SOLIDAIR
Een uitgave van het de SP • Vijverhofstraat 65 • 3032 SC Rotterdam • T (010) 243 55 55 • F (010) 243 55 66 • E solidair@sp.nl • l www.sp.nl • najaar 2007
Werknemers zijn geen wegwerpartikel
Kom in verzet tegen ontslagplannen!
Wat Balkenende met de VVD niet durfde, durft Balkenende met de PvdA wel: verslechtering van de bescherming van werknemers tegen onredelijk ontslag. De regering wil het ‘ontslagrecht versoepelen’. De werkgever hoeft bij de rechter geen toestemming voor ontslag meer te vragen. De redelijkheidtoets vooraf verdwijnt en de ontslagvergoeding krijgt een maximum. Deze vergoeding wordt verminderd met scholingskosten die je baas heeft gemaakt. Als de werkgever je wat geld mee geeft, kun je zomaar ontslagen worden. Een vaste arbeidsovereenkomst wordt niets meer waard. Deze plannen maken van werknemers een wegwerpartikel! De vakbonden gaan in verzet. Een meerderheid van de bevolking is tegen de ontslagplannen. Ook sommige werkgeversorganisaties zien er niets in. En terecht. Werknemers zijn de waardevermeerderaars van elke onderneming. Zij hebben plichten, maar zeker ook rechten. Bijvoorbeeld het recht op bescherming tegen willekeur. Als werknemers permanent op een schopstoel zitten, is dat slecht voor hun waardering voor het werk. Het vertrouwen en de loyaliteit van werknemers lekken hierdoor weg. Landen met een fatsoenlijke ontslagbescherming zijn productiever en creatiever. De ontslagplannen zijn slecht voor werknemers en de economie. De SP heeft een helder standpunt: deze plannen moeten van de baan. Veel werkgevers zijn op zoek zijn naar personeel. Oudere werklozen en gedeeltelijk arbeidsongeschikten willen aan het werk. Het gaat om aan de slag, niet om ontslag. Vorig jaar zijn honderdduizend mensen ontslagen. Het verhaal dat je niet van personeel af kan is dus borrelpraat. Wat zijn de plannen precies? Volgens de plannen kunnen werknemers, zonder toetsing vooraf door de rechter, ontslagen worden. Als de werknemer niet in beroep gaat bij de rechter, is na 4 weken het ontslag een feit. Nu moet de werkgever het ontslag aanvragen bij de rechter of het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). Voor een relatief klein bedrag – een maandsalaris per gewerkt jaar bij je laatste baas - kun je zonder redelijkheidtoets op straat worden gezet. Scholingskosten worden van de ontslagvergoeding afgetrokken. In het ontslagplan krijgt de ex-werknemer een ontslagvergoeding van één maand per gewerkt jaar met een maximum van 75.000 Euro. Voor jaren na je veertigste is de vergoeding anderhalve maand per gewerkt jaar. Boven de 50 jaar is dat twee maanden. Voor 40 jaar en ouder is de maximale ontslagvergoeding 100.000 Euro. Scholingskosten kan de werkgever aftrekken tot
Foto: Arie Kievit/Hollandse Hoogte
een maximum van 25% van de ontslagvergoeding. Nu bepaalt de rechter nog de vergoeding en houdt daarbij rekening met dienstjaren, leeftijd en de verwijtbaarheid van het ontslag. Een onterecht ontslag wordt ongedaan gemaakt of er staat een hoge ontslagvergoeding tegenover. In het ontslagplan heeft de werkgever een ontslagvergunning nodig van het CWI bij ontslag om bedrijfseconomische redenen. Net als nu wordt dan geen vergoeding gegeven. Maar de bedrijfseconomische redenen worden verruimd tot reorganisaties bij winstgevende bedrijven. Dit betekent het einde van sociale plannen bij reorganisaties. In het plan staat ook een vergoeding bij tijdelijke contracten. De SP heeft daar al eerder voor gepleit, maar het voorstel van minister Donner is zo mager dat het niet veel oplevert. Als er na 36 maanden en drie contracten nog een contract volgt moet de werkgever na afloop van dat contract een vergoeding geven van driekwart maandsalaris per jaar over de gewerkte jaren na 36 maanden. Scholingskosten gaan daar
De gezamenlijke vakbonden bereiden acties voor tegen de ontslagplannen van Donner.
vanaf. Dat is zeker geen versterking van de positie van mensen met tijdelijke contracten. Het lijkt stoer als de ontslagvergoeding aan een maximum wordt gebonden. Maar een modaal verdienende metaalarbeider, die op zijn 55e wordt ontslagen, komt dan flink tekort. Als hij geen werk vindt, en die kans is groot, moet hij na 3 jaar WW, van de ontslagvergoeding rondkomen en zijn pensioen blijven opbouwen. Wil de SP niets veranderen aan het ontslagrecht? Valt er dan niets te verbeteren aan het ontslagrecht? Zeker wel. De gouden handdrukken, vertrekpremies, bonussen, extra stortingen in het pensioenfonds die regelmatig in de krant staan zijn ook ontslagvergoedingen. Maar daar komt de rechter niet aan te pas. Vaak worden die ontslagvergoedingen al afgesproken bij het in dienst komen. Een verbetering zou zijn om deze vertrekbonussen onder het ontslagrecht te brengen. Tijdelijk personeel en flexkrachten vallen niet onder het ontslagrecht. Ook dat kan verbeterd worden. Zodat er een rem komt
op tijdelijke contracten en mensen meer zekerheid krijgen. Ontslagplan goed voor de economie? Het Centraal Plan Bureau heeft berekend dat de versoepeling economisch niets oplevert. De werkloosheid daalt slechts minimaal. De SP durft te stellen dat het macro-economisch nadelig is omdat veel landen die het economisch goed doen óók een fatsoenlijke ontslagbescherming hebben. Die landen zijn productiever en vernieuwender. Hoe dan ook: uit een oogpunt van menselijkheid en beschaving heeft elke werknemer recht op een redelijke bescherming tegen ongegrond ontslag. Samen met de vakbeweging en anderen gaan we ons dáár voor inzetten. •
In de Tweede Kamer heeft de SP de regering opgeroepen om het ontslagplan in te trekken. Voor Prinsjesdag zei de PvdA dat ook. In de Tweede Kamer wees de PvdA de oproep van de SP echter af.