tavallodi digar

Page 1


‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬ ‫‪ c‬ﺳﺮ ﺁﻏﺎز‬ ‫• ﺳﻴﺮی در واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎی‬ ‫ﺳﻴﺼﺪ ﺗﻦ از اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان و ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﺟﻬﺎن ﻏﺮب‬ ‫‪ c‬ﺧــﺪا در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی "ﺗﻮﺣـــﻴﺪی"‬ ‫‪ c‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی "ﺗﻮﺣـــﻴﺪی"‬ ‫‪ c‬ﮐﺘﺎﺑﻬﺎی "ﺗﻮﺣـــﻴﺪی"‪ :‬ﺗﻮرات‪ ،‬اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬ﻗــﺮﺁن‬ ‫•‬

‫ﻣﻌﺠــــﺰات‬

‫‪ c‬اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬ ‫•‬ ‫•‬

‫ﻧﺎﺳﺦ هﺎ و ﻣﻨﺴﻮخ هﺎ‬ ‫ﺣﻘﺎﻳﻖ" ﻧﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ" ﻳﺎ داﺳﺘﺎﻧﻬﺎی ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ؟‬

‫‪ c‬ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬ ‫•‬ ‫•‬ ‫•‬

‫رﻣﺎن ﻳﻬـــﻮدی اﺳﺘـــــﺮ‬ ‫ﮐﺘﺎب داﻧﻴـــــﺎل‬ ‫ﮐﺘﺎب ﻧﺤﻴﻤــــﺎ‬

‫‪ c‬ﺟﻬﺎن ﭘﺲ از ﻣﺮگ‬ ‫‪ c‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ وﻓﺮاﺋـــﺾ‬ ‫‪ c‬ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬ ‫•‬

‫دﻳﻦ و داﻧﺶ‬

‫‪ c‬ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬ ‫‪ c‬وﻻﻳﺖ ﻓﻘــﻴﻪ‬ ‫‪ c‬ﭘـــﺎﻳﺎن ﺳﺨــﻦ‬ ‫‪ c‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ – ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏﺮﺑﯽ – ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺮﻗﯽ )ﺑﺮای ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﺎم هﺎ ﺑﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﺋﻴﺪ(‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻧﺒﺎﺷﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻓﯽ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺖ هﺎ را ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﯽ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺧﻮی ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ را ﺗﺮک ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﯽ‪.‬‬ ‫ﻧﻴﭽــﻪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١‬‬


‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬ ‫ﮐﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ درﺁ ﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎل ﻳﮏ ﺳﺪﻩ‪ ،‬و در ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎل ﻳﮏ هﺰار ِﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺎ اﻳﻦ اﻧﮕﻴﺰﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ راهﻨﻤﺎی ﻓﮑﺮی ﻧﺴﻞ ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ای ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﮐﻮﺗﺎﻩ زﻣﺎﻧﯽ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻗﺮﻧﯽ ﺗﺎزﻩ و ﺑﻪ هﺰا رﻩ ای ﺗﺎزﻩ ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﭼﻨﻴﻦ راهﻨﻤﺎﺋﯽ را ﺗﻼﺷﯽ ﺿﺮو ِری داﻧﺴﺘﻪ ام‪ ،‬ﺑﺮای اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺮاث ﺑﺮ ﻳﮑﯽ از واﻻﺗﺮﻳﻦ ﺗﻤﺪﻧﻬﺎ و‬ ‫ﻓﺮهﻨﮕﻬﺎی ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮی اﺳﺖ در ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﺳﺪﻩ هﺎ و هﺰارﻩ هﺎ را در ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﻤﮑﻦ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺼﻮرت ﻧﺴﻠﯽ ﺻﻐﻴﺮ‪ -‬ﺻﻐﻴﺮ ﺷﺮﻋﯽ و ﺻﻐﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﯽ ‪ -‬اﻧﺠﺎم دهﺪ‪.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن هﺮ ﺳﺎل ﻣﺮدﻣﺎن ﺳﻮدﻩ هﺎ و زﻳﺎﻧﻬﺎی ﺳﺎل ﮐﻬﻨ ِﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺁﻧﺮا ﻣﻼک ﮐﺎر‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮای ﺳﺎﻟﯽ ﻧﻮ ﻗﺮار دهﻨﺪﻩ‪ .‬ﻣﻠﺖ هﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ را ‪ -‬در ﺑﻌﺪی دراز ﻣﺪت ﺗﺮ در ﻣﻮرد‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺁﻳﻨﺪ ِﻩ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﮑﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻌﺪی ﺑﺮای ﺑﺮﺧﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻘﻴﺎس دهﻪ هﺎ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮای ﺑﺮﺧﯽ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻣﻘﻴﺎس ﺳﺪﻩ هﺎ را‪ ،‬و ﺑﺮای ﺷﻤﺎر اﻧﮕﺸﺖ ﺷﻤﺎ ِری ﻣﻘﻴﺎس هﺰارﻩ هﺎ را‪ .‬ا ز ﺻﺪ و هﺸﺘﺎد و هﺸﺖ ﮐﺸﻮر ﻋﻀﻮ ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬در ﺟﻬﺎن ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﺎ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ ﺻــﺪ و ﺑﻴﺴﺖ ﮐﺸـﻮر ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﻓﻘﻂ »دهﻪ ای« هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدﻳﺘﺸﺎن ﺑﻌﻨﻮان ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺳﺎل هﺎی ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم و ﭘﺎﻳﺎن ﻋﺼﺮ اﺳﺘﻌﻤﺎر ﺁﻏﺎز ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺼﺖ ﮐﺸﻮر دﻳﮕﺮ ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ »ﺳﺪﻩ ای« هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻏﺎز ﻣﻮﺟﻮدﻳﺘﺸﺎن ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻت ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﭘﺎﻳﺎن هﺰار ِﻩ اول و ﺁﻏﺎز‬ ‫هﺰار ِﻩ دوم و ﺑﻪ اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت ﺑﺰرگ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ ﻧﻴﻤ ِﻪ دوم اﻳﻦ هﺰارﻩ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﻨﻬﺎ دﻩ ﮐﺸﻮرﻧﺪ ﮐﻪ در ﺣﺴﺎب ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫»هﺰارﻩ ای« ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ از ﭼﻨﺪ هﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ در ﺻﺤﻨﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫هﻤ ِﻪ اﻳﻦ ﮐﺸﻮرهﺎ در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻳﮑﺴﺎن ﺑﻪ هﺰارﻩ ای ﮐﻪ از راﻩ ﻣﯽ رﺳﺪ ﭘﺎ ﻧﻤﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻮن ژاﭘﻦ و‬ ‫اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﻤﺎﻟﮑﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ وارد اﻳﻦ هﺰارﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﭼﻮن ﭼﻴﻦ و هﻨﺪ ﭘﺲ از ﮔﺬراﻧﺪن‬ ‫دوراﻧﻬﺎﺋﯽ دﺷﻮار ﺑﺴ ِﻮی ﺁﻳﻨﺪﻩ ای ﺑﺴﻴﺎر اﻣﻴﺪﺑﺨﺶ ﺗﺮ ﭘﻴﺶ ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬در ﻋﻮض ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﭼﻮن ﻣﺼﺮو اﺗﻴﻮ ِﺑﯽ‬ ‫ی ﺧﻮد‬ ‫)ﺣﺒﺸﻪ( و ﻳﻤﻦ ﮐﻤﺎﮐﺎن ﺑﺎ زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﺟﻬﺎن ﺳﻮﻣﯽ ﺧﻮد دﺳﺖ ﺑﮕﺮﻳﺒﺎﻧﻨﺪ و ﺁﻳﻨﺪﻩ واﻗﻌﺎ اﻣﻴﺪﺑﺨﺶ ﺗ ِﺮی را در ﭘﻴﺶ رو ِ‬ ‫ی ﺣﻞ ﻧﺸﺪﻩ‬ ‫ﻧﻤﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺗﻨﻬﺎ دو ﮐﺸﻮر اﺳﺮاﺋﻴﻞ و اﻳﺮان اﻧﺪ ﮐﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮزخ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻌﻤﺎ ِ‬ ‫روﻳﺎروﻳﻨﺪ ﮐﻪ هﻤﭽﻨﺎن ﺑﺎ هﻮﻳﺖ هﺎی ﺧﺎﺧﺎﻣﯽ و ﺁﻳﺖ اﻟﻬﯽ در درون ﭘﻴﻠﻪ ای ﮐﻪ ﺑﺪور ﺧﻮﻳﺶ ﺗﻨﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﺮ‬ ‫از ﻏﺎر اﺻﺤﺎب ﮐﻬﻒ ﺑﺮﺁورﻧﺪ و ﺑﺼﻮرت ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﻣﺘﺮﻗﯽ ﭘﺎ ﺑﻪ هﺰار ِﻩ ﺗﺎزﻩ ای ﮔﺬارﻧﺪ ﮐﻪ در ﺁن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﺎﺋﯽ ﺑﺮای‬ ‫ﺧﺎﺧﺎم و ﺁﻳﺖ اﷲ وﺟﻮد ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫هﺰار ِﻩ ای ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﯽ رﺳﺪ هﺰار ِﻩ ورﺷﮑﺴﺘﻪ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا هﺰارﻩ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﺎهﻨﺎﻣ ِﻪ ﻓﺮدوﺳﯽ‬ ‫ﺁﻏﺎز ﺷﺪﻩ و ﺑﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻟﻤﺴﺎﺋﻞ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺮﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﯽ رﺳﺪ ورﺷﮑﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﻗﺮن اﻳﻦ هﺰارﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻗﺮﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻧﻘﻼ ب ﻣﺸﺮوﻃﻴﺖ ﺷﺮوع ﺷﺪﻩ و ﺑﺎ اﻧﻘﻼ ب ﺟﺎروﮐﺸﺎن ﺑﺴﺮ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺎروﮐﺸﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﺷﻌﺎر ﻳﺎ ﻣﺮگ ﻳﺎ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺒﺎز هﺰار ِﻩ ﺳﻮم رﻓﺘﻨﺪ و در هﻤﺎن ﺳﺎل هﺎ ِﻳﯽ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن هﺎ ِﻳﯽ ﺧﻮد ﭘﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﻩ ﻣﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‬ ‫اﻳﻨﺎن از دور ﭼﻬﺮﻩ اﻣﺎم ﺧﻮﻳﺶ را در ﺁن دﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫هﻢ اﻳﻦ هﺰارﻩ و هﻢ ﺑﺨﺼﻮص اﻳﻦ ﻗﺮﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﭙﺎﻳﺎن ﻣﯽ رﺳﻨﺪ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺟﺎ ِﻳﯽ ﺧﺎص دارﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا هﺮ د ِوی ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم واﻗﻌﯽ ﮐﻠﻤﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎز ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬هﺰار ِﻩ دوم ﺑﺮای اروﭘﺎ ِﻳﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﻘﻮط اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد در‬ ‫ﻇﻠﻤﺘﯽ ﻗﺮون وﺳﻄﺎ ِﻳﯽ ﺁﻏﺎز ﺷﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺁن ﺟﻬﻞ و ﺗﻌﺼﺐ و ﺧﺮاﻓﺎت و ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﯽ ﻣﻨﺎزع ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺶ‬ ‫از ﺁﻧﮑﻪ اﺧﻼق و ﻣﻌﻨﻮﻳﺘﯽ را ﺑﺮای ﺑﺮﺑﺮهﺎی ﻧﻮرﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎرﻣﻐﺎن ﺁورد ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺑﻪ ﮐﺸﺘﺎرهﺎی ﺑﺎز هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮی‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر در‬ ‫ﺟﻬﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﮐﻠﻴﺴﺎ‪ ،‬واﻣﯽ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻳﮏ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎر ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ ،‬از ﻗﺘﻞ ﻋــﺎم ﮐـﺎﺗـﺎرهﺎ ﺗﺎ ﮐﺸﺘﺎر ﺳﻦ ﺑﺎرﺗﻠﻤﯽ‪ ،‬از‬ ‫ﺟﻨﮓ هﺎی ﺻﻠﻴ ِﺒﯽ ﺗﺎ ﻣﺒﺎرزات ﻣﺬه ِﺒﯽ ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ هﺎ و ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن هﺎ‪ ،‬ازهﻴﻤﻪ هﺎی ﺁﺗﺸﯽ ﮐﻪ هﺰاران ﻧﻔﺮ ﺑﺠﺮم ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ‬ ‫ﺷﻴﻄﺎن در ﺁن ﺳﻮﺧﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﭼﺮخ هﺎی ﺷﮑﻨﺠﻪ اﻧﮕﻴﺰﻳﺴﻴﻮن ﮐﻪ اﺳﺘﺨــﻮان هﺎی هﺰاران ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ در ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮرد ﺷﺪ ﻳﺎ‬ ‫زﺑﺎن هﺎﻳﺸﺎن از ﺣﻠﻖ هﺎ ﺑﻴﺮون ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻣﻘﺪس از درون درﻳﺎ ِﻳﯽ از ﺧﻮن ﺳﺮ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺖ‪ .‬در هﻤﺎن‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٢‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﺳﺎل هﺎ‪ ،‬ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﮐﻪ هﻨﻮز از ﺁﺳﻴﺎی ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﮐﺮاﻧﻪ هﺎی اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ را در ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻮرداری از‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻤﺘﺎز ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺮون اﻣﭙﺮاﺗﻮری اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪ ﺑﺮﺗﺮ و ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮ در ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻧﻴﻤﻪ دوﻣﻴﻦ اﻳﻦ هﺰارﻩ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻏﺮب ﮐﻪ در ﺁن هﻨﮕﺎم ﺗﻨﻬﺎ در اروﭘﺎی ﮐﻮﭼﮏ ﮐﻤﺘﺮ از ﭼﻬﻞ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔ ِﺮی ﺧﻼﺻﻪ ﻣﯽ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺟﻬﺶ ﻏﻮل ﺁﺳﺎی ﺧﻮد را ﺑﺴﻮی اﺳﺘﻴﻼ ﺟﻮ ِﻳﯽ ﺑﺮ ﺑﻘﻴ ِﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﺸ ِﺮی ﺁﻏﺎز ﮐﺮد‪ ،‬و اﻳﻦ ﺟﻬﺶ ﻏﻮل ﺁﺳﺎ‬ ‫او را در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ ﺑﻪ ﺳﺮوری ﺑﯽ ﻣﻨﺎزع ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻧﯽ رﺳﺎﻧﻴﺪ ﮐﻪ دﻩ ﺑﺮاﺑﺮ ﺁن ﺟﻤﻌﻴﺖ و هﻔﺪﻩ ﺑﺮاﺑﺮ ﺁن ﻣﺴﺎﺣﺖ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬درﻳﺎﻧﻮردان اﻳﻦ اروﭘﺎی ﮐﻮﭼﮏ دو ﻗﺎرﻩ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘ ِﻪ ﺗﺎزﻩ را ﮐﺸﻒ ﮐﺮدﻧﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ دو ﻗﺎرﻩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن اروﭘﺎﺋﯽ ﺧﻮد در ﺁوردﻧﺪ‪ .‬هﺸﺖ ﮐﺸﻮر اروﭘﺎ ِﻳﯽ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ِﻳﯽ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻋﻈﻴﻤﯽ را ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺎدﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﯽ ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ وﺳﻌﺖ و ﺑﻴﺴﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺁن ﺟﻤﻌﻴﺖ داﺷﺖ و »ﺁﻓﺘﺎب در ﺁن ﻏﺮوب ﻧﻤﯽ ﮐﺮد‪ «.‬ﺑﻪ ﻣﻮازات اﻳﻦ ﺟﻬﺶ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺟﻬﺶ هﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬ﺻﻨﻌﺘﯽ‪ ،‬ﺁﻣﻮزﺷﯽ‪ ،‬هﻨﺮی و ﻓﮑﺮی‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻏﺮب ﺳﺎﺧﺘﺎر دﻧﻴﺎی هﺰار ِﻩ دوم را ﺑﮑﻠﯽ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ ﭘﺮﭼﻢ اﻳﻦ ﻏﺮب ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺮواز در هﻤ ِﻪ ﺧﺸﮑﯽ هﺎ و هﻤ ِﻪ درﻳﺎهﺎ اﻓﺮاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در اﻧﺘﻈﺎر‬ ‫ﺁﻧﮑﻪ هﻤﻴﻦ ﭘﺮﭼﻢ در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ درﻣﺎﻩ و ﺷﺎﻳﺪ در ﻗﺮن ﺑﻌﺪ از ﺁن در ﻣﺮﻳﺦ و زهﺮﻩ ﻧﻴﺰ اﻓﺮاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫درﺳﺖ در ﺟﻬﺖ ﻋﮑﺲ ﺁن‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﭘﻬﻨﺎور اﺳﻼﻣﯽ در هﻤﻴﻦ ﻣﺪت ﺑﻪ رﮐﻮد و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن ﺑﻪ اﻧﺤﻄﺎﻃﯽ ﻣﺮﮔﺒﺎر روی ﺁورد‪،‬‬ ‫ِﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ هﻴﭻ ﺑﻼی ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﻳﺎ زﻣﻴﻨﯽ دراﻳﻦ ﺳﻘﻮط ﻓﺮاﮔﻴﺮ دﺧﺎﻟﺘﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ هﻤ ِﻪ ﺁن ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﻪ در ﻃﻮل ﻗﺮون‬ ‫زﻋﺎﻣﺖ اﻳﻦ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﺬه ِﺒﯽ را ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﺳﭙﺮدﻩ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺧﻮد اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا در ﺳﺎل هﺎی ﭘﻴﺶ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤ ِﻪ ﮐﺸﻮرهﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻳﺎ ﭼﻮن ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن و‬ ‫ﺑﻨﮕﻼدش و ﻣﺎﻟﺰی و ﻣﺼﺮ و ﺳﻮدان و ﺁﻓﺮﻳﻘﺎی ﺷﺮﻗﯽ و اردن وﻋﺮاق و ﮐﻮﻳﺖ و ﺷﻴﺦ ﻧﺸﻴﻦ هﺎی ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس‬ ‫ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﭼﻮن ﻣﺮاﮐﺶ و اﻟﺠﺰﻳﺮﻩ و ﺗﻮﻧﺲ و ﺳﻨﮕﺎل و ﻣﻮرﻳﺘﺎﻧﯽ و ﻣﺎﻟﯽ و ﭼﺎد و ﺳﻮرﻳﻪ و ﻟﺒﻨﺎن‬ ‫ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻳﺎ ﭼﻮن ﻟﻴﺒﯽ و ﺳﻮﻣﺎﻟﯽ و ارﻳﺘﺮﻩ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‪ ،‬ﻳﺎ ﭼﻮن اﻧﺪوﻧﺰی ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ هﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﭼﻮن ﺻﺤﺮای‬ ‫ﻏﺮﺑﯽ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬ﻳﺎ ﭼﻮن ازﺑﮑﺴﺘﺎن و ﺗﺮﮐﻤﻨﺴﺘﺎن و ﺗﺎﺟﻴﮑﺴﺘﺎن و ﻗﺮﻗﻴﺰﺳﺘﺎن و ﮐﺎزاﺧﺴﺘﺎن و ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎن اﺟﺰاﻳﯽ‬ ‫از اﻣﭙﺮاﺗﻮری روﺳﻴﻪ ﺷﻮروی‪ ،‬و ﺷﻤﺎر ﻣﻤﺎﻟﮏ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻳﺎ ﻇﺎهﺮًا ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻪ ﺗﺮﮐﻴﻪ و اﻳﺮان و اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و‬ ‫ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ‪ -‬ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﺧﻮد ﻣﺎ ﮐﻪ رﻳﭽﺎرد ﻧﻴﮑﺴﻦ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮری ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ در ﺁﺧﺮﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﺧﻮﻳﺶ ﺁﻧﺮا ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬ ‫و ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻗﺮن ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺑﻮد ‪ -‬ﺑﻨﻮﺑ ِﻪ ﺧﻮد هﻢ ﻗﺮن ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ وﻳﺮاﻧﯽ هﺎ و هﻢ ﻗﺮن ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺳﺎزﻧﺪﮔﯽ هﺎی‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻤـﺎر ﮐﺴــﺎﻧﯽ ﮐﻪ در دو ﺟﻨﮓ ﺑﺰرگ ﺟﻬــﺎﻧﯽ اﻳﻦ ﻗﺮن و در ﺑﻴﺶ از دوﻳﺴﺖ ﺟﻨـﮓ ﻣﺤﻠــﯽ ﺁن در‬ ‫ﺟﺒﻬﻪ هﺎی ﺟﻨﮓ ﻳﺎ در ﭘﺸﺖ ﺟﺒﻬﻪ هﺎ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ از ﺻﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ از ﺷﻤﺎر ﻣﺠﻤﻮع ﮐﺸ ِﺘﮕﺎن ﺟﻨﮓ هﺎی ﭼﻨﺪ‬ ‫هﺰارﻩ ﺳﺎﻟﻪ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ اﻧﻘﻼب هﺎی ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن در روﺳﻴﻪ و در ﭼﻴﻦ‪ ،‬هﺮ ﮐﺪام ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ ﻧﻔﺮ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺎر ﺁوردﻧﺪ‪ ،‬و ﮐﺸﺘﺎر هﺎی دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ )ژﻧﻮﺳﻴﺪهﺎ( ﺑﻨﻮﺑ ِﻪ ﺧﻮد ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ دﻳﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﭙﺮاﺗﻮرهﺎی ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ‬ ‫اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬اﺗﺮﻳﺶ‪ ،‬روﺳﻴﻪ‪ ،‬ﺁﻟﻤﺎن‪ ،‬هﻠﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮋﻳﮏ‪ ،‬اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬ﭘﺮﺗﻘﺎل‪ ،‬اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‪ ،‬ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ژاﭘﻦ‪ ،‬ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ‪ ،‬هﻤﻪ در اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺮن از هﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﺪ و از ﺑﻘﺎﻳﺎی ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﺼﺪ و ﺑﻴﺴﺖ ﮐﺸﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ ﭘﺎ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎی ﺟﻬﺎن‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬دو ﺟﻨﺒﺸﻪ ﻏﻮل ﺁﺳﺎی ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﻢ و ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ هﺮ دو در اﻳﻦ ﻗﺮن ﺑﺮ ﺳﺮ ﮐﺎر ﺁﻣﺪﻧﺪ و هﺮ دو در هﻤﻴﻦ ﻗﺮن از ﻣﻴﺎن‬ ‫رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻣﻌ ِﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ در اﻳﻦ ﻗﺮن وارد ﻋﺼﺮ اﺗﻤﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪﺗﺮﻳﻦ اﺑﺰار زﻧﺪﮔﯽ را هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻣﺨﻮف ﺗﺮﻳﻦ اﺑﺰار ﻣﺮگ‬ ‫در اﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮﻳﺶ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ هﺎی ﺷﮕﺮف در اﻣﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬ﺑﻴﺴﻴﻢ‪ ،‬رادﻳﻮ‪ ،‬ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن‪ ،‬ﻓﮑﺲ‪،‬‬ ‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﻣﺎهﻮارﻩ هﺎی ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ‪ ،‬ﺑﺎﻓﺖ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺟﻬﺎن را ﺑﮑﻠﯽ ﺗﻐﻴﻴﺮ داد و ﻣﺮزهﺎی ﻧﮋادی و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ و زﺑﺎﻧﯽ را‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺁﻏﺎز ﻋﺼﺮ ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ دﻓﺘﺮ ﭼﻨﺪ هﺰار ﺳﺎﻟﻪ ای را در ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻤﺪ ن ﺑﺸﺮی ﺑﺴﺖ و دﻓﺘﺮ ﺗﺎزﻩ ای را ﮔﺸﻮد‪ .‬ﺑﺸﺮ در اﻳﻦ‬ ‫ﻋﺼﺮ ﭘﺎ از ﮐﺮﻩ ﺁﺷﻨﺎی ﺧﻮدش ﺑﻴﺮون ﮔﺬاﺷﺖ و راﻩ ﮐﺮات ﻧﺎ ﺁﺷﻨﺎی دﻳﮕﺮ را در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬روزﻳﮑﻪ اوﻟﻴﻦ اﻧﺴﺎن ﭘﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﮐﺮﻩ ﻣﺎﻩ ﻧﻬﺎد ﺑﺸﺮ از ﺻﻮرت اﻧﺴﺎن ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎﻟﻪ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ‪ .‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤ ِﻪ ﺟﻨﮓ هﺎ و هﻤ ِﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪ هﺎی‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﯽ‪ ،‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎن ﺑﺮ اﺛﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ هﺎی ﺑﻴﺴﺎﺑﻘﻪ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و ﮐﺸﺎورزی از ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﺎرد و ﻧﻴﻢ ﻧﻔﺮ در ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺶ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮ در ﭘﺎﻳﺎن هﻤﻴﻦ ﻗﺮن اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ اﻳﻦ رﻗﻢ در درازای ﭘﻨﺠﻬﺰار ﺳﺎل ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻴﺎن ﭘﻨﺠﺎﻩ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ و ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﺎرد و ﻧﻴﻢ ﻧﻔﺮ ﻧﻮﺳﺎن ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬در ﻃﻮل ﻳﮏ ﻗﺮن‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﺑﻴﺶ از ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻗﺮن ﮔﺬ ﺷﺘﻪ در زﻣﻴﻨ ِﻪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٣‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻴﻤﺎری هﺎﺋﯽ ﭼﻮن وﺑﺎ و ﻃﺎﻋﻮن و ﺳﻞ و ﺁﺑﻠﻪ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن هﺮ ﭼﻨﺪ ﻳﮑﺒﺎر داس ﻣﺮگ در ﺷﺮق‬ ‫و ﻏﺮب ﺟﻬﺎن ﻧﻬﺎدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﮑﻠﯽ رﻳﺸﻪ ﮐﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎل هﺰار و ﻧﻬﺼﺪ ﺣﺘﯽ در اروﭘﺎی ﻏﺮﺑﯽ و اﻣﺮﻳﮑﺎی‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ از هﺮ هﺰار ﮐﻮدﮐﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﯽ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺻﺪ وﺷﺼﺖ و دو ﮐﻮدک ﻣﯽ ﻣﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺮوز اﻳﻦ رﻗﻢ‬ ‫ﺑﻪ ‪ ١۴‬ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺟﻬﺎن ﺳﻮم ﻃﺒﻌًﺎ اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ در ﺁﻧﺠﺎ ﻧﻴﺰ رﻗﻢ ﺁن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻋﻤﺮ ﮐﻪ در ﺁﻏﺎز ﻗﺮن در ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ‪ ۴٧‬ﺳﺎل و در ﺑﻘﻴ ِﻪ ﮐﺸﻮرهﺎ ‪٣١‬‬ ‫ﺳﺎل ﺑﻮد اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ‪ ٨٠‬و‪ ۶٠‬رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٠٠‬ﺳﻔﺮ ﺑﻪ دور دﻧﻴﺎ از راﻩ ﮐﺸﺘﯽ ﺳﺮﻳﻊ اﻟﺴﻴﺮ و راﻩ‬ ‫ﺁهﻦ ﺑﻴﺶ از دو ﻣﺎﻩ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﻴﺪ‪ ،‬اﻣﺮوز اﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﺑﺎ ﺟﺖ هﺎی ﻣﺎﻓﻮق ﺻﻮت در ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ٢۴‬ﺳﺎﻋﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫در ﺟﻤﻊ ﮐﺸﻮرهﺎی »هﺰارﻩ ای« در ﺁﻏﺎز اﻳﻦ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﭼﻴﻦ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻓﺮوﭘﺎﺷﻴﺪﻩ ای ﺑﻮد ﮐﻪ از هﺮ ﮔﻮﺷﻪ اش ﺑﺎﻧﮓ‬ ‫ﺷﻮرش و اﻧﻘﻼب ﺑﺮ ﻣﯽ ﺧﺎﺳﺖ و دوﻟﺖ هﺎی ﻣﺴﺘﻌﻤﺮاﺗﯽ اروﭘﺎﺋﯽ و ژاﭘﻦ ﻧﻮرﺳﻴﺪﻩ‪ ،‬هﺮ ﮐﺪام در ﺟﺎﺑﺠﺎی ﺁن ﻣﻨﺎﻃﻖ‬ ‫ﻧﻔﻮذی داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻄﻠﻘًﺎ ﺣﺎﮐﻤﻴﺘﯽ از ﺟﺎﻧﺐ دوﻟﺖ ﻣﺮﮐﺰی ﺑﺮ ﺁن اﻋﻤﺎل ﻧﻤﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪاﻧﮑﻪ دوﻟﺖ هﺎﺋﯽ ﭼﻮن اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن در‬ ‫ﺑﺨﺶ هﺎی اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺧﻮد اﺻﻮﻻ »ورود ﺳﮓ و ﭼﻴﻨﯽ« را ﻣﻤﻨﻮع اﻋﻼم ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬و در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن‪ ،‬هﻤﻴﻦ ﮐﺸﻮر‬ ‫ﭼﻴﻦ ﻳﮑﯽ از ﭘﻨﺞ ﻋﻀﻮ داﺋﻤﯽ ﺷﻮرای اﻣﻨﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬ﻳﮑﯽ از هﻔﺖ ﮐﺸﻮر »اﺗﻤﯽ« ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮردار از‬ ‫ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ‪ ،‬و ﮐﺎﻧﺪﻳﺪای اﻋﻼم ﻧﺸﺪﻩ اﺑﺮﻗﺪرﺗﯽ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ اﺳﺖ‪ ،‬هﻨﺪ ﮐﻪ در ﺁﻏﺎز ﻗﺮن‬ ‫ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﻮد و ارﺑﺎﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ هﻤﭽﻨﺎن در ﺁن »ﺻﺎﺣﺐ« ﺧﻄﺎب ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻤﺎر‬ ‫ﺧﻮد و اﺻﻮﻻ ﺑﻪ ﻋﺼﺮ اﺳﺘﻌﻤﺎری ﭘﺎﻳﺎن دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺼﻮرت ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ دﻣﮑﺮاﺳﯽ دﻧﻴﺎ و دوﻣﻴﻦ اﺑﺮﻗﺪرت ﺑﺎﻟﻘﻮ ِﻩ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻓﺮدا ﺁﻣﺎدﻩ ورود ﺑﻪ ﻗﺮن ﺗﺎزﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ژاﭘﻦ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزی درﻳﺎﺋﯽ ﭘﺮ ﺁوازﻩ ای ﺑﺮ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﺗﺰاری ﭘﺎ ﺑﻪ ﻗﺮن‬ ‫ﺑﻴﺴﺘﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮد در ﺟﻨﮓ دوم ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺼﻮرت دوﻣﻴﻦ ﻗﺪرت اﻗﺘﺼﺎدی اﻳﻦ ﺟﻬﺎن در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن‬ ‫درﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻮﻧﺎن و اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺧﻮد را در ﻣﻮﺿﻊ ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ در ﺣﺎل ﺑﭙﺎﻳﺎن ﺑﺮدﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮ ﮐﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺮن را در ﻣﻮﺿﻊ ﺗﺤﺖ اﻟﺤﻤﺎﻳﻪ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺁﻏﺎز ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد اﻣﺮوز ﺁﻧﺮا در ﻣﻘﺎم رهﺒﺮی ﺟﻬﺎن ﻋﺮب ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ‪ ...‬و‬ ‫اﻳﺮان‪ ،‬ﮐﻪ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﻴﺖ در »ﺟﻬﺎن ﺳﻮم« ﺷﺮوع ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ از ﺁزﻣﺎش ﭘﻨﺠﺎﻩ‬ ‫ﺳﺎﻟﻪ ای ﻣﻮﻓﻖ وﻟﯽ ﻧﺎﻓﺮﺟﺎم‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺸﻮر هﺰارﻩ ای اﺳﺖ ﮐﻪ درﺟﺴﺘﺠﻮی »اﺳﻼم ﻧﺎب ﻣﺤﻤﺪی« ﺑﻪ ﻗﺮون وﺳﻄﺎی‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در اوﻟﻴﻦ ﺳﺎل اﻳﻦ ﻗﺮن »ﺣﺎج ﺳﻴﺎح« ﻣﺤﻘﻖ و ﺟﻬﺎﻧﮕﺮد اﻳﺮاﻧﯽ‪ ،‬در ﺑﺎزﮔﺸﺖ از ﺳﻔﺮی ﺑﺪور دﻧﻴﺎ‬ ‫در ﮐﺘﺎب »ﺧﺎﻃﺮات« ﺧﻮدش ﮐﻪ از ﺟﺎﻟﺒﺘﺮﻳﻦ ﺁﺛﺎر زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ در ﺗﻮﺻﻴﻒ وﺿﻊ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﻳﺮان ﺁﻧﺮوز‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪ ...» :‬ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ هﻤﻪ ﺟﺎ را ﭘﺮ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ و هﻤﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت را ﺻﺎﺣﺐ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﮐﺴﯽ ﻧﻤﯽ داﻧﺪ ﮐﺪاﻣﻴﮏ از‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﻓﻬﻢ و ﺳﻮاد دارد و ﮐﺪام ﻧﺪارد‪ .‬هﻤﻪ ﻧﺎم ﺁﻳﺖ اﷲ و ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم و ﺷﻴﺦ و ﻣﻼ دارﻧﺪ‪ ،‬و ﮐﺎرﺷﺎن اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫اﺳﻢ ﺷﺮﻳﻌﺖ هﺮ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﮑﻨﻨﺪ و ﺟﻠ ِﻮ هﺮﭼﻪ را ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﮑﻔﻴﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﻬﺸﺖ و ﺟﻬﻨﻢ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﺴﯽ ﺟﺮﺋﺖ ﻧﺪارد ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺁﻗﺎ دروغ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻴﺮق واﺷﺮﻳﻌﺘــﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﻳﺮاد ﻣﯽ ﮔﻴــﺮی‪،‬‬ ‫ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ اﻳﺮاد ﺑﻪ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺗﮑﺬﻳﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﯽ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪا و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ را ﺗﮑﺬﻳﺐ ﮐﺮدﻩ ای‪ .‬ﺑﻪ هﻴﭻ‬ ‫ﺁﺧﻮﻧﺪ ﮔﺮدن ﮔﻠﻔﺘﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻳﺎ ﻋﺎدل ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﻤﻌﯽ ﻗﻠﭽﻤﺎق ﭘﺸﺖ ﺳﺮش دارد ﮐﻪ هﺮﭼﻪ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ... .‬و اﻣﺎ ﻣﺮدم‪ ،‬ﮔﺮد اﻧﺪوﻩ ﺑﺮ روی هﻤﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ‪ .‬رﻧﮓ هﺎ زرد‪ ،‬ﺑﺪن هﺎ ﻻﻏﺮ‪ ،‬ﻟﺒﺎس هﺎ ﮐﺜﻴﻒ‪ ،‬ﻟﺐ هﺎ‬ ‫ﺁوﻳﺨﺘﻪ‪ ،‬ﭼﺸﻢ هﺎ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ ﺧﺮﻣﯽ و ﻧﺸﺎط از اﻳﻦ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﺑﺎر ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻐﻴﺮ از ﻧﻮﺣﻪ و ﮔﺮﻳﻪ ﭼﻴﺰی ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ از اﺳﻼم ﺑﺎﻗﯽ اﺳﺖ زﻳﺎرت رﻓﺘﻦ و ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻌﺶ ﮐﺸﯽ اﺳﺖ‪ ،‬وﮔﺮﻧﻪ واﺟﺒﺎت ﺷﺮع ﻣﺘﺮوک‬ ‫اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫‪ ...‬و در ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎل هﻤﻴﻦ ﻗﺮن‪ ،‬ﺣﺎج ﺳﻴﺎح دﻳﮕﺮی ﮐﻪ ﻗﺼﺪ وﻗﺎﻳﻊ ﻧﮕﺎری داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻ در ﺗﻮﺻﻴﻒ وﺿﻊ‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﻳﺮان ﺳﺎل‪ ٢٠٠٠‬ﺧﻮاهﺪ ﻧﻮﺷﺖ‪ ...» :‬ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ هﻤﻪ ﺟﺎ را ﭘﺮ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ و هﻤﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت را ﺻﺎﺣﺐ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﮐﺴﯽ ﻧﻤﯽ داﻧﺪ ﮐﺪاﻣﻴﮏ از ﺁﻧﻬﺎ ﻓﻬﻢ و ﺳﻮاد دارد و ﮐﺪام ﻧﺪارد‪ .‬هﻤﻪ ﻧﺎم ﺁﻳﺖ اﷲ و ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم و ﺷﻴﺦ و ﻣﻼ‬ ‫دارﻧﺪ‪ ،‬و ﮐﺎرﺷﺎن اﻳﻦ ﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺷﺮﻳﻌﺖ هﺮ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﮑﻨﻨﺪ و ﺟﻠﻮ هﺮﭼﻪ را ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﮑﻔﻴﺮ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﻬﺸﺖ و ﺟﻬﻨﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﺴﯽ ﺟﺮﺋﺖ ﻧﺪارد ﺑﮕﻮﻳــﺪ ﺁﻗﺎ دروغ ﻣﯽ ﮔﻮﻳــﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻴﺮق واﺷﺮﻳﻌﺘــــﺎ ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﻳﺮاد ﻣﯽ ﮔﻴﺮی‪ ،‬ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ اﻳﺮاد ﺑﻪ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺗﮑﺬﻳﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﯽ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪا و‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ را ﺗﮑﺬﻳﺐ ﮐﺮدﻩ ای‪ .‬ﺑﻪ هﻴﭻ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﮔﺮدن ﮔﻠﻔﺘﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻳﺎ ﻋﺎدل ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﻤﻌﯽ‬ ‫ﻗﻠﭽﻤــﺎق ﭘﺸﺖ ﺳﺮش دارد ﮐﻪ هﺮﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ... .‬و اﻣﺎ ﻣﺮدم‪ ،‬ﮔﺮد اﻧﺪوﻩ ﺑﺮ روی هﻤﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ‪ .‬رﻧﮓ هﺎ زرد‪،‬‬ ‫ﺑﺪن هﺎ ﻻﻏﺮ‪ ،‬ﻟﺒﺎس هﺎ ﮐﺜﻴﻒ‪ ،‬ﻟﺐ هﺎ ﺁوﻳﺨﺘﻪ‪ ،‬ﭼﺸﻢ هﺎ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ ﺧﺮﻣﯽ و ﻧﺸﺎط از اﻳﻦ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﺑﺎر ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ و‬ ‫ﺑﻐﻴﺮ از ﻧﻮﺣﻪ و ﮔﺮﻳﻪ ﭼﻴﺰی ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ از اﺳﻼم ﺑﺎﻗﯽ اﺳﺖ زﻳﺎرت رﻓﺘﻦ و ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻌﺶ ﮐﺸﯽ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬وﮔﺮﻧﻪ واﺟﺒﺎت ﺷﺮع ﻣﺘﺮوک اﺳﺖ‪«.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٤‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫* * *‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺁزﻣﺎﻳﺸﯽ‪ ،‬ﺑﺎ هﻤﻪ ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ ﺁن‪ ،‬ﺑﺮای اﻳﺮان ﺁزﻣﺎﻳﺸﯽ ﺗﺎزﻩ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺗﮑﺮار ﺗﺎزﻩ ای از ﻳﮏ ﺳﻨﺎرﻳﻮی ﮐﻬﻦ هﺰار و‬ ‫ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و رﻳﺸﻪ در ارﺗﺒﺎط ﻧﺎﺳﺎﻟﻤﯽ دارد ﮐﻪ از ﺁﻏﺎز وﺟﻪ ﻣﺸﺨﺺ ارﺗﺒﺎط اﻳﺮان و اﺳﻼم ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم هﻴﭻ ﺁﺋﻴﻨﯽ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﺑﺪاﻧﺼﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﭘﺎ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺬاﺷﺖ ﭘﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ :‬ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد اﺳﺎﺳﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺪﻳﮕﺮان ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻨﺪ ﺣﻮاری ﮔﻤﻨﺎم ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ رم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪ و ﺳﻪ‬ ‫ﻗﺮن ﻃﻮل ﮐﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺗﺪرﻳﺠًﺎ در ﻣﻴﺎن ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺤﺮوم و ﻏﻼﻣﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ روﻣﯽ ﺟﺎ ﺑﯽ اﻓﺘﺪ و ﻳﮏ اﻣﭙﺮاﺗﻮر ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ را وادارد‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﻳﻦ ﻧﻴﺮوی ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ را در ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮد ﺑﮑﺎر ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺁﺋﻴﻦ هﺎی اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﻴﺘﺮا و ﻣﺎﻧﯽ‬ ‫هﻴﭽﮑﺪام ﻧﻔﻮذ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺧﻮﻳﺶ را در اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم و در ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی ﭼﻴﻦ و هﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ اﺷﮑﺎﻧﯽ ﻳﺎ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣﺪﻳﻮن ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺁﺋﻴﻦ ﺑﻮدا ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺒﻠﻐﺎن ﺑﻮداﺋﯽ ‪ -‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﺷﺎهﺰادﻩ ای اﺷﮑﺎﻧﯽ ‪ -‬از هﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻴﻦ و ژاﭘﻦ و دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی ﺧﺎور دور راﻩ ﻳﺎﻓﺖ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮی در اﻳﻦ راﻩ ﺑﻪ ﮐﺎر اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ... .‬و ﭘﻴﺶ از هﻤ ِﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ﻣﺼﺮﻳﺎن ﮐﻬﻦ ﺑﻨﺎم رع ﻳﺎ ﺁﻣﻮن ﺟﻨﮕﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺎﺑﻠﻴﺎن ﺑﻨﺎم ﻣﺮدوخ ﻳﺎ ﻓﻨﻴﻘﻴﺎن ﺑﻨﺎم ﺑﻌﻞ ﻳﺎ هﻨﺪوان ﺑﻨﺎم ﺷﻴﻮا ﻳﺎ‬ ‫ﻳﻮﻧﺎﻧﻴﺎن و روﻣﻴﺎن ﺑﻨﺎم زﺋــﻮس ﻳﺎ ژوﭘﻴﺘﺮ‪ .‬ﻣﻴﺎن هﻤ ِﻪ ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی و ﻏﻴﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ اﺳﻼم ﺑﻮد ﮐﻪ هﻤﺮاﻩ‬ ‫ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻋﺮب ﺑﺮای دﻳﮕﺮان ﺑﺮدﻩ ﺷﺪ‪ ،‬و ﻓﻘﻂ ﺗﺎزﻳﺎن ﺣﺠﺎز ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ »اﻳﻤﺎﻧﺸﺎن را ﺑﺮ ﻗﺒﻀﻪ هﺎی‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮﺷﺎن ﺣﻤﻞ ﮐﺮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﺎزﻩ هﻤﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ اﻳﺮان ﺑﮑﻠﯽ ﻏﻴﺮ از ﺁن ﻣﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ هﺴﺖ‪ ،‬و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﮐﻪ در ﻃﻮل زﻣﺎن اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻬﻤﺎن ﺻﻮرت در‬ ‫اﻳﺮان ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻴﺘﺮاﺋﻴﺴﻢ و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ در رم و ﺑﻮداﺋﻴﺴﻢ در ﭼﻴﻦ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﯽ در ﻋﻤﻞ اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﻃﻮری‬ ‫ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ اﺳﺘﻘﺮار اﺳﻼم ﻣﻼزم ﻗﺒﻮل ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻋﺮب ﻧﻴﺰ ﺑﻮد و ﭘﺬﻳﺮش اﺳﺘﻴﻼی ﺑﯽ ﭼﻮن و ﭼﺮای‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮﮐﺸﺎن ﺑﺎدﻳﻪ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺷﻤﺸﻴﺮﮐﺸﺎن ﻧﻮرﺳﻴﺪﻩ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﮐﻪ وارﺛﺎن ﺣﮑﻮﻣﺖ و ﺗﻤﺪن و ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﮐﻬﻦ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫ﺁﺳﺎن ﺑﻪ ﻗﺒﻮل ﺳﺮوری ﺁﻧﺎن ﺗﻦ در دهﻨﺪ‪.‬‬ ‫هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﻋﺮب در ﻣﻮج ﺟﻬﺎﻧﮕﺸــﺎﺋﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ اﻳﺮان ﺳﺎﺳﺎﻧـﯽ ﺣﻤﻠﻪ ﺁورد‪ ،‬ﭼﻬــﺎردﻩ ﻗﺮن ﺑﺮ ﺁﻏﺎز ﺗﺎرﻳﺦ ﻣـﺪون اﻳﺮان‬ ‫ﻣﯽ ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ ﭼﻬﺎردﻩ ﻗﺮن ﺑﺮ دوران اﺳﻼﻣﯽ اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﯽ ﮔﺬرد‪ .‬در ﮐﺎرﻧﺎﻣﻪ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬اﻳﻦ دو ﮐﻔﻪ ﻣﺎ ﻗﺒﻞ‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ و اﺳﻼﻣﯽ اﻣﺮوز در ﺳﻄﺤﯽ هﻤﺘﺮاز ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺒﻨﺎ ﺁﺳﺎﻧﺘﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺳﻮدهﺎ و زﻳﺎن هﺎی ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫را در ﺗﺮازوی ﺳﻨﺠﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺁﺳﺎﻧﺘﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ اﻳﺮان در اﻳﻦ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ دوران هﺎ ﭼﻪ از دﺳﺖ دادﻩ و ﭼﻪ‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﯽ اﻳﻦ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﺗﻨﻬﺎ وﻗﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﺘﺒﺮ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺁن ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻘﻠﺐ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫ﻣﻼک ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد واﻗﻌﻴﺖ هﺎ وﺷﻮاهﺪ ﻣﺴﻠﻢ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻪ ﭘﻴﺸﺪاور ِﻳﯽ هﺎ و ﻣﻮﺿﻌﮕﻴﺮی هﺎی ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ای‬ ‫ﮐﻪ ﻳﺎ ﻣﺎرک ﺗﻌﺼﺐ ﻣﺬهﺒﯽ و ﻳﺎ ﻣﺎرک ﺗﻌﺼﺐ ﻣﻠﯽ ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬و در ﭼﻨﻴﻦ ﺻﻮرﺗﯽ ﺁﺳﺎن ﻣﯽ ﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ‬ ‫دراﻳﻦ ﺳﻮدای ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬اﻳﺮان در هﺮ دوزﻣﻴﻨﻪ ﻣﺎدی و ﻣﻌﻨﻮی ﺑﺎ زﻧﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ داﺷﺘﻪ از دﺳﺖ دادﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺪ ﺳﺖ ﻧﻴﺎوردﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﺮب در ﺳﺎل هﺎی ‪ ١۴‬ﺗﺎ ‪ ٣۶‬هﺠﺮی ﺗﺤﻮﻳﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻳﮑﯽ از ﭼﻬﺎر اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﺻﺪرﻧﺸﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫اﻋﺘﺒﺎری ﺳﻴﺎﺳﯽ و روﻧﻘﯽ اﻗﺘﺼﺎدی و ﺷﮑﻮهﯽ ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻴﻘًﺎ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﺑﻮد‪ .‬و اﻳﺮاﻧﯽ ﮐﻪ هﻤﻴﻦ ﻋﺮب در‬ ‫ﻗﺮن ﺳﻮم هﺠﺮی اﺟﺒﺎرا ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺁن داد‪ ،‬هﻤﺎﻧﻨﺪ اﻳﺮان دﻳﮕﺮی ﮐﻪ وارﺛﺎن ﻋﺮب در ﻗﺮن ﭘﺎﻧﺰدهﻢ هﺠﺮی در ﺟﺮﻳﺎن‬ ‫ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺁن ﺑﻪ هﺰار ِﻩ ﺳﻮم اﻧﺪ‪ ،‬اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻪ هﻮﻳﺖ اﻳﺮاﻧﯽ داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﺳﻴﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻧﻪ روﻧﻖ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﻧﻪ ﺷﮑﻮﻩ‬ ‫ﻓﺮهﻨﮕﯽ‪ .‬در هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ‪ -‬ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﻳﮏ دوران ﮐﻮﺗﺎﻩ هﻔﺘﺎد ﺳﺎﻟﻪ ‪ -‬اﻳﺮان ﺑﻄﻮر داﺋﻢ‬ ‫ﻳﮏ اﺑﺮﻗﺪرت ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻮد‪ ،‬و در دو ﻗﺮن از اﻳﻦ ﻣﺪت اﺻﻮﻻ اﺑﺮﻗﺪرت ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺁن ﺑﻮد‪ .‬در هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ‬ ‫ﺳﺎﻟﻪ دوم‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺸﺎﻧﯽ از اﻳﻦ ﺳﺮﻓﺮازی ﺑﺮ ﺟﺎی ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻤﯽ از اﻳﻦ ﻣﺪت اﻳﺮان ﺣﺘﯽ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺳﺎدﻩ‬ ‫ای ﻧﻴﺰ ﻧﺪاﺷﺖ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﯽ از اﻣﭙﺮاﺗﻮری هﺎی ﻋﺮب و ﻣﻐﻮل و ﻏﺰﻧﻮی و ﺳﻠﺠﻮﻗﯽ و ﺗﺮک و ﺗﺎﺗﺎر ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٥‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫در هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻬﺎر ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺎدﺷﺎهﺎﻧﯽ ﺟﻤﻠﮕﯽ اﻳﺮاﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﻳﺮان ﺳﻠﻄﻨﺖ‬ ‫ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬و در هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ دوﻣﻴﻦ ‪ ٣۵‬ﺳﻠﺴﻠﻪ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ‪ ٧‬ﺗﺎی ﺁﻧﻬﺎ اﻳﺮاﻧﯽ و‪ ٢٨‬ﺗﺎی دﻳﮕﺮ ﻣﻐﻮل و ﺗﺮک و ﺗﺎﺗﺎر‬ ‫و ﺗﺮﮐﻤﻦ و اﻓﻐﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ هﺠﻮم ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و در‬ ‫هﺰار وﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ دوم ﺑﻴﺶ از ﺳﯽ ﺑﺎر از ﺷﺮق و ﻏﺮب و ﺷﻤﺎل و ﺟﻨﻮب ﺑﻪ اﻳﺮان ﺣﻤﻠﻪ ﺁوردﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤ ِﻪ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ هﺠﻮم هﺎﺋﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮد‪ .‬در هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﺳﻨﺘﯽ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن اﻋﻤﺎل ﺧﺸﻮﻧﺘﯽ را ﺑﺮای‬ ‫ﺗﺜﺒﻴﺖ اﻳﻦ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ اﻳﺠﺎب ﻧﻤﯽ ﮐﺮد‪ ،‬در هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ دوم اﻳﻦ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﻣﻨﺤﺼﺮًا در ﮔﺮو ﺑﺮﻧﺪﮔﯽ‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎی ﺧﺎﻧﺎن و اﻳﻠﺨﺎﻧﺎن و اﺗﺎﺑﮑﺎن و اﻣﻴﺮان و ﺳﺮ ﮐﺮدﮔﺎن ﻋﺸﺎﻳﺮ وﻳﺎ راهﺰﻧﺎن و ﻳﺎﻏﻴﺎﻧﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ‬ ‫ﺧﻮن و ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺗﺎج ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ ﺧﻮن و ﺷﻤﺸﻴﺮ هﻢ ﺗﺎج و هﻢ ﺳﺮ را از دﺳﺖ ﻣﯽ دادﻧﺪ‪ .‬در هﺰار و‬ ‫ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﺮﮔﺰ ﺧﻮن اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺪ ﺳﺖ اﻳﺮاﻧﯽ رﻳﺨﺘﻪ ﻧﺸﺪ‪ ،‬در هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ دوم ﺧﻮن اﻳﺮاﻧﯽ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ رﻳﺨﺖ و ﭼﺸﻢ هﺎی اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ از دﺳﺖ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن از ﮐﺎﺳﻪ ﺑﻴﺮون ﺁوردﻩ‬ ‫ﺷﺪ در هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻳﺮاﻧﯽ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺁﻗﺎی ﺧﻮد ﺑﻮد و اﻳﻦ ﺁﻗﺎﺋﯽ را ﺑﺎ ﺳﺮﻓﺮازی ﺗﻮام داﺷﺖ‪ ،‬در هﺰار و‬ ‫ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ دوم ﻣﺮدان اﻳﺮان را ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و زﻧﺎن و دﺧﺘﺮاﻧﺶ را ﺑﻪ ﮐﻨﻴﺰی ﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ارزﻳﺎﺑﯽ ﻧﺤﻮﻩ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪن اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺗﻘﻠﺐ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬و اﺗﻔﺎﻗﺎ اﻳﻦ ﺗﻘﻠﺐ ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ از ﺟﺎﻧﺐ‬ ‫ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﺴﺎﻧﯽ از ﺧﻮد اﻳﺮاﻧﻴــﺎن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮرخ ﺟﻬﺎن‪،‬‬ ‫اﺑﻦ ﺧﻠﺪون‪ ،‬ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ »ﭘﻴﺶ از ﺣﻤﻠﻪ اﻋﺮاب اﻳﺮاﻳﻨﺎن ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎﺋﯽ ﭘﻬﻨﺎور در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺘﯽ ﺑﺴﻴﺎر و ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻤﺪﻧﯽ ﺑﺰرگ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻌﺪ از ﺁﻧﮑﻪ ﻋﺮب ﺑﺎ ﻧﻴﺮوی ﺷﻤﺸﺸﻴﺮ ﺑﺮ ﺁﻧﺎن اﺳﺘﻴﻼ ﻳﺎﻓﺖ ﭼﻨﺎن دﺳﺘﺨﻮش ﺗﺎراج و وﻳﺮاﻧﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﮔﻮﺋﯽ هﺮﮔﺰ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ‪ -‬زﻳﺮا ﮔﺮاﻳﺶ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻋﺮب اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ رزق ﺧﻮﻳﺶ را ﺳﺮ ﻧﻴﺰﻩ ﺧﻮد ﺑﺠﻮﻳﺪ اﮔﺮ در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻪ ﻗﺪرت و ﺣﺎﮐﻤﻴﺘﯽ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ دﻳﮕﺮ ﺣﺪ و ﺣﺼﺮی ﺑﺮای ﻏﺎرﺗﮕﺮی ﺧﻮد ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺪن‬ ‫اﻗﻮام ﻣﻐﻠﻮب ﻣﻨﻘﺮض ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬واﻳﻦ درﺳﺖ هﻤﺎن اﻣﺮی ﺑﻮد ﮐﻪ در اﻳﺮان اﺗﻔﺎق اﻓﺘـﺎد«‪ ،‬ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭘﺮدازی اﻳﺮاﻧﯽ‪ ،‬در‬ ‫ﺳﺎل هﺎی ﭘﺎﻳﺎﻧﯽ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ادﻋﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ »اﻳﺮاﻧﯽ اﺳﻼم را ﺑﺎ ﺁﻏﻮش ﺑﺎز ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و هﻴﭽﮑﺲ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ‬ ‫اﻳﺮاﻧﯽ از هﻤﺎن اول در ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﻼم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻧﺨﻮاﺳﺖ ﺁﻧﺮا ﺑﭙﺬﻳﺮد« )ﻋﻠﯽ ﺷﺮﻳﻌﺘﯽ‪ :‬ﻋﻠﯽ و ﺣﻴﺎت ﺑﺎرورش ﭘﺲ از‬ ‫ﻣﺮگ(‪ ،‬و وﻗﺘﻴﮑﻪ ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮرﺧﺎن ﺧﻮد ﺟﻬﺎن اﺳﻼم‪ :‬ﻃﺒﺮی‪ ،‬اﺑﻦ اﻻﺛﻴﺮ‪ ،‬دﻳﻨﻮری‪ ،‬ﻳﻌﻘﻮﺑﯽ‪ ،‬ﺑﻼذری‪ ،‬اﺑﻦ ﻓﻘﻴﻪ‪،‬‬ ‫راوﻧﺪی‪ ،‬ﻣﺴﻌﻮدی از ﺻﺪ هﺰار ﮐﺸﺘﻪ اﻳﺮاﻧﯽ در ﺟﻠﻮﻻء ﻧﺎم ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﺘﺬﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ دﺷﺖ ﻧﺒﺮد ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‬ ‫از ﺟﺎﻧﺐ اﻋﺮاب ﺟﻠﻮﻻء )ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ( ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ اﺟﺴﺎد ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﮔﺎن ﺳﺮاﺳﺮ ﺁﻧﺮا در زﻳﺮ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭘﺮداز‬ ‫اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﺪﻋﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ »ﺣﻤﻠﻪ اﻋﺮاب ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﺎ هﻴﭻ ﻣﻘﺎوﻣﺖ درﺧﺸﺎﻧﯽ در ﺟﻠﻮﻻء و ﻧﻬﺎوﻧﺪ روﺑﺮو ﻧﺸﺪ« )اﺳﻼم‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﯽ(‪ ،‬و ﺑﺎز هﻢ وﻗﺘﻴﮑﻪ هﻤﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎران ﻣﺴﻠﻤﺎن از ﻳﮑﺼﺪ و ﺳﯽ ﺷﻮرش ﭘﻴﺎﭘﯽ در اﺳﺘﺎن هﺎ و ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن هﺎی‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﺮان )ری‪ ،‬هﻤﺪان‪ ،‬اﺻﻔﻬﺎن‪ ،‬ﮐﺮﻣﺎن‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮ‪ ،‬ﮔﺮﮔﺎن‪ ،‬ﻗﻢ‪ ،‬ﮔﻴﻼن‪ ،‬ﻃﺒﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬دﻳﻠﻢ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻓﺎرس‪ ،‬ﺧﺮاﺳﺎن‪،‬‬ ‫ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎن‪ ،‬ﺧﻮارزم‪ ،‬ﻓﺎرﻳﺎب‪ ،‬ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر‪ ،‬ﺑﺨﺎرا‪ ،‬داراﺑﮕﺮد( و از ﺳﺮﮐﻮﺑﯽ هﺎی ﺧﻮﻧﻴﻦ اﻳﻦ ﺷﻮرش هﺎ و ﺗﺠﺪﻳﺪ هﺎی ﻣﮑﺮر‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺒﺮ ﻣﻴﺪهﻨﺪ )ﮐﻪ ﮔﺰارش ﺟﺎﻣﻌﯽ از ﺁﻧﻬﺎ را در ﮐﺘﺎب »ﻣﻼﺣﻈﺎﺗﯽ در ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان« ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ﻣﻌﺎﺻﺮﻋﻠﯽ‬ ‫ﻣﻴﺮﻓﻄﺮوس ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ(‪ ،‬ﺑﺎز هﻤﻴﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭘﺮدازان اﻇﻬﺎر اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ »اﻳﺮاﻧﯽ از هﻤﺎن اول اﺣﺴﺎس ﮐﺮد‬ ‫ﮐﻪ اﺳﻼم هﻤﺎن ﮔﻤﺸﺪﻩ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎﻟﺶ ﻣﯽ ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮای هﻤﻴﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻠﻴﺖ ﺧﻮدش را ول ﮐﺮد‪ ،‬ﻣﺬهﺐ ﺧﻮدش‬ ‫را ول ﮐﺮد‪ ،‬ﺳﻨﺘﻬﺎی ﺧﻮد ش را ول ﮐﺮد و ﺑﻄﺮف اﺳﻼم رﻓﺖ« )ﺑﺎز ﺷﻨﺎﺳﯽ هﻮﻳﺖ اﻳﺮاﻧﯽ – اﺳﻼﻣﯽ(‪.‬‬ ‫اﻳﺮاﻧﻴﺎن دﻳﮕﺮی در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺎ ﻣﻌﻴﺎرهﺎﺋﯽ ﮐﺎﻣﻼ دوﮔﺎﻧﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬در ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺑﻨﺎم »ﮐﺎرﻧﺎﻣﻪ اﺳﻼم« ﮐﻪ درﺁﺳﺘﺎﻧﻪ‬ ‫اﻧﻘﻼب وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻴﻦ زرﻳﻦ ﮐﻮب ﮐﻪ ﺳﺎل هﺎ ﭘﮋوهﺸﮕﺮی واﻗﻊ ﺑﻴﻦ و ﺑﻴﻐﺮض ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺘﯽ ﺻﺪ وهﺸﺘﺎد درﺟﻪ ای در ﻣﻮرد ﺁﻧﭽﻪ ﺧﻮد او ﭘﻴﺶ از ﺁن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺪﻋﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ »هﻤﻪ ﺟﺎ در ﻗﻠﻤﺮو‬ ‫اﻳﺮان و ﺑﻴﺰاﻧﺲ ﻣﻘﺪم ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﻋﺮب را ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻋﻼﻗﻪ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺸﺮ اﺳﻼم درﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﮐﺸﻮرهﺎی ﻓﺘﺢ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﺰور ﺟﻨﮓ ﻧﺒﻮد و اﻧﺘﺸﺎر ﺁن ﻧﻪ از راﻩ ﻋﻨﻒ و ﻓﺸﺎر ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎت و اﺳﺒﺎب ﮔﻮﻧﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻮد‪ .‬رواﻳﺘﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﺪاﺋﻦ را اﻋﺮاب ﻧﺎﺑﻮد ﮐﺮدﻧﺪ هﻴﭻ اﺳﺎس ﻧﺪارد‪ ،‬و ﺁﻧﭽﻪ هﻢ ﮐﻪ ﺑﻴﺮوﻧﯽ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪن ﮐﺘﺐ ﺧﻮارزم ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﻣﺸﮑﻮک اﺳﺖ‪ «.‬و ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨـﺪﻩ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ هﻤﺎن ﮐﺴـﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن ﺧﻮد در ﮐﺘﺎب ارزﻧﺪﻩ ای ﺑﻨﺎم‬ ‫»دو ﻗﺮن ﺳﮑﻮت« در ﺷﺮح هﻤﻴﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»ﺷﮏ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ در هﺠﻮم ﺗﺎزﻳﺎن ﺑﺴﻴﺎری از ﮐﺘﺎب هﺎ و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ هﺎی اﻳﺮان دﺳﺘﺨﻮش ﺁﺳﻴﺐ ﻓﻨﺎ ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ دﻋﻮی‬ ‫را از ﺗﺎرﻳﺦ هﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺣﺠﺖ ﺁورد و ﻗﺮاﻳﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻴﺰ از ﺧﺎرج ﺁﻧﺮا ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺑﻌﻀﯽ دراﻳﻦ ﺑﺎب اﺑﺮاز‬ ‫ﺗﺮدﻳﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺮدﻳﺪ ﭼﻪ ﻻزم اﺳﺖ؟ در ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺁن روزﮔﺎر‪ ،‬ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺁﺷﻨﺎﺋﯽ ﺑﻪ ﺧﻂ و‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٦‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﮐﺘﺎﺑﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎدر ﺑﻮد و ﭘﻴﺪا اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻗﻮﻣﯽ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﮐﺘﺎب و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از هﻤ ِﻪ‬ ‫ﻗﺮاﺋﻦ ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﻤﻠﻪ ﻋﺮب ﺑﺴﻴﺎری از ﮐﺘﺎب هﺎی اﻳﺮاﻧﻴﺎن از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ... .‬ﻋﺮﺑﺎن ﻓﺎﺗﺢ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ از‬ ‫ﺁﺳﻴﺐ زﺑﺎن اﻳﺮاﻧﻴﺎن در اﻣﺎن ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و ﺁﻧﺮا هﻤﻮارﻩ ﭼﻮن ﺣﺮﺑﻪ ﺗﻴﺰی در دﺳﺖ ﻣﻐﻠﻮﺑﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﻧﺒﻴﻨﺪ ﺑﺎ ﺧﻂ و زﺑﺎن و‬ ‫ﮐﺘﺎب و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ هﺮ ﺟﺎ ﮐﻪ در ﺷﻬﺮهﺎی اﻳﺮان ﺑﺮ ﺧﻮردﻧﺪ ﺳﺨﺖ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺮ ﺧﺎﺳﺘﻨﺪ‪ .‬رﻓﺘﺎری ﮐﻪ ﺗﺎزﻳﺎن در ﺧﻮارزم ﺑﺎ‬ ‫ﺧﻂ و زﺑﺎن ﻣﺮدم ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﺪﻳﻦ دﻋﻮی ﺣﺠﺖ‪ «.‬و هﻢ او در ﺟﺎی دﻳﮕﺮی از اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻴﻞ هﺠﻮم‬ ‫ﺗﺎزﻳﺎن ﺷﻬﺮهﺎی ﺑﺴﻴﺎر وﻳﺮان ﺷﺪ و ﺧﺎﻧﺪان هﺎ و دودﻣﺎن هﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮﺑﺎد رﻓﺖ‪ .‬اﻣﻮال ﺗﻮاﻧﮕﺮان را ﺗﺎراج ﮐﺮدﻧﺪ و ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫را ﻏﻨﺎﺋﻢ و اﻧﻔﺎل ﻧﺎم ﻧﻬﺎدﻧﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮان و زﻧﺎن اﻳﺮاﻧﯽ را در ﺑﺎزار ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ و ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺳﺒﺎﻳﺎ و اﺳﺮا ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬و هﻤ ِﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﮐﺎرهﺎ را در ﺳﺎﻳﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ و ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ و هﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﻋﺘﺮاﺿﯽ را ﺑﺎ ﺣﺪ و رﺟﻢ و ﻗﺘﻞ و ﺣﺮق ﺟﻮاب ﮔﻔﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ...‬و ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻧﺪک اﻧﺪک ﻣﺤﺮاب هﺎ و ﻣﻨﺎرﻩ هﺎ ﺟﺎی ﺁﺗﺸﮑﺪﻩ هﺎ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﮔﻮش هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﻨﻴﺪن زﻣﺰﻣﻪ هﺎی‬ ‫ﻣﻐﺎﻧﻪ و ﺳﺮود هﺎی ﺧﺴﺮواﻧﯽ اﻧﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎﻧﮓ ﺗﮑﺒﻴﺮ و ﻃﻨﻴﻦ ﺻﺪای ﻣﻮذن را ﺑﺎ ﺣﻴﺮت و ﺗﺎﺛﺮ ﺗﻤﺎم ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﺴﺎﻧﻴﮑﻪ ﻣﺪﺗﻬﺎ از ﺗﺮاﻧﻪ هﺎی ﻃﺮب اﻧﮕﻴﺰ ﺑﺎرﺑﺪ و ﻧﮑﻴﺴﺎ ﻟﺬت ﺑﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﻧﮓ ﺣﺪی و زﻧﮓ ﺷﺘﺮ ﻣﺎﻧﻮس‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺧﺸﻦ ﻃﺒﻌﯽ و ﺗﻨﺪ ﺧﻮﺋﯽ ﻓﺎﺗﺤﺎن وﻗﺘﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻌﻠﻮم ﮔﺸﺖ ﮐﻪ زﻣﺎم ﻗﺪرت را در ﮐﺸﻮر ﻓﺘﺢ ﺷﺪﻩ ﺑﺪﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺿﻤﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﺋﯽ و ﮐﺎرﮔﺰاری در ﺑﻼد ﻣﻔﺘﻮﺗﺢ ﺑﻮد ﮐﻪ زﺑﻮﻧﯽ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺟﻮﺋﯽ و درﻧﺪﻩ ﺧﻮﺋﯽ‬ ‫ﻋﺮﺑﺎن ﺁﺷﮑﺎر ﮔﺸﺖ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ »ﻧﮋاد ﺑﺮﺗﺮ« ﮐﻪ ﻣﻴﺪان ﻓﮑﺮ و ﻋﻤﻞ او هﺮﮔﺰ از ﺟﻮﻻﻧﮕﺎﻩ اﺳﺒﺎن و ﺷﺘﺮاﻧﺶ ﺗﺠﺎوز ﻧﮑﺮدﻩ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮای ادارﻩ ﮐﺸﻮرهﺎی وﺳﻴﻌﯽ ﮐﻪ ﺑﺪﺳﺘﺶ اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﻮد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﻮاﻟﯽ داﺷﺖ و ﺑﻨﺎﭼﺎر دﻳﺮ ﻳﺎ زود ﺑﺮﺗﺮی ﺁﻧﻬﺎ را‬ ‫اذﻋﺎن ﻧﻤﻮد‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ از هﻤﺎن ﺑﺎﻣﺪاد اﺳﻼم اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻧﻔﺮت و ﮐﻴﻨﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﺧﻮد را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﺷﻤﻨﺎن و ﺑﺎج ﺳﺘﺎﻧﺎن‬ ‫ﺧﻮد ﺁﺷﮑﺎر ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫و ﺑﺎز‪ ،‬هﻢ او در ﺟﺎی دﻳﮕﺮی از اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»ﻧﺒﺮدی ﮐﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن در اﻳﻦ دو ﻗﺮن ﺑﺎ ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﻋﺮب ﮐﺮدﻧﺪ هﻤﻪ در ﺗﺎرﻳﮑﯽ ﺧﺸﻢ ﻧﺒﻮد‪ ،‬در روﺷﻨﯽ داﻧﺶ و ﺧﺮد ﻧﻴﺰ‬ ‫اﻳﻦ ﻧﺒﺮد دوام داﺷﺖ‪ ... .‬ﺑﺮﺧﯽ از هﻤﺎن اول ﺑﺎ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ و ﺳﺘﻴﺰﻩ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻮﺋﯽ ﻗﺒﻮل اﻳﻦ دﻳﻨﯽ را‬ ‫ﮐﻪ ﻋﺮب ﺁوردﻩ ﺑﻮد اهﺎﻧﺘﯽ و ﻧﺎﺳﺰاﺋﯽ در ﺣﻖ ﺧﻮﻳﺶ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو اﮔﺮ ﻧﻴﺰ در ﻇﺎهﺮ ﺧﻮد را ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻓﺮا‬ ‫ﻣﯽ ﻧﻤﻮدﻧﺪ در ﻧﻬﺎن از ﻋﺮب و ﺁﺋﻴﻦ او ﺑﺸﺪت ﺑﻴﺰار ﺑﻮدﻧﺪ و هﺮ ﺟﺎ ﻓﺮﺻﺘﯽ و ﻣﺠﺎﻟﯽ دﺳﺖ ﻣﯽ داد ﺳﺮ ﺑﻪ ﺷﻮرش ﺑﺮ‬ ‫ﻣﯽ ﺁوردﻧﺪ و ﻋﺮﺑﺎن و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را از دم ﺗﻴﻎ ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﻴﺪﻧﺪ‪ ... .‬هﺮ روزی ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ای و در ﺟﺎﺋﯽ ﻗﻴﺎم و ﺷﻮرش ﺳﺨﺖ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﻣﯽ ﮐﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﻋﺮب را ﺑﺎ دﻳﻨﯽ ﮐﻪ ﺁوردﻩ اﺳﺖ از اﻳﺮان ﺑﺮاﻧﻨﺪ‪... .‬‬ ‫د ر ﻧﻬﻀﺖ هﺎی ﭘﻴﺎﭘﯽ ﺁﻧﺎن ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﮋاد ﻋﺮب ﻣﺮدود ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﺧﺸﻢ و ﮐﻴﻨﻪ ﻗﺮار داﺷﺖ و ﺑﺪﻳﻨﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﺷﻮرش هﺎ رﻧﮓ ﺿﺪ دﻳﻨﯽ داﺷﺖ‪ .‬اﻳﺮاﻧﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﻃﻌﻤﻪ ﻧﻔﺮت و ﮐﻴﻨﻪ ﻣﺮدم ﺑﻮدﻧﺪ و اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻔﺮت و ﮐﻴﻨﻪ ﭼﻨﺪان ﺑﻮد ﮐﻪ ﺣﺘﯽ زﻧﻬﺎﻳﯽ از اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻘﺪ زﻧﺎﺷﻮﻳﯽ ﻋﺮﺑﺎن درﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ رﻳﺶ ﺷﻮهﺮان ﺧﻮد را‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻣﯽ ﺁوردﻧﺪ و ﺑﺪﺳﺖ ﻣﺮدان ﻣﯽ ﺳﭙﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﮑﺸﻨﺪ‪ ،‬و ﭼﻨﺎن ﺷﺪ ﮐﻪ در هﻤ ِﻪ ﻃﺒﺮﺳﺘﺎن ﻋﺮﺑﺎن و‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻳﮑﺴﺮﻩ ﺑﺮاﻓﺘﺎدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ اﻧﮑﺎر ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﻼم از راﻩ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن »ﺑﺪﻧﺒﺎﻟﺶ ﮔﺸﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ«‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ از راﻩ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی ﺧﺎور ﻧﺰدﻳﮏ و ﺷﻤﺎل ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ و اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ‬ ‫هﻴﭽﮑﺪام از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺒﺎﻟﺶ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻋﺮب در ﭘﻮاﺗﻴﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ از ﺑﺮﻧﺪﮔﯽ اﻓﺘﺎد ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫اﺳﻼم در اروﭘﺎی ﻏﺮﺑﯽ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ‪ ،‬و وﻗﺘﻴﮑﻪ اﻳﻦ ﺷﻤﺸﻴﺮ در ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﻴﻪ از ﮐﺎر اﻓﺘﺎد راﻩ اروﭘﺎی ﺷﺮﻗﯽ ﺑﻪ روﻳﺶ ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﻋﺮب ﻣﺴﺎوات اﺳﻼﻣﯽ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ اﻳﺮاﻧﯽ ﺁورد ﮐﻪ از ﺗﺒﻌﻴﻀﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ ﭘﺎﻳﺎن دوران ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ‬ ‫رﻧﺞ ﻣﯽ ﺑﺮد ﺗﻘﻠﺒﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ هﺮ ﭼﻨﺪ اﻳﻦ ﺗﺒﻌﻴﺾ هﺎ واﻗﻌﺎ وﺟﻮد داﺷﺖ و اﻳﻦ ﻧﺎرﺿﺎﺋﯽ هﺎ هﻢ واﻗﻌﺎ‬ ‫وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﻓﺎﺗﺤﺎن ﻋﺮب ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ هﻴﭽﮑﺪام از اﻳﻨﻬﺎ را از ﻣﻴﺎن ﻧﺒﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺗﺒﻌﻴﻀﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮی را ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ اﻓﺰودﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﯽ ﺗﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮای اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮردﻩ وﻟﯽ ﺁزادﻩ و ﺳﺮﻓﺮاز ﺗﺒﻌﺾ ﻧﮋادی ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎرﻩ ﻧﻴﺰ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺦ را از زﺑﺎن ﻳﮏ ﻣﻮرخ ﺳﺮﺷﻨﺎس دﻳﮕﺮی ﺧﻮد ﺟﻬﺎن ﻋﺮب ﻣﯽ ﺗﻮان ﺷﻨﻴﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﻋﺮب هﺎی ﻓﺎﺗﺢ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﺮﺗﺮ از دﻳﮕﺮان ﻣﯽ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﺑﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻣﺒﺎهﺎت ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﻮاﻟﯽ )ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺁزاد ﺷﺪﻩ( ﺧﻮد‬ ‫ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺁﻧﺎن ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﻪ ﭼﻴﺰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﺎز را ﺑﺎﻃﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ :‬ﺳﮓ و اﻻغ و اﻳﺮاﻧﯽ‪ .‬ﻳﮏ اﻳﺮاﻧﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٧‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫دﺧﺘﺮی از ﻗﺒﻴﻠﻪ ﺑﻨﯽ ﺳﻠﻴﻢ ﺧﻮاﺳﺖ و ﺧﺎﻧﻮادﻩ دﺧﺘﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ ازدواج ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ واﻟﯽ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﮐﻪ از اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺒﺮ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ اﻣﺮ ﮐﺮد ﻣﻮی ﺳﺮ و رﻳﺶ و اﺑﺮوان داﻣﺎد را ﺑﺘﺮاﺷﻨﺪ و او را در ﻣﻼء ﻋﺎم دوﻳﺴﺖ ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﺑﺰﻧﻨﺪ و دﺧﺘﺮ را ﻧﻴﺰ از‬ ‫او ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺑﺸﻴﺮ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﻌﺎﺻﺮ او اﻳﻦ واﻗﻌﻪ را ﺑﻪ ﺷﻌﺮ در ﺁورد و در ﺁن ﮔﻔﺖ‪ :‬اﺑﻮاﻟﻮﻟﻴﺪ ﺷﺮاﻓﺖ دﺧﺘﺮان ﻣﺎ را‬ ‫ﺣﻔﻆ ﮐﺮد و ﺁﻧﺮا از زﻧﺎﺷﻮﺋﯽ ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ﮔﺎن ﺑﺎز داﺷﺖ و رﻳﺶ ﺁن ﻣﺮد ﺑﯽ ادب را ﺗﺮاﺷﻴﺪ و او را ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ زد ﺗﺎ ﺑﺮود و ﺑﻌﺪ‬ ‫از اﻳﻦ ﺑﺎ دﺧﺘﺮان ﮐﺴﺮی ازدواج ﮐﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻨﺪﻩ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺑﻨﺪﻩ هﻤﺴﺮ ﺷﻮد« )ﺟﺮﺟﯽ زﻳﺪان‪ :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻤﺪن‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ(‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ادﻋﺎی دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﻣﺮدم اﻳﺮان ﺁﺳﺎن ﺑﻪ دﻳﻦ ﺗﺎزﻩ ﮔﺮوﻳﺪﻧﺪ ﺗﻘﻠﺒﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻮرﺧﺎن‬ ‫ﻣﺘﻌﺪدی از هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم‪ ،‬ﺣﺘﯽ در ﻗﺮون ﭼﻬﺎرم و ﭘﻨﺠﻢ هﺠﺮی ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﯽ از اﻳﺮان هﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮ ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺘﯽ‬ ‫ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‪» :‬اﮐﺜﺮﻳﺖ ﻣﺮدم ﻓﺎرس را در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ )ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم هﺠﺮی( زرﺗﺸﺘﻴﺎن ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻴﺪهﻨﺪ و هﻴﭻ ﺷﻬﺮ و‬ ‫دهﮑﺪﻩ ای ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ در ﺁن ﺁﺗﺸﮕﺎهﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻧﺰد ﺑﺴﻴﺎری از دهﻘﺎﻧﺎن ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن و ﭘﻬﻠﻮاﻧﺎن اﻳﺮان ﺑﺎ ﻋﻼﻗﻪ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻧﮕﺎهﺪاری ﻣﯽ ﺷﻮد« )اﺻﻄﺨﺮی‪ :‬ﻣﺴﺎﻟﮏ و اﻟﻤﻤﺎﻟﮏ(؛ »در ﺧﺮاﺳﺎن و ﻧﻮاﺣﯽ درﻳﺎی ﺧﺰر و ﻃﺒﺮﺳﺘﺎن و دﻳﻠﻢ و‬ ‫ﻧﻴﺰ در ﮐﺮﻣﺎن ﻋﺪ ِﻩ زرﺗﺸﺘﻴﺎن ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد اﺳﺖ« )ﻣﺴﻌﻮدی‪ :‬ﻣﺮوج اﻟﺬهﺐ(؛ »در ﺑﺨﺶ ﻏﺮﺑﯽ اﻳﺮان ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻋﻈﻴﻤﯽ از‬ ‫ﺧﺮﻣﺪﻳﻨﺎن ﺑﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺧﻮد ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ ﻩ اﻧﺪ« )ﻣﻘﺪﺳﯽ‪ :‬ﺗﺬ ﮐﺮﻩ اﻟﻤﻮﺿﻮﻋﺎت(؛ »در ﻓﺎرس ﺷﻬﺮی و روﺳﺘﺎﺋﯽ وﻧﺎﺣﻴﺘﯽ ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫ﻣﮕﺮ ﺁﻧﮑﻪ ﺁﺗﺸﮑﺪﻩ ای داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و در ﺟﺒﻞ )ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ اﻳﺮان( هﻨﻮز زرﺗﺸﺘﻴﺎن در اﮐﺜﺮﻳﺖ هﺴﺘﻨﺪ« )اﺑﻦ ﺣﻮﻗﻞ‪:‬‬ ‫ﺻﻮرة اﻻرض(‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺑﺨﻼف اﺳﭙﺎﻧﻴﺎی ﻋﺮب اﻳﺮاﻧﻴﺎن در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﻘﻮط اﻣﭙﺮاﺗﻮری اﻳﺮان‬ ‫دﻳﮕﺮ ﭘﺎﻳﮕﺎهﯽ ﺑﺮای ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺘﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺑﺎ ﺳﻘﻮط اﻧﺪﻟﺲ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﭘﺸﺖ ﺟﺒﻬ ِﻪ وﺳﻴﻌﯽ در‬ ‫اروﭘﺎی ﺑﻴﺮون از ﻣﺮزهﺎی ﺧﻮد ﺑﺮای ﺧﻮﻳﺶ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن اروﭘﺎی ﻣﺘﺼﺮﻓﯽ ﺗﺮﮐﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺸﺖ ﺟﺒﻬﻪ ای ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از هﻮﻳﺖ ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮد دﻓﺎع ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﮐﺘﺎب ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﻗﻢ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻮرﺧﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎن از ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم هﺠﺮی‪ ،‬در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮاﻧﺪ‪:‬‬ ‫»ﻋﺮﺑﺎن دﺳﺖ ﺑﺮ ﺁوردﻧﺪ و ﻣﺠﻤﻮع ﺳﺪهﺎﺋﯽ را ﮐﻪ در ﻣﻴﺎن رودﺧﺎﻧﻪ هﺎ ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد وﻳﺮان ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪاﻧﮑﻪ‬ ‫ﮐﺸﺘﺰارهﺎی ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﮑﻠﯽ ﺧﺸﮏ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺪﻳﺸﺎن ﻣﻀﺮت ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺳﺪهﺎ و رودﺧﺎﻧﻪ هﺎﻳﺸﺎن را ﻣﯽ ﺷﮑﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﻻﺟﺮم ﻣﺮدم ﭼﻮن در دﻓﻊ ﺁﻧﺎن هﻴﭻ ﭼﺎرﻩ و ﺣﻴﻠﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪ ﺣﮑﻢ ﺁﻧﺎن ﻓﺮود ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻮن ﻋﺮب ﺑﺎﻧﮓ ﻧﻤﺎز‬ ‫ﮔﻔﺘﯽ‪ ،‬دهﻘﺎﻧﺎن ﺁن ﻧﺎﺣﻴﺖ او را دﺷﻨﺎم دادﻧﺪی‪«.‬‬ ‫در ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﺗﻨﻬﺎ راﻩ ﻣﺒﺎرزﻩ ای ﮐﻪ ﺑﺮای اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺣﺎﮐﻤﺎن ﻋﺮب را ﺑﻪ رﻧﮓ ﺁﺋﻴﻦ‬ ‫ﻣﻠﯽ ﺧﻮﻳﺶ درﺁوردﻧﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ درﺳﺖ هﻤﺎن ﮐﺎری ﺑﻮد ﮐﻪ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ادوارد ﺑﺮاون »ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﺒﻮل اﺳﻼم‬ ‫در ﻧﺰد اﻳﺮاﻧﻴﺎن از ﭘﻮﺳﺖ ﻓﺮاﺗﺮ ﻧﺮﻓﺖ و ﺑﻪ درون ﻧﺮﺳﻴﺪ‪ .‬اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﺎ ﻧﻮ ﺁورﻳﻬﺎﺋﯽ ﭼﻮن ﺗﺸﻴﻊ وﻋﺮﻓﺎن ﺧﻴﻠﯽ زود ﺁﺋﻴﻨﯽ‬ ‫را ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻋﺮب ﺑﻪ ﮐﺸﻮرﺷﺎن ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ ﭼﻴﺰی ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﮔﺮﭼﻪ هﻤﭽﻨﺎن ﺷﺒﺎهﺘﯽ ﺑﺎ اﺳﻼم داﺷﺖ‪،‬‬ ‫وﻟﯽ ﻣﺤﺘﻮای ﺁن ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻋﺮب در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻔﺎوت داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫* * *‬ ‫در هﺮ ارزﻳﺎﺑﯽ ﮐﻪ درﺑﺎر ِﻩ دوران اﺳﻼﻣﯽ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﺻﻮﻟﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻮﺿﻊ اﻳﺮان در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم از ﺁﻏﺎز ﻣﻮردی ﺧﺎص ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻊ هﻴﭽﻴﮏ از دﻳﮕﺮ ﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺘﺼﺮﻓﯽ ﻋﺮب ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﭘﻬﻨﺎوری ﮐﻪ در ﻃﻮل ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎل ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻋﺮب ﭘﯽ اﻓﮑﻨﺪﻩ ﺷﺪ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی اﻳﺮان ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎﺋﯽ ﺑﻮد‬ ‫ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن ﻋﻤﺪﺗًﺎ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮات رم ﺷﺮﻗﯽ )ﺑﻴﺰاﻧﺲ( ﺑﻮدﻧﺪ و ﺗﺼﺮف ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﻋﺮاب ﻋﻤﻼ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﻳﮏ ﻣﺬهﺐ‬ ‫وارداﺗﯽ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻣﺬهﺐ وارداﺗﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ از ﺳﻪ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ از ﺁن ﺗﻮﺳﻂ رم و ﺑﻴﺰاﻧﺲ ﺑﺮای‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺁوردﻩ ﺷﺪﻩ ﺑـﻮد ﻣﺬهﺐ ﻣﻠـﯽ هﻴﭽﻴﮏ از ﺁﻧﻬــﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺬهﺐ ﻓﺎﺗﺤـــﺎن ﻧﻮ ﻧﻮع ﺗﺎزﻩ ای از هﻤـﺎن ﺁﺋﻴﻦ‬ ‫»ﻳﻬﻮدی – ﻣﺴﻴﺤﯽ‪ «Judeo-Chretienne ،‬ﺑﻮد ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ در هﻨﮕﺎم ﺣﻤﻠﻪ ﻋﺮب داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬ﺧﺪای ﺁن هﻤﺎن ﺧﺪای‬ ‫ﻳﻬﻮدی ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎم دادﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﺁن هﻤﺎن ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﻳﻬﻮدی ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺣﺘﯽ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎم هﻢ ﻧﺪادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺷﮑﺎﻟﯽ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﺑﻬﻤﺎن ﺁﺳﺎﻧﯽ ﮐﻪ ارﺑﺎب ﻋﻮض ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﺬهﺐ ارﺑﺎب ﭘﻴﺸﻴﻦ راﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﺬهﺐ ارﺑﺎب ﺗﺎزﻩ ﻋﻮض‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺪﻧﺒﺎل اﻳﻦ هﺮ دو زﺑﺎن ﺧﻮد را هﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮ دهﻨﺪ و اﻳﻦ ﺑﺎر »از ﺑﻴﺦ ﻋﺮب ﺷﻮﻧﺪ«‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص ﮐﻪ زﺑﺎن هﺎی ﺑﻴﺸﺘﺮ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٨‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﺁﻧﺎن ﺷﻌﺒﻪ هﺎﺋﯽ از ﺧﺎﻧﻮادﻩ زﺑﺎن هﺎی ﺳﺎﻣﯽ ﻳﻌﻨﯽ ﺧﻮﺷﺎوﻧﺪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮاﺋﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﻳﮑﻨﻮاﺧﺖ‬ ‫در ﺳﻮرﻳﻪ و ﻟﺒﻨﺎن و ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ و ﻣﺼﺮ و ﻟﻴﺒﯽ وﺗﻮﻧﺲ و اﻟﺠﺰاﻳﺮ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺗﮑﺮار ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮرد اﻳﺮان از هﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺟﺪا ﺑﻮد‪ .‬اﻳﺮان ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در هﻨﮕﺎم ﺣﻤﻠﻪ ﻋﺮب ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ ﮐﺸﻮر دﻳﮕﺮی ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﻮد‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻣﻘﺘﺪری ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﺁن ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﯽ از هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺰاﻧﺴﯽ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ ﺁن ﺑﻮد ﻣﺬهﺐ ﺁن‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻣﺬهﺒﯽ وارداﺗﯽ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻠﯽ ﺧﻮد او ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ای ﮐﻬﻦ ﺗﺮ از ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﮐﻬﻦ ﺗﺮ از ﻳﻬﻮدﻳﺖ داﺷﺖ‪،‬‬ ‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ زﺑﺎن ﻣﻠﯽ ﺁن زﺑﺎﻧﯽ ﺁرﻳﺎﺋﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ هﻴﭻ ﻗﺮاﺑﺘﯽ ﺑﺎ ﻋﺮﺑﯽ ﻳﺎ دﻳﮕﺮ زﺑﺎن هﺎی ﺳﺎﻣﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﭼﺎر ﻣﻠﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺘﺶ از هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﺣﻤﻠﻪ ﻋﺮب ﺑﺎهﻮﻳﺖ و ﺁﺋﻴﻦ و زﺑﺎن و ﻓﺮهﻨﮓ ﺧﺎص‬ ‫ﺧﻮدش در ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﻮد رﺳﺎﻟﺘﯽ در ﭘﺎﺳﺪاری هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮای ﺧﻮد ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮد ﮐﻪ هﻴﭽﻴﮏ از دﻳﮕﺮ ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی اﺷﻐﺎل ﺷﺪﻩ‬ ‫اﻋﺮاب ﺑﺮای ﺧﻮد ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬درﺳﺖ هﻢ ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺒﺎرزﻩ ﻣﻠﯽ ﺑﺮای ﺑﺎز ﺳﺘﺎﻧﺪن اﻳﻦ اﺻﺎﻟﺖ از ﺷﻤﺸﻴﺮﮐﺸﺎن‬ ‫ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ از هﻤﺎن ﻓﺮدای اﺳﺘﻘﺮار ﻋﺮب ﺁﻏﺎز ﺷﺪ و ﺗﺎ ﺑﺎزﻳﺎﺑﯽ اﺳﺘﻘﻼل از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘ ِﻪ ‪:Renan‬‬ ‫»اﻳﺮان ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ اﺳﻼم را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬هﺮﮔﺰ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻋﺮب و ﻓﺮهﻨﮓ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﯽ او ﻧﺸﺪ‪ ،‬و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ زﺑﺎن و ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﻪ ﺑﺪو ﺗﺤﻤﻴﻞ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮد در ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺗﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺣﻘﻮق ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮏ ﻣﻠﺖ ﺁرﻳﺎﺋﯽ ﺑﺎز ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻣﺤﻤﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎی ﭘﻬﻨﺎوری ﮐﻪ ﻣﺘﺼﺮف ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻴﻤﻘﺪاری ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺻﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺁن‪،‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ زﺑﺎن و ﻣﺬهﺐ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﺣﺠﺎز از ﻣﺎﻟﺰی ﺗﺎ ﻣﺮاﮐﺶ و از ﺗﻮﻣﺒﻮﮐﺘﻮ ﺗﺎ ﺳﻤﺮﻗﻨﺪ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮد‬ ‫ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن‪ ،‬راﻧﺪﻩ و ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﺪﻩ‪ ،‬از ﺻﺤﻨﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻃﺮد ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ ﺻﺤﺮا هﺎی ﺑﯽ ﺁب و ﻋﻠﻔﺶ‪ ،‬ﺑﻪ هﻤﺎن ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﭘﻴﺶ از زﻣﺎن اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎز ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺒﺎرزﻩ ای ﭘﻴﮕﻴﺮ ﺑﺮای دﻓﺎع ﺳﺮ ﺳﺨﺘﺎﻧﻪ از اﻳﻦ اﺻﺎﻟﺖ ﻣﻠﯽ در هﻤ ِﻪ زﻣﻴﻨﻪ هﺎی ﺳﻴﺎﺳﯽ و‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ و ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺁن اﺳﺖ‪ ،‬و در اﻳﻦ ﻣﺒﺎرزﻩ اﻳﺮان ﺑﻄﻮر داﺋﻢ راﻩ ﺧﻮد را از راﻩ ﺑﻘﻴ ِﻪ اﻋﻀﺎی ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺟﺪا ﮐﺮدﻩ و هﻤﻮارﻩ ﻋﻀﻮ ﺳﺮﮐﺶ ﻳﺎ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح اﻣﺮوزی »ﺑﭽﻪ ﺷﺮور« دﻧﻴﺎی اﺳﻼم ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮی ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬در ﺣﺮﻣﺴﺮای ﺷﻠﻮغ اﺳﻼم اﻳﺮان ﺁن هﻤﺴﺮی ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ هﻴﭽﻮﻗﺖ ﻗﻠﺒ ًﺎ ﺑﻪ ازدواج ﺗﺤﻤﻴﻠﯽ ﺧﻮد‬ ‫رﺿﺎﻳﺖ ﻧﺪادﻩ و »ﺑﻠﯽ« ﻧﮕﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﻴﺎم هﺎی ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺮب در ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﻳﺮان ﺁﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﺷﮑﺎف در وﺣﺪت ﺳﻴﺎﺳﯽ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻋﺮب ﺑﺎ ﺗﺎﺳﻴﺲ دوﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ »رﺳﺘﻤﻴﻪ« در ﺷﻤﺎل ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ )اﻟﺠﺰاﻳﺮ و ﺻﺤﺮای‬ ‫ﮐﻨﻮﻧﯽ( ﺑﺪﺳﺖ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ رﺳﺘﻢ رهﺒﺮ ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﺮاﺳﺎﻧﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و دوﻣﻴﻦ ﺷﮑﺎف اﻋﻼم اﺳﺘﻘﻼل ﺧﻮد‬ ‫اﻳﺮان ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻌﻘﻮب ﻟﻴﺚ ﺻﻔﺎری ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ارﺗﺸﯽ ﮐﻪ در داﺧﻞ اﻣﭙﺮاﺗﻮری اﺳﻼم ﺑﺎ ارﺗﺶ ﻣﻨﻈﻢ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺮب ﺟﻨﮕﻴﺪ‬ ‫و ﺁﻧﺮا در هﻢ ﺷﮑﺴﺖ ارﺗﺶ ﺧﺮاﺳﺎﻧﯽ اﺑﻮﻣﺴﻠﻢ در ﺟﻨﮓ زاب ﺑﻮد‪ ،‬و ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ارﺗﺸﯽ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺑﻐﺪاد ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺧﻼ ﻓﺖ ﻋﺮب‬ ‫را ﺑﺘﺼﺮف درﺁورد ارﺗﺶ اﻳﺮاﻧﯽ دﻳﻠﻤﯽ ﺑﻮد‪ .‬درﺗﻤﺎم هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم‪ ،‬اﻳﺮان ﺣﺘﯽ ﻳﮑﺒﺎر ﺑﺨﺎﻃﺮ اﺳﻼم‬ ‫ﻧﺠﻨﮕﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻪ در ﺟﻬﺎﻧﮕﺸﺎﺋﯽ هﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﺟﺴﺖ و ﻧﻪ در ﺟﻨﮓ هﺎی ﺻﻠﻴﺒﯽ‪ .‬در ﻋﻮض ﺑﺎرهﺎ ﻋﻠﻴﻪ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻨﮕﻴﺪ‪ .‬دوﻳﺴﺖ ﺳﺎل ﺗﻤﺎم ﺑﺎ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ در ﭘﻴﮑﺎری ﺑﯽ اﻣﺎن ﺑﻮد و در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﮐﺸﻮرهﺎی‬ ‫ﻧﺎﻣﺴﻠﻤﺎن ﻟﻬﺴﺘﺎن و ﺑﻮهﻤﻴﺎ و وﻧﻴﺰ و اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﭘﻴﻤﺎن اﺗﺤﺎد ﺑﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺣﺘﯽ ﻳﮑﺒﺎر در ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮد ﺑﺎ‬ ‫ﻳﮏ ﮐﺸﻮر ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻋﻠﻴﻪ ﻧﺎﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﻤﺎﻧﯽ ﻧﺒﺴﺖ‪ .‬ﺣﺘﯽ در دوران ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺟﻨﮓ ﺧﺎرﺟﯽ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ‬ ‫ﺟﻨﮓ هﺸﺖ ﺳﺎﻟﻪ ای ﻧﺎﻓﺮﺟﺎم ﺑﺎ ﮐﺸﻮر ﻣﺴﻠﻤﺎن دﻳﮕﺮی ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻗﻠﻤﺮو ﻓﺮهﻨﮕﯽ‪ ،‬روﻳﺎروﺋﯽ اﻳﺮان ﺁرﻳﺎﺋﯽ ﺑﺎ ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺳﺎﻣﯽ ﺣﺘﯽ از روﻳﺎروﺋﯽ هﺎی ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺁن‪ ،‬هﻢ ﭘﻴﮕﻴﺮﺗﺮ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺸﻮر ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ را ﺑﻪ ﻧﻔﻊ زﺑﺎن ﻣﻠﯽ ﺧﻮد ﻃﺮد ﮐﺮد اﻳﺮان ﺑﻮد‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺸﻮر ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﺮ اﻓﺘﺨﺎرش را ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﻧﺴﭙﺮد و ﺁﻧﺮا در ﺗﻤﺎم ﺟﻠﻮﻩ هﺎی ادب و هﻨﺮ و ﺷﻌﺮ و ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ و ﻓﻮﻟﮑﻠﻮر و رﺳﻮم‬ ‫روزﻣﺮﻩ ﺧﻮﻳﺶ زﻧﺪﻩ ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺖ اﻳﺮان ﺑﻮد‪ .‬در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی اﺳﻼﻣﯽ )ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﻋﺮاق‪ ،‬اردن‪ ،‬ﺳﻮرﻳﻪ‪،‬‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ‪ ،‬ﻟﺒﻨﺎن‪ ،‬ﺗﻮﻧﺲ‪ ،‬اﻟﺠﺰاﻳﺮ‪ ،‬ﻣﺮاﮐﺶ( ﺟﻤﻠﮕﯽ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﻴﺶ از اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮد ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ هﻤﻪ‪ ،‬اﺻﻄﮑﺎک ﺑﻨﻴﺎدی اﻳﻦ دو ﻓﺮهﻨﮓ ﺁرﻳﺎﺋﯽ و ﺳﺎﻣﯽ ﺑﺨﺼﻮص در ﺗﻀﺎدی دﻳﮕﺮ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪ ﮐﻪ رﻳﺸﻪ در‬ ‫اﺻﻠﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻬﻦ داﺷﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺗﻀﺎد از دوﮔﺎﻧﮕﯽ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺎ ﻗﺒﻞ اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان و اﻧﺪ ﻳﺸﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺎﻳﻪ ﻣﯽ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬زﻳﺮا هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ دﻧﻴﺎی ﺳﺎﻣﯽ در ﻃﻮل دو هﺰار ﺳﺎل ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮدی و ﻣﺴﻴﺤﯽ و اﺳﻼم را ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮدﻩ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻬﺎن اﻳﺮاﻧﯽ ﻧﻴﺰ درهﻤﻴﻦ ﻣﺪت ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺑﺰرگ ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ‪ ،‬زرﺗﺸﺘﯽ و ﻣﺎﻧﻮی را ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ دﻧﻴﺎی ﻏﺮب‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٩‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﺑﺎ ﺗﻌﺒﻴﺮی اﺷﺘﺒﺎﻩ ﺁﻣﻴﺰ از ﺑﺮداﺷﺖ دو ﮔﺎﻧ ِﻪ ﺧﻴﺮ و ﺷﺮ در ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺪان هﺎ ﻋﻨﻮان ‪ dualiste‬دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺬهﺒﯽ ﺗﻮﺣﻴﺪی‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ دو‪ ،‬ﺁﺋﻴﻦ در ﻣﺼﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ دوران اﺧﻨﺎﺗﻮن ﻧﻴﺰ ﻧﻮع ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ای از ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش هﻴﭽﻴﮏ از اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻨﻬﺎ در ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن‪ ،‬ﭼﻪ از ﻟﺤﺎظ زﻣﺎﻧﯽ و ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﮑﺎﻧﯽ‪ ،‬از ﮔﺴﺘﺮش ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺳﻪ‬ ‫ﮔﺎﻧﻪ ﺳﺎﻣﯽ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻬﺮ )ﻣﻴﺘﺮا( ﭼﻬﺎر ﻗﺮن ﺗﻤﺎم ﺁﺋﻴﻦ ﺷﻤﺎرﻩ ﻳﮏ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﭘﻬﻨﺎور رم ﺑﻮد و از درﻳﺎی ﺳﻴﺎﻩ ﺗﺎ‬ ‫اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ و از درﻳﺎی ﺷﻤﺎل ﺗﺎ ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ را در ﻣﻨﻄﻘ ِﻪ ﻧﻔﻮذ ﺧﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻔﻮذی ﮐﻪ هﻢ اﻣﺮوز ﺁﺛﺎر ﺁﻧﺮا در ﺑﻘﺎﻳﺎی‬ ‫ﺻﺪهﺎ ﻣﻬﺮاﺑﻪ در اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ و اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﺁﻟﻤﺎن و اﺗﺮﻳﺶ و اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن و روﻣﺎﻧﯽ و ﺑﺎﻟﮑﺎن و ﺁﻓﺮﻳﻘﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ و‬ ‫ﺧﺎور ﻧﺰدﻳﮏ و ﺁﺳﻴﺎی ﺻﻐﻴﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬وﻗﺘﯽ هﻢ ﮐﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﺷﺪ‪ ،‬ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤ ِﻪ‬ ‫ﺳﻨﺖ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮد )روز ﺗﻮﻟﺪ ﻋﻴﺴﯽ‪ ،‬ﺗﻘﺪس ﻳﮑﺸﻨﺒﻪ‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴﺪ ﻣﺴﻴﺤﯽ‪ ،‬ﻋﺸﺎء رﺑﺎﻧﯽ و ﺑﺴﻴﺎر ﺿﻮاﺑﻂ دﻳﮕﺮی را ﮐﻪ‬ ‫در ﻓﺼﻞ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ای در اﻳﻦ ﮐﺘﺎب از ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ( از ﺁن اﻗﺘﺒﺎس ﮐﺮد‪ .‬ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺰداﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻴﺶ از ﺷﺶ ﻗﺮن ﺁﺋﻴﻦ‬ ‫ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ هﺎی هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ و ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﺧﻤﻴﺮﻣﺎﻳ ِﻪ هﻤﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺁن ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪات ﺧﻮد را درﺑﺎرﻩ ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮ و رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ و روز ﺣﺴﺎب و ﺑﻬﺸﺖ و دوزخ و ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن و ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ از‬ ‫ﺁن ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم اﻧﺘﻘﺎل داد‪ .‬ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺎﻧﻮی در ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺗﯽ از ﮐﺮاﻧﻪ هﺎی اﻗﻴﺎﻧﻮس ﮐﺒﻴﺮ ﺗﺎ ﺳﻮاﺣﻞ‬ ‫اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ در ﺁﺳﻴﺎ و اروﭘـــــــﺎ و اﻓﺮﻳﻘﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮی ﻣﺬهﺒﯽ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺎ دوران‬ ‫ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ اروﭘﺎ ﭘﺎی ﺑﺮﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ هﺮ دو ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ در ﺧﻮد اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻣﺒﺴﻮط ﺗﺮی دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔـﺮ اﻳﻦ ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺟـــــﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم ﺳﭙﺮدﻧـﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮای اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐـﻪ اﺳﻼم و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‬ ‫ارزش هﺎی ﻣﻌﻨﻮی ﻋﺎﻟﻴﺘﺮی را اراﺋﻪ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮای اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ دو ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎی ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺗﺮی ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﺁﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮی را در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در ﺻﻔﺤﺎت ﺗﺎرﻳــﺦ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺷﻤﺸﻴﺮزﻧﺎن ﻋﺮب از ﻧﻈﺮ ﻣﺬهﺒﯽ هﻴﭻ ﭼﻴـــﺰ‬ ‫ﺗﺎزﻩ ای ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻧﻴﺎوردﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻓﺮاﻧﺴﻮی‬ ‫‪ Darmesteter‬د ر ارزﻳﺎﺑﯽ ﻇﺮﻳﻔﺎﻧﻪ ای از اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺁﺋﻴﻦ ﻧﻮرﺳﻴﺪﻩ را روﻧﻮﺷﺘﯽ از ﺁﺋﻴﻦ ﮐﻬﻦ ﺧﻮدﺷﺎن ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺁن ﺁﺳﻤﺎن از هﻤﺎن ﻓﺮﺷﺘﻪ هﺎ و زﻣﻴﻦ از هﻤﺎن‬ ‫ﺷﻴﻄﺎن هﺎﺋﯽ ﭘﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﻬﺎ ﺟﺎی دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ و ﺑﻬﺸﺖ و دوزخ ﻧﻴﺰ هﻤﺎن روز ﺣﺴﺎب‬ ‫و ﺟﻬﻨﻢ و ﺑﻬﺸﺘﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﻣﺨﺼﻮﺻًﺎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن از ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ وام ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮی ﮐﻪ در‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻴﺎن روی دادﻩ ﺑﻮد اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اهﻮراﻣﺰدا ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ اﷲ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و ﻓﺮﺷﺘﻪ هﺎ ﻧﺎم ﻣﻼﺋﮏ و اهﺮﻳﻤﻦ ﻧﺎم ﺷﻴﻄﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬زرﺗﺸﺖ ﻧﻴﺰ ﻧﺎم ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ دادﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ اﻳﻦ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺣﻘﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از ﺁﺋﻴﻦ ﻧﻮرﺳﻴﺪﻩ ﺑﻄﻠﺒﻨﺪ ﺑﻴﺶ از‬ ‫ﺣﻮر و ﺟﻨﺖ ﺁن ﺟﻬﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻋﺪاﻟﺖ و ﻣﺴﺎواﺗﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ در هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدی ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺑﺪان ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ از اﻳﺸﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و هﻤﻴﻦ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺳﺎﻻری ﺑﻮد ﮐﻪ ﺟﻨﺒﺶ هﺎﻳﯽ اﻧﻘﻼﺑﯽ ﭼﻮن ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺰدﮐﯽ را ﭘﺪﻳﺪ ﺁوردﻩ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻣﺴﺎواﺗﯽ را ﻣﻄﻠﻘًﺎ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺳﺮﻓﺮازی هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﻴﺰ از دﺳﺖ دادﻧﺪ و ﻧﺎﻳﺎﻓﺘﻪ دم‬ ‫دو ﮔﻮش ﮔﻢ ﮐﺮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻣﺒﺎرزﻩ ﻓﺮهﻨﮕﯽ هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ای ﮐﻪ اﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺁورد ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺶ از ﺳﺮ ﮐﻮﻓﺘﮕﯽ ﻣﺎدی اﻳﺮاﻧﻴﺎن‪،‬‬ ‫زادﻩ ﻏﺮور ﻣﻠﯽ زﺧﻢ ﺧﻮردﻩ ای ﺑﻮد ﮐﻪ هﺮﮔﺰ اﻟﺘﻴﺎم ﻧﻴﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺒﺎرزﻩ ﻓﺮهﻨﮕﯽ از ﺁﻏﺎز ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﻳﻦ ﺗﻀﺎد ﻓﮑﺮی ﺷﮑﻞ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی اﻳﺮاﻧﯽ هﺮ ﺁدﻣﯽ ﻓﺮدی ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺗﻌﻘﻞ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﺗﻮاﻧﺎﻳﯽ ﺗﺸﺨﻴﺺ و‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﺁزاداﻧ ِﻪ راهﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻴﺎن ﺧﻴﺮ و ﺷﺮ و ﻧﻮر و ﻇﻠﻤﺖ ﺑﺮای ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﻪ هﻤﺎن اﻧﺪازﻩ‬ ‫ﮐﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺁزادی داﺷﺖ ﻣﺴﻮﻟﻴﺖ ﻧﻴﺰ داﺷﺖ‪ ،‬ﺁﻧﭽﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ او از وی ﻣﯽ ﻃﻠﺒﻴﺪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ وی در اﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﺶ راﻩ‬ ‫راﺳﺘﯽ و ﻧﻴﮑﻮﻳﯽ را ﺑﺮ ﮔﺰﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﻳﺎور ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻧﺒﺮدی ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻬﺎن ﻣﻴﺎن روﺷﻨﺎﻳﯽ و ﺗﺎرﻳﮑﯽ در ﺟﺮﻳﺎن‬ ‫اﺳﺖ و ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزی ﻧﻬﺎﻳﯽ ﻓﺮوغ ﺑﺮ ﻇﻠﻤﺖ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬در ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸ ِﻪ زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﯽ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﺮ اﻳﻦ‬ ‫وﺟﻪ ﻣﺸﺘﺮک ﺳﺎﻣﯽ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺁدﻣﯽ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺑﺮای او ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﺮاﻳﺶ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺧﻮد او در ﻣﻮرد ﺁن اﺧﺘﻴﺎری ﻧﺪارد‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺒﺮ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺼﻮص در ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺳﺎﻣﯽ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ درﺳﺖ هﻤﺎن ﺁﺋﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﻋﺮب ﺑﺮای اﻳﺮان ﺁورد ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﻗﺎﻃﻊ ﻣﻨﻌﮑﺲ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻻاﻗﻞ ﻳﮑﺼﺪ ﺁﻳﻪ ﻗﺮﺁن ﺑﺪﻳﻦ ﺻﺮاﺣﺖ داﺷﺖ ﮐﻪ‪ :‬ﺧﺪا هﺮ ﮐﺲ را ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﺨﻮاهﺪ ﺑﻪ رﺳﺘﮕﺎری ﻣﯽ ﺑﺮد‬ ‫و هﺮ ﮐﻪ را هﻢ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺑﻪ ﮔﻤﺮاهﯽ ﻣﯽ ﮐﺸﺎﻧﺪ‪ ،‬هﺮﮐﺲ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﮐﻨﺪ دﻟﺶ را ﺑﻪ اﺳﻼم ﻣﺎﻳﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و‬ ‫هﺮ ﮐﺲ را ﮐﻪ ﻧﺨﻮاهﺪ در ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ اﻳﻤﺎن ﺳﺨﺖ دل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬هﺮﮐﺲ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﻣﺸﻤﻮل رﺣﻤﺖ ﺧﻮد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و هﺮﮐﺲ‬ ‫را هﻢ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﻋﺬاب ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬هﺮﮐﺲ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﻋﺰت ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ و هﺮﮐﺲ را هﻢ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ذﻟﻴﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٠‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﺑﺮای ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﺁﺛﺎر ﺳﺨﻨﻮران و ﻓﻼﺳﻔﻪ و ﻋﺮﻓﺎی اﻳﺮان ﺗﺒﻠﻮر ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬از ﺁﻏﺎز اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻄﺮح‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﺸﺮ ﻓﺮدی ﺑﯽ اﺧﺘﻴﺎر ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺑﺖ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺟﻮاب ﭘﺲ دهﺪ و ﺑﺨﺎﻃﺮ ﮔﻨﺎهﯽ ﮐﻪ در‬ ‫اﺧﺘﻴﺎرش ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻴﻔﺮ ﺑﺒﻴﻨﺪ؟ و ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻌﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻄﺮح ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ دﻳﺪﮔﺎﻩ هﺎی ﻣﺎ ﻗﺒﻞ‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮد را در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎﻩ هﺎﻳﯽ ﮐﻪ اﺳﻼم ﺑﺮای او ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﻄﺒﻴﻖ دهﺪ در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ اﻳﻦ دو ﻋﻤﻼ‬ ‫ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻧﺪ؟ ﺑﺎزﺗﺎب هﺎی اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ واﻳﻦ ﻣﻌﻤﺎ را ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ درﺗﻤﺎم ﺻﻔﺤﺎت ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﺮهﻨﮕﯽ اﻳﺮان ﻣﺴﻠﻤﺎن از ﻗﺮن ﺳﻮم‬ ‫هﺠﺮی ﺗﺎ ﻗﺮن ﺧﻮد ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﻧﺮم‪ ،‬ﮔﺎﻩ در ﻗﺎﻟﺒﯽ ﻃﻨﺰ ﺁﻣﻴﺰ‪ ،‬و ﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ ﭼﻨﺎن ﺑﯽ ﭘﺮوا ﮐﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ زﻣﺎﻧﯽ ﺷﮕﻔﺘﯽ ﻣﯽ ﺁورد‪ ،‬ﻣﺜﻼ ادﻋﺎﻧﺎﻣ ِﻪ اﻧﻘﻼﺑﯽ زﮐﺮﻳﺎی رازی در دو ﮐﺘﺎب ﻓﻠﺴﻔﯽ او ﻋﻠﻴﻪ اﺳﺎس ﻧﺒﻮت‬ ‫و اﻧﮑﺎر ارﺗﺒﺎط ﻣﺬاهﺐ ﺑﺎ ﺧﺪا‪ .‬هﺸﺘﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ادﻋﺎ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ دراروﭘﺎی »ﻗﺮن ﻓﺮوغ« از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﺴﺎﻧﯽ‬ ‫ﭼﻮن وﻟﺘﺮ و روﺳﻮ و ﮐﺎﻧﺖ و هﮕﻞ و هﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎﻧﺎﻣﻪ ای در ﻗﺮن ﺧﻮد ﻣﺎ از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﺴﺎﻧﯽ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﭼﻮن ﻓﺮوﻳﺪ واﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ وﻣﺘﺮﻟﻴﻨﮓ ﻣﻄﺮح ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻘﻠﺐ دﻳﮕﺮی ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﺗﻘﻠﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﻣﻮرد »ﻓﺮهﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ« اﻳﺮان ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ در ﻗﺮون دوم ﺗﺎ‬ ‫ﺷﺸﻢ ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮد ﮐﺎﻧﻮن ﻓﺮهﻨﮓ ﺷﮑﻮﻓﺎﻳﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان اﺳﻼم ﺷﻨﺎس ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺪان ﻋﻨﻮان ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫»ﻓﺮهﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ« دادﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎری از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﮐﻨﻮﻧﯽ دﻧﻴﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ اﻧﺪ و ﻣﯽ ﮐﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺷﮑﻮﻓﺎﻳﯽ را‬ ‫ﻓﺮع اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻮدن اﻳﻦ ﻓﺮهﻨﮓ ﺑﺪاﻧﻨﺪ و ﺑﺎروری ﺁن را ﺑﻪ ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺬهﺒﯽ ﺁن ارﺗﺒﺎط دهﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﻗﺎﻧﻮن واﻗﻌﯽ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ هﻴﭻ ﻓﺮهﻨﮕﯽ را ﺑﺎ ﻣﻌﻴﺎر ﻣﺬهﺒﯽ ارزﺷﻴﺎﺑﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﮐﺮد‪ ،‬و ﻏﻨﺎی ﺁﻧﺮا ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺁﺋﻴﻨﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻓﺮهﻨﮓ در‬ ‫ﺁن ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺟﺰ اﻳﻦ ﻣﯽ ﺑﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ واﻻﺗﺮﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﺁﺋﻴﻦ اﺳﺎﻃﻴﺮ ﻳﻮﻧﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﮐﻪ واﻻﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮهﻨﮓ ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬و اﺗﻔﺎﻗﺎ درﺳﺖ هﻤﻴﻦ ﻓﺮهﻨﮓ واﻻ ﺑﻮد ﮐﻪ هﻤﺮاﻩ‬ ‫ﻓﺮهﻨﮓ واﻻﺋﯽ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻳﮑﯽ از دو رﮐﻦ ﺑﻨﻴﺎدی ﻓﺮهﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ‪ Renan‬در ارزﻳﺎﺑﯽ ﺁن ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫»اﮔﺮ ﻳﮏ ﻓﺮهﻨﮓ واﻗﻌﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ دو ﭘﺎﻳﻪ ﻋﻠﻢ و ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮان اﺻﻮﻻ از ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺑﻨﺎم‬ ‫ﻓﺮهﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاران واﻗﻌﯽ اﻳﻦ دو در دﻧﻴﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻳﺮاﻧﻴﺎن و ﻳﻮﻧﺎﻧﻴﺎن ﺑﻮدﻧﺪ و اﻋﺮاب ﺧﻮد‬ ‫در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺳﻬﻤﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﻬﻤﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭼﻴﺰ داﺷﺘﻨﺪ‪ «.‬ﺑﺎروری »ﻓﺮهﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ« ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺮﺑﻮط‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻮد اﺳﻼم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺴﺎﻋﺪی ﺑﻮد ﮐﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ﻋﺮب ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﻳﮏ واﺣﺪ ﻳﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﻴﺎﺳﯽ و‬ ‫ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ ﺑﺨﺼﻮص زﺑﺎﻧﯽ در اﺧﺘﻴﺎر ﻓﺮهﻨﮕﺴﺎزان اﻳﺮاﻧﯽ و ﺳﺮﻳﺎﻧﯽ و ﻣﺼﺮی و اﻧﺪﻟﺴﯽ و ﺑﻄﻮرﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ و‬ ‫هﻨﺪی و ﭼﻴﻨﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻗﺒﻼ در اﻣﭙﺮاﺗﻮری هﺎی ﻏﻴﺮ اﺳﻼﻣﯽ رم و ﺑﻴﺰاﻧﺲ و ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮد و ﺑﻌﺪًا هﻢ در اﻣﭙﺮاﺗﻮری هﺎی ﻣﻐﻮل و ﺗﺎﺗﺎر و اﻣﭙﺮاﺗﻮری هﺎی ﻣﺴﺘﻌﻤﺮاﺗﯽ اروﭘﺎی ﻗﺮون ﺷﺎﻧﺰدهﻢ ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮﺟﻮد‬ ‫ﺁﻣﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ روﻧﻖ ﻓﺮهﻨﮕﯽ هﻴﭽﻴﮏ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻓﺮهﻨﮓ ﺳﺎزی ﺁﺋﻴﻦ هﺎی اﺳﺎﻃﻴﺮی رم و ﻳﻮﻧﺎن ﻳﺎ ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺘﯽ‬ ‫اﻳﺮان و ﻳﺎ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ داران اروﭘﺎﺋﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺻﻄﻼﺣﺎﺗﯽ از ﻗﺒﻴﻞ ﻃﺐ اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﻧﺠﻮم اﺳﻼﻣﯽ‪،‬‬ ‫رﻳﺎﺿﻴﺎت اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬هﻤﺎﻧﻘﺪر ﺑﯽ ﻣﺤﺘﻮا اﺳﺖ ﮐﻪ ﻏﻴﺮ ﻣﻨﻄﻘﯽ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ رﻳﺎﺿﯽ ﻳﺎ ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﻳﺎ‬ ‫ﻧﺠﻮﻣﯽ را ﺑﺎ ﺿﺎﺑﻄ ِﻪ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺑﻮدن ﻳﺎ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻮدن ﻳﺎ ﺑﻮداﺋﯽ و ﺑﺮهﻤﺎﺋﯽ ﺑﻮدن و ﻳﺎ اﻟﺤﺎدی ﺑﻮدن ﺁﻧﻬﺎ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻧﻤﯽ‬ ‫ﺗﻮان ﮐﺮد‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﮋادی ﻳﺎ زﺑﺎﻧﯽ از هﻢ ﺟﺪا ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﺁﻧﭽﻪ در دو ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺣﺎﺿﺮ‬ ‫از ﺟﺎﻧﺐ اﺳﻼم ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺟﻬﺎن ﻋﺮب ﻓﺮهﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﻏﻠﻄﯽ از اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻗﺮون‬ ‫اوﻟﻴﻪ اﺳﻼم ﺁﺛﺎر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻠﺴﻔﯽ در ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﻋﻤﺪﺗًﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ در درون‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻋﺮب ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻴﺸﺘﺮی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ در ﻋﻤﻞ هﻤ ِﻪ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻮﻟﻔﺎن ﻋﺮب ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‬ ‫در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺎر داﻧﺸﻤﻨﺪان‪ ،‬رﻳﺎﺿﻴﺪاﻧﺎن‪ ،‬ﭘﺰﺷﮑﺎن‪ ،‬هﻴﺌﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎن‪ ،‬ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن ﻣﻮرﺧﺎن‪ ،‬ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎداﻧﺎن‪،‬‬ ‫ﻧﺤﻮﻳﺎن‪ ،‬ادﻳﺒﺎن ﻳﺎ ﻣـﺘﺎﻟﻬﻴﻦ ﻏﻴﺮ ﻋﺮب‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص اﻳﺮاﻧﻴﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ اﺑﻦ ﺧﻠﺪون درﺑﺎر ِﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬از اﻣﻮر ﻏﺮﻳﺐ‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﻣﻼن ﻋﻠﻢ در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻋﺠﻢ ﺑﻮدﻧﺪ و اﮔﺮ هﻢ ﻋﺎﻟﻤﯽ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ در ﻧﺴﺒﺖ ﻋﺮﺑﯽ ﺑﻮد در‬ ‫ﻣﮑﺘﺐ ﻋﺠﻤﺎن ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻗﻮم ﻋﺮب ﻧﻪ از اﻣﺮ ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﺎﻟﻴﻒ اﻃﻼﻋﯽ داﺷﺖ و ﻧﻪ اﺻﻮﻻ ﺧﻮاهﺎن ﺁن ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﺨﻼف ﭘﺎرﺳﻴﺎن ﮐﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ رﺳﻮخ دﻳﺮﻳﻨﻪ ﺗﻤﺪن در ﻣﻴﺎن ﺧﻮد ﺑﺮای اﻳﻨﮑﺎر ﺻﻼﺣﻴﺖ دﻳﺮﻳﻨﻪ داﺷﺘﻨﺪ و هﻴﭻ ﻗﻮﻣﯽ ﭼﻮن‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ و ﺗﺪوﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﻗﻴﺎم ﻧﮑﺮد‪«.‬‬ ‫در ﻗﺮون ﻳﺎزدهﻢ ﺗﺎ ﭼﻬﺎردهﻢ ﻣﻴﻼدی )ﭘﻨﺠﻢ ﺗﺎ هﺸﺘﻢ هﺠﺮی( ﺗﻼش ﮔﺴﺘﺮدﻩ ای در ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻴﺤﯽ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ )اﻧﺪﻟﺲ( و در‬ ‫ﺟﺰﻳﺮﻩ ﺳﻴﺴﻴﻞ ﮐﻪ در ﺁﻧﺰﻣﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﺎن ادارﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺑﺮای ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﺘﺐ ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ زﺑﺎن‬ ‫ﻻﺗﻴﻨﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺁن ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺻﺪهﺎ اﺛﺮ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان و ﻓﻼﺳﻔﻪ دﻧﻴﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺪﻳﻦ زﺑﺎن ﺑﻮد‪ ،‬و ﻗﺴﻤﺖ‬ ‫ﻣﻬﻤﯽ از اﻳﻦ ﺁﺛﺎر ﺑﺰرﮔﺎن داﻧﺶ و ﻓﻠﺴﻔﻪ اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان از رازی و اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ و ﺧﻮارزﻣﯽ و‬ ‫ﻣﺠﻮﺳﯽ و اﺑﻦ ﻣﻘﻔﻊ و ﻃﺒﺮی و ﺑﻴﺮوﻧﯽ و ﻏﺰاﻟﯽ و ﺑﺪﻳﻊ اﻟﺰﻣﺎن هﻤﺪاﻧﯽ و ﺻﻮﻓﯽ ﻧﺎم ﺑﺮد‪ ،‬و از ﮐﺘﺎب هﺎﺋﯽ ﭼﻮن‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١١‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫اﻟﺤﺎوی رازی و ﻗﺎﻧﻮن و ﺷﻔﺎی اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ و ﻃﺐ ﻣﻠﮑﯽ ﻣﺠﻮﺳﯽ ﮐﻪ ﺑﻤﺪت ﭼﻨﺪ ﻗﺮن ﮐﺘﺎب هﺎی درﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎی‬ ‫اروﭘﺎﺋﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای هﻤﻪ داﻧﺶ ﺁﻣﻮزان اﻳﻦ داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎ رازی ﭘﺰﺷﮏ ﻋﺮب ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬و اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‬ ‫ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻋﺮب‪ ،‬ﻃﺒﺮی ﻣﻮرخ ﻋﺮب‪ ،‬و اﺑﻦ ﻣﻘﻔﻊ ادﻳﺐ ﻋﺮب‪ ،‬و ﺧﻮارزﻣﯽ رﻳﺎﺿﻴﺪان ﻋﺮب و ﺻﻮﻓﯽ اﺧﺘﺮ ﺷﻨﺎس ﻋﺮب‪،‬‬ ‫و هﻨﻮز هﻢ ﮐﻪ هﻨﻮز اﺳﺖ در ﺧﺎرج از ﺧﻮاﺻﯽ ﻣﻌﺪود ﺑﺮای اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺟﻬﺎن ﻏﺮب ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣ ِﻪ هﻤﻪ اﻳﻨﺎن ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ‬ ‫هﺎﺋﯽ ﻋﺮﺑﯽ اﺳﺖ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ در هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﻏﺮب ﻳﮑﻨﻔﺮ از ﺻﺪهﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ای ﮐﻪ در ﻗﺮون وﺳﻄﺎی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ در‬ ‫ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﭼﻮن ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﺁﻟﻤــﺎن و اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن و اروﭘﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ و ﺷﺮﻗـﯽ ﺑﻪ زﺑــﺎن ﻻﺗﻴﻨﯽ ﮐﺘﺎب ورﺳـﺎﻟـﻪ ﻧﻮﺷﺘﻨـﺪ‬ ‫اﻳﺘﺎﻟﻴــﺎﺋﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘـﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫هﻤ ِﻪ اﻳﻦ ﺗﻀﺎدهﺎی ﺑﻴﺶ از هﺰار ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻴﺎن ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﻠﯽ اﻳﺮاﻧﯽ و ﻓﺮهﻨﮓ وارداﺗﯽ ﺳﺎﻣﯽ‪ ،‬در ﻋﻴﻦ ﺁﻧﮑﻪ اﺻﺎﻟﺖ‬ ‫ﻓﺮهﻨﮕﯽ اﻳﺮاﻧﯽ را در ﮐﺸﺎﮐﺶ ﺑﺤﺮان هﺎ و ﺳﺮﮐﻮب هﺎ و ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ دادن هﺎ اﺳﺘﻮار ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺮوی زاﻳﻨﺪ ِﻩ‬ ‫اﻳﻦ ﻓﺮهﻨﮓ را در ﮐﺸﻤﮑﺸﯽ ﭘﻴﮕﻴﺮ ﭼﻨﺎن ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﮐﺮد ﮐﻪ در ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻋﻤﻼ ﻓﺮﺻﺖ ﻧﻮ ﺁوری ﺳﻨﺘﯽ را ﺑﺪان‬ ‫ﻧﺪاد و ﮐﺎر ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺳﺘﺮوﻧﯽ ﮐﺸﻴﺪ ﮐﻪ هﻨﻮز ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮاﻧﯽ در ﭼﻨﺒﺮ ِﻩ ﺁن ﮔﺮﻓﺘﺎر اﺳﺖ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺑﺮای ﭼﻪ اﻳﺮان ﮐﻪ رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﻣﻠﯽ ﺧﻮد را در ﺁﻏﺎز اﻳﻦ هﺰارﻩ دوم اﻳﻨﻄﻮر ﺳﺮ ﻓﺮازاﻧﻪ ﺁﻏﺎز ﮐﺮد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ راﻩ ﮔﻢ ﮐﺮدﻩ در‬ ‫ﺟﺮﻳﺎن ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﺪﻳﻦ هﺰارﻩ اﺳﺖ؟‬ ‫ﺑﺮای اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﺴﻠﻤًﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ارزﻳﺎﺑﯽ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺎﺳﺦ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﺴﻠﻤًﺎ ﻧﻴﺰ هﺮ ﮐﺪام از اﻳﻦ‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ هﺎ ﺑﺎزﺗﺎب ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺣﻘﻴﻘﺖ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﭘﺎﺳﺦ ﺟﺎﻣﻊ در اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﮐﻪ اﻳﻦ هﺰارﻩ را‬ ‫ﺑﺼﻮرت ﺑﺎﻟﻐﺎﻧﯽ ﺁﻏﺎز ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﺼﻮرت ﺻﻐﻴﺮاﻧﯽ ﺑﭙﺎﻳﺎن ﻣﯽ رﺳﺎﻧﻨﺪ و ﺑﻨﺎﭼﺎر ﺑﺼﻮرت‬ ‫ﺻﻐﻴﺮاﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﭘﺎ ﺑﻪ هﺰارﻩ ﻧﻮ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬ ‫د ر ﻣﻴﺎن ‪ ١٨٨‬ﮐﺸﻮر اﻣﺮوز ﺟﻬﺎن‪ ،‬اﻳﺮان ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺸﻮری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر رﺳﻤﯽ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺧﻮد در ﻳﮏ رژﻳﻢ‬ ‫ﻗﻴﻤﻮت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد‪ ،‬و ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار اﻳﻦ رژﻳﻢ ﺧﻮد ﺗﺼﺮﻳﺢ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻗﻴﻤﻮﻣﻴﺖ‪ ،‬ﻗﻴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺷﺮﻋﯽ ﻗﻴﻢ ﺑﺮ‬ ‫ﺻﻐﻴﺮ اﺳﺖ و ﻗﻴﻢ ﻣﻠﺖ ﺑﺎ ﻗﻴﻢ ﺻﻐﺎر از ﻟﺤﺎظ وﻇﻴﻔﻪ و ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻓﺮﻗﯽ ﻧﺪارد )روح اﻟﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ‪ :‬وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ( و هﻢ او ﺑﺮای‬ ‫اﻳﻨﮑﻪ ﺟﺎی ﺷﺒﻬﻪ ای ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻟﺰوم اﻳﻦ ﻗﻴﻤﻮﻣﻴﺖ را ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ »ﻣﺮدم ﺟﺎهﻞ و ﻧﺎﻗﺼﻨﺪ و ﻧﺎﮐﺎﻣﻠﻨﺪ و‬ ‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﮐﻤﺎﻟﻨﺪ و ﺷﺮﻋًﺎ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻗﻴﻢ دارﻧﺪ‪ «.‬ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭘﺮداز ﺑﺰرگ اﻳﻦ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺗﺌﻮرﻳﮏ راهﮕﺸﺎی‬ ‫ﺁن ﺑﻮد ‪ -‬ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﭘﻴﺮوان او از راﻩ ﺟﻨﮓ هﺎی ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﯽ و ﺁﺗﺶ زدن و وﻳﺮاﻧﮕﺮی راهﮕﺸﺎی ﻋﻠﻤﯽ ﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﺸﻮﻧﺪ ‪-‬‬ ‫در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺟﻬﻞ ﺗﻮدﻩ هﺎی ﻋﻮام ﻣﻘﻠﺪ و ﻣﻨﺤﻂ‪ ،‬ﺑﻨﺪﻩ واری را ﺑﻪ ﻳﮏ ﺷﮑﻢ ﺁﺑﮕﻮﺷﺖ ﺑﻪ هﺮﮐﻪ ﺑﺎﻧﯽ ﺷﻮد‬ ‫اهﺪاء ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و اﻳﻦ رای ﺁﻧﺎن در ردﻳﻒ ﺁراء راس هﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ اﻻغ هﺎ و ﮔﺎوهﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻣﻼک ﮔﺰﻳﻨﺶ رهﺒﺮی‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎﻣﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژی اﻟﻬﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد« )ﻋﻠﯽ ﺷﺮﻳﻌﺘﯽ‪ :‬اﻣﺖ و اﻣﺎﻣﺖ(‪ ،‬و در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»ﺣﺴﺎب وﺟﻮد اﻣﺖ ﻣﺴﺘﻠﺰم روﺣﯽ اﺳﺖ ﺑﻨﺎم اﻣﺎم‪ ،‬و اﻧﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻣﺎم ﺧﻮد را ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺳﺪ ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﭼﻮﭘﺎن ﺧﻮد را ﮔﻢ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ« )ﻋﻠﯽ ﺷﺮﻳﻌﺘﯽ‪ :‬ﻳﮏ ﺣﺰب ﺗﻤﺎم(‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﻣﻨﺼﻮب هﻤﻴﻦ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻨﻮﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮد در ﺗﻔﺴﻴــﺮ ﻣﻨﻄﻖ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ارﺑﺎب ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺣﻀﺮت اﻣـﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣـﯽ را ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻣـــﯽ ﺗﻮﺻﻴﻒ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در ﺁن وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﻗﻴﻢ ﺑﻼﻋﺰل ﻣﺮدم ﺻﻐﻴﺮاﺳﺖ و ﻣﺎﻳﻪ اﻳﻦ وﻻﻳﺖ را از ﻃﺮﻳﻖ اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر از ﻣﺮﺟﻊ اﻟﻬﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺻﻐﻴﺮ ﺣﻖ ﻋﺰل را ﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﺮدم ﻧﻴﺰ ﺣﻖ ﭼﻮن و ﭼﺮا در ﻣﻘﺎﺑﻞ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ را ﻧﺪارﻧﺪ« )ﻣﻬﺪی‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎن‪ :‬اﻧﻘﻼب در دو ﺣﺮﮐﺖ(‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﻟﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ در ﻧﺠﻒ ﺑﺴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد‪ ،‬در رﺳﺎﻟﻪ ای ﺑﻘﻠﻢ ﮐﺎﺷﻒ اﻟﻐﻄﺎء ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺧﻮد ﺧﻤﻴﻨﯽ در ﺁن ﺷﻬﺮ‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﺿﺮورت اﻳﻦ ﺿﺎﺑﻄﻪ »ﻗﻴﻢ و ﺻﻐﻴﺮ« ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدم هﻤﻮارﻩ ﻳﮑﯽ از دو دﺳﺘﻪ اﻧﺪ‪ :‬ﻋﺎﻟﻢ و ﻋﺎﻣﯽ‪ ،‬ﻣﻄﻠﻊ و ﺑﯽ اﻃﻼع‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ هﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺪﻩ ای‬ ‫ﻣﺠﺘﻬﺪ و ﻋﺪﻩ ای دﻳﮕﺮ ﻣﻘﻠﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ از ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻟﺰوم ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺟﺎهﻞ از ﻋﺎﻟﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﺣﮑﻢ ﺷﺮﻋﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﮑﻪ ﺣﮑﻢ ﻋﻘﻠﯽ و ﻓﻄﺮی و وﺟﺪاﻧﯽ ﻧﻴﺰ هﺴﺖ‪«.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٢‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫دﻩ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﺛﻘﺘﻪ اﻻﺳﻼم ﮐﻠﻴﻨﯽ در »ﮐﺎﻓﯽ« ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد اﻳﻦ ﻣﻘﻠﺪان را »ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺿﻌﻴﻒ اﻟﻌﻘﻠﯽ« ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‬ ‫ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﻮاﻧـــﺎﺋﯽ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺧﻮﻳــﺶ را ﻧﺪارﻧﺪ و ﺑﻨﺎﭼــﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎﺑﻊ اﺣﮑﺎم و ﻓﺘــﺎوی ﻣﺠﺘﻬﺪاﻧﯽ ﺑﺎﺷﻨـﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺁﻧﻬﺎ را ﺗﺸﺨﻴﺺ دهﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎل هﺎی ﺧﻮدﻣﺎ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮی ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺘﯽ اﻣﺮوزی ﺗﺮ اﻳﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪی را‬ ‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪی داﻣﺎﭘﺮوران ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﺴﺎن ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ اﺳﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ اﺻﻞ »وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ« ﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ اﺳﺖ و ﻧﻪ اﺻﻮﻻ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ رﻳﺸﻪ در اﺻﻞ ﻳﻬﻮدی »ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﭘﺎدﺷﺎﻩ« دارد ﮐﻪ ﺷﺎﺋﻮل و داود و ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﺁن هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﮐﻪ در ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ – ﺳﺎل هﺎ ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ رژﻳﻤﯽ ﺑﻨﺎم وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ در‬ ‫اﻳﺮان ﺑﺮ روی ﮐﺎر ﺁﻳﺪ ‪ -‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻌﺮوف ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ‪ J.Wellhuasen‬ﻣﻮرد ﺑﺮر ﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺒﻨﺎی‬ ‫اﻳﺪﺋﻮﻟﮋﻳﮏ ﻣﺘﮑﯽ اﺳﺖ ﻗﺪرت ﻣﻄﻠﻘﻪ ﻳﻬﻮد در ﺁﺳﻤﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ در ﺷﺨﺺ واﺣﺪی ﮐﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ اﻳﻦ ﻗﺪرت در روی زﻣﻴﻦ در‬ ‫ﻗﻠﻤﺮو ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ او اﺳﺖ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﻮد‪ .‬در هﻤﻴﻦ روزهﺎی ﺧﻮدﻣﺎ‪ ،‬ﻳﮑﯽ از ﺳﺮ ﺷﻨﺎس ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﺬهﺒﯽ ﻳﻬﻮد‪،‬‬ ‫ﺧﺎﺧﺎم اﻋﻈﻢ ﻣﻨﺎﺧﻴﻢ ﻓﺮوﻣﻦ از ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺬاران ﻣﮑﺘﺐ اﻓﺮاﻃﯽ ﮔﻮش ﺁﻣﻮﺧﺘﻴﻢ )ﺻﺨﺮﻩ اﻳﻤﺎن( در اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬اﻳﻦ اﺻﻞ ﻳﻬﻮدی‬ ‫را ﺑﺼﻮرت روﺷﻦ ﺗﺮ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»اﻧﻘﻼب ﺷﺎﻳﺎن ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺧﻤﻴﻨﯽ در اﻳﺮان درﺳﺖ ﺑﺮ هﻤﺎن ﻣﺒﺎﻧﯽ اﻳﺪﺋﻮﻟﮋﻳﮏ ﺗﮑﻴﻪ دارد ﮐﻪ اﻳﺪﺋﻮﻟﮋی ﻣﺒﺎرزﻩ اﻣﺮوزی ﻣﺎ‬ ‫در اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮ ﺁن ﺗﮑﻴﻪ دارد‪ .‬ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺮای ﻳﻬﻮد‪ ،‬ﺧﺪای واﺣﺪ ﻏﻴﺮﺗﻤﻨﺪ و ﺑﯽ ﮔﺬﺷﺖ ﺧﻮد ﻗﺎﺋﻠﻴﻢ هﻤﺎن ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ از ﺧﺪای اﺳﻼم دارد‪ .‬دﻳﺪﮔﺎﻩ هﺎی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺎﺑﻪ هﻤﺪﻳﮕﺮﻧﺪ‪ ،‬هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺴﺎﺋﻞ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻣﻴـﺎن ﻣـﺎ ﻣﺸﺘﺮک هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬هﺮ دوی ﻣــﺎ ﺑﺮای دﻓﺎع از ارزﺷﻬﺎی ﺳﻨﺘـﯽ ﺧــﻮد در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﻧــﻮﺁوری ﮐﻔــﺮ ﺁﻣﻴﺰ اﻣﺮوزی‬ ‫ﻣﯽ ﺟﻨﮕﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ وﻗﺘﯽ ﺷﻌﺎر »اﷲ اﮐﺒﺮ« را ﻣﯽ ﺷﻨﻮم هﻤﺎﻧﻘﺪر اﺣﺴﺎس رﺿﺎﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﮐﻪ اﺳﻼم راﺳﺘﻴﻦ از ﺷﻨﻴﺪن ﺷﻌﺎر‬ ‫»ﺟﻼل ﻳﻬﻮﻩ ﻣﺘﺒﺎرک ﺑﺎد« ﺧﺮﺳﻨﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻳﮏ اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ هﺮ ﮐﻼﻣﯽ را ﮐﻪ از ﺷﺮﻳﻌﺖ درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﺑﺼﻮرت رهﻨﻤﻮدی ﺗﮑﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ هﻤﺎن ﮐﺎری ﮐﻪ ﻣﺎ در ﻣﻮرد ﺗﻮرات ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺳﺎﻋﺖ هﺎی‬ ‫ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﻣﺠﺬوب ﻣﻮﻋﻈﻪ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﺒﺮﮔﺎن وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻣﺎﻧﺪﻩ ام‪ ،‬زﻳﺮا ﺁﻧﺎن ﻧﻴﺰ در ﺧﻂ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ ﻟﻴﺒﺮاﻟﻴﺴﻢ و‬ ‫ﺁزاداﻧﺪﻳﺸﯽ هﻤﺰﻣﺎن ﻣﺎ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﯽ ﺧﻮاهﻢ ﺑﺪاﻧﺎن ﭘﻴﺎم دهﻢ ﮐﻪ‪:‬‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن روی زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺘﺤﺪ ﺷﻮﻳﺪ!« )ﻧﻘﻞ از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺧﺎﺧﺎم اﻋﻈﻢ ﻓﺮوﻣﻦ ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن‪٣٠ ،‬‬ ‫ﺁورﻳﻞ‪.(١٩٩٨‬‬ ‫* * *‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ هﻤﻴﻦ ﺿﺎﺑﻄﻪ ﻗﻴﻢ و ﺻﻐﻴﺮ‪ ،‬هﻤﻴﻦ ﻧﺤﻮﻩ ﺑﺮداﺷﺖ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ از ﺣﮑﻮﻣﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ دوم هﺰارﻩ ﮐﻨﻮﻧﯽ‬ ‫در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻗﺮار ﺑﻮد‪ ،‬و اﮔﺮ هﻢ در دوران »رﻧﺴﺎﻧﺲ« اﻧﺪﮐﯽ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺗﺎ ﺳﺎل هﺎی »ﻓﺮوغ«‬ ‫ﻗﺮون هﻔﺪهﻢ و هﻴﺠﺪهﻢ ﻋﻤﻼ ﺑﻘﻮت ﺧﻮد ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ اﺣﻮال ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺷﺒﺎن ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺮای ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان او ﺑﻮد‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻗﻴﻢ ﺷﺮﻋﯽ‬ ‫ﻣﺮدﻣﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ »اﮐﺜﺮ هﻢ ﻻﻳﻌﻠﻤﻮن« ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬درهﺮ دو ﺣﺎل ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻮﻳﻦ از ﻳﮏ اﻗﻠﻴﺖ ﻣﻤﺘﺎز ﻣﺮﮐﺐ ﻣﯽ ﺷﺪ‬ ‫ﮐﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻋﺮش و ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ داﺷﺖ‪ ،‬و از ﻳﮏ اﮐﺜﺮﻳﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺮدﻣﯽ ﺻﻐﻴﺮ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺨﺎﻃﺮ رﺳﺘﮕﺎری روح‬ ‫ﺧﻮد در هﻤﻪ اﺣﻮال ﮔﻮش ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﮐﻠﻴﺪ داران ﻣﻄﻠﻖ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﯽ اﮔﺮ ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﮐﻠﻴﺴــﺎ و ﻣﺴﺠـﺪ در ﻣﺴﻴﺮهــﺎی ﻣﻮازی ﮔﺎم ﺑﺮﻣﯽ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﻗﺮون هﻔﺪهﻢ و هﺠﺪهﻢ ﻣﺴﻴﺤﯽ‬ ‫راﻩ هﺎی ﺁﻧﻬﺎ از هﻢ ﺟﺪا ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا در ﻳﮑﯽ از ﺁن دو اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻖ وﻻﻳﺖ و ﺻﻐﺎرت ﺗﺮک ﺑﺮداﺷﺖ و اﻧﺪک اﻧﺪک ﺑﮑﻠﯽ ﻓﺮو‬ ‫رﻳﺨﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ در دﻳﮕﺮی ﺑﻬﻤﺎن ﺻﻮرت ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ ﮐﻪ داﺷﺖ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎزی ﮐﻪ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ روی داد ﺗﺤﻮل ﻓﮑﺮی و ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻓﺮاﮔﻴﺮی ﺑﻮد ﮐﻪ در ﻳﮏ‬ ‫زﻣﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در هﻤ ِﻪ ﮐﺸﻮرهﺎی ﭘﻴﺸﺮﻓﺘ ِﻪ اروﭘﺎی ﻗﺮون هﻔﺪهﻢ و ﺑﺨﺼﻮص هﺠﺪهﻢ ﺁﻏﺎز ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺁن‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺁﻧﺰﻣﺎن واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﻣﺴﻠﻢ زﻣﻴﻨﯽ ﻳﺎ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ و اﺻﻮﻻ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺤﺚ ﺑﺸﻤـﺎر‬ ‫ﻧﻤﯽ ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﺧﺎرج از ﻧﻔﻮذ دوﻟﺖ و ﮐﻠﻴﺴﺎ ﻣﻮرد ﺗﺠﺪﻳﺪ ارزﻳﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬و در ﺻﻒ ﻣﻘﺪم هﻤﻪ اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و‬ ‫ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺁن ‪ Bible‬ﺟﺎی داﺷﺖ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ارزﻳﺎﺑﯽ ﮐﻪ در ﻃﻮل ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻗﺮن ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ هﺎی ﻋﻠﻤﯽ و‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٣‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ادﺑﯽ و ﻓﻠﺴﻔﯽ اروﭘﺎ در ﺁن ﺷﺮﮐﺖ ﺟﺴﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤﺎم ﺁﻧﭽﻪ در اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ در ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ‪،‬‬ ‫درﺑﺎرﻩ ﺧﺪا و ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ و واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ ﺁﻣﺪﻩ و هﻔﺪﻩ ﻗﺮن ﺗﻤﺎم ازﺟﺎﻧﺐ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺣﻘﺎﻳﻘﯽ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ و‬ ‫ﻣﺴﻠﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﻏﻠﻂ ﻳﺎ ﺿﺪ و ﻧﻘﻴﺾ ﻳﺎ اﺷﺘﺒﺎﻩ ﺁﻣﻴﺰ و ﻳﺎ ﺑﮑﻠﯽ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ﺗﺸﺨﻴﺺ دادﻩ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﺨﺺ وﻟﺘﺮ در‬ ‫»ارزﻳﺎﺑﯽ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس« و در »دﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ« ﺧﻮد هﺸﺘﺼﺪ ﺧﻄﺎی ﺁﺷﮑﺎر را در ﺗﻮرات اراﺋﻪ داد و دﻳﮕﺮهﻤﻔﮑﺮان‬ ‫اروﭘﺎﺋﯽ او ﭼﻨﺪﺻﺪ ﻣﻮرد دﻳﮕﺮ را ﺑﺮ اﻳﻦ رﻗﻢ اﻓﺰودﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ اﺳﺎﺳًﺎ ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی ﭘﻴﺸﻴﻦ در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺎوراء‬ ‫اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺌﻮال ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬هﻤﻴﻦ اﻧﻘﻼب ﻓﮑﺮی در زﻣﻴﻨ ِﻪ ﻧﻈﺎم هﺎی ﺟﺎ اﻓﺘﺎدﻩ ﺳﻨﺘﯽ و در ﻗﻠﻤﺮو‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﻗﻀﺎوت و ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﻴﺰ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬ﮐﻪ اﺳﺎﺳﯽ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺷﮑﺴﺘﻦ ﺳﺪ »ﺻﻐﺎرﺗﯽ« ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺎ ﺁن زﻣﺎن در ﺟﺎﻣﻌ ِﻪ اروﭘﺎﺋﯽ‪ ،‬ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﺬهﺒﯽ و ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ‪،‬‬ ‫و ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪن هﻤﻴﻦ ﺳﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﺎرﻳﺦ را در اروﭘﺎی ﻗﺮون ﭘﺎﻳﺎﻧﯽ هﺰار ِﻩ دوم ﺑﺎ‬ ‫ﺗﮑﻮﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﮐﺒﻴﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ و اﻋﻼم اﺻﻞ ﺁزادی و ﺑﺮاﺑﺮی و ﺻﺪور اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺳﺎ ل ‪ ١٧٨٩‬و ﻟﻐﻮ‬ ‫اﺷﺮاﻓﻴﺖ و ﺟﺪاﺋﯽ دﻳﻦ از ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﭘﺎﻳﺎن اﻧﮑﻴﺰﻳﺴﻴﻮن و اﻟﻐﺎء ﺑﺮدﮔﯽ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﺳﺘﻘﺮار رژﻳﻢ هﺎی ﺟﻤﻬﻮری و‬ ‫ﻧﻬﻀﺖ هﺎی ﮐﺎرﮔﺮی ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁورد‪ .‬ﻗﺮﻧﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﻮﺁوری ﻓﮑﺮی را ﺷﮑﻞ داد‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در هﻤ ِﻪ ﮐﺸﻮرهﺎی ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ اروﭘﺎﺋﯽ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻄﻮر هﻤﺰﻣﺎن در ﺁن ﺷﺮﮐﺖ ﺟﺴﺘﻨﺪ »ﻗﺮن روﺷﻨﺎﺋﯽ« ﻳﺎ »ﻋﺼﺮ ﻓﺮوغ« ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﮐﻪ ﮐﺎﻧﻮن اﺻﻠﯽ ﺁن‬ ‫ﺑﻮد ‪ Sicele des Lumieres‬ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺷﺪ‪ ،‬در ﺁﻟﻤﺎن ‪ Aufklarung‬در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ‪ Englishtment‬دراﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‬ ‫‪ Illuminismo‬در اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ‪ Siglo de las Luces‬و در ﭘﺮﺗﻘﺎل ‪ Seculo das Luzes‬در اﻳﻦ »ﻓﺮوغ ﺁوری«‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻓﻼﺳﻔﻪ و ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮاﻧﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺮﮐﺖ ﺟﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از زﻣﺮﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان از وﻟﺘﺮ‪ ،‬ﮐﺎﻧﺖ‪ ،‬روﺳﻮ‪،‬‬ ‫ﻻﻳﺐ ﻧﻴﺘﺲ‪ ،‬ﮔﻮﺗﻪ‪ ،‬ﻣﻮﻧﺘﺴﮑﻴﻮ‪ ،‬ﺑﻮﻓﻮن‪ ،‬دﻳﺪرو‪ ،‬ﻟﺴﻴﻨﮓ‪ ،‬هﮕﻞ‪ ،‬ﻧﺎم ﺑﺮد‪ ،‬و ﻧﻴﺰ از اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺟﺎﻟﺐ ﮐﻪ زﻣﺎﻣﺪاران‬ ‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ای ﭼﻮن ﻓﺮدرﻳﮏ ﮐﺒﻴﺮ ﭘﺮوس و ﮐﺎﺗﺮﻳﻦ ﮐﺒﻴﺮ روﺳﻴﻪ ﺑﺮای ﺗﺴﺤﻴﻞ ﺁزاد ﻓﮑﺮی ﺧﻮد ﺑﺪﻳﻦ ﻓﺮوغ ﺁوران ارادت‬ ‫واﺣﺘﺮام ﻓﺮاوان ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻴﮑﻪ ﻣﻘﺪس ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺸﻮر ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ از ﺟﺎﻧﺐ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻪ زﻳﺮ ذرﻩ ﺑﻴﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ و از ﺁن ﻣﻮارد ﺿﻌﻔﯽ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺁوردﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎر ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﺑﻪ هﺸﺘﺎد هﺰار رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و وﻗﺘﻴﮑﻪ اﺻﻮﻻ ﻣﺎهﻴﺖ ﻣﺬهﺐ و اﺻﺎﻟﺖ‬ ‫ﺁﺋﻴﻨﻬﺎی »ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﻣﻮرد ﺗﺠﺪﻳﺪ ارزﻳﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬در ﺣﺪی ﮐﻪ ﻣﮑﺘﺐ ﺑﯽ ﺧﺪاﺋﯽ ‪ atheisme‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮد ﺑﺼﻮرت‬ ‫ﻣﮑﺘﺐ ﻓﮑﺮی ﻣﺴﺘﻘﻠﯽ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﻮد‪ ،‬و وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺣﺎﺻﻞ هﻤ ِﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺷﮑﺎﻓﯽ هﺎ ﺑﺼﻮرت ﺻﺪ هﺎ ﮐﺘﺎب و رﺳﺎﻟﻪ در دﺳﺘﺮس‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺎس ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺑﯽ ﻣﻨﺎزع و ﺳﻨﺘﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺧﻮد ﺑﺨﻮد ﻣﺘﺰﻟﺰل ﺷﺪ و دوران ﺗﺎزﻩ ای در ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻤﺪن‬ ‫ﺑﺸﺮی ﺁﻏﺎز ﺷﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻪ ﺑﺮ ﺻﻐﺎرت ﺷﺮﻋﯽ ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮ ﺣﻖ ﺁزادی ﻓﮑﺮو ﺁزادی ﺑﻴﺎن و ﺁزادی اﻋﺘﻘﺎد ﻣﺮدﻣﯽ‬ ‫ﺑﺎﻟﻎ ﺗﮑﻴﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻌﺮوف وﻟﺘﺮ را ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻳﮑﯽ از ﻣﻨﺘﻘﺪان ﺁﺷﺘﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ او ﺑﺎرهﺎ ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ »ﻣﻦ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﮔﻮﺋﯽ ﻣﺨﺎﻟﻔﻢ‪ ،‬وﻟﯽ ﺗﺎ ﭘﺎی ﺟﺎن اﻳﺴﺘﺎدﻩ ام ﮐﻪ ﺗﻮ ﺣﻖ ﮔﻔﺘﻦ ﺁزاداﻧﻪ ﺁﻧﺮا داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯽ«‪ ،‬و ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻌﺮوف‬ ‫ﺑﻮﻣﺎﺷﻪ را ﮐﻪ ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎل اﺳﺖ ﺑﺼﻮرت ﺷﻌﺎر در ﺳﺮ ﻟﻮﺣﻪ روزﻧﺎﻣ ِﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﻓﻴﮕﺎرو ﺑﭽﺎپ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ »ﺗﺎ ﺁزادی‬ ‫اﻧﺘﻘﺎد در ﮐﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺘﺎﻳﺶ ارزﻧﺪﻩ ای ﻧﻴﺰ وﺟﻮد ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﺑﻨﻴﺎدی ﻗﺮن ﻓﺮوغ از ﺟﺎﻧﺐ ﻏﺮب ﺑﻪ اﻣﺮﻳﮑﺎی ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ و از ﺟﺎﻧﺐ ﺷﺮق ﺑﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻧﻮﺳﺎﺧﺘ ِﻪ روﺳﻴﻪ‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در اﻣﺮﻳﮑﺎ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﮐﺸﻮری ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ از هﺰارﻩ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﺟﻬﺎن ﺷﻮد ﺑﺮﭘﺎﻳ ِﻪ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪ‪ ،‬و در روﺳﻴﻪ زﻣﻴﻨ ِﻪ ﻓﮑﺮی را ﺑﺮای اﻧﻘﻼب اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻓﺮاﮔﻴﺮی ﮐﻪ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ را ﺑﻪ ﻟﺮزﻩ درﺁورد ﻓﺮاهﻢ‬ ‫ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺨﺼﻮص درزﻣﻴﻨ ِﻪ ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬رهﺎﺋﯽ داﻧﺶ از ﻳﻮغ ﻣﺬهﺐ دﺳﺖ داﻧﺸﻤﻨﺪان را در اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت ﻓﺮاواﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﻐﺎﻳﺮت داﺷﺘﻨـــﺪ ﺑﺎزﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬و راﻩ را ﺑﺮ ﺟﻬـﺶ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻴﺴﺎﺑﻘﻪ ای ﮔﺸﻮد ﮐﻪ ﺑﺮﺗﺮی‬ ‫ﺑﯽ ﻣﻨﺎزع ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺟﻬﺎن ﻏﺮب در زﻣﻴﻨﻪ هﺎی ﻋﻠﻤﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺁن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺻﻐﻴﺮاﻧﯽ ﺷﺮﻋﯽ ﺑﺪرون اﻳﻦ ﺑﻮﺗﻪ ﺁزﻣﺎﻳﺶ رﻓﺘﻨﺪ و از ﺁن ﺑﺼﻮرت ﻣﺮدﻣﯽ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺴﻴﺎری ا ز‬ ‫ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ﺗﺎ ﺁن زﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﻐﺰ ﭘﺪران روﺣﺎﻧﯽ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﺁﻣﻮﺧﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﻐﺰ ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﻴﺰ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫اﮔﺮ ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی ﻓﮑﺮی ﻗﺮن ﻓﺮوغ ﺑﻪ اروﭘﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻏﻴﺮ اروﭘﺎﺋﯽ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﻣﮑﺎن ﺁن را‬ ‫داد ﮐﻪ از ﺻﻮرت ﺻﻐﻴﺮان هﺰار و ﭼﻨﺪﺻﺪ ﺳﺎﻟ ِﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﻴﺮون ﺁﻳﻨﺪ و ﺑﺼﻮرت اﻧﺴﺎن هﺎﺋﯽ ﺑﺎﻟﻎ و ﺁﮔﺎﻩ ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ هﺎی‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺧﻮد روﺑﺮو ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ اﻣﮑﺎﻧﯽ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن در هﻴﭻ ﺟﺎی ﺟﻬﺎن اﺳﻼم‪ ،‬ﺣﺘﯽ در ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺸﻮر ﻻﺋﻴﮏ ﺁن‪،‬‬ ‫ﺑﻪ هﻴﭻ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ دادﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﻣﺮدم اﻳﻦ ﺟﻬﺎن هﻤﭽﻨﺎن در ﻣﻘﺎم ﺻﻐﻴﺮاﻧﯽ ﻣﺬهﺒﯽ و اﻟﺰاﻣًﺎ ﺻﻐﻴﺮاﻧﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٤‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ و از ﻗﺮون وﺳﻄﺎی ﺧﻮد ﺑﻴﺮون ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻣﺮوز در ﺟﻬﺎن دو ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‬ ‫ﺣﻖ ﺁزادی ﻣﺬهﺐ و ﺁزادی ﻗﺒﻮل ﻳﺎ رد ﻣﻄﺎﻟﺐ »ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس« و اﺳﺎﺳًﺎ ﺁ زادی داﺷﺘﻦ ﻳﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻣﺬهﺐ ﺑﺮای هﻤ ِﻪ اﻓﺮاد‬ ‫وﺟﻮد دارد و ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ‪ -‬ﮐﻪ ﮐﻢ هﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ‪ -‬اﺟﺎز ِﻩ اﺑﺮاز ﺧﺸﻮﻧﺘﯽ در ﺧﺎرج از ﻣﺤﺪود ِﻩ ﻗﺎﻧﻮن دادﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫در ﮐﺸـﻮری ﭼـﻮن اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ ﻋﻤﻼ ﺑﺪﺳﺖ ﺧـﺎﺧـﺎم هﺎی واﭘﺴﮕـﺮای اﻓﺮاﻃـﯽ و ﻣﺘﻌﺼﺐ ﺁن ادارﻩ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد اﻳﻦ ﺣﻖ ﺁزاداﻧﺪﻳﺸﯽ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﻻﺋﻴﮏ ﺁن ﺑﻄﻮر اﺻﻮﻟﯽ ﺑﺮای هﻤ ِﻪ اﻓﺮاد وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﮐﻪ‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﺁﻧﺮا در ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﭘﺮﺳﺮ و ﺻﺪای ﭼﻨﺪی ﭘﻴﺶ ﻳﺎﺋﻞ داﻳﺎن دﺧﺘﺮ ژﻧﺮال ﻣﻮﺷﻪ داﻳﺎن ﻣﻌﺮوف در ﭘﺎرﻟﻤﺎن‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﮔﺰارش ﺁن ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﮐﻨﺴﺖ و ﻣﺎﺟﺮای هﻤﺠﻨﺲ ﺑﺎزی داود ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ« در‬ ‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺟﻬﺎن اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻳﺎﺋﻞ داﻳﺎن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﭼﭙﮕﺮای ﭘﺎرﻟﻤﺎن اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﺑﻨﺪهﺎﺋﯽ از ﺗﻮرات ﮐﻪ در ﺁن داود‬ ‫ﭘﺎدﺷـﺎﻩ و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﺳﺮاﺋﻴـﻞ در ﻟﻔﺎﻓﻪ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﻋﺎﺷﻘـﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﺎ ﭘﺴﺮ زﻳﺒﺎی ﺷﺎﺋﻮل ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﺎدﺷـﺎﻩ اﻳﻦ ﮐﺸﻮر اﻋﺘﺮاف‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﮐﻨﺴﺖ ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن درﺑﺎر ِﻩ درﺟﻪ ﺗﻘﺪس اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﺰرگ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻗﻀﺎوت ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫)هﺮاﻟﺪ ﺗﺮﻳﺒﻴﻮن‪ ١٢ ،‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ .(١٩٩٣‬ﺣﺘﯽ در دﻣﮑﺮات ﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎرﻟﻤﺎن هﺎی ﭘﻨﺠﺎﻩ و دو ﮐﺸﻮر اﺳﻼﻣﯽ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز اﻣﮑﺎن‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮی درﺑﺎرﻩ ﻳﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺬهﺒﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫در ﺟﻬﺎن هﺎی ﺑﻮداﺋﯽ و ﺷﻴﻨﺘﻮﺋﯽ ﺁﺳﻴﺎی ﺧﺎوری و در هﻨﺪ ﺑﺮهﻤﺎﺋﯽ و در ﻗﻠﻤﺮوهﺎی ﻣﺬاهﺐ ﻗﺒﻴﻠﻪ ای )ﺁﻧﻤﻴﺴﺖ( ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ و‬ ‫اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻴﻪ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﺎ هﻤ ِﻪ ﺗﻌﺼﺒﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺬهﺒﯽ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﮐﺴﯽ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﻈﺮات ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮد ﻣﻮرد ﺑﺎز‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﻗﺮار ﻧﻤﯽ ﮔﻴﺮد و ﻓﺘﻮاﺋﯽ هﻢ ﺑﺮای ﮐﺸﺘﻨﺶ ﺻﺎد ر ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و ﻋﻤﻼ ﺗﻨﻬﺎ دﻧﻴﺎی اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺁن ﺟﺎﺋﯽ‬ ‫ﺑﺮای ﺣﻖ ﺁزادی ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺁزادی اﻧﺘﺨﺎب در زﻣﻴﻨ ِﻪ ﻣﺬهﺒﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﺪاﻧﺼﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺻﻐﻴﺮان ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ وﺟﻮد‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﮑﻞ در اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺻﻐﻴﺮان ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ در ﭼﻨﻴﻦ دوران ﺑﻴﺴﺎﺑﻘﻪ ای از رﺷﺪ ﺁﻣﻮزﺷﯽ و ﻓﮑﺮی ﺑﺸﺮﻳﺖ‬ ‫ﻣﺘﺮﻗﯽ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻄﻠﻘًﺎ اﻣﮑﺎن ﺁﻧﺮا ﻧﺪارد ﮐﻪ ﺑﺎ اﺗﮑﺎء ﺑﺮ ﺻﻐﺎرت ﺧﻮد ﺑﺨﺶ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺟﻬﺎن را‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در ﺁرزوی‬ ‫ﺁﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﻼم درﺁوردﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﻣﺤﺪود ِﻩ دﻧﻴﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮد ﻧﻴﺰ روز ﺑﺮوز ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﺟﻬﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﺋﯽ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا و اﺳﻼم ﺑﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒًﺎ ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﻦ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮی ‪ -‬ﮔﺎﻩ‬ ‫از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد ﺣﮑﻮﻣﺖ هﺎ و ﮔﺎﻩ از ﺟﺎﻧﺐ اﻓﺮاط ﮔﺮاﻳﺎﻧﯽ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺌﻮل ‪ -‬ﺣﮑﻤﻔﺮﻣﺎ اﺳﺖ در هﻤﻪ ﺟﺎ ﭘﺎﺳﺦ هﺎی ﻏﻠﻄﯽ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ هﺎﺋﯽ ﺻﺤﻴﺢ دادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮﺳﺶ ﺻﺤﻴﺢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺮاﻳﻂ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ و ﺑﻴﺮﺣﻤﺎﻧ ِﻪ اﻗﺘﺼﺎدی‬ ‫ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﮐﻪ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﻣﺮدم ﺁﻧﺮا ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺮد؟ و ﭘﺎﺳﺦ ﻏﻠﻂ اﻳﻦ ﺗﺼﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺁدﻣﮑﺸﯽ هﺎی ﻣﻘﺪس ﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻖ رژﻳﻢ هﺎﺋﯽ از ﻧﻮع وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ و ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻣﯽ ﺗﻮان ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﮑﻠﯽ را ﺣﻞ ﮐﺮد‪ .‬ﭼﻨﺪﻳﻦ‬ ‫دهﻪ ﺁزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺪﻓﺮﺟﺎم در ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﭼﻮن ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻨﮕﻼدش‪ ،‬اﻧﺪوﻧﺰی‪ ،‬ﺳﻮدان‪ ،‬ﮐﻮﻣﻮر‪ ،‬اﻳﺮان و اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﮐﻪ هﻤﻪ‬ ‫ادﻋـﺎی ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮد را از ﻃﺮﻳﻖ اﺟﺮای ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﻨﻌﻞ ﺑﺎﻟﻨﻌﻞ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺳﻼﻣﯽ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ در هﻴﭻ ﺟﺎﺣﺎﺻﻠﯽ ﺟﺰ‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﯽ هﺎ ﺑﺒﺎر ﻧﻴﺎوردﻩ و هﻤﻪ دﺳﺘﺎوردهﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﺮﻳﺪن و ﺳﻨﮕﺴﺎر و ﻗﺼﺎص و ﺣﺠﺎب زﻧﺎن و درازای‬ ‫رﻳﺶ ﻣﺮدان و ﺑﺮﮔﺰاری اﺟﺒﺎری ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺤﺪود ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺮاهﻪ روی هﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان اﻳﻦ ﺟﻬﺎن‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ را ﺑﻪ ﻗﻬﻘﺮای ﺑﺎز هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮد‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻮرداری از ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻳﺪ ﻧﻔﺘﯽ ﺟﻬﺎن ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺁﻧﺮا ﺑﺠﺎﻧﺐ ﺟﻠﻮ‬ ‫راﻧﺪ‪ ،‬و ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻧﻴﺰ ﺁﻧﺮا ﺑﻌﻨﻮان ﺳﺮ ﻣﺸﻖ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﻧﺎﻣﺴﻠﻤﺎن ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮد‪ ،‬زﻳﺮا هﺮ ﮐﺴﯽ‪ ،‬در هﺮ درﺟﻪ از‬ ‫ﺑﯽ اﻃﻼﻋﯽ ﻳﺎ از ﺧﻮﺷﺨﻴﺎﻟﯽ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ درﻳﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ اﮔﺮ هﻢ ﺗﻤﺎم ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻬﺎن ﺑﻄﻮر ﻳﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺎﮐﻴﺪ‬ ‫ﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎز هﻢ ﺑﻘﻴ ِﻪ ﻣﺮدم دﻧﻴﺎ ﮐﻪ ﺷﻤﺎرﺷﺎن ﺑﻴﺶ از ﭼﻬﺎر ﺑﺮاﺑﺮﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮑﯽ از ﮐﺸﻮرهﺎﻳﺸﺎن ﺑﺎﻧﺪاز ِﻩ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮع دﻧﻴﺎی اﺳﻼﻣﯽ و ﺷﺎﻳﺪ هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺁن ﺟﻤﻌﻴﺖ دارد‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﺣﺠﺎب واﭘﺴﮕﺮای اﺳﻼﻣﯽ ﮔﺮدن ﺧﻮاهﻨﺪ ﻧﻬﺎد‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ﻣﻘﺮرات ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ ﺳﻨﮕﺴﺎر و دﺳﺖ ﺑﺮﻳﺪن و ﻗﺼﺎص و ﺗﻌﺰﻳﺮ را ﺧﻮاهﻨﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻧﻪ در ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺧﻮد ﺟﺎﺋﯽ ﺑﻪ ﺗﻌﺪد‬ ‫زوﺟﺎت ﺧﻮاهﻨﺪ داد‪ ،‬ﻧﻪ ﺿﻮاﺑﻂ اﺑﺘﺪاﺋﯽ ﻧﺠﺎﺳﺖ و ﻃﻬﺎرت و ﺑﻮل و ﻏﺎﻳﻆ را ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻤﯽ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺿﻮاﺑﻂ ﻏﺬاﺋﯽ ﺧﻮد را ﺷﮑﺎﻓﺘﮕﯽ ﺳﻢ و ﻧﺸﺨﻮار ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎ ﮐﻤﯽ و زﻳﺎدی ﻓﻠﺲ ﻣﺎهﻴﺎن ﻗﺮار‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ داد‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ و ﻧﻪ ﻧﻘﺎﺷﯽ را از ﻣﻘﺎم واﻻی هﻨﺮی ﺧﻮد ﺑﻪ ﺣﺪ ﻣﻨﮑﺮات ﻣﺬهﺒﯽ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺁورد‪ ،‬و ﻧﻪ‬ ‫اﻗﺘﺼﺎد هﺎی ﭘﺮ ﺗﺤﺮک اﻣﺮوزی ﺧﻮﻳﺶ را ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺧﻤﺲ و زﮐﻮة و ﻣﻀﺎرﻋﻪ و ﻗﺮض اﻟﺤﺴﻨﻪ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ دﻧﻴﺎی اﺳﻼﻣﯽ درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺎﻣﻞ ‪ ۵٢‬ﮐﺸﻮر ﺟﻬﺎن ﺳﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤ ِﻪ ﺁﻧﻬﺎ از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ در ﺳﻄﺤﯽ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮ از ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺳﻄﺢ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﻴﺰ در ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮ از ﺳﻄﺢ زﻧﺪﮔﯽ‬ ‫ﻣﺮدم اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ رﻗﻢ ﻣﺘﻮﺳﻂ درﺁﻣﺪ ﺳﺮاﻧ ِﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ )‪ (PNB‬در اﻣﺮﻳﮑﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ ‪ ٢٧٠٠٠‬دﻻر و‬ ‫در اروﭘﺎ ‪ ١٨٠٠٠‬و در اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻴﻪ ‪ ١٧٠٠٠‬دﻻر اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ رﻗﻢ در ﮐﺸﻮرهﺎی ﻏﻴﺮ ﻧﻔﺘﯽ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ از‪ ٩٠٠‬دﻻر‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٥‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﻓﺮاﺗﺮ ﻧﻤﯽ رود‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮐﺸﻮری ﭼﻮن ﺳﻮﻳﺲ دارای درﺁﻣﺪ ﺳﺮاﻧﻪ ‪ ۴١٠٠٠‬دﻻر در ﺳﺎل اﺳﺖ‪ ،‬و ژاﭘﻦ ‪ ۴٠٠٠٠‬دﻻر‬ ‫و ﻧﺮوژ ‪ ٣١٠٠٠‬دﻻر و اﻳﺴﻠﻨﺪ ‪ ٢۵٠٠٠‬دﻻر و داﻧﻤﺎرک ‪ ٢٣٠٠٠‬دﻻر‪ ،‬و ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﺁﻟﻤﺎن‪ ،‬اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ،‬اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‪ ،‬هﻠﻨﺪ‪،‬‬ ‫اﺗﺮﻳﺶ‪ ،‬اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ در ﺣﺪود ‪ ٢٠٠٠٠‬دﻻر‪ ،‬هﻤﻴﻦ درﺁﻣﺪ ﺳﺮاﻧﻪ در ﻣﺼﺮ‪ ٧٩٠‬دﻻر اﺳﺖ‪ ،‬و در ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ‪ ۴۶٠‬دﻻر و در‬ ‫ﺑﻨﮕﻼدش ‪ ٢۴٠‬دﻻر و در ﭼﺎد ‪ ١٨٠‬دﻻر‪ ،‬و در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ در ﮐﺸﻮرهﺎی ﻏﻴﺮ ﻧﻔﺘﯽ ﺗﺮﮐﻴﻪ و ﺗﻮﻧﺲ و ﺳﻮرﻳﻪ و‬ ‫ﻣﺮاﮐﺶ از ‪ ١١٠٠‬ﺗﺎ ‪ ٢۶٠٠‬دﻻر‪ .‬ﺣﺘﯽ در ﮐﺸﻮرهﺎی ﺑﺮ ﺧﻮردار از ﻋﻮاﻳﺪ ﺳﺮﺷﺎر ﻧﻔﺘﯽ )ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺻﻌﻮدی‪ ،‬ﻋﻤﺎرات‬ ‫ﻋﺮﺑﯽ ﻣﺘﺤﺪﻩ‪ ،‬ﮐﻮﻳﺖ‪ ،‬ﻗﻄﺮ‪ ،‬ﺑﺤﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻟﻴﺒﯽ‪ ،‬اﻟﺠﺰاﻳﺮ‪ ،‬ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ( اﻳﻦ رﻗﻢ در ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ دﻩ هﺰار دﻻر‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﮐﻤﺘﺮ از ﻳﮏ‬ ‫ﭼﻬﺎرم درﺁﻣﺪ ﺳﺮاﻧﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ هﺮ ﻓﺮد ﮐﺸﻮر ﮐﻮﭼﮏ ﻏﻴﺮ ﻧﻔﺘﯽ ﺳﻮﻳﺲ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬در دو ﮐﺸﻮر هﻤﺴﺎﻳ ِﻪ اردن‬ ‫و اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﮐﻪ ﺟﻤﻌﻴﺘﯽ ﻣﻌﺎدل ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ دارﻧﺪ و در ﻣﻨﻄﻘ ِﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﯽ واﺣﺪی ﻧﻴﺰ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﺁﻣﺪ ﺳﺮاﻧﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﺎ‬ ‫اﺣﺘﺴﺎب ﮐﻤﮏ هﺎی ﺧﺎرﺟﯽ در ﻳﮑﯽ ‪ ١۶٠٠٠‬دﻻر و در دﻳﮕﺮی‪ ١۵٠٠‬دﻻر اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻗﻠﻤﺮو داﻧﺶ‪ ،‬اﻳﻦ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ روزﮔﺎری ﺳﺮﻣﺸﻖ واﻻی داﻧﺶ ﭘﺮوری ﺑﻮد و »ﻓﺮهﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ« ﺁن ﻏﺮب‬ ‫ﺟﺎهـﻞ را ﺧﻴﺮﻩ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬در دوران ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻘﺎﻣﯽ ﭼﻨﺪان ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺁﻓﺮﻳﻘﺎی ﺳﻴﺎﻩ ﻧﺪارد‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺗﺎزﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﺁﻣﺎرهﺎ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫ﺑﯽ ﺳﻮادی در ﺳﻮوﻣﺎﻟﯽ ‪ %٧۵‬در ﺳﻨﮕﺎل ‪ %۶٩‬در ﺑﻨﮕﻼدش و ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ‪ %۶٢‬در ﻣﺮاﮐﺶ ‪ %۵٧‬در ﻣﺼﺮ ‪ %۴٩‬در‬ ‫اﻟﺠﺰاﻳﺮ ‪ %۴٠‬در ﺗﻮﻧﺲ ‪ %٣٣‬در ﺳﻮرﻳﻪ ‪ %٢٩‬در اﻳﺮان ‪ %٢٨‬اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ هﻤﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ در اروﭘﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ‬ ‫و ﻏﺮﺑﯽ و ﻣﺮﮐﺰی و ﮐﺎﻧﺎدا و اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ و ﻧﻴﻮزﻟﻨﺪ از‪ %۴‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ و در ﺑﺮﺧﯽ از ﮐﺸﻮرهﺎ ﭼﻮن داﻧﻤﺎرک و ژاﭘﻦ‬ ‫ﺑﻪ ﺻﻔﺮ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫هﻤﻴﻦ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی در زﻣﻴﻨ ِﻪ ﺁﻣﻮزش ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﻴﺎن ﺟﻬﺎن ﻣﺘﺮﻗﯽ و دﻧﻴﺎی اﺳﻼﻣﯽ وﺟﻮد دارد‪ :‬ﺗﻌﺪاد دﻳﭙﻠﻤﻪ هﺎی ﺳﺎﻻﻧﻪ در‬ ‫دو ﮐﺸﻮر ﺑﻨﮕﻼدش ﺑﺎ‪ ١٢٢‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔــــﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ و هﻠﻨــﺪ ﺑﺎ ﺗﻨﻬﺎ ‪ ١۵‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﺟﻤﻌﻴﺖ ‪ ۶٩٠٠٠‬ﻧﻔﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﻌﺪاد‬ ‫دﻳﭙﻠﻤﻪ هﺎی ﺳﺎﻻﻧﻪ اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ ‪ ١٩‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮی ﺁن ﭼﻬﻞ هﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺷﻤﺎر دﻳﭙﻠﻤﻪ هﺎی ﺳﺎﻻﻧﻪ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن‬ ‫‪ ١٣٨‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮی اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ دﻳﭙﻠﻤﻪ هﺎی ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻓﻨﻼﻧﺪ ﺑﺎ ‪ ۵‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺁن ﭘﻨﺞ هﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺷﻤﺎر‬ ‫دﻳﭙﻠﻤﻪ هﺎی ﻣﺮاﮐﺶ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻤﻌﻴﺘﯽ ﺷﺶ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﻨﻼﻧﺪ دارد‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﮐﺘﺎب هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ در ﮐﺸﻮر‪ ۵‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮی‬ ‫داﻧﻤﺎرک ﺑﭽﺎپ ﻣﯽ رﺳﺪ از ﺷﻤﺎر ﮐﺘﺎب هﺎﺋﯽ ﮐﻪ هﺮ ﺳﺎﻟﻪ در ﮐﺸﻮر‪ ٢٢٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮی اﻧﺪوﻧﺰی ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ در ﮐﺸﻮر‪ ۶٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮی اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﻌﺎدل ﻣﺠﻤﻮع ﮐﺘﺎب هﺎﺋﯽ ﮐﻪ در ﮐﺸﻮرهﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺎ ﻳﮏ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﭽﺎپ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﮐﺘﺎب هﺎی ﻋﻠﻤﯽ درهﻴﭽﻴﮏ از ﮐﺸﻮرهﺎی ﮐﻨﻮﻧﯽ‬ ‫ﺟﻬﺎن اﺳﻼم در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ رﻗﻢ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺁن ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻳﮏ در ﺻﺪ ﻧﻤﯽ رﺳﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﻗﻢ در ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﻋﺮب‬ ‫‪ %٠٫٢١‬در ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ‪ ،%٠٫٠۵۵‬در ﻋﺮاق ‪ ،%٠٫٠٢٢‬در ﺳﻮرﻳﻪ ‪ ،%٠٫٠١‬در ﻟﻴﺒﯽ ‪ %٠٫٠٠٢‬اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ‬ ‫ﺣﺘﯽ در ﮐﺸﻮرهﺎی ﮐﻮﭼﮑﯽ ﭼﻮن داﻧﻤﺎرک و ﻓﻨﻼﻧﺪ و ﺳﻮﻳﺲ و اﻳﺴﻠﻨﺪ اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ از ‪ ٣‬ﺗﺎ ‪ ۵‬درﺻﺪ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮ ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ‪.‬‬ ‫ن داﻧﺶ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ در ﻗﻠﻤﺮو داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺗﺮازﻧﺎﻣ ِﻪ ﺟﻬﺎن ﮐﻨﻮﻧﯽ اﺳﻼم ﺗﺮازﻧﺎﻣ ِﻪ ورﺷﮑﺴﺘﮕﯽ‬ ‫د ر ﺳﻄﺢ ﻋﺎﻟﯽ ﺗﺮ ﺟﻬﺎ ِ‬ ‫ﺑﺎز هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﺮا در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﺮﻧﺪﮔﺎن ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻣﻌﺮوف ﻧﻮﺑﻞ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺳﻪ رﺷﺘﻪ از رﺷﺘﻪ هﺎی‬ ‫ﭘﻨﺠﮕﺎﻧـــﻪ اﻳﻦ ﺟـــﺎﻳﺰﻩ ﺑﻪ ﻋـﻠﻮم اﺳﺎﺳﯽ )ﻓﻴﺰﻳﮏ‪ ،‬ﺷﻴﻤﯽ‪ ،‬ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﮋی و ﭘﺰﺷﮑﯽ( اﺧﺘﺼﺎص دارد ﮐﻪ هﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‬ ‫ﺗﺮﻳﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺟﻬﺎن در هﺮ ﻳﮏ از اﻳﻦ رﺷﺘﻪ هﺎ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬در ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﺟﻤﻌ ًﺎ ‪ ٣٩٨‬ﻧﻔﺮ ﺑﺮﻧﺪﻩ اﻳﻦ رﺷﺘﻪ هﺎی‬ ‫ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ‪ ١٨٨‬ﻧﻔﺮ از ﺁﻧﻬﺎ اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ‪ ۶۶ ،‬ﻧﻔﺮ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ‪ ۵٩ ،‬ﻧﻔﺮ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ‪ ٢٧ ،‬ﻧﻔﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻮی‪ ١٧ ،‬روﺳﯽ‪١۶ ،‬‬ ‫ﺳﻮﺋﺪی‪ ١٢ ،‬ﺳﻮﻳﺴﯽ‪ ٣ ،‬ﻧﻔﺮ هﻨﺪی‪ ،‬و ﺑﻘﻴﻪ از ﮐﺸﻮرهﺎی دﻳﮕﺮی ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان از اﻓﺮﻳﻘﺎی‬ ‫ﺟﻨﻮﺑﯽ‪ ،‬اﻳﺴﻠﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻮاﺗﻤﺎﻻ و اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﺎم ﺑﺮد‪ .‬و ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ زﻣﺎﻧﯽ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎهﺎ‪ ،‬رازی هﺎ‪ ،‬ﺧﻮارزﻣﯽ هﺎ‪،‬‬ ‫ﺑﻴﺮوﻧﯽ هﺎ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺮهﺎ‪ ،‬اﺑﻦ هﻴﺜﻢ هﺎ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﻪ هﺎ را ﺑﻪ دﻧﻴﺎی داﻧﺶ اهﺪا ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ ‪١٢٠٠‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮی ﺧﻮد ﻳﮏ ﭘﻨﺠﻢ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن را دارد‪ ،‬در هﻤﻪ اﻳﻦ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺗﻨﻬﺎ و ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﻋﻠﻤﯽ ﺟﺎﻳﺰﻩ‬ ‫ﻧﻮﺑﻞ داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺁن را در ﺳﺎل‪ ١٩٧٩‬ﺁﻧﻬﻢ ﺑﻪ اﺗﻔﺎق دو ﻓﻴﺰﻳﮑﺪان ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﻳﯽ درﻳﺎﻓﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺳﺎﻻﻧﻪ ای ﮐﻪ از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎن در‪ ۶۴‬رﺷﺘ ِﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻮم در ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ ﺁﻣﺎری ﻣﻌﺘﺒﺮ ‪ Quid‬ﺑﭽﺎپ‬ ‫ﻣﯽ رﺳﺪ‪ ،‬در ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺷﺶ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﻧﺎم ﻳﮏ داﻧﺸﻤﻨﺪ را از ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪،‬‬ ‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻧﺸﺎﻧﯽ از ﭼﻨﻴﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪی در ﻓﻬﺮﺳﺖ اﺧﺘﺮاﻋﺎت و اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت ﺑﺰرگ دو ﻗﺮن اﺧﻴﺮ‪ ،‬و در ﻓﻬﺮﺳﺖ دﻩ هﺎ هﺰار‬ ‫اﺧﺘﺮاع ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺟﻬﺎن ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٦‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫و ﺗﺎزﻩ ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﯽ ﺁﻣﻮزش هﺎ و ﻓﺮهﻨﮓ هﺎ در اﻳﻦ دو ﺟﻬﺎن ﺷﺮق و ﻏﺮب‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﻴﺖ داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎ و‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻠﮑﺮدﻩ هﺎ و ﮐﺘﺎب هﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺁﻧﭽﻪ اﻣﺮوز در ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺮاﮐﺰ ﺁﻣﻮزﺷﯽ‬ ‫ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﻄﻠﻘًﺎ ﺁن ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻧﺴﻞ هﺎی ﻓﺮدای ﺁن را ﺑﺮای ﺁﻳﻨﺪ ِﻩ اﻣﻴﺪ ﺑﺨﺶ ﺗﺮی ﺁﻣﺎدﻩ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﻤﻴﻨﺎر ﺟﻬﺎﻧﯽ »اﺳﻼﻣﯽ ﮐﺮدن داﻧﺶ« ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﻪ اﺑﺘﮑﺎر داﻧﺸﮕﺎﻩ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﻼم ﺁﺑﺎد و ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺗﻔﮑﺮ اﺳﻼﻣﯽ اﻣﺮﻳﮑﺎ در ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻂ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮری وﻗﺖ اﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪،‬‬ ‫رﺋﻴﺲ داﻧﺸﮕﺎﻩ اﺳﻼﻣﯽ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﮐﻠﻴﻪ ﮐﺘﺎب هﺎی درﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎی ﺟﻬﺎن را ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺌﻮری ﻧﺴﺒﻴﺖ‬ ‫اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺎﻃﻞ داﻧﺴﺖ و اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﻓﺮﺿﻴﻪ اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ در ﻣﻮرد ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﮐﺎﺋﻨﺎت و اﺗﻢ و‬ ‫ﻣﺎدﻩ ا ز ﻧﻈﺮ اﺳﻼم ﻣﺮدود و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺣﺰب ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ »ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﻼﻣﯽ« ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻣﻮﻻﻧﺎ اﺑﻮاﻻء ﻣﻌﺪ ودی‪ ،‬ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻐﺰهﺎی‬ ‫ﻣﺘﻔﮑﺮ اﺳﻼﻣﯽ ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻋﻠﻮم ﻓﻴﺰﻳﮏ‪ ،‬ﺷﻴﻤﯽ‪ ،‬زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ‪،‬‬ ‫ﺣﻴﻮان ﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻄﺒﻴﻖ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺧﺪا و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮش درﺑﺎر ِﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﺗﺪرﻳﺲ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﻤﺮاهﯽ ﺟﻮاﻧﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬و ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﮐﻪ ﺑﺮای ﮐﺎﺋﻨﺎت ﻋﻤﺮی ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎﻟﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ‬ ‫ﮐﻨﻴﺪ و ﻧﻘﺶ ﺧﺪاوﻧﺪ را در ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺷﺶ روزﻩ ﺁن ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻴﺪ ﺟﻮاﻧﺎﻧﺘﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ؟ و‬ ‫ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻣﺘﻮﻗﻊ ﺣﻔﻆ اﺻﺎﻟﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﻴﺪ در وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﺎن ﺁﻣﻮزش هﺎﺋﯽ را در زﻣﻴﻨﻪ هﺎی اﻗﺘﺼﺎد و‬ ‫ﺣﻘﻮق و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ اﻣﺮوزی ﻣﻴﺪهﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻧﻬﺎدی ﺑﺎ ﺁﻣﻮزش هﺎی ﺳﻨﺘﯽ اﺳﻼﻣﯽ ﺗﻔﺎوت دارﻧﺪ؟«‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬در ﻣﺎﻩ ﻣﻪ ‪ ،١٩٩١‬ﺑﺎ ﻓﺸﺎر هﻤﻴﻦ ﺣﺰب ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﻼﻣﯽ در ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ وﺿﻊ ﺷﺪ‬ ‫ﮐﻪ از ﺁن ﭘﺲ از ذﮐﺮ ﻋﻠﻞ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﻴﺰﻳﮑﯽ در ﮐﺘﺎب هﺎی ﺧﻮداری ﺷﻮد‪ ،‬ﻓﯽ اﻟﻤﺜﻞ اﻧﺮژی ﻋﺎﻣﻞ ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎل هﺎﺋﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻌﻨﯽ ﺁن ﺑﺮای داﻧﺶ ﺁﻣﻮزان اﻳﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎل هﺎ ﻧﻴﺮوی‬ ‫اﻟﮑﺘﺮﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺧﻮاﺳﺖ اﻟﻬﯽ‪ ،‬و ﻓﺮﻣﻮل ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺗﺮﮐﻴﺐ اﮐﺴﻴﮋن و هﻴﺪروژن ﺑﺮای ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺁب ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﺗﺮﮐﻴﺐ اﺗﻢ هﺎی اﮐﺴﻴﮋن و هﻴﺪروژن ﺑﺸﺮﻃﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺁب ﺑﻮﺟﻮد ﺁورد‪ .‬و ﺑﺎز هﻢ‬ ‫ﻣﻘﺮر ﺷﺪ ﮐﻪ هﺮ ﻓﺼﻠﯽ از ﮐﺘﺎب هﺎی ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺪارس ﺑﺎ ﺣﺪﻳﺚ ﻳﺎ ﻣﺘﻨﯽ ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﻪ ﺑﺪان ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺎﻗﺾ ﺁن ﻧﺒﺎﺷﺪ‬ ‫هﻤﺮاﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و از ذﮐﺮ ﻧﺎم داﻧﺸﻤﻨﺪاﻧﯽ ﭼﻮن ﻧﻴﻮﺗﻮن و ﺑﻮﻳﻞ و ﭘﺎﺳﺘﻮر و ﻓﻠﻤﻴﻨﮓ و ﻏﻴﺮﻩ ﻧﻴﺰ ﺧﻮداری ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻔﻬﻮم‬ ‫ﺁن اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻏﻴﺮ از ﺧﺪاوﻧﺪ وﺿﻊ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ واﻳﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﺑﺖ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﯽ دارد‪ .‬ﻳﮏ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻧﯽ ﻣﻘﻴﻢ اﻣﺮﻳﮑﺎ‪ ،‬ﺿﻴﺎء اﻟﺪﻳﻦ ﺳﺮدار‪ ،‬در ﮐﺘﺎﺑﯽ ﮐﻪ اﺧﻴﺮًا ﺑﻨﺎم ﺁﻳﻨﺪ ِﻩ اﺳﻼم در ﻧﻴﻮﻳﻮرک‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ هﺎ را ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪» :‬اﺳﻼم هﻴﭻ ﻧﻴﺎزی ﻧﺪارد ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺻﻮل داﻧﺶ‬ ‫ﻣﺪرن ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺑﺪهﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﻣﺪرن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻗﺮﺁن و ﺑﺎ اﺳﻼم ﺗﻄﺒﻴﻖ دادﻩ ﺷﻮد‪«.‬‬ ‫* * *‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﯽ از ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز اﺳﻼم‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺼﻮرت ﺳﻨﺪ هﻮﻳﺘﯽ‬ ‫ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺼﻮرت اﻋﺘﻘﺎدی‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ در ﺧﺎرج از اﻳﻦ هﻮﻳﺖ اﺳﻼﻣﯽ اﺻﻮﻻ ﻋﻠﺘﯽ وﺟﻮدی ﺑﺮای ﺧﻮد ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﭼﻮن ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن و ﺑﻨﮕﻼدش ﺑﺪون ﺗﮑﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﺗﻨﻬﺎ اﺟﺰاﺋﯽ از هﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺑﺰرگ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫در هﻤ ِﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻴﺰ ﺑﺪان ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺷﻴﺦ ﻧﺸﻴﻦ هﺎی ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ﺑﺪون ﻣﺎهﻴﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮد ﻧﻪ ﺗﺎرﻳﺨﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ﻓﺮهﻨﮕﯽ‪ ،‬ﻧﻪ هﻮﻳﺘﯽ‪ .‬ﺑﺮای ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﯽ‪ ،‬اﺳﻼم ﻋﻨﻮاﻧﯽ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا دﺳﺖ ﮐﻢ هﺸﺘﺎد درﺻﺪ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻧﻪ ﻣﻔﻬﻮم‬ ‫ﻗﺮﺁﻧﯽ را ﮐﻪ ﺑﻪ زﺑﺎﻧﯽ ﻏﻴﺮ از زﺑﺎن ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻣﯽ ﻓﻬﻤﻨﺪ و ﻧﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻧﻤﺎزی را ﮐﻪ ﺑﻪ زﺑﺎﻧﯽ ﻏﻴﺮ از‬ ‫زﺑﺎن ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﻨﺪ درﻣﯽ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﻮﻣﻨﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ در دوراﻧﯽ ﮐﻪ هﻨﻮز ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬهﺒﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن‬ ‫ﻻﺗﻴﻦ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽ ﺷﺪ ﻧﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ ﻣﯽ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻣﯽ ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر هﻤ ِﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻤﺎز ﮔﺰاران ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻮﻟﻮی »روی ﺑﻪ ﻣﺤﺮاب و دل ﺑﻪ ﺑﺎزار« دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﻋﺮب زﺑﺎﻧﺎن ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺗﺎ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺑﺮای اﻳﻨﺎن اﺧﺘﻴﺎری در ﻗﺒﻮل ﻳﺎ رد ﺁن و ﻳﺎ ﺣﺘﯽ ﺳﺌﻮاﻟﯽ درﺑﺎرﻩ ﺁن‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﺪ اﻋﺘﺒﺎری ﺑﻴﺶ از ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ هﻴﭽﮑﺪام از اﻳﻨﺎن ﻣﺬهﺐ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را ﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ ﺑﺮﻧﮕﺰﻳﺪﻩ اﻧﺪ و ﺁزاداﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺁن ﭘﺎﻳﺪار ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻘﻮل وﻟﺘﺮ ﻣﺬهﺐ ﺧﻮد را ﺑﻪ هﻤﺎن ﺻﻮرﺗﯽ ﺗﺤﻮﻳﻞ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﻮل راﻳﺞ ﮐﺸﻮرﺷﺎن را‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ای اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮﻓﺮد ﺑﺸﺮی ﺑﺎ هﻤﺎن ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺬهﺐ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ اوﺳﺖ‪ .‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ در ﺧﺎﻧﻮادﻩ ای ﻳﻬﻮدی ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻳﻬﻮدی اﺳﺖ و ﮐﺴﯽ ﮐﻪ در ﺧﺎﻧﻮادﻩ ای ﻣﺴﻴﺤﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٧‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﻳﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎن زادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻳﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻨﺎﭼﺎر ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺬهﺒﯽ او از ﺁﻏﺎز ﺑﻬﻤﺎن ﺻﻮرﺗﯽ ﺷـــﮑﻞ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‬ ‫ﮐﻪ ﮐﺎرﮔـﺮدان اﻳﻦ ﻣﺬاهﺐ ﺑﺮاﻳﺶ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ »ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ ﻧﻔﺮ ﺑﻨﺎم ﻣﺬهﺐ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ‬ ‫ﺟﻨﮕﻴﺪﻩ و ﺑﻨﺎم ﺧﺪای ﻣﺬهﺐ هﻤﺪﻳﮕﺮ را ﮐﺸﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ اﻃﻼﻋﯽ از ﻣﻌﺘﻘﺪات ﺁن دﻳﮕﺮی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﺣﺘﯽ ﻣﺘﻮﺟﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪای او هﻤﺎن ﺧﺪای ﺧﻮدﺷﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻪ ﺁن ﺻـﻠﻴﺒﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻃﻮل دوﻳﺴﺖ ﺳﺎل ﺑﺼﻮرت اﻣﻮاﺟﯽ ﭘﻴﺎﭘﯽ ﺑﻪ‬ ‫ﮐﺸﺘﺎر ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن رﻓﺘﻨﺪ ﻗﺮﺁن را ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﺁن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮوی اﻳﻦ ﺻﻠﻴﺒﻴﺎن ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ ﭼﻴﺰی از ﺗﻮرات‬ ‫و اﻧﺠﻴﻞ ﻣﯽ داﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬هﺮﻳﮏ از اﻳﻦ دو اﮔﺮ در ﮐﺸﻮر ﺁن دﻳﮕﺮی ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﻨﺎم ﺧﺪای او ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺁدم ﮐﺸﯽ دﺳﺖ‬ ‫ﻣﯽ زد‪ .‬اﮔﺮ روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ در ﺧﺎﻧﻮادﻩ ای ﻳﻬﻮدی ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﺠﺎی ﺁﻳﺖ اﷲ ﻋﻈﻤﺎی ﻗﻢ در ﺳﻤﺖ ﺧﺎﺧﺎم‬ ‫اﻋﻈﻢ ارﺷﻠﻴﻢ ﺷﻤﺸﻴﺮﮐﺸﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ ،‬و اﮔﺮ ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ ﻧﺘﺎﻧﻴﺎهﻮ ﻧﻴﺰ در ﺧﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎن زادﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد اﺣﺘﻤﺎﻻ اﻣﺮوز در ﻣﻘﺎم‬ ‫رهﺒﺮی ﺣﺰب اﷲ ﺑﺮای ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﮐﺎﺗﻴﻮﺷﺎ و ﻧﺎرﻧﺠﮏ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬ ‫ﻳﮏ ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻳﺮاﻧﯽ‪ ،‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﻨﻮال‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺪرش ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﭘﺪر او ﻧﻴﺰ ﺑﺪﻳﻦ‬ ‫دﻟﻴـﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ ﭘﺪری ﻣﺴﻠﻤـﺎن داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﭘﺎﻳـﺎن اﻳﻦ ﺧﻂ زﻧﺠﻴﺮ در هﺮ ﺷﺮاﻳﻄـﯽ ﺑﻪ زرﺗﺸﺘـﯽ ﻓﻠﮑـــﺰدﻩ ای‬ ‫ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻋﺮب ﻻ اﻟﻪ اﻻ اﷲ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﻣﻌﻨﯽ ﺁﻧﺮا داﻧﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و اﮔﺮ هﻤﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺨﻼف‬ ‫ُﻧﻪ دهﻢ از دﻳﮕﺮﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻬﺎن ﺳﻨﯽ ﻧﻴﺴﺖ و ﺷﻴﻌﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎز ﺑﺪﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﭼﻬﺎردﻩ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻳﮏ ﻋﺮب‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮ ﭼﻬﺮ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ ﻳﮏ ﻗﺰﻟﺒﺎش از او ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ اﺑﻮﺑﮑﺮ و ﻋﻤﺮ و ﻋﺜﻤﺎن ﻟﻌﻨﺖ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ و ﻳﺎ‬ ‫ﺁﻣﺎدﻩ ﺁن ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﺳﺮش ﺑﺮﻳﺪﻩ ﻳﺎ ﺷﮑﻤﺶ ارﻩ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫در هﻤ ِﻪ دوران ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان‪ ،‬ﺑﺨﻮﺻﻮص از زﻣﺎن ﺻﻔﻮﻳﻪ‪ ،‬ﻣﻴﺎن ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﺮ اﻳﺮان ﺣﮑــــﻢ‬ ‫راﻧﺪﻩ اﻧﺪ و ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﻠﻴﺪداری دﻳﻦ را ﺑﻌﻬﺪﻩ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﻀﺎد ﻣﻨﺎﻓﻌﯽ ﮐﻪ از ﺟﻨﮓ ﻗﺪرت ﻧﺎﺷﯽ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﺪﻩ در ﻳﮏ ﻣﻮرد ﺧﺎص هﻤﻔﮑﺮی و هﻤﮑﺎری ﮐﺎﻣﻞ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺁن اﻳﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺗﻮدﻩ هﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن‬ ‫ﺧﻮد را در ﻣﻮﺿﻊ ﺻﻐﺎرت ﺳﻴﺎﺳﯽ و در ﻣﻮﺿﻊ ﺻﻐﺎرت ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﮕﺎﻩ دارﻧﺪ‪ .‬ﺳﻼﻃﻴﻦ هﻤﻮارﻩ ﺧﻮد را ﻗﻴﻢ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﺮدم‬ ‫ﺻﻐﻴﺮی ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﻖ ﻓﻀﻮﻟﯽ در ﮐﺎر ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﺎن ﺧﻮد ﮐﺎﻣ ِﻪ ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬و ﮐﻠﻴﺪداران دﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺧﻮد را ﻗﻴﻢ‬ ‫ﺷﺮﻋﯽ ﺻﻐﻴﺮاﻧﯽ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ از هﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﯽ ﻧﺎﻗﺺ اﻟﻌﻘﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ در ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ ﻋﺎﻣﻞ‬ ‫ﺳﻮﻣﯽ ﺑﻨﺎم اﺳﺘﻌﻤﺎر ﭘﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻴﺪان ﻧﻬﺎد‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻮرﺳﻴﺪﻩ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻗﻴﻤﻮﻣﻴﺘﯽ اﺳﺘﻌﻤﺎری ﺑﺮ ﻣﻠﺘﯽ‬ ‫ﺻﻐﻴﺮ ﺑﻮد‪ ... .‬و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﺸﻴﺐ و ﻓﺮازی هﺰار ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬در ﺳﺎل هﺎی ﭘﺎﻳﺎﻧﯽ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ اﺳﺘﻘﺮار ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﻨﺎم‬ ‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ را در ﭘﯽ ﺁورد ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﺠﻤﻮﻋ ِﻪ اﻳﻦ ﺻﻐﺎرت هﺎ ﻳﮏ ﮐﺎﺳﻪ ﺷﺪ و ﺷﺎﻩ ﻓﺼﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺎﺳﯽ ﺁن ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻊ ﻣﻠﺖ اﻳﺮان در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻣﻮﺿﻊ ﻓﺎوﺳﺖ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﮐﻪ روح ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎن‬ ‫ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﯽ در ﺗﺎرﻳﮑﺘﺮﻳﻦ ادوار هﺰارﻩ‪ ،‬ﺳﻘﻮط ﻓﺮهﻨﮕﯽ اﻳﺮان ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﺣﺪ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ زﻣﺎﻣﺪاران ﺁن از اول ﺗﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﻋﻤﺎﻣﻪ ای را ﺑﺮ ﺳﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺸﺎن اﺳﺘﻴﻼی ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﺁﻣﺪ و ﺑﻪ ﻧﺸﺎن اﺳﺘﻴﻼی‬ ‫ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ در ﺁن ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﺎرهﺎ در ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار ﺧﻮد »ﮐﻼﻩ ﻟﮕﻨﯽ« راﺑﻌﻨﻮان ﭘﺲ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺟﺎﻧﺐ‬ ‫ﻧﻔﯽ ﮐﺮد‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ دﻳﮕﺮ را ﻳﺎ درک ﻧﮑﺮد و ﻳﺎ ﺁﻧﺮا ﻋﻤﻼ ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﺎﻣ ِﻪ ﺧﻮد اوﻧﻴﺰ ﺑﻬﻤﺎﻧﻘﺪر ﻳﺎدﮔﺎر اﺟﺎﻧﺐ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﮐﻼﻩ ﻟﮕﻨﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ ﮐﻼﻩ ﻟﮕﻨﯽ ﻻاﻗﻞ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﻪ اﻳﺮان ﻧﻴﺎﻣﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﯽ ﺗﻤﺪن و ﻓﺮهﻨﮕﯽ‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺻﻮرت از ﺟﺎﻧﺐ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ از دﻳﮕﺮ ﮐﺸﻮرهﺎی ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﻗﺒﻼ از ﺗﻘﻠﺐ هﺎﺋﯽ ﻳﺎد ﮐﺮدم ﮐﻪ در ارزﻳﺎﺑﯽ واﻗﻌﻴﺖ هﺎی هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟ ِﻪ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﯽ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﺗﻘﻠﺐ هﺎ ﺗﻘﻠﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در دوران ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬ﺁﻧﻬﻢ ﻧﻪ در ﺗﻔﺴﻴﺮ واﻗﻌﻴﺖ هﺎی اﻳﻦ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﻣﺘﻦ ﺧﻮد ﺁن روی دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺁن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻳﮏ ﻋﺼﻴﺎن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻤﯽ ﺑﻪ ﻳﮏ اﻧﻘﻼب واﭘﺴﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ ﻗﺮون‬ ‫وﺳﻄﺎﺋﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻋﺼﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺳﺎل‪ ١٣۵۶‬ﺁﻏﺎز ﺷﺪ ﻧﻪ ﻋﺼﻴﺎﻧﯽ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﻮد و ﻧﻪ اﺻﻮﻻ در ﻣﺴﻴﺮ اﻳﺪﺋﻮﻟﮋی ﻣﺬهﺒﯽ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬و ﻧﻪ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺴﻴﺮی ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ درﺳﺖ در ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺁن ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﺪﺋﻮﻟﮋی هﻤ ِﻪ ﻣﺬاهﺐ »ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﺳﺎﻣﯽ ﺑﺮ‬ ‫ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﻧﺎﭘﺬﻳﺮی ﻣﺘﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ اﻳﻦ ﻋﺼﻴﺎن‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٨‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺁزادی هﺎی دﻣﮑﺮاﺗﻴﮏ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺟﺎﻣﻌ ِﻪ ﺁﺧﻮﻧ ِﺪ اﻳﺮان ﺑﺎ ﭘﻴﺮوی از اﺻﻴﻞ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮ ِﻩ ﻣﺎﮐﻴﺎوﻟﻴﺴﻢ ﺑﺎ ﺷﻌﺎر‬ ‫ﺁراﺳﺘﻪ ﺁزادی و دﻣﮑﺮاﺳﯽ وﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ هﺪف ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻴﺪان را ازدﺳﺖ ﻣﻴﺪاﻧﺪاران‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد ﺑﮕﻴﺮد و ﺑﻌﺪ ازﮐﺴﺐ ﻗﺪرت‪ ،‬هﻢ اﻳﻦ ﻣﺰاﺣﻤﺎن ﻏﻴﺮﻋﻤﺎﻣﻪ ای ﺧﻮد و هﻢ ﻣﺤﺘﻮای ﺷﻌﺎرهﺎی ﺁﻧﺎﻧﺮا ﻳﮑﯽ ﭘﺲ از‬ ‫دﻳﮕﺮی ﺑﻪ زﺑﺎﻟﻪ دان ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﺁن »ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ« ﮐﻪ ازﭼﻨﻴﻦ ﺗﻘﻠﺒﯽ ﺳﺮ ﺑﺮ ﺁورد‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺮای ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﮐﻤﺎل ﻣﻄﻠﻮﺑﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮﻧﯽ ﭼﻮن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻗﺮن اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‪ ،‬ﺑﺪان دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮای ﺣﺘﯽ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻩ‬ ‫ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﺳﻮم و ﺟﻬﺎن ﭼﻬﺎرم ﺳﻨﺪ ﺷﺮﻣﺴﺎری اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ در ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﺑﺸﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫در ﺁن ﻣﻠﺘﯽ ﺑﺮ ﺻﻐﺎرت ﺧﻮﻳﺶ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﮏ ﻗﻴﻢ ﺷﺮﻋﯽ ﻣﻬﺮ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻬﺎدﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮرد ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ای را در‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن هﺎی اﺳﺎﺳﯽ هﻴﭽﻴﮏ از ‪ ١۵۵‬ﮐﺸﻮر دﻳﮕﺮی ﮐﻪ اﻣﺮوز ﺑﺎ رژﻳﻢ هﺎی ﺟﻤﻬﻮری ادارﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺮای اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻴﭻ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺎ هﺪف اﻋﻼم ﺷﺪﻩ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺻﻐﺎرت ﻣﻠﯽ وﺿﻊ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮای ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ وﺿﻊ‬ ‫ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻣﻠﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﺮﺻﻐﺎرت ﺧﻮﻳﺶ ﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﭼﻪ ﻧﺨﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮﺣﻘﺎرت ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﻧﻴﺰﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ وﻇﻴﻔﻪ اوﻟﻮﻳﺖ دار ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن اﻳﺮان ﻓﺮدا اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در اوﻟﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖ اﻳﻦ ﺑﺮ ﭼﺴﺐ دوﮔﺎﻧﻪ ﺻﻐﺎرت و ﺣﻘﺎرت را از‬ ‫روی هﻮﻳﺖ ﻣﻠﯽ زﺧﻢ ﺧﻮردﻩ و دﺷﻨﺎم ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺧﻮد ﺑﺮدارﻧﺪ‪ ،‬وﻇﻴﻔ ِﻪ درازﻣﺪت ﺗﺮ ﺁﻧﺎن‪ ،‬درﺁﻏﺎز هﺰارﻩ ای ﺗﺎزﻩ‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ راﺑﻄ ِﻪ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ اﻳﺮان و اﺳﻼم را ‪ -‬ﮐﻪ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮑﯽ از ﺟﻠﻮﻩ هﺎی ﺁن اﺳﺖ ‪ -‬از‬ ‫ﺻﻮرت ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻴﺮون ﺁورﻧﺪ و ﺁﻧﺮا ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻗﺮار داد واﻗﻌﯽ ﻋﺪم ﺗﺠﺎوز و اﺣﺘﺮام ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در ﺁن‬ ‫هﺮﻳﮏ ازﻃﺮﻓﻴﻦ ﺣﻘﻮق ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺧﻮد را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫درﺻﻮرت اﻣﻀﺎی ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮاﻓﻘﻨﺎﻣﻪ ای‪ ،‬اﺳﻼم ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﺪان ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ در هﺰارﻩ ای ﮐﻪ ازراﻩ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف هﺰار ِﻩ‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺟﺎ و ﺑﻴﺠﺎ و وﻗﺖ ﺑﯽ وﻗﺖ ﻋﻠﻴﻪ هﻮﻳﺖ وﻣﻠﻴﺖ اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﻮﺿﻊ ﻧﮕﻴﺮد‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎزدارﻧﺪﻩ ای در ﺑﺮاﺑﺮ هﺮ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺮﻗﯽ ﻃﻠﺒﯽ و ﻧﻮﺁوری ﻣﻠﺖ اﻳﺮان ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺑﻄﻮرﻣﻨﻈﻢ داﻋﻴﻪ ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﺋﯽ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و دﻳﮕﺮ هﺮ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻳﮑﺒﺎر اﻳﻦ ﮐﺸﻮر را ﺧﻮﮐﭽﻪ ﺁزﻣﺎﻳﺸﯽ ﺟﻬﺎﻧﮕﺸﺎﺋﯽ ﻳﺎ ﺻﺪور اﻧﻘﻼب ﺧﻮد ﻗﺮارﻧﺪهﺪ‪ ،‬و ﺑﺨﺼﻮص درهﻴﭻ ﺷﺮاﻳﻄﯽ از‬ ‫ﻳﺎد ﻧﺒﺮد ﮐﻪ ﺑﻔﺮض ﺁﻧﻬﻢ ﮐﻪ دﻳﮕﺮ ﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻪ ﻃﻴﺐ ﺧﺎﻃﺮﻣﻠﻴﺖ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ ﻣﺬهﺒﺸﺎن ﻳﮏ ﮐﺎﺳﻪ ﮐﺮدﻩ و ازﺁن‬ ‫هﻮﻳﺖ واﺣﺪی ﺑﻨﺎم هﻮﻳﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺮای ﺧﻮدﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻠﺖ اﻳﺮان ﻧﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺪﻳﻦ راﻩ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻧﻪ درﺁﻳﻨﺪﻩ‬ ‫ﺑﺪان ﺧﻮاهﺪ رﻓﺖ‪ .‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ را ﻧﻴﺰﺑﻄﻮر ﻗﺎﻃﻊ ﺑﭙﺬﻳﺮد ﮐﻪ ﺑﺮای ﻓﺮهﻨﮓ هﺰاران ﺳﺎﻟ ِﻪ اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮدن‬ ‫ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ ﺻﻐﻴﺮ ﺑﻮدن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﻳﮏ ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻳﺮاﻧﯽ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ازهﻤﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ای ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮏ‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻳﺎ ﻳﮏ ﻳﻬﻮدی ﻳﺎ ﻳﮏ ﺑﻮداﺋﯽ درﺟﻬﺎﻧﻬﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ وﺑﻮداﺋﯽ ﺧﻮد از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻮ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﯽ در‬ ‫ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﺧﻮد ﺧﻮاهﺎن ﺑﺮﺧﻮرداری از ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮاﻓﻘﻨﺎﻧﻪ ای ﺑﺼﻮرﺗﯽ دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﻣﻀﺎ ﻧﺮﺳﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁن ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر ﺗﮑﺮار ﻣﺎﺟﺮای هﺰار و‬ ‫ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻌﺎدﻟﻪ دﻳﮕﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﺁﻧﺮوزی ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬هﻢ ﻣﻠﺖ اﻳﺮان اﻳﻦ ﺑﺎرﺁزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺪ‬ ‫ﻓﺮﺟﺎم هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ای را در ﭘﺸﺖ ﺳﺮ دارد ﮐﻪ ﺁﻧﺮوز ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬و هﻢ ﺷﻤﺸﻴﺮ زﻧﮓ زدﻩ ﻣﺮﺳﺪس ﺳﻮران ﻧﻮ‪،‬‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺷﺘﺮﺳﻮاران ﮐﻬﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻔﺮض هﻢ ﻣﯽ ﺑﻮد اﻣﺮوز اﺻﻮﻻ دوراﻧﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ای‬ ‫ﺑﺮای ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﭙﺮی ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﮔﺮ درﭘﺎﻳﺎن هﺰارﻩ اول ﭘﻴﺮوزی ﻣﻠﯽ ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزﻩ ای دوﻳﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﻧﻴﺎزداﺷﺖ در‬ ‫ﺁﻏﺎز هﺰارﻩ ﺳﻮم ﻣﻨﻄﻘًﺎ اﻳﻨﮑﺎر در دوراﻧﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻮﺗﺎهﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎن ﺧﻮاهﺪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺿﺮﺑﺘﯽ ﮐﻪ در ﺳﺎل هﺎی ﭘﺎﻳﺎﻧﯽ‬ ‫هﺰارﻩ دوم ﺑﻪ اﻳﺮان »اﻳﺮاﻧﯽ« ﺧﻮردﻩ وﺗﺤﻘﻴﺮی ﮐﻪ ﺑﻪ اﺻﺎﻟﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ وﺗﺎرﻳﺦ او وارد ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﭼﻨﺎن ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺮای ﺗﮑﺮار ﮐﺠﺪار وﻣﺮﻳﺰهﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﺎﺋﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬و اﮔﺮ اﻳﻦ ﺗﻼش‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺎﻩ ﺳﻠﻄﺎن ﺣﺴﻴﻨﯽ ﺑﻴﺴﺖ‬ ‫ﺳﺎﻟﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﺋﯽ ﻧﺮﺳﻴﺪ اﻳﻦ ﺑﺎر از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺒﺎرزاﻧﯽ ﺗﺎزﻩ ﻧﻔﺲ ﺗﺮ و ﺑﺨﺼﻮص ﺁﮔﺎﻩ ﺗﺮ ﮐﻪ در ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺣﺮﮐﺖ‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد و ﻧﻪ در ﺟﻬﺖ ﺧﻼف ﺁن‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزی هﻤﻌﻨﺎن ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﻣﺒﺎرزان ﺑﺎﻟﻎ و ﺁﮔﺎﻩ‪ ،‬زادﻩ ﮔﺎن اﺻﻴﻞ‬ ‫هﻤﺎن ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺣﺘﯽ در اوج ﭼﻤﺎﻗﺪاری ﺑﻴﻀﻪ داران اﺳﻼم‪ ،‬ﻣﻮﻟﻮی ﺁن ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺘﯽ ﮐﻪ در ادﺑﻴﺎت هﻴﭻ‬ ‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪای ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺧﻮدش ﮐﻪ ﻏﻴﺮ از ﺧﺪای ﭼﻤﺎﻗﺪاران ﺑﻮد ﻣﯽ ﮔﻔﺖ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﺸﻖ روی ﺗﻮ ﻣﻦ رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ ﻣﯽ ﺁرم‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٩‬‬

‫وﮔﺮﻧﻪ ﻣﻦ ز ﻧﻤﺎز و ز ﻗﺒﻠﻪ ﺑﯽ زارم‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫و ﺣﺎﻓﻆ او‪ ،‬ﮐﻪ در ﺧﺮاﺑﺎت ﻣﻐﺎن ﻧﻮر ﺧﺪا ﻣﯽ دﻳﺪ و ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ در ﻣﺴﺠﺪ ﮐﻢ داﺷﺖ در ﻣﻴﺨﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺟﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ زاهﺪ ﺳﺠﺪﻩ‬ ‫ﻧﺸﻴﻦ ﺑﺎﻧﮓ ﻣﯽ زﻧﺪ ﮐﻪ‪:‬‬

‫ﭼـــﻮ ﻃﻔﻼن ﺗﺎ ﮐﯽ ای زاهﺪ ﻓﺮﻳﺒﯽ‬

‫ﺑﻪ ﺳﻴﺐ ﺑﻮﺳﺘﺎن و ﺟﻮی ﺷﻴﺮﻳﻦ؟‬

‫و ﺧﻴﺎم او ﮐﻪ ﺁواز دهﻞ ﺷﻴﻨﻴﺪن از دور ﺧﻮش ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ اﺻﺎﻟﺖ دهﻞ زﻧﺎن را از ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺳﺌﻮال ﻣﯽ ﺑﺮد‪ ،‬و‬ ‫ﺻﺎﺋﺐ او‪ ،‬رﻧﺪاﻧﻪ ﻧﺪا ﻣﯽ داد ﮐﻪ‪:‬‬

‫رﺗﺒﻪ زﻣﺰﻣﻪ ﻋﺸﻖ ﻧﺪارد زاهﺪ‬

‫ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﮐﻪ ﺁوازﻩ ﺟﻨﺖ ﺷﻨﻮد‬

‫ﭼﻨﻴﻦ راهﮕﺸﺎﻳﺎن ﻓﺮدا دﻳﮕﺮ هﻤﺎن ﺷﺐ ﭘﺮﺳﺘﺎن دﻳﺮوز ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻘﻮل ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺣﺪﻳﺚ ﺧﻮاب ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻌًﺎ ﻧﻴﺰ هﻤﺎن‬ ‫ﺻﻐﻴﺮان اﻣﺮوزی وﻻﻳﺖ ﻗﻴﻢ و ﺻﻐﻴﺮ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا رﺳﺎﻟﺖ ﺁﻧﺎن ﻓﺮوغ ﺁوری ﻓﺮدا اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺟﺎروﮐﺸﯽ اﻣﺮوز‪ ،‬و‬ ‫اﻳﻦ ﻓﺮوغ ﺁوران راهﮕﺸﺎی ﻓﺮداﺋﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﻋﻴﻦ ﺗﮑﻴﻪ ﺑﺮ اﺻﺎﻟﺖ ﮐﻬﻦ‪ ،‬ﻓﺮدای ﻧﻮﺁوری و ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﮕﺮی اﺳﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﺑﺠﺎی ﺧﺮاﻓﺎت ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ ﺑﻪ درک واﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ واﻗﻌﻴﺖ هﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺟﻬﺎن هﺰارﻩ ﺳﻮم روی دارد‪ .‬ﺗﺮدﻳﺪ ﻣﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺮدﻣﯽ ﮐﻪ در درازای ﺳﻪ هﺰار ﺳﺎل ﮐﺸﺎﮐﺶ‪ ،‬ﺑﺎرهﺎ ﺑﻪ ﮐﻮرﻩ ﺣﺎدﺛﺎت رﻓﺘﻪ و هﺮ ﺑﺎر از ﺁن ﺁﺑﺪﻳﺪﻩ ﺗﺮ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻴﺰ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﮔﺬﺷﺖ هﺰارﻩ ای ﺗﻮاﻧﻔﺮﺳﺎ‪ ،‬و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻳﻨﮑﻪ ﻣﺒﺎرزﻩ ای ﺑﯽ اﻣﺎن و ﭘﻴﮕﻴﺮ ﻧﻴﺮوی ﺣﻴﺎﺗﯽ ﺁﻧﺮا ﺗﺎ ﺣﺪ‬ ‫زﻳﺎدی ﻓﻠﺞ ﮐﺮدﻩ و اﺻﺎﻟﺖ هﺎی اﺧﻼﻗﯽ ﺳﻨﺘﯽ اﻳﺸﺎن را ﻧﻴﺰ در روﻳﺎروﺋﯽ داﺋﻢ ﺑﺎ ﺧﻮدﮐﺎﻣﮕﯽ هﺎ و ﺑﻴﺪادﮔﺮي هﺎی ارﺑﺎب‬ ‫دوﻟﺖ و ﻓﺮﻳﻴﮑﺎری هﺎ و ﻓﺴﺎدهﺎی ارﺑﺎب دﻳﻦ ﺑﺎ ﺿﻌﻒ هﺎ و ﺁﻟﻮدﮔﯽ هﺎی ﺑﺴﻴﺎر درﺁﻣﻴﺨﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎن در زواﻳﺎی‬ ‫وﺟﻮد ﺧﻮﻳﺶ از اﺻﺎﻟﺖ ﮐﻬﻦ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ ،‬و در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺸﺮﻓﺘ ِﻪ ﻓﺮدا ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎرهﺎ و ﺑﺎرهﺎی‬ ‫ﭘﻴﺸﻴﻦ‪ ،‬ﻳﮑﺒﺎر دﻳﮕﺮ از درون ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺧﻮد ﺳﺮ ﺑﺮﺁورﻧﺪ و زﻧﺪﮔﯽ از ﺳﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺁﻏﺎزﻳﻦ ﺑﻴﺶ از هﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ ﺑﺮای اﻳﻦ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﻓﺮدا ﺿﺮور اﺳﺖ‪ ،‬ﺁﮔﺎهﯽ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺁن‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ هﺎی اﺻﻮﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺑﺨﺶ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﮐﻨﻮﻧﯽ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎﻳﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ در ﺑﺨﺶ اﺳﻼﻣﯽ‬ ‫هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻳﻨﮑﻪ ﻣﻨﺸﻮر ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺣﻖ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺮای هﻤﻪ اﻓﺮاد ﺑﺸﺮی ﺣﻘﯽ ﻣﺴﻠﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻏﺎﻟﺒًﺎ هﻤﭽﻨﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬و در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ اﺳﻼﻣﯽ ﺟﻬﺎن‪ ،‬اﻳﺮان ﺑﻴﺶ از هﺮ ﮐﺸﻮر دﻳﮕﺮی ﺻﻼﺣﻴﺖ‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرداری از اﻳﻦ ﺁﮔﺎهﯽ هﺎ را دارد‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺸﻮر ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﻠﯽ ﺧﻮﻳﺶ را ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻓﺮهﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ‬ ‫ﺧﻮد ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤ ِﻪ اﻳﻦ ﺁﮔﺎهﯽ هﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﻧﺴﻞ ﺟﻮان اﻳﺮاﻧﯽ در ﺟﻬﺎن ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎز دارد ﺗﺎ در ﺳﻄﺢ ﺁﮔﺎهﯽ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺟﻮاﻧﺎن ﺟﻬﺎن ﻣﺘﺮﻗﯽ و ﻧﻪ در ﻣﻮﺿﻊ ﺻﻐﻴﺮان دﻧﻴﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﭘﺎ ﺑﻪ هﺰارﻩ ﺗﺎزﻩ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬در دهﻪ هﺎ و ﺳﺪﻩ هﺎی‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺻﺪهﺎ ﭘﮋوهﺸﮕﺮ و اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ و ﮐﺎرﺷﻨﺎس دﻗﻴﻘًﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﺣﺎﺻﻞ ارزﻳﺎﺑﯽ هﺎی‬ ‫اﻳﻨﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت هﺰاران ﮐﺘﺎب و رﺳﺎﻟﻪ و ﻧﻮﺷﺘ ِﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ در دﺳﺘﺮس ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻃﺒﻌًﺎ اﻣﮑﺎن‬ ‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ هﻤ ًﻪ اﻳﻦ ﻣﺪارک ﺑﺮای ﻧﺴﻞ ﺟﻮان وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬و ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ هﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻋﻮض اﻳﻦ اﻣﮑﺎن و ﺟﻮد‬ ‫دارد ﮐﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ از ﻧﺴﻞ ارﺷﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﺻﺖ و اﻣﮑﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮای ﺁﺷﻨﺎﺋﯽ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺪارک داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﺣﺎﺻﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮد را‬ ‫در زﻣﻴﻨﻪ هﺎی ﻣﻌﻴﻦ در دﺳﺘﺮس ﺁﻧﺎن ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺎری ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ رﺷﺘﻪ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﻣﺬهﺐ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻳﮑﺠﺎ در ﺑﺮ ﮔﻴﺮد‪،‬‬ ‫زﻳﺮا اﻳﻦ ﮐﺎر‪ ،‬ﮐﺎر ﻳﮏ داﻳﺮة اﻟﻤﻌﺎرف اﺳﺖ‪ ،‬ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻦ اﺳﺖ دادن ﺁﮔﺎهﯽ هﺎی اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ در زﻣﻴﻨﻪ هﺎﻳﯽ ﻣﻌﻴﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺪان هﺎ ﺑﺮای ﻳﮏ ﺟﻮان اﻣﺮوزی ﺁﺳﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺎری در اﻳﺮان اﻣﺮوز ﺑﻴﺶ از هﺮ زﻣﻴﻨ ِﻪ‬ ‫دﻳﮕﺮی در زﻣﻴﻨﻪ ﺁﮔﺎهﯽ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﺿﺮورت دارد‪ ،‬زﻳﺮا در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ ١۴٠٠‬ﺳﺎﻟﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺎ و ﺑﻮﻳﮋﻩ در ﺗﺎرﻳﺦ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺻﺪﺳﺎﻟﻪ اﺧﻴﺮ ﻣﺎ و در هﻤﻴﻦ دوران ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﺗﺤﻮﻟﻬﺎی ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺁﻣﻴﺰ ﮐﺸﻮرﻣﺎن رﻳﺸﻪ ﻣﺬهﺒﯽ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﺎ‬ ‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺁﮔﺎهﯽ هﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮی در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺟﺎی ﻧﺎ ﺁﮔﺎهﯽ هﺎی ﮐﻨﻮﻧﯽ را ﻧﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎری از ﻓﺎﺟﻌﻪ هﺎی ﺁﻳﻨﺪﻩ‬ ‫ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﻧﻴﺰ هﻤﭽﻨﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ رﻳﺸﻪ ﻣﺬهﺒﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ارزﻳﺎﺑﯽ هﺎی ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ اﺧﻴﺮ ﺑﺎرهﺎ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮاﻧﯽ‬ ‫ﺗﺬﮐﺮ دادﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ داﻧﺶ ﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎن اﻳﺮان در ﺳﺎل هﺎی ﭘﻴﺶ از اﻧﻘﻼب ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻟﻤﺴﺎﺋﻞ و ﮐﺸﻒ اﻟﺴﺮار ﺧﻤﻴﻨﯽ را‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر وﻋﺪﻩ هﺎﻳﯽ ﮐﻪ او در ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ ﺑﺪاﻧﺎن داد ﺑﺪﻳﻦ ﺁﺳﺎﻧﯽ از ﺟﺎﻧﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﺪ‪،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٢٠‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫هﻤﭽﻨﺎن ﮐﻪ اﻣﺮوز در ﺟﻬﺎن ﻏﺮب ﺑﺴﻴﺎری از ﺁﻧﭽﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ -‬ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺗﺮ و‬ ‫ﻣﻌﻘﻮﻟﺘﺮ از ﺿﻮاﺑﻂ ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ هﺎی ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ و ﺗﺴﻨﻦ اﺳﺖ ‪ -‬از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫هﺪف از ﻧﺸﺮ اﻳﻦ داﻧﺴﺘﻨﯽ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ درﺑﺎرﻩ واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﻣﺬاهﺐ ‪ -‬و ﻧﻪ اﺧﺘﺼﺎﺻًﺎ درﺑﺎر ِﻩ ﻣﺬهﺐ اﺳﻼم ‪ -‬در‬ ‫اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺴﻞ ﻓﺮدای اﻳﺮاﻧﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺴﻠﯽ ﺑﻪ ﻗﺒﻮل ﻳﺎ رد هﻤ ِﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﺎ ﻗﺴﻤﺖ هﺎﻳﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻠﺰم‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺻﺮﻓﺎ در ﺻﻼﺣﻴﺖ و در اﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮد اوﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ واﻗﻌًﺎ اهﻤﻴﺖ دارد اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻮان اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺘﻮاﻧﺪ درﺑﺎرﻩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺎ هﻤﺎن ﺁﮔﺎهﯽ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﺪ و ﺗﺸﺨﻴﺺ دهﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮهﻨﮕﯽ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﻳﮏ ﺗﺸﺨﻴﺺ دهﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮد‪ ،‬و در ﻧﻘﺶ ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺮوازاﻧﻪ ﺗﺮی‬ ‫هﻢ ﮐﻪ اﻳﺮان ﻓﺮدا‪ ،‬ﺑﻪ اﻗﺘﻀﺎی ﻣﻴﺮاث ﮔﺮان ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺧﻮﻳﺶ در ﺗﻤﺪن و ﻓﺮهﻨﮓ ﺑﺸﺮی و اﺧﺘﺼﺎﺻًﺎ در رهﮕﺸﺎﺋﯽ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﺳﻮم ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻮرداری از هﻤﻴﻦ ﺁﮔﺎهﯽ هﺎی دﻳﮕﺮان را از ﺗﮑﺮار اﺷﺘﺒﺎهﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ‬ ‫ﺳﺮ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﺑﺎز دارد‪.‬‬ ‫* * * *‬ ‫اﮔﺮ اﻣﺮوز ﻣﻦ وﻇﻴﻔ ِﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺁﮔﺎﻩ ﺳﺎزی را در ﺣﺪود اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﺤﺪود اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﻧﻪ از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫دراﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺮای ﺧﻮد ﺻﻼﺣﻴﺘﯽ ﺧﺎص ﻗﺎﺋﻞ ﺑﺎﺷﻢ ﺑﻠﮑﻪ از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺧﻮد ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﯽ ﺧﺎص ﻗﺎﺋﻠﻢ و اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ از ﺳﺎﺑﻘﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺨﺼﯽ و اداری ﻣﻦ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﻦ از ﺁﻏﺎز ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ و ﺁﻣﻮﺧﺘﻦ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ادﺑﯽ و ﺗﺎرﻳﺨﯽ‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎل هﺎی ﭘﻴﺶ از اﻧﻘﻼب ﺑﻴﺶ از ﺷﺼﺖ اﺛﺮ ﺗﺎﻟﻴﻒ و ﺗﺮﺟﻤﻪ از ﻣﻦ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻳﮑﯽ از اﻳﻦ دو رﺷﺘﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎل هﺎی ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب ﺁﺛﺎر دﻳﮕﺮی اﻳﻨﺒﺎر ﻋﻤﺪﺗًﺎ در زﻣﻴﻨﻪ هﺎی ﺳﻴﺎﺳﯽ و‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ در دﻳﺎرهﺎی ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ از ﻣﻦ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﻧﻘﺶ ﮐﻤﺎﺑﻴﺶ ﻣﻮﺛﺮی در روﺷﻨﮕﺮی ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن‬ ‫ﺑﺮون ﻣﺮزی و ﺣﺘﯽ درون ﻣﺮزی اﻳﻔﺎ ﮐﺮدم‪ .‬ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﻦ ﮐﻪ در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ روزهﺎی ﭘﻴﺮوزی اﻧﻘﻼب ﻣﺼﺎدرﻩ ﺷﺪ‬ ‫ﺷﺎﻣﻞ ‪ ١۴٠٠٠‬ﮐﺘﺎب ﻓﺎرﺳﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒًﺎ هﻤ ِﻪ ﺁن را ﺧﻮاﻧﺪﻩ و ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻧﻮﻳﺴﯽ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدم‪.‬‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ اداری ﻣﻦ در اﻳﺮان ﻋﺼﺮ ﭘﻬﻠﻮی ﺑﻨﻮﺑ ِﻪ ﺧﻮد در راﺑﻄﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮهﻨﮕﯽ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺟﻨﺒﻪ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮاﻧﯽ ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬درﺳﻤﺖ ﺳﻔﻴﺮ ﺳﻴﺎر ﻓﺮهﻨﮕﯽ اﻳﺮان ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺑﻴﺶ ازﭘﻨﺠﺎﻩ ﮐﺸﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن‪ ،‬و ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎرهﺎی ﻣﺘﻌﺪد‪ ،‬ﺳﻔﺮ ﮐﻨﻢ و ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮد از ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﻓﺮهﻨﮕﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﻮم‪ ،‬و در ﻣﻘﺎم ﻣﻌﺎون ﻓﺮهﻨﮕﯽ درﺑﺎر ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﺼﺪ ﺁﮐﺎدﻣﯽ و داﻧﺸﮕﺎﻩ و اﻧﺴﺘﻴﺘﻮی ﭘﮋوهﺸﯽ‬ ‫درﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن و ﺑﺎ ﺻﺪهﺎ ﺁﮐﺎدﻣﻴﺴﻴﻦ و اﺳﺘﺎد داﻧﺸﮕﺎﻩ و دﻳﮕﺮ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن و ﭘﮋوهﺸﮕﺮان اﻳﻦ ﻣﺮﮐﺰ‪ ،‬ﺑﻮﻳﮋﻩ در اﻣﻮر‬ ‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻤﺪن و ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮان ارﺗﺒﺎط و هﻤﮑﺎری ﻣﻨﻈﻢ داﺷﺘﻢ‪ .‬در ﻃﻮل ﺳﺎل هﺎ در ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﺼﺪ ﮐﻨﮕﺮﻩ در ﺳﻤﻴﻨﺎر‬ ‫ﻣﻠﯽ و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﮐﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮاﻧﯽ در ﮐﺸﻮرهﺎی دور و ﻧﺰدﻳﮏ ﺟﻬﺎن ﺑﺮﮔﺰارﺷﺪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺮدم‪ ،‬در ﺷﻤﺎری‬ ‫از ﺁﻧﻬﺎ اﺻﻮﻻ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﺮداﻧﯽ ﺧﻮد ﻣﻦ در ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻳﺎ در ﺷﻬﺮهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﺮان ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ ،‬ﺻﺪهﺎ داﻧﺸﻤﻨﺪ اﻳﺮان ﺷﻨﺎس‬ ‫از ﻏﺮب و ﺷﺮق ﺟﻬﺎن ﺑﻪ دﻋﻮت ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی ارزﻧﺪﻩ ای در ﻣﻮرد ﻣﺪارک و اﺳﻨﺎد ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺧﻮد‬ ‫ﺑﺮای ﺗﺎﻟﻴﻒ ﺁﺛﺎری ﺗﺎزﻩ و ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺴﻴﺎر ارزﺷﻤﻨﺪ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧ ِﻪ ﺑﺰرگ ﭘﻬﻠﻮی ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ادارﻩ ﺁن ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﻦ ﺑﻮد و ﺑﺎ هﻤﮑﺎری ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﻮﻧﺴﮑﻮ ﺑﺼﻮرت ﮐﺎﻧﻮن‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻳﺮاﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﭘﻬﻠﻮی ﺑﻨﻴﺎن ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد اﺟﺮای‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ وﺳﻴﻌﯽ را ﺁﻏﺎز ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮاد ﺁن ﮔﺮدﺁوری ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺁﺛﺎر ﺧﻄﯽ ﻓﺎرﺳﯽ و ﻓﺘﻮﮐﭙﯽ ﺻﺪهﺎ هﺰار اﺛﺮ‬ ‫ﺧﻄﯽ ﻓﺎرﺳﯽ دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ هﺎی ﻣﻠﯽ و داﻧﺸﮕﺎهﯽ و ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺟﻬﺎن‪ ،‬و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺗﻬﻴﻪ ﮐﻠﻴﻪ ﺁﺛﺎر ﭼﺎپ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﻓﺎرﺳﯽ در داﺧﻞ و ﺧﺎرج اﻳﺮان ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻤﺎرﻩ ﻓﻴﺶ هﺎی ﻣﻘﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ و ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮان ﮐﻪ از ﺁﻏﺎز‬ ‫ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ در ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺟﻬﺎن ﻏﺮب ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﯽ از ﭼﻨﺪ دﻩ هﺰار ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺟﺮﻳﺎن هﻤﻴﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮت هﺎی و ﺗﻤﺎس هﺎ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﺁن را ﻳﺎﻓﺘﻢ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻓﺮهﻨﮕﻴﺎن ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ دﻳﮕﺮ ﮐﺸﻮرهﺎی ﺟﻬﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﺑﺴﻴﺎری از ﺷﺨﺼﻴﺖ هﺎی ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﺎز دوران ﺧﻮد ﻣﺎ ﻧﻴﺰ از ﻧﺰدﻳﮏ دﻳﺪار ﮐﻨﻢ و ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ از ﺁﻧﺎن ﮔﻔﺘﮕﻮهﺎﻳﯽ دو‬ ‫ﻧﻔﺮی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮان و ﺑﻪ اﺣﺘﺮام ﻋﻤﻴﻖ ﺁﻧﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ اﻳﻦ ﻓﺮهﻨﮓ در ﮐﺸﻮرهﺎی‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻢ از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﺎن از ﺟﻮاهﺮ ﻟﻌﻞ ﻧﻬﺮو‪ ،‬ﺷﺎر دوﮔﻞ‪ ،‬اﻧﻮراﻟﺴﺎدات‪ ،‬اﻳﻨﺪﻳﺮا ﮔﺎﻧﺪی‪،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٢١‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﺮﺁﻏﺎز‬

‫ﺟﻮواﻧﯽ ﮔﺮوﻧﮑﯽ‪ ،‬ﮔﻠﺪاﻣﻴﺮ‪ ،‬ﺗﻴﺘﻮ‪ ،‬ﭼﻮﺋﻦ ﻻی‪ ،‬ﺣﺒﻴﺐ ﺑﻮرﻗﻴﺒﻪ ﻳﺎد ﮐﻨﻢ و از ﮐﺴﺎن دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺰ ﭼﻮن ﻧﻴﮑﺘﺎ ﺧﺮوﺷﭽﻒ ﮐﻪ هﺮ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﺎز ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﻃﺮ ِﻩ ﮔﻔﺘﮕﻮهﺎﻳﻤﺎن ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖ هﺎﻳﯽ ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﭼﻮن ﺁﻧﺪرﻩ ﻣﺎﻟﺮو و ژول روﻣﻦ‬ ‫و ﺁﻧﺪرﻩ ﻣﻮروا و رﻧﻪ ﻣﺎهﻮ و هﺎﻧﺮی ﻣﺎﺳﻪ و ﻳﺎﻧﺮﻳﺒﮑﺎ و ﺟﻮزﭘﻪ ﺗﻮﭼﯽ ﺑﺮاﻳﻢ هﻤﻮارﻩ ﮔﺮاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ دوران ﺑﯽ وﻃﻨﯽ ﺳﺎل هﺎی ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب ﻣﺮا اﻟﺰاﻣًﺎ ﺑﻪ ﭘﮋوهﺶ هﺎی اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺗﺮی در زﻣﻴﻨﻪ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ‬ ‫واداﺷﺖ‪ .‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ و ﭘﻴﺎﻣﺪهﺎی ﻧﺎﺷﯽ از ﺁن ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از ﻣﺬهﺐ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و در هﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﻮد‬ ‫ﮐﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﻣﻦ اﻟﺠﻤﻠﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻟﻤﺴﺎﺋﻞ‪ ،‬از ﮐﻠﻴﻨﯽ ﺗﺎ ﺧﻤﻴﻨﯽ از ﻣﻦ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺮوز‪ ،‬در ﺑﻴﺴﺘﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد اﻧﻘﻼب وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬و درﺁﺳﺘﺎﻧ ِﻪ ﻗﺮﻧﯽ ﺗﺎزﻩ و هﺰارﻩ ای ﺗﺎزﻩ‪ ،‬ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی هﻤﻴﻦ ﺳﻮاﺑﻖ و‬ ‫ﺗﺠﺎرب ﺑﻪ هﻤ ِﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‪ ،‬ﺧﻮدم را ﻋﻤﻴﻘًﺎ ﻣﺴﺌﻮل ﺁن ﻣﯽ داﻧﻢ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻠﯽ درﺑﺎرﻩ ﺁن واﻗﻌﻴﺖ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺨﺼﻮص در راﺳﺘﺎی ﻣﺬهﺒﯽ از ﻣﺪت هﺎ ﭘﻴﺶ در ﺟﻬﺎن ﻣﺘﺮﻗﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ وﻟﯽ ﻗﺎﻟﺐ ﺁﻧﻬﺎ هﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮای دﻧﻴﺎی اﺳﻼﻣﯽ‪،‬‬ ‫ﻣﻦ اﻟﺠﻤﻠﻪ اﻳﺮان ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ ‪ -‬و اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد اﺣﺘﻤﺎﻻ راﻩ اﻧﻘﻼﺑﯽ ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ در‬ ‫ﺳﺎل هﺎی ﭘﺎﻳﺎﻧﯽ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻴﺸﺪ ‪ -‬در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺴﻞ ﻧﻮ ﺧﺎﺳﺘﻪ ای ﺑﮕﺬارم ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺑﺼﻮرت‬ ‫ﻧﺴﻠﯽ ﺑﺎﻟﻎ و ﻧﻪ ﺻﻐﻴﺮ ﺷﺮﻋﯽ و ﺻﻐﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻗﺮن و هﺰارﻩ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎز ﺗﺎزﻩ ای ﺑﮕﺬارد ﺑﻪ ﺁﺷﻨﺎﺋﯽ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﻧﻴﺎزی ﺣﻴﺎﺗﯽ دارد‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ هﺰارﻩ ای ﮐﻪ از راﻩ ﻣﯽ رﺳﺪ ﺑﻴﺶ از هﺮ ﭼﻴﺰ هﺰارﻩ ﮐﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت اﻧﺴﺎن هﺎﺋﯽ‬ ‫ﺑﺎﻟﻎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺼﻮرت اﻧﺴﺎن هﺎﻳﯽ ﺑﺎﻟﻎ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر اﻧﺴﺎن هﺎی ﺻﻐﻴﺮ در ﺁن ﺟﺎﺋﯽ ﺟﺰ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻐﻴﺮان ﺗﻌﻠﻖ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ راهﮕﺸﺎﺋﯽ‪ ،‬وﻇﻴﻔﻪ اﺳﺎﺳﯽ ﺧﻮﻳﺶ را ﻓﻘﻂ اﻳﻦ داﻧﺴﺘﻪ ام ﮐﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد را ﺑﺎ ﮐﻠﻴﺎﺗﯽ از ﺁﻧﭽﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان و‬ ‫ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﺑﺴﻴﺎر در دو ﺳﻪ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ در زﻣﻴﻨ ِﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺟﻬﺎن ﻏﻴﺮ اﺳﻼﻣﯽ و واﻗﻌﻴﺖ هﺎی‬ ‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮدﻩ و در دﺳﺘﺮس ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ ﺁﺷﻨﺎ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻦ ﻧﺴﻞ ﺁﻳﻨﺪﻩ در ﺷﺮاﻳﻂ ﮐﻤﺎ ﺑﻴﺶ‬ ‫ﻣﻌﺎدل ﻧﺴﻞ هﺎی ﺟﻮان ﺟﻬﺎن ﻣﺘﺮﻗﯽ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻗﺮن و هﺰارﻩ ای ﺗﺎزﻩ ﺑﮕﺬارد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎزﮔﻮﺋﯽ ﺧﻮد ﻣﻦ ﺟﺰ در ﻣﻮارد‬ ‫ﺿﺮوری دﺧﺎﻟﺘﯽ ﻧﮑﺮدﻩ ام‪ ،‬ﺑﺮداﺷﺖ ﺧﺎﺻﯽ را ﻧﻴﺰ اراﺋﻪ ﻧﺪادﻩ ام زﻳﺮا هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی از ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ و از هﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮی در ﻣﻮرد ﺁن را ﺻﺮﻓًﺎ در ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺧﻮد ﺧﻮاﻧﻨﺪﻩ ﮐﺘﺎب ﻣﯽ داﻧﻢ‪.‬‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻦ واﻗﻌﺎ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﻧﻨﺪﻩ ای از ﺁﮔﺎهﯽ ﻻزم ﺑﺮای ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرداری از اﻳﻦ ﺁﮔﺎهﯽ ﻧﻴﺎز ﺑﺪان دارد ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺿﺮوری‪ ،‬وﻟﻮ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻠﯽ‪ ،‬در اﺧﺘﻴﺎر او ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪت هﺎ ﭘﻴﺶ ‪ ،Pertrarque‬ﻣﺘﻔﮑﺮ و ﻣﻮرخ ﻧﺎﻣﯽ ﻗﺮون وﺳﻄﺎی اروﭘﺎ‪ ،‬در ﻋﻴﻦ اﻧﮑﻴﺰﻳﺴﻴﻮن وﺣﺸﺘﻨﺎک ﮐﻠﻴﺴﺎ‬ ‫ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ هﺮ ﻣﺴﻴﺤﯽ وﻗﺘﯽ واﻗﻌﺎ ﻣﺴﻴﺤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻐﺰ ﺧﻮدش ﻓﮑﺮ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎ ﺷﻌﻮر ﺧﻮدش ﻗﻀﺎوت ﮐﻨﺪ‪ .‬و‬ ‫در ﺳﺎل هﺎی ﺧﻮد ﻣﺎ ‪ Oriana Fallaci‬روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ِﻩ ﺳﺮﺷﻨﺎس اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﯽ‪ ،‬در ﮐﺘﺎب ﻳﮏ ﻣﺮد ﺧﻮد از زﺑﺎن‬ ‫ﻗﻬﺮﻣﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺗﻮد ِﻩ ﻣﺮدﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺷﻨﻴﺪن ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﮔﺮد ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ‪ :‬ﺷﻤﺎ را ﺑﺨﺪا ﺗﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻐﺰ ﺷﻮﺋﯽ ﺧﻮد ﻧﺪهﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻐﺰ ﺧﻮدﺗﺎن ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻴﺪ و ﺑﺎ ﺷﻌﻮر ﺧﻮدﺗﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺪهﻴﺪ‪ .‬از ﻳﺎد ﻧﺒﺮﻳﺪ ﮐﻪ اﺻﺎﻟﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫هﺮﮐﺲ در ﮔﺮو اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺻﺎﺣﺐ اﺧﺘﻴﺎر ﻓﮑﺮ و اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺧﻮدش ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ هﻮﻳﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ را ﺑﻪ هﻴﭻ ﻧﻔﺮوﺷﻴﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ را‬ ‫ﺑﺨﺪا ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬ ‫و ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ هﺮ دو‪ ،‬در اﻧﺠﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ وارث ﺻﻐﻴﺮ اﺳﺖ ﻓﺮﻗﯽ ﻣﻴﺎن او و ﻏﻼم ﻧﻴﺴﺖ اﮔﺮ ﭼﻪ‬ ‫ﻣﺎﻟﮏ هﻤﻪ داراﺋﯽ ﭘﺪر ﺧﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٢٢‬‬


‫ﺧــــﺪا‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴ ِﺮی در واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی ﻣﺬهﺒﯽ‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎی ﺳﻴﺼﺪ ﺗﻦ از اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان و‬ ‫ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﺷﺮق و ﻏﺮب‬ ‫از زﮐﺮﻳ ِﺎی رازی‪ ،‬اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‪ ،‬راوﻧﺪي‪ ،‬ﺧﻴﺎم‬ ‫ﺗﺎ ﺁﻗﺎﺧﺎن ﮐﺮﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﮐﺴﺮوی‪ ،‬هﺪاﻳﺖ‪ ،‬دﺷﺘﯽ‬ ‫و‬ ‫از ﻧﻴﻮﺗﻮن‪ ،‬وﻟﺘﺮ‪ ،‬ﮐﺎﻧﺖ‪ ،‬هﮕﻞ‪،‬ﺷﻮﭘﻨﻬﺎور‬ ‫ﺗﺎﻧﻴﭽﻪ‪ ،‬ﻓﺮوﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ راﺳﻞ‪ ،‬اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ‬

‫***********************************‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪1‬‬


‫ﺧــــﺪا‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺧﺪا‬ ‫درﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻬﺎن‪ -‬ﻣﻦ اﻟﺠﻤﻠﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن‪ -‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﺼﻮرﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ دو ﮐﺘﺎ ِﺑﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ‬ ‫ﺴﯽ ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ هﻤﺎن ﺻﻮرت ﮐﻪ ﻗﺮﺁن ﺑﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﻋﻤﺪﺗﺎ از ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺧﻮد ﻗﺮﺁن‬ ‫ﺳﯽ و ﻋﻴ ِ‬ ‫ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺴﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎد ) ال‬ ‫ﺳﯽ و ﻋﻴ ِ‬ ‫ﺷﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ :‬ﺁن ﺧﺪا ِﺋﯽ ﮐﻪ ﻗﺮﺁن را ﺑﺮ ﺗﻮ) ﻣﺤﻤﺪ( ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ را ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﻧﺎ ِ‬ ‫ﻋﻤﺮان‪ ،۴٨ ،٣ ،‬ﻣﺎﺋﺪﻩ‪ ،۴۶ ،‬اﻋﺮاف‪ ،١۵٧ ،‬ﺗﻮﺑﻪ‪ ،١١١ ،‬ﻓﺘﺢ‪ ،٢٩ ،‬ﺣﺪﻳﺪ‪،٢٧ ،‬ﺻﻒ‪ ،۶ ،‬ﺟﻤﻌﻪ‪ . (۵ ،‬وِﻟﯽ واﻗﻊ اﻣﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﺣﯽ از ﺁﺳﻤﺎن درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﺴﯽ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت و ِ‬ ‫ﺳﯽ و ﻋﻴ ِ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬هﻴﭽﮑﺪام ﻧﻪ ﮐﺘﺎب واﺣ ِﺪی هﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﻋﯽ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﮐﺘﺎ ِﺑﯽ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﺪﻩ‪،‬‬ ‫داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ ﺟﻬﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺨﺺ دﻳﮕ ِﺮی ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﻣﺤﻤﺪ ﮐﻪ ﻣﺪ ِ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺟﻮزف اﺳﻤﻴﺖ ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬار ﻓﺮﻗﻪ ﻣﺬهﺐ ﻣﻮرﻣﻮن در ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ اﻣﺮوز در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ) ‪ (Bible‬ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ِای از دو ﺑﺨﺶ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ و ﻋﻬﺪ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮرات ﻗﺴﻤ ِﺘﯽ از ﺑﺨﺶ اول و اﻧﺠﻴﻞ ﻗﺴﻤ ِﺘﯽ از ﺑﺨﺶ دوم ﺁن اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﮐﻪ ﭘﻨﺞ ﮐﺘﺎب اول ﺁن اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺗﻮراﻩ ﻧﺎم دارد‪ ،‬ﺟﻤﻌﺎ ﺷﺎﻣﻞ ‪ ٢۴‬ﮐﺘﺎب اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﮑﺠﺎ ﻧﺎزل ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺗﺪرﻳﺠﺎ و در ﻃﻮل ﺑﻴﺶ از‬ ‫ﻳﮏ هﺰار ﺳﺎل ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﻳﺎ ﮔﺮوﻩ هﺎ ِﻳﯽ از ﮐﺎهﻨﺎن ﻳﻬﻮ ِدی ﺑﻪ اﺳﻢ ‪ ٢۶‬ﭘﻴﻐﻤﺒ ِﺮی ﮐﻪ ﻧﺎﻣﺸﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻴﺰ از ﭼﻬﺎر ﮐﺘﺎب اول ﺁن اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ اﻧﺠﻴﻞ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ِﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺟﻤﻌﺎ ﺷﺎﻣﻞ ‪ ٢٧‬ﮐﺘﺎب و رﺳﺎﻟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در‬ ‫ﺴﯽ ﺗﺎ هﻨﮕﺎم‬ ‫ﺴﯽ ﻧﺒﻮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮد ﻋﻴ ِ‬ ‫ﻃﻮل دو ﻗﺮن ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮا ِدی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ هﻴﭻ ﻳﮏ از ﺁﻧﻬﺎ از هﻮارﻳﻮن ﻋﻴ ِ‬ ‫ﻣﺮگ ﺧﻮﻳﺶ اﺳﺎﺳﺎ از وﺟﻮد ﮐﺘﺎ ِﺑﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم اﻧﺠﻴﻞ ِﺑﯽ ﺧﺒﺮ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫اﺻﻞ زﻳﺮ ﺑﻨﺎ ِﺋﯽ هﺮﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴ ِﺪی اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ و ﮔﺮداﻧﻨﺪﻩ ﮐﺎﺋﻨﺎت ﺧﺪِای واﺣ ِﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﻳﻬﻮﻩ ‪ ،‬در اﻧﺠﻴﻞ‬ ‫ﭘﺪر ﺁﺳﻤﺎ ِﻧﯽ و در ﻗﺮﺁن اﻟﻪ ﻧﺎم دارد در هﺮ ﺳﻪ اﻳﻦ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﮐﺎﺋﻨﺎت و ﺧﻠﻘﺖ ﺁدم ﺑﻪ دﺳﺖ اﻳﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺼﻮر ِﺗﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ‬ ‫رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮا ِﻧﯽ ﮐﻪ ِوی ﺑﺮِای ﻧﻮع ﺑﺸﺮ ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮا ِﻧﯽ ﻣﺸﺘﺮک هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﻗﻮاﻧﻴﻨﻦ ﻣﺬه ِﺒﯽ ﮐﻪ اﻋﻼم ﻣﻴﺪارد ﻗﻮاﻧﻴ ِﻨﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻣﺸﺎﺑﻬﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺤﯽ و اﺳﻼم ﺑﺼﻮر ِﺗﯽ ﭼﻨﺎن ﺑﻨﻴﺎ ِدی ﺑﺎﻳﮏ دﻳﮕﺮ ﺗﺒﺎﻳﻦ و‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ‪ ،‬ﻣﺎهﻴﺖ ﺁﺳﻤﺎ ِﻧﯽ و زﻣﻴ ِﻨﯽ اﻳﻦ ﺧﺪا در ﺁﺋﻴﻦ هِﺎی ﻳﻬﻮ ِدی و ﻣﺴﻴ ِ‬ ‫ﮑﯽ داﻧﺴﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﺳﻪ ﺧﺪا را ﻏﻴﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ .‬ﺟﻬﺎن ﺗﻮﺣﻴ ِﺪی اﮔﺮ هﻢ در ﺗﺌﻮ ِری ﻳﮏ ﺧﺪِای‬ ‫ﮔﺎﻩ ﺻﺮﻳﺤﺎ ﺗﻨﺎﻗﺾ دارد ﮐﻪ ﻗﺎﻟﺒﺎ ﻳ ِ‬ ‫واﺣﺪ ﺑﻴﺶ ﻧﺪارد درﻋﻤﻞ دارِای ﺳﻪ ﺧﺪا اﺳﺖ ﮐﻪ وﺟﻮﻩ اﺧﺘﻼف ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از وﺟﻮﻩ ﻣﺸﺘﺮﮐﺸﺎن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫___________________________‬ ‫‪ -١‬ﺑﻪ ﲞﺶ ﺳﲑی در ﻣﺬاهﺐ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ِی‬ ‫ِی ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺮوﻧﻴﻤﻮ‬ ‫ِﯽ ﺗﻮرات ﮐﻪ در ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﻣﻴﻼد‬ ‫ِی ﺗﻮرات اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﱳ ﻻﺗﻴﻨ‬ ‫‪-٢‬اﻳﻦ رﻗﻢ ﻓﻘﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﱳ ﻋﱪ‬ ‫ِی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ اﺳﺖ‬ ‫ِﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﮐﻠﻴﺴﺎ‬ ‫ِﯽ ﺗﺮﲨﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ‪ Vulgata‬ﻧﺎم دارد ) و ﻣﺘﻨ‬ ‫ﻗﺪﻳﺲ ‪San Geronimo‬از ﻳﻮﻧﺎﻧ‬ ‫ِی ﺗﺮﲨﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫ِی ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎرﺗﲔ ﻟﻮﺗﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از ﻋﱪ‬ ‫(ﺑﻪ‪ ۴۶‬ﮐﺘﺎب ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪.‬ﺗﻮرات ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﮐﻠﻴﺴﺎ‬ ‫ﲞﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ هﻔﺖ ﮐﺘﺎب ﺁن از ﻃﺮف ﻟﻮﺗﺮ ﺑﺮﲰﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ‪ ٣٩‬ﮐﺘﺎب اﺳﺖ ‪ .‬اﺳﻄﻼح ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ و ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫ِﯽ ) ﺑﺎب ﺑﻴـﺴﺖ وﺷﺸﻢ ‪ (٢٨،‬و رﺳـﺎﻟﻪ دوم ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ ﻗﺮﻧـﺘﻴﺎن ) ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ ‪(١۴‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫از اﳒﻴﻞ ﻣـﺘ‬ ‫اﺳﺖ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪2‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺧــــﺪا‬

‫ﺧﺪِای ﺗﻮرات ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﻧﺎم دارد) و در ﺗﻮرات ‪ ۶٨٢٣‬ﺑﺎر از اوﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ( ﺻﺮﻓﺎ ﺧﺪِای ﻗﻮم ﻳﻬﻮد اﺳﺖ و ﺧﻮدش ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺧﺪا ِﺋﯽ ﺻﺪ در ﺻﺪ ﻳﻬﻮ ِدی اﺳﺖ ‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮا ِﻧﯽ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺪ ﻣﻨﺤﺼﺮا ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻣﻠﺖ ﻳﻬﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﮐﻔﺮ ﻳﺎ اﻳﻤﺎن دﻳﮕﺮان‬ ‫ﮐﺎ ِری ﻧﺪارﻧﺪ ‪ .‬ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺁﻧﺎن ﮐﻼ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺤﻮر ﻣﻴﮕﺮدد ﮐﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﺎص ﻗﻮم ﻳﻬﻮد از هﺮ را ِهﯽ ﮐﻪ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﺣﻔﻆ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫وﻟﻮ اﻳﻦ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺁن ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺧﻼ ِﻗﯽ و اﻧﺴﺎ ِﻧﯽ ﺑﺴﻴﺎ ِری زﻳﺮ ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﺣﻘﻮق ﻣﺸﺮوع ﻣﻠﺘﻬِﺎی دﻳﮕ ِﺮی ﻧﺎدﻳﺪﻩ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ ﮐﺴﺎن ﺑﺴﻴﺎ ِری ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻖ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬در ﺟﺮﻳﺎن ﺣﻮادث روزﻣﺮﻩ ﻳﺎ وﻗﺎﻳﻊ ﻣﻬﻢ از ﻗﺒﻴﻞ ﺟﻨﮕﻬﺎ و ﺑﻼﻳِﺎی ﺁﺳﻤﺎ ِﻧﯽ‬ ‫و زﻣﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻳﻬﻮﻩ ﺷﺨﺼﺎ از اﺳﻤﺎن ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻴﺂﻳﺪ ﺗﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮد را ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺳﺮ ﭘﺮﺳ ِﺘﯽ و درﺻﻮرت‬ ‫ﺿﺮورت ادارﻩ ﮐﻨﺪ و در هﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد در ﻣﻮﺿﻊ ﻳﮏ ﺧﺪِای ﻳﻬﻮ ِدی ﻋﻤﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﻧﻪ ﺧﺪِای هﻤﻪ اﻗﻮام و هﻤﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎ ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺧﻮدش ﻗﺮار داد ﻣﻴﺒﻨﺪد ﮐﻪ اﮔﺮ ﭘﺴﺮان اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﻮﻧﺪ او در ﻋﻮض ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻨﻌﺎن را ﺑﺮِای هﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﮑﯽ ﭘﺲ از دﻳﮕ ِﺮی ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺁﻧﻬﺎ ِﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﺮط ﮐﻪ هﻴﭽﮑﺪام از ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﺒﺨﺸﺪ ف‪،‬و ﺑﻌﺪا ﻧﻴﺰ ﺷﻬﺮهِﺎی ﻣﺘﻌﺪد اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ را ﻳ ِ‬ ‫ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮد وزن و ﮐﻮدک ﺑﻠﮑﻪ ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ و ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ و ﺳﮓ و ﮔﺮﺑﻪ ِای را ﻧﻴﺰ زﻧﺪﻩ ﻧﮕﺬارﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺎ ﻳﮏ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮش ﮐﺒﺎب و‬ ‫ﺁﺑﮕﻮﺷﺖ ﻣﻴﺨﻮرد و زﻳﺮ درﺧﺖ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دﻳﮕﺮش ﮐﺸ ِﺘﯽ ﻣﻴﮕﻴﺮد وزورش ﺑﻪ او ﻧ ِﻤﯽ رﺳﺪ‪ .‬در ﺷﺐ ﺗﺎرﻳﮏ‬ ‫دﻧﺒﺎل ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دﻳﮕﺮش در ﺑﻴﺎﺑﺎن ِﻣﯽ دود ﺗﺎ او را ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺒﻮدن ﺑﮑﺸﺪ از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دﻳﮕﺮش ِﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ز ِﻧﯽ زﻧﺎ زدﻩ و‬ ‫زﻧﺎ ﮐﺎر ازدواج ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دﻳﮕﺮش دﺳﺘﻮر ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ر ِوی ﻧﺎن روزاﻧﻪ اش ﮔﻮﻩ ﺑﻤﺎﻟﺪ و ﺑﺨﻮرد ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دﻳﮕﺮش ﺷﮑﺎﻳﺖ‬ ‫ﮑﯽ ﭘﺲ از دﻳﮕ ِﺮی ﺳﺮش ﮐﻼﻩ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ و ﺑﺎ دﻳﮕﺮان زﻧﺎ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮان ﻧﺎز‬ ‫ِﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ دو ﺧﻮاه ِﺮی ﮐﻪ ﻣﻌﺸﻮﻗﻪ او ﺑﻮدﻧﺪ ﻳ ِ‬ ‫ﭘﺮوردﻩ اورﺷﻠﻴﻢ را ﻏﻀﺐ ِﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻓﺮﻣﺎن ِﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﻮ ﺑﺮ ﻓﺮج ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺮوﻳﺪ‪ .‬رودﻩ ه ِﺎی ﮐﺴﺎ ِﻧﯽ را ﮐﻪ ﺑﻪ او ِﺑﯽ‬ ‫اﺣﺘﺮا ِﻣﯽ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ از ﻣﻘﻌﺪﺷﺎن ﺑﻴﺮون ِﻣﯽ ﺁورد‪ .‬ﺑﺎ ﺷﻴﻄﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ ﺑﻨﺪﻩ اش اﻳﻮب ﺷﺮط ﺑﻨ ِﺪی ِﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دﻳﮕﺮش ﭘﺮﺧﺎش‬ ‫ﮑﯽ از ﺳﺮداران ﺧﻮد زﻧﺎ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ در ﺣﺎِﻟﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ زﻧﺎن دﻳﮕ ِﺮی را ﺑﻪ ﺁﻏﻮش‬ ‫ِﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺎ زن ﻳ ِ‬ ‫او ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ .‬ﻧﺤﻮﻩ دﻗﻴﻖ ﮐﺒﺎب ﮐﺮدن ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ را ﭼﻮن ﻳﮏ ﺁﺷﭙﺰ ﮐﻬﻨﻪ ﮐﺎر ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اوﻟﻮاﻟﻌﺰم ﺧﻮدش ﺗﻌﻠﻴﻢ ِﻣﯽ دهﺪ و‬ ‫اﺧﺒﺎر ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ درﺑﺎر ﻳﻬﻮد را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﮏ ﻣﺎﻣﻮر ﻣﺨﻔﻴﻪ اﻃﻼﻋﺎ ِﺗﯽ ﺑﻪ ﮔﻮش ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ دﻳﮕﺮش ِﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬در ﻧﻘﺶ ﻳﮏ رﺋﻴﺲ ﻣﺎﻓﻴﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﺼﺮ ﺗﻮﺻﻴﻪ ِﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ از هﻤﺴﺎﻳﮕﺎن ﻣﺼ ِﺮی ﺧﻮد هﺮ ﻗﺪر ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻃﻼ و ﻧﻘﺮﻩ ﺑﻪ اﻣﺎﻧﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ را در‬ ‫ﺧﺮوج از اﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﺑﺎ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ ،‬و ﺧﻮد او در ﻋﺮض ﻳﮏ ﺷﺐ ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻮﺟﻮان و ﮐﻮدک ﻣﺼ ِﺮی و ﺣ ِﺘﯽ ﮔﺎو و‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪه ِﺎی ﻧﻮزاد را ﺑﺎ دﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺳﺮ ِﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﻧﺠﻴﻞ هﻤﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﺪا ِﺋﯽ دو ﺷﺨﺼﻴ ِﺘﯽ ِﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در هﻴﭻ ﺁﺋﻴﻦ دﻳﮕﺮ اﺳﺎﻃﻴ ِﺮی ﻳﺎ ﺗﻮﺣﻴ ِﺪی ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ‬ ‫اورا ﻧ ِﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻳﻌ ِﻨﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺁﻧﮑﻪ ﮐﺪام اﻧﺠﻴﻞ از اﻧﺠﻴﻞ هِﺎی ﭼﻬﺎر ﮔﺎﻧﻪ و ﮐﺪام رﺳﺎﻟﻪ از رﺳﺎﻟﻪ هِﺎی ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺪﺳﺖ‬ ‫ﭼﻪ ﮐﺴﺎ ِﻧﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﻣﻮﺿﻊ ﺧﺪِای ﺗﺮﺳﻨﺎک و اﻧﺘﻘﺎﻣﺠﻮ و ﻓﺮﻳﺒﮑﺎر و ﺣﺴﻮ ِدی ﭼ ِﻮی ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﺪِای ﻣﻬﺮﺑﺎن‪،‬‬ ‫ﺴﯽ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺎهﻴﺖ ِﻣﯽ دهﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺪا ِﻳﯽ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ اﺳﺖ ﻧﻘﺶ‬ ‫ﻧﻴﮏ دل و ﺑﺨﺸﻨﺪﻩ و ِﺑﯽ ﻋﻘﺪﻩ ِای ﭼﻮن ﭘﺪر ﺁﺳﻤﺎ ِﻧﯽ ﻋﻴ ِ‬ ‫ﮐﺎرﮔﺮدا ِﻧﯽ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ان واﺣﺪ هﻢ ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮز اﺳﺖ و هﻢ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬هﻢ ﺳﺨﺖ ﮔﻴﺮ اﺳﺖ و هﻢ ﺁﺷ ِﺘﯽ ﺟﻮ‪ ،‬هﻢ ﺧﺪا ِﺋﯽ‬ ‫ﻣﻨﺤﺼﺮا ﻳﻬﻮ ِدی اﺳﺖ و هﻢ ﭘﺪ ِری اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﻪ اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ را ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮﻳﺶ ِﻣﯽ ﻧﮕﺮد و ﻏﺎﻟﺒﺎ در اﻳﻦ ﺟﻤﻊ ازداد‬ ‫ﺧﻮدش ﻧﻴﺰ ﺗﮑﻠﻴﻒ ﺧﻮﻳﺶ را ﻧ ِﻤﯽ ﻓﻬﻤﺪ‪.‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن ﺧﺪا ﻧﻪ ﺧﺪای ﺻﺪ در ﺻﺪ ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮر و ﺗﺮش رو و ِﺑﯽ رﺣﻢ ﺗﻮرات اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺧﺪِای دو ﺷﺨﺼﻴ ِﺘﯽ اﻧﺠﻴﻞ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺪا ِﺋﯽ‬ ‫در ﺣﺪ اﻋﻼ ﻣﻄﻠﻖ و ﺧﻮد ﮐﺎﻣﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻴﺮون ازاو هﻴﭻ ﻗﺎﻧﻮ ِﻧﯽ ‪ ،‬هﻴﭻ ارادﻩ ِای و هﻴﭻ واﻗﻌﻴ ِﺘﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺣ ِﺘﯽ ﺑﺮ ِﮔﯽ ِﺑﯽ‬ ‫اﺟﺎزﻩ او از درﺧ ِﺘﯽ ﻓﺮو ﻧ ِﻤﯽ اﻓﺘﺪ و هﺮ ﺁﻧﭽﻪ در ﺁﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ ِﻣﯽ ﮔﺬرد‪ ،‬از ﺟﺰء ﺗﺎ ﮐﻞ ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎ ﺑﻪ هﻤﺎن ﺻﻮر ِﺗﯽ ِﻣﯽ ﮔﺬرد ﮐﻪ‬ ‫او ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﻓﺮﻳﻤﻦ ﮐﻼرک ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ و ﻣﻮﻟﻒ ﮐﺘﺎب ﻣﻌﺮوف ﻣﺬاهﺐ ﺑﺰرگ اﻳﻦ هﺮ ﺳﻪ واﻗﻌﻴﺖ را ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺳﯽ ﻗﺪرت ﺗﺮﺳﻨﺎ ِﮐﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﻴﺸﻪ در ﻣﻴﺎن ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮدش زﻧﺪ ِﮔﯽ ِﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺷﺮﻳﮏ هﻤﻪ‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ ِﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ‪ :‬ﺧﺪِای ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺴﯽ هﻢ ﺑﺎ ِﻻی ﺳﺮ ﺁدﻣﻴﺎن اﺳﺖ و هﻢ در درون ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺧﺪِای ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺮﻓﺎ‬ ‫درﺳﺘﻴﻬﺎ و ﻧﺎدرﺳﺘﻴﻬِﺎی ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺪِای ﻋﻴ ِ‬ ‫درﺑﺎ ِﻻی ﺳﺮ ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ و از ﻣﻮﺿﻊ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮوِای ﻣﻄﻠ ِﻘﯽ ﺑﺎ ﺁﻧﺎن ﺳﺨﻦ ِﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ هﻴﭽﻮﻗﺖ از ﻣﺴﻨﺪ ﺧﺪا ِﺋﯽ ﺧﻮدش ﻓﺮود ﻧ ِﻤﯽ‬ ‫ﺁﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﺳﻪ ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺮداﺷﺖ ﺧﺪِای ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﭘﺪراﻧﻪ ﺗﺮ و ﺑﺮداﺷﺖ ﺧﺪِای اﺳﻼم ﺳــﺮوراﻧﻪ ﺗﺮ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺮداﺷﺖ‬ ‫ﺧﺪِای ﻳﻬﻮ ِدی ﭘﺮ ﺁﺑﺮﻧﮕﺘﺮ و ﺧﻮاﻧﺪ ِﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬زﻳﺮا ِوی ﺑﺮ ﻣﺒﻨِﺎی ﺁﻧﭽﻪ در ﺗﻮرات از او ﺣﮑﺎﻳﺖ ِﻣﯽ ﺷﻮد هﻢ اﻟﻮهﻴﻢ ﻳﻬﻮ ِدی‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬هﻢ ﺁﺗﻮن ﻣﺼ ِﺮی ‪ ،‬هﻢ ﻣﺮدوخ ﺑﺎﺑﻠﻲ‪ ،‬هﻢ ﺑﻌﻞ ﻓﻴﻨﻴﻘﻲ‪ ،‬هﻢ زﺋﻮس ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ‪ ،‬هﻢ ژوﭘﻴﺘﺮ روﻣﻲ‪ ،‬و در ﺟﻤﻊ هﻤﻪ ﺧﺪاﻳﺎن‬ ‫ﺼﯽ و ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﻓﺮاوا ِﻧﯽ و ﺗﻨﻮع ﻣﺎﺟﺮاهﺎ ِﺋﯽ ﮐﻪ ِوی ﺑﺎزﻳﮕﺮ اﺻِﻠﯽ هﻤﻪ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬هﻴﭻ ﺧﺪِای دﻳﮕ ِﺮی ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﺧﺼﺎﺋﺺ ﺷﺨ ِ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﺑﺎ او ﺑﺮاﺑ ِﺮی ﻧ ِﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪3‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺷﻤﺎ هﻢ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ِری از اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮاهﺎ و اﻳﻦ ﺧﺼﺎﺋﺺ‪ ،‬از ﺧﻼل ﺻﻔﺤﺎت ﺧﻮد ﺗﻮرات ﮐﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﻋﻴﻨﺎ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﺗﻠﺨﻴﺺ ﺷﺪﻩ ﺁن ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﻧﻘﻞ ِﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﻮﻳﺪ‪:١‬‬ ‫‪.................................................................................................................................................‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻳﻬﻮد ‪ ،‬ﺁﺑﺮام ) اﺑﺮاهﻴﻢ(‪ ،‬در ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﺮض ﮐﻨﻌﺎن‪ ،‬ﻳﮏ روز در ﺑﻠﻮﻃﺴﺘﺎ ِﻧﯽ در ﻧﺰدﻳﮏ ﺣﺒﺮون ﮐﻪ ِوی‬ ‫هﻤﺮاﻩ زﻧﺶ ﺳﺎرا در ﺁن ﺳﮑﻮﻧﺖ ﮔﺰﻳﺪﻩ اﺳﺖ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻧﺎﺷﻨﺎس را ِﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻳﺪار او ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﻬﻤﺎن ِﻣﯽ ﮐﻨﺪ و‬ ‫وﻗﺘﻴﮑﻪ دﻋﻮﺗﺶ را ﺑﻪ ﻧﻬﺎر ِﻣﯽ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﺑﺮﻳﺎن و ﺷﻴﺮ و ﮐﺮﻩ ﻓﺮاهﻢ ِﻣﯽ ﺁورد ﮐﻪ هﻤﻪ ﺑﺎ هﻢ ﺁن را ِﻣﯽ ﺧﻮرﻧﺪ و‬ ‫ﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮد ﺧﺪا ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﺳﭙﺲ زﻳﺮ درﺧﺖ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ِﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﻣﻌﻠﻮم ِﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻳ ِ‬ ‫و ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺑﻠﻮﻃﺴﺘﺎن ﺑﺮ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻇﺎهﺮ ﺷﺪ‪ ،‬و او در ﮔﺮﻣِﺎی روز ﺑﻪ در ﺧﻴﻤﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ...‬و ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺒﺎل او رﻓﺖ و رو ﺑﺮ‬ ‫زﻣﻴﻦ ﻧﻬﺎد و ﮔﻔﺖ‪ِ :‬ای ﻣﻮﻟﻲ‪ ،‬اﮐﻨﻮن اﮔﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻈﺮ ﺗﻮﺷﺪم ‪ ،‬ﭘﺲ اﻧﺪک ﺁ ِﺑﯽ ﺑﻴﺎورم ﺗﺎ ﭘﺎهِﺎی ﺧﻮد را ﺑﺸﻮ ِﺋﯽ و زﻳﺮ درﺧﺖ‬ ‫ﺑﻴﺎراﻣﻲ‪ ،‬و ﻟﻘﻤﻪ ﻧﺎ ِﻧﯽ ﺑﻴﺎورم ﺗﺎ دﻟﺖ را ﺗﻘﻮﻳﺖ د ِهﯽ و ﭘﺲ از ﺁن رواﻧﻪ ﺷ ِﻮی ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺮِای هﻤﻴﻦ ﺗﺮا ﺑﺮ اﻳﻨﺠﺎ ﮔﺬر اﻓﺘﺎدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ﺳﻪ ﮐﻴﻞ از ﺁرد ﺑﻪ ﺳﺎرا داد ﺗﺎ ﺁن را ﺧﻤﻴﺮ ﮐﺮدﻩ ﻧﺎن ﺑﺴﺎزد‪ ،‬و ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﻧﺎزک از رﻣﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻏﻼم ﺧﻮد داد ﺗﺎ ﺁن را ﻃﺒﺦ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﮐﺮﻩ و ﺷﻴﺮ و ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﺑﺮﻳﺎن ﺷﺪﻩ را ﺁورد و زﻳﺮ درﺧﺖ اﻳﺴﺘﺎد ﺗﺎ ﻣﻬﻤﺎﻧﺎﻧﺶ ﺁﻧﺮا ﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ از ِوی ﭘﺮﺳﻴﺪ‬ ‫ﮐﻪ زوﺟﻪ ات ﺳﺎرا ﮐﺠﺎﺳﺖ؟ ﮔﻔﺖ اﻳﻨﮏ در ﺧﻴﻤﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻮاﻓﻖ زﻣﺎن ﺣﻴﺎت ﻧﺰد ﺗﻮ ﺑﺮ ﺧﻮاهﻢ ﮔﺸﺖ و‬ ‫زوﺟﻪ ات ﺳﺎرا را ﭘﺴ ِﺮی ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ...‬ﺳﺎرا ﺑﺪر ﺧﻤﻴﻪ اﻳﻦ را ﺷﻨﻴﺪ و دردل ﺧﻮد ﺑﺨﻨﺪﻳﺪ ﮐﻪ ﺷﻮهﺮم ﭘﻴﺮ اﺳﺖ وازﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﻋﺎدت‬ ‫ﻣﺎهﺎﻧﻪ ﻣﻨﻘﻄﻊ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮا ﭘﺴ ِﺮی ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ ؟ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺳﺎرا ﺑﺮای ﭼﻪ ﺧﻨﺪﻳﺪ ‪ ،‬ﻣﮕﺮ هﻴﭻ اﻣﺮی‬ ‫ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ؟ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺳﺎرا اﻧﮑﺎر ﮐﺮدﻩ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻧﺨﻨﺪ ﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺗﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮد ‪ .‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﻨﺪﻳﺪي‪.‬‬ ‫ﭘﺲ رﻓﺖ و اﺑﺮاهﻴﻢ او راﻣﺸﺎﻳﻌﺖ ﻧﻤﻮد‪ :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺁﻳﺎ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐــﻪ ﻣﻴﮑﻨﻢ از اﺑـــــــﺮاهﻴﻢ ﻣﺨﻔﯽ دارم؟"‬ ‫)ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ ازﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪ ،‬ﺑﺎب هﺠﺪهﻢ (‪.‬‬ ‫‪................................................................................................................................................‬‬ ‫وﻗ ِﺘﯽ دﻳﮕﺮ ﺧﺪا در ﺷ ِﺒﯽ ﺗﺎرﻳﮏ و درﺻﺤﺮا ِﺋﯽ ﺧﻠﻮت ﺑﺎ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮش ﻳﻌﻘﻮب ﮐﺸ ِﺘﯽ ِﻣﯽ ﮔﻴﺮد ‪ ،‬ﺑﺎاﻳﻦ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺸ ِﺘﯽ ﺗﺎ ﺳﭙﻴﺪﻩ دم‬ ‫اداﻣﻪ ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ زدن او ﻧﻤﻴﺸﻮد‪....":‬ﭘﺲ ﻳﻌﻘﻮب دو زوﺟﻪ ﺧﻮد ودو ﮐﻨﻴﺰش وﻳﺎزدﻩ ﭘﺴﺮش راهﻤﺮاﻩ ﺑﺎهﻤﻪ‬ ‫ﺳﯽ در ﺑﻴﺎﺑﺎن روﺑﺮو ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﻃﻠﻮع ﻓﺠﺮﺑﺎ ِوی ﮐﺸ ِﺘﯽ ﮔﺮﻓﺖ‬ ‫ﻣﺎﻳﻤﻠﮑﺶ ازﻣﻌﺒﺮ ﻳﺮﺑﻮق ﻋﺒﻮر داد ‪ ،‬وِﻟﯽ دراﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎﻣﺮد ﻧﺎﺷﻨﺎ ِ‬ ‫و ﭼﻮن دﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﻳﻌﻘﻮب ﻏﻠﺒﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻟﮕ ِﺪی ﺑﻪ ران او زدﮐﻪ ﺁﻧﺮاازﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎزداﺷﺖ ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺪوﮔﻔﺖ ﻣﺮا رهﺎ ﮐﻦ زﻳﺮا ﮐﻪ‬ ‫ﻓﺠﺮﻣﻴﺸﮑﺎﻓﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻳﻌﻘﻮب ﮔﻔﺖ ﺗﺎ ﻣﺮا ﺑﺮﮐﺖ ﻧﺪ ِهﯽ رهﺎﻳﺖ ﻧﮑﻨﻢ ‪ .‬ﻣﺮد از ِوی ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻧﺎم ﺗﻮ ﭼﻴﺴﺖ ؟ ﭘﺎﺳﺦ داد ﻳﻌﻘﻮب ‪ .‬ﮔﻔﺖ ‪:‬‬ ‫ﻧﻲ‪ ،‬ازاﻳﻦ ﭘﺲ ﻧﺎم ﺗﻮ ﻳﻌﻘﻮب ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﻧﺸﻮد ﺑﻠﮑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺷﻮد ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺧﺪا ﻣﺠﺎهﺪﻩ ﮐﺮ ِدی و ﻧﺼﺮت ﻳﺎﻓ ِﺘﯽ ‪ .‬و ﻳﻌﻘﻮب‬ ‫ﺳﯽ ؟ و او رادر ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺮﮐﺖ داد ‪.‬‬ ‫ﺑﺪوﮔﻔﺖ اﮐﻨﻮن ﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﻣﺮا از ﻧﺎم ﺧﻮد ﺁﮔﺎﻩ ﺳﺎز ‪ .‬ﺁن ﻣﺮد ﺟﻮاب داد ‪ :‬ﭼﺮا اﺳﻢ ﻣﺮا ﻣﻴﭙﺮ ِ‬ ‫وﻳﻌﻘﻮب ﺁن ﻣﮑﺎن را ﻓﻨﻮﺋﻴﻞ ﻧﺎﻣﻴﺪ زﻳﺮا ﮐﻪ در ﺁﻧﺠﺎ ﺧﺪارا از روﺑﺮودﻳﺪﻩ ﺑﻮد ‪ ،‬و ﭼﻮن ازﻓﻨﻮﺋﻴﻞ ﮔﺬﺷﺖ ﺁﻓﺘﺎب ﺑﺮ ِوی ﻃﻠﻮع ﮐﺮد‬ ‫وﺑﺮ ران ﺧﻮد ﻣﻴﻠﻨﮕﻴﺪ‪ .‬ازاﻳﻦ ﺳﺒﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻋﺮق اﻟﻨﺴﺎء را ﮐﻪ ﻋﻀﻠﻪ ران اﺳﺖ ﻧﻤﻴﺨﻮرﻧﺪ ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪا‬ ‫‪٢‬‬ ‫ﺳﯽ ودوم ‪.(٣٢ -٢٢،‬‬ ‫ران ﻳﻌﻘﻮب را در ﻋﺮق اﻟﻨﺴﺎء ﻟﻤﺲ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ") ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪ ،‬ﺑِﺎی ِ‬ ‫‪...............................................................................................................................................‬‬ ‫ﺳﯽ ﻣﺪ ِﺗﯽ ﭼﺎﻧﻪ ﻣﻴﺰﻧﺪ ﺗﺎاورا ﺑﻪ ﻗﺒﻮل ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ ﺑﺮِای‬ ‫وﻗﺖ دﻳﮕﺮ ﺧﺪا ﺑﺎ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮاوﻟﻮاﻟﻌﺰم ﺧﻮدش ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ هِﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻴﮑﻮﺷﺪ ﺗﺎ‬ ‫واداﺷﺘﻦ ِوی ﺑﻪ ﺻﺪور اﺟﺎزﻩ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻗﻮم ﻳﻬﻮد از ﺧﺎک ﻣﺼﺮ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ ﮔﻔﺖ ﭘﺲ اﮐﻨﻮن ﺑﻴﺎ ﺗﺎ ﺗﺮا ﻧﺰد ﻓﺮﻋﻮن ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ و ﻗﻮم ﻣﻦ ﺑ ِﻨﯽ‬ ‫ازﭘﺬﻳﺮش اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎِﻟﯽ ﮐﻨﺪ‪....":‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ ﮔﻔﺖ ﻣﮕﺮ ﻣﻦ ﮐﻴﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﻧﺰد ﻓﺮﻋﻮن ﺑﺮوم و ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را از ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺮون ﺁورم‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ را از ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺮون ﺁو ِری ‪ .‬ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪا ﮔﻔﺖ اﻳﻨﮑﻪ ﭼﻮن ﻣﻦ ﻧﺰد ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ روم و ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﮔﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﺧﺪِای‬ ‫؟ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ ‪ :‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺗﻮ ﺧﻮاهﻢ ﺑﻮد ‪ .‬ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ هﻤﻴﻦ هﺴﺘﻢ‬ ‫ﭘﺪران ﺷﻤﺎ ﻣﺮا ﻧﺰد ﺷﻤﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ اﺳﺖ واز ﻣﻦ ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺎم او ﭼﻴﺴﺖ ﺑﺪﻳﺸﺎن ﭼﻪ ﮔﻮﻳﻢ؟ ﺧﺪا ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ در ﺟﻮاب ﮔﻔﺖ هﻤﺎﻧﺎ ﻣﺮا ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ هﺴﺘﻢ و ﺑﻪ ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﮕﻮ ﮐﻪ "هﺴﺘﻢ " ﻣﺮا ﻧﺰد ﺷﻤﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ اﺳﺖ‪ .‬و ﻣﻮ ِ‬ ‫ﮐﺮد و ﺳﺨﻦ ﻣﺮا ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﻨﻴﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﻔﺖ ﻳﻬﻮد ﺑﺮ ﺗﻮ ﻇﺎهﺮ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ِوی ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻋﺼِﺎی ﺗﺮا‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﺎر ﮐﻨﻢ و دﺳﺖ ﺗﺮا ﻣﺜﻞ ﺑﺮف ﺳﻔﻴﺪ ﮐﻨﻢ و ﺁب ﻧﻬﺮ را ﺑﺪﺳﺖ ﺗﻮ ﺑﺪل ﺑﻪ ﺧﻮن ﮐﻨﻢ ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺗﺮا ﺑﺎور ﺑﺪارﻧﺪ ‪....‬ﭘﺲ‬ ‫ﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﻣﺮ ِدی ﻓﺼﻴﺢ ﻧﻴﺴﺘﻢ و زﺑﺎﻧﻢ اﻟﮑﻦ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﮐﻨ ِﺪی ﺣﺮف ﻣﻴﺰﻧﻢ ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻣﻦ زﺑﺎﻧﺖ ﺧﻮاهﻢ‬ ‫ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ ﮔﻔﺖ ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎای ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻋﺎ دارم ﮐﻪ ﮐﺲ دﻳﮕﺮی را ﺑﺮای‬ ‫ﺑﻮد وهﺮﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮ ِﺋﯽ ﺗﺮا ﺧﻮاهﻢ ﺁﻣﻮﺧﺖ‪ .‬و ﻣﻮ ِ‬ ‫______________________________________‬ ‫ِﯽ ﭼﺎپ و‬ ‫ِﯽ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ " اﳒﻤﻦ ﻣﺴﻴﺤ‬ ‫ِﯽ ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ از ﺗﻮرات ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻋﻴﻨﺎاز ﺗﺮﲨﻪ ﻓﺎرﺳ‬ ‫ا‪ -‬ﻣﻄﺎﻟﺒ‬ ‫ِﯽ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس " درﺳﺎل ‪١٩٠۴‬‬ ‫اﻧﺘﺸﺎر ﺑﲔ اﳌﻠﻠ‬

‫در ﻧﻴﻮﻳﻮرک ﺑﭽﺎپ رﺳﻴﺪﻩ ودرﺳﺎل‪ ١٩٨٠‬ﲡﺪﻳﺪ ﭼﺎپ ﺷﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ِی ﺧﺪا‬ ‫ِﯽ روﻳﺎرو‬ ‫ِی ﺑﺎﺳﺘﺎﻧ‬ ‫ِﯽ اﻳﻦ ﮐﻠﻤﻪ درﻋﱪ‬ ‫ِی اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﻧﺎم اﺳﺮﺋﻴﻞ ﺑﺮدﻩ ﻣﻴﺸﻮد ‪ .‬ﻣﻌﻨ‬ ‫‪ –٢‬اﻳﻦ ﳔﺴﺘﲔ ﺑﺎر‬ ‫ِﯽ‬ ‫ِﯽ ﻣﻴﮕﲑد ﺑﺎﳘﻪ ﺧﺪاﺋ‬ ‫ِﯽ ﻣﻴﺪهﺪ ‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪا ﺑﺎ ﭘﻴﻐﻤﱪش ﮐﺸﺘ‬ ‫اﺳﺖ ﳘﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﮐﻠﻤﻪ ﻓﻨﻮﺋﻴﻞ "ﺧﺪا را دﻳﺪم "ﻣﻌﻨ‬ ‫ِﯽ ﮐﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﭘﻴﻐﻤﱪ ﻣﻴﺪهﺪ ﺧﺪا"ﻧﻴﻞ "ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮد‬ ‫ﺧﻮد ﻧﺎم اﻳﻦ ﭘﻴﻐﻤﱪ را ﳕﻴﺪاﻧﺪ ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻧﺎﻣ‬ ‫ِﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ِﯽ و ﮐﻨﻌﺎﻧ‬ ‫ِی ﺑﺎﺑﻠ‬ ‫ﮐﻪ ﻧﺎم ﺧﺪاﻳﺎن اﺳﺎﻃﲑ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪4‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺧــــﺪا‬

‫اﻳﻨﮑﺎر ﺑﻔﺮﺳ ِﺘﯽ ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺧﺸﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺸﺘﻌﻞ ﺷﺪ و ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﻣﮕﺮ ﻣﻦ ﻧﻤﻴﺪاﻧﻢ ﮐﻪ ﺑﺮادرت هﺎرون ﻻ ِوی ﻓﺼﻴﺢ اﻟﮑﻼم اﺳﺖ‪ .‬و ﺗﻮ‬ ‫ﮐﻼم را ﺑﻪ او اﻟﻘﺎءﺧﻮا ِهﯽ ﮐﺮد و او ﺑﺮِای ﺗﻮ ﺑﻪ ﻗﻮم ﺳﺨﻦ ﺧﻮاهﺪ ﮔﻔﺖ و او ﺗﺮا ﺑﺠِﺎی زﺑﺎن ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد و ﺗﻮ او راﺑﺠِﺎی ﺧﺪا‬ ‫ﺳﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر زن ﺧﻮﻳﺶ وﭘﺴﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮ اﻻغ ﺳﻮار ﮐﺮدﻩ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ و‬ ‫ﺧﻮا ِهﯽ ﺑﻮد"‪ .‬ﺑﻌﺪ ازاﻳﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺧﻮدش ﻋﺼِﺎی ﺧﺪارا ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﺑﺮِای اﺑﻼغ او اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺳ ِﻮی ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻓﺮﻋﻮن رواﻧﻪ ﻣﻴﺸﻮد ‪ .‬وِﻟﯽ درﺳﺖ در هﻤﻴﻦ‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ او ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ‪ ،‬و ﺑﻘﺪ ِری از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﻋﺼﺒﺎ ِﻧﯽ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل او‬ ‫ﺳﯽ ‪،‬او را از ﻣﺮگ ﻧﺠﺎت ﻣﻴﺪهﺪ ‪ ".‬و واﻗﻊ ﺷﺪ در‬ ‫ﮕﯽ و هﻮﺷﻤﻨ ِﺪی ﺻﻔﻮرﻩ ‪ ،‬زن ﻣﻮ ِ‬ ‫ﻣﻴﺮود ﺗﺎ ِوی را ﺑﻘﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ‪ ،‬و ﻓﻘﻂ زرﻧ ِ‬ ‫ﺑﻴﻦ راﻩ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪﻧﺒﺎل او رﻓﺖ ﺗﺎ ِوی را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮد ﺑﮑﺸﺪ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺻﻔﻮرﻩ ﺳﻨﮓ ﭼﺨﻤﺎ ِﻗﯽ ﺗﻴﺮ ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ هﻤﺎﻧﻮﻗﺖ ﻋﻠﻔﻪ‬ ‫ﺳﯽ اﻧﺪاﺧﺖ و ﮔﻔﺖ اﻳﻨﮏ ﺗﻮ ﻣﺮا ﺷﻮهﺮ ﺧﻮن هﺴ ِﺘﯽ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺧﺘﻨﻪ ‪ ،‬ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﭘﺴﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮﻳﺪ و ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺮﻳﺪﻩ را ﻧﺰد ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ را رهﺎ ﮐﺮد" ) ﺳﻔﺮﺧﺮوج ‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ از ﺑﺎﺑﻬِﺎی ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم (‪.‬‬ ‫ﻣﻮ ِ‬ ‫‪...................................................................‬‬ ‫وﻗﺖ دﻳﮕﺮ ﺧﺪا ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺘﺮم و ﻣﻮﻗﺮ ﺧﻮدش ﺣﺰﻗﻴﺎل ‪ ،‬اﻣﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺪت ‪ ٣٩٠‬روز ﺑﺮ ر ِوی ﻧﺎن روزاﻧﻪ ﺧﻮدش ﮔﻪ‬ ‫ﺑﻤﺎﻟﺪ و ﺑﻌﺪ ﺁﻧﺮا ﺑﺨﻮرد ‪...":‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻤﻮد ﮐﻪ ﺁهﻦ ﺗﻴﺰ ﺑﺮدار و ﻣﻮهِﺎی ﺳﺮ و رﻳﺸﺖ را ﺑﺎ ﺁن ﺑﺘﺮاش ‪،‬و‬ ‫ﺷﯽ ﻣﻮاﻓﻖ ﮔﻨﺎﻩ‬ ‫ﭘﺲ ﻣﻴﺎن ﺑﺮو ﻳﮏ ﺛﻠﺚ از ﺁﻧﺮا ﺑﺴﻮزان و ﺛﻠﺚ دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ زﺑﺎﻟﻪ ﺑﺮﻳﺰ ‪ ،‬و ﭼﻮن اﻳﻦ را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﻴﺪﻩ ﺑﺎ ِ‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﻣﺪت‪ ٣٩٠‬روز ﺑﺮﭘﻬﻠ ِﻮی ﭼﭗ ﺧﻮد ﺑﺨﻮاب‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻦ ﮔﻨﺎﻩ ﻳﻬﻮد را هﺮ رو ِزی ﺑﺠﻬﺖ ﺳﺎِﻟﯽ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻗﺮار دادﻩ ام ‪...‬ﭘﺲ‬ ‫ﻏﺬا ِﺋﯽ راﮐﻪ ﻣﻴﺨﻮ ِری ﺑﻪ وزن ﺑﻴﺴﺖ ﻣﺜﻔﺎل ﺑﺮِای هﺮ روز وﻗﺖ ﺑﻮﻗﺖ ﺧﻮا ِهﯽ ﺧﻮرد‪ ،‬و ﻗﺮﺻﻬِﺎی ﻧﺎن ﺟﻮ را ﮐﻪ ﻣﻴﺨﻮ ِری ﺁﻧﻬﺎ را‬ ‫در ﻧﻈﺮ هﻤﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺳﺮﮔﻴﻦ ﺧﻮد ﺧﻮا ِهﯽ ﺧﻮرد ‪ .‬ﭘﺲ ﮔﻔﺘﻢ ‪ :‬ﺁﻩ ِای ﺧﺪاوﻧﺪ‪،‬ﻣﻦ از ﻃﻔﻮﻟﻴﺖ ﺧﻮد ﺗﺎ ﺑﺤﺎل ﺳﺮﮔﻴﻦ ﺁد ِﻣﯽ‬ ‫راﻧﺨﻮردﻩ ام إ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻤﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﻳﻨﮏ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﺠ ِﺎی ﺳﺮﮔﻴﻦ اﻧﺴﺎن ﺳﺮﮔﻴﻦ ﮔﺎو را ﺑﺮﺗﻮ ﻣﻘﺮر دارم"‪) .‬ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧﺒﻲ‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫ﭼﻬﺎرم‪.(١٢-۴،‬‬

‫ﭼﻨ ِﺪی ﭘﺲ از ﺁن هﻤﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دﻳﮕﺮ ﺧﻮد رﺑﺸﺎ ِﻗﯽ را ﺑﻨﺰداﻟﻴﺎﻗﻴﻢ ﺑﻦ ﺣﻠﻘﻴﺎ ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺪ ﮐﻪ ﺑﺪو ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻣﻦ ﺑﺮ ﻣﺮدا ِﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ‬ ‫ﺣﺼﺎر ﺷﻬﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ام ﺗﺎ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪﻳﺸﺎن ﺑﮕﻮﻳﻢ ﮐﻪ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻧﺠﺎﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﺨﻮرﻧﺪ و ﺑﻮل ﺧﻮد‬ ‫را ﺑﻨﻮﺷﻨﺪ ) ﮐﺘﺎب دوم ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب هﻴﺠﺪهﻢ‪.(٢٧،‬‬ ‫‪................................................................................................................................................‬‬ ‫وﻗﺖ دﻳﮕﺮ هﻤﻴﻦ ﺧﺪا ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﺤﺘﺮم و ﻣﻌﺘﺒﺮ دﻳﮕﺮ ﺧﻮد هﻮﺷﻊ دﺳﺘﻮر ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ز ِﻧﯽ زﻧﺎﮐﺎر و زﻧﺎزادﻩ ازدواج ﮐﻨﺪ‪....":‬و‬ ‫ﺣﯽ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ هﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﺑﻨﻴ ِﺮی ﻧﺎزل‬ ‫در اﻳﺎم ﻋﺰﻳﺎ و ﻳﻮﺗﺎ و ﺣﺰﻗﻴﺎ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﻬﻮدا و ﻳﺮﺑﻌﺎم ﺑﻦ ﻳﻮﺁش ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و ِ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ هﻮﺷﻊ ﮔﻔﺖ ﺑﺮو و ز ِﻧﯽ زﻧﺎﮐﺎر را ﮐﻪ ﺧﻮدش ﻧﻴﻴﺰ زﻧﺎزادﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮِای ﺧﻮد ﺑﮕﻴﺮ ‪...‬ﭘﺲ هﻮﺷﻊ رﻓﺖ و ﺟﻮﻣﺮ‬ ‫دﺧﺘﺮ دﺑﻼﺋﻴﻢ را ﮔﺮﻓﺖ واو ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪﻩ ﭘﺴ ِﺮی ﺑﺮاﻳﺶ زاﺋﻴﺪ ‪...،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ دﻳﮕﺮ ﻗﻮم ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ و ﻣﻦ ﺧﺪِای ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻧﻴﺴﺘﻢ ‪...‬و ﺑﺎ ﻣﺎدر و ﺧﻮدﻣﺤﺎﺑﻪ ﻧﻤﺎ‪،‬زﻳﺮاﮐﻪ او ﻧﻴﺰدﻳﮕﺮزن ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ وﻣﻦ ﺷﻮهﺮ او ﻧﻴﺴﺘﻢ ‪ ،‬ﻟﻬﺬا زﻧِﺎی ﺧﻮد را از ﭘﻴﺶ روﻳﺶ‬ ‫ﮕﯽ ﺧﻮﻳﺶ را از ﻣﻴﺎن ﭘﺴﺘﺎﻧﻬﺎﻳﺶ رﻓﻊ ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺒﺎدا رﺧﺖ او را ﮐﻨﺪﻩ ِوی ﺑﺮهﻨﻪ ﻧﻤﺎﻳﻢ ‪ ...‬و ﺑﺮ ﭘﺴﺮاﻧﺶ رﺣﻤﺖ ﻧﺨﻮاهﻢ‬ ‫و ﻓﺎﺣﺸ ِ‬ ‫ﻓﺮﻣﻮد ﭼﻮﻧﮑﻪ ﻓﺮزﻧﺪان زﻧﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ و واﻟﺪﻩ اﻳﺸﺎن ﺑﻴﺸﺮ ِﻣﯽ ﮐﺮدﻩ و ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻋﻘﺐ ﻋﺎﺷﻘﺎن ﺧﻮد ﺧﻮاهﻢ رﻓﺖ ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ‬ ‫اﻳﺸﺎن ﻧﺎن و ﺁب و ﭘﺸﻢ و ﮐﺘﺎن و روﻏﻦ و ﺷﺮﺑﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ دادﻩ اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻦ راﻩ اورا ﺑﺮ ﺧﺎرﻩ ﺧﻮاهﻢ ﺑﺴﺖ و ﺑﺮ ﮔﺮد او‬ ‫دﻳﻮا ِری ﺑﻨﺎﺧﻮاهﻢ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ راهﻬِﺎی ﺧﻮد را ﻧﻴﺎﺑﺪ و هﺮﭼﻨﺪ ﻋﺎﺷﻘﺎن ﺧﻮد را ﺗﻌﺎﻗﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻧﺨﻮاهﺪ رﺳﻴﺪ ‪ ...‬ﭘﺲ ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺮوم و ﻧﺰد ﺷﻮهﺮ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺧﻮد ﺑﺮ ﻣﻴﮕﺮدم زﻳﺮا در ﺁﻧﻮﻗﺖ از اﮐﻨﻮن ﻣﺮا ﺧﻮﺷﺘﺮ ﻣﮕﺬاﺷﺖ ‪ .‬اﻣﺎ او ﻧﻤﻴﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﺑﻮدم ﮐﻪ ﮔﻨﺪم و ﺷﻴﺮﻩ و روﻏﻦ را ﺑﻪ او ﻣﻴﺪادم و ﻧﻘﺮﻩ و ﻃﻼ ِﺋﯽ را ﮐﻪ ﺑﺮِای ﻋﻤﻞ ﺻﺮف ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ ﺑﺮاﻳﺶ ِﻣﯽ اﻓﺰودم‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻦ‬ ‫ﮕﯽ او‬ ‫دﻳﮕﺮ ﮔﻨﺪم ﺧﻮد را در ﻓﺼﻠﺶ و ﺷﻴﺮﻩ ﺧﻮﻳﺶ را در ﻣﻮﺳﻤﺶ ﺑﻪ او ﻧﺨﻮاهﻢ داد و ﭘﺸﻢ و ﮐﺘﺎن ﺧﻮد را ﮐﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﺑﺮهﻨ ِ‬ ‫را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ از او ﺑﺮ ﺧﻮاهﻢ داﺷﺖ‪ ،‬و ﻗﺒﺎﺣﺖ او را ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﺶ ﻣﻨﮑﺸﻒ ﺧﻮاهﻢ ﺳﺎﺧﺖ و اﺣ ِﺪی او را از دﺳﺖ ﻣﻦ ﻧﺨﻮاهﺪ‬ ‫رهﺎﻧﻴﺪ ‪ ،‬و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﺷﺎ ِدی او و ﻋﻴﺪهﺎو هﻼل هﺎ و ﺷﻨﺒﻪ هﺎ و ﺟﻤﻴﻊ ﻣﻮاﺳﻤﺶ را ﻣﻮﻗﻮف ﺧﻮاهﻢ ﺳﺎﺧﺖ ‪ ،‬ﺗﺎﮐﻬﺎ و اﻧﺠﻴﺮهﺎﻳﺶ‬ ‫را ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد اﻳﻨﻬﺎ اﺟﺮت ﻣﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ دادﻩ اﻧﺪ وﻳﺮان ﺧﻮاهﻢ ﺳﺎﺧﺖ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺟﻨﮕﻞ ﺧﻮاهﻢ ﮔﺮداﻧﻴﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺻﺤﺮا را ﺑﺨﻮرﻧﺪ ‪ .‬و اﻧﺘﻘﺎم روزهﺎ ِﺋﯽ را از او ﺧﻮاهﻢ ﮐﺸﻴﺪ ﮐﻪ ﺑﺮِای ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺨﻮر ﻣﻴﺴﻮزاﻧﻴﺪ و ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ را ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻮارﻩ‬ ‫هﺎ و زﻳﻮرهﺎ ِی ﺧﻮد ﺁراﻳﺶ دادﻩ از ﻋﻘﺐ ﺧﻮد ﻣﻴﺮﻓﺖ و ﻣﺮا ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ )" .‬ﮐﺘﺎب هﻮﺷﻊ ﺑ ِﻨﯽ ‪ ،‬ﺑﺎب اول ‪.(۴-١،‬‬ ‫‪...................................................................‬‬ ‫ﻃﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﻴﻄﺎن ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻳﮏ ﺑﻨﺪﻩ ﭘﺎﮐﻨﻬﺎد و ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮدار ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺼﻴﺒﺖ هﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ ،‬هﺮ هﻔﺖ‬ ‫وﻗﺖ دﻳﮕﺮ ﺷﺮ ِ‬ ‫ﭘﺴﺮش را ﻣﻴﮑﺸﺪ ‪ ،‬ﮔﻠﻪ هِﺎی ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ وﺷﺘﺮش را ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ و دارا ِﺋﯽ او را ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﻣﻴﮑﺸﺎﻧﺪ ‪ ،‬و دﺳﺖ ﺁﺧﺮ او‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪5‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫را ﻧﻴﺰ از ﺳﺮﺗﺎ ﭘﺎ دﭼﺎر ﺟﺮب ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﻧﺸﻴ ِﻨﯽ واﻣﻴﺪاردﺗﺎ ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﻨﺪﻩ او ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫ﺿﯽ ﻧﻤﮑﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﺗﺴﻠﻴﻢ رﺿ ِﺎی اواﺳﺖ و اﻋﺘﺮا ِ‬ ‫"در زﻣﻴﻦ ﻏﻮص ﻣﺮ ِدی ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﻮب ﻧﺎم داﺷﺖ و ﺁن ﻣﺮد ﮐﺎﻣﻞ و راﺳﺖ و ﺧﺪاﺑﺮس ﺑﻮد و از ﺑ ِﺪی اﺟﺘﻨﺎب ﻣﻴﻨﻤﻮد‪ ،‬و هﻔﺖ‬ ‫ﭘﺴﺮ وﺳﻪ دﺧﺘﺮ داﺷﺖ و اﻣﻮال او هﻔﺘﻬﺰار ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ و ﺳﻪ هﺰار ﺷﺘﺮ و ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺟﻔﺖ ﮔﺎو و ﭘﺎﻧﺼﺪ اﻻغ ﻣﺎدﻩ ﺑﻮد و ﻧﻮﮐﺮان‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﮐﺜﻴﺮ داﺷﺖ و ان ﻣﺮد از ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﺑ ِﻨﯽ ﻣﺸﺮق ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻮد‪ ...‬و رو ِزی واﻗﻊ ﺷﺪ ﮐﻪ ﭘﺴﺮان ﺧﺪا ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺤﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮﻧﺪ و ﺷﻴﻄﺎن ﻧﻴﺰ در ﻣﻴﺎن اﻳﺸﺎن ﺁﻣﺪ ‪ ،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﮔﻔﺖ از ﮐﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ ِای ؟ ﺷﻴﻄﺎن در ﺟﻮاب ﮔﻔﺖ از ﺗﺮدد در‬ ‫زﻣﻴﻦ و ﺳﻴﺮ ﮐﺮدن در ﺁن‪.‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﮔﻔﺖ ﺁﻳﺎ در ﺑﻨﺪﻩ ﻣﻦ اﻳﻮب ﺗﻔﮑﺮ ﮐﺮ ِدی ﮐﻪ ﻣﺜﻞ او در زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ و ﻣﺮ ِدی راﺳﺖ و‬ ‫ﺷﯽ او در‬ ‫ﺧﺪا ﺗﺮس اﺳﺖ ؟ ﺷﻴﻄﺎن در ﺟﻮاب ﮔﻔﺖ ﺁﻳﺎ اﻳﻮب ﻣﺠﺎﻧﺎﺧﺪا ﺗﺮس اﺳﺖ ﻳﺎ از ﺁن ﺟﻬﺖ ﮐﻪ ﺗﻮ او را ﺑﺮﮐﺖ دا ِدی و ﻣﻮا ِ‬ ‫زﻣﻴﻦ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ؟ اﻻن دﺳﺖ ﺧﻮد را دراز ﮐﻦ وﻣﺎﻳﻤﻠﮏ او را ﺑﮕﻴﺮ و او ﺗﺮک ﺧﻮاهﺪ ﻧﻤﻮد ‪ .‬وﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﮔﻔﺖ اﻳﻨﮏ‬ ‫هﻤﻪ اﻣﻮاﻟﺶ را ﺑﺪﺳﺖ ﺗﻮ دادم‪ .‬ﭘﺲ ﺷﻴﻄﺎن از ﺣﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻴﺮون رﻓﺖ‪".‬‬ ‫ﺷﻴﻄﺎن ﺑﺎ داﺷﺘﻦ اﻳﻦ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻬﺮ ﺗﺮﺗﻴ ِﺒﯽ ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﭘﺴﺮان اﻳﻮب ﺑﺎ ﺑﺎد ﺳﻤﻮم ﺗﻠﻒ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ‪ ،‬و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان و ﺷﺒﺮان و ﮔﺎوان‬ ‫ﮑﯽ ﭘﺲ از دﻳﮕ ِﺮی ﺑﺪﺳﺖ دﺷﻤﻨﺎن ﻳﺎ ﺑﺎ ﺁﺗﺶ ﺧﺪا ﮐﻪ از ﺁﺳﻤﺎن ِﻣﯽ اﻓﺘﺪ ﻧﺎ ﺑﻮد ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ‪.‬و ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ اﻳﻮب ﺳﺮ‬ ‫واﻻﻏﺎن او ﻳ ِ‬ ‫ﺧﻮد را ﻣﻴﺘﺮاﺷﻴﺪ و ﺳﺠﺪﻩ ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ داد و ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﺮﻓﺖ و ﻧﺎم ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﺒﺎرک ﺑﺎد إ وِﻟﯽ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻪ هﻤﻴﻨﺠﺎ ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫ﻧﻤﻴﻴﺎﺑﺪ‪ " :‬و واﻗﻊ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﭘﺴﺮان ﺧﺪا ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ در ﺟﻠﺴﻪ ﻣﺸﻮر ِﺗﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮﻧﺪ و ﺷﻴﻄﺎن ﻧﻴﺮ در ﻣﻴﺎن اﻳﺸﺎن‬ ‫ﺑﻮد ‪ .‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﮔﻔﺖ ﺁﻳﺎ ﺑﻨﺪﻩ ﻣﻦ اﻳﻮب را دﻳ ِﺪی ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻠﻴﺖ ﺧﻮد را ﻗﺎﻳﻢ ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺖ ‪ ،‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﺮا ﺑﺮ ﺁن واداﺷ ِﺘﯽ ﮐﻪ‬ ‫او را ِﺑﯽ ﺳﺒﺐ ﺁزاد ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ؟ و ﺷﻴﻄﺎن در ﺟﻮاب ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ هﺮ ﭼﻪ اﻧﺴﺎن دارد ﺑﺮِای ﺗﻨﺪرﺳ ِﺘﯽ ﺧﻮد ﺧﻮاهﺪ داد‪ .‬ﭘﺲ اﻻن‬ ‫دﺳﺖ ﺧﻮد را دراز ﮐﺮدﻩ اﺳﺘﺨﻮان او را ﺑﻠﺮزان و او ﺗﺮا ﺗﺮک ﺧﻮاهﺪ ﻧﻤﻮد ‪ .‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﮔﻔﺖ اﻳﻨﮏ ﺟﺎن او را در‬ ‫دﺳﺖ ﺗﻮ دادم ‪ .‬ﭘﺲ ﺷﻴﻄﺎن از ﺣﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻪ اﻳﻮب را از ﮐﻒ ﭘﺎ ﺗﺎ ﮐﻠﻪ اش ﺑﻪ دﻣﻞ هِﺎی ﺳﺨﺖ ﻣﺒﺘﻼ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬و او‬ ‫ﺳﻔﺎ ِﻟﯽ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺁن ﺑﺨﺮاﺷﺪ و در ﻣﻴﺎن ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬و زﻧﺶ او را ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺁﻳﺎ ﺑﺎزهﻢ ﮐﺎﻣﻠﻴﺖ ﺧﻮد را ﻧﮕﺎﻩ‬ ‫ﮑﯽ از زﻧﺎن اﺑﻠﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻴﮕﻮ ِﺋﯽ ‪ ،‬ﺁﻳﺎ ﻧﻴﮑﻮ ِﺋﯽ را از ﺧﺪا ﺑﻴﺎﺑﻴﻤﻮ‬ ‫ﻣﻴﺪا ِری ؟ﭘﺲ ﺧﺪا را ﺗﺮک ﮐﻦ و ﺑﻤﻴﺮ ‪ ،‬و او ِوی را ﮔﻔﺖ ﻣﺜﻞ ﻳ ِ‬ ‫ﺑ ِﺪی را ﻧﻴﺎﺑﻴﻢ؟ و در اﻳﻦ هﻤﻪ اﻳﻮب ﺑﻪ ﻟﺒﻬِﺎی ﺧﻮدﮔﻨﺎﻩ ﻧﮑﺮد"‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ وﻗ ِﺘﯽ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﻃﺎﻗﺖ اﻳﻦ ﻣﺮد ﺧﺪا ﻃﺎق ﻣﻴﺸﻮد و "ﺻﺒﺮ اﻳﻮ ِﺑﯽ " او ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻴﺮﺳﺪ‪،‬و در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﮑﻮﻩ‬ ‫ِای ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﺼﻴﺎن ﺑﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﻄﺎب ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ‪:‬‬ ‫" اﻳﻨﮏ ﺟﺎﻧﻢ ﺑﺮ ﻣﻦ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ ،‬و روزهﺎ ِی ﻣﺼﻴﺒﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎرم ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﺒﺎﻧﮕﺎﻩ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻬﺎﻳﻢ در اﻧﺪرون ﻣﻦ ﺳﻔﺘﻪ‬ ‫ﻣﻴﺸﻮد ‪،‬و ِﭘﯽ هﺎﻳﻢ از درد ﺁرام ﻧﺪارد‪ .‬از ﺷﺪت ﺳﺨ ِﺘﯽ ﮔﺮﻳﺒﺎن ﭘﻴﺮاهﻨﻢ ﻣﺮا ﺗﻨﮓ ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺧﺎک و ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺷﺪﻩ ام و درﮔﻞ‬ ‫اﻓﺘﺎدﻩ ام ‪ .‬و در ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎِﻟﯽ ﻧﺰد ﺗﻮ ﺗﻀﺮع ﻣﻴﮑﻨﻢ و ﺑﺪان ﺗﻮﺟ ِﻬﯽ ﻧﻤﻴﮑ ِﻨﯽ ‪ .‬ﺑﺮ ﻣﻴﺨﻴﺰم و ﺑﺮ ﻣﻦ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻴﺎﻧﺪازي‪ .‬ﺑﺮﻣﻦ ﺑﻴﺮﺣﻢ‬ ‫ﺷﺪﻩ ِای و ﺑﺎ ﻗﻮت دﺳﺖ ﺧﻮد ﺑﺮ ﺳﺮم ﻣﻴﮑﻮ ِﺑﯽ ‪ .‬ﻣﺮا در ﺗﻨﺪ ﺑﺎد ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ِای ‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻮر ﮐﺸﻴﺪم و ﺑﻪ ﻇﻠﻤﺖ رﺳﻴﺪم‪.‬‬ ‫ﮑﯽ ﺑﺮاﻩ ﺧﻮد ﻣﻴﺮوم ‪ .‬ﺑﺮادر ﺷﻐﺎﻻن و دوﺳﺖ ﺷﺘﺮ ﻣﺮﻏﺎن ﺷﺪﻩ ام‪ .‬ﭘﻮﺳﺘﻢ‬ ‫اﺣﺸﺎﻳﻢ ﻣﻴﺠﻮﺷﺪ و ﺁرام ﻧﻤﻴﮕﻴﺮد ‪ .‬ﻣﺎﺗﻢ ﮐﻨﺎن در ﺗﺎرﻳ ِ‬ ‫ﺳﻴﺎﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ذرﻩ ذرﻩ از ﺗﻨﻢ ﻣﻴﺮﻳﺰد‪.‬اﺳﺘﺨﻮاﻧﻬﺎﻳﻢ از ﺣﺮارت ﺳﻮﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬از ﻣﻦ ﺟﺰ ﻧﻮِای ﻧﻮﺣﻪ ﺑﺮ ﻧﻤﻴﺨﻴﺰد و از ﻧِﺎی ﻣﻦ‬ ‫ﺟﺰ ﻧﺎﻟﻪ ﮔﺮﻳﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﮕﻮش ﻧﻤﻴﺮﺳﺪ"‪ .‬وِﻟﯽ اﻳﻦ ﺷﮑﻮﻩ درد ﺁﻟﻮد ‪،‬ﻳﻬﻮﻩ را ﺑﺠِﺎی اﻳﻨﮑﻪ ﺑﻪ هﻤﺪر ِدی و ﻋﻄﻮﻓﺖ ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺸﻢ‬ ‫ِﻣﯽ ﺁورد ‪ ،‬زﻳﺮا ِوی از ﺧﻼل ﺁن ﭼﻨﻴﻦ درک ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻮب ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻤﺎل ﺧﺪا ِﺋﯽ او را زﻳﺮ ﭘﺮﺳﺶ ﻗﺮار دهﺪ‪ .‬ﺑﺪو ﺑﺎﻧﮏ‬ ‫ﻣﻴﺰﻧﺪ ﮐﻪ‪ ..." :‬ﺗﻮ ﮐﻴﺴ ِﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﺮ ﺣﺮ ِﻓﯽ هِﺎی ﺧﻮدت در ﮐﺎر ﺧﺪا ِﺋﯽ ﻣﻦ ﻓﻀﻮِﻟﯽ ﻣﻴﮑﻨﻲ؟ ‪ ...‬و ﻗ ِﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﻦ زﻣﻴﻦ را ﺳﺎﺧﺘﻢ ﺗﻮ‬ ‫ﮐﺠﺎ ﺑﻮ ِدی ؟‪...‬ﺁﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﺨﺰﻧﻬِﺎی ﺑﺮف و ﺧﺰاﻧﻪ هِﺎی ﺗﮕﺮگ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺮِای روز ﺟﻨﮓ ذﺧﻴﺮﻩ ﮐﺮدﻩ ام راﻩ داﺷﺘﻪ اي؟ ﺁﻳﺎ ﺗﻮ‬ ‫هﺴ ِﺘﯽ ﮐﻪ ﺷﮑﺎر را ﺑﺮِای ﻣﺎدﻩ ﺷﻴﺮ ﺻﻴﺪ ﻣﻴﮑ ِﻨﯽ ﺗﺎ اﺷﺘﻬِﺎی او را ﺳﻴﺮ ﻧﻤﺎ ِﺋﯽ ؟ﺁﻳﺎ از وﻗﺖ زاﺋﻴﺪن ﺑﺰ ﮐﻮ ِهﯽ ﺧﺒﺮ دا ِری ؟ ﮐﻴﺴﺖ‬ ‫ﺸﯽ را رهﺎ ﮐﺮد و ﺑﻨﺪهِﺎی ﮔﻮرﺧﺮ را ﺑﺎز ﮐﺮد و ﺑﻴﺎﺑﺎن را ﺧﺎﻧﻪ او ﺳﺎﺧﺖ و ﺷﻮرﻩ زار را ﻣﺴﮑﻦ اوﻗﺮارداد ﺗﺎ ﻏﻮﻏ ِﺎی‬ ‫ﮐﻪ ﺧﺮ وﺣ ِ‬ ‫ﺿﯽ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺗﺮا ﺧﺪﻣﺖ ﮐﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﺰد ﺁﺧﻮر ﺗﻮ ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﺸﯽ را ِ‬ ‫ﺷﻬﺮ را ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮد و ﺑﻪ ﺧﺮوش ﭼﻮﭘﺎن اهﻤﻴ ِﺘﯽ ﻧﺪهﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﮔﺎو وﺣ ِ‬ ‫ﮔﻴﺮد؟ ﺁﻳﺎ ﻣﻴﺘﻮا ِﻧﯽ ﺑﺎل ﺷﺘﺮ ﻣﺮغ را ﻣﺜﻞ ﭘﺮ و ﺑﺎل ﻟﮑﻠﮏ ﮐ ِﻨﯽ ﮐﻪ ﺗﺨﻤﻬﺎ ِی ﺧﻮد را در زﻣﻴﻦ رهﺎ ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ وﺣﻮش ﺻﺤﺮا ﺁﻧﻬﺎ را ﻟﮕﺪﻣﺎل ﮐﻨﻨﺪ ؟ ﺁﻳﺎ ﺗﻮ هﺴ ِﺘﯽ ﮐﻪ اﺳﺐ را ﻳﺎل دادﻩ ِای و او را ﻣﺜﻞ ﻣﻠﺦ ﺑﻪ ﺟﺴﺖ و ﺧﻴﺰ در ﺁوردﻩ ِای‬ ‫و ﺧﺮوش ﺷﻴﻬﻪ او را ﻣﻬﻴﺐ ﮐﺮدﻩ ِای ‪ ،‬وﺑﻪ او اﻳﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ را دادﻩ ِای ﮐﻪ هﺮاﺳﺎن ﻧﺸﻮد و ﺗﺮﮐﺶ ﺑﺮ او ﭼﮑﭽﮏ ﮐﻨﺪ و از ﻧﻴﺰﻩ‬ ‫درﺧﺸﻨﺪﻩ و ﻣﺰراق ﻧﮕﺮﻳﺰد و وﻗﺘﻴﮑﻪ ﮐﺮﻧﺎ ﻧﻮاﺧﺘﻪ ﺷﻮد هﻪ هﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ؟‪ ....‬ﺁﻳﺎ ﺗﺮا ﻣﺜﻞ ﺧﺪا ﺑﺎزو ِﺋﯽ هﺴﺖ ‪،‬و ﺁﻳﺎ ﻣﺜﻞ او ﺻﺪِای‬ ‫ﺗﻮ رﻋﺪ ﺁﺳﺎ اﺳﺖ ؟اﮔﺮ راﺳﺖ ﻣﻴﮕﻮ ِﺋﯽ اﻻن ﺧﻮدت را ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﺟﻼل و ﻋﻈﻤﺖ ﺑﺪﻩ و ﺷﺪت ﻏﻀﺐ ﺧﻮد را ﻧﻤــﺎﻳﺎن ﮐـــــــــﻦ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫" ﺑﻬﻴﻤﻮت " ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻦ ﮐﻪ او ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﮔﺎو ﻋﻠﻒ ﻣﻴﺨﻮرد ‪،‬و ﻗﻮت او در ﮐﻤﺮ اواﺳﺖ و ﺗﻮاﻧﺎ ِﺋﯽ ِوی در‬ ‫رﮔﻬِﺎی راﻧﺶ ﺑﻬﻢ ﭘﻴﺠﻴﺪﻩ اﺳﺖ واﺳﺘﺨﻮاﻧﻬﺎﻳﺶ ﻣﺜﻞ ﻟﻮﻟﻪ هِﺎی ﺑﺮﻧﺠﻴﻦ و اﺿﺎﻳﺶ ﻣﺜﻞ ﺗﻴﺮ هِﺎی ﺁهﻨﻴﻦ اﺳﺖ ‪ .‬او ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺧﺪا اﺳﺖ‬ ‫ﺷﯽ ﮐﻪ در ﺁن ﺑﺎ ِزی ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ دور ﮐﺮد و ِوی در ﮔﻴﺎهﺎن‬ ‫وِﻟﯽ ﺳﺎزﻧﺪﻩ او ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﻪ روﻳﺶ ﮐﺸﻴﺪ و او را ﮐﻮهﺴﺘﺎن هﺎ و هﻤﻪ وﺣﻮ ِ‬ ‫ﻧﻴﺰارهِﺎی ﮐﻨﺎر ﻣﺮداﺑﻬﺎ و در ﺳﺎﻳﻪ ﻧﻴﻠﻮﻓﺮه ِﺎی ﺁ ِﺑﯽ و درﻣﻴﺎن درﺧﺘﺎن ﺑﻴﺪ ﻣﺴﮑﻦ ﮔﺰﻳﺪ ‪،‬و ﺑﻴ ِﻤﯽ از ﺁن ﻧﺪارد ﮐﻪ رودﺧﺎﻧﻪ ﻃﻐﻴﺎن‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪6‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﮐﻨﺪ ﻳﺎ ﺣ ِﺘﯽ ﻧﻬﺮ اردن در دهﺎﻧﺶ ﺑﺮﻳﺰد ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ او را ﮔﺮﻓﺘﺎر ﮐﻨﺪ ﻳﺎ ﻗﻼب ﺑﻪ ﺑﻴ ِﻨﯽ او اﻧﺪازد ؟ﺁﻳﺎ ﺗﻮ ﻣﻴﺘﻮا ِﻧﯽ اﻳﻦ‬ ‫ﺸﯽ ﻳﺎ ﺑﻪ ﭼﺎﻧﻪ اش ﻗﻼب‬ ‫ﮐﺎر را ﺑﮑ ِﻨﯽ ؟ ﻳﺎ ﻣﻴﺘﻮا ِﻧﯽ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ دﻳﮕﺮ ﻣﻦ " ﻟﻮﻳﺎﺗﺎن" را ﻣﻬﺎر ﮐ ِﻨﯽ ﻳﺎ زﺑﺎﻧﺶ را ﺑﺎ رﻳﺴﻤﺎن ﺑﮑ ِ‬ ‫ﺸﯽ ؟‬ ‫ﺑﻴﻨﺪازي؟ ﺁﻳﺎ ﻣﻴﺘﻮا ِﻧﯽ ﺑﺎ او ﻣﺜﻞ ﮔﻨﺠﺸﮏ ﺑﺎ ِزی ﮐ ِﻨﯽ ﻳﺎ او را ﺑﻪ ﺑﺮد ِﮔﯽ ﺧﻮد در ﺁو ِری ﻳﺎ ﺑﺮِای ﺑﺎ ِزی دﺧﺘﺮاﻧﺖ ﺑﻪ ﻃﻨﺎب ﺑﮑ ِ‬ ‫اﮔﺮ ﻧﻤﻴﺘﻮا ِﻧﯽ اﻳﻦ ﮐﺎرهﺎ را ﺑﮑ ِﻨﯽ ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﺤﺎﺟﻪ ﻣﻴﮑ ِﻨﯽ و داو ِری ﻣﺮا ﺑﺎﻃﻞ ﻣﻴﻨﻤﺎ ِﺋﯽ و از ﻣﻦ ﺑﺎزﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻴﮑ ِﻨﯽ‬ ‫ﺳﯽ وهﺸﺘﻢ ﺗﺎ ﭼﻬﻞ و ﻳﮑﻢ ﮐﺘﺎب اﻳﻮب (‪ " .‬و اﻳﻮب ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﺗﺎ ﺧﻮدت را ﻋﺎدﻟﺘﺮ ازﻣﻦ ﻧﺸﺎن د ِهﯽ ؟ " ) ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ از ﺑﺎﺑﻬِﺎی ِ‬ ‫را ﺟﻮاب دادﻩ ﮔﻔﺖ ‪:‬ﻣﻴﺪاﻧﻢ ﮐﻪ ﺑﻬﺮ ﭼﻴﺰ ﻗﺎدر هﺴ ِﺘﯽ و ﺗﺮا از هﺮ ﭼﻪ ﻗﺼﺪ ﮐ ِﻨﯽ ﻣﻨﻊ ﻧﺘﻮان ﻧﻤﻮد ‪ ،‬از اﻳﻨﺠﻬﺖ از ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﮐﺮاهﺖ‬ ‫دارم و در ﺧﺎک و ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺗﻮﺑﻪ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻢ ‪....‬وﭼﻮن اﻳﻦ ﺑﮕﻔﺖ ﺧﺪاود ﺑﻪ اﻳﻮب دو ﭼﻨﺪان ﺁﻧﭽﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن دادﻩ ﺑﻮد ﻋﻄﺎ ﻓﺮﻣﻮد و‬ ‫ﺟﻤﻴﻊ ﺑﺮادراﻧﺶ و ﺧﻮاهﺮاﻧﺶ و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﺁﺷﻨﺎ ﻳﺎن ﻗﺪﻳﻤﺶ ﻧﺰد ِوی ﺁﻣﺪﻩ و در ﺧﺎﻧﻪ اش ﺑﺎ ِوی ﻧﺎن ﺧﻮردﻧﺪ و او را در ﺑﺎرﻩ‬ ‫ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﻣﺼﻴﺒ ِﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ او رﺳﺎﻧﻴﺪﻩ ﺑﻮد ﺗﻌﺰﻳﺖ ﮔﻔﺘﻨﺪ و هﺮ ﮐﺲ از ﺁﻧﺎن ﻳﮏ ﻗﺴﻴﻄﻪ و ﻳﮏ ﺣﻠﻘﻪ ﻃﻼ ﺑﻪ او داد و ‪،‬ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫اﻳﻮب را دو ﺑﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺘﺒﺎرک ﻓﺮﻣﻮد ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ او را ﭼﻬﺎردﻩ هﺰار ﮔﻮ ﺳﻔﻨﺪ و ﺷﺸﻬﺰار ﺷﺘﺮ و هﺰار ﺟﻔﺖ ﮔﺎو و هﺰار ﻣﺎدﻩ‬ ‫اﻻغ داد ‪....‬و ﺑﻌﺪ از ﺁن اﻳﻮب ﺻﺪ و ﭼﻬﻞ ﺳﺎل زﻧﺪﮔﺎ ِﻧﯽ ﻧﻤﻮد و ﭘﺴﺮان ﭘﺴﺮان ﺧﻮد را ﺗﺎ ﭘﺸﺖ ﭼﻬﺎرم دﻳﺪ ‪ .‬ﭘﺲ ﭘﻴﺮ و‬ ‫ﺳﺎﻟﺨﻮردﻩ ﺷﺪ و وﻓﺎت ﻳﺎﻓﺖ" ) ﮐﺘﺎب اﻳﻮب ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﻞ دوم ‪ . (١٧-١،‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈ ِﺮی ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ ،‬ﻳﻬﻮﻩ در ﻣﻮرد ﺁزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫ﺸﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌ ِﻨﯽ‬ ‫ﺻﺒﺮ اﻳﻮب درﺳﺖ ﺑﻬﻤﺎن ﺻﻮر ِﺗﯽ ﻋﻤﻞ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻩ هِﺎی اﻣﺮو ِزی ﺑﺎ ﺧﻮﮐﭽﻪ هِﺎی ﺁزﻣﺎﻳ ِ‬ ‫ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﻗﺪرت ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﺪ ‪،‬اﻳﻦ ﻣﺮد وارﺳﺘﻪ ِای را ﮐﻪ ﺧﻮد او ﺻﺎدق ﺗﺮﻳﻦ ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار ﺧﻮﻳﺶ در ر ِوی‬ ‫ﻼی ﺑﻼهِﺎی ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﻣﺤﮑﻮم ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮِای اﻳﻨﮑﻪ ﻏﺮور ﺧﻮد را در زور‬ ‫زﻣﻴﻦ داﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺷﻴﻄﺎن ﺑﻪ ﺣﺪ اﻋ ِ‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺁزﻣﺎ ِﺋﯽ ﺑﺎ ﺷﻴﻄﺎن ارﺿﺎ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ "‬ ‫‪................................................................................................................................................‬‬ ‫وﻗﺖ دﻳﮕﺮ ﺧﺪا از اﻳﻨﮑﻪ ﮔﺮو ِهﯽ از ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﻮح در ﺻﺪد ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺮج ﻣﻌﺮوف ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ ﻧﮕﺮان ﻣﻴﺸﻮد ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻴﺘﺮﺳﺪ اﻳﻦ ﺑﺮج ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮﺳﺪ و ﺁﻧﻮﻗﺖ اﻳﻨﺎن ﺑﻔﮑﺮ ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺧﺪا ِﺋﯽ او ﺑﻴﻔﺘﺪ ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺁﻧﺎن ﺗﻮﻃﺌﻪ ِای‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﺁن ﺗﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻬﺎن داﻣﻨﮕﻴﺮ هﻤﻪ ﻣﺮدم دﻧﻴﺎ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺗﻮرات اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﺘﻔﺼﻴﻞ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ‪" :‬‬ ‫ﺟﯽ را ﺑﺴﺎزﻳﻢ ﮐﻪ‬ ‫و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﺟﻬﺎن را ﻳﮏ زﺑﺎن وﻳﮏ ﻟﻐﺖ ﺑﻮد ‪...‬و ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﻴﮑﺪﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﺷﻬ ِﺮی ﺑﺮِای ﺧﻮد ﺑﻨﺎ ﻧﻬﻴﻢ و ﺑﺮ ِ‬ ‫ﺟﯽ را ﮐﻪ ﺑ ِﻨﯽ ﺁدم ﺑﻨﺎ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ‬ ‫ﺳﺮش ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮﺳﺪ ‪ ،‬ﺗﺎ ﻧﺎ ِﻣﯽ ﺑﺮِای ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﭘﻴﺪا ﮐﻨﻴﻢ ‪ ...‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺰول ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﺷﻬﺮ و ﺑﺮ ِ‬ ‫ﮑﯽ اﺳﺖ و ﺟﻤﻴﻊ اﻳﺸﺎن را ﻧﻴﺰ ﻳﮏ زﺑﺎن اﺳﺖ ‪ ،‬و اﻻن اﻳﻨﮑﺎر را ﺷﺮوع‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ ،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ ﺧﻮد ﮔﻔﺖ هﻤﺎﻧﺎ ﻗﻮم ﻳ ِ‬ ‫ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ و دﻳﮕﺮ – ﮐﺎ ِری ﮐﻪ ﻗﺼﺪ ﺁن را ﺑﮑﻨﻨﺪ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻧﺎ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد ‪ .‬ﭘﺲ اﮐﻨﻮن ﻧﺎزل ﺷﻮﻳﻢ و زﺑﺎن اﻳﺸﺎن را ﻣﺸﻮش‬ ‫ﺳﺎزﻳﻢ ﺗﺎ ﺳﺨﻦ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ را ﻧﻔﻬﻤﻨﺪ ‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻳﺸﺎن را از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺮ ر ِوی ﺗﻤﺎم زﻣﻴﻦ ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ ﺳﺎﺧﺖ و از ﺑﻨِﺎی ﺷﻬﺮ ﺑﺎز ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫از ﺁن ﺳﺒﺐ ﺁﻧﺠﺎ را ﺑﺎﺑﻞ ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ در ﺁﻧﺠﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻟﻐﺖ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ اهﻞ ﺟﻬﺎن را ﻣﺸﻮش ﺳﺎﺧﺖ و اﻳﺸﺎن را از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺮ ر ِوی‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺗﻤﺎم زﻣﻴﻦ ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ ﻧﻤﻮد " ) ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪(٩-١ ،‬‬ ‫‪................................................................................................................................................‬‬ ‫وﻗﺖ دﻳﮕﺮ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮش ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ را از اﻳﻦ ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﭘﺎدﺷﺎ ِهﯽ ﺑﺮِای ﺧﻮد ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺣﺬر‬ ‫دارد ‪ ،‬و ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﻮاع و اﻗﺴﺎم ﺧﻄﺮا ِﺗﯽ را ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻮد ﺑﻪ ﺁﮔﺎهﻴﺸﺎن ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ‪ " :‬و‬ ‫ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﺸﺎﻳﺦ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ازﻣﻦ ﻣﻴﺨﻮاهﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﭘﺎدﺷﺎ ِهﯽ ﻧﺼﺐ ﮐﻨﻢ ﺗﺎ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻳﺮ اﻣﺖ هﺎ‬ ‫ﺑﺮ ﻣﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬وﺧﺪا وﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺗﺮا ﺗﺮک ﻧﮑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺮا ﺗﺮک ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺧﺪا ِﺋﯽ ﻧﻨﻤﺎﻳﻢ ‪.‬‬ ‫_______________________________‬ ‫ِی از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ‬ ‫ِﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﻮرات ‪ ،‬در ﻗﺮان ﻧﻴﺰ رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﻪ و‬ ‫‪ – ١‬داﺳﺘﺎن اﻳﻮب ﺑﻪ ﺻﻮرﺗ‬

‫ِﯽ در ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺑﻪ‬ ‫ِﯽ در ﺑﺎرﻩ ﺁﻧﺮا ﺣﺘ‬ ‫ِی ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ و اﺟﺎزﻩ ﭘﺮﺳﺸ‬ ‫ِﯽ ﻣﻄﻴﻊ ﺑﻴﭽﻮن و ﭼﺮا‬ ‫ﮐﻪ در هﺮ ﺷﺮاﻳﻄ‬ ‫ِﯽ ﺷﻮد‪:‬‬ ‫ِی ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻌﺮوﻓ‬ ‫ِی ﺑﺮا‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﳕﻴﺪهﺪ اﻧﺴﺎن ﳕﻮﻧﻪ ا‬ ‫" و ﻳﺎد ﮐﻦ ﺑﻨﺪﻩ ﻣﺎ اﻳﻮب را وﻗﺘﻴﮑﻪ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺧﻮﻳﺶ را ﺧﻄﺎب ﮐﺮد ﮐﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﻣﺮا ﺑﻪ رﻧﺞ و ﻋﺬاب واداﺷﺘﻪ اﺳﺖ ‪،‬‬ ‫ِﯽ‬ ‫ِی ﻧﻮﺷﻴﺪن ﺧﻮاه‬ ‫ِی ﺷﺴﱳ ﭘﺎهﺎ ِی ﺧﻮﻳﺶ و ﺑﺮا‬ ‫ِﯽ ﺧﻨﮏ ﺑﺮا‬ ‫ِی ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮ زﻣﲔ ﮐﻮب و در ﺁﳒﺎ ﺁﺑ‬ ‫و ﻣﺎ ﺑﺪو ﮔﻔﺘﻴﻢ ﮐﻪ ﭘﺎ‬ ‫ِﯽ از رﲪﺖ ﻣﺎ ﺑﺮ او و‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ ‪ ،‬و ﺑﺪو ﺧﺎﻧﺪاﻧﺶ را و دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن داﺷﺖ ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﻴﺪﱘ ﺗﺎ ﻧﺸﺎﻧ‬ ‫ِی ﺁوردﻩ‬ ‫ِی اهﻞ ﺧﺮد ﺑﺎﺷﺪ ) ﺷﻮرﻩ ص ‪ ۴٢ ،‬و‪ ، ( ۴٣‬و اﻳﻮب ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮد اﺳﺘﻐﺎﺛﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻼ ﺑﺮ ﻣﻦ رو‬ ‫ِی ﺑﺮا‬ ‫ﺗﺬﮐﺮ‬ ‫ِی او را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻴﻢ و درد و‬ ‫ِﯽ ‪،‬و ﻣﺎﻧﲑ اﺳﺘﺪﻋﺎ‬ ‫ِﯽ ﻧﺪارم زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﻴﺪاﱎ ﺗﻮ رﺣﻴﻢ ﺗﺮﻳﻦ رﲪﺎن هﺴﺘ‬ ‫اﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﺎ ﺷﮑﺎﻳﺘ‬ ‫ِی‬ ‫ِی ﺑﺮا‬ ‫ِﯽ از رﲪﺖ ﻣﺎ و ﺗﺬﮐﺮ‬ ‫ﻋﺬاب را از او دور ﮐﺮدﱘ و ﺧﺎﻧﺪاﻧﺶ را دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎرورﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﻧﺸﺎﻧ‬ ‫ﺧﺪﻣﺘﮕﺰاران ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ") اﻧﺒﻴﺎ‪ ٨٣ ،‬و‪. ( ٨۴‬‬

‫ِﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﳘﲔ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ دران از ﺑﺎﺑﻞ ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﻣﻴﺸﻮد‬ ‫ِی ﺑﺎﺑﻠ‬ ‫‪ – ٢‬اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻮرات از اﺳﻄﻮرﻩ هﺎ‬ ‫ِﯽ ﺑﲔ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ )‬ ‫ِی ﮐﻪ در ﻗﺮن هﻔﺘﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد در ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑ‬ ‫ِﯽ را در ﻣﻮرد ﺑﺮج ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ِﯽ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺸﺎﲠ‬ ‫‪ .‬اﺳﻄﻮرﻩ ﺑﺎﺑﻠ‬ ‫ِی ﺟﻬﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﺪ و ﺑﻌﺪهﺎ‬ ‫و ﻧﻪ در ﺑﺎﺑﻞ ( ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ داﺷﱳ هﻔﺖ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺑﻨﺎ‬ ‫ﺑﺎب اﻳﻞ ) دروازﻩ ﺧﺪا ( ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﺎم ﺗﺪرﳚﺎ ﺑﺼﻮرت ﺑﺎﺑﻞ در ﺁﻣﺪ ‪.‬‬ ‫ِی‬ ‫ِی او ﺑﺮج ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫اﻳﻦ داﺳﺘﺎن در ﻗﺮﺁن ﺑﺪﻳﻨﺼﻮرت ﺗﻐﻴﲑ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ از هﺎﻣﺎن وزﻳﺮ ﺧﻮد ﻣﻴﺨﻮاهﺪ ﺑﺮا‬ ‫ِﯽ از او اﺳﻢ ﻣﻴﱪد در ﺁﳒﺎ وﺟﻮد‬ ‫ِﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺳ‬ ‫ِی ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺁن ﺑﺎﻻ رود ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﲰﺎن ﺑﺮﺳﺪ و ﺑﺒﻴﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاﺋ‬ ‫ﺑﺴﺎزد ﮐﻪ و‬ ‫ِﯽ اﺳﺖ)ﻗﺼﺺ‪ ، ٣٨،‬ﻣﻮﻣﻦ ‪ ٣۶،‬و‪.(٣٧‬‬ ‫ِﯽ ﺁدم دروﻏﮕﻮﺋ‬ ‫دارد ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺧﻮد او ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺳ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪7‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺧــــﺪا‬

‫ﭘﺲ اﻻن اﻳﺸﺎن را از رﺳﻢ ﭘﺎدﺷﺎ ِهﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ اﻳﺸﺎن ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧﻮاهﺪ ﻧﻤﻮد ﻣﻄﻠﻊ ﺳﺎز‪ .‬و ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﺳﺨﻨﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﻪ ﻗﻮم‬ ‫ﮐﻪ از او ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻴﺎن ﮐﺮدو ﮔﻔﺖ رﺳﻢ ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺴﺮان ﺷﻤﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ اراﺑﻪ هﺎ و ﺳﻮاران ﺧﻮد‬ ‫ﻀﯽ را ﺑﺮِای ﺷﻴﺎر ﮐﺮدن زﻣﻴﻨﺶ و دروﻳﺪن ﻣﺤﺼﻮﻟﺶ و ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺁﻻت‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﮔﻤﺎﺷﺖ ‪ ،‬و ﭘﻴﺶ اراﺑﻪ هﺎﻳﺶ ﺧﻮاهﻴﺪ دوﻳﺪ ‪ ،‬و ﺑﻌ ِ‬ ‫ﺧﯽ و ﺧﺒﺎ ِزی ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮﻓﺖ و‬ ‫ﺸﯽ وﻃﺒﺎ ِ‬ ‫ﺟﻨﮕﺶ و اﺳﺒﺎب اراﺑﻪ هﺎﻳﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺧﻮاهﺪ ﻧﻤﻮد ‪ ،‬و دﺧﺘﺮان ﺷﻤﺎ را ﺑﺮِای ﻋﻄﺮ ﮐ ِ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺰرﻋﻪ هﺎ و ﺗﺎﮐﺴﺘﺎﻧﻬﺎ و ﺑﺎﻏﺎت زﻳﺘﻮن ﺷﻤﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺧﺎدﻣﺎن ﺧﻮد ﺧﻮاهﺪ داد ‪،‬و ﻋﺸﺮ زراﻋﺎت و ﺗﺎﮐﺴﺘﺎﻧﻬ ِﺎی‬ ‫ﺷﻤﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﺟﻪ ﺳﺮاﻳﺎن وﺧﺎدﻣﺎن ﺧﻮد ﺧﻮاهﺪ داد و ﻏﻼﻣﺎن و ﮐﻨﻴﺰان و ﻧﻴﮑﻮﺗﺮﻳﻦ ﺟﻮاﻧﺎن ﺷﻤﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮِای ﮐﺎر‬ ‫ﺧﻮد ﺧﻮاهﺪ ﮔﻤﺎﺷﺖ و ﻋﺸﺮ ﮔﻠﻪ هِﺎی ﺷﻤﺎ را ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮﻓﺖ و ﺷﻤﺎ ﻏﻼم او ﺧﻮاهﻴﺪ ﺑﻮد ‪ ،‬و درﺁﻧﺮوز از دﺳﺖ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺧﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺮِای ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺑﺮ ﮔﺰﻳﺪﻩ اﻳﺪ ﻓﺮﻳﺎد ﺧﻮاهﻴﺪ ﮐﺮد و ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺁﻧﺮوز ﺷﻤﺎ را اﺟﺎﺑﺖ ﻧﺨﻮاهﺪ ﻧﻤﻮد ‪ .‬اﻣﺎ ﻗﻮم ﮐﻪ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ‪ِ :‬ﻧﯽ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻣﺎ ﭘﺎدﺷﺎ ِهﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬و ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﺳﺨﻨﺎن ﻗﻮم را ﺷﻨﻴﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺳﻤﻊ ﺧﺪاوﻧﺪ رﺳﺎﻧﻴﺪ ")ﮐﺘﺎب‬ ‫اول ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ ‪ .(١٢-۶،‬و ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ‪ ،‬هﻤﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻌﺪا داوود را ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎ ِهﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮ ﻣﻴﮕﺰﻳﻨﺪ و او را ﭘﺴﺮ‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪ و در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺗﺨﺖ ﺧﺪا ِﺋﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻴﻨﺸﺎﻧﺪ ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن و وارﺛﺎﻧﺶ ﺑﺮﮐﺖ ﭘﺎدﺷﺎ ِهﯽ ﻣﻴﺪهﺪ و او را ﺑﻨﺪﻩ‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ ﻩ ﺧﻮد ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪ و هﻤﻪ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و اﺟﻨﻪ و ﺑﺎد ﺻﺮﺻﺮرا در اﺧﺘﻴﺎر او ﻣﻴﮕﺬارد ‪.‬‬ ‫………………………………………………………………………………………………‪................‬‬ ‫و ﻗﺖ دﻳﮕﺮ ﺧﺪا دﺧﺘﺮان اورﺷﻠﻴﻢ را ﭼﻨﺎن ﻏﻀﺐ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻴﺪهﺪ از ﺁن ﭘﺲ ﻣﻮ ﺑﺮ ﻓﺮج اﻧﻬﺎ ﻧﺮوﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ دﺧﺘﺮان‬ ‫هﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر از ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﺎز ﻣﻴﺨﺮاﻣﻨﺪ و ﻏﻤﺰﻩ ﮐﻨﺎن راﻩ ﻣﻴﺮوﻧﺪ ‪:‬‬ ‫" از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻪ دﺧﺘﺮان اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﺨﻮد ﻏﺮﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ﺑﻪ ﻧﺎز ﻣﻴﺨﺮاﻣﻨﺪ و ﺑﺎ ﮔﺮدن اﻓﺮاﺷﺘﻪ و ﻏﻤﺰﻩ ﮐﻨﺎن راﻩ ﻣﻴﺮوﻧﺪ و‬ ‫ﺧﻠﺨﺎﻟﻬﺎ را درﭘﺎهﺎﻳﺸﺎﻧﺒﻪ ﺻﺪا در ِﻣﯽ ﺁورﻧﺪ ‪،‬ﻣﻦ ﻓﺮق ﺳﺮﺷﺎن را ﮐﭽﻞ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد و دﺳﺘﻮر ﺧﻮاهﻢ داد ﮐﻪ ﻣﻮ ﺑﺮ ﻓﺮج هﺎﻳﺸﺎن‬ ‫ﻧﺮوﻳﺪ ‪،‬وزﻳﻨﺖ ﺧﻠﺨﺎﻟﻬﺎ و ﭘﻴﺸﺎ ِﻧﯽ ﺑﻨﺪهﺎ و ﮔﻮﺷﻮارﻩ هﺎ و دﺳﺘﺒﻨﺪهﺎ و دﺳﺘﺎرهﺎﻳﺸﺎن را دور ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد ‪،‬هﻤﭽﻨﻴﻦ زﻧﺠﻴﺮهﺎ و‬ ‫ﮐﻤﺮ ﺑﻨﺪهﺎ و ﻋﻄﺮ داﻧﻬﺎﻳﺸﺎن را‪،‬و اﻧﮕﺸﺘﺮهﺎ و ﺣﻠﻘﻪ هﺎ و ﺟﺎﻣﻪ هِﺎی ﻧﻔﻴﺲ و رداهﺎو ﺷﺎﻟﻬﺎ و ﺁﺋﻴﻨﻪ هﺎ و ﮐﺘﺎﻧﻬِﺎی ﻧﺎزک و ﺑﺮﻗﻊ‬ ‫هﺎﻳﺸﺎن را ‪ ،‬وﮐﺎ ِری ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻋﻄﺮﻳﺎﺗﺸﺎن ﻣﺘﻌﻔﻦ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻋﻮض ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ رﻳﺴﻤﺎن ﺑﺒﻨﺪﻧﺪو ﺑﻪ ﻋﻮض ﺳﻴﻨﻪ ﺑﻨﺪ زﻧﺎر ‪،‬و ﺑﻪ‬ ‫ﮕﯽ ﺧﻮاهﻢ داد و ﺑﻪ ﻋﻮض ﮔﻴﺴﻮان ﺑﺎﻓﺘﻪ ﮐﭽ ِﻠﯽ ‪)".‬ﮐﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎء ﻧ ِﺒﯽ ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم ‪.(٢۴-١۶،‬‬ ‫ﻋﻮض زﻳﺒﺎ ِﺋﯽ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻮﺧﺘ ِ‬ ‫" ‪....‬ﺗﻮ ِای اورﺷﻠﻴﻢ ‪،‬اﮐﻨﻮن ﺧﻮدت را ﻧﺠﺲ ﮐﺮدﻩ ِای ‪ .‬ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺗﻮ ﻋﻮرت ﭘﺪراﻧﺸﺎن را ﻣﻨﮑﺸﻒ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ و ﺑﺎ زﻧﺎن در ﺣﺎل‬ ‫ﻀﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻋﺮوﺳﺸﺎن ﺑﻪ زور زﻧﺎ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ‪.‬‬ ‫ﻀﯽ از ﺁﻧﻬﺎﺑﺎ زن هﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮد ﺧﻮاﺑﻴﺪﻩ اﻧﺪ و ﺑﻌ ِ‬ ‫ﺣﻴﺾ ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻌ ِ‬ ‫ﮐﺴﺎ ِﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﺧﻮاهﺮ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﻴﻌﺼﻤﺖ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﮐﻪ اﻳﻨﻄﻮر اﺳﺖ ﻣﻦ هﻢ ﺗﺮا در ﻧﻈﺮ هﻤﻪ اﻣﺘﻬﺎ ﺑﻴﻌﺼﻤﺖ ﻣﻴﮑﻨﻢ ﺗﺎ ﺑﺪا ِﻧﯽ‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻦ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪِای ﺗﻮهﺴﺘﻢ " )ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎل ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و دوم ‪. (١۶-١٠،‬‬ ‫‪................................................................................................................................................‬‬ ‫وﻗﺖ دﻳﮕﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮش ﺣﺰﻗﻴﺎل ﺷﮑﻮﻩ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ اورﺷﻠﻴﻢ و ﺳﺎﻣﺮﻩ ‪،‬دوﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻣﻘﺪس او ﺑﻪ ﻓﺴﺎد ﮔﺮاﺋﻴﺪﻩ اﻧﺪ و ﺧﻮدرا‬ ‫ﺑﺪاﻣﺎن اﻗﻮام هﻤﺴﺎﻳﻪ ﺁﺷﻮ ِری و ﺑﺎﺑِﻠﯽ و ﻣﺼ ِﺮی اﻓﮑﻨﺪﻩ اﻧﺪ ‪ ،‬وِﻟﯽ اﻳﻦ ﺷﮑﺎﻳﺖ را ﺑﺎ زﺑﺎ ِﻧﯽ ﻣﻄﺮح ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻟﺤﻦ ﺳﻨ ِﺘﯽ‬ ‫ﻳﮏ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎ ِﻧﯽ را ﻧﺪارد ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻧﺮا در‪ Sex Shop‬هِﺎی اﻣﺮو ِزی ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﺷﮑﺎل ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ ‪:‬‬ ‫ﺳﯽ ام )از اﺳﺎرت درﺑﺎﺑﻞ (‪ ،‬ﺑﺮﻣﻦ ﮐﻪ در ﺁﻧﻮﻗﺖ در ﺟﻤﻊ اﺳﻴﺮان ﻧﻬﺮ‬ ‫" و واﻗﻊ ﺷﺪ ﮐﻪ در روز ﭘﻨﺠﻢ از ﻣﺎﻩ ﭼﻬﺎرم از ﺳﺎل ِ‬ ‫ﺧﺎﺑﻮر ﺑﻮدم ‪،‬ﺁﺳﻤﺎن ﮔﺸﻮدﻩ ﮔﺮدﻳﺪ ‪ ،‬و ﮐﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮﻣﻦ ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ ﮔﻔﺖ‪ِ :‬ای ﭘﺴﺮ ﺁدﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺪان ﮐﻪ دو زن دﺧﺘﺮ ﻳﮏ ﻣﺎدر ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫‪ ،‬و هﺮ دو در ﻣﺼﺮ زﻧﺎ ﮐﺮدﻧﺪ ‪،‬و درﺁﻧﺠﺎ ﭘﺴﺘﺎﻧﻬﺎﻳﺸﺎن را ﻣﺎﻟﻴﺪﻧﺪ و ﺑﮑﺎرت اﻳﺸﺎن را ﻓﺸﺮدﻧﺪ ‪ .‬و ﻧﺎم ﺧﻮاهﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ اهﻮﻟﻪ و ﻧﺎم‬ ‫ﺧﻮاهﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ اهﻮﻟﻴﺒﻪ ﺑﻮد ‪،‬و هﺮ د ِوی ﺁﻧﻬﺎ از ﺁن ﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ اهﻮﻟﻪ ازﻣﻦ رو ﺗﺎﻓﺘﻪ زﻧﺎ ﻧﻤﻮد و ﺑﻪ ﺟﻤﻴﻊ رﮔﺰﻳﺪﮔﺎن ﺑ ِﻨﯽ‬ ‫ﮕﯽ ﺧﻮد را ﮐﻪ در ﻣﺼﺮ ﻣﻴﻨﻤﻮد ﻧﻴﺰ ﺗﺮک ﻧﮑﺮد ‪،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﻳﺸﺎن در اﻳﺎم ﺟﻮاﻧﻴﺶ ﺑﺎ‬ ‫ﮕﯽ ﺧﻮد ﺑﺮا ﺑﺬل ﻧﻤﻮد ‪،‬و ﻓﺎﺣﺸ ِ‬ ‫ﺁﺷﻮر ﻓﺎﺣﺸ ِ‬ ‫او هﻤﺨﻮاﺑﻪ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ و ﭘﺴﺘﺎﻧﻬ ِﺎی ﺑﮑﺎرت او را ﻓﺸﺮدﻩ و زﻧﺎ ﮐﺎ ِری ﺧﻮد را ﺑﺮ او ﻣﻴﺮﺧﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻟﻬﺬا ﻣﻦ او را ﺑﺪﺳﺖ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﺶ ﮐﻪ‬ ‫او ﺑﺮ اﻳﺸﺎن ﻋﺸﻖ ﻣﻴﻮرزﻳﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﻮدم ﮐﻪ ﻋﻮرت او را ﻣﻨﮑﺸﻒ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ﭘﺲ او را ﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﺘﻨﺪ ‪.‬‬ ‫و ﺧﻮاهﺮش اهﻮﻟﻴﺒﻪ در ﻋﺸﻘﺒﺎ ِزی ﺧﻮﻳﺶ از او ﻧﻴﺰ ﻓﺎﺳﺪ ﺗﺮ ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ از زﻧﺎﮐﺎ ِری ﺧﻮاهﺮش زﻧﺎ ﻧﻤﻮد ‪ .‬و دﻳﺪم ﮐﻪ او ﻧﻴﺰ‬ ‫ﮑﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ‪ ...‬و ﭘﺴﺮان ﺑﺎﺑﻞ ﻧﺰد ِوی در ﺑﺴﺘﺪ ﻋﺸﻘﺒﺎ ِزی در ﺁﻣﺪﻩ و او را از زﻧﺎ‬ ‫ﻧﺠﺲ ﮔﺮدﻳﺪﻩ و ﻃﺮﻳﻖ هﺮ د ِوی اﻳﺸﺎن ﻳ ِ‬ ‫ﮐﺎ ِری ﺧﻮد ﻧﺠﺲ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ‪ ،‬و ﭼﻮﻧﮑﻪ زﻧﺎﮐﺎ ِری ﺧﻮد را ﺁﺷﮑﺎر ﮐﺮد و ﻋﻮرت ﺧﻮد را ﻣﻨﮑﺸﻒ ﺳﺎﺧﺖ ﺟﺎن ﻣﻦ از او ﻣﺘﻨﻔﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺟﺎﻧﻢ از ﺧﻮاهﺮش ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ‪ .‬اﻣﺎ او زﻧﺎﮐﺎ ِری ﺧﻮد را زﻳﺎدﻩ ﻧﻤﻮد و ﺑﺮ ﻣﻌﺸﻮﻗﺎن ﺧﻮد ﻋﺸﻖ ورزﻳﺪ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﺘﺸﺎن‬ ‫ﻣﺜﻞ ﮔﻮﺷﺖ اﻻﻏﺎن و ﻧﻄﻔﻪ اﻳﺸﺎن ﭼﻮن ﻧﻄﻔﻪ اﺳﺒﺎن ﺑﻮد ‪ ...‬اﻳﻨﮏ ﺗﻮ ﺑﻪ او ﺑﮕﻮ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ‪ :‬ﻣﻦ ﻏﻴﺮت ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺿﺪ‬ ‫ﮕﯽ زﻧﺎ ﮐﺎ ِری ﺗﻮو ﻗﺒﺎﺣﺖ و‬ ‫ﺗﻮ ﺧﻮاهﻢ اﻧﮕﻴﺨﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻏﻀﺐ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪ ،‬و ﺑﺮاﻋﺮﻳﺎن و ﺑﺮهﻨﻪ ﺧﻮاهﻢ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺮهﻨ ِ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪8‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻓﺎﺣﺸﻪ ﮔ ِﺮی ﺗﻮ ﻇﺎهﺮ ﺷﻮد ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑﻪ ﻣﺮا ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮ ِدی و ﻣﺮا ﭘﺸﺖ ﺳـــــــﺮ ﺧﻮد اﻧﺪاﺧــــــــﺘﯽ " )ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧ ِﺒﯽ ‪،‬ﺑﺎب‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻮم ‪. (٣۵-١،‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دﻳﮕ ِﺮی از اﻳﻦ ﺷﮑﻮﻩ ﻧﺎﻣﻪ ﺧﺪا از اﻳﻦ ﺟﺎﻟﺒﺘﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬ ‫" ﻣﻦ ﺗﺮا ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻠ ِﻔﯽ ﮐﻪ در ﮐﺸﺘﺰار ﻣﻴﺮوﻳﺪ ﭘﺮورش دادم ﺗﺎ رﺷﺪ ﮐﺮ ِدی و ﺑﻪ ﺳﻦ وﺳﺎِﻟﯽ رﺳﻴ ِﺪی ﮐﻪ دﺧﺘﺮان هﻮس زﻳﻨﺖ و‬ ‫ﺁراﻳﺶ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ‪.‬ﮐﻢ ﮐﻢ ﭘﺴﺘﺎﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﻮ ﺑﺮ ﻧﻬﺎﻧﮕﺎهﺖ روﺋﻴﺪ ‪ .‬در ﺁﻧﻮﻗﺖ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﮐﻨﺎر ﺗﻮ ﮔﺬﺷﺘﻢ و درﻳﺎﻓﺘﻢ ﮐﻪ‬ ‫زﻣﺎن ﻋﺸﻘﺒﺎزﻳﺖ ﻓﺮا رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬داﻣﻦ رداﻳﻢ را ﺑﺮروﻳﺖ ﮐﺸﻴﺪم و ﺧﻮن ﺑﮑﺎرﺗﺖ را ﺷﺴﺘﻢ و روﻳﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪم ﺗﺎ ﺑﺮ ﻗﺒﺎﺣﺖ‬ ‫ﻋﻤﻠﺖ ﭘﺮدﻩ ﺑﮑﺸﻢ ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻮ ﺟﺎﻣﻪ هِﺎی رﻳﮕﺎرﻧﮓ و ﮐﻔﺸﻬ ِﺎی ﺁ ِﺑﯽ و ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ ﮐﺘﺎ ِﻧﯽ دادم و ﺗﺮا ﺑﺎ زﻳﻮرهِﺎی ﻃﻼ و ﻧﻘﺮﻩ ﺁراﺳﺘﻢ و‬ ‫ﺑﺮاﻳﺖ ﻧﺎن و ﻋﺴﻞ و روﻏﻦ ﺁوردم ‪ .‬وِﻟﯽ ﺗﻮ ﺑﻪ زﻳﺒﺎ ِﺋﯽ ﺧﻮدت ﻏﺮﻩ ﺷ ِﺪی و زﻧِﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ هﻤﻪ رهﮕﺬاران ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮ ِدی و‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ِای ﺑﺮِای زﻧﺎﮐﺎرﻳﻬﺎﻳﺖ ﺳﺎﺧ ِﺘﯽ و در هﻤﺎن ﺣﺎل در ﻣﻌﺎﺑﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻓﺤﺸﺎ ر ِوی ﺁور ِدی ‪،‬و ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ روﺳﭙﻴﺎن ﭘﻮل ﻣﻴﺪهﻨﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺨﻮاﺑﻨﺪ ﺗﻮ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﺸﺎﻗﺖ ﭘﻮل دا ِدی ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻮ زﻧﺎ ﮐﻨﻨﺪ "‪.‬‬ ‫‪.................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﻼف ﺗﺼﻮر ﺳﻨ ِﺘﯽ ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴ ِﺪی ‪،‬ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪاﻳﺎن دﻳﮕﺮ را ﻧ ِﻔﯽ ﻧﻤﻴﮑﻨﺪ ‪،‬و در هﻴﭻ ﺟِﺎی ﺗﻮرات ﻧﻴﺰ ‪،‬ﺑﻌﮑﺲ ﻗﺮﺁن ‪،‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﺄﮐﻴﺪ‬ ‫ﻧﻤﻴﮕﺬارد ﮐﻪ ﺧﺪاﻳﺎن دﻳﮕﺮ دروﻏﻴﻦ هﺴﺘﻨﺪ ‪،‬ﻓﻘﻂ از ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻴﺨﻮاهﻢ ﮐﻪ ﻏﻴﺮ از او ﺧﺪِای دﻳﮕ ِﺮی را ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻧﮑﻨﻨﺪ ‪ .‬در‬ ‫ﺗﻮرات ِوی ﺑﻪ ﻗﻮم ﺧﻮد ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ‪ ":‬ﺗﻮ ﻧﻴﺎﻳﺪ ﺧﺪاﻳﺎن دﻳﮕﺮ را ﺳﺠﺪﻩ ﮐ ِﻨﯽ ‪،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﻦ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮ هﺴﺘﻢ ﺧﺪا ِﺋﯽ ﻏﻴﺮﺗﻤﻨﺪ و‬ ‫ﺣﺴﻮدم ﮐﻪ اﻧﺘﻘﺎم ﮔﻨﺎﻩ ﭘﺪران را از ﭘﺴﺮان ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﭘﺸﺖ ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم " ) ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ‪،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ ‪ " . (۵،‬زﻧﻬﺎ ر ﺧﺨﺪاﻳﺎن‬ ‫ﺳﯽ و ﭼﻬﺎرم ‪. (١۴،‬‬ ‫دﻳﮕﺮ را ﻋﺒﺎدت ﻣﻨﻤﺎ ‪ ،‬ﺑﺮِای اﻳﻨﮑﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﮐﻪ ﺗﺎم او ﻏﻴﻮر اﺳﺖ ﺧﺪِای ﻏﻴﺮﺗﻤﻨ ِﺪی اﺳﺖ ")ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ‪،‬ﺑﺎب ِ‬ ‫ﺳﯽ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪِای ﻏﻴﻮ ِری اﺳﺖ و ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻗﺒﻮل ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﻮم او ﺧﺪاﻳﺎن‬ ‫در اوﻟﻴﻦ ﺟﻤﻠﻪ دﻩ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﮕﯽ ﺧﻮد اﻧﺪ ِﮐﯽ ﺑﻴﺶ از ﻣﺮﮔﺶ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻗﻮم ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺻﺪ و ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟ ِ‬ ‫دﻳﮕﺮ را ﻧﻴﺰ ﺑﭙﺮﺳﺘﻨﺪ ‪ .‬در ﺳﺮو ِدی ﮐﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺳﻴﻨﺎ ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪ ‪،‬ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ‪ :‬ﭼﻮن ﻣﻘﺎم اﻋِﻠﯽ ﺁدﻣﻬﺎ را در ر ِوی زﻣﻴﻦ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻪ هﺮاﻣ ِﺘﯽ ﻧﺼﻴﺐ ﺧﻮدش را داد‬ ‫ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻗﻮم ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﻧﺼﻴﺐ ﻳﻬﻮﻩ ﻓﺮﻣﻮد وﻳﻌﻘﻮب ﻗﺮﻋﻪ ﻣﻴﺮاث او ﺷﺪ ‪ .‬ﻳﻬﻮﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را در زﻣﻴﻦ وﻳﺮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬و او را‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻣﺮدﻣﮏ ﭼﺸﻢ ﺧﻮد ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻧﻤﻮد ‪،‬ﻣﺜﻞ ﻋﻘﺎ ِﺑﯽ ﮐﻪ ﺁﺷﻴﺎﻧﻪ ﺧﻮد را ﺣﺮﮐﺖ دهﺪ و ﺑﭽﻪ هِﺎی ﺧﻮد را ﻓﺮو ﮔﻴﺮد و ﺑﺎﻟﻬِﺎی ﺧﻮد‬ ‫را ﭘﻬﻦ ﮐﺮدﻩ ﺁﻧﻬﺎرا ﺑﺮ دارد و ﺑﺮ ﭘﺮه ِﺎی ﺧﻮد ﺑﺒﺮد ‪ .‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ او را ﺑﺪﻳﻨﮑﺎر رهﺒ ِﺮی ﻧﻤﻮد و هﻴﭻ ﺧﺪِای ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ دﻳﮕ ِﺮی‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺳﯽ و دوم ‪.١٢-٨ ،‬‬ ‫هﻤﺮاﻩ اوﻧﺒﻮد " ) ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ ‪،‬ﺑﺎب ِ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در هﻤﻪ ﮐﺘﺎﺑﻬِﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮرات‪ ،‬ﺣ ِﺘﯽ ﺗﺎ اواﺧﺮ دورﻩ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﭘﻴﮕﻴﺮ از ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺧﺪاﻳﺎن دﻳﮕﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻮم‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ِﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ وﺟﻮد اﻳﻦ ﺧﺪاﻳﺎن ﻧ ِﻔﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺧﺪاﻳﺎ ِﻧﯽ ﮐﺎذب ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬اﺷﮑﺎل ﺗﻨﻬﺎ در اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻨﺎن ﺧﺪاهِﺎی دﻳﮕﺮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﺧﺪِای اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺣ ِﺘﯽ ﺑﻌﺪ از دوران ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﺎﺑ ِﻠﯽ و ﺑﺎزﮐﺸﺖ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻪ "ارض‬ ‫ﻣﻮﻋﻮد " ﺑﺎزهﻢ ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧ ِﺒﯽ ﺷﮑﺎﻳﺖ از اﻳﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ و ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﺗﻤﻮز‬ ‫ﻀﯽ زﻧﺎن در ﺁﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺮِای‬ ‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ ‪.... " :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺮا ﺑﻪ دهﻨﻪ دروازﻩ ﺧﻮد ﺑﻄﺮف ﺷﻤﺎل ﺑﺮد ﮐﻪ ﺑﻌ ِ‬ ‫ﺗﻤﻮز ﻣﻴﮕﺮﻳﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﭘﺲ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺻﺤﻦ اﻧﺪرو ِﻧﯽ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﺮد و در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﻣﺮد را دﻳﺪم ﮐﻪ ﭘﺸﺘﻬِﺎی ﺧﻮد را ﺑﺴ ِﻮی‬ ‫هﻴﮑﻞ ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و ر ِوی ﺑﻪ ﻣﺸﺮق داﺷﺘﻨﺪ و ﺁﻓﺘﺎب را ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺸﺮق ﺳﺠﺪﻩ ﻣﻴﻨﻤﻮدﻧﺪ ‪،‬و هﻔﺘﺎد ﻧﻔﺮ از ﻣﺸﺎﻳﺦ ﺧﺎﻧﺪان‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ را دﻳﺪم ﮐﻪ هﺮ ﻳﮏ ﻣﺠﻤ ِﺮی در دﺳﺖ ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺮِای ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺨﻮرﻣﻴﺴﻮزاﻧﻴﺪﻧﺪ " )ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎل‬ ‫ﻧ ِﺒﯽ ‪،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ ‪ .( ١۶-١١،‬در ﻣﺰاﻣﻴﺮ داود از ﻳﮑﻄﺮف ﻳﻬﻮﻩ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺪِای راﺳﺘﻴﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺧﺪاﻳﺎن ﮐﺎره ِﺎی ﺷﮕﻔﺖ ﻳﻬﻮﻩ را در ﺟﻤﻊ ﺧﻮد ﺧﻮاهﻨﺪ ﺳﺘﻮد و ﻣﻌﺠﺰات او را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﺪاﻣﻴﮏ از ﺁﻧﺎن اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺮاﺑ ِﺮی ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﺮد ؟ ) ﮐﺘﺎب ﻣﺰاﻣﻴﺮ‪ ،‬ﻣﺰﻣﻮر هﺸﺘﺎد وﻧﻬﻢ ‪ ۵ ،‬و ‪ . ( ۶‬از اﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﺧﺪاﻳﺎن در ﮐﺘﺎب اﻳﻮب و ﮐﺘﺎب‬ ‫ﺳﯽ را ﻳﮏ‬ ‫ارﻣﻴﺎء ﻧ ِﺒﯽ ﻧﻴﺰ ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﺬﮐﺮ رﻳﻨﮓ ﮔﺮن در ﮐﺘﺎب ﻣﺬهﺐ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ‪ ":‬اﺷﺘﺒﺎﻩ ﻣﺴﻠ ِﻤﯽ اﺳﺖ اﮔﺮ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ واﻗﻌﺎ ﺗﻮﺣﻴ ِﺪی ﺗﻠ ِﻘﯽ ﮐﻨﻴﻢ ‪،‬زﻳﺮا در هﻴﭻ ﺟ ِﺎی اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ وﺟﻮد ﺧﺪاﻳﺎن دﻳﮕﺮ ﻣﻮرد اﻧﮑﺎر ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﺪاﻳﺎن‬ ‫ﺿﯽ ﻧﺪارد ‪،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ دﺧﺎﻟﺖ ﺁﻧﻬﺎ درﻗﻠﻤﺮو ﺧﺎص ﺧﻮدش‬ ‫وﺟﻮد دارﻧﺪ ‪،‬ﻓﻘﻂ اهﻤﻴﺖ ﻳﻬﻮﻩ را ﻧﺪارﻧﺪ ‪،‬و ﻳﻬﻮﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻧﻬﺎ اﻋﺘﺮا ِ‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺳﺖ ‪".‬‬ ‫ﮑﯽ از دﻳﮕﺮ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻳﻬﻮﻩ دادن وﻋﺪﻩ هِﺎی ِﺑﯽ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ِای اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﺎ اﺻﻮﻻ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻮد او ﻗﺼﺪ اﺟﺮاﻳﺸﺎن را‬ ‫ﻳِ‬ ‫ﻧﺪارد ‪ .‬ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻗﻮل ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪن ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ " ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ اﻳﻦ زﻣﻴﻦ را ﺗﺎ اﺑﺪاﻻﺑﺎد ﺑﺘﻮ ﺧﻮاهﻢ ﺑﺨﺸﻴﺪ و ذرﻳﺖ‬ ‫ﺗﺮا ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻏﺒﺎر زﻣﻴﻦ زﻳﺎد ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد ‪،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ اﮔﺮ ﻏﺒﺎر زﻣﻴﻦ را ﺑﺘﻮان ﺷﻤﺮد ذرﻳﺖ ﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﺷﻤﺮدﻩ ﺷﻮد ") ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪،‬ﺑﺎب‬ ‫ﺳﻴﺰدهﻢ ‪ ( ١۵،‬و"اﻳﻦ زﻣﻴﻦ را از ﻧﻴﻞ ﺗﺎ ﻓﺮات ﺑﻪ ﻳﺴﻞ ﺗﻮ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ام ﮐﻪ ﺗﺎ اﺑﺪاﻻﺑﺎد ﺑﺮ ﺁن ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧﻮا ِهﯽ ﮐﺮد ") ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‬ ‫_______________________________‬ ‫ِﯽ در ﺑﲔ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻨﻮاﺋﲑات ) ﻓﺮزﻧﺪان اﳍﻪ اﺛﲑﺗﺎ( ﻧﺎم دارد‬ ‫ِی اوﮔﺎرﻳﺘ‬ ‫‪ – ١‬اﻳﻦ ﺳﺮود اﻗﺘﺒﺎس از ﲪﺎﺳﻪ هﺎ‬ ‫ِی زﻣﲔ از ﺁ‪‬ﺎ زادﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ‪.‬‬ ‫و ﺑﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺁن اﻳﻦ اﳍﻪ‪ ٧٢‬ﭘﺴﺮ داﺷﺘﻪ ﮐﻪ‪ ٧٢‬ﻣﻠﺖ رو‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪9‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺧــــﺪا‬

