czeska Specjalności: pieczona kaczka, gęś Loc: 49°11‘7.281“N, 16°49‘37.321“E Brněnský šenk Dominikánská 7, Brno [G4] Tel.: +420 543 213 377 www.brnenskysenk.eu Czynne: P–S: w godz. 11–24, N: w godz. 11–23 Kuchnia: czeska Specjalności: pieczona golonka, żeberka Loc: 49°11‘35.846“N, 16°36‘24.118“E Restauracja „Moravská chalupa“ Křížkovského 47, Brno [G4] Tel.: +420 543 143 100 www.orea.cz/moravskachalupa Czynne: Wt–S: w godz. 11.30–24 Kuchnia: czeska Loc: 49°11‘5.216“N, 16°35‘4.404“E Šelepova NO 1 Šelepova 1, Brno [G4] Tel.: +420 541 213 342, +420 602 734 097 www.selepovagastro.cz Czynne: P–N: w godz. 10–24, Kuchnia: czeska Specjalności: mięso w kociołku Loc: 49°12‘45.638“N, 16°35‘37.619“E
Restauracja u Raka Mariánské údolí 187, Brno [G4] Tel.: +420 544 211 360, +420 608 271 078 www.u-raka-brno.cz Czynne: Wt–N: w godz. 12–22 Kuchnia: czeska, morawska Specjalności: świniobicie Loc: 49°12‘24.167“N, 16°43‘9.086“E Restauracja U Bazalů Lechovice 98, Lechovice [H3] Tel.: +420 515 271 212 Czynne: P–Czw, N: w godz. 10–21, Pt–S: w godz. 10–22 Kuchnia: czeska Specjalności: pieczona golonka wieprzowa Loc: 48°52‘17.766“N, 16°13‘24.267“E Restauracja Mikuláš Mikulášské nám. 7, Znojmo [H2] Tel.: +420 515 220 855 www.umikulase.cz Czynne: P–S: w godz. 8–15 Kuchnia: morawska Specjalności: specjalność na grillu i z dziczyzny Loc: 48°51‘15.934“N, 16°2‘46.076“E Piwnice winne Lechovice [H3] Lechovice 60 Tel.: + 420 515 271 210 www.vslechovice.cz/restaurace.htm Czynne: P–N: w godz. 8–20 Kuchnia: czeska Specjalności: morawskie specjalności – świniobicie Loc: 48°52‘30.633“N, 16°14‘9.655“E Tři koruny Havraníky 130, Znojmo [H2] Tel.: +420 515 232 629 www.trikoruny.cz Czynne: P–Czw, N: w godz. 8–20, Pt–S: w godz. 8–22 Kuchnia: czeska Loc: 48°48‘41.134“N, 16°0‘30.193“E Valtická rychta Mikulovská 165, Valtice [I5] Tel.: +420 519 353 760 www.valtickarychta.cz Czynne: P–Czw: 11–22, Pt-S: 11–23, N: w godz. 11–21, Kuchnia: czeska Specjalności: Kotlet Starostův řízek Loc: 48°44‘34.724“N, 16°45‘21.589“E
Hotel Galant Mlýnská 2, Mikulov [H4] Tel.: +420 519 323 353, +420 602 266 777 www.galant.cz Czynne:P–N: w godz. 11–22 Kuchnia: Czeska Loc: 48°48‘26.904“N, 16°38‘25.533“E Včelařský dvůr Nejdecká 171, Lednice [H5] Tel.: +420 519 341 941 www.restauracelednice.cz Czynne: P–N: w godz. 11–22, Kuchnia: Czeska Specjalności: specjalności na grillu Loc: 48°48‘1.573“N, 16°47‘22.709“E Restauracja Na celnici i U Nešporů Celnice 1214, Břeclav-Poštorná [I5] Tel.: +420 519 324 173 – U Nešporů, +420 519 322 446 – Na Celnici www.restauracenesporova.cz Czynne: U Nešporů: P–N: w godz. 8.30–21, Na celnici: P–N: w godz. 8–20 Kuchnia: czeska Loc: 48°43‘3.689“N, 16°50‘11.948“E Bukovanský mlýn Bukovany 70, Bukovany [G6] Tel.: +420 518 618 011 www.bukovansky-mlyn.cz Czynne: P–Czw: w godz. 11–22, Pt-S: w godz. 11–24, N: w godz. 11–22, Kuchnia: slovackie, staroczeskie Specjalności: golonki wieprzowe z grilla i żeberka, pieczona biesiadna kaczka Loc: 49°2‘24.878“N, 17°5‘27.991“E Hotel – Restauracja Pod věží Kostelní 471, Strážnice [H6] Tel.: +420 518 325 973 www.hotel-podvezi.cz Czynne: P–Czw, N: w godz. 10.30–23, Pt–S: w godz. 10.30–01 Kuchnia: czeska Loc: 48°54‘1.433“N, 17°18‘49.875“E
www.jizni-morava.cz, www.find-restaurant.com
Hotel Pegas Jakubská 4, Brno [G4] Tel.: +420 542 210 104 www.hotelpegas.cz Czynne: P–S: w godz. 9–24, N: w godz. 10–20 Kuchnia: czeska Specjalności: mix. grill, pieczone marynowane żeberka Loc: 49°11‘46.325“N, 16°36‘25.524“E
Restauracja Zlatý kopeček Čejkovice [H5] Tel.: +420 774 929 429 www.yaxi.cz Czynne: 1. 5.–30. 11.: Śr–Czw: 16–24, Pt-S: 16–02, N: w godz. 12–24, 1. 12.–30. 4.: Śr–Czw: 17–24, Pt-S: 17–02, N: w godz. 12–24 Kuchnia: czeska Loc: 48°54‘14.378“N, 16°56‘20.988“E Pensjonat Roseta Radějov Radějov 59, Radějov [H6] Tel.: +420 518 337 010 www.roseta–pension.cz Czynne: P–N: w godz. 13.30–23, N: w zimie nieczynne Kuchnia: czeska, morawska Specjalności: ryby, sarnina Loc: 48°51‘27.744“N, 17°20‘49.466“E
źródło: Urząd Wojewódzki Województwa Połudiowomorawskiego
13
ponad 100 restauracji Moraw i Śląska
Województwo Morawsko-śląskie
