Bedrijvenkrant van de Socialistische Partij
Solidair
3
Wor dt gra tis verspreid bij honderden bedrijven en bouwplaatsen. 10e Jaargang n u m m e r 3, juni 2000.
Socialistische Partij, Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam, Telefoon: (010) 243 55 55, Fax: (010) 243 55 66, E-mail: solidair@sp.nl
De WAO gaat op slot
Wie nu gezond is, kan dat maar beter blijven
‘Het gaat ze er gewoon om de mensen buiten de WAO te houden. Waar die arbeidsongeschikten vervolgens blijven, interesseert ze niet zoveel.’ Frans Moor is woest over de zoveelste aanval op de WAO. Moor stapte in 1991 op als PvdA-Kamerlid vanwege de steun van zijn partij voor de afbraak van onze belangrijkste sociale verzekering. Nu is hij voorzitter van het actiecomité Handen af van de WAO. ‘De regering heeft het alleen over strenger keuren en zwaardere sancties. Er is geen enkel voorstel om arbeidsongeschiktheid te voorkomen, terwijl bekend is dat 60 procent van die arbeidsongeschiktheid ontstaat door werksituaties.’
O
Opnieuw ligt de WAO onder vuur. Maar anders dan bij eerdere aanvallen zijn het nu vooral de mensen die nog gezond zijn, die de gevolgen zullen merken. Half april werden voorstellen van staatssecretaris Hoogervorst om de groei van het aantal WAO’ers te beperken op de voet gevolgd door een
plan van VVD en CDA dat hetzelfde beoogt. Het kabinet wil vaker herkeuren, strenger keuren, met name op psychische klachten, en de toegang tot de WAO moeilijker maken. Als je een uitkering aanvraagt, moet je eerst bewijzen dat je alles gedaan hebt om weer aan het werk te komen. Kun je dat niet,
dan ben je zogenaamd verwijtbaar arbeidsongeschikt en word je gekort op je WAO of krijg je helemaal niets. SPKamerlid Jan de Wit wees de plannen meteen resoluut van de hand: ‘Net alsof iemand voor z’n lol arbeidsongeschikt wordt. De arbeidsongeschikten – en dat zijn volgens een recent TNO-
kosten van de WAO zijn omlaag onderzoek in bijna de helft van de gegegaan, van ruim vier procent van het vallen slachtoffers van slechte arbeidsBruto Binnenlands Product begin voorzieningen – worden zo in het bejaren negentig tot minder dan drie klaagdenbankje gezet.’ procent op dit moment. VVD en CDA gaan nog Dat er nu een een forse stap tegenvaller verder dan de dreigt in de r eg e r i n g . uitgaven, Als het Wilt u er zeker van zijn dat u elke uitgave van komt a a n Solidair ontvangt? Vul dan de bon in achterop deze alleen h e n uitgave en verklaar u ‘solidair met Solidair’. Voor een door ligt, donatie van minimaal een tientje per jaar krijgt u dan een te verelke uitgave van de krant (vier keer per jaar) thuisoptidwijnt gestuurd en ontvangt u een uitnodiging voor mistide WAO interessante landelijke en regionale sche vervoor veel bijeenkomsten die Solidair wac hting. gedeeltelijk belegt. Puur omwille van arbeidsongeeen verkeerde begroting schikten en wordt het moeten de WAO’ers – en vooral de verbod op ontslag van zieke werknetoekomstige WAO’ers – dus boeten.’ mers geschrapt. Uiteraard pleiten de De Wit krijgt bijval uit de praktijk. partijen daarnaast ook voor strenger Reïntegratie-arbeidsdeskundige Loekeuren en nog veel strengere toetreki van der Schoor: ‘Ik krijg zo langzadingseisen. merhand de neiging het woord schanDe Wit ziet geen enkele noodzaak voor de maatregelen. ‘We hebben he- dalig in de mond te nemen. Ze denken dat arbeidsongeschikten mensen lemaal niet méér arbeidsongeschikten zijn die geen verantwoordelijkheid dan het buitenland, dat geeft staatskunnen nemen.’ Van der Schoor begesecretaris Hoogervorst zelf toe. En de
Solidair met Solidair