‫‪ ،( ١٨،‬و ﺑﻪ اﺳﺤﺎق وﻋﺪﻩ ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ " ذرﻳﺖ ﺗﺮا ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻳﮕﻬ ِﺎی ﮐﻨﺎر درﻳﺎ ﮐﺜﻴﺮ ﮔﺮداﻧﻢ و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ اﻳﻦ ﺳﺮ زﻣﻴﻨﻬﺎرا ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪان‬ ‫ﺗﻮ ﺑﺒﺨﺸﻢ و از ﺟﻤﻴﻊ اﻣﺘﻬِﺎی ﺟﻬﺎن را ﺑﺮﮐﺖ دهﻢ " )ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﺷﺸﻢ ‪ ( ۴،‬و ﺑﻪ ﻳﻌﻘﻮب ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ‪ " :‬و ﺑﺮ ﺗﻮ اﻟﺘﻔﺎت ﺧﻮاهﻢ‬ ‫ﮐﺮد و ذرﻳﺖ ﺗﺮا ﺑﺎرور ﺧﻮاهﻢ ﮔﺮداﻧﻴﺪ و دﺷﻤﻨﺎن ﺧﻮد را ﺗﻌﺎﻗﺐ ﺧﻮاهﻴﺪ ﮐﺮد و هﻤﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﻨﺪ اﻓﺘﺎد و ﻣﻦ هﻤﻪ ﺟﺎ‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﻢ ﺧﺮاﻣﻴﺪ " ) ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ ‪ (٧‬و ﺑﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ " از ﺻﺤﺮا ﺗﺎ ﻧﻬﺮ ﻓﺮات‬ ‫و ﺗﺎ درﻳِﺎی ﺑﺰرگ از ﺁن ﺗﻮ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد و هﻴﭽﮑﺲ را ﻳﺎرِای ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎ ﻗﻮم ﺗﻮ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد ‪ ،‬و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﻗﻮﻣﻬﺎ ِی زﻣﻴﻦ دﺳﺖ ﻣﺮا‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ دﻳﺪ ﮐﻪ زور ﺁور اﺳﺖ ")ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ ‪،‬ﺑﺎب اول (‪ .‬وِﻟﯽ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ اﻳﻦ وﻋﺪﻩ هﺎ ‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ذرﻳﺖ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺎﻧﺪازﻩ ﻏﺒﺎر زﻣﻴﻦ و رﻳﮕﻬ ِﺎی ﮐﻨﺎر ﻩ درﻳﺎ ﺷﺪﻧﺪ ‪ ،‬ﻧﻪ هﺮﮔﺰ از ﻧﻴﻞ ﺗﺎ ﻓﺮات ﺑﻪ ﺗﺼﺮف اﺳﺮاﺋﻴﻞ در ﺁﻣﺪ ‪،‬ﻧﻪ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻗﻮم هﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ اواﻓﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮕﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻗﻮم‬ ‫در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﻦ وﻋﺪﻩ ه ِﺎی ِﺑﯽ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ‪ ،‬وﻟﺘﺮ در " ارزﻳﺎ ِﺑﯽ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس" ﺧﻮد ﺑﺎ ﻃﻨﺰ هﻤﻴﺸ ِ‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ ‪ " :‬دوﺳﺘﺎن ﻣﻦ ‪ ،‬ﻓﮑﺮ ﻧﻤﻴﮑﻨﻴﺪ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺎ اﻳﻦ وﻋﺪﻩ هِﺎی وﻓﺎ ﻧﺸﺪﻩ ﺷﻤﺎ را دﺳﺖ اﻧﺪاﺧﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ ؟ زﻳﺮاﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻤﺎ هﻴﭽﻮﻗﺖ از ﻧﻴﻞ ﺗﺎ ﻓﺮات را ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺸﺪﻳﺪ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎرهﺎو ﺑﺎرهﺎ ﺧﻮدﺗﺎن ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻧﻴﻞ و‬ ‫ﻓﺮات ﺷﺪﻳﺪ وﻣﺪت ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘ ِﺮی از ﺁﻧﮑﻪ ﺁﻗِﺎی ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﻮدﻳﺪ ﺑﻨﺪﻩ دﻳﮕﺮان ﺑﻮدﻳﺪ ‪.‬ﻓﺮدرﻳﮏ دوم ‪،‬وﻗﺘﻴﮑﻪ درﺟﻨﮕﻠﻬ ِﺎی ﺻﻠﻴ ِﺒﯽ‬ ‫ﺳﯽ در ﺁن ﺑﻪ ﺷﻤﺎ وﻋﺪﻩ ﺷﻴﺮو ﻋﺴﻞ دادﻩ اﻧﺪ ‪،‬وِﻟﯽ ﻧﺎ ِﻧﯽ ﺑﺮِای ﺧﻮردن ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻮﻋﻮد ﺷﻤﺎ را از ﻧﺰدﻳﮏ دﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﻧﺪادﻩ اﺳﺖ ‪،‬و ﺧﻴِﻠﯽ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد اﮔﺮ ﺑﺠِﺎی راﻩ ﭘﻴﻤﺎ ِﺋﯽ ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﻪ درﺑﻴﺎﺑﺎن ﺷﻤﺎ را ﺑﺎ ﮐﺸ ِﺘﯽ اﺟﺎزﻩ ِای ﺑﻪ ﻧﺎﭘﻞ ﺑﺮدﻩ ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‬ ‫ﻳﺎدﺗﺎن ﻧﺮود ﮐﻪ ﺣ ِﺘﯽ ﺧﺪِای ﻣﺎ و ﺷﻤﺎ هﻢ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ وﻋﺪﻩ ﺑﺪهﺪ و ﺑﺪان وﻓﺎ ﻣﮑﻨﺪ "‪.‬‬ ‫‪................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﮐﺮات اﻋﺘﺮاف ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮدش ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﺧﻮﻳﺶ را ﻋﻤﺪا ﺑﻪ راﻩ ﺧﻄﺎ ﻣﻴﺒﺮد ﺗﺎ ﺑﻬﺎﻧﻪ ِای ﺑﺮِای ﺁزار و ﻋﺬاب ﺁﻧﺎن داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺳﯽ ﺑﺎ ﻓﺮﻋﻮن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺎزل ﺷﺪن اﻧﻮاع ﺑﻼﻳِﺎی وﺣﺸﺘﻨﺎک را ﺑﺮ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎرز اﻳﻦ ﺑﺎ ِزی دوﮔﺎﻧﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺟﺮﻳﺎن روﻳﺎرو ِﺋﯽ ﻣﻮ ِ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺳﯽ در ﮐﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﻣﺼﺮﻳﺎن ﺑﺪﻧﺒﺎل ِﻣﯽ ﺁورد ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫………………………………………………………………………………………………‪................‬‬ ‫در ﺳﺮاﺳﺮ ﺗﻮرات اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﮐِﻠﯽ ﻣﻨﻌﮑﺲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﻮد را اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﺧﺪِای اﺳﺮاﺋﻴﻞ و ﻣﺴﺌﻮل ﺣﻤﺎﻳﺖ ازﻣﻨﺎﻓﻊ او‬ ‫ﻣﻴﺸﻤﺎرد ‪،‬ﺣ ِﺘﯽ اﮔﺮ در روﻳﺪاده ِﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻖ ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎل ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ " :‬ﮐﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﻦ‬ ‫‪،‬ﺣﺰﻗﻴﺎل ﺑﻦ ﻳﻮ ِزی ‪،‬ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ ﻓﺮﻣﻮدﮐﻪ ِای ﺁدﻣﻴﺰادﻩ ‪ ،‬ﻧﺰد ﺧﺎﻧﺪان اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮو و ﮐﻼم ﻣﺮا ﺑﺮِای اﻳﺸﺎن ﺑﻴﺎن ﮐﻦ ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﺗﺮا اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﺑﺮِای اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﻢ و ﻧﻪ ﺑﺮِای ﻗﻮﻣﻬ ِﺎی ﻏﺎﻣﺾ زﺑﺎن و ﺛﻘﻴﻞ ﻟﺴﺎن دﻳﮕ ِﺮی ﮐﻪ ﺳﺨﻨﺎﻧﺸﺎن رل ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻓﻬﻤﻴﺪ‬ ‫") ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧ ِﺒﯽ ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم ‪ . ( ۶-۴،‬در ﻣﻮرد دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﮐﻮهﺴﺘﺎن ﺳﻌﻴﺮ ﮐﻪ از اﺳﺖ اﻧﺪا ِزی اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﺑﻪ ﺳﺮ زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺧﻮد ﺟﻠﻮ ﮔﻴ ِﺮی ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺧﻮد ﺣﺰﻗﻴﺎل ﭘﻴﻐﺎم ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ او ﺧﺪِای اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺳﺖ و ﺑﻬﺮ ﺻﻮرت از اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺟﺎﻧﺒﺪا ِری‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد ‪:‬‬ ‫"‪ ...‬و ﮐﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺑﻪ ﮐﻮهﺴﺘﺎن ﺳﻌﻴﺮ ﺑﮕﻮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ از اﻳﻦ ﭘﺲ ﺑﻪ ﺿﺪ ﺗﻮ ﺧﻮاهﻢ‬ ‫ﺑﻮد و دﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺗﻮ دراز ﮐﺮدﻩ ﺗﺮا ﻣﺤﻞ دهﺸﺖ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد ‪ ،‬و ﺷﻬﺮهﺎﻳﺖ را ﺧﺮاب ﺧﻮاهﻢ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ وﻳﺮان ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺪا ِﻧﯽ‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻦ ﻳﻬﻮﻩ هﺴﺘﻢ ‪ .‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻋﺪاوت ورزﻳ ِﺪی ‪ ...‬ﺑﻪ ﺣﻴﺎت ﺧﻮدم ﻗﺴﻢ ﮐﻪ ﺗﺮا ﺑﻪ ﺧﻮن ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻮاهﻢ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺧﻮن‬ ‫ﺗﺮا هﻤﻪ ﺟﺎ دﻧﺒﺎل ﻧﻤﺎﻳﺪ و روﻧﺪﮔﺎن و ﺁﻳﻨﺪﮔﺎن را از ﺗﻮ ﻣﻨﻘﻄﻊ ﻣﻴﮑﻨﻢ و ﮐﻮهﻬﺎﻳﺖ را از ﮐﺸﺘﮕﺎن ﻣﻤﻠﻮ ﻣﻴﮑﻨﻢ ﮐﻪ ﻣﻘﺘﻮﻻن ﺷﻤﺸﻴﺮ‬ ‫ﺑﺮ ﺗﻞ هﺎ و درﻩ هﺎ و هﻤﻪ وادﻳﻬِﺎی ﺗﻮ ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ ‪ ،‬و وﻳﺮاﻧﻪ هﺎﻳﺖ را داﺋ ِﻤﯽ ﻣﻴﮑﻨﻢ ﮐﻪ ﺷﻬﺮ هﺎﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﻣﺴﮑﻮن ﻧﺸﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺪا ِﻧﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺳﯽ و ﭘﻨﺠﻢ‪ ، (٩-١،‬هﺮ ﺁﻳﻨﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﻏﻴﺮت ﺧﻮد ﺑﺮ ﺿﺪ هﻤﻪ اﻣﺖ هﺎ و‬ ‫ﻣﻦ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪِای اﺳﺮاﺋﻴﻞ هﺴﺘﻢ ) ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧ ِﺒﯽ ‪،‬ﺑﺎب ِ‬ ‫ﺳﯽ و هﺸﺘﻢ ‪(۵،‬‬ ‫ﻣﻠﺘﻬﺎ ِی دﻳﮕﺰ هﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻦ دﺳﺖ اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﺁﻧﺮا ﻣﻮرد ﻧﻔﺮت دﻳﮕﺮان ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ ) هﻤﺎﻧﺠﺎ ‪،‬ﺑﺎب ِ‬ ‫_______________________________‬ ‫ِﯽ ﻗﺮار ﻣﻴﺪهﻢ ﮐﻪ ﻣﺮدم ﺑﺮ ﺁن ﺧﻮاهﻨﺪ‬ ‫‪ – ١‬در ﳘﲔ زﻣﻴﻨﻪ در اﳒﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ " ﮐﻼم ﺧﺪا ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ‪ :‬در ﺻﻬﻴﻮن ﺳﻨﮕ‬

‫ِی ﺁن ﺧﻮاهﻨﺪ اﻓﺘﺎد " ) رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ روﻣﻴﺎن ‪،‬ﺑﺎب ‪‬ﻢ ‪٣٣،‬‬ ‫ِی ﻣﻴﺴﺎزم ﮐﻪ از رو‬ ‫ﻟﻐﺰﻳﺪ ﺗﻮ از ﺁن ﺻﺨﺮﻩ ا‬ ‫ِی ﮐﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ هﻼک ﻣﺮدم ﺁن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‬ ‫(‪ .‬و در ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ " ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﺎن ﺣﺮام ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ﺑﺮ هﺮ ﺷﻬﺮ‬ ‫ِی از ﻗﺮﺁن ﮐﻪ ‪ " :‬ﺁ‪‬ﺎ ﺑﻪ‬ ‫ِی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﮐﻪ ﺁن ﻣﺮدﻣﺎن از ﮐﻔﺮ ﺧﻮد ﺗﻮﺑﻪ ﮐﻨﻨﺪ " ) اﻧﺒﻴﺎء ‪. (٩۵،‬و در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺁﻳﻪ هﺎ‬ ‫ﻣﺎ ﻧﲑﻧﮓ زدﻧﺪ و ﻣﺎ هﻢ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﺁ‪‬ﺎ ﻧﲑﻧﮓ زدﱘ و ﺁﻧﺎن ﻧﻔﻬﻤﻴﺪﻧﺪ " )ﻏﻞ ‪ ،(۵٠،‬و‪ " :‬ﺑﺎ ﻣﺎ ﻣﮑﺮ ﮐﺮدﻧﺪ و ﻣﺎ‬ ‫هﻢ ﺑﺎ ﺁ‪‬ﺎ ﻣﮑﺮ ﮐﺮدﱘ ‪ ،‬و ﺧﺪا ﲠﱰﻳﻦ ﻣﮑﺎران اﺳﺖ " ) ﺁل ﻋﻤﺮان ‪ ، (۵۴،‬و ‪ " :‬ﺑﺎ ﺧﺪا ﻣﮑﺮ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺧﺪا ﻧﻴﺰ ﺑﺎ‬ ‫ِی را ﻧﻘﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ‪:‬‬ ‫ﺁ‪‬ﺎ ﻣﮑﺮ ﮐﺮد ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪا از ﳘﻪ ﻣﮑﺎرﺗﺮ اﺳﺖ " )اﻧﻔﺎل ‪ ،(٣٠،‬ﮔﻠﺪﺗﺴﻴﻬﺮاﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻌﺮوف ﺗﺮﻣﺬ‬ ‫ِﯽ ﺑﺮ ﻣﻦ‬ ‫ِی ﻣﻦ ﺣﻴﻠﻪ ﺑﺰن وﻟ‬ ‫ِی ﭘﻴﺎﻣﱪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ‪ :‬ﺧﺪاﻳﺎ ‪،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮐﻤﮏ ﮐﻦ ﺑﺮ ﻣﻦ ﮐﻤﮏ ﻣﮑﻦ ‪ ،‬ﺑﺮا‬ ‫" از ﲨﻠﻪ دﻋﺎهﺎ‬ ‫ﺣﻴﻠﻪ ﻧﺰن " )ﺻﺤﻴﺢ ‪،‬ﺟﻠﺪ دوم ص‪ ،(٢٧٢‬و ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﻃﺒﻘﺎت اﻟﺸﺎﻓﻌﻴﻪ ) ﺟﻠﺪ ﺳﻮم ‪ ،‬ص‪ ( ۵۶‬را ﮐﻪ‪ " :‬ﻋﻤﺮﺑﻦ ﺧﻄﺎب‬ ‫ِی دﻳﮕﺮم هﻨﻮز از ﺁن ﺑﲑون ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮدم را از ﻣﮑﺮ ﺧﺪا در اﻣﺎن ﳕﻴﻴﺎﰈ"‪.‬‬ ‫ﻣﻴﮕﻔﺖ ‪ :‬اﮔﺮ ﭘﺎﱘ در ﲠﺸﺖ وﻳﮑﭙﺎ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪10‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺧــــﺪا‬

‫ﻋﻼﻗﻪ ﺧﺎص ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺮِای او هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺨﺼﻮص ﺑ ِﻮی ﺧﻮش ﮔﻮﺷﺖ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻣﺶ ﺑﺮﺳﺪ در‬ ‫ﺳﺮاﺳﺮ ﺗﻮرات ﻣﻨﻌﮑﺲ اﺳﺖ ‪ .‬ﻳﮏ ﮐﺘﺎب ﮐﺎﻣﻞ از ﺗﻮرات ‪،‬ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن ‪ ،‬ﺑﺎ‪ ٢٧‬ﺑﺎب وﺑﻴﺶ از ﻳﮑﻬﺰار ﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺮرات ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ‬ ‫ﺗﺨﺼﻴﺺ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ ،‬و اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮ ﺁن دﺳﺖ ﮐﻢ در ﺳﻴﺼﺪ ﻣﻮرد ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻳﮕﺮ در ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﻬِﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ‬ ‫ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﻨﻴﺪن ﺑ ِﻮی ﮐﺒﺎب ‪،‬ﺑﺎرهﺎ اﻳﻦ ﺧﺪا را ﺑﻪ ﻋﺪول از ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺳﺨﺖ ﻗﺒِﻠﯽ واﻣﻴﺪارد و درواﻗﻊ ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ‬ ‫ﻧﻘﺶ رﺷﻮﻩ ِای را اﻳﻔﺎ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺪو دادﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻴﮑﻪ ﻧﻮح در ﭘﺎﻳﺎن ﻃﻮﻓﺎن از ﮐﺸ ِﺘﯽ ﺧﻮد ﺑﻴﺮون ِﻣﯽ ﺁﻳﺪ و از هﺮ‬ ‫ﺸﯽ ﮐﻪ ِﻣﯽ اﻓﺮوزد ﺑﺮِای ﻳﻬﻮﻩ ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ ،‬ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن ﺑ ِﻮی ﺧﻮش ﺁن‬ ‫ﮑﯽ را در ﺁﺗ ِ‬ ‫ﭼﺮﻧﺪﻩ و ﭘﺮﻧﺪﻩ ﺣﻼل ﮔﻮﺷﺖ ﮐﺸ ِﺘﯽ ﻳ ِ‬ ‫از ﺗﺼﻤﻴﻢ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺧﻮد درﺑﺎرﻩ ﻧﺎﺑﻮ ِدی ﻧﺴﻞ ﺑﺸﺮ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻣﻴﺸﻮد و در دل ﺧﻮد ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ "ﺑﻌﺪاز اﻳﻦ دﻳﮕﺮ زﻣﻴﻦ را ﺑﻪ ﺳﺒﺐ اﻧﺴﺎن‬ ‫ﻟﻌﻨﺖ ﻧﮑﻨﻢ و ﺑﺎر دﻳﮕﺮ هﻤﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت را هﻼک ﻧﮑﻨﻢ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮐﺮدم " ) ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ ‪ ، ( ٢٢-٢،‬و وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺷﺎﺋﻮل‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و وﻟﻴﻨﻌﻤﺖ داود او را ﻳﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﺎدرﺳﺘﻴﻬﺎ و ﮐﻮﺗﺎ ِهﯽ هﺎ ﻳﺶ ﺑﻪ ﻏﻀﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻬﺪﻧﺪ ﻣﻴﮑﻨﺪ داود ﺑﺪو‬ ‫ﺿﯽ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد ) ﮐﺘﺎب اول ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ‪،‬‬ ‫ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ اﮔﺮ ﻳﻬﻮﻩ ﺗﺮا ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻦ ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺨﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﻦ او را ﺑﺎ ﺁﺗﺶ ﺧﻮﺷﺒ ِﻮی ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ را ِ‬ ‫ﺳﯽ دﺳﺘﻮر ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ‪ " :‬ﺑﻪ ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﮕﻮ هﺪﻳﻪ ﻃﻌﺎم ﻣﺮا از‬ ‫ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﺷﺸﻢ ‪ .( ١٩،‬در ﺻﺤﺮا ِی ﺳﻴﻨﺎ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﮑﯽ در ﺻﺒﺢ ودﻳﮕ ِﺮی در‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﻬ ِﺎی ﺧﻮش ﻋﻄﺮ و ﺁﺗﺸﻴﻦ ﺑﺮِای ﻣﻦ ﺑﻴﺎورﻧﺪ ‪،‬و ﺁن ﻃﻌﺎم ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ دو ﺑﺮﻩ ﻧﺮﻳﻨﻪ ﻳﮑﺴﺎﻟﻪ ِﺑﯽ ﻋﻴﺐ ﻳ ِ‬ ‫ﻋﺼﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻋﺸﺮ اﻳﻔﻪ ﺁرد ﻧﺮم ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ ﻳﮑﺮﺑﻊ ﻇﺮف روﻏﻦ زﻻل ﺑﺮِای هﺮ ﺑﺮﻩ ‪ ،‬و ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻣﺴ ِﺘﯽ ﺁور ﮐﻪ ﺑﺮ‬ ‫ﻣﺤﺮاب ﻣﻦ ﭘﺎﺷﻴﺪﻩ ﺷﻮد ‪،‬و در روز ﺳﺒﺖ )ﺷﻨﺒﻪ ( ﺑﺠِﺎی ﻳﮏ ﺑﺮﻩ دو ﺑﺮﻩ و ﺑﺠِﺎی ﻳﮏ ﻋﺸﺮ ﺁرد دو ﻋﺸﺮ ﺁرد ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدد‪،‬‬ ‫ﺳﻮِای ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ ﺳﻮﺧﺘ ِﻨﯽ داﺋ ِﻤﯽ ﺑﺎ هﺪﻳﻪ رﻳﺨﺘ ِﻨﯽ ﺁن " ) ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﺸﺘﻢ‪. (١١-١،‬‬ ‫ﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﺮِای ﻣﻦ ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ‬ ‫ﺳﯽ اﺑﻼغ ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪..." :‬ﭘﺲ ﮐ ِ‬ ‫در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎب ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن ‪ ،‬را ﺑﺮِای ﺧﻮد ﺑﺎ هﻤﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت ان ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﻣﻴﮕﺬارﻧﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺁﻧﺮا از ﺑﻬﺎﺋﻢ ﻳﻌ ِﻨﯽ از ﮔﺎو ﻳﺎ از ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﮕﺬراﻧﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ از ﮔﺎو ﻳﺎ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺳﺮ او‬ ‫ﺑﮕﺬارد و او را ذﺑﺢ ﮐﻨﺪ و ﭘﺴﺮان ﮐﺎهﻨﺎن ﺧﻮن او را ﺑﺮ اﻃﺮاف ﻣﺬﺑﺢ ﺑﭙﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و ﭘﺲ ﭘﻮﺳﺖ ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ را ﺑﮑﻨﻨﺪ و ﺁﻧﺮا ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻪ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ و ﭘﺴﺮان ﮐﻬﻨﻪ اﺗﺶ ﺑﺮ ﻣﺬﺑﺢ دوﺷﻦ ﮐﻨﻨﺪو هﻴﺰم ﺑﺮ ﺁن ﺑﭽﻴﻨﻨﺪ و ﺳﺮ ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ و ﭘﻴﻪ او را ﺑﺮ هﻴﺰ ِﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ر ِوی ﺁﺗﺶ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﻗﺮار دهﻨﺪ ‪ ،‬و رودﻩ هﺎ و ﭘﺎﭼﻪ ه ِﺎی او را ﺑﺎ اب ﺑﺸﻮﻳﻨﺪ و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺧﻮد ﮐﺎهﻦ هﻤﻪ را ﺑﺮ ﻣﺬﺑﺢ ﺑﺴﻮزاﻧﺪ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﮐﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﻋﻄﺮ ﺁن هﺮ ﭼﻪ ﺧﻮﺷﺒﻮ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ....‬و اﮔﺮ ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ از ﻣﺮﻏﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ ﺁﻧﺮا از ﻓﺎﺧﺘﻪ هﺎ ﻳﺎ از ﺟﻮﺟﻪ هِﺎی ﮐﺒﻮﺗﺮﺑﻴﺎورد ‪ ،‬و‬ ‫ﮐﺎهﻦ ﺁﻧﺮا ﻧﺰد ﻣﺬﺑﺢ ﺑﻴﺎورد و ﺳﺮﺷﺮا ﺑﭙﻴﭽﺪ ﺗﺎ ﺟﺪا ﺷﻮد و اﻧﺮا ﺑﺮ ﻣﺬﺑﺢ ﺑﺴﻮزاﻧﺪ و ﺧﻮﻧﺶ ﺑﺮ ﭘﻬﻠ ِﻮی ﻣﺬﺑﺢ اﻓﺸﺮدﻩ ﺷﻮد ‪ ،‬و‬ ‫ﭼﻴﻨﻪ داﻧﺶ را ﺑﺎ ﻓﻀﻮﻻت ﺁن ﺑﻴﺮون ﮐﺮدﻩ و ﺁﻧﺮا ﺑﺮ ﺟﺎﻧﺐ ﺷﺮ ِﻗﯽ ﻣﺬﺑﺢ در ﺟِﺎی ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺑﻴﻨﺪازد ‪ ،‬و ﭘﺲ ﺁﻧﺮا از ﻣﻴﺎن ﺑﺎﻟﻬﺎﻳﺶ‬ ‫ﭼﺎک ﮐﻨﺪ و از هﻢ ﺟﺪا ﻧﮑﻨﺪ ‪ ،‬و ﮐﺎهﻦ ﺁﻧﺮا ﺑﺮ هﻴﺰ ِﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺁﺗﺶ اﺳﺖ ﺑﺴﻮزاﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ ﺳﻮﺧﺘ ِﻨﯽ و هﺪﻳﻪ ﺁﺗﺸﻴﻦ و ﻋﻄﺮ‬ ‫ﺧﻮﺷﺒﻮ ﺑﺠﻬﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ " )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن ‪ ،‬ﺑﺎب اول ‪. (١٧-١،‬‬ ‫ﻇﺎهﺮا ﺑ ِﻮی ﮐﺒﺎب ﺧﺮ ﺑﺨﻼف ﺑ ِﻮی ﮐﺒﺎب ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﺮِای ﻳﻬﻮﻩ ﻣﻄﺒﻮع ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬زﻳﺮا ِوی در ﺗﻮرات دﺳﺘﻮر ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﻧﺨﺴﺖ‬ ‫ﮕﯽ ﺧﺎص ﺧﺪاوﻧﺪﻧﺪو ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺎز ﺧﺮﻳﺪ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ اﻻﻏﺸﺎن را‬ ‫زادﮔﺎن اﺣﺸﺎم اﺳﺮاﺋﻴﻞ هﻤ ِ‬ ‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎز ﺧﺮﻳﺪ ﮐﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺁﻧﺮا ﺑﺎ ﻳﮏ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻣﻌﺎوﺿﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﮔﺮدن ﮐﺮﻩ اﻻاغ را ﺑﺸﮑﻨﻨﺪ ‪ ..." :‬و‬ ‫ﺳﯽ را ﺧﻄﺎب ﮐﺮدﻩ ﮔﻔﺖ ‪ :‬هﺮ ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ ِای ﮐﻪ رﺣﻢ ﻣﺎدرش را ﺑﮕﺸﺎﻳﺪ هﻮاﻩ از اﻧﺴﺎن و ﺧﻮاﻩ از ﺑﻬﺎﺋﻢ ﻣﺎل ﻣﻦ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻮ ِ‬ ‫اﺳﺖ و هﺮ ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ ﺑﻬﺎﺋﻢ ﮐﻪ از ﺁن ﺗﻮاﺳﺖ ﻧﺮﻳﻨﻪ ان از ﺁن ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ و هﺮ ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ اﻻغ را ﺑﻪ ﺑﺮﻩ ِای ﻓﺪﻳﻪ ﺑﺪﻩ و اﮔﺮ‬ ‫ﻧﺪ ِهﯽ ﮔﺮدﻧﺶ را ﺑﺸﮑﻦ ‪ .‬و هﺮ ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ اﻧﺴﺎن را از ﭘﺴﺮاﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺪﻳﻪ ﺑﺪﻩ ‪..‬و ﭼﻮن ﭘﺴﺮاﻧﺖ از ﺗﻮ ﺳﺌﻮال ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﭼﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮕﻮ ﮐﻪ ﭼﻮن ﻳﻬﻮﻩ ﻣﻴﺨﻮاﺳﺖ ﻣﺎ را از ﻣﺼﺮ از ﺧﺎﻧﻪ ﻏﻼ ِﻣﯽ ﺑﻴﺮون ﺁورد ﺟﻤﻴﻊ ﻧﺨﺴﺖ زادﮔﺎن ﻣﺼﺮ را از‬ ‫اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﺑﻬﺎﺋﻢ ﮐﺸﺖ ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻦ ﻧﻴﺰ هﻤﻪ ﻧﺮﻳﻨﻪ هﺎ را ﮐﻪ رﺣﻢ را ﮔﺸﺎﻳﻨﺪ ﺑﺮِای ﺧﺪاوﻧﺪ ذﺑﺢ ﻣﻴﮑﻨﻢ ‪ .‬ﻟﻴﮑﻦ هﺮ ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ از‬ ‫ﺳﯽ و ﭼﻬﺎرم ‪ " .(٢٠-١٩،‬هﺮ ﭼﻴ ِﺰی ﮐﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺴﺮان ﺧﻮد را ﻓﺪﻳﻪ ﻣﻴﺪهﻢ " )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ ‪ ، ١٩-١١،‬ﺑﺎب ِ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻪ از ﺑﻬﺎﺋﻢ ﻧﻪ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﻮد و ﻧﻪ ﻓﺪﻳﻪ دادﻩ ﺷﻮد ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺪس اﻗﺪاس اﺳﺖ ‪ ،‬و هﺮ وﻗ ِﻔﯽ ﮐﻪ از‬ ‫اﻧﺴﺎن وﻗﻒ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ اﮔﺮ ﻓﺪﻳﻪ دادﻩ ﻧﺸﻮد اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد " ) ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﻔﺘﻢ ‪ ٢٨ ،‬و‪ .( ٢٩‬در ﺳﻔﺮ‬ ‫ﺳﯽ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ " :‬ﻧﺘﺨﺴﺖ زادﻩ ﭘﺴﺮان ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻩ ‪ ،‬و ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ ﮔﺎوان و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪاﻧﺖ را هﻔﺖ روز‬ ‫ﺧﺮوج ﺻﺮﻳﺤﺎ ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﻧﺰد ﻣﺎدراﻧﺸﺎن ﻧﮕﺎﻩ دار و در روز هﺸﺘﻤﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻩ " ) ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و دوم ‪ ٢٩،‬و‪. (٣٠‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ِای از اﺷﺘﻬِﺎی ﻳﻬﻮﻩ را ﺑﺮِای ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ در ﮐﺘﺎب ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﺗﻮرات ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ " :‬ﭘﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﮔﺬراﻧﻴﺪ‪ ٢٢٠٠٠‬ﮔﺎو و ‪ ١٢٠٠٠٠‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﻮد" ) ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ ‪ ۶٢،‬و‪ .(۶٣‬در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ در ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‬ ‫ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ " :‬ﭘﺲ در ﻣﺎﻩ ﺳﻮم از ﺳﺎل ﭘﺎﻧﺰدهﻢ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺁﺳﺎ هﻤﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ در اورﺷﻠﻴﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ و در ﺁﻧﺮوز‪٧٠٠‬‬ ‫ﮔﺎو و ‪ ٧٠٠٠‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ از ﻏﻨﺎﺋ ِﻤﯽ ﮐﻪ ﺁوردﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮِای ﺧﺪاوﻧﺪ ذﺑﺢ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ") ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺎﻧﺰدهﻢ ‪.( ١۴-١٠،‬‬ ‫‪...............................................................................................................................................................‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪11‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﮐﺮات از ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮد ﻣﻴﺨﻮاهﺪ ﮐﻪ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮِای اوهﺪﻳﻪ ﺑﻴﺎورد ‪ ،‬وِﻟﯽ ﺑﺮِای اﻳﻨﮑﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺗﻘﻠﺐ ﻧﮑﻨﻨﺪ‬ ‫ﺳﯽ ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﺑﻪ ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﮕﻮ ﮐﻪ ﺑﺮِای ﻣﻦ هﺮ‬ ‫ﺧﻮدش ﻧﻮع هﺪاﻳِﺎی ﻣﻮرد ﻗﺒﻮﻟﺶ را دﻗﻴﻘﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ"‪ ...‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﭼﻪ زﻳﺎدﺗﺮ هﺪاﻳﺎ ﺑﻴﺎورﻧﺪ ‪ ،‬و اﻳﻦ اﺳﺖ هﺪاﻳﺎ ِﺋﯽ ﮐﻪ از اﻳﺸﺎن ﺑﺮِای ﻣﻦ ﻣﻴﮕﻴﺮي‪:‬‬ ‫ﻃﻼ و ﻧﻘﺮﻩ و ﻻﺟﻮرد و ارﻏﻮان ‪ ،‬و ﺳﻨﮕﻬِﺎی ﻋﻘﻴﻖ و ﺳﻨﮕﻬِﺎی ﻣﺮﺻﻊ ﺳﻴﻨﻪ ﺑﻨﺪ ‪،‬و ﮐﺘﺎن ﻧﺎزک و ﭘﻮﺳﺖ ﺧﺰ و ﭘﻮﺳﺖ ﻗﻮچ‬ ‫ﺳﺮخ ﺷﺪﻩ و ﭘﺸﻢ ﺑﺰ ‪ ،‬و روﻏﻦ ﺑﺮِای ﭼﺮاغ و ادوﻳﻪ ﺑﺮِای ﺑﺨﻮر ﻣﻌﻄﺮ ) ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ ‪ ، (۵-٢ ،‬و هﺮ‬ ‫ﮐﺲ از ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮐﻪ ذﺑﻴﺤﻪ ﺳﻼﻣ ِﺘﯽ ﺧﻮد را ﺑﺮِای ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﮕﺰارﻧﺪ ‪ ،‬ﭘﺲ ﭘﻴﻪ ﺁن ذﺑﻴﺤﻪ را هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺳﻴﻨﻪ ﺁن ﺑﻴﺎورد ﺗﺎ ﺳﻴﻨﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﻬﺖ هﺪﻳﻪ ﺟﻨﺒﺎﻧﻴﺪ ِﻧﯽ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﻨﺒﺎﻧﻴﺪﻩ ﺷﻮد ‪ ،‬و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﺎهﻦ ﭘﻴﻪ را ﺑﺮ ﻣﺬﺑﺢ ﺑﺴﻮزاﻧﺪ و ﺳﻴﻨﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﺠﻨﺒﺎﻧﺪ ‪ ،‬و ﺁن‬ ‫ﺳﻴﻨﻪ از ﺁن ﺧﻮدش و ﭘﺴﺮاﻧﺶ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬و ران راﺳﺖ را ﺑﺮِای هﺪﻳﻪ اﻓﺮاﺷﺘ ِﻨﯽ از ذﺑﺎﻳﺢ ﺳﻼﻣ ِﺘﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ ﮐﺎهﻦ ﺑﺪهﺪ ) ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‬ ‫ﺳﯽ ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ دﺳﺘﻬِﺎی ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺳﺮ ﻗﻮچ ﻧﻬﺎد و اﻧﺮا ذﺑﺢ ﮐﺮد و ﻗﺪ ِری از ﺧﻮﻧﺶ‬ ‫‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ ‪ .( ٣٣-٢٩،‬ﭘﺲ ﻣﻮ ِ‬ ‫را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﻧﺮﻣﻪ ﮔﻮش راﺳﺖ هﺎرون و ﺑﺮ ﺷﺼﺖ دﺳﺖ راﺳﺖ او و ﺑﺮ ﺷﺼﺖ ﭘِﺎی راﺳﺖ او ﻣﺎﻟﻴﺪ ‪ ،‬و ﺑﻘﻴﻪ ﺧﻮن را ﺑﺮ اﻃﺮاف‬ ‫ﻣﺬﺑﺢ ﭘﺎﺷﻴﺪ ‪ ،‬و ﭘﻴﻪ و دﻣﺒﻪ و هﻤﻪ ﭘﻴﻪ را ﮐﻪ ﺑﺮ اﺣﺸﺎء راﺳﺖ و ﺳﻔﻴ ِﺪی ﺟﮕﺮ و ﭘﻴﻪ ﺁﻧﻬﺎ و ران راﺳﺖ را ﮔﺮﻓﺖ و از ﺳﺒﺪ ران‬ ‫ﻓﻄﻴﺮ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻮد ﻳﮏ ﻗﺮص ﻓﻄﻴﺮ و ﻳﮏ ﻗﺮص ﻧﺎن روﻏ ِﻨﯽ و ﻳﮏ ﻧﺎزک ﮔﺮﻓﺖ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺮ ﭘﻴﻪ و ﺑﺮ ران راﺳﺖ‬ ‫ﺳﯽ ﺑﻮد ﺑﺮِای‬ ‫ﻧﻬﺎد و هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺮِای هﺪﻳﻪ ﺟﻨﺒﺎﻧﻴﺪن ﺑﺤﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺠﻨﺒﺎﻧﻴﺪ و ﭘﺲ ﺳﻴﻨﻪ ﻗﻮچ ﺗﺨﺼﻴﺺ را ﮐﻪ ﺣﺼﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ را اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻩ ﺑﻮد " )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ ‪. ( ٢٩-٢٣،‬‬ ‫هﺪﻳﻪ ﺟﻨﺒﺎﻧﻴﺪ ِﻧﯽ ﺟﻨﺒﺎﻧﻴﺪ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫‪................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺮِای اﻳﻨﮑﻪ هﺮ اﺳﺮاﺋﻴِﻠﯽ ﺧﻮب ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ هِﺎی ﺧﺪِای او ﺟ ِﺪی اﺳﺖ و ﻃﻔﺮﻩ ﺑﺮدار ﻧﻴﺴﻦ ‪ ،‬ﮔﺎﻩ و ﺑﻴﮕﺎﻩ ﻳﻬﻮﻩ ﻋﻮاﻗﺐ‬ ‫ﻄﯽ از ﻓﺮاﻣﻴﻦ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﻳﺎدﺁو ِری ﻣﻴﮑﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﺗﺨ ِ‬ ‫" اﮔﺮ ﻣﺮا ﻧﺸﻨ ِﻮی و ﺟﻤﻴﻊ اواﻣﺮ و ﻓﺮاﻳﺾ ﻣﺮا ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻢ ﺑﺠﺎ ﻧﻴﺎو ِری ‪،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ در ﺷﻬﺮ و در ﺻﺤﺮا ﻣﻠﻌﻮن ﺧﻮا ِهﯽ ﺷﺪ‬ ‫و ﻇﺮف ﺧﻤﻴﺮ و ﻣﻴﻮﻩ زﻣﻴﻦ ﺗﻮ و ﺑﭽﻪ هِﺎی ﮔﺎووﺑﺮﻩ هِﺎی ﮔﻠﻪ ات ﻧﻴﺰ ﻣﻠﻌﻮن ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ ‪،‬و ﺑﺮ ﺗﻮ وﺑﺎ و ﺳﻞ و ﺗﺐ و اﻟﺘﻬﺎب و‬ ‫ﺣﺮارت و ﺷﻤﺸﻴﺮ و ﺑﺎد ﺳﻤﻮم و ﻳﺮﻗﺎن ﺧﻮاهﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎد ‪،‬و ﻓﻠﮏ ﺗﻮ ﺑﺎ ِﻻی ﺳﺮت ﻣﺲ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و زﻣﻴﻦ در زﻳﺮ ﭘﺎﻳﺖ ﺁهﻦ ‪،‬و‬ ‫ﮕﯽ‬ ‫ﺑﺎران را ﺑﺎ ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﺧﻮاهﻢ ﺁﻣﺒﺨﺖ ﺗﺎ ار ﺁﺳﻤﺎن ﻧﺎزل ﺷﻮد و ﺗﺮاهﻼک ﮐﻨﺪ‪،‬و ﺗﺮا ﺑﻪ ﺑﻮاﺳﻴﺮ و ﺟﺮب و ﺧﺎرش و ﺑﻪ دﻳﻮاﻧ ِ‬ ‫و ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ ِﺋﯽ و ﭘﺮﻳﺸﺎ ِﻧﯽ دل ﻣﺒﺘﻼﺧﻮاهﻢ ﺳﺎﺧﺖ ‪ .‬ز ِﻧﯽ را ﮐﻪ ﻧﺎﻣﺰد ﮐ ِﻨﯽ دﻳﮕ ِﺮی ﺑﺎاو ﺧﻮاهﺪ ﺧﻮاﺑﻴﺪ ‪،‬وﮔﺎوت در ﻧﻈﺮت ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد‬ ‫و دﻳﮕﺮان ﮔﻮﺷﺘﺶ را ﺑﺨﻮرﻧﺪ ‪،‬و اﻻﻏﺖ ﭘﻴﺶ ر ِوی ﺗﻮ ﺑﻪ ﻏﺎرت ﺑﺮدﻩ ﺷﻮد‪،‬و زاﻧﻮهﺎ و ﺳﺎق هﺎ و از ﮐﻒ ﭘﺎ ﺗﺎ ﻓﺮق ﺳﺮ ت را‬ ‫ﺑﻪ دﻣﻞ ﺑﺪ ﮐﻪ از ﺁن ﺷﻔﺎ ﻧﺘﻮا ِﻧﯽ ﻳﺎﻓﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد ‪ .‬ﺗﺨﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ ﻣﺰرﻋﻪ ﺧﻮا ِهﯽ ﺑﺮد اﻣﺎ ﻣﻠﺦ ﺁﻧﺮا ﺧﻮاهﺪ ﺧﻮرد ‪ ،‬و‬ ‫ﺗﺎﮐﺴﺘﺎﻧﻬﺎ ﻋﺮوس ﺧﻮا ِهﯽ ﮐﺮد اﻣﺎ ﺷﺮاب ﺁﻧﺮا ﻧﺨﻮا ِهﯽ ﻧﻮﺷﻴﺪ زﻳﺮا ﮐﺮم اﻧﮕﻮرت را ﺧﺮاب ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد ‪.‬ﻏﺮﻳ ِﺒﯽ ﮐﻪ در ﻣﻴﺎن ﺗﻮ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﺮ ﺗﻮ ﺳﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و ﺗﻮ دم اوﺧﻮا ِهﯽ ﺑﻮد ) ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ ‪،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﺸﺘﻢ ‪ ،(۴۴-١۵،‬و وﺣﻮش ﺻﺤﺮا را ﺑﺮ ﺗﻮ‬ ‫ﺧﻮاهﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﺗﺮا ِﺑﯽ اوﻻد ﺳﺎزﻧﺪ و ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﺎﻧﺖ را هﻼک ﮐﻨﻨﺪ و راﻩ هﺎﻳﺖ وﻳﺮان ﺷﻮد ‪ ،‬و دﻩ زن ﻧﺎن ﺧﻮد را در ﻳﮏ ﺗﻨﻮر‬ ‫ﺑﭙﺰﻧﺪ ‪ ،‬و ﮔﻮﺷﺖ ﭘﺴﺮان ﺧﻮد را ﺧﻮاهﻴﺪ ﺧﻮرد و ﮔﻮﺷﺖ دﺧﺘﺮان ﺧﻮد را ﺧﻮاهﻴﺪ ﺧﻮرد ‪ ،‬ﻻﺷﻪ هِﺎی ﺷﻤﺎ را ﺑﺮ ﻻﺷﻬِﺎی ﺑﺖ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎن ﺧﻮاهﻢ اﻓﮑﻨﺪ ) ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن ‪،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ ‪ ،( ٣٢-١۴،‬از اﻳﻨﺠﻬﺖ ﮐﻪ اواﻣﺮ ﺧﺪاﻳﺖ را ﮔﻮش ﻧﺪا ِدی و از اﻳﻦ ﻧﺎم‬ ‫ﻣﻬﻴﺐ ﻳﻌ ِﻨﯽ ﻧﺎم ﻳﻬﻮﻩ ﻧﺘﺮﺳﻴ ِﺪی " ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﺸﺘﻢ (‪.‬‬ ‫" ﻳﻬﻮﻩ ﺻﺒﺎﻳﻮت‪ ١‬ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﮐﻪ اورﺷﻠﻴﻢ را ﺑﻪ ﻣﺄورِای ﺷﻐﺎﻟﻪ ﺑﺪل ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد و ﺧﻮراک ﻣﺮدﻣﺶ را اﻓﺴﻨﺘﻴﻦ ﻗﺮار ﺧﻮاهﻢ داد و‬ ‫ﺴﯽ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ را‬ ‫ﺁب ﺗﻠﺦ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮاهﻢ ﻧﻮﺷﺎﻧﻴﺪ و ﻻﺷﻬِﺎی ﻣﺮدﻣﺎن ﻣﺜﻞ ﺳﺮﮔﻴﻦ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﺮ ﺻﺤﺮا ﺧﻮاهﺪ اﻓﺘﺎد و ﮐ ِ‬ ‫ﺑﺮ دارد ‪ .‬هﺮ ﮐﻪ ﻓﻬﻢ دارد از اﻳﻦ ﻓﺨﺮ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺮا ﻣﻴﺸﻨﺎﺳﺪ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ‪،‬ﺧﺪِای رﺣﻤﺖ و اﻧﺼﺎف هﺴﺘﻢ ‪ ،‬وِﻟﯽ اﻳﺎ ِﻣﯽ ِﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪﻩ هﺎ و ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ هﺎ را ﺑﺎ هﻢ ﻋﻘﻮﺑﺖ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد و هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ِﺋﯽ را ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﻪ هِﺎی ﻣﻮﻳﺸﺎن را ﻣﻴﺘﺮاﺷﻨﺪ هﻤﺮاﻩ‬ ‫اﻳﺸﺎن ﻋﺬاب ﺧﻮاهﻢ داد ")ﮐﺘﺎب ارﻣﻴﺎء ‪،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪.(٢۶-١١،‬‬ ‫"ﻳﻬﻮﻩ ﺻﺒﺎﻳﻮت ﺧﺪِای اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬اﻳﻨﮏ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺮدم اورﺷﻠﻴﻢ ﭼﻨﺎن ﺑﻼ ِﺋﯽ ﺧﻮاهﻢ ﺁورد ﮐﻪ ﮔﻮش هﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﺸﻨﻮد‬ ‫ﺻﺪا ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﮔﻮﺷﺖ ﭘﺴﺮان و ﮔﻮﺷﺖ دﺧﺘﺮاﻧﺸﺎن را ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﺧﻮاهﻢ ﺧﻮراﻧﺪ‪ ،‬و هﺮ ﮐﺲ ﮔﻮﺷﺖ هﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮد را ﺧﻮاهﺪ ﺧﻮرد "‬ ‫)ﮐﺘﺎب ارﻣﻴﺎء ﻧ ِﺒﯽ ‪،‬ﺑﺎب ﻧﻮزدهﻢ ‪.( ٩،‬‬ ‫___________________________________‬ ‫‪ - ١‬اﻳﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﮐﻪ‪٢٨٢‬‬

‫ِی ﺟﻨﮓ و ﺟﻨﮕﺠﻮ‬ ‫ِﯽ ﺧﺪا‬ ‫ِﯽ از اﻟﻘﺎب ﻳﻬﻮﻩ از ﺁن ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻣﻌﻨ‬ ‫ﺑﺎر در ﺗﻮرات ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﮑ‬

‫را دارد ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪12‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺧــــﺪا‬

‫" و ﻣﮑﺘﻮ ِﺑﯽ از اﻳﻠﻴِﺎی ﻧ ِﺒﯽ )اﻟﻴﺎس ( ﺑﻪ ﻳﻬﻮرام ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ رﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪِای ﭘﺪرت داود ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺳﺎﮐﻨﺎن‬ ‫ﻼی ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺒﺘﻼ ﺧﻮاهﺪ‬ ‫اورﺷﻠﻴﻢ را اﻏﻮا ﻧﻤﻮ ِدی ﮐﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ زﻧﺎ ﺷﻮﻧﺪ ‪،‬هﻤﺎﻧﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﺴﺮاﻧﺖ و زﻧﺎﻧﺖ و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ اﻣﻮاﻟﺖ را ﺑﻪ ﺑ ِ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ‪ ،‬و در اﺣﺸِﺎی ﺧﻮد ﺗﻮ ﭼﻨﺎن ﺑﻴﻤﺎ ِری ﻋﺎرض ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ رودﻩ هﺎﻳﺖ از ﻣﻘﻌﺪ ﺑﻴﺮون ﺁﻳﻨﺪ ‪ .‬وﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫ﻋﻤﻞ ﮐﺮد و ﺑﻤﺮوراﺣﺸﺎم ﻳﻬﻮرام هﺮ روز ﺑﻴﺸﺘﺪ از ﻣﻘﻌﺪش ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ درد هِﺎی ﺳﺨﺖ ﻣﺮد ‪ .‬و ﻗﻮﻣﺶ ﺑﺮِای ِوی ﻋﻄﺮﻳﺎت‬ ‫ﻧﺴﻮزاﻧﺪﻧﺪ " )ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ ‪.( ٢٠-١٢،‬‬ ‫ﺑﺮِای ﺗﮑﻤﻴﻞ اﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ‪،‬در ﺟِﺎی دﻳﮕﺮ هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ " :‬و دﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ اهﻞ اﺷﺪود ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺷﺪ و‬ ‫هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎرا ﺑﻪ ﺑﻮاﺳﻴﺮ ﻣﺒﺘﻼ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ رودﻩ هﺎﻳﺸﺎن از ﻣﻘﻌﺪهﺎ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ و ﭘﻮﺳﻴﺪ " )ﮐﺘﺎب اول ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ‪،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ ‪.( ۶،‬‬ ‫ﺳﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ) و در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ‬ ‫وﻗ ِﺘﯽ دﻳﮕﺮ ﮐﺎهﻦ ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن در اورﺷﻠﻴﻢ ﻧﺴﺨﻪ اﺻِﻠﯽ ﺗﻮرا ِﺗﯽ را ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﻣﻮ ِ‬ ‫ﻗﺮن ﺧﻮد ﮐﺎهﻨﺎن از وﺟﻮد ﺁن ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ إ ( ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺗﺼﺎدف ﭘﻴﺪا ﻣﻴﮑﻨﺪ و اﻳﻦ ﮐﺸﻒ ﻣﻬﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﮏ ﮐﺎهﻨﻪ ﺑﻪ اﻃﻼع‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﻣﻴﺮﺳﺪ ‪ .‬وِﻟﯽ واﮐﻨﺶ ﻳﻬﻮﻩ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ و ﮐﺎهﻨﺎن اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﭘﻴﻐﺎم دهﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺑﻼهﺎ ِﺋﯽ را ﮐﻪ در اﻳﻦ ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮاهﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎد ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﺮِای ﺧﺪاهِﺎی دﻳﮕﺮ ﺑﺨﻮر ﺳﻮزاﻧﺪﻩ اﻧﺪ وﺑﺮِای او ﻧﺴﻮزاﻧﺪﻩ اﻧﺪ ‪ " :‬و در‬ ‫ﺳﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد در وﻗ ِﺘﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺳﺎل هﺠﺪهﻢ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻳﻮﺷﻴﺎ در اورﺷﻠﻴﻢ‪ ،‬ﺣﻠﻘﻴِﺎی ﮐﺎهﻦ ﮐﺘﺎب ﺗﻮرات ﺧﺪاوﻧﺪ را ﮐﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﻧﻘﺮﻩ هﺎ را ازﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻴﺮون ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ ﭘﻴﺪا ﮐﺮد وﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﺷﺎﻓﺎن داد و ﺷﺎﻓﺎﻧﮑﺘﺎب را ﻧﺰد ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺮد و ﺑﺤﻀﻮر او ﺧﻮاﻧﺪو‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺣﻠﻘﻴ ِﺎی ﮐﺎهﻦ و ﭼﻨﺪ ﺗﻦ دﻳﮕﺮ را ﻧﺰد ﺧﻠﺪﻩ ﮐﺎهﻨﻪ زن ﺷﻠﻮم ﺑﻦ ﺗﻮﻗﻬﺘﻪ ﺑﻦ ﺣﺴﺮﻩ ﻟﺒﺎﺳﺪار ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺧﻠﺪﻩ ﮐﺎهﻨﻪ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن‬ ‫ﺴﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ را ﻧﺰد ﻣﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ اﺳﺖ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ اﻳﻨﮏ ﺑﻼ ِﺋﯽ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﻢ ﺁورد ﮐﻪ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪِای اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮐ ِ‬ ‫ﺗﺼﻮرش را هﻢ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻴﺪ ‪ ،‬وهﻤﻪ ﻟﻌﻨﺖ هﺎ ِﺋﯽ را ﮐﻪ در اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﮑﺘﻮب اﺳﺖ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎد ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺑﺮِای ﺧﺪاﻳﺎن‬ ‫ﺳﯽ و ﭘﻨﺠﻢ ‪.(٢۵-١۴،‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﺨﻮر ﺳﻮزاﻧﺪﻳﺪ و ﺑﺮِای ﻣـــﻦ ﻧﺴـــﻮزاﻧـــﺪﻳــﺪ " ) ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم ‪،‬ﺑﺎب ِ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻮازات اﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪهﺎ ‪،‬ﻳﻬﻮﻩ ﻣﺰاﻳِﺎی ﺑﻴﻘﻴﺪ و ﺷﺮط از ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻗﻮم ﺑﺮ ﮔﺰﻳﺪﻩ ﻳﺎد ﺁورﻣﻴﺸﻮد ‪:‬‬ ‫"اﮔﺮ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪِای ﺧﻮد را ﻋﺒﺎدت ﻧﻤﺎ ِﺋﯽ ‪،‬ﻧﺎن و ﺁب ﺗﺮا ﺑﺮﮐﺖ ﺧﻮاهﻢ داد و ﺑﻴﻤﺎ ِری را از ﻣﻴﺎن ﺗﻮ دورﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد ‪،‬ودر زﻣﻴﻨﺖ‬ ‫ﺳﻘﻂ ﮐﻨﻨﺪﻩ و ﻧﺎزا ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮدوﺷﻤﺎرﻩ روزهﺎﻳﺖ را ﺗﻤﺎم ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد و ﺧﻮف ﺧﻮد را ﭘﻴﺶ ر ِوی ﺗﻮ ﺧﻮاهﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺟﻤﻴﻊ‬ ‫دﺷﻤﻨﺎﻧﺖ را ﭘﻴﺶ ﺗﻮ روﮔﺮدان ﺧﻮاهﻢ ﺳﺎﺧﺖ ‪،‬و زﻧﺒﻮرهﺎ ﭘﻴﺶ ر ِوی ﺗﻮﺧﻮاهﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﮐﻨﻌﺎﻧﻴﺎن و ﺣﺘﻴﺎن را از ﺣﻀﻮرت ﺑﺮاﻧﻨﺪ‬ ‫‪،‬و اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ از ﭘﻴﺶ ر ِوی ﺗﻮ ﺧﻮاهﻢ راﻧﺪ ﺗﺎ ﮐﺜﻴﺮ ﺷ ِﻮی و زﻣﻴﻦ را ﻣﺘﺼﺮف ﮔﺮ ِدی ‪،‬و ﺣﺪود ﺗﺮا از ﺑﺤﺮ ﻗﻠﺰم ﺗﺎ ﺑﺤﺮ‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ و از ﺻﺤﺮا ﺗﺎ ﻧﻬﺮ ﻓﺮات ﻗﺮار دهﻢ و ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺁن زﻣﻴﻨﻬﺎرا ﺑﺪﺳﺖ ﺗﻮ ﺑﺴﭙﺎرم ‪.( ٣١-٢۵ ،‬‬ ‫‪................................................................................................................................................‬‬ ‫از دﻳﮕﺮ ﺧﺼﺎﺋﺺ ﻳﻬﻮﻩ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﺮﻳﺎﻧﻬ ِﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻳﺎ ﻓﺮﻳﺒﮑﺎ ِری و ﻳﺎ ﺗﺠﺎوز ﻋﺎدﺗﺎ ﺟﺎﻧﺐ ﻗﺎﺗﻞ ﻳﺎ ﻓﺮﻳﺒﮑﺎر‬ ‫را ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﻧﻪ ﻃﺮف ﺁﻧﮑﺲ را ﮐﻪ ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ ﺗﺠﺎوز ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫وﻗ ِﺘﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻴﻞ ‪،‬ﭘﺴﺮ ﺁدم و ﺣﻮا ‪ ،‬ﺑﺮادرش هﺎﺑﻴﻞ را ﺑﺪﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﮐﻪ هﺪﻳﻪ او ﺑﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮاز هﺪﻳﻪ ﻗﺎﺑﻴﻞ ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﻴﮑﺸﺪ ‪ ،‬ﻳﻬﻮﻩ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از او ﺑﺎز ﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻤﻴﮑﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ هﺮ ﮐﺲ ﻗﺎﺑﻴﻞ را ﺑﮑﺸﺪهﻔﺖ ﺑﺎر ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎم‬ ‫او ﻗﺮار ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮﻗﺖ ) ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم ‪ .( ١۵،‬ﻣﻮﻗ ِﻌﯽ هﻢ ﮐﻪ ﺳﺎرا ‪،‬هﻤﺴﺮ اﺑﺮاهﻴﻢ ‪ ،‬از ﺷﻮهﺮش ﻣﻴﺨﻮاهﺪ ﮐﻪ ﻓﺮزﻧﺪ‬ ‫ارﺷﺪﺧﻮد را ﺑﺎ ﻣﺎدر او از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﺴﺮ ﮐﻨﻴﺰ ﺷﺮﻳﮏ ﭘﺴﺮ ﺧﻮد او اﺳﺤﺎق ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻳﻬﻮﻩ ﺟﺎﻧﺐ ﺳﺎرا را ﻣﻴﮕﻴﺮد‪":‬و‬ ‫رو ِزی ﮐﻪ اﺳﺤﺎق را از ﺷﻴﺮ ﺑﺎز داﺷﺘﻨﺪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺿﻴﺎﻓ ِﺘﯽ ﮐﺮد ‪،‬و ﺳﺎرا ﭘﺴﺮ هﺎﺟﺮ ﻣﺼ ِﺮی را دﻳﺪ ﮐﻪ ﺧﻨﺪﻩ ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻪ‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﮐﻨﻴﺰ را ﺑﺎ ﭘﺴﺮش ﺑﻴﺮون ﮐﻦ ‪،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﭘﺴﺮ ﮐﻨﻴﺰﺑﺎ ﭘﺴﺮ ﻣﻦ اﺳﺤﺎق ﺷﺮﻳﮏ ارث ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ‬ ‫ﺳﺨﺖ ﺁﻣﺪ ‪،‬وِﻟﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ هﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺳﺎرا ﺑﻪ ﺗﻮﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﺳﺨﻦ اورا ﺑﺸﻨﻮ ‪ ...‬و ﺑﺎﻣﺪادان اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺮ ﺧﺎﺳﺖ ﻧﺎن‬ ‫ﮑﯽ از ﺁب ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺁﻧﻬﺎرا ﺑﺮ دوش هﺎﺟﺮ ﮔﺬاﺷﺖ و او را ﺑﺎ ﭘﺴﺮش از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﮐﺮد ‪ .‬ﭘﺲ هﺎﺟﺮ ﺑﺎ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ در ﺑﻴﺎﺑﺎن‬ ‫ﻣﺸ ِ‬ ‫ﺑﺮﺷﺒﻊ ﺳﺮﮔﺮدان ﺷﺪ‪،‬و ﭼﻮن ﺁب ﻣﺸﮏ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ ﭘﺴﺮ را زﻳﺮ ﺑﻮﺗﻪ ِای ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﺗﻴﺮ ﭘﺮﺗﺎ ِﺑﯽ رﻓﺘﻪ درﻣﻘﺎﺑﻞ ِوی ﻧﺸﺴﺖ‬ ‫زﻳﺮا ﮔﻔﺖ ﻣﺮگ ﭘﺴﺮ را ﻧﺒﻴﻨﻢ ‪ ،‬و ﺁواز ﺧﻮد را ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮد و ﺑﮕﺮﻳﺴﺖ ")ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﻳﮑﻢ ‪ .(١۶-٨ ،‬هﻨﮕﺎ ِﻣﯽ هﻢ ﮐﻪ‬ ‫ﻳﻌﻘﻮب‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ اﺳﺤﺎق ‪،‬ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺒﮑﺎ ِری ﺑﺮﮐﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒ ِﺮی را از ﺑﺮادرش ﻣﻴﮕﻴﺮد واﺳﺤﺎق ﺑﺎ وﺣﺸﺖ در ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﻳﻌﻘﻮب‬ ‫ﻣﺰوراﻧﻪ ﺣﻖ ﺑﺮادرش را ﻏﺼﺐ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ‪،‬ﻳﻬﻮﻩ هﻤﭽﻨﺎن ﺟﺎﻧﺐ ﻓﺮﻳﺒﮑﺎر را ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﻧﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﻓﺮﻳﺐ ﺧﻮردﻩ را ) ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‬ ‫‪،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﺸﺘﻢ ‪ ٣ ،‬و‪ .( ۴‬اﻳﻦ ﻧﺤﻮﻩ ﻋﻤﻞ ﺑﺎرهﺎ در ﺗﻮرات ﺗﮑﺮار ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﺎدﺷﺎ ِهﯽ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺮ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻴﮕﻤﺎرد ﺷﺎﺋﻮل اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﻳﻬﻮﻩ ﻣﺄﻣﻮر ﻧﺎﺑﻮ ِدی ﮐﺎﻣﻞ ﻗﻮم ﻓﻠﺴﻄﻴ ِﻨﯽ ﻋﻤﺎﻟﻴﻖ‬ ‫ﻣﻴﺸﻮد ‪،‬وِﻟﯽ ﭼﻮن ﺑﻌﺪا ﻳﻬﻮﻩ در ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ ﮐﻪ ِوی ﭼﻨﺪ ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎرا ﺑﺎ ِﻗﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ از اﻧﺘﺼﺎب ِوی ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻣﻴﺸﻮد و او‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪13‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫و هﻤﻪ ﭘﺴﺮاﻧﺶ را ﻣﻴﮑﺸﺪ‪ ":‬وﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﺷﺎﺋﻮل ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺮا ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺗﻮ ﺑﺮﮐﺖ دهﻢ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻗﻮم او اﺳﺮاﺋﻴﻞ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺷ ِﻮی ‪ .‬ﭘﺲ اﻻن ﮐﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﺸﻨﻮ ﮐﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﭼﻮن در ﺑﺮ ﺁﻣﺪن اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﺼﺮ ﻗﻮم ﻋﻤﺎﻟﻴﻖ ﺑﺎ او در راﻩ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬ ‫ﮐﺮد ﭘﺲ ﺑﺮو و ﻋﻤﺎﻟﻴﻖ را ﺷﮑﺴﺖ دادﻩ و ﺟﻤﻴﻊ ﻣﺎﻳﻤﻠﮏ اﻳﺸﺎن را ﺑﺎﻟﮑﻞ ﻧﺎﺑﻮد ﺳﺎز و ﺑﺮ اﻳﺸﺎن ﺷﻔﻘﺖ ﻣﻔﺮﻣﺎ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺮد و زن‬ ‫وﻃﻔﻞ وﮐﻮدک ﺷﻴﺮ ﺧﻮارﻩ و ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ و ﺷﺘﺮ و اﻻﻏﺸﺎن را ﺑﮑﺶ ‪ .‬ﭘﺲ ﺷﺎﺋﻮل ﻗﻮم را ﻃﻠﺒﻴﺪ و از اﻳﺸﺎن دوﻳﺴﺖ هﺰار‬ ‫ﭘﻴﺎدﻩ و دﻩ هﺰار ﻣﺮد از ﻳﻬﻮﻩ ﺳﺎن دﻳﺪو ﻋﻤﺎﻟﻘﻪ را ﺷﮑﺴﺖ داد و اﺟﺎج ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻋﻤﺎﻟﻴﻖ را زﻧﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﺧﻠﻖ ﻋﻤﺎﻟﻘﻪ را‬ ‫ﺑﻪ دم ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺎﻟﮑﻞ هﻼک ﺳﺎﺧﺖ ‪ .‬اﻣﺎ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان و ﮔﺎوان و ﺑﺮﻩ هﺎ را هﻼک ﻧﮑﺮد‪....‬و ﮐﻼم ﺧﺪاوﻧﺪﺑﺮ ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ ﮔﻔﺖ‬ ‫‪:‬اﻳﻨﮏ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﺪم ﮐﻪ ﺷﺎﺋﻮل را ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺳﺎﺧﺘﻢ ‪،‬زﻳﺮا ﮐﻼم ﻣﺮا ﺑﺠﺎ ﻧﻴﺎوردﻩ اﺳﺖ ‪....‬و ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ﺧﺸﻤﻨﺎک ﺷﺪﻩ ﻧﺰدﺷﺎﺋﻮل رﻓﺖ‬ ‫و ﮔﻔﺖ هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺮا ﻣﺴﺢ ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﺮ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺷ ِﻮی ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﮕﻔﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﺎﻟﻘﻪ و هﺮ ﭼﻪ را ﮐﻪ درﻣﻠﮑﻴﺖ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ﺑﺎﻟﮑﻞ هﻼک ﺳﺎز؟ و ﺁﻳﺎ اﻃﺎﻋﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﮑﻮ ﺗﺮ اﺳﺖ ﻳﺎ ﮔﻮش ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﭘﻴﻪ ﻗﻮچ هﺎ؟ وﭼﻮﻧﮑﻪ ﮐﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ را‬ ‫ﺗﺮک ﮐﺮ ِدی او ﻧﻴﺰ ﺗﺮا از ﺳﻠﻄﻨﺖ رد ﻧﻤﻮد ‪ .‬و ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ اﺟﺎج ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻋﻤﺎﻟﻴﻖ را ﮐﻪ ﺷﺎﺋﻮل زﻧﺪﻩ ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻃﻠﺒﻴﺪﻩ و ﺑﻪ‬ ‫ﺣﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺟﻠﺠﺎل ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﭘﺎرﻩ ﭘﺎرﻩ ﮐﺮد ‪،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ از ﮐﺎر او ﺧﺸﻨﻮد ﺷﺪ ‪ .‬و ِﻟﯽ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺷﺎﺋﻮل را ﺑﺮ‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ") ﮐﺘﺎب اول ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‪" .( ٣۵-١،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﺎﺋﻮل و هﻤﻪ ﭘﺴﺮاﻧﺶ را ﺑﮑﺸﺖ و‬ ‫ﺟﺴﺪهِﺎی ﺁﻧﻬﺎ را زﻳﺮ درﺧﺖ ﺑﻠﻮط دﻓﻦ ﮐﺮدﻧﺪ ‪،‬و ﺷﺎﺋﻮل ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺧﻴﺎﻧ ِﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا ورزﻳﺪﻩ و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان و ﮔﺎوان ﻋﻤﺎﻟﻴﻖ را‬ ‫ﻧﮑﺸﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﺮد ﺑﺠﻬﺖ ﮐﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﺮا ﻧﮕﺎﻩ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﻮد " )ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم ‪،‬ﮐﺘﺎب اول‪ ،‬ﺑﺎب دهﻢ ‪. (١٢ ،‬‬ ‫"‪ ...‬و ﭼﻮن ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎ دﺧﺘﺮان ﻗﻮم ﻣﻮ ﺁب ﺑﻪ زﻧﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ وﺑﻪ ﺧﺪاﻳﺎن اﻳﺸﺎن ﺳﺠﺪﻩ ﮐﺮدﻧﺪ ‪،‬ﻏﻀﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاﺳﺮاﺋﻴﻞ‬ ‫ﺳﯽ ﮔﻔﺖ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ روﺳِﺎی ﻗﻮم را ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻳﺸﺎن را ﭘﻴﺶ ﺁﻓﺘﺎب ﺑﻪ دار ﺑﮑﺶ ﺷﺪت ﻏﻀﺐ ﻣﻦ ﻓﺮو ﻧﺸﻴﻨﺪ ‪ .‬و‬ ‫اﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ ﺑﻪ داوران اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ هﺮ ﻳﮏ از ﺷﻤﺎ ﮐﺴﺎن ﺧﻮد را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﻞ ر ِوی ﺁوردﻩ اﻧﺪ ﺑﮑﺸﺪ ‪...‬و اﻳﻨﮏ ﻣﺮ ِدی از اﺳﺮاﺋﻴﻞ‬ ‫ﻣﻮ ِ‬ ‫ز ِﻧﯽ را از ﻗﻮم ﻣﺪﻳﺎن هﻤﺮاﻩ داﺷﺖ ‪،‬و ﭼﻮن ﻓﻴﻨﺤﺎس ﺑﻦ اﻟﻌﺎزارﺑﻦ هﺎرون ﮐﺎهﻦ اﻳﻦ را دﻳﺪ ﻧﻴﺰﻩ ﺑﺪﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ و ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﺷﮑﻢ‬ ‫هﺮد ِوی اﻳﺸﺎن ﻓﺮو ﺑﺮد و هﻤﺎﻧﻮﻗﺖ وﺑﺎ از ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮ ﻃﺮف ﺷﺪ‪ .‬و ﺁﻧﮑﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﻪ ﻏﻀﺐ ﻳﻬﻮﻩ از وﺑﺎ ﻣﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻴﺴﺖ و‬ ‫ﺳﯽ ﮔﻔﺖ ‪:‬اﻳﻨﮏ ﻓﻴﻨﺤﺎس ﺑﻦ اﻟﻌﺎزارﺑﻦ هﺎرون ﻏﻀﺐ ﻣﺮا ازﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻴﺪ و ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را در ﻏﻴﺮت ﺧﻮد هﻼک ﻧﺴﺎزم ‪ .‬ﻟﻬﺬا ﺑﮕﻮ ﮐﻪ ﺑﺮِای او و ﺑﺮِای ذرﻳﺘﺶ ﺑﻌﺪ از او اﻳﻦ ﻋﻬﺪ ﮐﻬﺎﻧﺖ ﺟﺎودا ِﻧﯽ‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪،‬زﻳﺮا ﮐﻪ از ﺑﺮِای ﺧﺪِای ﺧﻮدﻏﻴﻮر ﺷﺪ")ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد ‪،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﭼﻬﺎرم ‪.(١٣-١ ،‬‬ ‫‪................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺎاﻳﻨﮏ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺎﻋﺪﺗﺎ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺣﺴﺎب ﺷﺪﻩ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪،‬ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﮐﺮات از اﻧﺠﺎم ﮐﺎ ِری ﮐﻪ ﺑﺪان ارادﻩ‬ ‫ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻣﻴﺸﻮد و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ ﻣﻴﺪهﺪ ‪ .‬ﻃﻮﻓﺎن ﻧﻮح ﺑﺪاﻧﺠﻬﺖ ر ِوی ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ از ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻧﻮع ﺑﺸﺮ ﭘﺸﻴﻤﺎن‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و درﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻼ ِﺋﯽ راﺑﻪ وﺟﻮد ِﻣﯽ ﺁورد ﮐﻪ در ﺁن ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻮﺟﻮدا ِﺗﯽ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ِوی ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ اﺳﺖ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺁدﻣﻴﺎن هﻼک‬ ‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬وِﻟﯽ هﻤﻴﻦ ﺧﺪا اﻧﺪ ِﮐﯽ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن ﺑ ِﻮی ﮐﺒﺎب ﺣﻴﻮاﻧﺎ ِﺗﯽ ﮐﻪ ﻧﻮح ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ از ﻧﻈﺮ ﺧﻮد ﻋﺪول ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ‬ ‫اداﻣﻪ زﻧﺪ ِﮔﯽ ﺑﺸﺮ و ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻣﻴﮕﻴﺮد )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ ‪ ٧-۵ ،‬و ﺑﺎب هﺸﺘﻢ ‪.( ٢٢-٢٠ ،‬‬ ‫داود ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ و ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺷﻤﺎ ِری ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﻗﺪام ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ ،‬و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻴﮕﻴﺮد ﮐﻪ ﻋﺪﻩ ﺷﻤﺮدﻩ ﺷﺪﮔﺎن هﺰارهﺰارو دوﻳﺴﺖ‬ ‫)ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن ودوﻳﺴﺖ هﺰار (ﻣﺮد ﺷﻤﺸﻴﺮ زن از اﺳﺮاﺋﻴﻞ و هﻔﺘﺎد و ﭼﻬﺎر هﺰار از ﻳﻬﻮدا هﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻟﻴﮑﻦ ﻻوﻳﺎن ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻨﻴﺎن‬ ‫دراﻳﻦ رﻗﻢ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻴﺸﻮﻧﺪ ‪،‬زﻳﺮا ﮐﻪ داود ﺁﻧﺎن را ﻣﮑﺮوﻩ دارد ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﺧﺪا ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ِﻣﯽ ﺁﻳﺪ ‪،‬زﻳﺮا ﮐﻪ او ﺑﻌﮑﺲ ﺑﻪ‬ ‫ﮑﯽ از ﺳﻪ ﻧﻮع ﻣﺠﺎزات‬ ‫ﻻوﻳﺎن ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ اﺳﺖ ‪،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺧﺎﻟ ِﻮی داود را ﻧﺰد او ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺪ ﮐﻪ ِوی را از ﺟﺎﻧﺐ او دراﻧﺘﺨﺎب ﻳ ِ‬ ‫ﻄﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻳﺎ ﺗﺎ ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﺑﻌﺪ ﺑﺪﺳﺖ دﺷﻤﻨﺎﻧﺶ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد ﻳﺎ ﺳﻪ روز وﺑﺎ ﺑﺮ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﺎزل‬ ‫ﻣﺨﻴﺮ ﮐﻨﺪ ‪ :‬ﻳﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل در ﮐﺸﻮرش ﻗﺤ ِ‬ ‫ﺷﻮد و ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﺣﺪود اﺳﺮاﺋﻴﻞ را وﻳﺮان ﮐﻨﺪ ‪،‬و داود ﺷﻖ ﺳﻮم را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧﺪا وﺑﺎ ﺑﺮ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‬ ‫ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺪ ﮐﻪ هﻔﺘﺎد هﺰار را ﺗﻠﻒ ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ .‬و ﺑﻌﺪ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ رواﻧﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻘﻴﻪ ﻣﺮدم اورﺷﻠﻴﻢ را هﻼک ﮐﻨﺪ ‪،‬وِﻟﯽ‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻣﻴﺸﻮدو ﻓﺮﺷﺘﻪ را ﻧﺰد ﺧﻮد ﺑﺎز ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪ ِﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﮔﻨﺎهﮑﺎر اﺻِﻠﯽ ﻳﻌ ِﻨﯽ داود در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺁﺳﻴ ِﺒﯽ دﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫)ﮐﺘﺎب ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم ‪،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﻳﮑﻢ ‪.(١۵-۵،‬‬ ‫ﺣﺰﻗﻴِﺎی ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﻴﻤﺎرو ﻣﺸﺮف ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﻴﺸﻮد ‪،‬و ﻳﻬﻮﻩ اﺷﻌﻴﺎء ﺑﻦ ﺁﻣﻮص ﻧ ِﺒﯽ را ﻧﺰد او ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ِوی ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﺗﺪارک ﺧﻮد را ﺑﺒﻴﻦ زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ زو ِدی ﻣﻴﻤﻴﺮي‪ .‬ﺣﺰﻗﻴﺎ ر ِوی ﺧﻮد را ﺑﺴ ِﻮی دﻳﻮار ﻣﻴﮑﻨﺪ و زار زارﻣﻴﮕﺮﻳﺪ ‪،‬و‬ ‫ﮐﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ اﺷﻌﻴﺎ ﻧﺎزل ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻮِای ﻗﻮم ﻣﻦ ﺣﺰﻗﻴﺎ ﺑﮕﻮ ﺣﺎﻻ ﮐﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﺮدن ﻧﻴﺴ ِﺘﯽ و ﮔﺮﻳﻪ ﮐﺮ ِدی ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﺳﺎل‬ ‫ﺻﯽ را از اﻧﺠﻴﺮ ﺑﮕﻴﺮ و ﺑﺮدﻣﻞ ﺧﻮد ت ﺑﮕﺬار ﺗﺎﺷﻔﺎ ﺑﻴﺎ ِﺑﯽ )ﮐﺘﺎب دوم ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ‪،‬ﺑﺎب‬ ‫ﺑﺮ روزهِﺎی ﻋﻤﺮت ﻣﻴﺎﻓﺰاﻳﻢ ‪ .‬واﮐﻨﻮن ﻗﺮ ِ‬ ‫ﺑﻴﺴﺘﻢ ‪.( ٨-١،‬‬ ‫ﻳﻬﻮرام ﺑﻦ اﺧﺎب ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ از اﻟﻴﺸﻊ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮِای ﭘﻴﺮو ِزی او در ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ دﻋﺎ ﮐﻨﺪ ‪،‬‬ ‫و اﻟﻴﺸﻊ ﺑﺎوﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﻴﺎت ﻳﻬﻮﻩ ﮐﻪ اﻳﻨﮏ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر او اﻳﺴﺘﺎدﻩ ام ﻗﺴﻢ ﮐﻪ اﮔﺮ اﺣﺘﺮام ﻳﻬﻮﺷﺎﻓﺎط ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﻬﻮدا را ﻧﮕﺎﻩ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪14‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻧﻤﻴﺪاﺷﺘﻢ ﺑﻪ ﺳ ِﻮی ﺗﻮ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻴﮑﺮدم ‪،‬اﻣﺎ اﻻن ﺑﺮِای ﻣﻦ ﻣﻄﺮ ِﺑﯽ ﺑﻴﺎور ‪،‬و ﭼﻮن ﻣﻄﺮب ِﻣﯽ ﺁﻳﺪ و ﺳﺎزﻣﻴﺰﻧﺪ ﺧﺪا ﺧﻮﺷﺶ ِﻣﯽ ﺁﻳﺪ و‬ ‫ﺑﻪ اﻟﻴﺸﻊ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺧﻮد دﺳﺘﻮر ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﻬﻮرام ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ دراﻳﻦ وا ِدی ﺧﻨﺪق هﺎ ﺑﺴﺎزﻳﺪ ﺗﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓ ِﺘﯽ ﮐﻨﻨﺪ )ﮐﺘﺎب دوم ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ‪،‬ﺑﺎب ﺳﻮم ‪ .(١٧-١٣،‬اﺧﺎب ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ اﻏﻮِای هﻤﺴﺮش اﻳﺰاﺑﻞ ﮐﻪ اورا ﺑﺮ ﺧﻼف‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﺗﺎﮐﺴﺘﺎن واﻣﻴﺪاردﺧﺸﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﺮ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﺰد و ﻳﻬﻮﻩ ﺗﻮﺳﻂ اﻟﻴﺎس ﻧ ِﺒﯽ ﺑﻪ او ﭘﻴﻐﺎم ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ او را‬ ‫ﺑﺎﻟﮑﻞ هﻼک ﺧﻮاهﺪ ﺳﺎﺧﺖ و ﮐﻠﻴﻪ ﻣﺮدان ﺧﺎﻧﺪان او را ﺧﻮاﻩ ﺁزاد و ﺧﻮاﻩ ﻣﺤﺒﻮس ﺧﻮاهﺪ ﮐﺸﺖ و دﺳﺘﻮر ﺧﻮاهﺪ داد ﮐﻪ ﺳﮕﺎن‬ ‫ﺧﻮن ﺧﻮد او را ﺑﻠﻴﺴﻨﺪ و اﻳﺰاﺑﻞ هﻤﺴﺮش را ﻧﻴﺰ ﺣﺼﺎرﻳﺰرﻋﻴﻞ ﺑﺨﻮرﻧﺪ ‪،‬و ﺁﺧﺎب ﮐﻪ اﻳﻦ را ﻣﻴﺸﻨﻮد ﺟﺎﻣﻪ ﺧﻮد را ﭼﺎک ﻣﻴﺰﻧﺪو‬ ‫ﭘﻼس در ﺑﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪ و روزﻩ ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻴﺨﻮاﺑﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎل ﮐﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ اﻟﻴﺎس ﻧﺎزل ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ دﻳ ِﺪی ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺧﺎب‬ ‫از ﻣﻦ ﺗﺮﺳﻴﺪ و ﻣﺘﻮاﺿﻊ ﺷﺪ؟ ﭘﺲ از اﻳﻨﺠﻬﺖ ﮐﻪ در ﺣﻀﻮر ﻣﻦ ﻣﺘﻮاﺿﻊ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ دﻳﮕﺮ ﺑﻼ ِﺋﯽ ﺑﺮ ﺳﺮش ﻧ ِﻤﯽ ﺁورم ‪،‬اﻣﺎ دراﻳﺎم‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ﭘﺴﺮش ﺑﻼ را ﺑﺮ او ﻋﺎرض ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ‪،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ ‪.(٢٩-٢١،‬‬ ‫"و ﭼﻮن ﺳﻠﻄﻨﺖ رﺣﺒﻌﺎم اﺳﺘﻮار ﮔﺮدﻳﺪ او ﺑﺎ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ را ﺗﺮک ﮐﺮدﻧﺪ ‪،‬و ﻳﻬﻮﻩ ﺷﻴﺸﻖ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻣﺼﺮ‬ ‫را ﺑﻪ اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﺮ ﺁورد ﺑﺎ‪ ١٢٠٠‬اراﺑﻪ و‪ ۶٠٠٠٠‬ﺳﻮار و ﺧﻠ ِﻘﯽ ﺑﻴﺸﻤﺎر از ﻣﺼﺮﻳﺎن و ﻟﻮﺑﻴﺎن و ﺳﮑﻴﺎن و ﺣﺒﺸﻴﺎن ‪،‬و ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﻌﻴِﺎی ﻧ ِﺒﯽ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ او ﺑﻪ رﺣﺒﻌﺎم و ﺳﺮوران ﻳﻬﻮﻩ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺷﻤﺎرا ﺑﺪﺳﺖ ﺷﻴﺸﻖ هﻼک ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ‬ ‫رﺣﺒﻌﺎم و ﺳﺮداران اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺗﻮاﺿﻊ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ‪،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﻌﻴﺎﮔﻔﺖ ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺗﻮاﺿﻊ ﻧﻤﻮدﻩ اﻧﺪ اﻳﺸﺎن را هﻼک ﻧﺨﻮاهﻢ ﮐﺮد و ِﻟﯽ‬ ‫ﺑﻨﺪﻩ ﺷﻴﺸﻖ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد ﺗﺎ ﻗﺪر ﺑﻨﺪ ِﮔﯽ ﻣﺮا ﺑﺪاﻧﻨﺪ ")ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم ‪،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪.(٨-١،‬‬ ‫‪..............................................................................................................................................‬‬ ‫وﻗﺖ دﻳﮕﺮ ﺧﺪا در ﻧﻘﺶ ﻳﮏ ﺟﺎﺳﻮس ﻳﺎ ﻣﺄﻣﻮر اﻃﻼﻋﺎ ِﺗﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪:‬‬ ‫"در ﺁن زﻣﺎن اﻳﻨﺎ ﭘﺴﺮ ﻳﺮﺑﻌﺎم ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﻴﻤﺎر ﺷﺪ ‪ ،‬و ﻳﺮﺑﻌﺎم ﺑﻪ زن ﺧﻮد ﮔﻔﺖ ‪ ":‬ﺑﺮﺧﻴﺰ و ﺻﻮرت ﺧﻮد را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﺎ ﺗﺎ ﻧﺸﻨﺎﺳﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺗﻮ زن ﻳﺮﺑﻌﺎم هﺴ ِﺘﯽ ‪ ،‬وﺑﻪ ﻧﺰد اﺧﻴِﺎی ﻧ ِﺒﯽ ﺑﺮوو ﺑﺮِای او دﻩ ﻗﺮص ﻧﺎن و ﮐﻠﻮﭼﻪ و ﮐﻮزﻩ ﻋﺴﻞ ﺑﺒﺮ ﺗﺎ ﺗﺮا از ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮ ﻓﺮزﻧﺪ‬ ‫ﻣﺎ ر ِوی ﺧﻮاهﺪ داد ﺧﺒﺮ دهﺪ ‪ .‬ﭘﺲ زن ﻳﺮﺑﻌﺎم ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺮد و ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﺎ ﺻﻮرت ﻣﺒﺪل ﺑﻪ ﺷﻴﻠﻮﻩ رﻓﺖ و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ اﺧﻴﺎ رﺳﻴﺪ واﺧﻴﺎ‬ ‫ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺴﺖ او را ﺑﺒﻴﻨﺪ ‪ ،‬زﻳﺮا ﭼﺸﻤﺎن او از ﭘﻴ ِﺮی ﺗﺎر ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ‪ .‬وِﻟﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ درﮔﻮش او ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻳﻨﮏ زن ﻳﺮﺑﻌﺎم ِﻣﯽ‬ ‫ﺳﯽ ‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫ﮕﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻮ او را ﻧﺸﻨﺎ ِ‬ ‫ﺁﻳﺪ ﺗﺎ در ﺑﺎرﻩ ﭘﺴﺮش ﮐﻪ ﺑﻴﻤﺎر اﺳﺖ از ﺗﻮ ﺑﭙﺮﺳﺪ و ﭼﻮن داﺧﻞ ﺷﻮد و ﺑﻪ هﺌﺖ ﺳﺎﺧﺘ ِ‬ ‫ﭼﻮن ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﺪوﭼﻨﻴﻦ و ﭼﻨﺎن ﺑﮕ ِﻮی ‪.‬و ﭼﻮن اﺧﻴﺎ ﺻﺪِای ﭘﺎه ِﺎی زن اﺧﻴﺎ راﮐﻪ ﺑﻪ در داﺧﻞ ﻣﻴﺸﺪ ﺷﻨﻴﺪ ﮔﻔﺖ ِای زن ﻳﺮﺑﻌﺎم داﺧﻞ‬ ‫ﺷﻮ ‪،‬ﭼﺮا هﺌﺖ ﺧﻮد را ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻩ ِای ؟اﮐﻨﻮن از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻳﺮﺑﻌﺎم ﺑﮕﻮ ﮐﻪ ﭼﻮن از ﺧﺪاﻳﺎن ﻏﻴﺮ ﻣﻦ ر ِوی ﻧﮕﺮداﻧ ِﺪی‬ ‫از اﻳﻦ راﻩ ﻏﻀﺐ ﻣﺮا ﺑﻪ هﻴﺠﺎن ﺁور ِدی ﻣﻦ ﻧﻴﺰ اﻳﻨﮏ ﺑﺮهﻤﻪ ﺧﺎﻧﺪان ﻳﺮﺑﻌﺎم ﺑﻼ ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﻢ و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﺁﻧﻬﺎرا دور ِﻣﯽ اﻧﺪازﻧﺪ‪.‬و‬ ‫ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻢ ﮐﻪ هﺮ ﮐﻪ از ﻳﺮﺑﻌﺎم در ﺷﻬﺮ ﺑﻤﻴﺮد ﺳﮕﺎن او را ﺑﺨﻮرﻧﺪ و هﺮ ﮐﻪ در ﺻﺤﺮا ﺑﻤﻴﺮد ﻣﺮﻏﺎن هﻮا او را ﺑﺨﻮرﻧﺪ ‪،‬و ﭘﺴﺮت‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺠﺮد رﺳﻴﺪن ﭘﺎهﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮاهﺪ ﻣﺮد ‪ .‬ﭘﺲ زن ﻳﺮﺑﻌﺎم ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ رواﻧﻪ ﺷﺪ ‪،‬و ﺑﻪ ﻣﺠﺮد رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺴﺮش ﻣﺮد ‪".‬‬ ‫‪١‬‬ ‫)ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ‪،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ ‪.( ١٧-١،‬‬ ‫‪...............................................................................................................................................‬‬ ‫ﮐﻤﺎل ﻣﻄﻠﻮب ﻳﻬﻮﻩ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻗﻮم ﺑﺮ ﮔﺰﻳﺪﻩ اش اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ او را دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ از او ﺑﺘﺮﺳﻨﺪ ‪.‬درﮐﺘﺎب‬ ‫ﻣﻼ ِﮐﯽ ﻧ ِﺒﯽ از ﻗﻮل ﺧﺪاوﻧﺪﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻋﻬﺪ ﺑﺴﺘﻪ ام ﮐﻪ ﻣﻴﺜﺎق ﺣﻴﺎت و رﺳﺘﮕﺎ ِری ﺷﻤﺎ اﺳﺖ ‪،‬و ﺑﻬﺮﻩ اﻳﻦ ﻣﻴﺜﺎق‬ ‫ﺗﺮس از ﺧﻮدم را ﻧﻴﺰ دادﻩ ام ‪ ،‬ﺑﺮِای اﻳﻨﮑﻪ ازﻣﻦ ﺑﺘﺮﺳﻴﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺎم ﻣﻦ هﺮاﺳﺎن ﺷﻮﻳﺪ )ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم ‪ . ( ٢،‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻓﻮن‬ ‫راد ﮐﺎر ﺷﻨﺎس ﻣﻌﺮوف ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ‪،‬ﺑﺮِای ﻳﻬﻮﻩ ﭘﺎﻳﻪ هﻤﻪ ﻋﺒﺎدات ﺗﺮس از او اﺳﺖ ﻧﻪ ﻋﺸﻖ ﺑﺪو ﻳﺎ ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ و ﻳﺎ‬ ‫ﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از او ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺘﺮﺳﺪ ‪ ،‬و ﻧﺰدﻳﮏ ﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﮐﻮﺷﺶ در راﻩ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﮐﻤﺎل و ﺗﻘ ِﻮی ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻳﻬﻮ ِدی از ﻧﻈﺮ او ﺁن ﮐ ِ‬ ‫ﻣﺠﺘﻬﺪان ﻣﺬه ِﺒﯽ ﺑﺪو ﺁﻧﻬﺎ ِﺋﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻬﺎﺑﺖ او را هﺮ ﭼﻪ زﻳﺎد ﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻣﻨﺎن ﺗﻔﻬﻴﻢ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬در ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ‪،‬ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ‬ ‫ﺳﯽ اﻳﻤﺎن ﺁوردﻧﺪ"‪،‬و ﺳﺮو ِدی را ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر ﺧﻮد دردهﺎن‬ ‫ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ " ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻗﻮم )ﻳﻬﻮد ( از ﺧﺪا ﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﺑﻨﺪﻩ او ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ وﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻴﮕﺬارد ﮐﻪ در ﺑﻨﺪ ﻳﺎزدهﻢ ﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ " :‬ﮐﻴﺴﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮ ِای ﻳﻬﻮﻩ ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﺧﺪاﻳﺎن ‪،‬ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﺗﻮ‬ ‫ﻣﻮ ِ‬ ‫ﮑﯽ از ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺗﻮرا ِﺗﯽ ‪ ،‬از‬ ‫ﺗﺮﺳﻨﺎک ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﺳﺎن ﺗﻮ ﻣﻬﺎﺑﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ؟ "‪ .‬در اﺋﺮﻩ اﻟﻤﻌﺎرف ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ‪ ،‬ﻳ ِ‬ ‫اﺛﺮﻣﻨﻈﻮم ﻣﻔﻘﻮد ﺷﺪﻩ ِای ﺑﻨﺎم "ﺟﻨﮕﻬِﺎی ﻳﻬﻮﻩ " ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺟﺰو ادﺑﻴﺎت ﺗﻮرا ِﺗﯽ ﺑﻮدﻩ و در ﺁن ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺎ اﻟﻘﺎب ﺧﺪِای‬ ‫ﻣﻬﻴﺐ ‪،‬ﻓﺮﻋﻮن ﺷﮑﻦ ‪،‬ﺧﻮرد ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن و ادوﻣﻴﺎن و ﻣﻮﺁﺑﻴﺎن و ﮐﻨﻌﺎﻧﻴﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬در ﮐﺘﺎب ﻣﻼ ِﮐﯽ ﻧ ِﺒﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ‬ ‫ذﮐﺮ ﺁن رﻓﺖ ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺧﺸﻤﮕﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﺎﻧﮓ ﻣﻴﺰﻧﺪ ﮐﻪ " ﭘﺴﺮ از ﭘﺪرﺧﻮد و ﻏﻼم از ﺁﻗِﺎی ﺧﻮد‬ ‫___________________________________________________________‬ ‫ِﯽ ﺁن زن اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﺑﻪ‬ ‫ِﯽ را ﮔﻔﺖ وﻟ‬ ‫ِﯽ از زﻧﺎن ﺧﻮد ﻣﻄﻠﺒ‬ ‫ِﯽ ﺑﻪ ﻳﮑ‬ ‫‪ -١‬درﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ "ﭘﻴﻐﻤﱪ در ﭘﻨﻬﺎﻧ‬

‫ِﯽ دﻳﮕﺮ اﻃﻼع داد ‪،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﱪ ﺧﱪ داد ﮐﻪ ﻓﻼن زن ﺳﺮ ﺗﺮا ﻓﺎش ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ‪ .‬ﭘﻴﻐﻤﱪ از ﺁن زن ﻣﻌﺎﺧﺬﻩ ﮐﺮد‬ ‫ﮐﺴ‬ ‫ِی داﻧﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﱪ داد ")ﲢﺮﱘ ‪( ٣ ،‬‬ ‫ِﯽ اﻳﻦ را ﺑﻪ ﺗﻮ ﮔﻔﺖ ؟ﭘﻴﻐﻤﱪ ﻓﺮﻣﻮد ﺧﺪا‬ ‫‪،‬و او ﺑﺎ ﺗﻌﺠﺐ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﮐﺴ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪15‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻣﻴﺘﺮﺳﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﭘﺪر هﺴﺘﻢ ﺗﺮس از ﻣﻦ ﭼﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ؟ و اﮔﺮ ﺁﻗﺎ هﺴﺘﻢ هﻴﺒﺖ ﻣﻦ ﮐﺠﺎ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ؟ ﺧﻴﺎل ﻣﻴﮑﻨﻴﺪ ﻣﻦ ﻧﻤﻴﺪاﻧﻢ‬ ‫ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ ﻧﺎن ﻧﺠﺲ ﺑﺮ ﻣﺬﺑﺢ ﻣﻦ ﻣﻴﮕﺬارﻳﺪ ‪،‬و ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻧﺮﻳﻨﻪ ِای در ﮔﻠﻪ ﺧﻮد دارﻳﺪ ﺑﺮﻩ ﻣﻌﻴﻮ ِﺑﯽ را ﺑﺮِای‬ ‫ﻣﻦ ﺳﺮ ﻣﻴﺒﺮﻳﺪ ؟ ﻣﮕﺮ ﻧﻤﻴﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻋﻈﻴﻢ ﻣﻴﺒﺎﺷﻢ و اﺳﻢ ﻣﻦ در ﻣﻴﺎن اﻣﺖ هﺎ اﺳﻢ ﻣﻬﻴﺐ اﺳﺖ ؟ " )ﻣﻼ ِﮐﯽ ﻧ ِﺒﯽ ‪،‬ﺑﺎب‬ ‫اول ‪ .( ۶ ،‬ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺟﻤﻼت ﺗﻮرات وﻋﺪﻩ ﺑﻴﻤﺎ ِری و وﺑﺎ و ﻣﺮگ و ﺁﺗﺶ ﺑﺮِای ﮐﺴﺎ ِﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺷﻨﻴﺪن ﻧﺎم ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ هﺮاس‬ ‫ﻧﻴﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻨﺪ ﭘﺎﻳﺎ ِﻧﯽ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ ":‬اﻳﻨﮏ ﻣﻦ اﻳﻠﻴِﺎی ﻧ ِﺒﯽ را ﻗﺒﻞ از ﻓﺮا رﺳﻴﺪن روز ﻋﻈﻴﻢ و ﻣﻬﻴﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺰد ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺧﻮاهﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ دل ﭘﺪران و ﭘﺴﺮان را ﺑﺮ ﮔﺮداﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﺒﺎدا ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﻣﻬﺎﺑﺖ ﺧﻮد ﺑﻴﺎﻳﻢ و زﻣﻴﻦ را ﻟﻌﻨﺖ ﺑﺰﻧﻢ" )ﻣﻼ ِﮐﯽ ﻧ ِﺒﯽ ‪،‬ﺑﺎب‬ ‫ﭼﻬﺎرم ‪ ۵،‬و‪.( ۶‬‬ ‫ﺸﯽ ﭼﻨﺎن ﻏﻴﺮ اﺧﻼ ِﻗﯽ اﻳﻔﺎ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ درﻋﺮف ﺣﻘﻮ ِﻗﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻼﻩ ﺑﺮدا ِری ﺟﺮ ِﻣﯽ‬ ‫در ﻣﻮار ِدی ﭼﻨﺪ در ﺗﻮرات ‪ ،‬ﻳﻬﻮﻩ ﻧﻘ ِ‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻘﻴﺐ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮِای ﻓﺮﻣﺎﻧﻬِﺎی دﻩ ﮔﺎﻧﻪ ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد او ﻧﻴﺰ ﻣﺒﺎﻳﻨﺖ دارد ﮐﻪ "دز ِدی ﻧﺨﻮا ِهﯽ ﮐﺮد "‪ .‬هﻨﮕﺎ ِﻣﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺳﯽ ﺧﺒﺮ ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ زو ِدی هﻤﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ارﺷﺪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ه ِﺎی ارﺷﺪ ﻣﺼ ِﺮی را ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﺧﻮاهﺪ ﮐﺸﺖ و‬ ‫در ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺁن در دل ﻓﺮﻋﻮن ﺧﻮاهﺪ ﮔﺬاﺷﺖ ﮐﻪ اﺟﺎزﻩ ﺧﺮوج ﻳﻬﻮدﻳﺎن را از ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﺑﺪهﺪ‪ ،‬ﺑﻪ راهﻨﻤﺎ ِﺋﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺎﺟﺮا ﻳﻬﻮدﻳﺎن از هﻤﺴﺎﻳﮕﺎن ﻣﺼ ِﺮی ﺧﻮد هﺮ ﻗﺪر ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻇﺮوف و ﺁﻻت ﻃﻼ و ﻧﻘﺮﻩ ﺑﻪ اﻣﺎﻧﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪا ﺁﻧﻬﺎ را هﻤﺮاﻩ‬ ‫ﺧﻮد ﺑﺒﺮﻧﺪ ‪ .‬ﻋﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ‪ ... " :‬اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﮔﻮش ﻗﻮم ﺧﻮد ﺑﮕﻮ ﮐﻪ هﺮﻣﺮد از هﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮد و هﺮ‬ ‫ﺳﯽ ﻋﻤﻞ ﮐﺮدﻩ‬ ‫زن ازهﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮد ﺁﻻت ﻧﻘﺮﻩ و ﺁﻻت ﻃﻼ ﺑﺨﻮاهﻨﺪ )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ‪،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ ‪ ،( ٢ ،‬و ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﻮ ِ‬ ‫از ﻣﺼﺮﻳﺎن ﺁﻻت ﻧﻘﺮﻩ و ﺁﻻت ﻃﻼ و رﺧﺘﻬﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺪﻳﺸﺎن دادﻧﺪ ‪ ،‬و ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﺼﺮﻳﺎن را ﺑﻪ ﮐﻤﺎل ﻏﺎرت ﮐﺮدﻧﺪ ")هﻤﺎﻧﺠﺎ‬ ‫‪،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ ‪ ٣۵ ،‬و‪.( ٣۶‬‬ ‫در ﻣﻮرد ﺟﻨﮓ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺎ دو ﻗﻮم ﻋﻤﻮن و ﻣﻮﺁب ﮐﻪ در ﺁن ﺣﻖ ﺑﺎ ﻣﻮﺁﺑﻴﺎن اﺳﺖ ‪ ،‬ﻳﻬﻮد ﺑﺎ ﮐﻤﻴﻦ ﮔﺬا ِری ﮐﻠﻴﻪ ﻣﺮدم اﻳﻦ دوﻗﻮم‬ ‫را هﻼک ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن ﻳﻬﻮدﻳﺎن اﻃﻼع ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺳﻪ روز اﻣﻮال و اﻟﺒﺴﻪ و اﺷﻴﺎء ﮔﺮاﻧﺒﻬِﺎی ﺁﻧﻬﺎ را ﻏﺎرت ﮐﻨﻨﺪ و در‬ ‫روز ﭼﻬﺎرم او را ﻣﺘﺒﺎرک ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ ‪:‬‬ ‫"‪...‬و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻳﻬﻮ ﺷﺎﻓﺎط ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ در ﻣﻴﺎن ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻳﻬﻮدا درﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﻴﺶ ﺻﺤﻦ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﻳﺴﺘﺎد و ﮔﻔﺖ ‪ِ :‬ای ﻳﻬﻮﻩ ‪ِ ،‬ای‬ ‫ﺧﺪِای ﭘﺪران ﻣﺎ ‪،‬ﻣﮕﺮ ﺗﻮ در ﺁﺳﻤﺎن ﺧﺪا ﻧﻴﺴ ِﺘﯽ و ﻣﮕﺮ در دﺳﺖ ﺗﻮ ﻗﻮت ﺟﺒﺮوت ﻧﻴﺴﺖ؟ ﺁﻳﺎ ﺗﻮ ﺧﺪِای ﻣﺎ ﻧﻴﺴ ِﺘﯽ ﮐﻪ ﮐﻠﻴﻪ ﺳﮑﻨﻪ‬ ‫اﻳﻦ زﻣﻴﻦ را از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻴﺮون راﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﺮا ﺑﺮِای اﺑﺪاﻻﺑﺎد ﺑﻪ ذرﻳﺖ دوﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺪهﺪ ؟ ﭘﺲ اﮐﻨﻮن ﺑ ِﻨﯽ ﻋﻤﻮن و ﺑ ِﻨﯽ‬ ‫ﻣﻮﺁب ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺎرا از ﻣﻠﮏ ﺗﻮ ﮐﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﻣﺎ دادﻩ ِای ﺑﻴﺮون ﮐﻨﻨﺪ ‪ِ .‬ای ﺧﺪِای ﻣﺎ ‪ ،‬ﺁﻳﺎ ﺗﻮ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺣﮑﻢ ﻧﺨﻮا ِهﯽ ﮐﺮد‬ ‫؟ ﺁﻧﮕﺎﻩ روح ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﻳﺤﺰﺋﻴﻞ اﺑﻦ زﮐﺮﻳﺎاﺑﻦ ﺑﻨﺎﻳﺎاﺑﻦ ﻳﻌﺌﻴﻞ اﺑﻦ ﻣﺘﻨﻴِﺎی ﻻ ِوی درﻣﻴﺎن ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺣﻠﻮل ﮐﺮد ‪ ،‬و او ﮔﻔﺖ ِای ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ‬ ‫ﻳﻬﻮدا وِای ﻳﻬﻮﺷﺎط ﭘﺎدﺷﺎﻩ ‪،‬ﮔﻮش ﮔﻴﺮﻳﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ از اﻳﻦ ﮔﺮوﻩ ﻋﻈﻴﻢ هﺮاﺳﺎن ﻣﺒﺎﺷﻴﺪ زﻳﺮا ﮐﻪ ﺟﻨﮓ از ﺁن‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ از ﺁن ﻣﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪِای اﺳﺮاﺋﻴﻞ هﺴﺘﻢ‪ .‬ﻓﺮدا ﺑﻪ ﻧﺰد اﻳﺸﺎن ﻓﺮود ﺁﺋﻴﺪ وِﻟﯽ ﺟﻨﮓ ﻧﻨﻤﺎﺋﻴﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻴﺪ و ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫را ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮِای ﻧﺠﺎت ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ ‪ ،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺿﺪ ﺑ ِﻨﯽ ﻋﻤﻮن و ﺑ ِﻨﯽ ﻣﻮﺁب ﮐﻤﻴﻦ ﮔﺬاﺷﺖ و اﻳﺸﺎن را‬ ‫هﻼک ﺳﺎﺧﺖ و ﭼﻮن اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﺑﻪ دﻳﺪﺑﺎﻧﮕﺎﻩ ﺑﻴﺎﺑﺎن رﺳﻴﺪﻧﺪ دﻳﺪﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻨﮏ ﻻﺷﻪ هﺎ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎدﻩ و اﺣ ِﺪی رهﺎ ِﺋﯽ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ‪.‬‬ ‫و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻳﻬﻮﻩ ﺷﺎﻓﺎط ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎ هﻤﻪ ﻗﻮم )اﺳﺮاﺋﻴﻞ( ﺑﺠﻬﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﺁﻧﻘﺪر اﻣﻮال و اﻟﺒﺴﻪ و ﭼﻴﺰهِﺎی ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ ﺑﺮِای‬ ‫ﺧﻮد ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺒﺮﻧﺪ ‪،‬و ﺗﺎ ﺳﻪ روز ﻣﺸﻐﻮل ﻏﺎرت ﻣﻴﺒﻮدﻧﺪ ‪،‬ﭘﺲ روز ﭼﻬﺎرم در وا ِدی ﺑﺮﮐﻪ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ و درﺁﻧﺠﺎ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ را ﻣﺘﺒﺎرک ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ " )ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم ‪،‬ﮐﺘﺎب دوم ‪،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ ‪.(٢۶-۵ ،‬‬ ‫‪................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺳﯽ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ هﻴﭽﮑﺲ‬ ‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺷﮑﻞ ﻇﺎه ِﺮی ﻳﻬﻮد از ﻣﻌﻤﺎهِﺎی ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﺳﺖ ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺧﻮد ِوی در ﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺮا ﺑﺒﻴﻨﺪ و زﻧﺪﻩ ﺑﻤﺎﻧﺪ ‪،‬درهﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس درﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪ ِدی ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان او و دﻳﮕﺮان ِوی را در ﺻﻮرت ﺧﺪا ﻳﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرﺗﻬﺎ ِﺋﯽ ﻧﺎﺷﻨﺎس ِﻣﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻴﻤﻴﺮﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﻮدﺷﺎن اﻳﻦ دﻳﺪارهﺎرا ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ در ﺗﻮرات ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ‪:‬‬ ‫ﺳﯽ از او درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ "ﻋﺰت ﺧﻮد را ﺑﻪ اوﻧﺸﺎن دهﺪ "‪،‬وِﻟﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪو‬ ‫ﺳﯽ ﺑﺎ ﻳﻬﻮﻩ درﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ‪ ،‬ﻣﻮ ِ‬ ‫در دﻳﺪار ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ وﺳﻮم ‪،‬‬ ‫ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ‪ ":‬ﺗﻮ ﻧﻤﻴﺘﻮا ِﻧﯽ ﺻﻮرت ﻣﺮا ﺑﺒﻴ ِﻨﯽ ‪،‬زﻳﺮا هﻴﭻ ﺁد ِﻣﯽ ﻧ ِﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮا ﺑﺒﻴﻨﺪ و زﻧﺪﻩ ﺑﻤﺎﻧﺪ ")ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪،‬ﺑﺎب ِ‬ ‫ﺳﯽ اﻣﮑﺎن دادﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﮐﺬﺷﺘﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ از ﺑﺮاﺑﺮاو ‪،‬ﻧﺸﻴﻤﻨﮕﺎهﺶ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‬ ‫‪ .( ٢٠-١٨‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺗﻮرات ﻣﻴﺎﻓﺰاﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ ﺳﺨﻦ ﻣﻴﮕﻔﺖ "ﻣﺜﻞ‬ ‫)هﻤﺎﻧﺠﺎ ‪ .( ٢٣-١٩،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ درهﻤﻴﻦ ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ از روﺑﺮوﺑﺎ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺼﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ دوﺳﺖ ﺧﻮد ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ "‪ .‬ﭘﻴﺶ از ﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺗﻮرات ﺧﺪا ﺑﺎ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮش اﺑﺮاهﻴﻢ ﻏﺬا ﺧﻮردﻩ ﺑﻮد ) ﺳﻔﺮ‬ ‫ﺷﺨ ِ‬ ‫ﺳﯽ دوﻳﺪﻩ‬ ‫ﺳﯽ و دوم ‪ ،( ٣١،‬و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻮ ِ‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪ ،‬ﺑﺎب هﻴﺠﺪهﻢ ‪ ،( ٨-١،‬و ﺑﺎ ﻳﻌﻘﻮب ﮐﺸ ِﺘﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪ ،‬ﺑﺎب ِ‬ ‫ﺑﻮد ﺗﺎ اورا ﺑﮑﺸﺪ )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم ‪ .( ٢۴ ،‬درﮐﺘﺎب دوم ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ وﺻﻒ دﻗﻴ ِﻘﯽ از ﻳﻬﻮﻩ از زﺑﺎن داودﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﻮﺟﺐ ﺁن ﻳﻬﻮﻩ از ﻓﺮاز اﺑﺮهﺎ ﺑﺰﻣﻴﻦ ﻓﺮو ِﻣﯽ ﺁﻳﺪ ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ از ﺑﻴ ِﻨﯽ او دود ﺑﺮﻣﻴﺨﻴﺰد و از دهﺎﻧﺶ ﺁﺗﺶ ﺑﻴﺮون ﻣﻴﺠﻬﺪ و از‬ ‫ﻣﻬﺎﺑﺘﺶ زﻣﻴﻦ ﻣﻴﻠﺮزد ‪" :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ زﻣﻴﻦ ﻣﺘﺰﻟﺰل ﮔﺮدﻳﺪ و ﭘﺎﻳﻪ هـــــِﺎی ﺁﺳﻤﺎ ِﻧﯽ ﺑـــﻠﺮزﻳﺪﻧﺪ ‪،‬و از ﺑﻴﻨـــﯽ وی دود ﺑﺮ ﻣﻴﺨﻴﺰد و از‬ ‫ﮑﯽ ﻏﻠﻴﻆ زﻳﺮ‬ ‫دهﺎن او ﺁﺗﺶ ﺳﻮزان در ﺁﻣﺪ و اﺧﮕﺮهﺎ از ﺁن اﻓﺮوﺧﺘﻪ ﮔﺮدﻳﺪواو ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎرا ﺧﻢ ﮐﺮدﻩ ﻧﺰول ﻓﺮﻣﻮد ‪ ،‬و ﺗﺎرﻳ ِ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪16‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﭘﺎﻳﻬﺎﻳﺶ ﺑﻮد ‪...،‬از درﺧﺸﻨﺪ ِﮔﯽ او اﺧﮕﺮهﺎ ِی ﺁﺗﺶ اﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﺮق ﺟﻬﺎﻧﻴﺪﻩ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﻋﻤﺎق درﻳﺎ ﻇﺎهﺮ ﺷﺪ و ﭘﺎﻳﻪ هِﺎی رﺑﻊ‬ ‫ﻣﺴﮑﻮن ﻣﻨﮑﺸﻒ ﮔﺮدﻳﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ از اﻋِﻠﯽ ﻋﻠﻴﻴﻴﻦ ﻓﺮاﺳﺘﺎدﻩ ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺖ ")ﮐﺘﺎب دوم ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ‪،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و دوم ‪.( ١٧-٨،‬‬ ‫ﮕﯽ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﺎﻗﻮت ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ ‪"،.‬و ﺑﺎ ِﻻی ﻓﻠﮏ‬ ‫ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧ ِﺒﯽ ﻧﻴﺰ در ﮐﺘﺎب ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ را ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ِﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ اورﻧ ِ‬ ‫ﺷﺒﺎهﺖ ﺗﺨ ِﺘﯽ ﻣﺜﻞ ﻳﺎﻗﻮت ﮐﺒﻮد دﻳﺪم و ﺑﺮ ﺁن ﺗﺨﺖ ﺻﻮر ِﺗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻮرت اﻧﺴﺎن ‪،‬و از ﮐﻤﺮ او ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﺎﻻ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻨﻈﺮﻩ ﻓﻠﺰ‬ ‫ﺗﺎﺑﺎن دﻳﺪم و ﺑﺮ ﮔﺮداﮔﺮدش و اﻧﺪروﻧﺶ ﺷﻌﻠﻪ هِﺎی ﺁﺗﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻗﻮس و ﻗﺰح ﮐﻪ در روز ﺑﺎران دراﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬وداﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻨﻈﺮ ﺟﻼل ﻳﻬﻮﻩ اﺳﺖ و ﭼﻮن ﺁﻧﺮا دﻳﺪم ﺑﻪ ر ِوی ﺧﻮد در اﻓﺘﺎدم و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺻﺪا ِﺋﯽ را ﺷﻨﻴﺪم ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ‪ِ :‬ای ﭘﺴﺮ ﺁد ِﻣﯽ ﺑﺮ‬ ‫ﭘﺎﻳﻬ ِﺎی ﺧﻮد ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻮ ﺳﺨﻦ ﮔﻮﻳﻢ " )ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧ ِﺒﯽ ‪،‬ﺑﺎب اول ‪.(٢٨-٢۶،‬اﺷﻌﻴﺎء ﻧ ِﺒﯽ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ را درﻣﻴﺎن‬ ‫ﺳﯽ ﺑﺎ ﺷﮑﻮﻩ ﺧﻮد ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺳﺮاﻓﻴﻦ ﺑﺎ ِﻻی ﺁن اﻳﺴﺘﺎدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻼﺋﮏ ﺑﺎﻟﺪار ِﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ ‪" :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ را دﻳﺪم ﮐﻪ ﺑﺮ ﮐﺮ ِ‬ ‫ﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ دﻳﮕ ِﺮی را ﺻﺪا زدﻩ ﻣﻴﮕﻔﺖ ﻗﺪوس ﻗﺪوس ﻳﻬﻮﻩ ﺻﺒﺎﻳﻮت ﻣﻤﻠﻮ از ﺟﻼل‬ ‫هﺮ ﻳﮏ از ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺶ ﺑﺎل داﺷﺖ ‪ ،‬و هﺮ ﻳ ِ‬ ‫اوﺳﺖ ‪ .‬و ﭘﺎﻳﻪ هِﺎی ﺧﺎﻧﻪ از ﺻﺪِای او ﻣﻴﻠﺮزد وﺧﺎﻧﻪ از دود ﭘﺮ ﺷﺪ ‪.‬ﭘﺲ ﮔﻔﺘﻢ وِای ﺑﺮ ﻣﻦ ﮐﻪ هﻼک ﺷﺪﻩ ام ‪ ،‬زﻳﺮا ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﺻﺒﺎﻳﻮت ﭘﺎدﺷﺎﻩ را دﻳﺪﻩ اﺳﺖ " )ﮐﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎءﻧ ِﺒﯽ ‪،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ ‪ .(۵-١،‬ﻳﻬﻮﺷﺎﻓﺎط ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﻬﻮدا ‪ ،‬ﺑﺎﺁﻧﮑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺴﯽ را ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ‬ ‫ﺳﯽ ﺧﻮدش دﻳﺪﻩ و ﺷﺎهﺪ ﺁن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ِوی ﮐ ِ‬ ‫ﺁﺧﺎب ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ را ﺑﺮﮐﺮ ِ‬ ‫ﺁﺧﺎب را ﻓﺮﻳﺐ دهﺪ و او را وادارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﻠﻌﺎد ﺣﻤﻠﻪ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ در ﺁﻧﺠﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﺑﺨﻮرد ‪":‬و ﻳﻬﻮﻩ ﺷﺎﻓﺎط ﺑﻪ ﺁﺧﺎب ﮔﻔﺖ ﺑﺪرﺳ ِﺘﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺳﯽ ﺧﻮدش ﻧﺸﺴﺘﻪ دﻳﺪم و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﻟﺸﮑﺮ ﺁﺳﻤﺎن ﺑﻄﺮف راﺳﺖ و ﭼﭗ او اﻳﺴﺘﺎدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻴﺴﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﺮ ﮐﺮ ِ‬ ‫ﺑﺮود و اﺧﺎب را ﻓﺮﻳﺐ ﺑﺪهﺪ ﺗﺎﺑﻪ راﻣﻮت ﺟﻠﻌﺎد ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ و ﺑﻴﻔﺘﺪ ؟و روح ﭘﻠﻴﺪ ) ﺷﻴﻄﺎن (ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ اﻳﻨﮑﺎر را‬ ‫ﻣﻴﮑﻨﻢ و دردهﺎن ﺟﻤﻴﻊ اﻧﺒﻴﺎﻳﺶ روح ﮐﺎذب ﺧﻮاهﻢ ﺑﻮد ‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺪا ﻓﺮﻣﻮد ﺑﺮو و ﭼﻨﻴﻦ ﺑﮑﻦ ‪ .‬ﭘﺲ هﺸﺪار ﺑﺎش ﮐﻪ اﻻن ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﺣﯽ ﮐﺎذب را در درون ﺟﻤﻴﻊ اﻳﻦ اﻧﺒﻴِﺎی ﺗﻮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ")ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ ‪، ٢٣-١٩،‬ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ‬ ‫رو ِ‬ ‫اﻳﺎم ‪،‬ﺑﺎب هﺠﺪهﻢ ‪ .( ٢٢-١٨،‬اﺷﻌﻴﺎء ﻧ ِﺒﯽ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ در ﮐﻮﻩ ﺻﻬﻴﻮن ﺳﺎﮐﻦ اﺳﺖ )ﮐﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎء‪،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ ‪.( ١٨،‬‬ ‫ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧ ِﺒﯽ ﻳﻬﻮﻩ را ﺷﺨﺼﺎ در داﺧﻞ ﻣﻌﺒﺪاورﺷﻠﻴﻢ ِﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺪو ﺧﺒﺮ ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﺧﻴﺎل دارد ﺑﺮِای هﻤﻴﺸﻪ درﺁﻧﺠﺎ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﮔﺰﻳﻨﺪ‬ ‫‪" :‬ﭘﺲ ﺟﻼل ﺧﺪاوﻧﺪ از راﻩ دروازﻩ ِای ﮐﻪ روﻳﺶ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺸﺮق ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﻌﺒﺪ درﺁﻣﺪ ‪،‬و ﻣﺮا ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﺤﻦ اﻧﺪرو ِﻧﯽ ﺁوردﻩ‬ ‫و ﺻﺪا ِﺋﯽ را ﺷﻨﻴﺪم ﮐﻪ از ﻣﻴﺎن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺗﮑﻠﻢ ﻣﻴﮑﺮد ‪ ،‬و ﺷﻨﻴﺪم ﮐﻪ ﻣﺮ ِدی ﮐﻪ ﭘﻬﻠ ِﻮی ﻣﻦ اﻳﺴﺘﺎدﻩ ﺑﻮد ﮔﻔﺖ ِای ﭘﺴﺮ ﺁد ِﻣﯽ ‪،‬اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﺗﺨﺖ ﺧﺪا ِﺋﯽ ﻣﻦ و ﻣﮑﺎن ﮐﻒ ﭘﺎﻳﻬﺎﻳﻢ ﮐﻪ ﺧﻴﺎل دارم درﺁن درﻣﻴﺎن ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺗﺎ ﺑﻪ اﺑﺪ ﺳﺎﮐﻦ ﺷﻮم ")ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧ ِﺒﯽ‬ ‫‪،‬ﺑﺎب ﭼﻬﻞ وﺳﻮم ‪ .( ٧-۴،‬و زﮐﺮﻳﺎ ِی ﻧ ِﺒﯽ از زﺑﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻴﺸﻨﻮد ﮐﻪ "اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﺻﻬﻴﻮن ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻧﻤﻮدﻩ ام و ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ‬ ‫درﻣﻴﺎن اورﺷﻠﻴﻢ ﺳﺎﮐﻦ ﺧﻮاهﻢ ﺷﺪ ")ﮐﺘﺎب زﮐﺮﻳﺎ ‪،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ ‪.(٣ ،‬‬ ‫ﺑﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺗﻮرات داود ﭘﺎدﺷﺎﻩ و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ درﻧﻈﺮ ﻣﻴﮕﻴﺮد ﺧﺎﻧﻪ ِای ﮐﻪ در اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﺮِای ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺴﺎزد ﮐﻪ او درﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺴﮑﻦ‬ ‫ﻣﻌﻴ ِﻨﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﺮ ﮔﺮدان ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ ،‬و ِﻟﯽ ﮐﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﺗﺎن ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ ﺑﺪو ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ‪":‬ﺑﺮو ﺑﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﻣﻦ داود ﺑﮕﻮ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﺗﻮ ﺧﺎﻧﻪ ِای ﺑﺮِای ﺳﮑﻮﻧﺖ ﻣﻦ ﺑﻨﺎﮐ ِﻨﯽ ‪،‬زﻳﺮا از رو ِزی ﮐﻪ ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﺑﻴﺮون ﺁوردﻩ ام ﺗﺎ اﻣﺮوز در‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ِای ﺳﺎﮐﻦ ﻧﺸﺪﻩ ام ‪،‬ﺑﻠﮑﻪ از ﺧﻴﻤﻪ ِای ﺑﻪ ﺧﻴﻤﻪ ِای و از ﻣﺴﮑ ِﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﺴﮑ ِﻨﯽ رﻓﺘﻪ ام ‪،‬و ﺁﻳﺎ دراﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﻪ اﺣ ِﺪی از‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎن اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺧﺎﻧﻪ ِای ازﭼﻮب ﺳﺮو ﺁزاد ﺑﺮِای ﻣﻦ ﻧﺴﺎﺧﺘﻴﺪ ؟" ) ﮐﺘﺎب اول ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم ‪،‬ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ ‪.( ۶-٣،‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ‪،‬ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ داود ‪،‬اﻳﻦ ﮐﺎر را ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻋﻤ ِﻠﯽ ﻣﻴﺴﺎزد و ﺧﺪاوﻧﺪ را از ِﺑﯽ ﺳﺮو ﺳﺎﻣﺎ ِﻧﯽ ﺑﻴﺮون ِﻣﯽ ﺁورد ‪....":‬‬ ‫ﭘﺲ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻨِﺎی ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺗﻤﺎم ﮐﺮد ‪ ...‬و ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺷﺐ ﺑﺮ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻇﺎهﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﺪو ﮔﻔﺖ ‪:‬اﻳﻨﮏ ﺗﻘﺎﺿِﺎی ﺗﺮا اﺟﺎﺑﺖ‬ ‫ﻧﻤﻮدم و اﻳﻦ ﻣﮑﺎن را ﺑﺮِای ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﻳﺪم ‪ .‬و اﮐﻨﻮن اﮔﺮ ﺁﺳﻤﺎن را ﺑﺒﻨﺪم ﺗﺎ ﺑﺎران ﻧﺒﺎردو اﮔﺮ اﻣﺮ ﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﻣﻠﺦ هﺎ‬ ‫ﺣﺎﺻﻞ زﻣﻴﻦ را ﺑﺨﻮرﻧﺪ و اﮔﺮ وﺑﺎ درﻣﻴﺎن ﻗﻮم ﺧﻮد ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ و ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﻗﻮم ﻣﻦ ﻣﺘﻮاﺿﻊ ﺷﻮﻧﺪو دﻋﺎ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎ وﺟﻮد هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫ﻃﺎﻟﺐ ﺣﻀﻮر ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻣﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎﻳﺸﺎن را از ﺁﺳﻤﺎن اﺟﺎﺑﺖ ﺧﻮاهﻢ ﻓﺮﻣﻮد واز اﻳﻦ ﺑﺒﻌﺪ ﺑﻪ دﻋﺎ ِﺋﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﻣﮑﺎن‬ ‫ﺑﺤﻀﻮر ﻣﻦ ﮐﺮدﻩ ﺷﻮد ازﻧﺰدﻳﮏ از ﻧﺰدﻳﮏ ﺷﻨﻮا ﺧﻮاهﻢ ﺑﻮد " )ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ ‪.( ١۶-١١،‬‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ هِﺎی ﻣﮑﺮر ﺗﻮرات ‪ ،‬ﺁﻧﺠﻴﻞ ﻳﻮﺣﻨﺎ ﺗﺼﺮﻳﺢ داد ﮐﻪ هﻴﭻ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ِای ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺧﺪارا ﻧﺪﻳﺪﻩ اﺳﺖ ) ﻳﻮﺣﻨﺎ ‪،‬ﺑﺎب‬ ‫اول ‪ ١٨،‬وﺑﺎب ﭼﻬﺎرم ‪ . (١٢،‬ﭘﺎﺋﻮ ﻟﻮس رﺳﻮل ﻧﻴﺰ در رﺳﺎﻟﻪ اول ﺧﻮد ﺑﻪ ﻗﺮﻧﺘﻴﺎن )ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ ‪ (٢،‬ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ دﻳﺪن‬ ‫‪١‬‬ ‫ﻋﯽ ﺁن دراﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﺑﺎﺷﺪ دروغ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﺧﺪا از روﺑﺮو ﺗﻨﻬﺎ در زﻧﺪﮔﺎ ِﻧﯽ ﺁن ﺟﻬﺎ ِﻧﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ و هﺮﮐﺲ ﻣﺪ ِ‬ ‫‪...................................................................‬‬ ‫ِﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﳘﻪ دﻳﺪﮔﺎن را‬ ‫ِی ﳕﻴﺘﻮاﻧﺪ او )ﺧﺪاوﻧﺪ (را ﺑﺒﻴﻨﺪ ‪،‬وﻟ‬ ‫‪ -١‬در ﻗﺮﺁن در ﳘﲔ ﺑﺎرﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ " هﻴﭻ دﻳﺪﻩ ا‬ ‫ِی وﺟﻮد دارد ﮐﻪ در ﺁ‪‬ﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﺪا )ﻣﺎﺋﺪﻩ ‪،( ۶۴،‬ﭼﺸﻢ‬ ‫ﻣﻴﺒﻴﻨﺪ ")اﻧﻌﺎم ‪ .( ١٠٠،‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد در ﻗﺮان ﻧﻴﺰ ﻣﻮارد‬ ‫ﺧﺪا)ﻗﻤﺮ‪،( ١۴،‬ﭼﻬﺮﻩ ﺧﺪا )ﺑﻘﺮﻩ ‪( ١١۵،‬و ﺧﺪا در ﻋﺮش ﺧﻮد در ﻣﻴﺎن ﻣﻼﺋﮏ )ﻃﻪ ‪(۵ ،‬اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬اﻳﻦ اﺷﺎرات‬ ‫ِی ﺑﺴﻴﺎر را دراﺳﻼم ﻣﻴﺎن ﻣﺎﻟﮑﻴﺎن از ﻳﮑﺴﻮ و ﺣﻨﺒﻠﻴﺎن و ﮐﺮاﻣﻴﻪ و‬ ‫ِی ﻓﮑﺮ‬ ‫ِﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﺸﻤﮑﺸﻬﺎ‬ ‫روﺷﻦ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﺟﺴﻤﺎﻧ‬ ‫ِﯽ ﺑﻮد و‬ ‫ِﯽ ﻣﻌﺮوف ﻇﺎهﺮﻳﻪ )ﮐﻪ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺁن اﺑﻮ داود اﺻﻔﻬﺎﻧ‬ ‫ِی دﻳﮕﺮ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺑﻮد ‪ .‬ﻓﺮﻗﻪ اﺳﻼﻣ‬ ‫ﻇﺎهﺮﻳﺎن از ﺳﻮ‬ ‫ِی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﻔﻮذ ﺑﺴﻴﺎر ﻳﺎﻓﺖ (ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ درﻋﺮش ﺧﺎﻧﻪ دارد ﮐﻪ ﺑﺮ دوش ﻣﻼﺋﮏ اﺳﺖ و هﺮ‬ ‫ﲞﺼﻮص دراﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‬ ‫ِﯽ‬ ‫ِی ﻗﻮﻳﻬﻴﮑﻞ ﺑﺮ ﻣﻴﺨﻴﺰد ﺑﮕﻮش ﻣﲑﺳﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻀ‬ ‫ِﯽ ﺷﺒﻴﻪ ﺁﻧﭽﻪ از زﻳﻦ ﺷﱰ درزﻳﺮ ﺳﻮار‬ ‫وﻗﺖ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ ‪،‬از ﻋﺮش ﺻﺪاﺋ‬ ‫ِﯽ‬ ‫ِی ﭼﻬﺮﻩ ﺟﻮاﻧ‬ ‫ِﯽ ﺑﻌﮑﺲ دارا‬ ‫ِی ﺳﻴﺎﻩ و ﺳﭙﻴﺪ ﻣﻴﻤﺎﻧﺪ و ﺑﺮﺧ‬ ‫ِی ﺑﺎ ﻣﻮ‬ ‫ﻋﻘﻴﺪﻩ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻬﺮﻩ ﺧﺪا ﺑﻪ ﭼﻬﺮﻩ ﻣﺮد ﺳﺎﳋﻮردﻩ ا‬ ‫ِی دارد ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻃﻮﻓﺎن ﻧﻮح ﺧﺪا ﺁﻧﻘﺪر ﮔﺮﻳﺴﺖ ﮐﻪ‬ ‫ِﯽ ﺑﻪ ﭘﺎ‬ ‫ِﯽ ﻃﻼﺋ‬ ‫ﺳﺎدﻩ و ﺧﻮﺷﺮو ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻌﻠﻴﻨ‬ ‫ِی ﺁﺳﻴﺎﻳﺶ‬ ‫ِﯽ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺁﻧﻘﺪر ﺧﻨﺪﻳﺪ ﮐﻪ دﻧﺪا‪‬ﺎ‬ ‫ِی ﮐﻪ ﻣﻼﺋﮏ ﺑﻪ ﻋﻴﺎدﺗﺶ رﻓﺘﻨﺪ ‪،‬و ﻣﻮﻗﻌ‬ ‫ﺑﻪ درد ﭼﺸﻢ ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪ ‪،‬ﺑﻄﻮر‬ ‫ِی‬ ‫ِی ﺁﺳﺘﺎن ﻗﺪس رﺿﻮ‬ ‫ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪ)ﺗﺸﻴﻊ وﺗﺼﻮف ‪،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎﺷﻢ ﻣﻌﺮوف اﳊﺴﻴﲏ‪،‬ﺗﺮﲨﻪ ﺳﻴﺪ ﺻﺎدق ﻋﺎرف ‪،‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﮋوهﺸﻬﺎ‬ ‫‪،‬ﻣﺸﻬﺪ‪ ، ١٣۶٩‬ﻧﻘﻞ از ﮐﺘﺎب اﻟﻪ اﮐﱪ ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ دﮐﱰ روﺷﻨﮕﺮ ‪،‬ص‪.( ١٧١‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪17‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺧــــﺪا‬

‫در ﻣﻮارد ﻣﺨﺘﻠ ِﻔﯽ ﻳﻬﻮﻩ درﻣﻮارد راﺑﻄﻪ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺑﺎ هﻤﺴﺎﻳﮕﺎن ﻏﻴﺮ ﻳﻬﻮد ﺧﻮد ‪ ،‬ﺁﺷﮑﺎراﻣﻮﺿ ِﻌﯽ ﻣﻴﮕﻴﺮد ﮐﻪ در اﺻﻄﻼح‬ ‫اﻣﺮو ِزی ‪) Apartheid‬ﺗﺒﻌﺾ ﻧﮋا ِدی ( ﻧﺎم دارد ‪ .‬ﺣ ِﺘﯽ ﻳﮑﺒﺎر ﺷﺪت ﺧﺸﻢ او از اﻳﻨﮑﻪ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻏﻴﺮ ﻳﻬﻮدﻳﺎن زن ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫اﻧﺪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﻌﺘﺒﺮ او ﻋﺰرا را از ﻧﺎراﺣ ِﺘﯽ ﺑﻪ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﻣﺮگ ﻣﻴﮑﺸﺎﻧﺪ ‪:‬‬ ‫"‪....‬و ﻣﻦ ﭼﻮن ﺁﮔﺎﻩ ﺷﺪم ﮐﻪ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ را از ﻣﺮدم ﮐﺸﻮرهِﺎی دﻳﮕﺮ ﺟﺪا ﻧﮑﺮدﻩ اﻧﺪ ﺑﻠﮑﻪ از دﺧﺘﺮان اﻳﺸﺎن ﺑﺮِای‬ ‫ﺧﻮد و ﭘﺴﺮان ﺧﻮﻳﺶ زﻧﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ و ذرﻳﺖ ﻣﻘﺪس ﺧﻮد را ﺑﺎ رﺟﺎﺳﺖ و ﻧﺠﺎﺳﺖ اﻣﺘﻬِﺎی دﻳﮕﺮ ﻣﺨﻠﻮط ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﺟﺎﻣﻪ و ردِای‬ ‫ﺧﻮد را ﭼﺎک زدم و ﻣ ِﻮی ﺳﺮ و رﻳﺶ ﺧﻮدرا ﮐﻨﺪم و ﺗﺎ وﻗﺖ ﺷﺎم ﻣﺘﺤﻴﺮ ﻧﺸﺴﺘﻢ ‪ ،‬و در وﻗﺖ ﺷﺎم از ﺗﺬﻟﻞ ﺧﻮد ﺑﺮ ﺧﺎﺳﺘﻢ و ﺑﺎ‬ ‫ﻟﺒﺎس و ردِای درﻳﺪﻩ ﺑﻪ زاﻧﻮ در ﺁﻣﺪم و دﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺳ ِﻮی ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪِای ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻢ و ﮔﻔﺘﻢ ِای ﺧﺪا ‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﺠﺎﻟﺖ دارم‬ ‫ﮐﻪ اواﻣﺮ ﺗﺮا ﺗﺮک ﻧﻤﻮدﻩ اﻳﻢ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻩ ِای ﺁن زﻣﻴ ِﻨﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ )ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ (ﺑﺮِای ﺗﺼﺮف ﺁن ﻣﻴﺮوﻳﺪ زﻣﻴ ِﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از‬ ‫ﻧﺠﺎﺳﺎت اﻣﺘﻬِﺎی ﮐﺸﻮرهﺎ ﻧﺠﺲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ رﺟﺎﺳﺎت و ﻧﺠﺎﺳﺎت ﺧﻮﻳﺶ از ﺳﺮ ﺗﺎﺳﺮ ﻣﻤﻠﻮ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ ‪،‬ﭘﺲ دﺧﺘﺮان‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭘﺴﺮان اﻳﺸﺎن ﻣﺪهﻴﺪ و دﺧﺘﺮان اﻳﺸﺎن را ﺑﺮِای ﭘﺴﺮان ﺧﻮد ﻣﻴﮕﻴﺮﻳﺪ و هﺮﮔﺰ ﺳﻌﺎدﺗﻤﻨ ِﺪی وﺳﻼﻣ ِﺘﯽ را ﺑﺮِای اﻳﺸﺎن‬ ‫ﻣﻄﻠﺒﻴﺪ ﺗﺎ ﺧﻮدﺗﺎن اﻳﻦ زﻣﻴﻦ را ﺑﺨﻮرﻳﺪ و ﺁﻧﺮا ﺑﺮِای ﭘﺴﺮان ﺧﻮد ﺑﻪ ارﺛﻴﺖ اﺑ ِﺪی واﮔﺬارﻳﺪ‪ ....‬ﭘﺲ ﻋﺰرا ﮔﺮﻳﻪ ﮐﻨﺎن ﭘﻴﺶ ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﺧﺪارو ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻧﻬﺎدﻩ ﺑﻮد وﮔﺮوﻩ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻈﻴ ِﻤﯽ از ﻣﺮدان و زﻧﺎن و اﻃﻔﺎل اﺳﺮاﺋﻴﻞ زار زار ﻣﻴﮕﺮﻳﺴﺘﻨﺪ ‪،‬و ﺷﮑﻨﻴﺎ ‪،‬اﺑﻦ ﻳﺤﻴﺎ ﺋﻴﻞ‬ ‫ﺑﻪ ﻋﺰرا ﮔﻔﺖ ﭘﺲ ﺣﺎل ﺑﺎ ﺧﺪِای ﺧﻮﻳﺶ ﻋﻬﺪ ﺑﺒﻨﺪﻳﻢ ﮐﻪ اﻳﻦ زﻧﺎن و اوﻻد ﺁﻧﺎن را از ﺧﻮد دور ﮐﻨﻴﻢ ‪ ...‬ﭘﺲ در روز ﺳﻮم ﮐﻪ روز‬ ‫ﺑﻴﺴﺘﻢ ازﻣﺎﻩ ﻧﻬﻢ ﺑﻮد هﻤﻪ ﻣﺮدان ﻳﻬﻮدا و ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ در اورﺷﻠﻴﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ و از ﺗﺮس ﺧﺪا وﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺑﺎران ﺳﺨﺖ ﻣﻴﻠﺮزﻳﺪﻧﺪ‬ ‫‪.‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻋﺰا ِری ﮐﺎهﻦ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﮔﻔﺖ ﺷﻤﺎ ﺧﻴﺎﻧﺖ ورزﻳﺪﻩ و زﻧﺎن ﻏﺮﻳﺐ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺟﺮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ را اﻓﺰودﻩ اﻳﺪ ‪...‬ﭘﺲ‬ ‫ﺟﻤﻴﻊ ﮐﺴﺎ ِﻧﯽ ﮐﻪ در ﺷﻬﺮهِﺎی ﻣﺎ زﻧﺎن ﻏﺮﻳﺐ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ در وﻗﺘﻬِﺎی ﻣﻌﻴﻦ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و ﻣﺸﺎﻳﺦ و داوران هﺮ ﺷﻬﺮهﻤﺮاﻩ اﻳﺸﺎن ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‬ ‫ﺗﺎ ﺣﺪت ﺧﺸﻢ ﺧﺪِای ﻣﺎ در ﺑﺎرﻩ اﻳﻦ اﻣﺮ ازﻣﺎ رﻓﻊ ﮔﺮدد‪.. .‬ﭘﺲ در روز اول ﻣﺎﻩ دهﻢ ﺑﺮِای ﺗﻔﺘﻴﺶ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ وﺗﺎ روز اول‬ ‫ﻣﺎﻩ اول ﮐﺎرهﻤﻪ ﻣﺮدا ِﻧﯽ راﮐﻪ زﻧﺎن ﻏﺮﻳﺐ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳﺎﻧﻴﺪﻧﺪ ‪)".‬ﮐﺘﺎب ﻋﺰرا ‪،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ و دهﻢ (‪.‬‬ ‫ﺣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ و ﺁﻧﻬﺎرا واﺳﻄﻪ هِﺎی ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ‬ ‫وﻗﺖ دﻳﮕﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁب ﭘﺎ ِﮐﯽ را ر ِوی دﺳﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮا ِﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎرهﺎ ﺧﻮدش ﺑﻪ اﻳﺸﺎن و ِ‬ ‫ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮد داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﻴﺮﻳﺰد و هﻤﻪ را دروﻏﮕﻮ و ﻓﺮﻳﺒﮑﺎر ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪ‪:‬‬ ‫"ﻣﻦ اﻳﻦ اﻧﺒﻴﺎءرا ﻧﻔﺮﺳﺘﺎدم ‪،‬وِﻟﯽ ﺁﻧﻬﺎ ادﻋِﺎی رﺳﺎﻟﺖ ﻣﺮا ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﺳﺨﻦ ﻧﮕﻔﺘﻢ ‪،‬اﻣﺎ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻧﺒﻮت ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ ‪...‬‬ ‫ﺳﺨﻨﺎن اﻳﻦ اﻧﺒﻴِﺎی ﮐﺎذب راﺷﻨﻴﺪم ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺮدﻣﺎن ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ ﻳﻬﻮﻩ درﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﺎ درﻋﺎﻟﻢ روﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ ‪...‬ﺗﺎ ﺑﻪ ِﮐﯽ اﻳﻦ‬ ‫اﻧﺒﻴﺎ ِﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دروغ ﻧﺒﻮت ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﺑﻪ ر ِوی ﺧﻮدﺷﺎن ﻧ ِﻤﯽ ﺁورﻧﺪ ﮐﻪ اﻧﺒﻴِﺎی دل ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﻧﻘﻞ روﻳﺎهﺎ ِﺋﯽ ﮐﻪ هﺮ‬ ‫ﮐﺪام ﺑﻪ هﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮد ﺑﺎزﮔﻮ ِﺋﯽ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﮐﺎ ِری ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﺳﻢ ﻣﺮا از ﻳﺎد ﻗﻮم ﻣﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ ‪،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﭘﺪران اﻳﺸﺎن ﻣﺮا ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻌﻞ از‬ ‫ﻳﺎد ﺑﺮدﻧﺪ ؟ ﭼﺮا ﺁن ﻧ ِﺒﯽ ﮐﻪ ﻣﺮا درﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﺎ در روﻳﺎ دﻳﺪﻩ اﺳﺖ روﻳ ِﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ راﺳ ِﺘﯽ ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻴﮑﻨﺪ ؟ و ﺁﻧﮑﻪ ﮐﻼم ﻣﺮا دارد‬ ‫ﮐﻼم ﻣﺮا ﺑﻪ درﺳ ِﺘﯽ ﻧﻘﻞ ﻧﻤﻴﮑﻨﺪ ؟ﺁﺧﺮ ﮐﺎﻩ را ﺑﺎ ﮔﻨﺪم ﭼﻪ ﮐﺎراﺳﺖ ؟ اﻳﻨﮏ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺿﺪ اﻳﻦ اﻧﺒﻴﺎ ِﺋﯽ هﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﮐﻼم ﻣﺮا از ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ‬ ‫ﻣﻴﺪزدﻧﺪ و ﺑﻪ دروغ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ او ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺮا ﺑﺎ اﮐﺎذﻳﺐ ﺧﻮد ﮔﻤﺮاﻩ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ ‪،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﻦ هﻴﭽﻴﮏ از اﻳﺸﺎن را ﻧﻔﺮﺳﺘﺎدم‬ ‫ﺣﯽ ؟ و اﮔﺮ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‬ ‫ﺣﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭼﻴﺴﺖ ؟ﭘﺲ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﺑﮕﻮ ‪:‬ﮐﺪام و ِ‬ ‫و ﻣﺄﻣﻮرﻳ ِﺘﯽ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺪادم ‪ .‬و ﭼﻮن ﻗﻮم ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻨﺪ ﮐﻪ و ِ‬ ‫ﺣﯽ ﻳﻬﻮﻩ را ﻣﮑﻨﻴﺪ ‪.‬ﻟﻬﺬا اﻳﻨﮏ ﺷﻤﺎرا ﺑﻪ اﻟﮑﻞ‬ ‫ﺣﯽ ﻳﻬﻮﻩ ‪،‬ﭘﺲ ﻣﻦ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ هﺴﺘﻢ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻩ ﺑﻮدم ادﻋِﺎی و ِ‬ ‫وِ‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮش ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد و ﻋﺎر ﻋﺒ ِﺪی و رﺳﻮا ِﺋﯽ را ﮐﻪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎد <")ﮐﺘﺎب ارﻣﻴﺎء ﻧ ِﺒﯽ ‪،‬ﺑﺎب‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ وﺳﻮم ‪.(۴٠-٢١،‬‬ ‫ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺷﺎهﮑﺎر ﺷﺎهﮑﺎرهﺎي"ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ"ﭼﻴﺰ دﻳﮕ ِﺮی ﻏﻴﺮ از هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎﺳﺖ ‪،‬ﭼﻴ ِﺰی ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ ‪،‬ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫در ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﺑﺼﻮرت ﮐِﻠﯽ ‪ ،‬ﭘﺪﻳﺪﻩ ِای ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ‪،‬در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮت اﺑﺮاهﻴﻢ از ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﺑﻪ ارض ﮐﻨﻌﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ِوی ﻇﺎهﺮ ﻣﻴﺸﻮد و ﺑﺪو‬ ‫ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ‪":‬ﻣﻴﺨﻮاهﻢ ﺑﺎ ﺗﻮ ﻋﻬ ِﺪی ﺑﺒﻨﺪم ﮐﻪ ذرﻳﺖ ﺗﺮا ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﮐﺜﻴﺮ ﮔﺮداﻧﻢ و ﺗﺮا ﭘﺪر اﻣﺘﻬِﺎی ﻓﺮاوان ﮐﻨﻢ و ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎرور ﻧﻤﺎﻳﻢ‬ ‫___________________________________‬ ‫ِی ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﮐﺎذب ﻳﻬﻮﻩ اﻋﻼم ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪،‬ﻗﺒﻼﺷﺨﺺ‬ ‫ِﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻧﺒﻴﺎ‬ ‫ِﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﳕﺎﻳﻨﺪﮔ‬ ‫ِی ﻧﺒ‬ ‫‪-١‬اﻳﻦ ارﻣﻴﺎ‬

‫ِﯽ ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﻧﻄﻔﻪ او ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺧﻮدش را درﮐﺘﺎب ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﻳﻬﻮﻩ ﻣﻴﺪاﻧﺪ ‪،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﺘ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﭘﻴﻐﻤﱪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ‪:‬‬ ‫"‪ .....‬ﭘﺲ ﮐﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ ﮔﻔﺖ ﻗﺒﻞ از ﺁﻧﮑﻪ ﺗﺮا در ﺷﮑﻢ ﻣﺎدرت ﺻﻮرت ﺑﻨﺪم ﺗﺮا ﺷﻨﺎﺧﺘﻢ و درﳘﺎﳒﺎ‬ ‫ِﯽ ‪،‬ﺑﺎب اول ‪ ۴،‬و‪.(۵‬‬ ‫ِﯽ اﻣﺘﻬﺎ ﻗﺮار دادم ")ﮐﺘﺎب ارﻣﻴﺎ ﻧﺒ‬ ‫ﺗﺮا ﺗﻘﺪﻳﺲ ﳕﻮدم و ﻧﺒ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪18‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺧــــﺪا‬

‫و اﻣﺘﻬﺎ از ﺗﻮ ﭘﺪﻳﺪ ﺁورم و ﭘﺎدﺷﺎهﺎن از ﺗﻮ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺮا و ﺑﻌﺪ از ﺗﻮذرﻳﺖ ﺧﺪاﺑﺎﺷﻢ و زﻣﻴﻦ ﻏﺮﺑﺖ ﺗﻮ ﻳﻌ ِﻨﯽ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ارض‬ ‫ﮐﻨﻌﺎن را ﺑﻪ ﺗﻮ و ﺑﻌﺪ ازﺗﻮ ﺑﻪ ذرﻳﺖ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻣﻠﮑﻴﺖ اﺑ ِﺪی دهﻢ ‪،‬ﺑﻪ ﺷﺮط ﺁﻧﮑﻪ ﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﻋﻬﺪ ﻣﺮا ﻧﮕﺎﻩ دا ِری ﮐﻪ ﺑﻌﺪ ازﺗﻮ ﮔﻮﺷﺖ‬ ‫ﮕﯽ ﺧﺘﻨﻪ ﻣﻴﺸﻮد ‪.‬‬ ‫ﻏﻠﻔﻪ هﺮذﮐﻮ ِری از اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﻮد ")ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪،‬ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ (‪،‬و ﭘﻴﺶ از هﻤﻪ ﺧﻮد اﺑﺮاهﻴﻢ در‪ ٩٩‬ﺳﺎﻟ ِ‬ ‫ﻃﯽ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎز ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎﻩ اﻟ ِﻬﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺸﮑﻞ‬ ‫وِﻟﯽ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺁﻟﺖ ﻓﺮزﻧﺪان اﺳﺮاﺋﻴﻞ ارﺗﺒﺎ ِ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ در ﮐﺎر ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴ ِﻨﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁﻧﺮا از درﻳِﺎی ﻗﻠﺰم ﺗﺎ ﺑﺤﺮ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ و از ﺻﺤﺮِای ﺳﻴﻨﺎ ﺗﺎ ﻧﻬﺮ ﻓﺮات ﺑﻄﻮر‬ ‫درﺑﺴﺖ و ﺑﺮِای هﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ذرﻳﺖ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﻳﮏ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ِﺑﯽ ﺻﺎﺣﺐ و ﺧﺎِﻟﯽ از ﺳﮑﻨﻪ ﻧﺒﻮدﻩ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺴﮑﻦ هﻔﺖ ﻗﻮم ﺑﺰرگ‬ ‫ﻄﯽ ﻣﻨﻄﻘﺎ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﭘﻴﺶ از‬ ‫و دﻩ هﺎ ﻗﻮم ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺎ ِﻣﯽ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ دﻗﻴﻘﺎ در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬درﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳ ِ‬ ‫اﺟﺮِای ﻣﻔﺎد اﻳﻦ ﺗﻌﻬﺪ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮِﻟﯽ ﺑﺮِای ﺟﺎﺑﺠﺎ ِﺋﯽ اﻳﻦ ﻣﺮد ِﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻬﺮ ﺣﺎل ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪا ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ دادﻩ ﺷﻮد ﺗﺎ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺼﻮر ِﺗﯽ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ وﻣﺸﺮوع ﺑﺮِای ﻣﺎﻟﮑﺎن ﻧﻮرﺳﻴﺪﻩ ﺧﺎِﻟﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬راﻩ ﺣﻞ اﻧﺘﺨﺎ ِﺑﯽ ﻳﻬﻮﻩ ﻣﻄﻠﻘﺎ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ‪،‬راﻩ ﺣﻞ ﻏﻴﺮ‬ ‫ﻣﻨﺘﻈﺮﻩ دﻳﮕ ِﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮏ ﮐﺘﺎب ﺗﻤﺎم از ﮐﺘﺎﺑﻬِﺎی ﺗﻮرات ‪،‬ﺷﺎﻣﻞ‪ ٢۴‬ﺑﺎب و ‪ ٨٠٠‬ﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح دﻗﺎﻳﻖ ﺁن اﺧﺘﺼﺎص دادﻩ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺳﯽ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ دوازدﻩ هﺰار ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﺪﻳﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺁﻧﻬﺎ هﻤﻪ ذﮐﻮران ﻣﺪﻳﺎن را ﮐﺸﺘﻨﺪ و زﻧﺎن‬ ‫اﺳﺖ ‪ " :‬ﭘﺲ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺷﯽ اﻳﺸﺎن هﻤﻪ اﻣﻼﮐﺸﺎن را ﻏﺎرت ﮐﺮدﻧﺪ و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﻣﺴﺎﮐﻦ اﻳﺸﺎﻧﺮا ﺑﻪ‬ ‫و اﻃﻔﺎل اﻳﺸﺎﻧﺮا ﺑﻪ اﺳﻴ ِﺮی ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺟﻤﻴﻊ ﺑﻬﺎﺋﻢ و ﻣﻮا ِ‬ ‫ﺳﯽ ﺑﻪ روﺳِﺎی ﻟﺸﮑﺮ ﻏﻀﺒﻨﺎک ﺷﺪ ﭼﺮا‬ ‫ﺳﯽ و اﻟﻌﺎزار ﮐﺎهﻦ ﺁوردﻧﺪ ‪،‬و ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺁﺗﺶ ﺳﻮزاﻧﻴﺪﻧﺪ و ﭘﺲ اﺳﻴﺮان و ﻏﻨﺎﺋﻢ را ﻧﺰد ﻣﻮ ِ‬ ‫زﻧﺎن و اﻃﻔﺎل را زﻧﺪﻩ ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ‪،‬و ﮔﻔﺖ ﭘﺲ اﻻن هﺮ ذﮐﻮ ِری از اﻃﻔﺎل را ﺑﮑﺸﻴﺪ و هﺮ ز ِﻧﯽ را ﮐﻪ ﻣﺮ ِدی را ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﺑﮑﺸﻴﺪ ‪ ،‬وِﻟﯽ هﺮ دﺧﺘ ِﺮی را ﮐﻪ ﻣﺮ ِدی را ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺎاو هﻤﺒﺴﺘﺮ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮِای ﺧﻮدﺗﺎن ﻧﮕﺎﻩ دارﻳﺪ ")ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد ‪،‬ﺑﺎب‬ ‫ﺳﯽ وﻳﮑﻢ ‪.( ١٨-١،‬‬ ‫ِ‬ ‫ﮕﯽ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ اﻃﻼع او‬ ‫ﺳﯽ ‪،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ رﺋﻴﺲ ﺳﭙﺎهﻴﺎن او ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن ﺗﻤﺎس ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﻃﺮح ﺟﻨ ِ‬ ‫ﺑﻌﺪ از در ﮔﺬﺷﺖ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﺧﻮد ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن ﺧﻄﺎب ﮐﺮد‬ ‫ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﺪ و ﺟﺰﺋﻴﺎت اﺟﺮِای ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ ....":‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻌﺪاز وﻓﺎت ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺳﯽ وﻋﺪﻩ ﮐﺮدم هﺮ ﺟﺎ ِﺋﯽ را ﮐﻪ‬ ‫ﺳﯽ ﺑﻨﺪﻩ ﻣﻦ وﻓﺎت ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ‪،‬ﭘﺲ ﺑﺮ ﺧﻴﺰ از رود اردن ﻋﺒﻮر ﮐﻦ ‪،‬و ﻣﻦ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﮐﻒ ﭘِﺎی ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﺁن ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﻮد ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺒﺨﺸﻢ ‪،‬از ﺻﺤﺮا و ﻟﺒﻨﺎن ﺗﺎ ﻧﻬﺮ ﻓﺮات و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ زﻣﻴﻦ ﺣﺘﻴﺎن ﺗﺎ درﻳِﺎی ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﻃﺮف‬ ‫ﻣﻐﺮب ‪،‬و ﺗﻮ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ اﻳﻦ ﻗﻮﻣﻬﺎرا ﮐﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﻮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻴﮑﻨﻢ هﻼک ﺧﻮا ِهﯽ ﮐﺮد ‪،‬وﻣﺒﺎدا ﮐﻪ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺮﺣﻢ ﮐ ِﻨﯽ ‪ ،‬زﻳﺮا ﻳﻬﻮﻩ‬ ‫ﺧﺪاﻳﺖ اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ اﻇﻄﺮاب ﻋﻈﻴ ِﻤﯽ ﭘﺮﻳﺸﺎن ﺧﻮاهﺪ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﻮ هﻼک ﺷﻮﻧﺪ و ﭘﺎدﺷﺎهﺎن اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﻮ ﺗﺴﻠﻴﻢ‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ اﻳﺸﺎن را هﻼک ﺳﺎ ِزی و ﻧﺎﻣﺸﺎن را از زﻳﺮ ﺁﺳﻤﺎن ﻣﺤﻮ ﮐ ِﻨﯽ ‪ ،‬از اﻳﺸﺎن ﻣﺘﺮس زﻳﺮا ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪِای ﺗﻮ ﺧﺪا ِﺋﯽ ﻋﻈﻴﻢ‬ ‫و ﻣﻬﻴﺐ اﺳﺖ ")ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ ‪،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ ‪.( ٢۵-١۶،‬‬ ‫ﺷﯽ‬ ‫ﮕﯽ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﻮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﮐﺮدم ‪.‬ﭘﺲ ﺁﻧﺮا ﺗﺼﺮف ﮐﺮدﻩ ﺑﺎ ِ‬ ‫"و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﮔﻔﺖ اﻳﻨﮏ ارﻳﺤﺎ و ﭘﺎدﺷﺎهﺶ و ﻣﺮدان ﺟﻨ ِ‬ ‫ﺴﯽ را‬ ‫هﺮ ﻣﻮﺟﻮ ِدی را ﮐﻪ در ﺷﻬﺮ اﺳﺖ از ﻣﺮد و زن و ﺟﻮان و ﭘﻴﺮ و ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ واﻻغ را ﺑﻪ دم ﺷﻤﺸﻴﺮ هﻼک ﮐﻦ و ذﻳﻨﻔ ِ‬ ‫در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎ ِﻗﯽ ﻧﮕﺬار ‪ ،‬و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﻧﻘﺮﻩ و ﻃﻼ و ﻇﺮوف ﻣﺴﻴﻦ و ﺁهﻨﻴﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﮔﻴ ِﺮی وﻗﻒ ﻣﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ‪ .‬و ﻳﻮﺷﻊ ﺷﻬﺮ را‬ ‫ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ درون ﺁن ﺑﻮد ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﺳﻮزاﻧﻴﺪ ﺑﺠﺰ راﺣﺎب ﻓﺎﺣﺸﻪ را ﮐﻪ زﻧﺪﻩ ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺖ " )ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ ‪.( ٢۵-٢،‬‬ ‫ﮕﯽ ﺧﻮد را ﺑﺮدار و‬ ‫"‪ ....‬ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﮔﻔﺖ اﻳﻨﮏ ﻣﻠﮏ ﻋِﺎی و هﻤﻪ ﻗﻮم اورا ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﻮ دادم ‪ .‬ﭘﺲ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﻣﺮدان ﺟﻨ ِ‬ ‫ﺑﻪ ﻋِﺎی ﺑﺮو ‪ ...‬وﭼﻮن ﺷﻬﺮ را ﺑﻪ ﺗﺼﺮف درﺁور ِدی ﭘﺲ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﺳﻮزان ‪.‬ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﻳﻮﺷﻊ و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ‬ ‫ﺴﯽ ازﺁﻧﺎن ﺑﺎ ِﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪ ‪،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻳﻮﺷﻊ دﺳﺖ ﺧﻮد را ﭘﺲ ﻧﮑﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﺳﺎﮐﻨﺎن‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﺮدان ﻋِﺎی را ﮐﺸﺘﻨﺪ ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﮐ ِ‬ ‫ﻋِﺎی را هﻼک ﮐﺮد ‪ ،‬ﻟﻴﮑﻦ ﺑﻬﺎﺋﻢ و ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺁﻧﺮا اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮِای ﺧﻮدﺑﻪ ﺑﻪ ﺗﺎراج ﺑﺮد ﻣﻮاﻓﻖ ﮐﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﻓﺮﻣﻮدﻩ ﺑﻮد‬ ‫‪ .‬ﭘﺲ ﻳﻮﺷﻊ ﻋِﺎی را ﺳﻮزاﻧﻴﺪ و ﺁﻧﺮا ﺧﺮاﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ اﻣﺮوز ﺑﺎ ِﻗﯽ اﺳﺖ ‪)".‬ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ ‪،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ ‪.( ٢۵-٢٢ ،‬‬ ‫در ﺗﺼﺮف ﺷﻬﺮ ﻋِﺎی ﻣﺜﻞ هﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻳﻬﻮﻩ هﻤﻪ ﺁدﻣﻴﺎن و ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﺎن ﺷﻬﺮﺣ ِﺘﯽ ﺳﮕﺎن وﮔﺮﺑﻪ هﺎ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و ﺧﻮد‬ ‫ﺷﻬﺮ ﻧﻴﺰ وﻳﺮان ﻣﻴﺸﻮد ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺻﻒ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺧﺪا ِﺋﯽ ﺧﻮد اﺣﺴﺎس ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ هﻨﻮز ﭼﻴ ِﺰی ﺑﺎ ِﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﮐﻪ ﻧﺎﺑﻮد ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮑﯽ از ﻳﻬﻮدﻳﺎن‬ ‫و ﻳﻮﺷﻊ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ را ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﻗﺼﻮر ﻣﻮرد ﻋﺘﺎب ﻗﺮار ﻣﻴﺪهﺪ ‪.‬ﻳﻮﺷﻊ ﭘﺲ از ﺟﺴﺘﺠ ِﻮی ﻓﺮاوان ِﭘﯽ ﻣﻴﺒﺮد ﮐﻪ ﻳ ِ‬ ‫ﺑﻨﺎم ﻋﺨﺎن ﺑﻦ ﮐـــﺮ ِﻣﯽ ﺑﻦ زﺑـــ ِﺪی ﺑﻦ زارح ﻳﮏ ﺷـــﻤﺶ ﻃـــﻼ و‬ ‫دوﻳﺴﺖ ﺳﮑﻪ ﻧﻘﺮﻩ را از ﺑﻴﻦ ﻧﺒﺮدﻩ و ﺑﺮِای ﺧﻮد ش ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﻋﺨﺎن ﺧﻮد ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻨﺎﻩ اﻋﺘﺮاف ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﻃﻼ و ﻧﻘﺮﻩ را‬ ‫ﭘﺲ ﻣﻴﺪهﺪ ‪،‬و ِﻟﯽ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻳﻬﻮﻩ او را ﺑﺎ زن و ﻓﺮزﻧﺪان و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﺑﺴﺘﮕﺎﻧﺶ و ﺧﺪﻣﺘﮑﺎراﻧﻮ ﺧﺮان و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪاﻧﺶ ﺑﻪ درﻩ ﺁﺧﻮر‬ ‫ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ و در ﺁﻧﺠﺎ و در ﺁﻧﺠﺎ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎرا ﺳﻨﮕﺴﺎر ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و ﺑﻌﺪ در ﺁﺗﺶ ﻣﻴﺴﻮزاﻧﻨﺪ )ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن ‪،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ ‪-١٨ ،‬‬ ‫‪.( ٢۵‬‬ ‫"‪ ...‬ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﮔﻔﺖ ‪:‬از ادوﻧﻴﺎن ﻣﺘﺮس ‪،‬زﻳﺮا اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﻮ دادم ‪ .‬و ﻳﻮﺷﻊ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﺷﺐ را از ﺟﻠﺠﺎل ﮐﻮچ‬ ‫ﮐﺮدﻩ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺑﺮ ﺁﻣﺪو ﺧﺪاوﻧﺪ اﻳﺸﺎن را ﭘﻴﺶ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻨﻬﺰم ﺳﺎﺧﺖ و اﻳﺸﺎن را درﺟﺒﻌﻮن ﺑﻪ ﮐﺸﺘﺎر ﻋﻈﻴ ِﻤﯽ هﻼک ﮐﺮد‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪19‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫‪،‬و ﭼﻮن ﭘﻴﺶ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻓﺮار ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ اﻳﺸﺎن از ﺁﺳﻤﺎن ﺳﻨﮕﻬِﺎی ﺑﺰرگ ﺑﺎراﻧﻴﺪ و ﻣﺮدﻧﺪ ‪،‬و ﺁﻧﺎ ِﻧﯽ ﮐﻪ از ﺳﻨﮕﻬﺎ ِی‬ ‫ﺗﮕﺮگ ﻣﺮدﻧﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ از ﺁﻧﻬﺎ ِﺋﯽ ﮐﻪ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﺘﻨﺪ ")ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ ‪،‬ﺑﺎب دهﻢ ‪.( ١١-٩،‬‬ ‫"و اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﻗﻮم ﻣﻮﺁب را ﮐﻪ از ﺣﻀﻮر اﻳﺸﺎن ﻣﻨﻬﺰم ﺷﺪﻧﺪ ﮐﺸﺘﻨﺪ و ﺷﻬﺮهﺎﻳﺸﺎن را ﻣﻨﻬﺪم ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺮهﺮ ﻗﻄﻌﻪ زﻣﻴﻦ ﻧﻴﮑﻮ‬ ‫ﺳﻨﮓ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﺁﻧﺮا از ﺳﮑﻮﻧﺖ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ ﭼﺸﻤﻪ هِﺎی ﺁب را ﻣﺴﺪودﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ﮐﻠﻴﻪ درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮﻩ راﻗﻄﻊ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و در‬ ‫ﺟِﺎی ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻨﮕﻬ ِﺎی ﻗﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ")ﮐﺘﺎب دوم ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ‪،‬ﺑﺎب ﺳﻮم ‪ ٢۴ ،‬و‪.(٢۵‬‬ ‫ﺴﯽ را ﺑﺎ ِﻗﯽ ﻧﮕﺬاﺷﺖ‬ ‫ﺳﯽ را ﮐﻪ در ﺁن ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ دم ﺷﻤﺸﻴﺮ هﻼک ﮐﺮد و ﮐ ِ‬ ‫"ﭘﺲ ﻳﻮﺷﻊ ﻣﻘﻴﺪﻩ را ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪهﻤﻪ ﻧﻔﻮ ِ‬ ‫‪،‬و ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺑﺎ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎ ﻟﺒﻨﻪ ﺟﻨﮓ ﮐﺮد و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁﻧﺮا ﻧﻴﺰ ﺑﺪﺳﺖ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﻮد ‪،‬ﭘﺶ هﻤﻪ ﮐﺴﺎ ِﻧﯽ را ﮐﻪ در ﺁن ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺴﯽ راﺑﺎ ِﻗﯽ ﻧﮕﺬاﺷﺖ ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺑﻪ ﻻﺧﻴﺶ ﮔﺬﺷﺖ و ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﺶ اردو زدﻩ ﺑﺎ ﺁن ﺟﻨﮓ ﮐﺮد و ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫دم ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﺖ و ﮐ ِ‬ ‫ﻻﺧﻴﺶ را ﺑﺪﺳﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺳﭙﺮد ﮐﻪ در روز دوم ﺗﺴﺨﻴﺮﻧﻤﻮد وﻳﻮﺷﻊ هﻤﻪ ﮐﺴﺎ ِﻧﯽ را ﮐﻪ در ﺁن ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺪم ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﺖ ‪.‬ﺁﻧﮕﺎﻩ‬ ‫ﺴﯽ را ﺑﺮِای او ﺑﺎ ِﻗﯽ ﻧﮕﺬاﺷﺖ ‪،‬و ﭘﺲ ﺑﻪ ﻋﻠﺠﻮن‬ ‫هﻮرام ﻣﻠﮏ ﺟﺎزرﺑﺮِای اﻋﺎﻧﺖ ﻻﺧﻴﺶ ﺁﻣﺪ وﻳﻮﺷﻊ اوراﺷﮑﺴﺖ ‪،‬ﺑﺤﺪﻳﮑﻪ ﮐ ِ‬ ‫ﮔﺬﺷﺖ و در هﻤﺎن روز ﺁﻧﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺪم ﺷﻤﺸﻴﺮ زد و هﻤﻪ ﮐﺴﺎ ِﻧﯽ ﮐﻪ در ﺁن ﺑﻮدﻧﺪ در ﻳﮏ روز هﻼک ﮐﺮد ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺎ ﻻﺧﻴﺶ ﮐﺮدﻩ‬ ‫ﺑﻮد ‪ .‬و ﭘﺲ ﺑﻪ ﺣﺒﺮون ﺑﺮ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎ ﺁن ﺟﻨﮓ ﮐﺮد و هﺮ ِذی ﻧﻔﺲ را هﻼک ﮐﺮد ‪،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪِای اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻩ ﺑﻮد ‪.‬و‬ ‫ﻳﻮﺷﻊ اﻳﻦ ﻣﻠﻮک و زﻣﻴﻨﻬِﺎی اﻳﺸﺎن را ﮔﺮﻓﺖ زﻳﺮا ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪِای اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮِای اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺟﻨﮓ ﻣﻴﮑﺮد ‪".‬‬ ‫"و ﺷﻬ ِﺮی ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺻﻠﺢ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬زﻳﺮا از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ دل اﻳﺸﺎن را ﺳﺨﺖ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‬ ‫ﺳﯽ اﻣﺮ‬ ‫درﺁﻳﻨﺪ و او اﻳﺸﺎن را ﺑﺎاﻟﮑﻞ هﻼک ﺳﺎزد و ﺑﺮاﻳﺸﺎن رﺣﻤﺖ ﻧﺸﻮد ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﻳﺸﺎن را ﻧﺎﺑﻮد ﺳﺎزد ‪،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﻓﺮﻣﻮدﻩ ﺑﻮد ") ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ ‪،‬ﺑﺎب هِﺎی اول ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ (‪.‬‬ ‫دردﻧﺒﺎﻟﻪ اﻳﻨﻬﺎ ‪،‬درﺑﺎب هِﺎی ﺑﻴﺴﺖ و دوم ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرم هﻤﻴﻦ ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ ‪ ٧۶،‬ﺷﻬﺮ دﻳﮕﺮ ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻳﮑﺎﻳﮏ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪،‬ﺑﺪﺳﺘﻮر ﻳﻬﻮﻩ و ﺑﺎ ﻧﻈﺎرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ او وﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪ ِهﯽ او ﺗﺼﺮف و ﻗﺘﻞ ﻋﺎم و ﻏﺎرت و ﺳﻮزاﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻗﺘﻞ و ﻋﺎﻣﻬﺎ ﺁﻧﻘﺪر ﺑﺮِای ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ و ﺑﺮِای ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ او ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣ ِﺘﯽ ﻳﮑﺒﺎر ﻳﻮﺷﻊ ﮔﺮدش ﺧﻮرﺷﻴﺪ را درﺁﺳﻤﺎن‬ ‫ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺗﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻴﺸﺘ ِﺮی ﺑﺮِای ﺗﻌﻘﻴﺐ "اﻣﻮرﻳﺎن " وﮐﺸﺘﻦ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ...":‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻳﻮﺷﻊ دررو ِزی ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﺁﻣﻮرﻳﺎن را ﭘﻴﺶ ﺑ ِﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﮐﺮد ‪ ،‬ﺑﻪ ﺁﻓﺘﺎب ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺟﺒﻌﻮن ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ ‪،‬و ﺑﻪ ﻣﺎﻩ ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ وا ِدی اﻳﻠﻮن ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ‬ ‫‪،‬ﭘﺲ ﭘﺎﻓﺘﺎب اﻳﺴﺘﺎد و ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﺗﻤﺎ ِﻣﯽ روز درﻓﺮورﻓﺘﻦ ﺗﻌﺠﻴﻞ ﻧﮑﺮد ‪،‬و ﻣﺎﻩ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﻗﻒ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﻗﻮم ﺑﻘﻴﻪ ﺁﻣﻮرﻳﺎن را ﻧﺎﺑﻮد‬ ‫‪١‬‬ ‫ﮐﺮدﻧﺪ")ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ ‪،‬ﺑﺎب دهﻢ‪ ١٢،‬و‪.(١٣‬‬ ‫ﺳﯽ ﺁﺷﻮ ِری ﻣﻴﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح ﭘﻴﺮو ِزی‬ ‫ﺳﯽ ازﻣﻨﻈﻮﻣﻪ هِﺎی ﺣﻤﺎ ِ‬ ‫ﻣﺤﻘﻖ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ِﺋﯽ ﮔﺎرِﻟﯽ ﻣﺤﺘﻮِای ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﺗﻮرات را اﻗﺘﺒﺎ ِ‬ ‫ﺳﯽ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﻣﻴﺘﻮان دﻳﺪ ‪:‬‬ ‫هِﺎی ﺧﻮﻧﻴﻦ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﺁن اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬و ﻧﻤﻮﻧﻪ ِای از ﺁﻧﻬﺎ را هﻢ اﮐﻨﻮن درﻣﻮزﻩ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎ ِ‬ ‫ﮕﯽ ﺧﻮدم از ﮐﻮهﺎ ﮔﺬﺷﺘﻢ و‬ ‫"ﺑﻪ ﻳﺎ ِری اﻳﺸﺘﺎر و ﺁﺷﻮر‪،‬ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﺰرگ ‪،‬و ﺑﻪ ﻓﺘﻮِای ﮐﺎهﻨﺎن ﻣﻘﺪس ‪،‬ﺑﺎ ﻟﺸﮑﺮﻳﺎن و اراﺑﻪ ِای ﺟﻨ ِ‬ ‫ﺑﺠﺎﻧﺐ ﮐﻴﻨﺎﺑﻮ رﻓﺘﻢ ‪ .‬ﺑﻪ ﺷﻬﺮ و ﻗﻠﻌﻪ ﻣﺴﺤﮑﻢ ﺁن ﻳﻮرش ﺁوردم و ﺁﻧﺠﺎ ﺗﺼﺮف ﮐﺮدم ‪،‬هﻤﻪ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﻗﻠﻌﻪ را از دم ﺗﻴﻎ ﮔﺬراﻧﺪم و‬ ‫ﺳﻪ هﺰار اﺳﻴﺮ را زﻧﺪﻩ زﻧﺪﻩ در ﺁﺗﺶ ﺳﻮزاﻧﺪم و ﺣ ِﺘﯽ ﻳﮏ ﺗﻦ از ﺁﻧﺎن را ﺑﺎ ِﻗﯽ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮوﮔﺎ ِﻧﯽ رود ‪ .‬ﺳﺮدار دﺷﻤﻦ‬ ‫دا ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮدم ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻨﺪم و ﭘﻮﺳﺘﺶ را ﺑﻪ دﻳﻮار ﺷﻬﺮ ﺁوﻳﺨﺘﻢ ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﺷﻬﺮ ﺗﻼ رﻓﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﺨﻮ ِﺑﯽ ﻣﺴﺘﺤﮑﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و‬ ‫ﺳﻪ ﺑﺎرو داﺷﺖ ‪ .‬ﭼﻮن ﺻﺎﻋﻘﻪ ﺑﺪان ﻳﻮرش ﺑﺮدم و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺁﻧﺮا ﮔﺸﻮدم‪ .‬ﺳﻪ هﺰار ﺳﭙﺎ ِهﯽ را در هﻤﺎن دروازﻩ ﺷﻬﺮ از دم ﺗﻴﻎ‬ ‫ﮔﺬراﻧﺪم ‪،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺴﻴﺎ ِری دﻳﮕﺮ را در ﺁﺗﺶ ﺳﻮزاﻧﺪم ‪ .‬اﺳﺮِای ﻓﺮاوا ِﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﮐﻪ از ﺁﻧﻬﺎﭘﺎرﻩ ِای را دﺳﺖ ﺑﺮﻳﺪم و ﭘﺎرﻩ ِای‬ ‫دﻳﮕﺮ را ﮔﻮش و ﺑﻴ ِﻨﯽ ‪،‬و ﭼﺸﻤﺎن ﺑﺴﻴﺎ ِری از ﺁﻧﻬﺎرا درﺁوردم ‪ .‬از ﺑﺪﻧﻬِﺎی ﮐﺸﺘﮕﺎن ﭘﺸﺘﻪ هﺎ ﺳﺎﺧﺘﻢ و ﺳﺮهﺎﻳﺸﺎن را ﺑﻪ ﺗﺎﮐﻬِﺎی‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺷﻬﺮ ﺁوﻳﺨﺘﻢ و ﺟﻮاﻧﺎن و دﺧﺘﺮان را زﻧﺪﻩ در ﺷﻌﻠﻪ ه ِﺎی ﺁﺗﺶ اﻧﺪاﺧﺘﻢ ‪ .‬ﮐﺎ ِری ﮐﺮدم ﮐﻪ ﺧﺪِای ﺑﺰرگ ‪،‬ﺁﺷﻮر ‪،‬و ﺧﺪِای‬ ‫ﺿﯽ ﺷﺪﻧﺪ " )ﺳﻨﮕﻨﻮﺷﺘﻪ ﺁﺷﻮرﻧﻀﻴﺮﺑﻌﻞ ‪ Assurnazirpal‬ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺁﺷﻮر درﻗﺮن ﻧﻬﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد (‪.‬‬ ‫ﺑﺰرگ اﻳﺸﺘﺎر ‪،‬ازﻣﻦ را ِ‬ ‫ﺷﯽ ﻣﺸﺎﺑ ِﻬﯽ از ﺟﺎﻧﺐ "ﻣﻠﺖ ﺑﺮﺗﺮ "دﻳﮕ ِﺮی ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ‬ ‫ﺑﺤﮑﻢ اﻳﻨﮑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﮑﺮار ﻣﻴﺸﻮد درﺳﺎﻟﻬِﺎی ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎ ِﻧﯽ دوم ﻧﻴﺰ ﺗﻼ ِ‬ ‫"ﻓﻀ ِﺎی ﺣﻴﺎ ِﺗﯽ "ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ ﻧﻔﺮ در ﻟﻬﺴﺘﺎن و روﺳﻴﻪ و در دﻳﮕﺮ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬِﺎی اروﭘِﺎی ﺷﺮ ِﻗﯽ ﻗﺮﺑﺎ ِﻧﯽ ﺑﺎر ﺁورد‬ ‫‪،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺁدﻣﮑﺸﺎن اﺟﺎزﻩ ﻧﺎﻣﻪ ِای از ﻳﻬﻮﻩ در دﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ‪،‬ﺧﺘﻨﻪ هﻢ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ إ‬ ‫____________________________________‬

‫ِﯽ از دﻻﺋﻞ ﳏﮑﻮﻣﻴﺖ ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ در ﳏﺎﮐﻤﻪ ﻣﻌﺮوف او در ﺳﺎل‪ ١۶١۶‬ﻗﺮار داﺷﺖ زﻳﺮا ﻗﻀﺎوت‬ ‫‪ -١‬اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات ﻳﮑ‬ ‫ِی ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﺿﻴﻪ‬ ‫ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﺧﻮرﺷﻴﺪ را از ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎز داﺷﺘﻪ ﺑﻮدو ﻧﻪ زﻣﲔ را ‪،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﲑ‬ ‫ِﯽ ﺑﺮ ﺣﺮﮐﺖ زﻣﲔ ﺑﺮ ﺧﻼف ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس و ﺑﻨﺎ ﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻃﻞ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ ﻣﺒﻨ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪20‬‬


‫ﺧــــﺪا‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫* * *‬ ‫ﺴﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺧﺪِای ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﻗﺪﻳﺲ )ﺳﻦ ﭘﻞ ( ﮐﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ‬ ‫در اﻧﺠﻴﻞ ‪،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ‪،‬ﺧﺪا ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺁﻧﮑﻪ ﺧﺪِای ﻋﻴ ِ‬ ‫ﻧﻴ ِﻤﯽ از "ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ "و ﺳﺎزﻣﺎن دهﻨﺪﻩ واﻗ ِﻌﯽ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﺳﺖ ‪،‬دو ﺷﺨﺼﻴ ِﺘﯽ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ دارد ‪ .‬در ﺁن ﺑﺨﺶ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﺮداﺷﺘﻬِﺎی ﻓﮑ ِﺮی و ﻣﺬه ِﺒﯽ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس اﺳﺖ رﺳﺘﮕﺎ ِری هﺮ اﻧﺴﺎن دردرﺟﻪ اول درﮔﺮودرﺟﻪ اﻳﻤﺎن اواﺳﺖ ‪،‬و اﻳﻦ‬ ‫ﺴﯽ‬ ‫اﺻِﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻮرد ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪،‬درﺻﻮر ِﺗﯽ ﮐﻪ در ﺁن ﺑﺨﺶ دﻳﮕ ِﺮی ﮐﻪ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻧﻈﺮات ﺧﻮد ﻋﻴ ِ‬ ‫ﺳﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ‪،‬ﺑﻠﮑﻪ اﻳﻦ ﺷﺮط ﺻﺮﻓﺎ‬ ‫ﺴﯽ اﻳﻤﺎن داﺷﺘﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺮِای رﺳﺘﮕﺎر ﺷﺪن ﺷﺮط اﺳﺎ ِ‬ ‫ﺤﯽ ﺑﻮدن وﺑﻪ ﻋﻴ ِ‬ ‫اﺳﺖ ﺣ ِﺘﯽ ﻣﺴﻴ ِ‬ ‫ﺴﯽ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﺒﺖ‬ ‫ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان و دوﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر در اﻧﺠﻴﻠﻬﺎاز ﻗﻮل ﻋﻴ ِ‬ ‫ﺴﯽ ﻣﻠﮑﻮت ﺧﺪا را ﺑﺎ ﭘﺎﮐﺪِﻟﯽ ﮐﻮدﮐﺎن ﻧﭙﺬﻳﺮد‬ ‫زﻧﺪ ِﮔﯽ ﮐﻨﺪ در ﺧﺪا ﺳﺎﮐﻦ اﺳﺖ و ﺧﺪا دراو ﺳﺎﮐﻦ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎز ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﮐ ِ‬ ‫هﻴﭽﻮﻗﺖ ﺑﺪان راﻩ ﻧﺨﻮاهﺪ ﻳﺎﻓﺖ ) ﻣ ِﺘﯽ ‪،‬ﺑﺎب ﻧﻮزدهﻢ ‪ ١۵-١٣ ،‬ﻣﺮﻗﺲ ‪،‬ﺑﺎب دهﻢ ‪ : ١۵،‬ﻟﻮﻗﺎ ‪،‬ﺑﺎب هﻴﺠﺪهﻢ ‪ ١۶ ،‬و‪ ،( ١٧‬و ِﻟﯽ‬ ‫ﺤﯽ ﻣﻮﻣﻦ ﺑﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ و ﺑﺎ هﻴﺌﺖ ﺣﺎﮐﻤﻪ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫درﺑﺨﺶ "ﻳﻬﻮ ِدی "ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ در ﺑﺎرﻩ ﻧﺤﻮﻩ راﺑﻄﻪ ﻳﮏ ﻣﺴﻴ ِ‬ ‫ﺳﯽ ﻧﮑﻨﻴﺪ‬ ‫‪":‬ازﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﺎن ﺧﻮد ﺑﺎ ﭼﻨﺎن ﺧﻠﻮص و اﺣﺘﺮا ِﻣﯽ اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ از ﻣﺴﻴﺢ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﻴﮑﻨﻴﺪ ‪،‬و اﻳﻦ راازراﻩ ﭼﺎﭘﻠﻮ ِ‬ ‫ﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ از اﻳﻦ راﻩ ارادﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﺠﺎ ِﻣﯽ ﺁورﻳﺪ ‪ ،‬زﻳﺮاﮐﻪ زﻣﺎﻣﺪاران ﺟﻬﺎن ﺟﺰ‬ ‫‪،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎدﺑﮑﻨﻴﺪﮐﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻏﻼﻣﺎن ﻋﻴ ِ‬ ‫ﺑﺎ ارادﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻘﺎم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﻧﻤﻴﺸﻮﻧﺪ ")رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ اﻓﺴﻴﺎن‪،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ ‪ ،(۵،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ در اﻧﺠﻴﻠﻬِﺎی‬ ‫ﺴﯽ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ :‬هﻴﭽﮑﺲ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻨﺪﻩ دو ارﺑﺎب ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻨﺪﻩ ﺧﺪا ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻳﺎ ﺑﻨﺪﻩ ﻃﻼ‬ ‫ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ از ﻗﻮل ﻋﻴ ِ‬ ‫")ﻣﺘﻲ‪،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ، ٢۴،‬ﻟﻮﻗﺎ ‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ ‪ .( ٢٢،‬دو ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺁﻟﻤﺎ ِﻧﯽ ‪ ،‬اﺷﺘﺎوﻓﺮ و اﻟﺮت درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﺗﻀﺎد ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺮداﺷﺖ اﻧﺠﻴﻞ دررﺳﺎﻟﻪ هِﺎی ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس را ﻣﻼک ﻗﺮار دهﻴﻢ ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺮون دوران ﺧﻮد او ‪،‬ﺑﻠﮑﻪ هﻤﻪ ﺁدﻣﮑﺸﺎن ﺗﺎﺟﺪار‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻌﻨﻮان ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎن ﺧﺪا ﻣﻮرد ﺗﻘﺪﻳﺲ ﻣﺎ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪ .‬درﺑﺨﺶ "ﺗﻮرا ِﺗﯽ "ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﺁﻧﻬﺎ ِﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ رﺳﺘﮕﺎر ﺷﻮﻧﺪ‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﻪ روﻣﻴﺎن ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ ‪ ،( ٣٠،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ درﺑﺨﺶ ﺁن هﺮ ﮐﺲ‬ ‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻣﺤﺒﺖ ﺧﻮد را ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻣﻠﮑﻮت ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﻨﺪ و ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺣﻘﻴﺮﺗﺮﻳﻦ ﺣﻘﻴﺮان ﺁﺳﺎن ﺑﻪ ﻣﻠﮑﻮت ﺧﺪا راﻩ ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ ‪ ،‬ﻣﻼﻳﺎن‬ ‫رﻳﺎﮐﺎر هﺮ ﻗﺪرهﻢ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻊ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺁﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻠﮑﻮت ﺁﺳﻤﺎ ِﻧﯽ راﻩ ﻧﻤﻴﻴﺎﺑﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ دره ِﺎی ﻗﻠﻤﺮو‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﻪ ر ِوی دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺒﻨﺪﻧﺪ ) ﻣ ِﺘﯽ ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻮ ﺳﻮم‪ ، ۴،‬ﻟﻮﻗﺎ ‪،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪ ،۵٢ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪.(۴٠ ،‬‬ ‫در ﺑﺨﺶ "ﻳﻬﻮدي" اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬ﺧﺪا هﻤﺎن ﺧﺪِای ﺧﻮد ﮐﺎﻣﻪ و ﻗﻬﺎر و ﺳﺨﺘﮕﻴ ِﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﻣﺘﺠِﻠﯽ ﻣﻴﺸﻮد و ﺑﻌﺪا ﻧﻴﺰ او را‬ ‫ﺑﺼﻮر ِﺗﯽ ﺑﺎزهﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﺗﺮو ﻣﻘﺘﺪرﺗﺮ درﻗﺮﺁن ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ ‪ .‬دراﻳﻦ ﻣﻮرد اﻧﺠﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ‪":‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﮐﻪ از ﻳﻌﻘﻮب‬ ‫ﺟﺎﻧﺒﺪا ِری ﮐﺮدم زﻳﺮا اورا دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ ‪،‬اﻣﺎ از ﺑﺮادرش ﻋﻴﺴﻮ ﮐﻪ ﺗﻮأم ﺑﺎ او زاﺋﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ‪ .‬و ﺑﻪ ﻓﺮﻋﻮن ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺗﺮا‬ ‫ﮑﯽ از‬ ‫ﺑﻬﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻪ ﺷﺮارت ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺗﻮ ﻗﺪرت ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن دهﻢ و اﺳﻢ ﻣﻦ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬ﻳ ِ‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﻮاهﺪ ﮔﻔﺖ ‪:‬ﭘﺲ دﻳﮕﺮ ﭼﺮا ﺧﺪا ازﻣﺎ اﻳﺮاد ﻣﻴﮕﻴﺮد ‪،‬زﻳﺮا ﮐﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ارادﻩ او ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﻨﺪ ؟وِﻟﯽ ِای ﺁدم إ ﺗﻮ‬ ‫ﮐﻴﺴ ِﺘﯽ ﮐﻪ از ﺧﺪا ﺟﻮاب ﻣﻴﺨﻮا ِهﯽ ؟ ﺁﻳﺎ ﮐﻮزﻩ ازﮐﻮزﻩ ﮔﺮﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﭼﺮا ﻣﺮا ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﮑﻞ ﺳﺎﺧ ِﺘﯽ ؟ﭼﻪ ﻣﻴﺸﻮد اﮔﺮ ﺧﺪا ﺑﺨﻮاهﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﺻﺒﺮ زﻳﺎد ﻣﺘﺤﻤﻞ ﮐﺴﺎ ِﻧﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻮرد ﺧﺸﻢ او هﺴﺘﻨﺪ وِﻟﯽ ﺳﺰاوار هﻼﮐﺖ ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ‪،‬ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻨﻮﺳﻴﻠﻪ هﻢ ﻏﻀﺐ ﺧﻮد را ﻧﻤﺎﻳﺎن‬ ‫ﺳﺎزد و هﻢ ﻗﺪرت ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن دهﺪ ؟ ﭼﻪ ﻣﻴﺸﻮد اﮔﺮ ﺧﺪا ﺑﺨﻮاهﺪ ﻋﻈﻤﺖ وﺟﻼل ﺧﻮد را ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﻴﮑﻪ ﻣﻮرد رﺣﻤﺖ او هﺴﺘﻨﺪ‬ ‫‪١‬‬ ‫وﻗﺒﻼ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺮِای اﻳﻦ ﺟﻼل ﺁﻣﺎدﻩ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﻇﺎهﺮ ﺳﺎزد ؟ " )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ روﻣﻴﺎن ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ ‪ ٢٢،‬و‪.(٢٣‬‬ ‫در ﺟ ِﺎی دﻳﮕﺮ هﻤﻴﻦ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺗﺬﮐﺮ ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ "هﻴﭻ اﻧﺴﺎ ِﻧﯽ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻮد ﺑﺨﻮد ﺧﺪا را ﺑﺠﻮﻳﺪ ﻳﺎ ﺑﺪو ﮔﺮاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺧﺪا ﺑﻪ او ر ِوی ﺁوردﻩ ﺑﺎﺷﺪ "‪ .‬اﻳﻦ درﺳﺖ هﻤﺎن ﺑﺮداﺷ ِﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺻﺪهﺎ ﺁﻳﻪ ﻗﺮﺁن ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﻴﺘﻮان‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ ‪ .‬ﺑﻌﮑﺲ در ﻣﻮار ِدی ﻣﺘﻌﺪد در ﺑﺨﺶ "ﻋﻴﺴﺎ ِﺋﯽ " اﻧﺠﻴﻞ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﻨﻌﮑﺲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺁد ِﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺤﺒﺖ‬ ‫ﺧﺪارا ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺨﻮاﻧﺪ ‪ .‬ﻳﺎ ﺳﭙﺮس ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس درارزﻳﺎ ِﺑﯽ اﻳﻦ دو ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺠﻴﻞ از ﻧﻘﺶ ﺧﺪا‬ ‫درزﻧﺪ ِﮔﯽ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫"ﺁﻧﭽﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﺎ ﺗﺸﺒﻴﻬﺎ ِﺗﯽ ﻋﺎِﻟﯽ و ِﻟﯽ وﺣﺸﺘﻨﺎک ﺑﻴﺎن داﺷﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﺎﻣﺮوز اﻋﺘﺒﺎر ﺧﻮد را درﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺣﻔﻆ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﺁوﮔﻮﺳﺘﻴﻨﻮس ﻗﺪﻳﺲ )ﺳﻦ اوﮔﻮﺳﺘﻦ ( اﻳﻦ اﺻﻞ ﻋﺪم اﺧﺘﻴﺎراﻧﺴﺎن و ﺗﻘﺪﻳﺮ ازِﻟﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺻِﻠﯽ ﻣﺴﻠﻢ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﻟﻮﺗﺮو ﮐﺎﻟﻮن ﻧﻴﺰ ﭼﻮن او ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ را هﺴﺘﻪ ﮐﻨﻮ ِﻧﯽ ﻣﮑﺘﺐ ﻣﺬه ِﺒﯽ ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ ‪.‬اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد دراﻳﻦ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ‬ ‫رﺳﺘﮕﺎ ِری ﻳﺎ ﮔﻤﺮا ِهﯽ اﺑ ِﺪی هﺮ اﻧﺴﺎن ﺣ ِﺘﯽ ﻗﺒﻞ از اﻧﻌﻘﺎد ﻧﻄﻔﻪ او ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪،‬و در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﻧﺴﺎن واﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻮد او ﻧﻴﺴﺖ ‪،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﻣﻨﻮط ﺑﻪ ﺧﺸﻢ ﻳﺎ رﺣﻤﺖ اﻟ ِﻬﯽ اﺳﺖ ‪".‬‬ ‫___________________________________‬ ‫ِﯽ‬ ‫ِی ﺗﻨﺪرﺳﺘ‬ ‫ِی ﺻﻠﺢ و ﺟﻨﮓ ‪ ،‬ﺧﺪا‬ ‫ِﯽ ‪ ،‬ﺧﺪا‬ ‫ِﯽ و ﺗﺎرﻳﮑ‬ ‫ِی روﺷﻨﺎﺋ‬ ‫‪ – ١‬اﺷﺎرﻩ ﺑﺪﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات ﮐﻪ ‪ " :‬ﻣﻨﻢ ﮐﻪ ﺧﺪا‬ ‫ِﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﻦ ﳐﺎﺻﻤﺖ‬ ‫ِی ﺑﺮ ﮐﺴ‬ ‫ِﯽ ﺁورم ‪ .‬وا‬ ‫ِﯽ را ﮐﻪ ﲞﻮاهﻢ ﻣﻴﺒﺨﺸﻢ و ﺑﺮهﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ ﲞﻮاهﻢ رﲪﺖ ﻣ‬ ‫ِی هﺴﺘﻢ ‪ .‬هﺮﮐﺴ‬ ‫و ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫ِی ؟") ﺳﻔﺮﺧﺮوج‬ ‫ِﯽ ﺑﻪ زن ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﭼﻪ زاﺋﻴﺪ‬ ‫ِﯽ ‪ ،‬ﻳﺎ ﮐﺴ‬ ‫ﳕﺎﻳﺪ ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﮐﻮزﻩ ﺑﻪ ﮐﻮزﻩ ﮔﺮ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﻣﺮا اﻳﻨﻄﻮرﺳﺎﺧﺘ‬ ‫ِﯽ وﺳﻮم ‪ ١٩،‬و ﮐﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎء‪،‬ﺑﺎب ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺠﻢ ‪.( ٧،‬‬ ‫ﺑﺎب ﺳ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪21‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺧــــﺪا‬

‫* * *‬ ‫در ﻗﺮﺁن ‪،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪،‬ﺧﺪا ﻧﻪ ﺧﺪِای هﺰار ﭼﻬﺮﻩ ﺗﻮرات اﺳﺖ ‪ ،‬ﻧﻪ ﺧﺪِای دو ﺷﺨﺼﻴ ِﺘﯽ اﻧﺠﻴﻞ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺪا ِﺋﯽ در ﺣﺪ اﻋ ِﻠﯽ‬ ‫ﺧﻮد ﮐﺎﻣﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﭘﺮﺳﺸﻬﺎ ِﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮِای دو ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴ ِﺪی دﻳﮕﺮ ﻣﻄﺮح ﺷﻮﻧﺪ در ﻣﻮرد او ﻣﻄﺮح ﺷﺪ ِﻧﯽ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﮑﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ درﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ‬ ‫‪،‬زﻳﺮا ﮐﻪ در ﺑﻴﺮون از اﻳﻦ ﺧﺪا اﺻﻮﻻ هﻴﭻ واﻗﻌﻴ ِﺘﯽ و هﻴﭻ اﺧﺘﻴﺎ ِری وﺟﻮد ﻧﺪارد ‪ .‬هﻴﭻ ﺗﺮوﺧﺸ ِ‬ ‫او ﺛﺒﺖ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ وهﻴﭻ ﺑﺮ ِﮔﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ِﺑﯽ اﺟﺎزﻩ او از درﺧ ِﺘﯽ ﻓﺮواﻓﺘﺪ ‪ .‬هﻴﭽﮑﺲ ﺟﺰ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن او ﺑﺪﻧﻴﺎ ﻧ ِﻤﯽ ﺁﻳﺪ و ﺟﺰ ﺑﻪ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن او ﻧﻤﻴﻤﻴﺮد و هﺮ ﻋﺰ ِﺗﯽ از او اﺳﺖ و هﺮ ذﻟ ِﺘﯽ ﻧﻴﺰ ازاواﺳﺖ‪ .‬هﺮﮐﺲ رﺳﺘﮕﺎر ﺷﻮد او رﺳﺘﮕﺎرش ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ و هﺮﮐﺲ‬ ‫هﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﻤﺮا ِهﯽ رود او ﮔﻤﺮاهﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬هﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﻮد ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ او ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و هﺮ ﮐﺲ هﻢ ﮐﻪ‬ ‫ﮐﺎﻓﺮ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ او را ﮐﺎﻓﺮ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﺧﻮد او اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻬﺮ ﺑﺮ دﻟﻬﺎ و ﭘﺮدﻩ ﺑﺮ ﮔﻮﺷﻬﺎ و‬ ‫ﭼﺸﻤﻬﺎ ِی ﺁﻧﻬﺎ ِﺋﯽ ﻣﻴﮕﺬارد ﮐﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺧﻄﺎﮐﺎر ﺑﺎ ِﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ‪ .‬وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮدم ﺷﻬ ِﺮی هﻼک ﺷﻮﻧﺪ ﺧﻮد او ﺑﺮ ﺁﻧﺎن ﺣﺮام ﻣﻴﮑﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ از ﮐﻔﺮﺧﻮد ﺗﻮﺑﻪ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬وﻗ ِﺘﯽ هﻢ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺎﻋﻘﻪ ﻏﻀﺐ ﺧﻮد را ﺑﺮ ﻗﻮ ِﻣﯽ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﺧﻮد او ﺣﮑﺎم ﺁن ﻗﻮم را ﺑﻪ راﻩ ﻓﺴﻖ ﻣﻴﺒﺮد‬ ‫ﮑﯽ ﭘﺲ از دﻳﮕ ِﺮی ﺑﻪ ﺧﺎک هﻼک‬ ‫ﺗﺎ ﻣﺴﺘﺤﻖ ﮐﻴﻔﺮ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬و ﭘﺲ از هﻼک ﺁﻧﺎن ﻧﻴﺰ اﻗﻮا ِﻣﯽ دﻳﮕﺮ ﭘﺪﻳﺪ ِﻣﯽ ﺁورد و ﺁﻧﻬﺎ را هﻢ ﻳ ِ‬ ‫ِﻣﯽ اﻧﺪازد ﺗﺎ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ هﺮ ﻗﻮم ﻋﺒﺮت دﻳﮕﺮان ﺷﻮد ‪ .‬ﺣ ِﺘﯽ ﻟﺒﺎس ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن او ﺑﺮاﻳﺸﺎن دوﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد و ﺧﺎﻧﻪ هﺎ ﻳﺎ‬ ‫ﺧﻴﻤﻪ هِﺎی ﺁﻧﺎن ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن او ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻳﺎ اﻓﺮاﺷﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ‪ .‬او اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺷﺎخ و ﺑﺮﮔﻬِﺎی درﺧﺘﺎن ﻳﺎ از داﻣﻨﻪ هِﺎی‬ ‫ﮐﻮهﻬﺎﺑﺮِای ﻣﺮدم ﺳﺎﻳﺒﺎﻧﻬﺎ ِﺋﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﺎﺑﺶ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻴﺴﺎزد ‪،‬و اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻏﻬﺎ وﮐﺸﺘﺰارهﺎ را ﺑﻪ ﻣﺰارع ﮔﻨﺪم ﻳﺎ ﺗﺎﮐﺴﺘﺎﻧﻬﺎ و‬ ‫ﺧﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﺗ ِﺮی ﻣﻴﺪهﺪ ‪.‬‬ ‫ﺧﯽ از ﻣﻴﻮﻩ هﺎ را ﺑﺮِای ﺧﻮردن ﺑﺮ ﺑﺮ ِ‬ ‫ﻧﺨﻠﺴﺘﺎﻧﻬﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ ،‬و ﺑﺎز هﻢ او اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ِ‬ ‫ﺳﯽ و دوﺳﻮرﻩ و ﺑﻴﺶ از دوﻳﺴﺖ ﺁﻳﻪ ﻗﺮﺁن ﺑﻄﻮر ﭘﻴﮕﻴﺮ ﺑﺮهﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪:‬‬ ‫در ِ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ هﺮﮐﺲ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺑﻪ ﮔﻤﺮا ِهﯽ ﻣﻴﮑﺸﺎﻧﺪ و هﺮ ﮐﺲ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ هﺪاﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ " )اﺑﺮهﻴﻢ ‪، ۴ ،‬اﻧﻌﺎم‬ ‫‪،١٢۵،‬رﻋﺪ‪،٢٧،‬اﻋﺮاف ‪ ،١۵۵،‬ﻓﺎﻃﺮ‪،٨،‬ﻧﺤﻞ ‪،٩،‬ﺳﺠﺪﻩ ‪، ١٢،‬ﻳﻮﺳﻒ‪ "، ١١٠،‬هﺮ ﮐﻪ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﻓﻬﻢ ﻣﻴﺪهﺪ و هﺮ ﮐﻪ را ﮐﻪ‬ ‫ﻧﺨﻮاهﺪ ﻧﻤﻴﺪهﺪ " ) ﺑﻘﺮﻩ ‪"،( ٣٧٢ ، ٢۶٩، ٢۵۵ ،‬هﺮ ﮐﻪ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﮐﻨﺪ دﻟﺶ را ﺑﻪ اﺳﻼم ﻣﺎﻳﻞ ﻣﻴﮕﺮداﻧﺪ و هﺮ‬ ‫ﮐﺲ راﮐﻪ ﻧﺨﻮاهﺪ دﻟﺶ را در ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ اﻳﻤﺎن ﺳﺨﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ " )اﻧﻌﺎم ‪، ١٢۵، ١٠٧ ،٢۵،‬ﮐﻬﻒ ‪، ۵٧،‬ﺑﻘﺮﻩ ‪ ، ٧٠،‬ﻳﻮﻧﺲ ‪٩٩،‬‬ ‫‪،‬و‪، ١٠٠‬ﺟﺎﺛﻪ ‪،( ٣٣ ،‬هﺮ ﮐﺲ را ﺑﺨﻮاهﺪ ﻣﺸﻮل رﺣﻤﺖ ﺧﻮدﻣﻴﮑﻨﺪ و ﻣﻴﺒﺨﺸﺪ ‪ ،‬و هﺮ ﮐﺲ را ﺑﺨﻮاهﺪ ﻋﺬاب ﻣﻴﺪهﺪ ")ﺁل‬ ‫ﻋﻤﺮان ‪ ٧۴ ،‬و ‪ ، ١٢٩‬ﻣﺎﺋﺪﻩ ‪ " ،(١٨ ،‬هﺮ ﮐﻪ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ ،‬و هﺮﮐﻪ را ﺑﺨﻮاهﺪ ذﻟﻴﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ هﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ‬ ‫ﺴﯽ را‬ ‫ﺑﺨﻮاهﺪ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﻴﺪهﺪ و از هﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪهﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻣﻴﮕﻴﺮد " ) ﺁل ﻋﻤﺮان ‪، ٢۶ ،‬اﺳﺮاء‪ ٢١ ،‬و ‪ " ،( ٣٠‬هﺮ ﮐ ِ‬ ‫ﺴﯽ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﻓﺮاخ رو ِزی ﻣﻴﮑﻨﺪ‬ ‫ﺴﯽ او را ﻋﺰﻳﺰ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﮐﺮد " )ﺣﺞ‪ ١۶،‬و ‪ " ، ١٨‬ﺧﺪاوﻧﺪ هﺮ ﮐ ِ‬ ‫ﮐﻪ ﺧﺪا ذﻟﻴﻞ ﮐﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﮐ ِ‬ ‫و هﺮ ﮐﺲ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺗﻨﮓ رو ِزی ﻣﻴﮑﻨﺪ " )رﻋﺪ‪، ٢۶،‬ﻋﻨﮑﺒﻮت ‪ ۶٢،‬روم ‪، ٣٧،‬ﺳﺒﺎ ‪ ، ٣٩،‬ﻧﻮر ‪" ،( ۴۶ ، ٣۴ ، ٢١‬و ﻣﺎ‬ ‫ﻀﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﺗ ِﺮی درﺟﻪ دادﻳﻢ ﺗﺎ ﻋﺪﻩ ِای از ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺪﻩ دﻳﮕ ِﺮی را ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺧﻮد ﮔﻴﺮﻧﺪ " )زﺧﺮف ‪( ٣٢ ،‬‬ ‫ﻀﯽ از ﻣﺮدم راﺑﺮ ﺑﻌ ِ‬ ‫ﺑﻌ ِ‬ ‫ﻀﯽ دﻳﮕﺮ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻣﮑﻨﻴﺪ " )ﻧﺴﺎء ‪ " ،( ٣٢،‬ﺑﻨﮕﺮ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﻀﯽ ﺑﺮ ﺑﻌ ِ‬ ‫‪ " ،‬ﺁرزو و ﺗﻮﻗﻊ ﺑﻴﺠﺎ در ﻣﺰﻳ ِﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺪا ﺑﺮِای ﺑﻌ ِ‬ ‫ﻀﯽ دﻳﮕﺮ ﺧﻮاهﻴﻢ‬ ‫ﻀﯽ ﺑﺮ ﺑﻌ ِ‬ ‫ﻀﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﺗ ِﺮی ﺑﺨﺸﻴﺪﻳﻢ ‪ ،‬و اﻟﺒﺘﻪ در ﺁﺧﺮت ﺑﺮﺗ ِﺮی ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘ ِﺮی ﺑﻪ ﺗﻌ ِ‬ ‫ﻀﯽ از ﻣﺮدم را ﺑﺮ ﺑﻌ ِ‬ ‫ﺑﻌ ِ‬ ‫داد ")اﺳﺮاء ‪ ،( ٢١،‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﺎر ﺧﺪا ‪ ،‬ﮐﻪ هﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻴﮑﻨﺪ " ) ﺁل ﻋﻤﺮان ‪" ،( ۴٠ ،‬درﮐﺮدﻩ ﺧﺪا ﭼﻮن و ﭼﺮا‬ ‫ﻧﻤﻴﺘﻮان ﮐﺮد " )اﻧﺒﻴﺎ ء ‪ " ،( ٢٣ ،‬هﻴﺞ ﻣﺮد و زن ﻣﻮﻣﻦ رادرﮐﺎ ِری ﮐﻪ ﺧﺪا و رﺳﻮل او ﺑﺪان ﺣﮑﻢ ﮐﻨﻨﺪ اﺧﺘﻴﺎ ِری ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫")اﺣﺰاب ‪"،( ٣۶،‬هﻴﻴﭻ ﻣﺼﻴﺒ ِﺘﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻴﺮﺳﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ اذان ﺧﺪاوﻧﺪ " ) ﺗﻐﺎﺑﻦ ‪ " ،( ١١،‬هﺮ ﮐﺲ ﺧﻮاﺳﺘﺎر دﻧﻴﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺘﺎع‬ ‫دﻧﻴﺎ را ﺑﻪ او ﻣﻴﺪهﻴﻢ – اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺸﺮط ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺎ ﺧﻮد ﭼﻨﻴﻦ ارادﻩ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻴﻢ ‪ .-‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺟﻬﻨﻢ را ﻧﺼﻴﺐ او ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺧﻮا ِری ﺑﺪان‬ ‫در ﺁﻳﺪ ")اﺳﺮا ء ‪.( ١٨‬‬ ‫درﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕ ِﺮی ‪ ،‬ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ وﻗﺖ دﻗﻴﻖ ﺗﻮﻟﺪ و ﻣﺮگ هﺮ ﺁد ِﻣﯽ ‪ ،‬ﮐﻠﻴﻪ ﺁﻧﭽﻪ درﻓﺎﺻﻠﻪ اﻳﻦ دو ﺑﺮ او ﻣﻴﮕﺬرد‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ در "ﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ " ﺧﺪاوﻧﺪ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺑﻪ هﻴﭻ ﺻﻮرت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻴﺴﺖ ‪:‬‬ ‫"ﺑﻪ هﻴﭽﮑﺲ ﻣﺼﻴﺒ ِﺘﯽ ﻧﻤﻴﺮﺳﺪ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﮑﻪ ﺧﺪا ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ")ﺑﻘﺮﻩ ‪ "،( ١٠٢،‬ﺑﺮ ِﮔﯽ از درﺧﺖ ﻓﺮو ﻧ ِﻤﯽ اﻓﺘﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺮ ﺁن ﺁﮔﺎﻩ‬ ‫ﮑﯽ ﮐﻪ در ﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﺎ ﺛﺒﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ ")اﻧﻌﺎم‪"،( ۵٩،‬و ﻣﺜﻘﺎل ذرﻩ‬ ‫ﮑﯽ زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ هﻴﭻ ﺗﺮ و ﺧﺸ ِ‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬و داﻧﻪ ِای در زﻳﺮ ﺗﺎرﻳ ِ‬ ‫ِای در ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ و درزﻣﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﮑﻪ در ﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ")ﺳﺒﺎ‪، ٣٠،‬ﻧﻤﻞ‪ ، ٧۴،‬ﻗﻤﺮ ‪" ،( ۵٢،‬هﻴﭽﮑﺲ ﺟﺰ‬ ‫ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪا و وﻗ ِﺘﯽ ﮐﻪ اﺟﻞ او ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﻤﻴﻤﻴﺮد ")ﺁل ﻋﻤﺮان ‪ ، ١۴۵،‬ﻓﺎﻃﺮ ‪ ، ١١،‬اﻧﻌﺎم ‪، ٢،‬ﻟﻘﻤﺎن‪،( ٣۴ ،‬‬ ‫"ﺁﻧﺎﻧﮑﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ اﮔﺮ درﺧﺎﻧﻪ هِﺎی ﺧﻮد هﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎ ﭘِﺎی ﺧﻮد ﺑﻪ ﻗﺘﻠﮕﺎﻩ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺁﻣﺪ " )ﺁل ﻋﻤﺮان ‪ "،( ١۵۴،‬هﻤﻪ اﻣﻮر‬ ‫ﻋﻠﻢ ‪،‬ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ اﺗﻔﺎق ﺑﻴﻔﺘﺪ ‪ ،‬وﺑﻌﺪ از ﺁن ‪ ،‬ﺗﺎﺑﻊ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ") رم ‪" ،( ۴،‬هﺮﭼﻪ ﺑﺮِای ﺷﻤﺎ ﭘﻴﺶ ﺁﻳﺪ ‪،‬ﻳﺎ ﻧﻔﺲ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺳﺪ ‪،‬ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻮﻗﻮع ﭘﻴﻮﻧﺪد در ﮐﺘﺎب ازِﻟﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻘﺮرﺷﺪﻩ اﺳﺖ ")ﺣﺪﻳﺪ ‪" ،( ٢٢ ،‬ﻣﺎ ﺧﻮد ﺑﺮِای هﺮ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ‬ ‫دﺷﻤﻨﺎ ِﻧﯽ را از ﺁدﻣﻴﺎن و از اﺟﻨﻪ و ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺨﺘﻴﻢ ‪ ،‬و اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﻤﻴﺨﻮاﺳﺘﻴﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻤﻴﺸﺪ ")اﻧﻌﺎم ‪.(١١٢ ،‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪22‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮِای اﻳﻦ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮِای ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻳﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﻳﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺁدﻣﻴﺎن ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﮐﺸﺘﻴﻬﺎ‬ ‫ﺑﺮِای اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮا ِﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻮار ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ از ﺑﺎﺑﺖ ﺷﮑﺮ ﻧﻌﻤﺖ ﺑﺠﺎ ﺁورﻧﺪ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ دﻳﮕﺮ ﺟﺎﻧﺪاران ر ِوی‬ ‫زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮِای ﺑﻬﺮﻩ ﺁدﻣﻴﺎن ﺑﻮﺟﻮدﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ ‪:‬‬ ‫"‪ ....‬هﻤﻪ ﻣﻮﺟﻮدات زﻣﻴﻦ را ﺑﺮِای ﺑﻬﺮﻩ ﺷﻤﺎ ﺁدﻣﻴﺎن ﺧﻠﻖ ﮐﺮدﻳﻢ )ﺑﻘﺮﻩ ‪ ،( ٢٩،‬و اﺳﺐ وﻗﺎﻃﺮ و اﻻغ را ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺳﻮار ﺷﻮﻳﺪ )ﻧﺤﻞ ‪،( ٨ ،‬و ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﺎن را ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ ﺗﺎ از ﻣﻮ و ﭘﺸﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺒﺮﻳﺪ و ﮔﻮﺷﺘﺸﺎن را ﺑﺨﻮرﻳﺪ و ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎرهﺎ ِی‬ ‫ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺷﻤﺎرا ﮐﻪ ﺟﺰ ﺑﺎ ﻣﺸﻘﺖ ﺣﻤﻞ ﻧﺘﻮاﻧﻴﺪ ﮐﺮد از ﺷﻬ ِﺮی ﺑﻪ ﺷﻬﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﺒﺮﻧﺪ )ﻧﺤﻞ ‪ .( ٧،‬و ﺑﺮِای ﺳﻮا ِری ﺷﻤﺎ ﮐﺸ ِﺘﯽ هﺎ را‬ ‫ﺧﻠﻖ ﻓﺮﻣﻮدﻳﻢ ﺗﺎ ﭼﻮن ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻮار ﺷﻮﻳﺪ ﺷﮑﺮ ﻧﻌﻤﺖ ﻣﺎرا ﺑﺠﺎ ﺁورﻳﺪ )زﺧﺮف ‪ ،( ١٢،‬و اﮔﺮ ارادﻩ ﮐﻨﻴﻢ ﺑﺎد را ﻓﺮوﻣﻴﻨﺸﺎﻧﻴﻢ ﺗﺎ‬ ‫ﮐﺸﺘﻴﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﺁن از ﺣﺮﮐﺖ )ﺷﻮ ِری ‪. "( ٣٣ ،‬‬ ‫" و ﻣﺎ ﺁب را در اﻧﺪازﻩ ﻻزم از ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ و ﺁﻧﺮادرر ِوی زﻣﻴﻦ ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺘﻴﻢ در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺁﻧﺮا از ﻣﻴﺎن‬ ‫ﺑﺒﺮﻳﻢ‪،‬و ﺑﻪ ﺑﺮﮐﺖ ﺁن ﺑﺮِای ﺷﻤﺎ ﻧﺨﻠﺴﺘﺎﻧﻬﺎ و ﺗﺎﮐﺴﺘﺎﻧﻬﺎ ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﻣﻴﻮﻩ هِﺎی ﺧﻮرا ِﮐﯽ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻓﺮاوا ِﻧﯽ درﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ ‪ .‬و‬ ‫درﺧ ِﺘﯽ را ﻧﻴﺰ روﻳﺎﻧﺪﻳﻢ ﮐﻪ از ﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ِﻣﯽ ﺁﻳﺪ و ﺑﺮِای ﺧﻮرﻧﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻣﻴﻮﻩ ِای ﭘﺮروﻏﻦ )زﻳﺘﻮن(ﺑﻪ ﺑﺎر ِﻣﯽ ﺁورد ‪ .‬و ﻧﻴﺰ ﺑﺮِای‬ ‫ﺷﻤﺎ ﮔﺎوان و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان را ﺑﻮﺟﻮد ﺁوردﻳﻢ ﺗﺎ ﺷﻴﺮﻩ ِای را ﮐﻪ از ﭘﺴﺘﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺮون ِﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﺑﻨﻮﺷﻴﺪ و ﺑﻬﺮﻩ هِﺎی دﻳﮕﺮ ﺑﺒﺮﻳﺪ و‬ ‫ﮔﻮﺷﺘﺸﺎن را ﻧﻴﺰ ﺑﺨﻮرﻳﺪ ‪،‬و ﺑﻬﻨﮕﺎم ﺿﺮورت ﺁﻧﻬﺎرا ﺑﮑﺎر ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺧﻮد ﺑﮕﻤﺎرﻳﺪ و ﺑﺮ ﭘﺸﺘﺸﺎن ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺮ ر ِوی ﮐﺸ ِﺘﯽ ﺳﻔﺮ‬ ‫ﮐﻨﻴﺪ ")ﻣﻮﻣﻨﻮن ‪.( ٢٢-١٨،‬‬ ‫در ﻣﻮرد ﺳﺎرﻩ ﺗﺮﻳﻦ اﻣﻮر زﻧﺪ ِﮔﯽ روزﻣﺮﻩ ﺁدﻣﻴﺎن ﻧﻴﺰ از ﺁﻧﺎن ﺳﻠﺐ اﺧﺘﻴﺎر ﺷﺪﻩ و ﺣ ِﺘﯽ در ﻣﺴﺎﺋِﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﮑﻦ و ﻟﺒﺎس و‬ ‫ﺧﻮراک و ﮐﺸﺖ و ﮐﺎر هﻴﭻ ﺳﻬ ِﻤﯽ ﺑﺮِای ﺧﻮد ﺁﻧﺎن ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ‪ " :‬ﺑﺮِای ﺷﻤﺎ ﻟﺒﺎس ﺧﻠﻖ ﮐﺮدﻳﻢ ﺗﺎ از ﮔﺮﻣﺎ و ﺳﺮﻣﺎ‬ ‫ﻣﺤﻔﻮظ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪،‬و ﺑﺮِای ﺳﮑﻮﻧﺖ داﺋﻢ ﺷﻤﺎ ﺧﺎﻧﻪ هﺎرا ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ و ﺑﺮِای ﺳﮑﻮﻧﺖ ﻣﻮﻗﺘﺘﺎن ﺧﻴﻤﻪ هﺎ ِﺋﯽ را از ﭘﻮﺳﺖ ﭼﻬﺎر‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن ﺗﺮﺗﻴﺐ دادﻳﻢ ﺗﺎ دروﻗﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺳﺒﮏ ﺑﺎﺷﻴﺪ ‪ ،‬و از ﭘﺸﻢ و ﮐﺮک و ﻣ ِﻮی اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮِای ﺷﻤﺎ اﺛﺎﺛﻪ ﻣﻨﺰل و ﻣﺘﺎع هِﺎی‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﻠﻖ ﻓﺮﻣﻮدﻳﻢ )ﻧﺤﻞ ‪ ،( ٨٠،‬و در ﮐﻮهﺎ و ﺟﺎدﻩ هﺎ راهﻬﺎ ِﺋﯽ ﺑﺮِای رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ ﺷﻤﺎ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻳﻢ )اﻧﺒﻴﺎء‪ ،( ٣١ ،‬و ﺑﺮِای‬ ‫ﺸﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺁﻓﺘﺎب ﻗﺮار دادﻳﻢ‬ ‫ﺣﻔﻆ ﺷﻤﺎ از ﮔﺮﻣﺎ از درﺧﺘﺎن ﺳﺎﻳﺒﺎن ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ و ﻧﻴﺰ دﻳﻮرهِﺎی ﮐﻮهﻬﺎ وﻏﺎرهﺎ را ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﭘﻮﺷ ِ‬ ‫)ﻧﺎزﻋﺎت ‪ ،( ٣٢،‬و ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻗﻄﻌﺎ ِﺗﯽ ﻣﺠﺎور ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ دادﻳﻢ ﮐﻪ ﻳﮑﺠﺎ ﺑﺎغ اﻧﮕﻮر ﺑﺎﺷﺪ و ﺟﺎ ِﺋﯽ ﻣﺰرﻋﻪ ﻏﻼت و ﺟﺎ ِﺋﯽ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺧﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﺗ ِﺮی دادﻳﻢ )رﻋﺪ ‪."(۴،‬‬ ‫ﻀﯽ از ﻣﻴﻮﻩ هﺎرا ﺑﺮِای ﺧﻮردن ﺑﺮ ﺑﺮ ِ‬ ‫ﻧﺨﻠﺴﺘﺎن )رﻋﺪ ‪ ،( ٣،‬و ﺑﻌ ِ‬ ‫ﺁﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕ ِﺮی از ﻗﺮﺁن ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺷﮕﻔﺖ ﺁور ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻬﺎدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺧﻮدﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺮا ِدی را ﺑﻪ راﻩ راﺳﺖ‬ ‫ﻣﻴﺒﺮد ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺷﻮﻧﺪ ‪،‬و اﻓﺮا ِدی را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﻄﺎﮐﺎ ِری ﻣﻴﮑﺸﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﻣﺴﺘﺤﻖ دوزخ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬زﻳﺮا " وﻋﺪﻩ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺨﻠﻒ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﻨﻢ را از ﺁدﻣﻴﺎن و از اﺟﻨﻪ ﭘﺮ ﮐﻨﺪ "‪:‬‬ ‫ﺧﯽ از اﻓﺮاد ﻧﻬﺎدﻩ اﻳﻢ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﺸﺎن ﺑﺮ ﺷﻨﻴﺪن ﺳﺨﻦ ﺣﻖ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ ")اﻧﻌﺎم ‪، ٢۵،‬اﺳﺮاء ‪، ۴۶،‬‬ ‫"ﻣﺎ ﺧﻮد ﭘﺮدﻩ ﺑﺮ دل ﺑﺮ ِ‬ ‫اﻋﺮاف ‪ " ،( ١٠٠ ،‬ﻣﻬﺮ ﺑﺮ دﻟﻬﺎ و ﭘﺮدﻩ ﺑﺮ ﮔﻮﺷﻬﺎ و ﭼﺸﻤﻬﺎ ﻳﺘﺎن ﻧﻬﺎدﻩ اﻳﻢ " )ﺑﻘﺮﻩ ‪ ۶،‬و ‪ " ،( ٧‬اﮔﺮ ﻣﻴﺨﻮاﺳﺘﻴﻢ هﻤﻪ ﻣﺮدﻣﺎن‬ ‫را ﺑﻪ راﻩ راﺳﺖ هﺪاﻳﺖ ﻣﻴﮑﺮدﻳﻢ ‪،‬وِﻟﯽ وﻋﺪﻩ ﻣﺎ ﺗﺨﻠﻒ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﻨﻢ را از اﺟﻨﻪ و از ﺁدﻣﻴﺎن ﭘﺮ ﮐﻨﻴﻢ " )اﻧﻌﺎم ‪١٢٨،‬‬ ‫و‪ ، ١۴٩‬هﻮد ‪ ١١٨،‬و‪ ، ١١٩‬اﻋﺮاف‪ ١٧٨،‬و ‪، ١٧٩‬ﺳﺠﺪﻩ ‪ ، ١٣،‬ﻧﺴﺎء ‪ ١٠،‬و ‪ ، ١۴‬ﺗﻮﺑﻪ ‪ ، ۶٨،‬ﻋﻠﻖ‪" ،( ١۵،‬اﮔﺮ‬ ‫ﻣﻴﺨﻮاﺳﺘﻴﻢ ‪،‬ﺗﻤﺎم ﺧﻼﻳﻖ را اﻣﺖ واﺣ ِﺪی ِﻣﯽ ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ ‪،‬ﻟﻴﮑﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﮑﺮدﻳﻢ ﺗﺎ هﺮ ﮐﻪ را ﺧﻮد ﺑﺨﻮاهﺪ ﻣﺸﻤﻮل رﺣﻤﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﮐﻨﻴﻢ "‬ ‫)ﺷﻮ ِری ‪ " ،(٨،‬هﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ اورا ﺑﻪ ﮔﻤﺮا ِهﯽ رﺳﺎﻧﺪ ‪،‬دﻳﮕﺮ هﻴﭽﮑﺲ هﺎ ِدی او ﻧﺸﻮد و ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ درﮔﻤﺮا ِهﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ‬ ‫")اﻋﺮاف ‪ ٣٠،‬و‪، ١٨۶‬ﻧﺴﺎء‪، ١۴٣،‬زﻣﺮ‪ ٢٣ ،‬و‪، ٣۶‬رﻋﺪ ‪، ٣٣ ،‬ﻏﺎﻓﺮ ‪، ٣٣،‬ﻓﺎﻃﺮ ‪ ٨،‬ﻣﺪﺛﺮ‪، ٣١،‬ﺷﻌﺮا ‪ "،( ۴،‬اﮔﺮ ﺧﺪا‬ ‫ﻣﻴﺨﻮاﺳﺖ اﻳﻨﻬﺎ ﻣﺸﺮک ﻧﻤﻴﺸﺪﻧﺪ ‪،‬اﻣﺎ ﻣﺎ ﺧﻮد ﭼﺸﻢ و دل اﻳﺸﺎن را از ﮔﺮوﻳﺪن ﺑﻪ ﺣﻖ ﮔﺮداﻧﻴﺪﻳﻢ " )اﻧﻌﺎم ‪ ١٠٧ ،‬و ‪..."،( ١١٠‬‬ ‫و ﺗﺎ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻣﻴﺎن ﺁﻧﻬﺎ دﺷﻤ ِﻨﯽ اﻧﺪاﺧﺘﻴﻢ " ) ﺗﺤﺮﻳﻢ ‪ .( ١،‬ﺑﻪ ﻣﻮازات اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮ ِﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺁدﻣﻴﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮ ِدی ﺣﮑﻤﻔﺮﻣﺎ‬ ‫اﺳﺖ ‪،‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺸﺎﺑ ِﻬﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ زﻧﺪ ِﮔﯽ دﺳﺘﻪ ﺟﻤ ِﻌﯽ اﻗﻮام و ﻣﻠﻞ ﺟﻬﺎن ﺣﮑﻔﺮﻣﺎ اﺳﺖ ‪:‬‬ ‫"ﺻﺎﻋﻘﻪ ﻏﻀﺐ ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺳﺮ هﺮ ﻗﻮ ِﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﻴﻢ ﻓﺮود ِﻣﯽ ﺁورﻳﻢ ") رﻋﺪ ‪ ..." ،( ١٣،‬ﭼﻮن ﺑﺨﻮاهﻴﻢ اهﻞ دﻳﺎ ِری را هﻼک‬ ‫ﮐﻨﻴﻢ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﺎن ﺁﻧﺮا واﻣﻴﺪارﻳﻢ ﺗﺎ راﻩ ﻓﺴﻖ ﺑﺮوﻧﺪ و ﻣﺴﺘﺤﻖ ﮐﻴﻔﺮ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺁﻧﻬﺎراهﻼک ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ " ) اﺳﺮاء ‪ ١۶‬و‪"،( ١٧‬و‬ ‫ﺣﺮام اﺳﺖ ﺑﺮ هﺮﺷﻬ ِﺮی ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮدم ﺁن هﻼک ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺁن ﻣﺮدم از ﮐﻔﺮ ﺧﻮد ﺗﻮﺑﻪ ﮐﻨﻨﺪ " )اﻧﺒﻴﺎء ‪" ،( ٩۵،‬ﺑﺮ ﮔﺮدﻧﺸﺎن ﺗﺎ‬ ‫زﻧﺦ زﻧﺠﻴﺮ ﻋﺬاب ﻧﻬﺎدﻳﻢ و راﻩ ﭘﺲ و ﭘﻴﺶ را ﺑﺮ ﺁﻧﺎن ﺑﺴﺘﻴﻢ و ﭘﺮدﻩ ﺑﺮ ﭼﺸﻤﻬﺎ و دﻟﻬﺎﻳﺸﺎن اﻓﮑﻨﺪﻳﻢ ")ﻳﺲ‪ " ،( ١٠- ٧،‬ﺗﻨﺪ‬ ‫ﮕﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻗﻪ ﻧﺨﻞ ﺧﺸﮏ ﺷﺪﻩ ِای ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎ ِدی ﺳﺮﮐﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ ﮐﻪ هﻔﺖ ﺷﺐ و هﺸﺖ روز ﻣﺘﻮاِﻟﯽ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮد ‪،‬و ﺟﻤﻠ ِ‬ ‫ﺧﺎک هﻼک اﻓﺘﺎدﻧﺪ " )ﺣﺎﻗﻪ ‪ ۶،‬و ‪" ،( ٧‬ﭘﺲ ﺁﻧﻬﺎرا ﺻﺎﻋﻘﻪ ﺁﺗﺶ در ﮔﺮﻓﺖ در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﻧﻪ ﺗﻮان ﮔﺮﻳﺨﺘﻦ داﺷﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﻳﺎر و‬ ‫ﻣﺪدﮐﺎ ِری ﺑﺮِای ﺧﻮد ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ " )ذارﻳﺎت ‪ ۴۴،‬و‪"،(۴۵‬و ﺑﺮِای هﻼک ﺁﻧﻬﺎ ﺻﻴﺤﻪ ِای از ﺁﺳﻤﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ ﮐﻪ هﻤﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻴﺎﻩ ﺧﺸﮏ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ ")ﻗﻤﺮ رﻳﺎل‪ "،( ٣١‬و ﺗﻨﻮر ﺁﺗﺶ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺠﻮﺷﻴﺪ " )هﻮد ‪"،( ۴٠،‬و ﻋﺬاب ﺧﺪا ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ِدی ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ر ِوی‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪23‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺁورد و ﭼﻮن ﺻﺒﺢ ﺷﺪ ﺟﺰ ﺧﺎﻧﻪ هِﺎی وﻳﺮان از ﺁﻧﻬﺎ اﺛ ِﺮی ﻧﻤﺎﻧﺪ ")اﺣﻘﺎف‪ ٢۴،‬و‪ "،( ٢۵‬دﻳﺪﮔﺎﻧﺶ را ِﺑﯽ ﻧﻮر ﮐﺮدﻳﻢ وﮔﻔﺘﻴﻢ ﮐﻪ‬ ‫اﻳﻨﮏ ﻋﺬاب ﻗﻬﺮ و اﻧﺘﻘﺎم ﻣﺎرا ﺑﭽﺸﻴﺪ ")ﻗﻤﺮ ‪ ٣٧،‬و‪"،( ٣٩‬زﻟﺰﻟﻪ ِای ﺳﺨﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﺮِای ﺁﻧﺎن ﻣﺮگ ﻣﺴﻠﻢ ﺑﻬﻤﺮاﻩ‬ ‫ﺁورد")ﻋﻨﮑﺒﻮت ‪"،( ٣٧،‬ﺗﻨﺪ ﺑﺎ ِدی ﺧﺰا ِﻧﯽ ﺑﻪ ﺳ ِﻮی ﺁﻧﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﺮ هﺮﭼﻪ ﻣﻴﻮزﻳﺪ ﺁﻧﺮا ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﻴﭙﻮﺳﺎﻧﻴﺪ)ذارﻳﺎت‪،‬‬ ‫‪ ۴١‬و‪ "،(۴٢‬ﺑﺮ ﺁﻧﺎن ﺳﻨﮕﺒﺎران ﻋﺬاب ﻧﺎزل ﮐﺮدﻳﻢ ")ﺣﺠﺮ ‪ ٧٣ ،‬و‪"،( ٧۴‬ﻗﺴﻢ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن ﺑﻠﻨﺪ و ﻗﺴﻢ ﺑﻪ روز ﻣﻮﻋﻮد ‪،‬ﮐﻪ هﻤﻪ‬ ‫اﺻﺤﺎب ﺣﺪودرا ﮐﺸﺘﻴﻢ ")ﺑﺮوج ‪ "،( ۴- ١،‬و ﺟﺰ ﻧﻮح و اﺻﺤﺎﺑﺶ هﻤﻪ را ﻏﺮق درﻳِﺎی هﻼﮐﺖ ﮔﺮداﻧﻴﺪﻳﻢ ‪،‬و هﻤﺎﻧﺎ ﺧﺪِای‬ ‫ﺗﻮﺧﺪِای رﺣﻴ ِﻤﯽ اﺳﺖ ")ﺻﺎﻓﺎت ‪ "،( ٨٢،‬و ﻗﻮم ﻟﻮط را ﺟﺰ اهﻞ ﺑﻴﺖ او ﺑﺎ ﺳﻨﮕﺒﺎران ﻋﺬاب هﻼک ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ ‪،‬وهﻤﺎﻧﺎ ﺧﺪِای ﺗﻮ‬ ‫ﮑﯽ ﺑﻌﺪ از دﻳﮕ ِﺮی‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎ و ﻣﻬﺮﺑﺎن اﺳﺖ ")ﺷﻌﺮا ‪ ١٧٢،‬و‪"،( ١٧٣‬ﭘﺲ ازهﻼک اﻳﻨﺎن اﻗﻮا ِﻣﯽ دﻳﮕﺮ ﭘﺪﻳﺪ ﺁوردﻳﻢ ‪،‬و ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﻴﺰ ﻳ ِ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎک هﻼک اﻧﺪاﺧﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ هﺮ ﻗﻮم را ﻋﺒﺮت دﻳﮕﺮان ﻗﺮاردهﻴﻢ")ﻣﻮﻣﻨﻮن‪ ٣١،‬و‪" ،( ۴١‬اﺻﺤﺎب ﺣﺠﺮ رﺳﻮﻻن ﻣﺎ را‬ ‫ﺗﮑﺬﻳﺐ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺮِای ﻓﺮار از ﺧﻄﺮ درﮐﻮهﻬﺎ ﻣﻨﺰل ﮔﺰﻳﺪﻧﺪ ‪،‬اﻣﺎ ﻣﺎ ﺻﺒﺤﮕﺎ ِهﯽ ﺁﻧﺎﻧﺮا در هﻤﺎن ﺑﺎ ِﻻی ﮐﻮهﻬﺎﺑﺎ ﺻﻴﺤﻪ ﻋﺬاب ﻧﺎﺑﻮد‬ ‫ﺸﯽ ﮐﺮد و ﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻨﺪﺑﺎ ِدی دراﻳﺎم ﻧﺤﺲ ﻋﺬاب ذﻟﺖ را ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﺸﺎﻧﺪﻳﻢ ")اﻋﺮاف‪،( ٧٣،‬‬ ‫ﮐﺮدﻳﻢ ")ﺣﺠﺮ ‪ "،( ٨٠،‬ﻗﻮم ﻋﺎد ﺳﺮﮐ ِ‬ ‫"ﻗﻮم هﻮد ﺷﺘﺮ ﺻﺎﻟﺢ را ِﭘﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪،‬ﭘــﺲ ﺑﺮ ﺁﻧﺎن زﻟﺰﻟﻪ ِای ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ ﮐﻪ هﻤﻪ را در ﺧﺎﻧﻪ هﺎﻳﺸﺎن از ﭘِﺎی در ﺁورد")اﻋﺮاف‪٧۴،‬‬ ‫(‪"،‬و ﻗﻮم ﺷﻌﻴﺐ را ﭼﻨﺎن هﻼک ﮐﺮدﻳﻢ ﮐﻪ ﮔﻮ ِﺋﯽ هﺮﮔﺰ درر ِوی زﻣﻴﻦ ﻧﺒﻮدﻩ اﻧﺪ ")هﻮد ‪" ،( ٩۴،‬و ﻧﻴﺰ اﺻﺤﺎب رس را ‪،‬و ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻃﻮاﻳﻒ و اﻗﻮام دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﮐﻴﻔﺮ ﮐﺮدارﺷﺎن هﻼک ﮐﺮدﻳﻢ ")ﻓﺮﻗﺎن ‪ "،( ٣٨،‬و ﻗﺎرون را ﺑﺎ هﻤﻪ ﺿﻴﺎع و ﻋﻘﺎرش ﺑﻪ زﻳﺮ زﻣﻴﻦ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﻓﺮو ﺑﺮدﻳﻢ ")ﻗﺼﺺ‪.( ٨١،‬‬ ‫در ﻣﻮار ِدی ﻣﺘﻌﺪد ﺗﺬﮐﺮ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺪف ﺧﺪاوﻧﺪ از روﻳﺪادهِﺎی ﺑﺪ ﻳﺎﺧﻮ ِﺑﯽ ﮐﻪ ﺑﺮِای ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻴﺎﻓﺘﺪ و درک ﻋﻠﺖ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﺮِای ﺧﻮد اﻳﺸﺎن دﺷﻮار اﺳﺖ ‪،‬ﺁزﻣﺎﻳﺶ درﺟﻪ اﻳﻤﺎن ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ‪.‬در ﺻﻮر ِﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎرهﺎ در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻤﺎن ﻳﺎ ﻋﺪم اﻳﻤﺎن‬ ‫اﻓﺮاد ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ارادﻩ ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ و ﺁﻧﺎن ﺷﺨﺼﺎ اﺧﺘﻴﺎ ِری دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻧﺪارﻧﺪ ‪.‬در ﻣﻮرد دوﺟﻨﮓ اﺣﺪ و ﺑﺪر ﮐﻪ اوِﻟﯽ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﮑﺴﺖ و دو ِﻣﯽ ﺑﻪ ﭘﻴﺮو ِزی ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ " :‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ در ﺟﻨﮓ )اﺣﺪ( اﺳﻴ ِﺒﯽ رﺳﻴﺪ در ﻋﻮض ﺑﻪ‬ ‫دﺷﻤﻨﺎن ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ )درﺟﻨﮓ ﺑﺪر(ﺁﺳﻴ ِﺒﯽ ﺳﺨﺖ وارد ﺁﻣﺪ ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺎ ﭘﻴﺮو ِزی وﺷﮑﺴﺖ را ﺑﺪﻳﻨﺠﻬﺖ در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم ﻣﻴﮕﺮداﻧﻴﻢ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﺁﻧﻬﺎ ِﺋﯽ ﮐﻪ اﻳﻤﺎن ﺁوردﻩ اﻧﺪﮐﺪاﻣﻨﺪ ؟) ﺁل ﻋﻤﺮان ‪ ( ١۴٠،‬رو ِزی ﮐﻪ دو ﮔﺮوﻩ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ )درﺟﻨﮓ اﺣﺪ (روﺑﺮو ﺷﺪﻧﺪ ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺷﻤﺎ رﺳﻴﺪ ﺑﻪ اذان ﺧﺪا ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﺪ ﻣﻮﻣﻨﺎن ﮐﻴﺎﻧﻨﺪ و ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن ﮐﺪام ؟ ") ﺁل ﻋﻤﺮان ‪".( ١۶۶،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﻤﺎ درﺟﻨﮓ ﺑﺪرﻳﺎ ِری‬ ‫ﮐﺮد ‪ .‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺿﻌﻴﻔﺎ ِﻧﯽ ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮدﻳﺪ ‪...:‬وﻗ ِﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻣﻮﻣﻨﺎن ﮔﻔ ِﺘﯽ ﺁﻳﺎ ﺷﻤﺎ را ﺑﺲ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﭘﺮوردﮔﺎراﺗﺎن ﺳﻪ هﺰار ﺗﻦ‬ ‫ازﻣﻼﺋﮑﻪ را ﺑﻪ ﻳﺎ ِری ﺷﻤﺎ ﻓﺮﺳﺘﺪ ‪،‬و اﮔﺮ از او ﺑﺘﺮﺳﻴﺪ و ﺑﺮدﺑﺎ ِری ﻧﺸﺎن دهﻴﺪ هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﺁورﻧﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﭘﻨﺠﻬﺰار ﻣﻠﮏ دﻳﮕﺮ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﮐﻪ ﺑﺮ ﺁﻧﺎن ﺑﺘﺎزﻧﺪ ‪،‬ﺧﺪا ﭼﻨﻴﻦ ﻧﮑﺮد ﻣﮕﺮ ﺑﺮِای اﻳﻨﮑﻪ ﺧﺒﺮ ﻧﮑﻮ ِﺋﯽ را ﺑﻪ‬ ‫‪٢‬‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺑﺸﺎرت دهﺪ ﺗﺎ دﻟﻬﺎﻳﺘﺎن ﺁرام ﮔﻴﺮد ")ﺁل ﻋﻤﺮان ‪ ١٢۵،‬و‪،( ١٢۶‬‬ ‫ﺴﯽ ﺑﺎ او ﺑﻪ‬ ‫ﺴﯽ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﭘﻴﺮ ِوی ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﭼﻪ ﮐ ِ‬ ‫"ﻣﺎﻗﺒﻠﻪ ِای را ﮐﻪ ﺗﻮ ﭘﻴﺶ از ﺁن ﺑﺮﺁن ﺑﻮ ِدی ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻳﻢ ﺗﺎ درﻳﺎﺑﻴﻢ ﭼﻪ ﮐ ِ‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺮﻣﻴﺨﻴﺰد ")ﺑﻘﺮﻩ ‪"،( ١۴٣،‬ﻣﺎ اﺻﺤﺎب ﮐﻬﻒ را ازﺧﻮاب ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﮐﺪاﻣﻴﮏ از ﺁن دو ﮔﺮوﻩ ﺣﺴﺎب ﻣﺪت‬ ‫درﻧﮓ در ﻏﺎر را ﺑﻬﺘﺮ ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ") ﮐﻬﻒ ‪ "،( ١٢،‬و ﺷﻴﻄﺎن را ﺑﺮﻣﺮدﻣﺎن ﺗﺴﻠﻂ ﻧﺪادﻳﻢ ﻣﮕﺮ ﺑﺮِای اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﮐﻴﺴﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺁﺧﺮت ﻣﻮﻣﻦ اﺳﺖ وﮐﻴﺴﺖ ﮐﻪ درﺁن ﺷﮏ دارد") ﺳﺒﺎ ‪"،( ٢١،‬اﮔﺮ ﺧﺪا ﻣﻴﺨﻮاﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﻪ ﮐﺴﺎ ِﻧﯽ ﮐﻪ درر ِوی زﻣﻴﻦ هﺴﺘﻨﺪ‬ ‫اﻳﻤﺎن ﻣﻴﺂوردﻧﺪ ‪.‬ﭘﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻮ )ﻣﺤﻤﺪ( ﻣﻴﺘﻮا ِﻧﯽ هﻤﻪ ﻣﺮدم را ﺑﻪ اﮐﺮاﻩ ﻣﻮﻣﻦ ﮐ ِﻨﯽ ؟ زﻳﺮا ﮐﻪ هﻴﭽﮑﺲ ِﺑﯽ اﺟﺎزﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻳﻤﺎن‬ ‫ﺴﯽ هﺮﮔﺰ‬ ‫ﺴﯽ را ﮐﻪ ﺧﺪا ﮔﻤﺮاﻩ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ هﺪاﻳﺖ ﮐ ِﻨﯽ ؟ﺑﺮِای ﭼﻨﻴﻦ ﮐ ِ‬ ‫ﻧ ِﻤﯽ ﺁورد ‪ ):‬ﻳﻮﻧﺲ ف‪ ٩٩‬و ‪( ١٠٠‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺨﻮا ِهﯽ ﮐ ِ‬ ‫را ِهﯽ ﺑﻪ هﺪاﻳﺖ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد )ﻧﺴﺎء ‪ .( ٩٠،‬و ﻧﻮح ﺑﻪ ﻗﻮم ﺧﻮد ﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﺧﺪا ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺷﻤﺎ را ﮔﻤﺮاﻩ ﮐﻨﺪ ‪،‬اﻧﺪرز ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺳﻮ ِدی ﻧﺨﻮاهﺪ داﺷﺖ )هﻮد ‪ ...."( ٣۴،‬و ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻦ ﺗﺄﮐﻴﺪات ﻣﮑﺮر درﻣﮑﺮر ﮐﻪ ﺁدﻣﻴﺎن ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ اﺧﺘﻴﺎ ِری درﺁﻧﭽﻪ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ‬ ‫ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻣﻘﺪرﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﺪارﻧﺪ ‪،‬در ﻣﻮار ِدی ﻗﺮﺁن ﻧﺎﮔﻬﺎن راﻩ ﻋﻮض ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﺑﺮِای ﮐﺴﺎﻧﻴﮑﻪ را ِهﯽ ﺟﺰ راﻩ ﺣﻖ را ﺑﺮ ﮔﺰﻳﺪﻩ اﻧﺪ‬ ‫ﺧﻂ و ﻧﺸﺎن ﻣﻴﮑﺸﺪ ‪:‬‬ ‫"ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺟﺎﻧﻮران در ﻧﺰد ﺧﺪا ﮐﺴﺎ ِﻧﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻌﻘﻞ ﻧ ِﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ و اﮔﺮهﻢ ﺁﻧﺎن را ﺑﻪ ﮐﻼم ﺣﻖ ﺷﻨﻮا ﮐﻨﻴﻢ ﺑﺎز ر ِوی از ﺁن ﺑﺮ‬ ‫ﻣﻴﺘﺎﺑﻨﺪ وﺑﺪان اﻋﺘﺮاض ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ") اﻧﻔﺎل ‪"،( ٢٢ ،‬اﮔﺮ هﻢ ﻣﻼﺋﮑﻪ را ﺑﺮ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﻢ ﻳﺎ ﻣﺮدﮔﺎن از ﻗﺒﺮهﺎ ﺑﺮﺧﻴﺰﻧﺪ و ﺑﺎ اﻳﻨﺎن‬ ‫ﺳﺨﻦ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺎز اﻳﻤﺎن ﻧ ِﻤﯽ ﺁورﻧﺪ " ) اﻧﻌﺎم ‪ "،( ١١١،‬ﺧﺪا ﮐﺎﻓﺮان را ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮد ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺁﻧﺎن ﻧﻴﺰ او را ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدﻩ‬ ‫____________________________________‬

‫‪ – ١‬اﻳﻦ ﺁﻳﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻨﺎد ﻓﺮﳝﻦ ﮐﻼرک در ﺗﻌﱪ ﻣﻌﺮوﻗﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ از او ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪" :‬ﺧﺪای ﳏﻤﺪ را‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎﻳﺪ در زﻟﺰﻟﻪ و ﻃﻮﻗﺎن و ﺁﺗﺶ ﺟﺴﻨﺠﻮ ﮐﺮد"‪.‬‬ ‫ِی ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﱪان از ﺗﻮرات واﳒﻴﻞ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬در ﮐﺘﺎب دوم ﲰﻮﺋﻴﻞ )ﺑﺎب‬ ‫‪ -٢‬ﻣﻮﺿﻮع ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪن ﻣﻼﺋﮏ ﺑﺮا‬ ‫ِﯽ‬ ‫ِﯽ ﻣﺒﻬﻢ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ ،‬وﻟ‬ ‫ﭘﻨﺠﻢ ‪(٢۴،‬و ﮐﺘﺎب ﻣﮑﺎﺑﻴﺎن )ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ ‪. ۴- ٢،‬وﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ ‪( ١٠- ٨،‬اﻳﻦ روﻳﺪاد ﺑﺼﻮرﺗ‬ ‫ِﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ اﮔﺮ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ از ﺧﺪا ﲞﻮاهﺪ ﮐﻪ دوازدﻩ ﻓﻮج از ﻣﻼﺋﮏ را‬ ‫در اﳒﻴﻞ ﺻﺮﳛﺎ از ﻗﻮل ﻋﻴﺴ‬ ‫ِﯽ ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﺷﺸﻢ‪.( ۵٣ ،‬‬ ‫ِی او ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ )ﻣﺘ‬ ‫ﺑﻪ ﻳﺎر‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪24‬‬


‫ﺧــــﺪا‬ ‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﮑﯽ دو ﻣﻮرد ﺣ ِﺘﯽ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺧﻮب و ﺑﺪ ﺁدﻣﻴﺎن ﺣﺎﺻﻞ اﻋﻤﺎل‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ " )اﻋﺮاف‪، ۵١ ،‬ﺗﻮﺑﻪ ‪ ، ۶٧،‬ﺟﺎﺛﻴﻪ ‪ .( ۴٣،‬در ﻳ ِ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن اﺳﺖ ‪" :‬ﺑﺮِای ﺁد ِﻣﯽ ﺟﺰ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺳ ِﻌﯽ ﺧﻮد اﻧﺠﺎم دادﻩ ﺣﺎﺻِﻠﯽ ﻧﻴﺴﺖ ")ﻧﺠﻢ ‪" ،(٣٩،‬از ﺳ ِﻮی ﺧﺪا ﺑﺮِای ﺷﻤﺎ ﺁﻣﺪﻩ‬ ‫ﺴﯽ ﮐﻪ ﮐﻮر ﻣﺎﻧﺪ درﺧﺴﺮان ﻣﺎﻧﺪ ")اﻧﻌﺎم ف‪.( ١٠۴‬‬ ‫ﺴﯽ ﮐﻪ ﺁﻧﺮا دﻳﺪ ﺑﻪ رﺳﺘﮕﺎ ِری رﺳﻴﺪ وهﺮ ﮐ ِ‬ ‫اﺳﺖ ‪،‬هﺮ ﮐ ِ‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻗﺪرت ﻣﻄﻠﻘﻪ و هﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ِای ﮐﻪ ﻗﺮﺁن ﺑﺮِای ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺎﺋﻞ اﺳﺖ ‪،‬ﮔﺎﻩ هﻤﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪﺑﻪ رواﻳﺖ ﺁﻳﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ هﻤﻴﻦ ﻗﺮﺁن‬ ‫ﺑﺼﻮر ِﺗﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﻮ ِﺋﯽ ﻓﻘﻂ ﺳﺨﻨﮕ ِﻮی ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﻮد و ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺧﻮاﺳﺘﻪ هِﺎی او درﻣﻮار ِدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد ِوی ﺑﻪ‬ ‫دﻟﻴﻞ ﺣﺠﺐ ﻳﺎ ﻓﺮوﺗ ِﻨﯽ وﻳﺎ ﺑﺮِای اﺣﺘﺮاز ازﺑﺮﺧﻮرده ِﺎی ﻧﺎ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﺑﺮاز ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﺮارا اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ را‬ ‫درﭘﻴﺶ ﺁوردﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻗﺮﺁن ﭘﻴﺎم ﺁﺳﻤﺎ ِﻧﯽ ﺑﺮِای هﻤﻪ ﻣﺮدﻣﺎن وﺑﺮِای هﻤﻪ دوراﻧﻬﺎﺳﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋِﻠﯽ ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ زﻣﺎ ِﻧﯽ و‬ ‫ﻣﮑﺎ ِﻧﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﻣﻮر ﻣﻌﻴ ِﻨﯽ از زﻧﺪﮔﺎ ِﻧﯽ روزﻣﺮﻩ ﭘﻴﻤﺒﺮاﺧﺘﺼﺎص دارﻧﺪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ درﺁن ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟‬ ‫"ِای ﮐﺴﺎﻧﻴﮑﻪ اﻳﻤﺎن ﺁوردﻩ اﻳﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ هِﺎی ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ داﺧﻞ ﻧﺸﻮﻳﺪ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﮑﻪ ﺧﻮد او اﺟﺎزﻩ ﺁﻧﺮا دادﻩ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬و ﺑﺮ ﺳﻔﺮﻩ ﻃﻌﺎﻣﺶ‬ ‫ﻣﻨﺸﻴﻨﻴﺪ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﮑﻪ ﺧﻮد او ﺷﻤﺎ را دﻋﻮت ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬وﻗ ِﺘﯽ هﻢ ﮐﻪ دﻋﻮت ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﻌﺎم ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻴﺪ زودﺗﺮ از وﻗﺖ‬ ‫ﻣﻘﺮرﻧﻴﺎﺋﻴﺪ و ﺑﻌﺪ از ﺻﺮف ﻃﻌﺎم ِﭘﯽ ﮐﺎرﺧﻮد ﺑﺮوﻳﺪ ﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺮِای ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدن ﺑﺎ ِﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﻴﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺎر ﻣﺎﻳﻪ ﺁزار ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﺳﺖ‬ ‫هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد از ﮔﻔﺘﻦ ﺁن ﺷﺮم ﮐﻨﺪ ‪،‬وِﻟﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ از اﻇﻬﺎر ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺷﺮ ِﻣﯽ ﻧﺪارد ) اﺣﺰاب ‪ .( ۵٣،‬هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﻣﻴﺨﻮاهﻴﺪ‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ را ﺻﺪا ﮐﻨﻴﺪ ‪،‬او را ﺁﻧﻄﻮ ِری ﺻﺪاﺑﮑﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ را ﻣﻴﺎن ﺧﻮدﺗﺎن ﺻﺪا ﻣﻴﮑﻨﻴﺪ )ﻧﻮر‪.( ۶٣،‬ﺻﺪاﻳﺘﺎن را از ﺻﺪِای‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻧﺒﺮﻳﺪ و ﺑﺎ او ﺑﻪ هﻤﺎن ﺑﻠﻨ ِﺪی ﺻﺤﺒﺖ ﻣﮑﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ هﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﻴﮑﻨﻴﺪ ‪ ...‬ﺁﻧﻬﺎ ِﺋﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮرا ﭘﺸﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﻧﮏ ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﺷﺎن ﻣﺮد ِﻣﯽ ﺑﻴﺸﻌﻮر هﺴﺘﻨﺪ ‪،‬زﻳﺮا ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺧﻴِﻠﯽ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺻﺒﺮ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮاز ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎرج ﺷﻮد )هﺠﺮت‬ ‫‪ .( ۵ – ١،‬هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ از ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺨﻮاهﺪﮐﻪ ﺟﺎﺑﺎز ﮐﻨﻴﺪ ﭘﺲ ﺟﺎ را ﺑﺮِای دﻳﮕﺮان ﺑﺎز ﮐﻨﻴﺪ و زﻣﺎ ِﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﺑﺮ‬ ‫ﻋﯽ را ﻣﻴﻄﻠﺒﻴﺪ از ﭘﺸﺖ ﺣﺠﺎب ﺑﻄﻠﺒﻴﺪ و رﺳﻮل ﺧﺪارا ﻧﻴﺎزارﻳﺪ ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﺰﻳﺪ ﭘﺲ ﺑﺮ ﺧﻴﺰﻳﺪ ) ﻣﺠﺎدﻟﻪ ‪.( ١٢،‬هﺮﮔﺎﻩ از زﻧﺎن ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﺘﺎ ِ‬ ‫ﭘﺲ از وﻓﺎت او ﻧﻴﺰهﺮﮔﺰ ﺑﺎ هﻤﺴﺮاﻧﺶ ازدواج ﻣﮑﻨﻴﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻨﺎ ِهﯽ ﺑﺰرگ اﺳﺖ ‪).‬اﺣﺰاب ‪."( ۵٣،‬‬ ‫در ﺟ ِﺎی دﻳﮕﺮ در ﻣﻮرد هﻤﻴﻦ زﻧﺎن ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ‪،‬در هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﺑﺎ او ﮔﻠﻪ ﻣﻨﺪﻳﻬِﺎی زﻧﺎﺷﻮ ِﺋﯽ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ‪،‬در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ‪ِ":‬ای‬ ‫ﺷﯽ ﺁزادﺗﺎن ﮐﻨﻢ‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ‪ ،‬ﺑﻪ زﻧﺎن ﺧﻮد ﺑﮕﻮاﮔﺮ ﺧﻮاهﺎن زﻳﻨﺖ دﻧﻴﺎ ِﺋﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﻬﺮﻳﻪ ﺗﺎن را ﺑﭙﺮدازم و ﺑﻪ ﺧﻮ ِﺑﯽ و ﺧﻮ ِ‬ ‫ﺷﯽ ﺑﺰرگ ﺧﻮاهﺪ داد ‪،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﮐﺎر ﻧﺎروِای ﺷﻤﺎرا دو ﺑﺮاﺑﺮ دﻳﮕﺮان‬ ‫‪،‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﻃﺎﻟﺐ زﻧﺪ ِﮔﯽ اﺧﺮ ِوی ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﭘﺎدا ِ‬ ‫ﺑﻪ ﮐﻴﻔﺮ ﺧﻮاهﺪ رﺳﺎﻧﻴﺪ ‪،‬و هﺮ ﮐﻪ را ﺷﻤﺎ ﮐﻪ ﻣﻄﻴﻊ ﻓﺮﻣﺎن رﺳﻮل ﺑﺎﺷﺪ اﺟ ِﺮی ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻧﺼﻴﺐ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد ‪ .‬ﺷﻤﺎ ِای زﻧﺎن ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ‬ ‫‪ ،‬ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ زﻧﺎن ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺎ ﻣﺮدان ﺑﻪ ﻧﺮ ِﻣﯽ وﻧﺎز ِﮐﯽ ﺳﺨﻦ ﻣﮕﻮﺋﻴﺪ و در ﺧﺎﻧﻪ هﺎﻳﺘﺎن ﺑﻤﺎﻧﻴﺪ و ﺧﺪا و رﺳﻮل او‬ ‫را اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﻴﺪ )اﺣﺰاب ‪( ٣۴- ٢٨،‬و ﺗﻮ ِای رﺳﻮل ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ در هﻤﺒﺴﺘﺮ ﺷﺪن ﺑﺎ زﻧﺎن ﺧﻮد ﻧﻮﺑﺖ ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﺮاﻋﺎت ﮐ ِﻨﯽ ‪ .‬هﺮ‬ ‫ﻳﮏ از ﺁﻧﻬﺎ را ﮐﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﺪو ﻧﺒﻮ ِدی ﻧﻮﺑﺘﺶ را ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﻴﻨﺪاز و اﮔﺮ هﻢ ﺑﺪو ﻣﺎﻳﻞ ﺷ ِﺪی دو ﺑﺎرﻩ او را ﻧﺰد ﺧﻮد ﺑﺨﻮان ‪ .‬هﻴﭽﮑﺪام‬ ‫ﮕﯽ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺗﻮ ﺑﺪاﻧﺎن ﻋﻄﺎ ﻣﻴﮑ ِﻨﯽ رﺿﺎ دهﻨﺪ ) اﺣﺰاب ‪ . ( ۵١،‬ﺑﺮِای‬ ‫ﺿﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﻳﺪ هﻤ ِ‬ ‫از ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺗﻮ ﻧﺎرا ِ‬ ‫ﭼﻪ ِای ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ از ﺁﻧﭽﻪ ﺧﺪا ﺑﺮ ﺗﻮ ﺣﻼل ﮐﺮدﻩ ﺑﺮِای ﺧﺸﻨﻮ ِدی زﻧﺎﻧﺖ ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﻣﻴﮑﻨﻲ؟ )ﺗﺤﺮﻳﻢ ‪."( ١،‬‬ ‫دو ﺁﻳﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮﺁن ﺣﮑﺎﻳﺖ ازﺁن دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﻮد ﺗﻮﺻﻴﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺴﺎﻧﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺒﺮک ﺑﻪ دﻳﺪار‬ ‫او ِﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ ﭘﻮ ِﻟﯽ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻌﺎش او ﺑﺮﺳﺪ ‪،‬وِﻟﯽ ﭼﻮن اﻳﻨﺎ از اﻳﻦ ﮐﺎر اﮐﺮاﻩ ﻧﺸﺎن دادﻩ اﻧﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻌﺪا ﺁﻧﺎن را‬ ‫از ﭘﺮداﺧﺖ اﻳﻦ ﭘﻮل ﻣﻌﺎف ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ‪:‬‬ ‫ﺸﯽ " )ﺗﻮﺑﻪ ‪ ( ١٠٣،‬و ِﻟﯽ‬ ‫" ِای رﺳﻮل ‪ ،‬از ﮐﺴﺎﻧﻴﮑﻪ ﺑﻪ دﻳﺪﻧﺖ ِﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ ﺻﺪﻗﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﮐﻦ ﺗﺎ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﭘﺎک ﮔﺮدا ِﻧﯽ و ﻃﻬﺎرت ﺑﺨ ِ‬ ‫ﭼﻮن ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از اﻳﻦ ﮐﺎر ﺳﺮ ﺑﺎز ﻣﻴﺰدﻧﺪ ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺁﻳﻪ دﻳﮕ ِﺮی راﻩ ﻋﺬ ِری در ﺑﺮاﺑﺮﺷﺎن ﻣﻴﮕﺬارد ‪ ... ":‬اﮔﺮ ﻧﻤﻴﺘﻮا ِﻧﯽ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﮐ ِﻨﯽ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺨﺸﻨﺪﻩ و رﺣﻴﻢ اﺳﺖ ‪ .‬ﺁﻳﺎ اﮐﺮاﻩ دارﻳﺪ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از دﻳﺪار ﺧﻮد ﺻﺪﻗﻪ ِای ﺑﺪهﻴﺪ ؟ دراﻳﻨﺼﻮرت ﻣﺎ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺗﻮﺑﻪ ﺷﻤﺎ را ﻣﻴﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﺷﺮط ﺁﻧﮑﻪ ﻧﻤﺎز ﺧﻮد را ﺑﺮﭘﺎ دارﻳﺪ و زﮐﻮﻩ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺪهﻴﻢ و ﺧﺪا و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮاﻧﺶ را ﻓﺮﻣﺎن ﺑﺮدار ﺑﺎﺷﻴﻢ‬ ‫" )ﻣﺤﺎﺟﻪ ‪ ١٢،‬و ‪.( ١٣‬‬ ‫ﺻﯽ ﺑﻦ داﺋﻞ ‪ ،‬ﮐﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻧﻴﺎوردن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ را دﻟﻴﻞ ﺑﺮ‬ ‫ﮑﯽ از دﺷﻤﻨﺎن ﻣﺤﻤﺪ ‪ ،‬ﻋﺎ ِ‬ ‫درﺟﺎ ِﺋﯽ دﻳﮕﺮ ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ در اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ ﻧﻴﺸﺨﻨﺪ ﻳ ِ‬ ‫ﻋﻘﻴﻢ ﺑﻮدن او داﻧﺴﺘﻪ و ﻣﺤﻤﺪ را ﺳﺨﺖ ﺑﻪ ﺧﺸﻢ ﺁوردﻩ ﺑﻮد ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ دﺷﻤﻦ ﺑﺪ ﺧﻮاﻩ اوﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺧﻮدش ﻋﻘﻴﻢ اﺳﺖ )ﮐﻮﺛﺮ ‪ ، ( ٣،‬و ﺑﺎز در ﺟﺎ ِﺋﯽ دﻳﮕﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ اﺑﻮﻟﻬﺐ ﻋﻢ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و هﻤﺴﺮش ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪ دﺷﻤ ِﻨﯽ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‬ ‫ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ‪ ":‬ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺑﺎد دﺳﺖ اﺑﻮ ﻟﻬﺐ ‪ ،‬و زﻧﺶ ﻧﻴﺰ هﻴﺰم ﮐﺶ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺎد ! " )ﻟﻬﺐ ‪.( ٣-١ ،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪25‬‬


‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬ ‫در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی »ﺗﻮﺣﻴﺪی«‬ ‫هﻢ در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و هﻢ در دﻧﻴﺎی اﺳﻼم‪ ،‬ﺗﻮرات ﮐﺘﺎب اول از ﮐﺘﺎب هﺎی ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ »ﺗﻮﺣﻴﺪی« و ﺳﻨﮓ زﻳﺮﺑﻨﺎﺋﯽ هﺮ‬ ‫ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎن ﺳﺎﻣﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ در ﻳﮏ ارزﻳﺎﺑﯽ دور از ﭘﻴﺸﺪاوری‪ ،‬ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﮐﺘﺎب و دو ﮐﺘﺎب دﻳﮕﺮ هﻤﺎن‬ ‫ﻓﺮق اﺻﻮﻟﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﻴﺎن ﺧﻮد ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﺑﺎ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم وﺟﻮد دارد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﭘﻴﺎم اﻧﺠﻴﻞ و ﻗﺮﺁن‪،‬‬ ‫هﻤﺎﻧﻨـﺪ ﭘﻴﺎم ﺁﺋﻴﻦ هﺎ زرﺗﺸﺘﯽ و ﺑﻮداﺋﯽ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﯽ ﺟﻬـﺎﻧــﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁدﻣﻴــﺎن را از هﺮ ﻗﻮم و ﻧﮋاد و ﺳﺮزﻣﻴﻦ در ﺑــﺮ‬ ‫ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﻮرات ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﻮدش ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺧﺎص ﻳﮏ ﻗﻮم ﻣﻌﻴﻦ اﺳﺖ‪ :‬ﭘﻴﺎم ﺁن ﭘﻴﺎﻣﯽ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮا ﺑﺮای ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺻﺎدر ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻼک ﺧﻮب و ﺑﺪ در اﻳﻦ ﭘﻴﺎم درﺟﻪ ﺳﻮد و زﻳﺎن ﺁن ﺑﺮای ﻳﻬﻮدﻳﺎن‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮب اﺳﺖ وﻟﻮ ﺁﻧﮑﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﺁن ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺁدﻣﮑﺸﯽ و دزدی و ﻓﺮﻳﺒﮑﺎری وﺣﻖ ﺷﮑﻨﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺿﺮر ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻮ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺎ ﻣﻮازﻳﻦ ﺳﻨﺘﯽ اﺧﻼق و ﻋﺪاﻟﺖ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﮐﻨﺪ‪ .‬از ﺟﻨﺒﻪ ای دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺎن ﺗﻮرات ﺑﺎ دو ﮐﺘﺎب »ﺗﻮﺣﻴﺪی« دﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎوﺗﯽ اﺳﺎﺳﯽ وﺟﻮد دارد‪ ،‬و ﺁن ﻟﺤﻦ و ﻣﻀﻤﻮن ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﺁن اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ اﻧﺠﻴﻞ و ﻗﺮﺁن از ﻣﺘﺎﻧﺘﯽ ﮐﻪ ﺣﻘًﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ وﺟﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻳﮏ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮرات از اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻈﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳﺮﻳﺎل هﺰار و ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﻪ ای ﻗﺘﻞ و ﺟﻨﺎﻳﺖ و ﺗﻮﻃﺌﻪ و ﻓﺮﻳﺐ و دروغ و دزدی و ﺑﺨﺼﻮص زﻧﺎﮐﺎری‬ ‫ﺷﺒﺎهﺖ دارد ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ ﻧﻘﺶ ﭘﻬﻠﻮان اﺻﻠﯽ را اﻳﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻋﺘﺒﺎری ﮐﻪ ﺑﻌﺪهﺎ در هﺮ دو ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم ﺑﻪ ﺗﻮرات ﺗﻌﻠﻖ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ارزش واﻗﻌﯽ‬ ‫ﺧﻮد اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ارزﺷﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ دو ﺁﺋﻴﻦ‪ ،‬ﻳﮑﯽ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و دﻳﮕﺮی ﺑﻄﻮر ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬ ‫ﺑﺮای ﺁن ﻓﺮاهﻢ ﺁوردﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ را در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻋﻴﺴﯽ دارد‪ .‬زﻳﺮا ﻋﻴﺴﯽ ﺧﻮدش ﻳﻬﻮدی ﺑﻮد‪ ،‬و ﺗﻤﺎم زﻧﺪﮔﯽ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را در ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﻳﻬﻮدی و در درون ﺟﺎﻣﻌﻪ ای ﻳﻬﻮدی ﮔﺬراﻧﻴﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺬهﺒﯽ او ﺗﻤﺎﻣﺎ از ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد و‬ ‫ﻃﺮف ﺧﻄﺎب او ﻧﻴﺰ در هﻤﻪ ﻣﻮﻋﻈﻪ هﺎﻳﺶ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﭘﻴﺎم ﺗﺎزﻩ وی ﮔﻮش ﺷﻨﻮاﺋﯽ داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ راهﯽ ﺟﺰ اﻳﻦ ﺑﺮای او ﻧﺒﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﭘﻴــﺎم را ﻧﺎﻗﺾ ﺗﻮرات ﻧﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﮑﻤﻞ ﺁن ﺑﺸﻤﺎرد‪» :‬ﻓﮑﺮ ﻧﮑﻨﻴــﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺁﻣﺪﻩ‬ ‫ام ﺗﺎ ﺗﻮرات و ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان را ﻣﻨﺴﻮخ ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺁﻣﺪﻩ ام ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﮐﻤﺎل ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ‪ .‬ﻳﻘﻴﻦ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺁﺳﻤﺎن و‬ ‫زﻣﻴﻦ ﺑﺮﺟﺎی هﺴﺘﻨﺪ هﻴﭻ ﺣﺮﻓﯽ و ﻧﻘﻄﻪ ای از ﺗﻮرات از ﺑﻴﻦ ﻧﺨﻮاهﺪ رﻓﺖ ﺗﺎ هﻤﻪ ﺁن ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪١٧ ،‬‬ ‫و‪ ،(١٨‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻼ ﺧﻮد وی ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺮف هﺎ و ﻧﻘﻄﻪ هﺎی ﺑﺴﻴﺎری از ﺗﻮرات را ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﺻﻮﻻ‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﯽ از ﺧﺪا و دﻳﻦ و اﺻﻮل اﺧﻼﻗﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪان ﻣﻄﺮح ﮐﺮد ﮐﻪ درﺳﺖ در ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی ﺗﻮراﺗﯽ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﭘﻴﺎم ﻋﻴﺴﯽ ‪ -‬ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻳﮏ ﭘﻴﺎم ﺟﻬﺎﻧﯽ و ﻧﻪ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﻳﻬﻮدی ﺑﻮد ‪ -‬ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﻣﺮزهﺎی‬ ‫ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ و ﻧﮋادی و ﻣﺬهﺒﯽ ﻗﻮم ﮐﻮﭼﮏ ﻳﻬﻮد رﻓﺖ و در اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﭘﻬﻨﺎور رم و ﻣﺤﻴﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﺁن زﻣﻴﻨﻪ‬ ‫ﻣﺴﺎﻋﺪی را در درون ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺤﺮوم و ﻏﻼﻣﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮای ﮔﺴﺘﺮش ﺧﻮد ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﻴﺎم )ﮐﻪ ﺑﻌﺪا اﻧﺠﻴﻞ ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺖ(‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺧﻮد ﻋﻴﺴﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد دﻧﺒﺎﻟﻪ و ﻣﮑﻤﻞ ﭘﻴﺎم دﻳﮕﺮی ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﻮرات اﻋﻼم ﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﺬهﺒﯽ ﻳﮑﯽ از ﻣﺘﺼﺮﻓﺎت‬ ‫ﮐﻮﭼﮏ اﻳﻦ اﻣﭙﺮاﺗﻮری در ﺑﺨﺶ ﺧﺎوری درﻳﺎی ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و ﻧﻮﻣﺬهﺒﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ اﻟﺰاﻣﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ هﺮ دو ﭘﻴﺎم را ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﭘﻴﺎم هﺎﻳﯽ واﺑﺴﻄﻪ ﺑﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ و ﻣﮑﻤﻞ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺑﺨﺶ ﺗﻮراﺗﯽ ﺁن ﻧﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﺎن ارﺗﺒﺎﻃﯽ داﺷﺖ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ١‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫و ﻧﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﺤﺘﻮی ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی ﻧﻴﺎزهﺎی ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺁﻧﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪﺳﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﻧﺎم اﻧﺠﻴﻞ‬ ‫ﺑﺪاﻧﺎن ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﻧﺎﻣﺘﺠﺎﻧﺴﯽ از ﺗﻮرات ﮐﻬﻦ و از اﻧﺠﻴﻞ ﻧﻮ ﺑﻮد‪ ،‬ﮐﻪ اﻟﺰاﻣﺎ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای ﺗﻮرات را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ‬ ‫اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ ﺧﺪاﻳﯽ ﺷﺮور‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎﻣﺠﻮ‪ ،‬ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮز و ﺣﻘﻴﺮ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺮادف ﺑﺎ هﻤﺎن ﭘﺪر ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻤﺮد ﮐﻪ اﻧﺠﻴﻞ ﻋﻴﺴﯽ‬ ‫او را ﻣﻈﻬﺮ اﻋﻼی ﮔﺬﺷﺖ و ﻣﺤﺒﺖ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻮازات اﻳﻦ اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺷﻴﻮخ ﻣﺬهﺒﯽ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﭼﻮن اﺑﺮاهﻴﻢ و‬ ‫ﻟﻮت و اﺳﺤﺎق و ﻳﻌﻘﻮب و ﻣﻮﺳﯽ و ﻳﻮﺷﻊ و ﻋﺬرا و اﺷﻌﻴﺎء و دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ و از اﻳﻦ راﻩ در ﻃﻮل ﻗﺮون ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﻣﺘﻔﮑﺮان و هﻨﺮوران ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از دوران روﻧﺴﺎﻧﺲ هﻤ ِﻪ اﻳﻦ ﺷﻴﻮخ‬ ‫ﻣﺤﻠﯽ ﺗﻮرات را در هﺎﻟﻪ ای از ﺗﻘﺪس ﺟﺎی دادﻧﺪ ﮐﻪ در ﺧﻮد ﺗﻮرات ﻣﻄﻠﻘًﺎ ﻧﺸﺎﻧﯽ از ﺁن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد اﻣﺮوز اﺛﺮی از ﺗﻮرات ﺟﺰ در ﻧﺰد ﺧﻮد ﻣﻠﺖ ﮐﻮﭼﮏ ﻳﻬﻮد ﺑﺎﻗﯽ‬ ‫ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺻﺪهﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﺮدﻣﯽ ﮐﻪ اﻣﺮوزﻩ ﺁن را ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺧﻮﻳﺶ ﻣﯽ ﺷﻤﺎرﻧﺪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺣﺘﯽ ﻧﺎﻣﯽ از ﺁن ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻧﺸﻨﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ای در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻴﺰ ‪ -‬ﺑﺎ ﺁن ﮐﻪ ﻳﻬﻮدی ﻧﺒﻮد ‪-‬‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﻧﻮﺧﺎﺳﺘ ِﻪ ﺧﻮد را‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ از ﺟﺎﻧﺐ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﻳﮏ ﻣﺬهﺐ‬ ‫ﻧﻮ ﺑﻠﮑﻪ اداﻣﻪ دو ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴـــﺪی دﻳﮕﺮ ﻳﻬﻮدی و ﻣﺴﻴﺤﯽ اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﺟﻤﻌﯽ از ﭘﻴﺮوان ﺁﻧﻬﺎ در ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن و در‬ ‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی دﻳﮕﺮ ﺧﺎور ﻧﺰدﻳﮏ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ هﻤﺎن اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ای ﮐﻪ در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ در ﻣﻮرد ﺗﺒﺪﻳﻞ‬ ‫ﺷﻴﻮخ ﻳﻬﻮدی ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد در ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺰ در اﻣﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻳﻦ ﺷﻴﻮخ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻋﺎﻟﻢ‬ ‫اﺳﻼم اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،‬ﻟﻮت‪ ،‬اﺳﺤﺎق‪ ،‬ﻳﻌﻘﻮب‪ ،‬ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺷﺎﺋﻮل‪ ،‬داوود‪ ،‬ﺳﻠﻴﻤﺎن‪ ،‬اﻳﻮب‪ ،‬ﻋﺬرا‪ ،‬ﻳﻮﻧﺲ‪ ،‬از‬ ‫ﭼﻬﺎر ﭼﻮب ﺻﺮﻓﺎ ﻳﻬﻮدی ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ رﺳﺎﻟﺖ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﻣﻄﻠﻘًﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ در ﺧﻮد ﺗﻮرات درﺑﺎرﻩ ﺁﻧﺎن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ و ﺳﺨﻨﺎﻧﯽ ﮐﻪ از زﺑﺎن ﺁﻧﻬﺎ در ﻣﻮرد وﺣﺪاﻧﻴﺖ اﻟﻬﯽ‬ ‫و دﻋﻮت ﺑﻪ ﻗﺒﻮل ﺁن ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﮐﻠﯽ ﻏﻴﺮ از ﺁن ﺳﺨﻨﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﺸﺎن در ﺗﻮرات در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻳﻬﻮﻩ و ﻗﻮم‬ ‫ﻳﻬﻮد ﺑﻪ زﺑﺎن ﻣﯽ ﺁورﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﻮرﻩ و ﺷﺼﺖ و ﻧﻪ ﺁﻳﻪ ﻗﺮﺁن از زﺑﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ درﺑﺎرﻩ اﺑﺮاهﻴﻢ و ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن او ﻣﯽ ﺗﻮان ﺧﻮاﻧﺪ ﮐﻪ‪ »:‬ﻣﺎ‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ را راهﻨﻤﺎی ﻣﺮدﻣﺎن ﻗﺮار دادﻳﻢ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،(١٢۵ ،‬و او را ﺑﻪ دوﺳﺘﯽ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻳﻢ )ﻧﺴﺎء‪ (١٢۵ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ وی‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی ﺻﺪﻳﻖ ﺑﻮد )ﻣﺮﻳﻢ‪ (۴١ ،‬و ﻗﻠﺒﯽ ﭘﺎک و رﺋﻮف داﺷﺖ )ﺻﺎﻓﺎت‪ (٨۴ ،‬و ﺣﻨﻴﻔﯽ ﻣﺘﻘﯽ ﺑﻮد )ﺁل ﻋﻤﺮان‪۶٧ ،‬و‪،(٩۵‬‬ ‫و اﺑﺮاهﻴﻢ و ﻟﻮت را رﺳﻮﻻن ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻳﻢ ﺗﺎ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن را ﺑﻪ ﺳﻮی ﻣﺎ هﺪاﻳﺖ ﮐﻨﻨﺪ )اﻧﺒﻴﺎء‪ ،(٧١ ،‬و ﺑﺮﮐﺖ دادﻳﻢ اﺳﺤﺎق‬ ‫و ذرﻳﻪ او را ﮐﻪ هﻤﮕﯽ ﺁﻧﺎن از ﻧﻴﮑﻮﮐﺎراﻧﻨﺪ )ﺻﺎﻓﺎت‪ ،(١١٢ ،‬و ﻧﻴﺰ ﻳﻌﻘﻮب را ﮐﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻣﺎ ﺑﻮد و در هﻤﻪ اﺣﻮال‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺁﻧﭽﻪ را ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ )ﻳﻮﺳﻒ‪ ،(۶٨ ،‬و ﻓﻀﻞ و ﮐﺮم ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ داوود ﻋﻄﺎ ﮐﺮدﻳﻢ و ﮐﻮﻩ هﺎ و‬ ‫ﻣﺮﻏﺎن را اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻳﻢ ﺗﺎ هﻤﺮاﻩ او ﻣﺎ را ﺗﺴﺒﻴﺢ ﮔﻮﻳﻨﺪ )ﺳﺒﺎ‪ ،١٠ ،‬اﻧﺒﻴﺎء‪ (٧٩ ،‬و ﺑﻪ او ﻗﺪرت درک ﺣﻘﺎﻳﻖ و ﺗﻤﻴﺰ ﺣﻖ‬ ‫را از ﺑﺎﻃﻞ ﻋﻄﺎ ﮐﺮدﻳﻢ )ﻧﻤﻞ‪ ،(١۵ ،‬و ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻧﻴﮑﻮ ﺑﻨﺪﻩ ای ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ درﮔﺎﻩ ﻣﺎ ﺗﻀﺮع ﻣﯽ ﮐﺮد )ﺳﺒﺎ‪ (٣٠ ،‬ﺑﺪﻳﻦ‬ ‫ﺟﻬﺖ ﺑﺎد ﺻﺮﺻﺮ را ﻣﺴﺨﺮ او ﮔﺮداﻧﻴﺪﻳﻢ و ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ را ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺶ ﮔﻤﺎﺷﺘﻴﻢ )اﻧﺒﻴﺎء‪ (٨١ ،‬و ﺟﻦ و اﻧﺲ و ﻃﻴﻮر را‬ ‫ﻓﺮﻣﻮدﻳﻢ ﺗﺎ در رﮐﺎﺑﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺁﻳﻨﺪ )ﻧﻤﻞ‪ (١٧ ،‬و اﺟﻨﻪ را ﻓﺮﻣﺎن دادﻳﻢ ﮐﻪ ﮐﻤﺮ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ او ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ و ﺑﻪ هﺮ ﮐﺪام از ﺁﻧﺎن‬ ‫ﮐﻪ ﺳﺮ ﭘﻴﭽﻴﺪ ﻋﺬاب ﺁﺗﺶ ﺳﻮزان ﭼﺸﺎﻧﺪﻳﻢ )ﺳﺒﺎ‪ (١٢ ،‬و ﺑﺪو ﮔﻔﺘﻴﻢ ﮐﻪ هﻤﻪ اﻳﻦ ﻧﻌﻤﺖ هﺎ را از ﻣﺎ داری‪ ،‬اﻳﻨﮏ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﯽ‬ ‫ﺣﺴﺎب ﺑﻪ هﺮﮐﺲ ﮐﻪ ﺧﻮاهﯽ ﺑﺪﻩ و از هﺮﮐﺲ ﮐﻪ ﺧﻮاهﯽ ﺑﮕﻴﺮ )ص‪ (٣۶ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻧﺰد ﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻘﺮب ﺑﻮد‬ ‫)ص‪«.(۴٠ ،‬‬ ‫وﻟﯽ درﺳﺖ درﺑﺎرﻩ هﻤﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‪ ،‬در ﺑﻴﺶ از ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻓﺼﻞ ﺗﻮرات ﻣﯽ ﺗﻮان ﺧﻮاﻧﺪ ﮐﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دو ﺑﺎر هﻤﺴﺮ ﺧﻮد‬ ‫ﺟﺮاْر ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ و هﺮ ﺑﺎر هﺪاﻳﺎی‬ ‫را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮاهﺮ اوﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﺮﻣﺴﺮای ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ و ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺳﺮزﻣﻴﻦ َ‬ ‫ﻓﺮاواﻧﯽ از ﻃﻼ و ﻧﻘﺮﻩ و ﻏﻼم و ﮐﻨﻴﺰ و ﻣﻴﺶ و ﮔﺎو و ﺧﺮ و ﻣﺎدﻩ اﻻﻏﺎن و ﺷﺘﺮان درﻳﺎﻓﺖ ﻣﯽ دارد‪ ،‬و ﻟﻮط ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دو‬ ‫ﺷﺐ ﭘﻴﺎﭘﯽ در ﻏﺎری ﺑﺎ دو دﺧﺘﺮ ﺑﺎﮐﺮﻩ ﺧﻮد هﻤﺨﻮاﺑﮕﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و از هﺮ دوی ﺁﻧﺎن ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و ﻳﻌﻘﻮب‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺐ دادن ﭘﺪر ﺧﻮد اﺳﺤﺎق ﺣﻖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی را از ﺑﺮادر ارﺷﺪش ﻏﺼﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻳﻬﻮﻩ ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﮐﺎر او ﺻﺤﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ ،‬و هﻤﻴﻦ ﻳﻌﻘﻮب دﺧﺘﺮان داﺋﯽ ﺧﻮد را هﻤﺮاﻩ ﮔﻠﻪ هﺎی ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ او ﻣﯽ دزدد و از ﻧﺰد وی ﻓﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫و ﻳﻬﻮدا ﻓﺮزﻧﺪ ارﺷﺪ ﻳﻌﻘﻮب و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ زادﻩ ﻳﻬﻮد در روز روﺷﻦ و در ﮐﻨﺎر دروازﻩ ﺷﻬﺮ ﺑﺎ ﻋﺮوس ﺧﻮدش ﺟﻤﺎع ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫و از او ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮزﻧﺪاﻧﯽ دوﻗﻠﻮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻌﺪهﺎ ﺟﺪ ارﺷﺪ ﻋﻴﺴﯽ از ﮐﺎر در ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬و داوود ﭘﺎدﺷﺎﻩ و‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺎ زن ﺳﺮدارش ﮐﻪ در ﺟﺒﻬﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﯽ ﺟﻨﮕﺪ زﻧﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﭼﻮن وی ﺣﺎﻣﻠﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺮای‬ ‫اﻳﻨﮑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻓﺎش ﻧﺸﻮد دﺳﺘﻮر ﮐﺸﺘﻦ ﺷﻮهﺮ او را در ﺟﺒﻬﻪ ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﺁﺑﺸﺎﻟﻮم ﭘﺴﺮ داوود ﺑﺎ ﺧﻮاهﺮ ﺑﺎﮐﺮﻩ ﺧﻮدش‬ ‫ﺗﺎﻣﺎر ﺑﻪ زور هﻤﺨﻮاب ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻌﺪ او را از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﺳﻠـﻴﻤﺎن ﭘﺎدﺷﺎﻩ و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺎ وﺟـــــﻮد داﺷﺘﻦ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٢‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺣﺮﻣﺴﺮاﺋﯽ از ‪ ٧٠٠‬زن ﻋﻘﺪی و ‪ ٣٠٠‬ﮐﻨﻴﺰ هﻤﭽﻨﺎن ﭼﺸﻤﭽﺮاﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در ﻏﺰل ﻏﺰل هﺎی ﺧﻮدش ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﮐﺘﺐ‬ ‫ﻣﻘﺪس ﺗﻮرات اﺳﺖ در وﺻﻒ ﭘﺴﺘﺎن هﺎ و ﺣﻠﻘﻪ هﺎی ران و ﻧﺎف و ﺳﺮﻳﻦ دﺧﺘﺮان اورﺷﻠﻴﻢ داد ﺳﺨﻦ ﻣﯽ دهﺪ و وﺻﻒ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ در زدﻩ و دﺳﺖ ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﺧﻮد را از ﭘﺸﺖ در دﻳﺪﻩ اﺣﺸﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ در ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﻳﯽ از هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺨﺶ هﺎی ﮐﻮﺗﺎهﯽ از ﻓﺼﻮل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ هﺮ ﻳﮏ از اﻳﻦ ﻣﻮارد را از روی‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ رﺳﻤﯽ ﻓﺎرﺳﯽ ﮐﺘﺎب ﻣﻘـــﺪس ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﻧﻘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔـــﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﻨﺪ ﻣﺘﻦ ﻣﻔﺼﻠﺘﺮ از ﻣﻄﺎﻟﺐ را ﺑﺨﻮاﻧﻨـﺪ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﺻﻞ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫»و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﺑﺮام )اﺑﺮاهﻴﻢ( ﮔﻔﺖ‪ :‬از وﻻﻳﺖ ﺧﻮد و از ﻣﻮﻟﺪ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺴﻮی ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﺸﺎن دهﻢ ﺑﻴﺮون ﺷﻮ‪،‬‬ ‫و ﻣﻦ ﺗﺮا ﺑﺮﮐﺖ دهﻢ و ﻧﺎم ﺗﺮا ﺑﺰرگ ﺳﺎزم‪ .‬ﭘﺲ اﺑﺮاهﻴﻢ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪو ﻓﺮﻣﻮدﻩ ﺑﻮد رواﻧﻪ ﺷﺪ‪ ،‬و هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ از‬ ‫ﺣﺮان ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ هﻔﺘﺎد و ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و زن ﺧﻮد ﺳﺎرا و ﺑﺮادرزادﻩ ﺧﻮد ﻟﻮط و هﻤﻪ اﻣﻮال و اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﮐﻨﻌﺎن داﺧﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ ...‬و در ﺁﻧﺠﺎ ﻣَـﺬ َﺑﺤﯽ ﺑﺮای ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮد و ﻧﺎم ﻳﻬﻮﻩ راﺧﻮاﻧﺪ‪ ...‬و ﭼﻮن ﻗﺤﻄﯽ در‬ ‫ﺁن زﻣﻴﻦ ﺷﺪ اﺑﺮام ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﻓﺮود ﺁﻣﺪ ﺗﺎ در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺴﺮ ﺑﺮد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻗﺤﻂ در زﻣﻴﻦ ﺷﺪت ﻣﯽ ﮐﺮد‪ ،‬و ﭼﻮن ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺼﺮ ﺷﺪ ﺑﻪ زن ﺧﻮد ﺳﺎرا ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﯽ داﻧﻢ ﮐﻪ ﺗﻮ زﻧﯽ ﺟﻮان و ﻧﻴﮑﻮ هﺴﺘﯽ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻪ اهﻞ ﻣﺼﺮ ﺑﮕﻮ ﮐﻪ ﺗﻮ ﺧﻮاهﺮ ﻣﻦ‬ ‫هﺴﺘﯽ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮ ﺑﺮای ﻣﻦ ﺧﻴﺮﻳﺖ ﺷﻮد‪ ...‬و ﭼﻮن اﺑﺮاهﻴﻢ و ﺳﺎرا ﺑﻪ ﻣﺼﺮ وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮران ﻓﺮﻋﻮن او را دﻳﺪﻧﺪ‬ ‫و او را در ﺣﻀﻮر ﻓﺮﻋﻮن ﺳﺘﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ وی را ﺑﻪ ﺣﺮم ﻓﺮﻋﻮ در ﺁوردﻧﺪ‪ ،‬و ﻓﺮﻋﻮن ﺑﺨﺎﻃﺮ وی ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ اﺣﺴﺎن ﻧﻤﻮد‬ ‫و او ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻴﺶ هﺎ و ﮔﺎوان و ﺧﺮان وﻏﻼﻣﺎن و ﮐﻨﻴﺰان و ﻣﺎدﻩ اﻻﻏﺎن و ﺷﺘﺮان ﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻋﻮن و اهﻞ ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫او را ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺳﺎرای زوﺟﻪ اﺑﺮام ﺑﻪ ﺑﻼﻳﺎی ﺳﺨﺖ ﻣﺒﺘﻼ ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬و ﻓﺮﻋﻮن ﺁﺑﺮام را ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ ﭼﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﮐﺮدی؟ و ﭼﺮا ﻣﺮا ﺧﺒﺮ ﻧﺪادی ﮐﻪ او زوﺟﻪ ﺗﻮ اﺳﺖ‪ ،‬و ﮔﻔﺘﯽ ﮐﻪ او ﺧﻮاهﺮ ﻣﻦ اﺳﺖ؟ و اﻳﻨﮏ زوﺟﻪ ﺧﻮدت را ﺑﺮداﺷﺘﻪ‬ ‫رواﻧﻪ ﺷﻮ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻓﺮﻋﻮن در ﺧﺼﻮص وی ﮐﺴﺎن ﺧﻮد را اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮد ﺗﺎ او را ﺑﺎ زوﺟﻪ اش و ﺗﻤﺎم ﻣﺎﻳﻤﻠﮑﺶ رواﻧﻪ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪«...‬‬ ‫ﺟﺮَار در ﺧﺼﻮص زن ﺧﻮد‬ ‫»ﭘﺲ اﺑﺮاهﻴﻢ از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺳﻮی ارض ﺟﻨﻮﺑﯽ ﮐﻮچ ﮐﺮد و در ﻣﻴﺎن ﻗﺎدش و ﺷﻮر در ﺳﺮزﻣﻴﻦ َ‬ ‫ﺳﺎرا ﮔﻔﺖ ﮐﻪ او ﺧﻮاهﺮ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬و ﻣﻠﮏ ﺟﺮار ﻣﺄﻣﻮراﻧﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﮐﻪ ﺳﺎرا را ﺑﻪ ﻧﺰد او ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ در روﻳﺎی‬ ‫ﺷﺐ ﺑﺮ َاﺑﯽ ﻣﻠﮏ ﻇﺎهﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ وی ﮔﻔﺖ اﻳﻦ زن زوﺟﻪ دﻳﮕﺮی اﺳﺖ‪ ،‬و اﺑﯽ ﻣﻠﮏ هﻨﻮز ﺑﺎ او ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫ﮔﻔﺖ ای ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اوﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﻔﺖ ﮐﻪ او ﺧﻮاهﺮ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺁن زن ﻧﻴﺰ ﺧﻮد ﮔﻔﺖ ﮐﻪ او ﺑﺮادر ﻣﻦ اﺳﺖ؟ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ‬ ‫و ﭘﺎﮐﺪﺳﺘﯽ ﺧﻮد اﻳﻦ را ﮐﺮدم و ﺧﺪا وی را در روﻳﺎ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﯽ داﻧﻢ ﮐﻪ اﻳﻦ را ﺑﻪ ﺳﺎدﻩ دﻟﯽ ﺧﻮد ﮐﺮدی‪ ،‬و ﻣﻦ ﻧﻴﺰ از‬ ‫هﻤﻴﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺗﺮا ﺁﮔﺎﻩ ﮐﺮدم ﮐﻪ ﺧﻄﺎ ﻧﻮرزی و ﻧﮕﺬاﺷﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﺎ او هﻤﺨﻮاﺑﻪ ﺷﻮی‪ .‬ﭘﺲ اﻻن زوﺟﻪ اﻳﻦ ﻣﺮد را ﺑﻪ او رد ﮐﻦ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﮐﻪ او ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﺳﺖ و ﺑﺮای ﺗﻮ دﻋﺎ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد ﺗﺎ زﻧﺪﻩ ﺑﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮج هﺎی زﻧﺎن اﺑﯽ ﻣﻠﮏ را ﺑﺨﺎﻃﺮ اﺑﺮام‬ ‫ﺑﺴﺖ‪ .‬ﭘﺲ اﺑﯽ ﻣﻠﮏ اﺑﺮام را ﻧﺰد ﺧﻮد ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺑﺪو ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺗﻮ ﭼﻪ ﮔﻨﺎﻩ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدم ﮐﻪ ﮐﺎرهﺎی ﻧﺎﮐﺮدﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﻦ ﮐﺮدی؟ و‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ ﻧﺰد ﺧﺪا دﻋﺎ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻓﺮج هﺎی زﻧﺎن و ﮐﻨﻴﺰان اﺑﯽ ﻣﻠﮏ را دوﺑﺎرﻩ ﺑﺎز ﮐﻨﺪ ﺗﺎ اوﻻد ﺑﻬﻢ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﺑﯽ ﻣﻠﮏ‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان و ﮔﺎوان و ﻏﻼﻣﺎن و ﮐﻨﻴﺰان ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺨﺸﻴﺪ و زوﺟﻪ اش ﺳﺎرا را ﺑﻪ وی رد ﮐﺮد و ﺑﻪ ﺳﺎرا ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻨﮏ‬ ‫هﺰار ﻣﺜﻘﺎل ﻧﻘﺮﻩ ﺑﻪ ﺑﺮادرت دادم‪ ،‬ﭘﺲ زودﺗﺮ از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮوﻳﺪ« )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ ١٠ ،‬و ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪.(١٨-٢ ،‬‬ ‫* * *‬ ‫______________________________________‬ ‫‪ -١‬اﺣﺘﻤﺎﻻ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﻓﺎع از ﺗﻘﺪس اﺑﺮاهﻴﻢ درﻣﻘﺎم ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اواﻟﻮاﻟﻌﺰم و ﻧﻴﺎی ﻗﻮم ﻋﺮب و ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬارﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ‪ ،‬و ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن او‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﺬر ﺳﻨﺘﯽ‬ ‫را ﻣﻄﺮح ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺗﻮرات ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﻮرد دﺳﺘﮑﺎری ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ٧۵ ،‬و‪ ٧٩‬و‪،١۶٩‬‬ ‫ﺁل ﻋﻤﺮان‪ ،٧٨ ،‬ﻧﺴﺎ‪ ،۴۶ ،‬ﻣﺎﺋﺪﻩ‪ ١٣ ،‬و‪ ١۵‬و‪ ،۴١‬اﻧﻌﺎم‪ ،٩١ ،‬اﻧﻔﺎل‪ .(١۶٢ ،‬وﻟﯽ ﭼﻨﻴﻦ دﺳﺘﮑﺎری‪ ،‬اﮔﺮ هﻢ واﻗﻌﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ هﺪف ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺘﻦ اﺻﻠﯽ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد و ﺑﻪ زﻳﺎن اﺳﻼم ﻳﺎ زﻳﺎن ﻣﺬاهﺐ دﻳﮕﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮی ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﮐﺎهﻨﺎن ﻳﻬﻮد ﺑﺎ اﻳﻦ هﺪف اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺠﻠﻴﻞ ﻓﺮاواﻧﯽ را ﮐﻪ در ﻗﺮﺁن از اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﻔﯽ ﮐﻨﻨﺪ و در ﺟﺎی ﺁن‬ ‫ﺁن اﺑﺮاهﻴﻢ دروﻏﮕﻮی دﻳﮕــﺮی را ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﮐﻪ ﺻﺪهﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻳﻬﻮدی و ﻣﺴﻴﺤﯽ در ﻃﻮل ﻗﺮون از ﺧﻼل ﺻﻔﺤﺎت ﺗﻮرات ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ و اﻣﺮوز ﻧﻴــﺰ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬ﮐﺴﺎن دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﺎ هﻤﻴﻦ هﺪف ﻧﻔﯽ ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺗﻮرات در ﻣﻮرد دﻳﮕﺮ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﻠﻴﻞ ﻗﺮﺁﻧﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺒﺎﻳﻨﺖ دارد‪،‬‬ ‫ادﻋﺎ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺴﺨﻪ اﺻﻠﯽ ﺗﻮرات در ﺣﺮﻳﻖ ﻣﺒﻌﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن در زﻣﺎن ﺑﺨﺖ اﻟﻨﺼﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻞ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﺗﻮرات ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻧﺴﺨﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎی ﺁن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﮔﺬﺷﺘﻪ ازاﻳﻦ ﺗﺬﮐﺮ ﮐﻪ ﻧﺴﺨﻪ هﺎی ﺗﻮرات در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻳﮏ‬ ‫ﻧﺴﺨﻪ ای ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺁﺗﺶ ﺳﻮزی ﻣﻌﺒﺪ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘًﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﻦ ﺑﻌﺪی ﺗﻮرات ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوهﯽ از ﮐﺎهﻨﺎن ﺧﻮد ﻣﻌﺒﺪ‬ ‫ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﺑﺎزﻧﻮﻳﺴﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﻳﻬﻮد را ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻗﺮﺁن ﺑﻪ ﺑﺪﻧﺎﻣﯽ و رﺳﻮاﺋﯽ ﺑﮑﺸﺎﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ هﺎ ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ واﻗﻌﻴﺖ هﺎﺋﯽ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻳﺎ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎدﺁور ﺿﺮب اﻟﻤﺜﻞ هﺎﺋﯽ از ﻧﻮع ﮐﺎﺳﻪ ﮔﺮم ﺗﺮ از ﺁش ﻳﺎ داﻳﻪ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺗﺮ از ﻣﺎدر در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﻳﺎ‬ ‫ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﺗﺮ از ﭘﺎپ و ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻃﻠﺐ ﺗﺮ از ﺷﺎﻩ در زﺑﺎن هﺎی اروﭘﺎﺋﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٣‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا‪ ،‬ﻟﻮط ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺮادرزادﻩ اﺑﺮاهﻴﻢ ﮐﻪ هﻤﺮاﻩ او از ُا ور ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻨﻌﺎن ﺁﻣﺪﻩ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﻧﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫در ﺷﻬﺮ ﺳﺪوم ﺳﮑﻮﻧﺖ ﻣﯽ ﮔﺰﻳﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﺤﻴﻂ زﻧﺪﮔﯽ او ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺮدم ﺳﺪوم ﻋﻤﺪﺗًﺎ هﻤﺠﻨﺲ ﺑﺎز و‬ ‫ﻟﻮاط ﮐﺎرﻧﺪ )اﺻﻄﻼﺣﯽ ﮐﻪ ﻧﺎم ﻟﻮط ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ(‪ .‬ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ دو ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺻﻮرت دو ﻣﺮد ﺟﻮان ﻧﺰد او‬ ‫ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ وی ﺧﺒﺮ دهﻨﺪ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدی ﺳﺪوم و ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺁن ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»‪ ...‬و وﻗﺖ ﻋﺼﺮ ﺁن دو ﻧﻔﺮ وارد ﺳﺪوم ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻟﻮط درﺁﻣﺪﻧﺪ و وی ﻧﺎن ﻓﻄﻴﺮ ﭘﺨﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺗﻨﺎول ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬ ‫هﻨﻮز ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺮدان ﺷﻬﺮ از ﺟﻮان و ﭘﻴﺮ از هﺮ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﻟﻮط را اﺣﺎﻃﻪ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺁن دو‬ ‫ﻣﺮد را ﮐﻪ اﻣﺸﺐ ﺑﻪ ﻧﺰد ﺗﻮ درﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ ﻧﺰد ﻣﺎ ﺑﻴﺮون ﺁر‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻟﻮط ﻧﺰد اﻳﺸﺎن ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ و در را از ﻋﻘﺐ ﺧﻮد ﺑﺒﺴﺖ‪،‬‬ ‫و ﮔﻔﺖ ای ﺑﺮادران ﻣﻦ‪ ،‬زﻧﻬﺎر ﺑﺪی ﻣﮑﻨﻴﺪ‪ .‬اﻳﻨﮏ ﻣﻦ دو دﺧﺘﺮ دارم ﮐﻪ ﻣﺮد را ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬اﻳﺸﺎن را اﻻن ﻧﺰد ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺁورم ﺗﺎ هﻤﮕﯽ ﺷﻤﺎ ﺁﻧﭽﻪ در ﻧﻈﺮﺗﺎن ﭘﺴﻨﺪ ﺁﻳﺪ ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﺑﮑﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻟﮑﻦ ﮐﺎری ﺑﻪ اﻳﻦ دو ﻣﺮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ دور‬ ‫ﺷﻮ وﮔﺮﻧﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺗﻮ از اﻳﺸﺎن ﺑﺪﺗﺮ ﮐﻨﻴﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﻟﻮط هﺠﻮم ﺁوردﻧﺪ ﺗﺎ در را ﺑﺸﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺁن دو ﻣﺮد ﻟﻮط را ﻧﺰد ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ درﺁوردﻧﺪ و در را ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﺁن اﺷﺨﺎص را ﮐﻪ ﺑﺮ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ از ﺧﺮد و ﺑﺰرگ ﮐﻮر ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺪرت ﭘﻴﺪا ﮐﺮدن‬ ‫در را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﻟﻮط ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺴﺮان و دﺧﺘﺮان و داﻣﺎدان ﺧﻮد و هﺮ ﮐﻪ را در ﺷﻬﺮ داری از اﻳﻦ ﻣﮑﺎن‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺁور‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺎ را ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺁﻧﺮا هﻼک ﮐﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻨﻈﺮ داﻣﺎدان ﻟﻮط اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﺁﻣﺪ و در ﺷﻬﺮ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬و هﻨﮕﺎم ﻃﻠﻮع ﻓﺠﺮ ﺁن دو ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺑﻪ ﻟﻮط ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ در رﻓﺘﻦ ﺷﺘﺎب ﮐﻨﺪ‪ .‬و ﭼﻮن ﺁﻓﺘﺎب ﻃﻠﻮع ﮐﺮد ﻟﻮط و زن و‬ ‫دﺧﺘﺮاﻧﺶ از ﺳﺪوم ﺑﺠﺎﻧﺐ ﺻﻮﻏﺮ ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ دو ﺷﻬﺮ ﺳﺪوم و ﻋﻤﻮرﻩ ﺑﺎران ﮔﻮﮔﺮد و ﺁﺗﺶ از‬ ‫ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺎراﻧﻴﺪ و ﺁن ﺷﻬﺮهﺎ و ﺗﻤﺎم وادی و ﺟﻤﻴﻊ ﺳﮑﻨﻪ ﺁﻧﻬﺎ و ﻧﺒﺎﺗﺎت زﻣﻴﻦ را واژﮔﻮن ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬اﻣﺎ زن ﻟﻮط از ﻋﻘﺐ‬ ‫ﺧﻮد ﻧﮕﺮﻳﺴﺖ و ﺳﺘﻮﻧﯽ از ﻧﻤﮏ ﺷﺪ‪ .‬و ﻟﻮط از ﺻﻮﻏﺮ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎ دو دﺧﺘﺮ ﺧﻮد ﺑﻪ ﮐﻮﻩ درﺁﻣﺪ و در ﻣﻐﺎرﻩ ای‬ ‫ﺳﮑﻨﯽ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬و دﺧﺘﺮ ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻨﮏ ﭘﺪر ﻣﺎ ﭘﻴﺮ ﺷﺪﻩ و ﻣﺮدی ﺑﺮ روی زﻣﻴﻦ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬ ‫ﻋﺎدت ﮐﻞ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻣﺎ درﺁﻳﺪ‪ .‬ﺑﻴﺎ ﺗﺎ ﭘﺪر ﺧﻮد را ﺷﺮاب ﺑﻨﻮﺷﺎﻧﻴﻢ و ﺑﺎ او هﻤﺒﺴﺘﺮ ﺷﻮﻳﻢ ﺗﺎ ﻧﺴﻠﯽ از ﭘﺪر ﺧﻮد ﻧﮕﺎﻩ دارﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ در هﻤﺎن ﺷﺐ ﭘﺪرﺧﻮد را ﺷﺮاب ﻧﻮﺷﺎﻧﻴﺪﻧﺪ و دﺧﺘﺮ ﺑﺰرگ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎ ﭘﺪر ﺧﻮﻳﺶ هﻤﺨﻮاب ﺷﺪﻩ و واﻗﻊ ﺷﺪ ﮐﻪ روز‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺧﻮاهﺮ ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﮔﻔﺖ اﻳﻨﮏ ﺷﺐ ﭘﻴﺶ ﺑﺎ ﭘﺪرم هﻤﺨﻮاب ﺷﺪم‪ .‬ﭘﺲ اﻣﺸﺐ ﻧﻴﺰ او را ﺷﺮاب ﺑﻨﻮﺷﺎﻧﻴﻢ و اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎر ﺗﻮ ﺑﺎ او هﻤﺨﻮاب ﺷﻮ ﺗﺎ هﺮ دو ﻧﺴﻠﯽ از ﭘﺪر ﺧﻮد ﻧﮕﺎﻩ دارﻳﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﺁن ﺷﺐ ﻧﻴﺰ ﭘﺪر ﺧﻮد را ﺷﺮاب ﻧﻮﺷﺎﻧﻴﺪﻧﺪ و دﺧﺘﺮ‬ ‫ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺎ او هﻤﺨﻮاب ﺷﺪ‪ .‬و هﺮ دو دﺧﺘﺮ ﻟﻮط از ﭘﺪر ﺧﻮد ﺑﺎردار ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و دﺧﺘﺮ ﺑﺰرگ ﭘﺴﺮی زاﺋﻴﺪ ﮐﻪ او را ﻣﻮﺁب ﻧﺎم‬ ‫داد و او ﭘﺪر ﻣﻮﺁﺑﻴﺎن اﺳﺖ‪ ،‬و دﺧﺘﺮ ﮐﻮﭼﮏ ﻧﻴﺰ ﭘﺴﺮی زاﺋﻴﺪ ﮐﻪ او را ﺑﻦ ﻋﻤﯽ ﻧﺎم داد و وی ﭘﺪر ﺑﻨﯽ ﻋﻤﻮن اﺳﺖ«‬ ‫)ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ از ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻮزدهﻢ(‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﭘﺲ از ﻣﺮگ اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺴﺮش اﺳﺤـــﺎق ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ او ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و ﭼﻮن ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﮐﻨﻌﺎن دﭼﺎر ﻗﺤﻄﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ در ﻧﻈــﺮ‬ ‫ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺪرش ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﺑﺮود‪ ،‬وﻟﯽ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﻈﺮ او ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪» :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮد اﮐﻨﻮن ﺗﻮ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺼﺮ ﻓﺮود ﻧﻴﺎ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﺟﺮار ﺳﺎﮐﻦ ﺷﻮ‪ ،‬و ﻣﻦ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ زﻣﻴﻦ را ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﯽ دهﻢ و ذرﻳﺖ ﺗﺮا ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺁﺳﻤﺎن ﮐﺜﻴﺮ‬ ‫ﻣﯽ ﮔﺮداﻧﻢ و ﺗﻤﺎم زﻣﻴﻦ را ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﯽ ﺑﺨﺸﻢ و از ذرﻳﺖ ﺗﻮ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﻠﺖ هﺎی ﺟﻬﺎن را ﺑﺮﮐﺖ ﻣﯽ دهﻢ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻗﻮل‬ ‫ﻣﺮا ﺷﻨﻴﺪ و اواﻣﺮ و اﺣﮑﺎم و ﻓﺮاﻳﺾ ﻣﺮا ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺖ« )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ‪.(۵-١ ،‬‬ ‫در اﺷﺎرﻩ ﺑﺪﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات وﻟﺘﺮ ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻓﺮﺳﺘﺎدن اﻳﻦ وﺣﯽ ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻏﻴﺮ از‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺘﻨﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ذﮐﻮر اﺳﺮاﺋﻴﻞ هﻴﭽﮕﻮﻧﻪ اﻣﺮ و ﺣﮑﻢ و ﻓﺮﺿﻴﻪ ای ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ اﺑﻼغ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬اﺳﺤﺎق ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺟﺮار ﻣﯽ رود‪ ،‬وﻟﯽ وی ﻧﻴﺰ در ﺁﻧﺠﺎ درﺳﺖ هﻤﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﭘﺪرش در ﻣﺼﺮ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‬ ‫زن ﺧﻮد را ﺧﻮاهﺮش ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪» :‬ﭘﺲ اﺳﺤﺎق در ﺟﺮار اﻗﺎﻣﺖ ﻧﻤﻮد‪ ،‬و ﻣﺮدﻣﺎن ﺁﻧﺠﺎ درﺑﺎرﻩ زﻧﺶ ‪Rebecca‬‬ ‫)رﻓﻘﻪ( ﮐﻪ زﻧﯽ ﻧﻴﮑﻮ ﻣﻨﻈﺮ ﺑﻮد از او ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪﻧﺪ و او ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺧﻮاهﺮ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﻮن ﻣﺪﺗﯽ در ﺁﻧﺠﺎ ﺗﻮﻗﻒ ﻧﻤﻮد‬ ‫ﭼﻨﺎن اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد ﮐﻪ اﺑﯽ ﻣﻠﮏ ﭘﺎدﺷﺎﻩ از درﻳﭽﻪ ﻧﻈﺎرﻩ ﮐﺮد و دﻳﺪ ﮐﻪ اﻳﻨﮏ اﺳﺤﺎق ﺑﺎ رﻓﻘﻪ ﻣﺰاح ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﺳﺤﺎق را‬ ‫ﻧﺰد ﺧﻮد ﺧﻮاﻧﺪ ﮔﻔﺖ هﻤﺎﻧﺎ ﮐﻪ اﻳﻦ زوﺟﻪ ﺗﺴﺖ‪ ،‬و ﭼﺮا ﮔﻔﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﻮاهﺮ ﻣﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻳﮑﯽ از ﻗﻮم ﻣﻦ ﺑﺎ او هﻤﺨﻮاﺑﻪ ﺷﻮد‬ ‫و ﻣﺎ را ﺑﻪ ﮔﻨﺎﻩ ﺑﺰرﮔﯽ ﺁوردﻩ ﺑﺎﺷﯽ؟« )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﺷﺸﻢ‪.(١٠-۶ ،‬‬ ‫* * *‬ ‫اﺳﺤﺎق دارای دو ﻓﺮزﻧﺪ اﺳﺖ ﺑﻨﺎم ﻋﻴﺴﻮ و ﻳﻌﻘﻮب‪ ،‬ﮐﻪ دوﻗﻠﻮ ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﭼﻮن ﻋﻴﺴﻮ زودﺗﺮ از ﻳﻌﻘﻮب ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺣﻘًﺎ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﯽ ﭘﺪر ﺑﺎ او اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ در ﻋﻤﻞ ﻓﺮزﻧﺪ دﻳﮕﺮش ﻳﻌﻘﻮب‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ﻣﺎدر اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﻃﺌﻪ ای ﮐﻪ ﺑﻪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ۴‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺎدرش ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﯽ دهﺪ اﻳﻦ ﺣﻖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی را از ﺑﺮادرش ﻏﺼﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﻌﺪا ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺑﺪﻳﻦ‬ ‫ﻓﺮﻳﺒﮑﺎری ﺑﺮ ﺁن ﺻﺤﻪ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪:‬‬ ‫»‪ ...‬و ﭼﻮن اﺳﺤﻖ ﭘﻴﺮ ﺷﺪ و ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ از دﻳﺪن ﺗﺎر ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺑﺰرگ ﺧﻮد ﻋﻴﺴﻮ را ﻃﻠﺒﻴﺪﻩ ﺑﻪ وی ﮔﻔﺖ ﺗﺮﮐﺶ و‬ ‫ﮐﻤﺎن ﺧﻮﻳﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﺤﺮا ﺑﺮو و ﻧﺨﺠﻴﺮی ﺑﺮای ﻣﻦ ﺑﮕﻴﺮ ﺧﻮرﺷﯽ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ دوﺳﺖ ﻣﯽ دارم ﺑﺮای ﻣﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺰد‬ ‫ﻣﻦ ﺣﺎﺿﺮ ﮐﻦ ﺗﺎ ﺑﺨﻮرم و ﺟﺎﻧﻢ ﻗﺒﻞ از ﻣﺮدﻧﻢ ﺗﺮا ﺑﺮﮐﺖ دهﺪ‪ .‬و ﭼﻮن اﺳﺤﻖ ﺑﻪ ﭘﺴﺮ ﺧﻮد ﻋﻴﺴﻮ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ رﻓﻘﻪ ﮐﻪ‬ ‫زوﺟﻪ اﺳﺤﻖ ﺑﻮد ﺷﻨﻴﺪ و رﻓﺘﻪ ﭘﺴﺮ ﺧﻮد ﻳﻌﻘﻮب را ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﮔﻔﺖ اﮐﻨﻮن ﮐﻪ ﻋﻴﺴﻮ ﺑﻪ ﺻﺤﺮا رﻓﺘﻪ ﺑﺴﻮی ﮔﻠﻪ ﺑﺸﺘﺎب و دو‬ ‫ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ ﺧﻮب از ﺑﺰهﺎ ﺑﺮای ﻣﻦ ﺑﻴﺎر ﺗﺎ از ﺁﻧﻬﺎ ﻏﺬاﺋﯽ ﺑﺮای ﭘﺪرت ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ دوﺳﺖ ﻣﯽ دارد ﺑﺴﺎزم و ﺁﻧﺮا ﻧﺰد ﭘﺪرت ﺑﺒﺮ‬ ‫ﺗﺎ ﺑﺨﻮرد و ﺗﺮا ﻗﺒﻞ از وﻓﺎﺗﺶ ﺑﺠﺎی ﻋﻴﺴﻮ ﺑﺮﮐﺖ دهﺪ‪ ...‬و رﻓﻘﻪ ﺟﺎﻣﻪ ﻓﺎﺧﺮ ﻋﻴﺴﻮ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻳﻌﻘﻮب ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺧﻮرش و ﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﺨﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺪﺳﺖ ﭘﺴﺮ ﺧﻮد ﻳﻌﻘﻮب ﺳﭙﺮد‪ .‬ﭘﺲ ﻳﻌﻘﻮب ﻧﺰد ﭘﺪرﺧﻮد ﺁﻣﺪﻩ ﮔﻔﺖ ای ﭘﺪر‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ‬ ‫ﺗﻮ ﻋﻴﺴﻮ هﺴﺘﻢ و ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻤﻦ ﻓﺮﻣﻮدی ﮐﺮدم‪ .‬اﻻن ﺑﺮﺧﻴﺰ و ﺑﻨﺸﻴﻦ و از ﺷﮑﺎر ﻣﻦ ﺑﺨﻮر‪ ...‬ﭘﺲ ﺷﺮاب ﺑﺮاﻳﺶ ﺁورد و‬ ‫اﺳﺤﻖ ﺁن ﻃﻌﺎم و ﺷﺮاب را ﺑﺨﻮرد و ﺑﺮﮐﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی ﺧﻮد را ﺑﻪ او داد‪ .‬و ﭼﻮن از ﺑﺮﮐﺖ دادن ﺑﻪ ﺑﻌﻘﻮب ﻓﺎرغ ﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻤﺠﺮد ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻦ ﻳﻌﻘﻮب از ﺣﻀﻮر ﭘﺪر‪ ،‬ﺑﺮادرش ﻋﻴﺴﻮ از ﺷﮑﺎر ﺑﺎز ﺁﻣﺪ و او ﻧﻴﺰﺧﻮرﺷﯽ ﺳﺎﺧﺖ و ﻧﺰد ﭘﺪر ﺧﻮد‬ ‫ﺁوردﻩ ﺑﺪو ﮔﻔﺖ ﭘﺪر ﻣﻦ ﺑﺮﺧﻴﺰ و از ﺷﮑﺎر ﭘﺴﺮ ﺧﻮد ﺑﺨﻮر ﺗﺎ ﺟﺎﻧﺖ ﻣﺮا ﺑﺮﮐﺖ دهﺪ‪ .‬ﭘﺪرش اﺳﺤﺎق ﺑﻪ وی ﮔﻔﺖ ﺗﻮ‬ ‫ﮐﻴﺴﺘﯽ؟ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﭘﺴﺮ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻮ ﻋﻴﺴﻮ هﺴﺘﻢ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻟﺮزﻩ ﺑﺮ اﺳﺤﺎق اﻓﺘﺎد و ﮔﻔﺖ ﭘﺲ ﺁن ﮐﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﺨﺠﻴﺮی ﺻﻴﺪ‬ ‫ﮐﺮدﻩ ﺑﺮاﻳﻢ ﺁورد و ﻗﺒﻞ از ﺁﻣﺪن ﺗﻮ او را ﺑﺮﮐﺖ دادم؟ ﻋﻴﺴﻮ ﻧﻌﺮﻩ ﻋﻈﻴﻢ و ﺗﻠﺦ ﺑﺮﺁوردﻩ ﺑﻪ ﭘﺪر ﺧﻮد ﮔﻔﺖ ای ﭘﺪرم ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺪﻩ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﺮادرت ﺑﻪ ﺣﻴﻠﻪ ﺁﻣﺪ و ﺑﺮﮐﺖ ﺗﺮا ﮔﺮﻓﺖ و او را ﺑﺮ ﺗﻮ ﺳﺮور ﺳﺎﺧﺘﻢ وهﻤﻪ ﺑﺮادراﻧﺶ را ﻧﻴﺰ ﻏﻼﻣﺎن‬ ‫او ﮔﺮداﻧﻴﺪم و ﻏﻠﻪ و ﺷﻴﺮﻩ را رزق او دادم‪ .‬ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﺑﺮادر ﺧﻮد را ﺑﻨﺪﮔﯽ ﺧﻮاهﯽ ﮐﺮد« )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ و هﻔﺘﻢ‪.(۴٠-١ ،‬‬ ‫ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ارام ﻧﺰد ﺧﺎﻟﻮی ﺧﻮد ﻣﯽ رود ﺗﺎ ﺑﺎ دﺧﺘﺮ او زﻧﺎﺷﻮﺋﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻣﻨﻊ ﻣﺬهﺒﯽ ﺻﺮﻳﺢ‬ ‫ﺗﻮرات ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺣﻖ ازدواج ﺑﺎ دو ﺧﻮاهﺮ را در ﻳﮏ زﻣﺎن واﺣﺪ ﻧﺪارد‪ ،‬هﺮ دو دﺧﺘﺮ او را ﺑﻪ زﻧﯽ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬در راﻩ‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻔﺮ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻮاب از ﺑﺎﻻی ﻧﺮدﺑﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺁﺳﻤﺎن اداﻣﻪ دارد ﺑﺪو اﻋﻼم ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ زﻣﻴﻨﯽ را ﮐﻪ وی در ﺁن‬ ‫ﺧﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ او و ﺑﻪ ذرﻳﺖ او ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ‪ ...» :‬ذرﻳﺖ ﺗﻮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻏﺒﺎر زﻣﻴﻦ زﻳﺎد ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﺸﺮق و و ﻣﻐﺮب و‬ ‫ﺷﻤﺎل و ﺟﻨﻮب ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺧﻮاهﯽ ﺷﺪ و ﻣﻦ ﺗﺮا در هﺮ ﺟﺎﺋﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻓﺮﻣﺎﻳﻢ‪ ،‬و ﺗﺎ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﮔﻔﺘﻪ ام ﺑﺠﺎ ﻧﻴﺎورم‬ ‫رهﺎﻳﺖ ﻧﺨﻮاهﻢ ﮐﺮد« )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وهﺸﺘﻢ‪ .(١٧-١٣ ،‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﻳﻌﻘﻮب در هﻨﮕﺎم ﺑﻴﺪار ﺷﺪن ﺑﺠﺎی هﺮ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاری ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ‪» :‬اﮔﺮ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺎن دهﺪ ﺗﺎ ﺑﺨﻮرم و رﺧﺖ دهﺪ ﺗﺎ ﺑﭙﻮﺷﻢ‪ ،‬و ﻣﺮا ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺑﺨﺎﻧﻪ‬ ‫ﭘﺪرم ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪ ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﺣﺎﺿﺮ ﺧﻮاهﻢ ﺑﻮد او را ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای ﺧﻮدم ﺑﺸﻨﺎﺳﻢ و از ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪهﺪ دﻩ ﻳﮏ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ او‬ ‫ﺑﺪهﻢ« )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ‪ .(٢٣-١٨ ،‬در ارام ﻳﻌﻘﻮب ﭘﺲ از وﺻﻠﺖ ﺑﺎ ﻟـــﺌﺎ و راﺣﻞ دﺧﺘﺮان او‪ ،‬ﮔﻠﻪ او‬ ‫را هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ دﺧﺘﺮاﻧﺶ ﺑﺮ ﻣﯽ دارد و ﺑﻪ ﺳﻮی ﮐﻨﻌﺎن ﻓﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﭘﺲ از ﺁﻧﮑﻪ در ﻧﻴﻤﻪ راﻩ ﺑﺎ ﺧﺪا ﮐﺸﺘﯽ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻮﻃﻦ ﺧﻮد ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻳﻌﻘﻮب‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺣﻤﻮر رﺋﻴﺲ ﻗﺒﻴﻠﻪ ﮐﻪ ﺷﮑﻴﻢ ﻧﺎم دارد ﻋﺎﺷﻖ دﻳﻨﺎ دﺧﺘﺮ ﻳﻌﻘﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﺟﺮﻳﺎن ﻳﮏ دﻳﺪار‬ ‫ﺑﻪ زور ﺑﺎ او هﻤﺒﺴﺘﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﻓﺮدای ﺁن از ﭘﺪرش ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﻪ از اﻳﻦ دﺧﺘﺮ ﺑﺮای او ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎری ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺣﻤﻮر‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﻳﻌﻘﻮب ﻣﯽ ﺁﻳﺪ و ﺑﻪ او و ﭘﺴﺮاﻧﺶ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ دل ﭘﺴﺮم ﺷﮑﻴﻢ ﺷﻴﻔﺘﻪ دﺧﺘﺮ و ﺧﻮاهﺮ ﺷﻤﺎ اﺳﺖ‬ ‫و ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﮐﻪ او را ﺑﻪ زﻧﯽ ﺑﻪ وی ﺑﺪهﻴﺪ و ازﻳﻦ ﭘﺲ ﻧﻴﺰ دﺧﺘﺮان ﻣﺎ را ﺑﺮای ﺟﻮاﻧﺎن ﺧﻮد ﺑﻪ زﻧﯽ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ و دﺧﺘﺮان‬ ‫ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﺎن ﻣﺎ ﺑﻪ زﻧﯽ ﺑﺪهﻴﺪ‪ ،‬و در زﻣﻴﻦ ﻣﺎ ﺳﺎﮐﻦ ﺷﻮﻳﺪ و در ﺁن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺴﺎزﻳﺪ و ﺗﺠﺎرت ﮐﻨﻴﺪ‪ .‬و ﺑﻌﺪا ﺧﻮد‬ ‫ﺷﮑﻴﻢ ﺑﻪ ﻳﻌﻘﻮب و ﭘﺴﺮاﻧﺶ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ دﺧﺘﺮ را ﺑﻪ زﻧﯽ ﺑﺪو ﺑﺪهﻨﺪ و هﺮ اﻧﺪازﻩ ﺑﺨﻮاهﻨﺪ ﻣﻬﺮﻳﻪ و ﭘﻴﺸﮑﺶ از او‬ ‫__________________________________‬ ‫‪ -١‬وﻟﺘﺮ در ارزﻳﺎﺑﯽ ﺧﻮد از ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬در اﺷﺎرﻩ ﺑﺪﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات از ﻗﻮل ﺑﻮﻟﻴﻨﮕﺒﺮوک ﻣﺤﻘﻖ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ و ﺑﻮﻻﻧﮋﻩ ﮐﺸﻴﺶ و ﻣﻮرخ ﻓﺮاﻧﺴﻮی‬ ‫ﻧﻘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻨﺪرﺟﺎت ﺗﻮرات‪ ،‬ﻇﺎهﺮا هﻤﻪ اﻧﺒﻴﺎء ﺑﺰرگ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺳﺎﺑﻘﻪ دزدی داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻴﻢ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺎ دروﻏﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻋﻮن‬ ‫ﻣﺼﺮ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ از او ﻋﻄﺎﻳﺎی ﻓﺮاوان ﻣﯽ دزدد‪ ،‬و ﻳﻌﻘﻮب ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺐ دادن ﭘﺪرش ﺑﺮﮐﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی را از ﺑﺮادرش ﻣﯽ دزدد و ﺑﻌﺪ هﻢ دو دﺧﺘﺮ داﺋﯽ‬ ‫ﺧﻮد را از ﭘﺪرﺷﺎن‪ ،‬و راﺣﻴﻞ ﺣﻖ ﻟﺒﻨﺎن را از او ﻣﯽ دزدد‪ ،‬و ﭘﺴﺮان راﺣﻴﻞ داراﺋﯽ ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺎن ﺧﻮد را‪ ،‬و ﻓﺮزﻧﺪان ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ را و ﺑﻌﺪ هﻢ هﻤﻪ‬ ‫اﻣﻮال ﮐﻨﻌﺎﻧﻴــﺎن را‪ .‬و ﺧﻮد وﻟﺘﺮ ﺑﺎ ﻃﻨﺰ هﻤﻴﺸﮕﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﯽ اﻓﺰاﻳﺪ‪ :‬اﻳﻦ ﮐﻔﺮ ﮔﻮﻳﺎن ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻬﺮ ﺣﺎل ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺧﻮدش و ﻗﻮم‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ اش را ﺑﻬﺘﺮ از ﻣﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﯽ دهﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ۵‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﺑﺨﻮاهﻨﺪ‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ داﺳﺘﺎن را از ﺧﻮد ﺗﻮرات ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ‪» :‬اﻣﺎ ﭘﺴﺮان ﻳﻌﻘﻮب در ﺟﻮاب ﺷﮑﻴﻢ و ﭘﺪرش ﺑﻪ ﻣﮑﺮ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ‬ ‫ﺑﺪﻳﺸﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﮐﺎر ﺑﺮای ﻣﺎ ﻧﻨﮓ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮاهﺮ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﺪهﻴﻢ‪ ،‬ﻟﮑﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮط ﺑﺎ ﺷﻤﺎ‬ ‫هﻤﺪاﺳﺘﺎن ﻣﯽ ﺷﻮﻳﻢ ﮐﻪ هﺮ ذﮐﻮری از ﺷﻤﺎ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ دﺧﺘﺮان ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ دهﻴﻢ و دﺧﺘﺮان ﺷﻤﺎ را ﺑﺮای ﺧﻮد‬ ‫ﮔﻴﺮم و ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺳﺎﮐﻦ ﺷﺪﻩ ﻳﮑﻘﻮم ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت دﺧﺘﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮداﺷﺘﻪ از اﻳﻨﺠﺎ ﮐﻮچ ﺧﻮاهﻴﻢ ﮐﺮد‪ .‬و ﺳﺨﻨﺎن‬ ‫اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺣﻤﻮر و ﭘﺴﺮش ﺷﮑﻴﻢ ﭘﺴﻨﺪ اﻓﺘﺎد‪ ...‬ﭘﺲ ﺣﻤﻮر و ﭘﺴﺮش ﺷﮑﻴﻢ ﺑﻪ دروازﻩ ﺷﻬﺮ ﺧﻮد ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺮدﻣﺎن‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﻣﺮدﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺰد ﻣﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ ﺻﻼح اﻧﺪﻳﺶ ﻣﺎ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻦ ﺳﺎﮐﻦ ﺷﻮﻧﺪ و در ﺁن‬ ‫ﺗﺠﺎرت ﮐﻨﻨﺪ و دﺧﺘﺮان اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ زﻧﯽ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ و دﺧﺘﺮان ﺧﻮد را ﺑﺪﻳﺸﺎن ﺑﺪهﻴﻢ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﺸﺎن ﻓﻘﻂ ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮط ﺑﺎ ﻣﺎ ﻣﺘﻔﻖ‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ هﺮ ذﮐﻮری از ﻣﺎ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﻮد ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﻮد اﻳﺸﺎن ﻣﺨﺘﻮﻣﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ هﻤ ِﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دروازﻩ ﺷﻬﺮ درﺁﻣﺪﻧﺪ‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﮐﺎر رﺿﺎ دادﻧﺪ و هﺮ ذﮐﻮری از ﺁﻧﺎن ﻣﺨﺘﻮن ﺷﺪﻧﺪ‪ ...‬و در روز ﺳﻮم ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﺎن دردﻣﻨﺪ و ﺑﺴﺘﺮی ﺑﻮدﻧﺪ دو ﭘﺴﺮ‬ ‫ﻳﻌﻘﻮب ﺷﻤﻌﻮن و ﻻوی هﺮ ﻳﮑﯽ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺧﻮد را ﮔﺮﻓﺘﻪ دﻟﻴﺮاﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺁﻣﺪﻧﺪ وهﻤﻪ ﻣﺮدان را ﮐﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺣﻤﻮر و ﭘﺴﺮش‬ ‫ﺷﮑﻴﻢ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دم ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﺘﻨﺪ و دﻳﻨﺎ را از ﺧﺎﻧﻪ ﺷﮑﻴﻢ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﭘﺴﺮان ﻳﻌﻘﻮب ﺑﺮ ﮐﺸﺘﮕﺎن ﺁﻣﺪﻩ‬ ‫ﺷﻬﺮ را ﻏﺎرت ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﮔﻠﻪ هﺎ و رﻣﻪ هﺎ و اﻻغ هﺎ و ﺁﻧﭽﻪ در ﺷﻬﺮ و ﺁﻧﭽﻪ در ﺻﺤﺮا ﺑﻮد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻣﻮال‬ ‫اﻳﺸﺎن و هﻤﻪ اﻃﻔﺎل و زﻧﺎن اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ اﺳﻴﺮی ﺑﺮدﻧﺪ و ﺁﻧﭽﻪ در ﺧﺎﻧﻪ هﺎ ﺑﻮد ﺗﺎراج ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻪ ﺷﻤﻌﻮن و‬ ‫ﻻوی ﮔﻔﺖ ﻣﺮا ﺑﻪ اﺿﻄﺮاب اﻧﺪاﺧﺘﻴﺪ و ﻣﺮا ﻧﺰد ﺳﮑﻨﻪ اﻳﻦ زﻣﻴﻦ ﻳﻌﻨﯽ ﮐﻨﻌﺎﻧﻴﺎن ﻣﮑﺮوﻩ ﺳﺎﺧﺘﻴﺪ‪ .‬و ﻣﻦ در ﺷﻤﺎرﻩ ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫ﺑﺪاﻧﺎن ﻗﻠﻴﻠﻢ‪ ،‬هﻤﺎﻧﺎ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﻦ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺮا ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﻣﻦ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻪ ام هﻼک ﺷﻮم‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺁﻳﺎ او ﺧﻮاهﺮ ﻣﺎ را ﺑﯽ ﻋﺼﻤﺖ‬ ‫ﮐﻨﺪ؟ ﭘﺲ ﺧﺪا ﺑﻪ ﻳﻌﻘﻮب ﮔﻔﺖ اﻳﻨﮏ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﺖ ﺋﻴﻞ ﺑﺮﺁ و در ﺁن ﺳﺎﮐﻦ ﺷﻮ و در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺮای ﻣﻦ‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﮕــﺎهﯽ ﺑﺴﺎز‪ .‬ﭘﺲ ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻪ اهﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد و هﻤﻪ ﮐﺴــــــﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ وی ﺑﻮدﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ را ﻃﺎهﺮ ﺳﺎزﻳــﺪ و‬ ‫رﺧﺖ هﺎی ﺧﻮد را ﻋﻮض ﮐﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﺖ ﺋﻴﻞ ﺑﺮوﻳﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﮐﻮچ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺧﺪا ﺧﻮف ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺷﻬﺮهﺎی ﮔﺮداﮔﺮد‬ ‫اﻳﺸﺎن ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻨﯽ ﻳﻌﻘﻮب را ﺗﻌﺎﻗﺐ ﻧﮑﺮدﻧﺪ« )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ و ﭼﻬﺎرم و ﺳﯽ و ﭘﻨﺠﻢ(‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪ ارﺷﺪ ﻳﻌﻘﻮب ﻳﻬﻮدا اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﮐﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی را از ﭘﺪر درﻳﺎﻓﺖ ﻣﯽ دارد‪ .‬وی از دﺧﺘﺮ ﻣﺮدی ﮐﻨﻌﺎﻧﯽ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻪ‬ ‫ﭘﺴﺮ ﺑﻨﺎم ﻋﻴﺮ و اوﻧﺎن وﺷﻴﻠﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و زﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﺎﻣﺎر ﺑﺮای ﭘﺴﺮ ارﺷﺪش ﻋﻴﺮ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ ،‬وﻟﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ از ﻋﻴﺮ‬ ‫ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ و او را ﻣﯽ ﻣﻴﺮاﻧﺪ‪ .‬و ﻳﻬﻮدا ﭘﺲ از ﻣﺮگ او‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺴﺮ دوﻣﺶ اوﻧﺎن ﺗﮑﻠﻴﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﻣﺎر زن‬ ‫ﺑﺮادر ﺧﻮد درﺁﻳﺪ ﺗﺎ ﺣﻖ ﺑﺮادر ﺷﻮهﺮی را ﺑﺠﺎ ﺁوردﻩ ﻧﺴﻠﯽ ﺑﺮای ﺧﻮد ﭘﻴﺪا ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ داﺳﺘﺎن را از زﺑﺎن ﺧﻮد ﺗﻮرات‬ ‫ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ‪ ...» :‬ﻟﮑﻦ ﭼﻮﻧﮑﻪ اوﻧﺎن داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺁن ﻧﺴﻞ از ﺁن او ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﺑﻪ زن ﺑﺮادر ﺧﻮد درﺁﻣﺪ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ‬ ‫اﻧﺰال ﮐﺮد ﺗﺎ ﻧﺴﻠﯽ ﺑﺮای ﺑﺮادر ﺧﻮد ﻧﺪهﺪ‪ .‬و اﻳﻦ ﮐﺎر او در ﻧﻈﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﺁﻣﺪ و او را ﻧﻴﺰ ﺑﻤﯽ راﻧﺪ‪ .‬و ﻳﻬﻮدا ﺑﻪ‬ ‫ﻋﺮوس ﺧﻮد ﺗﺎﻣﺎر ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻳﻨﮏ در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪرت ﺑﻴﻮﻩ ﺑﻨﺸﻴﻦ ﺗﺎ ﭘﺴﺮ ﺳﻮم ﻣﻦ ﺷﻴﻠﻪ ﺑﺰرگ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﺒﺎدا او ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺑﺮادراﻧﺶ ﺑﻤﻴﺮد‪ .‬ﭘﺲ ﺗﺎﻣﺎر رﻓﺘﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪر ﺧﻮد ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫و ﭼﻮن روزهﺎ ﺳﭙﺮی ﺷﺪ ﻳﻬﻮدا ﻧﺰد ﭘﺸﻢ ﭼﻴﻨﺎن ﮔﻠﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺷﻬﺮی ﮐﻪ ﭘﺪر ﺗﺎﻣﺎر در ﺁﻧﺠﺎ ﺳﺎﮐﻦ ﺑﻮد ﺁﻣﺪ‪ .‬و ﺑﻪ ﺗﺎﻣﺎر ﺧﺒﺮ‬ ‫دادﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻨﮏ ﭘﺪر ﺷﻮهﺮت ﺑﺮای ﭼﻴﺪن ﭘﺸﻢ ﮔﻠﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ وی رﺧﺖ ﺑﻴﻮﻩ ﮔﯽ را از ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺑﻴﺮون ﮐﺮدﻩ‬ ‫ﺑﺮﻗﻌﯽ ﺑﻪ روی ﺧﻮد ﮐﺸﻴﺪ و ﺧﻮد را در ﭼﺎدری ﭘﻮﺷﻴﺪ و ﺑﻪ دروازﻩ ﺷﻬﺮ ﺑﻨﺸﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا دﻳﺪ ﮐﻪ ﺷﻴﻠﻪ ﭘﺴﺮ ﺳﻮم ﻳﻬﻮدا‬ ‫ﺑﺰرگ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ وﻟﯽ ﺗﺎﻣﺎر را ﺑﻪ زﻧﯽ ﺑﻪ او ﻧﺪادﻩ اﻧﺪ‪ .‬و ﭼﻮن ﻳﻬﻮدا او را ﺑﺪﻳﺪ وی را ﻓﺎﺣﺸﻪ ﭘﻨﺪاﺷﺖ زﻳﺮا ﮐﻪ روی‬ ‫ﺧﻮد را ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﭘـﺲ ﺑﻪ ﺳﻮی او ﻣﻴﻞ ﮐـﺮد و ﮔﻔﺖ ﺑﻴﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻮ درﺁﻳﻢ‪ .‬ﻣﺮا ﭼﻪ ﻣﯽ دهﯽ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ درﺁﺋﯽ؟ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ ای از ﮔﻠﻪ ﺑﺮاﻳﺖ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺁﻳﺎ ﮔﺮو ﻣﯽ دهﯽ ﺗﺎ ﺑﻔﺮﺳﺘﯽ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﺮا ﭼﻪ ﮔﺮو دهﻢ؟ ﮔﻔﺖ ﻣﻬﺮ و زﻧﺎر ﺧﻮد‬ ‫را و ﻋﺼﺎﺋﯽ را ﮐﻪ در دﺳﺖ داری‪ .‬ﭘﺲ اﻳﻨﻬﺎ را ﺑﻪ وی داد و ﺑﺪو درﺁﻣﺪ‪ .‬و او از وی ﺁﺑﺴﺘﻦ ﺷﺪ و ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﺮﻓﺖ و‬ ‫ﺑﺮﻗﻊ را از روی ﺧﻮد ﺑﺮداﺷﺘﻪ رﺧﺖ ﺑﻴﻮﻩ ﮔﯽ ﭘﻮﺷﻴﺪ‪ .‬و ﻳﻬﻮدا ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ را ﺗﻮﺳﻂ دوﺳﺖ ﺧﻮد ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﮔﺮوهﺎ را از دﺳﺖ‬ ‫ﺁن زن ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬اﻣﺎ وی او را ﻧﻴﺎﻓﺖ‪ ...‬و ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﻳﻬﻮدا را ﺧﺒﺮ دادﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺮوس ﺗﻮ ﺗﺎﻣﺎر زﻧﺎ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ و اﻳﻨﮏ‬ ‫از زﻧﺎ ﺁﺑﺴﺘﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﻳﻬﻮدا ﮔﻔﺖ وی را ﺑﻴﺮون ﺁورﻳﺪ ﺗﺎ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬و ﭼﻮن او را ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁوردﻧﺪ ﻧﺰد ﭘﺪر‬ ‫ﺷﻮهﺮ ﺧﻮد ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﮔﻔﺖ از ﻣﺎﻟﮏ اﻳﻦ ﻣﻬﺮ و زﻧﺎر و ﻋﺼﺎ ﺁﺑﺴﺘﻦ ﺷﺪﻩ ام‪ .‬ﻳﻬﻮدا ﺁﻧﻬﺎ را ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﮔﻔﺖ او ﺑﯽ ﮔﻨﺎﻩ‬ ‫اﺳﺖ زﻳﺮا ﮐﻪ او را ﺑﻪ ﭘﺴﺮ ﺧﻮد ﺷﻴﻠﻪ ﻧﺪادم‪ ...‬و ﭼﻮن وﻗﺖ وﺿﻊ ﺣﻤﻠﺶ رﺳﻴﺪ اﻳﻨﮏ دو ﻓﺮزﻧﺪ ﺗﻮأم در رﺣﻤﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫و ﭼﻮن ﻣﯽ زاﺋﻴﺪ ﻳﮑﯽ دﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﻴﺮون ﺁورد و در ﺣﺎل ﻗﺎﺑﻠﻪ رﻳﺴﻤﺎﻧﯽ ﻗﺮﻣﺰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ دﺳﺘﺶ ﺑﺴﺖ و ﮔﻔﺖ اﻳﻦ اول‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ و دﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎز ﮐﺸﻴﺪ و اﻳﻨﮏ ﺑﺮادرش ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ‪ .‬ﭘﺲ او را ﻓﺎرص ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ و ﺑﺮادرش را زارح ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫)ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ و هﺸﺘﻢ‪.(٣٠-١ ،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ۶‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫وﻟﺘﺮ در اﺷﺎرﻩ ﺑﺪﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ ﻧﮕﺎری ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬ﻗﺎﻋﺪﺗًﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎی ﺗﻌﺠﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻳﮏ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﺤﺘﺮم‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻮی‬ ‫ﺳﭙﻴﺪ‪ ،‬در روز روﺷﻦ و در ﮐﻨﺎر دروازﻩ ﺷﻬﺮ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻓﺎﺣﺸﻪ روﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻣﺠﺎﻣﻌﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ از اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع‬ ‫ﺟﺎی ﺷﮕﻔﺘﯽ دارد ﮐﻪ در ﺷﺠﺮﻩ ﻧﺎﻣﻪ ای ﮐﻪ اﻧﺠﻴﻞ از ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﺁوردﻩ‪ ،‬ﻋﻴﺴﯽ از ﻧﺴﻞ ﻳﮑﯽ از هﻤﻴﻦ دو ﭘﺴﺮ زﻧﺎزادﻩ‬ ‫ﻳﻬﻮدا و ﺗﺎﻣﺎر ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ...» :‬و اﺑﺮاهﻴﻢ اﺳﺤﺎق را ﺁورد‪ ،‬و اﺳﺤﺎق ﻳﻌﻘﻮب را‪ ،‬و ﻳﻌﻘﻮب ﻳﻬﻮدا و ﺑﺮادران او را‪،‬‬ ‫و ﻳﻬﻮدا ﻓﺎرص و زارح را از ﺗﺎﻣﺎر ﺁورد‪ ،‬و ﻓﺎرص ﺣﺼﺮون را‪ ،‬و‪ ...‬وﻳﺴﺎ داود ﭘﺎدﺷﺎﻩ را‪ ،‬و داود ﺳﻠﻴﻤﺎن را‪ ...‬و‬ ‫اﻳﻠﻌﺎزر ﻣﺘﺎن را‪ ،‬و ﻣﺘﺎن ﻳﻌﻘﻮب ﻳﻮﺳﻒ ﺷﻮهﺮ ﻣﺮﻳﻢ را‪ ،‬ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻤﯽ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺢ از او ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ« )اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫اول‪.(١۶-١ ،‬‬ ‫* * *‬ ‫ﭘﺲ از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل هﻢ ﭘﺎدﺷﺎﻩ و هﻢ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﻧﺪ‪:‬‬ ‫»و واﻗﻊ ﺷﺪ در وﻗﺖ ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﮐﻪ داود ﭘﺎدﺷﺎﻩ از ﺑﺴﺘﺮش ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﺑﺎم ﺧﺎﻧﻪ ﮔﺮدش ﮐﺮد‪ ،‬و از ﭘﺸﺖ ﺑﺎم زﻧﯽ را‬ ‫دﻳﺪ ﮐﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ را ﺷﺴﺘﺸﻮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺁن زن ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻴﮑﻮ ﻣﻨﻈﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ داود ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ درﺑﺎرﻩ زن اﺳﺘﻔﺴﺎر ﻧﻤﻮد‪ ،‬و او‬ ‫را ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺘﺸﺒﻊ زوﺟﻪ »اورﻳﺎ« )ﺳﺮدار اﺳﺮاﺋﻴﻞ در ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﻮﺁﺑﻴﺎن( اﺳﺖ‪ .‬و داود ﻗﺎﺻﺪان ﻓﺮﺳﺘﺎد ﮐﻪ او را‬ ‫ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ ،‬و ﭼﻮن او ﻧﺰد وی ﺁﻣﺪﻩ داود ﺑﺎ او هﻤﺒﺴﺘﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ او ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬و ﺁن زن ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪ و ﭘﻴﻐﺎم ﺑﻪ‬ ‫داود ﻓﺮﺳﺘﺎد ﮐﻪ ﻣﻦ ﺣﺎﻣﻠﻪ هﺴﺘﻢ‪ .‬ﭘﺲ داود اورﻳﺎ ﺷﻮهﺮ او را ﻧﺰد ﺧﻮد ﻃﻠﺒﻴﺪ و ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ات ﺑﺮو و ﭘﺎهﺎی‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﺸﻮی‪ ،‬و ﭼﻨﻴﻦ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﮐﻪ او در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎ زوﺟﻪ اش هﻤﺒﺴﺘﺮ ﺷﻮد و ﭘﻨﺪارد ﮐﻪ زﻧﺶ از او ﺣﺎﻣﻠﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ‬ ‫اورﻳﺎ در ﺧﺎﻧﻪ داود ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺁﻗﺎﻳﺶ ﺧﻮاﺑﻴﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﻧﺮﻓﺖ‪ .‬و داود را ﺧﺒﺮ دادﻧﺪ ﮐﻪ اورﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد‬ ‫ﻧﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ داود ﺑﻪ اورﻳﺎ ﮔﻔﺖ ﻣﮕﺮ ﺗﻮ از ﺳﻔﺮ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ای‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﻧﺮﻓﺘﯽ؟ اورﻳﺎ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺳﺮﺑﺎزان‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ در اردوهﺎ ﺳﺎﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺁﻗﺎﻳﻢ در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺧﻴﻤﻪ ﻧﺸﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﺮوم ﺗﺎ ﺑﺨﻮرم و ﺑﻨﻮﺷﻢ و ﺑﺎ‬ ‫زن ﺧﻮد ﺑﺨﻮاﺑﻢ؟ ﺑﻪ ﺣﻴﺎت ﺗﻮ ﻗﺴﻢ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺎر را ﻧﺨﻮاهﻢ ﮐﺮد‪ .‬و داود ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ دﻳﺪ ﺑﺎﻣﺪادان ﻣﮑﺘﻮﺑﯽ ﺑﺮای ﻳﻮﺁب ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ‬ ‫ﺟﺒﻬﻪ ﺟﻨﮓ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻨﯽ ﻋﻤﻮن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮد اورﻳﺎ ﺑﺮای او ﻓﺮﺳﺘﺎد و در ﻣﮑﺘﻮب ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻀﻨﻮن ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ‬ ‫اورﻳﺎ را در ﻣﻮﺿﻊ ﻣﻘﺪم ﺟﻨﮓ ﺑﮕﺬارﻳﺪ و ﻋﻘﺒﺶ را ﺧﺎﻟﯽ ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺗﺎ زدﻩ ﺷﻮد و ﺑﻤﻴﺮد‪ .‬و ﭼﻮن ﻳﻮﺁب ﺷﻬﺮ را ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﺮد اورﻳﺎ را در ﻣﮑﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ ﻣﺮدان ﺷﺠﺎع دﺷﻤﻦ در ﺁﻧﺠﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬و ﻣﺮدان ﺷﻬﺮ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎ‬ ‫ﻳﻮﺁب ﺟﻨﮓ ﮐﺮدﻧﺪ و اورﻳﺎ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ ...‬و ﭼﻮن زن اورﻳﺎ ﺷﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﺷﻮهﺮش ﻣﺮدﻩ اﺳﺖ ﺑﺮای او ﻣﺎﺗﻢ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و ﭼﻮن اﻳﺎم‬ ‫ﻣﺎﺗﻢ ﮔﺬﺷﺖ داود ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ او را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺁورد‪ .‬و او ﺑﺮاﻳﺶ ﭘﺴﺮی زاﺋﻴﺪ« )ﮐﺘﺎب دوم ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ(‪.‬‬ ‫واﮐﻨﺶ ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬ﺧﺪای اﺳﺮاﺋﻴﻞ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖ در ﺗﻮرات ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ...» :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ داود ﭘﻴﻐﺎم ﻓﺮﺳﺘﺎد ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺁﻗﺎﻳﺖ )ﺷﺎﺋﻮل ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ( را ﺑﻪ ﺗﻮ دادم و زﻧﺎن او را ﺑﻪ ﺁﻏﻮش ﺗﻮ اﻧﺪاﺧﺘﻢ‪ ،‬و اﮔﺮ اﻳﻦ ﺑﺮاﻳﺖ‬ ‫ﺑﺲ ﻧﺒﻮد ﺑﺎزهﻢ ﭼﻨﻴﻦ و ﭼﻨﺎن ﻣﯽ ﮐﺮدم‪ .‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﺑﺎ زن اورﻳﺎ ﺣ ّﺘﯽ زﻧﺎ ﮐﺮدی و ﺷﻮهﺮش را ﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﻨﯽ ﻋﻤﻮن ﺑﻪ‬ ‫ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﻴﺪی؟ اﻳﻨﮏ ﻣﯽ ﺧﻮاهﯽ ﮐﻪ زﻧﺎن ﺗﺮا ﭘﻴﺶ ﭼﺸﻢ ﺗﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ هﻤﺴﺎﻳﻪ ات ﺑﺪهﻢ ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺁﻓﺘﺎب و ﭘﻴﺶ ﺗﻤﺎم‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺨﻮاﺑﺪ؟‪ ...‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﮔﻨﺎﻩ ﺗﺮا ﻋﻔﻮ ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﻳﻢ و ﺗﻮ ﻧﺨﻮاهﯽ ﻣﺮد‪ ،‬ﻟﻴﮑﻦ ﭘﺴﺮ ﺣﺮاﻣﺰادﻩ ﺗﻮ اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﻣﺮد )ﮐﺘﺎب دوم ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪.(١۴-٧ ،‬‬ ‫ﻇﺎهﺮا داود ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﻋﻤﺮ ﺑﺮ هﻤﻴﻦ روال ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬و داود ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﭘﻴﺮ و ﺳﺎﻟﺨﻮردﻩ ﺷﺪ و‬ ‫هﺮ ﭼﻨﺪ او را ﻟﺒﺎس ﻣﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻧﺪ ﮔﺮم ﻧﻤﯽ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺧﺎدﻣﺎﻧﺶ وی را ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺁﻗﺎی ﻣﺎ ﺑﺎﮐﺮﻩ ای ﺟﻮان ﺑﻄﻠﺒﻨﺪ ﺗﺎ در‬ ‫ﺁﻏﻮش ﺗﻮ ﺑﺨﻮاﺑﺪ ﺗﺎ ﺁﻗﺎی ﻣﺎ ﮔﺮم ﺑﺸﻮد‪ .‬ﭘﺲ در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺣﺪود اﺳﺮاﺋﻴﻞ دﺧﺘﺮی ﻧﻴﮑﻮ ﻣﻨﻈﺮ ﻃﻠﺒﻴﺪﻧﺪ و دوﺷﻴﺰﻩ ای را ﺑﻨﺎم‬ ‫ﺷﻮﻧﻤﻴﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺁوردﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻴﮑﻮ ﻣﻨﻈﺮ ﺑﻮد« )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب اول‪.(٣-١ ،‬‬ ‫ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻣﺘﻌﺪدی در ﺗﻮرات ﻧﺸﺎن هﺎﺋﯽ از اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ داود ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ هﻤﺠﻨﺲ ﺑﺎز ﻧﻴﺰ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ اﺳﺘﻨﺒﺎط از‬ ‫ﻣﺮﺛﻴﻪ ای ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ داود ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﺧﺒﺮ ﻣﺮگ ﻧﺎﺑﻬﻨﮕﺎم ﻳﻮﻧﺎﺗﺎن ﻓﺮزﻧﺪ ﺟﻮان و زﻳﺒﺎ روی ﺷﺎﺋﻮل ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ در ﺳﻮگ او ﺳﺮودﻩ و ﻣﺘﻦ ﺁن در ﮐﺘﺎب دوم ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ )ﺑﺎب اول‪ (٣٧-٢۶ ،‬ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ای ﺑﺮادر ﻣﻦ‬ ‫ﻳﻮﻧﺎﺗﺎن‪ ،‬ﺑﺮای ﻣﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎزﻧﻴﻦ ﺑﻮدی‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺤﺒﺖ ﻣﻦ و ﺗﻮ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﺒﺖ دو ﺑﺮادر ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻣﺤﺒﺖ ﻣﺮدان ﺑﺎ زﻧﺎن ﺑﻮد‪ «.‬ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻨﻮﺻﻒ هﻤﻴﻦ داود ﺑﻌﺪا ﺑﺨﺎﻃﺮ ارﺿﺎی ﺟﺒﻌﻮﻧﻴﺎن هﻔﺖ ﭘﺴﺮ ﺷﺎﺋﻮل را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺁﻧﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ دارﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬ ‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺳﺮدار و ﭘﺴﺮ ﻋﻢ ﺷﺎﺋﻮل را ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﺎ ﺗﻄﻤﻊ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﮐﺮدﻩ و ﺑﺪﺳﺖ او ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﺎﺋﻮل را ﺑﻪ ﺛﻤﺮ‬ ‫رﺳﺎﻧﻴﺪﻩ ﺑﻮد ﺗــﺎ ﺧﻮدش ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ او ﺷـﻮد‪ ،‬ﭘﺲ از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻣﯽ ﺳﭙﺮد و ﺑﻌﺪ در ﻣﺮاﮔﺶ ﻋــﺰاداری‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻋﻮد ﻣﯽ ﻧﻮازد و ﺳﺮود ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪ )ﮐﺘﺎب دوم ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪ ٣٢ ،‬و‪.(٣٣‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٧‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫در ﺧﻮد ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ داود زﻧﺪﮔﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺧﻮد را ﺑﺎ راهﺰﻧﯽ ﺁﻏﺎز ﮐﺮد و در رأس ﺷﺸﺼﺪ راهﺰن ﺑﻪ ﻏﺎرت و‬ ‫ﮐﺸﺘﺎر در ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮداﺧﺖ و ﻳﮑﺒﺎر ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺧﺒﺮ ﮐﺸﺘﺎر او ﺑﻪ اﻃﻼع ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﮐﻴﺲ ﻧﺮﺳﺪ هﻤﻪ ﻣﺮدان وزﻧﺎن و‬ ‫ﺣﺘﯽ ﮐﻮدﮐﺎن ﺷﻴﺮﺧﻮار را ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪ )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﻔﺘﻢ(‪ .‬وﻗﺘﻴﮑﻪ راهﺰﻧﺎن ﻋﻠﻴﻪ او ﻋﺼﻴﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫و در ﺻﺪد ﮐﺸﺘﻨﺶ ﺑﺮﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ‪ ،‬وی از ﺧﺪاوﻧﺪ ﭼﺎرﻩ ﺟﻮﺋﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺪو ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ‬ ‫ﻋﻤﺎﻟﻘﻪ دﺳﺘﺒﺮد ﺑﺰﻧﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ راهﺰﻧﺎن در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻏﺎرت ﭘﺮدازﻧﺪ و از او راﺿﯽ ﺷﻮﻧﺪ )هﻤﺎن ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ ام(‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﺗﺼﺮف ﺷﻬﺮک »راﺑﺎ« ﮐﻪ ﻣﺮدﻣﺶ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬داود دﺳﺘﻮر ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ هﻤﻪ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺁﻧﺮا از وﺳﻂ ارﻩ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻌﺪ در ﮐﻮرﻩ هﺎی ﺁﺟﺮ ﭘﺰی ﺑﺴﻮزاﻧﻨﺪ )ﮐﺘﺎب دوم ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ(‪.‬‬ ‫و هﻤﻴﻦ داود در ﺗﻮرات ﭘﺴﺮ ﺧﺪا و ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ او ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﮐﻨﺎر وی ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ‬ ‫درﺑﺎرﻩ او ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان ﺧﻮﻳﺶ را ﻃﻠﺒﻴﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ را ﺗﻔﻘﺪ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ را ﺧﻮاهﻢ ﭼﺮاﻧﻴﺪ ‪ .‬ﺧﻮاهﻢ ﺧﻮاﺑﺎﻧﻴﺪ‬ ‫و ﺷﺒﺎﻧﯽ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺧﻮاهﻢ ﮔﻤﺎﺷﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﭽﺮاﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻳﻌﻨﯽ ﺑﻨﺪﻩ ﻣﻦ داود اﻣﻴﺮ اﻳﺸﺎن ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد« )ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎن‬ ‫ﻧﺒﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ و ﭼﻬﺎرم‪.(٢۴-١١ ،‬‬ ‫* * *‬ ‫»و واﻗﻊ ﺷﺪ ﮐﻪ اﺑﺸﺎﻟﻮم ﭘﺴﺮ داود ﻧﺒﯽ را ﺧﻮاهﺮی ﻧﻴﮑﻮ ﺻﻮرت ﺑﻨﺎم ﺗﺎﻣﺎر ﺑﻮد و اﻣﻨﻮن ﭘﺴﺮ دﻳﮕﺮ داود او را دوﺳﺖ‬ ‫ﻣﯽ داﺷﺖ‪ .‬و اﻣﻨﻮن ﭼﻨﺎن ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺧﻮاهﺮ ﺧﻮدش ﺗﺎﻣﺎر ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﮔﺸﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ او ﺑﺎﮐﺮﻩ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻧﻈﺮ اﻣﻨﻮن دﺷﻮار‬ ‫ﺁﻣﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ وی ﮐﺎری ﮐﻨﺪ‪ .‬و اﻣﻨﻮن دوﺳﺘﯽ داﺷﺖ ﺑﻨﺎم ﻳﻮﻧﺎداب ﺑﻦ ﺷﻤﻌﯽ ﮐﻪ ﺑﺮادرزادﻩ داود ﺑﻮد‪ ،‬و ﻣﺮدی ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺮک‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬و او وی را ﮔﻔﺖ ای ﭘﺴﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﭼﺮا روز ﺑﻪ روز ﭼﻨﻴﻦ ﻻﻏﺮ ﻣﯽ ﺷﻮی؟ اﻣﻨﻮن وی را ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺗﺎﻣﺎر ﺧﻮاهﺮ‬ ‫ﺧﻮدم را دوﺳﺖ ﻣﯽ دارم و ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺎ او ﮐﺎری ﮐﻨﻢ‪ .‬و ﻳﻮﻧﺎداب وﻳﺮا ﮔﻔﺖ ﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮ ﺧﻮد ﺧﻮاﺑﻴﺪﻩ ﺗﻤﺎرض ﻧﻤﺎ‪ ،‬و ﭼﻮن‬ ‫ﭘﺪرت ﺑﺮای ﻋﻴﺎدت ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﺪ وی را ﺑﮕﻮ ﺗﻤﻨﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮاهﺮ ﻣﻦ ﺗﺎﻣﺎر ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﻣﺮا ﺧﻮراک ﺑﺨﻮراﻧﺪ و ﺧﻮراک را در ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﻦ ﺣﺎﺿﺮ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻢ و از دﺳﺖ وی ﺑﺨﻮرم‪ .‬ﭘﺲ اﻣﻨﻮن ﺧﻮاﺑﻴﺪﻩ ﺗﻤﺎرض ﻧﻤﻮد و ﭼﻮن ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﻋﻴﺎدﺗﺶ ﺁﻣﺪ اﻣﻨﻮن‬ ‫ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﮔﻔﺖ ﺗﻤﻨﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮاهﺮم ﺗﺎﻣﺎر ﺑﻴﺎﻳﺪ و دو ﻗﺮص ﻃﻌﺎم ﭘﻴﺶ ﻣﻦ ﺑﭙﺰد ﺗﺎ از دﺳﺖ او ﺑﺨﻮرم‪ .‬و داود ﻧﺰد ﺗﺎﻣﺎر‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﮔﻔﺖ اﻻن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮادرت اﻣﻨﻮن ﺑﺮو و ﺑﺮاﻳﺶ ﻃﻌﺎم ﺑﺴﺎز‪ .‬و ﺗﺎﻣﺎر ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮادر ﺧﻮد اﻣﻨﻮن رﻓﺖ و او‬ ‫ﺧﻮاﺑﻴﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺁرد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺧﻤﻴﺮ ﮐﺮد و ﭘﻴﺶ او ﻗﺮص هﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﭘﺨﺖ و ﺗﺎﺑﻪ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﭘﻴﺶ او ﻧﻬﺎد‪ .‬اﻣﺎ‬ ‫اﻣﻨﻮن از ﺧﻮردن اﺑﺎ ﻧﻤﻮد و ﮔﻔﺖ هﻤﻪ ﮐﺲ را از ﻧﺰد ﻣﻦ ﺑﻴﺮون ﮐﻨﻴﺪ و هﻤﮕﺎن از ﻧﺰد او ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬و اﻣﻨﻮن ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺎﻣﺎر ﮔﻔﺖ ﺧﻮراک را ﺑﻪ اﺗﺎق ﺑﻴﺎور ﺗﺎ از دﺳﺖ ﺗﻮ ﺑﺨﻮرم‪ ،‬و ﺗﺎﻣﺎر ﻗﺮص هﺎ را ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺰد ﺑﺮادر ﺧﻮد‬ ‫اﻣﻨﻮن ﺑﻪ اﻃﺎق ﺁورد‪ ،‬و ﭼﻮن ﭘﻴﺶ او ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﺨﻮرد او وی را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ای ﺧﻮاهﺮم ﺑﻴﺎ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﺨﻮاب‪ .‬ﺗﺎﻣﺎر‬ ‫وی را ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﯽ‪ ،‬ای ﺑﺮادرم‪ ،‬ﻣﺮا ذﻟﻴﻞ ﻣﺴﺎز زﻳﺮا ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺎر در اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮐﺮدﻩ ﻧﺸﻮد و اﻳﻦ ﻗﺒﺎﺣﺖ را ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻴﺎور‬ ‫زﻳﺮا ﻣﻦ ﻧﻨﮓ ﺧﻮد را ﮐﺠﺎ ﺑﺒﺮم؟ ﭘﺲ ﺗﻤﻨﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﮕﻮﺋﯽ و او ﻣﺮا از ﺗﻮ درﻳﻎ ﻧﺨﻮاهﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻟﻴﮑﻦ اﻣﻨﻮن‬ ‫ﻧﺨﻮاﺳﺖ ﺳﺨﻦ وی را ﺑﺸﻨﻮد و ﺑﺮ او زورﺁور ﺷﺪ و ﺑﺎ او ﺧﻮاﺑﻴﺪ‪ .‬و ﭼﻮن از ﻣﺠﺎﻣﻌﺖ ﻓﺎرغ ﺷﺪ ﺑﺮ وی ﺑﻐﺾ ﻧﻤﻮد و‬ ‫وی را ﮔﻔﺖ ﺑﺮﺧﻴﺰ و ﺑﺮو‪ .‬او وی را ﮔﻔﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﮑﻦ زﻳﺮا اﻳﻦ ﻇﻠﻢ ﻋﻈﻴﻢ ﮐﻪ در ﺑﻴﺮون ﮐﺮدن ﻣﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﯽ ﺑﺪﺗﺮ اﺳﺖ از‬ ‫ﺁن ﻇﻠﻢ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﮐﺮدی‪ .‬ﻟﻴﮑﻦ او ﻧﺨﻮاﺳﺖ ﮐﻪ وی را ﺑﺸﻨﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺎدﻣﯽ را ﮐﻪ او را ﺧﺪﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﺮد ﺧﻮاﻧﺪﻩ‬ ‫ﮔﻔﺖ اﻳﻦ دﺧﺘﺮ را از ﻧﺰد ﻣﻦ ﺑﻴﺮون ﮐﻦ و در را از ﻋﻘﺒﺶ ﺑﺒﻨﺪ‪ .‬و ﺧﺎدم او را ﺑﻴﺮون ﮐﺮدﻩ در را از ﻋﻘﺒﺶ ﺑﺴﺖ‪ .‬و ﺗﺎﻣﺎر‬ ‫ﺟﺎﻣﻪ رﻧﮕﺎرﻧﮓ ﺧﻮد را ﮐﻪ دﺧﺘﺮان ﺑﺎﮐﺮﻩ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺪان ﻣﻠﺒﺲ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ درﻳﺪﻩ و ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺧﻮد رﻳﺨﺖ‪ ،‬و ﺑﺮادرش‬ ‫اﺑﺸﺎﻟﻮم وی را ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ای ﺧﻮاهﺮم اﮐﻨﻮن ﺧﺎﻣﻮش ﺑﺎش ﭼﻮن ﺑﺮادر ﺗﻮ اﺳﺖ و از اﻳﻨﮑﺎر ﻣﺘﻔﮑﺮ ﻣﺒﺎش‪ .‬ﭘﺲ ﺗﺎﻣﺎر در‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮادر ﺧﻮد اﺑﺸﺎﻟﻮم در ﭘﺮﻳﺸﺎن ﺣﺎﻟﯽ ﻣﺎﻧﺪ )ﮐﺘﺎب دوم ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ‪.(١٢-١ ،‬‬ ‫در هﻤﻴﻦ ﺗﻮرات )ﺳﻔﺮﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ (١٧ ،‬ﺑﺼﻮرت ﻓﺮﻣﺎن ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﮐﺴﻴﮑﻪ‬ ‫ﻋﻮرت ﺧﻮاهﺮ ﺧﻮد را ﮐﺸﻒ ﮐﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻤﺎن ﭘﺴﺮان ﻗﻮم ﺧﻮد ﻣﻨﻘﻄﻊ )ﻧﺎﺑﻮد( ﺷﻮد‪ «.‬وﻟﯽ ﻇﺎهﺮا اﻳﻦ ﺣﮑﻢ‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﭘﺴﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ را ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺸﺪﻩ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺧﻮد ﺗﻮرات دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا‪ ،‬اﻣﻨﻮن ﺑﻪ دﺳﺘﻮر داود‬ ‫در ﺿﻴﺎﻓﺘﯽ ﮐﻪ اﺑﺸﺎﻟﻮم ﺗﺮﺗﻴﺐ دادﻩ اﺳﺖ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺟﻮﻳﺪ و در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺪﺳﺖ ﺑﺮادرش ﮐﺸﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ از ﺁن‬ ‫اﺑﺸﺎﻟﻮم ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺪرش داود‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺧﺪا و ﺷﺒﺎن او و ﭘﺎدﺷﺎﻩ و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﻗﻴﺎم ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در اﻳﻦ ﻗﻴﺎم هﻤﻪ ﻣﺮدم ﺟﺎﻧﺐ‬ ‫اﺑﺸﺎﻟـﻮم را ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ...» :‬و ﭘﻴﺮوان اﺑﺸﺎﻟﻮم روزﺑﺮوز زﻳﺎدﺗـــﺮ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﮐﺴﯽ ﻧﺰد داود ﺁﻣـــﺪﻩ او را ﺧﺒـﺮ داد ﮐﻪ‬ ‫دل هﺎی ﻣﺮدان اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ اﺑﺸﺎﻟﻮم ﮔﺮوﻳﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و داود ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺧﺎدﻣﺎن ﺧﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ او در اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﻮدﻧﺪ ﮔﻔﺖ‬ ‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﻓﺮار ﮐﻨﻴﻢ واﻻ ﻣﺎ را از اﺑﺸﺎﻟﻮم ﻧﺠﺎت ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﭘﺎدﺷﺎﻩ و ﺗﻤﺎﻣﯽ اهﻞ ﺧﺎﻧﻪ اش ﺑﺎ وی رﻓﺘﻨﺪ و ﭘﺎدﺷﺎﻩ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ دﻩ زن را ﮐﻪ ﻣﺘﻌﻪ او ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮای داﺷﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ واﮔﺬاﺷﺖ« )ﮐﺘﺎب دوم ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‪.(١۶-١٣ ،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٨‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫* * *‬ ‫ﺳﻠﻴﻤﺎن ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ )و ﭘﺎدﺷﺎﻩ(‪ ،‬ﭘﺴﺮ داود و ﺑﺘﺸﺒﻊ )هﻤﺎن زﻧﯽ ﮐﻪ داود ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺎ او زﻧﺎ ﮐﺮدﻩ و ﺑﻌﺪ ﺷﻮهﺮش را در ﺟﺒﻬﻪ‬ ‫ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﻴﺪﻩ ﺑﻮد(‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ ﺁن داﺳﺘﺎن هﺎی ﻣﺤﻴﺮاﻟﻌﻘﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ وی ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬در دوران ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﻪ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺧﻮد ﻧﻪ ﭘﻴﺮوزی ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﻬﻤﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁورد و ﻧﻪ ﺣﺪود ﻗﺪرﺗﺶ از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻮﭼﮏ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻓﺮاﺗﺮ ﻣﯽ رود‪.‬‬ ‫در ﻋﻮض از راﻩ ازدواج ﺑﺎ دﺧﺘﺮ ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ و اﺗﺤﺎد ﺑﺎ هﻴﺮام ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺻﻮر‪ ،‬دوران ﺁراﻣﺸﯽ را ﺑﺮای ﮐﺸﻮر ﺧﻮد‬ ‫ﻓﺮاهﻢ ﻣﯽ ﺁورد ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺁن روﻧﻖ اﻗﺘﺼﺎدی و ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻨﺎهﺎی ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﭽﻪ راﻣﺴﺲ دوم ﻣﺼﺮ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫دوران ﭘﺎدﺷﺎهﯽ اﻳﻦ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺎ ﺑﺮادرﮐﺸﯽ ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا داود ﭘﺪر او در ﻣﺎﻩ ﺁﺧﺮ زﻧﺪﮔﺎﻧﻴﺶ ﺑﻪ اﻏﻮای ﺑﺘﺸﺒﻊ ﻣﺎدر‬ ‫ﺳﻠﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻠﯽ ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬وﻟﻴﻌﻬـﺪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺧﻮد را از ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﯽ ﺧﻠــﻊ ﻣﯽ ﮐﻨــﺪ و ﺳﻠﻴﻤﺎن را در ﺟـــﺎی او‬ ‫ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ ،‬و ﺳﻠﻴﻤﺎن در ﺁﻏﺎز ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺧﻮد ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ از ﺷﺮ اﻳﻦ ﺑﺮادر ﻣﺰاﺣﻢ راﺣﺖ ﺷﻮد او را ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻨﺎﻩ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ‬ ‫ازدواج ﺑﺎ ﮐﻨﻴﺰ ﭘﺪرش را دارد ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪.(٢۶-١ ،‬‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﺗﺎرﻳﺨﯽ‪ ،‬در ﺗﻮرات و ﺑﺨﺼﻮص در ﻗﺮﺁن ﭼﻨﺎن در ﺷﮑﻮﻩ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ و زﻣﻴﻨﯽ اﻳﻦ ﺳﻠﻴﻤﺎن‬ ‫داد ﺳﺨﻦ دادﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ در ﻣﻮرد هﻴﭻ ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﺎ ﻣﺬهﺒﯽ دﻳﮕﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺪارد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﺁدﻣﻴﺎن و ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی اﻓﺴﺎﻧﻪ ای ﺁﻧﺴﻮی درﻳﺎهﺎ و ﻗﺎرﻩ هﺎ ﺟﻤﻌًﺎ دراﺧﺘﻴﺎر او ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺟﻦ و ﺷﻴﻄﺎن و‬ ‫ﺑﺎد و ﺁب و ﻣﺮﻏﺎن و ﻣﻮران و ﻣﺎهﻴﺎن ﻧﻴﺰ هﻤﮕﯽ ﺳﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن او دارﻧﺪ‪ ...» :‬و ﺑﺎد ﺻﺮﺻﺮ را ﻣﺴﺨﺮ ﺳﻠﻴﻤﺎن‬ ‫ﮔﺮداﻧﻴﺪﻳﻢ ﺗﺎ او را ﺑﻪ هﺮ ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮش ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺒﺮد‪ ،‬و ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ را ﻣﺴﺨﺮ او ﮐﺮدﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺮاﻳﺶ در درﻳﺎ ﻏﻮاﺻﯽ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ ﻳﺎ در دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺣﮑﻮﻣﺘﺶ ﺑﻪ ﮐﺎرهﺎی دﻳﮕﺮ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ )اﻧﺒﻴﺎء‪ ،(٨٢-٨١ ،‬و ﺳﭙﺎهﻴﺎن ﺳﻠﻴﻤﺎن را از ﺟﻦ و اﻧﺲ و‬ ‫ﻣﺮﻏﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻳﻢ ﮐﻪ در رﮐﺎﺑﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺁﻳﻨﺪ )ﻧﻤﻞ‪ ،(١٧ ،‬و اﺟﻨﻪ را ﻓﺮﻣﺎن دادﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ اذن ﭘﺮوردﮔﺎرﺷﺎن ﮐﻤﺮ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ‬ ‫او ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ هﺮ ﮐﺪام از ﺁﻧﺎن ﮐﻪ ﺳﺮﭘﻴﭽﻴﺪ ﻋﺬاب ﺁﺗﺶ ﺳﻮزان ﭼﺸﺎﻧﺪﻳﻢ‪ ،‬و ﺁن اﺟﻨﻪ ﺑﺮای ﺳﻠﻴﻤﺎن هﺮ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫از ﮐﺎخ هﺎ و ﻧﻘﻮش و ﻇﺮوف ﺑﺰرگ و دﻳﮓ هﺎی ﻋﻈﻴﻢ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ )ﺳﺒﺎ‪ ،(١٣-١٢ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ وی ﻧﺰد ﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻘﺮب ﺑﻮد‪،‬‬ ‫و ﻧﻴﮑﻮ ﺑﻨﺪﻩ ای ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺰد ﻣﺎ ﺗﻀﺮع ﻣﯽ ﮐﺮد« )ﺳﺒﺎ‪.(٣٠ ،‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از اﻳﻦ ﺗﻀﺮع را ﺧﻮد ﺗﻮرات در ﮐﺘﺎب »ﻏﺰل ﻏﺰل هﺎی ﺳﻠﻴﻤﺎن«‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺷﻌﺎری ﮐﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻧﺒﯽ درﺑﺎرﻩ‬ ‫ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺧﻮد ﺳﺮودﻩ ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ...» :‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﻗﺮص هﺎی ﮐﺸﻤﺶ ﺗﻘﻮﻳﺖ دهﻴﺪ و ﺑﻪ ﺳﻴﺐ هﺎ ﺗﺎزﻩ ﺳﺎزﻳﺪ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻋﺸﻖ هﺴﺘﻢ‪ .‬دﺳﺖ ﭼﭗ دﻟﺪارم زﻳﺮ ﺳﺮ ﻣﻦ اﺳﺖ و دﺳﺖ راﺳﺘﺶ ﻣﺮا درﺁﻏﻮش ﮐﺸﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ام‬ ‫از ﺁن ﻣﻦ اﺳﺖ و ﻣﻦ از ﺁن او هﺴﺘﻢ‪.‬‬ ‫ای ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﭼﺸﻤﺎﻧﺖ از ﭘﺸﺖ ﺑﺮﻗﻊ ﻣﺜﻞ ﭼﺸﻤﺎن ﮐﺒﻮﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺐ هﺎﻳﺖ ﻣﺜﻞ رﺷﺘﻪ ﻗﺮﻣﺰ و دهﺎﻧﺖ زﻳﺒﺎ اﺳﺖ‪ .‬دو‬ ‫ﭘﺴﺘﺎﻧﺖ ﻣﺜﻞ دو ﺁهﻮی دوﻗﻠﻮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺎن ﺳﻮﺳﻦ هﺎ ﻣﯽ ﭼﺮﻧﺪ‪ .‬از ﻟﺐ هﺎﻳﺖ ﺷﻬﺪ ﻋﺴﻞ ﻣﯽ ﭼﮑﺪ و زﻳﺮ زﺑﺎﻧﺖ ﻋﺴﻞ و‬ ‫ﺷﻴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ را از ﺳﻮراخ در داﺧﻞ ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬و اﺣﺸﺎﻳﻢ ﺑﺮای او ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ در ﺁﻣﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ ﺗﺎ در را ﺑﻪ‬ ‫روﻳﺶ ﺑﺎز ﮐﻨﻢ‪ ،‬اﻣﺎ دﻟﺪارم ﺑﺎز ﮔﺸﺘﻪ و رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ای دﺧﺘﺮان اورﺷﻠﻴﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎ را ﻗﺴﻢ ﻣﯽ دهﻢ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﻣﺮا ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ‬ ‫وی را ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﻴﻤﺎر ﻋﺸﻖ هﺴﺘﻢ‪.‬‬ ‫اﮔــﺮ ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﻣــﻦ ﮐﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺪاﻧﻴــﺪ ﮐﻪ او ﺳﻔﻴﺪ و ﺳﺮخ ﻓــﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﮐﺒﻮﺗــﺮان ﻧﺰد ﻧﻬﺮهﺎی ﺁب اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻟﺐ هﺎﻳﺶ ﺳﻮﺳﻦ هﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺁﻧﻬﺎ ّﻣﺮ ﺻﺎﻓﯽ ﻣﯽ ﭼﮑﺪ‪ .‬دﺳﺖ هﺎﻳﺶ ﺣﻠﻘﻪ هﺎی ﻃﻼ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ زﺑﺮﺟﺪ ﻣﻨﻘﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎق هﺎﻳﺶ ﺳﺘﻮن ﻣﺮﻣﺮ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ هﺎی ز ِر ﻧﺎب اﺳﺖ‪ .‬دهﺎن او ﺑﺴﻴﺎر ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﺗﻤﺎم او ﻣﺮﻏﻮﺑﺘﺮﻳﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﻣﺤﺒﻮب ﻣﻦ‪ ،‬ای دﺧﺘﺮان اورﺷﻠﻴﻢ!‬ ‫ای ﻣﺤﺒﻮب ﻣﻦ‪ ،‬ﭘﺎهﺎﻳﺖ در ﻧﻌﻠﻴﻦ ﭼﻪ زﻳﺒﺎ اﺳﺖ! ﺣﻠﻘﻪ هﺎی ران هﺎﻳﺖ ﻣﺜﻞ زﻳﻮرهﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺻﻨﻌﺖ دﺳﺖ ﺻﻨﻌﺘﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺎف ﺗﻮ ﮐﺎﺳﻪ ﻣﺪوری ﭘﺮ از ﺷﺮاب اﺳﺖ‪ .‬دو ﭘﺴﺘﺎﻧﺖ ﻣﺜﻞ دو ﺑﭽﻪ دوﻗﻠﻮی ﺁهﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮدﻧﺖ ﻣﺜﻞ ﺑﺮج ﻋﺎج و ﭼﺸﻤﺎﻧﺖ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺑﺮﮐﻪ هﺎی ﺣﺸﺒﻮن اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺎﻣﺘﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ درﺧﺖ ﺧﺮﻣﺎﺳﺖ و ﭘﺴﺘﺎن هﺎﻳﺖ ﻣﺜﻞ ﺧﻮﺷﻪ هﺎی اﻧﮕﻮر و ﺑﻮی ﻧﻔﺴﺖ ﻣﺜﻞ ﺳﻴﺐ‬ ‫اﺳﺖ و دهﺎﻧﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺮاب ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‪ .‬ای دﻟﺪار ﻣﻦ‪ ،‬ﮐﺎﺷﮑﯽ ﻣﺜﻞ ﺑﺮادر ﻣﻦ ﺑﻮدی ﮐﻪ ﭘﺴﺘﺎن هﺎی ﻣﺎدرم را ﻣﮑﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﻮن‬ ‫ﺗﺮا ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﻳﺎﻓﺘﻢ ﻣﯽ ﺑﻮﺳﻴﺪم و رﺳﻮاﻳﻢ ﻧﻤﯽ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪«.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٩‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫در ﻗﺮﺁن ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻨﺪﻩ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ای داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ »هﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺧﺪا ﮐﺎﻓﺮ ﻧﮕﺸﺖ« )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،(١٠٢ ،‬وﻟﯽ در ﺧﻮد ﺗﻮرات‬ ‫در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»‪ ...‬ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺳﻮای دﺧﺘﺮ ﻓﺮﻋﻮن زﻧﺎن ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎری را دوﺳﺖ ﻣﯽ داﺷﺖ‪ ،‬و هﻤﻪ اﻳﻦ زﻧﺎن از اﻣﺖ هﺎﺋﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ درﺑﺎرﻩ اﻳﺸﺎن ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﻓﺮﻣﻮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن درﻧﻴﺎﺋﻴﺪ و اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ درﻧﻴﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺒﺎدا ﮐﻪ دل ﺷﻤﺎ‬ ‫را ﺑﻪ ﭘﻴﺮوی از ﺧﺪاﻳﺎن ﺧﻮد ﻣﺎﻳﻞ ﮔﺮداﻧﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺳﻠﻴﻤﺎن اﻃﺎﻋﺖ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﻧﮑﺮد و ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ درﺁﻣﺪ‪ .‬و او را‬ ‫هﻔﺘﺼﺪ زن ﻋﻘﺪی و ﺳﻴﺼﺪ ﺟﺎرﻳﻪ ﺑﻮد‪ .‬و زﻧﺎﻧﺶ دل او را از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬و در وﻗﺖ ﭘﻴﺮی ﺳﻠﻴﻤﺎن واﻗﻊ‬ ‫ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از اﻳﻦ زﻧﺎن او را ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬و دل او ﻣﺎﻧﻨﺪ دل ﭘﺪرش داوود ﺑﺎ ﺧﺪاﻳﺶ ﮐﺎﻣﻞ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻋﺸﺘﻮرت ﺧﺪای ﺻﻴﺪوﻧﻴﺎن و ﻣﻠﮑﻮم ﺑﺖ ﻋﻤﻮﻧﻴﺎن رﻓﺖ و ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﺮارت ورزﻳﺪ و در ﮐﻮهﯽ ﮐﻪ‬ ‫روﺑﺮوی اورﺷﻠﻴﻢ اﺳﺖ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﮐﻤﻮش ﮐﻪ ﺑﺖ ﻣﻮﺁﺑﻴﺎن اﺳﺖ و ﺑﺠﻬﺖ ﻣﻮﻟﮏ ﺑﺖ ﺑﻨﯽ ﻋﻤﻮن ﺑﻨﺎ ﮐﺮد و‬ ‫ﺑﺠﻬﺖ هﻤﻪ زﻧﺎن ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای ﺧﺪاﻳﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺨﻮر ﻣﯽ ﺳﻮزاﻧﻴﺪﻧﺪ و ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ هﺎ ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﻴﺪﻧﺪ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﻤﻞ‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺸﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﺳﻠﻴﻤﺎن اﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ او اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﭘﻴﺮوی ﺧﺪاﻳﺎن ﻏﻴﺮ را ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬اﻣﺎ او ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ او اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻩ ﺑﻮد ﺑﺠﺎ ﻧﻴﺎورد‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﮔﻔﺖ ﭼﻮﻧﮑﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ را ﻧﻤﻮدی اﻟﺒﺘﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ را از ﺗﻮ‬ ‫ﭘﺎرﻩ ﮐﺮدﻩ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﻩ ات ﺧﻮاهﻢ داد‪ ،‬ﻟﻴﮑﻦ در اﻳﺎم ﺗﻮ اﻳﻦ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭘﺪرت داود ﻧﺨﻮاهﻢ ﮐﺮد‪ ،‬اﻣﺎ از دﺳﺖ ﭘﺴﺮت ﺁﻧﺮا ﭘﺎرﻩ‬ ‫ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺪهﺎی ‪ ١‬ﺗﺎ ‪.(١٢‬‬ ‫ﺳﻠﻴﻤﺎن از ﻓﺎﺣﺸﻪ ای ﺑﻨﺎم راﺣﺎب ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮزﻧﺪی ﺑﻨﺎم ﺑﻮﻋﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ از او ﻧﻴﺰ در ﻧﺴﺐ ﻧﺎﻣﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ در اﻧﺠﻴﻞ‬ ‫ﻟﻮﻗﺎ ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺧﻮد اﻳﻦ ﺑﻮﻋﺰ ﺑﺮ ﺧﻼف دﺳﺘﻮر اﮐﻴﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺎ زﻧﯽ از ﻗﺒﻴﻠﻪ ﻣﻮﺁب وﺻﻠﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ اﻳﻦ ﮔﻨﺎﻩ را ﺑﻪ روی ﺧﻮدش ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﺑﺎ هﻤﻪ ﺗﺠﻠﻴﻠﯽ ﮐﻪ در ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ و ﻗﺮﺁن از ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وی از‬ ‫ﻧﻈﺮ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺧــﻮد ﮐﺎﻣ ِﻪ ﻓﺎﺳﺪ و ﺳﺘﻤﮕــﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺸﺖ ﻣﻠﺖ ﺧﻮد را در زﻳﺮ ﻓﺸﺎرهﺎی ﻣﺎﻟﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺧـﻢ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺗﻤﺎم ﺷﻮرش هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ از ﺟﺎﻧﺐ ﺗﻮدﻩ هﺎی ﻣﺤﺮوم اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺰدور و ﻏﺎﻟﺒﺎ‬ ‫اﺟﻨﺒﯽ او در ﺧﻮن ﻏﺮق ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺠﻠﻴﻞ ﺗﻮرات از وی اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺑﻨﺎی ﻣﻌﺒﺪ ﺑﺰرگ ﻳﻬﻮﻩ در اورﺷﻠﻴﻢ اﺳﺖ و ﻧﻪ‬ ‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺣﮑﻤﺖ و ﻋﺪاﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ وی ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬وﻟﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﻦ ﻣﻌﺒﺪ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﮐﺎر اﺟﺒﺎری دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ هﻔﺘﺎد‬ ‫هﺰار ﺑﺎرﺑﺮ و هﺸﺘﺎد هﺰار ﺳﻨﮕﺘﺮاش و دﻩ هﺎ هﺰار ﺑﻨﺎ ﺑﻤﺪت ﺳﻴﺰدﻩ ﺳﺎل ﺗﻤﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪،‬‬ ‫‪ .(١۵‬ﮐﺎر ﺷﺎق در ﻣﻌﺎدن هﺰاران ﮐﺎرﮔﺮ را هﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺗﻠﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮدﮔﯽ ﺑﻪ ﺑﻴﺮﺣﻤﺎﻧﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﺻﻮرت ﺁن ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ و‬ ‫ﻃﺒﻘﻪ ﺣﺎﮐﻤﻪ ﺑﺎ اﺗﮑﺎء ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺧﻮد را ﻣﺎﻟﮏ روح و ﺟﺴﻢ ﻣﺮدم ﻣﯽ داﻧﺪ )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪-١ ،‬‬ ‫‪ .(١۵‬ﺧﻮد ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات ‪ ١۴٠٠‬اراﺑﻪ ﺑﺎ ‪ ١٢٠٠٠‬اراﺑﻪ ران و ‪ ۴٠٠٠٠‬ﻃﻮﻳﻠﻪ دراﺧﺘﻴﺎر ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫دارد )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪ (٢۶ ،‬و ﺣﺮﻣﺴﺮا ی او ﺷﺎﻣﻞ ‪ ٧٠٠‬زن ﻋﻘﺪی و ‪ ٣٠٠‬ﺟﺎرﻳﻪ و ﭼﻨﺪ هﺰار ﮐﻨﻴﺰ‬ ‫اﺳﺖ )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪.(۴ ،‬‬ ‫»و وزن ﻃﻼﺋﯽ ﮐﻪ در ﻳﮏ ﺳﺎل ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن رﺳﻴﺪ ‪ ۶۶۶‬وزﻧﻪ ﻃﻼ ﺑﻮد‪ ...‬و ﺳﻠﻴﻤﺎن ‪ ٢٠٠‬ﺳﭙﺮ ﻃﻼی ﭼﮑﺸﯽ ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﺑﺮای هﺮ ﺳﭙﺮ ‪ ۶٠٠‬ﻣﺜﻔﺎل ﻃﻼ ﺑﮑﺎر ﺑﺮدﻩ ﺷﺪ‪ ،‬و ‪ ٣٠٠‬ﺳﭙﺮ ﮐﻮﭼﮏ ﻃﻼی ﭼﮑﺸﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای هﺮ ﺳﭙﺮ ‪ ٣٠٠‬ﻣﺜﻘﺎل ﻃﻼ ﺑﻪ‬ ‫ﮐﺎر ﺑﺮدﻩ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺗﺨﺖ ﺑﺰرﮔﯽ ﺳﺎﺧﺖ و ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬و ﺗﺨﺖ را ﺷﺶ ﭘﻠﻪ و ﭘﺎ اﻧﺪاز زرﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺨﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻇﺮوف ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﯽ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﭘﺎدﺷﺎﻩ از ﻃﻼو ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻇﺮوف ﺧﺎﻧﻪ او ﻧﻴﺰ از زر ﺧﺎﻟﺺ ﺑﻮد«‬ ‫)ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ(‪.‬‬ ‫وﻟﺘﺮ در »دﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮﻓﻠﺴﻔﯽ« ﺧﻮد در ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺣﺴﺎب ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ارزش ﺻﺪ و ﺳﻪ هﺰار ﺗﺎﻻن ﻃﻼ و‬ ‫ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن و ﺳﻴﺰدﻩ هﺰار ﺗﺎﻻن ﻧﻘﺮﻩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات از داود ﺑﻪ ارث ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن رﺳﻴﺪ ﺑﺪون اﺣﺘﺴﺎب ﺑﻬﺎی‬ ‫ﺟﻮاهﺮات‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺴﻌﻴﺮ زﻣﺎن وﻟﺘﺮ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﺎدرد و ﺻﺪ و ﻧﻮزدﻩ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻟﻴﺮﻩ اﺳﺘﺮﻟﻴﻨﮓ ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ ‪ ٢۶‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻓﺮاﻧﮏ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ زﻣﺎن او ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ رﻗﻢ ﭘﻮﻟﯽ در ﻣﺠﻤﻮع دﻧﻴﺎی ﺁن زﻣﺎن هﻢ در ﺟﺮﻳﺎن ﻧﺒﻮد‪ ،‬و اﮔﺮ واﻗﻌﺎ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺛﺮوﺗﯽ دراﺧﺘﻴﺎر ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻮد‪ ،‬وی دﻳﮕﺮ ﭼﻪ ﻧﻴﺎزی داﺷﺖ ﮐﻪ ﮐﺸﺘﯽ هﺎی اﻓﺴﺎﻧﻪ ای ﺧﻮد را در ﺟﺴﺘﺠﻮی ﻃﻼ ﺑﻪ‬ ‫اوﻓﻴﺮوس ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ؟‬ ‫ﭼﻴﺰی ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺰﻳﻨﻪ هﻤﻪ اﻳﻦ وﻟﺨﺮﺟﯽ هﺎی ﭘﻴﻐﻤﺒﺮاﻧﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﺪوش ﻃﺒﻘﻪ دهﻘﺎن و ﮐﺎرﮔﺮ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ و‬ ‫ﺑﻪ ﻗﻮل وﻳﻞ دوراﻧﺖ هﻤﻴﻦ ﻓﺸﺎر ﻃﺎﻗﺖ ﻓﺮﺳﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻳﻬﻮﻩ را ﻣﺘﺰﻟﺰل ﮐﺮد و اﻧﻔﺠﺎر و دوﭘﺎرﮔﯽ‬ ‫ﮐﺸﻮر ﻳﻬﻮﻩ را ﺑﻴﻔﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ١٠‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﻗﻀﺎﺋﯽ اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﮐﻪ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻣﻈﻬﺮ ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻬﺘﺮ از ﭘﺮوﻧﺪﻩ‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ او ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وی در هﻤﺎن ﺁﻏﺎز ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮد ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﺮادر ﺑﺰرﮔﺘﺮش را ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺳﻮﮔﻨﺪی ﮐﻪ در ﻣﻌﺒﺪ‬ ‫ﻳﺎد ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﻣﯽ ﮐﺸﺪ )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ (٢۵ ،‬و ﻳﻮﺁب ﺳﺮدار ﭘﻴﺮ داود را ﮐﻪ در ﺗﺤﮑﻴﻢ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﺎﻧﺪان‬ ‫او ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ داﺷﺘﻪ در درون ﻣﻌﺒﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ ،(٣١ ،‬و »ﺷﻤﻌﯽ« ﺳﭙﻴﺪ‬ ‫ﻣﻮ را ﮐﻪ داود ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻣﻮﮐﺪ ﺧﻮردﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺶ ﺗﺠﺎوز ﻧﮑﻨﺪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ،(۴۶ ،‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮرد‬ ‫ﺧﻮد داوود ﻧﺒﯽ ﺑﻪ هﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن وﺻﻴﺖ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ رﻗﻴﺐ ﻗﺪﻳﻤﯽ او را ‪ -‬ﮐﻪ ﺧﻮدش ﻗﺴﻢ ﺧﻮردﻩ ﺑﻮد او‬ ‫را ﻧﮑﺸﺪ ‪ -‬در اوﻟﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ .(٩ ،‬در ارزﻳﺎﺑﯽ ﺷﺨﺼﻴﺖ اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺗﺎرﻳﺦ ﻳﻬﻮد‪ ،‬هـ‪ .‬ج‪ .‬وﻟﺰ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬هﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺧﺮدﻣﻨﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺎ اراﺋﻪ ﻣﯽ دارد‪ ،‬وی را ﺑﻴﺶ از ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﻣﺮدﻣﯽ ﺁدﻣﮑﺶ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺒﮑﺎر‪ ،‬ﻣﺬﺑﺬب و ﺧﺮاﻓﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل رواﻧﯽ‬ ‫و ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﻣﻠﺘﯽ ﮐﻪ اﻳﻤﺎن ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺘﻮارﺗﺮ از هﻤﺴﺎﻳﮕﺎﻧﺶ ﻧﺪارد ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ« و ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺑﻴﺮﺣﻤﯽ هﺎ و‬ ‫ﺗﺠﻤﻞ ﻃﻠﺒﯽ هﺎ و ﺣﺮﻣﺴﺮای ﭼﻨﺪ ﺻـﺪ ﻧﻔﺮی او ﻣﺎ را ﺑﻴـــﺶ از هﺮ ﭼﻴﺰ ﺑﻴﺎد اﻣﭙﺮاﺗﻮران روﻣﯽ و ﺳﻠﻄﺎن هﺎی ﻋﺜﻤــﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣﯽ اﻧﺪازد‪ .‬ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﻣﻌﺎﺑﺪی ﮐﻪ وی ﺑﺮای ﺳﻮﻟﻮخ و ﻋﺸﺘﺎرﺗﻪ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎن زﻧﺎن ﻏﻴﺮ ﻳﻬﻮدی ﺧﻮدش در ﺑﺎﻻی ﺗﭙﻪ‬ ‫زﻳﺘﻮن ﺑﻨﺎ ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻤﺮاﺗﺐ از ﻣﻌﺒﺪی ﮐﻪ در اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﺮای ﻳﻬﻮﻩ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻤﻮازات هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﺣﮑﻤﺖ و ﻓﻀﻞ اﻓﺴﺎﻧﻪ ای ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻧﻴﺰ ﭘﺮوﻧﺪﻩ ای ﭼﻨﺪان ﭘﺮ اﻓﺘﺨﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬ ‫ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی ﻣﺤﻘﻘﺎن‪ ،‬ﮐﺘﺎب اﻣﺜﺎل ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺗﻮرات ﮐﻪ هﻤﻪ اﺷﺘﻬﺎر ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﺮدﻣﻨﺪی از ﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﺘﺎﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫در ﺳﺎل هﺎی ‪ ٨٠‬ﺗﺎ ‪ ٣٠‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ از ﻳﮏ ﮐﺘﺎب ﻗﺪﻳﻤﯽ ﻣﺼﺮی ﺑﻪ ﻋﺒﺮی ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﺑﻌﺪا‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﺧﺎﺧﺎم هﺎی ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺑﻨﺎم ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﻣﻌﺒﺪ اورﺷﻠﻴﻢ ﻧﺎﻣﮕﺰاری ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﺘﺮ در دﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺧﻮد ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﺋﯽ از اﻳﻦ »اﻣﺜﺎل« ﺳﻠﻴﻤﺎن را ﺁوردﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪» :‬ﭼﻬﺎر‬ ‫ﻣﺴﻴﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮد‪ :‬ﻣﺴﻴﺮ ﻋﻘﺎب در هﻮا و ﻣﺎر در روی ﺧﺎک و ﮐﺸﺘﯽ در درﻳﺎ و‬ ‫ﺁﻟﺖ ﻣﺮد در داﺧﻞ ﻓﺮج زن«‪ ،‬و »ﭼﻬﺎر ﺣﻴﻮان را ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺼﻮرت ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮدات روی زﻣﻴﻦ ﺁﻓﺮﻳﺪ‪ :‬ﻣﻮرﭼﻪ و‬ ‫ﺧﺮﮔﻮش و ﻣﻠﺦ و ﺳﻮﺳﻤﺎر‪ «.‬ﻧﻘﻞ اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﮐﻠﻤﺎت ﻗﺼﺎر ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻧﻴﺰ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﻟﺐ هﺎی زن اﺟﻨﺒﯽ ﻋﺴﻞ را‬ ‫ﻣﯽ ﭼﮑﺎﻧﺪ و دهﺎن او از روﻏﻦ ﻧﺮﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﻴﮑﻦ ﺁﺧﺮ او ﻣﺜﻞ اﻓﺴﻨﺘﻴﻦ ﺗﻠﺦ اﺳﺖ و ﻣﺜﻞ ﺷﻤﺸﻴﺮ دو دم ﺑﺮﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎ‬ ‫ﺑﺮ اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻮد را از او دور ﺳﺎز و ﺑﻪ در ﺧﺎﻧﻪ او ﻧﺰدﻳﮏ ﻣﺸﻮ«‪ .‬و در هﻤﻴﻦ ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺧﻮدش‬ ‫هﻔﺘﺼﺪ زن ﻋﻘﺪی داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﺁﻧﺎن زﻧﺎن اﺟﻨﺒﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺑﺎ ﻣﺮگ ﺳﻠﻴﻤﺎن دوران »ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﺑﺰرگ« اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ و دور ِﻩ »ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﮐﻮﭼﮏ« ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﺎ‬ ‫ﺳﺎل ‪ ۵٨٧‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺗﺎ هﻨﮕﺎم ﺳﻘﻮط اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﺒﻮﮐﺪﻧﺼﺮ )ﺑﺨﺖ اﻟﻨﺼﺮ( ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻞ و اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳـــﺎن اداﻣﻪ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬هﺸﺘــﺎد و دو ﭘﺎدﺷــﺎﻩ در اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﺮ اورﺷﻠﻴﻢ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻗﺘــﻞ‬ ‫ﻣﯽ رﺳﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺮاﺋﻴﻞ در اﻳﻦ ﺳﺎل هﺎ ﻳﮏ ﺳﺮﻳﺎل ﺗﺎرﻳﮏ ﺗﻮﻃﺌﻪ‪ ،‬ﺑﺮادر ﮐﺸﯽ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ ﮐﺸﯽ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺒﮑﺎری ﺧﻴﺎﻧﺖ و‬ ‫ﺟﻨﺎﻳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ در هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬ﺧﺪای اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﻧﻘﺶ اﺻﻠﯽ را دارد‪ .‬رﺣﺒﻌﺎم‪ ،‬ﭘﺴﺮ و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﻌﻴﺖ از‬ ‫ﭘﺪر ﺧﻮد ‪ ١٨‬زن ﻋﻘﺪی و ‪ ۶٠‬ﻣﺘﻌﻪ و ‪ ٣٠٠‬ﮐﻨﻴﺰ دارد‪ ،‬در روز ﺁﻏﺎز ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن هﻤﻪ ﻣﺮدم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﮏ او ﺁﻣﺪﻩ و ﺑﻪ وی ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﭘﺪر ﺗﻮ ﻳﻮغ ﻣﺎ را ﭼﻨﺎن ﺳﻨﮕﻴﻦ ﮐﺮد ﮐﻪ ﮐﻤﺮﻣﺎن را ﺷﮑﺴﺖ و اﮐﻨﻮن ﺗﻮ ﺑﺎر‬ ‫ﺑﻨﺪﮔﯽ ﻣﺎ را ﺳﺒﮑﺘﺮ ﮐﻦ ﺗﺎ ﺗﺮا ﺑﻬﺘﺮ ﺧﺪﻣﺖ ﮐﻨﻴﻢ«‪ ،‬ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﺳﻪ روز ﺑﻌﺪ ﺑﺮای ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻨﺰد او ﺑﺎز ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪاﻧﺎن‬ ‫ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﭘﺪرم ﻳﻮغ ﺷﻤــﺎ را ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺳﺎﺧﺖ اﻣﺎ ﻣﻦ ﻳﻮغ ﺷﻤﺎ را ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮ ﺧﻮاهﻢ ﮐـــﺮد‪ ،‬ﭘﺪرم ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ هـــﺎ‬ ‫ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻣﯽ ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻦ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﻋﻘﺮب هﺎ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺧﻮاهﻢ ﮐــــﺮد‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑﻪ اﻧﮕﺸﺖ ﮐﻮﭼﮏ ﻣﻦ از ﮐﻤﺮ ﭘﺪرم ﮐﻠﻒ ﺗﺮ اﺳﺖ«‬ ‫)ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ .(١۴-٣ ،‬ﻳﻮرام ﻧﻮادﻩ ﺳﻠﻴﻤﺎن هﻨﮕﺎم ﺁﻏﺎز ﺳﻠﻄﻨﺖ هﻤﻪ ﺑﺮادران و ﺷﻤﺎر زﻳﺎدی از‬ ‫ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪاﻧﺶ را ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‪ .‬ﭘﺴﺮ او اﺧﺰﻧﺎ ﭘﺲ از ﻳﮑﺴﺎل ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺑﺎ هﻤﻪ ﻧﺰدﻳﮑﺎﻧﺶ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﻮﻃﺌﻪ ای ﺑﻘﺘﻞ ﻣﯽ رﺳﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻣﺮگ او ﻣﺎدرش ﻋﺘﻠﻴﺎ ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮدش و هﻤﻪ اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﺪان ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ را از دم ﺗﻴﻎ ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﻮدش ﺳﻠﻄﻨﺖ‬ ‫ﮐﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﭘﺲ از ﺷﺶ ﺳﺎل ﻳﮑﯽ از ﭘﺴﺮان او ﺑﻨﺎم ﻳﻮﺁش ﮐﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻋﻤﻪ ﮐﺎهﻨﻪ ﺧﻮد از ﻣﺮگ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻋﻠﻴﻪ او‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮرد و ﻣﺎدرش را ﻣﯽ ﮐﺸﺪ و ﺧﻮدش ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﻣﯽ رﺳﺪ و اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ ﺧﻮد او ﻧﻴﺰ در ﺑﺴﺘﺮ ﺧﻮاب ﮔﺮدن زدﻩ ﻣﯽ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺴﺮش اﻣﺎزﻳﺎ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﮐﺸﺘﻦ هﻤﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ او را ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ رﺳﺎﻧﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﭘﺲ از‬ ‫ﻣﺪﺗﯽ ﻣﺮدم ﺑﺮ او ﻣﯽ ﺷﻮرﻧﺪ و او از اورﺷﻠﻴﻢ ﻓﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در راﻩ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﯽ رﺳﺪ و ﭘﺴﺮش اورﻳﺎ ﺷﺎﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎر اورﻳﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺑﺪرﻓﺘﺎری ﺑﺎ ﮐﺎهﻨﺎن ﺑﺪﺳﺖ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎری ﺧﻮرﻩ ﻣﺒﺘﻼ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﻋﻤﺮ در ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد زﻧﺪاﻧﯽ‬ ‫ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ و ﭘﺴﺮش ﻳﻮﻧﺎم ﺑﺠﺎی او ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪی ﺑﻌﺪ ﭘﺪرش را ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ از ﺟﺬام ﻣﺮدﻩ اﺳﺖ ﺳﺮ ﺑﻪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ١١‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﻧﻴﺴﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﺑﯽ ﺑﻠﺦ ﭘﺴﺮ ﺟﺪﻋﻮن ﭼﻤﺎﻏﺪاراﻧﯽ را اﺟﻴﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ هﻔﺘﺎد ﺑﺮادر ﺧﻮد را ﺑﺮ روی ﺳﻨﮕﯽ‬ ‫ﮔﺮدن ﻣﯽ زﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧـــﻮد را ﺑــﺪون رﻗﻴﺐ اداﻣﻪ دهﺪ‪ .‬از ﺷﺶ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﮐﻪ درﻋﺮض دﻩ ﺳﺎل ﺑﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ‬ ‫ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﮐﺸﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و اﻳﻦ ﺳﺮی ﮐﺸﺘﺎرهﺎ ﺻﺪ و دﻩ ﺳﺎل ﺗﻤﺎم اداﻣﻪ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺟﻨﮓ ﺧﺎﻧﮕﯽ ﻣﻴﺎن دو ﮐﺸﻮر‬ ‫ﻳﻬﻮدا و اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﺎ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﮐﺸﻮر او ﺁﻏﺎز ﺷﺪﻩ ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎل ﺑﻄﻮل ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﺎرهﺎ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺪﺳﺖ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻮﻗﻮف ﻣﯽ ﺷﻮد و ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺑﻌﻞ و ﻣﻠﮑﺎرت و ﻓﺤﺸﺎی ﻣﻘﺪس و ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫ﺟﺎی ﺁﻧﺮا ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﻨﮓ هﺎی ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﺑﺎ اﻗﻮام هﻤﺴﺎﻳﻪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬هﺮ ﺑﺎرﻩ ﻣﺮگ و وﻳﺮاﻧﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی را ﺑﺮای ﻳﻬﻮدﻳﺎن‬ ‫ﺑﻬﻤﺮاﻩ ﻣﯽ ﺁورد‪ .‬ﺗﻮرات ﻳﮑﯽ از ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﺁﻧﺮا ﭼﻨﻴﻦ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪» :‬و ﻗﺤﻄﯽ ﺳﺨﺖ در ﺳﺎﻣﺮﻩ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﻨﻬﺪد‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻩ ارام ﺁﻧﺮا ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و اﻳﻨﮏ ﺳﺮ اﻻﻏﯽ ﺑﻪ هﺸﺘﺎد ﭘﺎرﻩ ﻧﻘﺮﻩ و ﻳﮑﺮﺑﻊ ﻗﺎب ﭼﻠﻐﻮزﻩ ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﭘﺎرﻩ ﻧﻘﺮﻩ‬ ‫ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬و ﭼﻮن ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮ ﺑﺎرﻩ ﺷﻬﺮ ﮔﺬر ﻣﯽ ﻧﻤﻮد زﻧﯽ ﻧﺰد وی ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺮﺁوردﻩ ﮔﻔﺖ ای ﺁﻗﺎﻳﻢ ﭘﺎدﺷﺎﻩ‬ ‫ﻣﺮا ﻣﺪد ﮐﻦ‪ .‬ﭘﺲ ﭘﺎدﺷﺎﻩ او را ﮔﻔﺖ ﺗﺮا ﭼﻪ ﺷﺪﻩ؟ ﻋﺮض ﮐﺮد اﻳﻦ زن دﻳﺮوز ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﭘﺴﺮت را ﺑﺪﻩ ﺗﺎ ﺑﺨﻮرﻳﻢ و ﭘﺴﺮ‬ ‫ﻣﺮا ﻓﺮدا ﺧﻮاهﻴﻢ ﺧﻮرد‪ .‬ﭘﺲ ﭘﺴﺮ ﻣﺮا ﭘﺨﺘﻴﻢ و ﺧﻮردﻳﻢ‪ ،‬و روز دﻳﮕﺮ وی را ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻨﮏ ﭘﺴﺮت را ﺑﺪﻩ ﺗﺎ او را ﺑﺨﻮرﻳﻢ‪،‬‬ ‫اﻣﺎ او ﭘﺴﺮ ﺧﻮد را ﭘﻨﻬﺎن ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ« )ﮐﺘﺎب دوم ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪.(٢٩-٢۴ ،‬‬ ‫هﺮج و ﻣﺮج داﺧﻠﯽ دوﻟﺖ ﻳﻬﻮد و ﻧﺎاﻣﻨﯽ ﻣﺰﻣﻦ ﺁن ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺨﺖ اﻟﻨﺼﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻞ را واﻣﯽ دارد ﺗﺎ اورﺷﻠﻴﻢ را‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ادارﻩ ﺧﻮد درﺁورد‪ ،‬و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﺗﺎرخ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﻳﻬﻮد ﭘﺎﻳﺎن دادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا در ﺧﻮد ﺗﻮرات‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﭘﺲ ﻧﺒﻮﮐﺪﻧﺼﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﮐﻠﺪاﻧﻴﺎن ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ را در اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﻪ ﻧﺠﺎﺳﺖ ﺁﻣﻴﺨﺖ و ﻇﺮوف ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا و‬ ‫ﺧﺰاﻧﻪ هﺎی ﺧﺪا و ﮔﻨﺞ هﺎی ﭘﺎدﺷﺎهﺎن را ﺗﻤﺎﻣًﺎ ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮد و ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا را ﺳﻮزاﻧﻴﺪ و ﺣﺼﺎر اورﺷﻠﻴﻢ را ﻣﻨﻬﺪم ﺳﺎﺧﺖ و‬ ‫ﺟﻮاﻧﺎن و ﭘﻴﺮان را ﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﺖ و ﺑﻘﻴﻪ اﻟﺴﻴﻒ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻪ اﺳﻴﺮی ﺑﺮد ﮐﻪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﻓﺎرس‬ ‫در ﺑﻨﺪﮔﯽ او و ﭘﺴﺮاﻧﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﭘﺲ از هﻔﺘﺎد ﺳﺎل ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﻮرش ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻓﺎرس را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ و وی در ﺗﻤﺎﻣﯽ‬ ‫ﻣﻤﺎﻟﮏ ﺧﻮد ﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎﻓﺬ ﮐﺮد ﮐﻪ ﮐﻮرش ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻓﺎرس ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای ﺁﺳﻤﺎن هﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻤﺎﻟﮏ زﻣﻴﻦ را ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫دادﻩ و اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻪ ای ﺑﺮای وی در اورﺷﻠﻴﻢ ﮐﻪ در ﻳﻬﻮدا اﺳﺖ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﺎﻳﻢ« )ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫ﺳﯽ و ﺷﺸﻢ‪.(٢٣-١۴ ،‬‬ ‫ﮐﻮرش ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺧﻮد ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺣﺘﯽ هﺰﻳﻨﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎی ﻣﻌﺒﺪ وﻳﺮان ﺷﺪﻩ اورﺷﻠﻴﻢ را‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺗﻮرات ﺑﺎ ﺳﺘﺎﻳﺸﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ از ﺧﺰاﻧﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ اﻳﺮان ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ هﻤﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻳﺮﻣﻴﺎء ﻧﺒﯽ از ﺻﺪ و ﭘﻨﺠﺎﻩ هﺰار ﻳﻬﻮدی ﮐﻪ در ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻪ اﺳﺎرت ﺑﺴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﯽ هﺰار ﻧﻔﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ‬ ‫وﻃﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻘﻴﻪ ﺁﻧﺎن ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﯽ دهﻨﺪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻢ و ﺑﻴﺶ ﻣﺮﻓﻬﯽ ﮐﻪ در دوران ﺗﺒﻌﻴﺪ در ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮای ﺧﻮد ﻓﺮاهﻢ‬ ‫ﺁوردﻩ اﻧﺪ اداﻣﻪ دهﻨﺪ و ﻓﻘﻂ از دور ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮب اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺁزﻣﺎﻳﺸﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ دو هﺰار و ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ در‬ ‫ﻣﻮرد ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﮐﺸﻮرهﺎی ﺟﻬﺎن ﻏﺮب ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﺑﺎز ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﮑﺮار ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ﭘﺲ از ﻃﯽ ‪ ٣٠٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ راﻩ ﭘﻴﺎدﻩ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ و ﺑﻪ ﺑﺎز ﺳﺎزی ﻣﻌﺒﺪ‬ ‫اورﺷﻠﻴﻢ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﻳﻦ ﮐﺎر ﺑﺎ ﭼﻨﺎن ﮐﻨﺪی اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﮐﻪ ﺑﻨﺎی ﻣﻌﺒﺪ ﺗﻨﻬﺎ در زﻣﺎن ﭘﺎدﺷﺎهﯽ دارﻳﻮش ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺷﺸﺼﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻣﻌﺒﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﺳﺮﺑﺎزان روﻣﯽ ﺑﮑﻠﯽ وﻳﺮان ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ اﻋﺮاب‬ ‫ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻋﻤﺮ ﻣﯽ ﺳﭙﺎرد‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ اﻣﺮوز ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺴﻤﺘﯽ از دﻳﻮار ﺣﺼﺎر ﺧﺎرﺟﯽ ﺁن ﺑﻨﺎم دﻳﻮار ﻧﺪﺑﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ‬ ‫ﭘﺎ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در زﻣﺎن ﻋﻴﺴﯽ‪ ،‬در ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ روم اﺳﺖ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺗﺎزﻩ ای ﺑﻨﺎم هﺮودﻳﻮس روی ﮐﺎر ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﮐﻪ دﺳﺖ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﺪﻩ اﻣﭙﺮاﺗﻮری روم اﺳﺖ‪ .‬وی ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﮐﻪ ﻟﻘﺐ ﮐﺒﻴﺮ دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻨﺖ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ اول هﻤﻪ رﻗﺒﺎ و ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﺧﻮد و ﺑﻌﺪ‬ ‫زن ﺧﻮﻳﺶ و ﺳﻪ ﻓﺮزﻧﺪش را ﺑﻘﺘﻞ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬و اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ او و ﻇﻬﻮر و ﻣﺮگ ﻋﻴﺴﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ دوﺑﺎرﻩ‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺪﺳﺖ ﻟﮋﻳﻮن هﺎی ﺗﻴﺘﻮس‪ ،‬اﻣﭙﺮاﺗﻮر روم‪ ،‬در روزی ﮐﻪ ﺗﻘﻮﻳﻢ ﻳﻬﻮدی ﺁﻧﺮا ﻧﻬﻢ ﻣﺎﻩ ﺁب ﺳﺎل ‪ ٣٨٣٠‬از ﺧﻠﻘﺖ‬ ‫دﻧﻴﺎ ﻣﯽ داﻧﺪ )‪ ٢٩‬اوت ﺳﺎل ‪ ٧٠‬ﻣﻴﻼدی( ﺑﻄﻮر ﻧﻬﺎﺋﯽ ﭘﺎﻳﺎن دادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫در ﻣﻴﺎن ‪ ١٢۴٠٠٠‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮی ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺪت دو هﺰار ﺳﺎل و ﺁﻧﻬﻢ ﻣﻨﺤﺼﺮا در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮐﻮﭼﮑﯽ از ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ از ﺟﺎﻧﺐ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮای ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﺗﻦ ﻣﻘﺎم اوﻟﻮاﻟﻌﺰم دارﻧﺪ ﮐﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺧﻠﻴﻞ اﷲ و ﻣﻮﺳﯽ ﮐﻠﻴﻢ اﷲ از زﻣﺮﻩ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ١٢‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﺁﻧﺎﻧﻨﺪ‪ .‬از دﻳﺪﮔﺎﻩ ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻣﻈﻬﺮ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد و ﻣﻮﺳﯽ ﻣﻈﻬــﺮ هﻮﻳﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ ﺁن ﺗﻠﻘﯽ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺠﺘﻤﻊ »ﺗﺎرﻳﺨﯽ – ﻣﺬهﺒﯽ« اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﺗﺮﮐﻴﺐ اﻳﻦ دو ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ و از ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺁن اﺑﺮاهﻴﻢ ﭘﺪر ﻣﺸﺘﺮک‬ ‫هﺮ دو ﻗﻮم ﻳﻬﻮد و ﻋﺮب و ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺗﺎرﻳﺦ )ﺑﻘﺮﻩ‪ (١٣١ ،‬و ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﭘﻴﺶ از ﻣﺤﻤﺪ و ﮐﺴﯽ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﺪا از روﺑﺮو ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬در هﺰاران ﺻﻔﺤﻪ از ﺑﺮﺳﯽ هﺎی ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ در ﺳﻪ ﻗﺮن اﺧﻴﺮ اﺳﺎﺳﺎ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ اﻳﻦ هﺮ دو ﻧﻔﺮ ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ و در ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮارد ﻣﻮرد اﻧﮑﺎر ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻮرات اﺑﺮاهﻴﻢ را اوﻟﻴﻦ ﻳﻬﻮدی ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬ﺧﺪای اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎ او ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺗﻤﺎس ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ ،‬و ﺑﯽ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﻪ‬ ‫وی اﻃﻼع ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ از ﻧﺴﻞ او ﻗﻮﻣﯽ را ﺑﻪ زﻳﺎدی ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺁﺳﻤﺎن وﻏﺒﺎر زﻣﻴﻦ و رﻳﮓ هﺎی درﻳﺎ‬ ‫ﭘﺪﻳﺪ ﺁورد و ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ را در ﻣﻴﺎن ﻧﻴﻞ و ﻓﺮات ﺑﺮای هﻤﻴﺸﻪ ﺑﺪاﻧﺎن ﺑﺒﺨﺸﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺮط ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﭘﺴﺮان‬ ‫ﺧﻮد را ﺧﺘﻨﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻋﻤﻼ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻴﺜﺎق ﻳﻬﻮﻩ و اﺑﺮاهﻴﻢ ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪،‬‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ‪.(١١-٨ ،‬‬ ‫ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻣﺘﻌﺪد ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ در ﮐﺸﻮرهـﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اروﭘـﺎﺋﯽ و اﻣﺮﻳﮑـﺎﺋﯽ‪ ،‬در ﻗــــﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻗﺮن ﺣﺎﺿـﺮ در‬ ‫ﺑﺮﺳﯽ هﺎی ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮد ﺑﺪﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ ﺑﻨﺎم اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺪان ﺻﻮرت ﮐﻪ در‬ ‫ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﺻﻮﻻ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در دوراﻧﯽ ﺑﺴﻴﺎرﻣﺘﺎﺧﺮﺗﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎهﻨﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬ ‫در ﺳﺎل هﺎی ﺑﻌﺪ از اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن واﻗﻌﯽ ﺗﻮرات ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ﺑﺮای ﺗﺜﺒﻴﺖ هﻮﻳﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﺟﻬﺖ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮ اﻳﻦ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﺗﺎرﻳﺦ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎ ﻳﮏ اﻓﺴﺎﻧﻪ اﺳﻄﻮرﻩ ای روﺑﺮو اﺳﺖ و اﺳﺎﻣﯽ‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ و ﻏﺎﻟﺐ اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﻮادﻩ او ﺑﻄﻮری ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ در واﻗﻊ اﺳﺎﻣﯽ ﺷﻬﺮهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ هﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ را در ﻟﻮﺣﻪ هﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﮑﺸﻮﻓﻪ در اور و ﻣﺎری ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺮن هﻴﺠﺪهﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد و اﻟﻮاح‬ ‫ﮐﺎﭘﺎدوﮐﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ هﺰارﻩ دوم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد و اﻟﻮاح اوﮔﺎرﻳﺖ )راس اﻟﺸﻤﺮاء ﮐﻨﻮﻧﯽ( ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺮن ﭘﺎﻧﺰدهﻢ ﭘﻴﺶ از‬ ‫ﻣﻴﻼد و ﻧﻴﺰ اﻟﻮاح ﻣﺼﺮی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻋﻴﻨًﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﻣﺘﻮن ﺗﻮراﺗﯽ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ اﺑﺮاهﻴﻢ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﺷﻴﺎﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ هﻤﺮاهﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ در ﻣﻬﺎﺟﺮت وی ﺑﻪ ﮐﻨﻌﺎن ﮐﻪ در ﺑﺎب دوازدهﻢ ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫زن او ﺳﺎرا و ﺑﺮادرزادﻩ اش ﻟﻮط و ﭼﻨﺪ ﻣﺴﺘﺨﺪم داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬در ﺧﻮد ﮐﻨﻌﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻋﺸﻴﺮﻩ ﺑﺰرﮔﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫‪ ٣١٨‬ﻧﻔﺮ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ ﻣﺠﻤﻮع ﻧﻴﺮوهﺎی ﭼﻬﺎر اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﺑﺎﺑﻞ و اﻳﻼم را در هﻢ ﻣﯽ ﺷﮑﻨﻨﺪ )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪،‬‬ ‫ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ(‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس هﻤﻴﻦ ﺑﺮرﺳﯽ هﺎ‪ ،‬ﻳﮑﯽ از اﻧﮕﻴﺰﻩ هﺎی اﺻﻮﻟﯽ اﺧﺘﺮاع داﺳﺘﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ و وﻋﺪﻩ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺪو ﮐﻪ‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ارض ﮐﻨﻌﺎن را ﺑﻪ ذرﻳﺖ او ﺧﻮاهﺪ داد‪ ،‬و ﺟﻌﻞ داﺳﺘﺎن هﺎی ﺑﻌﺪی‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﯽ ادﻋﺎﺋﯽ ﻳﻬﻮﻩ را‬ ‫در ﺟﻨﮓ هﺎی ﭘﻴﺎﭘﯽ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺑﺮای ﺗﺼﺮف ﮐﻠﻴﻪ ﺷﻬﺮهﺎ و ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی ﮐﻨﻌﺎن ﻧﺎﺷﯽ از ﻳﮏ ﻣﺸﻴﺖ اﻟﻬﯽ واﻧﻤﻮد ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎت ﺁن از ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺶ از ﺁن در ﻣﻴﺜﺎق ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺎ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻓﺮاهﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﭘﻴﻤﺒﺮان ﭘﻴﺶ از دوران اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻳﻬﻮدﻳﺎن‪ ،‬ﻳﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺁﻧﺎن در دوران هﺎی ﺑﻌﺪی ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ و‬ ‫ﺑﻌﺪا ﺑﺪﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬هﻴﭻ ﺗﺎﮐﻴﺪ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮ اﺑﺮاهﻴﻢ و ﻧﻘﺶ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﻗﻮﻣﯽ او ﻧﻤﯽ ﺷﻮد و ﺗﻤﺎم‬ ‫اهﻤﻴﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺪو دادﻩ ﺷﺪﻩ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوران ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ اﺳﺎرت اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎهﻨﺎن ﻳﻬﻮد ﺿﺮورت اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺷﻴﻮخ ﻗﺪﻳﻤﯽ‬ ‫ﺧﻮد و ﺳﺎﺧﺘﻦ رواﻳﺘﯽ را ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ را از راﻩ اﻳﻦ ﺷﻴﻮخ در ﮐﻠﻴﻪ ﺗﺤﻮﻻت ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد دﺧﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دهﺪ اﺣﺴﺎس‬ ‫________________________________‬ ‫‪ -١‬ﻋﻬﺪ ﻧﺎﻣﻪ ای ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ ﺁﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻴﺎن ﺧﺪا و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮش اﻣﻀﺎء ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻋﺠﻴﺒﺘﺮﻳﻦ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮی اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫دراﻳﻦ ﻗﺮارداد ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﮐﺎﺋﻨﺎت ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮﻳﺶ در ﮔﺮو ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪن ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد او ﺁن را ﺑﺮ ﺁﻟﺖ‬ ‫هﺎی ﺁﻧﺎن روﻳﺎﻧﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﮔﺮ ﺑﻮد و ﻧﺒﻮدﺁن ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ اﻧﺪازﻩ ﻣﻬﻢ ﺑﻮد ﺑﺮای او هﻴﭻ اﺷﮑﺎﻟﯽ ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﺮا اﺳﺎﺳﺎ ﻧﺮوﻳﺎﻧﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻌﺒﻴﺮهﺎی ﺑﻌﺪی‬ ‫ﻋﻠﻤﺎی اﻟﻬﻴﺎت درﺑﺎرﻩ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﺧﺘﻨﻪ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎ ﮐﻮﺷﺸﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﺟﻴﻪ اﻳﻦ ﻋﻬﺪ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻧﻪ ﺧﺪا ﭘﺰﺷﮏ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻗﻮم‬ ‫ﻳﻬﻮد اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻣﻴﻠﻴﺎردهﺎ ﻧﻔﺮ ﻣﺮدﻣﯽ ﮐﻪ از زﻣﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑﺘﺮی از ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪﻩ هﺎ زﻳﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و اﺗﻔﺎﻗﺎ‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﯽ از اﻳﻦ ﻣﻴﻠﻴﺎردهﺎ ﻧﻔﺮ‪ ،‬از ﭘﻴﺮوان ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ هﻤــﺎن ﺁﺋﻴﻨﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﭘﻴﻤﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ درﺑﺎرﻩ ﺁﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ ﭘﻴﺮوان اﺑﺮاهﻴﻢ ﭘﺎ ﺑﻪ‬ ‫وﺟــﻮد ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ .‬اهﻤﻴﺘﯽ ﮐﻪ ﺁﻟﺖ ﭘﺴﺮان اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮای ﺧﺪا دارد در ﺣﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ در دﻩ ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﺗﻮرات )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ و ﺑﺎب ﺳﯽ و‬ ‫ﭼﻬﺎرم‪ ،‬ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب هﺎی دهﻢ و ﺳﯽ ام‪ ،‬ﮐﺘﺎب ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ و ﮐﺘﺎب ﻳﺮﻣﻴﺎ ء‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم( ﻧﻴﺰ ﻣﻮﮐﺪا ﻣﻮرد ﺗﺬﮐﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻇﺎهﺮا هﻤﭙﺎﻳﻪ‬ ‫اهﻤﻴﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮرات ﺑﺮای ﺧﺮوج اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﺼﺮ و ﺻﺪور دﻩ ﻓﺮﻣﺎن ﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ و ﺑﻨﺎی ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن در اورﺷﻠﻴﻢ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬و‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﻮراﺗﯽ ﮐﻪ ﺧﺘﻨﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ذﮐﻮر اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺑﺘﮑﺎر ﺧﺎص ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ در ﻣﻮرد ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮدش ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺪارک ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻧﺸﺎن دادﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺳﻨﺖ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ دﻳﮕﺮ اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی ﺗﻮرات‪ ،‬از ﺗﻤﺪن هﺎ و ﺳﻨﺖ هﺎی ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺗﻮراﺗﯽ اﻗﺘﺒﺎس‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﭼﻬﺎر هﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ در ﻣﺼﺮ و ﺑﻌﺪا ﻧﻴﺰ در ﮐﻨﻌﺎن و ﻓﻨﻴﻘﻴﻪ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در ﻳﮑﯽ از ﻧﻘﻮش ﮔﻮری‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ در ﻧﺰدﻳﮑﯽ هﺮم ﺳﮑﺮﻩ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ ٢۴٠٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد‪ ،‬ﻧﺤﻮﻩ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺧﺘﻨﻪ در روی ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪ ای هﺸﺖ ﺗﺎ دﻩ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺪﻗﺖ ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )داﺋﺮﻩ اﻟﻤﻌﺎرف ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﮑﺎ در ﻣﻘﺎﻟﻪ ‪ .(Circumcision‬اﻗﻮام دﻳﮕﺮﺳﺎﻣﯽ‪ ،‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ اﻋﺮاب ﻧﻴﺰ از دوران هﺎی ﮐﻬﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﻨﺖ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ١٣‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ ﺳﺎزی هﺎ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻳﮏ ﻳﻬﻮدی ﻋﺎدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻻﺋﻞ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ای ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ‬ ‫ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎص ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗــــﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟـﯽ دارای هﻤﻪ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و اﺷﺘﺒﺎهﺎت و ﺣﺘﯽ‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺘﯽ هﺎ و ﻓﺮﻳﺒﮑﺎری هﺎ و دروﻏﮕﻮﺋﯽ هﺎی ﻳﮏ ﺑﺸﺮ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ از ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫هﻤﻴﻦ اﺑﺮاهﻴﻢ در دو ﮐﺘﺎب دﻳﮕﺮ »ﺗﻮﺣﻴﺪی« هﻮﻳﺘﯽ ﺑﮑﻠﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ هﻮﻳﺖ ﺗﻮراﺗﯽ ﺧﻮد ﭘﻴﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﺁن ﻧﻴﺰ در‬ ‫ﺑﺮداﺷﺖ اﻧﺠﻴﻠﯽ ﺁن ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺖ ﻗﺮﺁﻧﯽ اﺧﺘﻼف اﺻﻮﻟﯽ دارد‪ ،‬و اﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﻃﺒﻌًﺎ ﻧﺎﺷﯽ از اﺧﺘﻼف هﺪف هﺎی ﮐﺘﺎب هﺎی‬ ‫ﺗﻮﺣﻴﺪی در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی هﺎی ﻣﻮرد ﻧﻈﺮﺷﺎن از ﻧﻘﻞ داﺳﺘﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ و وﻳﮋﮔﯽ هﺎی ﺁن اﺳﺖ‪ .‬هﺪف ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻩ ﺗﻮرات از‬ ‫ﺁوردن اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬دادن ﺑﻌﺪی ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﮑﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﻴﺜﺎﻗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻴﺎن ﻳﻬﻮﻩ ‪ -‬ﺧﺪای اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﻳﻬﻮد ‪ -‬ﺑﺎ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ در ﺁن ﻧﻪ ﺻﺤﺒﺘﯽ از دﻋﻮت اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺘﯽ را ﻣﯽ ﺷﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ را ﻣﯽ ﺁورد‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ اﻓﮑﻨﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﻪ‬ ‫ﻣﻌﺠﺰﻩ ای ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺗﻮراﺗﯽ اﺑﺮاهﻴﻢ از اول ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﻴﺨﻮﺧﻴﺖ ﻳﻬﻮدی او و اﻋﻼم‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و هﻴﭻ اﻧﮕﻴﺰﻩ ای ﺑﻴﺮون از اﻳﻦ در ﺁن راﻩ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫اﻧﮕﻴﺰﻩ اﻧﺠﻴﻞ از ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎص ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰﻩ دﻳﮕﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ ،‬و‬ ‫ﺑﺮ اﻳﻦ اﺻﻞ ﻣﺘﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ راز ﻗﺪاﺳﺖ اﺑﺮاهﻴﻢ را در اﻳﻤﺎن و ﺧﻠﻮص وی ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ و در ﻧﮑﻮﺋﯽ او ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺴﺖ و ﻧﻪ‬ ‫ﺻﺮﻓًﺎ در ﻳﻬﻮدی ﺑﻮدن او‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد در ﺧﻮد ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﺧﺪا اﻳﻤﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻴﮑﯽ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺴﺎب او ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬وﻟﯽ ﺁﻳﺎ در ﺁن زﻣﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ در ﭼﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻮد؟ ﻗﺒﻞ از ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪن او ﺑﻮد ﻳﺎ ﺑﻌﺪ از ﺁن؟ اﻟﺒﺘﻪ ﻗﺒﻞ از او‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬و اﻳﻦ ﺧﻮد ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺑﻮد ﺑﺮای اﺛﺒﺎت ﺧﺪا او را ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻤﺎﻧﺶ ﻧﻴﮏ ﺷﻤﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬از‬ ‫اﻳﻦ رو اﺑﺮاهﻴﻢ ﭘﺪر هﻤﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا اﻳﻤﺎن ﻣﯽ ﺁورﻧﺪ و ﻧﻴﮏ ﺷﻤﺮدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﻣﺨﺘﻮن ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫هﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺪر ﮐﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺨﺘﻮن هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ از اﻳﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ در وﻗﺖ ﻧﺎﻣﺨﺘﻮﻧﯽ داﺷﺖ ﭘﻴﺮوی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ« )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ روﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪.(١٢-٩ ،‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن هﻤﻴﻦ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ هﻢ ﺑﺎ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺗﻮرات ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ ،‬هﻢ ﺑﺎ اﺑﺮاهﻴﻢ اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﻘﺸﯽ‬ ‫ﮐﻪ ﻗﺮﺁن از او ﻣﯽ ﻃﻠﺒﺪ ﻧﻪ ﺗﺜﺒﻴﺖ اﺻﺎﻟﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻗﻮم ﻳﻬﻮﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ اﺻﻞ »ﺧﺘﻨﻪ ﻗﻠﺒﯽ« ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺖ ﺷﮑﻨﯽ‬ ‫ﺗﻮﺣﻴﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻣﺤﻤﺪ ﭘﻴﺎم اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮ ﺁن ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺎدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﮐﻪ اﺳﻼم از ازل وﺟﻮد‬ ‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﻳﻬﻮدﻳﺖ و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﻠﻮﻩ هﺎی ﻧﺎﻗﺺ و ﻣﺎﻗﺒﻞ اﺳﻼﻣﯽ ﺁن ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ هﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ درﺑﺎرﻩ‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ ﭘﺲ از ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﻪ ﮐﻨﻌﺎن در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ در ﻗﺮﺁن ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺁﺳﺎی اﺳﺤﺎق‬ ‫و ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﮑﻤﻴﻞ ﻧﻘﺶ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺿﺮوری ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﻋﻮض ﺻﺤﻨﻪ هﺎی ﺗﺎزﻩ ای ﺑﺪﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا اﻓﺰودﻩ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ از ﻗﺒﻴـﻞ ﺑﺖ ﺷﮑﻨﯽ اﺑﺮاهﻴﻢ و رﻓﺘﻦ او در ﺁﺗﺶ و ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاری ﺧـﺎﻧــﻪ ﮐﻌﺒﻪ ﺑﺪﺳﺖ او‪ .‬در ﻳﮏ ارزﻳــﺎﺑﯽ ﮐﻠــﯽ‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﻴﺎن اﺑﺮاهﻴﻤﯽ ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﺎ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻗﺮﺁن هﻤﺎن ﺗﻔﺎوﺗﯽ را ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺎن ﻳﮏ ﮔﻠﻪ دار‬ ‫ﻳﻬﻮدی و ﻳﮏ اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫در ﺗﻮرات اﺑﺮاهﻴﻢ )ﺁﺑﺮام( ﻳﮑﯽ از ﺳﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﺮدی ﺑﻨﺎم ﺗﺎرح ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﺷﻬﺮ اور در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻠﺪﻩ )ﺑﻴﻦ‬ ‫اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ( ﺳﮑﻮﻧﺖ دارد و ﺑﻪ ﻋﻠﺘﯽ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم ﺑﻪ اﺗﻔﺎق ﻓﺮزﻧﺪش اﺑﺮهﻴﻢ و هﻤﺴﺮ او ﺳﺎرا‪ ،‬و ﻟﻮط و ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺴﺮ دﻳﮕﺮش‪ ،‬از‬ ‫اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺳﻮی ارض ﮐﻨﻌﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وﻟﯽ در ﻧﻴﻤﻪ راﻩ در ﺷﻬﺮ ﺑﺰرگ ﺣﺮان ﺑﺎر اﻗﺎﻣﺖ ﻣﯽ اﻓﮑﻨﺪ و از ﺁن‬ ‫ﭘﺲ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻋﻤﺮ ‪ ٢٠۵‬ﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮﻳﺶ در اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻮرات ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ در هﻔﺘﺎد ﺳﺎﻟﮕﯽ‬ ‫ﺗﺎرح دردوﻳﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﮕﯽ وﻓﺎت ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺖ اﺑﺮاهﻴﻢ هﻨﮕﺎم ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺑﻪ ﮐﻨﻌﺎن ‪ ١٣۵‬ﺳﺎل داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﻧﻪ‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺗﻮرات ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ٧۵‬ﺳﺎل وﻟﺘﺮ در اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻨﺎﻗﺾ از ﺳﻪ ﻗﺪﻳﺲ ﻣﻌﺮوف ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺳﻦ اوﮔﻮﺳﺘﻦ و ﺳﻦ‬ ‫اﺗﻴﻦ و ﺳﻦ ژروم ﻧﻘﻞ ﻗﻮل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﻞ اﻳﻦ ﻣﺸﮑﻞ در اﺧﺘﻴﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻋﻘﻞ ﺑﺸﺮ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻗﺎﺻﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ ﺗﺎرح ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ اﺑﺮام ﺻﻼح اﻧﺪﻳﺸﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﻮی ﮐﻨﻌﺎن ﺑﺮود‪ ،‬و ﺁﺑﺮام هﻔﺘﺎد و ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ اﺗﻔﺎق زن‬ ‫ﻧﺎزای ﺧﻮد ﺳﺎرا و ﺑﺮادرزادﻩ اش ﻟﻮط و ﭼﻨﺪ دﻳﮕﺮ از هﻤﺮاهﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﮐﻨﻌﺎن ﻣﯽ روﻧﺪ و ﺁﺑﺮام در ﺁﻧﺠﺎ در‬ ‫ﺑﻠﻮﻃﺴﺘﺎﻧﯽ ﻧﺰدﻳﮏ ﺣﺒﺮون ﺳﺎﮐﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎهﯽ ﺑﺮای ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ .‬وﻟﯽ ﭼﻨﺪی ﺑﻌﺪ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻨﻌﺎن‬ ‫ﻗﺤﻄﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد و وی اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺻﻼح اﻧﺪﻳﺸﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﻣﯽ رود ﮐﻪ در ﺁﻧﺠﺎ ﻓﺮاواﻧﯽ ﻧﻌﻤﺖ اﺳﺖ‪ ،‬و در ﻣﺪت‬ ‫اﻗﺎﻣﺖ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﺤـﻮ ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪاﻧﻪ ای ﮐﻪ ﺷــﺮح ﺁﻧﺮا در ﺻﻔﺤﺎت ﭘﻴﺶ ﺧﻮاﻧﺪﻳﺪ ﺻﺎﺣﺐ ﮔــﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ و ﺷﺘــﺮ ﻓﺮاوان‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ١۴‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﮐﻨﻌﺎن ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن‪ ،‬از ﮐﻠﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﺼﺮ‪ ،‬اﺑﺮهﻴﻢ ﻧﻪ ﺑﺘﯽ را ﻣﯽ ﺷﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﮐﺴﯽ را‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﺮﺳﺘﯽ دﻋﻮت ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻌﺠﺰﻩ ای از او ﺑﺮوز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن‪ ،‬هﻤﻴﻦ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﺮدی ﺑﻪ ﻧﺎم ازر ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺖ دو ﺁﺗﺸﻪ ای اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﻓﻴﺾ اﻟﻬﯽ ﺑﻪ ﻳﮑﺘﺎ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﮔﺮوﻳﺪﻩ و ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻗﺮﺁن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )ﺁل ﻋﻤﺮان‪ (۶٧ ،‬ﺑﺎ ﭘﺪرش در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ‬ ‫ﻣﺤﺎﺟﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺖ هﺎ را ﻣﯽ ﺷﮑﻨﺪ و ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎن ﺷﻬﺮ او را ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻨﺎﻩ در ﺁﺗﺶ ﻣﯽ اﻓﮑﻨﻨﺪ وﻟﯽ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺁﺗﺶ را ﺑﺮ‬ ‫وی ﮔﻠﺸﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪» :‬و ﻣﺎ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﻓﺮﻣﺎن دادﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﺮای اﺑﺮاهﻴﻢ ﺁراﻣﺶ و ﺧﻨﮑﯽ ﺑﻬﻤﺮاﻩ ﺁورد و ﺁن ﮐﺴﺎﻧﯽ را ﮐﻪ ﻗﺼﺪ‬ ‫ﺳﻮزاﻧﺪن او را داﺷﺘﻨﺪ ﺷﺮﻣﻨﺪﻩ ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ‪ ،‬و او را ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﻟﻮط ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﺪان ﺑﺮﮐﺖ دادﻩ ﺑﻮدﻳﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ«‬ ‫)اﻧﺒﻴﺎء‪ .(٧١-۶٩ ،‬در ﺟﺎی دﻳﮕﺮی از ﻗﺮﺁن ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل دوﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺎ ﭘﺪر ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﺶ‪ ،‬وی را‬ ‫از ﺧﻮد ﻣﯽ راﻧﺪ و اﺑﺮاهﻴﻢ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮای هﻤﻴﺸﻪ ﺗﺮک ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ )ﻣﺮﻳﻢ‪.(۴٩-۴٢ ،‬‬ ‫در ﺷﺮح وﻗﺎﻳﻊ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻗﺎﻣﺖ اﺑﺮاهﻴﻢ در ارض ﮐﻨﻌﺎن‪ ،‬ﺗﻮرات ﻣﺎﺟﺮاﺋﯽ را ﻧﻘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﻣﻔﺴﺮان ﺁﻧﺮا از‬ ‫ﺑﯽ ﭘﺎﻳﮕﯽ ﺑﻪ ﺷﻮﺧﯽ ﻧﺰدﻳﮑﺘﺮ داﻧﺴﺘﻪ و ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻌﺒﻴﺮهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺁن ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن‪ ،‬در ﺁن‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ ﮐﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ در ﺣﺒﺮون ﺳﺎﮐﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺑﺮادرزادﻩ اش ﻟﻮط از او ﺟﺪا ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و در ﺳﺪوم ﺑﺴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد‪ ،‬ﭼﻬﺎر‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎور ﻧﺰدﻳﮏ‪ ،‬ﮐﺪرﻻﻋﻤﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﻳﻼم‪ ،‬اﻣﺮاﻓﻞ ﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻞ‪ ،‬ارﻳﻮک ﺷﺎﻩ اﻻﺳﺎر و ﺗﺪﻋﺎل »ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﻣﺖ‬ ‫هﺎ« ﺳﭙﺎهﻴﺎن ﺳﺪوم و ﻋﻤﻮرﻩ را در ﻧﺒﺮدی ﺷﮑﺴﺖ ﻣﯽ دهﻨﺪ و ﻏﻨﺎﺋﻢ ﺟﻨﮕﯽ ﺑﺴﻴﺎری هﻤﺮاﻩ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﻟﻮط و‬ ‫هﻤﻪ اﻣﻮال او از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﭼﻮن ﻳﮑﯽ از ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﮕﺎن اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﻣﺎﺟﺮا را در ﺑﻠﻮﻃﺴﺘﺎن ﻣﻤﺮی ﺑﻪ ﺁﺑﺮام‬ ‫اﻃﻼع ﻣﯽ دهﺪ وی ﺑﻪ ﺧﺸـﻢ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ و ‪ ٣١٨‬ﺗـــﻦ از ﺧــﺎﻧﻪ زادان ﺧﻮد را ﺑﻴــﺮون ﺁوردﻩ در ﻋﻘﺐ اﻳﺸﺎن ﺗﺎ ﺷﻬــﺮ دان‬ ‫ﻣﯽ ﺗﺎزد‪ ،‬و ﺑﻌﺪ از ﺷﮑﺴﺖ دادن دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺁﻧـــﺎن هﻤﭽﻨﺎن ﺗﺎ »ﺣﻮﺑﻪ ﮐﻪ در ﺷﻤﺎل دﻣﺸﻖ واﻗﻊ اﺳﺖ« ﺁﻧﻬﺎ را ﺗﻌـﺎﻗﺐ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺁﻧﮕﺎﻩ هﻤﻪ اﻣﻮال ﻏﻨﻴﻤﺘﯽ را از اﻳﺸﺎن ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و ﻟﻮط و اﻣﻮال او را ﺑﺎ زﻧﺎن و ﻣﺮدان ﺑﺎز ﻣﯽ ﺁورد )ﺳﻔﺮ‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪ .(١۶-١ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ از ﻳﮏ ﺳﻮ اﺑﺮاهﻴﻢ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ زن ﺧﻮد و ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ازﮐﺴﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﮐﻨﻌﺎن‬ ‫ﻣﻬﺎﺟﺮت ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ (١٢ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ‪ ٣١٨‬ﺧﺎﻧﻪ زاد ﭘﻴـــﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و از ﺳﻮی دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ‪٣١٨‬‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ زاد ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻬﺎر ارﺗﺶ ﻣﺘﺤﺪ از ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﮐﺸﻮرهﺎی زﻣﺎن ﺧﻮد را ﺷﮑﺴﺖ ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ‬ ‫ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻗﻴﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﺘﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺗﻮرات در هﻨﮕﺎم اﻗﺎﻣﺖ ﺁﺑﺮام در ﮐﻨﻌﺎن‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺑﻠﻮﻃﺴﺘﺎن ﺑﻄﻮر ﻧﺎﺷﻨﺎس هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ دو ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دﻳﺪار‬ ‫او ﻣﯽ ﺁﻳﺪ و ﺁﺑﺮام ﺑﺮای ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺎن ﺧﻮد ﻏﺬاﺋﯽ از ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﺑﺮﻳﺎن و ﺷﻴﺮ و ﻋﺴﻞ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﺎن ﺑﺎ ﻣﻴﻞ ﻣﯽ ﺧﻮرﻧﺪ‬ ‫)ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب هﺠﺪهﻢ‪ ،(١۵-١ ،‬وﻟﯽ در ﻗﺮﺁن اﻳﻦ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻣﻼﺋﮑﯽ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪا ﻧﺰد ﻟﻮط‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﭼﻮن ﺟﻮهﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻧﺪارﻧﺪ ﻏﺬای ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ اﺑﺮاهﻴﻢ و هﻤﺴﺮش را ﻧﻤﯽ ﺧﻮرﻧﺪ‪ ،‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ )هﻮد‪.(٧٩-٧٠ ،‬‬ ‫در رواﻳﺖ ﺗﻮرات ﭼﻮن ﺳﺎرا زﻧﯽ ﻧﺎزا اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮزﻧﺪی ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻧﺪادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮد او از اﺑﺮاهﻴﻢ ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﻨﻴﺰ‬ ‫ﻣﺼﺮﻳﺶ هﺎﺟﺮ هﻤﺨﻮاﺑﮕﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ از او ﻓﺮزﻧﺪی ﺑﻴﺎورد‪ ،‬و اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪ ﮐﻪ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻧﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد از دﻳﺪ ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺎی ﺑﺰرگ‬ ‫اﻋﺮاب اﺳﺖ و ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ اﺗﻔﺎق ﭘﺪرش ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ را ﺑﻨﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻴﺖ اﻟﺤﺮام ﻋﺎﻟﻢ اﺳﻼم ﻗﺮار ﮔﻴﺮد در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﺘﻦ ﺗﻮرات ﺑﺮای ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺻﻮﻻ ﻣﻮهﻦ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺣﺎﮐﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ هﺎﺟﺮ ﮔﻔﺖ اﻳﻨﮏ ﭘﺴﺮی ﺧﻮاهﯽ‬ ‫زاﺋﻴﺪ ﮐﻪ ﻧﺎﻣﺶ را اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺧﻮاهﯽ ﮔﺬاﺷﺖ و او ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺮی وﺣﺸﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ دﺳﺖ وی ﺑﻪ ﺿﺪ هﺮﮐﺲ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‬ ‫و دﺳﺖ هﺮﮐﺲ ﺑﻪ ﺿﺪ او‪ ،‬و هﺎﺟﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﻨﺎم ﺧﻮاﻧﺪ )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ‪.(١٣-١٧ ،‬‬ ‫در رواﻳﺖ ﺗﻮرات‪ ،‬ﺳﺎرا ﺑﻌﺪ از ﺁﻧﮑﻪ ﺧﻮدش ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻧﻮد ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬از اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺎ اﺟﺎزﻩ‬ ‫ﻗﺒﻠﯽ ﺧﻮد او هﺎﺟﺮ ﮐﻨﻴﺰ او از اﺑﺮاهﻴﻢ ﭘﺴﺮی ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁوردﻩ اﺳﺖ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد و از ﺷﻮهﺮش ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﮐﻨﻴﺰ و ﻓﺮزﻧﺪ او را از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﮐﻨﺪ‪ ،‬و اﺑﺮاهﻴﻢ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﻗﻠﺒًﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮐﺎر راﺿﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ‬ ‫ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و هﺎﺟﺮ را ﺑﻪ اﺗﻔﺎق ﻓﺮزﻧﺪش اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﺎ دﺳﺖ ﺧﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﺌﺮﺷﺒﺢ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ‪ ،‬وﻟﯽ در‬ ‫ﺁﻧﺠﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭼﺎﻩ ﺁﺑﯽ ﺑﺪاﻧﻬﺎ ﻣﯽ دهﺪ و هﺎﺟﺮ و اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ در اﻳﻦ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺳﺎﮐﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﭘﺲ از رﺷﺪ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻣﺎدرش‬ ‫زﻧﯽ از زﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﻋﻤﺮ ‪ ١٣٧‬ﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮد در اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ و ﺻﺎﺣﺐ دوازدﻩ‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد و هﻤﺎﻧﺠﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﺎک ﺳﭙﺮدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﮔﺬارش ﺑﻪ ﺑﻴﺮون از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻨﻌﺎن اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ در‬ ‫رواﻳﺖ ﻗﺮﺁن اﺑﺮاهﻴﻢ هﺎﺟﺮ و ﻓﺮزﻧﺪش را در ﺻﺤﺮای ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻣﺴﮑﻦ ﻣﯽ دهﺪ )اﺑﺮاهﻴﻢ‪ (٣٧ ،‬و ﺑﻌﺪ ﺧﻮد او هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ١۵‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫‪١‬‬

‫اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ را ﺑﻨﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )ﺣﺞ‪ (٢۶ ،‬و ﺁﻧﺮا ﺑﻴﺖ اﻟﺤﺮام ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻋﺎﻟﻢ اﺳﻼم ﻗﺮارﻣﯽ دهﺪ‪:‬‬

‫»‪ ...‬و اﺑﺮاهﻴﻢ را در ﺁن ﻣﮑﺎن دادﻳﻢ ﺗﺎ ﺁﻧﺮا ﺑﺮای ﻃﻮاف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻧﻤﺎزﮔﺰاران ﭘﺎﮐﻴﺰﻩ ﻧﮕﺎﻩ دارد )ﺣﺞ‪ ،(٢۶ ،‬و ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﮐﻌﺒﻪ را ﻣﻘﺎم اﻣﺮ و ﻣﺮﺟﻊ دﻳﻦ ﻣﻘﺮر داﺷﺘﻴﻢ و ﻣﻘﺎم اﺑﺮاهﻴﻢ را ﻣﺤﻞ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻳﻢ و از اﺑﺮاهﻴﻢ و اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ‬ ‫ﭘﻴﻤﺎن ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﮐﻪ ﺣﺮم ﻣﺎ را از ﺑﺖ هﺎ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،(١٢۵ ،‬و اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﻤﺎ ﻋﺮض ﮐﺮد ﮐﻪ ﭘﺮوردﮔﺎرا‪ ،‬ﻣﻦ ذرﻳﻪ ﺧﻮدم را‬ ‫در اﻳﻦ وادی ﺑﯽ ﮐﺸﺖ و زرع ﮐﻪ ﻧﺰد ﺑﻴﺖ اﻟﺤﺮام ﺗﻮاﺳﺖ ﺑﺮای ﺑﭙﺎداﺷﺘﻦ ﻧﻤﺎز ﻣﺴﮑﻦ دادم‪ ،‬ﺗﻮ اﻳﻦ ﺷﻬﺮ را ﻣﮑﺎﻧﯽ اﻣﻦ‬ ‫ﻣﻘﺮر ﻓﺮﻣﺎ و ﻣﻦ و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﻢ را از ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺑﺘﺎن دور ﻧﮕﺎﻩ دار« )اﺑﺮاهﻴﻢ‪ .(٣۵ ،‬وﻟﯽ درﺳﺖ در هﻤﻴﻦ ﺳﺎل هﺎﺋﯽ ﮐﻪ‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ و اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﻪ رواﻳﺖ ﻗﺮﺁن در ﻣﮑﻪ ﻣﺎﻧﺪهﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﺒﺎرزﻩ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺗﻮرات اﺑﺮاهﻴﻢ در ارض‬ ‫ﮐﻨﻌﺎن ﺑﻌﺪ از درﮔﺬﺷﺖ هﻤﺴﺮش ﺳﺎرا‪ ،‬در ﺻﺪ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺧﻮد زﻧﯽ ﺗﺎزﻩ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و در ﻃﻮل زﻣﺎن از او ﺻﺎﺣﺐ‬ ‫ﺷﺶ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم در‪ ١٧۵‬ﺳﺎﻟﮕﯽ درﻣﯽ ﮔﺬرد و در هﻤﺎن ارض ﮐﻨﻌﺎن ﺑﺨﺎک ﺳﭙﺮدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از ﻣﻮرﺧﺎن اﺳﻼﻣﯽ )ﻃﺒﺮی‪ ،‬اﺑﻦ ﻗﺘﻴﺒﻪ‪ ،‬اﺑﻦ اﻻﺛﻴﺮ( اﺑﺮاهﻴﻢ زﻧﯽ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ از ﻗﻮم ﻋﺮب ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﮐﻪ از او ﭘﻨﺞ‬ ‫ﭘﺴﺮ دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫درﺑﺎرﻩ ﻓﺮزﻧﺪ اﺑﺮاهﻴــﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻗﺮﺑــﺎﻧﯽ ﺷﻮد و ﺑﻌﺪا ﺧﺪا از ﻗﺮﺑــــﺎﻧﯽ او ﺑﺪﺳﺖ ﭘـﺪرش ﻣﻨﺼﺮف‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬هﻤﻴﻦ اﺧﺘﻼف ﻓﺎﺣﺶ ﻣﻴﺎن رواﻳﺎت ﺗﻮرات و ﻗﺮﺁن وﺟﻮد دارد‪ ،‬زﻳﺮا در ﺗﻮرات اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪ اﺳﺤﺎق ﭘﺴﺮ دوم‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن او را اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﭘﺴﺮ ارﺷﺪ وی ﻣﯽ داﻧﻨﺪ )ﺻﺎﻓﺎت‪.(١٠٧-١٠١ ،‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ اﺳﺤﻖ ﻧﻴﺰ ﻳﮑﯽ از ﺗﻨﺎﻗﺾ هﺎی ﻣﻬﻢ ﺗﻮرات اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺗﻮرات ﺳﺎرا در ‪ ١٢٧‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﻣﺮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و ﭼﻮن وی اﺳﺤﺎق را در ﻧﻮد ﺳﺎﻟﮕﯽ زاﺋﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻩ در اﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺤﺎق ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮐﻮﺗﺎهﯽ ﭘﻴﺶ از ﻣﺮگ‬ ‫ﺳﺎرا ﺑﺮای ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ‪ ٣٧‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺗﻮرات ﺳﻴﺰدﻩ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻨﺎﻗﻀﯽ ﻣﻬﻤﺘﺮ در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮرات در ﭼﻨﺪ ﺟﺎی ﭘﻴﺎﭘﯽ از اﺳﺤﺎق ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮزﻧﺪ ﻳﮕﺎﻧﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ در‬ ‫ﻣﺎﺟﺮای ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻧﺎم ﻣﯽ ﺑﺮد‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺧﻮد ﺗﻮرات در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻓﺮزﻧﺪ ارﺷﺪی ﺑﻨﺎم اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻧﻴﺰ‬ ‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻣﻮرد ﭘﻴﻤﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺎ ﺧﺪا هﻤﭽﻨﺎن رواﻳﺖ ﺗﻮرات و ﻗﺮﺁن ﮐﺎﻣﻼ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ اﺧﺘﻼف دارﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻗﻮل داد ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪن ﻓﺮزﻧﺪان ذﮐﻮر ﻗﻮم او‪ ،‬او ﻧﻴﺰ از رود ﻧﻴﻞ ﺗﺎ رود ﻓﺮات را ﺑﻪ‬ ‫ذرﻳﻪ وی واﮔﺬار ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد‪ ،‬اﺑﺮهﻴﻢ از ﺧﺪا ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺑﺮ اﻳﻦ ﭘﻴﻤﺎن ﺧﻮاﺳﺖ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪو ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﻣﺎدﻩ ای ﺳﻪ‬ ‫ﺳﺎﻟﻪ و ﺑﺰ ﻣﺎدﻩ ای ﺳﻪ ﺳﺎﻟﻪ و ﻗﻮﭼﯽ ﺳﻪ ﺳﺎﻟﻪ و ﻗﻤﺮی و ﮐﺒﻮﺗﺮی را ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را دو ﺷﻘﻪ ﮐﻦ و هﺮ ﭘﺎرﻩ ای را‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﻔﺘﺶ ﺑﮕﺬار )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‪ (١١-٩ ،‬وﻟﯽ در ﻗﺮﺁن درهﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬و اﺑﺮاهﻴﻢ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪا‪ ،‬ﺑﻤﻦ ﻧﺸﺎن دادﻩ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮدﮔﺎن را زﻧﺪﻩ ﺧﻮاهﯽ ﮐﺮد؟ ﺧﺪا ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﮕﺮ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺷﮑﯽ داری؟ ﻋﺮض‬ ‫ﮐﺮد‪ :‬ﺷﮏ ﻧﺪارم‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻢ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻗﻠﺐ ﭘﻴﺪا ﮐﻨﻢ‪ .‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭘﺲ ﭼﻬﺎر ﭘﺮﻧﺪﻩ را ﺑﮕﻴﺮ و ﺁﻧﻬﺎ را ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻪ‬ ‫ﮐﻦ و اﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت را روی ﺑﻠﻨﺪی هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﮕﺬار و ﺳﭙﺲ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺴﻮی ﺧﻮد ﺑﺨﻮان ﺗﺎ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺑﺴﻮی ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫درﻳﺎﺑﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮاﻧﺎ و داﻧﺎاﺳﺖ« )ﺑﻘﺮﻩ‪.(٢۶٠ ،‬‬ ‫دوﻳﺴﺖ و ﺳﯽ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬وﻟﺘﺮ در دﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺧﻮد واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ را ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮد‪:‬‬ ‫»اﮔﺮ داﺳﺘﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ را ﻧﻪ از دﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻘﺪﺳﯽ ﮐﻪ روح اﻟﻘﺪس ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ و درﺑﺎرﻩ ﺁن ﭼﻮن و ﭼﺮاﺋﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﮐﺮد‪،‬‬ ‫______________________________‬ ‫‪ -١‬ﻃﺒﻖ رواﻳﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﮐﺎﺋﻨﺎت ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ رواﻳﺖ ﻃﺒﺮی‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﺁﻧﮑﻪ ﺁدم و ﺣﻮا از ﺑﻬﺸﺖ راﻧﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ ﺁدم ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺰﻳﺮﻩ ﺳﺮاﻧﺪﻳﺐ )ﺳﺮی ﻻﻧﮑﺎی ﮐﻨﻮﻧﯽ( و ﺣﻮا ﺑﻪ ﺟﺪﻩ درﻋﺮﺑﺴﺘﺎن و اﺑﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﮔﺮﮔﺎن اﻓﺘﺎدﻧﺪ و ﺁدم و ﺣﻮا دوﻳﺴﺖ ﺳﺎل ﺟﺪا از ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﺴﺮ ﺑﺮدﻧﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎرا ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و اﺟﺎزﻩ داد ﮐﻪ دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻳﻦ دو در ﮐﻮﻩ ﻋﺮﻓﺎت ﻧﺰدﻳﮏ ﻣﮑﻪ هﻤﺪﻳﮕﺮ را ﺑﺎز ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ و‬ ‫ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺁدم ﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزی و ﮐﺸﺖ ﮔﻨﺪم و ﺗﻬﻴﻪ ﺁرد وﮔﺎو ﺁهﻦ ﺁﻣﻮﺧﺖ‪ ،‬و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁدم ﺧﺎﻧﻪ ای ﺷﺒﻴﻪ ﺧﻴﻤﻪ در ﻣﺤﻞ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﮐﻌﺒﻪ‬ ‫ﺑﺮای ﺧﻮد و هﻤﺴﺮش ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻪ دﻩ هﺰار از ﻣﻼﺋﮑﻪ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻨﺎی ﺁن ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺮای اﻳﻨﮑﺎر از ﭘﻨﺞ ﮐﻮﻩ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺳﻴﻨﺎ و ﺣﻴﺮﻩ و ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ و ﻟﺒﻨﺎن و‬ ‫ﮐﻨﻌﺎن ﺑﺮاﻳﺶ ﺳﻨﮓ ﺁوردﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از وﻗﻮع ﻃﻮﻓﺎن ﻧﻮح اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺁب رﻓﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻌﺪ دوﺑﺎرﻩ ﺑﺪﺳﺖ اﺑﺮاهﻴﻢ و ﻓﺮزﻧﺪش اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ از ﻧﻮ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و اﻳﻦ ﺑﺎر ﺣﺠﺮاﻻﺳﻮد‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﺳﻴﺎهﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت اﺳﻼﻣﯽ از ﺑﻬﺸﺖ ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و ﻃﺒﻖ رواﻳﺎﺗﯽ دﻳﮕﺮ ﻣﻠﮑﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ‬ ‫ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺁدم و ﺣﻮا را در ﺑﺎغ ﺑﻬﺸﺖ داﺷﺖ وﻟﯽ ﺑﻪ ﮔﻨﺎﻩ ﺳﻬﻞ اﻧﮕﺎری ﻣﺠﺎزات ﺷﺪ و ﺑﺼﻮرت ﺳﻨﮕﯽ ﺳﻴﺎﻩ درﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ دو از ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫و درﻣﺤﻞ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺁن در ﻣﻘﺎم اﺑﺮاهﻴﻢ ﻧﺼﺐ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻤﻮﺟﺐ ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی ﻋﻠﻤﯽ اﻳﻦ ﺳﻨﮓ ﻳﮏ ‪ meteorite‬اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺻﺪهﺎ هﺰار ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁن در‬ ‫اﺑﻌﺎد ﻏﺎﻟﺒﺎ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺑﺼﻮرت ﺷﻬﺎب ﺛﺎﻗﺐ در ﺧﺸﮑﯽ هﺎ و درﻳﺎهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن ﻓﺮو ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ ،‬و ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﻓﺮاواﻧﯽ از ﺁﻧﻬﺎ را در ﻣﻮزﻩ هﺎی زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺴﻴﺎری از ﮐﺸﻮرهﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﺘﻮرﻳﺖ ﮐﻌﺒﻪ از ادوار ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻬﻦ در ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻩ و ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم ﻧﻴﺰ در ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ‬ ‫ﺣﻔﻆ ﻣﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ١۶‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﺑﻠﮑﻪ از ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﯽ ﺻﺮﻓﺎ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻗﺒﻮل اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ ﭘﺴﺮ ﮐﻮزﻩ ﮔﺮی ﺑﻨﺎم ﺗﺎرح ﮐﻪ زﻧﺪﮔﻴﺶ در ﮐﻠﺪﻩ از ﺳﺎﺧﺘﻦ و‬ ‫ﻓﺮوﺧﺘﻦ ﺑﺖ هﺎی ﺳﻔﺎﻟﯽ ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ ﻣﯽ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬از ﻳﮑﻄﺮف ﭘﺪر ﻗﻮم ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﻳﻬﻮد در ارض ﮐﻨﻌﺎن ﺑﺎﺷﺪ و از ﻃﺮف‬ ‫دﻳﮕﺮ در ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻓﺮﺳﺨﯽ ﺁﻧﺠﺎ ﺷﻬﺮ ﻣﮑﻪ را در ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﯽ ﺧﺸﮏ و اﺳﺘﻮاﺋﯽ ﺑﺮای ﻓﺮزﻧﺪان زﻣﻴﻨﯽ ﺧﻮد ﺁﻧﻬﻢ در ﺳﻨﻴﻦ ﺻﺪ‬ ‫و ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ دﺷﻮار ﺑﻨﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ ﭘﺪر ﻣﺸﺘﺮک هﻤﻪ ادﻳﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺁدﻣﯽ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﮕﺸﺎ ﺑﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺠﺎی ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺧﺸﮏ و ﺑﻴﺤﺎﺻﻞ ﮐﻨﻌﺎن ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺗﺼﺮف ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺁﺑﺎد و ﭘﺮ ﻧﻌﻤﺖ ﺁﺷﻮر رﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﮔﻠﻪ دار ﺳﺎدﻩ ای ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮد ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﺁﻧﻘﺪر دوردﺳﺖ ﺑﺮود ﺗﺎ در ﺁﻧﺠﺎ ﺧﺎﻧﻪ ای ﺑﺮای ﺧﺪا‬ ‫ﺑﺴﺎزد‪ .‬ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﻤﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ هﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ﭘﺪرش ﺗﺎرح ﮐﻮزﻩ ﮔﺮ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺣﺮان هﻔﺘﺎد و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬و ﺑﺎز هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس در ﺟﺎﺋﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺗﺎرح دوﻳﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﮐﺮد و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ ﮐﻪ درهﻔﺘﺎد ﺳﺎﻟﮕﯽ او ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد درهﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ﭘﺪر ﺻﺪ و ﺳﯽ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل داﺷﺖ‪ ،‬و در ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻦ و ﺳﺎﻟﯽ‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ از ﻳﮏ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺖ دﻳﮕﺮی ﻣﻬﺎﺟﺮت ﮐﺮد‪ ،‬و ﺗﺎزﻩ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ‬ ‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻓﺮار از ﻗﺤﻄﯽ ﺑﺪﺳﺘﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻤﻔﻴﺲ در ﻣﺼﺮ رﻓﺖ ﮐﻪ دوﻳﺴﺖ ﻓﺮﺳﻨﮓ ﺑﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ ،‬و زﺑﺎن ﻣﺮدم‬ ‫ﺁﻧﺮا هﻢ ﻧﻤﯽ ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﺳﺎرا زن ﺑﺴﻴﺎر ﺟﻮان ﺧﻮد را ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد او ﮐﻪ ﺻﺪ و ﭼﻬﻞ ﺳﺎل داﺷﺖ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﭽﻪ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﻣﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺷﺼﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬هﻤﺮاﻩ داﺷﺖ و وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎ ﺑﺎ‬ ‫اﻟﻬﺎم از روح اﻟﻘﺪس ﺑﻪ ﻓﮑﺮ اﻓﺘﺎد ﮐﻪ او را ﺑﺠﺎی زن ﺧﻮد ﺧﻮاهﺮش ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﻧﺎن و ﺁﺑﯽ‬ ‫ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬و ﻋﻤﻼ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ و ﮔﺎو و اﻻغ و ﻣﺎدﻩ اﻻغ و ﺷﺘﺮ و ﻏﻼم و ﮐﻨﻴﺰ ﻓﺮاون رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ هﻮس‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪ اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ روح اﻟﻘﺪس اﻓﺘﺎد و ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ را در ﺻﺤﺮای ﺟﺮار ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ او ﻧﻴﺰ ﻋﺎﺷﻖ ﺳﺎرا ﺷﺪ ﮐﻪ در ﺁن‬ ‫هﻨﮕﺎم ﻓﻘﻂ ﻧﻮد ﺳﺎل داﺷﺖ‪ ،‬و ﺑﺎز هﻢ اﻳﻦ ﻣﺮد ﺧﺪا او را ﺧﻮاهﺮ ﺧﻮد ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮد و ﺑﺎز هﻢ ﺑﺮﻩ و ﮔﺎو و ﺷﺘﺮ و ﻏﻼم و‬ ‫ﮐﻨﻴﺰ ﻓﺮاوان درﻳﺎﻓﺖ داﺷﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ و ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ و ﻋﻠﻤﺎی اﻟﻬﻴﺎت ﻣﺎ در ﺗﻔﺴﻴﺮهﺎی ﻣﺘﻌﺪد روﺷﻦ‬ ‫ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ در هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻣﺼﻠﺤﺘﯽ در ﮐﺎر ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ ﻋﻘﻞ ﻣﺎ از درک ﺁن ﻗﺎﺻﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻬﺮ ﺣﺎل درﺑﺎرﻩ ﭘﺪر هﻤﻪ ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ‬ ‫ﺟﺰ ﺑﺎ ﺧﻠﻮص و اﻳﻤﺎن ﮐﺎﻣﻞ ﺳﺨﻦ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪«.‬‬ ‫ﺗﻨﺎﻗﻀﺎت ﻓﺮاواﻧﯽ ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ اﺑﺮاهﻴﻢ در ﺗﻮرات و ﻗﺮﺁن وﺟﻮد دارد‪ ،‬از هﻤﺎن ﺁﻏﺎز اﺳﻼم ﻣﻮرﺧﺎن و ﻣﻔﺴﺮان ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﻗﺮﺁن را ﺑﻪ ﺗﻼش هﺎی ﺑﻴﺤﺎﺻﻠﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﺟﻴﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﻨﺎﻗﺾ هﺎ واداﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﺁﻧﺮا در ﮐﺘﺎب هﺎی ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫ﺁﻧﺎن )ﺗﺎرﻳﺦ و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﮐﺒﻴﺮ ﻃﺒﺮی‪ ،‬ﺳﻴﺮﻩ اﻟﻨﺒﻮﻳﻪ اﺑﻦ هﺸﺎم‪ ،‬ﻣﻌﺎرف اﺑﻦ ﻗﺘﻴﺒﻪ‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎری‪ ،‬ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار ﻣﻴﺒﺪی‪،‬‬ ‫اﻟﺘﺒﻴﺎن ﻃﻮﺳﯽ‪ ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮ اﻟﮑﺒﻴﺮ رازی‪ ،‬ﺟﺎﻣﻊ اﻻﺣﮑﺎم ﻗﺮﻃﺒﯽ‪ ،‬ذﻳﻞ اﻟﻤﻌﺮب ﺟﻮاﻟﻴﻘﯽ‪ ،‬ﻗﺼﺺ اﻻﻧﻴﻴﺎء‪ ،‬ﻧﺠﺎر‪ ،‬اﻟﺒﻠﺪان ﻳﺎﻗﻮت‪،‬‬ ‫ﻗﺼﺺ اﻻﻧﺒﻴﺎء ﺛﻌﻠﺒﯽ‪ ،‬ﻣﺮوج اﻟﺬهﺐ ﻣﺴﻌﻮدی‪ ،‬ﺁﺛﺎراﻟﺒﺎﻗﻴﻪ ﺑﻴﺮوﻧﯽ‪ ،‬ﻃﺒﻘﺎت اﻟﮑﺒﺮای اﺑﻦ ﺳﻌﺪ‪ ،‬دﻻﻟﻪ اﻟﺤﺎﺋﺮﻳﻦ اﺑﻦ ﻣﻴﻤﻮن‬ ‫و ﻣﺠﻤﻞ اﻟﺘﻮارﻳﺦ و اﻟﻘﺼﺺ( ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ از اﻳﻦ ﻣﻮرﺧـــﺎن ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﻴـــﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ و زرﺗﺸﺖ ارﺗﺒـﺎط دور ﻳﺎ ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﺑﻴﺎﺑﻨــﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻣﺠﻤﻞ اﻟﺘﻮارﻳـﺦ‬ ‫ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ‪» :‬اﻧﺪرﻋﻬﺪ ﮔﺸﺘﺎﺳﭗ زرﺗﺸﺖ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ و ﮔﺸﺘﺎﺳﭗ دﻳﻦ وی ﺑﭙﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬و ﮔﻮﻳﻨﺪ او ﻧﻬﻤﻴﻦ ﭘﺴﺮ ﺑﻮد از ﺁن‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ ﺧﻠﻴﻞ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم« )ﻣﺠﻤﻞ اﻟﺘﻮارﻳﺦ و اﻟﻘﺼﺺ( و در ﺑﺮهﺎن ﻗﺎﻃﻊ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬زرﺗﺸﺖ ﺑﻪ زﺑﺎن ﭘﻬﻠﻮی و‬ ‫ﻧﻴــﺰ در رواﻳﺘﯽ ﺳﺮﻳﺎﻧﯽ ﻧﺎم اﺑﺮاهﻴﻢ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﺳﺖ«‪ ،‬و ﻃﺒﺮی در ﺗﺎرﻳـــﺦ ﺑﺰرگ ﺧﻮد ﻧﻘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺑﺮﺧﯽ‬ ‫رواﻳﺖ هﺎ زرﺗﺸﺖ در ﺁﻏﺎز در ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺳﺎﮐﻦ ﺑﻮد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻧﻔﺮﻳﻦ اﺳﺘﺎدش ارﻣﻴﺎء از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻋﺮاق رﻓﺖ« )اﺧﺒﺎر‬ ‫اﻟﺮﺳﻞ و اﻟﻤﻠﻮک‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول(‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫داﺳﺘﺎن ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬ﺷﺎﻩ ﻓﺼﻞ ﺗﻮرا ت و ﻳﮑﯽ از ﺷﺎﻩ ﻓﺼﻞ هﺎی ﻗﺮﺁن هﻤﺎﻧﻨﺪ داﺳﺘﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺎ هﻤﻪ ﺁب و رﻧﮓ ﺗﻘﺪﺳﯽ ﮐﻪ‬ ‫در ﻃﻮل ﻗﺮون ﺑﺮ ﺁن زدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﻨﺒﻊ اﻟﻬﺎم ﺁﺛﺎر ﻓﺮاوان هﻨﺮی و ادﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎر‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر از ﭘﮋوهﺸﮕﺮان و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ و ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ اﺳﻄﻮرﻩ ای ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ اﺻﺎﻟﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ درﺳﺖ ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﺷﻮاهﺪ و ﻗﺮاﺋﻦ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺣﮑﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ ﻣﺪت هﺎ‬ ‫ﺑﻌﺪ از دوران ﻓﺮﺿﯽ ﮐﻪ ﺗﻮرات ﺑﺮای ﺁن ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎهﻨﺎن ﻳﻬﻮدی ﺑﺎ هﺪف ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاری ﻣﻮازﻳﻦ و ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺬهﺒﯽ‬ ‫و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﻌﻴﻨﯽ ﺑﺮای ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﮑﻴﻪ دارد ﮐﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف‬ ‫ﮐﻠﻴﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ هﺎی ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ در ﺟﻬﺎن ﮐﻬﻦ ﻧﻘﺶ هﺎﺋﯽ در درﺟــﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از اهﻤﻴﺖ اﻳﻔﺎ‬ ‫ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬از ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻮﺳﯽ درهﻴﭽﻴﮏ از ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎ و ﻟﻮﺣﻪ هﺎ و ﮐﺘﻴﺒﻪ هﺎ و ﺁﺛﺎر هﻨﺮی ﻳﺎ ﻣﺬهﺒﯽ ﺗﻤﺪن هﺎی‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷﺮق و ﻏﺮب‪ ،‬ﺑﺠﺰ در ﺧﻮد ﺗﻮرات ﻧﺸﺎﻧﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ١٧‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﻗﺮاﺋﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی هﻴﺮوﮔﻠﻴﻒ ﻣﺼﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺎﻣﭙﻮﻟﻴﻮن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎس ﻓﺮاﻧﺴﻮی در اواﻳﻞ ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ‪ ،‬و‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ هﺰاران ﺳﻨﮓ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﻟﻮﺣﻪ و ﭘﺎﭘﻴﺮوﺳﯽ ﮐﻪ از ﺁن هﻨﮕﺎم ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز در ﮐﺎوش هﺎی ﻓﺮاوان ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ‬ ‫در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻣﺼﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺮوز ﺗﻤﺎم وﻗﺎﻳﻊ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺮاﻋﻨﻪ ‪ ٢٠٧‬ﮔﺎﻧﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺼﺮ را از زﻣﺎن‬ ‫ﻣﻨﺲ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮی در ‪ ۵١۵٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺗﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ در ‪ ٢٣٣٧‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت روزﻣﺮﻩ‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺴﻴﺎری از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻼ اﻳﻨﮑﻪ اوﻟﻴﻦ ﻓﺮﻋﻮن در ﺣﺪود ‪ ۵١٠٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در ﻣﻮﻗﻊ ﺷﮑﺎر ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﻳﮏ ﮔﺮاز وﺣﺸﯽ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﺳﻴﭗ ﺗﺢ و ﻣﻴﻨﭗ ﺗﺢ دو ﻓﺮﻋﻮن ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺑﻌﺪی از ﻳﮏ ﭘﺎ ﻣﯽ ﻟﻨﮕﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ‬ ‫اﻳﻨﮑﻪ راﻣﺴﺲ ﭘﻨﺠﻢ از ﺑﻴﻤﺎری ﺁﺑﻠﻪ درﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺁﻣﻨﻮﻓﻴﺲ ﺳﻮم ﮐﻪ ﻗﺪ ﮐﻮﺗﺎهﯽ دراﻧﺪازﻩ ﻳﮏ ﻣﺘﺮ و ﭘﻨﺠﺎﻩ و ﺷﺶ‬ ‫ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ داﺷﺘﻪ و ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﻪ درد دﻧﺪان ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺑﻮدﻩ‪ ،‬در ﻋﺮض دﻩ ﺳﺎل ‪ ١٠٢‬ﺷﻴﺮ را ﺷﮑﺎر و ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﮐﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬و‬ ‫ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ هﺰاران ﻟﻮﺣﻪ و ﺳﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻳﻦ اﺷﺎرﻩ ای در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ وﻗﺎﻳﻌﯽ در ﺣﺪ اﻋﻼ ﺧﺎرق اﻟﻌﺎدﻩ‪،‬‬ ‫ﻣﺜﻼ اﻳﻨﮑﻪ ﺁب رود ﻧﻴﻞ در ﻋﺮض ﻳﮏ روز ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﻮن ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﺗﻤﺎم ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺼﺮ ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ و‬ ‫ﻳﮑﺠﺎ ﻣﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﻳﻨﮑﻪ در ﻳﮏ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﻣﻌﻴﻦ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻓﺮزﻧﺪان ارﺷﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻣﺼﺮی ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ وﻟﻴﻌﻬﺪ ﺧﻮد‬ ‫ﻓﺮﻋﻮن و ﺣﺘﯽ ﻧﻮزادﮔﺎن ﮔﺎوهﺎ و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ هﺎی ﻣﺼﺮی ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﻳﮏ ﻓﺮﻋﻮن ﺑﺎ ﺳﻮاران و ﺳﭙﺎهﺎن‬ ‫و ﺳﺎز و ﺑﺮگ ﺧﻮد در درﻳﺎی ﺳﺮخ ﻏﺮق ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﻴﻦ اﺷﺎرﻩ هﺎﺋﯽ را در هﻴﭻ ﻣﺪرک‬ ‫ﻣﺼﺮی ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬در هﻴﭻ ﻣﺪرک ﺑﺎﺑﻠﯽ‪ ،‬ﺁﺷﻮری‪ ،‬ﻓﻨﻴﻘﯽ‪ ،‬ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ و ﻻﺗﻴﻨﯽ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻳﮑﯽ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل از ﺟﺎﻟﺒﺘﺮﻳﻦ ارزﻳﺎﺑﯽ هﺎﺋﯽ را ﮐﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬از زﺑﺎن وﻟﺘﺮ‬ ‫در دﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ او ﻋﻴﻨًﺎ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﻧﻘﻞ ﮐﻨﻢ‪:‬‬ ‫»ﺁﻳﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻗﺒﻮل ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺮدی ﺑﻨﺎم ﻣﻮﺳﯽ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ از ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺮدی ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻃﺒﻴﻌﺖ را ﺑﻪ ﻣﻴﻞ ﺧﻮد ﺗﻐﻴﻴﺮ دهﺪ و ﺁﻧﺮا ﺑﺎرهﺎ و ﺑﺎرهﺎ از ﻣﺴﻴﺮ ﺧﻮد ﻣﻨﺤﺮف ﺳﺎزد و از ﻣﻌﺠﺰات ﺧﺎرق اﻟﻌﺎدﻩ‬ ‫او‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﻳﮏ ﮐﻠﻤﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺼﺮﻳﺎن ﺳﺨﻨﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﻮرﺧﺎن ﮐﻨﺠﮑﺎو ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﭼﻮن هﺮودوت و ﺳﺎﻧﺨﻮﻧﻴﺎﺗﻮن‬ ‫و ﻣﺎﻧﺘﻮن وﻣﮕﺎﺳﺘﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﻠﻘًﺎ ﺑﺪو اﺷﺎرﻩ ای ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﻳﻮﺳﻒ ﻓﻼوﻳﻮس‪ ،‬ﻣﻮرخ ﻣﻌﺮوف ﻳﻬﻮدی‪ ،‬ﮐﻪ هﺮ ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻮد ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺑﻮدﻩ در ﮐﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮد ﺟﻤﻊ ﺁوری ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺣﺘﯽ ﻳﮏ ﮐﻠﻤﻪ از هﻴﭽﻴﮏ از ﻣﻮرﺧﺎن‬ ‫ﻣﺘﻌﺪدی ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺁﻧﺎن اﺳﺘﻨﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻧﻘﻞ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻮﺳﯽ و ﻣﻌﺠﺰات او داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻌﺠﺰﻩ واﻗﻌﯽ هﻤﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺁب رودﺧﺎﻧﻪ ﻧﻴﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﻮن ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺗﻤﺎم ﭘﺴﺮان ارﺷﺪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎی‬ ‫ﻣﺼﺮی ﻳﮑﺸﺒﻪ ﮔﺮدن زدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و درﻳﺎ ﺑﻪ دو ﻧﻴﻤﻪ ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﺁب هﺎی ﺁن ﭼﻮ دﻳﻮار ﺑﺮ دو ﻃﺮف ﭼﭗ و‬ ‫راﺳﺖ ﺁن ﻣﻌﻠﻖ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ هﻴﭻ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ای ﭼﻪ در ﺧﻮد ﻣﺼﺮ ﭼﻪ در هﻴﭻ ﺟﺎی دﻳﮕﺮ روی زﻣﻴﻦ از‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ روﻳﺪادهﺎﺋﯽ ﺣﺮف ﻧﺰدﻩ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻠﺖ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ روﻳﺪادهﺎ را ﺑﮑﻠﯽ از ﻳﺎد ﺑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در اﻧﺘﻈﻠﺮ ﺁﻧﮑﻪ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﻗﻮم ﮐﻮﭼﮏ ذرﻩ ﺑﻴﻨﯽ‪ ،‬ﭼﻨﺪ هﺰار ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از هﻤﻪ اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺮای ﻣﺎ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﮐﻨﺪ؟‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮﺳﯽ ﮐﻪ هﻤﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺘﻤﺪن ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ از وﺟﻮد او ﺑﯽ ﺧﺒﺮ ﺑﻮد ﺗﺎ روزی ﮐﻪ ﻇﺎهﺮا ﻳﮏ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺧﺎﻧﺪان ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ‬ ‫ﻣﺼﺮی ﭘﺘﻮﻟﻮﻣﻪ )ﺑﻄﻠﻴﻤﻮس( هﻮس ﮐﺮد ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﻳﻬﻮدﻳﺎن را ﺑﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﻨﺪ‪ ،‬واﻗﻌﺎ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪ ﻗﺮن هﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎی ﺷﺮﻗﯽ هﻤ ِﻪ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺮدی ﺑﻨﺎم ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد درﺑﺎرﻩ ﺧﺪای ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﺑﺎﮐﻮس ﺣﮑﺎﻳﺖ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﮐﻮس از درﻳﺎﺋﯽ ﮐﻪ در ﭘﻴﺶ‬ ‫ﭘﺎﻳﺶ ﺧﺸﮏ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد و ﺁب رودﺧﺎﻧﻪ را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﻮن ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﻋﺼﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺻﻮرت اژدهﺎ‬ ‫درﺁوردﻩ ﺑﻮد‪ .‬هﻤﻪ اﻳﻦ ﻗﺼﻪ هﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺮاﻧﻪ هﺎی ﻣﺴﺘﺎﻧﻪ در ﻣﯽ ﮔﺴﺎری هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر ﺑﺎﮐﻮس‪ ،‬ﺧﺪای ﺷﺮاب‪،‬‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﯽ ﻳﺎﻓﺖ ﺗﮑﺮار ﻣﯽ ﺷﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﮐﺴﯽ ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ ﺧﺒﺮی از وﺟﻮد ﻗﻮم ﮐﻮﭼﮏ ﺗﺎزﻩ رﺳﻴﺪﻩ و ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻧﺸﻴﻦ و ﻓﻘﻴﺮی‬ ‫ﺑﻨﺎم ﻗﻮم ﻋﺒﺮی در ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﺑﻨﺎم ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ واﻗﻊ ﺑﻴﻨﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﮔﻔﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺻﺤﺮا ﮔﺮدان ﺗﺎزﻩ وارد ﭘﺲ از ﺁﺷﻨﺎﺋﯽ ﺑﺎ ﻓﻨﻘﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎی ﻣﻠﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ ﺁﻧﺎن‬ ‫ﺁﺷﻨــﺎ ﺷﺪﻧـﺪ و از ﺁﻧﻬـﺎ ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﻧﺎﺷﻴـﺎﻧﻪ و ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﻇﺮاﻓﺘﯽ در ﻧﻘــﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮑﺎر ﺑـــﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨــﺪ روﻧﻮﺷﺖ ﺑﺮداﺷﺘﻨـﺪ‪.‬‬ ‫زﺑـﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺎ ﺑﻄﻮر روﺷﻦ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﮐﻠﻤﺎﺗﯽ ﭼﻮن ادوﻧﺎﺋﯽ‪ ،‬اﻟﻴﺎهﻮ‪ ،‬اﻟﻮهﯽ و اﻟﻮهﺎ ﮐﻪ در ﻧﺰد ﻗﻮم ﻳﻬﻮد‬ ‫ﻣﻌﻨﯽ ﺧﺪا را دارد هﻤﻪ رﻳﺸﻪ ﻓﻨﻴﻘﯽ دارﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻓﻮﻟﺘﺮ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺮ ﺷﻨﺎس ﺗﺎرﻳﺦ ﻳﻬﻮد‪» :‬واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ رواﻳﺎت ﺳﻨﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺎ هﻴﭻ ﻣﺪرک ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻗﺒﻮﻟﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ درﺑﺎرﻩ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻠﮑﻪ اﺻﻮﻻ درﺑﺎرﻩ وﺟﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺴﯽ در دﺳﺖ ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﻧﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ای از ﺁن‬ ‫دوران‪ ،‬ﻧﻪ ﻟﻮﺣﻪ ای‪ ،‬ﻧﻪ اﺷﺎرﻩ ای ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎﻟﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ او ﺻﺤﻪ ﺑﮕﺬارد و ﻳﺎ دﺳﺘﻪ ﮐﻢ ﻧﺎم ﺳﺎدﻩ ای از او ﺑﺒﺮد‪ ،‬و اﻟﺰاﻣﺎ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻓﺮﻳﻀﻪ ﺑﺎور ﻧﮑﺮدﻧﯽ را ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺦ ﻳﻬﻮد ﻓﻘﻂ در ﻋﺎﻟﻢ ﺗﺨﻴﻞ ﻗﻮم ﺧﻮدش وﺟﻮد‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ١٨‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﺧﺎرﺟﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ «.‬و ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﺤﻘﻖ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭼﺎرﻟﺰ ﺑﻮﮐﻮر‪» :‬هﻤﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ در ﻣﻮرد ﻋﺪم وﺟﻮد‬ ‫واﻗﻌﯽ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮی ﺑﻨﺎم ﻣﻮﺳﯽ ﭼﻨﺎن اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﺤﻮری‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻳﻬﻮد و ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬار ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد هﺮﮔﺰ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و هﻤﻪ ﺗﺎرﻳﺦ زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ او‪ ،‬از ﺳﺒﺪی ﮐﻪ در درون ﺁن ﺑﻪ‬ ‫اﻣﻮاج رود ﻧﻴﻞ ﺳﭙﺮدﻩ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﺪﻓﻴﻦ او در درﻩ ﺑﻴﺖ ﻓﻌﻮر در ﻋﺮﺑﺎت ﻣﻮﺁب‪ ،‬داﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬ﺣﺘﯽ‬ ‫در ﻣﻮرد ﻣﺮگ او ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﺑﻮﺑﺮ در ﮐﺘﺎب ﻣﻌﺮوف او ﺑﻨﺎم ﻣﻮﺳﯽ‪» :‬اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ وﻇﻴﻔﻪ ﮔﻮر ﮐﻨﯽ و دﻓﻦ‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ را ﺑﻌﻬﺪﻩ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﻪ هﻴﭻ ﮐﺴﯽ از ﺣﻀﻮر ﺧﻮد در اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﺳﺨﻨﯽ ﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻪ هﻴﭻ ﮐﺴﯽ ادﻋﺎی‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ ﻗﺒﺮی را ﺑﺮای او ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ «.‬واﻧﺪﻧﺒﺮگ ﻣﻮرخ و اﺳﺘﺎد هﻠﻨﺪی ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺼﺮ در هﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺮدی ﺑﻨﺎم ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬در ﻣﻘﺎم رهﺒﺮ ﺁزادی ﺑﺨﺶ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد و ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺬار ﺁن و ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬار ﻣﺬهﺐ ﺁن ﺣﻘًﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﮑﯽ از‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ هﺎی ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ اﻳﻦ هﻤﻪ ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺴﻞ هﺎﺋﯽ ﭘﻴﺎﭘﯽ از ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ‬ ‫ﮐﻮﺷﺶ هﺎی ﻓﺮاوان و ﭘﯽ ﮔﻴﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﺸﺎن ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪﻩ ای ﺑﺮ وﺟﻮد واﻗﻌﯽ اﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﭘﺮ ﺁوازﻩ دﺳﺖ‬ ‫ﻧﻴﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬و هﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺎ درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻣﯽ داﻧﻴﻢ ﻣﻨﺤﺼﺮًا از ﺗﻮرات ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ از ﮐﺘﺎﺑﯽ ﮐﻪ اﺻﺎﻟﺖ‬ ‫ﺧﻮدش ﻣﺪت هﺎ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ اﺻﺎﻟﺖ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﺎز هﻢ ﻣﺤﻘﻖ دﻳﮕﺮ‪ ،‬روش ﺗﺮﻳﻮ‪ ،‬اﺳﺘﺎد‬ ‫ﮐﺎﻧﺎداﺋﯽ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‪ ،‬ﻳﺎدﺁور ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‪» :‬اﮔﺮ ﺗﺎ ﺑﻪ هﻨﮕﺎم اﻧﺤﻼل دﻳﻮان هﺎی ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ )اﻧﮑﻴﺰﻳﺴﻴﻮن( ﻣﺴﺌﻠﻪ‬ ‫وﺟﻮد ﻳﺎ ﻋﺪم وﺟﻮد ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﺻﻮﻻ ﻣﻄﺮح ﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻦ‬ ‫هﺮ ﻣﺎﻧﻊ و ﻣﺸﮑﻠﯽ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ هﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮای اﻳﻦ ﻣﻌﻤﺎ راﻩ ﺣﻠﯽ ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ‪ -‬ﻣﻨﺘﻬﺎ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ هﻴﭻ ﻣﻮرخ و هﻴﭻ ﭘﮋوهﺸﮕﺮی ﺑﺮای ﺗﺄﻳﻴﺪ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺗﻮراﺗﯽ ﻣﺮدی ﺑﻨﺎم ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺪرک ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ دﺳﺖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ ‪ -‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮد دﻟﻴﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در اﺻﺎﻟﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ اﻳﻦ ﻗﻬﺮﻣﺎن اﻓﺴﺎﻧﻪ ای ﺟﺎی ﺗﺮدﻳﺪ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر وﺟﻮد دارد‪ «.‬ﺗﺬﮐﺮ ﻣﻌﺮوف زﻳﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﻳﺪ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺎرهﺎ ﻣﻮرد ﻧﻘﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺳﻠﺐ ﻣﺎﻟﮑﻴﺖ‬ ‫ﻳﮏ ﻣﻠﺖ از ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﻠﺖ او را ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﺪ ﺑﻴﮕﻤﺎن ﺑﺮای هﻴﭻ ﻣﺤﻘﻖ ﻳﺎ‬ ‫ﻣﻮرﺧﯽ ﮐﺎری دﻟﭙﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﺎﻩ ﺑﺤﮑﻢ وﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮد راهﯽ ﺟﺰ اﻳﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬دو ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺰرگ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻓﻮﻳﺮ ﺑﺎخ در ﺁﻟﻤﺎن و رﻧﺎن در ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮهﺎﺋﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ دارﻧﺪ‪ .‬ارﻧﺴﺖ رﻧﺎن اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ را ﻧﻴﺰ‬ ‫ن داوران و‬ ‫ﻳﺎدﺁوری ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در هﻴﭻ ﻗﺴﻤﺖ از ﮐﺘﺎب داوران ﺗﻮرات و دﻳﮕﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪﻳﻦ دورا ِ‬ ‫ن ﭘﺎدﺷﺎهﺎن اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﻘﺎم اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﯽ ﻣﻮﺳﯽ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻳﻬﻮد ﺳﺨﻨﯽ ﺑﻤﻴﺎن ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﻧﺎم ﺳﺎدﻩ او را وﻟﻮ‬ ‫دورا ِ‬ ‫ﻳﮑﺒﺎر‪ ،‬در هﻴﭽﻴﮏ از اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ داﺳﺘﺎن ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ در »ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج« ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ در زﻣﺎن ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻳﻮﺳﻒ‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﻳﻌﻘﻮب‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و در ﺁﻧﺠﺎ اﻗﺎﻣﺖ ﻣﯽ ﮔﺰﻳﻨﻨﺪ و ﺗﺸﮑﻴﻞ‬ ‫ﺧــﺎﻧﻮادﻩ ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ ،‬در ﻃـﻮل زﻣﺎن ﺗﺒﺪﻳـﻞ ﺑﻪ اﻗﻠﻴﺖ ﺑﺰرﮔـــﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐـﻪ ﺑﻨــﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺗﻮرات ﻓﺮﻋــﻮن را ﺑﻪ ﻧﮕﺮاﻧﯽ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﻣﯽ اﻓﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ وی ﻓﺮﻣﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ هﻤﻪ ﻧﻮزادان ذﮐﻮر ﻗﻮم ﻳﻬﻮد را ﺑﻬﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪﺷﺎن ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬ﻧﻮزادی از ﻗﺒﻴﻠﻪ ﻳﻬﻮدی ﻻوی‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدرش در ﺳﺒﺪی ﻗﻴﺮاﻧﺪود ﺑﻪ رود ﻧﻴﻞ اﻓﮑﻨﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ از ﻣﺮگ‬ ‫ﻧﺠﺎت ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬و دﺧﺘﺮ ﻓﺮﻋﻮن ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻨﺎر رود ﻧﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﺳﺒﺪ را از ﺁب ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و ﮐﻮدک را ﻧﺰد ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺮد و ﺑﺪو‬ ‫ﻧﺎم ﻣﻮﺳﯽ ﻣﯽ دهﺪ »زﻳﺮا ﮐﻪ او را از ﺁب ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺑﻮد«‪ .‬ﺑﻌﺪهﺎ ﻣﻮﺳﯽ زن ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و ﺑﻪ ﺷﺒﺎﻧﯽ ﭘﺪر زن ﺧﻮد ﮔﻤـﺎﺷﺘﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﺟﺮﻳﺎن هﻤﻴﻦ ﺷﺒﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮏ روز ﺻﺪای ﺧﺪاوﻧﺪ را از درون ﺷﻌﻠﻪ ﺁﺗﺸﯽ ﺑﯽ دود ﻣﯽ ﺷﻨﻮد ﮐﻪ ﺑﺪو‬ ‫ﺧﺒﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺻﺪا ﺧﺪای اﺑﺮاهﻴﻢ و اﺳﺤﺎق و ﻳﻌﻘﻮب اﺳﺖ و او ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ اش را از ﻣﺼﺮ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺁورد و ﺑﻪ ارض ﻣﻮﻋﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻘﺮر ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ رهﺒﺮی ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﻮﺳﯽ را ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺰد‬ ‫ﻓﺮﻋﻮن ﺑﺮود و از او اﺟﺎزﻩ ﺧﺮوج ﻗﻮم ﻳﻬﻮد را از ﻣﺼﺮ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ او ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻌﺠﺰاﺗﯽ ﺑﮑﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫_________________________________‬ ‫‪ -١‬در ﺳﺎل ‪ ،١٨٩۵‬در ﮐﺎوش هﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ در ﻣﻘﺒﺮﻩ ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮی "ﻣﺮﻧﭗ ﺗﺢ" در ﻟﻮﮐﺴﻮر‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﻧﻮﺷﺘﻪ ای از او ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪ ﮐﻪ در ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ‬ ‫از ﺳﻠﻄﻨﺖ او )ﺣﺪود ﺳﺎل ‪ ١٣٢٠‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ( ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و در ﺁن ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻗﻮﻣﯽ ﺑﻨﺎم اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺷﺎرﻩ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی اﻳﻦ ﻟﻮح‪ ،‬اﺳﺮاﺋﻴﻠﯽ هﺎ ﻗﻮم ﻣﻬﺎﺟﺮی ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺷﺮق )ﮐﻨﻌﺎن( در ﺟﺴﺘﺠﻮی ﮐﺎر ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﺁﻣﺪﻩ و در ﻣﺤﻠﯽ در ﺷﻤﺎل‬ ‫ﮐﺸﻮر ﺳﮑﻮﻧﺖ ﮔﺰﻳﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﭼﻮن وﺟﻮدﺷﺎن ﻣﺎﻳﻪ دردﺳﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ اﻣﺮ ﻓﺮﻋﻮن از ﻣﺼﺮ راﻧﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ و اﺛﺮی از ﺁﻧﺎن ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪ )ژاک ﺑﺮﻧﺪ در‬ ‫ﮐﺘﺎب ﻣﺘﻮن ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﺎور ﻧﺰدﻳﮏ و ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺮاﺋﻴﻞ(‪ .‬هـ‪ .‬ج ‪ .‬وﻟﺰ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد در "ﺑﺮداﺷﺘﯽ از ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎﻧﯽ" ﺧﻮﻳﺶ از ﺳﻨﺪی ﻣﺼﺮی ﻧﺎم ﻣﯽ ﺑﺮد‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺁن در زﻣﺎن ﭘﺎدﺷﺎهﯽ راﻣﺴﺲ دوم ﺑﺮﺧﯽ از اﻗﻮام ﺳﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻗﺤﻄﯽ از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺧﻮد ﻣﻬﺎﺟﺮت ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮﺁﻣﺪﻧﺪ و در‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ای ﺑﻨﺎم ﺟﻮﺷﻦ ﺳﺎﮐﻦ ﺷﺪﻧﺪ و از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺼﺮﻳﺎن ﺑﻪ ﮐﺎرهﺎی ﺑﻨﺎﺋﯽ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﯽ ﻓﺮﻋﻮن دﺳﺘﻮر اﺧﺮاج ﺁﻧﺎﻧﺮا داد ﺑﯽ‬ ‫ﺁﻧﮑﻪ هﻴﭻ ﺟﺎ ﺻﺤﺒﺘﯽ از وﻗﺎﻳﻊ ﺧﺎرق اﻟﻌﺎدﻩ ای ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در ﺗﻮرات ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻳﺎ از وﺟﻮد ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻮﺳﯽ ﻳﺎ از ﻏﺮق ﻓﺮﻋﻮن در درﻳﺎی‬ ‫ﺳﺮخ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ١٩‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﻓﺮﻋﻮن ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ از ﺻﺪور ﭼﻨﻴﻦ اﺟﺎزﻩ ای ﺑﺸﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰات ﺷﺎﻣﻞ دﻩ ﺑﻼی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮑﯽ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮی ﺑﺮ‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ را از ﮐﺸــﻮر ﺧﻮد ﺻﺎدر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﭘﺲ از ﻏﺎرت ﻣﺼﺮﻳﺎن ﺑﻪ رهﺒﺮی ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ ﺳﻮی ﮐﻨﻌــﺎن ﺑﻪ راﻩ‬ ‫ﻣﺼﺮ ﻧﺎزل ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺗﻮرات ﺧﻮد ﻳﻬﻮد در ﭘﯽ هﺮ ﻳﮏ از ﺁﻧﻬﺎ ﻋﻤﺪا »دل ﻓﺮﻋﻮن را ﺳﺨﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ« ﺗﺎ‬ ‫ﻓﺮﻋﻮن از دادن اﺟﺎزﻩ ﺧﻮدداری ﮐﻨﺪ و او ﺑﻼی ﺑﻌﺪی را ﺑﺮ ﻣﺼﺮﻳﺎن وارد ﺁورد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁب ﻧﻴﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮن ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و وزغ هﺎ ﺑﺮ »ﺧﻮاﺑﮕﺎﻩ هﺎ و ﺧﺎﻧﻪ هﺎ و ﺗﻨﻮرهﺎ و ﺗﻐﺎرهﺎی ﺧﻤﻴﺮ ﻣﺼﺮﻳﺎن« هﺠﻮم ﻣﯽ ﺁورﻧﺪ‪ ،‬و ﭘﺸﻪ هﺎ‬ ‫و ﻣﮕﺲ هﺎ ﺳﺮاﺳﺮ ﻣﺼﺮ را ﻓﺮا ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻳﻨﺪ‪ ،‬و »اﺳﺒﺎن و اﻻﻏﺎن و ﺷﺘﺮان و ﮔﺎوان و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان ﻣﺼﺮ ﺗﻤﺎﻣﺎ ﺑﻪ وﺑﺎی‬ ‫ﺳﺨﺖ ﻣﯽ ﻣﻴﺮﻧﺪ«‪ ،‬و ﻣﺮدم ﻣﺼﺮ هﻤﮕﯽ دﭼﺎر دﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﮕﺮگ ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎ ﺁﺗﺶ ﺗﻤﺎﻣﯽ درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮﻩ هﺎ و ﮔﻴﺎهﺎن‬ ‫ﻣﺼﺮ را ﻧﺎﺑﻮد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﻠﺦ هﺎ ﺑﻪ ﺧﺎک ﻣﺼﺮ ﺳﺮازﻳﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﺎرﻳﮑﯽ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺪت ﺳﻪ روز ﺑﺮ ﺳﺮاﺳﺮ ﻣﺼﺮ‬ ‫ﺣﮑﻤﻔﺮﻣﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و ﻧﺨﺴﺖ زادﮔﺎن ﻓﺮﻋﻮن و هﻤﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎی ﻣﺼﺮی و ﺣﺘﯽ اﺳﻴﺮاﻧﯽ ﮐﻪ در ﻣﺼﺮ ﺑﺴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮدﻧﺪ‬ ‫)ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﻳﻬﻮدﻳﺎن( و ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﺎن در ﻋﺮض ﻳﮑﺸﺐ ﻣﯽ ﻣﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻓﺮﻋﻮن اﺟﺎزﻩ ﺧﺮوج ﻗﻮم‬ ‫ﻣﯽ اﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑـﺎر دﻳﮕﺮ ﻓﺮﻋﻮن ﭘﺸﻴﻤــﺎن ﻣﯽ ﺷـــﻮد و »ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺳﺒﺎن و اراﺑﻪ هﺎ و ﺳﻮاران ﺧﻮد« ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺁﻧﻬــﺎ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﺘﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﻌﺠﺰﻩ دﻳﮕﺮی اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن را ﻧﺠﺎت ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮐﻪ ﺁب درﻳﺎی اﺣﻤﺮ )ﺑﺤﺮ ﻗﻠﺰم( در‬ ‫هﻨﮕﺎم ﮔﺬر ﻳﻬﻮدﻳﺎن در ﻣﺴﻴﺮ ﺁﻧﺎن ﺧﺸﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺑﺠﺎی ﺧﻮد ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺗﺎ ﻓﺮﻋﻮن و ﺗﻤﺎﻣﯽ‬ ‫ﺳﭙﺎﻩ او را در ﺁب ﻏﺮق ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی ﻓﺮاوان دوﻳﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺸﺎن دادﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻴﭽﻴﮏ از ﻓﺼﻮل اﻳﻦ داﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑﺎ هﻴﭻ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ و ﻃﺒﻌًﺎ ﺑﺎ هﻴﭻ واﻗﻌﻴﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻮ ﺁﻧﻬﻢ ﮐﻪ ﺑﯽ ﭘﺎﻳﮕﯽ ﻣﻌﺠﺰات‬ ‫ﻣﺤﻴﺮاﻟﻌﻘﻮﻟﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﺷﮑﺎل اﺻﻮﻟﯽ وﺟﻮد ﺳﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﻳﻬﻮدی در ﻣﺼﺮ در زﻣﺎن ﻓﺮﺿﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻮﺳﯽ در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا در ﺧﻮد ﺗﻮرات ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎر ﮐﻞ ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ در زﻣﺎن ﻳﻮﺳﻒ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ رﻓﺘﻨﺪ و در ﺁﻧﺠﺎ اﻗﺎﻣﺖ‬ ‫ﮔﺰﻳﺪﻧﺪ ‪ ٧٠‬ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﮕﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺮزﻧﺪان ﻳﻌﻘﻮب و زﻧﺎن و ﻓﺮزﻧﺪان ﺁﻧﺎن ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و هﻤﻴﻦ هﻔﺘﺎد ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫در ﻃﻮل زﻣﺎن »ﺑﺎرور و ﮐﺜﻴﺮ و ﺑﯽ ﻧﻬﺎﻳﺖ زورﺁور ﺷﺪﻧﺪ و زﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ از اﻳﺸﺎن ﭘﺮ ﺷﺪ« )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب اول‪-١ ،‬‬ ‫‪ ،(٧‬و ﺑﺎز هﻢ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ هﻤﻴﻦ ﺗﻮرات ﻳﻬﻮدﻳﺎن ‪ ۴٣٠‬ﺳﺎل در ﻣﺼﺮ ﺑﺴﺮ ﺑﺮدﻧﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻇﻬﻮر ﮐﺮد )ﺳﻔﺮ‬ ‫ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ .(۴٠ ،‬در اﻳﻦ هﻨﮕﺎم ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺁﻣﺎر ﮔﻴﺮی ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺮای ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺳﭙﺎﻩ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺎر ﻣﺮدان ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل در ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ‪ ۶٠٣٫۵۵٠‬ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ »ﺳﻮای زﻧﺎن و اﻃﻔﺎل و‬ ‫ﺳﻮای ﻗﻮم ﻻوی« ﮐﻪ ﺑﺎ اﺣﺘﺴﺎب ﺁﻧﺎن ﺷﻤﺎر ﮐﻠﯽ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در ﻣﺼﺮ در زﻣﺎن ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ ٣‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﻣﯽ رﺳﻴﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﻳﮏ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﺎدﻩ زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮاﺋﻂ از هﻔﺘﺎد ﻧﻔﺮ در ﻃﻮل ‪ ۴٣٠‬ﺳﺎل‬ ‫ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻧﺴﻞ دﻩ هﺰار ﻧﻔﺮی ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻳﺪ )‪ P.Lukas‬ﻣﺤﻘﻖ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ اﻳﻦ رﻗﻢ را دﻗﻴﻘﺎ ‪ ١٠٫۶٣۶‬ﻧﻔﺮ‬ ‫ﺑﺮﺁورد ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ(‪ .‬از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ در هﻤﻴﻦ ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﻪ هﺎی ﻋﺒﺮاﻧﯽ در ﺁن زﻣﺎن ﻓﻘﻂ دو زن ﺑﻨﺎم‬ ‫ﺷﻔﺮ و ﻓﻮﻋﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﻋﻮن ﺑﺪاﻧﻬﺎ اﻣﺮ ﮐﺮد دﻳﮕﺮ ﻗﺎﺑﻠﻪ ﮔﺮی ﺑﺮای زﻧﺎن ﻋﺒﺮاﻧﯽ ﻧﮑﻨﻨﺪ )ﺑﺎب اول‪ ١۵ ،‬و‪ ،(١۶‬ﻗﺎﻋﺪﺗﺎ‬ ‫ﺷﻤﺎر ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ دو ﻗﺎﺑﻠﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد را ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁورﻧﺪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺸﺼﺪهﺰار ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﺷﺶ هﺰار‬ ‫هﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺧﺎﺧﺎم هﺎی ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج اﻳﻦ رﻗﻢ را ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﺿﺮب در‪ ٢۵٠‬ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ‬ ‫هﻴﭽﻴﮏ از ﻣﺪارک ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎر ﺗﻤﺎم ﺟﻤﻌﻴﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و ﻳﻬﻮدا در اوج ﺷﮑﻮﻓﺎﺋﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﭼﻨﺪان از‬ ‫ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﮑﻞ اﺻﻮﻟﯽ دﻳﮕﺮ ادﻋﺎی ﺗﻮرات‪ ،‬اﻗﺎﻣﺖ ‪ ۴٣٠‬ﺳﺎﻟﻪ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد در ﺧﺎک ﻣﺼﺮ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﻮد ﺗﻮرات ﮐﻪ ﺗﺎرﻳﺦ دﻗﻴﻖ‬ ‫ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ را از زﻣﺎن اﺑﺮهﻴﻢ ﺗﺎ ﻳﻮﺳﻒ‪ ،‬و ﺑﻌﺪا از ﻇﻬﻮر ﻣﻮﺳﯽ ﺗﺎ ﺁﻏﺎز اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺷﺮح دادﻩ‪،‬‬ ‫درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ دوران ‪ ۴٣٠‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﮑﻠﯽ ﺧﺎﻣﻮش ﻣﺎﻧﺪﻩ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ از ﻣﻬﺎﺟﺮت هﻔﺘﺎد ﻧﻔﺮی ﺧﺎﻧﺪان ﻳﻌﻘﻮب‪ ،‬ﺑﻴﻔﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ داﺳﺘﺎن‬ ‫ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻮﺳﯽ و ﻣﺎﺟﺮای ﺧﺮوج ﻗﻮم ﻳﻬﻮد از ﻣﺼﺮ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﮐﻠﻤﻪ ای درﺑﺎرﻩ زﻧﺪﮔﯽ ﭼﻬﺎر ﺻﺪ و ﺳﯽ ﺳﺎﻟﻪ‬ ‫ﻗﻮم ﻳﻬﻮد در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻓﺮاﻋﻨﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﻤﻼ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در هﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﺪت ﻳﻬﻮﻩ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ‬ ‫ﺧﻮدش را در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮد رهﺎ ﮐﺮدﻩ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺳﺮاﻏﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی ﺑﺮ اﻳﺸﺎن‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ‪ ،‬ﻧﻪ در ﺳﺎﻟﻴﺎن درازی ﮐﻪ »ﻣﺼﺮﻳﺎن اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ ﮐﺎرهﺎی دﺷﻮار ذﻟﻴﻞ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﯽ ﺳﺨﺖ و ﮐﺎر ﮔﻞ و‬ ‫ﺧﺸﺖ ﺳﺎزی ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ« ﺑﻪ دادﺷﺎن رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫»ﻧﻮت« ﻣﺤﻘﻖ و ﺗﻮرات ﺷﻨﺎس ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ‪» :‬ﺁﻳﺎ اﻳﻦ ﺳﮑﻮت ﻣﻄﻠﻖ و اﺳﺮار ﺁﻣﻴﺰ ﺗﻮرات را در ﻣﻮرد‬ ‫‪ ۴٣٠‬ﺳﺎل اﻗﺎﻣﺖ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در ﻣﺼﺮ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﭼﻨﻴﻦ دوران اﻗﺎﻣﺘﯽ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و‬ ‫اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻳﻬﻮدی‪ ،‬ﺁﻧﻬﻢ ﻗﺮن هﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ؟ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺮﺷﻨﺎس دﻳﮕﺮ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬اردﻣﺎن‪،‬‬ ‫ﻋﻘﻴﺪﻩ دارد ﮐﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﺗﻨﻬﺎ در ﺣﺪود هﺸﺘﺎد ﺳﺎل در ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻴﺎن راﻣﺴﺲ دوم و راﻣﺴﺲ ﭼﻬﺎرم ﺑﺼﻮرت‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٢٠‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﮔﺮوﻩ هﺎی ﮐﻮﭼﮏ ﮐﺎرﮔﺮان ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺳﻨﮕﺘﺮاﺷﯽ در ﻣﺼﺮ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از راﻣﺴﺲ ﭼﻬﺎرم دﻳﮕﺮ‬ ‫در اﻟﻮاح ﻣﺼﺮی ﺳﺨﻨﯽ از ﺁﻧﺎن ﺑﻤﻴﺎن ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ‪ «.‬هﻢ او ﻣﺘﺬﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در اﺳﻨﺎد ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﺼﺮ‪ ،‬هﻴﭻ ﺟﺎ ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‬ ‫ﺑﺼﻮرت ﻳﮏ ﻗﻮم و ﻣﻠﺖ اﺷﺎرﻩ ﻧﺸﺪﻩ و ﻓﻘﻂ از ﮐﺎرﮔﺮان ﻣﺼﺮی هﻢ ردﻳﻒ ﺑﺎ ﮐﺎرﮔﺮان ﻓﻨﻴﻘﯽ و ﮐﻨﻌﺎﻧﯽ و ﺳﺎﻳﺮ اﻗﻮام و‬ ‫ﻗﺒﺎﺋﻞ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﮐﺎر ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﻣﯽ رﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮرخ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﻗﺮن ﺳﻮم ﻣﻴﻼدی هﮑﺎﺗﺌﻮس‪،‬‬ ‫وﻗﺎﻳﻊ ﻧﮕﺎر درﺑﺎر ﭘﺘﻮﻟﻤﺌﻮس اول ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻣﺼﺮ‪ ،‬در ﮐﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮد ﮐﻪ در ﺣﺪود ﺳﺎل ‪ ٣٠٠‬ﻣﻴﻼدی ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺷﺪﻩ در ﺷﺮح‬ ‫وﻗﺎﻳﻊ دوران راﻣﺴﺲ دوم ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ در ﺁﻧﺰﻣﺎن ﭼﻨﺪ ﻗﺒﻴﻠﻪ ﻏﻴﺮ ﻣﺼﺮی ﮐﻪ وﺟﻮدﺷﺎن در ﻣﺼﺮ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺒﻮد‪ ،‬و از‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ ﻋﺪﻩ ای از ﮐﺎرﮔﺮان ﻳﻬﻮدی‪ ،‬ﺑﻪ اﻣﺮ ﻓﺮﻋﻮن از ﻣﺼﺮ اﺧﺮاج ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬هـ‪ .‬ج‪ .‬وﻟﺰ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ و ﻣﻮرخ ﺳﺮﺷﻨﺎس‬ ‫اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ در »ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎﻧﯽ« ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﺎل هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در ﻣﺼﺮ ﺑﻪ اﺳﺎرت ﻧﮕﺎﻩ‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﺁﮐﻨﺪﻩ از ﻧﻘﺎط ﺗﺎرﻳﮏ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﮏ ﺳﻨﺪ ﻣﺼﺮی ﺣﮑﺎﻳﺖ از ﺁن دارد ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از اﻗﻮام ﺳﺎﻣﯽ در زﻣﺎن راﻣﺴﺲ‬ ‫دوم ﺑﺮ اﺛﺮ ﻗﺤﻄﯽ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﺟﻮﺷﻦ در ﻣﺼﺮ روی ﺁوردﻧﺪ و در ﺁﻧﺠﺎ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﮔﺰﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ هﻴﭻ ﺳﻨﺪ ﻣﺼﺮی وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺪارد ﮐﻪ از وﺟﻮد ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻨﺎم ﻣﻮﺳﯽ ﻳﺎ از ﺑﻼﻳﺎی دهﮕﺎﻧﻪ ای ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ روی دادﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ از ﻏﺮق ﻳﮏ ﻓﺮﻋﻮن‬ ‫ﻣﺼﺮی و ﺳﺮﺑﺎزاﻧﺶ در درﻳﺎی ﺳﺮخ ﺧﺒﺮ دهﺪ و ﻇﺎهﺮا هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﺰو اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺳﺎﺧﺘﻪ و‬ ‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﻣﻨﻈﻮر داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫دﻟﻴﻠﯽ ﮐﻪ ﺗﻮرات ﺑﺮای ﻗﻄﻊ ‪ ۴٣٠‬ﺳﺎﻟﻪ ارﺗﺒﺎط ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺎ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد در دوران اﺳﺎرت ﻣﺼﺮی ﺁﻧﺎن اراﺋﻪ ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻨﻄﻘﯽ‬ ‫اﺳﺖ و ﻧﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﯽ‪ ،‬زﻳﺮا ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﻣﺪت ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎری هﺎی ﻓﺮاوان دﻳﮕﺮ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮدش را‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪» :‬اﮐﻨﻮن ﮐﻪ ﻣﺼﻴﺒﺖ ﻗﻮم ﺧﻮد را در ﻣﺼﺮ دﻳﺪم و اﺳﺘﻐﺎﺛﻪ اﻳﺸﺎن را ﺷﻨﻴﺪم‪ ،‬ﻋﻬﺪی را ﮐﻪ ﺑﺎ‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ و اﺳﺤﺎق و ﻳﻌﻘﻮب ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﻴﺎد ﺁوردم‪ ،‬و ﻧﺰول ﮐﺮدم ﺗﺎ اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ زﻣﻴﻨﯽ ﻧﻴﮑﻮ و وﺳﻴﻊ ﺑﺮﺁورم ﮐﻪ در ﺁن‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺷﻴﺮ و ﻋﺴﻞ ﺟﺎری اﺳﺖ‪) «.‬ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب هﺎی دوم و ﺳﻮم(‪.‬‬ ‫ﻣﺸﮑﻞ اﺻﻮﻟﯽ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻮﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ اﺻﺎﻟﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ او ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﭘﮋوهﺸﮕﺮان و ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﻨﺎﺳﺎن و ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ ﻣﻮرد ﺳﺌﻮال ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺘﺎب هﺎ و‬ ‫ﻣﻘﺎﻻت ﭘﮋوهﺸﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮﻩ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻣﺮوزﻩ از ﺻﺪهﺎ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻋﺠﻴﺐ ﺗﺎرﻳﺨﯽ از هﻤﺎن وﻗﺘﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ادوارد ﻣﯽ ﻳﺮ ﻣﻮرخ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ ﺑﺮ ﺁن اﻧﮕﺸﺖ ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪ ﺑﺤﺚ هﺎی ﻓﺮاواﻧﯽ را ﻣﻴﺎن دو ﻣﮑﺘﺐ ﻣﺬهﺒﯽ و‬ ‫ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ اداﻣﻪ دارد‪ ،‬وﻟﯽ هﺮ دو ﺟﺎﻧﺐ‪ ،‬ﭼﻪ ﻳﻬﻮدی وﭼـــﻪ ﻣﺴﻴﺤﯽ‪ ،‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﻮاﻓﻖ دارﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻧﻪ در ﮐﺘﺎب هﺎی ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺑﻌﺪ از ﻣﻮﺳﯽ در ﺗﻮرات ﺳﺨﻨﯽ از ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﺁﻣﺪﻩ و ﻧﻪ در هﻴﭻ ﺳﻨﺪ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ دﻳﮕﺮ ﻧﺎﻣﯽ‬ ‫از او ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎل هﺎی ﻧﺰدﻳﮑﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻪ دو اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﺟﺎﻟﺐ از دو ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺼﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان اﺷﺎرﻩ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬هﺮ ﺟﻤﻠﻪ ای از داﺳﺘﺎن ﺗﻮراﺗﯽ ﻣﻮﺳﯽ و ﺣﻤﺎﺳﻪ ﻣﺼﺮی او‪ ،‬از دﻳﺪﮔﺎﻩ هﺮ ﻧﻮع ارزﻳﺎﺑﯽ ﻣﻤﮑﻦ‪ ،‬ﺑﺎﻧﮓ‬ ‫ﻣﯽ زﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪ ای ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ اﺳﺖ« )ﻓﻴﻠﻴﭗ ﻋﺰﻳﺰ در ﮐﺘﺎب ﻣﻮﺳﯽ و ﺁﺧﻨﺎﺗﻦ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ‪ (١٩٨٠ ،‬و دﻳﮕﺮی ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻣﺤﻘﻘﯽ ﮐﻪ ﻋﻠﯽ اﻟﺮﺳﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ هﺎ ﺳﺮ و ﮐﺎر دارد ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ‪» :‬ﻣﺪت هﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻌﻤﺎی ﺷﮕﻔﺖ‬ ‫اﻧﮕﻴﺰ ﻣﻮاﺟﻪ هﺴﺘﻴﻢ ﮐﻪ اﮔﺮ رواﻳﺎت ﺗﻮراﺗﯽ ﺧﺮوج ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﺼﺮ ﺣﻘﻴﻘﺖ دارد‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺣﻮادﺛﯽ ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫درﺟﻪ از اهﻤﻴﺖ در هﻴﭻ ﻣﺪرک و ﺳﻨﺪی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺼﺮ اﺛﺮی وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬و اﮔﺮ اﻳﻦ رواﻳﺎت ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺪارد ﭼﻄﻮر‬ ‫ﻣﺎﺟﺮاﺋﯽ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از اول ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺨﺺ ﻳﺎ اﺷﺨﺎﺻﯽ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ؟« )ژان ﻟﻮﺋﯽ‬ ‫ﺑﺮﻧــﺎر‪ ،‬درﮐﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ‪ .(١٩٨٣ ،‬ﻣﺤﻘﻖ ﻓﻨﻼﻧﺪی‪ ،‬رﻳﻨﮓ ﮔﺮن‪ ،‬اﻳـــﻦ ﭘﺮﺳﺶ را ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﺳـــﺦ‬ ‫ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ‪» :‬وﺟﻮد ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ ﭼﻮن ﻣﻮﺳﯽ زادﻩ ﻧﻴﺎز ﺑﯽ ﭼﻮن و ﭼﺮای ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻮرداری از ﻳﮏ اﺻﺎﻟﺖ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺖ‪ ،‬و درﺳﺖ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ اﮔﺮ هﻢ اﺻﺎﻟﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻣﻮﺳﯽ را ﺑﻪ هﺰار و ﻳﮏ دﻟﻴﻞ ﻣﺘﻘﻦ ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ‬ ‫ﻗﺮار دهﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد ﺷﺨﺼﻴﺖ دﻳﮕﺮی را در ﺟﺎی او اﺧﺘﺮاع ﮐﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫______________________________‬ ‫‪ -١‬در ﺗﻮرات ﺑﺎرهﺎ ﻳﻬﻮﻩ ﺷﺎهﺪ ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ هﺎی ﻗﻮم ﺧﻮدش ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﯽ اﻳﻨﮑﻪ ﮐﺎری ﺑﺮای ﻧﺠﺎت ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮑﻨﺪ‪ ،‬در اﻧﺘﻈﺎر اﻳﻨﮑﻪ ﺁﻧﺎن درﻳﺎﺑﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاﺋﯽ ﺟﺰ‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ دادﺷﺎن ﻧﺨﻮاهﺪ رﺳﻴﺪ )ﮐﺘﺎب داوران‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪ ،٣١ ،١۵ ،١٢-٧ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪ ،١ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ،١ ،‬ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ‪ ،١ ،‬و دوازدﻩ ﻣﻮرد دﻳﮕﺮ(‪.‬‬ ‫ﭼﺎرﻟﺰ ﺑﻮﮐﻮر‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ در ﮐﺘﺎب ﺗﺎزﻩ ﺧﻮد "ﻣﻮﺳﯽ و اﻗﻮام او" ﺑﺎ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪ :‬ﻣﺎﻳﻪ ﺗﺎﺳﻒ ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ در‬ ‫ﻋﺼﺮ ﺧﻮد ﻣﺎ ﻧﻴﺰ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﺑﺴﻴﺎری در اردوﮔﺎﻩ هﺎی ﻣﺮگ ﺁوﺷﻮﻳﺘﺲ و داﺧﺎﺋﻮ اﺳﺘﻐﺎﺛﻪ ﮐﺮدﻧﺪ وﻧﺎﻟﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻳﻬﻮﻩ ﻋﻬﺪ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺑﺮاهﻴﻢ و‬ ‫اﺳﺤﺎق و ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻴﺎد ﻧﻴﺎورد ﻳﺎ اﮔﺮ هﻢ ﺑﻴﺎد ﺁورد ﺑﻪ روی ﺧﻮدش ﻧﻴﺎورد‪ .‬ﺗﺬﮐﺮ ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎری از ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن اﻳﺮاﻧﯽ را ﺑﻪ ﻳﺎد‬ ‫اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺧﻮد ﻣﺎ در دوران ﺟﻨﮓ اﻳﺮان و ﻋﺮاق ﺑﻴﻨﺪازد ﮐﻪ در ﺁن ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ﮐﻪ در ﺳﺎل هﺎی اول ﺟﻨﮓ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻣﻬﻤﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺟﻨﮕﯽ در وﻗﺎﻳﻊ روزﻣﺮﻩ ﺟﺒﻬﻪ هﺎ داﺷﺖ و ﺧﻮد را ﺑﻪ دﻓﺎع از ﻟﺸﮑﺮ اﺳﻼم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﭙﺎﻩ ﮐﻔﺮ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ‪ ،‬در ﺳﺎل هﺎی‬ ‫ﺑﻌﺪی‪ ،‬ﭼـــﻪ در ﺟﺒﻬﻪ هــﺎی ﺟﻨﮓ و ﭼﻪ در ﻣﻮﺷﮏ ﭘﺮاﻧﯽ هﺎی ﻋﺮاﻗﯽ هﺎ ﺑﺮ ﺷﻬﺮ هﺎی اﻳﺮان‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ ﺧﻮد را ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ و اﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﻄﻠﻘًﺎ ﭘﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻴﺪان هﺎی زﻣﻴﻨﯽ و هﻮاﺋﯽ ﻧﺒﺮد ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٢١‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫در ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻋﻠﻤﯽ ﭘﺮ ﺳﺮ و ﺻﺪاﺋﯽ در داﻧﺸﮕﺎﻩ اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ ،١٨٣٣‬ادوارد روس اﺳﺘﺎد ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ اﻳﻦ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ را ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ هﻴﭽﻴﮏ از ﭘﻴﻤﺒﺮان ﺗﻮرات در ﮐﺘﺎب هﺎی ﺧﻮدﺷﺎن‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻤﻮﺟﺐ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻌﺪ از ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎﻣﯽ از ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ از‬ ‫ﻣﻀﻤﻮن اﻳﻦ ﮐﺘـﺎب هﺎ ﺑﺨﻮﺑﯽ اﺣﺴـﺎس ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐـﻪ اﺳﺎﺳﺎ اﻃﻼﻋﯽ ﻧﻴﺰ از وﺟﻮد او و از ﮐﺘﺎﺑﺶ و ﻃﺒﻌﺎ از ﻓﺮﻣﺎن هﺎی‬ ‫دﻩ ﮔﺎﻧﻪ و ﺳﺎﻳﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ او ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬و ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺘﺎﺑﯽ اﺻﻮﻻ ﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﻧﻪ ﺣﺘﯽ ﺗﺎ‬ ‫ﻧﺰدﻳﮑﯽ هﺎی ﻋﺼﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﺑﻮﻳﺮ‪ ،‬ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﺪو اﺷﺎرﻩ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫»ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻮﺳﯽ را در ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺟﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺮ رواﻳﺖ ﺑﻨﺎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ‬ ‫اودﻳﺴﻪ هﻤﺮ )هﻤﺮوس( ﺑﺮ رواﻳﺖ ﺑﻨﺎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اودﻳﺴﻪ و ﻣﻮﺳﯽ هﺮ دو ﺗﺼﻮﻳﺮهﺎﺋﯽ از دوران هﺎی ﻣﻌﻴﻨﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻗﺘﻞ ﮐﻮدﮐﺎن ﻧﻮزاد ﻋﺒﺮی در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ ﮐﻪ اﺳﻄﻮرﻩ ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺮ ﺁن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ از اﺻﻞ ﻣـﻐﺎﻳﺮ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ‬ ‫ﺧﻮد اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا در ﻳﮏ اﻗﺘﺼﺎد ﺑﺮدﻩ ای ﭼﻮن اﻗﺘﺼﺎد ﻣﺼﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ هﺪف اﺻﻠﯽ اﻓﺰودن ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر اﺳﺖ‪،‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﮐﻮدﮐﺎن اﻳﻦ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر را ﮐﺎهﺶ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﺒﺎﻳﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ در اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ واﻗﻌﻴـﺖ‬ ‫هﺎی ﺗﺎرﻳـﺨﯽ ﺟــﺎی زﻳـﺎدی ﻧﺪارﻧﺪ و ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈــــﺮ اﺳﺖ هﺪﻓــﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ هﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺁن ﺷﮑـﻞ ﻣﯽ‬ ‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬در رواﻳﺎت ﺗﻮرات هﺪف اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ وﺟﻮد ﻳﮏ ﺷﺨﺼﻴﺖ رهﺒﺮ ﺑﺮای رهﺎﺋﯽ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﺼﺮ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫در ﻣﻴﺎن ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻮﻳﺴﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ از ﻣﻮﺳﯽ ﻧﺎم ﻣﯽ ﺑﺮد ﻣﻮرخ ﻳﻬﻮدی ﺳﺎﮐﻦ اﺳﮑﻨﺪرﻳﻪ ﺑﻨﺎم ﺁرﺗﺎﭘﺎﻧﻮس‬ ‫ﮐﻪ در ﻗﺮن دوم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ﻣﯽ زﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ هﺰار ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﮐﻪ ﺗﻮرات ﺁﻧﺮا ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻮﺳﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮرﺧﺎن دﻳﮕﺮ درﺑﺎرﻩ ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ از هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻣﻮرخ اﺳﮑﻨﺪرﻳﻪ ﮐﻪ »درﺑﺎرﻩ ﻳﻬﻮدﻳﺎن« ﻧﺎم دارد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ هﻤﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻬﺎن ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی‬ ‫درﺑﺎرﻩ ﻣﻮﺳﯽ از ﮐﺘﺎب ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ﺧﻮد ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﮑﯽ از اﻳﻦ ﻣﻮرﺧﻴﻦ ﻳﻮﺳﻒ ﻓﻼوﻳﻮس ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎر ﺳﺮﺷﻨﺎس‬ ‫ﻳﻬﻮدی ﻗﺮن اول ﻣﻴﻼدی اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب »ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻳﻬﻮد« او ﻣﯽ ﺗﻮان ﺧﻮاﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ از ﺟﺎﻧﺐ‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﻣﺎﻣﻮر ﺳﺎزﻣﺎن دادن ﻣﺒﺎرزﻩ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮای ﺧﺮوج از ﻣﺼﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻔﺮی ﺑﻪ ﺣﺒﺸﻪ )اﺗﻴﻮﭘﯽ( ﮐﺮدﻩ و در‬ ‫ﺁﻧﺠﺎ دﺧﺘﺮ »ﮐﺎﻣﺒﻴﺰ« ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺣﺒﺸﻪ ﻋﺎﺷﻖ او ﺷﺪﻩ و ﻣﻮﺳﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ واﮔﺬاری ﺷﻬﺮ ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﻣﻠﮑﻪ ﺳﺒﺎ ﺑﻪ ﻣﺼﺮﻳﺎن‪،‬‬ ‫ﻗﺒﻮل ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺎرﺑﻴﺲ دﺧﺘﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ازدواج ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫داﺳﺘﺎﻧﯽ ﮐﻪ درﺧﻮد ﺗﻮرات درﺑﺎرﻩ ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ‪ ،‬از اول ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺁﮐﻨﺪﻩ از ﺿﺪ و ﻧﻘﻴﺾ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ ﮐﻪ ﻧﺎم‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ او ﺑﺮدﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﻪ هﺎی ﻳﻬﻮدی ﮐﻪ ﻧﺎم ﻳﮑﯽ ﺷﻔﺮﻩ و ﻧﺎم دﻳﮕﺮی ﻓﻮﻋﻪ اﺳﺖ اﻣﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﭼﻮن‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻪ ﮔﺮی ﺑﺮای زﻧﺎن ﻋﺒﺮاﻧﯽ ﺑﮑﻨﻴﺪ اﮔﺮ ﭘﺴﺮ ﺑﺎﺷﺪ او را ﺑﮑﺸﻴﺪ و اﮔﺮ دﺧﺘﺮﺑﻮد زﻧﺪﻩ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ «.‬ﺑﻘﻮل ﮐﺎر ﮔﺮاف ﻣﺤﻘﻖ‬ ‫ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻨﺪ ﻗﺮن ﻧﺎم دو ﻗﺎﺑﻠﻪ ﻋﺒﺮی ﻣﻮﺳﯽ را ﺑﻴﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ‬ ‫ﻧﺎم ﻓﺮﻋﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ دﺳﺘﻮری را دادﻩ اﺳﺖ ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻋﻴﻨًﺎ از داﺳﺘﺎن هﺎی ﻗﺪﻳﻤﯽ ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ‬ ‫اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب »اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎی ﻳﻬﻮدی ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ درﺑﺎرﻩ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻮﺳﯽ«‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﻣﺘﻌﺪد ﺁن اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﺎدرش او را ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﭘﻨﻬﺎن ﻧﮕﺎﻩ ﻣﯽ دارد و ﺑﻌﺪ ﺳﺒﺪی ﻧﯽ را ﺑﻪ ﻗﻴﺮ ﻣﯽ ﺁﻻﻳﺪ و ﻧﻮزاد را در‬ ‫ﺁن ﻣﯽ ﮔﺬارد و ﺁﻧﺮا در ﻧﻴﺰار ﮐﻨﺎر ﻧﻴﻞ ﻣﯽ ﮔﺬارد و دﺧﺘﺮ ﻓﺮﻋﻮن ﺁﻧﺮا ﺑﺮ ﻣﯽ دارد‪ .‬اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد روﻧﻮﺷﺖ‬ ‫ﮐﺎﻣﻠﯽ از ﻳﮏ اﻓﺴﺎﻧﻪ اﮐﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻤﻮﺟﺐ ﺁن ﺳﺎرﮔﻦ )ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﮐﺪ در ﺳﺪﻩ ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻮم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ( ﭘﺲ از‬ ‫ﺗﻮﻟﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدرش ﮐﻪ ﻳﮏ »روﺳﭙﯽ ﻣﻘﺪس« ﻣﻌﺒﺪ اﻟﻬﻪ اﻳﺸﺘﺎر اﺳﺖ در درون ﺳﺒﺪی ﻗﻴﺮاﻧﺪود ﺑﻪ اﻣﻮاج ﻓﺮات ﺳﭙﺮدﻩ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺘﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺧﻮد ﺳﺎرﮔﻦ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ‪ ،‬در ﻟﻮﺣﻪ ای ﮐﻪ در ﮐﺎوش هﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﺑﻞ از وی ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ زﻳﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﻳﺪ در ﮐﺘﺎب »ﻣﻮﺳﯽ و ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﻣﻨﻢ ﺳﺎرﮔﻦ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻣﻘﺘﺪر‪،‬‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﮐﺪ‪ .‬ﻣﺎدر ﻣﻦ ﻳﮏ روﺳﭙﯽ ﻣﻘﺪس ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪرم را هﻴﭽﻮﻗﺖ ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬در ﺷﻬﺮ ﺁزوﭘﻴﺮاﻧﯽ در ﺳﺎﺣﻞ رود ﻓﺮات ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺎدرم ﻣﺮا ﺁﺑﺴﺘﻦ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮا ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁورد و ﺳﭙﺲ در ﺳﺒﺪی از ﻧﯽ ﮔﺬاﺷﺖ و روزﻧﻪ هﺎی ﺁﻧﺮا ﺑﺎ اﻧﮕﻢ ﺑﺴﺖ و ﻣﺮا‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ اﻣﻮاج ﺳﭙﺮد ﮐﻪ ﻣﻦ در ﺁﻧﻬﺎ ﻏﺮق ﻧﺸﺪم‪ .‬اﻣﻮاج ﻓﺮات ﻣﺮا ﻧﺰد ﺁﮐﯽ ﺑﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرش ﺁﺑﮑﺸﯽ از رودﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺁﮐﯽ‬ ‫ﺁﺑﮑﺶ رودﺧﺎﻧﻪ ﻣﺮا ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺴﺮ ﺧﻮدش ﺑﺰرگ ﮐﺮدﻩ و وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻦ رﺷﺪ رﺳﻴﺪم ﺑﺎﻏﺒﺎن ﺁﮐﯽ ﺁﺑﮑﺶ رودﺧﺎﻧﻪ ﺷﺪم‪.‬‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻏﺒﺎن ﺑﻮدم اﻳﺸﺘﺎر‪ ،‬اﻟﻬﻪ ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻣﺮا ﻣﻮرد ﻣﻬﺮ ﺧﻮد ﻗﺮار داد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﺸﺘﺎر ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺷﺪم و ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺑﺮ‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻦ ﻣﯽ ﮔﺬرد‪ «.‬ﻓﺮوﻳﺪ در هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﺧﻮد از ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎن اﻓﺴﺎﻧﻪ ای دﻳﮕﺮی در ﻣﻌﺘﻘﺪات اﺳﺎﻃﻴﺮی ﻣﻠﻞ دﻳﮕﺮ‪:‬‬ ‫اودﻳﭗ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺌﻮس‪ ،‬ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﮐﺎرﻧﺎ‪ ،‬ﺗﻠﻪ ﻓﻮس‪ ،‬هﺮﮐﻮل‪ ،‬ﮔﻴﻠﮕﻤﺶ‪ ،‬ﺁﻣﻔﻴﻮن و زﺗﻮس ﻳﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﺟﺮاهﺎی ﮐﻢ‬ ‫ﻳﺎ ﺑﻴﺶ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و ﺟﺎﻟﺒﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ را در داﺳﺘﺎن ﻣﻨﻈﻮم ﻣﻬﺎﺑﻬﺎراﺗﺎ‪ ،‬ﺣﻤﺎﺳﻪ ﮐﻬﻦ و ﻣﻌﺮوف هﻨﺪی ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ‬ ‫ﻗﺮن ﭘﻴﺶ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺁن روﻧﺖ دﺧﺘﺮ زﻳﺒﺎی هﻨﺪی از ﺧﺪای ﺁﻓﺘﺎب ﺑﺎردار ﻣﯽ ﺷﻮد و ﭘﺴﺮی ﺑﺎ زﻳﺒﺎﺋﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٢٢‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﺧﻴﺮﻩ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻣﯽ زاﻳﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﭼﻮن ﺷﻮهﺮ ﻧﺪارد ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﻧﻮزاد را از ﺳﺮ ﺑﺎز ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺑﺪﻧﺎﻣﯽ ﻧﺸﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ‬ ‫ﻣﻨﻈـﻮر او را در ﺳﺒـــﺪی از ﻧﯽ ﻣﯽ ﮔــﺬارد و ﺁﻧﺮا در اﻣﻮاج رودﺧﺎﻧﻪ رهﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﺮد رهﮕﺬری ﺳﺒــﺪ را از ﺁب‬ ‫ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و ﮐﻮدک درون ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﮐﻮدﮐﯽ ﺧﻮد ﻣﯽ ﭘﺬﻳﺮد و او را ﺑﺰرگ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد داﺳﺘﺎن ﻣﻮﺳﯽ در ﺗﻮرات‪،‬‬ ‫اﻣﺮوز ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ ﮐﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺗﻮﻟﺪ و ﻧﺠﺎت او ﻋﻴﻨًﺎ از داﺳﺘﺎن ﺳﺎرﮔﻦ ﮐﻪ در ﺑﻴﻦ‬ ‫اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ داﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻩ روﻧﻮﻳﺴﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮوﻳﺪ در ارزﻳﺎﺑﯽ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات ﮐﻪ دﺧﺘﺮ ﻓﺮﻋﻮن ﮐﻮدک ﻧﻮزادی را ﮐﻪ از رود ﻧﻴﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﻮﺳﯽ ﻧﺎم ﻧﻬﺎد ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻌﻨﯽ ﺁن در زﺑﺎن ﻋﺒﺮی »از ﺁب ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻩ« اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﻣﻌﻘﻮل اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮏ ﺷﺎهﺰادﻩ ﺧﺎﻧﻢ‬ ‫ﻣﺼﺮی ﮐﻪ ﭘﺪرش ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻦ ﻧﻮزادان ذﮐﻮر ﻋﺒﺮی ﻓﺮﻣﺎن دادﻩ اﺳﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﻧﻮزاد ﻳﻬﻮدی را ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮاﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻧﺎﻣﯽ ﻋﺒﺮی ﻧﻴﺰ ﺑﺮ روی او ﺑﮕﺬارد‪ ،‬و اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ در اﻳﻨﺼﻮرت هﻢ رواﻳﺖ ﺗﻮرات اﺷﺘﺒﺎﻩ‬ ‫ﺁﻣﻴﺰ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳـــﺮا ﻣﻌﻨﯽ ﻣﻮﺳﯽ در زﺑﺎن ﻋﺒـــﺮی ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ »از ﺁب ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ« ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺁب ﺑﻴــﺮون‬ ‫ﻣﯽ ﺁورد‪ .‬داﺋﺮﻩ اﻟﻤﻌﺎرف ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻳﻬــﻮد اﻳــــﻦ ﮐﻠﻤﻪ را از رﻳﺸﻪ ﻣﺼﺮی ‪ Mesu‬ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻓﺮزﻧـــﺪ را دارد‪ ،‬و‬ ‫ﻣﯽ اﻓﺰاﻳﺪ ﮐﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮی ﮐﻪ ﺗﻮرات از اﻳﻦ ﻧﺎم ﮐﺮدﻩ ﺑﺎ ﻟﻐﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ زﺑﺎن ﻋﺒﺮی ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻧﺪارد‪ ،‬زﻳﺮا در ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﻳــﻦ ﮐﻠﻤﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﻨﯽ از ﺁب ﺑﺮﺁورﻧﺪﻩ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن و ﻣﺼﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ روﺷﻦ ﮐﺮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ در زﺑﺎن ﻣﺼﺮی ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ اﻳﻦ اﺻﻄﻼح ﻣﻮﺳﻴﺲ ﻧﻈﻴﺮ اﺻﻄﻼح ﺑﻦ در زﺑﺎن ﻋﺒﺮی و اﺑﻦ در زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ ﻣﻌﻨﯽ‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪ ﻳﺎ ﭘﺴﺮ را دارد‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻓﺮﻋﻮن هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺁﻣﻮن ﻣﻮﺳﻴﺲ )ﭘﺴﺮ ﺁﻣﻮن(‪ ،‬ﭘﺎت ﻣﻮﺳﻴﺲ )ﭘﺴﺮ ﭘﺎت(‪ ،‬ﺗﻮت‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﺲ )ﭘﺴﺮ ﺗﻮت(‪ ،‬و از هﻤﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺗﺮراﻣﺴﺲ )ﭘﺴﺮ »را« ﺧﺪای ﺧﺪاﻳﺎن( ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ذﮐﺮ ﻣﻔﻬﻮم ﻧﺎم ﻣﻮﺳﯽ در زﺑﺎن ﻋﺒﺮی‪ ،‬در ﺗﻮرات اﺷﺘﺒﺎﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫زﻳﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﻳﺪ در دﻧﺒﺎﻟﻪ اﻳﻦ ﺗﺬﮐﺮ ﺧﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای ﭼﻪ ﻳﮏ ﭘﺮﻧﺴﺲ ﻣﺼﺮی ﮐﻮدﮐﯽ ﻧﺎﺷﻨﺎس را ﮐﻪ از ﺁب ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎﻣﯽ ﻋﺒﺮی ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪ :‬ﺧﺎﺧﺎم هﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ دﻟﻴﻞ ﻣﯽ ﺁورﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﻮدک ﻋﺒﺮی ﺑﻮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﮐﺪام ﻣﺪرﮐﯽ ﺑﺮای ﻋﺒﺮی ﺑﻮدن او وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟ ﺳﺒﺪی ﺑﻄﻮر ﻏﻴﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮﻩ از رودﺧﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ در ﺁن ﻧﻮﺷﺘﻪ ای ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و در اﻳﻦ ﺳﺒﺪ ﮐﻮدﮐﯽ ﺳﻪ ﻣﺎهﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در‬ ‫ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻃﺒﻖ ﺳﻨﺖ ﺗﺨﻄﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻳﻬﻮد وی در ﺻﻮرت ﻋﺒﺮی ﺑﻮدن ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ در هﺸﺘﻤﻴﻦ روز ﺗﻮﻟﺪ ﺧﻮد ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪن ﻣﻮﺳﯽ ﺧﻮد ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺗﻮراﺗﯽ ﻣﻮﺳﯽ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻮﻳﺪ ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ رﻳﺸﻪ ﻳﻬﻮدی ﻧـﺪارد‪ .‬داﺋﺮﻩ اﻟﻤﻌﺎرف ﺟﻬــﺎﻧﯽ ﻳﻬﻮد در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﻳﮏ ﺣﺪﻳﺚ ﺳﻨﺘﯽ ﮐﺎهﻨﺎن ﻳﻬـــﻮد اﺷﺎرﻩ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯽ از هﻤﺎن هﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﯽ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ ای ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺁن ﺑﻮد ﮐﻪ از ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﻧﺎﺷﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ در ﺧﻮد ﺗﻮرات ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﺲ از ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺎﻣﻮرﻳﺖ‬ ‫ﻧﺠﺎت ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﺼﺮ را ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﺤﻮل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ در ﻃﻮل‬ ‫راﻩ ﺑﺪﻧﺒﺎل او ﻣﯽ دود ﺗﺎ او را ﺑﮑﺸﺪ‪ ،‬و ﻓﻘﻂ ﺣﻀﻮر ذهﻦ ﺻﻔﻮرﻩ هﻤﺴﺮ ﻣﻮﺳﯽ وﻳﺮا از ﻣﺮگ ﻧﺠﺎت ﻣﯽ دهﺪ )ﺳﻔﺮ‬ ‫ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪.(٢۴ ،‬‬ ‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺳﺎرﮔــﻦ ﭘﺎدﺷـﺎهﯽ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺑﺎﻏﺒـﺎﻧﯽ ﺁﮐـﯽ ﭘﺪر ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺧﻮد ﺁﻏﺎز ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻴـﺰ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی ﺧﻮد را ﺑﺎ‬ ‫ﮔﻠﻪ ﺑﺎﻧﯽ ﮐﺎهﻦ ﻣﺪﻳﺎن ﭘﺪر زن ﺧﻮد ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و در هﻤﻴﻦ زﻣﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮑﺮوز ﺻﺪای ﺧﺪاوﻧﺪ را از ﻣﻴﺎن ﺷﻌﻠﻪ هﺎی‬ ‫ﺁﺗﺸﯽ ﺑﯽ دود ﻣﯽ ﺷﻨﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ او ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺧﺮوج ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ را از ﻣﺼﺮ و ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺁﻧﺎن را ﺑﻪ »ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﻧﻴﮑﻮ و‬ ‫وﺳﻴﻊ ﮐﻪ ﺷﻴﺮ و ﻋﺴﻞ در ﻧﻬﺮهﺎی ﺁن ﺟﺎری اﺳﺖ« ﻣﯽ دهﺪ‪) ١‬ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪ ،(٨-١ ،‬و ﭼﻮن ﻣﻮﺳﯽ ﻧﺎم او را‬ ‫ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ وی ﺧﻮد را ﺧﺪای اﺑﺮاهﻴﻢ و ﺧﺪای اﺳﺤﺎق و ﺧﺪای ﻳﻌﻘﻮب ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻧﺎم او را ﻧﻤﯽ داﻧﺴﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ و ﻗﻮم او ﻧﻴﺰ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ‪ ۴٣٠‬ﺳﺎل زﻧﺪﮔﯽ در ﻣﺼﺮ از ﺁن ﺑﻴﺨﺒﺮ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ۶ ،‬و‪ .(١٣‬وﻋﺪﻩ ای ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫درﺑﺎرﻩ ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ وﺳﻴﻊ ﺷﻴﺮ وﻋﺴﻞ ﻣﯽ دهﺪ وﻋﺪﻩ ﭼﻨﺎن ﺑﯽ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﻳﮑﯽ از‬ ‫ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ ﻗﺪﻳﺲ هﺎی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‪ ،‬هﻴﺮوﻧﻴﻤﻮس )ﺳﻦ ژروم(‪ ،‬ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻻﺗﻴﻨﯽ ﺗﻮرات‪ ،‬ﺁﻧﺮا در ﻧﺎﻣﻪ ای ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﺪﻳﺲ دﻳﮕﺮی‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ و وﻟﺘﺮ ﻣﺘﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪﻩ ﺁﻧﺮا در »ارزﻳﺎﺑﯽ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس« ﺧﻮد ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩ ﻣﻮرد ﺗﺨﻄﺌﻪ ﻗﺮاردادﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﻣﻦ از‬ ‫هﻤﻪ ﺁن ﮐﺴﺎﻧﻴﮑﻪ ﻣﺪﻋﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﭘﺲ ازﺧﺮوج از ﻣﺼﺮ ﻳﮏ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻧﻴﮑﻮ و وﺳﻴﻊ را ﮐﻪ ﻧﻬﺮهﺎی ﺷﻴﺮ و ﻋﺴﻞ‬ ‫در ﺁن ﺟﺎری اﺳﺖ دراﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻓﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ اﻳﻦ ﻗﻮم ﺻﺎﺣﺐ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن دهﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﻣﯽ داﻧﻢ ﻋﺮض اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ از ﻳﻮﺑﻪ ﺗﺎ ﺑﻴﺖ اﻟﻠﺤﻢ ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﻓﺮﺳﺦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ هﻴﭻ ﻧﻬﺮ ﺷﻴﺮ و ﻋﺴﻠﯽ هﻢ در ﺁن‬ ‫___________________________‬ ‫‪ -١‬اﻳﻦ وﻋﺪﻩ ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﺑﺎ ﺟﻮی هﺎی ﺷﻴﺮ وﻋﺴﻞ در ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ ﺗﮑﺮار ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ اﻳﻦ ﺟﻮی هﺎ ﺑﺠﺎی ارض ﻣﻮﻋﻮد در ﺑﻬﺸﺖ ﺟﺎی دادﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‬ ‫)ﻣﺤﻢ‪.(١۵ ،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٢٣‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ زﺑﺎﻧﯽ ﮔﺸﺎدﻩ داﺷﺘﻪ ام و ﻧﻪ از وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺑﺎ ﺑﻨﺪﻩ ﺧﻮدت ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﯽ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺮدی ﮐﻨﺪ زﺑﺎن و اﻟﮑﻦ هﺴﺘﻢ )ﺳﻔﺮ‬ ‫ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪ ،(١٠ ،‬وﻟﯽ در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ در ﮐﺘﺎب اﻋﻤﺎل رﺳﻮﻻن ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯽ زﺑﺎﻧﯽ رﺳﺎ و‬ ‫ﻗﺪرت ﺑﺪﻧﯽ ﺑﺴﻴﺎر داﺷﺖ )ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﮐﺘﺎب اﻋﻤﺎل رﺳﻮﻻن‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪.(٢٢ ،‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻣﻌﺠﺰات ﻣﺤﻴﺮاﻟﻌﻘﻮل ﻣﻮﺳﯽ در ﻣﺼﺮ ﻳﮑﯽ از ﻧﺎﻣﻌﻘﻮﻟﺘﺮﻳﻦ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﻓﺼﻮل هﻤﻪ ﺗﻮرات‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا از ﻳﮏ ﺳﻮ ﻣﺤﺘﻮای ﺁن ﺑﺎ هﻤﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﮔﺮداﻧﻨﺪﻩ ﮐﺎﺋﻨﺎت ﺗﻨﺎﻗﺾ دارد‪ ،‬و از ﺳﻮی دﻳﮕﺮ ﺧﺪاﺋﯽ را ﮐﻪ ﻣﺪﻋﯽ‬ ‫اﻳﻦ ﮔﺮداﻧﻨﺪﮔﯽ اﺳﺖ از دﻳﺪﮔﺎﻩ اﺧﻼﻗﯽ در ﻣﻮﺿﻊ ﭼﻨﺎن زﺷﺖ و ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﺮا ﺣﺘﯽ در ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ‬ ‫اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی ﻣﺬاهﺐ اﺳﺎﻃﻴﺮی ﺟﻬﺎن ﮐﻬﻦ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﺮﻳﺎل دﻩ ﻣﺮﺣﻠﻪ ای ﻣﺮگ و وﺣﺸﺖ‪ ،‬ﻳﮏ ﺳﻨﺎرﻳﻮی‬ ‫واﺣﺪ دﻩ ﺑﺎر ﭘﻴﺎﭘﯽ ﺗﮑﺮار ﻣﯽ ﺷﻮد‪ :‬ﻣﻮﺳﯽ و ﺑﺮادرش هﺎرون‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬هﺮ ﺑﺎر از ﻓﺮﻋﻮن ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﺮوج ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﺼﺮ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ درﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت ﺧﺪای اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻼی وﺣﺸﺘﻨﺎﮐﯽ ﺑﺮ ﻣﺼﺮ و‬ ‫ﻣﺼﺮﻳﺎن ﻧﺎزل ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد‪ ،‬وﻟﯽ هﺮ ﺑﺎر ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻄﻮر ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﺧﺒﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد او دل‬ ‫ﻓﺮﻋﻮن را ﺳﺨﺖ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد ﺗﺎ اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻮﺳﯽ را ﻧﭙﺬﻳﺮد و از اﻳﻦ راﻩ ﺑﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺑﺪهﺪ ﮐﻪ ﺑﻼی ﺗﺎزﻩ ای ﺑﺮ‬ ‫ﻣﺼﺮ ﻧﺎزل ﮐﻨﺪ‪ .‬در هﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اﺻﻠﯽ ﻣﺮدم ﻋﺎدی ﻣﺼﺮ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ هﻴﭻ ﺳﻬﻤﯽ در ﮔﻨﺎﻩ ﻓﺮﻋﻮن دارﻧﺪ و‬ ‫ﻧﻪ از ﺁﻧﺎن در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻧﻈﺮی ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻪ ﺑﺎر ﭘﻴﺎﭘﯽ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻪ ﻳﮏ ﺻﻮرت ﺗﮑﺮا ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ هﺮ ﺑﺎر ﻧﻮع ﺑﻼهﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﻼﻳﺎی ﻧﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺗﻤﺎم ﮔﺎوهﺎ و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪهﺎ و اﺳﺐ هﺎ و اﻻغ هﺎ و ﺷﺘﺮان‬ ‫ﻣﺼﺮ ﻣﯽ ﻣﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻣﺎهﻴﺎن ﻧﻴﻞ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺁب ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺧﻮن ﺗﻠﻒ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮﻩ دار و ﺑﯽ ﻣﻴﻮﻩ ﻣﺼﺮ‬ ‫ﺧﺸﮏ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ »هﻴﭻ درﺧﺖ و ﺳﺒﺰی و ﮔﻴﺎهﯽ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻣﺼﺮ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﯽ ﻣﺎﻧﺪ«‪ ،‬هﻤﻪ ﻣﺼﺮﻳﺎن‪ ،‬ﭘﻴﺮ و‬ ‫ﺟﻮان و زن و ﻣﺮد و ﮐﻮدک ﺑﻪ اﻧﻮاع ﺑﻴﻤﺎری ﻣﺒﺘﻼ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ هﻴﭽﻴﮏ از اﻳﻦ ﺑﻼﻳﺎ ﺷﺎﻣﻞ‬ ‫ﺣﺎل ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻨﻄﻘًﺎ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺑﻼی دهﻤﻴﻦ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ ،‬در ﻣﺼﺮ ﻧﻪ ﻣﻄﻠ ًﻘﺎ ﮔﻴﺎﻩ و درﺧﺘﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻧﻪ ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪی‪ ،‬ﻧﻪ ﺁدم ﺗﻨﺪرﺳﺘﯽ‪ ،‬و ﺧﻮد ﺗﻮرات ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﻣﺸﮑﻞ را ﺣﻞ ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮدم ﻣﺼﺮ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ در ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﯽ زﻧﺪﻩ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و ﻧﺴﻞ هﺎی دﻳﮕﺮی از ﺁﻧﺎن ﺑﻌﺪا در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﯽ ﺁب و ﻋﻠﻒ و ﻣﺤﺮوم از هﺮ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد زﻣﻴﻨﯽ و درﻳﺎﺋﯽ‪ ،‬ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد اداﻣﻪ دهﻨﺪ‪.‬‬ ‫دهﻤﻴﻦ و ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺑﻼی ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ اوج اﻳﻦ ﺳﺮﻳﺎل ﻣﺮگ و وﺣﺸﺖ اﺳﺖ‪ :‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮش ﺧﺒﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻳﮏ ﺑﻼی دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻓﺮﻋﻮن و ﻣﺮدم ﻣﺼﺮ وارد ﺁورد و ﺑﻌﺪ دﻳﮕﺮ دل او را ﺳﺨﺖ ﻧﮑﻨﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن را رهﺎ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ از ﮐﺸﻮرش ﺑﻴﺮون روﻧﺪ‪ ...» :‬و ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺼﻒ ﺷﺐ ﺧﻮد در ﻣﻴﺎن ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺮون ﺧﻮاهﻢ ﺁﻣﺪ و در ﺧﺎﻧﻪ هﺮ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻣﺼﺮی‪ ،‬از ﻓﺮﻋﻮن ﮐﻪ ﺑﺮ ﺗﺨﺘﺶ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫ﺗﺎ ﮐﻨﻴﺰی ﮐﻪ در ﭘﺸﺖ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺧﻤﻴﺮﮔﻴﺮی ﺧﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وارد ﺧﻮاهﻢ ﺷﺪ و ﻓﺮزﻧﺪ ارﺷﺪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ را ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﺳﺮ ﺧﻮاهﻢ‬ ‫ﺑﺮﻳﺪ‪ ،‬و هﻤﻪ ﻧﺨﺴﺖ زادﮔﺎن اﺳﻴﺮاﻧﯽ را ﮐﻪ در زﻧﺪان هﺎ هﺴﺘﻨﺪ و ﻧﺨﺴﺖ زادﮔﺎن ﺑﻬﺎﺋﻢ را ﻧﻴﺰ )ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻗﺒﻼ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﻣﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ( ﺧﻮاهﻢ زد‪ ،‬و ﻧﻌﺮﻩ ﻋﻈﻴﻤﯽ در هﻤﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ ﺑﺮﺧﻮاهﺪ ﺧﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺜﻞ ﺁن ﻧﺸﺪﻩ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁن دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻪ ای ﻧﺨﻮاهﺪ ﻣﺎﻧﺪ ﮐﻪ در ﺁن ﻣﺮدﻩ ای ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮ ﺟﻤﻴﻊ ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺳﮕﯽ ﻧﻴﺰ زﺑﺎن ﺧﻮد را‬ ‫ﺗﻴﺰ ﻧﮑﻨﺪ و ﻧﻪ ﺑﺮ ﺑﻬﺎﺋﻢ ﺁﻧﺎن ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻣﻴﺎن ﻣﺼﺮﻳﺎن و اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﻓﺮق ﮔﺬاردﻩ اﺳﺖ‪ ...‬و هﺮ ﺧﺎﻧﻪ ای ﮐﻪ‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ در ﺁن ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮﻩ ﺑﯽ ﻋﻴﺐ ﻧﺮﻳﻨﻪ از ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان ﻳﺎ از ﺑﺰهﺎ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﺁﻧﺮا درﻋﺼﺮ ذﺑﺢ ﮐﻨﻨﺪ و از ﺧﻮن ﺁن ﺑﺮ هﺮ دو‬ ‫ﻗﺎﺋﻤﻪ و ﺑﺮ ﺳﺮدر ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﭙﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺮای ﻣﻦ ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ )در ﺗﻮرات ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ در ﻳﮏ ﺑﻼی‬ ‫ﻗﺒﻠﯽ هﻤﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت اهﻠﯽ و ﻏﻴﺮ اهﻠﯽ ﻣﺼﺮ ﻣﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن اﻳﻦ ﺷﺸﺼﺪ هﺰار ﺑﺮﻩ ﻧﺮﻳﻨﻪ ﻳﮑﺴﺎﻟﻪ ﺑﯽ ﻋﻴﺐ را از‬ ‫ﮐﺠﺎ ﺁوردﻧﺪ؟( و ﮔﻮﺷﺖ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ را در ﺁن ﺷﺐ ﺑﺨﻮرﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﺑﺮﻳﺎن ﮐﺮدﻩ ﺑﺎ ﻧﺎن ﻓﻄﻴﺮ و ﺳﺒﺰی هﺎی ﺗﻠﺦ‪ ،‬و از ﺁن هﻴﭻ‬ ‫ﺧﺎم ﻧﺨﻮرﻧﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﭘﺨﺘﻪ ﺑﺎ ﺁب‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﺑﺮﻳﺎن ﺷﺪﻩ ﮐﻠﻪ اش را و ﭘﺎﭼﻪ هﺎﻳﺶ و اﻧﺪروﻧﺶ را‪ ،‬و ﭼﻴﺰی از ﺁن ﺗﺎ‬ ‫ﺻﺒﺢ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﺪارﻧﺪ و ﺁﻧﭽﻪ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﺑﺴﻮزاﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﺁﻧﺮا ﮐﻤﺮ ﺑﺴﺘﻪ و ﻧﻌﻠﻴﻦ ﺑﺮ ﭘﺎ و ﻋﺼﺎ در دﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺠﻴﻞ‬ ‫ﺑﺨﻮرﻧﺪ‪ .‬و در ﺁن ﺷﺐ ﻣﻦ از زﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ ﻋﺒﻮر ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد و هﻤﻪ ﻧﺨﺴﺖ زادﮔﺎن زﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ را از اﻧﺴﺎن و ﺑﻬﺎﺋﻢ‬ ‫ﺧﻮاهﻢ ﮐﺸﺖ‪ ،‬و ﺁن ﺧﻮن ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﺑﺮ ﺧﺎﻧﻪ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻴﺪ و ﭼﻮن ﺧﻮن را ﺑﺒﻴﻨﻢ از‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﻢ ﮔﺬﺷﺖ و هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ را ﻣﯽ زﻧﻢ ﺁن ﺑﻼ ﺑﺮای هﻼک ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺁﻣﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ روز را‬ ‫ﻋﻴﺪی ﺑﺮای ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﮕﺎﻩ دارﻳﺪ و ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن اﺑﺪی ﻧﺴﻼ ﺑﻌﺪ ﻧﺴﻞ ﻋﻴﺪ ﻧﮕﺎﻩ دارﻳﺪ« )ﺳﻔــﺮ ﺧــﺮوج‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ از‬ ‫ﺑﺎب هﺎی ﻳﺎزدهﻢ و دوازدهﻢ(‪» .‬و واﻗﻊ ﺷﺪ ﮐﻪ در ﻧﺼﻒ ﺷﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ هﻤﻪ ﻧﺨﺴﺖ زادﮔﺎن زﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ را از ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ‬ ‫ﻓﺮﻋﻮن ﮐﻪ ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ اﺳﻴﺮی ﮐﻪ در زﻧﺪان ﺑﻮد و هﻤﻪ ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ هﺎی ﺑﻬﺎﺋﻢ را ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد‬ ‫ﮐﺸﺖ و ﺧﺎﻧﻪ ای ﻧﺒﻮد ﮐﻪ در ﺁن ﻣﺮدﻩ ای ﻧﺒﺎﺷﺪ« )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ٢٩ ،‬و ‪.(٣٠‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٢۴‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ اﻳﻦ ﺧﺒﺮ‪ ،‬ﻳﻬﻮﻩ اﻳﻦ ﻣﺎﻣﻮرﻳﺖ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬هﺮ ﻣﺮد‬ ‫ﻳﻬﻮدی از هﻤﺴﺎﻳﻪ ﻣﺼﺮی ﺧﻮدش و هﺮ زن ﻳﻬﻮدی از هﻤﺴﺎﻳﻪ ﻣﺼﺮی ﺧﻮدش هﺮ ﻗﺪر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﻻت ﻧﻘﺮﻩ و ﺁﻻت ﻃﻼ ﺑﻪ‬ ‫اﻣﺎﻧﺖ ﺑﺨﻮاهﺪ‪ ،‬ﺗﺎ در ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻦ از ﻣﺼﺮ اﻳﻦ اﻣﺎﻧﺘﯽ هﺎ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺒﺮﻧﺪ« و اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﻣﻦ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ را‬ ‫در ﻧﻈﺮ ﻣﺼﺮﻳﺎن ﻣﮑﺮم ﺧﻮاهﻢ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﻋﺘﻤﺎد ﮐﻨﻨﺪ و هﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﺑﺪهﻨﺪ‪ «.‬ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺗﻮرات‬ ‫اﻳﻦ هﺮ دو ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دﻗﻴﻘﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و در ﺷﺐ ﻣﻘﺮر در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻣﺼﺮ ﻧﺨﺴﺖ زادﮔﺎن ﮐﻠﻴﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎی ﻣﺼﺮی و‬ ‫ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﺸﺎن ﺑﺪﺳﺖ ﻳﻬﻮﻩ ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺎ هﻤﻪ اﻣﻮال ﻏﺎرﺗﯽ ﻣﺼﺮ را ﺗﺮک ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪،‬‬ ‫ﺑﺎب هﺎی ﻳﺎزدهﻢ و دوازدهﻢ(‪.‬‬ ‫ﻻزم ﺑﻪ ﻳﺎدﺁوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻴﺪ ﭘﺴﺢ )ﻓﺼﺢ( ﻳﮑﯽ از دو ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻋﻴﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻳﻬﻮدی ﮐﻪ ﺑﻌﺪا از ﺟﺎﻧﺐ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت ﻋﻴﺪ ﭘﺎک )‪ (Easter‬ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻳﺎدﮔﺎری از هﻤﻴﻦ ﮐﺸﺘﺎر »ﺧﺪاﭘﺴﻨﺪاﻧﻪ« در ﻣﺼﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺠﺎی هﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮی در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺗﺬﮐﺮی را ﮐﻪ وﻟﺘﺮ در »ارزﻳﺎﺑﯽ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس« و در »دﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﯽ« ﺧﻮد ﺁوردﻩ اﺳﺖ ﻋﻴﻨ ًﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﻨﻢ‪» :‬ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻨﺘﻘﺪﻳﻦ‪ ،‬ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻤﺎن ﭘﺮ و ﭘﺎ ﻗﺮﺻﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ‬ ‫ﻓﺼﻞ از ﺗﻮرات ﻣﻘﺪس ﺑﺎ ﺑﯽ ﭘﺮواﺋﯽ ﮐﻔﺮ ﺁﻣﻴﺰی اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در درﺟﻪ اول ﺑﺮای ﺁﻧﺎن درک ﻓﻠﺴﻔﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ‬ ‫دﺷﻮار اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺻﺮاﺣﺖ و ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺎﮐﻴﺪی ﺑﻪ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮد دﺳﺘﻮر دزدی و ﮐﻼهﺒﺮداری دادﻩ ﺑﺎﺷﺪ و‬ ‫ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﻧﻔﻮذ ﺧﺪاﺋﯽ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﮑﺎر ﺑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ هﻤﺴﺎﻳﻪ هﺎی ﻣﺼﺮی ﻳﻬﻮدﻳﺎن هﺮ ﭼﻪ ﺁﺳﺎﻧﺘﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺮﻳﺐ ﺑﺨﻮرﻧﺪ و‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ ﻏﺎرت ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در درﺟﻪ دوم ﺗﺠﺴﻢ ﺧﺪاﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮدش هﻤﻪ ﻧﺨﺴﺖ زادﮔﺎن ﻳﮏ ﻣﻠﺖ را‪ ،‬از ﻓﺮزﻧﺪ ارﺷﺪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗــــﺎ ﻧﻮزادﮔـﺎن ﮐﻠﻴﻪ ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ را ﮔﺮدن ﺑﺰﻧﺪ ﺑﺮای ﺁﻧــﺎن ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار اﺳﺖ‪ ،‬زﻳـــــﺮا از ﺧﻮد‬ ‫ﻣﯽ ﭘﺮﺳﻨﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ هﻢ ﺁدم هﺎی ﭘﻴﺮ و ﺟﻮان ﺗﻘﺼﻴﺮی داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻨﺎﻩ ﻧﻮزاداﻧﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺷﺐ از ﭘﺴﺘﺎن ﻣﺎدراﻧﺸﺎن ﺷﻴﺮ‬ ‫ﻣﯽ ﺧﻮرﻧﺪ و ﮔﻨﺎﻩ ﺑﺮﻩ هﺎ و ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ هﺎی ﺗﺎزﻩ ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ ای ﮐﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﭼﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ؟ و اﺻﻮﻻ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺳﻼﺧﯽ ﺑﻴﺴﺎﺑﻘﻪ ﮐﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺷﺨﺺ ﺧﺪاوﻧﺪ زﻣﻴﻦ و ﺁﺳﻤﺎن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﭼﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺰ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺧﻮد ﺗﻮرات‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻬﻮدﻳﺎن از ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺮون روﻧﺪ و در ﻣﺪت ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﺳﺮﮔﺮداﻧﯽ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻧﻔﺮﺷﺎن در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ و ﺣﺘﯽ‬ ‫ﻳﮑﻨﻔﺮﺷﺎن ﺑﻪ ارض ﻣﻮﻋﻮد ﺧﻮد ﭘﺎ ﻧﮕﺬارﻧﺪ؟‬ ‫ﭼﻪ ﺗﻌﺪادی ﺟﻮان و ﮐﻮدک ﻣﺼﺮی‪ ،‬ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﯽ در ﺁﻧﭽﻪ در ﮐﺸﻮرﺷﺎن ﻣﯽ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ در اﻳﻦ ﻗﺼﺎﺑﯽ‬ ‫ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﮔﺮدن زدﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ؟ در ﺧﻮد ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎرﻩ ﺟﻨﮕﺠﻮﻳﺎن ﻣﺴﻠﺢ ﻳﻬﻮدی ﺗﻨﻬﺎ در اﺳﺘﺎن ﺟﺸﻦ ﻣﺼﺮ‬ ‫ﺷﺸﺼﺪ هﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻩ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺸﺼﺪ هﺰار ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻳﻬﻮدی در اﻳﻦ اﻳﺎﻟﺖ ﻣﯽ زﻳﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﯽ داﻧﻴﻢ ﮐﻪ ﻣﺼﺮ در‬ ‫ﺁﻧﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﭼﻬﻞ اﺳﺘﺎن ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺧﺎﻧﻮادﻩ در ﺁن زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﻬﺎ درﻋﺮض ﻳﮑﺸﺐ ‪ ٢۴‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻮﺟﻮان و ﻧﻮزاد ﻣﺼﺮی را‪ ،‬ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻤﺎر ﻧﺎﻣﻌﺪودی ﺣﻴﻮان ﻧﻮزادﻩ‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﮐﺸﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮد ﮐﻪ ﮐﺎرهﺎی ﺧﺪاﻳﺎن هﻤﻴﺸﻪ در اﺑﻌﺎدی ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﺘﺮ از اﺑﻌﺎد ﻣﺎ ﺁدﻣﻴﺎن‬ ‫ﻧﺎﭼﻴﺰ و ﻓﻀﻮل اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد« )ارزﻳﺎﺑﯽ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻣﺼﻞ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺣﺎﺷﻴﻪ ‪ ٨‬و‪.(٩‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری دﻳﮕﺮ از اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺣﺘﯽ در ﻃﻮل ﻗﺮون ﭘﻴﺶ از وﻟﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻏﻴﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ و وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ اﻳﻦ‬ ‫داﺳﺘﺎن ﺗﻮراﺗﯽ اﻋﺘﺮاض ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ از اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻗﺪﻳﺲ ﻣﻌﺮوف ﻗﺮن ﭼﻬﺎر ﻣﻴﻼدی‪ ،‬ﺳﻦ ﮔﺮﮔﻮرﻳﻮس‪،‬‬ ‫ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد ﮐﻪ‪» :‬اﮔﺮ ﻓﺮﻋﻮن ﻣﻘﺼﺮ اﺳﺖ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ هﻤﻪ ﻣﺼﺮﻳﺎن ﺑﺎﺑﺖ ﮔﻨﺎﻩ او ﻣﺠﺎزات‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ؟ و اﮔﺮ هﻢ ﻣﺼﺮﻳﺎن در اﻳﻦ ﮔﻨﺎﻩ ﺳﻬﻴﻤﻨﺪ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﻮزاد ﻳﺎ ﻧﻮﺟﻮان ﺁﻧﺎن ﮐﻴﻔﺮ ﮔﻨﺎﻩ ﭘﺪراﻧﺸﺎن را ﭘﺲ‬ ‫ﺑﺪهﻨﺪ؟«‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺧﺮوج ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴـﻞ از ﻣﺼﺮ ﻧﻴـﺰ‪ ،‬ﺁﻧﻄﻮر ﮐــﻪ در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧــﻮد ﭘﺮ از ﺗﻨﺎﻗـﺾ هﺎ و اﺷﺘﺒﺎهـﺎت اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎ ﺷﺸﺼﺪ هﺰار ﻣﺮد ﻣﺴﻠﺢ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ زﻧﺎن و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸﺎن و »ﺑﺴﻴﺎری از ﮔﺮوﻩ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﻪ دﻳﮕﺮ و ﮔﻠﻪ هﺎ‬ ‫و رﻣﻪ هﺎ و ﻣﻮاﺷﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ« ﮐﻮچ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و از درﻳﺎی ﺳﺮخ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻣﺮ ﻳﻬﻮﻩ و ﺑﺎ اﺷﺎرﻩ ﻋﺼﺎی ﻣﻮﺳﯽ از ﻣﻴﺎن‬ ‫ﺑﻪ دو ﻧﻴﻢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﮔﺬرﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻳﻬﻮﻩ از اﻳﻨﮑﻪ ﻗﺪرت ﺧﻮد را ﺑﺎز هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺼﺮﻳﺎن‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻧﺪادﻩ و از ﺁﻧﺎن زهﺮ ﭼﺸﻢ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻃﺒﻖ ﻋﺎدت ﭼﻨﺪ ﻣﺎهﻪ‪ ،‬ﻳﮑﺒﺎر دﻳﮕﺮ »دل ﻓﺮﻋﻮن‬ ‫را ﺳﺨﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ« ﺗﺎ او را وادار ﮐﻪ ﺑﺎ »ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺳﺒﺎن و اراﺑﻪ هﺎ و ﺳﻮاران ﺧﻮد از ﻋﻘﺐ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺗﺎﺧﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن درﻳﺎ‬ ‫درﺁﻳﺪ«‪ ،‬و در اﻳﻦ وﻗﺖ ﺧﺪا دوﺑﺎرﻩ دﺳﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد و ﭼﺮخ هﺎی اراﺑﻪ هﺎی ﺁﻧﺎن را ﻳﮑﯽ ﻳﮑﯽ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁورد ﺗﺎ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ ﺑﺮاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ دﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﺮ درﻳﺎ دراز ﮐﻨﺪ ﺗﺎ »ﺁب هﺎ ﺑﺮ ﻣﺼﺮﻳﺎن و‬ ‫ﺑﺮ اراﺑﻪ هﺎ و ﺳﻮاران اﻳﺸﺎن ﺑﺮﮔﺮدد« و ﺑﻪ وﻗﺖ ﻃﻠﻮع ﺻﺒﺢ درﻳﺎ ﺑﺼﻮرت اوﻟﻴﻪ ﺧﻮد ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺮدد و »اراﺑﻪ هﺎ و‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٢۵‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﺳﻮاران و ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻟﺸﮕﺮ ﻓﺮﻋﻮن را ﭼﻨﺎن ﻣﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از اﻳﺸﺎن هﻢ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﯽ ﻣﺎﻧﺪ« )ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ(‪.‬‬ ‫وﻟﯽ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﮐﻪ ﻇﺎهﺮا هﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﻔﺘﻪ ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩ ﻧﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﯽ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ دادﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺐ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺒﻼ در ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺎ ﺑﻼی ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﻣﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮ اراﺑﻪ هﺎی ﺟﻨﮕﯽ ﻓﺮﻋﻮن در ﺗﻌﻘﻴﺐ‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻪ هﺰار ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺁن ﻣﻮﻣﻴﺎﺋﯽ هﻤﻴﻦ ﻓﺮﻋﻮﻧﯽ ﮐﻪ در‬ ‫ﻣﻌﺠﺰﻧﻤﺎﺋﯽ ﻳﻬﻮﻩ و ﻣﻮﺳﯽ در ﺁب هﺎی درﻳﺎی ﺳﺮخ ﻏﺮق ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﺼﻮرﺗﯽ دﺳﺖ ﻧﺨﻮردﻩ در ﻣﻮزﻩ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ‬ ‫ﻗﺎهﺮﻩ در ﻣﻌﺮض اﻧﻀﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﻧﻴﺰ ﻇﺎهﺮا از ﻳﺎد ﺑﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ دوﭘﺎرﻩ‬ ‫ﺷﺪن ﺁب درﻳﺎ در ﭘﻴﺶ روی ﻳﮏ ﻟﺸﮕﺮ و ﻋﺒﻮر ﺁن از ﻳﮏ ﻣﺴﻴﺮ ﺧﺸﮏ روﻧﻮﺷﺖ دﻗﻴﻖ اﻓﺴﺎﻧﻪ ای ﺑﺎﺑﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺖ‬ ‫ﮐﻢ ﺑﻪ هﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﺗﻮرات ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد و وﻟﺘﺮ ﺁﻧﺮا در ارزﻳﺎﺑﯽ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺧﻮد ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺬﮐﺮات ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮی در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ »درﻳﺎی ﻗﻠﺰم« دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺟﺎﻟﺒﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺬﮐﺮ ﺟﺎن ﺑﺮاﻳﺖ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﮐﺘﺎب »ﻣﻮﺳﯽ« ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﺴﺎب ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ اﮔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺳﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮی اﺳﺮاﺋﻴﻠﯽ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ از ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺮون‬ ‫ﺁﻣﺪﻧﺪ در ﻳﮏ ﺳﺘﻮن ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮی ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﺻﻔﯽ ﺑﻄﻮل ‪ ۶٠٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ از ﺁﻧﺎن ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺻﺤﺮای ﻣﻴﺎن ﻣﺼﺮ و ﺳﻴﻨﺎ را در اﺷﻐﺎل ﺧﻮد ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺻﻔﯽ ﭼﮕﻮﻧﻪ در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ از درﻳﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺳﺤﺮﮔﺎﻩ هﻤﺎن ﺷﺐ درﻳﺎ ﺑﺮﮔﺮدد و ﻓﺮﻋﻮن و ﺳﭙﺎهﻴﺎن او را در ﺧﻮد ﻏﺮق ﮐﻨﺪ؟ ﺗﺬﮐﺮ‬ ‫اﺳﻘﻒ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬وﻳﻠﻴﺎم ﮐﻨﺴﻮ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺷﺎﻳﺎن ﻳﺎدﺁوری اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن دارای ﺷﺸﺼﺪهﺰارﻣﺮد‬ ‫ﺟﻨﮕﯽ ﺑﻮدﻧﺪ اﺻﻮﻻ ﭼﻪ اﺣﺘﻴﺎﺟﯽ ﺑﻪ ﻓﺮار از ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺼﺮﻳﺎن داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﭼﺮا اﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﮐﺜﻴﺮ‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺳﭙﺎهﻴﺎن ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻣﻌﺪودﺗﺮ ﻓﺮﻋﻮن را در ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺧﻮد دﻳﺪﻧﺪ‪» ،‬ﺳﺨﺖ ﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ و ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺘﻐﺎﺛﻪ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻳﺎ در‬ ‫ﻣﺼﺮ ﻗﺒﺮ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﻣﺎ را ﺁوردی ﺗﺎ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻤﻴﺮﻳﻢ؟« )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪ ١٠ ،‬و‪.(١١‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری از ﭘﮋوهﺸﮕﺮان در ﺳﺎل هﺎی اﺧﻴﺮ ﺑﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﻧﮕﺸﺖ ﻧﻬﺎدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻓﻼﻃﻮن داﺳﺘﺎن‬ ‫ﻏﺮق ﻗﺎرﻩ ﺁﺗﻼﻧﺘﻴﺲ در ﭼﻨﺪ هﺰار ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از وﻗﻮع ﺁن ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎهﻨﺎن ﻣﺼﺮی ﺑﺮای وی ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ هﻤﻴﻦ‬ ‫ﮐﺎهﻨﺎن ﺣﺘﯽ ﮐﻠﻤﻪ ای از داﺳﺘﺎن درﻳﺎی ﺳﺮخ و ﻏﺮق ﻓﺮﻋﻮن ﮐﺸﻮر ﺧﻮدﺷﺎن در ﺁن ﺑﺮای هﻤﻴﻦ اﻓﻼﻃﻮن ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ؟‬ ‫و ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﺁن ﻧﻴﺰ ﺧﺒﺮی از اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮای ﺧﺎرق اﻟﻌﺎدﻩ ﺑﮕﻮش هﻴﭻ ﺧﺎص و ﻋﺎﻣﯽ در هﻴﭻ ﮔﻮﺷﻪ دﻳﮕﺮ‬ ‫دﻧﻴﺎی ﮐﻬﻦ ﻧﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬و از ﺁن ﻣﻬﻤﺘﺮ‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﮐﺸﻮر و ﻣﻠﺖ ﻣﺼﺮ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻼﻳﺎﺋﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد اداﻣﻪ دهﻨﺪ‪،‬‬ ‫و ﺑﺎ ﮐﺪام وﺳﺎﻳﻠﯽ اداﻣﻪ دهﻨﺪ؟ ﺑﻪ ﺗﺬﮐﺮ ﺟﺎن ﺑﺮاﻳﺖ اﮔﺮ ﺣﺘﯽ ﺑﺨﺶ ﮐﻮﭼﮑﯽ از رواﻳﺎت ﺗﻮرات درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰات ادﻋﺎﺋﯽ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﻣﯽ داﺷﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎ در اﺳﻨﺎد ﺑﻴﺸﻤﺎر ﻣﺼﺮ ﮐﻬﻦ‪ ،‬ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺼﻮرت ﺣﻮادﺛﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ از‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﻳﺎد ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ هﺮ ﮐﺪام از اﻳﻦ ﺣﻮادث از ﻗﺤﻄﯽ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺁﻧﻬﺎ در اﻳﻦ اﺳﻨﺎد ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﻤﺮاﺗﺐ‬ ‫وﻳﺮاﻧﮕﺮﺗﺮ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﮐﺪام ﻋﻘﻞ ﺳﻠﻴﻤﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺒﻮل ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﺎدﺛ ِﻪ دوﭘﺎرﻩ ﺷﺪن درﻳﺎ و ﻋﺒﻮر ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮاز ﺁن و‬ ‫ﻳﮑﭙﺎرﻩ ﺷﺪن دوﺑﺎرﻩ هﻤﻴﻦ درﻳﺎ و ﻏﺮق ﭼﻨﺪ هﺰار ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ در ﺁن‪ ،‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﺑﺪان اﻧﺪازﻩ اهﻤﻴﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻻاﻗﻞ اﺷﺎرﻩ ای در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺼﺮ ﻳﺎ ﺗﻮارﻳﺦ دﻳﮕﺮ ﻣﻠﻞ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺟﻬﺎن ﺑﺪان ﺷﺪﻩ اﺳﺖ؟‬ ‫ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻴﺠﻨﺎب ﮐﺎردﻳﻨﺎل هﺮﮔﻦ روﻳﺘﺮ اﺳﻘﻒ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﻪ هﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﮕﺎن ﮐﻠﻴﺴﺎ اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﯽ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ را ﺑﯽ ﮐﻢ و ﮐﺎﺳﺖ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دﻗﻴﻖ ﺑﺪﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﺮوج ﻣﻮﺳﯽ و‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن او از ﻣﺼﺮ دﻗﻴﻘﺎ ﺳﺎل‪ ٢٧٢٧‬از ﺧﻠﻘﺖ دﻧﻴﺎ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬درﺳﺖ ﺑﻬﻤﺎﻩ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮐﻪ ﻋﺎﻟﻴﺠﻨﺎب ﺟﻴﻤﺰ ﺁﺷﺮاﻳﺮﻟﻨﺪی ﻗﺒﻞ‬ ‫از او ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دﻗﻴﻖ ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻠﻘﺖ دﻧﻴﺎ را دوﺷﻨﺒﻪ ‪ ٢۶‬اﮐﺘﺒﺮ ‪ ۵٧۵٧‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺧﺮوج از ﻣﺼﺮ‪ ،‬اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ راﻩ ﺧﻮد از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﻮم ﻣﺪﻳﺎن در ﺷﻤﺎل ﺑﺤﺮ اﺣﻤﺮ و ﻣﺠﺎور ﺧﻠﻴﺞ ﻋﻘﺒﻪ ﮐﻨﻮﻧﯽ‬ ‫ﻣﯽ ﮔﺬرد و اﻳﻦ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻗﻮم ﻣﺪﻳﺎن ﺑﻌﺪهﺎ ﺑﺮای ﺁﻧﺎن اهﻤﻴﺘﯽ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎز ﭘﻴﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ زﻳﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﻳﺪ درﺑﺎرﻩ ﺁن‬ ‫ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪ :‬ﻗﺒﺎﻳﻞ ﻳﻬﻮدی ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﻣﻠﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁوردﻧﺪ ﭘﺲ از ﺗﺮک ﻣﺼﺮ ﺧﺪای ﻣﺤﻠﯽ ﻗﻮم ﻣﺪﻳﺎن را ﮐﻪ ﺑﺮ‬ ‫ﺳﺮ راﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺧﺪاﺋﯽ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ و اﻳﻦ ﺧﺪا ﻳﻬﻮﻩ ﻧﺎم داﺷﺖ ﮐﻪ اﻳﻨﺎن ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ او ﺁﺷﻨﺎ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺎم اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ هﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﻦ ﺧﺪا ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﻧﻘﺶ ﺧﺎص او در ﻣﻮرد ﺧﺮوج ﻗﻮم ﻳﻬﻮد از ﻣﺼﺮ‬ ‫و ﻣﻌﺠﺰات دهﮕﺎﻧﻪ ای ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم او ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺧﺮوج ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻪ ﺳﺮﮐﺮدﮔﯽ ﻣﺮدی ﻳﻬﻮدی ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬اﻓﺴﺎﻧﻪ‬ ‫هﺎﺋﯽ ﺻﺮﻓًﺎ ﺧﻴﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﻓﺮوﻳﺪ )ﮐﻪ ﺧﻮدش ﻳﻬﻮدی اﺳﺖ( در ﺗﻮﺻﻴﻒ اﻳﻦ ﺧﺪای ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬ﺧﺪای‬ ‫ﻣﺤﻠﯽ ﻳﮏ ﻗﻮم ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺪاﺋﯽ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﻪ ﻣﻠﺘﯽ ﻧﻮﺳﺎﺧﺘﻪ ارﻣﻐﺎن دادﻩ ﺷﺪ ﺧﺪاﺋﯽ ﺑﺰرگ و ﺑﺮﺗﺮ ﻧﺒﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﻌﮑﺲ ﺧﺪای ﺣﻘﻴﺮ ﺧﻮﻧﺨﻮار و ﺧﺸﻦ و درﻧﺪﻩ ای ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ وﻋﺪﻩ ای ﺑﯽ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﮐﻪ ﻗﻮم ﺧﻮد را ﺻﺎﺣﺐ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٢۶‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﺑﺎ ﺟﻮی هﺎی ﺷﻴﺮ وﻋﺴﻞ ﮐﻨﺪ‪ ،‬راهﯽ ﺑﻬﺘﺮ از اﻳﻦ ﻧﻴﺎﻓﺖ ﮐﻪ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺨﻮاهﺪ هﻤﻪ ﺳﺎﮐﻨﺎن اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ را از دم‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﮕﺬراﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫»ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﺑﻌﺪ از ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪن ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻪ رهﺒﺮی ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ ﺻﺤﺮای ﺳﻴﻨﺎ ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ و در ﺁﻧﺠﺎ اردو‬ ‫ﻣﯽ زﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺮای دﻳﺪار ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻی ﮐﻮﻩ ﻣﯽ رود‪ .‬ﻣﺎﺟﺮای اﻳﻦ دﻳﺪار ﺑﺘﻔﺼﻴﻞ در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫» و ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺎ هﺎرون و ﻧﺎداب و اﺑﻴﻬﻮ و هﻔﺘﺎد ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ از ﻣﺸﺎﻳﺦ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪ ،‬و هﻤﮕﯽ ﺁﻧﺎن ﺧﺪای اﺳﺮاﺋﻴﻞ را‬ ‫دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮ ﭘﺎﻳﺶ ﻳﺎﻗﻮت ﮐﺒﻮد ﺷﻔﺎف و ﻣﺎﻧﻨﺪ ذات ﺁﺳﻤﺎن در ﺻﻔﺎ ‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺪا را دﻳﺪﻧﺪ و ﺧﻮردﻧﺪ و ﺁﺷﺎﻣﻴﺪﻧﺪ‪ .‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ ﮔﻔﺖ ﻧﺰد ﻣﻦ ﺑﻪ ﮐﻮﻩ ﺑﺎﻻ ﺑﻴﺎ و ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎش ﺗﺎ ﻟﻮح هﺎی ﺳﻨﮕﯽ و اﺣﮑﺎﻣﯽ را ﮐﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ام ﺑﺘﻮ ﺑﺪهﻢ اﻣﺎ ﻗﻮم هﻤﺮاﻩ‬ ‫ﺗﻮ ﺑﺎﻻ ﻧﻴﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ ﮐﻮﻩ ﺧﺪا ﺑﺎﻻ ﺁﻣﺪ و ﭼﻮن ﺑﻪ ﻓﺮاز ﮐﻮﻩ ﺑﺮﺁﻣﺪ اﺑﺮ ﮐﻮﻩ را ﻓﺮو ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬و روز هﻔﺘﻤﻴﻦ ﺧﺪا‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ را از ﻣﻴﺎن اﺑﺮ ﻧﺪا درداد« )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرم‪.(١۶-٩ ،‬‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﻧﺎم واﻗﻌﯽ ﺧﻮد ﻳﻌﻨﯽ ﻳﻬﻮﻩ را در ﺑﺎﻻی ﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻓﺎش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫)ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،(٢ ،‬و ﺑﺎز ﻧﻮﺷﺘ ِﻪ دﻳﮕﺮ هﻤﻴﻦ ﺗﻮرات ﺧﺪا ﭘﻴﺶ از ﺁن‪ ،‬در هﻨﮕﺎم ﻣﺎﻣﻮرﻳﺖ دادن ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫ﺑﺮای دﻳﺪار ﻓﺮﻋﻮن‪ ،‬ﺑﻪ وی ﺑﺮوز دادﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ او ﻗﺒﻼ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ دﻳﮕﺮش ﮔﻔﺘﮕﻮ ﮐﺮدﻩ وﻟﯽ ﻧﺎم ﺣﻘﻴﻘﯽ ﺧﻮدش را‬ ‫ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﮕﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ ...» :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﻳﻬﻮﻩ هﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ و اﺳﺤﺎق و ﻳﻌﻘﻮب ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻇﺎهﺮ ﺷﺪم‪ ،‬وﻟﯽ ﻧﺎم واﻗﻌﯽ ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻧﮕﻔﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﻮد را ال ﺷﺪاﺋﯽ ﺧﻮاﻧﺪم و ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺮا ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺎم ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ«‬ ‫)ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ٢ ،‬و‪ ،(٣‬وﻟﯽ در هﻤﻴﻦ ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ اﻋﺘﺮاف ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ از درون‬ ‫ﺁﺗﺶ ﺑﯽ دود ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﺸﺎﻳﺦ ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﺟﻤﻊ ﮐﻦ و ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮕﻮ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای ﭘﺪران ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻇﺎهﺮ ﺷﺪ و‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ« )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪ ،(١۵ ،‬و ﺑﺎز در هﻤﻴﻦ ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ در ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺪو‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای ﺗﻮ هﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺗﺮا اور ﮐﻠﺪاﻧﻴﺎن ﺑﻴﺮون ﺁوردم ﺗﺎ اﻳﻦ زﻣﻴﻦ را ﺑﻪ ارﺛﻴﺖ ﺑﻪ ﺗﻮ و ﺑﻪ ذرﻳﺖ ﺗﻮ‬ ‫ﺑﺒﺨﺸﻢ« )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‪ ،(٧ ،‬ﺑﺎز هﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﻤﻴﻦ ﺗﻮرات ﻣﺪت هﺎ ﭘﻴﺶ از دﻳﺪار ﺧﺪا و ﻣﻮﺳﯽ در ﮐﻮﻩ‬ ‫ﺳﻴﻨﺎ‪ ،‬ﻧﻮح ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﭘﺲ از ﺁﻧﮑﻪ ﺷﺮاب ﻓﺮاوان ﻧﻮﺷﻴﺪ و ﻣﺴﺖ ﺷﺪ و ﻓﺮزﻧﺪ او در ﻣﺴﺘﯽ ﻋﻮرت ﺑﺮهﻨﻪ او را دﻳﺪ وی را‬ ‫ﻧﻔﺮﻳﻦ ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﻣﺘﺒﺎرک ﺑﺎد ﻳﻬﻮﻩ ﮐﻪ ﻓﺮزﻧﺪان دﻳﮕﺮ ﻣﺮا ﺑﺮﮐﺖ دهﺪ وﻟﯽ اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪی ﮐﻪ ﻋﻮرت ﻣﺮا دﻳﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﺑﻨﺪﻩ ﺁﻧﺎن ﺑﺎﺷﺪ« )ﺳﻔﺮﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ .(٢۶-٢٠ ،‬هﻨﻮز ﺑﻪ روﺷﻨﯽ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﺿﺪ و ﻧﻘﻴﺾ‬ ‫هﺎی ﭘﻴﺎﭘﯽ ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ اﺷﺘﺒﺎﻩ ﮐﺮدﻩ ﻳﺎ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮش ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬ﻳﺎ ﺧﺎﺧﺎم هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺗﻮرات را ﺑﻨﺎم ﺧﺪا و ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﺨﺼﺎ دو ﻟﻮﺣﻪ ﺣﺎوی دﻩ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻌﺮوف را ﮐﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ در ﻗﻠﻪ ﺳﻴﻨﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ ﻣﯽ دهﺪ )ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرم‪ ١٢ ،‬و ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ .(١٠ ،‬اﻳﻦ رواﻳﺖ در ﻗﺮﺁن از زﺑﺎن ﺧﻮد‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬و ﻣﺎ ﮐﺘﺎب ﻗﺎﻧﻮن را ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻋﻄﺎ ﮐﺮدﻳﻢ« )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،۵٣ ،‬اﺑﻨﻴﺎء‪ .(۴٨ ،‬ﻣﺘﻦ اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ در دو‬ ‫ﮐﺘﺎب ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮرات ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﺧﺪاﺋﯽ ﻏﻴﺮ از ﻣﻦ ﻧﺨﻮاهﯽ داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﺎم ﺧﺪای ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﺎﻃﻞ ﻧﺨﻮاهﯽ ﺑﺮد‪،‬‬ ‫روز ﺷﻨﺒﻪ را ﻣﻘﺪس ﺧﻮاهﯽ داﺷﺖ و در ﺁﻧﺮوز هﻴﭻ ﮐﺎری ﻧﺨﻮاهﯽ ﮐﺮد‪ ،‬ﭘﺪر و ﻣﺎدرت را اﺣﺘﺮام ﺧﻮاهﯽ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ‬ ‫روزهﺎی زﻧﺪﮔﺎﻧﻴﺖ درازﺗﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﺘﻞ ﻧﺨﻮاهﯽ ﮐﺮد‪ ،‬زﻧﺎ ﻧﺨﻮاهﯽ ﮐﺮد‪ ،‬دزدی ﻧﺨﻮاهﯽ ﮐﺮد‪ ،‬ﺷﻬﺎدت دروغ ﻧﺨﻮاهﯽ داد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ هﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮدت و ﺑﻪ زن او وﻏﻼم و ﮐﻨﻴﺰ و ﮔﺎو واﻻغ او ﻃﻤﻊ ﻧﺨﻮاهﯽ ﮐﺮد« )ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪،١٧-٧ ،‬‬ ‫ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ .(٢١-٧ ،‬ﻃﺒﻖ ﺗﺄﮐﻴﺪ هﺮ دو ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﻣﺘﻦ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫دادﻩ ﻳﺎ ﺑﺪو ﻧﺎزل ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﮐﺸﻒ اﻟﻮاح ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ اﮐﺪی در ﺷﻬﺮ ﺷﻮش‬ ‫در ﺳﺎل ‪ ١٩٠۴‬ﺗﻮﺳﻂ هﻴﺌﺖ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻮی و ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺘﻮن ﻣﻔﺼﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﮏ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﺸﺎن دادﻩ ﮐﻪ‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺼﻮرت ﺗﺤﺖ اﻟﻠﻔﻈﯽ‪ ،‬از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﻤﻮراﺑﯽ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻣﻌﺮوف ﺑﺎﺑﻞ در ﻗﺮون هﺠﺪهﻢ‬ ‫ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ )‪ (١۶٨۶-١٧٢٨‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮐﻪ ﺟﻤﻌﺎ ﺷﺎﻣﻞ ‪ ٢٨٢‬ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ زﺑﺎن اﮐﺪی و‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﻴﺨﯽ ﺑﺮ روی ﻟﻮح ﺑﺰرﮔﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻی ﺁن ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺣﻤﻮراﺑﯽ در ﺣﺎل درﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﻟﻮح از »ﺷﻤﺶ« ﺧﺪای ﺁﻓﺘﺎب‬ ‫ﻧﻘﺶ ﺷﺪﻩ و اﮐﻨﻮن در ﻣﻮزﻩ ﻟﻮور ﻧﮕﺎهﺪاری ﻣﯽ ﺷﻮد ﺣﮑﺎﮐﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از دﻩ ﻣﺎدﻩ ﻣﻌﺮوف‪ ،‬ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ از دﻳﮕﺮ ﻣﻮاد ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﻮراﺑﯽ را درﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺟﺰاﺋﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ‬ ‫ﺑﻄﻮر ﺷﻔﺎهﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ اﺑﻼغ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺗﻤﺎم ﮐﺘﺎب ﻻوﻳﺎن و ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﮐﺘﺎب ﺗﺜﻨﻴﻪ ﺗﻮرات ﺑﺪاﻧﻬﺎ اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﻓﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪» .‬ﺁﻟﺒﺮاﻳﺖ« ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﻣﺘﺬﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﻮرات )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪،‬‬ ‫ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ‪ (٢٨ ،‬ﮐﻪ هﺮ ﮔﺎﻩ ﮔﺎوی ﻣﺮدی ﻳﺎ زﻧﯽ را ﻃﻮری ﺷﺎخ ﺑﺰﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺎو را ﺳﻨﮕﺴﺎر ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫وﻟﯽ ﮔﻮﺷﺘﺶ را ﻧﺨﻮرﻧﺪ‪ ،‬ﺗﮑﺮار ﮐﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﮐﻠﻤﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺎﺑﻠﯽ اﺳﺖ‪ ،‬و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﮐﻠﻤﻪ »اﻟﻮهﻴﻢ«‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٢٧‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫)ﺧﺪاﻳﺎن( ﮐﻪ درﺗﻮرات ﺑﺠﺎی اﻟﻮﻩ )ﺧﺪا( ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ و در ﻃﻮل ﻗﺮون ﻣﺘﻤﺎدی ﻣﺸﮑﻞ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻠﯽ ﺑﺮای ﻣﻔﺴﺮان ﺗﻮرات‬ ‫ﺑﻮﺟﻮد ﺁوردﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﻗﺘﺒﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ از ﻣﺘﻦ ﺑﺎﺑﻠﯽ »ﺧﺪاﻳﺎن« ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮاﻣﻴﻦ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ در ﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ ﻋﺠﻴﺒﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ روزﻣﺮﻩ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ او‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤﺎم ﮐﺘﺎب »ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن« و ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﯽ از »ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ« ﺗﻮرات را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﮐﻮﺗﺎﻩ‬ ‫زﻳﺮ ﻣﻨﺘﺨﺒﯽ از اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن هﺎی اﻟﻬﯽ اﺳﺖ‪» :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﮔﻔﺖ‪ :‬زﻧﯽ ﭘﻴﺶ ﭼﻬﺎر ﭘﺎﺋﯽ ﻧﺎﻳﺴﺘﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ او ﺟﻤﺎع ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫و هﻴﭽﮑﺲ ﺑﻪ اﺣﺪی از اﻗﺮﺑﺎی ﺧﻮﻳﺶ ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﮐﺸﻒ ﻋﻮرت او ﺑﮑﻨﺪ‪ ،‬و ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻋﻮرت ﭘﺪر ﺧﻮد را ﮐﺸﻒ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺪ اﻟﺒﺘﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬و ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ زن ﻋﻤﻮی ﺧﻮد ﺑﺨﻮاﺑﺪ ﺑﻴﮑﺲ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻋﻮرت ﻋﻤﻮی ﺧﻮد را ﮐﺸﻒ‬ ‫ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻟﺒﺘﻪ ﻋﻮرت ﻣﺎدر ﺧﻮد را ﮐﺸﻒ ﻣﮑﻦ و ﻋﻮرت زن ﭘﺪر ﺧﻮد را ﮐﺸﻒ ﻣﮑﻦ‪ ،‬و ﻋﻮرت ﺧﻮاهﺮ ﺧﻮد را‬ ‫ﺧﻮاﻩ دﺧﺘﺮ ﭘﺪرت و ﺧﻮاﻩ دﺧﺘﺮ ﻣﺎدرت ﺑﺎﺷﺪ ﮐﺸﻒ ﻣﮑﻦ‪ ،‬و ﻋﻮرت دﺧﺘﺮ ﭘﺴﺮت و دﺧﺘﺮ دﺧﺘﺮت و دﺧﺘﺮ زن ﭘﺪرت را ﮐﻪ‬ ‫از ﭘﺪر ﺗﻮ زاﺋﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻋﻮرت ﺧﻮاهﺮ ﭘﺪرت و ﺧﻮاهﺮ ﻣﺎدرت را ﮐﺸﻒ ﻣﮑﻦ‪ ،‬و ﻋﻮرت ﺑﺮادر ﭘﺪرت را ﮐﺸﻒ‬ ‫ﻣﮑﻦ‪ ،‬و ﻋﻮرت ﻋﺮوس ﺧﻮد را ﮐﺸﻒ ﻣﮑﻦ و ﻋﻮرت زن ﺑﺮادر ﺧﻮد را ﮐﺸﻒ ﻣﮑﻦ‪ ،‬و ﻋﻮرت زﻧﯽ را ﺑﺎ ﻋﻮرت دﺧﺘﺮش‬ ‫را ﺑﺎهﻢ ﮐﺸﻒ ﻣﮑﻦ‪ ،‬و دﺧﺘﺮ ﭘﺴﺮ او ﻳﺎ دﺧﺘﺮ دﺧﺘﺮ او را ﻣﮕﻴﺮ ﺗﺎ ﻋﻮرﺗﺸﺎن را ﮐﺸﻒ ﮐﻨﯽ« )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و‬ ‫هﻔﺘﻢ‪ ،‬ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب هﺎی دوازدهﻢ ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻮم(‪.‬‬ ‫»و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻬﻴﻤﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺑﻬﻴﻤﻪ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ از ﺟﻨﺲ او ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺟﻤﺎع وادار ﻣﮑﻦ و در ﺗﺎﮐﺴﺘﺎن‬ ‫ﺧﻮد دو ﻗﺴﻢ ﺗﺨﻢ ﻣﮑﺎر‪ ،‬و ﮔﺎو و اﻻغ را ﺑﺎهﻢ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺷﻴﺎر وادار ﻣﮑﻦ‪ ،‬و ﭘﺎرﭼﻪ ﻣﺨﺘﻠﻂ از ﭘﺸﻢ و ﮐﺘﺎن ﺑﺎهﻢ ﻣﭙﻮش‪ ،‬و‬ ‫ﺑﻪ ﻗﻮم ﺑﮕﻮ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﻪ هﺎی ﻣﻮی ﺳﺮ ﺧﻮد را ﻧﭽﻴﻨﻨﺪ و ﮔﻮﺷﻪ هﺎی رﻳﺶ ﺧﻮد را ﻧﭽﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﻦ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای ﺷﻤﺎ‬ ‫هﺴﺘﻢ‪ .‬و هﺮﮐﺲ از ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮐﻪ ﻋﻴﺒﯽ در ﺑﺪن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺰدﻳﮏ ﺧﻴﻤﻪ اﺟﺘﻤﺎع ﻧﻴﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺧﺪای ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﮕﺬراﻧﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﻣﺮد ﮐﻮر و ﻟﻨﮓ و ﻧﻪ ﭘﻬﻦ ﺑﻴﻨﯽ و ﻧﻪ زﻳﺎداﻻﻋﻀﺎء و ﻧﻪ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﭘﺎ ﻳﺎ ﺷﮑﺴﺘﻪ دﺳﺖ ﻳﺎ ﮐﻮژﭘﺸﺖ ﻳﺎ ﮐﻮﺗﺎﻩ‬ ‫ﻗﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ در ﭼﺸﻢ ﺧﻮد ﻟﮑﻪ دارد‪ ،‬و ﻧﻪ ﺟﺮب دار و ﮐﺮ و ﻧﻪ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺑﻴﻀﻪ‪ .‬و ﺁن ذﺑﻴﺤﻪ ای را ﮐﻪ ﺑﻴﻀﻪ اش‬ ‫ﮐﻮﻓﺘﻪ ﻳﺎ ﻓﺸﺮدﻩ ﻳﺎ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮای ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺰدﻳﮏ ﻣﻴﺎ رﻳﺪ و ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻣﮕﺬراﻧﻴﺪ‪ .‬و ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ ﮐﻮﺑﻴﺪﻩ ﺑﻴﻀﻪ ﻳﺎ‬ ‫ﺁﻟﺖ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ داﺧﻞ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺸﻮد‪ ،‬و ﺣﺮاﻣﺰادﻩ داﺧﻞ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﺧﻮدش ﺗﺎ ﭘﺸﺖ دهﻢ او‪ ...‬و هﺮ‬ ‫ﮐﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ را ﺑﺰﻧﺪ و او ﺑﻤﻴﺮد هﺮ ﺁﻳﻨﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﻗﺼﺪ او ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺪای وی را ﺑﺪﺳﺘﺶ رﺳﺎﻧﻴﺪ ﺁﻧﮕﺎﻩ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﺮای او ﻣﻌﻴﻦ ﮐﻨﻢ ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﺠﺎ ﻓﺮار ﮐﻨﺪ‪ .‬هﺮ ﮐﻪ ﺁدﻣﯽ را ﺑﺪزدد و او را ﺑﻔﺮوﺷﺪ هﺮ ﺁﻳﻨﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬و هﺮ ﮐﻪ ﭘﺪر ﻳﺎ‬ ‫ﻣﺎدر ﺧﻮد را ﻟﻌﻨﺖ ﮐﻨﺪ هﺮ ﺁﻳﻨﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬و اﮔﺮ ﮐﺴﯽ را ﭘﺴﺮی ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﺨﻦ ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺧﻮد را ﻧﺸﻨﻮد ﭘﺪر و‬ ‫ﻣﺎدرش او را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺰد ﻣﺸﺎﻳﺦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ دروازﻩ ﻣﺤﻠﻪ ﺁورﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻳﺦ ﺷﻬﺮ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﭘﺴﺮ ﻣﺎ ﺳﺮﮐﺶ اﺳﺖ و‬ ‫ﺳﺨﻦ ﻣﺎ ﻧﻤﯽ ﺷﻨﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﺟﻤﻴﻊ اهﻞ ﺷﻬﺮ او را ﺑﻪ ﺳﻨﮓ هﺎ ﺳﻨﮕﺴﺎر ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻤﻴﺮد‪ .‬اﮔﺮ دزدی در رﺧﻨﻪ ﮐﺮدن ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد اﮔﺮ ﺁﻓﺘﺎب ﺑﺮ او ﻃﻠﻮع ﮐﺮد ﺑﻌﻮض دزدی ﮐﻪ ﮐﺮدﻩ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬هﺮﮐﻪ ﺑﺎ ﺣﻴﻮاﻧﯽ ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﮐﻨﺪ هﺮ ﺁﻳﻨﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫و زن ﺟﺎدوﮔﺮ هﺮ ﺁﻳﻨﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬و اﮔﺮ دﺧﺘﺮ ﺑﺎﮐﺮﻩ ای ﺑﻪ ﻣﺮدی ﻧﺎﻣﺰد ﺷﻮد وﻟﯽ در ﺷﻬﺮ ﮐﺲ دﻳﮕﺮی او را ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎ‬ ‫او ﺑﺨﻮاﺑﺪ ﭘﺲ هﺮ دوی اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ دروازﻩ ﺷﻬﺮ ﺑﺒﺮﻧﺪ و ﺑﺎ ﺳﻨﮓ هﺎ ﺳﻨﮕﺴﺎر ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ )ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و‬ ‫ﭼﻬﺎرم(‪ ،‬و اﮔﺮ ﮐﺴﯽ اﺳﻢ ﻳﻬﻮﻩ را ﺑﻪ ﺑﺪی ﺑﺮ زﺑﺎن ﺁورد هﺮ ﺁﻳﻨﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد و ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺟﻤﺎﻋﺖ اﻟﺒﺘﻪ او را ﺳﻨﮕﺴﺎر ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫ﺧﻮاﻩ درﺷﻬﺮ ﺧﻮد ﺑﺎﺷﺪ و ﺧﻮاﻩ در ﻏﺮﺑﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮﻧﮑﻪ اﺳﻢ ﻳﻬﻮﻩ را ﺑﻪ ﺑﺪی ﺁوردﻩ اﺳﺖ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرم‪ ،(١۶ ،‬و اﮔﺮ ﺑﺮادر ﺗﻮ ﺑﺎ ﭘﺴﺮت ﻳﺎ دﺧﺘﺮت ﻳﺎ هﻤﺴﺮ هﻢ ﺁﻏﻮش ﺗﻮ ﻳﺎ دوﺳﺖ ﺟﺎن در ﻳﮏ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﻮ اﺳﻢ‬ ‫ﻣﺮا ﺑﻪ ﺑﺪی ﺑﯽ ﺁورد اﻟﺒﺘﻪ او را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎن‪ ،‬و اول دﺳﺖ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ او دراز ﺷﻮد و ﺑﻌﺪ دﺳﺖ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻗﻮم‪ ،‬او را ﺑﺎ‬ ‫ﺳﻨﮓ هﺎ ﺳﻨﮕﺴﺎر ﻧﻤﺎ ﮐﻪ ﺑﻤﻴﺮد ﺗﺎ ﺟﻤﻴﻊ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﭼﻮن اﻳﻦ را ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻤﻞ زﺷﺖ را ﻧﮑﻨﻨﺪ« )ﺳﻔﺮ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪.(١١-۶ ،‬‬ ‫_________________________‬ ‫‪ -١‬ﺷﻤﺎرﻩ ﻗﺘﻞ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬و در ﻳﮏ ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد او ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺁﻧﭽﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ وﻟﺘﺮ در ﮐﺘﺎب "ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺗﺎرﻳﺦ" او ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺁﻣﺎرﮔﻴﺮی ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ :‬ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺮم ﭘﺮﺳﺘﺶ ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﻃﻼﺋﯽ در ﺻﺤﺮای ﺳﻴﻨﺎ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﻻوﻳﺎن ﻣﻮﺳﯽ ﮔﺮدن زدﻩ ﺷﺪﻧﺪ ‪ ٢٣٠٠٠‬ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻋﺼﻴﺎن ﻗﺎرون ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﮔﺮدن زدﻩ ﺷﺪﻧﺪ ﻳﺎ در ﺁﺗﺸﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻳﻬﻮﻩ ﻧﺎزل ﺷﺪ‬ ‫ﺳﻮﺧﺘﻨﺪ ‪ ١۴٩۵٠‬ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ زﻧﺎ ﺑﺎ دﺧﺘﺮان ﻗﻮم ﻣﺎدﻳﺎن ﺷﮑﻤﺸﺎن ﺑﺎ ﻧﻴﺰﻩ ﺳﻮراخ ﺷﺪ ‪ ٢۴٠٠٠‬ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﭼﻮن ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻠﻤﻪ‬ ‫ﻣﻘﺪس ‪ Shibolet‬را ﺗﻠﻔﻆ ﮐﻨﻨﺪ در ﮔﻠﻮﮔﺎﻩ رودﺧﺎﻧﻪ اردن ﺑﻪ اﻣﺮ ﻳﻬﻮﻩ هﻼک ﺷﺪﻧﺪ ‪ ۴٢٠٠٠‬ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻨﯽ هﺎ ﮔﺮدن زدﻩ ﺷﺪﻧﺪ و‬ ‫ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻨﯽ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺒﺎﻳﻞ دﻳﮕﺮ ﻳﻬﻮدی ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ‪ ٨۵٠٠٠‬ﻧﻔﺮ؛ ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ " ﺻﻨﺪق ﻣﻴﺜﺎق "را از ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﯽ هﺎی ﻏﺎﺻﺐ ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‬ ‫)ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ را دﭼﺎر ﺑﻮاﺳﻴﺮ ﮐﺮدﻩ و رودﻩ هﺎﻳﺸﺎن را از ﻣﻘﻌﺪ هﺎ ﺑﻴﺮون ﺁوردﻩ ﺑﻮد(‪ ،‬و اﻳﻦ ﺻﻨﺪوق را ﺑﻪ ﻣﺤﻞ اﺻﻠﯽ ﺁن ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ وﻟﯽ‬ ‫ﺑﻌﻠﺖ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﺮدن ﺑﻪ درون ﺻﻨﺪوق ﻣﻮرد ﺧﺸﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺑﻬﻼﮐﺖ رﺳﻴﺪﻧﺪ ‪ ۵٠٠٧٠‬ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﮐﻪ ﺟﻤﻊ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ‪ ٢٣٩٠٢٠‬ﻧﻔﺮ ﻣﯽ‬ ‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﺿﺎﻓﻪ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ هﺰار ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎی ﻣﺼﺮی ﮐﻪ درﻣﺎﺟﺮای ﺧﺮوج ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﺼﺮ درﻋﺮض ﻳﮑﺸﺐ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ ﮐﺸﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٢٨‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫در ﻣﻮرد ﺑﺮﺧﯽ از اﺣﮑﺎم‪ ،‬اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ اﺑﺪاﻻﺑﺎد رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬ ‫»و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻮﺳﯽ را ﺧﻄﺎب ﮐﺮدﻩ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﺑﻔﺮﻣﺎ ﺗﺎ روﻏﻦ زﻳﺘﻮن ﺻﺎف ﮐﻮﺑﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺮای روﺷﻨﺎﺋﯽ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‬ ‫ﺗﺎ ﭼﺮاغ را داﺋﻤﺎ روﺷﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺁﻧﺎن ﺑﻔﺮﻣﺎ ﮐﻪ اﻳﻦ ﭘﺸﺖ در ﭘﺸﺖ ﺑﺮای ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺮﻳﻀﻪ اﺑﺪی ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد« )ﺳﻔﺮ‬ ‫ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرم‪ ١ ،‬و‪ ،(٢‬و ﻧﻴﺰ ﺧﺪاوﻧـــﺪ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﭼﻮن ﻣﺤﺼﻮل ﺧﻮد را درو ﮐﻨﻴــﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺑﺮ ﺁﻧﺮا ﻧﺰد ﮐﺎهﻦ‬ ‫ﺑﯽ ﺁورﻳﺪ ﺗﺎ او ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺠﻨﺒﺎﻧﺪ‪ ،‬و در هﻨﮕﺎم ﺟﻨﺒﺎﻧﺪن ﻳﮏ ﺑﺮﻩ ﻳﮑﺴﺎﻟﻪ ﺑﯽ ﻋﻴﺐ ﺑﺮای ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﺒﺎب ﮐﻨﺪ‪ ،‬و دو ﻋﺸﺮ ﺁرد ﻧﺮم ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ روﻏﻦ ﺑﻪ ﺁن ﺑﯽ اﻓﺰاﺋﻴﺪ ﺗﺎ هﺪﻳﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮﺷﺒﻮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و‬ ‫اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ ﭘﺸﺖ در ﭘﺸﺖ ﻓﺮﻳﻀﻪ اﺑﺪی ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد« )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻮم‪ .(١۴-١٠ ،‬و از ﺟﻤﻠﻪ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻓﺮاﻣﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬زﻧﯽ ﻟﺒﺎس ﻣﺮدان ﻧﭙﻮﺷﺪ و ﻣﺮدی ﻧﻴﺰ ﻟﺒﺎس زﻧﺎن ﻧﭙﻮﺷﺪ‪ ،‬و ﮐﺴﯽ ﺑﺮ ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ از ﭘﻠﻪ هﺎ ﺑﺎﻻ‬ ‫ﻧﺮود ﻣﺒﺎدا ﻋﻮرت او ﺑﺮ ﺁن ﻣﮑﺸﻮف ﺷﻮد« )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ‪.(٢۶ ،‬‬ ‫* * *‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻗﺎﻣﺖ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد در ﺻﺤﺮای ﺧﺸﮏ ﺳﻴﻨﺎ از ﺑﺤﺚ اﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻳﻦ ﻓﺼﻮل ﺗﻮرات اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در ﺻﺤﺮای ﺳﻴﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ و ﺑﺮادرش هﺎرون ﺷﮑﺎﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎش در زﻣﻴﻦ‬ ‫ﻣﺼﺮ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬زﻳﺮا در ﺁﻧﺠﺎ ﻧﺰد دﻳﮓ هﺎی ﮔﻮﺷﺖ ﻣﯽ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و ﻧﺎن ﺳﻴﺮ ﻣﯽ ﺧﻮردﻳﻢ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ در اﻳﻦ ﺻﺤﺮای‬ ‫ﺑﯽ ﺁب و ﻋﻠﻒ هﻤﻪ ﻣﺎ از ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﺧﻮاهﻴﻢ ﻣﺮد )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺎﻧﺰدهﻢ‪ (٣ ،‬و ﺧﺪا ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﺋﺪﻩ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ‬ ‫ﮐﻪ‪» :‬ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﺪت ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﺁﻧﺮا ﺧﻮردﻧﺪ« )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ .(٢۵ ،‬و ﺑﺎ اﻳﻦ وﺻﻒ هﻤﻴﻦ ﺧﺪا اﻳﻦ ﻣﺮدم ﺁوارﻩ و ﮔﺮﺳﻨﻪ را‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در هﻤﻴﻦ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﯽ ﺁب و ﻋﻠﻒ ﺑﺮای او ﺻﻨﺪوق ﻣﺮﺻﻌﯽ را ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺿﺒﻂ اﻟﻮاح وی ﺑﺴﺎزﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺁن در ﺗﻮرات ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻮﺳﯽ را ﺧﻄﺎب ﮐﺮدﻩ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻪ ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﮕﻮ ﺑﺮای ﻣﻦ‬ ‫ﺻﻨﺪوﻗﯽ از ﭼﻮب ﺷﻄﻢ ﺑﺴﺎزﻧﺪ ﮐﻪ ﻃﻮﻟﺶ دو ذراع و ﻧﻴﻢ و ﻋﺮﺿﺶ ﻳﮏ ذراع و ﻧﻴﻢ و ﺑﻠﻨﺪﻳﺶ ﻳﮏ ذراع و ﻧﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و‬ ‫ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﺑﭙﻮﺷﺎن و ﺑﺮ ﺑﺎﻻﻳﺶ ﺑﻪ هﺮ ﻃﺮف ﺗﺎﺟﯽ از ﻃﻼ ﺑﺴﺎز‪ ،‬و ﺑﺮاﻳﺶ ﭼﻬﺎر ﺣﻠﻘﻪ ﻃﻼﺋﯽ ﺑﺮﻳﺰ‪ ،‬و دو‬ ‫ﻋﺼﺎ از ﭼﻮب ﺷﻄﻴﻢ ﺑﺴﺎز و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﻃﻼ ﺑﭙﻮﺷﺎن‪ ...‬و ﺑﻌﺪ ﺁن ﺗﺨﺖ رﺣﻤﺖ را از ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺴﺎز‪ ،‬ﻃﻮﻟﺶ دو ذراع‬ ‫و ﻧﻴﻢ و ﻋﺮﺿﺶ ﻳﮏ ذراع و ﻧﻴﻢ‪ .‬دو ﮐﺮوﺑﯽ از ﻃﻼ ﺑﺴﺎز ﮐﻪ ﺑﺎل هﺎی ﺧﻮد را ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﺁن ﭘﻬﻦ ﮐﻨﻨﺪ و روی هﺎی اﻳﺸﺎن‬ ‫ﺑﺴﻮی ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ...‬و ﭘﺲ ﺧﻮاﻧﯽ از ﭼﻮب ﺷﻄﻴﻢ ﺑﺴﺎز ﮐﻪ ﻃﻮﻟﺶ دو ذارع و ﻋﺮﺿﺶ ﻳﮏ ذارع و ﻧﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﺁﻧﺮا‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﺑﭙﻮﺷﺎن و ﺗﺎﺟﯽ از ﻃﻼ ﺑﻪ هﺮ ﻃﺮﻓﺶ ﺑﺴﺎز‪ .‬و ﺣﺎﺷﻴﻪ ای ﺑﻘﺪر ﭼﻬﺎر اﻧﮕﺸﺖ ﺑﻪ اﻃﺮاﻓﺶ ﺑﺴﺎز و ﺑﺮای‬ ‫ﺣﺎﺷﻴﻪ اش ﺗﺎﺟﯽ زرﻳﻦ از هﺮ ﻃﺮف ﺑﺴﺎز‪ .‬و ﭼﻬﺎر ﺣﻠﻘﻪ از ﻃﻼ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺴــﺎز و ﺣﻠﻘــﻪ هـﺎ را ﺑﺮ ﭼﻬﺎر ﮔﻮﺷﻪ ﭼﻬﺎر‬ ‫ﻗﺎﺋﻤﻪ اش ﺑﮕﺬار ﺗﺎ ﺧﺎﻧﻪ هﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺠﻬﺖ ﻋﺼﺎهﺎ ﺑﺮای ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺧﻮان‪ .‬و ﻋﺼﺎهﺎ را از ﭼﻮب ﺷﻄﻴﻢ ﺑﺴﺎز و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻼ ﺑﭙﻮﺷﺎن‪ ...‬و ﺻﺤﻦ هﺎ و ﮐﺎﺳﻪ هﺎ و ﺟﺎم هﺎ و ﭘﻴﺎﻟﻪ هﺎﻳﺶ را ﺑﺴﺎز و ﺁﻧﻬﺎ را از ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺴﺎز‪ ...‬و ﭼﺮاﻏﺪاﻧﯽ‬ ‫از ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺴﺎز ﮐﻪ ﺷﺶ ﺷﺎﺧﻪ از ﻃﺮﻓﻴﻨﺶ ﺑﻴﺮون ﺁﻳﺪ‪ ...‬و ﺳﻴﺒﯽ زﻳﺮ دو ﺷﺎﺧﻪ ﺁن و ﺳﻴﺐ دﻳﮕﺮی زﻳﺮ دو ﺷﺎﺧﻪ‬ ‫دﻳﮕــﺮ ﺁن و ﺳﻴﺒﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ زﻳـــﺮ دو ﺷﺎﺧﻪ دﻳﮕــــﺮ ﺑﺮ ﺷﺶ ﺷﺎﺧﻪ ای ﮐـــﻪ از ﭼﺮاﻏﺪان ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬و ﺳﻴﺐ هﺎ و‬ ‫ﺷﺎﺧﻪ هﺎﻳﺶ از ﻳﮏ ﭼﺮﺧﮑﺎری ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و هﻔﺖ ﭼﺮاغ ﺑﺮای ﺁن ﺑﺴﺎز و ﭼﺮاغ هﺎﻳﺶ را ﺑﺮ ﺑﺎﻻی ﺁن ﺑﮕﺬار ﺗﺎ‬ ‫ﭘﻴﺶ روی ﺁﻧﺮا روﺷﻨﺎﺋﯽ دهﻨﺪ‪ .‬و ﮔﻠﮕﻴﺮهﺎ و ﺳﻴﻨﯽ هﺎﻳﺶ از ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﺧﻮدش ﺑﺎ هﻤﻪ اﺳﺒﺎﺑﺶ از ﻳﮏ وزﻧﻪ‬ ‫ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬و ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎش ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ای ﮐﻪ در ﮐﻮﻩ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﺸﺎن دادم ﺑﺴﺎزی« )ﺳﻔﺮ‬ ‫ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ(‪ .‬ﻳﻬﻮﻩ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ هﻤﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت را روﺷﻦ ﮐﺮدﻩ‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﺣﻞ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﻗﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺻﺤﺮاﮔﺮدان ﺁﺳﻤﺎن ﺟﻞ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﻧﺎﻧﺸﺎن هﻢ ﺑﺎﻳﺪ از ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮﺳﺪ ﭼﻮب ﺳﺪر و ﺷﻤﻌﺪان ﻃﻼ و ﺟﺎم هﺎی‬ ‫زرﻳﻦ و ﺗﺎج هﺎی ﻣﺮﺻﻊ را از ﮐﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺎورﻧﺪ؟‬ ‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺮای دﻳﺪار ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻی ﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ﻣﯽ رود و ﭼﻬﻞ روز در ﺁﻧﺠﺎ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﮐﻪ ﺁزادی ﺧﻮد‬ ‫را و هﻤﻪ ﭼﻴﺰﺷﺎن را ﻣﺮهﻮن ﻣﻌﺠﺰات او و رهﺒﺮی ﺟﻨﮕﯽ ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧﻪ اش هﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﯽ اﻋﺘﻨﺎﺋﯽ از هﺎرون ﺑﺮادر او‬ ‫ﻣﯽ ﭘﺮﺳﻨﺪ‪» :‬راﺳﺘﯽ اﻳﻦ ﻣﺮد ﮐﻪ اﺳﻤﺶ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻮد و ﻣﺎ را از زﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺮون ﺁورد ﭼﻪ ﺑﺮ ﺳﺮش ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ؟«‬ ‫)ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ و دوم‪ .(١ ،‬ﺳﭙﺲ از هﺎرون ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺁﻧﺎن ﺧﺪاﻳﺎن ﺗﺎزﻩ ای ﺑﺴﺎزد ﮐﻪ ﺑﺨﻼف ﺧﺪای‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ ﻗﺎﺑﻞ روﻳﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و هﺎرون ﮐﻪ ﻗﺒﻼ واﺳﻄﻪ ﻣﻴﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻮﺳﯽ و ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ ﺑﻮدﻩ و ﻧﻘﺸﯽ ﭘﻴﻤﺒﺮاﻧﻪ در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺎﺟﺮا اﻳﻔﺎ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﻮارﻩ هﺎی ﻃﻼی زﻧﺎن و ﭘﺴﺮان و دﺧﺘﺮان ﺧﻮد را ﻧﺰد او ﺑﻴﺎورﻧﺪ و از‬ ‫اﻳﻦ ﻃﻼهﺎ )ﮐﻪ ﻳﮏ ﺷﺒﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺁب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ( ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ای ﻃﻼﺋﯽ ﻣﯽ ﺳﺎزد وﺁﻧﺎن ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺧﺪای ﻣﺎ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﻣﺎ را از ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺮون ﺁوردﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﺎرون ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻨﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وﻗﻮم »ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ هﺎی ﺳﻮﺧﺘﻨﯽ ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﻨﺪ و هﺪاﻳﺎی‬ ‫ﺳﻼﻣﺘﯽ ﻣﯽ ﺁورﻧـــﺪ و ﺑﻪ ﺧﻮردن و ﻧﻮﺷﻴـﺪن و ﻟﻌﺐ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ‪ «.‬و در هﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺑﺎﻻی ﮐــﻮﻩ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٢٩‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ هﺮﭼﻪ زودﺗﺮ از ﮐﻮﻩ ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﻮد و ﻧﺰد ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮود‪ ،‬زﻳﺮا ﻗﻮﻣﯽ ﮐﻪ او از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺮون‬ ‫ﺁوردﻩ اﺳﺖ ﻓﺎﺳﺪ ﺷﺪﻩ و ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ای ﺑﺮای ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ و ﻧﺰد ﺁن ﺳﺠﺪﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ ﺷﺘﺎب ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬و‬ ‫وﻗﺘﻴﮑﻪ ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﻃﻼﺋﯽ را ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ از ﺧﺸﻢ دو ﻟﻮﺣﻪ ﻓﺮﻣﺎن هﺎی دهﮕﺎﻧﻪ ای را ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺎ دﺳﺖ ﺧﻮدش ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﺑﺪو‬ ‫دادﻩ اﺳﺖ »و ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺁن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺧﻮد ﺧﺪا اﺳﺖ« ﻣﯽ ﺷﮑﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ را در ﺁﺗﺶ ﻣﯽ ﺳﻮزاﻧﺪ و ﺑﻘﺎﻳﺎی ﺁﻧﺮا‬ ‫ﻧﺮم ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﺧﻮرد ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﺎر ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪» :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ دروازﻩ اردو اﻳﺴﺘﺎدﻩ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ هﺮﮐﺲ از ﺷﻤﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮ ران ﺧﻮﻳﺶ ﺑﮕﺬارد و از دروازﻩ ﺧﻮد ﺗﺎ دروازﻩ‬ ‫اردو رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ ﮐﻨﺪ و هﺮﮐﺲ ﺑﺮادر ﺧﻮد و دوﺳﺖ و هﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮد را ﺑﮑﺸﺪ‪ .‬و ﺑﻨﯽ ﻻوی ﻣﻮاﻓﻖ ﺳﺨﻦ ﻣﻮﺳﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و‬ ‫در ﺁﻧﺮوز ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻪ هﺰار ﻧﻔﺮ از ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ« )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ و دوم(‪.‬‬ ‫دو ﻗﺮن ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﺑﺎرون دوﻟﺒﺎخ ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻓﺮاﻧﺴﻮی و دوﺳﺖ وﻟﺘﺮ‪ ،‬در ﮐﺘﺎب »ﻣﻮزﻩ ﻗﺪﻳﺴﻴﻦ« ﺧﻮد درﺑﺎرﻩ‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻣﺮدی ﮐﻪ ﻗﺎﻋﺪﺗًﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻳﮏ ﻣﺮد ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﮑﯽ از ﺷﺮﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮداﻧﯽ ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ از ﺁﻏﺎز ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز در ﺟﻬﺎن وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و اﺗﻔﺎﻗﺎ ﺧﻮد هﻤﻴﻦ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ در دوران ﺧﻮدش و ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎﻧﺶ ﻣﻠﺖ ﻳﻬﻮد ﺑﻄﻮر‬ ‫داﺋﻢ ﺑﺎ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم هﺎ و ﺟﻨﮓ هﺎی ﺗﺠﺎوز ﮐﺎراﻧﻪ و ﻧﺎدرﺳﺘﯽ هﺎ و ﻓﺮﻳﺒﮑﺎری هﺎی ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺳﺮ و ﮐﺎر داﺷﺖ ﻣﺪﻋﯽ ﺑﻮد‬ ‫ﮐﻪ ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار ﻣﻬﺮﺑﺎن و ﻧﺮﻣﺪﻟﯽ ﺑﺮای ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ او‪ ،‬ﻓﻴﻠﺴﻮف ﺁزاداﻧﺪﻳﺶ دﻳﮕﺮ »ﻗﺮن ﻓﺮوغ«‪،‬‬ ‫ﻧﻴﮑﻼ ﻓﺮرﻩ‪ ،‬در ﮐﺘﺎب »ﻣﻮﻳﺴﻴﺎد« ﺧﻮﻳﺶ در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬در ﻃﻮل ﻧﺴﻞ هﺎی ﭘﻴﺎﭘﯽ‪ ،‬از ﭘﺪران ﻣﺎ و از ﺧﻮد ﻣﺎ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻣﻮﻣﻦ‪ ،‬ﻣﺮدی ﺑﻨﺎم ﻣﻮﺳﯽ را ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬار ﺑﺰرگ ﺧﺪا ﺑﺸﻤﺎرﻳﻢ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻗﻮام‬ ‫ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ را ﺑﺠﺮم ﻳﻬﻮدی ﻧﺒﻮدن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﮐﺮد و زﻧﺎن و ﮐﻮدﮐﺎﻧﺸﺎن را ﮐﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﻮد ﻳﻬﻮدﻳﺎن را ﻧﻴﺰ ﺑﺎرهﺎ و ﺑﺎرهﺎ‬ ‫واداﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ روی هﻤﺪﻳﮕﺮ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﮑﺸﻨﺪ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺑﺮادران ﺑﺮادران ﺧﻮد را ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻓﺮوﻧﺸﺎﻧﺪن ﺧﺸﻢ ﻳﻬﻮﻩ از ﭘﺎی‬ ‫درﺁوردﻧﺪ‪«.‬‬ ‫در ﺻﺤﺮای ﺳﻴﻨﺎ ﻳﻬﻮﻩ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ اﺳﺖ ﺑﺮای ﺳﺎﮐﺖ ﮐﺮدن ﻳﻬﻮدﻳﺎن وﻏﺮوﻏﺮهﺎی داﺋﻤﯽ ﺁﻧﺎن )ﮐﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﻌﺮوف اﻳﺮادهﺎی‬ ‫ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻠﯽ از ﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ( ﭘﺸﺖ ﺳﺮ هﻢ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﮐﻨﺪ‪ :‬از ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺠﺎی ﻧﺎن ﻣﺎﺋﺪﻩ »ﻣﻦ و ﺳﻠﻮی« ﺑﺮای ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‬ ‫)ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺎﻧﺰدهﻢ‪ ،(۴ ،‬و ﺑﺠﺎی ﮔﻮﺷﺖ‪ ،‬ﻓﺎﺧﺘﻪ ﺑﻠﺪرﭼﻴﻦ ﮐﺒﺎب ﺷﺪﻩ )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ (١٣ ،‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﺸﻨﻪ اﻧﺪ ﺑﺮ اﻳﺸﺎن‬ ‫از ﺳﻨﮓ ﺁب ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎورد )ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ (١١ ،‬و وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺎران ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﯽ ﮔﺰﻧﺪ ﻣﺎر دﻳﮕﺮی از ﻣﺲ‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺴﺎزد ﮐﻪ هﺮ ﻣﺎر ﮔﺰﻳﺪﻩ ای ﺑﺎ دﻳﺪن ﺁن ﻋﻼج ﺷﻮد )ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ‪ (٨ ،‬و ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﺷﮑﺎﻳﺖ ﺁوردﻧﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﻣﺎ را ﭼﺮا از ﻣﺼﺮ ﺑﺮﺁوردی ﺗﺎ در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﻤﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺁﻧﺠﺎ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻮد و اﻳﻨﺠﺎ‬ ‫ﻧﺎن ﻧﻴﺴﺖ و ﺁب هﻢ ﻧﻴﺴﺖ و دل ﻣﺎ از اﻳﻦ ﺧﻮراک ﺑﺪﻣﺰﻩ ای ﮐﻪ ﺑﻤﺎ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﺮاهﺖ دارد« )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ .(۵ ،‬ﺣﺘﯽ ﺳﺨﻦ‬ ‫ﮔﻔﺘﻦ اﻻغ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﻣﻼﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ای ﻧﻤﯽ ﺑﺨﺸﺪ )ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و دوم‪.(٢٨ ،‬‬ ‫ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﻣﻮﺳﯽ از هﻼک دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬از ﮔﻨﺎﻩ ﺧﻮد ﻣﻮﺳﯽ در ﻧﻤﯽ ﮔﺬرد‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﮐﻪ ﺳﻬﻞ اﻧﮕﺎری او ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﻻزم از او ﻧﺘﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ وی را ﺁﮔﺎﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﻗﻮم او ﭘﺎ ﺑﻪ ﺧﺎک ﮐﻨﻌﺎن ﺑﮕﺬارد ﺧﻮاهﺪ ﻣﺮد و ﺷﺨﺼﺎ ﺑﻪ ارض ﻣﻮﻋﻮد داﺧﻞ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ‪» :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ ﮐﻨﻌﺎن را دﻳﺪی ﺑﻪ اﺟﺪادت ﺧﻮاهﯽ ﭘﻴﻮﺳﺖ و ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻮﻋﻮد داﺧﻞ ﻧﺨﻮاهﯽ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺮا ﺑﺎور ﻧﺪاﺷﺘﯽ و در ﭼﺸﻢ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﮐﻮﭼﮏ ﮐﺮدی« )ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﻔﺘﻢ‪١٣ ،‬و‪ .(١۴‬ﻣﻮﺳﯽ ﭘﻴﺶ از‬ ‫ﻣﺮدن ﺧــﻮد‪ ،‬ﺷـــﺮح ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ هــﺎ و »ﺑﻬﺎﻧﻪ هﺎی ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻠﯽ« ﻗﻮم ﺧﻮد را در ﺗﻮﻣﺎری ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴــﺪ و ﺑﺪﺳﺖ ﻻوﻳﺎن‬ ‫ﻣﯽ ﺳﭙﺎرد ﺗﺎ ﺁﻧﺮا در »ﺻﻨﺪوق ﻣﻴﺜﺎق« ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﻣﺪرﮐﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ ﻗﻮم ﺗﺎ ﭼﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﺧﻮدﺧﻮاﻩ و ﻣﻨﺤﺮف و‬ ‫ﻧﺎﻓﺮﻣﺎن و ﺧﻴﺮﻩ ﺳﺮﻧﺪ‪ ،‬و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻳﻮﺷﻊ را ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﯽ ﺧﻮد ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ و ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻌﺪ از ﺧﺮوج از ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﺗﻤﺎم در ﺻﺤﺮای ﺳﻴﻨﺎ ﺳﺮﮔﺮدان ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ارض ﮐﻨﻌﺎن‬ ‫ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﮐﻤﺘﺮ از ﭼﻬﻞ روز ﻃﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﺗﻔﺎﻗﺎ در ﺧﻮد ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻪ‬ ‫روز ﭘﺲ از ﻓﺮود ﺁﻣﺪن از ﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ‪ ،‬ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺪﺳﺘﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﺮوهﯽ را ﺑﺮای ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ و ﺧﺒﺮﮔﻴﺮی درﺑﺎرﻩ ﺳﺮزﻣﻴﻦ‬ ‫ﮐﻨﻌﺎن ﺑﺪاﻧﺠﺎﻧﺐ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ )ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ‪ (٣-١ ،‬و اﻳﻨﺎن ﺑﻪ ﮐﻮهﺴﺘﺎن ﺟﻨﻮﺑﯽ ﻣﯽ روﻧﺪ )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪.(٢٢-١٧ ،‬‬ ‫وﻟﯽ ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻦ ﺁﺳﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺧﻮد ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل در اﻳﻦ ﺑﻴﺎﺑﺎن در ﺟﺎ ﻣﯽ زﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﻘﻖ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬داوﺑﻪ در اﺷﺎرﻩ ﺑﺪﻳﻦ‬ ‫اﻣﺮ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ‪» :‬ﺁﻳﺎ ﻗﺒﻮل ﮐﺮدی ﮐﻪ واﻗﻌﺎ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﺪت ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ‪ ۶٠٣۵۵٠‬ﻧﻔﺮ ﻗﻮم ﺧﻮد را در ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﯽ ﮐﻪ هﻴﭽﻮﻗﺖ‬ ‫‪١‬‬ ‫اﻣﮑﺎن ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺑﻴﺶ از هﺰار ﻧﻔﺮ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟«‬ ‫___________________________‬ ‫‪ -١‬رﻗﻢ ‪ ۶٠٣۵۵٠‬ﻧﻔﺮ رﻗﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺧﻮد ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ )ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب اول‪(۴۶ ،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٣٠‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﺮﮔﺮداﻧﯽ ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ هﻤﮕﯽ ﺁن ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺼﺮ را ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻪ وﻋﺪﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ‬ ‫و ﺗﺄﮐﻴﺪهﺎی ﭘﻴﺎﭘﯽ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺷﻴﺮ و ﻋﺴﻞ ﺗﺮک ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﯽ ﺁب و ﻋﻠﻒ ﺳﻴﻨﺎ ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ‪ .‬در ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻳﻮﺷﻊ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺳﺮﮔﺮدان ﻣﯽ رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺁﻧﺎن ﻳﻌﻨﯽ ﺁن ﻣﺮدان‬ ‫ﺟﻨﮕﯽ ﮐﻪ از ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺮ راﻩ در ﺻﺤﺮا ﻣﺮدﻧﺪ از ﺁن رو ﮐﻪ ﺁواز ﺧﺪاوﻧﺪ را ﻧﺸﻨﻴﺪﻧﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫اﻳﺸﺎن ﻗﺴﻢ ﺧﻮردﻩ ﮔﻔﺖ ﺷﻤﺎ را ﻧﻤﯽ ﮔﺬارم ﮐﻪ ﺁن زﻣﻴﻨﯽ را ﮐﻪ ﺷﻴﺮ و ﻋﺴﻞ در ﺁن ﺟﺎری اﺳﺖ و ﺑﺮای ﭘﺪراﻧﺘﺎن ﻗﺴﻢ‬ ‫ﺧﻮردﻩ ﺑﻮدم ﮐﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺪهﻢ ﺑﭽﺸﻢ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ« )ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪.(۶ ،‬‬ ‫از وﻳﮋﮔﯽ هﺎی اﻳﻦ اﻗﺎﻣﺖ ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﻪ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد در ﺻﺤﺮای ﺳﻴﻨﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻴﭽﮑﺪام از ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻧﻮزاد در اﻳﻦ ﻣﺪت‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ دﺳﺘﻮر ﻏﻼظ و ﺷﺪاد ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ در ﻣﻴﺎن ﺷﺸﺼﺪ هﺰار ﻧﻔﺮی ﮐﻪ از ﻣﺼﺮ ﺑﺎز ﮔﺸﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻗﺎﻋﺪﺗﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻳﻦ ﻓﺮﻳﻀﻪ ﻣﺬهﺒﯽ را اﺟﺮا ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻢ ﻧﺒﻮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺟﻨﮕﯽ ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫ﭘﻴﺶ از ﺁﻏﺎز ﻗﺘﻞ ﻋﺎم هﺎی ﺧﻮد در ارض ﮐﻨﻌﺎن ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻳﻬﻮﻩ ﻣﺠﺒﻮر ﻣﯽ ﺷﻮد هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ را دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺧﺘﻨﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫»‪ ...‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﮐﺎردهﺎ از ﺳﻨﮓ ﭼﺨﻤﺎق ﺑﺮای ﺧﻮد ﺑﺴﺎز و ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را هﻤﮕﯽ ﻣﺨﺘﻮن ﺳﺎز‪ .‬و‬ ‫ﻳﻮﺷﻊ ﮐﺎردهﺎ از ﺳﻨﮓ ﭼﺨﻤﺎق ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﺑﺮ ﺗﻞ ﻏﻠﻔﻪ ﺧﺘﻨﻪ ﮐﺮد‪ ،‬و ﺳﺒﺐ ﺧﺘﻨﻪ ﮐﺮدن اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻗﻮم‬ ‫ﮐﻪ در ﺻﺤﺮا ﺑﻌﺪ از ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪن ﭘﺪراﻧﺸﺎن از ﻣﺼﺮ ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻣﺨﺘﻮن ﻧﮕﺸﺘﻨﺪ و ﻳﻮﺷﻊ اﻳﺸﺎﻧﺮا ﺧﺘﻨﻪ ﮐﺮد ﭼﻮﻧﮑﻪ اﻳﺸﺎن‬ ‫را در راﻩ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ« )ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪.(٧-٢ ،‬‬ ‫وﻟﺘﺮ در دﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺧﻮد ﮐﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺻﻔﺤﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ اﺧﺘﺼﺎص دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ارزﻳﺎﺑﯽ ادﻋﯽ ﺗﻮرات در ﻣﻮرد‬ ‫ﻓﺮار ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ ۶٠٠٠٠٠‬اﺳﺮاﺋﻴﻠﯽ ﻣﺴﻠﺢ از ﻣﺼﺮ ﺑﻪ رهﺒﺮی ﻳﻬﻮﻩ و ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫»ﺁﻳﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻓﺮض ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯽ ‪ -‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺗﻮرات ادﻋﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ -‬ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﺷﺸﺼﺪ هﺰار ﺟﻨﮕﺠﻮی ﻣﺴﻠﺢ ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﺪای ﺷﻤﺎ از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺮون ﺁوردم؟« و اﻳﻦ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺪو ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺪادﻩ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﺑﺮای ﭼﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺮوی ﺷﺸﺼﺪ هﺰار ﻧﻔﺮی ﻣﺎ را ﻋﻠﻴﻪ ﻓﺮﻋﻮن ﮐﻪ دوﻳﺴﺖ هﺰار ﺳﺮﺑﺎز ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺪاﺷﺖ و در‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﻣﻐﻠﻮب ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺁﺑﺎد و ﺣﺎﺻﻠﺨﻴﺰ او ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﻣﺎ درﻣﯽ ﺁﻣﺪ ﺑﮑﺎر ﻧﻴﻨﺪاﺧﺘﯽ؟ اﮔﺮ ﺧﺪای ﻣﺎ در‬ ‫ﻳﮑﺸﺐ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻣﺎ ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ هﺎی ﺳﻴﺼﺪ هﺰار ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻣﺼﺮی را ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻴﺮوی زﻧﺪﻩ ﻣﺼﺮ را ﻓﻠﺞ ﮐﺮد‬ ‫ﭼﺮا ﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﺑﺪو اﻗﺘﺪا ﻧﮑﺮدی و اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﯽ دﻓﺎع را در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ درﻧﻴﺎوردی؟ و ﺑﺠﺎی ﺁن ﻣﺎ را ﺑﺼﻮرت ﻓﺮارﻳﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﯽ ﺗﮑﻠﻴﻒ و ﮔﺮﺳﻨﻪ در ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﯽ ﺑﯽ ﺁب و ﻋﻠﻒ ﺳﺮﮔﺮدان ﮔﺬاﺷﺘﯽ؟ و ﺗﺎزﻩ ﺑﻔﺮض اﻳﻨﮑﻪ راهﯽ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮای ﺑﺮدن ﻣﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻨﻌﺎن ‪ -‬ﮐﻪ ﻣﺎ هﻴﭻ ﺣﻖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺮ ﻣﺎﻟﮑﻴﺖ ﺁن ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ ‪ -‬اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﯽ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ از راﻩ ﮐﻨﺎرﻩ درﻳﺎ ﺑﺴﻮی ﺳﻮر و‬ ‫ﺻﻴﺪا ﺑﺒـــﺮی‪ ،‬ﺑﻪ راهــﯽ درﺳﺖ در ﺟﻬﺖ ﺧﻼف ﺁن ﺑﺮدی ﮐﻪ اﮔﺮ ﻗﺼﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ دﺳﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪ دﺷﻤﻨﺎﻧﻤﺎن داﺷــﺘﯽ‬ ‫ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﯽ راهﯽ ﺑﻬﺘﺮ از اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﯽ؟ ﺧﺪا ﻣﺎ را ﺑﺎ ﻣﻌﺠﺰﻩ ای ﻧﺠﺎت داد‪ ،‬و ﺗﻮ ﮐﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﺋﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ او هﺴﺘﯽ‬ ‫ﭘﺲ از ﻣﺮدن ﺗﻤﺎم ﻧﺴﻞ اول ﻣﺎ در ﺻﺤﺮا‪ ،‬ﺗﺎزﻩ ﭘﺲ از ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﺑﻤﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﺋﯽ ﮐﻪ ﭘﺪراﻧﻤﺎن ﺑﻌﻠﺖ ﮔﻨﺎهﮑﺎری ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻣﺮدﻧﺪ ﺗﺎ هﻴﭽﮑﺪام از ﺁﻧﻬﺎ ارض ﻣﻮﻋﻮد را ﺑﭽﺸﻢ ﻧﺒﻴﻨﻨﺪ؟«‬ ‫و هﻢ او‪ ،‬در ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮی ازهﻤﻴﻦ ﻓﺼﻞ‪ ،‬در ارزﻳﺎﺑﯽ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺧﻮد ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺗﻮرات از ﺁن ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﺁﻳﺎ اﻳﻦ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺳﺮﮔﺮدان ﺻﺤﺮای ﺳﻴﻨﺎ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﺷﺎن ﮐﻪ از دﻳﺪار روﻳﺎروی ﺧﺪا‬ ‫در ﺑﺎﻻی ﮐﻮﻩ ﺑﻨﺰد ﺁﻧﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ و ﺑﺎ دﻳﺪار ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﻃﻼﺋﯽ ﺁﻧﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﺧﺸﻢ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺟﺎﺑﺠﺎ دﺳﺘﻮر ﮐﺸﺘﻦ ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻪ‬ ‫هﺰار ﻧﻔﺮ از ﺁﻧﺎن را دادﻩ ﺑﻮد ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬ﺗﻮ ﮐﻪ ﻳﮑﺒﺎر ﺑﻤﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﺋﯽ ﮐﻪ ﺧﺪا را از روﺑﺮو دﻳﺪﻩ ای و ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻣﯽ ﮔﻮﺋﯽ‬ ‫ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﺸﻴﻤﻨﮕﺎهﺶ را دﻳﺪی‪ ،‬ﭼﺮا ﺑﻪ ﻋﻮض اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺮادرت هﺎرون را ﮐﻪ ﺧﻮدش در ﻏﻴﺎب ﺗﻮ ﺑﺮای ﻣﺎ ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ زرﻳﻦ را‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ او را ﺑﭙﺮﺳﺘﻴﻢ ﺑﺠﺎی ﻣﺠﺎزات ﮐﺮدن ﻋﻨﻮان ﮐﺎهﻦ اﻋﻈﻢ ﻣﯽ دهﯽ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻪ هﺰار ﻧﻔﺮ از ﻣﺎ را ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫دﻧﺒﺎل او رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻻوی هﺎی ﺧﻮدت ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻣﯽ ﮐﻨﯽ؟ و ﺗﺎزﻩ ﺑﻤﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﺋﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺸﺘﺎر ﮐﺎﻓﯽ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﺮای رﺿﺎﻳﺖ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر هﺰار ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﮏ زن ﻗﺒﻴﻠﻪ ﻣﺪﻳﺎن ﺧﻮاﺑﻴﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺗﻮ ﮐﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﺎﺋﯽ ﺧﻮدت ﺑﺎ زﻧﯽ از هﻤﻴﻦ ﻗﺒﻴﻠﻪ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻩ ای؟ و ﺗﺎزﻩ در ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ادﻋﺎی ﺁﻧﺮا‬ ‫داری ﮐﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﺮﺑﺎن و رﺣﻴﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ هﺴﺘﯽ؟ ﻇﺎهﺮا ﺑﺎﻳﺪ در اﻧﺘﻈﺎر ﻳﮑﯽ دو ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﯽ و رﺣﻤﺖ ﺗﻮ و‬ ‫ﺧﺪاﻳﺖ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﺴﻞ ﻣﺎ از روی زﻣﻴﻦ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪«.‬‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس داﺳﺘﺎن ﺗﻮراﺗﯽ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺦ ﻳﻬﻮد ﮔﻔﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬ ‫واﻗﻌﯽ ﺗﻮرات ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ از ﻣﻮﺳﯽ درﺳﺖ هﻤﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮی را ﺑﺴﺎزﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﮑﻤﻴﻞ اﺳﻄﻮرﻩ ﻳﻬﻮد ﺿﺮورت داﺷﺘﻪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٣١‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺮﺗـﺎﺳﺮ ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ﺗﻮرات‪ ،‬ﻳﻬـﻮﻩ ﺑﻴﺪرﻳﻎ ﻓﺮﻣــــﺎن ﮐﺸﺘـﺎر ﻣﯽ دهـﺪ و ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻴﺪرﻳﻎ ﺑﻪ اﺟﺮای اﻳﻦ ﻓﺮﻣـﺎن‬ ‫ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪ .‬در ﻣﺼﺮ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ هﺰار ﮐﻮدک و ﻧﻮﺟﻮان ﻣﺼﺮی ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻳﻬﻮﻩ ﮔﺮدن زدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺳﻴﻨﺎ‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻳﻬﻮﻩ ﭼﻬﻞ هﺰار ﻳﻬﻮدی را در ﺻﺤﺮا وا ﻣﯽ دارد ﮐﻪ هﻤﺪﻳﮕﺮ را ﺑﮑﺸﻨﺪ‪ .‬در ﺷﻴﻄﻴﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺎ دﺧﺘﺮان ﻗﻮم هﻤﺴﺎﻳﻪ زﻧﺎ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ و ﻧﻪ ﺑﺎ دﺧﺘﺮ ﻗﻮم ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ‬ ‫روﺳــﺎی ﻗﻮم را ﭘﻴﺶ از ﺁﻓﺘﺎب ﺑﻪ دار ﺑﻴﺎوﻳﺰﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﻠﯽ اﻟﺤﺴﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر هﺰار ﻧﻔﺮ از ﺁﻧﻬﺎ را ﺑــﺎ وﺑﺎ از ﭘــﺎی در‬ ‫ﻣﯽ ﺁورد‪.‬‬ ‫در ﺻﺤﺮا ﻳﮏ هﻴﺰم ﮐﺶ ﺑﺪﺑﺨﺖ ﺑﻪ ﮔﻨﺎﻩ اﻳﻨﮑﻪ در روز ﺷﻨﺒﻪ هﻴﺰم از زﻣﻴﻦ ﺟﻤﻊ ﮐﺮدﻩ‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﻮﺳﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻤﻮع‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺳﻨﮕﺴﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و در ﺁﺧﺮﻳﻦ روزهﺎی زﻧﺪﮔﯽ‪ ،‬ﺳﺮداران ﺳﭙﺎﻩ ﺧﻮد را ﻏﻀﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﻌﺪ از ﺗﺼﺮف‬ ‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ دﺷﻤﻦ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻦ ﻣﺮدان ﺁن اﮐﺘﻔﺎ ﮐﺮدﻩ و زﻧﺎن را ﻧﮑﺸﺘﻪ اﻧﺪ و دﺳﺘﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮد را ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬دﻩ‬ ‫ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺧﺎرق اﻟﻌﺎدﻩ ﮐﻪ هﻤﺎﻧﻨﺪ هﻔﺘﺨﻮان رﺳﺘﻢ ﻳﺎ دوازدﻩ ﺧﻮان هﺮﮐﻮل از او ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻼف ﺁن دوﺗﺎی دﻳﮕﺮ‬ ‫داﺳﺘﺎن دﻻوری هﺎی ﺣﻤﺎﺳﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬داﺳﺘﺎن ﻣﺮگ و ﺧﻮﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺁن ﺑﺠﺎی دﻳﻮان و ﺟﺎدوﮔﺮان زﻧﺎن و ﻣﺮدان‬ ‫و ﮐﻮدﮐﺎن و ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﺎن ﻣﺼﺮی هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در زورﺁزﻣﺎﺋﯽ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺎ ﻓﺮﻋﻮن ﻧﻪ هﻴﭻ ﺳﻬﻤﯽ از ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫هﻴﭻ ﻧﻘﺶ ﻣﻨﻔﯽ ﻳﺎ ﻣﺜﺒﺘﯽ اﻳﻔﺎ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻼف ﺁﻧﭽﻪ ﻋﺎدﺗًﺎ ﺗﺼﻮر ﻣﯽ رود‪ ،‬ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺗﻮرات و ﻗﺮﺁن ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁﻧﻬﻤﻪ ﻣﻌﺠﺰﻩ و‬ ‫ﻣﺒﺎرزﻩ از ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ و در ﺻﺤﺮای ﺳﻴﻨﺎ ﻣﺮﺗﺒﺎ ﻣﺎﺋﺪﻩ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ رﺿﺎﻳﺘﯽ‬ ‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ داﺋﻤﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﯽ و ﺑﺎ ﺧﺪاﻳﺶ ﻳﻬﻮﻩ درﮔﻴﺮ هﺴﺘﻨﺪ‪» :‬و هﻤﻪ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮔﺮﻳﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺮ ﻣﻮﺳﯽ و‬ ‫هﺎرون هﻤﻬﻤﻪ ﮐﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎش در زﻣﻴﻦ ﻣﺼﺮ ﻣﺮدﻩ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻴﺴﺖ ﮐﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺎ را ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺨﻮراﻧﺪ و‬ ‫ﻣﺎهﯽ را ﮐﻪ در ﻣﺼﺮ ﻣﻔﺖ ﻣﯽ ﺧﻮردﻳﻢ و ﺧﻴﺎر و ﺧﺮﺑﺰﻩ و ﺗﺮﻩ و ﺳﻴﺮ و ﭘﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪهﺪ؟ و اﻻن ﺟﺎن ﻣﺎ ﺧﺸﮏ ﺷﺪﻩ و‬ ‫ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ ﺧﻮراک ﺑﻴﻤﺰﻩ ای ﮐﻪ از ﺁﺳﻤﺎن ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﭼﻴﺰی ﺑﺮای ﺧﻮردن ﻧﺪارﻳﻢ« )ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب هﺎی ﻳﺎزدهﻢ و‬ ‫ﭼﻬﺎردهﻢ(‪» ،‬و ﺑﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺳﺮداری ﺑﺮای ﺧﻮد ﻣﻘﺮر ﮐﺮدﻩ و ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ‪ ...‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺟﻼل ﺧﺪاوﻧﺪ در‬ ‫ﺧﻴﻤﻪ اﺟﺘﻤﺎع ﻇﺎهﺮ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﮐﯽ اﻳﻦ ﻗﻮم ﻣﺮا اهﺎﻧﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و اﻳﻦ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺷﺮﻳﺮ را ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﻦ هﻤﻬﻤﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫ﺑﺸﻨﻮم؟ و اﻳﻨﮏ اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ وﺑﺎ ﻣﺒﺘﻼ ﺳﺎﺧﺘﻪ هﻼک ﻣﯽ ﮐﻨﻢ‪ ،‬و ﻻﺷﻪ اﻳﺸﺎن در اﻳﻦ ﺻﺤﺮا ﺧﻮاهﺪ اﻓﺘﺎد و ﺑﻪ زﻣﻴﻨﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺪاﻧﺎن وﻋﺪﻩ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدم هﺮﮔﺰ داﺧﻞ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ« )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ(‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻳﻬﻮﻩ ‪ -‬ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺁﺋﻴﻦ »ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﺗﺎرﻳﺦ داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪ ‪ -‬از ﮐﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ؟ از وﺣﯽ اﻟﻬﯽ؟ از‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻳﻬﻮد؟ از درون ﻓﺮهﻨﮓ اﭘﻴﺮهﺎ )ﻋﺒﺮﻳﺎن( ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮑﯽ از اﻗﻮام ﺳﺎﻣﯽ ﺧﺎور ﻧﺰدﻳﮏ؟ ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺴﺘﺮدﻩ‬ ‫زﻳﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﻳﺪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ هﺮ ﺳﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ هﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﻔﯽ ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬زﻳﺮا وی رﻳﺸ ِﻪ اﻳﻦ ﻧﻮﺁوری را ﻧﻪ در‬ ‫ﺟﻬﺎن ﺳﺎﻣﯽ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﺗﻤﺪن ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﺼﺮ و در ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺧﺎﺻﯽ ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ در ﻗﺮن ﭼﻬﺎردهﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﺁﻣﻨﻮﻓﻴﺲ ﺳﻮم‪ ،‬ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮی‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪ و در اﻳﻦ ﻧﻮﺁوری ﺟﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺁﻧﺰﻣﺎن در ﺗﻤﺪن ﻣﺼﺮی ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻨﺘﯽ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺪاﻳﺎن ﻣﺘﻌﺪد ﺗﻌﻠﻖ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﺧﺪای واﺣﺪی ﺑﻨﺎم »ﺁﺗﻮن« ﺳﭙﺮدﻩ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺧﻮد ﻓﺮﻋﻮن ﻧﺎم ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ‬ ‫»ﺁﺧﻨﺎﺗﻦ« ﺗﻐﻴﻴﺮ داد و ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﮐﺸﻮر را ﻧﻴﺰ از ﻟﻮﮐﺴﻮر )اﻻﻗﺼﺮ( ﺑﻪ ﺷﻬﺮی ﻧﻮﺳﺎﺧﺘﻪ در ﮐﻨﺎر ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﺁﺧﺖ ﺁﺗﻦ«‬ ‫)اﻓﻖ ﺁﺗﻦ( در ﻣﺤﻞ ﺗﻞ اﻟﻌﻤﺎرﻧﻪ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺁﺧﻨﺎﺗﻦ رﺳﻢ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﺪای ﺑﺰرگ ﺁﻣﻮن و هﻤﻪ دﻳﮕﺮ ﺧﺪاﻳﺎن‬ ‫اﺳﺎﻃﻴﺮی ﻣﺼﺮ را ﻣﻨﺴﻮخ ﮐﺮد و ﮐﺎهﻨﺎن را از اداﻣﻪ ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬهﺒﯽ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﺎز داﺷﺖ و ﮔﺮاﻳﺶ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺷﮕﻔﺖ ﺁوری را‬ ‫رواج داد ﮐﻪ در ﺁن ﺧﺪای ﺁﺗﻦ )ﺧﻮرﺷﻴﺪ( ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ ﺑﺮ هﻤﻪ ﺟﻬﺎن هﺴﺘﯽ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮوا ﺑﻮد و ﺧﺪاﺋﯽ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ و روﺷﻨﺎﺋﯽ و زﻳﺒﺎﺋﯽ ﺟﻠﻮﻩ هﺎی ﺑﻨﻴﺎدی او ﺑﻮد و ﺟﻼﻟﺶ در ﺟﺰء ﺟﺰء اﺟﺰاء ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻮﺁوری ﺁﺧﻨﺎﺗﻦ و هﻤﺴﺮ زﻳﺒﺎ و ﻣﻌﺮوﻓﺶ ﻧﻔﺮﺗﯽ ﺗﯽ واﮐﻨﺶ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ای را از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﺎهﻨﺎن ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﻣﺼﺮی ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ و ﻗﺪرت هﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺧﻮﻳﺶ را از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ در ﺧﻄﺮ ﻣﯽ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ زودرس اﻳﻦ ﻓﺮﻋﻮن‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ او را ﺳﺮﮐﻮب ﮐﺮد و ﺁﺋﻴﻦ اﺳﺎﻃﻴﺮی ﭘﻴﺸﻴﻦ را ﺑﺠﺎی ﺁن ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ اﺧﻨﺎﺗﻮن ﺗﻮت ﻋﻨﺦ‬ ‫ﺁﻣﻮن ‪ Tutankhamon‬ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪ و ﻧﻪ ﺗﻮت ﻋﻨﺦ ﺁﺗﻮن‪.‬‬ ‫ﻓﺮوﻳﺪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮد ﻋﻘﻴﺪﻩ دارد ﮐﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻳﻬﻮﻩ و ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ از‬ ‫ﻣﮑﺘﺐ ﻣﺼﺮی ﺁﺗﻮن ﺑﻪ ﺧﺎور ﻧﺰدﻳﮏ راﻩ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺣﺘﯽ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺁن ﻳﮏ ﻣﺼﺮی از دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﺁﺧﻨﺎﺗﻦ ﻳﺎ ﻳﮑﯽ‬ ‫از ﭘﻴﺮوان ﻧﺴﻞ اول اﻳﻦ ﻣﮑﺘﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻧﮕﻴﺰﻩ اﺻﻠﯽ او از اﻳﻦ ﮐﺎر اﻳﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮی‬ ‫هﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ای ﮐﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﻣﺮگ ﺁﺧﻨﺎﺗﻦ از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﺎهﻨﺎن ﻣﺼﺮی ﻋﻠﻴﻪ اداﻣﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺁﺗﻮن در ﻣﺼﺮ ﺁﻏﺎز ﺷﺪ اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٣٢‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ را در ﺳﺮزﻣﻴﻦ دﻳﮕﺮی ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﮐﻨﺪ‪ .‬و اﮔﺮ ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ ﺁﺋﻴﻦ ﺁﺗﻦ ﺑﻌﺪا رﻧﮓ ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮزاﻧﻪ‬ ‫و ﻏﻴﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮﻩ را ﺑﺨﻮد ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ رهﺒﺮی ﻋﻠﻤﯽ اﻳﻦ ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺪﺳﺖ ﻗﺒﺎﻳﻞ ﺳﺎﻣﯽ »ﻣﺪﻳﺎن«‬ ‫اﻓﺘﺎد ﮐﻪ ﺧﺪای ﺁﻧﺎن‪ ،‬ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﻴﺮﺣﻢ و ﺧﻮن ﺁﺷﺎم ﺗﻤﺪن هﺎی ﮐﻠﺪاﻧﯽ و ﺑﺎﺑﻠﯽ و ﺁﺷﻮری و ﻓﻨﻴﻘﯽ ﺧﺎور ﻧﺰدﻳﮏ‬ ‫ﺷﺒﺎهﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮی داﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺗﻦ ﻣﺼﺮی ﻣﻈﻬﺮ زﻧﺪﮔﯽ و روﺷﻨﺎﺋﯽ‪ .‬ﻓﺮوﻳﺪ ﺧﻮد در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪ :‬ﺧﺪای‬ ‫ﻳﮑﺘﺎﺋﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻳﻬﻮﻩ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﺁن ﻣﻈﻬﺮ ﺑﺰرگ ﻣﻨﺸﯽ و ﻣﺤﺒﺘﯽ ﮐﻪ »ﺁﺗﻦ« ﺧﺪای ﻳﮑﺘﺎی ﺁﺧﻨﺎﺗﻦ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺁن ﺑﻮد ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺧﺪای ﻣﺤﻠﯽ ﺗﻨﮓ ﻧﻈﺮ و ﺑﻴﺮﺣﻢ و ﺧﻮن ﺁﺷﺎﻣﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﭘﻴﺮواﻧﺶ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ‬ ‫را ﮐﻪ او ﺑﺪاﻧﺎن ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ و وﻋﺪﻩ دادﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺁن رودهﺎی ﺷﻴﺮ و ﻋﺴﻞ ﺟﺎری ﮐﻨﺪ ﺑﻪ زور ﺷﻤﺸﻴﺮ از ﻣﻴﺎن ﺑﺮدارﻧﺪ و‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺁﻧﻬﺎرا ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﮐﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﭘﮋوهﺸﮕﺮ‪ ،‬ﺁﺧﻨﺎﺗﻦ را هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ زرﺗﺸﺖ داﻧﺴﺘﻪ و ﺑﻴﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﺁﻧﺎن در راﺳﺘﺎی روﻳﺎروﺋﯽ ﺧﻴﺮ و‬ ‫ﺷﺮ و ﺗﮑﻴﻪ ﺑﻨﻴﺎدی ﺑﻪ راﺳﺘﯽ و ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ دروغ ارﺗﺒﺎط ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﻣﺎدر اﻳﻦ ﻓﺮﻋﻮن از‬ ‫هﻴﺘﯽ هﺎی ﺁرﻳﺎﺋﯽ ﻧﮋاد ﺑﻮد و اﺣﺘﻤﺎﻻ هﻤﺴﺮش ﻧﻔﺮﺗﯽ ﺗﯽ ﻧﻴﺰ از ﺁرﻳﺎﺋﯽ هﺎی هﻴﺘﺎﻧﯽ ﻳﺎ هﻴﺘﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﺁﺳﻴﺎی ﺻﻐﻴﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺼﺮ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﻘﻖ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﺑﺮﺗﻠﻮ‪ ،‬اﺻﻮﻻ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ رﻳﺸﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺼﺮی »ﺁﺗﻦ« را ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻌﺘﻘﺪات‬ ‫ﻣﺰداﺋﯽ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﭘﻴﺶ از زرﺗﺸﺖ ﺟﺴﺖ‪ .‬ﻓﺮوﻳﺪ ﻧﻴﺰ در رﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮد اﺷﺎرﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﮑﺘﺐ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﻨﯽ ﺁﺋﻴﻦ ﺁﺗﻮن‬ ‫را اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮔﺎﺗﺎهﺎی زرﺗﺸﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ هﺮ دو اﺳﺘﻨﺒﺎط ﺑﺮ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺘﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫دوران واﻗﻌﯽ زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ زرﺗﺸﺖ در ﺣﺪود ﻳﮏ هﺰارﻩ ﻣﻘﺪم ﺑﺮ ﺁن ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﺳﻨﺘﯽ ﺑﺮای زرﺗﺸﺖ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫در اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬ﺑﻪ اﻗﺘﻀﺎی دو ﻗﻄﺒﯽ ﺑﻮدن ﮐﺘﺎب و دو ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ ﺑﻮدن ﺧﺪای ﺁن‪ ،‬ﻣﻮﺳﯽ از ﻳﮑﻄﺮف ﺣﺎﻣﻞ وﺣﯽ و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ‬ ‫ﺗﻮرات و ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬار ﺑﺰرگ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ »هﻴﭻ ﺣﺮف و ﻧﻘﻄﻪ ای از ﺗﻮرات او را ﮐﻢ و زﻳﺎد ﻧﻤﯽ ﺗﻮان‬ ‫ﮐﺮد«‪ ،‬و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و دﺳﺘﻮرهﺎی ﻣﺬهﺒﯽ او ﺑﺎرهﺎ و ﺑﺎرهﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﻋﻴﺴﯽ ﻧﻘﺾ و ﻣﻘﺮرات دﻳﮕﺮی‬ ‫درﺟﺎی ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮﺳﯽ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﯽ ﺁورد ﮐﻪ هﺮﮔﺎﻩ ﻣﺮدی ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ اداﻣﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺎ زن ﺧﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﻃﻼق ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ و ﺑﻪ دﺳﺘﺶ ﺑﺪهﺪ و او را از ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﻴﺮون ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﻋﻴﺴﯽ ﻓﺘﻮا ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ هﻴﭻ ازدواﺟﯽ ﺟﺰ در‬ ‫ﺻﻮرت زﻧﺎی زن‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﻓﺴﺦ ﻧﻴﺴﺖ و هﻴﭻ ﻣﺮدی ﺣﻖ ﻃﻼق زن ﺧﻮد را ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﻮﺳﯽ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﯽ ﺁورد ﮐﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺟﺎی‬ ‫ﭼﺸﻢ و دﻧﺪان ﺑﺠﺎی دﻧﺪان‪ ،‬وﻟﯽ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ راﺳﺖ ﺗﻮ ﺳﻴﻠﯽ ﺑﺰﻧﺪ ﮔﻮﻧﻪ ﭼﭙﺖ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﻮی او‬ ‫ﺑﮕﺮدان‪ .‬ﻣﻮﺳﯽ زن زﻧﺎﮐﺎر را ﺑﯽ ﻗﻴﺪ و ﺷﺮط ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻣﺠﺎزات ﺳﻨﮕﺴﺎر ﻣﯽ داﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻋﻴﺴﯽ زن زﻧﺎﮐﺎر را ﮐﻪ ﺑﺮای‬ ‫ﺳﻨﮕﺴﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ در ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﻮد ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﻮﺳﯽ ﻣﻘﺮرات دﻗﻴﻖ و ﻣﺸﺨﺼﯽ را در ﻣﻮرد ﺧﻮراﮐﯽ هﺎی ﺣﺮام و ﺣﻼل‬ ‫وﺿﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻋﻴﺴﯽ ﺑﺎ اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﮐﻪ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﻣﺰﺑﻠﻪ رﻳﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺧﻮردن هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﺠــﺎز‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻤﺘﺎرد‪ .‬ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮدش ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ در اﺟﺮای ﻓﺮﻣﺎن ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪن را ﺷﺮط اﺳﺎﺳﯽ اﻳﻤـــﺎن اﻋﻼم‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻋﻴﺴﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﺎر ﺿﺮورﺗﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﻴﻨﺪ و ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺘﻨﻪ واﺟﺐ ﺧﺘﻨﻪ ﻗﻠﺒﯽ‬ ‫اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺑﺪﻧﯽ‪ .‬ﻣﻮﺳﯽ اﺣﺘﺮام ﺑﻪ روز ﺳﺒﺖ )ﺷﻨﺒﻪ( و ﻣﻘﺮرات ﻣﺬهﺒﯽ ﺁﻧﺮا ﻓﺮﻳﻀﻪ ای ﺷﺮﻋﯽ ﻣﯽ ﺷﻤﺎرد‪ ،‬وﻟﯽ ﻋﻴﺴﯽ‬ ‫اﺷﮑﺎﻟﯽ در ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ اﻳﻦ ﻓﺮﻳﻀﻪ ﻧﻤﯽ ﺑﻴﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﺎهﻨﺎن ﻣﻌﺒﺪ ﻳﻬﻮد ﺣﻖ ﻣﺴﻠﻢ ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺠﺎزات ﮔﻨﺎهﮑﺎران‬ ‫ﻗﺎﺋﻞ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﻮﺳﯽ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺣﻖ ﻓﻘﻂ ﻣﺎل ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ و ﮐﺎهﻨﺎن ﺣﻖ ﭼﻨﻴﻦ داوری را ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ درﺟﺎی دﻳﮕﺮ هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮی دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫____________________________‬ ‫‪ Sigmund Freud -١‬ﻗﺴﻤﺘﯽ از اﻳﻦ اﺛﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ ﭘﺮﺳﺮ و ﺻﺪای ﺧﻮد را در ﺳﺎل هﺎی ﭘﻴﺶ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم در وﻳﻦ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮد‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﮐﻠﻴﺴﺎ از ﭼﺎپ ﻗﺴﻤﺖ دوم ﺁن ﺧﻮدداری ورزﻳﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﺣﺴﺎب ﮐﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ در ﺑﺮاﺑﺮﺧﻄﺮ ﺗﺠﺎوز ﺁﻟﻤﺎن ﻧﺎزی ﺑﻪ اﺗﺮﻳﺶ از او‬ ‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺑﺎ وﻗﻮع اﻳﻦ ﺧﻄﺮ‪ ،‬وی ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ از اﺗﺮﻳﺶ ﺑﮕﺮﻳﺰد و ﺑﻪ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﺮود‪ .‬و در ﺁﻧﺠﺎ ﻣﺘﻦ ﮐﺎﻣﻞ اﺛﺮ ﺧﻮد را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮد‪ .‬ﺧﻮدش در‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ اﻳﻦ رﺳﺎﻟﻪ ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫"ﻣﻦ در ﺁﻧﺰﻣﺎن اﻣﻴﺪوار ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ درﮐﺸﻮر ﺧﻮدم ﺑﻮدم و ﺑﻴﻢ از اﻳﻦ داﺷﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر اﻳﻦ اﺛﺮ اﻳﻦ اﺗﮑﺎ را از دﺳﺖ ﺑﺪهﻢ و‬ ‫ﺑﺨﺼﻮص ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮم ﮐﻪ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﻴﺮوان و ﺷﺎﮔﺮدان ﻣﮑﺘﺐ ﭘﺴﻴﮑﺎﻧﺎﻟﻴﺰ در اﺗﺮﻳﺶ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﻧﺎزی هﺎ درﻳﺎﻓﺘﻢ ﮐﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎی‬ ‫ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﻟﺮزاﻧﺘﺮ از ﺁن ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺻﺪاﻳﺶ را ﺑﮕﻮش ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪".‬‬ ‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ارﺗﺒﺎط داﺳﺘﺎن ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺎ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺼﺮی "ﺁﺗﻦ" و ارﺗﺒﺎط اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺁﺋﻴﻦ ﺁﺗﻦ ﺑﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺰداﺋﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻣﺘﻌﺪدی ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﯽ ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ازﺟﻤﻠﻪ ﺟﺎﻟﺒﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان از ‪ Moise et Akhenaton‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻓﻠﻴﭗ ﻋﺰﻳﺰ )ﭘﺎرﻳﺲ‪ (١٩٨٠ ،‬و ‪Les Dieux de l’Egypte‬‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﮐﻠﻮدﺗﺮوﻧﮑﺮ )ﭘﺎرﻳﺲ‪ (١٩٩٢ ،‬و ‪ Oedipus and Akhnaton‬ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻳﻤﺎﻧﻮﺋﻞ وﻟﻴﮑﻔﺴﮑﯽ )ﻧﻴﻮﻳﻮرک‪ (١٩۶٠ ،‬ﻧﺎم ﺑﺮد‪ .‬ﺗﺎزﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﺑﺮرﺳﯽ‬ ‫را در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ در ﮐﺘﺎب ‪ Histire generale de Dieu‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ژرار ﻣﺴﺎدﻳﻪ )ﭘﺎرﻳﺲ‪ (١٩٩٧ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٣٣‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫* * *‬ ‫در ﻗﺮﺁن هﻤﻴﻦ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﻮرد ﭼﻨﺎن ﺗﺠﻠﻴﻠﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺣﺪ ﺗﺠﻠﻴﻞ ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺮاﺗﺮ ﻣﯽ رود‪.‬‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ در ﺗﻮرات درﺑﺎرﻩ ﻣﻮﺳﯽ ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬در ‪ ١٣۶‬ﺁﻳﻪ ای ﮐﻪ در ‪ ٣۴‬ﺳﻮرﻩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮﺁن ﺑﺪو ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻳﺎﻓﺘﻪ‬ ‫ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺣﺘﯽ اﻳﻦ وﻋﺪﻩ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﻣﺎﻟﮑﻴﺖ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻨﻌﺎن )ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ( را ﺑﺮای‬ ‫اﺑﺪاﻻﺑﺎد ﺑﻪ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮد اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ اﺳﺖ از زﺑﺎن اﷲ در ﻗﺮﺁن ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»‪ ...‬و ﻣﺎ اﻳﻦ ﻗﻮﻣﯽ را ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺸﺮق و ﻣﻐﺮب ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﮐﺮدﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﺪان ﺑﺮﮐﺖ دادﻩ‬ ‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬و ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ وﻋﺪﻩ ﻧﻴﮑﻮﺋﯽ ﮐﻪ دادﻩ ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺖ« )اﻋﺮاف‪ ١.(١٣٧ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﺎوت ‪ -‬و اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻔﺎوﺗﯽ اﺳﺎﺳﯽ‬ ‫ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻴﺎن ﻗﺮﺁن ﺑﺎ ﺗﻮرات ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﻣﻮﺳﯽ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای‬‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺳﺖ و ﺁﻧﭽﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﻳﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﺪ ﺑﻪ هﻴﭻ اﻧﮕﻴﺰﻩ دﻳﮕﺮی ﺟﺰ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬در‬ ‫ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ در ﻗﺮﺁن وی هﻤﻴﻦ ﻧﻘﺶ را در ﻣﻘﺎم ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اوﻟﻮاﻟﻌﺰم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮای اﺑﻼغ ﻧﻮﻋﯽ از ﭘﻴﺎم ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﻪ هﻤﻪ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن اﻳﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫رواﻳﺖ ﻗﺮﺁن درﺑﺎرﻩ ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻮﺳﯽ و اﻧﺘﺼﺎب او ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی و ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ او ﺑﺮای ﻧﺠﺎت ﻗﻮم ﻳﻬﻮد از ﻣﺼﺮ و ﻣﻌﺠﺰات‬ ‫ﭘﻴﺎﭘﯽ او‪ ،‬ﺗﮑﺮار دﻗﻴﻖ رواﻳﺎت ﺗﻮراﺗﯽ ﻣﻮﺳﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﺠﺰات دهﮕﺎﻧﻪ ﻣﻮﺳﯽ در ﺗﻮرات‪ ،‬در ﻗﺮﺁن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻧﻪ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ و ﻇﺎهﺮا ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺁﺧﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻗﺘﻞ ﺻﺪهﺎ هﺰار ﻧﻮﺟﻮان و ﻧﻮزاد ﻣﺼﺮی ﺑﺪﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻘﺪری زﻧﻨﺪﻩ ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ از‬ ‫اﻧﻌﮑﺎس ﺁن در ﻗﺮﺁن ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﻮرﻩ اﻋﺮاف از ﭘﻨﺞ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺁب ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺧﻮن‪ ،‬ﻃﻮﻓﺎن‪ ،‬ﻣﻠﺦ‪ ،‬ﺷﭙﺶ و‬ ‫ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪ و در ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد دﻳﮕﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻋﺼﺎی ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ اژدهﺎ و ﻳﺪ ﺑﻴﻀﺎی او و ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪن ﺁب درﻳﺎ در ﭘﻴﺶ ﭘﺎی‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﻏﺮق ﻓﺮﻋﻮن و ﺳﭙﺎﻩ او را در ﺁب ﻳﺎد ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻗﺮﺁن ﺁﻧﻬﺎ را ﺁﻳﺎت ﻧﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ اﺳﺖ )اﺳﺮی‪،١٠١ ،‬‬ ‫ﻧﻤﻞ‪ .(١٢ ،‬در ﻳﮏ ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ در ﻗﺮﺁن از زﺑﺎن ﻣﻮﺳﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ای ﻗﻮم ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﻴﺎد ﺑﻴﺎورﻳﺪ ﻧﻌﻤﺖ ﺧﺪا را ﺑﺮ‬ ‫ﺷﻤﺎ‪ ،‬هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﻣﻘﺮر ﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬و اﻧﺪر ﺁﺋﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻘﺪﺳﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ ﻣﻘﺮر‬ ‫ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ« )ﻣﺎﺋﺪﻩ‪ ٢٠ ،‬و‪ ،(٢١‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ در زﻣﺎن ﻣﻮﺳﯽ هﻨﻮز اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﭘﺎدﺷﺎهﺎﻧﯽ ﺑﺨﻮد ﻧﺪﻳﺪﻩ ﺑﻮد و اﻟﺰاﻣﺎ‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ از ﻗﻮم ﺧﻮد ﺷﮑﺮ ﻧﻌﻤﺘﯽ را ﺑﺨﻮاهﺪ ﮐﻪ ﺑﺪاﻧﺎن اﻋﻄﺎ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻧﻪ ﺁﻳﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮﺁن ﺑﻪ ﻣﻴﺜﺎق ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﯽ و ﺑﺎ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،٩٩ ،۶٣ ،۵١ ،‬ﻧﺴﺎء‪،١۵۴ ،‬‬ ‫و‪ ،١۵۵‬اﻋﺮاف‪ ،١٣۴ ،‬ﻃﻪ‪ ٨٠ ،‬و‪ ،٨۶‬زﺧﺮف‪ .(۴٩ ،‬اﻳﻦ ﻣﻴﺜﺎق هﻤﻪ ﺟﺎ در ﻗﺮﺁن ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬در‬ ‫ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺗﻮرات در ﻣﺘﻦ ﺁن )ﮐﻪ در ﺻﻨﺪوق ﻣﻴﺜﺎق ﺿﺒﻂ ﺷﺪﻩ و ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ( ﻗﻴﺪ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺬهﺐ اﻟﻬﯽ ﺗﺎ اﺑﺪاﻻﺑﺎد ﻓﻘﻂ ﻣﺬهﺐ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫از ﺧﻮد ﻣﻮﺳﯽ در ﻗﺮﺁن ﺑﻪ ﺻﻮرت »اول اﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ« )اﻋﺮاف‪ (١۴٣ ،‬ﻣﺨﻠﺺ ﺧﺪاوﻧﺪ )ﻣﺮﻳﻢ‪ ،(۵٢ ،‬ﻣﺤﺐ ﺧﺪا )ﻃﻪ‪(٣٩ ،‬‬ ‫و ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺑﺮ هﻤﻪ ﻣﺮدﻣﺎن )ﻃﻪ‪ (۴١ ،‬ﻳﺎد ﺷﺪﻩ‪ ،‬وﻟﯽ هﻴﭻ اﺷﺎرﻩ ای در ﺁن ﺑﻪ ﮐﺸﺘﺎرهﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر وی در ﺻﺤﺮای‬ ‫ﺳﻴﻨﺎ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ و اﺻﻮﻻ دوران ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﻪ ﺳﺮﮔﺮداﻧﯽ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫____________________________‬ ‫‪ -٢‬اﻳﻦ ﺁﻳﻪ اﻗﺘﺒﺎس ﺁﺷﮑﺎری از ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ در ﺗﻮرات اﺳﺖ ﮐﻪ‪" :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻳﻦ زﻣﻴﻦ را ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ )ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ(‬ ‫ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ام و هﺮﺟﺎﺋﯽ را ﮐﻪ ﮐﻒ ﭘﺎی ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﺁن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﺑﻪ ﺷﻤﺎ دادﻩ ام‪ ،‬از ﻣﺸﺮق ﻳﻌﻨﯽ ﻧﻬﺮ ﻓﺮات ﺗﺎ ﻣﻐﺮب ﻳﻌﻨﯽ درﻳﺎی ﺑﺰرگ" )ﺻﺤﻴﻔﻪ‬ ‫ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺑﺎب اول‪ ٣ ،‬و ‪.(۴‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١ ٣۴‬ز ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی »ﺗﻮﺣﻴﺪی«‪:‬‬ ‫ﺗﻮرات‪ ،‬اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬ﻗﺮﺁن‬ ‫ﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺗﻮرات‪ ،‬اﻧﺠﻴﻞ و ﻗﺮﺁن ﮐﻪ در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﺳﻪ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮ ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫و ﻋﻴﺴﯽ و ﻣﺤﻤﺪ ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺤﻮ ِﻩ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻌﮑﺲ هﺮ ﮐﺪام از ﺁﻧﻬﺎ از ﻧﻈﺮ ﻧﺤﻮﻩ ﺷﮑﻞ‬ ‫ﮔﻴــﺮی و ﺗﺪوﻳﻦ و اﻧﺘﺸﺎر ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ای ﺑﮑﻠــﯽ ﺟﺪا از دوﺗﺎی دﻳﮕﺮ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ از اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎﻩ هﻴﭻ ﺷﺒﺎهﺘﯽ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬـﺎ‬ ‫ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن در ﻃﻮل ﻗﺮون ﻣﺘﻤﺎدی ﺑﻄﻮر ﺳﻨﺘﯽ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻮرات ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﻔﺘﮕﻮی ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺎ‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻮازات ﺁﻧﺎن‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﻃﻮل ﻗﺮون اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب‬ ‫ﺑﺼﻮرت ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ وﺣﯽ ﺑﺮ ﻣﻮﺳﯽ ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﺮﺑﻮط‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد ﭼﻨﻴﻦ اﻋﺘﻘﺎدی اﻣﺮی ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ از روز اول ﺁن را ﺑﻪ ﺻﻮرت واﻗﻌﻴﺘﯽ ﻣﺴﻠﻢ ﺑﺪاﻧﺎن اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻣﯽ ﺗﻮان اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎﻩ را ﻋﻤﺪﺗًﺎ ﻓﺮع اﻳﻦ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﻻاﻗﻞ ﺗﺎ ﻗﺮن هﻔﺪهﻢ ﮐﺴﯽ از ﺗﺮس ﮐﻠﻴﺴﺎ و ﺗﮑﻔﻴﺮ و‬ ‫ﺷﮑﻨﺠﻪ ﺣﺘﯽ ﺟﺮﺋﺖ اﺑﺮاز ﺗﺮدﻳﺪی را درﺑﺎرﻩ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻋﻴﺴﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺁن ﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ در‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻗﻮی ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻠﺖ ﺁﻧﺮا در اﻳﻦ ﺟﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﻋﻠﻤﺎ و ﻓﻘﻬﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺻﻮﻻ ﺗﻮرات را از‬ ‫ﻧﺰدﻳﮏ ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ و اﻣﺮوز هﻢ ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا در ﺧﻮد اﻳﻦ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﮐﻪ ﻳﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻮﺳﯽ و ﻳﺎ وﺣﯽ اﻟﻬﯽ ﺑﺮ او ﺗﻠﻘﯽ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺮگ ﺷﺨﺺ ﻣﻮﺳﯽ و ﻣﺮاﺳﻢ ﮐﻔﻦ و دﻓﻦ او و ﻋﺰاداری ﻳﮏ ﻣﺎهﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در ﻣﺮگ وی ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺷﺮح دادﻩ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﭘﺲ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻨﺪﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ در زﻣﻴﻦ ﻣﻮﺁب ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻗﻮل ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻤﺮد‪ ،‬و او را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﺖ ﻓﻌﻮر دﻓﻦ ﮐﺮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫وﻟﯽ اﺣﺪی ﻣﺤﻞ ﻗﺒﺮ او را ﺗﺎﮐﻨﻮن ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬و ﻣﻮﺳﯽ در وﻗﺖ وﻓﺎت ﺻﺪ و ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل داﺷﺖ‪ ،‬و ﻧﻪ ﭼﺸﻤﺶ ﺗﺎر و ﻧﻪ‬ ‫ﻗﻮﺗﺶ ﮐﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮای او در ﻋﺮﺑﺎت ﻣﻮﺁب ﺳﯽ روز ﻣﺎﺗﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ روزهﺎی ﻣﺎﺗﻢ ﺑﺮای ﻣﻮﺳﯽ ﺳﭙﺮی‬ ‫ﮔﺸﺖ‪ .‬و ﻧﺒﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺳﯽ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل در اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮﻧﺨﺎﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ« )ﺳﻔﺮ ﺗـﺜـﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ و ﭼﻬﺎرم‪ .(١٢-۵ ،‬در ﺟﺎی‬ ‫دﻳﮕﺮی در ﺗﻮرات ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬اﻳﻨﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎدﺷﺎهﺎﻧﯽ ﮐﻪ در زﻣﻴﻦ ّا د ّوم ﺳﻠﻄﻨﺖ ﮐﺮدﻧﺪ ﻗﺒﻞ از ﺁﻧﮑﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﺎﻧﯽ ﺑﺮ‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪان اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﮐﻨﻨﺪ« )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ و ﺷﺸﻢ‪ ،(٣١ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ در زﻣﺎن ﻣﻮﺳﯽ هﻨﻮز ﻧﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﺎﻧﯽ‬ ‫در اﺳﺮاﺋﻴﻞ روی ﮐــﺎر ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﺻﻮﻻ ﺻﺤﺒﺘﯽ از ﭼﻨﻴﻦ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﻣﺴﻠــﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ‬ ‫ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﭘﻴﺶ از دوران داود ﻳﺎ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺘﻮاﺋﯽ ﮐﻪ ﻗﺪﻳﺲ ﻣﻌﺮوف ارﺗﺪﮐﺲ‪ ،‬اورﻳﮕﻨﺲ‪ ،‬در ﻗﺮن ﺳﻮم ﻣﻴﻼدی ﻋﻠﻴﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در اﻧﺘﺴﺎب ﺗﻮرات ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫ﺷﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺻﺎدر ﮐﺮد‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ از هﻤﺎن زﻣﺎن اﺻﺎﻟﺖ ﺗﻮرات ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﻗﺮن دوازدهﻢ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ‬ ‫در اوج ﺗﻌﺼﺐ ﻣﺬهﺒﯽ ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن‪ ،‬اﺑﺮاهﺎم ﺑﻦ ﻋﺰرا‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ اﻟﻬﻴﺎت ﻳﻬﻮدی ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ﮐﻪ در ﺷﻬﺮ‬ ‫ﺗﻮﻟﺪوی اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ )ﻃﻠﻴﻄﻠﻪ( ﻣﯽ زﻳﺴﺖ و ﺁﺛﺎر او در هﻤﺎن زﻣﺎن ﺑﻪ ﻻﺗﻴﻨﯽ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪ‪ ،‬در ﭼﻨﺪﻳﻦ ﮐﺘﺎب و رﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮد ﺁﺷﮑﺎر‬ ‫ﺑﺎ اﺻﺎﻟﺖ ﺑﺴﻴﺎری از ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﺗﻮرات ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮐﺮد و اﺻﻮﻻ ﺗﻮرات ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ را ﻧﻮﺷﺘﻪ ﮐﺎهﻨـﺎﻧﯽ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺪت هﺎ ﺑﻌﺪ از ﻣﻮﺳﯽ ﻣﯽ زﻳﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬اﺷﺘﺎهﻠﻴﻦ ﻣﺤﻘﻖ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ در ارزﻳﺎﺑﯽ رﺳﺎﻻت ﺑﻦ ﻋﺰرا ﻣﺘﺬﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ وی ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻌﺠﺰات ادﻋﺎﺋﯽ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮدﻩ و ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﻋﺒﻮر ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺁﺳﺎی ﻳﻬﻮدﻳﺎن را از درﻳﺎی ﺳﺮخ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﯽ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺁﻧﺎن در هﻨﮕﺎم ﺟﺰر درﻳﺎ از ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻی ﺁن ﮐﻪ ﻋﻤﻘﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻢ دارد ﮔﺬر ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ و هﻴﭻ ﺁﺑﯽ در ﭘﻴﺶ ﭘﺎی ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻦ ﻋﺰرا ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺳﺮﺧﻮردﮔﯽ از ﻗﺸﺮﻳﺖ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﻮﻟﺪ و ﺷﻬﺮ ﺧﻮد را ﺗﺮک ﮔﻔﺖ و ﺑﻪ ﻗﺮﻃﺒﻪ و ﻧﺎرﺑﻦ و‬ ‫رم و ﻟﻨﺪن و ﻣﺼﺮ و ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺳﻔﺮﮐﺮد و ﻧﺴﺨﻪ هﺎی ﺧﻄﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی او ﮐﻪ اﮐﻨﻮن در ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻠﯽ ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻧﮕﺎهﺪاری ﻣﯽ ﺷﻮد از ارزﻧﺪﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﺁﺛﺎر ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻳﻬﻮدی ﺳﺮﺷﻨﺎس دﻳﮕﺮی ﮐﻪ ﺑﻌﺪا اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﻦ ﻋﺰرا را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﮐﺮدﻩ اﺳﭙﻴﻨﻮزا ﻓﻴﻠﺴﻮف ﺑﺰرگ هﻠﻨﺪی ﻗﺮن هﻔﺪهﻢ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ دررﺳﺎﻟﻪ ‪ Tractatus thelogico-politicus‬ﺧﻮد ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ هﻴﭽﻴﮏ از ﮐﺘﺎب هﺎی ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺳﯽ و ﺗﻮﺳﻂ دﻳﮕﺮ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻟﻒ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب هﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻌﺪهﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎهﻨﺎن‬ ‫دﻳﮕﺮی ﺑﻪ ﻧﺎم ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﺗﻮرات ﻣﻮﺳﯽ را ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻋﺰرا ﮐﺎهﻦ اﻋﻈﻢ دوران ﺑﻌﺪ از اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻳﻬﻮد و‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎ ﺑﻪ اورﺷﻠﻴﻢ ﻣﯽ داﻧﺪ‪ .‬ﻋﻨﻮان ﻓﺼﻞ ﺧﺎص ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪﻳﻦ ﺑﺮرﺳﯽ در رﺳﺎﻟﻪ اﺳﭙﻴﻨﻮزا ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫اﺳﺖ‪» :‬درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب هﺎی ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﮐﺘﺎب داوران و ﮐﺘﺎب روت و ﮐﺘﺎب ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ و ﮐﺘﺎب ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‬ ‫واﻗﻌﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺎﻣﺸﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب هﺎ ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﻳﺎ اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب هﺎ ﻳﮏ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﻟﻒ دﻳﮕﺮ‬ ‫داﺷﺘﻪ اﻧﺪ و دراﻳﻨﺼﻮرت اﻳﻨﻬﺎ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ؟«‬ ‫ﺑﺪﻧﺒﺎل ﻃﻮﻓﺎن ﺧﺸﻤﯽ ﮐﻪ ﭼﺎپ اﻳﻦ رﺳﺎﻟﻪ اﺳﭙﻴﻨﻮزا در ﺟﻬﺎن ﻳﻬﻮدی ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ‪ ،‬ﺧﺎﺧﺎم هﺎی ﺳﺮاﺳﺮ اروﭘﺎ ﻣﺠﻤﻌﯽ در‬ ‫ﺁﻣﺴﺘﺮدام ﺗﺸﮑﻴﻞ دادﻧﺪ و در ﭘﺎﻳﺎن ﺁن ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮوﻓﯽ را ﻋﻠﻴﻪ او ﺻﺎدر ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﺟﺎﻟﺒﺘﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﻧﻮع‬ ‫ﺧﻮد در ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ اﻳﻦ ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»ﻃﺒﻖ رأی ﻣﻘﺪس اﻟﻬﯽ و داوری هﻤﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان او‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎروخ اﺳﭙﻴﻨﻮزای ﺑﯽ دﻳﻦ و ﻣﺮﺗﺪ را در ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫)ﺗﻮرات( و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ‪ ۶١٣‬ﮔﺎﻧﻪ ﺁن ﺑﺮای هﻤﻴﺸﻪ ﻧﻔﺮﻳﻦ و ﻃﺮد و اﺧﺮاج ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ‪ ،‬و هﻤ ِﻪ ﻟﻌﻨﺖ هﺎﺋﯽ را ﮐﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﺑﺮ ﻣﺮدم‬ ‫ارﻳﺤﺎ و اﻟﻴﺸﻊ ﺑﺮ ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺧﺮس ﺁﻧﻬﺎ را ﺧﻮرد ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﺗﻤﺎم ﻟﻌﻨﺖ هﺎی دﻳﮕﺮی را ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﻣﻘﺪس ﺁﻣﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﺮ او ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﻴﻢ‪ .‬ﻟﻌﻨﺖ ﺑﺮ او ﺑﺎد در هﻤﻪ روزهﺎ و ﻟﻌﻨﺖ ﺑﺮ او ﺑﺎد در هﻤﻪ ﺷﺐ هﺎ‪ .‬ﻟﻌﻨﺖ ﺑﺮ او ﺑﺎد در هﺮ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﻧﺸﻴﻨﺪ و در هﺮ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﻣﯽ ﺧﻴﺰد‪ .‬ﻟﻌﻨﺖ ﺑﺮ او ﺑﺎ در هﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﯽ داﺧﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و در هﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﮐﻪ از ﺁن‬ ‫ﺧﺎرج ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ هﺮﮔﺰ او را ﻧﺒﺨﺸﺪ و ﺧﺸﻢ او ﺑﺮ اﻳﻦ اﻧﺴﺎن ﻣﻠﻌﻮن ﮐﺎهﺶ ﻧﻴﺎﺑﺪ و هﻤﻪ ﻧﻔﺮﻳﻦ هﺎﺋﯽ را ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﺮ او ﻧﺎزل ﺳﺎزد و ﻧﺎﻣﺶ را از ﺻﻔﺤﻪ روزﮔﺎر ﺑﺮاﻧﺪازد‪ .‬ﻣﺎ هﻴﺄت داوران اﻳﻦ ﻣﺮﺗﺪ ﻣﻠﻌﻮن را ﺑﻨﻤﺎﻳﻨﺪﮔﯽ‬ ‫از ﺟﺎﻧﺐ هﻤﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن روی زﻣﻴﻦ ﻣﻤﻨﻮع اﻟﻤﻼﻗﺎت و ﻣﻤﻨﻮع اﻟﻤﮑﺎﻟﻤﻪ و ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎﻳﺶ را ﮐﻔﺮ اﻋﻼم ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫دو ﻳﻬﻮدی ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮﺷﻨﺎس دﻳﮕﺮ دوران ﻣﺎ‪ ،‬زﻳﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﻳﺪ و ﺁﻟﺒﺮت اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد اﺻﺎﻟﺖ ﺗﻮرات را ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ‬ ‫ﻧﻔﻊ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﮑﺮان ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ اﺻﺎﻟﺖ را ﻣﻮرد اﻧﮑﺎر ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ از وﻟﺘﺮ ﻧﺎم ﺑﺮد ﮐﻪ‬ ‫در دﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺧﻮد ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﺻﺎﻟﺖ ﺗﻮرات ﺑﻠﮑﻪ وﺟﻮد ﺧﻮد ﻣﻮﺳﯽ را ﺑﻪ اﺳﺘﻬﺰا ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و در ﻣﻮرد اﻧﺘﺴﺎب‬ ‫ﺗﻮرات ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴـﺪ‪» :‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﮐﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔـﺎﻧﻪ اﻳﻤﺎن ﭘﺮ و ﭘﺎ ﻗﺮﺻﯽ ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﯽ ﺟﻬﺖ ﺑﻪ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺷـﮏ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻇﻬﺎر ﺗﻌﺠﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ از اﻳﻨﮑﻪ هﻴﭻ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﻳﻬﻮد‪ ،‬ﺗﺎ ‪ ١١۶٧‬ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺗﻮرات‬ ‫ﺑﺮای زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻮﺳﯽ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﮐﺘﺎب هﺎی ﺧﻮد ﻣﻄﻠﻘًﺎ ﻧﺎﻣﯽ از ﻣﻮﺳﯽ ﻧﺒﺮدﻩ و در هﻴﭻ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻘﺪﺳﯽ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ‬ ‫ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺧﻮاﻩ در ﻣﺰاﻣﻴﺮ داود‪ ،‬ﺧﻮاﻩ در ﮐﺘﺎب هﺎی ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺧﻮاﻩ ﮐﺘﺎب هﺎی ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻳﺮﻣﻴﺎی ﻧﺒﯽ و اﺷﻴﺎء ﻧﺒﯽ و‬ ‫ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧﺒﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ اﺷﺎرﻩ ای ﺑﺪو ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ اﺳﺎﻣﯽ اﺳﻔﺎر ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ ﺗﻮرات‪ :‬ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺧﺮوج‪ ،‬اﻋﺪاد‪،‬‬ ‫ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬در هﻴﭻ ﮐﺘﺎﺑﯽ از هﻴﭻ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺗﻮرات ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﻤﻴﻦ ﺁدم هﺎی ﺷﮑﺎک ﻣﯽ ﭘﺮﺳﻨﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ واﻗﻌﺎ ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ اﻳﻦ اﺳﻔﺎر ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ازدواج ﺑﺎ زن ﺑﺮادر را ﺣﺮام ﮐﺮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ وﻟﯽ ﺧﻮد او در ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ اﻳﻦ ازدواج را وﻇﻴﻔﻪ ای ﺷﺮﻋﯽ ﺑﺸﻤﺎرد؟ و ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﮐﻪ هﻴﭽﻮﻗﺖ‬ ‫ﺣﺘﯽ دﻩ ﺷﻬﺮ ﺁﺑﺎد هﻢ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﺪﻳﺪﻩ اﺳﺖ ﻗﺒﻴﻠﻪ ﻻوﻳﺎن را ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻬﻞ و هﺸﺖ ﺷﻬﺮ اﻋﻼم ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻧﻬﻢ در ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد او‬ ‫و ﻗﻮﻣﺶ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل در ﺁن ﺳﺮﮔﺮدان ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﺧﺎﻧﻪ ای داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ و ﺑﺎز هﻢ ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ از ﭘﺎدﺷﺎهﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ در اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﭘﻴﺪا ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ از وﺟﻮد داوران و ﻗﺎﺿﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﻮم‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ادارﻩ ﮐﺮدﻧﺪ ﺧﺒﺮی ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟« ﻓﻬﺮﺳﺖ هﻤﻪ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان و ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎراﻧﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﻧﻈﺮ‬ ‫دادﻩ اﻧﺪ )و از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان از دﻳﺪرو‪ ،‬ﻣﻮﻧﺘﺴﮑﻴﻮ‪ ،‬ﮔﻮﺗﻪ‪ ،‬ﮐﺎﻧﺖ‪ ،‬رﻧﺎن‪ ،‬ﻧﻴﭽﻪ‪ ،‬هـ‪ .‬ج‪ .‬وﻟﺰ‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ راﺳﻞ‪ ،‬ﺁﻟﺒﺮت‬ ‫ﺷﻮاﻳﺘﺴﺮ ﻧﺎم ﺑﺮد( از ﭼﻨﺪﺻﺪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺘﺎب هــﺎ و ﻣﻘﺎﻻﺗﺸﺎن از ﭼﻨــﺪ هﺰار ﻓﺮاﺗـــﺮ ﻣﯽ رود‪ ،‬ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺷﻤﺎری از ﺁﻧﻬﺎ ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از ﺟﺎﻧﺐ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮﺳﯽ هﺎی ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺗﻮرات ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻏﺮﺑﯽ در هﻤﻴﻦ ﺳﻪ ﻗﺮن‪ ،‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ را ﻧﻴﺰ روﺷﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺧﻮد ﺗﻮرات اﺻﻮﻻ ﻳﮏ ﻣﺘﻦ واﺣﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﺧﺪا ﻳﺎ ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺗﺮﮐﻴﺒﯽ از ﭼﻬﺎر ﻣﺘﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺳﺎل هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ و در ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﻴﺎﺳﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‬ ‫و ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﺳﺒﮏ ﻧﮕﺎرش و ﭼﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻣﺤﺘﻮای ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ هﻤﺎهﻨﮓ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮارد ﻧﺎهﻤﺎهﻨﮓ‬ ‫و ﮔﺎﻩ اﺻﻮﻻ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮﻧﺪ‪ .‬ﻗﺪﻳﻤﯽ ﺗﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻣﺘﻦ هﺎی ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺗﻮرات ﻣﻮﺳﻮم »ﻳﻬﻮی« اﺳﺖ )زﻳﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺁن‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد( ﮐﻪ در ﻗﺮن ﻧﻬﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬دوﻣﻴﻦ ﺗﻮرات »اﻟﻮهﯽ« اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن از ﺧﺪا‬ ‫ﺑﺼﻮرت اﻟﻮهﻴﻢ ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬و در ﻗﺮن هﺸﺘﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻳﻬﻮدا ﮐﻪ در ﺁﻧﻮﻗﺖ ﻳﮑﯽ از دو ﮐﺸﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ‬ ‫ﻳﻬﻮد ﺑﻮد ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﻦ ﺳﻮم ﻣﺘﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در زﻣﺎن ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧﺒﯽ )اواﺧﺮ ﻗﺮن هﻔﺘﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ( ﺗﺄﻟﻴﻒ‬ ‫ﺷﺪﻩ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺘﻦ ﭼﻬﺎرﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﻦ رﺳﻤﯽ ﮐﻨﻮﻧﯽ اﺳﺖ ﻣﺘﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا از دوران اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻳﻌﻨﯽ در زﻣﺎن‬ ‫ﺣﮑﻮﻣﺖ هﺨﺎﻣﻨﺸﻴﺎن در ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ )ﻗﺮن ﺷﺸﻢ و ﭘﻨﺠﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ( ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوهﯽ از ﮐﺎهﻨﺎن ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن در ارﺗﺒﺎط‬ ‫ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻت و ﻧﻴﺎزهﺎی ﻓﮑﺮی و ﻣﺬهﺒﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻳﻬﻮدی ﺁن دوران ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﺘﻦ ﺧﺎﺧﺎم هﺎ ﻳﺎ ﮐﺎهﻨﺎن‬ ‫‪ Sacerdotal‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﮑﻤﻴﻞ ﺁن اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗﺎ ﻗﺮن دوم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻌﺘﻘﺪات‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٢‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺑﻨﻴﺎدی ﺗﻮرات در ﺑﺮﺧﯽ از اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﻣﺘﻦ دﻳﺪﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻳﺎ دو ﻣﺘﻦ از ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼ داﺳﺘﺎن ﺗﻮﻟﺪ‬ ‫ﺁدم و ﺣﻮا ﮐﻪ در ﻣﺘﻦ »ﻳﻬﻮی« ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬در ﻣﺘﻦ »اﻟﻮهﯽ« ﺁن وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬و ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺧﺪا در روز هﻔﺘﻢ‬ ‫ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﮐﻪ ﺗﻌﻄﻴﻞ اﻟﺰاﻣﯽ روز ﺷﻨﺒﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد از ﺁن ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ در ﺗﻮرات ﺧﺎﺧﺎﻣﯽ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬دو‬ ‫ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ﻳﻬﻮدی اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ‪ ،‬دﻳﻮﻳﺪ روزﻧﺒﺮگ و هﺮوﻟﺪ ﺑﻠﻮم در ﺳﺎل هﺎی اﺧﻴﺮ در ﮐﺘﺎب ﭘﺮ ﺳﺮ و ﺻﺪاﺋﯽ ﺑﻨﺎم ﮐﺘﺎب ﻳﻬﻮﻩ‬ ‫»‪ The Book of J.‬ادﻋﺎ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻳﮑﯽ ازﭼﻬﺎر ﻣﻮأﻟﻒ ﺗﻮرات هﺎی ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﻳﮏ زن ﮐﺎهﻨﻪ ﻳﻬﻮدی ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﻮرﻟﻨﺪر اﺳﺘﺎد ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ اﻟﻬﻴﺎت و ﮐﺸﻴﺶ ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻳﻬﻮدی ﺑﻌﺪ از ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ اﺷﻌﻴﺎء‪،‬‬ ‫ﻣﻴﮑﺎﻩ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻮس‪ ،‬هﻮﺷﻴﺎ در هﻴﭻ ﺟﺎی ﮐﺘﺎب هﺎی ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج و ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ اﺷﺎرﻩ ای ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ و اﺻﻮﻻ در‬ ‫هﻴﭽﻴﮏ از ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوران ﭘﻴﺶ از اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻧﻪ ﻧﺎﻣﯽ از ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ و ﻧﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺎﺟﺮای ﺧﺮوج اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن از ﻣﺼﺮ اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺧﻮد ﺗﻮرات در زﻣﺎن اﺳﺎرت ﻳﻬﻮدﻳﺎن در‬ ‫ﺑﺎﺑﻞ ﻧﺰدﻳﮏ هﺰار ﺳﺎل ﺑﺮ دوران ﻣﻮﺳﯽ ﻣﯽ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﻓﻮرﻟﻨﺪر ﺁﻧﭽﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در ﻣﺘﻮن ﻣﻮﺟﻮد ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫دﻳﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﻣﺘﻮن اﺻﻠﯽ اﻓﺰودﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺣﺘﯽ اﺳﺎﻣﯽ ﺑﻨﻴﺎدی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‬ ‫از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻮﺳﯽ و هﺎرون و ﻣﺮﻳﻢ و ﻳﻮﺷﻊ ﮐﻪ در ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ از ﺁﻧﻬﺎ ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ در هﻴﭽﻴﮏ از ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﭘﻴﺶ از دوران‬ ‫اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻳﻬﻮدﻳﺎن وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫در ﺟﺎﺋﯽ دﻳﮕﺮ از ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ از ﻣﺘﻦ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ دﻳﮕﺮی از ﺗﻮرات ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ در زﻣﺎن ﻳﮑﯽ از ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﻳﻬﻮدا در‬ ‫هﻨﮕﺎم ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻣﻌﺒﺪ اورﺷﻠﻴﻢ ﺗﻮﺳﻂ رﺋﻴﺲ ﮐﺎهﻨﺎن ﻣﻌﺒﺪ ﮐﺸﻒ و ﺑﺮای ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و ﻗﺮاﺋﺖ ﺁن ﻳﮏ ﺗﺤﻮل‬ ‫ﺑﺰرگ »ﺳﻴﺎﺳﯽ – ﻣﺬهﺒﯽ« را در ﮐﺸﻮر ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ ﺁورد‪ .‬ﺷﺮح اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﺁﻧﭽﻪ در ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و دوم ﮐﺘﺎب دوم‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﺁﻣﺪﻩ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ :‬ﻳﻮﺷﻴﺎ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﻬﻮدا در هﺠﺪهﻤﻴﻦ ﺳﺎل ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮد )‪ ۶٢٢‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ( از ﮐﺎﺗﺐ‬ ‫ﺧﻮد ﻣﯽ ﺷﻨﻮد ﮐﻪ رﺋﻴﺲ ﮐﺎهﻨﺎن ﻣﻌﺒﺪ اورﺷﻠﻴﻢ در هﻨﮕﺎم ﺟﺎﺑﺠﺎ ﮐﺮدن ﻃﻼهﺎ و ﻧﻘﺮﻩ هﺎی ﻣﻌﺒﺪ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ای از‬ ‫ﺗﻮرات را در ﺧﺎﻧ ِﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺁﻧﺮا ﺗﻮﺳﻂ وی ﺑﺮای ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮐﺎﺗﺐ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب را ﺑﺮای ﭘﺎدﺷـﺎﻩ‬ ‫ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻩ از ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺟﺎﻣﻪ ﺧﻮد را ﻣﯽ درد و ﺣﻠﻘﻴﺎء ﮐﺎهﻦ و ﺷﺎﻓﺎن ﮐﺎﺗﺐ و ﻋﮑﺒﻮر ﺑﻦ ﻣﻴﮑﺎﻳﺎ را ﻣﺄﻣﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺮوﻧﺪ و از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺴﺌﻠﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻏﻀﺐ او ﺑﺮ ﻗﻮم ﻳﻬﻮدا ﺑﺮ اﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻧﺸﻮد‪» .‬از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻪ ﭘﺪران ﻣﺎ ﺳﺨﻨﺎن اﻳﻦ ﮐﺘﺎب‬ ‫را ﮔﻮش ﻧﺪادﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﻮاﻓﻖ هﺮ ﺁﻧﭽﻪ درﺑﺎرﻩ ﻣﺎ ﻣﮑﺘﻮب اﺳﺖ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ«‪ ،‬و ﭘﺲ از ﻣﺸﻮرت ﺑﺎ ﮐﺎهﻨﻪ ای ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﻠﺪﻩ زوﺟﻪ‬ ‫ﺷﻼم ﺑﻦ ﺗﻘﻮﻩ ﺑﻦ ﺟﺮﺟﺲ ﻟﺒﺎﺳﺪار ﻣﺤﻠﻪ دوم اورﺷﻠﻴﻢ درﺑﺎرﻩ ﭘﻴﺎم واﻗﻌﯽ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺠﻠﻠﯽ ﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﺗﺠﺪﻳﺪ‬ ‫ﻣﻴﺜﺎق ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮدش ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬و از ﺁن ﭘﺲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮐﻠﯽ دوﻟﺖ ﻳﻬﻮدا در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‬ ‫ﮐﻪ ﮐﻠﻴﻪ اﻣﻮر ﻣﺬهﺒﯽ در اورﺷﻠﻴﻢ و در ﻣﻌﺒﺪ ﺁن ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻳﺎﺑﺪ و اﻣﺘﻴﺎزات ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﻪ ﮐﺎهﻨﺎن ﻣﻌﺒﺪ ﺗﻌﻠﻖ ﮔﻴﺮد‪ ،‬و درﻋﻴﻦ‬ ‫ﺣﺎل هﻤﮑـﺎری هﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ای ﻣﻴﺎن دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎی ﺳﻠﻄﻨﺖ و روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﻨﻔﻊ ﺗﺤﮑﻴﻢ ﻣﻮاﺿﻊ هﺮ دو ﻃﺮف ﺑﺮﻗﺮار ﮔــﺮدد‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺳﯽ هﺎی ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻟﻪ رﻳﭽﺎرد ﻓﺮﻳﺪﻣﻦ اﺳﺘﺎد ﻳﻬﻮدی اﻻﺻﻞ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺳﻦ دﻳﻪ ﮔﻮی ﮐﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ در اﺛﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ او ﺑﻨﺎم »ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس را ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟« روﺷﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﺘﻦ از اول ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﺮﻣﻴﺎ ﻳﮑﯽ از ﮐﺎهﻨﺎن ﻣﻌﺒﺪ‬ ‫اورﺷﻠﻴﻢ و ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﺎ ﻳﻮﺷﻴﺎ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﻬﻮدا ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﺑﻄﻮر ﺟﻌﻠﯽ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ای ﮐﻪ ﺑﺎ هﻤﮑﺎری ﺧﻮد ﻳﻮﺷﻴﺎ ﻃﺮاﺣﯽ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻩ ﻧﺴﺨﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ای ازﻋﻬﺪ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ ﻗﻠﻢ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺷﻮرای ﻣﺬهﺒﯽ )‪ (Council‬ﮐﻠﻴﺴﺎی واﺗﻴﮑﺎن در ﺳﺎل ‪ ١٨٧٠‬ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺮدﻳﺪهﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺻﺎﻟﺖ ﺗﻮرات‬ ‫ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪ‪ ،‬رﺳﻤﺎ اﻋﻼم ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻮرات وﺣﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ روح اﻟﻘﺪس ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ و از راﻩ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن‬ ‫رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ هﻤﻴﻦ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺑﺎ ﺗﺸﮑﻴﻞ هﻴﺌﺖ ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ »هﻴﺮوﻧﻴﻤﻮس« ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﮐﻪ اﺻﺎﻟﺖ ﺗﻮرات‬ ‫ﻣﺴﻠﻢ ﻧﻴﺴﺖ و ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﻬﺎﺋﯽ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﺣﺘﯽ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ۴۴۴‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ )هﺰار ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺮگ ﻣﻮﺳﯽ(‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ١.‬ﺑﻌﻀﯽ از ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺎر ﺗﻨﻬﺎ در ﻗﺮن اول ﻣﻴﻼدی ﭘﺎﻳﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﭼﻨﺪﺗﻦ از ﺁﻧﺎن ﺣﺘﯽ اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ را ﺣﺪود ﺳــﺎل ‪ ۵٠٠‬ﻣﻴﻼدی داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻤﻮﺟﺐ رواﻳﺘﯽ از ﻗـــــﺮن اول ﻣﻴﻼدی‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫ﻧﺴﺨﻪ هﺎی ﻗﺪﻳﻢ و ﻣﻌﺘﺒﺮ ﮐﺘﺎب ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ در هﻨﮕﺎم وﻳﺮاﻧﯽ ﻣﻌﺒﺪ اورﺷﻠﻴﻢ ﺳﻮزاﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﻣﺪت هﺎ هﻴﭻ ﻧﺴﺨﻪ دﻳﮕﺮی از‬ ‫ﺁن در دﺳﺖ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻣﺘﻦ ﺁن در ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ای از ﺟﺎﻧﺐ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻋﺰرا ﮐﺎهﻦ اﻋﻈﻢ ﻳﻬﻮد ﮐﻪ ﻗﺒﻼ در اﻳﺮان ﺑﺴﺮ ﻣﻴﺒﺮد وﺣﯽ‬ ‫ﺷﺪ و وی ﺁﻧﺮا در ﻣﺪت ﭼﻬﻞ روز و ﭼﻬﻞ ﺷﺐ ﭘﻴﺎﭘﯽ ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﮐﺎﺗﺐ ﻳﻬﻮدی دﻳﮑﺘﻪ ﮐﺮد‪ ،‬و وﻗﺘﯽ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎ ﻣﺄﻣﻮر‬

