OuderenNu - Voorjaar 2007

OUDEREN NU Een uitgave van het SP-Ouderenplatform

l

Vijverhofstraat 65

l

3032 SC Rotterdam

l

T (010) 243 55 55

l

F (010) 243 55 66

l

E ouderennu@sp.nl

l

voorjaar 2007

NU moet de samen­leving aan ouderen de zekerheid bieden van zorg, huisvesting, inkomen, veiligheid en vervoersdeelname

De AOW is wél betaalbaar!

De bevolking wordt al jaren wijs gemaakt dat de AOW onbetaalbaar wordt door de toename van het aantal 65-plussers. Dit is gewoon onzin. De uitgaven aan de AOW stijgen wel, maar de belastinginkomsten ook. 65-plussers hebben naast hun AOW steeds meer andere inkomsten.

Zij betalen mee aan allerlei belastingen en accijnzen.

Tekst: Nico Schouten Uit een rapport van het Centraal Planbureau in voorjaar 2006 blijkt dat de groei in uitgaven aan de AOW ongeveer gelijke tred houdt met de extra inkomsten die de overheid krijgt.

Ook denkt men vaak dat de AOW alleen opgebracht wordt door werknemers. Dat is niet zo. Iedereen beneden de 65 met een eigen inkomen betaalt AOW; dus ook vroeggepensioneerden, renteniers, mensen met een uitkering, zelfstandigen en ondernemers. Hun bijdrage is aan een maximum percentage gebonden (18,6 procent van hun inkomen). Daar bovenop betaalt de overheid mee aan de AOW uit de belastingpot. En die pot wordt gevuld door iedereen die belasting betaalt; dus ook door 65-plussers. Hoe meer 65-plussers er zijn, hoe meer zij bijdragen aan de AOW. Het kabinet doet niets aan de hypotheekrenteaftrek, maar morrelt wel aan de AOW De discussie over de AOW wordt vaak vertroebeld door een ander onderwerp, de groeiende kosten van de gezondheidszorg. Deze kosten stijgen vooral door de groei van de welvaart (salarissen) en door nieuwe medische kennis.

De kosten stijgen ook doordat mensen gemiddeld ouder worden. Maar ouder worden wil iedereen. Dus het zou vanzelfsprekend moeten zijn dat iedereen naar vermogen hieraan meebetaalt.

In 2005 droeg de overheid 4,9 miljard euro bij aan de AOW. Dit lijkt veel, maar vergelijk dit eens met de vermindering van de belastinginkomsten door de hypotheekrenteaftrek: 11,7 miljard euro in 2005! Het is bizar dat het nieuwe kabinet niets aan deze aftrek wil doen, maar wel morrelt aan de AOW. Naast de zorg over de financiële kant van de zaak spelen twee andere motieven mee om te morrelen aan de AOW. Het ene motief zou te maken hebben met het verschil tussen arm en rijk: de rijke ouderen zouden meer moeten meebetalen aan de AOW ten behoeve van de arme ouderen. Het andere motief is mensen te stimuleren langer door te blijven werken.

Deze twee motieven worden gecombi-

Foto: Suzanne van de Kerk neerd in de zogenaamde Bos-belasting: het voorstel om 65-plussers die vroeg gepensioneerd zijn en na hun 65ste een inkomen boven 18.000 euro per jaar hebben extra te belasten.

Simpeler en rechtvaardiger is het om de AOW te houden zoals het is Het eerste motief klinkt mooi, maar pakt in de praktijk anders uit. Door de grens bij 18.000 euro te leggen, zullen straks ook mensen met een middeninkomen de klos zijn. Bovendien betalen vroeggepensioneerden tot hun 65ste gewoon

mee aan de AOW, ten koste van hun pensioenen na hun 65ste.

Bij het tweede motief wordt over het hoofd gezien dat mensen vóór hun 65ste versleten kunnen zijn. Er is op zich niks tegen het belonen van mensen die langer willen doorwerken, maar wel tegen het bestraffen van mensen die eerder willen stoppen, bijvoorbeeld omdat zij al heel jong begonnen zijn, of een zwaar beroep hebben gehad. Zij hebben al veel voor de samenleving gedaan, maar zouden dan als dank nog eens gepakt worden. Ook leidt de Bos-belasting tot veel extra bureaucratie. Simpeler en

rechtvaardiger is het om de AOW te houden zoals het is.