Solidair De WAO gaat op slot leidt arbeidsgehandicapten die bij hun eigen werkgever niet meer aan de slag kunnen. ‘Het is allemaal zo’n theoretisch gepraat, terwijl niet gebeurt wat in de praktijk wel degelijk gedaan kan worden. Mensen worden nog steeds niet begeleid. Ze krijgen nog steeds niet de mogelijkheid om scholing te volgen. Ik kom mensen tegen die driekwart jaar geleden bij een arts geweest zijn, die hun rechten niet kennen, en die niet begeleid worden en dan is er scholing nodig en dan wordt er gezegd: Wij houden de hand op de knip.’ Bestuurslid Anneke van Dongen van de Landelijke Vereniging van Arbeidsongeschikten ziet veel zieke werknemers op spreekuren van de vereniging. Ook volgens haar zit de regering op het verkeerde spoor. ‘Alle gevolgen van ziek worden en arbeidsongeschiktheid worden neergelegd
bij de zwakke partij, de zieke zelf. Terwijl het probleem heel vaak veroorzaakt wordt door werkdruk en stress. Werkgevers denken veel te snel over arbeidsongeschikten ‘laat maar waaien, ik kan ze niet meer gebruiken’. En de meeste arbodiensten – al zitten er natuurlijk ook goede tussen – laten de mensen in de kou staan. Zeker bij psychische klachten hebben mensen tijd nodig en is het belangrijk dat goed uitgediept wordt wat er bij de werkgever speelt. Maar de praktijk is dat de psychisch arbeidsongeschikte te horen krijgt ‘je kunt wel werken, maar niet bij je oude werkgever, dus hup de WW in.’ De nieuwe plannen verergeren dit alleen maar. Van Dongen: ‘Ze hebben het over verwijtbaar arbeidsongeschikt. Dan ben je helemaal kwetsbaar. En wie maakt dat uit? Aan de hand waarvan?’ ●
De WAO terugdringen: maar hoe? Drie verschillende benaderingen Staatssecretaris Hoogervorst zweert bij straffen en belonen ● De werkgever krijgt het recht de loondoorbetaling te stoppen als de werknemer onvoldoende meewerkt aan terugkeer naar het arbeidsproces. ● De werkgever moet (maximaal een half jaar) langer het loon doorbetalen als hij onvoldoende moeite doet om aangepast werk te bieden. ● Bij elke WAO-aanvraag moet een overzicht zitten van wat werkgever en werknemer gedaan hebben om hervatting van het werk mogelijk te maken. Heeft de werknemer zich hiervoor onvoldoende ingespannen, dan kan de WAO-uitkering gekort of geweigerd worden. ● Psychisch arbeidsongeschikten worden strenger gekeurd. ● Er komt meer controle op keuringsartsen en meer geld voor snellere en extra keuringen. ● WAO’ers mogen tijdelijk werken met behoud van uitkering plus 10 procent extra. ● Werkgevers die een baan hebben voor mensen met een volledige WAO-uitkering, ontvangen een jaar lang het uitkeringsbedrag dat uitgespaard wordt. ● Er komt overleg over de aanvullingen op Ziektewet en WAO die nu voor één of twee jaar geregeld zijn in de meeste CAO’s. Hoogervorst wil dat delen van die aanvulling gebruikt worden voor de kosten die gemoeid zijn met de terugkeer naar het arbeidsproces.
CDA en VVD hanteren de botte bijl ● Werkgevers krijgen het recht werknemers al na zes weken ziekte te ontslaan, als die werknemers onvoldoende moeite doen om weer aan de slag te gaan. ● Vergelijkbaar met de WW komt
ook in de WAO de eis dat men een aantal jaren gewerkt moet hebben om een uitkering te kunnen krijgen. ● Een gedeeltelijke WAO-uitkering wordt pas gegeven als de arbeidsongeschiktheid minimaal 35 procent is. Dat is nu 15 procent. ● Door een aanpassing van de rekenregels krijgen de meeste nieuwe gedeeltelijk arbeidsongeschikten een lagere uitkering of helemaal niets. ● Iedereen onder de vijftig wordt herkeurd. Voor de ‘voorbereidende werkzaamheden’ worden ook niet-artsen ingeschakeld. ● Wordt iemand volledig arbeidsongeschikt bevonden, dan volgt altijd een controlekeuring door een andere arts.