Valašská koliba Ostravice 0956, Ostravice [E10] Tel.: +420 558 682 108 www.sepetna.cz Czynne: P–S: w godz. 11–24, N: w godz. 11–22 Kuchnia: czeska, wołoska Loc: 49°32‘44.697“N, 18°24‘14.86“E Koliba Nad Vlčinou Horečky 691, Frenštát p. R. [E9] Tel.: + 420 556 835 354 Czynne: P–N w godz. 17–24 Kuchnia: czeska Loc: 49°32‘48.887“N, 18°12‘37.558“E Valašská rychta Dolní 1830, Frenštát p. R. [E9] Tel: + 420 556 839 999, + 420 737 111 229 www.valasskarychta.cz Czynne: P–Czw w godz. 11–22, Pt–S w godz. 11–24, N w godz. 11–22 Kuchnia: czeska Specjalności: gulasz w kociołku Loc: 49°32‘59.597“N, 18°12‘20.531“E Koliba Juřena & syn Lomná 780, Frenštát p. R. [E9] Tel.: + 420 603 954 410 www.koliba-jurena.com Czynne: Wt–S w godz. 17–22 Kuchnia: czeska Loc: 49°31‘55.544“N, 18°13‘57.528“E Wołoska gospoda U Janíka Horečky 890, Frenštát p. R. [E9] Tel.: +420 556 835 135, Czynne: Wt–Czw: w godz. 14–22, Pt–N: w godz. 12–24 Kuchnia: morawska Specjalności: wołoskie specjalności Loc: 49°32‘46.762“N, 18°11‘48.606“E Restauracja Restaurace na statku [D9] Skotnice 42 Tel.: + 420 556 712 122 www.nastatku.com Czynne: P–Czw, N: w godz.11–21 Pt, S: w godz.11–22 Kuchnia: czeska Specjalności: ziemniaki z czosnkiem i kubek kwaśnego mleka Loc: 49°39‘30.398“N, 18°8‘0.044“E U Krále Ječmínka Slezské náměstí 46, Bílovec [D9] Tel.: +420 556 403 556 www.ujecminka.cz Czynne: P–Czw, N: w godz.10–22 Pt, S: w godz.10–24
14
Kuchnia: czeska Loc: 49°45’24.557”N, 18°0’58.415”E Browar miejski Štramberk Náměstí č. 5, Štramberk [E9] Tel.: + 420 556 813 710 www.relaxvpodhuri.cz/cz/mestsky-pivovarstramberk Czynne: P–Czw, N: w godz.10–22, Pt, S: w godz.10–24 Kuchnia: czeska Specjalności: Kapusta Kološvarské zelí Loc: 49°35‘27.7“N; 18°7‘0.6“E Areał Na mlýně Kozlovice [E9] č. 130 Tel.: + 420 558 640 789 www.relaxvpodhuri.cz/cz/na-mlyne Czynne: P–S: w godz. 11–22, N: w godz. 11–20 Kuchnia: czeska Loc: 49°36‘22“N; 18°15‘14“E Slezský Dvůr Na Štěpnici 36/22, Ostrava-Radvanice [D9] Tel.: +420 596 227 303 www.restaurace-radvanice.com Czynne: P–Czw, N: w godz.11–22, Pt, S: w godz.11–24 Kuchnia: czeska Loc: 49°48‘41.42“N, 18°20‘18.325“E Restaurace Na sýpce Dobrá 883, Dobrá u Frýdku-Místku [D10] Tel.: + 420 558 641 254 www.nasypce.cz Czynne: P–N: w godz.11–23 Kuchnia: czeska Loc: 49°40‘25.708“N, 18°24‘38.819“E Zamek Zábřeh U Zámku 42/1, Ostrava Jih-Zábřeh [D9] Tel.: +420 554 819 406 www.zamek-zabreh.cz Czynne: P–Czw, N w godz. 17–23, Pt–S w godz. 17–24 Kuchnia: czeska Loc: N 49° 48,417‘ E 018° 14,418‘ Selská jizba Janáčkova 3, Ostrava [D9] Tel.: + 420 774 795 555, +420 777 098 788 www.selska-jizba.cz Czynne: P–Czw w godz. 10–22, Pt w godz. 10–24, S w godz. 11–24, N w godz. 11–22 Kuchnia: czeska Specjalności: wędzone kości, golonka na grillu Loc: 49°50‘13.557“N, 18°17‘5.976“E
Harenda u Barborky [D9] Pod Landekem 64, Ostrava Tel.: + 420 596 111 043 www.restaurace-pizzerie-kavarna.com/ harenda_u_barborky/ Czynne: P–N: w godz. 10–22 Kuchnia: czeska Loc: 49°51‘59.11“N, 18°15‘41.267“E U Bílého koníčka [C8] Dolní náměstí 4, Opava Tel.: +420 553 712 904 www.remark.cz/konicek.html Czynne: P–Czw: w godz. 11–23, Pt–S: w godz. 11–24, N: w godz. 11–22 Kuchnia: czeska Specjalności: Koš od Bílého Koníčka Loc: 49°56‘23.944“N, 17°54‘16.79“E Katharein Ratibořská 37, Opava [C8] Tel.: + 420 553 610 410 www.katharein.cz Czynne: P–Czw: w godz. 11–23, Pt–S: w godz. 11–24, N: w godz. 11–22 Kuchnia: czeska Loc: 49°56‘26.58“N, 17°54‘37.12“E U Komárků Slezská 86, Rohov [C9] Tel.: + 420 553 761 087 www.u-komarku.cz Czynne: P–Pt: w godz. 16–22, S–N: w godz. 10–12, 16–22 Kuchnia: czeska Specjalności: pieczony indyk na drewnie bukowym Loc: 50°0‘55.122“N, 18°4‘23.035“E Gościniec Penzion Lhotka Petřkovická 125, Ostrava-Lhotka [D9] Tel.: +420 596 628 662, + 420 736 763 379 www.penzionlhotka.com, www.hostineclhotka.cz Czynne: P–Czw, N: w godz. 11–22, Pt–S: w godz. 11–23 Kuchnia: czeska, bawarska Specjalności: specjalności z placków ziemniaczanych Loc: 49°51‘20.868“N, 18°13‘42.627“E
