Januari 2009
STOP DE ONTHOOFDING VAN UNIVERSITAIR ONDERWIJS Door: Tugba Karabulut Foto: Bas Stoffelsen
Enige jaren geleden is het bachelor/master systeem ingevoerd. Toen werd afgesproken dat bachelor en master bij elkaar horen. Elke wetenschappelijke bachelor kreeg een soepele doorstroom naar een masteropleiding. Nu wil minister Plasterk (Onderwijs) het universitair onderwijs onthoofden door een harde knip in te voeren. De bachelor en master worden volledig losgekoppeld en je mag pas aan het vierde jaar beginnen als je alle studiepunten uit de eerste drie jaar hebt gehaald. Hierdoor zullen veel studenten een studievertraging oplopen. Dat is niet alleen erg vervelend, maar kost ook nog eens handenvol geld. De harde knip is slecht voor studenten, slecht voor de toegankelijkheid van de masteropleiding en slecht voor de kenniseconomie.Nu mogen studenten die hun bacheloropleiding nog niet hebben afgerond maar wel een bepaald aantal studiepunten hebben behaald, starten met hun masteroplei-
ding. Hier maken veel studenten gebruik van omdat zij niet een heel collegejaar willen besteden aan het behalen van één of twee vakken van de bacheloropleiding. Zij kiezen er dan ook voor om te starten met hun masteropleiding en om tegelijkertijd de openstaande bachelor vakken te behalen. Dit wil minister Plasterk door invoering van de harde knip onmogelijk maken. Hij wil dat studenten alleen met de masteropleiding kunnen starten als zij hun bachelor volledig hebben afgerond. Mis je één vak uit je bachelor? Pech gehad! Studenten zullen zonodig een heel collegejaar moeten wachten voordat zij
met hun masteropleiding mogen beginnen. Studenten die op deze manier in de wachtkamer gezet worden zullen studievertraging oplopen en een extra jaar collegegeld moeten betalen. Hierdoor wordt de masteropleiding minder toegankelijk. Het zal voor minder draagkrachtige studenten, met vaak hoge leningen bij de IB-Groep, moeilijker worden om verder te studeren. Vooral deze studenten zullen de arbeidsmarkt opgejaagd worden. De harde knip is ook slecht voor de kenniseconomie. Studenten zullen minder risico nemen en voor een zesje gaan,
Blik Opener is een uitgave van de studentenwerkgroep van ROOD, jong in de SP, en de Tweede Kamerfractie van de SP.
Vijverhofstraat 65 3032 SC Rotterdam • T (010) 243 55 57 • F (010) 243 55 66 • I www.rood.sp.nl en www.sp.nl/onderwijs • E rood@sp.nl
zodat alle vakken zo snel mogelijk klaar zijn. Daarnaast is de harde knip een drempel die studenten stimuleert niet verder te studeren. Zeker omdat minister Plasterk de universitaire bachelor meer arbeidsgericht wil maken. Studenten zullen dus korter studeren en dat leidt vanzelfsprekend tot een verslechtering van de kenniseconomie. Ondanks deze negatieve gevolgen van de harde knip wil minister Plasterk zijn plan doorzetten. Hij wil per se een keuzemoment inbouwen, zodat studenten beter zullen nadenken over hun studieloopbaan. Ook zou het Nederlandse onderwijs zo beter aansluiten op het onderwijs van andere Europese landen. SP-Kamerlid Jasper van Dijk vindt het onnozele argumenten. “De harde knip zal ertoe leiden dat studenten eerder stoppen met hun studie. Een aan-
trekkelijke bezuiniging voor de regering, maar wel funest voor de kenniseconomie. Het is ook een eerste stap om de master los te koppelen van de bacheloropleiding. Als deze lijn wordt doorgetrokken mag de student zijn master in de toekomst zelf betalen. Studenten die dat niet kunnen, zullen moeten stoppen met hun studie.” Verder vindt Van Dijk het merkwaardig dat Plasterk de harde knip van bovenaf wil opleggen. “De minister heeft niet eens onderzoek gedaan naar de manier waarop studenten kiezen voor hun studie. Hij neemt universiteiten en studenten niet serieus. Studenten worden als kleuters behandeld. Alsof ze er niet zelf uitkomen in overleg met hun universiteit.” Hij vreest ook dat studenten zullen kiezen voor de makkelijkste vakken, opdat zij geen vertraging oplopen. Op maandag 8 december
2008 heeft ROOD actie gevoerd tegen de harde knip. Wij hebben minister Plasterk laten zien wat er gebeurt wanneer zijn plannen worden doorgevoerd: met het loskoppelen van de masteropleiding wordt het hoger onderwijs onthoofd. Diezelfde dag is er in de Tweede Kamer een debat gevoerd over het hoger onderwijs. Hierbij heeft Jasper van Dijk namens de SP het woord gevoerd en zich sterk gemaakt voor instandhouding van de zachte knip. Een eerste succesje is niet uitgebleven. Minister Plasterk gaat met de universiteiten en studenten praten over versoepeling van de randvoorwaarden aan de harde knip. Dit is natuurlijk niet voldoende, want de invoering van de harde knip is nog niet van tafel. ROOD zal de komende tijd dan ook acties blijven voeren om onthoofding van het universitair onderwijs te voorkomen. •
Onderwijs is geen product! Door: Daniël Wardenier
Het bestuur van de Universiteit van Amsterdam (UvA) heeft met de idiote gedachte gespeeld dat het volgen van vakken hetzelfde is als het kopen van een brood. Als je een brood koopt, betaal je voor dat ene brood.