Comité Handen af van de WAO en SP zetten in op preventie en eisen aan werkgevers ● Werkgevers moeten een plan maken om de werkdruk te verminderen en de veiligheid en arbeidsomstandigheden te verbeteren. Arbodiensten, Arbeidsinspectie en ondernemingsraden krijgen een belangrijke rol hierbij. De arbodiensten moeten volledig onafhankelijk van de werkgevers gaan opereren. ● Werkgevers moeten minimaal vijf procent gedeeltelijk arbeidsongeschikten in dienst nemen. ● De privatisering van de Ziektewet wordt teruggedraaid. ● WAO’ers krijgen recht op een onafhankelijk medisch en arbeidskundig onderzoek als ze niet eens zijn met het keuringsresultaat. ● De ontslagbescherming bij ziekte wordt uitgebreid: ontslag wegens arbeidsongeschiktheid mag pas na drie jaar.
Philips haalt bakzeil: prestatieloon van tafel ‘normaal’. Die mensen gaan dus vanaf 2002 in loon achterlopen. De verwachting is dat hooguit vijf procent van de Philips-arbeiders hiermee te maken krijgt.
D
De aanval van Philips op de jaarlijkse loonsverhoging is afgeslagen. Na twee maanden onderhandelen en met stakingen in het vooruitzicht is het electronicaconcern gezwicht. Van het voorstel waarmee Philips de CAO-onderhandelingen inging, is weinig terug te vinden in de uiteindelijke afspraken. Het bedrijf wilde de volledige loonsverhoging afhankelijk maken van de persoonlijke prestaties van de werknemers. OR-lid bij Philips Lighting in Oss Wim van Dorst legde in de vorige Solidair al uit wat dat zou betekenen. ‘Eerst wordt de totale ruimte voor loonverhogingen vastgesteld. Vervolgens gaat de baas bekijken wie iets extra’s verdiend heeft. Dat zullen vaak de mensen zijn die werken in functies waar schaarste is op de arbeidsmarkt.
G Poortacties waren voldoende om Philips van prestatieloon te laten afzien. Tot een staking – zoals op de foto voor het behoud van werkgelegenheid bij Philips in Terneuzen – hoefde het dit keer niet te komen.
Om hen wat extra te kunnen geven, moet vervolgens er bezuinigd worden op de loonverhoging voor de anderen. Want de loonruimte ligt vast.’ Dat gaat dus niet door. Iedereen krijgt de eerstkomende twee jaar de volledige loonsverhoging. Het enige wat Philips bereikt heeft, is dat een kleine groep werknemers die écht onvoldoende presteert in 2001 de helft van hun loonsverhoging als éénmalige uitkering ontvangt, en de andere helft
Negeren bevel Arbeidsinspectie voortaan een misdrijf Negeren van een bevel van de Arbeidsinspectie om het werk stil te leggen, is in de toekomst geen overtreding meer, maar een misdrijf. Dat staat in een voorstel van staatssecretaris Hoogervorst om de Arbowet te wijzigingen. Andere voorstellen zijn dat werkgevers in de verplichte risico–inventarisatie en -evaluatie een lijst moeten opnemen van de arbeidsongevallen in het bedrijf, en dat alle werknemers toegang moeten hebben tot die lijst. Ook moet de
Welke ploegendienst is het meest schadelijk? Ploegendiensten schaden de gezondheid. Dat blijkt eens te meer uit onderzoek van de Universiteit Wageningen. Het meest schadelijk is het schema waarbij drie tot vijf nachtdiensten gevolgd worden door drie tot vijf middagdiensten en drie tot vijf dagdiensten. De minste problemen treden op bij een schema van één tot drie dagdiensten, dan één tot drie avonddiensten en daarna één tot drie nachtdiensten.
werkgever voortaan direct melding maken van een ernstig arbeidsongeval aan de bedrijfshulpverlener, de ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging of bij het ontbreken daarvan de belanghebbende werknemers.
Onderzoek te koop Onderzoeksresultaten zijn gewoon te bestellen. Dat bleek onlangs weer rond de tevredenheid over arbodiensten. Uit een onderzoek van bureau Heliview kwam naar voren dat 60 procent van de werkgevers de arbodienst alleen inschakelt omdat het wettelijk verplicht is. Slechts zeven procent vindt dat het ziekteverzuim is afgenomen door inspanningen van de arbodienst. 79 procent is van mening dat inschakeling van de arbodienst geen enkel effect heeft gehad. Maar zie, kort daarop kwam de branche-organisatie van arbodiensten met een onderzoek van Intomart. En daaruit bleek dat de werkgevers de arbodienstverlening juist heel positief waarderen.