Het gemorrel aan de AOW leidt de aandacht af van het feit dat de hoogte van de AOW-uitkering achtergebleven is bij de welvaart. Mensen die voor hun inkomen alleen of grotendeels op de AOW zijn aangewezen worden geleidelijk armer. Te meer daar de ziektekosten voor ouderen sterk blijven stijgen. Het is dus nodig de AOW welvaartsvast te maken. Nog sterker speelt dit voor mensen die een AOW-gat hebben. Voor hen moet het ook makkelijker worden aanvullende bijstand te krijgen.

Werken tot je 67ste?

Politici weten niet waarover ze praten!

Tekst: Ronald van Raak (37 jaar), Tweede Kamerlid voor de SP Moet de pensioenleeftijd worden verhoogd naar 67 jaar? Mijn vader stierf op zijn 67ste verjaardag. Als jongen van vijftien ging hij al aan de slag, na zijn diensttijd werd hij vrachtwagenchauffeur. Chauffeur in bouwmaterialen is zwaar fysiek werk, de wagen had weliswaar een kraan, maar moest vaak ook met de hand worden gelost. Na veertig jaar werken hield mijn vader het dan ook graag voor gezien.

Ikzelf heb de mogelijkheid gehad om te studeren. Daarna ben ik ook nog gepromoveerd. Toen ik klaar was met mijn opleidingen was ik dertig jaar; tweemaal zo oud als mijn vader toen hij begon met werken. Nu ben ik Tweede Kamerlid. Ook ik maak veel uren, maar schrijven, spreken en vergaderen is fysiek geen zwaar werk.

Als ik gezond oud mag worden, is de kans klein dat ik met mijn 65ste stop met werken, misschien ook niet na mijn 67ste.

Mijn werk is ook mijn hobby en dat heb ik mijn vader nooit horen zeggen. Ik kan blijven schrijven, spreken en vergaderen.

Wie weet kan ik opnieuw lid worden van de Eerste Kamer?

Mijn vader was duivenmelker, maar had altijd te weinig tijd. Na zijn pensioen heeft hij nog een paar jaar van deze hobby kunnen genieten. Ook heeft hij vrijwilligerswerk gedaan als chauffeur op de buurtbus; mensen rondrijden is veel leuker dan stenen rondrijden. Is het eerlijk als ik en mijn vader op dezelfde leeftijd met pensioen gaan?

De politiek moet bij besluiten meer rekening houden met de verschillen tussen mensen, zeker als het gaat om de pensioenleeftijd. Waarom laten we het pensioen niet afhangen van het aantal jaren dat mensen hebben gewerkt? Van de fysieke zwaarte van het werk? Of het werk voor mensen wel of niet bevredigend is?

Bestuurders vormen geen afspiegeling van de bevolking. Politici die beslissen over de pensioenleeftijd weten eigenlijk niet waarover ze praten. Zij kunnen zich moeilijk inleven in wat het betekent om al die jaren fysiek zwaar werk te moeten doen.

Grijs én rood Lia Lievaart is 65 jaar en was de SP-lijsttrekker in Zeeland bij de Provinciale Statenverkiezingen van 7 maart. Ze volgde Fons Luijben op die nu voor de SP in de Tweede Kamer zit. Hier kunt u kennismaken met Lia. Wat waren haar motieven om actief te worden in de politiek en wat is haar oordeel over belangrijke Zeeuwse thema’s?

Je bent sinds kort in de VUT. Wat deed je vóór die tijd?

Ik was docente. Mijn laatste jaren op het vmbo gaf ik Frans, Nederlands, aardrijkskunde en geschiedenis. Daarnaast was ik leerlingbegeleider. Dat is een belangrijke ervaring voor me geweest.

vergeleken met een kind van beter gesitueerden.

Hoezo?

Als leerlingbegeleider zag ik hoezeer de schoolprestaties van een kind worden beïnvloed door het milieu waaruit het kind komt. Een kind uit een achterstandsmilieu heeft het heel moeilijk

Wat doe je als actief lid? Folderen?

Ja, onder andere. Folderen vind ik heel leuk! Je komt met heel veel mensen in contact en je raakt dan in gesprek over serieuze maatschappelijke zaken. Daar kan ik flink van genieten.

En kan de politiek daar iets aan doen?

Jazeker! En zó kwam ik bij SP. Eerst alleen als stemmer en sinds ik in de VUT zit ook als actief lid.

Wat vind je belangrijk voor Zeeland de komende tijd?

Dat we steeds een zorgvuldige afweging maken tussen voldoende werkgelegenheid en behoud van het Zeeuwse landschap. Ik heb dan ook grote aarzelingen over de Westerschelde Container Terminal. Of die veel extra werk oplevert is nog maar de vraag. De havenactiviteiten kun je ook uitbreiden zónder containerterminal.

En ontpolderen? Dat moet je alleen doen als de boeren vrijwillig hun grond willen verkopen.