S–N: w godz. 11–22 Kuchnia: czeska Loc: 49°52‘35.948“N, 18°30‘59.366“ Restaurace Vanili Masarykovo náměstí 36/19, Karviná-Fryštát [C10] tel.: + 420 596 345 598, 733 104 715 www.vanili.karvina.info Czynne: P–S: w godz.8–23, N: w godz. 9–22 Kuchnia: międzynarodowa, czeska, sezon zimowy „po naszymu“ (miejscowe specjalności) Specjalności: placki ziemniaczane opiekane na blasze z domowymi skwarkami Loc: 49°51‘16.577“N, 18°32‘32.586“E Restauracja Slezská krčma Beskydská 1146, Třinec [D10] Tel.: +420 558 333 255 www.slezskakrcma.cz Czynne: P–S: w godz. 11–24, N w godz. 11–22 Kuchnia: śląska, morawska, staroczeska Loc: 49°39‘48.604“N, 18°40‘20.014“E Hotel Grůň Mosty u Jablunkova [E11] 1112, Tel.: +420 558 339 448 www.hotelgrun.cz Czynne: P–Czw, N: w godz. 10–23, P, S: w godz. 10–24 Kuchnia: góralska Loc: 49°31‘34.927“N, 18°45‘35.251“E Browar gościnny i hotel Excelent Pivovarská 10, Rýmařov [C6] Tel.: +420 554 211 777 www.excelent.cz Czynne: P–S: w godz. 11–24, N: w godz. 11–22 Kuchnia: czeska Loc: 49°55‘50.986“N, 17°16‘11.534“E Hotel Cvilín Výletní 7, 794 01 Krnov [B8] Tel.: +420 554 625 275, +420 554 625 255 www.cvilin.cz Czynne: codziennie: w godz. 9–22 Kuchnia: czeska Loc: 50°4‘46.58“N, 17°43‘12.753“E
www.kr-moravskoslezsky.cz, www.find-restaurant.com
Zlatý kolovrat Nádražní 121, Ostrava-Přívoz [D9] Tel.: + 420 603 357 552, + 420 739 478 114 www.zlatykolovrat.cz Czynne: P–Czw: w godz. 11–23, Pt: w godz. 11–24, S: w godz. 12–24, N: w godz. 16–22 Kuchnia: czeska Loc: 49°50‘47.57“N,18°16‘46.93“E
Dvůr Olšiny [C10] Olšiny 17/59, Karviná Staré-Město Tel.: +420 777 336 338 www.dvurolsiny.cz Czynne: Pt: w godz. 15–22, źródło: Urząd Wojewódzki Województwa Połudiowomorawskiego
15
ponad 100 restauracji Moraw i Śląska
Województwo Ołomunieckie
Hotel Pod Zámkem Pod Zámkem 21, Javorník [A5] Tel: +420 584 440 154 www.hotelpodzamkem.cz Czynne: P–Czw, N: w godz. 10–22, Pt–S: w godz. 10–24 Kuchnia: czeska Loc: 50°23‘25.27“N, 17°0‘6.997“E Hotel Minerál, Polská 392, Zlaté Hory [B7] www.hotelmineral.jemos.cz Tel: +420 584 425 643–4 Czynne: codziennie w godz. 11–23, Kuchnia: czeska Loc: 50°15‘58.96“N, 17°23‘42.639“E Pensjonat Kovárna Horní Lipová [B6] 36 Tel.: +420 584 421 613 www.penzionkovarna.cz Czynne: P–Pt: w godz. 10–23, Pt–N: 10–24 Kuchnia: czeska Loc: 50°13‘26.517“N, 17°5‘37.879“E Křížový vrch Za pilou 6, Jeseník [B6], Tel.: +420 584 402 063 www.krizovyvrch.cz Czynne: codziennie w godz.: 11–22 Kuchnia: dziczyzna, morawska, czeska Specjalności: Kurczak po staroczesku Loc: 50°13‘33.935“N, 17°13‘29.749“E Schronisko Ramzovské sedlo Ramzová 302, Branná [B5] Tel.: +420 583 230 078 www.ramzova.cz Czynne: P–Pt: w godz. 8–23 Kuchnia: czeska Loc: 50°11‘37.027“N, 17°3‘45.87“E Restaurace Pod Javorem Hanušovická 139, Staré Město [B5] Tel.: +420 583 239 191, +420 604 246 347 www.pod-javorem.euweb.cz Czynne: Wt–Czw: w godz. 9–22, P–S: w godz. 9–24, N: w godz. 9–20 Kuchnia: czeska Loc: 50°9‘42.249“N, 16°56‘50.428“E Hotel Žerotín Rudé armády 333, Velké Losiny [C6] Tel.: +420 583 213 849 www.zerotin.jeseniky.com Czynne: codziennie w godz. 9.30–22 Kuchnia: czeska, międzynarodowa, dziczyzna Specjalności: Kotlet z sarniny ze śliwka-
16
mi i sosem powidłowym z płatkami ziemniaczanymi po wędliniarsku Loc: 50°1‘39“N, 17°2‘16.507“E Hostinec U Adély Sudkov [C5] Tel.: +420 583 437 001 www.uadely.cz Czynne: Wt–Czw, N: w godz. 9–22, P, S: w godz. 9.30–24 Kuchnia: czeska Loc: 49°54‘47.138“N, 16°56‘39.783“E Restauracja Podzámecká restaurace Havlíčkova 13, Zábřeh [C5] Tel: +420 583 415 663 Czynne: P–Czw: w godz. 8–22, Pt: w godz. 8–24, S: w godz. 10–24 N: w godz. 10–21 Kuchnia: czeska Loc: 49°52‘54.336“N, 16°52‘25.741“E U Coufalů Nám. Míru 62, Loštice [D5] Tel.: +420 583 445 809, www.ucoufalu.cz Czynne: P–Pt: w godz. 10–23, Pt–N: w godz. 10–24 Kuchnia: morawska, Specjalności: specjalności z serków ołomunieckich, automat na serki Loc: 49°44‘41.82“N; 16°55‘45.34“E Brusova hospoda – Brusův šenk Sadová 1, Mohelnice [D5] Tel.: + 420 583 430 798 www.brusovahospoda.cz Czynne: Wt–Czw: w godz. 10–22 P, S: w godz. 10–23, N: w godz. 10–21 Kuchnia: czeska Loc: 49°46‘35.304“N, 16°55‘9.628“E U Starého mlýna Mlýnská 678, Litovel [D6] Tel.: +420 583 313 222 www.ustarehomlyna.cz Czynne: P–Czw: w godz. 11–22.30, Pt–S: w godz. 11–24, N: w godz. 11–21 Kuchnia: czeska Specjalności: marmurowe mięso Loc: 49°42‘7.901“N, 17°4‘23.696“E Pensjonat U hradu Ořechová 27, Šternberk [D6] Tel.: +420 585 013 355 www.pension-uhradu.cz Czynne: codziennie w godz. 12–22 Kuchnia: czeska Specjalności: dania z dziczyzny Loc: 49°44‘7.499“N, 17°18‘8.015“E