Voor de bonden een prima resultaat om mee weg te komen, en een opsteker voor de strijd tegen andere werkgevers die ook visoenen hebben van prestatieloon. Of Philips er ook maar iets mee opschiet, is hoogst twijfelachtig. Hoogleraar Bedrijfspsychologie Paul Jansen van de Vrije Universiteit Amsterdam twijfelt er niet aan dat de regeling verkeerd uitpakt. ‘Philips wil wanprestaties gaan bestraffen door het achterwege laten van loonsverhoging. Wel, we weten allemaal dat dát zeker niet werkt. Denkt men werkelijk dat een beoordelingsgesprek vlotter zal verlopen als het gevolgen heeft voor de beloning? Het gaat precies andersom: koppel prestatiebeoordeling aan centen en er ontstaat subiet een gewapend gesprek’. ●
Werken tot je 65e Ouderen moeten langer doorwerken, vindt het Kabinet. En dus wil het meer belasting en premie heffen over VUT-uitkeringen, oudere werklozen verplichten tot solliciteren en belemmeringen wegnemen om oudere werknemers een lager loon te geven. De SP heeft duidelijk gemaakt fel tegen de plannen te zijn. Kamerlid Jan de Wit: ‘De gewone werknemer in dit land moet blijven werken tot hij erbij neervalt, de rijke heeft daar geen last van, want die bepaalt zelf wanneer hij ophoudt met werken.’
Loonmatiging? Geen denken aan! De Nederlandse Bank heeft de vakbeweging opgeroepen volgend jaar haar looneisen te matigen. Om oververhitting van de economie te voorkomen en omdat het nieuwe belastingstelsel al voor een koopkrachtstijging zorgt. De FNV heeft inmiddels laten weten daar niets voor te voelen. Terecht. In de afgelopen 20 jaar is de gemiddelde loonstijging 20 procent achtergebleven bij de productiviteitsstijging. De winsten zijn enorm gestegen, ten koste van de lonen. Er is geen enkele reden om die scheefgroei verder te stimuleren.
Recht op aanpassing arbeidsduur Vanaf 1 juli hebt u het wettelijk recht om korter op langer te gaan werken. Alleen bij ‘zwaarwegende bedrijfsbelangen’ mag de baas een verzoek tot aanpassing van de arbeidsduur weigeren. Tussen het verzoek en de ingangsdatum moeten minstens vier maanden zitten. U mag volgens de wet één keer per twee jaar doen een verzoek doen om de arbeidsduur aan te passen.
Solidair Niet op de beurs en niet bij management-adviesbureaus wordt de rijkdom verdiend, maar op de werkvloer van de bedrijven. In Solidair een aantal voorbeelden van
WERKEN IN NEDERLAND D
e
het museum Boymans van Beuningen spullen maken, staal in combinatie met aluminium.’ Bij Blitta werken ongeveer 85 mensen, in vaste dienst. Soms, enkele keren per jaar bij pieken, kan het bij de aluminiumbouw gebeuren dat uitzendkrachten ingehuurd worden. Af en toe is de werkdruk fors, maar dat heeft nog niet geleid tot stress. Vol-
Marijnissen tegenover De Waal in Solidair-debat Heeft de vakbeweging de strijdbaarheid en de solidariteit ingeruild voor een plaats aan de poldertafel? Of ligt het aan de vakbondsleden en de samenleving dat er zo weinig klassenstrijd is in Nederland? Samen met Doekle Terpstra (voorzitter CNV) en Janke Smit (bestuurder Abvakabo) vlogen SP-voorzitter Jan Marijnissen en FNV-voorzitter Lodewijk de Waal elkaar hierover in de haren op 15 april, in het Solidair-debat. Hier beperken we ons tot Marijnissen en De Waal.
D
De Waal had onlangs in Zuid-Afrika nog echte solidariteit geproefd. ‘Als daar iemand ontslagen wordt, gaat de hele fabriek op de grond zitten om erover te praten. Als dat niet helpt, bellen ze naar de andere fabrieken en gaat ook daar iedereen op de grond zitten.’ In Nederland gaat het anders. De Waal: ‘We zitten gevangen in overlegsituaties. Daar is niets mis mee en daar moeten we zeker niet uitlopen want we bereiken er wel wat. Maar het heeft wel gevolgen voor de
strijdbaarheid, ook al omdat een deel van onze achterban strijdbaarder is dan een ander deel. Marijnissen neemt daar geen genoegen mee. ‘De vakbeweging is het sociaal geweten van de samenleving. Ze moet zich niet terugtrekken op alleen zaken die te maken hebben met arbeid, maar dat doet ze wel. Ik vind dat de vakbeweging de laatste 20 jaar te veel afwezig geweest is in het maatschappelijke debat. En waar het gaat
‘Kom uit de polderklei’
C
olumniste Carrie was er ook. Ze onthulde gesolliciteerd te hebben toen Stekelenburg wegging als FNVvoorzitter. ‘Ik heb mijn rode haar mee een ik kan beter hi ha hondelul schreeuwen tegen de werkgevers dan De Waal doet.’ Werk-
gevers zijn volgens de Rotterdamse ‘verwende kinderen die hun snoepgoed niet willen delen.’ En aan de vakbond had ze een dringend advies: ‘Kom alsjeblieft met je lemen poten uit de klei van het poldermodel en doe eindelijk eens wat.’