Als je een studie doet aan de universiteit betaal je instellingsgeld. Dat betekent dat je, naast je studie, in principe elk vak kan volgen aan de instelling, mits je aan de toelatingseisen voldoet. De UvA wilde dit veranderen en studenten voor extra vakken laten betalen. Vele studenten kwamen met succes in actie tegen dit plan om extra geld te verkrijgen voor de universiteit. Minister Plasterk heeft gelukkig in de Tweede Kamer gezegd dat het extra betalen voor vakken onwettig is. Daarmee is het plan van de UvA van de baan. De reden die het bestuur van de UvA aanvoerde voor het invoeren van de betaling voor extra vakken was de hoge werkdruk van docenten. Deze zou verminderen als minder studenten de vakken volgen. Het scheve aan de maatregel is dat studenten
van andere universiteiten niet hoefden bij te betalen. Bovendien kunnen UvAstudenten ook extra vakken aan andere universiteiten volgen. Dat maakt dat de problemen met werkdruk voor docenten alleen verschoven zouden worden. Met als doel het verlagen van de werkdruk zou zo de toegankelijkheid van het hoger onderwijs verminderen. De mogelijkheid extra vakken te volgen zou immers afhangen van de dikte van je portemonnee. Wanneer een student krap bij kas zit, bijvoorbeeld doordat hij of zij een (te) hoge huur moet betalen, zou deze niet in staat zijn om extra vakken te volgen, terwijl een beter bedeelde student dit wel kan. Maar voor de studenten met een dikkere portemonnee was de voorgestelde maatregel ook ongunstig. Zij zouden namelijk meer moeten gaan betalen. Het grootste nadeel van de afgeblazen maatregel blijft echter dat het een nieuwe stap in de tweedeling van het onderwijs zou betekenen. In Amsterdam is ROOD samen met de ASVA (studentenvakbond van de UvA), studenten, docenten en studieverenigingen meteen acties begonnen tegen de
plannen geld te vragen voor extra vakken. Dat er veel studenten tegen de voorgestelde plannen waren, bleek uit het aantal handtekeningen dat werd aangeboden bij deze demonstratie: 7.000 handtekeningen die in een week waren opgehaald. Tijdens deze demonstratie kondigde Karel van Toorn, voorzitter van het college van bestuur, aan dat de studenten hadden gewonnen. Minister Plasterk heeft ook nog eens gezegd dat het geld vragen voor extra vakken op de universiteit tegen de wet is en absoluut niet wenselijk. Daarmee gaat deze uitverkoop van het onderwijs gelukkig niet door. ROOD en de SP zijn voor toegankelijk onderwijs met zo weinig mogelijk financiële drempels, zodat het niet van de dikte van je portemonnee afhangt of je kunt studeren of niet. Bovendien moeten er meer contacturen komen en moet er meer aandacht voor de student zijn. De werkdruk van de docenten hoeft hiervoor niet verhoogd te worden. Universiteiten moeten beter nadenken over de inzet van docenten, zodat de kwaliteit, maar ook het aantal contacturen omhoog kunnen. •
Huisjesmelkers, koppelbazen en ander tuig Door: Daan Brandenbarg, Eva Gerrebrands en Gijs Houtbeckers Foto: Archief ROOD
Een gammele trap, geen brandalarm, veel te veel geld voor je kamer en sleutelgeld betalen. Iedere student is er wel bekend mee: malafide huisbazen. Om dit probleem onder de aandacht te brengen organiseren ROOD, jong in de SP, en de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) sinds vijf jaar de Huisjesmelker van het Jaar Verkiezing. Studenten en andere jonge woningzoekenden konden de afgelopen tijd hun huisbaas of kamerbemiddelingsbureau nomineren voor deze oneervolle titel. Door het hele land gingen lokale ROODgroepen op zoek naar studenten die hommeles hebben met hun huisbaas. Het resultaat was