Mini browar U krále Ječmínka Újezd 4, Prostějov [E6] Tel.: +420 582 346 401 Czynne: P–Pt: od godz. 10.30, S–N: od godz. 11 Kuchnia: czeska, morawska, Specjalności: knedliki skwarkowe z kapustą, świeże mięso na desce Loc: 49°28‘20.133“N, 17°6‘59.754“E Živnostenský dům E. Beneše 71, Konice [E5] Tel.: +420 775 097 213 www.zivnak.cz Czynne: P–Wt: w godz. 11.00–14.30, Śr–S: w godz. 11–22, N: Nieczynne Kuchnia: czeska Loc: 49°35‘27.692“N, 16°53‘16.809“E Morawska restauracja i restauracja winna Horní nám. 23, Olomouc [E6], Tel.: +420 585 222 868, www.moravskarestaurace.cz Czynne: codziennie: w godz. 11.30–23 Kuchnia: morawska, Specjalności: Deska smakosza – prosię, morawskie wędzone, wędzona karkówka, pieczona kaczka, musztarda, chrzan jabłkowy, ogórek Loc: 49°35‘36.511“N, 17°15‘0.554“E Browar Svatováclavský pivovar Riegrova 22, Olomouc [E6] Tel.: +420 585 203 641 Czynne: P–N: w godz. 11–22 Kuchnia: czeska Loc: 49°35‘41.801“N, 17°14‘53.928“E Browar Moritz Nešverova 2, Olomouc [E6] Tel.: +420 585 205 560 www.hostinec-moritz.com Czynne: P–N: w godz. 11–23 Kuchnia: hanacka, czeska Specjalności: Pasztet Mahdalova venkovská paštika, Loc: 49°35‘26.234“N, 17°14‘58.957“E Pod žudrem Ústín 46, Těšetice [E6] Tel.: +420 585 420 152, www.podzudrem.cz Czynne:P–S: w godz. 11–22, N: 11–21 Kuchnia: czeska Specjalności: Szaszłyk Velkomoravské ražniči Loc: 49°35‘14.15“N, 17°9‘28.322“E
Restauracja Hanácká restaurace Dolní náměstí 38, Olomouc [E6] Tel.: +420 585 237 186, www.apetit.org Czynne: P–S: w godz. 10–24, N: 10–22 Kuchnia: czeska Specjalności: Kurczak jak gęś lub połowa kurczaka pieczona na czarnym piwie, kapusta, knedlik Loc: 49°35‘30.864“N, 17°15‘7.919“E Hotel przy browarze Kojetín Nám. Dr. E. Beneše 61, Kojetín [F6] Tel.: +420 581 702 218 www.kojetin.cz/hotelpivovar Czynne: P–Czw: w godz. 10.30–22, P, S: w godz. 10.30–23, N: w godz. 10–21 Kuchnia: czeska Loc: 49°21‘14.377“N, 17°18‘11.657“E U labutě Za mlýnem 540/4, Přerov [E7] Tel.: +420 581 736 786, www.labut.cz Czynne: Wt–S: w godz. 11–22, N: w godz. 11–15 Kuchnia: czeska, międzynarodowa Specjalności: Udko z królika na śmietanie, z knedlikiem ziemniaczanym nadziewanym wędzonym mięsem Loc: 49°27‘29.904“N, 17°27‘1.559“E Restauracja U Zámecké zahrady Bratrská 586, Lipník nad Bečvou [E7] Tel.: +420 581 772 672, www.arpel.cz Czynne: P–Czw, N: w godz. 10–22, P, S: w godz. 10–23 Kuchnia: czeska Loc: 49°31‘31.356“N, 17°34‘41.396“E Restauracja Na staré střelnici Sady Čs. legií 770, Hranice [E8] Tel.: +420 581 602 187 www.volny.cz/strelnice Czynne: P–Czw: w godz. 11–23, P: w godz. 11–24, S: w godz. 10–24, N: w godz. 10–22 Kuchnia: czeska Loc: 49°32‘28.486“N, 17°44‘4.442“E
www.ok-tourism.cz, www.find-restaurant.com
Rybacka restauracja U Horáků Nová Dědina 23, Uničov [D6] Tel.: +420 585 054 215 Czynne: codziennie: w godz. 11–22 Kuchnia: czeska Specjalności: ryby Loc: 49°47‘55.436“N, 17°7‘24.297“E
Restaurace Příleský mlýn Všechovice [E8] 80–81 Tel.: + 420 581 622 656 www.prileskymlyn.cz Czynne: Wt–Czw: w godz. 10–22 Pt, S: w godz. 10–23, N: w godz. 10–21 Kuchnia: czeska Loc: 49°27‘56.572“N, 17°45‘1.982“E Švejk restaurant U Mačáků Elišky Krásnohorské 24, Olomouc [E6] tel.: +420 585 150 090 www.svejk.cz Czynne: P–Czw: w godz. 10.30–23, Pt-S: w godz. 10.30–24, N: w godz. 10.30–22 Kuchnia: czeska Loc: 49°35‘29.243“N, 17°17‘11.738“E
źródło: Stowarzyszenie ruchu turystycznego
17
ponad 100 restauracji Moraw i Śląska
Województwo Zlínskie
Koliba U Černého medvěda Nad zimním stadionem 4092, Zlín [F8] Tel.: +420 577 211 813, 577 436 908 www.koliba-zlin.cz Czynne: P–Czw, N: w godz. 11–23, Pt–S: w godz. 11–24 Kuchnia: czeska, morawska, wołoska Specjalności: mięso z grilla Loc: 49°12´58.08“N, 17°39´26.92“E Restauracja U Johana Vizovická 410, Zlín-Příluky [F8] Tel: +420 577 018 282, www.ujohana.cz Czynne: P–Czw: w godz. 11–23, Pt–S: w godz. 11–24, N: w godz. 11–22 Kuchnia: morawska, wołoska Specjalności: golonka wędzona Loc: 49°13‘16.629“N, 17°42‘22.16“ E Restauracja U Kovárny Lešetín I/610, Zlín [F8] Tel: +420 577 219 900 www.ukovarny.cz Czynne: P–Pt: w godz. 11–23, S: w godz. 15–23, N: w godz. 15–22, Kuchnia: morawska, wołoska Loc: 49°13‘42.31“N; 17°40‘23.63“E Restauracja na Vyhlídce Okružní 5491, Zlín [F8] Tel: +420 577 240 035 www.vyhlidka.com Czynne: P–N: w godz. 11–23 Kuchnia: morawska,czeska, Specjalności: gałuszki Loc: 49°14‘6.538“N, 17°39‘56.399“E Café R 21 21. správní budova – zlínský mrakodrap, třída Tomáše Bati 21, Zlín [F8] Tel: +420 577 043 929 www.vychodni-morava.cz/sluzba/1160 Czynne: P–S: w godz. 10–22.30, Kuchnia: morawska, Loc: 49°13‘33.938“N, 17°40‘39.535“E Valašský šenk Lázeňská 451, Vizovice [F8] Tel.: +420 577 452 652 www.senkvizovice.cz Czynne: P–Czw: w godz. 10–22, Pt–S: w godz. 11–22, N: w godz. 11–20 Kuchnia: morawska, wołoska Specjalności: gałuszki z bryndzą Loc: 49°12‘25.972“N, 17°50‘53.537“E Koliba U Kapřína Březůvky [G8] 227 Tel: +420 602 507 569 www.kolibabrezuvky.cz Czynne: P–Czw: w godz. 11–22, Pt–S:
18
w godz. 11–24, N: w godz. 11–20 Kuchnia: morawska, wołoska Loc: 49°9‘43.738“N, 17°42‘30.954“E Hotel i gospoda Valašský šenk OGAR Pozlovice 47, Luhačovice [G8] Tel.: +420 577 131 650, www.ogar.cz Czynne: P–Czw: w godz. 11–21, S: w godz. 11–22, N: w godz. 11–20 Kuchnia: morawska, wołoska Loc: 49°7‘45.765“N, 17°46‘10.522“E Restaurace U Kollerů Poteč 68, Valašské Klobouky [G8] Tel.: +420 577 321 703 http://ukolleru.wz.cz Czynne: P–Pt: w godz. 10–23, S–N: w godz. 10–24 Kuchnia: morawska, wołoska Loc: 49°9‘19.241“N, 18°2‘5.338“E Hotel Horal Léskové 583, Velké Karlovice [F10] Tel: +420 571 495 500 www.valachy.cz Czynne: codziennie w godz. 7.30–23.00 Kuchnia: morawska, czeska Specjalności: wędzone z sosem śliwkowym Loc: N 49° 22‘ 6,19‘‘ E 018° 23‘ 5,60‘‘ Gospoda Raťkovský šenk Raťkov 200, Karolinka [F10] Tel: +420 774 728 568 Czynne: Wt–Czw w godz. 11–22, Pt–S: w godz. 11–23, N–P: 11–21 Kuchnia: morawska, Specjalności: gałuszki bryndzowe ze słoniną, kyselica, Vsacká kapsa, Ostřák Loc: 49°21‘17.013“N, 18°14‘46.989“E Kohútka Nový Hrozenkov [F9] 241 Tel: +420 571 451 790, www.kohutka.cz Czynne: P–Pt: w godz. 10–22, N: w godz. 10–20 Kuchnia: morawska, Specjalności: knedliki jagodowe Loc: 49°17‘42.651“N, 18°13‘47.494“E Koliba Kordulka Hotel Forman, Rekreační 684, Rožnov pod Radhoštěm [E8] Tel.: +420 571 654 046 www.hotel-forman.cz/kordulka.htm Czynne: P–Czw: w godz. 11–22, Pt: w godz. 11–24, S: w godz. 12–24, N: w godz. 12–16 Kuchnia: morawska Loc: 49°28‘8.023“N, 18°8‘49.283“E
Czynne: P–Czw: w godz. 11–22, Pt–S: 11–24, N: w godz. 11–21 Kuchnia: morawska, Specjalności: zimowa uczta z dziczyzny, w lecie menu czosnkowe (część festiwalu czosnku w miejscowości Buchlovice) Loc: 49°5‘10.488“N, 17°20‘16.223“E
Rožnovský Rynek Palackého 487, Rožnov pod Radhoštěm [E8] Tel: +420 571 656 089, www.spolak.info Czynne: P–Czw w godz. 11–23, Pt–S: w godz. 11–24, N: w godz. 11–21 Kuchnia: morawska, Specjalności: gałuszki na wiele sposobów Loc: 49°27‘40.03“N, 18°8‘36.801“E
Kawiarnia U Přívozu Spytihněv [G7] 473 Tel: +420 577 943 047 www.kolena-spytihnev.cz Czynne: P–Czw: w godz. 11–23, Pt: w godz. 11–24, S: w godz. 12–24, N: w godz. 12–22 Kuchnia: morawska, Specjalności: golonka z grilla, karkówka, indyk, gęś, kaczka, prosiak, rauty mięsne Loc: 49°8‘28.049“N, 17°29‘51.664“E
Rodzinny mini browar „Valášek“ Dolní Jasénka 190, Vsetín [F8] Tel: +420 571 459 169 www.minipivovar.com Czynne: P–Czw: 10.30–22, Pt: w godz. 10.30–24, S: w godz. 10.30–24, N: Nieczynne Kuchnia: morawska Loc: 49°20‘33.041“N, 17°59‘36.35“E Restauracja Libušín Pustevny, Horní Bečva [E9] Tel: +420 556 836 207; www.libusin-mamenka.cz Czynne: w godz. 9.30–18 Kuchnia: morawska Loc: 49°29‘23.039“N,18°15‘55.44“E Restauracja U Černého Janka Moravská 82, Uherský Brod [G7] Tel: +420 572 634 128, www.cerny-janek.cz Czynne: P–Czw w godz. 11–22, Pt: w godz. 11–23, S: w godz. 11–24 Kuchnia: morawska, Loc: 49°1‘30.53“N,17°38‘56.18“E Restauracja Hotelu Koníček Družstevní 167, Uherské Hradiště [G7] Tel: +420 572 551 011/033 www.hkonicek.cz Czynne: P–Czw w godz. 11–23, Pt–S: w godz. 11–24, N: w godz. 11–16 Kuchnia: morawska, Specjalności: bizon Loc: 49°4‘9.396“N, 17°28‘48.206“E Klasztorna winiarnia i restauracja Masarykovo nám. 21, Uh. Hradiště [G7] Tel: +420 572 553 666 www.klasterni.cz Czynne: P–Czw: 11–22, Pt–S: w godz. 11–23, N: 12–15 Kuchnia: morawska, Specjalności: menu ze świniobicia w zimie, uczta Martinské hody, uczta z dziczyzny Loc: 49°4‘3.2“N, 17°27‘33.849“E