om de behartiging van de collectieve belangen van de arbeiders is de vakbeweging te defensief. Ze zou een veel offensievere agenda moeten hanteren waar het gaat om zaken als ‘employability’ en de 24-uurs economie. Zeker nu het economisch zo goed gaat. De vakbeweging vertegenwoordigt ‘iets’, ze vervult een voorhoedefunctie. Plat gezegd: ze moet de werknemers opvoeden op het gebied van solidariteit. Ze heeft de taak uit te leggen dat solidariteit nodig is om verworvenheden overeind te houden.’ De Waal ziet het anders. ‘Die taak als opvoeder is een misvatting die voortkomt uit een oud voorhoedemodel dat wij niet meer hanteren. De vakbeweging moet op zoek bij de mensen naar wat ze werkelijk willen, hoe zíj hun belangen definiëren. En vervolgens moeten wij gaan organiseren om dat te kunnen realiseren.’ Marijnissen mist de ambitie. ‘Als je de ambitie hebt, moet je in de aanval gaan. Ik heb De Waal ergens horen zeggen dat de macht in Nederland eerlijk verdeeld moet worden tussen de overheid, de vakbeweging en de werkgevers. Daarmee kiest hij dus uit overtuiging voor het poldermodel.’ De Waal wijst erop dat de Nederlandse vakcentrales als enige in WestEuropa de laatste 15 jaar gegroeid zijn. ‘En wij hebben ook meer bereikt dan de andere. Als wij de opvattingen hadden van de SP en ook de strategie, dan hadden we geen 1,2 miljoen leden. Ik wil die 20 procent VVD’ers onder mijn leden niet kwijtraken.’ ●
m
e
t
gend jaar werk ik 30 jaar bij het bedrijf. Ik wil een stukje zekerheid hebben maar telkens zie ik de CAO verder verschralen. De 40-jarigenregeling is geschrapt en de VUT is omgezet in het verzekeringssysteem pré-pensioen. Eenmaal in de vijf jaar wordt onderhandeld over de leeftijd wanneer je mag stoppen met werken. Volgens jaar gebeurt dat weer. Ik
a
a
l
maak me daar zorgen over. Nederland heeft in tijden dat het minder ging veel betere CAO’s gehad dan nu. Het werken in de metaal zal breed opgewaardeerd moeten worden anders zullen er weinig jonge mensen meer gaan werken. Het loon moet fors omhoog en er moeten goede voorzieningen en arbeidsomstandigheden komen met ARBO-zorg en controle.’
