Bedrijvenkrant van de Socialistische Partij
Solidair
2
Wordt gratis verspreid bij honderden bedrijven en bouwplaatsen. 10e Jaargang n u m m e r 2, maart 2000.
S o c i a l i s t i s c h e P a r t i j , V i j v e r h o f s t r a a t 6 5 , 3 0 3 2 S C R o t t e r d a m , Te l e f o o n : ( 0 1 0 ) 2 4 3 5 5 5 5 , F a x : ( 0 1 0 ) 2 4 3 5 5 6 6 , E - m a i l : s o l i d a i r @ s p . n l
Prestatieloon inzet CAO-onderhandelingen
LOONSVERHOGING? ALLEEN ALS JE ER WAT EXTRA’S VOOR DOET! Prestatieloon, dat was toch iets van kort na de oorlog? Toen alle middelen geoorloofd waren om Nederland er bovenop te helpen en jagen, jagen, jagen het motto was. En daar hadden we in de jaren zestig toch echt afscheid van genomen? Nee dus. Als het aan de werkgevers ligt, maakt de collectieve loonsverhoging in heel wat bedrijven plaats voor individuele verhogingen
die je moet verdienen met je prestaties. In Vrij Nederland van 26 februari legde directeur sociale zaken De Leij van werkgeversvereniging VNONCW haarfijn uit wat de inzet is van zijn leden. ‘Wie meer wil verdienen, moet maar beter werken. Elke keer weer zoveel procent erbij om de inflatie te compenseren plus nog een beetje
Prestatieloon in opmars
S
Sluipender wijs is het prestatieloon bezig met een formidabele opmars. Ook op dit gebied veramerikaniseer t de economie: in de VS hanteer t 90 procent van de grote bedrijven een beloning naar prestatie, waarbij het variabele deel kan oplopen tot de helft van het totale loon. Nederland blijft daar nog ver bij achter, maar ook hier is de ontwikkeling onmiskenbaar. Het aantal CAO’s met afspraken over prestatieloon lag in 1999 al drie keer hoger dan in het jaar er voor. Vaak is een prestatietoeslag nog voorbehouden aan het personeel in de hogere functies, of gaat het om
een bonus bij goede resultaten. De drang om meer te gaan werken met variabel loon en minder met vaste verhogingen, is echter onmiskenbaar. Een illustratie daarvan is de oproep van minister Peper. Hij wil het aandeel variabel loon in de salarissen van de rijksambtenaren verzevenvoudigd zien: van 0,7 naar 5 procent. Waar dat alles toe kan leiden, bewijst de IT-sector (informatietechnologie). Veel IT-bedrijven stellen de loonsverhoging afhankelijk van de individuele prestaties en hier en daar gaat het loon zelfs omlaag als de doelen niet gehaald worden.
daar bovenop om te delen in de stijgende welvaart, dat gaat niet langer.’ U bent dus gewaarschuwd. Al stak het recente voorstel van Akzo Nobel toch mager af bij deze ferme taal. De CAO voor het chemieconcern was het eerste prestatieloon-strijdterrein van dit jaar. Akzo Nobel wilde een half procent van de loonsverhoging afhankelijk maken van het bedrijfsresultaat. De bonden verzetten zich daartegen, en wonnen. Er komt een ‘normale’ loonsverhoging, los van de hoogte van de winst. Toch is het prestatieloon niet helemaal van tafel bij Akzo. De bonden hebben toegestemd in een onderzoek naar ‘de mogelijkheden en effecten van alternatieve beloningsvormen.’ Hoe gevaarlijk zo’n onderzoek kan zijn, bewijzen de ontwikkelingen bij Philips. Twee jaar geleden werd daar besloten tot een studie naar flexibel belonen. De gevolgen zullen binnenkort duidelijk worden, als de onderhandelingen over de nieuwe CAO starten. Concernraad-voorzitter Willy Hoppenbrouwers vreest het ergste. ‘In een voorbereidingscommissie hebben vertegenwoordigers van de vier betrokken bonden en mensen van Philips zich twee jaar gebogen over invoering van prestatieloon. In december is de zaak stilgelegd omdat Philips niet verder wilde praten. We konden het niet
Lijkt het eindelijk tot ondernemend Nederland door te dringen dat er écht wat gedaan moet worden aan de te hoge werkdruk, en dan zijn ze dat vervolgens weer compleet vergeten als er over de CAO onderhandeld moet worden. Want wat is het nieuwe ondernemerstoverwoord? Prestatiebeloning. ‘We willen niet terug naar de jaagsystemen van vroeger,’ zeggen ze er meteen bij. Maar de arbeiders moeten wél beseffen dat ze alleen een loonsverhoging krijgen als ze nog harder gaan werken.
eens worden, waarop Philips zei ‘dan penseren, is een recht. Daaraan moet komen wij in maart met onze voorstel- niet getornd worden. Ze zeggen nu dat len’. Wat die precies zijn, weet ik niet: 90 procent van de mensen gewoon hun de onderhandelingen moeten nog van verhoging zal krijgen, maar dat betestart gaan. Maar ik verwacht dat Phi- kent dat zo’n 3500 man er geen cent lips fors zal inzetten op géén collectie- bij zou krijgen. Dat is onverteerbaar.’ ve loonsverhoging.’ Het personeels- OR-lid Wim van Dorst bij Philips blad Magazine geeft al aan welke kant Lighting in Oss wijst op de praktijk die zal ontstaan. ‘Hoe de voorstellen uitgaan. zal het gaan? ‘Worden de afgeEerst wordt sproken presde totale taties geleruimte verd, dan Wilt u er zeker van zijn dat u elke uitgave van voor volgt Solidair ontvangt? Vul dan de bon in achterop deze loonsde beuitgave en verklaar u ‘solidair met Solidair’. Voor een verholoning donatie van minimaal een tientje per jaar krijgt u dan gingen in de elke uitgave van de krant (vier keer per jaar) thuisvastgevorm gestuurd en ontvangt u een uitnodiging voor steld. van een interessante landelijke en regionale Ve r v o l salarisverbijeenkomsten die Solidair gens gaat de hoging. Worbelegt. baas bekijken den de prestaties wie iets extra’s verniet geleverd, dan kan diend heeft. Dat zullen vaak de mener geen of een lagere salarisverhoging plaatsvinden.’ Voor Hoppenbrou- sen zijn die werken in functies waar wers is dat onbespreekbaar. ‘Wij wil- schaarste is op de arbeidsmarkt. Want len best praten over flexibele loons- daar moet je zuinig op zijn. Maar omdat er extra’s uitgedeeld worden, moeverhogingen, maar pas als eerst we de ten andere mensen minder of geen collectieve loonsverhoging – die dus voor iedereen geldt – hebben binnen- loonverhoging krijgen. Want de loongehaald. En die eis is dit jaar vier pro- ruimte ligt vast. Dat betekent dus dat cent, hebben onze kaderleden beslo- de collega’s de extra kosten van de ten. De normale loonsverhoging, die baas betalen om schaarse mensen vast nodig is om de prijsstijgingen te com- te houden. Dat komt nog naast de an
Solidair met Solidair