Ranczo Kostelany, s.r.o. Kostelany [G7] 200 Tel: +420 573 367 272 www.kostelany.cz Czynne: P–Czw w godz. 11–23, Pt–S: w godz. 11–24, N: w godz. 11–21 Kuchnia: morawska, Specjalności: kowbojska karkówka Loc: 49°12‘11.07“N, 17°22‘58.246“E Zajazd Samota Zástřizly Zástřizly 43, Koryčany [G6] Tel: +420 573 375 062 www.motorestsamota.cz Czynne: codziennie w godz. 11–22 Kuchnia: morawska, czeska Loc: 49°8‘47.303“N, 17°13‘55.245“E Bezměrovský dvůr Bezměrov 36/103, Kroměříž [F7] Tel: +420 573 362 198 www.bezmerovskydvur.cz Czynne: P–Czw: w godz. 10–22, Pt–S: w godz. 10–24, N: w godz. 10–22 Kuchnia: morawska, czeska, dziczyzna Loc: 49°19‘46.939“N, 17°20‘5.565“E
www.vychodni-morava.cz, www.find-restaurant.com
Wołoska koliba Hovězí Hovězí [F9] 89 Tel: +420 571 445 112, www.kamu.cz Czynne: P–Czw: w godz. 10–22, Pt–S: w godz. 10–24, N: w godz. 10–22 Kuchnia: morawska, Loc: 49°18‘12.927“N, 18°4‘40.669“E
Pensjonat i restauracja Brusenka Brusné [F7] 3, Tel: +420 573 393 111 www.home.karneval.cz/0400386901/ brusenka/ Czynne: P–Czw: w godz. 10–22, Pt–S: w godz. 10–24, N: w godz. 10–21 Kuchnia: morawska Loc: 49°21‘47.388“N, 17°39‘38.551“E Restauracja SCÉNA Tovačovského 2828, Kroměříž [F7] Tel: +420 603 835 710 www.restauracekavarnascena.cz Czynne: P–N: w godz. 11–24 Kuchnia: morawska Loc: 49°17‘53.942“N, 17°23‘58.003“E
Restauracja Hotelu Buchlovice Náměstí Svobody 426, Buchlovice [G6] Tel: +420 572 596 021–7 www.hotelbuchlovice.cz źródło: Stowarzyszenie ruchu turystycznego
19
gastronomiczne PODRÓŻE
Za winem na bajkowe południe Moraw
Województwo Południowomorawskie
barokowe piwnice winne, stolica wina i zabytek UNESCO · całorocznie 1.dzień: Pavlov [I5] – tradycyjna miejscowość winiarska – barokowe piwnice winne, impreza „ Lato otwartych piwnic“ – letnie weekendy (czerwiec/ wrzesień: Pt–N) – otwarta min. jedna historyczna piwnica – degustacja, sprzedaż, całorocznie otwarta gminna winoteka/ centrum informacyjne – www.obec-pavlov.cz 2.dzień: Valtice [I5] – miasto szlacheckie, miejsce tradycji winiarskich i wykształcenia – Zamek Valtice – zwiedzanie zamku i parku, valtickie podziemia z podawaniem wina w piwnicy – www.valtickepodzemi.cz, Miejskie piwnice (ul. Vinařská) – winoteka i degustacja win „domowych“ valtickich producentów (maj i październik: Pt–N; czerwiec/sierpień: P-N, pozostała część roku na zamówienie od 6 osób) – www.valtice.cz 3.dzień: Valtice [I5] – Valtická rychta – stylowe menu (www.valtickarychta.cz), okrężna trasa rowerowa Valtice-Valtice – 14 km (www.valtice.cz), budowle Lichtensteinów – areał Lednicko-valticki – UNESCO (www.lednicko-valticky-areal.cz), Zamek Valtice – Piwnica zamkowa – ekspozycja, zwiedzanie (maj/czerwiec: S–N; lipiec/sierpień: Wt-N) – Narodowy salon win – ekspozycja i degustacja 100 najlepszych win RCz – czynne cały rok oprócz niedzieli i poniedziałków
Uwarz sobie własną beczułkę piwa Niezapomniana Pivní pouť (Pielgrzymka piwna), znana w świecie przepaść i słynna bitwa · pod koniec września (sobota)/ corocznie 1. dzień: Morawski kras – jaskinie – Kateřinská, Sloupsko-šošůvská, Výpustek, Punkevní – rejs podziemną rzeką, znana w świecie przepaść Macocha (www.propastmacocha.cz) – najgłębsza przepaść w Europie środkowej – www.moravskykras.net 2. dzień: Browar Černá Hora – Pivní pouť (Pielgrzymka piwna) – festiwal piwa (10.000 gości), program kulturalno-gastronomiczny, zwiedzanie, jarmark (100 stoisk), unikalna usługa cały rok – możliwość uwarzenia sobie pod nadzorem piwowara beczułki własnego piwa (7 godz./ok. 30l) – za 4 tygodnie piwo do dyspozycji www.pivovarcernahora.cz
20
3. dzień: Slavkov – Austerlitz – miejsce Bitwy trzech cesarzy (1805 r. – 165.000 żołnierzy), monumentalny barokowy Zamek Slavkov – zwiedzanie zamku, unikalnych pomieszczeń dwóch pięter podziemi zamkowych, wirtualna bitwa – 0,5 godz. pokaz Bitwy pod Austerlitz (czeski Slavkov) – www.zamek-slavkov.cz
Za smakiem morawsko-śląskiego piwa i gorzałki unikalny młyn na grykę, gorzałka i mini browary · całorocznie
2.dzień: Ostrava-Zábřeh [D9] – Hotel & Pivovar Zamek Zábřeh – „Za tajemnicą browaru zamkowego” pakiet programowy miasta Ostrawy (www.ostrava.cz) – zwiedzanie browaru, degustacja, specjalności z grilla, Ostrava [D9] – ulica Stodolní – 60 klubów w różnym stylu – www.stodolni.cz 3.dzień: Hlučín [C9] – Browar Avar – własne piwo, małe muzeum piwa, tradycja „rzucanie skorupek od orzeszków ziemnych na podłogę“, Ostrava [D9] – Harenda u Barborky – stylowa ostrawska restauracja w Muzeum Górnictwa OKD www.restaurace-barborka.com