Leve de vergrijzing!

Tekst: John Kuijpers In veel landen, met andere culturen dan de onze, worden ouderen met respect behandeld. De oudsten hadden en hebben het voor het zeggen of worden tenminste geraadpleegd bij belangrijke beslissingen.

In ons land echter heeft men van ‘oude mensen’ een probleem gemaakt. Er wordt gesproken over ‘het spook van de vergrijzing’ dat door ons land waart. In onze consumptie- en prestatiemaatschappij, waarbij het plakken van etiketten op bepaalde bevolkingsgroepen schering en inslag is, worden de ouderen gerekend tot de ‘onproductieven’ die afgeschreven moeten worden, net zoals met versleten machines en wegwerpartikelen gebeurt.

Alsmaar wordt er gesproken over de problemen van huisvesting en verzorging.

Over het bezighouden van ‘die oudjes’.

Over de kosten die de vergrijzing met zich meebrengt. Maar nooit over de fantastische bijdrage die ouderen kunnen en reeds hebben geleverd in het familie- en verenigingsleven, in de sociale samenhang van de maatschappij.

Door de markt en media wordt ons wijsgemaakt dat wij leven om te consumeren en te produceren, en rusteloos moeten hollen van werk naar huis, van kinderopvang naar fitnessclub, van winkelcentrum weer terug naar het werk. Als ratten in een tredmolen. Is dit het leven dat wij voor

onze kinderen en kindskinderen voor ogen hadden?

Als je ouder wordt, ga je de betrekkelijkheid van zulke dingen inzien. Je wordt wat milder en hoeft niet altijd maar ‘meer, meer, meer...’ De vergrijzing is dus juist goed voor de ‘onthaasting’ van onze rusteloze maatschappij. Wij ouderen zijn een kostbaar bezit, dat gekoesterd moet worden en niet bij het grof vuil gezet.

Als men, op gepaste wijze, gebruikmaakt van onze kennis en vaardigheden, van onze innerlijke wijsheid en waarden, pas dan zijn we weer terug in een cultuur waar ook ouderen de plaats krijgen die ze verdienen.

De Wmo verschraalt de zorg De eerste resultaten van het SP-Meldpunt De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) die op 1 januari 2007 is ingevoerd, brengt een aantal zorgvoorzieningen op lokaal niveau bij elkaar, zoals de thuiszorg, de Wet voorzieningen gehandicapten, de Welzijnswet en de openbare geestelijke gezondheidszorg. Dat is op zich geen slecht idee.

De gemeente kan zo wijkgericht maatwerk leveren en zorgen voor samenhang met andere voorzieningen op het gebied van wonen, zorg en welzijn. De SP heeft daar altijd voor gepleit, maar dan wél met behoud van alle rechten. Dit is echter niet gebeurd.

Tekst: Ineke Palm

Een ordinaire bezuiniging Met de Wmo wordt geprobeerd de stijgende kosten van de AWBZ tot staan te brengen. De gemeenten mogen het geld dat zij van de overheid ontvangen ook aan andere dingen dan zorg besteden. Bovendien mogen ze extra ‘eigen bijdragen’ vragen voor de zorg die ze wel leveren.

Zo bezien is het beroep op ‘eigen verantwoordelijkheid’ een pure bezuinigingsmaatregel.

Oude rechten zijn verloren gegaan. Zo is het ‘recht op zorg’ van de AWBZ niet in de Wmo terechtgekomen. Hiervoor in de plaats is een ‘compensatieplicht’ gekomen. Wanneer voor een bepaalde voorziening een zorgplicht geldt, dan is deze afdwingbaar. Die plicht hebben gemeenten nu niet meer; zij hoeven alleen nog maar te ‘compenseren’ als iemand zorg nodig heeft. Maar hoe? Dat mogen gemeenten zelf weten. ‘Compensatieplicht’ blijft een vage term die voer zal worden voor juristen en die cliënten met veel vragen laat zitten.

Een derde belangrijk bezwaar is de marktwerking. De huishoudelijke verzorging moet worden aanbesteed zodat de zorg efficiënter ingekocht zou kunnen worden.

Iedereen kan inschrijven, ook particuliere schoonmaakbedrijfjes. Dit is een enorme miskenning van wat er nu in de huishoudelijke verzorging wordt gedaan aan ondersteuning en signalering. Aanbesteding kan leiden tot afbraak van deze belangrijke basiszorg.