Rode wangen B E R E N D S E N
nog steeds. Staal wordt toegepast in binnenpuien, voor brandwerende ramen en deuren en voor inbraakbeveiliging. Ik werk met een man of tien samen in een hal. Het is geen eentonig werk. Soms kun je je creativiteit erop loslaten als we bijvoorbeeld een probleem moeten oplossen rond het veranderen van de las of een andere maatvoering. We nemen zelf beslissingen naar eigen inzicht. De werktijden zijn van 7.30 tot 16.15 uur. We hebben geen ploegendienst en ook geen lopende bandsysteem. Met aluminium kan het wel eens gebeuren dat je seriematig werkt, maar staal wordt op maat gemaakt. Bijvoorbeeld de ingangs- en uitgangspuien van een gevangenis. Binnenkort gaan we voor
Met spanning keek ik uit naar het debat over de toekomst van de arbeidersbeweging, dat we op 15 april organiseerden. En ik niet alleen. Uit het hele land waren vakbondsmensen naar Amsterdam afgereisd om te horen wat voorzitter Lodewijk de Waal van ‘hun’ vakcentrale FNV te vertellen zou hebben in discussie met onder andere SP-fractievoorzitter Jan Marijnissen. De Waal had – net als de andere panelleden – direct positief gereageerd op de uitnodiging. Zeer spor tief, en dat kunnen we niet van iedereen zeggen. PvdAfractievoorzitter Melker t bijvoorbeeld wil niet samen met Marijnissen in één forum, uit angst om te verliezen. Op 15 april hoefde niemand te verliezen. Wat alle aanwezigen bond, was immers de betrokkenheid bij de arbeidersbeweging. Volgens mij was de Waal dat helaas vergeten toen hij antwoord gaf op commentaar uit de zaal over het slecht luisteren van de vakbondsleiding naar haar leden aan de basis. ‘Als wij het niet goed hadden gedaan,’ reageerde De Waal, ‘dan waren niet zoveel mensen zo gek geweest om ons vrijwillig onze contributiecentjes te geven, dus misschien heeft u wel wat excentrische opvattingen.’ Ik was verbijsterd over deze arrogante opstelling. Een FNV-voorzit-
M A R I E T
O
Ook in het gebouw van de Tweede Kamer zitten spullen van Blitta uit Venray. Blitta is een fabriek voor complete gevelbouw. Het bedrijf maakt aluminium en stalen ramen en deuren, isolatieglas en panelen. De producten worden vooral gebruikt in de utiliteitsbouw zoals kantoren en ziekenhuizen. Gerrit Vissers (45) werkt al 29 jaar bij Blitta. ‘Het geluid van mensen die in een gewoon bedrijf werken zoals ik, hoor je jammer genoeg veel te weinig. Ik ben begonnen in de aluminiumbouw als constructiebankwerker. Later werd het een combinatie van aluminium en kunststof, totdat in de jaren ’80 de vraag naar kunststof verminderde. Geleidelijk aan ben ik in staal terecht gekomen en daar werk ik
ter moet blij zijn met actieve kritische mensen in de bond die zich inzetten voor een sterke en strijdbare vakbeweging. Er moeten veel meer van zulke mensen komen. Dan kun je als vakbeweging de belangen van de arbeiders veilig stellen tegenover het kapitaal, dat voor tdurend bezig is de solidariteit onder de mensen af te breken om nog meer winst te maken. Door het poldermodel is de strijdbaarheid van de vakbeweging afgenomen. De ondernemers staan hard te juichen. Zou Lodewijk zijn rode wangen dan toch gekregen hebben van het geknuffel door de ondernemers? Ik vrees het wel na het debat van 15 april. Jammer, want hij had niet hoeven te verliezen als hij de mensen serieus had genomen.
Solidair Met onze flexibele economie komen ook de dagloners weer terug. In de Agniesebuurt in Rotterdam werd huis-aan-huis de volgende oproep verspreid: Zoek je werk, wij zoeken jou. Reclame- en promotiebureau. Dagelijkse uitbetaling.
‘
Horeca-gigant Gerrit van der Valk weet wat zijn werknemers met kleine kinderen willen. Op het nationaal MKB-congres antwoordde hij op de vraag wat zijn bedrijf doet aan kinderopvang als volgt: Wij waren de eerste horecaonderneming met een ballenbad.
‘
’
Invoering van functieloon vereist dat er bijzonder goede functioneringsgesprekken gehouden worden. ‘Geen probleem,’ zeggen de werkgevers. Maar dat is het wél. Bij een opinieonderzoek onder 11.500 werknemers van Akzo Chemie bleek een grote mate van ontevredenheid over de functioneringsgesprekken. Ydsen Eenshuistra, voorzitter van de groepsondernemingsraad in FNV Magazine: De functioneringsgesprekken zijn onder de maat of worden soms zelfs helemaal niet gehouden. Voor ons een reden om prestatieloon buiten de deur te houden.
‘
’
’
kunnen we niet gebruiken, dan slaat ‘deTaboes discussie dood oreerde minister Jorritsma ’ van Economische Zaken om vervolgens met het voorstel te komen om het risico van spor tletsel uit de WAO te gooien. Wij kunnen maar één verklaring bedenken: Jorritsma is jaloers op mensen met een lichaam dat regelmatige spor tbeoefening verraadt. De werkgevers in het midden- en kleinbedrijf bepleiten al jaren dat sportende werknemers opdraaien voor het verzuim door blessures. V. Hildebrandt van TNO-Arbeid weet hoe kor tzichtig dat is: De spor ter lever t de onderneming altijd nog meer op dan dat hij kost. Over het algemeen is een spor tende werknemer veel gemotiveerder en fitter dan een niet-sportende.