Za wonią uszatego piernika Ciastka Štramberské uši – Štramberk · całorocznie 1.dzień: Štramberk [E9] – „Złota uliczka“ pod grodem, Gród Štramberk z wieżą Trúba (www.stramberk.info, www.lasskabrana.cz), Browar miejski – mini browar na rynku – zamówienie zwiedzania z wyprzedzeniem 5 dni – www.relaxvpodhuri.cz
Województwo Morawsko-śląskie
1.dzień: Frenštát p. R. [E9] – unikalny młyn na grykę Šmajstrla (1861) – degustacja dań, zwiedzanie, sklep (www.pohankovymlyn.cz), Kunčice p. O. – Wytwórnia likierów pod Skalkou [E9] – stylowa restauracja, sprzedaż destylatów regionu Lašsko (www.podskalkou.cz), Dobrá u F-M [D10] - restauracja Na sýpce (obiekt z r. 1720) – piwo z mini browaru, Ostrava-Zábřeh – Hotel & Pivovar Zamek Zábřeh (1529) [D9] – www.zamek-zabreh.cz
2.dzień: Štramberk [E9] – kawiarnia „Perníkovka“ – ciastka Štramberské uši, miodowe pierniki, naleśniki, racuchy słodkie i słone, ekspozycja, tradycyjna produkcja (www.relaxvpodhuri.cz), Muzeum Štramberk i Muzeum Zdeňka Buriana, Arboretum, wieża widokowa na górze Bílá Hora, Hotel Roubenka – gastronomiczne specjalności – www.roubenkahotel.cz 3.dzień: Kopřivnice [E9] – zwiedzanie Muzeum Technicznego Tatra i Muzeum Lašskiego w domu Šustalova vila – www.tatramuseum.cz
21
gastronomiczne PODRÓŻE
Nie tylko Serki ołomunieckie i inne morawskie sery
Wojewódz two Ołomunieckie
Pod Loštickim niebem – festyn muzyki i serków – wybory Króla Twarożka · pod koniec czerwca (Pt–N)/corocznie 1.dzień: Otinoves [F5] – firmowa sprzedaż serów pleśniowych Niva – zwiedzanie/do uzgodnienia (www.mot.cz), Plumlov [E5] – zwiedzanie zamku, Prostějov [E6] – gorzelnia Palírna U Zeleného stromu (www.starorezna.cz) – zwiedzanie po uzgodnieniu, Olomouc [E6]– nocleg, zwiedzanie miasta – restauracja Hanácká restaurace – morawskie specjalności 2. dzień: Litovel-Tři Dvory [D6] – sklep firmowy serów Gran Moravia, Litovel [D6] – „domowa“ restauracja – rodzinny pensjonat U starého mlýna (www.ustarehomlyna.cz), zwiedzanie muzeum (www.muzeumlitovel. com), Browar Litovel [D6] – zwiedzanie/zamówić – www.litovel.cz 3.dzień: Loštice [D5] – Pod Loštickim niebem – festyn muzyki i serków – wybory Króla Twarożka, bogaty program, konkursy, Muzeum Serków Ołomunieckich (www.tvaruzky.cz), specjalności – restauracja U Coufalů – www.ucoufalu.cz
Mini browary gościnne – inne piwne wrażenia specjalne piwa gościnnych mini browarów i gastronomia · całorocznie 1.dzień: Prostějov [E6] – browar První hanácké domácí pivovar U krále Ječmínka – piwne specjały (wiśniowy), zwiedzanie/do uzgodnienia, specjalności do piwa (serki), Olomouc [E6] – zwiedzanie miasta, Browar gościnny Moritz – dla niepalących, kuchnia galicyjska i staroczeska, nie filtrowane koszer piwa, zwiedzanie/do uzgodnienia – www.hostinec-moritz.com 2.dzień: Olomouc [E6] – Muzeum archidiecezjalne Olomouc [E6] (www.olmuart.cz), Browar Svatováclavský pivovar – piwne menu, warzelnia w barze, pogawędka z piwowarem, środa – smakowe piwne specjały – miodowy, imbirowy, ananas itd., Svatý Kopeček koło Ołomuńca [E6] (bazylika, ZOO)
22
3. dzień: Přerov [E7] – zwiedzanie miasta, zamek (www.prerovmuzeum.cz), U labutě – restauracja/piwiarnia – gastronomia wrażeniowa (www.labut.cz), po południu browar Zubr – zwiedzanie /zamówić – www.zubr.cz
Z Kroměříža na Uherskohradišťsko – śladami wina Uroczystości winiarskie i TOP wino Slovácka – Polešovice · sobota – początek września/ corocznie
2.dzień: Polešovice [G6] – Uroczystości winiarskie – degustacja konkurujących win, otwarcie wszystkich piwnic winnych w ulicy Vinařská, muzyka cymbałowa, przekazanie wyróżnień, gastronomia, jarmark (www.polesovice.cz) – powrót do Uh. Hradiště 3. dzień: Uherské Hradiště-Mařatice [G7] – areał piwnic winnych – rady – Piwnica winna U Lisu, U Marholtů, Restauracja winna U Dvořáků – regionalne wina, slováckie specjalności, domowa wędzarnia, opiekanie na grillu, zwiedzanie muzeum Slovácké muzeum i innych winotek (Vinia, Slunce, Vinarius, Vinium) – www.uherske-hradiste.cz
Mistrzostwo tradycji piekarskiej, wołoskie wyszynki i produkcja piwa Pekařské sobota – Rožnov p. R. – obchody prastarego piekarskiego cechu · sobota – połowa lipca/corocznie