SP-Meldpunt Wmo Om snel inzicht te krijgen in de gevolgen van de Wmo, is de SP op 23 oktober 2006 een landelijk meldpunt gestart. Daarnaast is in januari 2007 onder SP-afdelingen een enquête verspreid. Binnen enkele weken hadden 58 afdelingen de enquête ingevuld en teruggestuurd. Op het meldpunt waren half februari 240 meldingen binnen. Uit de uitkomsten van deze meldingen en de enquête blijkt dat de zorgen van de SP terecht waren.

Veel gemeenten verwachten een tekort in 2007, zo bleek uit de enquête. De zorgvraag is in 2006 gestegen ten opzichte van 2005 en zal naar verwachting in 2007 weer stijgen. Het budget is echter op het niveau

van 2005 gebleven. Met als gevolg dat de gemeenten de marktwerking gingen gebruiken om de prijzen te drukken. Soms worden schoonmaakbedrijven ingezet.

Aanvankelijk dreigden tienduizenden werknemers te worden ontslagen omdat de thuiszorginstellingen waar zij werken het verloren in deze prijzenslag. Bijvoorbeeld in Zwolle, Haarlem en Rotterdam. Door gewonnen rechtszaken en overname van personeel lijkt dit vooralsnog mee te vallen. Het risico blijft echter bestaan. Door de afgesproken lage tarieven zullen instellingen niet altijd in staat zijn het personeel onder de bestaande arbeidsvoorwaarden over te nemen.

Uitholling en versnippering van de zorg Ondertussen bezuinigen de thuiszorginstellingen flink op personeel om zo een goede concurrentiepositie te verwerven.

De werkdruk gaat omhoog, er zijn geen koffiepauzes meer. Als je ziek wordt, bel je zelf maar naar collega’s om vervanging te zoeken en ook als je vakantie-uren wilt opnemen, regel je eerst maar vervanging. In sommige instellingen wordt ook al gesnoeid in het personeel. Hierbij gaat het meestal om indirect personeel zoals teamleiders en intakers. Terwijl een goede intake van groot belang is om mensen de juiste zorg aan te bieden.

Gemeenten lijken massaal te kiezen voor goedkopere hulp ofwel ‘alphahulp’: mensen die niet in dienst zijn van thuiszorginstellingen, vaak wel met liefde voor het vak maar zonder opleiding en zonder directe lijnen met de instellingen. Waar eerst 4 op de 10 mensen alphahulp kregen, lijkt dit nu vaak te verschuiven naar 9 op de 10 mensen. Veel cliënten echter hebben deskundiger zorg nodig. In de indicaties wordt bovendien niet alleen goedkopere zorg maar ook vaak minder uren zorg toegewezen.

Waar vroeger één persoon zowel persoonlijke als huishoudelijke verzorging deed, zijn deze taken nu per definitie gescheiden: één persoon voor de persoonlijke verzorging (AWBZ) en één persoon voor de huishoudelijke verzorging (Wmo). De verschillende vormen van zorg worden vaak niet meer door één instelling gele-

verd, zodat er niemand meer is die let op de samenhang. Die integrale zorg was nu juist een sterk punt van de oude thuiszorg.

Nu komt de een voor de schoonmaak, de ander voor de steunkous en een derde voor de medicijnen. In plaats van de beloofde betere samenhang is de zorg versnipperd. Het feit dat soms schoonmaakbedrijven worden ingezet, is helemaal een miskenning van de belangrijke taak van huishoudelijke verzorging.

Hoe moet het dan wel?

We moeten stoppen met de marktwerking in de Wmo. De zorg is geen markt en de mens is geen product. De zorg is mensenwerk, zeker als het gaat om verpleging en verzorging. Hier moet kwaliteit voorop staan en niet de prijs. Een mogelijkheid is om de huishoudelijke zorg weer onder de AWBZ te laten vallen.

Gemeenten kunnen tot die tijd het beste werken volgens het zogenaamde Zeeuwse model, waarin de gemeente de prijs – die dan niet te laag moet worden vastgesteld – én de kwaliteit vaststelt. Instellingen die aan de kwaliteitseisen voldoen en het voor die prijs kunnen doen, worden gecontracteerd. Mensen mogen zelf kiezen van welke organisatie zij de huishoudelijke hulp

willen ontvangen. De concurrentie vindt dan voornamelijk op kwaliteit plaats. Ook zouden indicaties pas afgegeven mogen worden na een huisbezoek en niet – zoals nu in veel plaatsen gebeurt – per post of telefoon. In de Zeeuwse gemeenten is dit inmiddels al terecht bijgesteld.

Het budget moet afgestemd zijn op de behoefte. Het landelijke budget moet daarom verhoogd worden met minimaal de groei in de huishoudelijke verzorging tussen 2005 en 2006. In dat geval kunnen gemeenten, in plaats van te verzinnen hoe ze nog meer kunnen snoeien in de zorg, zich echt inzetten voor optimale zorg thuis.