‘
’
Atlas van de Macht – Update 2000
Actueel inzicht in de economische macht in Nederland voor een tientje Eind 1988 verscheen de Atlas van de Macht, een veel geraadpleegd naslagwerk over de machtige mensen, bedrijven en netwerken in Nederland. Nu is er de Atlas van de Macht – Update 2000', een 48 pagina’s tellende fullcolor actualisering. Met een nieuwe top-tien van de machtigste ondernemers en beschrijvingen van nieuwe trends, zoals de toenemende rol van de aandeelhouders, de versterkte globalisering en de gigantische fusiegolf in de wereld van de grote concerns. Voor iedereen die wil weten wie in Nederland écht de dienst uitnaken en welke ontwikkelingen de economie beheersen, is de Update 2000
van de Atlas van de Macht een onmisbare informatiebron. In de boekhandel kost hij 20 gulden, maar bij de SP kunt u hem bestellen voor slechts een tientje, inclusief bezorging. U krijgt de update toegestuurd als u 10 gulden overmaakt op giro 369611 tnv SP-bestellingen te Rotterdam onder vermelding van ‘Atlas van de Macht – Update 2000.
U hoeft geen enkele Solidair te missen Elke Solidair in uw brievenbus? Dat kan. Voor minimaal een tientje per jaar krijgt u de krant vier keer per jaar toegestuurd en nodigen we u bovendien uit voor bijeenkomsten die we organiseren. Het enige wat u hoeft te doen, is het invullen van de bon.
SOLIDAIR MET SOLIDAIR Ja, ik vind Solidair een goed initiatief. Ik wil het steunen en meteen alle uitgaven toegestuurd krijgen.
JA
MACHTIGING Naam Roepnaam
Voorletters
m/v
Natrappen Het rommelt bij NS-Reizigers. Het reorganisatieplan Bestemming Klant is ondanks instemming van ondernemingsraad en vakbonden door een meerderheid van de leden afgewezen. Als reactie daarop is Leo Vlek, eerste onderhandelaar van FNV-Bondgenoten, opgestapt. In een artikel in Trouw van 27 april trapt hij na. Ideologische oppositie tegen het Vrije Markt-denken als enig zaligmakende doet hij af als infiltratie van radicale splintergroeperingen. Sterker nog, hij pleit voor een persoon die dit voor eens en altijd kan elimineren. Naast het feit dat dit iets zegt over het gebrek aan historisch besef van Vlek is het een open uitnodiging naar Koude Oorlogpolitiek van werkgevers. Het zou de FNV beter passen werknemers te ondersteunen, die zich keren tegen privatiseringen en die het maatschappelijk belang als meetlat hanteren, in plaats van mee te huilen met De Markt. Moge er na Leo Vlek nog vele van deze armen van geest het gat van de deur vinden. Peter den Haan FNV-kaderlid, werkzaam bij NS
Bescherming voor niet OR-leden Ik onderschrijf uw visie omtrent een strijdbare vakbeweging, maar wil een kanttekening maken bij de eerste stelling: een vakbeweging die actief is in de bedrijven. In elk bedrijf één of meerdere kaderleden zou fantastisch zijn, maar zal een utopie blijven. Een vakbond is afhankelijk van vrijwilligers. In deze tijd van individualisering zien veel leden van een vakbond hun lidmaatschap echter als een soort verzekering voor hulp bij een mogelijk conflict met hun werkgever. Het woord solidariteit spreekt nauwelijks nog tot de verbeelding. Ook de tijd die aan vakbondswerk dient te worden besteed, vormt voor velen een te hoge drempel. Ik werk bij een bedrijf met 150 werknemers, een vakbondsbolwerk qua leden, maar ik moet samen met twee andere kaderleden de kar trekken. Veel kaderleden, waaronder ikzelf, nemen zitting in een OR omdat ze dan een betere rechtsbescherming hebben. In onze bedrijfstak de Metaal & Techniek hebben we echter te maken met veel kleine bedrijfjes met een directeur-eigenaar, waar geen OR of PVT is. Om daar mensen actief te krijgen zonder rechtsbescherming, is moeilijk. De politiek laat het op dit punt nog steeds afweten. Vandaar mijn verzoek richting SP-Kamerfractie om zich ervoor in te zetten dat kaderleden die actief zijn in hun bedrijf maar geen zitting kunnen nemen in een OR of PVT dezelfde
Adres Postcode/plaats Telefoon
Geboortedatum
Rekeningnummer
bedrag
Datum
Handtekening
per jaar (minimaal ƒ 10,–)
verleent hierbij tot wederopzegging machtiging aan de Socialistische Partij om van zijn / haar bovengenoemde rekening af te schrijven wegens steun Solidair bovengenoemd bedrag per jaar en krijgt daarvoor alle uitgaven van Solidair toegestuurd. De volgende vragen zijn niet van belang voor de machtiging, maar we zouden het zeer op prijs stellen als u ze beantwoordde. Ik ben werkzaam bij (naam bedrijf) Soort bedrijf Vakbond
geen lid
lid
kaderlid
OR-lid
anders, nl.