‫_______________________________‬ ‫‪ -١‬ﺷﻮرای واﺗﻴﮑﺎن دوم )‪.(١٩۶۵ -١٩۶٢‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٣‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﺪوﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺮای ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺷﺪ )ﮐﻪ در ﺁﻧﺰﻣﺎن ﺑﺨﺸﯽ از ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﺑﻮد(‪ ،‬وی ﺑﺎ ﮔﺮوهﯽ از ﮐﺎهﻨﺎن ﺑﻪ‬ ‫اورﺷﻠﻴﻢ رﻓﺖ و در ﺁﻧﺠﺎ ﺗﻮرات ﮐﻨﻮﻧﯽ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن اﺑﻼغ ﮐﺮد ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﮐﺮﻧﻔﻠﺪ ﻣﻮرخ و ﺗﻮرات‬ ‫ﺷﻨﺎس ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﻋﻠﺖ ﭘﺎﻓﺸﺎری ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ در ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﺑﯽ اﻋﺘﺒﺎری اﺻﺎﻟﺖ ﺗﻮرات اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭼﻨﻴﻦ ﺻﻮرﺗﯽ‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺑﺮ رواﻳﺎت ﺗﻮرات اﺳﺘﻮار اﺳﺖ ﻣﺘﺰﻟﺰل ﻣﯽ ﺷﻮد‪» :‬ﻓﯽ اﻟﻤﺜﻞ اﮔﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ هﻤﻪ ﻣﻨﺪرﺟﺎت‬ ‫ﮐﺘﺎب ﻳﻮﺷﻊ و ﺣﻮادث ﺁن ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﻣﺴﻠﻢ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺟﻌﻠﯽ و ﻏﻴﺮ واﻗﻌﯽ اﺳﺖ‪ ،‬دراﻳﻨﺼﻮرت ﺗﻤﺎم اﺳﻄﻮرﻩ ﻗﻮم‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﻳﻬﻮد در ﻣﻮرد ﺑﺨﺸﺶ ارض ﻣﻮﻋﻮد ﺑﺪﻳﻦ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﺰ داﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﺨﻴﻠﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻗﺒﻮل‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ واﻗﻌﻴﺘﯽ ﻣﺒﻨﺎی دﻳﻦ ﻗﻮﻣﯽ ﻳﻬﻮد ﺑﮑﻠﯽ ﻣﺘﺰﻟﺰل ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺪون ﻣﻴﺜﺎق ﻳﻬﻮﻩ و ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﯽ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد‪ ،‬دﻳﻦ ﻳﻬﻮد‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻣﺤﺘﻮاﺋﯽ ﻧﺨﻮاهﺪ داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫دﻳﻤﻮﻧﺖ در ﮐﺘﺎب »ﻳﻬﻮدﻳﺎن‪ ،‬ﺧﺪا و ﺗﺎرﻳﺦ« دو ﮐﺎهﻦ ﻳﻬﻮدی را ﮐﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن واﻗﻌﯽ ﺗﻮرات ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ﻋﺰرا و ﻧﺤﻤﻴﺎ‬ ‫ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ هﺮ دوی ﺁﻧﻬﺎ در درﺑﺎر هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ و هﺮ دو ﻧﻴﺰ از ﺟﺎﻧﺐ اردﺷﻴﺮ ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺗﺪوﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ‬ ‫ﺑﺮای ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ اﺑﺘﮑﺎر ﺁﻧﺎن ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ ﮐﻪ در زﻣﺎن ﻳﻮﺷﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﺎ‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻻزم ﺑﻪ ﮐﺘﺎب هﺎی ﭼﻬﺎر ﮔﺎﻧﻪ ﻗﺒﻠﯽ ﺗﻮرات اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻩ و از اﻳﻦ ﺗﺮﮐﻴﺐ »اﺳﻔﺎر ﺧﻤﺴﻪ« )ﺗﻮرات( ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺑﻮﺟﻮد‬ ‫ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﺑﺮاﺳﺎس ﭘﻨﺞ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاری ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺸﺘﺼﺪ ﺗﺎ هﺰار و دوﻳﺴﺖ ﺳﺎل‬ ‫ﭘﺲ از ﺗﺎرﻳﺦ ادﻋﺎﺋﯽ ﻣﺮگ ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬هﻤﻴﻦ ﻣﺤﻘﻖ ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ در »هﮕﺪﻩ«‪ ،‬ﮐﺘﺎب ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻌﺮوف‬ ‫ﻳﻬﻮدی ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در هﺮ ﻋﻴﺪ ﻓﺼﺢ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻮد ﺧﺮوج ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﺼﺮ در ﮐﻨﻴﺴﻪ هﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﻳﮑﺒﺎر ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻧﺎﻣﯽ از ﺧﻮد ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺮدﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ اواﺳﻂ ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﺑﺮای ﺗﺪوﻳﻦ واﻗﻌﯽ ﺗﻮرات‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺼﺎدف ﺑﺎ زﻣﺎن‬ ‫اردﺷﻴﺮ درازدﺳﺖ در اﻳﺮان اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻮرد ﺗﺎﻳﻴﺪ اﺳﭙﻴﻨﻮزا ﻧﻴﺰ هﺴﺖ‪.‬‬ ‫ک‪ .‬م‪ .‬ﮐﻨﻴﺎن ﭘﮋوهﺸﮕﺮان اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ در ﮐﺘﺎب »ﺗﻮرات و ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺟﺪﻳﺪ« ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮐﺎر ﺗﺄﻟﻴﻒ‬ ‫ﺗﻮرات ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺰرا و ﻧﺤﻤﻴﺎ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻳﻦ دو ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺳﻨﺎرﻳﻮی ﻳﻮﺷﻴﺎ را ﺗﺠﺪﻳﺪ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ در ﺗﻤﺎم اﻣﭙﺮاﺗﻮری‬ ‫اﻳﺮان )ﮐﻪ ﺧﺎور ﻧﺰدﻳﮏ و ﻣﺼﺮ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺁن ﺑﻮد( اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﻪ را رواج دهﻨﺪ ﮐﻪ اﺳﻔﺎر ﺧﻤﺴﻪ )ﺗﻮرات( ﻣﻮﺳﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺁﺳﺎ ﻳﻌﻨﯽ در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﺑﻪ ﻋﺰرا اﻟﻬﺎم ﺷﺪﻩ در روز اول ﺳﺎل ﻧ ِﻮ ﻳﻬﻮدی در ﻣﻌﺒﺪ اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﺮای ﻋﻤﻮم‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮدی ﺳﺮاﻧﺠﺎم درﺳﺎل ‪ ۴۴۴‬ﭘﻴﺶ ازﻣﻴﻼد ﺳﻨﺪ ﮐﺘﺒﯽ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ ﺁورد‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺁﻧﭽﻪ واﻗﻌﺎ ﺗﻮرات ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای ازرواﻳﺎت ﺷﻔﺎهﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﻃﻮل ﻗﺮون ﺳﻴﻨﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻴﻨﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و در هﺮ ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﺨﻮاﻩ راوی ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﻮرد ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬از‬ ‫دﺳﺘﻨﻮﻳﺲ هﺎی ﻗﺪﻳﻤﯽ ﺗﻮرات اﻣﺮوزﻩ ﺣﺘﯽ ﻧﺴﺨﻪ ای ﮐﻪ از ﺳﺪﻩ هﺎی اول ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ در دﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ و‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ای ﮐﻪ ﻓﯽ اﻟﻤﺜﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﻟﻮﺗﺮ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺁﺋﻴﻦ ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن از ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ از روی ﻧﺴﺨﻪ‬ ‫ﻣﺘﺄﺧﺮﺗﺮی اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ »ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس« ﺗﻨﻬﺎ در ﺁﻟﻤﺎن ﻗﺮون وﺳﻄﯽ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ در دوران ﻟﻮﺗﺮ‪ ،‬در‬ ‫ﺣﺪود ‪ ۴٠٠٠‬دﺳﺘﻨﻮﻳﺲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮرات وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﻣﻨﺪرﺟﺎت ﺑﺴﻴﺎری از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ هﻢ ﻧﻤﯽ ﺧﻮاﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در‬ ‫ﻃﻮل دو هﺰار ﺳﺎل از ﻣﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﺘﻦ دﻳﮕﺮ اﻧﻮاع دﺳﺘﮑﺎری هﺎﺋﯽ در ﮐﺘﺎب هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫اﺻﺎﻟﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺁﻧﻬﺎ را از ﻣﻴﺎن ﺑﺮدﻩ ﺑﻠﮑﻪ ﮔﺎﻩ اﻧﺤﺮاﻓﺎت ﺟﺒﺮان ﻧﺎﭘﺬﻳﺮی را ﻧﻴﺰ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻮﻣﻨﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ هﻤﺮاﻩ ﺁوردﻩ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﺜﻼ اﺷﺘﺒﺎﻩ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﻗﺪﻳﺲ ‪ ،St. Paulus‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻌﺪ از ﻋﻴﺴﯽ‪ ،‬ﮐﻪ دو ﮐﻠﻤﻪ ﻋﺎم »ﺁدم« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ‬ ‫زادﻩ ﺧﺎک و »ﺣﻮا« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻣﺎدر را در ﻣﺘﻦ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺧﻮد اﺳﺎﻣﯽ ﺧﺎص اوﻟﻴﻦ ﻣﺮد و زن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ و‬ ‫ﺁﻧﺮا ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺻﻮرت در »رﺳﺎﻟﻪ ﭘﻮﻟﺲ رﺳﻮل ﺑﻪ روﻣﻴﺎن« ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و‬ ‫اﺳﻼم ﺁدم و ﺣﻮا را ﻧﺎم هﺎی ﺧﺎص اﻳﻦ دو ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺁورﻧﺪ و ﺑﻌﺪا ﻧﺎم ﺁدم ﺑﺎ هﻤﻴﻦ ﺑﺮداﺷﺖ در ﻗﺮﺁن و ﻧﺎم ﺣﻮا در‬ ‫دﻳﮕﺮ ﮐﺘﺐ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﻼم ﻧﻴﺰ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬اﺷﺘﺒﺎﻩ ﺟﺮوﻧﻴﻤﻮی ﻗﺪﻳﺲ )ﺳﻦ ژروم( در ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﻠﻤﻪ ‪malum‬‬ ‫در ﻣﺘﻦ ﻻﺗﻴﻨﯽ ﺗﻮرات ﺑﻪ ﺳﻴﺐ )ﮐﻠﻤﻪ ای ﮐﻪ درﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻌﻨﯽ ﻣﻤﻨﻮع را ﻧﻴﺰ دارد( ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ در ﻃﻮل ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ دو‬ ‫هﺰار ﺳﺎل ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﮔﻨﺎﻩ راﻧﺪﻩ ﺷﺪن ﺁدم و ﺣﻮا را از ﺑﻬﺸﺖ زﻣﻴﻨﯽ ﺑﻪ ﮔﺮدن ﺳﻴﺐ ﺑﯽ ﮔﻨﺎﻩ ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ‪ ،‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ‬ ‫اﺷﺘﺒﺎﻩ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﮔﺴﺘﺮش ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ در ﺳﻨﺖ هﺎی اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻠﯽ ﮐﻪ روﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ اﺳﺎﺳﺎ ﺳﻴﺐ ﺟﺎی ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﻪ ﮔﻨﺪم دادﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺮوزﻩ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺪوﻳﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﮐﺘﺎب هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﮐﻪ ﺑﻨﺎم ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻳﻬﻮد ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﺷﺪﻩ وﻟﯽ هﻴﭽﮑﺪام از ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﺁﻧﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺘﺎب هﺎی داﻧﻴﻞ‪ ،‬اﻳﻮب‪ ،‬ﻋﺰرا‪ ،‬ﻧﺤﻤﻴﺎ‪ ،‬داوران‪،‬‬ ‫زﮐﺮﻳﺎ‪ ،‬ﻣﻼﮐﯽ‪ ،‬اﺳﺘﺮ‪ ،‬ﻳﻮﻧﺲ‪ ،‬هﻮﺷﻊ هﻤﮕﯽ در ﻗﺮون ﺷﺸﻢ ﺗﺎ ﭼﻬﺎرم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺎ دو ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻗﺮن ﻓﺎﺻﻠﻪ از‬ ‫زﻣﺎن زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد اﻳﻦ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﮐﺘﺎب ﻣﺰاﻣﻴﺮ داود‪ ،‬ﮐﻪ ﺧﻮد او در ﻗﺮن دهﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﯽ زﻳﺴﺘﻪ )و در‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٤‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﻗﺮﺁن ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﻳﮏ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮ داود ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ( ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ای در ﻃﻮل ﭼﻬﺎر ﻗﺮن‬ ‫)ﻗﺮون هﺸﺘﻢ ﺗﺎ ﭼﻬﺎرم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد( ﻧﮕﺎرش ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬و ﮐﺘﺎب ﻏﺰل ﻏﺰل هﺎی ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺻﻮرت در ﻃﻮل ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ‬ ‫ﻗﺮن ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺑﺮﺳﯽ هﺎی دو داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ و اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ‪ Holscher ،‬و ‪ ،M. Burrows‬از ‪ ١٢٧٣‬ﺑﻨﺪ‬ ‫ﮐﺘﺎب ﻣﻌﺮوف ﺣﺰﻗﻴﺎل ﺗﻮرات ﻓﻘﻂ ‪ ١۵٠‬ﺑﻨﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺧﻮد اوﺳﺖ و ﺑﻘﻴﻪ ﺁن ﮐﺎر ﮐﺴﺎن دﻳﮕﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﭼﻬﺎر ﻗﺮن ﺑﻌﺪ‬ ‫از ﺧﻮد او در ﻗﺮون دوم و ﺳﻮم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺁﺷﻮر ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ‪ J. Bottero‬ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎء ‪ -‬ﮐﻪ ﺧﻮدش در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺎل هﺎی ‪ ٧۶٠‬ﺗﺎ‬ ‫‪ ٧٠٠‬ﭘﻴﺶ از ﻣﺴﻴﺢ ﻣﯽ زﻳﺴﺘﻪ ‪ -‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﺳﻘﻮط ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺪﺳﺖ اﻳﺮاﻧﻴﺎن در دو ﻗﺮن ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺑﺼﻮرﺗﯽ دﻗﻴﻖ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﻧﺎم ﮐﻮروش ﻓﺎﺗﺢ ﺑﺎﺑﻞ و ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ وی ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺻﺮاﺣﺘًﺎ ذﮐﺮ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری ﮐﺘﺎب هﺎی »ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ« در ﻃﻮل دو ﺳﺪﻩ ای ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻳﮑﯽ از اﺳﺘﺎن هﺎی ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ‬ ‫اﻳﺮان ﺑﻮدﻩ‪ ،‬ﺑﺪﻳــﻦ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻓﺮاوان و ﺁﺷﮑﺎری از ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺘﯽ در ﺁﻧﻬﺎ دﻳﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻌﺪا از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻮرات‬ ‫ﺑﺎزﺗﺎب هﺎی ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺁﻧﻬﺎ را در ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و در اﺳﻼم ﻧﻴﺰﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ اﻧﺪ ﮐﺘﺎب هﺎی داﻧﻴﺎل و اﺷﻌﻴﺎء و‬ ‫ﻣﺰاﻣﻴﺮ داود و ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم و اﻳﻮب و ﻋﺰرا و ﻧﺤﻤﻴﺎ و ﻳﻮﻧﺲ و اﺳﺘﺮ و اﻣﺜﺎل ﺳﻠﻴﻤﺎن‪ .‬درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﻬﻢ از ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی در ﺻﻔﺤﺎت ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺧﻮاهﻴﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫در ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮرات‪ ،‬اﻳﺮان و ﭘﺎدﺷﺎهﺎن و ﺷﻬﺮهﺎی ﻣﻬﻢ ﺁن ﺟﺎی ﻣﻤﺘﺎزی دارﻧﺪ ﮐﻪ هﻴﭻ ﮐﺸﻮر دﻳﮕﺮی ﻧﺪارد‪ ٢٧ :‬ﺑﺎر از‬ ‫ﮐﻮروش‪ ١٨ ،‬ﺑﺎر از دارﻳﻮش‪ ٢١ ،‬ﺑﺎر ﺑﺨﺸﻮرش )ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎ ﻳﺎ اردﺷﻴﺮ(‪ ٣۵ ،‬ﺑﺎر از ﭘﺎرس‪ ٣٣ ،‬ﺑﺎر از ﻣﺎد ‪ ۴‬ﺑﺎر از‬ ‫ﺷﻮش ‪ ٢‬ﺑﺎر از ﺗﺨﺖ ﺟﻤﺸﻴﺪ و ﻳﮑﺒﺎر از ری در ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و درﺑﺎرﻩ ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ اﻳﺮان ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬هﺮ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻣﺎ )ﻣﻠﺖ ﻳﻬﻮد( ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﯽ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬وﻟﯽ ﺧﺪای ﻣﺎ در اﻳﻦ ﺑﻨﺪﮔﯽ ﻣﺎ را ﺗﺮک ﻧﮑﺮدﻩ‪ ،‬زﻳﺮا ﺳﺎﻳﻪ ﺑﺰرﮔﻮاری ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﭘﺎرس‬ ‫را ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎن ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﺳﺖ« )ﮐﺘﺎب ﻋﺰرا‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ ،(۵ ،‬و ﮐﻮروش‪ ،‬ﺑﺼﻮرت ﻳﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮد در ﺗﻤﺎم ﺗﻮرات‪،‬‬ ‫»ﻣﺴﻴـﺢ ﺧﺪاوﻧــﺪ« و »ﺁزادی ﺑﺨﺶ ﺑﺰرگ« و ﮐﻤﺮﺑﺴﺘﻪ ﺧـــﺪا ﻟﻘﺐ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘـــﻪ ‪ L.H. Mills‬ﻳﮑﯽ از‬ ‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ در ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ‪ -‬ﮐﻪ ﺧﻮدش ﻳﻬﻮدی اﺳﺖ ‪» -‬در ﻃﻮل دو ﻗﺮن ﺣﮑﻮﻣﺖ‬ ‫اﻳﺮان هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﺑﺮ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ‪ ،‬ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻘﺪری ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی اﻳﺮاﻧﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻳﻬﻮدی ﺁن زﻣﺎن اورﺷﻠﻴﻢ را ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﻳﻬﻮدی ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﺷﻬﺮی اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻤﺮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻳﺎدﺁوری ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ از ﺳﺎل ‪ ۵٣٨‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ٣٣٠‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺨﺸﯽ از ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ‬ ‫ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺳﺎﺗﺮاﭘﯽ ﭘﻨﺠﻢ از ﺳﺎﺗﺮاﭘﯽ هﺎی ﺑﻴﺴﺖ ﮔﺎﻧﻪ ای ﮐﻪ ﺑﻔﺮﻣﺎن دارﻳﻮش اﻳﺠﺎد ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و ﻣﺮﮐﺰ ﺁن دﻣﺸﻖ ﺑﻮد واﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻌﺒﺪ اورﺷﻠﻴﻢ ﮐﻪ در زﻣﺎن ﮐﻮروش ﺁﻏﺎز ﺷﺪﻩ ﺑﻮد در زﻣﺎن ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎ ﻳﺎ اردﺷﻴﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ و در‬ ‫ﺁن هﻨﮕﺎم ﻋﺰرا و ﻧﺤﻤﻴﺎ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﻳﻬﻮد ﮐﻪ در درﺑﺎر اﻳﺮان ﺧﺪﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ از ﻃﺮف اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ رﻓﺘﻨﺪ و‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر ﺗﺪوﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮای ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ دوران ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻔﻮذ ﻓﺮهﻨﮕﯽ اﻳﺮان در ﻣﻘﻴﺎس وﺳﻴﻌﯽ در ﻓﺮهﻨﮓ ﻳﻬﻮد‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺘﻮن دﻳﮕﺮ ﺗﻮرات ﮐﻪ در ﻗﺮون ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺴﺨﻪ هﺎی ﮐﻬﻦ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﻣﺘﻮﻧﯽ ﺑﮑﻠﯽ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ و ﺗﻘﻠﺒﯽ‬ ‫ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ در ﻗﺮن ﭼﻬﺎردهﻢ در ﺁﻟﻤﺎن ﻧﺴﺨﻪ ﺧﻄﯽ ﺗﻮراﺗﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﻃﻐﺮای ﻣﻘﺪس ﻧﺎﺑﻠﻮس ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺖ و‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﮐﺘﺎب ﺁن ﺳﺎل ﺳﻴﺰدهﻢ از ورود ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﮐﻨﻌﺎن ﻳﻌﻨﯽ ﺳﻴﺰدﻩ ﺳﺎل ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻮد وﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در‬ ‫ﺳﺮاﺳﺮ اروﭘﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ اﻳﻦ ﺗﺼﻮر را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ ﮐﻪ هﻤﺎن ﺗﻮراﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در زﻣﺎن ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص‬ ‫اﻳﻨﮑﻪ ﻧﺎم ﮐﺎﺗﺐ اﻳﻦ ﻃﻐﺮا ﮐﻪ ﺑﺮ روی ﭘﻮﺳﺖ ﺑﻴﺴﺖ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﮐﺘﺎﺑﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﻓﻴﻨﺤﺎس ﺑﻦ اﻟﻌﺎزار ﺑﻦ هﺎرون ﮐﺎهﻦ ﻧﻮادﻩ‬ ‫ﺑﺮادر ﻣﻮﺳﯽ ذﮐﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺁﻧﺮا ﺗﻮرات ﻓﻴﻨﺤﺎﺳﯽ ﻧﻴﺰ ﻧﺎم دادﻧﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺑﻌﺪا ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻓﻴﻨﺤﺎس ﺑﻦ‬ ‫اﻟﻌﺎزار ﮐﺎهﻦ ﻳﻬﻮدﻳﺎن دﻣﺸﻖ ﺑﻮدﻩ و ﺗﻮرات او در ﺳﺎل ‪ ١٣١٨‬ﻳﻌﻨﯽ درﺣﺪود ‪ ٢۵٠٠‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﺮﺿﯽ ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ !‬ ‫* * *‬ ‫ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ ﺗﻮرات )ﻋﻬﺪﻋﺘﻴﻖ( ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬در ﻣﻮرد اﻧﺠﻴﻞ )ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ( ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان داد‪.‬‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻼف اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﺳﻨﺘﯽ ﮐﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﺸﺨﺼﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮ ﻋﻴﺴﯽ ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﻳﮏ ﮐﺘﺎب ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫ﭼﻬﺎر ﮐﺘﺎب ﻣﺠﺰا از ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻤﻊ ﺁﻧﻬﺎ اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬هﻴﭽﻴﮏ از اﻳﻦ ﭼﻬﺎر اﻧﺠﻴﻞ ﻧﻪ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٥‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﻋﻴﺴﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ﻧﻪ ﺧﻮد او هﺮﮔﺰ ﻣﺪﻋﯽ درﻳﺎﻓﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺼﻮرت وﺣﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻬﺎر اﻧﺠﻴﻞ ﮐﻨﻮﻧﯽ‬ ‫ﺣﺘﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻮارﻳﻮن ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻋﻴﺴﯽ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ از ﻧﺰدﻳﮏ ﺷﺎهﺪ زﻧﺪﮔﯽ و ﻣﺮگ وی ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت از ﺳﺎل ‪ ٧٠‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ١١٠‬ﺑﻌﺪ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ و ﺷﺎﻳﺪ هﻢ دﻳﺮﺗﺮ از ﺁن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ دﻗﻴﻖ ﺗﺄﻟﻴﻒ‬ ‫هﻴﭽﻴﮏ از اﻳﻦ اﻧﺠﻴﻞ هﺎ روﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻋﻘﻴﺪﻩ اﮐﺜﺮاﻧﺠﻴﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺮﻗﺲ ‪ Macus‬در دهﻪ ‪٧٠‬‬ ‫ﻣﻴﻼدی‪ ،‬اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﻣﺘﯽ ‪ Matthew‬و ﻟﻮﻗﺎ ‪ Luc‬در دهﻪ هﺎی ‪ ٨٠‬و ‪ ٩٠‬ﻣﻴﻼدی و اﻧﺠﻴﻞ ﻳﻮﺣﻨﺎ ‪ Johannes‬در‬ ‫ﺣﺪود ﺳﺎل ‪ ١١٠‬ﻣﻴﻼدی ﻳﺎ ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﻣﺮﻗﺲ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ زﺑﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ و ﻏﻴﺮ ﻳﻬﻮدی اﻧﺠﻴﻞ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻪ زﺑﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ در رم ﺗﺄﻟﻴﻒ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺘﯽ ﻳﻬﻮدی ﺳﺎﮐﻦ اورﺷﻠﻴﻢ و ﻋﺒﺮی زﺑﺎن اﻧﺠﻴﻞ ﺧﻮد را در اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﻪ‬ ‫زﺑﺎن ﻋﺒﺮی‪ ،‬ﻟﻮﻗﺎ ادﻳﺐ و روﺷﻨﻔﮑﺮﻏﻴﺮ ﻳﻬﻮدی اﻧﺠﻴﻞ ﺧﻮد را در ﺁﺳﻴﺎی ﺻﻐﻴﺮ)ﻳﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻ در رم( ﺑﻪ زﺑﺎن ﻻﺗﻴﻨﯽ‪ ،‬و‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻳﻮﺣﻨﺎ روﺣﺎﻧﯽ ﻳﻬﻮدی واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﻧﺠﻴﻞ ﺧﻮد را ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﺤﺘﻮای ﺧﻮد ﺑﺎ ﺳﻪ اﻧﺠﻴﻞ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺗﻔﺎوت ﺁﺷﮑﺎر دارد ﺑﻪ زﺑﺎن ﺁراﻣﯽ در »اﻓﺴﻮس« ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺷﺪﻩ در ﺳﺎل هﺎی ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﭼﻬﺎر اﻧﺠﻴﻞ ﻧﺎﻣﺒﺮدﻩ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﻧﺠﻴﻞ هﺎی‬ ‫ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺰ ﺑﻨﺎم اﻧﺠﻴﻞ ﻧﺎﺻﺮﻳﺎن‪ ،‬اﻧﺠﻴﻞ ﻋﺒﺮﻳﺎن‪ ،‬اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺼﺮﻳﺎن‪ ،‬اﻧﺠﻴﻞ ﺑﺮدﻳﺼﺎن‪ ،‬اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺮﻗﻴﻮن‪ ،‬اﻧﺠﻴﻞ ﺑﺮﻧﺎﺑﻪ و‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ ﺗﻮﻣﺎس ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ هﻴﭽﮑﺪام از ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺠﺰ ﭼﻬﺎر اﻧﺠﻴﻞ ﮐﻪ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ ﺗﻮﻣﺎس ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺪﻳﺲ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺳﻦ ﺗﻮﻣﺎس ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ درﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﻗﺮﺁن ‪١١۴‬‬ ‫ﺳﻮرﻩ )ﺑﺎب( دارد‪.‬‬ ‫در »داﺋﺮة اﻟﻤﻌﺎرف ﻣﺴﻴﺤﯽ« ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩٧٢‬ﺑﺼﻮرت اﺛﺮ دﺳﺘﺠﻤﻌﯽ ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﺼﺪ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ و‬ ‫ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ‪ Introduction a la traduction oecumenique du Nouveau Testament‬در‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ١۴٠‬ﺑﻌﺪ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ اﺻﻮﻻ هﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻣﺪرﮐﯽ ﺣﺎﮐﯽ از اﻳﻨﮑﻪ ﻳﮏ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی اﻧﺠﻴﻠﯽ در دﺳﺘﺮس ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ در ﺳﺎل ‪ ١۵٠‬ﻣﻴﻼدی اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫»ﺳﻦ ژوﺳﺘﻦ« ﻗﺪﻳﺲ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر از ﭼﻬﺎر ﻣﺘﻦ ﻧﺎﻣﺒﺮدﻩ ﺑﻪ ﺻﻮرت »ﺧﺎﻃﺮات ﺣﻮارﻳﻮن« )و ﻧﻪ اﻧﺠﻴﻞ(‬ ‫ﻧﺎم ﻣﯽ ﺑﺮد‪ .‬ﻋﻨﻮان »اﻧﺠﻴﻞ« ﺗﻨﻬﺎ در ﺳﺎل هﺎی دهﻪ ‪ ١٧٠‬ﺗﺎ ‪ ١٨٠‬ﻣﻴﻼدی ﺗﻮﺳﻂ »اﻳﺮﻧﻪ« اﺳﻘﻒ ﺷﻬﺮ ﻟﻴﻮن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪ‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ دادﻩ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮐﻠﻤﻪ از ﮐﻠﻤﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﻗﺪﻳﻢ ‪ Evangelion‬ﺁﻣﺪﻩ ﮐﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺧﺒﺮ ﺧﻮب ﻳﺎ »ﻣﮋدﻩ« را‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﻣﻴﺎن هﻤﻪ اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﻣﺘﻌﺪد و ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻬﺎر اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﻳﻮﺣﻨﺎ را ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻴـــﺎن ﺧﻮد اﻳﻦ اﻧﺠﻴـﻞ هـﺎ ﻧﻴﺰ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ هﻤﺎهﻨﮕﯽ ﮐـﺎﻣـﻞ وﺟـﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﺿﺪ و ﻧﻘﻴﺾ هﺎ و‬ ‫ﺧﻼﻓﮕﻮﺋﯽ هﺎی ﭼﻨﺎن ﺁﺷﮑﺎری وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ اﻋﺘﺒﺎر هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ را در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺌﻮال ﻗﺮارﻣﯽ دهـﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫گ‪ .‬وﻳﻨﮑﻦ‪» :‬از ﻣﻄﺎﻟﺐ اﻧﺠﻴﻞ هﺎ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن هﺸﺘﺎد هﺰار ﺑﺮداﺷﺖ و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻣﺎ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻳﺎ ﮐﺴﯽ هﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ‬ ‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﮕــﻮﻳـﺪ ﮐﺪاﻣﻴﮏ از اﻳﻨﻬﺎ را ﺑﺎﻳﺪ وﺣﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﮐﺪاﻣﻴﮏ را ﻧﻈﺮﻳﺎت ﺁدﻣﻴﺎن ﺑﺪاﻧﻴﻢ؟« ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻨـﺎﻗﺾ هﺎ‪ :‬ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺪان اﺷﺎرﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺷﺠﺮﻩ ﻧﺎﻣﻪ ﻋﻴﺴﯽ در دو اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ و ﻟﻮﻗﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ اوﻟﯽ ﻧﺴﺐ ﻋﻴﺴﯽ ﺑﺎ ‪٢٨‬‬ ‫واﺳﻄﻪ ﺑﻪ داود ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ و ﺑﺎ ‪ ۴٢‬واﺳﻄﻪ ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ اﻳﻦ ﻧﺴﺐ ﻧﺎﻣﻪ در اﻧﺠﻴﻞ دوم ‪۵۵‬‬ ‫واﺳﻄﻪ ﻳﻌﻨﯽ ﺳﻴﺰدﻩ واﺳﻄﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﺎن ﻋﻴﺴﯽ و اﺑﺮاهﻴﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺗﺎزﻩ هﻮﻳﺖ اﻳﻦ واﺳﻄﻪ هﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﮑﻠﯽ ﺑﺎ‬ ‫ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎوت دارد‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮐﻪ در اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ ﻋﻴﺴﯽ ﭘﺴﺮ ﻳﻮﺳﻒ‪ ،‬ﭘﺴﺮﻳﻌﻘﻮب‪ ،‬ﭘﺴﺮﻣﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺴﺮ اﻳﻠﻌﺎزار‪ ،‬ﭘﺴﺮ اﻳﻠﻴﻬﻮد‬ ‫و‪ ...‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و در اﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮﻗﺎ هﻤﻴﻦ ﻋﻴﺴﯽ ﭘﺴﺮ ﻳﻮﺳﻒ‪ ،‬ﭘﺴﺮ هﺎﻟﯽ‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺑﻦ ﻣﺘﺎت‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﻻوی‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﻣﻠﮑﯽ‪ ،‬ﭘﺴﺮ‬ ‫ﻳﻨﺎ و‪ ...‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﺼﻮر ﮐﺮد ﮐﻪ اﺻﻮﻻ ﺻﺤﺒﺖ از دوﻋﻴﺴﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﻴﺎن اﺳﺖ‪ .‬از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ در اﻳﻦ هﺮ دو‬ ‫ﺷﺠﺮﻩ ﻧﺎﻣﻪ اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﻣﺘﯽ و ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﻋﻴﺴﯽ از راﻩ ﻳﻮﺳﻒ ﺷﻮهﺮ ﻣﺮﻳﻢ از داود و اﺑﺮاهﻴﻢ ﻧﺴﺐ ﻣﯽ ﺑﺮد‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺧﻮد‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ ﻣﺪﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮﻳﻢ در هﻨﮕﺎم ﺑﺎردار ﺷﺪن ﺑﺎﮐﺮﻩ ﺑﻮدﻩ و ﺑﺎ ﺷﻮهﺮش راﺑﻄﻪ زﻧﺎﺷﻮﺋﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﮑﺎرت ﻣﺮﻳﻢ و ﺗﻮﻟﺪ ﻋﻴﺴﯽ از روح اﻟﻘﺪس ﮐﻪ از اﺻﻮل ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن اﺳﺖ و در ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﺎرهﺎ ﺑﺮ ﺁن‬ ‫ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )وﻟﯽ در ﺧﻮد اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻳﮏ اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩ و در ﺳﻪ اﻧﺠﻴﻞ دﻳﮕﺮ ﻧﺎدﻳﺪﻩ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ( از ﻳﮏ ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎء ﺗﻮرات رﻳﺸﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ :‬ﺑﺎﮐﺮﻩ ای ﺧﻮاهﺪ زاﺋﻴﺪ و ﻧﺎم ﻓﺮزﻧﺪش ﻋﻤﺎﻧﻮﺋﻴﻞ‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺁن ﺧﺪا ﺑﺎ ﻣﺎ اﺳﺖ )ﮐﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎء‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪ .(١۴ ،‬وﻟﯽ ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ روﺷﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﺑﺎﮐﺮﻩ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﻏﻠﻄﯽ از اﺻﻞ ﻋﺮﺑﯽ »ﺁﻟﻤﺎح« اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻨﯽ واﻗﻌﯽ ﺁن دﺧﺘﺮ زﻳﺒﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد را‬ ‫وﻗﻒ ﻣﻌﺒﺪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ و اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﻣﻌﻨﯽ ﺑﺎﮐﺮﻩ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺒﻨﺎ‪ ،‬ﺗﻤﺎم اﺳﻄﻮرﻩ ﺑﺎﮐﺮﻩ ﮔﯽ ﻣﺮﻳﻢ در اﻧﺠﻴﻞ و ﺑﺨﺼﻮص در‬ ‫ﻗﺮﺁن و اﻧﻌﮑﺎس ﻓﺮاوان ﺁن در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺗﻨﻬﺎ از ﻳﮏ اﺷﺘﺒﺎﻩ ﻟﻐﻮی ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٦‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫در ﺳﻪ اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ و ﻣﺮﻗﺲ و ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬دوران ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺬهﺒﯽ ﻋﻴﺴﯽ و ﻣﻮﻋﻈﻪ هﺎی او در ﺟﻠﻴﻠﻪ و ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻳﮕﺮ و در‬ ‫اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﺘﻔﺎوت از ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺗﺎ ﻳﮑﺴﺎل ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ در اﻧﺠﻴﻞ ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ )اﻧﺠﻴﻞ ﻳﻮﺣﻨﺎ( اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ‬ ‫ﺳﺎل ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﻤﻴﻦ اﻧﺠﻴﻞ ﻋﻴﺴﯽ در اﻳﻦ ﻣﺪت ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ اورﺷﻠﻴﻢ ﺁﻣﺪﻩ و در ﺁﻧﺠﺎ ﺟﻤﻌًﺎ هﻔﺖ ﺑﺎر‬ ‫ﻣﻌﺠﺰﻩ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺳﻪ اﻧﺠﻴﻞ دﻳﮕﺮ وی ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﺑﺎر ﺑﻪ اورﺷﻠﻴﻢ ﺳﻔﺮ ﮐﺮدﻩ و دراﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﻴﺶ از‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻌﺠﺰﻩ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در اﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮﻗﺎ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﭘﺲ از ﻣﺮگ‪ ،‬در روز ﻋﻴﺪ ﻓﺼﺢ ﮐﻪ ﭘﺲ ﻓﺮدای ﺁن‬ ‫ﺑﻮد از درون ﮔﻮر ﺧﻮد ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن رﻓﺖ‪ ،‬وﻟﯽ در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﺗﻮرات )ﮐﺘﺎب اﻋﻤﺎل رﺳﻮﻻن( ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﻟﻮﻗﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﻦ ﺻﻌﻮد ﭼﻬﻞ روز ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و در دو اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ و ﻳﻮﺣﻨﺎ اﺻﻮﻻ ذﮐﺮی از ﺻﻌﻮد ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن‬ ‫ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﭼﻬﻞ روز ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ از ﻃﺮف ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﺗﺎرﻳﺦ رﺳﻤﯽ ﺻﻮد ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن‬ ‫)‪ (Ascension‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻣﻮرد ﻇﻬﻮر ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﺣﻮارﻳﻮن ﺧﻮد ﭘﺲ از ﻣﺮگ‪ ،‬اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ ﻣﺤﻞ اﻳﻦ ﻇﻬﻮر را ﺟﻠﻴﻠﻪ ﻣﯽ داﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮﻗﺎ ﻳﻬﻮدا‪،‬‬ ‫اﻧﺠﻠﻴﻞ ﻳﻮﺣﻨﺎ ﻃﺒﺮﻳﻪ‪ .‬در اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺧﻮاب ﺑﻪ ﻳﻮﺳﻒ ﺷﻮهﺮ ﻣﺮﻳﻢ در هﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﻴﺪرﻧﮓ ﻃﻔﻞ ﻧﻮزاد و ﻣﺎدرش را ﺑﺮدارد و ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﺑﺮود و ﺗﺎ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻣﺠﺪدًا دﺳﺘﻮری ﺑﺪو ﻧﺪادﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‬ ‫ﺑﺎز ﻧﮕﺮدد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ هﻴﺮودﻳﺲ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﻬﻮد ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻳﮏ ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺪو ﺷﺪﻩ در ﺟﺴﺘﺠﻮی ﻃﻔﻞ اﺳﺖ ﺗﺎ او را هﻼک ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫و ﻳﻮﺳﻒ ﺷﺒﺎﻧﮕﺎﻩ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻧﻮزاد و ﻣﺎدر او رواﻧﻪ ﻣﺼﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﺎ هﻨﮕﺎم ﻣﺮگ هﻴﺮودﻳﺲ در ﺁﻧﺠﺎ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫دوم‪ ،(١۵-١٣ ،‬وﻟﯽ از اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻔﺮ ﻣﻬﻤﯽ در ﺳﻪ اﻧﺠﻴﻞ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺳﺨﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ و ﺣﺘﯽ در اﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮق ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮﻳﻢ ﭘﺲ از ﺁﻧﮑﻪ اﻳﺎم ﺗﻄﻬﻴﺮ ﺧﻮد را ﻃﺒﻖ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻣﻮﺳﯽ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ ﺑﻪ اﺗﻔﺎق ﺷﻮهﺮ و ﻓﺮزﻧﺪش از ﺑﻴﺖ‬ ‫اﻟﻠﺤﻴﻢ ﺑﻪ اورﺷﻠﻴﻢ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﺻﺮﻩ رﻓﺖ‪ .‬درﺑﺎرﻩ هﻤﻴﻦ ﻧﺎﺻﺮﻩ در اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﻮﺳﻒ ﺑﻬﻤﺮاﻩ ﻣﺮﻳﻢ و‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪش ﻋﻴﺴﯽ در ﺑﻠﺪﻩ ﻧﺎﺻﺮﻩ ﺳﺎﮐﻦ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﺒﻴﺎی ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﻴﺢ ﻧﺎﺻﺮی‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ در ﮐﺘﺎب هﻴﭻ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻳﻬﻮدی در ﺗﻮرات ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰی ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺢ ﺑﻮدن ﻋﻴﺴﯽ ﮐﻪ ﺳﻨﮓ زﻳﺮ ﺑﻨﺎی ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ در ﻳﮏ ﻣﻮرد ﺁﻧﻬﻢ در ﻳﮏ اﻧﺠﻴﻞ از اﻧﺠﻴﻞ هﺎی‬ ‫ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬و ﻋﻴﺴﯽ رو ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪ :‬ای ﭘﺪر‪ ،‬ﺣﻴﺎت ﺟﺎوداﻧﯽ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺮا ﺧﺪای واﺣﺪ‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﯽ و ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ را ﮐﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺗﻮ اﺳﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ« )ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ‪ .(٣ ،‬ﺳﻪ اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ و ﻟﻮﻗﺎ و ﻣﺮﻗﺲ‬ ‫هﻴﭽﮑﺪام ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺨﻨﯽ را از ﺟﺎﻧﺐ ﻋﻴﺴﯽ ﻧﻘﻞ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و اﺻﻮﻻ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺴﻴﺢ ﺑﻮدن ﻋﻴﺴﯽ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از‬ ‫ﻣﺮگ او ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻨﻮان »ﻣﺴﻴﺤﯽ« ﻧﻴﺰ ﻓﻘﻂ در ﺣﺪود ﺳﺎل ‪ ۴٠‬ﺑﻌﺪ از ﻣﻴﻼد اﺑﺪاع ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ اﺻﻞ ﺑﻨﻴﺎدی‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﭘﺴﺮ ﺧﺪاﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد ﻋﻴﺴﯽ در اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﻪ از ﺟﺎﻧﺐ‬ ‫ﺣﻮارﻳﻮن او‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻃﺒﻖ اﻳﻦ رواﻳﺖ ﻣﺠﻌﻮل اﻳﻦ ﻋﻨﻮان ﭘﺲ از ﻣﺮگ او در روی ﺻﻠﻴﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﮏ ﺳﻨﺘﻮرﻳﻮن روﻣﯽ ﺑﺪو‬ ‫دادﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ »ﺣﻘًﺎ ﮐﻪ او ﭘﺴﺮ ﺧﺪا ﺑﻮد!« ﭘﺎﺋﻮﻟﺲ رﺳﻮل ﺑﻌﺪا در رﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻏﻼﻃـﻴﺎن اﻳﻦ اﺻﻄﻼح را از‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮدش‪ ،‬و ﻧﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﻋﻴﺴﯽ‪ ،‬ﺑﮑﺎر ﺑﺮدﻩ اﺳﺖ‪» :‬وﻗﺘﻴﮑﻪ زﻣﺎن ﻣﻌﻴﻦ ﻓﺮا رﺳﻴﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮد را ﮐﻪ از ﻳﮏ زن‬ ‫و در ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻳﻬﻮد ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد« )ﻏﻼﻃﻴﺎن‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ .(۴ ،‬وﻟﯽ هﻤﻴﻦ ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﻧﻴﺰ ﺧﻮدش‬ ‫اﻗﺘﺒﺎﺳﯽ از ﻣﺰﻣﻮر دوم داود در ﺗﻮرات اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن داود ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ‪ :‬ﺗﻮ ﭘﺴﺮ ﻣﻦ هﺴﺘﯽ و‬ ‫اﻣﺮوز ﺗﻮ را ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺁوردم‪ .‬اﻳﻨﮏ اﻣﺖ هﺎ را ﺑﻪ ﻣﻴﺮاث ﺗﻮ ﺧﻮاهﻢ داد و اﻗﺼﺎی زﻣﻴﻦ را ﻣﻠﮏ ﺗﻮ ﺧﻮاهﻢ ﮔﺮداﻧﻴﺪ‪ :‬اﻳﺸﺎن را‬ ‫ﺑﻪ ﻋﺼﺎی ﺁهﻨﻴﻦ ﺧﻮاهﯽ ﺷﮑﺴﺖ و ﻣﺜﻞ ﮐﻮزﻩ ﮔﺮ ﺧﻮرد ﺧﻮاهﯽ ﮐﺮد« )ﻣﺰاﻣﻴﺮ‪ ،‬ﻣﺰﻣﻮر دوم‪ .(١٢-٨ ،‬و ﺗﺎزﻩ ﺧﻮد اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺰﻣﻮر داود ﻧﻴﺰ ﺑﺎزﮔﻮ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻟﻮﺣﻪ ﺣﻤﻮراﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن وی ﻣﺮدوخ ﺧﺪای ﺑﺎﺑﻠﯽ را ﭘﺴﺮ ﺁﻧﻮ ﺧﺪای ﺑﺰرگ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻋﻴﺴﯽ ﻳﻌﻨﯽ زﻧﺪﻩ ﮐﺮدن ﻣﺮدﻩ )زﻧﺪﻩ ﺷﺪن اﻳﻠﻌﺎزار ﺑﺪﺳﺖ ﻋﻴﺴﯽ در ﭼﻬﺎر روز ﭘﺲ از ﻣﺮگ او( ﮐﻪ در‬ ‫ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ از ﺁن ﻳﺎد ﺷﺪﻩ )ﻣﺎﺋﺪﻩ‪ (١١٠ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ اﻧﺠﻴﻞ )ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ (۴۴-٣٨ ،‬ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ و ﺳﻪ اﻧﺠﻴﻞ دﻳﮕﺮ اﺻﻮﻻ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻣﻌﺠﺰﻩ ای را ﻣﻄﺮح ﻧﮑﺮدﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﺻﻄﻼح ﻣﻌﺮوف »ﭘﺴﺮ اﻧﺴﺎن« ﺑﺮای ﻋﻴﺴﯽ ﺗﻨﻬﺎ در ﻳﮏ ﻣﻮرد و در ﻳﮑﯽ از اﻧﺠﻴﻞ هﺎ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ...» :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ‬ ‫ﭘﻄﺮوس از ﻋﻴﺴﯽ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﮐﻪ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺗﺮک ﮐﺮدﻩ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﻮ ﺁﻣﺪﻩ اﻳﻢ ﭘﺎداﺷﻤﺎن ﭼﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد؟ و ﻋﻴﺴﯽ ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫داد ﮐﻪ در روز ﻣﻌﺎد‪ ،‬در ﺁﻧﻬﻨﮕﺎم ﮐﻪ ﭘﺴﺮ اﻧﺴﺎن در ﺟﻼل ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺧﻮد ﺟﻠﻮس ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ دوازدﻩ‬ ‫ﺗﺨﺖ ﺧﻮاهﻴﺪ ﻧﺸﺴﺖ و ﺑﺮ دوازدﻩ ﻃﺎﻳﻔﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ داوری ﺧﻮاهﻴﺪ ﮐﺮد« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻮزدهﻢ‪ .(٢٨-٢٧ ،‬ﺑﺮﺳﯽ هﺎی زﺑﺎن‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎن اﻣﺮوزﻩ روﺷﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ اﺻﻄﻼح ﭘﺴﺮ اﻧﺴﺎن زادﻩ اﺷﺘﺒﺎﻩ در ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﻠﻤﻪ ﻋﺒﺮی »ﺑﻦ ﺁدم« اﺳﺖ ﮐﻪ در‬ ‫ﻳﮑﯽ از ﺑﻨﺪﻩ هﺎی ﮐﺘﺎب داﻧﻴﺎل در ﺗﻮرات ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻠﯽ ﺑﻨﯽ ﺁدم را دارد و ﻧﻪ ﻓﺮد ﺑﺨﺼﻮﺻﯽ را‪ ...» :‬دﻳﺮ ﻳﺎ‬ ‫زود ﺑﻨﯽ ﺁدﻣﯽ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺑﺮ هﻤﻪ ﻗﻮم هﺎ و ﻣﻠﺖ هﺎ و زﺑﺎن هﺎ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ« )ﮐﺘﺎب داﻧﻴﺎل‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫هﻔﺘﻢ‪.(١٣ ،‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٧‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﻣﻮﺿﻮع ﺣﻮارﻳﻮن دوازدﻩ ﮔﺎﻧﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﺳﯽ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ ﻋﻴﺴﯽ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ اﻳﻦ هﺪف ﮐﻪ در ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ از ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‪ ،‬ﻧﺴﻞ اول ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺻﻮرت ﻳﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬ ‫ﻣﺘﺸﮑﻞ و ﺑﻬﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻗﻢ دوازدﻩ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ دوازدﻩ ﻃﺎﻳﻔﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و ارﺗﺒﺎط‬ ‫ﺳﻨﺘﯽ دو ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ وﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ Heneselmann .‬ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﻳﮏ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﮐﺎﻣﻞ ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺧﺘﺼﺎص دادﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺜﻠﻴﺚ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻳﻌﻨﯽ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﭘﺪر و ﭘﺴﺮ )ﺧﺪا و ﻋﻴﺴﯽ( و روح اﻟﻘﺪس ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد در هﻴﭽﻴﮏ از اﻧﺠﻴﻞ هﺎ ﻣﻄﺮح‬ ‫ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺣﺘﯽ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﻧﻴﺰ ﮐﻪ در رﺳﺎﻟﻪ هﺎی ﺧﻮد درﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﻓﺮﺿﻴﻪ اﻟﻮهﻴﺖ ﻋﻴﺴﯽ را ﻣﻄﺮح ﮐﺮدﻩ از ﺗﺜﻠﻴﺚ‬ ‫ﺳﺨﻦ ﻧﮕﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﺗﺎ ﺳﺪﻩ ﭘﻨﺠﻢ ﻣﻴﻼدی ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺜﻠﻴﺚ ﺟﺰو‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪات اﺻﻮﻟﯽ ﺳﺮان ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﺬﮐﺮ وﻟﺘﺮ در »دﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ«‪ ،‬از زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﺻﻠﻴﺐ‬ ‫ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ ﺗﺎ وﻗﺘﻴﮑﻪ وی ﺑﻪ ﺧﺪاﺋﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﺳﻪ ﻗﺮن ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و اﻳﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﺧﺪا در اﻳﻦ ﻣﺪت درﺳﺖ ﺑﺮ‬ ‫اﻟﮕﻮی ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻣﭙﺮاﺗﻮران ﺑﻪ ﺧﺪاﻳﺎن در اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺁﻏﺎز ﻋﻴﺴﯽ ﻓﻘﻂ ﻣﺨﻠﻮﻗﯽ ﺑﺮﺗﺮ از دﻳﮕﺮان ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎﻓﻮق ﻣﻼﺋﮏ ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪا ﺗﺮاوش ﺧﺪا داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺧﻠﻘﺖ ﮐﺎﺋﻨﺎت وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬ ‫ﺧﻮدش ﺧﺪای دوم اﻋﻼم ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻌﺎر ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﺪا اﺳﺖ ﻣﻮرد ﻧﻔﯽ ﺻﺮﻳﺢ ﻗﺮﺁن ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﺪاﺋﯽ‬ ‫ﻳﮑﺘﺎ اﺳﺖ و ﻣﻨﺰﻩ اﺳﺖ از ﺁﻧﮑﻪ وی را ﻓﺮزﻧﺪی ﺑﺎﺷﺪ )ﻧﺴﺎء ‪ ،(١٧١‬ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻋﺰﻳﺮ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﺪا اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺴﻴﺢ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﺪا اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺪا ﺑﮑﺸﺪﺷﺎن ﮐﻪ ﺑﺪو ﭼﻨﻴﻦ دروغ ﻣﯽ ﺑﻨﺪﻧﺪ!«‪) ١‬ﺗﻮﺑﻪ‪» .(٣١-٣٠ ،‬اﻳﻦ ﮐﺲ ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ‬ ‫اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﺪا‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪا را ﻧﻤﯽ ﺷﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﻓﺮزﻧﺪی ﺑﺮای ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ« )ﻣﺮﻳﻢ‪ .(٣۵-٣۴ ،‬ﻣﺎﺟﺮای ﻣﺼﻠﻮب ﺷﺪن‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ در هﺮ ﭼﻬﺎر اﻧﺠﻴﻞ ﺑﺮ ﺁن ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ در ﻗﺮﺁن ﻣﻮرد ﻧﻔﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ واﻗﻌﯽ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻠﻴﺐ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ‪» :‬ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺁری‪ ،‬ﻣﺎ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﺮﻳﻢ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا را ﮐﺸﺘﻴﻢ‪ ،‬وﻟﯽ‬ ‫او را ﻧﮑﺸﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺻﻠﻴﺐ ﻧﮑﺸﻴﺪﻧﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮ ﺁﻧﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﺘﺒﻪ ﺷﺪ و ﮐﺴﺎﻧﻴﮑﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﻪ راﻩ ﺧﻄﺎ ﻣﯽ روﻧﺪ و از‬ ‫ﺣﻘﺎﺋﻖ اﻣﻮر ﺑﯽ اﻃﻼﻋﻨﺪ و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﭘﻨﺪار ﺑﺎﻃﻞ ﺧﻮﻳﺸﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺁﻧﺎن ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ او را ﻧﮑﺸﺘﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ او را ﺑﺴﻮی‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎﻻ ﺑﺮد« )ﻧﺴﺎء ‪.(١۵٨-١۵٧‬‬ ‫ﮔﻠﺪﺗﺴﻴﻬﺮ اﻳﻦ دو ﺁﻳﻪ را ﺑﺎزﺗﺎب ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻌﺮوف ﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ واﻗﻌﯽ ﭼﻮن ﺟﻮهﺮ ﻣﺎدی ﻧﺪاﺷﺖ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻠﻴﺐ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﻮد و ﺁﻧﮑﺲ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺑﺎﻻی ﺻﻠﻴﺐ رﻓﺖ ﻗﺎﻟﺐ زﻣﻴﻨﯽ و ﻏﻴﺮاﺻﻴﻞ او ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻌﺪا ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ و ﻣﻮاﻓﻘﺎن و ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺪا ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﭘﻴﺶ از ﺳﻠﻤﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺳﺎﺑﻘﻪ‬ ‫ﻣﺎﻧﻮی داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎری از اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن در ﻣﮑﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫از دﻳﺪﮔﺎﻩ ارزﻳﺎﺑﯽ ﺗﺎرﻳﺨﯽ‪ ،‬ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻬﻤﺎن اﻧﺪازﻩ ﮐﻪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻴﺴﯽ ‪ -‬ﺧﻮاﻩ واﻗﻌﯽ و ﺧﻮاﻩ اﺳﻄﻮرﻩ ای‬ ‫ﻣﺪﻳﻮن اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﮑﻞ ﮔﻴﺮی و ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺧﻮﻳﺶ را ﻣﺪﻳﻮن ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس اﺳﺖ‪ ،‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ اﻧﺤﺮاف ﺑﻨﻴﺎدی ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ از او‬ ‫دارد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﮔﻮﺳﺘﺎوﻟﻮﺑﻮن در ‪ Bibliotheque de Philosophie Scientifique‬ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫»ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻋﻴﺴﯽ ﺷﺎﮔﺮدان او ﮐﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﯽ هﺎ و ﻣﻮاﻋﻆ اﺧﻼﻗﯽ او را ﺑﻪ دﻳﮕﺮان اﺑﻼغ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ در ﻣﺮاﺣﻞ‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﭼﻨﺪاﻧﯽ در اﻳﻦ راﻩ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻴﺎوردﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺪاﻧﺼﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﮐﺎر ﭘﻴﺶ ﻣﯽ رﻓﺖ اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻨﮑﻪ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﺪت‬ ‫زﻳﺎدی ﭘﺲ از ﻣﺮدن ﺧﻮد او ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪک ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ در ﻋﻤﻞ درﺳﺖ ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس‪،‬‬ ‫ﺧﺎﺧﺎم داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻳﻬﻮدی ﮐﻪ ﺧﻮدش هﺮﮔﺰ ﻋﻴﺴﯽ را ﻧﺪﻳﺪ و روﻳﺎروﺋﯽ ﻣﻌﺮوف او ﺑﺎ ﻋﻴﺴﯽ در ﺟﺎدﻩ دﻣﺸﻖ ﭘﺲ از ﻣﺮگ و‬ ‫رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﻋﻴﺴﯽ ﻧﻴﺰ ﻃﺒﻌًﺎ اﻓﺴﺎﻧﻪ ای ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺗﺨﻴﻞ ﻓﺮاوان ﺧﻮد و ﺑﺎ اﺣﺎﻃﻪ ای ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ‬

‫______________________________‬

‫‪ -١‬هﻮﻳﺖ اﻳﻦ "ﻋﺰﻳﺮ"ﮐﻪ از او ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎری از ﳏﻘﻘﲔ او را ﳘﺎن ﻋﺰرا ﭘﻴﻐﻤﱪ ﺗﻮرات‬ ‫ﴰﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﺁﺋﲔ ﻳﻬﻮد ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ دارد‪ ،‬وﻟﯽ هﻴﭽﻮﻗﺖ ادﻋﺎی ﻓﺮزﻧﺪی ﺧﺪا را ﻧﮑﺮدﻩ و‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺮای او ﭼﻨﲔ ﻣﻘﺎﻣﯽ را ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮﻳﻦ "ﺧﺪا ﺑﮑﺸﺪﺷﺎن" از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد ﺧﺪا ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺎﻟﺐ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٨‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ و ﺑﻪ ﻣﺬاهﺐ ﺧﺎور زﻣﻴﻦ داﺷﺖ‪ ،‬ﭘﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬و ﺑﻨﺎم ﻣﺴﻴﺢ ﻣﺬهﺒﯽ را ﺳﺎﺧﺖ و ﺷﮑﻞ داد ﮐﻪ اﮔﺮ ﺧﻮد ﻣﺴﻴﺢ‬ ‫زﻧﺪﻩ ﺑﻮد هﻴﭻ ﭼﻴﺰ از ﺁن ﺳﺮ در ﻧﻤﯽ ﺁورد‪ ،‬و ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﻣﺬهﺐ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻇﻮاﺑﻂ ﺗﻮراﺗﯽ ﺑﻮد ﺗﺎ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی اﻧﻘﻼﺑﯽ ﺧﻮد ﻣﺴﻴﺢ‪ .‬واﻗﻌﻴﺖ ﺷﺎﻳﺎن ﺗﺬﮐﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﻧﻴﺰ در ﺻﺪد اﻳﻦ ﺑﺮﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﻣﺴﻴﺢ ﻳﮏ‬ ‫ﺧﺪا ﺑﺴﺎزد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ او را ﻓﻘﻂ ﻳﮏ ﺧﺪا ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ داﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺮدﻣﺎن اﺑﻼغ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ اﺑﺪی در‬ ‫اﻧﺘﻈﺎرﺁﻧﺎن اﺳﺖ و او )ﻋﻴﺴﯽ( اﻳﻦ زﻧﺪﮔﯽ را ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺮگ ﺧﻮد ﺑﺮای ﺁﻧﺎن ﺧﺮﻳﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﻴﭻ ﻧﺸﺎﻧﻪ ای از اﻳﻦ وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺪارد ﮐﻪ در ﻗﺮن اول ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻋﻴﺴﯽ از ﻧﻈﺮ ﭘﻴﺮوان او ﺧﺪا ﻳﺎ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﺪا ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ ای ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫در ﻗﺮن دوم ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﺗﺪرﻳﺠﺎ در ﺟﻮاﻣﻊ ﻋﻴﺴﻮی رواج ﻳﺎﻓﺖ‪«.‬‬ ‫»ﮔﻴﻨﯽ ﺑﺮ« اﺳﺘــﺎد ﻓﻠﺴﻔﻪ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺳﺮﺑﻦ در ﮐﺘـﺎب ﻣﻌﺮوف ‪ L’ evolution des Dogmes‬ﺧــــــﻮد در هﻤﻴﻦ ﺑـﺎرﻩ‬ ‫ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁن ﻋﻴﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺧﺪای زﻧﺪﻩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬در ﺗﻤﺎم دوران زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد ﻧﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ را‬ ‫ﺧﺪا داﻧﺴﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺪﻋﯽ اﻋﻼم ﻣﺬهﺒﯽ ﺗﺎزﻩ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ دوازدﻩ ﺣﻮاری ﺳﺎدﻩ دل او ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﺗﺠﻠﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ در روی‬ ‫زﻣﻴﻦ ﺑﻮد‪ ،‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﻣﻌﻨﯽ اﻳﻦ ﺣﺮف را ﻧﻤﯽ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬در درﺟﻪ ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻳﺎد ﮐﻔﺮ و اﺗﻬﺎم ﺑﺮﻣﯽ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻓﺮزﻧﺪ‬ ‫داﺷﺘﻦ ﺧﺪا ﺑﺮای اﻳﻦ ﺣﻮارﻳﻮﻧﯽ ﮐﻪ هﺮ دوازدﻩ ﻧﻔﺮﺷﺎن ﻳﻬﻮدی ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺟﺰ ﻳﮏ ﮐﻔﺮ وﺣﺸﺘﻨﺎک ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫ﺧﻮد ﻋﻴﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻘﺎﻣﯽ ﺟﺰ ﻳﮑﯽ از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﻣﺘﻌﺪد ﻳﻬﻮد ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ ادﻋﺎ را داﺷﺖ ﮐﻪ ﻧﺰدﻳﮑﯽ‬ ‫ﻣﻠﮑﻮت ﺧﺪاوﻧﺪ را ﮐﻪ از دﻳﺮ زﻣﺎﻧﯽ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن وﻋﺪﻩ دادﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﺪاﻧﺎن ﺑﺸﺎرت دهﺪ‪«.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ هﻤ ِﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮع ﺑﺮ اﻳﻦ ﻓﺮض اﺳﺖ ﮐﻪ اﺻﺎﻟﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺧﻮد ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺤﺮز ﺑﺎﺷﺪ و وﻗﺎﻳﻌﯽ ﮐﻪ در اﻧﺠﻴﻞ هﺎی‬ ‫ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ و در ﺳﺎﻳﺮ ﮐﺘﺎب هﺎ و رﺳﺎﻻت ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ از او رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ واﻗﻌًﺎ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری از ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻣﻌﺘﺒﺮ و ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ ﻋﻴﺴﯽ و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺮرﺳﯽ هﺎﺋﯽ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﻧﺠﺎم دادﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎورﻧﺪ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ در وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﯽ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻋﻴﺴﯽ ﺟﺎی ﺗﺮدﻳﺪ اﺳﺖ‪ ،‬و هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻧﻮح و اﺑﺮاهﻴﻢ و ﻳﻌﻘﻮب و ﻳﻮﺳﻒ‬ ‫و ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺳﯽ ﺷﺨﺼﻴﺖ هﺎﺋﯽ اﺳﻄﻮرﻩ ای ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﺎهﻨﺎن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺗﻮرات ﺑﺎ هﺪف هﺎﺋﯽ ﻣﻌﻴﻦ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻴﺴﯽ ﻧﻴﺰ ﺷﺨﺼﻴﺖ اﺳﻄﻮرﻩ ای دﻳﮕﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ هﺪف ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاری ﺁﺋﻴﻦ اﻧﻘﻼﺑﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ در‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺁﺋﻴﻦ ﻗﺸﺮی ﻳﻬﻮد اﺑﺪاع ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﺪﻻﻟﯽ اﺻﻮﻟﯽ اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫هﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮرات و ﺷﻴﻮخ ﺑﺰرگ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﻋﻴﺴﯽ ﻧﻴﺰ هﻴﭻ ﻣﺪرک ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻳﺎ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﺣﺎﮐﯽ از وﺟﻮد‬ ‫واﻗﻌﯽ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺴﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ دوران وی دوراﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم از ﺁرﺷﻴﻮهﺎی ﻣﻨﻈﻢ و از‬ ‫وﻗﺎﻳﻊ ﻧﻮﻳﺴﯽ دﻗﻴﻖ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺪارک ﻓﺮاواﻧﯽ از اﻳﻦ دوران را در‬ ‫اﺧﺘﻴﺎر ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﻄﻘًﺎ ﻣﺎﺟﺮای ﻋﻴﺴﯽ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺨﺼﯽ واﻗﻌﺎوﺟﻮد داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ در‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ ﻣﺘﻔﮑﺮ ﻳﻬﻮدی زﻣﺎن ﺁﻏﺎز ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻓﻴﻠﻮن ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ ﻓﻴﻠﺴﻮف اﺳﮑﻨﺪرﻳﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺳﺎل هﺸﺘﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد‬ ‫ﻣﺴﻴﺢ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ۵٠‬ﻣﻴﻼدی ﻣﯽ زﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وی ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻪ در ﺁﻧﺰﻣﺎن ﺑﺨﺸﯽ از اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم ﺑﻮد ﺁﺷﻨﺎﺋﯽ ﻧﺰدﻳﮏ داﺷﺖ‪ .‬ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﻓﻠﺴﻔﯽ او در ﻣﺤﻴﻂ‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺼﺮ و در ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی ﺧﺎور ﻧﺰدﻳﮏ و ﻣﻴﺎﻧﻪ در ﺣﺪی ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﺷﮑﻞ ﮔﻴﺮی ﻓﻠﺴﻔﯽ‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ را ﻣﺪﻳﻮن اﻳﻦ ﻓﻴﻠﺴﻮف اﻓﻼﻃﻮﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻤﺎرﻧﺪ و ﻓﺮدرﻳﮏ اﻧﮕﻠﺲ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭘﺮداز ﻧﺎﻣﯽ ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﻢ او را اﺳﺎﺳﺎ ﭘﺪر‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻟﻘﺐ ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ در هﻴﭽﻴﮏ از ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﻓﻴﻠﻮن ﮐﻪ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻋﻴﺴﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺨﺼﯽ‬ ‫اﺷﺎرﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ و ﻣﻮرخ ﺳﺮﺷﻨﺎس دﻳﮕﺮ هﻤﺎن زﻣﺎن ﻳﻮﺳﻒ ﻓﻼوﻳﻮس اﺳﺖ ﮐﻪ او ﻧﻴﺰ ﻳﻬﻮدی اﺳﺖ و دو‬ ‫ﮐﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺦ او ﺑﻨﺎم هﺎی ﺟﻨﮓ هﺎی ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻳﻬﻮد از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻮارﻳﺦ ﻗﺮن اول ﻣﻴﻼدی ﺑﺤﺴﺎب ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﮐﺘﺎب هﺎ در زﻣﺎﻧﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺬهﺒﯽ ﭘﻮﻳﺎﺋﯽ در اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم در ﺣﺎل ﺷﮑﻞ ﮔﻴﺮی‬ ‫و ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﺎ اﻳﻨﻮﺻﻒ ﺟﺰ اﺷﺎرﻩ ای ﭼﻨﺪ ﺳﻄﺮی ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺣﺘﯽ ﺧﻮد ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﺁﻧﺮا ﻧﻮﺷﺘﻪ ای ﺟﻌﻠﯽ داﻧﺴﺖ‬ ‫ﮐﻪ در ﻗﺮون اوﻟﻴﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺪﻳﻦ ﮐﺘﺎب اﻓﺰودﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ هﻴﭻ ﺳﺨﻨﯽ از ﻋﻴﺴﯽ در ﺁن ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬هﻤﻴﻦ ﭘﺮﺳﺶ در‬ ‫ﻣﻮرد ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻮرخ ﻳﻬﻮدی دﻳﮕﺮ ﺁن زﻣﺎن‪ ،‬ﻳﻮﺳﻴﻮس‪ ،‬وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮد او اهﻞ ﻃﺒﺮﻳﻪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺷﻬﺮی ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫رواﻳﺖ اﻧﺠﻴﻞ ﺑﺎرهﺎ ﻋﻴﺴﯽ در ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻮﻋﻈﻪ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬هﻴﭻ ﻧﺎﻣﯽ از ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺨﺼﯽ در ﮐﺘﺎب او ﺑﺮدﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ‬ ‫ﻣﻮرﺧﻴﻦ ﻏﻴﺮ ﻳﻬﻮدی هﻤﺎن زﻣﺎن‪ ،‬ﭘﻠﻮﺗﺎرک)ﭘـﻠﻮﺗﺎرﺧـﻮس( و ﻟﻮﮐﻴﺎﻧﻮس ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ و ﭘﻠﻴﻨﻴﻮس و ﺳﻠﺰوس روﻣﯽ‪ ،‬ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎران ﻗﺮون اول و دوم ﻣﻴﻼدی‪ ،‬ذﮐﺮی از ﻋﻴﺴﯽ ﻧﮑﺮدﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﻪ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﯽ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﻮﺿﻮع ﻳﮑﯽ از ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ هﺎ و ﺗﺠﺰﻳﻪ هﺎی ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ در ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻏﺮب ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﺷﻤﺎر ﮐﺘﺎب هﺎ و ﻣﻘﺎﻻﺗﯽ ﮐﻪ در ﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اروﭘﺎﺋﯽ و اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ و در دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺑﭽﺎپ رﺳﻴﺪﻩ از ﭼﻨﺪﻳﻦ هﺰار ﻓﺮاﺗﺮ ﻣﯽ رود‪ .‬ﺑﺨﺶ زﻳﺎدی از اﻳﻦ ﮐﺘﺎب هﺎ و ﻣﻘﺎﻻت‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٩‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ و دﻳﮕﺮ ﻣﺤﻘﻘﺎﻧﯽ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺁﮐﺎدﻣﻴﺴﻴﻦ ﻳﺎ اﺳﺘﺎد ﻣﻮرخ هﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﺿﺎﻓﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮد ﺟﺎﻣﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺮﺗﻦ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺷﺎﻳﺪ ﺗﺬﮐﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺷﮕﻔﺖ ﺁور ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎر ﺁن‬ ‫ﮔﺮوهﯽ از اﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﮐﻪ وﺟﻮد ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻋﻴﺴﯽ را ﻣﻮرد اﻧﮑﺎر ﻳﺎ ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ از ﺁﻧﭽﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﻄﻠﻘﺎ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻦ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ دو ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﮐﻮﺗﺎﻩ از ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﺁﻟﺒﺮت ﺷﻮاﻳﺘﺴﺮ‪،‬‬ ‫ﻣﺘﻔﮑﺮ و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﻌﺮوف ﺳﻮﻳﺴﯽ ﮐﻪ ﺧﻮدش ﮐﺸﻴﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬هـ‪ .‬ج‪ .‬وﻟﺰ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ و ﻣﻮرخ ﺳﺮﺷﻨﺎس اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﻗﺮن‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬اﮐﺘﻔﺎﻣﯽ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺷﻮاﻳﺘﺴﺮ در ﺗﺤﻘﻴﻖ دو ﺟﻠﺪی ﻣﻔﺼﻞ ﺧﻮد درﺑﺎرﻩ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁن ﻋﻴﺴﯽ‬ ‫ﻧﺎﺻﺮی ﮐﻪ ﺑﻪ رواﻳﺖ ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﻇﻬﻮر ﮐﺮد و ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧﺪا را اﻋﻼم ﻧﻤﻮد و ﻗﻠﻤﺮو اﻟﻬﯽ را در زﻣﻴﻦ ﺑﺮﻗﺮار‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﺑﺎﻻی ﺻﻠﻴﺐ ﺟﺎن ﺳﭙﺮد ﺗﺎ اﻗﺪام ﺧﻮد را ﺗﺜﺒﻴﺖ و ﺗﻘﺪﻳﺲ ﮐﻨﺪ هﺮﮔﺰ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ راﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻴﺒﺮاﻟﻴﺴﻢ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺌﻮﻟﻮژی ﺑﺮ او ﻟﺒﺎس ﺗﺎرﻳﺨﯽ‬ ‫ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ ﮐﻮﺷﺶ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ در ﺻﺪو ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎﻟﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺗﺌﻮﻟﻮژی )اﻟﻬﻴﺎت( ﻣﺪرن ﺑﻌﻤﻞ‬ ‫ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻋﻴﺴﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎ را از دﻳﺪ ﻣﻨﻄﻘﯽ وﻋﻠﻤﯽ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﮐﻨﻨﺪ و از اﻳﻦ ﻧﻈﺮﮔﺎﻩ ﺑﺪو هﻮﻳﺘﯽ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺑﺒﺨﺸﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ‬ ‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻋﻴﺴﺎی ﺗﺎرﻳﺨﯽ واﻗﻌﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻌﮑﺲ واﻗﻌﻴﺖ دارد ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺪون ﻋﻴﺴﯽ و ﺟﺪا از‬ ‫ﻣﻌﺠﺰات و اﻋﻤﺎل ﺧﺎرق اﻟﻌﺎدﻩ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺷﺨﺼﻴﺖ اﺳﻄﻮرﻩ ای ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ «.‬هـ‪ .‬ج‪ .‬وﻟﺰ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد‬ ‫در ﮐﺘﺎب ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪ ...» :‬از هﻤﻪ اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﯽ هﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﯽ رﺳﻴﻢ ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺐ ﺳﻨﺖ هﺎی اﻧﺠﻴﻠﯽ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻨﺎﺑﻊ اوﻟﻴﻪ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ و ﺁن ﻋﻴﺴﺎﺋﯽ ﮐﻪ در ﻗﺪﻳﻤﯽ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪارک ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﻬﻴﭻ وﺟﻪ ﻋﻴﺴﺎی‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اوﻟﻴﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ‪ ،‬اﻧﺎﺟﻴﻞ ﮐﺘﺎﺑﺖ ﺷﺪﻩ ای را در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ درﺑﺎرﻩ زﻧﺪﮔﯽ ﻋﻴﺴﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ زﻣﺎن ﻣﺘﺄﺧﺮﺗﺮی از زﻣﺎن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ اﻧﺠﻴﻞ هﺎ ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ...‬ﻗﺼﻮر ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن در ذﮐﺮ وﻗﺎﻳﻊ ﻣﺸﺨﺼﯽ از زﻧﺪﮔﯽ ﻋﻴﺴﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﻗﻄﻌﻴﺖ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ وﻗﺎﻳﻊ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ هﻤﻴﻦ اﻓﺮاد‬ ‫ﻃﺮﺣﯽ ﺷﺪﻩ و ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺳﭙﺲ وارد اﻧﺠﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪«.‬‬ ‫در اواﺳﻂ ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ ﻣﺘﻔﮑﺮ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ داوﻳﺪ اﺷﺘﺮاوس‪ ،‬از ﺷﺎﮔﺮدان ﻣﮑﺘﺐ هﮕﻞ‪ ،‬ﮐﻪ ﺧﻮدش ﮐﺸﻴﺶ و اﺳﺘﺎد اﻟﻬﻴﺎت ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس روش ﺗﺤﻠﻴﻠﯽ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ هﮕﻞ ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺎ ارزﻳﺎﺑﯽ ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬ﻃﯽ ﮐﺘﺎب ﻗﻄﻮری درﺑﺎرﻩ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ اﻧﺠﻴﻞ هﺎی‬ ‫ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ و ﺗﻀﺎدهﺎی ﺁﻧﻬﺎ ارزش ﺗﺎرﻳﺨﯽ اﻳﻦ اﻧﺠﻴﻞ هﺎ را ﺑﮑﻠﯽ اﻧﮑﺎر ﮐﺮد و ﭼﻮن از ﻧﻈﺮ ﻋﻘﻠﯽ ﺟﺎﺋﯽ ﺑﺮای ﻣﻌﺠﺰات‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﺎﺋﯽ ﻧﻤﯽ دﻳﺪ‪ ،‬ﮐﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺘﯽ ﺑﺪون اﺳﻄﻮرﻩ و ﺑﺪون ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻳﻌﻨﯽ ﻋﻴﺴﯽ اراﺋﻪ دهﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﮐﺘﺎب او در ﺳﺎل‬ ‫‪ ١٨٣٧‬ﺑﻨﺎم ﻧﻘﺪی ﺑﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﮑﯽ از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬهﺐ در اﺷﺎرﻩ ﺑﺪان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫ﮐﺎش ﻻاﻗﻞ اﺷﺘﺮاوس اﺛﺮی ﭼﻨﻴﻦ وﻳﺮان ﮐﻨﻨﺪﻩ را ﺑﻪ ﻻﺗـﻴﻨﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﺎدی اﻣﮑﺎن ﺧﻮاﻧﺪن ﺁﻧﺮا ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫درﺑﺎرﻩ اﺻﺎﻟﺖ ﻳﺎ ﻋﺪم اﺻﺎﻟﺖ وﺟﻮد ﻋﻴﺴﯽ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺟﺎﻟﺒﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ﻣﻌﺎﺻﺮ اﻳﺮاﻧﯽ ﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ ﺁﺷﺘﻴﺎﻧﯽ در ﮐﺘﺎب‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ در دﻳﻦ ﻣﺴﻴﺢ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺪان رﺟﻮع ﮐﺮد‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﻗﺮﺁن‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻼف ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬ﮐﺘﺎﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ زﻣﺎن ﺗﺪوﻳﻦ ﺁن ﻣﺎﻧﻨﺪ هﻮﻳﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺁورﻧﺪﻩ ﺁن ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ‬ ‫اﻳﻨﮑﻪ ﻧﺤﻮﻩ ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﺎ دو ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ دﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎوﺗﯽ اﺻﻮﻟﯽ دارد‪ ،‬زﻳﺮا در ﺁن از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺼﻮرت ﺷﺨﺺ‬ ‫ﺳﻮم ﻳﺎد ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﺷﺨﺺ اول ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬در ﻣﻮرد اﺻﺎﻟﺖ ﻣﺘﻦ‬ ‫ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ از هﻤﺎن ﺁﻏﺎز در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﺗﺮدﻳﺪهﺎ و اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮهﺎی ﺑﺴﻴﺎر وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در دوران‬ ‫ﺧﻮد ﻣﺎ هﻢ هﻤﻴﻦ اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮهﺎ و ﺗﺮدﻳﺪهﺎ در ﻧﺰد اﺳﻼم ﺷﻨﺎﺳﺎن وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫ﻗﺮﺁن در زﻣﺎن وﻓﺎت ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ ای از ﺁﻳﺎﺗﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺪﻩ ای از ﺻﺤﺎﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺿﺒﻂ ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺪﻩ ای‬ ‫دﻳﮕﺮ از ﺁﻧﻬﺎ از ﺑﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﭼﻮن ﺑﺎ درﮔﺬﺷﺖ ﺧﻮد ﻣﺤﻤﺪ و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن ﺑﺎ ﻣﺮگ ﺗﺪرﻳﺠﯽ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻴﻢ ﺁن ﻣﯽ رﻓﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺘﻦ ﮐﺎﻣﻞ ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ از دﺳﺖ ﺑﺮود‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻋﻤﺮ‪ ،‬ﮐﺎر ﮔﺮد ﺁوری ﻗﺮﺁن ﺑﻪ زﻳﺪﺑﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻪ در ﺑﺎزﭘﺴﻴﻦ ﺳﺎل هﺎی‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺤﻤﺪ ﮐﺎﺗﺐ او ﺑﻮد ﻣﺤﻮل ﺷﺪ‪ ،‬و وی ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﻗﻄﻌﺎت ﻗﺮﺁن را از ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻤﻊ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﯽ از ﻗﺮﺁن از ﻣﺠﻤﻮع ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺘﻨﯽ ﮐﻪ زﻳﺪ ﮔﺮد ﺁورد ﺑﺪون ﻧﻘﻄﻪ و اﻋﺮاب ﺑﺮ ﺻﻔﺤﺎﺗﯽ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺤﻒ ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وﻟﯽ اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ اوﻟﻴﻪ ﻗﺮﺁن ﺟﻨﺒﻪ رﺳﻤﯽ ﻧﺪاﺷﺖ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﺨﺺ‬ ‫ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن ﺟﺎﻣﻪ اﺳﻼﻣﯽ اﺧﺘﺼﺎص دادﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪا ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ دﻳﮕﺮ از ﺻﺤﺎﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ )ﮐﻪ اﺳﺎﻣﺸﺎن در ﻓﻬﺮﺳﺖ اﺑﻦ‬ ‫ﻧﺪﻳﻢ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ( ﺁﻳﺎت دﻳﮕﺮی ﺑﺪﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻓﺰودﻩ ﺷﺪ و ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻘﺪم و ﺗﺄﺧﺮ ﺁﻳﺎت ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭼﻨﺪﻳﻦ‬ ‫ﻣﺘﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻗﺮﺁن ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﯽ ﺷﺒﺎهﺖ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﺘﻮن ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮرات ﻧﺒﻮد‪ .‬وﻗﺘﻴﮑﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻋﻤﺮ ﻋﺜﻤﺎن‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻼﻓﺖ رﺳﻴﺪ‪ ،‬وی ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ از ﻣﺠﻤﻮع اﻳﻦ رواﻳﺎت ﻳﮏ ﻣﺘﻦ رﺳﻤﯽ ﻗﺮﺁن ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺮﺁن‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺁﻳﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻴﺰ اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ ﺑﻪ زﻳﺪﺑﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺎﺗﺐ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﻮل ﺷﺪ‪ ،‬و ﻋﺜﻤﺎن از‬ ‫ﺣﻔﺼﻪ دﺧﺘﺮﻋﻤﺮ و زوﺟﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ اوراق ﻗﺮﺁﻧﯽ را ﮐﻪ اﺑﻮﺑﮑﺮ ﺑﺪو دادﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ هﻴﺌﺖ ﭼﻬﺎرﻧﻔﺮی زﻳﺪ و‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٠‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫هﻤﺮاهﺎﻧﺶ ﺗﺤﻮﻳﻞ دهﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺗﺪوﻳﻦ ﻗﺮﺁن رﺳﻤﯽ اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ ﺑﻪ ﺣﻔﺼﻪ ﻣﺴﺘﺮد ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺗﻤﺎم ﻣﺪارک و ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻗﺮﺁن ﻣﻨﻬﺪم ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻧﺴﺨﻪ اﻧﺤﺼﺎری ﺣﻔﺼﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ او در ﺳﺎل ‪ ۴۶‬هﺠﺮی ﺑﻪ اﻣﺮ ﻣﺮوان اول ﺧﻠﻴﻔﻪ اﻣﻮی ﺿﺒﻂ‬ ‫و ﻣﻨﻬﺪم ﺷﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺘﻨﯽ از ﻗﺮﺁن ﮐﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ ﻣﺘﻨﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ اﻣﺮ ﻋﺜﻤﺎن ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎﻧﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺜﻤﺎن و ﻧﺰدﻳﮑﺎن وی ﻳﻌﻨﯽ ﺑﻨﯽ اﻣﻴﻪ از‬ ‫اﻳﻦ ﺗـﺪوﻳـﻦ و ﺗﺤﻤﻴـﻞ ﻣﺘﻦ واﺣـــــــﺪی از ﻗﺮﺁن ﺗﻨﻬـﺎ ﻧﻈﺮ دﻳﻨﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻴﺸﺘـﺮ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻨﻈﻮرهﺎی ﺳﻴـــﺎﺳﯽ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ای‪ .‬پ‪ .‬ﭘﺘﺮوﺷﻔﺴﮑﯽ ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب اﺳﻼم در اﻳﺮان ﺧﻮد هﻤﻪ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﺎت را ﻣــﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دادﻩ‪ ،‬ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨــﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﮔﻔﺖ در ﺟﻤﻊ ﺁوری ﻗﺮﺁن ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﯽ ﺑﻪ ﺳﻮد هﻮاداران ﺑﻨﯽ اﻣﻴﻪ در ﻣﺘﻦ ﺁن دادﻩ ﺷﺪﻩ و زﻳﺪﺑﻦ ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫ﺑﺨﺎﻃﺮ رﺿﺎﻳﺖ ﻋﺜﻤﺎن و اﻣﻮﻳﺎن ﺁﻳﺎت ﻣﻌﻴﻨﯽ را از ﻣﺘﻦ ﻗﺮﺁن ﺣﺬف ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد ﻳﮑﯽ از ﻧﺰدﻳﮑﺎن ﻣﺤﻤﺪ و‬ ‫از ﺣﺎﻓﻈﺎن ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻣﺘﻦ ﻗﺮﺁن ﮐﻪ ﺧﻮد ﻣﺘﻦ دﻳﮕﺮی از ﻗﺮﺁن را ﺗﺪوﻳﻦ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﺁﺷﮑﺎرا ﺳﻮرﻩ هﺎی ‪ ١١٣‬و‪ ١١۴‬ﻗﺮﺁن را‬ ‫ﻏﻴﺮ اﺻﻴﻞ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ‪ ،‬و ﺧﻮارج ﻧﻴﺰ اﺻﺎﻟﺖ ﺳﻮرﻩ ﻳﻮﺳﻒ را ﻣﻨﮑﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻻاﻗﻞ ﺗﺎ ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم هﺠﺮی هﻨﻮز ﻧﺴﺨﻪ هﺎﺋﯽ‬ ‫از ﻗﺮﺁن ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﺑﻦ اﺑﯽ ﮐﻌﺐ و ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد در ﻣﻴﺎن ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﺮﺁن ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﻋﺜﻤﺎن را ﺑﻪ‬ ‫رﺳﻤﻴﺖ ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ رواج داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺿﺒﻂ ﻣﻨﻈﻢ اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ هﺎ و اﻧﻬﺪام ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﻠﻔﺎی وﻗﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﮑﺎم ﻣﺤﻠﯽ‪،‬‬ ‫اﻧﺪک اﻧﺪک هﻤﻪ اﻳﻦ ﻧﺴﺦ را از ﻣﻴﺎن ﺑﺮد و ﻓﻘﻂ رواﻳﺖ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﺷﻴﻌﻴﺎن و ﺧﻮارج ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎری از‬ ‫ﺟﺎهﺎی اﻳﻦ ﻣﺘﻦ را ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺷﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻤﺮدﻧﺪ ﻧﺎﭼﺎر ﺁﻧﺮا ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺻﺎﻟﺖ ﺑﺮﺧﯽ از ﺁﻳﻪ هﺎی ﻗﺮﺁن در درﺟﻪ اول از ﻃﺮف ﻧﺰدﻳﮑﺘﺮﻳﻦ ﮐﺴﺎن ﺧﻮد ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻼ در‬ ‫اﺣﺎدﻳﺚ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﻌﺘﺒﺮ‪ ،‬از ﻗﻮل ﻋﺎﻳﺸﻪ‪ ،‬هﻤﺴﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻧﺰول ﺁﻳﻪ هﺎی ‪ ۴٩‬ﺗﺎ ‪ ۵٢‬ﺳﻮرﻩ اﺣﺰاب ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ از‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮش در ﻣﻮرد اﻧﺘﺨﺎب زﻧﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮش ﺑﺮای هﻤﺒﺴﺘﺮی و ﻋﺪم اﻟﺰام او ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺟﺎری در اﻳﻦ‬ ‫زﻣﻴﻨﻪ اﺧﺘﻴﺎری ﮐﺎﻣﻞ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ هﻤﺴﺮش ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﯽ ﺑﻴﻨﯽ ارﺑﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﻴﺖ در‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ هﺎی ﻗﻠﺒﯽ ﺗﻮ ﺧﻴﻠﯽ ﺷﺘﺎب دارد‪ «.‬ﮐﺲ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ اﺻﺎﻟﺖ اﻳﻦ ﺁﻳﻪ هﺎ را ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار دادﻩ ﺑﻮد ﻋﺒﺪاﷲ‬ ‫ﺑﻦ اﺑﯽ ﺳﺮح از ﻧﺰدﻳﮑﺘﺮﻳﻦ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و ﮐﺎﺗﺐ ﻣﺨﺼﻮص وﺣﯽ هﺎی او ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ اﺻﺎﻟﺖ اﻳﻦ وﺣﯽ هﺎ و‬ ‫ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻧﺰول ﺁﻳﺎت ﻗﺮﺁﻧﯽ را اﻧﮑﺎر ﮐﺮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺪﻋﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺧﻮد او در ﻣﺘﻦ اﻳﻦ ﺁﻳﺎت ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﻮد ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﯽ‬ ‫دادﻩ و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺣﺘﯽ ﻳﮑﺒﺎر ﺁﻳﻪ »ﻓﺘﺒﺎرک اﷲ اﺣﺴﻦ اﻟﺨﺎﻟﻘﯽ« )ﻣﻮﻣﻨﻮن‪ (١۴ ،‬را ﮐﻪ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺧﻮد ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﺳﺮح ﺑﻮدﻩ در ﻣﺘﻦ ﻗﺮﺁن ﺟﺎی دادﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﺑﯽ ﺳﺮح ﭘﺲ از ﻃﺮح اﻳﻦ اﺧﺘﻼف اﺳﻼم را ﺗﺮک ﮔﻔﺖ و‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﻧﺶ را ﺣﻼل ﮐﺮد و ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻨﺶ ﻓﺮﻣﺎن داد‪ .‬ﺷﺮح اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﺮی و ﺗﻔﺴﻴﺮ‬ ‫اﺑﻮاﻟﻔﺘﻮح رازی و ﮐﺎﻣﻞ اﺑﻦ اﺛﻴﺮ و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﺮﻳﻒ ﻻهﻴﺠﯽ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬رواﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺰ ﺣﺎﮐﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭼﻨﺪﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮرد ﻋﻤﺮ اﺑﻦ ﺧﻄﺎب ﻧﻈﺮاﺗﯽ درﺑﺎرﻩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ اﻇﻬﺎر داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ در ﺁﻳﺎت ﻗﺮﺁﻧﯽ ﺟﺎی دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬از‬ ‫ﻋﺠﻴﺐ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ ﮐﻪ در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬اﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﺳﻮرﻩ ﺗﻮﺑﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﺎن و ﻣﺎل ﻣﻮﻣﻨﺎن را ﺑﻪ ﺑﻬﺎی ﺑﻬﺸﺖ‬ ‫ﺧﺮﻳﺪاری ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ در راﻩ ﺧﺪا ﺑﮑﺸﻨﺪ ﻳﺎ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ وﻋﺪﻩ ﻗﻄﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ وﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ«‬ ‫)ﺗﻮﺑﻪ‪.(١١١ ،‬‬ ‫اﮔﺮ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ در ﻣﻮرد ﺗﻮرات ﻣﺼﺪاق ﭘﻴﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﺁن ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮش ﻳﻮﺷﻊ اﻣﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﭼﻮن ﺷﻬﺮی را‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ ﺗﻮ ﺑﺴﭙﺎرم ﺟﻤﻴﻊ ذﮐﻮران ﺁﻧﺮا ﺑﻪ دم ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﮑﺶ و در هﻴﭽﻴﮏ از ﺷﻬﺮهﺎی اﻳﻦ اﻗﻮاﻣﯽ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻣﺎﻟﮑﻴﺖ ﺗﻮ در‬ ‫ﻣﯽ ﺁورد هﻴﭻ ذی ﻧﻔﺴﯽ را از اﻧﺴﺎن و ﺣﻴﻮان زﻧﺪﻩ ﻣﮕﺬار و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺎﻟﮑﻞ هﻼک ﺳﺎز« )ﺳﻔﺮﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪،(١٧-١٣ ،‬‬ ‫و اﮔﺮ در ﻣﻮرد ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ ﺻﺎدق اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﭼﻮن ﺑﺎ ﮐﻔﺎر روﺑﺮو ﺷﻮﻳﺪ ﮔﺮدن هﺎﻳﺸﺎن را ﺑﺰﻧﻴﺪ ﺗﺎ از ﻓﺮط ﺧﻮﻧﺮﻳﺰی از ﭘﺎی‬ ‫درﺁﻳﻨﺪ« )ﻣﺤﻤﺪ‪ ،(۴ ،‬در ﻋﻮض در ﻣﻮرد اﻧﺠﻴﻞ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺻﺎدق ﻧﻴﺴﺖ )ﮐﻪ در ﺁن ﺣﺘﯽ ﻳﮏ ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﮐﻪ دﺳﺘﻮری ﺑﺮای ﮐﺸﺘﻦ ﮐﻔﺎر دادﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ(‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ درﺳﺖ ﺑﻌﮑﺲ در اﻳﻦ ﮐﺘﺎب هﺸﺪار دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﮑﺸﺪ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻧﻴﺰ ﮐﺸﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ‪ ،۵٢ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪ ،۴٢ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ‬ ‫و دوم‪ ،(۴۶ ،‬و هﻴﭻ ﻣﻔﺴﺮی ﻧﻴﺰ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز در هﻴﭻ ﺟﺎی اﻧﺠﻴﻞ ﻧﺸﺎﻧﯽ از اﻳﻦ »وﻋﺪﻩ ﻗﻄﻌﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ« ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺟﺎن و ﻣﺎل ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﻬﺎی ﺑﻬﺸﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﮐﺸﺘﻦ ﻳﺎ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺧﺮﻳﺪاری ﺷﻮد‪.‬‬ ‫______________________________‬

‫‪ -١‬اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻃﺮﻓﺪار ﮐﺸﱳ در راﻩ ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ هﻴﭻ ﻣﻔﺴﺮ اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺰ ﻗﺮار‬ ‫ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻇﺎهﺮا ﺗﻨﻬﺎ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻣﻮاﻓﻘﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺷﺪﻩ ﮔﻔﺘﻪ ﺁﻳﺖ اﷲ ﲬﻴﻨﯽ در دﻳﺪار ﺑﺎ‬ ‫ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن ﻋﺎﻟﲑﺗﺒﻪ رژﱘ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ در ﻣﺮاﺳﻢ ﺳﻼم ﺳﺎﻟﺮوز ﳏﻤﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﻓﺮﺻﺖ دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫او هﻢ ﴰﺸﲑ ﻣﯽ ﮐﺸﺪ و ﻣﯽ ﮐﺸﺖ‪ ،‬زﻳﺮا وﻇﻴﻔﻪ هﺮ ﭘﻴﻐﻤﱪ ﳘﲔ اﺳﺖ ﮐﻪ ﴰﺸﲑ ﺑﮑﺸﺪ وﺑﮑﺸﺪ )ﲨﺎران‪ ٣٠ ،‬ﺁذر ‪.(١٣۶٣‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١١‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫* * *‬ ‫ﻗﺮﺁن در ﺟﺰو ﮐﺘﺎب هﺎی ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ اﻧﺒﻴﺎء ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ از زﺑﻮر داوود هﻢ ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ اﺳﺖ‪» :‬و‬ ‫زﺑﻮر را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ داود ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ« )ﻧﺴﺎء‪» ،(١۶٣ ،‬و هﻤﺎﻧﺎ ﺑﺮﺗﺮی دادﻳﻢ ﺑﻌﻀﯽ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان را ﺑﺮ ﺑﻌﻀﯽ دﻳﮕﺮ‪ ،‬و زﺑﻮر را‬ ‫ﺑﻪ داود ﻋﻄﺎﮐﺮدﻳﻢ« )اﺳﺮاء‪ .(۵۵ ،‬وﻟﯽ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب زﺑﻮر )ﮐﻪ در ﺧﻮد ﺗﻮرات از ﺁن ﺑﺼﻮرت ﻣﺰاﻣﻴﺮ ﻳﺎد ﺷﺪﻩ( هﻴﭽﻮﻗﺖ در‬ ‫ﺗﻮرات ﻳﺎ در اﻧﺠﻴﻞ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﺸﻤﺎر ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ اﺳﺖ و ﺧﻮد داود ﻧﻴﺰ در هﻴﭻ ﺟﺎ ﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎﺋﯽ را ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺰاﻣﻴﺮ‬ ‫داود ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﺳﺮودهﺎی ﺻﺪ و ﭘﻨﭽﺎﻩ ﮔﺎﻧﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ داود‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻩ و ﭘﭙﻐﻤﺒﺮ ﻳﻬﻮد‪ ،‬ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮد‬ ‫ﺳﺮودﻩ اﺳﺖ )ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﭽﻪ در ﮔﺎﺗﺎهﺎ در ﻣﻮرد زرﺗﺸﺖ و اهﻮراﻣﺰدا ﻣﯽ ﺗﻮان دﻳﺪ( وﻟﯽ در هﻴﭻ ﺟﺎی ﺁن ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ داود‬ ‫ﺳﺨﻨﯽ ﻧﻤﯽ ﮔﻮﻳـﺪ‪ .‬و ﺗﺎزﻩ اﻧﺘﺴﺎب ﺑﺴﻴـﺎری از اﻳﻦ ﺳﺮودهـﺎ ﺑﻪ داود اﻧﺘﺴﺎب ﻏﻠﻄﯽ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‬ ‫ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی ﮔﺴﺘﺮدﻩ دو ﻗﺮن اﺧﻴﺮ ﻧﺸﺎن دادﻩ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ در ﭼﻬﺎر دوران ﻣﺨﺘﻠﻒ و در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﺳﺎل ﺗﺪرﻳﺠ ًﺎ‬ ‫ﺳﺮودﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﻻاﻗﻞ ﻳﮑﯽ از ادوار ﺁن دوراﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﺟﺰء ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻳﻦ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻗﺮﺁن ﮐﻪ هﺮ ﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ادﻳﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪی )ﺗﻮرات‪ ،‬اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬ﻗﺮﺁن( از ﺟﺎﻧﺐ ﻳﮏ ﺧﺪای واﺣﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﻧﺪ )و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻄﻘًﺎ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺣﻘﺎﻳﻘﯽ واﺣﺪ و ﻣﺸﺘﺮک در ﻗﺎﻟﺐ »ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺑﺪی و ﺛﺎﺑﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ‬ ‫اﻟﻬﯽ« ﺑﺎﺷﻨﺪ(‪ ،‬ﻣﻴﺎن ﺑﺴﻴﺎری از ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻋﻼم ﺷﺪﻩ در اﻳﻦ ﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﺗﻔﺎوت هﺎ و ﮔﺎﻩ ﺗﻨﺎﻗﺾ هﺎﻳﯽ ﭼﻨﺎن ﺑﻨﻴﺎدی وﺟﻮد دارد‬ ‫ﮐﻪ اﮔﺮ ﻓﺮض ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ از ﻳﮏ ﻣﻨﺒﻊ واﺣﺪ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﺮن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺼﻮرﺗﯽ ‪ ١٨٠‬درﺟﻪ ای ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻋﻘﻴﺪﻩ دادﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻣﻮرد زﻧﺎﺷﻮﺋﯽ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻗﺒﻼ ﻧﻴﺰ ﺗﺬﮐﺮ دادﻩ ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﮑﻢ ﺗﻮرات اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﭼﻮن ﮐﺴﯽ زﻧﯽ را ﺑﻪ ﻧﮑﺎح ﺧﻮد درﺁوردﻩ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬هﺮ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ اﻳﻦ زن دﻳﮕﺮ در ﻧﻈﺮش ﭘﺴﻨﺪ ﻧﻴﺎﻳﺪ ﻃﻼﻗﻨﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﺑﺪﺳﺘﺶ ﺑﺪهﺪ و او را از ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﻴﺮون ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫و اﮔﺮ ﺁن زن ﺷﻮهﺮ دﻳﮕﺮی ﮐﻨﺪ و او ﻧﻴﺰ وی را ﻣﮑﺮوﻩ ﺑﺪارد و ﻃﻼﻗﻨﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺪﺳﺘﺶ ﺑﺪهﺪ و او را از ﺧﺎﻧﻪ اش ﺑﻴﺮون‬ ‫ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻮهﺮ اول ﮐﻪ او را رهﺎ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد دﻳﮕﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ او را دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ ﻧﮑﺎح ﺧﻮد درﺁورد‪ «.‬در هﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ در ﻗﺮﺁن‬ ‫ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬زﻧﺎﻧﯽ را ﺑﻪ ﻧﮑﺎح ﺧﻮد درﺁورﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪﺗﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر زن )ﻧﺴﺎء‪ ،(٢٠ ،‬و اﮔﺮ‬ ‫ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﮐﻨﻨﺪ اول ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﺼﻴﺤﺖ ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ از ﺑﺴﺘﺮﺷﺎن دوری ﮔﺰﻳﻨﻴﺪ‪ ،‬و دﺳﺖ ﺁﺧﺮ ﮐﺘﮑﺸﺎن ﺑﺰﻧﻴﺪ )ﻧﺴﺎء‪ ،(٣۴ ،‬و‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دﻟﭙﺴﻨﺪﺗﺎن ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ در اﻣﺮ ﻃﻼق ﺁﻧﻬﺎ ﻧﮕﺮان ﻣﺒﺎﺷﻴﺪ« )ﻧﺴﺎء‪ .(١٩ ،‬وﻟﯽ درﺳﺖ در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ در اﻧﺠﻴﻞ ﺗﺼﺮﻳﺢ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻋﻴﺴﯽ ﻓﺮﻣﻮد ﻣﺮد و زﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ازدواج ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ دﻳﮕﺮ دو ﻧﻔﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻳﮏ ﺗﻦ واﺣﺪ‬ ‫هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﺧﺪا ﺑﻬﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ اﻧﺴﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺟﺪا ﺳﺎزد‪ .‬و ﻓﺮﻳﺴﻴﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﭘﺲ ﭼﺮا ﻣﻮﺳﯽ اﺟﺎزﻩ داد ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺮد ﺑﺎ دادن ﻳﮏ ﻃﻼﻗﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ زن ﺧﻮد از او ﺟﺪا ﺷﻮد؟ و ﻋﻴﺴﯽ در ﺟﻮاب ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻣﺎ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻢ هﺮﮐﺲ زن ﺧﻮد‬ ‫را ﺑﻪ ﻋﻠﺘﯽ ﺑﺠﺰ زﻧﺎ ﻃﻼق ﺑﺪهﺪ و ﺑﺎ زﻧﯽ دﻳﮕﺮ ازدواج ﮐﻨﺪ ﺧﻮدش ﻣﺮﺗﮑﺐ زﻧﺎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻮزدهﻢ‪ ،(٩-۵ ،‬و‬ ‫هﺮ زﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ از ﺷﻮهﺮ ﺧﻮد ﺟﺪا ﺷﻮد و ﺑﺎ ﻣﺮد دﻳﮕﺮ ازدواج ﮐﻨﺪ ﻣﺮﺗﮑﺐ زﻧﺎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ« )ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب دهﻢ‪.(١٢ ،١١ ،‬‬ ‫در ﻣﻮرد ﺧﻮراﮐﯽ هﺎی ﺣﺮام و ﺣﻼل در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﮔﻔﺖ از هﻤﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ روی زﻣﻴﻦ‬ ‫هﺴﺘﻨﺪ هﺮ ﮐﺪام را ﮐﻪ ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ ﺳﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﺸﺨﻮار ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺸﺮط اﻳﻨﮑﻪ ﺳﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻤﺎﻣﺎ ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺨﻮرﻳﺪ واﻣﺎ ﺷﺘﺮ را‬ ‫ﻧﺨﻮرﻳﺪ ﮐﻪ ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ ﺳﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﺧﺮﮔﻮش را ﻣﺨﻮرﻳﺪ زﻳﺮا ﻧﺸﺨﻮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وﻟﯽ ﺳﻢ ﻧﺪارد‪ ،‬و ﺧﻮک را ﻧﺨﻮرﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ ﺳﻢ هﺴﺖ وﻟﻴﮑﻦ ﻧﺸﺨﻮار ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و از هﺮ ﭼﻪ در ﺁب اﺳﺖ هﺮ ﮐﺪام ﮐﻪ ﭘﺮ و ﻓﻠﺲ دارد ﺑﺨﻮرﻳﺪ و هﺮ ﮐﺪام را ﮐﻪ‬ ‫ﭘﺮ و ﻓﻠﺲ ﻧﺪارد ﻧﺨﻮرﻳﺪ‪ ،‬و از ﻣﺮﻏﺎن هﻮا ﻋﻘﺎب و ﻣﺮغ ﻻﺷﺨﻮار و ﻣﺮغ اﺳﺘﺨﻮان ﺧﻮار و ﺷﺘﺮ ﻣﺮغ و ﺟﻐﺪ و ﺷﺐ ﭘﺮﻩ و‬ ‫هﺪهﺪ را ﻧﺨﻮرﻳﺪ‪ ،‬وﻟﯽ هﻤﻪ ﺣﺸﺮات ﺑﺎﻟﺪار را ﮐﻪ ﺑﺮ ﭼﻬﺎر ﭘﺎ راﻩ ﻣﯽ روﻧﺪ ﺑﺨﻮرﻳﺪ‪ ...‬و از ﺣﺸﺮاﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﺧﺰﻧﺪ‬ ‫اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ ﻧﺠﺲ اﻧﺪ‪ :‬ﻣﻮش ﮐﻮر و ﻣﻮش و ﺳﻮﺳﻤﺎر و ﮐﺮﺑﺎﺳﻪ و ﭼﻠﭙﺎﺳﻪ و ﺑﻮﻗﻠﻤﻮن و هﺮ ﭼﻪ ﺑﺮ ﺷﮑﻢ راﻩ رود و‬ ‫هﺮ ﭼﻪ ﭘﺎهﺎی زﻳﺎدﻩ دارد« )ﺳﻔﺮﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪ (٣٠-١ ،‬و در هﻤﻴﻦ ﻣﻮرد در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﺣﺮام ﮔﺮداﻧﻴﺪ ﺧﺪا ﺑﺮ‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻣﺮدار و ﺧﻮن و ﮔﻮﺷﺖ ﺧﻮک را‪ ،‬و هﺮ ﺣﻴﻮاﻧﯽ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا ذﺑﺢ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،(١٧٣ ،‬و هﺮ ﺣﻴﻮاﻧﯽ را‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻔﻪ ﮐﺮدن ﻳﺎ ﭼﻮب زدن ﻳﺎ از ﺑﻠﻨﺪی ﭘﺎﺋﻴﻦ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﺎخ زدن ﻣﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ )ﻣﺎﺋﺪﻩ‪ ،(٣ ،‬و ﺣﻼل ﮐﺮدﻳﻢ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ‬ ‫هﺸﺖ ﺟﻔﺖ از ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﺎن را‪ :‬ﻧﺮ و ﻣﺎدﻩ ﺑﺮﻩ و ﻧﺮ و ﻣﺎدﻩ ﺑﺰ و ﺑﭽﻪ هﺎی ﺁﻧﻬﺎ را ﮐﻪ در ﺷﮑﻢ ﻣﺎدرﺷﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و ﻧﺮ و ﻣﺎدﻩ‬ ‫ﺷﺘﺮ و ﻧﺮ و ﻣﺎدﻩ ﮔﺎو و ﺑﭽﻪ هﺎی ﺁﻧﻬﺎ را ﮐﻪ در ﺷﮑﻢ هﺎی ﻣﺎدﻩ هﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ« )اﻧﻌﺎم‪ ١۴٣ ،‬و‪ .(١۴۴‬وﻟﯽ درﺳﺖ در هﻤﻴﻦ‬ ‫راﺳﺘـﺎ در اﻧﺠﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ ...» :‬و ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺪاﻧﻴـﺪ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن از راﻩ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﯽ ﺧﻮرد و ﻣﯽ ﻧﻮﺷﺪ ﻧﺠـﺲ‬ ‫ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ هﺮﭼﻪ از راﻩ دهﺎن وارد ﺑﺪن ﺷﻮد ﺑﻪ ﻣﻌﺪﻩ ﻣﯽ رود و ﭘﺲ از ﺁن ﺑﻪ ﻣﺰﺑﻠﻪ رﻳﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺁدﻣﯽ از‬ ‫راﻩ ﺁن ﭼﻴﺰهﺎﺋﯽ ﻧﺠﺲ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ از دل و دهﺎﻧﺶ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺨﻦ زﺷﺖ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪ ﭘﻠﻴﺪ‪ ،‬ﻗﺘﻞ‪ ،‬زﻧﺎ‪ ،‬ﻓﺴﻖ‪،‬‬ ‫دزدی‪ ،‬ﻃﻤﻊ‪ ،‬ﺷﻬﺎدت دروغ‪ ،‬ﺧﻴﺎﻧﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺐ‪ ،‬ﺣﺴﺎدت‪ ،‬ﺗﻬﻤﺖ‪ ،‬ﺧﻮد ﺑﻴﻨﯽ‪ ،‬ﺑﺪ ﺧﻮاهﯽ و ﺣﻤﺎﻗﺖ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ از درون ﺑﻴﺮون‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٢‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ و ﺁدﻣﯽ را ﻧﺠﺲ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‪ ،٢٠ ،١٧ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪ .(٢٣-١٨ ،‬و ﺑﺎز در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ‬ ‫ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﭼﺮا ﻣﻄﻴﻊ ﻣﻘﺮراﺗﯽ از ﻗﺒﻴﻞ اﻳﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻳﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ را ﺑﺨﻮر و ﺁﻧﺮا ﻧﺨﻮر و ﺑﻪ اﻳﻦ دﺳﺖ ﺑﺰن ﻳﺎ دﺳﺖ ﻣﺰن؟‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻮرد ﺧﻮراﮐﯽ و ﺁﺷﺎﻣﻴﺪﻧﯽ ﻳﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻋﻴﺪ ﻳﺎ ﻣﺎﻩ ﻧﻮ ﻳﺎ روز ﺳﺒﺖ )ﺷﻨﺒﻪ( ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎد دﻳﮕﺮان‬ ‫اهﻤﻴﺖ ﻧﺪهﻴﺪ« )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﻪ ﮐﻮﻟﺴﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪.(٢١-١۶ ،‬‬ ‫درﺑﺎرﻩ ﻗﺼﺎص در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺟﺎی ﭼﺸﻢ و دﻧﺪان ﺑﻪ ﺟﺎی دﻧﺪان‪ ،‬و دﺳﺖ ﺑﺠﺎی دﺳﺖ و ﭘﺎ ﺑﺠﺎی ﭘﺎ و‬ ‫داغ ﺑﺠﺎی داغ‪ .‬و اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﭼﺸﻢ ﻏﻼم ﻳﺎ ﮐﻨﻴﺰ ﺧﻮد را ﮐﻮر ﮐﻨﺪ او را ﺑﻪ ﻋﻮض ﭼﺸﻤﺶ ﺁزاد ﮐﻨﺪ« )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ‬ ‫و ﻳﮑﻢ‪ .(٣۴-٢۴ ،‬و در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﻣﺮد ﺁزاد را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺮد ﺁزاد‪ ،‬و ﺑﻨﺪﻩ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻨﺪﻩ و‬ ‫زن را در ﻣﻘﺎﺑﻞ زن ﺑﮑﺸﻴﺪ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،(١٧٨ ،‬ﭼﺸﻢ ﺑﺠﺎی ﭼﺸﻢ و ﺑﻴﻨﯽ ﺑﺠﺎی ﺑﻴﻨﯽ و ﮔﻮش ﺑﺠﺎی ﮔﻮش و دﻧﺪان ﺑﺠﺎی دﻧﺪان‬ ‫)ﻣﺎﺋﺪﻩ‪ ،(۴۵ ،‬و اﮔﺮ ﻣﻘﺘﻮل از ﻗﻮﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﺤﺎرﺑﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺖ ﺧﻮﻧﺒﻬﺎ ﺑﺮ ﻗﺎﺗﻞ ﺿﺮوری ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻮ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﻘﺘﻮل‬ ‫ﻣﻮﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ« )ﻧﺴﺎء‪ .(٩٢ ،‬وﻟﯽ در هﻤﻴﻦ ﻣﻮرد در اﻧﺠﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ...» :‬و ﻋﻴﺴﯽ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺷﻨﻴﺪﻩ اﻳﺪ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺟــﺎی ﭼﺸﻢ و دﻧﺪان ﺑﺠﺎی دﻧﺪان‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻢ ﮐﻪ اﻧﺘﻘﺎم ﺟﻮﺋﯽ ﻓﻘﻂ ﺣﻖ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪ ،‬و اواﺳﺖ ﮐـﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺰای ﮔﻨﺎهﮑﺎران را ﺑﺪهﺪ )ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ‪ ،(٢٩-٢٧ ،‬ﺗﻮ ﮐﻴﺴﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﯽ درﺑﺎرﻩ اﻧﺴﺎن دﻳﮕﺮی‬ ‫ﻗﻀﺎوت ﮐﻨﯽ؟ اوﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ ارﺑﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺗﻮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﮐﺎر را در ﻣﻮرد او اﻧﺠﺎم دهﺪ )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس‬ ‫ﺑﻪ روﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪ ،(۴ ،‬و »ﭼﺮا ﭘﺮ ﮐﺎهﯽ را ﮐﻪ در ﭼﺸﻢ دﻳﮕﺮی اﺳﺖ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﯽ وﻟﯽ ﭼﻮﺑﯽ را ﮐﻪ در ﺧﻮدت در‬ ‫ﭼﺸﻢ داری ﻧﻤﯽ ﺑﻴﻨﯽ؟ اﮔﺮ ﺁن ﭼﻮب را از ﭼﺸﻢ ﺧﻮدت ﺑﻴﺮون ﺁوردﻩ ﺑﺎﺷﯽ‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻬﺘﺮ ﺧﻮاهﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭘﺮ ﮐﺎﻩ را ﻧﻴﺰ از‬ ‫ﭼﺸﻢ ﺑﺮادرت ﺑﻴﺮون ﺁوری« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪ ،۴-١ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ (۴٢-٣٧ ،‬و »ای ﺁدﻣﯽ‪ ،‬ﺗﻮ ﮐﻴﺴﺘﯽ ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ‬ ‫دﻳﮕﺮان ﻗﻀﺎوت ﻣﯽ ﮐﻨﯽ؟ وﻗﺘﯽ ﺗﻮ دﻳﮕﺮان را ﻣﺤﮑﻮم ﻣﯽ ﮐﻨﯽ وﻟﯽ ﺧﻮدت هﻤﺎن ﮐﺎری را ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم دادﻩ اﻧﺪ اﻧﺠـــﺎم‬ ‫ﻣﯽ دهﯽ‪ ،‬ﺧﻮدت را ﻣﺤﮑﻮم ﮐﺮدﻩ ای« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﻔﺘﻢ‪ (۵٣-۵٢ ،‬و »درﺑﺎرﻩ دﻳﮕﺮان ﻗﻀﺎوت ﻣﮑﻨﻴﺪ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫ﺑﻬﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ دﻳﮕﺮان را ﻣﺤﮑﻮم ﻣﯽ ﮐﻨﻴﺪ ﺧﻮدﺗﺎن ﻣﺤﮑﻮم ﺧﻮاهﻴﺪ ﺷﺪ« ) ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪ ١ ،‬و‪.(٢‬‬ ‫در ﻣﻮرد ﻣﺠﺎزات زﻧﺎ‪ ،‬ﺗﻮرات ﻣﻘﺮر ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬اﮔﺮ زﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﺮدی ﻧﺎﻣﺰد ﺷﻮد وﻟﯽ دﻳﮕﺮی او را در ﺷﻬﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ او‬ ‫هﻤﺒﺴﺘﺮ ﺷﻮد ﭘﺲ هﺮ دوی اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ دروازﻩ ﺷﻬﺮ ﺑﺒﺮﻧﺪ و ﺑﺎ ﺳﻨﮓ هﺎ ﺳﻨﮕﺴﺎر ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ« )ﺳﻔﺮﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ‬ ‫و دوم‪ ٢٣ ،‬و‪ ،(٢۴‬و ﻗﺮﺁن ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬زن زﻧﺎﮐﺎر و ﻣﺮد زﻧﺎﮐﺎر هﺮ ﮐﺪام را ﺻﺪ ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﺑﺰﻧﻴﺪ و هﻴﭽﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﺗﺮﺣﻤﯽ ﺑﺪاﻧﺎن روا ﻣﺪارﻳﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻣﺠﺎزات در ﺣﻀﻮر ﮔﺮوهﯽ از ﻣﻮﻣﻨﺎن اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد« )ﻧﻮر‪ .(٢ ،‬وﻟﯽ در هﻤﻴﻦ ﻣﻮرد در‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ ﮐﻪ‪» :‬ﮐﺎﺗﺒﺎن و ﻓﺮﻳﺴﻴﺎن زﻧﯽ را ﮐﻪ در زﻧﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﭘﻴﺶ او )ﻋﻴﺴﯽ( ﺁوردﻧﺪ و ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﻮﺳﯽ در‬ ‫ﺗﻮرات ﺑﻪ ﻣﺎ ﺣﮑﻢ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ زﻧﺎن ﺳﻨﮕﺴﺎر ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﭼﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﺋﯽ؟ و ﻋﻴﺴﯽ ﮔﻔﺖ‪ :‬در اﻳﻨﺼﻮرت ﺷﻤﺎ هﻢ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺸﺮط اﻳﻨﮑﻪ ﺳﻨﮓ اول را ﮐﺴﯽ ﺑﺮ او اﻧﺪازد ﮐﻪ ﺧﻮد زﻧﺎ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺁﻧﺎن ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﻳﮑﯽ ﻳﮏ ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻨﺪ«‬ ‫)ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ .(١٠-٣ ،‬و در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ اﻧﺠﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﺗﻮ ﮐﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﺋﯽ زﻧﺎ ﻣﮑﻦ‪ ،‬ﺁﻳﺎ ﺧﻮدت زﻧﺎ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﯽ؟ ﺗﻮ‬ ‫ﮐـﻪ ﻣﯽ ﮔـﻮﺋﯽ دزدی ﻧﺒـﺎﻳـﺪ ﮐﺮد‪ ،‬ﺁﻳـﺎ ﺧﻮدت دزدی ﻧﻤﯽ ﮐﻨﯽ؟ ﺗـﻮ ﮐـﻪ دﻳﮕــﺮان را ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻣﯽ دهﯽ‪ ،‬ﭼــــﺮا ﺧﻮدت را ﺗﻌﻠﻴﻢ‬ ‫ﻧﻤﯽ دهﯽ؟« )ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﻪ روﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪.(٢٢-٢١ ،‬‬ ‫در ﻣﻮرد ﺗﻌﻄﻴﻞ روز ﺳﺒﺖ )ﺷﻨﺒﻪ( و ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﮐﻴﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪان در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻓﺮﻣﻮد ﺷﺶ‬ ‫روز ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺎش و هﻤﻪ ﮐﺎرهﺎی ﺧﻮد را ﺑﺠﺎ ﺁور‪ ،‬اﻣﺎ روز هﻔﺘﻤﻴﻦ روز ﺳﺒﺖ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای ﺗﻮ اﺳﺖ و در ﺁن هﻴﭻ ﮐﺎر‬ ‫ﻣﮑﻦ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻮ و ﻧﻪ ﭘﺴﺮت و دﺧﺘﺮت و ﻏﻼﻣﺖ و ﮐﻨﻴﺰت و ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﺎﻧﺖ و ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺖ ﮐﻪ درون دﻳﻮار ﺗﻮ ﺑﺎﺷﺪ« )ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪،‬‬ ‫ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ٩ ،‬و‪ ،(١٠‬و ﺣﺘﯽ ﻗﺮﺁن در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺗﺼﺮﻳﺢ دارد ﮐﻪ ﭼﻮن ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﻘﺮرات ﺷﻨﺒﻪ را رﻋﺎﻳﺖ ﻧﮑﺮدﻧﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻮزﻳﻨﻪ ﮐﺮد )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،(۶۵ ،‬وﻟﯽ در هﻤﻴﻦ ﻣﻮرد در ﺳﻪ اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺧﻮاﻧﺪ ﮐﻪ‪» :‬در ﺁﻧﺰﻣﺎن ﻋﻴﺴﯽ‬ ‫در ﻳﮑــﺮوز ﺷﻨﺒﻪ ﺑﺎﺷﺎﮔﺮدان ﺧـﻮد از ﻣﻴﺎن ﻣﺰارع ﮔﻨﺪم ﻣﯽ ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬و ﭼﻮن ﺷﺎﮔﺮداﻧﺶ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﭼﻴﺪن‬ ‫ﺧﻮﺷﻪ هﺎی ﮔﻨﺪم و ﺧﻮردن ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳﺴﻴﺎن ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺷﺎﮔﺮدان ﺗﻮ ﮐﺎری را ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در ﺗﻮرات اﮐﻴﺪا ﺑﺮای روز‬ ‫ﺷﻨﺒﻪ ﻣﻨﻊ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬و او در ﺟﻮاب ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺁﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ داود وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﻮدش و ﻳﺎراﻧﺶ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﻮدﻧﺪ اﻧﺠﺎم داد‬ ‫در ﺗﻮرات ﻧﺨﻮاﻧــﺪﻩ اﻳﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﺧـﺎﻧـﻪ ﺧﺪا وارد ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﺎن هﺎی ﺗﻘﺪﻳﺲ ﺷﺪﻩ را ﺧﻮردﻧﺪ و ﺣﺎل ﺁﻧﮑﻪ ﺧﻮردن ﺁن‬ ‫ﻧﺎن هﺎ هﻢ ﺑﺮای او و هﻢ ﺑﺮای ﻳﺎراﻧﺶ ﻣﻤﻨﻮع ﺑﻮد؟ و ﺁﻳﺎ در ﺗﻮرات ﻧﺨﻮاﻧﺪﻩ اﻳﺪ ﮐﻪ ﮐﺎهﻨﺎن ﻳﻬﻮد ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ در روز ﺷﻨﺒﻪ در‬ ‫ﻣﻌﺒﺪ ﻣﻘﺪس ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺒﺖ را ﻣﯽ ﺷﮑﻨﻨﺪ ﻣﻘﺼﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ؟« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ ،۵-١ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ ،٢٨-٢٣ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫ﺷﺸﻢ‪.(۵-١ ،‬‬ ‫در ﻣﻮرد ﺧﺘﻨﻪ ﭘﺴﺮان‪ ،‬در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻇﺎهﺮ ﺷﺪﻩ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﺮا ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎرور ﻧﻤﺎﻳﻢ و ﭘﺪر اﻣﺖ هﺎی‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺮار دهﻢ و ﺗﻤﺎﻣﯽ زﻣﻴﻦ ﮐﻨﻌﺎن را ﺑﻪ ﺗﻮ و ﺑﻪ ذرﻳﺖ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻣﻠﮑﻴﺖ اﺑﺪی دهﻢ‪ ...‬و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻬﺪ ﻣﺮا ﻧﮕﺎﻩ‬ ‫داری‪ ،‬و ﻋﻬﺪ ﻣﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﺗﻮ هﺮ ذﮐﻮری از ﻗﻮم ﺗﻮ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﻮد‪ ،‬و ﮔﻮﺷﺖ ﻏـﻠﻔﻪ او ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺷﻮد‪ ،‬و هﺮ ذﮐﻮر‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٣‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﻏـﻠﻔﻪ او ﺑﺮﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺁﻧﮑﺲ از ﻗﻮم ﺧﻮد ﻣﻨﻘﻄﻊ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻋﻬﺪ ﻣﺮا ﺷﮑﺴﺘﻪ اﺳﺖ« )ﺳﻔﺮ‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ‪ ،١۴-۵ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ و ﭼﻬﺎرم‪ .(١٧-١۴ ،‬وﻟﯽ در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ در اﻧﺠﻴﻞ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﻣﻮﻣﻦ‬ ‫واﻗﻌﯽ ﮐﺴﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻓﻼن ﻋﻀﻮ ﺑﺪﻧﺶ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻠﺒﺶ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ از ﺷﺮﻳﻌﺖ ﭘﻴﺮوی‬ ‫ﮐﻨﯽ ﺧﺘﻨﻪ ﺗﻮ ارزش دارد‪ ،‬اﻣﺎ اﮔﺮ از ﺁن ﺳﺮ ﺑﭙﻴﭽﯽ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺻﻼ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﯽ« )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﻪ‬ ‫روﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ ٢۵ ،‬و‪ (٢٩‬و »ﺁﻧﭽﻪ اهﻤﻴﺖ دارد ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪن ﻳﺎ ﻧﺸﺪن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻃﺎﻋﺖ ﭘﺎک دﻻﻧﻪ از ﻓﺮﻣﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ«‬ ‫)رﺳﺎﻟﻪ اول ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﻪ ﻗﺮﻧﻄﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪ (١٩ ،‬و »ﺑﻴﻦ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ و ﻳﻬﻮدی و ﺑﺮﺑﺮ و ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪﻩ و ﻳﺎ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﻓﺮﻗﯽ در‬ ‫ﭘﻴﺶ ﻣﺴﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ« )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﻪ ﮐﻮﻟﺴﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪.(١۶ ،‬‬ ‫در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﻋﻴﺴﯽ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﮐﺎهﻨﺎن ﻳﻬﻮد ﮐﻪ ﺧﻮاهﺎن اﺟﺮای ﺑﯽ ﻗﻴﺪ و ﺷﺮط ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻮرات هﺴﺘﻨﺪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫»ﺷﻤﺎ درهﺎی ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ را ﺑﻪ روی ﻣﺮدم ﻣﯽ ﺑﻨﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺧﻮدﺗﺎن وارد ﺁن ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻳﺪ و دﻳﮕﺮان را هﻢ از ورود ﺑﺪان ﺑﺎز‬ ‫ﻣﯽ دارﻳﺪ‪ .‬ﻣﺎل ﺑﻴﻮﻩ زﻧﺎن را ﻣﯽ ﺑﻠﻌﻴﺪ وﻟﯽ ﺑﺮای ﺧﻮد ﻧﻤﺎﺋﯽ ﻧﻤﺎزﺗﺎن را ﻃﻮل ﻣﯽ دهﻴﺪ و دﻋﺎهﺎی ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺑﺎزوﻳﺘﺎن را‬ ‫ﻗﻄﻮرﺗﺮ و داﻣﻦ رداهﺎﻳﺘﺎن را ﭘﻬﻦ ﺗﺮﻣﯽ ﮐﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎرهﺎی ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﺮ دوش ﻣﺮدم ﻣﯽ ﮔﺬارﻳﺪ وﻟﯽ ﺧﻮدﺗﺎن ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ ﺑﺮای‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮدن ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺘﯽ اﻧﮕﺸﺘﺘﺎن را ﺗﮑﺎن دهﻴﺪ« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ‪ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب هﺎی ﻳﺎزدهﻢ و ﺑﻴﺴﺘﻢ(‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ در ﺳﻨﻦ ﻣﺬهﺒﯽ ﻳﻬﻮد‪ ،‬ﺗﻮرات ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﻔﺘﮕﻮی دو ﻧﻔﺮی او ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫و هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ در ﺳﻨﻦ ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺣﻘﺎﻳﻘﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ از ﺁﺳﻤﺎن‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﻧﻴﺰ ﺑﻄﻮر ﺳﻨﺘﯽ ﻗﺮﺁن ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁن ﺑﺼﻮرت وﺣﯽ ﺑﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻧﺎزل‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻣﺘﻌﺪدی ﮐﻪ در دو ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس »ﺗﻮﺣﻴﺪی« را از دﻳﺪﮔﺎﻩ ﺻﺮﻓﺎ‬ ‫ﻋﻠﻤﯽ و ﺑﺎ اﺗﮑﺎ ﺑﻪ ﻣﺪارک ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ و زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ و اﺳﻄﻮرﻩ ﺷﻨﺎﺳﯽ ارزﻳﺎﺑﯽ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺗﻮرات ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در هﻤﻪ ﻣﻮارد ﺑﺎزﮔﻮ ﮐﻨﻨﺪﻩ اﺳﺎﻃﻴﺮ و ﻣﺘﻮن ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺗﻮراﺗﯽ اﺳﺖ‪ ،‬و هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ اﻧﺠﻴﻞ در‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻮارد ﺑﺎزﮔﻮ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺗﻮرات اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ در ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮارد ﺑﺎزﮔﻮ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻣﻨﺪرﺟﺎت ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﻋﻴﻦ ﺟﻤﻼت ﻳﺎ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺁﻧﻬﺎ درﺁن ﺑﺎزﮔﻮﺋﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ اﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﺳﻮرﻩ اﻋﺮاف را ﮐﻪ‪» :‬ﺁﻧﮑﻪ ﺁﻳﺎت ﻣﺎ‬ ‫را ﺗﮑﺬﻳﺐ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ راﻩ ﻧﻴﺎﺑﻨﺪ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﮑﻪ ﺷﺘﺮ از ﭼﺸﻤﻪ ﺳﻮزن ﺑﮕﺬرد« )اﻋﺮاف‪ (۴٠ ،‬ﺑﺎزﺗﺎﺑﯽ از اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻋﻴﺴﯽ در‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ ﺷﻤﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﮔﺬﺷﺘﻦ ﺷﺘﺮ از ﭼﺸﻤﻪ ﺳﻮزن ﺁﺳﺎﻧﺘﺮ از راﻩ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻳﮏ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻠﮑﻮت ﺧﺪا‬ ‫اﺳﺖ« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻮزدهﻢ‪ ،(٢۴ ،‬ﻳﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺳﻮرﻩ ﺁل ﻋﻤﺮان ﮐﻪ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ هﺮ ﮐﻪ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﻣﺸﻤـﻮل رﺣﻤﺖ ﺧﻮد‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و هﺮ ﮐﺲ را هﻢ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺑﻪ ﻋﺬاب ﻣﯽ ﮐﺸﺎﻧﺪ« )ﺁل ﻋﻤﺮان‪ (٢۶ ،‬ﺑﺎزﺗﺎﺑﯽ از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ اﻧﺠﻴﻞ )ﮐﻪ ﺧﻮد ﺁن ﻧﻴﺰ از‬ ‫ﺗﻮرات ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ(‪» :‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬ﺑﺮ هﺮ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﻢ رﺣﻤﺖ ﺑﻴﺎورم و ﺑﺮ هﺮﮐﺲ هﻢ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺨﻮاهﻢ ذﻟﺖ ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ« )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ روﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ ،(١٨-١۵ ،‬و ﻳﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺳﻮرﻩ ﺑﻘﺮﻩ را ﮐﻪ‪» :‬ﺑﺮ دل‬ ‫هﺎﻳﺸــﺎن ﭘﺮدﻩ اﻓﮑﻨﺪﻳﻢ و ﺑﺮﮔﻮش هﺎ و ﭼﺸﻢ هﺎﻳﺸﺎن ﻣﻬﺮ زدﻳﻢ« ﺗﮑﺮاری از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﮐﻪ‪» :‬اﻳﻨﺎن ﭼﺸﻢ هﺎﺋﯽ‬ ‫دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ و ﮔﻮش هﺎﺋﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻨﻮﻧﺪ« )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ روﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪.(٨ ،‬‬ ‫ﺟﻤﻼت ﺁﻏﺎزﻳﻦ ﺳﻮرﻩ ﺗﮑﻮﻳﺮ در ﻗﺮﺁن ﮐﻪ‪» :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﺎرﻳﮏ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺧﺎﻣﻮش ﮔﺮدﻧﺪ« و ﺳﻮرﻩ‬ ‫اﻧﻔﻄﺎر ﮐﻪ‪» :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺸﮑﺎﻓﺪ‪ ،‬و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺑﭙﺮاﮐﻨﻨﺪ« ﺑﺎزﮔﻮﺋﯽ ﺁﺷﮑﺎر اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻋﻴﺴﯽ در اﻧﺠﻴﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ‪:‬‬ ‫»در ﺁن وﻗﺖ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﺎرﻳﮏ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺑﯽ ﻓﺮوغ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرم‪ ،۴٢ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ و دوم‪ ،(۴۶ ،‬و ﻧﻴﺰ ﺁﻳﻪ هﺎی ﭘﺎﻳﺎﻧﯽ ﺳﻮرﻩ ﻓﻴﻞ ﮐﻪ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﺁﻧﺎن ﺳﻨﮓ هﺎی ﺳﺠﻴﻞ از ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺎراﻧﻴﺪ« ﺑﺎزﮔﻮﺋﯽ‬ ‫اﻳﻦ ﺟﻤﻼت ﺗﻮرات ﮐﻪ‪» :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﻨﮓ هﺎﺋﯽ ﺑﺰرگ از ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎراﻧﻴﺪ« )ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺑﺎب دهﻢ‪.(١١ ،‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن هﻔﺖ ﺑﺎر از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺼﻮرت ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ ﺁﺳﻤﺎن ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،٢٩ ،‬ﻣﻮﻣﻨﻮن‪ ،١٧ ،‬ﻓﺼﻠﺖ‪ ،١٢ ،‬ﻃﻼق‪،‬‬ ‫‪ ،١٢‬ﻣﻠﮏ‪ ،٣ ،‬ﻧﻮح‪ ،١۵ ،‬ﻧﺒﺎء‪ .(١٢ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ هﻔﺖ ﺁﺳﻤﺎن از ﮐﺘﺎب هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﺗﻮرات )ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب دهﻢ‪ ،١۴ ،‬ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ ،٢٧ ،‬ﻣﺰاﻣﻴﺮ داود‪ ،‬ﻣﺰﻣﻮر ﺻﺪ و ﭼﻬﻞ و هﺸﺘﻢ‪ (۴ ،‬و‬ ‫‪١‬‬ ‫از ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻔﺴﻴﺮی واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﻮرات )ﺑﺖ ﺣﺎﻣﻴﺪراش‪ ،‬ﻣﻴﺜﺎق ﻻوی‪ ،‬هﮑﺪﻩ‪ ،‬رﺑﯽ ﻧﺎﺗﺎن‪ ،‬ﻋﺮوج اﺷﻌﻴﺎ( ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﺑﺎرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺁدم‪ ،‬در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁدم را از ﮔﻠﯽ ﺗﻴﺮﻩ و ﻧﺮم ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ و ﺁﻧﮕﺎﻩ روح ﺧﻮد را در ﺑﻴﻨﯽ او دﻣﻴﺪﻳﻢ )ﺁل‬ ‫ﻋﻤﺮان‪ ،۵٩ ،‬اﻋﺮاف‪ ،١٢ ،‬ﺣﺠﺮ‪ ،٢٩ ،٢٨ ،٢۶ ،‬اﺳﺮی‪ ،۶١ ،‬ص‪ ٧١ ،‬و‪ ،٧٢‬ﺳﺠﺪﻩ‪ .(٩ ،‬اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻗﺒﻼ در ﺗﻮرات‬ ‫________________________________‬ ‫‪ -١‬اﺳﻄﻮرﻩ ﺗﻮراﺗﯽ هﻔﺖ ﺁﲰﺎن‪ ،‬ﺧﻮد از اﺳﻄﻮرﻩ ﺑﺎﺑﻠﯽ هﻔﺖ ﻓﻠﮏ )ﻋﻄﺎرد‪ ،‬زهﺮﻩ‪ ،‬ﻣﺮﻳﺦ‪ ،‬ﻣﺎﻩ‪ ،‬ﻣﺸﱰی‪ ،‬زﺣﻞ‪ ،‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ( ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﮐﻪ اﺧﱰ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﺑﻠﯽ ﺑﺮﺁن ﺑﻨﻴﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﻮن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪﻳﻦ ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﻠﮑﯽ در روی اﻟﻮاح ﻣﺘﻌﺪدی ﮐﻪ در‬ ‫ﮐﺎوش هﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ اواﻳﻞ ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ در ﺑﲔ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﮐﺸﻒ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٤‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻳﻬﻮﻩ اﻟﻮهﻴﻢ ﺁدم را از ﮔﻞ ﺳﺮﺷﺖ و دم زﻧﺪﮔﯽ را در ﺑﻴﻨﯽ او دﻣﻴﺪ و ﺁدم زﻧﺪﻩ ﺷﺪ« )ﺳﻔﺮ‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪» ،(٧ ،‬ای ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖ هﺎی ﺗﻮ ﻣﺮا ﺳﺮﺷﺘﻪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻔﺎل از ﮔﻞ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ اﺳﺖ« )ﮐﺘﺎب اﻳﻮب‪ ،‬ﺑﺎب دهﻢ‪،‬‬ ‫‪» ،(٩-٨‬ای ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﮔﻞ هﺴﺘﻴﻢ ﮐﻪ ﺑﺎ دﺳﺖ هﺎی ﺗﻮ ﺳﺮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻳﻢ« )ﮐﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎء‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺼﺖ وﭼﻬﺎرم‪.(٨ ،‬‬ ‫در ﺷﺶ ﺳﻮرﻩ ﻗﺮﺁن از »ﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ« ﮐﻪ ﺗﻤﺎم روﻳﺪادهﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺟﻬﺎن و ﺁدﻣﻴﺎن درﺁن ﺛﺒﺖ اﺳﺖ ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫)اﻧﻌﺎم‪ ،۵٩ ،‬ﻳﻮﻧﺲ‪ ،۶١ ،‬هﻮد‪ ،۶ ،‬ﻧﻤﻞ‪ ،٧۵ ،‬ﺳﺒﺎ‪ ،٣ ،‬ﺣﺪﻳﺪ‪ .(٢٢ ،‬وﺻﻒ اﻳﻦ ﻟﻮح ﻗﺒﻼ در ﭼﻨﺪ ﮐﺘﺎب ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ‬ ‫)ﮐﺘﺎب ﻣﺰاﻣﻴﺮ‪ ،‬ﻣﺰﻣﻮر ﺻﺪ و ﺳﯽ وﻧﻬﻢ‪ ،١۶ ،‬ﮐﺘﺎب اول ﺣﻨﻮخ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﺎﻩ و ﺳﻮم‪ ،٢ ،‬ﺑﺎب اول‪ ٢٩ ،‬و ﺑﺎب ﺳﯽ و دوم‪،‬‬ ‫‪ ،٢١‬ﻋﺮوج اﺷﻌـﻴﺎ‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ (٣١ ،‬ﻋﻴﻨﺎ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺻﻮرت ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﻠﻤﻮد »روش هﺎﺷﺎﻧﺎ« )ﺑﺎب اول‪ ٢ ،‬و‪ (١۶‬ﻧﻴﺰ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪا در روز اول هﺮ ﺳﺎل ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻳﮑﺎﻳﮏ ﺁدﻣﻴﺎن را در ﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺑﻪ ﻧﻮح ﮔﻔﺘﻴﻢ وﻓﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻋﺪ ﻗﻬﺮ ﻣﺎ ﻓﺮا رﺳﺪ وﺗﻨﻮرﺁﺗﺶ ﺑﺠﻮﺷﺪ‪) «..‬هﻮد‪ ،۴٠ ،‬ﻣﻮﻣﻨﻮن‪.(٢٧ ،‬‬ ‫اﻳﻦ اﺻﻄﻼح از ﺗﻠﻤﻮد اورﺷﻠﻴﻢ )ﺳﻬﻨﺪرﻳﻦ دهﻢ‪ (۵ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ در ﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬هﺮ ﻗﻄﺮﻩ ﺁﺑﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻃﻮﻓﺎن‬ ‫ﻧﻮح ﻧﺎزل ﮐﺮد در ﮐﻮرﻩ دوزخ ﺟﻮﺷﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫در ﺳﻮرﻩ اﻧﻌﺎم ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻃﻠﻮع ﺳﺘﺎرﻩ ﺷﺐ را دﻳﺪ و ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺧﺪای ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺳﺘﺎرﻩ ﻏﺮوب‬ ‫ﮐﺮد ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭼﻴﺰی را ﮐﻪ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد دوﺳﺖ ﻧﺪارم‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻃﻠﻮع ﻣﺎﻩ را دﻳﺪ و ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺧﺪای ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺎ ﻏﺮوب‬ ‫ﮐﺮدن ﺁن ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺧﺪای راﺳﺘﻴﻦ ﻣﺮا هﺪاﻳﺖ ﻧﮑﻨﺪ از زﻣﺮﻩ ﮔﻤﺮاهﺎن ﺧﻮاهﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﻃﻠﻮع ﺧﻮرﺷﻴﺪ را دﻳﺪ و ﮔﻔﺖ ﮐﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻳﮑﯽ ﺣﺘﻤﺎ ﺧﺪای ﻣﻦ اﺳﺖ زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ هﻤﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺁﻧﺮا هﻢ دﻳﺪ ﮐﻪ ﻏﺮوب ﮐﺮد‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﻗﻮم ﺧﻮد ﮔﻔﺖ ﻣﻦ‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻨﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺷﺮﻳﮏ ﺧﺪای ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ ﺁﺳﻤﺎن هﺎ و زﻣﻴﻦ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﻴﺪ اﻋﺘﻘﺎد ﻧﺪارم و ﺑﻪ راﻩ ﺷﺮک ﻧﻤﯽ روم )اﻧﻌﺎم‪،‬‬ ‫‪ .(٧٩-٧۶‬اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ اﻗﺘﺒﺎس ﮐﺎﻣﻞ رواﻳﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻳﻬﻮدی ﻣﻴﺪراش )ﺑﺎب ﺳﯽ وهﺸﺘﻢ‪(١٧-١٣ ،‬‬ ‫ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﺑﺎرﻩ هﻤﻴﻦ اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،‬وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺑﺖ ﺷﮑﻨﯽ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ اﻓﮑﻨﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺑﻪ ﺁﺗﺶ اﻣﺮ ﮐﺮدﻳﻢ ﮐﻪ‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ را ﻧﺴﻮزاﻧﺪ و ﺑﺮاﻳﺶ ﺁراﻣﺶ و ﺧﻨﮑﯽ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺑﯽ ﺁورد« )اﻧﺒﻴﺎء‪ .(۶٩ ،‬اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬اﻗﺘﺒﺎس ﺁﺷﮑﺎری از ﮐﺘﺎب‬ ‫داﻧﻴﺎل ﺗﻮرات اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺑﺨﺖ اﻟﻨﺼﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻞ ﺳﻪ ﺟﻮان ﻳﻬﻮدی ﺑﻪ ﺁﺗﺶ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ وﻟﯽ ﻓﺮﺷﺘﻪ‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﻣﯽ دﻣﺪ و ﺁﺗﺶ ﺑﺮای ﺁﻧﺎن ﺧﻨﮑﯽ و ﻟﻄﺎﻓﺖ ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﻣﯽ ﺁورد )ﮐﺘﺎب داﻧﻴﺎل‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪.(٢۶-٢٣ ،‬‬ ‫از ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ زرﻳﻦ ﺗﻮرات ﮐﻪ در هﻨﮕﺎم اﻗﺎﻣﺖ ﭼﻬﻞ روزﻩ ﻣﻮﺳﯽ در ﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ﺑﺮای ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﻳﻬﻮﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺁﻧﺮا ﺑﺠﺎی ﺧﺪا ﺑﭙﺮﺳﺘﻨﺪ )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ ودوم( در ﻗﺮﺁن ﺑﺼﻮرت ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﺳﺎﻣﺮی ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺁری‪ ،‬ﭘﺲ از رﻓﺘﻦ ﺗﻮ از ﻗﻮم‪ ،‬ﻣﺎ ﻗﻮم ﺗﺮا ﺁزﻣﻮدﻳﻢ و دﻳﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﺳﺎﻣﺮی ﺁﻧﻬﺎ را ﮔﻤﺮاﻩ ﮐﺮدﻩ‬ ‫ﺑﻮد« )ﻃﻪ‪ .(٨۵ ،‬اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ از ﮐﺘﺎب هﻮﺷﻊ ﻧﺒﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﻴﮑﻮﺋﯽ را ﺗﺮک ﮐﺮدﻩ و از ﻧﻘﺮﻩ و‬ ‫ﻃﻼی ﺧﻮﻳﺶ ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﺳﺎﻣﺮی ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ« )هﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ ۴ ،‬و‪ .(۵‬درﺑﺎرﻩ هﻤﻴﻦ ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﭘﺲ ﻳﺮﺑﻌﺎم ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺳﺎﻣﺮﻩ دو ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﻃﻼﺋﯽ ﺳﺎﺧﺖ و ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ را در ﺑﻴﺖ ﺋﻴﻞ و دﻳﮕﺮی را در دان در ﻣﻌﺒﺪ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﮔﺬاﺷﺖ« )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ‪.(٢٨ ،‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ وﻗﺘﻴﮑﻪ دو ﻓﺮﺷﺘﻪ ای ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر هﺮ ﺁدﻣﯽ هﺴﺘﻨﺪ در دو ﺟﺎﻧﺐ راﺳﺖ و ﭼﭗ او ﻣﯽ ﻧﺸﻴﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﻋﻤﺎل‬ ‫او را ﻳﺎدداﺷﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬وی ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ هﻴﭻ ﺳﺨﻨﯽ ﺑﺮ زﺑﺎن ﺁورد ﻣﮕﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﮐﺎﺗﺒﯽ ﺁﻣﺎدﻩ ﺛﺒﺖ ﺁن در ﮐﻨﺎر ﺧﻮﻳﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫)ق‪ .(١٧ ،‬اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ اﻗﺘﺒﺎس از ﺗﻠﻤﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘ ِﻪ ﺁن دو ﻣﻠﮏ‪ ،‬ﻳﮑﯽ ﺧﻮب و ﻳﮑﯽ ﺑﺪ‪ ،‬هﺮ ﻣﻮﻣﻨﯽ را ﮐﻪ از ﮐﻨﻴﺴﻪ‬ ‫ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد هﻤﺮاهﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ )ﺣﻘﻴﻘﻪ‪ ،١۶ ،‬اﻟﻒ‪ ،‬ﮐﺘﻮﺑﻮت‪ ،١٠۴ ،‬اﻟﻒ‪ ،‬ﺷﺒﺎت‪ ،١١٩ ،‬ب(‪ .‬در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﮐﺘﺎب دوم‬ ‫ﺣﻨﻮخ )ﺑﺎب ﻧﻮزدهﻢ‪ (۵ ،‬ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ دو ﻣﻠﮏ در ﻟﺤﻈﻪ ﻣﺮگ روح ﻣﺮدﻩ را ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﺎﻣﻪ اﻋﻤﺎﻟﺶ را ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺪای داور ﻋﺮﺿﻪ ﺑﺪارﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﻮرﻩ ﻣﻄﻔـﻔـﻴﻦ از ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺑﻨﺎم ﻋﻠﻴـﻴـﻴﻦ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺰدﻳﮑﺎن ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ وﺟﻮد ﺁن ﺁﮔﺎهﻨﺪ‪» :‬ﻋﻠﻴﻴﻴﻦ ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻧﻴﮑﺎن اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﻮ ﭼﻪ داﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﻠ ِﻴﻮن ﭼﻴﺴﺖ؟ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﻣﮑﺘﻮب اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺮﺑﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮﺁن ﮔﻮاهﻨﺪ« )ﻣﻄﻔﻔﻴﻦ‪ ١٨ ،‬و‪(١٩‬‬ ‫________________________________‬ ‫‪ -١‬ﺧﻮد ﺗﻮرات اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ را ازﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺑﺎﺑﻠﻲ ‪ Enuma Elish‬ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﲟﻮﺟﺐ ﺁن ﻣﺮدوخ ﺧﺪاﻳﺎن در ﺁﻏﺎز هﺮ‬ ‫ﺳﺎل ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺁدﻣﻴﺎن را در ﻃﻮل ﺁن ﺳﺎل ﺑﺪﺳﺖ ﭘﺴﺮش ﺑﺮ ﻟﻮح ﳏﻔﻮظ رﻗــــﻢ ﻣﯽ زﻧﺪ‪ .‬ﻣﱳ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺗﻮﺳﻂ ‪E.Dhorme‬‬ ‫ﺗﺮﲨﻪ و درﮐﺘﺎب ‪ Choix des texts religieux ass‬ﭼﺎپ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٥‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب در ﻗﺮﺁن ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮی دادﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻣﺘﻌﺪدی اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻧﻴﮑﺎن را هﻤﺎن »ﮐﺘﺎب‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎن« ﺗﻮرات داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ در ﭼﻬﺎر ﮐﺘﺎب ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ و دو‪ ،٣٢ ،‬ﻣﺰاﻣﻴﺮ‪ ،‬ﻣﺰﻣﻮر‬ ‫ﺷﺼﺖ و ﻧﻬﻢ‪ ،٢٩ ،‬داﻧﻴﺎل‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ ،١ ،‬ﺣﻨﻮخ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﻞ و هﻔﺘﻢ‪ (٣ ،‬و در دو ﮐﺘﺎب ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ )اﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫دهﻢ‪ ٢٠ ،‬و ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ (١۵ ،‬ﺑﺼﻮرت دﻓﺘﺮ ﻣﮑﺘﻮب ﺧﺪاوﻧﺪ از ﺁن ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺗﻮراﺗﯽ ﺧﻠﻘﺖ ﺣﻮا از دﻧﺪﻩ ﺁدم‪ ،‬در ﭘﻨﺞ ﺳﻮرﻩ ﻗﺮﺁن ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﻧﺴﺎء‪ ،١٠ ،‬اﻧﻌﺎم‪ ،١٨٩ ،‬روم‪،‬‬ ‫‪ ،٢١‬زﻣﺮ‪ ،۶ ،‬ﺷﻮری‪ (١١ ،‬و در هﺮ ﺑﺎر ﺗﺬﮐﺮ دادﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮع ﺑﺸﺮ از ﻧﺴﻞ ﺁدم و ﺣﻮا ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻗﺮﺁن‬ ‫ﻧﻴﺰ ﭼﻮن ﺗﻮرات هﻤﻪ ﺁدﻣﻴﺎن را زادﻩ زﻧﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺣﺎﺻﻞ هﻤﺨﻮاﺑﮕﯽ ﭘﺴﺮان ﺁدم ﺑﺎ ﻣﺎدر ﻳﺎ ﺧﻮاهﺮاﻧﺸﺎن و ﻳﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﺎرم‬ ‫ﻧﺰدﻳﮑﺎﻧﺸﺎن )ﺧﻮاهﺮ زادﻩ ﻳﺎ ﺑﺮادرزادﻩ ﻳﺎ ﻋﻤﻪ و ﺧﺎﻟﻪ( ﻣﯽ ﺷﻤﺎرد ﮐﻪ هﻤﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع هﻤﺨﻮاﺑﮕﯽ هﺎ در هﺮ دو ﮐﺘﺎب ﻣﻨﻊ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺨﺸﯽ دﻳﮕﺮ از ﺁﻳﺎت ﻗﺮﺁن ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از اﻧﺠﻴﻞ و ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪:‬‬ ‫در ﺳﻮرﻩ ﻧﻤﻞ از ﺣﻴﻮاﻧﯽ ﺑﻨﺎم داﺑﻪ اﻻرض ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ از زﻣﻴﻦ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁدﻣﻴﺎن هﺸﺪار دهﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ از ﺁﻧﺎن ﺑﻪ ﺁﻳﺎت ﭘﺮوردﮔﺎر اﻋﺘﻘﺎد واﻗﻌﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ )ﻧﻤﻞ‪ .(٨٢ ،‬اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ اﻗﺘﺒﺎس روﺷﻨﯽ ازﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎ‬ ‫درﻋﻬـﺪ ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺣﻴﻮاﻧﯽ وﺣﺸﯽ را دﻳﺪم ﮐﻪ از زﻣﻴﻦ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ و دو ﺷﺎخ داﺷﺖ و هﻤﭽﻮن اژدهﺎ ﺳﺨــﻦ‬ ‫ﻣﯽ ﮔﻔﺖ« )ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ‪.(١١ ،‬‬ ‫در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ »در روز رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ دﻓﺘﺮی ﮔﺸﻮدﻩ را ﺑﻪ ﮔﺮدن هﺮ ﮐﺲ ﻣﯽ ﺁوﻳﺰﻳﻢ و ﺑﺪو ﻣﯽ ﮔﻮﺋﻴﻢ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﺎﻣﻪ اﻋﻤﺎل ﺗﻮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺁﻧﺮا ﺑﺨﻮان ﺗﺎ ﺣﺴﺎب ﻧﻴﮏ و ﺑﺪ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺪاﻧﯽ« )ﻣﻌﺎرج‪ .(١٣ ،‬اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺗﮑﺮار ﻣﻄﺎﻟﺐ دﻳﮕﺮی از‬ ‫ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬و دﻳﺪﻳﻢ ﮐﻪ دﻓﺘﺮهﺎ را ﮔﺸﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ دﻓﺘﺮی ﮔﺸﻮدﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ دﻓﺘﺮ ﺣﻴﺎت اﺳﺖ و ﺑﺮ ﻣﺮدﮔﺎن داوری‬ ‫ﺷﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﺐ اﻋﻤﺎﻟﺸﺎن از ﺁﻧﭽﻪ در دﻓﺘﺮهﺎ ﻣﮑﺘﻮب اﺳﺖ« )ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎی رﺳﻮل‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪.(١٢ ،‬‬ ‫در ﺳﻮرﻩ ﻣﺮﻳﻢ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮﻳﻢ ﭼﻮن ﻋﻴﺴﯽ را ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ دور دﺳﺘﯽ رﻓﺖ و در ﺁﻧﺠﺎ در زﻳﺮ درﺧﺖ ﺧﺮﻣﺎﺋﯽ‬ ‫درد زاﻳﻤﺎن ﺑﺮ او ﻋﺎرض ﺷﺪ و ﺑﺎ ﺧﻮد ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﮐﺎش ﻣﺮدﻩ ﺑﻮدم و اﻳﻨﻄﻮر ﮔﺮﺳﻨﻪ و ﺗﺸﻨﻪ در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻧﻤﯽ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬وﻟﯽ‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪش از زﻳﺮ ﭘﺎی او ﺧﻄﺎب ﮐﺮد ﮐﻪ ﻏﻢ ﻣﺨﻮر‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮ ﺑﺮاﻳﺖ ﭼﺸﻤﻪ ﺁﺑﯽ از زﻣﻴﻦ ﺑﺮﺁوردﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺮای‬ ‫ﺧﻮراک ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﺳﺎﻗﻪ ﻧﺨﻞ را ﺗﮑﺎن ﺑﺪﻩ ﺗﺎ ﺧﺮﻣﺎهﺎی ﺗﺎزﻩ و رﺳﻴﺪﻩ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻓﺮو رﻳﺰد« )ﻣﺮﻳﻢ‪.(٢۵-٢٢ ،‬‬ ‫ﻣﻀﻤﻮن اﻳﻦ ﺁﻳﻪ‪ ،‬ﺗﮑﺮار ﺻﺤﻨﻪ ای از ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺗﻮرات اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن هﺎﺟﺮ ﮐﻨﻴﺰ و هﻤﺴﺮ اﺑﺮاهﻴﻢ ﮐﻪ ﺷﻮهﺮش وی را‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ زن دﻳﮕــﺮش ﺳﺎرا ﺑﻬﻤﺮاﻩ ﻓﺮزﻧـــﺪ ﻧﻮزادش اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ از ﻧﺰد ﺧﻮد ﻣﯽ راﻧﺪ در ﺑﻴﺎﺑﺎن از ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ و ﺗﺸﻨﮕـﯽ‬ ‫ﻣﯽ ﻧﺎﻟﺪ و ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﮐﺎش ﻣﺮدﻩ ﺑﻮد و ﮔﺮﺳﻨﻪ و ﺗﺸﻨﻪ در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻧﻤﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮای او ﭼﺸﻤﻪ ای از زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺁورد و ﺑﺪو ﺧﻮراک ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﻳﮑﻢ‪ .(١٩-١٨ ،‬ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺧﻢ ﺷﺪن درﺧﺖ ﺧﺮﻣﺎ ﺑﺮای‬ ‫ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻴﻮﻩ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺮﻳﻢ و ﻓﺮزﻧﺪش در ﻣﺘﻦ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﻣﺘﯽ )ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ( رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ وﻟﯽ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﻧﻪ در زﻣﺎن ﺗﻮﻟﺪ‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در هﻨﮕﺎم ﺳﻔﺮ ﻣﺮﻳﻢ و هﻤﺴﺮ و ﻓﺮزﻧﺪ ﻧﻮزادش ﺑﻪ ﻣﺼﺮ در ﺑﻴﺎﺑﺎن اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪.‬‬ ‫در هﻤﻴﻦ ﺳﻮرﻩ ﻣﺮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻤﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﺎرداری ﻣﺮﻳﻢ از روح اﻟﻘﺪس داﺳﺘﺎﻧﯽ از زﮐﺮﻳﺎی ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر‬ ‫روﺷﻦ اﻗﺘﺒﺎس از اﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮﻗﺎ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در ﻗﺮﺁن ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬و ﻳﺎد ﺁور از رﺣﻤﺖ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﻨﺪﻩ اش‬ ‫_______________________________‬ ‫‪ -١‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﳘﻪ ﳏﻘﻘﺎﻧﯽ ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ ﻗﺮﺁن ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﻴﺎﻣﱪاﺳﻼم ﺑﺎ ﺗﻮرات و ﻧﻴﺰ ﺑﺎ‬ ‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻔﺴﲑی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪان )ﺗﻠﻤﻮد‪ ،‬ﻣﻴﺸﻨﻪ‪ ،‬هﻠﺨﻪ‪ ،‬هﮕﺪﻩ‪ ،‬ﻣﻴﺪراش( ﮐﻪ ﳘﻪ ﺁ‪‬ﺎ در ﺟﺎﻣﻪ ﻳﻬﻮدی ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺁن زﻣﺎن‬ ‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ و ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻮدﻧﺪ از ﻧﺰدﻳﮏ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ اﳒﻴﻞ و ﮐﺘﺐ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪان را ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖ‬ ‫راهﺒﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ در ﺳﻔﺮهﺎی ﲡﺎرﺗﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺷﺎم و ﻓﻠﺴﻄﲔ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺁﺷﻨﺎﺋﯽ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺁ‪‬ﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻃﱪی در‬ ‫ﺗﻔﺴﲑ ﮐﺒﲑ ﺧﻮد ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﳏﻤﺪ ﳔﺴﺘﲔ ﺁﻳﻪ هﺎی ﻗﺮﺁن را ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮد ﺣﺘﯽ ﳘﺴﺮش ﺧﺪﳚﻪ ﻧﻴﺰ از ﻣﺘﻮن‬ ‫ﺗﻮراﺗﯽ و ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﻴﺎﻣﱪان ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﺁﮔﺎهﯽ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻮﻟﺪﮐﻪ ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﳏﻤﺪ ﻻاﻗﻞ ﻣﺘﻮن ﻣﺬهﺒﯽ هﮕﺪﻩ )ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﲞﺶ اﺧﱰﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬ﭘﺰﺷﮑﯽ‪ ،‬ﺗﺼﻮف و داﺳﺘﺎن‬ ‫هﺎی ﺗﻮرات( را در ﺧﻮد ﻣﮑﻪ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬وﻳﻠﻬﻠﻢ رودﻟﻒ در ﮐﺘﺎب "اﻗﺘﺒﺎس هﺎی ﻗﺮﺁن از ﺁﺋﲔ ﻳﻬﻮد" ‪Die‬‬ ‫‪Abhangigkeit des Qorans von Judentum‬و ﺗﻮری در ﮐﺘﺎب "ﺑﻨﻴﺎد ﻳﻬﻮدی اﺳﻼم" ‪ The Jewish Foundation Of Isalam‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻔﺼﻠﯽ‬ ‫از اﺣﮑﺎم و ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ را ﮐﻪ در ﻗﺮﺁن از ﺗﻮرات اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﲰﻮﺋﻞ ﺗﺴﻮﳝﺮ در ﮐﺘﺎب ﺑﺮرﺳﯽ هﺎﺋﯽ‬ ‫درﺑﺎرﻩ اﺳﻼم ‪ Studies in Islam‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﯽ ﮔﺬارد ﮐﻪ اﺳﺎﻣﯽ و ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﱪان ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ در‬ ‫ﻗﺮﺁن ﻏﺎﻟﺒﺎ از ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻠﻤﻮد و ﻣﻴﺪراش و ﮐﻤﱰ از ﺧﻮد ﺗﻮرات اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎرﮔﻮﻟﻴﻮث درﮐﺘﺎب ‪Mohammad‬‬ ‫‪and the Rise of Islam‬ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ در ﳘﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻧﻘﺶ ﺧﻮد ﻗﺮﺁن اﻳﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ رواﻳﺖ ﺗﻮرات را ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺖ‬ ‫هﺎی اﺳﻼم ﺗﻄﺒﻴﻖ دهﺪ و ﺑﺮ ﺁ‪‬ﺎ ﻣﻬﺮ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٦‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫زﮐﺮﻳﺎ‪ ،‬هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ وی از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺴﺌﻠﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ وارﺛﯽ ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا زوﺟﻪ اش ﻧﺎز اﺳﺖ و ﺧﻮدش ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺮ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﻣﺎ ﺑﻪ دو ﮔﻔﺘﻴﻢ ای زﮐﺮﻳﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﮋدﻩ ﻣﯽ دهﻴﻢ ﮐﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﺴﺮی ﺧﻮاهﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ او را ﻳﺤﻴﯽ ﻧﺎم ﺧﻮاهﯽ داد‪ ،‬و‬ ‫اﻳﻦ ﻧﺎﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ هﻴﭽﮑﺲ ﻧﺪادﻩ اﻳﻢ‪ .‬ﻋﺮض ﮐﺮد‪ :‬ﭘﺮوردﮔﺎرا‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻦ ﺳﺎﻟﺨﻮردﻩ ام و‬ ‫هﻤﺴﺮم ﻧﻴﺰ ﻓﺮزﻧﺪ ﻧﻤﯽ ﺁورد‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮا ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻤﺖ ﻓﺮﻣﺎ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻧﺸﺎن ﻣﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻪ ﺷﺐ ﺗﻤﺎم ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺮدﻣﺎن ﺳﺨﻦ ﻧﮕﻮﺋﯽ‪ .‬و زﮐﺮﻳﺎ از ﻣﻌﺒﺪ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ و ﺑﻪ ﻣﺮدﻣﺎن ﻓﻬﻤﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﺻﺒﺢ و ﺷﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺗﺴﺒﻴﺢ ﮔﻮﺋﻴﺪ‪ .‬و ﻣﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻳﺤﻴﯽ ﺧﺮدﻣﻨﺪی ﺑﺴﻴﺎر دادﻳﻢ‪ ،‬و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﯽ و ﺻﻔﺎ‪ ،‬و ﺣﺎل ﺁﻧﮑﻪ هﻨﻮز ﮐﻮدﮐﯽ ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮد« )ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ از ﺳﻮرﻩ ﻣﺮﻳﻢ‪-١ ،‬‬ ‫‪ .(١٣‬در هﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ‪ ،‬در اﻧﺠﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»در زﻣﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ هﻴﺮودﻳﺲ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﻬﻮدﻳﻪ ﮐﺎهﻨﯽ ﺑﻨﺎم زﮐﺮﻳﺎ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ هﻤﺴﺮ او از ﺧﺎﻧﺪان هﺎرون ﺑﻮد و‬ ‫اﻟﻴﺼﺎﺑﺎت ﻧﺎم داﺷﺖ‪ ...‬و اﻳﺸﺎن را ﻓﺮزﻧﺪی ﻧﺒﻮد‪ .‬و ﭼﻮن زﮐﺮﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﺒﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ درﺁﻣﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﻮر ﺑﺴﻮزاﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﺑﺮوی ﻇﺎهﺮ ﺷﺪ و ﺑﺪو ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ دﻋﺎی ﺗﺮا ﻣﺴﺘﺠﺎب ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ و زوﺟﻪ ات ﺑﺮای ﺗﻮ ﭘﺴﺮی ﺧﻮاهﺪ زاﺋﻴﺪ ﮐﻪ او را‬ ‫ﻳﺤﻴﯽ ﺧﻮاهﯽ ﻧﺎﻣﻴﺪ و از درون رﺣﻢ ﻣﺎدر ﺧﻮد هﻤﺮاﻩ روح اﻟﻘﺪس ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ ...‬زﮐﺮﻳﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﮔﻔﺖ اﻳﻦ را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺪاﻧﻢ‬ ‫ﭼﻮﻧﮑﻪ ﻣﻦ ﭘﻴﺮ هﺴﺘﻢ و زوﺟﻪ ام ﻧﻴﺰ دﻳﺮﻳﻨﻪ ﺳﺎل اﺳﺖ؟ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ هﺴﺘﻢ ﮐﻪ در ﺣﻀﻮر ﺧﺪا ﻣﯽ اﻳﺴﺘﻢ و‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪم ﺗﺎ از اﻳﻦ اﻣﻮر ﺗﺮا ﻣﮋدﻩ دهﻢ‪ ،‬وﻟﻴﮑﻦ ﭼﻮن ﺳﺨﻦ هﺎی ﻣﺮا ﺑﺎور ﻧﮑﺮدی ﺗﺎ هﻨﮕﺎم وﻗﻮع اﻳﻦ اﻣﻮر ﻻل ﺧﻮاهﯽ‬ ‫ﺷﺪ و ﻧﻴﺮوی ﺗﮑﻠﻢ ﻧﺨﻮاهﯽ داﺷﺖ‪ ...‬و ﭼﻮن اﻟﻴﺼﺎﺑﺎت ﭘﺴﺮی ﺑﺰاد هﻤﺴﺎﻳﮕﺎن در روز هﺸﺘﻢ ﺑﺮای ﺧﺘﻨﻪ ﻃﻔﻞ ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﻧﺎم‬ ‫زﮐﺮﻳﺎ را ﺑﺮ او ﻧﻬﺎدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺎدرش ﮔﻔﺖ ﻧﯽ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﺎم او ﻳﺤﻴﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪو ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﻗﺒﻴﻠﻪ ﺗﻮ هﻴﭽﮑﺲ اﻳﻦ ﻧﺎم را ﻧﺪارد‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻔﻞ ﻧﻮزاد دهﺎن ﮔﺸﻮدﻩ ﺑﻪ ﺣﻤﺪ ﺧﺪا ﻣﺘﮑﻠﻢ ﺷﺪ و ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺁﻧﺎن ﺧﻮف ﻣﺴﺘﻮﻟﯽ ﮔﺸﺖ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﺒﺎرک‬ ‫ﺑﺎد« )ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ از اﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب اول‪ ١ ،‬ﺗﺎ ‪.(۶٨‬‬ ‫اﻗﺘﺒﺎس ﺁﺷﮑﺎر دﻳﮕﺮی از اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬ﺁﻳﻪ ای از ﺳﻮرﻩ ﺣﺪﻳﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ...» :‬و ﺁﻧﺮوز ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﻣﻮﻣﻦ و‬ ‫ﻣﻮﻣﻨﻪ را ﺧﻮاهﯽ دﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﻌﻞ هﺎﺋﯽ را ﺑﺪﺳﺖ دارﻧﺪ ﺗﺎ راهﺸﺎن را روﺷﻦ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎﻓﺮان ﻣﺮد و زن ﺑﺪاﻧﺎن ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ اﻧﺪﮐﯽ‬ ‫درﻧﮓ ﮐﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺳﻴﻢ و از ﻧﻮر ﻣﺸﻌﻞ هﺎﻳﺘﺎن ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪ ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﻮﻣﻨﺎن ﺑﺪاﻧﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ دهﻨﺪ‪ :‬ﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﺎزﮔﺮدﻳﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎ ﺑﺮای ﺧﻮدﺗﺎن ﻣﺸﻌﻞ ﺗﻬﻴﻪ ﮐﻨﻴﺪ‪ .‬و در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺣﺼﺎری ﻣﻴﺎن ﻣﻮﻣﻨﺎن و ﮐﺎﻓﺮان ﭘﺪﻳﺪ ﺧﻮاهﺪ ﺁﻣﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻮﻣﻨﺎن در درون و ﮐﺎﻓﺮان در ﺑﻴﺮون ﺁن ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد« )ﺣﺪﻳﺪ‪ .(١٢ ،‬در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ‪ ،‬در اﻧﺠﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»در ﺁن روز ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺁﺳﻤﺎن ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﺁن دﻩ دوﺷﻴﺰﻩ ای ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﺮاغ هﺎﻳﺸﺎن را ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺒﺎز داﻣﺎد رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻨﺞ ﺗﻦ از اﻳﻦ دﺧﺘﺮان داﻧﺎ ﭼﺮاغ هﺎﻳﺸﺎن را ﺑﺎ ﻇﺮف هﺎی روﻏﻦ هﻤﺮاﻩ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن داﻣﺎد در ﺁﻣﺪن ﺗﺄﺧﻴﺮ ﮐﺮد هﻤﮕﯽ‬ ‫ﺧﻮاﺑﺸﺎن ﺑﺮد‪ ،‬ﺗﺎ ﺁن هﻨﮕﺎم ﮐﻪ ﮐﺴﯽ در ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺑﺎﻧﮓ زد ﮐﻪ داﻣﺎد ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺒﺎز او ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮان ﮐﻪ اﻳﻦ را ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ‬ ‫هﻤﮕﯽ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ و ﭼﺮاغ هﺎﻳﺸﺎن را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮان ﻧﺎدان ﺑﻪ دﺧﺘﺮان داﻧﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﭼﺮاغ هﺎی ﻣﺎ در ﺣﺎل ﺧﺎﻣﻮش‬ ‫ﺷﺪﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺪری از روﻏﻦ ﺧﻮدﺗﺎن را ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪهﻴﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻮاب دادﻧﺪ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬روﻏﻦ ﺑﺮای هﻤﻪ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮوﻳﺪ و روﻏﻦ ﺑﺮای ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﺨﺮﻳﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ رﻓﺘﻨﺪ داﻣﺎد وارد ﺷﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺁﻣﺎدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ او ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ ﻋﺮوﺳﯽ وارد ﺷﺪﻧﺪ و در ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺁن ﭘﻨﺞ دﺧﺘﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ‪ :‬ای ﺁﻗﺎ‪ ،‬در را ﺑﻪ روی ﻣﺎ ﺑﺎز ﮐﻦ! اﻣﺎ‬ ‫داﻣﺎد ﺟﻮاب داد‪ :‬ﻣﻦ ﺷﻤﺎ را ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺳﻢ!« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﭘﻨﺠﻢ‪.(١٣-١ ،‬‬ ‫اﺷﺎرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ درهﺎی ﺑﻬﺸﺖ و ﻣﻼﺋﮏ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺁﻧﻬﺎ در ﺳﻪ ﺳﻮرﻩ ﻗﺮﺁن )رﻋﺪ‪ ،٢٣ ،‬ص‪ ،۵٠ ،‬زﻣﺮ‪ (٧٣ ،‬اﻗﺘﺒﺎس از‬ ‫ﻓﺼﻠﯽ از ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎ در اﻧﺠﻴﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن از ‪ ١٢‬دروازﻩ اورﺷﻠﻴﻢ و ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﻧﮕﺎهﺒﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬و‬ ‫ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﻘﺪس را ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﮑﻮﻩ ﺧﺪاﺋﯽ ﺧﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻮاهﺮی ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ ﻣﯽ درﺧﺸﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ دﻳﻮار ﺑﻠﻨﺪی‬ ‫ﺑﺎ دوازدﻩ دروازﻩ داﺷﺖ و ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ دوازدﻩ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ :‬ﺳﻪ دروازﻩ ﺑﺠﺎﻧﺐ ﺧﺎور‪ ،‬ﺳﻪ دروازﻩ ﺑﺠﺎﻧﺐ ﺟﻨﻮب‬ ‫‪ ،‬ﺳﻪ دروازﻩ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﺷﻤﺎل‪ ،‬ﺳﻪ دروازﻩ ﺑﺠﺎﻧﺐ ﺑﺎﺧﺘﺮ« )ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎ رﺳﻮل‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ ﻳﮑﻢ‪.(١٣-١١ ،‬‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪ دﺟﺎل و ﻇﻬﻮر او در ﺁﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ در ﻗﺮﺁن ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻧﺸﺪﻩ وﻟﯽ از هﻤﺎن ﺁﻏﺎز در ﻣﻌﺘﻘﺪات اﺳﻼﻣﯽ ﺟﺎﺋﯽ‬ ‫اﺳﺎﺳﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻗﺘﺒﺎس ﺁﺷﮑﺎری از رﺳﺎﻟﻪ اﻧﺠﻴﻠﯽ ﺗﺴﺎﻟﻮﻧﻴﮑﻴﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺁن ﻧﻴﺰ اﻗﺘﺒﺎس از داﺳﺘﺎن اﺳﺎﻃﻴﺮی‬ ‫ﭘﺮوﻣﺘﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در زﻣﺎن ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن اﺳﮑﻨﺪر در ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﺎ ﺁن ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در اﻧﺠﻴﻞ در اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎرﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ ...» :‬و در ﺁﻧﻮﻗﺖ )ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر ﻣﺴﻴﺢ در ﺁﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن( ﺁن ﻣﺮد ﺷﺮﻳﺮ ﻳﻌﻨﯽ ﻓﺮزﻧﺪ هﻼﮐﺖ )ﮐﻪ در اﻧﺠﻴﻞ‬ ‫از او ﺑﺼﻮرت ‪ ،Antechrist‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﻣﺴﻴﺢ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ( ﻇﻬﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﻌﺒﺪ ﺧﺪا ﻣﯽ ﻧﺸﻴﻨﺪ و‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺧﺪا اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻇﻬﻮر او ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺷﻴﻄﺎن اﺳﺖ ﺑﺎ هﺮ ﻧﻮع ﻗﻮت و ﺁﻳﺎت و ﻋﺠﺎﺋﺐ دروغ و ﺑﻪ هﺮ ﻗﺴﻢ‬ ‫ﻓﺮﻳﺐ ﻧﺎدرﺳﺘﯽ ﺑﺮای ﮔﻤﺮاهﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﺒﺖ راﺳﺘﯽ را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬و ﺁن ﺳﺮ ﺑﻴﺪ ﻳﻨﯽ هﻤﭽﻨﺎن ﻋﻤﻞ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد ﺗﺎ‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ او را ﺑﻪ ﻧﻔﺲ دهﺎن ﺧﻮد هﻼک ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﺗﺠﻠﯽ ﻇﻬﻮر ﺧﻮﻳﺶ اوراﻧﺎﺑﻮد ﺳﺎزد« )رﺳﺎﻟﻪ دوم ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٧‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺑﻪ ﺗﺴﺎﻟﻮﻧﻴﮑﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ .(١٠-٣ ،‬ﻣﻌﺘﻘﺪات اﺳﻼﻣﯽ اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ را ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ و ﻓﻘﻂ ﺟﺎی ﻋﻴﺴﯽ را ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻬﺪی دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ ﺑﺨﺼﻮص در ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ اهﻤﻴﺖ ﺧﺎص ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﺑﻴﺶ از دﻩ ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫از ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ﻣﻼ ﺑﺎﻗﺮﻣﺠﻠﺴﯽ )ﺟﻠﺪ ﺳﻴﺰدهﻢ( ﺑﻪ اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻇﻬﻮر دﺟﺎل و ﺷﺮح ﭘﻴﺮوزی هﺎی ﮐﺎذب او‬ ‫ﺗﺨﺼﻴﺺ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ اﻳﻦ اﺣﺎدﻳﺚ دﺟﺎل در ﺁﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن از ﻣﺤﻠﻪ ﻳﻬﻮدﻳﻪ اﺻﻔﻬﺎن )ﮐﻪ در ﻣﺴﺎﻟﮏ و ﻣﻤﺎﻟﮏ‬ ‫اﺻﻄﺨﺮی از ﺁن ﺑﺼﻮرت ﺟﻬﻮدﺳﺘﺎن ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ( ﻳﺎ از ﺷﻬﺮی در ﺧﺮاﺳﺎن ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﯽ دارد و اﻋﻼم ﺧﺪاﺋﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫وﻟﯽ ﭘﺲ از ﭼﻬﻞ روز ﺑﺪﺳﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن ﮐﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻏﻴﺒﺖ ﮐﺒﺮای ﺧﻮد در ﻣﮑﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﺸﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻄﺎﻟﺐ دﻳﮕﺮ ﻗﺮﺁن‪ ،‬هﻢ در ﺗﻮرات و هﻢ در اﻧﺠﻴﻞ رﻳﺸﻪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﺻﻮراﺳﺮاﻓﻴﻞ« ﮐﻪ در ﺑﻴﺴﺖ ﺳﻮرﻩ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﻗﺮﺁن ﺑﺪان اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮرات اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ »ﺻﻮر« ﻧﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻃﻼﻳﻪ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ )ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ روزی‬ ‫در ﺗﻮرات ﺟﺎﺋﯽ ﻧﺪارد(‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﻣﻮارد و ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ هﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻧﻮاﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ :‬در ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج )ﺑﺎب ﻧﻮزدهﻢ‪١۶ ،‬‬ ‫و‪ (١٩‬اﻳﻦ ﺷﻴﭙﻮر در هﻨﮕﺎم درﻳﺎﻓﺖ اﻟﻮاح دﻩ ﮔﺎﻧﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬در ﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ﺑﺼﺪا در ﻣﯽ ﺁﻳﺪ و در هﻤﺎﻧﺠﺎ ﻳﻬﻮﻩ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ دﺳﺘﻮر ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ دو ﺷﻴﭙﻮر ﻧﻘﺮﻩ ای ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪن ﻗﻮم ﻳﻬﻮد و ﺻﺪور ﻓﺮﻣﺎن ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺴﺎزد‬ ‫)ﺳﻔﺮاﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب دهﻢ‪ ١ ،‬و‪ .(٢‬در ﮐﺘﺎب هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﺷﻴﭙﻮرهﺎ ﮔﺎﻩ در هﻨﮕﺎم ﺟﻨﮓ )ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫ﺳﻴﺰدهﻢ‪ ،١٢ ،‬ﮐﺘﺎب هﻮﺷﻊ ﻧﺒﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ ،(٨ ،‬ﮔﺎﻩ در ﺁﻏﺎز ﻣﺮاﺳﻢ ﻧﻴﺎﻳﺶ )ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪،١٢ ،‬‬ ‫ﻣﺰاﻣﻴﺮداود‪ ،‬ﻣﺰﻣﻮرﻧﻮدوهﺸﺘﻢ‪ ،(۶ ،‬ﮔﺎﻩ در ﻣﺮاﺳﻢ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻳﺎ اﻋﻼم هﻼل ﻣﺎﻩ ﻧﻮ ﻳﺎ ﺁﻏﺎز و ﭘﺎﻳﺎن ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺳﺒﺖ )ﺷﻨﺒﻪ( ﻳﺎ‬ ‫ﺁﻏﺎز ﺳﺎل ﻧﻮ ﻧﻮاﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﮐﺘﺎب هﺎ و در رﺳﺎﻻت ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ »ﺻﻮراﺳﺮاﻓﻴﻞ« در ﻣﺎهﻴﺖ رﺳﺘﺎﺧﻴﺰی ﺧﻮد ﺗﻮﺻﻴﻒ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ :‬در اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ ﻋﻴﺴﯽ در ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻬﺎن ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺷﻴﭙﻮری ﭘﺮﻃﻨﻴﻦ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﻣﻨﺎن را از ﭼﻬﺎر‬ ‫ﮔﻮﺷﻪ ﺟﻬﺎن ﻓﺮاﺧﻮاﻧﻨﺪ )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﭼﻬﺎرم‪ .(٣١ ،‬در رﺳﺎﻟﻪ هﺎی ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﻗﺪﻳﺲ‪ ،‬ﺻﻮراﺳﺮاﻓﻴﻞ رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﻣﺮدﮔﺎن‬ ‫را اﻋﻼم ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )رﺳﺎﻟﻪ اول ﺑﻪ ﻗﺮﻧﺘﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‪ ،۴۵٢ ،‬رﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﺴﺎﻟﻮﻧﻴﮑﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪ ،(١۶ ،‬و در ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ‬ ‫ﻳﻮﺣﻨــﺎ‪ ،‬هﻔﺖ ﻓﺮﺷﺘﻪ در ﺷﻴﭙﻮرهــﺎی ﺧﻮد ﻣﯽ دﻣﻨﺪ و ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎران ﺁﺗﺶ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﺑﺎرﻧﺪ و درﻳﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮن ﻣﺒــﺪل‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺳﺘـــﺎرﻩ ای ﺳﻮزان از ﺁﺳﻤﺎن ﻓﺮود ﻣﯽ ﺁورﻧــﺪ و ﻳﮏ ﺛﻠﺚ از ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ و ﺳﺘﺎرﮔـــﺎن را ﺗﺎرﻳﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و‬ ‫ﻣﻠﺦ هﺎ را ﺑﺮای وﻳﺮان ﮐﺮدن زﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﮐﺮور ﺳﻮار را ﺑﺮای ﮐﺸﺘﻦ ﻳﮏ ﺛﻠﺚ از ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﺑﺴﻮی ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫رواﻧﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﻼح ﺁﺗﺶ و دود و ﮔﻮﮔﺮد دﻣﺎر از روزﮔﺎر ﺁﻧﺎن ﺑﺮﺁورﻧﺪ )ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎی رﺳﻮل‪ ،‬ﺑﺎب هﺎی هﺸﺘﻢ و‬ ‫ﻧﻬﻢ(‪.‬‬ ‫ﺑﻌﻀﯽ دﻳﮕﺮ از ﺁﻳﺎت ﻗﺮﺁن ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺠﻴﻞ از ﻣﺘﻮن زرﺗﺸﺘﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان‬ ‫از ﺁﻳﻪ هﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻼﺋﮏ ﻧﮕﺎهﺒﺎن ﻋﺮش ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺁﻳﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ روز رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ و ﺗﺮازوی ﺣﺴﺎب‪ ،‬وﺁﻳﻪ هﺎی ﻣﺮﺑﻮط‬ ‫ﺑﻪ ﭘﻞ ﺻﺮاط ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻋﺮش ﺧﺪا و ﻣﻼﺋﮏ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺁن ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ در اوﺳﺘﺎ اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻤﻮﺟﺐ ﺁن‬ ‫اهﻮراﻣﺰدا در ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﺑﺮ ﺗﺨﺘﯽ زرﻳﻦ ﺟﺎی دارد ﮐﻪ ﺷﺶ اﻣﺸﺎﺳﭙﻨﺪ)ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﻣﻘﺮب( و ﮔﺮوﻩ ﺑﺴﻴﺎری از‬ ‫اﻳﺰدان )ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن( ﺁﻧﺮا در ﻣﻴﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ )ﮔﺎﺗﺎی ﺳﻴﺰدهﻢ‪ ،٩ ،‬وﻧﺪﻳﺪاد‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﻧﻮزدهﻢ‪ ٣٣ ،‬و‪ .(٣۶‬اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻌﺪهﺎ در‬ ‫ﮐﺘﺎب ﻃﻮﺑﻴﺎی ﺗﻮرات )ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ (١۵ ،‬و ﮐﺘﺎب ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎی رﺳﻮل در اﻧﺠﻴﻞ ﺑﺼﻮرت هﻔﺖ ﻓﺮﺷﺘﻪ ای ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﺗﺨﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﺎی دارﻧﺪ )ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب اول‪ ،۴ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪ ١ ،‬وﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ (۶ ،‬ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬در ﺁﻧﺮوز ﻣﻼﺋﮏ را ﮔﺮداﮔﺮد ﻋﺮش ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮاهﯽ دﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺴﺒﻴﺢ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﻣﺸﻐﻮﻟﻨﺪ« )زﻣﺮ‪» ،(٧۵ ،‬ﻣﻼﺋﮑﯽ ﮐﻪ ﻋﺮش ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﺮ دوش دارﻧﺪ و ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ در ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺁن وﻳﺮا ﺗﺴﺒﻴﺢ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ«‬ ‫)ﻣﻮﻣﻦ‪» ،(٧ ،‬و ﭼﻮن ﺻﻮراﺳﺮاﻓﻴﻞ ﺑﺪﻣﺪ‪ ،‬هﺸﺖ ﺗﻦ از ﻣﻼﺋﮏ ﻋﺮش ﭘﺮوردﮔﺎر ﺗﺮا ﺑﺮ دوش ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﺻﺤﺮای‬ ‫ﻣﺤﺸﺮ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺁورد« )ﺣﺎﻗﻪ‪.(١٧ ،‬‬ ‫ﺁﻳﻪ هﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ و ﺳﻨﺠﺶ اﻋﻤﺎل ﻧﻴﮏ و ﺑﺪ ﺁدﻣﻴﺎن در ﺗﺮازوی ﺣﺴﺎب‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﮐﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﮐﻠﻤﻪ ﺑﺎ ﻣﺘﻮن‬ ‫زرﺗﺸﺘﯽ در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺷﺒﺎهﺖ دارﻧﺪ‪ .‬در دﻳﻨﮑﺮت ﺳﻮم )ﻓﺼﻞ ‪ ٢٠٩ ،٣۵‬و‪ (٣١٢‬و ﺑﻨــــﺪهﺸﻦ )ﻓﺼﻞ ﺳﯽ ام‪ (٩-۶ ،‬و‬ ‫دا ﺗــﺴﺘﺎن دﻳﻨﻴﮏ )ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻮم( ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ در روز ﺣﺴﺎب ﮐﺎرهﺎی ﻧﻴﮏ و ﺑﺪ ﮐﺴﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮوش و‬ ‫رﺷﻦ در ﺗﺮازوی ﻋﺪل ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد و در اﻳﻦ ﺳﻨﺠﺶ ﻧﻪ ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ ﮐﻢ و ﮐﺎﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﺳﻮد و زﻳﺎن ﭘﺎﮐﺎن ﻳﺎ ﮔﻨﺎهﮑﺎران‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و ﻧﻪ ﻣﻴﺎن ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﻳﺎ ﺣﻘﻴﺮﺗﺮﻳﻦ ﺣﻘﻴﺮان ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺗﺮازو ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﻣﻮﺋﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻖ ﺑﺎﻻ و‬ ‫ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻧﻤﯽ رود )ﻣﻴﻨﻮک ﺧﺮد‪ ،‬دوم‪ .(١١٠ ،‬در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن روز ﺣﺴﺎب ﮐﺎرهﺎی ﻧﻴﮏ و ﺑﺪ‬ ‫ﮐﺴﺎن در ﺗﺮازو ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ داﻧﻪ ﺧﺮدﻟﯽ ﺑﻪ ﺣﻖ هﻴﭽﮑﺲ ﺗﺠﺎوزی ﺻﻮرت ﻧﻤﯽ ﮔﻴﺮد )اﻧﺒﻴﺎء‪» (۴٧ ،‬و در‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٨‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺁﻧﺮوز ﮐﻪ روز ﺣﻖ اﺳﺖ هﺮﮐﺲ ﮐﻪ ﮐﻔﻪ ﺗﺮازوﻳﺶ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮ ﺷﻮد رﺳﺘﮕﺎر ﺷﻮد و ﺁﻧﮑﻪ ﮐﻔﻪ اش ﺳﺒﮏ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﺴﺮان ﻳﺎﺑﺪ‪،‬‬ ‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ در زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﺁﻳﺎت ﻣﺎ ﺳﺘﻢ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد« )اﻋﺮاف‪ ٧ ،‬و‪ ٨‬و ﻧﻴﺰ ﻣﻮﻣﻨﻮن‪ ،١٠٢ ،‬ﺷﻮری‪ ،١٧ ،‬ﻗﺎرﻋﻪ‪.(٩-۶ ،‬‬ ‫ﺁﻳﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻞ ﺻﺮاط )ﺻﺮاط اﻟﺠﺤﻴﻢ( اﻗﺘﺒﺎس ﺁﺷﮑﺎری از ﭼﻴﻨﻮد ﭘﻞ اوﺳﺘﺎﺋﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در هﻴﭻ ﮐﺘﺎب ﻣﺬهﺒﯽ دﻳﮕﺮی‬ ‫از ﺁن ﺳﺨﻦ ﻧﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ )اﻋﺮاف‪ ،۴۶ ،‬ﻳﺲ‪ ،۶۶ ،‬ﺻﺎﻓﺎت‪ .(٢٢ ،‬از اﻳﻦ ﭘﻞ ﮐﻪ ارواح ﺑﻬﺸﺘﯽ و دوزﺧﯽ از روی ﺁن ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻨﺰﻟﮕﺎﻩ ﺟﺎودان ﺧﻮد ﻣﯽ روﻧﺪ در ﮔﺎﺗﺎهﺎی ﭼﻬﻞ و ﺷﺸﻢ و ﭘﻨﺠﺎﻩ و ﻳﮑﻢ‪ ،‬ﻳﺴﻨﺎی هﻔﺘﺎد و ﻳﮑﻢ‪ ،‬وﻧﺪﻳﺪاد ﻓﺼﻞ ﻧﻮزدهﻢ‬ ‫ﺑﺘﻔﺼﻴﻞ ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻀﻤﻮن ﺑﺮﺧﯽ دﻳﮕﺮ از ﺁﻳﻪ هﺎ‪ ،‬از ﻣﺘﻮن ﻣﺎﻧﻮی ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻳﻪ ای از ﺳﻮرﻩ اﺣﺰاب ﮐﻪ در ﺁن ﻣﺤﻤﺪ »ﺧﺎﺗﻢ‬ ‫اﻟﻨﺒﻴﻴﻦ« ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﻣﺤﻤﺪ ﭘﺪر هﻴﭽﻴﮏ از ﻓﺮزﻧﺪان ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا و ﺧﺎﺗﻢ اﻟﻨﺒﻴﻴﻦ ) ّﻣﻬ ِﺮ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان(‬ ‫اﺳﺖ« )اﺣﺰاب‪ .(۴٠ ،‬اﻳﻦ ﻋﻨﻮان ﻋﻨﻮاﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻗﺮن ﺳﻮم ﻣﻴﻼدی ﻳﻌﻨﯽ ﭼﻬﺎر ﻗﺮن ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم ﺑﻪ ﻣﺎﻧﯽ دادﻩ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺟﺰ در ﻗﺮﺁن ﺑﻪ ﮐﺲ دﻳﮕﺮی دادﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺁﻳﻪ ای از ﺳﻮرﻩ ﻧﺴﺎء ﮐﻪ در ﺁن ﻣﺮگ ﻋﻴﺴﯽ در‬ ‫ﺑﺎﻻی ﺻﻠﻴﺐ اﻧﮑﺎر ﺷﺪﻩ اﺳﺖ از ﻧﻈﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان از ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺎﻧﻮی ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺎ‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﺮﻳﻢ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺧﺪا را ﮐﺸﺘﻴﻢ دروغ ﮔﻔﺘﻨﺪ زﻳﺮا ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﺻﻠﻴﺐ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ و ﮐﺸﺘﻪ ﻧﺸﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻈﺮ ﺁﻧﺎن ﭼﻨﻴﻦ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺟﺰ اﻳﻦ ﻣﯽ ﭘﻨﺪارﻧﺪ در اﺷﺘﺒﺎهﻨﺪ و ادﻋﺎﺋﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ درﺳﺘﯽ ﺁن وﻗﻮف ﻧﺪارﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫از ﭘﻨﺪاری واهﯽ ﭘﻴﺮوی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﺎن ﺑﻴﮕﻤﺎن ﻋﻴﺴﯽ را ﻧﮑﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ هﻤﻪ ﮐﺎری ﺗﻮاﻧﺎ اﺳﺖ او را ﺑﻪ ﺳﻮی‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎﻻ ﺑﺮد‪) «.‬ﻧﺴﺎء‪ (١۵٧ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ اﻳﻦ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺎﻧﯽ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ در ﺟﻮهﺮ‬ ‫ﻳﺰداﻧﯽ ﺧﻮد وﺟﻮدی ﻏﻴﺮ ﻣﺎدی ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺻﻠﻴﺐ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻی ﺻﻠﻴﺐ رﻓﺖ ﻏﺎﻟﺐ ﻣﺎدی ﻏﻴﺮ‬ ‫اﺻﻴﻞ او ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺎﻧﻮی ﮐﻪ از ﻣﻌﺘﻘﺪات اﺻﻮﻟﯽ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺎﻧﯽ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﻳﺪ و ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺖ رﺳﻤﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ‬ ‫در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ اﺳﺖ از هﻤﺎن ﺁﻏﺎز از ﻃﺮف ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻮﻋﯽ »زﻧﺪﻗﻪ« ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪ و ﺑﻌﺪهﺎ ﻧﻴﺰ در ﻣﺤﺎﮐﻤﺎت‬ ‫ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن ﺑﻌﻨﻮان ﻳﮑﯽ ازﺟﺮاﺋﻢ ﮐﺒﻴﺮﻩ ﺁﻧﺎن ﻣﻮرد ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮداری ﻗﺮارﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ دﻣﺸﻘﯽ‪ ،‬ﻓﻘﻴﻪ ﻣﻌﺮوف ﻗﺮن هﻔﺘﻢ هﺠﺮی‪ ،‬در ﮐﺘﺎب ﻧﺨﺒﻪ اﻟﺪهﺮ ﺧﻮد ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺁﻳﻪ دﻳﮕﺮ ﻗﺮﺁن را ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ از‬ ‫دوﮔﺎﻧﮕﯽ ﺗﺎرﻳﮑﯽ و روﺷﻨﺎﺋﯽ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ و ﻋﺎﻟﻢ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺻﺤﻨﻪ ﻧﺒﺮد ﻧﻮر و ﻇﻠﻤﺖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺁﻳﺎﺗﯽ‬ ‫را ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻮر ﺁﺳﻤﺎن هﺎ و ﻓﺮوغ ﻓﺮوغ هﺎ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )اﻧﻌﺎم‪ ،١ ،‬ﻧﻮر‪ ،٣۵ ،‬ﺑﻘﺮﻩ‪ ،٢۵٧ ،‬ﻣﺎﺋﺪﻩ‪،١۶ ،‬‬ ‫اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ١ ،‬و‪ ،۵‬اﺣﺰاب‪ ،۴٣ ،‬ﺣﺪﻳﺪ‪ ،٩ ،‬ﻃﻼق‪ (١١ ،‬ﺑﺎزﺗﺎﺑﯽ از ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﻣﺎﻧﻮی ﻣﯽ داﻧﺪ‪ .‬ﮔﻠﺪﺗﺴﻴﻬﺮ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﭼﻨﺪﻳﻦ‬ ‫ﺁﻳﻪ دﻳﮕﺮ ﻗﺮﺁن را ﮐﻪ ﺑﺎزﮔﻮ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﻮی اﺳﺖ )ﺗﻮﺑﻪ‪ ،٩ ،‬ﮐﻬﻒ‪ ،١٨ ،‬ﻣﺤﻤﺪ‪ (۴٧ ،‬ﻣﻠﻬﻢ از ﻣﺘﻮن‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺎﻧﻮی ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﯽ در زﻣﺎن ﺧﻮد ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﮐﺴﺎﻧﯽ در ﻣﺪﻳﻨﻪ و ﻣﮑﻪ ﻣﺪﻋﯽ ﺁن ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻗﺮﺁن از ﺳﻠﻤﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﻪ در ﺣﺪی ﺷﻴﻮع ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻻزم ﺁﻣﺪ ﺁﻳﻪ ای در ﺗﮑﺬﻳﺐ ﺁن ﻧﺎزل ﺷﻮد‪:‬‬ ‫»‪ ...‬ﻣﯽ داﻧﻴﻢ ﮐﻪ اﻳﻨﺎن ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺑﺸﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﯽ ﺁﻣﻮزد‪ .‬اﻣﺎ زﺑﺎن ﺁن ﮐﺲ ﮐﻪ ﻣﻮرد اﺷﺎرﻩ اﻳﺸﺎن‬ ‫اﺳﺖ ﻋﺠﻤﯽ اﺳﺖ در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ زﺑﺎن ﻗﺮﺁن زﺑﺎن ﻓﺼﻴﺢ ﻋﺮﺑﯽ اﺳﺖ« )ﻧﺤﻞ‪.(١٠٣ ،‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن از زﺑﺎن ﻋﻴﺴﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از اوﭘﻴﺎﻣﺒﺮ دﻳﮕﺮی ﺑﻨﺎم اﺣﻤﺪ )ﻳﮑﯽ از اﺳﺎﻣﯽ ﻣﺤﻤﺪ( از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫رﺳﺎﻟﺖ ﺧﻮاهﺪﺁﻣﺪ‪ ...» :‬و ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ ﮔﻔﺖ‪ :‬ای ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬هﻤﺎﻧﺎ ﻣﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺧﺪاﻳﻢ ﺑﺴﻮی ﺷﻤﺎ‪ ،‬و ﮔﻮاهﯽ دارم ﺑﺮ‬ ‫درﺳﺘﯽ ﺗﻮراﺗﯽ ﮐﻪ در دﺳﺖ دارم‪ ،‬و ﻧﻴﺰﺷﻤﺎ را ﺑﺸﺎرت ﻣﯽ دهﻢ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮی ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺁﻣﺪ و ﻧﺎﻣﺶ اﺣﻤﺪ اﺳﺖ«‬ ‫)ﺻﻒ‪ .(۶ ،‬ﻋﺪﻩ ای از ﻣﻔﺴﺮان اﺳﻼم اﻳﻦ ﺁﻳﻪ را اﺷﺎرﻩ ای ﺑﺪﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻧﺠﻴﻞ ﻳﻮﺣﻨﺎ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ در ﺁن از زﺑﺎن ﻋﻴﺴﯽ‬ ‫ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ...» :‬و ﻣﻦ از ﭘﺪر ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﻣﺴﺌﻠﺖ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻣﻦ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ ﻳﺎور دﻳﮕﺮی ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ اﺑﺪ‬ ‫ﺑﺼﻮرت روح ﺣﻘﻴﻘﺖ در ﮐﻨﺎر ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ« )ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪ ١۶ ،‬و‪ .(١٧‬اﻳﻦ ﮐﻠﻤﻪ »ﻳﺎور« ﮐﻪ در ﻣﺘﻦ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ اﻧﺠﻴﻞ‬ ‫ﻳﻮﺣﻨﺎ ﺑﺼﻮرت ‪) parakletos‬ﻣﺪاﻓﻊ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن( ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬و در ﺗﻔﺴﻴﺮ اﺑﻮاﻟﻔﺘﻮح رازی از ﻗﺮﺁن )ﻣﻔﺎﺗﻴﺢ اﻟﻐﻴﺐ( ﺑﺼﻮرت‬ ‫»ﻓﺎرﻗﻠﻴﻂ« ﻋﺮﺑﯽ ﺿﺒﻂ ﺷﺪﻩ و ﺑﻌﺪا ﻧﻴﺰ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺻﻮرت ﻣﻼک ﻋﻤﻞ دﻳﮕﺮﻣﻔﺴﺮان ﻗﺮﺁن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺪﮐﯽ ﺗﻐﻴﻴﺮ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺎ اﻣﻼی ‪ periklutos‬در زﺑﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﺎﻣﺪار و ﺳﺘﻮدﻩ را دارد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺁﻧﺮا ﻣﺮادف ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮم »اﺣﻤﺪ«‬ ‫در زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ ﺗﻌﺒﻴﺮﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ از هﻤﻴﻦ ﻣﻔﺴﺮان ﻗﺮﺁن ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ در ﺗﻮرات ﻧﻴﺰ اﺷﺎراﺗﯽ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﮐﺘﺎب‬ ‫اﺷﻌﻴﺎ را ﮐﻪ‪» :‬ﺑﺮﺧﻴﺰﻳﺪ و ﺳﭙﺮهﺎی ﺧﻮد را روﻏﻦ ﺑﻤﺎﻟﻴﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ ﺑﺮو و دﻳﺪﻩ ﺑﺎﻧﺎن ﺑﺮﮔﻤﺎر ﺗﺎ‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ اﻋﻼم ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﭼﻮن ﻓﻮج اﻻغ ﺳﻮاران و ﻓﻮج ﺷﺘﺮﺳﻮاران را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ دﻗﺖ ﺗﻤﺎم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻨﻤﺎﻳﻨﺪ«‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١٩‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫)ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ اﺷﻌﻴﺎی ﻧﺒﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﻳﮑﻢ‪ ،(٧-۶ ،‬ﻋﻠﯽ ﺑﻦ رﺑﻦ اﻟﻄﺒﺮی در ﻓﺮدوس اﻟﺤﮑﻤﻪ ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﯽ ﻇﻬﻮر ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﻻغ‬ ‫ﺳﻮار )ﻋﻴﺴﯽ( و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺷﺘﺮﺳﻮار)ﻣﺤﻤﺪ( داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻣﻮاردی دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﺳﺎﻣﯽ ﺧﺎﺻﯽ در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ از ﺁن در ﺗﻮرات ﻧﻴﺰ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪان هﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫در ﺗﻮرات ذﮐﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﮑﻠﯽ ﺗﻔﺎوت دارد‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻧﺎم هﺎﻣﺎن ﮐﻪ در ﻗﺮﺁن وزﻳﺮ ﻓﺮﻋﻮن داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ )ﻣﻮﻣﻦ‪ (٣۶ ،‬در اﺻﻞ ﻧﺎﻣﯽ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮرات ﺑﻪ وزﻳﺮ اﺧﺸﻮرش)ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎ( ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﭘﺎرس دادﻩ اﺳﺖ)ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ(‪ .‬در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﻣﺮﻳﻢ ﻣﺎدر‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ »ﺧﻮاهﺮ هﺎرون« ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻣﺮﻳﻢ ﺧﻮاهﺮ هﺎرون در ﺗﻮرات ﻣﺮﻳﻢ دﻳﮕﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮاهﺮ ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻴﺰ‬ ‫هﺴﺖ و ﺗﻮرات از او در ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺬر ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ از درﻳﺎی ﺳﺮخ در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺖ از ﻣﺼﺮ ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ اﺳﺖ‬ ‫)ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‪ ٢٠ ،‬و‪ .(٢١‬ﻋﻤﺮان ﻧﻴﺰ ﮐﻪ در ﻗﺮﺁن ﭘﺪر ﻣﺮﻳﻢ )ﻣﺎدر ﻋﻴﺴﯽ( داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ )ﺗﺤﺮﻳﻢ‪ (١٢ ،‬در‬ ‫ﺗﻮرات ﭘﺪر ﻣﻮﺳﯽ و هﺎرون و ﻣﺮﻳﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮاهﺮ ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻣﺎدرﻋﻴﺴﯽ )ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ ،١ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪،‬‬ ‫‪ ،٢٠‬ﺳﻔﺮاﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ‪ ،۵٩ ،‬ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ .(٢٩ ،‬در ﺧﻮد اﻧﺠﻴﻞ هﺎ هﻴﭻ ﻧﺎﻣﯽ از ﭘﺪر ﻣﺮﻳﻤﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺎدرﻋﻴﺴﯽ اﺳﺖ ﺑﺮدﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﻤﻴﻨﻄﻮر اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻪ ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ از وزﻳﺮ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای او ﺑﺮج ﺑﻠﻨﺪی ﺑﻨﺎ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ وی ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺁن ﺑﺎﻻ‬ ‫رود و ﺑﺒﻴﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯽ ادﻋﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ واﻗﻌﺎ در ﺁﻧﺠﺎ وﺟﻮد دارد ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬ﻇﺎهﺮا ﺑﺎ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺗﻮراﺗﯽ ﺑﺮج ﺑﺎﺑﻞ )ﮐﻪ در‬ ‫ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺪان اﺷﺎرﻩ ﺷﺪ( ﻣﻮرد ﺗﺪاﻋﯽ ﻣﻌﺎﻧﯽ ﻗﺮﺁن ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻣﻮاردی ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺟﻤﻼت ﮐﺎﻣﻠﯽ از ﺗﻮرات ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺖ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ای در ﻗﺮﺁن ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻼ در ﺳﻮرﻩ اﻧﺒﻴﺎء ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ‪» :‬ﺗﻮرات را ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ و اﻧﺠﻴﻞ را ﺑﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ و در ﺁن ﻧﻮﺷﺘﻴﻢ ﮐﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺻﺎﻟﺢ ﻣﺎ وارث زﻣﻴﻦ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ«‬ ‫)اﻧﺒﻴﺎء‪ (١٠۵ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ در ﺗﻮرات ﮔﻮﻳﻨﺪﻩ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻮد داود اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺧﺪا‪ :‬زﻳﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻘﺪﺳﺎن ﺧﻮد را ﺗﺮک‬ ‫ﻧﺨﻮاهﺪ ﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬و ﺻﺎﻟﺤﺎن وارث زﻣﻴﻦ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ« )ﻣﺰاﻣﻴﺮ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ و هﻔﺘﻢ‪.(٢٩ ،‬‬ ‫اﺳﺎﻣﯽ ﻣﻼﺋﮏ ﻣﻘﺮب‪:‬ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ؛ ﻣﻴﮑﺎﺋﻴﻞ و اﺳﺮاﻓﻴﻞ در ﻗﺮﺁن از ﻣﻼﺋﮏ هﻔﺘﮕﺎﻧﻪ ﺗﻮرات دورﻩ ﻣﺘﺎﺧﺮ )ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ‪ ،‬ﻣﻴﮑﺎﺋﻴﻞ‪،‬‬ ‫اورﻳﻞ‪ ،‬رﻓﺎﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ‪ ،‬ﻳﺎﻓﻴﻞ‪ ،‬زدﮐﻴﻞ( ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ )در زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺁدم ﺧﺪا( در ﺗﻮرات ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﻗﺮﺁن ﻣﻠﮏ ﻣﻘﺮب اﺻﻠﯽ اﺳﺖ و او اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ داﻧﻴﺎل ﭘﺮواز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺧﻮاب هﺎی ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻞ را ﺑﺪو ﺑﮕﻮﻳﺪ‬ ‫ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ او ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺧﺒﺮ دهﺪ‪ .‬اﺻﻄﻼح ﺟﺤﻴﻢ از ﺟﺤﻴﻦ اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬و اﺻﻄﻼح ﻓﺮدوس از ﭘﺮدﻳﺲ اوﺳﺘﺎﺋﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﺻﻄﻼح ﻣﻠﮑﻮت ﮐﻪ در ﭼﻬﺎر ﺟﺎی ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ و در زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ ﻧﺎﻣﺄﻧﻮس اﺳﺖ از اﺻﻞ ﮐﻠﺪاﻧﯽ ‪ malkut‬ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﮐﻪ در زﺑﺎن ﻋﺒﺮی ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﻠﺨﻮت ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن ﺟﻤﻌًﺎ از‪ ٣٠‬ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ )ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﭘﻨﺞ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اوﻟﻮاﻟﻌﺰم( ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ‪ ٢٣‬ﻧﻔﺮ از ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺗﻮراﺗﻨﺪ و ‪ ٣‬ﻧﻔﺮ‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان اﻧﺠﻴﻞ )ﻋﻴﺴﯽ‪ ،‬ﻳﺤﻴﯽ و زﮐﺮﻳﺎ( و ‪ ۴‬ﻧﻔﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻋﺮب )ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬هﻮد‪ ،‬ﺻﺎﻟﺢ‪ ،‬ﺷﻌﻴﺐ(‪ ،‬وﻟﯽ از‪ ١۶‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻳﻬﻮد‬ ‫دﻳﮕﺮی ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﭘﻴﻤﺒﺮان ﻣﻬﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺷﻌﻴﺎء‪ ،‬ﺣﺰﻗﻴﺎل‪ ،‬ﻳﺮﻣﻴﺎ‪ ،‬و داﻧﻴﺎل در ﻗﺮﺁن ذﮐﺮی‬ ‫ﺑﻤﻴﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﻋﻮض از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی ﺑﻨﺎم ادرﻳﺲ ﺑﺼﻮرت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮی ﺻﺪﻳﻖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪو ﻣﻘﺎﻣﯽ ﺑﻠﻨﺪ ﻋﻄﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻩ‬ ‫)ﻣﺮﻳﻢ‪ ،۵۶ ،‬اﻧﺒﻴﺎء‪ (٨۵ ،‬ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ ﮐﻪ در هﻴﭻ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ و زﻣﻴﻨﯽ دﻳﮕﺮ ﻧﺎﻣﯽ از او ﺑﺮدﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪...........................................................................................................................................‬‬ ‫هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻧﺎم »ﻳﻬﻮﻩ« ﺧﺪای اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺗﻮرات ﮐﻪ اﻳﻦ ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺧﻮد را در‬ ‫ﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﻧﺎم ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮد )ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ (٢ ،‬رﻳﺸﻪ ﻋﺒﺮی ﻧﺪارد و از ﻃﺮف ﺧﻮد ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻧﻴﺰ‬ ‫وﺿﻊ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺎم »اﷲ« ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﻤﺘﺪ ﻣﺎﻗﺒﻞ اﺳﻼﻣﯽ دارد و رﻳﺸﻪ ﺻﺮﻓًﺎ ﻋﺮﺑﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﻧﺎم ﺧﺪای ﻣﺤﻠﯽ ﻗﻮم ﻣﺪﻳﺎن در ﺑﺎرﻳﮑﻪ ﺷﻤﺎﻟﯽ درﻳﺎی ﺳﺮخ و ﺟﻨﻮب ﺳﻴﻨﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺁﻧﺮا از اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎدﻳﻪ ﻧﺸﻴﻨﺎن ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺼﻮرت ﺧﺪای ﺧﺎص ﻗﻮم ﻳﻬﻮد درﺁوردﻧﺪ و ﺑﻌﺪا ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺗﻮرات ﺳﺎﺑﻘﻪ ارﺗﺒﺎط او را ﺑﺎ ﻳﻬﻮد ﺗﺎ‬ ‫دوران ﻓﺮﺿﯽ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻳﻌﻨﯽ ﺣﺪود هﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از دوران ﺧﺮوج ﻳﻬﻮدﻳﺎن از ﻣﺼﺮ ﻋﻘﺐ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺮ اﻳﻦ ﺧﺪا ﮐﻮﻩ ﺣﻮرﻳﺐ‬ ‫ﺑﻮدﻩ‪ ،‬و اﻳﻦ هﻤﺎن ﮐﻮهﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻮرات »ﮐﻮﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ« ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪ ،(١ ،‬و ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن ﺗﻮ و ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﺼﺮ ﺑﻴﺮون روﻳﺪ ﻣﺮا ﺑﺮ اﻳﻦ ﮐﻮﻩ ﻋﺒﺎدت ﺧﻮاهﻴﺪ ﮐﺮد )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ .(١۴ ،‬ﮐﻠﻤﻪ‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﮐﻪ در زﺑﺎن ﻗﺪﻳﻤﯽ ﻋﺒﺮی »ﻣﻦ هﺴﺘﻢ« ﻳﺎ »ﻣﻦ ﺁﻧﻢ ﮐﻪ هﺴﺘﻢ« ﻣﻌﻨﯽ ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬در ﺧﻂ ﺑﺪون اﻋﺮاب ﻋﺒﺮی ﻳﻬﻮ‪YHW‬‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺑﺮﺧﯽ از زﺑﺎﻧﺸﻨﺎﺳﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ اﺻﻄﻼح ﻋﺮﺑﯽ و اﺳﻼﻣﯽ ﻳﺎهﻮ ﺷﮑﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ای از ﺁن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٢٠‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫هﻤﺎﻧﻨﺪ اﻟﻮﺁﻩ و ﻳﻬﻮﻩ ﺗﻮرات اﷲ اﺳﻼم ﻧﻴﺰ )ﮐﻪ ‪ ٢٧٠٢‬ﺑﺎر از او در ﻗﺮﺁن ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ( رﻳﺸﻪ ای ﻣﺎﻗﺒﻞ اﺳﻼﻣﯽ دارد ﺣﻴﺘﯽ‬ ‫ﮏ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺧﻮدش ﻧﻴﺰﻋﺮب اﺳﺖ‪ ،‬در ﺑﺮﺳﯽ‬ ‫ﻣﻮﻟﻒ اﺛﺮ ﻣﻌﺮوف ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﺮب ﮐﻪ ﻳﮏ اﺛﺮ ﮐﻼﺳﻴ ِ‬ ‫ﻣﻔﺼﻞ ﺧﻮﻳﺶ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﺎم در ﭼﻨﺪ ﺳﻨﮓ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ در ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺟﻨﻮﺑﯽ و ﻧﻴﺰ در ﮐﺘﻴﺒﻪ ای‬ ‫ﻟﺤﻴﺎﻧﯽ از ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ )ﻳﺎزدﻩ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم( و در ﺳﻨﮓ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﺻﻔﺎ در ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ ﭘﻴﺶ از‬ ‫اﺳﻼم و در ﻧﻮﺷﺘﻪ ای ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ از ﻗﺮن اول ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم در ام اﻟﺠﻤﺎل ﺳﻮرﻳﻪ ﻣﮑﺮرًا ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ و در ﺧﻮد‬ ‫ﻣﮑﻪ ﻧﻴﺰ ﺧﺪاﺋﯽ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻧﺎم در ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺧﺪاﻳﺎن ﮐﻌﺒﻪ ﺟﺎی داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﺪان اﺷﺮاﻓﯽ ﻗﺮﻳﺶ در ﻣﮑﻪ )ﮐﻪ ﻣﺤﻤﺪ از ﺁن‬ ‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ اﺳﺖ( ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن ﺁن ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ و از هﻤﻴﻦ ﺑﺎﺑﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺪر ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪاﷲ ﻧﺎم داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻮﻟﺪﺗﺴﻴﻬﺮ در اﺷﺎرﻩ‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﮔﺮوﻩ »ﺣﻨﻔﺎ« در ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن )ﮐﻪ در ﻗﺮﺁن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر از ﺁﻧﺎن ﺑﺎ اﺣﺘﺮام ﻳﺎد ﺷﺪﻩ و دوﺑﺎر ﻧﻴﺰ‬ ‫ﭘﻴﺮوان ﮐﻴﺶ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ( ﺳﺎل هﺎ ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر اﺳﻼم ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﻮﻋﯽ ﺧﺪای واﺣﺪ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ اورا اﷲ‬ ‫ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬و هﻢ او ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ اﻋﺮاب ﺷﻤﺎل ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮﻩ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن در دوران ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ اﷲ را ﺑﺼﻮرت ﺧﺪاﺋﯽ واﻻ‪،‬‬ ‫وﻟﯽ ﻧﻪ ﺧﺪای واﺣﺪ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬و اﻧﮕﻴﺰﻩ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ اﷲ در اﺳﻼم اﮐﺒﺮ )ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ( ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ هﻤﻴﻦ اﻣﺘﻴﺎزی ﺑﻮد‬ ‫ﮐﻪ او ﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺘﺎن داﺷﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻠﻤﻪ اﷲ از رﻳﺸﻪ ال ‪ El‬ﻣﺸﺘﻖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺘﻘﺎت دﻳﮕﺮ ﺁﻧﺮا ﺑﺼﻮرت‬ ‫اﻟﻬﻪ ‪ Elaha‬در ﺳﺮﻳﺎﻧﯽ و اﻟﻮﺁﻩ ‪ Eloah‬در ﻋﺒﺮی ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﻨﻔﺎ ﮔﺮوهﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ اﻧﺪﮐﯽ ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر اﺳﻼم در ﻣﮑﻪ ﻣﮑﺘﺐ ﺗﺎزﻩ ای را در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺎدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﺪای واﺣﺪی ﺑﻨﺎم اﷲ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاران ﺁن ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ از ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﮑﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ورﻗﻪ‪ ،‬زﻳﺪ‪ ،‬ﻋﺒﻴﺪاﷲ و‬ ‫ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در هﻤﺎن زﻣﺎن اﻳﻨﺎن ﺑﻪ رواﻳﺎﺗﯽ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﺮﺧﻮردﻧﺪ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ از ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و‬ ‫ﺣﺎﮐﯽ از اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﻴﺎی ﻗﻮم ﻋﺮب ﻧﻴﺰ ﺑﻮدﻩ‪ ،‬در هﻨﮕﺎم اﻗﺎﻣﺖ ﺧﻮد در ﺟﺰﻳﺮة اﻟﻌﺮب ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻳﮑﺘﺎ ﭘﺮﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ از ﻃﺮف ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎن ﻋﺮب ﺣﻨﻴﻒ )ازدﻳﻦ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ( ﻟﻘﺐ ﮔﺮﻓﺘﻪ و از اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻃﺮد ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺎر اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ هﻤﻴﻦ ﻧﺎم ﺣﻨﻴﻒ را ﺑﺮ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﺎزﻩ ﺧﻮد ﻧﻬﺎدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻎ ﻳﮑﺘﺎﭘﺮﺳﺘﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ اﻓﺮاد ﻗﺮﻳﺶ‪،‬‬ ‫ﮐﻪ ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن ﺳﻨﺘﯽ ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﺪﻩ از در ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎری درﺁﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺪﺑﻦ ﻋﻤﺮ ﮐﻪ ارﺷﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮد ﺑﻪ ﮐﻮﻩ ﺣﺮا ﮐﻪ‬ ‫ﺑﻄﻮر ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺤﻞ ﮔﻮﺷﻪ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﺑﻮد ﭘﻨﺎهﻨﺪﻩ ﺷﺪ و ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﻣﻮرﺧﺎن ﻋﺮب ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻧﺪ در هﻤﻴﻦ اﻧﺰواﮔﺎﻩ )ﻏﺎر ﺣﺮا( ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﺎ او از ﻧﺰدﻳﮏ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪ و درﺑﺎرﻩ ﻳﮑﺘﺎ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﺎ وی ﺑﺘﻔﺼﻴﻞ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﮐﺮد‪ ،‬وﻟﯽ زﻳﺪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﺑﻌﺜﺖ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ درﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬ ‫در ﻳﮑﯽ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺁﻳﺎت وﺣﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﭘﺲ روی ﺧﻮد را ﺑﺴﻮی دﻳﻦ ﺣﻨﻴﻒ ﺑﮕﺮدان ﮐﻪ اﻳﻦ‬ ‫دﻳﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻧﺴﺎن را ﺑﺮای ﺁن ﺳﺮﺷﺖ و ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻴﺴﺖ« )روم‪ .(٣٠ ،‬از ﺁن ﭘﺲ در هﺸﺖ‬ ‫ﻣﻮرد دﻳﮕﺮ از اﺑﺮاهﻴﻢ و از دﻳﻦ ﺣﻨﻴﻒ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺻﻮرت ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،١٢٩ ،‬ﺁل ﻋﻤﺮان‪۶٠ ،‬و‪ ،٨٩‬اﻧﻌﺎم‪،١۶٢ ،‬‬ ‫ﻧﺤﻞ‪ ،١٢٢ ،‬ﺑﻴﻨﻪ‪ ،۵ ،‬ﻳﻮﻧﺲ‪ ،١٠۵ ،‬ﺣﺞ‪ .(٣١ ،‬ﺁﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪدی از ﻗﺮﺁن ﮔﻮاﻩ ﺑﺮاﻳﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺖ ﻣﻤﺘﺎزی ﺑﻨﺎم اﷲ از ﭘﻴﺶ از‬ ‫اﺳﻼم درﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ و ﻣﻘﺎﻣﯽ ﻣﺎﻓﻮق ﺑﺖ هﺎی دﻳﮕﺮ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬اﮔﺮ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﭙﺮﺳﯽ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ‬ ‫ﺁﺳﻤﺎن هﺎ و زﻣﻴﻦ را ﺁﻓﺮﻳﺪ و ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ را در ﺟﺎی ﺧﻮد ﻗﺮارداد‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﷲ‪ .‬و اﮔﺮ ﺑﭙﺮﺳﯽ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ‬ ‫ﺑﺎران ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ و زﻣﻴﻦ ﻣﺮدﻩ را زﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺟﻮاب ﺧﻮاهﻨﺪ داد‪ :‬اﷲ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﺮا اﻣﺮوز روی از ﺣﻘﻴﻔﺖ ﻣﯽ ﮔﺮداﻧﻨﺪ؟«‬ ‫)ﻋﻨﮑﺒﻮت‪ ۶٢ ،‬و‪» .(۶٣‬از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﭙﺮس زﻣﻴﻦ وﺁﻧﭽﻪ در ﺁن اﺳﺖ از ﺁن ﭼﻪ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ و ﻣﺎﻟﮏ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺟﻬﺎن و ﭘﻨﺎﻩ هﻤﻪ‬ ‫در اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﮐﻴﺴﺖ؟ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺟﻮاب ﺧﻮاهﻨﺪ داد‪ :‬اﷲ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ اﻋﺘﻘﺎدی ﺑﺎز هﻢ ﭘﻨﺪ ﻧﻤﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺧﻮد را‬ ‫ﻓﺮﻳﺐ ﻣﯽ دهﻨﺪ؟« )ﻣﻮﻣﻨﻮن‪.(٩٢-٨۶ ،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٢١‬‬


‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﻌﺠﺰات‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﮐﻠﮑﺴﻴﻮن هﺎی ﺟﺎﻟﺒﯽ از ﻧﻮع ﻣﻌﺠﺰاﺗﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺑﺮای اﺛﺒﺎت ﻗﺪرت اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﯽ ﺧﻮد ﻧﻴﺎز‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﻗﺪرت از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﺎرق اﻟﻌﺎدﻩ دارﻧﺪ‪» .‬رﮐﻮرددار« اﻳﻦ ﻗﺪرت ﻧﻤﺎﺋﯽ ﺗﻮرات و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن اﻧﺠﻴﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺮﺁن‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻌﺠﺰﻩ ای ﺗﺎزﻩ را ﻣﻄﺮح ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻌﺠﺰاﺗﯽ ﮐﻪ در ﺗﻮرات واﻧﺠﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﺻﺤﻪ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪.‬‬ ‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ اﻳﻦ هﺮ ﺳﻪ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﻣﻌﺠــﺰﻩ ﻳﻮﺷـﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن ﺟﺎﻧﺸﻴـﻦ ﺟﻨﮕﯽ ﻣﻮﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ هﺎ و ﻗﺘــﻞ‬ ‫ﻋﺎم هﺎی ﺧﻮد در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻨﻌﺎن‪ ،‬ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ وﻗﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اداﻣﻪ ﮐﺸﺘﺎر ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ را‬ ‫در ﺁﺳﻤﺎن از ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎز ﻣﯽ دارد و اﻳﻦ ﺗﻮﻗﻒ ﺗﺎ هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﮐﻠﻴﻪ ﻣﺮدان و زﻧﺎن و ﮐﻮدﮐﺎن ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﯽ و ﺣﺘﯽ ﮔﺎوهﺎ و‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪهﺎ و اﻻﻏﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ هﻼﮐﺖ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ اداﻣﻪ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ )ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن‪ ،‬ﺑﺎب دهﻢ‪١٢ ،‬و‪ .(١٣‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﻌﺠﺰات اﻟﻴﺎس ﻧﺒﯽ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﺁﺗﺶ از ﺁﺳﻤﺎن ﻧﺎزل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺳﻨﮓ و ﺧﺎک و ﺣﺘﯽ ﺁب ﺧﻨﺪق‬ ‫ﮐﺎهﻨﺎن ﻣﻌﺒﺪ ﺑﻌﻞ را ﻣﯽ ﺳﻮزاﻧﺪ )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ‪ ،(۴٠-٣٨ ،‬ﮐﻼغ هﺎ هﺮ ﺻﺒﺢ و ﺷﺐ ﺑﺮاﻳﺶ از ﺁﺳﻤﺎن‬ ‫ﻧﺎن و ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺮﻳﺎن ﻣﯽ ﺁوردﻧﺪ )ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ‪ ،(۶ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﮐﺸﻮر اﺳﺮاﺋﻴﻞ )رﻗﻴﺐ ﮐﺸﻮر ﻳﻬﻮدا( ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﺑﻤﻴﺮ و وی‬ ‫ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻣﯽ ﻣﻴﺮد‪ ،‬ردای ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺁب اردن ﻣﯽ زﻧﺪ و رود اردن ﻣﯽ ﺷﮑﺎﻓﺪ ﺗﺎ او و اﻟﻴﺸﻊ از ﺁن ﺑﮕﺬرﻧﺪ )ﮐﺘﺎب دوم‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ ،(٨ ،‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم در درون ﮔﺮدﺑﺎدی ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺎﻻ ﻣﯽ رود )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ .(١١ ،‬ﺑﻌﺪ از رﻓﺘﻦ اﻟﻴﺎس ﺑﻪ‬ ‫ﺁﺳﻤﺎن‪ ،‬اﻟﻴﺸﻊ ﮐﻪ روح اﻟﻴﺎس در ﺗﻨﺶ ﺣﻠﻮل ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﻣﻌﺠﺰات او را اداﻣﻪ ﻣﯽ دهﺪ‪ .‬او ﻧﻴﺰ ردای اﻟﻴﺎس را ﮐﻪ در وﻗﺖ‬ ‫رﻓﺘﻦ وی ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن از ﺗﻨﺶ اﻓﺘﺎدﻩ اﺳﺖ ﺑﻪ رود اردن ﻣﯽ زﻧﺪ و ﺁﻧﺮا ﻣﯽ ﺷﮑﺎﻓﺪ )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ،(١۴ ،‬ﻣﺮدﻩ ای را زﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫)ﮐﺘﺎب دوم ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪ ،(٣٧-٣١ ،‬ﻣﺸﺘﯽ ﺁرد در دﻳﮓ ﻣﯽ رﻳﺰد و ﺑﺎ ﺁن ﺻﺪﻧﻔﺮ را ﻏﺬا ﻣﯽ دهﺪ و ﺑﺎز هﻢ ﻏﺬا‬ ‫ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ،(۴۴-۴١ ،‬ﻳﮏ ﮐﻮزﻩ روﻏﻦ را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ دﻩ هﺎ ﮐﻮزﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ،(٧-١ ،‬ﺁب ﺁﻟﻮدﻩ و ﻣﺴﻤﻮم‬ ‫را ﺑﺎ ﺗﮑﺎن دﺳﺖ ﺁﺑﯽ ﭘﺎﮐﻴﺰﻩ و ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﯽ در ﻣﯽ ﺁورد )ﮐﺘﺎب دوم ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪ ،(١٣ ،‬ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺎراﻧﯽ ﺑﺎرﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﻳﮏ وادی ﺑﺰرگ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺪﺳﺖ او ﭘﺮ از ﺁب ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﮔﺎوهﺎ و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪاﻧﺸﺎن از ﺁن ﺑﻨﻮﺷﻨﺪ )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪،(١٧ ،‬‬ ‫ﺁب رودﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن او ﺑﻪ رﻧﮓ ﺧﻮن در ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﺗﺎ دﺷﻤﻨﺎن اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻓﺮﻳﺐ ﺑﺨﻮرﻧﺪ )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ،(٢٢ ،‬ﻏﺬای ﻓﺎﺳﺪ ﺷﺪﻩ را‬ ‫دوﺑﺎرﻩ ﺳﺎﻟﻢ و ﻟﺬﻳﺬ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪ ،(٣٨ ،‬ﻣﺮض ﺧﻮرﻩ ﺳﺮدار ﺁراﻣﯽ را ﺷﻔﺎﻣﯽ دهﺪ و در ﻋﻮض ﻏﻼم ﺧﻮدش را ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺮص دﭼﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ ،(١۵ ،‬ﺁهﻦ را ﺑﺼﻮرت ﭼﻮب در ﻣﯽ ﺁورد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ روی ﺁب ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ )ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪،(٧-۶ ،‬‬ ‫ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪ هﺎﺋﯽ را ﮐﻪ در رهﮕﺬر ﺑﺎزی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺪﻳﺪن او ﮐﻪ ﺳﺮی ﺑﯽ ﻣﻮ دارد وی را ﺑﻪ ﺗﻤﺴﺨﺮ ﮐﭽﻞ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﻟﻌﻨﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و هﻤﺎن وﻗﺖ دو ﺧﺮس از ﺟﻨﮕﻞ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ و ﭼﻬﻞ و دو ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪ را ﻣﯽ درﻧﺪ و ﻣﯽ ﺑﻠﻌﻨﺪ )ﮐﺘﺎب‬ ‫دوم ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ ،(٢۵-٢١ ،‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﭘﺎدﺷـــﺎﻩ ارم ﺷﻬﺮی را ﮐﻪ اﻟﻴﺸﻊ در ﺁﻧﺠـــﺎ ﺳﺎﮐﻦ اﺳﺖ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و‬ ‫ﮐﻮﻩ هﺎی اﻃﺮاف ﺷﻬﺮ از ﺳﻮاران و اراﺑﻪ هﺎی »ﺁﺗﺸﻴﻦ« او ﭘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد اﻟﻴﺸﻊ ﺗﻤﺎم ﺳﭙﺎهﻴﺎن ﭘﺎدﺷــــﺎﻩ را ﮐﻮر‬ ‫ﻣﻴــــــــﮑﻨﺪ) هﻤﺎﻧﺠﺎ؛ ﺑﺎب ﺷﺸﻢ ‪ (١٨-١٧‬ﭘﺲ از ﻣﺮگ اﻟﻴﺸﻊ ﺟﺴﺪ ﻣﺮدی را ﮐﻪ ﺗﺎزﻩ ﻣﺮدﻩ اﺳﺖ در ﮔﻮر او ﻣﯽ اﻧﺪازﻧـــﺪ‬ ‫و ﻣﺮدﻩ ﺑﻤﺤﺾ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺪﻧـــﺶ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان هﺎی اﻟﻴﺸﻊ ﻣﯽ ﺧﻮرد زﻧــــــــــﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺮ دوﭘﺎی ﺧــﻮد ﻣﯽ اﻳﺴﺘﺪ‬ ‫)هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ‪ ،(٢١-٢٠ ،‬ﻣﻮﻗﻌﯽ هﻢ ﮐﻪ ﺳﺨﺎرﻳﺐ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺁﺷﻮر ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻟﺸﮕﺮﮐﺸﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻠﮑﯽ را‬ ‫ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ »هﻤﻪ ﺷﺠﺎﻋﺎن ﺟﻨﮕﯽ و روﺳﺎ و ﺳﺮداران را ﮐﻪ در اردوی او هﺴﺘﻨﺪ هﻼک ﮐﻨﺪ« و ﺳﺨﺎرﻳﺐ ﺑﺎ ﺷﺮﻣﻨﺪﮔﯽ ﺑﻪ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد )ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ ودوم‪.(٢١ ،‬‬ ‫____________________________‬

‫‪-١‬اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻣﺪن ﻣﻼﺋﮏ ﺑﻪ ﻳﺎری ﭘﻴﻐﻤﱪان ﻳﺎ ﺳﭙﺎهﺎن ﺁ‪‬ﺎ در اﳒﻴﻞ و ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ ﻋﻴﻨﺎ ﻣﻮرد اﻗﺘﺒﺎس ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در اﳒﻴﻞ از ﻗﻮل ﻋﻴﺴﻲ‪ .‬در ﻣﻮﻗﻊ دﺳﺘﮕﲑی او ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺑﺎزان روﻣﯽ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻳﮑﯽ از ﺣﻮارﻳﻮن ﮐﻪ‬ ‫ﻗﺼﺪ دﻓﺎع از او را دارد ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ‪" :‬ﻣﮕﺮ ﳕﯽ داﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﱎ از ﭘﺪر ﺁﲰﺎﻧﻴﻢ ﲞﻮاهﻢ ﺑﻴﺶ از دوازدﻩ ﻓﻮج‬ ‫از ﻣﻼﺋﮑﻪ را ﺑﻪ ﻳﺎری ﻣﻦ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﺁﻧﺼﻮرت ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﯽ هﺎی ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﭼﮕﻮﻧﻪ ﲢﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ؟" )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ‬ ‫وﺷﺸﻢ‪.(۵٣ ،‬در ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺟﻨﮓ اﺣﺪ ﺳﻪ هﺰار ﻣﻠﮏ را ﺑﻪ ﻳﺎری ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ‬ ‫و ﺑﺪاﻧﺎن وﻋﺪﻩ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﺮدﺑﺎر ﺑﺎﺷﻨﺪ ﭘﻨﺠﻬﺰار ﺗﻦ دﻳﮕﺮ از ﻣﻼﺋﮑﻪ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺁﻧﺎن ﺧﻮاهﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎد‬ ‫)ﺁل ﻋﻤﺮان‪ .(١٢۵ ،‬در رواﻳﺎت ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺘﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﳒﻴﻞ‪ ،‬ﻣﻼﺋﮑﻪ در روز ﻋﺎﺷــــﻮرا از ﺧﺪاوﻧﺪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﯽ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺪان هﺎ اﺟﺎزﻩ دادﻩ ﺷﻮد در ﺟﻨﮓ ﮐﺮﺑﻼ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻧﲑوی ﺣﺴﲔ ﺑﺸﺘﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁﻧﺎن را از اﻳﻨﮑﺎر‬ ‫ﺑﺎز ﻣﯽ دارد ﺗﺎ ﻃﺒﻖ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮد او ﺣﺴﲔ ﺑﻪ ﺷﻬﺎدت ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٢٢‬‬


‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫* * *‬

‫اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﻻﺋﯽ از ﻣﻌﺠﺰاﺗﯽ را ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﺗﻨﻬﺎ در ﻇﺮف ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﻧﺠﺎم دادﻩ اﺳﺖ ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﺁﻧﻬﺎ روﻧﻮﺷﺘﯽ از ﻣﻌﺠﺰات ﺗﻮرات اﻧﺪ و ﺑﺮﺧﯽ دﻳﮕﺮ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺳﺎﻃﻴﺮی‬ ‫ﻳﺎ اﻓﺴﺎﻧﻪ ای دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻟﺸﮑﺮ از دﻳﻮان ﮐﻪ در ﺗﻦ دﻳﻮاﻧﻪ ای ﺧﺎﻧﻪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ از‬ ‫ﺁﻧﺠﺎ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ و در ﺑﺪن دو هﺰار ﺧﻮﮐﯽ ﮐﻪ در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﭼﺮا ﻣﺸﻐﻮﻟﻨﺪ ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧﻮک هﺎ دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و‬ ‫دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺑﻪ ﺳﻮی درﻳﺎ ﻣﯽ ﺷﺘﺎﺑﻨﺪ و در ﺁب ﻏﺮق ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ ،٣۴-٢٨ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪،١٣-٢ ،‬‬ ‫ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ ،(٣٩-٢۶ ،‬زﻧﯽ ﮐﻪ دوازدﻩ ﺳﺎل ﻣﺒﺘﻼی ﺧﻮﻧﺮﻳﺰی اﺳﺖ و هﻴﭻ ﻃﺒﻴﺒﯽ اﻣﮑﺎن درﻣﺎن او را ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫دﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﯽ زﻧﺪ و ﻓﻮرًا ﺧﻮﻧﺮﻳﺰی او ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ ،(٢١-١٨ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪،٣-٢۵ ،‬‬ ‫ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ ،(۴٧-۴٣ ،‬دﺧﺘﺮ ﻣﺮدﻩ ﻳﮏ ﺧﺎﺧﺎم ﻳﻬﻮدی ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن »ﺑﺮﺧﻴﺰ« ﻋﻴﺴﯽ ﺑﺮﻣﯽ ﺧﻴﺰد و ﺑﻪ راﻩ ﻣﯽ اﻓﺘﺪ )ﻣﺘﯽ‪،‬‬ ‫ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ ،٢۶-٢٢ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ ،۴٢-٣۵ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ ،(۵۶-۴٨ ،‬ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ درﻳﺎی ﻃﻮﻓﺎن ﻓﺮﻣﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺁرام ﺷﻮد و درﻳﺎ ﺁرام ﻣﯽ ﺷﻮد )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ ،٢٧-٢٣ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪ ،٣١-٣۵ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪،(٢۵-٢٢ ،‬‬ ‫ﭘﻨﺞ ﻗﺮص ﻧﺎن و دو داﻧﻪ ﻣﺎهﯽ را ﻣﻴﺎن ﭘﻨﺞ هﺰار ﻧﻔﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻴﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎز هﻢ دوازدﻩ‬ ‫ﺳﺒﺪ از ﺧﺮدﻩ هﺎی ﻧﺎن و ﻣﺎهﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪ ،٢١-١٣ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ،۴۴-٣٠ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪،‬‬ ‫‪ ،١٧-١٠‬ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ،(١۴-١ ،‬در ﺷﺐ ﺗﺎرﻳﮏ و ﻃﻮﻓﺎﻧﯽ روی ﺁب درﻳﺎ راﻩ ﻣﯽ رود )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪،٢٣-٢٢ ،‬‬ ‫ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ،۵١-۴۵ ،‬ﻳﻮﺣﻨـــﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ،(٢١-١۵ ،‬ﺑﻴﻤـــﺎران ﻣﺘﻌـــﺪد داﻣـــﻦ ﻗﺒﺎی او را ﻟﻤﺲ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺷﻔــﺎ‬ ‫ﻣﯽ ﻳﺎﺑﻨﺪ)ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪ ،٣۶-٣۴ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ،(۵۶-۵٣ ،‬روح ﻧﺎﭘﺎک را از درون دﺧﺘﺮ ﻳﮏ زن ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‪ ١،(٢٨-٢١ ،‬ﻣﺮدی ﮐﺮ و ﻻل را ﺑﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﻧﮕﺸﺖ در ﮔﻮش او و اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺁب دهﺎن ﺑﺮ‬ ‫روی زﺑﺎﻧﺶ ﺷﻨﻮا و ﮔﻮﻳﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪ ،(٣٧-٣١ ،‬ﺑﻴﻨﺎﺋﯽ ﻣﺮد ﮐﻮری را ﺑﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ دﺳﺖ ﺧﻮد ﺑﺮ ﭼﺸﻤﺎن او‬ ‫ﺑﻪ وی ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮداﻧﺪ )ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ ،(٣۶-٢٢ ،‬ﺳﻪ ﺗﻦ از ﺣﻮارﻳﻮن او وی را در ﺑﺎﻻی ﮐﻮهﯽ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﯽ و‬ ‫اﻟﻴﺎس در ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ و در هﻤﺎن هﻨﮕﺎم اﺑﺮی ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺎﻳﻪ ﻣﯽ اﻓﮑﻨﺪ و از درون ﺁن ﺻﺪای ﺧﺪاوﻧﺪ را ﻣﯽ ﺷﻨﻮﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ اﻳﻦ ﭘﺴﺮ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ اﺳﺖ و ﺑﻪ او ﮔﻮش ﺑﺪهﻴﺪ )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ‪ ،١٣-١ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ ،٧-٢ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪،‬‬ ‫‪ ،(٣۶-٢٨‬ﺑﻪ روح ﺷﺮﻳﺮی ﮐﻪ در درون ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪ ای رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و وﻳﺮا در ﺁب و ﺁﺗﺶ ﻣﯽ اﻧﺪازد ﺑﺎﻧﮓ ﻣﯽ زﻧﺪ‪ :‬ای روح‬ ‫ﮐﺮ و ﻻل‪ ،‬از اﻳﻦ ﺑﭽﻪ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎ و دﻳﮕﺮ هﻴﭽﻮﻗﺖ ﺑﻪ او داﺧﻞ ﻣﺸﻮ‪ ،‬و روح ﻧﻌﺮﻩ زﻧﺎن ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁﻳﺪ )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ‪،‬‬ ‫‪ ،٢١-١۴‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ ،٢٧-١۴ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ ،(۴٣-٣٧ ،‬ﮔﺪای ﻧﺎﺑﻴﻨﺎﺋﯽ را در ارﻳﺤﺎ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﻣﻦ ﺑﻴﺎ‪،‬‬ ‫ﺑﻴﻨﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،٣۴-٢٩ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﻓﺼﻞ دهﻢ‪ ،۵١-۴۶ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﻓﺼﻞ هﺠﺪهﻢ‪ ،(۴٣-٣۵ ،‬هﻨﮕﺎم ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﺑﻪ‬ ‫درﺧﺖ اﻧﺠﻴﺮ ﭘﺮ ﺑﺮﮔﯽ ﺑﺮ ﻣﯽ ﺧﻮرد وﻟﯽ ﭼﻮن در ﺁن ﻣﻴﻮﻩ ای ﻧﻤﯽ ﻳﺎﺑﺪ ﺑﻪ درﺧﺖ ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺪو ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﮐﺴﯽ از ﻣﻴﻮﻩ ﺗﻮ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺧﻮرد‪ ،‬و هﻤﺎﻧﻮﻗﺖ درﺧﺖ از رﻳﺸﻪ ﺧﺸﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ‪ ،١٩-١٨ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪،‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻳﺎزدهﻢ‪ ٢،(١۴-١٢ ،‬در ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺧﻮد اﻳﻠﻌﺎزار ﻣﺮدی از اهﺎﻟﯽ ﻳﻬﻮدﻳﻪ را ﭼﻬﺎر روز ﭘﺲ از ﻣﺮگ و ﺗﺪﻓﻴﻦ‬ ‫او زﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و از درون ﮔﻮر ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁورد )ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﻳﺎزدهﻢ‪.(۴۴-٣٨ ،‬‬ ‫ﻣﻌﺠﺰات ﻋﻴﺴﯽ ﺣﺘﯽ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ او ﻧﻴﺰ اداﻣﻪ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬در ﻟﺤﻈﻪ ﺟﺎن ﺳﭙﺮدن او ﺑﺮ روی ﺻﻠﻴﺐ ﻗﺒﺮهﺎ ﺑﺎز ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻘﺪﺳﻴﻦ از درون ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ و وارد ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس )اورﺷﻠﻴﻢ( ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﻔﺘﻢ‪۵٢ ،‬‬ ‫و‪ .(۵٣‬ﭘﺲ از رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ از درون ﮔﻮر و ﺻﻌﻮد ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن‪ ،‬وی در ﺟﻠﻴﻠﻪ ﺑﻪ دﻳﺪار ﺷﺎﮔﺮدان )ﺣﻮارﻳﻮن( ﺧﻮد ﻣﯽ رود و ﺑﺎ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﺸﺘﻢ‪ ،٢٠-١۶ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺎﻧﺰدهﻢ‪ ،١٨-١۴ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرم‪-٣۶ ،‬‬ ‫‪ ،۴٩‬ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،(٢٣-١٩ ،‬و ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻣﺮﻳﻢ ﻣﺠﺪﻟﻴﻪ ﻇﺎهﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﺸﺘﻢ‪،١٠-٩ ،‬‬ ‫ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺎﻧﺰدهﻢ‪ ،١١-٩ ،‬ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،(١٨-١١ ،‬ﺗﻮر ﻣﺎهﻴﮕﻴﺮی ﭘﻄﺮوس و هﻤﺮاهﺎن او را در درﻳﺎی ﻃﺒﺮﻳﻪ‬ ‫ﺁﻧﻘﺪر از ﻣﺎهﯽ ﭘﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽ ﺑﺮدن ﺗﻮر را ﺑﻪ داﺧﻞ ﻗﺎﻳﻖ ﺧﻮد ﻧﺪارد و ﭘﻄﺮوس )ﺷﻤﻌﻮن( ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ ‪ ١۵٣‬ﻣﺎهﯽ‬ ‫ﺑﺰرگ ﺻﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ‪ .(١١-٣ ،‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﻣﻌﺠﺰات ﻋﻴﺴﯽ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا در‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ ﻳﻮﺣﻨﺎ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﻋﻴﺴﯽ ﻣﻌﺠﺰات ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺰ در ﺣﻀﻮر ﺷﺎﮔﺮدان ﺧﻮد اﻧﺠﺎم داد ﮐﻪ در اﻳﻦ ﮐﺘﺎب‬ ‫____________________________‬ ‫‪ -١‬در ﻧﻘﻞ اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ اﳒﻴﻞ ﻣﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﻮدش ﻳﻬﻮدی اﺳﺖ‪ ،‬از زﺑﺎن ﻋﻴﺴﯽ ﻧﻘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن زن ﺗﻘﺎﺿﺎ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻳﻬﻮدی ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻋﻴﺴﯽ در ﺁﻏﺎز ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ او ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺜﺒﺖ ﳕﯽ دهﺪ و ﺑــﻪ وی ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻧﺎن‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﺎﻧﻮادﻩ )ﻳﻬﻮدﻳﺎن( را ﭘﻴﺶ ﺳﮓ هﺎ ﺑﻴﻨﺪازﱘ‪ ،‬وﻟﯽ ﭼﻮن زن ﺟﻮاب ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻳﻨﻮﺻﻒ ﺑﻪ ﺳﮓ هﺎی ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻧﻴﺰ از ﺧﺮدﻩ هﺎی ﺧﻮراک ﻓﺮزﻧﺪان ﺳﻬﻤﯽ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ ،‬ﻋﻴﺴﯽ ﺗﻘﺎﺿﺎی او را ﻣﯽ ﭘﺬﻳــﺮد و دﺧﱰش را ﺷﻔــﺎ ﻣﯽ ﲞﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻣﺘﻌﺪدی ﻣﺘﻌﺪدی ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﲔ ﺑﺮداﺷﺘﯽ ﺑﮑﻠﯽ ﳐﺎﻟﻒ ﺑﺎ ﺁن ﻃﺮز ﻓﮑﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ در‬ ‫ﺑﺴﻴــــﺎری از ﻣﻮارد دﻳﮕﺮ در اﳒﻴﻞ هﺎی ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -٢‬وﻟﱰ در ارزﻳﺎﺑﯽ اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ‪ :‬ﺁﻳﺎ ﺑﺮای ﻋﻴﺴﯽ ﮐﻪ ﺧﻴﺎل ﻣﻌﺠﺰﻩ داﺷﺖ‪ ،‬ﺁﺳﺎﻧﱰ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ درﺧﺖ اﳒﲑ‬ ‫ﺑﻴﮕﻨﺎﻩ را از ﻣﻴﻮﻩ ﺑﺮﺧﻮردار ﮐﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﺁﻧﺮا ﲞﺸﮑﺎﻧﺪ؟‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٢٣‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ هﻤﻴﻨﻘﺪر ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺷﻤﺎ اﻳﻤﺎن ﺑﻴﺎورﻳﺪ ﮐﻪ او ﻣﺴﻴﺢ ﺧﺪا و ﭘﺴﺮ ﺧﺪا اﺳﺖ« )ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪،‬‬ ‫‪.(٣١-٣٠‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻼف اﻧﺠﻴﻞ ﮐﻪ ﻣﻌﺠﺰات ﺗﻮرات را ﻣﯽ ﭘﺬﻳﺮد‪ ،‬و ﻗﺮﺁن ﮐﻪ هﻢ ﻣﻌﺠﺰات ﺗﻮرات و هﻢ ﻣﻌﺠﺰات اﻧﺠﻴﻞ را ﻣﯽ ﭘﺬﻳﺮد‪،‬‬ ‫روﺣﺎﻧﻴﺖ ﻳﻬﻮد هﻴﭽﻴﮏ از ﻣﻌﺠﺰات ﻋﻴﺴﯽ را ﺑﺼﻮرت ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻠﮑﻪ ﺁﻧﺮا ﺳﺤﺮ و ﺟﺎدو ﻣﯽ داﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻠﻤﻮد )ﻗﺪوﺷﻴﻢ‬ ‫‪ ،۴٩‬ب( ﻋﻴﺴﯽ ﺳﺎﺣﺮی ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺳﺤﺮ و ﺟﺎدوی ﺧﻮد را از ﺳﺎﺣﺮان ﻣﺼﺮی ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﻘﻖ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ‬ ‫ﻣﻮرﺗﻮن اﺳﻤﻴﺚ در رﺳﺎﻟﻪ ﺗﺤﻠﻴﻠﯽ ﺧﻮد درﺑﺎرﻩ ﻣﻌﺠﺰات ﻋﻴﺴﯽ‪ ،‬ﻋﻘﻴﺪﻩ دارد ﮐﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن اﻧﺠﻴﻞ هﺎ اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰات را ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ از ﻣﺘﻮن ﻗﺪﻳﻤﯽ ﮐﻠﺪاﻧﯽ و ﺑﺎﺑﻠﯽ و ﺑﺨﺼﻮص ﻣﺼﺮی اﻗﺘﺒﺎس ﮐﺮدﻩ و ﺣﺘﯽ در ﻣﻮاردی ﻓﺮﻣﻮل هﺎی‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺎﺣﺮان را ﺑﮑﺎر ﺑﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺎﺳﻴﺘﻮس ﻣﻮرخ ﻻﺗﻴﻨﯽ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺣﺮی در اﺳﮑﻨﺪرﻳﻪ ﺑﻪ ﻳﺎری‬ ‫ﺧﺪای ﺁﭘﻴﺲ ﺑﺎ ﺁب دهﺎن ﺧﻮد ﺑﻴﻨﺎﺋﯽ ﻳﮏ ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ را ﺑﺪو ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻴﺪ و ﭘﺎهﺎی ﻣﺮد ﻣﻔﻠﻮﺟﯽ را ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ درﺁورد‪ .‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺁب ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮاب ﮐﻪ در اﻧﺠﻴﻞ ﻳﻮﺣﻨﺎ )ﺑﺎب دوم‪ (١٠-۶ ،‬ﺑﺼﻮرت ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻋﻴﺴﯽ رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻣﻌﺠﺰﻩ ای اﺳﺖ ﮐﻪ در‬ ‫ﻣﻴﺘﻮﻟﻮژی ﻳﻮﻧﺎن ﺑﻪ دﻳﻮﻧﻴﺰوس ﺧﺪای ﺷﺮاب ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ و ﺣﺘﯽ ﺟﺰﺋﻴﺎت اﻳﻦ رواﻳﺖ اﻧﺠﻴﻞ از هﻤﺎن اﺳﻄﻮرﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن ﻣﻌﺠﺰات اﺿﺎﻓﯽ دﻳﮕﺮی هﻢ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ در ﺧﻮد اﻧﺠﻴﻞ هﺎ ﺳﺨﻨﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻗﺒﻴﻞ‬ ‫اﻳﻨﮑﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﺷﮑﻞ ﭘﺮﻧﺪﻩ ای را از ﺧﺎک و ﮔﻞ ﻣﯽ ﺳﺎزد و ﺑﺎ اﺟﺎزﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁﻧﺮا ﺟﺎن ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ )ﺁل ﻋﻤﺮان‪ ،۴٩ ،‬ﻣﺎﺋﺪﻩ‪،‬‬ ‫‪ ،١١٠‬ﻣﺮﻳﻢ‪ (٣٢ ،‬ﻳﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﻋﻴﺴﯽ در ﮔﻬﻮارﻩ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺣﺮف ﻣﯽ زﻧﺪ )ﺁل ﻋﻤﺮان ‪ ،۴۶‬ﻣﺎﺋﺪﻩ ‪ ،١١٠‬ﻣﺮﻳﻢ‬ ‫‪ ٢٩‬و‪ (٣٠‬ﻣﻌﺠﺰﻩ ﭘﺮﻧﺪﻩ از اﻧﺠﻴﻞ ﻏﻴﺮ رﺳﻤﯽ ﺗﻤﺎس )ﺑﺎب ﺳﻮم‪ (٢-١ ،‬و ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺣﺮف زدن ﻋﻴﺴﯽ از ﻣﺘﻦ ﺣﺒﺸﯽ‬ ‫»ﻣﻌﺠﺰات ﻋﻴﺴﯽ« )ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ (۶٢۶ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪٢٤‬‬


‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﮐﺎﺋﻨﺎت و ﺧﻠﻘﺖ اﻧﺴﺎن‪ ،‬از ﺳﻪ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ هﺮ ﺳﻪ ﻣﺬهﺐ‬ ‫"ﺗﻮﺣﻴﺪي"ﺟﻬﺎن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا دراﻳﻦ ﻣﻮرد اﻳﻦ هﺮ ﺳﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ رودرروي واﻗﻌﻴﺘﻬﺎي ﺟﻬﺎن داﻧﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫اﻧﺪ‪ .‬هﺮﻗﺪم ﺗﺎزﻩ اي ﮐﻪ درﻃﻮل اﻳﻦ ﻗﺮون دراﻣﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﺎ‪،‬و ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﻲ ﻣﺎ‪،‬‬ ‫وﮐﻬﮑﺸﺎن ﻣﺎ‪ ،‬وزﻣﻴﻦ هﺎ و ﺧﻮرﺷﻴﺪ هﺎ و ﮐﻬﮑﺸﺎﻧﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﮐﺎﺋﻨﺎت ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪ ،‬و هﺮ ﮐﺸﻒ ﺟﺪﻳﺪي ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ زﻧﺪﮔﻲ درروي زﻣﻴﻦ و ﺳﻴﺮ ﺗﮑﺎﻣﻠﻲ ﺁن از ﺑﺎﮐﺘﺮي هﺎي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﺘﻔﮑﺮ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ ﺻﻮدت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪،‬‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺰاران ﺳﺎﻟﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺷﺶ روزﻩ ﺁﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ و ﻣﻮﺟﻮدات اﻳﻦ زﻣﻴﻦ را ﺑﻲ اﻋﺘﺒﺎرﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ ﻧﻔﺮﻳﻬﻮدي درﻃﻮل ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ هﺰار ﺳﺎل‪ ،‬و ﻣﻴﻠﻴﺎرد هﺎ ﻧﻔﺮ ﻣﺴﻴﺤﻲ درﻃﻮل ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ دوهﺰار ﺳﺎل‪،‬‬ ‫درﻋﻬﺪﻋﺘﻴﻖ و ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﺧﻮد درﺑﺎرﻩ ﻧﺤﻮﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﮐﺎﺋﻨﺎت و ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﻮع اﻧﺴﺎن درروي زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺧﻮاﻧﺪﻩ اﻧﺪ واﻣﺮوز‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻪ‪:‬‬ ‫"دراﺑﺘﺪا ﺧﺪاﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ و زﻣﻴﻦ راﺁﻓﺮﻳﺪ‪ ،‬و زﻣﻴﻦ ﺗﻬﻲ وﺑﺎﻳﺮ ﺑﻮد و ﺗﺎرﻳﮑﻲ ﺑﺮروي ﻟﺠﻪ ﺑﻮد‪ ،‬وروح ﺧﺪا ﺳﻄﺢ ﺁﻧﻬﺎ را‬ ‫ﻓﺮوﮔﺮﻓﺖ‪ ... .‬و ﺧﺪا ﮔﻔﺖ ﺁﺑﻬﺎي زﻳﺮ ﺁﺳﻤﺎن درﻳﮑﺠﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﻮد و ﺧﺸﮑﻲ ﻇﺎهﺮ ﮔﺮدد‪،‬و ﺧﺪا ﺧﺸﮑﻲ رازﻣﻴﻦ ﻧﺎﻣﻴﺪ و‬ ‫اﺟﺘﻤﺎع ﺁﺑﻬﺎرا درﻳﺎ ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ ... .‬و ﺧﺪا ﮔﻔﺖ زﻣﻴﻦ ﻧﺒﺎﺗﺎت ﺑﺮوﻳﺎﻧﺪ‪ ... .‬وﮔﻔﺖ‪ :‬ﺁﺑﻬﺎ ﺑﻪ اﻧﺒﻮﻩ ﻣﺎهﻴﺎن ﭘﺮ ﺷﻮد و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺑﺮ‬ ‫ﺑﺎﻻي زﻣﻴﻦ ﺑﺮروي ﻓﻠﮏ ﺁﺳﻤﺎن ﭘﺮواز ﮐﻨﻨﺪ‪ .. .‬و ﮔﻔﺖ زﻣﻴﻦ ﺟﺎﻧﻮران راﺑﻪ اﺟﻨﺎس ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺣﺸﺮات و ﺑﻬﺎﺋﻢ را ﺑﻪ‬ ‫اﺟﻨﺎس ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎورد‪ .... .‬ﭘﺲ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺁدم را ﺷﺒﻴﻪ ﺧﻮدﻣﺎن ﺑﺴﺎزﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺮﻣﺎهﻴﺎن درﻳﺎ و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺁﺳﻤﺎن و‬ ‫ﺑﻬﺎﺋﻢ و ﺣﺸﺮاﺗﻲ ﮐﻪ ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺨﺰﻧﺪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺁدم را ﺁﻓﺮﻳﺪ و اﻳﺸﺎن راﻧﺮوﻣﺎدﻩ ﺁﻓﺮﻳﺪ‪ ... .‬و ﺁدم رااز ﺧﺎک‬ ‫ﺑﺴﺮﺷﺖ‪ .... .‬ودرﺑﻴﻨﻲ وي روح ﺣﻴﺎت دﻣﻴﺪ‪ ... .‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎﻏﻲ درﺟﻬﺖ ﻣﺸﺮق ﻏﺮس ﻧﻤﻮد و ﺁن ﺁدم راﮐﻪ ﺳﺮﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد درﺁﻧﺠﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ....‬وﭼﻬﺎرﻧﻬﺮ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ ﺗﺎ ﺁن ﺑﺎغ راﺳﻴﺮات ﮐﻨﺪ‪ .. .‬و ﺧﺪاوﻧﺪ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را درﺷﺶ روز ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫رﺳﺎﻧﻴﺪ ")ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ از ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب اول(‪.‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎردهﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد‪،‬درﻃﻮل هﺰارو ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎل درهﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ درﻗﺮﺁن ﺧﻮاﻧﺪﻩ اﻧﺪ و اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻪ‪" :‬ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ وزﻣﻴﻦ را درﺷﺶ روزﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ )ﺑﻘﺮﻩ‪ (١١٧ ،‬و ﺷﺐ راﺗﺎرﻳﮏ و روز را روﺷﻦ ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ‪.. .‬‬ ‫ﭘﺲ زﻣﻴﻦ را ﺑﮕﺴﺘﺮاﻧﺪﻳﻢ و ﮐﻮهﻬﺎرا ﺳﺘﻮﻧﻬﺎي ﺁﺳﻤﺎن ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ )ﻧﺎزﻋﺎت‪ ، (٣٣-٢٧،‬و ﺁﺑﻬﺎ را ﺑﺼﻮرت دو درﻳﺎي‬ ‫ﺷﻮر و ﺷﻴﺮﺷﻦ ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ و اﻳﻦ دو درﻳﺎ را ﺑﺎ ﺣﺎﺋﻠﻲ از ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪا ﮐﺮدﻳﻢ )ﻓﺮﻗﺎن‪، (۵٣،‬و هﻤﻪ ﺟﺎﻧﻮران راازﺁب‬ ‫ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻲ ازﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺷﮑﻢ راروﻧﺪ وﺑﺮﺧﻲ ﺑﺮدوﭘﺎوﺑﺮﺧﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﭼﻬﺎرﭘﺎ)ﻧﻮر‪، (۴۵،‬وﺁدم راازﺧﺎک ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ)ﺁل‬ ‫ﻋﻤﺮان‪ (۵٩ ،‬وﺑﻪ ﮐﺎﻣﻠﺘﺮﻳﻦ ﺻﻮرت ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ )ﻣﻮﻣﻦ‪، (۶۴،‬وروح ﺧﻮﻳﺶ راﺑﺮاودﻣﻴﺪﻳﻢ )ﺣﺠﺮ‪، (٢٩،‬وﭼﺮاﻏﻬﺎي‬ ‫ﺳﺘﺎرﮔﺎن راﺑﺮاي راهﻨﻤﺎﺋﻲ او درﺗﺎرﻳﮑﻲ هﺎي ﺑﻴﺎﺑﺎن ودرﻳﺎ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻴﻢ )اﻧﻌﺎم‪."(٩٧،‬‬ ‫درﻃﻮل ﻗﺮﻧﻬﺎ‪،‬اﺳﻄﻮرﻩ ﺗﻮراﺗﻲ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﺮاي ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ واﻗﻌﻴﺖ اﻧﮑﺎرﻧﺎﭘﺬﻳﺮي ﺑﻮد ﮐﻪ اﻧﮑﺎرﺁن ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺗﺮدﻳﺪ‬ ‫درﻗﺒﻮل ﺑﻴﻘﻴﺪ وﺷﺮط ﺁن اﺗﻬﺎم ﮐﻔﺮو زﻧﺪﻗﻪ و ﮐﻴﻔﺮﺷﮑﻨﺠﻪ و ﻣﺮگ راﺑﺪﻧﺒﺎل داﺷﺖ‪ .‬هﺮﻣﺴﻴﺤﻲ ﻣﻮﻣﻦ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ اﻟﺰاﻣﺎ‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ دﻧﻴﺎ در‪ ۴٠٠۴‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ اﻳﺮﻟﻨﺪي‪ ،‬ﺟﻴﻤﺰﺁﺷﺮدرﺁﻏﺎز‬ ‫ﻗﺮن هﻔﺪهﻢ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺣﺘﻲ اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺮﺳﻴﻬﺎي او ازﻣﺘﻮن ﻣﺬهﺒﻲ اﻳﻦ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ دﻗﻴﻘﺎدرﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ ﺻﺒﺢ روز‬ ‫دوﺷﻨﺒﻪ ‪ ٢۶‬اﮐﺘﺒﺮ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬درﺗﻘﻮﻳﻢ رﺳﻤﻲ ﻳﻬﻮد ﺳﺎل ﮐﻨﻮﻧﻲ ﺳﺎل ‪ ۵٧۵٨‬ازﺧﻠﻘﺖ دﻧﻴﺎ اﺳﺖ و روز ‪٧‬‬ ‫اﮐﺘﺒﺮﺳﺎﻟﺮوز ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺟﻬﺎن‪ .‬از اﻳﻦ ‪ ۵٧۵٨‬ﺳﺎل‪ ١٠۵۶ ،‬ﺳﺎل ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻴﺎن ﺁدم و ﻧﻮح‪ ٨٩٢ ،‬ﺳﺎل ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻮح‬ ‫واﺑﺮاهﻴﻢ‪ ١٨١٢ ،‬ﺳﺎل ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻴﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ و ﻋﻴﺴﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت ﻣﺬهﺒﻲ ﻳﻬﻮد‪ ،‬ﺧﺎﮐﻲ ﮐﻪ ﺁدم ﺑﺎ ﺁن ﺳﺮﺷﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ از ﻣﺤﻞ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن دراورﺷﻠﻴﻢ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دراﺣﺎدﻳﺚ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ درﺷﺐ ﻣﻌﺮاج ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮش ﻣﺤﻤﺪ اﻃﻼع داد ﮐﻪ زﻣﻴﻦ را روز‬ ‫ﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﮐﻮهﻬﺎرا روز ﻳﮑﺸﻨﺒﻪ‪ ،‬ﮔﻴﺎهﺎن ودرﺧﺘﻬﺎراروز دوﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﺁﻓﺮﻳﺪﻧﻲ هﺎي ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ راروز ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﻧﻮررا‬ ‫روز ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ‪،‬وﺣﻴﻮاﻧﺎت راروزﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ وﺁدم راروزﺁدﻳﻨﻪ اﻧﺪﮐﻲ ﭘﺲ ازﭘﺎﻳﺎن ﻧﻤﺎزﺟﻤﻌﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ اﺳﺖ)ﻣﺸﮑﻮﻩ اﻟﻤﺼﺎﺑﺢ‬ ‫زﻣﺨﺸﺮي( ‪ .‬ﺑﻴﻀﺎوي درﺗﻔﺴﻴﺮﻣﻌﺮوف ﺧﻮد ازﻗﺮﺁن)اﻧﻮاراﻟﺘﻨﺰﻳﻞ واﺳﺮاراﻟﺘﺄوﻳﻞ( ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ‬ ‫راروزﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪ و ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ وﺳﺘﺎرﮔﺎن راروز ﺟﻤﻌﻪ درﺁﻧﻬﺎ ﺟﺎي داد‪.‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪1‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﺑﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎي"ﺗﻮﺣﻴﺪي"ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻳﻦ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﮐﺎﺋﻨﺎت و ﺁدﻣﻴﺎن از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ درﮔﻔﺘﮕﻮي دو ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻳﻬﻮﻩ‬ ‫و ﻣﻮﺳﻲ درﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ و از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﺰول وﺣﻲ ﺑﺮﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻃﻼع ﻣﻮﺳﻲ و ﻋﻴﺴﻲ و ﻣﺤﻤﺪ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎاﻳﻨﻬﻤﻪ‪،‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺨﺶ ﻓﻴﺰﻳﮏ ﺳﻤﺎوي )‪ (Astro-Physic‬داﻧﺶ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ رﻳﺎﺿﻲ و‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻬﮑﺸﺎﻧﻬﺎ وﺧﻮرﺷﻴﺪ هﺎ و ﭘﻴﺪاﻳﺶ زﻧﺪﮔﻲ درروي زﻣﻴﻦ را ﺗﺎ ﺁن اﻧﺪازﻩ ﮐﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻬﺎي ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﻨﻲ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﮐﻨﻮﻧﻲ اﺟﺎزﻩ ﻣﻴﺪهﺪ دﻗﻴﻘﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮي از هﻤﻴﻦ داﻧﺶ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺨﺶ ﮐﺎوﺷﻬﺎي‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارک ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ را دراﺧﺘﻴﺎرﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻗﺮاردادﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎي ﺗﻮرات و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺁن دو ﮐﺘﺎب ﺗﻮﺣﻴﺪي دﻳﮕﺮ درزﻣﻴﻨﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺁﻧﮑﻪ ازوﺣﻲ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ازاﺳﻄﻮرﻩ هﺎ و اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎي ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺗﻮراﺗﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص از ﻣﻌﺘﻘﺪات ﺑﺎﺑﻠﻲ و اﮐﺪي وﮐﻠﺪاﻧﻲ ودرﺑﺨﺶ‬ ‫اﺳﺎﺳﻲ دﻳﮕﺮي ازﺁن ﻳﻌﻨﻲ درزﻣﻴﻨﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺷﺶ روزﻩ ﮐﺎﺋﻨﺎت از ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺰداﺋﻲ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﻮاح و ﻣﺪارک ﻣﮑﺸﻮﻓﻪ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ درﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻬﻤﺎن اﻧﺪازﻩ دراﺑﻄﺎل ﻣﻌﺘﻘﺪات ﺳﻨﺘﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ‬ ‫ﻧﻘﺶ ﻗﺎﻃﻊ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت رﻳﺎﺿﻲ وﻧﺠﻮﻣﻲ وﺑﺮﺳﻴﻬﺎي ﻓﻀﺎﺋﻲ دراﺑﻄﺎل اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﺎت داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮرﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﻣﻀﻤﻮن ﻳﮏ ﻟﻮﺣﻪ ﺑﺎﺑﻠﻲ ﻣﮑﺸﻮﻓﻪ درﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﮐﺎخ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ‪ Assurbanipal‬ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺁﺷﻮر‪،‬ﮐﻪ ﺧﻮد ﺁن ﻧﻴﺰاﻗﺘﺒﺎس از‬ ‫اﺳﻄﻮرﻩ هﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﺮي درﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ :‬ﺧﺪاﻳﺎن ﻋﺎﻟﻢ هﺴﺘﻲ را از ﺁب ﺁﻓﺮﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬و درﺁن هﻨﮕﺎم‬ ‫ﮔﺮداﺑﻲ ﮔﺮداﮔﺮد زﻣﻴﻦ راﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪،‬وزﻣﻴﻦ ﺳﻄﺤﻲ داﻳﺮﻩ اي ﺷﮑﻞ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮدورﺁن ﮐﻮهﻬﺎاﻓﺮاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ وﺳﻘﻒ‬ ‫ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮاﻳﻦ ﮐﻮهﻬﺎ ﺗﮑﻴﻪ داﺷﺖ‪ ،‬و هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ درﻣﻴﺎن ﺁب ﺑﻮد‪ ،‬و ﺧﺪاﻳﺎن ﺁﺑﻬﺎرا ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺷﻮروﺷﻴﺮﻳﻦ ازهﻢ‬ ‫ﺟﺪاﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺁن ﭼﻬﺎر رودﺧﺎﻧﻪ ﺑﺰرگ و روﺋﻴﺪﻧﻲ هﺎ وﺣﻴﻮاﻧﺎت وﺣﺸﻲ و اهﻠﻲ و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و ﻣﺎهﻴﺎن راﻳﮑﻲ ﭘﺲ‬ ‫از دﻳﮕﺮي ﺁﻓﺮﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ودرﺁﺧﺮ اﻟﻬﻪ "ﺁرزو"اﻧﺸﺎر اوﻟﻴﻦ ﻣﺮدوﮐﻴﺸﺎر اوﻟﻴﻦ زن را ﺁﻓﺮﻳﺪ‪ ،‬ﮐﻪ اوﻟﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺁﺳﻤﺎن و‬ ‫دوﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ زﻣﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و روح زﻧﺪﮔﻲ ﺗﻮﺳﻂ "دوﻣﺎﺳﺎﮔﺎ" و" ﮔﺎﺗﻮﻣﺎدوک" دو ﺧﺪاي ﻣﺮد وزن درﺑﻴﻨﻲ ﺁﻧﻬﺎ دﻣﻴﺪﻩ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬واز درﺁﻣﻴﺨﺘﻦ ﺁن دو‪ ،‬ﻧﻮع اﻧﺴﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ هﺎي ﺁﻏﺎزﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺗﻮرات ﮐﻪ‪ :‬ﭘﻴﺶ از ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ زﻣﻴﻦ ﺗﻬﻲ و ﺑﺎﻳﺮ ﺑﻮد و ﺗﺎرﻳﮑﻲ ﺑﺮروي ﻟﺠﻪ ﺑﻮد و روح‬ ‫ﺧﺪا ﺳﻄﺢ ﺁﺑﻬﺎ را ﻓﺮو ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﮐﻠﻤﻪ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﺑﺎﺑﻠﻲ ‪) Enuma Elish‬ﺣﻤﺎﺳﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ( اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﻦ‬ ‫ﮐﺎﻣﻞ ﺁﻧﺮا هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪان درﮐﺘﺎب اﺳﻄﻮرﻩ هﺎ وﺳﻨﺖ هﺎي ژان ﺑﻮﺗﺮوﺁﺷﻮرﺷﻨﺎس ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‬ ‫ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬و ﺑﺮاﺻﻞ ﺁﻣﻴﺰش دو درﻳﺎي ﺁب ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﺁب ﺷﻮر ﮐﻪ ﺑﺨﺼﻮص درﻗﺮﺁن از ﺁن ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ‬ ‫و‪) Tiamat‬ﺁب ﺷﻮر( ﻟﺠﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﺗﮑﻴﻪ دارد‪ .‬ﺑﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ‪ ،‬درﺁﻏﺎز‪) Apsou‬ﺁب ﺷﻴﺮﻳﻦ(‬ ‫)‪ (Chaos‬راﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ ﺁورﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﻣﺮدوخ ﺧﺪاي ﺑﺰرگ ﺟﺮﻳﺎن زﻣﺎن را ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﮐﺎﺋﻨﺎت‬ ‫و ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﮐﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﺪاﻳﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺳﻄﻮرﻩ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺁدم از ﺧﺎک و‬ ‫دﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪن روح زﻧﺪﮔﻲ درﺑﻴﻨﻲ او از ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ اي ﺑﺎﺑﻠﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ‪ ۴٠٠٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن اﻟﻬﻪ‬ ‫"ﻧﻴﻦ ﺗﻮ"ﺧﺎک زﻣﻴﻦ را ﺑﺎ ﺧﻮن ﻳﮑﻲ ازﺧﺪاﻳﺎن ﻋﺠﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ وازاﻳﻦ ﺧﻤﻴﺮﻗﺎﻟﺐ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻧﺴﺎن را ﻣﻴﺴﺎزد‪.‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﺎﻣﻞ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ درﮐﺘﺎﺑﻲ ﺑﻨﺎم "وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺧﺪاﻳﺎن ﺁدﻣﻬﺎ را ﻣﻲ ﺁﻓﺮﻳﺪﻧﺪ " ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﻣﻮﺋﻞ ﮐﺮﻣﺮ درﻣﺠﻤﻮﻋﻪ "ﻣﻴﺘﻮﻟﻮژي ﺑﻴﻦ‬ ‫اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ " ﺑﭽﺎپ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬درهﻤﻴﻦ اﺳﺎﻃﻴﺮ ﺑﺎﺑﻠﻲ از ﺧﻠﻘﺖ ﻋﺎﻟﻢ درهﻔﺖ روز ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺮح ﻣﺮﺑﻮط‬ ‫ﺑﻪ هﺮ روز ﺁن ﺑﺮ روي ﻟﻮﺣﻪ اي از اﻟﻮاح هﻔﺘﮕﺎﻧﻪ ﮐﺎوﺷﻬﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﺷﻮرﺑﻨﻲ‬ ‫ﺑﻌﻞ‪ Assurbanipal‬درﻧﻴﻨﻮا ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﺑﻪ ﺗﺬﮐﺮ‪ ، Bottero‬ﻣﺘﻔﮑﺮان ﻣﺬهﺒﻲ ﻳﻬﻮد ﺑﺮاي ﭘﻲ رﻳﺰي اﺳﻄﻮرﻩ اﻟﻬﻲ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻏﻠﺒﺎﮐﺎري ﺟﺰ اﻳﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﻌﺘﻘﺪات ﺗﻤﺪﻧﻬﺎي ﻗﺒﻠﻲ را درﺑﺎرﻩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ ﺑﺎهﻢ درﺁﻣﻴﺰﻧﺪ و ﺁﻧﻬﺎرا درﻣﺴﻴﺮ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي‬ ‫ﻣﺬهﺒﻲ ﺧﺎص ﺧﻮدﺷﺎن دﺳﺘﮑﺎري ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ودرﺳﺖ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺘﻦ رﺳﻤﻲ ﮐﻨﻮﻧﻲ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس از ﺣﻤﺎﺳﻪ‬ ‫ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﺎﺑﻠﻲ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬هﻤﻴﻦ ﻣﺤﻘﻖ ﻣﺘﺬﮐﺮﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺘﻮن اوﻟﻴﻪ ﺗﻮرات ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ زﻣﻴﻦ و ﺁﺳﻤﺎن درهﺸﺖ‬ ‫روز اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد وﻧﻪ درﺷﺶ روز‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺧﺎﺧﺎم هﺎي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺗﻮرات ﮐﻨﻮﻧﻲ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺗﻮرات ﮐﺎهﻨﺎن ﻻزم‬ ‫داﻧﺴﺘﻨﺪ ﺧﺪا درروز هﻔﺘﻢ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﻄﻴﻞ روز ﺷﻨﺒﻪ ﻳﻬﻮد ﺑﻌﺪي ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻪ وﮐﺎﺋﻨﺎﺗﻲ دادﻩ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ ﺗﻮراﺗﻲ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺧﺪا درروز هﻔﺘﻢ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ درﻗﺮﺁن ﻣﻮرد رﻳﺸﺨﻨﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪2‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫زﻳﺮا درﺁن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ "ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ و زﻣﻴﻦ و ﺁﻧﭽﻪ راﮐﻪ درﻣﻴﺎن ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ درﺷﺶ روز ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ و ﺧﺴﺘﻪ‬ ‫‪١‬‬ ‫هﻢ ﻧﺸﺪﻳﻢ " )ق‪. (٣٧ ،‬‬ ‫دو ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ V.G.Lambert‬و‪ A.R.Milland‬درﮐﺘﺎب ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﺧﻮد درﺑﺎرﻩ ﺧﻠﻘﺖ‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﻣﻬﻤﻲ درﭘﻲ‬ ‫رﻳﺰي اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺗﻮراﺗﻲ ﺑﺮاي اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺁﺷﻮري ﻗﺎﺋﻠﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺗﺮﮐﻴﺒﻲ از اﺳﻄﻮرﻩ هﺎي ﺳﻮﻣﺮي و‬ ‫اﮐﺪي وﺣﻮراﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﻮﺣﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ اﮐﻨﻮن درﻣﻮزﻩ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ )ﺑﺮﻳﺘﻴﺶ ﻣﻴﻮزﻳﻮم( درﻟﻨﺪن ﻧﮕﺎهﺪاري‬ ‫ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺤﻘﻖ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ ‪ F.Helling‬ﺗﺄﺛﻴﺮات ﺁﺷﮑﺎري از اﺳﻄﻮرﻩ هﺎي ﻣﺼﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎن را دراﻓﺴﺎﻧﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬ ‫ﺗﻮرات ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺁﻧﺠﻤﻠﻪ ﻣﻴﺘﻮان از ﺁﺳﻤﺎن و ﺁﺑﻬﺎي زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺣﻴﻮاﻧﺎت از ﺧﺎک وﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و‬ ‫ﻣﺎهﻴﺎن از ﺁب‪ ،‬و دﻣﻴﺪن دم زﻧﺪﮔﻲ درﺑﻴﻨﻲ اﻧﺴﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺪاﻳﺎن ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬ ‫‪..............................................................‬‬ ‫_____________________________‬

‫‪ – ١‬درﻗﺮﺁن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر از ﺧﻠﻘﺖ ﮐﺎﺋﻨﺎت درﺷﺶ روز ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﱄ درﻳﮏ ﺳﻮرﻩ اﻳﻦ ﻣﺪت هﺸﺖ‬ ‫روز ﺗﻌﻴﲔ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ..." :‬و زﻣﲔ را دردوروز ﺁﻓﺮﻳﺪﱘ‪ ،‬وﺁﲰﺎ‪‬ﺎ را دردوروزدﻳﮕﺮ‪ ،‬وﺁﻧﭽﻪ راﮐﻪ‬ ‫درروي زﻣﲔ اﺳﺖ درﭼﻬﺎر روز دﻳﮕﺮ ﺁﻓﺮﻳﺪﱘ ") ﻓﺼﻠﺖ‪ .(١٢ – ٩ ،‬اﻓﺴﺎﻧﻪ اﺳﱰاﺣﺖ ﺧﺪا درهﻔﺘﻤﲔ‬ ‫روز ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺎﺧﺎم هﺎي ﻳﻬﻮد دردوران ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫ﻳﮑﻲ از ﻣﱰﻗﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﮐﺸﻮرهﺎي ﺟﻬﺎن ﻏﺮب ﻣﻮرد‬ ‫ﺁﺧﻮﻧﺪان ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻲ‪ ،‬ﺁ‪‬ﻢ درﻋﺼﺮ ﺧﻮد ﻣﺎ ودر‬ ‫ﲠﺮﻩ ﺑﺮداري ﺷﮕﻔﺖ ﺁوري ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﳕﻮﻧﻪ ﮔﻮﻳﺎﺋﻲ از ﺁﻧﺮا درﻧﺰد ﻓﺮﻗﻪ ﻣﻌﺮوف ﮔﻮاهﺎن‬ ‫ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎل‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ ﻣﺬهﱯ ‪) Witnesses Of Jehovah‬ﮔﻮاهﺎن ﻳﻬﻮﻩ( ﮐﻪ ﻗﺮﻳﺐ‬ ‫ﭘﻴﺶ دراﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪﻩ اﻣﺮﻳﮑﺎ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاري ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﻳﮑﻲ از ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ هﺎي ﻣﺬهﱯ واﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ درﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ‪ ،‬درﻳﮏ ﺑﺮداﺷﺖ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻣﺬهﱯ اﻳﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫دﻧﻴﺎرا ﺻﺤﻨﻪ ﻣﺒﺎرزﻩ ﳘﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺧﺪا و ﺷﻴﻄﺎن ﻣﻴﺪاﻧﺪ و ﻋﻘﻴﺪﻩ دارد ﮐﻪ هﻢ ﺣﮑﻮﻣﺘﻬﺎ و هﻢ‬ ‫‪‬ﺎدهﺎي ﻣﺬهﱯ ﺟﻬﺎن ﮐﺎﻣﻼ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻴﻄﺎﻧﻨﺪ و از زﻣﺎن ﻧﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﺁدم درﲠﺸﺖ ﳘﻮارﻩ‬ ‫زﻳﺮا ﮐﻪ ﺧﺪا ﺑﻌﺪ ازﺁﻧﮑﻪ ﺁدم و ﺣﻮا را درروز ﺷﺸﻢ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺧﻠﻘﺖ ﮐﺮد ﺑﻪ‬ ‫ﭼﻨﲔ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫اﺳﱰاﺣﺖ ﭘﺮداﺧﺖ و ﺷﻴﻄﺎن ﺗﻮاﻧﺴﺖ از اﻳﻦ اﻣﺮ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﺪ و داﻣﻨﻪ ﻧﻔﻮذ ﺧﻮد را درزﻣﲔ ﮔﺴﱰش‬ ‫دهﺪ‪ .‬ﺗﻼش ﻋﻴﺴﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪن ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧﺪا ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﻧﺒﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻳﻦ ﺑﻮد‬ ‫ﮐﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﻓﺮﺻﺖ ﮐﺎﰲ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﳘﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺎي ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻋﻴﺴﻲ ﺟﻨﺒﺶ‬ ‫ﻣﺬهﱯ ﮔﻮاهﺎن ﻳﻬﻮﻩ را ﻣﺄﻣﻮر ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ راﻩ را ﺑﺮاي ﺣﮑﻮﻣﺖ ‪‬ﺎﺋﻲ اودرﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ﻃﻠﻴﻌﻪ روز رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﳘﻮار ﺳﺎزد‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﮔﻮاهﺎن ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﭘﻄﺮوس ﻗﺪﻳﺲ‬ ‫دراﳒﻴﻞ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺧﺪا ﻳﮑﺮوز ﻣﻌﺎدل هﺰار ﺳﺎل اﺳﺖ ﺧﻠﻘﺖ ﺟﻬﺎن ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﻣﻨﻄﻘﺎ ‪ ۶٠٠٠‬ﺳﺎل ﻃﻮل‬ ‫ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ اﺧﲑا ﮔﺮاﻳﺸﻲ ﺑﺪﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮروز ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﻣﻌﺎدل‬ ‫هﻔﺘﻬﺰار ﺳﺎل ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺁوردﻩ ﺷﻮد‪ .‬وﱄ درهﺮدوﻣﻮرد‪ ،‬دراﻳﻦ ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﻈﺮ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن روز اﺳﱰاﺣﺖ ﺧﺪا ﻧﺰدﻳﮏ اﺳﺖ و وي ﺑﺰودي ﮐﺎر ﺧﻮد را از ﺳﺮ ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮﻓﺖ ودرﭘﻴﮑﺎري‬ ‫ﻋﻈﻴﻢ ﺑﻨﺎم ‪ Harmaguedon‬ﺑﻄﻮر ‪‬ﺎﺋﻲ ﺑﺮﺷﻴﻄﺎن ﭘﲑوز ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و ﺑﻌﺪ از ﺁن دوران هﺰار ﺳﺎﻟﻪ اي‬ ‫ﮐﻪ درﺁن ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ از ﻓﺮاز ﺁﲰﺎ‪‬ﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ زﻣﻴﲏ ﺧﻮد را ادارﻩ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد‪،‬‬ ‫ﻓﺮاﺧﻮاهﺪ رﺳﻴﺪ‬ ‫و درﺁن زﻣﺎن ﻣﺮدﻩ هﺎ ﻧﻴﺰ زﻧﺪﻩ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ ﺗﺎاز اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي ﺟﱪان ﮔﻨﺎهﺎن ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎدﻩ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﭼﻮن رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﲨﻌﻴﺖ ﺑﺼﻮرت ﻳﮑﺠﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺑﻄﻮر ﺗﺪرﳚﻲ و‬ ‫درﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﳔﺴﺘﲔ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﲏ هﺎ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﻣﺮﺣﻠﻪ اول اﻳﻦ ﮐﺎر درﺳﺎل‬ ‫‪ ١٩١۴‬اﳒﺎم ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ وﭼﻮن ﭼﻨﲔ ﻧﺸﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺁﻣﺎدﮔﻲ ﺗﻼش ﺑﻴﺸﱰي‬ ‫درراﻩ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﳒﺎم ﮔﲑد‪ .‬وﱄ ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ درﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ هﺰارﺳﺎﻟﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وﺁ‪‬ﺎﺋﻲ ﮐﻪ وﻓﺎداري ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬ﺧﺪاي ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ ﮐﺎﺋﻨﺎت‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬ ‫روي ﳘﲔ زﻣﲔ – ﮐﻪ درﺁﻧﺰﻣﺎن ﻣﺎهﻴﺖ ﲠﺸﺖ زﻣﻴﲏ ﭘﻴﺸﲔ ﺧﻮد )ﺑﺎغ ﻋﺪن( راﺑﺎز ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﺑﺎردﻳﮕﺮ در‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ – ﺧﻮاهﻨﺪ زﻳﺴﺖ و ﺷﻴﻄﺎن ﺑﺰرگ و زادﻩ هﺎي او ﮐﻪ اﻧﺪﮐﻲ ﭘﻴﺶ از روز رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺁزاد ﺷﺪﻩ‬ ‫اﻧﺪ ﺑﺪﺳﺖ اﻳﻦ ﲠﺸﺘﻴﺎن ﻧﺎﺑﻮد ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎ‪‬ﺎي دﻩ ﮔﺎﻧﻪ ﻣﻮﺳﻲ‬ ‫درﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ "ﮐﺴﻲ را ﳔﻮاهﻲ ﮐﺸﺖ " ﮔﻮاهﻴﺎن ﻳﻬﻮﻩ از ﺧﺪﻣﺖ ﺳﺮﺑﺎزي ﺳﺮﺑﺎز ﻣﻴﺰﻧﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﮑﻪ دوﻟﺘﻬﺎي ﮐﻨﻮﻧﻲ ﺟﻬﺎن ﳘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻴﻄﺎﻧﻨﺪ‪ .‬از اداي اﺣﱰام ﺑﻪ ﭘﺮﭼﻢ‬ ‫ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﺧﻮدداري ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ زﻳﺮا اﻳﻦ را ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺖ ﭘﺮﺳﱵ ﻣﻴﺸﻤﺎرﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮﮐﺰ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ ﻧﲑوﻣﻨﺪ ﻣﺬهﱯ )ﮐﻪ درﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺪﺳﺖ ‪ Charles Taze Russel‬اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻲ‬ ‫ﺑﻨﺒﺎد ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ( درﺑﺮوﮐﻠﲔ ﻧﻴﻮﻳﻮرک اﺳﺖ وﱄ درﺧﺎرج از اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪﻩ‪ ،‬درﺑﻴﺴﺖ ﮐﺸﻮر دﻳﮕﺮ‬ ‫اﻣﺮﻳﮑﺎ و اروﭘﺎ و اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻴﻪ و ﺁﺳﻴﺎ و اﻓﺮﻳﻘﺎ ﺷﻌﺒﻪ و ﭘﲑودارد‪ ،‬ودوﻧﺸﺮﻳﻪ ارﮔﺎن ﺁن ﻳﮑﻲ‬ ‫ﺑﺎﺑﻴﺶ از دﻩ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﺴﺨﻪ ﺗﲑاژ ﺑﻪ ﻳﮑﺼﺪ زﺑﺎن و دﻳﮕﺮي ﺑﺎ ﻧﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﺴﺨﻪ ﺗﲑاژﺑﻪ ‪ ۵4‬زﺑﺎن‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪3‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺑﻬﺸﺖ زﻣﻴﻨﻲ )ﺑﺎغ ﻋﺪن( ﮐﻪ درﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ‪ " :‬وﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎﻏﻲ درﻋﺪن ﺑﻄﺮف ﻣﺸﺮق ﺑﻮﺟﻮد ﺁورد و هﻤﻪ‬ ‫درﺧﺘﺎن ﺧﻮﺷﻨﻤﺎ وﺧﻮﺷﺨﻮراک را درﺁن زﻣﻴﻦ روﻳﺎﻧﻴﺪ و ﻧﻬﺮي ازﻋﺪن ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ ﺗﺎﺑﺎغ را ﺳﻴﺮاب ﮐﻨﺪ و از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﭼﻬﺎر ﺷﻌﺒﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪ ") ﺳﻔﺮﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ (١٠- ٨ ،‬ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد از اﺳﺎﻃﻴﺮ ﺑﺎﺑﻠﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ درﺁﻧﻬﺎ از ﺁن‬ ‫ﺑﺎغ ﺑﺼﻮرت ‪ Edinu‬درزﺑﺎن ﺑﺎﺑﻠﻲ وﺁﺷﻮري و‪ Edin‬درزﺑﺎن ﺳﻮﻣﺮي ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻇﺮﻳﻔﻲ از اﻳﻦ ﺑﺎغ و‬ ‫ﻧﻬﺮ ﭼﻬﺎر ﺷﺎﺧﻪ ﺁن رادرﻧﻘﻮش دﻳﻮاري ﮐﺎخ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﺑﺎﺑﻞ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻗﺮن هﻴﺠﺪهﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﮐﻪ دراواﺳﻂ ﻗﺮن‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻮﺳﻂ هــــﻴــﺌــﺖ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳــــﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻪ درﮐﺎوﺷﻬﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﻣﺎري ﮐﺸﻒ ﺷــــﺪ‪ ،‬درﻣﻮزﻩ ﻟﻮورﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺧﻠﻖ ﺁدم ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﺪا ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ ﺁن درﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ " :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﺁدم را ﺑﺼﻮرت ﺧﻮدﻣﺎن و‬ ‫ﻣﻮاﻓﻖ ﺧﻮدﻣﺎن ﺑﺴﺎرﻳﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﺧﺪا ﺁدم را ﺑﺼﻮرت ﺧﻮد ﺁﻓﺮﻳﺪ و اورا ﺑﺼﻮرت ﺧﺪا ﺁﻓﺮﻳﺪ ") ﺳﻔﺮﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬ﺑﺎب اول ‪،‬‬ ‫‪ (٢۶‬اﻗﺘﺒﺎس دﻳﮕﺮي ازاﺳﺎﻃﻴﺮ ﺑﺎﺑﻠﻲ و ﺳﻮﻣﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ درﺁﻧﻬﺎ ﺧﺪاﻳﺎن و ﺁدﻣﻴﺎن ﺑﻪ ﻳﮏ ﺻﻮرت ﻧﻮدﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻳﮏ زوج ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻋﻘﻴﺪﻩ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ درهﻤﻪ ﻣﺬاهﺐ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ دارد‪ .‬دراﺳﺎﻃﻴﺮ‬ ‫ﺳﻮﻣﺮي اﻳﻦ زوج دوﻣﻮﺳﻲ واﻳﻨﺎﻧﺎ‪ ،‬دراﺳﺎﻃﻴﺮ اﮐﺪي و ﺑﺎﺑﻠﻲ ﻣﺮدوخ و ﺳﺮﭘﻴﻨﺖ‪ ،‬دراﺳﺎﻃﻴﺮ ﻣﺼﺮي اوزﻳﺲ و‬ ‫ازﻳﺮﻳﺲ‪ ،‬دراﺳﺎﻃﻴﺮ هﻨﺪي ﺑﺮهﻤﺎ و ﺷﺎﮐﺘﻴﺲ‪ ،‬ودرﻣﻌﺘﻘﺪات اوﺳﺘﺎﺋﻲ ﻣﺸﻴﺎو ﻣﺸﻴﺎﻧﮓ ﻧﺎم دارﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻪ داﺳﺘﺎن اﺧﻴﺮ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ درﺗﻮرات ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮐﻨﻮن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﺟﺎﻧﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫داﺳﺘﺎن ﺁدم و ﺣﻮاي ﺗﻮرات )ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ هﻤﺎن ﺻﻮرت درﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ(‬ ‫ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ اﻓﺴﺎﻧﻪ اي ﺑﻴﺶ ﺗﻠﻘﻲ ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﻲ داﺋﺮﻩ اﻟﻤﻌﺎرف ﻣﻌﺘﺒﺮﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮑﻲ ‪ Theo‬ﻧﻴﺰ‬ ‫اﻋﺘﺮاف ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ اﻓﺴﺎﻧﻪ اﺳﺎﻃﻴﺮي اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ازﻧﻮع "ﭘﺮﻣﺤﺘﻮاي "اﻳﻦ‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎاﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﺁن و داﺳﺘﻨﻬﺎﺋﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﺮاﻧﻪ رﻻﻧﺪ ﻳﺎ ﮔﺮﺑﻪ ﭼﮑﻤﻪ ﭘﻮش ﺗﻔﺎوت ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ هﺮﭼﻨﺪ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﻧﺪارد وﻟﻲ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻌﻨﻮي ﻋﻤﻴﻖ دارد‪ .‬درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺻﺪهﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن داﻧﺶ ﺁﻣﻮز و داﻧﺸﺠﻮي ﻳﻬﻮدي‬ ‫وﻣﺴﻴﺤﻲ و ﻣﺴﻠﻤﺎن دردﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎ و داﻧﺸﮕﺎهﻬﺎي ﺧﻮد درزﻣﻴﻨﻪ هﻤﻴﻦ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺷﺶ روزﻩ ﻣﻴﺂﻣﻮزﻧﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ازﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮐﺎﺋﻨﺎت ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز درﺣﺪود ‪ ١۶‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل‪ ،‬ازﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﻲ ﻣﺎ درﺣﺪود ‪ ۶‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل و‬ ‫ازﭘﻴﺪاﻳﺶ زﻧﺪﮔﻲ در روي زﻣﻴﻦ درﺣﺪود ‪ ٣‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﻣﻴﮕﺬرد‪ ،‬و ﺑﻬﻤﺮاﻩ ﺁن ﻣﻲ ﺁﻣﻮزﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﻬﮑﺸﺎن )‪(Galaxy‬‬ ‫وزﻣﻴﻦ ﺑﺪان ﺗﻌﻠﻖ دارد ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮑﻲ از ‪ ۵٠‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﮐﻬﮑﺸﺎن ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺎﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﻲ‬ ‫ﮐﻬﮑﺸﺎن ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ‪ ٢٠٠‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺧﻮرﺷﻴﺪ دارد ﮐﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﮑﻲ ازﺁﻧﻬﺎ و ﺁﻧﻬﻢ ﻧﻪ ازﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ‪ ،‬و وﺳﻌﺖ هﻤﻴﻦ ﮐﻬﮑﺸﺎن ﻣﺎ درﺣﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﻴﻦ از ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮﻓﺮض ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﻄﺮ‬ ‫اﻳﻦ ﮐﻬﮑﺸﺎن ﺑﻪ ‪ ۶٣٠٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺎﻟﻎ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬و ﺑﺎزهﻢ ﻣﻲ ﺁﻣﻮزﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎر ﮐﻠﻲ ﺧﻮرﺷﻴﺪ هﺎي ﮐﻬﮑﺸﺎﻧﻬﺎ‬ ‫ﻳﮑﻬﺰارﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻣﻴﻠﻴﺎرد )رﻗﻢ‪ ١‬ﺑﺎ‪ ٢١‬ﺻﻔﺮﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن( اﺳﺖ‪ ،‬و ﺣﺪود ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ ﮐﺎﺋﻨﺎت ﺗﺎﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺁن ﺑﺎ‬ ‫وﺳﺎﺋﻞ و ﺿﻮاﺑﻂ ﻋﻠﻤﻲ ﮐﻨﻮﻧﻲ اﻣﮑﺎن دارد ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﻧﻮري اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎﻟﻲ ﮐﻪ هﺮﺛﺎﻧﻴﻪ ﺁن‬ ‫‪٢‬‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم ﺳﻴﺼﺪ هﺰارﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮوهﺮﺳﺎﻋﺖ ﺁن ﻣﻔﻬﻮم ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ رادارد‪.‬‬ ‫درروي زﻣﻴﻦ ﺧﻮد ﻣﺎ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ازﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﺎهﻴﺎن درﺣﺪود ‪ ۴۵٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل‪ ،‬از ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن درﺣﺪود ‪١٨٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن‬ ‫ﺳﺎل‪ ،‬از ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران درﺣﺪود‪ ١۶٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل‪ ،‬از ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻴﻤﻮﻧﻬﺎي ﺁدم ﻧﻤﺎ ﺑﻴﻦ ﺳﻪ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن‬ ‫____________________________‬ ‫‪ – ١‬ازاﻳﻦ ﲠﺸﺖ زﻣﻴﲏ درﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ ﲠﻤﲔ ﺻﻮرت و ﺑﺎﳘﲔ اﺳﻢ ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،٣۵،‬اﻋﺮاف‪،٢٧-١٩،‬‬ ‫ﻃﻪ‪ . (١٢۶-١١٧،‬ﳘﭽﻨﲔ از رودﺧﺎﻧﻪ هﺎي ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺁب و ﺷﲑو ﺷﺮاب ﻃﻬﻮروﻋﺴﻞ ﮐﻪ درﲠﺸﺖ ازﺁ‪‬ﺎ ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫)ﳏﻤﺪ‪. (١۵،‬‬ ‫‪ -٢‬اﻳﻦ ارﻗﺎم ازﺗﺎزﻩ ﺗﺮﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻠﺴﮑﻮپ ﻓﻀﺎﺋﻲ ‪ Hubble‬ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﻋﻠﻤﻲ ‪Nasa‬دراﻳﺎﻻت‬ ‫ﻣﺘﺤﺪﻩ اﻣﺮﻳﮑﺎ ﳐﺎﺑﺮﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻠﺴﮑﻮپ ﮐﻪ ‪ ١٣‬ﻣﱰﻃﻮل و‪ ۴ ،٣‬ﻣﱰﻗﻄﺮو ‪ ١١ ،۶‬ﺗﻦ وزن دارد و درﺳﺎل ‪١٩٩٠‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻀﺎﭘﻴﻤﺎي ‪ Discovery‬درﻣﺪار زﻣﲔ ﻗﺮار دادﻩ ﺷﺪﻩ در‪ ۶١٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﱰي زﻣﲔ درﮔﺮدش اﺳﺖ وﻋﮑﺴﻬﺎي ارﺳﺎﱄ ﺁن‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ اﻧﺴﺘﻨﺘﻮي ﻋﻠﻤﻲ وﻳﮋﻩ اي ﺑﻄﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﻣﻮرد ﺑﺮﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻴﮕﲑد‪ .‬ﺗﻠﺴﮑﻮپ "هﺎﺑﻞ"ﺑﻄﻮر ﺷﮕﻔﺖ ﺁور ي در‬ ‫روز‪ ١۶‬اﮐﺘﱪ‪ ١٩٩۴‬ﺗﺼﻮﻳﺮي از اﻧﻔﺠﺎري ﺁﲰﺎﻧﻲ درﮐﻬﮑﺸﺎﻧﻲ واﻗﻊ در‪ ۵٠٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﻧﻮري از زﻣﲔ ﻣﺎ درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫داﺷﺖ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﳏﺎﺳﺒﺎت ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ‪ Nasa‬ذرات ﻧﺎﺷﻲ ازﺁن ﺑﺎﺳﺮﻋﺖ ‪ ٣٢٠٠٠٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﱰ درﺳﺎﻋﺖ ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‬ ‫ﺗﺎ ﺗﻮﻟﺪﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﺎزﻩ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪4‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﺳﺎل‪ ،‬از ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻳﮏ وﻧﻴﻢ ﺗﺎ ‪٣‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل واز ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻧﺴﺎن ﮐﻨﻮﻧﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪٧٠٠‬هﺰار ﺳﺎل ﻣﻴﮕﺬرد‪.‬‬ ‫ﺗﺎﮐﻨﻮن درﺣﺪود ‪ ۵٠‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻮع ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪﻩ درروي زﻣﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺎاﻣﺮوزﻩ ﻓﻘﻂ دﻩ ﺗﺎﭘﺎﻧﺰدﻩ ﻣﻴﻠﻴﻮن از‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ و ازاﻳﻦ رﻗﻢ ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺁﻧﺮا ﺣﺸﺮات ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻴﺪهﻨﺪ‪ .‬ﺑﻤﻮازات ﺁن درﺣﺪود ‪ ۴۵٠‬هﺰار‬ ‫ﻧﻮع ﮔﻴﺎﻩ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ اﻧﺪﮐﻲ ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻢ ﺁﻧﻬﺎ درﺧﺘﺎن و ﮔﻴﺎهﺎن ﮔﻞ دار و ﻣﻴﻮﻩ دار هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺮﻧﻬﺎي ﭘﻴﺎﭘﻲ ﻣﻮﻣﻨﺎن ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي ﻣﺘﻮن ﻣﻘﺪس ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ هﻤﻪ اﻳﻦ اﺧﺘﺮان ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫روﺷﻦ ﮐﺮدن روزهﺎ و ﺷﺒﻬﺎي ﺁدﻣﻴﺎن درﺁﺳﻤﺎن ﺟﺎ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪" :‬و ﺧﺪا ﮔﻔﺖ ﻧﻴﺮهﺎدرﻓﻠﮏ ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ‬ ‫روﺷﻨﺎﺋﻲ دهﻨﺪ‪،‬وﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪ‪ ،‬وﺧﺪا ﺳﺘﺎرﮔﺎن را درﻓﻠﮏ ﺁﺳﻤﺎن ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ زﻣﻴﻦ را روﺷﻦ ﮐﻨﻨﺪ")ﺗﻮرات‪ ،‬ﺳﻔﺮﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‪،‬‬ ‫ﺑﺎب اول‪١۵ ،‬و‪"، (١۶‬و ﭼﺮاﻏﻬﺎي ﺳﺘﺎرﮔﺎن را ﺑﺮاي راهﻨﻤﺎﺋﻲ ﺁدﻣﻴﺎن درﺗﺎرﻳﮑﻲ هﺎي ﺑﻴﺎﺑﺎن و درﻳﺎ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻴﻢ‬ ‫")ﻗﺮﺁن‪ ،‬ﺳﻮرﻩ اﻧﻌﺎم‪ ،٩٧،‬ﻳﻮﻧﺲ‪،۵ ،‬اﻧﺒﻴﺎء‪ ،٣٣،‬ﻓﺼﻠﺖ‪،٣٧ ،‬ﻣﻠﮏ‪" .(۵ ،‬وﺧﺪاوﻧﺪ ﺁدم راﺑﺼﻮرت ﺧﻮد ﺁﻓﺮﻳﺪ و‬ ‫ﺑﺪو ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺎرورﺷﻮد وﺑﺮﻣﺎهﻴﺎن درﻳﺎ وﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺁﺳﻤﺎن وهﻤﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲ ﮐﻪ ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻴﺨﺰﻧﺪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﻨﺪ‪،‬وهﻤﻪ‬ ‫ﮔﻴﺎهﺎن ﺗﺨﻤﺪاري ﮐﻪ ﺑﺮروي ﺗﻤﺎم زﻣﻴﻦ اﺳﺖ و هﻤﻪ درﺧﺘﻬﺎي ﻣﻴﻮﻩ دار ﺑﺮاي او ﺧﻮراک ﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﺮاي او‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ")ﺗﻮرات ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب اول‪ ..."، (٣١-٢٧ ،‬وهﻤﻪ ﻣﻮﺟﻮدات زﻣﻴﻦ راﺑﺮاي ﺑﻬﺮﻩ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺁدﻣﻴﺎن ﺧﻠﻖ ﮐﺮدﻳﻢ )ﺑﻘﺮﻩ‪، (٢٩ ،‬واﺳﺐ وﻗﺎﻃﺮ واﻻغ راﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺮﺁﻧﻬﺎ ﺳﻮار ﺷﻮﻳﺪ‪ ،‬و ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﺎن را ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ ﺗﺎ‬ ‫از ﻣﻮ و ﭘﺸﻤﺸﺎن ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺒﺮﻳﺪ و ﮔﻮﺷﺘﺸﺎن راﺑﺨﻮرﻳﺪ ")ﻧﺤﻞ‪ ٧ ،‬و‪"، (٨‬ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻧﺨﻠﺴﺘﺎﻧﻬﺎ و ﺗﺎﮐﺴﺘﺎﻧﻬﺎ را ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ‬ ‫ﺗﺎ ﻣﻴﻮﻩ هﺎي ﻓﺮاوان از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺨﻮرﻳﺪ )ﻣﻮﻣﻨﻮن‪ (١٨ ،‬و ﻣﻘﺮر ﮐﺮدﻳﻢ ﮐﻪ ﻳﮑﺠﺎ ﺑﺎغ اﻧﮕﻮر ﺑﺎﺷﺪ و ﺟﺎﺋﻲ ﻣﺰرﻋﻪ ﻏﻼت‬ ‫)رﻋﺪ‪ ." (٣ ،‬وﻟﻲ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ اﻳﻦ ﺗﺄﮐﻴﺪ هﺎ ﮐﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ و ﺳﺘﺎرﮔﺎن و ﺣﻴﻮاﻧﺎت و ﻧﺒﺎﺗﺎت هﻤﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﻮع‬ ‫اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮق ﺳﻮﮔﻠﻲ ﺧﺪا‪ ،‬ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺮوز دﺳﺘﺎوردهﺎي ﺟﻬﺎن داﻧﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪهﺎ ﻣﻴﻠﻴﺎردهﺎ ﺳﺎل و اﻳﻦ ﺣﻴﻮاﻧﺎت وﻧﺒﺎﺗﺎت ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻳﻦ ﻣﺨﻠﻮق ﺳﻮﮔﻠﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪،‬‬ ‫و ﺣﻴﻮان دوﭘﺎ ﻧﻪ اوﻟﻴﻦ ﺑﻠﮑﻪ دﻳﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺟﺎﻟﺒﯽ ﮐــــــﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﭘﻴــــــﺶ ازاﻳﻦ ﺗﻮﺳــﻂ‬ ‫‪ Carl Sagan‬اﺳﺘﺎد ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻋﻠﻮم ﻓﻀﺎﺋﻲ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﮐﺮﻧﻞ اﻣﺮﻳﮑﺎ اﻧﺘﺸﺎرﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺣﺎﮐﻲ ازاﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫اﮔﺮﻋﻤﺮﮐﺎﺋﻨﺎت راﻳﮑﺴﺎل ﻓﺮض ﮐﻨﻴﻢ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ درﺳﺎﻋﺖ ‪ ٢٢‬و ﺳﻲ دﻗﻴﻘﻪ روز ﺁﺧﺮﻣﺎﻩ دوازدهﻢ ﭘﻴﺪا ﺷـــــــﺪﻩ اﻧﺪ‪،‬‬ ‫‪..............................................................‬‬ ‫و اوﻟﻴﻦ ﺗﻤﺪﻧﻬﺎ درﺳﺎﻋﺖ ‪٢٣‬و‪۵٩‬دﻗﻴﻘﻪ و‪٢٠‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ ،‬و ﺁﺋﻴﻨﻬﺎي ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻳﻬﻮدي و ﻣﺴﻴﺤﻲ و اﺳﻼم ﺑﺘﺮﺗﻴﺐ درﺳﺎﻋﺖ‬ ‫هﺎي ‪٢٣‬و‪ ۵٩‬دﻗﻴﻘﻪ و‪۵۴‬و‪۵۵‬و‪ ۵۶‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ ،‬و درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺎدرﺛﺎﻧﻴﻪ ﭘﻨﺠﺎﻩ و ﻧﻬﻢ ازﺳﺎﻋﺖ ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرو ﺁﺧﺮ روز‬ ‫از ﻣﺎﻩ دوازدهﻢ ﺑﺴﺮ ﻣﻴﺒﺮﻳﻢ‪.‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺘﻬﺎي ژﺋﻮﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮐﺎﺋﻨﺎت ﺣﺘﻲ درﻗﺮون ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺎن ﺁﺷﮑﺎر ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻗﺸﺮي ﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﭘﻴﺮوان ﻣﮑﺘﺐ ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ دﻓﺎع از اﺳﻄﻮرﻩ ﺧﻠﻘﺖ ﺷﺶ روزﻩ ﺁﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ و ﮐﻠﻴﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﺁن اﻣﮑﺎن ﭘﺬﻳﺮ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﭼﺎر اﻳﻦ راﻩ ﺣﻞ ﻣﻐﻠﻄﻪ ﺁﻣﻴﺰاراﺋﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ روزهﺎي ﺑﻴﺒﻠﻴﮏ)ﺗﻮراﺗﻲ( راروزهﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﻤﻴﺒﺎﻳﺪ ﺗﻠﻘﻲ ﮐﺮد‪،‬‬ ‫ﺑﻠﮑﻪ هﺮ ﮐﺪام از ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﻌﺎدل ﭼﻨﺪ ﺻﺪهﺰار ﺳﺎل ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺁورد‪ .‬وﻟﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮد ﮐﻠﻴﺴﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ‬ ‫را رﺳﻤﺎ رد ﮐﺮد‪،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮداﺷﺘﻲ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺁن ﺑﻮد ﮐﻪ ﻓﻲ اﻟﻤﺜﻞ ﻃﻮﻓﺎن ﻧﻮح ﻧﻴﺰ ﺑﺠﺎي ﭼﻬﻞ روز ﭼﻨﺪﻳﻦ هﺰار ﺳﺎل اداﻣﻪ‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻮﺳﻲ ﺑﺠﺎي ‪ ١٢٠‬ﺳﺎل ﭼﻨﺪ دﻩ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻋﻤﺮ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺮوان ﻣﮑﺘﺐ ﻗﺮﺁن‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺑﺎ هﻤﻪ ﺗﻘﺮﺳﻲ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﺮاي ﺻﺪهﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﭘﻴﺮوان ﺁن داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و دارد‪ ،‬دﻓﺎع از ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎﻳﻲ ﭼﻮن‬ ‫اﻳﻨﮑﻪ‪" :‬زﻣﻴﻦ را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺑﺴﺘﺮي ﻣﺴﻄﺢ ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ ")ﻧﺒﺎء‪ (۶ ،‬و "ﺧﻮرﺷﻴﺪ درﭼﺸﻤﻪ ﺁب ﺗﻴﺮﻩ اي ﻏﺮوب ﻣﻴﮑﻨﺪ " )‬ ‫ﮐﻬﻒ‪ ، (٨۶ ،‬و "ﺁﺳﻤﺎن را ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻴﺪارﻳﻢ ﮐﻪ روي زﻣﻴﻦ ﻧﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺧﻮد ﻣﺎ ﭼﻨﻴﻦ ارادﻩ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻴﻢ "‬ ‫)ﺣﺞ‪ ۶۵ ،‬و " ﮐﻮهﻬﺎرا ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻴﺦ درزﻣﻴﻦ ﻓﺮو ﮐﺮدﻳﻢ ﮐﻪ ﺳﺘﻮﻧﻬﺎي ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ " ) ﻧﺒﺎء ‪ ، (٧‬و " ﭘﺮوردﮔﺎر‬ ‫دوﻣﺸﺮق و دو ﻣﻐﺮب ")اﻟﺮﺣﻤﻦ‪ ،‬ﻓﻒ‪ (١٧‬و " ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﺸﺮق هﺎ" )ﺻﺎﻓﺎت‪ (۵،‬ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ درﻗﺮﺁن‬ ‫درﺑﺎرﻩ ﮔﺮدش ﻣﺎﻩ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﮑﻞ ﺁن از هﻼل ﺑﻪ ﺑﺪر و از ﺑﺪرﺑﻪ هﻼل ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﭽﻪ درﻣﻮرد ﺳﺒﻘﺖ روز ﺑﺮﺷﺐ و‬ ‫دوري ﺧﻮرﺷﻴﺪ از ﻣﺎﻩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ اﻧﺪازﻩ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻲ اﺳﺖ‪ ..." :‬و ﻧﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ را اﺟﺎزﻩ دادﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻩ ﺑﺮﺳﺪ‪،‬‬ ‫وﻧﻪ ﺷﺐ را ﮐﻪ ﺑﺮ روز ﺳﺒﻘﺖ ﮔﻴﺮد )ﻳﺲ‪ ، (۴٠ ،‬و ﺳﻴﺮ ﻣﺎﻩ را درﻣﻨﺎزل ﻣﻌﻴﻦ ﻗﺮار دادﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻨﻮﺳﻴﻠﻪ ﺷﻤﺎ ﺣﺴﺎب‬ ‫ﻣﺎهﻬﺎ و روزهﺎ را ﻧﮕﺎﻩ دارﻳﺪ )ﻳﺲ‪ (۵،‬و اﮔﺮ ﭘﺮﺳﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ هﻼل و ﺑﺪروﻣﺎﻩ ﭼﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺪاﻧﺎن ﭘﺎﺳﺦ دﻩ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﺁز ﺁن ﺗﻌﻴﻴﻦ اوﻗﺎت ﺣﺞ و ﻣﻌﺎﻣﻼت ﻣﺮدم اﺳﺖ " ) ﺑﻘﺮﻩ‪ ١ . (١٨٩ ،‬ﺑﺮﺳﻴﻬﺎي هﺠﺪﻩ ﺳﺎﻟﻪ درروي ‪٣٨١‬ﮐﻴﻠﻮﮔﺮم‬ ‫ﺳﻨﮕﻬﺎﺋﻲ ﮐﻪ درﺳﺎل ‪ ١٩۶٩‬ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﻧﺸﻴﻨﺎن ﻓﻀﺎﭘﻴﻤﺎي ﺁﭘﻮﻟﻮ از ﮐﺮﻩ ﻣﺎﻩ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺁوردﻩ ﺷﺪﻧﺪ روﺷﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫از ﻋﻤﺮ ﮐﺮﻩ ﻣﺎﻩ درﺣﺪود ﭼﻬﺎر وﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﻣﻴﮕﺬرد‪ ،‬و ﻳﮑﺒﺎر دﻳﮕﺮ ﻣﻴﺘﻮان ﭘﺮﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭼﻬﺎر هﺰار و‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪5‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﮐﺮﻩ ﻣﺎﻩ ﺑﺎ اﻳﻦ هﺪف ﺑﻪ ﮔﺮدش درﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁدﻣﻴﺎن درﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺣﺴﺎب‬ ‫ﺳﺎﻟﻬﺎ وروزهﺎي ﺧﻮد را ﺑﺮاﺳﺎس هﻼل و ﺑﺪرﺁن ﻧﮕﺎﻩ دارﻧﺪ ؟ و ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﮑﻞ ﻣﺎﻩ از هﻼل ﺑﻪ ﺑﺪر ﺗﺎﺑﻊ‬ ‫ﮔﺮدش اﻳﻦ ﮐﺮﻩ ﺑﻪ دور زﻣﻴﻦ و ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اوﻗﺎت ﺣﺞ و ﻣﻌﺎﻣﻼت ﻣﺮدم اﺳﺖ ؟‬ ‫درﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪" :‬ﻋﺪد ﻣﺎهﻬﺎي ﺳﺎل را دوازدﻩ ﻗﺮار دادﻳﻢ ﮐﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﺎﻩ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﻩ هﺎي ﺣﺮام اﺳﺖ‪ ،‬و از‬ ‫روزي ﮐﻪ ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ و زﻣﻴﻦ را ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ اﻣﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﺎﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫‪٢‬‬ ‫")ﺗﻮﺑﻪ‪ ، (٣۶ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺳﺎل ﺑﻪ دوازدﻩ ﻣﺎﻩ ﻗﻤﺮي ﻣﺪﺗﻬﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر درﺑﺎﺑﻞ ﻋﻤﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﻨﺘﻬﺎ درﺁﻧﺠﺎ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﺮدوخ ﺧﺪاي ﺑﺰرگ ﺑﺎﺑﻞ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﻣﻴﺸﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﺼﺮﻳﺢ دﻳﮕﺮ ﮐﻪ ﺣﺮام ﺑﻮدن ﭼﻬﺎرﻣﺎﻩ ازدوازدﻩ ﻣﺎﻩ ﺳﺎل‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺿﺮورت اﺟﺘﻨﺎب از هﺮﮔﻮﻧﻪ ﺟﻨﮓ وﻗﺘﺎل دراﻳﻦ‬ ‫ﭼﻬﺎرﻣﺎﻩ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ از هﻨﮕﺎم ﺧﻠﻖ ﺁﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﻮدﻩ و درﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ را‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻣﻄﺮح ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ دراﻳﻨﺼﻮرت ﭼﺮا درهﻴﭽﻴﮏ از دوﻣﺬهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﺮوان اﻳﻦ ﻣﺬاهﺐ اﻋﻼم ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﺎﻧﻴﮑﻪ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر اﺳﻼم ازﺁن ﺑﺎ ﺧﺒﺮ‬ ‫ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ اﻋﺮاب ﻋﺼﺮ ﺟﺎهﻠﻴﺖ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺖ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺑﻪ ﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ اﻋﺘﻘﺎد ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ؟‬ ‫و درﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺁدم از ﺧﺎک و دﻣﻴﺪن زﻧﺪﮔﻲ درﺑﻴﻨﻲ او و ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪن ﺣﻮا از دﻧﺪﻩ او ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬از‬ ‫ﭘﻴﺶ از ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﮐﻪ ﺗﺌﻮري ﺗﮑﺎﻣﻞ داروﻳﻦ ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﻮاهﺪ و ﻣﺪارک اﻧﮑﺎر ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﭘﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ‬ ‫ﻧﻬﺎدﻩ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺻﻒ ﺁراﺋﻲ هﺎي ﭘﺮﺳﺮوﺻﺪاي ﮐﻨﻴﺴﻪ هﺎ و ﮐﻠﻴﺴﺎ هﺎ وﻣﺴﺠﺪ و ﺟﻨﺠﺎﻟﻬﺎي ﺧﺸﻢ ﺁﮔﻴﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﻲ ﮐﻪ‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻓﺮود ﺁﻣﺪن از ﺻﺪر ﻧﺸﻴﻨﻲ هﺰاران ﺳﺎﻟﻪ ﺁدﻣﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﻞ ﺳﺮ ﺳﺒﺪ ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺟﺎي اﺳﺘﻮار‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را دردﻧﻴﺎي داﻧﺶ و درﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺎي ﺁﻣﻮزﺷﻲ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن و داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺳﺮاﺳﺮ ﺟــــــــﻬﺎن ﺑﺎز ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫واز وﻗﺘﻴﮑﻪ هﺰاران ﻓﺴﻴﻞ اﺟﺪاد دوﭘﺎي ﻣﺎ از ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺗﺎ ﺑﻪ دوران ﺣﺎﺿﺮ درﺁزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻬﺎ و‬ ‫ﻣﻮزﻩ هﺎي ﺟﻬﺎن ﺟﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﺳﻴﺮ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ و ﻓﮑﺮي ﻧﻮع ﺑﺸﺮ را ﺑﺼﻮرﺗﻲ ﺁﺷﮑﺎر ﺑﻪ اراﺋﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪،‬‬ ‫دﻳﮕﺮﺑﺮاي ﺁدم و ﺣﻮاي ﺁﺷﻨﺎي ﻣﺎ ﺟﺰدرﺗﻮرات ودرﻗﺼﻪ هﺎي ﻣﺎدرﺑﺰرﮔﻬﺎ ﺟﺎﺋﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻘﻮل ﻳﮏ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮ‬ ‫ﻣﻌﺎﺻﺮ اﺷﮑﺎل اﺳﺎﺳﻲ دراﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺗﻮرات ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﺟﺰ ﻣﺘﻮن اﺳﺎﻃﻴﺮي ﺗﻤﺪﻧﻬﺎي ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺧﻮد ﻳﺎ هﻤﺰﻣﺎن‬ ‫ﺑﺎ ﺧﻮد دراﺧﺘﻴﺎر ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ اﻣﺮوز ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﺻﺤﺒﺖ از ﮐﻬﮑﺸﺎﻧﻬﺎ‬ ‫و از‪ Big-Bang‬ﻣﻴﺸﺪ و ﺣﻮا ﺑﺠﺎي اﻳﻨﮑﻪ از دﻧﺪﻩ ﺁدم ﺑﻴﺮون ﺁﻳﺪ از درون ﺻﻔﺤﺎت " اﺻﻞ اﻧﻮاع "ﭼﺎرﻟﺰ داروﻳﻦ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﻣﻴﺂﻣﺪ‪.‬‬

‫______________________________‬

‫‪ -١‬اﻳﻦ دو ﺁﻳﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ از دو اﺛﺮ ﻣﺬهﱯ ﻳﻬﻮد ﺗﻠﻤﻮداورﺷﻠﻴﻢ و ﻣﻴﺪراش اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺁ‪‬ﺎ‬ ‫هﺪف از ﺗﻐﻴﲑ ﺷﮑﻞ ﻣﺎﻩ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن روزهﺎي ﺟﺸﻨﻬﺎ و ﻓﺮاﺋﺾ دﻳﲏ اﺳﺖ‪ .‬درﮐﺘﺎب‪ Judaism and the Koran‬ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫‪J.Katsh‬اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ – ٢‬درﺑﺎﺑﻞ ﺳﺎل ﺑﻪ ‪ ١٢‬ﻣﺎﻩ و ‪ ٣۶٠‬روز ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﺸﺪ و ﺁﻏﺎز ﺁن ﺁﻏﺎز ﲠﺎر ﺑﻮد‪ ،‬وﱄ اﻳﻦ ‪ ١٢‬ﻣﺎﻩ ﺑﺮاﺳﺎس‬ ‫ﻗﻤﺮي و ﻧﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﺗﻌﻴﲔ ﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬و ﲠﻤﲔ ﺟﻬﺖ هﺮ ﺳﺎل – ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ دراﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ – وﻗﺖ ﺁﻏﺎز ﺳﺎل ﻧﻮ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ اﺧﱰ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺗﻌﻴﲔ و اﻋﻼم ﻣﻴﺸﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪6‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﺟﻦ‬ ‫ﻗﺮﺁن از وﺟﻮد ﻣﻮﺟﻮدات ﻧﺎﭘﻴﺪاي دﻳﮕﺮي ﺑﻨﺎم ﺟﻦ ﻧﻴﺰ ﺳﺨﻦ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﺁدﻣﻴﺎن ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺨﻼف‬ ‫ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎﮐﻪ ﺁدﻣﻬﺎرا ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ‪،‬ﺁدﻣﻬﺎ ﺑﻪ دﻳﺪن ﺁﻧﻬﺎ‪،‬ﺟﺰ درﻣﻮارد ﺧﺎص‪،‬ﻗﺎدرﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬درﻗﺮﺁن اهﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﻪ "اﺟﻨﻪ"‬ ‫دادﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ‪ ۴٨‬ﺁﻳﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﺎن اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ دردو ﮐﺘﺎب ﺗﻮﺣﻴﺪي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ‪،‬ﺳﺨﻨﻲ‬ ‫از ﺟﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﺟﻦ‪،‬اﻋﺘﻘﺎدي اﺳﺖ ﮐﻪ ازاﺳﻄﻮرﻩ هﺎي ﺑﺎﺑﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪات اﻋﺮاب ﻋﺼﺮﺟﺎهﻠﻴﺖ و از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻗﺮﺁن و ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪات اﺳﻼﻣﻲ راﻩ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬دراﺳﺎﻃﻴﺮ ﺑﺎﺑﻠﻲ اوﺗﻮﮐﻮهﺎ)اﺟﻨﻪ( ﻣﻮﺟﻮداﺗﻲ ﻧﺎﭘﻴﺪا ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ از ﺁﺗﺶ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ دوﮔﺮوﻩ ﺧﻮب و ﺑﺪ ﻧﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ ﮐﻪ هﺮ دوي ﺁﻧﻬﺎ ارﺗﺒﺎط ﺗﻨﮕﺎ ﺗﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺁدﻣﻴﺎن داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﺟﻨﻪ ﺧﻮب‬ ‫اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ "ﺷﺪو"ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ ﺣﺎﻣﻲ و ﻧﮕﻬﺒﺎن ﻣﺮدﻣﺎن درﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻄﺮات روزﻣﺮﻩ زﻧﺪﮔﻲ ودرﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺧﻄﺮات‬ ‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ دﻳﮕﺮي ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺁدﻣﻴﺎن ﺑﺮﺁﻧﻬﺎ ﺁﮔﺎﻩ ﻧﺒﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺟﻨﻴﺎن ازاﻳﻦ ﺧﻄﺮات ﺧﺒﺮ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬اﻳﻦ اﺟﻨﻪ درﺳﻔﺮ ودرﺣﻀﺮ‬ ‫وﺣﺘﻲ درﮐﻮﭼﻪ و ﺑﺎزار ﺁدﻣﻴﺎن را ﺑﻲ ﺁﻧﮑﻪ دﻳﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬هﻤﺮاهﻲ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ ودرهﻨﮕﺎم ﺟﻨﮓ ﺁﻧﻬﺎرا از ﺗﻴﺮ دﺷﻤﻦ‬ ‫ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﻴﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬درﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬اﺟﻨﻪ ﺑﺪﮐﻪ "ادﻳﻤﻮ" ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﻣﺸﺪﻧﺪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ درﭘﻲ ﺁزار ﺁدﻣﻴﺎن ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺮاي ﺁﻧﻬﺎ اﻧﻮاع و‬ ‫اﻗﺴﺎم دﺷﻮارﻳﻬﺎ و دردﺳﺮهﺎرا ﻓﺮاهﻢ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ‪،‬ﺣﺘﻲ ﻳﮏ دﺳﺘﻪ اﻓﺮاﻃﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻨﺎم "ﺁراﻟﻮ"از دﻧﻴﺎي ﻇﻠﻤﺖ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎري هﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن هﻤﺮاﻩ ﻣﻲ ﺁوردﻧﺪ ﻳﺎﺁﻧﺎﻧﺮا ﺑﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ وﮔﻠﻪ هﺎﻳﺸﺎن را از ﻣﻴﺎن ﻣﻴﺒﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ راﺑﻪ ﺟﺪاﺋﻲ ﻣﻴﮑﺸﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺮوﻩ از اﺟﻨﻪ ﺷﺮورﺑﺮﺧﻼف ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻨﻴﺎن ازدواج ﻧﻤﻴﮑﺮدﻧﺪ و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎر ﻧﻤﻲ ﺁوردﻧﺪ‪ .‬اﻧﻮاع هﻔﺘﮕﺎﻧﻪ اي از ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ درﮐﻮهﺴﺘﺎن ﻣﻐﺮب زادﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﻋﺎدﺗﺎ دروﻳﺮاﻧﻪ هﺎﻳﺎدرزﻳﺮ زﻣﻴﻦ‬ ‫ﻣﻴﺰﻳﺴﺘﻨﺪ و ﺁدﻣﻴﺎن ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎرا از ﭘﺎهﺎي ﺳﻢ دارﺷﺎن ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ وﺑﺮاي دﻓﻊ ﺷﺮﺷﺎن از ﮐﺎهﻨﺎن و ﺟﺎدوﮔﺮان ﮐﻤﮏ‬ ‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬درﻋﻮض ﺟﻨﻬﺎي ﺧﻮب ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻴﺎن ﺧﻮدﺷﺎن ازدواج ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ‪،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺁدﻣﻴﺎن ﻧﻴﺰ درﺁﻣﻴﺰﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﻗﺮﺁن اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺑﺎﺑﻠﻲ و ﻋﺮﺑﻲ دوران ﺟﺎهﻠﻴﺖ‪،‬ﮐﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ دراﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎي اﺳﺎﻃﻴﺮي ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ‪،‬‬ ‫ژرﻣﻨﻴﻮ اﺳﻼو وﻓﻨﻴﻘﻲ وﺁﺷﻮري ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﮏ واﻗﻌﻴﺖ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪":‬اﺟﻨﻪ را ﭘﻴﺶ از‬ ‫ﺁدﻣﻴﺎن ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﻣﺎرا ﭘﺮﺳﺘﺶ ﮐﻨﻨﺪ )ذارﻳﺎت‪، (۵۶،‬و ﺁﻧﻬﺎرا ازﺁﺗﺶ ﺳﻮزان ﺧﻠﻖ ﮐﺮدﻳﻢ )اﻟﺮﺣﻤﻦ‪-١۵،‬ﺣﺠﺮ‪. (٢٧،‬‬ ‫ﮐﺴﺎﻧﻲ ﺑﻴﻦ اﺟﻨﻪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻧﺪ )ذارﻳﺎت‪ (۵٧ ،‬و ﮐﺴﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ اﺟﻨﻪ را ﺷﺮﮐﺎي ﺧﺪا داﻧﺴﺘﻨﺪ‬ ‫)اﻧﻌﺎم‪، (١٠٠،‬و اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ هﺮدودﺳﺘﻪ دروغ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ )ﺻﺎﻓﺎت‪ . (١۵٨،‬ﭼﻮن ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺮاي دﻋﻮت ﺑﻪ ﺧﺪاﻗﻴﺎم ﮐﺮد ﻃﺎﻳﻔﻪ‬ ‫ﺟﻨﻴﺎن ﺑﺮاو ازدﺣﺎم ﺁوردﻧﺪ )ﺟﻦ‪، (١٩،‬ﮔﺮوهﻲ ازاﺟﻨﻪ ﺁﻳﺎت ﻗﺮﺁن را ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ وﺑﺎﺗﻌﺠﺐ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﺎراﺑﻪ راﻩ‬ ‫هﺪاﻳﺖ ﻣﻴﺒﺮد و ﻻﺟﺮم دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺧﺪاي واﺣﺪ ﺷﺮک ﻧﺨﻮاهﻴﻢ ورزﻳﺪ)ﺟﻦ‪١،‬و‪ . (٢‬اﻳﻨﻬﺎ اﺳﻼم ﺁوردﻧﺪ واﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ درراﻩ‬ ‫راﺳﺖ ﭘﺎﻳﺪار ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺁب ﮔﻮارا ﻧﺼﻴﺐ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد)ﺟﻦ‪ . (١۶،‬اﻣﺎ ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ از ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺎﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و هﻴﺰم‬ ‫ﮐﺶ ﺟﻬﻨﻢ ﺷﺪﻧﺪ )ﺟﻦ‪١۴،‬و‪ (١۵‬وﻣﺎ ﺁﻧﻬﺎراﺑﻪ ﻋﺬاﺑﻲ ﺑﺴﻴﺎراﻟﻴﻢ ﻣﻌﺬب ﻣﻴﺴﺎزﻳﻢ )ﺟﻦ‪ (١٧،‬و ﺑﻪ ﺁﻧﺎن ﻣﻴﮕﻮﺋﻴﻢ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻧﻴﺰﺟﺰو ﺁن ﮔﺮوهﻲ از اﺟﻨﻪ و ﺁدﻣﻴﺎن ﺷﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ دوزخ داﺧﻞ ﺷﺪﻧﺪ )اﻋﺮاف‪ . (٣٨،‬درروزﻣﺤﺸﺮ‬ ‫ﺑﻪ اﺟﻨﻪ ﺧﻄﺎب ﺷﻮد ﮐﻪ اي ﮔﺮوﻩ ﺟﻨﻴﺎن‪ ،‬ﺷﻤﺎ از ﺣﻴﺚ ﺗﻌﺪاد ﺑﺮﺁدﻣﻴﺎن ﻓﺰوﻧﻲ ﮔﺮﻓﺘﻴﺪ‪،‬وﻟﻲ ﺁﻳﺎ ﻣﺎﺑﺮاي ﺷﻤﺎ رﺳﻮﻻﻧﻲ‬ ‫ازﺟﻨﺲ ﺧﻮدﺗﺎن ﻧﻔﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ ﮐﻪ ﺁﻳﺎت ﻣﺎرا ﺑﺮﺷﻤﺎ ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ و ﺷﻤﺎ رااز ﭼﻨﻴﻦ روزي ﺑﺘﺮﺳﺎﻧﻨﺪ ؟)اﻧﻌﺎم‪." (١٣٠،‬‬ ‫ﺑﻪ رواﻳﺖ ﻗﺮﺁن‪،‬دردوران ﭘﻴﺶ از ﻧﺰول اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﮔﺮوهﻲ از اﺟﻨﻪ ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎدرﺁﻧﺠﺎ‬ ‫اﺳﺘﺮاق ﺳﻤﻊ ﮐﻨﻨﺪ و از اﺳﺮار ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺎﻻﺁﮔﺎﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ اﺟﻨﻴﺎن ﭘﺲ از ﻧﺰول ﻗﺮﺁن درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﺳﻤﺎن ﺷﺪﻳﺪا ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖ اﺳﺖ واﺟﻨﻪ اي ﮐﻪ ﻗﺼﺪ رﺧﻨﻪ ﺑﺪان راداﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ هﺪف ﺗﻴﺮﺷﻬﺎب ﻣﻼﺋﮏ ﭘﺎﺳﺪارﻗﺮارﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ)ﺟﻦ‪٨،‬و‪. (٩٩‬‬ ‫هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻗﺮﺁن‪،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﭙﺎهﻴﺎن ﺳﻠﻴﻤﺎن از اﺟﻨﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﺎﻧﻲ از ﮔﺮوﻩ ﺧﻮدﺷﺎن داﺷﺘﻨﺪ)ﻧﻤﻞ‪.(١٧،‬‬ ‫ادﺑﻴﺎت اﺳﻼﻣﻲ و اﺣﺎدﻳﺚ و ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻋﺎﻣﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﺁﻳﺎت ﻗﺮﺁﻧﻲ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺑﺮاي ﺟﻨﻴﺎن‬ ‫در زﻧﺪﮔﻲ روزﻣﺮﻩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ رواﻳﺘﻲ ﮐﻪ ﻃﺒﺮي در"ﺗﻔﺴﻴﺮﮐﺒﻴﺮ"ﺧﻮد ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩ‪،‬درهﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺸﺖ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ از ﻃﺎﺋﻒ ﺑﻪ ﻣﮑﻪ‪ ،‬ﮔﺮوهﻲ هﻔﺖ ﻧﻔﺮي از اﺟﻨﻪ درﻧﺨﻠﺴﺘﺎن "ﻧﺨﻠﻪ"اورادرﺣﺎل ﺧﻮاﻧﺪن ﻗﺮﺁن دﻳﺪﻧﺪ وﺑﻘﺪري ﺗﺤﺖ‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ هﻤﺎﻧﻮﻗﺖ ﺧﻮدرا ﺑﻪ وي ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ و ازاو اﺟﺎزﻩ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺪﻳﻦ اﺳﻼم درﺁﻳﻨﺪ‪.‬ﻣﺤﻤﺪ ﭘﺲ از‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪن ﺁﻧﺎن ﻣﺄﻣﻮرﺷﺎن ﮐﺮد ﮐﻪ ﺟﻨﻴﺎن دﻳﮕﺮراﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﺳﻼم دﻋﻮت ﮐﻨﻨﺪ‪.‬اﺟﻨﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪ ﺧﻮد وﻓﺎﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪهﺎ‬ ‫درﻣﺪﻳﻨﻪ ﺑﻪ دﻳﺪار او رﻓﺘﻨﺪ وﺧﺒﺮ دادﻧﺪ ﮐﻪ هﻤﻪ ﻗﺒﻴﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﺳﻼم ﺁوردﻩ اﻧﺪ‪،‬و ﻃﺒﻖ درﺧﻮاﺳﺖ ﺁﻧﺎن‪،‬اﻧﺪﮐﻲ ﺑﻌﺪ اﻓﺮاد ﻗﺒﻴﻠﻪ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪7‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫درﻣﺤﻠﻲ درﺑﻴﺎﺑﺎن ﻧﺰدﻳﮏ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﮔﺮد ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮاي ﺁﻧﻬﺎ ﺁﻳﺎﺗﻲ از ﻗﺮﺁن را ﻗﺮاﺋﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺤﻞ از ﺁن ﺑﺒﻌﺪ وادي‬ ‫اﻻﺟﻨﻪ ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﻃﺒﺮي‪ :‬ﺗﻔﺴﻴﺮﮐﺒﻴﺮ‪ ،‬ﺟﻠﺪ دوم‪ ،‬ﻓﺼﻞ هﻔﺘﺎدو ﭘﻨﺠﻢ(‪.‬‬ ‫ﻣﻮﻟﻔﻴﻦ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﮐﺮات از ازدواج اﺟﻨﻪ ﺑﺎ زﻧﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن رواﻳﺖ ﮐﺮدﻩ و ﮐﺴﺎﻧﻲ ازاﻓﺮاد ﺳﺮﺷﻨﺎس رازادﻩ ﻣﺸﺘﺮک‬ ‫اﺟﻨﻪ وﺁدﻣﻴﺎن داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬اﺑﻦ ﺧﻠﮑﺎن ﺑﺘﻔﺼﻴﻞ ازﮐﺴﻲ ﻳﺎد ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮادرﺷﻴﺮي ﻳﮑﻲ ازاﺟﻨﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ)وﻓﻴﺎت اﻻﻋﻴﺎن‪،‬‬ ‫ﺟﻠﺪ ﺳﻮم‪ ،‬ص‪ ، (٧۶‬ذهﺒﻲ هﻮﺷﻤﻨﺪي ﻓﺮاوان ﭼﻨﺪﻳﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪ را – ﮐﻪ ﻧﺎم ﻣﻴﺒﺮد – ﻧﺎﺷﻲ از اﻳﻦ ﻣﻴﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﻳﮑﻲ از‬ ‫اﺟﺪادﺷﺎن ﺟﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ )ﺗﺬﮐﺮﻩ اﻟﺤﻔﺎظ‪،‬ﺟﻠﺪدوم‪ ،‬ص ‪ . (١۴٩‬دﻣﻴﺮي ﺑﺤﺚ ﻣﻔﺼﻠﻲ دراﻳﻦ دارد ﮐﻪ ﺁﻳﺎ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ اﺟﻨﻪ‬ ‫اي را ﮐﻪ درﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ درﺁﻣﺎر ﻧﻤﺎز ﮔﺬاران ﻣﻨﻈﻮر داﺷﺖ ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻧﺮا ﻣﺠﺰاﮐﺮد ؟)ﮐﺘﺎب اﻟﺤﻴﻮان‪،‬‬ ‫ﺟﻠﺪاول‪ ،‬ص ‪ (٢۶۵‬و ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮﻣﺠﻠﺴﻲ از اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق رواﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﮐﺮد ﺟﻨﻴﺎﻧﻲ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺑﺼﻮرت ﺁدﻣﻴﺎن درﺁوردﻩ اﺳﺖ )ﺣﻠﻴﻪ اﻟﻤﺘﻘﻴﻦ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎردهﻢ(‪.‬‬ ‫ﻣﺤﺪث ﻣﻌﺮوف ﻗﺮن هﺸﺘﻢ هﺠﺮي‪ ،‬اﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻪ اﻟﺸﺒﻠﻲ درﮐﺘﺎب "ﻓﻲ اﺣﮑﺎم اﻟﺠﻦ" در‪ ١١٢‬ﻓﺼﻞ ﭼﻨﺪ هﺰار ﺣﺪﻳﺚ در‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎاﺟﻨﻪ ﮔﺮد ﺁوري ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺪﻳﺜﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﮕﻬﺎﺋﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ دراﺻﻞ ﺟﻦ هﺴﺘﻨﺪ‪،‬و‬ ‫ﮐﺴﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﺑﺎ دﺳﺖ ﭼﭗ ﮐﺎرﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﻨﺪ و اﺟﻨﻪ درﺁﻧﻬﺎ رﺧﻨﻪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﺟﻦ هﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻧﺎ ﻣﺸﺮوع ﺑﺎزﻧﺎن‬ ‫ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪،‬و ﺟﻨﻴﺎﺋﻲ ﮐﻪ زﻧﺎن را از ﺷﻮهﺮاﻧﺸﺎن ﻣﻴﺮﺑﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬و اﺟﻨﻪ اي ﮐﻪ وﻗﻮع ﺟﻨﮓ ﺑﺪر را ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺧﺒﺮدادﻧﺪ‪،‬‬ ‫و ﺟﻦ هﺎي ﻓﻘﻴﻪ ﮐﻪ ﻓﺘﻮا ﺻﺎدرﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪،‬واﺣﺎدﻳﺚ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪﻳﻨﮑﻪ ﺁﻳﺎ ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم ﺟﻨﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮي ﻃﺎﻳﻔﻪ اﺟﻨﻪ ﻣﺒﻌﻮث‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ؟‬ ‫درﻣﻴﺎن ﻓﻘﻬﺎي ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻏﺎﻟﺒﺎ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ اﺟﻨﻪ از ﺁﺗﺶ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺎهﻴﺖ‬ ‫ﻣﺎدي دارد ﭼﻄﻮر ﺧﻮدﺷﺎن داراي ﺟﺴﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ درﺁﺗﺶ دوزخ ﺑﺴﻮزﻧﺪ ؟ ﻋﻼﻣﻪ ﻣﻄﻬﺮي ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﻴﺎﺑﺪ‪ ":‬اﻣﺎ درﺑﺎرﻩ اﻳﻨﮑﻪ ﺟﻦ ﭼﻮن از ﺁﺗﺶ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺟﺴﻢ اﺳﺖ ﭼﺮا‬ ‫ﺧﻮدش ﺟﺴﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺮوزﻩ ﻋﻠﻤﺎ رﺳﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﮑﻨﻮع ﺟﺴﻢ ﻧﺪارﻳﻢ ﮐﻪ ﺟﺴﻢ ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫اﻣﮑﺎن دارد اﺟﺴﺎﻣﻲ ﺑﺎ اﺑﻌﺎدي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎ ﮐﻤﺘﺮ درﮐﺮاﺗﻲ ﺁﺗﺸﻴﻦ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪" .‬‬

‫ﻧﺎﺳﺦ هﺎ و ﻣﻨﺴﻮخ هﺎ‬ ‫ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎي اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﮏ‪ ،‬ﻓﮑﺮي‪،‬اﺧﻼﻗﻲ وﻋﺎﻃﻔﻲ ﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس"ﺗﻮﺣﻴﺪي"ﺑﮑﻠﻲ ﺑﺎﻳﮑﺪﻳﮕﺮاﺧﺘﻼف دارﻧﺪ و‬ ‫ﮔﺎهﻲ اﺻﻮﻻ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺑﺎ هﻤﺪﻳﮕﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﺧﺎص ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺁﮐﻨﺪﻩ از ﺿﺪو ﻧﻘﻴﺾ هﺎ و ﻧﺎﺳﺦ و ﻣﻨﺴﻮﺧﻬﺎ و در‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد اﺷﺘﺒﺎهﺎت ﺁﺷﮑﺎري هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻳﮏ ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‪ ،‬رﻗﻢ ﮐﻠﻲ ﺁﻧﻬﺎ رادرارﺗﺒﺎط ﺑﺎ‬ ‫دو ﮐﺘﺎب ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ و ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ )ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ( درﺣﺪود هﺸﺘﺎد هﺰارﺑﺮﺁورد ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻧﺎهﻤﺎهﻨﮕﻲ ﻓﺮاﮔﻴﺮي ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎزهﻢ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ اﺻﺎﻟﺖ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎ اﻋﺘﻤﺎد داﺷﺖ ؟‬ ‫درﻃﻮل ﺑﻴﺶ از دو ﻗﺮن اﺧﻴﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻨﺎﻗﺾ هﺎ درﺻﺪهﺎ ﮐﺘﺎب و هﺰاران ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ درﺟﻬﺎن ﻏﺮب‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ درﺟﻬﺎن‬ ‫ﺧﻮد ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ هﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ اي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺻﻔﺤﺎت ﮐﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻦ‬ ‫ﻃﺒﻌﺎ ﺑﺎزﮔﻮﺋﻲ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﺪارم‪ ،‬ﺑﺪﻳﻨﺠﻬﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﺋﻲ ﭼﻨﺪ از ﺁﻧﻬﺎ اﮐﺘﻔﺎ ﻣﻴﮑﻨﻢ‪ .‬دراﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﺧﺎص‬ ‫ﺑﺮﮐﺘﺎب ﺟﺎﻟﺐ "ارزﻳﺎﺑﻲ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس" وﻟﺘﺮ ﻧﻬﺎدﻩ ام‪ ،‬ﮐﻪ درﺁن ﺑﻴﺶ ازهﺸﺘﺼﺪ اﻳﺮاد دﻗﻴﻖ – ﺗﻘﺮﻳﺒﺎهﻤﻴﺸﻪ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ‬ ‫ﻃﻨﺰ ﺧﺎﺻﻲ ﮐﻪ درهﻤﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎي وﻟﺘﺮ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ – ﺑﻪ ﻳﮑﺎﻳﮏ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎي ﺗﻮرات وارد ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺷﺎﻳﺪ ﺗﺬﮐﺮ اﻳﻦ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻴﻤﻮرد ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻴﺎن اﻧﺘﺸﺎر ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺘﺎﺑﻲ )درﺳﺎل ‪ (١٧٧٢‬ﺑﺎ ﺗﺄﻟﻴﻒ "ﮐﺘﺎب ﻣﺴﺘﻄﺎب ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار" ﻣﻼﺑﺎﻗﺮ‬ ‫ﻣﺠﻠﺴﻲ دراﻳﺮان ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﻢ ﻗﺮن ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮرات‪ ،‬ﺁﻧﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺻﺪهﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻳﻬﻮدي و ﻣﺴﻴﺤﻲ درﻃﻮل ﻗﺮون‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪﻩ اﻧﺪ‪،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻏﺎز ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ‪" :‬دراﺑﺘﺪاﺧﺪاﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ و زﻣﻴﻦ را ﺁﻓﺮﻳﺪ‪ ....‬و ﺧﺪا ﮔﻔﺖ روﺷﻨﺎﺋﻲ ﺑﺸﻮد و روﺷﻨﺎﺋﻲ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬و ﺧﺪا روﺷﻨﺎﺋﻲ را دﻳﺪ ﮐﻪ ﻧﻴﮑﻮ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺧﺪا روﺷﻨﺎﺋﻲ را از ﺗﺎرﻳﮑﻲ ﺟﺪاﺳﺎﺧﺖ‪ .. .‬وﺷﺎم ﺑﻮد و ﺻﺒﺢ ﺑﻮد‬ ‫روزي اول "وﻟﻲ ﺗﻨﻬﺎ درﺷﺮح ﮐﺎرهﺎي ﺧﺪاوﻧﺪ درروزﭼﻬﺎرم ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮدﮐﻪ‪" :‬و ﺧﺪا ﮔﻔﺖ ﻧﻴﺮهﺎ درﻓﻠﮏ‬ ‫ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ روﺷﻨﺎﺋﻲ دهﻨﺪ و روزرا ازﺷﺐ ﺟﺪا ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﺪا دوﻧﻴﺮ ﺑﺰرگ ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﮐﻪ اﻋﻈﻢ راﺑﺮاي‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖ روزوﻧﻴﺮاﺻﻐﺮ راﺑﺮاي ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺷﺐ‪،‬و ﺳﺘﺎرﮔﺎن را‪ ،‬و هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎرا درﻓﻠﮏ ﺁﺳﻤﺎن ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﺮزﻣﻴﻦ روﺷﻨﺎﺋﻲ‬ ‫دهﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﺪا دﻳﺪ ﮐﻪ ﻧﻴﮑﻮﺳﺖ‪ ،‬و ﺷﺎم ﺑﻮدوﺻﺒﺢ ﺑﻮد‪،‬روزﭼﻬﺎرم"‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ درﺳﻪ روز اول ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺷﺎم ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ و ﺻﺒﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﻲ ﺁﻧﮑﻪ هﻨﻮز ﺧﻮرﺷﻴﺪي و ﻣﺎهﻲ و ﺳﺘﺎرﮔﺎﻧﻲ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻲ ﺁﻧﮑﻪ هﻨﻮز ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪8‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺧﻮد ﺗﻮرات روز وﺷﺒﻲ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ درروزﭼﻬﺎرم ازهﻢ ﺟﺪاﺷﺪﻩ اﻧﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪،‬و ﻃﺒﻌﺎ ﻧﻮرﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺳﻪ روزﺗﻤﺎم ﺗﺎﺑﻴﺪﻩ اﺳﺖ ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ درروزﭼﻬﺎرم ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪.‬‬ ‫"‪ ...‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮاﺑﻲ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﺮﺁدم ﻣﺴﺘﻮﻟﻲ ﮐﺮد و ﻳﮑﻲ از دﻧﺪﻩ هﺎﻳﺶ راﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻮﺷﺖ درﮔﻮﺷﺖ درﺟﺎﻳﺶ ﭘﺮﮐﺮد‬ ‫وﺁن دﻧﺪﻩ راﮐﻪ از ﺁدم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد زﻧﻲ ﺑﻨﺎ ﮐﺮدواورا ﺑﻨﺰد ﺁدم ﺁورد"‪ .‬وﻟﺘﺮ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ از اول ﺁدم ﺑﺎ ﻳﮏ دﻧﺪﻩ‬ ‫اﺿﺎﻓﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻓﺮزﻧﺪان او هﻤﭽﻨﺎن درهﺮدوﻃﺮف ﺑﺪن دﻧﺪﻩ هﺎﺋﻲ ﻣﺴﺎوي دارﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ هﻢ اوﻣﺘﺬﮐﺮ‬ ‫ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺳﻦ اوﮔﻮﺳﺘﻦ ﻗﺪﻳﺲ ﻣﻌﺮوف دررﺳﺎﻟﻪ اﻟﻬﻴﺎت ﺧﻮد ﺑﻨﺎم ‪ De Genesis‬دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادﻩ اﺳﺖ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻋﻠﻢ اﻟﻬﻲ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ وﺑﺮﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ درﻣﻮرد ﺁن ﮐﻨﺠﮑﺎوي ﮐﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫"‪ ...‬وزن )ﺣﻮا( ﺑﻪ ﻣﺎر ﮔﻔﺖ از ﻣﻴﻮﻩ درﺧﺘﺎن ﺑﺎغ ﻣﻴﺨﻮرﻳﻢ ﻟﻴﮑﻦ از ﻣﻴﻮﻩ درﺧﺘﻲ ﮐﻪ دروﺳﻂ ﺑﺎغ )ﺑﻬﺸﺖ( اﺳﺖ‬ ‫ﻧﻤﻴﺨﻮرﻳﻢ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪا ﮔﻔﺖ ازﺁن ﻣﺨﻮرﻳﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﻣﻴﻤﻴﺮﻳﺪ‪ " .‬وﻟﻲ درﺧﻮد ﺗﻮرات )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ (٢ ،‬ﺁﻣﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁدم ﭘﺲ از راﻧﺪﻩ ﺷﺪن از ﺑﻬﺸﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﺮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ‪ ٩٣٠‬ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ زﻧﺪﮔﻲ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻀﺎد ﺗﻮراﺗﻲ از ﺁﻏﺎزﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻣﻮرد ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﻋﻠﻤﺎي اﻟﻬﻴﺎت ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻗﺪﻳﺲ ﻣﻌﺮوق اوﮔﻮﺳﺘﻴﻨﻮس )ﺳﻦ‬ ‫اوﮔﻮﺳﺘﻦ( ﺁﻧﺮا درﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ ﻣﻴﻼدي ﺑﺪﻳﻨﺼﻮرت ﺣﻞ ﮐﺮدﻩ ﮐﻪ ﻇﺎهﺮا اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺒﻼ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و‬ ‫ﭼﻮن ﺁدم هﻤﺎﻧﻮﻗﺖ ﺗﻮﺑﻪ ﮐﺮد‪ ،‬ﺧﺪا ﻧﻴﺰازﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮد ﻋﺪول ﮐﺮد‪.‬‬ ‫"‪ .....‬و ﻣﺎر ﺑﻪ زن ﮔﻔﺖ‪ :‬هﺮ ﺁﻳﻨﻪ ﺑﺎ ﺧﻮردن اﻳﻦ ﻣﻴﻮﻩ ﻧﺨﻮاهﻴﺪ ﻣﺮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺪا ﻣﻴﺪاﻧﺪ درروزﻳﮑﻪ ازﺁن ﺑﺨﻮرﻳﺪ‬ ‫ﭼﺸﻤﺎﻧﺘﺎن ﺑﺎز ﻣﻴﺸﻮد و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪا ﻋﺎرف ﻧﻴﮏ وﺑﺪ ﺧﻮاهﻴﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ زن از ﻣﻴﻮﻩ درﺧﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺨﻮرد و ﺑﻪ ﺷﻮهﺮ ﺧﻮد‬ ‫ﻧﻴﺰ داد"‪.‬‬ ‫وﻟﺘﺮ ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ‪ :‬ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺮف زدن ﻣﺎر درﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﺷﮑﺎﻟﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا درﺟﺎي دﻳﮕﺮ هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﺎدﻩ‬ ‫اﻻﻏﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺒﺮي ﺣﺮف ﻣﻴﺰﻧﺪ و ﻣﺎهﻲ ﻳﻮﻧﺲ روزي دو ﺑﺎر از رود ﻓﺮات ﺑﻴﺮون ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﺗﺎﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺧﺪا‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﻲ ﻣﻮﻋﻈﻪ ﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺸﮑﻠﺘﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎر )ﺷﻴﻄﺎن( ﮐﻪ ﻃﺒﻌﺎ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ راﻩ داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ درﮐﺠﺎ ﺑﺎ ﺁدم وﺣﻮا ﮔﻔﺘﮕﻮ ﮐﺮد ؟ و درﺁﻧﻮﻗﺖ ﮐﻪ هﻨﻮز زﺑﺎن ﻣﻘﺪس ﻋﺒﺮي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد اﻳﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮ را ﺑﺎ ﭼﻪ‬ ‫زﺑﺎﻧﻲ اﻧﺠﺎم داد؟‬ ‫"‪ .....‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎر ﻓﺮﻣﻮد ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺁدم را اﻏﻮا ﮐﺮدي از ﺟﻤﻴﻊ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺻﺤﺮا ﻣﻠﻌﻮﻧﺘﺮ ﺧﻮاهﻲ ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ ازاﻳﻦ‬ ‫ﺑﺮﺷﮑﻤﺖ راﻩ ﺧﻮاهﻲ رﻓﺖ وﺗﻤﺎم اﻳﺎم ﻋﻤﺮت ﺧﺎک ﺧﻮاهﻲ ﺧﻮرد"‪ .‬درارزﻳﺎﺑﻲ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻴﺰ وﻟﺘﺮ ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﺁﻳﺎ‬ ‫ﻣﺎر ﭘﻴﺶ از ﻣﻠﻌﻮن ﺷﺪن روي ﭼﻬﺎر ﭘﺎ راﻩ ﻣﻴﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ؟ و اﮔﺮ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻇﺎهﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ وي درﺗﻤﺎم اﻳﺎم‬ ‫ﻋﻤﺮش ﺧﺎک ﺑﺨﻮرد‪ ،‬ﭼﺮا هﻴﭻ ﻣﺎري ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﺧﺎک ﻧﺨﻮردﻩ اﺳﺖ ؟‬ ‫"‪......‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻨﮏ ﮐﻪ ﺁدم از درﺧﺖ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻧﻴﮏ وﺑﺪ ﺧﻮردﻩ هﻤﺎﻧﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﺎ ﺷﺪﻩ و ﻋﺎرف ﻧﻴﮏ وﺑﺪﮔﺮدﻳﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻨﮏ ﻣﺒﺎداﮐﻪ دﺳﺖ ﺧﻮدرا درازﮐﻨﺪ و از درﺧﺖ ﺣﻴﺎت ﻧﻴﺰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺨﻮرد و ﺗﺎ ﺑﻪ اﺑﺪ زﻧﺪﻩ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﺧﺪا اورا از ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻴﺮون ﮐﺮد ﺗﺎ ﮐﺎرزﻣﻴﻨﻲ را ﮐﻪ از ﺁن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﮑﻨﺪ‪،‬و ﺷﻤﺸﻴﺮﺁﺗﺸﺒﺎري راﮐﻪ ﺑﻬﺮ ﺳﻮ ﮔﺮدش‬ ‫ﻣﻴﮑﺮد ﻣﺄﻣﻮرﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ درﺧﺖ زﻧﺪﮔﻲ را ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﮐﻨﺪ‪ ".‬ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﮐﻪ وﻟﺘﺮ درﻣﻮرد اﻳﻦ ﭼﻨﺪ ﺑﻨﺪ ﻣﻴﺪهﺪ ﻣﻔﻬﻮم ﻓﻠﺴﻔﻲ‬ ‫ﺟﺎﻟﺒﻲ دارد‪ ":‬اﮔﺮﺧﺪاوﻧﺪ درﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺧﻮد واﻗﻌﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮم ﺁن اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻧﻴﮏ و ﺑﺪ از‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﻧﻮع اﻧﺴﺎن ﻳﮏ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ و درﺳﺖ درﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺁن اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ ،‬و‬ ‫ﺁن اﻧﺴﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ ﻗﻮﻩ ﺗﻤﻴﺰ ﺧﻮب را ازﺑﺪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ " .‬دراﻳﻦ ﻣﻮرد وﻟﺘﺮ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﻳﻮﻟﻴﺎﻧﻮس اﻣﭙﺮاﺗﻮر ﻣﻴﺘﺮاﻧﻲ و ﺿﺪ ﻣﺴﻴﺤﻲ روم رادرﺧﻄﺎﺑﻪ ﻣﺸﻬﻮر اوﻧﻘﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاي ﻳﻬﻮد و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ درﺳﺖ‬ ‫ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ از ﺁدم و ﺣﻮا ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ازﻣﻴﻮﻩ درﺧﺖ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻧﻴﮏ وﺑﺪ هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﺪاي ﺧﻮدﺷﺎﻧﺮا‬ ‫ﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ ﺗﺮﺑﭙﺮﺳﺘﻨﺪ و ﺧﻮب را از ﺑﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺸﺨﻴﺺ دهﻨﺪ‪.‬‬ ‫____________________________‬ ‫‪ -١‬ارﺗﺒﺎط زن و دﻧﺪﻩ دراﺳﻄﻮرﻩ ﺗﻮراﺗﻲ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ازاﻳﻨﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ درزﺑﺎن ﺳﻮﻣﺮي اﻳﻦ هﺮدوﮐﻠﻤﻪ ﺗﻠﻔﻆ‬ ‫ﻣﺸﺎﲠﻲ دارﻧﺪ و ﻣﻴﺘﻮان اﺣﺘﻤﺎل داد ﮐﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺗﻮرات اﻳﻦ دوﻣﻔﻬﻮم را ﺟﺎي ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪9‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫"‪ ...‬و ﺁدم ﺑﻪ زن ﺧﻮد ﺣﻮا درﺁﻣﺪ و اوﺁﺑﺴﺘﻦ ﺷﺪ و ﻗﺎﺑﻴﻞ را زاﺋﻴﺪ‪ ،‬وﺑﺎردﻳﮕﺮ ﺁﺑﺴﺘﻦ ﺷﺪ وهﺎﺑﻴﻞ را زاﺋﻴﺪ‪،‬و هﺎﺑﻴﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﮔﻠﻪ داري ﭘﺮداﺧﺖ و ﻗﺎﺑﻴﻞ ﺑﻪ زراﻋﺖ‪ .‬و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻣﺮور اﻳﺎم ﻗﺎﺑﻴﻞ از ﻣﺤﺼﻮل زﻣﻴﻦ ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺧﺪاوﻧﺪ هﺪﻳﻪ ﺁورد و‬ ‫هﺎﺑﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﻧﻮزادان ﮔﻠﻪ ﺧﻮد وﭘﻴﻪ ﺁﻧﻬﺎراﺑﺮاي ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁورد‪،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ هﺪﻳﻪ هﺎﺑﻴﻞ را ﭘﺴﻨﺪﻳﺪ اﻣﺎ هﺪﻳﻪ ﻗﺎﺑﻴﻞ راﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺸﻢ ﻗﺎﺑﻴﻞ اﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﺳﺮﺧﻮد را ﺑﻪ زﻳﺮ اﻓﮑﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪو ﮔﻔﺖ ﭼﺮا ﺧﺸﻤﻨﺎک ﺷﺪي ؟‬ ‫اﮔﺮ ﺗﻮهﻢ هﺪﻳﻪ اي ﻣﺜﻞ ﺑﺮادرت هﺎﺑﻴﻞ ﻣﻲ ﺁوردي هﺮ ﺁﻳﻨﻪ ﻣﻘﺒﻮل ﻣﻦ ﻣﻴﺸﺪ‪ .‬و واﻗﻊ ﺷﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن ﺑﻪ ﺻﺤﺮا رﻓﺘﻨﺪ ﻗﺎﺑﻴﻞ‬ ‫ﺑﺮﺑﺮادر ﺧﻮد هﺎﺑﻴﻞ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ اورا ﺑﮑﺸﺖ "‪ .‬وﻟﺘﺮ دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪ :‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﭼﺮا ﺧﺪاﻳﺎن درهﺮ دورﻩ و ﺑﻪ‬ ‫هﺮﺻﻮرت ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻳﺎ ﺣﻴﻮاﻧﺎت را ﺑﺮهﺪاﻳﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﮐﺸﺘﺎر درﺁﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻴﺪهﻨﺪ ؟ وﻟﻲ ﺣﺘﻲ دراﻳﻦ ﺻﻮرت‬ ‫ﻧﻴﺰﺁﻳﺎ ﻳﻬﻮﻩ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﻴﺎن دوﺑﺮادر ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮزي ﺑﻮﺟﻮد ﻧﻴﺎورد و ﻳﮑﻲ از ﺁن دو را ﻃﻮري ﺳﺮﺷﮑﺴﺘﻪ ﻧﮑﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮادرش دﺳﺖ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﺎزﻩ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺑﺮادرﮐﺸﻲ‪ ،‬ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ ازﺑﺮادر ﺁدﻣﮑﺶ و ﻧﻪ از ﺑﺮادرﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﮐﻨﺪ ؟‬ ‫"‪ ...‬و ﭼﻮن ﻗﺎﺋﻦ )ﻗﺎﺑﻴﻞ( ﺑﺮادرش هﺎﺑﻴﻞ را ﮐﺸﺖ‪،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﺪا ﻣﻘﺮرﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ هﺮ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻴﻞ راﺑﮑﺸﺪ هﻔﺖ ﭼﻨﺪان ازاو‬ ‫اﻧﺘﻘﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻴﻞ ﻋﻼﻣﺘﻲ داد ﮐﻪ هﺮﮐﻪ اورا ﺑﻴﺎﺑﺪ وي را ﻧﮑﺸﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻗﺎﺑﻴﻞ ا زﺣﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻴﺮون رﻓﺖ‬ ‫و درﺷﺮق ﺑﺎغ ﻋﺪن ﺳﺎﮐﻦ ﺷﺪ‪،‬و درﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ زوﺟﻪ ﺧﻮد درﺁﻣﺪ واز اوﭘﺴﺮي ﺑﻨﺎم ﺧﻨﻮخ ﺁورد و ﺷﻬﺮي ﺑﻨﺎ ﮐﺮد و ﺁﻧﺮا‬ ‫ﺑﻨﺎم ﭘﺴﺮ ﺧﻮد ﺧﻨﻮخ ﻧﺎم ﻧﻬﺎد " )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪ . (١٧-١۵ ،‬دراﺷﺎرﻩ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات‪ ،‬وﻟﺘﺮ‬ ‫ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ‪ " :‬ﮔﺬﺷﺘﻪ ازاﻳﻨﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﮏ ﻗﺎﺗﻞ ﺑﺮادر ﮐﺶ رازﻳﺮ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﺎص ﺧﻮد ﻣﻴﮕﻴﺮد‪،‬ﺁﻧﻬﻢ درﺷﺮاﻳﻄﻲ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﭘﺪرو‬ ‫ﻣﺎدر او و درﭘﻲ ﺁﻧﻬﺎ هﻤﻪ ﻧﻮع ﺑﺸﺮ را ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮردن ﻳﮏ ﻣﻴﻮﻩ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﻋﺬاب داﺋﻢ درروي زﻣﻴﻦ‬ ‫ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ هﻤﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻤﻴﺪاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻗﺘﻞ هﺎﺑﻴﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﺮادرش‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺟﺰﺳﻪ ﻧﻔﺮ)ﺁدم‪،‬‬ ‫ﺣﻮا‪ ،‬ﻗﺎﺑﻴﻞ( هﻴﭻ اﻧﺴﺎﻧﻲ درروي زﻣﻴﻦ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻗﺎﺑﻴﻞ را ﺑﻴﺎﺑﺪ و اوراﺑﮑﺸﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ازاوﺑﺪﻳﻦ ﮔﻨﺎﻩ هﻔﺖ‬ ‫ﺑﺎراﻧﺘﻘﺎم ﺑﮕﻴﺮد؟ و روﺷﻦ هﻢ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ زوﺟﻪ اي ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻴﻞ ﮔﺮﻓﺖ ازﮐﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد؟ وﺷﻬﺮي ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺖ وﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫ﭘﺴﺮش ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﮐﺮد ﺑﻪ دﺳﺖ ﮐﺪام ﮐﺴﺎﻧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ؟ و ﭼﻪ ﻣﺮدﻣﻲ درﺁن ﺳﮑﻮﻧﺖ ﮔﺰﻳﺪﻧﺪ ؟"‬ ‫ﭘﻴﺶ از ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻃﻮﻓﺎن ﻧﻮح‪ ،‬ﺧﺪا ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻴﮕﻴﺮد ﮐﻪ درﺁﻳﻨﺪﻩ " اﻳﺎم ﻋﻤﺮ ﺑﺸﺮﺷﺶ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ"‬ ‫)ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ، (٣ ،‬وﻟﻲ هﻤﻴﻦ ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ )ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪ (٣٢-١٠ ،‬ازدﻩ ﻧﺴﻞ ﭘﻴﺎﭘﻲ از ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﻮح‬ ‫ﻧﺎم ﻣﻴﺒﺮد ﮐﻪ هﺮﮐﺪام از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت از‪ ١۴٨‬ﺳﺎل ﺗﺎ ‪ ۶٠٠‬ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ وﺣﺘﻲ ﻳﮑﻲ از ﺁﻧﺎن هﻢ زودﺗﺮاز ﺻﺪو‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻧﻤﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬درﺟﺮﻳﺎن هﻤﻴﻦ ﻃﻮﻓﺎن‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻮح دﺳﺘﻮر ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ از هﺮﺣﻴﻮان روي زﻣﻴﻦ ﻳﮏ‬ ‫ﺟﻔﺖ ﻧﺮوﻣﺎدﻩ درﮐﺸﺘﻲ ﺧﻮد ﺟﺎدهﺪ)ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ، (١٩،‬وﻟﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﻮررا ﻓﺮاﻣﻮش‬ ‫ﻣﻴﮑﻨﺪ و از هﻤﻴﻦ ﻧﻮح ﻣﻴﺨﻮاهﺪ ﮐﻪ هﻔﺖ ﺟﻔﺖ ازﺑﻬﺎﺋﻢ راﺑﻪ ﮐﺸﺘﻲ ﺧﻮد ﺑﻴﺎورد )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪. (٣ ،‬‬ ‫هﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻴﮕﻴﺮد ﺑﺮاي ﺁزﻣﺎﻳﺶ درﺟﻪ اﺧﻼص اﺑﺮاهﻴﻢ از او ﺑﺨﻮاهﺪ ﮐﻪ ﭘﺴﺮش را درراﻩ ﺧﺪا ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‬ ‫ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات ﺑﺪو ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ " اﮐﻨﻮن ﭘﺴﺮ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺧﻮدت اﺳﺤﺎق راﺑﺮدارو ﺑﺰﻣﻴﻦ ﻣﻮرﻳﺎ ﺑﺮوﺗﺎ درﺁﻧﺠﺎ اورا‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﮐﻨﻲ ")ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ ودوم‪ (٢ ،‬ووﻗﺘﻴﮑﻪ ﺧﻮدش ﻣﺎﻧﻊ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺷﺪن اﻳﻦ ﭘﺴﺮ ﻣﻴﺸﻮد‬ ‫ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻣﻴﺨﻮرد ﮐﻪ‪" :‬ﺑﻪ ذات اﻗﺪس ﺧﻮدم ﻗﺴﻢ ﻣﻴﺨﻮرم ﮐﻪ ﭼﻮن ﭘﺴﺮ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺧﻮدت راازﻣﻦ درﻳﻎ ﻧﺪاﺷﺘﻲ هﺮ ﺁﻳﻨﻪ‬ ‫ذرﻳﺖ ﺗﺮﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺁﺳﻤﺎن و رﻳﮕﻬﺎي ﮐﻨﺎر درﻳﺎ ﮐﺜﻴﺮ ﺳﺎزم " )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ . (١۶،‬وﻟﻲ هﻤﻴﻦ ﺗﻮرات درﻓﺼﻮل ﻗﺒﻞ از‬ ‫ﺁن ﺧﺒﺮ دادﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﭘﻴﺶ ازﺁﻧﮑﻪ اﺳﺤﺎق ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﻮد‪ ،‬ازﮐﻨﻴﺰ ﺧﻮد هﺎﺟﺮ ﻓﺮزﻧﺪي ﺑﻨﺎم اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫)ﮐﻪ درﺳﻨﺘﻬﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺎي ﻗﻮم ﻋﺮب و ﺳﺎزﻧﺪﻩ ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ اﺳﺖ و اﺳﺤﺎق ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻌﺪ از ﺁن از ﻣﺎدرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ‬ ‫ﺧﻮد ﺳﺎرا ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ و ﺑﺪﻳﻦ ﺣﺴﺎب اﺳﺤﺎق ﻣﻄﻠﻘﺎ ﭘﺴﺮ ﻳﮕﺎﻧﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﻣﻌﺠﺰات دﻩ ﮔﺎﻧﻪ ﻣﺤﻴﺮاﻟﻌﻘﻮل ﻣﻮﺳﻲ درﻣﺼﺮ‪ ،‬ﻣﻌﺠﺰﻩ ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﺣﮑﺎﻳﺖ ازاﻳﻦ دارد ﮐﻪ "ﺗﻤﺎﻣﻲ اﺳﺒﺎن و اﻻﻏﺎن و‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان ﻣﺼﺮﻳﺎن ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ وﺑﺎﺋﻲ ﺳﺨﺖ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪﻧﺪ "‪ ،‬وﻟﻲ دردهﻤﻴﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ هﻤﻴﻦ ﻣﻮﺳﻲ‪،‬ﻓﺮﻋﻮن ﺑﺎ هﻤﻪ‬ ‫ﺳﻮاران و اﺳﺒﻬﺎ و اراﺑﻪ هﺎ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻟﺸﮑﺮﻳﺎن ﺧﻮدﺑﺪﻧﺒﺎل ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﻴﺸﺘﺎﺑﺪو ﺧﻮد او ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ دردرﻳﺎ ﻏﺮق‬ ‫ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬درﺳﻔﺮﺧﺮوج ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺸﺼﺪ هﺰارﻣﺮد ﻳﻬﻮدي ﮐﻪ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ زﻧﺎن و ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد از ﻣﺼﺮ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ در"اﻳﻠﻴﻢ " ﭼﺎدر زدﻧﺪ ﮐﻪ درﺁن ﺗﻨﻬﺎ دوازدﻩ ﭼﺸﻤﻪ ﺁب و هﻔﺘﺎد درﺧﺖ ﺧﺮﻣﺎ ﺑﻮد و هﻤﮕﻲ ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﺪ‬ ‫و ﺧﻮردﻧﺪ و ﻣﺪت زﻳﺎدي درﺁﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ )ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‪ . (٢٧ ،‬درﭘﺎﻳﺎن دورﻩ ﺳﺮﮔﺮداﻧﻲ ﻳﻬﻮدﻳﺎن درﺻﺤﺮا‪ ،‬ﻣﻮﺳﻲ‬ ‫ﺑﺪاﻧﺎن ﺧﻄﺎب ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ "اﻳﻨﮏ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪاﻳﺘﺎن ﺷﻤﺎ را ﭼﻬﻞ ﺳﺎل و ﻳﺎزدﻩ ﻣﺎﻩ دراﻳﻦ ﺑﻴﺎﺑﺎن رهﺒﺮي ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﺑﻲ ﺁﻧﮑﻪ‬ ‫ﻟﺒﺎس ﺑﺮﺗﻨﺘﺎن ﻣﻨﺪرس ﺷﻮد ﻳﺎ ﭘﺎهﺎﻳﺘﺎن ﺁﻣﺎس ﮐﻨﺪ")ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ ، (۴-٢ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺗﻮرات ﻣﻮﺳﻲ‬ ‫هﻨﮕﺎم ﺧﺮوج از ﻣﺼﺮ هﺸﺘﺎد ﺳﺎل داﺷﺘﻪ ودروﻗﺖ ﻣﺮگ ﺻﺪو ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺎاﻳﻦ ﺣﺴﺎب درﻣﻮﻗﻊ ﺧﻄﺎب‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪10‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﻣﺪﺗﻲ از ﻣﺮﮔﺶ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺟﺎﻧﺐ دﻳﮕﺮ هﻤﻴﻦ ﻣﺮدان و زﻧﺎن و ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻗﻮل ﻣﻮﺳﻲ ﻧﻪ ﻟﺒﺎس ﺑﺮﺗﻨﺸﺎن ﻣﻨﺪرس ﺷﺪﻩ و ﻧﻪ ﭘﺎهﺎﻳﺸﺎن ﺁﻣﺎس ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬درهﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪ ارض ﮐﻨﻌﺎن‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﻋﺰرا ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻳﻬﻮد درﮐﺘﺎﺑﻲ ﮐﻪ ﻧﺎم ﺧﻮد اورا دارد‪،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻣﺎر ﮔﻴﺮي ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪" :‬و ﺷﻤﺎر ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﻲ ﮐﻪ درﺑﺎزﮔﺸﺖ‬ ‫ازﻣﺼﺮ ﺑﻪ ارض ﮐﻨﻌﺎن ﺁﻣﺪﻧﺪ ‪ ۴٢۶٣٠‬ﻧﻔﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻮاي ﻏﻼﻣﺎن و ﮐﻨﻴﺰان اﻳﺸﺎن ﮐﻪ ‪ ٧٣٣٧‬ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﻐﻨﻴﺎن و‬ ‫ﻣﻐﻨﻴﺎت اﻳﺸﺎن ﮐﻪ ‪ ٢٠٠‬ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و اﺳﺒﺎن اﻳﺸﺎن ﮐﻪ ‪ ٧٣٠‬رأس ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬واﻻﻏﺎن اﻳﺸﺎن ﮐﻪ ‪ ۶٧٢٠‬رأس‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ")ﮐﺘﺎب اول ﻋﺰرا‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ . (۶۴ ،‬هﻤﻴﻦ ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﺁﻧﭽﻪ درﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﺁﻣﺪﻩ درﺑﻴﺶ از‬ ‫ﻳﮑﺼﺪﺣﻤﻠﻪ ﭘﻴﺎﭘﻲ ﺷﻬﺮهﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻨﻌﺎن راﻣﺘﺼﺮف ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ وﻣﺮدم ﺁﻧﻬﺎ راﻗﺘﻞ ﻋﺎم و ﺧﻮد ﺷﻬﺮهﺎ را وﻳﺮان ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫و ﺑﺎهﻤﻪ ﺁﻧﮑﻪ ﺳﺎﻳﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺮﺳﺮﺷﺎن ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﺳﺖ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺗﻠﻔﺎﺗﻲ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ درﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺎﺟﺮا ﺷﻤﺎر ﺁﻧﺎن ﺳﻴﺼﺪ هﺰارﺗﻦ ﺑﺮﺁورﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬ ‫درﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﻳﻌﻘﻮب هﻨﮕﺎم ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﺑﺮاي دﻳﺪارﻳﻮﺳﻒ‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻓﺮﻋﻮن درﻧﻴﮑﻮﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﻞ‬ ‫ﻣﺼﺮ ﻳﻌﻨﻲ درارض ﻋﻤﺴﻴﺲ)زﻣﻴﻦ راﻣﺴﺲ( ﺳﮑﻮﻧﺖ دادﻩ ﺷﺪ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ دراﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﮐﻪ ﺗﻮرات ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﺪ‬ ‫هﻨﻮز ﻧﻪ راﻣﺴﺲ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد وﻧﻪ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻨﺎم ارض راﻣﺴﺲ درﻣﺼﺮ وﺟﻮد داﺷﺖ )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﻞ هﻔﺘﻢ‪،‬‬ ‫‪ . (١١‬درهﻤﻴﻦ ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺳﺎرا زن اﺑﺮاهﻴﻢ در‪ ١٢٧‬ﺳﺎﻟﮕﻲ درﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬اﺑﺮاهﻴﻢ ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫زﻣﻴﻨﻲ را ﺑﺮاي دﻓﻦ او درﺣﺒﺮون ﺧﺮﻳﺪاري ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﺎﻟﮏ زﻣﻴﻦ او ﺑﺎﺑﺖ ﺑﻬﺎي ﺁن ‪ ۴٠٠‬ﺷﮑﻞ ﻧﻘﺮﻩ ﺧﻮاﺳﺖ )ﺳﻔﺮ‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﺳﻮم‪ ، (١۵ ،‬وﻟﻲ ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ وﻟﺘﺮ ﺗﺬﮐﺮﻣﻴﺪهﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ درﺁن هﻨﮕﺎم ﺳﮑﻪ اي ﺑﻨﺎم ﺷﮑﻞ‬ ‫درﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻨﻌﺎن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﻲ درزﻣﺎن ﻣﻮﺳﻲ ﻧﻴﺰ هﻴﭻ ﺟﺎ اﺷﺎرﻩ اي ﺑﻪ وﺟﻮد ﺳﮑﻪ ﻃﻼ ﻳﺎ ﻧﻘﺮﻩ ﻧﺸﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ زﻣﻴﻦ ﺧﺮﻳﺪاري ﺷﺪﻩ ﺑﺮاي دﻓﻦ ﺳﺎرا ﻧﺸﺎن ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺘﺎب ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻳﻌﻨﻲ اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﮐﺘﺎب‬ ‫ﺗﻮرات ﺑﺴﻴﺎر دﻳﺮﺗﺮ از ﺁﻧﮑﻪ ادﻋﺎ ﻣﻴﺸﻮد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﺳﻔﺮ ﺧﺮوج ﻣﺤﻞ دﻳﺪار ﻣﻮﺳﻲ ﺑﺎ ﻳﻬﻮﻩ ﻳﮑﺠﺎ ﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﮐﻮﻩ ﺣﻮرﻳﺐ )ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫هﻔﺪهﻢ‪ . (۶ ،‬درهﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب ازﻗﻮل ﻳﻬﻮﻩ درﮔﻔﺘﮕﻮي او ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻦ اﻧﺘﻘﺎم ﮔﻨﺎﻩ ﭘﺪران را ﺗﺎ ﭼﻬﺎر‬ ‫ﻧﺴﻞ از ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸﺎن ﻣﻴﮕﻴﺮم ) ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ، (۵ ،‬وﻟﻲ درﮐﺘﺎب ﻳﺮﻣﻴﺎ اﻳﻦ اﻧﺘﻘﺎم ﺑﻪ ﻳﮏ ﻧﺴﻞ ﻣﺤﺪود ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ) ارﻣﻴﺎء‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻲ وﻳﮑﻢ‪ ، (٢٩ ،‬و درﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎل از زﺑﺎن هﻤﻴﻦ ﻳﻬﻮﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮ ﮐﺴﻲ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﺑﺖ ﮔﻨﺎﻩ‬ ‫ﺧﻮدش ﺧﻮد ﺟﻮاب ﺧﻮاهﺪ داد )ﺣﺰﻗﻴﺎل‪ ،‬ﺑﺎب هﺠﺪهﻢ‪. (١۶-١٢ .۴-٢ ،‬‬ ‫درﮐﺘﺎب ﻳﺮﻣﺎ‪ ،‬ﺧﺪا ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮش اﻃﻼع ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﺑﺰودي ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﺒﻮﮐﺪ ﻧﺼﺮﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻠﻲ ﻣﻐﻠﻮب ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﺷﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻋﻮن و ﮐﺴﺎﻧﺶ را ﺑﺪﺳﺖ دﺷﻤﻨﺎن ﺑﺎﺑﻠﻲ ﺧﻮد ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﻧﻪ اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻞ هﻴﭽﻮﻗﺖ‬ ‫ﻣﺼﺮ را ﺗﺼﺮف ﮐﺮد و ﻧﻪ ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ ﺑﺪﺳﺖ او اﺳﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬درﻋﻮض ﻣﺪﺗﻬﺎ ﺑﻌﺪ ﻣﺼﺮ ﻣﻐﻠﻮب ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎرس ﺷﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﭘﻴﺶ از ﺁن ﺧﻮد ﺑﺎﺑﻞ را ﻧﻴﺰ ﺗﺼﺮف ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد )ﮐﺘﺎب ارﻣﻴﺎء ﻧﺒﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﻞ وﺷﺸﻢ‪ .(٢٨-٢۵ ،‬ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﻲ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ‬ ‫از ﺟﺎﻧﺐ ﺣﺰﻗﻴﺎل درﻣﻮرد هﻮﻓﺮا ﻓﺮﻋﻮن دﻳﮕﺮ ﻣﺼﺮ و ﺑﺨﺖ اﻟﻨﺼﺮ ﺑﻬﻤﻴﻦ اﻧﺪازﻩ ﻏﻠﻂ از ﮐﺎر درﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﮐﺘﺎب ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ﺗﻮرات ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺳﻲ هﺰار اراﺑﻪ ﺟﻨﮕﻲ و ﺷﺸﻬﺰار ﺳﻮار‬ ‫و " ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﺷﻦ هﺎي درﻳﺎ " ﺳﺮﺑﺎز ﮔﺮد ﺁوردﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻟﺸﮑﺮ ﺁراﺋﻲ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ را ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ درﺁن‬ ‫هﻨﮕﺎم ﭼﻨﺎن ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﻨﮕﻲ ﻓﺮاواﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺴﻴﺞ ﮔﺴﺘﺮدﻩ را از ﺟﺎﻧﺐ دﺷﻤﻨﺎن ﺁن اﻳﺠﺎب ﻣﻴﮑﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫درﺳﺖ درهﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ از اﻳﻦ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن درزﻳﺮ ﺗﺴﻠﻂ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن ﺣﻖ داﺷﺘﻦ ﻳﮏ ﭼﺎﻗﻮ را هﻢ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪" :‬و درﺗﻤﺎﻣﻲ زﻣﻴﻦ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺁهﻨﮕﺮي ﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻴﺸﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ ﻣﺒﺎدا ﻋﺒﺮاﻧﻴﺎن ﺑﺮاي ﺧﻮد‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻳﺎ ﻧﻴﺰﻩ ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪ .‬و ﺟﻤﻴﻊ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﻧﺰد ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن ﻓﺮود ﻣﻲ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ هﺮ ﮐﺲ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻴﻞ و ﮔﺎوﺁهﻦ و ﺗﺒﺮ و‬ ‫داس ﺧﻮد را ﺗﻴﺰ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و درروز ﺟﻨﮓ ﺷﻤﺸﻴﺮ و ﻧﻴﺰﻩ دردﺳﺖ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻳﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪ")ﮐﺘﺎب اول ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ‪،‬‬ ‫ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ‪.(٢١-١٩ ،‬‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺿﺪ وﻧﻘﻴﺾ هﺎي ﻓﺮاوان‪ ،‬ﻓﺼﻮل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮرات ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ ﮔﻮﺋﻲ هﺎﺋﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ارﺗﺒﺎط دادن‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم را ﭘﻴﺪا ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺻﻮﻻ ﺑﺎ ارﻗﺎم و ﺁﻣﺎر و ﻣﻌﺎدﻻت ﺟﻤﻊ و ﺗﻔﺮﻳﻖ ﺁﺷﻨﺎ ﻧﺒﻮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ﮔﺎن واﻗﻌﻲ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎي ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﻧﻴﺰ دراﻓﺴﺎﻧﻪ ﭘﺮدازﻳﻬﺎي ﺧﻮد از واﻗﻌﻴﺘﻬﺎي‬ ‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﺁﻣﺎر و ارﻗﺎم ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪:‬‬ ‫"‪ ...‬ﭘﺲ زارح ﺣﺒﺸﻲ ﺑﺎ هﺰار هﺰار )ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن( ﺳﭙﺎﻩ و ﺳﻴﺼﺪ اراﺑﻪ ﺟﻨﮕﻲ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ و ﺑﻪ ﻣﺮﻳﺸﻪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺁﺳﺎ )ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﻬﻮدا( ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ اﻳﺸﺎن ﺑﻴﺮون رﻓﺖ و ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪاي ﺧﻮد را ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺣﺒﺸﻴﺎن را ﺑﻪ ﺣﻀﻮر‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪11‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﻳﻬﻮدا ﺷﮑﺴﺖ داد و ﺁﺳﺎ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺗﻌﺎﻗﺐ ﻧﻤﻮد‪ ،‬و از ﺣﺒﺸﻴﺎن ﺁﻧﻘﺪراﻓﺘﺎدﻧﺪ ﮐﻪ ازاﻳﺸﺎن ﺣﺘﻲ ﻳﮏ ﺗﻦ زﻧﺪﻩ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬و‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺷﻬﺮهﺎ را ﺗﺎراج ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺑﺴﻴﺎر درﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺧﻴﻤﻪ هﺎي ﮔﺎوان و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان را ﻧﻴﺰ زدﻧﺪو‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨــــﺪهﺎ و ﺷﺘﺮان ﻓــــﺮاوان ﺑﺮداﺷــــﺘﻪ ﺑﻪ اورﺷﻠﻴـــﻢ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻧـــﻤﻮدﻧﺪ " )ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫ﭼﻬﺎردهﻢ‪. (١۶-١٠ ،‬‬ ‫"‪ ....‬و ﺁﺟﺎز ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ درﻧﻈﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﺴﻨﺪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻧﻴﺎورد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ دروادي‬ ‫اﺑﻦ هﻨﻮم ﺑﺨﻮر ﺳﻮزاﻧﻴﺪ و ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ هﺎ را ﺑﺮﺑﺎﻻي ﺗﻞ هﺎ و زﻳﺮ درﺧﺘﻬﺎ ي ﺳﺒﺰ ﮔﺬراﻧﻴﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪاﻳﺶ ﻓﻘﺢ‬ ‫ﺑﻦ رﻣﻠﻴﺎ را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ ﮐﻪ درﻇﺮف ﻳﮑﺮوز ‪ ١٢٠٠٠٠‬ﻧﻔﺮ از اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﮐﻪ ﺟﻤﻴﻊ اﻳﺸﺎن ﻣﺮدان ﺟﻨﮕﻲ ﺑﻮدﻧﺪ در ﺳﺮ‬ ‫زﻣﻴﻦ ﻳﻬﻮدا ﮐﺸﺖ و ‪ ٢٠٠٠٠٠‬ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ از ﺁﻧﺎن زﻧﺎن و ﭘﺴﺮان و دﺧﺘﺮاﻧﺸﺎن را ﺑﻪ اﺳﻴﺮي ﮔﺮﻓﺖ ")ﮐﺘﺎب دوم‬ ‫ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﺸﺘﻢ‪.(٨-١ ،‬‬ ‫"‪ ...‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻦ اﻳﻦ ﺷﻬﺮ )اورﺷﻠﻴﻢ( را ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺑﻨﺪﻩ ﺧﻮدم داود ﻧﺠﺎت ﺧﻮاهﻢ داد‪ .‬ﭘﺲ درﺁن ﺷﺐ ﻓﺮﺷﺘﻪ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻩ ‪ ١٨۵٠٠٠‬ﻧﻔﺮ از اردوي ﺁﺷﻮري را زد‪ ،‬و ﺑﺎﻣﺪادان ﭼﻮن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ اﻳﻨﮏ ﺟﻤﻴﻊ ﺁﻧﻬﺎ ﻻﺷﻪ هﺎي‬ ‫ﻣﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ " )ﮐﺘﺎب دوم ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪،‬ﺑﺎب ﻧﻮزدهﻢ‪ . (٣۵-٣۴ ،‬اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ از‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﺁﺷﻮرﻳﺎن درزﻣﺎن ﭘﺎدﺷﺎهﻲ ﺳﻨﺎ ﺧﺮﻳﺐ)ﺳﺨﺎرﻳﺐ ﺗﻮرات( ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻳﻬﻮدا ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻳﻬﻮد‬ ‫و ﻏﺎرت اورﺷﻠﻴﻢ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬درﺑﺎرﻩ هﻤﻴﻦ ﺟﻨﮕﻲ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺗﻮرات درﺁن ﻧﺰدﻳﮏ دوﻳﺴﺖ هﺰار ﻧﻔﺮ از ﺳﭙﺎهﻴﺎن ﺁﺷﻮر‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ "ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ " درﻋﺮض ﻳﮏ ﺷﺐ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻨﮕﻨﻮﺷﺘﻪ ﺳﻨﺎﺧﺮﻳﺐ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺁﺷﻮر‪،‬ﮐﻪ درﮐﺎوﺷﻬﺎي‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻴﻨﻮا ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ و اﮐﻨﻮن درﻣﻮزﻩ ﺑﺮﻟﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﮐﻲ اﺳﺖ‪" :‬‬ ‫"‪ ....‬وﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﺮ ﺣﺰﻗﻴﺎ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﻬﻮدا ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺳﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻓﺮود ﻧﻴﺎوردﻩ ﺑﻮد ﺗﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﭼﻬﻞ وﺷﺶ ﻗﻠﻌﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ او و ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﺑﻴﺸﻤﺎري از ﺷﻬﺮهﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﻣﻨﺠﻨﻴﻖ هﺎ و ﭘﻴﺎدﻩ ﻧﻈﺎم و ﻧﺮدﺑﺎﻧﻬﺎي ﺣﻤﻠﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ و ﺗﺼﺮف‬ ‫ﮐﺮدم‪ ٢٠٠٠٠٠ ،‬ﻧﻔﺮ از ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ وﻣﺮد وزن وﺷﻤﺎر ﻧﺎﻣﺤﺪودي از اﺳﺒﺎن و اﻻﻏﺎن و ﺷﺘﺮان و ﮔﺎوان و‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان و ﺑﺰهﺎ را ﺑﻪ اﺳﺎرت و ﺑﻪ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺧﻮد ﺣﺰﻗﻴﺎ را ﮐﻪ دردرون اورﺷﻠﻴﻢ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺧﻮد ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد ﭼﻮن ﻣﺮﻏﻲ درﻗﻔﺲ ﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺷﻬﺮهﺎﺋﻲ را ﮐﻪ ﻏﺎرت ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدم ازﮐﺸﻮراو ﺟﺪاﮐﺮدم وﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﻋﺸﻮد و‬ ‫ﻋﮑﺮون و ﻏﺰﻩ ﺑﺨﺸﻴﺪم ﺗﺎﺳﺮزﻣﻴﻦ اورا ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻓﺮﻣﺎن دادم ﮐﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻣﻦ‬ ‫هﻤﭽﻨﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻬﻮدا ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﻮد‪ .‬هﺮاس از ﺷﻮﮐﺖ و ﺟﻼل ﻣﻦ ﺣﺰﻗﻴﺎ را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺖ و ﻋﺮﺑﻬﺎ و ﺳﺮﺑﺎزان ﮔﺰﻳﺪﻩ اي ﮐﻪ‬ ‫وي ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺮاي ﺗﻘﻮﻳﺖ اورﺷﻠﻴﻢ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺧﻮد ﺑﺪاﻧﺠﺎ ﺁوردﻩ ﺑﻮد دﺳﺖ از ﮐﺎر ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم او ﻏﺮاﻣﺖ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺰد ﻣﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﺑﺎﺿﺎﻓﻪ دﺧﺘﺮان و زﻧﺎن و ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮدش را‪ ،‬و ﻧﻴﺰﺳﻲ ﺗﺎﻻن ﻃﻼ و هﺸﺘﺼﺪ ﺗﺎﻻن ﻧﻘﺮﻩ و ﻗﻠﻊ‬ ‫و ﺳﻨﮕﻬﺎي ﺗﺮاﺷﻴﺪﻩ و ﺻﻨﺪﻟﻴﻬﺎي ﻋﺎج و ﭼﺮم ﻓﻴﻞ و ﻋﺎج و ﺁﺑﻨﻮس و ﺑﺴﻴﺎر ﭼﻴﺰهﺎي دﻳﮕﺮ ﮐﻪ هﻤﻪ را ﺑﻪ ﻧﻴﻨﻮا ﺷﻬﺮ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎهﻲ ﻣﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺳﻔﻴﺮان ﺧﻮد را ﻣﺄﻣﻮر ﮐﺮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﻏﺮاﻣﺖ هﺎ را ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻦ ﮐﻨﻨﺪ و اﻃﺎﻋﺖ و زﻳﺮ دﺳﺘﻲ او را‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻦ اﻋﻼم دارﻧﺪ "‪.‬‬ ‫درﺧﻮد ﺗﻮرات ﻧﻴﺰ‪ ،‬درهﻤﺎن ﮐﺘﺎب دوم ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻮﺋﻲ داﺳﺘﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺁﺷﻮرﻳﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻓﺮاﻣﻮش‬ ‫ﺷﺪﻩ‪ ،‬در ﻓﺼﻞ دﻳﮕﺮي درزﻣﻴﻨﻪ هﻤﻴﻦ ﺟﻨﮓ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺁﺳﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫"‪ ...‬و درﺳﺎل ﭼﻬﺎردهﻢ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺣﺰﻗﻴﺎ‪ ،‬ﺳﺨﺎرﻳﺐ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺁﺷﻮر ﺑﺮﺗﻤﺎﻣﻲ ﺷﻬﺮهﺎي ﺣﺼﺎر دار ﻳﻬﻮدا ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ را‬ ‫ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻧﻤﻮد و ﺣﺰﻗﻴﺎ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﻬﻮدا ﻧﺰد ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺁﺷﻮر ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﮔﻔﺖ ﺧﻄﺎﮐﺮدم از ﻣﻦ ﺑﺮﮔﺮد و ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﺑﺮﻣﻦ ﻣﻘﺮر‬ ‫داري ادا ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد‪ .‬ﭘﺲ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺁﺷﻮرﺳﻴﺼﺪ ﺗﺎﻻن ﻧﻘﺮﻩ و ﺳﻲ ﺗﺎﻻن ﻃﻼ ﺑﺮﺣﺰﻗﻴﺎ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﻬﻮدا ﮔﺬاﺷﺖ )ﮐﺘﺎب دوم‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب هﺠﺪهﻢ‪١٣ ،‬و ‪.(١۴‬‬ ‫درﺑﺎرﻩ ﻗﺪرت ﺟﻨﮕﻲ هﻤﻴﻦ ﺳﺮﺑﺎزان ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮردﻩ‪ ،‬درﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ ..." :‬وﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮد‬ ‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ازاﻳﻦ ﻗﻮﻣﻬﺎ )اﻗﻮام ﻏﻴﺮ ﻳﻬﻮدي( ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﭘﻨﺞ از ﺷﻤﺎ )ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ( ﺻﺪ از ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫را ﺗﻌﺎﻗﺐ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد‪ ،‬و ﺻﺪازﺷﻤﺎ دﻩ هﺰار را ﺧﻮاهﻨﺪ راﻧﺪ‪ ،‬و هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺶ روي ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺧﻮاهﻨﺪ اﻓﺘﺎد "‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪12‬‬


‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫‪١‬‬

‫)ﺳﻔﺮﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ‪. (٨ ،‬‬

‫دراﺷﺎرﻩ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻀﺎد هﺎ‪ ،‬ﻟﺮد ﺑﻮﻟﻴﻨﮕﺒﺮوک ﻣﺤﻘﻖ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪ Gulliver " :‬ﻣﺎ هﻢ از ﻧﻮع اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎ‬ ‫دارد‪،‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻧﺎﺷﻴﮕﺮي را درﺑﻴﺎﺑﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺪارد "‪.‬‬ ‫ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ هﺎي ﻓﺮاوان دﻳﮕﺮي از هﻤﻴﻦ ﻧﻮع را درﮐﺘﺎﺑﻬﺎي ﻣﻬﻢ ﺗﻔﺴﻴﺮ و ﺣﺪﻳﺚ ﻳﻬﻮدي ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪،‬‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﻬﺎي ﺣﺪﻳﺚ اﺳﻼﻣﻲ و ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ ﻇﺎهﺮ از ﺁﻧﻬﺎ اﻟﻬﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪:‬‬

‫ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎري از‬

‫درﺗﻠﻤﻮد )ﺑﺮاﺧﻮت ‪ ٣٢‬ب( ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ازﺧﺪا ﭘﺮﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﻣﮕﺮ اورا ﺗﺮک ﮐﺮدﻩ و از ﻳﺎد ﺑﺮدﻩ اﺳﺖ؟ و‬ ‫ﺧﺪا ﺑﻪ ﺻﻬﻴﻮن ﺟﻮاب داد‪:‬‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻦ درﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮوج دوازدﻩ ﮔﺎﻧﻪ را ﺁﻓﺮﻳﺪم‪ ،‬ﺑﺮاي هﺮﺑﺮج ﺳﻲ ﻟﺸﮑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻢ‪ .... .‬و ﺑﺮاي هﺮ ﻟﺸﮑﺮ ﺳﻴﺼﺪ و‬ ‫ﺷﺼﺖ و ﭘﻨﺞ هﺰار ﮐﺮور ﺳﺘﺎرﻩ از ﺁﺳﻤﺎن ﺁوﻳﺨﺘﻢ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﺳﻴﺼﺪ و ﺷﺼﺖ و ﭘﻨﺞ روز ﺳﺎل‪ ،‬و هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮﺁﻓﺮﻳﺪم‪.‬ﺁﻳﺎ روا اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﺋﻲ ﮐﻪ ﺗﺮا ﺗﺮک ﮔﻔﺘﻪ ام ﻳﺎ ﻓﺮاﻣﻮﺷﺖ ﮐﺮدﻩ ام؟ ﺑﻪ ﻓﺮض ﺁﻧﻬﻢ ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪،‬‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻢ ﻗﻮچ هﺎ ﺑﺮﻩ هﺎي ﻧﻮزاد ﻩ اي را ﮐﻪ ﺗﻮ از ﺻﺤﺮا ﺑﺮاﻳﻢ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺁوردﻩ اي ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮم ؟‬ ‫رواﻳﺖ ﻣﺬهﺒﻲ دﻳﮕﺮي ﺣﮑﺎﻳﺖ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺧﺪا هﻢ دراﻳﻦ راﻩ ﮐﻮﺗﺎهﻲ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ ﻗﺼﻮر وي را ﺑﺪو‬ ‫ﻳﺎد ﺁور ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در"ﻧﺪارﻳﻢ ")‪٣٩‬ب( ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ " :‬ﻣﻔﻬﻮم اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﮐﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ در‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺮش ﺧﺪا ﻣﻴﺎﻳﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ راﻩ ﺧﻮد ﻧﻤﻴﺮوﻧﺪ ﭼﻴﺴﺖ ؟ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ دو از ﻓﻠﮏ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﺮش ﺧﺪا ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻨﺪ و‬ ‫ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اي ﺳﺮورﺟﻬﺎن‪ ،‬اﮔﺮ ﺗﻮ ﺣﻖ ﻣﻮﺳﻲ ﭘﺴﺮ ﻋﻤﺮام )ﻋﻤﺮان( را ﺑﺠﺎﺁوري ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻮر ﭘﺮاﮐﻨﻲ ﺧﻮد‬ ‫اداﻣﻪ ﺧﻮاهﻴﻢ داد‪ ،‬وﮔﺮﻧﻪ دﻳﮕﺮﻧﺨﻮاهﻴﻢ درﺧﺸﻴﺪ‪ .‬و ﺧﺪا ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻴﺮﺷﻬﺎﺑﻲ ﭘﺮﺗﺎب ﮐﺮد وﮔﻔﺖ هﺮ روزﺳﺘﺎرﻩ ﭘﺮﺳﺘﺎن‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ درﺑﺮاﺑﺮﺷﻤﺎ ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و ﺷﻤﺎ ﺑﺎز هﻢ ﻣﻴﺪرﺧﺸﻴﺪ و ﻓﮑﺮ ﺁﺑﺮوي ﻣﺮا ﻧﻤﻴﮑﻨﻴﺪ‪ ،‬و ﺣﺎﻻ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻳﮏ‬ ‫ﺑﻨﺪﻩ ﻣﻦ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﻗﻴﻞ وﻗﺎل راﻩ اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﻳﺪ؟ "‬ ‫درﺳﻬﻨﺪرﻳﻦ ‪٣٨‬ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁدم را ازﺁن ﺟﻬﺖ درﺷﺐ ﺷﻨﺒﻪ ﺧﻠﻖ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ درﻃﻌﺎم ﺟﺸﻦ ﺷﻴﺖ)ﺷﻨﺒﻪ(‬ ‫ﮐﻪ هﺮهﻔﺘﻪ ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻴﺪهﺪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ودرﺳﻬﻨﺪرﻳﻦ‪ ١٠٨‬درﺗﻮﺟﻴﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﭼﺮا ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﻴﮕﻨﺎﻩ روي زﻣﻴﻦ‬ ‫هﻤﺮاﻩ ﺁدﻣﻴﺎن ﮔﻨﺎهﮑﺎر روي زﻣﻴﻦ هﻤﺮاﻩ ﺁدﻣﻴﺎن ﮔﻨﺎهﮑﺎر درﻃﻮﻓﺎن ﻧﻮح ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪﻧﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪا ﭼﻮن‬ ‫ﭘﺪري ﮐﻪ ﺑﺮاي ﭘﺴﺮش ﺣﺠﻠﻪ ﻋﺮوﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﺑﺮاﺛﺮ ﺧﻄﺎﮐﺎري او ﭘﺮﻳﺸﺎن ﺷﻮد وﺣﺠﻠﻪ را ﺳﺮﻧﮕﻮن ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت را هﻢ ﮐﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دردي ﻧﻤﻴﺨﻮردﻧﺪ هﻤﺮاﻩ ﺁدﻣﻬﺎ دور رﻳﺨﺖ‪.‬‬ ‫درﺳﻬﻨﺪ رﻳﻦ‪ ۵٩‬رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻮن ﺑﺮاي ﺁدم درﺑﺎغ ﺑﻬﺸﺖ ﺧﻮردن ﮔﻮﺷﺖ ﺣﻴﻮاﻧﺎت زﻣﻴﻨﻲ ﻣﺠﺎز ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﺮاﻳﺶ‬ ‫ﮔﻮﺷﺖ از ﺁﺳﻤﺎن ﻧﺎزل ﻣﻴﺸﺪ و ﺧﺪﻣﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁﻧﺮا ﺑﺮاﻳﺶ ﮐﺒﺎب ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ و هﻤﺮاﻩ ﺷﺮاب ﺑﺮ ﺳﻔﺮﻩ اش ﻣﻴﮕﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ وي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﮐﻪ درﺑﺎغ ﻋﺪن ﺑﺮﺳﺮ ﺳﻔﺮﻩ ﻏﺬا ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬درهﻤﻴﻦ رواﻳﺖ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁدم‬ ‫وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺑﺮاﺛﺮ ﺧﻄﺎي ﺧﻮد از ﺑﻬﺸﺖ راﻧﺪﻩ ﺷﺪ‪ ١٣٠ ،‬ﺳﺎل روزﻩ ﮔﺮﻓﺖ‪ ١٣٠ ،‬ﺳﺎل دوم ﺑﺎ ﺣﻮا هﻤﺨﻮاﺑﮕﻲ ﻧﮑﺮد‪،‬‬ ‫و در‪١٣٠‬ﺳﺎل ﺳﻮم ﻋﻮرت ﺧﻮد را ﺑﺮگ اﻧﺠﻴﺮ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ‪ .‬درﺳﻬﻨﺪرﻳﻦ ‪ ۵٩‬ب ‪ ،‬ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ رﺑﻲ ﺳﻴﺮاازرﺑﻲ‬ ‫اواهﻮﭘﺮﺳﻴﺪ ﮐﻪ اﻳﻨﮑﻪ درﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻻغ از ﺁﺳﻤﺎن ﺁﻣﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻻغ ﺑﺼﻮرت ﻳﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺁﻣﺪﻩ ﻳﺎ ﺑﺼﻮرت‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺠﺰا ؟ و رﺑﻲ اواهﻮﺟﻮاب داد اﻟﺒﺘﻪ ﻳﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا از ﺁﺳﻤﺎن هﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺑﺼﻮرت ﻧﺎﻗﺺ ﻧﺎزل‬ ‫ﻧﻤﻴﺸﻮد‪.‬‬ ‫در ﺟﺎي دﻳﮕﺮ )ﺳﻬﻨﺪرﻳﻦ ‪،٣٨‬ب( راب )ﺧﺎﺧﺎم( ﻳﻮﺧﺎﻧﺎن از ﻣﻔﺴﺮان ﺗﻠﻤﻮدي ﺗﻮرات ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﺑﺼﻮرت "ﻣﺎ" از ﺧﻮدش ﻧﺎم ﻣﻴﺒﺮد ؟ و ﺧﻮدش ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻴﺪهﺪ‪ :‬ﺑﺮاي اﻳﻨﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ هﻴﭻ ﮐﺎري را ﻧﻤﻴﮑﻦ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﮑﻪ‬ ‫________________________________‬ ‫‪ -١‬درﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار ﺁﻳﺖ اﻟﻪ ﲬﻴﲏ ﻧﻴﺰ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﺎ اﳍﺎم ازﺣﺰﻗﻴﺎل‬

‫ﻧﱯ ﻳﺎ ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن‪،‬ﻣﻴﺘﻮان ﺧﻮاﻧﺪ‪ " :‬از‬ ‫ﺳﺮداران اﺳﻼم ﻳﺎد ﺑﮕﲑﻳﺪ ﮐﻪ ﻳﮑﻲ از ﺁﻧﺎن ﮔﻔﺖ ‪ ٣٠‬ﻧﻔﺮ ﳘﺮاﻩ ﻣﻦ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ‪ ۶٠٠٠٠‬ﻧﻔﺮ ﻃﻠﻴﻌﻪ ﻟﺸﮑﺮ روم‬ ‫را رد ﮐﻨﻴﻢ‪ .‬ﭼﮏ و ﭼﻮﻧﻪ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﻗﺎ ﳕﻴﺸﻮد‪ .‬ﻗﺒﻮل ﮐﺮد ﮐﻪ و ‪ ۶٠‬ﻧﻔﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺷﺼﺖ ﻧﻔﺮ ﺁدم رﻓﺘﻨﺪ و ﺷﺼﺖ‬ ‫هﺰارروﻣﻲ را ازدم ﴰﺸﲑﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ"‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪13‬‬


‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫‪١‬‬

‫ﻗﺒﻼ ﺑﺎ ﻣﺸﺎورﻳﻦ ﺧﻮدش درﺑﺎرﻩ ﺁن ﻣﺸﻮرت ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد – ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮرات – ﺁﮐﻨﺪﻩ از ﺿﺪو ﻧﻘﻴﺾ هﺎ‪ ،‬ﻧﺎﺳﺦ و ﻣﻨﺴﻮخ هﺎ و اﺷﺘﺒﺎهﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺴﻤﺖ‬ ‫اﻋﻈﻢ ﺁﻧﻬﺎ از واﻗﻌﻴﺘﻲ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﺪان اﺷﺎرﻩ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ از ﺗﺮﮐﻴﺐ ﻧﺎﻣﺘﺠﺎﻧﺲ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب و ازﺧﺪاي دو ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺁن‬ ‫ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺸﮑﻠﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ از هﻤﺎن ﺁﻏﺎز وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻋﻴﺴﻲ ازﻳﮑﻄﺮف ﺧﻮدش ﻳﻬﻮدي‬ ‫اﺳﺖ و ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ اﺳﺖ ﻣﮑﺘﺐ ﺧﻮد رااداﻣﻪ دهﻨﺪ و ﻣﮑﻤﻞ ﻣﮑﺘﺐ ﺗﻮرات و ﻧﻪ ﻧﺎﻗﺾ ﺁن ﺑﺪاﻧﺪ‪ ،‬از ﺟﺎﻧﺐ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎي ﻓﮑﺮي و ﻋﺎﻃﻔﻲ او ﭼﻪ درزﻣﻴﻨﻪ زﻣﻴﻨﻲ و ﭼﻪ درزﻣﻴﻨﻪ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﺑﮑﻠﻲ ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎ ي ﺗﻮرات دراﻳﻦ هﺮدو‬ ‫زﻣﻴﻨﻪ اﺧﺘﻼف دارد‪ ،‬زﻳﺮاﺳﻨﮓ زﻳﺮ ﺑﻨﺎﺋﻲ ﻣﮑﺘﺐ ﻋﻴﺴﺎﺋﻲ ﻣﺤﺒﺖ و ﮔﺬﺷﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ هﻢ ﺿﺎﺑﻄﻪ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ رواﺑﻂ‬ ‫ﺁدﻣﻴﺎن ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ و هﻢ ﺿﺎﺑﻄﻪ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺎ رواﺑﻂ ﺁﻧﺎن ﺑﺎ " ﭘﺪرﺁﺳﻤﺎﻧﻲ " ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺳﻨﮓ زﻳﺮﺑﻨﺎﺋﻲ ﺗﻮرات‬ ‫اﻃﺎﻋﺖ ﺑﻴﻘﻴﺪ و ﺷﺮط از ﺧﺪاوﻧﺪ و اﺟﺮاي دﻗﻴﻖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات او اﺳﺖ ﮐﻪ درﺻﻮرت ﺗﺨﻠﻒ از ﺁن ﻳﺎ ﻗﺼﻮر درﺁن‬ ‫ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺑﺨﺸﺶ و ﮔﺬﺷﺘﻲ درﮐﺎر ﻧﻴﺴﺖ و ﻓﻘﻂ ﮐﻴﻔﺮ‪ ،‬ﺁﻧﻬﻢ ﺑﺼﻮرﺗﻲ اﻧﺘﻘﺎﻣﺠﻮﻳﺎﻧﻪ و ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮزاﻧﻪ درﮐﺎر اﺳﺖ‪ .‬درﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬهﺒﻲ اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﮑﺘﺐ ﺷﺨﺼﻲ ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﮑﺘﺐ ﺣﻼج اﺳﺖ و ﻣﮑﺘﺐ ﺣﻼج اﺳﺖ وﻣﮑﺘﺒﻲ‬ ‫ﮐﻪ اﻧﺠﻴﻞ ادﻋﺎي دﻧﺒﺎﻟﻪ روي ﺁﻧﺮادارد ﻣﮑﺘﺐ ﺁن ﻗﻀﺎت ﺷﺮع ﮐﻪ ﺣﻼج را ﺑﻪ دارﮐﺸﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ )اﻧﺠﻴﻞ( ‪،‬‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ داﺋﻤﻲ ﺑﺮﺧﻮرد اﻳﻦ دوﮔﺮاﻳﺶ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺁﻧﮑﻪ ﺷﺨﺼﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ درﺧﻂ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ درﺧﻂ ﺗﻮرات‪.‬‬ ‫دراﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﻲ ﻧﻘﺶ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﻗﺪﻳﺲ )ﺳﻦ ﭘﻮل( اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﻼ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﻪ ﺧﻮد ﻋﻴﺴﻲ در اﻳﻦ "ﺷﮑﻞ ﮔﻴﺮي" ﻧﻘﺸﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﻪ ﺷﺎﮔﺮدان ﺳﺎدﻩ و ﻋﺎﻣﻲ و ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﻲ ﺳﻮاد او ﮐﻪ‬ ‫در ﻋﻴﻦ ﭘﺎﮐﺪﻟﻲ از ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﻲ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﭘﺎﺋﻮ ﻟﻮس ﭘﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد اﺣﺘﻤﺎﻣﻼ ﺣﺮﮐﺘﻲ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﻲ‬ ‫ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁوردﻩ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻣﺮگ او ﻣﺘﻮﻗﻒ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﮐﻠﻲ ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻲ ﺷﺪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس در ﺑﺪو اﻣﺮ ﻳﮏ ﺧﺎﺧﺎم‬ ‫ﻣﺘﻌﺼﺐ و ﻗﺸﺮي ﻳﻬﻮدي ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻮﺁوري ﻋﻴﺴﻲ ﻧﺎﺻﺮي را ﺑﺪﻋﺘﻲ ﮐﻔﺮ ﺁﻣﻴﺰ دردﻳﻦ ﻳﻬﻮد ﻣﻴﺪاﻧﺴﺖ و ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ –‬ ‫ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﺧﻮدش درﭼﻨﺪ رﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮﻳﺶ اﻋﺘﺮاف ﻣﻴﮑﻨﺪ – هﻤﻪ ﮐﻮﺷﺶ ﺧﻮد را درﻧﻔﻲ اﻳﻦ ﺑﺪﻋﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﻴﺒﺮد و از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫ﮐﺎهﻨﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ و ﻣﺮگ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ هﻤﻴﻦ ﮐﺎهﻦ ﻣﻄﻠﻊ و ﻣﺘﻌﺼﺐ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻋﻴﺴﻲ‪ ،‬ﮐﻪ‬ ‫هﻴﭻ وﻗﺖ اورا ﻧﺪﻳﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺧﻮدش درراﻩ دﻣﺸﻖ ﺑﺎ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻌﺪ از ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻌﺪ از رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ او ﻣﻼﻗﺎت و‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﮐﺮد و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن ﺑﮑﻠﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮔﺮاﻳﻴﺶ داد و ازﺁن ﭘﺲ ﺗﺎ ﺑﻬﻨﮕﺎم ﺷﻬﺎدت ﺧﻮد دررم ﺗﻤﺎم داﻧﺶ وﺑﻴﻨﺶ و ﻧﻴﺮوي‬ ‫ﺧﻮد رادرﺷﮑﻞ دادن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﮑﺎر اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ اﻳﻦ ﺗﺸﮑﻞ راﺑﺮاﺳﺎس روﺣﻴﻪ و ﻣﻌﺘﻘﺪات وﺑﺎورهﺎي‬ ‫ﺗﻮراﺗﻲ ﺷﺨﺺ ﺧﻮدش ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﮐﺮد و ﻧﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎي ﻋﺎﻃﻔﻲ و اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻋﻴﺴﻲ‪ ،‬ﮐﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﻌﻨﻮان‬ ‫ﻳﮏ ﻳﻬﻮدي ﺳﻨﺘﻲ ﺑﺎ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﮐﻪ درهﻤﻪ ﭼﻬﺎردﻩ رﺳﺎﻟﻪ او درﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻨﻌﮑﺲ اﺳﺖ‬ ‫اﻧﮕﻴﺰﻩ اﺻﻠﻲ ﺗﻀﺎدي اﺳﺖ ﮐﻪ ازهﻤﺎن ﺁﻏﺎز ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻣﻴﺎن ﺑﺨﺶ ﻋﻴﺴﺎﺋﻲ اﻧﺠﻴﻞ و ﺑﺨﺶ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮﺳﻲ ﺁن وﺟﻮد داﺷﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺬﮐﺮ اﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﺿﺮوري اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎي ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ از ﺑﺪو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ رﺳﻤﻲ ﺧﻮد درﻗﺮن ﺳﻮم ﻣﻴﻼدي‪ ،‬ﻋﻤﻼ‬ ‫ﮔﺮاﻳﺶ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮﺳﻲ اﻧﺠﻴﻞ را ﮐﻪ ﺿﺎﻣﻦ ﻗﺪرت و ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺑﻴﭽﻮن و ﭼﺮاي ﮐﻠﻴﺴﺎ اﺳﺖ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ و ﮔﺮاﻳﺶ ﻋﻴﺴﺎﺋﻲ ﺁﻧﺮا‬ ‫ﺟﺰ ﺑﺼﻮرت ﺗﺌﻮري و ﻣﻮﻋﻈﻪ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دررﺳﺎﻻت ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁن ﮐﺴﺎﻧﻲ را ﮐﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺢ اﻳﻤﺎن ﺁوردﻧﺪ و‬ ‫رﺳﺘﮕﺎر ﺷﻮﻧﺪ از ﭘﻴﺶ از ﺗﻮﻟﺪﺷﺎن ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و درﻋﻴﻦ ﺣﺎل درهﻤﻴﻦ رﺳﺎﻟﻪ هﺎ ﻣﺮدم دﻋﻮت ﺑﻪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ راﻩ‬ ‫ﻣﺴﻴﺢ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و از ﭘﺎداش ﻧﻴﮑﺎن و ﺟﺰاي ﮔﻤﺮاهﺎن ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و وﻗﺘﻲ هﻢ ﮐﻪ ازاو ﻣﻴﭙﺮﺳﻨﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﺧﻮد رﺳﺘﮕﺎران را ﺑﺮﻣﻴﮕﺰﻳﻨﺪ ﭼﺮا ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﮔﻤﺮاهﺎن را ﺑﺎزﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻨﺪ و ﮐﻴﻔﺮ دهﺪ؟ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻴﺪهﺪ‪ :‬ﻓﻀﻮﻟﻲ ﻣﻮﻗﻮف !ﺗﺮا‬ ‫اي اﻧﺴﺎن ﭼﻪ ﺟﺎي ﺳﺌﻮال از ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ؟ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﻮازات اﻳﻦ‪ ،‬درهﻤﻴﻦ ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ از ﺧﻮد ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻴﺴﺖ و اﻳﻤﺎن‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺢ ﻧﻴﺰ ﺷﺮط اﺻﻠﻲ رﺳﺘﮕﺎري ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﻳﻦ ﺷﺮط رﺳﺘﮕﺎري ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان و ﮔﺬﺷﺖ از‬ ‫_________________________‬ ‫‪ -١‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺮداﺷﺖ هﺎي ﻋﻘﻴﺪﺗﻲ ﮐﻪ درزﻣﺎن ﺗﺪوﻳﻦ ﺗﻠﻤﻮد "ﺣﻘﺎﻳﻖ اﺑﺪي و ﺗﻐﻴﲑ ﻧﺎﭘﺬري اﳍﻲ "اﻋﻼم ﻣﻴﺸﺪ –‬ ‫واز ﻧﻈﺮ ﻣﺎهﻴﺖ ﻓﺮق زﻳﺎدي ﺑﺎ "واﻗﻌﻴﺘﻬﺎي ﺛﺎﺑﺖ و ﺗﻐﻴﲑ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﳍﻲ " ﺑﺴﻴﺎري از ﳏﺪﺛﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن و ﲞﺼﻮص‬ ‫ﺷﻴﻌﻪ ﻧﺪارد – ﻇﺎهﺮا اﻣﺮوزﻧﻴﺰ ﺟﺎي ﳑﺘﺎزي درﺟﺎﻣﻌﻪ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻤﻲ وارﺛﺎن ﺗﻠﻤﻮد دارد‪،‬ﳘﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻧﻈﺎﻳﺮ ﺁ‪‬ﺎ‬ ‫ﺟﺎي ﳑﺘﺎزي درﺟﺎﻣﻌﻪ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻤﻲ وارﺛﺎن "ﺻﺤﺎح ﺳﺘﻪ " و"اﺻﻮل ﮐﺎﰲ" ﺛﻘﻪ اﻻﺳﻼم ﮐﻠﻴﲏ دارﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻴﻢ‬ ‫ﺑﻴﺎﻟﻴﮏ ﻣﺘﻔﮑﺮ و ادﻳﺐ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻳﻬﻮدي ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪" :‬ﺗﻮرات اﺑﺰار دﺳﺖ ﺧﺎﻟﻖ ﻋﺎﱂ اﺳﺖ ﮐﻪ ﲤﺎم ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ از روي‬ ‫ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺁن اﳒﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ وروح زﻧﺪﻩ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪون ﺁن ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﻋﻠﺖ وﺟﻮدي ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻴﺪهﺪ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫ﺗﻮرات ﻣﻘﺪم ﺑﺮ ﺧﻠﻘﺖ ﺁدم ﺧﻠﻖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ "‪ .‬وﻳﻨﮑﻠﺮداﻧﺸﻤﻨﺪ ﻳﻬﻮدي ﺁﳌﺎﻧﻲ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﻣﻨﺒﻊ ﭘﺨﺶ ﻧﲑوي‬ ‫ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ ﺧﺎﺻﻲ ﻣﻴﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﻩ را ﳔﺴﺖ ﺑﻪ ﻟﺮز و ﲢﺮﻳﮏ واﻣﻴﺪارد و ﺳﭙﺲ از او ﻣﻮﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪي‬ ‫ﻣﻴﺴﺎزد)ﭼﻴﺰي ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ اﺷﻌﻪ اي ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺘﻮاي ﳔﺴﺘﲔ رﺋﻴﺲ ﲨﻬﻮر اﺳﻼﻣﻲ از ﮔﻴﺴﻮان زﻧﺎن ﺟﻮان ﺗﺮاوش ﻣﻴﮑﻨﺪ‬ ‫و ﻣﻮﻣﻨﺎن را ﺑﻪ ﻟﺮزو ﲢﺮﻳﮏ ﻣﻴﮑﺸﺎﻧﺪ( ‪ .‬ﻣﺎرﺗﲔ ﺑﻮﺑﺮﻓﻴﻠﺴﻮف ﻳﻬﻮدي وﺑﺮﻧﺪﻩ ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﺑﻨﺪي‬ ‫از ﮐﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎي ﻧﱯ درﺗﻮرات )ﺑﺎب ﭼﻬﻞ و ﺳﻮم‪ (۶-۴ ،‬ﮐﻪ درﺁن ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﭼﻮن ﺗﻮﳏﺒﻮب ﻣﲏ‬ ‫ﺻﻬﻴﻮن و ﳘﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎرا ﺑﻪ ﺗﻮﻣﻴﺪهﻢ و ﳘﻪ اﻗﻮام ﺟﻬﺎن را درراهﺖ ﻓﺪا ﻣﻴﮑﻨﻢ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻴﮕﲑد ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻣﺮوز ﲞﺎﻃﺮ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺮﺳﺮﭘﺎاﺳﺖ و ﲡﺪﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﻮط ﺑﻪ ﺑﺎز ﺳﺎزي ﺻﻬﻴﻮن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪14‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﺧﻄﺎهﺎي ﺁﻧﺎن اﺳﺖ‪ " :‬ﻧﻪ هﺮﮐﺲ ﮐﻪ ﻣﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﺎر ﺧﻄﺎب ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻠﮑﻮت ﺁﺳﻤﺎن داﺧﻞ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﮐﺴﻲ ﮐﻪ‬ ‫ارادﻩ ﭘﺪر ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﻣﺮاﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ " ) ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪" (٢١ ،‬ﺧﻮاﺳﺖ ﭘﺪر ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﻣﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫دﺷﻤﻨﺎن ﺧﻮد ﻣﺤﺒﺖ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻧﮑﻪ از ﺷﻤﺎ ﻣﺘﻨﻔﺮﻧﺪ ﻧﻴﮑﻲ ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺁﻧﺎﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ دﺷﻨﺎم ﻣﻴﺪهﻨﺪ دﻋﺎي ﺧﻴﺮ‬ ‫ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﺁﻧﭽﻨﺎن رﻓﺘﺎر ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﻣﻴﺨﻮاهﻴﺪ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ رﻓﺘﺎر ﮐﻨﻨﺪ " )ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪. (٣١-٢٧ ،‬‬ ‫دررﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻏﻼﻃﻴﺎن و ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﺑﺮﺗﺮي ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﺮدﻳﮕﺮان ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪ ":‬ﺧﺪاوﻧﺪ درﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس )ﺗﻮرات(‬ ‫ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬ﮐﻨﻴﺰ وﭘﺴﺮش )هﺎﺟﺮ و اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ( راﺑﻴﺮون ﮐﻦ‪ ،‬زﻳﺮا ﭘﺴﺮ ﮐﻨﻴﺰ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻓﺮزﻧﺪان زن ﺁزاد هﻢ‬ ‫ارث ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﺎ‪ ،‬اي ﺑﺮادران‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪان ﮐﻨﻴﺰﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اوﻻد ﺁزادﻳﻢ ")رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ ﻏﻼﻃﻴﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪ ، (٣٠ ،‬وﻟﻲ دردو اﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮﻗﺎ و ﻣﺘﻲ از ﻋﻴﺴﻲ درﻣﻮﻋﻈﻪ ﻣﻌﺮوف اوﺑﺮﺳﺮﮐﻮﻩ ﻧﻘﻞ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ‪ " :‬ﺧﻮﺷﺎ‬ ‫ﺑﺤﺎل ﺣﻘﻴﺮان وﻣﺴﮑﻴﻨﺎن‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻠﮑﻮت ﺁﺳﻤﺎن ﺑﻴﺶ ازهﻤﻪ ازﺁن اﻳﺸﺎن اﺳﺖ")ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ ،١ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪،‬‬ ‫‪ .(٣٠‬دررﺳﺎﻟﻪ ﻋﺒﺮاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﻣﺘﺬﮐﺮ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ "وﻗﺘﻴﮑﻪ ﻣﻮﺳﻲ هﻤﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﻬﺎي ﺷﺮﻳﻌﺖ را ﺑﻪ ﻣﺮدم رﺳﺎﻧﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﺧﻮن ﺑﺰو ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﺁب و ﭘﺸﻢ ﻗﺮﻣﺰو روﻓﺎﺑﺮهﻤﻪ ﭘﺎﺷﻴﺪ و ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺧﻮن ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ راﮐﻪ ﺧﺪا ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻣﻘﺮر‬ ‫ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪،‬زﻳﺮا ﺑﺮﻃﺒﻖ ﺷﺮﻳﻌﺖ هﻤﻪ ﭼﻴﺰﺑﺎﺧﻮن ﭘﺎک ﻣﻴﺸﻮدو ﺑﺪون رﻳﺨﺘﻦ ﺧﻮن ﺁﻣﺮزش ﮔﻨﺎهﺎن ﻣﻔﻬﻮم‬ ‫ﻧﺪارد")ﻧﺎﻣﻪ ﭘﻮﻟﺲ رﺳﻮل ﺑﻪ ﻋﺒﺮاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‪ . (٢٢-١٩ ،‬وﻟﻲ دراﻧﺠﻴﻞ هﺎي ﻣﺘﻲ و ﻣﺮﻗﺲ از ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻘﻞ‬ ‫ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻼﻳﺎن ﻳﻬﻮد ﮐﻪ از اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﻪ ﻧﺰد او ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪" :‬اي رﻳﺎﮐﺎران ! ﺷﻤﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ واﻗﻌﻲ ﺧﺪا را‬ ‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺁداب و رﺳﻮم ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮد ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎزﺑﺎن ﺑﻪ ﺧﺪا اﺣﺘﺮام ﻣﻴﮕﺬارﻳﺪ اﻣﺎ دﻟﻬﺎﻳﺘﺎن از او دور اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻋﺒﺎدت ﺷﻤﺎ ﺑﻴﻬﻮدﻩ اﺳﺖ‪،‬زﻳﺮا اواﻣﺮ اﻧﺴﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﺟﺎي اﺣﮑﺎم ﺣﻘﻴﻘﻲ اﻟﻬﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻣﻴﺪهﻴﺪ")ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‪،٧-١ ،‬‬ ‫ﻣﺮﻗﺲ‪،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪. (١٣-١ ،‬‬ ‫دراﻧﺠﻴﻠﻬﺎي ﻣﺘﻲ و ﻣﺮﻗﺲ وﻟﻮﻗﺎ ﻋﻴﺴﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﺷﺎﮔﺮداﻧﺶ ﻓﻘﻂ اﺳﺘﺎد ﺧﻄﺎب ﻣﻴﺸﻮد‪،‬ﺣﺘﻲ ﻳﮑﺒﺎر ﮐﻪ اورا ﺑﻪ ﺻﻔﺖ‬ ‫ﻧﻴﮏ ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﺪﻳﻦ ﺧﻄﺎب اﻋﺘﺮاض ﻣﻴﮑﻨﺪ‪"،‬زﻳﺮا ﻓﻘﻂ ﺧﺪااﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻴﮑﻮ اﺳﺖ" )ﻣﺮﻗﺲ‪،‬ﺑﺎب‬ ‫دهﻢ‪ (١٨،‬وﻟﻲ درهﻤﻴﻦ "ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ"ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس دررﺳﺎﻟﻪ هﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﻮد اورا ﺟﻠﻮﻩ ﺗﻤﺎم ﺧﺪاﻣﻴﺪاﻧﺪﮐﻪ "ازازل داراي‬ ‫ﻣﻘﺎم اﻟﻮهﻴﺖ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ")رﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪،١١-۶ ،‬رﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﮐﻮﻟﺴﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب اول‪ (١٩،‬و" ﺗﺠﻠﻲ ﺧﺪا‬ ‫ﻧﺎدﻳﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﺗﻮﺳﻂ او ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ " )رﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﮐﻮﻟﺴﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب اول‪"، (١۵ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﺧﺪا وﺟﻮد‬ ‫دارد واو ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ اﺳﺖ " )رﺳﺎﻟﻪ ﻗﺮﻧﺘﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪"، (۶١ ،‬ﺧﺪاي زﻧﺪﮔﺎن و ﻣﺮدﮔﺎن اﺳﺖ ") رﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ‬ ‫روﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪ . (١٠-۶ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ اﻟﻮهﻴﺖ ﻣﺴﻴﺢ درﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اوﻟﻴﻪ ﻣﻄﺮح‬ ‫ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ‪ Albert Schweitzer‬ﺧﻮدﻋﻴﺴﻲ ﺧﻮدش راﻣﺴﻴﺢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻴﺪاﻧﺪ‪ ،‬واﻳﻦ ﮐﻠﻴﺴﺎي ﻣﺴﻴﺤﻲ و‬ ‫‪١‬‬ ‫دﻳﻮهﺎو اﺟﻨﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اوﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻴﮕﺬارﻧﺪ‪.‬‬ ‫دررﺳﺎﻟﻪ هﺎي ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس‪ ،‬ﺑﺎهﺪف ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﻣﺸﮑﻠﺘﺮاﺷﻲ ﺣﮑﻮﻣﺖ رم درراﻩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺬهﺒﻲ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺗﺄﮐﻴﺪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ هﺮﻣﺴﻴﺤﻲ ﺑﺎﻳﺪ از اﺣﮑﺎم وﻗﺖ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ و ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﺪ‪،‬زﻳﺮا ﮐﻪ هﻴﭻ ﻗﺪرﺗﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪا ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫وﻣﺄﻣﻮر ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ هﺮﮐﺲ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮐﻨﺪ ﺑﺎ ﻧﻈﺎم اﻟﻬﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ و هﺮﮐﻪ‬ ‫روﻳﺎروي ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺧﻮد را ﻣﺤﮑﻮم ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ )رﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ روﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ ۴ ،‬و ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ‪-١ ،‬‬ ‫‪ . (٣‬ﻣﻔﻬﻮم اﻳﻦ دﺳﺘﻮر اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻲ اﻟﻤﺜﻞ درﻳﮏ رژﻳﻢ ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺿﺪ ﺧﺪا ﻧﻴﺰ ﻳﮏ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺻﺎدق ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﺼﻮرت ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻣﻮﻣﻨﻲ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﻳﻦ ﺣﮑﻮﻣﺖ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪا ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﻘﻖ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ "اﺷﺘﺎوﻓﺮ"‬ ‫دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪ :‬ﺑﺎ اﻳﻦ دﺳﺘﻮر ﻋﺠﻴﺐ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻣﭙﺮاﺗﻮر زﻣﺎن ﺧﻮدش ﻧﺮون را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﺎص ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﻣﻴﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﺮوﻧﻬﺎي ﻗﺒﻠﻲ و ﺑﻌﺪي ﭼﻮن ﭼﻨﮕﻴﺰ و ﺁﺗﻴﻼ و اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ و هﻴﺘﻠﺮ ﻧﻴﺰ ﻟﺒﻴﮏ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا از‬ ‫ﻧﻈﺮ او هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁدﻣﮑﺸﻲ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬هﻤﻴﻦ ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻌﺘﻘﺪاﺳﺖ اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس از ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻳﺮﻣﻴﺎي ﻧﺒﻲ درﺗﻮرات اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺁن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﺮﻣﻴﺎ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻴﺪهﺪ از ﻧﺒﻮﮐﺪ ﻧﺼﺮ‬ ‫_______________________________‬ ‫‪ -١‬اﺷﺎرﻩ ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﳒﻴﻞ ﮐﻪ وﻗﱵ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻴﻤﺎران را ﺷﻔﺎداد‪ ،‬دﻳﻮاﻧﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن او ازﺑﺪن ﺁ‪‬ﺎ‬ ‫ﺑﲑون ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ درﭘﻴﺶ او ﺑﻪ ﺧﺎک اﻓﺘﺎدﻧﺪ و ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺮﺁوردﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻮ ﭘﺴﺮ ﺧﺪا هﺴﱵ‪ ،‬اﻣﺎ‬ ‫ﻋﻴﺴﻲ ﺑﺎﺗﺄﮐﻴﺪ ﺑﻪ ﺁ‪‬ﺎ اﻣﺮ ﮐﺮد ﮐﻪ اﻳﻦ را ﺑﻪ ﮐﺴﻲ ﻧﮕﻮﻳﻨﺪ)ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪. (١١-١٠ ،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪15‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫)ﺑﺨﺖ اﻟﻨﺼﺮ( ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻞ ﮐﻪ ﺑﺰودي ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﺣﻤﻠﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺑﺮد و ﺁﻧﺮا ﺗﺼﺮف ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ اﻃﺎﻋﺖ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ و ﺧﻮدﺷﺎن و ﺣﺘﻲ ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﺸﺎن ﺧﺎدم و ﭘﺴﺮ و ﻧﻮﻩ او ﺑﺎﺷﻨﺪ‪":‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻦ ﺁﻧﻢ ﮐﻪ ﺟﻬﺎن و اﻧﺴﺎن و‬ ‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت را ﮐﻪ ﺑﺮ روي زﻣﻴﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻗﻮت ﻋﻈﻴﻢ و ﺑﺎزوي اﻓﺮاﺷﺘﻪ ﺧﻮد ﺁﻓﺮﻳﺪم و ﺁﻧﺮا ﺑﻪ هﺮﮐﺲ ﮐﻪ درﻧﻈﺮم ﭘﺴﻨﺪ ﺁﻣﺪ‬ ‫ﺑﺨﺸﻴﺪم‪ ،‬و اﻻن ﻣﻦ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻬﺎرا ﺑﺪﺳﺖ ﺑﻨﺪﻩ ﺧﻮد ﻧﺒﻮﮐﺪﻧﺼﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻞ دادم و ﻧﻴﺰ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺻﺤﺮا را ﺑﻪ او‬ ‫ﺑﺨﺸﻴﺪم ﺗﺎ او را ﺑﻨﺪﮔﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪،‬و ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻣﺘﻬﺎ اورا و ﭘﺴﺮش و ﭘﺴﺮ ﭘﺴﺮش را ﺧﺪﻣﺖ ﺧﻮاهﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪.....،‬و هﺮ اﻣﺘﻲ ﮐﻪ‬ ‫ﻧﺒﻮﮐﺪﻧﺼﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻞ را ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻨﻤﺎﻳﺪو ﮔﺮدﻧﺶ را زﻳﺮ ﻳﻮغ او ﻧﮕﺬارد ﺁن اﻣﺖ راﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ وﻗﺤﻄﻲ و وﺑﺎ‬ ‫ﮐﻴﻔﺮﺧﻮاهﻢ داد و ﺑﺪﺳﺖ او هﻼک ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد")ﮐﺘﺎب ﻳﺮﻣﻴﺎي ﻧﺒﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﻔﺘﻢ‪ . (٨-۵،‬و اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ هﻤﺎن ﺑﺨﺖ‬ ‫اﻟﻨﺼﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا اورﺷﻠﻴﻢ را وﻳﺮان و ﻣﻌﺒﺪﺳﻠﻴﻤﺎن را ﻏﺎرت ﮐﺮدوﻳﻬﻮدﻳﺎن را ﺑﻄﻮر دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻲ ﺑﻪ اﺳﺎرت ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮد‪ .‬درﻣﻮرد هﻤﻴﻦ ﺣﮑﻮﻣﺘﻬﺎي وﻗﺖ‪ ،‬از زﺑﺎن ﻋﻴﺴﻲ دراﻧﺠﻴﻞ ﻣﺮﻗﺲ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ "ﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮدان ﺧﻮد ﮔﻔﺖ‬ ‫از ﺧﻤﻴﺮ ﻣﺎﻳﻪ هﻴﺮودﻳﺲ )ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﻬﻮد( ﺑﺮﺣﺬر ﺑﺎﺷﻴﺪ")ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ (١۵ ،‬و در اﻧﺠﻴﻞ ﻳﻮﺣﻨﺎ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ‪ " :‬دزد ﻧﻤﻲ ﺁﻳﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﺮاي ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺪزددو ﺑﮑﺸﺪو هﻼک ﮐﻨﺪ")ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب دهﻢ‪.(١٠ ،‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع رﺳﺎﻟﺖ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺮگ ﺧﻮد ﮐﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس درﺑﺎرﻩ ﺁن ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪" :‬اﮔﺮ ﭼﻪ او از ازل‬ ‫ﻣﻘﺎم اﻟﻮهﻴﺖ داﺷﺖ وﻟﻲ اﻳﻦ را ﻏﻨﻴﻤﺖ ﻧﺸﻤﺮد ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮي ﺑﺎ ﺧﺪا را ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺣﻔﻆ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺼﻮرت ﻳﮏ ﺑﺮدﻩ‬ ‫درﺁﻣﺪ و ﺷﺒﻴﻪ ﻳﮏ اﻧﺴﺎن ﺷﺪ و ﺣﺘﻲ ﻣﺮگ ﺑﺮروي ﺻﻠﻴﺐ را ﺑﺮاي ﺧﻮد ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ") رﺳﺎﻟﻪ ﭘﻮﻟﺲ رﺳﻮل ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﺎب دوم‪ (٨-۶ ،‬اﻗﺘﺒﺎس ازﺷﺮح ﻣﻔﺼﻞ ﮐﺘﺎب اﺷﻴﺎء ﻧﺒﻲ درﺗﻮرات اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺁن ﮐﺴﻲ ﺑﻨﺎم ﻋﺒﺪ ﻳﻬﻮﻩ از‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮد وﻣﻮردهﻤﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﻘﻴﺮ و ﺁزار ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ ،‬وﻟﻲ هﻤﻪ ﺑﻼﻳﺎ و‬ ‫ﻣﺼﺎﺋﺐ را ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻣﻴﺨﺮد ﺗﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻘﺸﻪ ﻧﺠﺎت ﻣﻌﻨﻮي ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ او اﺟﺮا ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﻋﺒﺪ‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪن ﮔﻨﺎهﺎن ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺟﺎن ﺧﻮدش را ﭼﻮن ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﮔﻨﺎﻩ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻴﮑﻨﺪ)ﮐﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎءﻧﺒﻲ‪۴٢ ،‬و‪-۴٩‬‬ ‫‪ . (۵٣‬درﺳﻪ اﻧﺠﻴﻞ از اﻧﺠﻴﻠﻬﺎي ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺮادف اﻳﻦ ﻋﺒﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد)ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪،‬‬ ‫‪١٨‬وﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،٢٨ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪،٢۴،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ ودوم‪ . (٢٧ ،‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع درﮐﻠﻴﺴﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد‬ ‫ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻨﺘﻬﺎ ﻋﺒﺪ ﻳﻬﻮﻩ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺧﺪا درﻗﺎﻟﺐ ﻣﺴﻴﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺗﻨﺎﻗﺾ اﺻﻮﻟﻲ ﻣﻴﺎن دو ﺑﺨﺶ ﻳﻬﻮدي و ﻣﺴﻴﺤﻲ "ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ"‪ ،‬ﺧﻮد ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻳﻌﻨﻲ اﻧﺠﻴﻠﻬﺎي‬ ‫ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺁﮐﻨﺪﻩ از ﺿﺪو ﻧﻘﻴﺾ هﺎﺋﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ از ﻃﺮزﻓﮑﺮو درﺟﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺁﻧﻬﺎ – و ﻧﻪ از‬ ‫وﺣﻲ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﻲ‪ -‬ﺳﺮ ﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دراﻧﺠﻴﻠﻬﺎي ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺮﻗﺲ و ﻟﻮﻗﺎ ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻪ ﺧﻮد راﺧﺪاﻣﻴﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﭘﺴﺮ ﺧﺪا و ﻧﻪ ﻣﺴﻴﺢ‪ ،‬وﻟﻲ دراﻧﺠﻴﻞ ﻳﻮﺣﻨﺎ‬ ‫وي ﺷﺨﺼﺎ اﻋﻼم ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﻴﺢ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ و از ﭘﻴﺶ از ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺟﻬﺎن ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و از ﺟﺎﻧﺐ‬ ‫ﺧﺪا ﺑﻪ روي زﻣﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ )ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ‪. (٨-٣ ،‬‬ ‫دراﻧﺠﻴﻞ ﻳﻮﺣﻨﺎ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ هﻤﻪ ﭼﻴﺰراﺑﺪﺳﺖ ﻋﻴﺴﻲ ﺳﭙﺮدﻩ اﺳﺖ و او ﺑﺮهﺮ ﭼﻪ ﻣﻴﮕﺬرد و ﺧﻮاهﺪ ﮔﺬﺷﺖ‬ ‫ﺁﮔﺎﻩ اﺳﺖ )ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ‪ ، (٣ ،‬وﻟﻲ درهﺮ ﺳﻪ اﻧﺠﻴﻞ دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﻲ ﻣﻬﻤﻲ ازﻋﻴﺴﻲ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ هﺮﮔﺰ‬ ‫ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﺨﻮﺑﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﻲ هﻴﭻ ﺁﮔﺎهﻲ واﻗﻌﻲ ﺑﺮﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫"‪ ...‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻋﻴﺴﻲ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬درﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ وﺳﺘﺎرﮔﺎن ﻋﻼﻣﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﻇﺎهﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﺗﻨﮕﻲ و ﺣﻴﺮت‬ ‫ﺑﺮاي هﻤﻪ ﻣﺮدﻣﺎن روي ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد‪ .‬درﻳﺎهﺎ ﺑﻪ ﺗﻼﻃﻢ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺁﻣﺪ و ﻗﺪرﺗﻬﺎ ي ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻟﺮزﻩ ﺧﻮاهﻨﺪ اﻓﺘﺎد و ﺁدﻣﻴﺎن‬ ‫از وﺣﺸﺖ از هﻮش ﺧﻮاهﻨﺪ رﻓﺖ‪ ،‬و ﺁﻧﻮﻗﺖ هﻤﮕﺎن ﭘﺴﺮاﻧﺴﺎن )ﻋﻴﺴﻲ( راﺧﻮاهﻨﺪ دﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﺪرت و ﺟﻼل ﻋﻈﻴﻢ از‬ ‫درون اﺑﺮي ﻓﺮو ﺧﻮاهﺪ ﺁﻣﺪ‪ .‬ﺷﻴﭙﻮرﺑﺰرگ )ﺻﻮراﺳﺮاﻓﻴﻞ( ﺑﻪ ﺻﺪا درﺧﻮاهﺪﺁﻣﺪ و او ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﺧﻮد را ﺧﻮاهﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎد‬ ‫ﺗﺎ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎن ﺧﺪا را از ﭼﻬﺎرﮔﻮﺷﻪ ﺟﻬﺎن و از ﮐﺮاﻧﻪ هﺎي ﻓﻠﮏ ﺟﻤﻊ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬و ﻳﻘﻴﻦ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ از درﮔﺬﺷﺖ ﻧﺴﻞ‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ روي ﺧﻮاهﺪ داد " ) ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﭼﻬﺎرم‪ ،٣٢-٢۴ ،‬ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻴﺰدهﻢ‪ ،٢٧-٢۴ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪،‬‬ ‫ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﻳﮑﻢ‪. (٢٨-٢۵،‬‬ ‫درﻳﮑﺠﺎ از زﺑﺎن ﻋﻴﺴﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ "ﭼﻮن اﮐﻨﻮن ﻓﺮﻳﺴﻴﺎن ﺑﺮﮐﺮﺳﻲ ﻣﻮﺳﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ هﺮ ﭼﻪ‬ ‫ﺁﻧﺎن ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ﮔﻮش دهﻴﺪ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺁن ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ " )ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﺳﻮم‪ (٣-١ ،‬وﻟﻲ درﺟﺎي دﻳﮕﺮ از ﻗﻮل‬ ‫هﻤﻴﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻘﻞ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ "واي ﺑﻪ ﺣﺎل ﺷﻤﺎاي ﻓﺮﻳﺴﻴﺎن ﮐﻪ از اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ و ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﺪا ﻏﺎﻓﻞ هﺴﺘﻴﺪ و ﺣﮑﻢ‬ ‫ﻗﺒﺮهﺎﺋﻲ رادارﻳﺪ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ اي روي ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ و ﻣﺮدم داﻧﺴﺘﻪ و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﺴﺮاﻏﺸﺎن ﻣﻴﺮوﻧﺪ")ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪،‬‬ ‫‪. (۴٣-۴٢‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪16‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫درﻳﮑﺠﺎ ﻋﻴﺴﻲ درﻣﻮﻋﻈﻪ ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد ﺑﺮﺳﺮ ﮐﻮﻩ ﺑﻪ ﭘﻴﺮواﻧﺶ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ " :‬ﺑﮑﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﺮدم ﮐﺎرهﺎي ﻧﻴﮏ ﺷﻤﺎ را‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ و از اﻳﻦ راﻩ ﭘﺪر ﺁﺳﻤﺎن ﺷﻤﺎ را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﮐﻨﻨﺪ ") ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ ، (١۶ ،‬وﻟﻲ درﺟﺎي دﻳﮕﺮ از زﺑﺎن هﻤﻴﻦ‬ ‫ﻋﻴﺴﻲ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ " :‬ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﮐﺎرهﺎي ﻧﻴﮏ ﺧﻮد را دراﻧﻈﺎر ﻣﺮدم اﻧﺠﺎم ﻧﺪهﻴﺪ زﻳﺮا ﮐﻪ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﻨﻴﺪ اﺟﺮي ﻧﺰد‬ ‫ﭘﺪرﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﺨﻮاهﻴﺪ داﺷﺖ " )ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪. (١،‬‬ ‫درﻳﮑﺠﺎ از ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻘﻞ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ "ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﺗﺎ ﺷﻤﺎ را ﺗﻌﻠﻴﻢ دهﻢ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﻦ ﻓﺮوﺗﻦ و ﺑﺮدﺑﺎر هﺴﺘﻢ ")ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪،‬‬ ‫‪، (٣٠-٢٩‬وﻟﻲ در ﺟﺎي دﻳﮕﺮ رواﻳﺖ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ‪" :‬ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﻓﺮﻳﺴﻴﺎن ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺮدم ﻧﻴﻨﻮا وﻗﺘﻲ ﮐﻪ ﻣﻮﻋﻈﻪ‬ ‫ﻳﻮﻧﺲ را ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ ﺗﻮﺑﻪ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﻠﮑﻪ ﺳﺒﺎ از دوردﺳﺖ ﺁﻣﺪ ﺗﺎ ﺣﮑﻤﺖ ﺳﻠﻴﻤﺎن را ﺑﺸﻨﻮدو ﺣﺎل ﺁﻧﮑﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﮐﻪ‬ ‫دراﻳﻨﺠﺎ اﺳﺖ از ﺳﻠﻴﻤﺎن داﻧﺎﺗﺮ اﺳﺖ") ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪.(۴٢-۴١ ،‬‬ ‫درﻳﮑﺠﺎ از زﺑﺎن ﻋﻴﺴﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ‪ " :‬ﮐﺴﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﻲ ﺧﺪا ﺗﻮﻟﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ)ﻳﻬﻮدﻳﺎن( اﻳﻨﮏ‬ ‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﮔﻨﺎهﺎن ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻇﻠﻤﺖ و اﺷﮏ اﻓﮑﻨﺪﻩ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ")ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ ، (١٢ ،‬و درﺟﺎي دﻳﮕﺮازهﻢ او‬ ‫ﻧﻘﻞ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ‪ " :‬ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان ﮔﻤﺸﺪﻩ ﺧﺎﻧﺪان اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ام ")ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‪. (٢۴ ،‬‬ ‫درﻳﮑﺠﺎ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮداﻧﺶ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ‪ :‬ﻗﺪرت درک ﺳﺨﻨﺎن ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻋﻄﺎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان هﻤﻪ ﭼﻴﺰ‬ ‫ﺑﺼﻮر ﻣﺜﻞ ﺑﻴﺎن ﻣﻴﺸﻮد ﺗﺎ ﺑﺸﻨﻮﻧﺪو ﻧﻔﻬﻤﻨﺪو ﺑﻨﮕﺮﻧﺪو ﻧﺒﻴﻨﻨﺪ")ﻣﺮﻗﺲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪ (١٢-١٠ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎي دﻳﮕﺮ‬ ‫هﻤﻴﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺷﺎﮔﺮدان ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ ":‬ﺷﻤﺎﮐﻪ ﻣﺜﻞ ﺳﺎدﻩ ﻣﺮا ﻧﻤﻴﻔﻬﻤﻴﺪﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺜﻠﻬﺎي دﻳﮕﺮراﺧﻮاهﻴﺪ‬ ‫ﻓﻬﻤﻴﺪ؟")هﻤﺎﻧﺠﺎ‪. (١٣،‬‬ ‫درﺟﺎﺋﻲ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﺤﻴﻲ ﺗﻌﻤﻴﺪ دهﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﮔﻔﺖ‪":‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻮ ﺑﺮاي ﺗﻌﻤﻴﺪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﻴﺶ ﻣﻦ ﺁﻣﺪﻩ اي‪ ،‬درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ‬ ‫ﺣﻘﺎﻣﻨﻢ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ از ﺗﻮ ﺗﻌﻤﻴﺪ ﺑﮕﻴﺮم ")ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪ (١۴ ،‬و ﺗﺄﮐﻴﺪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻮن ﻋﻴﺴﻲ ﺗﻌﻤﻴﺪ ﮔﺮﻓﺖ روح‬ ‫ﺧﺪا ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺒﻮﺗﺮي از ﺁﺳﻤﺎن ﻧﺎزل ﺷﺪ و ﺻﺪاﺋﻲ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻴﮕﻔﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﭘﺴﺮ ﻋﺰﻳﺰﻣﻦ)هﻤﺎﻧﺠﺎ‪، (١٧-١۶ ،‬وﻟﻲ‬ ‫در ﺟﺎﺋﻲ دﻳﮕﺮ درهﻤﻴﻦ اﻧﺠﻴﻞ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ وﻗﺘﻲ ﮐﻪ ﻳﺤﻴﻲ درزﻧﺪان از ﮐﺎرهﺎي ﻋﻴﺴﻲ ﺑﺎﺧﺒﺮﺷﺪ دوﻧﻔﺮ از‬ ‫ﺷﺎﮔﺮدان ﺧﻮد را ﭘﻴﺶ او ﻓﺮﺳﺘﺎد ﮐﻪ ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ ﺁﻳﺎ ﺗﻮ هﻤﺎن ﺷﺨﺼﻲ هﺴﺘﻲ ﮐﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ در اﻧﺘﻈﺎر ﺷﺨﺺ‬ ‫دﻳﮕﺮي ﺑﺎﺷﻴﻢ ؟")ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪. (٣-١ ،‬‬ ‫دراﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮﻗﺎ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﺮاي ﺷﺎﮔﺮدان ﺧﻮد ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺲ ازوي ﺁﻧﻬﺎرادﺳﺘﮕﻴﺮﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮدوﻋﺪﻩ اي ازﺁﻧﺎن را‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺸﺖ )ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﻳﮑﻢ‪ (١۶ ،‬وﻟﻲ درهﻤﻴﻦ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ از ﻗﻮل وي ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﻣﻮﺋﻲ‬ ‫ازﺳﺮهﻴﭽﮑﺪام از ﺷﻤﺎ ﮐﻢ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ)هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ . (١٨ ،‬ﺗﻨﺎﻗﻀﺎت اﻧﺠﻴﻞ ازﻃﺮف ﺑﺴﻴﺎري ازﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﻲ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﺗﺬﮐﺮ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺘﻮان از رﺳﺎﻟﻪ "ﺗﺨﺠﻴﻞ ﻣﻦ ﺣﺮف اﻻﻧﺠﻴﻞ" اﺑﻮاﻟﺒﻘﺎء‬ ‫ﺟﻌﻔﺮي ﻧﺎم ﺑﺮد ﮐﻪ ﻣﺘﻦ ﺗﻠﺨﻴﺺ ﺷﺪﻩ اي از ﺁن ﺑﻨﺎم "اﻟﺮد ﻋﻠﻲ اﻟﻨﺼﺎري " درﻻﻳﺪن هﻠﻨﺪ ﺑﭽﺎپ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫داﺳﺘﺎن ﺑﮑﺎرت ﻣﺮﻳﻢ درهﻨﮕﺎم ﺑﺎرداري او ﮐﻪ ﮐﺮارا درﻗﺮﺁن ﺑﺮﺁن ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ) ﺁل ﻋﻤﺮان‪ ،۴٧-۴٢ ،‬ﻣﺮﻳﻢ‪،‬‬ ‫‪ ،٢۶-١۶‬اﻧﺒﻴﺎء‪،٩١ ،‬اﺣﻘﺎف‪ (١٢،‬وﻟﻲ درﺧﻮد اﻧﺠﻴﻞ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮑﺒﺎر ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ )ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب اول‪ (١٨ ،‬و ﺑﺎر‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﻄﻮرﺿﻤﻨﻲ )ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب اول‪ (٣۴ ،‬ﺑﺪان اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬از اﻳﻦ ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﻲ اﺷﻌﻴﺎء درﺗﻮرات ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫" ﺑﺎﮐﺮﻩ اي ﺁﺑﺴﺘﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و ﭘﺴﺮي ﺧﻮاهﺪ زاﺋﻴﺪ ﮐﻪ ﻋﻤﺎﻧﻮﺋﻴﻞ ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺪا ﺑﺎ ﻣﺎ ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺧﻮاهﺪ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ‪:‬‬ ‫ﺷﺪ")اﺷﻌﻴﺎء ﺑﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪ . (١۴ ،‬وﻟﻲ درﭘﻴﺸﮕﻮﺋﻲ اﺷﻌﻴﺎء ﺻﺮﻓﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوران ﺧﻮداو و ﺷﮑﺴﺘﻬﺎﺋﻲ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺮاﺋﻴﻞ واردﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺴﺮ ﻧﻮزادﻩ ﻧﻴﺰﻋﻤﺎﻧﻮﺋﻴﻞ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ و ﻳﺸﻮﻋﺎ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻠﻔﻆ ﻋﺒﺮي ﻋﻴﺴﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ﺗﺬﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ ﺗﻮﻟﺪﻳﮏ اﻧﺴﺎن اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻲ ازﻣﺎدري ﺑﺎﮐﺮﻩ اﻗﺘﺒﺎس ازاﺳﻄﻮرﻩ هﺎﺋﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﭘﻴﺶ ازﺁن درهﻤﻪ ﺗﻤﺪﻧﻬﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﻣﺼﺮ و ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ و اﻳﺮان و هﻨﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬درﻣﻌﺘﻘﺪات اﺳﺎﻃﻴﺮي‬ ‫ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﻣﻠﮑﻪ اي ﺑﺎﮐﺮﻩ از ﺧﺪاي ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺎردار ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬دراﺳﻄﻮرﻩ هﺎي ﻓﻨﻴﻘﻲ ﺁﺗﻴﺲ از ﻣﺎدرﺑﺎﮐﺮﻩ اي ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫ﻧﺎﻧﺎﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬درﺁﺋﻴﻦ اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻴﺘﺮا ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ درﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎت اﻟﮕﻮي ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﻴﺘﺮا)ﻣﻬﺮ( از‬ ‫ﺁﻧﺎهﻴﺘﺎ‪ ،‬ﻣﺎدري ﺑﺎﮐﺮﻩ ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮود ﻣﻘﺪس ﻣﻴﺘﺮاﺋﻲ ﮐﻪ درﻃﻮل ﭼﻬﺎر ﻗﺮن رواج ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮادراﻣﭙﺮاﺗﻮري رم‬ ‫درﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬهﺒﻲ ﻣﻴﺘﺮاﺋﻲ ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪ ﺑﺮاﻳﻦ ﺗﮑﻴﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ‪" :‬اﻣﺮوز ﻧﺠﺎت ﺑﺨﺸﻲ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ از ﻣﺎدر ﺑﺎﮐﺮﻩ اي‬ ‫زاﺋﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ "‪ ،‬و اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻴﻨﺎ ﻣﻮرد اﻗﺘﺒﺎس اﻧﺠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ " :‬اﻣﺮوز ﻧﺠﺎت ﺑﺨﺸﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺷﻤﺎ زاﺋﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ")ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪. (١١ ،‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪17‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺗﻮﻟﺪ ﻋﻴﺴﻲ درﻳﮏ ﻃﻮﻳﻠﻪ ﻧﻴﺰ از اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎي ﮐﻬﻦ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص از ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﻴﺘﺮاﺋﻲ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺮاﺳﺎس ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺘﺮا درﻏﺎري ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ درﻣﻌﺘﻘﺪات اﺳﺎﻃﻴﺮي ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ هﺮﻣﺲ‪،‬ﺧﺪاي ﺷﺒﺎﻧﺎن‪،‬‬ ‫درﻃﻮﻳﻠﻪ اي ﻣﻴﺎن ﺧﺮي و ﮔﺎوي ﺗﻮﻟﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫دراﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮﻗﺎ ﺻﺤﻨﻪ ﺟﺎﻟﺒﻲ درارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﻮﻟﺪ ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ان ﭘﻴﺮﻣﺮد ﭘﺎرﺳﺎﺋﻲ ﺑﻨﺎم ﺷﻤﻌﻮن ﮐﻪ از‬ ‫روح اﻟﻘﺪس ﺑﺪو اﻟﻬﺎم رﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺎ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﻮﻋﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ را ﻧﺒﻴﻨﺪ ﻧﺨﻮاهﺪ ﻣﺮد‪ ،‬ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻮزاد را ﮐﻪ واﻟﺪﻳﻨﺶ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻌﺒﺪ ﺑﺰرگ ﺁوردﻩ اﻧﺪ درﺁﻏﻮش ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﺑﻪ ﺣﺎﺿﺮان ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﻮدک ﻧﻮري اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﺎن را روﺷﻦ ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﮐﺮد)ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ . (٣٢-٢۵ ،‬اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ روﻧﻮﺷﺖ داﺳﺘﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ ﺗﻮﻟﺪ ﺑﻮدا ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻮدا ﻧﻴﺰ‬ ‫ﭘﺴﺮ اﻧﺴﺎن و اﺳﺘﺎد ﻧﺎم دادﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﻌﺠﺰاﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻔﺎ دادن ﺑﻴﻤﺎران وﮐﻮران و اﻓﻠﻴﺞ هﺎ و راﻩ رﻓﺘﻦ ﺑﺮروي ﺁب ﺑﺮاي‬ ‫او ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻈﺎﺋﺮﺁﻧﻬﺎ راﺷﺶ ﻗﺮن ﺑﻌﺪ از او ﻋﻴﻨﺎ دراﻧﺠﻴﻞ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻳﮑﻲ از اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎ ﺣﺎﮐﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻳﮑﻲ از ﺷﺎﮔﺮدان ﺑﻮدا ﻣﻴﺨﻮاهﺪ ﭼﻮن ﺧﻮد او روي ﺁب راﻩ ﺑﺮود‪ ،‬وﻟﻲ درﺁب ﻓﺮوﻣﻴﺮود و ﺑﻮدا اوراﻧﺠﺎت ﻣﻴﺪهﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻄﻮر ﺁﺷﮑﺎر اﻟﮕﻮي اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ..." :‬ﭘﻄﺮس ﮔﻔﺖ اي ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻤﻦ دﺳﺘﻮر ﺑﺪﻩ ﺗﺎ ﻣﻦ هﻢ ﺑﺮ‬ ‫روي ﺁب ﻧﺰد ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻢ‪ .‬ﻋﻴﺴﻲ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻴﺎ‪.‬ﭘﻄﺮس از ﻗﺎﻳﻖ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ وﺑﺮروي ﺁب ﺑﻪ ﻃﺮف ﻋﻴﺴﻲ رﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در‬ ‫ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﻏﺮق ﻣﻴﺸﺪ ﻓﺮﻳﺎد زد‪ :‬اي ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺠﺎﺗﻢ ﺑﺪﻩ‪ .‬وﻋﻴﺴﻲ دﺳﺘﺶ راﮔﺮﻓﺖ ﮔﻔﺖ اي ﮐﻢ اﻳﻤﺎن‪ ،‬ﭼﺮا ﺷﮏ ﮐﺮدي ؟و‬ ‫ﺑﺎاو ﺳﻮار ﻗﺎﻳﻖ ﺷﺪ و ﺑﺎد ﻓﺮوﻧﺸﺴﺖ " )ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪. (٢٨ ،‬‬ ‫داﺳﺘﺎن ﻣﺼﻠﻮب ﺷﺪن ﻋﻴﺴﻲ و رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ اوﭘﺲ از ﻣﺮگ‪ ،‬ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد دراﺳﻄﻮرﻩ هﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﻣﺎﻗﺒﻞ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺳﺎﺑﻘﻪ‬ ‫دارد‪ .‬ﺗﻤﻮز درﺑﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺁدوﻧﻴﺲ درﻓﻨﻴﻘﻴﻪ‪ ،‬ﺁﺗﻴﺲ درﻓﺮﻳﮕﻴﻪ‪ ،‬ازﻳﺮﻳﺲ درﻣﺼﺮ‪ ،‬ارﺑﺎب اﻧﻮاﻋﻲ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺼﻠﻮب‬ ‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ وﺑﺮﺧﻲ از ﺁﻧﺎن ﭼﻮن ﺁﺗﻴﺲ و ﺁدوﻧﻴﺲ و ازﻳﺮﻳﺲ درﺳﺖ هﻤﺎﻧﻨﺪ ﻋﻴﺴﻲ ﺳﻪ روز ﭘﺲ ازﻣﺮگ زﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫دراﻣﭙﺮاﺗﻮري رم ﭘﻴﺮوان ﺁﺗﻴﺲ‪ ،‬ﺧﺪاﺋﻲ ﮐﻪ از ﺁﺳﻴﺎي ﺻﻐﻴﺮ ﺑﻪ رم رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬هﺮ ﺳﺎل در ﺳﺎﻟﺮوز ﺳﻨﺘﻲ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪن او‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮ وي را ﺑﻪ درﺧﺖ ﮐﺎﺟﻲ ﻣﻲ ﺁﻣﻴﺨﺘﻨﺪ و ﺳﻪ روز ﺑﺮاي ﻣﺮﮔﺶ ﻋﺰاداري ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪرﺳﺘﺎﺧﻴﺰش را ﺟﺸﻦ‬ ‫ﻣﻴﮕﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮوان دﻳﻮﻧﻴﺰوس ﻧﻴﺰ درﻣﻌﺎﺑﺪ ﺧﻮدﻣﺠﺴﻤﻪ ﺑﻪ ﺻﻠﻴﺐ ﮐﺸﻴﺪﻩ اورا ﻧﺼﺐ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ‪ ،‬درﺳﺖ درهﻤﺎن ﺻﻮرت‬ ‫ﮐﻪ درﮐﻠﻴﺴﺎهﺎي ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺼﻠﻮب ﻧﺼﺐ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬اورﻳﮕﻨﺲ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺰرگ اﻟﻬﻴﺎت وﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﮐﻠﻴﺴﺎي‬ ‫ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ درﺑﺎرﻩ رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺑﺮاي ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎن ﺗﺎزﮔﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﺮا دراﺳﺎﻃﻴﺮ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﺁﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬دﻳﺒﻠﻴﻮس اﺳﻘﻒ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ درﮐﺘﺎب "رﺳﺎﻟﺖ و ﺗﺎرﻳﺦ"ﺧﻮد ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻳﻬﻮدي اﻻﺻﻞ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻋﻴﺴﻲ را ﺑﺮهﻤﺎن اﺳﻄﻮرﻩ هﺎي ﻧﺒﻲ هﺎ و ﺧﺎﺧﺎم هﺎ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻏﻴﺮ ﻳﻬﻮدي اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎي اﺳﺎﻃﻴﺮي را ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﭼﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫داﺳﺘﺎن ﺧﺮ ﻋﻴﺴﻲ ﮐﻪ وي ﺳﻮارﺑﺮﺁن وارد اورﺷﻠﻴﻢ ﺷﺪﻩ‪ ،‬و دراﺣﺎدﻳﺚ اﺳﻼﻣﻲ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺧﺮ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺧﻮد‬ ‫ﻋﻴﺴﻲ وارد ﺑﻬﺸﺖ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﺛﺮ اﺷﺘﺒﺎﻩ ﻣﺎﺗﻴﻮس ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﻲ دردرک ﻣﻔﻬﻮم واﻗﻌﻲ اﻳﻦ ﺗﻤﺜﻴﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﻀﺤﮑﻲ وارد ﮐﺘﺎﺑﻬﺎي ﺗﻮﺣﻴﺪي ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ " :‬ﺑﻪ دﺧﺘﺮ ﺻﻬﻴﻮن ﺑﺸﺎرت دهﻴﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺗﻮ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺳﻮارﺑﺮاﻻﻏﻲ و ﺑﺮﮐﺮﻩ اﻻﻏﻲ اﺳﺖ وﻓﺮوﺗﻨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﺰد ﺗﻮ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ‪ .‬و ﺁن دوﺷﺎﮔﺮد ﻋﻴﺴﻲ رﻓﺘﻨﺪ و اﻻغ و ﮐﺮﻩ اورا‬ ‫ﺁوردﻧﺪ و ﺁﻧﮕﺎﻩ رداهﺎي ﺧﻮد راﺑﺮﭘﺸﺖ ﺁﻧﻬﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﻋﻴﺴﻲ ﺳﻮار ﺷﺪ ") ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ وﻳﮑﻢ‪ . (٧-۵ ،‬ﻣﺤﻘﻖ‬ ‫ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ وﻳﻨﮑﻦ ﻣﺘﺬﮐﺮ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻋﻴﻨﺎ از ﮐﺘﺎب زﮐﺮﻳﺎي ﺗﻮرات ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ ":‬اي دﺧﺘﺮ ﺻﻬﻴﻮن‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺎﻧﮏ ﺑﻠﻨﺪ هﻠﻬﻠﻪ ﮐﻦ‪ ،‬و اي دﺧﺘﺮ اورﺷﻠﻴﻢ‪ ،‬ﻗﻬﻘﻬﻪ ﺑﺰن‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﺖ ﺑﺴﻮي ﺗﻮ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ و ﺑﺮاﻻﻏﻲ ﺳﻮار اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺮﮐﺮﻩ اﻻﻏﻲ ﺳﻮار اﺳﺖ ") ﮐﺘﺎب زﮐﺮﻳﺎي ﻧﺒﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ ، (٩ ،‬و ﻳﺎد ﺁوري ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻳﮏ ﺳﻨﺖ ﺳﺎﺑﻘﻪ دار ادﺑﻴﺎت‬ ‫ﻋﺒﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮏ ﺟﻤﻠﻪ را دوﺑﺎرﺗﮑﺮار ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ‪ ،‬از روي ﺑﻲ اﻃﻼﻋﻲ ﺗﺼﻮر ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﻲ‬ ‫ﺑﺮدو اﻻغ ﺳﻮار ﺑﻮدﻩ و ﺁﻧﺮا ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺻﻮرت دراﻧﺠﻴﻞ ﺧﻮد ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﺮدﻩ و ﺗﻮﺿﻴﺢ دادﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ " هﻤﻪ اﻳﻦ ﺣﻮادث‬ ‫روي داد ﺗﺎ ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﻲ اﻧﺒﻴﺎء ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ"‪.‬‬ ‫درﺗﻮرات ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻬﻴﻮن ﻣﻲ ﺁﻳﺪ و ﻗﻮم ﺧﻮد را ﺑﺪور ﺧﻮﻳﺶ ﮔﺮدﻣﻲ ﺁورد و ﺑﻄﻮر ﺛﺎﺑﺖ دراورﺷﻠﻴﻢ ﺳﮑﻨﻲ‬ ‫ﻣﻴﮕﺰﻳﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ دراﻧﺠﻴﻞ ﻗﻠﻤﺮوﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺮز ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﻲ ﻧﺪاردو روادﻳﺪ ورودﺑﺪان ﺑﺪون ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺻﺎدر ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬هﻤﻴﻦ‬ ‫ﻋﻴﺴﺎي ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ و ﺁزادﻣﻨﺶ‪ ،‬درﻧﻴﻤﻪ "ﻳﻬﻮدي " اﻧﺠﻴﻞ درﻗﺎﻟﺐ ﻳﮏ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺗﺮﺷﺮوي ﻣﺘﻌﺼﺐ و ﺳﺨﺘﮕﻴﺮ و‬ ‫ﺑﻲ ﮔﺬﺷﺖ ﺗﻮرات درﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﺗﮑﻔﻴﺮﻣﻴﮑﻨﺪووﻋﺪﻩ ﻣﺠﺎزات ﻣﻴﺪهﺪ‪ ،‬وازﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺗﻨﻬﺎﻧﺎم ﻣﺴﻴﺢ رادارد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮ اﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﺁن ﻣﺮد ﺳﺎدﻩ ژﻧﺪﻩ ﭘﻮش و ﭘﺎﮐﺪل و ﺧﻴﺎﻟﺒﺎﻓﻲ ﮐﻪ از ﻳﮑﺴﻮ ﻋﻠﻴﻪ رﻳﺎ و ﻓﺴﺎد و ﻓﺮﻳﺐ ﮐﺎهﻨﺎن‬ ‫ﻳﻬﻮد و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان و ﻋﻠﻴﻪ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪان هﻴﺌﺖ ﺣﺎﮐﻤﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﺑﺮﻣﻴﺪارد و ﺑﺮﺧﻼف ﺳﻨﺖ زﻣﺎن ﺧﻮد ﺑﺎ‬ ‫روﺳﭙﻴﺎن و ﺧﻄﺎﮐﺎران ﻣﻴﻨﺸﻴﻨﺪ وﺑﺎ ﺁﻧﺎن ﺑﺎ ﻣﺤﺒﺖ ﺳﺨﻦ ﻣﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺢ ﺁﻟﺒﺮت ﺷﻮاﺗﺴﺮ ﺑﺴﻴﺎرﻧﺰدﻳﮑﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺴﻴﺢ ﭘﺎپ ﺑﺮژﻳﺎ ﻳﺎ ﭘﺎپ ﮔﺮﮔﻮار ﮐﻪ ﺟﺰ ﮐﻴﻨﻪ و ﻧﻔﺮت ﭼﻴﺰي ﻋﺮﺿﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪18‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﻣﺎرﮐﻴﻮن ‪ Markion‬ﻳﮑﻲ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮐﺸﻴﺸﻬﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم " ﮐﻠﻴﺴﺎ ي ﻣﺴﻴﺢ "ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺬاﺷﺖ ﮐﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ‬ ‫ي ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﺟﺪا ﻋﻠﻴﻪ ﺁن ﻣﻮﺿﻌﮕﻴﺮي ﮐﺮد‪ ،‬وﻟﻲ اﺻﻮل ﻓﮑﺮي اﻳﻦ ﻣﮑﺘﺐ ) ﻣﺎرﮐﻴﻮﻧﻴﺴﻢ( رواج ﮔﺴﺘﺮدﻩ اي ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫درﺑﺮداﺷﺖ ﻓﮑﺮي ﻣﺎرﮐﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﻋﻴﺴﻲ ﭘﺴﺮ ﺧﺪا اﺳﺖ‪،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺧﺪا هﻤﺎن ﺧﺪاﺋﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ درﺗﻮرات ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪﻩ و‬ ‫ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﻗﺪﻳﺲ او را ﺑﻪ اﻧﺠﻴﻞ ﻧﻴﺰ راﻩ دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪاي اﻧﺠﻴﻞ ﺧﺪاي ﺑﺨﺸﺶ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺧﺪاي‬ ‫ﺗﻮرات ﺧﺪاي ﮐﻴﻨﻪ و اﻧﺘﻘﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﻻﻳﺰﻳﻨﮓ ﻣﺤﻘﻖ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ درﮐﺘﺎب ‪ Gnose‬ﺑﻨﻤﺎﻳﻪ ﻓﮑﺮي اﻳﻦ ﻣﮑﺘﺐ را ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ " ﺳﺮاﺳﺮﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن‪ ،‬از ﺧﻠﻘﺖ ﺁدم ﺗﺎ ﻇﻬﻮر ﻋﻴﺴﻲ‪ ،‬ﺑﺪاﻧﺼﻮرت ﮐﻪ درﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫درام ﻏﻴﺮ اﺧﻼﻗﻲ و ﻣﺸﻤﺌﺰ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺧﺪاﺋﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺻﺮار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ دﻧﻴﺎ را ﺑﻪ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻪ ﮔﺮدش‬ ‫درﺁورد‪ ،‬و درﻳﮏ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻠﻲ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺪاﺋﻲ ارزﺷﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از دﻧﻴﺎي ﺑﻲ ﺳﺮوﺗﻬﻲ ﮐﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ‬ ‫ﺟﻬﺖ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ ﮐﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻓﺮزﻧﺪ ﻳﮏ ﺧﺪاي ﺧﻮب ﺑﺎ ﻣﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻓﺮزﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺪاﺋﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻲ از ﺧﻮﺑﻲ دراو ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ "‪ .‬ﻣﺎرﮐﻴﻮن ﺧﻮد درهﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ درﻣﻮﻋﻈﻪ اي ﻣﺸﻬﻮر اﻇﻬﺎر ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫اﻧﺘﺴﺎب ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮرات ﺗﻮﻃﺌﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ هﺪف اﻋﺎدﻩ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺑﺮاي ﺧﺪاي ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺗﺮﺗﻴﺐ دادﻩ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻮﻟﻴﺎﻧﻮس ‪ Julianus‬اﻣﭙﺮاﺗﻮرروﻣﻲ ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﮐﻪ ﭘﻴﺮو ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮاﺋﻲ و دﺷﻤﻦ ﺳﺮﺳﺨﺖ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪-‬‬ ‫و ﻣﺮگ ﻧﺎﺑﻬﻨﮕﺎم او درﺟﻨﮓ ﺑﺎ اﻳﺮان ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ درﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ را از ﺧﻄﺮي ﺑﻨﻴﺎدي ﻧﺠﺎت داد‪ -‬دررﺳﺎﻟﻪ اي‬ ‫ﮐﻪ درردﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻮﺷﺖ ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﺼﺪ اﻳﺮاد اﺻﻮﻟﻲ ﺑﺮ ﺁن ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ وﻟﺘﺮ درارزﻳﺎﺑﻲ او از‬ ‫ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﻠﻤﻮت ﻣﺎرﮐﻞ اﺳﺘﺎد ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ دراﺷﺎرﻩ ﺑﺪﻳﻦ رﺳﺎﻟﻪ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪ " :‬ﺟﺎي ﺗﻌﺠﺐ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺎﻓﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ را درک ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻋﻠﻤﺎي اﻟﻬﻴﺎت ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ هﻨﻮز هﻢ ﻳﺎ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ و ﻳﺎ‬ ‫ﻧﻤﻴﺨﻮاهﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ را درک ﮐﻨﻨﺪ "‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮرات‪ -‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ﺁن – داراي ﺿﺪ و ﻧﻘﻴﺾ هﺎ و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح راﻳﺞ ﺗﺮﻧﺎﺳﺦ و ﻣﻨﺴﻮخ هﺎﺋﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ وﺟﻮد ﺁﻧﻬﺎ از هﻤﺎن ﺁﻏﺎز ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻔﺴﺮان و ﺷﺎرﺣﺎن ﻗﺮﺁن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﮑﻲ از ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﻧﺎﺳﺦ و‬ ‫ﻣﻨﺴﻮﺧﻬﺎ درﻃﻮل هﻤﻪ ﻗﺮون اﺳﻼﻣﻲ اﻳﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ درﺑﺤﺚ هﺎ و ﮔﻔﺘﮕﻮهﺎ‪ ،‬هﺮﻳﮏ از ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﺁﻳﻪ اي از ﻗﺮﺁن ﮐﻪ ﻣﻮﻳﺪ ﻧﻈﺮ او ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻨﺎد ﮐﻨﺪ ﺑﻲ ﺁﻧﮑﻪ هﻴﭽﮑﺪام از ﺁﻧﺎن از ﺣﺪود اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﻗﺮﺁن ﺗﺠﺎوز‬ ‫ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻓﻲ اﻟﻤﺜﻞ ﺁﻧﮑﺲ ﮐﻪ ﻣﺪﻋﻲ ﺁزادي ﻗﺒﻮل ﻳﺎ ﻋﺪم ﻗﺒﻮل دﻳﻦ دراﺳﻼم ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ و ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﺁﻳﺎﺗﻲ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ اﺳﺘﻨﺎد ﮐﻨﺪ‪" :‬ﻻاﮐﺮﻩ ﻓﻲ اﻟﺪﻳﻦ " )ﺑﻘﺮﻩ‪ (٢۵۶ ،‬و‪ " :‬ﺑﻪ ﺁﻧﮑﻪ ﻧﻤﻴﺨﻮاهﻨﺪ اﻳﻤﺎن ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﺑﮕﻮ‬ ‫ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ راﻩ ﺧﻮد اداﻣﻪ دهﻴﺪ و ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﺎﻋﺖ ﺧﻮﻳﺶ اداﻣﻪ ﺧﻮاهﻴﻢ داد")هﻮد‪ (١٢١،‬وﻳﺎ‪ ...":‬اﮔﺮ ﺑﺎز روي از‬ ‫ﺧﺪا ﺑﮕﺮداﻧﻨﺪ ﺑﺮﺗﻮ)ﻣﺤﻤﺪ( ﺗﮑﻠﻴﻔﻲ ﺟﺰ ﺗﺒﻠﻴﻎ رﺳﺎﻟﺘﺖ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ " )ﻧﺤﻞ‪ ، (٨٢،‬ودرهﻤﺎن ﺣﺎل‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ او‬ ‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ و ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺁﻳﺎت ﻗﺮﺁﻧﻲ دﻳﮕﺮي ازاﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺜﺎل ﺁوردﮐﻪ‪" :‬ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا و ﺑﻪ روز ﺁﺧﺮ اﻳﻤﺎن‬ ‫ﻧﻤﻲ ﺁورﻧﺪ و ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﺧﺪا ورﺳﻮﻟﺶ ﺣﺮام ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﺣﺮام ﻧﻤﻴﺸﻤﺎرﻧﺪ و ﺑﻪ ﮐﻴﺶ ﺣﻖ ﻧﻤﻴﮕﺮوﻧﺪ ﻣﻘﺎﺗﻠﻪ ﮐﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻳﺎ‬ ‫ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ ﭼﺰﻳﻪ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ ")ﺗﻮﺑﻪ‪"، (٢٩ ،‬وﺁﻧﻬﺎﺋﻲ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺧﺪا روي ﻧﻤﻲ ﺁورﻧﺪ ﺑﮑﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﻓﺘﻨﻪ از ﻣﻴﺎن‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد ")ﺑﻘﺮﻩ‪١٩٣ ،‬و‪. (٢۵۶‬‬ ‫درﺳﻮرﻩ ﻗﺮﺁن ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺨﻨﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻴﺴﺖ )اﻧﻌﺎم‪٣۴ ،‬و‪ ،١١۵‬ﮐﻬﻒ‪ ،٢٧،‬ﻳﻮﻧﺲ‪. (۶۴،‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ درهﻤﻴﻦ ﻗﺮﺁن ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪" :‬وﻗﺘﻴﮑﻪ ﻣﺎ ﺁﻳﻪ اي را ﻧﺴﺦ ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ﻳﺎ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﺋﻴﻢ ﮐﻪ ﺁﻧﺮا ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺁﻳﻪ اي ﻧﻴﮑﻮﺗﺮ و ﻳﺎ هﻤﺎﻧﻨﺪﺁﻧﺮا ﻣﻲ ﺁورﻳﻢ ")ﺑﻘﺮﻩ‪ ،١٠۶ ،١٠٠،‬ﻧﺤﻞ‪. (١٠٣ ،‬‬ ‫ﻣﻔﺴﺮان ﻗﺮﺁن ﺗﺎ ‪ ٢٢۵‬ﺁﻳﻪ ﻗﺮﺁن راﻧﺎﺳﺦ و ﻣﻨﺴﻮخ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻲ ﺁﻧﮑﻪ دﻟﻴﻞ ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪﻩ اي ﺑﺮاي ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺎﺳﺦ‬ ‫و ﻣﻨﺴﻮﺧﻬﺎ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا هﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺒﺪﻳﻠﻲ درﻣﺘﻦ ﻗﺒﻠﻲ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﺿﻤﻨﻲ را ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﺁن ﻣﺘﻦ درﺳﺖ و ﻳﺎ دﺳﺖ ﮐﻢ ﮐﺎﻣﻞ‬ ‫ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﻳﮑﺠﺎي ﻗﺮﺁن ﺷﻴﻄﺎن از ﺟﻤﻠﻪ اﺟﻨﻪ ﺑﺸﻤﺎر ﺁﻣﺪﻩ )ﮐﻬﻒ‪ (۵٠ ،‬وﻟﻲ درﭼﻨﺪ ﺟﺎي دﻳﮕﺮ هﻤﻴﻦ ﺷﻴﻄﺎن ﻳﮑﻲ از ﻣﻼﺋﮏ‬ ‫داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،٣۴ ،‬اﻋﺮاف‪١١،‬و ﻳﺎزدﻩ ﻣﻮرددﻳﮕﺮ(‪ .‬درﻳﮑﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﺑﺮهﻤﻪ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﻓﻀﻴﻠﺖ دادﻳﻢ )ﺟﺎﺛﻴﻪ‪ (١۶ ،‬وﻟﻲ درﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻬﺮ ﺟﺎ ﮐﻪ روﻧﺪ ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ‬ ‫ذﻟﺘﻨﺪ)ﺁل ﻋﻤﺮان‪ . (١١٠،‬درﻳﮑﺠﺎ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ اهﻞ ﮐﺘﺎب از روي ﺣﺴﺪ ﻗﺼﺪﺳﺴﺖ ﮐﺮدن‬ ‫اﻳﻤﺎﻧﺸﺎن راداﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪﺁﻧﻬﺎ راﺑﺒﺨﺸﻨﺪ)ﺑﻘﺮﻩ‪ (١٠٩ ،‬وﻟﻲ درﺟﺎي دﻳﮕﺮ درﺑﺎرﻩ هﻤﻴﻦ ﮐﺴﺎن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ " ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪19‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫و ﮐﺎﻓﺮان را ﮐﻪ ﻣﻴﺨﻮاهﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﺎن ﺷﻮﻳﺪﺑﻪ دوﺳﺘﻲ ﻣﮕﻴﺮﻳﺪو اﮔﺮ ﭘﺎﻓﺸﺎري ﮐﻨﻨﺪ ﺁﻧﺎﻧﺮا هﺮﺟﺎﻳﺎﻓﺘﻴﺪ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ و‬ ‫ﺑﮑﺸﻴﺪ")ﻧﺴﺎء ‪. (٨٩‬‬ ‫درﻗﺮﺁن ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁدﻣﻴﺎن را ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﻤﮑﻦ )اﺣﺴﻦ ﺻﻮرواﺣﺴﻦ ﺗﻘﻮﻳﻢ( ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ اﺳﺖ)ﻣﻮﻣﻦ‪،‬‬ ‫‪ ،۶۴‬ﺗﻐﺎﺑﻦ‪ ،٣،‬ﺗﻴﻦ‪ ، (۴،‬وﻟﻲ درﭼﻨﺪ ﻣﻮرد دﻳﮕﺮ هﻤﻴﻦ ﺁدﻣﻴﺎن ﻧﺎﺗﻮان‪ ،‬ﺿﻌﻴﻒ‪ ،‬ﺁزﻣﻨﺪ‪،‬ﻋﺠﻮل‪ ،‬ﺑﻴﻨﻮا ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﮐﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﺑﺮ"ﮐﻠﻴﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن"ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )اﻋﺮاف‪ (١۵٨ ،‬وﻟﻲ درﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ‬ ‫ﻗﺮﺁن راﺑﺮاي ﺁن ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ﺑﺮﺗﻮ)ﻣﺤﻤﺪ( ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ ﮐﻪ ﻣﺮدم ام اﻟﻘﺮي)ﻣﮑﻪ( وﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺁﻧﺮا ازروز ﻗﻴﺎﻣﺖ‬ ‫ﺑﺘﺮﺳﺎﻧﻲ )ﺷﻮري‪ . (٧،‬درﻳﮑﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺮش ﺧﺪا ﺑﺮروي ﺁب اﺳﺖ)هﻮد‪ (٧،‬وﻟﻲ درﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮ ﻋﺮش‬ ‫ﺧﺪاﺟﺎﺋﻲ درﺁﺳﻤﺎن ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻼﺋﮏ ﺁﻧﺮا ﺑﺮدوش ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ )اﻋﺮاف‪ ،۵۴ ،‬ﻳﻮﻧﺲ‪ ،٣ ،‬ﺗﻮﺑﻪ‪ ،١٢٩ ،‬رﻋﺪ‪،٢،‬‬ ‫ﻃﻪ‪ ،۵ ،‬ﻓﺮﻗﺎن‪.(۵٩،‬‬ ‫دﺳﺖ ﮐﻢ درﭼﻬﺎر ﺁﻳﻪ ﻗﺮﺁن ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻓﻘﻂ ﻣﺄﻣﻮر اﺑﻼغ ﮐﻼم ﺣﻖ)ﻗﺮان( ﺑﻪ ﻣﺮدم اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﺴﺌﻮل‬ ‫ﻗﺒﻮل ﻳﺎ رد اﻳﻦ اﺑﻼغ از ﺟﺎﻧﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪" :‬ﻣﺎ ﻗﺮﺁن را ﺑﺮاي دﻋﻮت ﺑﻪ ﺣﻖ ﺑﺮﺗﻮﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ‪ ،‬هﺮﮐﺲ ﮐﻪ هﺪاﻳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺧﻮد ﮐﻤﮏ ﮐﺮدو هﺮﮐﺲ هﻢ ﮐﻪ ﮔﻤﺮاﻩ ﺷﺪ ﺑﻪ زﻳﺎن ﺧﻮد ﮔﻤﺮاﻩ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺗﻮوﮐﻴﻞ هﻴﭽﻴﮏ ازﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺘﻲ " )زﻣﺮ‪،‬‬ ‫‪" . (۴١‬اﮔﺮ از ﺗﻮ ﭘﺮﺳﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﺑﺖ دﻋﻮﺗﻲ ﮐﻪ ﻣﻴﮑﻨﻲ ﭼﻪ اﺟﺮﺗﻲ ﻣﻴﺨﻮاهﻲ‪ ،‬ﺑﮕﻮ ﮐﻪ ﻣﻦ اﺟﺮي ﺟﺰازﺧﺪا ﻧﻤﻴﺨﻮاهﻢ و‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻣﺄﻣﻮرم ﮐﻪ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎﺷﻢ")ﻳﻮﻧﺲ‪ " (٧٢،‬ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻧﮑﻪ اﻳﻤﺎن ﻧﻤﻲ ﺁورﻧﺪ ﺑﮕﻮ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ راﻩ ﺧﻮد اداﻣﻪ دهﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ راﻩ ﺧﻮد اداﻣﻪ ﺧﻮاهﻴﻢ داد")هﻮد‪ (١٢١،‬؛ "و اﮔﺮ ﺑﺎزهﻢ روي ﺑﮕﺮداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺗﻮ ﺟﺰﺗﺒﻠﻴﻎ رﺳﺎﻟﺘﺖ وﻇﻴﻔﻪ اي‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ") ﻧﺤﻞ‪ . (٧٢،‬وﻟﻲ درﺳﺖ درﺟﻬﺖ ﻋﮑﺲ ﺁن درﭼﻨﺪﻳﻦ ﺁﻳﻪ دﻳﮕﺮ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪" :‬ﻣﺸﺮﮐﻴﻦ را درهﺮﺟﺎ ﻳﺎﻓﺘﻴﺪ‬ ‫ﺑﮑﺸﻴﺪ و ﺑﮕﻴﺮﻳﺪو ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﮐﻨﻴﺪ و درﮐﻤﻴﻨﺸﺎن ﺑﺎﺷﻴﺪ)ﺗﻮﺑﻪ‪ ....، (١۵،‬اﻳﻦ ﻣﻠﻌﻮﻧﺎن رادرهﺮﺟﺎ ﺑﻴﺎﺑﻴﺪﺑﮕﻴﺮﻳﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ وﺟﻬﻲ ﺑﮑﺸﻴﺪ)اﺣﺰاب‪ (۶١ ،‬؛ ﺑﮑﺸﻴﺪ ﺁﻧﻬﺎﺋﻲ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا وروز واﭘﺴﻴﻦ اﻳﻤﺎن ﻧﻤﻲ ﺁورﻧﺪ )ﺗﻮﺑﻪ‪ (٢٩،‬؛‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﮑﺸﻴﺪ و ﺁوارﻩ ﮐﻨﻴﺪ")ﺗﻮﺑﻪ‪. (٢٩،‬‬ ‫ﻳﮑﻲ از ﺑﺎرزﺗﺮﻳﻦ ﺗﻨﺎﻗﻀﺎت ﻗﺮﺁن را درﺁﻳﻪ هﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ درﺑﺨﺸﻲ ازﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫"اي ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺑﻴﺎد ﺁورﻳﺪ ﻧﻌﻤﺘﻬﺎﺋﻲ راﮐﻪ ﻣﺎﺑﻪ ﺷﻤﺎاﻋﻄﺎء ﮐﺮدﻳﻢ وﺑﺮهﻤﻪ ﻋﺎﻟﻤﻴﺎن ﺑﺮﺗﺮﻳﺘﺎن دادﻳﻢ ")ﺑﻘﺮﻩ‪"، (۴٧،‬‬ ‫ﺑﻪ ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ و ﺣﮑﻮﻣﺖ و ﻧﺒﻮت ﻋﻄﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻳﻢ و ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺑﺮهﻤﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﻓﻀﻴﻠﺖ دادﻳﻢ‬ ‫")ﺟﺎﺛﻴﻪ‪ ، (١۶ ،‬وﻟﻲ درﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮ از هﻤﻴﻦ ﺁﻳﺎت ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ " :‬اﻳﻨﺎن ﺗﻮرات را ﺣﻤﻞ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻻﻏﻲ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺑﻲ‬ ‫راﺑﺮﭘﺸﺖ ﮐﺸﺪ" )ﺟﻤﻌﻪ‪" ، (۵ ،‬ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﮕﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﺪوﺣﻤﻠﻪ ﺁوري ﻋﻮﻋﻮﮐﻨﺪواﮔﺮ اورا ﺑﺤﺎل‬ ‫ﺧﻮدﮔﺬاري ﺑﺎز ﻋﻮﻋﻮ ﮐﻨﺪ")اﻋﺮاف‪" . (١٧۶،‬ﺳﺰاي اﻳﻦ ﺑﺪﮐﺎران ذﻟﺖ ﺁﻧﻬﺎ دراﻳﻦ ﺟﻬﺎن و ﻋﺬاب ﺳﺨﺖ درﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮ‬ ‫اﺳﺖ " )ﺑﻘﺮﻩ‪ (٨۵ ،‬؛ "و ﻣﺎ ﺁﻧﻬﺎرا ﻟﻌﻨﺖ ﮐﺮدﻳﻢ و دﻟﻬﺎﻳﺸﺎن را ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻴﺪﻳﻢ ")ﻣﺎﺋﺪﻩ‪ " ، (١٣،‬وﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را‬ ‫درروي زﻣﻴﻦ ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ ")اﻋﺮاف‪ " . (١۶٨ ،‬اﻳﻦ ﻳﻬﻮدﻳﺎ ن ﺑﻪ هﺮ ﮐﺪام از ﺁﻧﻬﺎ ﺁرزوي هﺰار ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪،‬‬ ‫وﻟﻲ ﻋﻤﺮ هﺰار ﺳﺎﻟﻪ هﻢ ﺁﻧﺎﻧﺮا از ﻋﺬاب ﺧﺪا ﻧﺮهﺎﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺮدار ﻧﺎﭘﺴﻨﺪﺷﺎن ﺁﮔﺎﻩ اﺳﺖ" )ﺑﻘﺮﻩ‪. (٩۶،‬‬ ‫درﺳﻪ ﺟﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮﺁن ﺣﺘﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺪﻩ اي از ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﻮزﻳﻨﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ) ﺑﻘﺮﻩ‪،‬‬ ‫‪ ،۶۵‬ﻣﺎﺋﺪﻩ‪ ،۶٠ ،‬اﻋﺮاف‪ . (١۶۶ ،‬دراﻳﻨﺠﺎ ﻃﺒﻌﺎ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺮاي ﻧﻘﻞ هﻤﻪ ﻧﺎﺳﺦ و ﻣﻨﺴﻮخ هﺎي ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺴﺖ‪،‬وﻟﻲ‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎزﮔﻮﺋﻲ ﻳﮏ ﻣﻮرد ﺑﺨﺼﻮص از ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ روزﻣﺮﻩ اﻋﺮاب ﺻﺪر اﺳﻼم ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد از ﻧﻈﺮﻃﻨﺰي ﮐﻪ‬ ‫درﺁن ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻣﻮﺿﻮع ﺁﻳﻪ اي از ﺳﻮرﻩ ﺑﻘﺮﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻮﺟﺐ ﺁن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‬ ‫را درﺷﺒﻬﺎي ﻣﺎﻩ رﻣﻀﺎن ﺑﺎ زﻧﺎﻧﺸﺎن ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﻣﻮﻣﻨﺎن اﻳﻦ ﺣﺮﻣﺖ را رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺧﻮد‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ از ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮﻳﺶ ﻋﺪول ﻣﻴﮑﻨﺪ و دوﺑﺎرﻩ اﻳﻦ اﺟﺎزﻩ را ﺑﺪاﻧﻬﺎ ﻣﻴﺪهﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺨﻮاهﺪ ﮐﻪ ﻻاﻗﻞ درﻣﻮﻗﻊ‬ ‫اﻋﺘﮑﺎف درﻣﺴﺎﺟﺪﺣﺪﺧﺪا راﻧﮕﺎﻩ دارﻧﺪ‪":‬ﻣﺎ ﻗﺒﻼ ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﺷﻤﺎراﺑﺎزﻧﺎﻧﺘﺎن درﺷﺒﻬﺎي ﻣﺎﻩ رﻣﻀﺎن ﺣﺮام ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﭼﻮن دراﻳﻦ راﻩ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﻣﻴﮑﻨﻴﺪ و ﺧﻮدرا ﺑﻪ ورﻃﻪ ﮔﻨﺎﻩ ﻣﻲ اﻓﮑﻨﻴﺪ از ﮔﻨﺎهﺘﺎن ﻣﻴﮕﺬرﻳﻢ و ﺣﮑﻢ ﺧﻮد را ﭘﺲ ﻣﻴﮕﻴﺮﻳﻢ‬ ‫و از اﻳﻦ ﭘﺲ ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﺑﺎ زﻧﺎﻧﺘﺎن را در ﺷﺒﻬﺎي ﻣﺎﻩ روزﻩ ﺑﺮﺷﻤﺎ ﺣﻼل ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺣﺪود ﺧﺪا را ﻧﮕﺎﻩ دارﻳﺪو‬ ‫درهﻨﮕﺎم اﻋﺘﮑﺎف درﻣﺴﺎﺟﺪ ﺑﺎﺁن ﻣﺠﺎﻣﻌﺖ ﻣﮑﻨﻴﺪ")ﺑﻘﺮﻩ‪. (١٨٧،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪20‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﺣﻘﺎﻳﻖ "ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ" ﻳﺎ داﺳﺘﺎﻧﻬﺎی ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ؟‬ ‫___________________________________________‬ ‫درهﺮﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ داﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪدﺁوردﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺗﻮرات واﻧﺠﻴﻞ ﻣﻨﺒﻊ ﺁﻧﻬﺎرا ﮔﻔﺘﮕﻮي ﭼﻬﻞ روزﻩ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻲ‬ ‫درﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ﻣﻴﺪاﻧﺪ‪ ،‬ودرﻗﺮﺁن هﻤﻴﻦ داﺳﺘﺎﻧﻬﺎ"ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اي" داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ وﺣﻲ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮداﺷﺖ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ و ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ درﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﻪ اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ درﺳﺎﻟﻬﺎي ﻣﻴﺎن ﺧﻠﻘﺖ ﺁدم و‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﻧﺪ و ﭘﻴﺶ از ﺗﻮرات ﮐﺴﻲ ﺑﺮﺁﻧﻬﺎ ﺁﮔﺎهﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬درﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰاززﺑﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ "هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺣﻘﺎﻳﻘﻲ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺼﻮرت وﺣﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮ )ﻣﺤﻤﺪ( ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﻴﻢ‪ ،‬و ﭘﻴﺶ ازاﻳﻦ‪،‬‬ ‫ﺧﻮدﺗﻮوﻗﻮم ﺗﻮﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﮔﺎهﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ")هﻮد‪،۴٩،‬ﺁل ﻋﻤﺮان‪،۴۴،‬ﻳﻮﺳﻒ‪ . (١٠٢،‬ﺑﺎاﻳﻨﻬﻤﻪ اﻣﺮوزﻩ ﻣﺪارک ﻓﺮاوان‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬اﻋﻢ از اﻟﻮاح ﮐﺸﻒ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﺁﺛﺎر ادﺑﻲ ﻣﻨﻈﻮم و ﻣﻨﺜﻮر ﺗﻤﺪﻧﻬﺎي ﺑﺎﺑﻠﻲ وﻣﺼﺮي و ﺁﺷﻮري و‬ ‫ﭘﮋوهﺸﻬﺎي ﻣﺤﻘﻘﺎن دو ﻗﺮن اﺧﻴﺮ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دادﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎﻧﻬﺎ از اﺳﻄﻮرﻩ هﺎ و اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎي ﻣﺎﻗﺒﻞ‬ ‫ﺗﻮراﺗﻲ و ﻃﺒﻌﺎ ﻣﺎﻗﺒﻞ اﺳﻼﻣﻲ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻮﻧﺘﮕﻤﺮي وات‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻧﺎﻣﻲ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻳﮑﻲ از‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ درهﻨﮕﺎم ﺗﺪوﻳﻦ ﻗﺮﺁن ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎ‪ ،‬ﻃﻮﻓﺎن ﻧﻮح اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺗﻮرات و ﻗﺮﺁن اﻧﺪﮐﻲ ﺑﻌﺪ ازﺧﻠﻘﺖ ﺁدم درزﻣﺎن ﻧﻮح ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ‬ ‫روي دادﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫"‪ ......‬و ﺧﺪاوﻧﺪ دﻳﺪ ﮐﻪ ﺷﺮارت اﻧﺴﺎن درزﻣﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ‪ .... .‬و ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﺪ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن را ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و‬ ‫ﮔﻔﺖ اﻧﺴﺎن را ﮐﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ام و ﺑﻬﺎﻳﻢ و ﺣﺸﺮات و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن هﻮاراازروي زﻣﻴﻦ ﻣﺤﻮﺳﺎزم‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑﻪ ﻣﺘﺄﺳﻒ ﺷﺪم از‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻳﺸﺎن‪ ... .‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﻧﻮح ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻳﻨﮏ ﻣﻦ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺑﺸﺮ را هﻼک ﺧﻮاهﻢ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﮐﺸﺘﻲ از ﭼﻮب‬ ‫ﮐﻮﻓﺮﺑﺴﺎزو درون و ﺑﻴﺮوﻧﺶ را ﺑﻪ ﻗﻴﺮﺑﻴﺎﻻ‪ ،‬و ﻃﻮل ﮐﺸﺘﻲ ‪ ٣٠٠‬ذراع ﺑﺎﺷﺪو ﻋﺮض ﺁن ‪۵٠‬ذراع و ارﺗﻔﺎع ﺁن ‪٣٠‬‬ ‫ذراع‪..... .‬وﺗﻮ وﭘﺴﺮاﻧﺖ و زوﺟﻪ ات و ازواج ﭘﺴﺮاﻧﺖ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻲ درﺁﻳﻨﺪ‪ ،‬و ازﺟﻤﻴﻊ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ازهﺮذي ﺟﺴﺪي ﺟﻔﺘﻲ‬ ‫ازهﻤﻪ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻲ درﺧﻮاهﻲ ﺁورد ﻧﺮو ﻣﺎدﻩ ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ زﻧﺪﻩ ﻧﮕﺎﻩ داري‪ .‬و از ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ اﺟﻨﺎس ﺁﻧﻬﺎ و از‬ ‫هﺮ ﺁذوﻗﻪ اي ﮐﻪ ﺧﻮردﻩ ﺷﻮد ﺑﮕﻴﺮ و درﮐﺸﺘﻲ ذﺧﻴﺮﻩ ﻧﻤﺎﺗﺎ ﺑﺮاي ﺗﻮ و ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮراک ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﻣﻦ ﺑﻌﺪ از هﻔﺖ روز‬ ‫دﻳﮕﺮ ﭼﻬﻞ روزو ﭼﻬﻞ ﺷﺐ ﺑﺎران ﻣﻴﺒﺎراﻧﻢ و هﺮ ﻣﻮﺟﻮدي را ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ام از روي زﻣﻴﻦ ﻣﺤﻮ ﻣﻴﺴﺎزم‪ ... .‬ﭘﺲ ﻧﻮح‬ ‫ﻣﻮاﻓﻖ ﺁﻧﭽﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ اورا اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻩ ﺑﻮد ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻮد‪ ....‬و ﭼﻮن ﻃﻮﻓﺎن ﺁب ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﺁﻣﺪ درﺳﺎل ﺷﺸﺼﺪ از زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ‬ ‫ﻧﻮح درروزهﻔﺪهﻢ از ﻣﺎﻩ دوم ﺟﻤﻴﻊ ﭼﺸﻤﻪ هﺎي ﻟﺠﻪ ﻋﻈﻴﻢ ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪو روزﻧﻪ هﺎي ﺁﺳﻤﺎن ﮔﺸﻮدﻩ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫درﮐﺸﺘﻲ را از ﻋﻘﺐ ﺑﺴﺖ‪ ،‬و ﻃﻮﻓﺎن ﭼﻬﻞ روز ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺁﻣﺪ و ﺁب هﻤﻲ اﻓﺰودوﮐﺸﺘﻲ را ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﺎ از زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺑﻠﻨﺪﺷﺪ‪ ،‬و ﮐﺸﺘﻲ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﺁب ﻣﻴﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺁﻧﮑﻪ هﻤﻪ ﮐﻮهﻬﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﮐﻪ زﻳﺮ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ ﺑﻮد ﻣﺴﺘﻮرﺷﺪ‪ ،‬و هﺮ ذي‬ ‫ﺟﺴﺪي ﮐﻪ ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻴﮑﺮد از ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن وﺑﻬﺎﻳﻢ و ﺣﻴﻮاﻧﺎت و ﮐﻞ ﺣﺸﺮات ﺧﺰﻧﺪﻩ و ﺟﻤﻴﻊ ﺁدﻣﻴﺎن ﻣﺮدﻧﺪ‪ ....‬و ﺧﺪا‬ ‫ﻣﺤﻮ ﮐﺮد هﺮﻣﻮﺟﻮدي را ﮐﻪ ﺑﺮروي زﻣﻴﻦ ﺑﻮدازﺁدﻣﻴﺎن و ﺑﻬﺎﻳﻢ و ﺣﺸﺮات وﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺁﺳﻤﺎن‪ ،‬و ﻓﻘﻂ ﻧﻮح ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫هﻤﺮاﻩ وي درﮐﺸﺘﻲ ﺑﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ ...‬و ﺁب ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﺻﺪو ﭘﻨﺠﺎﻩ روزﻏﻠﺒﻪ ﻣﻴﻴﺎﻓﺖ‪ .. .‬و ﺧﺪا ﻧﻮح و هﻤﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲ را ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺎوي درﮐﺸﺘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺁورد وﺑﺎدي ﺑﺮزﻣﻴﻦ وزاﻧﻴﺪو ﺁب ﺳﺎﮐﻦ ﮔﺮدﻳﺪ و روزﻧﻪ هﺎي ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﺎران از‬ ‫ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺎز اﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬و روز هﻔﺪهﻢ ازﻣﺎﻩ هﻔﺘﻢ ﮐﺸﺘﻲ ﺑﺮﮐﻮﻩ ﺁرارات ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪... .‬و واﻗﻊ ﺷﺪ ﺑﻌﺪ از ﭼﻬﻞ روز ﮐﻪ‬ ‫ﻧﻮح درﻳﭽﻪ ﮐﺸﺘﻲ را ﺑﺎز ﮐﺮد وﮐﺒﻮﺗﺮي را رهﺎ ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻳﺎ ﺁب از روي زﻣﻴﻦ ﮐﻢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ؟ اﻣﺎ ﮐﺒﻮﺗﺮﭼﻮن‬ ‫ﻧﺸﻴﻤﻨﻲ ﺑﺮاي ﮐﻒ ﭘﺎ ي ﺧﻮد ﻧﻴﺎﻓﺖ ﻧﺰد وي ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻲ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .....‬و ﻧﻮح هﻔﺖ روز دﻳﮕﺮ درﻧﮓ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎز ﮐﺒﻮﺗﺮ را از‬ ‫ﮐﺸﺘﻲ رهﺎ ﮐﺮد‪ .‬و دروﻗﺖ ﻋﺼﺮ ﮐﺒﻮﺗﺮ ﻧﺰد وي ﺑﺮﮔﺸﺖ و اﻳﻨﮏ ﺑﺮگ زﻳﺘﻮﻧﻲ را درﻣﻨﻘﺎر داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﻧﻮح داﻧﺴﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺁب از روي زﻣﻴﻦ ﮐﻢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬و ﻧﻮح هﻔﺖ روز دﻳﮕﺮ درﻧﮓ ﮐﺮد و ﮐﻼﻏﻲ را رهﺎ ﻧﻤﻮد و او دﻳﮕﺮ ﻧﺰد وي‬ ‫ﺑﺮﻧﮕﺸﺖ‪ .‬و درﺳﺎل ﺷﺸﺼﺪ و ﻳﮑﻢ از ﺧﻠﻘﺖ ﺟﻬﺎن درروز اول از ﻣﺎﻩ اول‪ ،‬ﺁب از روي زﻣﻴﻦ ﺧﺸﮏ ﺷﺪ و ﻧﻮح و‬ ‫ﭘﺴﺮان اوو زﻧﺶ و زﻧﺎن ﭘﺴﺮاﻧﺶ و هﻤﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت و ﺣﺸﺮات و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و هﺮ ﭼﻪ ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺑﺎ اﺟﻨﺎس‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ازﮐﺸﺘﻲ ﺑﺪر ﺷﺪﻧﺪ " )ﺗﻮرات‪ ،‬ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ از ﺑﺎﺑﻬﺎي ﺷﺸﻢ و هﻔﺘﻢ و هﺸﺘﻢ(‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪21‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫درهﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ درﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫"‪ ...‬وﺑﻪ ﻧﻮح وﺣﻲ ﮐﺮدﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﮐﺸﺘﻲ درﺣﻀﻮرﻣﺎ وﺑﻪ دﺳﺘﻮرﻣﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﺷﻮ‪ ،‬واوﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﮐﺸﺘﻲ ﭘﺮداﺧﺖ‪،‬‬ ‫و ﭼﻮن از اﻳﻦ ﮐﺎر ﻓﺎرغ ﺷﺪ ﺑﻪ او ﺧﻄﺎب ﮐﺮدﻳﻢ ﮐﻪ ازهﺮﺟﻔﺘﻲ دوﻓﺮدﻧﺮو ﻣﺎدﻩ ﺑﺮدار و ﺑﺎ ﺟﻤﻴﻊ زن و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺖ و‬ ‫ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ اﻳﻤﺎن ﺁوردﻩ اﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻲ ﺑﺮوﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا ﮐﺸﺘﻲ روان ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ ﻧﺠﺎت ﺑﺮﺳﺪ)هﻮد‪– ٣٨ ،‬‬ ‫‪ ، (۴٠‬و ﺑﻪ ﻧﻮح ﮔﻔﺘﻴﻢ ﮐﻪ هﻤﻪ اهﻞ ﺑﻴﺖ ﺧﻮد را ﺑﺠﺰ ﺁن ﻓﺮزﻧﺪت ﮐﻪ ﺑﻪ هﻼک او ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻳﻢ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻲ ﺑﻨﺸﺎن‪،‬‬ ‫و ﭼﻮن ﺑﺎ هﻤﺮاهﺎﻧﺖ درﮐﺸﺘﻲ ﻧﺸﺴﺘﻲ ﻣﺎ را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﮐﻦ )ﻣﻮﻣﻨﻮن‪٢٧ ،‬و‪ ، (٢٨‬و ﭼﻮن ﻣﻮﻋﺪ ﻗﻬﺮ ﻣﺎ ﻓﺮا رﺳﻴﺪ از‬ ‫ﺗﻨﻮر ﺁﺗﺶ ﺑﺠﻮﺷﻴﺪ و ﮐﺸﺘﻲ ﺑﺮروي اﻣﻮاج ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮﻩ ﺑﻪ ﮔﺮدش درﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺁن هﻨﮕﺎم ﮐﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺧﻄﺎب ﺷﺪ ﮐﻪ ﺁب را‬ ‫ﻓﺮو ﺑﺮ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن ﺧﻄﺎب ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎران را ﻗﻄﻊ ﮐﻦ‪ ،‬و ﺁب ﺑﻪ ﻳﮏ ﻟﺤﻈﻪ ﺧﺸﮏ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻧﻮح ﺧﻄﺎب ﺷﺪ ﮐﻪ از‬ ‫ﮐﺸﺘﻲ ﻓﺮو ﺁي ﮐﻪ ﺳﻼم ﻣﺎ و ﺑﺮﮐﺎت و رﺣﻤﺖ ﻣﺎﺑﺮﺗﻮ و ﺑﺮﺁن اﻣﺖ هﺎ و ﻗﺒﺎﻳﻠﻲ ﺑﺎد ﮐﻪ ﺑﺎﺗﻮ هﻤﺮاهﻨﺪ )هﻮد‪، (۴٨ -۴١،‬‬ ‫‪ .... .‬و ﻧﻮح را ﺑﺎهﻤﻪ ﺁدﻣﻴﺎن و ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲ ﮐﻪ درﮐﺸﺘﻲ وي ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ ﺳﻼﻣﺖ رﺳﺎﻧﻴﺪﻳﻢ و ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺮدم هﻤﻪ را ﺑﻪ‬ ‫درﻳﺎ ﻏﺮق ﮐﺮدﻳﻢ )ﺷﻌﺮا‪ . (١١٩،‬و اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻧﻮح از اﺧﺒﺎر ﻏﻴﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ ازﺁﻧﮑﻪ ﻣﺎ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﺗﻮ وﺣﻲ‬ ‫ﮐﻨﻴﻢ ﺗﻮ و ﻗﻮﻣﺖ از ﺁن ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ ﺧﺒﺮي ﻧﺪاﺷﺘﻴﺪ)هﻮد‪." (۴٩،‬‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻳﻦ ﺗﺄﮐﻴﺪ هﺎ‪ ،‬ﻣﺪارک ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﺣﮑﺎﻳﺖ از ﺁن دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻴﺶ ازﻗﺮﺁن‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫ﭘﻴﺶ از ﺗﻮرات ﻧﻴﺰ اﻳﻦ "ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻧﻮح درﺗﻤﺪﻧﻬﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻬﻤﺘﺮ از ﺁن‬ ‫اﻳﻨﮑﻪ اﺻﻮﻻ داﺳﺘﺎن ﺗﻮرات ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از هﻤﻴﻦ اﺳﻄﻮرﻩ هﺎي ﻣﺎ ﻗﺒﻞ ﺗﻮراﺗﻲ اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ وﻗﺘﻲ دﻗﻴﻘﺎ‬ ‫روﺷﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ اﻟﻮاح ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ "ﻟﻮﺣﻪ هﺎي ﺑﺎﺑﻠﻲ"درﺳﺎل‪ ١٨٧٢‬ﺗﻮﺳﻂ هﻴﺌﺖ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ درﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ‪ G.Smith‬ﮐﺸﻒ و ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻟﻮاح ﺣﺎوي ﻣﺘﻦ ﮐﺎﻣﻞ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﮔﻠﻴﮕﻤﺶ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮادﺑﻲ ﺑﻴﻦ‬ ‫اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ دراواﺧﺮ هﺰارﻩ دوم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ﺳﺮودﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﺎزﻩ ﺧﻮد ﺁن اﻗﺘﺒﺎﺳﻲ از‬ ‫ﻳﮏ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﺮﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر هﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺳﻮﻣﺮﺳﺮودﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﻟﻮﺣﻪ ﺁﺧﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬ ‫ﮐﻪ "ﻟﻮﺣﻪ ﻳﺎزدهﻢ " ﻧﺎم دارد ﺣﺎوي داﺳﺘﺎﻧﻲ اﺳﺎﻃﻴﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرﺗﻲ ﺁﺷﮑﺎر اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻃﻮﻓﺎن ﻧﻮح ﺗﻮرات از ﺁن‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ‪ ،‬ﮐﻪ ﮐﺸﻒ ﺁن ﺧﻮد ﻃﻮﻓﺎن دﻳﮕﺮي را ﭼﻪ درﺟﻬﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﭼﻪ‬ ‫دردﻧﻴﺎي ﻣﺬهﺒﻲ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ‪ ،‬از روي ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺘﻦ ﮐﺎﻣﻞ ﺁن ﮐﻪ درﺳﺎل ‪ ١٩۶٩‬در ﻟﻨﺪن ﺑﭽﺎپ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﺰرگ ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺁﻧﻮ‪ ،‬ﺑﻌﻞ‪ ،‬ﻧﻲ ﺑﻴﺐ‪،‬اﻧﻮﮐﻲ‪ ،‬از ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺁدﻣﻴﺎن ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪،‬ودرﻳﮏ ﺟﻠﺴﻪ ﮐﻨﮕﺎش درﮐﻨﺎر‬ ‫ﻓﺮات ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ را هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮدات زﻣﻴﻦ ﺑﺎ ﻃﻮﻓﺎﻧﻲ از ﺁب ازﻣﻴﺎن ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ "ا ﺁ"‪Ea‬‬ ‫ﺧﺪاي ﺁﺑﻬﺎ ﮐﻪ دراﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﺣﻀﻮر دارد ﻗﻠﺒﺎ ﺑﺎﻧﺎﺑﻮدي ﻧﻮع ﺑﺸﺮ ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﺪاﻳﺎن را‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻴﺰارهﺎي ﮐﻨﺎر ﻓﺮات ﺧﺒﺮ ﻣﻴﺪهﺪ‪ ،‬و ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺎم "ا ﺁ" را ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﺎهﻴﮕﻴﺮي ﺑﻨﺎم اوﺗﺎﻧﺎﭘﻴﺸﺘﻴﻢ ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﻨﺪ وﺑﺪو‬ ‫هﺸﺪار ﻣﻴﺪهﻨﺪ ﮐﻪ هﺮﭼﻪ زودﺗﺮ ﺧﺎﻧﻪ اي را ﮐﻪ درﺳﺎﺣﻞ رودﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﺧﺮاب ﮐﻨﺪو از ﭼﻮب ﺁن‬ ‫ﻳﮏ ﮐﺸﺘﻲ ﺑﺴﺎزد و زن و ﻓﺮزﻧﺪ و اﺛﺎﺛﻪ ﺧﻮد و ﻧﻴﺰ ﻳﮏ ﺟﻔﺖ ﻧﺮو ﻣﺎدﻩ از هﺮﻳﮏ از ﭼﺮﻧﺪﮔﺎن و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن را درﺁن ﺟﺎي‬ ‫دهﺪ ﺗﺎاز اﻳﻦ راﻩ زﻧﺪﮔﻲ درروي زﻣﻴﻦ اداﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﺰودي ﻣﺮگ ﺑﻪ ﺳﺮاغ هﻤﻪ زﻧﺪﮔﺎن ﺧﻮاهﺪ ﺁﻣﺪ‪.‬‬ ‫اوﺗﺎﻧﺎﭘﻴﺸﺘﻴﻢ اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺧﺪاي ﺁﺑﻬﺎ را ﻣﻴﭙﺬﻳﺮد و ﮐﺸﺘﻲ ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ ١٢٠‬ذراع ﻣﻴﺴﺎزد و ﺧﺎﻧﻮادﻩ و ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﺎن‬ ‫ﺧﻮد و ﺟﻔﺖ هﺎﺋﻲ از هﺮ ﻳﮏ ازﺣﻴﻮاﻧﺎت و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮﻳﺶ رادر ﺁن ﺟﺎي ﻣﻴﺪهﺪ‪ .‬دراﻳﻦ ﺿﻤﻦ ﻣﻮﻋﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻤﺶ )ﺧﺪاي ﺁﻓﺘﺎب( ﻓﺮاﻣﻴﺮﺳﺪ درﻳﭽﻪ ﻃﻮﻓﺎن ﮔﺸﻮدﻩ ﻣﻴﺸﻮد و ﺷﺶ روز وﺷﺶ ﺷﺐ ﺑﺎران ﺳﻴﻞ ﺁﺳﺎ از‬ ‫ﺁﺳﻤﺎن ﻣﻴﺒﺎرد و ﺁب از زﻣﻴﻦ ﻣﻴﺠﻮﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻴﮑﻪ درﺳﭙﻴﺪﻩ دم روزهﻔﺘﻢ ﻃﻮﻓﺎن ﺁرام ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ ،‬هﻤﻪ ﺁدﻣﻴﺎن و ﭼﺮﻧﺪﮔﺎن‬ ‫و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ﻓﻘﻂ اوﺗﺎﻧﺎﭘﻴﺸﺘﻴﻢ و هﻤﺮاهﺎن اودرﮐﺸﺘﻲ وي ﮐﻪ ﺑﺮﻗﻠﻪ ﮐﻮﻩ ﻧﻴﺴﻴﺮ ﺑﺨﺎک ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ زﻧﺪﻩ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻓﺮوﻧﺸﺴﺘﻦ ﻃﻮﻓﺎن‪ ،‬اوﺗﺎﻧﺎﭘﻴﺸﺘﻴﻢ ﮐﺒﻮﺗﺮي را از ﮐﺸﺘﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺪ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺁﻧﮑﻪ ﺟﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﻧﺸﺴﺘﻦ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺎز ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬ﺑﻌﺪا ﮐﻼﻏﻲ را ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺪ وﻟﻲ اﻳﻨﺒﺎر ﮐﻼغ‬ ‫ﺑﺎزﻧﻤﻴﮕﺮدد‪،‬و ﺁﻧﻮﻗﺖ ﮐﺸﺘﻲ ﻧﺸﻴﻨﺎن‪ ،‬اﻋﻢ از ﺁدﻣﻴﺎن و ﭼﺮﻧﺪﮔﺎن و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ازﺁن ﺑﻴﺮون ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ و دور ﺗﺎزﻩ اي از‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ درروي زﻣﻴﻦ ﺁﻏﺎز ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺨﺶ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن درﺣﻤﺎﺳﻪ ﮔﻴﻠﮕﻤﺶ ﻋﻴﻨﺎ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫" درﺁﻏﺎز هﻔﺘﻤﻴﻦ روز ﻃﻮﻓﺎن‪ ،‬ﮐﺒﻮﺗﺮي را از ﮐﺸﺘﻲ ﺑﻴﺮون ﺁوردم و ﭘﺮواز دادم‪ .‬رﻓﺖ و ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬اﻧﺪﮐﻲ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﻮﺋﻲ را ﺑﻴﺮون ﺁوردم و ﭘﺮواز دادم‪ .‬او ﻧﻴﺰ رﻓﺖ و ﺑﺎز ﮔﺸﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﻧﺸﺴﺘﻦ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪22‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﮐﻼﻏﻲ را ﺑﻴﺮون ﺁوردم و ﭘﺮواز دادم‪ .‬رﻓﺖ و دﻳﺪ ﮐﻪ ﺁﺑﻬﺎ ﻓﺮوﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮرد و ﺑﺎزﻳﮕﻮﺷﻲ ﮐﺮد وﻟﻲ ﺑﺎز ﻧﮕﺸﺖ‪.‬‬ ‫ﺁﻧﻮﻗﺖ ﮔﻮﺷﺖ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ را ﺑﺮﺑﺎﻻي ﮐﻮهﻲ ﮐﻪ ﮐﺸﺘﻲ ﺑﺮﺁن ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد روي ﺁﺗﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻢ و ﺧﺪاﻳﺎي ﺑﻮي دﻟﭙﺬﻳﺮش را‬ ‫ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ‪" .‬‬ ‫درﻣﻮرد هﻤﻴﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬درﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ":‬و ﻧﻮح ﺁﺗﺸﻲ ﺑﺮاي ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺖ وازهﺮﭘﺮﻧﺪﻩ ﭘﺎک ﮐﻪ درﮐﺸﺘﻲ‬ ‫ﺑﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ هﺎي ﺳﻮﺧﺘﻨﻲ ﺑﺮﺁن ﮔﺬراﻧﻴﺪ‪ ،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻮي ﺧﻮش ﺁﻧﺮا ﺷﻨﻴﺪودردل ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ ازاﻳﻦ دﻳﮕﺮ زﻣﻴﻦ را‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺒﺐ اﻧﺴﺎن ﻟﻌﻨﺖ ﻧﮑﻨﻢ " )ﺳﻔﺮﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪٢٠ ،‬و‪ .(٢١‬ﻣﺎﺟﺮاي ﻃﻮﻓﺎن ﻧﻮح ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺁﺷﮑﺎري اﺳﺖ‬ ‫ﺑﺮاﻳﻨﮑﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺘﻮن ﻣﺬهﺒﻲ‪ ،‬وﻟﻮﺁﻧﮑﻪ ﻃﻲ ﻗﺮون ﻣﺘﻤﺎدي از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ اﻓﺮاد ﺑﺸﺮوﺣﻲ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﻪ اﻧﺪازﻩ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎي ﻣﺴﻠﻢ ﺗﺎرﻳﺨﻲ وﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﻲ و ﻋﻠﻤﻲ و اﺧﻼﻗﻲ ﻣﻐﺎﻳﺮت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫از ﻧﻈﺮ زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﺣﺪود ‪ ۵٠‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻮع ﻣﻮﺟﻮدزﻧﺪﻩ درروي زﻣﻴﻦ ردﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ درادوار ﮔﺬﺷﺘﻪ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻨﻘﺮض ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ودرﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﮐﻤﺘﺮ ازﻳﮑﻬﺰارم ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ‪ ۴٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻮع‪ ،‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ‪ ٣٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻮع ﺣﺸﺮﻩ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻧﻮاع هﻤﻪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ و ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ﻓﺴﻴﻞ هﺎو ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﻳﺸﺎن ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺮﺣﻮم ﻧﻮح ﻣﻴﺨﻮاﺳﺖ از هﻤﻪ اﻳﻦ ﭼﻬﻞ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻳﮏ زوج ﻧﺮوﻣﺎدﻩ درﮐﺸﺘﻲ ﺧﻮد ﺟﺎي دهﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺸﺘﻲ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺗﻤﺎم درﻳﺎي ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ ﻳﺎ ﺧﻠﻴﺞ‬ ‫ﻓﺎرس ﻃﻮل وﻋﺮض داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﺁن ﮐﺸﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ درﺗﻮرات اﺑﻌﺎدﺁﻧﺮا دﻗﻴﻘﺎ ﺳﻴﺼﺪ ذراع ﻃﻮل و ﭘﻨﺠﺎﻩ‬ ‫ذراع ﻋﺮض و ﺳﻲ ذراع ارﺗﻔﺎع ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از ﻧﻈﺮ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ رﻳﺰش ﺑﺎران ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭼﻬﻞ روزو ﭼﻬﻞ ﺷﺐ ﻣﻮرد ادﻋﺎي ﺗﻮرات اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﻣﻤﮑﻦ ﻧﻴﺴﺖ از ﺟﻮ زﻣﻴﻦ ﺁﻧﻘﺪر ﺁب ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﺑﺮﻳﺰدﮐﻪ ﺣﺘﻲ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ – ﭼﻪ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ – ﺗﺎ‬ ‫ﻗﻠﻪ ﮐﻮهﻲ ﭼﻮن ﺁرارات ﺑﺎ‪ ۵٠٠٠‬ﻣﺘﺮارﺗﻔﺎع ﺑﻪ زﻳﺮ ﺁب ﺑﺮود‪ .‬ﺑﻴﺶ از دوﻳﺴﺖ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ وﻟﺘﺮدرهﻤﻴﻦ ﻣﻮرد ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻨﮑﻪ ﻗﻠﻪ ﮐﻮﻩ ﺁرارات را ﺁب ﻓﺮا ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ‪ ١٢‬اﻗﻴﺎﻧﻮس ﺑﺮ روي ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫‪ ٢۴‬ﺑﺎر ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﺁن اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ دوﻧﻴﻤﮑﺮﻩ ﻣﺎ رادرﻣﻴﺎن دارد‪ ،‬و ﺑﺎ ﺷﻴﻄﻨﺖ ﺧﺎص ﺧﻮد اﻓﺰود ﮐﻪ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻣﻌﺠﺰﻩ اي روي دادﻩ ﺑﺎﺷﺪ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ هﻴﭻ ﻣﻌﺠﺰﻩ دﻳﮕﺮي درهﻤﻪ ﻗﺮون و اﻋﺼﺎر ﻧﻴﺎزي ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ازﻧﻈﺮ اﺻﺎﻟﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬ﺑﺎدرﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻨﮑﻪ ﻃﺒﻖ ﮔﺰارش ﺗﻮرات ﻃﻮﻓﺎن ﻧﻮح ﺳﻪ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ از اﺑﺮاهﻴﻢ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ روي‬ ‫دادﻩ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع اﻳﻦ ﻃﻮﻓﺎن ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺧﻮد ﺗﻮرات ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ درﺣﺪود‪ ٢٢‬ﻳﺎ ‪ ٢١‬ﻗﺮن ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫درزﻣﺎﻧﻲ ﮐﻪ دوهﺰار ﺳﺎل از ﺁﻏﺎز ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﺮاﻋﻨﻪ ﻣﺼﺮ و هﻔﺘﺼﺪ ﺳﺎل ازﺑﻨﺎي هﺮم ﺑﺰرگ ﮐﺌﻮﭘﺲ ﻣﻴﮕﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻲ‬ ‫ﺁﻧﮑﻪ ﻧﻪ هﺮﻣﻲ و ﻧﻪ ﻓﺮﻋﻮﻧﻲ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺁب رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ هﻴﭽﻴﮏ از ﺗﻤﺪﻧﻬﺎي ﺑﺰرگ ﻣﻮﺟﻮد درﺁن زﻣﺎن درﻣﺼﺮ و‬ ‫ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ و ﭼﻴﻦ و هﻨﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﻃﻮﻓﺎن ﻣﻨﻘﺮض ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ .......‬و ازﻧﻈﺮﮔﺎﻩ اﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻨﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ) ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺄﮐﻴﺪﻣﮑﺮر ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ و ﻗﺮﺁن ﺑﺮهﻤﻪ اﻣﻮر ﺟﻬﺎن‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺁﮔﺎﻩ اﺳﺖ و هﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻴﮕﺬرد ﺑﺎ اﻃﻼع و اﺟﺎزﻩ اوﺳﺖ( ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺪت ﮐﻮﺗﺎهﻲ ﭘﺲ از ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻧﻮع ﺑﺸﺮ‬ ‫از ﮐﺎر ﺧﻮد ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺷﺮارت ﺁدﻣﻴﺎن ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدي ﺁﻧﺎن ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻄﺮح ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﮔﻨﺎﻩ‬ ‫ﺑﻘﻴﻪ ﭼﺮﻧﺪﮔﺎن و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و ﺣﺸﺮات زﺑﺎن ﺑﺴﺘﻪ اي ﮐﻪ هﻴﭻ ﺷﺮارﺗﻲ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ دراﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﭼﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ؟‬ ‫دو ﻗﺮن ﭘﻴﺶ وﻟﺘﺮ درارﺗﺒﺎط ﺑﺎهﻤﻴﻦ داﺳﺘﺎن ﻃﻮﻓﺎن ﻧﻮح ﻧﻮﺷﺖ‪ " :‬هﻤﻪ اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎي ﻣﻘﺪس ﻧﻮﻋﻲ ﻗﺼﻪ هﺎي‬ ‫هﺰاروﻳﮑﺸﺐ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺎ ﻇﺮاﻓﺘﻲ ﮐﻤﺘﺮ‪ ،‬هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺪرد ﻻﻻﺋﻲ ﺑﭽﻪ هﺎ ﻣﻴﺨﻮرﻧﺪو ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎي‬ ‫ﺧﻮد ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮدﻧﻴﺰ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﭼﻮن درﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎي ﻳﻬﻮدي ﺟﺎ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ درﻃﻮل زﻣﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻬﻮدﻳﺎن‬ ‫ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻘﺪس ﺑﺪاﻧﻬﺎ دادﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬و اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎل ﻳﻬﻮد ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪......................................................................................................................................‬‬ ‫داﺳﺘﺎن ﻳﻮﺳﻒ درﻣﺼﺮ و ﻣﺎﺟﺮاي ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ او ﺑﺎ زﻟﻴﺨﺎ ﮐﻪ ﭼﻬﺎردﻩ ﻓﺼﻞ از ﺗﻮرات و ‪ ١٨٠‬ﺁﻳﻪ ازﻗﺮﺁن ﺑﺪان اﺧﺘﺼﺎص‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻲ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا را ﻣﻮرد ﺑﺮﺳﻲ ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﮐﺎﻣﻼ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ دﻳﮕﺮي‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺠﺰدرﺧﻮد ﺗﻮرات‪ ،‬درهﻴﭻ ﻣﺪرک ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ادﺑﻲ و ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺼﺮي ﻳﺎ ﺑﺎﺑﻠﻲ و ﮐﻠﺪاﻧﻲ و ﺁﺷﻮري و‬ ‫ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ اﺷﺎرﻩ اي ﺑﺪان ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬و ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﺪ هﻴﭻ ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮي درهﻴﭻ دوراﻧﻲ‬ ‫ﺻﺪراﻋﻈﻢ ﻳﺎ ﻣﺒﺎﺷﺮﻳﻬﻮدي ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﺼﻪ ﻳﻮﺳﻒ و زﻟﻴﺨﺎ – ﮐﻪ وﻟﺘﺮ ﺁﻧﺮا ﻳﮏ رﻣﺎن ﻳﻬﻮدي ﻧﺎم دادﻩ اﺳﺖ – ﺑﺴﻴﺎرﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎ ي رواﻳﺖ ﺗﻮراﺗﻲ‬ ‫ﺁن درﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و ﻳﻬﻮد ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي رواﻳﺖ ﻗﺮﺁﻧﻲ ﺁن درﺟﻬﺎن اﺳﻼم و ﺑﺨﺼﻮص‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪23‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫درادﺑﻴﺎت و هﻨﺮهﺎي زﻳﺒﺎي اﻳﺮان اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و اﺷﺎرات ﻣﺘﻌﺪد ﺣﺎﻓﻆ ﺑﻪ ﻣﺎﺟﺮاي ﻳﻮﺳﻒ‬ ‫وزﻟﻴﺨﺎ اﻟﻬﺎم ﺑﺨﺶ ﮔﻮﺗﻪ ﻧﻴﺰ درﺳﺮودن زﻟﻴﺨﺎ ﻧﺎﻣﻪ او دردﻳﻮان ﺷﺮﻗﻲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﻗﺮن هﺠﺪهﻢ ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر اﺻﺎﻟﺖ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از ﻣﺤﻘﻘﺎن اروﭘﺎﺋﻲ )ﺑﻮﻟﻴﻨﮕﺒﺮوک وهﺮﺑﺮت در‬ ‫اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻮﻻﻧﮋﻩ و ﻓﺮﻩ و ﺑﺨﺼﻮص وﻟﺘﺮ درﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﻟﺴﻴﻨﮓ و ﮐﻠﻮﭘﺴﺘﻮک درﺁﻟﻤﺎن( ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در‬ ‫دﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮﻓﻠﺴﻔﻲ وﻟﺘﺮدراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺗﺬﮐﺮ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ داﺳﺘﺎن ﻋﺎﺷﻖ ﺷﺪن زﻟﻴﺨﺎ ﺑﻪ ﻳﻮﺳﻒ و اﻧﺘﻘﺎﻣﺠﻮﺋﻲ او ازاﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎﺑﺖ ﮐﻪ ﻳﻮﺳﻒ ﺗﻦ ﺑﻪ هﻤﺨﻮاﺑﮕﻲ ﺑﺎ او ﻧﺪادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬داﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻮاﺑﻖ ﺁﻧﺮا درﻣﻮرد هﻴﭙﻮﻟﻴﺖ و‬ ‫ﻓﺪر‪ ،‬ﺑﻠﺮوﻓﻮن و اﺳﺘﻨﻮﺑﻪ‪ ،‬هﺒﺮوس و دﻣﺎزﻳﭗ‪ ،‬ﺗﺎﻧﻴﺲ و ﭘﺮﻳﺒﻪ‪ ،‬ﻣﻴﺮﺗﻴﻞ و هﻴﭙﻮداﻣﻲ‪ ،‬ﭘﻠﻪ و دﻣﻨﺖ و ﺳﻴﺎوش و‬ ‫ﺳﻮداﺑﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫درﻋﻮض ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻧﺎﺷﻴﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﻓﺮﻋﻮن ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﮑﻪ ﻳﻮﺳﻒ ﺧﻮاب اوراﺗﻌﺒﻴﺮ ﮐﺮد وي را ﺑﻪ ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮي‬ ‫ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺳﺎﺑﻘﻪ اي ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺣﺘﻲ درﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﮐﺸﻮرهﺎي اﻓﺮﻳﻘﺎﺋﻲ و ﺁﺳﻴﺎﺋﻲ هﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎ‬ ‫ﻳﮏ زﻧﺪاﻧﻲ‪،‬ﺁﻧﻬﻢ ازﻗﻮم ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﺑﺖ ﻳﮏ ﺗﻌﺒﻴﺮﺧﻮاب ﺑﻪ ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮي ﻧﻤﻴﺮﺳﺪ‪ .‬هﻤﻪ اﻳﻦ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﻋﻘﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن از ﻧﻈﺮ ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﺻﺎﻟﺖ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ازﻧﻈﺮ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎي اﻗﻠﻴﻤﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﺁب‬ ‫ﻧﻴﻞ هﻔﺖ ﺳﺎل ﭘﻴﺎﭘﻲ از ﺑﺴﺘﺮ ﺧﻮد ﺑﺎﻻ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻲ ﺁﻧﮑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ اي ﻧﺎﺑﻮدي ﻣﺼﺮ را درﭘﻲ ﺑﻴﺎورد‪ .‬داﺳﺘﺎﻧﻬﺎي‬ ‫ﻣﺘﻌﺪدي ﮐﻪ در ادﺑﻴﺎت ﺷﺮق و ﻏﺮب درﺑﺎرﻩ ﻳﻮﺳﻒ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ رﻣﺎن زﻳﺒﺎي ﺗﻮﻣﺎس ﻣﺎن‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺑﺰرگ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻨﺎم "ﻳﻮﺳﻒ و ﺑﺮادران او " اﺳﺖ هﻤﻪ از رواﻳﺖ ﺗﻮراﺗﻲ ﻳﻮﺳﻒ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و‬ ‫ﻃﺒﻌﺎ هﻴﭽﮑﺪام اﺻﺎﻟﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺑﻮﻻﻧﮋﻩ ﻣﺤﻘﻖ ﻓﺮاﻧﺴﻮي‪ ،‬داﺳﺘﺎن ﻳﻮﺳﻒ اﺣﺘﻤﺎﻻ درزﻣﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ‬ ‫ﺳﻠﺴﻠﻪ‪ Ptolemeus‬درﻣﺼﺮ )ﺳﺪﻩ هﺎي ﭼﻬﺎرم ﺗﺎ اول ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد( ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ ﺗﻮرات ﻣﻠﺤﻖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا درﺳﺎﻟﻬﺎي ﺳﻠﻄﻨﺖ "اورﮔﺘﻮس"ﺳﻮﻣﻴﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﻳﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻳﻮﺳﻒ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺷﺮت ﮐﻞ اﻣﻼک‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﻣﺼﺮ ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫داﺳﺘﺎن ﻳﻮﺳﻒ ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ درﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ داﺳﺘﺎن ﺗﻮراﺗﻲ ﻳﻮﺳﻒ ﺗﻐﻴﻴﺮات و ﻧﻴﺰ اﺿﺎﻓﺎﺗﻲ دارد‪،‬و درﻳﮑﺠﺎي‬ ‫ﺁن ﺑﻪ ﻳﻮﺳﻒ ﻣﻌﺠﺰﻩ اي ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺧﻮد ﺗﻮرات ذﮐﺮي از ﺁن ﻧﻴﺴﺖ‪ ....." :‬و ﻳﻮﺳﻒ ﮔﻔﺖ ﭘﻴﺮاهﻦ ﻣﺮا‬ ‫ﺑﻪ ﮐﻨﻌﺎن ﺑﺒﺮﻳﺪ و روي ﺻﻮرت ﭘﺪرم ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺗﺎﻧﻴﺮوي ازدﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﺑﻴﻨﺎﺋﻲ او ﺑﻪ وي ﺑﺎزﮔﺮدد" )ﻳﻮﺳﻒ‪ . (٩٣،‬اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻌﺠﺰﻩ و هﻤﻪ اﺿﺎﻓﺎت دﻳﮕﺮ از ﮐﺘﺎب ﺗﻔﺴﻴﺮي ﻣﻴﺪراش و از رﺳﺎﻟﻪ ﻳﻬﻮدي وﺻﻴﺘﻨﺎﻣﻪ ﻳﻮﺳﻒ)ﺑﺎﺑﻬﺎي ‪ (١٠-٣‬ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪......................................................................................................................................‬‬ ‫درﻗﺮﺁن داﺳﺘﺎن ﺧﺎص درﺑﺎرﻩ ﻣﻮﺳﻲ ﺁﻣﺪﻩ ﮐﻪ درﺗﻮرات ﺑﺪان اﺷﺎرﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ درادﺑﻴﺎت ﻳﻬﻮدي ﻣﺘﺎﺧﺮﺗﺮاز‬ ‫ﺗﻮرات )ﻗﺮن ﺳﻮم ﻣﻴﻼدي( ﮐﻪ درﻣﻴﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻳﻬﻮدي ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺻﺪر اﺳﻼم راﻳﺞ ﺑﻮدﻩ ازﺁن ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫"ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار ﺟﻮاﻧﻲ ﮐﻪ ﺑﺎ اوهﻤﺮاهﻲ ﻣﻴﮑﺮد ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﺎوﻗﺘﻴﮑﻪ ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل دو درﻳﺎ )ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﺷﻮر( را ﺑﻪ‬ ‫ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﭘﻴﺪا ﻧﮑﻨﻢ ﺁرام ﻧﺨﻮاهﻢ ﻧﺸﺴﺖ وﻟﻮﺁﻧﮑﻪ هﻔﺘﺎد ﺳﺎل راﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﻠﺘﻘﺎي اﻳﻦ دودرﻳﺎ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻣﺎهﻲ‬ ‫را ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮردن هﻤﺮاﻩ داﺷﺘﻨﺪ ﺟﺎﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﻣﺎهﻲ دردرﻳﺎ ﺑﻪ راﻩ ﺧﻮد رﻓﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﻃﻲ ﻣﺴﺎﻓﺘﻲ ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار ﺧﻮد ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻏﺬاي ﻣﺎرا ﺑﻴﺎور‪،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ازﻃﻲ راهﻲ ﭼﻨﻴﻦ دور ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻳﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﻮان ﮔﻔﺖ ﺁﻳﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ‬ ‫ﻧﺸﺪي ﮐﻪ درﺁﻧﻮﻗﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮕﻲ ﺗﮑﻴﻪ دادﻩ ﺑﻮدﻳﻢ ﻣﺎهﻲ را ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدم‪ ،‬و ﻳﻘﻴﻦ دارم ﮐﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﻣﺮا ﺑﺪﻳﻦ‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ واداﺷﺖ‪ ،‬و ﻻﺟﺮم ﻣﺎهﻲ راﻩ ﺧﻮد را ﺑﺎز ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻮﺳﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻬﺮﺣﺎل ﻣﺎ ﺑﺪاﻧﭽﻪ ﻣﻴﺠﺴﺘﻴﻢ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻴﻢ‪،‬‬ ‫ﺳﭙﺲ راهﻲ راﮐﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ درﺟﻬﺖ ﺑﺎز ﮔﺸﺖ درﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬و درﻋﺮض راﻩ ﻳﻪ ﻳﮑﻲ از ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻣﺎ ﺑﺮﺧﻮردﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫‪١‬‬ ‫اوراﻣﺸﻤﻮل ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺧﺎص ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮار دادﻩ ﺑﻮدﻳﻢ و ﺑﺨﺸﻲ از ﻋﻠﻢ ﺧﻮد را ﺑﺪو ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ ﺑﺪو ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺁﻳﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻢ هﻤﺮاﻩ ﺗﻮ ﻃﻲ ﻃﺮﻳﻖ ﮐﻨﻢ ﺗﺎ ﺷﻤﻪ اي از ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ راﻩ راﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺎﻣﻮزي ؟ وي ﭘﺎﺳﺦ داد‪ :‬هﻤﺎﻧﺎ ﺗﻮ ﺑﺮﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮﻣﻦ ﻣﻴﻄﻠﺒﻲ ﺻﺒﺮ ﻧﺪاري‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮ ﺁﻣﻮﺧﺘﻦ هﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫ﻧﻤﻴﺪاﻧﻲ ﺻﺒﺮ ﺧﻮاهﻲ داﺷﺖ ؟ ﻣﻮﺳﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﺧﺪا ﺑﺨﻮاهﺪ ﻣﺮا ﺻﺒﻮر ﺧﻮاهﻲ ﻳﺎﻓﺖ و از هﻴﭽﻴﮏ از اواﻣـــــــــــﺮ ﺗﻮ‬ ‫ـــــــــــــــــــــ‬ ‫‪ -١‬ﻣﻔﺴﺮان ﻣﻌﺘﱪ ﻗﺮﺁن‪ :‬ﻃﱪي‪ ،‬زﳐﺸﺮي‪ ،‬ﺛﻌﺎﻟﱯ‪ ،‬ﺑﻴﻀﺎوي‪ ،‬رازي‪ ،‬اﻳﻦ ﳘﺴﻔﺮﻣﻮﺳﻲ راﺧﻀﺮ ﭘﻴﻐﻤﱪ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪24‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﻧﺨﻮاهﻢ ﮐﺮد‪ .‬ﺧﺎدم ﻣﺎ ﺑﻪ وي ﮔﻔﺖ‪ :‬دراﻳﻦ ﺻﻮرت هﻤﺮاﻩ ﻣﻦ ﺑﻴﺎ اﻣﺎ درﺑﺎرﻩ هﻴﭻ از ﺁﻧﭽﻪ ﺧﻮاهﻲ دﻳﺪ ﭘﻴﺶ‬ ‫از ﺁﻧﮑﻪ ﻣﻦ درﺑﺎرﻩ ﺁن ﺑﺘﻮ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ دهﻢ ازﻣﻦ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﻣﮑﻦ‪ .‬و هﺮدو ﺑﻪ راﻩ اﻓﺘﺎدﻧﺪ و ﺑﺮﮐﺸﺘﻲ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎدم ﻣﺎ‬ ‫ﺷﮑﺎﻓﻲ درﺁن ﮐﺸﺘﻲ ﭘﺪﻳﺪ ﺁورد و ﻣﻮﺳﻲ ﺑﺪو ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺁﻳﺎ اﻳﻦ ﺷﮑﺎف را ﺑﻮﺟﻮد ﺁوردي ﺗﺎ ﮐﺴﺎﻧﻲ را ﮐﻪ درﺁﻧﻨﺪ دردرﻳﺎ‬ ‫ﻏﺮق ﮐﻨﻲ و ﮐﺎري ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﺻﻮاب اﻧﺠﺎم دهﻲ؟ ﻣﻮﺳﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻓﺮاﻣﻮﺷﮑﺎري ﻣﺮا ﺑﺮﻣﻦ ﻣﻼﻣﺖ ﻣﮑﻦ و ﭼﻴﺰي ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫دﺷﻮار را ازﻣﻦ ﻣﺨﻮاﻩ‪ .‬و ﺑﺎز ﺑﻪ راﻩ ﺧﻮد رﻓﺘﻨﺪ و اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ روﺑﺮوﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﺎدم ﻣﺎ او راﮐﺸﺖ‪ .‬ﻣﻮﺳﻲ‬ ‫ﺑﺪو ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﻮ ﮐﺴﻲ را ﮐﻪ ﻗﺘﻞ ﻧﻔﺲ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﺸﺘﻲ و ﮐﺎري ﺑﺲ ﻧﺎدرﺳﺖ ﮐﺮدي‪ .‬و وي ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺗﻮﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮدم ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺎﻣﻦ ﺻﺒﺮﻧﺘﻮاﻧﻲ ﮐﺮد؟ ﻣﻮﺳﻲ ﺟﻮاب داد‪ :‬اﮔﺮﺑﻌﺪازاﻳﻦ ازﺗﻮدرﺑﺎرﻩ ﭼﻴﺰي ﭘﺮﺳﺸﻲ ﮐﻨﻢ دﻳﮕﺮ ﻣﺮا هﻤﺮاهﻲ ﻧﭙﺬﻳﺮ واﮐﻨﻮن‬ ‫ﻧﻴﺰ ﭘﻮزش ﻣﺮا ﻗﺒﻮل ﮐﻦ‪ .‬و ﺑﺎز ﺑﻪ راﻩ ﺧﻮد رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺷﻬﺮي رﺳﻴﺪﻧﺪ ﮐﻪ از ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺁن درﺧﻮاﺳﺖ ﻏﺬاﺋﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﻮردن ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺁﻧﺎن ازﻗﺒﻮل ﺗﻘﺎﺿﺎي اﻳﺸﺎن ﺳﺮ ﺑﺎز زدﻧﺪ‪ .‬و درهﻤﺎن هﻨﮕﺎم دﻳﻮاري را درﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫درﺣﺎل ﻓﺮورﻳﺨﺘﻦ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺧﺎدم ﻣﺎ ﺁﻧﺮا ﺑﺼﻮرت اول ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻴﺪ‪ .‬ﻣﻮﺳﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺣﻖ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﺁﻧﺎن ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ اﺟﺮﺗﻲ ﮐﺮدﻩ‬ ‫ﺑﺎﺷﻲ‪ .‬ﺧﺎدم ﻣﺎ ﺑﻪ وي ﭘﺎﺳﺦ داد‪ :‬اﮐﻨﻮن وﻗﺖ ﺟﺪاﺋﻲ ﻣﺎ ﻓﺮا رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻦ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻢ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﻲ را ﮐﻪ ﺑﺮﺷﻨﻴﺪن‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺻﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻲ ﺑﺘﻮ ﺑﺪهﻢ‪ .‬ﺁن ﮐﺸﺘﻲ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﺮﺁن ﺷﮑﺎف ﺁوردم ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺎهﻴﮕﻴﺮان ﻓﻘﻴﺮي ﺑﻮد ﮐﻪ ازراﻩ ﺁن اﻣﺮار‬ ‫ﻣﻌﺎش ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﻦ ﺁﻧﺮا ﻋﻤﺪا ﺁﺳﻴﺐ رﺳﺎﻧﻴﺪم‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ درﭘﺸﺖ ﺳﺮ اﻳﺸﺎن ﭘﺎدﺷﺎهﻲ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮐﺸﺘﻲ هﺎ را ﺑﻪ زور‬ ‫ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻣﻴﮑﺮد‪ .‬و ﺁن ﺟﻮاﻧﻲ ﮐﻪ ﮐﺸﺘﻢ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺪرو ﻣﺎدري ﺑﻮد ﮐﻪ هﺮدو ﺑﻪ ﺧﺪا اﻳﻤﺎن داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻴﻢ ﺁن ﺑﻮد ﮐﻪ وي‬ ‫ﻋﺼﻴﺎن و ﮐﻔﺮرا ﺑﺮﺁﻧﺎن ﺗﺤﻤﻴﻞ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﮐﻪ ﭘﺮوردﮔﺎر درﻋﻮض ﻓﺮزﻧﺪي ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺗﺮ و ﭘﺎﮐﺪل ﺗﺮﺑﺪان دوﻋﻄﺎ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ .‬و اﻣﺎ ﺁن دﻳﻮاري ﮐﻪ ﺑﺮﺟﺎي ﺧﻮدش ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪم ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دوﻃﻔﻞ ﻳﺘﻴﻢ ﺑﻮد ﮐﻪ اهﻞ ﺁن ﺷﻬﺮﻧﺪ و ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ اي ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺪاﻧﻬﺎ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ درزﻳﺮ اﻳﻦ دﻳﻮار ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﭘﺪر اﻳﻦ دو ﻃﻔﻞ ﻣﺮد ﺻﺎﻟﺤﻲ ﺑﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻘﺮر ﻓﺮﻣﻮدﻩ‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﮔﻨﺞ دﺳﺖ ﻧﺨﻮردﻩ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﺎن ﺑﻬﻨﮕﺎم ﺑﻠﻮغ ﺁﻧﺮا ﺑﺼﻮرت ﻟﻄﻔﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﭘﺮوردﮔﺎرﺷﺎن دراﺧﺘﻴﺎر‬ ‫ﺁورﻧﺪ‪ .‬هﻴﭽﮑﺪام از اﻳﻨﻬﺎ را ﮐﻪ ﮐﺮدم ﺑﻪ اﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮد ﻧﮑﺮدم‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﻪ اﺟﺮا درﺁوردم‪ ،‬و اﻳﻦ ﺑﻮد‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﮐﻪ ﺑﺮﺷﻨﻴﺪﻧﺶ ﺻﺒﺮ ﮐﺎﻓﻲ ﻧﺸﺎن ﻧﺪادي " )ﮐﻬﻒ‪. (٨١-۶٠،‬‬ ‫داﺳﺘﺎﻧﻲ ﮐﻪ درﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬روﻧﻮﺷﺖ دﻗﻴﻘﻲ ازﻳﮏ داﺳﺘﺎن ﻳﻬﻮدي ﻗﺮن ﺳﻮم ﻣﻴﻼدي اﺳﺖ ﮐﻪ درﺁن ﻣﺎﺟﺮاي ﻣﺴﺎﻓﺮت‬ ‫ﻳﻮﺷﻮهﺎﺑﻦ ﻟﻮي ﺧﺎﺧﺎم ﺑﺰرگ ﺑﺎﺗﻘﺎق اﻟﻴﺎس ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﻳﻬﻮد و ﻣﮑﺎﺷﻔﺎت ﺁﻧﺎن دراﻳﻦ ﺳﻔﺮﺷﺮح دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫داﺳﺘﺎن ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﻳﺎزدﻩ داﺳﺘﺎن دﻳﮕﺮ ﻳﻬﻮدي ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴﺼﻴﻢ ﺑﻦ ﻳﻌﻘﻮب ﻣﻮرخ و ﺧﺎﺧﺎم ﻳﻬﻮدي اواﺳﻂ ﻗﺮن ﻳﺎزدهﻢ‬ ‫درﻗﻴﺮوان درﻣﺠﻤﻮﻋﻪ واﺣﺪي ﺑﻨﺎم ﺣﻴﺒﻮرﻳﺎﻓﺢ ﮔﺮد ﺁوري ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ درﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ ‪J.Pelling‬‬ ‫دررﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮد در ﺑﺎرﻩ ﮐﺘﺎب ﻣﺬهﺒﻲ ﻳﻬﻮدي ﺑﺖ هﺎ ﻣﻴﺪراش ﺁﻧﺮا ﻣﻔﺼﻼ ارزﻳﺎﺑﻲ ﮐﺮدﻩ واﻟﮑﺴﺎﻧﺪرﮐﻮهﻮت ﺗﻮرات ﺷﻨﺎس‬ ‫وﺧﺎﺧﺎم اﻋﻈﻢ ﻧﻴﺰ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ درﻣﺠﻠﻪ اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻲ "ﻧﻴﻮﻳﻮرک اﻳﻨﺪ ﭘﻨﺪﻧﺖ") ژاﻧﻮﻳﻪ ‪(١٨٩١‬‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫………………………………………………………………………………………………‬ ‫داﺳﺘﺎن زورﺁزﻣﺎﺋﻲ داود ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺎ ﺟﺎﻟﻮت )‪ (Goliath‬ﭘﻬﻠﻮان ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﮐﻪ از اﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮداﺧﺘﻪ‬ ‫ﺗﻮرات اﺳﺖ‪ ،‬درﻗﺮﺁن از ﮐﺘﺎب ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ﺗﻮرات ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺮواﻳﺖ ﺁن ﭘﻬﻠﻮان ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻳﺎري ﻳﻬﻮﻩ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﮏ ﺳﻨﮓ ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪﻩ از ﻓﻼﺧﻦ داود ﺑﻪ هﻼﮐﺖ ﻣﻴﺮﺳﺪ‪ " :‬و داود ﺑﻪ ﺷﺎﺋﻮل ﮔﻔﺖ هﻤﺎﻧﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻦ ﮐﺸﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻟﺸﮑﺮﻳﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﻪ ﺑﻲ ﺁﺑﺮوﺋﻲ ﮐﺸﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﺎﻟﻮت را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﺎ ﺧﻮاهﺪ ﺳﭙﺮد‪ .‬ﭘﺲ ﺳﻨﮕﻲ درﻓﻼﺧﻦ اﻧﺪاﺧﺖ و ﺳﻨﮓ ﺑﺮﻣﻴﺎن ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﺟﻠﻴﺎت ﺧﻮرد و او را‬ ‫ﺑﺮزﻣﻴﻦ اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬و ﭘﺲ داود وي را ﺑﮑﺸﺖ وﺳﺮش راازﺗﻦ ﺟﺪاﮐﺮد وﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ اردوي ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﺎن راﻏﺎرت‬ ‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ")ﮐﺘﺎب اول ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ‪ . (۵۴-۴٨ ،‬درهﻤﻴﻦ ﻣﻮرد درﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .…" :‬و هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ داود‬ ‫و ﮐﺴﺎﻧﺶ ﺑﺎ ﺟﺎﻟﻮت و ﺳﭙﺎهﻴﺎن او روﺑﺮوﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺮوردﮔﺎرا‪ ،‬ﭘﺎﻳﻬﺎي ﻣﺎرا اﺳﺘﻮاردار و ﻣﺎرا ﺑﺮﮐﺎﻓﺮان ﻳﺎري‬ ‫دﻩ‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎ را ﻳﺎري ﺑﺨﺸﻴﺪ و داود ﺟﺎﻟﻮت را ﺑﮑﺸﺖ ") ﺑﻘﺮﻩ‪ .(٢۴٩ ،‬درﻗﺮﺁن دراﻳﻦ ﻣﻮرد ﺣﺘﻲ ﻣﺘﻦ‬ ‫ﺗﻮرات ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮي درﻧﺤﻮﻩ اﻧﺸﺎي ﺁن ﺗﮑﺮار ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪" :‬و ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ از ﺷﻤﺎ ﺻﺪﻧﻔﺮ از دﺷﻤﻨﺎﻧﺘﺎن را ﺗﻌﺎﻗﺐ ﺧﻮاهﻨﺪ‬ ‫ﮐﺮد و ﺻﺪ ﻧﻔﺮ ازﺷﻤﺎ هﺰار ﻧﻔﺮ ازﺁﻧﺎن را ﺧﻮاهﻨﺪ راﻧﺪ ") ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ‪ .…" ، (٨ ،‬ﭼﻪ ﺑﺎرهﺎ ﮐﻪ‬ ‫ﮔﺮوهﻲ ﮐﻮﭼﮏ را ﻳﺎري دادﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ اﺟﺎزﻩ ﻣﺎ ﮔﺮوهﻲ ﻓﺮاوان را ﻣﻐﻠﻮب ﮐﻨﻨﺪ") ﺑﻘﺮﻩ‪. (٢۴٩ ،‬‬ ‫………………………………………………………………………………………………‬ ‫داﺳﺘﺎن ﺳﻠﻴﻤﺎن ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﮐﻪ درهﻔﺖ ﺳﻮرﻩ و ﭼﻬﻞ و ﻧﻪ ﺁﻳﻪ ﻗﺮﺁن ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ازﺁن ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ‪ ،‬دراﺻﻞ از ﺗﻮرات ﻧﻘﻞ‬ ‫ﺷﺪﻩ وﻟﻲ رواﻳﺘﻲ ﮐﻪ درﻗﺮﺁن درﺑﺎرﻩ ﻗﺪرت ﻣﻌﺠﺰ ﺁﺳﺎي او و ﻓﺮﻣﺎﻧﺰواﺋﻲ اﻓﺴﺎﻧﻪ اي وي ﺑﺮ اﺟﻨﻪ و دﻳﻮان ﻣﺮﻏﺎن و‬ ‫ﻣﻮران و ﺑﺎد و ﻃﻮﻓﺎن ﺁﻣﺪﻩ هﻴﭽﮑﺪام درﺗﻮرات واﻧﺠﻴﻞ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎي ﻋﺪﻩ اي از ﺗﻮرات ﺷﻨﺎﺳﺎن روﺷﻦ‬ ‫ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺒﻊ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺘﻦ ﺧﺎﺧﺎﻣﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺮح و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺗﻮرات ﺑﻨﺎم "ﻣﻴﺪراش ﮐﻮﺣﻠﺖ رﺑﺎح " و‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪25‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬ ‫"ﺗﺮﮔﻮم ﺷﻨﻲ" ﻣﮑﻤﻞ ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ و " ﺑﺖ هﺎﻣﻴﺪاراش" اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻣﺘﻮﻧﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﻮﺛﻖ هﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻳﻬﻮدي ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن درزﻣﺎن ﻇﻬﻮر اﺳﻼم راﻳﺞ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬ ‫وﻟﻲ درﺟﻮاﻣﻊ‬

‫درﺧﻮد ﺗﻮرات ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺷﮑﻮﻩ درﺑﺎر ﺳﻠﻴﻤﺎن و ﻗﺪرت ﻣﺎدي او و درﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﺮﺧﺮدﻣﻨﺪي و ﺣﮑﻤﺖ وي ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻬﺎدﻩ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ وﻧﻪ ﺑﺮ ﺟﻨﺒﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪ اي ﻗﺪرت و‪:‬‬ ‫"…و ﺳﻠﻴﻤﺎن را هﻔﺘﺎد ﻣﺮد ﺑﺎرﺑﺮدار و هﺸﺘﺎد هﺰارﻧﻔﺮ ﭼﻮب ﺑﺮدرﮐﻮﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻮاي ﺳﻪ هﺰارو ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﻧﺎﻇﺮ ﮐﺎر ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺮ ﻋﺎﻣﻼن ﺿﺎﺑﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬و ﺳﻠﻴﻤﺎن را ﭼﻬﻞ هﺰار ﺁﺧﻮراﺳﺐ ﺑﻮد‪ .‬و ﺁذوﻗﻪ او ﺑﺮاي هﺮروز ﺳﻲ ﮐﺮﺁرد ﻧﺮم و ﺷﺼﺖ‬ ‫ﮐﺮﺑﻠﻐﻮر و دﻩ ﮔﺎوﭘﺮوار و ﺑﻴﺴﺖ ﮔﺎو از ﭼﺮاﮔﺎﻩ و ﺻﺪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺳﻮاي ﻏﺰاﻟﻬﺎ وﺁهﻮهﺎ و ﮔﻮزﻧﻬﺎ و ﻣﺮﻏﻬﺎي ﻓﺮﺑﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﮐﻪ او ﺑﺮاي ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﺬراﻧﻴﺪ ﺑﻴﺴﺖ و دوهﺰار ﮔﺎو و ﺻﺪ و ﺑﻴﺴﺖ هﺰار ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﻮد…‪..‬وﺧﺪا ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن‬ ‫ﺣﮑﻤﺖ و ﻓﻄﺎﻧﺖ از ﺣﺪ زﻳﺎدﻩ و وﺳﻌﺖ دل ﻣﺜﻞ رﻳﮓ ﮐﻨﺎرﻩ درﻳﺎ ﻋﻄﺎﻓﺮﻣﻮد‪ .‬وﺳﻪ هﺰار ﻣﺜﻞ ﮔﻔﺖ و ﺳﺮودهﺎﻳﺶ‬ ‫هﺰاروﭘﻨﺞ‪ .‬و درﺑﺎرﻩ درﺧﺘﺎن ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ از ﺳﺮو ﺁزاد ﻟﺒﻨﺎن ﺗﺎ زوﻓﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺑﺮدﻳﻮارهﺎ ﻣﻴﺮوﻳﺪ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ درﺑﺎزﻩ ﺑﻬﺎﻳﻢ و‬ ‫ﻣﺮﻏﺎن و ﺣﺸﺮات و ﻣﺎهﻴﺎن ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬واز ﺟﻤﻴﻊ ﻃﻮاﻳﻒ و از ﺗﻤﺎم ﭘﺎدﺷﺎهﺎن زﻣﻴﻦ ﮐﻪ ﺁوازﻩ ﺣﮑﻤﺖ اورا ﺷﻨﻴﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻲ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﮑﻤﺖ ﺳﻠﻴﻤﺎن را اﺳﺘﻤﺎع ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪)".‬ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪ . (٣۴-٢٢ ،‬وﻟﻲ درهﻤﻴﻦ‬ ‫ﻣﻮرد ﻗﺮﺁن ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ‪ .…" :‬و ﻣﺎ ﺑﺎد ﺻﺮﺻﺮ راﻣﺴﺨﺮ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﮔﺮداﻧﻴﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮاو ﺑﻮزد‪ ،‬و ﺑﺮﺧﻲ از‬ ‫ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ را ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻪ ﺑﺮاي او ﻏﻮاﺻﻲ ﮐﻨﻨﺪ)اﻧﺒﻴﺎء ‪٨١‬و‪ (٨٢‬و ﺁﻧﺎﻧﺮا دو ﺑﻪ دو درزﻧﺠﻴﺮ ﮐﺸﻴﺪﻳﻢ )ص‪ (٣٨،‬و ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻠﻴﻤﺎن زﺑﺎن ﻣﺮﻏﺎن را ﺁﻣﻮﺧﺘﻴﻢ )ﻧﻤﻞ‪ ، (١۶،‬و ﺳﭙﺎهﻴﺎن ﺳﻠﻴﻤﺎن رااز اﺟﻨﻪ و ﺁدﻣﻴﺎن و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺑﺼﻮرت ﺻﻔﻮﻓﻲ‬ ‫ﻣﻨﻈﻢ ﮔﺮد ﺁوردﻳﻢ )ﻧﻤﻞ‪ (١٧ ،‬و ﺑﺎد ﺻﺒﺤﮕﺎهﻲ راﻓﺮﻣﻮدﻳﻢ ﮐﻪ ﻣﺪت ﻳﮑﻤﺎﻩ ﺑﻮزد و ﺑﺎد ﺷﺎﻣﮕﺎهﻲ راﻓﺮﻣﻮدﻳﻢ ﮐﻪ ﻣﺎﻩ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﻮزد )ﺳﺒﺎ‪." (١٢،‬‬ ‫درﻣﻮرد ﻣﺎﺟﺮاي ﺳﻠﻴﻤﺎن وﺑﻠﻘﻴﺲ )ﻣﻠﮑﻪ ﺳﺒﺎ( ﻧﻴﺰ رواﻳﺖ ﺗﻮرات درﻗﺮﺁن ﺑﺮاﺳﺎس هﻤﻴﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺎﺧﺎﻣﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﺮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬درﺗﻮرات درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﻣﻠﮑﻪ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ .…" :‬و ﭼﻮن ﻣﻠﮑﻪ ﺳﺒﺎ ﺁوازﻩ ﺳﻠﻴﻤﺎن رادرﺑﺎرﻩ اﺳﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﻨﻴﺪ‬ ‫ﻧﺰد او ﺁﻣﺪ ﺗﺎ اورا ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻣﺘﺤﺎن ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺎ ﻣﻮﮐﺐ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻈﻴﻢ وﺑﺎ ﺷﺘﺮاﻧﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻄﺮﻳﺎت و ﻃﻼي ﺑﺴﻴﺎر و‬ ‫ﺳﻨﮕﻬﺎي ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ ﺑﺎر ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ اورﺷﻠﻴﻢ وارد ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺁﻣﺪ و ﺑﺎ وي از هﺮ ﭼﻪ دردﻟﺶ ﺑﻮد ﮔﻔﺘﮕﻮ‬ ‫ﮐﺮد و ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺴﺎﺋﻠﺶ را ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺖ و ﭼﻴﺰي ازاوﻣﺨﻔﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻴﺎن ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻣﻠﮑﻪ ﺳﺒﺎ‬ ‫ﺑﺪوﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺘﺒﺎرک ﺑﺎد ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪاي ﺗﻮ ﮐﻪ ﺑﺮﺗﻮ رﻏﺒﺖ ﺁورد وﺗﺮا ﺑﺮﮐﺮﺳﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﺸﺎﻧﻴﺪ‪ .‬وﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺻﺪو ﺑﻴﺴﺖ‬ ‫وزﻧﻪ ﻃﻼ و ﻋﻄﺮﻳﺎت زﻳﺎدﻩ ازﺣﺪ وﺳﻨﮕﻬﺎي ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ داد‪ ،‬و ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﻋﻄﺮﻳﺎت هﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺁن ﻓﺮاواﻧﻲ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬و ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻠﮑﻪ ﺳﺒﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ ارادﻩ اوراﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد دادﺳﻮاي ﺁﻧﭽﻪ از ﮐﺮم ﻣﻠﻮﮐﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ وي ﺑﺨﺸﻴﺪ‪ ،‬ﭘﺲ او ﺑﺎ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﺑﻪ‬ ‫وﻻﻳﺖ ﺧﻮد ﺑﺎزﮔﺸﺘﻨﺪ")ﮐﺘﺎب ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دهﻢ‪ . (١۴-١ ،‬وﻟﻲ هﻤﻴﻦ ﻣﺎﺟﺮا درﻗﺮﺁن ﺑﺪﻳﻨﺼﻮرت ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪:‬‬ ‫"ﭼﻮن ﺳﭙﺎهﻴﺎن ﺳﻠﻴﻤﺎن ازاﺟﻨﻪ و ﺁدﻣﻴﺎن و ﻣﺮﻏﺎن درﺑﺮاﺑﺮش ﺻﻒ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻠﻴﻤﺎن درﺻﻒ ﻣﺮﻏﺎن ﮔﻔﺖ ﭼﺮا هﺪهﺪ‬ ‫رادراﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻢ و هﻤﺎﻧﺎ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻋﺬر ﻣﻮﺟﻬﻲ ﺑﺮاي ﻏﻴﺒﺖ ﺧﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﺮش را ﻣﻴﺒﺮم‪ .‬وﻟﻲ هﺪهﺪ درﺳﺖ‬ ‫درهﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺁﻣﺪ و ﺑﺪو ﮔﻔﺖ از ﺟﺎﺋﻲ دورﺁﻣﺪﻩ ام ﮐﻪ ﺁﻧﺮا ﻧﻤﻴﺸﻨﺎﺳﻲ و ﺧﺒﺮي ﻧﺎداﻧﺴﺘﻪ ﺑﺮاﻳﺖ از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺳﺒﺎ و از‬ ‫ﻣﻠﮑﻪ ﺁن دارم ﮐﻪ ﺑﺮاورﻧﮓ ﺑﺰرﮔﻲ ﺗﮑﻴﻪ زدﻩ اﺳﺖ و ﺑﺮﻣﺮدم ﺑﺴﻴﺎري ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺠﺪﻩ ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ")ﻧﻤﻞ‪ . (۴٢-٢٠ ،‬درهﻤﻴﻦ ﺳﻮرﻩ ﻧﻤﻞ دردﻧﺒﺎﻟﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪" :‬ﺳﻠﻴﻤﺎن ﮔﻔﺖ‬ ‫ﮐﺪاﻣﻴﮏ از ﺷﻤﺎ ﺳﺮان ﻗﻮم ﺣﺎﺿﺮ اﻳﻦ ﺗﺨﺖ راﺑﺮاي ﻣﻦ ﺑﻴﺎورد ؟ وﻋﻔﺮﻳﺘﻲ از ﺟﻤﻊ ﺟﻨﻴﺎن ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ازﺟﺎﻳﺖ‬ ‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ ﺁﻧﺮا ﺑﺮاﻳﺖ ﺧﻮاهﻢ ﺁورد")ﻧﻤﻞ‪ . (٣٨،‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻋﻴﻨﺎ ازﺗﻔﺴﻴﺮ ﻳﻬﻮدي ﺑﺖ هﺎﻣﻴﺪراش ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪،‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ درﺗﻔﺴﻴﺮ ﻳﻬﻮدي ﻋﻔﺮﻳﺖ هﺎ ﺗﺨﺖ ﺧﻮد ﺳﻠﻴﻤﺎن را ﺑﺮدوش ﺧﻮد درﻓﻀﺎ ﻣﻴﺒﺮدﻧﺪ و ﻧﻪ ﺗﺨﺖ ﻣﻠﮑﻪ ﺳﺒﺎ‬ ‫را‪ .‬درﺟﺎي دﻳﮕﺮ از ﻗﺮﺁن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ زﻳﺎد درﻣﻮرد ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﻮرد اﻗﺘﺒﺎس ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ " :‬و‬ ‫ﺑﻔﺮﻣﺎن ﻣﺎ اﺟﻨﻪ اي ﮐﻪ درﺧﺪﻣﺖ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮاي او ﭼﺸﻤﻪ ﻣﺴﻴﻦ ) ﻋﻴﻦ اﻟﻘﻄﺮ( ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ واﮔﺮ دراﻳﻦ ﮐﺎر ﻗﺼﻮر‬ ‫ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ ﻃﻌﻢ ﺁﺗﺶ ﺟﻬﻨﻢ راﺑﺮﺁﻧﺎن ﻣﻴﭽﺸﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬و ﺁﻧﻬﺎ هﺮ ﭼﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﻴﺨﻮاﺳﺖ از ﻣﺤﺮاﺑﻬﺎ و ﭘﻴﮑﺮهﺎ و ﺁﺑﮕﻴﺮهﺎ‬ ‫ودﻳﮕﻬﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﺤﮑﻤﻲ ﻣﻴﺴﺎﺧﺘﻨﺪ" )ﺳﺒﺎ‪ . (١٣،‬درﺗﻮرات درهﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ .…" :‬و ﺣﻴﺮام ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﺮاي ﻣﻌﺒﺪ ﺁﺑﮕﻴﺮهﺎ ي ﺑﺮﻧﺠﻴﻦ و دﻳﮕﻬﺎ و ﭘﻴﮑﺮهﺎو ﻣﺤﺮاﺑﻬﺎ ﺳﺎﺧﺖ ")ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪،‬‬ ‫‪ ٣٩-٣٨‬و ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪.(۶ ،‬‬ ‫درﺟﺎي دﻳﮕﺮ درﻗﺮﺁن ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ اﺑﻬﺎم ﺁﻣﻴﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪" :‬ﺑﻠﻲ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺪن دﻳﮕﺮي ﺑﺮروي ﺗﺨﺖ ﺳﻠﻴﻤﺎن‬ ‫اورا ﺁزﻣﻮدﻳﻢ‪ ،‬اﻣﺎ اواز ﮔﻨﺎﻩ ﺧﻮد ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﺪ")ص‪ . (٣۴ ،‬ﻣﻨﺒﻊ اﻳﻦ ﺁﻳﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪ اي ﻳﻬﻮدي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁن ﻧﻴﺰ از‬ ‫ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺧﺎﺧﺎﻣﻲ "ﺑﺖ هﺎﻣﻴﺪراش " ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻤﻮﺟﺐ ﺁن ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﺮﺁﺛﺮ ﮔﻨﺎهﺎﻧﺶ ﻧﮕﻴﻦ ﺳﺤﺮ ﺁﺳﺎﺋﻲ را ﮐﻪ‬ ‫هﻤﻪ ﻗﺪرﺗﺶ از ﺁن ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻴﺸﺪ ﮔﻢ ﮐﺮد وﻣﻮﻗﺘﺎ ﺳﻠﻄﻨﺘﺶ را ا زدﺳﺖ داد و ﺳﺮﮔﺮدان ﺷﺪ‪ ،‬و ﺷﻴﻄﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﺎﻟﺐ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪26‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫اودرﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﺮﺗﺨﺖ وي ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﻠﻴﻤﺎن از ﮔﻨﺎﻩ ﺧﻮد ﺗﻮﺑﻪ ﮐﺮدو ﺧﺪاﻧﻴﺰ ﺗﻮﺑﻪ اورا ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ودرﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﮕﻴﻨﺶ‬ ‫را ﺑﺎز ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﺗﺨﺖ ﺳﻠﻄﻨﺘﺶ ﺑﺮﮔﺸﺖ ) ﺑﺖ هﺎﻣﻴﺪراش‪ ،‬ﻓﺼﻞ دوم‪ ،‬ﺑﻨﺪهﺎي ‪٨۶‬و‪. (٨٧‬‬ ‫………………………………………………………………………………………………‬ ‫ﻣﺎﺟﺮاي ﻳﻮﻧﺲ و ﻣﺎهﻲ‪ ،‬ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ درﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ ودرﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﻬﻤﺎﻧﺼﻮرت ﺑﺎزﮔﻮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬داﺳﺘﺎن ﻳﮏ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ‬ ‫ﻳﻬﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻴﺴﻲ اهﻞ ﺟﻠﻴﻠﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬وي از ﺁﻧﭽﻪ درﺷﻬﺮﺧﺪا‪ ،‬اورﺷﻠﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻴﮕﺬرد ﺳﺨﺖ ﻧﺎراﺿﻲ اﺳﺖ و‬ ‫هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ رااز ﭼﺸﻢ ﺧﻮد ﺧﺪا ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻴﮕﻴﺮد ﺑﻪ دورﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﻳﻌﻨﻲ ﺷﻬﺮ ﺗﺮﺗﺴﻮس‬ ‫)ﺗﺮﺷﻴﺶ( دراﺳﭙﺎﻧﻴﺎي ﮐﻨﻮﻧﻲ ﮐﻪ درﺁﻧﻮﻗﺖ ﮐﺸﻮر ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ و ﻣﻘﺘﺪري ﺑﻮد ﺑﺮود‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮرﺑﻪ ﻳﮏ ﮐﺸﺘﻲ ﻋﺎزم اﻳﻦ‬ ‫ﺷﻬﺮ ﺳﻮار ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬وﻟﻲ درراﻩ ﺧﺪا اورا ﻏﻀﺐ ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﻃﻮﻓﺎن ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺪ وﮐﺸﺘﻲ ﻧﺸﺴﺘﮕﺎن ﮐﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ او‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺳﺖ از وي ﻣﻴﺨﻮهﻨﺪ ﺑﺮاي ﻓﺮوﻧﺸﺴﺘﻦ ﻃﻮﻓﺎن ﻧﺰد ﺧﺪاي ﺧﻮد دﻋﺎﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ وي ﭼﻮن ﺑﺎ ﺧﺪا ﻗﻬﺮ ﮐﺮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺪﻳﻨﮑﺎر ﻧﻤﻴﺸﻮد ودرﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻠﻮاﻧﺎن ﺧﻮد اورا ﺑﻪ درﻳﺎﻣﻴﺎﻧﺪازﻧﺪ وﺑﺎاﻳﻨﮑﺎرﺁﻧﻬﺎ ﻃﻮﻓﺎن ﺁرام ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ .‬ﻣﻨﺘﻬﺎ‬ ‫ﻳﻮﻧﺲ ﻏﺮق ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪا ﻣﺎهﻲ ﺑﺰرﮔﻲ اوراﻣﻴﺒﻠﻌﺪ و ﻳﻮﻧﺲ ﺳﻪ روز و ﺳﻪ ﺷﺐ درﺷﮑﻢ ﻣﺎهﻲ ﻣﻴﻤﺎﻧﺪ‬ ‫وﺳﭙﺲ ﻣﺎهﻲ اورا درﺳﺎﺣﻞ اﺳﺘﻔﺮاغ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬وي از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻧﻴﻨﻮا – ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻣﻌﺮوف ﺁﺷﻮر‪ -‬ﻣﻴﺮود و از ﺟﺎﻧﺐ‬ ‫ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺁن اﻃﻼع ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺮارت ﺷﺪﻩ و ازﺧﺪا روي ﮔﺮداﻧﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﺰودي ﻧﻴﻨﻮا وﻳﺮان ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﺮدم ﻧﻴﻨﻮا و ﭘﺎدﺷﺎهﺸﺎن ﮐﻪ از ﮐﺎرهﺎي ﺧﻮد ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺪا ﺑﺎز ﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ و ﺧﺪا ﻧﻴﺰ از وﻳﺮان‬ ‫ﮐﺮدن ﺷﻬﺮﻣﻨﺼﺮف ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﮐﺎر او ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪ ﻳﻮﻧﺲ ﻗﺮار ﻧﻤﻴﮕﻴﺮد‪ ،‬و او ﺑﺎ ﺧﺸﻢ ﺑﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﺁﻳﺎ‬ ‫ﺁﻧﻮﻗﺖ ﮐﻪ دروﻃﻨﻢ ﺑﻮدم ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻴﮑﺮدم ﮐﻪ ﺗﻮ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻴﮑﻨﻲ اﻣﺎ ﺑﺪان ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻴﮑﻨﻲ و ﺟﺮﺋﺖ ﮐﺎر ﺟﺪي ﻧﺪاري‪ ،‬و‬ ‫ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ هﻢ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻴﺨﻮاﺳﺘﻢ ازﺗﻮ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺗﺮﺷﻴﺶ ﻓﺮار ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﮐﻪ اﻳﻨﻄﻮر اﺳﺖ ﺟﺎ ن ﻣﺮا ﺑﮕﻴﺮ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫ﻣﺮگ دراﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺑﻬﺘﺮ از زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ‪ .‬و ﻳﮑﺒﺎر دﻳﮕﺮ از ﺧﺪا ﻗﻬﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪو درﺑﻴﺮون ﻧﻴﻨﻮا ﮐﻨﺎر ﮐﻮرﻩ راهﻲ‬ ‫ﻣﻴﻨﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﺧﺪا ﺑﻪ ﺑﻮﺗﻪ اي ﮐﻪ درﮐﻨﺎر او روﺋﻴﺪﻩ اﺳﺖ اﻣﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺁﻧﻘﺪر رﺷﺪ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ درﺁﻓﺘﺎب ﺳﻮزان ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ‬ ‫ﺑﺮﻳﻮﻧﺲ ازاﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺮﺳﻨﺪ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﺪا اﻳﻦ ﺑﺎر ﮐﺮﻣﻲ را ﻣﺄﻣﻮد ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ رﻳﺸﻪ ﺑﻮﺗﻪ راﺑﺨﻮردو ﺑﻮﺗﻪ‬ ‫ﺧﺸﮏ ﻣﻴﺸﻮد وﻳﻮﻧﺲ دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ ﺧﺸﻢ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ‪ .‬دراﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺧﺪا ﺑﻪ او ﭘﻴﺎم ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺗﻮﺑﺨﺎﻃﺮ ﺧﺸﮏ ﺷﺪن اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻮﺗﻪ ﮐﻪ ﺧﻮدت هﻴﭻ زﺣﻤﺘﻲ درﮐﺎﺷﺘﻦ ﻣﺘﻘﺒﻞ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮدي اﻳﻨﻄﻮر ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪﻩ اي ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮ ﺑﺰرﮔﻲ ﮐﻪ‬ ‫ﺻﺪو ﺑﻴﺴﺖ هﺰار ﻧﻔﻮس درﺁن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و اﻳﻨﻬﻤﻪ ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﺎن ﻧﻴﺰ درﺁن ﺑﺴﺮ ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ دﻟﺴﻮزي ﻧﮑﻨﻢ ؟ و ﻣﺎﺟﺮاي‬ ‫ﻳﻮﻧﺲ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ او ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻧﻤﻴﺸﻮد و درﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻴﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﺘﺮ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺗﻮرات را ﻓﻘﻂ ﻳﮏ "ﻗﺼﻪ ﺑﻲ ﺳﺮوﺗﻪ"ﻣﻴﺸﻤﺎرد ﺗﺬﮐﺮ ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﮐﻪ در‬ ‫دوران ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ روﻧﻮﺷﺘﻲ از ﻳﮏ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ دوﺗﻦ ازﺷﻌﺮاي ﻣﻌﺮوف ﻳﻮﻧﺎن‬ ‫هﻮﻣﺮ و ﻟﻴﮑﻮﻓﻮرن ﺁﻧﺮا درﺷﺮح دروازﻩ ﺧﻮان هﺮﮐﻮل ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﻃﺒﻖ ﺁن هﺮﮐﻮل ﺳﻪ روز و ﺳﻪ ﺷﺐ درﺷﮑﻢ‬ ‫ﻳﮏ ﻏﻮل درﻳﺎﺋﻲ ﺑﺴﺮ ﻣﻴﺒﺮد و درﺁﻧﺠﺎ ﺟﮕﺮ اورا ﮐـــــﺒﺎب ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﻣﻴﺨﻮرد‪ ،‬و ﻏﻮل درﻳﺎﺋـــــﯽ از درد اورا ﺑﻴﺮون‬ ‫ﻣﻲ اﻧﺪازد‪ .‬و ﺑﻬﻤﺮاﻩ اﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ اوﻻ ﭼﻄﻮر ﺷﺪ ﮐﻪ ﻳﻮﻧﺲ ﮐﻪ درﺳﺎﺣﻞ درﻳﺎ از دهﺎن ﻣﺎهﻲ ﺑﻴﺮون اﻓﺘﺎدﻩ‬ ‫ﺑﻮد ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﻨﻮا رﻓﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ از درﻳﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ دارد‪ ،‬و ﺛﺎﻧﻴﺎ ﭼﻄﻮر وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺧﻮد اورﺷﻠﻴﻢ ﺷﻬﺮ ﺧﺪا‬ ‫و ﺷﻬﺮ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان و ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ او درﻃﻮل ﺳﺎﻟﻬﺎ درﺣﺎل ﺷﺮک ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺮدم ﻣﺸﺮک ﻧﻴﻨﻮا ﺗﻨﻬﺎ درﻋﺮض‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ ﻣﻮﻋﻈﻪ ﻳﻮﻧﺲ ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﺮﺳﺘﻲ روي ﺁوردﻧﺪ‪ ،‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﺷﻬﺮﻧﻴﻨﻮا‬ ‫درﺳﺎل ‪ ۶١٢‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﺎدهﺎ درﺁﺗﺶ ﺳﻮﺧﺘﻪ و ﺑﮑﻠﻲ وﻳﺮان ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ ازﺁن ﻧﻴﺰ هﺮﮔﺰ دوﺑﺎرﻩ‬ ‫ﺁﺑﺎد ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﻳﻮﻧﺲ درﻗﺮن ﺳﻮم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﺗﻮاﻧﺴﺖ درﺁﻧﺠﺎ ﻣﻮﻋﻈﻪ ﮐﻨﺪ و ﻣﺮدم ﺁﻧﺮا ﺑﻪ راﻩ راﺳﺖ ﺑﻴﺎورد؟‬ ‫…………………………………………………………………………………………‪..‬‬ ‫داﺳﺘﺎن ﮔﻨﺞ ﻗﺎرون در ﻗﺮﺁن ازداﺳﺘﺎﻧﻬﺎﺋﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎزﺗﺎب وﺳﻴﻌﻲ درادﺑﻴﺎت ﺟﻬﺎن اﺳﻼم درﻃﻮل ﻗﺮون داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ داﺳﺘﺎن درﺳﻮرﻩ ﻗﺼﺺ ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ " :‬ﻗﺎرون ﻳﮑﻲ از ﻗﻮم ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺮاو ﺳﺮﮐﺸﻲ ﮐﺮد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺪو‬ ‫ﮔﻨﺠﻬﺎﺋﻲ ﻋﻄﺎ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻳﻢ ﮐﻪ ﺣﺘﻲ ﺣﻤﻞ ﮐﻠﻴﺪهﺎي ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﺮداﻧﻲ ﻗﻮﻳﻬﻴﮑﻞ دﺷﻮار ﺑﻮد‪ .‬ﻗﻮم او ﺑﺪو ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺷﺎدﻣﺎن‬ ‫ﻣﺸﻮ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﺎدﻣﺎﻧﺎن را دوﺳﺖ ﻧﺪارد‪ ،‬و درﻣﻴﺎن ﻧﻌﻤﺘﻬﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺧﺪا ﻧﺼﻴﺐ ﺗﻮ ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ ﺳﺮاغ از ﺁﺧﺮت ﺧﻮد‬ ‫ﺑﮕﻴﺮ‪ ،‬و ﺳﻬﻢ ﺧﻮﻳﺶ را از زﻧﺪﮔﻲ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﮕﻴﺮ‪ ،‬و ﻧﮑﻮﺋﻲ ﮐﻦ هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﮑﻮﺋﻲ ﮐﺮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﻧﺒﺎل ﻓﺴﺎد درارض ﻣﺮوزﻳﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺴﺎد ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن را دوﺳﺖ ﻧﺪارد‪ ،‬وﻟﻲ ﻗﺎرون ﺑﺪاﻧﺎن ﮔﻔﺖ ﻣﻦ هﺮﺁﻧﭽﻪ راﮐﻪ‬ ‫دارم ازﮐﺎرداﻧﻲ ﺧﻮدم دارم‪ .‬و ﺁﻳﺎ ﻧﻤﻴﺪاﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﻴﺶ از او درﻃﻮل ﻗﺮﻧﻬﺎ ﺳﺮﮐﺸﺎﻧﻲ ﺳﺨﺖ ﺗﺮازاورا ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎري ﺑﻴﺸﺘﺮﺑﻪ هﻼﮐﺖ ﮐﺸﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ و ﮔﻨﺎهﮑﺎران ﮐﻴﻔﺮﮔﻨﺎهﺎن ﺧﻮﻳﺶ را ﺧﻮاهﻨﺪ داد؟و ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﮑﻮﻩ و ﺟﻼل‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ ﺳﻮي ﮐﺴﺎﻧﺶ رﻓﺖ و ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺧﻮب ﺑﻮد اﮔﺮ ﻣﺎﻧﻴﺰ ﺛﺮوت ﻗﺎرون داﺷﺘﻴﻢ ﮐﻪ ﺛﺮوﺗﻲ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺮان اﺳﺖ‪ ... .‬اﻣﺎ ﻣﺎ ﻗﺎرون و ﺧﺎﻧﻪ اورا ﺑﻪ زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﻓﺮوﺑﺮدﻳﻢ درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ هﻴﭻ ﮔﺮوهﻲ را ﺧﺎرج ازﺧﺪاﺑﺮاي‬ ‫ﻳﺎري ﻧﺪاﺷﺖ و هﻴﭽﮑﺲ ﺑﻪ داد اوﻧﺮﺳﻴﺪ‪ .‬و ﺁن ﮐﺴﺎﻧﻲ ﮐﻪ دوش ﺑﺪو ﻏﺒﻄﻪ ﺧﻮردﻩ و ﺁرزو ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ درﺟﺎي او‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪27‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎﻣﺪادان ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑﺪا ﺑﻪ ﺣﺎل ﺗﻮ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻌﻤﺘﻬﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ هﺮﮐﺲ ﮐﻪ ازﻣﻴﺎن ﺧﺎدﻣﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﻋﻄﺎ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪) " .‬ﻗﺼﺺ‪(٨٢-٧۶ ،‬‬ ‫اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﺗﻤﺎﻣﺎ از ﺗﻮرات و از ﺗﻠﻤﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ) ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ،٢١ ،‬ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫ﺷﺎﻧﺰدهﻢ‪ ،‬ﮐﺘﺎب اول ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ (٧ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺎرون )درزﺑﺎن ﻋﺒﺮي ‪ (Qorah‬ﻳﮑﻲ از‬ ‫ﺑﺰرﮔﺎن ﻗﻮم ﻻوي ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ دﻳﮕﺮ از ﺷﻴﻮخ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و دوﻳﺴﺖ و ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻧﻔﺮ از ﻓﺮزﻧﺪان ﻗﻮم ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻮﺳﻲ و‬ ‫هﺎرون ﺳﺮﮐﺸﻲ ﮐﺮد و ﻣﻮﺳﻲ اورا ﺑﻪ ﺁزﻣﺎﻳﺶ ﺧﻮاﻧﺪ و ﭼﻮن وي ﮔﻨﺎهﮑﺎر ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ زﻣﻴﻦ دهﺎن ﺑﺎز ﮐﺮدواوراﺑﺎهﻤﻪ‬ ‫هﻤﺮاهﺎن و ﮐﻠﻴﻪ ﻣﺎل و ﻣﻨﺎﻟﺶ ﻓﺮوﺑﺮد)ﺳﻔﺮاﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺎﻧﺰدهﻢ‪ ٣٣-٣١ ،‬وﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ‪ .(١٠ ،‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﺗﻠﻤﻮد ) ﺳﻬﻨﺪرﻳﻦ اﻟﻒ‪ (١٠ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﮐﻴﺪهﺎ ي ﮔﻨﺠﻬﺎي ﻗﺎرون ﺑﺎر ﺳﻴﺼﺪ ﻗﺎﻃﺮ ﻣﻴﺸﺪ‪.‬‬ ‫داﺳﺘﺎن اﺻﺤﺎب و ﮐﻬﻒ ﮐﻪ ﺳﻮرﻩ ﺧﺎﺻﻲ در ﻗﺮﺁن ﺑﺪان اﺧﺘﺼﺎص دادﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻣﺎﺟﺮاي اﻓﺴﺎﻧﻪ اي ﭼﻨﺪ ﺟﻮاﻧﻲ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪرون ﻏﺎري ﭘﻨﺎﻩ ﻣﻴﺒﺮدﻧﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻴﺒﺮد و ﺑﻌﺪا ﺑﻴﺪار ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬از‬ ‫ﺷﻤﺎر اﻳﻦ ﮔﺮوﻩ درﻗﺮﺁن ﺑﺼﻮرت ﻣﻌﻤﺎ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪" :‬ﮐﺴﺎﻧﻲ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻪ ﺗﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و ﭼﻬﺎرﻣﻴﻨﺸﺎن‬ ‫ﺳﮕﺸﺎن ﺑﻮد‪ ،.‬و ﮐﺴﺎﻧﻲ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﻔﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻨﺞ ﺗﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺳﮕﺸﺎن ﺷﺸﻤﻴﻨﺸﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﮐﺴﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﻌﻤﺎ‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﺎن هﻔﺖ ﺗﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺳﮓ هﻤﺮاهﺸﺎن هﺸﺘﻤﻴﻨﺸﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﺸﺎن ﺑﮕﻮ ﺷﻤﺎر ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺁﻧﻬﺎ را ﭘﺮوردﮔﺎر‬ ‫ﻣﻦ ﻣﻴﺪاﻧﺪ وﻟﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﺎﻧﻲ ﻣﻌﺪود ﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻤﺎر ﺁﮔﺎهﻨﺪ ")ﮐﻬﻒ‪ . (٢٢ ،‬ﺧﻔﺘﮕﺎن ﻏﺎر ﭘﺲ از ﺑﻴﺪاري درﺑﺎرﻩ ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻴﭙﺮدازﻧﺪ‪":‬ﻳﮑﻲ از ﺁﻧﺎن ازدﻳﮕﺮان ﭘﺮﺳﻴﺪ‪:‬ﭼﻪ ﻣﺪت دراﻳﻨﺠﺎ ﺑﺴﺮ ﺑﺮدﻳﺪ؟وﺁﻧﺎن ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫دادﻧﺪ‪ :‬ﻳﮑﺮوز‪ ،‬ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻳﮑﺮوز‪ .‬و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺧﺪاي ﺷﻤﺎ ﺑﻬﺘﺮازهﺮﮐﺲ ﺑﺮزﻣﺎن ﺷﻤﺎﺗﻮﻗﻒ ﺷﻤﺎ دراﻳﻨﺠﺎ ﺁﮔﺎﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ﻳﮑﻲ از ﺧﻮدﺗﺎن را ﺑﺎ ﺳﮑﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪ ﺗﺎدرﺁﻧﺠﺎ ﻧﻴﮑﻮ ﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮراک را ﺑﺨﺮدوﺑﺮاي ﺧﻮردن ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺑﻴﺎورد‪ .‬و ﻧﺪاﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﻴﺼﺪ ﺳﺎل‪ ،‬و ﻧﻪ ﺳﺎل ﻓﺰون ﺑﺮﺁن‪ ،‬درﻏﺎر ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ")ﮐﻬﻒ‪١٩-١٠ ،‬و‪. (٢۵‬‬ ‫اﻳﻦ داﺳﺘﺎن اﻗﺘﺒﺎس ﺁﺷﮑﺎري از اﻓﺴﺎﻧﻪ "هﻔﺖ ﺧﻔﺘﻪ " اﺳﺖ ﮐﻪ درﺳﺎل ‪ ۵۶٠‬ﻣﻴﻼدي ) ﻗﺮن ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم( درﮐﺘﺎب‬ ‫ﺳﻦ ﮔﺮﻳﮕﻮرﻳﻮس ﻗﺪﻳﺲ ﻣﻌﺮوف ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ١.‬و ﺧﻮد ﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﺎزﮔﻮﺋﻲ ﻣﺘﻦ دﻳﮕﺮي ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﻴﺶ‬ ‫از ﺁن ﻳﺎﮐﻮﺑﻮس ﺳﺮوﺟﻲ راهﺐ ﺳﺮﻳﺎﻧﻲ ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ ﻣﺴﻴﺤﻲ درﮐﺘﺎب ﺧﻮد ﺁوردﻩ ﺑﻮد‪ ٢ .‬ﻣﻮﺿﻮع داﺳﺘﺎن ﺷﺮح ﺣﺎل‬ ‫هﻔﺖ ﺟﻮان ﻣﺴﻴﺤﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ درﻏﺎري ﻧﺰدﻳﮏ ﺷﻬﺮ‪ Ephesus‬درﻣﺤﻞ ازﻣﻴﺮ ﮐﻨﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻴﺮوﻧﺪ و ﺳﻪ ﻗﺮن ﺑﻌﺪ‬ ‫ازﺁن ﺑﺘﺼﻮراﻳﻨﮑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮑﺮوز ﺧﻮاﺑﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﻴﺪارﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﻴﺮوﻧﺪ وﻟﻲ ﺧﻮدرادرﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﮑﻠﻲ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﻣﻴﻴﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪......................................................................................................................................‬‬ ‫داﺳﺘﺎن ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ وﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج‪ ،‬ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد درﮐﺘﺎب دﻳﮕﺮي از هﻤﻴﻦ ﻳﻌﻘﻮب ﺳﺮوﺟﻲ راهﺐ ﺳﺮﻳﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺑﺰرﮔﻲ از ﺁن ﺑﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪ رﻓﺘﻦ اﺳﮑﻨﺪر ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﭼﺸﻤﻪ ﺁب ﺣﻴﺎت ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮﺧﻮرداري از ﻋﻤﺮ اﺑﺪي اﺧﺘﺼﺎص‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺘﻔﺼﻴﻞ ذﮐﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ٣ .‬ﺑﻮﺟﺐ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن )ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺁﺛﺎر ادﺑﻲ ﻣﺘﻌﺪد ﭘﺎرﺳﻲ و ﻋﺮﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ(‬ ‫اﺳﮑﻨﺪر درﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﭼﺸﻤﻪ ﺁب ﺣﻴﺎت ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺣﻤﻠﻪ ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج دﻳﻮاري از ﺁهﻦ ﺑﺪﺳﺖ ﺁهﻨﮕﺮان ﺧﻮد‬ ‫درﭘﻴﺶ روي ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﮑﺸﺪ‪ .‬درﻗﺮﺁن اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻪ ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ )ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﺳﻨﺘﻲ هﻤﺎن اﺳﮑﻨﺪر داﻧﺴﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد( ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ":‬و از ﺗﻮ)ﻣﺤﻤﺪ( داﺳﺘﺎن ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ را ﭘﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ﺑﮕﻮي ﮐﻪ ﻣﺎ)ﺧﺪا( اورادرزﻣﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﺋﻲ دادﻳﻢ‪،‬‬ ‫وازهﺮﭼﻴﺰي ﺷﻤﻪ اي ﺁﮔﺎهﺶ ﮔﺮداﻧﻴﺪﻳﻢ‪ .‬و اوازاﻳﻦ داﻧﺶ ﺧﻮد ﭘﻴﺮوي ﮐﺮدﺗﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﺋﻲ رﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ درﺁن‬ ‫ﻏﺮوب ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﻮرﺷﻴﺪ رادﻳﺪ ﮐﻪ درﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻣﻲ ﻓﺮوﺷﺪ‪ .‬و ﻧﺰدﻳﮏ ﺁن ﭼﺸﻤﻪ ﻣﺮدﻣﺎﻧﻲ را ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺪو ﮔﻔﺘﻴﻢ اي‬ ‫_______________________________‬ ‫‪ George Tourensis: De Gloria Confessorum -١‬ﭼﺎپ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،١۵۶٣ ،‬ص ‪.١٢٢-١٢۴‬‬ ‫‪ Jacobus Saroujensis De Pueris Ephesi -٢‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻻﺗﻴﻨﯽ ‪) A. Assemani‬ﺟﻠﺪ ﺑﻴﺴﺖ و هﻔﻘﺘﻢ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ Bibliotheca Orentalis‬ﺻﻔﺤﺎت ‪ ،٢٨٣‬و ‪(٢٣۵‬‬ ‫ﻣﺤﻘﻖ و ﻣﺘﺼﻮف ﻓﻘﻴﺪ ﻓﺮاﻧﺴﻮی‪ ،‬ﻟﻮﺋﯽ ﻣﺎﺳﻴﻨﻴﻮن در ﺑﺎرﻩ اﻳﻦ دﺳﺘﺎن ﭘﮋوهﺶ ﻣﺎﺳﻴﻨﻴﻮن ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﻨﺎم ‪ Les Sept dormants, apocalypse de l”Islam‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ ‪ ((“Melange Paul Peeters”, t. 2, 1949: “Analecta bollandiana, t. 68. Paris 1950‬ﻣﺤﻘﻖ ﻣﺼﺮی ﻳﺤﯽ ﻣﺒﺎرک ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی هﻤﻴﻦ ﭘﻴﻮهﺶ ﻣﺎﺳﻴﻨﻮن‬ ‫”‪“Le Culte Liturique et popoulaire des sept dormants, martyrs d’Ephese‬‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻖ وﺳﻴﻌﺘﺮی ﺑﺎ ﻋﻨﻮان "اهﻞ اﻟﮑﻬﻒ" اﻧﺠﺎم دادﻩ ﮐﻪ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺁن ﺑﺎ ﻋﻨﻮان‬ ‫در ﺟﻠﺪ ﺳﻮم ) ‪ (Opera Minora‬از ﻣﺤﻤﻮﻋﻪ ﺁﺛﺎر ﻟﻮﺋﯽ ﻣﺎﺳﻴﻨﻴﻮن )ﺻﻔﺤﺎت ‪ ١٠۴‬ﺗﺎ ‪ (١٨٠‬در ﺳﺎم ‪ ١٩۶٣‬در ﭘﺎرﻳﺲ ﭼﺎپ ﺷﺌﺪ ﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﻴﺦ ﻣﻬﺪی اﻟﻬﯽ ﻗﻤﺸﻪ ای در ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺁﻳﺎت اﻟﻘﺮان اﻟﺤﮑﻴﻢ" در اﺷﺎرﻩ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﺎﺣﺮا ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ ﻣﮑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در ﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﻗﺮﺁن ﮐﻪ اﺻﺤﺎب ﮐﻬﻒ ﺳﻴﺼﺪ ﺳﺎل و ﻧﻪ ﺳﺎل هﻢ زﻳﺎدﺗﺮ در‬ ‫ﻏﺎر ﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﯽ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﻋﺘﺮاض ﮐﺮدهﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﻪ ﺳﺎل اﺿﺎﻓﯽ در ﺗﻮرات ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ اﻳﻦ ﻧﻪ ﺳﺎل ﺗﻔﺎوت ﺑﺮای اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺳﺎل ﺷﻤﺎ ﺷﻤﺴﯽ اﺳﺖ و ﺳﺎل ﻣﺎ ﻗﻤﺮی‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻻزم ﺑﻪ ﺗﺬﮐﺮی از داﺳﺘﺎن اﺻﺤﺎب ﮐﻬﻒ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -٣‬ﺗﺮﺟﻤﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب از اﺻﻞ ﺳﺮﻳﺎﻧﯽ ﺁن در ﺳﺎل ‪ ١٨٨٩‬ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺎور ﺷﻨﺎﺳﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ‪ A.T.W. budge‬ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ‪The history of Alexander the Great, being‬‬ ‫‪ the Syrian version of the Pseudo –Callistene‬در ﺁﮐﺴﻔﻮرد ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪28‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ‪ ،‬از اﻳﻨﺎن هﺮ ﮐﻪ راﻻزم ﺑﺪاﻧﻲ ﻋﺬاب ﮐﻦ و ﺑﺎ هﺮﮐﺪام ﮐﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ داﻧﻲ ﻣﻼﻃﻔﺖ ﻧﻤﺎ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺁﻧﮑﺲ را ﮐﻪ‬ ‫ﮐﺎﻓﺮ اﺳﺖ اﻟﺒﺘﻪ ﻋﺬاب ﮐﻨﻢ ﺗﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻌﺪا از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﺬاﺑﻲ ﺳﺨﺖ ﺗﺮﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬و ﺁﻧﮑﺲ راﮐﻪ اﻳﻤﺎن ﺁوردﻩ ﺑﺪوﭘﺎداش‬ ‫ﻧﻴﮑﻮ دهﻢ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ راﻩ ﺧﻮد اداﻣﻪ داد ﺗﺎﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎﺋﻲ رﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻃﻠﻮع ﻣﻴﮑﺮد‪ ،‬وﺑﺮﮔﺮوهﻲ ﻣﻴﺘﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺎن ﺁﻧﺎن‬ ‫و ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﭘﻮﺷﺸﻲ ﻧﺒﻮد‪،‬واﻟﺒﺘﻪ ﻣﺎ از اﺣﻮال اﻳﺸﺎن ﺑﺎﺧﺒﺮﻳﻢ‪ .‬و دراداﻣﻪ ﺳﻔﺮ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﻴﺎن دو ﺳﺪرﺳﻴﺪ‪ ،‬و ﺁﻧﺠﺎ‬ ‫ﻗﻮﻣﻲ را ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﻓﻬﻢ ﺳﺨﻦ ﻧﻤﻴﮑﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺪوﮔﻔﺘﻨﺪ ﻳﺎ ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ‪ ،‬هﻤﺎﻧﺎ ﮐﻪ ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج درﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺎ ﻓﺴﺎد‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻳﺎ اﮔﺮ ﺧﺮج ﺁﻧﺮا ﺑﺪهﻴﻢ ﺗﻮﺳﺪي ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺎ و ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮاهﻲ ﺑﺴﺖ ؟‪.....‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎن داد ﺗﺎ ﺁهﻦ‬ ‫ﺑﻴﺎورﻧﺪ و زﻣﻴﻦ را ﺣﻔﺮ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎﺑﻪ ﺁب ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬و ازﺳﻨﮓ و ﺁهﻦ دﻳﻮاري ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ﺑﺮﺁن ﺁﺗﺶ اﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻣﻔﺮغ‬ ‫ﮔﺪاﺧﺘﻪ ﺑﺮﺁن رﻳﺨﺘﻨﺪ و ازﺁن ﭘﺲ ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج ﺑﺮﺷﮑﺴﺘﻦ ﺳﺪ و رﻓﺘﻦ ﺑﺮﺑﺎﻻي ﺁن ﺗﻮاﻧﺎﺋﻲ ﻧﻴﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬و ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ رﺣﻤﺖ ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ وﻋﺪﻩ ﺧﺪاي ﻣﻦ ﻓﺮا رﺳﺪ اﻳﻦ ﺳﺪ راﻣﺘﻼﺷﻲ ﮔﺮداﻧﺪ‪ ،‬و اﻟﺒﺘﻪ وﻋﺪﻩ‬ ‫ﺧﺪاي ﻣﻦ ﻣﺤﻘﻖ اﺳﺖ")ﺳﻮرﻩ ﮐﻬﻒ‪ ٨٣ ،‬ﺗﺎ ‪.(٩٧‬‬ ‫و دراﻧﺠﻴﻞ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج ﭘﻴﺶ ازﻗﺮﺁن درﺗﻮرات )ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧﺒﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻲ وهﺸﺘﻢ‪٢ ،‬و‪(٣‬‬ ‫)ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎي رﺳﻮل‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪٨ ،‬و‪ (٩‬ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬درﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎ دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ "‪.....‬‬ ‫و ﭼﻮن ﻣﺪت هﺰار ﺳﺎل ﺑﺴﺮ رﺳﺪ ﺷﻴﻄﺎن از زﻧﺪان ﺧﻮد ﺧﻼص ﻳﺎﺑﺪو ﺑﻴﺮون رود و اﻣﺘﻬﺎﺋﻲ را ﮐﻪ درﭼﻬﺎر زاوﻳﻪ‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج را ﮐﻪ ﻋﺪدﺷﺎن ﭼﻮن رﻳﮓ درﻳﺎ اﺳﺖ ﮔﻤﺮاﻩ ﮐﻨﺪ"‪.‬‬ ‫داﺳﺘﺎن "ﺧﻔﺘﻪ ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ" ﻳﮑﻲ دﻳﮕﺮ از داﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﻗﺮﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ از دو ﮐﺘﺎب ﻣﺬهﺒﻲ درﺟﻪ دوم ﻳﻬﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪،‬‬ ‫وﻟﻲ درﺧﻮد ﺗﻮرات ﺳﺨﻨﻲ از ﺁن ﻧﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ درﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ....":‬و ﺁن ﻣﺮدﺑﺮﺷﻬﺮي ﮔﺬﺷﺖ ﮐﻪ‬ ‫وﻳﺮاﻧﻪ و ﺧﺎﻟﻲ از ﺳﮑﻨﻪ ﺑﻮد‪ .‬و ﮔﻔﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ وﻳﺮاﻧﻪ اي راﭘﺲ از ﻣﺮدﻧﺶ دﮔﺮ ﺑﺎرﻩ زﻧﺪﻩ‬ ‫ﮐﻨﺪ ؟ ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ او راﺑﻤﺪت ﺻﺪ ﺳﺎل ﺑﻤﻴﺮاﻧﺪ و ﺁﻧﮕﺎﻩ دوﺑﺎرﻩ ﺟﺎن داد‪ ،‬و ازاوﭘﺮﺳﻴﺪ ﭼﻪ ﻣﺪت دراﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﻮدي ؟‬ ‫ﺟﻮاب داد ﻳﮑﺮوز‪ .‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻮ ﺻﺪ ﺳﺎل دراﻳﻨﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪي‪ ،‬و ﺑﻨﮕﺮ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺧﻮراک و ﻧﻪ ﭘﻮﺷﺎک هﻴﭽﮑﺪام‬ ‫ﻓﺎﺳﺪ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ واﻻﻏﺖ را ﻧﻴﺰ ﺑﺒﻴﻦ ﮐﻪ هﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮﺟﺎي ﺧﻮد اﻳﺴﺘﺎدﻩ اﺳﺖ‪ .‬و اﺳﺘﺨﻮاﻧﻬﺎ راﺑﺒﻴﻦ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺎﺁﻧﻬﺎ را‬ ‫ﺑﻪ هﻢ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻴﺪهﻴﻢ و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﮔﻮﺷﺖ ﻣﻴﭙﻮﺷﺎﻧﻴﻢ ")ﺑﻘﺮﻩ‪ . (٢۵٩ ،‬ﻗﺴﻤﺖ اول اﻳﻦ داﺳﺘﺎن از ﻳﮏ رواﻳﺖ ﺣﺒﺸﻲ ﮐﺘﺎب‬ ‫"ﺑﺎروخ" اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺪﮐﻲ ﻗﺒﻞ ازﻇﻬﻮر اﺳﻼم ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و درﻣﮑﻪ ﺑﺎﺁن ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻤﻮﺟﺐ ﺁن‬ ‫ﻋﺒﺪﻣﻠﮏ ﮐﻮﺷﻲ)ﺣﺒﺸﻲ( ﻳﺮﻣﻴﺎء ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻳﻬﻮد را ازﺳﻴﺎهﭽﺎل ﺑﻴﺮون ﻣﻴﺂورد‪ ،‬ودرﻋﻮض ارﻣﻴﺎء ازﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻴﺨﻮاهﺪ‬ ‫ﮐﻪ اوراﮐﻪ ﻣﻮﻣﻦ ﭘﺎﮐﻨﻬﺎدي اﺳﺖ ﺷﺎهﺪ ﺳﻘﻮط اورﺷﻠﻴﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻮﻋﺪﺁن ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻮد ﻧﮑﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪو‬ ‫دﺳﺘﻮر ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺪﻣﻠﮏ را ﺑﻪ ﺗﺎﮐﺴﺘﺎﻧﻲ ﻣﻌﻴﻦ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ و وي ﺗﺎهﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﻠﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ اورﺷﻠﻴﻢ ﭘﺲ از‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﻲ درﺁﻧﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﺒﺪﻣﻠﮏ ﺑﻪ ﺗﺎﮐﺴﺘﺎن ﻣﻮﻋﻮد ﻣﻴﺮود ودرﺁﻧﺠﺎ ﺳﺮش راروي ﻳﮏ ﺳﺒﺪ‬ ‫اﻧﺠﻴﺮ ﻣﻴﮕﺬارد و ﻣﺪت ‪ ۶۶‬ﺳﺎل ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻴﺮود‪ ،‬ووﻗﺘﻲ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻪ اورﺷﻠﻴﻢ درﭘﻲ ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫ﮐﻮرش ﮐﺒﻴﺮ ﺑﻴﺪار ﻣﻴﺸﻮد هﻨﻮز اﻧﺠﻴﺮهﺎي درون ﺳﺒﺪ ﺗﺎزﻩ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ دوم اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﮐﻪ درﺁن از زﺑﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪" :‬اﺳﺘﺨﻮاﻧﻬﺎ راﺑﺒﻴﻦ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺁﻧﻬﺎرا ﺑﻬﻢ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻴﺪهﻴﻢ و ﺑﺎ ﮔﻮﺷﺖ ﻣﻴﭙﻮﺷﺎﻧﻴﻢ "ﺁﺷﮑﺎراازاﻳﻦ ﺑﻨﺪ از‬ ‫ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎل درﺗﻮرات ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪" :‬و دﻳﺪم ﮐﻪ هﺮاﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان دﻳﮕﺮي ﮐﻪ ﺑﺪان ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻮد‬ ‫ﻧﺰدﻳﮏ ﺷﺪ و ﺑﺪان ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﭘﻲ وﮔﻮﺷﺖ ﺑﺮﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺁﻣﺪ و ﺳﭙﺲ ﭘﻮﺳﺖ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ رااز ﺑﺎﻻ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ "‬ ‫)ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧﺒﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻲ و هﻔﺘﻢ‪٧ ،‬و‪. (٨‬‬ ‫‪......................................................................................................................................‬‬ ‫داﺳﺘﺎن ﻟﻘﻤﺎن ﺣﮑﻴﻢ ﮐﻪ ﺳﻮرﻩ ﺧﺎﺻﻲ از ﻗﺮﺁن ﺑﻪ ﻧﺎم اوﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﻗﺘﺒﺎس دﻳﮕﺮي از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻳﻬﻮدي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﻲ ﮐﻪ اﻳﻦ رواﻳﺖ ازﺁن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻳﮏ اﺛﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻳﻬﻮدي ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺁن‬ ‫____________________________‬ ‫‪ -١‬ﻗﺮﺁن درﺟﺎي دﻳﮕﺮﻳﺎﺟﻮج وﻣﺄﺟﻮج راﻣﺄﻣﻮران اﺟﺮاي ﻏﻀﺐ اﳍﻲ ﻣﻌﺮﰲ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ":‬و ﺣﺮام ﮐﺮدﱘ ﺑﻪ هﺮ ﺷﻬﺮي ﮐﻪ‬ ‫ﻗﺼﺪ هﻼک ﻣﺮدم ﺁﻧﺮا داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﮐﻪ اﻳﻨﺎن از ﮐﻔﺮ ﺧﻮد ﺗﻮﺑﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﮐﻪ دروازﻩ هﺎ را ﺑﺮروي‬ ‫ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج ﺑﮕﺸﺎﺋﻴﻢ ")اﻧﺒﻴﺎء‪ . (٩۶-٩۵ ،‬اﺣﺎدﻳﺚ اﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﮐﺮارا ازﻳﺄﺟﻮج وﻣﺄﺟﻮج و ﻧﻘﺶ ﺁ‪‬ﺎ‬ ‫درﺁﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻳﺎد ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﲝﺎراﻻﻧﻮار ﳎﻠﺴﻲ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ال ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪ ":‬و‬ ‫ﭼﻮن ﺁﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن رﺳﺪ‪ ،‬ﺳﺪي ﮐﻪ درﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺄﺟﻮج وﻣﺄﺟﻮج اﺳﺖ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﻮد و ﺁ‪‬ﺎ از هﺮﺑﻠﻨﺪي ﺑﺴﺮﻋﺖ ﺳﺮازﻳﺮ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬و ﻣﺄﺟﻮج اﻣﱵ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮﻳﮏ ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﻃﺎﻳﻔﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و هﻴﭻ ﻣﺮدي از اﻳﺸﺎن ﳕﻴﻤﲑد ﺗﺎ هﺰار ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺪﻳﺪ‬ ‫ﺁورد‪،‬و اﻳﺸﺎن ﺳﻪ ﺻﻨﻒ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬ﺻﻨﻔﻲ ازاﻳﺸﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ درﺧﺘﺎن ﺑﻠﻨﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺻﻨﻒ دﻳﮕﺮ ﻃﻮل و ﻋﺮﺿﺸﺎن ﻣﺴﺎوي اﺳﺖ‬ ‫و ﳘﲔ ﺻﻨﻔﻨﺪ ﮐﻪ هﻴﭻ ﮐﻮﻩ ﺁهﲏ درﭘﻴﺶ اﻳﺸﺎن ﳕﻲ اﻳﺴﺘﺪ‪ .،‬ﺻﻨﻒ ﺳﻮم ﻳﮏ ﮔﻮش ﺧﻮد را ﻓﺮش ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و ﮔﻮش دﻳﮕﺮ‬ ‫راﳊﺎف‪ ،‬واز ﮐﻨﺎر هﺮ ﻓﻴﻠﻲ و ﺷﱰي و ﺧﻮﮐﻲ ﮐﻪ ﻣﻴﮕﺬرﻧﺪﺁﻧﺮا ﻣﻴﺨﻮرﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪﻣﻪ اﻳﻦ ﻗﻮم درﺷﺎم ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد و‬ ‫ﺳﺎﻗﻪ اﻳﺸﺎن درﺧﺮاﺳﺎن و ‪‬ﺮهﺎي ﻣﺸﺮق و درﻳﺎﭼﻪ ﻣﺎزﻧﺪران را ﺁﺧﺮ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ") ﲠﺎر اﻻﻧﻮار‪ ،‬ﺟﻠﺪ ﺳﻴﺰدهﻢ(‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪29‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ‪ Histoire et Sagesse d’Alikar l’Assyrien, fils d’Anael‬درﺳﺎل ‪ ١٩٠٩‬ﺗﻮﺳﻂ ‪F. Nau‬‬ ‫درﭘﺎرﻳﺲ ﺑﭽﺎپ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﻟﻘﻤﺎن ﻣﺮدي ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ درزﻣﺎن دو ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺁﺷﻮرﺳﻨﺎﺧﺮﻳﺐ‬ ‫و ﻋﺼﺮ ﺣﺪون درﻧﻴﻨﻮا ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺁﺷﻮر ﻣﻴﺰﻳﺴﺖ‪ ،‬و ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺗﻮرات ﻣﻴﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎ ي ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺑﺪو وﮐﺘﺎب‬ ‫ﻃﻮﺑﻴﺎي ﺗﻮرات ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﻳﮏ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ )ﮐﺘﺎب ﻃﻮﺑﻴﺎ‪ ،‬ﺑﺎب اول‪ ٢٢ ،‬و ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪(١٨ ،‬‬ ‫درﮐﺘﺎب ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻳﻬﻮد از زﺑﺎن ﻟﻘﻤﺎن ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﭘﺴﺮش ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪ " :‬ﭘﺴﺮ ﺟﺎن‪ ،‬ﻣﺘﻮاﺿﻊ ﺑﺎش و هﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫زﻳﺮﭘﺎ داري ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻦ‪ .‬ﺑﺮدﺑﺎر وﺁرام ﺑﺎش وهﺮﭼﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻲ داﻧﺶ ﺑﻴﺎﻣﻮز‪ .‬ﺳﺘﻴﺰﻩ ﺟﻮوﺑﻲ اﺣﺘﻴﺎط ﻣﺒﺎش ﺻﺪاﻳﺖ را‬ ‫ﺑﺎﻋﺮﺑﺪﻩ ﺟﻮﺋﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﮑﻦ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﻠﻨﺪي ﺻﺪا ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ اي ﮐﺎﻓﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻻغ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ روزي دو ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﺴﺎزد " و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻴﻦ ﻣﻀﻤﻮن درﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ "ﻟﻘﻤﺎن ﺑﻪ ﭘﺴﺮش ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺻﺪاﻳﺖ راﻧﺮم ﮐﻦ زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﺎﻧﮏ‬ ‫اﻻغ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﺗﺮﻳﻦ ﺻﺪاهﺎﺳﺖ ") ﻟﻘﻤﺎن‪. (١٩٩ ،‬‬ ‫‪......................................................................................................................................‬‬ ‫درﺳﻮرﻩ ﺑﻘﺮﻩ ﺑﻪ داﺳﺘﺎن هﺎروت و ﻣﺎروت ﺑﺪﻳﻨﺼﻮرت اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪":‬ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ درﺑﺎرﻩ ﺳﻠﻴﻤﺎن داﺳﺘﺎﻧﻬﺎﺋﻲ‬ ‫دروﻏﻴﻦ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺳﺤﺮ و ﺟﺎدو راﺑﻪ ﻣﺮدﻣﺎن ﻣﻲ ﺁﻣﻮزﻧﺪ و ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮدوﻣﻠﮏ هﺎروت و‬ ‫ﻣﺎروت ﺁﺷﮑﺎر ﺷﺪﻩ ﺑﻮد" )ﺑﻘﺮﻩ‪. (١٠٢ ،‬‬ ‫اﺻﻞ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﮐﻪ از ﻳﮏ اﺳﻄﻮرﻩ اﮐﺪي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ وﺑﺼﻮرﺗﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ درادﺑﻴﺎت اوﺳﺘﺎﺋﻲ وهﻨﺪي ﻧﻴﺰ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻼﺋﮏ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﮐﻪ از ﮔﻨﺎهﺎن ﺁدﻣﻴﺎن روي زﻣﻴﻦ ﻧﺎﺧﺮﺳﻨﺪ ﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ را از ﺑﺎﺑﺖ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ اﻳﺸﺎن‬ ‫ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎد ﻗﺮار ﻣﻴﺪهﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪﻳﺸﺎن ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺧﻮد ﺁﻧﺎن ﺟﺰو ﺁدﻣﻴﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ راﻩ ﺁﻧﺎن ﻣﻴﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد ﺁﻧﻬﺎرا ﺑﻪ ﺁزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻴﻄﻠﺒﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد اوﻣﻼﺋﮏ ازﻣﻴﺎن ﺧﻮد دوﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺑﻨﺎم هﺎروت و‬ ‫ﻣﺎروت ﺑﺮﻣﻴﮕﺰﻳﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺼﻮرت ﺁدﻣﻲ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺮوﻧﺪ ودرﺟﻤﻊ ﺁدﻣﻴﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ وهﻤﺎﻧﻨﺪﺁﻧﺎن درﻣﻌﺮض وﺳﻮﺳﻪ هﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻲ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﮔﻨﺎهﺎن ﮐﺒﻴﺮﻩ از ﻗﺒﻴﻞ ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ،‬ﻗﺘﻞ‪ ،‬زﻧﺎو ﺷﺮاﺑﺨﻮاري ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬هﺎروت و‬ ‫ﻣﺎروت ﺑﺎاﻳﻦ ﺗﻌﻬﺪ رواﻧﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ درﺑﺪو ورود ﺑﺎزﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺒﺎ روﺑﺮو ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ دل از هﺮدوي ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﻣﻴﺮﺑﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﺑﻲ اﺧﺘﻴﺎر ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اوﻣﻴﺮوﻧﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﮐﺎرﺷﺎن ﺑﻪ هﻤﺨﻮاﺑﮕﻲ ﺑﺎاو ﻣﻴﮑﺸﺪ‪ .‬دراﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ‬ ‫رهﮕﺬري ﺷﺎهﺪ اﻳﻦ ﮔﻨﺎﻩ ﺁﻧﺎن ﻣﻴﺸﻮد و ﺁن دو ﺑﺮاي ﭘﻨﻬﺎن ﻣﺎﻧﺪن رازﺷﺎن اوراﻣﻴﮑﺸﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﺪا درﺁﺳﻤﺎن ﻣﻼﺋﮏ را‬ ‫ﻧﺰد ﺧﻮد ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﭽﺸﻢ ﺧﻮد ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﮐﻪ دوﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺁﻧﺎن ﺑﻬﺘﺮازﺁدﻣﻴﺎن ﻋﻤﻞ ﻧﮑﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬وﻣﻼﺋﮏ اﻋﺘﺮاف ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫دراﻧﺘﻘﺎد ﺧﻮد اﺷﺘﺒﺎﻩ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ وﺣﻖ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪ .‬درﺑﺎزﮔﺸﺖ دو ﻣﻠﮏ ﺧﻄﺎﮐﺎر ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﺧﺘﻴﺎر دادﻩ‬ ‫ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺠﺎزات دردوزخ و ﻣﺠﺎزات درروي زﻣﻴﻦ ﻳﮑﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﻨﺪ و ﺁﻧﺎن ﻣﺠﺎزات زﻣﻴﻨﻲ را ﻣﻴﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫واژﮔﻮﻧﻲ اﺑﺪي دردرون ﭼﺎهﻲ درﺑﺎﺑﻞ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫و اﻣﺮﺗﺎت )ﺟﺎوداﻧﮕﻲ(‬ ‫اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ازﻣﺘﻮن اوﺳﺘﺎﺋﻲ اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ ﮐﻪ درﺁن از هﺎروت ﺑﺼﻮرت هﺮوﺗﺎت )ﮐﻤﺎل(‬ ‫ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻗﻠﻤﺮو ﺁﺑﻬﺎ و رﺳﺘﻨﻲ هﺎ ﺳﺮ ﭘﺮﺳﺘﻲ دارﻧﺪ واﻳﻦ دو ﻧﺎم اوﺳﺘﺎﺋﻲ درﻓﺎرﺳﻲ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺼﻮرت‬ ‫‪١‬‬ ‫ﺧﺮداد و اﻣﺮداد درﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬

‫_____________________________________‬ ‫‪ -١‬در ﺑﺎرﻩ رﻳﺸﻪ اﻳﺮاﻧﯽ هﺎروت و ﻣﺎروت ﻗﺮﺁن‪ ،‬ﲢﻘﻴﻖ ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺗﻮﺳﻂ ‪ J. Darmersteter‬ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ‪Haurvatat et Amertat: essi‬‬ ‫‪ sur la mythologie de l’Avesta‬در ﺳﺎل ‪ ١٨٧۵‬در ﭘﺎریﻴﺲ و ﲢﻘﻴﻖ ﺟﺎﻣﻊ دﻳﮕﺮی ﺗﻮﺳﻂ ﳏﻘﻖ و روﺣﺎﻧﯽ ﻓﻘﻴﺪ ﻓﺮاﻧﺴﻮی‬ ‫در ﻣﺠﻠﻪ ‪Etudes‬‬ ‫‪Jean de Menasce‬ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ‪Une legende iranienne dans l’angeologie Judeo-musulmane a propos de Harut et de Marut‬‬ ‫‪ Asiatiques‬ﻧﺸﺮﻳﻪ "اﻧﺠﻤﻦ ﺳﻮﻳﺴﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺁﺳﻴﺎﺋﯽ" )ﺷﻤﺎرﻩ اول‪ ، ١٩۴٧ ،‬ﺻﻔﺤﺎت ‪ ( ١٠-١٨‬ﻣﻨﺸﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ داﺳﺘﺎن درزﻣﺎن ﻓﻠﺴﻄﲔ هﺨﺎﻣﻨﺸﻲ درادﺑﻴﺎت ﺗﻮراﺗﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ درﺁ‪‬ﺎ اﻳﻦ دو ﻧﺎم ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻋﺰازﻳﻞ و ﴰﺨﺎزاي ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )ﻳﺎﻟﻘﻮاط‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول‪ . (۴۴ ،‬درﮐﺘﺎب اول ﺣﻨﻮخ )ﺑﺎب هﺸﺘﻢ(‬ ‫ﻣﻼﺋﮏ ﻣﻄﺮود ﺑﻪ زﻧﺎن درس ﺧﻮد ﺁراﺋﻲ و ﺁراﺳﱳ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﺟﻮاهﺮات را ﻣﻴﺪهﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺮدان درس اﺧﱰ ﺷﻨﺎﺳﻲ‬ ‫وﺟﺎدوﮔﺮي راﺑﻪ اﺳﺘﻨﺒﺎط ‪ Adolphe Lods‬درﮐﺘﺎب "ﺗﺎرﻳﺦ ادﺑﻴﺎت ﻋﱪي و ﻳﻬﻮدي " اﺳﻄﻮرﻩ هﺎروت و ﻣﺎروت ﻳﮏ‬ ‫اﺳﻄﻮرﻩ ﻣﺸﱰک اﻳﺮاﻧﻲ و اﮐﺪي ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪30‬‬


‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان‬ ‫در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ در ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﺮ ﻇﻮاﺑﻄﯽ ﻣﺸﺘﺮک ﻣﺘﮑﯽ اﺳﺖ‪ :‬ﺑﻘﺎی روح ﺁدﻣﻴﺎن در دﻧﻴﺎﺋﯽ دﻳﮕﺮ‪ ،‬رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ‬ ‫ﻣﺮدﮔﺎن در روزی ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﻴﺎﻣﺖ‪ ،‬ﺳﻨﺠﺶ ﺛﻮاب هﺎ و ﮔﻨﺎهﺎن اﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺁﻧﺎن در ﺗﺮازوی ﺣﺴﺎب و ﭘﺎداش ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺼﻮرت‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ اﺑﺪی در ﺑﻬﺸﺖ ﻳﺎ دوزخ‪.‬‬ ‫در ﻃﻮل ﻗﺮون ﻣﺘﻤﺎدی‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺮ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ از راﻩ ﺗﻮرات ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ اﺑﻼغ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻋﻘﻴﺪﻩ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ هﻤﻴﻦ واﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ و ﻋﻴﺴﯽ وﺣﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ﻧﻴﺰ وﺣﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬واﻗﻌﻴﺖ ﺳﺌﻮال ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ دﻳﮕﺮی در هﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ وﺟﻮد داﺷﺖ ﮐﻪ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ ﺑﺤﺚ هﺎ و ﺟﺪل هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ‪ ،‬و‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮی هﺎ و اﺧﺘﻨﺎق هﺎ و ﺗﮑﻔﻴﺮهﺎ و ﻗﺘﻞ ﻋﺎم هﺎ و دﻳﻮان هﺎی ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ‪ ،‬از اواﺳﻂ ﻗﺮن هﺠﺪهﻢ‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺘﻔﮑﺮاﻧﯽ ﻣﻌﺪود‪ ،‬ﺳﭙﺲ از ﺳﻮی ﻣﺤﻘﻘﺎن و ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮاﻧﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺮاواﻧﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺗﺬﮐﺮ‬ ‫و ﺑﻤﻮازات ﺁن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺳﺌﻮال اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﮔﺮ هﻤﻪ اﻳﻦ اﺻﻮل از ﺁﻏﺎز ﺑﺼﻮرت واﻗﻌﻴﺖ هﺎی‬ ‫اﺑﺪی و اﻟﻬﯽ ﺑﺮ ﭘﻴﻤﺒﺮان ﻗﻮم ﻳﻬﻮد اﻋﻼم ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در هﻴﭽﻴﮏ از ﮐﺘﺎب هﺎی ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ اﺻﻴﻞ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﯽ ﻗﺪﻳﻤﯽ ﺗﺮﻳﻦ و ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺁن ﮐﻪ اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﺗﻮرات ﻧﺎم دارد ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ هﻴﭽﮑﺪام از اﻳﻦ اﺻﻮل اﺷﺎرﻩ ای‬ ‫ﻧﺸﺪﻩ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ در ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻪ از اﺑﺪﻳﺖ روح ﺳﺨﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ از وﺟﻮد دﻧﻴﺎﺋﯽ ﭘﺲ از ﻣﺮگ‪ ،‬ﻧﻪ از رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ و‬ ‫روز ﺣﺴﺎب‪ ،‬ﻧﻪ از ﺑﻬﺸﺖ و دوزخ و ﻧﻪ از ﺷﻴﻄﺎن و ﻣﻼﺋﮏ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ درﺳﺖ در ﺟﻬﺖ ﻋﮑﺲ ﺁن هﻤﻮارﻩ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﮔﻨﺎهﺎن ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﻣﻨﺤﺼﺮًا در هﻤﻴﻦ دﻧﻴﺎ ﮐﻴﻔﺮ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﻧﺴﻞ هﺎی ﺑﻌﺪی ﮔﻨﺎهﮑﺎران ﺟﻮاب ﮔﻨﺎهﺎن‬ ‫ﭘﺪران و ﭘﺪرﺑﺰرﮔﺸﺎن را ﺧﻮاهﻨﺪ داد‪ ،‬وﻟﻮ ﺁﻧﮑﻪ ﺧﻮد ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﯽ در ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ از ﻳﻬﻮد ﭘﻴﺮوی ﮐﻨﺪ از‬ ‫ﻋﻤﺮ دراز و زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺮﻓﻪ ﺑﺮﺧﻮردار و ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮای او ﻧﺒﺎﺷﺪ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻮﺗﺎﻩ و ﺁﮐﻨﺪﻩ از ذﻟﺖ دارد‪ ،‬و ﻣﺮگ‬ ‫زودرس ﮐﻴﻔﺮی از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪا اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺼﻴﺐ ﺑﺪﮐﺎران ﻣﯽ ﺷﻮد )ﻣﺰاﻣﻴﺮ ‪١٨‬و‪ ،٢٧‬ﮐﺘﺎب اﻳﻮب‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ(‪ .‬ﺗﮑﻠﻴﻒ زﻧﺪﮔﯽ‬ ‫ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺑﮑﻠﯽ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ )ﻣﺰﻣﻮر ﺳﯽ و ﻧﻬﻢ‪ ،۵ ،‬ﻣﺰﻣﻮر ﻧﻮدم‪ .(١٠ ،‬ﺁدﻣﯽ از ﺧﺎک اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺧﺎک ﺑﺮﻣﯽ‬ ‫ﮔﺮدد‪ ،‬و وﺟﻮد ﺷﻴﻄﺎن و ﻣﻼﺋﮏ ﭼﻨﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻮرات ﺣﮑﺎﻳﺖ از ﺁن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺁدم و ﺣﻮا در ﺑﻬﺸﺖ‬ ‫ﻣﻴﻮﻩ ﻣﻤﻨﻮع را ﺧﻮردﻩ و از ﺑﻬﺸﺖ راﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺁﻧﮑﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺪﻳﻦ ﮐﺎر اﻏﻮا ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﺷﻴﻄﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺎر اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»‪ ...‬و ﻣﺎر از هﻤﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺻﺤﺮا ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد هﻮﺷﻴﺎرﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﻪ زن )ﺣﻮا( ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺧﺪا از ﺁن ﺟﻬﺖ ﺷﻤﺎ‬ ‫را از ﺧﻮردن ﻣﻴﻮﻩ اﻳﻦ درﺧﺖ ﻣﻨﻊ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ داﻧﺪ روزی ﮐﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﺨﻮرﻳﺪ ﭼﺸﻤﺎﻧﺘﺎن ﺑﺎز ﺷﻮد و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪا ﻧﻴﮏ و‬ ‫ﺑﺪ را ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﺪ )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪ ...(۵-١ ،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎر ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭼﻮﻧﮑﻪ اﻳﻦ ﮐﺎر را ﮐﺮدی از هﻤﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت‬ ‫ﺻﺤﺮا ﻣﻠﻌﻮن ﺗﺮ ﺧﻮاهﯽ ﺑﻮد و ﺑﺮ ﺷﮑﻤﺖ راﻩ ﺧﻮاهﯽ رﻓﺖ و ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻳﺎم ﻋﻤﺮت را ﺧﺎک ﺧﻮاهﯽ ﺧﻮرد« )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪،‬‬ ‫ﺑﺎب ﺳﻮم‪.(١۴ ،‬‬ ‫ﺑﻴﺶ از دو ﻗﺮن ﭘﻴﺶ وﻟﺘﺮ در اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮرات در ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎﻣﮕﻴﺮی ﺧﺪا از ﭘﺴﺮان ﺑﺎﺑﺖ ﮔﻨﺎﻩ ﭘﺪراﻧﺸﺎن ﻧﻮﺷﺖ‬ ‫ﮐﻪ اﻧﺘﻘﺎﻣﺠﻮﺋﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ از ﭼﻬﺎر ﭘﺸﺖ ﻓﺮزﻧﺪان ﺑﺎﺑﺖ ﮔﻨﺎهﺎن ﭘﺪران و ﭘﺪرﺑﺰرﮔﺎن و اﺟﺪاد ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرﻣﺸﺎن ﺑﻪ روﺷﻨﯽ‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در ادوار اوﻟﻴﻪ ﺗﺎرﻳﺦ و ﻣﺬهﺐ ﺧﻮد از ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺑﻘﺎی روح و دﻧﻴﺎی دﻳﮕﺮ و ﮐﻴﻔﺮ ﺁن ﺟﻬﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔﻨﺎهﺎن ﺑﮑﻠﯽ ﺑﯽ اﻃﻼع ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ و اﺻﻮﻻ ﺗﺼﻮری از ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮ و ﺑﻬﺸﺖ و دوزخ ﺑﺪان ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ اﻣﺮوز ﺑﺮای‬ ‫هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻗﺎﺋﻠﻴﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا در هﻴﭻ ﺟﺎی ﺗﻮرات اﺷﺎرﻩ ای ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﻘﺎی روح ﻳﺎ ﮐﻴﻔﺮ و ﭘﺎداش ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ‬ ‫ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺠﺎی ﺁن ﺗﻨﻬﺎ از ﻣﺠﺎزات هﺎی وﺣﺸﺘﻨﺎﮐﯽ ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺰار‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﯽ ﺧﺒﺮی ﻣﻄﻠﻖ ﺧﻮد از اﺣﺘﻤﺎل‬ ‫وﺟﻮد دﻧﻴﺎﺋﯽ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮای هﻤﻴﻦ دﻧﻴﺎی ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﻋﻘﻠﺶ ﻣﯽ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﺬﮐﺮ وﻟﺘﺮ و دﻳﮕﺮ ﺁزاد ﻓﮑﺮان »ﻗﺮن روﺷﻨﺎﺋﯽ« در ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﺁﻟﻤﺎن در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎ هﻤ ِﻪ اﻳﻨﮑﻪ واﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻨﺒﻪ‬ ‫ﺁﻣﺎﺗﻮری داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﯽ از ﺳﺎل ‪ ١٨۶۶‬ﮐﻪ ﮐﺘﺎب ﭘﺮ ﺳﺮ و ﺻﺪای ‪ Alexander Kohut‬ﺑﻨﺎم »درﺑﺎرﻩ ﻣﻼﺋﮑﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮدی در ارﺗﺒﺎط ﺁن ﺑﺎ ﺁﺋﻴﻦ ﭘﺎرﺳﯽ« ) ‪Uber die judische Angeologie im ihre Abhangkeit‬‬ ‫‪ (vom Parsismus‬در ﺁﻟﻤﺎن اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت وارد ﻳﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐﺎﻣﻼ ﻋﻠﻤﯽ و ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﮐﺘﺎب‪،‬‬ ‫ﻣﻮﻟﻒ ﮐﻪ ﺧﻮدش هﻢ ﻳﻬﻮدی اﺳﺖ و هﻢ ﺧﺎﺧﺎم اﻋﻈﻢ‪ ،‬و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻳﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‪ ،‬روﺷﻦ‬ ‫ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی ﺗﻮرات درﺑﺎرﻩ ﺷﻴﻄﺎن و ﻣﻼﺋﮏ ﻳﺎدﮔﺎر دوران ﺑﻌﺪ از اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ‬ ‫زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺎ ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺘﯽ ﺁﺷﻨﺎﺋﯽ ﻧﺰدﻳﮏ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪات اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮای روﺷﻦ ﺷﺪن ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﻌﺪی‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺬﮐﺮ دادﻩ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ ﻣﺠﺰا ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺨﺶ اول ﺁن ﺷﺎﻣﻞ ﺁﻏﺎز ﺗﺎرﻳﺦ ﻳﻬﻮد ﺗﺎ دوران اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻳﻬﻮدﻳﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ ۵٨٧‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺨﺖ اﻟﻨﺼﺮ ‪ Nabuchodonosor‬ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺗﺼﺮف اورﺷﻠﻴﻢ و وﻳﺮاﻧﯽ ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن و ﮐﻮچ دادن دﺳﺘﻪ‬ ‫ﺟﻤﻌﯽ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺎﺑﻞ ﺁﻏﺎز ﺷﺪ و ﻗﺮﻳﺐ ﻧﻴﻢ ﻗﺮن ﻳﻌﻨﯽ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ۵٣٩‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﺎل‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺪﺳﺖ ﭘﺎرﺳﻴﺎن ﻣﻨﻘﺮض ﺷﺪ و ﮐﻮرش ﭘﺎدﺷﺎﻩ هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎن ﺁزادی هﻤﻪ اﻗﻮام اﺳﻴﺮ ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ اﺳﻴﺮان‬ ‫ﻳﻬﻮدی و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺁﻧﺎن را ﺑﻪ ﮐﺸﻮرهﺎﻳﺸﺎن ﺻﺎدر ﮐﺮد و از اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﮐﻪ ﺟﺰو اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻮد‬ ‫ﺑﺼﻮرت ﻳﮑﯽ از اﺳﺘﺎن هﺎی ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ درﺁﻣﺪ‪ .‬ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ ﺑﻪ وﻃﻦ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻌﺘﻘﺪات زرﺗﺸﺘﯽ را‬ ‫ﮐﻪ در دوران اﺳﺎرت ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﺧﻮد هﻤﺮاﻩ ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬و از ﺁن ﭘﺲ ﻧﻴﺰ در ﻃﻮل ‪ ٢٠٠‬ﺳﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ زﻳﺮ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻳﺮان ﻗﺮار داﺷﺖ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺁﺷﻨﺎﺋﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪات ﭘﻴﺪا ﮐﺮد ﮐﻪ اﻧﻌﮑﺎس ﺁﻧﺮا در‬ ‫هﻤﻪ ﺁن ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮرات ﮐﻪ در اﻳﻦ دوران ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﻧﺘﺸﺎر ﮐﺘﺎب ‪ Kohut‬و ﺑﺎزﺗﺎب ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺁن در ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻋﻠﻤﯽ اروﭘﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ‪ ،‬ﻣﮑﺘﺐ ﭘﻮﻳﺎﺋﯽ را ﺑﻨﺎم ﻣﮑﺘﺐ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬ ‫ﭘﯽ رﻳﺰی ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﺻﺪهﺎ ﻣﺤﻘﻖ و ﻣﻮرخ و ﺧﺎورﺷﻨﺎس و ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺬهﺒﯽ در ﺁن ﺷﺮﮐﺖ ﺟﺴﺘﻪ و‬ ‫ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ ﻳﮑﻬﺰار اﺛﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ ﺑﺼﻮرت ﮐﺘﺎب هﺎ و رﺳﺎﻟﻪ هﺎ و ﻣﻘﺎﻻت در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ از ﺑﺮرﺳﯽ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ‬ ‫ﺗﻮرات‪ ،‬و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن دوﮐﺘﺎب »ﺗﻮﺣﻴﺪی« دﻳﮕﺮ اﻧﺠﻴﻞ و ﻗﺮﺁن در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻘﺎی روح و ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮ و ﺳﻨﺠﺶ اﻋﻤﺎل‬ ‫ﺁدﻣﻴﺎن در روز رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ و ﮐﻴﻔﺮ و ﭘﺎداش ﺁﻧﺎن در ﺑﻬﺸﺖ ﻳﺎ دوزخ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ درﺑﺎرﻩ ﺷﻴﻄﺎن ﻳﺎ ﻣﻼﺋﮏ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از ﻓﺮﺟﺎم‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﯽ )‪ (Eschatology‬ﻣﺰداﺋﯽ اﻳﺮان دوران هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ در ﺳﺎل هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﺨﺸﯽ از ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ‬ ‫ﭘﺎرس ﺑﻮد وارد ﺗﻮرات ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺗﻨﻬﺎ از ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی‬ ‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎن و ﻣﻼﺋﮏ و ﺑﻬﺸﺖ و دوزخ در »ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس« ﻧﺸﺎن ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻧﺎم ﺷﻴﻄﺎن )اهﺮﻳﻤﻦ(‬ ‫ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﺗﻮرات در ﮐﺘﺎب اﻳﻮب دﻳﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﺳﺪﻩ ﭘﻨﺠﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )ﺑﺎب اول‪،‬‬ ‫‪ ،(۶‬و ﺑﻨﺎم ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ و ﻣﻴﮑﺎﺋﻴﻞ ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﮐﺘﺎب داﻧﻴﺎل ﺁﻣﺪﻩ )ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪،١۶ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ ،٢١ ،‬ﺑﺎب دهﻢ‪،١٣ ،‬‬ ‫ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ (١ ،‬ﮐﻪ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺁن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺪﻩ ﺳﻮم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد اﺳﺖ‪ .‬اﺷﺎرﻩ اﻧﺠﻴﻞ ﺑﻪ هﻔﺖ ﻓﺮﺷﺘﻪ ای ﮐﻪ ﺗﺨﺖ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ را در ﻣﻴﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ )ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب اول‪ (۴ ،‬و اﺷﺎرﻩ ﻗﺮﺁن ﺑﻪ هﺸﺖ ﻣﻠﮑﯽ ﮐﻪ ﻋﺮش ﭘﺮوردﮔﺎر را ﺑﺮ‬ ‫دوش دارﻧﺪ )اﻟﺤﺎﻗﻪ‪ (١٧ ،‬اﻧﻌﮑﺎس ﺁﺷﮑﺎری از اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﮔﺎﺗﺎهﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬اهﻮراﻣﺰدا ﺑﺮ ﺗﺨﺖ زرﻳﻦ ﺧﻮد ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ هﻔﺖ اﻣﺸﺎﺳﭙﻨﺪ ﺁﻧﺮا در ﻣﻴﺎن دارﻧﺪ« )ﮔﺎﺗﺎی ﺳﯽ ام‪ ،٩ ،‬ﻳﺸﺖ ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ‪ ،۴ ،‬وﻧﺪﻳﺪاد‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﻧﻮزدهﻢ ‪٣٣‬و‪.(٣۶‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﻣﺮدﮔﺎن و روز ﺣﺴﺎب را در ﺗﻮرات در ﮐﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎی ﻧﺒﯽ )ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ‪ (١٩ ،‬و ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻣﮑﺎﺑﻴﺎن )ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪٩ ،‬و‪ (١۴‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ هﺮ دوی ﺁﻧﻬﺎ در هﻤﺎن دوران هﺨﺎﻧﺸﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در‬ ‫ﻣﺘﻮن اوﺳﺘﺎﺋﯽ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬در ﺁﻧﺮوز ﮐﺎرهﺎی ﺧﻮب و ﺑﺪ هﺮﮐﺲ ﻣﻮرد رﺳﻴﺪﮔﯽ ﻋﺎدﻻﻧﻪ و دﻗﻴﻖ ﻗﺮار ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‬ ‫)دﻳﻨﮑﺮت ﺳﻮم‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻴﺠﻢ‪٢٠٩ ،‬و‪ ،٣١٢‬ﺑﻨﺪهﺸﻦ‪ ،‬ﺳﯽ ام‪ ،٩-۶ ،‬داﺗﺴﺘﺎن دﻳﻨﻴﮏ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻮم(‪ ،‬و‬ ‫ﺗﺮازوی ﺣﺴﺎب ذرﻩ ای ﺑﻪ ﺳﻮد ﻳﺎ ﺑﻪ زﻳﺎن ﮐﺴﯽ ﺑﺎﻻ ﻳﺎ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﺮدﻩ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮای ﻧﻴﮑﺎن و ﻧﻪ ﺑﺮای ﺑﺪان‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮای‬ ‫ﺷﺎهﺎن و ﻧﻪ ﺑﺮای ﮔﺪاﻳﺎن )ﻣﻴﻨﻮک ﺧﺮد‪ ،‬ﮐﺘﺎب دوم‪ ،(١١٠ ،‬و در هﻤﻴﻦ ﻣﻮرد در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ...» :‬و در ﺁﻧﺮوز‬ ‫اﻋﻤﺎل هﺮﮐﺲ در ﺗﺮازو ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺗﺮازو ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ داﻧﻪ ﺧﺮدﻟﯽ ﺑﻪ ﺳﻮد ﻳﺎ ﺑﻪ زﻳﺎن ﮐﺴﯽ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻧﺨﻮاهﺪ‬ ‫ﺷﺪ« )اﻧﺒﻴﺎء‪.(۴٧،‬‬ ‫زﻳﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﻳﺪ در ﺑﺮرﺳﯽ ﺟﺎﻣﻊ ﺧﻮد درﺑﺎرﻩ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﺑﺮ هﻤﻴﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﺗﮑﻴﻪ ﻣﯽ ﮔﺬارد ﮐﻪ در ﻣﻌﺘﻘﺪات‬ ‫اوﻟﻴﻪ ﻳﻬﻮدی ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻘﺎی روح ﺑﮑﻠﯽ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد و اﻳﻦ ﭘﻨﺪار ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺲ از ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺁﺋﻴﻦ ﭘﺎرﺳﯽ در ﺁن راﻩ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﻓﻮن ﮔﺎل ﺧﺎورﺷﻨﺎس ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺗﻮرات و ﻣﻔﺴﺮ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ و اوﺳﺘﺎ‪ ،‬در ﮐﺘﺎب ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ‬ ‫ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد ﺑﻨﺎم ‪) Basileia ton Theon‬ﭼﺎپ ﺑﻦ‪ (١٩٢۶ ،‬ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ‬ ‫ﺑﻪ ﺑﻘﺎی روح‪ ،‬دوزﺧﯽ ﻳﺎ ﺑﻬﺸﺘﯽ ﺑﻮدن ﺁن در ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد رﻳﺸﻪ در ﺁﺋﻴﻦ ﭘﺎرﺳﯽ دارد‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ اﺻﻮل و ﻣﻌﺘﻘﺪات ﺧﺸﮏ‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن را در دوران ﭘﺲ از اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﺁﻧﺎن ﻟﻄﺎﻓﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﻓﺮﺟﺎم ﺷﻨﺎﺳﯽ زرﺗﺸﺘﯽ در ﺁﺋﻴﻦ ﺁﻧﺎن‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁن اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ را ﮔﻮﺷﺖ و اﺳﺘﺨﻮان ﺧﻮﻳﺶ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺪی ﮐﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﺰرگ ﻳﻬﻮد‪ ،‬اﺷﻌﻴﺎء ﮐﻮرش‬ ‫ﭘﺎرﺳﯽ را ﻣﺴﻴﺢ و ﺷﺒﺎن ﻳﻬﻮﻩ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ دﻳﻦ ﻳﻬﻮد در دوران ﭘﺲ از ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﺑﻨﻴﺎدی و در ﺟﻬﺖ ﻣﺜﺒﺖ ﺗﺤﻮل‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﻘًﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻔﻮذ اﻧﺪﻳﺸﻪ زرﺗﺸﺘﯽ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﮐﺘﺎب ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ﻓﺮاﻧﺘﺲ ﮐﻮﻧﻴﮓ اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ اﺗﺮﻳﺶ و ﻳﮑﯽ از‬ ‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ هﺎی ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺣﺎوی ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﺼﺪ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ از ﻣﺤﻘﻘﺎن و ﺗﻮرات ﺷﻨﺎﺳﺎن‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻏﺮب درﺑﺎرﻩ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﻨﻴﺎدی ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺘﯽ در ﻓﺮﺟﺎم ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻳﻬﻮدی و ﻣﺴﻴﺤﯽ و اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ‪ ١.‬اهﻤﻴﺖ ﺧﺎص اﻳﻦ‬ ‫اﺛﺮ در اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﻟﻒ ﺁن ﺧﻮد ﻳﮑﯽ از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻃﺮاز اول ﺟﻬﺎن ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﻣﺎرهﺎی ﻣﻌﺮوف »ﮐﻤﺮان« ﮐﻪ در اواﺳﻂ ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ در ﮐﻨﺎر ﺑﺤﺮاﻟﻤﻴﺖ ﮐﺸﻒ ﺷﺪ و ﻗﺪﻳﻤﯽ ﺗﺮﻳﻦ اﺳﻨﺎد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود ﻧﻔﻮذ ﻣﻌﺘﻘﺪات اﻳﺮاﻧﯽ را در ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﺑﺨﻮﺑﯽ روﺷﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎ از ﻓﺮﻗﻪ ﻳﻬﻮدی‬ ‫»اﺳﻨﯽ« ﺑﺠﺎﻣﺎﻧﺪﻩ ﮐﻪ ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﺎ ﻓﺮﻗﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﻨﺎم ﻓﺮﻳﺴﻴﺎن داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻓﺮﻳﺴﻴﺎن ﺑﺨﻼف ﮐﺎهﻨﺎن ﺳﻨﺘﯽ ﻳﻬﻮد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ و ﺑﻘﺎﻳﺎی روح و روز ﺣﺴﺎب و ﺑﻬﺸﺖ و دوزخ ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اوﺳﺘﺎﺋﯽ ﺑﺪﻳﺸﺎن رﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮد‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺟﻬﺎن هﺴﺘﯽ را ﻣﻴﺪان ﻣﺒﺎرزﻩ دو ﻋﻨﺼﺮ ﺧﻴﺮ و ﺷﺮ ﻣﯽ داﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ در ﮐﺘﺎب »ﻃﻮﺑﻴﺎ«ی ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﮐﻪ‬ ‫در زﻣﺎن ﺁﻧﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺷﻴﻄﺎن »اﺷﻤﻮداﺋﯽ« ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺗﻠﻔﻆ ﻳﻬﻮدی ﺷﺪﻩ اﺷﻤﻪ داﺋﻮﻩ )دﻳﻮﺧﺸﻢ( اوﺳﺘﺎ اﺳﺖ‬ ‫)ﺗﻮرات ﻃﻮﺑﻴﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪ ٨ ،‬و‪ .(١٧‬در هﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ‪ ،‬ﻓﻮن ﮔﺎل در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﮐﺘﺎب زﮐﺮﻳﺎ در ﺗﻮرات )ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪(١۴ ،‬‬ ‫و ﮐﺘﺎب ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎ در اﻧﺠﻴﻞ )ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪ ٣ ،‬و‪ (۴‬ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ از دو ﻣﺴﻴﺢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ او‬ ‫اﻳﺴﺘﺎدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ دو را ﻣﻈﺎهﺮ ﻳﻬﻮدی ﺷﺪﻩ هﻮﺷﻴﺪر و هﻮﺷﻴﺪرﻣﺎﻩ زرﺗﺸﺘﯽ ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﻄﻮرﻩ ﺳﺎﺋﻮﺷﻴﺎﻧﺲ ﻣﺮﺑﻮط‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺑﻨﻈﺮ او ﺣﮑﺎﻳﺖ از ﺁن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ دو ﮐﺘﺎب ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ و ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺪﻳﻦ دو »ﭘﻴﺶ ﮐﺴﻮت«‬ ‫اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﯽ اﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬داوﺳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﺼﺪ ﻣﻮرد از ﻧﮑﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ دو ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ را اراﺋﻪ‬ ‫ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ از ﻣﻌﺘﻘﺪات اوﺳﺘﺎﺋﯽ اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﺑﺎرﻩ ارﺗﺒﺎط ﺳﺎﺋﻮﺷﻴﺎﻧﺲ ﺑﺎ ﻣﻬﺪی و ﭼﻴﻨﻮدﭘﻞ ﺑﺎ ﭘﻞ ﺻﺮاط‪ ،‬و ارﺗﺒﺎط ﻣﺸﻴﺎگ و ﻣﺸﻴﺎﻧﮓ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺮد و زن ﺟﻬﺎن )ﮐﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﺘﻮن اوﺳﺘﺎﺋﯽ ﺗﻮﺳﻂ اهﻮراﻣﺰدا ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ و در ﺑﺎغ ﺑﻬﺸﺖ ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و اهﻮراﻣﺰدا از ﺁﻧﺎن ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻓﺮﻳﺐ اهﺮﻳﻤﻦ را ﻧﺨﻮرﻧﺪ وﻟﯽ اهﺮﻳﻤﻦ ﺁﻧﺎﻧﺮا اﻏﻮا ﮐﺮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ از ﺑﻬﺸﺖ راﻧﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻌﺪهﺎ ﻧﺴﻞ ﺁدﻣﻴﻴﺎن از ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪ( ﺑﺎ ﺁدم و ﺣﻮای ﺗﻮرات و ﻗﺮﺁن‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت وﺳﻴﻌﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺎورﺷﻨﺎﺳﺎن‬ ‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﭼﻮن ﻧﻮﻟﺪﮐﻪ‪ ،‬ﻣﺎرﮐﻮارت‪ ،‬اﺷﭙﻴﮕﻞ‪ ،‬وﻳﻨﺪﻳﺸﻤﻦ‪ ،‬هﻮﺳﻴﻨﮓ‪ ،‬دارﻣﺴﺘﺘﺮ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در هﻤﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺮون‬ ‫دوران اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺰ ﻣﻮرﺧﺎن ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﯽ ﭼﻮن ﻃﺒﺮی‪ ،‬ﺑﻴﺮوﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺴﻌﻮدی‪ ،‬ﺣﻤﺰﻩ اﺻﻔﻬﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻳﻌﻘﻮﺑﯽ‪ ،‬ﺑﺘﻔﺼﻴﻞ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع‬ ‫را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮐﺎر ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در ﺟﻬﺎن ﻏﺮب ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﮐﺘﺎب ﺁرﺗﻮر ﮐﺮﻳﺴﺘﻴﻦ‬ ‫ﺳﻦ ﺑﻨﺎم »ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻧﺴﺎن و ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ در ﺗﺎرﻳﺦ اﻓﺴﺎﻧﻪ ای اﻳﺮاﻧﻴﺎن« ‪Les types du premier‬‬ ‫‪ Homme et du premier Roi dans l’historie legendaire des Iraniens‬اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل‬ ‫‪ ١٩١٧‬ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ در اﺳﺘﮑﻬﻠﻢ ﭼﺎپ ﺷﺪﻩ و در ﺳﺎل هﺎی ﭘﻴﺶ از اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﯽ ﻧﻴﺰ ﺗﺮﺟﻤﻪ و در ﺗﻬﺮان ﻣﻨﺘﺸﺮ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در هﻤﻪ اﻳﻦ ﭘﮋوهﺶ هﺎ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ‪ W. Aiger‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ در اواﺧﺮ ﺳﺪﻩ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺘﻮن اوﻟﻴﻪ ﺗﻮرات اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺁدم و ﺣﻮا ﮐﻪ از اﺳﺎﻃﻴﺮ ﺑﺎﺑﻠﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺒﻬﻢ و ﮔﻨﮓ ﺑﻮدﻩ و ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزﻧﻮﻳﺴﯽ ﺁﻧﻬﺎ در دوران ﭘﺲ از اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺑﺎ اﻟﻬﺎم از اﺳﻄﻮرﻩ ﻣﺸﻴﺎگ و ﻣﺸﻴﺎﻧﮓ زرﺗﺸﺘﯽ ﺷﮑﻞ‬

‫____________________________‬ ‫‪ F. Konig: Zarathustras Jenesitsvorstellungen und das Alte Testament -١‬ﭼﺎپ وﻳﻦ و زورﻳﺦ ‪ .١٩۶۴‬از هﻤﻴﻦ ﻣﺤﻘﻖ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ‬ ‫ﻣﻔﺼﻠﯽ ﻧﻴﺰ در ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺧﺎور ﺷﻨﺎﺷﯽ ‪) MIDEO‬ﺷﻤﺎرﻩ دهﻢ ﺳﺎل ‪ (١٩٧٠‬زﻳﺮ ﻋﻨﻮان ‪ Linfluence de Zoroastre dans le monde‬ﺑﭽﺎپ‬ ‫رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٣‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫اﻣﺮوزی ﺧﻮد را ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﺳﻄﻮرﻩ ﻣﺸﻴﺎگ و ﻣﺸﻴﺎﻧﮓ اوﺳﺘﺎﺋﯽ ﺑﺘﻔﺼﻴﻞ در داﺗﺴﺘﺎن دﻳﻨﻴﮏ )ﺑﺎب ﺳﯽ و هﻔﺘﻢ‪،٨٢ ،‬‬ ‫ﺑﺎب ﺷﺼﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪ ،٢ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﺎد و هﻔﺘﻢ‪ ،(۴ ،‬دﻳﻨﮑﺮت )ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ (٨٠ ،‬و ﺑﻨﺪهﺸﻦ )ﺑﺎب اول‪ (٢٧-١ ،‬ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﻴﺮﺷﻤﻦ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻣﻌﺮوف ﺗﺎرﻳﺦ و ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ اﻳﺮان‪ ،‬درﺑﺎرﻩ هﻤﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﺟﻬﺎن ﺁﺋﻴﻦ هﺎی اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ‪» :‬در زﻣﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﻧﻔﻮذ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﺁﻧﺴﻮی ﻣﺮزهﺎی اﻳﺮان در ﺷﺮق وﻏﺮب ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﺻﻞ‬ ‫ﺛﻨﻮﻳﺖ اﻳﺮاﻧﯽ در ﺁﺋﻴﻦ ﺑﻮدا ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺎﻧﯽ از راﻩ ﺁﺳﻴﺎی ﻣﻴﺎﻧﻪ و ﺗﺮﮐﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﭼﻴﻦ‪ ،‬از راﻩ ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ و‬ ‫ﺳﺮاﺳﺮ اﻓﺮﻳﻘﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ‪ ،‬و از راﻩ ﺁﺳﻴﺎی ﺻﻐﻴﺮ ﺑﻪ ارﻣﻨﺴﺘﺎن و ﺑﺎﻟﮑﺎن و ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﺟﻨﻮب ﻓﺮاﻧﺴﻪ رﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺬهﺒﯽ‬ ‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﮐﺎﺗﺎر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺁن ﺑﻮد‪ .‬ﺁﺋﻴﻦ اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﻴﺘﺮا )ﻣﻬﺮ( ﺳﺮاﺳﺮ اﻣﭙﺮاﺗﻮری روم را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻌﺪا ﻧﻴﺰ ﻧﻘﺶ درﺟﻪ اوﻟﯽ‬ ‫در ﺷﮑﻞ ﮔﻴﺮی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﻳﻔﺎ ﮐﺮد‪ .‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻧﺴﺘﻮری‪ ،‬ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل اﻳﺮان ﺑﻮد ﮐﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﯽ را‬ ‫ﺑﻪ ﭼﻴﻦ ﺑﺮد‪ ،‬و ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣًﺎ از اﻳﺮان ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ در ﻣﻐﺮب‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ وارث ﻓﮑﺮی اﻳﺮان ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ اﺳﻼم ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ هﺮﺟﺎ ﮐﻪ رﻓﺖ ﺁﺛﺎر ﻓﮑﺮی و اﻧﺪﻳﺸﻪ و‬ ‫هﻨﺮ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ را ﺑﺎ ﺧﻮد هﻤﺮاﻩ ﺑﺮد« )رﻣﺎن ﮔﻴﺮﺷﻤﻦ‪ :‬اﻳﺮان از ﺁﻏﺎز ﺗﺎ اﺳﻼم(‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫دﺳﺖ ﮐﻢ ﻳﮏ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ از ﺗﻮﻟﺪ ﻣﺴﻴﺢ‪ ،‬ﺁﺋﻴﻦ اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﻬﺮ )ﻣﻴﺘﺮا( ﺑﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم راﻩ ﻳﺎﻓﺖ و اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ ﺑﺮای ﺑﻴﺶ از‬ ‫ﺳﻪ ﻗﺮن ﺑﺼﻮرت ﺁﺋﻴﻦ رﺳﻤﯽ اﻣﭙﺮاﺗﻮران روﻣﯽ درﺁﻣﺪ‪ .‬در ﺗﻤﺎم ﺗﺎرﻳﺦ اﻣﭙﺮاﺗﻮری هﺎی ﻳﻮﻧﺎن و روم ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮردی‬ ‫ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻓﺮاﻧﺘﺲ ﮐﻮﻣﻮن ﻣﺤﻘﻖ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮا‪ ،‬ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻣﻬﺮ ﺧﺪای ﺑﺰرگ اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﮏ‬ ‫ﻓﺘﻴﻠﻪ ﺑﺎروت در ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺗﯽ از ﺷﺮق ﺗﺎ ﻏﺮب اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﭘﻬﻨﺎور روم ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ‪:‬‬ ‫»ﮔﺴﺘﺮش ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮا در رم ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ از ﺁﻧﭽﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ روی داد‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ در ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺗﯽ از رود‬ ‫داﻧﻮب ﺗﺎ اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ و از روﻣﺎﻧﯽ ﺗﺎ ﺟﺒﻞ اﻟﻄﺎﻟﻖ و ﺳﺮاﺳﺮ اﻓﺮﻳﻘﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ ﻣﻬﺮاﺑﻪ هﺎی ﺑﯽ ﺷﻤﺎر ﻳﮑﯽ ﭘﺲ از‬ ‫دﻳﮕﺮی ﺳﺮ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻨﺪ« )ﻓﺮاﻧﺘﻴﺲ ﮐﻮﻣﻮن‪ .Les mysteres de Mithra :‬ﻣﻴﺘﺮا در اﻳﺮان دوران ﭘﻴﺶ از زرﺗﺸﺖ‪،‬‬ ‫ﺧﺪای ﺑﺰرگ ﺁرﻳﺎﺋﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﺪای روﺷﻨﺎﺋﯽ‪ ،‬دادﮔﺴﺘﺮی‪ ،‬وﻓﺎ ﺑﻪ ﻋﻬﺪ و ﭘﻴﻤﺎن‪ ،‬دوﺳﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎروری و ﭘﻴﺮوزی ﺷﻤﺮدﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در دوران ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﭘﺎرت هﺎ )اﺷﮑﺎﻧﻴﺎن( ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻬﺮ ﺁﺋﻴﻦ رﺳﻤﯽ اﻣﭙﺮاﺗﻮری اﻳﺮان ﺑﻮد و در هﻤﻴﻦ دوران ﺑﻮد‬ ‫ﮐﻪ ﻟﮋﻳﻮن هﺎی روﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﺎرت هﺎ ﻣﯽ ﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ اﻳﺮاﻧﯽ را ﮐﻪ ﺑﺎ روﺣﻴﺎت و ﺳﻨﺖ هﺎی ﻣﻠﯽ و ﺁرﻣﺎﻧﯽ ﺁﻧﺎن‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﻮد ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮری روم ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻤﻮﺟﺐ ﭘﮋوهﺶ هﺎی ﺗﺎزﻩ ﺗﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ از هﻤﺎن زﻣﺎن اﺳﮑﻨﺪر‬ ‫در ﺑﺨﺶ هﺎﺋﯽ از ﻳﻮﻧﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬در ﻗﺮن دوم ﮐﻤﺪﻳﻮس اﻣﭙﺮاﺗﻮر رم رﺳﻤًﺎ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺳﺎل‬ ‫‪ ٢٧۴‬اﻣﭙﺮاﺗﻮر دﻳﮕﺮ رم‪ ،‬ﺁورﻟﻴﺎﻧﻮس‪ ،‬اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ را ﺁﺋﻴﻦ رﺳﻤﯽ اﻣﭙﺮاﺗﻮری اﻋﻼم ﮐﺮد‪ .‬در دوران ﮐﻠﺴﻴﺎﻧﻮس‪ ،‬اﻣﭙﺮاﺗﻮر‬ ‫ﺑﺰرگ روﻣﯽ‪ ،‬در ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﺷﻬﺮ وﻳﻦ ﻣﻬﺮاﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و در ﺷﻮرای اﻣﭙﺮاﺗﻮری‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻴﺘﺮا ﻋﻨﻮان ﺧﺪای‬ ‫ﺣــــﺎﻣﯽ اﻣﭙﺮاﺗـــــﻮری رم ‪ Fautori imperii sui‬دادﻩ ﺷﺪ و از ﺁن ﭘـــﺲ ﻣـــﻴﺘﺮا »ﺧــﻮرﺷﻴﺪ ﺷﮑــــﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳـــﺮ«‬ ‫‪ Sol invictus‬ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺖ و ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺗﺎرﻳﺦ اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم اﻳﻦ ﻋﻨﻮان ﺑﺮای او ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺪس ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﻞ‬ ‫ﺷﻬﺮ و اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم‪ ،‬ﺗﭙﻪ ﮐﺎﭘﻴﺘﻮﻟﻴﻨﻮ‪ ،‬ﻣﻴﺘﺮاﺋﻮم )ﻣﻬﺮاﺑﻪ( اﺻﻠﯽ ﻣﻬﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و اﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎزی ﺑﻮد ﮐﻪ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﺁن‬ ‫ﺑﻪ هﻴﭻ ﻣﺬهﺐ دﻳﮕﺮی دادﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺑﻘﺎﻳﺎی ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻣﻌﺒﺪ ﻣﻬﺮ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻣﭙﺮاﺗﻮری‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ روم )اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ،‬اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬ﺁﻟﻤﺎن‪ ،‬ﺑﻠﮋﻳﮏ‪ ،‬ﺳﻮﻳﺲ‪ ،‬اﺗﺮﻳﺶ‪ ،‬ﻣﺠﺎرﺳﺘﺎن‪ ،‬روﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﻠﻐﺎرﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﮐﺸﻮرهﺎی ﺑﺎﻟﮑﺎن‪ ،‬ﻳﻮﻧﺎن‪ ،‬ﺗﺮﮐﻴﻪ‪ ،‬ﺳﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﻟﺒﻨﺎن‪ ،‬ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ‪ ،‬اردن‪ ،‬ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﻟﻴﺒﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻧﺲ‪ ،‬اﻟﺠﺰاﻳﺮ‪ ،‬ﻣﺮاﮐﺶ( هﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ‬ ‫ﻣﯽ ﺧﻮرد‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻨﺪر ﮐﻮﭼﮏ اوﺳﺘﻴﺎ در ﻧﺰدﻳﮏ رم ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎردﻩ ﺗﺎی ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﭘﻠﻴﻨﻴﻮس ﻣﻮرخ ﻧﺎﻣﯽ‬ ‫ﻻﺗﻴﻦ‪ ،‬از ﻣﺼﺐ داﻧﻮب ﺗﺎ دﻳﻮار ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ و از درﻳﺎی ﺁدرﻳﺎن )درﻳﺎی ﺳﻴﺎﻩ( ﺗﺎ ﺳﺘﻮن هﺎی هﺮﮐﻮل )ﺟﺒﻞ اﻟﻄﺎرق( هﻤﻪ ﺟﺎ‬ ‫ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻴﺘﺮا ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻣﻴﺘﺮا ﮐﻪ از ﻗﺮن اول ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ در رم ﺷﺮوع ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺳﺪﻩ ﭼﻬﺎرم ﻣﻴﻼدی اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ ،‬و از اﻳﻦ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺒﻌﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﮐﻨﺴﺘﺎﻧﺘﻴﻨﻮس اﻣﭙﺮاﺗﻮر روﻣﯽ ﻳﺎ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻣﻌﺠﺰﻩ ای )ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ(‬ ‫و ﻳﺎ ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺑﮕﺮی هﺎی ﺳﻴﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻔﺼﻴﻞ درﺑﺎرﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ را ﺁﺋﻴﻦ رﺳﻤﯽ اﻣﭙﺮاﺗﻮری‬ ‫اﻋﻼم ﮐﺮد ﻣﻴﺘﺮاﺋﻴﺴﻢ رو ﺑﻪ زوال ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺑﻘﺎﻳﺎی ﺁن ﺗﺎ ﻣﺪت هﺎ ﺑﻌﺪ هﻤﭽﻨﺎن در ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﻦ اﻣﭙﺮاﺗﻮری‬ ‫ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬واﻗﻌﻪ ﺗﺎرﻳﺨﯽ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎ اﻓﺘﺎدن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﮐﻤﮏ ﮐﺮد ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ اﻣﭙﺮاﺗﻮر ﻳﻮﻟﻴﺎﻧﻮس‪ ،‬ﻧﻮادﻩ‬ ‫ﮐﻨﺴﺘﺎﻧﺘﻴﻨﻮس ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺨﻼف ﭘﺪرﺑﺰرﮔﺶ دﺷﻤﻦ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺧﻮردﻩ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻮد و ﺑﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮد در زﻣﺎن وﻟﻴﻌﻬﺪی ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﭘﺪرش ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺷﺨﺼﺎ ﻧﻴﺰ رﺗﺒﻪ ﮐﺸﻴﺸﯽ داﺷﺖ و ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ را از ﻧﺰدﻳﮏ ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪،‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﺑﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ ﺑﺎزﮔﺸﺖ و رﺳﺎﻟﻪ ای در رد ﻳﻬﻮدﻳﺖ و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ از ﺟﺎﻟﺒﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ۴‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺁﺛﺎر ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ ﮐﻬﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ اﻳﻦ اﻣﭙﺮاﺗﻮر ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﮑﻨﺪر ﺟﻬﺎﻧﮕﺸﺎﺋﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و در ﻧﺒﺮد ﺑﺎ‬ ‫ﻧﻴﺮوهﺎی ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ در ﻧﺰدﻳﮏ ﺗﻴﺴﻔﻮن ﺗﻴﺮ ﺧﻮرد و در ﺳﺎل ‪ ٣۵۵‬در‪ ٣٢‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ارزﻳﺎﺑﯽ »ارﻧﺴﺖ رﻧﺎن«‬ ‫ﻣﻮرخ و ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺎﻣﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮا ﺑﺎرهﺎ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻪ ﺑﻼﺋﯽ‬ ‫زودرس ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺮوز ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮا ﺁﺋﻴﻦ ﻓﺮاﮔﻴﺮی ﺟﻬﺎن ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮ وﺳﻴﻊ و هﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻴﺘﺮاﺋﻴﺴﻢ در ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‪ ،‬هﻤﻮارﻩ ﻣﻮرد ﺷﮕﻔﺖ ﭘﮋوهﺸﮕﺮاﻧﯽ ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬وﺳﻌﺖ اﻗﺘﺒﺎس هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ در زﻣﻴﻨﻪ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺳﻨﺖ هﺎی ﻣﻬﺮی‬ ‫ﺑﻌﻤﻞ ﺁوردﻩ‪ ،‬در هﻴﭻ ﺁﺋﻴﻦ دﻳﮕﺮی ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﮐﭙﯽ ﺑﺮداری هﺎی ﺗﻌﻴﻴﻦ روز ‪ ٢۵‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﺪ ﻋﻴﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺳﺎل ‪ ٣٢۵‬ﻳﻌﻨﯽ ﺳﻪ ﻗﺮن ﭘﺲ‬ ‫از ﺧﻮد ﻋﻴﺴﯽ در ﺷﻮرای ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ در ﻣﻮرد ﺁن ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ و ﺗﺎ ﺑﺪان هﻨﮕﺎم ﺿﺎﺑﻄﻪ ای در اﻳﻦ ﻣﻮرد‬ ‫ﺑﺮای ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻧﮕﻴﺰﻩ اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ روز‪ ،‬از زﻣﺎن رواج ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮا در اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم‬ ‫ﺑﻌﻨﻮان روز ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻴﺘﺮا ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا در اﻳﻦ روز ﮐﻪ ﻣﻘﺎرن ﺁﻏﺎز زﻣﺴﺘﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ از ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﺣﺪ‬ ‫ﭘﺎﺋﻴﺰی ﺧﻮد در ﺷﺐ ﻳﻠﺪا دوﺑﺎرﻩ ﺁهﻨﮓ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻣﯽ ﮐﺮد و ﻃﻮل روزهﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﺸﻦ ﺁﻏﺎز ﺑﻬﺎر ﮐﻪ در ﺁن دوﺑﺎرﻩ ﺗﻌﺎدل‬ ‫روز و ﺷﺐ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﺷﺪ اداﻣﻪ ﻣﯽ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬و ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ روز ‪ ٢۵‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﻌﻨﻮان روز »ﺗﻮﻟﺪ« ﻣﻬﺮ )ﻣﻴﺘﺮا( ﺟﺸﻦ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﻳﺸﻪ داری ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ اﻳﻦ ﺳﻨﺖ در اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم‪ ،‬ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ﻣﺴﻴﺤﯽ‬ ‫ﺻﻼح در اﻳﻦ دﻳﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺠﺎی ﺗﻌﻴﻴﻦ روز دﻳﮕﺮی ﺑﺮای ﺗﻮﻟﺪ ﻋﻴﺴﯽ هﻤﻴﻦ روز ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻬﺮ را ﺑﺮای اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻨﺪ و‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻋﻴﺴﯽ را در ﺟﺎی ﻣﻴﺘﺮا ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬ﻧﻈﻴﺮ هﻤﻴﻦ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ در ﻣﻮرد روز ﻣﻘﺪس هﻔﺘﮕﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ روز هﻔﺘﮕﯽ‬ ‫ﻣﻬﺮ ﮐﻪ روز ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ و ﻣﺼﺎدف ﺑﺎ ﻳﮑﺸﻨﺒﻪ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺑﻮد روز ﻣﻘﺪس هﻔﺘﮕﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ و از ﺟﺎﻧﺐ‬ ‫ﮐﻠﻴﺴﺎ »روز ﺧﺪاوﻧﺪ« ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ هﻨﻮز هﻢ اﺻﻄﻼح دوران ﻣﻬﺮی ﺁن ﺑﺼﻮرت روز ﺧﻮرﺷﻴﺪ در زﺑﺎن هﺎی‬ ‫ﺁﻧﮕﻠﻮﺳﺎﮐﺴﻮن و ژرﻣﻨﯽ )‪ Sunday‬در اﻧﮕﻴﺴﯽ‪ Sunntag ،‬در ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ و زﺑﺎن هﺎی اﺳﮑﺎﻧﺪﻳﻨﺎوی( ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫هﻤﭽﻨﻴﻦ ﮐﻠﻴﺴﺎ اﻧﻌﻘﺎد ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﻧﻄﻔﻪ ﻋﻴﺴﯽ را در روز ‪ ٢۵‬ﻣﺎرس داﻧﺴﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﻘﺎرن ﺑﺎ ﻧﻮروز اﻳﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺸﻦ ﺳﺎﻻﻧﻪ‬ ‫ﺑﻬﺎری ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮا ﮐﻪ در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻳﮑﺸﻨﺒﻪ ﺑﻌﺪ از اوﻟﻴﻦ ﻣﺎﻩ ﺷﺐ ﭼﻬﺎردهﻢ ﺑﻬﺎر ﺑﺮﭘﺎ ﻣﯽ ﺷﺪ ﻋﻴﻨًﺎ هﻤﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ اﮐﻨﻮن‬ ‫در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺼﻮرت ﻋﻴﺪ ﭘﺎک )‪ Paques‬ﻳﺎ ‪ (Easter‬و ﺻﻌﻮد ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و‬ ‫ﮐﻤﺎﺑﻴﺶ ﻣﻘﺎرن ﺑﺎ ﻋﻴﺪ ﭘﺴﺢ )ﻓﺼﺢ( ﻳﻬﻮد ﻧﻴﺰ هﺴﺖ ﮐﻪ ﻳﺎدﺁور ﺧﺮوج ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﺼﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮی از ﺳﻨﺖ هﺎ و ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺴﻴﺤﯽ روﻧﻮﺷﺖ ﺁﺷﮑﺎری از ﻣﻌﺘﻘﺪات و ﺳﻨﺖ هﺎی ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺗﻮﻟﺪ ﻋﻴﺴﯽ از ﻣﺎدری ﺑﺎﮐﺮﻩ در ﻳﮏ ﻃﻮﻳﻠﻪ ﻋﻴﻨًﺎ هﻤﺎن اﺳﻄﻮرﻩ ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻬﺮ از ﻣﺎدری ﺑﺎﮐﺮﻩ در درون ﻳﮏ ﻏﺎر‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺳﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻣﻎ ﮐﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل زاﻳﺶ ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ راهﻨﻤﺎﺋﯽ ﺳﺘﺎرﻩ ای ﺑﻪ دﻳﺪار او ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺗﮑﺮار‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺳﻪ ﭼﻮﭘﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺳﺘﺎرﻩ ای ﺑﺮای دﻳﺪار ﻣﻬﺮ ﺑﻪ ﻏﺎر زاﻳﺸﮕﺎﻩ او رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬رﺳﻢ ﺗﻌﻤﻴﺪ ﮐﻪ از اﺻﻮل‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﺳﺖ و هﻤﭽﻨﻴﻦ رﺳﻢ ﻋﺸﺎی رﺑﺎﻧﯽ )‪ (Eucharistie‬ﮐﻪ ﺧﻮردن ﺷﺮاب و ﻧﺎن ﻣﻘﺪس ﺑﺮای ﺁﻣﻴﺨﺘﻦ ﺑﺎ‬ ‫ﺧﻮن و ﮔﻮﺷﺖ ﻣﺴﻴﺢ اﺳﺖ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ از ﺳﻨﻦ ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ در ﻣﻴﺘﺮاﺋﻴﺴﻢ اﻳﺮاﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎن و ﺁب ﻣﻘﺪس هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﮔﻴﺎﻩ هﺎﺋﻮﻣﺎ ﺧﻮردﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﭼﻮن اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻩ در اروﭘﺎ ﻧﻤﯽ روﺋﻴﺪ‪ ،‬در ﻣﻴﺘﺮاﺋﻴﺴﻢ روﻣﯽ‬ ‫ﺷﺎﺧﻪ هﺎی ﻧﻮرس ﺗﺎک را ﺑﺠﺎی ﺁن ﺑﮑﺎر ﺑﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺪرﻳﺠﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﻮد اﻧﮕﻮر و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻓﺸﺮدﻩ ﺁن ﻳﻌﻨﯽ ﺷﺮاب ﻣﻘﺪس‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬در ﻗﺮن دوم ﻣﺴﻴﺤﯽ‪ ،‬ﺗﺮﺗﻮﻟﻴﺎﻧﻮس اﺳﻘﻒ و ﻣﻮرخ ﮐﺎرﺗﺎژی در اﺛﺮ ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد ‪De praescriptiones‬‬ ‫‪ hereticorum‬ﺑﺎ ﺷﮕﻔﺘﯽ و ﺧﺸﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺟﺎی ﺗﻌﺠﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﻔﺎر )ﻣﻬﺮﻳﺎن( ﺿﻴﺎﻓﺖ ﺷﻴﻄﺎﻧﯽ ﻧﺎن و‬ ‫ﺷﺮاب ﻣﻘﺪس ﺧﻮد را ﻋﻴﻨًﺎ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ از ﻣﺮاﺳﻢ ﻋﺸﺎء رﺑﺎﻧﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻣﺎ هﻤﻴﺸﻪ ﻣﺮاﻗﺐ‬ ‫ﺑﻮدﻩ اﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن را ﺑﺪﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮدﻣﺎن ﮐﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽ ﺷﻮد راﻩ ﻧﺪهﻴﻢ‪ «.‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ‬ ‫ﮐﺘﺎب »ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﺪا«‪ ،‬از ﺗﺎزﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺪﮐﯽ ﻃﻨﺰ ﺑﺪﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ‪:‬‬ ‫»ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﺎی ﺗﻌﺠﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺎﻓﺮان ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﻘﺪس ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ را ﺣﺘﯽ ﻣﺪت هﺎ ﭘﻴﺶ از ﺗﻮﻟﺪ ﻋﻴﺴﯽ‬ ‫ﻣﺴﻴﺢ از ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن دزدﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ «.‬ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﮑﺎﻣﻞ در ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮا هﻔﺖ درﺟﻪ دارد ﮐﻪ ﻋﻴﻨًﺎ ﺑﺼﻮرت هﻔﺖ‬ ‫‪ Sacramentum‬در ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﻌﺪا در هﻔﺖ وادی ﺳﻠﻮک ﻋﺮﻓﺎن اﻳﺮاﻧﯽ و هﻔﺖ‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮﻧﺮی اروﭘﺎﺋﯽ ﻧﻴﺰ ﺗﺠﻠﯽ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮای دﺧﻮل ﺑﻪ هﺮﻳﮏ از درﺟﺎت هﻔﺘﮕﺎﻧﻪ ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ ﺷﺴﺖ و ﺷﻮی‬ ‫ﺧﺎﺻﯽ ﺿﺮوری ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺒﻨﺎی ﻏﺴﻞ ﺗﻌﻤﻴﺪ ﻋﻴﺴﻮﻳﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻨﺖ ﻧﻮاﺧﺘﻦ ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ در هﻨﮕﺎم ﺳﺮودن دﻋﺎهﺎی‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ‪ ،‬و زاﻧﻮ زدن در هﻨﮕﺎم ﻧﻴﺎﻳﺶ‪ ،‬و ﻧﻮاﺧﺘﻦ ﻧﺎﻗﻮس‪ ،‬ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد از ﺳﻨﻦ ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﺼﻮص ارﻏﻨﻮن‬ ‫)‪ (orgue‬در ﺁن ﻣﻘﺎم اﺻﻠﯽ دارد‪ .‬ﺑﻬﻤﻴﻨﺴﺎن رﺳﻢ اﻓﺮوﺧﺘﻦ ﺷﻤﻊ ﮐﻪ رﻳﺸﻪ در ﺁﺗﺶ ﻣﻬﺮی ﻣﻬﺮاﺑﻪ هﺎ دارد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ۵‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﻟﻘﺐ ﻧﺠﺎت دهﻨﺪﻩ ﮐﻪ در اﻧﺠﻴﻞ هﺎی ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﺗﻌﻠﻖ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻟﻘﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﺳﻨﺘﯽ‬ ‫در ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻬﺮی ﺑﻪ ﻣﻴﺘﺮا دادﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺎﺗﻢ اﻟﻨﺒﻴﻴﻦ )ﻣﻬﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان( در ﻗﺮﺁن ﻋﻨﻮان ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺎﻧﯽ در ﺁﺋﻴﻦ‬ ‫ﻣﺎﻧﻮی ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺤﻘﻖ ﺣﺘﯽ ﻋﻼﻣﺖ ﺻﻠﻴﺐ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ را ﻳﮑﯽ از ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻨﻴﺎدی ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻬﺮ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ و ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻧﻘﻮش ﻣﺘﻌﺪدی از ﻣﻴﺘﺮا را هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺑﺮﻩ ای ﮐﻪ در ﺁﻏﻮش دارد ﻧﺸﺎن اﻗﺘﺒﺎس دﻳﮕﺮی از ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ از اﻳﻦ ﻧﺸﺎن‬ ‫ﺳﻤﺒﻮﻟﻴﮏ ﻣﻬﺮی ﺷﻤﺮدﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻮﺳﺘﺎوﻟﻮﺑﻮن در ﮐﺘﺎب ‪ La vie des Verites‬ﺧﻮد در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫»ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت و رﺳﻮم ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ در ﻣﻘﻴﺎس ﭼﻨﺎن وﺳﻴﻊ از ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﻣﺎ ﻗﺒﻞ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ روﺣﺎﻧﻴﻮن‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﮐﻪ از ﻣﮑﺎﻧﻴﺴﻢ اﻳﻦ ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل هﺎی ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ ﺑﯽ ﺧﺒﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﺁﺋﻴﻦ اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﻴﺘﺮا را ﻣﺘﻬﻢ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﻓﺮاواﻧﯽ را ﺑﺎ ﺗﻘﻠﺒﯽ ﺷﻴﻄﺎﻧﯽ از ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ واﻗﻌﻴﺖ درﺳﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫را ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ از ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮا ﺗﻘﻠﻴﺪ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ وﺟﻪ ﺷﺒﺎهﺖ دو ﺁﺋﻴﻦ ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ هﻤﺎهﻨﮕﯽ ﺁﻧﻬﺎ در ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮ و‬ ‫رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﻣﺮدﮔﺎن و ﭘﻴﺮوزی ﻧﻬﺎﺋﯽ روﺷﻨﺎﺋﯽ ﺑﺮ ﺗﺎرﻳﮑﯽ در ﭘﻴﮑﺎر ﻧﻬﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻘﻴﺎس ﮐﺎﺋﻨﺎت ﻣﻴﺎن ﻳﺰدان و‬ ‫اهﺮﻳﻤﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ ،‬و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ را ‪ -‬ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﺳﺎﺑﻘﻪ ای ﻧﺪارد و ﺑﺮداﺷﺘﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﺁرﻳﺎﺋﯽ اﺳﺖ ‪-‬‬ ‫ﻣﺸﺘﺮﮐًﺎ از ﻣﻌﺘﻘﺪات زرﺗﺸﺘﯽ در ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ و از ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ روم اﻗﺘﺒﺎس ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺁن در ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻣﻴﺘﺮا اﺳﺖ ﮐﻪ رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﻣﺮدﮔﺎن را ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و در ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺴﻴﺤﯽ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻮارد دﻳﮕﺮ‪ ،‬در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮرد ﻋﻴﺴﯽ ﺑﺠﺎی ﻣﻴﺘﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺎﻧﯽ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﺮان ﺑﻪ دﻧﻴﺎی ﮐﻬﻦ ارﻣﻐﺎن داد‪ .‬اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﺤﺘﻮای ﺧﻮد ﻋﻤﻴﻖ ﺗﺮﻳﻦ‬ ‫هﻤ ِﻪ ادﻳﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪ ،‬و در ﺁن ﻧﻘﺶ ﺳﻨﺘﯽ ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮاﻧﯽ در ﺗﺮﮐﻴﺐ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎ و ﻓﺮهﻨﮓ هﺎ ﺑﻴﺶ از هﺮ ﺟﺎی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺟﻠﻮﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ای اﺳﺖ از ﺳﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ زرﺗﺸﺘﯽ و ﺑﻮداﺋﯽ و ﻣﺴﻴﺤﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﺎﻧﯽ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬و هﻤﻴﻦ درﺁﻣﻴﺨﺘﮕﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻴﺴﺎﺑﻘﻪ اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ را‪ ،‬در ﻇﺮف ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻮﺗﺎﻩ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی‬ ‫ﭘﻬﻨﺎوری از ﭼﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁورد‪ ،‬و ﭘﺎﻳﺪاری ﺁﻧﺮا‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮی هﺎ و دﺷﻤﻨﯽ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺷﺪت‬ ‫و ﺧﺸﻮﻧﺖ در هﻴﭻ ﺁﺋﻴﻦ دﻳﮕﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎﻧﺮی ﺷﺎرل ﭘﻮﺋﺶ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺮﺷﻨﺎس‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻮی در داﺋﺮﻩ اﻟﻤﻌﺎرف اوﻧﻴﻮرﺳﺎﻟﻴﺲ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺎﻧﯽ ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ زﻣﺎﻧﯽ و ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﮑﺎﻧﯽ از ﺷﮕﻔﺘﯽ هﺎی‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻴﺮوی ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻳﺎ ﺳﻴﺎﺳﯽ را ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﺧﻮد ﻧﺪاﺷﺖ و ﺑﺎ اﻳﻨﮑﻪ درﺳﺖ‬ ‫ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ هﻤﻪ ﻗﺪرت هﺎی ﻣﻮﺟﻮد ﭼﻪ در ﺧﻮد اﻳﺮان و ﭼﻪ در اﻣﭙﺮاﺗﻮری روم و اﻣﭙﺮاﺗﻮری اﺳﻼم و اروﭘﺎی ﻋﺼﺮ‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻪ دﺷﻤﻨﯽ در ﺣﺪ اﻋﻠﯽ ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ ای ﺑﺎ ﺁن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬هﺰار و دوﻳﺴﺖ ﺳﺎل‪ ،‬از ﻗﺮن ﺳﻮم ﺗﺎ ﻗﺮن ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‬ ‫ﻣﻴﻼدی در ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎ و ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﮐﺮاﻧﻪ هﺎی ﺧﺎوری اﻗﻴﺎﻧﻮس ﮐﺒﻴﺮ ﺑﺼﻮرت ﻧﻴﺮوﺋﯽ‬ ‫ﭘﻮﻳﺎ و رﻳﺸﻪ دار ﺑﻪ ﺗﺤﺮک ﺧﻮد اداﻣﻪ داد‪ ،‬و ﺣﺘﯽ اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ ﺑﺎزﺗﺎب هﺎی ﺁن را در زﻣﻴﻨﻪ هﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ از ﺗﻤﺪن‬ ‫ﺑﺸﺮی‪ ،‬ﭼﻪ در ﻣﺸﺮق و ﭼﻪ درﻏﺮب ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺎﻧﻮی در ﺳﺪﻩ ﺳﻮم ﻣﺴﻴﺤﯽ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻗﺮن ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر اﺳﻼم‪ ،‬در اﻳﺮان ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﻧﯽ )ﮐﻪ ﺑﻴﺮوﻧﯽ و اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ‬ ‫او را ﻳﮑﯽ از ﻧﻮادﮔﺎن ﭘﺎدﺷﺎهﺎن اﺷﮑﺎﻧﯽ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ( ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاری ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺎﻧﻮی‪ ،‬در ﻧﻮروز ﺳﺎل ‪٢۴٢‬‬ ‫ﻣﻴﻼدی ﻓﺮوﻏﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﻣﺎﻧﯽ در هﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ ﻣﺎدی هﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ از ﻗﺎﻟﺐ زﻣﻴﻨﯽ او ﺟﺪا ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﭘﺲ از ﻣﺮگ او‬ ‫دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ وی ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪ ،‬ﺑﺼﻮرت ﻓﺮﺷﺘﻪ ای ﺑﺪو ﺧﺒﺮ داد ﮐﻪ وی ﺑﺮای اﺑﻼغ ﭘﻴﺎم ﺁﺋﻴﻨﯽ ﻧﻮ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬وی ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮد را ﮐﻪ ‪ ٢٣‬ﺳﺎل اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﺑﺎ ﺳﻔﺮهﺎی ﻣﻤﺘﺪ ﺑﻪ هﻨﺪ و ﺳﻮرﻳﻪ و ﻣﺼﺮ و ﺑﺨﺼﻮص در داﺧﻞ اﻳﺮان ﺁﻏﺎز ﮐﺮد‬ ‫ﮐﻪ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﻣﺴﺎﻋﺪ درﺑﺎر ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ هﻤﺮاﻩ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻌﺪا ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻮﺑﺪان زرﺗﺸﺘﯽ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ و‬ ‫ﺑﺎ ﮐﺎرﺷﮑﻨﯽ هﺎی ﺁﻧﺎن ﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ زﻧﺪان اﻓﺘﺎد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪ و ﮐﺎﻟﺒﺪش را ﺑﻪ دار ﺁوﻳﺨﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ‬ ‫ﭘﻴﮑﺎر ﺟﻬﺎﻧﯽ و اﺑﺪی ﻧﻮر و ﻇﻠﻤﺖ ﺗﮑﻴﻪ داﺷﺖ و »ﺁﺋﻴﻦ ﻓﺮوغ« ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺑﺎ ﻣﺮگ او ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫ﭼﻨﺎن ﻓﺮاﮔﻴﺮی ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺎوری هﻤﻪ ﺁﺳﻴﺎی ﻣﻴﺎﻧﻪ را ﺗﺎ ﭼﻴﻦ ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ و در داﺧﻞ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﭘﻬﻨﺎور ﭼﻴﻦ ﺗﺎ‬ ‫ﮐﺎﻧﺘﻮن در ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﮐﺸﻮر راﻩ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬و ﺣﺘﯽ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ اوﻳﻐـﻮر ﻣﺬهﺐ رﺳﻤﯽ اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ اﻋﻼم ﺷﺪ‪ ،‬و‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ۶‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺑﻤﻮازات ﺁن از ﺟﺎﻧﺐ ﺑﺎﺧﺘﺮی ﺑﻪ ﺳﺮاﺳﺮ اﻣﭙﺮاﺗﻮری روم و اﻓﺮﻳﻘﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ ﺗﺎ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬وﻟﯽ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎر‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف ﺁﺋﻴﻦ اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﻴﺘﺮا ﮐﻪ در اﻳﻦ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﻣﻮاﻓﻖ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺁﻧﮑﻪ از اﻳﺮان‬ ‫ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺣﺮﻳﻒ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻌﮑﺲ ﻣﻴﺘﺮاﺋﻴﺴﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد روﻣﻴﺎن ﺑﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮری راﻩ‬ ‫ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﻮرد ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺷﺪﻳﺪ اﻣﭙﺮاﺗﻮران روﻣﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮی ﺑﻴﺮﺣﻤﺎﻧﻪ ای ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن ﺁﻏﺎز ﺷﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺣﺘﯽ ﺑﻌﺪ از ﺳﻘﻮط اﻣﭙﺮاﺗﻮر روم در ﺁﻓﺮﻳﻘﺎی ﺑﻴﺰاﻧﺲ و اﺳﭙﺎﻧﻴﺎی وﻳﺰﻳﮓ و اروﭘﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ و ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ اداﻣﻪ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺣﮑﻢ ﺳﻮزاﻧﺪﻩ ﺷﺪن زﻧﺪﻩ زﻧﺪﻩ در ﺁﺗﺶ ‪ -‬ﮐﻪ ﺑﻌﺪهﺎ ﺑﺪﺳﺖ دﻳﻮان ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ )اﻧﮑﻴﺰﻳﺴﻴﻮن( در‬ ‫هﻤﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ راﻳﺞ ﺷﺪ‪ -‬در اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ در ﻣﻮرد ﭘﺮﻳﺴﻴﻠﻴﺎﻧﻮس روﺣﺎﻧﯽ ﻋﻴﺴﻮی ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﺗﻤﺎﻳﻼت ﻣﺎﻧﻮی ﺑﻪ‬ ‫اﺟﺮا درﺁﻣﺪ‪ ،‬و اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ از ﺁن در ﺧﻼﻓﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺰ دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﻧﺪﻳﻖ ‪ -‬ﻋﻨﻮاﻧﯽ ﮐﻪ اﻋﺮاب ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ -‬در ﺁﺗﺶ ﺳﻮزاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻗﺮن ﺑﻌﺪ‪ ،‬هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻣﺎﻧﻮﻳﺖ را ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﭘﻨﺪاﺷﺖ‪،‬‬ ‫ﺟﻨﺒﺶ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ و ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺑﻮﮔﻮﻣﻴﻞ و ﮐﺎﺗﺎر ﮐﻪ »ﻧﻮﻣﺎﻧﻮی« ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﺑﺎﻟﮑﺎن و اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ و ﺟﻨﻮب ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺳﺮ‬ ‫ﺑﺮﺁوردﻧﺪ و ﭼﻨﺪ ﻗﺮن ﭘﻴﺎﭘﯽ ﻣﺒﺎرزﻩ ای ﭼﻨﺎن ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ را ﺑﺎ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﺳﺎزﻣﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺎپ اﻳﻨﻮﺳﻨﺖ ﺳﻮم‬ ‫اﺳﺎﺳﺎ ﻳﮑﯽ از ﺟﻨﮓ هﺎی ﺻﻠﻴﺒﯽ را ﺑﺠﺎی ﭘﻴﮑﺎر ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﭘﻴﮑﺎر ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن ﺟﻨﻮب ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﺧﺘﺼﺎص داد‪ ،‬و در‬ ‫اﻳﻦ راﻩ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻓﺌﻮدال هﺎ و دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﭼﻨﺎن ﺑﻴﺮﺣﻤﺎﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﻣﻮرﺧﺎن دوران ﺣﺎﺿﺮ او را‬ ‫ﭘﻴﺶ ﮐﺴﻮت ﺁدﻟﻒ هﻴﺘﻠﺮ ﺧﻮاﻧﺪﻩ اﺳﺖ )‪ C.N. Parkinson‬در ﮐﺘﺎب ‪.(East and West‬‬ ‫ﺑﺎ هﻤﻪ اهﻤﻴﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺰداﺋﯽ اﻳﺮاﻧﻴﺎن در ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺤﻮﻻت ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم دارد‪،‬‬ ‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﻘﻞ اﺳﺎﻣﯽ و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﮐﺘﺎب و ﻣﻘﺎﻟﻪ ای ﮐﻪ در ﻳﮑﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎﻟﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ در ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻏﺮب ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﮔﻨﺠﺎﻳﺶ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺤﺪود ﮐﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻨﺠﻬﺖ در اﻳﻨﺠﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﻣﺸﺨﺼﺎت‬ ‫ﺷﻤﺎری از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮای ﺁﮔﺎهﯽ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮی در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﮐﺘﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ‪.‬‬ ‫‪K.R. Kama: The Jewish Angeology and Demonology based upon Parsism,‬‬ ‫;‪London 1883‬‬ ‫;‪Ch. De Harlez: La Bible et l’Avesta, Paris 1884‬‬ ‫;‪A. Ferner: Zoroastrian Influences on the Religion Of Israel, Edinburgh, 1891‬‬ ‫‪A. Bertholet: Enge Beziehungen zwischen der Parsistischen and Judisch‬‬‫;‪Christlichen Apocalyptik, Leipzig 1891‬‬ ‫;‪L.H. Mills: Zoroaster and the Bible, New York, 1894‬‬ ‫;‪I. Aiken: The Avesta and the Bible, Washington, 1897‬‬ ‫;‪E. Stave: Uber den Einfluss des Parsismus auf das Judentum, Haarlem, 1898‬‬ ‫‪E. Boklen: Die Verwandtschaft der judisch-Christlichen mit der Persischen‬‬ ‫;‪Eschatologie, Gottingen, 1902‬‬ ‫‪H. Gunkel: Religionsgeschichtlichen Arbeiten sehr fruh schon Persischen‬‬ ‫;‪Einfluss in der Alttestamentlischen Eschatologie, Gottingen, 1902‬‬ ‫‪L.H. Mills: Avestan eschatology compared with the Books of Daniel and‬‬ ‫;‪Revelations, Chicago, 1908‬‬ ‫‪E. Albert: Die israelitisch-judische Auferstehungshoffunf in ihre Beziehung zum‬‬ ‫;‪Parsismus, Koningsberg, 1910‬‬ ‫;‪L.H. Mills: Our own Rligion in Ancient Persia, Leipzig, 1913‬‬ ‫‪A. Bertholet: Zur frage des Verhaltnisses vom persischen und judischen‬‬ ‫;‪Auferstehungslauben, Leipzig, 1916‬‬ ‫;‪L.H. Mills: Zoroastrism in Judaism, Boston, 1918‬‬ ‫;‪M. Gater: Parsism in Judaism, Hastings Encyclopedia, 1919‬‬ ‫‪W.R. Alger: Resurrection and Immortality of the Soul in Zarathustra and‬‬ ‫;‪Judaism, Gotha, 1920‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٧‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

E. Meyer: Geschichte des altertums, Ursprung und Anflage des Christentums, Berlin, 1921; A. vin Gall: Basileia ton Theon, Bonn, 1926; F. Notscher: Altorientalische und Alttestamentlischer Auferstehungsglaube, Wurzburg, 1926; J.H. Moulton: Zoroastrian Influence on Judaism, London, 1926; A. Marmorstein: Iranische und Judische Religion, Gottingen, 1927; A. Christensen: Essai sur la demonologie iranienne, Copenhague, 1929; A.V.W. Jackson & F.J. Foaks: The Influence of Iran upon early Judaism and Christianity, Oxford, 1933; R. Otto: Reich Gottes und Menschensohn, Stuttgart, 1933; P. Volz: Uber den eschatologischen glauben in Alten Testamen jeden Persischen Einfluss, Stuttgart, 1935; Ch. Autran: Zoroastre et la prehistoire aruenne du Christianisme, Paris, 1935; H.S. Nyberg: Die Religionen des alten Iran, Leipzig, 1938; H.H. Schaeder: Parsismus ind Judentum, Wiesbaden, 1938; R. Meyer: Eine Untersuschung uber die Beziehungen zwischen Parsismus und Judentum, Bonn, 1956; J. Duchesne-Guillemin: The Weetern Response to Zoroaster, Oxford, 1958; U. Bianchi: Il dualismo religioso, Rome, 1956; A. Bausani: La Persai religiosa, Torino, 1959; J.P. Asmussen: Das Christentum und sein Verhaltnis zum Zoroastrianismus, Stockholm, 1961; M. Leroy: Zarathustra et nous, Bruxelles, 1963; F. Koning: Zarathustras Jenseitsvorstellungen und das Alte Testament, Wien, 1964; G. Widengren: Die Religionen Irans, Stuttgart, 1965; R.N. Frye: Zoroastriiskie predstalveniya o bessamertii Duschii, Moscou, 1967; Gikvo Ito: Zoroaster shuhen-ron, Kyoto, 1967 F. Konig: L’influence de Zoroastre dans le monde, Le Caire, 1970; J.H. Hinnels: Zoroastruan Inflence on the New Testament, Leyden, 1973; E.M. Yamamucho: The Apocalypse of Adam, Mithraism and prechristian Gnosticism, Tokyo y Leyeden, 1974; J. Harmatta: A Biblia es Iran, Budapest, 1977; S. Shaked: Iranian Inflence on Judaism, Cambridge, 1978 & Jerusalem 1979;