meer dan 180 nominaties, wat onderstreept dat de woningnood nog verre van opgelost is. Uit de genomineerden werd bemiddelingsbureau RotsVast tot Huisjesmelker van het Jaar uitgeroepen. In 23 steden werden dit jaar de ruim 180 nominaties voor Huisjesmelker van het Jaar verzameld. Ook hebben veel studenten hun huisbaas genomineerd via het internet. Een aantal schokkende verhalen kwam hierbij naar boven. In Groningen kwam het zelfs voor dat een paar huisgenoten bij thuiskomst ontdekten dat hun woonboot weg was, omdat de verhuurder was ‘vergeten’ te vertellen dat de boot voor onderhoud in het dok lag. Naast een groot aantal klachten over ‘klassieke’ huisjesmelkers kwam er dit jaar een ander fenomeen aan het licht; de koppelbazen of bemiddelingsbureaus. De winnaar van dit jaar, RotsVast, is ook zo’n koppelbaas. Koppelbazen doen niets anders dan verhuurder en huurder bij elkaar brengen, maar rekenen hiervoor vaak schandalig hoge tarieven. RotsVast viel vooral op door de erg hoge bemiddelingskosten van een maand huur en daarbij een borg tot 800 euro en sleutelgeld. Dat terwijl er helemaal geen sleutelgeld gevraagd mag worden! In tegenstelling tot Direct Wonen, ook een van de grote profiteurs, verhuurt RotsVast soms ook panden in opdracht van de verhuurder. Je zou mogen verwachten dat als er iets mis is met bijvoorbeeld een douche dat deze dan opgeknapt wordt. Helaas is RotsVast niet alleen een slechte bemiddelaar maar ook een slechte huisbaas. RotsVast timmerde de douche namelijk gewoon dicht waardoor er slechts
één douche voor een heel studentenhuis overbleef. Dit bemiddelingsbureau pikt op een schandalige manier een graantje mee van de woningnood en treedt dus ook nog eens op als malafide verhuurder. Dat er dit jaar zoveel nominaties waren geeft aan dat de woningnood weer helemaal terug is. Vooral jongeren hebben te maken met het schrijnende tekort aan betaalbare woningen en lange wachtlijsten voor een sociale huurwoning. Hierdoor komen huisjesmelkers weg met wanstaltige praktijken en grijpen bemiddelaars ook hun kans om over de rug van jongeren een slaatje te slaan uit de woningnood. Gemeenten moeten zorgen voor voldoende goede en betaalbare huisvesting voor studenten en daarnaast moetenen ze ook de profiteurs aanpakken. Paulus Jansen, Tweede Kamerlid van de SP, zei in september dit jaar: “Een huisjesmelker kan keer op keer woekerhuren vragen met als grootste risico dat hij een standje krijgt van de Huurcommissie. Wat mij betreft is dit veel te soft en moet dit gedrag keihard worden aangepakt met
een afschrikwekkende boete.” ROOD en de SP vinden dan ook dat het herhaaldelijk vragen van een te hoge huur strafbaar gesteld moet worden. Verhuurders zullen op deze manier wel twee keer nadenken voor ze een huur van 250 euro vragen voor een slecht onderhouden kamer van 8 m². Uit onderzoek van de Utrechtse studentenhuisvester SSH naar de hoogte van de huren van studentenkamers die worden aangeboden op verschillende websites blijkt dat bij 86 procent van de gevallen de huur boven de wettelijk toegestane huur ligt en bij 49 procent was dit zelfs meer dan 100 euro per maand. Bemiddelaars letten dus niet op wat er aangeboden wordt; ze denken vooral aan de winsten die ze kunnen maken. Om hier paal en perk aan te stellen zal er een vergunningsplicht moeten komen voor deze digitale woningaanbieders. Tot die tijd kunnen studenten nog steeds terecht bij de Huurcommissie en kunnen ze ook hun huisbaas nomineren als Huisjesmelker van het Jaar bij ROOD en de LSVb.•
En de poortjes bleven dicht Door: Peter Kwint Foto: Hollandse Hoogte