Opsturen in een envelop zonder postzegel aan SP, Antwoordnummer 30542, 3030 WB Rotterdam
Solidair is een platform voor meningen over zaken die werkende bevolking van Nederland bezighouden. Ook uw mening is welkom. Zet kernachtig op papier waaraan u zich stoort, of wat u juist goed vindt en stuur het naar Solidair, Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam, fax (010) 243 55 66, e-mail solidair@sp.nl
DEZE STROOK NIET MEEZENDEN (datum) Ik heb de SP op gemachtigd elk jaar een bedrag van (minimaal (bedrag) ƒ 10,–) af te schrijven voor steun aan Solidair. Indien ik het niet eens ben met de afschrijving kan ik binnen 30 dagen een verzoek tot terugbetaling doen bij mijn bank- of giroinstelling. Socialistische Partij, Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam, giro 196 336
bescherming krijgen als OR- of PVT-leden. Dit zou een stap voorwaarts zijn om meer leden actief te krijgen. Ton Volger, Amsterdam
Beetje prestatieloon Wat is er op tegen om voor iedereen welvaart/ koopkracht-behoud te eisen in de vorm van collectieve loonsverhoging van circa 2,5 tot 3 procent, en de overige 0,5 procent te verdelen in loonsverhogingen aan de medewerkers naar inzet? Per slot van rekening is de meest gehoorde klacht van de medewerkers: ‘Wanneer ik m’n best doe krijg ik hetzelfde loon als degene die de kantjes eraf loopt. Dus waarom zou ik hier enthousiast worden en me nog extra inzetten?’ Kleine financiële schouderklopjes moeten toch kunnen? Leo Zeegers
Eendracht maakt macht Bij de Philips-vestiging in Oss hebben we heel wat acties gevoerd. Als Arbeidersmacht deden we onderzoek onder de mensen, deelden we pamfletten uit aan de poort, en organiseerden we allerlei acties, ook stakingen. Ik was daar nauw bij betrokken, al werkte ik toen zelf nog bij Zwanenberg en zat ik later op de Centrum voor Vakopleiding waar ik een diploma constructie-bankwerker probeerde te halen. Philips stond niet goed bekend. Weinig betalen en hard werken, de meeste aan de band. ‘Tempo 80’ was de standaard. Haalde je dat niet, dan wist je dat je bij de baas op het matje moest komen. Op het kerstrapport (zo noemden de mensen dat) stond dan een vermaning. En als je onder de gestelde norm bleef, kon hij je geen of minder opslag geven. Toen was er dus al een soor t prestatiebeloning. De discussie over prestatiebeloning is nu wéér actueel, en wéér bij Philips. Al jaren probeert Philips de betekenis van de CAO kleiner en kleiner te maken en daarmee de betekenis van de vakbond, die immers de CAO afsluit. Op termijn wil Philips naar een situatie waarin de arbeiders van Philips een soor t ondernemers worden, die zichzelf uitlenen aan het bedrijf, als een soort freelancers. Het bedrijf sluit dan een contract af waarin onder andere is opgenomen dat elk jaar het contract kan worden opgezegd als ‘de werkaanbieder’ onvoldoende presteer t, naar het inzicht van de baas natuurlijk. ‘We moeten internationaal mee kunnen’, zeggen ze dan in Eindhoven. Of is het tegenwoordig Amsterdam? De vakbonden (FNV, CNV en de Unie) hebben deze keer gelukkig een streep getrokken. Als het aan Philips ligt wordt er helemaal geen collectieve loonsverhoging afgesproken maar moet de werknemer presteren om in loon vooruit te gaan. Ook nu weer blijkt dat alleen door standvastigheid en solidariteit de werknemers kunnen winnen. ‘Eendracht maakt macht’, zegt het oude gezegde. Dat geldt nog steeds… Jan Marijnissen