‫ ﺻﻔﺤﻪ‬١۴ ‫ از‬٨ ‫ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫» ُرﻣﺎن ﻳﻬﻮدی« ِاﺳ ِﺘﺮ‬ ‫ﻳﮑﯽ از ﮐﺘﺎب هﺎی ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺗﻮرات ﺗﻤﺎﻣﺎ ﺑﻪ اﻳﺮان هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد و وﻗﺎﻳﻊ ﺁن ﻧﻴﺰ از اول ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ‬ ‫در ﺷﻮش و در درﺑﺎر ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ ﭘﺎرس ﻣﯽ ﮔﺬرد‪ .‬ﻧﺎم اﻳﻦ ﮐﺘﺎب »ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ« اﺳﺖ و داﺳﺘﺎن ﺁن داﺳﺘﺎن ﺗﺴﻠﻂ ﺑﯽ ﭼﻮن‬ ‫و ﭼﺮای دﺧﺘﺮی ﻳﻬﻮدی ﺑﺮ درﺑﺎر ﭘﺎدﺷﺎهﯽ اﻳﺮان در زﻣﺎن »اﺧﺸﻮرش« اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺗﻮرات »از هﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﺒﺶ ﺑﺮ‬ ‫‪ ١٢٧‬ﻣﻤﻠﮑﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ «.‬اﻳﻦ اﺧﺸﻮرش )ﮐﻪ ﻇﺎهﺮا ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎ ﻓﺮزﻧﺪ دارﻳﻮش هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ اﺳﺖ( در ﺳﺎل ﺳﻮم از‬ ‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺿﻴﺎﻓﺘﯽ در »داراﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺷﻮﺷﻦ« )ﺷﻮش( ﺑﺮای »ﻧﺸﺎن دادن ﺟﻼل و ﺣﺸﻤﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮد« ﺑﺮﭘﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ‪ ١٨٠‬روز ﺗﻤﺎم اداﻣﻪ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬و ﭘﺲ از اﻧﻘﻀﺎی اﻳﻦ ﻣﺪت ﺿﻴﺎﻓﺖ هﻔﺖ روزﻩ دﻳﮕﺮی در ﻗﺼﺮ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﯽ دهﺪ‬ ‫ﮐﻪ در روز هﻔﺘﻢ ﺁن در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺴﺘﯽ اﻣﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وﺷﺘﯽ ﺷﻬﺒﺎﻧﻮی او را ﺑﺎ ﺗﺎج ﻣﻠﻮﮐﺎﻧﻪ ﺑﺤﻀﻮر ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﻼﻳﻖ‬ ‫زﻳﺒﺎﺋﯽ او را از ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ )در ﻣﺘﻦ ﮐﻠﺪاﻧﯽ ﺗﻮرات ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻩ ﻓﺮﻣﻮد او ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﺮاﭘﺎ ﺑﺮهﻨﻪ‬ ‫ﺷﻮد(‪ ،‬وﻟﯽ ﺷﻬﺒﺎﻧﻮ از اﻳﻦ ﮐﺎر ﺳﺮﺑﺎز ﻣﯽ زﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻐﻀﻮب ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺷﺎﻩ ﭘﺲ از ﻣﺸﻮرت ﺑﺎ رﻳﺶ‬ ‫ﺳﻔﻴﺪان ﻗﻮم ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﮐﻪ رﺗﺒﻪ ﻣﻠﻮﮐﺎﻧﻪ وﺷﺘﯽ را ﺑﻪ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺗﺮ از او ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪهﺪ‪ ،‬و ﭘﺲ از ﺟﺴﺘﺠﻮ در‬ ‫ﺳﺮاﺳﺮ ﮐﺸﻮر‪ ،‬دﺧﺘﺮی ﺑﻨﺎم اﺳﺘﺮ ﮐﻪ ﻋﻤﻮزادﻩ و دﺧﺘﺮ ﺧﻮاﻧﺪﻩ »ﻣﺮدی ﻳﻬﻮدی ﺑﻨﺎم ﻣﺮدﺧﺎی ﺑﻦ ﻳﺎﺋﻴﺮﺑﻦ ﺷﻤﻌﯽ ﺑﻦ ﻗﻴﺲ‬ ‫ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از اورﺷﻠﻴﻢ ﺟﻼی وﻃﻦ ﮐﺮدﻩ و در داراﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺷﻮﺷﻦ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ« ﺑﺮای ﺷﻬﺒﺎﻧﻮﺋﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫وﻟﯽ ﺑﺪﺳﺘﻮر ﻣﺮد ﺧﺎی ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻳﻬﻮدی و ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪی ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻣﺮدﺧﺎی ﭘﻨﻬﺎن ﻧﮕﺎﻩ ﻣﯽ دارد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﺧﺸﻮرش وزﻳﺮی ﺑﻨﺎم هﺎﻣﺎن دارد ﮐﻪ‪» :‬ﺟﻤﻴﻊ ﺧﺎدﻣﺎن ﺷﺎﻩ ﺑﺤﻀﻮر او ﺳﺠﺪﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ «،‬اﻣﺎ ﻣﺮدﺧﺎی ﺳﺠﺪﻩ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫و هﺎﻣﺎن ﮐﻪ ﺑﺮ ﻳﻬﻮدی ﺑﻮدن ﻣﺮدﺧﺎی ﺁﮔﺎﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺼﺪ ﮐﺸﺘﻦ ﻣﺮد ﺧﺎی ﺑﻠﮑﻪ »ﻗﺼﺪ هﻼک ﻧﻤﻮدن ﺟﻤﻴﻊ‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ را ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻤﻠﮑﺖ اﺧﺸﻮرش ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﺁﻧﺮو ﮐﻪ ﻗﻮم ﻣﺮدﺧﺎی ﺑﻮدﻧﺪ‪ «،‬وﻟﯽ ﺑﺎ ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎل هﺎﻳﯽ‬ ‫ﮐﻪ در داﺳﺘﺎن اﺳﺘﺮ ﺑﺘﻔﺼﻴﻞ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻩ در ﻳﮏ ﺑﺰم ﻣﻴﮕﺴﺎری ﺑﻪ اﺳﺘﺮ ﻗﻮل ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ هﺮﭼﻪ را ﮐﻪ او‬ ‫ﺑﺨﻮاهﺪ‪ ،‬وﻟﻮ ﻧﺼﻒ ﻣﻤﻠﮑﺘﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪو ﺑﺪهﺪ‪ ،‬و اﺳﺘﺮ از او اﻋﺪام هﺎﻣﺎن را ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ‪ ،‬و ﺷﺎﻩ اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ را ﻣﯽ ﭘﺬﻳﺮد‪،‬‬ ‫و اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮ ﺁن ﺑﻪ اﺳﺘﺮ و ﻋﻤﻮﻳﺶ ﻣﺮدﺧﺎی اﺟﺎزﻩ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﻧﺎﻣﻪ هﺎﺋﯽ از ﺟﺎﻧﺐ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﻪ واﻟﻴﺎن و روﺳﺎی ‪١٢٧‬‬ ‫وﻻﻳﺖ از هﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﺒﺶ ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ« ﮐﻪ ﺑﻤﻮﺟﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ در هﻤﻪ ﺷﻬﺮهﺎ هﺴﺘﻨﺪ اﺟﺎزﻩ دادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‪:‬‬ ‫»ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻗﻮم هﺎ و وﻻﻳﺖ هﺎ را ﮐﻪ ﻗﺼﺪ اذﻳﺖ اﻳﺸﺎن ﻣﯽ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺎ اﻃﻔﺎل و زﻧﺎن اﻳﺸﺎن هﻼک ﺳﺎزﻧﺪ و ﺑﮑﺸﻨﺪ و ﺗﻠﻒ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و اﻣﻮال اﻳﺸﺎن را ﺗﺎراج ﮐﻨﻨﺪ« ‪ ...‬و ﻣﺮدﺧﺎی ﭘﺲ از ﺻﺪور اﻳﻦ ﺣﮑﻢ از ﺣﻀﻮر ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﻣﻠﻮﮐﺎﻧﻪ‬ ‫ﻻﺟﻮردی و ﺳﻔﻴﺪ و ﺗﺎج ﺑﺰرگ زرﻳﻦ و ردای ﮐﺘﺎن ﻧﺎزک ارﻏﻮاﻧﯽ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ رود و ﻳﻬﻮدﻳﺎن در ﺷﻬﺮ ﺷﻮﺷﻦ ﺷﺎدی و‬ ‫وﺟﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و داﺳﺘﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﺑﭙﺎﻳﺎن ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺟﻤﻴﻊ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺧﻮد را در هﻤﻪ وﻻﻳﺖ هﺎی اﺧﺸﻮش ﭘﺎدﺷﺎﻩ‬ ‫ﺑﻪ اﺟﺎزﻩ او ﺑﻪ دم ﺷﻤﺸﻴﺮ زدﻩ ﮐﺸﺘﻨﺪ و هﻼک ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ اﻳﺸﺎن هﺮﭼﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻌﻤﻞ ﺁوردﻧﺪ‪ ،‬و در داراﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺷﻮﺷﻦ‬ ‫ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬و در ﺁﻧﺮوز ﻋﺪد ﺁﻧﺎﻧﻴﺮا ﮐﻪ در داراﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺷﻮﺷﻦ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﺤﻀﻮر ﭘﺎدﺷﺎﻩ‬ ‫ﻋﺮﺿﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﻪ اﺳﺘﺮ ﻣﻠﮑﻪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در داراﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺷﻮﺷﻦ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻧﻔﺮ را هﻼک ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ در‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ وﻻﻳﺖ هﺎی ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﭼﻪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ؟ ﺣﺎل ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻮ ﭼﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ دادﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬و اﺳﺘﺮ ﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ در‬ ‫ﺷﻮﺷﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﺟﺎزت دادﻩ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻓﺮدا ﻧﻴﺰ ﻣﺜﻞ اﻣﺮوز ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬و ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺸﻮد‪ ،‬و ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺮ‬ ‫روﻳﻬﻢ هﻔﺘﺎد و هﻔﺖ هﺰار ﻧﻔﺮ از ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺧﻮﻳﺶ را ﮐﺸﺘﻨﺪ و ﺁﻧﺮوز را روز ﺑﺰم و ﺷﺎدی داﻧﺴﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫وﻟﺘﺮ در ارزﻳﺎﺑﯽ ﮐﻠﯽ ﺧﻮد از ﺗﻮرات‪ ،‬درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬هﻤﻪ ﻣﯽ داﻧﻴﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن‪ ،‬از ﺁﻏﺎز ﺗﺎ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻳﮏ رﻣﺎن ﺧﻴﺎﻟﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺣﺘﯽ ﻳﮏ رﻣﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ اﻧﺪازﻩ ﻣﻌﻴﻨﯽ ﺳﺮ و ﺗﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ در ﺁن‬ ‫ﻳﮏ ﺿﻴﺎﻓﺖ ﺷﺶ ﻣﺎﻩ ﺗﻤﺎم ﺑﺪون وﻗﻔﻪ اداﻣﻪ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و در ﺟﺎﺋﯽ ﮐﻪ هﺮودوت و دﻳﮕﺮ ﻣﻮرﺧﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﺟﻤﻠﮕﯽ ﺑﺮ‬ ‫ﻣﻘﺮرات اﺧﻼﻗﯽ ﺳﺨﺘﮕﻴﺮاﻧﻪ درﺑﺎر هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﻳﻦ درﺑﺎر دﺳﺘﻮر ﻧﺪادﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ هﻤﺴﺮش را‬ ‫ﺑﺮهﻨﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺗﺒﺎع و رﻋﺎﻳﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬و در هﺮ ﺟﺎﺋﯽ ﮐﻪ هﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻣﻘﺘﺪر ﺷﺮﻗﯽ‪ ،‬ﭼﻪ ﭘﺎرﺳﯽ و ﭼﻪ ﻋﺮب‬ ‫و ﺗﺮک و ﻣﻐﻮل و ﭼﻴﻨﯽ ﺣﺘﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﻳﮏ اﺳﺐ را ﺑﺮای اﺻﻄﺒﻞ ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ در اﺻﺎﻟﺖ ﺁن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻩ ‪ ١٢٧‬ﮐﺸﻮر دﺧﺘﺮ ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﯽ را ﺑﺪون هﻴﭻ ﺑﺮرﺳﯽ در ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ و ﻗﻮﻣﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ او ﺑﻪ هﻤﺴﺮی ﺧﻮد‬ ‫ﺑﺮﻧﮕﺰﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻳﮏ ﭘﻨﺎهﻨﺪﻩ ﻣﻔﻠﻮک ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﻨﺼﺐ ﺻﺪارت و ﻟﺒﺎس ﻣﻠﻮﮐﺎﻧﻪ و ﺗﺎج زرﻳﻦ ﻧﺒﺨﺸﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و در‬ ‫ﮐﺸﻮری ﮐﻪ روح اﻏﻤﺎض و ﻣﺪارای ﻣﺬهﺒﯽ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﺁن زﺑﺎﻧﺰد دوﺳﺖ و دﺷﻤﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺨﺎﻃﺮ ﭼﺸﻢ و اﺑﺮوی ﻳﮏ‬ ‫دﺧﺘﺮ ﻳﻬﻮدی اﺟﺎزﻩ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم هﺰاران ﻧﻔﺮ از اﺗﺒﺎع ﺧﻮد را ﺻﺎدر ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و از هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﻣﻴﺎن ﺳﻨﮕﺪﻟﯽ وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ و ﻧﻔﺮت ﺁور اﺳﺘﺮ ﻳﻬﻮدی در ﻣﻮرد ﮐﺸﺘﻦ هﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﺎ دﺳﺘﻮرهﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺨﺸﺶ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٩‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫و ﮔﺬﺷﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﻴﺢ ﺑﻪ ﭘﻴﺮوان ﺧﻮد دادﻩ اﺳﺖ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ دو ﮐﺘﺎب ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻳﮏ ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس واﺣﺪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد؟« و ﺧﻮد وﻟﺘﺮ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ اﻓﺰاﻳﺪ ﮐﻪ ﺁﻳﺎ ﺣﻖ ﺑﺎ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮاﻧﯽ ﭼﻮن ﺑﻮﻟﻴﻨﮕﺒﺮوک‪،‬‬ ‫دﻣﺎرﺳﻪ‪ ،‬ﻓﺮﻩ‪ ،‬ﺗﻴﺎدﻩ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻴﻪ‪ ،‬ﺑﻮﻻﻧﮋﻩ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﭼﻴﺰی از ﻗﺒﻴﻞ داﺳﺘﺎن هﺎی هﺰار و ﻳﮑﺸﺐ‬ ‫ﻣﻨﺘﻬﺎ از ﻧﻮع ﻣﺒﺘﺬل ﺁن داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و هﻤﮕﯽ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ ﮐﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺁن ﻳﮏ ﺣﺮف راﺳﺖ وﺟﻮد ﻧﺪارد؟‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻌﺘﺒﺮ ‪ Le monde de la Bible‬ﮐﻪ ﺑﺎ هﻤﮑﺎری ﻣﻮزﻩ ﻟﻮور ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬در ﺷﻤﺎرﻩ وﻳﮋﻩ ای ﮐﻪ‬ ‫در اﮐﺘﺒﺮ ‪ ١٩٩٧‬ﺑﻤﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﺮﮔﺰاری ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﺑﺰرگ اﻳﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن در اﻳﻦ ﻣﻮزﻩ اﻧﺘﺸﺎر داد‪ ،‬دو ﺑﺮرﺳﯽ ﺟﺎﻟﺐ‪ ،‬ﻳﮑﯽ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻳﮏ ﮐﺎرﺷﻨﺎس »ﻣﺮﮐﺰ ﻋﻠﻤﯽ ﭘﮋوهﺶ هﺎی ﻋﻠﻤﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻪ« ‪ ،CNRS‬و دﻳﮕﺮی ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻳﮑﯽ از اﻋﻀﺎء هﻴﺌﺖ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻩ ﻣﺠﻤﻊ »ﮔﺮان ﺷﺎن« ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﮐﻪ هﺮ دو ﻳﻬﻮدی هﺴﺘﻨﺪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ ﭼﺎپ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ‬ ‫ﺑﺠﺎی هﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻳﮕﺮی در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ‪ ،‬ﺑﺨﺶ هﺎی ﮐﻮﺗﺎهﯽ از هﺮ ﮐﺪام از ﺁﻧﻬﺎ را در اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻘﻞ ﮐﻨﻢ‪» :‬ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از‬ ‫اﺧﺸﻮرش )اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎ( ﮐﻠﻴﻪ ﮐﺴﺎن دﻳﮕﺮی ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ از ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ از ﻧﻈﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ و‬ ‫اﺳﺎﻣﯽ ﺁﻧﻬﺎ اﺻﻮﻻ اﺳﺎﻣﯽ ﺳﻤﺒﻮﻟﻴﮑﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب را ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻗﻠﻤﺮو داﺳﺘﺎن هﺎی ﺧﻴﺎﻟﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دهﻨﺪ ﺗﺎ ﻳﮏ‬ ‫وﻗﺎﻳﻊ ﻧﮕﺎری ﺗﺎرﻳﺨﯽ‪ ،‬ﻧﺎم هﺎﻳﯽ ﭼﻮن ﻣﺮدﺧﺎی و اﺳﺘﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻳﺎدﺁور ﻣﺮدوخ و اﻳﺸﺘﺎر ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﺎﺑﻠﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن در دوران اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﺧﻮد ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺟﺸﻦ ﭘﻮرﻳﻢ ﮐﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن هﻤﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺮای ﻳﺎدﺁوری هﻤﻴﻦ‬ ‫ﻣﺎﺟﺮای اﺳﺘﺮ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﺎدل ﻳﻬﻮدی ﺟﺸﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ هﻤﻴﻦ ﻧﺎم هﺮ ﺳﺎﻟﻪ در ﺁﻏﺎز ﺳﺎل ﻧﻮ‬ ‫ﺑﺎﺑﻠﻴﺎن ﺑﺮﭘﺎ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ١،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﻔﻬﻮم ﭘﻴﺮوزی ﻗﻮم ﻳﻬﻮد را در ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﺁﻧﺎن داﺷﺖ‪ .‬هﺪف از ﺳﻨﺎرﻳﻮی‬ ‫اﻳﻦ رﻣﺎن اﺳﺘﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻧﺸﺎن دادﻩ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺗﺒﺎع ﮐﺸﻮری دﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل هﻮﻳﺖ‬ ‫ﻳﻬﻮدی ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻤﻮازات ﺁن اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﺳﻨﮓ زﻳﺮﺑﻨﺎﺋﯽ ﻳﮏ رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ اﻳﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﺧﻮد ﻗﺮار دهﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ ﺑﺮای اﺑﻼغ اﻳﻦ ﭘﻴﺎم ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ در دوران هﺎﺋﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‪ ،‬ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ دوﻟﺖ هﺎی‬ ‫ﺣﺎﮐﻢ هﻤﺰﻳﺴﺘﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺖ ﺧﻮد را اﻧﮑﺎر ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪«.‬‬ ‫»ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ ﺑﺮای اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دهﺪ ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ رﻋﺎﻳﺎی ﺷﺎهﻨﺸﺎهﺎن اﻳﺮان ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺮﻳﮏ ﺧﻮﺑﯽ‬ ‫ﺑﺮای اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ و از اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﭘﺎدﺷﺎﻩ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻮﻃﺌﻪ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻋﻠﻴﻪ او ﻣﯽ ﺷﻮد دﻓﺎع ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در زﻣﺎن ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺁن اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در اﻳﻦ‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮری و ﺑﺨﺼﻮص ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺬهﺒﯽ ﺁﻧﺎن در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺰداﺋﯽ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﭼﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟ اﮔﺮ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‬ ‫ﮐﻪ زﻳﺮﺑﻨﺎی ﻓﮑﺮی ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻳﻬﻮداﺋﯽ ﺗﮑﻴﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎﺋﯽ ﻣﺰداﺋﯽ ﺗﮑﻴﻪ دارد‪ ،‬و‬ ‫اﮔﺮ ﺑﺪﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺘﺎب ﺗﻮرات اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن ﻣﻄﻠﻘﺎ از ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮاهﻴﻢ ﺷﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب را ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﻳﮏ اﺛﺮ ﺷﺒﻪ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﺷﺒﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪ ای ﺗﻠﻘﯽ ﮐﻨﻴﻢ‬ ‫ﮐﻪ در زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻌﻴﻦ و در ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﻌﻴﻦ دو ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺰداﺋﯽ و ﻳﻬﻮداﺋﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ «.‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺬﮐﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻧﻴﺎزی‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ ﻳﮑﯽ از ﮐﺘﺎب هﺎی رﺳﻤﯽ هﻤﺎن ﺗﻮراﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﻨﻴﺴﻪ هﺎی ﻳﻬﻮد و در ﮐﻠﻴﺴﺎهﺎی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‬ ‫ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺧﺪاوﻧﺪ و در ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺨﺸﯽ از ﺗﻮرات ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ ﺑﺼﻮرت وﺣﯽ اﻟﻬﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫__________________________‬ ‫‪ -١‬ﻋﻴﺪ ﭘﻮرﻳﻢ ﻋﻴﺪ ﺑﻬﺎری ﺑﺎﺑﻠﻴﺎن ﺑﻮد ﮐﻪ درﮐﻨﻌﺎن ﻧﻴﺰﺑﺮﮔﺬارﻣﯽ ﺷﺪ وﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﺁﻧﺮا ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎری ازدﻳﮕﺮﺳﻨﻦ ﺧﻮد ﺁﻧﺮا ازﺗﻤﺪن هﺎی ﭘﻴﺸﻴﻦ اﻗﺘﺒﺎس‬ ‫ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺸﻦ درروزهﺎی ‪١۴‬و‪ ١۵‬ﻣﺎﻩ ادرﺑﺮﭘﺎ ﻣﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎاواﺧﺮ اﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎﻩ اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﻨﻄﺒﻖ اﺳﺖ‪ ،‬و اﮐﻨﻮن ﻧﻴﺰ درهﻤﺎن زﻣﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻬﻮدﻳﺎن‬ ‫ﺑﺮﮔﺰارﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٠‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﮐﺘﺎب داﻧﻴﺎل‬ ‫ﮐﺘﺎب داﻧﻴﺎل ﻧﺒﯽ ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از ﮐﺘﺎب هﺎی ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺁن از ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﺎ اﻳﺮان ارﺗﺒﺎط‬ ‫دارد‪ ،‬و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ ﺳﺮاﭘﺎی ﺁن ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ و دور از واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﺗﺎرﻳﺨﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺗﻮرات‪ ،‬داﻧﻴﺎل ﻳﮑﯽ از‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ وی در درﺑﺎر ﺑﺎﺑﻞ و ﺑﻌﺪ از ﺁن در درﺑﺎر ﻣﺎد و هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﻬﻤﯽ ﻧﺎﺋﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ از ﺁن ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﺑﺴﻴﺎ زﻧﻨﺪﻩ ﺑﻪ زﻳﺎن ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن ﺧﻮﻳﺶ و ﺑﻪ ﻧﻔﻊ هﻤﮑﻴﺸﺎن ﺧﻮد ﺑﻬﺮﻩ‬ ‫ﺑﺮداری ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺎرﻳﺨﯽ اﻳﻦ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻮﻣﻨﺎن ﻳﻬﻮدی و ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻣﺜﻞ دﻳﮕﺮ ﮐﺘﺎب هﺎی »ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس«‬ ‫ﺑﺎزﺗﺎب ﺣﻘﺎﻳﻘﯽ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬هﻤﺎﻧﻨﺪ ﮐﺘﺎب اﺳﺘﺮ در ﺣﺪ ﻧﺎﺷﻴﺎﻧﻪ ای ﺑﯽ ﺳﺮ و ﺗﻪ و ﮔﺎﻩ اﺻﻮﻻ اﺑﻠﻬﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫دارﻳﻮش ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻣﺎد )و ﻧﻪ هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ( اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺮ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﮐﻠﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )و ﻧﻪ ﺑﺮ ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ ﭘﺎرس(‪ ،‬و ﭘﺴﺮ‬ ‫ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎ اﺳﺖ )و ﻧﻪ ﭘﺪر او(‪ ،‬و ﮐﻮرش ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﭘﺎرس ﺑﻌﺪ از دارﻳﻮش ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﯽ رﺳﺪ )و ﻧﻪ ﭘﻴﺶ از او(‪ .‬دارﻳﻮش‬ ‫در ﺁﻏﺎز ﭘﺮﺳﺘﻨﺪﻩ ﺑﻌﻞ ﺑﺖ ﺑﺰرگ ﺑﺎﺑﻠﯽ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻌﺪا ﻳﮏ اژدهﺎ را ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺘﺪ‪ ،‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ راهﻨﻤﺎﺋﯽ داﻧﻴﺎل ﻳﻬﻮدی‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ هﻤﻪ اﺗﺒﺎع اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﺧﻮد ﺻﺎدر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای داﻧﻴﺎل ﻟﺮزان و هﺮاﺳﺎن‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ «.‬ﺑﺨﺶ هﺎﺋﯽ از ﻣﺘﻦ ﻣﻘﺪس ﺗﻮراﺗﯽ اﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻌﺘﺒﺮ‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»‪ ...‬و ﻧﺒﻮﮐﺪ ﻧﺼﺮ )ﺑﺨﺖ اﻟﻨﺼﺮ( ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﺑﻞ رﺋﻴﺲ ﺧﻮاﺟﻪ ﺳﺮاﻳﺎن ﺧﻮﻳﺶ را اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‬ ‫)اﺳﺮای ﻳﻬﻮد ﺑﺎﺑﻞ( را ﮐﻪ ﻧﻴﮑﻮ ﻣﻨﻈﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺮای اﻳﺴﺘﺎدن در ﻗﺼﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﻴﺎورد ﺗﺎ ﻋﻠﻢ و زﺑﺎن ﮐﻠﺪاﻧﻴﺎن را ﺑﻪ اﻳﺸﺎن‬ ‫ﺗﻌﻠﻴﻢ دهﻨﺪ‪ .‬و ﭘﺎدﺷﺎﻩ وﻇﻴﻔﻪ روزاﻧﻪ از ﻃﻌﺎم و ﺷﺮاب ﺧﻮد ﺑﺮای ﺁﻧﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد و اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ اﻳﺸﺎن را ﺳﻪ ﺳﺎل‬ ‫ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺑﻌﺪ از ﺁن در ﺣﻀﻮر ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺣﺎﺿﺮ ﺁورﻧﺪ‪ .‬و در ﻣﻴﺎن اﻳﺸﺎن داﻧﻴﺎل و ﻣﻴﮑﺎﺋﻴﻞ و ﻋﺰرﻳﺎ از ﺑﻨﯽ ﻳﻬﻮدا‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ داﻧﻴﺎل ﺑﻪ رﺋﻴﺲ ﺳﺎﻗﻴﺎن ﮐﻪ ﺑﺮ او ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮔﻔﺖ ﻣﺴﺘﺪﻋﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﻦ و دوﺳﺘﺎﻧﻢ را دﻩ روز ﻓﻘﻂ ﺑﻘﻮﻻت‬ ‫ﺑﺮای ﺧﻮردن و ﺁب ﺑﺠﻬﺖ ﻧﻮﺷﻴﺪن ﺑﺪهﯽ و ﺑﻌﺪ از ﺁن ﭼﻬﺮﻩ هﺎی ﻣﺎ را و ﭼﻬﺮﻩ هﺎی ﺟﻮاﻧﺎن دﻳﮕﺮی را ﮐﻪ ﻃﻌﺎم و‬ ‫ﺷﺮاب ﭘﺎدﺷﺎﻩ را ﻣﯽ ﺧﻮرﻧﺪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻧﻤﺎﺋﯽ و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﻧﻬﺠﯽ ﮐﻪ ﺧﻮاهﯽ ﺑﺎ ﻣﺎ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﯽ‪ .‬و اﻳﺸﺎن را اﺟﺎﺑﺖ ﮐﺮد و ﺑﻌﺪ از‬ ‫اﻧﻘﻀﺎی دﻩ روز ﭼﻬﺮﻩ هﺎی اﻳﺸﺎن را دﻳﺪ ﮐﻪ از ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻮاﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻃﻌﺎم ﭘﺎدﺷﺎﻩ را ﻣﯽ ﺧﻮردﻧﺪ ﻧﻴﮑﻮﺗﺮ و ﻓﺮﺑﻪ ﺗﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ رﺋﻴﺲ ﺳﺎﻗﻴﺎن ﻃﻌﺎم و ﺷﺮاب اﻳﺸﺎن ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻘﻮﻻت و ﺁب ﺑﻪ اﻳﺸﺎن داد‪ ...‬و ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻀﺎی ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ‬ ‫ﻣﻌﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻩ ﺑﻮد رﺋﻴﺲ ﺧﻮاﺟﻪ ﺳﺮاﻳﺎن اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻧﺒﻮﮐﺪ ﻧﺼﺮ ﺁورد‪ ،‬و ﭘﺎدﺷﺎﻩ را از ﺁﻧﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮش ﺁﻣﺪ و‬ ‫اﻳﺸﺎن را از ﺟﻤﻊ دﻳﮕﺮان ﺑﻬﺘﺮ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬و داﻧﻴﺎل ﺗﺎ ﺳﺎل اول ﮐﻮرش ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎ ﻧﺒﻮﮐﺪ ﻧﺼﺮ ﺑﻮد« )ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ از ﮐﺘﺎب‬ ‫‪١‬‬ ‫داﻧﻴﺎل ﻧﺒﯽ‪ ،‬ﺑﺎب اول(‪.‬‬ ‫اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ ﻧﺒﻮﮐﺪ ﻧﺼﺮﺧﻮاب وﺣﺸﺘﻨﺎﮐﯽ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ ﮐﻪ او را ﺳﺨﺖ ﻧﮕﺮان ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ ،‬و اﻣﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﻣﺠﻮﺳﻴﺎن و‬ ‫ﺟﺎدوﮔﺮان و ﻓﺎﻟﮕﻴﺮان و ﮐﻠﺪاﻧﻴﺎن« ﺑﻪ ﺣﻀﻮر او ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻮاﺑﺶ را ﺗﻌﺒﻴﺮ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ از ﻋﻬﺪﻩ ﺑﺮﻧﻴﺎﻳﻨﺪ ﭘﺎرﻩ ﭘﺎرﻩ ﺷﻮﻧﺪ‬ ‫و ﺧﺎﻧﻪ هﺎﻳﺸﺎن ﻣﺰﺑﻠﻪ ﺷﻮد‪ «،‬و ﭼﻮن اﻳﺸﺎن ﻗﺎدر ﺑﺪﻳﻨﮑﺎر ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻦ هﻤﻪ ﺣﮑﻴﻤﺎن ﺑﺎﺑﻞ ﮐﻪ داﻧﻴﺎل و‬ ‫رﻓﻘﺎی ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻳﻬﻮدی او ﺣﻨﻨﻴﺎ و ﻣﻴﺸﺎﺋﻴﻞ و ﻋﺰرﻳﺎ ازﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬اﻣﺎ داﻧﻴﺎل ﺗﻘﺎﺿﺎی ﻣﻬﻠﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و‬ ‫در ﺁن ﺷﺐ ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮاب ﭘﺎدﺷﺎﻩ و ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ داﻧﻴﺎل ﺧﺒﺮ ﻣﯽ دهﺪ و ﻓﺮدای ﺁن داﻧﻴﺎل هﻤﻪ ﺧﻮاب‬ ‫ﺑﺨﺖ اﻟﻨﺼﺮ و ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺁﻧﺮا ﺑﺪو ﺑﻴﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪» :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻧﺒﻮﮐﺪ ﻧﺼﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺮوی ﺧﻮد دراﻓﺘﺎدﻩ داﻧﻴﺎل را ﺳﺠﺪﻩ ﻧﻤﻮد و وی‬ ‫را ﺧﻄﺎب ﮐﺮدﻩ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺪرﺳﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺪای ﺗﻮ ﺧﺪای ﺧﺪاﻳﺎن و ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﭘﺎدﺷﺎﻩ داﻧﻴﺎل را ﻣﻌﻈﻢ ﺳﺎﺧﺖ و‬ ‫او را ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﺑﺎﺑﻞ ﺣﮑﻮﻣﺖ داد و رﺋﻴﺲ روﺳﺎ ﺑﺮ ﺟﻤﻴﻊ ﺣﮑﻤﺎی ﺑﺎﺑﻞ ﺳﺎﺧﺖ« )ﮐﺘﺎب داﻧﻴﺎل ﻧﺒﯽ‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪،‬‬ ‫‪.(۴٨-۴۶‬‬

‫________________________________‬ ‫‪ -١‬وﻟﺘﺮ در اﺷﺎرﻩ ﺑﺪﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ از ﮐﺘﺎب داﻧﻴﺎل ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺁدم هﺎی ﮐﺞ ﺧﻴﺎل از اﻳﻦ رواﻳﺖ ﻣﻘﺪس ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﺖ اﻟﻨﺼﺮ اﺣﺘﻤﺎﻻ‬ ‫ﺗﻤﺎﻳﻼﺗﯽ اﻧﺤﺮاﻓﯽ داﺷﺘﻪ و ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ داﻧﻴﺎل ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺗﻮرات در اﺻﻞ هﻢ ﻧﻴﮑﻮ ﻣﻨﻈﺮ ﺑﻮدﻩ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﻴﻦ رژﻳﻢ ﻏﺬاﺋﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎص او‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺧﻮد او ﺑﺎ اﻳﻦ اﻓﮑﺎر ﺷﻴﻄﺎﻧﯽ ﺳﺮ و ﮐﺎری ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١١‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﻧﺒﻮﮐﺪ ﻧﺼﺮ اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ ﻣﺠﺴﻤﻪ ای را از ﺧﺪای ﺑﺎﺑﻠﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ ۶٠‬ذراع و ﻋﺮض ‪ ۶‬ذراع ﻣﯽ ﺳﺎزد و‬ ‫هﻤﻪ ﺑﺰرﮔﺎن ﮐﺸﻮر را ﺑﻪ ﺳﺠﺪﻩ ﺑﺮ ﺁن دﻋﻮت ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﭼﻮن داﻧﻴﺎل و دوﺳﺘﺎن او از ﺳﺠﺪﻩ ﺳﺮﺑﺎز ﻣﯽ زﻧﻨﺪ ﺳﻪ دوﺳﺖ‬ ‫داﻧﻴﺎل را ﺑﻪ درون ﮐﻮﻩ ﺁﺗﺶ ﻣﯽ اﻓﮑﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﻳﻦ هﺮ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ اﺗﻔﺎق ﻧﻔﺮ ﭼﻬﺎرﻣﯽ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﭘﺴﺮ ﺧﺪا اﺳﺖ در‬ ‫ﻣﻴﺎن ﺁﺗﺶ ﻣﯽ ﺧﺮاﻣﻨﺪ و »ﻧﻪ ﺁﺗﺶ ﺑﻪ ﺑﺪن هﺎی اﻳﺸﺎن اﺛﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻮﺋﯽ از ﺳﺮﺷﺎن ﻣﯽ ﺳﻮزد‪ ،‬ﻧﻪ رﻧﮓ ردای‬ ‫اﻳﺸﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ «،‬و ﺁﻧﻮﻗﺖ ﻧﺒﻮﮐﺪ ﻧﺼﺮ دوﺑﺎرﻩ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﻣﺘﺒﺎرک ﺑﺎد ﺧﺪای ﺷﺪرک و ﻣﻴﺸﮏ و ﻋﺒﺪ ﻧﻐﻮ‪ ،‬و ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ از ﺁن ﭘﺲ هﺮ ﻗﻮم و اﻣﺖ و زﺑﺎن ﮐﻪ ﺣﺮف ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ای ﺑﻪ ﺿﺪ اﻳﻦ ﺧﺪا ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﭘﺎرﻩ ﭘﺎرﻩ ﺷﻮﻧﺪ و ﺧﺎﻧﻪ هﺎﻳﺸﺎن‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺰﺑﻠﻪ ﻣﺒﺪل ﮔﺮدد و ﻧﺎﻣﻪ ای ﺑﻪ »ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻗﻮم هﺎ و اﻣﺖ هﺎ و زﺑﺎن هﺎ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﯽ زﻣﻴﻦ ﺳﺎﮐﻨﻨﺪ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺧﺪای ﺗﺎزﻩ ﺧﺪاﺋﯽ ﻋﻈﻴﻢ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻠﮑﻮت او ﻣﻠﮑﻮت ﺟﺎوداﻧﯽ اﺳﺖ و ﺳﻠﻄﻨﺖ او ﺗﺎ اﺑﺪاﻻﺑﺎد ‪ ...‬و اﻻن ﻣﻦ‬ ‫ﮐﻪ ﻧﺒﻮﮐﺪ ﻧﺼﺮ هﺴﺘﻢ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺁﺳﻤﺎن هﺎ را ﺗﺴﺒﻴﺢ و ﺗﮑﺒﻴﺮ و ﺣﻤﺪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻢ‪ «.‬وﻟﯽ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﺑﺨﺖ اﻟﻨﺼﺮ ﺑﻪ‬ ‫دﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬در ﺿﻴﺎﻓﺖ ﺑﺰرﮔﯽ ﮐﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ او ﺑﻠﺸﺼﺮ در ﮐﺎخ ﺑﺎﺑﻞ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬دﺳﺘﯽ ﻧﺎﻣﺮﺋﯽ در ﻧﻮﺷﺘﻪ ای ﮐﻪ‬ ‫داﻧﻴﺎل ﻣﻌﻨﯽ ﺁﻧﺮا ﺑﺮای او ﺷﺮح ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﺑﻪ وی اﻃﻼع ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ او ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪﻩ و ﺑﻪ ﻣﺎدﻩ و ﭘﺎرس هﺎ‬ ‫ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و هﻤﺎن ﺷﺐ ﺑﻠﺸﺼﺮ ﮐﺸﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺪﻧﺒﺎل اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا‪ ،‬ﺟﺎﻟﺒﺘﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ اﻓﺴﺎﻧﻪ داﻧﻴﺎل ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد‪ :‬دارﻳﻮش ﻣﺎدی )و ﻧﻪ ﮐﻮرش ﭘﺎرﺳﯽ( ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﮐﻠﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﮐﻪ ‪ ١٢٠‬واﻟﯽ ﺑﺮ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﻧﺼﺐ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﺁﻧﻬﺎ را زﻳﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﺳﻪ وزﻳﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد ﮐﻪ داﻧﻴﺎل وزﻳﺮ اﻋﻈﻢ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﭼﻮن ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻓﺮﻣﺎن ﺻﺎدرﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ هﺮ ﮐﺴﯽ ﺗﺎ ﺳﯽ روز ﺧﺪاﺋﯽ ﻏﻴﺮ از او دﻋﺎ ﮐﻨﺪ در ﭼﺎﻩ ﺷﻴﺮان‬ ‫اﻓﮑﻨﺪﻩ ﺷﻮد‪ ،‬و واﻟﻴﺎن ﭘﺎدﺷﺎﻩ داﻧﻴﺎل را در ﺣﺎل دﻋﺎ ﮐﺮدن ﺑﺴﻮی اورﺷﻠﻴﻢ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬داﻧﻴﺎل را ﺑﻪ ﮔﻮدال ﺷﻴﺮان‬ ‫ﻣﯽ اﻧﺪازﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺻﺒﺤﮕﺎﻩ او را ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﻴﺮهﺎ ﭘﻴﺶ ﭘﺎﻳﺶ ﻣﺜﻞ ﺑﺮﻩ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و داﻧﻴﺎل دوﺑﺎرﻩ ﺻﺪر اﻋﻈﻢ‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و ﭘﺲ از ﺁن دارﻳﻮش ﺑﻪ ﺟﻤﻴﻊ ﻗﻮم هﺎ و اﻣﺖ هﺎ و زﺑﺎن هﺎﺋﯽ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن ﺳﺎﮐﻦ هﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﺻﺎدر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬در هﺮ ﻣﻤﻠﮑﺘﯽ از ﻣﻤﺎﻟﮏ او ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺧﺪای داﻧﻴﺎل ﻟﺮزان و هﺮاﺳﺎن ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫او ﺧﺪای ﺣﯽ و ﺗﺎ اﺑﺪاﻻﺑﺎد ﻗﻴﻮم اﺳﺖ و ﻣﻠﮑﻮت او ﺑﯽ زوال اﺳﺖ« )ﮐﺘﺎب داﻧﻴﺎل ﻧﺒﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪٢۶ ،‬و‪.(٢٧‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از »دارﻳﻮش ﺑﻦ اﺧﺸﻮرش ﮐﻪ از ﻧﺴﻞ ﻣﺎدﻳﺎن و ﺑﺮ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﮐﻠﺪاﻧﻴﺎن ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﻮد« )ﮐﺘﺎب داﻧﻴﺎل‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ (١،‬ﮐﻮرش‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻓﺎرس ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ او ﻣﯽ ﺷﻮد )ﺑﺎب دهﻢ‪ (١ ،‬وﻟﯽ داﻧﻴﺎل هﻤﭽﻨﺎن ﺑﺎ ﺣﺪود ﻳﮏ ﻗﺮن ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﻧﺒﻮﮐﺪ ﻧﺼﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺒﻴﺮ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﻮاب هﺎی ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ را ﺑﺼﻮرت اﻧﺴﺎﻧﯽ از زﺑﺮﺟﺪ درﺧﺸﺎن ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﭼﻮن ﺷﻌﻠﻪ ﺁﺗﺶ و دﺳﺖ و ﭘﺎﺋﯽ ﭼﻮن ﻣﻔﺮغ ﺻﻴﻘﻠﯽ و ﺻﺪاﺋﯽ ﭼﻮن هﻤﻬﻤﻪ دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺳﭙﺎهﻴﺎن‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﻴﮑﺎﺋﻴﻞ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺪت ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﺮوز ﺑﺎ رﺋﻴﺲ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن اﻳﺮان ﮐﺸﺘﯽ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم او را ﻣﻐﻠﻮب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و دارﻳﻮش ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺑﺖ ﺑﻌﻞ ﮐﻪ روزاﻧﻪ ‪ ١٢‬ﮐﻴﻠﻮ ﺁرد و ‪ ۴٠‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﺮﻳﺎن و ‪ ۶‬ﺧﻤﺮﻩ ﺷﺮاب ﺧﻮراک او اﺳﺖ ﻣﯽ ﭘﺮدازد و ﺑﻌﺪ از او‬ ‫ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺘﺶ اژدهﺎﺋﯽ روی ﻣﯽ ﺁورد و ﺑﻪ داﻧﻴﺎل اﻃﻼع ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ اژدهﺎ ﺧﺪای زﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺑﻪ ﻣﻮﻋﻈﻪ و‬ ‫راهﻨﻤﺎﺋﯽ داﻧﻴﺎل ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺑﻌﻞ را ﻣﯽ ﺷﮑﻨﺪ و ﮐﺎهﻨﺎن ﺁﻧﺮا ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺧﻮدش ﻧﻴﺰ ﻳﻬﻮدی ﻣﯽ ﺷﻮد )ﮐﺘﺎب‬ ‫دوم داﻧﻴﺎل‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ(‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٢‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺤﻤﻴﺎ‬ ‫ﮐﺘﺎب ِﻧ ِ‬ ‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﮐﺘﺎب از ﮐﺘﺎب هﺎی ﺗﻮرات ﮐﻪ ﺑﻪ اﻳﺮان اﺧﺘﺼﺎص دادﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﺘﺎب ﻧﺤﻤﻴﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺤﻤﻴﺎ ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﺧﻮدش ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‬ ‫ﺳﺎﻗﯽ »ارﺗﺤﺸﺴﺘﺎ« ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﻳﺮان اﺳﺖ‪ ١،‬وﻟﯽ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﺼﻮرت ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻳﻬﻮﻩ از ﮐﺘﺎب ﺗﻮرات ﺳﺮ ﺑﺮﻣﯽ ﺁورد و ﮐﺘﺎب او‬ ‫ﺑﻨﺎم ﮐﺘﺎب ﻧﺤﻤﻴﺎ ﻳﮑﯽ از ﮐﺘﺎب هﺎی درﺟﻪ اول ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺧﻮد ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﺎﺟﺮا را ﭼﻨﻴﻦ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪:‬‬ ‫»‪ ...‬و در ﻣﺎﻩ ﻧﻴﺴﺎن در ﺳﺎل ﺑﻴﺴﺘﻢ ارﺗﺤﺸﺴﺘﺎ ﭘﺎدﺷﺎﻩ واﻗﻊ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﺮاب ﭘﻴﺶ وی ﺑﻮد و ﻣﻦ ﺷﺮاب را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ‬ ‫دادم‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﻦ ﺳﺎﻗﯽ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﻮدم‪ ...‬و او ﻣﺮا ﮔﻔﺖ ﭼﺮا روی ﺗﻮ ﻣﻠﻮل اﺳﺖ ﻳﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻴﻤﺎر هﺴﺘﯽ؟ ﭘﺲ ﻣﻦ ﺑﻴﻨﻬﺎﻳﺖ‬ ‫ﺗﺮﺳﺎن ﺷﺪم و ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﮔﻔﺘﻢ ﭘﺎدﺷﻪ ﺗﺎ اﺑﺪاﻻﺑﺎد زﻧﺪﻩ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬روﻳﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻼل ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺣﺎل ﺁﻧﮑﻪ ﺷﻬﺮی ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻊ‬ ‫ﻗﺒﺮهﺎی ﭘﺪراﻧﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﺮاب اﺳﺖ و دروازﻩ هﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪ .‬ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻣﺮا ﮔﻔﺖ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﯽ ﻃﻠﺒﯽ؟ ﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻩ را ﭘﺴﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ و اﮔﺮ ﺑﻨﺪﻩ ات در ﺣﻀﻮرت اﻟﺘﻔﺎت ﻳﺎﺑﺪ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻳﻬﻮدا ﺑﻔﺮﺳﺖ ﺗﺎ ﺁﻧﺮا ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻧﻤﺎﻳﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﭘﺎدﺷﺎﻩ‬ ‫ﺻﻮاب دﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﺮا ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ و ﺳﺮداران ﺳﭙﺎﻩ و ﺳﻮاران ﻧﻴﺰ هﻤﺮاﻩ ﻣﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد« )ﮐﺘﺎب ﻧﺤﻤﻴﺎی ﻧﺒﯽ‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪.(١٠-١ ،‬‬ ‫ﻧﺤﻤﻴﺎ ﺑﻪ اورﺷﻠﻴﻢ ﻣﯽ رﺳﺪ و ﻓﺮﻣﺎن ﭘﺎدﺷﺎﻩ را ﺑﻪ واﻟﻴﺎن ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪:‬‬ ‫»… ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺷﺒﮕﺎهﺎن ﺑﻄﻮر ﻧﺎﺷﻨﺎس از ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻤﻪ اژدهﺎ ﺗﺎ دروازﻩ ﺧﺎﮐﺮوﺑﻪ ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻢ و ﺑﺮای ﻋﺒﻮر ﭼﻬﺎرﭘﺎﺋﯽ ﮐﻪ‬ ‫زﻳﺮ ﻣﻦ ﺑﻮد در ﺧﺮاﺑﻪ هﺎ راهﯽ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﮐﺎهﻨﺎن و ﺷﺮﻓﺎ و ﺳﺮوران از ﺧﺪای ﺧﻮد ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻣﯽ ﺑﻮد و ﻧﻴﺰ‬ ‫از ﻣﻼﻃﻔﺘﯽ ﮐﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﺧﺒﺮ دادم و هﻤﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺮﺧﻴﺰﻳﻢ و ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ« )ﺑﺎب دوم‪ .(١٨-١٣ ،‬ﺑﺪﻳﻦ‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺼﺎر ﺑﺰرگ اورﺷﻠﻴﻢ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺳﻨﺒﻠﻂ ﺣﺮوﻧﯽ و ﺷﻤﻌﻴﺎ اﺑﻦ دﻻﻳﺎاﺑﻦ ﻣﻬﻴﻄﺒﺌﻴﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﺤﻤﻴﺎ‬ ‫ﺑﺮادر ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﺋﯽ ﺁن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻃﺒﻖ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﯽ دهﺪ ‪ ۴٢٣۶٠‬ﻧﻔﺮ را در ﺁن ﻣﺴﮑﻦ ﻣﯽ دهﺪ‪،‬‬ ‫ﺳﻮای ‪ ٧٣٣٧‬ﻧﻔﺮ ﻏﻼﻣﺎن و ﮐﻨﻴﺰان و ‪ ٢۴۵‬ﻧﻔﺮ ﻣﻄﺮب و ‪ ٧٣۶‬اﺳﺐ و ‪ ٢۴۵‬ﻗﺎﻃﺮ و ‪ ۴٣۵‬ﺷﺘﺮ و ‪ ۶٧٢٠‬اﻻغ‪ ،‬و‬ ‫ﺿﻤﻨًﺎ ‪ ۴١‬هﺰار درم ﻃﻼ و ‪ ٢٢٠٠‬ﻣﻨﺎی ﻧﻘﺮﻩ و ‪ ۵٩٧‬دﺳﺖ ﻟﺒﺎس ﮐﻬﺎﻧﺖ و ‪ ۵٠‬ﻗﺎب ﺑﻪ ﺧﺰاﻧﻪ هﺪﻳﻪ دادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻋﺰرای ﮐﺎهﻦ ﮐﻪ او ﻧﻴﺰ در درﺑﺎر ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﻳﺮان ﺧﺪﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻩ و از ﺟﺎﻧﺐ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدﺁوری ﻣﺘﻦ‬ ‫ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺗﻮرات ﺑﺮای ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﺟﺰاﺋﯽ ﺑﺮای ﺁﻧﺎن ﺑﻪ اورﺷﻠﻴﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ در روز‬ ‫اول ﻣﺎﻩ هﻔﺘﻢ در ﮐﻨﺎر دروازﻩ ﺁب از روﺷﻨﺎﺋﯽ ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﻧﺼﻒ روز ﺗﻮرات ﺑﺮای ﻗﻮم ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪ و ﮐﺎهﻨﺎن دﻳﮕﺮ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ‬ ‫ﺻﺪای روﺷﻦ ﺗﮑﺮار و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻗﻮم ﭼﻮن ﮐﻼم ﺗﻮرات را ﻣﯽ ﺷﻨﻮﻧﺪ ﺷﻴﻮن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و در روز ﺑﻴﺴﺖ و‬ ‫ﭼﻬﺎرم ﭘﻼس درﺑﺮ ﺧﺎک ﺑﺮﺳﺮ ﺑﻪ ﮔﻨﺎهﺎن ﺧﻮد و ﺗﻘﺼﻴﺮات ﭘﺪراﻧﺸﺎن اﻋﺘﺮاف ﻣﯽ ﺁورﻧﺪ و ﺑﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ از ازل‬ ‫ﻣﺘﺒﺎرک ﺑﺎﺷﯽ زﻳﺮا ﺗﻮ ﺑﻮدی ﮐﻪ اﺳﻢ ﺁﺑﺮام را ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻮدی… و ﭘﺎدﺷﺎهﺎن و ﻗﻮم هﺎی ﮐﻨﻌﺎﻧﻴﺎن را ﺗﺴﻠﻴﻢ‬ ‫اﻳﺸﺎن ﻧﻤﻮدی ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ هﻼﮐﺖ رﺳﺎﻧﻨﺪ و زﻣﻴﻦ هﺎی ﺑﺮوﻣﻨﺪ و ﺧﺎﻧﻪ هﺎی ﭘﺮ از ﻧﻔﺎﻳﺲ و ﭼﺸﻤﻪ هﺎی ﮐﻨﺪﻩ ﺷﺪﻩ و‬ ‫ﺗﺎﮐﺴﺘﺎن هﺎ و ﺑﺎغ هﺎی زﻳﺘﻮن و درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮﻩ دار ﺑﯽ ﺷﻤﺎر ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺘﺼﺮف ﺁوردﻧﺪ و ﺧﻮردﻩ و ﺳﻴﺮ ﺷﺪﻩ و ﻓﺮﺑﻪ ﮔﺸﺘﻪ‬ ‫و از ﻧﻌﻤﺖ هﺎی ﻋﻈﻴﻢ او ﻣﺘـﻠـﺬ ذ ﮔﺮدﻧﺪ )ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ از ﺑﺎب هﺎی ﺷﺸﻢ ﺗﺎ ﻧﻬﻢ ﮐﺘﺎب ﻧﺤﻤﻴﺎ(‪ .‬و در ﭘﯽ اﻳﻦ اﻗﺮار ﺑﻪ ﮔﻨﺎﻩ‬ ‫ﻋﻬﺪ ﻧﺎﻣﻪ ای ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻣﻀﺎء ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ دﺧﺘﺮان ﺧﻮد را ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﻏﻴﺮ ﻳﻬﻮدی ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻨﻌﺎن ﻧﺪهﻨﺪ و‬ ‫دﺧﺘﺮان ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﻴﺰ ﺑﺮای ﭘﺴﺮان ﺧﻮد ﻧﮕﻴﺮﻧﺪ و از ﺁﻧﻬﺎ در روزهﺎی ﺷﻨﺒﻪ ﻣﺘﺎع ﻳﺎ ﺁذوﻗﻪ ﻧﺨﺮﻧﺪ و ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ هﺎی‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن و ﮔﺎوان و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪاﻧﺸﺎن را وﻗﻒ ﻳﻬﻮﻩ ﮐﻨﻨﺪ )هﻤﺎن ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﺑﺎب هﺎی دهﻢ ﺗﺎ دوازدهﻢ(‪.‬‬ ‫ﺑﺎ هﻤﻪ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﻨﻄﻘﺎ اﻧﺘﻈﺎر ﺟﻌﻞ و ﺗﻘﻠﺒﯽ ﻋﻤﺪی را در ﻳﮏ ﮐﺘﺎب »ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ« ﻧﻤﯽ ﺑﺎﻳﺪ داﺷﺖ‪ ،‬واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫ﺗﻮرات در ﻣﻮرد ﺁزادی ﻗﻮم ﻳﻬﻮد از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﻮرش ﺑﺰرگ ﭘﺲ از ﺗﺼﺮف ﺑﺎﺑﻞ و ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺘﻦ ﻓﺮﻣﺎن اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ در‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﭼﻨﺎن ﺁﺷﮑﺎرا ﺟﻌﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در هﺮ دادﮔﺎﻩ اﻣﺮوزی ﺑﺼﻮرت ﻧﺸﺮ اﮐﺎذﻳﺐ ﻣﻮرد‬ ‫ﭘﻴﮕﺮد ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﺎﻳﺎﻧﯽ »ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ اﻳﺎم« در ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻼت ﺗﻤﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‪» :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﮐﻮرش ﭘﺎدﺷﺎﻩ‬ ‫_________________________________‬ ‫‪ -١‬هﻮﻳﺖ واﻗﻌﯽ اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺧﺸﻮرش داﺳﺘﺎن اﺳﺘﺮ روﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﯽ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﯽ رود ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر اردﺷﻴﺮ اول )ارﺗﺨﺸﺘﺮ ‪(Artaxerxes‬‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﺸﺎﻳﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٣‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻧﻘﺶ اﻳﺮان در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﻓﺎرس را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ ﺗﺎ در ﺳﺎل اول ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮد در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻤﺎﻟﮏ ﺧﻮد ﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎﻓﺬ ﮐﺮد و در ﺁن ﻧﻮﺷﺖ‪ :‬ﮐﻮرش ﭘﺎدﺷﺎﻩ‬ ‫ﻓﺎرس ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای ﺁﺳﻤﺎن هﺎ ﻣﺮا ﻓﺮﻣﺎﻧﺮوای ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻤﺎﻟﮏ زﻣﻴﻦ ﮐﺮدﻩ و ﺑﻪ ﻣﻦ اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ای ﺑﺮای وی در اورﺷﻠﻴﻢ ﮐﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﻳﻬﻮد اﺳﺖ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﺎﻳﻢ‪ «.‬اﺻﻞ اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﮐﻮرش در ﮐﺎوش هﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ‬ ‫ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﮐﺸﻒ ﺷﺪﻩ و اﮐﻨﻮن ﺑﻨﺎم »اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﮐﻮرش« در ﻣﻮزﻩ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ در ﻟﻨﺪن ﻧﮕﺎهﺪاری ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺘﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺁن ﻧﻴﺰ در ﺁﺋﻴﻦ ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺖ دو هﺰار و ﭘﺎﻧﺼﺪوﻣﻴﻦ ﺳﺎل ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاری ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ اﻳﺮان در ﺳﺎل ‪١٣۵٠‬‬ ‫)‪ ١٩٧١‬ﻣﺴﻴﺤﯽ( ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎری از زﺑﺎن هﺎی ﺟﻬﺎن ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪ و در دﺳﺘﺮس ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻧﻴﺰ ﺑﺼﻮرت ﻣﺪرﮐﯽ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﯽ در زﻣﻴﻨﻪ »ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ« در ﺑﻨﺎی ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ در ﻧﻴﻮﻳﻮرک ﻧﺼﺐ ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺘﻦ ﻧﻪ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺻﺤﺒﺘﯽ از‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﮐﻮرش را ﻓﺮﻣﺎﻧﺮوای ﺟﻬﺎن ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ و ﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ از ﺟﺎﻧﺐ او ﺑﻪ ﮐﻮرش ﻣﺄﻣﻮرﻳﺘﯽ در‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺧﺎﻧﻪ ای ﺑﺮای وی در اورﺷﻠﻴﻢ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ واﻗﻌﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻮرش ﺑﺮای ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺗﺒﺎع‬ ‫ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ ﭘﺎرس ﺣﻖ ﺁزادی ﻋﻘﻴﺪﻩ و ﺁزادی ﻣﺬهﺐ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﮐﺘﺎب هﺎی اﺳﺘﺮ و داﻧﻴﺎل و ﻧﺤﻤﻴﺎ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻣﻄﻠﺒﯽ ﺧﻼف واﻗﻊ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن اﻳﺮان‪ :‬دارﻳﻮش‪ ،‬ﺧﺸﺎﻳﺎرﺷﺎ‪ ،‬اردﺷﻴﺮ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﻻاﻗﻞ در اﻳﻦ‬ ‫ﮐﺘﺎب هﺎ ﻣﺘﻦ ﻣﺸﺨﺼﯽ از ﺁن ﻧﻮع ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﻮرش ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اراﺋﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻨﺪ ﻗﺮن ﺑﻌﺪ از ﺁن‪ ،‬اﮐﺘﺸﺎف‬ ‫ﻣﺘﻦ اﺻﻠﯽ‪ ،‬ﺟﻌﻠﯽ ﺑﻮدن رواﻳﺖ ﻳﮏ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ را ﻣﺴﺠﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١۴‬از ‪ ١۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺟﻬﺎن ﭘﺲ از ﻣﺮگ‪ ،‬در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺟﻬﺎن ﭘﺲ از ﻣﺮگ‬ ‫در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم ﺑﻬﺸﺖ و دوزخ ﮐﻪ از ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﻨﻴﺎدی ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی اﺳﺖ و ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﯽ در زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮﻩ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن‬ ‫و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻼف ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻨﻄﻘﺎ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ ﺗﻮان داﺷﺖ در هﺮ ﮐﺪام از اﻳﻦ ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺑﺎ دوﺗﺎی دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‬ ‫و درک ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻀﺎدی در ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺧﺪای ﻣﺸﺘﺮک و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺸﺘﺮک‬ ‫دارﻧﺪ از دﻳﺮﺑﺎز ﺑﺮای ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻔﺴﺮان ﻣﺬهﺒﯽ دﺷﻮار ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ در ﻳﮑﯽ از اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ هﺎ اﺳﺎﺳﺎ وﺟﻮد‬ ‫ﺑﻬﺸﺖ و دوزﺧﯽ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ و ﺁﻧﭽﻪ هﻢ ﮐﻪ اﻣﺮوز در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ در ﺁن وﺟﻮد دارد ﺑﻌﺪهﺎ و ﺁﻧﻬﻢ ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﮐﺎﻣﻼ‬ ‫ﻣﺒﻬﻢ ﺑﺪان اﻓﺰودﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در دﻳﮕﺮی ﻓﻘﻂ از دوزخ ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﮐﻤﺎﺑﻴﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ رود و ﺑﻬﺸﺖ ﻣﺎهﻴﺘﯽ ﺻﺮﻓ ًﺎ‬ ‫ﻣﻌﻨﻮی دارد ﮐﻪ از ﺁن ﺗﻮﺻﻴﻒ روﺷﻨﯽ ﺑﻌﻤﻞ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺳﻮﻣﯽ ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺎﻏﯽ ﭘﻬﻨﺎور و‬ ‫هﻤﻴﺸﻪ ﺳﺮﺳﺒﺰ و ﭘﺮ از ﺟﻮی هﺎی ﺷﻴﺮ و ﻋﺴﻞ و ﺷﺮاب ﻃﻬﻮر و درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮﻩ دار و ﺣﻮرﻳﺎن و ﻏﻼﻣﺎن ﺑﻬﺸﺘﯽ و‬ ‫ﺟﻬﻨﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻴﺎهﭽﺎﻟﯽ ﺁﺗﺸﻴﻦ و ﺁﮐﻨﺪﻩ از ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﺑﺮ دﺳﺖ و ﺁب ﺟﻮﺷﺎن و ﻏﺬای ﭼﺮﮐﻴﻦ و درﺧﺖ زﻗﻮم‬ ‫ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎن اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ اﺻﻮﻻ ﺑﺮداﺷﺖ‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﯽ از زﻧﺪﮔﯽ در ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮ و ﻃﺒﻌﺎ از ﺑﻬﺸﺖ ﻳﺎ ﺟﻬﻨﻢ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ و ارواح ﻣﺮدﮔﺎن ﺟﻤﻠﮕﯽ در ﻣﮑﺎن ﺗﺎرﻳﮏ و‬ ‫ﺳﺮد و ﺧﺎﻣﻮش ﺑﻨﺎم ﺷﺌﻮل ﻣﯽ زﻳﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﻠﻤﺮو ﻇﻠﻤﺖ و ﺳﮑﻮت ﺑﻮد و در ﻣﺤﻠﯽ در زﻳﺮ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻳﺎ در ژرﻓﻨﺎی اﻗﻴﺎﻧﻮس‬ ‫ﻧﺎﻣﺘﻨﺎهﯽ ﮐﺎﺋﻨﺎت‪ ،‬ﻳﺎ در ﻣﮑﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ای ﮐﻪ هﺮ ﺷﺎﻣﮕﺎﻩ ﺧﻮرﺷﻴﺪ در ﺁﻧﺠﺎ ﻏﺮوب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻇﻠﻤﺎت را ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺧﻮد ﻣﯽ ﺁورد‬ ‫ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬در اﻳﻦ دﻳﺎر ﺧﺎﻣﻮﺷﺎن هﻤﻪ ﻣﺮدﮔﺎن ﻣﺮد و زن و ﻧﻴﮑﻮﮐﺎر و ﺷﺮﻳﺮ در ﮐﻨﺎر هﻢ ﺑﺴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮدﻧﺪ و اﻣﺘﻴﺎزی ﺑﺮ‬ ‫ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﭘﺎداش و ﮐﻴﻔﺮ اﻓﺮاد در هﻤﻴﻦ دﻧﻴﺎ و هﻤﻴﻦ زﻧﺪﮔﯽ دادﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻴﻦ‬ ‫و دﺳﺘﻮرهﺎی ﻳﻬﻮﻩ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﮐﺮد )و ﻧﻪ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻧﮑﻮﮐﺎرﺗﺮ و ﭘﺎﮐﺘﺮ ﺑﻮد( از زﻧﺪﮔﯽ درازﺗﺮ و رﻓﺎﻩ زﻳﺎدﺗﺮی ﺑﺮﺧﻮردار‬ ‫ﻣﯽ ﺷﺪ و ﮐﺴﯽ ﮐﻪ در ﭘﻴﺮوی از اواﻣﺮ ﻳﻬﻮﻩ ﻗﺼﻮر ﻣﯽ ﮐﺮد ﺑﻪ ﻣﺮگ زودرس ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﯽ ﺁﻣﺪ )ﮐﺘﺎب ﻣﺰاﻣﻴﺮ‪ ،‬ﻣﺰﻣﻮر‬ ‫دهﻢ‪ ،٢٧ ،‬ﻣﺰﻣﻮر ﻳﺎزدهﻢ‪ ،٩ ،‬ﻣﺰﻣﻮر هﻔﺘﺎد و ﺳﻮم‪ ،١٨ ،‬ﮐﺘﺎب اﻳﻮب‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﻔﺘﻢ‪ (٧ ،‬در ﻣﻮرد ﭘﺎداش و ﮐﻴﻔﺮ‬ ‫دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﻧﻴﺰ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻓﺮاﺋﺾ ﻣﻦ ﺳﻠﻮک ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ و اواﻣﺮ ﻣﺮا ﺑﺠﺎ ﺁورﻳﺪ ﺁﻧﮕﺎﻩ‬ ‫ﺑﺎران هﺎی ﺷﻤﺎ را در ﻣﻮﺳﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮاهﻢ داد و زﻣﻴﻨﺎن ﻣﺤﺼﻮل ﻓﺮاوان ﺧﻮاهﺪ ﺁورد و درﺧﺘﺎﻧﺘﺎن ﻣﻴﻮﻩ ﺧﻮب ﺧﻮاهﻨﺪ داد‬ ‫و ﺧﺮﻣﻦ ﺷﻤﺎ ﺗﺎ رﺳﻴﺪن اﻧﮕﻮرﺗﺎن ﮐﻮﻓﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و ﻧﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺳﻴﺮی ﺧﻮاهﻴﺪ ﺧﻮرد و دﺷﻤﻨﺎن ﺧﻮد را دﻧﺒﺎل‬ ‫ﺧﻮاهﻴﺪ ﮐﺮد و هﻤﻪ را ﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺧﻮاهﻴﺪ ﮐﺸﺖ‪ ،‬و ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ اﻟﺘﻔﺎت ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد و درﻣﻴﺎن ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﻢ ﺧﺮاﻣﻴﺪ و‬ ‫ﺧﺪای ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﻢ ﺑﻮد« )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ‪ .(١٢-٣ ،‬و اﮔﺮ ﻓﺮاﺋﺾ ﻣﺮا ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻩ ام ﺑﺠﺎ ﻧﻴﺎورﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﺧﻮف و ﺳﻞ و ﺗﺐ ﺧﻮاهﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺁﺳﻤﺎﻧﺘﺎن را ﻣﺜﻞ ﺁهﻦ و زﻣﻴﻨﺘﺎن را ﻣﺜﻞ ﻣﺲ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد و وﺣﻮش ﺻﺤﺮا‬ ‫را ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﺷﻤﺎ را ﺑﯽ اوﻻد ﮐﻨﻨﺪ و ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﺘﺎن را ﺑﻪ هﻼﮐﺖ رﺳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬و دﻩ زن ﻧﺎن ﺷﻤﺎ را در ﻳﮏ ﺗﻨﻮر‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ ﭘﺨﺖ‪ ،‬ﮔﻮﺷﺖ ﭘﺴﺮان ﺧﻮد را ﺧﻮاهﻴﺪ ﺧﻮرد و ﮔﻮﺷﺖ دﺧﺘﺮان ﺧﻮد را ﺧﻮاهﻴﺪ ﺧﻮرد و ﺷﻤﺸﻴﺮ را در ﻋﻘﺐ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺧﻮاهﻢ ﮐﺸﻴﺪ« )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸﻢ‪.(٣٣-١۵ ،‬‬ ‫اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﺑﻘﺎی روح و ﺟﻬﺎن ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ و روز ﺣﺴﺎب و ﺑﻬﺸﺖ و دوزخ ﺗﻨﻬﺎ در دوران ﺁﺷﻨﺎﺋﯽ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺎ اﻳﺮان‬ ‫زرﺗﺸﺘﯽ و ﺣﮑﻮﻣﺖ دوﻳﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﺑﺮ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ در دﻳﻦ ﻳﻬﻮد راﻩ ﻳﺎﻓﺖ‪ ١.‬در اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی ﺗﺎزﻩ‬ ‫ﮔﻨﺎهﮑﺎران در ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮ در ﻣﺮگ اﺑﺪی ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺛﻮاﺑﮑﺎران ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺘﯽ ﻣﯽ رﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﺎغ ﻋﺪن‬ ‫ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﭼﻬﺎر رودﺧﺎﻧﻪ داﺷﺖ‪ :‬ﻳﮏ رود ﻋﺴﻞ ﺑﺮای ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﻳﮏ رود ﺷﻴﺮ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﻳﮏ رود‬ ‫ﺷﺮاب ﺑﺮای ﺷﻴﻮخ ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و ﻳﮏ رود روﻏﻦ ﺑﺮای ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﻳﻬﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﺤﺮاﺑﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ ﮐﻪ‬ ‫‪٢‬‬ ‫در ﺗﻤﺎم ﻣﺪت داود ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ در ﺁن ﺑﻪ ﻧﻮاﺧﺘﻦ ﻋﻮد و ﺧﻮاﻧﺪن ﺳﺮودهﺎی ﻣﺰاﻣﻴﺮ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد‪.‬‬

‫___________________________‬ ‫‪ -١‬ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪات زرﺗﺸﺘﯽ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -٢‬در ﺣﻤﺎﺳﻪ ﺑﺎﺑﻠﯽ ﮔﻴﻠﮕﻤﺶ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻩ و ﭘﻬﻠﻮان داﺳﺘﺎن در ﭘﺎﻳﺎن زﻧﺪﮔﯽ وارد ﺑﺎﻏﯽ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ درﺧﺖ ﺧﺪاﻳﺎن در ﻣﺮﮐﺰ ﺁن ﻗﺮار دارد و‬ ‫ﺷﺎﺧﻪ هﺎی ﺁن از ﻓﻴﺮوزﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١‬از ‪ ۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺟﻬﺎن ﭘﺲ از ﻣﺮگ‪ ،‬در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫در اﻧﺠﻴﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ارواح ﻣﺮدﮔﺎن ﺑﻪ دو ﮔﺮوﻩ ﻧﻴﮑﺎن و ﺑﺪان‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺁن ﻧﻴﮑﺎن ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﯽ روﻧﺪ و ﺑﺪان ﺑﻪ دوزخ‪،‬‬ ‫در روزی ﺑﻨﺎم روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻳﺎ روز ﺣﺴﺎب اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﮐﻪ ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ از ﺁن ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»‪ ...‬در ﺁﻧﺮوز ﭘﺴﺮ اﻧﺴﺎن )ﻋﻴﺴﯽ( ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺧﻮد ﺧﻮاهﺪ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬و ﺗﻤﺎم ﻣﺮدﮔﺎن در ﺣﻀﻮر او ﮔﺮد ﺧﻮاهﻨﺪ ﺁﻣﺪ‬ ‫و وی ﺁﻧﺎن را ﺑﻪ دو ﮔﺮوﻩ ﺁﻣﺮزﻳﺪﮔﺎن و ﻣﻠﻌﻮﻧﺎن ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻧﻴﮑﻪ در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ او هﺴﺘﻨﺪ ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ای ﮐﺴﺎﻧﻴﮑﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﭘﺪر ﻣﻦ ﺑﺮﮐﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ و وارث ﺁن ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺷﻮﻳﺪ ﮐﻪ از ﺁﻏﺎز ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺮای‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺁﻣﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺷﻤﺎ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﻮراک دادﻳﺪ‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﺗﺸﻨﻪ ﺑﻮدم ﺁب دادﻳﺪ‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﺑﺮهﻨﻪ‬ ‫ﺑﻮدم ﻣﺮا ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻳﺪ و وﻗﺘﻴﮑﻪ ﻏﺮﻳﺐ ﺑﻮدم ﻣﺮا ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﺮدﻳﺪ‪ .‬و ﻧﻴﮑﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮاهﻨﺪ داد‪ :‬ای ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺗﺮا‬ ‫هﻴﭽﻮﻗﺖ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﻳﺎ ﺗﺸﻨﻪ ﻳﺎ ﺑﺮهﻨﻪ و ﻳﺎ ﻏﺮﻳﺐ ﻧﺪﻳﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬وﻟﯽ ﻋﻴﺴﯽ در ﺟﻮاب ﺧﻮاهﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻳﮑﯽ از ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻳﻦ ﺑﺮادران ﻣﻦ ﮐﺮدﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻦ ﮐﺮدﻳﺪ‪ .‬و ﭘﺲ از ﺁن ﺑﻪ ﻣﻠﻌﻮﻧﺎن ﺧﻮاهﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬از ﻣﻦ دور‬ ‫ﺷﻮﻳﺪ و ﺑﻪ ﺁﺗﺶ اﺑﺪی ﮐﻪ ﺑﺮای اﺑﻠﻴﺲ و ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ او ﺁﻣﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﺮوﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﺧﻮراک ﻧﺪادﻳﺪ‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﺗﺸﻨﻪ ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻣﻦ ﺁب ﻧﺪادﻳﺪ‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﺑﺮهﻨﻪ ﺑﻮدم ﻣﺮا ﻧﭙﻮﺷﺎﻧﺪﻳﺪ و وﻗﺘﯽ ﻏﺮﻳﺐ ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﺴﮑﻦ‬ ‫ﻧﺪادﻳﺪ وﺁﻧﺎن ﺟﻮاب ﺧﻮاهﻨﺪ داد‪ :‬ﮐﯽ ﻣﺎ ﺗﺮا ﮔﺮﺳﻨﻪ ﻳﺎ ﺗﺸﻨﻪ ﻳﺎ ﻏﺮﻳﺐ و ﻳﺎ ﻋﺮﻳﺎن دﻳﺪﻳﻢ و ﮐﺎری ﺑﺮاﻳﺖ ﻧﮑﺮدﻳﻢ؟ وﻟﯽ‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﭽﻪ از ﻳﮑﯽ از ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻳﻦ ﺑﺮادران ﻣﻦ ﻣﻀﺎﻳﻘﻪ ﮐﺮدﻳﺪ از ﻣﻦ ﻣﻀﺎﻳﻘﻪ ﮐﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺁن‪،‬‬ ‫ﻧﻴﮑﺎن ﺑﻪ ﺣﻴﺎت ﺟﺎوداﻧﯽ وارد ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ و ﺑﺪان ﺑﻪ ﮐﻴﻔﺮاﺑﺪی ﺧﻮاهﻨﺪ رﺳﻴﺪ« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪.(۴۵-٣١ ،‬‬ ‫در رﺳﺎﻟﻪ »ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﭘﻄﺮوس رﺳﻮل« ﮐﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺁﻧﺮا در ﻣﺘﻮن رﺳﻤﯽ ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ‬ ‫ﮔﻮﻳﺎﺋﯽ از ﻣﻌﺘﻘﺪات اوﻟﻴﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن درﺑﺎرﻩ ﺑﻬﺸﺖ و ﺟﻬﻨﻢ اﺳﺖ‪ ،‬دوزخ ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﻇﻠﻤﺎﻧﯽ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن‬ ‫رودهﺎﺋﯽ از ِﺁﺗﺶ ﺟﺎری اﺳﺖ و درﻳﺎﺋﯽ از ﺁﺗﺶ ﮔﻨﺎهﮑﺎران را در درون ﺧﻮد ﺟﺎی دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺳﻴﺎهﭽﺎل هﺎﺋﯽ در ﺁن‬ ‫وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ دوزﺧﻴﺎن در ﻣﻌﺮض ﻧﻴﺶ ﻣﺎرهﺎ و ﻋﻘﺮب هﺎ ﻗﺮار دارﻧﺪ و در ﻣﻴﺎن ﺧﻮن و ﻧﺠﺎﺳﺖ و ﻣﺪﻓﻮﻋﺎت‬ ‫ﻣﺘﻌﻔﻨﯽ ﺑﺴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ ﮐﻪ زﻧﺎن ﮔﻨﺎهﮑﺎر ﺗﺎ ﮔﻠﻮ در ﺁن ﻓﺮو ﻣﯽ رود‪ ،‬و ﮔﺎﻩ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﮔﻨﺎهﮑﺎران در درﻳﺎﺋﯽ از ﻳﺦ ﺟﺎی‬ ‫دارﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺮﺧﯽ از رﺳﺎﻟﻪ هﺎی ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻌﻤﻴﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ در ﮐﻴﻔﺮ ﮔﻨﺎهﺎن ﺧﻮد از اﻣﺘﻴﺎزات ﺧﺎﺻﯽ‬ ‫ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ در ﺟﻬﻨﻢ ﺟﺎی دادﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﺮزخ ﮐﻪ ﺣﮑﻢ ﭘﻴﺸﺨﻮان ﺟﻬﻨﻢ را دارد‬ ‫ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪا ﻣﻮرد ﺑﺨﺸﺶ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﮐﻪ روزی ﺧﺎص ﺑﻨﺎم روز ارواح دارد ﻋﻘﻴﺪﻩ‬ ‫دارد ﮐﻪ از راﻩ ﺻﺪﻗﻪ و دﻋﺎی ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮای ﻧﺠﺎت اﻳﻦ ﺑﺮزﺧﻴﺎن ﺑﺪرﮔﺎﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ هﻤﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﮐﻠﻴﺴﺎ ﻋﻘﻴﺪﻩ »اورﻳﮕﻨﺲ« ﻗﺪﻳﺲ ﻗﺮن ﺳﻮم را ﮐﻪ ﺳﺮﮔﺮداﻧﯽ اﺑﺪی اﻳﻦ ﺑﺮزﺧﻴﺎن ﺑﺎ ﺑﺨﺸﺶ و رﺣﻤﺖ اﻟﻬﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻴﺴﺖ و اﻳﻨﺎن ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺟﻤﻠﮕﯽ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ و ﺣﺘﯽ او را ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺑﺪﻋﺖ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﺑﺎرﻩ ﺑﻬﺸﺖ و ﻣﺎهﻴﺖ ﺁن در ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﺸﺨﺺ دادﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در اﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮﻗﺎ ﻳﮑﺒﺎر از ﻗﻮل ﻋﻴﺴﯽ ﺁﻣﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺮدی ﮐﻪ هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ او ﺑﻪ ﺻﻠﻴﺐ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ‪» ،‬اﻣﺮوز ﺑﺎ ﻣﻦ در ﻓﺮدوس ﺧﻮاهﯽ ﺑﻮد« )ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و‬ ‫ﺳﻮم‪ .(۴٣ ،‬در رﺳﺎﻟﻪ دوم ﺑﻪ ﻗﺮﻧﺘﻴﺎن‪ ،‬ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﺷﺨﺼﯽ را ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻢ ﮐﻪ ﭼﻬﺎردﻩ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن‬ ‫ﺳﻮم ﺑﺎﻻ ﺑﺮدﻩ ﺷﺪ و ﻣﯽ داﻧﻢ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﺮد ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد« )ﻓﺼﻞ دوازدهﻢ‪ .(٣-٢ ،‬ﮐﺎﻣﻠﺘﺮﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺑﻬﺸﺖ‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﯽ را در ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ در ﻧﺎﻣﻪ اول ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﻪ ﺗﺴﺎﻟﻮﻧﻴﮑﺎن ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﺎ اﻳﻦ را ﺑﻪ ﺣﮑﻢ ﺧﺪا ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﺋﻴﻢ‪ :‬ﺁن ﮐﺴﺎﻧﯽ از ﻣﺎ ﮐﻪ ﺗﺎ روز ﺁﻣﺪن ﺧﺪاوﻧﺪ زﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ زودﺗﺮ از ﻣﺮدﮔﺎن‬ ‫ﺻﻌﻮد ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در هﻤﺎن وﻗﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﺎن اﻟﻬﯽ ﺻﺎدر ﻣﯽ ﺷﻮد و رﺋﻴﺲ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﻧﺪا در ﻣﯽ دهﺪ و ﺷﻴﭙﻮر ﺧﺪا‬ ‫ﺑﻪ ﺻﺪا درﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ از ﺁﺳﻤﺎن ﺑﻪ زﻳﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺁﻣﺪ و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﺮدﻩ اﻧﺪ زودﺗﺮ از‬ ‫دﻳﮕﺮان ﺑﺮﺧﻮاهﻨﺪ ﺧﺎﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺁن هﺎﺋﯽ ﮐﻪ در ﻣﻴﺎن ﻣﺎ هﻨﻮز زﻧﺪﻩ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺁﻧﺎن در اﺑﺮهﺎ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدﻩ ﺧﻮاهﻨﺪ‬ ‫ﺷﺪ ﺗﺎ در ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺎ ﺧﺪا ﻣﻼﻗﺎت ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬از ﺁن ﭘﺲ ﻣﺎ هﻤﻴﺸﻪ در ﮐﻨﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد« )رﺳﺎﻟﻪ اول ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺴﺎﻟﻮﻧﻴﮑﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪.(١٧-١۶ ،‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن در ‪ ٣٠‬ﺳﻮرﻩ و ‪ ٧٠‬ﺁﻳﻪ از روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ روز ﮐﻪ ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ ﭘﻨﺠﺎﻩ هﺰار ﺳﺎل زﻣﻴﻨﯽ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﺎ ﺻﻮراﺳﺮاﻓﻴﻞ ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد )اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،٧٣ ،‬ﮐﻬﻒ‪ (٩٩ ،‬و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺁن دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﻋﻈﻴﻤﯽ در ﮐﺎﺋﻨﺎت ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‬ ‫ﮐﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺁن در ﺳﻮرﻩ ﺗﮑﻮﻳﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻓﺮوغ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﺑﺪهـﺪ‪ ،‬و ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺗﺎرﻳﮏ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﮐﻮﻩ هﺎ از ﺟﺎی ﮐﻨﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ ﺷﺘﺮان ﺁﺑﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮد رهﺎ ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺣﻴﻮاﻧﺎت وﺣﺸﯽ ﺑﺪور هﻢ‬ ‫ﮔﺮدﺁﻳﻨﺪ‪ ،‬و درﻳﺎهﺎ ﺑﻪ ﺟﻮﺷﺶ درﺁﻳﻨﺪ‪ ،‬و ارواح ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ درﺁﻣﻴﺰﻧﺪ‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ ﻧﺎﻣﻪ اﻋﻤﺎل ﮐﺴﺎن ﮔﺸﻮدﻩ ﺷﻮد‪ ،‬ﺁﺳﻤﺎن‬ ‫ﺟﺎی ﺧﻮد را ﻋﻮض ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﺗﻨﻮر دوزخ ﻓﺮوزان ﮔﺮدد‪ ،‬و ﺑﻬﺸﺖ ﻧﺰدﻳﮏ ﺁوردﻩ ﺷﻮد‪ ،‬هﺮ رواﻧﯽ ﺧﻮاهﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﺑﺖ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢‬از ‪ ۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺟﻬﺎن ﭘﺲ از ﻣﺮگ‪ ،‬در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﭼﻪ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻮاب ﭘﺲ ﺑﺪهﺪ« )ﺗﮑﻮﻳﺮ‪ (١٣-١ ،‬و در ﺳﻮرﻩ ﺑﻌﺪ از ﺁن‪ ،‬اﻓﺰودﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ ﺁﺳﻤﺎن‬ ‫ﺑﺸﮑﺎﻓﺪ‪ ،‬و ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و درﻳﺎهﺎ از ﻣﺮزهﺎی ﺧﻮد ﻓﺮاﺗﺮروﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﺎﺑﻮت هﺎی ﻣﺮدﮔﺎن واژﮔﻮن ﮔﺮدد‪ ،‬هﺮ‬ ‫رواﻧﯽ ﺑﺮ ﺁﻧﭽﻪ از ﺧﻮب و ﺑﺪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﺁﮔﺎهﯽ ﺧﻮاهﺪ ﻳﺎﻓﺖ« )اﻧﻔﻄﺎر‪ .(۵-١ ،‬در اﻳﻦ روز ﮐﻪ روزی وﺣﺸﺘﻨﺎک )اﻧﻌﺎم‪،‬‬ ‫‪ ،(١۵‬روزی ﭘﺮرﻧﺞ )هﻮد‪ ،(٢۶ ،‬روزی ﭘﺮ ﺣﺴﺮت )ﻣﺮﻳﻢ‪ ،(٣٩ ،‬روز ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪن دﻳﺪﮔﺎن از ﺑﻴﻨﺎﺋﯽ )اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،(۴٢ ،‬روزی‬ ‫دﺷﻮار )ﻗﻤﺮ‪ ،(٨ ،‬روز ﻣﻮﻋﻮد )ﺑﺮوج‪ ،(٢ ،‬روزی ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ )روم‪ (۴٣ ،‬ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﻤﻪ ﻣﺮدﮔﺎن از‬ ‫ﮔﻮرهﺎی ﺧﻮد ﺑﺮﺧﻮاهﻨﺪ ﺧﻮاﺳﺖ )ق‪ ،(۴٢ ،‬و ﺑﻪ ﭘﺎی ﺗﺮازوی ﺣﺴﺎب ﺑﺮدﻩ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ )ﻟﻘﻤﺎن‪ (٣٣ ،‬ﺗﺎ ﺛﻮاب هﺎ و‬ ‫ﮔﻨﺎهﺎن ﺁﻧﺎن ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﺷﻮد )ﻣﻮﻣﻨﻮن‪ .(١٠۴-١٠٢ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﻳﮏ داوری ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﮐﻪ ذرﻩ ای در ﺁن ﺗﺨﻠﻒ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‬ ‫ﮔﺮوهﯽ از ﺁﻧﺎن ﺑﺮای هﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺧﻮاهﻨﺪ رﻓﺖ و ﮔﺮوهﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دوزخ ﺧﻮاهﻨﺪ اﻓﺘﺎد ﺗﺎ ﺑﺼﻮرت اﺑﺪی در ﺁن‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ )ﺑﻘﺮﻩ‪ .(۴٨ ،‬ﻣﺴﻴﺮ ارواح در رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻳﺎ دوزخ‪ ،‬ﭘﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻗﺮﺁن »ﺻﺮاط اﻟﺠﺤﻴﻢ« ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫و در اﺻﻄﻼح ﺟﺎری ﺑﺪان ﭘﻞ ﺻﺮاط ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ )ﺻﺎﻓﺎت‪ .(٢٢ ،‬هﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر ﺑﻬﺸﺘﻴﺎن اﻳﻦ ﭘﻞ ﺻﻮرﺗﯽ ﭘﻬﻦ و زﻣﻴﻨﯽ ﻧﺮم‬ ‫و هﻤﻮار دارد‪ ،‬وﻟﯽ در ﻣﻮﻗﻊ ﮔﺬﺷﺘﻦ دوزﺧﻴﺎن ﺑﻪ ﺑﺎرﻳﮑﯽ ﻳﮏ ﻣﻮ و ﺑﻪ ﺗﻴﺰی ﻳﮏ ﺷﻤﺸﻴﺮ درﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪١‬‬

‫ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ ﺳﻴﺼﺪ ﺑﺎر در ﻗﺮﺁن از دوزخ ﺑﺼﻮرت ﺟﻬﻨﻢ و ﺟﺤﻴﻢ ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ )ﮐﻪ هﺮ دو اﺻﻄﻼح از ﺗﻮرات ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ(‪.‬‬

‫در هﻤﻪ ﺁﻳﺎت‪ ،‬از ﺁﺗﺶ ﺳﻮزان و ﺗﻨﻮر ﮔﺪاﺧﺘﻪ و ﺷﻌﻠﻪ هﺎی ﻓﺮوزان دوزخ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و از اﻳﻨﮑﻪ دوزﺧﻴﺎن‬ ‫ﺟﺎوداﻧﻪ در اﻳﻦ ﺁﺗﺶ ﺧﻮاهﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ و هﺮﮔﺰ از ﺁن رهﺎﺋﯽ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬دﻳﻮارهﺎی دوزخ از ﺁﺗﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و‬ ‫درون ﺁﻧﻬﺎ ﺁﮐﻨﺪﻩ از ﺑﺎد ﺳﻮزﻧﺪﻩ و ﺁب هﺎی ﺧﺮوﺷﺎن و دود ﻏﻠﻴﻆ اﺳﺖ )واﻗﻌﻪ‪ ،(۴۴-۴٢ ،‬دﺳﺖ و ﭘﺎی هﺮ دوزﺧﯽ در‬ ‫زﻧﺠﻴﺮی هﻔﺘﺎد زرﻋﯽ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁن ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﮐﺸﺎﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد )ﺣﺎﻗﻪ‪ (٣٠ ،‬و ﺑﺮ ﺳﺮش ﺁب ﺟﻮﺷﺎن رﻳﺨﺘﻪ ﻣﯽ‬ ‫ﺷﻮد )دﺧﺎن‪ (۴٧ ،‬و ﮔﺮز ﺁهﻨﻴﻦ ﮐﻮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد )ﺣﺞ‪ (١٩ ،‬و ﺁﺗﺶ از ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﺋﻴﻦ و از هﻤﻪ ﺳﻮ او را در ﻣﻴﺎن ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‬ ‫)ﻋﻨﮑﺒﻮت‪ ،(۵۴ ،‬ﺟﺎﻣ ِﻪ او از ﺁﺗﺶ اﺳﺖ )ﺣﺞ‪ ،(٢٢ ،‬و ﭼﻬﺮﻩ او ﻧﻴﺰ از ﺁﺗﺶ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )ﻣﻮﻣﻨﻮن‪ ،(١٠٣ ،‬و هﺮ‬ ‫زﻣﺎن ﮐﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﺗﻨﺶ در ﺁﺗﺶ ﺑﺮﻳﺎن ﺷﻮد ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺗﺎزﻩ ﺑﺮ او ﻣﯽ روﻳﺪ ﺗﺎ ﻋﺬاﺑﺶ اداﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ )ﻧﺴﺎء‪ .(۵۶ ،‬دوزﺧﯽ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ‬ ‫ﺗﺎ از ﺷﻌﻠﻪ هﺎی ﺁﺗﺶ ﺑﮕﺮﻳﺰد‪ ،‬اﻣﺎ هﺮﺑﺎر ﻣﻼﺋﮏ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺪو ﺑﺎﻧﮓ ﻣﯽ زﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺠﺎی ﺧﻮد ﺑﺎز ﮔﺮدد و ﻋﺬاب دوزخ را‬ ‫ﺑﭽﺸﺪ )ﺳﺠﺪﻩ‪ .(٢٠ ،‬در اﻋﻤﺎق دوزخ درﺧﺘﯽ ﺗﻠﺦ روﺋﻴﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﻮﻩ هﺎﺋﯽ ﺑﺸﮑﻞ ﺳﺮهﺎی ﺷﻴﻄﺎن دارد و دوزﺧﻴﺎن‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻴﻮﻩ هﺎ را ﻣﯽ ﺧﻮرﻧﺪ و رودﻩ هﺎﻳﺸﺎن در ﺷﮑﻢ هﺎ ﭘﺎرﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد )ﺻﺎﻓﺎت‪ (۶٢ ،‬و هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ از ﺗﺸﻨﮕﯽ ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫ﺑﺮﻣﯽ ﺁورﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮران دوزخ ﺑﺪاﻧﺎن ﺁﺑﯽ ﭼﺮﮐﻴﻦ ﻣﯽ ﻧﻮﺷﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻄﺸﺸﺎن را زﻳﺎدﺗﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )اﺑﺮاهﻴﻢ‪ .(١۶ ،‬و ﭼﻮن از‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺮوج از دوزخ را ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﮔﻨﺎهﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮﻳﺶ را ﺟﺒﺮان ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪاﻧﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻋﺬاب ﺁﻧﺎن هﺮﮔﺰ ﻓﺮوﮐﺶ ﻧﺨﻮاهﺪ ﮐﺮد‪ .‬و ﻣﺮگ ﺗﺎزﻩ ای ﻧﻴﺰ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻣﻘﺪر ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﺮای ﺳﺘﻤﮑﺎران ﻳﺎر و‬ ‫‪٢‬‬ ‫ﻳﺎوری ﻧﻴﺴﺖ )ﻓﺎﻃﺮ‪.(٣٧ ،‬‬ ‫‪ ١٣۵‬ﺑﺎر ﻧﻴﺰ از ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﻨﺖ و ﺟﻨﺎت‪ ١٠ ،‬ﺑﺎر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺪن و دوﺑﺎر ﺑﺼﻮرت ﻓﺮدوس ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ٣.‬در هﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺎﻏﯽ ﺑﺰرگ را دارد ﮐﻪ ﺑﻬﺸﺘﻴﺎن زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﺁن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺧﻮد را ﺟﺎوداﻧﻪ در ﺁن ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﻨﺪ‬ ‫و از ﻧﻮع ﻟﺬاﻳﺬ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎغ در ﻗﺮﺁن ﺑﺼﻮرت داراﻟﺴﻼم )ﺧﺎﻧﻪ ﺁراﻣﺶ( و ﻣﻘﻌﺪاﻟﺼﺪﻳﻖ )ﻧﺸﻴﻤﻨﮕﺎﻩ‬ ‫راﺳﺘﯽ( و ﺟﻨﺎت ﺧﻠﺪ )ﺑﺎغ هﺎی اﺑﺪی( ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﭘﻬﻨﺎی ﺁن ﺑﺎﻧﺪازﻩ ﺁﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ اﺳﺖ )ﺁل ﻋﻤﺮان‪(١٣٣ ،‬‬ ‫و در ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ﺟﺎی دارد )ﺣﺎﻗﻪ‪ (٢٢ ،‬و در ﺁن ﺟﻮی هﺎی ﺑﺴﻴﺎر )ﺑﻘﺮﻩ‪ (٢۵ ،‬و ﭼﻬﺎر رودﺧﺎﻧﻪ اﺻﻠﯽ )ﻣﺤﻤﺪ‪،‬‬ ‫‪ (١۵‬ﺟﺮﻳﺎن دارﻧﺪ و ﭼﺸﻤﻪ هﺎ از زﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﺟﻮﺷﻨﺪ )ﺣﺠﺮ‪ (۴۵ ،‬و ﭼﻤﻨﺰارهﺎی ﺁن هﻤﻮارﻩ ﺑﻪ ﮔﻞ ﺁراﺳﺘﻪ اﻧﺪ )روم‪،‬‬ ‫‪ .(١۵‬ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺎن ﺑﻬﺸﺘﯽ )ﺑﻘﺮﻩ‪ (٨٢ ،‬در اﻳﻦ ﺳﺮای ﺟﺎوداﻧﯽ از ﺳﻌﺎدت اﺑﺪی ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ )ﻧﺴﺎء‪ (١٣ ،‬و از ﭘﺎداﺷﯽ‬ ‫________________________________‬ ‫‪ -١‬درﻩ ﺟﻬﻨﻢ در ﻧﺰدﻳﮑﯽ اورﺷﻠﻴﻢ در اﺻﻞ از ﻣﺮاﮐﺰ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻣﻮﻟﻮخ ﺧﺪای ﺑﺰرگ ﮐﻨﻌﺎﻧﻴﺎن ﺑﻮد ﮐﻪ در دوران اﺳﺘﻴﻼی روﻣﻴﺎن ﻣﺤﮑﻮﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﺮگ‬ ‫در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺻﻠﻴﺐ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎم اﻳﻦ درﻩ از ﻣﺎﻟﮏ اوﻟﻴﻪ ﺁن ﺑﻨﺎم هﻨﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺑﺼﻮرت ﺟﻬﻨﻢ درﺁﻣﺪ و ﻣﺮادف ﺑﺎ دوزخ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -٢‬در ﻣﻴﺘﻮﻟﻮژی ﺁﺷﻮری ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﯽ دوزخ هﺎی "ﺗﻮﺣﻴﺪی" اﺳﺖ‪ ،‬دوزخ در زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﻗﺮار دارد و دارای هﻔﺖ ﻃﺒﻘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫دوزﺧﻴﺎن ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﮔﻨﺎهﺎن ﺧﻮد در ﺁﻧﻬﺎ ﺟﺎی دارﻧﺪ‪ ،‬و هﻔﺖ ﺣﺼﺎر ﺑﺮ دور ﺁن ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮراک دوزﺧﻴﺎن ﺧﺎک و ﮔﻞ اﺳﺖ‪ ،‬و‬ ‫راﻩ ورود ﺑﺪان رودﺧﺎﻧﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ رود ﻇﻠﻤﺖ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -٣‬اﻳﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﻓﺎرﺳﯽ‪ ،‬ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬هﻢ در ﺗﻮرات‪ ،‬هﻢ در اﻧﺠﻴﻞ و هﻢ در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﻏﺰل ﻏﺰل هﺎی ﺳﻠﻴﻤﺎن ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪" :‬ﻋﺮوس‬ ‫ﻣﻦ ﻓﺮدوﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درهﺎﻳﺶ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ" )ﻏﺰل ﻏﺰل هﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪ ،(١٢ ،‬و در اﻧﺠﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ...":‬و ﻋﻴﺴﯽ در ﺑﺎﻻی ﺻﻠﻴﺐ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‬ ‫اﻣﺮوز ﺑﺎ ﻣﻦ در ﻓﺮدوس ﺧﻮاهﯽ ﺑﻮد" )ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻮم‪" ،(۴٣ ،‬ﻣﯽ داﻧﻢ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﺮد ﺑﻪ ﻓﺮدوس ﺑﺮدﻩ ﺷﺪ" )رﺳﺎﻟﻪ دوم ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﻪ ﻗﺮﻧﺘﻴﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﺎب دوم‪" ،(۴ ،‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ رﺳﺘﮕﺎری ﺷﻮد از درﺧﺖ زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻓﺮدوس ﺧﺪا ﻣﯽ روﻳﺪ ﺧﻮاهﺪ ﺧﻮرد" )ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ .(٧ ،‬در ﻗﺮﺁن در‬ ‫دو ﺳﻮرﻩ اﺳﺮی‪ ،‬ﺁﻳﻪ ‪ ١٠٧‬و ﻣﻮﻣﻨﻮن‪ ،‬ﺁﻳﻪ ‪ ،١١‬اﻳﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺻﻮرت ﻓﺮدوس ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٣‬از ‪ ۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺟﻬﺎن ﭘﺲ از ﻣﺮگ‪ ،‬در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺑﻴﮑﺮان ﺑﻬﺮﻩ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ )ﻣﺎﺋﺪﻩ‪ .(٩ ،‬ﻣﻴﻮﻩ هﺎی ﺑﻬﺸﺘﯽ هﻤﻮارﻩ در دﺳﺘﺮﺳﺸﺎن اﺳﺖ )ﻳﺲ‪ (۵٧ ،‬و ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﯽ هﺎی ﻓﺮاوان‬ ‫)ﺻﺎﻓﺎت‪ (۴۵ ،‬و ﺷﺮاب ﭘﺎک )ﻣﻄﻔﻔﻴﻦ‪ (٢۵ ،‬ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻮرﻳﺎن ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد )دﺧﺎن‪ ،(۴۴ ،‬ﺣﻮرﻳﺎﻧﯽ ﺳﭙﻴﺪ‬ ‫اﻧﺪام و ﻓﺮاخ ﭼﺸﻢ )ﻃﻮر‪ ،(٢٠ ،‬ﺑﻪ ﻟﻄﺎﻓﺖ ﻣﺮوارﻳﺪهﺎﺋﯽ در ﺻﺪف )واﻗﻌﻪ‪ (٢٣ ،‬ﮐﻪ در ﮐﻨﺎرﺷﺎن زﻳﺮ ﺳﺎﻳﺒﺎن هﺎ ﻣﯽ ﺁراﻣﻨﺪ‬ ‫)ﻳﺲ‪ (۵۶ ،‬و ﭘﻴﺶ از ﺁن دﺳﺖ هﻴﭻ ﺟﻦ ﻳﺎ ﺁدﻣﯽ ﺑﺪاﻧﺎن ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ )اﻟﺮﺣﻤﻦ‪ (۵۶ ،‬و ﺑﻪ زﻳﺒﺎﺋﯽ ﻳﺎﻗﻮت و ﻣﺮﺟﺎﻧﻨﺪ‬ ‫)اﻟﺮﺣﻤﻦ‪ ،(۵٨ ،‬و هﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎﮐﺮﻩ اﻧﺪ )واﻗﻌﻪ‪ ،(٣۶ ،‬و ﻧﻴﺰ ﭘﺴﺮاﻧﯽ ﺟﻮان )ﻏﻠﻤﺎن( ﮐﻪ در ﺟﺎم هﺎ و ﺻﺮاﺣﯽ هﺎ ﺑﺎدﻩ ﮔﻮارا‬ ‫ﮐﻪ درد ﺳﺮ ﻧﻤﯽ ﺁورد و ﻣﻴﻮﻩ هﺎﺋﯽ از هﺮ ﻗﺴﻢ ﮐﻪ ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻨﺪ و ﮔﻮﺷﺖ هﺎی ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن از هﺮ ﻧﻮع ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺮ ﺁﻧﺎن‬ ‫دور ﻣﯽ ﮔﺮداﻧﻨﺪ )واﻗﻌﻪ‪.(٢١-١٧ ،‬‬ ‫ﺑﻬﺸﺘﻴﺎن ﺟﺎﻣﻪ هﺎﺋﯽ از اﺳﺘﺒﺮق ﺳﺒﺰ ﺑﺮ ﺗﻦ و دﺳﺘﺒﻨﺪهﺎﺋﯽ زرﻳﻦ در دﺳﺖ دارﻧﺪ )ﮐﻬﻒ‪ (٣١ ،‬و ﺑﺮ ﺗﺨﺖ هﺎﺋﯽ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﻓﺮش هﺎﺋﯽ زﻳﺒﺎ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮ ﺑﺎﻟﺶ هﺎﺋﯽ از ﺣﺮﻳﺮ ﺳﺒﺰ ﺗﮑﻴﻪ ﻣﯽ زﻧﻨﺪ )رﺣﻤﻦ‪ ،(٧۶ ،‬در ﮐﻨﺎر ﺣﻮرﻳﺎﻧﯽ‬ ‫درﺷﺖ ﭼﺸﻢ و ﮐﻮﺗﻪ ﻧﮕﺎﻩ )ﮐﻪ ﺟﺰ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﺸﺎن ﻧﻤﯽ ﻧﮕﺮﻧﺪ( و ﮔﻮﺋﯽ دﻳﺪﮔﺎﻧﺸﺎن ﺑﻴﻀﻪ هﺎی در ﭘﺮدﻩ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻣﺎﮐﻴﺎﻧﻨﺪ‬ ‫‪١‬‬ ‫)ﺻﺎﻓﺎت‪.(۴٩ ،۴٨ ،‬‬

‫_________________________________‬ ‫‪ -١‬ﻏﺰاﻟﯽ در اﺣﻴﺎء ﻋﻠﻮم اﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬اﺛﺮ ﻣﻌﺮوف و ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺧﻮد‪ ،‬از ﻗﻮل ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ﻧﻘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ هﺮ ﻣﺮد ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﯽ رود دﻗﻴﻘﺎ‬ ‫ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺣﻮری ﺑﺎﮐﺮﻩ و ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺣﻮری دﺳﺖ دوم و هﺸﺘﻬﺰار ﺑﻴﻮﻩ ﺑﺮای هﻤﺴﺮی ﺗﻌﻠﻖ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد )ﺟﻠﺪ ﭼﻬﺎرم‪ ،‬ﭼﺎپ ﻗﺎهﺮﻩ‪ ١٣۴٨ ،‬هﺠﺮی(‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ۴‬از ‪ ۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬ ‫در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬ ‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی‪ ،‬ﭘﺲ از اﺷﺘﺒﺎهﺎت ﺁﺷﮑﺎر ﺁﻧﻬﺎ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﮐﺎﺋﻨﺎت و زﻣﻴﻦ‬ ‫و ﺧﻠﻘﺖ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮراﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ روزﻣﺮﻩ ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺁدﻣﻴﺎن ﺁوردﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫ﺑﺪﻳﻨﮑﻪ در ﻳﮏ ﺁﺋﻴﻦ »ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﭼﻨﻴﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ اﻟﺰاﻣﺎ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ وﺿﻊ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ وﺿﻊ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮد ﺑﺨﻮد ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺑﺪی و ﺛﺎﺑﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﻟﻬﯽ اﻋﻼم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ﻧﻪ‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﮐﻪ »از ﻣﻐﺰهﺎی ﺳﻔﻠﻴﺴﯽ ﻣﺸﺘﯽ ﻣﺮدم ﺑﯽ ﺧﺮد ﺗﺮاوش ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ« )روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ‪ ،‬ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار(‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن اﺑﺪی و ﺛﺎﺑﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ واﻗﻌﯽ ﺗﺎرﻳﺦ از ﺁﻏﺎز اﻳﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮی‬ ‫دوﺷﺎدوش ﺗﺤﻮﻻت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﻤﺪن هﺎ و ﻓﺮهﻨﮓ هﺎی ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮدﺗﯽ ﭘﻴﮕﻴﺮ ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﮑﺎﻣﻠﻨﺪ‪ ،‬و هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ‬ ‫ﺗﻤﺪن ﺑﺸﺮی را در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻌﻴﻨﯽ از ﺁن ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﮐﺮد ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪان و ﻧﺎﺷﯽ از ﺁﻧﺮا ﻧﻴﺰ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺧﺎﺻﯽ‬ ‫ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت ﺗﻤﺪن ﭘﻴﺶ ﻣﯽ رود و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﮐﻬﻨﻪ ای ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﺮاﺋﻂ ﺗﺎزﻩ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﺎرهﺎی ﺑﯽ ﻣﺤﺘﻮاﺋﯽ از دوران هﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﺎﻳﺸﺎن ﺗﻨﻬﺎ در ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﯽ هﺎی اﺳﻨﺎد ﺗﺎرﻳﺨﯽ اﺳﺖ و‬ ‫ﻧﻪ در زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ روزﻣﺮﻩ اﻓﺮاد و ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮی‪ ،‬درﺳﺖ ﺑﻪ هﻤﺎن ﺻﻮرت ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﺗﻤﺪن هﺎی »ﻣﺎﻗﺒﻞ‬ ‫ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﻧﻴﺰ اﮐﻨﻮن در ﻣﻮزﻩ هﺎی ﺁﺛﺎر ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺮرﺳﯽ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎﻟ ِﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ در اﻟﻮاح و ﻣﺪارک ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺗﻮرات از ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺗﻮراﺗﯽ ﺳﻮﻣﺮی‪ ،‬اﮐﺪی‪ ،‬ﺑﺎﺑﻠﯽ و ﺁﺷﻮری‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص از ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﺳﻮﻣﺮی اور ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دو هﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد و ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﻮراﺑﯽ )ﮐﻪ ﻣﺘﻦ ﮐﺎﻣﻞ ﺁن در ﺳﺎل ‪ ١٩٠٢‬در ﮐﺎوش هﺎی‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺷﻮش در ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ( اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎم ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺪاﻧﻬﺎ اﻓﺰودﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ را وﺣﯽ اﻟﻬﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﯽ داﻧﺪ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ از ﻗﺒﻮل اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻳﮑﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ اﺑﻼغ ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ از زﻣﺎن ﻣﻮﺳﯽ ﺗﺎ دوران اﻧﺠﻴﻞ ﺗﺪرﻳﺠًﺎ ﺗﮑﻤﻴﻞ ﻳﺎ ﺗﻌﺪﻳﻞ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺮﺁﻏﺎز ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﻤﻮراﺑﯽ ﻧﻴﺰ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺒﻊ اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﺁﻧﻮ و‬ ‫ﺑﻌﻞ ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﺰرگ ﺑﺎﺑﻞ اﺳﺖ و هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﻟﻬﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺑﺮﺧﻼف ﺁﻧﭽﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ادﻋﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬در هﻴﭽﻴﮏ از ﻣﺬاهﺐ »ﺗﻮﺣﻴﺪی« زن اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﻌﺎدل ﻣﺮد و دارای ﺣﻴﺜﻴﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ و‬ ‫ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ او ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﻧﺴﺎن درﺟﻪ دوﻣﯽ ﺑﺤﺴﺎب ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﮐﻪ در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ از ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻧﺼﻒ‬ ‫ﺣﻘﻮق ﻣﺮد ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺗﻮرات‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻓﺮﻣﺎن هﺎﺋﯽ ﮐﻪ در ﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ اﺑﻼغ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﻘﺎم زن را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮد ﺑﻪ روﺷﻨﯽ‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪» :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬هﺮﮔﺎﻩ زﻧﯽ ﺁﺑﺴﺘﻦ ﺷﻮد و ﻓﺮزﻧﺪ ﻧﺮﻳﻨﻪ ای ﺑﺰاﻳﺪ‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﻣﺪت هﻔﺖ‬ ‫روز ﻧﺠﺲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﯽ و ﺳﻪ روز در ﺧﻮن ﺗﻄﻬﻴﺮ ﺧﻮد ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ دﺧﺘﺮی ﺑﺰاﻳﺪ‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﻣﺪت دو هﻔﺘﻪ ﻧﺠﺲ ﺑﺎﺷﺪ و‬ ‫ﺷﺼﺖ و ﺷﺶ روز در ﺧﻮن ﺗﻄﻬﻴﺮ ﺧﻮد ﺑﻤﺎﻧﺪ« )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪٢ ،‬و‪.(۵‬‬ ‫»و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﭼﻮن ﻣﺮدی زن ﺑﮕﻴﺮد و ﺑﺪو درﺁﻳﺪ‪ ،‬و ﭘﺲ او را ﻣﮑﺮوﻩ دارد و ﺑﮕﻮﻳﺪ اﻳﻦ زن را ﺑﺎﮐﺮﻩ ﻧﻴﺎﻓﺘﻢ‪...‬‬ ‫ﭘﺲ اﮔﺮﺳﺨﻦ ﺷﻮهﺮ درﺳﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺻﺪ ﻣﺜﻔﺎل ﻧﻘﺮﻩ ﺑﻪ ﭘﺪر دﺧﺘﺮ ﺑﺪهﺪ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺑﺎﮐﺮﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺪﻧﺎﻣﯽ ﺁوردﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﻴﮑﻦ‬ ‫اﮔﺮ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ راﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻼﻣﺖ ﺑﮑﺎرت ﺁن دﺧﺘﺮ ﭘﻴﺪا ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ دﺧﺘﺮ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪرش ﺑﺒﺮﻧﺪ و ﭘﺲ اهﻞ ﺷﻬﺮ او‬ ‫را ﺑﺎ ﺳﻨﮓ ﺳﻨﮕﺴﺎر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻤﻴﺮد« )ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و دوم‪.(٢١-١٣ ،‬‬ ‫در ﻓﺮهﻨﮓ ﻳﻬﻮد زن زاﺋﻴﺪﻩ ای از ﻣﺮد ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا از دﻧﺪﻩ او زاﺋﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداری ﺑﯽ‬ ‫ﻗﻴﺪ و ﺷﺮط از او ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻀﺎﻓًﺎ ﺑﺮاﻳﻨﮑﻪ ﮔﻨﺎﻩ اوﻟﻴﻪ را او ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺪﻩ و ﺑﺎ اﻳﻦ ﮔﻨﺎﻩ ﺁدم را از ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻴﺮون راﻧﺪﻩ و ﺑﺮای‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫هﻤﻴﺸﻪ ﮔﻨﺎهﮑﺎر ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬در ﺟﺎﻣﻪ ﺳﻨﺘﯽ ﻳﻬﻮد زﻧﺎن ﺣﻖ ﺗﺤﺼﻴﻞ در ﻣﺪارس را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت روﺣﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ دﺳﺖ‬ ‫ﻧﻤﯽ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬هﻴﭻ ﺧﺎﺧﺎﻣﯽ زن ﺧﻮد را در ﺳﻔﺮ ﻧﻤﯽ ﺑﺮد‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﮐﺎر دون ﺷﺄن او ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﯽ در ﻣﻌﺎﺑﺪ ﻳﻬﻮدی زﻧﺎن‬ ‫اﺟﺎزﻩ دﺧﻮل ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ اﺻﻠﯽ ﻣﻌﺒﺪ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺻﺤﻦ اول ﮐﻪ ﭘﻴﺸﺨﻮان ﻳﺎ دهﻠﻴﺰ زﻧﺎن ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬در اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺷﺮﮐﺖ زﻧﺎن در ﻣﺮاﺳﻢ و ﺣﺘﯽ ﺣﻀﻮر ﺁﻧﺎن ﺑﺼﻮرت ﻧﺎﻇﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺒﻮد‪ .‬در اﻣﻮر‬ ‫ازدواج و ﻃﻼق و ارث زن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻓﺎﻗﺪ هﺮﮔﻮﻧﻪ ﺣﻘﯽ ﺑﻮد و اﻳﻦ ﺣﻘﻮق ﺑﻄﻮر درﺑﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﺮد ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ‪ .‬در ﺗﻤﺎم ﺗﻮرات‬ ‫اﺻﻮﻻ هﻮﻳﺖ ﺁدم اﻃﻼق ﺑﻪ ﻣﺮد ﻣﯽ ﺷﻮد و زن ﻓﻘﻂ زن ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻗﺒﺎﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در‬ ‫ﺗﻮرات ﻣﻨﻌﮑﺲ اﺳﺖ ﭘﺪر در ﻣﻘﺎﺑﻞ درﻳﺎﻓﺖ ﺣﻖ اﺑﻮت ﻳﻌﻨﯽ ﺑﻬﺎی ﺑﮑﺎرت دﺧﺘﺮش )ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و دوم‪(١۵ ،‬‬ ‫ﻋﻤﻼ وی را ﺑﻪ ﺷﻮهﺮ ﺁﻳﻨﺪﻩ اش ﻣﯽ ﻓﺮوﺷﺪ و از هﻨﮕﺎم اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ دﺧﺘﺮ ﺑﻪ ﺗﻤﻠﮏ درﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ .‬ﻣﺮد ﻣﺠﺎز‬ ‫اﺳﺖ هﺮ اﻧﺪازﻩ ﮐﻪ داراﺋﻴﺶ اﺟﺎزﻩ دهﺪ هﻤﺴﺮ اﺧﺘﻴﺎر ﮐﻨﺪ ﻳﺎ ﮐﻨﻴﺰ ﻳﺎ ﺟﺎرﻳﻪ ﺑﺨﺮد‪ .‬ﺣﺘﯽ در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﭼﻮن ﻣﺮگ ﭘﺪر و‬ ‫ﻣﺎدر زن ﺟﺰ ﻣﺪت ﻣﺤﺪودی ﮐﻪ ﺗﻮرات ﺑﺪو اﺟﺎزﻩ ﻣﯽ دهﺪ ﺣﻖ ﮔﺮﻳﺴﺘﻦ ﻧﺪارد‪» :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ اﮔﺮ در ﻣﻴﺎن اﺳﻴﺮان‬ ‫ﺧﻮد زﻧﯽ ﺧﻮب ﺻﻮرت ﺑﺒﻴﻨﯽ و ﺑﺪو ﻣﺎﻳﻞ ﺷﻮی‪ ،‬ﭘﺲ او وﻇﻴﻔﻪ دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ات درﺁﻳﺪ و ﺳﺮ ﺧﻮد را ﺑﺘﺮاﺷﺪ و ﻧﺎﺧﻦ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﮕﻴﺮد و رﺧﺖ ﺧﻮد را ﺑﻴﺮون ﮐﻨﺪ و ﺑﺮای ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺧﻮد ﻳﮑﻤﺎﻩ ﻣﺎﺗﻢ ﮔﻴﺮد‪ ،‬و ﭘﺲ ﺁﻣﺎدﻩ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺪو درﺁﺋﯽ«‬ ‫)ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ‪.(١٣-١١ ،‬‬ ‫ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻮراﺗﯽ ‪ -‬ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ از ﺟﺎﻧﺐ ﻳﻬﻮﻩ اﺑﻼغ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ -‬ﻣﺮد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در هﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﻃﻼﻗﻨﺎﻣﻪ ای ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ و‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ زﻧﺶ ﺑﺪهﺪ و او را از ﺧﺎﻧﻪ اش ﺑﻴﺮون ﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ زن در هﻴﭻ ﺻﻮرت ﺑﺪون ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺷﻮهﺮش اﻣﮑﺎن ﻃﻼق ﮔﺮﻓﺘﻦ‬ ‫ﻧﺪارد و در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﺑﺮای ﻣﺮد هﻤﺨﻮاﺑﮕﯽ ﺑﺎ هﺮ زﻧﯽ ﺑﯽ اﺷﮑﺎل اﺳﺖ‪ ،‬زن در ﺻﻮرت ارﺗﮑﺎب ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ ﺧﻄﺎﺋﯽ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ‬ ‫ﻣﺠﺎزات ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و اﮔﺮ اﺣﺘﻤﺎل زﻧﺎ از ﺟﺎﻧﺐ او ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﯽ ﮐﺎرش ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺴﺎر ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‪ .‬ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ روﺷﻦ‬ ‫ﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﻮء ﻇﻦ ﻣﺮد ﺑﻪ هﻤﺴﺮش ﺑﺠﺎ ﺑﻮدﻩ ﻳﺎ ﻧﺒﻮدﻩ‪ ،‬ﻣﺮد ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﺧﺎم ﭘﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻧﻴﺎز ﻏﻴﺮت« ﺑﭙﺮدازد و‬ ‫ﮐﺎهﻦ ﺑﺎ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﻣﺬهﺒﯽ ﺁب ﺁﻟﻮدﻩ ای را ﺑﻪ ﻧﺎم ﺁب ﺗﮑﻔﻴﺮ ﺑﻪ زن ﺑﺨﻮراﻧﺪ ﺗﺎ اﮔﺮ ﮔﻨﺎهﯽ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﺷﺎهﺪ‬ ‫ﻋﻴﻨﯽ ﺁن ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ رودﻩ هﺎﻳﺶ ﺷﻞ ﺷﻮد و ﺷﮑﻤﺶ ﺑﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﯽ اﻓﺘﺪ و در اﻳﻨﺼﻮرت در ﻣﻼء ﻋﺎم ﺳﻨﮕﺴﺎر ﺷﻮد‪ ،‬وﻟﯽ‬ ‫اﮔﺮ زن از اﻳﻦ ﺁزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻴﮕﻨﺎﻩ ﺑﻴﺮون ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺮد از ﺑﺎﺑﺖ اﺗﻬﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺪو وارد ﺁوردﻩ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﯽ ﻧﺪارد‪) .‬ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫ﭘﻨﺠﻢ‪ .(٣٠-١١ ،‬در ﻣﻴﺜﺎق ﻳﻬﻮﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدی ﮐﻪ ﺑﻪ دﺧﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻬﺎی ﺑﮑﺎرت او را ﺑﻪ ﭘﺪرش‬ ‫ﺑﭙﺮدازد )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و دوم ‪ ،(١۵‬و اﻳﻦ ﺑﻬﺎ در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ )ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و دوم‪ ۵٠(٢٨ ،‬ﺷﮑﻞ‬ ‫ﻧﻘﺮﻩ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن )ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ‪٧ ،‬و‪ (٨‬زﻧﯽ ﮐﻪ از ﻃﺮف ﺷﻮهﺮش رهﺎ ﺷﻮد ﻣﻌﺎدل ﻓﺎﺣﺸﻪ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎهﻨﺎن ﺣﻖ ازدواج ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ زﻧﯽ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ )ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و‬ ‫دوم‪ (٢١-١٣ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻣﺮدی ﺑﺎ زﻧﯽ ازدواج ﮐﻨﺪ وﻟﯽ ﺑﻌﺪا از او ﺳﻴﺮ ﺷﺪﻩ و ﺑﺪو ﺑﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از‬ ‫زﻧﺎﺷﻮﺋﯽ در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪرش ﺑﺎ دﻳﮕﺮی هﻤﺨﻮاﺑﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺪر ﺁن زن ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﺟﺎﻣﻪ زرﻳﻦ ﺷﺐ زﻓﺎف دﺧﺘﺮش‬ ‫را ﮐﻪ ﻣﻌﺮف ﺑﮑﺎرت اواﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﺎهﻦ اراﺋﻪ دهﺪ‪ ،‬و در ﻏﻴﺮ ﺁن‪ ،‬زن در ﮐﻨﺎر دروازﻩ ﺷﻬﺮ ﺳﻨﮕﺴﺎر ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ از ﻣﺮد‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﭼﺮا اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را در ﻓﺮدای هﻤﺎن ﺷﺐ زﻓﺎف اﻋﻼم ﻧﮑﺮدﻩ و ﻓﻘﻂ ﺑﻌﺪ از ﺳﻴﺮ ﺷﺪن از ﺁن زن ﺑﻪ‬ ‫ﻳﺎد ﺁن اﻓﺘﺎدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺳﻨﺪی ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻮرخ ﻣﻌﺮوف ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ ،‬ﺁﻧﺪرﻩ ﺷﻮراﮐﯽ‪ ،‬در ﮐﺘﺎب »ﻣﺮدان ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس« ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩ‪ ،‬ﺑﺮای هﺮ ﻣﺮد‬ ‫و زن اﺳﺮاﺋﻴﻠﯽ در ﺳﻨﻴﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاری ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ :‬از ﻳﮑﻤﺎﻩ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل‪ ،‬ﭘﺴﺮ ‪ ۵‬ﺷﮑﻞ و‬ ‫دﺧﺘﺮ ‪ ٣‬ﺷﮑﻞ‪ ،‬از ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل‪ ،‬ﻣﺮد ‪ ٢٠‬ﺷﮑﻞ و زن ‪ ١٠‬ﺷﮑﻞ‪ ،‬از ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﺗﺎ ﺷﺼﺖ ﺳﺎل‪ ،‬ﻣﺮد ‪ ۵٠‬ﺷﮑﻞ‬ ‫و زن ‪ ٣٠‬ﺷﮑﻞ‪ ،‬از ﺷﺼﺖ ﺳﺎل ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﺮد ‪ ١۵‬ﺷﮑﻞ و زن ‪ ١٠‬ﺷﮑﻞ‪ ،‬ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻣﻴﺎن زن و ﻣﺮد ﺣﺘﯽ ﺣﻴﻮاﻧﺎت را هﻢ‬ ‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻼ در هﺮ ﻣﻮرد ﮐﻪ ﺻﺤﺒﺖ از ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﻳﻬﻮﻩ ﻣﻴﺎن ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬وی ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ از ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ‬ ‫ﻳﺎ ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ »ﻧﺮﻳﻨﻪ« ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺒﺎدا ﮐﻪ از ﻧﻮع ﻣﺎدﻳﻨﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﻮرات از ﻣﻘﺎم زن‪ ،‬در ﺁن ﺑﺨﺶ از اﻧﺠﻴﻞ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺁﻧﺮا ﻧﻴﻤﻪ ﺗﻮراﺗﯽ ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ در »ﺑﺨﺶ ﻋﻴﺴﺎﺋﯽ«‬ ‫هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب دو ﻗﻄﺒﯽ‪ ،‬هﻤﻴﻦ زن ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ اﺣﺴﺎﺳﺶ رﻗﻴﻖ ﺗﺮ و ﻋﻄﻮﻓﺘﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﻘﺎﻣﯽ ارﺟﻤﻨﺪ دارد‪ .‬در اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎرﻩ در رﺳﺎﻟﻪ هﺎی ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﺮد ﺟﻼل ﺧﺪا را ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ ،‬اﻣﺎ زن ﺟﻼل ﻣﺮد را ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﺮد از ﺁن زن زادﻩ ﻧﺸﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫زن ﺑﻮد ﮐﻪ از ﻣﺮد ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪ‪ ،‬و ﻣﺮد ﺑﺨﺎﻃﺮ زن ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ زن ﺑﺮای ﻣﺮد ﺧﻠﻖ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻨﺠﻬﺖ زن ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﻬﻨﮕﺎم دﻋﺎ ﺳﺮش را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﺸﺎن دهﺪ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﺮد اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻳﺎ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ زن ﺑﺎ ﺳﺮ ﺑﺮهﻨﻪ در ﭘﻴﺸﮕﺎﻩ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ دﻋﺎ ﮐﻨﺪ؟ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﺳﺮ هﺮ ﻣﺮد ﻣﺴﻴﺢ اﺳﺖ و ﺳﺮ ﻣﺴﻴﺢ ﺧﺪا اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺳﺮ هﺮ زن ﺷﻮهﺮ او اﺳﺖ‪ .‬زﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺳﺮ ﺑﺮهﻨﻪ دﻋﺎ ﮐﻨﺪ ﺳﺮ ﺧﻮد ﻳﻌﻨﯽ ﺷﻮهﺮش را رﺳﻮا ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ« )رﺳﺎﻟﻪ اول ﻗﺮﻧﺘﻴﺎن‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﻳﺎزدهﻢ‪» ،(١٣-٣ ،‬ای‬ ‫زن هﺎ‪ ،‬ﻃﻮری از ﺷﻮهﺮان ﺧﻮد اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ از ﺧﺪاوﻧﺪ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﺪ« )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ اﻓﺴﻴﺎن‪ ،‬ﻓﺼﻞ‬ ‫ﭘﻨﺠﻢ‪» ،(٢٢ ،‬زن اﺟﺎزﻩ ﻧﺪارد ﺗﻌﻠﻴﻢ دهﺪ ﻳﺎ ﺑﺮ ﻣﺮدان ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬زﻧﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﮐﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اول ﺁدم ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪ و‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺣﻮا‪ ،‬و ﺁدم ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﻓﺮﻳﺐ ﺧﻮرد ﺑﻠﮑﻪ زن ﻓﺮﻳﺐ ﺧﻮرد و ﻗﺎﻧﻮن ﺧﺪا را ﺷﮑﺴﺖ« )رﺳﺎﻟﻪ اول ﭘﻮﻟﺲ رﺳﻮل ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻴﻤﻮﺗﺎﺋﻮس‪ ،‬ﻓﺼﻞ دوم‪ .(١۴-١٢ ،‬ﺑﻪ ﻣﻮازات ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس‪ ،‬در رﺳﺎﻟﻪ ﭘﻄﺮس رﺳﻮل ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬زﻧﺎن ﻣﻘﺪﺳﯽ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺗﻮﮐﻞ داﺷﺘﻨﺪ هﻤﻪ ﻣﻄﻴﻊ ﮐﺎﻣﻞ ﺷﻮهﺮان ﺧﻮد ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎرا ﮐﻪ از اﺑﺮاهﻴﻢ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﮐﺮد و او را ارﺑﺎب‬ ‫ﺧﻮد ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪ« )رﺳﺎﻟﻪ اول ﭘﻄﺮوس رﺳﻮل‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪ ۵ ،‬و‪.(۶‬‬ ‫در ﺑﺨﺶ »ﻣﺴﻴﺤﯽ « اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬ﺑﻌﮑﺲ ﻋﻴﺴﯽ ﺑﺎ زﻧﺎن ﺑﺎ ﻋﻄﻮﻓﺘﯽ »اﻧﻘﻼﺑﯽ« و ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ ﺿﻮاﺑﻂ ﺗﻮراﺗﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻨﺎﻩ ﻣﺮﻳﻢ ﻣﺠﺪﻟﻴﻪ روﺳﭙﯽ را ﺑﻪ ﺻﻔﺎی روح او ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ و از اﺟﺮای ﻗﺎﻧﻮن اﮐﻴﺪ ﻣﺬهﺒﯽ درﺑﺎرﻩ ﺳﻨﮕﺴﺎر او ﻣﺎﻧﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‬ ‫)ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪ .(١٠-٣ ،‬ﺑﻪ ﺷﻤﻌﻮن ﻓﺮﻳﺴﯽ ﮐﻪ او را در ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺻﺮف ﻏﺬا دﻋﻮت ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ و از اﻳﻨﮑﻪ‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ ﮔﻨﺎهﺎن ﻳﮏ زن ﺑﺪﮐﺎرﻩ ﺷﻬﺮ را ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ اﺳﺖ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ زن ﭘﺎهﺎی ﻣﺮا ﺑﺎ اﺷﮏ ﭼﺸﻢ ﺷﺴﺖ‬ ‫و ﺑﺎ ﮔﻴﺴﻮاﻧﺶ ﺧﺸﮏ ﮐﺮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﺗﻮ ﻣﻬﻤﺎن ﺧﻮدت را ﻓﻘﻂ ﻏﺬا دادی )ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪ .(۴٨-٣۶ ،‬در ﺻﺤﻨﻪ اﻋﺪام‬ ‫او ﺗﻨﻬﺎ زﻧﺎن واﺑﺴﺘﻪ ﺑﺪو ﺣﻀﻮر دارﻧﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻣﺮدان‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﺣﻮارﻳﻮن او‪ ،‬از ﺣﻀﻮر در اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ ﺧﻮداری ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﺲ از رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﻧﻴﺰ ﻋﻴﺴﯽ ﭘﻴﺶ از هﻤﻪ دﻳﮕﺮان ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﺮﻳﻢ ﻣﺠﺪﻟﻴﻪ )ﻣﺎری ﻣﺎدﻟﻦ( ﻇﺎهﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﺗﺎ ﺑﺎﻣﺮوز هﻤﻮارﻩ از ﺳﻨﺖ ﺗﻮراﺗﯽ اﻧﺠﻴﻞ ﭘﻴﺮوی ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﯽ ﭼﻮن و ﭼﺮای ﮐﻠﻴﺴﺎ را ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺗﺎﮐﻨﻮن راﻩ ارﺗﻘﺎء ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﺎﻻی ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺑﻪ روی زﻧﺎن‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﻗﺪﻳﺴﻪ هﺎی ﺁﻧﺎن ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از ﺟﻠﻮﻩ هﺎی ﺧﺪای دو ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ اﻧﺠﻴﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﺣﺘﯽ ﺑﺤﺚ هﺎﺋﯽ در‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ زﻧﺎن اﺻﻮﻻ دارای روح هﺴﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ اﻳﻦ ﺳﺌﻮال ﺑﺨﺼﻮص در ﺷﻮرای ﻣﺬهﺒﯽ ﺷﻬﺮ‬ ‫»ﻣﺎﮐﻮن« ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ﺳﺎل ‪ ۵٨۵‬ﻣﻄﺮح ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻗﻄﻌﯽ هﻢ ﻧﺮﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮداﺷﺖ ﻗﺮﺁن از زن ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی ﺗﻮرات و ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی »ﺑﺨﺶ ﺗﻮراﺗﯽ« اﻧﺠﻴﻞ اﺳﺖ‪» :‬ﻣﺮدان را ﺑﺮ زﻧﺎن‬ ‫ﺑﺮﺗﺮی اﺳﺖ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،(٢٢٨ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮﺧﯽ را ﺑﺮ ﺑﺮﺧﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﺗﺮ ﻣﻘﺮر ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺮدان از ﻣﺎل ﺧﻮد و زﻧﺎن ﻧﻔﻘﻪ ﻣﯽ دهﻨﺪ )ﻧﺴﺎء‪ ،(٣۴ ،‬زﻧﺎﻧﯽ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﮑﺎح ﺧﻮد درﺁورﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪﺗﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬دو‬ ‫ﻳﺎ ﺳﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر )ﻧﺴﺎء‪ ،(٣٠ ،‬و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دﻟﭙﺴﻨﺪﺗﺎن ﻧﺒﻮد در اﻣﺮ ﻃﻼق ﺁﻧﻬﺎ دﻏﺪﻏﻪ ای ﺑﻪ ﺧﻮد راﻩ ﻧﺪهﻴﺪ )ﻧﺴﺎء ‪،(١٩‬‬ ‫زﻧﺎﻧﯽ را ﮐﻪ از ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻴﺸﺎن ﺑﻴﻤﻨﺎﮐﻴﺪ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﮐﻨﻴﺪ ﺳﭙﺲ از ﺧﻮاﺑﮕﺎهﺸﺎن دوری ﮔﺰﻳﻨﻴﺪ‪ ،‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺑﻪ‬ ‫زدن ﺗﻨﺒﻴﻪ ﮐﻨﻴﺪ )ﻧﺴﺎء‪ ،(٣٣ ،‬اﻳﻨﺎن ﮐﺸﺘﺰار ﺷﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻪ هﺮ ﺻﻮرت ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﺮای ﮐﺸﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺰدﻳﮑﯽ‬ ‫ﺑﺠﻮﺋﻴﺪ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،(٢٢٣ ،‬و هﺮ ﮐﺪام از زﻧﺎﻧﺘﺎن را ﮐﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺧﻄﺎﺋﯽ ﻓﺎﺣﺶ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﭼﻬﺎر ﺗﻦ از ﮔﻮاهﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺧﻄﺎی ﺁﻧﺎن ﮔﻮاهﯽ دهﻨﺪ ﺁﻧﻘﺪر در ﺧﺎﻧﻪ زﻧﺪاﻧﯽ ﮐﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻋﻤﺮﺷﺎن ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﺑﺮﺳﺪ ﻳﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ راﻩ‬ ‫ﻧﺠﺎﺗﯽ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻓﺮاهﻢ ﺁورد )ﻧﺴﺎء‪ .(١۵ ،‬ﺧﺪا ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ارث ﻳﮏ ﭘﺴﺮ را دو ﺑﺮاﺑﺮ ارث ﻳﮏ دﺧﺘﺮ ﻗﺮار‬ ‫دهﻴﺪ )ﻧﺴﺎء‪ ،(١١ ،‬و ﺑﺮای ادای ﺷﻬﺎدت دو ﻣﺮد ﮔﻮاﻩ ﺁورﻳﺪ و اﮔﺮ دو ﻧﻔﺮ ﻣﺮد ﻧﻴﺎﻳﺪ ﻳﮏ ﻣﺮد و دو زن را ﮔﻮاﻩ ﺑﻴﺎورﻳﺪ«‬ ‫)ﺑﻘﺮﻩ‪.(٢٨٢ ،‬‬ ‫در »ﺟﺎﻣﻊ« ﺗﺮﻣﺬی ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از »ﺻﺤﺎح ﺳﺘﻪ«‪ ،‬ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ ﮐﺘﺎب هﺎی ﺣﺪﻳﺚ ﺟﻬﺎن ﺗﺴﻨﻦ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻗﻮل اﺑﻮهﺮﻳﺮﻩ‬ ‫ﺻﺤﺎﺑﯽ ﻣﻌﺮوف ﻣﺤﻤﺪ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﻮد دﺳﺘﻮر دهﻢ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن دﻳﮕﺮ ﺳﺠﺪﻩ ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻳﻘﻴﻨًﺎ دﺳﺘﻮر ﻣﯽ دادم زﻧﺎن ﺑﻪ ﺷﻮهﺮاﻧﺸﺎن ﺳﺠﺪﻩ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و در »ﺻﺤﻴﺢ« ﺑﺨﺎری‪ ،‬ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از »ﺻﺤﺎح ﺳﺘﻪ« از ﻗﻮل‬ ‫هﻤﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﮐﻪ زﻧﯽ ﺑﺮ ﺁن ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﻨﺪ ﺣﮑﻢ ﺗﺒﺎهﯽ ﺧﻮد را ﺻﺎدر ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﯽ در دوران‬ ‫ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬در ﺟﻤﻬﻮری وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﻳﮏ داﻧﺸﮕﺎﻩ اﺳﻼﻣﯽ در ﻳﮏ ﺳﻤﻴﻨﺎر دوﻟﺘﯽ زن در اﺳﻼم ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﺿﻮاﺑﻂ‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬زﻧﺎن ﺑﺎﻳﺪ از ﺗﻔﮑﺮهﺎی ﺳﻨﺘﯽ در ﻣﻮرد ﺣﻘﻮق زن و ﻣﺮد ﭘﺮهﻴﺰ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ‬ ‫روﺣﺎﻧﻴﻮن و ﺁﮔﺎهﺎن ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ‪«.‬‬ ‫ﻣﻮﻧﺘﮕﻤﺮی وات ﻣﺤﻘﻖ و ﻣﻮرخ ﺳﺮﺷﻨﺎس زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم در ﮐﺘﺎب »ﻣﺤﻤﺪ در ﻣﺪﻳﻨﻪ« از ﻗﻮل ﻋﺎﻳﺸﻪ‪ ،‬هﻤﺴﺮ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﻧﻘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا ﺑﺎ ﻣﻦ ازدواج ﮐﺮد ﺷﺶ ﺳﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻢ و هﻨﻮز ﺑﺎ دﺧﺘﺮان ﺧﺮدﺳﺎل‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٣‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﮐﻪ هﻤﺴﻦ ﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎزی ﻣﯽ ﮐﺮدم‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺪم و هﻤﺴﺮم ﻣﺮا ﺑﺎ ﻋﺮوﺳﮏ هﺎﻳﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﺮد‪ .‬در‬ ‫‪١‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ‪ ۵۴‬ﺳﺎل داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫رﺳﻢ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﺑﺮدﮔﯽ و ﺑﺮدﻩ داری ﮐﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﻣﺤﮑﻮم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﮐﻠﻴﻪ ﮐﺸﻮرهﺎی ﻋﻀﻮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ‬ ‫ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺮ اﻟﻐﺎی ﺁن ﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎن در هﺮ ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی از ﺁن »ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺛﺎﺑﺖ و ﻻﻳﺘﻐﻴﺮ اﻟﻬﯽ« اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺁدﻣﻴﺎن ﺣﻖ ﻟﻐﻮ ﻳﺎ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ اﻣﺘﻴﺎزی ﮐﻪ دو ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد دارﻧﺪ اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ رﻓﺘﺎری ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮدﮔﺎن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ اﺳﺎس ﺑﺮدﻩ داری ﻣﻮرد ﻧﻔﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درﺳﺖ در ﺟﻬﺖ ﻋﮑﺲ‪ ،‬هﻢ در اﻧﺠﻴﻞ و هﻢ در ﻗﺮﺁن ﺑﺼﻮرت ﻗﺎﻃﻊ از اﺻﻞ ﺑﺮدﻩ داری ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ‬ ‫اﻧﺠﻴﻞ اﻃﺎﻋﺖ ﺑﺮدﮔﺎن را از ارﺑﺎﺑﺎن ﺧﻮد ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ اﻃﺎﻋﺖ ﺁﻧﺎن از ﻣﺴﻴﺢ ﻳﮏ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﺷﻤﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و در ﻗﺮﺁن از‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻨﺪﻩ ای ﮐﻪ هﻴﭻ اﺧﺘﻴﺎری از ﺧﻮد ﻧﺪارد ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺮد ﺁزادی ﮐﻪ ﺧﺪا ﺑﺪو رزق و‬ ‫روزی ﻓﺮاوان اﻋﻄﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ ﻳﮑﺴﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫در ﺗﻮرات ﺑﺼﻮرت ﻓﺮﻣﺎن ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬اﮔﺮ ﻏﻼﻣﯽ ﻋﺒﺮی ﺑﺨﺮی ﭘﺲ ﺷﺶ ﺳﺎل ﻧﺰد ﺗﻮ ﺧﺪﻣﺖ‬ ‫ﮐﻨﺪ و ﺳﺎل هﻔﺘﻢ ﺑﯽ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻴﺮون رود‪ ،‬و اﮔﺮ ﺁﻗﺎﻳﺶ در اﻳﻦ ﻣﺪت زﻧﯽ ﺑﺪو دادﻩ ﺑﺎﺷﺪ و ﺁن زن ﭘﺴﺮان و دﺧﺘﺮان ﺑﺮاﻳﺶ‬ ‫زاﺋﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺁﻧﮕﺎﻩ زن و اوﻻدش از ﺁن ﺁﻗﺎﻳﺶ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺁن ﻣﺮد ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺮون رود‪ ،‬ﻟﻴﮑﻦ هﺮﮔﺎﻩ ﺁن ﻏﻼم ﺑﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ هﺮ ﺁﻳﻨﻪ‬ ‫زن و ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد را دوﺳﺖ ﻣﯽ دارم و ﻧﻤﯽ ﺧﻮاهﻢ ﺑﺪون ﺁﻧﻬﺎ ﺁزاد ﺑﻴﺮون روم‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺁﻗﺎﻳﺶ او را ﺑﺤﻀﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫)در ﻣﻌﺒﺪ( ﺑﻴﺎورد دو ﮔﻮش او را ﺑﺎ درﻓﺸﯽ ﺳﻮراخ ﮐﻨﺪ و او وی را هﻤﻴﺸﻪ ﺑﻨﺪﮔﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ« )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و‬ ‫ﻳﮑﻢ‪ .(۶-٢ ،‬و در ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻳﻬﻮدی ﺑﻦ ﺳﻴﺮاخ از ﺗﻮرات ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﻋﻠﻮﻓﻪ ﭼﻮب و ﺑﺎر ﺑﺮای اﻻﻏﺖ‪ ،‬ﻧﺎن و‬ ‫ﮐﺘﮏ و ﮐﺎر ﺑﺮای ﺑﻨﺪﻩ ات‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﮔﺮ او ﺳﺮش را ﺑﺎﻻ ﻧﮕﺎﻩ دارد ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺗﻮ ﻧﺨﻮاهﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻳﻮغ و ﻃﻨﺎب اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﮔﺮدن او را ﺧﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﺼﻴﺐ ﻏﻼم ﺑﺎﻳﺪ ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﻓﻠﮏ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻨﺪﻩ ات ﻓﺮﻣﺎن ﺗﻮ را اﻃﺎﻋﺖ ﻧﮑﻨﺪ ﺑﻴﺪرﻧﮓ او را‬ ‫ﺑﻪ ﻏﻞ و زﻧﺠﻴﺮ ﺑﻴﻨﺪاز« )ﺑﺎب ﺳﯽ و ﺳﻮم ‪.(٢۵‬‬ ‫در هﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ در »ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ« ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ای ﻏﻼﻣﺎن‪ ،‬ﻃﻮری ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق ﻣﻄﻴﻊ ارﺑﺎﺑﺎن زﻣﻴﻨﯽ ﺧﻮد ﺑﺎﺷﻴﺪ ﮐﻪ از‬ ‫ارﺑﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﻣﺴﻴﺢ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﺪ« )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ اﻓﺴﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪» ،(۵ ،‬ﺑﻪ ﻏﻼﻣﺎن ﺑﮕﻮ ﮐﻪ‬ ‫در هﺮ اﻣﺮ ﻣﻄﻴﻊ ارﺑﺎﺑﺎن ﺧﻮد ﺑﺎﺷﻨﺪ و درﺑﺎرﻩ اﺣﮑﺎم ﺁﻧﺎن ﺟﺮ و ﺑﺤﺚ ﻧﮑﻨﻨﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را هﻤﻮارﻩ از ﺧﻮد راﺿﯽ ﻧﮕﺎﻩ‬ ‫دارﻧﺪ« )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ ﺗﻴﻄﺲ‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪ .(٩ ،‬ﻗﺪﻳﺲ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻣﺴﻴﺤﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻣﺎس ﺁﮐﻮﻳﻨﻮس )ﺳﻦ‬ ‫ﺗﻮﻣﺎس دان( در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ ﻓﺘﻮا دادﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺑﺮدﮔﯽ ﮐﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻨﺎهﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁدم ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺪ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﻈﺎم‬ ‫ﻣﻔﻴﺪ و ﻋﺎدﻻﻧﻪ ای اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا اﻣﺮی ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﺮوهﯽ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﮔﺮوهﯽ دﻳﮕﺮ ﺁزاد ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از ﻗﺎﻧﻮن ﺧﺪا‬ ‫و از ﺧﻮد ﺁﻧﺎن دﻓﺎع ﮐﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫___________________________________‬ ‫‪ -١‬ﭼﻪ در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و ﭼﻪ در ﻋﺎﻟﻢ اﺳﻼم‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺸﻴﻊ‪ ،‬ﮐﺴﺎﻧﯽ در هﻤﻪ ادوار ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ اﻧﺪ و ﻣﯽ ﮐﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﺑﺤﺚ‬ ‫ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺬهﺒﯽ "ﻳﻬﻮدی ‪ -‬ﻣﺴﻴﺤﯽ" ﻳﺎ اﺳﻼﻣﯽ را ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ هﺎﺋﯽ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ واﻗﻌﺎ ﮔﺮﻩ از ﻣﺸﮑﻠﯽ ﺑﮕﺸﺎﻳﺪ ﮔﺮﻩ هﺎی ﺗﺎزﻩ ای‬ ‫ﺑﺮ ﺁن ﻣﯽ اﻓﺰاﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺌﻮرﻳﺴﻴﻦ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﻣﻄﻬﺮی‪ ،‬ازدواج هﺎی ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ را ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪﻳﻦ ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن اﺳﻼم در ﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻮد‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺮای ﺗﺤﺒﻴﺐ ﻗﻠﻮب ﺑﻪ ﺗﻌﺪد زوﺟﺎت اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺣﺴﺎب ﻗﺎﻧﻮن ﺗﻌﺪد زوﺟﺎت در ﻗﺮﺁن ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮای ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺧﻮد ﺑﺪان ﻧﻴﺎز داﺷﺖ‪ .‬ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭘﺮدازی دﻳﮕﺮی هﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮع را از دﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﺨﺘﺼﺎت اﻗﻠﻴﻤﯽ و ﻣﺰاج و ﺣﻘﻮق ﻓﺮد و ﻋﺎﺋﻠﻪ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪:‬‬ ‫"اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ در ﻣﻮرد ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺗﺎ ﻧﻪ زن و در ﻣﻮرد دﻳﮕﺮان ﺗﺎ ﭼﻬﺎر زن ﺟﺎﻳﺰ ﺷﻤﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻣﺴﺌﻠﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﻮاص اﻗﻠﻴﻢ‬ ‫و ﻧﻴﺎزهﺎی ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺰاج و ﺣﻘﻮق ﻓﺮد و ﻋﺎﻳﻠﻪ و ﺗﺒﻌﺎت هﻨﮕﺎﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ وﻗﻮع ﺟﻨﮓ و ﭘﺮورش اﻳﺘﺎم و ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻠﻠﯽ ﮐﻪ در اﺻﻞ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺁن دﺧﺎﻟﺖ‬ ‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻓﺮق ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ اهﻤﻴﺖ ﺑﺴﺰای ﺁن روزﮔﺎر ﮐﻪ هﺮﮐﺲ از ﻗﺒﻴﻠﻪ ای زن ﻣﯽ ﺳﺘﺎﻧﺪ در ﺣﻤﺎﻳﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﺁن ﻗﺒﻴﻠﻪ ﺑﻮد ﻣﺤﻤﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ زﻧﺎن ﻣﺘﻌﺪد اﻗﺪام ﮐﺮد وﺧﻮد را ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎ ﻗﺒﺎﻳﻞ ﭼﻨﺪی ﭘﻴﻮﻧﺪ داد ﺗﺎ در راﻩ ﻧﺸﺮ اﺳﻼم ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ او ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﯽ ﻧﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از او را‬ ‫وﻇﻴﻔﻪ ﻗﺒﻴﻠﻪ ای ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﺪاﻧﻨﺪ" )ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺑﺮ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﯽ اﺳﻼم دراﻳﺮان‪ ،‬ای‪ .‬پ‪ .‬ﭘﺘﺮوﺷﻔﺴﮑﯽ‪ ،‬ص ‪.(۴١۴‬‬ ‫در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ در هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب در رد اﻳﻦ ﻧﻈﺮﮐﻪ ﺑﺮدﻩ دار در اﺳﻼم ﻣﺠﺎز ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪" :‬ﺑﺮدﮔﯽ واﻗﻌﻴﺘﯽ ﺑﻮد ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﮐﻪ اﺳﻼم ﺑﺎ‬ ‫ﺁن روﺑﺮو ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ رﻳﺸﻪ دار ﺑﻮدن ﺁن‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص از ﺟﻨﺒﻪ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬اﺳﻼم ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺁﻧﺮا ﻳﮑﺒﺎرﻩ و ﺁﻧًﺎ ﺑﺮاﻧﺪازد‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﯽ ﻧﮕﺮﻳﺴﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﺁن ﻣﺤﺎل اﺳﺖ و ﻟﻐﻮ ﺁﻧﯽ و ﻓﻮری ﺁن ﻋﻤﻠﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬از اﻳﻦ رو ﺑﻪ اﺻﻞ ﺗﺪرﻳﺞ و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻟﻄﺎﺋﻒ اﻟﺤﻴﻞ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻣﺮور‬ ‫اﺳﺎس ﺁﻧﺮا ﺑﺮﺷﻮراﻧﺪ" )هﻤﺎن ﮐﺘﺎب‪ ،‬ص ‪ ۴٠٩‬و‪.(۴٧٣‬‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل هﺎﺋﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺑﺸﺮﻳﺖ اﻣﺮوز و ﺑﺨﺼﻮص ﻓﺮدا اﺻﻮﻻ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ اﺳﺘﺪﻻل هﺎﺋﯽ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻋﺘﺮاﻓﯽ اﺳﺖ ﺑﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﮐﻪ از ﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ ﺑﺼﻮرت ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺛﺎﺑﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﻟﻬﯽ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻬﺎن‪ ،‬در هﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﮑﺎﻧﯽ و در هﺮ‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ زﻣﺎﻧﯽ اﺑﻼغ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ از هﺮ ﭼﻴﺰ ﺑﺎ اﻳﻦ هﺪف وﺿﻊ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ را در ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺻﺪر اﺳﻼم ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ راهﻨﻤﺎی هﻤﻪ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن در هﻤﻪ ﺷﺮاﻳﻂ زﻣﺎﻧﯽ و ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٤‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫در ﻣﻮرد ﺑﺮدﮔﯽ در ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‪ ،‬ﻳﮑﺒﺎر دﻳﮕﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺬﮐﺮ دادﻩ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺧﻮد ﻋﻴﺴﯽ در اﻧﺠﻴﻞ ﺑﺮداﺷﺘﯽ دﻳﮕﺮ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ‬ ‫دارد ﮐﻪ ﻧﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﺪان رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺁﻧﭽﻪ از ﺁن ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻓﻘﻂ ﺟﻤﻼت ﮐﻮﺗﺎهﯽ در اﻧﺠﻴﻞ هﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﮔﺎﻩ و‬ ‫ﺑﻴﮕﺎﻩ ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﻨﺪ و از ﺁن ﻣﯽ ﮔﺬرﻧﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﮐﻪ‪» :‬هﻴﭽﮑﺲ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻨﺪﻩ دو ارﺑﺎب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ در اﻳﻨﺼﻮرت ﻳﺎ‬ ‫از اوﻟﯽ ﺑﺪش ﻣﯽ ﺁﻳﺪ و دوﻣﯽ را دوﺳﺖ دارد ﻳﺎ ﺑﻪ اول )ﺧﺪا( ارادت ﻣﯽ ورزد و در اﻳﻨﺼﻮرت دوﻣﯽ را ﺣﻘﻴﺮ ﻣﯽ ﺷﻤﺎرد«‬ ‫)ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪ ،٢۴ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ ٢٢ ،‬و ﺑﺎب ﺷﺎﻧﺰدهﻢ‪.(١٣ ،‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﺮ اﺻﻞ ﺑﺮدﻩ داری ﺗﺎﮐﻴﺪی ﻗﺎﻃﻊ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﺳﻨﺖ ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﻧﺎﺷﯽ از‬ ‫ارادﻩ و ﻣﺸﻴﺖ ﺧﺎص او ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﺧﻮد ﻣﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﻳﻢ ﮐﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ را ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ درﺟﻪ ﺑﺮﺗﺮ از دﻳﮕﺮان‬ ‫ﻗﺮار دهﻴﻢ ﺗﺎ اﻳﻨﺎن را ﺑﻪ ﺑﺮدﮔﯽ ﺧﻮﻳﺶ درﺁورﻧﺪ« )زﺧﺮف‪» ،(٣١ ،‬ﺧﺪا رزق ﺑﻌﻀﯽ از ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺑﻌﻀﯽ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻓﺰوﻧﯽ دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺁﻧﮑﺲ ﮐﻪ رزﻗﺶ اﻓﺰون ﺷﺪﻩ زﻳﺎدﻩ را ﺑﻪ ﻏﻼﻣﺎن ﺧﻮد ﻧﻤﯽ دهﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ او ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﻮﻧﺪ« )ﻧﺤﻞ‪،(٧١ ،‬‬ ‫»ﺁﻳﺎ ﺑﻨﺪﻩ ای ﮐﻪ هﻴﭻ اﺧﺘﻴﺎری از ﺧﻮد ﻧﺪارد و ﻣﺮدی ﺁزاد ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ او رزق ﻓﺮاوان ﻋﻄﺎ ﮐﺮدﻩ اﻳﻢ و ﭘﻨﻬﺎن و ﺁﺷﮑﺎرا‬ ‫هﺮﭼﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ از ﻣﺎل ﺧﻮد اﻧﻔﺎق ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺎ هﻢ ﻳﮑﺴﺎﻧﻨﺪ؟« )ﻧﺤﻞ‪» ،(٧۵ ،‬دو ﻧﻔﺮ ﻣﺮد‪ ،‬ﻳﮑﯽ ﺑﻨﺪﻩ ای ﮔﻨﮓ و ﻧﺎﺗﻮان ﮐﻪ‬ ‫ﺳﺮﺑﺎر ﻣﻮﻻی ﺧﻮﻳﺶ اﺳﺖ و از هﻴﭻ راﻩ ﺧﻴﺮی ﺑﻪ ﻣﺎﻟﮏ ﺧﻮد ﻧﻤﯽ رﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬و دﻳﮕﺮی ﻣﺮدی ﺁزاد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ اﻣﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫و در ﺻﺮاط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﺁﻳﺎ اﻳﻦ دو ﻧﻔﺮ دارای ﺣﻘﻮق ﻣﺘﺴﺎوی هﺴﺘﻨﺪ؟« )ﻧﺤﻞ‪ .(٧۶ ،‬در »ﺻﺤﺎﺳﺘﻪ« از ﺧﻮد ﻣﺤﻤﺪ‬ ‫ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬هﺮﻏﻼﻣﯽ ﮐﻪ از ﺻﺎﺣﺐ ﺧﻮد ﺑﮕﺮﻳﺰد از ﺑﺮاﺋﺖ ﺧﺪای ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻨﺪﻩ ای ﮐﻪ از ﻧﺰد‬ ‫ارﺑﺎب ﺧﻮد ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻤﺎزش از ﺣﺪ ﺷﺎﻧﻪ هﺎﻳﺶ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻧﺨﻮاهﺪ رﻓﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺣﻘﺘﻌﺎﻟﯽ ﻧﻤﺎز و روزﻩ ﻏﻼم و ﮐﻨﻴﺰ ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ‬ ‫ﭘﺎ را ﻧﻤﯽ ﭘﺬﻳﺮد‪«.‬‬ ‫در ﻓﻘﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻨﺪﻩ داری دارای ﺳﻪ ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﯽ اﺳﺖ‪ :‬اﺳﻴﺮاﻧﯽ ﮐﻪ در ﺟﻨﮓ از ﮐﻔﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ از‬ ‫ﺻﺎﺣﺒﺎﻧﺸﺎن ﺧﺮﻳﺪاری ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﯽ ﮐﻪ از ﻏﻼﻣﺎن و ﮐﻨﻴﺰان ﺑﺪﻧﻴﺎ ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ‪ .‬رﻳﺸﻪ اﻳﻦ هﺮ ﺳﻪ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﯽ رﺳﺪ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﺑﺮدﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎزار ﺑﺮدﻩ ﻓﺮوﺷﺎن ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺧﻮد در ﺟﻨﮓ هﺎ ﻳﺎ دﺳﺘﺒﺮدهﺎ ﺑﻌﻨﻮان ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﯽ‬ ‫درﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮدﮔﺎن ﻓﺮاری ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ در هﺮﺟﺎ ﮐﻪ ﭘﻴﺪا ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎزداﺷﺖ و ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎﻧﺸﺎن ﺑﺎزﭘﺲ دادﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ارﺑﺎﺑﺎن‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺪا ﻧﺸﻮﻧﺪ ﻏﻼم ﻳﺎ ﮐﻨﻴﺰ ﮔﺮﻳﺰ ﭘﺎ زﻧﺪاﻧﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻨﺪﻩ ای ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ارﺑﺎب ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ هﺮ ﻳﮏ از ﺻﺎﺣﺒﺎن او‬ ‫ﺣﻖ دارد ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺑﺪن وی را ﮐﻪ ﺳﻬﻢ او ﺑﺤﺴﺎب ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼ ﻓﻼن دﺳﺖ ﻳﺎ ﻓﻼن ﻋﻀﻮ او را ﺑﻔﺮوﺷﺪ ﻳﺎ ﺁزاد ﮐﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﺮدﻩ ﻓﻘﻂ وﻗﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﺎﻣﻼ ﺁزاد ﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎی ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ ﺑﺎزﺧﺮﻳﺪ ﮐﺮدﻩ ﻳﺎ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﺎزﺧﺮﻳﺪ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫دﺳﺖ ﮐﻢ در دو ﻣﺬهﺐ از ﺳﻪ ﻣﺬهﺐ »ﺗﻮﺣﻴﺪی«‪ ،‬هﻨﺮهﺎی زﻳﺒﺎ ﮐﻪ از ﺁﻏﺎز ﺗﻤﺪن ﺑﺸﺮی هﻤﻮارﻩ از اﺟﺰای اﺻﻠﯽ ﻓﺮهﻨﮓ‬ ‫و ﻣﺪﻧﻴﺖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺟﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻤﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﺳﺎﺳﺎ ﺟﺎﺋﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﺬﮐﺮ ﻣﺎرﮔﻮﻟﻴﻮث ‪ Margoliouth‬در‬ ‫ﻣﻴﺎن رﺷﺘﻪ هﺎی ﺷﺶ ﮔﺎﻧﻪ هﻨﺮهﺎی زﻳﺒﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ‪ ،‬ﻧﻘﺎﺷﯽ‪ ،‬ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺳﺎزی‪ ،‬درام‪ ،‬ﺷﻌﺮ و ﻣﻌﻤﺎری‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ رﺷﺘﻪ‬ ‫ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺑﺼﻮرت روﺷﻦ‪ ،‬و رﺷﺘﻪ ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺁﺧﺮ ﺑﺎ ﻗﻴﺪ ﮐﺮاهﺖ و ﺑﺎ ﺗﺬﮐﺮ اﻳﻨﮑﻪ »از ﺷﻌﺮا ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺒﮏ ﻣﻐﺰان ﭘﻴﺮوی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ«‬ ‫)ﻧﻤﻞ‪ (٢٢۴ ،‬ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل اﺳﻼم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﭼﻬﺎر رﺷﺘﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻔﯽ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ در ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﻣﻨﻊ‬ ‫ﭘﻴﮑﺮﺳﺎزی اوﻟﻴﻦ و ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎن از ﻓﺮاﻣﻴﻦ دهﮕﺎﻧﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﻋﻮض ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ در اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدی‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﺣﺘﯽ ﻳﮑﯽ از ﺣﺮﻓﻪ هﺎی ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ هﻤﻪ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ...» :‬ﭘﺲ ﺑﺎﺑﺎل ﻧﻮادﻩ ﻧﺴﻞ هﻔﺘﻢ‬ ‫ﻗﺎﺑﻴﻞ ﭘﺪر ﮔﻠﻪ داران ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﺮادرش ﻳﻮﺑﺎل ﭘﺪر ﺑﺮﺑﻂ ﻧﻮازان و ﻧﯽ زﻧﺎن و ﻗﺎﺋﻦ ﭘﺪر ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ﺻﺎﻧﻊ ﻣﺲ و ﺁهﻦ هﺴﺘﻨﺪ«‬ ‫)ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎرم‪٢١ ،‬و‪ .(٢٢‬ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ﻳﻬﻮد اﺻﺎﻟﺘﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺬهﺒﯽ داﺷﺖ و ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻮق و ﺷﺎخ ﻗﻮچ و ﻧﯽ و‬ ‫زﻧﮕﻮﻟﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻮﺑﺎل اﺑﺪاع ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در هﻤﻪ ﺗﻤﺪن هﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ دﻳﮕﺮ‪ :‬ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﮐﻠﺪﻩ‪ ،‬ﺑﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺳﻮﻣﺮ‪ ،‬ﺁﺷﻮر‪ ،‬ﻓﻨﻴﻘﯽ‪ ،‬اﻳﺮان‪ ،‬هﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻴﻦ‪ ،‬ﻳﻮﻧﺎن‪ ،‬رم‪ ،‬و در هﻤﻪ‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ هﺎی اﺳﺎﻃﻴﺮی و ﻧﻴﻤﻪ اﺳﺎﻃﻴﺮی ﺟﻬﺎن ﮐﻬﻦ ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺠﺎز ﺑﻠﮑﻪ ﮔﺎﻩ ﻣﻘﺪس ﺷﻤﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ‬ ‫اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ در ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬهﺒﯽ زرﺗﺸﺘﯽ و ﺑﻮداﺋﯽ و ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺟﺰء ﺟﺪاﺋﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮاﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ اﺳﺖ‪ .‬در اﺳﻼم ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ‬ ‫راهﯽ ﺑﻪ ﻣﺬهﺐ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ﻏﻴﺮ ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﻴﺰ در ﺗﻤﺎم ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم ﺑﺎ دﺷﻤﻨﯽ ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﻓﻘﻴﻬﺎن و‬ ‫ﻣﺘﺸﺮﻋﺎن و ﻣﺤﺪﺛﺎن ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮدﻩ و ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻋﺮﻓﺎ و ﺻﻮﻓﻴﺎن و ﺟﺮم »ﺳﻤﺎع« ﻣﻮرد ﻃﻌﻦ و ﺁزار ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫در هﻤﻴﻦ دوران ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬در دهﻪ هﺎی ﭘﺎﻳﺎﻧﯽ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺁﻳﺖ اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ در ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار ﺧﻮد ﻓﺘﻮا داد و ﺑﻌﺪا ﻧﻴﺰ در‬ ‫ﻣﻘﺎم وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ‪» :‬ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ روح ﺷﻬﻮﺗﺮاﻧﯽ و ﻋﺸﻘﺒﺎزی و ﺧﻼف ﻋﻔﺖ در اﻧﺴﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺷﻬﺎﻣﺖ و‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٥‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﺟﻮاﻧﻤﺮدی را از اوﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺁن ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺴﺖ و ﺑﯽ ﺷﺮﻣﺎﻧﻪ اﺳﺖ و اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﻳﮏ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد هﺰل و ﺑﻴﻬﻮدﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ﺧﻴﺎﻧﺖ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻤﻠﮑﺖ اﺳﻼﻣﯽ‪«.‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻮﻋﯽ از ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ﮐﻪ در ﻣﮑﺘﺐ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ »اﺳﻼﻣﯽ« ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻃﺒﻞ و ﺷﻴﭙﻮر و ﺳﺮودهﺎی ﺟﻨﮕﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎل روی ﮐﺎر ﺁﻣﺪن ﺧﻤﻴﻨﯽ‪ ،‬اورﻳﺎﻧﺎ ﻓﺎﻻﻧﭽﯽ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ﺳﺮﺷﻨﺎس اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﺋﯽ در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ای ﭘﺮ‬ ‫ﺳﺮ و ﺻﺪا از او ﭘﺮﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﮐﻪ ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ را ﺗﺤﺮﻳﮏ ﮐﻨﻨﺪﻩ روح ﺷﻬﻮﺗﺮاﻧﯽ و ﺑﯽ ﻋﻔﺘﯽ ﻣﯽ داﻧﻴﺪ در ﻣﻮرد ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ‬ ‫ﮐﺴﺎﻧﯽ ﭼﻮن ﺑﺎخ و ﻣﻮﺗﺴﺎرت و ﺑﺘﻬﻮﻓﻦ ﭼﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﺋﻴﺪ؟ ﺁﻳﺖ اﷲ ﭘﺎﺳﺦ داد‪ :‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﺁدم هﺎﺋﯽ را ﮐﻪ اﺳﻢ ﻣﯽ ﺑﺮﻳﺪ ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺳﻢ‪،‬‬ ‫اﻣﺎ اﮔﺮﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ﻣﺎرش ﺑﺎﺷﺪ اﺷﮑﺎﻟﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮداﺷﺖ هﺎﺋﯽ ﺧﺎص ﮐﺴﺎﻧﯽ ﭼﻮن ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﻤﻴﻨﯽ و ﻧﻈﺎﻳﺮ او دﻧﺒﺎﻟﻪ روان ﻣﮑﺘﺒﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺁن‬ ‫ﻣﺪت هﺎ ﭘﻴﺶ از ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﺪﺛﺎن ﻣﻌﺘﺒﺮ از ﻗﻮل ﺧﻮد ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم در »ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻮﺛﻖ« ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﯽ و‬ ‫ﻧﻮازﻧﺪﮔﯽ از اﺟﻞ ﻣﻌﺎﺻﯽ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺁﻧﺎﻧﮑﻪ ﺑﺪﻳﻦ راﻩ ﺑﺮوﻧﺪ در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺎﺗﻔﺎق زﻧﺎﮐﺎران و ﺻﻮرﺗﮕﺮان ﮐﺮ و ﮐﻮر و‬ ‫ﻟﻨﮓ و از ﮔﻮرهﺎی ﺧﻮد ﺑﻴﺮون ﺁﻳﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﮓ ﻧﻮﺣﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪ «.‬ﺣﺘﯽ از هﻤﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮﮐﺲ ﮐﻪ ﻳﮏ‬ ‫درهﻢ ﺑﻪ اهﻞ ﺳﺎز و ﺁواز ﺑﺪهﺪ ﻣﻌﺼﻴﺖ او ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ از ﻣﻌﺼﻴﺖ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻔﺘﺎد ﺑﺎر ﺑﺎ ﻣﺎدر ﺧﻮد زﻧﺎ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻈﻴﺮ هﻤﻴﻦ ﺗﺬﮐﺮ را در ﻣﻮرد دو رﺷﺘﻪ هﻨﺮی دﻳﮕﺮ ﻧﻘﺎﺷﯽ و ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺳﺎزی ﻣﯽ ﺗﻮان داد‪ ،‬ﮐﻪ اﻳﻦ هﺮ دو ﻧﻴﺰ از اﺟﺰاء‬ ‫ﺟﺪاﺋﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ هﻤﻪ ﺗﻤﺪن هﺎ و ﻣﺬاهﺐ اﺳﺎﻃﻴﺮی و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ ،‬و در هﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ هﺰاران ﺷﺎهﮑﺎر هﻨﺮی ﺷﺮق و ﻏﺮب ﺑﺼﻮرت ﺁﺛﺎر ﻧﻘﺎﺷﯽ ﻣﺴﻴﺤﯽ و ﻣﺎﻧﻮی و ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ و روﻣﯽ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﺁﺛﺎر ﺣﺠﺎری‬ ‫ﻣﺼﺮی و ﺑﺎﺑﻠﯽ و ﺑﻮداﺋﯽ و ﺑﺮهﻤﺎﺋﯽ و ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ و روﻣﯽ و اﻳﺮاﻧﯽ و ﻣﺴﻴﺤﯽ در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ دو‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد و اﺳﻼﻣﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد را از اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﻣﺴﺘﺜﻨﯽ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻮرات ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ را ﮐﻪ در ﻃﻮر‬ ‫ﺳﻴﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ دﻳﮑﺘﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬هﻴﭻ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺗﺮاﺷﻴﺪﻩ و هﻴﭻ ﺗﻤﺜﺎﻟﯽ از ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺎﻻ در‬ ‫ﺁﺳﻤﺎن اﺳﺖ و ﺁﻧﭽﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ در زﻣﻴﻦ اﺳﺖ و ﺁﻧﭽﻪ در ﺁب در زﻳﺮ زﻣﻴﻦ اﺳﺖ ﺑﺮای ﺧﻮد ﻣﺴﺎز‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﻦ ﻳﻬﻮﻩ ﮐﻪ ﺧﺪای‬ ‫ﺗﻮ هﺴﺘﻢ ﺧﺪاﺋﯽ ﻏﻴﺮﺗﻤﻨﺪ و ﺣﺴﻮدم« )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ .(٣ ،‬در اﺳﻼم ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﻳﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﺎ‬ ‫ﭘﻴﻤﺒﺮان و اﻣﺎﻣﺎن و اﺻﻮﻻ هﺮ ﻣﻮﺟﻮد ﺟﺎﻧﺪار ﻣﻨﻊ ﺷﺪﻩ و در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺪﻳﺪاﻟﻌﺬاب ﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣﺮدم در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺻﻮرﺗﮕﺮاﻧﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﻳﺎ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺁدم ﻳﺎ ﺣﻴﻮان را ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬و از ﻗﻮل ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ای ﮐﻪ در ﺁن ﺳﮕﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺻﻮرﺗﯽ را ﺑﺮ دﻳﻮار ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ داﺧﻞ ﻧﻤﯽ ﺷﻮم‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺟﺰاﺋﯽ هﺮ ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ »ﺗﻮﺣﻴﺪی«‪ ،‬ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ و ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺷﺮاﻳﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺗﻤﺪن ﺑﺸﺮی‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ هﻴﭻ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺘﻤﺪﻧﯽ ‪ -‬هﺮ ﻗﺪر هﻢ ﮐﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ از اﻓﺮاد ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺧﻠﻮص ﻧﻴﺖ از اﻳﻤﺎن ﻳﻬﻮدی ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺤﯽ و‬ ‫ﻳﺎ اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮد دﻓﺎع ﮐﻨﻨﺪ و روزهﺎی ﺟﻤﻌﻪ و ﺷﻨﺒﻪ و ﻳﮑﺸﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻳﺎ ﮐﻨﻴﺴﻪ و ﻳﺎ ﮐﻠﻴﺴﺎ روﻧﺪ ‪ -‬ﻧﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ اﺟﺮای‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺻﺤﻪ ﺑﮕﺬارد‪.‬‬ ‫در ﺗﻮرات ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺎﺋﯽ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﺶ ﮔﻨﺎهﮑﺎران دادﻩ ﻧﺸﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺁدﻣﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺤﮑﻤﻪ ﺷﺮع ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ و ﭘﺲ از ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺳﻨﮕﺴﺎر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬هﺮ ﺁﻳﻨﻪ‬ ‫اﻧﺘﻘﺎم ﺧﻮن ﺷﻤﺎ را ازهﺮ اﻧﺴﺎن و از هﺮ ﺣﻴﻮان ﺧﻮاهﻢ ﮔﺮﻓﺖ« )ﺳﻔﺮﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ .(۵ ،‬در اﻧﺠﻴﻞ درﺳﺖ در ﺟﻬﺖ‬ ‫ﺧﻼف ﺗﻮرات ﺑﺪﻳﻦ ﺑﺨﺸﺶ و ﮔﺬﺷﺖ ﺟﺎﺋﯽ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ ﺁﻣﻴﺰ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻳﮑﯽ از ﺷﮕﻔﺘﯽ هﺎی‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺑﺸﻤﺎر ﺁﻳﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﺑﺮای ﻧﻘﺾ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺁن دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮای ﺗﮑﻤﻴﻞ ﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ «.‬در دو اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﯽ و‬ ‫ﻟﻮﻗﺎ از ﻗﻮل ﻋﻴﺴﯽ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺷﻨﻴﺪﻩ اﻳﺪ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﻋﻮض ﭼﺸﻢ و دﻧﺪان ﺑﻪ ﻋﻮض دﻧﺪان‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻦ‬ ‫ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻢ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺪی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺪی ﻣﮑﻦ و اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪ راﺳﺘﺖ ﺳﻴﻠﯽ ﻣﯽ زﻧﺪ ﮔﻮﻧﻪ دﻳﮕﺮت را‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ او ﺑﮕﺮدان‪ .‬ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ از ﺗﻮ ﭼﻴﺰی ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺁﻧﺮا ﺑﺒﺨﺶ و از ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎی وام از ﺗﻮﻣﯽ ﮐﻨﺪ روی‬ ‫ﻣﮕﺮدان« )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﻨﺠﻢ‪ ۴٢-٣٨،‬و ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪٢٩ ،‬و‪ .(٣٠‬و در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ :‬ﺷﻨﻴﺪﻩ اﻳﺪ ﮐﻪ هﻤﺴﺎﻳﻪ‬ ‫ﺧﻮد را دوﺳﺖ ﺑﺪار و از دﺷﻤﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﺎش‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻢ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﻮد را دوﺳﺖ ﺑﺪارﻳﺪ و ﺑﺮای ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺳﺘﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ دﻋﺎ ﮐﻨﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﮐﺴﯽ را دوﺳﺖ ﺑﺪارﻳﺪ ﮐﻪ او ﻧﻴﺰ ﺷﻤﺎ را دوﺳﺖ دارد ﭼﻪ ﭘﺎداﺷﯽ را ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ‬ ‫ﻣﺘﻮﻗﻊ ﺑﺎﺷﻴﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﺑﺎج ﮔﻴﺮان هﻤﻴﻦ ﮐﺎر را ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ؟ اﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ دوﺳﺘﺎن ﺧﻮد ﺳﻼم ﮐﻨﻴﺪ ﭼﻪ ادﻋﺎی دﻳﻨﺪاری ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ‬ ‫ﺑﮑﻨﻴﺪ؟ ﻣﮕﺮ ﺑﯽ دﻳﻨﺎن ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ؟ )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ۴٧-۴٣ ،‬و ‪ .(٣۶-٢٣‬و در ﭘﺎﺳﺦ ﭘﻄﺮوس ﺣﻮاری ﮐﻪ ازﻋﻴﺴﯽ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٦‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫اﮔﺮ ﺑﺮادر )هﻤﻨﻮع( ﻣﻦ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻣﻦ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺑﺎﻳﺪ او را ﺑﺒﺨﺸﻢ؟ ﺁﻳﺎ ﺗﺎهﻔﺖ ﺑﺎر؟ وی ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻧﻪ‬ ‫هﻔﺖ ﺑﺎر‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ هﻔﺘﺎد ﻣﺮﺗﺒﻪ هﻔﺖ ﺑﺎر )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب هﺠﺪهﻢ‪٢١ ،‬و‪ .(٢٢‬درﺑﺎرﻩ اﻋﻤﺎل ﻣﺠﺎزات هﺎﺋﯽ ﭼﻮن ﻗﺼﺎص و دﻳﻪ‪،‬‬ ‫رهﻨﻤﻮد ﻋﻴﺴﯽ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﮑﻮم ﻧﮑﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﺤﮑﻮم ﻧﺸﻮﻳﺪ و ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﺷﻮﻳﺪ )ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪ ،۵-١ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪،‬‬ ‫ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪.(٣٧ ،‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ از ﺻﻮرت ﭘﺪر ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻪ هﻮﻳﺖ ﺗﻮراﺗﯽ »وﻟﻢ ﻓﯽ اﻟﻘﺼﺎص ﺣﻴﻮﻩ ﻳﺎ اوﻟﯽ اﻻﻟﺒﺎب« ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد‬ ‫)ﺑﻘﺮﻩ‪ ،(١٧٩ ،‬و ﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﻮراﺗﯽ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﻋﻮض ﭼﺸﻢ و دﻧﺪان ﺑﻪ ﻋﻮض دﻧﺪان ‪ -‬ﮐﻪ ﺧﻮد ﺁن اﻗﺘﺒﺎس ﮐﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﮐﻠﻤﻪ از‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﻮراﺑﯽ اﺳﺖ ‪ -‬ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﯽ ﮔﺬارد )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،١٩۴ ،‬ﻧﺴﺎء‪ ،٩٢،‬ﻣﺎﺋﺪﻩ‪ ،۴۵ ،‬ﻧﺤﻞ‪ ،١٢۶ ،‬اﺳﺮی‪ ،٣٣ ،‬ﺷﻮری‪،۴٠ ،‬‬ ‫ﺣﺞ‪ .(۶٠ ،‬در ﻣﻮرد دﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ دﺳﺖ ﻣﺮد و زن دزد را ﻗﻄﻊ ﮐﻨﻴﺪ )ﻣﺎﺋﺪﻩ‪ ١.(٣٨ ،‬و هﻤﻴﻦ ﮐﻴﻔﺮ ﺑﺮای‬ ‫ﻣﺤﺎرﺑﻴﻦ ﺑﺎ ﺧﺪا و ﻣﻔﺴﺪﻳﻦ ﻓﯽ اﻻرض ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪» :‬ﻣﺠﺎزات ﺁﻧﺎﻧﮑﻪ ﻣﺤﺎرب ﺧﺪا و رﺳﻮل اوﻳﻨﺪ و در زﻣﻴﻦ ﻓﺴﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دار ﺁوﻳﺨﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ دﺳﺖ هﺎ و ﭘﺎهﺎﻳﺸﺎن در ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺷﻮد« )ﻣﺎﺋﺪﻩ‪ ،٣٣ ،‬اﻋﺮاف‪،١٢۴ ،‬‬ ‫ﻃﻪ‪ ،٧١ ،‬ﺷﻌﺮا‪.(۴٩ ،‬‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻘﺮرات ﻗﻀﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻼ در دوران هﺎی ﺑﻌﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻘﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺿﻊ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻣﻴﺎن ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص در دو ﺟﻬﺎن ﺗﺴﻨﻦ و ﺗﺸﻴﻊ‪ ،‬ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﻈﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬وﻟﯽ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻬﻤﻴﻦ اﻧﺪازﻩ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﻧﺤﻮﻩ‬ ‫دادرﺳﯽ در دادﮔﺎﻩ هﺎی ﺷﺮع اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺿﻮاﺑﻂ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺟﻬﺎن ﻣﺘﻤﺪن اﻣﺮوز در ﻣﻮرد ﺻﺪور رأی‬ ‫ﻧﻬﺎﺋﯽ درﺑﺎرﻩ ﻣﺘﻬﻤﺎن و ﻣﺮاﻋﺎت ﺣﺪاﮐﺜﺮ دﻗﺖ و ﻋﺪاﻟﺖ در ﺻﺪور و اﺟﺮای رأی‪ ،‬ﻣﻴﺮاﺛﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻗﺎﺿﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ در اﻳﺎم ﻣﻌﻴﻨﯽ در ﻣﺤﮑﻤﻪ و ﮔﺎﻩ ﻧﻴﺰ در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻪ اﻣﺮ دادرﺳﯽ اﻗﺪام ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪﻋﯽ و‬ ‫ﻣﺪﻋﯽ ﻋﻠﻴﻪ را ﺑﻪ ﻧﺸﺴﺘﻦ دﻋﻮت ﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﮔﺮ ﻳﮑﯽ از ﻃﺮﻓﻴﻦ دﻋﻮا ﻣﺴﻠﻤﺎن و دﻳﮕﺮی اهﻞ ذﻣﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗﺎﺿﯽ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎن را ﺑﻪ ﻧﺸﺴﺘﻦ دﻋﻮت ﮐﻨﺪ و اهﻞ ذﻣﻪ را ﺳﺮﭘﺎ ﻧﮕﺎﻩ دارد‪ .‬در ﻣﺤﮑﻤﻪ ﺷﺮع ﻣﺪﻋﯽ اﻟﻌﻤﻮم و وﮐﻴﻞ دﻋﻮی وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺪارد و ﺧﻮد ﻗﺎﺿﯽ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ دو وﻇﻴﻔﻪ را اﻳﻔﺎ ﮐﻨﺪ‪ .‬دو ﻃﺮف دﻋﻮا ﺧﻮد از ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﻳﺶ دﻓﺎع ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و در ﻣﺤﮑﻤﻪ‬ ‫ﺣﻀﻮر ﻣﯽ ﻳﺎﺑﻨﺪ و اﮔﺮ زن ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ای را ﺑﻪ ﺟﺎی ﺧﻮﻳﺶ ﮔﺴﻴﻞ ﻣﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﻗﺎﺿﯽ ﺧﺪﻣﺘﮕﺰاراﻧﯽ ﻣﺮﮐﺐ از ﻳﮏ ﻳﺎ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﮐﺎﺗﺐ )ﻣﻨﺸﯽ( و ﻳﮏ درﺑﺎن ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ داد ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﻳﺎ ﺷﻬﻮد را در ﻣﺤﮑﻤﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﮐﻨﺪ در اﺧﺘﻴﺎر دارد‪ .‬ﺣﮑﻢ ﻗﻄﻌﯽ دادﮔﺎﻩ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ در هﻤﺎن ﺟﻠﺴﻪ ﻣﺤﮑﻤﻪ و ﺗﻨﻬﺎ در ﻳﮑﺮوز ﺻﺎدر ﺷﻮد و اﻳﻦ ﺣﮑﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻔﻮرﻳﺖ ﺑﻪ اﺟﺮا درﺁﻳﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﻧﻤﺎز در ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ »ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﺧﺎص ﺁﺋﻴﻦ اﺳﻼم اﺳﺖ و در دو ﺁﺋﻴﻦ دﻳﮕﺮ ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬وﻟﯽ اﻳﻦ ﺳﻨﺖ از‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد اﺳﻼم وﺿﻊ ﻧﺸﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﮐﻠﻴﻪ اﺟﺰاء ﺁن )وﺿﻮ‪ ،‬ﻧﻴﺖ‪ ،‬ﻗﻨﻮﻩ‪ ،‬رﮐﻮع‪ ،‬و ﺳﺠﻮد( از ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺎﻧﻮی اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﯽ اﻳﻨﮑﻪ اﮔﺮ ﺁب ﺑﺮای وﺿﻮ ﭘﻴﺪا ﻧﺸﻮد ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺧﺎک ﺗﻴﻤﻢ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫اوﻗﺎت ادای ﻧﻤﺎزهﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺰ هﻤﺎن اوﻗﺎت ﻧﻤﺎزهﺎی ﻣﺎﻧﻮی ﻳﻌﻨﯽ ﭘﻴﺶ از ﻃﻠﻮع ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻴﻤﺮوز‪ ،‬ﺷﺒﺎﻧﮕﺎﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﻤﺎر ﻧﻤﺎزهﺎی روزاﻧﻪ در ﺁﻏﺎز ﮐﺎر‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ در دوراﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﻤﺪ در ﻣﮑﻪ ﺑﻮد ﺗﻨﻬﺎ دو ﺑﺎر ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺠﺎ ﺁورﻳﺪ ﻧﻤﺎز را در دو‬ ‫ﺳﻮی هﺮ روز« )هﻮد‪ .(١١۴ ،‬ﭘﺲ از هﺠﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ اﻳﻦ رﻗﻢ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻧﻤﺎز اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪» :‬ﻧﻤﺎز را در ﺳﭙﻴﺪﻩ دم‬ ‫و در ﺷﺎﻣﮕﺎﻩ و در ﻃﻮل ﺷﺐ ﺑﺮﭘﺎ دارﻳﺪ« )ﻃﻪ‪ ،(١٣٠ ،‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﻤﺎزهﺎی ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ ﭘﺎرﺳﯽ ﺑﺼﻮرت ﻧﻬﺎﺋﯽ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﻗﺮاﺋﺖ ﻧﻤﺎز ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در هﻤﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺠﺰ در ﻧﺰد ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭼﻴﻦ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪﻩ ای از ﺁن‬ ‫را ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﯽ ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺒﻠﻐﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭼﻴﻦ رﻓﺘﻨﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻴﺎﻧﯽ از ﻓﺮﻗﻪ ﺣﻨﻔﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻼف‬ ‫ﺳﻪ ﻓﺮﻗﻪ دﻳﮕﺮ ﺗﺴﻨﻦ و ﻓﺮﻗﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻤﺎز را ﺑﺮای ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ هﺮ زﺑﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁن ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﺠﺎز ﻣﯽ داﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺒﻠﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ‪ -‬ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ هﻨﮕﺎم ﻧﻤﺎز روﺑﺪان داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ -‬در ﺁﻏﺎز اورﺷﻠﻴﻢ )ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس( ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﯽ ﭘﺲ از‬ ‫ﺗﻴﺮﮔﯽ رواﺑﻂ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﺪﻳﻨﻪ اﻳﻦ ﻗﺒﻠﻪ ﺑﻪ ﮐﻌﺒﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻏﻴﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮﻩ در ﻗﺮﺁن ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ از اﻳﻦ راﻩ درﺟﻪ اﻳﻤﺎن ﻣﻮﻣﻨﺎن را ﺁزﻣﺎﻳﺶ ﮐﻨﺪ‪» :‬ﻧﺎﺑﺎوران ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫______________________________‬ ‫‪ -١‬ﺳﺎﺑﻘﻪ " دﺳﺖ ﺑﺮﻳﺪن " راﺑﻌﻨﻮان ﻣﺠﺎزات‪ ،‬ﭘﻴﺶ ازﻗﺮﺁن دردوﻣﺘﻦ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ دﻳﮕﺮ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻳﮑﯽ درﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﻮراﺑﯽ ﮐﻪ درﺁن ﻣﺠﺎزات ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻧﻮع ﺑﺮﻳﺪن هﺮدو دﺳﺖ ﺑﺰهﮑﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و دﻳﮕﺮی درﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ ﺗﻮرات ) ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪(١٢-١١ ،‬ﮐﻪ درﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ....» :‬واﮔﺮ‬ ‫دوﺷﺨﺺ ﺑﺎﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬و زن ﻳﮑﯽ ﭘﻴﺶ ﺁﻳﺪ ﺗﺎﺷﻮهﺮ ﺧﻮد را ازدﺳﺖ زﻧﻨﺪﻩ اش ﻧﺠﺎت دهﺪ و دﺳﺖ ﺧﻮد را دراز ﮐﺮدﻩ ﻋﻮرت اوراﺑﮕﻴﺮد‬ ‫ﭘﺲ دﺳﺖ اوراﻗﻄﻊ ﮐﻦ‪ ،‬و ﭼﺸﻢ ﺗﻮ ﺑﺮاوﺗﺮﺣﻢ ﻧﮑﻨﺪ"‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٧‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺁن ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن از ﻗﺒﻠﻪ ای ﮐﻪ ﺑﺮ ﺁن ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﻌﺒﻪ روی ﺁوردﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪاﻧﺎن ﺑﮕﻮ اﻳﻦ ﮐﺎر را از اﻳﻦ رو ﮐﺮدﻳﻢ ﮐﻪ درﻳﺎﺑﻴﻢ‬ ‫ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﭘﻴﺮوی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ از او روی ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺮداﻧﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ روﻳﺖ را ﺑﻪ ﺳﻮی ﻣﺴﺠﺪاﻟﺤﺮام‬ ‫ﺑﮕﺮدان‪ ،‬و هﻤﻪ ﺷﻤﺎ هﺮﺟﺎ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ از اﻳﻦ ﭘﺲ روﻳﺘﺎن را ﺑﺪاﻧﺴﻮ ﺑﮕﺮداﻧﻴﺪ« )ﺑﻘﺮﻩ‪.(١۴٠ ،‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻼف ﻧﻤﺎز‪ ،‬رﺳﻢ روزﻩ داری در ﻧﺰد اﻋﺮاب ﺟﺰﻳﺮﻩ اﻟﻌﺮب ﺳﺎﺑﻘﻪ ای ﻗﺪﻳﻤﯽ و ﻣﺎﻗﺒﻞ اﺳﻼﻣﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﻪ‬ ‫رواﻳﺖ ﻣﻮرﺧﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﻋﺒﺪاﻟﻤﻄﻠﺐ ﺟﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﺎﻟﯽ ﻳﮑﺒﺎر ﺑﺮای ﻋﺒﺎدت »اﷲ« ﮐﻪ ﻗﺒﻴﻠﻪ ﻗﺮﻳﺶ ﻣﺘﻮﻟﯽ ﻣﻌﺒﺪ او ﺑﻮد اﻧﺰوا‬ ‫ﻣﯽ ﮔﺰﻳﺪ و در اﻳﻦ ﻣﺪت روزﻩ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻟﯽ در زﻣﺎن ﻇﻬﻮر اﺳﻼم ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺰ در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ وﺟﻮد داﺷﺖ‬ ‫و ﺁن روزﻩ ﻳﮑﻤﺎﻩ ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن در هﺮ ﺳﺎل ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﺎدﺑﻮد زﻧﺪان و ﻣﺮگ ﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺑﺎ روزﻣﻘﺪس »ﺑﻪ ﻣﺎ«‬ ‫ﻣﻌﺎدل روز ﻓﻄﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن ﻣﯽ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ روزﻩ ﮐﻪ هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻋﻴﺪ ﭘﺎک ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﻮد در ﻣﺎﻩ ﻓﺮوردﻳﻦ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎل ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ روز دهﻢ ﻣﺤﺮم را ﮐﻪ ﻳﮏ روز ﻣﺬهﺒﯽ ﻗﺪﻳﻤﯽ ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ دهﻢ ﺗﺸﺮﻳﻦ ﻳﻬﻮدﻳﺎن‬ ‫ﺑﻮد ﺑﺮای روزﻩ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﺮد‪ ،‬اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺗﻤﺎم ﻣﺎﻩ ﻋﺒﺎدت ﮐﻠﻴﻤﻴﺎن )ﻣﺎﻩ ﮐﻴﭙﻮر( را ﻣﺎﻩ روزﻩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻘﺮر داﺷﺖ‪،‬‬ ‫وﻟﯽ ﺑﻌﺪ از ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﺪﻳﻨﻪ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻗﺒﻠﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن از ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺑﻪ ﻣﮑﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺎﻩ ﻋﺒﺎدت را ﺑﻪ ﻣﺎﻩ‬ ‫رﻣﻀﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪.‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن روزﻩ داری ﻣﺎﻩ رﻣﻀﺎن را ﻧﺸﺎﻧﯽ از اﻳﻦ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﺎرع اﺳﻼم از وﺿﻊ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ‬ ‫و اﻗﻠﻴﻤﯽ ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ از ﺟﻬﺎن ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺎﻩ ﻃﻮل روز ﺑﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ رﺳﺪ و در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﻧﻴﺰ ﺣﺘﯽ ﺧﻮرﺷﻴﺪ‬ ‫ﻏﺮوب ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﯽ ﺧﺒﺮ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻮﻟﺪ ﺗﺴﻴﻬﺮ در اﺷﺎرﻩ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ ﺁﻳﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮض ﮐﺮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات‬ ‫ﺑﻪ هﻤﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮﻩ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﺤﺘﻮای ﺁﻧﻬﺎ اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ و‬ ‫ﮔﺮم ﺁﻓﺘﺎﺑﯽ اﻳﻦ ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮﻩ و ﻣﺴﺎﺋﻞ روزﻣﺮﻩ ﺻﺤﺮاﻧﺸﻴﻨﺎن ﺁﻧﺮا درﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و هﻴﭻ ﻣﺤﻠﯽ در ﺁن ﺑﺮای ﺳﺎﮐﻨﺎن ﻣﻨﺎﻃﻖ‬ ‫ﺳﺮدﺳﻴﺮ و ﻏﻴﺮ ﺁﻓﺘﺎﺑﯽ ﮐﺮﻩ زﻣﻴﻦ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺳﻨﺖ ﺣﺞ ﺳﻨﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻣﺎﻗﺒﻞ اﺳﻼﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻌﯽ )دوﻳﺪن( ﻣﻴﺎن ﺻﻔﺎ و ﻣﺮوﻩ اداﻣﻪ‬ ‫ﺳﻨﺘﯽ ﻗﺪﻳﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﺟﺮای ﺁن ﻃﻮاف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻧﺸﺎن ادای اﺣﺘﺮام ﺑﻪ دو ﺑﺖ اﺳﺎف و ﻧﺎﺋﻠﻪ ﮐﻪ در اﻳﻦ دو ﻣﺤﻞ‬ ‫ﻧﺼﺐ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ هﻔﺖ ﺑﺎر ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو ﻣﮑﺎن رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻳﺮ ﺁداب ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺣﺞ‪ :‬ﺗﺮاﺷﻴﺪن ﻣﻮی ﺳﺮ‪ ،‬ﺑﻮﺳﻴﺪن‬ ‫ﺣﺠﺮاﻻﺳﻮد‪ ،‬ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻗﻒ ﮐﻮﺗﺎﻩ در ﻋﺮﻓﺎت‪ ،‬ﭘﺮﺗﺎب ﺳﻨﮓ ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎن‪ ،‬هﻤﮕﯽ ﻳﺎدﮔﺎر دوران ﻣﺎﻗﺒﻞ اﺳﻼﻣﯽ‬ ‫هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺑﻮﺣﺎﻣﺪ ﻏﺰاﻟﯽ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ اﻟﻬﻴﺎت اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ هﻴﭻ دﻟﻴﻞ ﻣﻮﺟﻬﯽ‬ ‫ﺑﺮای ﻣﻨﺎﺳﮏ ﺣﺞ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ام‪ ،‬وﻟﯽ ﭼﻮن اﻣﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫دﺳﺖ ﮐﻢ در دو ﺁﺋﻴﻦ از ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ »ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﻏﻨﻴﻤﺖ ﮔﻴﺮی ﻣﻘﺎم ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﯽ دارد‪ .‬در ﺗﻮرات ﮐﺴﺐ ﻏﻨﻴﻤﺖ از‬ ‫اﺻﻮﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﺑﺮ ﺁن ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﯽ ﮔﺬارد و در هﺮ زور ﺁزﻣﺎﺋﯽ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎ اﻗﻮام دﻳﮕﺮ ﺑﺪاﻧﺎن ﻳﺎدﺁوری‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻐﻠﻮﺑﺎن را از ﻣﺮد و زن و ﮐﻮدک ﺑﮑﺸﻨﺪ اﻣﺎ داراﺋﯽ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺑﻪ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺑﺮای ﺧﻮد ﻧﮕﺎﻩ دارﻧﺪ‪ …» :‬و ﺑﻨﯽ‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺷﻬﺮهﺎی ﺁن ﻣﻠﻮک را ﮔﺮﻓﺘﻪ و اهﺎﻟﯽ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺎﻟﮑﻞ ﺑﺪم ﺷﻤﺸﻴﺮ هﻼک ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻤﻮﺟﺐ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻨﺪﻩ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺁن ﺷﻬﺮهﺎ و ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺎﺋﻢ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺮای ﺧﻮد ﺑﻪ ﻏﺎرت ﺑﺮدﻧﺪ )ﺻﺤﻴﻔﻪ‪ ،‬ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ‬ ‫ﻧﻮن‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪ ،(١۴ ،‬و ﭼﻮن ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪاﻳﺖ ﺷﻬﺮی را ﺑﺪﺳﺖ ﺗﻮ ﺑﺴﭙﺎرد ﺟﻤﻴﻊ ذﮐﻮراﻧﺶ را ﺑﻪ دم ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﮑﺶ ﻟﻴﮑﻦ‬ ‫زﻧﺎن و اﻃﻔﺎل و ﺑﻬﺎﺋﻢ و ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ در ﺷﻬﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮای ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﺎراج ﺑﺒﺮ و ﻏﻨﺎﺋﻢ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﻮد را ﮐﻪ ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪاﻳﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻮ دهﺪ ﺑﺨﻮر« )ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪» ،(١٣ ،‬و ﺟﺪﻋﻮن ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﮔﻔﺖ هﺮ ﻳﮑﯽ از ﺷﻤﺎ ﮔﻮﺷﻮارﻩ هﺎی ﻃﻼی ﻏﻨﻴﻤﺖ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪهﺪ‪ ،‬ﭘﺲ رداﺋﯽ ﭘﻬﻦ ﮐﺮدﻩ هﺮ ﻳﮑﯽ ﮔﻮﺷﻮارﻩ هﺎی ﺧﻮد را ﮐﻪ ﺑﻪ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ در ﺁن اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و‬ ‫وزن ﺁﻧﻬﺎ هﺰار و هﻔﺘﺼﺪ ﻣﺜﻘﺎل ﻃﻼ ﺑﻮد ﺳﻮای ﮔﺮدن ﺑﻨﺪهﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﮔﺮدن ﺷﺘﺮاﻧﺸﺎن ﺑﻮد‪ ،‬و ﺟﺪﻋﻮن از ﺁﻧﻬﺎ اﻳﻔﻮدی‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ و ﺁﻧﺮا در ﺷﻬﺮ ﺧﻮد ﻋﻔﺮﻩ ﺑﺮﭘﺎ داﺷﺖ و ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ در ﻋﻘﺐ ﺁن زﻧﺎ ﮐﺮدﻧﺪ« )ﺳﻔﺮ داوران‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪-٢۴ ،‬‬ ‫‪» ،(٢٧‬و ﭼﻮن داود ﺑﻪ ﺻﻘﻠﻎ رﺳﻴﺪ ﺑﻌﻀﯽ از ﻏﻨﻴﻤﺖ هﺎ را ﮐﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺮای ﻣﺸﺎﻳﺦ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و دوﺳﺘﺎن ﺧﻮد ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ‬ ‫ﮔﻔﺖ اﻳﻨﮏ هﺪﻳﻪ ای از ﻏﻨﻴﻤﺖ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮای ﺷﻤﺎﺳﺖ« )ﮐﺘﺎب اول ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ ام‪.(٢۶ ،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٨‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺁﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪدی در ﻗﺮﺁن ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﺪﻳﻦ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﮔﻴﺮی و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪان اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ )ﺑﻘﺮﻩ‪٢١٢ ،‬و‪٢۴۵‬‬ ‫اﻧﻔﺎل‪ ،۶٩ ،۴١ ،١ ،‬ﻓﺘﺢ‪ ،٢١-١٩ ،‬ﺣﺸﺮ‪ ،١٠-۶ ،‬ﻣﻤﺘﺤﻨﻪ‪ .(١١ ،‬در ﺳﻮرﻩ اﻧﻔﺎل ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻏﻨﺎﺋﻢ دﻗﻴﻘﺎ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺮداران اﺳﻼم ﭘﻴﺶ از هﺮ ﭘﻴﮑﺎری اﻳﻦ ﺳﻮرﻩ را ﺑﺮای ﺟﻨﺪﻳﺎن ﺧﻮد ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﻮر و‬ ‫ﺣﺮارت ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰﻧﺪ‪ .‬در ﻳﮑﺠﺎ اﮐﻴﺪا ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖ را از دﺳﺖ ﻧﺪهﻨﺪ و ﺑﺮای ﮐﺴﺐ ﻏﻨﻴﻤﺖ‬ ‫ﻋﺠﻠﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﺴﺐ ﻏﻨﺎﺋﻢ ﺑﺴﻴﺎر را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ وﻋﺪﻩ دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺮ ﺷﻤﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن ﺷﺘﺎب ﮐﻨﻴﺪ« )ﻓﺘﺢ‪.(٢٠ ،‬‬ ‫در زﻣﺎن ﺟﻬﺎد اﺳﻼﻣﯽ اﺳﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ زﻧﺎن و ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺟﻨﮕﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﯽ زﻧﺎن ﺷﻮهﺮداری هﻢ ﮐﻪ‬ ‫در اﻳﻦ ﺟﻨﮓ هﺎ ﺑﻪ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺎﻟﮑﻴﺖ ﻣﺮدان ﻋﺮب درﺁﻳﻨﺪ )ﻧﺴﺎء‪.(٢۴ ،‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺳﻨﺖ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺳﻨﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺗﻤﺪن هﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد و از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ اﺳﻼم ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫و از ﻣﻤﻴﺰات هﻤﻪ ﺗﻤﺪن هﺎی ﺳﺎﻣﯽ و ﺳﺎﺧﺘﺎرهﺎی اﺳﺎﻃﻴﺮی ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ در ﮔﺎﺗﺎهﺎی زرﺗﺸﺖ اﻳﻦ ﺳﻨﺖ‬ ‫ﻣﺤﮑﻮم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ اﺻﻞ ﻋﺒﺎدت ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪ ،‬در ﺣﺪی ﮐﻪ ﺑﺪان اهﻤﻴﺘﯽ در ﺣﺪ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ دادﻩ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﺗﻮرات ﺣﮑﺎﻳﺖ از اﻳﻦ دارد ﮐﻪ هﻴﭻ ﺑﻮﺋﯽ ﺑﺮای ﻳﻬﻮﻩ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪﺗﺮ از ﺑﻮی ﺧﻮش ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﮐﺒﺎب ﺷﺪﻩ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در داﺳﺘﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ ﺣﺘﯽ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮد او ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ در ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﻮﭼﯽ را‬ ‫ﺑﺠﺎی ﻓﺮزﻧﺪ او ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ دوم‪.(١۵-١٢ ،‬‬ ‫در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ در ﻣﻌﺒﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﺎ در ﺟﺎهﺎی دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭘﺎﺷﻴﺪن ﺧﻮن ﺣﻴﻮان ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺑﻪ اﻃﺮاف و اﮐﻨﺎف ﻣﻌﺒﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺁﺗﺶ ﻧﻴﺎز اهﻤﻴﺖ اﺳﺎﺳﯽ دارد‪ ،‬زﻳﺮا »ﺑﺪون رﻳﺨﺘﻦ ﺧﻮن ﺁﻣﺮزش ﮔﻨﺎهﺎن ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻧﺪارد« )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل‬ ‫ﺑﻪ ﻋﺒﺮاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪.(٢٢-١٩ ،‬‬ ‫در ﺗﻮرات اﺻﻮﻻ هﻤﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ارﺷﺪ و ذﮐﻮر هﺮ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻳﻬﻮدی و ﻧﻴﺰ ﻧﻮزادان ﮔﺎوان و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان ﺁن ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻌﻠﻖ‬ ‫دارﻧﺪ و ﺑﺎﻳﺪ وﻗﻒ او ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺁﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺑﺠﺎی ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺁدم هﺎ‪ ،‬ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻮرد اﻻغ اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺘﺜﻨﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺻﺎﺣﺐ اﻻغ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺁن ﺑﺎ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﺮای ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺮدن اﻻغ را ﺑﺸﮑﻨﺪ‬ ‫)ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﻔﺘﻢ‪ .(٢٨ ،‬در هﻤﻴﻦ ﺗﻮرات ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر از ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺁدﻣﯽ ﻧﻴﺰ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺁﺧﺎزﻳﺎ‬ ‫و ﻣﻨﺎﺳﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﻳﻬﻮدا و ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد را ﺑﻌﻨﻮان ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ در ﺁﺗﺶ ﻣﯽ اﻓﮑﻨﻨﺪ )ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ‬ ‫اﻳﺎم‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و هﺸﺘﻢ( و در زﻣﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺁﺧﺎب ﺷﺎﻩ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺧﻴﺌﻴﻞ ﺑﻴﺖ ﺋﻴﻠﯽ ﺑﻤﻨﺎﺳﺒﺖ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﻨﺎی ﺷﻬﺮ ارﻳﺤﺎ ﭘﺴﺮ‬ ‫ارﺷﺪ ﺧﻮدش را در هﻨﮕﺎم زدن ﮐﻠﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﭘﺴﺮ دﻳﮕﺮش را در هﻨﮕﺎم ﺳﺎﺧﺘﻦ دروازﻩ ﺁن ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )ﮐﺘﺎب‬ ‫اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺎﻧﺰدهﻢ‪.(٣۴ ،‬‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻨﺖ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﮐﻪ اﻣﺮوزﻩ ﻧﻴﺰ از ارﮐﺎن ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﻋﻴﻨًﺎ از دﻳﻦ ﻳﻬﻮد ﺑﻪ اﺳﻼم راﻩ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬هﺮ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ در دوران ﻣﺎﻗﺒﻞ اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﺋﯽ از ﺁﻧﺮا در ﻧﺰد ﺑﺮﺧﯽ از ﻗﺒﺎﻳﻞ ﻋﺮب ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬از اﻳﻦ ﺳﻨﺖ در ﭼﻨﺪﻳﻦ‬ ‫ﺳﻮرﻩ ﻗﺮﺁن )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،۶٧ ،‬ﺁل ﻋﻤﺮان‪ ،١٨٣ ،‬ﻣﺎﺋﺪﻩ‪٢٠ ،‬و‪ ،٩۵‬ﺣﺞ‪ ،٣٧-٣٣ ،٢٨ ،‬ﻓﺘﺢ‪ ،٢۵ ،‬ﮐﻮﺛﺮ‪ (٢ ،‬ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻧﺘﺴﺎب ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻌﺒﻪ ﺑﻪ اﺑﺮاهﻴﻢ ﺳﻨﺖ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ را ﺑﻌﻨﻮان ﻳﺎدﮔﺎر اﺑﺮاهﻴﻢ در ﻣﺘﻦ ﺷﻌﺎﺋﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺞ ﻗﺮار دادﻩ و ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ را در اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﺼﻮرت ﻳﮑﯽ از ﻓﺮاﻳﺾ ﺣﺞ درﺁوردﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮری ﮐﻪ هﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻴﻦ ﻳﮏ ﺗﺎ دو ﻣﻴﻠﻴﻮن‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ )و ﮔﺎﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ( در ﻣﺮاﺳﻢ ﺣﺞ ﮐﻪ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻋﻴﺪ ﻗﺮﺑﺎن ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬در ﻳﮑﺮوز ﻣﻌﻴﻦ در ﻣﮑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪﻩ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻋﺪم اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﮔﻮدال رﻳﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺧﻄﺮات ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﭘﺪﻳﺪ‬ ‫ﻣﯽ ﺁورﻧﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﻧﻪ ﺧﺪا اﺣﺘﻴﺎﺟﯽ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺸﺘﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬از اﻧﺪوﻧﺰی و‬ ‫ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﻦ ﺗﺎ ﺻﺤﺮای اﻓﺮﻳﻘﺎ از ﺁن ﺑﻬﺮﻩ ای ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺳﻨﺖ ﺧﺘﻨﻪ ﭘﺴﺮان ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁﻧﺮا ﺑﺮای ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻟﺰاﻣﯽ ﺷﻤﺮدﻩ وﻟﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن را از ﺁن ﻣﻌﺎف داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﺳﻨﺖ هﺎ و ﺷﻌﺎﺋﺮ دﻳﮕﺮ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد از ﺗﻤﺪن هﺎی ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺗﻮراﺗﯽ اﻗﺘﺒﺎس ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﺮودوت ﺧﺘﻨﻪ را از‬ ‫ﺳﻨﻦ ﻓﻨﻴﻘﻴﺎن ﻣﯽ ﺷﻤﺎرد‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﺘﺬﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺧﻮد ﻓﻨﻴﻘﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﺁﻧﺮا از ﻣﺼﺮﻳﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬در ﺧﻮد ﺗﻮرات در اﻳﻦ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٩‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫راﺳﺘﺎ ﺑﻪ ﻣﺼﺮﻳﺎن‪ ،‬ﻋﻤﻮﻧﻴﺎن‪ ،‬ﻣﻮﺁﺑﻴﺎن و ادوﻣﻴﺎن اﺷﺎرﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )ﮐﺘﺎب ﻳﺮﻣﻴﺎء ﻧﺒﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪ .(٢۴ ،‬در ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺘﻨﻪ از اهﻤﻴﺘﯽ ﺣﻴﺎﺗﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺗﻌﻬﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻪ اﻳﻨﮑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮد ﻗﺮار دهﺪ و‬ ‫ارض ﮐﻨﻌﺎن را از ﻧﻴﻞ ﺗﺎ ﻓﺮات ﺑﺪو ﺑﺒﺨﺸﺪ و ذرﻳﺖ اﺑﺮاهﻴﻢ را ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺁﺳﻤﺎن و ﻏﺒﺎر زﻣﻴﻦ زﻳﺎد ﮐﻨﺪ‪ ،‬در ﮔﺮو‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻌﻬﺪ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﺑﺮاهﻴﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻓﺮزﻧﺪان ذﮐﻮر ﺧﻮد را ﺧﺘﻨﻪ ﮐﻨﺪ در واﻗﻊ ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ و‬ ‫ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮد را در درﺟﻪ اول ﺑﻪ ﺁﻟﺖ هﺎی ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﭘﺴﺮان ﺧﻮد ﻣﺪﻳﻮن اﺳﺖ‪ .‬اهﻤﻴﺖ‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻨﺖ در ﺣﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮدش در ﺷﺒﯽ ﺗﺎرﻳﮏ در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻣﺼﺮ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اوﻟﻮاﻟﻌﺰﻣﺶ ﻣﻮﺳﯽ ﻣﯽ‬ ‫دود ﺗﺎ او را ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﺑﮑﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪان ذﮐﻮر ﻳﻬﻮدی ﺑﻤﻮﺟﺐ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﻮرات در روز هﺸﺘﻢ ﺗﻮﻟﺪ ﺧﺘﻨﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ ،(٣ ،‬هﺮ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺗﻮرات اﺑﺮاهﻴﻢ ﺧﻮدش در ‪ ٩٩‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻴﺰ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ ﻋﻤﺮ ﺧﻮد ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻴﺜﺎق اﺑﺮاهﻴﻢ ﺑﺎ ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﺑﺮدﮔﺎن ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎی اﺳﺮاﺋﻴﻠﯽ ﻧﻴﺰﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﻮﻧﺪ )ﺳﻔﺮﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺪهﻢ‪.(١٢ ،‬‬ ‫در »ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ« ﺧﺘﻨﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻌﻨﻮان ﻳﮏ رﺳﻢ ﻇﺎهﺮی ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﺨﻮد ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺪون »ﺧﺘﻨﻪ ﻗﻠﺒﯽ« ارزش ﻧﺪارد از‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﻮرد ﺗﺨﻄﺌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺟﺴﻤًﺎ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ اﺣﮑﺎم ﺧﺪا را ﺑﺠﺎ‬ ‫ﺁورد ﺣﻖ دارد ﺁﻧﮑﺴﯽ را ﮐﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻦ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﺘﻨﻪ از ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺗﺠﺎوز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﺤﮑﻮم ﮐﻨﺪ )رﺳﺎﻟﻪ‬ ‫ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ روﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪.(٢٩-٢۵ ،‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن اﺷﺎرﻩ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻪ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ و وﺣﯽ وﻳﮋﻩ ای ﻧﻴﺰ در ﻣﻮرد ﺁن ﻧﺰول ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ هﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬ ‫ﺗﻮراﺗﯽ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ رﺳﻢ ﺑﺎ اﺑﺮاهﻴﻢ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺁﻏﺎز ﺷﺪﻩ ﮐﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﭘﺪر اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ‬ ‫ﻧﻴﺎی اﻋﺮاب ﻧﻴﺰ هﺴﺖ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫در ﻣﻮرد ﺧﻮراﮐﯽ هﺎی ﺣﺮام و ﺣﻼل در ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی وﺿﻌﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻮرد ﺧﺘﻨﻪ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ در اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎرﻩ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪی و اﻧﻌﻄﺎف ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ در هﻤﺎن ﻣﺴﻴﺮ وﻟﯽ ﻣﻼﻳﻤﺘﺮ دارﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن از هﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ و ﺿﻮاﺑﻄﯽ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻌﺎف ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن ﺗﻮرات ﻳﮏ ﺑﺎب ﺗﻤﺎم ﺑﻪ ﭼﺮﻧﺪﮔﺎن و ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و ﺣﺸﺮات و ﻣﺎهﯽ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻮﺷﺖ ﺁﻧﻬﺎ را ﺧﻮرد‬ ‫و ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮردﻩ ﺷﻮﻧﺪ اﺧﺘﺼﺎص دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ اﻳﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪی از ﻧﻈﺮ ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ دﻟﻴﻞ‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻴﻬﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا هﺪف ﻧﻬﺎﺋﯽ ﺁن ‪ -‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎری از دﻳﮕﺮ ﻣﻘﺮرات ﺗﻮرات ‪ -‬ﻓﻘﻂ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ رﺳﻮم و‬ ‫ﺁداب ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ‪ ،‬ﻗﻮم ﻳﻬﻮد را از دﻳﮕﺮ اﻗﻮاﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ او در ارﺗﺒﺎﻃﻨﺪ ﺟﺪا ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﻈﻴﺮ اﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋی در ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ ﻧﻴﺰ در‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺟﻬﺎن ﺗﺴﻨﻦ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﻮرات در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ …» :‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ و هﺎرون‬ ‫ﺧﻄﺎب ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ از هﻤﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ روی زﻣﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬هﺮ ﮐﺪام را ﮐﻪ ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ ﺳﻢ و در ﻋﻴﻦ‬ ‫ﺣﺎل ﻧﺸﺨﻮار ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺨﻮرﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺷﺘﺮ را ﻧﺨﻮرﻧﺪ زﻳﺮا ﻧﺸﺨﻮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻟﻴﮑﻦ ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ ﺳﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﮔﻮرﮐﻦ زﻳﺮا ﮐﻪ‬ ‫‪١‬‬ ‫او ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺨﻮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ ﺳﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﺧﺮﮔﻮش زﻳﺮا ﻧﺸﺨﻮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ ﺳﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫در اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬ﻋﻴﺴﯽ ﺑﺮ روی هﻤﻪ اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺧﻂ ﺑﻄﻼن ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ از دﻳﺪﮔﺎﻩ او ﺁن ﭼﻴﺰهﺎﺋﯽ ﮐﻪ از راﻩ دهﺎن وارد‬ ‫ﻣﻌﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﭘﺲ از ﺁن ﺑﺼﻮرت ﻣﺪﻓﻮع ﺑﻪ ﻣﺰﺑﻠﻪ رﻳﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺁدﻣﯽ را ﻧﺠﺲ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺁن اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی‬ ‫ﻧﺎﭘﺎﮐﯽ او را ﻧﺠﺲ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ از ﻗﻠﺐ او ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ و از راﻩ ﭼﺸﻢ ﻳﺎ دهﺎن او ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﺗﺮاوش ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫)ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﭘﺎﻧﺰدهﻢ‪ ،١٩-١٠ ،‬رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ ﻗﺮﻧﺘﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪ ،١٠ ،‬رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﻪ روﻣﻴﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪ (٢٠ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺻﻒ در ﮐﺘﺎب اﻋﻤﺎل رﺳﻮﻻن )ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪ (٢٨ ،‬از ﻗﻮل ﭘﻄﺮوس رﺳﻮل‪ ،‬در وﻗﺘﻴﮑﻪ در‬ ‫ﻋﺎﻟﻢ روﻳﺎ از ﺧﺪا ﻣﯽ ﺷﻨﻮد ﮐﻪ او را ﺑﻪ ﺧﻮردن ﮔﻮﺷﺖ هﺎ و ﻣﻴﻮﻩ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ در ﭘﻴﺶ رو دارد ﻓﺮاﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬ ‫ﻧﻪ‪ ،‬ای ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﻮراﮐﯽ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺣﺮام و ﻧﺎﭘﺎک اﺳﺖ ﻟﺐ ﻧﻤﯽ زﻧﻢ‪.‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ هﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮرات‪ ،‬ﺧﻮراﮐﯽ هﺎﺋﯽ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻨﺘﻬﺎ در ﻣﻘﻴﺎس ﻣﺤﺪودﺗﺮ‪ ،‬ﺣﺮام ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪:‬‬ ‫________________________________‬ ‫‪ -١‬ﺑﻪ ﺗﺬﮐﺮ وﻟﺘﺮ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺧﺪاوﻧﺪ در اﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻨـﺪی اﺷﺘﺒﺎﻩ ﮐﺮدﻩ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﮔﻮرﮐﻦ و ﺧﺮﮔﻮش هﻴﭽﮑﺪام ﻧﺸﺨﻮار ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﻓﻘﻂ دهﺎن ﺧﻮد را‬ ‫ﻣﯽ ﺟﻨﺒﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٠‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫»ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮردن ﻣﺮدار و ﺧﻮن و ﮔﻮﺷﺖ ﺧﻮک و هﺮ ﺣﻴﻮاﻧﯽ را ﮐﻪ هﻨﮕﺎم ذﺑﺢ ﺁن ﻧﺎﻣﯽ ﺟﺰ ﺧﺪا را ﺑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻣﻨﻊ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ« )ﺑﻘﺮﻩ‪.(١٧٣ ،‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮﺁن ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ هﺎی ﻏﺬاﺋﯽ را ﺑﺮای ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﮐﺎهﺶ‬ ‫دادﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﮔﻮﺷﺖ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻧﺎﺧﻦ دار را ﺑﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺣﺮام ﮐﺮدﻳﻢ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﭘﻴﻪ ﻃﻴﻮر و ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﺎن را ﺑﺠﺰ ﺁن ﻗﺴﻤﺘﯽ‬ ‫ﮐﻪ از ﭘﺸﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﺎ از اﺣﺸﺎﻳﺸﺎن ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﺨﻮان هﺎﻳﺸﺎن ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺁﻧﺎن را از ﺑﺎﺑﺖ ﻋﺼﻴﺎﻧﺸﺎن ﺗﻨﺒﻴﻪ‬ ‫ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ١‬وﻟﯽ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ ﺑﺴﻴﺎری از اﻳﻦ ﻣﻨﻊ هﺎ را ﺑﺮداﺷﺘﻴﻢ« )اﻧﻌﺎم‪.(١۴۶،‬‬ ‫هﻤﻴﻦ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در ﻗﺮﺁن ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ در روز ﺷﻨﺒﻪ ﻣﺎهﯽ ﺧﻮردﻩ اﻧﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﻮزﻳﻨﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ )ﺑﻘﺮﻩ‪ ،۶۵ ،‬ﻣﺎﺋﺪﻩ‪،۶٠ ،‬‬ ‫اﻋﺮاف‪ (١۶۶،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺟﺎزﻩ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻨﺒﻪ هﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺎهﯽ ﺑﺨﻮرﻧﺪ و ﻧﮕﺮان ﺑﻮزﻳﻨﻪ ﺷﺪن‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺑﺎ هﻤﻪ اهﻤﻴﺘﯽ ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎد در زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮﻩ ﭘﻴﺮوان ﺁﺋﻴﻦ هﺎی »ﺗﻮﺣﻴﺪی« دارد و ﺑﺎ هﻤﻪ ﻧﻘﺸﯽ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ اﻳﻦ‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ در ﭘﻴﺪاﻳﺶ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﻦ ﻣﺬاهﺐ و ﺗﺤﻮﻻت ﺁﻧﻬﺎ در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﻔﺎ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در هﻴﭽﻴﮏ از اﻳﻦ ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎد و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪان ﻧﺸﺪﻩ و ﺁﻧﻘﺪر هﻢ ﮐﻪ ﺷﺪﻩ ﺻﺮﻓﺎ در ﺣﺪ اﻗﺘﺼﺎدهﺎی ﺷﺒﺎﻧﯽ ﻳﺎ ﺻﺤﺮاﺋﯽ‬ ‫دوران هﺎی ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ در هﻴﭻ ﺻﻮرت ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﺘﺼﺎدی ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻮ‬ ‫ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎﻧﯽ ﻳﻬﻮدی ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺤﯽ و ﻣﺴﻠﻤﺎن ﮐﻠﻴﺪ ﺣﻞ ﺗﻤﺎم ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺗﺎ ﺑﻪ اﺑﺪاﻻﺑﺎد در ﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﺑﺠﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺗﻮرات ﺗﻤﺎم ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼﺎدی )ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﺳﻨﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ در زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﻗﻮم ﻳﻬﻮد ﻧﻘﺶ درﺟﻪ اول داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ( در ﻣﻮاردی‬ ‫از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬اﮔﺮ ﭼﻴﺰی ﺑﻪ هﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮدت ﺑﻔﺮوﺷﯽ ﻳﺎ ﭼﻴﺰی از دﺳﺖ هﻤﺴﺎﻳﻪ ات ﺑﺨﺮی ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ‬ ‫را ﻣﻐﺒﻮن ﻧﺴﺎزﻳﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﺤﺼﻮل زﻣﻴﻨﺶ را ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﻔﺮوﺷﺪ ﺑﺮﺣﺴﺐ زﻳﺎدﺗﯽ ﺳﺎل هﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﺁﻧﺮا زﻳﺎدﻩ ﮐﻦ و ﺑﺮﺣﺴﺐ ﮐﻤﯽ‬ ‫ﺳﺎل هﺎ ﻗﻴﻤﺘﺶ را ﮐﻢ ﻧﻤﺎ‪ ،‬و زﻣﻴﻦ ﺧﻮد را ﺑﻄﻮر اﺑﺪی ﻣﻔﺮوش زﻳﺮا زﻣﻴﻦ از ﺁن ﻣﻦ )ﻳﻬﻮﻩ( اﺳﺖ و ﺷﻤﺎ ﻧﺰد ﻣﻦ ﻏﺮﻳﺐ‬ ‫و ﻣﻴﻬﻤﺎن هﺴﺘﻴﺪ… و اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﺧﺎﻧﻪ ﺳﮑﻮﻧﺘﯽ در ﺷﻬﺮ ﺣﺼﺎردار ﺑﻔﺮوﺷﺪ ﺗﺎ ﻳﮑﺴﺎل ﺑﻌﺪ ﺣﻖ اﻧﻔﮑﺎک ﺁﻧﺮا ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ‬ ‫و اﮔﺮ در ﻣﺪت ﻳﮑﺴﺎل ﺗﻤﺎم ﺁﻧﺮا اﻧﻔﮑﺎک ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ ﭘﺲ ﺁن ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻪ در ﺷﻬﺮ ﺣﺼﺎردار اﺳﺖ ﺑﺮای ﺧﺮﻳﺪاران ﻧﺴﻼ ﺑﻌﺪ ﻧﺴﻞ‬ ‫ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ(‪.‬‬ ‫در اﻧﺠﻴﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ای ﺑﻨﺎم اﻗﺘﺼﺎد اﺻﻮﻻ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺷﺎﻳﺎن ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ و ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻋﻴﺴﯽ ﺁﻧﺮا ﮐﺎﻣﻼ ﻣﻨﺘﻔﯽ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬و ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮدان ﺧﻮد ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺨﺎﻃﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﮕﺮان ﻏﺬا و ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺑﺪن ﻧﮕﺮان ﻟﺒﺎس ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺁﺳﻤﺎن ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﻣﯽ ﮐﺎرﻧﺪ و ﻧﻪ درو ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﻧﻪ اﻧﺒﺎر دارﻧﺪ و ﻧﻪ ﮐﺎهﺪان‪ ،‬وﻟﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ روزی ﻣﯽ دهﺪ‪،‬‬ ‫و ﺷﻤﺎ ﺧﻴﻠﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻧﺰد ﺧﺪا ارزش دارﻳﺪ )ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ ،‬و ﺷﻤﺎ ﺧﻴﻠﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻧﺰد ﺧﺪا‬ ‫ارزش دارﻳﺪ )ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪.(٢۴-٢٢ ،‬‬ ‫ﺑﺮای ﺁﻧﭽﻪ ﻣﯽ ﺧﻮرﻳﺪ و ﻣﯽ ﺁﺷﺎﻣﻴﺪ اﻳﻨﻘﺪر ﺗﻘﻼ ﻣﮑﻨﻴﺪ و ﻧﮕﺮان ﻣﺒﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰهﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدم دﻧﻴﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎﻟﺸﺎن‬ ‫هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺷﻤﺎ ﭘﺪری در ﺁﺳﻤﺎن دارﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ داﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻣﺤﺘﺎﺟﻴﺪ و ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﺪ ﺁﻣﺪ )هﻤﺎﻧﺠﺎ‪.(٣١-٢٩ ،‬‬ ‫ﭼﺮا ﺑﺮای ﻟﺒﺎس ﻧﮕﺮاﻧﻴﺪ؟ ﺑﻪ ﺳﻮﺳﻦ هﺎی ﺻﺤﺮا ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ و ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﻤﻮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻪ زﺣﻤﺖ ﻣﯽ ﮐﺸﻨﺪ و ﻧﻪ‬ ‫ﻣﯽ رﻳﺴﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺳﻠﻴﻤﺎن هﻢ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﻤﻪ ﺣﺸﻤﺖ ﻣﺜﻞ ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺁراﺳﺘﻪ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻧﮕﺮان ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺑﺨﻮرﻳﻢ ﻳﺎ ﭼﻪ‬ ‫ﺑﻨﻮﺷﻴﻢ و ﭼﻪ ﺑﭙﻮﺷﻴﻢ؟ هﻤﻪ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﺑﺮای ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردن اﻳﻦ ﭼﻴﺰهﺎ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺪر ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺷﻤﺎ ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺑﻪ هﻤﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰهﺎ اﺣﺘﻴﺎج دارﻳﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺮان ﻓﺮدا ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻓﺮدا ﺑﺮای ﻓﺮدا اﺳﺖ و ﺑﺪی اﻣﺮوز ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ‬ ‫)ﻣﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪.(٣۴-٢٨ ،‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﻣﻨﻊ رﺑﺎ و درﻳﺎﻓﺖ ﺧﻤﺲ و زﮐﻮﻩ و ﺟﺰﻳﻪ‪ ،‬دﺳﺘﻮر اﻗﺘﺼﺎدی روﺷﻨﯽ ﮐﻪ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‪:‬‬ ‫»ﭼﻮن ﺑﻪ ﻗﺮض و ﻧﺴﻴﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺳﻨﺪ و ﻧﻮﺷﺘﻪ در ﻣﻴﺎن ﺑﺎﺷﺪ و ﮐﺎﺗﺐ درﺳﺘﮑﺎری ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻴﺎن ﺷﻤﺎ را‬ ‫__________________________________‬ ‫‪ -١‬اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن ﮐﻪ در ﺁن ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﻢ و ﻧﺎﺧﻨﺸﺎن ﺑﻪ ﺣﻼل و ﺣﺮام ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﭘﻴﻪ و ﭼﺮﺑﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ در ﻣﺮاﺳﻢ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣﺨﺼﻮص ﻳﻬﻮﻩ اﺳﺖ و ﮐﺴﯽ اﺟﺎزﻩ ﺧﻮردن ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﺪارد )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪ ٣ ،‬و ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪.(٢۵-٢٢ ،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١١‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ و از ﻧﻮﺷﺘﻦ اﺑﺎ ﻧﮑﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻮﺷﺘﻦ را ﺑﻪ وی ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ و ﻣﺪﻳﻮن ﺁﻧﺮا اﻣﻀﺎء ﮐﻨﺪ و از‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻘﺮر ﺷﺪﻩ ﭼﻴﺰی ﻧﮑﺎهﺪ‪ .‬و اﮔﺮ ﻣﺪﻳﻮن ﺳﻔﻴﻪ ﻳﺎ ﺻﻐﻴﺮ اﺳﺖ و ﺻﻼﺣﻴﺖ اﻣﻀﺎء ﻧﺪارد ﭘﺲ دو ﺗﻦ از ﻣﺮدان ﮔﻮاﻩ‬ ‫ﺁورﻳﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ دو ﻣﺮد ﻧﻴﺎﺑﻴﺪ ﻳﮏ ﺗﻦ ﻣﺮد و دو زن ﺷﺎهﺪ ﺁورﻳﺪ‪ ،‬و از ذﮐﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﻴﻦ ﻏﻔﻠﺖ ﻣﮑﻨﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺰرگ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻪ ﮐﻮﭼﮏ‪ .‬و اﻟﺒﺘﻪ ﮐﺎﺗﺐ ﺳﻨﺪ و ﮔﻮاهﺎن در اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﯽ اﺟﺮ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ« )ﺑﻘﺮﻩ‪.(٢٨٢ ،‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺬهﺒﯽ اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻪ ﻳﮑﯽ از ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی‪ ،‬ﺁﻧﻬﻢ ﺑﺨﺸﯽ ﺧﺎص از ﺁن دارﻧﺪ و ﺣﺘﯽ در ﺑﺨﺶ هﺎی دﻳﮕﺮ‬ ‫هﻤﺎن ﻣﺬهﺐ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻗﺎﻧﻮن »ﺗﻘﻴﻪ« اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ در ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ‬ ‫ﺟﻨﺒﻪ ﻳﮏ ﻓﺮﻳﻀﻪ ﺷﺮﻋﯽ را دارد‪ ،‬و در ﺑﺨﺶ ﺳﻨﯽ دﻧﻴﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ ﻧﻪ دهﻢ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺁﻧﺮا ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ اﺻﻞ »ﺗﻘﻴﻪ« ﻳﮏ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺣﻖ دارد در ﻣﻮاردی ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ اﻣﻨﻴﺖ ﺟﺎﻧﯽ ﻳﺎ ﻣﺎﻟﯽ ﺧﻮد ﺑﻤﺼﻠﺤﺖ‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ دهﺪ دروغ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮد را ﻣﻮرد اﻧﮑﺎر و ﺣﺘﯽ ﻟﻌﻦ و دﺷﻨﺎم ﻗﺮار دهﺪ ﻳﺎ ﺷﻬﺎدت دروغ‬ ‫ﺑﺪهﺪ‪ ،‬و در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺣﺘﯽ اﻣﺎﻣﺎن دوازدﻩ ﮔﺎﻧﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﻌﺼﻮم ﺑﺪﻧﻴﺎ ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ اﺻﻮﻻ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫ﭼﻴﺰی را ﺑﺮ زﺑﺎن ﺁورﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺟﺎزﻩ دارﻧﺪ از روی ﺗﻘﻴﻪ اﺣﮑﺎﻣﯽ ﻣﺨﺎﻟﻒ دﺳﺘﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺻﺎدر ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫در هﻤﺎن ﺁﻏﺎز ﻋﺼﺮ اﺑﺪاع وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬در ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﺣﺪﻳﺚ ﺟﻬﺎن ﺷﻴﻌﻪ ﻳﻌﻨﯽ اﺻﻮل ﮐﺎﻓﯽ‪ ،‬از ﻗﻮل ﻋﻠﯽ ﺑﻦ اﺑﻴﻄﺎﻟﺐ‬ ‫و اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ و اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﮐﺎ‪ ،‬اﻋﻼم ﺷﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﺗﻘﻴﻪ اﺳﺎس دﻳﻦ ﻣﺎ و اﺳﺎس دﻳﻦ ﭘﺪران ﻣﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻘﻴﻪ‬ ‫ﺳﭙﺮ ﻣﻮﻣﻦ و ﻧﮕﻬﺪار ﻣﻮﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺗﻘﻴﻪ ﻧﮑﻨﺪ اﻳﻤﺎن ﻧﺪارد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻧﻪ ﻋﺸﺮ دﻳﻦ در ﺗﻘﻴﻪ اﺳﺖ و ﻳﮏ ﻋﺸﺮ ﺁن‬ ‫در هﻤﻪ اﻋﻤﺎل دﻳﮕﺮ‪ «،‬و در هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب از زﺑﺎن اﻣﺎم هﺸﺘﻢ ﻧﻘﻞ ﺷﺪ ﮐﻪ‪» :‬از اﺻﺤﺎب ﮐﻬﻒ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﮐﻪ در‬ ‫اﻋﻴﺎد ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺟﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﺧﻮد زﻧﺎر ﻣﯽ ﺑﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﺪای ﻋﺰوﺟﻞ را اﻳﻨﮑﺎر ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺧﻮش ﺁﻣﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را دو ﺑﺎر ﭘﺎداش داد‪«.‬‬ ‫»‪ ...‬و ﻧﻴﺰ ﺣﻀﺮت رﺿﺎ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺧﺪا رﺣﻤﺖ ﮐﻨﺪ ﻣﻮﻣﻨﯽ را ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻣﺮدم ﻣﯽ ﻓﻬﻤﻨﺪ و ﻣﯽ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﺪ و ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ‪ ،‬از ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﻗﻊ ﻣﮑﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ هﺮﭼﻪ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﺟﻮاﺑﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ‬ ‫ﺑﺪهﻴﻢ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻧﺸﻨﻴﺪﻩ اﻳﺪ ﮐﻪ اﻣﺮ اﻣﺎﻣﺖ اوﻻد ﻋﻠﯽ را ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺼﻮرت‬ ‫رازی ﺑﺪﺳﺖ ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﺳﭙﺮد‪ ،‬و ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﺁﻧﺮا ﺑﺼﻮرت رازی ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﭙﺮد‪ ،‬و ﻣﺤﻤﺪ ﺁﻧﺮا ﺑﺼﻮرت رازی ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻠﯽ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺳﭙﺮد و ﻋﻠﯽ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻧﻴﺰ ﺁﻧﺮا ﺑﺼﻮرت رازی ﺑﻪ هﺮ ﮐﻪ ﺧﺪا ﺧﻮاﺳﺖ ﺳﭙﺮد‪ .‬و ﺣﺎﻻ ﺷﻤﺎ اﻳﻦ راز را‬ ‫ﻓﺎش ﻣﯽ ﺳﺎزﻳﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد و اﻣﺎم ﺧﻮد را در ﺧﻄﺮ ﻗﺮاردهﻴﺪ؟ ﭼﺮا ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺣﺮﻓﯽ را ﮐﻪ ﺷﻨﻴﺪﻩ اﻳﺪ ﭘﻴﺶ ﺧﻮدﺗﺎن ﻧﮕﺎﻩ‬ ‫دارﻳﺪ؟« )ﮐﻠﻴﻨﯽ‪ ،‬اﺻﻮل ﮐﺎﻓﯽ‪ ،‬ﮐﺘﺎب اﻻﻳﻤﺎن و اﻟﮑﻔﺮ(‪.‬‬ ‫و در ﻋﺼﺮ ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ در ﻣﻘﺎم ﻧﺎﻳﺐ اﻣﺎم زﻣﺎن )و ﻃﺒﻌﺎ ﻧﺎﻳﺐ اﻣﺎم رﺿﺎ( در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻓﺘﻮا داد ﮐﻪ‪:‬‬ ‫»واﺟﺐ ﺑﻮدن ﺗﻘﻴﻪ از روﺷﻨﺘﺮﻳﻦ اﺣﮑﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻨﯽ ﺗﻘﻴﻪ ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﺣﮑﻤﯽ را ﺑﺮﺧﻼف واﻗﻊ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻳﺎ ﻋﻤﻠﯽ‬ ‫ﺑﺮﺧﻼف ﻣﻴﺰان ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺑﮑﻨﺪ ﺑﺮای ﺣﻔﻆ ﮐﺮدن ﺧﻮد ﻳﺎ ﻧﺎﻣﻮس ﻳﺎ ﻣﺎل ﺧﻮد‪ .‬از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﺎهﯽ اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر ﻳﮏ‬ ‫ﺣﮑﻢ را ﺑﻄﻮر ﺗﻘﻴﻪ ﺑﺮﺧﻼف دﺳﺘﻮر ﺧﺪا ﻣﯽ دادﻧﺪ« )ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار(‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﺷﺮﻋﯽ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ ﺁن ﻧﻴﺰ اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺷﻴﻌﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم دارد و ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﺮا در ﺑﺨﺶ ﺳﻨﯽ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ و در دو ﺁﺋﻴﻦ »ﺗﻮﺣﻴﺪی« دﻳﮕﺮ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن »ﻣﺘﻌﻪ« ﻳﺎ ﺻﻴﻐﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪﻳﻦ ﺁن‪ ،‬ﺁﻧﺮا ﻓﺤﺸﺎی‬ ‫ﻣﺸﺮوع ﻳﺎ ﻓﺤﺸﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻟﻤﺴﺎﺋﻞ ﺁﻳﺖ اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ‪ ،‬ﺣﻘﻮق زن ﺻﻴﻐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﺘﻌﻪ ﻳﺎ ﺻﻴﻐﻪ زﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﺪت ﻣﻌﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺜﻼ ﻳﮑﺴﺎﻋﺖ ﻳﺎ ﻳﮑﺮوز ﻳﺎ ﻳﮑﻤﺎﻩ ﻳﺎ ﻳﮑﺴﺎل ﻋﻘﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬زﻧﯽ ﮐﻪ ﺻﻴﻐﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﮔﺮﭼﻪ ﺁﺑﺴﺘﻦ ﺷﻮد ﺣﻖ ﺧﺮﺟﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬و ﺣﻖ هﻤﺨﻮاﺑﯽ ﻧﻴﺰ ﻧﺪارد و از ﺷﻮهﺮ ارث ﻧﻤﯽ ﺑﺮد‪ ،‬و اﮔﺮ هﻢ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺣﻖ ﺧﺮﺟﯽ و ﺣﻖ هﻤﺨﻮاﺑﯽ ﻧﺪارد ﻋﻘﺪ او ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ و ﺣﻘﯽ ﺑﻪ ﺷﻮهﺮ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺮد ﻣﺪت ﺻﻴﻐﻪ را ﺑﻪ زن‬ ‫ﺑﺒﺨﺸﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺎ زن ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎم ﭘﻮﻟﯽ را ﮐﻪ ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ او ﺑﺪهﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﻧﮑﺮدﻩ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻧﺼﻒ ﺁﻧﺮا ﺑﺪهﺪ‪«.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٢‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫»‪ ...‬اﮔﺮ ﻣﺮد ﺑﻌﺪ از ﻋﻘﺪ زﻧﯽ‪ ،‬ﺑﻔﻬﻤﺪ ﮐﻪ ﺁن زن دﻳﻮاﻧﻪ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻮرﻩ دارد و ﻳﺎ ﮐﻮر اﺳﺖ و ﻳﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﭼﻼق اﺳﺖ ﺑﺸﺮط‬ ‫اﻳﻨﮑﻪ ﭼﻼﻗﯽ او ﻣﻌﻠﻮم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ راﻩ ﺑﻮل و ﺣﻴﺾ ﻳﺎ راﻩ ﺣﻴﺾ و ﻏﺎﻳﻂ او ﻳﮑﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﻳﺎ‬ ‫اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ در ﻓﺮج او ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ذﮐﺮ ﻣﺮد ﻧﺘﻮاﻧﺪ از ﺁن ﺑﮕﺬرد‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻘﺪ را ﺑﻬﻢ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬و هﻤﭽﻨﻴﻦ زن اﮔﺮ ﺑﻌﺪ از ﻋﻘﺪ‬ ‫ﺷﺪن ﺑﻔﻬﻤﺪ ﮐﻪ ﺷﻮهﺮش دﻳﻮاﻧﻪ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺗﺨﻢ هﺎﻳﺶ را ﮐﺸﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻘﺪ را ﺑﻬﻢ ﺑﺰﻧﺪ‪ ...‬اﮔﺮ اﻧﺴﺎن ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ‬ ‫دﺧﺘﺮ ﻋﻤﻪ ﻳﺎ دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻟﻪ ﺧﻮد را ﺑﮕﻴﺮد ﺑﺎ ﻣﺎدر ﺁﻧﻬﺎ زﻧﺎ ﮐﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺁﻧﺎن ازدواج ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﮔﺮ اول ﺑﺎ‬ ‫دﺧﺘﺮﻋﻤﻪ ﻳﺎ دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻟﻪ ﺧﻮد ازدواج ﮐﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻣﺎدرﺷﺎن زﻧﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻋﻘﺪ ﺁﻧﺎن اﺷﮑﺎﻟﯽ ﻧﺪارد‪ .‬و اﮔﺮ ﺑﺎ زﻧﯽ ﻏﻴﺮ از ﻋﻤﻪ‬ ‫و ﺧﺎﻟﻪ ﺧﻮد زﻧﺎ ﮐﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ دﺧﺘﺮ او ازدواج ﻧﮑﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﮔﺮ زﻧﯽ را ﻋﻘﺪ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺎ او ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻣﺎدر او زﻧﺎ‬ ‫ﮐﻨﺪ ﺁن زن ﺑﺮ او ﺣﺮام ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ...‬و ﻣﺎدر و ﺧﻮاهﺮ و دﺧﺘﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻟﻮاط دادﻩ ﺑﺮ او ﺣﺮام ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و اﮔﺮ ﺑﺎ ﻣﺎدر‬ ‫ﺧﻮاهﺮ ﻳﺎ دﺧﺘﺮ ﮐﺴﯽ ازدواج ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﻌﺪ از ازدواج ﺑﺎ ﺁن ﮐﺲ ﻟﻮاط ﮐﻨﺪ ﺑﺮ او ﺣﺮام ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﮐﺴﯽ دﺧﺘﺮ ﻧﺎﺑﺎﻟﻐﯽ‬ ‫را ﺑﺮای ﺧﻮد ﻋﻘﺪ ﮐﻨﺪ و ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ‪ ٩‬ﺳﺎل دﺧﺘﺮ ﺗﻤﺎم ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ او ﻧﺰدﻳﮑﯽ و دﺧﻮل ﮐﻨﺪ و راﻩ ﺑﻮل و ﺣﻴﺾ ﻳﺎ راﻩ‬ ‫ﺣﻴﺾ و ﻏﺎﻳﻂ او را ﻳﮑﯽ ﮐﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ او ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬و اﮔﺮ ﺑﺎ زن ﻧﺎﻣﺤﺮﻣﯽ ﺑﻪ ﮔﻤﺎن اﻳﻨﮑﻪ ﻋﻴﺎل ﺧﻮد اوﺳﺖ‬ ‫ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺁن زن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻣﺎﻩ و دﻩ روز ﻋﺪﻩ ﻧﮕﻬﺪارد‪«.‬‬ ‫ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻋﻼﻣﻪ ﮐﺎﺷﻒ اﻟﻐـﻄﺎء‪ ،‬در رﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮد در ﻧﺠﻒ اﺷﺮف‪ ،‬در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ارزﻳﺎﺑﯽ ﮐﺎﻣﻠﺘﺮی دارد‪:‬‬ ‫»ﺻﻴﻐﻪ ﻳﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺑﺮﮐﺎت ﻋﺎﻟﻢ اﺳﻼم ﺑﺨﺼﻮص ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ اﺳﺖ‪ ،‬هﻢ ﻣﻨﻔﻌﺖ دﻧﻴﻮی دارد و هﻢ ﻣﻨﻔﻌﺖ اﺧﺮوی و‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ هﻴﭻ زﻳﺎن دﻧﻴﻮی ﻳﺎ اﺧﺮوی ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺨﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ هﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻬﺎن دﺳﺘﻮرهﺎی ﻋﺎﻟﯽ اﻳﻦ دﻳﻦ ﺟﺎوداﻧﯽ را‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮﮐﺎت زﻣﻴﻦ و ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺎزل ﻣﯽ ﮔﺸﺖ و ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻋﻈﻤﺖ و ﺳﺮﺑﻠﻨﺪی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎز ﻣﯽ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‬ ‫و ﻳﮑﯽ از اﻳﻦ ﻣﻮهﺒﺖ هﺎ هﻤﻴﻦ ﺻﻴﻐﻪ ﮐﺮدن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ رواﻳﺖ اﺑﻦ اﺛﻴﺮ در ﮐﺘﺎب ﻧﻬﺎﻳﻪ رﺣﻤﺘﯽ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ اﻣﺖ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ از ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺻﺎف اﻣﻴﺮ ﻣﻮﻣﻨﺎن ﻋﻠﯽ ﺗﺮاوش ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺘﯽ هﻢ ﮐﻪ ﺻﻴﻐﻪ ﮐﺮدن‬ ‫ﻧﻌﻤﺖ و ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﺮای ﮐﺎﻓﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ اﻣﺮوز ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺁﻧﺮا ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﻧﺎﺑﻮد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و از ﺁﺛﺎر و‬ ‫ﺛﻤﺮات ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎی ﺁن ﻣﺤﺮوم ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪«.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺿﺎﺑﻄﻪ دﻳﮕﺮی در هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ‪ ،‬در ﻃﻮل ﻗﺮون اﻋﺘﺒﺎری در ﺣﺪ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺬهﺒﯽ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫هﻴﭻ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺻﺮاﺣﺘًﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻳﻦ ﺣﮑﻢ ﻗﺮﺁﻧﯽ ﻧﻴﺰ هﺴﺖ ﮐﻪ‪» :‬ان اﮐﺮﻣﮑﻢ ﻋﻨﺪاﷲ اﺗﻘﻴﮑﻢ« )ﺣﺠﺮات‪،‬‬ ‫‪ ،(١٣‬و ﺁن اﻓﺴﺎﻧﻪ »ﺳﻴﺪ اوﻻد ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ« اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﺼﻮص از زﻣﺎن ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺑﺮ ﺁن ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻋﻨﻮان ﺳﻴﺪ در اﺻﻞ ﻋﺮﺑﯽ ﻣﻔﻬﻮم ﺁﻗﺎ و ﺳﺮور را دارد‪ ،‬وﻟﯽ در ﺟﻬﺎن ﺷﻴﻌﻪ اﻳﻦ ﻟﻘﺐ اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺸﺎن از راﻩ ﻓﺎﻃﻤﻪ‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺻﺤﻴﺢ ﺗﺮ ﺧﻮدﺷﺎن ادﻋﺎی ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﺮاﺛﯽ را‬ ‫دارﻧﺪ‪ .‬از هﻤﺎن زﻣﺎن ﮐﻪ »ﺗﻮﻗﻴﻊ« اﻣﺎم زﻣﺎن راوﻳﺎن اﺣﺎدﻳﺚ را ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻧﻴﺎﺑﺖ اﻣﺎم در اﻣﺮ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫»ﺳﺎدات« ﻧﻴﺰ از ﺟﺎﻧﺐ اﻳﻦ راوﻳﺎن اﺣﺎدﻳﺚ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎن ﺧﺎص ﺧﺪاوﻧﺪ در روی زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻬﻤﺎن ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮐﻪ‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن اوﻻد اﺑﺮاهﻴﻢ از ﺟﺎﻧﺐ ﺗﻮرات ﻣﻠﺖ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﻳﻬﻮﻩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪﻳﺜﯽ ﮐﻪ ﺷﻴﺦ ﺻﺪوق در ﮐﺘﺎب اﻣﺎﻟﯽ‬ ‫ﺧﻮد از اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق و ﺑﻪ ادﻋﺎی او ﺧﻮد اﻳﻦ اﻣﺎم از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﺳﻼم ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ ﻣﻘﺎم اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﯽ »ﺳﺎدات‬ ‫اوﻻد ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ« اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»در ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺖ از ﮐﺸﺎف ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺟﻌﻔﺮﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ ،‬ﮐﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا ﺻﻠﯽ ﻋﻠﻴﻪ و ﺁﻟﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬در روز‬ ‫ﻗﻴﺎﻣﺖ از اوﻟﻴﻦ ﺗﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮدم در ﻳﮑﺠﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﻇﻠﻤﺖ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺴﺘﻮﻟﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬و ﺑﻪ ﺧﺪا اﻟﺘﻤﺎس ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻇﻠﻤﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺲ ﻗﻮﻣﯽ ﻧﻮراﻧﯽ ﭘﻴﺪا ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﭘﺮﺳﻨﺪ‪ :‬ﺷﻤﺎ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮاﻧﻴﺪ؟ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﭘﺮﺳﻨﺪ‪ :‬ﻣﻼﺋﮑﻪ اﻳﺪ؟‬ ‫ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﭘﺮﺳﻨﺪ‪ :‬ﺷﻬﺪاﺋﻴﺪ؟ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﭘﺮﺳﻨﺪ‪ :‬ﭘﺲ ﺧﻮد ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ ﮐﻪ هﺴﺘﻴﺪ؟ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﺎ ﺳﺎداﺗﻴﻢ‪ .‬و هﻤﺎن وﻗﺖ از ﺁﺳﻤﺎن‬ ‫ﻧﺪا رﺳﺪ ﮐﻪ ای ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺳﺎدات‪ ،‬ﺑﺮای هﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ دوﺳﺘﺪار ﺷﻤﺎ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﺑﻪ درﮔﺎﻩ ﻣﺎ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﺮا ﻣﯽ ﭘﺬﻳﺮﻳﻢ!‪«.‬‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم ﺿﻤﻨﯽ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ هﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬هﺮ ﻗﺪر هﻢ ﭘﺮهﻴﺰﮐﺎر ﻳﺎ ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪ ﻳﺎ اهﻞ‬ ‫ﻋﻠﻢ و ﻓﻀﻞ ﺑﻮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎز هﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺑﺖ هﻤﻪ اﻋﻤﺎل ﺻﻮاب ﻳﺎ ﻧﺎﺻﻮاب ﺧﻮد دﻗﻴﻘﺎ ﺟﻮاب ﭘﺲ ﺑﺪهﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻳﮏ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻨﯽ‬ ‫ﻳﺎ ﺣﺴﻴﻨﯽ ﻳﺎ ﻣﻮﺳﻮی ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺪون ﺳﺌﻮال و ﺟﻮاﺑﯽ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻬﺮ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ را دارد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ هﺮ دوﺳﺖ و ﺁﺷﻨﺎی دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ‪ ،‬در هﺮ درﺟﻪ از ﺻﻼﺣﻴﺖ اﺧﻼﻗﯽ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﻔﺎﻋﺘﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺧﻮد‬ ‫هﻤﺮاﻩ ﺑﺒﺮد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٣‬از ‪١۴‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬

‫اﻟﺒﺘﻪ در هﻤﻴﻦ دﻧﻴﺎ ﻧﻴﺰ ﺳﻴﺪ ﺑﻮدن ﻣﺰاﻳﺎی ﻓﺮوان دارد‪ ...» :‬ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺧﻤﺴﯽ ﮐﻪ در اﺳﻼم وﺻﻮل ﻣﯽ ﺷﻮد ﻳﮏ ﻗﺴﻤﺖ ﺁن‬ ‫ﺳﻬﻢ ﺳﺎدات اﺳﺖ و ﻳﮏ ﻗﺴﻤﺖ ﺁن ﺳﻬﻢ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺟﺎﻣﻊ اﻟﺸﺮاﻳﻂ« )ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار‪ ،‬ص‪ (٢۶٠‬و »ﻓﻘﻂ ﺑﻌﺪ از ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﺳﺎدات دادﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻘﻴﻪ ﺁن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در راﻩ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﮐﺸﻮر ﺻﺮف ﺷﻮد‪ «.‬از دﻳﮕﺮ اﻣﺘﻴﺎزات اﻳﻦ ﺳﻴﺪ ﺑﻮدن اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‪:‬‬ ‫»زن ﻳﺎ دﺧﺘﺮی ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻴﻐﻪ ﺳﻴﺪ درﺁﻳﺪ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺮوس ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﯽ رود و ﭘﺪر و ﻣﺎدر و ﺑﺴﺘﮕﺎﻧﺶ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺑﯽ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺳﺌﻮال و ﺟﻮاب ﺑﺎ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ وارد ﺑﻬﺸﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ« )ﻣﺠﻠﺴﯽ‪ ،‬ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار‪ ،‬ﺟﻠﺪ ﺷﺸﻢ(‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٤‬از ‪١۴‬‬


‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫<<<<‬

‫‪٢‬‬

‫>>>>‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫در ﺻﻔﺤﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﮐﻮﺷﻴﺪم ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﮐﺘﺎب اﺟﺎزﻩ ﻣﯽ دهﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻮداری ﮐﻠﯽ از ﻣﺘﻮن ﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی را در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻨﻴﺎدی ﻧﻘﻞ ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ درﺑﺎرﻩ ﺁﻧﻬﺎ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮی ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ در‬ ‫ﺻﻔﺤﺎت ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺧﻮاهﻴﺪ ﺧﻮاﻧﺪ ﻧﻤﻮداری از اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮهﺎ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ هﺎ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی هﺎی ﭘﮋوهﺸﮕﺮان و اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان و‬ ‫ﻣﻮرﺧﺎن ﺟﻬﺎن ﻏﺮب در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ هﻤﻴﻦ ﻣﺘﻮن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺁﻧﻬﺎ هﻢ اﮐﻨﻮن ﺑﺼﻮرت هﺰاران ﮐﺘﺎب و ﻣﻘﺎﻟﻪ و رﺳﺎﻟﻪ‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ در دﺳﺘﺮس ﻋﻤﻮم ﻗﺮار دارد‪ .‬هﻤ ِﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺧﻮاهﻴﺪ ﺧﻮاﻧﺪ از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ای ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از‬ ‫اﺳﺎﻣﯽ ﺁﻧﻬﺎ و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﮐﺘﺎب هﺎ ﻳﺎ ﻣﻘﺎﻻﺗﺸﺎن را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ هﺮ ﻳﮏ از ﻓﺼﻮل ﮐﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ در ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﺁوردﻩ ام‪،‬‬ ‫وﻟﯽ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن را از اﺻﻞ ﻣﻨﺤﺮف ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻢ ﺗﺮﺟﻴﺢ دادﻩ ام از ذﮐﺮ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت در‬ ‫زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ هﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺧﻮداری ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻴﺎزی ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺬﮐﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎر ِﻩ ﮐﺘﺎب هﺎ و ﻣﻘﺎﻻﺗﯽ ﮐﻪ در ﻃﻮل اﻳﻦ ﺳﻪ ﻗﺮن‬ ‫در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺻﺪهﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﮐﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩ ام ﺗﻨﻬﺎ ﻓﻬﺮﺳﺖ و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺁﺛﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺧﻮد ﻣﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ وﺟﻮد ﻗﺪرت هﺎﺋﯽ ﻧﺎﭘﻴﺪا وﻟﯽ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ روﻧﺪ زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮﻩ ﺑﺸﺮ ﻧﻈﺎرت و ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و در ﻃﻮل‬ ‫زﻣﺎن ﻣﺎﻳﻪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﺬاهﺐ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺎﻃﻴﺮی و ﺑﻌﺪا ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬از ﮐﺠﺎ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد؟ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻓﺮاواﻧﯽ‬ ‫در دو ﺳﻪ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﻮﺷﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮای اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﭘﺎﺳﺦ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮﺿﻴﻪ زﻳﺮ ﻳﮑﯽ از واﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫»اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﺬاهﺐ را ﺑﻮﺟﻮد ﺁوردﻩ اﺳﺖ ﺗﺮس از ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮس ﺑﺸﺮ اﺑﺘﺪاﺋﯽ از ﻧﻴﺮوهﺎی‬ ‫ﻣﻘﺘﺪر ﻃﺒﻴﻌﺖ ﮐﻪ او را در ﻣﻴﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺮس ﺑﺸﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮ از ﺧﺪاﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺮوهﺎ را در اﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮد‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺗﺮس ﺑﺸﺮ ﺑﺎزهﻢ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮ از ﺧﺪای واﺣﺪی ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮع اﻳﻦ ﻧﻴﺮوهﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ .‬واﮐﻨﺶ هﻤﻪ ﺁﻧﺎن‬ ‫در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﺑﻮﻣﻴﺎن ﻣﮑﺰﻳﮏ و ﭘﺮو در هﻨﮕﺎم ﮐﺸﻒ ﻗﺎرﻩ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻬﺎﻧﮕﺸﺎﻳﺎن اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﺋﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﻮن‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ را ﺳﻮار ﺑﺮ اﺳﺐ هﺎﺋﯽ دﻳﺪﻧﺪ ﮐﻪ هﻴﭽﻮﻗﺖ ﻧﺪﻳﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و از ﻟﻮﻟﻪ هﺎی ﺁﺗﺸﺒﺎر ﺗﻮپ هﺎی ﺁﻧﻬﺎ ﺻﺪاﺋﯽ رﻋﺪ ﺁﺳﺎ‬ ‫ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ ﮐﻪ هﻴﭻ وﻗﺖ ﻧﺸﻨﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺮدﻳﺪی در اﻳﻦ ﻧﮑﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﺪاﻳﺎﻧﯽ ﻣﻘﺘﺪر روﺑﺮو ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻧﻬﺎ را ﭘﺮﺳﺘﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ اﻳﻦ واﮐﻨﺶ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺬاهﺐ اوﻟﻴﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﻧﻤﯽ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻋﻤﻼ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم ﻧﻴﺰ ﺷﮑﻞ ﮔﻴﺮی‬ ‫ﺧﻮد را ﺗﺎ ﺣﺪ ﺑﺴﻴﺎری ﻣﺪﻳﻮن هﺮاس ﻣﺮدم ﻣﺘﻤﺪن ﻋﺼﺮ از دوزخ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ و ﺁﺗﺶ ﺳﻮزان و ﻣﻼﺋﮏ ﻋﺬاب و ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ‬ ‫و ﻣﺎرهﺎ و ﻋﻘﺮب هﺎ و ﺁب ﺟﻮﺷﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮداﺷﺘﯽ ﻃﺒﻌًﺎ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎری از »ﭼﺮا«هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﺪ‬ ‫و هﻨﻮز ﺟﻮاب ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪﻩ ای ﺑﺮای ﺁﻧﻬﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ داد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﭘﺲ هﺮ ﻳﮏ از ﻋﻨﺎﺻﺮ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ ﮔﺮداﻧﻨﺪﻩ ای ﻧﺎﭘﻴﺪا ﺟﺎی دادﻩ ﺷﺪ‪ :‬ﺧﺪاﻳﺎﻧﯽ ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ را ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺁوردﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎن دﻳﮕﺮی ﻏﻼت و ﻣﻴﻮﻩ هﺎ‬ ‫را ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ رﻋﺪ و ﺻﺎﻋﻘﻪ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬در اﻧﺘﻈﺎر ﺁﻧﮑﻪ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد زﻳﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪاﻳﺎن‬ ‫ﻣﻘﺘﺪرﺗﺮی ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ ﮐﻪ هﻢ ﺧﻮرﺷﻴﺪ را ﻣﯽ ﮔﺮداﻧﻨﺪ‪ ،‬هﻢ ﮔﻨﺪم و ﺗﺎک را ﻣﯽ روﻳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬هﻢ رﻋﺪ و ﺻﺎﻋﻘﻪ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ«‬ ‫)ﮔﻮﺳﺘﺎو ﻟﻮﺑﻮن‪ :‬زﻧﺪﮔﯽ ﺣﻘﺎﻳﻖ(‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺧﺪا در ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﻠﯽ ﻣﺎ ﺧﺪاﺋﯽ ﻣﺬﮐﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﻘﺎﺷﺎن و ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺳﺎزان ﻧﻴﺰ او را هﻤﻮارﻩ ﺑﺎ رﻳﺶ و ﮔﻴﺴﻮی‬ ‫ﺳﭙﻴﺪ ﻣﺠﺴﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎن اوﻟﻴﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﮕﯽ ﺧﺪاﻳﺎن زن ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﺑﺎروری در ﺁﻧﺎن و ﻧﻪ در ﻣﺮدان‬ ‫ﺗﺠﻠﯽ ﻣﯽ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺻﺪهﺎ ﭘﻴﮑﺮﻩ ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﮐﻪ از اﺳﺘﺨﻮان ﻳﺎ ﻋﺎج ﻳﺎ ﻗﻠﻮﻩ ﺳﻨﮓ ﺗﺮاﺷﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬در ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ‬ ‫و ﻗﺮن ﮐﻨﻮﻧﯽ در ﻧﻮاﺣﯽ ﭘﻬﻨﺎوری از ﺳﻴﺒﺮی ﺧﺎوری ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ اروﭘﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ و اﺳﮑﺎﺗﻠﻨﺪ و اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫داﻧﻮب و ﺑﻠﻐﺎرﺳﺘﺎن و ﺳﺎردﻧﯽ و ﻣﺎﻟﺖ و ﺧﺎور ﻧﺰدﻳﮏ و ﺁﻧﺎﺗﻮﻟﯽ و اﻓﺮﻳﻘﺎ و ﭼﻴﻦ و اﻧﺪوﻧﺰی ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ‬ ‫ﺑﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ از ﺟﺎﻧﺐ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻟﻘﺐ وﻧﻮس )وﻧﻮس وﻳﻠﻨﺪف‪ ،‬وﻧﻮس ﻟﺴﭙﻮگ‪ ،‬وﻧﻮس ﮔﺎﮔﺎرﻳﻨﻮ‪ ،‬وﻧﻮس ﮐﻴﻮﺗﺴﺎ و‬ ‫ﻏﻴﺮﻩ( دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ هﻴﭽﮑﺪام از ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺒﺎهﺖ زﻳﺎدی ﺑﺎ وﻧﻮس زﻳﺒﺎی ﻣﻴﻠﻮ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﺟﻪ ﻣﺸﺨﺺ هﻤﻪ اﻳﻦ وﻧﻮس هﺎ ﻓﺮﺑﻬﯽ ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻗﺎﻣﻮس اﺟﺪاد ﮐﻬﻦ ﻣﺎ از ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮای ﺑﺎروری‬ ‫ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬از ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﮐﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻤﺪن هﺎی ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺗﺪرﻳﺠًﺎ در ﺟﻮاﻣﻊ ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ‬ ‫اﻧﺴﺎن هﺎی اوﻟﻴﻪ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻣﺬهﺐ ﻧﻴﺎﮐﺎن دوردﺳﺖ ﻣﺎ ﺟﻨﺒﻪ »ﻣﺎدرﺧﺪاﺋﯽ« داﺷﺖ و ﺗﻨﻬﺎ در ﺣﺪود ﭘﻨﺠﻬﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﺳﻨﺖ ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ »ﭘﺪرﺧﺪاﺋﯽ« ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺳﭙﺮد‪ .‬ﺳﻨﺖ ﭘﺮﺳﺘﺶ »اﻟﻬﻪ ﻣﺎدر« ﻳﺎ »ﻣﺎدر زﻣﻴﻦ« ﺣﺘﯽ در‬ ‫دﻧﻴﺎی اﻣﺮوزی ﻣﺎ ﻧﻴﺰ در ﻧﺰد ﻣﺮدم ﺷﻤﺎﻟﯽ اروﭘﺎ )اﺳﮑﺎﺗﻠﻨﺪ‪ ،‬اﻳﺮﻟﻨﺪ‪ ،‬اﺳﮑﺎﻧﺪﻳﻨﺎوی‪ ،‬ﭘﺮوس ﺷﺮﻗﯽ( ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺎﻗﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ و روز ‪ ١۵‬اوت )ﮐﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ از ﺳﺎل ‪ ١٩۵٠‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺁﻧﺮا روز ﻣﺮﻳﻢ ﻣﻘﺪس ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ( ﺑﺼﻮرت‬ ‫روز »زﻣﻴﻦ ﻣﺎدر« ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻟﻴﺘﻮاﻧﯽ اﻳﻦ ﺳﻨﺖ‪ ،‬ﺟﺸﻦ ‪ Zemyna‬ﻧﺎم دارد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ رﻳﺸﻪ‬ ‫اﻳﺮاﻧﯽ زﻣﻴﻦ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺼﺮ ﺧﺪای ﻣﺮد در ﺣﺪود ﺷﺸﻬﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﺁرﻳﺎﺋﯽ هﺎ ﮐﻪ در ﺁن هﻨﮕﺎم ﭘﺎ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺁﻏﺎز ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﺘﺎب ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ ﻗﻄﻮری ﺑﻨﺎم »ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺧﺪا« ‪ Histoire generale de Dieu‬ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ در ﭘﺎرﻳﺲ‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﺁرﻳﺎﺋﯽ هﺎی اﻳﺮاﻧﯽ را ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺮوﻩ از ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺑﺰرگ »هﻨﺪ و اروﭘﺎﺋﯽ« ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاﻳﺎن ﻣﺮد را در‬ ‫ﻣﺠﻤﻊ ارﺑﺎب اﻧﻮاع ﺑﺮ ﻣﺴﻨﺪ ﻗﺪرت ﻧﺸﺎﻧﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻇﻬﻮر اﻳﻦ ﺧﺪاﻳﺎن‪» ،‬اﻟﻬﻪ هﺎی ﻣﺎدر« ﮐﻪ ﺗﺎ ﺁﻧﻮﻗﺖ ﺑﺪون ﻣﺮد ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﯽ ﺁوردﻧﺪ‬ ‫و ﻧﻘﺶ ﺑﻨﻴﺎدی ﺁﻧﻬﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻈﻬﺮ اداﻣﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺗﺮی ﭘﻴﺪا ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺎ ﺧﺪاﻳﺎن ﻣﺮد ﻧﻮرﺳﻴﺪﻩ ای‬ ‫ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ هﻢ ﺷﻮهﺮان و هﻢ ﻓﺮزﻧﺪان ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﯽ از ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ در ﺁﺳﻴﺎی ﺑﺎﺧﺘﺮی و‬ ‫ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ ﺷﺮﻗﯽ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﯽ دراز ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺎدری ﺑﺮ ﺟﻨﺒﻪ هﻤﺴﺮی ﺑﺮﺗﺮی داﺷﺖ و ﮐﻤﺎﮐﺎن اﻳﻔﺎی ﻧﻘﺶ ﺳﺎﻻراﻧﻪ ﺑﺎ زﻧﺎن ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ دوران اﺳﺎﻃﻴﺮی‪ ،‬در هﺮ ﻳﮏ از ﻣﻴﺘﻮﻟﻮژی هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ رﻧﮓ ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ و اﻗﻠﻴﻤﯽ و‬ ‫ﻗﻮﻣﯽ ﺧﺎص ﺧﻮدﺷﺎن را دارﻧﺪ‪ .‬هﻤﻪ اﻳﻦ ﺧﺪاﻳﺎن ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﻣﺤﻠﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﺎص ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎ و‬ ‫ﺳﻨﺖ هﺎ و ﻓﺮهﻨﮓ هﺎ‪ ،‬و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی ﻧﻴﺎزهﺎی ﻣﺎدی و روﺣﯽ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺁﻧﻬﺎ‪ .‬ﻳﻮﻧﺎن ﮐﻬﻦ در ﻣﻴﺘﻮﻟﻮژی ﺧﻮد ﺧﺪاﺋﯽ ﺑﻨﺎم‬ ‫ﺧﺪای ﺷﺮاب داﺷﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻧﮕﻮرهﺎی ﺟﻬﺎن در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﭘﺮورش ﻣﯽ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬و اﻓﺮﻳﻘﺎی ﺳﻴﺎﻩ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺧﺪاﺋﯽ را ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﺮای اﻳﻦ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ اﻧﮕﻮر ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬در ﻋﻮض ﺧﺪای ﺑﺎﺋﻮﺑﺎب داﺷﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﺼﺮﻳﺎن ﺧﺪای ﺗﻤﺴﺎح‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ و ﺳﺮخ ﭘﻮﺳﺘﺎن ﺧﺪای ﮔﺎوﻣﻴﺶ و ﺑﻮﻣﻴﺎن اﻣﺮﻳﮑﺎی ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺧﺪای ذرت و هﻨﺪﻳﺎن ﺧﺪای ﺑﺒﺮ ﮐﻪ ﺗﺠﻠﯽ ﮐﺎﻟﯽ اﻟﻬﻪ‬ ‫ﺧﻮن ﺁﺷﺎم ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺤﺜﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ در اروﭘﺎی ﻗﺮن ﻓﺮوغ و ﻳﺎ ﺑﻌﺪ از ﺁن ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ‬ ‫ﮐﺰوﻧﻮﻓﺎﻧﻮس ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﺷﺎﻋﺮ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺧﺪاﻳﺎن ﺣﺒﺸﯽ ﭘﻮﺳﺖ ﺳﻴﺎﻩ و ﻣﻮهﺎی ﻣﺠﻌﺪ دارﻧﺪ‪ ،‬در‬ ‫ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﺮﺑﺮهﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ ﺁﺑﯽ ﭼﺸﻢ و ﻣﻮﻃﻼﺋﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﮔﺎوان و اﺳﺒﺎن ﻧﻴﺰ ﻋﻘﻞ ﻣﺎ را داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و دﺳﺖ هﺎی‬ ‫ﻣﺎ را‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺪاﻳﺎﻧﺸﺎن را ﺑﺎ ﺷﺎخ و دم ﻣﺠﺴﻢ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫در »دﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ« وﻟﺘﺮ در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬اﺧﻴﺮا اﻃﺎﻗﮑﯽ در ﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎغ ﺑﺮای ﺧﻮدم ﺳﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﺷﻨﻴﺪم ﮐﻪ‬ ‫ﻳﮏ ﮐﻮر ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮش ﮐﻮر ﺧﻴﻠﯽ ﻣﻬﻤﯽ اﻳﻦ ﺑﻨﺎی ﻋﻈﻴﻢ را ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻳﮏ راﺳﻮ ﺑﺪو ﺟﻮاب داد‪:‬‬ ‫ﺷﻮﺧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯽ؟ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺎری ﻓﻘﻂ از ﻳﮏ راﺳﻮی ﻧﺎﺑﻐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ اﮔﺮ ﻳﮏ ﮐﺮم اﺑﺮﻳﺸﻢ هﻢ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﭘﻴﻠﻪ اﺑﺮﻳﺸﻤﯽ ﮐﻪ دور ﺧﻮد ﺗﻨﻴﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﺎﻣﯽ ﺑﺪهﺪ اﺳﻤﺶ را ﺁﺳﻤﺎن ﻣﯽ ﮔﺬاﺷﺖ‪«.‬‬ ‫ﻣﺬاهﺐ در ﺁﻏﺎز ﺻﺮﻓﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺤﻠﯽ داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺪﻧﺒﺎل »ﺑﺎزارﻳﺎﺑﯽ« ﻧﻤﯽ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬هﺮ ﻗﻮم و ﻗﺒﻴﻠﻪ ای ﻣﺬهﺐ ﺧﺎص ﺧﻮدش را‬ ‫داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻬﻤﺎن ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ زﺑﺎن و رﺳﻮم و ﻣﻘﺮرات اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺧﻮد را داﺷﺖ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺗﺼﻮر اﻳﻨﮑﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺧﺪاﻳﺎن او را‬ ‫ﺑﭙﺮﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﯽ اﺣﺘﺮاﻣﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق اﻳﻦ ﺧﺪاﻳﺎن ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ هﻢ ﮐﻪ ﺧﺪاﺋﯽ در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﺧﺎص از اﻗﻠﻴﻢ‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻪ اﻗﻠﻴﻤﯽ دﻳﮕﺮ ﺳﻔﺮ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻪ اﻗﺘﻀﺎی ﺷﺮاﻳﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺗﺎزﻩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺎهﻴﺖ ﻣﯽ داد‪ ،‬و اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪﻩ در‬ ‫دوران ﺁﺋﻴﻦ هﺎی »ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﻧﻴﺰ هﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮﻗﺮار ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻘﻮل ﻓﻮﺳﺘﻞ دوﮐﻮﻻﻧﮋ ﻣﻮرخ ﻧﺎﻣﯽ ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ ﻓﺮاﻧﺴﻪ »وﻗﺘﻴﮑﻪ‬ ‫ﮐﻨﺴﺘﺎﻧﺘﻴﻨﻮس اﻣﭙﺮاﺗﻮر رم ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ را ﺁﺋﻴﻦ رﺳﻤﯽ اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم اﻋﻼم ﮐﺮد و ﺑﺪان هﻮﻳﺘﯽ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ داد‪ ،‬ﻳﻬﻮدﻳﺖ ﻧﻴﺰ از‬ ‫ﭼﻬﺮﻩ ﻋﺒﻮﺳﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﺁن در ﻃﻮل ﻗﺮون ﺑﺮاﻳﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪ و ﺑﺪﺳﺖ ﮐﺸﻴﺸﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ را‬ ‫ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ و از ﺁن اﺷﺒﺎع ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺻﻮرت ﺧﺪای ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻌﺎﺷﺮت و دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ را ﺑﺨﻮد ﮔﺮﻓﺖ‪ «.‬در هﻤﻴﻦ‬ ‫زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬و در هﻤﺎن زﻣﺎن‪ ،‬ﮔﻮﺳﺘﺎو ﻟﻮﺑﻮن در »ﺗﻤﺪن هﺎی هﻨﺪ« ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺁﺋﻴﻦ ﺑﻮداﺋﯽ هﻨﺪ و ﺁﺋﻴﻦ ﺑﻮداﺋﯽ ﭼﻴﻦ و‬ ‫ژاﭘﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺒﺎهﺘﯽ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻔﺎوت ﺁﻧﻬﺎ در ﺣﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪاﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در اﻳﻦ‬ ‫ﮐﺸﻮرهﺎ درﺑﺎرﻩ ﺑﻮداﺋﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ ﺗﺼﻮر ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺬهﺐ ﺗﺎزﻩ ای روﺑﺮو ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺁﺋﻴﻦ‬ ‫اﺳﻼم در ﻣﺴﻴﺮ ﺧﻮد از ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺑﻪ هﻨﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﯽ ﭼﻨﺎن ﺑﻨﻴﺎدی ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺁﻧﺮا ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﮐﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺬهﺐ ﺟﻬﺎن در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻋﻤﻼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﮑﯽ از ﺁﺋﻴﻦ هﺎی اﺳﺎﻃﻴﺮی ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ در ﻧﺰد‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٣‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﺑﻮﻣﻴﺎن دراوﻳﺪی دﮐﻦ ﺑﻄﻮری رﻧﮓ ﺑﺮهﻤﺎﺋﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو ﺁﺋﻴﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺤﻤﺪ را‬ ‫در ﺟﺎی ﺑﺮهﻤﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪«.‬‬ ‫از ﺣﺪود ﭘﻨﺠﻬﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﺁﺋﻴﻦ هﺎی اﺳﺎﻃﻴﺮی )‪ (mythological‬ﻣﺘﻌﺪدی در ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎ و در ﻧﺰد اﻗﻮام ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ﺁﻧﻬﺎ در ﻃﻮل زﻣﺎن از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﺑﺨﺸﯽ دﻳﮕﺮ هﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮﺟﺎی ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬داﺋﺮﻩ اﻟﻤﻌﺎرف‬ ‫ﻣﻌﺘﺒﺮ »ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﻴﺘﻮﻟﻮژی هﺎ« ﮐﻪ ﺑﺎ هﻤﮑﺎری دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ‪ ٩٧‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﭽﺎپ‬ ‫رﺳﻴﺪﻩ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﺼﺪ ﺁﺋﻴﻦ اﺳﺎﻃﻴﺮی ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﭘﻨﺞ ﻗﺎرﻩ ﺟﻬﺎن ﭘﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﮐﻬﻦ ﻣﺼﺮی و ﺳﻮﻣﺮی و از ﻣﻴﺘﻮﻟﻮژی هﺎی‬ ‫ﺳﺎﻣﯽ )ﺑﺎﺑﻠﯽ‪ ،‬اﮐﺪی‪ ،‬ﺁﺷﻮری‪ ،‬ﻓﻨﻴﻘﯽ‪ ،‬ﻋﺮب(‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮﻟﻮژی هﺎی ﺁرﻳﺎﺋﯽ )هﻴﺘﯽ‪ ،‬اﻳﺮاﻧﯽ‪ ،‬هﻨﺪی‪ ،‬ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ‪ ،‬ژرﻣﻨﯽ‪،‬‬ ‫اﺳﮑﺎﻧﺪﻳﻨﺎوی‪ ،‬ﻻﺗﻴﻨﯽ‪ ،‬اﺳﻼو‪ ،‬ارﻣﻨﯽ‪ ،‬اوﺳﺘﯽ(‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮﻟﻮژی هﺎی ﺁﺳﻴﺎﺋﯽ )ﭼﻴﻨﯽ‪ ،‬ژاﭘﻨﯽ‪ ،‬وﻳﺘﻨﺎﻣﯽ‪ ،‬ﮐﺮﻩ ای‪ ،‬ﻣﻐﻮل‪ ،‬ﺗﺮک‪،‬‬ ‫ﺗﺎﺗﺎر‪ ،‬ﻓﻨﻼﻧﺪی‪ ،‬اﺳﮑﻴﻤﻮ(‪ ،‬ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﻗﺒﻴﻠﻪ ای اﻓﺮﻳﻘﺎﺋﯽ و ﺑﻮﻣﻴﺎن اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ و ﻧﻴﻮزﻳﻠﻨﺪ و ﮔﻴﻨﻪ ﻧﻮ و ﺟﺰاﻳﺮ اﻗﻴﺎﻧﻮس ﺁرام‪،‬‬ ‫و ﻣﻴﺘﻮﻟﻮژی هﺎی اﻣﺮﻳﮑﺎ ﻧﺎم ﺑﺮد‪ ،‬ﮐﻪ ﺟﻤﻊ ﺧﺪاﻳﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺶ از ﺻﺪهﺰار ﺑﺮﺁورد ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﻀﯽ از اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی اﺳﺎﻃﻴﺮی در ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺴﻴﺎر اﺑﺘﺪاﺋﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﻋﻮض ﺑﺮﺧﯽ دﻳﮕﺮ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻓﺮهﻨﮓ هﺎﺋﯽ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ و ﻇﺮﻳﻔﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺎﻟﻴﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ را در ﻳﻮﻧﺎن ﮐﻬﻦ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻴﺘﻮﻟﻮژی ﭘﺮ ﺁب و رﻧﮓ و ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ‬ ‫ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﺳﯽ هﺰار ﺧﺪای ﻣﺮد و زن و ﻧﻴﻤﻪ ﺧﺪاﻳﺎن و ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎن را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎری‬ ‫از ﺁﻧﻬﺎ در ﻣﻌﺘﻘﺪات اﺳﺎﻃﻴﺮی ﺁرﻳﺎﺋﯽ )هﻨﺪ و اروﭘﺎﺋﯽ ( رﻳﺸﻪ دارﻧﺪ‪ .‬هﻤﻴﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪات ﺁرﻳﺎﺋﯽ ﭘﺎﻳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺰداﺋﯽ اﻳﺮان ﮐﻬﻦ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی زرﺗﺸﺘﯽ از ﺁن ﺳﺮ ﺑﺮﺁورد و ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ای در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺳﺎﻣﯽ‬ ‫)ﻳﻬﻮدﻳﺖ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‪ ،‬اﺳﻼم( ﺑﺮﺟﺎی ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺷﻌﺒﻪ ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ ﻣﺰداﺋﻴﺴﻢ ﻧﻴﺰ از راﻩ اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم ﻋﻤﻴﻘًﺎ در‬ ‫ﺷﮑﻞ ﮔﻴﺮی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﻴﺪ‪ .‬از دوران رﻧﺴﺎﻧﺲ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮﻟﻮژی ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﺑﻄﻮری در هﻨﺮ و ادب و اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻏﺮب رﺧﻨﻪ ﮐﺮدﻩ ﮐﻪ ﻧﻔﻮذ »ﻳﻬﻮدی ‪ -‬ﻣﺴﻴﺤﯽ« ﺳﻨﺘﯽ ﺁﻧﺮا در ﻣﻘﻴﺎس وﺳﻴﻌﯽ ﺗﺤﺖ اﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار دادﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺤﻮل ﺑﻨﻴﺎدی ﺑﻌﺪی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‪ ،‬ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺧﺪاﻳﺎن »ﺗﻮﺣﻴﺪی« و اﺳﺘﻘﺮار ﺁﻧﻬﺎ در ﺟﺎی ﺧﺪاﻳﺎن اﺳﺎﻃﻴﺮی در ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺑﺰرﮔﯽ از ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺤﻮﻟﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮی در روﻧﺪ ﺗﺎرﻳﺦ و ﺗﻤﺪن‬ ‫ﺑﺸﺮی اﻳﻔﺎ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ اﻳﻦ ﻧﻘﺶ اﻟﺰاﻣﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺜﺒﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا درﺳﺖ هﻤﻴﻦ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﻨﺖ‬ ‫ﮐﺸﺘﺎر ﮔﺮوهﯽ از ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎن ﺧﺪا را ﺑﺪﺳﺖ ﮔﺮوهﯽ دﻳﮕﺮ از ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎن هﻤﻴﻦ ﺧﺪا و ﺑﻨﺎم هﻤﻴﻦ ﺧﺪا ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮدﻧﺪ و در اﻳﻦ‬ ‫راﺳﺘﺎ دو هﺰار ﺳﺎل ﺑﺮ ﺻﻔﺤﺎت ﺗﺎرﻳﺦ رﻧﮓ ﺧﻮن زدﻧﺪ‪ .‬ﺁﻣﺎری ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩٩۴‬از ﺟﺎﻧﺐ ﻳﮏ اﻧﻴﺴﺘﻴﺘﻮی ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ‬ ‫اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺖ ﺣﺎﮐﯽ از اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺑﻴﺴﺖ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﺸﺮی هﺰار و ﻧﻬﺼﺪ ﺳﺎل را در ﺟﻨﮓ و ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎل‬ ‫ﺁﻧﺮا در ﺻﻠﺢ ﮔﺬراﻧﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و از اﻳﻦ هﺰار و ﻧﻬﺼﺪ ﺳﺎل ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﻬﺰار ﺳﺎل در ﺟﻨﮓ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ دو‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم ﻋﺎﻣﻞ ﺁن ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ هﻤﻴﻦ ﺁﻣﺎر ﺷﻤﺎر ﻣﺮدان و زﻧﺎن و ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﻨﺎم‬ ‫ﺧﺪا ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ از ﻣﺠﻤﻮع ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺑﺮﺑﺮهﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ و ﺁﺗﻴﻼ و ﻣﻐﻮل و ﺗﺎﺗﺎر و ﺟﻨﮓ هﺎی ﻣﺴﺘﻌﻤﺮاﺗﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺳﺨﻦ از ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﺳﻨﺘﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻪ ﻣﺬهﺐ ﻳﻬﻮدی و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم ﻣﺸﻤﻮل‬ ‫اﻳﻦ ﺻﻔﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﺷﺎهﺪ ﺳﻪ ﺁزﻣﺎﻳﺶ ‪ -‬و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﺁزﻣﺎﻳﺶ ‪ -‬از اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﻮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ و در ﻃﻮل ﻗﺮون ﺳﻪ ﻧﻬﻀﺖ و ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﮏ ﻧﻬﻀﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻳﻦ ﺁزﻣﺎﻳﺶ هﺎ در ﻣﺼﺮ ﮐﻬﻦ‬ ‫و در زﻣﺎن ﺁﻣﻨﻮﻓﻴﺲ ﭼﻬﺎرم )ﻗﺮن ﭼﻬﺎردهﻢ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ( ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ در دوران ﻓﺮﻋﻮﻧﯽ ﺧﻮد ﺧﺪاﺋﯽ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺎم ﺁﺗﻦ را ﮐﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻈﻬﺮ ﺁن ﺑﻮد ﺧﺪای ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ و ﮔﺮداﻧﻨﺪﻩ ﺟﻬﺎن هﺴﺘﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺗﻤﺎم دﻳﮕﺮ ﺧﺪاﻳﺎن‬ ‫اﺳﺎﻃﻴﺮی ﻣﺼﺮ را از ﻣﺴﻨﺪ ﺧﻮد ﻓﺮود ﺁورد‪ ،‬و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻧﺎم ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ »ﺁﺧﻦ ﺁﺗﻦ« ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪ .‬وﻟﯽ اﻳﻦ‬ ‫ﺁزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﻣﺮگ ﺧﻮد اﻳﻦ ﻓﺮﻋﻮن ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ و ﭘﺲ از وی ﺁﺋﻴﻦ ﮐﻬﻦ ﻣﺼﺮی ﺑﻪ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺧﻮد ﺑﺎزﮔﺸﺖ و ﺁزﻣﺎﻳﺶ هﺎی‬ ‫ﻣﺸﺎﺑﻪ دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺰ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ اﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺁزﻣﺎﻳﺶ دوﻣﻴﻦ در اﻳﺮان ﺗﻮﺳﻂ زرﺗﺸﺖ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ از ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺧﺪاﻳﺎن ﺁرﻳﺎﺋﯽ‪ ،‬اهﻮراﻣﺰدا را ﺑﻴﺮون ﺁورد و او را‬ ‫ﺧﺪای ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ و دو ﻣﻈﻬﺮ ﺧﻴﺮ و ﺷﺮ‪ ،‬ﺳﭙﻨﺘﺎﻣﻴﻨﻮ و اﻧﮕﺮﻩ ﻣﻴﻨﻮ)اهﺮﻳﻤﻦ( و ﺑﻘﻴﻪ را در ﻣﻘﺎم اﻣﺸﺎﺳﭙﻨﺪان و اﻳﺰدان‬ ‫در زﻳﺮ ﻓﺮﻣﺎن او ﻗﺮار داد‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻪ ﺧﻼف ﺁﺋﻴﻦ ﺁﺗﻦ‪ ،‬ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی او ﺑﺼﻮرت ﺗﻨﻬﺎ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺁرﻳﺎﺋﯽ ﭘﺎ ﺑﺮﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ و‬ ‫در دوران ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺁﺋﻴﻦ رﺳﻤﯽ ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ اﻳﺮان ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﭘﺲ از ﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﺪﺳﺖ ﭘﻴﺮوان اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ در ﺧﻮد اﻳﺮان و‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎرﺳﻴﺎن اﻳﺮاﻧﯽ در هﻨﺪ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ۴‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﺁزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺁزﻣﺎﻳﺸﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻮم ﮐﻮﭼﮏ ﻳﻬﻮد در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻨﻌﺎن )ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ( ﺁﻏﺎز ﺷﺪ و ﺑﻌﺪا در ﻗﺎﻟﺐ دو‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﺳﺎﻣﯽ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم‪ ،‬ﺑﺨﺶ هﺎی ﺑﺰرﮔﯽ از ﺟﻬﺎن را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻳﮋﮔﯽ اﻳﻦ هﺮ ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ‪ ،‬ﮐﻪ‬ ‫ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻤﯽ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ ﺁﻧﻬﺎ را ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻳﻬﻮدی ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺨﻼف دو ﺁﺋﻴﻦ‬ ‫ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻣﺼﺮی و اﻳﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺟﺎﺋﯽ ﺑﺮای ﺧﺸﻮﻧﺖ در ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺬهﺒﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺧﻮد ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی‬ ‫ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻳﻬﻮدی ﺷﻤﺸﻴﺮ را اﺑﺰار اﺻﻠﯽ اﺳﺘﻘﺮار و ﮔﺴﺘﺮش ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬در دوﺗﺎی اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺁﺋﻴﻦ‬ ‫ﻳﻬﻮد و ﺁﺋﻴﻦ اﺳﻼم‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﺮ اﺳﺎﺳﺎ ﻳﮏ ﻓﺮﻳﻀﻪ ﻣﺬهﺒﯽ اﻋﻼم ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ در ﺁﺋﻴﻦ ﺳﻮﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮد او اﻳﻦ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﯽ را ﺑﺼﻮرت ﻓﺮﻳﻀﻪ درﺁوردﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎ هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم ﭘﺎ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬هﻴﭻ ﺟﻨﮕﯽ ﺑﻨﺎم ﻣﺬهﺐ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و‬ ‫هﻴﭽﻴﮏ از ﺁﺋﻴﻦ هﺎی اﺳﺎﻃﻴﺮی از راﻩ زور ﺑﺪﻧﺒﺎل ﮔﺴﺘﺮش ﻧﻔﻮذ ﺧﻮد ﻧﺮﻓﺘﻪ و دﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﺎر ﻣﻘﺪس ﻧﺰدﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﺧﺪاﻳﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻨﺎم ﻣﺬهﺐ ﻓﺮﻣﺎن ﮐﺸﺘﺎر دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺎﮐﺲ وﺑﺮ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﮐﻨﻴﺴﻪ هﺎ و ﮐﻠﻴﺴﺎهﺎ و‬ ‫ﻣﺴﺎﺟﺪ اﻧﺤﺼﺎرداران ﺣﻖ ﺁدﻣﮑﺸﯽ ﻣﻘﺪس ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬هﻴﭻ ﭘﺮﺳﺘﺸﮕﺎهﯽ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻘﯽ را ﺑﻨﺎم ﺧﺪاﻳﺎن ﻏﻴﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﺮای ﺧﻮد‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و هﻴﭻ ﺷﻤﺸﻴﺮی ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺁن ﮐﺸﻴﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﺪاﺋﯽ را ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﺧﻮد ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺑﻘﺒﻮﻻﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﺧﺪاﻳﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﺎ ﺧﺪاﻳﺎن اﺳﺎﻃﻴﺮی‪ ،‬اﺳﺘﻘﺮار دﻳﮑﺘﺎﺗﻮری ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ در ﺟﺎی دﻣﮑﺮاﺳﯽ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﺎ ﺁن‬ ‫زﻣﺎن اﻳﻦ ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ اﺳﺎﻃﻴﺮی هﺮ ﮐﺪام در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻞ ﺧﻮد اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺤﺪود ﺧﻮﻳﺶ را داﺷﺘﻨﺪ و ﻋﺎدﺗًﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﮐﺎر دﻳﮕﺮان دﺧﺎﻟﺘﯽ ﻧﻤﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺧﺘﻼﻓﺎت اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺧﺪای ﺧﺪاﻳﺎن ‪ -‬ﮐﻪ هﻤﻴﺸﻪ ﻧﻘﺶ ﮐﺪﺧﺪاﻣﻨﺸﯽ‬ ‫داﺷﺖ ‪ -‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺣﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮوان زﻣﻴﻨﯽ اﻳﻦ ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﺠﺎی ﺗﺮﺳﻴﺪن از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﺎن دوﺳﺖ ﺑﻮدﻧﺪ و‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺴﻦ ﻧﻈﺮ و ﻳﺎرﻳﺸﺎن را ﺑﺎ اهﺪاء ﭘﻴﺸﮑﺸﯽ ﺟﻠﺐ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و وﻗﺘﯽ هﻢ ﮐﻪ از ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺎراﺿﯽ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺮاغ ﺧﺪاﻳﺎن دﻳﮕﺮی ﻣﯽ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﻗﺪرت ﻣﻄﻠﻘﻪ ای در ﺁﺳﻤﺎن اﻳﻦ هﻤﺰﻳﺴﺘﯽ دﻳﺮﻳﻨﻪ ﺑﺮهﻢ ﺧﻮرد و ﺟﺎی ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﺋﯽ ﻳﮏ ﺧﺪای ﺧﻮدﮐﺎﻣﻪ و ﺳﺨﺘﮕﻴﺮ داد ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻼف ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺑﺎ او ﮔﻔﺘﮕﻮﺋﯽ داﺷﺖ و ﻧﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‬ ‫ﺳﺎزﺷﯽ ﮐﺮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ از او ﺗﺮﺳﻴﺪ و ﺑﯽ ﭼﻮن و ﭼﺮا اﻃﺎﻋﺘﺶ را ﮐﺮد‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻤﯽ »ﻳﮏ ﮐﺸﻮر ﻳﮏ‬ ‫ﻣﻠﺖ‪ ،‬ﻳﮏ ﭘﻴﺸﻮا« ‪ Ein Volk, ein Land, ein Reich, ein Fuhrer‬ﺑﺎ ﻧﻮﺁوری ﺗﻮﺣﻴﺪی در ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮﻗﺮار‬ ‫ﺷﺪ و ﺟﺎی ﺗﻌﺠﺐ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻤﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ هﻤﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪهﺎی ﺁن ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن راﻩ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫در ﮐﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺧﺪا ﮐﻪ ﻗﺒﻼ از ﺁن ﺳﺨﻦ رﻓﺖ‪ ،‬در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬در دوران ﻣﺎ ﺧﺪاﻳﺎن اﺳﺎﻃﻴﺮی از‬ ‫ﮔﺮدوﻧﻪ ﺧﺎرج ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺁﻳﺎ واﻗﻌﺎ ﺧﺪاﻳﺎن »ﺑﺮﺗﺮی« در ﻗﺎﻟﺐ ﺧﺪاهﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺁﻧﺎن‬ ‫ﺷﺪﻩ اﻧﺪ؟ و اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ »ﺑﺮﺗﺮی« زادﻩ ﭼﻪ ﺿﻮاﺑﻄﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟ ﻣﯽ داﻧﻴﻢ ﮐﻪ‬ ‫ارزش هﺎی ﺑﻨﻴﺎدی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻳﻌﻨﯽ اﺧﻼق و ﻋﺪاﻟﺖ و اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺣﻘﻮق دﻳﮕﺮان ﺑﺪﺳﺖ ﺗﻤﺪن ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﻧﻀﺞ ﮔﺮﻓﺖ و ﻧﻪ‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ‪ ،‬و ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﻌﻨﻮی اﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﯽ و ﺁن ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﻼم ﻧﻴﺰ ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮاﻧﯽ و دﻳﮕﺮ ﻓﺮهﻨﮓ هﺎﺋﯽ‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ادﻏﺎم ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻬﻮدﻳﺖ هﻢ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ درﻧﻴﺎﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﻮد اﺻﻮﻻ ﺿﻮاﺑﻄﯽ اﺧﻼﻗﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻼک داوری ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪«.‬‬ ‫ﺁﻳﺎ واﻗﻌﺎ اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‪ ،‬ﺑﺮداﺷﺖ اﺻﻴﻞ ﺗﺮ و ﻣﻌﻨﻮی ﺗﺮی را از ﻣﻔﻬﻮم »ﺧﺪا« ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ ﺁوردﻧﺪ؟ در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﭽﻪ در ﮐﺘﺎب ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد ﻏﺮوب ﺑﺖ هﺎ ‪ Gotzendammerung‬ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺖ ﻧﺒﺎﺷﯽ‪،‬‬ ‫ﮐﺎﻓﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺖ هﺎ را واژﮔﻮن ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﯽ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮی ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ را ﺗﺮک ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﯽ«‪ ،‬و ﺁﻧﭽﻪ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬ ‫ﺳﺎﻣﯽ ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮدﻧﺪ از ﻧﻈﺮ ﻧﻴﭽﻪ ﺗﺮک ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﺑﺖ هﺎﺋﯽ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺎ ﺑﺘﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ هﻤﻪ‬ ‫وﻳﮋﮔﯽ هﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺖ هﺎی ﭘﻴﺸﻴﻦ را داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ ﻗﺪرت و اﺧﺘﻴﺎر ﮐﻠﻴﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﻳﮑﺠﺎ در ﺧﻮد ﺗﻤﺮﮐﺰ دادﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺳﻪ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺻﺪهﺎ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ و ﭘﮋوهﺸﮕﺮ و ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮ ﺟﻬﺎن ﻏﺮب اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﻓﻠﺴﻔﯽ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی‬ ‫ﮔﺴﺘﺮدﻩ ای ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﺼﻮرت ﺻﺪهﺎ ﮐﺘﺎب و رﺳﺎﻟﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﻣﺸﺘﺮک‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﯽ هﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺧﺪاﻳﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﺪان ﺻﻮرت ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب هﺎی ﻣﻘﺪس ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ اﻧﺴﺎﻧﻨﺪ و ﻧﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ او‪ ،‬و از هﻤﻴﻦ رو اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﭽﻪ از زﺑﺎن ﺁﻧﻬﺎ در اﻳﻦ ﮐﺘﺎب هﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﻏﺎﻟﺒﺎ‬ ‫ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﻋﻠﻤﯽ و واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﺗﺎرﻳﺨﯽ و در ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮارد ﺧﻼف ﺑﺪﻳﻬﯽ ﺗﺮﻳﻦ ﺿﻮاﺑﻂ اﺧﻼﻗﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻠﺴﻔﯽ اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﺌﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﻻ ﻳﺐ‪ ،‬ﻧﻴﺘﺲ‪ ،‬ﻧﻴﻮﺗﻦ‪ ،‬ﮐﺘﻨﺖ‪،‬‬ ‫وﻟﺘﺮ‪ ،‬روﺳﻮ‪ ،‬دﻳﺪرو‪ ،‬هﮕﻞ‪ ،‬ﺑﻮﻳﻞ‪ ،‬ﺷﻮﭘﻨﻬﺎور‪ ،‬داروﻳﻦ‪ ،‬رﻧﺎن‪ ،‬اﻧﮕﻠﺲ‪ ،‬زوﻻ‪ ،‬ﻧﻴﭽﻪ‪ ،‬هﺎﻳﺪﮔﺮ‪ ،‬ﻓﺮوﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ۵‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫راﺳﻞ‪ ،‬ﺗﻮﻳﻦ ﺑﯽ‪ ،‬وﻟﺰ‪ ،‬ﻣﺘﺮﻟﻴﻨﮏ‪ ،‬ﻧﺎم ﺑﺮد‪ ،‬اﺟﺎزﻩ ﺁن ﻧﻤﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮهﺎی ﺁﻧﺎن ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﻣﻬﺮ ﻏﺮض ورزی‬ ‫زدﻩ ﺷﻮد‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ ﻏﺎﻟﺐ اﻳﻨﺎن در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﻴﺎن داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬اﻧﮑﺎر ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻧﮑﺎر ﺁن ﺧﺪاﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺘﺎب هﺎی ﻣﻘﺪس‬ ‫ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﻧﻴﭽﻪ درﺑﺎرﻩ او از زﺑﺎن ﻳﮏ ﻏﻴﺒﮕﻮی دور ﮐﻬﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ را ﺑﺒﻴﻦ ﮐﻪ در روی زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺳﺮوران ﮐﻬﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻓﺮوﻣﺎﻳﮕﺎن ﻧﻮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و در ﺁﺳﻤﺎن ﻧﻴﺰ ﺧﺪاﺋﯽ ﻳﻬﻮدی از ﮐﺎر درﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫اﮔﺮ هﻢ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺧﺪای واﺣﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ زﻳﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﻳﺪ ﻋﻘﻴﺪﻩ دارد‪ ،‬در ﻣﺼﺮ ﮐﻬﻦ و در دوران ﻳﮏ ﻓﺮﻋﻮن »ﺗﻮﺣﻴﺪی«‬ ‫ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﺪاﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺑﻨﺎم ﻳﻬﻮﻩ اوﻟﻴﻦ ﺧﺪای »ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬هﻴﭻ ﺷﺒﺎهﺘﯽ ﺑﺎ »ﺁﺗﻮن« ﻣﺼﺮی ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻈﻬﺮ ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ و ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ ای از زﻳﺒﺎﺋﯽ و ﻓﺮوغ و ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﺑﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺪاﺋﯽ ﺗﺮﺷﺮو‪ ،‬ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮز‪ ،‬ﺑﻴﺮﺣﻢ و ﺧﻮد‬ ‫ﺧﻮاﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ زﺑﺎن ﺗﻬﺪﻳﺪ و ارﻋﺎب ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ و از ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﻗﻊ را داﺷﺖ ﮐﻪ از او ﺑﺘﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ او را دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮد ﻳﻬﻮﻩ در ﺗﻮرات ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ را ﺧﺪاﺋﯽ ﺣﺴﻮد )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪،(١۵ ،‬‬ ‫ﺑﻴﺮﺣﻢ )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪ ،(٢٩ ،‬وﻳﺮاﻧﮕﺮ )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻮزدهﻢ‪ ،(٢۴ ،‬ﻣﻐﺮور )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫ﭼﻬﺎردهﻢ‪ ،(۴ ،‬ﺧﻮدﺳﺘﺎ )ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﭼﻬﺎردهﻢ‪ ،(۵ ،‬ﻣﺎل اﻧﺪوز )ﺳﻔﺮ اﻋﺪاد‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ وﻳﮑﻢ‪ ،(۴١-٣٧ ،‬اﻧﺘﻘﺎﻣﺠﻮ‬ ‫)هﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺑﺎب هﻔﺘﻢ‪ ،(٢٣ ،‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان او ﻧﻴﺰ از دﺳﺘﻮرهﺎی ﻣﻮﮐﺪ وی در ﻗﺘﻞ ﻋﺎم )ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻳﻮﺷﻊ( و‬ ‫ﮐﻼﻩ ﺑﺮداری )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪ (٢ ،‬ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫در هﺮ ﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺧﺪای ﺗﻮﺣﻴﺪی هﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪاﻳﺎن اﺳﺎﻃﻴﺮی‪ ،‬در ﭼﻬﺮﻩ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ :‬در ﺗﻮرات ﺑﺎ‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﺧﻮد ﻏﺬا ﻣﯽ ﺧﻮرد و ُﮐﺸﺘﯽ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و ﻗﺼﺪ ُﮐﺸــﺘـﻨﺸﺎن را ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬در اﻧﺠﻴﻞ و ﻗﺮﺁن ﺑﺮ روی ﺗﺨﺘﯽ ﻧﺸﺴﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻳﮑﺠﺎ هﻔﺖ ﻣﻠﮏ ﻣﻘﺮب در ﺑﺮاﺑﺮش اﻳﺴﺘﺎدﻩ اﻧﺪ )ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب اول‪ (۴٠ ،‬و در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ هﺸﺖ َﻣـَﻠﮏ ﺁﻧﺮا ﺑﺮ‬ ‫دوش ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ )اﻟﺤﺎﻗﻪ‪ .(١٧ ،‬در هﺮ ﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻣﻮﺳﯽ ﺧﺪا را از روﺑﺮو در ﺑﺎﻻی ﮐﻮﻩ ﻃﻮر )ﺳﻴﻨﺎ( ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ و‬ ‫ﺑﺎ او ﺣﺮف ﻣﯽ زﻧﺪ‪ ،‬و در ﺗﻮرات ﻧﺸﻴﻤﻨﮕﺎهﺶ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ )ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﯽ و ﺳﻮم‪ ،(١٩ ،‬و‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دﻳﮕﺮش داود را در روی ﺗﺨﺖ ﺧﻮد در دﺳﺖ راﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﯽ ﻧﺸﺎﻧﺪ )ﺣﺰﻗﻴﺎل ﻧﺒﯽ‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرم(‪ .‬هﻤﻪ‬ ‫اﻳﻨﻬﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاﻳﺎن ﻏﻴﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪی‪ ،‬ﻋﻤﻮن‪ ،‬ﺑﻌﻞ‪ ،‬ﻣﺮدوخ‪ ،‬زﺋﻮس‪ ،‬ژوﭘﻴﺘﺮ ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ و وﺟﻪ ﻣﺸﺘﺮک‬ ‫هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﻳﻦ ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ هﻢ ﺷﮑﻞ ﺁدﻣﯽ را داﺷﺘﻪ اﻧﺪ هﻢ ﺧﺼﺎﺋﺺ ﺁدﻣﻴﺎن را‪.‬‬ ‫و اﺗﻔﺎﻗﺎ درﺳﺖ در هﻤﻴﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ‪ Einstein‬ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان در اﻳﻦ ﺗﺮدﻳﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺧﺪا اﺻﻮﻻ‬ ‫وﺟﻮد دارد ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬و ﮐﺎﺋﻨﺎت ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ ﮐﺎﺋﻨﺎت اﺑﺪی اﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﯽ در هﻴﭻ ﺻﻮرت ﻧﻤﯽ ﺗﻮان‬ ‫ﻗﺒﻮل ﮐﺮد ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺪاﺋﯽ از ﻧﺰدﻳﮏ ﻳﺎ از دور‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﮏ اﻧﺴﺎن دوﭘﺎی روی زﻣﻴﻦ ﺷﺒﺎهﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫از وﻳﮋﮔﯽ هﺎی دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺧﺪاﻳﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪی ﮐﻪ هﻤﻴﻦ اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺟﻨﮕﺠﻮﺋﯽ ﺁﻧﺎن و‬ ‫دﻋﻮﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﺎر و ﻏﺎرت وﻳﺮاﻧﮕﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ هﺮ دﻟﻴﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ هﺮ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ اﻳﻦ ﺁدﻣﮑﺸﯽ‬ ‫ﻣﻘﺪس ﺁوردﻩ ﺷﻮد‪ .‬واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ در اﻳﻦ ﻣﻮرد اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ دو ﺁﺋﻴﻦ اﺳﻼم و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ‪ -‬و ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ دو ﺁﺋﻴﻦ ‪ -‬هﻤﻮارﻩ‬ ‫دﻳﺪﮔﺎﻩ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﻣﺬهﺒﯽ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻪ زور اﺳﻠﺤﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺗﺤﻤﻴﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﮑﯽ‬ ‫از ﻧﺘﺎﻳﺞ اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻖ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﯽ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﻮن ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺳﻌﺪی دو ﭘﺎدﺷﺎﻩ در اﻗﻠﻴﻤﯽ ﻧﮕﻨﺠﻨﺪ ﺑﺮای دو‬ ‫ﺧﺪای ﺑﺎﻻﻧﺸﻴﻦ ﻧﻴﺰ اﻣﮑﺎن هﻤﺰﻳﺴﺘﯽ در ﺁﺳﻤﺎن ﻳﺎ در زﻣﻴﻦ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺁرﻧﻮﻟﺪ ﺗﻮﻳﻦ ﺑﯽ‪ ،‬ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮرخ ﻋﺼﺮ‬ ‫ﻣﺎ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در »ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎرﻳﺦ« ﺧﻮد ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬ﮐﺎهﺶ ﺗﺪرﻳﺠﯽ ﺷﻤﺎر ﻣﺬاهﺐ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺁﺋﻴﻦ‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد اﻟﺰاﻣﯽ دو ﻣﺬهﺐ ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮ ﻳﻌﻨﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺁورد‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ‬ ‫ﺑﺎورﻧﮑﺮدﻧﯽ ﺟﻨﮓ ﺧﺪا ﺑﺎ ﺧﺪا ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ارزﻳﺎﺑﯽ ﮐﺘﺎب »ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﺪا« ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ذﮐﺮ ﺁن رﻓﺖ‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﯽ ﺟﺎﻟﺐ دﻳﮕﺮی در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﺳﺖ‪» :‬هﻤﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و‬ ‫اﺳﻼم ﭼﻨﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﻮﺋﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎ و ﻣﺴﺠﺪ رﺳﺎﻟﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻟﻬﻴﺎت را ﺑﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻳﮏ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﻌﻬﺪﻩ‬ ‫ﺧﻮد داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺟﻨﮓ هﺎی ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺻﻠﻴﺒﯽ ﺑﺮﺧﻮرد دو ﺗﻮﺗﺎﻟﻴﺘﺎرﻳﺴﻢ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬در‬ ‫اﻳﻦ ﭘﻴﮑﺎر ﻣﺴﺘﻌﻤﺮاﺗﯽ‪ ،‬ﻳﻬﻮﻩ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن و اﷲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻧﻘﺶ ﻣﺎرﺷﺎل هﺎﺋﯽ را اﻳﻔﺎ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻴﺮوهﺎی ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﯽ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﮕﺸﺎﺋﯽ ﺗﻤﺎم و ﮐﻤﺎل رهﺒﺮی ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻮ اﻳﻨﮑﻪ اﻧﺠﺎم ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ای ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻧﺎﺑﻮدی هﻤﻪ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺁﻣﺎدﻩ ﻗﺒﻮل ﺑﯽ ﭼﻮن و ﭼﺮای اﻳﻦ ﻧﻈﻢ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﻳﻨﺎن اﻟﺰاﻣﺎ ﻳﺎ ﮐﺎﻓﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺟﺎهﻞ‪ ،‬ﻳﺎ‬ ‫ﭘﻴﺮوان ﺷﻴﻄﺎن‪ ،‬و ﺑﺎ ﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر هﺮ ﺳﻪ اﻳﻨﻬﺎ‪ .‬و ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﻮل ﻗﺮون ﺁﺋﻴﻦ هﺎی »ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﮐﻪ ﺧﻮد را‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪاﺋﯽ ﻣﺸﺘﺮک در روی زﻣﻴﻦ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻴﺶ از هﻤﻪ »ﻏﻴﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪی هﺎ« دﺷﻤﻨﺎن ﺁﺷﺘﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ از‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ۶‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﮐﺎر درﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﻧﯽ هﻤﺪل و هﻤﺰﺑﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ در ﻧﻘﺶ ژﻧﺮال هﺎی ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺖ‬ ‫ﺑﻴﺶ از هﺮﮐﺲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ روی ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪«.‬‬ ‫هﻤﻴﻦ ﻣﺤﻘﻖ در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ از اﻳﻦ ارزﻳﺎﺑﯽ ﺧﻮد ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫»ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ ﭘﺮ از ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﮐﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺣﺴﺎس اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺬهﺒﯽ‪ ،‬ﺑﻨﺎم ﺧﺪا ﺁدم ﮐﺸﺘﻪ اﻧﺪ و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن ﺑﺎ‬ ‫وﺟﺪان ﺁﺳﻮدﻩ در اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻬﺸﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺮ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد راﺳﺦ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺁﻧﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﻠﻴﺪدار ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻄﻠﻖ‬ ‫اﻟﻬﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻳﮏ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺗﺎم اﻻﺧﺘﻴﺎر از ﺟﺎﻧﺐ ﺁﺳﻤﺎن‪ ،‬ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪن اﻟﺰاﻣﯽ ﺟﻨﮓ در روی زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ دﺧﺎﻟﺖ ﻳﮏ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ در اﻣﻮر زﻣﻴﻨﯽ اﺻﻄﮑﺎک ﻣﻴﺎن ﮐﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪو اﻳﻤﺎن ﺁوردﻩ اﻧﺪ‬ ‫و ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﻗﺒﻮل اﻳﻦ اﻳﻤﺎن ﺳﺮﺑﺎز زدﻩ اﻧﺪ ﻳﺎ اﺻﻼ اﻃﻼﻋﯽ ﺑﺮ وﺟﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻳﮏ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‪،‬‬ ‫ﺧﻮد ﺑﺨﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻴﺎن ﺑﺮﺧﯽ از ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ دﻳﮕﺮ از ﺁﻧﻬﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب زدﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺧﻮاﻩ ﻧﺎﺧﻮاﻩ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺧﻮﻧﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬روﺣﺎﻧﻴﺖ هﺎی ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺎ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺧﺪا ﺑﺮ روی ﺷﻤﺸﻴﺮ‪،‬‬ ‫ﻣﺎهﻴﺖ راﺑﻄﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺧﺪا ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ از ﺁن ﺗﺮس از »ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ« ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺧﺪا را ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﻳﻦ ﺗﺮس‬ ‫ﺑﻌﺪا ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺗﺮس از »ﺧﺪای ﺁن دﻳﮕﺮی« داد ﮐﻪ راهﮕﺸﺎی اﻟﺰاﻣﯽ ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮزی ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﮐﺸﺘﺎر زﻳﺎدﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬و‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﺮﺷﻮرﺗﺮﻳﻦ اﺷﺘﻴﺎق ﺁدﻣﻴﺎن ﺑﻪ دﺳﺘﻴﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺻﻠﺢ و ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻨﻈﻢ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰی ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺁدﻣﮑﺸﯽ ﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﺬاهﺐ »ﺗﻮﺣﻴﺪی« هﻴﻤﻪ هﺎی دوزخ را در هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﭘﺮواﻧﻪ ﺁدﻣﮑﺸﯽ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﻮاﺑﻄﯽ ﻣﺸﺘﺮک ﺻﺎدر ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ :‬در ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد‬ ‫ﺁدﻣﮑﺸﯽ ﻣﻘﺪس ﻓﻘﻂ ﺁن ﻧﻮع ﮐﺸﺘﺎری ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺎدی ﻗﻮم اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ و ﻧﻪ ﺑﺮای ﺗﺮوﻳﺞ‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮد‪ ،‬و ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺸﺘﺎری هﺮ ﻗﺪر ﺑﻴﺮﺣﻤﺎﻧﻪ ﺗﺮ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﺎ وﻳﺮاﻧﯽ‬ ‫ﺷﻬﺮهﺎ و ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اهﺎﻟﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﺎی زﻳﺎدﺗﺮی ﺑﺮای اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﺑﺎز ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‪ ،‬ﻣﻴﺮاث ﺑﺮان اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم‬ ‫از هﻤﺎن زﻣﺎن اﻋﻼم رﺳﻤﻴﺖ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺢ ﺳﻨﺖ ﺟﻨﮕﺠﻮﺋﯽ و ﺳﻠﻄﻪ ﻃﻠﺒﯽ اﻳﻦ اﻣﭙﺮاﺗﻮری را‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﻠﻴﺴﺎی‬ ‫ﻣﻘﺪﺳﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺁن از رﻳﺨﺘﻦ ﻳﮏ ﻗﻄﺮﻩ ﺧﻮن وﺣﺸﺖ داﺷﺖ‪ ،‬اداﻣﻪ دادﻧﺪ و ﭘﻴﺎم ﺻﻠﺢ و ﻣﺤﺒﺖ او را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﭘﺮواﻧﻪ‬ ‫ﺁدﻣﮑﺸﯽ ﻣﻘﺪس ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ از ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﮐﺎﺗﺎهﺎ ﺗﺎ ﺧﻮرد ﺷﺪن اﺳﺘﺨﻮان هﺎی ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اﻧﮕﻴﺰﻳﺴﻴﻮن‪ ،‬از ﺟﻨﮓ هﺎی‬ ‫ﺻﻠﻴﺒﯽ ﺗﺎ ﮐﺸﺘﺎر ﺳﻦ ﺑﺎرﺗﻠﻤﯽ‪ ،‬و از ﺟﻨﮓ هﺎی ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﺗﺎ ژﻧﻮﺳﻴﺪ اﺳﺘﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻴﺎن اﻣﺮﻳﮑﺎ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ از‬ ‫درون درﻳﺎﺋﯽ از ﺧﻮن ﺳﺮ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻇﻬﻮر اﺳﻼم اﻳﻦ ﭘﺮواﻧﻪ ﮐﺸﺘﺎر ﻣﻘﺪس ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ اﻣﻀﺎی رﺳﻤﯽ ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ ﺻﺎدرﺷﺪ‪» :‬ﻗﺎﺗﻠﻮ اﻟﺬﻳﻦ‬ ‫ﻻﻳﻮﻣﻨﻮن ﺑﺎﷲ«‪» ،‬ﻗﺎﺗﻠﻮاﻟﻤﺸﺮﮐﻴﻦ ﮐﺎﻓﻪ ﮐﻤﺎﻳﻘﺎﺗﻠﻮﻧﮑﻢ ﮐﺎﻓﻪ«‪» ،‬و ﻗﺎﺗﻠﻮهﻢ ﺣﺘﯽ ﻻﺗﮑﻮن ﻓﺘﻨﻪ«‪» ،‬ﺁﻧﻬﺎ را ﮔﺮدن ﺑﺰﻧﻴﺪ ﺗﺎ از‬ ‫ﻓﺮط ﺧﻮﻧﺮﻳﺰی از ﭘﺎی درﺁﻳﻨﺪ‪ ،‬و اﺳﻴﺮاﻧﺸﺎن را ﻣﺤﮑﻢ در ﺑﻨﺪ ﺑﮑﺸﻴﺪ«‪ ...» ،‬ﺁﻧﺎن را ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﮑﺸﻴﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ دار ﺑﻴﺎوﻳﺰﻳﺪ‬ ‫ﻳﺎ دﺳﺖ هﺎ و ﭘﺎهﺎﻳﺸﺎن را در ﺟﻬﺖ ﺧﻼف ﺑﺒﺮﻳﺪ«‪» ،‬هﺮ ﺟﺎ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﻳﺎﻓﺘﻴﺪ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ و ﺑﮑﺸﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم ﺑﻄﻮر ﺑﯽ وﻗﻔﻪ در ﺟﻨﮓ هﺎی ﺟﻬﺎﻧﮕﺸﺎﺋﯽ اﺳﻼﻣﯽ ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ‬ ‫راﺳﻞ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﮔﻴﺮی ﻧﻴﺰ در ﺁن ﺳﻬﻤﯽ اﺳﺎﺳﯽ داﺷﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻣﻮج ﺟﻨﮓ و ﮐﺸﺘﺎر ﺗﻨﻬﺎ وﻗﺘﯽ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻋﺮب در ﭘﻮاﺗﻴﻪ و در ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﻴﻪ و ﺁﺳﻴﺎی ﻣﻴﺎﻧﻪ از ﮐﺎر اﻓﺘﺎد‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﻮج دوم ﺟﻬﺎﻧﮕﺸﺎﺋﯽ اﺳﻼﻣﯽ در‬ ‫دوران ﺗﺮﮐﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺗﺮک در وﻳﻦ و ﻟﭙﺎﻧﺘﻪ و ﺗﺒﺮﻳﺰ از ﺑﺮش اﻓﺘﺎد ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ از ﮐﺎر‬ ‫اﻓﺘﺎدن ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎی ﻋﺮب و ﺗﺮک ﮐﺸﺘﺎرهﺎی دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺑﻨﺎم اﺳﻼم را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﮑﺮد‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻨﮓ هﺎی ﺻﻠﻴﺒﯽ‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺸﺘﺎرهﺎی ﻣﺬهﺒﯽ در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺪاد‪ .‬درﺳﺖ ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ در ﻃﻮل ﺑﻴﺶ از هﺰار ﺳﺎل ﻓﺠﺎﻳﻌﯽ در‬ ‫هﺮ دو دﻧﻴﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ و ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ روی ﻣﻐﻮﻻن و ﺗﺎﺗﺎران و ﺑﺮﺑﺮهﺎی ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ اروﭘﺎ را ﺳﻔﻴﺪ‬ ‫ﮐﺮد‪ .‬ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﺒﺎﻳﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻴﺸﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اﻳﻦ ﻓﺠﺎﻳﻊ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی از اﻧﺤﺎ ﻣﺰاﺣﻢ ﻗﺪرت ﻃﻠﺒﯽ ﻳﺎ‬ ‫ﺳﻮدﺟﻮﺋﯽ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺗﺎم اﻻﺧﺘﻴﺎر ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﻳﺎ ﭘﻴﻤﻐﺒﺮ اﺳﻼم ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد دﻳﻦ ﻳﺎ ﺑﻪ دﻳﻨﺪاران زﻳﺎﻧﯽ‬ ‫رﺳﺎﻧﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺻﺪهﺎ هﺰار ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺁﻳﻦ ﺁدﻣﮑﺸﯽ هﺎی ﻣﻘﺪس ﻋﻤﻮﻣﺎ هﻢ از اﻳﻤﺎن ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ و‬ ‫هﻢ روﻳﺎروﺋﯽ ﮐﻔﺮ ﺁﻣﻴﺰی ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ هﻤﻪ اﻳﻦ ﮐﺸﺘﺎرهﺎ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻬﺮ ﻻزم را از ﺟﺎﻧﺐ ﻗﺪﻳﺴﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻳﺎ ﺁﻳﺎت ﻋﻈﺎم ﻣﺴﻠﻤﺎن داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻬﺮ ﺷﻴﻮخ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻳﻬﻮﻩ را در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻦ اﮔﻮﺳﺘﻦ ﻗﺪﻳﺲ ﻧﺎﻣﯽ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻓﺘﻮا ﻣﯽ داد ﮐﻪ‪» :‬وﻗﺘﻴﮑﻪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٧‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻣﺼﻠﺤﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﻮدش ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﯽ دهﺪ ﻓﺮﻣﺎن ﮐﺸﺘﻦ ﺻﺎدر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺁدﻣﮑﺸﯽ ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ ﻓﻀﺎﺋﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و‬ ‫ﺣﺮﻓﻪ ﺁﻧﮑﺲ ﮐﻪ در راﻩ ﺧﺪا ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﺑﺼﻮرت دﻟﭙﺬﻳﺮﺗﺮﻳﻦ ﺣﺮﻓﻪ هﺎ درﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ «.‬ﻗﺪﻳﺲ ﻧﺎﻣﯽ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺳﻦ ﺗﻤﺎس ﺁﮐﻮﻳﻨﻮس‪،‬‬ ‫اﻋﻼم ﻣﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ‪» :‬ﮐﺸﺘﻦ زﻧﺪﻳﻘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ زﺑﺎن ﺧﻮﻳﺶ از ﮔﻨﺎﻩ ﺧﻮد ﺗﻮﺑﻪ ﻧﮑﻨﺪ در ﻧﻈﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺛﻮاب هﺎ اﺳﺖ و‬ ‫ﺴﺸﺎن را از ﺻﻔﺤﻪ روزﮔﺎ ر‬ ‫در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮردی ﺗﻨﻬﺎ ﺗﮑﻔﻴﺮ ﻣﺮﺗﺪان از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﺻﻮﻻ وﺟﻮد َﻧﺤ ِ‬ ‫ﺑﺮاﻧﺪاﺧﺖ‪ «.‬ﻗﺪﻳﺲ ﻧﺎﻣﯽ ﺳﻮﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻦ ﺑﺮﻧﺎرد‪ ،‬هﺸﺪار ﻣﯽ داد ﮐﻪ‪» :‬ﺑﺪا ﺑﻪ ﺣﺎل ﺟﻨﮕﺠﻮی ﻣﺴﻴﺤﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮش ﻏﺮق در‬ ‫ﺧﻮن ﮐﺎﻓﺮان ﻧﺒﺎﺷﺪ«‪ ،‬و ﺁرﻧﻮ اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ ﺗﻮﻟﻮز در ﻣﻮﻋﻈﻪ هﺎی ﺧﻮﻳﺶ ﺷﻌﺎر ﻣﯽ داد ﮐﻪ‪» :‬ای ﺷﻤﺸﻴﺮ‪ ،‬از ﻏﻼف ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺁ‪ ،‬ﺗﻴﺰ ﺷﻮ و ﺗﻴﺰﺗﺮ ﺷﻮ ﺗﺎ ﺑﻬﺘﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮔﻠﻮهﺎ را ﭘﺎرﻩ ﮐﻨﯽ!« ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﻟﻮﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺁﺋﻴﻦ ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن ﻧﻴﺰ اﻋﻼم‬ ‫ﻣﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ‪» :‬ﻣﻮﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺎﻓﺮان را ﮐﺸﺖ‪ ،‬ﺁﻧﮑﺲ ﮐﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد‪ ،‬ﺑﻪ دار ﻣﯽ ﺁوﻳﺰد‪ ،‬اﺳﺘﺨﻮان هﺎ را ﻣﯽ ﺷﮑﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺷﺎهﺮگ هﺎ را ﻗﻄﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺧﻮﻧﺸﺎن را ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﯽ رﻳﺰد دﻳﮕﺮ ﻳﮏ ﺁدﻣﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫در ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻣﻌﺮوف ﺳﻦ ﺑﺎرﺗﻠﻤﯽ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬در ﻳﮏ ﺷﺐ و روز ‪ ٢٣‬اوت ‪ ١٣٠٠٠ ،١۵٧٢‬ﻣﺮد و زن و ﮐﻮدک ﺣﺘﯽ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ هﻨﻮز در ﺟﻨﻴﻦ ﻣﺎدر ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻬﺸﺖ را ﺑﺎ ﺗﻀﻤﻴﻨﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮای ﺧﻮد ﺑﺨﺮﻧﺪ در‬ ‫ﮐﻮﭼﻪ هﺎ و ﻣﻴﺪان هﺎی ﭘﺎرﻳﺲ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﮐﺸﻴﺸﯽ ﭘﺎرﻳﺴﯽ در دﻓﺘﺮ ﺧﺎﻃﺮات ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﻣﺮوز ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮد دﻳﺪم‬ ‫ﮐﻪ ﺷﮑﻢ هﺎی زﻧﺎن را ﺑﺎ ﺧﻨﺠﺮ ﻣﯽ درﻳﺪﻧﺪ و ﺑﭽﻪ هﺎی ﺷﻴﺮﺧﻮار را از ﺁﻏﻮش ﻣﺎدراﻧﺸﺎن ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را از‬ ‫ﺑﺎﻻی دﻳﻮارهﺎ ﭘﺮﺗﺎب ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ را از ﺧﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ راﺿﯽ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﻣﺎﺟﺮای ﻧﻔﺮت اﻧﮕﻴﺰ اﻧﮕﺰﻳﺴﻴﻮن )دﻳﻮان ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ( ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﻗﺮن ﭘﻴﺎﭘﯽ اروﭘﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ را ﺑﻪ ﮐﺸﺘﺎرﮔﺎهﯽ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮐﺮد و‬ ‫ﻣﺮدﻣﺎن را ﮔﺮوﻩ ﮔﺮوﻩ ﺑﻪ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﮔﺎﻩ هﺎ و ﺳﻴﺎهﭽﺎل هﺎ و ﺷﻌﻠﻪ هﺎی ﺁﺗﺶ و ﭼﻮﺑﻪ هﺎی دار ﻣﯽ ﺳﭙﺮد ﮐﻪ ﭘﺎپ اﻋﻈﻢ در‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ از ﺟﺎﻧﺐ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﻓﺘﻮای ﺷﺮﻋﯽ ﺻﺎدر ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻠﻮﻩ دﻳﮕﺮی از ﻓﺠﺎﻳﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺎم ﺧﺪا اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ در اﻧﮕﻴﺰﻳﺴﻴﻮن اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﻃﺒﻖ ﺁﻣﺎر ﺧﻮد ﮐﻠﻴﺴﺎ ‪ ٣١٫٩١٢‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم زﻧﺪﻳﻖ و ﻣﺮﺗﺪ و‬ ‫ﻣﻨﺎﻓﻖ زﻧﺪﻩ زﻧﺪﻩ در ﺁﺗﺶ ﺳﻮزاﻧﻴﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ هﺎی ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ هﺎ و ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن هﺎ در ﻗﺮون‬ ‫ﺷﺎﻧﺰدهﻢ و هﻔﺪهﻢ‪ ،‬ﺷﻮرای ﻣﺬهﺒﯽ هﻮﮔﻨﻮت هﺎ رأی داد ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﻳﺪن ﺳﺮ ﻳﮏ ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻳﮏ ﻣﻮﻣﻦ واﻗﻌﯽ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﻳﺪ اول زﺑﺎن او را از ﺣﻠﻘﺶ ﺑﻴﺮون ﮐﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ او را ﺷﺶ روز ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ زد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﮔﻮﺷﺖ هﺎﻳﺶ را ﻋﺴﻞ‬ ‫ﻣﺎﻟﻴﺪ و زﻧﺒﻮران و ﻗﻮﭼﺎن وﺣﺸﯽ را ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺶ اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﻳﺎ زﺧﻢ هﺎﻳﺶ را ﺑﺴﺖ و دوﺑﺎرﻩ ﺑﺎز ﮐﺮد و ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻤﮏ ﭘﺎﺷﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﻳﺎ ﺑﺪﻧﺶ را ﻃﻮری ﺑﻪ ﺑﺎﻻ اﻧﺪاﺧﺖ ﮐﻪ از روی ﻧﻴﺰﻩ و ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻓﺮود ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺷﮑﻤﺶ را درﻳﺪ و در ﺁن ﮐﺎﻩ و ﻳﻮﻧﺠﻪ رﻳﺨﺖ‬ ‫و ﺁﻧﺮا ﺑﺠﺎی ﺁﺧﻮر ﺟﻠﻮ اﺳﺐ هﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺳﻨﺪی رﺳﻤﯽ از اﺳﻨﺎد دوران ﮐﺸﻒ اﻣﺮﻳﮑﺎ ﮐﻪ ﻣﺘﻦ ﺁن در ﺳﺎل ‪ ١٩۴١‬در ﻣﮑﺰﻳﮏ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﮐﺸﻴﺸﺎن‬ ‫اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﺋﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺠﺎم ﻳﮏ وﻇﻴﻔﻪ ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻧﻮزادان ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎی ﺑﻮﻣﯽ ﻣﮑﺰﻳﮑﯽ را اول ﻏﺴﻞ ﺗﻌﻤﻴﺪ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻣﯽ دادﻧﺪ و‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻣﻐﺰﺷﺎن را ﺑﺎ ﺳﻨﮓ ﻣﯽ ﮐﻮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ را از ﺧﻄﺮ ﮐﺎﻓﺮ ﺷﺪن ﺑﻌﺪی در ﺁﻏﻮش ﻣﺎدراﻧﺸﺎن ﻧﺠﺎت دادﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻮازات ﺁﻧﭽﻪ در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻣﯽ ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﻧﻴﺰ ﺻﺤﻨﻪ ﮐﺸﺘﺎرهﺎ و ﺑﻴﺮﺣﻤﯽ هﺎﺋﯽ ﺑﻬﻤﺎن اﻧﺪازﻩ وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ و‬ ‫ﺑﻪ هﻤﺎن اﻧﺪازﻩ ﻧﻔﺮت اﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺁدﻣﮑﺸﯽ »ﺣﻔﻆ ﺑﻴﻀﻪ اﺳﻼم« ﺑﻮد و ﻧﻪ اﻳﻤﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ‪.‬‬ ‫ﻣﺤﻤﻮد ﻏﺰﻧﻮی ﮐﻪ هﻔﺪﻩ ﺑﺎر ﺑﻨﺎم ﺻﺪور اﺳﻼم وﻟﯽ ﺑﺎ هﺪف واﻗﻌﯽ ﻏﺎرت ﺑﺘﮑﺪﻩ هﺎی ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ هﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺑﺪان ﺳﺮزﻣﻴﻦ‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺮدﻩ و ﭘﺲ از ﮐﺸﺘﺎرهﺎی وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻏﺰﻧﻴﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬درﺑﺎرﻩ ﺣﻤﻠﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ری‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺑﻐﺪاد ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﺳﻴﺪ و ﻣﻮﻻی ﻣﺎ اﻣﺎم اﻟﻘﺎدر ﺑﺎﷲ اﻣﻴﺮ اﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ داﻧﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن ﺑﺎﻃﻨﻴﻪ ﺷﻬﺮ ری را ﭘﻨﺎهﮕﺎهﯽ ﺑﺮای ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫و در ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻔﺮ ﺧﻮد را ﺁﺷﮑﺎر ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﺳﭙﺎهﻴﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎﺧﺘﻢ و ﭼﻮن ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﺎر اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ‬ ‫ﻓﻘﻬﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻢ و ﺁﻧﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺘﻮا دادﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺘﻞ و ﻗﻄﻊ و ﻧﻔﯽ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ واﺟﺐ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻦ در اﺟﺮای اﻳﻦ ﻓﺘﻮا زﻧﺎدﻗﻪ و‬ ‫ﺑﻮاﻃﺌﻪ و دﻳﻠﻤﻴﺎن را ﺑﻪ ﻟﺸﮑﺮﻳﺎن ﺗﺮک واﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺗﺎ ﺗﺨﻢ اﻳﺸﺎن را از ﺑﻴﺦ ﺑﺮﮐﻨﺪﻧﺪ و ﺑﻪ اﻧﺪک روزﮔﺎر زﻣﻴﻦ ﻋﺮاق را از‬ ‫ﺑﺪ ﻣﺬهﺒﺎن ﭘﺎک ﮐﺮدم ﺑﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺧﺪای ﻋﺰوﺟﻞ‪«.‬‬ ‫ﺗﻴﻤﻮر ﮔﻮرﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﺮﺁن را از ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﺪﻳﻦ ﻓﺨﺮ ﻣﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﺷﺄن ﻧﺰول ﺑﺴﻴﺎری از ﺁﻳﺎت ﺁﻧﺮا ﻣﯽ داﻧﺪ‪ ،‬در ﻗﺘﻞ ﻋﺎم هﺎﺋﯽ‬ ‫ﮐﻪ در اﻳﺮان ﺑﻨﺎم اﺳﻼم و ﻧﻪ ﺑﻨﺎم ﺟﻬﺎﻧﮕﺸﺎﺋﯽ اﺳﻼم اﻧﺠﺎم داد ﭼﻬﺎرﺻﺪ هﺰار ﻧﻔﺮ را ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪ و از ﺳﺮهﺎﻳﺸﺎن ﻣﻨﺎزهﺎ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬و هﺮﺑﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ را از اﻳﻦ ﮐﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﭼﻨﻴﻦ ﻃﺎﻋﺘﯽ را ﺑﺪو ﻣﺮﺣﻤﺖ ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ ﺳﭙﺎس ﮔﻔﺖ‪ .‬در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ هﺎی‬ ‫ﺷﻴﻌﻪ و ﺳﻨﯽ اﻳﺮان ﻋﺼﺮ ﺻﻔﻮی و اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬هﺮ ﺑﺎر ﮐﻪ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻋﺰم ﺟﻨﮓ ﮐﺮدﻧﺪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ را ﺑﻪ اﻣﺮ‬ ‫ﺳﻠﻄﺎن ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ و ﺳﻨﻴﺎن اﻳﺮان را ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﺮﺷﺪ ﮐﺎﻣﻞ ﺻﻔﻮی‪» ،‬ﻗﺮﺑﺘﺎاﻟﯽ اﷲ« ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻳﮏ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٨‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﻣﻮرد ﭼﻬﻞ هﺰار ﺷﻴﻌﻪ ﺁﻧﺎﺗﻮﻟﯽ و ﺳﯽ هﺰار ﺳﻨﯽ ﺳﺎﮐﻦ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﮔﺮدن زدﻩ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ هﻤﺎن ﺻﻮرت ﮐﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ‬ ‫هﺎی ﺻﻠﻴﺒﯽ در ﻳﮑﺮوز دوازدﻩ هﺰار اﺳﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن را ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن رﻳﭽﺎرد ﺷﻴﺮدل »ﺷﻬﺴﻮار ﮐﻠﻴﺴﺎ« و دوازدﻩ هﺰار اﺳﻴﺮ‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﯽ را ﺑﻪ اﻣﺮ ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﯽ »ﺷﻴﺮ ﻣﺮد اﺳﻼم« در ﻧﺒﺮد ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﮔﺮدن زدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺗﺒﺮﻳﺰ درﻋﺮض دو‬ ‫ﺷﺒﺎﻧﺮوز ﺑﻴﺴﺖ هﺰار ﻧﻔﺮ از ﺧﻮد ﺗﺒﺮﻳﺰﻳﺎن را ﺑﺠﺮم ﺳﻨﯽ ﺑﻮدن ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺷﺎﻩ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺷﮑﻢ درﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻤﻮازات ﺁن‬ ‫اﺳﺘﺨﻮان هﺎی ﻣﺮدﮔﺎن را از ﻗﺒﺮهﺎ ﺑﻴﺮون ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ و در ﻣﻼء ﻋﺎم در ﮐﻨﺎر ﺳﺮهﺎی ﺑﺮﻳﺪﻩ دزدان و روﺳﭙﻴﺎن در ﺁﺗﺶ‬ ‫ﺳﻮزاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬در دوران هﻤﻴﻦ »ﻣﺮﺷﺪ ﮐﺎﻣﻞ« ﻣﺠﺎزات هﺎی دﻳﮕﺮی ﺑﺮای »دﺷﻤﻨﺎن ﺁل ﻋﻠﯽ« اﺑﺪاع ﺷﺪ ﮐﻪ در ﺣﮑﻮﻣﺖ هﻤﻪ‬ ‫ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن او اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬و از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدان ﻣﺘﻌﺪد ﺧﺎرﺟﯽ در ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎﻳﺸﺎن ﺁوردﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﮔﭻ ﮔﺮﻓﺘﻦ‪،‬‬ ‫ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﮐﺮدن اﻋﻀﺎ و ﺟﻮارح‪ ،‬زﻧﺪﻩ ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻨﺪن‪ ،‬ﻣﻴﻞ در ﭼﺸﻢ ﮐﺸﻴﺪن‪ ،‬ﮔﻮش و ﺑﻴﻨﯽ ﺑﺮﻳﺪن‪ ،‬ﺳﺮب ﮔﺪاﺧﺘﻪ در ﮔﻠﻮ‬ ‫رﻳﺨﺘﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻴﺦ ﮐﺸﻴﺪن و ﮐﺒﺎب ﮐﺮدن‪ ،‬در روﻏﻦ ﮔﺪاﺧﺘﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻦ‪ ،‬و ﺑﺠﺎی ﺧﻤﭙﺎرﻩ در ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻮپ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ ...‬و در هﻴﭽﻴﮏ از اﻳﻦ اﺣﻮال‪ ،‬ﻣﺠﺘﻬﺪان ﻋﻈﺎم و ﻣﺮاﺟﻊ ﻋﺎﻟﻴﻘﺪر ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮردی ﺑﺮای اﻋﺘﺮاض ﻧﻴﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫اهﺘﻤﺎم ذات هﺎی اﻗﺪس ﻣﻠﻮﮐﺎﻧﻪ را در ﺗﻘﻮﻳﺖ »ﺑﻴﻀﻪ اﺳﻼم« ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﮐﻤﺎل ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻧﻴﺰ داﻧﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬ﺣﺎج ﺳﻴﺎح ﺟﻬﺎﻧﮕﺮد ﺁزاداﻧﺪﻳﺶ اﻳﺮاﻧﯽ‪ ،‬در ﺧﺎﻃﺮات ﺧﻮدش ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﻣﺮوزﻩ »ﺑﺎﺑﯽ ﮐﺸﯽ« ﺗﺒﺪﻳﻞ‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﭘﺮ ﻣﻨﻔﻌﺘﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻣﻼهﺎ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺑﺎﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﺎرش ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺗﻮﻗﻌﺎت ﺁﻧﻬﺎ را ﺁﻧﻄﻮر‬ ‫ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺮﻧﻴﺎوردﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺤﺖ اﻳﻦ ﻋﻨﻮان ﭼﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎ از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻨﺪ و ﭼﻪ ﺳﺮهﺎ ﺑﺮ ﺑﺎد رﻓﺖ و ﺣﮑﺎم ﭼﻪ‬ ‫دﺧﻞ هﺎ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺣﮑﺎم ﺷﺮع ﭼﻪ ﭘﻮل هﺎ ﺑﻪ ﺟﻴﺐ زدﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﺗﻬﻤﺖ ﺑﻮد و ﺑﺲ‪ .‬هﻤﻴﻨﻘﺪر ﮐﻪ ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ‬ ‫ﮐﺴﯽ ﺑﺎﺑﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم دﺳﺘﻮرﻣﯽ داد ﮐﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﺒﺮﻳﺪ ﺁﺳﻮدﻩ اش ﮐﻨﻴﺪ‪«.‬‬ ‫و در ﺳﺎل هﺎی ﭘﺎﻳﺎﻧﯽ هﻤﻴﻦ ﻗﺮن‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺗﺎم اﻻﺧﺘﻴﺎراﻣﺎم زﻣﺎن ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺮﻣﺴﻨﺪ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻓﺘﻮا داد ﮐﻪ‪:‬‬ ‫»ﻗﺮﺁن ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﮑﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺰﻧﻴﺪ‪ ،‬ﺣﺒﺲ ﮐﻨﻴﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻓﻘﻂ هﻤﺎن ﻃﺮﻓﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺷﻤﺎ رﺣﻤﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫رﺣﻤﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺧﺪا اﺳﺖ‪ .‬اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻣﺴﺎﻣﺤﻪ ﮐﻨﺪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻧﻤﯽ ﮐﺸﻴﺪ ﺗﺎ ‪ ٧٠٠‬ﻧﻔﺮ را ﻳﮑﺪﻓﻌﻪ‬ ‫ﺑﮑﺸﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ و زﻧﺪان ﮐﺎر درﺳﺖ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد و اﻳﻦ ﻋﻮاﻃﻒ ﮐﻮدﮐﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮن ﺧﺮد ﻧﻴﺴﺖ‪) «.‬روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ »دهﻪ‬ ‫ﻓﺠﺮ«‪ ١۴ ،‬ﺑﻬﻤﻦ ‪ .(١٣۶٣‬و هﻢ او‪ ،‬در ﻣﺮاﺳﻤﯽ دﻳﮕﺮی ﺑﻤﻨﺎﺳﺒﺖ ﺳﺎﻟﺮوز ﺗﻮﻟﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﺳﻼم )‪ ٣٠‬ﺁذر ‪ (١٣۶٣‬ﺗﺄﮐﻴﺪ‬ ‫ﮐﺮد ﮐﻪ‪:‬‬ ‫»ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﻪ ﺟﻨﮓ در ﺁن ﻧﻴﺴﺖ ﻧﺎﻗﺺ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﯽ ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻪ هﻢ ﻣﻬﻠﺖ ﻣﯽ دادﻧﺪ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﯽ ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻪ ﻋﻤﻞ ﮐﺮد و ﺣﻀﺮت ﻧﻮح ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻪ ﻋﻤﻞ ﮐﺮد‪ ١.‬اﻳﻦ اﺷﺨﺎص ﮐﻪ‬ ‫ﮔﻤﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﯽ اﺻﻼ ﺳﺮ اﻳﻦ ﮐﺎرهﺎ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﻓﻘﻂ ﻳﮏ ﻧﺎﺻﺢ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺒﻮت ﺣﻀﺮت‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ ﻟﻄﻤﻪ وارد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺷﻤﺸﻴﺮ دارد‪ ،‬ﺟﻨﮓ دارد‪ ،‬ﺟﻨﮓ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺮدم را ﻧﺠﺎت ﺑﺪهﺪ‪.‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ اﻣﺎم هﺎی ﻣﺎ هﻢ هﻤﻪ ﺟﻨﺪی )ﺳﺮﺑﺎز( ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﺳﺮﺑﺎزی ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﯽ رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬هﻤﻪ ﺁدم ﻣﯽ ﮐﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺁﻧﺎﺋﻴﮑﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ اﺳﻼم دﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﻧﻴﺴﺖ و اﺳﻼم ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺁدﻣﮑﺸﯽ ﺑﮑﻨﺪ اﺳﻼم را ﻧﻤﯽ ﻓﻬﻤﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮﺁن ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﺟﻨﮓ ﺟﻨﮓ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﯽ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺒﻌﻴﺖ از ﻗﺮﺁن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻧﻘﺪر ﺑﻪ ﺟﻨﮓ اداﻣﻪ دهﻨﺪ ﺗﺎ ﻓﺘﻨﻪ از ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺟﻨﮓ ﻳﮏ رﺣﻤﺘﯽ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﺮای ﺗﻤﺎم ﻋﺎﻟﻢ و ﻳﮏ رﺣﻤﺘﯽ اﺳﺖ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮای هﺮ ﻣﻠﺘﯽ در هﺮم ﺣﻴﻄﯽ ﮐﻪ هﺴﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﭼﺮا هﯽ ﺁﻳﺎت‬ ‫رﺣﻤﺖ را در ﻗﺮﺁن ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﻴﺪ و ﺁﻳﺎت ﻗﺘﺎل را ﻧﻤﯽ ﺧﻮاﻧﻴﺪ؟«‬ ‫* * *‬ ‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺟﺒﺮ و ﺗﻘﺪﻳﺮ‪ ،‬ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺳﺎﻣﯽ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ )و در ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﻣﺘﻌﺪدی‬ ‫از ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی هﺮ ﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﺗﻮﺣﻴﺪی را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮاﻧﺪﻳﺪ( ﺑﺮای هﺮ اﻧﺴﺎن ﺁﻣﻮزش دﻳﺪﻩ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز و‬ ‫ﺑﺨﺼﻮص ﺟﻬﺎن ﻓﺮدا‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ای در ﺣﺪ اﻋﻠﯽ ﺳﺌﻮال ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻬﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﻃﻮل ﻗﺮون ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮای‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری از ﭘﻴﺮوان اﻳﻦ ﻣﺬاهﺐ ﺳﺌﻮال ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻬﻤﺎﻧﺴﺎن ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺮای ﻓﺮهﻨﮓ‬ ‫______________________________‬ ‫‪ -١‬ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺦ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ "ﺣﻀﺮت ﻧﻮح ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم" ﻃﺒﻖ ﺁﻧﭽﻪ در ﺗﻮرات درﺑﺎرﻩ او رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ و در ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ ﻋﻴﻨًﺎ ﻣﻮرد اﻗﺘﺒﺎس ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﻪ هﻴﭽﻮﻗﺖ ادﻋﺎی ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی ﮐﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﺁورد‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮای ﺧﺎﻃﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺬهﺒﯽ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ -٢‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎدﺁوری ﺷﻮد ﮐﻪ در ﻣﻴﺎن دوازدﻩ اﻣﺎم اول ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺠﺰ ﻋﻠﯽ و ﺣﺴﻴﻦ‪ ،‬دو اﻣﺎم اول و ﺳﻮم‪ ،‬هﻴﭽﻴﮏ از اﺋﻤﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻪ ﺟﻨﺪی‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ در ﻋﻤﺮ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﺟﻨﮓ رﻓﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﺁدم ﮐﺸﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎم دوازدهﻢ ﻧﻴﺰ اﺻﻮﻻ ﭘﺎ ﺑﻪ هﻴﭻ ﻣﻴﺪاﻧﯽ ﻧﮕﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﺁدﻣﮑﺸﯽ ﺷﺮﻋﯽ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﮑﺮﻩ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٩‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫اﻳﺮاﻧﯽ ﺳﺌﻮال ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ژول ﻻﺑﻮم اﺳﻼم ﺷﻨﺎس ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ١١۴ ،‬ﺁﻳﻪ ﻗﺮﺁﻧﯽ را اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﺮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻤﻮﺟﺐ ﺁﻧﻬﺎ از ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻳﻦ اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺁدﻣﻴﺎن‪ ،‬ﭼﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺎﺋﻞ روزﻣﺮﻩ دارﻧﺪ و ﭼﻪ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻪ اﻣﻮر درازﻣﺪت زﻧﺪﮔﯽ و ﻣﺮگ ﺁﻧﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ دﻗﻴﻘﺎ ﺑﺪاﻧﺴﺎن ﻣﯽ ﮔﺬرد ﮐﻪ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺑﺮای ﺁﻧﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ و اﮔﺮ زﻣﻴﻦ و زﻣﺎن ﺑﺨﻮاهﻨﺪ ﻣﺜﻘﺎﻟﯽ در ﺁن ﭘﺲ و ﭘﻴﺶ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺳﺎل هﺎی ﭘﻴﺶ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم‪ ،‬اﺳﻼم‬ ‫ﺷﻨﺎس ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺘﺲ ﺑﻮهﻞ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺒﺮ ﻣﻄﻠﻘﯽ ﮐﻪ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻳﻬﻮدی اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﮔﺮ‬ ‫واﻗﻌﺎ ﺧﺪاﺋﯽ وﺟﻮد دارد‪ ،‬و اﮔﺮ اﻳﻦ ﺧﺪا ﺧﺪای واﺣﺪی اﺳﺖ‪ ،‬در اﻳﻨﺼﻮرت هﻤﻪ ﭼﻴﺰ در اﺧﺘﻴﺎر اوﺳﺖ‪ ،‬و اﮔﺮ ﭼﻴﺰی ﺑﻨﺎم‬ ‫ﺷﺮ در روی زﻣﻴﻦ وﺟﻮد دارد ﻧﻤﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ او اﺟﺎزﻩ ﺁﻧﺮا دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ او ﺧﻮد ﺁﻧﺮا ﺧﻮاﺳﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬و ﺧﺪاﺋﯽ ﮐﻪ ﺧﻮدش ﺷﺮ را ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﺪاﺋﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺬر ﺑﺪﺗﺮ از ﮔﻨﺎﻩ ﮐﻪ ﺷﺮ ﮐﻴﻔﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﺁدم و ﺣﻮا در ﺑﻬﺸﺖ ﻧﺼﻴﺐ ﻓﺮزﻧﺪان ﺁدم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻣﺸﮑﻠﯽ را ﺣﻞ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﮔﺮ ﺁدم ﮔﻨﺎﻩ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬ ‫را ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮای اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﺪا ﺧﻮد اﺟﺎزﻩ ﺁﻧﺮا دادﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺧﻮدش ﺁﻧﺮا ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻨﺼﻮرت اﻳﻦ‬ ‫ﭼﻪ ﺟﻮر ﺧﺪای ﻣﻘﺘﺪر و ﻋﺎدل و رﺣﻴﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ او ﻣﺮﺗﮑﺐ ﮔﻨﺎﻩ ﺑﺸﻮد ﺗﺎ وی را از ﺑﺎﺑﺖ ﺁن‬ ‫ﻣﺠﺎزات ﮐﻨﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﺻﺤﻴﺢ ﺗﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺧﺪا ﺑﭙﺬﻳﺮد ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﯽ هﺎی ﻣﺎدی و ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﯽ هﺎی ﻣﻌﻨﻮی در‬ ‫روی زﻣﻴﻦ ﺧﻮد او اﺳﺖ؟«‬ ‫ﭘﮋوهﺸﮕﺮی ﻓﺮاﻧﺴﻮی از اﻳﻦ ارزﻳﺎﺑﯽ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﮐﻪ‪:‬‬ ‫»هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﺧﺪا ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺑﺠﺎی اﻧﺴﺎن ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮد و راﻩ او را دﻗﻴﻘﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺎزد‪ ،‬و ﺗﻤﺎم اﺧﺘﻴﺎرات ﺑﺸﺮی ﺑﺪﻳﻦ‬ ‫ﻣﺤﺪود ﺷﻮد ﮐﻪ اواﻣﺮ ﺻﺎدرﻩ را درﻳﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ و اﻋﻤﺎل ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺳﺎزد‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎ ﻋﻘﻞ و ﺷﻌﻮر ﺑﺸﺮی ﻣﺤﮑﻮم‬ ‫ﺑﻪ زوال ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و اﻳﻦ درﺳﺖ هﻤﻴﻦ ﭼﻴﺰی اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺑﻪ هﻤﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺗﻌﺼﺐ اﻓﺮاد زﻳﺎد ﺗﺮ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺷﻌﻮرﺷﺎن ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ« )ژراﻟﺪ ﻣﺴﺎدﻳﻪ‪ :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺧﺪا(‪.‬‬ ‫ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻣﺘﻌﺪدی ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﺤﻮﻩ ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬از ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﻨﻴﺎدی ﻓﺮهﻨﮓ ﺳﺎﻣﯽ اﺳﺖ و ﭘﻴﺶ از ﮐﺘﺎب هﺎی‬ ‫ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻧﻴﺰ ﺷﻮاهﺪ ﺁﻧﺮا در اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﺳﺎﻳﺮ اﻗﻮام ﺳﺎﻣﯽ ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ )اﮐﺪی‪ ،‬ﮐﻠﺪاﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺎﺑﻠﯽ‪ ،‬ﺁﺷﻮری( ﻣﯽ ﺗﻮان‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ اﺳﻨﺎد ﻟﻮﺣﻪ ﻣﮑﺸﻮﻓﻪ در ﮐﺎوش هﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺳﺎل ‪ ١٩٧۵‬در »اﺑﻼ« )ﺗﻞ ﻣﺮدﻳﺦ ﮐﻨﻮﻧﯽ در‬ ‫ﺳﻮرﻳﻪ( ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ‪ ٢۵٠٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺁن ﻣﺮدوخ‪ ،‬ﺧﺪای ﺑﺰرگ‪ ،‬در ﺁﻏﺎز هﺮ ﺳﺎل ﺁن ﻗﺴﻤﺖ‬ ‫از ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ هﺮ ﻓﺮد ﺑﺸﺮی را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁن ﺳﺎل ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪش »ﻧﺒﻮ« دﻳﮑﺘﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و وی ﻧﻴﺰ ﺁﻧﺮا در‬ ‫ﻟﻮﺣﻪ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻨﺎم ﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ و ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ ﺁدﻣﻴﺎن و ﺑﻴﻤﺎری ﻳﺎ ﺗﻨﺪرﺳﺘﯽ ﺁﻧﺎن در ﻃﻮل‬ ‫ﺳﺎل‪ ،‬و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ هﺎ ﻳﺎ ﻧﺎﮐﺎﻣﯽ هﺎی ﺁﻧﺎن‪ ،‬و ﮐﻠﻴﻪ اﻣﻮر روزﻣﺮﻩ دﻳﮕﺮﺷﺎن‪ ،‬هﻤﻪ از ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ‬ ‫ﺛﺒﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺮدوخ اﺧﺘﻴﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺪت ﻋﻤﺮ ﺁدﻣﻴﺎن را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪش ﻧﺒﻮ دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﮐﻪ او‬ ‫ﺑﺮای ﭘﺎﻳﺎن ﻋﻤﺮ هﺮﮐﺲ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﮐﻢ و زﻳﺎد ﺷﺪن ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫در ﻃﻮل هﻤﻪ ﻗﺮون اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺗﻼش هﺎی ﺑﯽ وﻗﻔﻪ ای از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻔﺴﺮان و ﻣﺤﺪﺛﺎن و راوﻳﺎن ﻣﺬهﺒﯽ ﻋﺎﻟﻢ اﺳﻼم ﺻﻮرت‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﺁﺷﮑﺎر ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻗﺮﺁﻧﯽ را ﮐﻪ از ﻳﮑﺴﻮ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ هﺮ ﻓﺮد ﺁدﻣﯽ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ رﻗﻢ زدﻩ ﺷﺪﻩ‬ ‫و هﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﯽ اﻧﺪﻳﺸﺪ ﻳﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﺪ ﻗﺒﻼ ﺑﺮای او ﻣﻘﺮر ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و از ﺳﻮی دﻳﮕﺮ وی ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺑﺖ ﺁﻧﭽﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﺟﻮاب ﭘﺲ ﺑﺪهﺪ و هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ در روز ﺣﺴﺎب در ﺗﺮازوی او ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮی از اﻧﺤﺎء ﺗﻮﺟﻴﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﻮد اﻳﻦ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﮐﻪ هﺮﺑﺎر ﻣﻔﺴﺮ ﺗﺎزﻩ ای ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻔﺴﺮان ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﻼش ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻼش‬ ‫ﻣﻔﺴﺮان ﻗﺒﻠﯽ ﭼﻨﺪان ﻗﺮﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫وﺟﻪ ﻣﺸﺘﺮک دﻳﮕﺮ هﺮ ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺳﺎﻣﯽ‪ ،‬ﻋﺒﻮدﻳﺖ ﻣﻄﻠﻘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺪا از ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻃﻠﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و اﻳﻦ‬ ‫ﻋﺒﻮدﻳﺖ را رﮐﻦ اﺻﻠﯽ اﻳﻤﺎن ﺁﻧﺎن ﻣﯽ ﺷﻤﺎرد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ هﻤﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﮐﻪ در اﻳﻦ هﺮ ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺧﺪاﻳﺎن ﻣﻘﺘﺪرﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬ ‫ﺁدﻣﻴﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﯽ ﻧﺎﺗﻮان و ﺑﯽ اﺧﺘﻴﺎر ﺗﻨﺰل ﻣﯽ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬در ﺗﻮرات‪ ،‬و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺁن در اﻧﺠﻴﻞ و در ﻗﺮﺁن‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﺁدم را ﺑﻨﺪﻩ ﺳﺮ ﺑﻪ راهﯽ ﻣﯽ ﺁﻓﺮﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﻖ ﺗﺸﺨﻴﺺ و اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ او و زﻧﺶ ﺣﻮا هﺸﺪار ﻣﯽ دهﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻪ درﺧﺖ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻧﻴﮏ و ﺑﺪ ﻧﺰدﻳﮏ ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﺎر )ﺷﻴﻄﺎن( ﺁﺷﮑﺎرا ﺑﻪ ﺣﻮا ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺧﺪا ﺷﻤﺎ را از ﺧﻮردن‬ ‫ﻣﻴﻮﻩ اﻳﻦ درﺧﺖ ﻣﻨﻊ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﺑﺪﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﻮردن اﻳﻦ ﻣﻴﻮﻩ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮد ﻣﺎ اﻣﮑﺎن ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻧﻴﮏ و ﺑﺪ را‬ ‫ﺧﻮاهﻴﺪ ﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﭼﻴﺰی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪ او ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬درﺳﺖ هﻢ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻪ ﺁدم و هﻤﺴﺮش ﺑﺎ ﺧﻮردن ﻣﻴﻮﻩ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٠‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﻤﻨﻮع ﻗﺪرت ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺗﻌﻘﻞ ﭘﻴﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎ را از ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻴﺮون ﻣﯽ راﻧﺪ و اﻧﻮاع دردهﺎ و ﺑﻴﻤﺎرهﺎ را در‬ ‫روی زﻣﻴﻦ ﻧﺼﻴﺐ ﺧﻮد ﺁﻧﺎن و ﺗﺎ اﺑﺪاﻻﺑﺎد ﻧﺼﻴﺐ هﻤﻪ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎﻧﺸﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ از هﺮ ﺳﻪ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ در اﻳﻦ ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﺷﻮد اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺸﺮ ﻧﻪ ﺣﻖ اﻳﻨﺮا دارد ﮐﻪ ﺁزاداﻧﻪ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﺪ و ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺪهﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺸﺨﻴﺼﯽ‬ ‫اﺻﻮﻻ ﺑﺮاﻳﺶ ﺣﺎﺻﻠﯽ دارد‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﯽ را ﮐﻪ ﺑﺮای او ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ دهﺪ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫وﻇﻴﻔﻪ او اﺳﺖ اﻃﺎﻋﺖ ﺑﯽ ﭼﻮن ﭼﺮا از ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﻘﺪﻳﺮ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا »ﮐﻮزﻩ از ﮐﻮزﻩ ﮔﺮ ﻧﻤﯽ ﭘﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﻣﺮا ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﯽ و ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺴﺎﺧﺘﯽ‪ «.‬ﺿﻮاﺑﻂ اﺧﻼﻗﯽ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺎﺑﻄﻪ ﻋﺒﻮدﻳﺖ ﻣﻘﺎم ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮی دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﺗﻮرات ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ دزد ﻳﺎ دﻳﻮث ﻳﺎ زﻧﺎﮐﺎر ﻳﺎ دروﻏﮕﻮ و ﻳﺎ ﻣﺘﻘﻠﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ هﻤﭽﻨﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎن ﺧﺪا ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺸﺮط اﻳﻨﮑﻪ اﮔﺮ ﻳﻬﻮﻩ از ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﺎن ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻳﮕﺎﻧﻪ اش را ﺑﺮای او ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ‬ ‫ﮐﻨﺪ ﺑﯽ ﭼﻮن و ﭼﺮا اﻳﻦ ﮐﺎر را ﺑﮑﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ از دﻳﮕﺮی ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺷﺮط ﺑﻨﺪی ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺎ ﺷﻴﻄﺎن رﺿﺎﻳﺖ دهﺪ ﮐﻪ ﮐﻠﻴﻪ‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ ﺑﻤﯽ رﻧﺪ و ﮐﺸﺘﺰارهﺎﻳﺶ ﺁﺗﺶ ﺑﮕﻴﺮد و ﺧﻮدش ﺑﺎ هﺰار و ﻳﮏ ﺑﻴﻤﺎری ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﻧﺸﻴﻦ ﺷﻮد‪ ،‬هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را ﺑﯽ ﮔﻔﺘﮕﻮ‬ ‫ﺑﭙﺬﻳﺮد و هﻤﭽﻨﺎن ﺷﮑﺮﮔﺰار او ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دﻳﮕﺮش ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻤﺪت ‪ ٣٩٠‬روز ﺑﺮ روی ﻧﺎن روزاﻧﻪ ﺧﻮدش‬ ‫ﮔﻪ ﺑﻤﺎﻟﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺎﻧﯽ را ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق ﺑﺨﻮرد و ﺑﺎﺑﺖ اﻳﻦ روزی ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ درﮔﺎهﺶ دﻋﺎ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫در اﺳﻼم ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﯽ ﻗﻴﺪ و ﺷﺮط ﺗﺄﮐﻴﺪ ﺑﺎز هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪدی از ﻗﺮﺁن ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪﻩ‬ ‫ﺁﻧﻨﺪ‪ .‬اهﻤﻴﺖ ﻋﺒﻮدﻳﺖ را در ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﮏ اﺳﻼم از اﻳﻨﺠﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻗﻴﺎس ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ اﺳﺎﻣﯽ ﺧﺎص ﻓﺮاواﻧﯽ اﺻﻮﻻ ﺑﺎ‬ ‫ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ »ﻋﺒﺪ« ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮع اﺳﺎﻣﯽ را در هﻴﭻ ﺁﺋﻴﻦ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﭘﺪر ﺧﻮد‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪاﷲ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺁﻧﻬﻢ در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ هﻨﻮز اﷲ ﺧﺪای ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ ﺑﺘﯽ‬ ‫ﺑﺰرگ در ﺟﻤﻊ ﺑﺘﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل روژﻩ ﺁرﻧﺎﻟﺪز اﺳﺘﺎد ﮐﻠﮋ دوﻓﺮاﻧﺲ‪» :‬ﭼﻬﺎردﻩ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ ﺳﻮاران اﷲ از ﺻﺤﺮای‬ ‫ﺳﻮزان ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺑﻪ دﻧﻴﺎی ﮐﻬﻦ ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺧﻼف ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﭘﻴﺸﻴﻦ اﻳﻨﺎن ﺣﺎﻣﻞ ﻣﺬهﺐ ﺗﺎزﻩ ای ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫ﮐﻪ در ﺁن ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﯽ داد و داوری ﻣﯽ ﮐﺮد و از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽ ﭘﺮداﺧﺖ‪،‬‬ ‫و در اﻳﻦ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰی ﮐﻪ از ﺑﻨﺪﮔﺎن او ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﯽ ﭼﻮن و ﭼﺮا ﺑﻪ ارادﻩ او ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻴﺰی ﮐﻪ دﻗﻴﻘﺎ‬ ‫ﻣﻌﻨﯽ اﺳﻼم )ﺗﺴﻠﻴﻢ( اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺗﺰرﻳﻖ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﮔﻨﺎﻩ در ﻧﻬﺎد اﻧﺴﺎن ﻣﺬهﺒﯽ از دﻳﮕﺮ وﻳﮋﮔﯽ هﺎی ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺳﺎﻣﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﺮا درﺁ ﺋﻴﻦ هﺎی‬ ‫ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻣﺼﺮی و اﻳﺮاﻧﯽ و در ﻣﺬاهﺐ ﻏﻴﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﮔﻨﺎﻩ ﺑﻮﻳﮋﻩ در دو ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮدی و‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﯽ هﻤﻮارﻩ ﺑﺼﻮرت ﻋﺎﻣﻞ ﻓﺸﺎری از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﻨﻴﺴﻪ و ﮐﻠﻴﺴﺎ در راﻩ ﺗﺤﮑﻴﻢ ﺳﻠﻄﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮد‬ ‫ﻣﻮﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﭙﺬﻳﺮد ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﮔﻨﺎهﮑﺎر ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺑﺎر ﮔﻨﺎهﯽ را ﮐﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﺪر و ﻣﺎدر او ﺑﺎ‬ ‫ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺧﻮردن ﻣﻴﻮﻩ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ او ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﺮ دوش دارد‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ در ﻣﻘﺎم‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﮔﻨﺎﻩ را ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺮگ ﺧﻮد در روی ﺻﻠﻴﺐ ﺑﺮای ﺁدﻣﻴﺎن ﺧﺮﻳﺪاری ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺧﺪا ﺑﻪ ﺣﻮا ﮔﻔﺖ اﮐﻨﻮن ﮐﻪ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﮐﺮدی رﻧﺞ و اَﻟﻢ ﺗّـﺮا ﺑﺴﻴﺎر اﻓﺰون ﮔﺮداﻧﻢ و ﺑﺎ درد‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮاهﯽ زاﺋﻴﺪ و ﺷﻮهﺮت ﺑﺮ ﺗﻮ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد‪ ،‬و ﺑﻪ ﺁدم ﮔﻔﺖ ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺳﺨﻦ زوﺟﻪ ات را ﺷﻨﻴﺪی ﭘﺲ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺒﺐ ﺗﻮ زﻣﻴﻦ ﻣﻠﻌﻮن ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺗﻤﺎم اﻳﺎم ﻋﻤﺮت از ﺁن ﺑﺎ رﻧﺞ ﺧﻮاهﯽ ﺧﻮرد و ﺧﺎر و ﺧﺲ ﺑﺮاﻳﺖ ﺧﻮاهﺪ روﺋﻴﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﻋﺮق ﭘﻴﺸﺎﻧﻴﺖ ﻧﺎن ﺧﻮاهﯽ ﺧﻮرد ﺗﺎ ﺣﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎک ﺑﺎزﮔﺮدی ﮐﻪ از ﺁن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪی« )ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎب ﺳﻮم‪.(١٩ -١۶ ،‬‬ ‫در اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس اﺻﻮﻻ ﻧﻮع زن را ﻣﺴﺌﻮل راﻧﺪﻩ ﺷﺪن ﻣﺮد از ﺑﻬﺸﺖ ﻣﯽ داﻧﺪ و از ﺑﺎﺑﺖ اﻳﻦ ﮔﻨﺎﻩ زﻧﺎن را ﻣﻮﻇﻒ‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﻣﯽ ﺷﻤﺎرد ﮐﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ زﻳﺮ دﺳﺖ ﺷﻮهﺮاﻧﺸﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮﺁن ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻴﺮوی از ﺗﻮرات‪ ،‬ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﭘﺲ ﺑﻪ‬ ‫ﺁدم و زوﺟﻪ اش ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ از ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻴﺮون روﻳﺪ‪ ،‬و از اﻳﻦ ﭘﺲ ﺑﻌﻀﯽ از ﺷﻤﺎ ﺑﻌﻀﯽ دﻳﮕﺮ را دﺷﻤﻦ ﺧﻮاهﻴﺪ ﺑﻮد و‬ ‫زﻣﻴﻦ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﺗﺎ ﺑﻬﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ﭘﻨﺎهﮕﺎهﯽ ﻣﻮﻗﺘﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد« )ﺑﻘﺮﻩ‪.(٣۶ ،‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ هﻤﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﻗﺮون‪ ،‬هﻨﻮز ﺑﺪﻳﻦ دو ﭘﺮﺳﺶ ﭘﺎﺳﺦ ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪﻩ ای دادﻩ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺧﺪا ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎن‬ ‫اﺟﺎزﻩ دادﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺮدﻣﺎن را ﮔﻤﺮاﻩ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻨﺎﻩ ﺁدم و ﺣﻮا ﮐﻪ ﻓﺮﻳﺐ اﻳﻦ ﺷﻴﻄﺎن را ﺧﻮردﻧﺪ ﭼﻪ ﺑﻮد؟ و ﺑﻔﺮض ﺁﻧﻬﻢ ﮐﻪ اﻳﻦ‬ ‫دو ﮔﻨﺎهﮑﺎر ﺑﻮدﻧﺪ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺴﻞ هﺎی ﺑﻌﺪی ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﺑﺖ ﮔﻨﺎﻩ اﻳﻦ ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺳﺎدﻩ ﻟﻮح ﺟﻮاب ﭘﺲ ﺑﺪهﻨﺪ؟‬ ‫* * *‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١١‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫در ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻳﻬﻮدی‪ ،‬ﻋﺎدﺗًﺎ ﺧﺪا از ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻧﻤﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﻪ او را دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﮐﻴﺪا ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﻪ‬ ‫از او ﺑﺘﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺳﺮاﺳﺮ ﺗﻮرات و ﻗﺮﺁن و در ﻧﻴﻤﻪ ﺗﻮراﺗﯽ اﻧﺠﻴﻞ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬از ﻣﻦ‬ ‫ﺑﺘﺮس‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﻦ ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬ﺧﺪاﺋﯽ ﻣﻬﻴﺐ و ﺗﺮﺳﻨﺎک هﺴﺘﻢ« )ﺳﻔﺮ ﻻوﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻮزدهﻢ‪١۴ ،‬و‪» ،( ٣٢‬از ﻣﻦ ﺑﺘﺮس و‬ ‫ﻣﺮا ﻋﺒﺎدت ﮐﻦ و ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻦ ﻗﺴﻢ ﺑﺨﻮر« )ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪» ،(١٣ ،‬ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪای ﺗﻮ‪ ،‬از ﺗﻮ ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﻪ از او‬ ‫ﺑﺘﺮﺳﯽ و او را ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ دل و ﺟﺎن ﺧﻮدت اﻃﺎﻋﺖ ﻧﻤﺎﺋﯽ« )ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺘﻢ‪» ،(٧ ،‬اﺑﺘﺪای ﺣﮑﻤﺖ ﺗﺮس از ﻳﻬﻮﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و اﻧﺘﻬﺎی ﺁن ﻧﻴﺰ ﺗﺮس از ﻳﻬﻮﻩ اﺳﺖ« )اﻣﺜﺎل ﺳﻠﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﻧﻬﻢ‪» ،(١٠ ،‬ﺧﻮﺷﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺁﻧﮑﺲ ﮐﻪ از ﻣﻬﺎﺑﺖ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﺮﺳﺪ« )ﻣﺰاﻣﻴﺮ داود‪١١٢ ،‬و‪ ...» ،(١٢٨‬و ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻳﻬﻮﻩ دﻋﺎ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻪ هﺮﮐﺲ از ﻣﺎ ﻳﺎری دﻩ‬ ‫ﺗﺎ در ﺗﻤﺎم روزهﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ روی زﻣﻴﻦ ﭘﺪران ﺧﻮد زﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ از ﺗﻮ ﺑﺘﺮﺳﺪ« )ﮐﺘﺎب اول‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ‪،۴٠ ،‬‬ ‫ﮐﺘﺎب دوم ﺗﻮارﻳﺦ‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ‪.(٣١ ،‬‬ ‫در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ در اﻧﺠﻴﻞ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﮐﻪ از ﻣﻦ اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﻴﺪ و ﻧﺠﺎت ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺗﺮس و ﻟﺮز ﺑﻪ ﮐﻤﺎل‬ ‫ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﺪ« )ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوم‪» ،(١ ،‬هﺮﮐﺲ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺧﺪا ﺑﺘﺮﺳﺪ ﻧﺰد او ﻣﻘﺒﻮﻟﺘﺮ اﺳﺖ«‬ ‫)اﻋﻤﺎل رﺳﻮﻻن‪ ،‬ﺑﺎب دهﻢ‪» ،(٢۵ ،‬ﺧﺪا را ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﻘﺒﻮل اﺳﺖ ﻋﺒﺎدت ﮐﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ از او ﺑﺘﺮﺳﻴﻢ و اﺣﺘﺮاﻣﺶ ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﺧﺪا ﺁﺗﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺳﻮزاﻧﺪ« )رﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻋﺒﺮاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب دوازدهﻢ‪٢٨ ،‬و‪» ،(٢٩‬ﻋﻤﺮ ﺧﻮد را در روی زﻣﻴﻦ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﺮس از ﺧﺪا ﺑﮕﺬراﻧﻴﺪ ﺗﺎ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺑﺨﻮﺑﯽ داوری ﺷﻮﻳﺪ« )رﺳﺎﻟﻪ اول ﭘﻄﺮس رﺳﻮل‪ ،‬ﺑﺎب اول‪» ،(١٧ ،‬ﻣﻐﺮور‬ ‫ﻣﺒﺎش‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺘﺮس« )رﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل ﺑﻪ روﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﻳﺎزدهﻢ‪» ،(٢٠ ،‬ای ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬اﮐﻨﻮن ﮐﻪ زﻣﺎن داوری‬ ‫ﻣﺮدﮔﺎن اﺳﺖ وﻗﺖ ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺎدﻣﺎن ﺧﻮد ﻳﻌﻨﯽ ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ را ﮐﻪ از ﺗﻮ ﺗﺮﺳﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﭘﺎداش ﺑﺪهﯽ« )ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ﻳﻮﺣﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺎب‬ ‫ﻳﺎزدهﻢ‪.(١٨ ،‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﺒﺎهﺘﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ ﺗﻮرات‪ ،‬ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮد از ﻣﻦ ﺑﺘﺮﺳﻴﺪ زﻳﺮا ﮐﻪ ﺧﺪاﺋﯽ ﻳﮕﺎﻧﻪ‬ ‫هﺴﺘﻢ« )ﻧﺤﻞ‪» ،(۵١ ،‬از ﺧﺪا ﺑﺘﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺁﻧﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺎﻳﺪ از او ﺗﺮﺳﻴﺪ« )ﺁل ﻋﻤﺮان‪» ،(١٠٢ ،‬ﻣﻮﻣﻨﺎن ﺁﻧﺎﻧﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن‬ ‫ﻧﺎم ﺧﺪا ﺁﻳﺪ دل هﺎﻳﺸﺎن ﻟﺮزان ﺷﻮد« )اﻧﻔﺎل‪» ،(٢ ،‬ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ از ﺧﺪا ﺑﺘﺮﺳﻴﺪ« )ﺗﻐﺎﺑﻦ‪» ،(١۶ ،‬ﺁﻧﺎﻧﮑﻪ از ﺧﺪاﻳﺸﺎن در‬ ‫ﻧﻬﺎن ﺑﺘﺮﺳﻨﺪ اﺟﺮی ﺑﺰرگ ﺧﻮاهﻨﺪ داﺷﺖ« )ﻣﻠﮏ‪» ،(١٢ ،‬ﺑﺸﺎرت ﻧﻴﮑﻮ دﻩ ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ را ﮐﻪ ﭼﻮن ﻳﺎد ﺧﺪا ﮐﻨﻨﺪ دل هﺎﻳﺸﺎن‬ ‫از ﺗﺮس ﺑﻠﺮزد« )ﺣﺞ‪» ،(٣۵ ،‬از ﺧﺪا ﺑﺘﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬زﻳﺮا او ﺑﺮ هﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﺪ ﺁﮔﺎﻩ اﺳﺖ« )ﺣﺸﺮ‪» ،(١٨ ،‬از ﻣﻦ ﺑﺘﺮﺳﻴﺪ‬ ‫ﺗﺎ ﻧﻌﻤﺖ ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎم ﮐﻨﻢ و ﺑﻪ رﺳﺘﮕﺎری راﻩ ﻳﺎﺑﻴﺪ« )ﺑﻘﺮﻩ‪.(١۵٠ ،‬‬ ‫ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻮرد ﺟﺒﺮ و اﺧﺘﻴﺎر‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻳﻬﻮدی و ﺗﻮﺣﻴﺪ اﻳﺮاﻧﯽ اﺧﺘﻼﻓﯽ ﺑﻨﻴﺎدی وﺟﻮد دارد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ در‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ هﺎی اﻳﺮاﻧﯽ هﻴﭻ ﺟﺎ ﺳﺨﻦ از ﺗﺮﺳﻴﺪن از ﺧﺪا ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ و ﺁﻧﭽﻪ اهﻮراﻣﺰدا از ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻣﯽ ﺧﻮاهﺪ اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ از راﻩ ﭘﻨﺪار و ﮔﻔﺘﺎر و ﮐﺮدار ﺧﻮد دوﺳﺖ و ﻳﺎور او ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺸﯽ از ﮔﺎﺗﺎهﺎی ﺳﯽ و ﻳﮑﻢ زرﺗﺸﺖ اﻳﻦ اﺻﻞ‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدی را ﺑﻪ روﺷﻨﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪» :‬اهﻮراﻣﺰدا‪ ،‬ﺳﺮﺁﻏﺎز و ﺳﺮاﻧﺠﺎم هﻤﻪ ﭼﻴﺰ‪ ،‬ﭘﺪر ﻣﻨﺶ ﭘﺎک و ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ راﺳﺘﯽ و‬ ‫داور دادﮔﺮ‪ ،‬ﺷﮑﻮﻩ ﺧﺴﺮواﻧﯽ ﺧﻮد را هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ رﺳﺎﺋﯽ و ﺟﺎوداﻧﮕﯽ و راﺳﺘﯽ و ﺷﻬﺮﻳﺎری و ﭘﺎک ﻣﻨﺸﯽ ﺑﻪ ﺁن ﮐﺲ ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ‬ ‫ﮐﻪ در اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﮐﺮدار ﻧﻴﮏ دوﺳﺖ او ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﺎور ارﺟﻤﻨﺪ اهﻮرا ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮔﻔﺘﺎر و ﮐﺮدار ﺧﻮﻳﺶ راﺳﺘﯽ و‬ ‫درﺳﺘﯽ و ﻧﮑﻮﺋﯽ را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ دو ﮔﺎﻧﮕﯽ ﺑﺮداﺷﺖ هﺎ در ﻣﻴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻨﺘﯽ اﻳﺮان ﻣﺎﻗﺒﻞ اﺳﻼم و اﻳﺮان ﻣﺴﻠﻤﺎن در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﻮع راﺑﻄﻪ اﻧﺴﺎن و‬ ‫ﺧﺪا و در زﻣﻴﻨﻪ ﺣﺪود اﺧﺘﻴﺎر ﺁدﻣﯽ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎر او‪ ،‬ﺧﻤﻴﺮ ﻣﺎﻳﻪ اﺻﻄﮑﺎک هﺰار ﺳﺎﻟﻪ ﻓﺮهﻨﮓ ﭘﺎرﺳﯽ ﺑﺎ ﻓﺮهﻨﮓ‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ ﺳﺎﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ از ﺁن ﺳﺨﻦ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺑﺎ هﻤﻪ ﺑﺎﻻ ﻧﺸﻴﻨﯽ و ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪی ﺧﺪاﻳﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪی‪ ،‬و ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺁدﻣﻴﺎن در هﻤﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎن ﺑﯽ اﺧﺘﻴﺎر و ﺳﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫ﺁﻧﺎن ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬هﻤﻴﻦ ﺧﺪاﻳﺎن اﺣﺘﻴﺎج ﻣﺒﺮﻣﯽ ﺑﺪﻳﻦ دارﻧﺪ ﮐﻪ هﻤﻴﻦ ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎن ﺑﯽ اﺧﺘﻴﺎر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ زﺑﺎن ﺑﻪ ﺣﻤﺪ ﺁﻧﺎن‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻋﺮض ﺷﮑﺮﮔﺰاری ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺮ ﻋﺒﻮدﻳﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻳﮏ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮ اﻳﺮاﻧﯽ »ﺑﻄﻮر داﺋﻢ‬ ‫ﭼﺸﻢ ﺑﺮاﻩ درود و ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻣﺨﻠﻮق ﺧﻮﻳﺶ و ﻣﺮاﻗﺐ وردهﺎ و دﻋﺎهﺎی ﺁﻧﺎن در ﮐﻨﻴﺴﻪ هﺎ و ﮐﻠﻴﺴﺎهﺎ و ﻣﺤﺮاب هﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬از‬ ‫ﮐﻮﺗﺎهﯽ هﺎی اﻳﻦ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ذرﻩ ﺑﻴﻨﯽ ﺧﻮد ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﻧﺎم دارﻧﺪ ﺧﺸﻤﻨﺎک ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺮ ﺁﻧﺎن ﺳﻨﮓ و ﺁﺗﺶ ﻓﺮو رﻳﺰﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻤﻠﻖ و ﺗﮑﺮﻳﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺎدﻣﺎن ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺎﺋﺪﻩ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﭘﺎداﺷﺸﺎن ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ« )ﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ ﺁﺷﺘﻴﺎﻧﯽ در ﮐﺘﺎب ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ در دﻳﻦ‬ ‫ﻳﻬﻮد(‪ .‬ﻳﻬﻮﻩ‪ ،‬ﺧﺪاﺋﯽ ﮐﻪ ﺗﻔﺎﺧﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪای زﻣﻴﻦ و ﺁﺳﻤﺎن اﺳﺖ و ﺑﺰرﮔﺘﺮ از او ﺧﺪاﺋﯽ ﻧﻴﺴﺖ در ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٢‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮﻳﺶ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﺧﻴﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻴﺪ ﻣﻦ ﻧﻤﯽ ﻓﻬﻤﻢ ﮐﻪ ﺑﺮﻩ ﻧﺮﻳﻨﻪ ﺗﻨﺪرﺳﺖ ﺧﻮدﺗﺎن را ﺑﺮا ی‬ ‫ﺧﻮد ﻧﮕﺎﻩ ﻣﯽ دارﻳﺪ و ﺑﺮﻩ ﮐﻮر و ﻟﻨﮓ و ﺑﻴﻤﺎری را ﺑﺮای ﻣﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﺣﺎﮐﻢ ﺧﻮدﺗﺎن هﻢ هﺪﻳﻪ‬ ‫ﺑﺪهﻴﺪ از ﺷﻤﺎ ﻧﺨﻮاهﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ؟ ﭼﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺣﺘﺮام ﻣﺮا ﮐﻪ اﻳﻨﻘﺪر ﻋﻈﻴﻢ و ﻣﻬﻴﺐ هﺴﺘﻢ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﻤﯽ دارﻳﺪ؟« و »اﷲ«‪،‬‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ دﻳﮕﺮ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺟﻦ و اﻧﺲ را ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮای ﺁن ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ او را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﮐﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﮐﺸﺘﯽ هﺎ را ﺑﺮای ﺁن ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدﻣﺎن هﻨﮕﺎم ﺳﻮار ﺷﺪن ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﮑﺮ ﻧﻌﻤﺘﺶ را ﺑﺠﺎی ﺁورﻧﺪ‪ ،‬و‬ ‫وﻗﺘﯽ زﮐﺮﻳﺎ در ﻋﺎﻟﻢ ﺳﺎﻟﺨﻮردﮔﯽ و ﺑﯽ ﻓﺮزﻧﺪی ﺑﻪ درﮔﺎﻩ او ﺧﺎﺿﻊ و ﺧﺎﺷﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﺎداش هﻤﺴﺮش را ﮐﻪ‬ ‫ﻧﺎزا اﺳﺖ اﺟﺎزﻩ ﺑﺎرداری ﻣﯽ دهﺪ و ﻳﺤﻴﯽ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ را ﺑﻪ او ﻋﻄﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )اﻧﺒﻴﺎء‪.(٩٠ ،‬‬ ‫* * *‬ ‫اﻋﺘﻘﺎد ﺳﻨﺘﯽ ﭘﻴﺮوان ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﺮ اﻳﻨﮑﻪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ راهﯽ ﮐﻪ ﻣﺬهﺐ ﺁﻧﺎن ﺑﺮ اﻳﺸﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻬﺸﺖ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ و ﻧﺮﻓﺘﻦ ﺑﺪان دوزخ و ﺷﻌﻠﻪ هﺎی ﺁﺗﺶ ﺁﻧﺮا ﺑﺪﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﺁورد‪ ،‬اﮔﺮ در درازای ﻗﺮون ﺑﻬﺸﺖ را ﺑﺮای‬ ‫ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻗﺪرت و ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ و ﺛﺮوت ﻓﺮاوان ﺑﺮای ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن ﮐﻠﻴﺴﺎ و ﻣﺴﺠﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد در ﻃﻮل هﻤﻪ اﻳﻦ ﻗﺮون ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺗﺮﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ اﻋﻤﺎل ﻧﻔﻮذ دﺳﺘﮕﺎهﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺮای ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮی از ﺑﻴﻢ و اﻣﻴﺪ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ و ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ ﭘﻴﺮوان اﻳﻦ ﻣﺬاهﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﯽ اﻳﻦ ﻧﺤﻮﻩ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮداری از ﻣﺬهﺐ درﺳﺖ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﭘﻴﺎﻣﺪهﺎی ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺴﻴﺎر را ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁوردﻩ و زﻳﺎن هﺎی ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ‬ ‫را ﭼﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺎدی و ﭼﻪ در راﺳﺘﺎی ﻣﻌﻨﻮی ﺑﺮای ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮی در ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﻴﺸﻤﺎری در ﻃﻮل ﻗﺮون ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ را ﺑﺎ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﮐﺸﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﺸﺘﻦ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪا ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫ﺑﻬﺸﺖ ﺁن ﺟﻬﺎن را ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮای ﺧﻮد ﺧﺮﻳﺪاری ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و اﺗﻔﺎﻗﺎ اﻳﻦ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪا درﺳﺖ هﻤﺎن هﺎﺋﯽ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﺪاﺋﯽ ﻣﺸﺘﺮک و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﻧﯽ ﻣﺸﺘﺮک و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺸﺘﺮک داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﺎزﻩ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺟﻨﮓ ﻣﺴﻴﺤﯽ و ﻣﺴﻠﻤﺎن‬ ‫اﮐﺘﻔﺎ ﻧﮑﺮدﻩ اﻧﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻧﯽ دﻳﮕﺮ و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﯽ دﻳﮕﺮ را ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺪرﻳﻎ و ﺑﻴﺮﺣﻤﺎﻧﻪ ﮐﺸﺘﻪ اﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻪ ﮔﺮوهﯽ از ﺁﻧﺎن ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ و ﮔﺮوهﯽ دﻳﮕﺮ ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻳﺎ ﮔﺮوهﯽ ﺳﻨﯽ و ﮔﺮوهﯽ دﻳﮕﺮ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ اﻳﻨﺎن را واﻗﻌﺎ روﻳﺎروی هﻤﺪﻳﮕﺮ ﻗﺮار دادﻩ ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﺧﻮد ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺗﺎم اﻻﺧﺘﻴﺎر او در روی زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ وﮐﺎﻟﺘﻨﺎﻣﻪ هﺎﻳﺸﺎن را ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﻨﻈﻴﻢ و ﺧﻮدﺷﺎن اﻣﻀﺎ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ ﺁرﻧﻮﻟﺪ ﺗﻮﻳﻦ ﺑﯽ ﺟﻨﮓ ﺧﺪا ﺑﺎ ﺧﺪا‬ ‫ﻣﯽ ﻧﺎﻣﺪ در ﻋﻤﻞ ﺟﻨﮓ ﮔﺮوهﯽ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪا ﺑﺎ ﮔﺮوهﯽ دﻳﮕﺮ از اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ هﺮ دوی ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻬﺎدت‬ ‫ی ﺑﻬﺸﺖ ﻧﺴﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﻓﺮوﺧﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻳﮑﯽ از ﺗﺎزﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی اﻳﻦ ﺳﻮدای ﻧﻘﺪ و ﻧﺴﻴﻪ را در هﻤﻴﻦ‬ ‫ﻧﻘﺪ را َدر َﺑﻬﺎ ِ‬ ‫ﺳﺎﻟﻬﺎی در ﺷﻬﺎدت ﻃﻠﺒﯽ ﺻﺪ هﺎ هﺰار ﻧـــﻮ ﺟﻮاﻧﯽ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﮐـــﻪ از ﮐﻼس هﺎی درس ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ روی‬ ‫ﻣﻴﻦ هﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﺁن ﺳﻮی ﻣﺮز ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در اﺟــﺴﺎد ﺁﻧﺎن دﻳـــــﺪﻩ ﺷﺪ‪ ،‬هﻤــﮕﯽ ﮐﻠﻴﺪ هﺎی ﻣﺎرک‬ ‫‪ Made In Taiwan‬ﺑﺮ ﮔﺮدن داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺷﻬﺎدت ﺑﺎ اﻳﻦ ﮐﻠﻴﺪهﺎ درهﺎی ﮐﺎخ هﺎی اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺧﻮد را در‬ ‫ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻪ روی ﺧﻮﻳﺶ ﺑﮕﺸﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﮐﺎخ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻮﺛﻘﯽ ﮐﻪ از اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق ﺑﻪ ﺁﻳﺖ اﷲ دﺳﺘﻐﻴﺐ ﺷﻴﺮازی‪،‬‬ ‫ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺤﺮاب‪ ،‬و از ﺁﻳﺖ اﷲ دﺳﺘﻐﻴﺐ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻮاﻧﺎن رﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮد ﺷﺶ داﻧﮓ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن واﮔﺬار ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪» :‬رﺳﻮل ﺧﺪا‬ ‫ﺻﻠﯽ اﻟﻪ ﻋﻠﻴﻪ و ﺁﻟﻪ ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ هﺮ ﺷﻬﻴﺪ را ﻗﺼﺮی ﻧﺼﻴﺐ اﺳﺖ در ﺑﻬﺸﺖ‪ ،‬از ﻟﻮﻟﻮ‪ ،‬ﮐﻪ در ﺁن هﻔﺘﺎد ﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ از‬ ‫ﻳﺎﻗﻮت ﺳﺮخ‪ ،‬و در هﺮ ﺧﺎﻧﻪ هﻔﺘﺎد ﺣﺠﺮﻩ اﺳﺖ از زﻣﺮد ﺳﺒﺰ‪ ،‬و در هﺮ ﺣﺠﺮﻩ هﻔﺘﺎد ﺗﺨﺖ اﺳﺖ و ﺑﺮ هﺮ ﺗﺨﺘﯽ هﻔﺘﺎد‬ ‫ﻓﺮش‪ ،‬و ﺑﺮ هﺮ ﻓﺮش ﺣﻮراﻟﻌﻴﻨﯽ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺎ هﻔﺘﺎد ﺧﻮان ﻃﻌﺎم در ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻪ در هﺮ ﺧﻮان ﺁن هﻔﺘﺎد ﻗﺴﻢ ﻃﻌﺎم اﺳﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﺧﺪاﻳﺘﻌﺎﻟﯽ ﭼﻨﺎن ﻗﻮﺗﯽ ﺑﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ازهﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم و ﮐﻤﺎل ﺑﻬﺮﻩ ﻣﯽ ﺑﺮد«‪ .‬و اﮔﺮ ﺧﻮد ﺁﻳﺖ اﷲ ﺣﺴﺎب ﻧﮑﺮدﻩ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻ اﻳﻦ ﺟﻮاﻧﺎن رﻳﺎﺿﯽ ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﭘﻴﺶ از ﺷﻬﺎدت ﺣﺴﺎب ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻮﺛﻖ اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻴﺶ از‬ ‫‪ ٢۴‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺣﻮراﻟﻌﻴﻦ در ﻣﺎﻟﮑﻴﺖ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ هﺮ ﻳﮏ از ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺮار ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫‪ ...‬و در ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺻﻮل اﺧﻼﻗﯽ و ﻣﻌﻨﻮی ارﺗﺒﺎط ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﻧﮑﻮﮐﺎر ﺑﻮدن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺰد ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻨﻄﻘﯽ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ اﮔﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ وﻳﺮاﻧﮕﺮ اﺧﻼق ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎزﻧﺪﻩ ﺁن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎل هﺎ ﭘﻴﺶ اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ در ﮐﺘﺎب ﻣﻌﺮوف‬ ‫ﺧﻮدش »ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﻦ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻢ« در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ رﻓﺘﺎر ﺑﺸﺮ در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﻢ‬ ‫از ﮐﻴﻔﺮ ﻳﺎ اﻣﻴﺪ ﭘﺎداش در ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی ﻣﺎ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﺗﺮﺣﻢ ﺁور ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد«‪ ،‬و در ﻗﺮن‬ ‫ﭘﻴﺶ از او ﻣﺘﻔﮑﺮ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻓﺮاﻧﺴﻮی‪ ،‬اﻣﻴﻞ ﻓﺎﮔﻪ‪ ،‬در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬اﺳﻄﻮرﻩ ﭘﺎداش ﻳﺎ ﮐﻴﻔﺮ ﺁن ﺟﻬﺎﻧﯽ وﻳﺮان‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ ِﻩ هﻤﻪ ﻣﻮازﻳﻦ اﺧﻼﻗﯽ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﮐﻴﻔﺮ و ﭘﺎداش واﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮﺑﯽ را ﺑﺨﺎﻃﺮ‬ ‫ﺧﻮﺑﯽ و اﺧﻼق را ﺑﺨﺎﻃﺮ اﺧﻼق ﻧﻤﯽ ﺟﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﺁﻧﺮا ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ای ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ ﺁورد ﮐﻪ در ﺁن اﺧﻼق داﺷﺘﻦ‬ ‫ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ای ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ و اﺧﻼق ﮐﺎﻻﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪«.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٣‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ‪ ،‬ﻋﺎدﺗًﺎ اﺟﺎزﻩ ﺗﻘﻠﺐ ﺑﻪ ﻃﺮﻓﻴﻦ دادﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ در ﻗﺰوﻳﻦ اﻣﺎﻣﺰادﻩ ای ﮐﻪ ﻧﻴﺎز درﻳﺎﻓﺖ داﺷﺘﻪ‬ ‫وﻟﯽ ﮐﺎرﮔﺸﺎﺋﯽ ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ اﻣﺎﻣﺰادﻩ ﺑﻴﻐﻴﺮت ﻧﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻗﺪﻳﺴﺎن هﺸﺪار دادﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﻗﺒﻮل اﻳﻦ ﻗﺪاﺳﺖ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪاﺗﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ دارﻧﺪ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻓﻮﺳﺘﻞ‬ ‫دوﮐﻮﻻﻧﮋ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎر ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﺮارداد ﺳﻨﺘﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی ﺟﺎﻟﺒﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪:‬‬ ‫»ﺳﻦ ﮐﻠﻮﻣﺒﺎن ﻗﺪﻳﺲ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻗﺮون وﺳﻄﯽ‪ ،‬هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﻣﻘﺒﺮﻩ ﻗﺪﻳﺲ ﺑﺰرگ ﻗﺮن ﺳﻮم‪ ،‬ﺳﻦ ﻣﺎرﺗﻦ را ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻣﺮاﺳﻢ دﻋﺎ و ﻧﻴﺎﻳﺶ ﺗﺮک ﮔﻔﺘﻪ و ﻋﺎزم ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﻮد ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ در ﻏﻴﺎب او دزدان ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ اش دﺳﺘﺒﺮد‬ ‫زدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اوﻗﺎت ﺗﻠﺨﯽ ﺑﻪ ﻣﻘﺒﺮﻩ ﺳﻦ ﻣﺎرﺗﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺖ و ﺑﺎﻧﮓ ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﻪ‪ :‬ﺧﻴﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﯽ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدم در ﮐﻨﺎر اﺳﺘﺨﻮان هﺎی‬ ‫ﺗﻮ دﻋﺎ ﮐﻨﻢ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﻣﺎﻟﻢ را ﺑﺪزدﻧﺪ؟ و اﻋﺘﻘﺎد ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ ﺳﻦ ﻣﺎرﺗﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﮐﺮد و دزد ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‬ ‫و ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺎل و اﻣﻮال ﮔﻢ ﺷﺪﻩ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﮐﻠﻴﺴﺎی ﺳﻦ ﮐﻠﻤﺐ ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﻴﺰ اﺗﻘﺎق ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﮐﺸﻴﺶ ﻣﺘﻮﻟﯽ‬ ‫ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﮐﻨﺎر ﺿﺮﻳﺢ ﻗﺪﻳﺲ رﻓﺖ و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺳﻦ ﮐﻠﻤﺐ‪ ،‬درﺳﺖ ﮔﻮش ﮐﻦ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻢ‪ :‬اﮔﺮ هﺮﭼﻪ زودﺗﺮ هﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ را‬ ‫ﮐﻪ از اﻳﻦ ﮐﻠﻴﺴﺎ دزدﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﺮﻧﮕﺮداﻧﯽ‪ ،‬در ﮐﻠﻴﺴﺎی ﺗﺮا ﺧﻮاهﻢ ﺑﺴﺖ و دﻳﮕﺮ هﻴﭻ اﺣﻤﻘﯽ ﻧﺬر و ﻧﻴﺎز ﺑﺮاﻳﺖ‬ ‫ﻧﺨﻮاهﺪ ﮐﺮد‪ ،‬و اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻴﺰ ﻓﺮدای اﻳﻦ هﺸﺪار هﻤﻪ اﺷﻴﺎء دزدﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ در ﻋﺎﻟﻢ ﻗﺪﻳﺴﻴﻦ ﻧﻴﺰ هﺮ ﭼﻴﺰی‬ ‫ﺣﺴﺎب و ﮐﺘﺎﺑﯽ دارد‪ ،‬و ﺗﺎﺑﻊ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺪﻩ و ﺑﺴﺘﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺴﻴﺎر روﺷﻨﻔﮑﺮ و ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮑﯽ ﭼﻮن ﻟﻮﺋﯽ ﭼﻬﺎردهﻢ‬ ‫ﻧﻴﺰ از اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﮐﻠﯽ ﻣﺴﺘﺜﻨﯽ ﻧﺒﻮدﻩ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﺧﺒﺮ ﺷﮑﺴﺖ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﺶ در ﻣﺎﻟﭙﻼﮐﻪ‪ ،‬در هﻴﺌﺖ وزﻳﺮاﻧﺶ‬ ‫ﺑﺎ ﻟﺤﻨﯽ ﻣﻼﻣﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻨﻈﺮم ﺧﺪا ﺁن ﮐﺎرهﺎﺋﯽ را ﮐﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﮐﺮدﻩ ام ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ!«‬ ‫ﻧﺤﻮﻩ اﻧﺠﺎم ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ و ﻧﻮع ﻣﺰد درﻳﺎﻓﺘﯽ‪ ،‬در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻳﻬﻮدی ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ :‬در ﻧﺰد‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن‪ ،‬ﺗﺎ ﭘﻴﺶ از دوران اﺳﺎرت ﺑﺎﺑﻠﯽ ﺁﻧﺎن اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻧﻘﺪا و در هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫هﻤﻪ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮدن ﺧﻮد‪ ،‬هﻨﻮز ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮی ﺑﺎ ﺑﻬﺸﺖ و دوزخ ﺁن ﺁﺷﻨﺎ ﻧﺒﻮد‪» :‬ﻳﻬﻮﻩ ﺧﺪاﻳﺖ را ﻋﺒﺎدت ﮐﻦ ﺗﺎ‬ ‫ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﻧﺎن و ﺁب ﺗﺮا ﺑﺮﮐﺖ دهﻢ و ﺑﻴﻤﺎری را از ﺗﻮ دور ﮐﻨﻢ وﺗﺮا ﺑﻪ ﭘﻴﺮی ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ‪ ،‬و زﻧﺖ را از ﺳﻘﻂ ﻓﺮزﻧﺪ در اﻣﺎن‬ ‫ﺑﺪارم‪ ،‬و زﻧﺒﻮرهﺎ را ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ ﺗﺎ ﺟﻤﻴﻊ دﺷﻤﻨﺎﻧﺖ را از ﭘﻴﺶ روﻳﺖ ﺑﺮاﻧﻨﺪ« )ﺳﻔﺮﺧﺮوج‪ ،‬ﺑﺎب ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻮم( و اﮔﺮ از ﻣﻦ‬ ‫ﺁﻧﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﺮﺳﯽ و ﻓﺮاﺋﻀﻢ را ﺑﺠﺎ ﺁوری‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﻮ زﻣﻴﻦ ﭘﺮ از ﻧﻬﺮهﺎی ﺁب و ﭼﺸﻤﻪ ﺳﺎر و ﮔﻨﺪم و ﺟﻮ و‬ ‫اﻧﮕﻮر و اﻧﺠﻴﺮ و اﻧﺎر ﻣﯽ دهﻢ‪ ،‬زﻳﺘﻮن و ﻋﺴﻞ هﻢ ﻣﯽ دهﻢ« )ﺳﻔﺮ ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎب هﺸﺘﻢ(‪ .‬وﻟﯽ در دو ﺁﺋﻴﻦ دﻳﮕﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪی‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﭘﺎداش ﺑﻪ ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮ ﻣﻮﮐﻮل ﺷﺪﻩ و ﮐﻴﻔﻴﺖ و ﮐﻤﻴﺖ ﺁن ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻳﺎت ﻣﺎ اﻳﻤﺎن‬ ‫ﺁوردﻧﺪ و ﺗﺴﻠﻴﻢ اﻣﺮ ﻣﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺎ ﺧﻄﺎب رﺳﺪ ﮐﻪ ﺧﻮدﺗﺎن و هﻤﺴﺮاﻧﺘﺎن ﺑﺎ ﺷﺎدﻣﺎﻧﯽ وارد ﺑﻬﺸﺘﯽ ﺷﻮﻳﺪ ﮐﻪ در ﺁن‬ ‫ﺟﺎم هﺎی زرﻳﻦ و ﺳﺒﻮهﺎی ﺷﺮاب ﻃﺎهﺮ و ﻃﻌﺎم هﺎی ﻟﺬﻳﺬ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ دور ﺑﮕﺮداﻧﻨﺪ و هﺮ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ دل هﺎ و‬ ‫ﭼﺸﻢ هﺎﻳﺘﺎن ﺑﺎﺷﺪ در اﺧﺘﻴﺎرﺗﺎن ﮔﺬارﻧﺪ« )زﺧﺮف‪۶٩ ،‬و‪» ،(٧٠‬و هﺮ ﮐﻪ از ﻣﻘﺎم ﮐﺒﺮﻳﺎﺋﯽ ﻣﺎ ﺑﻬﺮاﺳﺪ او را دو ﺑﺎغ ﭘﺎداش‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ اﻧﻮاع ﻣﻴﻮﻩ هﺎ اﺳﺖ‪،‬از هﺮ ﮐﺪام دو ﻧﻮع‪ ،‬و ﺑﻬﺸﺘﻴﺎن ﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮهﺎﻳﯽ از ﺣﺮﻳﺮ و اﺳﺘﺒﺮق ﺗﮑﻴﻪ ﻣﯽ زﻧﻨﺪ‬ ‫و ﺣﻮرﻳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻟﻄﺎﻓﺖ ﻳﺎﻗﻮت و ﻣﺮﺟﺎن در ﮐﻨﺎر ﺧﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن دﺳﺖ هﻴﭽﮑﺲ ﺑﺪاﻧﺎن ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ« )رﺣﻤﻦ‪،‬‬ ‫‪ ۴۶‬ﺑﺒﻌﺪ(‪ ...» ،‬و ﺷﺮاﺑﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻌﺶ ﭼﻮن ﮐﺎﻓﻮر و ﻃﻌﻤﺶ ﭼﻮن زﻧﺠﺒﻴﻞ اﺳﺖ ﺑﺪاﻧﺎن دور ﮔﺮداﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺮ ﮔﺮد ﭼﺸﻤﻪ ای‬ ‫ﮐﻪ ﺳﻠﺴﺒﻴﻞ ﻧﺎم دارد ﭘﺴﺮاﻧﯽ زﻳﺒﺎ روی ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻨﺪ و ﭼﻮن ﺑﺪاﻧﺎن ﺑﻨﮕﺮی ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮوارﻳﺪهﺎی‬ ‫ﻏﻠﻄﺎﻧﯽ ﺧﻮاهﯽ ﻳﺎﻓﺖ« )دهﺮ‪١٨ ،‬و‪» ،(١٩‬و ﺁﻧﺎﻧﮑﻪ ﻧﻤﺎزهﺎی ﺧﻮد را ﺑﻄﻮر ﻣﺮﺗﺐ ﺑﺠﺎی ﺁورﻧﺪ ﻓﺮدوس ﺑﺮﻳﻦ را ﻣﻴﺮاث‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﺮد« )ﻣﻮﻣﻨﻮن‪ ...» ،(١١-٩ ،‬و هﻤﺎﻧﺎ ﺑﺮای ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ درهﺎی ﺑﻬﺸﺖ ﮔﺸﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و در ﺁن ﺳﺮﻳﺮهﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺮ ﺁن ﺗﮑﻴﻪ زﻧﻨﺪ و ﻣﻴﻮﻩ هﺎی ﻓﺮاوان ﺑﺨﻮرﻧﺪ و ﺷﺮاب ﮔﻮارا ﺑﻨﻮﺷﻨﺪ‪ ،‬و ﺣﻮرﻳﺎن ﻣﺎهﺮو ﺑﺮ ﮔﺮداﮔﺮدﺷﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را در روز ﺣﺴﺎب ﺑﺪاﻧﺎن وﻋﺪﻩ دادﻩ ﺑﻮدﻳﻢ« )ص‪.(۵۴-۴٩ ،‬‬ ‫در اﻳﻦ داد و ﺳﺘﺪ زﻣﻴﻨﯽ و ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺳﻨﺘﯽ ﮐﻪ در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬درﺟﻪ اﻳﻤﺎن و‬ ‫اﺧﻼص ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻴﭻ ﺟﺎ ﺑﺎ ﻣﻌﻴﺎر اﺧﻼق و ﻋﺪاﻟﺖ ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻌﻴﺎر ﻃﻮل و ﻋﺮض ﮔﻨﺒﺪ ﻣﻌﺒﺪ ﻳﺎ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﻳﺎ ﻣﺮﻗﺪی‬ ‫ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و اﻧﺪازﻩ ﻃﻼﺋﯽ ﮐﻪ در ﺗﺰﻳﻴﻦ ﺁن ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪ ،‬و ﺗﻌﺪاد ﮔﺎوان و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪاﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻨﺠﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼ ﺳﻠﻴﻤﺎن‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻩ و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺧﻮد ﺗﻮرات ﺑﺮادرش را ﺑﮑﺸﺪ‪ ،‬ﮐﻤﺮ‬ ‫ﻣﻠﺘﺶ را در زﻳﺮ ﺑﺎر ﮐﺎر اﺟﺒﺎری و ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺸﮑﻨﺪ و ﻋﺼﻴﺎن هﺎی ﺑﺠﺎن رﺳﻴﺪﻩ ﻣﺮدم را ﺑﺪﺳﺖ ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺰدور ﺧﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮن ﺑﮑﺸﺪ‪ ،‬و هﻔﺘﺼﺪ زن ﻋﻘﺪی و ﺳﻴﺼﺪ ﺟﺎرﻳﻪ در ﺣﺮﻣﺴﺮای ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﺁﻧﺎن ﭘﻴﺮوان ﺧﺪاﻳﺎﻧﯽ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﻳﻬﻮﻩ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﭼﺸﻢ و اﺑﺮوی اﻳﻦ هﻤﺴﺮان ﺑﺮای هﺮ ﻳﮏ از ﺧﺪاﻳﺎن ﺁﻧﺎن ﭘﺮﺳﺘﺸﮕﺎهﯽ ﺑﻨﺎ‬ ‫ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭼﻨﺎن از او راﺿﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎد ﺻﺮﺻﺮ و ﺟﻦ و اﻧﺲ و ﻣﺮغ و ﻣﻮر و ﻣﺎهﯽ را در زﻳﺮ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺶ ﮔﺬارد و ﺗﺨﺖ ﺷﺎهﯽ او را ﺑﺮ دوش ﻋﻔﺮﻳﺘﺎن اﻣﮑﺎن ﻃﯽ اﻻرض دهﺪ وﺻﻴﺖ ﺣﮑﻤﺖ او را در ﺁﻓﺎق ﺑﭙﺮاﮐﻨﺪ‪ ،‬هﻤﻪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١۴‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﻌﺒﺪی ﺑﻨﺎم ﻳﻬﻮﻩ در اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﭙﺎ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺼﺖ ذراع ﻃﻮل و ﺳﯽ ذراع ارﺗﻔﺎع‬ ‫دارد و ﺳﺮاﺳﺮش زراﻧﺪود ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻬﻨﮕﺎم ﮔﺸﺎﻳﺸﺶ ﺻﺪ و ﭼﻬﻞ هﺰار ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻳﻬﻮﻩ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪:‬‬ ‫»و ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻨﺎ ﮐﺮد ﻃﻮﻟﺶ ﺷﺼﺖ ذراع و ﻋﺮﺿﺶ ﺑﻴﺴﺖ ذراع و ارﺗﻔﺎﻋﺶ ﺳﯽ ذراع ﺑﻮد‪ ،‬و ﺳﻠﻴﻤﺎن‬ ‫داﺧﻞ ﻣﺤﺮاب را ﮐﻪ ﻃﻮل و ﻋﺮض و ارﺗﻔﺎﻋﺶ ﺑﻴﺴﺖ ذراع ﺑﻮد ﺑﻪ ﻃﻼی ﺧﺎﻟﺺ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬و ﭘﻴﺶ روی ﻣﺤﺮاب‬ ‫زﻧﺠﻴﺮهﺎی ﻃﻼ ﮐﺸﻴﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻃﻼ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬و ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﻃﻼ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ و ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺬﺑﺢ را ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺶ روی‬ ‫ﻣﺤﺮاب ﺑﻮد ﺑﻪ ﻃﻼ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ و در ﻣﺤﺮاب دو ﮐﺮوﺑﯽ از ﭼﻮب زﻳﺘﻮن ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻪ ﻗﺪ هﺮ ﻳﮏ از ﺁﻧﻬﺎ دﻩ ذراع ﺑﻮد و هﺮ ﺑﺎل‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻨﺞ ذراع‪ ،‬و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻃﻼ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﺧﺎﻧﻪ را از اﻧﺪرون و ﺑﻴﺮون ﺑﻪ ﻃﻼ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬و ﺑﺠﻬﺖ در ﻣﺤﺮاب دو ﻟﻨﮕﻪ‬ ‫از ﭼﻮب زﻳﺘﻮن و ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ای ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﭘﻨﺞ ﺻﻨﻮﺑﺮ ﺑﻮد و ﺁﻧﻬﺎ را دو ﺗﺨﺘﻪ ﻟﻨﮕﻪ دوم ﻧﺎﻣﻴﺪ ﺑﻪ ﻃﻼﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﻘﺶ هﺎ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ« )ﮐﺘﺎب اول ﭘﺎدﺷﺎهﺎن‪ ،‬ﺑﺎب ﺷﺸﻢ(‪.‬‬ ‫در دوران ﮐﺸﻒ اﻣﺮﻳﮑﺎ ﺑﺪﺳﺖ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﺋﯽ هﺎ‪ ،‬در ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻤﺘﺮ از ﻳﮏ ﻗﺮن دو اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻣﺘﻤﺪن و ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﺁزﺗﮏ و اﻳﻨﮑﺎ‬ ‫در ﻣﮑﺰﻳﮏ و ﭘﺮوی ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﺗﻔﻨﮕﺪاران اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﺋﯽ ﺑﮑﻠﯽ ﻣﻨﻬﺪم ﺷﺪﻧﺪ و ﻃﺒﻖ ﺁﻣﺎر ﺧﻮد ﻣﻮرﺧﺎن اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﺳﯽ ﺗﺎ ﺻﺪ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﺮدم ﺑﻮﻣﯽ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎ در ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ژﻧﻮﺳﻴﺪ ﺗﺎرﻳﺦ ﭼﻨﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﺑﻌﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ از ﺁﻧﺎن زﻧﺪﻩ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﻃﻼهﺎﺋﯽ ﮐﻪ از اﻳﻦ ﮐﺸﺘﺎر ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ و ﺑﻪ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻃﻼ ﮐﺎری ﮐﻠﻴﺴﺎهﺎﺋﯽ رﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﻳﺎ ﻗﺒﻼ در اﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎهﺎن و اﺷﺮاف و ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﺧﻠﻮص و اﻳﻤﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺁﻧﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺎپ اﻋﻈﻢ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﯽ ﺗﺎم اﻻﺧﺘﻴﺎر‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ از ﺁﻧﺎن اﻇﻬﺎر رﺿﺎﻳﺖ ﮐﺮد و ﻧﻴﻤﯽ از ﺗﻤﺎم ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی ﮐﺸﻒ ﺷﺪﻩ و ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ را ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﮐﺸﻒ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ و ﻧﻴﻢ دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﭘﺮﺗﻘﺎل ﺑﺨﺸﻴﺪ و هﺮ دوی ﺁﻧﻬﺎ را ﻟﻘﺐ »ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺴﻴﺤﯽ« داد‪ ،‬هﻤﺎن‬ ‫ﻣﺴﻴﺢ ﮐﻪ در اﻧﺠﻴﻞ از او ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ‪» :‬هﻴﭽﮑﺲ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ هﻢ ﺑﻨﺪﻩ ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ و هﻢ ﺑﻨﺪﻩ ﻃﻼ‪«.‬‬ ‫در هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‪ ،‬در ﺳﺎل هﺎﺋﯽ ﮐﻪ در »روﺳﻴ ِﻪ ﻣﻘﺪس« ﻋﺼﺮ ﺗﺰاری روﺳﺘﺎﺋﻴﺎن ﻣﺤﺮوم از ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ هﺰار‬ ‫هﺰار در ﮐﺸﺘﺰارهﺎی ﺧﻮد ﺟﺎن ﻣﯽ ﺳﭙﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻠﻴﺴﺎهﺎی ارﺗﺪﮐﺲ ﻏﺮق ﻃﻼ و ﺟﻮاهﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ در دوران ﺧﻮد ﻣﺎ‪،‬‬ ‫رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮری ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﻓﺮﻳﻘﺎﺋﯽ ﻓﻘﻴﺮی ﭼﻮن ﺳﺎﺣﻞ ﻋﺎج ﮐﻪ درﺁﻣﺪ ﺳﺮاﻧﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺳﺎﮐﻨﺎﻧﺶ از روزی دو دﻻر ﺗﺠﺎوز‬ ‫ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬در دﻩ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﮐﺎﺗﺪرال ﺟﻬﺎن را ﺑﺎ وﺳﻌﺖ ‪ ٩٠٫٠٠٠‬ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ و ﺑﺎ ﮔﻨﺠﺎﻳﺶ ‪ ٧٠٠٠‬ﺟﺎی ﻧﺸﺴﺘﻪ‬ ‫و ‪ ١١٠٠٠‬ﺟﺎی اﻳﺴﺘﺎدﻩ و ‪ ٣٠٠٠٠٠‬ﺟﺎی ﺑﻴﺮون ﮐﻠﻴﺴﺎ و ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﮔﻨﺒﺪ ﺟﻬﺎن ﺑﺎ ‪ ١۶٠‬ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع و ‪ ٧۵٠٠‬ﻣﺘﺮ‬ ‫ﻣﺮﺑﻊ ﺁﺋﻴﻨﻪ ﮐﺎری‪ ،‬در داﺧﻞ ﭘﺎرﮐﯽ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ‪ ١٣٠‬هﮑﺘﺎر ‪ -‬ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻤﺎم وﺳﻌﺖ واﺗﻴﮑﺎن ‪ -‬ﺑﺎ هﺰﻳﻨ ِﻪ ﺳﻴﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن‬ ‫دﻻر در ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﺑﻨﺎ ﮐﺮد‪ ،‬درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ در ﻃﻮل هﻤﺎن ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﻦ ﺑﻨﺎی ﺑﯽ ﻣﺼﺮف اداﻣﻪ داﺷﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻬﺎدت ﺁﻣﺎر ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺳﻴﺼﺪ هﺰار زن و ﻣﺮد و ﮐﻮدک اﻓﺮﻳﻘﺎﺋﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان دور از ﺳﺎﺣﻞ ﻋﺎج از ﻗﺤﻄﯽ‬ ‫ﺟﺎن ﺳﭙﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻠﻄﺎن ﺣﺴﻦ دوم در ﮐﺎزاﺑﻼﻧﮑﺎ‪ ،‬ﺑﺼﻮرت ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ‪ ٣٠٠‬ﻣﺘﺮ ﻃﻮل و ‪ ١٠٠‬ﻣﺘﺮ ﻋﺮض و ‪۶٠‬‬ ‫ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع و ﺑﺎ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺎز ِﻩ اﺳﻼﻣﯽ ﺟﻬﺎن ﮐﻪ ﺑﺎ اﺣﺘﺴﺎب دﺳﺘﮕﺎﻩ ‪ Laser‬ﺑﺎﻻی ﺁن ‪ ٢٠٠‬ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع دارد ﻳﮑﯽ‬ ‫دﻳﮕﺮ از هﻤﻴﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﮏ ﮐﺎﻓﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎﺋﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻮی و ﺑﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﮋی اروﭘﺎﺋﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺣﺖ ‪ ٢٠٠٠٠‬ﻣﺘﺮ زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺳﻘﻒ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎز ﺷﺪن ﺁن و ﺻﺤﻦ‬ ‫‪ ٨٠٠٠٠‬ﻣﺘﺮی ﺁن و ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﻠﯽ ﻧﻪ هﮑﺘﺎری ﺁن و ﺑﺎ ‪ ٣٠٠٠٠٠‬ﻣﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ ﺑﺘﻮن و ‪ ۴٠٠٠٠‬ﺗﻦ ﻓﻮﻻدی ﮐﻪ در ﺁن‬ ‫ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﻣﺎﻟﯽ ﺷﺸﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر هﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﭘﻮل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺠﺎی‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﻦ ﺑﻨﺎی ﻣﻄﻠﻘًﺎ ﻏﻴﺮ ﻻزم در ﮐﺸﻮری ﮐﻪ ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﻬﺰار ﻣﺴﺠﺪ دﻳﮕﺮ دارد‪ ،‬ﺑﻤﺼﺮف اﺟﺮای ﻃﺮح هﺎی‬ ‫ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و ﺁﻣﻮزﺷﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺴﻴﺎر ﺿﺮوری ﺗﺮی در ﺧﻮد ﻣﺮاﮐﺶ ﻳﺎ ﺑﻤﺼﺮف ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﮔﺮﺳﻨﮕﺎن و‬ ‫ﻗﺤﻄﯽ زدﮔﺎن ﮐﺸﻮرهﺎی دﻳﮕﺮ اﻓﺮﻳﻘﺎﺋﯽ ﮐﻪ در هﻤﺎن ﺳﺎل هﺎی ﺑﻨﺎی اﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ ﺟﺎن ﻣﯽ ﺳﭙﺮدﻧﺪ رﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮرد ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ را ﺑﺎ هﻤ ِﻪ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﯽ هﺎ در اﻳﺮان وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ در ﻣﻮرد ﺁراﻣﮕﺎهﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺣﺘﯽ‬ ‫ﺑﻨﺎم ﺧﺪا ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻳﮑﯽ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺗﺎم اﻻﺧﺘﻴﺎر او ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﮔﺰارش ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪاﻧﺮا‬ ‫در روزﻧﺎﻣﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻬﺮان )‪ ١۶‬اﺳﻔﻨﺪ ‪ (١٣٧١‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻤﻮﺟﺐ اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻣﺮﻗﺪ و ﻣﺼﻼی اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ در‬ ‫ﺑﻬﺸﺖ زهﺮا ﺑﻨﺎﺋﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺸﺼﺪهﺰار ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻓﻀﺎی ﺳﺮ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﺴﻘﻔﯽ ﺑﻪ ﻃﻮل ﻳﮏ ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ و ﻋﺮض‬ ‫ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻢ ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﺮا در هﻴﭽﻴﮏ از دﻳﮕﺮ ﺑﻨﺎهﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﭼﻪ اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﺴﻴﺤﯽ‪ ،‬ﭼﻪ ﻳﻬﻮدی‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١۵‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫و ﭼﻪ ﻣﺬاهﺐ »ﻏﻴﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ »ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ« ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺑﻨﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫اﺻﻮﻻ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺑﻨﺎی ﻧﻮع ﺧﻮد در ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن اﺳﻼم اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ وﺳﻌﺖ ﺁن از ﻣﺠﻤﻮع وﺳﻌﺖ ﻣﺮﻗﺪ رﺳﻮل اﺳﻼم در‬ ‫ﻣﺪﻳﻨﻪ و ﻣﺮﻗﺪهﺎی ﻋﻠﯽ ﺑﻦ اﺑﻴﻄﺎﻟﺐ و ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﯽ و ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ و ﻋﻠﯽ ﺑﻦ رﺿﺎ و ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﯽ وﻋﻠﯽ اﻟﻨﻘﯽ و‬ ‫ﺣﺴﻦ ﻋﺴﮑﺮی ﻳﻌﻨﯽ هﻔﺖ اﻣﺎم ﺷﻴﻌﻪ ﮐﻪ ﺁراﻣﮕﺎﻩ هﺎی ﻣﺠﻠﻠﯽ در ﺧﺎک ﻋﺮاق و اﻳﺮان دارﻧﺪ ﻓﺮاﺗﺮ ﻣﯽ رود‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻴﺎزی ﺑﺪﻳﻦ ﻳﺎد ﺁوری ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﭼﻮن در زﻣﺎن ﺳﻠﻴﻤﺎن ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ و ﭘﺎدﺷﺎهﺎن »ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺴﻴﺤﯽ« اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ و‬ ‫ﺗﺰارهﺎی روﺳﻴﻪ ﻣﻘﺪس‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺮﻗﺪ و ﻣﺼﻼی ﻣﻄﻬﺮ ﺑﺎ ﺑﻮدﺟﻪ ای دو ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻری در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﻣﯽ ﺷﻮد‬ ‫ﮐﻪ دﺳﺖ ﮐﻢ ﻳﮏ ﺳﻮم ﻣﺮدم اﻳﺮان در زﻳﺮ ﻣﺮز ﻓﻘﺮ ﺑﺴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬و در ﺑﻘﻴﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﻧﻴﺰ ﮐﻪ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﻣﺪﻋﯽ رهﺒﺮی‬ ‫ﺁن ﺑﻮد روزاﻧﻪ هﺰاران ﮐﻮدک از ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ و ﺑﻴﻤﺎری ﺟﺎن ﻣﯽ ﺳﭙﺎردﻧﺪ‪.‬‬ ‫در هﻤﺎن زﻣﺎن اﻋﻼم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺼﻼی اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ در ﺑﻬﺸﺖ زهﺮا ﻳﮏ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻓﺎرﺳﯽ ﭼﺎپ ﺁﻟﻤﺎن ﺣﺴﺎب ﮐﺮد ﮐﻪ‬ ‫هﺰﻳﻨﻪ ای ﮐﻪ ﺑﺪﻳﻨﮑﺎر ﺑﻴﻔﺎﻳﺪﻩ و ﻣﻄﻠﻘﺎ ﻏﻴﺮ ﻻزم اﺧﺘﺼﺎص دادﻩ ﺷﺪﻩ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻤﺼﺮف ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﮑﺼﺪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﻳﺎ دﻩ هﺰار ﻣﺪرﺳﻪ‪ ،‬ﻳﺎ ﭼﻬﻞ هﺰار ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮای هﻤﺎن »ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻧﯽ« رﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ رژﻳﻢ »وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ« ﺑﺎ ادﻋﺎی ﺧﺪﻣﺖ‬ ‫ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﺪاﻧﺎن ﺑﺮ ﻣﺴﻨﺪ ﻗﺪرت ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ ...‬و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺬﮐﺮ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺎزی ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻼف ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺟﻬﺎن ﺳﺎﻣﯽ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺑﻬﺸﺖ ﺁن‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﯽ را ﻗﺎﻧﻮن راﻳﺞ ﺣﮑﻮﻣﺖ اﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺁدﻣﻴﺎن ﺑﻪ ﺁرﻣﺎن هﺎﺋﯽ واﻻ و ﻓﺪاﮐﺎری‬ ‫ﺁﻧﺎن در راﻩ اﻳﻦ ﺁرﻣﺎن هﺎ‪ ،‬در ﺣﺪ ﻗﺒﻮل داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و ﺣﺘﯽ ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ ﻣﺮگ‪ ،‬هﻴﭽﻮﻗﺖ اﻟﺰاﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﻗﻊ ﭘﺎداﺷﯽ هﻤﺮاﻩ ﻧﺒﻮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺮاﺳﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺮدﻣﯽ ﺑﻴﺸﻤﺎر در راﻩ دﻓﺎع از ﺁب و ﺧﺎک ﺧﻮد ﺑﯽ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺰدی اﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻳﺎ ﺁن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﺸﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬هﺰاران ﺷﻮاﻟﻴﻪ ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ﺑﺎ ﺷﻌﺎر ﺟﻮاﻧﻤﺮدی و ﻣﺮداﻧﮕﯽ داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ و هﺰاران دﻳﮕﺮ در‬ ‫دوران ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﺟﻨﮓ هﺎی ﺗﻦ ﺑﻪ ﺗﻦ )‪ (duel‬ﺑﻨﺎم ﺷﺮاﻓﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﺮگ رﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و ﺻﺪهﺎ هﺰار ژاﭘﻨﯽ در ﻃﻮل‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ ای ﻣﺸﺎﺑﻪ »هﺎراﮔﻴﺮی« ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ در ﻗﺮن ﻣﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﺿﺪ ﻣﺬهﺐ و‬ ‫ﺿﺪ ﺧﺪا در اﻧﻘﻼب هﺎی ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺘﯽ روﺳﻴﻪ و ﭼﻴﻦ و دﻳﮕﺮ ﮐﺸﻮرهﺎ‪ ،‬در ﺣﻤﺎﺳﻪ هﺎﺋﯽ ﭼﻮن اﺳﺘﺎﻟﻴﻨﮕﺮاد و ﻟﻴﻨﮕﺮاد‪ ،‬ﺑﺨﺎک‬ ‫اﻓﺘﺎدﻧﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ هﻴﭽﮑﺪام از ﺁﻧﻬﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻮﻋﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ اﻟﺰاﻣﺎ ﺗﻘﻮی ﺑﺎ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﺧﻮاهﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻮدا ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ و ﭼﻮن‬ ‫ﻋﺎرف ﭘﺎرﺳﯽ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﻣﺎ ز دوﺳﺖ ﻏﻴﺮ از دوﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺼﺪی ﻧﻤﯽ ﺧﻮاهﻴﻢ‬ ‫ﺣــــــﻮر و ﺟــــﻨـــﺖ ای زاهـﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺗﻮ ﺑﺎد ارزاﻧﯽ!‬ ‫* * *‬ ‫ﻣﻨﻄﻖ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ در ﺟﻬﺎن هﺎی »ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم ﻣﺸﮑﻞ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ اﻳﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﺠﺰ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻬﺸﺖ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و ﺟﺰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ اﺳﻼم راهﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﮑﻠﻴﻒ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر اﻳﻦ دو ﺁﺋﻴﻦ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺁﻣﺪﻩ و از ﺟﻬﺎن رﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد؟ از ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻧﺴﺎن هﺎ در روی زﻣﻴﻦ ﺣﺪودًا ﺳﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل و‬ ‫از ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻧﺴﺎن هﺎی هﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ Homo Sapiens‬ﮐﻪ ﺑﺸﺮ اﻣﺮوزی در ﺁﻧﺎن رﻳﺸﻪ دارد ﺳﯽ ﺗﺎ ﺳﯽ و ﭘﻨﺠﻬﺰار ﺳﺎل‬ ‫ﻣﯽ ﮔﺬرد‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺗﻤﺪن هﺎ ﻧﻴﺰ ﭘﻨﺞ ﺗﺎ هﻔﺖ هﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ از ﺁﻏﺎز ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺗﻨﻬﺎ دوهﺰار‬ ‫ﺳﺎل و از ﻇﻬﻮر اﺳﻼم ﺗﻨﻬﺎ هﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎل ﻣﯽ ﮔﺬرد‪ .‬اﮔﺮ هﻴﭽﮑﺪام از ﺁدﻣﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ دوهﺰار ﺳﺎﻟﻪ در‬ ‫روی زﻣﻴﻦ زﻳﺴﺘﻪ اﻧﺪ راهﯽ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻪ دﻟﻴﻠﯽ‪ ،‬و ﺑﺎ ﭼﻪ ﻣﺠﻮزی ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ راﻩ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ و‬ ‫ﺗﺎزﻩ در ﻣﻴﺎن ﺁدﻣﻴﺎن هﻤﻴﻦ دوهﺰار ﺳﺎﻟﻪ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ﭼﻮن ﺑﻮﻣﻴﺎن اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ ﻳﺎ اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎﺋﯽ ﻳﺎ ﻣﺮدم اﻓﺮﻳﻘﺎی ﺳﻴﺎﻩ‬ ‫اﺳﺎﺳًﺎ ﻧﺎﻣﯽ از ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻳﺎ از اﺳﻼم ﻧﺸﻨﻴﺪﻩ و ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺷﻨﺎﺋﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ اﺑﺪاﻻﺑﺎد در ﺁﺗﺶ دوزخ ﺑﺴﻮزﻧﺪ ﻳﺎ‬ ‫در ﺑﯽ ﺗﮑﻠﻴﻔﯽ ﺑﺮزخ ﺑﺴﺮ ﺑﺮﻧﺪ؟ وﻳﻞ ﮐﻴﻨﮕﺴﻠﻨﺪ ﻣﺘﻔﮑﺮ اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ در ﮐﺘﺎﺑﯽ ﮐﻪ در ارزﻳﺎﺑﯽ هﻤﻴﻦ ﻣﻌﻤﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫»اﮔﺮ ﺑﺎ ﻣﺮگ ﻋﻴﺴﯽ در روی ﺻﻠﻴﺐ ﮔﻨﺎهﮑﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از او ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ ﻳﺎ ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ رﺳﺘﮕﺎر ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺗﮑﻠﻴﻒ‬ ‫ﻏﺎرﻧﺸﻴﻨﺎن ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺗﺎرﻳﺦ و ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻧﺸﻴﻨﺎن و ﭘﻴﺮوان ﻣﺬاهﺐ ﻗﺒﻞ ازﻣﺴﻴﺢ ‪ -‬ﻣﺬاهﺒﯽ ﮐﻪ در ﺑﺮﺧﯽ از ﺟﻬﺎت هﻤﭙﺎﻳﻪ و ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫هﻢ ﻋﺎﻟﻴﺘﺮ ازﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ -‬ﭼﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد؟ ﺁﻳﺎ هﻴﭽﮑﺪام از اﻳﻦ ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ ﺁدم ﻣﺎﻗﺒﻞ ﻣﺴﻴﺢ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻧﺴﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١۶‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫و اﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎز ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺗﻌﻠﻖ ﮔﻴﺮد ﮐﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺗﻔﺎق ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ از ﺑﺨﺖ‬ ‫دﺳﺘﻴﺎﺑﯽ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ اﺑﺪی ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﺪﻩ اﻧﺪ؟«‬ ‫ﺣﺘﯽ ﺑﺮای ﻣﻮﻣﻨﺎن ﭘﺮ و ﭘﺎ ﻗﺮص ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺻﻠﺤﺎی‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﺑﺎزی هﺎی »ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻧﻪ« ﺑﺮای ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﺋﯽ ﺑﺪﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ وا ﻣﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از اﻳﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﺎزی را‬ ‫در ﮐﻤﺪی اﻟﻬﯽ داﻧﺘﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ در ﺁن ﺳﺨﻨﻮر ﺑﺰرگ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺬهﺒﯽ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﺋﯽ ﻧﻪ ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﺴﺎﻧﯽ ﭼﻮن هﻤﺮ و ﺑﻘﺮاط و ﺟﺎﻟﻴﻨﻮس و اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ را ﮐﻪ ﻋﻤﻴﻘﺎ ﻣﻮرد اﺣﺘﺮام و ﻋﻼﻗﻪ اوﻳﻨﺪ در ﺁﺗﺶ دوزخ ﺑﺴﻮزاﻧﺪ و ﻧﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻧﺒﻮدﻧﺸﺎن در ﺑﻬﺸﺖ ﺟﺎی دهﺪ‪ ،‬و ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﭘﻨﺎهﮕﺎهﯽ ﺑﻨﺎم ‪ limbo‬ﺑﺮای ﺁﻧﺎن ﻣﯽ ﺳﺎزد‬ ‫ﮐﻪ در ﻋﻴﻦ ﺁﻧﮑﻪ در دوزخ ﺟﺎی دارﻧﺪ ﺁﺗﺶ دوزخ ﺑﺪاﻧﺎن راهﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫در ﻣﻌﺘﻘﺪات اﺳﻼﻣﯽ ﺟﺎﺋﯽ ﺑﺮای ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻨﺎهﮕﺎﻩ در درون دوزخ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﮐﺴﺎﻧﯽ ﭼﻮن ﺳﻘﺮاط‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺁﻧﮑﻪ ﺁﻳﺖ اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ او را »ﻓﻴﻠﺴﻮف ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻋﻈﻴﻢ اﻟﺸﺄﻧﯽ« داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ »ﻣﺮدم را از ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ و از ﺷﺮک ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺪا ﻧﻔﯽ ﮐﺮد«‪ ،‬و ﭼﻮن اﻓﻼﻃﻮن ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ هﻤﻴﻦ ﺁﻳﺖ اﷲ »ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ اﺳﺖ و از ﺑﺰرﮔﺎن ﺣﮑﻤﺖ اﻟﻬﯽ اﺳﺖ«‪،‬‬ ‫و ﭼﻮن ﻓﻴﺜﺎﻏﻮرث ﮐﻪ »ﻋﻠﻢ اﻟﻬﻴﺎت را از ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻧﺒﯽ اﺧﺬ ﮐﺮد« ﻣﺤﮑﻮم ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن دﻳﮕﺮ ﮐﺎﻓﺮان ﺑﺮای‬ ‫هﻤﻴﺸﻪ در ﺁﺗﺶ دوزخ ﺑﺴﻮزﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻮ اﻳﻨﮑﻪ هﻴﭽﻴﮏ از ﺁﻧﺎن در دوران ﺁﺋﻴﻦ هﺎی اﺳﺎﻃﻴﺮی ﺧﻮد اﺻﻮﻻ ﻧﺎﻣﯽ از ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‬ ‫ﻳﺎ از اﺳﻼم ﻧﺸﻨﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﻌﺠﺰﻩ‪ ،‬ﮐﻪ هﺮ ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻳﻬﻮدی از ﺁن ﺑﺼﻮرت ﮔﺴﺘﺮدﻩ ای ﺑﻬﺮﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ وﻟﯽ در ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‬ ‫ﻏﻴﺮ ﻳﻬﻮدی ﺟﺎﺋﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻣﻮردی اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁن اﻳﻦ هﺮ ﺳﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ روﻳﺎروی ﺟﻬﺎن داﻧﺶ ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﮐﺎﺋﻨﺎﺗﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﮔﺮدش ﻣﻴﻠﻴﺎردهﺎ ﮐﻬﮑﺸﺎن ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﭼﻨﺎن ﻓﺮاﮔﻴﺮ و واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮﻧﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ در ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﮑﻢ دور ﺗﺴﻠﺴﻞ ﻧﻈﻢ ﺳﺮاﺳﺮ ﮐﺎﺋﻨﺎت را ﺑﺮهﻢ ﻣﯽ زﻧﺪ و دﻳﮕﺮ ﻧﻪ زﻣﻴﻨﯽ ﺑﺎﻗﯽ‬ ‫ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ و ﻧﻪ ﺁدﻣﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ هﺎ را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ و از ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺒﺮت ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻓﯽ اﻟﻤﺜﻞ ﻳﻮﺷﻊ‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮﮐﺶ ﻳﻬﻮﻩ‪،‬‬ ‫ﺑﺎ اﺷﺎرﻩ اﻧﮕﺸﺖ ﺧﻮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ را در ﺁﺳﻤﺎن از ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎز ﻣﯽ دارد ﺗﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮای ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از دﻳﺪﮔﺎﻩ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﮐﺎﺋﻨﺎﺗﯽ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ ای اﻳﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﺮاﺳﺮ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ ﺑﺮهﻢ رﻳﺰد‪،‬‬ ‫و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن ﻧﻈﻢ ﮐﻬﮑﺸﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ ﻣﺎ ﺟﺰﺋﯽ از ﺁن اﺳﺖ ﺑﻬﻢ ﺑﺨﻮرد‪ ،‬و ﭼﻨﻴﻦ اﺧﻼﻟﯽ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﻈﻢ‬ ‫ﮐﺎﺋﻨﺎﺗﯽ ﻣﻴﻠﻴﺎردهﺎ ﮐﻬﮑﺸﺎن دﻳﮕﺮ را ﻓﺮوﭘﺎﺷﺪ‪ ،‬و هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﭼﻨﺪ هﺰار ﻣﺮد و زن و‬ ‫ﮐﻮدک ﻓﻠﮑﺰدﻩ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی را در ارض ﮐﻨﻌﺎن ﺑﮑﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻌﺠﺰﻩ از هﻤﺎن ﺁﻏﺎز ﺣﺘﯽ ﻣﻮرد ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪاﻧﯽ ﺑﺰرگ از ﺧﻮد ﻣﺬاهﺐ »ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ از زﻣﺮﻩ‬ ‫ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از زﮐﺮﻳﺎی رازی و اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ و ﺑﻴﺮوﻧﯽ در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم‪ ،‬اﺳﭙﻴﻨﻮزا و ﻧﻴﻮﺗﻦ و ﻓﺮوﻳﺪ و‬ ‫اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ در دﻧﻴﺎی ﻳﻬﻮد‪ ،‬وﻟﺘﺮ و داروﻳﻦ و ﻧﻴﭽﻪ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﺑﺰرﮔﺎن ﻋﻠﻢ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﭼﻨﺪ ﻗﺮن اﺧﻴﺮ در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﺎم‬ ‫ﺑﺮد و ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺟﺎﻟﺐ رازی را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻌﺎر ﻣﺸﺘﺮک ﺁﻧﻬﺎ ﻳﺎدﺁوری ﮐﺮد ﮐﻪ داﺳﺘﺎن هﺎی ﻣﻌﺠﺰات را ﻻﻻﺋﯽ هﺎی‬ ‫ﻣﺎدرﺑﺰرﮔﺎن ﻟﻘﺐ دادﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﮔﻔﺘﻪ اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ را ﮐﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺮدن ﭼﻴﺰی ﺑﻨﺎم ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺗﻤﺴﺨﺮ و ﺗﺤﻘﻴﺮ ﮐﻠﻴﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ اﺳﺖ و ﻃﺮح ﺁن در ﺷﺄن هﻴﭻ ﻣﺬهﺐ واﻗﻌﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ارزﻳﺎﺑﯽ دﻗﻴﻘﯽ از ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻌﺠﺰﻩ را در دﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ وﻟﺘﺮ ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ دﺳﺘﺎوردهﺎی ﻓﻠﺴﻔﯽ و ادﺑﯽ »ﻗﺮن‬ ‫ﻓﺮوغ« اروﭘﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻔﻬﻮم ﻳﮏ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻧﻘﺾ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺑﻨﻴﺎدی و اﺑﺪی ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﮐﺎﺋﻨﺎت اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺪاوﻧﺪ وﺿﻊ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﺒﺎﻳﺪ و ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺾ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﺪا وﺿﻊ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد او‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺗﻌﻠﻴﻖ درﺁﻳﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺑﺮای ﭼﻪ ﺧﺪاﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ داﻧﺎ اﺳﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ را ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ داﻧﺪ ﺧﻮدش ﺁﻧﺮا‬ ‫ﻧﻘﺾ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد؟ داﻧﺎﺋﯽ ﻣﻄﻠﻖ او ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻋﻈﻴﻢ را ﺑﻪ ﮐﺎﻣﻠﺘﺮﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ درﺁوردﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫و اﮔﺮ اﺣﺘﻤﺎل ﺁن وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺁن ﻧﻘﺼﯽ ﺑﺮوز ﮐﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ وی ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺑﺮ ﺁن ﺁﮔﺎهﯽ داﺷﺘﻪ و اﻳﻦ ﻧﻘﺺ را‬ ‫ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬واﻧﮕﻬﯽ ﮐﺎرهﺎی ﺧﺪا ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ دﻟﻴﻠﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﭼﻪ دﻟﻴﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ وی‬ ‫ﺑﺮای ﻣﺪﺗﯽ ﻧﻈﻢ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻩ ﺧﻮد را ﺑﺮهﻢ ﺑﺰﻧﺪ؟ در اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻴﺰ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺎر ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺁدﻣﻴﺎن‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬وﻟﯽ در اﻳﻨﺼﻮرت ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﮐﺎر ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ هﻤﻪ ﺁدﻣﻴﺎن اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد و ﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﭼﻨﺪ ﺁدم ﻣﻌﻴﻦ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﯽ اﻳﻨﮑﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ هﻤﻪ ﮐﺎﺋﻨﺎت‪ ،‬ﮔﺮدش دﺳﺘﮕﺎهﯽ را ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ او را در ﺣﺮﮐﺖ دارد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻟﻄﻒ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٧‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﺧﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻌﻴﻦ ﺧﻮد در ﮔﻮﺷﻪ ای از اﻳﻦ ﺟﻬﺎن دارد‪ ،‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮐﻨﺪ! و ﺗﺎزﻩ اﮔﺮ ﻓﺮض ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﺧﺪا‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﻋﻄﺎی اﻣﺘﻴﺎزاﺗﯽ ﺧﺎص ﮔﺮوﻩ ﮐﻮﭼﮑﯽ از اﻧﺴﺎن هﺎ را ﺑﺮ دﻳﮕﺮان ﺑﺮﺗﺮی دهﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺿﺮورﺗﯽ دارد ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺮای اﻳﻨﮑﺎر ﺁن ﻧﻈﻤﯽ را ﮐﻪ ﺧﻮدش ﺑﺮای هﻤ ِﻪ زﻣﺎن هﺎ و ﺑﺮای هﻤ ِﻪ ﻣﮑﺎن هﺎ ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﺑﺮهﻢ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮهﻢ ﺑﺰﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺟﻮد ذرﻩ ﺑﻴﻨﯽ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺟﻮد ذرﻩ ﺑﻴﻨﯽ دﻳﮕﺮش ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺪان هﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ را ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت اﺑﺪی و ﺑﺮای هﻤﻪ ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدم ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻖ‬ ‫درﻣﯽ ﺁورم ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ از اﻳﻦ راﻩ ﺁﻧﭽﻪ ﺧﻮدم ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺁن ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪم اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻌﺠﺰﻧﻤﺎﺋﯽ ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻗﺪرت ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺸﺎن ﺿﻌﻒ او اﺳﺖ‪ ،‬و ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻣﯽ دهﻨﺪ در ﻋﻤﻞ ﺑﺪو ﺗﻮهﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﻋﻤﻼ او را ﺿﻌﻴﻒ و دﻣﺪﻣﯽ ﻣﯽ ﺷﻤﺎرﻧﺪ‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺧﺪا اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫اﺗﻘﺎﻗﺎ ﺧﻮد ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺑﺮداﺷﺖ هﺎی واﺣﺪی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎهﻢ ﺗﻮاﻓﻖ‬ ‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﺗﻠﻤﻮد هﺮ ﭼﻬﻞ ﻣﻌﺠﺰﻩ ای را ﮐﻪ در اﻧﺠﻴﻞ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺳﺤﺮ و ﺟﺎدوی ﺷﻴﻄﺎﻧﯽ ﻣﯽ داﻧﺪ‬ ‫و ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﺑﺪﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ اﻋﺪام ﺷﺪ ﮐﻪ ﺟﺎدوﮔﺮی ﻣﯽ ﮐﺮد‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻬﻤﯽ از ﻣﻌﺠﺰات‬ ‫ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﺗﮑﺮار هﻤﺎن ﻣﻌﺠﺰاﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺧﻮد ﺗﻮرات ﺑﻪ ﭘﻴﻤﺒﺮان اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﺟﻬﺎن‬ ‫اﺳﻼم ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺧﻮد ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺪﻋﯽ ﻣﻌﺠﺰﻩ ای ﻧﺸﺪﻩ و ﻗﺮﺁن دﺳﺖ ﮐﻢ در ﭘﻨﺞ ﻣﻮرد اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری از ﻓﻘﻴﻪ هﺎی ﺑﺰرﮔﻮار هﻤﭽﻨﺎن دو ﭘﺎ را در ﻳﮏ ﮐﻔﺶ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان دﻳﮕﺮ ﻣﻌﺠﺰات ﻣﺘﻌﺪد ﮐﺮدﻩ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ﮐﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﻣﻌﺠﺰاﺗﯽ زﻳﺎدﺗﺮ از هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪» :‬ﮐﺎﻓﺮان ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺁﻳﺎت و ﻣﻌﺠﺰﻩ ای ﻧﻔﺮﺳﺘﺎد؟ ﺑﺪاﻧﺎن ﺑﮕﻮ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ وﻇﻴﻔﻪ ای‬ ‫ﮐﻪ ﺗﻮ داری ارﺷﺎد ﺁﻧﻬﺎ و هﺸﻴﺎر ﮐﺮدﻧﺸﺎن اﺳﺖ« )رﻋﺪ‪ ...» ،(٧،‬و ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﺮا ﺑﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻌﺠﺰﻩ ای از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺎزل‬ ‫ﻧﻤﯽ ﺷﻮد؟ ﺑﻪ ﺁﻧﺎن ﺑﮕﻮ ﮐﻪ ﻋﻠﻢ ﻏﻴﺐ ﺗﻨﻬﺎ از ﺁن ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ« )ﻳﻮﻧﺲ‪» ،(٢٠ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﭼﺮا ﻣﻌﺠﺰاﺗﯽ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ‬ ‫او ﻓﺮود ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ؟ وﻟﯽ ﺁﻳﺎ ﺑﺮای ﺁﻧﺎن اﻳﻦ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ اﻳﻢ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﻴﺴﺖ؟« )ﻋﻨﮑﺒﻮت‪» ،(۵٠ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ )ﻣﺤﻤﺪ( ﻗﺮﺁن را ﺑﻪ ﺧﺪا اﻓﺘﺮا ﺑﺴﺘﻪ و اﻳﻦ ﮐﺘﺎب از ﺧﻮد او اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪاﻧﺎن ﺑﮕﻮ اﮔﺮ راﺳﺖ ﻣﯽ ﮔﻮﺋﻴﺪ ﺷﻤﺎ هﻢ دﻩ ﺳﻮرﻩ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁن از ﭘﻴﺶ ﺧﻮد ﺑﻴﺎورﻳﺪ و هﺮﮐﺲ را هﻢ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﻴﺪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺑﻪ ﻳﺎری ﺑﻄﻠﺒﻴﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﭘﺲ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻗﺮﺁن از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺎزل ﺷﺪﻩ اﺳﺖ« )هﻮد‪١۶ ،‬و‪ ،(١٧‬و اﮔﺮ هﻢ ﺟﻦ و اﻧﺲ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻧﻈﻴﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺮﺁن را ﻓﺮاهﻢ ﺁورﻧﺪ وﻟﻮ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ« )ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ .(٨٧ ،‬وﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻳﻦ ﺗﺄﮐﻴﺪهﺎی ﺻﺮﻳﺢ ﻗﺮﺁن‪ ،‬وﻟﯽ‬ ‫ﻓﻘﻴﻪ اﻳﺮان در ﻣﻘﺎم ﺳﺨﻨﮕﻮی هﻤﻪ ﮐﺎﺳﻪ هﺎی ﮔﺮﻣﺘﺮ از ﺁﺷﯽ ﮐﻪ از زﻣﺎن درﮔﺬﺷﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﺎ ﻋﺼﺮ ﻣﻼﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﻣﺠﻠﺴﯽ‬ ‫ﺷﻤﺎر روزاﻓﺰوﻧﯽ از ﻣﻌﺠﺰات را ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ اﻧﺪ‪ ،‬در ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار ﺧﻮد ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫»ﻣﺮﺣﻮم ﻣﺠﻠﺴﯽ در ﮐﺘﺎب ﺣﻖ اﻟﻴﻘﻴﻦ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﺑﻴﺎن ﻣﺠﻤﻠﯽ از ﻣﻌﺠﺰات ﺣﻀﺮت رﺳﻮل اﷲ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺪاﻧﮑﻪ‬ ‫ﺣﻘﺘﻌﺎﻟﯽ هﻴﭻ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی را ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻋﻄﺎ ﻧﮑﺮد ﻣﮕﺮ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺜﻞ ﺁن و زﻳﺎدﻩ ﺑﺮ ﺁﻧﺮا ﺑﺮ ﺁن ﺣﻀﺮت ﻋﻄﺎ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﻣﻌﺠﺰات ﺁن ﺣﻀﺮت را اﺣﺼﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﮐﺮد ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﻦ ﺧﻮد زﻳﺎدﻩ از هﺰار ﻣﻌﺠﺰﻩ او را در ﺳﺎﻳﺮ ﮐﺘﺐ ﺁوردﻩ ام‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫وارد ﻣﯽ ﺷﻮد در ﺑﻴﺎن ﻣﻌﺠﺰات ﺁن ﺣﻀﺮت ﺑﻄﻮر ﺗﻔﺼﻴﻞ از ﻗﺒﻴﻞ زﻧﺪﻩ ﮐﺮدﻩ ﻣﺮدﮔﺎن و ﺷﻔﺎ دادن ﺑﻴﻤﺎران و اﻳﻦ ﻧﻮع‬ ‫زﻳﺎدﻩ از ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺼﺮ ﺗﻮان ﮐﺮد‪ .‬و ﮔﻤﺎن ﻧﺪارم در ﺗﻤﺎم ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و در ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻠﻞ ﻳﻬﻮد و ﻧﺼﺎری و دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻃﻮاﻳﻒ ﮐﺴﯽ ﭘﻴﺪا ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻣﺎ و ﺷﻤﺎ هﻴﭻ ﻧﺸﻨﻴﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﮐﻮری را ﺷﻔﺎ دادﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎری را ﺧﻮب ﮐﺮدﻩ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰات ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ای ﮐﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم اﻧﺠﺎم دادﻩ و ﺧﻮد از ﺁن ﺑﯽ ﺧﺒﺮ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺁﻳﺖ اﷲ ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺁوردﻩ اﺳﺖ ﻣﺤﺪود ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا هﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﺁن‪ ،‬ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻴﻪ ﻗﺪر اول ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ‪،‬‬ ‫در »اﻟﮑﻨﺖ اﻻﻋﺘﻘﺎدﻳﻪ« ﺧﻮد ﮐﻪ اﺳﺎس ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ ﻣﮑﺘﺐ ﺷﻴﻌﻪ داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ از ﻣﻌﺠﺰات دﻳﮕﺮی ﭼﻮن ﻧﺎﻟﻪ درﺧﺖ‬ ‫ﺧﺮﻣﺎ‪ ،‬و ﺟﻮﺷﻴﺪن ﺁب از ﻣﻴﺎن اﻧﮕﺸﺘﺎن ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ‪ ،‬و ﺷﮑﺎﻳﺖ ﺷﺘﺮ ﺑﺪو‪ ،‬و ﺳﻼم ﺁهﻮ‪ ،‬و ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ ﺑﺮﻳﺎن‪ ،‬و ﻋﺮض‬ ‫ﺣﺎل ﮔﺮگ‪ ،‬و اﻟﺘﻤﺎس ﺳﻮﺳﻤﺎر‪ ،‬و راﻩ رﻓﺘﻦ ﺳﻨﮓ و ﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪدی از هﻤﻴﻦ روال ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬ﺁﻳﺖ اﷲ‬ ‫ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﺎ ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ هﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪاﻧﯽ ﭼﻮن رازی و راوﻧﺪی و ﺑﻴﺮوﻧﯽ و اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ در اﻧﮑﺎر ﻣﻌﺠﺰﻩ و در رد‬ ‫ادﻋﺎهﺎی ﮐﺴﺎﻧﯽ ﭼﻮن ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬در ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار ﺧﻮد اﻳﻦ اﻧﮑﺎر ﻣﻌﺠﺰﻩ را ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺮﻓﻨﺪی از ﺟﺎﻧﺐ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاران‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ ﺑﻬﺎﺋﯽ ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻗﺪرت ﻣﻌﺠﺰﻩ ﮐﺮدن ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ و از هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﻨﮑﺮ ﺁن ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪:‬‬ ‫»ﻣﻴﺮزا اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﯽ در ﮐﺘﺎب ﺧﻮد ﺑﻨﺎم ﻓﺮاﺋﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﺮای ﺗﺮوﻳﺞ ﻣﺬهﺐ ﺑﺎب و ﺑﻬﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻨﮑﺮ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺷﺪﻩ و‬ ‫ﮐﻼم هﻤﻪ اﻳﻦ ﻳﺎوﻩ ﺳﺮاﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻌﺠﺰات را اﻧﮑﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻﻟﺸﺎن ﺑﯽ ﮐﻢ و ﮐﺎﺳﺖ از ﺁن ﮐﺘﺎب اﺳﺖ‪ ،‬و ﻋﻠﺖ اﻧﮑﺎر‬ ‫ﮐﺮدن اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﯽ ﮐﺮاﻣﺖ و ﻣﻌﺠﺰات را اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﻮن دﺳﺖ ﺑﺎب و ﺑﻬﺎء از ﺁن ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺑﻮد از اﻳﻨﺠﻬﺖ ﭼﺎرﻩ‬ ‫ﻧﺪﻳﺪﻧﺪ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﻌﺠﺰات را ﻳﮑﺴﺮﻩ اﻧﮑﺎر ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﮐﺴﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻧﮑﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٨‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫دﻳﻦ و داﻧﺶ‬ ‫دﺷﻤﻨﯽ ﺑﺎ هﺮﮔﻮﻧﻪ داﻧﺸﯽ ﮐﻪ ﭘﺎ از ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﻣﺬهﺐ ﻓﺮاﺗﺮ ﮔﺬارد از ﻣﻤﻴﺰات اﺻﻮﻟﯽ هﺮ ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ »ﺗﻮﺣﻴﺪی«‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻔﻬﻮم اﻳﻦ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻦ‪ ،‬ﺗﺮدﻳﺪ در اﺻﺎﻟﺖ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺁن واﻗﻌﺖ هﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ و اﺑﺪی‬ ‫اﻋﻼم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻮرات ﺧﺪاوﻧﺪ اﺻﻮﻻ در ﺑﺮاﺑﺮ داﻧﺶ و داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺟﺒﻬﻪ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد و ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﺣﮑﻤﺖ‬ ‫ﺣﮑﻴﻤﺎن را ﺑﺎﻃﻞ و داﻧﺶ داﻧﺸﻮران را ﺗﺒﺎﻩ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد« )ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس رﺳﻮل‪ ،‬رﺳﺎﻟﻪ اول ﺑﻪ ﻗﺮﻧﺘﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎب اول‪.(١٩ ،‬‬ ‫در ﺟﻬﺎن ﻳﻬﻮد اﺻﻮﻻ ﻣﺴﺌﻠﻪ ای ﺑﻨﺎم ﻋﻠﻢ ﻣﻄﺮح ﻧﺒﻮدﻩ و ﺑﻪ ﭼﻴﺰی ﺟﺰ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﻔﻮذ ﻳﻬﻮﻩ و ﮐﺎهﻨﺎن ﻣﻌﺒﺪ او‬ ‫ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻣﺒﺬول ﻧﻤﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﻋﻮض ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻨﮑﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﭘﻬﻨﺎور رم و‬ ‫ﻓﺮهﻨﮓ هﺎی ﺷﮑﻮﻓﺎی ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ و ﻻﺗﻴﻨﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد از ﺁﻏﺎز ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ روﻳﺎروﺋﯽ داﻧﺶ و ﻣﺬهﺐ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﭘﻴﺶ از‬ ‫ﻇﻬﻮر اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ اﻳﻦ هﺮ دو ﺗﻤﺪن ﻏﻴﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪی دﺳﺘﺎوردهﺎی ﻓﺮاواﻧﯽ در هﻤﻪ رﺷﺘﻪ هﺎی ﻋﻠﻤﯽ و هﻨﺮی و ﻓﻠﺴﻔﯽ داﺷﺘﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺎ ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻤﯽ ﺁﻣﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﭼﺎر ﮐﻠﻴﺴﺎ از هﻤﺎن زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪ ﮐﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﺮ هﺮﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻠﻤﯽ در ﺧﺎرج از ﺁﻧﭽﻪ ﺧﻮد ﻣﺠﺎز ﻣﯽ داﻧﺴﺖ ﻟﮕﺎم ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ ﺑﺮهﺎن ﻗﺎﻃﻊ ﺗﮑﻔﻴﺮ و ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺁﺗﺶ ﮐﻪ دﻳﻮان‬ ‫ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ )اﻧﮑﻴﺰﻳﺴﻮن( ﻳﮑﯽ از ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻈﺎهﺮ ﺁن ﺑﻮد ﺑﻪ اﻗﺘﺪای ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس »داﻧﺶ داﻧﺸﻤﻨﺪان را ﺗﺒﺎﻩ‬ ‫ﮐﻨﺪ‪«.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ﭘﺎپ ﮔﺮﮔﻮرﻳﻮی ﻣﻠﻘﺐ ﺑﻪ ﮐﺒﻴﺮ در ﻧﺎﻣﻪ ای ﺧﻄﺎب ﺑﻪ اﺳﻘﻒ ﺷﻬﺮ ﭘﻮاﺗﻴﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﻪ ﻣﻦ ﭼﻴﺰی را ﮔﺰارش دادﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﺗﺬﮐﺮ ﺁن هﻢ ﺑﺮاﻳﻢ ﺷﺮم ﺁور اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ در ﺣﻮزﻩ ﻣﺬهﺒﯽ ﺗﻮ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ‬ ‫اﻓﺮاد زﺑﺎن ﻻﺗﻴﻦ ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮای ﻣﻦ ﻣﺎﻳﻪ ﺗﺄﺳﻒ و ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻋﻤﻴﻖ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا زﺑﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺳﺘﺎﻳﺶ ژوﭘﻴﺘﺮ‬ ‫ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮای ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺎ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ «.‬ﭘﺎپ اﻋﻈﻢ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ وﻇﻴﻔﻪ ای‬ ‫ﺷﺮﻋﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ در ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺗﻤﺎم ﺁﺛﺎر ﻋﻠﻤﯽ دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم ﮐﻪ ﺑﻪ ﻻﺗﻴﻨﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﻃﺒﻌﺎ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺁﺛﺎر ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺪﻳﻦ زﺑﺎن ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺪﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﺪﻳﻦ زﺑﺎن از‬ ‫ﺧﺪاﺋﯽ ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺧﺪای ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ )ﮐﻪ در ﺁﻧﺰﻣﺎن اﺻﻮﻻ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد( ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻨﻄﻘﯽ اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻪ ﭘﺎپ ﮔﺮﮔﻮرﻳﻮ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻨﻄﻖ ﻣﻘﺪس هﻤﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻦ اوﮔﻮﺳﺘﻦ‪ ،‬ﻗﺪﻳﺲ ﻣﻌﺮوف ﻗﺮن‬ ‫ﭘﻨﺠﻢ در هﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﺪﻳﻬﯽ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ در ﺑﻬﺸﺖ ﺟﺰ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺒﺮی ﮐﻪ زﺑﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﮐﺮد‪،‬‬ ‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ در ﺳﺎل هﺎی ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬رواﻳﺖ ﺣﺴﻨﻴﻦ هﻴﮑﻞ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪار و روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻣﺼﺮی در ﻧﻘﻞ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ اش‬ ‫ﺑﺎ ﺁﻳﺖ اﷲ ﻣﻨﺘﻈﺮی در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎل ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺁﻳﺖ اﷲ از اﻳﻨﮑﻪ او ﺑﺎ ﻓﺮد دﻳﮕﺮی در ﺣﻀﻮر وی ﺑﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ‬ ‫ﺣﺮف ﻣﯽ زدﻩ ﻧﺎراﺿﯽ ﺷﺪﻩ و ﺑﺪو ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﮕﺮ ﻧﻤﯽ داﻧﺪ زﺑﺎن ﺣﻮرﻳﺎن ﺑﻬﺸﺘﯽ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ اﺳﺖ و ﻳﮏ ﻣﺴﻠﻤﺎن‬ ‫ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ زﺑﺎن ﮐﻔﺎر ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﮐﻨﺪ؟‬ ‫در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎل هﺎی هﺰارﻩ دوم‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎری از ﮐﺴﺎﻧﻴﮑﻪ ﺑﺎ ﻋﻠﻮم ﻣﺤﺪود ﺁﻧﺰﻣﺎن ﺳﺮ و ﮐﺎر داﺷﺘﻨﺪ در ﻣﺠﻤﻊ ﺳﺮان ﮐﻠﻴﺴﺎ‬ ‫ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺷﺪﻧﺪ و در ﺁﺗﺶ ﺳﻮﺧﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١١٧٠‬اﺳﻘﻒ ﺷﻬﺮ ﺑﺰاﻧﺴﻮن ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺪاﻧﺪ داﻧﺸﻤﻨﺪاﻧﯽ ﮐﻪ در‬ ‫دﺳﺘﮕﺎﻩ او ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻋﻠﻢ ﺧﻮد را از ﻣﺴﻴﺢ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ اﻧﺪ ﻳﺎ از ﺷﻴﻄﺎن‪ ،‬از ﻳﮏ ﻣﺘﺨﺼﺺ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ارواح ﮐﻤﮏ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ‬ ‫او ﺷﻴﻄﺎن را ﻓﺮﻳﺐ دادﻩ و واﻗﻊ اﻣﺮ را از وی درﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬و ﭼﻮن اﻳﻦ راﺑﻂ ارواح ﭘﯽ ﺑﺮد ﮐﻪ اﻳﻨﺎن ﺷﺎﮔﺮدان ﺷﻴﻄﺎﻧﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﺎﻟﻴﺠﻨﺎب ﺑﺎ وﺟﺪان ﺁﺳﻮدﻩ دﺳﺘﻮر داد ﮐﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ را در ﺁﺗﺶ ﺑﺴﻮزاﻧﻨﺪ‪ .‬ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺁن ﻳﮏ اﺳﺘﺎد داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﺎزﻩ‬ ‫ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪ ِﻩ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻨﺎم داوﻳﺪ دﻳﻨﺎن را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁزﻣﺎﻳﺶ هﺎﺋﯽ ﻓﻴﺰﻳﮑﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻬﻤﻴﻦ ﮔﻨﺎﻩ ﻣﺮﺗﺪ داﻧﺴﺘﻨﺪ و در ﺁﺗﺶ‬ ‫اﻓﮑﻨﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻃﻮل ﻗﺮوﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ اروﭘﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺑﺎ رژﻳﻢ هﺎی ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ادارﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﻋﻠﻢ ﻧﻴﺰ از ﻃﺮف ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ‬ ‫در اﻧﺤﺼﺎر ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﻣﺪ و ﺗﻨﻬﺎ از ارادﻩ ﺧﺪاوﻧﺪی ﻣﺎﻳﻪ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺸﺮ را در ﺁن ﺣﻖ‬ ‫دﺧﺎﻟﺘﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻼﻳﺎﺋﯽ ﭼﻮن وﺑﺎ و ﻃﺎﻋﻮن ﭘﻴﺎﻣﺪهﺎی ﺧﺸﻢ اﻟﻬﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻧﺠﺎت از ﺁﻧﻬﺎ را‬ ‫در دﻋﺎ و ﺗﻮﺑﻪ و دادن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺟﺴﺖ و ﻧﻪ در ﻋﻠﻢ و ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮاﺳﺖ اﻟﻬﯽ ﮐﺎری از دﺳﺘﺶ ﺑﺮ ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٩‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫روﻳﺎروﺋﯽ واﻗﻌﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎ و داﻧﺶ در دوران رﻧﺴﺎﻧﺲ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﺁﻏﺎز ﺷﺪ ﮐﻪ ﮔﺮوهﯽ از داﻧﺸﻤﻨﺪان اروﭘﺎﺋﯽ )ﮐﭙﺮﻧﻴﮏ در‬ ‫ﻟﻬﺴﺘﺎن‪ ،‬ﮐﭙﻠﺮ در ﺁﻟﻤﺎن‪ ،‬ﺗﻴﮑﻮ ﺑﺮاهﻪ در داﻧﻤﺎرک‪ ،‬ﺟﻮرداﻧﻮ ﺑﺮوﻧﻮ و ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ در اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ( ﺑﻪ ﭘﮋوهﺶ هﺎﺋﯽ در ﻣﺴﺎﺋﻞ‬ ‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻣﻴﻦ و ﺁﺳﻤﺎن و واﻗﻌﻴﺖ هﺎی ﻧﺠﻮﻣﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس و در ﻃﻮل‬ ‫ﻗﺮون ﺣﻘﺎﻳﻘﯽ ﻣﺴﻠﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﻤﯽ ﮐﺮد‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻼﺷﯽ ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﺎن در ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﻳﮋﻩ در اﻳﺮان و‬ ‫اﻧﺪﻟﺲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﯽ در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺴﻞ ﺗﺎزﻩ داﻧﺸﻮران اروﭘﺎﺋﯽ ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﺁﻣﺪﻧﺪ دﻧﻴﺎی اﺳﻼﻣﯽ دوران اﻧﺤﻄﺎط‬ ‫ﻋﻠﻤﯽ ﺧﻮد را ﺁﻏﺎز ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد و دﻳﮕﺮ در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺳﻬﻤﯽ در اﻳﻦ ﺗﻼش ﻧﻮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻊ رﺳﻤﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺗﺎ ﺁن زﻣﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺗﮑﻴﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺼﻮرت ﺑﺴﺘﺮی ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺮﮐﺰ ﺛﻘﻞ ﮐﺎﺋﻨﺎت‬ ‫اﺳﺖ و ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ و ﺳﺘﺎرﮔﺎن هﻤﻪ در ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ واﺣﺪ ﺟﺎی دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دور ﺁن در ﮔﺮدش اﺳﺖ‪ ،‬و ﭼﻮن اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ‬ ‫ﺑﺎ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻧﺠﻮﻣﯽ اﻓﻼﻃﻮن و ارﺳﻄﻮ و ﺑﺎ ﺗﺌﻮری هﺎی ژﺋﻮﻓﻴﺰﻳﮑﯽ ﺑﻌﺪی ﺑﻄﻠﻤﻴﻮس ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ ،‬ﮐﻠﻴﺴﺎ ﻓﺮﺿﻴﻪ ارﺳﻄﻮ‬ ‫را هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﻮراﺗﯽ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺷﺶ روزﻩ زﻣﻴﻦ و ﺁﺳﻤﺎن ﻓﺮﺿﻴﻪ رﺳﻤﯽ ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﭘﮋوهﺶ هﺎی‬ ‫ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻧﻮرﺳﻴﺪﻩ را‪ ،‬هﻤﺎﻧﻨﺪ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮهﺎی ﻓﻠﺴﻔﯽ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﭼﻮن ﺑﻴﮑﻦ و دﮐﺎرت و اﺳﭙﻴﻨﻮزا ﺑﺪﻋﺖ هﺎی‬ ‫ﻋﻠﻤﯽ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺁﺷﮑﺎری ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺧﺸﻢ ﮐﻠﻴﺴﺎ را ﺑﺮﻣﯽ اﻧﮕﻴﺨﺖ‪ ،‬زﻳﺮا در ﺻﻮرت اﺛﺒﺎت اﻳﻦ ﺑﺪﻋﺖ هﺎ‪ ،‬اﺻﺎﻟﺖ‬ ‫ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن اﺻﺎﻟﺖ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺶ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮی هﺎی ﮐﻠﻴﺴﺎ در اﻳﻦ‬ ‫راﺳﺘﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ هﺎی ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﺒﺎر ﺁورد ﮐﻪ از ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﺟﻮرداﻧﻮ ﺑﺮوﻧﻮ و از ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﻮرداﻧﻮ ﺑﺮوﻧﻮ‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪ‪ ،‬رﻳﺎﺿﻴﺪان‪ ،‬ﻣﺘﻔﮑﺮ و ﻓﻴﻠﺴﻮف اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﺋﯽ ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدهﻢ‪ ،‬ﮐﻪ درﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﺳﺘﺎد ﮐﻠﮋدوﻓﺮاﻧﺲ‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ و داﻧﺸﮕﺎﻩ اﮐﺴﻔﺮد اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻧﻴﺰﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺮم اﻳﻨﮑﻪ ﮐﺎﺋﻨﺎت را ﻧﺎﻣﺤﺪود ﻣﯽ داﻧﺴﺖ و ﻧﻈﺮﻳﻪ ﮐﭙﺮﻧﻴﮏ را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﺮد‬ ‫ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺮﻩ زﻣﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دور ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﻧﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ دور زﻣﻴﻦ‪ ،‬و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﻪ وﺟﻮد ﺧﻮرﺷﻴﺪهﺎ و‬ ‫ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ هﺎی ﺷﻤﺴﯽ دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد‪ ،‬از ﺟﺎﻧﺐ دﻳﻮان ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ )اﻧﮑﺰﻳﺴﻴﻮن( ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﻧﺪﻳﻖ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﭼﻮن در ﻋﻴﻦ ﺗﺄﻳﻴﺪ اﻋﺘﻘﺎد ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻗﺒﻮل اﻳﻨﮑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﺮﮐﺰ ﮐﺎﺋﻨﺎت اﺳﺖ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﺑﻪ رای‬ ‫دادﮔﺎﻩ ﺷﻬﺮ رم ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺷﺪ و زﻧﺪﻩ در درون ﺷﻌﻠﻪ هﺎی ﺁﺗﺶ ﺟﺎن ﺳﭙﺮد‪.‬‬ ‫اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ از او ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ اﺧﺘﺮ ﺷﻨﺎس ﻧﺎﻣﯽ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ و ﻣﺨﺘﺮع دورﺑﻴﻦ ﻧﺠﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺷﺪ در هﻔﺘﺎد ﺳﺎﻟﮕﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ داوران‬ ‫دادﮔﺎﻩ اﻧﮑﻴﺰﻳﺴﻴﻮن زاﻧﻮ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ زﻧﺪ و دﺳﺖ ﺑﺮ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﮕﺬارد و ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎد ﮐﻨﺪ ﮐﻪ از ﻋﻘﻴﺪﻩ ﮐﻔﺮ ﺁﻣﻴﺰ ﺧﻮد ﻣﺒﻨﯽ‬ ‫ﺑﺮ اﻳﻨﮑﻪ زﻣﻴﻦ ﺳﺎﮐﻦ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﻪ دور ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬و ﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ دور زﻣﻴﻦ ﺑﮕﺮدد‪ ،‬ﺗﻮﺑﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ و‬ ‫ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﮐﻠﻴﺴﺎ هﺮﮐﺲ دﻳﮕﺮ را هﻢ ﺷﺎﺋﺒﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺪﻋﺘﯽ در ﻣﻮرد او ﺑﺮود و وی ﺑﺮ ﺁن اﻃﻼع داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ دﻳﻮان‬ ‫ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻣﻘﺪس ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺰای ﺧﻮد ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﻣﻨﻄﻖ اﺳﺎﺳﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎ در رد ﻓﺮﺿﻴﻪ ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪا اول زﻣﻴﻦ را ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻌﺪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ را‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ وﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﻤﻨﻈﻮر ﮐﺸﺘﺎر ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ را ﺑﺎ اﺷﺎرﻩ دﺳﺖ از‬ ‫ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎز داﺷﺖ و ﻧﻪ زﻣﻴﻦ را‪ .‬ﻣﺎﺟﺮای ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻒ ﻣﺒﺎرزﻩ ﻣﺬهﺐ ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺣﻘﻴﻘﺘﯽ را در‬ ‫ﺧﺎرج از ﭼﻬﺎرﭼﻮب »ﻣﺘﻮن ﻣﻘﺪس« ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﻨﺪ و اﻳﻦ ﻃﺒﻌًﺎ از دﻳﺪﮔﺎﻩ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﮐﻔﺮ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ ﺁﻣﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ‪ -‬و ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ‪ ٣۶٠‬ﺳﺎل ‪ -‬ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ در ‪ ٣١‬اﮐﺘﺒﺮ ‪ ١٩٩٢‬از زﺑﺎن ﭘﺎپ اﻋﻈﻢ ﺧﻮد در ﺁﮐﺎدﻣﯽ ﻋﻠﻮم‬ ‫واﺗﻴﮑﺎن رﺳﻤﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﮐﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻣﻘﺪس اﺷﺘﺒﺎﻩ ﮐﺮدﻩ و ﺣﻖ ﺑﺎ ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ هﻤﻴﻦ ﮐﻠﻴﺴﺎ‬ ‫هﻨﻮز ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ اﻋﺎدﻩ ﺣﻴﺜﻴﺖ از ﺟﻮرداﻧﻮ ﺑﺮوﻧﻮ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺮﻣﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ در ﺁﺗﺶ ﺳﻮزاﻧﻴﺪﻩ ﺷﺪ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺒﺎرزﻩ ﮐﻠﺴﻴﺎ ﺑﺎ ﺟﻬﺎن داﻧﺶ ﻃﺒﻌًﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻈﻢ ﮐﺎﺋﻨﺎت و ﺑﯽ ﭘﺎﻳﮕﯽ ﺁﺷﮑﺎر اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺗﻮراﺗﯽ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ‬ ‫ﻣﺤﺪود ﻧﺸﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻋﺼﺮ ﻧﻮﺁوری هﺎی ﺟﻬﺎن داﻧﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﺎﺟﺮای ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﻴﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺌﻮری »ﺟﺎذﺑﻪ« ﻧﻴﻮﺗﻦ ﮐﻪ ﺻﺪ ﺳﺎل ﭘﺲ از ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ ﺑﺼﻮرت ﻳﮑﯽ از ﻋﺎﻟﻴﺘﺮﻳﻦ دﺳﺘﺎوردهﺎی داﻧﺶ ﺑﺸﺮی ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻮرد هﻤﺎن اﻧﺪازﻩ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ‪ ،‬زﻳﺮا در ﺗﺌﻮری ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺗﻮازن ﮐﺎﺋﻨﺎت‬ ‫ﺗﺎﺑﻊ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺎذﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ از ﻧﻈﺮ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﻳﻦ ﺗﻮازن ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻮد و‬ ‫هﻴﭻ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در ﺑﻴﺮون از ﺁن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر اﻳﻦ ﺗﺌﻮری ﻧﻴﺰ از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﻠﻴﺴﺎ »ﺗﺠﻠﯽ ﺗﺎزﻩ ای از ﮔﻤﺮاهﯽ هﺎی‬ ‫ﺷﻴﻄﺎﻧﯽ« و ﺧﻮد ﻧﻴﻮﺗﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺷﻴﻄﺎن ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮﺿﻴﻪ »ﺗﮑﺎﻣﻞ« داروﻳﻦ در ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻦ هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﺸﻢ ﮐﻠﻴﺴﺎ‬ ‫را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﺎهﻴﺖ اﻟﻬﯽ ﻧﻮع اﻧﺴﺎن ﺑﻮد ﮐﻪ از ﺑﻴﺦ و ﺑﻦ ﻣﻮرد ﺳﺌﻮال ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺁدم ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ او را‬ ‫ﺑﺼﻮرت ﺷﺨﺺ ﺧﻮدش ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ و ﮔﻞ ﺳﺮﺳﺒﺪ ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ داﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺣﺪ ﻳﮑﯽ از اﻧﻮاع ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﻴﻤﻮن ﺗﻨﺰل‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢٠‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ﺷﻮرای ﮐﻠﻴﺴﺎﺋﯽ »ﮐﻠﻦ« در ﺳﺎل ‪ ١٨۶٠‬ﻓﺮﺿﻴﻪ داروﻳﻦ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻨﺪ ﻣﻮرد ﻧﻔﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ‬ ‫ﮐﺸﻴﺸﺎن هﻤﻪ ﮐﺸﻮرهﺎ دﺳﺘﻮر ﺑﺴﻴﺞ ﻋﻠﻴﻪ اﻳﻦ ﺑﺪﻋﺖ ﺷﻴﻄﺎﻧﯽ دادﻩ ﺷﺪ‪ .‬ﮐﻨﺴﺘﺎﻧﺘﻴﻦ ﺟﻴﻤﺰ‪ ،‬ﻣﻐﺮ ﻣﺘﻔﮑﺮ ﮐﻠﻴﺴﺎ در ﮐﺘﺎب‬ ‫»ﻣﻮﺳﯽ و داروﻳﻦ« ﺧﻮد داروﻳﻦ را هﻤﺎن دﺟﺎل ﻣﻮﻋﻮد داﻧﺴﺖ ﮐﻪ زودﺗﺮ از ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻘﺮر ﻇﻬﻮر ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻠﻴﺴﺎی‬ ‫واﺗﻴﮑﺎن ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ای رﺳﻤﯽ ﺻﺎدر ﮐﺮد ﮐﻪ‪» :‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻗﺒﻮل ﮐﺮد ﮐﻪ در ﻣﻴﺎن اﺟﺪاد ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﻳﮏ ﻣﻴﻤﻮن وﺟﻮد‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟« در ﺧﻮد اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﮐﻠﻴﺴﺎی ﺁﻧﮕﻠﻴﮑﺎن ﻋﻠﻴﻪ داروﻳﻨﻴﺴﻢ اﻋﻼم ﺑﺴﻴﺞ ﮐﺮد و ﺗﺌﻮری او را ﺣﻴﻠﻪ ﺗﺎزﻩ ﺷﻴﻄﺎن‬ ‫ﻧﺎﻣﻴﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ هﻢ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ‪ ،‬هﻢ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن و هﻢ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﺁﻧﮕﻠﻴﮑﺎن داروﻳﻦ را ﺗﮑﻔﻴﺮ و ﻣﺤﮑﻮم‬ ‫ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤ ِﻪ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻴﺰ واﺗﻴﮑﺎن در ﺳﺎل ‪ ١٩٩۶‬ﺧﻮد را ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ از اﻋﺘﺮاف ﺑﺪﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ دﻳﺪ ﮐﻪ‪» :‬در‬ ‫ﻓﺮﺿﻴﻪ داروﻳﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻣﻮاردی از ﺣﻘﻴﻘﺖ وﺟﻮد دارد!«‬ ‫از ﻗﺮن هﻔﺪهﻢ ﺗﺎ ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ هﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎس درﺑﺎرﻩ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮی هﺎ در ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺑﺴﻴﺎری‬ ‫از ﺑﻴﻤﺎری هﺎ ﻣﻄﺮح ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﻮرد ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﭘﻴﮕﻴﺮ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬زﻳﺮا از ﻧﻈﺮ ﮐﻠﻴﺴﺎ هﻤﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری هﺎ زادﻩ ﮔﻨﺎهﺎن‬ ‫ﺑﺸﺮ ﺑﻮد و ﮐﻨﺠﮑﺎوی درﺑﺎرﻩ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ هﻨﮕﺎم ﮔﻨﺎﻩ ﺁدم و ﺣﻮا در ﺑﻬﺸﺖ اﻧﻮاع دردهﺎ را‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻮع اﻧﺴﺎن وﻋﺪﻩ دادﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﮐﻔﺮی ﺁﺷﮑﺎر ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﻣﺪ‪ .‬ﻓﻴﺰﻳﮑﺪان و ﭘﺰﺷﮏ هﻠﻨﺪی‪ ،‬وان ﻟﻴﻮوﻧﻬﻮک‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ‬ ‫ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﮔﺰارش ﻋﻠﻤﯽ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ در ﻃﻮل ﺳﺎل هﺎ ﺑﻪ روﻳﺎل ﺳﻮﺳﺎﻳﺘﯽ ﻟﻨﺪن اراﺋﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻪ هﻴﭽﮑﺪام از ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫اﺛﺮی دادﻩ ﻧﺸﺪ‪ ،‬و در هﻤﺎن ﻣﺪت هﺰاران ﻧﻔﺮ از ﺑﻴﻤﺎری هﺎی ﻋﻔﻮﻧﯽ ﺟﺎن ﺳﭙﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻴﮑﺮب ﻓﻘﻂ در ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎل‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺑﻄﻮر ﺟﺪی ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺟﺮﺋﺖ ﮐﺮدﻧﺪ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻏﻴﺮ از ﮔﻨﺎﻩ را در‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری از ﺑﻴﻤﺎری هﺎی ﻋﻔﻮﻧﯽ ﺑﻄﻮر ﺟﺪی ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار دهﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ اﻳﻦ ﺑﺎر اﺷﮑﺎل ﺗﺎزﻩ ای ﺑﻤﻴﺎن ﺁﻣﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺴﻴﺎری‬ ‫از ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ اﻇﻬﺎر ﻋﻘﻴﺪﻩ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻠﻘﻴﺢ واﮐﺴﻦ ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﺑﺮوز ﺑﻴﻤﺎری ﻧﻮﻋﯽ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ هﺎی اﻟﻬﯽ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و در ﺗﺄﻳﻴﺪ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﭘﺎپ ﻟﺌﻮن ﺳﻴﺰدهﻢ رﺳﻤًﺎ ﻋﻠﻴﻪ واﮐﺴﻴﻨﺎﺳﻴﻮن ﻓﺘﻮا ﺻﺎدر ﮐﺮد‪ .‬در ﺁﻏﺎز هﻤﺎن ﻗﺮن ﮐﻠﻴﺴﺎ اﻋﻼم‬ ‫ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﺮای ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺁﺑﻠﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺳﺖ زﻳﺮا ﮐﻪ اﮔﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮدش هﺮﮐﺲ را ﺑﺨﻮاهﺪ‬ ‫از ﺁﺑﻠﻪ ﻣﺼﻮن ﻧﮕﺎﻩ ﻣﯽ دارد‪ ،‬و اﮔﺮ اﻣﺮاﺿﯽ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ را ﺟﺰو ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﻨﻈﻮر داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺸﺮ ﺣﻖ ﻓﻀﻮﻟﯽ‬ ‫در ﮐﺎر ﺧﺪا را ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺎ ﭘﻴﺮوی از ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ اﭘﻴﺪﻣﯽ وﺑﺎی ﺳﺎل ‪ ١٨٣٢‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﺗﻠﻔﺎت ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺁﻧﺮا‬ ‫ﻣﺠﺎزات اﻟﻬﯽ ﺑﻤﻨﺎﺳﺒﺖ اﻧﻘﻼب ﺁزادﻳﺨﻮاهﺎﻧﻪ ﺳﺎل ‪ ١٨٣٠‬اﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻟﻐﻮ ﺑﺴﻴﺎری از اﻣﺘﻴﺎزات ﻣﺬهﺒﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺴﺎب ﺁورد‪.‬‬ ‫در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺻﻮﻣﻌﻪ ﻧﺸﻴﻨﺎن ﺑﺮﻧﻮ )در ﺟﻤﻬﻮری ﮐﻨﻮﻧﯽ ﭼﮏ( ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﮔﺮﮔﻮر ﻣﻨﺪل ﻳﮑﯽ از‬ ‫هﻤﮑﺎراﻧﺸﺎن را ﮐﻪ ﺣﺎوی ﺑﺮرﺳﯽ هﺎی ﻋﻠﻤﯽ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻟﻪ او درﺑﺎرﻩ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﻮرات ﺑﻮد ﭘﺲ از ﻣﺮگ وی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﮐﻔﺮ ﺁﻣﻴﺰ ﺳﻮزاﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﯽ هﺎ ﻧﺤﻮﻩ رﺷﺪ ﻧﺨﻮد ﻓﺮﻧﮕﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻮاﻧﻴﻦ ژﻧﺘﻴﮏ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻣﻨﺪرﺟﺎت ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺗﺼﺮﻳﺢ داﺷﺖ ﮐﻪ هﻤﻪ ﮔﻴﺎهﺎن و ﻣﻴﻮﻩ هﺎ را ﺧﺪاوﻧﺪ درﻋﺮض‬ ‫ﻳﮑﺮوز و ﺑﺪون اﻳﻨﮑﻪ ﺳﺨﻨﯽ از ﻗﺎﻧﻮن وراﺛﺖ درﻣﻴﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ اﺳﺖ و ﺻﺤﺒﺖ از وراﺛﺖ ﻧﻮﻋﯽ دﺧﺎﻟﺖ در ﮐﺎر ﺧﺪا‬ ‫ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻧﻴﻤﻪ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﭘﺎپ ﮔﺮﮔﻮرﻳﻮی ﺳﻴﺰدهﻢ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺻﺤﺒﺖ از ﺁزادی ﺗﻔﮑﺮ در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺪﻋﺘﯽ ﺑﮑﻠﯽ ﺑﯽ ﻣﻌﻨﯽ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻄﻌﺎ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﻮد‪ ،‬و ﻋﻠﻢ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪان ﺑﺎ ﻧﻈﺮ اﺣﺘﻴﺎط ﻧﮕﺮﻳﺴﺖ‪ «.‬در هﻤﺎن زﻣﺎن‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺪرﻳﺲ ﻋﻠﻮم ﻣﺪرن ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﮐﻠﻴﺴﺎ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺪارس ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ اروﭘﺎ ﺣﺬف ﺷﺪ‪ ،‬و ﮐﻠﻴﺴﺎ هﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ‬ ‫اﻧﻘﻼب ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﻌﺎر ﺁزادی و ﺑﺮاﺑﺮی ﻣﻄﺮح ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ هﻤﺮاﻩ داﻧﺶ ﻣﺪرن ﻳﮑﺠﺎ ﻣﺤﮑﻮم ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬وزﻳﺮ ﻋﻠﻮم‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺒﺴﻮﻃﯽ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬رﻳﺸﻪ ﺧﻄﺎی ﺑﺨﺸﺶ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﻧﻘﻼب ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﺑﺎﻳﺪ در ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ‬ ‫اﺳﺎﺳﯽ ﺟﺴﺖ‪ :‬ﮐﻨﺠﮑﺎوی ﺑﯽ دﻟﻴﻞ درﺑﺎرﻩ ﺣﻞ ﻣﺠﻬﻮﻻت‪ ،‬ﺗﮑﻴﻪ زﻳﺎد ﺑﺮ ﻣﻨﻄﻖ‪ ،‬و اﻓﺮاط در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻠﻤﯽ‪ .‬ﺗﺮﮐﻴﺐ اﻳﻦ ﺳﻪ‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ اﻧﺴﺎن اﻣﺮوزی را ﺑﺪﻳﻦ راﻩ ﺧﻄﺎ ﮐﺸﺎﻧﻴﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ داﻧﺶ ﮐﺎذب ﻋﺼﺮ ﻧﻮ اﺻﺎﻟﺖ ﻣﻄﻠﻖ هﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ‬ ‫در ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار دهﺪ‪ «.‬و اﺗﻔﺎﻗﺎ درﺳﺖ در هﻤﻴﻦ ﺳﺎل هﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ داﻧﺶ ﮐﺎذب ﺟﻬﺶ ﻏﻮل‬ ‫ﺁﺳﺎﺋﯽ را ﮐﻪ ﺗﺎ ﺑﺎﻣﺮوز اداﻣﻪ دارد و دﺳﺘﺎوردهﺎی ﺁن ﭼﻬﺮﻩ ﺟﻬﺎن و ﻧﺤﻮﻩ زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﺳﺮاﺳﺮ ﺑﺸﺮﻳﺖ را ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در‬ ‫هﻴﭽﻴﮏ از ادوار ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻤﺪن اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪارد ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺁﻏﺎز ﮐﺮد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎل هﺎی اﺧﻴﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺬهﺒﯽ ﻃﺮﻓﺪار »ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺗﻮراﺗﯽ« ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن ﺑﺎﺗﻴﺴﺖ ﺳﺎزﻣﺎن دادﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫هﻤﮑﺎری ﺟﻨﺎح اﻓﺮاﻃﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ای را در اﻣﺮﻳﮑﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ هﺎ و ﺳﻤﻴﻨﺎرهﺎ و‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺘﻌﺪد ﭘﮋوهﺸﯽ ﺁﻏﺎز ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ هﻤﭽﻨﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﭽﻪ در ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس درﺑﺎرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢١‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﻋﻴﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ و زﻣﻴﻦ و ﺁﺳﻤﺎن و اﻧﺴﺎن هﺎ هﻤﮕﯽ در ‪ ۵٧۵٨‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در ﻋﺮض ﺷﺶ روز ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﻳﮑﯽ‬ ‫از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺎی ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎرهﺎی ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎی ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﯽ و ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﯽ و ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺘﺎزﮔﯽ ﺷﮑﺎﻳﺖ هﺎی ﻗﻀﺎﺋﯽ ﻋﻠﻴﻪ داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎﻟﻪ را ﺑﺮای ﮐﻬﮑﺸﺎن هﺎ ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ در‬ ‫اﻳﺎﻻت ارﮐﺎﻧﺴﺎﻧﺲ و ﻣﻴﻨﺴﻮﺗﺎ و ﺁﻻﺑﺎﻣﺎ و ﮐﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺑﺪان هﺎ اﻓﺰودﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺧﻴﺮًا وزﻳﺮ ﺁﻣﻮزش ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ﮐﺘﺎب ﺧﺪا در ﺑﺮاﺑﺮ داﻧﺶ در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ ﺟﺎی ﺗﻌﺠﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﻓﺮاﻃﯽ ﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣﺪاﻓﻌﺎن اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ را ﮐﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﮐﺎﺋﻨﺎت دﻗﻴﻘﺎ ﺑﻪ هﻤﺎن ﺻﻮرﺗﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ و ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﻧﻴﺰ درﺳﺖ ﺑﻪ هﻤﺎن ﺗﺮﺗﻴﺒﯽ در ﺣﺮﮐﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در هﻤﺎن‬ ‫ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ داﻧﺸﮕﺎهﯽ ﺁن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﺎﻟﯽ ﻓﺮاوان و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﭘﻮﻳﺎﺋﯽ ﺧﺎص ﺧﻮد از‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ هﺎی داﻧﺸﮕﺎهﯽ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺁﻣﺎرهﺎی ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬در هﻴﭻ ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ اﻳﻦ‬ ‫ﮐﺸﻮر ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﺗﺪرﻳﺲ ﺗﺌﻮری هﺎی ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ و داروﻳﻦ و اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﺪرﺟﺎت ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس در ﺗﻀﺎدﻧﺪ‬ ‫ﺷﮑﺎﻳﺎت ﭘﻴﺎﭘﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺻﻮرت ﻧﻤﯽ ﮔﻴﺮد‪ ،‬و در هﻴﭻ ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﺟﻬﺎن ﻳﮏ ﺳﻨﺎﺗﻮر ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻳﮏ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‬ ‫را ﺑﻪ اﺗﻬﺎم اﻳﻨﮑﻪ ﮐﺘﺎﺑﯽ درﺑﺎرﻩ ﻋﻤﺮ ﮐﺮﻩ زﻣﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻔﺎد ﺁن ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺑﺎ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﺳﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻀﺎح‬ ‫ﻧﻤﯽ ﻃﻠﺒﺪ‪ ،‬و اﺣﺘﻤﺎﻻ در هﻴﭻ ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺰ ﮐﺎر ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮑﺎﻧﯽ را ﮐﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﺮﺣﺪ‬ ‫ﮐﺸﺘﻦ ﺁﻧﺎن ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻧﻤﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻃﺒﻖ ﻳﮏ ﻧﻈﺮﺧﻮاهﯽ ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩٨٢‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ %٣۴ ،‬از اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻴﺎن هﻨﻮز ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ در‬ ‫ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺁﻣﺪﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ هﻤﻪ ﮐﺎﺋﻨﺎت را در ﻋﺮض ﺷﺶ روز ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺁدم ﻧﻴﺰ در روز ﺷﺸﻢ از ﺧﺎک ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎهﻨﺎﻣﻪ ‪ Bible Science Newsletter‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ارﮔﺎن اﻳﻦ ﻣﮑﺘﺐ ﻓﮑﺮی‪ ،‬اﺧﻴﺮًا ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﻧﻈﺮ داد ﮐﻪ‪:‬‬ ‫»ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺗﮑﺎﻣﻞ داروﻳﻦ راهﮕﺸﺎی اﺻﻠﯽ ﺧﺪا ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﻢ‪ ،‬ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ‪ ،‬هﻤﺠﻨﺲ ﺑﺎزی‪ ،‬ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ و ﭘﺮداﺧﺖ‬ ‫ﻣﺎﻟﻴﺎت هﺎی ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻀﺎﻓًﺎ ﺑﺮاﻳﻨﮑﻪ ﺟﺎﻧﺒﺪاری از ﺣﻘﻮق زﻧﺎن و ﻧﻬﻀﺖ هﺎی ﺻﻠﺢ ﺟﻮﺋﯽ و ﮔﻴﺎهﺨﻮاری را ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﭼﻨﺪی ﭘﻴﺶ ﺳﻤﻴﻨﺎری از ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﻧﻈﺮﻳﻪ داروﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺮﮐﺐ از ﺧﺎﺧﺎم هﺎ و ﻓﻘﻬﺎی ﻳﻬﻮدی و اﺳﺘﺎدان ﻣﺘﻌﺪدی از داﻧﺸﮕﺎهﺎی‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﺟﺮای ﺗﻮراﺗﯽ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ وﺣﯽ اﻟﻬﯽ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻮد و ﻧﻤﯽ ﺑﺎﻳﺪ در‬ ‫هﻴﭽﻴﮏ از ﻣﺮﮐﺰ ﻋﻠﻤﯽ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﯽ ﺧﻼف ﺁن ﺗﺪرﻳﺲ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮﻓﺴﻮر ﺑﺎرﻧﻮورﻋﻀﻮ اﻳﻦ ﮐﻨﮕﺮﻩ ﮐﻪ اﺳﺘﺎد ﻓﻴﺰﻳﮏ داﻧﺸﮕﺎﻩ‬ ‫»ﻧﻪ ﮔﻮ« اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺳﺖ‪ ،‬در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر روزﻧﺎﻣﻪ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ‪ Sud Deutche Zeitung‬ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ اﺻﻞ‬ ‫ﺗﮑﺎﻣﻞ داروﻳﻦ را ﺑﺎﻃﻞ ﻣﯽ داﻧﺪ و ﻣﻄﻤﺌﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁدم ﺑﻬﻤﺎن ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ ﺧﻠﻖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و در ﻣﻮرد‬ ‫ﻋﻤﺮ ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺰ دﻟﻴﻠﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﻴﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ ۵٧۵٨‬ﺳﺎﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻮرات ﻣﻌﻴﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ از زﻣﺎن‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻧﺴﺎن ﻧﻴﺰ هﻤﻴﻦ اﻧﺪازﻩ ﻣﯽ ﮔﺬرد‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﻮرات ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁدم در ﺷﺸﻤﻴﻦ روز ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺧﻠﻘﺖ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻘﻮل ﮐﻠﻮد ﺁﻟﮕﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻠﯽ در ﺳﯽ ﺳﺎﻟﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺎهﺪ ﺗﮑﺮار هﻤﺎن ﺗﻌﺼﺒﺎت ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺮﺗﺠﻌﺎﻧﻪ ای ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ در‬ ‫ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ اﻓﺮاط ﮐﺎری هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ زﻣﺎن ﻟﻮﺋﯽ هﻴﺠﺪهﻢ در واﮐﻨﺶ ﺑﻪ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻧﻘﻼب ﻓﺮاﻧﺴﻪ در اﻳﻦ‬ ‫ﮐﺸﻮر دﻳﺪﻩ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﻣﺬهﺒﯽ‪ ،‬ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎس اﺳﺮاﺋﻴﻠﯽ را ﺑﺠﺮم اﻳﻨﮑﻪ ﻣﻌﺒﺪی ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دوران ﭘﻴﺶ از ﺳﻠﻴﻤﺎن را‬ ‫از ﺧﺎک ﺑﻴﺮون ﺁوردﻩ اﻧﺪ ﻣﻮرد ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺑﻤﻮﺟﺐ ﺗﻮرات اوﻟﻴﻦ ﻣﻌﺒﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺗﺮدﻳﺪ در اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ را ﮐﻔﺮ ﺁﻣﻴﺰ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ﮐﻪ از ﻋﻤﺮ ﮐﺮﻩ زﻣﻴﻦ از ‪ ۶٫٠٠٠‬ﺳﺎل ﻣﯽ ﮔﺬرد‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺶ از ﺳﻴﺼﺪ ﻓﺮﻗﻪ ﻣﺬهﺒﯽ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در اﻣﺮﻳﮑﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﮐﺘﺎب ﭘﺮ ﺳﺮ و ﺻﺪای »ﺳﺮود ﺑﺮای‬ ‫ﺳﻮﭘﺮﻣﻦ« وﺟﻪ ﻣﺸﺘﺮک ﺁﻧﻬﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﮕﯽ ﺑﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺗﻮراﺗﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ و ﺧﺪای هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ رﻧﮓ دﻻر دارد‪.‬‬ ‫ﻳﮑﯽ از روﺳﺎی اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ هﺎ ﺑﻨﺎم اورال راﺑﺮت اﺧﻴﺮًا اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﻳﮏ ﻣﺴﻴﺢ ﺳﻴﺼﺪ ﻣﺘﺮی ﺑﻪ ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ او ﺁﻣﺪﻩ و از‬ ‫وی ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺮاﻳﺶ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﺗﺎزﻩ ای ﺑﺴﺎزد و در ﻋﻮض ﻗﺪرت ﺧﻮد را در زﻧﺪﻩ ﮐﺮدن ﻣﺮدﮔﺎن ﺑﺪو ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﮐﻤﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﺗﺎﮐﻨﻮن دﻩ هﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺘﻦ ﮐﻠﻴﺴﺎ از ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﺟﻤﻊ ﺁوری ﮐﺮدﻩ وﻟﯽ ﻇﺎهﺮا‬ ‫هﻨﻮز ﻣﺮدﻩ ای را زﻧﺪﻩ ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺗﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ هﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان از دو ﻓﺮﻗﻪ ﻣﻌﺮوف »ﻣﻮرﻣﻮن« و »ﮔﻮاهﺎن ﻳﻬﻮﻩ« ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢٢‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﻓﺮﻗﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ‪ Mormon‬ﮐﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺁن اﻳﺎﻟﺖ ﻳﻮﺗﺎﻩ اﻣﺮﻳﮑﺎ اﺳﺖ و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در ﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺶ از‬ ‫ﺷﺶ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﭘﻴﺮو دارد‪ ،‬از ﻧﻈﺮ اﺻﻮﻟﯽ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪات ﺁن ﺑﺎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻔﺎوت‬ ‫دارد‪ .‬ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﮐﻠﻴﺴﺎی ﻣﻮرﻣﻮن ﻣﺮدی ﺑﻨﺎم ﺟﻮزف اﺳﻤﻴﺚ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺧﻮدش در ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ای در ﺳﺎل ‪ ١٨٢٠‬از‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ وی وﺣﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و در ﺳﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‪ ،‬در ‪ ٢١‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ ١٨٢٣‬ﻓﺮﺷﺘﻪ ای‬ ‫ﺑﻨﺎم ﻣﻮروﻧﯽ ﺑﺪو ﻇﺎهﺮ ﺷﺪ و او را از وﺟﻮد ﮐﺘﺎب اﺳﺮارﺁﻣﻴﺰی ﺁﮔﺎﻩ ﮐﺮد ﮐﻪ در ﻣﺤﻠﯽ در ﻧﺰدﻳﮑﯽ دهﮑﺪﻩ ﻣﻨﭽﺴﺘﺮ در‬ ‫اﻳﺎﻟﺖ ﻧﻴﻮﻳﻮرک اﻣﺮﻳﮑﺎ در زﻣﻴﻦ ﻣﺪﻓﻮن ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و در ﺁن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﻗﺎرﻩ اﻣﺮﻳﮑﺎ و ﻧﻴﺰ راﻩ هﺎی‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ واﻗﻌﯽ ﺁﻧﺎﻧﺮا در ﻣﻠﮑﻮت ﺧﺪا ﺑﺮ اوراق زرﻳﻦ و ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﺼﺮی ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺛﺒﺖ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ هﻨﻮز‬ ‫زﻣﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ او ﺑﺪﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻓﺮا ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻓﺮﺷﺘﻪ دوﺑﺎرﻩ ﺑﺮ او ﻇﺎهﺮ ﺷﺪ و اﻳﻦ ﺑﺎر ﮐﺘﺎب ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ‬ ‫را ﺑﺪو ﺳﭙﺮد و ﻧﺤﻮﻩ ﻗﺮاﺋﺖ ﺁﻧﺮا ﻧﻴﺰ ﺑﻪ وی ﺁﻣﻮﺧﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺗﺬﮐﺮ داد ﮐﻪ ﮐﺘﺎب ﺟﺰ ﻣﺪت ﮐﻮﺗﺎهﯽ ﻧﺰد او اﻣﺎﻧﺖ ﻧﺨﻮاهﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﻤﻴﺚ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻋﻴﻨﮏ ﺑﻠﻮرﻳﻦ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺁﺳﺎﺋﯽ در دﺳﺘﺮس او ﻗﺮار دادﻩ ﺑﻮد ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻄﻮط ﻣﺼﺮی‬ ‫ﮐﺘﺎب را ﺑﺨﻮاﻧﺪ و ﺗﺮﺟﻤﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از هﻤﺮاهﺎن ﺧﻮدش دﻳﮑﺘﻪ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﺮﻣﻮز ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ را ﻓﻘﻂ‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ و ﺳﭙﺲ هﺸﺖ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ از هﻤﺮاهﺎن او از ﻧﺰدﻳﮏ دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺁﻧﺮا ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻣﻨﺪرﺟﺎت اﻳﻦ‬ ‫ﮐﺘﺎب ﭘﺲ از ﺁﻧﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮج ﺑﺎﺑﻞ را ﺑﺮهﻢ زد و ﺑﻨﺎ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺁﻧﺮا در اﻃﺮاف ﺟﻬﺎن ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﮔﺮوهﯽ از‬ ‫ﺁﻧﺎن ﺑﻪ ﻗﺎرﻩ اﻣﺮﻳﮑﺎ رﻓﺘﻨﺪ و در ﺁن ﺳﺎﮐﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﺪا اﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﮑﯽ از ﻗﺒﺎﻳﻞ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﮐﻪ ﺁﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻗﺎرﻩ‬ ‫اﻣﺮﻳﮑﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ راﻧﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ و در ﺣﺪود ﺳﺎل ‪ ۵٩٠‬ﻣﻴﻼدی اﻳﻦ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن ﺑﻪ ﮐﺮاﻧﻪ هﺎی اﻗﻴﺎﻧﻮس ﮐﺒﻴﺮ‬ ‫رﺳﻴﺪﻧﺪ و ﺁﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﻳﺸﺎن ﮐﻪ ﻣﻮرﻣﻮن ﻧﺎم داﺷﺖ ﮐﺘﺎب ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ را ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪو وﺣﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‬ ‫ﺑﺮای ﻧﺴﻞ هﺎی ﺁﻳﻨﺪﻩ ای ﮐﻪ ﻗﺎرﻩ اﻣﺮﻳﮑﺎ را دوﺑﺎرﻩ ﮐﺸﻒ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد ﺑﻴﺎدﮔﺎر ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ ﻧﻴﺰ ﭘﺲ از رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻗﺎرﻩ اﻣﺮﻳﮑﺎ ﺁﻣﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﺎم ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺳﺎﮐﻨﺎن اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ ﭘﻴﺶ از ﮐﺮﻳﺴﺘﻒ ﮐﻠﻤﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ از ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ را ﻣﻄﺮح ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﻮرﻣﻮن از ﻧﻈﺮ ﻣﺬهﺒﯽ از ﺁﺋﻴﻦ اﺳﻼم‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ در ﺁن ﻧﻴﺰ ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﺘﺎﺑﯽ را ﺑﺼﻮرت وﺣﯽ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮش ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ و وی را ﻣﺄﻣﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫ﻧﻮﻳﻨﯽ را ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬارد‪.‬‬ ‫ﺟﻮزف اﺳﻤﻴﺚ زﻧﺎن ﻣﺘﻌﺪد داﺷﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎر ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت از ‪ ٢٧‬ﺗﺎ ‪ ۴٩‬ﻧﻔﺮ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ در ﮐﺘﺎب هﺎی‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﻮرﻣﻮن ﺗﻌﺪد زوﺟﺎت ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﭘﺲ از وﺿﻊ ﻗﺎﻧﻮن ﺿﺪ ﺗﻌﺪد زوﺟﺎت در ﮐﻨﮕﺮﻩ اﻣﺮﻳﮑﺎ‬ ‫در ﺳﺎل ‪ ،١٨۶٢‬اﺟﺮای اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﻮرﻣﻮن‪ ،‬ﻻاﻗﻞ ﺑﺼﻮرت رﺳﻤﯽ‪ ،‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻗﻪ ﻣﺬهﺒﯽ دﻳﮕﺮی‪) Witnesses of Jehovah ،‬ﮔﻮاهﺎن ﻳﻬﻮﻩ( اﺳﺖ ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ ﺁن ﻗﺒﻼ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١‬‬

‫‪.............................................................................................................................‬‬ ‫ﻣﺎﺟﺮای ﭘﺮ ﺳﺮ و ﺻﺪای ﮐﻔﻦ و دﻓﻦ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻧﻘﺶ ﭼﻬﺮﻩ و اﻧﺪام ﻋﻴﺴﯽ ﭘﺲ از‬ ‫ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺁوردﻩ ﺷﺪن ﮐﺎﻟﺒﺪ او از ﺻﻠﻴﺐ ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﻧﺎﻣﺮﺋﯽ ﺑﺮ ﺁن ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ و ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ دﻳﮕﺮی از اﻳﻦ ﻧﻮع‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺳﺎزی هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی رواﻳﺎت ﺳﻨﺘﯽ اﻳﻦ ﭘﺎرﭼﻪ در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ هﺎی ﺻﻠﻴﺒﯽ از اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ‬ ‫ﺷﺎﻣﺒﺮی ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ و در ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدهﻢ در اﺧﺘﻴﺎر ﺧﺎﻧﺪان اﺷﺮاﻓﯽ ﺳﺎووﻳﺎ )ﮐﻪ ﺑﻌﺪا وﻳﮑﺘﻮر اﻣﺎﻧﻮﺋﻞ ﻓﺮد ارﺷﺪ ﺁن‬ ‫در ﺳﺎل ‪ ١٨۶١‬ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﯽ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺷﺪ( ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻮادﻩ از ﺳﻪ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ ﺁﻧﺮا در ﮐﻠﻴﺴﺎی ﺑﺰرگ‬ ‫ﺷﻬﺮ ﺗﻮرﻳﻨﻮ ﺑﻪ اﻣﺎﻧﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺤﺚ هﺎی ﻓﺮاواﻧﯽ ﮐﻪ در هﻤﻪ ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮ ﺳﺮ اﺻﺎﻟﺖ ﻳﺎ ﻋﺪم اﺻﺎﻟﺖ اﻳﻦ ﮐﻔﻦ‬ ‫اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﺳﺮاﻧﺠﺎم واﺗﻴﮑﺎن را واداﺷﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٩٨٨‬ﻗﻄﻌﻪ ای از ﭘﺎرﭼﻪ ﺁﻧﺮا هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻗﻄﻌﺎت دﻳﮕﺮ از ﭘﺎرﭼﻪ‬ ‫ﺗﺎﺑﻮت ﮐﻠﺌﻮ ﭘﺎﺗﺮا در ﻣﺼﺮ و ﭘﺎرﭼﻪ ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ای ﺑﺮای ﺳﻪ ﺁزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﻣﻌﺮوف ﺟﻬﺎن در اﮐﺴﻔﺮد و‬ ‫زورﻳﺦ و ﺗﮕﺰاس ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺁزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻤﯽ )ﮐﺎرﺑﻦ ‪ (١۴‬ﻋﻤﺮ ﮐﻔﻦ ﺗﻮرﻳﻨﻮ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪ و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن‬ ‫اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ‪ ،‬ﺳﻮﻳﺴﯽ و اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ اﻳﻦ ﺳﻪ ﻣﺮﮐﺰ‪ ،‬ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﺁزﻣﺎﻳﺶ هﺎی ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﻮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﻧﻈﺮ‬ ‫دادﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺎرﭼﻪ اﻳﻦ ﮐﻔﻦ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺎل هﺎی ‪ ١٢۶٠‬ﺗﺎ‪ ١٣٩٠‬ﻣﻴﻼدی ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎ در هﻤﺎﻧﻮﻗﺖ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ اﺳﻘﻒ ﺗﻮرﻳﻨﻮ درﻳﮏ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﯽ ﺑﻪ اﻃﻼع ﻋﻤﻮم رﺳﻴﺪ وﺧﻮد اﻳﻦ ﮐﺎردﻳﻨﺎل در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺁن ﮔﻔﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺷﺨﺺ وی ﻧﻴﺰ هﻴﭽﻮﻗﺖ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﭘﺎرﭼﻪ ﮐﻔﻦ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﺨﺶ اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪ هﺎی دو و ﺳﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢٣‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﮐﻠﻴﺴﺎی واﺗﻴﮑﺎن ﮐﻪ ﺧﻮدش اﻳﻦ ﮐﻔﻦ را ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺻﺤﺖ ﻳﺎ ﺳﻘﻢ اﺻﺎﻟﺖ ﺁن ﺑﻪ ﺁزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻩ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ و ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﺁزﻣﺎﻳﺶ را ﺑﻄﻮر رﺳﻤﯽ اﻋﻼم ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬دﻩ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺁن دوﺑﺎرﻩ هﻤﻴﻦ ﭘﺎرﭼﻪ را در‬ ‫ﮐﻠﻴﺴﺎی ﺗﻮرﻳﻨﻮ در ﻣﻌﺮض دﻳﺪار ﻣﻮﻣﻨﻴﻨﯽ ﻗﺮار داد ﮐﻪ در دو ﻣﺎهﻪ ﻣﻪ و ژوﺋﻦ ‪ ١٩٩٨‬از هﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺁن ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﻳﮑﯽ از اﻳﻦ زاﺋﺮان ﺧﻮد ﭘﺎپ اﻋﻈﻢ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺑﺴﻴﺎری از ﺗﻔﺴﻴﺮهﺎﺋﯽ ﮐﻪ هﻤﺎﻧﻮﻗﺖ از ﺟﺎﻧﺐ رﺳﺎﻧﻪ هﺎی ﮔﺮوهﯽ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﺄﮐﻴﺪ‬ ‫ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﭘﺎﻓﺸﺎری ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ در ﻣﻘﺪس داﻧﺴﺘﻦ اﺷﻴﺎﺋﯽ ﻣﻌﻴﻦ‪ -‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻧﺰد ﻗﺒﺎﻳﻞ اﻓﺮﻳﻘﺎﺋﯽ ﻳﺎ ﺑﻮﻣﻴﺎن‬ ‫اﻣﺮﻳﮑﺎ و اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻴﻪ ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ در ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ‪ -‬ﻳﺎدﮔﺎری از دوران هﺎی اﺳﺎﻃﻴﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫در ﻃﻮل زﻣﺎن از ﻣﻴﺎن ﻧﺮﻓﺘﻪ و ﻓﻘﻂ ﺷﮑﻞ ﻋﻮض ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﮐﻔﻦ ﻣﻘﺪس ﮐﻠﻴﺴﺎی ﺗﻮرﻳﻨﻮ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﻔﻨﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ‬ ‫در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬دﺳﺖ ﮐﻢ دﻩ ﮐﻔﻦ دﻳﮕﺮ از اﻳﻦ ﻧﻮع در ﮐﻠﻴﺴﺎهﺎی دﻳﮕﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻣﯽ ﺗﻮان‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻘﺒﺮﻩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮای ﻋﻠﯽ و ﭼﻨﺪ ﻣﺪﻓﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮای ﺳﺮ ﺣﺴﻴﻦ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﻼﻣﯽ‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﮐﻔﻦ هﺎی ﻣﻘﺪس ﮐﻔﻦ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﺑﺰرگ ﺷﻬﺮ اووﻳﺪو در اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺳﺎل‬ ‫‪ ١١١٣‬ﺗﺎﮐﻨﻮن در ﺁﻧﺠﺎ ﻧﮕﺎهﺪاری ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﻔﻦ در هﻨﮕﺎم ﺗﺼﺮف اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﺪﺳﺖ‬ ‫ﺧﺴﺮو ﭘﺮوﻳﺰ در ﺳﺎل ‪ ۶١۴‬ﻣﻴﻼدی از اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﻪ اروﭘﺎ ﺁوردﻩ ﺷﺪﻩ و در ﻗﺮون وﺳﻄﯽ در اﺧﺘﻴﺎر ﮐﻠﻴﺴﺎی اووﻳﺪوی‬ ‫اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ از اﻳﻦ ﮐﻔﻦ هﺎی ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﮐﻔﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از دﻳﺮﺑﺎز در ﺻﻮﻣﻌﻪ ای در اﺳﺘﺎن‬ ‫»ﭘﺮﻳﮕﻮر« ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻧﮕﺎهﺪاری ﻣﯽ ﺷﺪ و ﮐﺸﻴﺸﺎن اﻳﻦ ﺻﻮﻣﻌﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ زاﺋﺮﻳﻦ ﺑﺴﻴﺎری ﮐﻪ از ﺳﺮاﺳﺮ اروﭘﺎ ﺑﻪ دﻳﺪار ﺁن‬ ‫ﻣﯽ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﭘﺎرﭼﻪ ای ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﻣﺮﻳﻢ ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻣﺎدر ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ‪ ،‬ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﺑﻌﺪا ﺑﺮای ﭘﻮﺷﺶ‬ ‫ﮐﺎﻟﺒﺪ ﻋﻴﺴﯽ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و در ﺟﺮﻳﺎن ﺟﻨﮓ هﺎی ﺻﻠﻴﺒﯽ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﻘﻒ ﺷﻬﺮ ﭘﻮی ﻓﺮاﻧﺴﻪ از اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﻪ ﭘﺮﻳﮕﻮر‬ ‫ﺁوردﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬از وﻳﮋﮔﯽ هﺎی اﻳﻦ ﮐﻔﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ای ﺑﻮد ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﻳﻢ ﻣﻘﺪس ﺑﺮ اﻳﻦ ﭘﺎرﭼﻪ ﻧﻘﺶ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬در ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﮐﻠﻴﺴﺎی واﺗﻴﮑﺎن ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻃﯽ ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺠﻠﻠﯽ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر زاﺋﺮﻳﻦ ﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫اﻳﻦ ﭘﺎرﭼﻪ دﺳﺘﺒﺎﻓﺘﻪ ﻣﺮﻳﻢ ﻣﻘﺪس و ﺧﻄﻮط ﻧﻘﺶ ﺷﺪﻩ ﺁن از ﻃﺮﻳﻖ ﻋﮑﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﺗﺎزﻩ اﺧﺘﺮاع ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﻋﮑﺲ ﺑﺮداری ﺷﻮد‬ ‫ﺗﺎ ﻣﻀﻤﻮن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺁن ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺧﻄﻮط ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬و وﻗﺘﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﺻﻮرت‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ﺁﻳﻪ ای از ﻗﺮﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم هﺠﺮی ﺑﻪ ﺧﻂ ﮐﻮﻓﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ!‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻘﻞ اﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﮐﻪ در هﻤﺎن زﻣﺎن در هﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ‪ ٢٣) Evenement du Jeudi‬ﺁورﻳﻞ ‪ (١٩٩٨‬ﺑﭽﺎپ‬ ‫رﺳﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﮔﺮوهﯽ از ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ژاﭘﻨﯽ ﮐﻪ در ﺷﻬﺮ ﺷﻴﻨﮕﻮ در ‪ ۶٠٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮی ﺷﻤﺎل ﺗﻮﮐﻴﻮ‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ در ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﻪ ﺻﻠﻴﺐ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ ای ﺷﯽ ری )ﺗﻠﻔﻆ ژاﭘﻨﯽ ژاک( ﺑﺮادر ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ‬ ‫ﮐﻔﻦ ﻣﻌﺮوف ﺗﻮرﻳﻨﻮ ﻧﻴﺰ ﺗﺼﻮﻳﺮ او اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻋﻴﺴﯽ‪ ،‬و ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺳﻨﺘﯽ اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ در‬ ‫ﺣﺪود ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮏ ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺮگ و رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺧﻮد‪ ،‬از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻳﻬﻮدا ﺑﻪ ژاﭘﻦ ﺁﻣﺪ و ﺟﺴﺪ ﺑﺮادر ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ‬ ‫هﻤﺮاﻩ ﺁورد ﮐﻪ هﻢ اﮐﻨﻮن ﮔﻮر او را در ﮐﻨﺎر ﮔﻮر ﺧﻮد ﻋﻴﺴﯽ در ﺷﻬﺮ ﺷﻴﻨﮕﻮ ﻣﯽ ﺗﻮان زﻳﺎرت ﮐﺮد‪ .‬ﺧﻮد ﻋﻴﺴﯽ در اﻳﻦ‬ ‫ﺷﻬﺮ ﺳﺎﮐﻦ ﺷﺪ و در ﺁﻧﺠﺎ زﻧﯽ ژاﭘﻨﯽ ﮔﺮﻓﺖ و از او دارای ﺳﻪ ﭘﺴﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ هﻨﻮز هﻢ اﻋﻘﺎب ﺁﻧﻬﺎ در ﺷﻴﻨﮕﻮ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎ ﺑﺪﻳﻦ رواﻳﺖ ﻋﻴﺴﯽ در ‪ ١٠۶‬ﺳﺎﻟﮕﯽ در هﻤﻴﻦ ﺷﻬﺮ درﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ روﻳﺎروﺋﯽ ﻣﺬهﺐ و داﻧﺶ در ﺟﻬﺎن هﺎی ﻳﻬﻮد و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺗﺬﮐﺮ دادﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬در ﻣﻮرد روﻳﺎروﺋﯽ‬ ‫ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان داد‪ ،‬زﻳﺮا ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ ﺁن اﺣﺎدﻳﺚ واﻗﻌﯽ ﻳﺎ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ ﻃﻠﺐ ﻋﻠﻢ در‬ ‫ﭼﻴﻦ ﻳﺎ در ﺁﺳﻤﺎن رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ‪ ،‬واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در هﻴﭽﻴﮏ از ادوار ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم و در هﻴﭻ ﮐﺸﻮری از ﮐﺸﻮرهﺎی‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻋﻠﻢ در ﻣﻔﻬﻮم واﻗﻌﯽ ﺁن ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻓﻘﻬﺎ و ﻣﺘﺸﺮﻋﻴﻦ ﻧﺒﻮدﻩ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ درﺳﺖ ﺑﻌﮑﺲ هﻤﻮارﻩ ﻣﻮرد دﺷﻤﻨﯽ و‬ ‫ﮐﺎرﺷﮑﻨﯽ ﺁﻧﺎن ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺁن ﻋﻠﻤﯽ هﻢ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺁﻧﺎن ﺑﻮدﻩ‪ ،‬هﻤﺎﻧﻨﺪ ﻋﻠﻤﯽ ﮐﻪ در ﻗﺮون وﺳﻄﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ‬ ‫ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻣﺘﺸﺮﻋﻴﻦ و ﻓﻘﻬﺎی ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻮدﻩ واﻗﻌﺎ ﻋﻠﻢ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم ﺷﺎهﺪ ﺧﻠﻂ ﻣﺒﺤﺚ‬ ‫ﺁﺷﮑﺎری در ارﺗﺒﺎط دادن دﻳﻦ ﺑﺎ ﻓﺮهﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻟﺰاﻣﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮی را در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻳﺠﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ در ﻗﺮون دوم ﺗﺎ ﺷﺸﻢ ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮد‪ ،‬ﮐﺎﻧﻮن ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺷﮑﻮﻓﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان اﺳﻼم ﺷﻨﺎس ﻗﺮن اﺧﻴﺮ ﺑﺪان‬ ‫ﻋﻨﻮان ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ »ﻓﺮهﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ« دادﻩ اﻧﺪ ﺑﯽ اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ ﺷﮑﻮﻓﺎﺋﯽ ﺑﺎ ﻣﺬهﺐ ارﺗﺒﺎﻃﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢۴‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫در ﺳﺎل هﺎی ﺻﺪر اﺳﻼم‪ ،‬ﻗﻮم ﻋﺮب ﮐﻪ ﮐﻠﻴﺪدار اﺻﻠﯽ اﺳﻼم ﺑﻮد اﺳﺎﺳﺎ از ﻋﻠﻢ ﮐﺮاهﺖ داﺷﺖ و ﺑﻘﻮل ﺟﺮﺟﯽ زﻳﺪان در‬ ‫ﮐﺘﺎب »ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻤﺪن اﺳﻼﻣﯽ« در ﻣﺪت ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻗﺮن ﮐﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ و ﺳﻴﺎدت ﻣﻨﺤﺼﺮًا در دﺳﺖ اﻳﻦ ﻗﻮم ﺑﻮد ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ و اﻗﺒﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻋﺮب اﺷﺘﻐﺎل ﺑﻪ ﻋﻠﻢ را ﮐﺎر ﻣﻮاﻟﯽ و ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻣﯽ داﻧﺴﺖ و ﺧﻮد از ﺁن ﻧﻨﮓ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ‪ ،‬ﮐﺸﻒ اﻟﻈﻨﻮن‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﻋﺮب در ﺻﺪر اﺳﻼم ﺑﻪ‬ ‫هﻴﭽﻴﮏ از ﻋﻠﻮم ﺟﺰﺑﻪ ﻃﺐ‪ ،‬ﺁﻧﻬﻢ ﺗﻨﻬﺎ در ﺣﺪی ﮐﻪ ﻣﻮرد ﺣﺎﺟﺖ او ﺑﻮد ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬و ﺻﺤﺎﺑﻪ و ﺗﺎﺑﻌﻴﻦ رﺳﻮل اﷲ‬ ‫اﺻﻮﻻ از ﮐﺘﺎﺑﺖ ﻋﻠﻢ ﮐﺮاهﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ از ﺳﻌﻴﺪ اﻟﺨﺪری رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ او از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اذن ﮐﺘﺎﺑﺖ ﻋﻠﻢ ﺧﻮاﺳﺖ اﻣﺎ‬ ‫ﭘﻴﻐﺎﻣﺒﺮ او را اﺟﺎزت ﻧﺪاد‪ ،‬و از اﺑﻦ ﻋﺒﺎس رواﻳﺖ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ او ﮐﺘﺎﺑﺖ را ﻧﻬﯽ ﮐﺮدﻩ و ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد هﺮﮐﺲ ﭘﻴﺶ از ﺷﻤﺎ‬ ‫دﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺑﺖ زد ﮔﻤﺮاﻩ ﺷﺪ‪ .‬و ﻣﺮدی ﻧﺰد ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس رﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ام و ﻣﯽ ﺧﻮاهﻢ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻋﺮﺿﻪ‬ ‫ﮐﻨﻢ‪ ،‬و ﭼﻮن ﺑﺪو ﻧﺸﺎن داد ﺁﻧﺮا از وی ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﺁب ﺷﺴﺖ‪«.‬‬ ‫در رﺳﻮخ ﻋﻠﻢ و ﮔﺴﺘﺮش ﺁن در ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺰ ﻧﻪ ﺧﻮد اﻋﺮاب و ﻧﻪ ﻓﻘﻬﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻴﭻ ﺳﻬﻢ ﺷﺎﻳﺎن ﺗﻮﺟﻬﯽ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﻮﻳﺎﺗﺮﻳﻦ ﮔﻮاﻩ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ را در ﻓﺼﻠﯽ از »ﻣﻘﺪﻣﻪ« ﻣﻌﺮوف اﺑﻦ ﺧﻠﺪون ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮرخ ﺟﻬﺎن ﻋﺮب ﻣﯽ ﺗﻮان‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﺎرهﺎ و ﺑﺎرهﺎ در ﮐﺘﺎب هﺎی ﭘﮋوهﻨﺪﮔﺎن و ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎران ﺷﺮق و ﻏﺮب ﻣﻮرد ﻧﻘﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬از اﻣﻮر‬ ‫ﻏﺮﻳﺐ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﻣﻼن ﻋﻠﻢ در اﺳﻼم ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻋﺠﻢ ﺑﻮدﻧﺪ و اﮔﺮ هﻢ ﻋﻠﻤﯽ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ در ﻧﺴﺒﺖ ﻋﺮب ﺑﻮد در‬ ‫ﻣﮑﺘﺐ ﻋﺠﻤﺎن ﺗﺮﺑﻴﺖ و ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد و زﺑﺎن ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺣﺮف ﻣﯽ زد‪ .‬ﻗﻮم ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻋﺮب اﺻﻮﻻ از اﻣﺮ ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﺄﻟﻴﻒ و‬ ‫ﺗﺪوﻳﻦ اﻃﻼﻋﯽ ﻧﺪاﺷﺖ و ﺧﻮاهﺎن ﺁن ﻧﻴﺰ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﺘﻤﺪﻧﻴﻦ اﻳﻦ ﻋﻬﺪ هﻤﻪ ﻋﺠﻢ ﻳﺎ ﭘﻴﺮو ﻋﺠﻤﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﭘﺎرﺳﻴﺎن ﺑﺮ اﺛﺮ‬ ‫رﺳﻮخ ﺗﻤﺪن در ﻣﻴﺎن ﺧﻮد ﺑﺮای اﻳﻨﮑﺎر ﺻﻼﺣﻴﺖ دﻳﺮﻳﻨﻪ داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﺎﻟﻤﺎن اﺳﻼم هﻤﻪ از ﻋﺠﻢ ﻳﺎ از ﮐﺴﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ و زﺑﺎن ﻋﺠﻤﯽ داﺷﺘﻨﺪ و هﻴﭻ ﻗﻮﻣﯽ ﭼﻮن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ و ﺗﺪوﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﻗﻴﺎم ﻧﮑﺮد‪«.‬‬ ‫از ﻧﻈﺮ ﺧﻮد اﻋﺮاب‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص ﻣﺤﺪﺛﺎن و ﻓﻘﻴﻬﺎن‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﻠﻤﯽ ﮐﻪ »ﻋﺠﻢ« ﺣﺎﻣﻞ ﺁن ﺑﻮد اﺻﻮﻻ ﻋﻠﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﺪ‪ .‬ذﺑﻴﺢ‬ ‫اﷲ ﺻﻔﺎ‪ ،‬ﻣﺤﻘﻖ و اﺳﺘﺎد ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻋﺼﺮ ﻣﺎ‪ ،‬در ﮐﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺦ ادﺑﻴﺎت در اﻳﺮان در ارزﻳﺎﺑﯽ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫»ﻓﻘﻬﺎ و ﻣﺤﺪﺛﻴﻦ اﺻﻮﻻ ﻟﻔﻆ ﻋﻠﻢ را ﺟﺰ ﺑﺮ »ﻋﻠﻢ ﻣﻮروث از ﻧﺒﯽ« اﻃﻼق ﻧﻤﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺁﻧﺮا ﻋﻠﻢ ﻧﺎﻓﻊ ﻧﻤﯽ ﺷﻤﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﺑﺪان ﻋﻠﻮم ﻣﻬﺠﻮرﻩ و ﺣﮑﻤﺖ ﻣﺸﻮﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﯽ دادﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻔﻌﯽ ﺑﺮای اﻋﻤﺎل دﻳﻨﯽ ﻧﺪارد و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﮐﻔﺮ ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ‪«.‬‬ ‫ﺷﺎﻓﻌﯽ‪ ،‬ﻓﻘﻴﻪ ﻣﻌﺮوف‪ ،‬ﺣﮑﻢ داد‪» :‬ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﻨﺪﻩ ای ﺑﻪ هﻤﻪ ﻣﻨﻬﻴﺎت ﻏﻴﺮ از ﺷﺮک ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁﻟﻮدﻩ ﺷﻮد ﺑﻬﺘﺮ از ﺁن اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ در ﻋﻠﻮم ﻏﻴﺮ ﺷﺮﻋﯽ ﻧﻈﺮ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﺣﮑﻢ ﻣﻦ درﺑﺎرﻩ اﻳﻨﺎن اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﺑﺰﻧﻨﺪ و در ﻣﻴﺎن ﻋﺸﺎﻳﺮ و ﻗﺒﺎﻳﻞ‬ ‫ﺑﮕﺮداﻧﻨﺪ و ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ اﻳﻦ ﺳﺰای ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺘﺎب و ﺳﻨﺖ را رهﺎ ﮐﺮد و ﺑﻪ ﻋﻠﻮم ﻋﻘﻠﯽ روی ﺁورد‪ «.‬اﺣﻤﺪ ﺣﻨﺒﻞ‪ ،‬ﻓﻘﻴﻪ‬ ‫ﺑﺰرگ دﻳﮕﺮ اﺻﻮﻻ هﻤﻪ اﻳﻨﺎن را زﻧﺪﻳﻖ داﻧﺴﺖ‪ ،‬و اﺑﻦ ﺟﻮزی در »ﺗﻠﺒﻴﺲ اﺑﻠﻴﺲ« ﺧﻮد اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻋﻠﻤﺎ را ﮔﺮوهﯽ ﻣﻌﺮﻓﯽ‬ ‫ﮐﺮد ﮐﻪ اﺑﻠﻴﺲ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﻓﺮﻳﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻔﺤﺺ در ﻋﻠﻮم ﺷﻴﻄﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﮔﻤﺎن ﺧﻮد از زﻣﺮﻩ ﻋﻮام ﺑﻴﺮون ﺁﻳﻨﺪ و ﺑﺮای ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﻣﺰﻳﺘﯽ ﺑﺮ دﻳﮕﺮان ﺑﺠﻮﻳﻨﺪ‪» :‬اﺑﻠﻴﺲ در ﻓﺮﻳﻔﺘﻦ اﻳﻨﺎن از اﻳﻦ راﻩ ﻗﺪرت ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﺎن ﺑﺮای درک ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻘﻞ‬ ‫ﺧﻮد روی ﺁوردﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻓﯽ اﻟﻤﺜﻞ زﻣﻴﻦ را ﻧﻴﺰ ﺳﺘﺎرﻩ ای در ﻣﻴﺎن ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺘﺎرﻩ هﺎ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ و رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ارواح‬ ‫در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ را ﻣﻨﮑﺮﻧﺪ و ﺑﺮای ﮐﺴﺎﻧﯽ ﭼﻮن ﺳﻘﺮاط و ﺑﻘﺮاط و اﻓﻼﻃﻮن و ﺟﺎﻟﻴﻨﻮس و ارﺳﻄﺎﻃﺎﻟﻴﺲ ﻣﻘﺎﻣﯽ ﺑﻠﻨﺪ ﻗﺎﺋﻠﻨﺪ‬ ‫و ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ هﺮ ﮐﻮﮐﺐ دﻳﮕﺮ را ﻧﻴﺰ ﻋﻮاﻣﻠﯽ هﻤﺎﻧﻨﺪ زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬و هﻤﺎﻧﺎ ﮐﻪ ﻋﺬر ﻳﻬﻮد و ﻧﺼﺎری در ﭘﻴﺸﮕﺎﻩ ﺧﺎﻟﻖ از‬ ‫ﻋﺬر اﻳﺸﺎن ﻣﻘﺒﻮﻟﺘﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد« )اﻣﺎم اﺑﻦ اﻟﺠﻮزی ﺑﻐﺪادی‪ :‬ﺗﻠﺒﻴﺲ اﺑﻠﻴﺲ(‪ .‬ﺣﺘﯽ ﻏﺰاﻟﯽ‪ ،‬ﺑﺎ هﻤﻪ ﻧﺒﻮغ ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎﺋﻘﻪ‬ ‫ﺗﻌﺼﺐ ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﺧﻮض در رﻳﺎﺿﻴﺎت ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻮﻣﻦ را ﺑﻪ ﮐﻔﺮ ﻣﯽ ﮐﺸﺎﻧﺪ« و ﻧﻈﺮ در ﻋﻠﻢ اﻗﻠﻴﺪس و‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪن اﻟﻤﺠﺴﻄﯽ و ﺗﻌﻤﻖ در ﺣﺴﺎب و هﻨﺪﺳﻪ را ﻣﺎﻳﻪ ﻓﺴﺎد داﻧﺴﺖ و ﻋﻠﻮم ﻃﺒﻴﻌﯽ را ﻣﺬﻣﻮم ﺷﻤﺮد و ﺁﻧﺮا ﺣﻖ ﺁﻟﻮدﻩ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎﻃﻞ و ﺻﻮاب ﻣﺸﺘﺒﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺎ ﻧﺎﻣﻴﺪ )ﻏﺰاﻟﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺎﺻﺪ اﻟﻔﻼﺳﻔﻪ( و ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬هﻨﻮز ﻳﮏ ﻗﺮن ﺑﺮ ﺗﺄﻟﻴﻒ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﮐﺘﺎب هﺎی ﺧﻮد او‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺘﻮای ﻗﺎﺿﯽ اﻟﻘﻀﺎﻩ ﺷﻬﺮ ﻗﺮﻃﺒﻪ‪ ،‬در اﺳﭙﺎﻧﻴﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﻖ ﺁﻟﻮدﻩ ﺑﻪ ﺑﺎﻃﻞ در‬ ‫ﺁﺗﺶ ﺳﻮزاﻧﺪﻩ ﺷﺪ و ﺧﻮاﻧﺪن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮای ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻨﻊ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫رﻓﺘﺎری ﮐﻪ ﺑﺎ دو ﺗﻦ از ﻧﻮاﺑﻎ داﻧﺶ اﻳﺮان و دﻧﻴﺎی اﺳﻼﻣﯽ و ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺑﺸﺮﻳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺎ زﮐﺮﻳﺎی رازی و اﺑﻮﻋﻠﯽ ﺳﻴﻨﺎ‬ ‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﻧﻤﻮدار ﮔﻮﻳﺎﺋﯽ از ﺗﻀﺎد هﻤﻴﺸﮕﯽ داﻧﺶ و ﺗﻌﺼﺐ ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺖ‪ .‬زﮐﺮﻳﺎی رازی‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﭘﺰﺷﮏ ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫اﺳﻼم‪ ،‬ﺑﻪ رواﻳﺖ ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎران در ﺳﻨﻴﻦ ﭘﻴﺮی ﺑﺮ اﺛﺮ ﺁﻧﮑﻪ ﮐﺘﺎب هﺎی او را ﺑﺮ ﺳﺮش ﮐﻮﺑﻴﺪﻧﺪ ﺑﻴﻨﺎﺋﯽ ﺧﻮد را‬ ‫از دﺳﺖ داد‪ ،‬و اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‪ ،‬ﺷﻴﺦ اﻟﺮﺋﻴﺲ ﺟﻬﺎن داﻧﺶ اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﻣﻮﻟﻒ ﻗﺎﻧﻮن و ﺷﻔﺎ و ﺑﻴﺶ از ‪ ١٢٠‬ﮐﺘﺎب و رﺳﺎﻟﻪ دﻳﮕﺮ‪،‬‬ ‫ﮐﻪ ﺁﺛﺎر ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪﻩ ﻻﺗﻴﻨﯽ او ﺗﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻗﺮن ﺑﻌﺪ از ﺧﻮدش از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﮐﺘﺎب هﺎی درﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎی اروﭘﺎﺋﯽ ﺑﻮد‪ ،‬از‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﻓﻘﻬﺎ و ﻣﺘﺸﺮﻋﻴﻦ ﻋﺼﺮ ﺧﻮد »زﻧﺪﻳﻖ و ﻣﻠﺤﺪ« اﻋﻼم ﺷﺪ‪ ،‬و »ﻋﻠﻢ دروﻏﻴﻦ و ﻓﺮﻳﺒﻨﺪﻩ اش« ﻣﺎﻳﻪ ﮔﻤﺮاهﯽ ﺧﻠﻖ و‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢۵‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫دور ﮐﺮدن ﺁﻧﺎن از راﻩ ﺣﻖ و ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺸﻤﺎر ﺁﻣﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﻠﻴﻔﻪ اﻟﻤﻨﺠﺪﺑﺎﷲ ﮐﺘﺎب هﺎﻳﺶ در ﺳﺎل ‪ ۵۵۵‬هﺠﺮی ﺳﻮزاﻧﻴﺪﻩ‬ ‫ﺷﺪ و ﺑﺴﻴﺎری از اﺳﺎﺗﻴﺪ از ﺗﺪرﻳﺲ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی وی ﺧﻮدداری ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﻣﺘﻔﮑﺮ ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﯽ ﭼﻮن اﺑﻦ رﺷﺪ در اﻧﺪﻟﺲ‬ ‫او را ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار داد ﮐﻪ اﻧﺴﺎن را از ﻧﻈﺮ زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺎﺑﻊ هﻤﺎن ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﯽ اﻟﻤﺜﻞ ﻣﻮش ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻣﺸﻤﻮل ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﺘﻔﮑﺮی ﭼﻮن ﺳﻬﺮوردی ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺷﻔﺎ را از ﺟﺎﻧﺐ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ ﺗﻐﺎﻓﻞ او از ﭘﻴﺮوی ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ داﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺘﻔﮑﺮ ﻣﻌﺮوف دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻣﺎم ﻓﺮﻳﺪاﻟﺪﻳﻦ اﺑﻦ ﻏﻴﻼن ﺣﮑﻴﻢ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻗﺮن ﺷﺸﻢ هﺠﺮی ﻳﮏ رﺳﺎﻟﻪ ﮐﺎﻣﻞ در ﺗﺨﻄﺌﻪ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﮐﻪ وی ﺑﻪ ﻣﻌﺠﺰﻩ اﻋﺘﻘﺎد ﻧﺪارد و ﻣﻨﮑﺮ زﻧﺪﻩ ﮐﺮدن ﻣﺮدﮔﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻴﺴﯽ و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻋﺼﺎ ﺑﻪ اژدهﺎ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ و دو ﻧﻴﻤﻪ ﮐﺮدن ﻣﺎﻩ )ﺷﻖ اﻟﻘﻤﺮ( ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻤﺪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﻣﻌﺠﺰات را‬ ‫ﺗﺮهﺎت ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪ ﻃﺒﻌﺎ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ و ﺟﻤﻴﻊ ﺁﻧﭽﻪ را ﻧﻴﺰ ﮐﻪ اﻧﺒﻴﺎء در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ از ﻗﺒﻴﻞ ﺑﻬﺸﺖ و دوزخ و ﻧﺰول‬ ‫وﺣﯽ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪای ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﺮ اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﮏ ﻣﻠﮏ ﻣﻨﮑﺮ اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻏﺰاﻟﯽ در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ‬ ‫ﮐﺮد ﮐﻪ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻠﻘﺖ از ازل وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ادﻳﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﺻﺮاﺣﺖ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ هﻤﻪ ﮐﺎﺋﻨﺎت را در ﺷﺶ روز و ﺁﻧﻬﻢ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺨﻄﺌﻪ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻨﺎﻩ‬ ‫اﻳﻨﮑﻪ ﻋﻠﻢ را در ﺧﺎرج از ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﭼﻨﺎن در ﻗﻠﻤﺮو ﻓﻘﻬﺎ و ﻣﺤﺪﺛﺎن ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ ﺣﮑﻴﻢ و‬ ‫ﻓﻴﻠﺴﻮف وﻗﺖ‪ ،‬ﺣﺴﻦ اﻻرﺑﻠﯽ )ﻗﺮن هﻔﺘﻢ هﺠﺮی( در ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺧﻮد در ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺮگ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔﻮاهﯽ ﻣﯽ دهﻢ ﺑﺮ اﻳﻨﮑﻪ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺰرگ اﺳﺖ و اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ ﮐﺬاب اﺳﺖ‪ «.‬در اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬اﺧﻴﺮًا وزﻳﺮ ﺁﻣﻮزش ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ﮐﺘﺎب »ﺧﺪا‬ ‫در ﺑﺮاﺑﺮ داﻧﺶ« ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺑﺮای ﮐﺸﻮری ﭼﻮن اﻳﺮان‪ ،‬وﻃﻦ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‪ ،‬ﮐﻪ دﻳﺮ زﻣﺎﻧﯽ ﭼﺮاغ راهﻨﻤﺎی ﺟﻬﺎن ﻣﺘﻤﺪن‬ ‫ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺤﻮل ﺑﺴﻴﺎر ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰی اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوزﻩ ﻓﺮﺿﻴﺎﺗﯽ ﭼﻮن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺷﺶ روزﻩ ﮐﺎﺋﻨﺎت و ﺧﻠﻘﺖ ﺧﻠﻖ اﻟﺴﺎﻋﻪ‬ ‫اﻧﺴﺎن از ﺧﺎک در ﺁن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﻘﺎﻳﻖ اﻟﻬﯽ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ و واﻗﻌﻴﺖ هﺎی اﻧﮑﺎر ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺟﻬﺎن داﻧﺶ در هﻤﻴﻦ‬ ‫ﻣﻮارد ﺳﻔﺴﻄﻪ هﺎی ﺷﻴﻄﺎﻧﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ وﺿﻌﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ دوران ﭘﺮ روﻧﻖ »ﻓﺮهﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ« ﺑﺮ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﺣﮑﻤﻔﺮﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﺑﻦ ﻣﻘﻔﻊ ﭘﺎرﺳﯽ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ادﻳﺐ ﻋﺼﺮ ﺧﻼﻓﺖ و ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﻧﺜﺮ ادﺑﯽ ﻋﺮب ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﻓﺠﻴﻊ زﻧﺪﻩ زﻧﺪﻩ در ﺁﺗﺶ ﺳﻮزاﻧﻴﺪﻩ ﺷﺪ‪ .‬ﮐﻨﺪی‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻓﻴﻠﺴﻮف‬ ‫واﻗﻌﯽ ﻋﺮب‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻨﺎﻩ اﻳﻨﮑﻪ از ﺁﺷﺘﯽ ﻣﻨﻄﻖ و ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﺎ اﻟﻬﻴﺎت ﺟﺎﻧﺒﺪاری ﻣﯽ ﮐﺮد ﺑﻪ ﻓﺘﻮای ﻓﻘﻬﺎ و ﺑﻪ دﺳﺘﻮر اﻟﻤﺘﻮﮐﻞ‬ ‫ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﯽ در ﺷﺼﺖ و دو ﺳﺎﻟﮕﯽ ﭘﻨﺠﺎﻩ و دو ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﺧﻮرد و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اش ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دﺟﻠﻪ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﭼﻨﺪی‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺁن در ﺷﺮاﻳﻂ رواﻧﯽ ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰی درﮔﺬﺷﺖ‪ .‬اﺑﻮاﻟﻌﻼء ﻣﻌﺮی‪ ،‬ﺷﺎﻋﺮ‪ ،‬ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﻣﺘﻔﮑﺮ ﻧﺎﺑﻴﻨﺎی ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ هﺠﺮی‪،‬‬ ‫ﻣﻠﻘﺐ ﺑﻪ ﺧﻴﺎم ﻋﺮب و ﻳﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺳﺨﻨﻮران ﺟﻬﺎن اﺳﻼم‪ ،‬ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﺁزاداﻧﺪﻳﺸﯽ ﻣﻠﺤﺪ و زﻧﺪﻳﻖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﻓﺘﻮا‬ ‫دادﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﺘﺎب اﻟﻔﺼﻮل و اﻟﻐﺎﻳﺎت او در ﻣﻌﺎرﺿﻪ ﺑﺎ ﻗﺮﺁن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﺑﻦ رﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺘﻔﮑﺮ‬ ‫اﺳﭙﺎﻧﻴﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻠﻘﺐ ﺑﻪ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎی اﻧﺪﻟﺲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﻔﯽ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻏﺰاﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﭘﻨﺒﻪ ای ﺁﺗﺶ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‬ ‫ﻋﻠﺖ ﺁن ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺧﻮد ﺁﺗﺶ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻠﮑﯽ از ﺁﺳﻤﺎن ﻓﺮود ﻣﯽ ﺁﻳﺪ و ﺁﻧﺮا ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺁﺗﺶ ﻣﯽ زﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺘﻮای‬ ‫ﻓﻘﻴﻬﺎن زﻧﺪﻳﻖ و ﻣﺮﺗﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﻪ اﻣﺮ اﻟﻤﻨﺼﻮرﺑﺎﷲ ﭘﺎدﺷﺎﻩ وﻗﺖ از اﻧﺪﻟﺲ ﺑﻪ اﻓﺮﻳﻘﺎ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪ و در هﻤﺎﻧﺠﺎ‬ ‫درﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ داﻧﺶ و ﺷﺮﻳﻌﺖ را ﺑﺎهﻢ ﻧﺰدﻳﮏ ﮐﻨﺪ و ﻣﻨﻄﻖ او اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻧﮑﺎر اﺻﻠﯽ ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮل‬ ‫اﻧﮑﺎر داﻧﺶ اﺳﺖ و اﻧﮑﺎر داﻧﺶ ﻧﻔﯽ ﺷﻌﻮر اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺑﻦ ﺧﻠﺪون‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎر ﻧﺎﻣﯽ ﻋﺮب ﮐﻪ ﺗﻮﻳﻦ ﺑﯽ او را ﻳﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮرﺧﺎن هﻤﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن و ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﻋﻠﻢ‬ ‫»ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺗﺎرﻳﺦ« ﻣﯽ ﺷﻤﺎرد‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻨﺎﻩ اﻳﻨﮑﻪ ﺗﺤﻮﻻت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻠﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ را زادﻩ ﺷﺮﻳﻂ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻗﻮﻣﯽ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮاﺳﺖ اﻟﻬﯽ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ و دﺷﻤﻨﯽ ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺮاﻳﺎن ﻋﺮب ﻗﺮار دارد‪ ،‬در ﺣﺪی ﮐﻪ‬ ‫ﻳﮑﯽ از وزرای ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺁﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻋﺮاق ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻋﺮب ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮد ﮐﻪ اﺳﺘﺨﻮان هﺎی او را از ﮔﻮر ﺑﻴﺮون‬ ‫ﺁورﻧﺪ و هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ هﺎی ﺗﺎرﻳﺨﯽ او در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻋﺮب ﺑﺴﻮزاﻧﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﯽ ﭼﻮن ﻃﻪ ﺣﺴﻴﻦ‪،‬‬ ‫وزﻳﺮ ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﺼﺮ‪ ،‬او را »ﺧﺮد ﮔﺮای ﻧﺎﭘﺎﮐﯽ« ﻧﺎﻣﻴﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ رﻳﺎ ﺗﻈﺎهﺮ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ ،‬و هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ‬ ‫وی ﺗﺤﻠﻴﻠﯽ از روﺣﻴﺎت اﻋﺮاب ﺻﺪر اﺳﻼم ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺮاﻳﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺖ هﺎی‬ ‫ﻋﺮب ﻧﻴﺰ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫در ﻣﺪارﺳﯽ ﮐﻪ از ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ هﺠﺮی ﺑﻪ ﺑﻌﺪ در ﺧﺮاﺳﺎن و ﻋﺮاق و دﻳﮕﺮ ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﻤﺎﻟﮏ اﺳﻼﻣﯽ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻋﻠﻮم‬ ‫ﻏﻴﺮ ﺷﺮﻋﯽ از ﻗﺒﻴﻞ رﻳﺎﺿﻴﺎت و ﻧﺠﻮم و ﻓﻴﺰﻳﮏ و ﺷﻴﻤﯽ و ﻃﺒﻴﻌﻴﺎت ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪ و ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻋﻠﻮم دﻳﻨﯽ و ادﺑﻴﺎت اﻣﮑﺎن‬ ‫ﺗﺪرﻳﺲ دادﻩ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢۶‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫در اﻳﺮان ﺁﺧﻮﻧﺪ ﭘﺮوری ﻋﺼﺮ ﺻﻔﻮی ﮐﺎر ﺳﺨﺘﮕﻴﺮی ﻣﺬهﺒﯽ در ﻣﻮرد اهﻞ داﻧﺶ ﺑﺠﺎﺋﯽ رﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﺁﻧﺎن ﺟﻼی‬ ‫وﻃﻦ ﮐﺮدﻧﺪ و ﻏﺎﻟﺒﺎ راﻩ هﻨﺪ را در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﺁرای ﻏﻔﺎری ﮐﻪ ﺧﻮد در ﻋﺼﺮ ﺷﺎﻩ ﻃﻬﻤﺎﺳﺐ‬ ‫ﺻﻔﻮی ﻣﯽ زﻳﺴﺖ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬در ﻋﺼﺮ وی ﺟﻬﻼی ﻣﻌﻤﻢ ﻓﻀﻼی ﻣﻤﻠﮑﺖ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ﻓﻀﻼی واﻗﻌﯽ را‬ ‫ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻬﻼ ﻣﻮﺳﻮم ﻣﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﻻﺟﺮم اﮐﺜﺮ ﺑﻼد از اهﻞ ﻓﻀﻞ ﺧﺎﻟﯽ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و از اهﻞ ﺟﻬﻞ ﻣﻤﻠﻮ‪ ،‬و ﺟﺰ ﻗﻠﻴﻠﯽ از ﻓﻀﻼ‬ ‫در ﺗﻤﺎم ﻣﻤﺎﻟﮏ اﻳﺮان ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ‪ «.‬ﻋﻴﺴﯽ ﺻﺪﻳﻖ‪ ،‬اﺳﺘﺎد داﻧﺸﮕﺎﻩ و وزﻳﺮ اﺳﺒﻖ ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮان در ﮐﺘﺎب »ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﺮهﻨﮓ‬ ‫اﻳﺮان« ﺧﻮد در هﻤﻴﻦ ﻣﻮرد ﻣﺘﺬﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‪» :‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺬهﺒﯽ دوﻟﺖ ﺻﻔﻮی ﮐﻪ ﻣﻘﺎرن ﺑﺎ دوران ﺑﻴﺪاری اروﭘﺎ و‬ ‫ﻧﻬﻀﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﻓﺮهﻨﮕﯽ رﻧﺴﺎﻧﺲ و ﺗﺤﻮﻻت ﺷﮕﺮف ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮد اﻳﺮان را از ﻋﻠﻮم و ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻮﻳﻦ اروﭘﺎ ﺑﯽ ﻧﺼﻴﺐ‬ ‫ﮐﺮد و از ﮐﺎروان ﺗﻤﺪن ﺟﻬﺎن دور ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻳﺮان روز ﺑﺮوز ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺴﻮی اﻧﺤﻄﺎط ﻋﻠﻤﯽ ﺳﻮق دادﻩ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺮداﺷﺖ راﻳﺞ اﻳﻦ ﻋﺼﺮ ﺻﻔﻮی را از ﻋﻠﻢ‪ ،‬درﺳﺖ در ﻗﺮوﻧﯽ ﮐﻪ ﺟﻬﺎن ﻏﺮب داﻧﺸﻤﻨﺪاﻧﯽ ﭼﻮن ﮐﭙﻠﺮ‪ ،‬ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ‪ ،‬ﻻﻳﺒﻨﻴﺘﺲ‪،‬‬ ‫ﻧﻴﻮﺗﻦ‪ ،‬ﻓﺎرﻧﻬﺎﻳﺖ و ﺁﻣﭙﺮ را ﻣﯽ ﭘﺮورﻳﺪ‪ ،‬از رهﻨﻤﻮدی ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﻣﺠﻠﺴﯽ در ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﮐﺘﺎب‬ ‫ﺣﺪﻳﺚ ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ‪ ،‬ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار‪ ،‬از اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق رواﻳﺖ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﻋﻠﻢ ﻓﻘﻂ ﻋﻠﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ رﺿﺎی ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺁن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا هﺮ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺎﻳﻪ ﻧﺠﺎت‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﻋﻠﻢ واﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﺠﺎت ﺑﺸﻮد ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ و اﻣﺎﻣﺖ و ﻋﻠﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺣﻀﺮت رﺳﻮل و اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺎ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺁﻧﭽﻪ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺗﻔﮑﺮ در ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬از ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻠﻮم ﻧﻴﺰ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮای ﻓﻬﻤﻴﺪن ﮐﻼم اهﻞ ﺑﻴﺖ‬ ‫رﺳﺎﻟﺖ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ و ﺻﺮف و ﻧﺤﻮ و ﻣﻨﻄﻖ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺷﻮد و ﻏﻴﺮ ﺁن ﻳﺎ ﻟﻐﻮ ﻳﺎ ﺑﯽ ﻓﺎﻳﺪﻩ و ﺗﻀﻴﻴﻊ‬ ‫ﻋﻤﺮ و ﻳﺎ اﺣﺪاث ﺷﺒﻬﻪ در ﻧﻔﺲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﮐﻔﺮ و ﺿﻼﻟﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ «.‬و در اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻋﻠﻢ ﺁﻳﺖ‬ ‫اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ در دﻳﺪار ﺑﺎ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻣﺪرﺳﻪ ﻓﻴﻀﻴﻪ در ﻗﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻋﻠﻢ ﻓﻘﻂ ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻗﻢ ﺑﺮﻣﯽ ﺧﻴﺰد‪ ،‬ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﻗﻢ‬ ‫ﻣﺮﮐﺰ ﻋﻠﻢ اﺳﺖ‪ .‬از ﻗﻢ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ هﻤ ِﻪ ﺟﻬﺎن ﺻﺎدر ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺻﺎدر ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ «.‬و ﭼﻨﺪی ﺑﻌﺪ از ﺁن هﻤﻴﻦ ﺧﻤﻴﻨﯽ‬ ‫ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن »ﻧﻬﻀﺖ رادﻳﮑﺎل« در ﻗﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ هﺮ ﭼﻪ ﻣﯽ ﮐﺸﻴﻢ از اﻳﻦ داﻧﺸﮕﺎهﯽ هﺎی ﻏﺮب زدﻩ ﻣﯽ ﮐﺸﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻤﯽ ﮐﻪ اﻳﻨﻬﺎ دارﻧﺪ ﺑﺪرد ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺎ ﻧﻤﯽ ﺧﻮرد‪«.‬‬ ‫در ﺳﺎل هﺎی ﺧﻮد ﻣﺎ اﻳﻦ ﺳﻴﺮ ﻓﺎﺟﻌﻪ اﻧﮕﻴﺰ ﺑﺴﻮی اﻧﺤﻄﺎط ﻋﻠﻤﯽ هﻤﭽﻨﺎن اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺟﺎﻣﻌﻪ »وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ« ﻳﮏ داﻧﺸﮕﺎﻩ در درﺟﻪ اول ﻳﮏ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺪرﻳﺲ ﺷﺮﻋﻴﺎت و ﻳﮏ ﭘﺮورﺷﮕﺎﻩ »ﺧﻠﻴﻔﻪ اﷲ« ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﺁن ﺁﻣﻮزش هﺎی ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬در هﺮ ﻣﻮردی و در هﺮ ﺳﻄﺤﯽ‪ ،‬در درﺟﺎت ﺑﻌﺪی اهﻤﻴﺖ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬و ﮔﺎﻩ ﻧﻴﺰ‬ ‫اﺻﻮﻻ اهﻤﻴﺘﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺗﻦ از ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺮﻳﻦ ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن اﻳﻦ رژﻳﻢ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ دهﻨﺪ‪:‬‬ ‫»در ﺟﺎﻣﻌﻪ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﮐﻪ در ﺁن ﺗﻤﺎم ﺳﺎﺧﺘﻪ هﺎی ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻌﺒﻪ هﺎی اﻣﺎﻣﺖ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺨﺼﺺ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻬﺎی درﺟﻪ دوم را‬ ‫دارد‪ .‬ﺑﻬﺎی درﺟﻪ اول و ﺑﺨﺶ اﺻﻠﯽ را ﻣﯽ دهﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﮑﺘﺐ‪ .‬در ﺟﺎﻣﻌﻪ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﮑﺘﺐ اﻟﻬﯽ ﺷﮑﻞ و ﺟﻬﺖ ﺁﻧﻬﺎ را ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ در اﻧﺘﺨﺎب اﻓﺮاد ﺑﺮای ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺌﻮال اول درﺟﻪ ﭘﺎی ﺑﻨﺪی اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻪ اﺻﻮل ﻣﮑﺘﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﺌﻮال دوم‬ ‫درﺟﻪ ﺗﺨﺼﺺ ﺁﻧﻬﺎ« )ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻬﺸﺘﯽ‪ ،‬رﺋﻴﺲ دﻳﻮان ﻋﺎﻟﯽ ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ در ﺣﺴﻴﻨﻴﻪ اﺣﻤﺪﻳﻪ‪ ٣٠ ،‬ﺁﺑﺎن ‪.(١٣۵٩‬‬ ‫»ﻳﮑﯽ از ﺧﺎﺻﻴﺖ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ در ﮐﺎر ﺷﻤﺎ )اﻋﻀﺎی ﺑﻨﻴﺎد اﺳﻼﻣﯽ ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺰﺷﮑﯽ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ( وﺟﻮد دارد اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮدﮐﻔﺎﺋﯽ ﻧﺰدﻳﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻃﺒﻴﺐ اﻳﺮاﻧﯽ از درون اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮدش ﻣﯽ ﺟﻮﺷﺪ‪ ،‬و وﺟﻮد ﭘﺰﺷﮑﺎن ﻣﻮﻣﻦ و ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ‬ ‫اﺳﻼم ﺑﺮای ﺣﻞ ﮐﻠﻴﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ« )ﻋﻠﯽ ﺧﺎﻣﻨﻪ ای رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮری‪ ،‬در دﻳﺪار ﺑﺎ ﻃﻼب ﭘﺰﺷﮑﯽ‬ ‫ﻓﻴﻀﻴﻪ ﻗﻢ‪ ٢۶ ،‬ﺷﻬﺮﻳﻮر‪.(١٣۶٣‬‬ ‫»ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮏ ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﻋﻘﻴﺪﻩ دارم ﮐﻪ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﻣﺤﻞ ﻳﮏ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺤﻞ ﻳﮏ ﻓﺮد‬ ‫ﻣﮑﺘﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺿﻤﻦ ﺗﺨﺼﺺ را هﻢ در ﺁﻧﺠﺎ ﻓﺮا ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﮑﺘﺒﯽ ﺑﻮدن داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎ را ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻓﺪای‬ ‫هﻴﭻ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮی ﺑﮑﻨﻴﻢ‪ .‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ارزش هﺎی ﻏﺮﺑﯽ را ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﮐﻢ دارﻳﻢ ﻳﺎ اﺻﻼ ﻧﺪارﻳﻢ در داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎ‬ ‫اﺣﻴﺎ ﺑﮑﻨﻴﻢ« )ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮی ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ‪ ،‬در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪ ﮐﻴﻬﺎن‪ ٢۶ ،‬ﺷﻬﺮﻳﻮر ‪.(١٣۶٣‬‬ ‫»داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺟﺎی ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬هﺪف ﻧﻈﺎم ﺁﻣﻮزﺷﯽ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﭘﺮورش ﺧﻠﻴﻔﻪ اﷲ اﺳﺖ« )ﮐﺎﻇﻢ اﮐﺮﻣﯽ وزﻳﺮ‬ ‫ﺁﻣﻮزش و ﭘﺮورش در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ رادﻳﻮ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﯽ‪ ٢٣ ،‬ﺁﺑﺎن ‪.(١٣۶٣‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢٧‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫داﻧﺸﮕﺎﻩ رﻳﺎﺿﯽ »اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق« در ﺁﮔﻬﯽ ﺧﻮد ﻣﻮرد ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ داﻧﺸﺠﻮ در رﺷﺘﻪ رﻳﺎﺿﯽ‪ ،‬ﻣﻮاد اﻣﺘﺤﺎﻧﯽ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ‬ ‫ورودی را ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪» :‬اﺻﻮل اﻋﺘﻘﺎدات اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬اﺣﮑﺎم اﺳﻼم‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم و اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ‪،‬‬ ‫ﺷﺮﻋﻴﺎت« و در ﻣﺎهﻨﺎﻣﻪ ارﮔﺎن ارﺗﺶ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻳﮏ ﻣﮑﺘﺒﯽ واﻗﻌﯽ ﭼﻨﻴﻦ درﺟﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬ ‫»اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﺷﻬﺎدت‪ ،‬ﺑﺮدﺑﺎری ﻣﻮﺳﯽ وار‪ ،‬اﻃﺎﻋﺖ از روﺣﺎﻧﻴﻮن‪ ،‬ﻧﻴﻤﺴﺎﻋﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺷﺒﺎﻧﺮوز‬ ‫در ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻨﮓ هﺎی زﻣﺎن رﺳﻮل اﮐﺮم و اﺋﻤﻪ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم‪«.‬‬ ‫در ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻣﻨﻄﻘﺎ ﺟﺎی ﺗﻌﺠﺐ ﻧﻴﺴﺖ اﮔﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻼن ﭼﻨﻴﻦ داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎﺋﯽ ﭼﻴﺰی در ﺣﺪ‬ ‫اﻃﻼع ﺧﻮد وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‪» :‬دو هﺰار ﺳﺎل اﻣﺮﻳﮑﺎ ﻣﺎ را اﺳﺘﻌﻤﺎر ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ «،‬و در ﺣﺪ اﻃﻼﻋﺎت دﺳﺘﻴﺎران ﺗﺮاز‬ ‫اول او ﮐﻪ‪» :‬اﺳﻼم ﺑﺮای اﻣﻨﻴﺖ راﻩ هﺎی هﻮاﺋﯽ اهﻤﻴﺖ زﻳﺎدی ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻩ و ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺠﺎزات راهﺰن هﻮاﺋﯽ را اﻋﺪام ﻗﺮار‬ ‫دادﻩ اﺳﺖ« )ﻳﻮﺳﻒ ﺻﺎﻧﻌﯽ دادﺳﺘﺎن ﮐﻞ ﮐﺸﻮر و اﻣﺎم ﺟﻤﻌﻪ ﻗﻢ‪ ۶ ،‬ﻣﻬﺮ ‪ ،(١٣۶٣‬و‪» :‬ﺧﻮاﺟﻪ ﻋﺒﺪاﷲ اﻧﺼﺎری در ﻗﺮن‬ ‫ﺳﻮم هﺠﺮی ﻳﮑﯽ از ﻋﺎﻣﻠﻴﻦ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﺳﺘﻌﻤﺎر ﺑﻮد« )ا‪ .‬اﺑﻄﻬﯽ در ﮐﺘﺎب اﺳﺘﻌﻤﺎر ﺿﺪ اﺳﻼم‪ ،‬ﻣﺸﻬﺪ‪.(١٣۶۴ ،‬‬ ‫و ﺑﺎزهﻢ در ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮداﺷﺘﯽ‪ ،‬از ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﯽ‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮری ﮐﻨﻮﻧﯽ اﻳﺮان‪ ،‬در ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺖ ﺷﺮﻳﻌﺘﯽ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد‬ ‫ﮐﻪ‪» :‬داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎی ﻣﺎ در ﺳﺎل هﺎی ﭘﻴﺶ از اﻧﻘﻼب ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ هﺎی اﻟﺤﺎدی ﺑﺮای ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ دﻳﻨﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ﺗﻤﺪن ﺿﺪ دﻳﻨﯽ و ﺿﺪ ﺧﺪاﺋﯽ ﻏﺮب ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﻣﺮﻋﻮب هﻴﺎهﻮی ﺗﺒﻠﻴﻐﯽ اﻟﺤﺎد ﺑﻮدﻧﺪ و ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﯽ اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ هﺎ و اﻳﻦ‬ ‫ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ هﺎ را روﺷﻨﻔﮑﺮان ﺑﯽ دﻳﻦ ﻏﺮب زدﻩ و ﻣﻠﺤﺪ ﺑﻌﻬﺪﻩ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪ هﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﺎ در داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎی اﻳﺮان ﻗﺎﭼﺎﻗﯽ‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ «.‬و از زﺑﺎن ﺧﻮد وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ درﺑﺎرﻩ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺟﺪﻳﺪ و ﺗﺪرﻳﺲ ﺁن در داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎی اﻳﺮان‬ ‫ﭘﻴﺶ از اﻧﻘﻼب ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‪» :‬اﺳﺘﺎدان داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺟﻨﺪی ﺷﺎﭘﻮر اﻃﺒﺎء روﻣﯽ و ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻃﺐ ﻋﺎﻟﯽ ﻳﻮﻧﺎن را‬ ‫ﺑﻪ داﻧﺶ ﺁﻣﻮزان اﻳﺮان ﺁﻣﻮﺧﺘﻨﺪ و ﻃﺐ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ را در ﮐﺸﻮر رواج دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ دوﻟﺖ رﺿﺎﺧﺎن ﻃﺐ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ را ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺮای ﻋﻼج ﮐﻠﻴﻪ اﻣﺮاض ﻣﺰاﺟﯽ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺳﻬﻠﺘﺮﻳﻦ راﻩ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻗﺘﺼﺎد اﻳﻦ ﺧﺪﻣﺖ را ﺑﻬﺘﺮ از ﻃﺐ اﻣﺮوز‬ ‫اروﭘﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ داد از ﺑﻴﻦ ﺑﺮد و رﻳﺸ ِﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﺮای هﻤﻴﺸﻪ از ﺟﻬﺎن ﺑﺮاﻧﺪاﺧﺖ و ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﺰرﮔﯽ را ﺑﻪ ﮐﺸﻮر اﻳﺮان‬ ‫ﮐﺮد‪ .‬و اﻳﺮاﻧﯽ هﺎ ﻳﮑﺒﺎرﻩ ﺧﻮد را ﺑﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺎ ﻃﺐ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﺑﺎ هﻤﻪ ﻗﻮا ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ و ﻣﺸﺘﯽ ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﯽ ﺗﺠﺮﺑﻪ را ﺑﺎ‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﻗﺺ ﺑﺮ ﺁن دﺳﺘﻪ ﮐﻤﯽ ﮐﻪ ﻳﺎدﮔﺎرهﺎی ﻃﺐ ﻳﻮﻧﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﭼﻴﺮﻩ ﮐﺮدﻩ و اﺳﺎس ﺁن ﻃﺐ را از ﺟﻬﺎن ﺑﺮای‬ ‫هﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮﭼﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﮑﯽ از دﮐﺘﺮهﺎی اﻣﺮوزی ﻣﯽ ﮔﻔﺖ ﺑﺮ ﻣﺎ و ﺑﺮ دﮐﺘﺮهﺎی ﺑﺰرگ اﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﺎری از ﻃﺐ‬ ‫اروﭘﺎ ﺑﺮﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ و داروهﺎی اروﭘﺎﺋﯽ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﻧﻴﺴﺖ و ﻓﻘﻂ ﻣﺴﮑﻨﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻳﻢ‪«.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺧﻮاﻩ ﻓﺮهﻨﮓ ﺷﮑﻮهﻤﻨﺪی ﮐﻪ »ﻓﺮهﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ« ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ دﺳﺘﺎورد ﺧﻮد اﺳﻼم ﺑﻮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ و ﺧﻮاﻩ دﺳﺘﺎورد‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻋﺮب‪ ،‬واﻗﻌﻴﺖ اﻣﺮوزی ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺗﯽ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ ﺧﻮاهﺪ ﻧﻬﺎد‬ ‫از اﻳﻦ ﺷﮑﻮﻩ ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺟﺰ در ﺻﻔﺤﺎت ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪی ﮐﻪ روزﮔﺎری در ﺻﻒ ﻣﻘﺪم‬ ‫ﺗﻤﺪن و ﻓﺮهﻨﮓ ﺑﺸﺮی ﺟﺎی داﺷﺖ اﻣﺮوز ﺑﺼﻮرت ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﺎهﻤﺎهﻨﮕﯽ از ﭘﻨﺠﺎﻩ و دو ﮐﺸﻮر ﺟﻬﺎن ﺳﻮﻣﯽ درﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ هﻴﭽﮑﺪام از ﺁﻧﻬﺎ را در هﻴﭻ رﺷﺘﻪ از اﻳﻦ ﺗﻤﺪن و ﻓﺮهﻨﮓ در هﻴﭻ ﺻﻒ ﻣﻘﺪﻣﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻮﻳﺎﺋﯽ از اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ را در دوﻣﻴﻦ ﮐﺸﻮر ﺑﺰرگ اﺳﻼﻣﯽ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان دﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﮐﺸﻮر اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬اﻧﺪوﻧﺰی‪ ،‬ﺁﻣﺎرهﺎی ﺟﺎﻣﻌﯽ در دﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﮐﺸﻮری اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺗﺠﺮﺑﻪ هﻨﺪوﺳﺘﺎن در ﺳﺎل‬ ‫‪ ١٩۴٧‬ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻠﺖ وﺟﻮدی ﺁن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮدن ﺁن اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا در ﺑﻴﺮون از اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ‪ ،‬اﻳﻦ ﮐﺸﻮر از‬ ‫هﻤﻪ ﺟﻬﺎت ﻧﮋادی‪ ،‬زﺑﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺑﺨﺸﯽ از هﻨﺪوﺳﺘﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻘﺎت ﺣﮑﻤﻪ هﺮ دوی ﺁﻧﻬﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻞ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬زﺑﺎن ﺧﺎرﺟﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﯽ اﺳﺘﺜﻨﺎ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ اﺳﺖ و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ از روی ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﻀﺎﺋﯽ‬ ‫اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﮔﺮدﻩ ﺑﺮداری ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻮﺻﻒ ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎﻟﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮑﻠﯽ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎوت دارد‪ :‬هﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺼﻮرت‬ ‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﮐﺸﻮر دﻣﮑﺮاﺳﯽ ﺟﻬﺎن در هﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ دﻣﮑﺮاﺗﻴﮏ ادارﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن‬ ‫ﻧﺰدﻳﮏ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل از اﻳﻦ ﻣﺪت را در دﻳﮑﺘﺎﺗﻮری ﮔﺬراﻧﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﻨﺪ از ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮی ﺑﺎ ﮐﺎدر ﻋﻠﻤﯽ و‬ ‫ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن از هﻴﭻ زﻳﺮﺑﻨﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﺑﺮﺧﻮردار‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در هﻨﺪ ﺁﻣﻮزش ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺧﻮد را ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻘﻴﻪ ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺸﺮو ﻃﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎی ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ در ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﺁن ﻧﺤﻮﻩ اﻳﻦ ﺁﻣﻮزش در ﺿﺎﺑﻄﻪ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻳﺎ ﻋﺪم ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺁن ﺑﺎ ﻣﻮازﻳﻦ‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺌﻮال ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢٨‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫در ﺳﺎل ‪ ١٩٨٣‬ﺳﻤﻴﻨﺎری در داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻞ ﺁوﻳﻮ ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺖ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻋﻠﻮم ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎن اﺳﺮاﺋﻴﻞ و اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ‬ ‫ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ ﺗﺎ در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮ ﺷﻮد ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮان از اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﻬﺮﻩ را ﺑﻪ ﺳﻮد اﺳﺮاﺋﻴﻞ و اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪﻩ و اﺻﻮﻻ ﺟﻬﺎن ﻏﺮب ﺑﺮﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و ﻣﺘﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ هﺎی‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻤﻴﻨﺎر در اواﺧﺮ ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ در ﻟﻨﺪن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺘﺎﻳﺠﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻟﺤﺎظ ﺑﺼﻮرت ﺣﺮﺑﻪ ﻣﻮﺛﺮی در ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و اﻣﺮﻳﮑﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ‬ ‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻓﺎﻳﺪﻩ ﺁن اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس دﻳﻦ را ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬دوﻣﻴﻦ‬ ‫ﻓﺎﻳﺪﻩ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ از ﺗﮑﻮﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ هﺎی ﺳﺎزﻧﺪﻩ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺧﻮد اﻳﺮان‬ ‫ﺑﻠﮑﻪ در هﻤﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﮔﺮاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﯽ در زﻣﻴﻨﻪ ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ هﻤﺎهﻨﮕﯽ اﻳﻦ ﮐﺸﻮرهﺎ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ هﺎی ﻋﻠﻤﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ و‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺁورد و ﻣﺎﻧﻊ از ﺁن ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻠﺖ هﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﺣﺪهﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺮای‬ ‫ﺗﺄﻣﻴﻦ و ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮد اﻗﺪام ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻓﺎﻳﺪﻩ ﺳﻮم از ﻣﻴﺎن ﺑﺮدن روح ﺗﺮﻗﯽ ﻃﻠﺒﯽ و ﺑﻬﺒﻮد ﺷﺮاﻳﻂ زﻧﺪﮔﯽ در ﻣﻴﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‬ ‫و دور ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺘﻦ ﺁﻧﺎن از ﻋﺼﺮ ﺗﮑﻨﻮﻟﮋی اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺰارش ﮐﻠﯽ ﮐﺎر اﻳﻦ ﺳﻤﻴﻨﺎر در هﻤﺎن زﻣﺎن در هﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﮐﻴﻬﺎن ﭼﺎپ‬ ‫ﻟﻨﺪن اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫روﻳﺎروﺋﯽ ﻣﺬهﺐ ﺑﺎ داﻧﺶ در ﻧﻬﺎﻳﺖ هﻤﻮارﻩ ﺑﻪ زﻳﺎن ﻣﺬهﺐ ﺗﻤﺎم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻻزﻣﻪ داﻧﺶ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﯽ وﻗﻔﻪ ای اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﺎ ﺿﻮاﺑﻂ ﺟﺰﻣﯽ ﻣﺬاهﺐ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﮐﺮد‪ .‬ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮی از ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﺎ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺳﺮ و ﮐﺎر دارد‬ ‫اﺧﻴﺮًا در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﺬاهﺐ در ﻧﻬﺎﻳﺖ از روﻳﺎروﺋﯽ ﺧﻮد ﺑﺎ ﻋﻠﻢ زﻳﺎن دﻳﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﺁﺋﻴﻦ ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﺑﻴﺸﺘﺮ از دﻳﮕﺮان در اﻳﻦ روﻳﺎروﺋﯽ‬ ‫ﺿﺮر ﮐﺮدﻩ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ زﻳﺎدﺗﺮ از دﻳﮕﺮان ﺑﺪﻳﻦ راﻩ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺨﻮاهﻴﻢ و ﭼﻪ ﻧﺨﻮاهﻴﻢ‪ ،‬روﻳﺎروﺋﯽ داﻧﺶ و‬ ‫ﻣﺬهﺐ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺰ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﻣﻨﻈﻢ ﻣﺬهﺐ ﭘﻴﺎﻣﺪی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از اﻳﻦ دو ﺑﺮ واﻗﻌﻴﺖ هﺎﺋﯽ ﻣﻮﺟﻮد و‬ ‫ﻣﺴﻠﻢ ﻣﺘﮑﯽ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺁن دﻳﮕﺮی ﻣﺪرﮐﯽ ﺟﺰ ﺁﻧﭽﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﺑﺮ ﭼﻨﻴﻦ اﺻﺎﻟﺘﯽ اراﺋﻪ ﻧﻤﯽ دهﺪ‪ .‬ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‬ ‫از وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺟﻬﺎن داﻧﺶ ‪ -‬ﻋﻤﺪﺗﺎ در دﻧﻴﺎی ﻏﺮب ‪ -‬ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ هﺎﺋﯽ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ و زﻣﻴﻨﯽ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی ﭼﻨﺪ هﺰار‬ ‫ﺳﺎﻟﻪ ﻣﺬاهﺐ راﻩ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ اﺻﺎﻟﺖ اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ هﺎ روز ﺑﺮوز ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮارد ﻧﻴﺰ‬ ‫اﺻﻮﻻ ﻧﻔﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﺮ دوران »داغ« ﭼﻨﻴﻦ روﻳﺎروﺋﯽ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ ﻣﺬهﺐ‪ ،‬وﻟﻮ ﺑﺎ ﻣﻬﻠﺘﯽ دﻩ ﺗﺎ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎﻟﻪ‪،‬‬ ‫ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻤﻼت ﻳﺎ ﮐﺎرﺷﮑﻨﯽ هﺎی ﮐﻠﻴﺴﺎ در ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮارد ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ هﺎی ﻋﻠﻤﯽ را ﮐﻨﺪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ وﻟﯽ هﻴﭽﻮﻗﺖ‬ ‫اﻣﮑﺎن ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮐﺮدن ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ اﻣﺮوز ﻣﺬاهﺐ ﺑﺮﺧﻮرد واﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺗﺮی ﺑﺎ ﺟﻬﺎن داﻧﺶ دارﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫از ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻮل ﻓﮑﺮی ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ درک اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮ اﺻﻄﺤﮑﺎک ﺗﺎزﻩ ای هﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ‬ ‫زﻳﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪی ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﺳﺎﺳﺎ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺑﺮای ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪی ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﺳﺎﺳﺎ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺑﺮای ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﯽ در ﺁﻧﻬﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬در‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮد ﻣﺤﮑﻤﺘﺮ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان از دﻧﻴﺎی اﺳﻼم و هﻨﺪوﺋﻴﺴﻢ و ﺑﻮداﺋﻴﺴﻢ ﻧﺎم ﺑﺮد‪ .‬در‬ ‫ﺧﻮد ﺟﻬﺎن ﻏﺮب ﻧﻴﺰ ﺗﻔﺎوت ﺁﺷﮑﺎری در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻴﺎن ﮐﺸﻮرهﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬در اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﻤﺘﺪ‬ ‫اﻧﮕﻴﺰﻳﺴﻴﻮن )ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ(‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎ ﺗﺎ ﭼﻨﺪی ﭘﻴﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺪﻓﯽ در ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ روی ﻋﻠﻮم ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺴﺪود ﻣﺎﻧﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﺑﺰرگ ‪ ۴٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮی در ﺗﻤﺎم ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻠﻤﯽ ﺧﻮد ﺣﺘﯽ ﻳﮏ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ در‬ ‫رﺷﺘﻪ ﻋﻠﻮم ﻧﺪاﺷﺘﻪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن و ﺁﻟﻤﺎن هﺮ ﮐﺪام ﺗﺎ ﮐﻨﻮن در ﺣﺪود ‪ ۶٠‬ﺑﺮﻧﺪﻩ ﻋﻠﻤﯽ ﻧﻮﺑﻞ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫ﮐﺸﻮری ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺧﻮد ﺁﻏﺎزﮔﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﻋﻠﻤﯽ ﻋﺼﺮ ﻣﺪرن ﺑﻮدﻩ‪ ،‬و ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎی ﺁن از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ و‬ ‫از ﻓﻌﺎﻟﺘﺮﻳﻦ داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎی اروﭘﺎﺋﯽ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ و اﻣﺮوز هﻢ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻔﻮذ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﮐﻠﻴﺴﺎ هﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﻮﺁوری ﻋﻠﻤﯽ را ﺧﻔﻪ ﮐﺮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ و دوﻟﺖ هﺎی اﻳﻦ ﮐﺸﻮر هﻴﭽﻮﻗﺖ ﺷﻬﺎﻣﺖ ﻳﺎ ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽ روﻳﺎروﺋﯽ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻔﻮذ را در ﺧﻮد ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ« )ﮐﻠﻮداﻟﮕﺮ‪ :‬ﺧﺪا‬ ‫در ﺑﺮاﺑﺮ داﻧﺶ(‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ در ﭘﺎﻳﺎن ارزﻳﺎﺑﯽ ﺧﻮد هﺸﺪار ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ‪» :‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﺑﻨﺎم ﺧﺪای ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺟﻨﮕﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺮوز ﻣﺬهﺐ »اﻗﺘﺼﺎد« ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪای دﻻر ﻋﻠﻢ را ﻟﮕﺎم ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺁﻧﺮا ﺗﻨﻬﺎ در‬ ‫اﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮد ﺑﮑﺎر ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ وﺿﻊ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺧﻔﻘﺎن ﺗﺎزﻩ ای ﺑﺮای ﻋﻠﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮط اﻳﻨﮑﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن‬ ‫واﭘﺴﮕﺮاﺋﯽ ﻳﻬﻮدی ﻳﺎ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﺋﯽ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ای ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪«.‬‬ ‫* * *‬ ‫ﺑﺨﻼف ﺁﻧﭽﻪ ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن هﺮ دو ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ و اﺳﻼم ﺑﺼﻮرت واﻗﻌﻴﺘﯽ ﻣﺴﻠﻢ ﻣﺪﻋﯽ ﺁﻧﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻘﺮار دوهﺰار ﺳﺎﻟﻪ‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ در اروﭘﺎ و اﺳﺘﻘﺮار هﺰار و ﭼﻨﺪﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ اﺳﻼم در ﺁﺳﻴﺎ و اﻓﺮﻳﻘﺎ هﻴﭻ ﺗﺤﻮل ﻣﺜﺒﺘﯽ را در ﺳﺎﺧﺘﺎرهﺎی ﺳﻴﺎﺳﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٢٩‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎ ﺑﻬﻤﺮاﻩ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ :‬ﻧﻪ اروﭘﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ از دوران رﻧﺴﺎﻧﺲ و »ﻋﺼﺮ ﻓﺮوغ«‬ ‫ﺷﮑﻮﻓﺎﺋﯽ ﻣﺪﻧﯽ ﻳﺎ اﻧﺴﺠﺎم ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﺎ روﻧﻖ اﻗﺘﺼﺎدی ﻳﺎ ﻋﺪاﻟﺖ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی از دوران اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم ﺑﺨﻮد دﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ﺁﺳﻴﺎ و اﻓﺮﻳﻘﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻳﺎ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺑﻬﺘﺮ ﻳﺎ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺗﺮی از ﺁﻧﭽﻪ در دوران ﻣﺎﻗﺒﻞ اﺳﻼﻣﯽ‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردﻧﺪ‪ .‬اروﭘﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ در ﻃﻮل ﻗﺮون دﻗﻴﻘﺎ ﺑﻪ هﻤﺎن راهﯽ رﻓﺖ ﮐﻪ اروﭘﺎی روﻣﯽ ﺑﺪان رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫هﻤﺎن روﺣﻴﻪ اﺳﺘﻴﻼﻃﻠﺒﯽ و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﺋﯽ‪ ،‬ﺑﺎ هﻤﺎن ﺗﺒﻌﻴﻀﺎت ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ‪ ،‬هﻤﺎن ﺳﺘﻤﮕﺮی هﺎ‪ ،‬و هﻤﺎن روﻳﺎروﺋﯽ ﺳﻨﺘﯽ ﻏﺮب‬ ‫و ﺷﺮق ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن در ﺟﻨﮓ هﺎی دﻳﺮﭘﺎی اﻳﺮان ﻳﺎ ﻳﻮﻧﺎن و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ رم و ﺑﻴﺰاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻮر ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و اﻳﻦ ﺑﺎر در‬ ‫ﺟﻨﮓ هﺎی ﺻﻠﻴﺒﯽ و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن در ﻧﺒﺮدهﺎی اﺳﺘﻌﻤﺎری ﺗﺒﻠﻮر ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﻧﻴﺰ هﻤﺎن راﻩ هﺎﺋﯽ را دﻧﺒﺎل ﮐﺮد ﮐﻪ ﺁﺳﻴﺎ‬ ‫و اﻓﺮﻳﻘﺎی ﻣﺎﻗﺒﻞ اﺳﻼم ﺑﺪان رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﻼم ﻋﺮب ﭼﻨﺎن ﺑﻪ راﻩ اﻳﺮان ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ رﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺣﺎﻓﻆ‪ ،‬ﻣﻮرخ ﺑﺰرگ‬ ‫ﺟﻬﺎن اﺳﻼم‪ ،‬ﺧﻼﻓﺖ اﺳﻼﻣﯽ روﻧﻮﺷﺖ ﮐﺎﻣﻠﯽ از ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺷﺪ و ﺑﻐﺪاد ﺑﺼﻮرت ﻧﺴﺨﻪ ﺛﺎﻧﯽ ﺗﻴﺴﻔﻮن درﺁﻣﺪ و‬ ‫درﺑﺎر ﺧﻠﻴﻔﻪ رﻧﮓ درﺑﺎر ﺧﺴﺮوان اﻳﺮان را ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺗﻮﻳﻦ ﺑﯽ ﻣﻮرخ ﻧﺎﻣﯽ ﻗﺮن ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬ﮐﺎر اﻣﭙﺮاﺗﻮری‬ ‫ﻋﺮب ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﭘﺎ در ﺟﺎی ﭘﺎی ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ هﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﺑﮕﺬارد‪ .‬در هﻴﭽﻴﮏ از اﻳﻦ دو ﻣﺎﺟﺮا ﻧﻪ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ از ﻣﺮزهﺎی ﻣﺪﻧﯽ و ﻓﺮهﻨﮓ ﻳﻮﻧﺎن و رم و ﺑﻴﺰاﻧﺲ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن در ﺑﻴﺮون از ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫وارﺛﺎن ﻓﺮهﻨﮓ هﺎی اﻳﺮان و هﻨﺪ و ﻳﻮﻧﺎن ﺑﺪان ارﻣﻐﺎن دادﻧﺪ دﺳﺘﺎوردی ﭘﺪﻳﺪ ﺁورد‪ .‬ﺟﻬﺶ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ در‬ ‫ﻗﺮون ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻄﻠﻘًﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ درﺳﺖ ﺑﻌﮑﺲ در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﻳﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦ‬ ‫ﮐﻠﻴﺴﺎ از ﺳﺮ داﻧﺶ و هﻨﺮ و ﻓﺮهﻨﮓ دﻧﻴﺎی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬و اﮔﺮ در هﻤﻴﻦ ﻗﺮون در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺟﻬﺸﯽ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺖ و ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز هﻢ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻼف ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ هﻨﻮز هﻢ‬ ‫ﺳﺎﻳﻪ ﻗﺸﺮﻳﺖ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺮ ﺁن ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ رﺳﺎﻟﺖ اﺳﺎﺳﯽ ﻣﺬاهﺐ ﭘﻴﺸﺒﺮد اﺧﻼق و ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﮐﻪ در هﻴﭽﻴﮏ از اﻳﻦ دو ﻣﻮرد ﻣﺬاهﺐ‬ ‫»ﺗﻮﺣﻴﺪی« ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪ ﺷﻬﺎدت ﺗﺎرﻳﺦ ﭼﻪ در دوران ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ در ﻏﺮب و ﭼﻪ در دوران اﺳﻼم در‬ ‫ﺷﺮق‪ ،‬ﻧﻪ ﻇﻠﻢ و ﺗﺒﻌﻴﺾ و ﺑﻴﻌﺪاﻟﺘﯽ از دوران هﺎی ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺿﻮاﺑﻂ اﺧﻼﻗﯽ ﺟﺰ در‬ ‫ﺷﻌﺎرهﺎی ﻣﻨﺒﺮ و ﻣﺤﺮاب ﻧﻘﺶ ﻓﺮاﮔﻴﺮﺗﺮی در ﺟﻮاﻣﻊ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﮐﻪ واﻗﻌﺎ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو دوران وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ در دورﻩ هﺎی ﻣﺎﻗﺒﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪی اﻳﻦ ﺗﺒﻌﻴﺾ هﺎ و ﺑﻴﻌﺪاﻟﺘﯽ هﺎ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ ﻗﺪرت اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ در‬ ‫ﺟﻬﺎن هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﺮﭼﺴﺐ ﻣﺸﻴﺖ اﻟﻬﯽ ﺑﺪان زدﻩ ﺷﺪﻩ و ﺟﻨﺎﻳﺖ رﻧﮓ اﻳﻤﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮی ﻣﻌﺎﺻﺮ‪،‬‬ ‫از وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺧﺪا را ﺑﺼﻮرت اﺑﺰار ﻗﺪرت در اﺧﺘﻴﺎر ﮐﻨﻴﺴﻪ و ﮐﻠﻴﺴﺎ و ﻣﺴﺠﺪ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻣﺮز ﻣﻌﻴﻨﯽ‬ ‫ﺑﺮای ﻗﺪرت ﻃﻠﺒﯽ ﮐﺎرﮔﺰاران ﻣﺴﺠﺪ و ﮐﻠﻴﺴﺎ و ﮐﻨﻴﺴﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬و درﺳﺖ در هﻤﻴﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﺪرت اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻠﻞ‬ ‫واﻗﻌﯽ ﺑﺤﺮان هﺎﺋﯽ را ﮐﻪ اﻣﺮوز اﻳﻦ ﻣﺬاهﺐ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮاﺟﻬﻨﺪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﻟﻮدوﻳﮏ ﻓﻮﻳﺮ ﺑﺎخ‪ ،‬ﻣﺘﻔﮑﺮ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬در اﺛﺮ ﻣﻌﺮوف ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻨﺎم »ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ« در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»اﮔﺮ هﺪف ﻧﻬﺎﺋﯽ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی‪ ،‬ﺑﻪ ادﻋﺎی ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬اﺳﺘﻘﺮار ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﻣﻮازﻳﻦ اﺧﻼﻗﯽ ﻓﺮاﮔﻴﺮﺗﺮ در ﺟﻬﺎن‬ ‫ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺧﺪا در اﻳﻦ ﺗﻼش ﺧﻮد ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮردﻩ و هﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﺎزﻧﺪﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ «.‬و هﻢ او درﺑﺎر ِﻩ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ‪» :‬در ﺟﻬﺎن ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﺎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ در ﻣﻔﻬﻮم واﻗﻌﯽ ﺧﻮدش ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از دﻧﻴﺎی ﻣﻨﻄﻖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ از زﻧﺪﮔﯽ‬ ‫روزﻣﺮﻩ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ رﺧﺖ ﺑﺮﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰی ﮐﻪ از ﺁن ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﺳﻨﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ هﻤﭽﻨﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ‬ ‫هﺴﺘﻴﻢ‪«.‬‬ ‫هﻢ ﮐﻠﻴﺴﺎ و هﻢ ﻣﺴﺠﺪ‪ ،‬در هﻤﻪ ﻗﺮون ﻣﺴﻴﺤﯽ و اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﻣﻈﻬﺮ ﺣﻖ و ﻋﺪاﻟﺖ و ﺗﻘﻮی ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﺑﺰار‬ ‫ﻗﺪرت و ﺟﻨﺎﻳﺖ و ﻓﺴﺎد ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﮐﻠﻴﺴﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻨﺎم ژﻧﺪﻩ ﭘﻮش ﺳﺎدﻩ دﻟﯽ ﻋﻴﺴﯽ ﻧﺎم ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ‪ -‬هﻤﺎن ﻋﻴﺴﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻦ ﺷﺘﺮی را از ﺳﻮراخ ﺳﻮزن ﺁﺳﺎﻧﺘﺮ از ورود ﺗﻮاﻧﮕﺮی ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ ‪ -‬ﺑﺼﻮرت درﺑﺎری ﻏﺮق در ﻃﻼ و‬ ‫ﺟﻮاهﺮ درﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺗﯽ ﻣﺠﻠﻠﺘﺮ از درﺑﺎر ﺷﺎهﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﮐﻪ واﺗﻴﮑﺎن از روی ﺁن ﻧﺴﺨﻪ ﺑﺮداری ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﺎ ﭘﺎپ هﺎی‬ ‫ﻋﻈﻴﻤﯽ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺎﻣﻪ ارﻏﻮاﻧﯽ و ﺗﺎج ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﺋﯽ ﺧﻮد را از هﻤﻴﻦ ﺷﺎهﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻗﺪرت ﺑﯽ ﻣﻨﺎزع‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﻴﺰ در ﺣﺪ ﺁﻧﺎن ﺑﺎﻻ ﺑﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در هﻤﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎﻟﻴﺎن ﺑﺎﻻﻧﺸﻴﻨﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﺎپ ﮔﺮﮔﻮرﻳﻮی ﻧﻬﻢ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺗﺎ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ و ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮد ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻮد در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺧﻮد ﺑﻪ راﻩ ﺁﺷﺘﯽ و ﻣﺪارا ﺑﺮود‪ ،‬وﻟﯽ اﮐﻨﻮن ﮐﻪ‬ ‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ دﻳﮕﺮ ﺑﺮای ﭼﻪ از ﻗﺪرت ﺧﻮد ﺑﻤﻨﻈﻮر ﻧﺎﺑﻮدی ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﮑﻨﺪ؟« و ﺑﺎ هﻤﻴﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﻗﺮن هﺎی ﭘﻴﺎﭘﯽ‬ ‫اﻳﻦ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﻓﺮﻣﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم و ﮐﺸﺘﺎر و ﺷﮑﻨﺠﻪ و ﺳﻮزاﻧﺪن در ﺁﺗﺶ داد و ﺁﻧﺠﺎ هﻢ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺎت ﺑﺼﻮرت ﻋﻠﻨﯽ اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭼﻮن دوران ﺑﺮژﻳﺎ‪ ،‬ﻣﺰاﺣﻤﺎن از ﻃﺮﻳﻖ درﻳﺎﻓﺖ ﺻﻠﻴﺐ زهﺮ ﺁﻟﻮد از دﺳﺖ ﭘﺪر ﻣﻘﺪس از ﺳﺮ راﻩ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری از دﻳﺮهﺎ و ﺻﻮﻣﻌﻪ هﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻋﺸﺮﺗﮑﺪﻩ هﺎﺋﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﻪ ای از اﺣﻮال ﺁﻧﻬﺎ را در »دﮐﺎﻣﺮوﻧﻪ« اﺛﺮ ادﺑﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٣٠‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫ﻣﻌﺮوف ﻗﺮن ﭼﻬﺎردهﻢ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در هﻤﺎن ﺣﺎل ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺑﺼﻮرت ﺑﺎزار ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﻣﻨﺎﺻﺐ درﺁﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺪﻳﮑﺘﻮی ﻧﻬﻢ ﮐﻪ در دوازدﻩ ﺳﺎﻟﮕﯽ ﭘﺎپ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﻣﻘﺎم ﭘﺎﭘﯽ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﮔﺮﮔﻮرﻳﻮی ﺷﺸﻢ ﻓﺮوﺧﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎری از اﺳﻘﻒ هﺎ‬ ‫در ﺳﻨﻴﻦ ﮐﻮدﮐﯽ ﺑﺎ رﺷﻮﻩ ﭘﺪراﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﮐﺎردﻳﻨﺎﻟﯽ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﺴﺮﺑﭽﻪ ای ﺑﻨﺎم ﮔﻴﺒﺮﺗﻮ در ﻳﺎزدﻩ ﺳﺎﻟﮕﯽ اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ ﺷﺪ و‬ ‫ﭘﺴﺮﺑﭽﻪ دﻳﮕﺮی ﺑﻨﺎم ﺁﻣﺪﺋﻮ در ﺳﻴﺰدﻩ ﺳﺎﻟﮕﯽ در ﻧﺎرﺑﻮن ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﻘﺎم دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎری از اﻳﻦ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن ﻋﻴﺴﯽ‬ ‫ﻣﺴﻴﺢ ﻓﺮزﻧﺪان ﺣﺮﻣﺰادﻩ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎی اﺷﺮاﻓﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن رﺳﻤًﺎ ﻋﻨﻮان ﭘﺪراﻧﺸﺎن را ﺑﻪ ارث ﻧﻤﯽ ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﺎ رﺷﻮﻩ‬ ‫ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﺎﻟﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎﺋﯽ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﯽ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺰار ﺑﺮژﻳﺎ‪ ،‬ﮐﻪ در هﻔﺪﻩ ﺳﺎﻟﮕﯽ اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ و در هﺠﺪﻩ ﺳﺎﻟﮕﯽ ﮐﺎردﻳﻨﺎل‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﺮادرش را در ﺗﻮﻃﺌﻪ ای ﺑﻘﺘﻞ رﺳﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎر ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﺶ را در ﺿﻴﺎﻓﺘﯽ دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﮐﺸﺖ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺧﻮاهﺮش ﻟﻮﮐﺮس ﺑﺮژﻳﺎ راﺑﻄﻪ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ داﺷﺖ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ هﻤﻴﻦ ﻟﻮﮐﺮس هﻤﺨﻮاﺑﻪ ﭘﺪرش ﭘﺎپ ﺑﺮژﻳﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﺎ هﻤﻪ‬ ‫اﻳﻨﻬﺎ ﭘﺎپ ﺑﻮﻧﻴﻔﺎ ﺳﻴﻮی هﺸﺘﻢ ﻓﺘﻮا ﺻﺎدر ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺑﯽ ﻗﻴﺪ و ﺷﺮط از ﭘﺎپ ﻧﻬﻢ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ هﺮ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮ هﺮ‬ ‫ﻓﺮد ﺑﺸﺮی دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻧﺠﺎت روح ﺧﻮد در ﻣﻠﮑﻮت ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ واﺟﺐ اﺳﺖ‪ .‬در هﻤﺎﻧﻮﻗﺖ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻘﺮرات‬ ‫وﺣﺸﺘﻨﺎک دﻳﻮان ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ )اﻧﮑﻴﺰﻳﺴﻴﻮن( ﺑﺮای ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺟﺮأت اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﺣﺮﻣﺖ ﻣﻘﺎم ﺻﻠﻴﺐ داران ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ‬ ‫را داﺷﺘﻨﺪ وﺿﻊ ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﺤﺎﮐﻤﺎﺗﯽ ﮐﻪ در اﻳﻦ دﻳﻮان هﺎ ﺑﺮاﻩ اﻓﺘﺎد‪ ،‬رﺋﻴﺲ دادﮔﺎﻩ هﻢ ﻣﺪﻋﯽ اﻟﻌﻤﻮم ﺑﻮد‪ ،‬هﻢ ﻗﺎﺿﯽ‪ ،‬هﻢ‬ ‫دادﺳﺘﺎن‪ ،‬هﻢ ﮐﺸﻴﺶ اﻋﺘﺮاف ﮔﻴﺮﻧﺪﻩ ﻣﺬهﺒﯽ‪ .‬رای دادﮔﺎﻩ او ﻧﻴﺰ ﻗﻄﻌﯽ و ﻻزم اﻻﺟﺮا ﺑﻮد و اﻣﮑﺎن ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻧﺪاﺷﺖ‪،‬‬ ‫درﺳﺖ روﻧﻮﺷﺖ ﮔﻮاهﯽ ﺷﺪﻩ ﻣﻘﺮراﺗﯽ ﮐﻪ در دوران ﻣﺎ دادﮔﺎﻩ هﺎی ﺷﺮع ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﻤﻮرد اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم وﺿﻊ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺑﻬﺘﺮ از ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﺒﻮد‪ ،‬و ﮔﺎﻩ ﺣﺘﯽ ﺧﻮﻧﺨﻮاراﻧﻪ ﺗﺮ و ﻓﺴﺎد ﺁﻟﻮدﻩ ﺗﺮ از ﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ هﺰار و ﺳﻴﺼﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺧﻼﻓﺖ اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﭼﻪ در دوران اﻣﻮی‪ ،‬ﭼﻪ در ﻋﺼﺮ ﻋﺒﺎﺳﯽ‪ ،‬و ﭼﻪ در ﻋﻬﺪ ﺧﻼﻓﺖ هﺎی ﻣﺼﺮ‬ ‫و اﻧﺪﻟﺲ و ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬از ﺁﻏﺎز ﺗﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺎ ﺧﻮن و ﺟﻨﺎﻳﺖ و ﻓﺴﺎد ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ اﻳﻦ »اﻣﻴﺮ‬ ‫اﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ«هﺎ اﻟﻘﺎب ﻣﺴﺘﻌﺼﻢ ﺑﺎﷲ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻨﺼﺮ ﺑﺎﷲ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻈﻬﺮ ﺑﺎﷲ‪ ،‬ﻣﺴﺘﮑﻔﯽ ﺑﺎﷲ‪ ،‬ﻣﻌﺘﻀﺪ ﺑﺎﷲ‪ ،‬ﻣﻌﺘﻤﺪ ﺑﺎﷲ‪ ،‬ﻣﺘﻮﮐﻞ ﺑﺎﷲ‪،‬‬ ‫واﺛﻖ ﺑﺎﷲ و ﻣﺴﺘﻨﺠﺪ ﺑﺎﷲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻔﺎح‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﯽ هﻤﻪ ﺑﺰرﮔﺎن ﺑﻨﯽ اﻣﻴﻪ را در ﻳﮏ ﻣﺠﻠﺲ ﺿﻴﺎﻓﺖ ﺳﺮ‬ ‫ﺑﺮﻳﺪ و دﺳﺘﻮر داد ﮐﻪ روی اﺟﺴﺎد ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺮدﻩ ﺁﻧﺎن ﺳﻔﺮﻩ ﻏﺬا ﺑﮕﺴﺘﺮاﻧﻨﺪ و ﺧﻮد و هﻤﺮاهﺎﻧﺶ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺁن ﺳﻔﺮﻩ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﺮف ﻏﺬا ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﮐﺸﺘﮕﺎن ﻧﻴﻤﻪ ﺟﺎن در زﻳﺮ ﭘﺎﻳﺸﺎن ﻧﺎﻟﻪ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺟﺎن ﻣﯽ دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻤﻮی ﺳﻔﺎح ﮐﻪ از ﻃﺮف او ﻣﺄﻣﻮر ﺳﺮﮐﻮﺑﯽ و ﻗﺘﻞ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن اﻣﻮی در هﻤ ِﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮزی‬ ‫را ﺑﻪ ﻣﺮدﮔﺎن ﻧﻴﺰ ﮐﺸﺎﻧﻴﺪ و ﮔﻮرهﺎی اﻣﻮﻳﺎن ﻣﺮدﻩ را ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ اﺟﺴﺎدﺷﺎن را از ﺧﺎک ﺑﺪرﺁورد و هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ در‬ ‫زﻣﺎن ﻗﺪرت ﺟﺴﺪهﺎی ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻧﺸﺎن را ﺑﻪ دار ﻣﯽ ﺁوﻳﺨﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﺜﻠﻪ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺪاﷲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﺮدﮔﺎن ﺑﻨﯽ اﻣﻴﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺮد‪،‬‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺟﺴﺪ هﺸﺎم ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻤﻠﮏ را ﮐﻪ هﻨﻮز ﻧﭙﻮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮد از ﮔﻮر درﺁورد و هﺸﺘﺎد ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﺁن زد و ﺳﭙﺲ ﺳﻮزاﻧﻴﺪ‪.‬‬ ‫هﺎرون اﻟﺮﺷﻴﺪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻋﺮض ﻳﮏ روز و ﻳﮏ ﺷﺐ‪ ١٣٠٠ ،‬ﻧﻔﺮ اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﺪان ﺑﺮﻣﮑﯽ را ﮐﻪ وی هﻤﻪ ﻗﺪرت و ﺷﮑﻮﻩ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را ﻣﺮهﻮن ﺁﻧﺎن ﺑﻮد ﺑﺪﺳﺖ ﺟﻼدان ﺧﻮد ﺳﭙﺮد و ﺣﺘﯽ ﻳﮏ ﺗﻦ از زﻧﺎن و ﮐﻮدﮐﺎن ﺁﻧﺎﻧﺮا در ﮐﺸﺘﺎری ﮐﻪ ﻣﺎﺟﺮای‬ ‫ﻣﻌﺮوف »ﺷﺐ ﭼﺎﻗﻮﮐﺸﺎن« ﺁدﻟﻒ هﻴﺘﻠﺮ روﻧﻮﺷﺘﯽ از ﺁن ﺑﻮد زﻧﺪﻩ ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪ رواﻳﺖ ﻣﺸﻬﻮر وزﻳﺮ او ﺟﻌﻔﺮ‬ ‫ﺑﺮﻣﮑﯽ ﺑﺮﺧﻼﻓﺖ دﺳﺘﻮر وی ﺑﺎ هﻤﺴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻴﺶ ﻋﺒﺎﺳﻪ ﺧﻮاهﺮ ﺧﻠﻴﻔﻪ هﻤﺒﺴﺘﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ هﺎرون اﻟﺮﺷﻴﺪ ﺧﻮد‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮاﻩ ﻋﺒﺎﺳﻪ ﺑﻮد‪ .‬هﻤﻴﻦ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺑﺰرگ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﮐﻪ ﻣﻮﻣﻨﺎن در ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬در دوراﻧﯽ‬ ‫ﮐﻪ اﻳﻦ ﺟﻌﻔﺮ ﺑﺮﻣﮑﯽ وزﻳﺮ ﺳﻮﮔﻠﯽ او ﺑﻮد ﺷﺐ هﺎ ﺗﺎ ﺑﺎﻣﺪاد ﺑﺎ وی ﺑﻪ ﺑﺎدﻩ ﻧﻮﺷﯽ و ﻋﻴﺎﺷﯽ ﻣﯽ رﻓﺖ‪ ،‬و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺁﻧﮑﻪ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ و رﻗﺺ در اﺳﻼم ﺣﺮام ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻪ هﺰار ﺧﻮاﻧﻨﺪﻩ و ﻧﻮازﻧﺪﻩ و رﻗﺎﺻﻪ در درﺑﺎر ﺧﻼﻓﺖ ﺧﻮد داﺷﺖ ﮐﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ‬ ‫ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺧﺎﻧﺪان اﻳﺮاﻧﯽ »ﻣﻮﺻﻠﯽ« ﻋﻬﺪﻩ دار ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﯽ‪ ،‬اﻟﻤﻌﺘﺼﻢ ﺑﺎﷲ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻧﻈﺎم اﻟﻤﻠﮏ در ﺳﻴﺎﺳﺘﻨﺎﻣﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﺮاﻧﻪ ﺁﻧﮑﻪ ﺳﻪ ﺳﺮدار ﻣﺒﺎرز‬ ‫اﻳﺮاﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺎﺑﮏ ﺧﺮم دﻳﻦ و ﻣﺎزﻳﺎر و اﻓﺸﻴﻦ را ﮐﻪ هﺮ ﺳﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﻴﻠﻪ و ﻧﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺮداﻧﻪ اﺳﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ دار‬ ‫ﺁوﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ ﺿﻴﺎﻓﺘﯽ ﺗﺮﺗﻴﺐ داد ﮐﻪ در ﻃﻮل ﺁن ﺳﻪ ﺑﺎر ﭘﻴﺎﭘﯽ ﻣﺠﻠﺲ را ﺗﺮک ﮔﻔﺖ و هﺮﺑﺎر ﺳﺎﻋﺘﯽ ﺑﻌﺪ ﺑﺪان‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬و در ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺎر ﺳﻮم در ﭘﺎﺳﺦ ﺣﺎﺿﺮان ﮐﻪ ﺟﻮﻳﺎی ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﻏﻴﺒﺖ هﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﻓﺎش ﮐﺮد ﮐﻪ در هﺮ ﺑﺎر ﺑﺎ‬ ‫ﻳﮑﯽ از دﺧﺘﺮان ﭘﺪر ﮐﺸﺘﻪ اﻳﻦ ﺳﻪ ﺳﺮدار هﻤﺨﻮاﺑﮕﯽ ﮐﺮدﻩ و ﺑﮑﺎرت ﺁﻧﺎن را ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و او و ﺣﺎﺿﺮان ازاﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻤﺎز اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺷﮑﺮ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در اﺳﭙﺎﻧﻴﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن‪ ،‬ﺑﺪﺳﺘﻮر ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻓﺮد ﺧﺎﻧﺪان ﺑﻨﯽ اﻣﻴﻪ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد از ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اﻳﻦ ﺧﺎﻧﺪان ﺑﮕﺮﻳﺰد و‬ ‫ﺧﻮد را ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻪ اﻧﺪﻟﺲ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ اﻣﺎرت ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬واﻟﯽ ﻋﺮب ﺷﻬﺮ ﻃﻠﻴﻄﻠﻪ )ﺗﻮﻟﺪو( ﺿﻴﺎﻓﺘﯽ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٣١‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫داد و هﻤﻪ اﻋﻴﺎن و اﺷﺮاف ﺷﻬﺮ را ﮐﻪ ﺑﺎ اﻣﺎرت ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺁﺷﺘﯽ ﺑﺪان دﻋﻮت ﮐﺮد وﻟﯽ‬ ‫ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻋﺪﻩ در داﺧﻞ ﻗﻠﻌﻪ ﺑﺪﺳﺖ دژﺧﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪﻧﺪ و اﺟﺴﺎدﺷﺎن در ﺧﻨﺪﻗﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺻﺪای ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ﺿﻴﺎﻓﺖ در داﺧﻞ ﻗﻠﻌﻪ و ﺻﺪای ﻃﺒﻞ و ﺷﻴﭙﻮر ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن در ﺧﺎرج ﺁن اﺟﺎزﻩ رﺳﻴﺪن‬ ‫ﻧﺎﻟ ِﻪ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺑﮕﻮش دﻳﮕﺮان ﺑﺪهﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎر ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اﻳﻦ ﮐﺸﺘﺎر ﮐﻪ ﺗﺎ ﺷﺎﻣﮕﺎﻩ ﺁﻧﺮوز اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﺑﻌﺪهﺎ هﻔﺘﻬﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﺮﺁورد ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﺼﺮ ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯽ ﭘﺎﺷﺎ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﻣﺼﺮ ﮐﻪ ﻣﻠﮏ ﻓﺎروق ﺁﺧﺮﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺁن‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻤﺤﺾ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﻟﯽ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ در ﻣﺼﺮ وارد ﻗﺎهﺮﻩ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮐﻠﻴﻪ ﺑﺰرﮔﺎن ﻣﻤﺎﻟﻴﮏ ‪ -‬ﺳﻠﺴﻠﻪ ای را‬ ‫ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن ﺑﺮ ﻣﺼﺮ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﺮد ‪ -‬ﺑﻪ ﻗﻠﻌﻪ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﻣﻌﺮوف ‪ Citadelle‬ﺑﻪ ﺿﻴﺎﻓﺖ دﻋﻮت ﮐﺮد و ﺁﻧﺎﻧﺮا ﻳﮏ‬ ‫ﺑﻪ ﻳﮏ در ﺗﺎﻻر ﺿﻴﺎﻓﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﺟﻼدان ﺧﻮﻳﺶ ﮐﺸﺖ و ﮐﺎﻟﺒﺪهﺎﻳﺸﺎن را ﺑﻪ درون ﭼﺎﻩ اﻓﮑﻨﺪ‪.‬‬ ‫در اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﻌﺎر ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺁزﻣﺎﻳﺶ ﺻﺪر اﺳﻼﻣﯽ ﻋﺮب ﺑﺮای ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاری ﻳﮏ ﺧﻼﻓﺖ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻴﺪان ﺗﺎرﻳﺦ ﺁﻣﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺼﻮرت »ﻣﺮد ﺑﻴﻤﺎر اروﭘﺎ« ﺻﺤﻨﻪ اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ را ﺗﺮک ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﮐﺸﺘﺎر و ﺳﺘﻤﮕﺮی و ﻓﺴﺎد و ارﺗﺸﺎء‬ ‫ﺳﮑﻪ راﻳﺞ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎرهﺎ ﺷﻴﻌﻪ هﺎی ﺗﺒﻌﻪ اﻳﻦ اﻣﭙﺮاﺗﻮری‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﮔﻨﺎﻩ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮدن هﺰار هﺰار ﺑﻪ ﻓﺘﻮای ﻣﻔﺘﻴﺎن و ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫ﺳﻼﻃﻴﻦ ﮔﺮدن زدﻩ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺧﻔﻪ ﮐﺮدن و ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪن و زهﺮ دادن و ﮐﻮر ﮐﺮدن اﻓﺮاد ذﮐﻮر ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺳﻠﻄﻨﺖ در ﺁﻏﺎز‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎهﯽ هﺮ ﺳﻠﻄﺎن ﺗﺎزﻩ اﻣﺮی ﺳﻨﺘﯽ ﺑﻮد‪ .‬در ﺣﺮﻣﺴﺮاهﺎی ﺑﯽ ﺷﻤﺎر ﺳﻼﻃﻴﻦ و اﺷﺮاف‪ ،‬هﺰاران زن ﺟﻮان و زﻳﺒﺎ‬ ‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺳﻮء ﻇﻦ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺠﺎی ﺷﻮهﺮاﻧﺸﺎن در درون ﮐﻴﺴﻪ هﺎی ﺳﺮﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ درﻳﺎ اﻓﮑﻨﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ در ﭘﯽ اﻋﻼم‬ ‫ﺟﻤﻬﻮری ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﮐﻤﺎل ﭘﺎﺷﺎ )ﺁﺗﺎ ﺗﻮرک( اﺟﺴﺎد ﺑﺮﺧﯽ از ﺁﻧﺎن از ﺁب هﺎی ﺑﺴﻔﺮ ﺑﻴﺮون ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪ‪ .‬در ﺟﻨﮓ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﺮد و زن و ﮐﻮدک ارﻣﻨﯽ در ﻳﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ژﻧﻮﺳﻴﺪهﺎی ﻗﺮن در اﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬و ﺑﺎ اﻳﻦ هﻤﻪ روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ در ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار ﺧﻮد ﺳﻘﻮط ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻼﻓﺘﯽ را ﺗﻮﻃﺌﻪ ای ﺣﻬﺎﻧﯽ ﻋﻠﻴﻪ اﺳﻼم داﻧﺴﺖ‬ ‫و ﻋﻠﯽ ﺷﺮﻳﻌﺘﯽ در »ﺗﺸﻴﻊ ﻋﻠﻮی و ﺗﺸﻴﻊ ﺻﻔﻮی« ﺧﻮﻳﺶ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﮔﺮاﺋﯽ را ﻣﺴﺌﻮل اﻳﻦ ﺷﻤﺮد ﮐﻪ »ﻗﺪرت ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺧﻼﻓﺖ‬ ‫وﺳﻴﻊ اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺘﻼﺷﯽ ﺷﻮد و اﺣﻴﺎی ﺣﺴﻦ ﻣﻠﻴﺖ اﻳﻦ ﭘﻴﮑﺮﻩ ﻋﻈﻴﻢ را ﺑﺎ ﺗﻴﻎ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻟﻘﻤﻪ ﻟﻘﻤﻪ ﮐﻨﺪ‪«.‬‬ ‫دوران ﭘﺎدﺷﺎهﯽ ﺻﻔﻮی در اﻳﺮان از اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﻣﺤﺎﺳﻨﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎ ﻣﻔﺎﺳﺪی ﮐﻤﺘﺮ از دوران ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‪،‬‬ ‫وﻟﻮ اﻳﻨﮑﻪ از ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﺮای اﻳﺮان دوران ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎزی ﺑﻮد‪ .‬هﻤ ِﻪ ﻋﺼﺮ ﺻﻔﻮی‪ ،‬از ﺁﻏﺎز ﺗﺎ اﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮﻧﺨﻮاری‪،‬‬ ‫ﺑﻴﺮﺣﻤﯽ‪ ،‬ﺑﺮادر ﮐﺸﯽ‪ ،‬ﻓﺴﺎد‪ ،‬و ﺗﺰوﻳﺮ و ﺑﺎ ﺧﻮد ﮐﺎﻣﮕﯽ ﻣﻄﻠﻘﯽ ﮔﺬﺷﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﻼ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ هﻤﻪ ﻣﻮازﻳﻦ اﺧﻼﻗﯽ و اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻩ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ اول ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﮐﺸﺘﺎر وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﺑﻴﺴﺖ هﺰار ﻧﻔﺮ از ﻣﺮدم ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺁﻏﺎز ﮐﺮد‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﻣﺮدم ﺣﺎﺿﺮ‬ ‫ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﮑﺮوزﻩ ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮد را زﻳﺮا ﭘﺎ ﺑﮕﺰارﻧﺪ و زﺑﺎن ﺑﻪ ﻟﻌﻦ ﺳﻪ ﺧﻠﻴﻔﻪ اول از ﺧﻠﻔﺎی راﺷﺪﻳﻦ ﮐﻪ ﺗﺎ‬ ‫ﺁﻧﺰﻣﺎن ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد و اﺣﺘﺮام ﺁﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اهﻞ ﺗﺴﻨﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﮕﺸﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻗﺰﻟﺒﺎﺷﺎن ﺷﺎﻩ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ هﻤ ِﻪ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺟﺎ‬ ‫ﺑﺠﺎ ﺑﺎ ﺗﺒﺮ ﺑﻪ دو ﻧﻴﻢ ﮐﺮدﻧﺪ ﻳﺎ ﺷﮑﻢ درﻳﺪﻧﺪ‪ .‬در هﻤﻴﻦ ﺗﺒﺮﻳﺰ‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺣﺮﻣﺖ ﻧﺒﺶ ﻗﺒﺮ در اﺳﻼم‪ ،‬اﺳﺘﺨﻮان هﺎی دﺷﻤﻨﺎن‬ ‫ﺧﺎﻧﺪان ﺷﺎﻩ اﺳﻤﺎﻋﻠﻴﻞ را ﺑﺪﺳﺘﻮر او از ﮔﻮرﺑﻴﺮون ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ و در ﮐﻨﺎر ﺳﺮهﺎی ﺑﺮﻳﺪﻩ دزدان و روﺳﭙﻴﺎن ﺳﻮزاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬زﻧﺪﻩ‬ ‫ﺧﻮاران او ﮐﻪ ﻗﻮرﭼﯽ ﻟﻘﺐ داﺷﺘﻨﺪ ﻻﺷﻪ ﺷﻴﺒﮏ ﺧﺎن ازﺑﮏ را ﮐﻪ ﻣﺬهﺐ ﺳﻨﯽ داﺷﺖ ﺑﻪ دﻧﺪان ﭘﺎرﻩ ﭘﺎرﻩ ﮐﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﺧﻮردﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﺒﺎﺷﺮاﻧﯽ ﮐﺎﺳﻪ ﺳﺮ هﻤﻴﻦ ﺷﮑﻴﺐ ﺧﺎن را زر ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﺎﻟﻪ ﺑﺎدﻩ ﻧﻮﺷﯽ ﺷﺎﻩ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻮﻩ اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ‪،‬‬ ‫ﺷﺎﻩ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ دوم‪ ،‬هﺮ ﺷﺶ ﺑﺮادر ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ را ﮐﻪ هﻨﻮز ﺷﻴﺮ ﺧﻮارﻩ ﺑﻮد ﮐﺸﺖ و در ﻳﮑﺮوز ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺗﻦ‬ ‫از ﺻﻮﻓﻴﺎن وارﺳﺘﻪ را ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪ‪ .‬ﺷﺎﻩ ﻋﺒﺎس اول ﭘﺪرش را ﺗﺎ ﺑﻪ هﻨﮕﺎم ﻣﺮگ در زﻧﺪان ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺖ و ﻓﺮزﻧﺪ ارﺷﺪ ﺧﻮد‬ ‫را ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪ و دو ﻓﺮزﻧﺪ دﻳﮕﺮش را ﮐﻮر ﮐﺮد‪ ،‬و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ او‪ ،‬ﺷﺎﻩ ﺻﻔﯽ‪ ،‬ﺧﻮﻧﺨﻮارﺗﺮﻳﻦ ﺷﺎﻩ دودﻣﺎن ﺻﻔﻮی‪ ،‬ﻣﺎدر و زن‬ ‫و ﻓﺮزﻧﺪ ﺷﻴﺮﺧﻮار و ﻋﻤﻮی ﮐﻮر ﺧﻮد را ﮐﺸﺖ و دﻩ هﺎ ﻧﻔﺮ از ﻧﺰدﻳﮑﺎﻧﺶ را ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺣﺮﻣﺖ ﺷﺮاب‪ ،‬هﻤﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﺻﻔﻮی ﺑﺠﺰ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺁﻧﺎن ﭼﻨﺎن در ﺑﺎدﻩ ﻧﻮﺷﯽ اﻓﺮاط ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻬﺎر ﺗﻦ از ﺁﻧﺎن از‬ ‫ﺷﺮاﺑﺨﻮاری ﺟﺎن ﺳﭙﺮدﻧﺪ و ﺷﺎﻩ ﻋﺒﺎس‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﮐﻠﺐ ﺁﺳﺘﺎن ﻋﻠﯽ« هﺮ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺑﺎزار وﻧﻴﺰان اﺻﻔﻬﺎن ﻣﯽ رﻓﺖ و ﺗﺎ‬ ‫ﺑﺎﻣﺪاد ﺑﺎ ﻧﻮ ﭘﺴﺮان وﻧﻴﺰی ﺑﺎدﻩ ﻣﯽ ﻧﻮﺷﻴﺪ‪ ،‬وﻗﺘﯽ هﻢ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﻴﻤﻦ و ﺗﺒﺮک ﺑﺎ ﭘﺎی ﭘﻴﺎدﻩ از اﺻﻔﺤﺎن ﺗﺎ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﻪ ﺁﺳﺘﺎن‬ ‫ﻣﻮﺳﯽ اﻣﺎم رﺿﺎ ﻣﯽ رﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺰل ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﺑﺴﺎط رﻗﺺ و ﺁواز و ﺑﺎدﻩ ﻧﻮﺷﯽ او ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬و ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺷﺎردن در‬ ‫ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﺻﺪهﺎ روﺳﭙﯽ هﻤﺴﻔﺮ ﺳﭙﺎهﻴﺎﻧﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮد دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻮﻣﺎس هﺮﺑﺮت‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﺗﺤﻔﻪ ﺣﮑﺎم ﺑﻪ درﮔﺎﻩ ﺷﺎﻩ ﺷﺮاب ﻧﺎب ﻳﺎ ﺟﻮاﻧﺎن ﺧﻮﺑﺮو ﺑﻮد‪ .‬هﻤﻴﻦ ﻣﺮﺷﺪ ﺑﺰرگ ﺑﺮای ﺣﺎﮐﻢ ﻓﺎرس اﻣﺎن ﻧﺎﻣﻪ ای ﺑﻪ ﺧﻂ‬ ‫ﺧﻮد در ﭘﺸﺖ ﻗﺮﺁن ﻧﻮﺷﺖ و ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎﺋﯽ ﺑﺮای او ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬وﻟﯽ در روز ﺑﻌﺪ دﺳﺘﻮر ﮐﺸﺘﻦ هﻤﻴﻦ ﺣﺎﮐﻢ را داد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٣٢‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫و هﻤ ِﻪ اﻳﻨﻬﺎ دﺳﺘﺎوردهﺎی دوراﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻋﺼﺮ ﻃﻼﺋﯽ ﺗﺸﻴﻊ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﻣﺪ و ﻋﻠﻤﺎی ﻋﻈﺎم از زﻣﻴﻦ ﻣﯽ ﺟﻮﺷﻴﺪﻧﺪ و هﺮ‬ ‫روز ﺳﺎدات ﺗﺎزﻩ ای ﺑﺎ ﺷﺠﺮﻩ ﻧﺎﻣﻪ هﺎی ﻣﻮﺛﻖ ﺳﺮ ﺑﺮﻣﯽ ﺁوردﻧﺪ و ﻣﻘﺎﺑﺮ ﺗﺎزﻩ ای ﺑﺮای اﻣﺎﻣﺰادﻩ هﺎﺋﯽ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﮐﻪ از‬ ‫ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻮاﺑﻨﻤﺎ ﮐﺸﻒ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺷﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﺘﻮﻟﻴﺎﻧﯽ ﺗﺎزﻩ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ و زﻳﺎرﺗﻨﺎﻣﻪ هﺎی ﻣﻌﺘﺒﺮی‬ ‫ﺑﻨﺎﻣﺸﺎن ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در دوران ﻗﺎﺟﺎر ﺟﻨﺎﻳﺖ و ﻓﺴﺎد ﺑﻨﺎم ﻣﺬهﺐ از اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺖ و اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻮﮐﺮی اﺳﺘﻌﻤﺎر ﻧﻴﺰ ﺑﺪان اﻓﺰودﻩ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻠﮑﻢ ﺧﺎن ﺳﻔﻴﺮ اﻳﺮان در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن در ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﻣﺮوزﻩ روﺣﺎﻧﻴﻮن در اﻳﺮان هﺮ ﻳﮑﯽ ﺧﻮد در ﻣﻘﺎم‬ ‫اﻣﻴﺮاﻻﻣﺮای ﻣﻠﺖ هﺴﺘﻨﺪ و ﮐﺴﺐ و ﺗﺠﺎرت ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻓﻼﺣﺖ ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺧﻮردن ﺧﻮن و ﮔﻮﺷﺖ ﻳﮏ ﻣﺸﺖ رﻋﻴﺖ ﺑﯽ ﺻﺎﺣﺐ و ﺑﯽ ﭘﻨﺎﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻨﺎب ﻣﺠﺪ اﻻﺳﻼم ﻧﺎﻳﺐ ﻣﻨﺎب ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﮐﺮم ﮐﺎﻟﺴﮑﻪ ﭼﻨﺪ اﺳﺒﻪ ﺳﻮار ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻋﻤﺎرت هﺎی رﻓﻴﻊ و زﻧﺎن ﻣﺘﻌﺪد‬ ‫دارد‪ ،‬هﺮ ﮐﺪام از ﺁﻗﺎزادﮔﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻓﺮاﺧﻮر ﻣﺘﺎع دﮐﺎﻧﺪاری ﻋﺪﻩ ای ﻋﻴﺎر ﻃﺮار ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﺤﺮر دارد و ﺧﺮج هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ را از‬ ‫ﻣﺎل ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻴﭽﺎرﻩ ﺑﻮاﺳﻄﻪ اﺣﮑﺎم ﺑﺎﻃﻠﻪ و ﺗﺼﺮف در اﻣﻮال ﺻﻐﻴﺮ و ﮐﺒﻴﺮ و ﻇﻠﻢ و ﺗﻌﺪی در ﺣﻖ ﺑﺮﻧﺎ و ﭘﻴﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪«.‬‬ ‫در ﻗﺼﺺ اﻟﻌﻠﻤﺎی ﺗﻨﮑﺎﺑﻨﯽ از ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﺷﻔﺘﯽ روﺣﺎﻧﯽ ﻣﻘﺘﺪر ﻋﺼﺮ ﻗﺎﺟﺎر ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬اﻳﻦ ﺧﺎدم ﺷﺮﻳﻌﺖ‬ ‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ وارد اﻳﻦ وﻻﻳﺖ ﺷﺪم ﺳﻮای ﻳﮏ ﺟﻠﺪ ﮐﺘﺎب ﻣﺴﺘﺪرک ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻂ ﺧﻮدم ﮐﺘﺎب ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدم ﭼﻴﺰی از ﻣﺎل دﻧﻴﺎ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ «،‬و هﻤﻴﻦ ﻗﺼﺺ اﻟﻌﻠﻤﺎ ﮔﺰارش ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ‪» :‬هﻤﻴﻦ روﺣﺎﻧﯽ ﺣﻘﻴﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺁن در ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﮐﺎرواﻧﺴﺮا و زﻳﺎدﻩ ﺑﺮ هﺰار ﺑﺎب دﮐﺎﮐﻴﻦ ﺑﻮد و اﻓﺰون ﺑﺮ ﺁن اﻣﻼﮐﯽ در ﺑﺮوﺟﺮد داﺷﺖ ﮐﻪ درﺁﻣﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺸﻬﺰار اﺷﺮﻓﯽ ﻃﻼ ﺑﻮد‪ ،‬و اﻣﻼﮐﯽ ﻧﻴﺰ در ﻳﺰد داﺷﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ دو هﺰار اﺷﺮﻓﯽ ﻃﻼ ﻋﺎﻳﺪی داﺷﺖ‪ ،‬و ﻋﻴﺎﻻت‬ ‫ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم ﻗﻄﻊ ﻧﻈﺮ از ﭘﺴﺮان اﻳﺸﺎن و ﻋﻴﺎﻻﺗﺸﺎن ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﺼﺪ ﻧﻔﺮ در ﺷﻤﺎر ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ از زﻧﺎن و ﮐﻨﻴﺰان‪ ،‬و هﻔﺖ‬ ‫ﭘﺴﺮ داﺷﺘﻨﺪ هﺮ ﻳﮏ دارای اﻧﺪروﻧﯽ و ﺑﻴﺮوﻧﯽ ﻋﻠﻴﺤﺪﻩ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺧﺮﻳﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬ﻣﻮرخ ﻧﺎﻣﯽ دوران‬ ‫ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬ﻋﺒﺎس اﻗﺒﺎل‪ ،‬درﺑﺎرﻩ هﻤﻴﻦ ﺷﻔﺘﯽ ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎرﻩ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد او ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻗﺎﻣﻪ ﺣﺪود‬ ‫ﺷﺮﻋﯽ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﮑﺼﺪ و ﺑﻴﺴﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﺮﺁورد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻮرخ ﺳﺮﺷﻨﺎس دﻳﮕﺮ ﻋﺼﺮ ﻗﺎﺟﺎر‪ ،‬ﻣﻬﺪﻳﻘﻠﯽ هﺪاﻳﺖ‪ ،‬در ﮐﺘﺎب ﺧﺎﻃﺮات و ﺧﻄﺮات ﺧﻮد ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در هﻤﺎن‬ ‫ﺳﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﮐﺸﻮر دﭼﺎر ﻗﺤﻄﯽ ﺑﻮد و ﻣﺮدم دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ از ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﻣﯽ ﻣﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎﺟﯽ ﺁﻗﺎ ﻣﺤﺴﻦ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻧﻮد ﺳﺎﻟﻪ اراﮐﯽ در‬ ‫اﻧﺒﺎرهﺎی ﺧﻮد ‪ ٢۵٠٫٠٠٠‬ﺧﺮوار ﮔﻨﺪم اﺣﺘﮑﺎر ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﻗﺮﻳﺐ ﺻﺪ ﭘﺎرﭼﻪ ﻣﻠﮏ ﺷﺸﺪاﻧﮕﯽ او ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد و هﻤﻴﻦ‬ ‫ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺑﺰرﮔﻮار ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ از ﭘﺪر ﻣﺮﺣﻮم ﺧﻮد ﻓﻘﻂ ﻗﻄﻌﻪ زﻣﻴﻦ ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺑﻪ ارث ﺑﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺎﻟﯽ هﻔﺪﻩ ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻨﺪم ﻣﺤﺼﻮل ﺁن ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﮐﺘﺎب ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ‪» :‬ﺁﻳﺎ واﻗﻌﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ رﺣﻤﺎن و رﺣﻴﻢ اﻳﻦ اﻣﻮال ﺣﻼل را از ﮔﻠﻮی ﭼﻨﺪ هﺰار‬ ‫ﮔﺪا و ﮔﺮﺳﻨﻪ ﻣﺨﻠﻮق ﺧﻮد ﺑﺮﻳﺪﻩ و ﺑﻪ ﺟﻨﺎب ﺁﻗﺎ دادﻩ و در ﺟﻮاب ﻣﻨﺎﺟﺎت ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺁﻗﺎ ﮐﻪ اﻳﻦ هﻤﻪ ﻣﺎل دﻧﻴﺎ را ﻣﯽ ﺧﻮاهﻢ‬ ‫ﭼﻪ ﮐﻨﻢ ﺑﺎو ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮ ﻧﻤﯽ داﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻦ دوﺳﺘﯽ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺎ ﺗﻮ و اﺟﺪادت ﻣﺤﻤﺪ و ﻋﻠﯽ را ﺑﺮای هﻤﻴﻦ ﻣﺄﻣﻮر‬ ‫ﮐﺮدم ﺗﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﻤﻪ ﺟﻨﮓ هﺎ و ﮐﺸﺘﺎرهﺎ ﻣﺮدم را ﻣﺴﻠﻤﺎن ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻌﺪا ﺑﺎ ﻣﺸﻘﺖ ﺑﺮای ﺗﻮ زراﻋﺖ ﮐﻨﻨﺪ و ﺗﻮ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﮐﺎرﺷﺎن را اﺣﺘﮑﺎر ﮐﻨﯽ و در ﺳﺎل ﻗﺤﻄﯽ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻔﺮوﺷﯽ‪ ،‬و اﮔﺮ در ﮐﺎر ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﺁﻧﻘﺪر در‬ ‫ﺣﺒﺲ ﻧﮕﺎهﺸﺎن داری ﺗﺎ ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ؟«‬ ‫»ﻣﻮرﺧﯽ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻋﻠﯽ اﺻﻐﺮ ﺷﻤﻴﻢ‪ ،‬در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺳﺮﺷﻨﺎس دﻳﮕﺮی از دوران ﻗﺎﺟﺎر‪ ،‬ﺁﻗﺎﻧﺠﻔﯽ‪ ،‬ﮐﻪ ﻋﻤﻼ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺮوای ﺑﯽ ﻣﻨﺎزع اﺻﻔﻬﺎن ﺑﻮد ﻧﻘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﻇﻞ اﻟﺴﻠﻄﺎن ﻓﺮزﻧﺪ ارﺷﺪ ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻨﺸﺎﻩ ﺑﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ اﺳﺘﺎن هﺎی‬ ‫اﺻﻔﻬﺎن و ﻟﺮﺳﺘﺎن ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﮑﯽ از ﭼﺎﻗﻮﮐﺸﺎن اﺻﻔﻬﺎن ﮐﻪ ﺑﺠﺮم ﺁدﻣﮑﺸﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﺄﻣﻮران ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﺁﻗﺎﻧﺠﻔﯽ ﭘﻨﺎهﻨﺪﻩ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺠﺘﻬﺪ اﻋﻈﻢ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮران ﺣﺎﮐﻢ ﺟﺪﻳﺪ هﺸﺪار داد ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺷﺎهﺰادﻩ ﭘﺎ روی دم ﻣﺎ‬ ‫ﻧﮕﺬارد‪ ،‬و ﻇﻞ اﻟﺴﻠﻄﺎن در ﺟﻮاب ﭘﻴﻐﺎم ﻓﺮﺳﺘﺎد ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺁﻗﺎ را اﻃﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺧﻮب اﺳﺖ اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺰ ﺣﺪودی ﺑﺮای‬ ‫دم ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻌﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا از وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺁﻣﺪﻩ ام ﺑﻪ هﺮ ﺟﺎ ﮐﻪ ﭘﺎ ﻣﯽ ﮔﺬارم ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ اﻳﻨﺠﺎ در ﻣﺤﺪودﻩ دم‬ ‫ﺁﻗﺎ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫و ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬اﺳﻨﺎدی ﮐﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ارزﻧﺪﻩ ﻣﺤﻤﻮد ﻣﺤﻤﻮد ﺑﻨﺎم رواﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳﯽ اﻳﺮان واﻧﮕﻠﻴﺲ در ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ‪ ،‬ﻧﻘﻞ از‬ ‫ﺁرﺷﻴﻮ ﺳﺮی وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن اراﺋﻪ ﺷﺪﻩ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ از او ﻧﻴﺰ در ﮐﺘﺎب ﺣﻘﻮق ﺑﮕﻴﺮان اﻧﮕﻠﻴﺲ در اﻳﺮان‬ ‫ﻣﺪارک ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺗﻮﺳﻂ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ راﺋﻴﻦ ﺑﺪان هﺎ اﻓﺰودﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ذﮐﺮ دﻗﻴﻖ اﺳﺎﻣﯽ و ﻣﺸﺨﺼﺎت اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ‪،‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٣٣‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ‬

‫روﺷﻦ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺪﻩ ﺑﺴﻴﺎری از اﻳﻦ ﻣﺠﺘﻬﺪان ﻋﺎﻟﯽ ﻣﻘﺎم در ﻃﻮل ﺳﺎﻟﻴﺎن دراز از ﺳﻔﺎرت ﻓﺨﻴﻤﻪ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن در اﻳﺮان‬ ‫ﺣﻘﻮق و ﻣﻘﺮری ﻣﺎهﺎﻧﻪ ای درﻳﺎﻓﺖ ﻣﯽ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺳﺮ ﺁرﺗﻮر هﺎردﻳﻨﮓ وزﻳﺮ ﻣﺨﺘﺎر ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎی ﮐﺒﻴﺮ ﺑﻌﺪا در ﮐﺘﺎب‬ ‫‪ A Diplomat in the East‬ﺧﻮد درﺑﺎرﻩ ﺁن ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬اﺧﺘﻴﺎر ﺗﻘﺴﻴﻢ وﺟﻮﻩ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ »اود« در دﺳﺖ ﻣﻦ‬ ‫اهﺮﻣﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ را در اﻳﺮان و ﻋﺘﺒﺎت ﺑﻠﻨﺪ ﮐﻨﻢ و هﺮ ﻣﺸﮑﻠﯽ را از ﻣﻴﺎن ﺑﺮدارم‪«.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٣۴‬از ‪ ٣۴‬ﺻﻔﺤﻪ‬


‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬ ‫از دﻳﺪﮔﺎﻩ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺬهﺒﻲ‪ ،‬اﻣﺮوز ﻳﮑﺒﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺸﺮﻳﺖ درﻣﺴﻴﺮﺗﺤﻮﻟﯽ ﺑﻨﻴﺎدی ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﺁن ﺗﺤﻮﻟﯽ‬ ‫ﮐﻪ ﭘﻴﺶ ازاﻳﻦ ﺧﺪاﻳﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪی رادرﺟﺎی ﺧﺪاﻳﺎن اﺳﺎﻃﻴﺮی ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎردرﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻤﺪن‬ ‫ﺑﺸﺮي‪،‬اﻧﺴﺎن ‪ -‬اﻳﻦ اﻳﻦ ﺑﺎرﺑﻪ ﺑﺮﮐﺖ داﻧﺶ و ﻧﻪ ازﻃﺮﻳﻖ ﺷﻴﻮخ ﻳﺎ ﮐﺎهﻨﺎن ﻗﻮم ﻳﻬﻮد‪ -‬ﺑﺎ ﺧﺪاﺋﯽ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ او اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺧﻮد او‪ ،‬و ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﻧﻴﺰ درﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻴﻮان دوﭘﺎﺋﯽ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﻧﺎم‬ ‫دارد ﺁن ﮔﻞ ﺳﺮﺳﺒﺪ ﮐﺎﺋﻨﺎت ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺧﺪا اورا ﺑﺼﻮرت ﺧﻮدش ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ و اﺑﺮ وﺑﺎد و ﻣﻪ وﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻓﻠﮏ‬ ‫راﺑﻪ ﺧﺪﻣﺘﺶ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻮﺟﻮد ذرﻩ ﺑﻴﻨﯽ دﻳﮕﺮ درروی ﮐﺮﻩ ای ازﮐﺮات ﮐﻮﭼﮏ ﺧﻮرﺷﻴﺪی از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎرد هﺎ ﺧﻮرﺷﻴﺪ دﻳﮕﺮ ﮐﻬﮑﺸﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮدش ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮑﯽ ازﻣﻴﻠﻴﺎردهﺎ ﮐﻬﮑﺸﺎن دﻳﮕﺮ ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫واﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮد ذرﻩ ﺑﻴﻨﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ازﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪ ﻩ و ﮔﺮداﻧﻨﺪﻩ اﻳﻦ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﺎﻓﻮق ﺑﺰرگ ﺷﺒﺎهﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﺷﻤﭙﺎﻧﺰﻩ هﺎﺋﯽ ﺷﺒﻴﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ را درﺟﻨﮕﻠﻬﺎ و درﺑﺎغ وﺣﺶ هﺎ ﻓﺮاوان ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮای ﻣﻴﻠﻴﺎردﻩ ﻣﺮدﻣﯽ ﮐﻪ هﺰارﻩ دوم را ﺑﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ اول و ﻧﻴﻤﻪ ﻧﻮﺁور دوم ﺁن درﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‬ ‫ودر ﮐﻮﺗﺎﻩ زﻣﺎﻧﯽ ﭘﺎ ﺑﻪ هﺰارﻩ ﺳﻮم ﺧﻮاهﻨﺪ ﻧﻬﺎد‪ ،‬اﻣﺮوزﻩ روﺷﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﭽﻪ درﻃﻮل ﻧﺴﻠﻬﺎی ﭘﻴﺎﭘﯽ‬ ‫درﮐﺘﺎﺑﻬﺎی ﻣﻘﺪس "ﺗﻮﺣﻴﺪي"ﺧﻮد درﺑﺎرﻩ ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺧﻮاﻧﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎزﺗﺎب اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی دور ﮐﻬﻦ‬ ‫ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪﻩ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺗﻠﺴﮑﻮﭘﻬﺎی ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ زﻣﻴﻨﯽ و ﻓﻀﺎﺋﯽ و ﻋﮑﺴﻬﺎی درﻳﺎﻓﺘﯽ از ﻣﺎهﻮارﻩ‬ ‫هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﻣﺎﻩ و ﻣﺮﻳﺦ و زهﺮﻩ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﻳﺎ از ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﯽ ﻣﺸﺘﺮی و زﺣﻞ و ﻧﭙﺘﻮن ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ دردﺳﺘﺮس ﺑﺸﺮ ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻧﻬﺎدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا هﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﺪارک ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﻗﺎﻃﻊ ﺣﮑﺎﻳﺖ از ﺁن دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ زﻣﻴﻦ و ﺁﺳﻤﺎن در ﻋﺮض‬ ‫ﺷﺶ روز ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ و ﺳﺘﺎرﮔﺎن درﺁﺳﻤﺎن واﺣﺪی ﺑﻪ دور زﻣﻴﻦ درﮔﺮدﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ‬ ‫هﺮﺷﺎﻣﮕﺎﻩ درﭼﺸﻤﻪ ﺁب ﺗﻴﺮﻩ ای ﻏﺮوب ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﻣﺪادان از ﭼﺸﻤﻪ ﺁب دﻳﮕﺮی ﺳﺮﺑﺮﺁورد‪.‬‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ دراﻳﻦ هﺮﺳﻪ ﮐﺘﺎب درﺑﺎرﻩ ﺧﻠﻘﺖ ﺁدم ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ از ﻧﻈﺮ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی ﻋﻠﻤﯽ اﻣﺮوز ﺑﻪ هﻤﺎن اﻧﺪازﻩ‬ ‫اﺳﻄﻮرﻩ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ دور ازﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﻧﻪ ﺑﺼﻮرت ﺧﻠﻖ اﻟﺴﺎﻋﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻧﻪ ازﺧﺎک و ﮔﻞ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻧﻪ ﻧﻔﺤﻪ زﻧﺪﮔﯽ درﺑﻴﻨﯽ او دﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬ﺁﻧﭽﻪ هﻢ ﮐﻪ دراﻳﻦ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ درﺑﺎرﻩ ﺟﻬﺎن ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻧﻪ ازﺁﺳﻤﺎن ﺑﻠﮑﻪ از اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوز ﮐﺎوﺷﻬﺎی ﺑﺎﺳﺘﺎن‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﯽ اﻟﻮاح ﺣﺎوی ﺁﻧﻬﺎ رادر ﻣﻮزﻩ هﺎی ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎن دردﺳﺘﺮس ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻗﺮار دادﻩ اﻧﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و‬ ‫ﻣﻘﺮراﺗﯽ ﮐﻪ دراﻳﻦ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﻓﺮاﻣﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ اﻋﻼم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ازﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﻤﻮراﺑﯽ ﮐﻪ ﻳﮑﻬﺰارﺳﺎل ﭘﻴﺶ‬ ‫ازﺗﻮرات ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪﻩ و ﻟﻮﺣﻪ اﺻﻠﯽ ﺁن ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ درﺣﻔﺮﻳﺎت ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺷﻮش از ﺧﺎک ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ) و اﮐﻨﻮن درﻣﻮزﻩ ﻟﻮور ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﮕﺎهﺪاری ﻣﻴﺸﻮد( روﻧﻮﻳﺲ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺮوزﻩ درﻣﺮاﮐﺰ ﺁﻣﻮزﺷﯽ هﻤﻪ ﺟﻬﺎن "ﺗﻮﺣﻴﺪی "‪ ،‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ دردﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎ و داﻧﺸﮕﺎهﻬﺎی ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ‬ ‫اﻳﺮان‪ ،‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻧﺠﻮﻣﯽ ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ازﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮐﺮﻩ ﻣﺎﻩ – ﮐﻪ ﺑﺸﺮ درﺳﺎﻟﻬﺎی ﺧﻮد ﻣﺎﺑﺮﺁن ﭘﺎی ﻧﻬﺎدﻩ و‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﺋﯽ از ﺳﻨﮕﻬﺎی ﺁﻧﺮا ﺑﺮای ﺁزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺁوردﻩ اﺳﺖ – درﺣﺪود ﭼﻬﺎر وﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﺎر ﺳﺎل ﻣﻴﮕﺬرد‪،‬‬ ‫ودرهﻤﻴﻦ ﻣﺮاﮐﺰ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ از ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻧﺴﺎن هﻮﺷﻤﻨﺪ درروی زﻣﻴﻦ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﻴﮕﺬرد‪،‬‬ ‫وداﻧﺶ ﺁﻣﻮز ﻳﺎ داﻧﺸﺠﻮﺋﯽ ﮐﻪ ﺣﻖ ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن دارد دﺷﻮار ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﭙﺬﻳﺮد ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺮﻩ ای ﺑﺮای روﺷﻦ ﮐﺮدﻩ‬ ‫ﺷﺒﻬﺎ ﻳﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ اوﻗﺎت ﺣﺞ و ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻳﻦ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎﺋﯽ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻬﺎر و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺳﺮ و ﮐﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ درروی زﻣﻴﻦ ﭘﻴﺪا ﺷﻮد‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﭙﺬﻳﺮد ﮐﻪ اﺳﺒﻬﺎ واﻻﻏﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺻﺪ وﭘﻨﺠﺎﻩ ﻣﻴﻠﻴﻮن‬ ‫ﺳﺎل از ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺁﻧﻬﺎ درروی زﻣﻴﻦ ﻣﻴﮕﺬرد ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺳﻮاری دادن ﺑﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت دوﭘﺎﺋﯽ ﺧﻠﻖ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ دﺳﺖ ﮐﻢ ﺻﺪ وﺳﯽ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ازﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮروی هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻦ ﭘﻴﺪا ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﺎزﻩ ﺧﻮد اﻳﻦ‬ ‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت دوﭘﺎ ﺑﻌﺪ ازﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺗﯽ اﺑﺰارهﺎﺋﯽ ﺑﻨﺎم راﻩ ﺁهﻦ و ﮐﺎﻣﻴﻮن ﺑﺮای ﺧﻮﻳﺶ اﺧﺘﺮاع ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ ﻧﻴﺎز ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫را ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ازاﻳﻦ زﺑﺎن ﺑﺴﺘﻪ هﺎ ﺑﺮای ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﻨﺪ و زﺣﻤﺖ ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎﻟﻪ ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬ ‫رادراﻳﻦ ﻣﻮرد ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺬارد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪1‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫دو ﻗﺮن ﭘﻴﺶ وﻟﺘﺮ دردﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﮐﻪ ﺁﺳﻤﺎن و هﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ درﺁن اﺳﺖ‬ ‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﮐﺮﻩ زﻣﻴﻦ و ﺁﻧﻬﻢ ﻣﻮﺟﻮد ﺧﺎﺻﯽ ازﻣﻮﺟﻮدات اﻳﻦ ﮐﺮﻩ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫هﻤﻪ ﮐﻮهﺴﺘﺎﻧﻬﺎ را ﺁﻓﺮﻳﺪ و ﻳﮏ ذرﻩ ﺷﻦ راﻧﻴﺰ درﮔﻮﺷﻪ ای ازﺁﻧﻬﺎ ﺁﻓﺮﻳﺪ‪ ،‬و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ هﻤﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﮐﻮهﺴﺘﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ذرﻩ ﺷﻦ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻬﺎﺋﯽ دردوراﻧﻬﺎی ﺟﻬﻞ وﺗﻌﺼﺐ ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ ﺟﺰ ﺑﺮای اﻗﻠﻴﺘﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﺪود ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻴﺸﺪ‪،‬‬ ‫وﺗﺎزﻩ ﺑﺮای اﻳﻦ ﮔﺮوﻩ ﻣﻌﺪود ﻧﻴﺰ اﻣﮑﺎن ﻃﺮح ﺁﻧﻬﺎ ﻳﺎ ﺑﺤﺚ درﺑﺎرﻩ ﺁﻧﻬﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺮوز درﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ‬ ‫ﺁﻣﻮزش درهﻤﻪ ﺟﺎی ﺁن ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﭘﻴﮕﻴﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻴﺮود و ﻃﺮح و ﺑﺤﺚ هﻤﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ درﺁن روز ﺑﺮوز ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮی‬ ‫ﭘﻴﺪا ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮان از ﻃﺮح ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻬﺎﺋﯽ ﺟﻠﻮ ﮔﻴﺮی ﮐﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﯽ ﭘﺎﺳﺦ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬و‬ ‫اﮔﺮ ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﻗﺮون ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺻﻮﻻ اﺟﺎزﻩ ﺗﺮدﻳﺪی دراﺻﺎﻟﺖ ﺑﻴﭽﻮن و ﭼﺮا ی ﻣﺘﻮن ﻣﻘﺪس را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻔﺮض ﺁﻧﻬﻢ‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻴﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺑﺮاﻳﺸﺎن دراﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻣﮑﺎن ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ هﻴﭻ ﭘﮋوهﺶ ﻗﺒﻠﯽ ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﻣﺮوز ﮐﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی هﺰاران‬ ‫ﮐﺎرﺷﻨﺎس و ﭘﮋوهﺸﮕﺮ در هﻤﻪ اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ هﺎ ﺣﺘﯽ درﮐﺸﻮرهﺎی ﺟﻬﺎن ﺳﻮﻣﯽ ﻧﻴﺰ دردﺳﺘﺮس ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻴﺘﻮان راﻩ را ﺑﺮ ﮐﻨﺠﮑﺎوی هﻴﭻ اﻧﺴﺎن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ ﺑﺴﺖ و ﻧﻤﻴﺘﻮان هﻢ اﻳﻦ‬ ‫ﮐﻨﺠﮑﺎوی را ﺑﺎ ﺗﮑﻔﻴﺮ و اﺗﻬﺎم و ﭼﻤﺎق ﺟﻮاب داد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر درﻣﻮرد ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺴﺎﺋﻞ‬ ‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی ﻣﺬهﺒﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﺬهﺐ ﺑﺨﻮاهﺪ ازﻣﺮزهﺎی واﻗﻌﯽ ﺧﻮد ﻓﺮاﺗﺮ رود و ﺣﮑﻮﻣﺖ و‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﺖ را ﻧﻴﺰ دراﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮﻳﺶ ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﺮای او ﭘﺮﺳﺸﻬﺎی ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﻄﺮح ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ازدﻳﺪﮔﺎﻩ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی‬ ‫ﻋﻠﻤﯽ ﻳﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻳﺎ اﻗﺘﺼﺎدی و ﻳﺎ ﻓﺮهﻨﮕﯽ دوراﻧﯽ ﮐﻪ درﺁن زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺟﻮاب ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪﻩ ای ﺑﺮای ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﻧﻤﻴﻴﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺜﻼ ازﺧﻮد ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺧﺪای او ﺧﺪای واﺣﺪ هﻤﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن اﺳﺖ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ هﻤﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﻳﮏ ﭼﺸﻢ ﺑﻨﮕﺮد‪ ،‬ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺧﺪا ﭘﻴﺎم ﺧﻮﻳﺶ را ازﻃﺮﻳﻘﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮان ﻳﮑﺴﺎن ﺑﻪ هﻤﻪ ﺁﻧﺎن اﺑﻼغ ﺷﻮد ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﻧﻔﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮای ﻣﺮدم ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻮﭼﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 1 / 5000‬دﻧﻴﺎی ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ وﺳﻌﺖ ﻧﺪارد‪،‬‬ ‫ﺁﻧﻬﻢ ﻧﻪ ازﻃﺮﻳﻖ ﻳﮏ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ازﻃﺮﻳﻖ ‪ 124, 000‬ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻳﻬﻮدی ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﺑﺮای ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪان‬ ‫ﻋﺮب هﻤﻴﻦ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻓﻘﻂ از ﻃﺮﻳﻖ ﭼﻬﺎر ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻋﺮب‪ ،‬ودرﺑﻴﺮون ازاﻳﻦ دو ﺑﺮای هﻴﭽﻴﮏ ازدﻳﮕﺮ ﻣﻠﺘﻬﺎ و ﻧﮋادهﺎ‬ ‫و اﻗﻮام ﭘﻨﺞ ﻗﺎرﻩ ﺟﻬﺎن اﺻﻮﻻ ﭘﻴﺎﻣﯽ ﻧﻔﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺑﺎﺷﺪ؟ و ﺑﺮای ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺧﺪا درﻳﮑﺠﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺒﺮی ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﺧﻮد ﭘﻴﺎم ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺁراﻣﯽ و ﺟﺎﺋﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ‪ ،‬و ﺑﺠﺰ اﻳﻦ ﺳﻪ زﺑﺎن‪ ،‬ﺑﻴﺶ‬ ‫ازﺳﻪ هﺰار زﺑﺎن ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ دﻳﮕﺮی را ﮐﻪ درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻴﺎر ﻧﻔﺮ ازﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺮف ﻣﻴﺰﻧﻨﺪ‬ ‫ﺑﮑﻠﯽ ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ و ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺧﺪا ﻳﮏ ﺟﺎ ﺧﻮد را ﻳﻬﻮﻩ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ و ﺟﺎی دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻧﺎم را ﺑﻪ اﷲ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ هﺎی هﻴﭽﻴﮏ از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان دﻳﮕﺮش ‪ :‬ﺁدم‪ ،‬ﻧﻮح‪ ،‬اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻌﻘﻮب‪،‬‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ‪ ،‬و ﺑﻘﻴﻪ را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺪادﻩ اﺳﺖ؟ و اﺻﻮﻻ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮای اﺑﻼغ ﺣﻘﺎﺋﻘﯽ واﺣﺪ ﺑﻪ ﻳﮏ ﭘﻴﺎم واﺣﺪ اﮐﺘﻔﺎ ﻧﮑﺮدﻩ و‬ ‫ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎﺋﯽ دﻳﮕﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺑﺎﺷﺪ؟ و ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎدرﻓﺎﺻﻠﻪ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﺳﺎل ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت اﻳﻦ‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ازﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاﺋﯽ واﺣﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ اﺧﺘﻼف ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪو ﮔﺎﻩ ﺷﺎﻣﻞ ﺿﺪ و ﻧﻘﻴﺾ هﺎ و‬ ‫اﺷﺘﺒﺎﻩ هﺎ و ﻧﺎﺳﺦ و ﻣﻨﺴﻮخ هﺎ ﺋﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن هﺸﺘﺎد هﺰار ازﺁﻧﻬﺎ ﺷﻤﺎرش ﺷﺪﻩ اﻧﺪ؟‬ ‫و ﺑﺎزهﻢ از ﺧﻮد ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ درﺷﺮاﻳﻄﯽ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی ﺗﻼش ﭘﻴﮕﻴﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮاﺳﺘﻘﺮار هﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﮑﻮﻣﺖ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن و ﻋﺪاﻟﺖ درروی زﻣﻴﻦ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ وﺗﻨﻬﺎ درﻃﻮل ﻳﮏ ﻗﺮن ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ازﻣﺮدم ﺁن‬ ‫درﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ رژﻳﻤﻬﺎی ﺧﻮد ﮐﺎﻣﻪ ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ هﻤﻴﻦ ﻣﺮدم از ﺁﺳﻤﺎن ﭘﻴﺎم ﺧﻮد ﮐﺎﻣﮕﯽ ﻣﻄﻠﻖ درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫دارﻧﺪ وﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻠﺰم ﺑﻪ ﻗﺒﻮل ﺁن ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻠﺰم ﺑﻪ ﺳﺘﻮدن ﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﻳﮑﺠﺎ اززﺑﺎن ﻓﺮﻣﺎﻧﺮوای‬ ‫ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺸﻨﻮد ﮐﻪ ﻣﻦ ﺧﺪای ﻣﻘﺘﺪری هﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﺮهﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﻢ ﻟﻄﻒ ﻣﻴﮑﻨﻢ و هﺮ ﮐﺲ راهﻢ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﻢ ذﻟﺖ‬ ‫ﻣﻴﺪهﻢ‪ ،‬از ﻳﻌﻘﻮب ﺟﺎﻧﺒﺪاری ﮐﺮدم زﻳﺮا ازاو ﺧﻮﺷﻢ ﻣﯽ ﺁﻣﺪ‪ ،‬و ﺑﺮادرش ﻋﻴﺴﻮ را زﻳﺮ دﺳﺖ او ﻗﺮار دادم زﻳﺮا از‬ ‫او ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬و وای ﺑﺮﮐﺴﯽ ﮐﻪ ازﻣﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺨﻮاهﺪ زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﮕﺮ ﮐﻮزﻩ ازﮐﻮزﻩ ﮔﺮ ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﻣﺮا ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﯽ؟ )ﺗﻮرات‪ ،‬ﺳﻔﺮ ﺧﺮوج (‪ ،‬و ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﺑﺸﻨﻮد ﮐﻪ ‪ :‬ای ﺁدم‪ ،‬ﺗﻮﮐﻴﺴﺘﯽ ﮐﻪ درﮐﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﻀﻮﻟﯽ ﮐﻨﯽ و‬ ‫ازاوﺑﭙﺮﺳﯽ ﮐﻪ ﭼﺮا ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺮدی و ﭼﺮا ﭼﻨﺎن ﻧﮑﺮدی؟ ﺗﻮ ﮐﻴﺴﺘﯽ ﮐﻪ ازﺧﺪا ﺟﻮاب ﻣﻴﺨﻮاهﯽ؟ )اﻧﺠﻴﻞ‪ ،‬رﺳﺎﻟﻪ‬ ‫ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس ﺑﻪ روﻣﻴﺎن (‪ ،‬و ﺑﺎز ﺟﺎی دﻳﮕﺮ ازﺧﻮد هﻤﻴﻦ ﺧﺪا ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ ﮐﻪ ‪ :‬ﺧﺪاوﻧﺪ هﺮﮐﺲ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ هﺪاﻳﺖ‬ ‫ﻣﻴﮑﻨﺪ و هﺮﮐﺲ را ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ درﮔﻤﺮاهﯽ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻴﺪارد‪ ،‬هﺮﮐﺲ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻴﮑﻨﺪ و هﺮﮐﺲ را هﻢ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺨﻮاهﺪ ذﻟﻴﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ هﺮﮐﺲ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﻴﺪهﺪ و ازهﺮﮐﺲ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ راﻣﻴﮕﻴﺮد‪ ،‬هﺮ ﮐﻪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪2‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫را ﺑﺨﻮاهﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﮐﻨﺪ دﻟﺶ را ﺑﻪ اﺳﻼم ﻣﺎﻳﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ و هﺮ ﮐﺲ را ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﮐﺎﻓﺮ ﻧﮕﺎﻩ دارد ازﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ اﻳﻤﺎن‬ ‫ﺑﺎز ﻣﻴﺪارد‪ ،‬و ﺑﻌﻀﯽ راﺑﺮ ﺑﻌﻀﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﺗﺮی ﻣﻴﺪهﺪ ﺗﺎ ﻋﺪﻩ ای ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻋﺪﻩ دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺧﻮد ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﺎر ﺧﺪا ﮐﻪ هﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ودرﮐﺮدﻩ او ﭼﻮن و ﭼﺮا ﻧﻤﻴﺘﻮان ﮐﺮد ) ﻗﺮﺁن‪ ،‬ﺑﺘﺮﺗﻴﺐ‬ ‫ﺳﻮرﻩ هﺎی اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،‬ﺁل ﻋﻤﺮان‪ ،‬اﻧﻌﺎم‪ ،‬زﺧﺮف‪ ،‬اﻧﺒﻴﺎء (‪.‬‬ ‫و ﺑﺎز ازﺧﻮد ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ اﻳﻦ ﺧﺪا ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ازﺁﻧﮑﻪ از ﻋﻄﻮﻓﺖ وﻣﺤﺒﺘﯽ ﻧﺸﺎن داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮازﻧﺪﻩ ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎر اﺳﺖ ﺑﺮﺗﺮس و ارﻋﺎﺑﯽ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﺎدﺗﺎ دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرهﺎی روی زﻣﻴﻦ ﺑﺮ ﺁن ﺗﮑﻴﻪ‬ ‫ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ؟ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺧﺪا ازﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻋﺒﻮدﻳﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻄﻠﺒﺪ و ﺑﺎﺑﺖ ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ ﺳﺮﭘﻴﺠﯽ ازاﻳﻦ ﻋﺒﻮدﻳﺖ ﺑﺪاﻧﺎن‬ ‫ﻧﻬﻴﺐ ﺁﺗﺶ ﺳﻮزان و ﻣﺎر و ﻋﻘﺮب و ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ دوزخ دردهﺪ؟ وﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮای ﺗﺴﺠﻴﻞ اﻳﻦ ﻋﺒﻮدﻳﺖ ﺑﺪاﻧﺎن ﻋﻘﺪﻩ ﮔﻨﺎﻩ‬ ‫ﺗﺰرﻳﻖ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ هﻤﻮارﻩ ﺑﺎﺑﺖ ﺧﻄﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﭘﺪر و ﻣﺎدرﺷﺎن درﺑﺎغ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﺪهﮑﺎر او ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ و ﭼﺮا‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺪاﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﻄﻘﺎ درﺣﺪ اﻋﻼی ﺑﯽ ﻧﻴﺎزی اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎری اززﻣﺎﻣﺪاران زﻣﻴﻨﯽ ﻣﺘﻮﻗﻊ ﺁن ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﻠﻘﺶ‬ ‫راﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺻﻠﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺮاﻳﺶ ﮔﻨﺒﺪ و ﺑﺎرﮔﺎﻩ ﺑﺴﺎزﻧﺪ ﺗﺎازاو ﭘﺮواﻧﻪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ؟ و ﭼﺮا‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺁوردﻩ ﺷﺪن ﺣﺎﺟﺎت ﺧﻮد را ﻧﻪ دررﻓﺘﻦ ﭘﺎﮐﺪﻻﻧﻪ ﺑﻪ راﻩ او‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ درﺷﻔﺎﻋﺖ ﮐﺎهﻨﺎن ﻳﺎ ﻗﺪﻳﺴﺎن ﻳﺎ اﻣﺎﻣﺎن و‬ ‫اﻣﺎﻣﺰادﮔﺎن ﺑﻪ درﮔﺎﻩ او ﺑﺠﻮﻳﻨﺪ؟‬ ‫و ﺑﺎز ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا درﺷﺮاﻳﻄﯽ ﮐﻪ درروی زﻣﻴﻦ ﻣﺴﺌﻮﻻن ژﻧﻮﺳﻴﺪهﺎ ﺑﻪ دادﮔﺎهﻬﺎی ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺟﻨﺎﻳﺘﮑﺎران‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ درﺁﺳﻤﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮش ﻓﺮﻣﺎن ﮐﺸﺘﺎر دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺑﺪهﺪ واورا ﻣﺄﻣﻮر‬ ‫ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ زﻧﺎن و ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﻠﮑﻪ ﮔﺎوان و ﺳﮕﺎن و ﮔﺮﺑﻪ هﺎی ﺷﻬﺮهﺎی ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺷﺪﻩ راازدم ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﮕﺬراﻧﺪ؟‬ ‫و ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮد اﻳﻦ ﺧﺪا درﻋﺮض ﻳﮑﺸﺐ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ هﺰار ﻧﺨﺴﺖ زادﻩ ﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎی ﻣﺼﺮی و ﺣﺘﯽ ﻧﻮزادﮔﺎن‬ ‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﮑﺸﺪ؟ وﭼﺮا درﺷﺮﻳﻄﯽ ﮐﻪ ﮐﻼهﺒﺮداری و دزدی درروی زﻣﻴﻦ ﺟﺮﻣﯽ ﺁﺷﮑﺎر‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺧﺪا درﺁﺳﻤﺎن ازﻃﺮﻳﻖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اوﻟﻮاﻟﻌﺰم ﺧﻮد ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﻮﻳﺶ را ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫هﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از هﻤﺴﺎﻳﮕﺎن ﻣﺼﺮی ﺧﻮدﺷﺎن ﻃﻼ و ﻧﻘﺮﻩ ﺑﻪ اﻣﺎﻧﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ را درﺧﺮوج ازاﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﺑﺎﺧﻮد‬ ‫ﺑﺒﺮﻧﺪ؟ وﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ هﻤﻪ اﻳﻦ ﮐﺸﺘﺎرهﺎ‪ ،‬و هﻤﻪ اﻳﻦ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﮔﺮﻳﻬﺎ و دزدی هﺎﺋﯽ ﮐﻪ درروی زﻣﻴﻦ ﻣﺠﺎزات اﻋﺪام ﻳﺎ‬ ‫زﻧﺪان دارﻧﺪ‪ ،‬درﮐﺘﺎب هﺎی ﻣﻘﺪس درهﺎﻟﻪ ﺗﻘﺪس ﺟﺎی ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺧﺎﻃﺮﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺼﻮرت اﻋﻴﺎد ﻣﺬهﺒﯽ ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد؟ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺧﺪا زﻧﺎﻧﯽ را ﮐﻪ ﺧﻮدش ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ازﺁﻧﻬﺎ ﻧﻈﺮی ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎﭘﺎﻳﺎن‬ ‫ﻋﻤﺮﺷﺎن ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺮدان ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺁورد‪ ،‬ﺷﻬﺎدﺗﺸﺎن را ﻧﺼﻒ ﺷﻬﺎدت ﻣﺮد ﻗﺮار دهﺪ و ارﺛﻴﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﺼﻒ ارﺛﻴﻪ‬ ‫ﺑﺮادرﺷﺎن‪ ،‬و ﺑﻪ ﺷﻮهﺮاﻧﺸﺎن اﺟﺎزﻩ داﺷﺘﻦ ﭼﻨﺪﻳﻦ زن دﻳﮕﺮﻧﻴﺰ ﺑﺪهﺪ درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﺧﻮدﺷﺎن رادرزﻳﺮ ﭼﺎدر اﺟﺎزﻩ‬ ‫ادای ﺑﻴﺶ از ﭘﻨﺞ ﮐﻠﻤﻪ درﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺮدان ﻧﺪهﺪ؟ و ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ازﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎن ﺧﻮﻳﺶ راﺑﺮدﻩ ﮐﺴﺎن دﻳﮕﺮی ﻗﺮار‬ ‫دهﺪ ﮐﻪ ﭘﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮی دارﻧﺪ ﻳﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺗﺮ‪ ،‬وﻟﯽ ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻧﺪارﻧﺪ؟ و ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ اﻳﻦ و‬ ‫ﺁن ﺑﻴﻌﺪاﻟﺘﯽ راﺗﻨﻬﺎ درﮔﺮو اﻳﻦ ﺑﮕﺬارد ﮐﻪ " ﻣﺮدان را ﺑﺮ زﻧﺎن ﺑﺮﺗﺮی اﺳﺖ" و ﻳﺎ "ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮد ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮﺑﺮﺧﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﺗﺮی دادﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺧﻮد ﮔﻴﺮﻧﺪ؟"‪ ،‬و ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮی‬ ‫ﻣﻌﺎﺻﺮاﻳﻦ ﺧﺪاﻳﺎن ﻋﻄﺶ ﺧﻮن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺑﻄﻠﺒﻨﺪ؟ و ﺗﺎزﻩ دراﻳﻦ ﺻﻮرت ﻧﻴﺰ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺁﺋﻴﻨﻬﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی اﻳﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ را دﻗﻴﻘﺎ ازراهﯽ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﮐﻨﻨﺪ و ﺁﻧﺮا "ذﺑﺢ ﺣﻼل" ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ رﻧﺞ وﻋﺬاب را‬ ‫ﺑﺮای ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ هﻤﺮاﻩ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ و ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ دﻩ هﺎ ﺻﻔﺤﻪ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻩ ﭘﺎرﻩ ﮐﺮدن‬ ‫ﮔﻠﻮی ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻳﺎ ﺷﮑﺴﺘﻦ ﮔﺮدن اﻻغ اﺧﺘﺼﺎص داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ازهﻤﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﻳﻦ ﺟﻮان ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺎم ﻋﺪل و ﻣﺴﺎوات ﺁﺳﻤﺎن ازﻃﺮﻳﻖ ﺷﻤﺸﻴﺮهﺎی ﺧﻮن ﭼﮑﺎن زﻣﻴﻨﯽ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺮدﻣﺎن اﺑﻼغ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﺁﻧﺎن ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ راهﯽ ﺑﻬﺘﺮ ازاﻳﻦ ﺑﺮای هﺪاﻳﺘﺸﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫وﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ ﻳﮏ ﺁﺋﻴﻦ درﮔﺮو ﻗﺪرت ﺑﺎزوی ﺷﻤﺸﻴﺮ زﻧﺎن ﺁن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺮای اﺳﺘﻘﺮار ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ‬ ‫درﺳﺖ هﻤﺎن راهﯽ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻐﻮﻻن و ﺗﺎﺗﺎران ﺑﺮای ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺣﮑﻮﻣﺘﻬﺎی زﻣﻴﻨﯽ ﺧﻮد ﺑﺪان رﻓﺘﻨﺪ؟ و ﭼﺮا‬ ‫ﻓﯽ اﻟﻤﺜﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرﺧﺎن ﺟﻬﺎن اﺳﻼم درﺑﺎرﻩ ﻧﺤﻮﻩ اﺑﻼغ ﭘﻴﺎم ﺗﻮﺣﻴﺪی اﺳﻼم ﺑﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﺁﺋﻴﻨﯽ ﺗﻮﺣﻴﺪی‬ ‫داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮔﺰارش دادﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ‪ ":‬درﺟﻨﮓ ﺟﻠﻮﻻء ﺁﻧﻘﺪر ازاﻳﺮاﻧﻴﺎن ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم دﺷﺖ و ﺻﺤﺮا ازاﺟﺴﺎد‬ ‫ﺁﻧﺎن ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺷﺪ و ازﺁﻧﺮو ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﺟﻨﮓ را ﺟﻠﻮﻻء )ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ( ﻧﺎم دادﻧﺪ‪ ،‬و ﺁن اﻧﺪازﻩ اززﻧﺎن و ﮐﻮدﮐﺎن اﻳﺮاﻧﯽ‬ ‫ﺑﻪ اﺳﺎرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﺑﺮدﮔﯽ درﺑﺎزارهﺎی ﻣﮑﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﺪای داﻧﺎد‪ ،‬و ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎر‬ ‫ﺁﻧﺎن ﻓﺰون از ‪ 130, 000‬ﻧﻔﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ودرهﻤﻴﻦ ﺟﻨﮓ ﺳﯽ هﺰار هﺰار )ﺳﯽ ﻣﻴﻠﻴﻮن ( ﻣﺜﻘﺎل ﻃﻼ ازﺟﺎﻧﺐ ﻓﺎﺗﺤﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﻏﻨﻴﻤﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺠﺰ ﺁن ﺻﺪ هﺰار دﻳﻨﺎر زر وهﺰار هﺰار درهﻢ ﺳﻴﻢ ﮐﻪ ﺳﻌﺪ وﻗﺎص ﺑﺮای ﺷﺨﺺ ﺧﻮد ﺑﻪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪3‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫ﻏﻨﻴﻤﺖ ﮔﺮﻓﺖ و ﺗﺎﻗﺴﻤﺘﯽ ازﺁن ﺳﺮاﺋﯽ ﻣﺠﻠﻞ در دﻩ ﻓﺮﺳﻨﮕﯽ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺑﺮای ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺖ ") اﺑﻮﺣﻨﻴﻔﻪ دﻳﻨﻮری‬ ‫دراﺧﺒﺎراﻟﻄﻮال‪ ،‬ﻣﻘﺪﺳﯽ دراﺣﺴﻦ اﻟﺘﻘﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬ﻃﺒﺮی دراﺧﺒﺎر اﻟﺮﺳﻞ و اﻟﻤﻠﻮک(‪ ،‬و ﺟﻮاﻧﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ راﻣﻴﺨﻮاﻧﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻨﻄﻖ ﻳﮏ اﻧﺴﺎن ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ از ﺧﻮد ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﺁﻳﺎ ﮐﺸﺘﻦ ﺑﻴﺪرﻳﻎ ﻣﺮدﻣﯽ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ از ﻣﻔﻬﻮم ﭘﻴﺎم ﺗﺎزﻩ ﺑﯽ‬ ‫اﻃﻼع ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و اﺳﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ زﻧﺎن و ﮐﻮدﮐﺎن ﺁﻧﺎن و ﻓﺮوﺧﺘﻨﺸﺎن درﺑﺎزارهﺎی ﻣﮑﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻏﺎرت ﺑﺮدن‬ ‫داراﺋﯽ ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راهﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮏ ﺧﺪا ی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺮای ﺑﺮﻗﺮاری ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﻮد درروی زﻣﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ؟ و ﺗﺎزﻩ ﺁﻳﺎ درﭼﻨﻴﻦ ﺻﻮرﺗﯽ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﺧﺪا درﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﻮد اﺷﺘﻴﺎﻩ ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ؟‬ ‫زﻳﺮا ﮐﻪ اﮔﺮ ﭘﻴﺎم او ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ از راﻩ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﯽ ازﺟﻬﺎن را ﻓﺮا ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﭼﺎر هﻤﻴﻦ ﭘﻴﺎم ﺑﺎ ﮐﻨﺪ‬ ‫ﺷﺪن هﻤﻴﻦ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻣﺤﮑﻮم ﺑﺪان ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺑﺨﺶ ﺑﺰرگ دﻳﮕﺮی ﻧﺎﺷﻨﻴﺪﻩ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬و ازﮐﺎر اﻓﺘﺎدن ﮐﺎﻣﻞ اﻳﻦ‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮ اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﻣﻘﺘﺪر اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﺎن دﻳﮕﺮی ﺷﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮای اﻳﻦ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟‬ ‫و ﺑﺎز ازﺧﻮد ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺪا ﮔﺮوهﯽ ازﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد را ﻣﺄﻣﻮر ﻣﺴﻠﻤﺎن ﮐﺮدن ﮔﺮوهﯽ دﻳﮕﺮ ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫درﺷﺮاﻳﻄﯽ ﮐﻪ درﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ اﺧﺘﻴﺎررﺳﺘﮕﺎری ﻳﺎ ﮔﻤﺮاهﯽ هﻤﻪ اﻳﻦ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎ ﺧﻮد‬ ‫اوﺳﺖ‪" :‬و اﮔﺮ ﺧﻮد ﻣﺎ ﻣﻴﺨﻮاﺳﺘﻴﻢ هﻤﻪ ﻣﺮدﻣﺎن را ﺑﻪ راﻩ راﺳﺖ هﺪاﻳﺖ ﻣﻴﮑﺮدﻳﻢ‪ ،‬وﻟﯽ وﻋﺪﻩ ﻣﺎ ﺗﺨﻠﻒ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﻨﻢ رااز اﺟﻨﻪ و از ﺁدﻣﻴﺎن ﭘﺮﮐﻨﻴﻢ " ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻬﻨﻢ ازاﻳﻦ ﺁدﻣﻴﺎن و ازاﻳﻦ‬ ‫اﺟﻨﻪ ای ﭘﺮ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ درﺁﻧﭽﻪ ﻣﻴﺎﻧﺪﻳﺸﻨﺪ و ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ اﻧﺪازﻩ ﺑﯽ اﺧﺘﻴﺎرﻧﺪ؟‬ ‫و ﺑﺎزهﻢ ازﺧﻮد ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺎم ﺁوری ﺗﻮﻗﻊ ﺁن ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺮدم ادﻋﺎی ﭘﻴﺎم ﺁوری اورا ﺁﺳﺎن ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﯽ‬ ‫ﺁﻧﮑﻪ دﻟﻴﻠﯽ ﺟﺰ ﺁﻧﭽﻪ ﺧﻮد ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﺑﺮاﺻﺎﻟﺖ ﭼﻨﻴﻦ رﺳﺎﻟﺘﯽ ﺑﺪاﻧﺎن اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ؟ وﻟﯽ ازهﻤﻴﻦ ﻣﺮدم ﺑﺨﻮاهﺪ ﮐﻪ‬ ‫ادﻋﺎی اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﭘﻴﺎم ﺁوراﻧﯽ دﻳﮕﺮ را درهﻤﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻂ وﺑﺎ هﻤﻴﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت رد ﮐﻨﻨﺪ؟ دردﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ وﻟﺘﺮ‬ ‫درارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻴﺘﻮان ﺧﻮاﻧﺪ ﮐﻪ ‪ " :‬ﺧﻮد ﻣﻦ روز هﺠﺪهﻢ ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﺎل ‪ ،1763‬دﻗﻴﻘﺎ درﻟﺤﻈﻪ ای ﮐﻪ‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ وارد ﺑﺮج ﺣﻮت ﻣﻴﺸﺪ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎن رﻓﺘﻢ و اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺎز ﮔﺸﺘﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺳﻔﺮرا ﺑﺎ ﺑﺮاق‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ ﻧﮑﺮدم‪ ،‬ﺑﺎﮐﺎﻟﺴﮑﻪ ﺁﺗﺸﻴﻦ اﻟﻴﺎس ﻧﺒﯽ ﻳﺎ اﺳﺐ ﺑﺎﻟﺪار ﺳﻦ ﺟﺮج ﻳﺎ ﺧﻮک ﻣﻘﺪس ﺳﻦ ﺁﻧﺘﻮان ﻧﻴﺰ ﻧﮑﺮدم‪ .‬دراﻳﻦ‬ ‫ﻣﻌﺮاج ﺧﻴﻠﯽ ﭼﻴﺰهﺎ درﺁﺳﻤﺎن دﻳﺪم ﮐﻪ ﺣﺎﻻ هﻴﭽﮑﺪام از ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻧﺪارم‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺘﻢ درﺻﺤﺖ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻦ ﺗﺮدﻳﺪی ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ درﺻﺤﺖ ادﻋﺎهﺎی دﻳﮕﺮان ﺗﺮدﻳﺪی ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﻮدﻳﺪ"‪.‬‬ ‫هﻤﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺸﻬﺎ وﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﺳﺸﻬﺎی دﻳﮕﺮی ﻧﻈﻴﺮاﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﭼﻪ ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن ﮐﻨﻴﺴﻪ وﮐﻠﻴﺴﺎ وﻣﺴﺠﺪ ﺑﺨﻮاهﻨﺪ وﭼﻪ‬ ‫ﻧﺨﻮاهﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮای ﻧﺴﻞ ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ای ﮐﻪ روز ﺑﺮوز ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺁﻣﻮزش ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز و ﺁﻣﻮزش ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻓﺮدا ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻴﮕﻴﺮد ﻣﻄﺮح ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺧﻮاﻩ ﻧﺎﺧﻮاﻩ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﻧﺴﻞ ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﻴﺶ ازﭘﻴﺶ ﺑﺼﻮرت‬ ‫ﻧﺴﻠﯽ ﺑﺎﻟﻎ و ﻧﻪ ﺻﻐﻴﺮ ﻓﮑﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﭘﺎﺳﺨﻬﺎﺋﯽ روﺷﻦ ﺑﺮای ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎاﻳﻦ وﻳﮋﮔﯽ ﺧﺎص ﮐﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎر اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺨﻬﺎ را ﺗﻨﻬﺎ درﺑﻌﺪی ﻣﺤﻠﻲ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ دردرون ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮد وﮐﺸﻮر ﺧﻮد و ﻣﺬهﺐ ﺧﻮد ﻧﺨﻮاهﺪ ﺟﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﮑﻪ درﺑﻌﺪی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻳﻌﻨﯽ دردرون هﻤﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی و درراﺳﺘﺎی هﻤﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎ و هﻤﻪ ﺁﺋﻴﻨﻬﺎ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﮐﺮد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﻣﺮوز‪ ،‬ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر درﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮﻳﺖ‪ ،‬ﻓﻮاﺻﻞ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻋﻤﻼ ازﻣﻴﺎن ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و‬ ‫هﺮﺟﺎی روی زﻣﻴﻦ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ درهﺮﻟﺤﻈﻪ روزﻳﺎ ﺷﺐ ﺑﺎهﺮﺟﺎی دﻳﮕﺮی درروی زﻣﻴﻦ درارﺗﺒﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎﺻﻞ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﯽ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن هﺎی ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ از ﺑﺎﻻی ﺳﺮ ﻣﺮزهﺎی ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ و ﻧﮋادی و زﺑﺎﻧﯽ و‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ دﻳﺮوز و اﻣﺮوز ﻣﻨﻈﻤﺎ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻧﺰدﻳﮑﺘﺮ و ﻧﺰدﻳﮑﺘﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﮔﺴﺘﺮش روزاﻓﺰون وﺳﺎﺋﻞ‬ ‫ﻧﻘﻠﻴﻪ زﻣﻴﻨﯽ و هﻮاﺋﯽ و درﻳﺎﺋﻲ‪ ،‬و دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎی رواﺑﻂ ﺟﻤﻌﯽ ‪ :‬رادﻳﻮهﺎ‪ ،‬ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‪ ،‬ووﺳﺎﺋﻞ‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﮋﻳﮏ ‪ :‬ﺗﻠﻔﻦ ﺛﺎﺑﺖ وﻣﺘﺤﺮک و ﻓﮑﺲ و اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ را ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ درﺗﻤﺎس ﻗﺮار ﻣﻴﺪهﺪ و‬ ‫ﺑﻨﺎﭼﺎر زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮﻩ ﻣﺎدی وﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﻧﻴﺰ ﺑﻴﮑﺪﻳﮕﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﺗﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ﻟﺒﺎﺳﻬﺎ وﺧﻮراﮐﻴﻬﺎﻳﺸﺎن ﻳﮑﺴﺎﻧﺘﺮ‬ ‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺮاﻧﻪ هﺎی ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ را ﻣﻴﺸﻨﻮﻧﺪ و ﻓﻴﻠﻤﻬﺎی ﺳﻴﻨﻤﺎﺋﯽ ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ را ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬دروس ﺗﺤﺼﻴﻠﯽ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ را ﻣﯽ ﺁﻣﻮزﻧﺪ و ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﭘﺰﺷﮑﯽ وﺟﺮاﺣﯽ ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎی‬ ‫ورزﺷﯽ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼﺎدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﻧﻴﺰ دﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﻳﺒﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺁﻧﻬﺎ از‬ ‫ﻃﺮﻳﻖ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ راﻩ ﺣﻞ ﻣﻴﺠﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫درﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﯽ اﻟﺰاﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎری ازﺟﺪاﺋﯽ هﺎ ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﻣﻴﺴﭙﺎرﻧﺪ‪ ،‬وﺑﺴﻴﺎری ازﺁﻧﭽﻪ ﭘﻴﺶ ازاﻳﻦ در‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺼﻮرﺗﻬﺎﺋﯽ ﺧﻮﻧﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﺮدم راروﻳﺎروی هﻢ ﻗﺮار ﻣﻴﺪادﻧﺪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺁﻧﺎﻧﺮا درﮐﻨﺎر هﻢ ﻣﻴﻨﺸﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬وﻳﮑﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪4‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫ازاﺻﻮﻟﯽ ﺗﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﺟﺪاﺋﯽ هﺎی ﻣﺬهﺒﻴﻨﺪ‪ .‬ﺟﻮان ﺁﻣﻮزش دﻳﺪﻩ ﺁﻏﺎز هﺰارﻩ ﺳﻮم ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ درﻣﻮرد ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺪاﺋﻲ‪،‬‬ ‫ﺁﻧﻄﻮر ﻓﮑﺮ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺪران و ﻣﺎدران اوﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ درﻧﻴﻤﻪ ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ هﺰارﻩ دوم‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ درﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ و‬ ‫ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺁن ﻓﮑﺮ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا دﻳﮕﺮ ﻧﻪ ﻣﺬاهﺐ ﺑﺼﻮرت ﮐﻼﺳﻴﮏ ﺧﻮد ﺑﺮاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺟﺪاﺋﯽ هﺎ ی ﮔﺬﺷﺘﻪ‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺮاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻴﺤﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮاداﺷﺘﻬﺎی ﺳﻨﺘﯽ اﻳﻦ ﻣﺬاهﺐ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی ﻣﺸﮑﻼت و ﻣﺼﺎﺋﺐ زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﻗﺮن‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ وﻳﮑﻤﯽ ا و هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی ﻋﻠﻤﯽ و ﺗﺎرﻳﺨﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﻳﻦ ﻣﺬاهﺐ ﺑﺮای او ازاﻋﺘﺒﺎر اﻓﺘﺎدﻩ‬ ‫اﻧﺪ‪ ،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮراﺗﯽ هﻢ ﮐﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ و اﺑﺪی ﺑﺪو اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻗﺒﻮل ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ روﺷﻦ ﮐﻪ هﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﭼﻪ درﺳﻄﺢ ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﭼﻪ درﺳﻄﺢ هﻤﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫ﺑﺸﺮی ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ درﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی ﺷﺮاﻳﻂ و ﻧﻴﺎزهﺎی زﻣﺎن ﺧﻮد ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬دﻣﮑﺮاﺳﯽ و‬ ‫رﮐﻦ ﺑﺰرگ ﻗﻮﻩ ﻣﻘﻨﻨﻪ ﺁن اﺻﻮﻻ ﺑﺮای هﻤﻴﻦ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺼﻮرت ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺮﻗﻮاﻧﻴﻦ وﻣﻘﺮرات‬ ‫ﺧﻮد ﻧﻈﺎرت ﮐﻨﻨﺪ و ﻃﺒﻖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻳﮏ ﻣﺬهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی از‬ ‫ﺁﻏﺎز اﻋﻼم ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﻠﻴﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺁوردﻩ اﺳﺖ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮای هﻤﻴﺸﻪ وﺿﻊ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‬ ‫و اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ ﺣﻖ دﺧﻞ و ﺗﺼﺮف درﺁﻧﻬﺎ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺁن ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ هﻨﮕﺎم اﻋﻼم ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫درﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ وﻗﺮﺁن ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﻣﺘﺮﻗﯽ و ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن وﺑﻪ اﻗﺘﻀﺎی ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺑﺼﻮرت ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ درﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ ﮐﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻪ ﻣﺘﺮﻗﯽ هﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی ﻧﻴﺎزهﺎی‬ ‫ﺟﻮاﻣﻊ‪ ،‬وﭼﻨﻴﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺎ ﭼﻤﺎق و ﭘﺎﺳﺪار و ﮔﻠﻮﻟﻪ – ﺁﻧﻬﻢ ﺑﺮای ﻣﺪﺗﯽ ﻣﺤﺪود – رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫اﻣﺮوز درﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن "ﺗﻮﺣﻴﺪی " دراﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﻣﻴﮕﺬرد ﻓﺮﻳﺒﮑﺎری ﺣﺴﺎب ﺷﺪﻩ ای ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا درﻋﻴﻦ‬ ‫ﺁﻧﮑﻪ درهﻤﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺳﺨﻦ ازﻣﺬهﺐ و از اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺷﻌﺎﺋﺮ ﺁن ﻣﻴﺮود‪ ،‬درهﻴﭻ ﮐﺸﻮری ازدﻧﻴﺎی ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و‬ ‫ﻳﻬﻮد‪ ،‬و ﺑﺎ اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﯽ ﭼﻨﺪ درهﻴﭽﻴﮏ ازﭘﻨﺠﺎﻩ و دوﮐﺸﻮر ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺮرات ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ و ﻗﺮﺁن‬ ‫درﻋﻤﻞ رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺟﻤﻬﻮری وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺎ هﻤﻪ ﺁﻧﮑﻪ درﺁﻏﺎز ﮐﺎر ﺧﻮد ادﻋﺎ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﺣﮑﻮﻣﺖ واﻗﻌﯽ اﷲ درروی زﻣﻴﻦ اﺳﺖ درﻃﻮل ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﺧﻮد اﻟﺰاﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎری از ﺁﻧﭽﻪ را ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﻻﻳﺘﻐﻴﺮ‬ ‫اﻟﻬﯽ اﻋﻼم ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﺑﯽ ﺳﺮ وﺻﺪا ﺗﻌﺪﻳﻞ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ و ﺑﺴﻴﺎری دﻳﮕﺮ را ﺑﮑﻠﯽ ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ‬ ‫اﻣﺮوزﻩ از"اﺳﻼم ﻧﺎب ﻣﺤﻤﺪی " ﺁن ﺷﻴﺮ ﺑﯽ ﻳﺎل و دم و اﺷﮑﻤﯽ ﺑﻴﺶ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻨﺸﻮر ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﻪ درﺳﺎﻟﻬﺎی ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪﻩ درﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺎدﻩ ازﻣﻮاد ﺳﯽ ﮔﺎﻧﻪ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﮑﻠﯽ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﺘﺎﺑﻬﺎی ﻣﻘﺪس هﺮﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮدی و ﻣﺴﻴﺤﯽ و اﺳﻼﻣﯽ درهﻤﺎن زﻣﻴﻨﻪ هﺎ‬ ‫ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬واﻳﻦ ﺧﻮد اﻋﺘﺮاف ﺁﺷﮑﺎری اﺳﺖ ﺑﺮاﻳﻨﮑﻪ اﻣﻀﺎ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻨﺸﻮر ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮی ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ و اﺑﺪی ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ اﻋﻼم ﺷﺪﻩ اﻧﺪ اﻋﺘﻘﺎدی ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬وﺑﻔﺮض هﻢ ﮐﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﺻﻮﻻ اﻣﮑﺎن اﺟﺮای ﺁﻧﻬﺎرا‬ ‫ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬ ‫هﻤﻪ ﮐﺸﻮرهﺎی روی زﻣﻴﻦ درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮﻟﻐﻮ ﻗﺎﻃﻊ اﺻﻞ ﺑﺮدﮔﯽ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد دوﻣﻴﻠﻴﺎرد‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺟﻬﺎن هﻤﭽﻨﺎن درﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺧﻮد ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻪ "ای ﻏﻼﻣﺎن‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ هﻤﺎن اﺷﺘﻴﺎﻗﯽ از ارﺑﺎﺑﺎن‬ ‫زﻣﻴﻨﯽ ﺧﻮد اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ ازارﺑﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﻴﮑﻨﻴﺪ"‪ ،‬و ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﺎر ﻣﺴﻠﻤﺎن‬ ‫ﺟﻬﺎن هﻤﭽﻨﺎن درﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻪ " ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮد ﺁزادی را ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺪورزق ﻓﺮاوان ﻋﻄﺎ ﮐﺮدﻩ اﻳﻢ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﻨﺪﻩ ای هﻴﭽﮕﻮﻧﻪ اﺧﺘﻴﺎری ازﺧﻮد ﻧﺪارد ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﺬاﺷﺖ "؟‬ ‫ﻣﻨﺸﻮر ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﺮ ﺗﺴﺎوی ﺣﻘﻮق ﮐﺎﻣﻞ ﻣﺮد و زن ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺟﻬﺎن‬ ‫هﻤﭽﻨﺎن درﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺧﻮد ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻪ " ﺳﺮهﺮﻣﺮدی ﻣﺴﻴﺢ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺳﺮهﺮزﻧﯽ ﺷﻮهﺮ اواﺳﺖ‪ ،‬وزﻧﺎن ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﻃﻮری از ﺷﻮهﺮان ﺧﻮد اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ازﺧﺪاوﻧﺪ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ "‪ ،‬وﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺰ هﻤﭽﻨﺎن درﮐﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻪ " ﻣﺮدان را ﺑﺮزﻧﺎن ﺑﺮﺗﺮی اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ‬ ‫ازﺑﻨﺪﮔﺎن او ﺑﺮﺑﺮﺧﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﺗﺮﺑﺎﺷﻨﺪ"‪.‬‬ ‫درﻣﻨﺸﻮر ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮﻓﺮدﺑﺸﺮی ﺣﻖ دارد ﻣﺬهﺐ ﺧﻮدرا ﺁزاداﻧﻪ ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ وﺁزاداﻧﻪ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ دهﺪ‪ .‬ﺑﺎاﻳﻨﻮﺻﻒ ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن هﻤﭽﻨﺎن درﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺧﻮد ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻪ " هﺮﮐﺲ ازﺷﻤﺎ ﮐﻪ ﺑﺮای‬ ‫ﺧﺪاﺋﯽ ﻏﻴﺮ ازﻳﻬﻮﻩ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺑﮕﺬراﻧﻴﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ هﻼک ﺷﻮد و هﺮ ﮐﺲ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﻧﺎم ﻳﻬﻮﻩ را ﺑﺎ ﺑﯽ اﺣﺘﺮاﻣﯽ ﺑﺒﺮد اﻟﺒﺘﻪ‬ ‫ﺳﻨﮕﺴﺎر ﺷﻮد"‪ ،‬وﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻧﻴﺰ هﻤﭽﻨﺎن درﮐﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻪ " هﺮﮐﺲ ازﺷﻤﺎ ﮐﻪ ازدﻳﻦ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﺮﮔﺮدد اورا دردﻧﻴﺎ و ﺁﺧﺮت ﻋﺬاﺑﯽ اﻟﻴﻢ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد وﺧﺪا و ﻣﻼﺋﮏ و ﻣﺮدﻣﺎن هﻤﻪ ﺑﺮ ﺁﻧﺎن ﻟﻌﻨﺖ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد و‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪5‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫ﺟﺎودان درﺟﻬﻨﻢ ﺟﺎی ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ درﺁن ﻋﺬاب ﺧﺪا ﺑﺮاوهﺮﮔﺰ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻧﺨﻮاهﺪ ﻳﺎﻓﺖ"‪ ،‬و درﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﻣﺬهﺒﯽ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺗﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ازﻋﻀﻮﻳﺖ درﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﻃﺮد ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ‬ ‫ازدﺳﺖ ﻣﻴﺪهﺪ‪ :‬ﻧﮑﺎح او ﺑﺎ زوﺟﻪ اش ﺑﺎﻃﻞ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﻏﻼﻣﺎن و ﮐﻨﻴﺰاﻧﺶ ﺁزاد ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و اﻣﻮاﻟﺶ ﺑﻨﻔﻊ ﺑﻴﺖ اﻟﻤﺎل‬ ‫ﻣﺼﺎدرﻩ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬واﮔﺮ زن ﺑﺎﺷﺪ ﺁﻧﻘﺪر درزﻧﺪان ﻣﻴﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﺎ ﺗﻮﺑﻪ ﮐﻨﺪ و ﻳﺎ ﺑﻤﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن درﺳﺎل ‪ 1981‬ﻣﻨﺸﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ای ﻧﻴﺰ ﺑﻨﺎم " اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﺳﻼﻣﯽ " وﺿﻊ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دراﻳﻦ اﻋﻼﻣﻴﻪ ‪ 13‬ﻧﻮع ﺣﻘﻮق ﺳﻴﺎﺳﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺘﯽ ﺣﺘﯽ ﺑﻴﺶ ازﺁﻧﭽﻪ درﻣﻨﺸﻮر ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‬ ‫ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺮﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ازﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﻖ ﺁزادی ﻣﺬهﺒﻲ‪ ،‬ﺁزادی ﻋﻘﻴﺪﻩ و ﻓﮑﺮ و ﺣﻘﻮق اﻗﻠﻴﺘﻬﺎ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ درﻣﺘﻮن ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﻼﻣﯽ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﺁﺷﮑﺎر دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫هﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﻧﻮول اﺑﺴﺮواﺗﻮر اﺧﻴﺮا درﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻔﺼﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﮔﺮوهﯽ دراﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻧﺠﺎم دادﻩ ﺑﻮد از‬ ‫زﺑﺎن ﻓﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺟﻮان ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻓﺮﻳﻘﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ درﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺖ‪":‬ﻣﺬهﺐ ﻣﻦ راﺑﻄﻪ ﻗﻠﺒﯽ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﻣﻦ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫وﻟﯽ اﻳﻦ ﺧﺪا ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﻦ ﺧﺪاﭘﺮﺳﺘﯽ ﭘﺪران ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ اﻟﺰاﻣﺎ ازﻃﺮﻳﻖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ وﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﻣﻌﻴﻨﯽ ﺑﮕﺬرد‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺧﻮدم راﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻴﺪاﻧﻢ‪ ،‬وﻟﯽ اﻳﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ را ﻓﻘﻂ دردرون ﻳﮏ ﺑﺮداﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻗﺒﻮل دارم‪ ،‬ﻣﺜﻼﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻢ‬ ‫ﺑﻔﻬﻤﻢ ﮐﻪ ﺧﺪاﺋﯽ ﮐﻪ هﻤﻪ ﮐﺎﺋﻨﺎت را ﻣﻴﮕﺮداﻧﺪ و ﺑﺮای او اﻳﻨﻬﻤﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺁﻧﻬﺎ ﻧﻈﺎرت ﮐﻨﺪ ﭼﺮا‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ را ﮐﻪ ﻣﻦ درﮔﻮﺷﻪ ﻗﻬﻮﻩ ﺧﺎﻧﻪ ای ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ و ﮔﻴﻼس ﺁﺑﺠﻮ ﺧﻮدم را ﺑﻨﻮﺷﻢ ﺟﺴﺎرﺗﯽ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﺗﻠﻘﯽ ﮐﻨﺪ؟‬ ‫ﺗﺼﻮر ﻣﻴﮑﻨﻢ ﮐﻪ ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ اﻳﻤﺎن را ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﮐﺮدﻩ ام‪ .‬ﺑﻪ اﺳﻼم ﻓﺮهﻨﮓ ﺧﻴﻠﯽ واﺑﺴﺘﻪ ام‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻪ اﺳﻼم‬ ‫ﻣﺬهﺐ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻤﺘﺮ‪ .‬اﺳﻼم ﻣﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﮏ اﺳﻼم ﻓﺮدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﺮا ﺁزاداﻧﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ام‪ ،‬ﻧﻪ ﺁن ﻧﻮع اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﭘﺪراﻧﻢ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺑﺮای ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻓﮑﺮﻧﻤﻴﮑﻨﻢ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﻼم ﭘﺪراﻧﻢ را ﺑﻪ ﭘﺴﺮ ﺁﻳﻨﺪﻩ ام ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﻢ"‪.‬‬ ‫هﻤﻴﻦ هﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ درﻳﮏ ﮔﺰارش ﺑﻌﺪی ﮐﻪ درژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1998‬ازﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﻮد ﺑﻪ ﻗﻢ درﻳﺎﻓﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫درهﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ ﻧﻮﺷﺖ‪" :‬درﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﺋﻲ‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ هﺎ ﺑﻴﺶ ازﭘﻴﺶ ﺧﺎﻟﯽ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و اﻳﻤﺎن هﺎ ﺑﻴﺶ ازﭘﻴﺶ‬ ‫ﮐﺎهﺶ ﻣﻴﻴﺎﺑﻨﺪ‪ .‬اﺳﻼم اﻳﺮاﻧﯽ ﮐﻪ اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﺷﻌﺎر و ﻣﻘﻨﻌﻪ و ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺤﺪود ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺪﻓﯽ ﺧﺎﻟﯽ‬ ‫روزﺑﺮوز از ﻣﺤﺘﻮای ﻣﻌﻨﻮی ﺧﻮد ﺗﻬﯽ ﺗﺮ و ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳﻨﺎرﻳﻮی ﺗﮑﺮاری ﺧﺴﺘﻪ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻧﺰدﻳﮑﺘﺮ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﺷﻤﺎر‬ ‫هﺮروز ﺑﻴﺸﺘﺮی از اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﮐﻪ ازاﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮوﻓﻬﺎی ﺳﻨﺘﯽ ﻋﻤﺎﻣﻪ داران ﺑﺴﺘﻮﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﻴﺪ اﻳﻨﮑﻪ هﻮﻳﺘﺸﺎن‬ ‫ﻓﺎش ﻧﺸﻮد اﻋﺘﺮاف ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ازاﺳﻼم ﺑﻠﮑﻪ ازهﺮﮔﻮﻧﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺬهﺒﯽ دورﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﮐﺴﺎﻧﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺁﺷﮑﺎرا ﺧﻮد را ﺧﺪاﻧﺎﺷﻨﺎس ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﺁﻳﺖ اﻟﻪ ﺣﺎﺋﺮی ﻳﺰدي‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ ﻳﮑﯽ از رهﺒﺮان درﺟﻪ اول ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﺗﺸﻴﻊ‪ ،‬ﮐﻪ دﻳﭙﻠﻤﻪ ازﭼﻨﺪﻳﻦ داﻧﺸﮕﺎﻩ اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ و ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﻴﻘﯽ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻏﺮﺑﯽ و ﻓﻠﺴﻔﻪ اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ دﺳﺘﺶ از ﭘﺎرﮐﻴﻨﺴﻦ و درﻋﻴﻦ ﺣﺎل ازﺧﺸﻢ ﻣﻴﻠﺮزﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ دﻳﻮاﻧﻪ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﻨﺎم‬ ‫اﺳﻼﻣﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ وﻳﺮاﻧﮕﺮان اﺳﻼم هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﻤﻴﻔﻬﻤﻨﺪ ﮐﻪ دﻧﻴﺎی اﻣﺮوز دﻧﻴﺎی ﻗﺮون وﺳﻄﯽ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭘﺴﺮ ﺳﯽ وﻳﮏ ﺳﺎﻟﻪ ﻳﮏ ﺁﻳﺖ اﻟﻪ دﻳﮕﺮ درهﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺁﻧﭽﻪ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ‪،‬‬ ‫ﻣﺬهﺐ را ازﻣﺮزهﺎی ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ واﺧﻼق ﺑﻴﺮون ﮐﺸﻴﺪﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺁﻧﺮا ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ روﻳﺎروی ﻣﺴﺎﺋﻞ روزﻣﺮﻩ ﻳﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ و‬ ‫ﻳﮏ ﻣﻠﺖ ﻗﺮار دهﺪ‪ .‬درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻪ ﺧﻮد ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺑﺮداﺷﺖ روﺷﻨﯽ ازاﺳﻼم دارﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺮدم ﭼﻴﺰی ازﺁن ﺳﺮ‬ ‫درﻣﯽ ﺁورﻧﺪ‪ .‬واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻤﺮ ﺑﻨﺪ اﺳﮑﻮﻻﺳﺘﻴﮏ اﺳﻼﻣﯽ ﺗﺮک ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺳﺨﻦ ازرژﻳﻢ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﻻﺋﻴﮏ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺻﻄﻼح ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ درهﻤﻪ دﻧﻴﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﺮادف ﺑﺎ‬ ‫ﻻﻣﺬهﺒﯽ ﻳﺎ ﻣﺬهﺐ ﺑﻮدن ﺗﻠﻘﯽ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺁن‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در هﺮ داﺋﺮﻩ اﻟﻤﻌﺎرف و هﺮدﻳﮑﺴﻴﻮﻧﺮی‬ ‫ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﺟﺪاﺋﯽ ﺣﮑﻮﻣﺖ ازﻣﺬهﺐ وﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﻋﺪم دﺧﺎﻟﺖ دﻳﻦ و ﺳﻴﺎﺳﺖ دراﻣﻮرﻳﮑﺪﻳﮕﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﻳﮏ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻻﺋﻴﮏ دﻳﻦ رﺳﻤﯽ دوﻟﺘﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬وﻟﯽ اﻓﺮاد ﮐﺸﻮر درداﺷﺘﻦ ﻳﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻣﺬهﺐ ﻳﺎ ﭘﻴﺮوی ازهﺮ‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺁزادﻧﺪ و دوﻟﺖ هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺣﻖ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻳﮏ ﻣﺬهﺐ ﺧﺎص را ﺑﺮﺁﻧﺎن ﻧﺪارد‪ ،‬ﺣﻖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از‬ ‫ﻣﺬهﺐ راﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺁﻧﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻓﯽ اﻟﻤﺜﻞ دررژﻳﻤﻬﺎی ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺘﯽ ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﺗﺎﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن هﺠﺪهﻢ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ درهﻴﭻ ﮐﺸﻮری رژﻳﻢ ﻻﺋﻴﮏ ﺑﻤﻔﻬﻮم اﻣﺮوزی ﺁن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬واﻳﻦ ﻧﺤﻮﻩ ﺑﺮداﺷﺖ از‬ ‫ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻋﻤﻼ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺟﻨﺒﺶ ﻓﻠﺴﻔﯽ و ﻓﮑﺮی ﺁزاداﻧﺪﻳﺸﯽ اروﭘﺎی "ﻋﺼﺮ ﻓﺮوغ " ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪6‬‬


‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫اﺟﺎزﻩ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎی ﻣﺬهﺒﯽ و ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﭘﮋوهﺸﻬﺎ و ﻋﻤﻠﮑﺮدهﺎ ی ﺟﻬﺎن داﻧﺶ را ﻧﺪاد‪ ،‬ودﻳﮕﺮ ازهﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫ﺑﻨﺎم اﻋﻤﺎل ﺷﻴﻄﺎﻧﯽ وﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺑﺎ ﻣﺘﻮن ﻣﺬهﺒﯽ )ﮐﻪ درﻃﻮل ﻗﺮون هﺰاران اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ و ﻣﺤﻘﻖ و ﺁزاداﻧﺪﻳﺶ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم‬ ‫ﺁن ﺑﻪ زﻧﺪان ﻳﺎ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﻳﺎ ﭼﻮﺑﻪ دار و ﻳﺎ درون ﺷﻌﻠﻪ هﺎی ﺁﺗﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ("ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺷﺮﻋﻲ" ﺑﻪ ﻋﻤﻞ‬ ‫ﻧﻴﺎﻣﺪ‪.‬‬ ‫دردوﻗﺮن اﺧﻴﺮ‪ ،‬ﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن ﻳﮑﯽ ﭘﺲ ازدﻳﮕﺮی ﻳﺎ رﺳﻤﺎ وﻳﺎ ﻋﻤﻼ اﻳﻦ ﻧﺤﻮﻩ ﺣﮑﻮﻣﺖ را ﺑﺮای ﺧﻮد‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬وازﺳﺎل ‪ 1948‬اﺻﻮﻻ اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﻳﮑﯽ ازاﺻﻮل زﻳﺮﺑﻨﺎﺋﯽ ﻣﻨﺸﻮر ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ درﻣﻴﺎن ‪ 188‬ﮐﺸﻮرﻋﻀﻮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺗﻨﻬﺎ ‪ 17‬ﮐﺸﻮر ﺑﺼﻮرت ﻣﺬهﺒﯽ ادارﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺠﺰ واﺗﻴﮑﺎن هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺸﻮرهﺎی اﺳﻼﻣﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬درﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و درﺟﻬﺎن ﺑﻮداﺋﯽ و ﺑﺮهﻤﺎﺋﯽ و‬ ‫ﺷﻴﻨﺘﻮﺋﯽ ﺣﺘﯽ ﻳﮏ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ اﻣﺮوزﻩ ﻋﻤﻼ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﺎﺧﺎم هﺎی‬ ‫اﻓﺮاﻃﯽ ﺧﻮد ادارﻩ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ازﻧﻈﺮ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﻳﮏ دوﻟﺖ ﻻﺋﻴﮏ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻴﺎزی ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺬﮐﺮ‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ درﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از دوﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎن ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ‪ Bible‬ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس ﺑﺸﻤﺎرﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬و هﻤﭽﻨﺎن ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ازﻗﺒﻴﻞ ﺳﻨﮕﺴﺎر‪ ،‬ﻗﺼﺎص‪ ،‬ﺑﺮدﻩ داري‪ ،‬ﺗﺒﻌﻴﻀﺎت ﺟﻨﺴﻲ‪ ،‬ﺣﺮام و‬ ‫ﺣﻼل‪ ،‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬ازﻧﻈﺮ ﻣﺬهﺒﯽ ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﺧﺪاوﻧﺪ درﮐﻮﻩ ﺳﻴﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ اﺑﻼغ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‬ ‫وﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻬﺎن ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﺧﻮد ﺑﺎﻗﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ دراﻣﺮﻳﮑﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد را اورﺷﻠﻴﻢ روی زﻣﻴﻦ ﻣﻴﺪاﻧﺪ‬ ‫ودرﺁن هﺮﻳﮑﺸﻨﺒﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ هﺎ ﻣﻴﺮوﻧﺪ و ﺑﻴﺶ ازدوﻳﺴﺖ ﻓﺮﻗﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻨﺎم ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬ ‫ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ هﻴﭽﮑﺲ ﺧﻮد را ﻣﻠﺰم ﺑﻪ اﺟﺮای اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻻﻳﺘﻐﻴﺮاﻟﻬﯽ ﻣﻴﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﻣﺘﻨﻔﺬ‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺨﻮد اﺟﺎزﻩ ﺗﺬﮐﺮی را درهﻴﭽﻴﮏ ازاﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ هﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ اﺟﺮاﺋﯽ ﻳﺎ ﻣﻘﻨﻨﻪ ﻳﺎ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﮐﺸﻮر ﻣﻴﺪهﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﯽ هﻢ ﮐﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻧﻴﺮوی ﺧﻮد ﻋﻠﻴﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮاﻟﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺮﻣﻴﺨﻴﺰد‪ ،‬درهﻤﻴﻦ ﮐﺸﻮر ﻣﺬهﺒﯽ زورش ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﮐﺎر ﻧﻤﻴﺮﺳﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﺸﻮرهﺎی ﺷﺎﻧﺰدﻩ ﮔﺎﻧﻪ ای ﮐﻪ درﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﺑﺎ ﻣﺎرک "اﺳﻼﻣﯽ " ادارﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ هﻤﮕﯽ ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﺟﻬﺎن ﺳﻮﻣﯽ‬ ‫هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ازﻧﻈﺮ ﻧﻮع ﺣﮑﻮﻣﺖ درﺷﺮاﺋﻂ ﻳﮑﺴﺎﻧﯽ ﻗﺮار ﻧﺪارﻧﺪ ‪ :‬هﻔﺖ ﺗﺎی ﺁﻧﻬﺎ رﺳﻤﺎ ﻋﻨﻮان ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ‬ ‫دارﻧﺪ )اﻳﺮان‪ ،‬ﺑﻨﮕﻼدش‪ ،‬ﻳﻤﻦ‪ ،‬ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻣﻮرﻳﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬ﮐﻮﻣﻮرو ﻟﻴﺒﯽ (‪ ،‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻋﻨﻮان اﻣﺎرت اﺳﻼﻣﯽ دارد و‬ ‫ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی و ﻋﻤﺎن ﻋﻨﻮان ﺳﻠﻄﺎن ﻧﺸﻴﻦ اﺳﻼﻣﻲ‪ .‬اﻧﺪوﻧﺰی رﺳﻤﺎ ﻋﻨﻮان اﺳﻼﻣﯽ ﻧﺪارد وﻟﯽ ﺑﻤﻮﺟﺐ ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫اﺳﺎﺳﯽ ﺁن هﻤﻪ اﻓﺮاد ﺁن ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺮو ﻳﮑﯽ از ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺳﻮدان‪ ،‬اﻣﺎرات ﻋﺮﺑﯽ ﻣﺘﺤﺪﻩ‪ ،‬ﮐﻮﻳﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺤﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻗﻄﺮ ﻧﻴﺰ رﺳﻤﺎاﺳﻼﻣﯽ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻋﻤﻼ ﺑﺼﻮرت ﻣﺬهﺒﯽ ادارﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬هﻴﭽﻴﮏ ازاﻳﻦ ﮐﺸﻮرهﺎ‬ ‫ﻧﻪ از ﺳﻄﺢ ﺁﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺎﻻﺋﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ و ﻧﻪ از ﺳﻄﺢ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺎﻻﺋﻲ‪ ،‬وﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺠﺰ ﻋﻮاﺋﺪ ﻧﻔﺘﯽ ﻣﻨﺒﻊ درﺁﻣﺪی‬ ‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬هﻴﭽﮑﺪام ﻧﻴﺰ ﺑﺼﻮرت واﻗﻌﺎ دﻣﻮﮐﺮاﺗﻴﮏ ادارﻩ ﻧﻤﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫*‬