Zodat kleinschaligheid en inbedding van de ouderenzorg in de wijk geen loze kreet blijft.

Op www.sp.nl (SERVICE, WINKEL) is het rapport ‘De WMO in uitvoering’ te bestellen. Hierin staan de eerste resultaten van het meldpunt en de enquête.

“PvdA stemt tegen onderzoek naar Irak”

Ze zien door Bos de bommen niet meer!

Maak Nederland beter! Kom in Ac tie

buitengewoon verkiezingen gehad, die alle drie Het afge lope n jaar hebben we drie orde n, in de gemeen SP. De SP is een grote partij gew succesvol zijn verlopen voor de s, bedank t en te en Twe ede Kamer. SP- stemmer ten, in de provincie s, én in de Eers gefe licite erd! was dat een kabinet zit, komt doordat het CDA bang Dat de SP toch niet in de rege ring stenUnie aanschuiin plaats van de SP mocht de Chri met Pvd A en SP te links zou zijn; gehad op het rege erde SP wel een positieve invloed ven. Toch heeft het succes van is net ietsje socialer dingen in zitte n. Balkene nde IV akkoord, waa r zeke r ook goe de ke, eerder van een van een trendbre uk is gee n spra dan de vorige kabinet ten. Maa r ene nde zelf ook aangeeft. “accentverschuiving” zoals Balk armhartige herkeude plannen met de AOW, de onb Wat ons bijvoorbe eld níét zint, zijn ntair onderzoek naa r g in te stemmen met een parleme ringen in de WAO en de weigerin nieuwe thuiszorg l in Irak. Ook de gevolgen van de de Nederlandse steun aan de inva er een sterke den. Want dit kabinet kan niet zond gaan we sche rp in de gate n hou oppositie. gaat er de komende jare n komen.

En die rege ring met de SP? Die svlie g te zijn. Wij zijn niet zoDe SP heeft bewezen gee n eendag zijn geworte ld onder de bevolmaa r een politieke partij, maa r we n succesvol zijn als er voldoende king. Zo’n partij kan echter allee daa rvoor in te zetten. Omdat we mensen zijn die bere id zijn zich g ik u nu om lid te worden! uw steun hard nodig hebben, vraa

PUZZEL

Plaats de vakjes op de juiste plaats en zet de zin die door de gearceerde vakjes wordt gevormd op een briefkaart en stuur deze naar: SP Ouderenplatform - Vijverhofstraat 65 - 3032 SC Rotterdam Onder de goede oplossers verloten wij: 1e prijs: DVD speler 2e t/m 5e prijs : het boek van Ronald van Raak: Het rijke rooie leven Uiterste inzenddatum: 30 juni 2007 Winnaars van de puzzel najaar 2006 De eerste prijs, een DVD-speler, is gewonnen door mevr. Caldenberg uit Heerlen.

De drie CD-pakketten zijn gewonnen door dhr/mevr. Rozen uit Oisterwijk, mevr. V.d. Berk-v.d. Heuvel uit Valkenswaard en dhr/mevr. De Zwart uit Oosterhout

Jan Marijnis sen

Saarloos

BON OM LID TE WORDEN

JA, ik word lid van de SP. Ik machtig de SP om per kwartaal

onderstaand bedrag af te schrijven van mijn rekening.

Ik ontvang een welkomstgeschenk en bovendien krijg ik elke maand het nieuws- en opinieblad De Tribune in de bus en gratis toegang tot ­‘ tomaatnet’, de reclame-vrije internetprovider voor alle SP-leden. kwartaalbijdrage  5,– (minimum)  7,50

 12,50  15,–

naam

roepnaam

 10, – anders 

voorletters

m/v

adres

postcode

plaats

telefoon

geboortedatum

e-mail

rekeningnummer

Ik wil ook graag als ROOD (jongeren in de SP)-lid ingeschreven worden (tot 28 jaar) voor  5,– (minimum) anders  handtekening

Stuur deze bon naar: SP, Antwoordnummer 30542, 3030 WB Rotterdam U kunt deze machtiging stopzetten met een telefoontje of een e-mail aan de SP: (010) 243 55 40, administratie@sp.nl

OUDEREN NU Voorjaar 2007

datum

Meer weten?

Wilt u meer weten over de SP en het SP-Ouderenplatform, kijk dan op onze website: www.ouderen.sp.nl Postadres: SP-Ouderenplatform Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam.

T (010) 243 55 55.

F (010) 243 55 66.

E ouderennu@sp.nl