Als je als student het afgelopen jaar wel eens een krant hebt opengeslagen, journaal hebt gekeken of om je heen hebt gekeken wanneer je in tram, bus of metro stapte, kan het je niet ontgaan zijn: de OV-chipkaart komt eraan! Een ver-van-je-bed-show, jij hebt immers de OV-studentenkaart. Toch kan dit nog wel eens lastiger voor je worden dan je denkt. En hoeveel pasfoto’s ben jij ondertussen kwijt? Een chip in een kaart, die eerst gekraakt werd door Duitse meesterhackers en daarna door Nijmeegse studenten: tv-beelden van studenten die lachend met hun nepkaart in en uit de poortjes lopen, ouderen met blauwe plekken door dichtgeklapte poortjes, een wanhopig ogende staatssecretaris en vele honderden miljoenen euro’s. Het verhaal van de
OV-chipkaart leest als een trein, zeker wanneer je een voorliefde hebt voor de oudHollandse klucht. Voor studenten komt daar nog eens het extra voordeel bij dat ze kunnen smullen van een drama dat aan hen voorbij lijkt te gaan, of leek te gaan? Toen je een paar weken geleden je nieuwe OVstudentenkaart ophaalde, zag die er wederom hetzelfde uit
Ik word nú lid van ROOD en maak ROOD de grootste en beste politieke jongerenorganisatie van Nederland
Machtiging Ik ben 16 jaar of ouder en jonger dan 28 jaar. Ik word lid van ROOD en de SP en machtig jullie het volgende bedrag per kwartaal af te schrijven als contributie:
kwartaalbijdrage
5,– (minimum)
10, –
anders
(De minimale contributie per jaar is 5,– voor ROOD en 15,– voor de SP.)
Ik ben 14 of 15 jaar en ik word lid van ROOD (SP-lid worden kan pas vanaf 16 jaar) Ik machtig jullie het volgende bedrag af te schrijven als jaarlijkse bijdrage:
5,– (minimum)
10, –
anders
naam
roepnaam
voorletters
adres postcode
BLIK OPENER JANUARI 2009
plaats
telefoon
geboortedatum
rekeningnummer
Als welkomstcadeau ontvang ik een T-shirt: dames heren S
M
datum
L
XL
XXL
handtekening Stuur deze bon terug naar: ROOD, Antwoordnummer 30542, 3030 WB Rotterdam
Je kunt deze machtiging stopzetten met een telefoontje of een e-mail aan de SP: 010 243 55 40 of administratie@sp.nl
m/v
als het jaar daarvoor. Misschien een ander kleurtje, maar de OV-chip zat er nog niet in. Door alle vertragingen heeft men besloten hier nog maar een jaar vanaf te zien. Toch kan dat het komende jaar nog interessant worden, wanneer je naar Rotterdam of Amsterdam reist. In Rotterdam wordt de strippenkaart eind januari afgeschaft en ook in Amsterdam voert men de OV-chipkaart geleidelijk in. Wanneer de poortjes dichtgaan, kom jij dus de metro niet meer in. Op 22 december gaf de regering antwoorden op vragen van SP-Kamerlid Emile Roemer. Hieruit bleek dat er slechts op negen stations kaartjes worden verstrekt aan OV-studentenkaarthouders, waarmee studenten de metro in kunnen. Ben je een keer ergens anders, dan sta je dus mooi voor een gesloten poortje. Onbegrijpelijk,
aangezien de invoering al tien jaar bezig is. Verder konden we lezen dat studenten nog geen chip in hun kaart hebben, omdat daar een wet voor moet worden gewijzigd. Waarom die wet de afgelopen tien jaar nog niet gewijzigd is, dat stond er helaas niet bij. Ook blijft het onduidelijk wat er de afgelopen jaren gebeurd is met de extra pasfoto’s die studenten jaarlijks moesten inleveren voor op de OV-chipkaart... die ze dus nooit gekregen hebben. Ondergetekende heeft het voor jullie nagevraagd toen hij afscheid moest nemen van zijn OV-studentenkaart, maar niemand kan het vertellen en terug krijg ik ze zeker niet. Ergens, hoog in een toren bij de IB-Groep in Groningen heeft dus iemand nog drie pasfoto’s van mij op zijn prikbord hangen, bedoeld voor een OV-chipkaart die nooit kwam. •