Województwo Zlínskie
1.dzień: Kroměříž [F7] – piwnice arcybiskupie – unikalna winoteka, 700 lat produkcji win mszalnych, czynne codziennie, zwiedzanie, degustacja, sprzedaż, winiarnia (www.arcibiskupskesklepy.cz) – w areale Pałacu arcybiskupiego i ogrodów (www.azz.cz) – zabytek UNESCO, Uherské Hradiště [G7] – przechadzka miastem
1.dzień: Uherský Brod [G7] – Browar Janáček– zwiedzanie/zamówić (www.pivovar-janacek.cz), Pozlovice [G8] –– Hotel i wyszynk wołoski Ogar – gastronomiczne przeżycie (www.ogar.cz), Vizovice [F8] – Wołoski wyszynk – archiwum śliwowicy, noclegi, tradycyjna kuchnia wołoska (www.senkvizovice.cz), vizovickie pieczywo – pamiątki (http://vizovickepecivo.cz), zwiedzanie Distillery Land – zwiedzanie, degustacje, sprzedaż – www.rjelinek.cz 2.dzień: Rožnov p. R. [E9] – Wołoskie muzeum w przyrodzie – Piekarska sobota – degustacja pieczywa z całej RCz (www.vmp.cz), wycieczka – Valašská Bystřice [F9] – owcza farma – tradycyjna produkcja serów, bryndzy, sera žinčice 3.dzień: Velké Karlovice [F9] – muzeum i kościółek, puszcza Razula, Karolinka [F9] – wyszynk Raťkovský šenk, Hovězí [F9], – Wołoska koliba U splavu – z noclegiem w wołoskim stylu – www.kamu.cz
23
Tradycyjne
przepisy
Patenty s makiem i powidłami
Województwo Południowomorawskie (4 porcji) 600 g ziemniaków, 200 g mąki gładkiej, 1 jajko, 2 łyżka smalcu, 150 g powideł, 80 g mielonego maku, 3 łyżki cukru mielonego
1 żółtko, roztopione masło, szczyptę soli, pozostałe letnie mleko (lub szczególnie na Karvinsku tłusty osad z zupy wędzonej) i zakwas. Zamieszać słone ciasto – pozostawić do wyrośnięcia. Rozwałkować na placek o grubości ok. 1–1,5 cm. Obłożyć mięsem wędzonym i uformować do kształtu większego rogala (10 minut rośnięcia). Ciasto natrzeć żółtkiem, posypać ziołami i włożyć do wcześniej nagrzanego piekarnika. Piec ok. 30 minut przy temperaturze 170°C.
Serki ołomunieckie w nalewie piwnej Ziemniaki ugotowane w koszulce ostudzić, obrać i natrzeć na drobnej tarce do misy. Dodać mąkę, jajko, szczyptę soli i wypracować gładkie ciasto. Szybko zamieszać (w wyniku długiego stania ciasto ziemniaczane rzednie), wyłożyć na posypaną mąką deskę. Zrobić wałek i pokroić na jednakowej wielkości płatki. Z płatków ukształtować kulki, które rozwałkować na cienkie placki. Opiekać je na sucho z obu stron (kiedyś pieczono je na płycie kuchennej). Na zloto opieczone patenty natrzeć roztopionym smalcem (najlepiej gęsim), następnie natrzeć powidłami, posypać makiem zmieszanym z cukrem i zwinąć jak naleśniki.
Wielkanocna Szołdra
Województwo Morawsko-śląskie (6 porcji) 750 g wędzonego mięsa (np. udziec wieprzowy lub karkówka), 20 g drożdży, 100 ml mleka, 300 g mąki krupczatki, 60 g masła, 2 żółtka, szczypta soli, 50 ml oleju, 3 łyżki nasiekanych ziół (bazylia, pietruszka naciowa, tymian)
Mięso wędzone ugotować na miękko i pozostawić do ostygnięcia. Do mniejszej miski pokruszyć drożdże, dodać trochę mąki, część letniego mleka i pozostawić w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Zmieszać mąkę krupczatkę,
24
Województwo Ołomunieckie 250g serków ołomunieckich, 1 łyżeczka oleju, 1/4 litra jasnego piwa, kminek, słodka (lub ostra) papryka
Serki ołomunieckie przekroić na połowę lub zostawić całe i ułożyć w szklanym lub porcelanowym naczyniu. Z piwa, oleju, papryki i kminku przygotować nalewę, którą polać serki. Następnie naczynie dobrze zamknąć i zostawić w ciepłym miejscu na 2–4 dni do dojrzenia. Podawać ze świeżym chlebem i szklanką chłodzonego piwa.
Kontrabáš
Województwo Zlínskie (4 porcji) 6 dużych ziemniaków w koszulce, 300 g kaszy gryczanej, 4 jajka, śmietana, smalec, sól, pieprz, majeranek, zielona pietruszka, na posyp słonina (bryndza, ser owczy) Ziemniaki ugotować w osolonej wodzie na półmiękko, obrać i pokroić na kostki. Kaszę gryczaną opłukać, nasypać do wrzącej osolonej wody, przegotować (ok. 2 min.) i włożyć pod pierzynę na pół godziny. Następnie zmieszać z ziemniakami, włożyć na nasmarowaną smalcem blachę, posolić, posypać pieprzem, według smaku dodać majeranek i pietruszkę i zapiekać na 250°C ok. 15 minut. Zalać posolonymi rozmieszanymi jajkami ze śmietaną i piec następnych 20 minut przy 200°C. Obsmażyć słoninę i porcję posypać (można też bryndzą i serem owczym).