‫*‬

‫*‬

‫ﺑﺎاﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮم واﻗﻌﻴﺘﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ازﺁﻧﻬﺎ ﺳﺨﻦ رﻓﺖ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ درﺟﻬﺎن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻤﯽ و هﺰارﻩ‬ ‫ﺳﻮﻣﯽ ﻣﺎ ﻋﺼﺮ دﻳﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺼﺮ ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﻮﺗﻪ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺣﺴﺎﺑﮕﺮاﻧﻪ ﺳﻨﺘﯽ‬ ‫ازدﻳﻦ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪﻩ و ﻋﺼﺮ ﺗﺎزﻩ ای ﺁﻏﺎز ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺁن اﻧﺴﺎن ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﺎﺧﺪا درارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻨﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ‬ ‫اﻳﻦ راﺑﻄﻪ او اﻟﺰاﻣﺎ از ﻣﺠﺮای ﻣﺬاهﺒﯽ ﻣﻌﻴﻦ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺗﺎم اﻻﺧﺘﻴﺎری ﻣﻌﻴﻦ ﺑﮕﺬرد‪.‬‬ ‫دراﻳﻦ ﺗﺤﻮل ﺑﻨﻴﺎدي‪ ،‬ﮐﻪ ﻃﺒﻌﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ هﺮ ﺗﺤﻮل ﺑﻨﻴﺎدی دﻳﮕﺮ ﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻳﮑﺮوزﻩ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد و ﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺁﺳﺎن‬ ‫ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد – و ﺑﺎاﻳﻨﻬﻤﻪ اﻟﺰاﻣﺎ ﺻﻮرت ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮﻓﺖ – داﻧﺶ‪ ،‬ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻪ روﻳﺎروی ﻣﺬهﺐ ﺑﻠﮑﻪ درﮐﻨﺎر ﺁن‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻮدش ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﺬهﺐ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﻳﻦ دواﺻﻮﻻ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻳﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ‪:‬‬ ‫ﻳﮑﯽ ازﺁﻧﻬﺎ واﻗﻌﻴﺘﯽ رﻳﺎﺿﯽ اﺳﺖ و دﻳﮕﺮی ﮔﺮاﻳﺸﯽ ﻋﺎﻃﻔﯽ‪ .‬ﻳﮑﯽ ﻣﺎدی اﺳﺖ و دﻳﮕﺮی ﻣﻌﻨﻮي‪ ،‬وﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻬﺎی‬ ‫ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ درزﻣﻴﻨﻪ اوﻟﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺎز روﺣﯽ ﺑﺸﺮ را ﺑﻪ دوﻣﯽ ازﻣﻴﺎن ﻧﺒﺮدﻩ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ درﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬ ‫هﻤﻴﻦ ﻗﺪرت روزاﻓﺰون ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺎدی ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ را اﻓﺰوﻧﺘﺮ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ درداﻧﺸﮕﺎهﻬﺎی ﺟﻬﺎن ﻣﺎ‬ ‫دو ﺑﺨﺶ ﻋﻠﻮم رﻳﺎﺿﯽ و اﻧﺴﺎﻧﯽ درﮐﻨﺎر ﻳﮑﺪﻳﮕﺮﻧﺪ وﻟﯽ ﮐﺎرﻳﮑﺪﻳﮕﺮ را ﻧﻤﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬درﺗﻤﺪن ﺑﺸﺮی ﻣﺎ ﻧﻴﺰ دوﻋﻨﺼﺮ‬ ‫ﻣﺎدی و ﻣﻌﻨﻮی ﻣﮑﻤﻞ هﻤﺪﻳﮕﺮﻧﺪ وﻟﯽ ﻋﻠﯽ اﻟﺒﺪل هﻤﺪﻳﮕﺮﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﮔﺮاﻳﺶ روزاﻓﺰوﻧﯽ ﮐﻪ درﺟﻮاﻣﻊ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪7‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﻣﺎ ﺑﻪ ﺑﻮداﺋﻴﺴﻢ – وﻟﻮ درﺻﻮرت ﺳﻄﺤﯽ ﺁن – ﻧﺸﺎن دادﻩ ﻣﻴﺸﻮد ﺑﺎزﺗﺎب ﮔﻮﻳﺎﺋﯽ ازهﻤﻴﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ دﻳﮕﺮ راﻧﻴﺰ ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ درهﻤﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ اﻣﺮوز ﻣﺎ درﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﮔﺮاﻳﺶ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪی‬ ‫ﺑﻪ ﺑﻴﺨﺪاﺋﯽ ‪ atheism‬وﺟﻮد داردﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻖ ﺧﺎص ﺧﻮد ﻣﺘﮑﯽ اﺳﺖ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺮزهﺎی واﻗﻌﯽ ﺁﻧﺮا ﺑﺎ‬ ‫ﺁﻣﺎرهﺎی رﺳﻤﯽ رژﻳﻤﻬﺎﺋﯽ ﭼﻮن رژﻳﻢ هﺎی ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺘﯽ دﻳﺮوز و اﻣﺮوز ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﮐﺮد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻧﻪ ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﻣﺎرﮐﺴﻴﺴﻢ اﻧﻘﻼﺑﯽ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻮدﻩ هﺎرا ﻗﻠﺒﺎ ازﮐﻠﻴﺴﺎ ﻳﺎ ﻣﻌﺒﺪ ﺟﺪاﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻗﺎﻧﻮن وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ اﻧﻘﻼﺑﯽ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎرا ﻗﻠﺒﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﮑﺸﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﻨﻴﺎدي" ﻓﻠﺴﻔﯽ – ﻣﺬهﺒﯽ " ﮐﻪ ﺧﺪارا درﺑﻴﺮون ازﮐﻨﻴﺴﻪ و ﮐﻠﻴﺴﺎ و ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺟﺴﺖ‪ ،‬وﺑﺎ او ﺟﺪا‬ ‫از ﺧﺎﺧﺎم و ﮐﺸﻴﺶ و ﻣﻔﺘﯽ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ درﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﻣﺮوزی ﭘﺪﻳﺪﻩ ای ازﻗﺮون‬ ‫ﻓﺮوغ اروﭘﺎ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﭘﻴﺶ ازاﻳﻦ ﻋﺼﺮ ﻓﺮوغ ﻧﻴﺰ ﭼﻪ دردﻧﻴﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ و ﭼﻪ درﺟﻬﺎﻧﻬﺎی ﻳﻬﻮدی و ﻣﺴﻠﻤﺎن‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬واﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﻣﻌﺮوف وﻟﺘﺮ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﻪ‪ ":‬اﮔﺮﻣﻦ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮای‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺮا ﺑﻬﺘﺮ دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ " ﭘﻴﺶ ازوﻟﺘﺮ ﻧﻴﺰ از زﺑﺎن ﺁزاد اﻧﺪﻳﺸﺎﻧﯽ دﻳﮕﺮﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮑﯽ‬ ‫ازﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ اﺳﭙﻴﻨﻮزا ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻳﻬﻮدی ﻗﺮن هﻔﺪهﻢ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎروخ اﺳﭙﻴﻨﻮزا )‪ ،(1677-1632‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻳﻬﻮدی و ﻳﮑﯽ ازﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ ﻓﻼﺳﻔﻪ ﺟﻬﺎن ﻋﺮب‪ ،‬ازﻧﺴﻞ‬ ‫ﻳﻬﻮدﻳﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ درﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﭘﺎﻧﺰدهﻢ ﭘﺲ ازﺳﻘﻮط ﻏﺮﻧﺎﻃﻪ و ﺗﺼﺮف ﺁن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ازاﻳﻦ ﮐﺸﻮر راﻧﺪﻩ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﮑﺘﺐ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ او ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬از هﻤﺎن دوران زﻧﺪﮔﻴﺶ ﺑﺎزﺗﺎب ﻓﺮاواﻧﯽ دراروﭘﺎی‬ ‫ﻗﺮن هﻔﺪهﻢ ﭘﻴﺪا ﮐﺮد و ﺑﺎ ﻋﻨﻮان اﺳﭙﻴﻨﻮزﻳﺴﻢ درﺗﺤﻮﻻت ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻗﺮون ﺑﻌﺪ اروﭘﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﺄﺛﻴﺮی ﻋﻤﻴﻖ ﺑﺨﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی ﻓﮑﺮی اﺳﭙﻴﻨﻮزا درﻣﻮرد ﻣﺬهﺐ ﻳﻬﻮدی ﮐﻪ ﺗﺎﺣﺪ زﻳﺎدی راهﮕﺸﺎی ﻧﻬﻀﺖ ﺁزاد اﻧﺪﻳﺸﯽ اروﭘﺎ ی ﻗﺮن‬ ‫ﻓﺮوغ ﺷﺪ درﻗﺮﻧﯽ ﮐﻪ اودر ﺁن ﻣﻴﺰﻳﺴﺖ ﺑﮑﻠﯽ ﺗﺎزﻩ و اﻧﻘﻼﺑﯽ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ ﺑﻌﺪا ﭘﺪر ﻧﻘﺪ ﻋﻠﻤﯽ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫)‪(Fater der Kritischen Biblewissenschaft‬ﻟﻘﺐ دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﺟﺮای ﺗﮑﻔﻴﺮ او ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﺎﺧﺎم‬ ‫هﺎی ﻳﻬﻮدی اروﭘﺎ و ﻣﺘﻦ ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮوﻓﯽ ﮐﻪ درﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻟﮕﯽ وی ﻋﻠﻴﻪ اوﺻﺎدر ﺷﺪ درﺻﻔﺤﺎت ﻗﺒﻞ‬ ‫ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﭙﻴﻨﻮزا ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﺗﻮرات ﻧﻪ وﺣﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺣﺘﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی ﺧﻮد ﺁن" ﭘﻴﻐﻤﺒﺮاﻧﻲ" ﮐﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬هﻴﭽﻴﮏ ازاﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻣﺴﻠﻤﺎ ﭘﻴﺎﻣﯽ ازﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪا درﻳﺎﻓﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ و‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻴﺎن ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎزﺗﺎب اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﺷﺨﺼﯽ ﺁﻧﺎن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮد ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺮاز اﻏﻼط وﺁﺷﻔﺘﮕﯽ هﺎاﺳﺖ‪ ،‬و ﭼﻮن ﺗﺪوﻳﻦ ﺁن ﺑﻪ دوراﻧﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻌﻠﻖ دارد از هﻴﭽﮕﻮﻧﻪ هﻤﮕﻮﻧﯽ‬ ‫و ﺗﺪاوﻣﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا رﻳﺸﻪ ﻣﻄﻠﺐ ﺁن ﺻﺮﻓﺎ رﻳﺸﻪ ای اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ و ﺁﺷﻔﺘﮕﯽ ﺁن ﺑﻪ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻳﻬﻮدﻳﺎن واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻮرات ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺁﮔﺎهﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی را ﺑﺮای ﭘﻴﺮوان ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻬﻤﺮاﻩ ﻧﻤﯽ ﺁورﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻳﻮغ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮی ﻧﻴﺰ ﺑﺮﮔﺮدن ﺁﻧﺎن ﻣﻴﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﺠﺰات ﺗﻮرات هﻴﭽﮑﺪام اﺻﺎﻟﺘﯽ‬ ‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﺳﺎﺳﺎ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺟﻮر ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ‪ ،‬ﮔﺬﺷﺘﻪ ازﺁﻧﮑﻪ ﺧﻮد ﺗﻮرات ﻧﻴﺰ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫درﻣﻨﻄﻖ اﺳﭙﻴﻨﻮزا ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻮراﺗﯽ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ رهﻨﻤﻮدی ﺑﺮای ﺟﻬﺎن ﺑﺸﺮی ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺑﺮای ﻳﮏ ﻗﻮم‬ ‫ﺧﺎص وﺿﻊ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ازﻧﻈﺎم ﻓﺮاﮔﻴﺮی ﻋﺎﻟﻢ هﺴﺘﯽ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﺘﺎب ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺎزﺑﺎن اﻋﺪاد و اﺷﮑﺎل رﻳﺎﺿﯽ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ وﻗﺎﻧﻮن ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮﺁن ﻋﻘﻞ ﺁدﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ازﻋﻘﻞ‬ ‫ﮐﻞ ﺟﻬﺎن )‪ (Logos‬ﺳﻴﺮاب ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻣﻌﺮﻓﺖ واﻗﻌﯽ ازراﻩ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﻮهﺒﺘﯽ اﻟﻬﯽ اﺳﺖ و ﻧﻪ‬ ‫ازراﻩ اﺑﺘﺬال هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﻳﻬﻮد ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺑﻪ هﺮﮐﺴﯽ اﺟﺎزﻩ ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁزادی ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻔﮑﺮ ﺑﭙﺮدازدﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﻔﮑﺮ و ﺗﻌﻤﻖ ﻣﻬﺮ ﮐﻔﺮ وارﺗﺪاد زدﻩ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺮﺗﺪان و ﮐﺎﻓﺮان ﺣﻘﻴﻘﯽ ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ‬ ‫هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺗﺸﺎن ﺑﺠﺎی ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻴﻨﻪ و ﻧﻔﺮت ﺑﺒﺎر ﻣﯽ ﺁورد و ﺁدﻣﻴﺎن را ازﺣﻘﻴﻘﺖ دور وﺑﻪ ﻋﺒﻮدﻳﺖ‬ ‫ﻧﺰدﻳﮏ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬هﺴﺘﻪ ﻣﺮﮐﺰی ﺑﺮداﺷﺘﯽ ﮐﻪ اﺳﭙﻴﻨﻮزا ازدﻳﻦ دارد ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ )‪ (Amor Dei‬اﺳﺖ ﮐﻪ وی‬ ‫ﺗﻮرات را ﻧﻔﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ازﭼﻨﻴﻦ ﻋﺸﻘﯽ درﺁن ﻧﺸﺎﻧﯽ ﻧﻤﻴﻴﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪8‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫هﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﻪ درﻗﺮون هﻔﺪهﻢ و هﺠﺪهﻢ دراروﭘﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬درﻗﺮون اوﻟﻴﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺰ ازﺟﺎﻧﺐ‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ ازاﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪاﻧﯽ ﮐﻪ ازﻣﺤﻴﻂ ﻓﮑﺮی ﻋﺼﺮ ﺧﻮد ﺑﺴﻴﺎر ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻬﺎﺋﯽ ﮔﺎﻩ ﭘﻨﻬﺎن و ﮔﺎﻩ ﺁﺷﮑﺎرا‬ ‫ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺨﻬﺎﺋﯽ ﮐﻤﺎ ﺑﻴﺶ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ اﻣﺮوز ﺑﺪﻳﻦ ﭘﺮﺳﺸﻬﺎ دادﻩ ﻣﻴﺸﻮد رﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دراﻳﻦ‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﻬﺎ و ﭘﺎﺳﺨﻬﺎ ﻧﻘﺶ اﺻﻠﯽ را ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻣﺘﻔﮑﺮاﻧﯽ اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺁزاداﻧﺪﻳﺸﺎﻧﯽ ﭼﻮن‬ ‫اﺑﻮاﻟﻌﻼء ﻣﻌﺮی و اﺑﻮﻧﻮاس ﻧﻴﺰ ﺑﻬﻤﻴﻦ راﻩ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺁوری اﻧﻘﻼﺑﯽ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان اﻳﺮاﻧﯽ اﻣﺮی ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﮐﻪ اﻳﻨﺎن رﻳﺸﻪ درزﻳﺮﺑﻨﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻬﻨﯽ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺘﻔﮑﺮان ﺟﻬﺎن ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﻓﺎﻗﺪ ﺁن ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﺬهﺒﯽ اﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ازاﺳﻼم ﺁﺋﻴﻨﻬﺎﺋﯽ ﭼﻮن زرﺗﺸﺘﯽ و ﻣﻬﺮی و ﻣﺎﻧﻮی راﺷﮑﻞ دادﻩ و ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ‬ ‫ﭘﻬﻨﺎوری درﺑﻴﺮون ازﻣﺮزهﺎ ی ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﺻﺎدرﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ هﺮﻳﮏ ازﺁﻧﻬﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮی ﻋﻤﻴﻖ ﭼﻪ درﺁﺋﻴﻦ‬ ‫هﺎی ﻏﻴﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺑﻮداﺋﯽ و ﺑﺮهﻤﺎﺋﯽ وﻳﻮﻧﺎﻧﯽ و روﻣﻲ‪ ،‬وﭼﻪ درﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻳﻬﻮدی و ﻣﺴﻴﺤﯽ و ﻣﺴﻠﻤﺎن‬ ‫ﺑﺮﺟﺎی ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ازﻧﻈﺮ اﺻﻮﻟﯽ ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی ﻣﺬهﺒﯽ اﻳﻦ ﺁﺋﻴﻨﻬﺎی ﺁرﻳﺎﺋﯽ ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی ﺟﺰﻣﯽ هﻴﭽﻴﮏ از‬ ‫ﺁﺋﻴﻨﻬﺎی ﺳﺎﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص ﻳﻬﻮدی و اﺳﻼﻣﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻀﺎد ﺑﻨﻴﺎدی ﺑﻨﺎﭼﺎر اﺻﺎﻟﺖ هﻤﻪ ﺁن اﺻﻮل‬ ‫ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ راﮐﻪ ﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺳﺎﻣﯽ ﺑﺮﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﺮای اﻳﻦ ﻣﺘﻔﮑﺮان ﺁزاداﻧﺪﻳﺶ درﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺌﻮال ﻗﺮار ﻣﻴﺪاد ودر ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻧﻔﯽ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ازﻗﺒﻴﻞ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮی و وﺣﯽ و ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻣﻴﺸﺪ‪.‬‬ ‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻗﺮن ﻓﺮوغ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ درﻣﺘﻔﮑﺮاﻧﯽ ﭼﻮن وﻟﺘﺮ و ﮐﺎﻧﺖ و ﻟﺴﻴﻨﮓ و هﮕﻞ ﻣﺘﺒﻠﻮر ﺷﺪ‪ ،‬ﻗﺮن ﭘﻴﺶ‬ ‫رس ﻓﺮوغ اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺰ هﺸﺘﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ازﺁن ﻋﻤﺪﺗﺎ درﭼﻬﺎر اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﻳﺮاﻧﯽ ‪ :‬اﺑﻦ راوﻧﺪي‪،‬‬ ‫ﺳﺮﺧﺴﻲ‪ ،‬ﺑﻠﺨﯽ و ﺑﻪ وﻳﮋﻩ زﮐﺮﻳﺎی رازی ﺗﺒﻠﻮر ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﻗﺮن و ﺑﺪﻳﻦ ﻋﺼﻴﺎﻧﮕﺮان ﻣﺤﺪود ﻧﻤﺎﻧﺪ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﮐﻪ دوﻗﺮن ﭘﺲ از ﺁﻧﺎن ﺧﻴﺎم ﻧﻴﺰ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ راﻩ رﻓﺖ‪ ،‬ودرﻃﻮل ﻗﺮون ﺑﻌﺪ ﺟﻨﺒﺶ ﭘﺮﺷﮑﻮﻩ ﻋﺮﻓﺎن اﻳﺮاﻧﯽ‬ ‫ازهﻤﻴﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﻣﺎﻧﻮی ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﻔﺎوت اﺻﻮﻟﯽ ﮐﻪ دراﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﻣﺘﻔﮑﺮان ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان اروﭘﺎﺋﯽ‬ ‫ﻗﺮن هﺠﺪهﻢ وﺟﻮد داﺷﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻋﺼﻴﺎن ﺁﻧﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻨﮑﻪ هﻨﻮز ﺷﺮاﻳﻂ ﺁﻣﻮزﺷﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁﻣﺎدﻩ‬ ‫ﭘﺬﻳﺮش اﻓﮑﺎر ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺒﻮد ﺟﻨﺒﻪ ﺷﺨﺼﯽ داﺷﺖ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ دراروﭘﺎی ﻗﺮن هﻴﺠﺪهﻢ اﻳﻦ ﻋﺼﻴﺎن ﺑﺼﻮرت ﻳﮏ‬ ‫ﺟﻨﺒﺶ ﻓﮑﺮی دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁن ﻧﻴﺰ ازهﻤﺎﻧﺠﺎ ﺁﻣﺪ‪.‬‬ ‫اﺑﻦ راوﻧﺪي‪ ،‬ﻋﺎﻟﻢ اﻟﻬﻴﺎت‪ ،‬ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﻣﺤﻘﻖ اواﺧﺮ ﻗﺮن ﺳﻮم هﺠﺮی درﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ هﻴﭽﻮﻗﺖ‬ ‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺟﻮاب ﻗﺎﻧﻊ ﮐﻨﻨﺪﻩ ای درﺑﺎرﻩ ﻣﺴﺌﻠﻪ وﺟﻮد ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﺪان ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ درﻣﺬاهﺐ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﻣﻌﺘﺪﻟﺘﺮ اوﺑﺪﻳﻦ اﮐﺘﻔﺎ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ راوﻧﺪی ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺰول وﺣﯽ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮدﻩ و ﻋﻘﻴﺪﻩ‬ ‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ وﺣﯽ واﻗﻌﯽ ﻗﺪرت ﻣﻤﻴﺰﻩ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﻳﮑﺴﺎن ﺑﻪ هﻤﻪ ﻧﻮع ﺑﺸﺮﻋﻄﺎ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫و ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺁﻣﻴﺰی ﺑﺼﻮرت ﻧﺰول وﺣﯽ ﺑﺮای اﻓﺮادی ﻣﻌﻴﻦ ﻧﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ و ﻧﻪ ﺿﺮوری اﺳﺖ‪ .‬وی وﻗﻮع‬ ‫ﻣﻌﺠﺰاﺗﯽ راﻧﻴﺰ ﮐﻪ هﻤﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻣﺪﻋﯽ ﺁن ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ﻳﺎ ﭘﻴﺮوان ﺁﻧﺎن ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﮑﻠﯽ ﻣﻨﮑﺮ ﺑﻮد وﺁﻧﺮا‬ ‫اﺑﺪاﻋﯽ ﺧﻴﺎﻟﺒﺎﻓﺎﻧﻪ و اﻓﺴﺎﻧﻪ ﭘﺮدازاﻧﻪ ﻣﻴﺪاﻧﺴﺖ‪ ،‬ودرﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻋﻘﻴﺪﻩ داﺷﺖ ﮐﻪ اﺻﻞ اﻳﺮاﻧﯽ دوﮔﺎﻧﮕﯽ ﺧﻴﺮ وﺷﺮ‬ ‫ﭼﻪ ازﻧﻈﺮﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﯽ وﭼﻪ ازﻧﻈﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ ﺑﻤﺮاﺗﺐ واﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺗﺮ ازاﺻﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪی "‬ ‫ﻳﻬﻮدی – اﺳﻼﻣﯽ ( اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺮﺧﺴﻲ‪ ،‬دوﺳﺖ وهﻤﺪورﻩ ﺗﺤﺼﻴﻠﯽ اﺑﻦ راوﻧﺪي‪ ،‬ﮐﻪ ﺳﺎﻟﻴﺎن درازﺳﺮﭘﺮﺳﺖ وﻣﻌﻠﻢ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﯽ اﻟﻤﻌﺘﻀﺪ‬ ‫دردوران وﻟﻴﻌﻬﺪی اوﺑﻮد‪ ،‬دراﻳﻦ ﻣﻮرد ﻋﻘﺎﻳﺪی ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺎﺑﻪ راوﻧﺪی داﺷﺖ واوﻧﻴﺰ دررﺳﺎﻟﻪ هﺎی ﻣﺘﻌﺪد ﺧﻮد‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی ووﺣﯽ و ﻣﻌﺠﺰﻩ را ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی هﻤﺎن دﻻﻳﻠﯽ ﮐﻪ درﻣﻮرد اﺑﻦ راوﻧﺪی ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ اﻧﮑﺎر ﻣﻴﮑﺮد‪ .‬ﺑﺎهﻤﻪ‬ ‫ﺣﻖ ﺗﺮﺑﻴﺘﯽ ﮐﻪ اوﺑﺮﺷﺎﮔﺮدﺧﻮد داﺷﺖ‪ ،‬وی ﭘﺲ ازرﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﺧﻼﻓﺖ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮدرا ازﻋﻘﻴﺪﻩ ﻧﺎﺷﯽ از‬ ‫ﻗﻴﻤﻮﻣﺖ اوﺁزاد ﮐﻨﺪ اورا ﺑﻪ زﻧﺪان اﻧﺪاﺧﺖ و ﺳﺮﺧﺴﯽ دﻩ ﺳﺎل زﻧﺪاﻧﯽ ﻣﺎﻧﺪ و ﺑﻌﺪ هﻢ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺧﻠﻴﻔﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫درهﻤﻪ ﻣﺪت زﻧﺪان او‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮداﻧﺶ هﺮروزﻩ درﭘﺎی ﭘﻨﺠﺮﻩ زﻧﺪان ﮔﺮد ﻣﯽ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ دروس ﻓﻠﺴﻔﯽ و ﻣﺬهﺒﯽ اورا‬ ‫ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ وﻳﺎد داﺷﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬وﭼﻨﺪﻳﻦ رﺳﺎﻟﻪ وی درهﻤﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻂ دﻳﮑﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﺳﻬﻞ ﺑﻠﺨﻲ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﺑﺰرگ ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم هﺠﺮی ﮐﻪ هﻤﺰﻣﺎن ﺟﻮاﻧﺘﺮ اﻳﻦ دوﺑﻮد‪ ،‬ﻳﮑﯽ ازﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻋﻠﻤﺎی اﻟﻬﻴﺎت و درﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻮرخ و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎدان ﺑﺰرگ ﻋﺼﺮ ﺧﻮد ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻴﺮﻓﺖ و ﺑﺨﺼﻮص ﺑﻼﻏﺖ او درﺣﺪی‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ وی را ﻳﮑﯽ ازﺳﻪ ﺗﻦ ﺑﻠﻐﺎی درﺟﻪ اول زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ داﻧﺴﺘﻨﺪ وﺑﺪو" ﺟﺎﺣﻆ ﺧﺮاﺳﺎن" ﻟﻘﺐ دادﻧﺪ‪ .‬اﺛﺮ‬ ‫ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ ﻣﻌﺮوف او ﺻﻮرﻩ اﻻﻗﺎﻟﻴﻢ ﻳﮑﯽ از ﻋﺎﻟﻴﺘﺮﻳﻦ ﺁﺛﺎر ﻧﻮع ﺧﻮد درﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﺣﺪود اﻟﻔﻠﺴﻔﻪ او ﻳﮑﯽ ازﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺁﺛﺎرﻓﻠﺴﻔﻲ‪ ،‬وﻟﯽ ﺟﺎﻟﺒﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮوی ﺗﻔﺴﻴﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻗﺮﺁن ﻧﻮﺷﺘﻪ و درﺁن ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪9‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫واﻗﻌﯽ ﺑﺴﻴﺎری از ﺁﻧﭽﻪ راﮐﻪ درﻗﺮﺁن وﺣﯽ ﻣﻨﺰل ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪﻩ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺪارک‬ ‫روﺷﻦ ﻧﺸﺎن دادﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺎﻣﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺪاوﻧﺪ درﻗﺮﺁن ﻧﻪ از ﻣﻨﺒﻊ وﺣﯽ ﺑﻠﮑﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺮﻳﺎﻧﯽ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺤﻘﻖ ﻧﻴﺰ ﻳﮑﯽ از اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ای ﺑﻮد ﮐﻪ درﻗﺮن ﺳﻮم وﭼﻬﺎرم هﺠﺮي‪ ،‬ﻧﻈﺮات ﺁزاداﻧﺪﻳﺸﺎﻧﻪ ﺁﻧﺎن ﮐﻔﺮ‬ ‫ﺁﻣﻴﺰ ﺑﺸﻤﺎر ﺁﻣﺪ وﺧﻮدﺷﺎن زﻧﺪﻳﻖ و ﻣﺮﺗﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎاﻳﻨﻬﻤﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺮﻳﻦ ﭼﻬﺮﻩ اﻳﻦ "ﻗﺮن ﻓﺮوغ "ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم ﮐﻪ ﺑﺎهﺸﺖ ﻗﺮن ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎم ﻗﺮن ﻓﺮوغ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﭘﺰﺷﮏ دﻧﻴﺎی اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬زﮐﺮﻳﺎی رازي‪ ،‬ﻣﻠﻘﺐ ﺑﻪ ﺟﺎﻟﻴﻨﻮس اﻟﻌﺮب اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺁﺛﺎر رازی ﺷﺎﻣﻞ ‪ 200‬ﺗﺎ ‪ 271‬ﮐﺘﺎب ورﺳﺎﻟﻪ در رﺷﺘﻪ هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺰﺷﮑﻲ‪ ،‬رﻳﺎﺿﻲ‪ ،‬ﺷﻴﻤﻲ‪،‬‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻴﺎت‪ ،‬ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ‪ ،‬اﻟﻬﻴﺎت‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖ و ﻓﻠﺴﻔﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮑﯽ ازﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺘﻮان از"اﻟﺤﺎوی "‬ ‫داﺋﺮﻩ اﻟﻤﻌﺎرف ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺳﯽ هﺰار ﺻﻔﺤﻪ ای ﻧﺎم ﺑﺮدﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮای ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻻﺗﻴﻨﯽ ﺁن دراروﭘﺎی ﻗﺮن ﺳﻴﺰدهﻢ ﺑﻴﺴﺖ‬ ‫ﺳﺎل وﻗﺖ ﺻﺮف ﺷﺪ و ﻧﺴﺨﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮدی از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭼﺎپ ﻣﺘﻦ اﻳﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ درﺳﺎل ‪ 1486‬ﮐﻪ اﮐﻨﻮن‬ ‫درﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺑﺮﻳﺸﺎ ﻧﮕﺎهﺪاری ﻣﻴﺸﻮد دﻩ ﮐﻴﻠﻮ ﮔﺮم وزن دارد‪ ،‬وﭼﻬﺎرﻗﺮن ﺗﻤﺎم ﺑﻬﻤﺮاﻩ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻗﺎﻧﻮن اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ ﮐﺘﺎب‬ ‫درﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎهﻬﺎی اروﭘﺎﺋﯽ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫وﻟﯽ ﺁﻧﭽﻪ دراﻳﻨﺠﺎ اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﻣﻮرد ﺗﺬﮐﺮ ﻣﺎ اﺳﺖ رازی ﭘﺰﺷﮏ و ﺷﻴﻤﻴﺪان و ﮐﺎﺷﻒ اﻟﮑﻞ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ رازی‬ ‫ﻣﺘﻔﮑﺮ و ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ازاﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎﻩ درﻓﻠﺴﻔﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻘﺸﯽ ﮐﺎﻣﻼ اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﯽ دارد‪ ،‬وﺷﺨﺼﻴﺖ اودراﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‬ ‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ در ﺁن واﺣﺪ ﺗﺮﮐﻴﺒﯽ ازﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎی اﺳﭙﻴﻨﻮزا و وﻟﺘﺮو هﮕﻞ وﻧﻴﺠﻪ و ﻓﺮوﻳﺪ و اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ ﺑﺤﺴﺎب ﺁﻳﺪ‪.‬‬ ‫دوﮐﺘﺎب ﮐﺎﻣﻞ ازﻣﺠﻤﻮﻋﻪ هﻔﺪﻩ ﮐﺘﺎب ﻓﻠﺴﻔﯽ رازی ﺑﻪ ﻧﺎم هﺎی ﻣﺨﺎرق اﻻﻧﺒﻴﺎء ) درﻧﻔﯽ ﭘﻴﻤﺒﺮان( و ﺣﻴﻞ اﻟﻤﺘﻨﺒﻴﻴﻦ‬ ‫)ﻓﺮﻳﺒﮑﺎرﻳﻬﺎی ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻧﻤﺎﻳﺎن( ﺑﻪ ﺷﺮح اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎ و ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی ﻓﻠﺴﻔﯽ او درزﻣﻴﻨﻪ ﺧﺪا وﻣﺬاهﺐ و ﭘﻴﻤﺒﺮان‬ ‫اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﺻﻞ اﻳﻦ هﺮدو ﮐﺘﺎب ﮐﻪ درﻓﻬﺮﺳﺖ ﺟﺎﻣﻊ اﺑﻮرﻳﺤﺎن ﺑﻴﺮوﻧﯽ ازﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﺄﻟﻴﻔﺎت رازي‪،‬‬ ‫ازﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان "ﮐﻔﺮﻳﺎت"ﻳﺎد ﺷﺪﻩ ازﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺨﺸﻬﺎﺋﯽ ازﻣﻄﺎﻟﺐ ﺁﻧﻬﺎ درﺁﺛﺎر ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺑﺨﺼﻮص درﮐﺘﺎب اﻋﻼم اﻟﻨﺒﻮﻩ اﺑﻮﺣﺎﺗﻢ رازی ﮐﻪ ﺧﻮدش ﭘﻴﺮوﺁﺋﻴﻦ اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﯽ ﺑﻮدﻩ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رد ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻨﻘﻮل درﮐﺘﺎﺑــــــﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺼــــــﻮرت ﻳﺎزدﻩ ﻣﺒــــــﺤﺚ ﻣﺠﺰا درﺳﺎل ‪1939‬‬ ‫درﻳــــــﮏ ﺟـــــﻠﺪ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﺧــــــﺎورﺷﻨﺎس ﺑــــﺮﺟﺴــــﺘﻪ ﺁﻟــــــﻤﺎﻧﯽ ‪ Paul Kraus‬ﺑﺎ ﻋـﻨﻮان ﻻﺗﻴﻨﯽ‬ ‫‪Abu Mohamed Filii Zachariah Raghensis Opera Philosophica fragmentae‬‬ ‫)ﺳﻴﺮﻩ اﻟﻔﻠﺴﻔﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻬﺎﺋﯽ ازﺁﺛﺎرﻓﻠﺴﻔﯽ اﺑﻮﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ زﮐﺮﻳﺎی رازی (درﻗﺎهﺮﻩ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪﻩ‪ ،‬ﮐﻪ ﺧﻮد "ﭘﺎول‬ ‫ﮐﺮاوس" ﺑﻌﺪ ﺁﻧﻬﺎ را در ﺷﺮﺣﯽ ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ رازی درداﺋﺮﻩ اﻟﻤﻌﺎرف اﺳﻼم‪ Encyclopedia of Islam‬ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وی ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی رازی را ﺑﯽ ﭘﺮوا ﺗﺮﻳﻦ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻳﮏ ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم درﺑﺎرﻩ ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ‬ ‫و ﻣﺬاهﺐ وﭘﻴﺎﻣﺒﺮان وﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ازﻗﺒﻴﻞ وﺣﯽ و ﻣﻌﺠﺰﻩ و رﺳﺎﻟﺖ ﻣﻴﺸﻤﺎرد و ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ اﺻﺎﻟﺖ ﺧﺎص اﻳﻦ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ دراﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺸﺖ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ ازاروﭘﺎی وﻟﺘﺮ و هﮕﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﺧﻮد را ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻗﺸﺮی‬ ‫ﻣﺬاهﺐ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﺻﻮﻻ ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﻓﮑﺮی ﺁﻧﻬﺎ اﺑﺮاز داﺷﺖ‪ .‬ﮐﺮاوس ﺗﺰهﺎی اﺻﻮﻟﯽ رازی رادراﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻼﺻﻪ‬ ‫ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ‪ :‬ﮐﻠﻴﻪ اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ ﺑﺎ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻳﮑﺴﺎن و ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﻣﺴﺎوی ﺑﺪﻧﻴﺎ ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ وﺧﺎﻟﻖ ﺁﻧﺎن ﺣﻘﺎﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮای‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ ازﺁﻧﻬﺎ اﻣﺘﻴﺎزی ﺧﺎص ﺑﺮدﻳﮕﺮان ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺪﻳﻨﺠﻬﺖ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪا ﮐﺴﺎﻧﯽ از ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ‬ ‫دﻟﺨﻮاﻩ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪو ﺁﻧﺎﻧﺮا از ﺟﻤﻊ دﻳﮕﺮان ﺟﺪا ﮐﻨﺪ و ﺑﺪاﻧﺎن ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺁﻣﻴﺰ رﺳﺎﻟﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی دهﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﺖ هﺎی اورا ازﻃﺮﻳﻖ وﺣﯽ درﻳﺎﻓﺖ دارﻧﺪ و ﺁﻧﺮا ﺑﻪ زور ﺷﻤﺸﻴﺮ و ازراﻩ ﺟﺎری ﮐﺮدن ﺳﻴﻞ ﺧﻮن ﺑﻪ‬ ‫دﻳﮕﺮﺑﻨﺪﮔﺎن وی اﺑﻼغ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﺑﺮای اﻳﻦ ﺧﺪا ﺁﺳﺎﻧﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﻴﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ را ازراﻩ ﺷﻌﻮری ﮐﻪ ﺧﻮد او‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎن ﺧﻮﻳﺶ دادﻩ اﺳﺖ ﺑﺪاﻧﺎن ﺗﻔﻬﻴﻢ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﺟﺰ اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻔﻬﻮم ﺁن اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﺎ ﺧﺪاﻋﺎدل ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫و ﻳﺎ ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ادﻋﺎی رﺳﺎﻟﺖ اورا دارﻧﺪ ﺑﺪو دروغ ﻣﻴﺒﻨﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ازدﻳﺪﮔﺎﻩ رازی هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ازﺁﻏﺎز ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺪﻋﯽ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی ﺷﺪﻩ اﻧﺪ درﺑﺪﺗﺮﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﻓﺮﻳﺒﮑﺎرﺑﻮدﻩ اﻧﺪ و‬ ‫درﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﻌﺎدل رواﻧﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﺠﺰات ﻣﻮرد ادﻋﺎی ﺁﻧﺎن ﻳﺎ ﻣﻌﺠﺰاﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ دﻳﮕﺮان ﺑﺪاﻧﺎن‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺑﯽ اﺳﺎﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺟﺎوداﻧﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮاﺛﺒﺎت ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ‬ ‫ﻓﻼن ﮐﺲ ازﻧﻈﺮﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮد ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ درﺑﺎرﻩ ﺗﻨﻮع ﻣﺬاهﺐ ﻧﻴﺰ رازی ﺷﺪﻳﺪا ﻧﻈﺮ اﻧﺘﻘﺎدی دارد‪ ،‬زﻳﺮا‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪10‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺗﻨﻮع ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺣﻘﻴﻘﺖ واﺣﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﺬاهﺐ ﺧﻮد را ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺁن ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ‪ ،‬واﮔﺮ واﻗﻌﺎ‬ ‫ازﭼﻨﻴﻦ ﺣﻘﻴﻘﺘﯽ ﻧﺸﺎن داﺷﺘﻨﺪ دﻳﮕﺮ دﻟﻴﻠﯽ ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻳﮏ ﻣﺬهﺐ ﻣﺬهﺐ دﻳﮕﺮی ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﺑﻴﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺬهﺐ ﻗﺒﻠﯽ ﮐﻼ ﺟﺰﺋﺎ ﺗﻔﺎوت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ازﻧﻈﺮ او اﮔﺮ ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﺪﻧﺒﺎل ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻣﻴﺮوﻧﺪ ﺑﻄﻮرﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ‬ ‫ﺑﺮای اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اززﻳﺮ ﺑﺎر ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬رازی هﻴﭻ دﻟﻴﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﻴﻨﺪ ﮐﻪ ﻳﮏ‬ ‫ﻣﻠﺖ ﻣﻌﻴﻦ )ﻣﻠﺖ ﻋﺮب(اﻳﻦ رﺳﺎﻟﺖ را ﺑﻨﺎم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮد ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻠﺘﻬﺎی دﻳﮕﺮی راﮐﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﭼﺮا‬ ‫ازدرﻳﺎﻓﺖ وﺣﯽ ﻣﺤﺮوم ﻣﺎﻧﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﺎزور ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ هﺪاﻳﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ازﻧﻈﺮ اوﻣﺬاهﺐ دردرﺟﻪ اول ﻋﺎﻣﻞ‬ ‫ﺟﻨﮕﻬﺎﺋﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ را ﺑﺎرﻩ و ﺑﺎرهﺎ ﺑﻪ ﺧﺎک و ﺧﻮن ﮐﺸﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬واﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮﺁن ﺑﺎهﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻔﮑﺮ ﺁزاد و هﺮ‬ ‫ﭘﮋوهﺸﯽ ﻋﻠﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﺒﺎﺷﺪ دﺷﻤﻨﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺠﺎی اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﺗﺸﺨﻴﺺ‬ ‫ﻋﺒﻮدﻳﺖ وﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻴﻄﻠﺒﻨﺪ‪ .‬رازی هﻴﭽﻴﮏ ازﮐﺘﺒﯽ را ﮐﻪ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻧﻤﻴﺪاﻧﺪ و ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺠﺎی اﻳﻨﮑﻪ هﺮﭼﻨﺪ ﻳﮑﺒﺎر ﮐﺘﺎﺑﯽ را ﺑﻪ زﺑﺎن ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮای ﻗﻮم ﻣﻌﻴﻨﯽ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺁدﻣﻴﺎن را ازراﻩ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ و ادراک ﺁﻧﺎن ﺑﻪ راﻩ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮﻳﺶ هﺪاﻳﺖ ﮐﻨﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﮔﺮوهﯽ ازﺁﻧﻬﺎ راﺑﺮای اﻳﻨﮑﺎر ﻣﺄﻣﻮر ﮐﺸﺘﻦ‬ ‫ﮔﺮوهﯽ دﻳﮕﺮ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻴﮑﻪ ﻳﮏ داﻋﯽ اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﯽ ازاو ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﺁﻳﺎ ﻳﮏ ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﭘﻴﺮو ﻣﺬهﺒﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ازراﻩ وﺣﯽ ﺑﺪو رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻮاب ﻣﻴﺪهﺪ" ﭼﻄﻮر ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺧﻮدرا ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻣﻴﺪاﻧﺪ و ﺑﻨﺎ ﺑﺮاﻳﻦ ادﻋﺎی‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل و ﻣﻨﻄﻖ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ هﺎی ﺿﺪ وﻧﻘﻴﺾ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم وﺣﯽ ﺑﺪوﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﺎور ﮐﻨﺪ‬ ‫ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﺣﻖ ﺗﺮدﻳﺪی رادرﺑﺎرﻩ ﺁﻧﻬﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟" ﺑﺎاﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬رازی ﺑﻪ درک واﻗﻌﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ وﻗﻮاﻧﻴﻦ او‬ ‫ازﻃﺮﻳﻖ داﻧﺶ وﻓﻠﺴﻔﻪ ﻋﻤﻴﻘﺎ اﻋﺘﻘﺎد دارد و ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻠﻢ درﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮارد ﺑﻬﺘﺮ از ﻣﺬهﺐ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ راهﮕﺸﺎی‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻟﻬﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎول ﮐﺮاوس درﭘﺎﻳﺎن ﻧﻘﺪ ﺧﻮد ﻣﻨﻮﻳﺴﺪ‪ ":‬ﻣﮑﺘﺐ ﻓﮑﺮی رازی ﺑﯽ ﺗﺮدﻳﺪ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪﻩ ﺣﺎدﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺟﺪل ﻓﻠﺴﻔﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﻗﺮون وﺳﻄﯽ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺬهﺐ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺨﺸﯽ ازﺿﻮاﺑﻂ اﻳﻦ ﻣﮑﺘﺐ اﺣﺘﻤﺎﻻ‬ ‫ازاﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن و ﺑﺨﺸﯽ دﻳﮕﺮازﺿﻮاﺑﻂ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻳﻮﻧﺎن ﮐﻬﻦ اﻟﻬﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻴﺶ ازهﺮﭼﻴﺰ اﻧﺪﻳﺸﻪ‬ ‫و اﺳﺘﺪﻻل ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﺧﻮد رازی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎﻧﻪ ﺷﮑﻞ دادﻩ اﺳﺖ "‪.‬‬ ‫ﻻزم ﺑﻪ ﻳﺎدﺁوری اﺳﺖ ﮐﻪ رازی درزﻧﺪﮔﯽ ﺣﺮﻓﻪ ای ﺧﻮد ﻳﮑﯽ ازﻧﻮﻋﺪوﺳﺖ ﺗﺮﻳﻦ ﭘﺰﺷﮑﺎن ﻋﺼﺮﺧﻮﻳﺶ ﺑﻮد‪ ،‬در‬ ‫ﺣﺪی ﮐﻪ درﻋﻴﻦ ﺁﻧﮑﻪ ﺟﺎﻟﻴﻨﻮس اﻟﻌﺮب ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪ ﻃﺒﻴﺐ اﻟﻔﻘﺮا ﻧﻴﺰ ﻟﻘﺐ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا هﻤﻮارﻩ ﺗﻨﮕﺪﺳﺘﺎن را‬ ‫ﺑﻪ راﻳﮕﺎن ﻣﻴﭙﺬﻳﺮﻓﺖ و ﻏﺎﻟﺒﺎ هﺰﻳﻨﻪ درﻣﺎن ﺁﻧﺎﻧﺮا ﻧﻴﺰ ازﮐﻴﺴﻪ ﺧﻮد ﻣﻴﭙﺮداﺧﺖ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ دﻋﻮﺗﻬﺎی ﭘﻴﺎﭘﯽ راﮐﻪ‬ ‫از ﺟﺎﻧﺐ اﻣﺮای ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﺼﺮ ازاو ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﭘﺰﺷﮏ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﻣﻴﺸﺪ رد ﻣﻴﮑﺮد‪ .‬ازﺑﻴﻌﺪاﻟﺘﻴﻬﺎی‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﭼﻨﺎن زﻧﺞ ﻣﻴﺒﺮد ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ درﭘﺎﻳﺎن ﻋﻤﺮ ﮐﻮرﺷﺪ و ﺑﺪو ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ روش اﺑﺪاﻋﯽ ﺧﻮد او‬ ‫وﻳﺮا ﻣﻮرد ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﯽ ﻗﺮار دهﻨﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﮐﻮر ﺑﻤﺎﻧﺪ و دوﺑﺎرﻩ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ زﺷﺘﯽ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﺮی ﺷﺎهﺪ ﺁن‬ ‫ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﻧﮕﺸﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫درﺳﺖ هﺰار ﺳﺎل ﺑﻌﺪ اززﮐﺮﻳﺎی رازي‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤﺎم اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎ و ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی اورا درﺑﺎرﻩ ﺧﺪا‪ ،‬ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ‪،‬‬ ‫ﻣﺬاهﺐ‪ ،‬ﭘﻴﻤﺒﺮان‪ ،‬وﺣﯽ و ﻣﻌﺠﺰﻩ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺒﺎهﺘﯽ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ اززﺑﺎن ﻳﮑﯽ ازﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮاﺑﻎ ﻋﺼﺮﻣﺎ‪ ،‬ﺁﻟﺒﺮت‬ ‫اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ ﻣﻴﺘﻮان ﺷﻨﻴﺪ‪ ،‬و اﺗﻔﺎﻗﺎ ﺗﻮﺻﻴﻔﯽ هﻢ ﮐﻪ ﻣﻮرﻳﺲ ﻣﺘﺮﻟﻴﻨﮏ ازاﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ ﺑﺼﻮرت" ﻣﺮدی ﮐﻪ ﻣﻐﺰ او‬ ‫واﻻﺗﺮﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺸﺮی ﻋﺼﺮﻣﺎاﺳﺖ" ﻣﻴﮑﻨﺪ ﻣﺸﺎﺑﻪ وﺻﻒ ﺟﺮج ﺳﺎرﺗﻦ اززﮐﺮﻳﺎی رازی در"ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻠﻢ"‬ ‫اواﺳﺖ ﮐﻪ درﺁن وی ﻳﮏ دوران ﮐﺎﻣﻞ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻠﻤﯽ ﺟﻬﺎن را"ﻋﺼﺮ رازي" ﺑﻌﻨﻮان ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺮﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ‬ ‫ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮐﻠﻮد ﺁﻟﮕﺮوزﻳﺮ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺁﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﺎ ﻓﻴﺰﻳﮑﺪان ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺖ‪ ،‬درﺗﺎزﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﮐﺘﺎب‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﻨﺎم " ﺧﺪا درﺑﺮاﺑﺮ داﻧﺶ ") ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر دراﻳﻦ ﮐﺘﺎب ازﺁن ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ(‪ ،‬درارﺗﺒﺎط ﺑﺎ‬ ‫دﻳﺪﮔﺎهﻬﺎی ﻣﺬهﺒﯽ و ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫" اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ ﺧﻮدش ﻳﻬﻮدی اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮدی را ﺑﻄﻮرﮐﺎﻣﻞ ﻧﻔﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪوﺧﺪای ﺗﻮرات راﺧﺪاﺋﯽ ﺳﻨﮕﺪل‪،‬‬ ‫ﺣﻘﻴﺮ‪ ،‬ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮزو اﻧﺘﻘﺎﻣﺠﻮ ﻣﻴﻨﺎﻣﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ هﻴﭻ اﺣﺘﺮاﻣﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن هﻤﻪ ﻣﺬاهﺐ را ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﻮرد‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﻴﺪهﺪ و ﺗﻌﺼﺒﺎت ﻓﮑﺮی ﺁﻧﺎن را ﺑﺎهﻤﻴﻦ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﻣﺤﮑﻮم ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ازﺁﻧﮑﻪ درهﻴﭽﻴﮏ ازاﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮاردﺟﺎی ﺗﺮدﻳﺪی ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﻴﮕﺬارد‪ ،‬ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺪاﻋﻤﻴﻘﺎ اﻋﺘﻘﺎد دارد‪ ،‬وازﺁن ﺑﺎﻻﺗﺮ‪ ،‬اﺻﻮﻻ ﺑﺮای‬ ‫هﺮﭘﮋوهﺶ ﻋﻠﻤﯽ زﻳﺮﺑﻨﺎﺋﯽ ﻣﺬهﺒﯽ ﻗﺎﺋﻞ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮاﮐﻪ ﻳﮏ اﻧﺪﻳﺸﻪ واﻗﻌﯽ ﻋﻠﻤﯽ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ازﻳﮏ دﻳﺪ ﮐﺎﺋﻨﺎﺗﯽ ﺟﺪا‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪11‬‬


‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻼش ﺟﻬﺎن داﻧﺶ را ﺑﺮای ﮐﺸﻒ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮﮐﺎﺋﻨﺎت‪ ،‬ﻗﺒﻮل ﺿﻤﻨﯽ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻴﺪاﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺎﺋﻨﺎت‬ ‫ﺗﺎﺑﻊ ﻧﻈﻢ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ ای ﺑﺮای اﻳﻦ ﻧﻈﻢ وﺟﻮد دارد‪ .‬و ﻣﻴﭙﺮﺳﺪ ‪ :‬ﺁﻳﺎ ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮای‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺳﺎدﻩ وﻟﯽ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ای ﮐﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﯽ ﻇﺎهﺮی ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﺮﺁﻧﻬﺎ ﺗﮑﻴﻪ دارد ﺧﻮد ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ‬ ‫ﺗﻼﺷﯽ ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺁدﻣﯽ را ﺑﺎ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ ﺧﻮد ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻴﺪهﺪ؟"‬ ‫درارزﻳﺎﺑﯽ ارﺗﺒﺎط ﻓﺮﺿﯽ ﺧﺪا ﺑﺎ ﻣﺬاهﺐ‪ ،‬اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ دراﺛﺮﻣﻌﺮوف ﺧﻮد"ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺁﻧﻄﻮرﮐﻪ ﻣﻦ ﻣﻴﺒﻴﻨﻢ"‪ ،‬ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪":‬‬ ‫ﮐﺴﯽ ﮐﻪ واﻗﻌﺎ درک ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﺮاﺳﺮ ﮐﺎﺋﻨﺎت ﺑﺮﭘﺎﻳﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮل درﮔﺮدش اﺳﺖ و ﺑﺮوز ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ‬ ‫اﺧﺘﻼﻟﯽ دراﻳﻦ ﻧﻈﻢ ﺳﺎﺧﺘﺎر هﻤﻪ ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ راﺑﺮهﻢ ﻣﻴﺮﻳﺰد‪ ،‬ﻣﻄﻠﻘﺎ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ اﻓﺴﺎﻧﻪ ای ﺑﻨﺎم ﻣﻌﺠﺰﻩ را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﯽ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ دراﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﺎﻓﻮق ﺑﺰرگ ﺟﺎﺋﯽ ﺑﺮای ﺧﺪا ﻳﺎ ﺑﺮای ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﻴﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﻧﻈﻢ ﻣﻮﺟﻮد را ﺑﻪ دﻟﺨﻮاﻩ‬ ‫ﺧﻮد وﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰﻩ هﺎﺋﯽ ﺧﺎص ﺗﻐﻴﻴﺮ دهﺪ‪ ،‬وﺑﺮﭘﺎﻳﻪ ﭘﺎداش ﻳﺎ ﮐﻴﻔﺮ ﮐﺎرهﺎی ﺁدﻣﻴﺎن ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﮐﺎﺋﻨﺎﺗﯽ رادرﺟﻬﺎﺗﯽ ﻣﻌﻴﻦ‬ ‫ﺑﻪ اﻧﺤﺮاف درﺁورد‪ ،‬هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ازﻗﺒﻮل ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧﻮدﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﮐﻪ ﺁﻟﺘﻬﺎﺋﯽ دردﺳﺖ‬ ‫ﺧﺪاﻳﺎﻧﯽ ﻓﺮﺿﯽ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎز زﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﻮدرا ﺷﻴﺌﯽ ﺑﻴﺮوﺣﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﮐﺮدﻩ هﺎی ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ"‪.‬‬ ‫درﺟﺎی دﻳﮕﺮ ازهﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب‪ ،‬وی درﺑﺎرﻩ درک ﺳﻨﺘﯽ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮی ازﻣﻔﻬﻮم ﺧﺪا ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫"ﻣﻌﺘﻘﺪات ﺳﺎدﻩ ﻟﻮﺣﺎﻧﻪ ﺗﻮدﻩ هﺎ هﻤﻮارﻩ ﺧﺪاراﻣﻮﺟﻮد ﻏﻮل ﺁﺳﺎﺋﯽ ﺗﺼﻮر ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ هﻢ ازاوﺗﺮﺳﻴﺪ وهﻢ‬ ‫در ﺻﺪد ﺟﻠﺐ رﺿﺎﻳﺖ و ﻋﻄﻮﻓﺘﺶ ﺑﻮد‪ ،‬ودرهﺮدوﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎاورواﺑﻂ دوﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮد ﺗﺎ ازروﻳﺎروﺋﯽ ﺑﺎوی‬ ‫اﺣﺘﺮاز ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺟﻬﺎن داﻧﺶ ﺑﺮاﺳﺎس ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮل هﻤﻴﻦ ﺧﺪا را درواﻗﻌﻴﺖ ﻧﻈﻢ ﺑﻴﻨﻬﺎﻳﺖ ﺑﺰرگ‬ ‫ودر ﻋﻴﻦ ﺣﺎل هﻤﺎهﻨﮕﯽ ﻣﻴﺠﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی ﺁن ﻣﻴﺘﻮان ﺁﻳﻨﺪﻩ را ﺑﻬﻤﺎﻧﺼﻮرﺗﯽ ردﻳﺎﺑﯽ ﮐﺮدﮐﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ را‪ ،‬وﻗﻮاﻧﻴﻦ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ را ﺟﻠﻮﻩ ﮔﺎﻩ ﻗﺪرت ﻣﻮزون و ﺑﯽ ﺗﺒﻌﻴﻀﯽ درﭼﻨﺎن اﺑﻌﺎدی دﻳﺪ ﮐﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺸﺮي‪ ،‬درهﺮﺣﺪی‬ ‫ازﺗﻨﻮع و دورﺑﻴﻨﻲ‪ ،‬درﺑﺮاﺑﺮ ﺁن ﺣﺘﯽ ذرﻩ ﻧﺎﭘﻴﺪاﺋﯽ ﺑﺤﺴﺎب ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ‪".‬‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ ازﻣﺬاهﺐ ﺑﺮاﻳﻦ اﺻﻞ ﮐﻠﯽ ﻣﺘﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ هﺮﻣﺬهﺒﯽ دردرﺟﻪ اول ازﺗﺮس از ﺟﻬﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﺎﻳﻪ‬ ‫ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ ،‬وﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ ﮐﻪ‪ " :‬درﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻤﺪن ﺑﺸﺮي‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﺮس ﺑﻄﻮرﻣﻨﻈﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﻃﺒﻘﻪ ای داﻣﻦ زدﻩ ﺷﺪﻩ و ﻣﻮرد‬ ‫ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮداری ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﻧﺎم دارد وﺑﺮاﻳﻦ اﺳﺎس ﺳﺎزﻣﺎن دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد را راﺑﻂ‬ ‫اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻗﺪرﺗﻬﺎﺋﯽ رﻋﺐ اﻧﮕﻴﺰ ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﻨﺪ ﺗﺎﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﺋﯽ ﺧﻮﻳﺶ راازاﻳﻦ راﻩ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درﺟﺮﻳﺎن ﻋﻤﻞ‬ ‫ﮔﺎﻩ زﻣﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﺧﻮاﻩ ﺑﺼﻮرت ﭘﺎدﺷﺎﻩ و ﺧﻮاﻩ ﻃﺒﻘﺎت ﻣﻤﺘﺎز‪ ،‬درراﻩ ﺣﻔﻆ ﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﺎ دﻓﺎع ازﻣﻨﺎﻓﻊ و‬ ‫اﻣﺘﻴﺎزات ﻣﺎدی ﺧﻮد ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ اﻳﻔﺎی اﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﻣﺬهﺒﯽ راﺑﻌﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ وﮔﺎﻩ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺎن ﺁﻧﺎن و ﻃﺒﻘﺎت روﺣﺎﻧﯽ‬ ‫دراﻳﻦ راﻩ اﺋﺘﻼف ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ازاﺷﺘﺮاک ﻣﻨﺎﻓﻊ اﻳﻦ دودراﻣﺮاﺳﺘﻴﻼﺟﻮﺋﯽ اﻗﻠﻴﺘﯽ ﻣﻤﺘﺎز ﺑﺮاﮐﺜﺮﻳﺘﯽ‬ ‫ﻣﻄﻴﻊ و اﺳﺘﺜﻤﺎر اﻳﻦ اﮐﺜﺮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ اﻗﻠﻴﺖ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﻴﮕﻴﺮد"‪ .‬وازاﻳﻦ ارزﻳﺎﺑﯽ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻴﮕﻴﺮد ﮐﻪ‪ :‬ﮐﺎراﺳﺎﺳﯽ‬ ‫هﻤﻪ ﺗﺸﮑﻴﻼت ﻣﺬهﺒﻲ‪ ،‬اﻋﻢ از ﮐﻨﻴﺴﻪ وﮐﻠﻴﺴﺎ و ﻣﺴﺠﺪ‪ ،‬درهﺮﻣﻘﻄﻊ زﻣﺎﻧﯽ وﻣﮑﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ داﻧﺶ وﺳﺮﮐﻮﺑﯽ‬ ‫ﺁزاداﻧﺪﻳﺸﺎن ﺑﻪ اﺗﻬﺎم اﻧﺤﺮاف از ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﻘﺪس ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺁﻧﺎن ﻣﺴﺘﻠﺰم اﻳﻦ ﺑﻮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻴﺮوان ﻣﺬاهﺐ هﻤﻮارﻩ ﺻﻐﻴﺮاﻧﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﻖ واﺟﺎزﻩ ﺳﺌﻮاﻟﯽ را درﺑﺎرﻩ اﺻﺎﻟﺖ ﺑﻴﭽﻮن و ﭼﺮای‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﺪﻳﺸﺎن ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺁﺋﻴﻦ ﻳﻬﻮدی را از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﺑﺰرگ‬ ‫وﮐﻮﭼﮏ ﺁن ﺟﺪاﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬واﮔﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم راازﭘﻴﺮاﻳﻪ هﺎی ﺳﻨﺘﯽ ﺧﻮد ﺑﭙﻴﺮاﻳﻨﺪ وﺑﻪ وﻳﮋﻩ اﮔﺮ ﺁﻧﻬﺎرا ازﺳﻠﻄﻪ‬ ‫روﺣﺎﻧﻴﺖ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ درﻃﻮل ﻗﺮون ﺑﺪاﻧﺎن ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺧﻼﺻﯽ ﺑﺨﺸﻨﺪ‪ ،‬دﺳﺘﻴﺎﺑﯽ ﺗﻮدﻩ هﺎ ی ﻋﻈﻴﻢ ﻳﻬﻮدی و‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﯽ وﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻪ زﻳﺮﺑﻨﺎﺋﯽ ﻣﺸﺘﺮک ﻳﻌﻨﯽ ﺑﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪی واﻗﻌﻲ‪ ،‬و ﻧﻪ ﺁن ﺗﻮﺣﻴﺪ هﺎی ﮐﺎذﺑﯽ ﮐﻪ ﺑﺪاﻧﺎن اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ‬ ‫اﻧﺪ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﻧﻬﺎﺋﯽ اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ ازهﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪارا ازراﻩ ﻣﺬاهﺐ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ازراﻩ ﺁﻣﻮزش‬ ‫وداﻧﺶ ﻣﻴﺘﻮان ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬و ﻓﺘﻮای اوﻧﻴﺰ دراﻳﻦ ﻣﻮرد اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ ":‬ﺁﻳﻨﺪﻩ هﺮﮐﺸﻮر‪ ،‬هﺮﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬هﺮﺧﺎﻧﻮادﻩ‪،‬‬ ‫هﺮﻓﺮد‪ ،‬ودرﻧﻬﺎﻳﺖ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی درﮔﺮواﻓﺴﺎﻧﻪ هﺎ و اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی اﺟﺪادی ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬درﮔﺮو درﺟﻪ ﺑﻴﻨﺶ ﻳﻌﻨﯽ‬ ‫درﺟﻪ ﺁﻣﻮزش او اﺳﺖ"‪.‬‬ ‫*‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪12‬‬

‫*‬

‫*‬


‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ درروزﮔﺎری ﮐﻬﻦ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی اﺳﺎﻃﻴﺮی ﺟﺎی ﺧﻮدرا ﺑﻪ ﺁﺋﻴﻨﻬﺎی ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺳﭙﺮدﻧﺪ‪ ،‬درﺟﻬﺎن‬ ‫ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﺎ ﺧﻮداﻳﻦ ﺁﺋﻴﻨﻬﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی درﺟﺮﻳﺎن ﺁﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺟﺎی اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺘﺰﻟﺰل ﺷﺪﻩ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ ﺑﺮداﺷﺖ واﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ‬ ‫ﺗﺮی از ﻣﺬهﺐ و ازاﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺴﭙﺎرﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻪ دراﺳﻄﻮرﻩ هﺎی ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻴﻮخ و ﮐﺎهﻨﺎن‬ ‫ﮐﻬﻦ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در داﻧﺶ و ﺑﻴﻨﺶ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺟﻬﺎن ﭘﺎﻳﺎن هﺰارﻩ دوم رﻳﺸﻪ دارد‪ .‬وﺷﻤﺎر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮی ازﭘﺮورش‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﮕﺎن اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻧﻮ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺧﻠﻞ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮی ﺑﻴﭽﻮن و ﭼﺮای ﺁﻧﭽﻪ ﮐﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬درﻃﻮل ﻗﺮون‪ ،‬ﺑﺎادﻋﺎی ﮐﻠﻴﺪ داری‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻪ ﭘﺪراﻧﺸﺎن ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ اﻋﺘﻘﺎد ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ دﻟﻴﻞ روﺷﻦ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺘﻬﺎی‬ ‫"ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ"درروﻳﺎروﺋﯽ ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی زﻣﻴﻨﯽ ﺟﻬﺎن داﻧﺶ ﻳﮑﯽ ﭘﺲ ازدﻳﮕﺮی ازاﻋﺘﺒﺎر اﻓﺘﺎدﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎاﻳﻨﻬﻤﻪ اﻳﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺪن ﺟﻬﺎن ﮐﻨﻮﻧﯽ ازدﻳﻦ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎدرﺟﺮﻳﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺪاﺋﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬راﺳﺖ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ هﻢ اﮐﻨﻮن ﺑﺴﻴﺎری ازﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﺑﻪ " ﺑﯽ ﺧﺪاﺋﻲ" ‪ atheism‬ﮔﺮاﺋﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﮐﺜﺮﻳﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﺘﺮی‬ ‫هﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﮔﺮاﻳﺶ ﻋﺎﻃﻔﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺘﯽ ﻓﺮاﺳﻮی ﺟﻬﺎن ﻣﺎدی و واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی رﻳﺎﺿﯽ ﺁن ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪﻩ‬ ‫اﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ ﮔﺰﻳﺪﮔﺎن اﻳﻦ اﮐﺜﺮﻳﺖ واﻗﻌﺎ ﻣﻴﻄﻠﺒﻨﺪ ﺑﻴﺨﺪاﺋﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ اﺻﻴﻠﺘﺮی ازﺧﺪا وﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻌﻨﻮی ﺗﺮی‬ ‫ﺑﺎاواﺳﺖ ﮐﻪ اﻟﺰاﻣﺎ ازﻣﺠﺮای ﻣﺬاهﺒﯽ ﻣﻌﻴﻦ و ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت و ﻣﻘﺮراﺗﯽ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﻤﻴﮕﺬارد‪ .‬زﺑﺎن ﺣﺎل واﻗﻌﯽ اﻳﻨﺎن‬ ‫اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ دﻟﻨﺸﻴﻦ ﺳﺨﻨﻮری ﭘﺎرﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪:‬‬ ‫رهﯽ ﺟﺰ ﻣﺴﺠﺪ و ﻣﻴﺨﺎﻧﻪ ﻣﻴﺠﻮﻳﻢ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﻴﺒﻴﻨﻢ‬ ‫ﮔﺮوهﯽ ﺧﻮد ﭘﺮﺳﺖ اﻳﻨﺠﺎ و ﺟﻤﻌﯽ ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺖ ﺁﻧﺠﺎ!‬ ‫اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ دﻳﺮﻳﻨﻪ را در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ هﻴﭻ ﺳﻨﺖ رﻳﺸﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻬﻦ را ﻳﮑﺮوزﻩ ﺗﺮک‬ ‫ﻧﻤﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ‪ .‬ﺳﺎﻟﻬﺎ ﭘﻴﺶ ازاﻳﻦ ﺳﻌﺪی ﺟﻬﺎن دﻳﺪﻩ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﻌﺪی‪ ،‬ﺑﻪ روزﮔﺎران ﻣﻬﺮی ﻧﺸﺴﺘﻪ در دل‬ ‫ﺑﻴﺮون ﻧﻤﻴﺘﻮان ﮐﺮد ‪ ،‬اﻻ‬

‫ﺑﻪ‬

‫روزﮔﺎران!‬

‫ودرﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮی ازﺟﻬﺎن ﻏﺮب درهﻤﻴﻦ ارزﻳﺎﺑﯽ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫"درﻧﻬﺎد هﺮاﻧﺴﺎن ﺑﺎﻟﻎ و ﻋﺎﻗﻞ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوزﻣﺎ‪ ،‬ﺣﺘﯽ درﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﮑﺮی وﺁﻣﻮزﺷﻲ‪ ،‬ﻏﺎﻟﺒﺎ دوﺷﺨﺼﻴﺖ‬ ‫ﻣﺘﻔﺎوت ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ :‬ﻳﮑﯽ اﻧﺴﺎن ﻣﺪرن‪ ،‬ﺁﻧﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼت و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت او هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ اﺧﻼﻗﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬ ‫وی ﺁﻧﺮا ﺳﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﮐﻬﻦ ﮐﻪ ﺧﻤﻴﺮ ﻣﺎﻳﻪ ﻋﺎﻃﻔﯽ او درﮐﺎرﮔﺎﻩ ﻧﻔﻮذهﺎی اﺟﺪادی ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺮ‬ ‫ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎهﺶ ﻋﻤﻴﻘﺎ ﻧﻘﺶ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎ واﻋﺘﻘﺎدات ﮔﺬﺷﺘﻪ ای دراز زدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬درﻧﺰد ﺑﺴﻴﺎری ازﻣﺎ‬ ‫درﻟﺤﻈﺎت اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻬﺎﺋﯽ هﻤﻴﻦ ﺿﻤﯽ ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪ ،‬واﮐﻨﺶ هﺎی‬ ‫اﺟﺪادی را ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﻇﺎهﺮا ﻧﻮ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﯽ ﺁورد واﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﻣﻴﺮاﺛﯽ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﮐﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﮐﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ دﻳﮑﺘﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪،‬‬ ‫وﻟﻮ اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺪاﻧﻬﺎ رﻧﮓ ﺁزاداﻧﺪﺷﯽ زدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ") ﮔﻮﺳﺘﺎو ﻟﻮﺑﻮن‪ :‬ﺗﻤﺪن اﻋﺮاب(‪.‬‬ ‫ﺑﺎاﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬وﺑﺮﻣﺒﻨﺎی هﻤﻴﻦ واﻗﻊ ﻧﮕﺮي‪ ،‬ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﮐﺮدﮐﻪ درﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻮﻳﻦ داﻧﺶ و ﺑﻴﻨﺶ ﺑﺸﺮی وﺑﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ‬ ‫اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﺴﻠﻬﺎ‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﻧﻮﺟﻮﺋﯽ و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح راﻳﺞ اﻣﺮوزی ﭘﺎﮐﺴﺎزی ﻣﺬهﺒﯽ درﺟﻬﺎن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ ﺑﻄﻮر‬ ‫ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﭘﺎی ﺑﻨﺪﻳﻬﺎی ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﺼﻮرت اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﮐﻤﺘﺮ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ درﻣﺴﻴﺮ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺗﺤﻮﻟﯽ ﻃﺒﻌﺎ هﻤﻪ ﮐﺸﻮرهﺎ و ﻣﻠﺘﻬﺎی ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻮاﺿﻌﯽ ﻳﮑﺴﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬ﺑﺨﺸﯽ ازﺁﻧﺎن ﮐﻪ درﺳﻄﺢ‬ ‫ﺑﺎﻻﺗﺮی ازﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻬﺎی ﺁﻣﻮزﺷﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﻗﺮار دارﻧﺪ – و درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺰرﮔﯽ ازﺟﻬﺎن‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و ﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺘﺮﻗﯽ دﻳﮕﺮ ﭼﻮن ژاﭘﻦ دراﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ اﻧﺪ – هﻢ ﮔﺮاﻳﺶ و هﻢ ﺁﻣﺎدﮔﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮای ﻧﻮﻳﻦ‬ ‫ﻧﻮاﻧﺪﻳﺸﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﺋﯽ هﺎ و اﻓﺮاط ﮔﺮﻳﻬﺎی ﻣﺬهﺒﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص درﺻﻮرت ﭘﺮﺧﺎﺷﺠﻮﻳﺎﻧﻪ ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻋﻤﻼ‬ ‫ﺟﺎﺋﯽ دراﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻧﺪارد‪ ،‬ﮐﺴﯽ درﺁﻧﻬﺎ ازﺑﺎﺑﺖ ﻧﻮع ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﻪ دارد ﻳﺎ ازﺑﺎﺑﺖ ﮐﻤﯽ و زﻳﺎدی اﻳﻤﺎن ﺧﻮد و ﻳﺎ درﺟﻪ‬ ‫ﭘﺎی ﺑﻨﺪی ﺧﻮد ﺑﻪ اﺟﺮای ﻓﺮاﺋﺾ و ﻣﺴﺘﺤﺒﺎت ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﻮرد ﺑﺎزﺧﻮاﺳﺖ ﻗﺮار ﻧﻤﻴﮕﻴﺮد‪ ،‬هﺮﮐﺲ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺁﺷﮑﺎرا‬ ‫اﻋﻼم ﺑﻴﺪﻳﻨﯽ ﮐﻨﺪ ﻳﺎ ﺁزاداﻧﻪ ﻣﺬهﺐ ﺧﻮﻳﺶ را ﺗﻐﻴﻴﺮ دهﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ هﻨﻮز ﻣﻮاردی ﭼﻮن‬ ‫روﻳﺎروﺋﻲ‪،‬ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮑﻬﺎوﭘﺮوﺗﺴﺘﺎﻧﻬﺎی اﻳﺮﻟﻨﺪ ﺷﻤﺎﻟﯽ ﻳﺎ ﺳﺮﺑﻬﺎی ارﺗﺪﮐﺲ و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻮﺳﻨﻴﺎﺋﯽ راﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻧﺸﺎن از ﺧﺸﻮﻧﺘﻬﺎی ﻣﺬهﺒﯽ دارد‪ ،‬وﻟﯽ هﻤﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ روﻳﺎروﺋﻴﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺶ ازﺟﻨﺒﻪ ﻣﺬهﺒﯽ رﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪13‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫وﻣﻠﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮی ازهﻤﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی ﮐﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ از ﮐﺸﻮرهﺎی ﺑﻮداﺋﯽ – ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺬهﺐ ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ‪ -‬ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﻏﺮب درﺳﻄﺢ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮی ازﭘﻴﺸﺮﻓﺘﮕﯽ ﻗﺮار دارد‪ ،‬ازﻧﻈﺮ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺁﺋﻴﻦ ﺧﻮد اﺻﻮﻻ ﮔﺮاﻳﺸﯽ ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺨﺶ ﺳﻮﻣﯽ ازاﻳﻦ ﺟﻮاﻣﻊ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻲ‪" ،‬ﺁﻧﻤﻴﺴﺖ" هﺎی اﻓﺮﻳﻘﺎﺋﯽ و اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎﺋﯽ و ﺑﻮﻣﻴﺎن ﺟﺰاﺋﺮ اﻗﻴﺎﻧﻮس ﺁرام و ﻧﻈﺎﻳﺮ ﺁﻧﻬﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ دﻳﺪﮔﺎهﯽ‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺳﻨﺘﯽ ﺁن ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬وازﺑﻨﻴﺎد ﮔﺮاﺋﻴﻬﺎ و ﭘﺮﺧﺎﺷﺠﻮﺋﯽ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺪورﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﻣﻘﺎﺑﻞ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺨﺸﯽ ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ازﺟﻬﺎن ﻣﺬهﺒﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ هﻤﭽﻨﺎن درﺁﺷﺘﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮی ﺳﻨﺘﯽ وﺗﻌﺼﺒﻬﺎ و‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﺋﻴﻬﺎی ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺟﺸﻮﻧﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ رﻳﺸﻪ واﻗﻌﯽ اﻳﻦ هﻤﻪ را درﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻴﻬﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬ ‫و ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﺑﻪ وﻳﮋﻩ اﻗﺘﺼﺎدی ﺁن ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺴﺖ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ اﻋﻀﺎی اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ازﺟﻬﺎن را ﮐﺸﻮرهﺎی اﺳﻼﻣﯽ‬ ‫ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻴﺪهﻨﺪ‪ .‬هﻤﻪ اﻳﻦ ﮐﺸﻮرهﺎی ﭘﻨﺠﺎﻩ ﮔﺎﻧﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﺟﻬﺎن ﺳﻮﻣﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺳﻄﺢ ﻋﻠﻤﯽ و‬ ‫ﺁﻣﻮزﺷﯽ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮاز ﺟﻬﺎن ﻏﺮب وﺑﺎ اﻗﺘﺼﺎدهﺎﺋﯽ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎن‪ ،‬ﺟﺰدرﻣﻮاردی ﮐﻪ ﻣﺼﻨﻮﻋﺎ ﺑﺎ درﺁﻣﺪهﺎی ﻧﻔﺘﯽ ﻣﺮﺑﻮط‬ ‫ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬هﻴﭽﻴﮏ ازاﻳﻦ ﮐﺸﻮرهﺎ‪ ،‬ﺑﺎﺁﻧﮑﻪ درﻗﺎﻧﻮﻧﻬﺎی اﺳﺎﺳﯽ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮدﻣﮑﺮاﺳﯽ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﺑﺼﻮرت واﻗﻌﺎ دﻣﮑﺮاﺗﻴﮏ ادارﻩ ﻧﻤﻴﺸﻮﻧﺪ و درهﻴﭽﮑﺪام ﻧﻴﺰ ﺣﺘﯽ درﺗﺮﮐﻴﻪ ﻻﺋﻴﮏ ﺁزادی ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﻤﻔﻬﻮم اﺻﻴﻞ ﺁن‬ ‫وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ درﻳﭽﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎﻧﯽ ﮐﻪ درﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺎ واﻗﻊ ﺑﻴﻨﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﮐﻠﻴﺴﺎ ﮔﺸﻮدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬ ‫دراﻳﻦ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ هﻤﭽﻨﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﺘﺤﺠﺮی را اﻟﺰاﻣﺎ ﺧﻄﺮی اﻧﻔﺠﺎری ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺗﻬﺪﻳﺪ‬ ‫ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﺑﺮاﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﮑﻴﻪ ﻣﻴﮕﺬارم‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ دارم اﻳﺮان‪ ،‬ﺑﺎﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮی‬ ‫ازﻣﻴﺮاث ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺳﺮﺷﺎرﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬هﻢ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ و هﻢ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﻧﻘﺶ ﻣﻤﺘﺎزی رادرﺑﺮداﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ دﻧﻴﺎی ﻓﺮدا از‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺬهﺒﯽ وازﻣﻌﻨﻮﻳﺖ اﻳﻔﺎﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﺮان ﻣﺎ درﻃﻮل ﺳﻪ هﺰار ﺳﺎل هﻤﻮارﻩ ﻳﮏ ﮐﺎﻧﻮن ﭘﻮﻳﺎی ﻧﻮﺁوری ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ دراﻳﻦ ﻣﺪت ﺟﻬﺎن‬ ‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺧﻴﺰ ﺳﺎﻣﯽ ﺁﺋﻴﻨﻬﺎی ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻳﻬﻮدی و ﻣﺴﻴﺤﯽ و اﺳﻼم راﭘﺪﻳﺪ ﺁوردﻩ‪ ،‬اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ زادﮔﺎﻩ ﺳﻪ ﺁﺋﻴﻦ‬ ‫ﺁرﻳﺎﺋﯽ ﻣﻬﺮی و زرﺗﺸﺘﯽ و ﻣﺎﻧﻮی ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻴﭽﮑﺪام ازﺁﻧﻬﺎ اﺻﺎﻟﺘﯽ ﮐﻤﺘﺮازﺁﺋﻴﻨﻬﺎی ﺳﺎﻣﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻣﺬهﺐ ﺳﺎﻣﯽ دوام ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻗﺪرﺗﻬﺎی ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﺗﺮی ازﺟﺎﻧﺐ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ واﻻﺗﺮی ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮی ازهﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﻏﺮب‪ ،‬درﻳﮑﯽ ازﺗﺎزﻩ‬ ‫ﺗﺮﻳﻦ ﭘﮋوهﺸﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ دراﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪﻩ‪ ،‬درارزﻳﺎﺑﯽ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪ " :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ ﺑﻤﺎ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺪاﻳﺎﻧﯽ ﭘﺎی ﺑﺮﺟﺎ ﻣﻴﻤﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺪرت ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮی را ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺧﺪاﺋﯽ ﮐﻪ‬ ‫درﮐﺘﺎﺑﻬﺎی ﻣﻘﺪس ﺧﺪای ﻣﺤﺮوﻣﺎن وﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن اﻋﻼم ﺷﺪﻩ ﺑﻮد دردرازای ﻗﺮون ﻋﻤﻼ درﺟﺒﻬﻪ زورﻣﻨﺪان ﻳﻌﻨﯽ‬ ‫ﺳﻼﻃﻴﻦ و ﺧﻠﻔﺎ و ﭘﺎﭘﻬﺎ و اﺳﺘﻌﻤﺎرﮔﺮان ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺖ و ﺧﺪاﻳﺎن دﻳﮕﺮوﻗﺘﯽ درﺑﺮاﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺪان ﺧﺎﻟﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻤﺸﻴﺮهﺎی ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺗﺮی روﺑﺮو ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺁﺋﻴﻦ ﺑﻴﺨﺪای ﺑﻮدا‪ ،‬وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺁﺷﻮﮐﺎ ازﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪ‬ ‫زادﮔﺎﻩ هﻨﺪی ﺧﻮد را ﺗﺮک ﮔﻔﺖ ودر ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎﺋﯽ دﻳﮕﺮ ﻣﺴﮑﻦ ﮔﺰﻳﺪ ﮐﻪ ﻧﻴﺮوهﺎﺋﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ دراﺧﺘﻴﺎرش ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﺪاﻳﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪی درﻋﻤﻞ ﺗﺎرﻳﺦ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺖ وهﺮﺳﻴﺴﺘﻢ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﯽ اﻟﺰاﻣﺎ ﺑﺮدوﭘﺎﻳﻪ‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮوﭘﻮل ﺗﮑﻴﻪ دارد)ﻣﺴﺎدﻳﻪ‪ :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺧﺪا(‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ارﻧﺴﺖ رﻧﺎن ﻗﺒﻼ ﻧﻘﻞ ﺷﺪ ﮐﻪ اﮔﺮﻣﺴﻴﺤﻴﺖ درﺁﻏﺎز ﮐﺎر ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎری ﻓﻠﺞ ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺮوز ﺁﺋﻴﻦ‬ ‫ﻣﻴﺘﺮا درﺟﺎی ﺁن ﺁﺋﻴﻦ ﺑﺮﺗﺮﺟﻬﺎن ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ هﮕﻞ ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺘﯽ درﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻋﺮب ﺧﻮرد وﻧﻪ درﺑﺮاﺑﺮ اﺳﻼم‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻴﺎزی ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺬﮐﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ درﺳﺮﮐﻮﺑﯽ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺎﻧﻮی ﻧﻴﺰ‬ ‫هﺮدوﺷﻤﺸﻴﺮ ﻣﺴﻴﺤﯽ و ﻣﺴﺎﻣﺎن ﻣﺘﻔﻘﺎ ﺑﮑﺎر اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬هﮕﻞ دراﺛﺮ ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد ) ‪Vorlesungen uber die Philosophie der‬‬ ‫‪ Religion‬درﺳﻬﺎﺋﯽ درﺑﺎرﻩ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻣﺬهﺐ ( دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻧﻮﺷﺖ ‪ ":‬ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺘﯽ اﻳﺮان ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺁﺋﻴﻨﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﺑﻌﺪی درﺟﻬﺎﻧﯽ داﺷﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪای ﺁن‪ ،‬اهﻮراﻣﺰدا‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻓﺮوغ هﺮ ﭼﻪ دورﺗﺮو ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬درﺁﺋﻴﻦ ﮐﻬﻦ اﻳﺮاﻧﯽ هﺮ اﺻﻞ اﺧﻼﻗﯽ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺑﺮاﺳﺎس ﭘﻴﮑﺎر داﺋﻤﯽ ﺧﻴﺮ و ﺷﺮ و‬ ‫روﺷﻨﺎﺋﯽ ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﮑﯽ اﺳﺖ‪ ،‬و درﭼﻨﻴﻦ روﻳﺎروﺋﯽ ﺁدﻣﯽ ﺑﺠﺎی اﻳﻨﮑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﻣﺬاهﺐ ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﺎﺷﺪ اﺻﻮل اﺧﻼﻗﯽ‬ ‫را ﺑﺼﻮرت اواﻣﺮی ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﯽ ﭼﻮن و ﭼﺮا ﺑﭙﺬﻳﺮدو ﺧﻮدش ﺣﻖ دﺧﺎﻟﺘﯽ درﺁﻧﻬﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮد درﻗﻠﻤﺮو‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻘﺸﯽ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ دارد‪ ،‬و ﮔﻮﺋﯽ ﻣﻘﺎم واﻻﺋﯽ درﺑﺮاﺑﺮ ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﺧﻮد ﭘﻴﺪا ﮐﺮﻩ اﺳﺖ"‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪14‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫درﻧﻴﻤﻪ دوم هﻤﺎن ﻗﺮن‪ ،‬ﮐﻨﺖ دو ﮔﻮﺑﻴﻨﻮ در‪) Histoire des Perses‬ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮاﻧﻴﺎن( ﺧﻮد درارزﻳﺎﺑﯽ‬ ‫دﻳﮕﺮی درهﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻧﻮﺷﺖ‪ ":‬زرﺗﺸﺖ ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن را ﻣﻴﺪان ﻧﺒﺮد روﺷﻨﺎﺋﻲ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬راﺳﺘﻲ‪ ،‬ﺁﺑﺎداﻧﯽ‬ ‫وﺗﻨﺪرﺳﺘﯽ ازﻳﮑﺴﻮ‪ ،‬و ﺗﺎرﻳﮑﻲ‪ ،‬ﻣﺮگ‪ ،‬دروغ‪ ،‬وﻳﺮاﻧﯽ وﺑﻴﻤﺎری ازﺳﻮی دﻳﮕﺮ ﻣﻴﺸﻤﺎرد‪ ،‬ودرﭘﻨﺪار او‬ ‫ﺗﺎهﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ اﻳﻦ ﻧﺒﺮد ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزی ﻧﻬﺎﺋﯽ اهﻮراﻣﺰدا ﺑﺮاهﺮﻳﻤﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ هﻤﻪ ﺁدﻣﻴﺎن دراﻳﻦ ﭘﻴﮑﺎر‬ ‫ﺳﻬﻴﻤﻨﺪ و وﻇﻴﻔﻪ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ درﺟﺒﻬﻪ ﺧﻴﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﺮ اهﻮراﻣﺰدا را ﻳﺎری دهﻨﺪ‪ .‬درﺑﺮداﺷﺖ زرﺗﺸﺖ ﺁدﻣﯽ‬ ‫درﮔﺰﻳﻨﺶ ﺧﻮب و ﺑﺪ ﻣﺨﺘﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ودراﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﻣﻘﺎﻣﯽ ﭼﻨﺎن ارﺟﻤﻨﺪ دارد ﮐﻪ ﻧﻴﮑﯽ ﮔﻔﺘﺎر و ﭘﻨﺪار وﮐﺮدارش‬ ‫ﺑﺮای ﭘﻴﺮوزی روﺷﻨﯽ ﺑﺮ ﻇﻠﻤﺖ ﺿﺮورﺗﯽ ﺑﻨﻴﺎدی ﭘﻴﺪا ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻼف ﻣﺬاهﺐ ﺳﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺪن را ﺧﻮار‬ ‫ودﻧﻴﺎراﺑﻴﻤﻘﺪار ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ درﺁﺋﻴﻦ اﻳﺮاﻧﯽ هﺮﻓﺮدی اﻳﻦ رﺳﺎﻟﺖ راﺑﺮﻋﻬﺪﻩ دارد ﮐﻪ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ و ﮐﻮﺷﺎ و ﺳﺎزﻧﺪﻩ و‬ ‫ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻴﮑﻪ اﻳﻦ ﺁﻣﻮزﺷﻬﺎ را درﻧﻈﺮ ﻣﻴﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬ﺧﻮب اﺣﺴﺎس ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ هﺮﭼﻨﺪ ﺧﺪاي ‪ Bible‬ﻗﻄﻌﺎ‬ ‫ﺧﺪای ﺑﺰرﮔﯽ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﻠﺖ‪ Bible‬درﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎﻣﻠﺘﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﺻﻮل و ﺗﻌﺎﻟﻴﻤﯽ دارد ﻣﻠﺖ ﮐﻮﭼﮑﯽ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫اﻳﻦ اﺻﻮل ﺑﺎﺁن دروﻏﻬﺎ وﻓﺮﻳﺒﮑﺎرﻳﻬﺎ وﺧﻮدﺧﻮاهﯽ هﺎ و ﮐﻮﺗﻪ ﻧﻈﺮﻳﻬﺎی درون ﺧﻴﻤﻪ هﺎ ی ﺷﻴﻮخ ﮐﻪ ﺗﻮرات ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺑﺮای ﻣﺎﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ وﺟﻪ اﺷﺘﺮاﮐﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪".‬‬ ‫درارزﻳﺎﺑﯽ ﺑﺎزهﻢ ﺟﺎﻟﺐ دﻳﮕﺮی درهﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﮐﺮﮔﻠﻴﻨﮕﺮ اﺳﺘﺎد ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ درﮐﺘﺎب ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد‬ ‫) ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎﺋﯽ درﺑﺎرﻩ ﭘﻴﺪاﻳﺶ و ﮐﺴﺘﺮش زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺬهﺒﻲ( ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪ " :‬درﺑﺮداﺷﺖ اﻳﺪﺋﻮﻟﮋﻳﮏ ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺘﻲ‪ ،‬ﻓﺮد‬ ‫اﻧﺴﺎﻧﯽ وﺟﻮد ﻣﺠﺰاﺋﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ رﺳﺘﮕﺎری ﺧﻮدش ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﺪ‪ ،‬ﺑﺎاﻳﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻓﺮاﺋﺾ ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮﻳﺶ را‬ ‫ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم دهﺪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺁن ﺑﻬﺸﺘﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺪون دﺧﺎﻟﺖ او ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ او هﻤﮑﺎر اﻟﺰاﻣﯽ‬ ‫ﭘﺮوردﮔﺎر ﺧﻮد درﻃﺮﻳﻖ هﺪاﻳﺖ ﺟﻬﺎن درﻣﺴﻴﺮ روﺷﻨﺎﺋﯽ اﺳﺖ وازﭼﻨﻴﻦ دﻳﺪﮔﺎهﯽ ﺣﮑﻢ ﺳﺮﺑﺎز ﻳﺎ ﮐﺎرﮔﺮی رادارد ﮐﻪ‬ ‫درراﻩ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻳﮏ ﻃﺮح ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ ﮐﺎرﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮای زﻧﺪﮔﯽ ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮدش‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮای هﻤﻪ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ودرﭘﻴﮑﺎری هﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﺮای ﭘﻴﺮوزی ﻧﻬﺎﺋﯽ ﻓﺮوغ ﺑﺮﺗﺎرﻳﮑﯽ و زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺮﻣﺮگ‪ .‬ﺑﺎﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮداﺷﺘﯽ ﺑﻨﻴﺎدي‪،‬‬ ‫ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ ﺟﻬﺎن اﺻﻮﻟﯽ ﻣﻄﺮح ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ درهﻴﭻ ﺁﺋﻴﻦ دﻳﮕﺮ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪارد‪".‬‬ ‫و ﺑﺎزهﻢ ﻳﮏ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺎﻣﯽ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان‪ ،‬ﺁرﺗﻮرﮐﺮﻳﺴﺘﻦ ﺳﻦ‪ ،‬درﮐﺘﺎب" ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﻬﺮﻳﺎر درﺗﺎرﻳﺦ اﻓﺴﺎﻧﻪ ای‬ ‫اﻳﺮاﻧﻴﺎن” ‪Les types du premier Homme et du premier Roi dans l’histoire‬‬ ‫‪ legendaire des Iranienes‬دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻣﻨﻮﻳﺴﺪ‪" :‬ﺗﻔﮑﻴﮏ ﺁﺷﮑﺎر دودﻧﻴﺎی ﻓﺮوغ و ﻇﻠﻤﺖ‪ ،‬و راﺑﻄﻪ‬ ‫ﻧﺰدﻳﮏ ﺁدﻣﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﺎﺋﻨﺎت ﻧﻘﺸﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد اودراﻳﻦ روﻳﺎروﺋﻴﺎﻳﻔﺎ ﻣﻴﮑﻨﺪ از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎی ﺑﻨﻴﺎدی ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺰداﺋﯽ‬ ‫اﻳﺮان اﺳﺖ ﮐﻪ وارد دﻳﮕﺮ ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺁﺳﻴﺎی ﻣﻘﺪم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ"‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺁزادی ﺗﺸﺨﻴﺺ وﺁزادی اﻧﺘﺨﺎب ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ درﺳﺮاﺳﺮﺳﺮودهﺎی ﻣﻌﺮوف زرﺗﺸﺖ) ﮔﺎﺗﺎهﺎ( ﻣﻨﻌﮑﺲ اﺳﺖ‪ ":‬ﺳﺨﻦ‬ ‫هﺎرا ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ وﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪ روﺷﻦ درﺁﻧﻬﺎ ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ وراهﯽ را ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ درﭘﻴﺶ ﮔﻴﺮﻳﺪ ﺑﺮای ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻴﺪ‪ .‬ازﺁن دو‬ ‫ﻣﻴﻨﻮی هﻤﺰادی ﮐﻪ درﺁﻏﺎز ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ دراﻧﺪﻳﺸﻪ و اﻧﮕﺎرﭘﺪﻳﺪارﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻳﮑﯽ ﻧﻴﮑﯽ را ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺎﻧﺪ دﻳﮕﺮی ﺑﺪی را‪،‬‬ ‫وﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو داﻧﺎ راﺳﺘﯽ را ﺑﺮﻣﻴﮕﺰﻳﻨﺪ وﻧﺎدان دروغ را ") ﺳﺮود ﺳﯽ ام‪ ،‬ﺑﻨﺪهﺎی دوم و ﺳﻮم(؛ " ای ﻣﺰدا‪،‬‬ ‫هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﺑﺮای ﻣﺎ ﺗﻦ و ﺧﺮد ﺁﻓﺮﻳﺪی وﺑﻪ ﺗﻦ ﻣﺎ ﺟﺎن دادی و ﺗﻮاﻧﺎﻳﯽ ﮔﻔﺘﺎر و ﮐﺮدار‪ ،‬ازﻣﺎﺧﻮاﺳﺘﯽ ﮐﻪ راﻩ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را ﺁزاداﻧﻪ ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻴﻢ و ﺑﺪﻟﺨﻮاﻩ ﺧﻮد ﺑﻪ راﺳﺘﯽ ﻳﺎ ﺑﻪ ﮔﮋی روﻳﻢ")ﺳﺮود ﺳﯽ وﻳﮑﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺪ ﻳﺎزدهﻢ(‪ ،‬ﺧﻮد‬ ‫زرﺗﺸﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﺪﻋﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﻘﻴﻘﺖ ازراﻩ وﺣﯽ ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺁﻧﺮا زادﻩ اﻧﺪﻳﺸﻪ و ادراک ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻴﺸﻨﺎﺳﺪ‪" :‬ای‬ ‫ﻣﺰدا‪ ،‬هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﺗﺮا ﺑﺎ ﻧﻴﺮوی اﻧﺪﻳﺸﻪ ام ﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ ،‬درﻳﺎﻓﺘﻢ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﺮﺁﻏﺎز و ﺳﺮاﻧﺠﺎم هﺴﺘﯽ و ﺁن ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻧﻴﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁدﻣﻴﺎن ﺁزادی ﮔﺰﻳﻨﺶ دادﻩ ای ﺗﺎ راﻩ راﺳﺘﻴﻦ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻨﺪ") ﺳﺮود ﺳﯽ وﻳﮑﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﻨﺪهﺎي‪8‬و‪ .(9‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ راﻩ ﻓﺮوغ را دراﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮﻣﻴﮕﺰﻳﻨﺪ‪ ،‬از ﺁن ﭘﺲ دوﺳﺖ و ﻳﺎور اهﻮراﻣﺰدا اﺳﺖ و ﻧﻪ‬ ‫ﺑﻨﺪﻩ ﺑﯽ اﺧﺘﻴﺎر وﺳﺮﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن او‪ .‬اﻳﻦ وﻳﮋﮔﯽ درﺑﻨﺪ دﻳﮕﺮی از هﻤﻴﻦ ﺳﺮود ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ " :‬اهﻮراﻣﺰدا ﺑﺎ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪی وﺳﺮوری ﺧﻮد‪ ،‬رﺳﺎﺋﯽ وﺟﺎوداﻧﮕﯽ وراﺳﺘﯽ و ﺷﻬﺮﻳﺎری وﭘﺎک ﻣﻨﺸﯽ را ﺑﻪ ﺁن ﮐﺲ ارزاﻧﯽ ﻣﻴﺪارد ﮐﻪ‬ ‫دراﻧﺪﻳﺸﻪ و درﮐﺮدار دوﺳﺖ اوﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﺎور ارﺟﻤﻨﺪ اهﻮرا ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﺎر و ﮐﺮدارش ﻧﺸﺎن ازراﺳﺘﯽ وﻧﮑﻮﺋﯽ‬ ‫دهﺪ") ﺳﺮود ﺳﯽ وﻳﮑﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺪهﺎی ‪ 21‬و ‪.( 22‬‬ ‫اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺗﻔﮑﻴﮏ ﺑﻨﻴﺎدی ﺧﻴﺮ وﺷﺮ وﺁزادی ﺁدﻣﯽ درﮔﺰﻳﻨﺶ ﻳﮑﯽ ازﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬درﺁﺋﻴﻦ دﻳﮕﺮاﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻮﻳﺖ‪،‬‬ ‫ﻧﻴﺰﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪15‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن ﺑﺎﻣﻨﻄﻖ" ﺟﺒﺮی" دوﺁﺋﻴﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪی ﻳﻬﻮدی وﻣﺴﻴﺤﯽ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺧﺪای واﺣﺪ ﺣﻖ ﮐﻴﻔﺮﺧﻄﺎﮐﺎراﻧﯽ راﮐﻪ ﺧﻮد ﻣﺴﺌﻮل ﮔﻤﺮاهﯽ ﺁﻧﺎن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﻧﺪارد واﺻﻮﻻ ﺗﺼﻮر ﺧﺪاﺋﯽ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﮐﻪ‬ ‫ﺧﻴﺮوﺷﺮهﺮدوﻣﺨﻠﻮق او و ﻧﺎﺷﯽ ازﻣﺸﻴﺖ اوﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﺎﻣﻌﻘﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺰاری ﻧﻴﺰ‪ ،‬درﺁﺋﻴﻦ ﻣﺎﻧﯽ وﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮد‬ ‫ﺁدﻣﻴﺎن ﺑﻮد و ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ دو ﻣﺤﻘﻖ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻗﺮون ﭼﻬﺎرم و ﭘﻨﺠﻢ هﺠﺮي‪ ،‬ﺑﻐﺪادی دراﺻﻮل اﻟﺪﻳﻦ و‬ ‫ﻣﻌﺘﺰﻟﯽ درﺗﺜﺒﻴﺖ دﻻﺋﻞ اﻟﻨﺒﻮﻩ ﺧﻮد ﺗﺬﮐﺮ دادﻩ اﻧﺪ ﻣﺎﻧﻮﻳﺎن ﭘﻴﻤﺒﺮان ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﮐﻪ ﻣﺪﻋﯽ ﺁوردن ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻟﻬﯽ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن اهﺮﻳﻤﻦ ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺬهﺒﯽ وﻓﻠﺴﻔﯽ ﻣﺎﻧﯽ ﺑﺨﺼﻮص ﭘﺲ ازﻣﺮگ ﺧﻮد او‪ ،‬هﻤﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﭽﻪ درﻣﻮرد ﻋﻴﺴﯽ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎرج ازﻣﺮزهﺎی اﻳﺮان رﻓﺖ وازﭼﻴﻦ ﺗﺎ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬درﺁﺳﻴﺎ و اﻓﺮﻳﻘﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ واروﭘﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ و‬ ‫ﺑﻌﺪاﺧﻤﻴﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﺰرگ ﻣﻌﺘﺰﻟﻪ دردﻧﻴﺎی اﺳﻼﻣﯽ و ﺟﻨﺒﺸﻬﺎی ﺑﻮﮔﻮﻣﻴﻞ وﮐﺎﺗﺎر دراروﭘﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ و ﻧﻘﺶ‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدی ﺁﻧﻬﺎ درهﺮدو ﻣﻮرد ﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻳﮏ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻗﺮن ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬ﺁﻧﺮا‪ ،‬ﺗﺎﺁﻧﺠﺎﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﮐﺎﺗﺎر‬ ‫دراروﭘﺎی ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد"ﻃﻨﻴﻦ ﻳﮑﯽ ازﭘﺮﺷﮑﻮﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎی ﻣﺬهﺒﯽ اﻳﺮان درﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن "‬ ‫ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ اﺳﺖ) ﺷﺎرل هﺎﻧﺮی ﭘﻮﺋﺶ درﮐﺘﺎب روح اﻳﺮان (‪.‬‬ ‫هﻤﻴﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﻣﺎﻧﻮي‪ ،‬ﺑﻌﺪا ﺳﻨﮓ زﻳﺮﺑﻨﺎﺋﯽ ﻣﮑﺘﺐ ﻋﺮﻓﺎن اﻳﺮاﻧﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ اﺳﺎس ﻓﮑﺮی ﺁن راﺑﻄﻪ دوﺳﺘﺎﻧﻪ و‬ ‫ﺣﺘﯽ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﻟﻮﺋﯽ ﻣﺎﺳﻴﻨﻴﻮن ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻋﺮﻓﺎن اﺳﻼﻣﯽ وﻣﻮﻟﻒ اﺛﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ارزﺷﻤﻨﺪی درﺑﺎرﻩ ﺣﻼج‪ ،‬درارزﻳﺎﺑﯽ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬ ‫"ﺑﺮﺧﻼف اﻋﺮاب ودﻳﮕﺮ اﻗﻮام ﺳﺎﻣﯽ ﮐﻪ راﺑﻄﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ هﻤﻮارﻩ ﻳﮑﻨﻮع اﺣﺘﺮام ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎﺗﺮس و ﻧﮕﺮاﻧﯽ‬ ‫ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺮﻓﺎی اﻳﺮاﻧﯽ راﺑﻄﻪ ای راﺑﺮاﺳﺎس ﻋﺸﻖ وﻣﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺧﻮد ﭘﯽ رﻳﺰی ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬وﺑﺎ او‬ ‫ﺑﺎﭼﻨﺎن ﺻﻔﺎ وﺻﻤﻴﻤﻴﺘﯽ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ درﻗﺮﺁن ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ‪ ،‬ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎرﺣﻼج درﺑﻴﺎن راﺑﻄﻪ ﺧﺎﻟﻖ و ﻣﺨﻠﻮق‬ ‫ﺑﮑﺎرﺑﺮدﻩ اﺳﺖ"‪.‬‬ ‫ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ﺳﺮﺷﻨﺎس دﻳﮕﺮﻋﺮﻓﺎن اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬اﻟﮑﺴﻨﺪرﮔﻴﺐ‪ ،‬در"ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎﺋﯽ درﺗﻤﺪن اﺳﻼﻣﯽ" درهﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ‬ ‫ﻣﻨﻮﻳﺴﺪ‪ " :‬ﺁﻧﭽﻪ ﻋﺎدﺗﺎ ﻋﺮﻓﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮد ﺑﺮروﻳﻬﻢ زادﻩ اﻧﺪﻳﺸﻪ اﻳﺮاﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﺗﻼش‬ ‫اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﺮای ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﺬهﺒﯽ ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن ازراﻩ اﺷﺎﻋﻪ ﺗﺼﻮف و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺷﻌﺎر ﻋﺎرﻓﺎﻧﻪ ای ﮐﻪ‬ ‫ﺷﻬﺮﺗﯽ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﺎﻧﻨﺪ ﺷﻬﺮت ﻗﺮﺁن ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ درﺣﮑﻢ اﻧﺘﻘﺎﻣﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﺮان ازﺁﺋﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺪو ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮد ﻣﻴﮕﺮﻓﺖ‪ .‬ﻋﺸﻖ ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ ﻋﺮﻓﺎی اﻳﺮان ﮐﻪ اﻋﺘﺮاض وﻋﺼﻴﺎﻧﯽ ﺁﺷﮑﺎر ﻋﻠﻴﻪ ﺿﻮاﺑﻂ ﻗﺸﺮی وﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ ﻣﺬهﺒﯽ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺄﺛﻴﺮی ﺑﻨﻴﺎدی درﻧﺴﻠﻬﺎی ﭘﻴﺎﭘﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن وازراﻩ ﺁﻧﺎن درﺁﺳﻴﺎ و اروﭘﺎی ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺨﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﮑﻪ‬ ‫ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ اﻳﺮان ازاﻳﻦ راﻩ درﻋﺎﻟﻢ اﻧﺪﻳﺸﻪ وﻓﺮهﻨﮓ‪ ،‬اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﺑﻤﺮاﺗﺐ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺗﺮی از اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﺟﻬﺎن‬ ‫ﮐﻮرش و دارﻳﻮش ﺑﺮای ﺧﻮد ﺑﻮﺟﻮد ﺁورد"‪.‬‬ ‫ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﯽ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ازهﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ " اﮔﺮ ﻧﻴﺮوی ﻣﻌﻨﻮی ﻳﮏ ﻣﺠﺘﻤﻊ اﺧﻼﻗﯽ و‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﺴﺘﺮش ﺁن ازراﻩ اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﻧﻪ ازﻃﺮﻳﻖ ﺟﻨﮓ و ﮐﺸﺘﺎر اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮی ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎﻃﻌﺎ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ‬ ‫دراﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﻋﺎﻣﻞ اﻳﺮاﻧﯽ درﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ ﺟﻬﺎن ﻣﻘﺎﻣﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ ازﻣﺠﻤﻮع ﻋﻮاﻣﻞ ﻳﻬﻮدی و ﻣﺴﻴﺤﯽ‬ ‫واﺳﻼﻣﯽ دارد" ) ﺷﺎرل اوﺗﺮان درﮐﺘﺎب ﻣﻴﺘﺮا‪ ،‬زرﺗﺸﺖ و زﻳﺮﺑﻨﺎی ﺁرﻳﺎﺋﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ‪Mithra, Zoroastre et‬‬ ‫‪ .(la Orehistoire aryenne du Christianisme‬وﺷﺎﻋﺮﻩ ﻧﺎﻣﯽ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ،‬ﮔﺮﺗﺮودﺑﻞ‪ ،‬ﻣﺘﺮﺟﻢ‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻆ‪ ،‬درارزﻳﺎﺑﯽ ﺷﻴﻮاﺋﯽ ﮐﻪ ادواردﺑﺮاوان در" ﺗﺎرﻳﺦ ادﺑﻴﺎت اﻳﺮان" ازاوﻧﻘﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬درهﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪":‬‬ ‫وارﺳﺘﮕﯽ از ﻣﺤﺪودﻩ زﻣﺎﻧﯽ و ﻣﮑﺎﻧﯽ و ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﺴﻮی ﺟﻬﺎن ﺑﻴﻨﯽ و ﺟﻬﺎن اﻧﺪﻳﺸﻲ‪ ،‬از وﻳﮋﮔﯽ هﺎی ﺑﻨﻴﺎدی‬ ‫ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮاﻧﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎرزی ازﺁﻧﺮا درﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺁﺛﺎر دو ﻣﻈﻬﺮ ﺑﺰرگ ﻓﺮهﻨﮓ ﻏﺮب و ﻓﺮهﻨﮓ ﺷﺮق ‪:‬‬ ‫داﻧﺘﻪ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ و ﺣﺎﻓﻆ اﻳﺮان ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ – ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دردوران ﺣﺎﻓﻆ‪ ،‬ﺷﻬﺮ ﺷﻴﺮازﮐﻪ وی‬ ‫هﻤﺎن اﻧﺪازﻩ ﺑﺪان دﻟﺒﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ داﻧﺘﻪ دﻟﺒﺴﺘﻪ ﻓﻠﻮراﻧﺲ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎرﻣﺤﺎﺻﺮﻩ و ﻣﺴﺨﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎﻓﻆ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن و‬ ‫ﺷﺎهﺰادﮔﺎن ﻣﺘﻌﺪدی را دﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺮارﻳﮑﻪ ﻗﺪرت ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﻧﻴﺰ ازﺁن ﻓﺮواﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻴﭻ ﺑﺎزﺗﺎﺑﯽ‬ ‫ازﺁﻧﻬﺎ درﺷﻌﺮ ﺳﺤﺮاﻧﮕﻴﺰ اوﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی ﻓﻠﺴﻔﯽ و ﺟﻬﺎﻧﯽ داﻧﺘﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻣﺎن وﻣﮑﺎن‬ ‫ﺧﻮد اوﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬ودرﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮای دوران ﺧﻮد او واﻗﻌﻴﺘﻬﺎﺋﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺮوز ﺑﺮای ﻣﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮهﺎﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎﻣﺄﻧﻮس‪ ،‬ﮔﺎﻩ زﻳﺒﺎ و ﮔﺎﻩ هﺮاس اﻧﮕﻴﺰ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻟﯽ ﺗﺼﻮﻳﺮی ﮐﻪ ﺣﺎﻓﻆ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻴﮑﻨﺪ اﻓﻘﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺗﺮ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪16‬‬


‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫دارد ﮐﻪ ازﻗﻴﺪ زﻣﺎن و ﻣﮑﺎن ﺑﻴﺮون اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻮﺋﯽ دﻳﺪﻩ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﻨﯽ او ﺑﺎ ﻧﮕﺮﺷﯽ ﺷﮕﻔﺖ ﺁور ﺑﺪان اﻧﺪﻳﺸﻪ‬ ‫هﺎ و ادراﮐﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﻣﺎ دردوراﻧﻬﺎﺋﯽ دورﺗﺮ ﺑﺪاﻧﻬﺎ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻴﻢ راﻩ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺁﻧﻬﺎ را ازﻧﺰدﻳﮏ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ اوﺑﻴﺎن ﻣﻴﮑﻨﺪ ازﻗﻴﺪ زﻣﺎن وﻣﮑﺎن ﺑﻴﺮون اﺳﺖ‪ ،‬وﻻﺟﺮم اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ ﻣﺴﺘﺎن و هﺸﻴﺎران دورو ﻧﺰدﻳﮏ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫ﺑﻬﻤﺎن ﮔﺮﻣﻲ" ﺑﻪ ﺷﻌﺮ ﺣﺎﻓﻆ ﺷﻴﺮاز " ﭘﺎی ﺑﮑﻮﺑﻨﺪ ﮐﻪ در دوران ﺧﻮد او ﺳﻴﻪ ﭼﺸﻤﺎن ﮐﺸﻤﻴﺮی وﺗﺮﮐﺎن ﺳﻤﺮﻗﻨﺪی‬ ‫ﭘﺎی ﻣﻴﮑﻮﻓﺘﻨﺪ"‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ ﺧﺼﻴﺼﻪ اﻳﻦ ﺧﺪاﺋﯽ ﺟﻮﺋﯽ ﻋﺮﻓﺎن اﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻮدن ﻣﻄﻠﻖ ﺁن اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺎرف ﭘﺎرﺳﯽ ﺧﺪارا درﻣﻘﺎﻣﯽ‬ ‫ﺑﺎﻻﺗﺮ ازﺟﺪاﺋﻴﻬﺎی ﮐﻨﻴﺴﻪ و ﮐﻠﻴﺴﺎ و ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻴﺠﻮﻳﺪو ﺑﺨﻼف اﻧﺤﺼﺎر ﻃﻠﺒﯽ ﺧﺎﺧﺎم وﮐﺸﻴﺶ و ﻣﻔﺘﯽ اوراﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ‬ ‫هﻤﻪ وهﻤﻪ را ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اوﻣﻴﺸﻤﺎرد‪ .‬ﺑﻬﻤﺎن اﻧﺪازﻩ درﺧﺮاﺑﺎت ﻣﻐﺎن ﻧﻮر ﺧﺪا ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ ﮐﻪ درﻣﺤﺮاب ﮐﻠﻴﺴﺎ و‬ ‫دررواق ﻣﺴﺠﺪ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬وﻧﺪای اﻳﻦ ﺧﺪارا ﺑﺎ هﻤﺎن رﺳﺎﺋﯽ درﻣﻴﮑﺪﻩ ﻣﻴﺸﻨﻮد ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ درﺻﻮﻣﻌﻪ ﺑﺸﻨﻮد‪ .‬ﮔﺎﻩ هﻢ‬ ‫اﺻﻮﻻ اﻳﻦ ﻧﺪا را درﺻﻮﻣﻌﻪ ﻧﻤﻴﺸﻨﻮد وﻟﯽ درﺻﻔﺎی ﺧﺮاﺑﺎت ﻣﻴﺸﻨﻮد‪:‬‬ ‫در ﺻﻮﻣﻌﻪ ﭼﻮن راﻩ ﻧﺪادﻧﺪ ﻣﺮا دوش‬ ‫از ﻣﻴﮑﺪﻩ ﺁواز ﺑﺮ ﺁﻣﺪ‬

‫ﮐﻪ ‪ :‬ﻋﺮاﻗــﯽ‬

‫رﻓﺘﻢ ﺑﻪ در ﻣﻴﮑﺪﻩ ‪ ،‬دﻳﺪم ﮐﻪ ﻓﺮاز اﺳﺖ‬ ‫در ﺑﺎز ﺗﻮ ﺧﻮد را ﮐﻪ در ﻣﻴـــﮑﺪﻩ ﺑﺎز اﺳﺖ‬

‫ﺑﺮای اﻳﻦ ﻋﺎرف‪ ،‬ﮐﻔﺮ ودﻳﻦ ﺑﺎزﺗﺎب ﺧﺪا وﺑﻴﺨﺪاﺋﯽ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬راهﻬﺎی دوﮔﺎﻧﻪ ای هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳﺮﻣﻨﺰل‬ ‫ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﮔﺮ ﺳﺮ ﻋﺸﻖ ﺧﻮاهﯽ‪ ،‬از ﮐﻔﺮو دﻳﻦ ﮔﺬر ﮐﻦ‬

‫ﮐﺎﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻋﺸﻖ ﺁﻣﺪﻧﻪ ﺟﺎی ﮐﻔﺮ و دﻳﻦ اﺳﺖ‬

‫و ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻳﻬﻮدی وﺗﺮﺳﺎ رو ﺑﻪ اورﺷﻠﻴﻢ دارﻧﺪ و ﻣﺴﻠﻤﺎن روﺑﻪ ﮐﻌﺒﻪ‪ ،‬اوهﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﺪ و ﺧﻮد‬ ‫ﺳﺮاغ ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺟﻨﮓ وﺟﺪل ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻮﺗﻪ ﻧﻈﺮی اﺳﺖ‬

‫ﭼﻮن ﻧﻈﺮ ﺑﺎز ﮐﻨﻲ‪ ،‬ﮐﻌﺒﻪ و ﺑﺘﺨﺎﻧﻪ ﻳﮑﯽ اﺳﺖ!‬

‫ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺶ ازﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان ﻗﺮن ﻓﺮوغ‪ ،‬ﻋﺮﻓﺎی ﻣﺎ اﺻﺎﻟﺖ ﺑﺘﻬﺎ و ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎن "ﺗﻮﺣﻴﺪي" را هﻤﺴﻨﮓ ﺑﺘﻬﺎ و ﺑﺖ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﻬﺎی اﺳﺎﻃﻴﺮی ﻣﻮرد ﺳﺌﻮال ﻗﺮار دادﻩ و اززﺑﺎن ﺳﻌﺪی ﺷﻴﺮاز )هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ وی ﺁﺷﮑﺎرا درﻣﮑﺘﺐ ﻋﺮﻓﺎن ﻧﺒﻮد(‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪:‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻴﺰ ﺗﺎ ﻳﮑﺴﻮ ﻧﻬﻴﻢ اﻳﻦ دﻟﻖ ازرق ﻓﺎم را‬

‫ﺑﺮ ﺑﺎد ﻗﻼﺷﯽ دهﻴﻢ اﻳﻦ ﺷﺮک ﺗﻘﻮی ﻧﺎم را‬

‫هﺮ ﺳﺎﻋﺖ از ﻧﻮ ﻗﺒﻠﻪ ای ﺑﺎﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﻴﺮود‬

‫ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﺮﻣﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﮐﻦ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺸﮑﻨﻴﻢ اﺻﻨﺎم را!‬

‫وﺳﺨﻨﻮری دﻳﮕﺮ ازﻋﺼﺮ ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد درﺑﺎرﻩ دوزخ اﻳﻦ ﮐﻠﻴﺪ داران ﻣﻴﮕﻔﺖ‪:‬‬

‫ﺑﻘﺪر ﻓﻬﻢ ﺗﻮ ﮐﺮدﻧﺪ وﺻﻒ دوزخ را‬ ‫ﮐﻪ ﻣﺎ ر هﻔﺖ ﺳﺮ و ﻋﻘﺮب دو ﺳﺮ دارد !‬ ‫ﺳﺨﻨﻮر ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﯽ دﻳﮕﺮ ازهﻤﻴﻦ ﻗﺮن ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﯽ اﻋﺘﻘﺎدی دﻳﺮﻳﻨﻪ ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮاﻧﯽ را ﺑﻪ دوزخ و ﺑﻬﺸﺖ‬ ‫ﻣﺠﺘﻬﺪان و ﻣﻘﻠﺪان‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻴﺸﺨﻨﺪی ﭼﻨﺎن ﻇﺮﻳﻔﺎﻧﻪ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ اﮔﺮ ﻋﻴﻦ ﻗﺼﻴﺪﻩ ﮐﻮﺗﺎﻩ او در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻧﻘﻞ‬ ‫ﻧﺸﻮد‪:‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪17‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺗﺮﺳﻢ ﻣﻦ از ﺟـــــــﻬﻨﻢ و ﺁﺗﺸﻔﺸـﺎن او‬ ‫ﺁن اژدهﺎی او ﮐﻪ دﻣﺶ هﺴﺖ ﺻﺪ ذراع‬ ‫ﺁن رود ﺁﺗﺸﻴﻦ ﮐﻪ از او ﺑﮕﺬرد ﺳﻌﻴﺮ‬ ‫ﺁن ﮔﺮز ﺁﺗﺸﯽ ﮐﻪ ﻓﺮو د ﺁﻳﺪ از هﻮا‬ ‫ﺁن ﭼﺎﻩ وﻳﻞ در ﻃﺒﻘﻪ هﻔﺘﻤﻴﻦ ﮐﻪ هﺴﺖ‬ ‫ﺁن ﻋﻘﺮﺑﯽ ﮐﻪ ﺧﻠﻖ ﮔﺰﻳﻨﺪ ﺳﻮی ﻣﺎر‪،‬‬ ‫ﺟﺰ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ زﻣﺎ ﻋﻠﻤﺎ‪ ،‬ﺟﻠﻔﺎ ﮐــﺎ ﺋﻨﺎ ت‬ ‫ﺟﺰ ﺷﻴﻌﻪ هﺮﮐﻪ هﺴﺖ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺧﺪاﭘــﺮﺳﺖ‬ ‫وز ﺷﻴﻌﻪ ﻧﻴﺰهﺮﮐﻪ ﻓﮑﻞ ﺑﺴﺖ و ﺷﻴﮏ ﺷﺪ‬ ‫ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﻦ و ﺗﻮ ﺑﻪ روز ﺟﺰا ﮐﺴﯽ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮای ﻣﺎ و ﺗﻮ ﻳﺰدان درﺳﺖ ﮐﺮد‬ ‫ﺁن ﺑﺎﻏﻬﺎی ﻋﺎﻟﯽ و ﺟﻮﻳﻬﺎی ﭘﺮ ﺷﺮاب‬ ‫ﺁن ﺧﺎﻧﻪ هﺎ ی ﺧﻠﻮت و ﻏﻠﻤﺎن وﺣﻮرﻋﻴﻦ‬ ‫ﻓﺮدای ﻣﻦ و ﺟﻨﺎ ب ﺗﻮ وﺟﻮی اﻧﮕﺒﻴﻦ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫وان ﻣــﺎﻟﮏ ﻋﺬاب و ﻋﻤﻮد ﮔﺮان او‬ ‫وان ﺁدﻣﯽ ﮐﻪ رﻓﺘﻪ ﻣﻴﺎن دهـﺎن او‬ ‫وان ﻣﺎر هﺸﺖ ﭘﺎ و ﻧﻬﻨﮓ ﮐــﻼن او‬ ‫ﺑﺮﻣﻐــﺮ ﺷﺨﺺ ﻋﺎﺻﯽ و ﺑﺮاﺳﺘـﺨﻮان او‬ ‫ﺗﺎﺑﻮت دﺷﻤﻨﺎن ﻋﻠﯽ در ﻣﻴـﺎن او‬ ‫از زﺧﻢ ﻧﻴﺶ ﭘـــﺮ ﺧﻄﺮ ﺟﺎن ﺳﺘــﺎن او‬ ‫هﺴﺘﻨﺪ ﻏـﺮق ﻟﺠﻪ ﺁﺗﺸﻔﺸـــﺎن او‬ ‫در دوزخ اﺳـــــﺖ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻣﮑﺎن او‬ ‫ﺳﻮزد ﺑﻪ ﻧﺎر هـﻴﮑﻞ ﭼﻮن ﭘﺮ ﻧﻴﺎ ن او‬ ‫ز ﺁن ﮔﺮز ﺁ ﺗﺸﻴــﻦ ﺑﺠﻬﺪ ﻣﺎ د ﻳـﺎ ن او‬ ‫ﺧﻠﺪ ﺑﺮﻳﻦ و ﺁن ﭼـــﻤﻦ ﺑﻴﮑـﺮ ان او‬ ‫وان ﻗــﺼﺮهﺎی ﻋـــــﺎﻟﯽ و ﺁب روا ن او‬ ‫و ﺁن ﻗﺎ ﺑــﻬﺎی ﭘﺮ ﭘﻠــــﻮ و زﻋﻔﺮا ن او‬ ‫و ﺁن ﮐﻮﺛــﺮی ﮐﻪ ﺟﻔــــــﺖ زﻧﻢ در ﻣﻴﺎن او‬

‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺸﺮﻳﺖ ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﺧﻴﻠﯽ زود ﭘﺎ ﺑﻪ ﻗﺮﻧﯽ ﺗﺎزﻩ و هﺰارﻩ ای ﺗﺎزﻩ ﺧﻮاهﺪ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﺁن ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻗﺮون‬ ‫وﺳﻄﺎﺋﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ هﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﭘﺎ ﺑﻪ هﺰارﻩ دوم ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺸﺮﻳﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺎدی‬ ‫و ﻣﻌﻨﻮی زﻧﺪﮔﯽ او درﻃﻮل اﻳﻦ هﺰارﻩ ﺗﻐﻴﻴﺮی ﺑﻨﻴﺎدی ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬دﻧﻴﺎ ی زﻣﻴﻨﯽ او ﺑﺎ اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ‬ ‫دوﺑﺮاﺑﺮ و ﺟﻬﺎن ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ او ﺑﺎ اﮐﺘﺸﺎﻓﺎت ﻋﻠﻤﯽ ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﻬﺎ و ﺗﻠﺴﮑﻮﭘﻬﺎ ی او‬ ‫وی را ﺑﺎ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ هﺎﺋﯽ ﺑﻴﻨﻬﺎﻳﺖ ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﻴﻨﻬﺎﻳﺖ ﺑﺰرگ ﺁﺷﻨﺎ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮﻩ او ﺑﺎ دﺳﺘﺎوردهﺎی‬ ‫داﻧﺶ ﺻﻨﻌﺖ رﻧﮕﯽ ﺑﮑﻠﯽ ﺗﺎزﻩ ﺑﺨﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺳﻄﺢ ﺁﻣﻮزﺷﯽ اودراﺑﻌﺎدی ﮐﻪ هﻤﻪ اﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ هﺎرا اﻣﮑﺎن‬ ‫ﭘﺬﻳﺮ ﺳﺎزد ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎر ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ درﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﻣﺎ ﺁﻣﻮزﺷﻬﺎ ی داﻧﺸﮕﺎهﯽ دﻳﺪﻩ اﻧﺪ ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﻤﺎر‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻣﺮدم روی زﻣﻴﻦ درﺳﺎل ‪ 1000‬ﻣﻴﻼدی اﺳﺖ‪.‬‬ ‫درﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﻲ‪ ،‬ازﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی ﭘﺎﻳﺎن هﺰارﻩ دوم ﺗﻮﻗﻊ ﻧﻤﻴﺘﻮان داﺷﺖ ﮐﻪ درﻗﻠﻤﺮو هﻤﻪ ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺎدی و‬ ‫ﻣﻌﻨﻮی ﺗﺤﻮﻟﯽ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮاﮔﻴﺮ درﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ درﻗﻠﻤﺮو اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺬهﺒﯽ هﻤﭽﻨﺎن درﻣﻮاﺿﻊ هﺰار ﺳﺎل‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺧﻮد درﺟﺎ ﺑﺰﻧﺪ و دﻗﻴﻘﺎ هﻤﺎﻧﻄﻮر ﻓﮑﺮ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ دراﻳﻦ ﻣﻮرد ﻓﮑﺮ ﻣﻴﮑﺮد و هﻤﺎﻧﻄﻮر‬ ‫ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ دراﻳﻦ ﻣﻮردﻋﻤﻞ ﻣﻴﮑﺮد‪ .‬ﻣﺘﻮن ﻣﻘﺪﺳﯽ ﮐﻪ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﻋﺼﺮﻣﺎ درﺁﻧﻬﺎ هﺸﺘﺎد‬ ‫هﺰار ﺧﻄﺎ و ﺿﺪ و ﻧﻘﻴﺾ ﺁﺷﮑﺎر ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ دﻳﮕﺮ هﻤﺎن ﻣﺘﻮن ﻣﻘﺪس ﭘﺎﻳﺎن هﺰارﻩ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ درﺁﻧﻬﺎ ﻣﻄﻠﻘﺎ‬ ‫ﺗﻮهﻢ و ﺧﻄﺎ و ﻟﻐﺰﺷﯽ ﻧﻤﻴﺮﻓﺖ‪ ،‬وﮐﻠﻴﺪداران اﻣﺮوزی ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ دﻳﮕﺮ ﺁن دﻳﻮاﻧﻬﺎی ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻳﺎ ﻣﺤﺎﮐﻢ ﺷﺮع ﻗﺎﺿﯽ اﻟﻘﻀﺎﻩ هﺎی دﻧﻴﺎی اﺳﻼم ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺻﺪای ﻧﮑﺘﻪ ﮔﻴﺮان را ﺑﺎ ﺷﮑﻨﺠﻪ وزﻧﺪان و‬ ‫ﺷﻌﻠﻪ هﺎی ﺁﺗﺶ در ﮔﻠﻮ ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺴﻞ ﻓﺮدا ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻧﺴﻞ اﻣﺮوز‪ ،‬و ﻧﺴﻞ ﭘﺲ ﻓﺮدا ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻧﺴﻞ ﻓﺮدا‪-‬‬ ‫و اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺑﺮﮐﺖ داﻧﺶ وﻧﻪ ﺣﺪﻳﺚ – ﻣﻨﺘﻮاﻧﺪ دﻳﺪﻧﯽ هﺎی ﺟﻬﺎن هﺴﺘﯽ را ﺑﺎ واﻗﻊ ﺑﻴﻨﯽ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺗﺮ‪ ،‬و‬ ‫ﻧﺎدﻳﺪﻧﯽ هﺎی ﺁﻧﺮا ﺑﺎ ادراک ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻤﻴﻘﺘﺮی ﺑﺒﻴﻨﺪ و ﺑﺎ ﺁﮔﺎهﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﺗﺮی ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﯽ ﻗﺮاردهﺪ‪ .‬ﺧﺪا اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎر ﺑﺮای او ﻧﻪ ﺧﺪای ﻳﮏ زﻣﻴﻦ و ﻳﮏ ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺸﺘﯽ ﺳﺘﺎرﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ هﻤﻪ درﺷﺸﻬﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﮔﺮداﻧﻨﺪﻩ ﻧﻈﻢ ﺳﺮﺳﺎم ﺁوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﻠﻴﺎردهﺎ ﮐﻬﮑﺸﺎن را ﺑﺎ ﻣﻴﻠﻴﺎردهﺎ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺁﻧﻬﺎ از ﻣﻴﻠﻴﺎردهﺎ ﺳﺎل‬ ‫ﭘﻴﺶ درﮔﺮدش دارد‪ ،‬واﻳﻦ ﺧﺪا ﻧﻪ دﻳﮕﺮ ﺁن ﺧﺪاﺋﯽ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ درﺟﺎﺋﯽ ازﺁﺳﻤﺎن ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﺧﺪاﺋﯽ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﺮدوش ﻣﻼﺋﮑﯽ ﻣﻘﺮب ﺗﮑﻴﻪ زدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺁن ﺧﺪاﺋﯽ ﮐﻪ ﺁدﻣﻴﺎن اﻳﻦ زﻣﻴﻦ را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺷﺨﺺ ﺧﻮدش ﺳﺎﺧﺘﻪ و‬ ‫ﭘﺮاﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺁن ﺧﺪاﺋﯽ ﮐﻪ هﺮﭼﻨﺪ ﻳﮑﺒﺎر از ﮐﺎر ﺧﻮد ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻣﻴﺸﻮد ﻳﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺧﻮد را ﭘﺲ ﻣﻴﮕﻴﺮد ﺑﺮای ﺁﻧﮑﻪ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻬﺘﺮی را درﺟﺎی ﺁن ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺪاﺋﯽ ﻧﻪ ﻗﻮﻣﯽ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ دارد‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ را در ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﻨﺪ ﺁﻟﺖ ﺧﺘﻨﻪ‬ ‫ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻣﻴﺒﺨﺸﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ زﺑﺎﻧﻬﺎﺋﯽ ﺧﺎص ﺑﺮای ﮐﺴﺎﻧﯽ وﺣﯽ ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﮔﺮوهﯽ از ﺁﻓﺮﻳﺪﮔﺎن ﺧﻮﻳﺶ را‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪18‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺬهﺐ ﻓﺮدا‬

‫ﻣﺄﻣﻮر ﮐﺸﺘﺎر ﮔﺮوهﯽ دﻳﮕﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺧﻮدش ﺷﺒﺎﻧﻪ ﭼﻨﺪ هﺰا ﻧﻔﺮ ازﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ را ﺳﺮ ﻣﻴﺒﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺎﺑﺖ ﺧﻄﺎﺋﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﺮای اﻳﻦ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺁﺗﺶ و ﻣﺎر و ﻋﻘﺮب ﺟﻬﺎﻧﯽ دﻳﮕﺮ رواﻧﻪ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪.‬‬ ‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ درﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی اﻣﺮوز ﻣﺎ روز ﺑﺮوز ﺟﺎ ﺑﺮﺟﺪاﺋﯽ هﺎی ﻧﮋادی ﺗﻨﮕﺘﺮ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬وهﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ روﻳﺎروﺋﯽ‬ ‫هﺎی اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﮏ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ هﻤﺪاﺳﺘﺎﻧﻴﻬﺎی دﻣﮑﺮاﺗﻴﮏ ﻣﻴﺴﭙﺎرﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺪاﺋﯽ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﻴﺰ‬ ‫اﻟﺰاﻣﺎ ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ درک ﺗﺎزﻩ ای ازﻣﺬهﺐ ﻣﻴﺪهﻨﺪ‪ -‬و ﺑﺨﺼﻮص ﺧﻮاهﻨﺪ داد – ﮐﻪ درﺁن ﺧﺪا ﺧﺪای هﻤﻪ‬ ‫ﺑﺸﺮﻳﺖ وﺣﻘﻴﻘﺖ او ﺣﻘﻴﻘﺖ هﻤﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ و ﻗﺎﻧﻮن او ﻗﺎﻧﻮن هﻤﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬و ارﺗﺒﺎط هﺮﻓﺮدی ازاﻓﺮاد اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺑﺎ او ﻧﻴﺰ ارﺗﺒﺎط ﻗﻠﺒﯽ ﺁزاداﻧﻪ و ﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺑﺮ ﺗﺮس و ارﻋﺎب اﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﯽ و ﻣﺎر وﻋﻘﺮب‬ ‫ﺁﻧﺠﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮﻣﻌﻨﻮﻳﺖ و ﺑﺮ ﻧﻴﮏ ﺑﻴﻨﯽ و ﻧﻴﮏ اﻧﺪﻳﺸﯽ و ﻧﮑﻮ ﺧﻮاهﯽ هﺮدوﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﮑﻴﻪ دارد‪ .‬اﮔﺮﺑﺎﻳﺪ ﻣﻴﺎن‬ ‫ﺑﺸﺮﻳﺖ هﺰارﻩ ﺳﻮم و ﺧﺪای او ﭘﻴﻮﻧﺪی وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎ ازﻣﺠﺮای ﺟﻨﮓ هﻔﺘﺎد و دوﻣﻠﺘﯽ‬ ‫ﻧﻤﻴﮕﺬرد ﮐﻪ ﭼﻮن ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺪﻳﺪﻩ اﻧﺪ رﻩ اﻓﺴﺎﻧﻪ زدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ازﻣﺠﺮای ﺟﻬﺎن ﺑﻴﻨﯽ واﻗﻊ ﻧﮕﺮاﻧﻪ ای ﻣﻴﮕﺬرد ﮐﻪ درﺁن‬ ‫ﺑﺸﺮ‪ ،‬ﺑﺼﻮرت ﺟﺰﺋﯽ واﻻ وﻣﺴﺌﻮل از ﺟﻬﺎن ﻋﻈﻴﻢ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ – و ﻧﻪ ﺑﺼﻮرت ﺑﻨﺪﻩ ای ﺑﯽ اﺧﺘﻴﺎر و ﻣﺄﻣﻮر اﺟﺮای‬ ‫ﻓﺮاﻣﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﺋﯽ ﺑﺎﻻﻧﺸﻴﻦ و ﺗﺮﺳﻨﺎک و ﺧﻮدﮐﺎﻣﻪ – راﻩ ﺧﻮﻳﺶ را‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻻﻧﻪ و ﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ‪ ،‬درﻣﺴﻴﺮ ﺗﮑﺎﻣﻞ داﺋﻢ‬ ‫ﺑﭙﻴﻤﺎﻳﺪ و درهﻤﻪ اﻳﻦ رهﻨﻮردي‪ ،‬ﮔﺮداﻧﻨﺪﻩ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ را ﺑﺼﻮرت دوﺳﺖ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن درﮐﻨﺎر ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫درارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﺬﮐﺮرا ﺿﺮوری ﻣﻴﺪاﻧﻢ ﮐﻪ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻦ ﺑﺮاﺻﺎﻟﺖ ﺧﺎص ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی ﻓﮑﺮی ﺁﺋﻴﻨﻬﺎی‬ ‫ﮐﻬﻦ اﻳﺮاﻧﯽ و ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ ﻣﮑﺘﺐ ﺗﺼﻮف اﻳﺮان‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺘﯽ ﻳﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﮔﺮاﻳﺸﻬﺎ ی ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ را ﺑﺮای اﻳﺮان ﻳﺎ ﺟﻬﺎن هﺰارﻩ ﺳﻮم ﺗﻮﺻﻴﻪ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ای ﻧﻪ واﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ اﺳﺖ و ﻧﻪ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﯽ اﺳﺖ‪ .‬هﻢ ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺘﯽ وهﻢ ﻣﮑﺘﺐ ﻋﺮﻓﺎن ﭘﺎرﺳﯽ ﭘﺪﻳﺪﻩ هﺎﺋﯽ ازﮔﺬﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﮑﺮار درﺟﻬﺎن اﻣﺮوز‬ ‫وﻓﺮدا ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻴﺰ ﻣﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﺁﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺘﯽ ﺧﻮد ﻳﮑﯽ ازﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن اﺳﻄﻮرﻩ هﺎ ی ﺁن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﺁﺋﻴﻦ هﺎی ﺗﻮﺣﻴﺪی ﺳﺎﻣﯽ ازﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺁن ﺳﻬﻢ اﺳﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮای ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮان درﭼﻨﻴﻦ ﺗﺤﻮﻟﯽ ﻗﺎﺋﻞ‬ ‫ﺷﺪ وﻳﮋﮔﯽ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﻨﯽ ﺁﺋﻴﻨﻬﺎی اﻳﺮاﻧﯽ و ﻧﺤﻮﻩ ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﮑﺘﺐ ﻋﺮﻓﺎن ﭘﺎرﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺳﺖ هﻤﺎن دو رﮐﻦ‬ ‫اﺻﻮﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻢ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ و ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮﺁن ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮔﺬارم ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﺎﺻﯽ را درزﻣﻴﻨﻪ ﻳﮏ ﻣﮑﺘﺐ ﻧﻮﻳﻦ ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﻳﺎ ﻳﮏ ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﺎزﻩ از‬ ‫ﻣﺬهﺐ اراﺋﻪ ﻧﻤﺪهﻢ‪ .‬وﻇﻴﻔﻪ ﻣﻦ دراﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﺪﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﮔﺎهﯽ هﺎی ﻻزم را ﺗﺎ ﺁن ﺣﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺧﻮد ﻣﻦ‬ ‫ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺻﻔﺤﺎت ﮐﺘﺎب اﺟﺎزﻩ دهﺪ دردﺳﺘﺮس ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺑﻮﻳﮋﻩ ﻧﺴﻞ ﺟﻮان ﮐﺸﻮرم‬ ‫ﺑﮕﺬارم‪ ،‬ﺗﺎ ﺁﻧﺎن را در اﻧﺘﺨﺎب راهﯽ ﮐﻪ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﺁن ﺑﺎ ﺧﻮدﺷﺎن اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ‪ ،‬ﻳﺎری دادﻩ ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪19‬‬


‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﮑﺘﺐ”وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ”‪ ،‬ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎی ﻣﺤﻘﻖ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ ﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ‪،‬‬ ‫‪ ،J.Wellhausen‬رﻳﺸﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻳﮏ ﻣﮑﺘﺐ ﻣﺬهﺒﯽ وﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﻬﻮدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﻳﺎ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ درﺗﻮرات ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ وازﺁﻧﺠﺎ ﺑﺼﻮرت ﮐﻠﯽ ﺑﻪ اﺳﻼم ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺑﺨﺼﻮص‬ ‫‪1‬‬ ‫درﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ ﺑﺎ هﺪﻓﻬﺎی ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﺗﻄﺒﻴﻖ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﮐﻪ ﮐﺸﻮری ﭼﻮن اﻳﺮان‪ ،‬ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﻣﻮرﺧﺎن ﺁﻧﺮا ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ‬ ‫درﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﮐﺸﻮری ﮐﻪ هﮕﻞ ازﺁن ﺑﻌﻨﻮان اوﻟﻴﻦ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﺎز ﺟﻬﺎن و ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺑﻌﻨﻮان‬ ‫ﺳﺮﻣﺸﻖ هﻤﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮرﻳﻬﺎی ﺑﺰرگ ﺗﺎرﻳﺦ و ﺗﻮﻳﻦ ﺑﯽ ﺑﻌﻨﻮان اوﻟﻴﻦ ﮐﺸﻮری ﮐﻪ اﺻﻞ ﺁزادی ﻣﺬهﺐ و ﻋﻘﻴﺪﻩ را‬ ‫وارد ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺮد ﻧﺎم ﻣﻴﺒﺮد‪ ،‬درﺳﺎﻟﻬﺎی ﭘﺎﻳﺎﻧﯽ ﻗﺮﻧﯽ ﮐﻪ درﺁن ﺟﻬﺎن ﺑﺸﺮی درراﻩ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ و ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل‬ ‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ و ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﺻﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ داد‪ ،‬و هﻢ اﮐﻨﻮن ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن درراﻩ اﺳﺘﻘﺮار ﻧﻈﻤﯽ‬ ‫دﻣﮑﺮاﺗﻴﮏ ﮔﺎم ﺑﺮﻣﻴﺪارد ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ و ﻣﻨﺸﻮر ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺁن در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ‬ ‫هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮدی درروی زﻣﻴﻦ ادارﻩ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﺁن هﻤﻪ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺼﻮرت ﺻﻐﻴﺮان‬ ‫ﺷﺮﻋﯽ ﺗﺤﺖ ﻗﻴﻤﻮﻣﺖ ﻳﮏ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﺑﻨﺎم ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺛﺎﺑﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﻟﻬﯽ ﺑﺮﺁﻧﺎن‬ ‫ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ دردﻧﻴﺎی ﻣﺘﻤﺪن اﻣﺮوز ﻣﻄﻠﻘﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا و ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﺟﺮا ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮاژدی‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻪ هﺰار ﺳﺎﻟﻪ اﻳﺮان ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻳﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﺗﺮاژدی هﺎ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫رژﻳﻤﯽ ﺑﻨﺎم وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﮐﺸﻮر ذرﻩ ﺑﻴﻨﯽ واﺗﻴﮑﺎن ﺗﻨﻬﺎ رژﻳﻢ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﺑﺮﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺟﻬﺎن‬ ‫اﻣﺮوز اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﺧﻮﻧﺪان ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﺮﺁن ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ وهﻤﻪ دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎی اﺟﺮاﺋﻴﻪ و ﻣﻘﻨﻨﻪ و ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﺁن ﺑﻄﻮر‬ ‫درﺑﺴﺖ دراﺧﺘﻴﺎر ﺁﻧﺎن ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﺑﻬﻤﺎن اﻧﺪازﻩ ﮐﻪ از دﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻮازﻳﻦ ﺣﻘﻮﻗﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺟﻬﺎن ﺣﺎﺿﺮﻣﺎ ﻳﮏ‬ ‫رژﻳﻢ واﭘﺴﮕﺮای ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ازدﻳﺪﮔﺎﻩ اﺻﺎﻟﺖ ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﻴﺰ ﻳﮑﯽ از ﻧﺎاﺻﻠﻴﺘﺮﻳﻦ رژﻳﻤﻬﺎی ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﺑﺨﻮد دﻳﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وازاﻳﻦ ﻧﻈﺮ اﻋﺘﺒﺎری ﺑﻴﺶ ازﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﻮرﻣﻮن هﺎ ﻳﺎ ﮔﻮاهﺎن ﻳﻬﻮﻩ‬ ‫درﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫اﺳﺎس اﻳﺪﺋﻮﻟﮋﻳﮏ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺘﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دﻧﻴﺎی اﺳﻼم ﭘﺲ ازدرﮔﺬﺷﺖ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺁن ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺷﺮﻋﺎ‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ ﺧﺎﻧﺪان ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ او ﻳﻌﻨﯽ اﻣﺎﻣﺎن ﺷﻴﻌﻪ ادارﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﭼﻮن اﻳﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ اﻣﺎﻣﺎن درﻗﺮن ﭼﻬﺎرم هﺠﺮی ﺑﺎ‬ ‫ﻏﻴﺒﺖ ﮐﺒﺮای اﻣﺎم دوازدهﻢ ﻗﻄﻊ ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﺎم ﭘﻴﺶ از ﻏﻴﺒﺖ ﺧﻮد ﺑﻮﺟﺐ” ﺗﻮﻗﻌﻲ” ﺑﻪ راوﻳﺎن ﺣﺪﻳﺚ ﺧﻮد وﮐﺎﻟﺖ‬ ‫داد ﮐﻪ درﺗﻤﺎم دوران اﻳﻦ ﻏﻴﺒﺖ” ﺣﺠﺖ وی ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺮ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﻮد او ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ﺑﺮﺁﻧﺎن اﺳﺖ”‪.‬‬ ‫درﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺮون ﭼﻬﺎرم و دهﻢ هﺠﺮی‪ ،‬روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﮐﻪ هﻨﻮز ﻧﻔﻮذ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻧﺪاﺷﺖ ازاﻳﻦ”وﻻﻳﺖ” ﻓﻘﻂ ﺑﺼﻮرت‬ ‫ﺣﻘﯽ ﮐﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ ﺳﺨﻦ ﻣﻴﮕﻔﺖ‪ ،‬وﻟﯽ دردوران ﺻﻔﻮی ﮐﻪ ﺗﺸﻴﻊ اﺛﻨﯽ ﻋﺸﺮی ﺁﺋﻴﻦ رﺳﻤﯽ ﮐﺸﻮر‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ اﻳﻦ ﺗﻮاﻓﻖ ﻣﻴﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ و روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻬﺎ ﺑﻌﻨﻮان ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن ﺑﺮﺣﻖ اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ ﺣﻖ ﺧﻮد‬ ‫را دراﻣﺮ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن اﻳﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺗﻔﻮﻳﺾ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬درﻋﺼﺮ ﻗﺎﺟﺎر ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﺳﻨﺖ ﻋﻤﻼ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﺎﻧﺪ و ﺣﺘﯽ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﻣﺸﺮوﻃﻴﺖ اﻳﺮان دارای ﻣﺘﻤﻤﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﻪ ﺑﻮﺟﺐ ﺁن ﺗﺎ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ ﻋﻠﻤﺎی دﻳﻦ اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ را درﻧﻈﺎرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﻮﻳﺶ داﺷﺘﻨﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺲ از ﻓﺘﺮت ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﻋﺼﺮ رﺿﺎ ﺷﺎﻩ‪،‬‬ ‫دوﺑﺎرﻩ درﺳﺎﻟﻬﺎی ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﻣﻄﺮح ﺷﺪ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺑﺮﺧﯽ ازﻣﻔﺴﺮان ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ ،‬ﺗﻘﺎرن اﻳﻦ‬ ‫اﻣﺮ ﺑﺎ ﻃﺮح ﻣﻌﺮوف ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ ﺳﺒﺰ از ﺟﺎﻧﺐ ﺟﻬﺎن ﻏﺮب وﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺎی ﻧﻔﺘﯽ ﺑﺮﻳﺘﻴﺶ ﭘﺘﺮوﻟﻴﻮم اﻣﺮی ﺑﮑﻠﯽ‬ ‫اﺗﻔﺎﻗﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺣﻮادث ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﺟﺮﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ دوﻣﻴﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﻬﻠﻮی‪،‬‬ ‫ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر درﺗﺎرﻳﺦ هﺰار و ﭼﻬﺎر ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان ﺁﺧﻮﻧﺪ هﺎی ﺷﻴﻌﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ را دردﺳﺖ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺗﺸﮑﻴﻞ” اوﻟﻴﻦ ﺣﮑﻮﻣﺖ اﷲ درروی زﻣﻴﻦ” را اﻋﻼم ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺷﺮح ﻣﻔﺼﻞ در ﺳﺮ ﺁﻏﺎز ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪1‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫اﻳﻦ ﺣﮑﻮﻣﺖ” وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ” ﺷﺎﻳﺪ واﻗﻌﺎ اوﻟﻴﻦ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧﺪا درروی زﻣﻴﻦ ﻧﺒﻮد‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎ اوﻟﻴﻦ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫درﺁن ﺧﺪا ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﺣﺪ از ﺟﺎﻧﺐ ﮔﺮوﻩ ﻣﺤﺪودی ازﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻣﻮرد ﺑﻬﺮﻩ ﮐﺸﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬ارزﻳﺎﺑﯽ ﮐﻮﺗﺎهﯽ ﮐﻪ‬ ‫درﺻﻔﺤﺎت ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺧﻮاهﻴﺪ ﺧﻮاﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ وﻳﮋﮔﯽ اﻳﻦ”ﺣﮑﻮﻣﺖ اﻟﻬﻲ” ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ارزﻳﺎﺑﯽ ﺟﻨﺒﻪ هﺎی‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﺎ اﻗﺘﺼﺎدی ﻳﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺁن ﻧﻪ ﮐﺎر ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺤﺪود اﻳﻦ ﮐﺘﺎب اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺰارﺷﻬﺎی ﻓﺮاوﻧﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻨﻈﻤﺎ دراﻳﻦ راﺳﺘﺎ درﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻓﺎرﺳﯽ ودررﺳﺎﻧﻪ هﺎی ﮔﺮوهﯽ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﻣﻴﺸﻮد ﺿﺮورﺗﯽ‬ ‫ﺧﺎص دارد‪.‬‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی ﻋﻘﻴﺪﺗﯽ ﻣﮑﺘﺐ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ازهﻤﺎن ﺁﻏﺎز ﺑﺮهﻴﭻ واﻗﻌﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ای ﻣﺘﮑﯽ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﯽ‬ ‫ﺑﺮداﺷﺖ زﻳﺮ ﺑﻨﺎﺋﯽ ﺁن ﮐﻪ ﺑﻪ اﺻﻞ وﺟﻮد اﻣﺎم دوازدهﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬اﻣﺮوزﻩ ﺑﻴﺶ ازﻧﻴﻤﯽ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﺶ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮی ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﺬهﺐ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ”ﺗﻮﺣﻴﺪي” ﻳﻌﻨﯽ ﻳﻬﻮدﻳﺖ و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ‪ .‬ازاﻳﻦ‬ ‫ﻋﺪﻩ دوﻣﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮ ﻣﺴﻴﺤﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﺎرد و دوﻳﺴﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن‪ ،‬و ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ‬ ‫ﻳﻬﻮدی ‪ .‬وﺟﻮد ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ ﺑﻨﺎم ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﺮدﻳﺪ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ وﺟﻮد دارد ﻋﻠﯽ اﻻﺻﻮل ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل‬ ‫هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ‪ ،‬و وﺟﻮد ﭘﻴﺎﻣﺒﺮی ﺑﻨﺎم ﻋﻴﺴﯽ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺘﺜﻨﺎی اﻗﻠﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻮﭼﮏ ﻳﻬﻮدی اﺳﺖ‪،‬‬ ‫و وﺟﻮد ﭘﻴﺎﻣﺒﺮی ﺑﻨﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺑﺨﺶ ‪ 1, 200‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮی ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﺖ‪ .‬درﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﻴﺰ‪،‬‬ ‫وﺟﻮد اﺻﻮﻟﯽ ﻳﺎزدﻩ اﻣﺎم اول ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻮرد ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺳﺖ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺎم اﻣﺎﻣﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻧﻪ دهﻢ‬ ‫ﺁﻧﺎن‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ ﺑﻴﺶ ازﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮ ﺑﺨﺶ ﺳﻨﯽ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻟﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﺳﻄﻮرﻩ اﻣﺎﻣﯽ ﻏﺎﻳﺐ ﻣﻄﻠﻘﺎ‬ ‫ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل هﻴﭽﻴﮏ ازاﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﺳﺎﺳﺎ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﯽ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺴﯽ ﻣﻮرد اﻧﮑﺎر ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ هﻴﭻ‬ ‫ﻣﺪرک ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﺑﺮﺁن وﺟﻮد ﻧﺪارد و ازهﺰار وﺻﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺰ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وهﺮﭼﻪ دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﻳﺎﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺻﺮﻓﺎ ازﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﻮد روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ‪ .‬هﺮﺣﺪﻳﺜﯽ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ راوﻳﺎن ﺷﻴﻌﻪ ﻧﻘﻞ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻗﺮﺁن ذﮐﺮی ازﻣﻬﺪی ﻣﻮﻋﻮد ﻧﺸﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ درهﻴﭻ اﺛﺮﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮد دوران اﻣﺎﻣﺎن ﻳﺎزدﻩ ﮔﺎﻧﻪ‬ ‫ﺷﻴﻌﻪ ﻧﻴﺰ ازﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺻﺤﺒﺖ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ودراﻳﻦ ﻣﻮرد هﺮﭼﻪ ﺑﺪاﻧﺎن ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﺪﺛﺎن‬ ‫ﺷﻴﻌﻪ ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم هﺠﺮی ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬راوﻳﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن‪ ،‬ﺗﺎﺑﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ اﺳﻄﻮرﻩ اﻣﺎﻣﯽ ﺑﻨﺎم اﻣﺎم‬ ‫ﻏﺎﻳﺐ ﻃﺮح رﻳﺰی ﺷﻮد ﺑﺮاﻳﻦ اﺗﻔﺎق داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ اﻣﺎم ﻳﺎزدهﻢ ﭘﻴﺶ ازﺁﻧﮑﻪ درﺟﻮاﻧﯽ درﮔﺬرد ﻣﺮدی ﻋﻘﻴﻢ ﺑﻮدﻩ و‬ ‫اﻣﮑﺎن ﻓﺮزﻧﺪ ﺁوردن ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و اﺳﻄﻮرﻩ ﻓﺮزﻧﺪی ﮐﻪ ﺑﻌﻠﺖ ﻋﺪم ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺟﺎﻧﯽ هﻔﺘﺎد ﺳﺎل درﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮای ﺧﻮد‬ ‫ازﭘﺸﺖ ﭘﺮدﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎم اﺑﻮاب ﻳﺎ وﮐﻼ ﺑﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻮدﻩ و ﺑﻌﺪ هﻢ ﺑﻪ ﻏﻴﺒﺖ ﮐﺒﺮی رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫درﺳﺖ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺎی اورادرﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ ﺧﺎﻟﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﺻﻞ ﺑﻨﻴﺎدی دراﻳﻦ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ دﻧﻴﺎ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺪون وﺟﻮد اﻣﺎم درﮔﺮدش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ درﮐﺘﺎب ﮐﺎﻓﻲ‪ ،‬ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ ﮐﺘﺎب‬ ‫ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬ﮐﻪ درﺳﺖ درهﻤﺎن زﻣﺎن ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎﺷﺒﯽ ﮐﻪ ﻣﻬﺪی ﻣﻮﻋﻮد زادﻩ ﺷﺪ اﺛﺮی‬ ‫ازﺑﺎرداری درﻣﺎدر اﻳﺮاﻧﯽ او‪ ،‬ﻧﺮﺟﺲ ﺧﺎﺗﻮن‪ ،‬دﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺪهﺎ ﺣﺪﻳﺚ” ﻣﻌﺘﺒﺮ"“ ﻏﻴﺮ ﻣﻌﺘﺒﺮ”ﮐﻪ دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ‬ ‫درﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ ﺗﻘﻞ ﺷﺪﻩ‪ ،‬و هﻤﻪ ﻧﻘﻞ ﻗﻮﻟﻬﺎ و ﺗﻔﺴﻴﺮ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ درﮐﺘﺐ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻴﻌﻪ ازﻗﺮﺁن و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و ﻋﻠﯽ و‬ ‫دﻳﮕﺮ اﺋﻤﻪ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺗﺜﺒﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﻄﻮرﻩ ﺑﻌﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ – و هﻴﭽﮑﺪام از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﻣﺪرﮐﯽ واﻗﻌﺎ اﺳﺘﻮار ﻣﺘﮑﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ -‬ﺑﯽ‬ ‫اﺳﺘﺜﻨﺎ ﮐﺎر ﺧﻮد راوﻳﺎن ﺷﻴﻌﻪ اﺳﺖ وﻣﻮرد ﻗﺒﻮل روات ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﺴﻨﻦ ﻳﻌﻨﯽ اﮐﺜﺮﻳﺖ ﻋﻈﻴﻢ دﻧﻴﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮﺋﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﺳﺮ اﺻﺎﻟﺖ”ﺗﻮﻗﻴﻌﻲ” اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺎم دوازدهﻢ دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺑﻪ ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ”وﮐﻴﻞ”ﺧﻮد ﻋﻠﯽ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ‬ ‫ﺳﻤﺮی ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ و ﺑﺪو ﺧﺒﺮ دادﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺰودی ﺧﻮاهﺪ ﻣﺮد وﺧﻮد اﻣﺎم ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻣﺮﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻏﻴﺒﺖ ﮐﺒﺮی ﺧﻮاهﺪ‬ ‫رﻓﺖ‪ ،‬ودرﻏﻴﺎب او”راوﻳﺎن ﺣﺪﻳﺚ” وی ﺗﺎزﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﻣﺠﺪد وی ﻣﻮرد ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻨﺪ‬ ‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎزی ﺑﺎ اﻣﻀﺎی اﻣﺎم ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﺣﻘﺎ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﻗﺪاﺳﺘﯽ ﻧﻈﻴﺮ ﻗﺮﺁن ﺣﻔﻆ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﺑﺎاﻳﻦ وﺟﻮد اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻮﻗﻊ ﻧﻪ درﺟﺎﺋﯽ ﺿﺒﻂ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻧﻪ ﮐﺴﯽ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﭼﺸﻢ دﻳﺪﻩ و ﻧﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﺪﻋﯽ دﻳﺪن ﺁن ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و هﻤﻪ ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫درﻃﻮل ﺑﻴﺶ از هﺰار ﺳﺎل درﺑﺎرﻩ ﺁن ﮔﻔﺘﻪ ﻳﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ازدوﮐﺘﺎب ﺣﺪﻳﺚ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺪﺗﻬﺎ‬ ‫ﺑﻌﺪ از” ﻏﻴﺒﺖ ﮐﺒﺮاي” اﻣﺎم ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﮕﻮی ﺳﻮم ﺑﺮﺳﺮ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﻌﺒﻴﺮ”ﻣﺮﺟﻌﻪ ﺑﻪ راوﻳﺎن اﺣﺎدﻳﺚ” اﺳﺖ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﮐﻪ ازﻧﻈﺮ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺣﺘﯽ ﺑﻔﺮض ﺻﺤﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ای اﻳﻦ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻬﻴﭽﻮﺟﻪ ﻣﻌﻨﯽ زﻣﺎﻣﺪاری‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﯽ اﻳﻦ راوﻳﺎن ﺣﺪﻳﺚ و ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺮ ﻣﻠﺖ ﻳﺎ ﺑﺮ” اﻣﺖ” اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻤﻴﺪهﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم را دارد‬ ‫ﮐﻪ اﻳﻦ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ درﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ راوﻳﺎن اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫درﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ درهﻤﻴﻦ دوران وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻧﻴﺰﻓﻘﻬﺎی ﺻﻼﺣﻴﺘﺪارﻣﺘﻌﺪدی درﻋﻴﻦ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ اﻗﺘﻀﺎي”ﺁﻳﺖ اﻟﻬﻲ”ﺧﻮد‬ ‫ﺑﺮﺻﺤﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﻗﻴﻌﯽ ﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻬﺎدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ وﮐﺎﻟﺘﯽ ﻓﻘﻂ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺬهﺒﯽ را ﺷﺎﻣﻞ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪2‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﻣﻴﺸﻮدو ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ از ﺁن ﻣﺴﺘﻔﺎد ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ .‬ﻳﮑﯽ از ﺻﺮﻳﺢ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻈﺮاﺗﯽ ﮐﻪ دراﻳﻦ ﻣﻮرد اﺑﺮاز ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﻪ‬ ‫ﮐﺎﻇﻢ ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪاری ﺑﻮدﮐﻪ ازﻧﻈﺮ ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﻣﺬهﺒﯽ درﻣﻘﺎﻣﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ ازروح اﻟﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻗﺮار داﺷﺖ‪.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ هﻴﭽﻴﮏ ازاﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ هﺎ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻧﺒﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﻈﺮ واﻗﻌﯽ اوراﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻤﻴﮑﺮد‪ ،‬ﺁﻧﭽﻪ وی ازدوران‬ ‫ﻃﻠﺒﮕﯽ ﺧﻮد درﻗﻢ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن ﺑﻮد ﮐﺴﺐ ﻗﺪرت ﺑﻮد‪ ،‬ودرﺿﻤﻴﺮ ﺁﮔﺎﻩ و ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ او هﻤﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ و واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی دﻳﻨﯽ‬ ‫در هﻤﻴﻦ ﻗﺪرت ﻃﻠﺒﯽ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬وارﺿﺎی ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﻃﺒﻌﺎ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﻌﺒﻴﺮی از”ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ راوﻳﺎن ﺣﺪﻳﺚ”‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺁﻧﺎﻧﺮا ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ هﻤﺎن ﮐﺴﯽ ﮐﻪ دردوران ﻃﻠﺒﮕﯽ ﺧﻮد درﻣﺪرﺳﻪ ﻓﻴﻀﻴﻪ‬ ‫ﻗﻢ در “ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار” ﺧﻮﻳﺶ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ” ﻣﺠﺘﻬﺪﻳﻦ اﺻﻮﻻ ﺧﻮاهﺎن وﻻﻳﺖ و ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﺣﺪودی‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺮای ﺧﻮد ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﻓﻘﻂ ﻓﺘﻮی وﻗﻀﺎوت و دﺧﺎﻟﺖ درﺣﻔﻆ ﻣﺎل ﺻﻐﻴﺮ و ﻗﺎﺻﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻴﺮون ازاﻳﻨﻬﺎ هﻴﭻ‬ ‫اﺳﻤﯽ ازﺣﮑﻮﻣﺖ ﻧﻴﺴﺖ و اﺑﺪا ﻧﺎﻣﯽ ازﺁن ﻧﻤﻴﺒﺮﻧﺪ"‪ ،‬ﺑﻤﺤﺾ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺎد درﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ وزﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﻧﻮﺷﺖ‪”:‬‬ ‫ﻣﻌﻨﯽ اﻳﻨﮑﻪ ﻣﺮدم درزﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم درﺗﻤﺎم اﻣﻮرﺷﺎن رﺟﻮع ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ راوﻳﺎن ﺣﺪﻳﺚ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﺎﻋﺖ ازﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ اﻣﺎم ﺁﻧﻬﺎ را ﺣﺠﺖ ﺧﻮد ﮐﺮدﻩ و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮار دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﺟﺎﻧﺸﻴﻦ اﻣﺎم ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ و ﺣﺠﺖ‬ ‫اﻣﺎم ﻋﺼﺮدر روی زﻣﻴﻦ اﺳﺖ و ﺧﺪا اﻃﺎﻋﺘﺶ را واﺟﺐ ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ"‪ .‬و هﻢ اودرﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﻧﻮﺷﺖ‪”:‬اﺟﺮای‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﻌﻬﺪﻩ ﻓﻘﻬﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﭘﺎﺳﺪاری از ﺣﺪود و ﺛﻐﻮر ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬و ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﻤﺲ و‬ ‫زﮐﻮﻩ و ﺟﺰﻳﻪ‪ ،‬و اﺟﺮای ﺣﺪود و ﻗﺼﺎص‪ ،‬و ﺣﻔﻆ ﻣﺮزهﺎ و ﻧﻈﻢ ﺷﻬﺮهﺎ و هﻤﻪ”‪ ،‬و ﺑﺎزﻧﻮﺷﺖ‪ ”:‬ﻓﻘﻬﺎی اﺳﻼم‬ ‫ﺣﺠﺖ ﺑﺮﻣﺮدم هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺣﻀﺮت رﺳﻮل ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺠﻪ اﷲ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ اورا ﺑﺮای‬ ‫اﻧﺠﺎم اﻣﻮرﻣﻘﺮرﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ و ﻓﻘﻬﺎ ﻧﻴﺰ ازﻃﺮف اﻣﺎم ﺣﺠﺖ ﺑﺮ ﻣﺮدم هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ هﻤﻪ اﻣﻮر وﺗﻤﺎم ﮐﺎرهﺎی‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﺁﻧﺎن واﮔﺬار ﺷﺪﻩ اﺳﺖ"‪ .‬درﻣﻮرد ﻧﺤﻮﻩ و ﻣﻔﻬﻮم اﻳﻦ واﮔﺬاری ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺧﻮد او ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮد ﮐﻪ‪“ :‬‬ ‫وﻗﺘﻴﮑﻪ ﻓﺮد ﻻﻳﻘﯽ ﮐﻪ دارای دو ﺧﺼﻠﺖ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن و ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﭙﺎ ﺧﻴﺰد و ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺣﮑﻮﻣﺖ دهﺪ‪ ،‬او هﻤﺎن‬ ‫وﻻﻳﺘﯽ را ﮐﻪ ﺣﻀﺮت رﺳﻮل اﮐﺮم دراﻣﺮ ادارﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ داﺷﺖ دارا اﺳﺖ وﺑﺮهﻤﻪ ﻣﺮدم ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ از او اﻃﺎﻋﺖ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ”‪ .‬ﺑﻌﺪ اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ” هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﻨﺪ اﺻﻮﻻ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرک و ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺨﺎﻟﻔﻨﺪ"‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﻬﺎن ﻣﺘﺮﻗﯽ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﺮان ﺻﻔﻮی ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدهﻢ ﻧﺒﻮد ﺗﺎ ﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎﺋﯽ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺁﺳﺎن‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ در دوران ﺻﺪ روزﻩ ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ‪ ،‬ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﯽ ﻓﻘﻴﻪ اﻋﻈﻢ – ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﻳﮑﯽ‬ ‫ازﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر وی اﻋﺪام ﺷﺪ‪ ،‬ودﻳﮕﺮی ازﻣﻘﺎم رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری ﺑﻤﻘﺎم ﺟﺎﺳﻮس اﺳﺘﻌﻤﺎر ﺗﻨﺰل ﻳﺎﻓﺖ و راﻩ ﻓﺮار‬ ‫از ﮐﺸﻮر در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وﺳﻮﻣﯽ از ﻣﺴﻨﺪ وزارت ﺑﻪ زﺑﺎﻟﻪ دان ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ – ﺑﺪو ﻓﻬﻤﺎﻧﻴﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای‬ ‫ﺟﻠﺐ اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ درداﺧﻞ و ﺑﺨﺼﻮص درﺧﺎرج اﻳﺮان ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺑﺼﻮرت ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﯽ راﻩ ﻋﻮض ﮐﻨﺪ ودرﻣﺼﺎﺣﺒﻪ هﺎ‬ ‫وﮔﻔﺘﮕﻮهﺎی ﺣﻀﻮری ﺧﻮد ﺑﺮﺁن ﺿﻮاﺑﻄﯽ ﺗﮑﻴﻪ ﺑﮕﺬارد ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل و ﻋﻼﻗﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺘﻤﺪن ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻪ ﺁﻧﭽﻪ‬ ‫واﻗﻌﺎ ﻣﻮرد ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮد اوﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪهﺎ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺑﻨﯽ ﺻﺪر ﮐﻪ” اﻣﺎم ﭘﻴﺶ ازﺁﻧﮑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ اورا اﻧﮑﺎر ﮐﻨﺪ واورا‬ ‫ﺧﺎدم اﻣﺮﻳﮑﺎ ﺑﺪاﻧﺪ وی را ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻌﻨﻮی ﺧﻮد ﺷﻤﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬درﮐﺘﺎب” ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪ اﻣﻴﺪ” ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪ ”:‬ﭘﺮﺳﺸﻬﺎی‬ ‫ﻋﻤﻮم ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران و روﺷﻨﻔﮑﺮان درﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ ﮐﻼ از‪ 19‬ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻴﮑﺮد‪ ،‬وﻗﺮار ﺷﺪ ﮐﻪ ﭘﺎﺳﺨﻬﺎی ﺁﻧﻬﺎ را‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺁﻗﺎﻳﺎن ﻳﺰدي‪ ،‬ﻗﻄﺐ زادﻩ‪ ،‬اﺣﻤﺪﺧﻤﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻮی ﺧﻮﺋﻴﻨﯽ هﺎ و ﺧﻮد ﻣﻦ ﺗﻬﻴﻪ ﮐﻨﻴﻢ ﺗﺎ او درﭘﺎﺳﺦ‬ ‫ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران ﺑﺮاﺳﺎس ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻮاب ﺑﺪهﺪ‪ .‬ازﻧﺎداﻧﻴﻬﺎی ﺁﻗﺎی ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﮕﺮان ﻧﺒﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﮔﻤﺎن داﺷﺘﻴﻢ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺪﻟﻴﻞ هﻤﻴﻦ ﻧﺎداﻧﯽ هﺎ اﻳﺸﺎن ﺑﻌﺪا درﮐﺎرهﺎ دﺧﺎﻟﺖ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﮐﺮد‪ ،‬اﻣﺎ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﺨﻼف ﺗﺼﻮر ﻣﺎ از ﮐﺎر درﺁﻣﺪ‪".‬وهﻢ‬ ‫او‪ ،‬درﺟﺎی دﻳﮕﺮ هﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب‪ ،‬درﺑﺎرﻩ ﮐﺘﺎب”وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ” ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻧﻘﻞ ﻗﻮل ﮐﺮد ﮐﻪ”ﻣﺎ در ﭘﺎرﻳﺲ ﮐﺘﺎب وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‬ ‫ﺁﻗﺎی ﺧﻤﻴﻨﯽ را ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ درﺳﻬﺎی او در ﻧﺠﻒ ﺑﻮد ﺧﻮاﻧﺪﻳﻢ و ﺁﻧﺮا ﺑﯽ ﻣﺤﺘﻮاﻳﺎﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺁﻗﺎی ﺑﻬﺸﺘﯽ ﻧﻴﺰ در ﺁن‬ ‫زﻣﺎن ﮐﻪ هﻨﻮز ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﯽ رژﻳﻢ ﺷﺎﻩ را ﻧﻤﯽ ﺑﺮد‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ درﺳﻬﺎی وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ را ﺧﻮاﻧﺪﻩ و ﺁﻧﺮا‬ ‫ﻣﺎﻳﻪ ﺑﯽ ﺁﺑﺮوﻳﯽ ﺷﻤﺮدﻩ ﺑﻮد”‪.‬‬ ‫و درﺳﺖ از هﻤﻴﻦ هﻨﮕﺎم ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻳﮏ ﺑﺎم و دو هﻮاﻳﯽ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺿﻮاﺑﻂ ﺳﻨﺘﯽ ﻣﮑﺘﺐ ﻣﺎﮐﻴﺎ وﻟﻴﺴﻢ‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬و رژﻳﻤﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ اوﻟﻴﻦ ﺣﮑﻮﻣﺖ اﷲ در روی زﻣﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﮑﺴﺮﻩ ﺑﺮ ﺷﺎﻟﻮدﻩ دروغ ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺎدﻩ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ در ﺗﻤﺎم ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم‪ ،‬ﺑﺎ ﺁن ﮐﻪ هﺮﮔﺰ دروغ و ﻓﺮﻳﺐ ﮐﻢ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در هﻴﭻ ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫زﻣﺎﻧﯽ و هﻴﭻ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﮑﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ دﻳﮕﺮی ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ در ﺁن در ﻣﺪت ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﺑﻪ ﻣﺮدم ﮐﺸﻮر‬ ‫اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬و ﺑﻪ هﻤﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم‪ ،‬و ﺑﻪ هﻤﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن‪ ،‬و ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬اﻳﻦ اﻧﺪازﻩ دروغ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﻪ ﮐﻪ در ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل‬ ‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪3‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫* * *‬ ‫ﭘﻴﺶ از روزهﺎی ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ‪ ،‬روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ در ﻣﻘﺎم ﺣﺠﺖ اﻟﺴﻼﻣﯽ در ﻗﻢ در ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار ﺧﻮد‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ”ﻓﻘﻬﺎ و ﻣﺠﺘﻬﺪﻳﻦ هﻴﭻ وﻗﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺎس ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻧﮑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﻋﻠﻤﺎی ﻋﺎﻟﯽ ﻣﻘﺎم‬ ‫ﺑﺎ ﺳﻼﻃﻴﻦ هﻤﺮاهﻴﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ اﺳﻼم ﺑﺎ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺳﺖ ﻧﻴﺖ ﻓﺘﻨﻪ اﻧﮕﻴﺰی دارﻧﺪ و ﻣﯽ‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ دوﻟﺖ را ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺪﺑﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪ"‪ .‬وﻟﯽ هﻤﻴﻦ ﺷﺨﺺ در ﻣﻘﺎم ﺁﻳﺖ اﷲ ﮐﺸﻒ ﮐﺮد ﮐﻪ” ﺳﻠﻄﻨﺖ اﺻﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫اﺳﻼم ﺑﺮ ﺁن ﺧﻂ ﺑﻄﻼن ﮐﺸﻴﺪﻩ اﺳﺖ و ﺧﺪاوﻧﺪ اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﮐﺎﻓﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻘﻬﺎ و ﻋﻠﻤﺎ هﻤﻴﺸﻪ از ﺳﻼﻃﻴﻦ اﻋﺮاض ﮐﺮدﻧﺪ”‪.‬‬ ‫در ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ‪ ،‬در هﻔﺪﻩ ﻣﻮرد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺎﮐﻴﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ در اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ ﺷﺨﺼﺎ هﻴﭻ ﻧﻘﺸﯽ را در ادارﻩ اﻣﻮر‬ ‫ﻣﻤﻠﮑﺖ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﻧﺨﻮاهﺪ ﮔﺮﻓﺖ و رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻳﺎ رهﺒﺮ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﻳﻔﺎی ﻧﻘﺶ ارﺷﺎدی اﮐﺘﻔﺎ ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﮐﺮد ‪ .‬وﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﻳﺮان‪ ،‬هﻢ ﺑﺮ ﻣﺴﻨﺪ رهﺒﺮی ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬هﻢ ﻣﻘﺎم رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﮑﯽ‬ ‫از ادارات ﺗﺎﺑﻌﻪ دﻓﺘﺮ رهﺒﺮی ﮐﺮد‪ ،‬هﻢ ﮐﻼﻩ ﺧﻮد ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﯽ ﮐﻞ ﻗﻮا را ﺑﺮ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ در ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ ﺳﻴﺰدﻩ ﺑﺎر‬ ‫ﺗﺼﺮﻳﺢ ﮐﺮد ﮐﻪ دراﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺧﻮدﺷﺎن هﻴﭻ ﻳﮏ ا زﻣﻨﺎﺻﺐ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ را ﻋﻬﺪﻩ را ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ و‬ ‫ﻧﻘﺶ ﺁن ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﺧﻮد او ﺻﺮﻓﺎ ﻧﻘﺸﯽ ارﺷﺎدی ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ‪ .‬وﻟﯽ در اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ او‪ ،‬ﻋﻤﺎﻣﻪ داران ﮐﻠﻴﻪ‬ ‫ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﺎﻻی ﺣﮑﻮﻣﺘﻲ‪ :‬رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮی‪ ،‬وزارت‪ ،‬ﺳﻔﺎرت‪ ،‬رﻳﺎﺳﺖ دﻳﻮان ﻋﺎﻟﯽ‬ ‫ﮐﺸﻮر‪،‬اﺳﺘﺎﻧﺪاري‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري‪ ،‬ادارﻩ اﻣﻮرﻣﻘﻨﻨﻪ وﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ورﺳﺎﻧﻪ هﺎی ﮔﺮوهﯽ را دراﻧﺤﺼﺎر ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ورهﺒﺮ‬ ‫ﻋﺎﻟﻴﻘﺪر اﻧﻘﻼب اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺼﺎدر اﻣﻮر ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪا و‬ ‫رﺳﻮﻟﻨﺪ و ﻣﻴﺨﻮاهﻨﺪ اﺳﻼم را ازﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﺒﺎر ﻗﻮل داد ﮐﻪ دوﻟﺖ اﺳﻼﻣﯽ دوﻟﺘﯽ ﮐﺎﻣﻼ دﻣﻮﮐﺮاﺗﻴﮏ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ ،‬هﻤﻪ ﻧﻬﺎدهﺎی‬ ‫ﻓﺸﺎر و اﺧﺘﻨﺎق در ﺁن از ﻣﻴﺎن ﺧﻮاهﺪ رﻓﺖ‪ ،‬هﺮ ﮐﺲ ﺧﻮاهﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺧﻮدش را ﺁزاداﻧﻪ ﺑﻴﺎن ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‬ ‫و رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن در ﻧﺸﺮ هﻤﻪ واﻗﻌﻴﺎت ﺁزاد ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺸﮑﻴﻞ هﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﺣﺰاب و اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﺣﺘﯽ اﺣﺰات‬ ‫ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺘﯽ ﻣﺠﺎز ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻤﺎم اﻗﻠﻴﺖ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺮای اﺟﺮای اداب دﻳﻨﯽ ﺧﻮد ﺁزادی ﮐﺎﻣﻞ ﺧﻮاهﻨﺪ داﺷﺖ‪،‬‬ ‫دوﻟﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﺗﻤﺎم ﻣﻨﻄﻘﻬﺎ را ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ ﺟﻮاب ﺧﻮاهﺪ داد و ﺗﻤﺎم ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﻣﺘﻤﻤﻢ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﻣﻄﺮح‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺁن ﺁزادی و دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﺣﻘﻴﻘﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﯽ هﻢ او‪ ،‬در هﻤﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺎﻩ‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺧﻮد ﺑﻪ اﻳﺮان‪ ،‬در هﻤﻴﻦ ﺑﺎرﻩ ﮔﻔﺖ‪ ”:‬ﺑﻪ اﻳﻨﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ از دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﺣﺮف ﻣﯽ زﻧﻨﺪ ﮔﻮش ﻧﺪهﻴﺪ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎ‬ ‫اﺳﻼم ﻣﺨﺎﻟﻔﻨﺪ‪ .‬هﺮ ﮐﺲ ﺟﻤﻬﻮری ﺑﺨﻮاهﺪ دﺷﻤﻦ ﻣﺎ اﺳﺖ‪ ،‬هﺮ ﮐﺲ ﺻﺤﺒﺖ از ﺟﻤﻬﻮری دﻣﮑﺮاﺗﻴﮏ ﺑﮑﻨﺪ دﺷﻤﻦ‬ ‫اﺳﻼم اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﯽ زﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ دﻣﮑﺮاﺳﯽ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻨﻬﺎ ﻣﺴﻴﺮﺷﺎن ﻏﻴﺮ از ﻣﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﺷﻤﺎ اﻧﻘﻼب‬ ‫ﮐﺮدﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﺜﻞ ﺳﻮﻳﺲ ﺑﺸﻮﻳﺪ؟ ﻣﺎ ﻗﻠﻤﻬﺎی ﻣﺴﻤﻮم ﺁﻧﻬﺎﻳﯽ را ﮐﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻠﯽ و دﻣﮑﺮاﺗﻴﮏ و اﻳﻨﻬﺎ را ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﯽ‬ ‫ﺷﮑﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ روﺷﻨﻔﮑﺮان هﺸﺪار ﻣﻴﺪهﻢ ﮐﻪ اﮔﺮ از ﻓﻀﻮﻟﯽ دﺳﺖ ﺑﺮﻧﺪارﻧﺪ ﺳﺮﮐﻮب ﺧﻮاهﻴﺪ ﺷﺪ ‪”.‬‬ ‫در ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ ﺑﺎرهﺎ ﺗﺎﮐﻴﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ‪”:‬د رﺣﮑﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﻣﻴﺎن زن و ﻣﺮد‬ ‫ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد زﻧﻬﺎ در ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ در ﻧﻮع ﭘﻮﺷﺶ ﺧﻮد‪ ،‬ﻧﻮع ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺧﻮد‪ ،‬ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮد ﮐﺎﻣﻼ ﺁزاد‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﺮدهﺎ ﺁزادﻧﺪ"‪ ،‬و در” ﺣﮑﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ”او زﻧﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﻴﻐﻪ هﺎ ﺑﻪ درون‬ ‫ﭼﺎدر ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و اﻋﻼم ﺷﺪ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺷﺮﻋﯽ زﻧﺎن ﺑﺎﻳﺪ از ﺗﻔﮑﺮهﺎی ﺳﻨﺘﯽ در ﻣﻮرد ﺣﻘﻮق زن و ﻣﺮد‬ ‫ﭘﺮهﻴﺰ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ روﺣﺎﻧﻴﻮن و ﺁﮔﺎهﺎن ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬و” ﮔﺸﻮدن ﻣﺒﺤﺜﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫ﺣﻘﻮق زن ﻳﮏ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻏﺮﺑﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻳﮏ ﺑﻴﻨﺶ ﻏﻴﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪی و ﻧﺸﺎﻧﯽ از ﻳﮏ ﺑﻴﻤﺎری ﻏﺮب زدﮔﯽ اﺳﺖ‪ ”،‬و وﻗﺘﯽ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺁﻳﺖ اﷲ ﻣﻮﺳﻮی اردﺑﻴﻠﯽ رﺋﻴﺲ دﻳﻮان ﻋﺎﻟﯽ ﮐﺸﻮر و ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮﺟﻊ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺟﻤﻬﻮری در ﺧﻄﺒﻪ ﻧﻤﺎز‬ ‫ﺟﻤﻌﻪ ﮐﻪ” وﻇﻴﻔﻪ زن در اﺳﻼم اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻨﻴﺰ ﻣﺮد ﺑﺎﺷﺪ”ﻣﻮرد اﻋﺘﺮاض ﺧﺎﻧﻢ ﮔﻮهﺮاﻟﺸﺮﻳﻌﻪ دﺧﺘﺮ ﺁﻳﺖ اﻟﻪ‬ ‫ﺷﻬﻴﺪ دﺳﺘﻐﻴﺐ ﺷﻴﺮازی و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎم ﻋﺎﻟﯽ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺟﻮاب داد ﮐﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ دﻗﻴﻘﺎ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﻼم اﺳﺖ و ﺟﺎی ﻋﺬر ﺧﻮاهﯽ ﻧﺪارد!‬ ‫در ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ‪ ،‬ﻣﺪﻋﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﺣﻘﻮق اوﻟﻴﻪ ﺑﺸﺮ را در اﻳﺮان دارد و ﭼﻴﺰی ﺑﺠﺰ اﺟﺮای دﻗﻴﻖ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ‬ ‫ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻧﻤﯽ ﺧﻮاهﺪ‪ ،‬وﻟﯽ هﻢ او در هﻤﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ روزهﺎی ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬در ﻓﻴﻀﻴﻪ ﻗﻢ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ را ﺳﺎﺧﺘﻪ و‬ ‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺘﮑﺒﺎر داﻧﺴﺖ و ادﻋﺎ ﮐﺮد ﮐﻪ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ ﺻﺤﺒﺖ از ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻋﻤﺎل اﺳﺘﻌﻤﺎل هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪4‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫در ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ ﻗﻮل داد ﮐﻪ در ﺣﮑﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ هﺮ ﻓﺮدی در دادن ﻳﺎ ﻧﺪادن رای ﺁزاد ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد و رای او هﺮ‬ ‫ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺤﺘﺮم ﺷﻤﺮدﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ هﻢ او در ﻓﺮدای رﻓﺮاﻧﺪوم ﻓﺮوردﻳﻦ ‪ 1358‬اﺧﺘﺎر ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺎ هﻤﻪ‬ ‫اﻳﻨﻬﺎﻳﯽ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ رای ﻧﺪادﻧﺪ ﻳﺎ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺗﺤﺮﻳﻢ ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﻨﺎﻓﻖ ﻣﯽ داﻧﻴﻢ و ﻃﻮری ﺳﺮﮐﻮﺑﺸﺎن‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ از اﻳﻦ ﺟﺮﺛﻮﻣﻪ هﺎی ﻓﺴﺎد اﺛﺮی ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬در ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ ﺗﻌﻬﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ در اﻳﺮان اﺳﻼﻣﯽ ﺣﻘﻮق‬ ‫هﺮ ﻣﺘﻬﻤﯽ در ﺟﺮﻳﺎن دادرﺳﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ رﻋﺎﻳﺖ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ از هﺮ ﺟﻬﺖ ﺑﺮای او ﻓﺮاهﻢ‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﯽ در ﺗﻬﺮان هﻤﻴﻦ ﻣﺪاﻓﻊ ﻋﺪاﻟﺖ ﻓﺘﻮا داد ﮐﻪ” اﻳﻨﻬﺎﻳﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎزداﺷﺖ هﺴﺘﻨﺪ ) ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﺎﻟﯽ رﺗﺒﻪ‬ ‫رژﻳﻢ ﭘﻴﺸﻴﻦ( ﻣﺘﻬﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺠﺮﻣﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻘﻂ هﻮﻳﺘﺸﺎن را ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮد و ﺑﻌﺪ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﮐﺸﺖ‪ .‬اﺻﻼ اﺣﺘﻴﺎﺟﯽ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ و هﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺮﺣﻤﯽ هﻢ در ﺑﺎرﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﻣﺠﺮم اﺻﻮﻻ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ‬ ‫ﻧﺪارد و ﺑﺎﻳﺪ او را ﮐﺸﺖ‪”.‬‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫در هﻤﺎن روزهﺎﻳﯽ ﮐﻪ”ﺁﻳﺖ اﻟﻪ ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ” ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻴﮕﻴﺮ روزﻧﺎﻣﻪ هﺎ و رادﻳﻮهﺎ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻬﺎی ﺟﻬﺎن در‬ ‫ﺑﺎرﻩ ﺗﻌﻬﺪ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺖ دﻣﮑﺮاﺳﯽ و ﺁزادی و ﻋﺪاﻟﺖ و ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻗﻮل ﺷﺮف ﻣﻴﺪاد‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎری از‬ ‫ﺑﺰرﮔﻮاران روﺷﻨﻔﮑﺮ و واﻗﻊ ﺑﻴﻦ ﮐﺸﻮرهﺎی ﺻﺎﺣﺐ اﻳﻦ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻬﺎ و رادﻳﻮهﺎ و روزﻧﺎﻣﻪ هﺎ ﺑﻪ ﺻﺪهﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن‬ ‫ﻣﺮدم اﻳﻦ ﮐﺸﻮرهﺎ ﺑﺎ هﻤﻴﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻗﻮل ﺷﺮف ﻣﻴﺪادﻧﺪ ﮐﻪ د ر ﺻﺤﺖ ﮔﻔﺘﻪ هﺎی ﺁﻳﺖ اﷲ ﺗﺮدﻳﺪی ﻧﻤﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﺁﻧﺪرﻳﻮ ﻳﺎﻧﮓ‪ ،‬رﺋﻴﺲ هﻴﺌﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﯽ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ درﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺷﺨﺼﯽ ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ ﮐﺎرﺗﺮ‪ ،‬اﻃﻤﻴﻨﺎن‬ ‫ﻣﻴﺪاد ﮐﻪ‪:‬‬ ‫“ﻧﻬﻀﺖ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺁﻣﻮزﺷﯽ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ و از ﺁن ﻧﻴﺰ اﻟﻬﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﭼﻴﺰی ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﻢ ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﮕﻮﻳﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁرﻣﺎﻧﻬﺎی اﻧﻘﻼب اﻳﺮان هﻤﺎن ارﻣﺎﻧﻬﺎی ﻧﻬﻀﺘﻬﺎی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺟﺎ ﺑﻴﻔﺘﺪ هﻤﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن در ﺧﻮاهﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻳﮑﯽ از ﻗﺪﻳﺴﺎن ﻋﺼﺮ ﻣﺎ ﺑﻮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ"‪.‬‬ ‫و رﻳﺠﺎرد ﻓﺎﻟﮏ‪ ،‬اﺳﺘﺎد داﻧﺸﮕﺎﻩ و ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ و ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬در روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرک‬ ‫ﺗﺎﻳﻤﺰ ﻣﯽ ﻧﻮﺷﺖ‪”:‬ﺑﺴﻴﺎرﻧﺪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ از اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻟﺤﻈﻪ اﺳﻼم ﻧﺎم ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ‬ ‫اﻧﻘﻼﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﺗﺎزﻩ ای را از ﻳﮏ اﻧﻘﻼب ﺻﻠﺢ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ و ﺑﯽ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰی اراﺋﻪ ﮐﻨﺪ و در‬ ‫ﺁﻳﻨﺪ ﻩ ﻧﻴﺰ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺧﻮاهﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﻳﮏ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺎﻣﻼ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﮐﻪ ﺧﻮد ﻣﺎ هﻢ ﺑﺪان اﺣﺘﻴﺎج ﻣﺒﺮم دارﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺸﻮرهﺎی ﺟﻬﺎن ﺳﻮم ﻋﺮﺿﻪ دارد‪".‬‬ ‫و رﻳﭽﺎرد ﮐﺎﺗﻢ اﺳﺘﺎد دﻳﮕﺮ داﻧﺸﮕﺎﻩ و ﻣﺸﺎور ﻣﻤﺘﺎز وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ اﻣﺮﻳﮑﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ‪”:‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻢ‬ ‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺪهﻢ ﮐﻪ ﺁﻳﺖ اﻟﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﻪ هﻴﭻ وﺟﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺣﺠﺮﻩ‬ ‫درس ﺧﻮدش ﺑﺎز ﺧﻮاهﺪ ﮔﺸﺖ”‪.‬‬ ‫و وﻳﻠﻴﺎم ﺳﺎﻟﻴﻮان‪ ،‬ﺳﻔﻴﺮ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪﻩ در اﻳﺮان و ﻣﺴﺌﻮل ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺴﻴﺎری از اﺷﺘﺒﺎهﺎت ﻓﺎﺟﻌﻪ اﻧﮕﻴﺰ ﺳﻴﺎﺳﺖ‬ ‫ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ای اﻳﻦ ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﺑﻪ دوﻟﺖ ﺧﻮد ﮔﺰارش ﻣﻴﺪاد ﮐﻪ”ﺁﻳﺖ اﻟﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ اﻳﻔﺎی ﻧﻘﺸﯽ را هﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﮔﺎﻧﺪی ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻬﺪﻩ ﺧﻮاهﺪ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺮﻗﺮاری ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﮑﻴﻞ رژﻳﻤﯽ ﺑﺎ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻗﻮی ﻏﺮﺑﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪".‬‬ ‫و در هﻤﺎن ﮔﺮم ﮔﺮم‪ ،‬ﺑﺎﻧﻮی ﺟﺪﻳﺪ اﻻﺳﻼم اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ ،‬ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﻧﻴﺰ‪ ،‬در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ای ﭘﺮ ﺳﺮ و ﺻﺪا ﺑﺎ ﻣﺠﻠﻪ‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ زن روز ﺟﺎی ﺗﺮدﻳﺪی ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﯽ ﮔﺬاﺷﺖ ﮐﻪ‪ “ :‬اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ اﺻﻼ ﻳﮏ ﻣﻌﺠﺰﻩ اﺳﺖ‪ .‬رهﺒﺮی ﻣﺎﻧﻨﺪ او در‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ و ﻓﮑﺮ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ هﻢ ﭘﻴﺪا ﺷﻮد‪”.‬در اواﻳﻞ ﻗﺮن ﻣﺎ‪ William Yeats ،‬ﺷﺎﻋﺮ‬ ‫ﻧﺎﻣﯽ اﻳﺮﻟﻨﺪی و ﺑﺮﻧﺪﻩ ﺟﺎﻳﺰﻩ ادﺑﯽ ﻧﻮﺑﻞ ﺳﺎل ‪ ،1923‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ “ :‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ روﺷﻨﻔﮑﺮان ﭼﻴﺮﻩ دﺳﺖ ﮐﺎرﺷﺎن‬ ‫را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ اﻧﺠﺎم دادﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮدﻣﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﻳﺶ را از ﺑﺎورهﺎی دﻳﺮﻳﻨﻪ ﺧﻮد‬ ‫ﺟﺪا ﮐﻨﻨﺪ و دﻟﻬﺎی ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ را از ﮐﻴﻨﻪ و ﻧﻔﺮت ﺑﻴﺎﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﮐﻪ وﺣﯽ ﺟﺪﻳﺪی در اﺳﺘﺎﻧﻪ ﻧﺰول اﺳﺖ و‬ ‫ﭼﻴﺰی ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ﻳﮏ ﻣﺴﻴﺢ ﺗﺎزﻩ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪”.‬و در هﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎی ﺧﻮد ﻣﺎﻧﻴﺰ‪ Regis Debray‬ﻣﺘﻔﮑﺮ‬ ‫ﭼﭙﮕﺮای ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﮐﻤﺎﺑﻴﺶ در هﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ درﻣﺎهﻨﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮوف ﻟﻮﻣﻮﻧﺪ دﻳﭙﻠﻮﻣﺎﺗﻴﮏ ﻧﻮﺷﺖ‪“ :‬درﺳﻬﺎی اﺧﻼﻗﯽ ﮐﻪ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪5‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﺑﺴﻴﺎری از ﺑﺰرﮔﺎن ﺟﻬﺎن ﻣﺎ در اﻳﻔﺎی رﺳﺎﻟﺘﯽ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﺳﻮم ﻣﻴﺪهﻨﺪ ﺷﺒﺎهﺖ ﺑﻪ ﮔﻠﻬﺎﻳﯽ دارد ﮐﻪ‬ ‫درﮔﻮرﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﻣﯽ روﻳﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل وﺟﺪان ﻣﺴﻴﺤﯽ اﻗﺘﻀﺎ دارد ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از اﻋﺪام ﻣﺤﮑﻮﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﺮگ‬ ‫ﮐﺸﻴﺸﯽ ﺑﺮای ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻮﻋﻈﻪ ﮐﻨﺪ‪”.‬‬ ‫هﻢ ﺻﺪاﻗﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﻳﮏ”اﻧﻘﻼب ﺻﻠﺤﺠﻮﻳﺎﻧﻪ و ﺑﯽ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي”ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﺎت ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫اﺳﻼم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و هﻢ روش ﮔﺎﻧﺪی وار رهﺒﺮ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب‪ ،‬درﺳﺖ در هﻤﺎن روزهﺎ در ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ و ﻣﻴﺪاﻧﻬﺎی ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ‬ ‫و ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎی اﻳﺮان ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺰارش ﻣﺒﺴﻮﻃﯽ از ﺁﻧﺮا در ﮐﺘﺎب”ﺗﺎﮐﺘﻴﮑﻬﺎ و ﺗﮑﻨﻴﮑﻬﺎی اﻧﻘﻼب‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﺤﺴﻦ رﺿﺎﺋﯽ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران ﻣﻴﺘﻮان ﺧﻮاﻧﺪ‪ ...":‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﮑﻨﻴﮏ رﻧﮓ ﮐﺮدن ﻟﺒﺎﺳﻬﺎی اﻓﺮاد‬ ‫ﻣﻌﻴﻦ ﺑﺎ ﺟﻮهﺮ ﻗﺮﻣﺰ ﻳﺎ ﺧﻮد ﮔﻮﺳﻔﻨﺪﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﺠﺎد ﺟﻨﻮن ﺧﻮن ﮐﻪ در ﺗﺤﺮﻳﮏ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت اﺛﺮی ﻣﻌﺠﺰﻩ اﺳﺎ دارد‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﻤﺎﺷﺘﻦ ﺷﻴﻮن ﮐﻨﺎن ﺣﺮﻓﻪ ای زن و ﻣﺮد در ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮای ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ وﺳﺎﺋﻞ ارﺗﺒﺎط ﺟﻤﻌﯽ ﻳﻌﻨﯽ‬ ‫ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺧﺎرﺟﯽ و رادﻳﻮهﺎ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻬﺎ و ﺧﺒﺮﮔﺰارﻳﻬﺎ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد هﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﻪ‬ ‫دﻓﻌﺎﺗﯽ هﺮ ﭼﻪ زﻳﺎدﺗﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﺁوردﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻮﺟﻮد ﺁوردن اﻳﻦ اﺣﺴﺎس ﮐﻪ اﺧﺘﻨﺎق دوﻟﺘﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪﻳﺪ‬ ‫و ﺷﻤﺎر ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺁن ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺑﻮد ﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ وﺳﻴﻊ از ﺗﮑﻨﻴﮏ” ﺗﺎﺑﻮت”از راﻩ ﺗﺮﺗﻴﺐ دادن ﻣﺮاﺳﻢ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎزﻩ ﺷﻬﺪا‪ ،‬ﺟﺎ دادن ﻳﮏ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ اﺧﻮﻧﺪ و ﺻﻔﻮف ﻣﻘﺪم ﺗﻈﺎهﺮات ﺑﺮای ﻧﺸﺎن دادن ﻧﻘﺶ رهﺒﺮی‬ ‫روﺣﺎﻧﻴﺖ در اﻧﻘﻼب‪”...‬‬ ‫ﮐﺎرﮔﺮدان اﻳﻦ اﻧﻘﻼب” اﺳﻼﻣﻲ"ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎزی هﻢ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻌﺪ از ﭘﻴﺮوزی اﻧﻘﻼب ﻣﻘﺎم ﺳﺮﻟﺸﮕﺮی‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ” اﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﺎدراﻧﻘﻼب اﻳﺮان ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﺑﻄﻮری ﻧﺘﺎﻳﺞ رﺿﺎﻳﺖ ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺑﺒﺎر ﺁورد ﮐﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ در ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﺳﺎﻳﺮ اﻧﻘﻼﺑﺎت ﮐﺸﻮرهﺎی اﺳﻼﻣﯽ و ﺣﺘﯽ درﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد"‪.‬‬ ‫ﻳﮑﯽ از ﻓﺠﻴﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺎت هﻤﻪ ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﻘﻼﺑﻬﺎ و ﻣﺒﺎرزات ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺟﻬﺎن‪ ،‬درهﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ و ﺑﺎهﻤﻴﻦ ﻃﺮز ﻓﮑﺮ‪،‬‬ ‫درﮔﺮﻣﺎ ﮔﺮم ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎی اﻧﻘﻼﺑﯽ درﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺳﺎل ‪ 1357‬ﺑﻮﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ ،‬وﺁن ﻣﺎﺟﺮای ﺣﺮﻳﻖ ﺳﻴﻨﻤﺎ رﮐﺲ‬ ‫ﺁﺑﺎدان ﺑﻮد ﮐﻪ درﺁن ﺑﻴﺸﺘﺮ ازﭼﻬﺎرﺻﺪ زن و ﻣﺮد و ﮐﻮدک درﺳﺎﻟﻦ اﻳﻦ ﺳﻴﻨﻤﺎ زﻧﺪﻩ زﻧﺪﻩ درﺁﺗﺶ ﺳﻮﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫درهﺎی ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻃﺒﻖ ﻧﻘﺸﻪ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ واز ﺑﻴﺮون ﻗﻔﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد وﺳﻴﻤﻬﺎی ﺗﻠﻔﻦ ﻧﻴﺰ ازﺧﺎرج ﻗﻄﻊ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎی ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﯽ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ درداﺧﻞ ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﻮﻟﻬﺎی ﺑﻴﺤﺴﺎب ﮐﻪ ازﺑﺎزارﻳﺎن و ازدﻳﮕﺮ ﻣﺮاﺟﻊ‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ دراﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻨﺪ ازاﻣﺎم ﺣﺎﺿﺮ روﻧﻮﺷﺘﯽ ازاﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﭘﻴﺶ‬ ‫ازﺁﻧﮑﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﺎ ﭘﺮواز ﻣﺨﺼﻮص هﻮاﭘﻴﻤﺎی ارﻓﺮاﻧﺲ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﺎزﮔﺮدد‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪ ﺟﻨﺒﺶ‪ ،‬ﺟﺎرﭼﯽ اﻧﻘﻼب‪،‬‬ ‫درﺻﻔﺤﻪ اول ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫"اﻣﺎم ﻣﯽ ﺁﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎﺻﺪای ﻧﻮح‪ ،‬ﺑﺎﻃﻴﻠﺴﺎن اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺼﺎی ﻣﻮﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺎ هﻴﺄت ﻋﻴﺴﻲ‪ ،‬ﺑﺎﮐﺘﺎب ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬و دﺷﺘﻬﺎی‬ ‫ﺳﺮخ ﺷﻘﺎﻳﻖ را ﻣﻴﭙﻴﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬وﺧﻄﺒﻪ رهﺎﺋﯽ اﻧﺴﺎن را ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ اﻣﺎم ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﮐﺴﯽ دروغ ﻧﻤﻴﮕﻮﻳﺪ‪،‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﻗﻔﻞ هﻢ ﻧﻤﻴﺰﻧﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﺑﺎﺟﮕﺰاران ﺑﺎﺟﯽ ﻧﻤﻴﺪهﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺑﺮادر هﻢ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ وﻧﺎن‬ ‫ﺷﺎدﻳﺸﺎن راﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﺪل و ﺻﺪاﻗﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﺻﻔﯽ درﮐﺎر ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد‪ :‬ﺻﻔﻬﺎی ﻧﺎن و ﮔﻮﺷﺖ‪،‬‬ ‫ﺻﻔﻬﺎ ی ﻧﻔﺖ و ﺑﻨﺰﻳﻦ‪ ،‬ﺻﻔﻬﺎی ﻣﺎﻟﻴﺎت‪ ،‬ﺻﻔﻬﺎی ﻧﺎﻣﻨﻮﻳﺴﯽ ﺑﺮای اﺳﺘﻌﻤﺎر‪ ،‬و ﺻﺒﺢ ﺑﻴﺪاری و ﺑﻬﺎر ﺁزادی‬ ‫ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻴﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ اﻣﺎم ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺣﻖ ﺑﺠﺎی ﺧﻮد ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ و ﺑﺎﻃﻞ و ﺟﻨﺎﻳﺖ و ﻧﻔﺮت درروزﮔﺎر ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ را ﻣﻦ ازﮐﻼم‬ ‫ﺧﺪا ﻣﻴﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬درﺳﻮرﻩ ﻣﺒﺎرک اﺳﺮی‪”.‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ ﻃﻴﻠﺴﺎن و ﻋﺼﺎ و ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﺧﻮد درهﻤﺎن هﻔﺘﻪ هﺎی اول ﺑﺎزﮔﺸﺖ ازهﻤﻪ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن ﭼﺸﻢ ﺑﺮاﻩ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﮐﻪ‪:‬‬ ‫"ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﺨﻮش ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﻣﺴﮑﻦ ﻣﻴﺴﺎزﻳﻢ‪ ،‬ﺁب و ﺑﺮق را ﺑﺮای ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺴﺘﻤﻨﺪ ﻣﺠﺎﻧﯽ ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ‪،‬‬ ‫اﺗﻮﺑﻮس راﺑﺮای ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺴﺘﻤﻨﺪ ﻣﺠﺎﻧﯽ ﮐﻨﻴﻢ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻣﺎ دﻟﺨﻮش ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎ‬ ‫هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ دﻧﻴﺎﻳﺘﺎن را ﺁﺑﺎد ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ﺁﺧﺮﺗﺘﺎن را هﻢ ﺁﺑﺎد ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ‪”.‬و اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ از ﺁن‪ ،‬ﺑﻤﻨﺎﺳﺒﺖ ﺁﻏﺎز ﺳﺎل ﻧﻮ‪،‬‬ ‫اﻋﻼﻣﻴﻪ داد ﮐﻪ "ﺑﺰودی هﻤﻪ ﻣﺮدم اﻳﺮان ﺻﺎﺣﺐ ﺧﺎﻧﻪ و ﻣﺴﮑﻦ ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ داﺷﺖ”‪.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ روزهﺎ و هﻔﺘﻪ هﺎ و ﻣﺎهﻬﺎ ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬و ﻧﻪ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﯽ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺴﮑﻦ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺁب و ﺑﺮﻗﯽ ﻣﺠﺎﻧﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻧﻔﺘﯽ‬ ‫ﺑﻪ راﻳﮕﺎن ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﺗﺤﻮﻳﻞ دادﻩ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﺗﻮﺑﻮﺳﯽ ﺑﺮای ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺴﺘﻤﻨﺪ ﻣﺠﺎﻧﯽ ﺷﺪ‪ .‬درﻋﻮض هﻢ” ﺻﻔﻬﺎی ﻧﺎن‬ ‫وﮔﻮﺷﺖ”وهﻢ”ﺻﻔﻬﺎی ﻧﻔﺖ و ﺑﻨﺰﻳﻦ” ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ ﺷﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻬﺎی ﺧﺎﻧﻪ و ﻧﻘﻠﻴﻪ و ﭘﻮﺷﺎک‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻬﺎی‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪6‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﺿﺮورﻳﺎت روزﻣﺮﻩ زﻧﺪﮔﯽ درﻣﻘﻴﺎس ﻧﺠﻮﻣﯽ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ووﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرهﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان رﺳﻴﺪ‪ .‬هﻤﻴﻦ‬ ‫ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﻴﻦ از هﻤﻴﻦ اﻣﺎم ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ ﮐﻪ‪" :‬هﯽ ﻣﻴﮕﻮﺋﻴﺪ ﮔﺮاﻧﯽ اﺳﺖ ‪ .‬هﯽ ﻣﻴﮕﻮﺋﻴﺪ ﮐﻤﺒﻮد اﺳﺖ‪ .‬هﺴﺖ ﮐﻪ هﺴﺖ ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺎﺋﻴﻢ ﻧﻮاﻣﻴﺲ ﺧﻮدﻣﺎن را‪ ،‬اﺳﻼم ﺧﻮدﻣﺎن را‪ ،‬ﺑﺨﻄﺮ ﺑﻴﻨﺪازﻳﻢ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﮔﺮان اﺳﺖ و ﻣﻴﻮﻩ ﮔﺮان اﺳﺖ و ﻣﺮدم‬ ‫ﻧﺎزاﺿﯽ هﺴﺘﻨﺪ؟ ﺑﻴﺎﺋﻴﻢ وهﻤﻪ زﺣﻤﺘﻬﺎی اﻧﺒﻴﺎء ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را ﺑﺒﺎد ﻓﻨﺎ ﺑﺪهﻴﻢ؟ ﭼﺮا ﺁدم ﻧﻤﻴﺸﻮﻳﺪ؟”ودرﭘﻴﺎم ﺳﺎﻟﮕﺮد‬ ‫ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﺳﺎل ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬اﻳﻦ هﺸﺪار را درﻳﺎﻓﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ‪ “ :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻨﺎﻳﺎت ﺧﺎﺻﻪ ﻏﻴﺒﻴﻪ‬ ‫ﺧﻮدش را ﺑﺮﺷﻤﺎ ارزاﻧﯽ ﻓﺮﻣﻮدﻩ ‪ .‬اﮔﺮ از وﺿﻌﯽ ﮐﻪ اﻻن دارﻳﺪ ﺷﮑﺮ ﮔﺰار ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ ﺧﻮف ﺁن را دارم ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫ﻗﻬﺎر ﺑﺮﺷﻤﺎ ﻏﻀﺐ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ و ﺧﺪای ﻧﺨﻮاﺳﺘﻪ ﺗﺮ و ﺧﺸﮏ را ﺑﺎهﻢ ﺑﺴﻮزاﻧﺪ و راﻩ ﮔﺮﻳﺰی هﻢ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﻧﺒﺎﺷﺪ"‪.‬‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫ﺳﺮﻳﺎل ﺗﮑﺮاری وﻋﺪﻩ و دروغ‪ ،‬در دوران ﭘﺲ از ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ هﻤﺎن ﺁهﻨﮓ ﭘﻴﺸﻴﻦ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ‪ .‬در‬ ‫دوازدهﻢ ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎﻩ ‪ ،1358‬ﭘﺲ از رﻓﺮاﻧﺪوم ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺒﯽ ﮐﻪ در ان ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﺟﻬﺎن از ﻣﺮدم‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ رژﻳﻤﯽ رای ﺑﺪهﻨﺪ ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ ﻣﺸﺨﺼﺎت و ﻣﺮام ﻧﺎﻣﻪ و هﺪف هﺎی ﺁن هﻴﭽﮕﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﯽ‬ ‫ﺑﺪاﻧﺎن دادﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬رهﺒﺮ اﻧﻘﻼب در ﭘﻴﺎم رادﻳﻮی ﺧﻮد از ﻣﻠﺖ ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ” اﮐﻨﻮن ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻃﺒﻘﻪ ﻓﺎﺿﻠﻪ و‬ ‫اﻣﻨﺎی ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻮﺳﺴﺎن‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ ﺷﺮﻋﯽ‬ ‫اﺳﺖ"‪ ،‬وﻟﯽ هﻤﻴﻦ رهﺒﺮ‪ ،‬در ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻮﺳﺴﺎن دﺑﻪ درﺁورد و ﻣﺠﻠﺲ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺒﺮﮔﺎن را ﮐﻪ‬ ‫ﺻﺮﻓﺎ از ﻋﻤﺎﻣﻪ داران دﺳﺘﭽﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺧﻮد او ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺁن ﮐﺮد و اﻳﻦ ﺑﺎر رای دادن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻳﮑﯽ را‬ ‫ﻓﺮﻳﻀﻪ ﺷﺮﻋﯽ داﻧﺴﺖ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﮑﻢ ﮐﺎری در ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻌﺎرﻓﻪ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن هﻤﻴﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎن‪ ،‬هﺸﺪار داد‬ ‫ﮐﻪ‪“ :‬ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﻴﺎل ﺧﻮدﺷﺎن روﺷﻨﻔﮑﺮ هﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻮﺳﺴﺎن ﻣﯽ ﺧﻮاهﻨﺪ و ﺑﺎ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﻮاﻓﻖ‬ ‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ اﺳﺎﺳﺎ ﺑﺎ اﺳﻼم ﻣﺨﺎﻟﻔﻨﺪ و ﻣﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺻﻮرت ﻋﻤﻞ ﺧﻮاهﻴﻢ ﮐﺮد"‪.‬‬ ‫در ﭘﻴﺎم رادﻳﻮﻳﯽ ﺳﺎﻟﺮوز ﭘﻴﺮوزی اﻧﻘﻼب‪ ،‬اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ هﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ اﻧﻘﻼب ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﻪ هﻤﻪ‬ ‫ﻣﻤﺎﻟﮏ اﺳﻼﻣﯽ ﺻﺎدر ﮐﻨﻴﻢ‪ ،‬وﻟﯽ هﻢ او ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮑﺴﺎل در ﭘﻴﺎم رادﻳﻮﻳﯽ دﻳﮕﺮی اﻃﻤﻴﻨﺎن داد ﮐﻪ ﻣﺎ ﻗﺼﺪ ﺻﺪور‬ ‫اﻧﻘﻼب ﺧﻮد را ﻧﺪارﻳﻢ و اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﻣﺎ ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻨﺸﻮری هﺸﺖ ﻣﺎدﻩ ای در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺳﺎل ‪ 1361‬ﻓﺘﻮا داد ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﺣﻖ ﻧﺪارد ﺑﺮ دﻳﮕﺮان ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫ﻗﺮﺁن ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ از اهﻞ اﻳﻤﺎن ﺑﺮ ﺑﻌﻀﯽ دﻳﮕﺮ ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ ﻧﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ هﻢ او در ﭘﺎﺋﻴﺰ هﻤﺎن ﺳﺎل‬ ‫ﺑﻪ”داﻧﺶ ﺁﻣﻮزان ﻋﺰﻳﺰ”ﭘﻴﺎم ﻓﺮﺳﺘﺎد ﮐﻪ ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ ﺧﻮد را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و اﻧﺤﺮاﻓﺎت اﻧﻬﺎ را ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺴﺌﻮﻻن اﻣﻨﻴﺘﯽ ﮔﺰارش دهﻨﺪ‪ ،‬و از ﻣﻌﻠﻤﺎن ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرهﺎی ﻣﺸﮑﻮک ﺷﺎﮔﺮدان ﺧﻮد و اوﻟﻴﺎی ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫را ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﺴﺌﻮﻻن ﮔﺰارش ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﭘﻴﺎم رادﻳﻮﻳﯽ دوﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد اﻧﻘﻼب ﮔﻔﺖ‪”:‬ﺣﻖ رای دادن ﺑﺮای هﻤﻪ اﺣﺎد و اﻓﺮاد ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ وﺟﻮد‬ ‫دارد ‪ .‬ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن از ﺣﻖ دﺧﺎﻟﺖ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻤﻨﻮع ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ اﻳﻨﻬﺎ از دورﻩ ﻃﺎﻏﻮت اﺳﺖ”‪،‬‬ ‫وﻟﯽ هﻢ او ﺗﻨﻬﺎ دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ در ﻣﺮاﺳﻢ ﺳﺎﻟﺮوز ﺗﻮﻟﺪ اﻣﺎم هﺸﺘﻢ اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪ ”:‬ﺑﺮای ﻧﻈﺎﻣﻴﻬﺎ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ وارد‬ ‫ﺑﺸﻮﻧﺪ در ﺳﻴﺎﺳﺖ ‪ .‬او ن ﻃﺮﻓﺪار ﻳﮑﻲ‪ ،‬اون ﻃﺮﻓﺪار ﻳﮑﯽ دﻳﮕﺮ ‪ .‬اﺻﻼ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﭼﻪ رﺑﻄﯽ دارد ﮐﻪ درﻣﺠﻠﺲ ﭼﻪ‬ ‫ﻣﻴﮕﺬرد؟ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﻪ ارﺗﺶ ﭼﻪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ؟ ﺑﻪ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران ﭼﻪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ؟ ﺑﺮای هﻴﭽﮑﺪام ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ اﻳﻦ‬ ‫‪”.‬‬ ‫درزﻣﺎن ﺣﺠﺘﻪ اﻻﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮد درﻗﻢ ﺑﻪ”ﺣﻀﻮر ﻣﺒﺎرک اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت هﻤﺎﻳﻮﻧﻲ” ﺗﻠﮕﺮاف ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻘﺮاط ﻣﺴﻤﻮع‬ ‫دوﻟﺖ درﺻﺪد اﺳﺖ دراﻧﺠﻤﻨﻬﺎی اﻳﺎﻟﺘﯽ و وﻻﻳﺘﯽ ﺑﻪ زﻧﻬﺎ ﺣﻖ رأی ﺑﺪهﺪ و اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻼف ﺷﺮع ﻣﺒﻴﻦ و ﻣﻮﺟﺐ‬ ‫ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻋﻠﻤﺎ و ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ودرﻧﻮروز ﺳﺎل ‪ 1342‬ﺑﻨﺎم روﺣﺎﻧﻴﺖ ﻗﻢ اﻋﻼﻣﻴﻪ داد ﮐﻪ”دﺳﺘﮕﺎﻩ ﺣﺎﮐﻤﻪ‬ ‫اﻳﺮان ﺑﻪ اﺣﮑﺎم ﻣﻘﺪﺳﻪ اﺳﻼم و ﻗﺮﺁن ﺗﺠﺎوز ﮐﺮدﻩ و ﻣﻴﺨﻮاهﺪ ﺗﺴﺎوی ﺣﻘﻮق زن و ﻣﺮد را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﮐﻨﺪ‪”.‬وﻟﯽ هﻢ‬ ‫او‪ ،‬درﻣﻘﺎم وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ اززﻧﺎن ﻋﻀﻮ ﮐﻤﻴﺘﻪ هﺎ ی اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ رﻓﺘﻦ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ ﺻﻨﺪوﻗﻬﺎی‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت و دادن ﺁراء هﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ وﻇﻴﻔﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮدﺷﺎن را اﻧﺠﺎم دهﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﻃﺌﻪ هﺎی دﺷﻤﻨﺎن اﺳﻼﻣﯽ را‬ ‫ﺧﻨﺜﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪7‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫درهﻤﺎن زﻣﺎن ﺣﺠﻪ اﻻﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮد‪ ،‬درﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ”:‬ﺳﻨﻴﺎن ﺧﻮد را درﻣﺤﮑﻤﻪ ﻋﺪل و اﻧﺼﺎف و‬ ‫ﺷﺮاﻓﺖ و اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﻣﺤﮑﻮم ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ وﻋﻤﺮﺑﻦ اﻟﺨﻄﺎب ﻳﺎوﻩ ﺳﺮاﺋﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺎ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮐﻔﺮ و زﻧﺪﻗﻪ اﺳﺖ"‪،‬‬ ‫وﻟﯽ هﻢ او ﺑﻌﺪا درﻣﻘﺎم وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﻓﺘﻮی داد ﮐﻪ” ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﻣﻴﺎن ﺷﻴﻌﻪ و ﺳﻨﯽ اﺧﺘﻼف ﻣﻴﺎﻧﺪازﻧﺪ‬ ‫ﻧﻮﮐﺮان اﺳﺘﻌﻤﺎرﻧﺪ و ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ دارﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﮕﺬارﻧﺪ اﺗﺤﺎد ﺑﻴﻦ ﺗﺸﻴﻊ و ﺗﺴﻨﻦ ﺻﻮرت ﺑﮕﻴﺮد"‪.‬‬ ‫اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻌﺪ ازاﻳﻦ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻣﻌﻤﺮ ﻗﺬاﻓﯽ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮری ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ” ﺟﻤﺎهﻴﺮﻳﻪ”ﻟﻴﺒﯽ ﮐﻪ ﺧﻮدش داﻋﻴﻪ رهﺒﺮی‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ دارد‪ ،‬درﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ای ﺑﺎ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﮐﻮﻳﺘﻲ” اﻟﻘﺒﺲ” ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫“اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺳﻨﯽ ﮔﺮی و ﺷﻴﻌﻪ ﮔﺮی ﺑﻌﺪ از ﻧﺎزل ﺷﺪن ﻗﺮﺁن ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ و هﻴﭻ رﺑﻄﯽ ﺑﺎﺧﻮد ﻣﺬهﺐ ﻧﺪارد‬ ‫‪ .‬اﮔﺮ ﺗﺴﻨﻦ ﺳﻨﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﺳﺖ ﭘﺲ هﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻨﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﮔﺮی اﻓﺴﺎﻧﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻋﻠﯽ ﺑﻦ اﺑﻴﻄﺎﻟﺐ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ و هﺮ ﭼﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ازﺁن اﺳﺖ اﻓﺴﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ رهﺒﺮان اﻳﺮان ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ اﻧﻘﻼب‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ اﻧﻘﻼب ﺷﻴﻌﻪ اﺳﺖ‪ ،‬درﺁﻧﺼﻮرت اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﮏ ﺟﺮﻳﺎن ﻓﺮﻗﻪ ای اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﮏ اﻧﻘﻼب ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬ازﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻓﺮﻗﻪ‬ ‫ﮔﺮاﺋﯽ ﺷﻴﻌﻪ و ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ و ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ درﺧﻄﯽ واﺣﺪ ﻗﺮار دارﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ هﻢ ازهﻤﻴﻦ ﺟﻌﻠﻴﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫دراﺳﻼم ﺻﺤﺒﺘﯽ ازﺁن ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪”.‬و وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﮐﻔﺮ ﺁﻣﻴﺰ را ﺷﻨﻴﺪ وﺁﻧﺮا ﺑﻪ روی ﺧﻮد ﻧﻴﺎورد‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻌﻤﺮ‬ ‫ﻗﺬاﻓﯽ درﻣﻮرد ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮﻳﻬﺎی ﺳﻴﺎﺳﯽ درﺟﺒﻬﻪ اوﻗﺮار داﺷﺖ و ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﺮﻣﻨﻄﻖ ”اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮوف‬ ‫وﻧﻬﯽ ازﻣﻨﮑﺮ” ﻣﻴﭽﺮﺑﻴﺪ ‪.‬‬ ‫دردوﻣﻘﺎم ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﻪ‪ ،‬ﻳﮏ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮری و ﻳﮏ ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ‪ ،‬ﮐﻪ هﺮدوازﺟﺎﻧﺐ رهﺒﺮاﻧﻘﻼب ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺮداﻧﯽ‬ ‫ﻣﻮﻣﻦ و ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار اﺳﻼم ﺑﻪ ﺳﻤﺘﻬﺎی ﺧﻮد ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺷﺎﻧﺲ ﻣﻌﻤﺮ ﻗﺬاﻓﯽ راﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ‪.‬‬ ‫درهﻨﮕﺎم اﻧﺘﺼﺎب ﻣﻬﺪی ﺑﺎزرﮔﺎن ﺑﻪ ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮي‪ ،‬وی درﻓﺮﻣﺎن ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ ﮐﻪ” ﭼﻮن ﺟﻨﺎب ﺁﻗﺎی ﻣﻬﻨﺪس‬ ‫ﻣﻬﺪی ﺑﺎزرﮔﺎن ﻣﺮدی اﺳﺖ ﻓﺎﺿﻞ وﻣﺘﻴﻦ وﻣﺘﺪﻳﻦ‪ ،‬اﻳﺸﺎن را ﺑﻮاﺳﻄﻪ وﻻﻳﺘﯽ ﮐﻪ ازﻃﺮف ﺷﺎرع ﻣﻘﺪس دارم ﺑﻪ‬ ‫رﻳﺎﺳﺖ دوﻟﺖ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﻴﮑﻨﻢ و ﺑﺮﻣﻠﺖ واﺟﺐ ﻣﻴﺪاﻧﻢ ﮐﻪ ازاو اﺗﺒﺎع ﮐﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ او ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺷﺮع اﺳﻼم‬ ‫اﺳﺖ و ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ اﺳﻼم ﻗﻴﺎم ﺑﺮ ﺿﺪ ﺧﺪا اﺳﺖ"‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮑﺴﺎل ﺑﻌﺪ‪ ،‬درﺑﺎرﻩ هﻤﻴﻦ ﻣﺮدی ﮐﻪ ﺧﻮدش ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ‬ ‫اورا ﻗﻴﺎم ﺑﺮﺿﺪ ﺧﺪا داﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ ﺁدم اﺻﻼ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻧﺪاﺷﺖ و اﻓﮑﺎر اﻧﺤﺮاﻓﯽ داﺷﺖ و‬ ‫ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺷﺮع اﻗﺘﻀﺎ ﻣﻴﮑﺮد ﮐﻪ ازﮐﺎر ﺑﺮﮐﻨﺎر ﺷﻮد ‪ .‬ودرهﻨﮕﺎم رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺑﻨﯽ ﺻﺪر‪ ،‬درﭘﻴﺎم‬ ‫ﻧﻮروزی ﺧﻮد ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ” ﺁﻗﺎی ﺑﻨﯽ ﺻﺪر ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار اﺳﺖ‪ ،‬و هﺮﮐﺲ درهﺮﻣﻘﺎﻣﯽ‬ ‫ﺷﺮﻋﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺴﺎن را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﮐﺎر اﺷﺨﺎﺻﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ اﺳﻼم ﻧﺪارﻧﺪ"‪ ،‬وهﻢ او‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ‬ ‫ﺑﻌﺪ درﭘﻴﺎﻣﯽ دﻳﮕﺮ ﮔﻔﺖ‪”:‬اﻳﻦ ﺁدم ازاول ادﻋﺎ ﻣﻴﮑﺮد ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن هﺴﺘﻢ وﻟﯽ ﻣﻦ هﻢ از اول ﻣﻴﺪاﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ دروغ‬ ‫ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ ﮔﻔﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻣﺮﻳﮑﺎ هﺴﺘﻢ وﻟﯽ ﺧﻮدش ﻋﺎﻣﻞ اﻣﺮﻳﮑﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ دوﻟﺘﻬﺎی ﺑﺰرگ ازاوﻟﯽ ﮐﻪ ﻧﻘﺸﻪ‬ ‫اﺳﺘﻌﻤﺎر را هﻤﻪ ﺟﺎ ﮐﺸﻴﺪﻧﺪ هﺮﺟﺎ ﻣﺄﻣﻮرﻳﻨﯽ دارﻧﺪ"‪.‬‬ ‫درﺗﻤﺎم ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧﻮد‪ ،‬اﻳﻦ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﻬﻤﺎن ﺁﺳﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭼﻬﺮﻩ ﻋﻮض ﮐﺮد‪ ،‬ﻓﺘﺎوی ﺷﺪاد و ﻏﻼﻇﯽ را ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ‬ ‫هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ازﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد او ﺿﻮاﺑﻂ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺷﺮﻋﯽ اﻋﻼم ﺷﺪﻩ ﺑﻮد درهﺮﻣﻮرد ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮد ﭘﺎﻓﺸﺎری دراﺟﺮای‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺤﻈﻮری ﺑﺮا ی ﺣﮑﻮﻣﺖ اوﺑﻮﺟﻮد ﺁورد ﻳﺎ ﺑﺎﻋﺚ درد ﺳﺮی ﺷﻮد ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﯽ ﻧﺎدﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ ﻳﺎ ﻋﻮض ﮐﺮد‪.‬‬ ‫درﺳﺎﻟﻬﺎ ﭘﻴﺶ از” وﻻﻳﺖ”‪ ،‬درﺗﻮﺿﻴﺢ اﻟﻤﺴﺎﺋﻞ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﺎﻧﻮادﻩ راﮐﻪ دررژﻳﻢ ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ وﺿﻊ ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮد ﺷﺪﻳﺪا ﻧﻔﯽ ﮐﺮدﻩ و در ﺑﺎرﻩ ﺁن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ “ :‬اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﺧﻼف اﺣﮑﺎم اﺳﻼم اﺳﺖ و زﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺤﮑﻢ اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﻃﻼق دادﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻃﻼق ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻃﻞ اﺳﺖ و ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻤﺎﮐﺎن زﻧﻬﺎی ﺷﻮهﺮ داری هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺷﻮهﺮ ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫زﻧﺎﮐﺎرﻧﺪ‪ ،‬وﮐﺴﯽ هﻢ ﮐﻪ داﻧﺴﺘﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﮕﻴﺮد زﻧﺎﮐﺎر و ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺣﺪ ﺷﺮﻋﯽ اﺳﺖ‪ ،‬و اوﻻدهﺎی ﺁﻧﻬﺎ اوﻻد ﻏﻴﺮ‬ ‫ﺷﺮﻋﯽ هﺴﺘﻨﺪ و ارث ﻧﻤﻴﺒﺮﻧﺪ‪ ،‬و اﺣﮑﺎم اوﻻد زﻧﺎ ﺑﺮﺁﻧﻬﺎ ﺟﺎری اﺳﺖ"‪ ،‬وﻟﯽ دردوران وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬درﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ و ﻧﻴﺎزهﺎی ﻳﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻤﯽ‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﮑﻢ ﺷﺮﻋﯽ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﻮﭼﮏ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ هﻤﺎن ﻗﺎﻧﻮن ﭘﻴﺸﻴﻦ‬ ‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ای ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻼف اﺣﮑﺎم اﺳﻼم ﺑﻮد‪.‬‬ ‫هﻤﻴﻦ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ درﺁﻏﺎز ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﻋﻼم ﺷﺮﻋﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ” ازﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰهﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﻐﺰ ﺟﻮاﻧﻬﺎ را ﺧﺮاب‬ ‫ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻓﺴﺎد و هﺮزﮔﯽ ﻣﻴﮑﺸﺎﻧﺪ ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاهﻴﺪ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﺷﻤﺎ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪8‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫را ﮐﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻳﺪ وﺁﻧﺮا ازرادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﮑﻠﯽ ﺣﺬف ﮐﻨﻴﺪ ‪ .‬ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ﺧﻴﺎﻧﺖ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻤﻠﮑﺖ”‪ .‬وﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻳﻦ‬ ‫ﻓﺘﻮای ﻗﺎﻃﻊ‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن هﻢ ﺁواز و ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ دررادﻳﻮهﺎ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻬﺎ دوﺑﺎرﻩ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ‪ ،‬هﻢ‬ ‫ﮐﻨﺴﺮواﺗﻮارﻣﻮﺳﻴﻘﯽ دوﺑﺎرﻩ ﺑﮑﺎر ﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬هﻢ ﮔﺮوهﻬﺎی ﺧﻮاﻧﻨﺪﻩ ﻣﺘﻌﺪدی از ﺟﺎﻧﺐ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺮای‬ ‫اﺟﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺎی ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ ﺑﻪ ﮐﺸﻮرهﺎی دﻳﮕﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬ ‫ﺧﻮردن ﺧﺎوﻳﺎر وﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺁن درهﻤﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ روزهﺎی ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺎهﯽ ﺧﺎوﻳﺎر‬ ‫ﻓﻠﺲ ﻧﺪاﺷﺖ و ﻃﺒﻖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ” ﻳﻬﻮدی – و اﺳﻼﻣﻲ” اﻳﻦ ﻣﺎهﯽ ﺣﺮام ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﯽ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺑﻪ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﮔﺰارش دادﻩ‬ ‫ﺷﺪ ﮐﻪ ازاﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ زﻳﺎن ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ ﺑﻪ ارزهﺎی وارداﺗﯽ واردﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ازﻋﻠﻤﺎی ﻋﻈﺎم ﻓﻠﺲ ﻣﺨﺘﺼﺮی‬ ‫درﺁن ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ رﻓﻊ ﺣﺮﻣﺖ ازﺁن اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎﻋﺖ زﻣﺴﺘﺎﻧﯽ و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ از ﺟﺎﻧﺐ وی ﻏﻴﺮ ﺷﺮﻋﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬دردوران وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ او‬ ‫ﺑﺼﻮرت اﻣﺮی ﺷﺮﻋﯽ و ﺑﻼ اﺷﮑﺎل ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ درزﻣﻴﻨﻪ ﻓﺮهﻨﮕﯽ اﺷﮑﺎﻟﯽ دﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای‬ ‫ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺖ هﻤﺎن ﻓﺮدوﺳﯽ ﮐﻪ درروزهﺎی اول ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﻃﺮﻓﺪار ﻣﺠﻮﺳﺎن و ﺷﺎهﻨﺎﻣﻪ او ﮐﺘﺎب ﻧﻨﮓ و‬ ‫دروغ داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻨﮕﺮﻩ ای ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ درﺗﻬﺮان ﺗﺮﺗﻴﺐ دادﻩ ﺷﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﺘﻮﻧﻬﺎی هﻤﺎن ﺗﺨﺖ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﮐﻪ ﺣﺠﻪ‬ ‫اﻻﺳﻼم ﺷﻴﺦ ﺻﺎدق ﺧﻠﺨﺎﻟﯽ ﮐﻤﺮ ﺑﻪ وﻳﺮان ﮐﺮدن ﺁن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺁرم ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﻗﺮار‬ ‫ﮔﻴﺮد‪ ،‬وﺣﺘﯽ ﺗﺎزﻩ ﺗﺮﻳﻦ اوراق ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﯽ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻮرﻳﺴﺖ هﺎی ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ را ﺑﻪ دﻳﺪار” اﻳﺮان‪ ،‬ﺳﺮزﻣﻴﻦ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎهﺎن و ﺷﺎﻋﺮان و ﮔﻠﻬﺎی ﺳﺮخ”دﻋﻮت ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ دراﺳﻼم ﮐﺸﻴﺪن ﺗﺼﻮﻳﺮ ازﺻﻮرت اﻧﺴﺎن ﻣﻨﻊ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺎﺁﻧﮑﻪ ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺠﻠﺴﯽ دراﺣﺎدﻳﺚ ﻣﻌﺘﺒﺮﻩ از‬ ‫ﺣﻀﺮت رﺳﻮل اﮐﺮم رواﻳﺖ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﺎ ﮔﺮوﻩ ﻣﻼﺋﮑﻪ داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ای ﻧﻤﻴﺸﻮﻳﻢ ﮐﻪ در ﺁن‬ ‫ﺳﮓ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮی ﺑﺮ دﻳﻮار ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻇﺮﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ درﺁن ﺑﻮل ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬وازﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻣﻮﺳﯽ ﮐﺎﻇﻢ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ” ﻧﻤﺎزﻣﮑﻦ درﺧﺎﻧﻪ ای ﮐﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮی درﺁن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬واﮔﺮ ﭼﺎرﻩ ای ﻧﺪاﺷﺘﯽ ﭘﺲ اول ﺳﺮ ﺁن ﺗﺼﻮﻳﺮ را ﻗﻄﻊ‬ ‫ﮐﻦ ﻳﺎ ﭼﺸﻤﺶ را ﮐﻮر ﮐﻦ و ﺑﻌﺪ ﻧﻤﺎز ﺑﮑﻦ”‪ ،‬وزارت ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﯽ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﻤﺎﻳﻞ اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ را ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻧﻘﺪی رﺳﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﮔﺬاﺷﺖ وازروی ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺮﻧﺪﻩ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ هﺰاران ﻧﺴﺨﻪ ﭼﺎپ و ﺗﻮزﻳﻊ ﮐﺮد‬ ‫ﺗﺎدرﺧﺎﻧﻪ هﺎ ﺑﻪ دﻳﻮار ﻧﺼﺐ ﺷﻮد‪ ،‬وﺑﺮﻧﺪﻩ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ هﻤﺎن هﻨﺮﻣﻨﺪ ﻣﻌﺮوﻓﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ درﻃﻮل ﺳﺎﻟﻬﺎ ﻣﺘﺨﺼﺺ‬ ‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮرهﺎی ﺳﺎﻗﯽ و ﺷﺮاب و رﺑﺎﻋﻴﺎت ﺧﻴﺎم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫دراﻳﻨﺠﺎ ﻃﺒﻌﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻧﻘﻞ هﻤﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ هﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﯽ ازﺁﻧﻬﺎ را دردوهﺰار‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻴﺎﻧﺎت اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ ازﺳﺎل ‪ 1340‬ﺗﺎ‪ 1367‬ﮐﻪ ﺑﺎﻋﻨﻮان” ﮐﻮﺛﺮ”ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺁﺛﺎر‬ ‫اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ درﻗﻢ ﮔﺮدﺁوری وازﻃﺮف وزارت ﻓﺮهﻨﮓ و ﺁﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ درﺗﻬﺮان ﺑﭽﺎپ رﺳﻴﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ ‪.‬‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫درﻣﮑﺘﺐ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬ﻣﻼک اﻧﺘﺨﺎب وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻋﻠﻢ واﻓﻘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻠﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﻓﻘﻴﻬﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﻋﺎﻟﻤﺘﺮ از دﻳﮕﺮان اﺳﺖ ﺑﺮای رهﺒﺮی ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﻧﻴﺰ ﺻﻼﺣﻴﺘﯽ ﺑﻴﺶ از دﻳﮕﺮان داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وهﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫دردوران ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺟﻤﻬﻮری وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬هﻴﭽﻴﮏ ازاﻳﻦ دوﻧﻔﺮی ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎم را ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﻧﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺗﺮ‬ ‫و ﻧﻪ ﺻﺎﻟﺢ ﺗﺮ ازدﻳﮕﺮان ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ‪ .‬وﻟﯽ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮ اﺳﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ درﻗﺎﻣﻮس اﻳﻦ ﮐﺘﺎب‪”،‬ﻋﻠﻢ”اﺻﻮﻻ ﺁن‬ ‫ﻣﻌﻨﯽ را ﮐﻪ درﺟﻬﺎن ﺣﺎﺿﺮ ازاﻳﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻴﺸﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺁن ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ را دارد ﮐﻪ دراﺣﺎدﻳﺚ ﻣﻌﺘﺒﺮﻩ‬ ‫‪1‬‬ ‫ازﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ وﻗﺒﻼ درﺑﺎرﻩ ﺁن درهﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻻزم دادﻩ ﺷﺪﻩ ‪.‬‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ اﻳﻦ ﻓﻘﻴﻪ اﻋﻠﻢ دراﻳﻦ ﺣﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ” دوهﺰار ﺳﺎل اﻣﺮﻳﮑﺎ ﻣﺎرا اﺳﺘﻌﻤﺎر ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ”‬ ‫)دردﻳﺪار ﺑﺎ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺧﻂ اﻣﺎم ﭘﺲ از ﮔﺮوﮔﺎﻧﮕﻴﺮی درﺳﻔﺎرت اﻣﺮﻳﮑﺎ( واﻃﻼﻋﺎت ﻓﻠﺴﻔﯽ او دراﻳﻦ ﺣﺪ ﮐﻪ‬ ‫“ﺳﻘﺮاط ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻋﻈﻴﻢ اﻟﺸﺄن اﻟﻬﯽ درﻏﺎری ﺑﻪ اﻋﺘﺰال ﭘﺮداﺧﺖ وﻣﺮدم را از ﺷﺮک ﺑﻪ ﺧﺪا ﻧﻬﯽ ﮐﺮد‪ ،‬و اﻓﻼﻃﻮن‬ ‫ﮐﻪ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ اﺳﺖ ازاﺳﺎﺗﻴﺪ ﺑﺰرگ اﻟﻬﻴﺎت ﺑﻮد‪ ،‬وﻓﻴﺜﺎﻏﻮرث ﺣﮑﻴﻢ ﺣﮑﻤﺖ را از ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻧﺒﯽ ﻓﺮا‬ ‫_________________________‬ ‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺨﺶ ﺳﻴﺮی در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪9‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و اﻧﺒﺬ ﻗﻠﺲ ﻓﻴﻠﺴﻮف ﺑﺰرگ ﺣﮑﻤﺖ را از داود ﻧﺒﯽ اﺧﺬ ﮐﺮد‪ ،‬و ارﺳﻄﺎﻃﺎﻟﻴﺲ ﺑﻦ ﻧﻴﻘﻮﻣﺎﺧﻮس و اﺳﮑﻨﺪر‬ ‫ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ اززﻣﺮﻩ دﻳﮕﺮﺣﮑﻤﺎ وﻓﻼﺳﻔﻪ ﺑﺰرگ اﻟﻬﯽ ﺑﻮدﻧﺪ"‪ .‬واﻃﻼﻋﺎت رﻳﺎﺿﯽ او دراﻳﻦ ﺣﺪ ﮐﻪ‪ “ :‬ﺷﻤﺎ ﻳﺎوﻩ‬ ‫ﮔﻮﻳﺎن ﺑﺎزﻧﺪﮔﯽ ﻣﻌﻨﻮی وﺳﻌﺎدت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺻﺪهﺎ هﺰار ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ) ﺻﺪهﺎ ﻣﻴﻠﻴﺎر ﻧﻔﺮ ( ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎزی ﻣﻴﮑﻨﻴﺪ”و”‬ ‫ﻣﻘﺼﻮد اﻳﻦ ﻗﻠﻤﻬﺎی ﻣﺴﻤﻮم اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ هﺰار ﻣﻴﻠﻴﻮن )ﭼﻨﺪ ﻳﻦ ﻣﻴﻠﻴﺎرد( ﺑﺰرﮔﺎن دﻳﻦ را ﺟﻤﺎد و ﭘﻮﺳﻴﺪﻩ‬ ‫ﺑﺪاﻧﻨﺪ”و"ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن ) ﭼﻨﺪ هﺰار ﻣﻴﻠﻴﺎرد( ﺳﻼﻃﻴﻦ و ﺑﺰرﮔﺎن و ﻓﻼﺳﻔﻪ درﻋﺎﻟﻢ ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻧﺎم و ﻧﺸﺎن‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ را ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدﻩ اﻳﻢ”‪ ،‬واﻃﻼﻋﺎت ﻧﻈﺎﻣﯽ او دراﻳﻦ ﺣﺪ ﮐﻪ” اﻳﻦ ﺻﺪام ﻋﻔﻠﻘﯽ ﮐﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﻣﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎن هﺴﺘﻢ‬ ‫از هﻤﺎﻧﻬﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﻴﺪ اﻟﺸﻬﺪا ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺗﻔﻨﮓ ﺑﺴﺘﻨﺪ"‪ ،‬واﻃﻼﻋﺎت ﻓﻨﯽ اودراﻳﻦ ﺣﺪ‬ ‫ﮐﻪ”اﺳﻼم ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺠﺎزات راهﺰﻧﺎن هﻮاﺋﯽ را اﻋﺪام ﻗﺮار دادﻩ اﺳﺖ"‪.‬‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت اواز ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﺸﻮرﺧﻮدش ازاﻳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺒﻮد‪“ :‬ﻣﺠﻮﺳﺎن ﮐﺘﺎﺑﯽ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻨﺎم ﭘﺎزﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﺮا ﺳﻮﺧﺘﻪ اﻧﺪ‪،‬‬ ‫و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی داﺷﺘﻪ اﻧﺪ زرﺗﺸﺖ ﻧﺎم ﮐﻪ اورا ﮐﺸﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و ﺟﻬﺎد ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ واﺟﺐ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ‬ ‫ﺟﺰﻳﻪ ﻗﺒﻮل ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ‪ ،‬وازﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ زﻧﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن زﻧﺎ ﻧﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬وﮐﻔﺎر ﺑﺮ اﺳﺮار ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‬ ‫واﻗﻒ ﻧﺴﺎزﻧﺪ‪ ،‬وﭼﻬﺎرﭘﺎی ﺳﻮاری اﻳﺸﺎن ﻏﻴﺮ از ﭼﻬﺎر ﭘﺎی ﺳﻮاری ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﺑﺮﺁن ﭼﻬﺎر ﭘﺎ ﻧﻴﺰ ﻳﮑﻄﺮﻓﻪ‬ ‫ﺳﻮار ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ هﺮدوﭘﺎی ﺧﻮد را ﺑﺮﻳﮑﺠﺎﻧﺐ اوﺑﺰﻧﻨﺪ”‪ ،‬و اﻃﻼﻋﺎت او درﺑﺎرﻩ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی اﻣﺮوزی ﺟﻬﺎن دراﻳﻦ‬ ‫ﺣﺪ ﮐﻪ‪“ :‬ﺣﺎﻻ ﺧﺪای ﺗﺒﺎرک و ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﻣﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﻓﻴﻖ را دادﻩ ﮐﻪ اﺳﻼم ﺗﺎ ﮐﺎﺧﻬﺎی ﮐﺮﻣﻠﻴﻦ هﻢ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺗﺎ‬ ‫ﮐﺎﺧﻬﺎی ﺳﻔﻴﺪ هﻢ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻪ اﻣﺮﻳﮑﺎی ﻻﺗﻴﻦ هﻢ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻪ اﻓﺮﻳﻘﺎ هﻢ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ هﻢ‬ ‫رﻓﺘﻪ اﺳﺖ)!(‪ ،‬و ﻣﻠﺰم ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ را ﮐﻪ اﻃﺎﻋﺖ ﺑﻪ اﺳﻼم ﺑﮑﻨﻨﺪ”‪.‬‬ ‫اﺣﺴﺎس اﻧﺴﺎﻧﯽ اودرﻣﻮرد ﮐﺸﻮری ﮐﻪ درﺁن زادﻩ ﺷﺪﻩ و ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و درﺑﺎرﻩ ﻣﺮدﻣﯽ ﮐﻪ هﻤﻮﻃﻨﺎن‬ ‫اوﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ازاﺣﺴﺎس ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻳﮏ روﺳﺘﺎﺋﯽ ﺑﻴﺴﻮاد ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ ازاﺣﺴﺎس ﻏﺮﻳﺰی ﺑﺴﻴﺎری از ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻧﻴﺰ‬ ‫ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮﺑﻮد‪ ،‬و ﺷﺎﻳﺪ دراﻳﻦ ﻣﻮارد ﻳﺎد ﺁوری ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻌﺮوف او ﺑﻪ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎراﻧﯽ ﮐﻪ درهﻮاﭘﻴﻤﺎی ﺣﺎﻣﻞ اواز‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان اﺣﺴﺎس او رادرﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ وﻃﻦ ﭘﺲ از ﺳﺎﻟﻬﺎی دراز دوری از ﺁن ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪﻧﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ روﺷﻨﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درﺗﻤﺎم دوران "وﻻﻳﺖ”او‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ ﺑﻴﻌﻼﻗﮕﯽ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻪ وﻃﻦ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺼﻮرت دﺷﻤﻨﯽ ﺁﺷﮑﺎر‬ ‫ﺑﺎ هﻮﻳﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﻣﻠﯽ و ﻓﺮهﻨﮕﯽ اﻳﺮان و اﺻﻮﻻ ﺑﺎ اﻳﺮان درﻣﻔﻬﻮم ﻣﻠﯽ ﺁن درﺁﻣﺪ‪:‬‬ ‫“اﻳﻦ ﺣﺴﺎﺑﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﺮدم ﻣﺎدی ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎاﻳﺮاﻧﯽ هﺴﺘﻴﻢ و ﺑﺮای اﻳﺮان ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮑﻨﻴﻢ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ درﺧﺎرج ازاﺳﻼم اﺻﻮﻻ ﮐﺸﻮری ﺑﻨﺎم اﻳﺮان را ﻧﻤﻴﺸﻨﺎﺳﻴﻢ”‪ ،‬و‪ “ :‬اﻳﻨﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ﻣﻠﺖ و ﻣﻠﻴﺖ ﺑﺮوﻧﺪ ﮔﻢ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻠﻴﺖ ﻧﻘﺸﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻳﻦ ﺑﺮای ﻣﺎ ﮐﺸﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺨﻮاهﻨﺪ ﺷﻤﺎ را ﻣﻨﺤﺮف ﮐﻨﻨﺪ ازاﺳﻼم‬ ‫ﻋﺰﻳﺰ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ از ﭘﺲ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﮔﺒﺮهﺎی ﻣﺘﻌﺪدی ﻣﻴﺨﻮرﻧﺪ ﮐﻪ ﺻﺤﺒﺖ از ﺷﺌﻮن ﻣﻠﯽ و از ﭘﺎن اﻳﺮاﻧﻴﺴﻢ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ"‪.‬‬ ‫و ﺑﻤﻮازات اﻳﻦ‪ ،‬ازدﻳﮕﺮ ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن دﺳﺖ اول وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ درهﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ‪”:‬ﺗﮑﻴﻪ ﺑﺮﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫هﺨﺎﻣﻨﺸﻴﺎن و ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن دراﻳﺮان ﻗﺒﻞ ازاﻧﻘﻼب ﺳﻮﻏﺎﺗﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻤﻨﻈﻮر اﺳﻼم زداﺋﯽ از ﻓﺮﻧﮓ ﺻﺎدر ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮﮔﺰاری هﺰارﻩ ﻓﺮدوﺳﯽ درﺳﺎل ‪ 1313‬و ﭘﻴﺮاﺳﺘﻦ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ از زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﻃﺌﻪ ای از ﺳﻮی ﻏﺮﺑﯽ هﺎ‬ ‫ﺑﺮای ﻧﺎﺑﻮدی اﺳﻼم ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺧﺮاﺑﻪ هﺎی ﺗﺨﺖ ﺟﻤﺸﻴﺪ از ﺧﺎک ﺑﻴﺮون ﺁوردﻩ ﻣﻴﺸﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺑﺮای ﻣﻠﺖ ﻣﺎ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﺁن ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺎرﻳﺦ ﮐﺎﻣﻼ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ای ازاﺳﻼم ﺑﻮد‪ .‬هﻨﺮﻣﻨﺪان اﻳﺮاﻧﯽ‬ ‫ازﺁرش ﮐﻤﺎﻧﮕﻴﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻳﮏ ﮐﻠﻤﻪ ای از داﺳﺘﺎن ﮐﺮﺑﻼ ﻧﻤﻴﮕﻔﺘﻨﺪ” ) ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮی‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ‬ ‫وزﻳﺮ(‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻮﻳﺎﺋﯽ از اﻳﻦ دﺷﻤﻨﯽ اﺑﻠﻬﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ و ﻣﻔﺎﺧﺮ ﻣﻠﯽ را ﻣﻴﺘﻮان دررﺳﺎﻟﻪ ای ﻣﻨﻌﮑﺲ دﻳﺪ ﮐﻪ درهﻤﺎن‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎل روی ﮐﺎر ﺁﻣﺪن ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺑﻘﻠﻢ ﻳﮑﯽ از ﻣﻘﺮﺑﻴﻦ ﻣﺨﺼﻮص رهﺒﺮ اﻧﻘﻼب‪ ،‬و اوﻟﻴﻦ ﺣﺎﮐﻢ‬ ‫ﺷﺮع ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ او درﺑﺎرﻩ ﮐﻮرش ﮐﺒﻴﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎم” ﮐﻮرش دروﻏﻴﻦ و ﺟﻨﺎﻳﺘﮑﺎر” ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ و درﺁن زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪ‬ ‫ﮐﻮرش ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ‪ “ :‬ﮐﻮرش در‪ 2500‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻳﮏ ﺗﻴﺮﻩ وﺣﺸﯽ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺎدرش‬ ‫ﻳﻬﻮدی ﺑﻮد در‪ 13‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺗﻮرات را ﺁﻣﻮﺧﺖ و ﺑﺎ ﺧﻂ و زﺑﺎن ﻳﻬﻮدی ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪ و ﺑﻌﺪهﺎ داﻧﻴﺎل را ﻣﻨﺼﺐ ﻗﻀﺎ داد‪.‬‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪ ﻣﻴﺮ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﻬﻤﻦ ﺷﺎﻩ اورا ﺑﻪ دﻳﺎر ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ واﻟﯽ ﮔﺮداﻧﻴﺪ و ﻗﺰوﻳﻨﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ ﻣﺎدر ﮐﻮرش‬ ‫ﻳﮑﯽ از اﻧﺒﻴﺎء ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪10‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﮐﻮرش ﺑﺎ ﺳﭙﺎﻩ وﺣﺸﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻏﺎرت هﻤﺴﺎﻳﮕﺎن ﭘﺮداﺧﺖ ودرﮔﻴﺮودارﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺑﺎ دﺧﺘﺮک زﻳﺒﺎی ﻳﻬﻮدی ﮐﻪ‬ ‫درﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻪ اﺳﺘﺮ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ روﺑﺮو ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﺤﮑﻢ ﺷﻬﻮت ﺟﻨﺴﯽ اورا ﺳﻮﮔﻠﯽ و ﻣﻌﺸﻮﻗﻪ ﺧﻮد ﻗﺮار داد ‪.‬‬ ‫درﻣﺘﻮن اﺧﺒﺎر ﻣﺴﻄﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻮرش از واﻟﺪﻩ ﺧﻮد ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﺷﺄن ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس را ﺷﻨﻴﺪ وﺑﺎ اﻣﻮال ﺑﻴﺤﺴﺎب‬ ‫و ﺳﯽ هﺰار ﻧﻔﺮ اﺳﺘﺎد ﺑﻨﺎ و هﻨﺮﻣﻨﺪ ﺑﺪاﻧﺠﺎ ﺷﺘﺎﻓﺖ و ﺗﻤﺎم ﺧﺮاﺑﯽ ﺁﻧﺮا ﻣﺮﻣﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﭼﻮن ﻧﮋاد ﮐﻮرش‬ ‫از ﻳﻬﻮد وﻓﺎرس اﺳﺖ ﻟﺬا اورا ﻗﺎﻃﺮ ﻳﻌﻨﯽ دورﮔﻪ ﻟﻘﺐ دادﻩ اﻧﺪ ‪ .‬درﺗﻮارﻳﺦ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﻮرش درﺟﻮاﻧﯽ ازﺷﺪت‬ ‫اﺣﺘﻴﺎج ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﻟﻮاط ﺑﺪهﺪ ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﮑﺎرهﺎ ﭘﺴﺖ اﺷﺘﻐﺎل ﻣﻴﻮرزﻳﺪ ﻣﮑﺮرﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﺧﻮرد‪ .‬اﺻﻮﻻ اﻳﻨﺠﻮر ﺁدﻣﻬﺎ‬ ‫هﻤﻴﺸﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻧﺤﺮاف اﺧﻼﻗﯽ ﺑﻮدﻩ و ازﺗﻦ دادن ﺑﻪ اﻧﻮاع ذﻟﺘﻬﺎ ﮐﻪ ﻟﻮاط هﻢ ﺟﺰو ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ﻣﻀﺎﻳﻘﻪ ﻧﺪارﻧﺪ"‪ .‬و‬ ‫ﺑﻌﺪ ازﻧﻘﻞ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ‪ ،‬ﺣﺠﻪ اﻻﺳﻼم اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‪“ :‬اﺻﻮﻻ ﮐﺴﯽ ﺑﻨﺎم ﮐﻮرش وﺟﻮد‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬و ﺁﻧﭽﻪ درﺑﺎرﻩ او در ﺗﻮرات ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ و ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺎﺑﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺨﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ‬ ‫ﺗﺮوﻳﺞ ﻓﺤﺸﺎ ء دراﻳﻦ ﻣﻤﻠﮑﺖ داﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ی ﺳﺮاﭘﺎ دروغ اوﺳﺘﺎ و زرﺗﺸﺘﯽ و ﺁﺗﺶ ﭘﺮﺳﺘﯽ درﺳﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻳﻨﮑﻪ‬ ‫ﻣﻠﺖ اﻳﺮان ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﺣﻤﺎﺳﻪ اﻧﮕﻴﺰﮐﺮﺑﻼ را ﻧﺪارد!"‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻬﺎی ﺳﺎل وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ اﻋﻈﻢ‪ ،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻗﻀﺎﺋﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ هﻤﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺘﻤﺪن را ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﻧﺎﻣﻴﺪ ﮐﻪ”ازﻣﻐﺰهﺎی‬ ‫ﺳﻔﻠﻴﺴﯽ ﻣﺸﺘﯽ ﺑﻴﺨﺮد درﺁﻣﺪﻩ” اﺳﺖ‪ ،‬درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ” ﻗﺎﻧﻮن اﺳﻼم را ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﻬﺎن ﺑﺮای هﻤﻴﺸﻪ و ﺑﺮای هﻤﻪ ﺑﺸﺮ‬ ‫ﻧﺎزل ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ و ﺑﺠﺰ ﺁن هﻴﭻ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ را درﺟﻬﺎن ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻤﻴﺪاﻧﺪ”و ﺗﺼﺮﻳﺢ ﮐﺮد ﮐﻪ‪ “ :‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻬﺎی ﮐﻠﯽ اﺳﻼم ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻗﻀﺎ و ﻧﻈﺎم و ازدواج و ﻃﻼق و ﺣﺪود و ﻗﺼﺎص و ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﺳﺎز و ﻧﻮاز و زﻧﺎ وﻟﻮاط‬ ‫و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻄﻬﻴﺮ و ﺗﻨﻄﻴﻒ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺛﺎﺑﺖ و ﻻﻳﺘﻐﻴﺮ اﻟﻬﯽ اﺳﺖ”و” دراﺳﻼم ﺣﺘﯽ ﺑﺮای ﻣﺴﺘﺮاح رﻓﺘﻦ و‬ ‫ﻣﺠﺎﻣﻌﺖ ﮐﺮدن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺣﮑﻢ ﺧﺪاﺋﯽ و ﻓﺮﻣﺎن ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺁﻣﺪﻩ و ﺑﺮای ﻣﻌﺎﺷﺮت ﺑﺎ هﻤﺴﺎﻳﻪ و اوﻻد وﻋﺸﻴﺮﻩ ﺗﺎ ﻣﻘﺮرات‬ ‫ﺟﻨﮓ و ﺻﻠﺢ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺟﺰاﺋﯽ و ﺣﻘﻮق ﺗﺠﺎرت ﺗﮑﻠﻴﻒ ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪”.‬‬ ‫اﻳﻦ اﺣﮑﺎم ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﺴﺘﺮاح رﻓﺘﻦ و ﻣﺠﺎﻣﻌﺖ ﮐﺮدن و ﺳﺎز و ﻧﻮاز ﺻﺎدر ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﺪاﻣﻨﺪ؟ ﺧﻮد ﺁﻳﺖ اﻟﻪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺘﯽ ازﺁﻧﻬﺎ را درﺗﻮﺿﻴﺢ اﻟﻤﺴﺎﺋﻞ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪”:‬واﺟﺐ اﺳﺖ اﻧﺴﺎن در داراﻟﺨﻼء ﻋﻮرت ﺧﻮد را‬ ‫ازﮐﺴﺎﻧﻴﮑﻪ ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﺧﻮاهﺮ وﻣﺎدر اوﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و هﻤﭽﻨﻴﻦ از دﻳﻮاﻧﻪ و از ﺑﭽﻪ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺧﻮب و ﺑﺪ را‬ ‫ﻣﻴﻔﻬﻤﻨﺪ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﺨﻠﯽ درﻣﺤﻞ وﻗﻒ و در روی ﻗﺒﻮر ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﺣﺮام اﺳﺖ‪ .‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻧﺠﺎﺳﺖ دﻳﮕﺮ ﻣﺜﻞ ﺧﻮن‬ ‫هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻏﺎﻳﻂ ﺑﻴﺮون ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﺠﺎﺳﺘﯽ ازﺧﺎرج ﺑﻪ ﻣﺨﺮج ﻏﺎﻳﻂ رﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﻃﺮاف ﻣﺨﺮج ﺑﻴﺶ از‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻣﻌﻤﻮل ﺁﻟﻮدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬درﺁﻧﺼﻮرت ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺨﺮج ﻏﺎﻳﻂ را ﺑﺎ ﺁب ﺷﺴﺖ‪ ،‬درﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت ﻣﻴﺸﻮد ﺁﻧﺮا ﺑﺎ‬ ‫ﭘﺎرﭼﻪ ﻳﺎ ﺳﻨﮓ ﭘﺎک ﮐﺮد‪ .‬ﻧﺸﺴﺘﻦ روﺑﺮوی ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎﻩ درﻣﻮﻗﻊ ﺗﺨﻠﯽ ﻣﮑﺮوﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺴﺘﻦ روﺑﺮوی‬ ‫ﺑﺎد و دروﺳﻂ ﺟﺎدﻩ و ﺧﻴﺎﺑﺎن و ﮐﻮﭼﻪ و زﻳﺮ درﺧﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﻴﻮﻩ ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﺮاهﺖ دارد‪ ،‬اﻣﺎ زﻳﺮ درﺧﺖ ﺑﯽ ﻣﻴﻮﻩ اﺷﮑﺎﻟﯽ‬ ‫ﻧﺪارد‪ ،‬و ﻣﮑﺮوﻩ اﺳﺖ ﭼﻴﺰ ﺧﻮردن و ﺣﺮف زدن درﻣﻮرد ﺗﺨﻠﻲ‪ ،‬وﻟﯽ اﮔﺮ ذﮐﺮ ﺧﺪا را ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻣﻨﻌﯽ ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﺴﺘﺤﺐ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ درﻣﻮﻗﻊ وارد ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﮑﺎن ﺗﺨﻠﯽ‪ ،‬اول ﭘﺎی ﭼﭗ را ﺑﮕﺬارﻧﺪ ودرﻣﻮﻗﻊ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪن اول ﭘﺎی راﺳﺖ را ‪.‬‬ ‫هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺴﺘﺤﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺣﺎل ﺗﺨﻠﯽ ﺳﺮرا ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﻨﺪ وﺳﻨﮕﻴﻨﯽ ﺑﺪن را ﺑﺮﭘﺎی ﭼﭗ ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ"‪ .‬و درﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ”‬ ‫ﻣﺠﺎﻣﻌﺖ ﮐﺮدن”ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎن ﻗﺴﻤﺘﯽ ازاﺣﮑﺎﻣﯽ را ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺻﺎدرﺷﺪﻩ اﺳﺖ در‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻟﻤﺴﺎﺋﻞ‪ ،‬رﺳﺎﻟﻪ ﺷﺮﻋﯽ ﺁﻳﺖ اﻟﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ”:‬اﮔﺮ اﻧﺴﺎن ﺟﻤﺎع ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﺧﺘﻨﻪ ﮔﺎﻩ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫داﺧﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻪ درزن ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻪ درﻣﺮد‪ ،‬ﭼﻪ درﭘﻴﺶ ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻪ درﭘﺲ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻪ ﻧﺎﺑﺎﻟﻎ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻨﯽ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﭼﻪ ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮهﺮدوﻃﺮف ﻏﺴﻞ واﺟﺐ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬وﻟﯽ اﮔﺮ ﺷﮏ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻤﻘﺪار ﺧﺘﻨﻪ ﮔﺎﻩ داﺧﻞ ﺷﺪﻩ ﻳﺎ‬ ‫ﻧﻪ ﻏﺴﻞ واﺟﺐ ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ .‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺁﻟﺘﺶ را ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﮔﺮ ﮐﻤﺘﺮ از ﺧﺘﻨﻪ ﮔﺎﻩ را هﻢ داﺧﻞ ﮐﻨﺪ)!( روزﻩ اش ﺑﺎﻃﻞ‬ ‫ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬وﻟﯽ اﮔﺮ ﺷﮏ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ دﺧﻮل ﺷﺪﻩ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬روزﻩ اش ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ واﮔﺮ ﻣﻨﯽ از ﺟﺎی ﺧﻮد ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ وﻟﯽ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﻧﺴﺎن ﺷﮏ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﯽ ازاوﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻩ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬ﻏﺴﻞ ﺑﺮاوواﺟﺐ ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺮد ﺑﺎ زن‬ ‫ﻧﺎﻣﺤﺮﻣﯽ ﮐﻪ درﺣﺎل ﺣﻴﺾ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﮔﻤﺎن اﻳﻨﮑﻪ ﻋﻴﺎل ﺧﻮد اوﺳﺖ ) ! ( ﺟﻤﺎع ﻧﻤﺎﻳﺪ اﺣﺘﻴﺎط واﺟﺐ ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﮐﻔﺎرﻩ ﺑﺪهﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ درزﻧﯽ ﮐﻪ درﺣﺎل ﺣﻴﺾ اﺳﺖ ﺑﻤﻘﺪار ﺧﺘﻨﻪ ﮔﺎﻩ را داﺧﻞ ﻧﮑﻨﺪ اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻨﯽ هﻢ ﺑﻴﺮون ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬و‬ ‫اﺣﺘﻴﺎط واﺟﺐ ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﺘﺮ از ﺧﺘﻨﻪ ﮔﺎﻩ را هﻢ داﺧﻞ ﻧﮑﻨﺪ‪ .‬دﺧﻮل ﮐﺮدن درﻣﻘﻌﺪ زﻧﯽ ﮐﻪ درﺣﺎل ﺣﻴﺾ‬ ‫اﺳﺖ ﻧﻴﺰ ﮐﺮاهﺖ ﺷﺪﻳﺪﻩ دارد‪ ،‬وﻟﯽ ﮐﻔﺎرﻩ ﻧﺪارد‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎرﻩ روزهﺎی ﺣﻴﺾ زن ﺑﻪ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﻮد‪ ،‬و ﻣﺮد‬ ‫درﻗﺴﻤﺖ اول ﺁن ﺑﺎ زن ﺧﻮد ﺟﻤﺎع ﮐﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ‪ 18‬ﻧﺨﻮد ﻃﻼ ﮐﻔﺎرﻩ ﺑﺪهﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ درﻗﺴﻤﺖ دوم ﺟﻤﺎع ﮐﻨﺪ ‪ 9‬ﻧﺨﻮد‪ ،‬و‬ ‫اﮔﺮ درﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم ﺟﻤﺎع ﮐﻨﺪ ‪ 4‬ﻧﺨﻮد و ﻧﻴﻢ ﺑﺪهﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﻃﯽ دردﺑﺮ)ﭘﺸﺖ( او ﮐﻔﺎرﻩ ﻧﺪارد"‪ .‬در”ﺟﺎﻣﻊ ﻋﺒﺎﺳﻲ”‬ ‫ﻣﻌﺮوف اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻧﻴﺰ اﻓﺰودﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮهﻨﻪ ﻣﺠﺎﻣﻌﺖ ﮐﺮدن ﺑﺎ زﻧﯽ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺠﺎﻣﻌﺖ درﮐﺸﺘﯽ و ﺟﺎی ﺑﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪11‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﺳﻘﻒ و زﻳﺮ درﺧﺖ ﻣﻴﻮﻩ دار و در وﻗﺖ زردی ﻃﻠﻮع ﺁﻓﺘﺎب و وﻗﺖ ﻇﻬﺮ ﺑﺠﺰ روز ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ‪ ،‬و ﺷﺐ اول هﺮ ﻣﺎﻩ‬ ‫ﻣﮕﺮ رﻣﻀﺎن‪ ،‬و دروﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺎﻩ ﻳﺎ ﺁﻓﺘﺎب ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﺎدهﺎی ﺳﺮخ و ﺳﻴﺎﻩ وزرد ﺑﻮزد ﻳﺎ درﺟﺮﻳﺎن زﻟﺰﻟﻪ‪،‬‬ ‫ﻣﮑﺮوﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫داﻧﺶ ﭘﺰﺷﮑﯽ درﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﻳﮑﯽ از ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ رﺷﺘﻪ هﺎی داﻧﺶ ﺑﺸﺮی اﺳﺖ ‪ .‬درﺟﻬﺎن ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺎ‪ ،‬درﺑﻴﺶ‬ ‫از ﻳﮑﺼﺪ و هﺸﺘﺎد ﮐﺸﻮر ﺟﻬﺎن ﮐﻪ هﻤﮕﯽ ﻋﻀﻮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺖ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ‬ ‫هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬درﺣﺪود ﺳﻴﺼﺪ هﺰار ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن و ﮐﻠﻴﻨﻴﮏ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﭘﺰﺷﮏ و ﺟﺮاح‬ ‫و ﭘﺮﺳﻨﻞ ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﭘﺮﺳﺘﺎر ﻣﺸﻐﻮل ﮐﺎرﻧﺪ‪ .‬روزاﻧﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻳﮑﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻳﺎ ﻋﻤﻞ‬ ‫ﺟﺮاﺧﯽ ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ وﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ اﻳﻦ هﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ازدﺳﺘﮕﺎهﻬﺎی ﻓﻨﯽ ﻣﺠﻬﺰ و ﮔﺎﻩ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺠﻬﺰ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﺸﺼﺪ هﺰا ر ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ﺑﻄﻮر ﻣﻨﻈﻢ درهﻤﻪ رﺷﺘﻪ هﺎی ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺟﺮاﺣﯽ و داروﺋﯽ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و ﻗﺮﻳﺐ دﻩ‬ ‫هﺰار ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻳﺎ ﻋﻤﻮﻣﯽ درﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن درارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ‬ ‫هﻤﻴﺸﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﯽ ازﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺎی رادﻳﻮﺋﯽ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﯽ ﮐﺸﻮرهﺎی ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﮔﺰارﺷﻬﺎی ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ‬ ‫اﺧﺘﺼﺎص دارد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬ازدﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﮑﺘﺐ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬هﻴﭽﻴﮏ ازﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺮاﺳﺮی ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﮐﻨﻮﻧﯽ را ﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ” ﺳﻔﻠﻴﺴﻲ” هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ هﻴﭽﻴﮏ از ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ‬ ‫ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻄﻮر ﺛﺎﺑﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﺮای هﻤﻪ ﺑﺸﺮ ﻧﺎزل ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﻤﮑﻨﻨﺪ‪ .‬وﮔﻮﺷﻪ ای ازاﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬ ‫اﺻﻴﻞ اﻟﻬﯽ را‪ ،‬درﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺑﻬﺪاﺷﺖ ارﺗﺒﺎط دارد‪ ،‬ﺧﻮد وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ در”ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻟﻤﺴﺎﺋﻞ”ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫اﮔﺮ ﻃﺒﻴﺐ ﺑﺮای ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ زن ﻧﺎﻣﺤﺮم ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﺮدن او ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﮐﻨﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺪن او ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬واﮔﺮ ﺑﺎ‬ ‫دﺳﺖ زدن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﮐﻨﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ اورا ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﺪ‪ .‬و اﮔﺮ ﻃﺒﻴﺐ ﺑﺮای ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﮐﺴﯽ ﻧﺎﭼﺎر ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻮرت او‬ ‫ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﺋﻴﻨﻪ را درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﻮرت او ﮔﺬاﺷﺘﻪ و درﺁن ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﺧﻮد ﻋﻮرت ﻧﮕﺎﻩ ﻧﮑﻨﺪ‪ .‬واﮔﺮ زﻧﯽ ﺑﺨﻮاهﺪ‬ ‫زن دﻳﮕﺮی ﻳﺎ ﻣﺮد ﻏﻴﺮ ازﺷﻮهﺮ ﺧﻮد را ﺗﻨﻘﻴﻪ ﮐﻨﺪ ﻳﺎ ﻋﻮرت اورا ﺁب ﺑﮑﺸﺪ ﻳﺎﻳﺪ ﭼﻴﺰی در دﺳﺖ ﮐﻨﺪﮐﻪ دﺳﺖ او ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻮرت ﺁن ﻣﺮد ﻧﺮﺳﺪ‪ .‬و هﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻣﺮدی ﺑﺨﻮاهﺪ ﻣﺮد دﻳﮕﺮ ﻳﺎ زﻧﯽ ﻏﻴﺮ از زن ﺧﻮدراﺗﻨﻘﻴﻪ ﻳﺎ ﻋﻮرت‬ ‫اورا ﺁب ﺑﮑﺸﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻴﺰی داﺧﻞ ﺑﺪن ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻧﺠﺎﺳﺖ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺑﻌﺪ از ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪن ﺁﻟﻮدﻩ ﻧﺠﺎﺳﺖ‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﺪ ﭘﺎک اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ اﻣﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺁب ﺁن درﻣﻘﻌﺪ ﮐﺴﯽ وارد ﺷﻮد وﻟﯽ ﺑﻌﺪ ازﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪن ﺑﻪ ﻧﺠﺎﺳﺖ ﺁﻟﻮدﻩ ﻧﺒﺎﺷﺪ‬ ‫ﻧﺠﺲ ﻧﻴﺴﺖ وﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﻄﻬﻴﺮ ﺷﻮد‪ .‬و ﭼﻴﺰ ﻧﺠﺴﯽ ﮐﻪ ﻋﻴﻦ ﻧﺠﺎﺳﺖ درﺁن ﻧﺒﺎﺷﺪ اﮔﺮ ﺁﻧﺮا زﻳﺮ ﺷﻴﺮی ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺁب ﮐﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﮑﺪﻓﻌﻪ ﺑﺸﻮﻳﻨﺪ ﭘﺎک ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬واﮔﺮ درﻋﻴﻦ ﻧﺠﺎﺳﺖ درﺁن ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﺁﺑﯽ ﮐﻪ درﺁن ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ‬ ‫رﻧﮓ ﻳﺎ ﻣﺰﻩ ﻧﺠﺎﺳﺖ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺎک اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺁن ﺁب ﺑﻮ ﻳﺎ رﻧﮓ ﻳﺎ ﻣﺰﻩ ﻧﺠﺎﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ از ﺁب‬ ‫ﺷﻴﺮ درﺁن ﺑﺮﻳﺰد ﺗﺎ ﺁﺑﯽ ﮐﻪ ازﺁن ﺟﺪا ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻮ ﻳﺎ رﻧﮓ ﻳﺎ ﻣﺰﻩ ﻧﺠﺎﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺁب ﮐﺮ ﻣﻘﺪار ﺁﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫اﮔﺮ درﻇﺮﻓﯽ ﮐﻪ درازی و ﭘﻬﻨﺎ و ﮔﻮدی ﺁن هﺮ ﻳﮏ ﺳﻪ وﺟﺐ وﻧﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮﻳﺰد ﺁن ﻇﺮف را ﭘﺮﮐﻨﺪ‪ .‬دراﻳﻦ ﺻﻮرت‬ ‫اﮔﺮ ﻧﺠﺴﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻮل و ﺧﻮن ﺑﻪ ﺁب ﮐﺮ ﺑﺮﺳﺪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺁن ﺁب رﻧﮓ ﻳﺎ ﻣﺰﻩ ﻧﺠﺎﺳﺖ را ﺑﮕﻴﺮد ﻧﺠﺲ ﻣﻴﺸﻮد واﮔﺮ‬ ‫رﻧﮓ و ﺑﻮی ﺁن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮑﻨﺪ ﻧﺠﺲ ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ .‬وﺁﺑﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﮐﺮﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮ اﻧﺴﺎن ﺷﮏ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ازﮐﺮ ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬ﺣﮑﻢ ﺁب ﮐﺮ را دارد ﻳﻌﻨﯽ ﻧﺠﺎﺳﺖ را ﭘﺎک ﻣﻴﮑﻨﺪ واﮔﺮ ﻧﺠﺎﺳﺘﯽ هﻢ ﺑﻪ ﺁن ﺑﺮﺳﺪ ﻧﺠﺲ ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ .‬و ﮐﺮ‬ ‫ﺑﻮدن ﺁب ﺑﻪ ﻳﮑﯽ ازدوراﻩ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻴﺸﻮد‪ :‬اول ﺁﻧﮑﻪ ﺧﻮد اﻧﺴﺎن ﻳﻘﻴﻦ ﮐﻨﺪ‪ ،‬دوم ﺁﻧﮑﻪ دوﻣﺮد ﻋﺎدل ﺷﻬﺎدت دهﻨﺪ‪“".‬‬ ‫ﺑﻮل و ﻏﺎﻳﻂ ﺣﻴﻮاﻧﯽ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﺁن ﻟﻮاط ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﻮل وﻏﺎﻳﻂ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪی ﮐﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﺁن از ﺧﻮردن ﺷﻴﺮ‬ ‫ﺧﻮک ﻣﺤﮑﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺠﺲ اﺳﺖ‪ ،‬و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﺮق ﺷﺘﺮ ﻧﺠﺎﺳﺘﺨﻮار ﻧﺠﺲ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﻋﺮق ﺣﻴﻮاﻧﺎت دﻳﮕﺮ ﮐﻪ‬ ‫ﻧﺠﺎﺳﺘﺨﻮار ﺷﻮﻧﺪ ﻧﺠﺲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وازﺟﻤﻠﻪ ﭼﻴﺰهﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻧﺠﺎﺳﺖ را ﭘﺎک ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﻄﻬﺮات ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺁب اﺳﺖ‬ ‫و ﺑﺮﻃﺮف ﺷﺪن ﻋﻴﻦ ﻧﺠﺎﺳﺖ‪ ،‬و اﺳﻼم"‪ .‬ﺑﺮای درﻣﺎن دردهﺎ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﭘﺰﺷﮑﯽ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ داروهﺎی ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ و راﻩ‬ ‫هﺎی ﺗﺎزﻩ ﺗﺮی را ﻣﻴﺠﻮﻳﺪ‪ ،‬وﺑﺪﻳﻨﺠﻬﺖ هﺮ روز ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی داروﺋﯽ ﮐﺎﻣﻠﺘﺮی ﺑﻪ ﺑﺎزارهﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ‬ ‫ﺑﺮای ﺑﺴﻴﺎری از ﺑﻴﻤﺎری هﺎ ﻗﺒﻼ داروهﺎی ﻣﺸﺨﺺ از ﻣﻨﺒﻊ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ وﺻﻒ ﺁﻧﻬﺎ از زﺑﺎن اﺋﻤﻪ‬ ‫اﻃﻬﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﺪﺛﺎن ﻋﺎﻟﻴﻘﺪر ﻣﮑﺘﺐ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫“ازﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق ﻣﻨﻘﻮل اﺳﺖ ﮐﻪ ازاﻳﺸﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ :‬ﺁﻳﺎ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﯽ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم هﻢ ﻣﻴﺮﺳﻴﺪ‬ ‫دردهﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮزﻧﺪان ﺁدم ﻣﻴﺮﺳﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﺑﻠﯽ‪ ،‬ﺑﻪ او ﻏﺎﻟﺒﺎ درد ﻣﻘﻌﺪ ﻋﺎرض ﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬و دراﻳﻦ ﻣﻮاﻗﻊ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪12‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﺑﻪ ﻣﺎدرش ﻣﻴﮕﻔﺖ ﮐﻪ ﻋﺴﻞ و ﺷﺎهﺪاﻧﻪ و روﻏﻦ زﻳﺘﻮن را ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺧﻤﻴﺮ ﮐﻨﺪ و ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻴﺎورد‪ ،‬و ﻣﻴﮕﻔﺖ ﮐﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻌﺠﻮن را ﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮی ﻃﻠﺐ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺎ از ﺑﺪﻣﺰﮔﯽ ﺁن ﮐﺮاهﺖ دارد‪ .‬وﻧﻴﺰ درﺣﺪﻳﺚ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻔﻀﻞ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺁن ﺣﻀﺮت ﺷﮑﺎﻳﺖ ﮐﺮد از ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﺑﻮل ﺷﺘﺮ ﺑﺨﻮر ﺗﺎ ﺳﺎﮐﻦ ﺷﻮد‪ .‬وﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای‬ ‫ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ زﮐﺎم ﭘﻨﺒﻪ ای را ﺑﻪ روﻏﻦ ﺑﻨﻔﺸﻪ ﺁﻟﻮدﻩ ﮐﻨﻨﺪ و دروﻗﺖ ﺧﻮاب درﻣﻘﻌﺪ ﮔﺬارﻧﺪ ‪ .‬وﻧﻴﺰ ﻣﻨﻘﻮل اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﺁن ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺷﮑﺎﻳﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ از ﺑﺴﻴﺎر ﺁﻣﺪن ﺑﻮل ﺁزار ﻣﻴﮑﺸﻢ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﻣﻦ ﺧﻮدم هﻢ‬ ‫هﻤﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘﺎری را دارم ﭼﺎرﻩ ﺁن ا ﻳﻨﺴﺖ ﮐﻪ درﺁﺧﺮ ﺷﺐ ﺷﺎهﺪاﻧﻪ ﺑﺨﻮری ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺐ و درد ﺳﺮ و ﺁزار ﭼﺸﻢ و‬ ‫درد ﺷﮑﻢ ﻧﻴﺰ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪".‬‬ ‫“و ازﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﻣﻨﻘﻮل اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮد ﭼﻮن ﻣﺮض ﭘﻴﺴﯽ درﻣﻴﺎن ﺑﻨﯽ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﻘﺘﻌﺎﻟﯽ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯽ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم وﺣﯽ ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﺑﮕﻮ ﮔﻮﺷﺖ ﮔﺎو را ﺑﺎ ﭼﻐﻨﺪر ﺑﺨﻮرﻧﺪ‪ .‬وازﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻣﻮﺳﯽ‬ ‫ﮐﺎﻇﻢ رواﻳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮردن اﻧﺠﻴﺮ ﺗﺮ و ﺧﺸﮏ ﻋﻼج ﺑﻮاﺳﻴﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و ازﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻋﻠﯽ ﻧﻘﯽ ﻣﻨﻘﻮل اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻓﺘﺢ ﺑﻦ ﺧﺎﻗﺎن وزﻳﺮ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻣﺘﻮﮐﻞ ﮐﺲ ﺑﻨﺰد اﻳﺸﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎد ﮐﻪ زﺧﻤﯽ ﺑﺮﺑﺪن ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺮف‬ ‫ﺑﺮهﻼک اﺳﺖ و ﭼﻪ ﭼﺎرﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺮد؟ ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد ﮐﻪ ﺳﺮﮔﻴﻦ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ را ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ ﮔﻼب ﺑﺮﺁن زﺧﻢ ﺑﮕﺬارﻧﺪ ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺮدﻧﺪ و زﺧﻢ ﮔﺸﻮدﻩ ﺷﺪ‪”.‬‬ ‫درﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪد ﺣﺘﯽ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ داروهﺎی ﺧﻮردﻧﯽ ﻳﺎ ﻣﺎﻟﻴﺪﻧﯽ ﺑﺮای درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎﺋﯽ ﻏﻠﺒﺎ اﺳﺎﺳﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا هﻤﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ را ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ادﻋﻴﻪ ای ﺧﺎص ﻋﻼج ﻣﻴﺘﻮان ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ازاﻳﻦ ﻣﻮارد اززﺑﺎن اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر ﺑﺎﺧﻮد‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ درﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ ﺁﺛﺎر ﻣﮑﺘﺐ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪:‬‬ ‫“درﺣﺪﻳﺚ ﻣﻌﺘﺒﺮ ازاﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﺁن ﺣﻀﺮت ﺷﮑﺎﻳﺖ ﮐﺮد از درد ﻣﻘﻌﺪ‪،‬‬ ‫ﻓﺮﻣﻮد ﭼﻮن ازﻧﻤﺎز ﻓﺎرغ ﺷﻮی دﺳﺖ ﺑﺮﻣﻘﻌﺪ ﮔﺬار و اﻳﻦ ﺁﻳﺎت را ﺑﺨﻮان ‪ ....‬راوی ﮔﻔﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺮدم دردم ﺑﺮﻃﺮف‬ ‫ﺷﺪ ‪ .‬واﺑﯽ ﺑﺼﻴﺮ از ﺣﻀﺮت ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ دارد ﮐﻪ هﺮﮐﺲ ﭘﺲ از ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ وﻣﻐﺮب هﻔﺖ ﺑﺎر اﻳﻦ‬ ‫دﻋﺎ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﺰوﺟﻞ ﺑﺎدهﺎی ﺑﺪ ﺑﻮ و ﭘﻴﺴﯽ و دﻳﻮاﻧﮕﯽ را از اودور ﮐﻨﺪ‪ .‬واز ﺣﻀﺮت اﺑﯽ اﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫اﻟﺴﻼم ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮد هﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ هﺮ ﺷﺐ ﺳﻮرﻩ ﻗﻞ اﻋﻮذ ﺑﺮب اﻟﻔﻠﻖ را ﺳﻪ ﺑﺎر وﺳﻮرﻩ ﻗﻞ هﻮاﻟﻪ اﺣﺪ‬ ‫را ﺻﺪ ﺑﺎر ﻳﺎ ﻻاﻗﻞ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺑﺎر ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﺧﺪای ﻋﺰوﺟﻞ هﺮﮔﻮﻧﻪ دﻳﻮاﻧﮕﯽ و ﺟﻦ زدﮔﯽ و ﻣﺮض ﺗﺸﺘﻨﮕﯽ و ﻓﺴﺎد ﻣﻌﺪﻩ‬ ‫و ﺟﻮﺷﺶ ﺧﻮن را از او ﺑﮕﺮداﻧﺪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﭘﻴﺮی ‪ .‬واز ﺣﻀﺮت رﺳﻮل ﺻﻠﯽ اﻟﻪ ﻋﻠﻴﻪ و ﺁﻟﻪ رواﻳﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫هﺮﮐﺲ ﮐﻪ درروز دﻩ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻻﺣﻮل وﻻﻗﻮﻩ اﻻ ﺑﺎﷲ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺣﻘﺘﻌﺎﻟﯽ ﺧﻮرﻩ و ﭘﻴﺴﯽ وﻓﻠﺞ را از او دﻓﻊ ﮐﻨﺪ‪ .‬و از‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺷﮑﻢ ﻣﻦ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻗﺮاﻗﺮﻣﻴﮑﻨﺪ‬ ‫وﻣﺮدم ﺻﺪاﺋﯽ راﮐﻪ ازﺁن ﺑﻴﺮون ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﻣﻴﺸﻨﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺁن ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد هﺮﮔﺎﻩ ﻓﺎرغ ﺷﺪی ازﻧﻤﺎز ﺷﺐ اﻳﻦ دﻋﺎ را‬ ‫ﺑﺨﻮان‪ ،‬ﺑﺪرﺳﺘﯽ ﮐﻪ ﻗﺮﻗﺮﻩ ﺷﮑﻤﺖ ﺧﺎﻣﻮش ﺷﻮد‪”.‬‬ ‫درارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ‪ ،‬درﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﺟﺎی ﻣﻬﻤﯽ ﺑﻪ ﺗﻐﺬﻳﻪ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬هﺰاران ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺨﺼﺼﯽ و‬ ‫ﺁزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﯽ‪ ،‬ازراﻩ ﻧﺸﺮﻳﺎت وﻳﮋﻩ ﻳﺎ دررﺳﺎﻧﻪ هﺎی ﮔﺮوهﯽ ﻳﺎ اﻃﻼﻋﻴﻪ هﺎی دوﻟﺘﯽ ﻣﻨﻈﻤﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم را در‬ ‫ﺑﺎرﻩ ﻣﻮاد ﻏﺬاﺋﯽ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻳﺎ ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻏﺬاﺋﯽ دردﺳﺘﺮس ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﻴﮕﺬارﻧﺪ و هﺰاران ﮐﺘﺎب و ﻧﺸﺮﻳﻪ‬ ‫اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ را ﺑﻄﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺎ ﺧﻮاص ﻳﺎ ﻣﻀﺎر ﺧﻮراﮐﯽ هﺎی ﮔﻴﺎهﯽ ﻳﺎ ﮔﻮﺷﺘﯽ ﻳﺎ ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﻣﺎﺷﻴﻨﯽ و درﺟﻪ‬ ‫ﮐﺎﻟﺮی و وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ و ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺷﻨﺎ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬و هﻤﻪ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻃﺒﻌﺎ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎ و‬ ‫ﺁزﻣﺎﻳﺸﻬﺎی ﮐﻢ و ﺑﻴﺶ دﻗﻴﻖ ﻋﻠﻤﯽ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬وﻟﯽ دراﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ‪ ” ،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺛﺎﺑﺖ و ﻻﻳﺘﻐﻴﺮ اﻟﻬﻲ” ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت زﻣﻴﻨﯽ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﻤﮑﻨﻨﺪ ‪ .‬ﮔﻮﺷﻪ ای ازاﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ را‪ ،‬ﺑﺎز دررﺳﺎﻟﻪ اﺟﺘﻬﺎدی ﺧﻮد ﺁﻳﺖ اﻟﻪ‬ ‫ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪“ :‬ﺧﻮردن ﻓﻀﻠﻪ و ﺁﻟﺖ ﻧﺮی وﻓﺮج و ﺑﭽﻪ دان و ﺣﺪﻗﻪ ﭼﺸﻢ و ذات اﻻﺷﺎﺟﻊ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺣﺮام‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺮﮔﻴﻦ و ﺁب دﻣﺎغ‪ ،‬وﻟﯽ اﮔﺮ ﻣﻘﺪاری ازﺁن ﺑﺎ ﺣﻼل ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻮد ﺧﻮردن ﺁن اﺷﮑﺎﻟﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﺧﻮردن ﮔﻮﺷﺖ اﺳﺐ و ﻗﺎﻃﺮ و اﻻغ درﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎدی ﻣﮑﺮوﻩ وﻟﯽ اﮔﺮ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻟﻮاط ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺣﺮام اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎ‬ ‫ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ و ﺷﺘﺮ ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻮل وﺳﺮﮔﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺠﺲ ﻣﻴﺸﻮد وﺧﻮدﺷﺎن را ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ‬ ‫ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺑﮑﺸﻨﺪ وﺑﻌﺪ ﺑﺴﻮزاﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻟﻮاط ﮐﺮدﻩ ﭘﻮﻟﺸﺎن را ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺸﺎن ﺑﺪهﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎهﯽ ﻣﺮدﻩ ای ﮐﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﺁﻧﺮا زﻧﺪﻩ ازﺁب ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﻳﺎ ﻣﺮدﻩ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دردﺳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﺣﻼل اﺳﺖ‪،‬‬ ‫واﮔﺮ دردﺳﺖ ﮐﺎﻓﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺮام اﺳﺖ ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎهﯽ را ﺑﻴﺮون ﺁب دوﻗﺴﻤﺖ ﮐﻨﻨﺪ و ﻳﮏ ﻗﺴﻤﺖ ﺁن درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ زﻧﺪﻩ اﺳﺖ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪13‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫درﺁب ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬ﺧﻮردن ﻗﺴﻤﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻴﺮون ﺁب ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻣﺎﻧﻌﯽ ﻧﺪارد ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻠﺦ را زﻧﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺑﻌﺪ ازﺟﺎن دادن‬ ‫ﺧﻮردﻧﺶ ﺣﻼل اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ اﮔﺮ ﻣﻠﺦ ﻣﺮدﻩ ای دردﺳﺖ ﮐﺎﻓﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﻼل ﻧﻴﺴﺖ"‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﺎی ﻣﻤﺘﺎزی درﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻻﻳﺘﻐﻴﺮ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﺬاهﺐ ﻗﺒﻞ از هﺮﭼﻴﺰ ﺑﺮﭘﺎﻳﻪ‬ ‫ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﻨﻴﺎد ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ درﺟﻬﺎن اﻣﺮوزﻣﻘﺎم ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﯽ ﺑﻪ اﻣﻮر ﻗﻀﺎﺋﯽ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺣﺴﻦ‬ ‫ﺟﺮﻳﺎن زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮﻩ ﺑﺸﺮی ﺑﻴﺶ از هﺮﭼﻴﺰ درﮔﺮو اﺟﺮای ﻋﺪاﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﻤﻮازات ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ‬ ‫و ﭘﺰﺷﮑﯽ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﻧﻴﺰ ﻳﮑﯽ از ارﮐﺎن ﻧﻈﺎم ﮔﺮداﻧﻨﺪﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی ﺑﺸﻤﺎر ﺁﻣﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻪ دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎ ی‬ ‫ﻗﻀﺎﺋﯽ ﮐﻠﻴﻪ ﮐﺸﻮرهﺎی ﺟﻬﺎن و ﺻﺪهﺎ اﺗﺤﺎدﻳﻪ و اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ و ﻓﺪراﺳﻴﻮن ﺣﺮﻓﻪ ای ﻗﻀﺎﺋﯽ و ﭼﻨﺪ هﺰار ﻧﺸﺮﻳﻪ‬ ‫رﺳﻤﯽ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻧﻴﺎ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﺁﻧﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ دراﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ”ﺳﻔﻠﻴﺴﻲ” اﻳﻦ ﻣﺮاﮐﺰ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻴﭽﻮﻗﺖ ﺑﺎ ﻣﻘﺮرات ﺛﺎﺑﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﻤﻴﮑﻨﻨﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﺪاﻟﺖ واﻗﻌﯽ درروی زﻣﻴﻦ‬ ‫اﺟﺮا ﻧﻤﻴﺸﻮد ‪ .‬ﮔﻮﺷﻪ ای ازﻣﻘﺮراﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ واﻗﻌﺎ ﺑﺎﺟﺮا درﺁﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﻤﻔﻬﻮم ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺁن ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎن‬ ‫درﻣﮑﺘﺐ‪”،‬وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ” ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪:‬‬ ‫"‪ ...‬واﮔﺮ ﮐﺴﯽ اﺳﺘﺨﻮان ﮐﻮن ﺁدﻣﯽ را ﺑﺸﮑﻨﺪ و ﺳﺒﺐ ﺷﻮد ﮐﻪ هﻤﻴﺸﻪ ﻏﺎﻳﻂ ازاو ﺑﺪرﺁﻳﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﮔﺮﻳﮏ ﺧﺼﻴﻪ ﻣﺮدی‬ ‫را‪ ،‬ﻳﮏ ﻃﺮف ﻓﺮج زﻧﯽ را‪ ،‬ﻳﺎ ﻳﮑﻄﺮف ﻣﻘﻌﺪ ﮐﺴﯽ را ﺑﺒﺮد‪ ،‬ﻳﺎ ﭘﺸﺖ اورا ﭼﻨﺎن ﺑﺸﮑﻨﺪ ﮐﻪ از ﺟﻤﺎع ﮐﺮدن ﺑﻴﻔﺘﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺮهﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺧﻮﻧﺒﻬﺎ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ .‬وﺑﺮﻳﺪن ﺧﺼﻴﻪ راﺳﺖ ﮐﺴﯽ دوﺛﻠﺚ ﺧﻮﻧﺒﻬﺎ دارد وﺑﺮﻳﺪن ﺧﺼﻴﻪ ﭼﭗ اوﻳﮏ‬ ‫ﺛﻠﺚ‪ .‬ودادن دﻩ ﻣﺜﻘﺎل ﻃﻼ ﻻزم اﺳﺖ درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﻣﻨﯽ را ﺑﯽ رﺧﺼﺖ زن ﺁزاد و داﺋﻤﯽ درﺑﻴﺮون ﻓﺮج او ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ‪،‬‬ ‫اﻣﺎ اﮔﺮ زن ﮐﻨﻴﺰ ﻳﺎ ﻣﺘﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻨﻌﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ودرﻣﻮرد ﺧﻮﻧﺒﻬﺎی وﻟﺪ اﻟﺰﻧﺎ ﺑﻴﻦ ﻣﺠﺘﻬﺪﻳﻦ ﻋﻈﺎم اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻌﻀﯽ ﺑﺮﺁﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮﻧﺒﻬﺎی وﻟﺪ اﻟﺰﻧﺎ ﻣﺜﻞ ﺧﻮﻧﺒﻬﺎی ﺟﻮدان اﺳﺖ‪ ،‬و ﺧﻮﻧﺒﻬﺎی ﻣﺮد ﺟﻬﻮد هﺸﺘﺼﺪ درهﻢ ﺷﺮﻋﯽ و‬ ‫ﺧﻮﻧﺒﻬﺎی زن ﺟﻬﻮد ﭼﻬﺎر ﺻﺪ درهﻢ ﺷﺮﻋﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد را ﮐﺸﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻔﺎرﻩ واﺟﺐ ﻧﻴﺴﺖ )!(‬ ‫ودرﻗﺼﺎص ذﮐﺮ ﻳﮏ ﻣﺮد ﺟﻮان را ﺑﻪ ﻋﻮض ذﮐﺮ ﻳﮏ ﻣﺮد ﭘﻴﺮ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺮﻳﺪ‪ ،‬ذﮐﺮ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪﻩ را ﻧﻴﺰ ﻋﻨﺪاﻟﻠﺰوم‬ ‫ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ ﻋﻮض ﻳﮏ ذﮐﺮ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺮﻳﺪ ‪ ....‬و هﺮﮔﺎﻩ ﮐﺴﯽ ﮐﺎری ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﯽ ﺷﺨﺼﯽ درﻣﻮﻗﻊ ﺟﻤﺎع ﺑﻪ‬ ‫دﺷﻮاری ﺑﻴﺮون ﺁﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻨﺒﻬﺎ ﺑﺪهﺪ ‪ .‬و اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ذﮐﺮ ﮐﺴﯽ دﻳﮕﺮ را ازﺑﻴﺦ ﻳﺎ از ﺣﺸﻔﻪ ﺑﺒﺮد‪ ،‬ﻳﺎ ﺧﺼﻴﻪ ﮐﺴﯽ را‬ ‫ﻗﻄﻊ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ هﺮدوﻃﺮف ﻓﺮج زﻧﯽ را ﺑﺒﺮد‪ ،‬ﺧﻮاﻩ ﺁن زن ﺑﮑﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺧﻮاﻩ ﻓﺮج اوﺑﺰرگ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ‬ ‫ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬وﻧﻴﺰ اﮔﺮ ﮐﺴﯽ زﻧﯽ را ﭼﻨﺎن دﺧﻮل ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﺑﻮل و ﻏﺎﻳﻂ ﻳﺎ ﻣﺨﺮج ﺑﻮل و ﺣﻴﺾ اورا ﺑﺪراﻧﺪ و‬ ‫هﺮدوراﻩ را ﻳﮑﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻩ ﺷﻮهﺮش ﺑﺎﺷﺪ وﺧﻮاﻩ اﺟﻨﺒﯽ‪ ،‬و ﺧﻮاﻩ زن ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ هﻨﻮز ﺑﺎﻟﻎ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺮهﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ دﻳﻪ واﺟﺐ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬وﻟﯽ اﮔﺮ ﻣﺮدی ﻣﻮﺿﻊ ﺑﻮل و ﻏﺎﻳﻂ زن ﺑﺎﻟﻐﻪ ﺧﻮدش را دراﻧﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ دﻳﻪ‬ ‫ﺑﺮاوواﺟﺐ ﻧﻴﺴﺖ”‪.‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﻗﺼﺎص ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ وﺿﻊ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﻮرای‬ ‫ﻧﮕﻬﺒﺎن ﻧﻴﺰ رﺳﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ را‪ ،‬درﺁن ﻣﻮاردی ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻮدﻩ‪ ،‬ﺗﮑﻤﻴﻞ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫“ﺣﺪ زﻧﺎ درﻣﻮاردی ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﺎرم ﻧﺴﺒﯽ ﻳﻌﻨﯽ ﻣﺎدر وﺧﻮاهﺮوﻋﻤﻪ و ﺧﺎﻟﻪ وزن ﭘﺪر ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد رﺟﻢ ﮐﺮدن اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﯽ ﺗﺎ ﮐﻤﺮ درزﻣﻴﻦ ﻓﺮو ﮐﺮدن و ﺳﻨﮕﺴﺎر ﮐﺮدن‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﺷﺒﻬﻪ ﺑﺮﺁﻧﺎن دﺧﻮل ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﺁﻟﺖ درﻓﺮج‬ ‫زن ﻳﻌﻨﯽ درﭘﻴﺶ ﻳﺎ درﭘﺲ او )ﻗﺒﻞ ﻳﺎ دﺑﺮ( ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﻏﺎﻳﺐ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬و ﻓﺮﻗﯽ ﻧﻤﻴﮑﻨﺪ اﮔﺮ زﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ او زﻧﺎ‬ ‫ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ زﻧﺪﻩ ﻳﺎ ﻣﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺰرﮔﯽ ﺳﻨﮓ دررﺟﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ درﺣﺪی ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﺻﺎﺑﺖ ﻳﮏ ﻳﺎ دوﺗﺎی ﺁن‬ ‫ﺷﺨﺺ ﻣﺠﺮم ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬وﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ درﺳﻨﮕﺴﺎر ﺳﻨﮕﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﻴﺰﻧﻨﺪ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﮑﻪ اورا زود ﻧﮑﺸﺪ‪ .‬واﮔﺮ‬ ‫ﺑﺮﺷﺨﺼﯽ هﻢ رﺟﻢ و هﻢ ﺟﻠﺪ )ﺳﻨﮕﺴﺎر و ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ( واﺟﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻮرﺗﻴﻦ ﻣﺮد را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ و زن را ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ‬ ‫ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺳﺨﺖ ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﺑﺰﻧﻨﺪ وﻟﯽ ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻓﺮج او ﻧﺰﻧﻨﺪ‪ .‬زﻧﺎی ﻣﺮد ﺑﺎ زﻧﯽ ﮐﻪ هﻤﺴﺮ داﺋﻤﯽ دارد وﻟﯽ‬ ‫دراﺛﺮ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻳﺎ ﺣﺒﺲ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁن ﺑﻪ هﻤﺴﺮ ﺧﻮد دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﺪارد ﻣﻮﺟﺐ رﺟﻢ ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬هﺮﮔﺎﻩ زﻧﯽ هﻤﺠﻨﺲ ﺑﺎزی‬ ‫ﮐﻨﺪ ﺑﺮای هﺮ ﺑﺎر ﻣﺴﺎﺣﻘﻪ ﺗﺎ ﺳﻪ ﺑﺎز ﺻﺪ ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﻣﻴﺨﻮرد‪ ،‬وﻟﯽ درﻣﺮﺗﺒﻪ ﭼﻬﺎرم ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﻴﺮﺳﺪ‪ ،‬و هﺮ ﮔﺎﻩ دوزن‬ ‫ﺑﺪون ﺿﺮورت زﻳﺮ ﻳﮏ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺨﻮاﺑﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻮ ﻣﺴﺎﺣﻘﻪ ﻧﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﻣﻴﺨﻮرﻧﺪ ‪ .‬هﺮﮔﺎﻩ ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﮕﻮﻳﺪ‬ ‫زن ﻗﺤﺒﻪ ﻳﺎ ﺧﻮاهﺮ ﻗﺤﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ زﻧﺎ ﺑﻪ او ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﺣﺪ ﻗﺬف ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬وﻟﯽ اﮔﺮ ﺁن ﻣﺮد‬ ‫واﻗﻌﺎ ﺧﻮاهﺮ ﻗﺤﺒﻪ ﻳﺎ زن ﻗﺤﺒﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺪ و ﺗﻌﺬﻳﺮ وارد ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ .‬هﺮﮔﺎﻩ ﮐﺴﯽ دﻳﮕﺮی را از روی ﺷﻬﻮت ﺑﺒﻮﺳﺪ‬ ‫ﺗﻌﺰﻳﺮ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬هﻤﭽﻨﻴﻦ هﺮﮔﺎﻩ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﻘﺪاری از ﮔﻮش ﮐﺴﯽ را ﻗﻄﻊ ﮐﻨﺪ و ﻣﺠﻨﯽ ﻋﻠﻴﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺟﺪا ﺷﺪﻩ را ﺑﻪ‬ ‫ﮔﻮش ﺧﻮد ﭘﻴﻮﻧﺪ دهﺪ ‪ .‬وﻟﯽ هﺮﮔﺎﻩ دﻧﺪان ﮐﺴﯽ را ﺑﺸﮑﻨﺪ وﻟﯽ ﻣﺠﻨﯽ ﻋﻠﻴﻪ ﻗﺒﻞ از ﻗﺼﺎص دﻧﺪان درﺁورد در‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪14‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ دﻧﺪان ﺗﺎزﻩ اوﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺠﺮم ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﺰﻳﺰ ﺷﻮد‪ ،‬و اﮔﺮ دﻧﺪان ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻌﻴﻮب ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺠﺮم ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻔﺎوت‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻴﻦ دﻧﺪان ﺳﺎﻟﻢ و ﻣﻌﻴﻮب را ﻧﻴﺰ ﺑﭙﺮدازد‪”.‬‬ ‫واﺣﺪ ﭘﺮداﺧﺖ دﻳﻪ درهﺮ ﺣﺎل ﺷﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﻓﯽ اﻟﻤﺜﻞ ﺟﺮم در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻓﻨﻼﻧﺪ ﻳﺎ اﺳﮑﻴﻤﻮ ﺻﻮرت‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﺳﻼم ﺑﺪون ﺷﺘﺮ ﻣﻔﻬﻮم ﻧﺪارد ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﻗﺎﻧﻮن ‪ 10‬ﻣﺎدﻩ ای ﻗﺼﺎص ﮐﻪ درﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪﻩ‪ ،‬دﻳﻪ ﺷﮑﺴﺘﻦ ﮔﺮدن ﮐﺴﯽ ﺑﻄﺮﻳﮑﻪ ﮔﺮدﻧﺶ ﮐﺞ ﺷﻮد ‪ 100‬ﺷﺘﺮ و دﻳﻪ ﻣﻌﻴﻮب ﮐﺮدن ﭼﺸﻢ ﻳﺎ‬ ‫ﻳﮏ دﺳﺖ وﻳﮏ ﭘﺎ ‪ 50‬ﺷﺘﺮ و دﻳﻪ زﺧﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻢ ﮐﺴﯽ وارد ﺁﻳﺪ ‪ 33‬ﺷﺘﺮ و دﻳﻪ ﻗﻄﻊ اﻧﮕﺸﺘﺎن او ‪10‬ﺷﺘﺮ‬ ‫اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫درﻣﻮرد ﻣﺠﺎزات ﺳﻨﮕﺴﺎر‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻻن ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ دادﮔﺎهﻬﺎی ﺷﺮع اﺳﻼﻣﯽ اﻓﺰودن ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮی را ﺑﺮﻓﺘﻮای‬ ‫“ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ” دررﺳﺎﻟﻪ ﺗﺤﺮﻳﺮ اﻟﻮﺳﻴﻠﻪ او ﺿﺮوری داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪”:‬ﻗﺘﻞ از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﻨﮕﺴﺎر ﻻزﻣﻪ اﺳﻼم اﺳﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ رﺟﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻳﺎ اﻋﺪام ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪ و اﻣﺜﺎل اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺸﻮد‪ ،‬و ﻧﺎﭼﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻞ ﺳﻨﮕﺴﺎر‬ ‫اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﻣﻨﺸﺎء ﻧﺰول ﺑﺮﮐﺎت اﻟﻬﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﮑﺮر دراﺧﺒﺎر ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻗﺎﻣﻪ رﺟﻢ درروی زﻣﻴﻦ از‬ ‫ﻧﺰول ﭼﻬﻞ ﺷﺒﺎﻧﺮوز ﺑﺎران ﭘﺮ ﺑﺮﮐﺖ ﺗﺮاﺳﺖ‪ .‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻨﮕﺴﺎر ﺷﻮد ﺣﺪ اﻟﻬﯽ درﻣﻮرد او اﺟﺮا ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺧﻮاﻩ‬ ‫ﻣﺮﻳﺾ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ ﺳﺎﻟﻢ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ او ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬و هﻴﭻ ﻟﺰوﻣﯽ ﻧﺪارد ﮐﻪ ﺻﺒﺮ ﮐﻨﻴﻢ ﺗﺎ ازﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﺰاﺟﯽ ﺑﻬﺒﻮدی ﻳﺎﺑﺪ دراﻳﻦ ﻣﻮرد ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻣﺪﻇﻠﻪ اﻟﻌﺎﻟﯽ دررﺳﺎﻟﻪ ﺗﺤﺮﻳﺮاﻟﻮﺳﻴﻠﻪ ﺧﻮد ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺗﺄﮐﻴﺪ‬ ‫ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﻧﺪ ‪ )".‬ﻣﺤﻤﺪی ﮔﻴﻼﻧﯽ‪ ،‬ﺣﺎﮐﻢ ﺷﺮع دادﮔﺎهﻬﺎی اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺮﮐﺰ(‪.‬‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﮕﺎن ﻗﻀﺎﺋﯽ دﻳﮕﺮ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ درﺑﺎرﻩ ﻧﺤﻮﻩ اﺟﺮای ﻋﺪاﻟﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﯽ اﺿﺎﻓﻪ دادﻩ اﻧﺪ‪:‬‬ ‫"هﻴﭻ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ دردﻧﻴﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ هﻤﻪ ﻣﺮدم ﺁن ﺑﺮوﻧﺪ ﺑﻪ دادﮔﺴﺘﺮی ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاهﻴﻢ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺎ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﻣﺤﺎﮐﻤﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﮐﻪ درﺁﻧﻬﺎ ﺑﺸﻮد ﻣﺠﺮم را ﻓﻮرا ﮐﺸﺖ‪ .‬درﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺎ دادﮔﺎهﻬﺎ و داد ﺳﺮای اﻧﻘﻼب‬ ‫اﻳﻦ ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺪهﻨﺪ") ﻳﻮﺳﻒ ﺻﺎﻧﻌﯽ دادﺳﺘﺎن ﮐﻞ دادﮔﺎهﻬﺎی ﻣﺮﮐﺰ(‪.‬‬ ‫“اﻳﻨﻬﻤﻪ ﻃﻮل و ﺗﻔﻀﻴﻞ ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬وﻗﺘﻴﮑﻪ اﻳﻨﻬﺎ را درﮐﻮﭼﻪ و ﺧﻴﺎﺑﺎن دﺳﺘﮕﻴﺮ ﮐﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺠﺎی اﻳﻨﮑﻪ ﻣﻌﻄﻞ‬ ‫ﺑﺸﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ درزﻧﺪان ﺑﺨﻮرﻧﺪ و ﺑﺨﻮاﺑﻨﺪ و ﺑﻴﺖ اﻟﻤﺎل را ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬هﻤﺎن ﺗﻮی ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺷﺎن‬ ‫ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ و هﻤﻴﻨﻘﺪر ﮐﻪ دوﻧﻔﺮ ﭘﺎﺳﺪار ﺑﻀﺮر ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻬﺎدت ﺑﺪهﻨﺪ ﺑﺪون ﻣﻌﻄﻠﯽ ﺗﻴﺮ ﺑﺎراﻧﺸﺎن ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ‪ .‬اﺻﻼ ﭘﺎﺳﺪار‬ ‫ﺑﺮای هﻤﻴﻦ ﮐﺎر اﺳﺖ ‪ ) ”.‬ﻣﻮﺳﻮی اردﺑﻴﻠﯽ رﺋﻴﺲ دﻳﻮان ﻋﺎﻟﯽ ﮐﺸﻮر(‪.‬‬ ‫"درﮐﺎر دادﮔﺎهﻬﺎی اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺗﺸﺨﻴﺺ هﻮﻳﺖ ﻣﺠﺮم ﺑﺮای ﺟﺰای او ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ اﻳﻨﮑﻪ‬ ‫اﺟﺮای ﺣﮑﻢ ﺧﺪا در دادﮔﺎهﻬﺎی اﻧﻘﻼب ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻧﺪارد”) ﻧﺠﻒ ﺁﺑﺎدی‪ ،‬رﺋﻴﺲ دادﮔﺎﻩ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎن(‪.‬‬ ‫“ازﻧﻈﺮ اﺳﻼم ﻳﮏ دﺧﺘﺮ ﻧﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎﻟﻎ ﺷﻤﺮدﻩ ﻣﻴﺸﻮد و اﺳﻼم اﺟﺎزﻩ ﻣﻴﺪهﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺴﯽ را درﺻﻮرت دﺳﺘﮕﻴﺮی‬ ‫درﺗﻈﺎهﺮات ﺿﺪ اﻧﻘﻼب هﻤﺎﻧﺠﺎ ﮐﻨﺎر دﻳﻮار ﺑﮕﺬارﻳﻢ وﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﺰﻧﻴﻢ”) اﺳﺪاﻟﻪ ﻻﺟﻮردی دادﺳﺘﺎن اﻧﻘﻼب ﺗﻬﺮان( ‪.‬‬ ‫"ﻣﺎدراﻳﻨﺠﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ را درزﻧﺪان دارﻳﻢ ﮐﻪ ﺣﺪود ﺷﺶ هﻔﺖ ﻣﺎﻩ ﺣﺘﯽ ﻳﮑﺴﺎل اﺳﺖ در ﺑﺎزداﺷﺖ هﺴﺘﻨﺪ و هﻨﻮز اﺳﻢ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن را هﻢ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﻤﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻴﮕﻮﺋـﻴﺪ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق هﻢ ﺑﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻧﺰﻧﻴﺪ؟ اﻣﺎم ﻓﺘﻮی دادﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫اﮔﺮزﻳﺮ ﺗﻌﺰﻳﺮ ﺟﺎن هﻢ ﺑﺪهﻨﺪ ﮐﺴﯽ ﺿﺎﻣﻦ ﻣﺮدﻧﺸﺎن ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻔﺮض ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻧﻔﺮ ازاﻳﻨﻬﺎ درزﻧﺪان ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ‪ .‬ﮐﺠﺎی دﻧﻴﺎ‬ ‫ﺧﺮاب ﻣﻴﺸﻮد ؟”) ﻣﻮﺳﻮی اردﺑﻴﻠﯽ‪ ،‬رﺋﻴﺲ دﻳﻮان ﻋﺎﻟﯽ ﮐﺸﻮر(‪.‬‬ ‫“اﺷﺨﺎﺻﯽ ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ ﺷﺮع اﻃﻼع دادﻧﺪ ﮐﻪ درﺗﺸﺨﻴﺺ هﻮﻳﺖ ﺑﻌﻀﯽ از اﻋﺪام ﺷﺪﮔﺎن اﺷﺘﺒﺎﻩ ﺷﺪﻩ و ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺠﺎی‬ ‫ﮐﺴﺎن دﻳﮕﺮی ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ اﺷﮑﺎﻟﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬درﻋﻮض اﻳﻨﻬﺎ درﺁن دﻧﻴﺎ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺤﺴﻮب ﺧﻮاهﻨﺪ‬ ‫ﺷﺪ ‪)”.‬ﻳﻮﺳﻒ ﺻﺎﻧﻌﯽ دادﺳﺘﺎن ﮐﻞ دادﮔﺎهﻬﺎی ﻣﺮﮐﺰ(‪.‬‬ ‫“دادﮔﺎهﻬﺎی اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ دراﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮد ﮐﻮﺗﺎهﯽ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا از ﭘﻴﺮوزی اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺁن اﻧﺪازﻩ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ اﻋﺪام ﻧﮑﺮدﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ از ﺑﺎﺑﺖ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻣﺤﻪ ﮐﺎری از اﻣﺎم و از ﻣﺮدم ﻣﻌﺬرت ﻣﻴﺨﻮاهﻴﻢ”) ﻣﺤﻤﺪ ﮔﻴﻼﻧﯽ‪ ،‬ﺣﺎﮐﻢ‬ ‫ﺷﺮع دادﮔﺎهﻬﺎی اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺮﮐﺰ(‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪15‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ هﻤﺎن دادﮔﺎهﻬﺎﺋﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﺧﻮد هﻤﻴﻦ ﺁﻳﺖ اﻟﻪ هﺎ درﺧﻮزﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ درﺑﺎرﻩ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺁﺳﺎﻧﯽ ﮐﻪ دردادﮔﺎهﻬﺎی اﻧﻘﻼب ﺁدم ﻣﻴﮑﺸﻨﺪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ هﻢ ﺳﺮ ﻧﻤﻴﺒﺮﻧﺪ‪ )”.‬ﻣﮑﺎرم ﺷﻴﺮازی‪ ،‬اﻣﺎم‬ ‫ﺟﻤﻌﻪ ﻗﻢ(‪.‬‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫درﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﺧﻮد درﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ) ﺑﻬﺸﺖ زهﺮا‪ 12 ،‬ﺑﻬﻤﻦ ‪ ،( 1357‬روح اﻟﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ ادﻋﺎ ﮐﺮد‬ ‫ﮐﻪ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﯽ اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻤﻠﮑﺖ را ﺑﮑﻠﯽ ﺧﺮاب ﮐﺮدﻩ واﻳﺮان را ﺑﺼﻮرت وﻳﺮاﻧﻪ ای درﺁوردﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ دوﻟﺖ اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﺳﺎﻟﻤﯽ راﺑﺮاﺳﺎس اﺳﻼﻣﯽ درﻣﻤﻠﮑﺖ ﭘﺎﻳﻪ رﻳﺰی ﮐﻨﺪ‪ .‬دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺣﺴﻴﻨﻌﻠﯽ‬ ‫ﻣﻨﺘﻈﺮی‪” ،‬وﻟﻴﻌﻬﺪ”اﻣﺎم‪ ،‬ﺑﻪ رﺋﻴﺲ ﮐﻞ ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی اﻳﺮان رهﻨﻤﻮد داد ﮐﻪ” ﺑﺮای ادارﻩ اﻣﻮر اﻗﺘﺼﺎدی ﺁﻳﻨﺪﻩ و‬ ‫ﺁﺷﻨﺎ ﮐﺮدن ﻣﺄﻣﻮرﻳﻦ ﺑﺎﻧﮑﻬﺎ و ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺷﺮﻋﯽ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ اﻳﻦ اﻣﻮر ﺑﻪ رﺳﺎﻟﻪ ﻓﻘﻬﯽ ﺣﻀﺮت اﻣﺎم‬ ‫ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﺪود و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻀﺎرﺑﻪ و ﻣﻀﺎرﻋﻪ وﺟﻌﺎﻟﻪ را ﺧﻮب درک ﮐﻨﻨﺪ و ﻣﺜﻼ ﺧﻴﺎل ﻧﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻓﺮﻗﯽ ﺑﻴﻦ رﺑﺎ و ﻣﻀﺎرﻋﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪".‬‬ ‫اﻳﻦ ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﻐﻴﺮ از ﺣﮑﻢ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻌﺮوﻓﯽ ﮐﻪ درﺳﻮﻣﻴﻦ ﺳﺎل وﻻﻳﺖ ﺧﻮد ﺻﺎدرﮐﺮد ودرﺁن اﻗﺘﺼﺎد‬ ‫را ﺧﺎص اﻻغ داﻧﺴﺖ درﻣﺪت ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺧﻮد درﻧﺠﻒ ﺳﻪ اﺛﺮ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ درﺑﺎرﻩ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼﺎد اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‬ ‫ﮐﻪ "اﻟﻤﮑﺎﺳﺐ اﻟﻤﺤﺮﻣﻪ” و” اﻟﻤﺴﺎﺋﻞ اﻟﻤﺴﺘﺤﺪﺛﻪ” و” ﮐﺘﺎب اﻟﺒﻴﻊ” ﻧﺎم دارﻧﺪ‪ ،‬و ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ هﺮﺳﻪ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫دررﺳﺎﻟﻪ ﺗﺤﺮﻳﺮ اﻟﻮﺳﻴﻠﻪ او‪ -‬ﮐﻪ ﺁن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ اﺳﺖ – ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ .‬وﺟﻪ ﻣﺸﺘﺮک اﻳﻦ هﺮ ﺳﻪ ﮐﺘﺎب و‬ ‫اﺣﮑﺎم ﺁﻧﻬﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺎم ﺑﺎ واﻗﻊ ﺑﻴﻨﯽ ﻓﺮاوان ﻋﺼﺮی را ﮐﻪ درﺁن زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﺼﺮ ﺻﺪر اﺳﻼم ﻋﻮﺿﯽ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ وﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻣﺴﻴﺤﯽ را ﻗﺮن دوم هﺠﺮی داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫“ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻬﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺤﺼﺮا ازﻃﺮﻳﻖ ﺧﻤﺲ وزﮐﻮﻩ ﻳﺎ ﺟﺰﻳﻪ ﻳﻌﻨﯽ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮﻧﻔﻮس واراﺿﯽ ﻳﻬﻮدﻳﺎن‬ ‫وﻣﺴﻴﺤﯽ هﺎ ﮐﻪ درﭘﻨﺎﻩ اﺳﻼم ﺑﺴﺮ ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ‪ ،‬وهﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﺮاج از اراﺿﯽ ﮐﺸﻮرهﺎﺋﯽ ﮐﻪ دوﻟﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﻓﺘﺢ ﮐﺮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻴﺮاث ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﺮدﻩ اﻧﺪ و وارث ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ وﺻﻮل ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬وﺻﻮل هﺮ ﻣﺎﻟﻴﺎت دﻳﮕﺮی‪ ،‬ازهﺮ راﻩ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻼف ﺷﺮع اﺳﺖ ‪ .‬ازﺟﻤﻠﻪ وﺻﻮل ﻣﺎﻟﻴﺎت ﮔﻤﺮﮐﯽ ﺧﻼف ﺷﺮع اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮای ﮐﺸﻮر ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫ﺧﻴﻠﯽ هﻢ ﺿﺮر دارد و ﺑﺎﻳﺪ ﻟﻐﻮ ﺷﻮد‪".‬‬ ‫“ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﮐﻮهﻬﺎ و ﮔﻴﺎهﺎن و درﺧﺘﺎن و ﺳﻨﮕﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺎل اﻣﺎم اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨﻴﻦ درﻳﺎهﺎ و ﺷﻬﺮهﺎ وﺟﺰﻳﺮﻩ هﺎ ﺟﺰو‬ ‫اﻧﻔﺎل اﺳﺖ و ﺗﻤﺎﻣﺎ ﻣﺎل اﻣﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﻏﻨﺎﺋﻢ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺐ ﻋﺎﻟﯽ و ﻟﺒﺎس ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ و ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮔﺮاﻧﻘﻴﻤﺖ و ﮐﻨﻴﺰ‬ ‫ﺧﻮﺑﺮو ﻣﺎل اﻣﺎم اﺳﺖ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ارث هﺮﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻤﻴﺮد و وارث ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎل اﻣﺎم اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﺎدن ﻃﻼ و ﻧﻘﺮﻩ وﻣﺲ و ﺁهﻦ وﺳﺮب و ﻧﻔﺖ و ﮔﻮﮔﺮد و ذﻏﺎل ﺳﻨﮓ وﻧﻤﮏ و ﮔﻞ ﺳﺮﺷﻮرو ﮔﻞ ﺳﺮخ‪ ،‬اﮔﺮ‬ ‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺣﺎﺻﻠﻪ ازﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ‪ 20‬دﻳﻨﺎر‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ‪ 15‬ﻣﺜﻘﺎل ﻃﻼی ﺳﮑﻪ دار‪ ،‬ﺑﺮﺳﺪ ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺧﻤﺲ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪،‬‬ ‫هﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﻣﺎل ﮔﻨﺞ‪ ،‬ﭼﻪ درﺷﻬﺮهﺎی ﮐﻔﺎر و ﭼﻪ درزﻣﻴﻦ اﺳﻼم‪ ،‬ﭼﻪ دراراﺿﯽ ﺑﺎﻳﺮ و ﭼﻪ درزﻳﺮ ﺁﺛﺎر اﺳﻼﻣﯽ‬ ‫ﭘﻴﺪا ﺷﻮد‪.‬ﺁﻧﭽﻪ در ﺷﮑﻢ ﻣﺎهﯽ ﭘﻴﺪا ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻨﮑﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ را ﺑﺮای ﻣﺨﺘﺮع ﺁن ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﻨﺪ و دﻳﮕﺮان را از ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺁن ﻣﻨﻊ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ازﻧﻈﺮع ﺷﺮع ﺑﺎﻃﻞ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ اﻣﺎم ﮐﻪ واﻟﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺳﺖ ﺣﻖ دارد ﺻﻨﻌﺘﯽ را ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﺮخ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮای ﺁن ﻣﻌﻴﻦ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪".‬‬ ‫وﻗﺘﻴﮑﻪ درﻋﻤﻞ اﻳﻦ رهﻨﻤﻮدهﺎی اﻣﺎم‪ ،‬ﺑﺎ هﻤﻪ اهﻤﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ و ﺑﺎهﻤﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻮدن ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺸﮑﻼت اﻗﺘﺼﺎدی ﻳﮏ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮری ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻤﯽ را ﺣﻞ ﻧﮑﺮد‪ ،‬دﺳﺖ اﻧﺪرﮐﺎران ﺑﻔﮑﺮ ﺁن اﻓﺘﺎدﻧﺪ ﮐﻪ از ﺗﺨﺼﺺ هﺎی ﺟﺎﻧﺒﯽ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﮐﻤﮏ‬ ‫ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ‪ .‬درﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ‪ ”:‬ﺗﻨﻬﺎ راﻩ ﺣﻞ اﻳﺠﺎد ﻳﮏ اﻗﺘﺼﺎد ﺳﺎﻟﻢ و ﺷﮑﻮﻓﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻧﻈﺮﻳﺎت ﺣﻀﺮت ﺁﻳﺖ اﻟﻪ اﻟﻌﻈﻤﯽ ﻣﻨﺘﻈﺮی وﺣﻀﺮت ﺁﻳﺖ اﻟﻪ ﻣﺸﮑﻴﻨﯽ و ﺧﻄﺒﻪ هﺎی ﻧﻤﺎزﺟﻤﻌﻪ ﺁﻗﺎی‬ ‫رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ اﺳﺖ") ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪ ‪ 7‬ﺧﺮداد ‪ ،(1362‬وروزﻧﺎﻣﻪ ارﮔﺎن ﺣﺰب ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪16‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫“ﮐﺘﺎب ﺳﻴﺎﺳﺖ اﻗﺘﺼﺎدی ﺣﺠﻪ اﻻﺳﻼم واﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﺁﻗﺎی هﺎﺷﻤﯽ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ ﮐﻪ دراﻳﻦ هﻔﺘﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﻩ ﺁﺛﺎر‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن اﺳﺘﮑﺒﺎر ﺷﺮق و ﻏﺮب و ﻻﻃﺎﺋﻼﺗﯽ را ﮐﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻣﻐﺰهﺎی ﻣﺨﺒﻄﯽ ﭼﻮن ﺁدام اﺳﻤﻴﺖ و ﮐﺎرل ﻣﺎرﮐﺲ‬ ‫ﻧﺸﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﯽ اﺛﺮ ﮐﺮدﻩ و ﺁﻓﺎق ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮروی ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن ﻋﺎﻟﻢ ﮔﺸﻮدﻩ اﺷﺖ‪ .‬اﺟﺮای دﻗﻴﻖ رهﻨﻤﻮدهﺎی اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﻧﻪ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ را در ﻣﺴﻴﺮ ﺻﺤﻴﺢ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻗﺮار ﻣﻴﺪهﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ راﻩ را ﺑﺮای ﻧﺠﺎت دﻧﻴﺎ از ورﻃﻪ‬ ‫ﺑﺤﺮان اﻗﺘﺼﺎدی ﺣﺎﺻﻠﻪ از اﺳﺘﮑﺒﺎر ﻧﻴﺰ روﺷﻦ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ"‪.‬‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ درﻋﻤﻞ ﻧﺸﺎن دادﻩ ﺷﺪﻩ اﻳﻦ ﺑﻮدﮐﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ رهﻨﻤﻮدهﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺮای ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان ﺟﺰﭼﻬﻞ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر وام ﺧﺎرﺟﯽ ) درﺷﺮاﻳﻄﯽ ﮐﻪ اﻳﺮان ﺳﺎﻟﻬﺎی ﭘﻴﺶ ازاﻧﻘﻼب ﺧﻮدش ﮐﺸﻮری وام دهﻨﺪﻩ ﺑﻮد( وﺳﻘﻮط‬ ‫درﺁﻣﺪ ﺳﺮاﻧﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ از ‪ 2 , 600‬دﻻر ﺑﻪ ‪ 1 , 200‬دﻻر و اﻋﻼم اﺿﻄﺮاری اﻳﻨﮑﻪ اﮔﺮ وام داﺧﻠﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﻮد‬ ‫ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻘﻮﻗﻬﺎی دوﻟﺘﯽ از ﺁﺑﺎن ﻣﺎﻩ ﺳﺎل ‪ 1377‬ﺑﺒﻌﺪ ﻣﻘﺪور ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد ﺣﺎﺻﻠﯽ ﺑﺒﺎر ﻧﻴﺎورد‪ ،‬درﻋﻮض ﺑﺮای‬ ‫ﺧﻮد ﺁﻳﺖ اﻟﻪ هﺎ و ﺣﺠﻪ اﻻﺳﻼم هﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺴﻴﺎر رﺿﺎﻳﺖ ﺑﺨﺸﯽ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﺋﯽ از ﺁﻧﺮا ﺟﺴﺘﻪ ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ‬ ‫دراﻓﺸﺎﮔﺮﻳﻬﺎی ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻣﻬﻢ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻼ درﻣﺎهﻨﺎﻣﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﺘﺒﺮﻟﻮﻣﻮﻧﺪ دﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﮏ ﮐﻪ‪:‬‬ ‫“ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ دراﻣﺮﻳﮑﺎ ﺑﻌﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺣﺪود ‪ 10‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ازاﻳﺮان ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﻬﺎی ﻣﺨﺼﻮص‬ ‫ﻣﻼهﺎی ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺑﻪ ﺑﺎﻧﮑﻬﺎی اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬واﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ رﻗﻢ ﻏﻴﺮ از ﻣﺒﺎﻟﻐﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺎﻧﮑﻬﺎی‬ ‫ﺳﻮﻳﺲ و دﻳﮕﺮ ﮐﺸﻮرهﺎی اروﭘﺎﺋﯽ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﻬﺎی ﺁﻧﻬﺎ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ”‪ ،‬ﻳﺎ ﮔﺰارش هﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ” اﺷﭙﻴﮕﻞ”‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﻴﺪ ﺷﻤﺎرﻩ ﭼﮑﻬﺎی ﺻﺎدرﻩ‪ ،‬ازوارﻳﺰ ﺷﺼﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﺎرک ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺁﻳﺖ اﻟﻪ ﺑﻬﺸﺘﯽ درهﻮﻟﺘﺲ ﺑﺮوﮐﻪ ﺑﺎﻧﮏ‬ ‫هﺎﻣﺒﻮرگ و دوﻳﭽﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﻓﺮاﻧﮑﻔﻮرت ﺧﺒﺮ داد‪ ،‬ﻳﺎ ﮔﺰارش واﺷﻴﻨﮕﺘﻦ ﭘﺴﺖ درﺑﺎرﻩ دو ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺳﻬﺎم ﺣﺠﻪ‬ ‫اﻻﺳﻼم رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ درﺑﻴﺶ از ﺳﻴﺼﺪ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬ﻳﺎ ﮔﺰارش ﺟﺮوزاﻟﻢ ﭘﺴﺖ اورﺷﻠﻴﻢ درﺑﺎرﻩ‬ ‫هﻮاﭘﻴﻤﺎهﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ هﺎی هﻨﺮی و ﺗﺎرﻳﺨﯽ اﻳﺮاﻧﯽ را ازﺟﺎﻧﺐ روﺣﺎﻧﻴﻮن ارﺷﺪ ﻳﺎ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران‬ ‫اﻳﺮان ازاﻳﺮان ﺑﻪ ﺗﺮﮐﻴﻪ و از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎ هﻮاﭘﻴﻤﺎهﺎی ال ﻋﺎل ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﻧﺘﻘﺎل دادﻩ و درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻏﺮﻓﻪ اﻳﺮان را‬ ‫درﻣﻮزﻩ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ اورﺷﻠﻴﻢ ﻏﻨﯽ ﺗﺮﻳﻦ ﻏﺮﻓﻪ اﻳﻦ ﻣﻮزﻩ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺎﺟﺮای دزدی ‪ 123‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺗﻮﻣﺎﻧﯽ ﺑﻨﻴﺎد‬ ‫ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن درﺧﻮد اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺳﺮ وﺻﺪای ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮﺁن ﺳﺮﭘﻮش ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ازﺑﻴﺶ ازﻳﮑﺼﺪ ﻣﻮرد ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدﻩ هﺎﺋﯽ ﺑﺎ ارﻗﺎم ﻧﺠﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درهﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ و ﺑﺎهﻤﻴﻦ رهﻨﻤﻮد هﺎ درداﺧﻞ”‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﺣﮑﻮﻣﺖ اﻟﻬﯽ روی زﻣﻴﻦ” ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺁن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪”:‬ای ﺑﻴﺨﺮدان‪،‬‬ ‫ﻣﻤﻠﮑﺖ دﻳﻦ ﺑﻬﺸﺖ روی زﻣﻴﻦ اﺳﺖ وﺁن ﺑﺎدﺳﺖ ﭘﺎک روﺣﺎﻧﯽ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻓﺴﺎدهﺎ‪ ،‬دزدﻳﻬﺎ‪ ،‬ﻏﺎرﺗﮕﺮﻳﻬﺎ‪،‬‬ ‫هﻤﻪ ﮐﺎر ﺁن دﺳﺘﻪ ازاﻓﺮاد اﻳﻦ ﮐﺸﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺳﺮ و ﮐﺎر ﻧﺪارﻧﺪ"‪.‬‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫درهﻤﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎی ﺑﺮﻗﺮاری ﺟﻤﻬﻮری وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬درﮔﺮﻣﺎ ﮔﺮم ﺟﻨﮓ ﺧﺎرﺟﯽ وﺳﻮء ﻗﺼﺪهﺎ و ﮐﺸﺘﺎرهﺎی‬ ‫ﭘﻴﮕﻴﺮ داﺧﻠﯽ و ﻣﺸﮑﻼت ﮔﺴﺘﺮدﻩ اﻗﺘﺼﺎدی و اﻧﺰوای ﺳﻴﺎﺳﯽ روزاﻓﺰون اﻳﺮان درﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﺠﻪ اﻻﺳﻼم‬ ‫و اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ هﺎﺷﻤﯽ رﻓﺴﺎﻧﺠﺎﻧﯽ رﺋﻴﺲ وﻗﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ دردﻳﺪار ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﺗﺤﺎدﻳﻪ اﻧﺠﻤﻨﻬﺎی‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺸﺎرت داد ﮐﻪ‪:‬‬ ‫“اﻣﺮوز ﭘﺎﻳﻪ هﺎی ﺳﻴﺎﺳﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻳﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﯽ دراﻳﺮان رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﮐﻠﻴﻪ ارﮔﺎﻧﻬﺎی اﻳﻦ ﮐﺸﻮر‬ ‫ﻣﺘﺸﮑﻞ ازرﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری و ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ و دوﻟﺖ وﻧﻬﺎدهﺎی اﻧﻘﻼﺑﯽ ﺗﺤﺖ رهﺒﺮی اﻣﺎم اﻣﺖ دﺳﺖ‬ ‫اﻧﺪر ﮐﺎرﻧﺪ ﺗﺎ دراﻳﻦ دﻧﻴﺎی زﺷﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ای ﺑﺴﺎزﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻳﮏ اﻟﮕﻮی واﻗﻌﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪".‬‬ ‫درﭼﻨﻴﻦ ﺁﻳﻨﺪﻩ اﻣﻴﺪ ﺑﺨﺸﯽ ﻃﺒﻌﺎ ﻣﻮﺿﻊ زﻧﺎن‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻧﻴﻤﯽ از”ﺑﺸﺮﻳﺖ”ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ‪ ،‬ﻧﻘﺸﯽ دردرﺟﻪ اول اهﻤﻴﺖ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺁﻳﺖ اﻟﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﺻﺪوﻗﯽ‪ ،‬ازﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاران درﺟﻪ اول وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ و دوﺳﺖ ﻧﺰدﻳﮏ اﻣﺎم و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ‬ ‫ﻣﺨﺼﻮص اودرﻳﺰد‪ ،‬ﻻزم داﻧﺴﺖ درﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎن ﮐﻪ ﺧﻮد ﻋﻀﻮ ﺁن ﺑﻮد درﺑﺎرﻩ ﻣﻘﺎم زن دراﻳﻦ اﻟﮕﻮی ﺁﻳﻨﺪﻩ‬ ‫ﺑﺸﺮﻳﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺪهﺪ‪:‬‬ ‫"ﺷﻨﻴﺪﻩ ام ﮐﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ زن ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ وﻟﯽ ﺻﻐﻴﺮش ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر هﻢ ﺑﺸﻮد و‬ ‫ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ هﻢ ﺑﺸﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﭼﻪ ﺣﺴﺎﺑﯽ اﺳﺖ؟ ﭼﻮن زن ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﭽﻪ را ﺑﺎز ﺑﮑﻨﺪ و ﭘﺎﮐﺶ ﺑﮑﻨﺪ واز ﮐﺜﺎﻓﺖ‬ ‫ﺑﺮﮐﻨﺎرش ﺑﮑﻨﺪ و ﭘﺴﺘﺎن دردهﺎﻧﺶ ﺑﮕﺬارد ﭘﺲ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر و ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ هﻢ ﺑﺸﻮد؟ ﻳﻌﻨﯽ ﻳﮑﺮوز‬ ‫ﺻﺒﺢ ﺑﺮوﻳﻢ و ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﮐﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری ﻳﺎ ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮی ﺗﻌﻄﻴﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا؟ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ دﻳﺸﺐ ﺧﺎﻧﻢ زاﻳﻤﺎن‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪17‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﻧﺪ ‪ .‬ﺁﻳﺎ اﻳﻦ ﺑﺮای ﻣﺎ ﻧﻨﮓ وﻋﺎرﻧﻴﺴﺖ؟ ﻳﺎ ﻳﮑﻨﻔﺮ زن را در اﺳﻼم ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاری ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ؟ ﺁﻳﺎ ﻳﮏ‬ ‫ﺳﺮﻟﺸﮑﺮی را ﺷﻨﻴﺪﻩ اﻳﺪ ﮐﻪ زن ﻗﺮار دادﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ؟ درﻳﺰد ﺣﺪود ‪ 24 , 000‬ﻗﻨﺎت وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺁﻳﺎ ﮐﻠﻨﮓ ﻳﮑﯽ‬ ‫ازﺁﻧﻬﺎ را زن زدﻩ اﺳﺖ ؟”‬ ‫درهﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻋﻼﻣﻪ ﻣﻌﺮوف” ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻲ” درﮐﺘﺎب ﺗﻌﺪد زوﺟﺎت دراﺳﻼم دﻻﺋﻞ دﻳﮕﺮی درهﻤﻴﻦ ﺣﺪ از اهﻤﻴﺖ‬ ‫اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫“ﻳﮑﯽ ازﻋﻨﺎﻳﺎت اﺳﻼم اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ درﻧﺎﺣﻴﻪ اﻗﺘﻀﺎﺋﺎت ﻻزم ﻃﺒﻊ و ارﺿﺎی ﺧﻮاهﺸﻬﺎی ﺣﺘﻤﯽ ﻧﻔﺲ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺘﯽ‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺷﻬﻮت ﻣﺮدان اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻧﺸﻮد ﺗﺎ ﺳﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﮑﺮات ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬وﻻزﻣﻪ اﺳﻼم اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ دررﻓﻊ ﺣﺎﺟﺎت‬ ‫ﺷﻬﻮت ﺗﺴﺮﻳﻊ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺷﺨﺺ ﻣﺴﻠﻤﺎن اﮔﺮ ﮐﺎر ﻗﻀﺎو ﺷﻬﻮﺗﺶ روزی ﺑﺮاوﺳﺨﺖ ﺷﺪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺧﻴﺎل‬ ‫راﺣﺖ زن دﻳﮕﺮی ﺑﮕﻴﺮد ‪ .‬دراﺻﻮل ﮐﺎﻓﯽ درهﻤﻴﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺣﺪﻳﺜﯽ ازﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ‬ ‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻏﻴﺮت ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺮدان اﺳﺖ و ﻟﺬا ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻴﺶ از ﻳﮑﻤﺮد را ﺑﺮزن ﺣﺮام ﻓﺮﻣﻮدﻩ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺮد ﭼﻬﺎر زن را اﺟﺎزﻩ دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺰرﮔﻮارﺗﺮ ازﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ زن ﺣﻤﻴﺖ و ﻏﻴﺮت دهﺪ!”‪ ،‬و ﻋﻼﻣﻪ‬ ‫ﺑﺰرگ ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ راازاﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ” ﭘﺲ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﻏﻴﺮت از اﺧﻼق ﺣﻤﻴﺪﻩ و ﻣﻠﮑﺎت‬ ‫ﻓﺎﺿﻠﻪ اﺳﺖ"!‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ﺑﻪ ﺳﻨﺖ دﻳﺮﻳﻨﻪ ﺁﺧﻮﻧﺪان ﺑﺮﺳﺮ ﺧﻮاﻧﯽ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻬﻤﺎن اﻧﺪازﻩ ﮐﻪ از ﺻﻼﺣﻴﺘﻬﺎی ﻋﻠﻤﯽ و‬ ‫ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ اﻣﺮوز ﺑﯽ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درﻻﻓﺰﻧﯽ و ﮔﺰاﻓﻪ ﮔﻮﺋﯽ ﻳﺪی ﻃﻮﻻداﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﮐﻪ درهﺮ ﺻﻮرت ﮐﺴﺎﻧﯽ درﭘﺎی ﻣﻨﺒﺮﺷﺎن ﻓﺮﻳﺎد”اﻟﻪ اﮐﺒﺮ”ﺧﻤﻴﻨﯽ رهﺒﺮ”ﺑﺮﺧﻮاهﻨﺪ داﺷﺖ ‪ .‬ﺷﻤﺎر ﺳﺨﻨﺎن‬ ‫اﺑﻠﻬﺎﻧﻪ ای ﮐﻪ درﮐﺸﻮر اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ در ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ” اﻟﻬﻲ” وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ازﺟﺎﻧﺐ ﻣﺴﺌﻮﻻﻧﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﻪ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ رﻗﻢ ﺳﺨﻨﺎن ﻧﻮع ﺧﻮد درﻳﮏ ﮐﺸﻮر ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫“ﻣﻮﺳﺴﻪ هﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺳﺎزی ﻃﻴﺮا اﺑﺎﺑﻴﻞ ﺑﺎ رهﻨﻤﻮدهﺎی اﻧﻘﻼﺑﯽ ﺣﻀﺮت ﺁﻳﺖ اﻟﻪ اﻟﻌﻈﻤﯽ ﻣﻨﺘﻈﺮی ﻃﺮح ﺳﺎﺧﺘﻦ‬ ‫هﻮاﭘﻴﻤﺎهﺎي” ﮐﺒﻮﺗﺮ ﺳﻔﻴﺪ” را دردﺳﺖ ﺗﮑﻤﻴﻞ دارد ﮐﻪ ﺑﺎ اﺗﮑﺎء ﺑﻪ اﻣﺪادهﺎی اﻟﻬﯽ ﺟﻬﺎن ﮐﻔﺮ را ﺑﻪ ﺧﺎک ﺳﻴﺎﻩ‬ ‫ﺧﻮاهﺪ ﻧﺸﺎﻧﻴﺪ") رﺋﻴﺲ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎی هﻮاﭘﻴﻤﺎﺳﺎزی ﻃﻴﺮا اﺑﺎﺑﻴﻞ در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻧﺸﺮﻳﻪ رﺳﻤﯽ وزارت‬ ‫ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﻲ(‪.‬‬ ‫“داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺧﻠﺒﺎﻧﯽ ﻣﺎ ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﺗﮑﻤﻴﻞ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ درﺟﻬﺖ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزی ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت‬ ‫ﻣﻬﺪی ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻗﺪام ﮐﻨﻴﻢ”) ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻧﻴﺮوی هﻮاﺋﯽ ﺟﻤﻬﻮری درﻣﺮاﺳﻢ ﺗﺤﻠﻴﻒ ﺧﻠﺒﺎﻧﺎن (‪.‬‬ ‫“اﻣﺮوز ﻣﺎ ازﭼﻨﺎن ﻗﺪرﺗﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻳﻢ ﮐﻪ اﻣﺮﻳﮑﺎ و روﺳﻴﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﻀﺎد ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ را ازﻳﺎد ﺑﺮدﻩ اﻧﺪ ودرﺣﺎل‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ هﺮدو اﺑﺮﻗﺪرت ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻗﺪرت روزاﻓﺰون ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان درﮐﻨﺎر هﻤﺪﻳﮕﺮﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫اﻧﺪ”)ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران درﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ(‪.‬‬ ‫"ﻣﺎدرﻣﻮرد اﻳﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰهﺎﺋﯽ ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﻮﺷﮏ اهﻤﻴﺖ دارد هﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻣﻴﺪاﻧﻴﻢ ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻴﺨﻮاهﻴﻢ درﺁﻳﻨﺪﻩ‬ ‫اﻧﻮاع ﻣﻮﺷﮑﻬﺎ را ﺑﺴﺎزﻳﻢ ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﮐﻪ درﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﺎ ﻗﺪرت ﺑﺰرگ ﻣﻮﺷﮑﯽ دﻧﻴﺎ ﺧﻮاهﻴﻢ ﺷﺪ و دوﻣﻴﻦ‬ ‫ﻗﺪرت ﻣﻮﺷﮑﯽ ﺑﻌﺪ از اﺑﺮﻗﺪرﺗﻬﺎ ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد‪ .‬درزﻣﻴﻨﻪ رادارو ﺳﻴﺴﺘﻢ دﻓﺎﻋﯽ هﺎوک ﻧﻴﺰ اﺑﺘﮑﺎرهﺎﺋﯽ ﮐﺮدﻩ اﻳﻢ ﮐﻪ‬ ‫اﮔﺮاﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻴﻬﺎ ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ ازﻏﺼﻪ دق ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ” )رﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ درﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ژاﭘﻦ(‪.‬‬ ‫"ﺑﭽﻪ هﺎی ﺣﺰب اﻟﻠﻬﯽ ﻣﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﻣﻮﺷﮑﯽ را ﮐﻪ اﻣﺮﻳﮑﺎ ‪ 16‬ﺳﺎل ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺘﻨﺶ وﻗﺖ ﺻﺮف ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫درﻣﺪت ﻳﮑﺴﺎل ﺑﺴﺎزﻧﺪ") وزﻳﺮ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران درﺳﻤﻴﻨﺎر ﺁﻣﺎدﻩ ﺳﺎزی دﻩ ﻣﻴﻠﻴﻮن داﻧﺶ ﺁﻣﻮز ﺑﺮای ﺟﻨﮓ (‪.‬‬ ‫دررژﻳﻢ ﻃﺎﻏﻮت ﺣﺘﯽ ﻳﮏ ﭘﺸﻪ هﻢ ازﻣﺮاﺳﻢ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ ﻧﻤﻴﺘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬وﻟﯽ اﻣﺮوز ﺗﻤﺎم اﻣﺮﻳﮑﺎ از هﻴﺒﺖ اﻳﻦ ﻧﻤﺎز ﺑﻪ‬ ‫ﻟﺮزﻩ درﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ”) اﻣﺎم ﺟﻤﻌﻪ ﮔﻴﻼن درﺧﻄﺒﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ(‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪18‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫"ﺗﻤﺎم ﺷﺮق و ﻏﺮب ﻋﺎﻟﻢ اﻣﺮوز ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ای را ﮐﻪ ‪ 2500‬ﺳﺎل اﺳﺖ ﺑﺪون وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻤﺎﮐﺎن از داﺷﺘﻦ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ دررأس ﺧﻮد ﻣﺤﺮوم ﮐﻨﻨﺪ”) اﻣﺎم ﺟﻤﻌﻪ رﻓﺴﻨﺠﺎن درﺧﻄﺒﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ (‪.‬‬ ‫“اﺳﺘﻌﻤﺎر ﺑﺮای ﮐﺸﻮرهﺎی ﺟﻬﺎن ﺳﻮم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰی ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﻳﮑﯽ ازﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺎﻳﺶ ورزش اﺳﺖ ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ‬ ‫ورزش را درﺟﻬﺘﯽ هﺪاﻳﺖ ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن را ﺑﻪ زهﺪ ﺑﮑﺸﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺁﻧﻮﻗﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ورزش ﻣﺎ دارای ارزش‬ ‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ”) ﻋﺎﺗﻘﻪ رﺟﺎﺋﯽ هﻤﺴﺮﻣﺤﻤﺪﻋﻠﯽ رﺟﺎﺋﯽ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري‪ ،‬درﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ دورﻩ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﯽ دﺧﺘﺮان‬ ‫دراﺳﺘﺎدﻳﻮم ﺗﻬﺮان (‪.‬‬ ‫“اﻳﻦ اروﭘﺎﺋﯽ هﺎ ﭼﻮن اﻣﺎم ﻧﺪارﻧﺪ ﻣﻴﺮوﻧﺪ دﻧﺒﺎل ﺣﺰب درﺳﺖ ﮐﺮدن ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺤﻤﺪاﻟﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﻣﺎﻣﯽ دارﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺰب‬ ‫درﺳﺖ ﮐﺮدن اﺣﺘﻴﺎﺟﯽ ﻧﺪارﻳﻢ ) ﺁﻳﺖ اﻟﻪ ﺻﺎدﻗﯽ درﺧﻄﺒﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ(‪.‬‬ ‫“ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی ﺑﺪون اﺻﻞ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻣﺮادف ﺑﺎ ﺗﻮﺣﺶ اﺳﺖ وﺑﺎ وﻻﻳﺖ ﻏﻴﺮ ﻓﻘﻴﻪ ﻣﺮادف ﺑﺎ ﺑﺮﺑﺮﻳﺖ اﺳﺖ") ﺁﻳﺖ‬ ‫اﻟﻪ ﻣﺸﮑﻴﻨﯽ رﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎن درﮔﺸﺎﻳﺶ ﺳﻤﻴﻨﺎر وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ درداﻧﺸﮕﺎﻩ (‪.‬‬ ‫"ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﺎﺷﻴﺎﻧﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ هﺎ درﻣﻮرد اﻳﺮان‪ ،‬ﻗﺮﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎد ﻣﺎاﺳﺖ”)ﻣﺨﻤﺮ ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن ﺳﻴﺎﺳﺖ‬ ‫ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ (‪.‬‬ ‫"دﻣﮑﺮات ﺗﺮﻳﻦ ﮐﺸﻮر دﻧﻴﺎاﻣﺮوزاﻳﺮان اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ راازرﻳﮕﺎن‪ ،‬ازﻣﻴﺘﺮان‪ ،‬ازﺗﺎﭼﺮوازهﺮﮐﺲ دﻳﮕﺮﮐﻪ ﻣﻴﺨﻮاهﻴﺪ‬ ‫ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ") هﺎﺷﻤﯽ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ رﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬درﺧﻄﺒﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ (‪.‬‬ ‫“ اﺑﺮﻗﺪرﺗﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﺠﺎب اﺳﺎس ﺣﮑﻮﻣﺖ اﺳﻼم اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺮای ﻏﺎرت ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﻔﺘﯽ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺣﺠﺎب را ازﻣﻴﻨﺎن ﺑﺒﺮﻧﺪ” ) زهﺮا رهﻨﻮرد‪ ،‬هﻤﺴﺮ ﻣﻮﺳﻮی ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ دردﻳﺪار ﺑﺎ ﺑﺎﻧﻮان‬ ‫ﮐﺸﻮرهﺎی ﻋﺮب(‪.‬‬ ‫“ﺳﺮ وﺻﺪاﺋﯽ را ﮐﻪ درﺑﺎرﻩ ﮔﺮاﻧﯽ هﻨﺪواﻧﻪ ﺑﺮاﻩ اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﻃﺌﻪ اﺑﺮﻗﺪرﺗﻬﺎ درﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ”)ﺣﺴﻴﻦ‬ ‫ﻣﻮﺳﻮی ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ درﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ (‪.‬‬ ‫"ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ﺑﻪ ﺧﻴﺎل ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻴﺨﻮاهﻨﺪ ﺧﺪا و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮش را ﮔﻮل ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺪوﺷﻨﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻴﮑﻪ اﻳﻦ ﺧﻮد ﺧﺪا‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺮﻧﮓ ﻣﻴﺰﻧﺪ ﻳﻌﻨﯽ ﺁزادﺷﺎن ﻣﻴﮕﺬارد ﺗﺎ ﺧﻼﻓﮑﺎری ﺑﮑﻨﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﮐﻴﻔﺮ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ﻓﮑﺮ‬ ‫ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺣﻘﻪ زدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞ ازاﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮدﺷﺎن از ﺧﺪا ﺣﻘﻪ ﻣﻴﺨﻮرﻧﺪ")ﺁﻳﺖ اﻟﻪ دﺳﺘﻐﻴﺐ ﺷﻴﺮازی‪،‬‬ ‫درﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪ اﻃﻼﻋﺎت(‪.‬‬ ‫"ﺑﯽ ﺳﺒﺐ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﺋﻴﻬﺎ ﮐﺎخ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری ﺧﻮد را ﺑﺮای ﺗﻮهﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻴﺎهﺎن ﮐﺎخ ﺳﻔﻴﺪ‬ ‫ﻣﻴﻨﺎﻣﻨﺪ”)رﺋﻴﺲ دادﮔﺎهﻬﺎی ﺷﺮع ﻣﺮﮐﺰ(‪.‬‬ ‫“درﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺮﻧﺪﻩ ای ﮐﻪ ﻓﺮﻋﻮﻧﻴﺎن را وادار ﺑﻪ ﻋﺠﺰ و ﻻﺑﻪ ﻧﻤﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬رﮐﻦ رﮐﻴﻦ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺮوﺋﯽ هﻢ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎ ﻣﺜﻠﺚ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ و ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ و ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﭘﻨﺠﻪ ﻧﺮم ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‬ ‫ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ و ﻗﺒﻠﻪ داﺋﻢ ﻣﺤﺮوﻣﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﻳﻌﻨﯽ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ درﻣﺤﺪودﻩ اﻳﺮان ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫درﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﮔﻴﺘﯽ هﺮ ﻧﻬﻀﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻮﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ درﻃﻠﻴﻌﻪ ﺁن ﻳﮏ ﻓﻘﻴﻪ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ”)هﺎﺷﻤﯽ ﻧﮋاد‪ ،‬ﺷﻬﻴﺪ‬ ‫ﻣﺤﺮاب(‪.‬‬ ‫"ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﭼﺸﻢ اﻣﻴﺪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎن و ﺑﻪ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ دوﺧﺘﻪ اﻧﺪ") ﺣﺠﺖ‬ ‫اﻟﺴﻼم ﺣﺴﻨﯽ اﻣﺎم ﺟﻤﻌﻪ ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎن(‪.‬‬ ‫“ﺟﺎﻣﻌﻪ ورزﺷﯽ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮدش را ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺰﻧﺪ ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ اﻣﺖ ﺣﺰب اﷲ درﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ هﺎ ‪ .‬ﺁﻧﻮﻗﺖ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ورزﺷﯽ ﺧﻮاهﺪ درﺧﺸﻴﺪ”) ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮی‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ(‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪19‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫“ﻣﺘﻔﮑﺮان و ﺁزادﻳﺨﻮاهﺎن ﺟﻬﺎن ﺑﻄﻮر دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺑﻤﺎ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺷﻤﺎ اﺑﺮﻗﺪرت دﻧﻴﺎ هﺴﺘﻴﺪ”) ﺳﻴﺪ ﻋﻠﯽ ﺧﺎﻣﻨﻪ‬ ‫ای رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر(‪.‬‬ ‫“ﺧﻴﻠﯽ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﻬﺎی ﻣﺎازرواج ﺳﮓ ﺑﺎزی و ﺳﮓ ﭘﺮﺳﺘﯽ دردﻧﻴﺎ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺁن ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ هﺎ هﺴﺘﻨﺪ”)از‬ ‫ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﻪ روزﻧﺎﻣﻪ اﻃﻼﻋﺎت‪ 5 ،‬اﺳﻔﻨﺪ ‪.(1363‬‬ ‫“ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ و ﺧﺮﻳﺪ وﻓﺮوش ﺻﻔﺤﺎت ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ و ﻧﻮار ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺮام اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺁهﻨﮕﯽ ﮐﻪ ﺁﺧﻴﺮا ﺑﻤﻨﺎﺳﺒﺖ ﺷﻬﺎدت ﺁﻗﺎی‬ ‫ﻣﻄﻬﺮی ﺳﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬اﺣﻀﺎر ﺟﻦ و ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻣﻼﺋﮑﻪ و ارواح ﺣﺮام اﺳﺖ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﺒﺮ دادن از ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺟﻬﺎن ﺑﻌﻨﻮان‬ ‫اﺧﺒﺎری ﮐﻪ از اﺟﻨﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ") ﺧﻤﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ در ﺟﻤﺎران(‪.‬‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫ﮐﻤﺘﺮ ازدوﺳﺎل ﭘﺲ از روی ﮐﺎر ﺁﻣﺪن ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ دراﻳﺮان‪ ،‬ارﺗﺶ ﻋﺮاق ﺑﻪ ﺧﺎک اﻳﺮان ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮد‬ ‫و ﺟﻨﮕﯽ درﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ارﺗﺶ اﻳﺮان ازﻣﻘﺎم ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﺗﺮﻳﻦ ارﺗﺶ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻳﮏ ارﺗﺶ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻴﺪﻩ‬ ‫ﺳﻘﻮط ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬اﺻﻼ ﺁﻏﺎز ﻧﻤﻴﺸﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻮﺻﻒ‪ ،‬ارﺗﺶ و ﻣﻠﺖ اﻳﺮان ﭘﺲ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ دوران ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮی‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫اﺣﺴﺎس ﻏﺮﻳﺰی ازﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﻣﺮز و ﺑﻮم ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬و ﻧﻪ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺟﻨﮓ اﺳﻼم و ﮐﻔﺮ – درﺷﺮاﻳﻄﯽ ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﺑﺎ‬ ‫هﻴﭻ ﮐﺎﻓﺮی ﻃﺮف ﻣﺨﺎﺻﻤﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ -‬ﺑﻄﻮر ﻳﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑﭙﺎ ﺧﺎﺳﺘﻨﺪ و درﺟﻨﮕﯽ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﺁﻣﻴﺰ‪ ،‬درﻃﻮل ﮐﻤﺘﺮ از ﻳﮑﺴﺎل‬ ‫ﻣﺘﺠﺎوزان را ﺗﺎ ﺁﻧﺴﻮی ﻣﺮز ﺑﻪ ﻋﻘﺐ راﻧﺪﻧﺪ ‪.‬‬ ‫اﻳﺮان درﺁن هﻨﮕﺎم هﻢ ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ ﺣﻖ را ﺑﺠﺎﻧﺐ ﺧﻮد داﺷﺖ و هﻢ اﻋﺘﺒﺎر ﭘﻴﺮوزی را‪ ،‬ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ وﻗﺘﻴﮑﻪ ﺻﺪام‬ ‫ﺣﺴﻴﻦ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮد را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﮐﺸﻮرهﺎی ﻧﻔﺘﯽ ﻋﺮب ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺻﻠﺢ درﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮﻗﺮار‬ ‫ﺷﻮد دﻩ هﺎ ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﻏﺮاﻣﺖ ﺟﻨﮕﯽ ﻋﺮاق را ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﺮان هﻢ ﺧﺴﺎرات‬ ‫ﺟﻨﮕﯽ ﺧﻮد را ﺟﺒﺮان ﻣﻴﮑﺮد و هﻢ دوﺑﺎرﻩ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻗﺪرت ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬وﻟﯽ درﺳﺖ درهﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻊ‪،‬‬ ‫رهﺒﺮ ﮐﺒﻴﺮ اﻧﻘﻼب ﮐﻪ ﺧﻮاب ﺷﻤﺸﻴﺮ ﮐﺸﯽ ﺻﺪر اﺳﻼم ﻣﻴﺪﻳﺪ‪ ،‬اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺻﺎدر ﮐﺮد ﮐﻪ‪:‬‬ ‫“ﻣﻠﺖ ﻋﺰﻳﺰ ﻋﺮاق ! ﻣﺎﺑﺮای ﻧﺠﺎت ﺷﻤﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﻳﻢ ﺗﺎ اﻳﻦ رژﻳﻢ ﮐﺎﻓﺮ و ﺳﺘﻤﮕﺮ را ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﻢ ‪ .‬ﻗﻴﺎم ﮐﻨﻴﺪ و ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﻘﺒﺎل ﺑﺮادران ﻣﻮﻣﻦ ﺧﻮد ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ و دﺳﺖ ﻋﻔﻠﻘﯽ هﺎی ﮐﺎﻓﺮ راازﺑﻼد ﺧﻮد ﮐﻮﺗﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ‪ .‬ﺗﮑﻠﻴﻒ اﺳﻼﻣﯽ و ﻣﻴﻬﻨﯽ‬ ‫ﺷﻤﺎ اﻗﺘﻀﺎ دارد ﮐﻪ ﺟﻮاﻧﻤﺮداﻧﻪ ﺑﺴﻮی ﺟﺒﻬﻪ هﺎ هﺠﻮم ﺁورﻳﺪ و ﺑﮑﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻣﻪ ذﻟﺖ ﻧﭙﻮﺷﻴﺪ‪ .‬ﺑﺴﻮی ﻧﺒﺮد ﺑﺎ ﮐﻔﺮ‬ ‫ﺑﺸﺘﺎﺑﻴﺪ و ﺑﺮادران ﺟﺎن ﺑﺮﮐﻒ رزﻣﻨﺪﻩ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ را ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﻓﺮدا ﺧﻴﻠﯽ دﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬روح اﻟﻪ‬ ‫اﻟﻤﻮﺳﻮی اﻟﺨﻤﻴﻨﯽ‪ 22 ،‬رﻣﻀﺎن اﻟﻤﺒﺎرک ‪. ”1402‬‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺟﻨﮓ وﻳﺮاﻧﮕﺮ هﻔﺖ ﺳﺎﻟﻪ ای ﺁﻏﺎز ﺷﺪ ﮐﻪ درﺁن اﻳﺮان ﺁﺷﮑﺎرا ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺘﺠﺎوز داﺷﺖ‪ ،‬ودرﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻪ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻤﺎم ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﻌﻨﻮی ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ را ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزی اﻓﺘﺨﺎر ﺁﻣﻴﺰ ﺧﻮد ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردﻩ ﺑﻮد از دﺳﺖ داد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬ ‫ﻣﺎدی دهﻬﺎ ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﻏﺮاﻣﺖ ﺟﻨﮕﯽ را ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺖ درﻳﺎﻓﺖ دارد درﻳﺎﻓﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬واﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ‬ ‫ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ درﻋﻴﻦ ﺁﻧﮑﻪ ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ را از ﺳﻘﻮط ﺣﺘﻤﯽ ﻧﺠﺎت داد‪ ،‬ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران ﺁﻣﻮزش ﻧﺪﻳﺪﻩ و ﺑﯽ ﺗﺠﺮﺑﻪ‬ ‫اﻳﺮان رادر ﺳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺟﻨﮕﯽ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺁﻣﻴﺰ ﮐﺸﺎﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﺑﺠﺎی ﭘﻴﺮوزی ﺻﺪر اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﮐﺸﺘﺎر‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان را از دوران ﺑﻌﺪ از ﻣﻐﻮل‪ ،‬و ﺗﻠﺨﺘﺮﻳﻦ اﻧﺰوای ﺳﻴﺎﺳﯽ اﻳﻦ ﮐﺸﻮر را درﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬ﺑﺎﺿﺎﻓﻪ‬ ‫ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﮐﺸﺘﻪ و ﻣﻌﻠﻮل و ﺑﻪ ﺑﺮﺁورد و رﺳﻤﯽ ﺧﻮد دوﻟﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﺳﻴﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺧﺴﺎرت‬ ‫و وﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺒﺎر ﺁورد وﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻣﺘﺎرﮐﻪ ای ﺑﯽ اﻓﺘﺨﺎر وﻧﻮﺷﻴﺪن ﺟﺎم زهﺮ ﮐﺬاﺋﯽ از ﺟﺎﻧﺐ‬ ‫ﺁﻏﺎز ﮐﻨﻨﺪﻩ اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﺑﻴﻤﻌﻨﯽ ﺑﭙﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪ ،‬وروﺷﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮﻩ ای ﮐﻪ از ﺁن دراﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن‬ ‫و درﺻﻔﺤﺎت ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ اﻳﻦ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮ ﮔﺰاری هﺎی ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ‪:‬‬ ‫“اﻋﺰام ﭼﻨﺪ ﺻﺪ هﺰار ﺑﭽﻪ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﺎرﮔﺎﻩ از ﺟﺎﻧﺐ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﮐﺸﺘﺎر ﮐﻮدﮐﺎن درﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ .‬دراﻳﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن ‪ ,300 000‬ﮐﻮدک اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﻗﺘﻠﮕﺎﻩ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮐﻮدﮐﺎن ﻏﺎﻟﺒﺎ از‬ ‫ﮐﻼﺳﻬﺎی درس رواﻧﻪ ﮐﺸﺘﺎرﮔﺎﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ وﺑﺪاﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺪن ﺑﺎ ﮐﻠﻴﺪی ﮐﻪ ازﻃﺮف ﻧﺎﻳﺐ‬ ‫اﻣﺎم زﻣﺎن دراﺧﺘﻴﺎرﺷﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ درهﺎی ﻏﺮﻓﻪ هﺎی ﺧﺎص ﺧﻮﻳﺶ را درﺑﻬﺸﺖ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﺸﻮد ودرﺁﻧﺠﺎ‬ ‫ﺁﻣﺎدﻩ ﭘﺬﻳﺮاﺋﯽ ازﺧﺎﻧﻮادﻩ هﺎی ﺧﻮد ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ"‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪20‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ هﺮاﻟﺪ ﺗﺮﻳﺒﻴﻮن در ‪ 7‬اﮐﺘﺒﺮ ‪ 1985‬ﺧﻮد ﮔﺰارش داد ﮐﻪ” ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﯽ ﺧﺎرﺟﯽ ﺷﻤﺎر ﺗﻠﻔﺎت اﻳﺮان را‬ ‫در ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻋﺮاق هﺸﺘﺼﺪ هﺰار ﻧﻔﺮ و ﺷﻤﺎر ﺗﻠﻔﺎت ﻋﺮاق را ﺷﺸﺼﺪ هﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﺮﺁورد ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﻤﻊ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ازﻣﺠﻤﻮع ﺗﻠﻔﺎت اروﭘﺎی ﻏﺮﺑﯽ درﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ”‪ ،‬و هﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ اﮐﺴﭙﺮس درهﻤﺎن هﻨﮕﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬ ‫ﮐﺮد ﮐﻪ ﻓﮑﺘﻮرهﺎی ﺧﺮﻳﺪ اﺳﻠﺤﻪ ﺑﺮای دو ﻃﺮف از ‪ 200‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ”.‬اﻧﺴﺘﻴﺘﻮی ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎی ﺻﻠﺢ” اﺳﺘﮑﻬﻠﻢ ﮐﻪ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮﮐﺰ ﻧﻮع ﺧﻮد در ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ ،‬درﮔﺰارش ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪1984‬‬ ‫ﺧﻮد ﺗﺼﺮﻳﺢ ﮐﺮد ﮐﻪ درﻣﺪت ﺟﻨﮓ اﻳﺮان ﻋﺮاق‪ ،‬ﻣﻮﺳﺴﺎت دوﻟﺘﯽ ﻳﺎ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﺧﺼﻮﺻﯽ ‪ 31‬ﮐﺸﻮر اﻣﺮﻳﮑﺎ‪،‬‬ ‫ﺷﻮروي‪،‬ﭼﻴﻦ‪،‬ﺁﻟﻤﺎن‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ،‬اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‪ ،‬ﻳﻮﻧﺎن‪ ،‬اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬ﭘﺮﺗﻘﺎل‪ ،‬ﭼﮑﻮﺳﻠﻮاﮐﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻐﺎرﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻟﻬﺴﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﻳﻮﮔﺴﻠﻮاﮐﯽ‪ ،‬اﺗﺮﻳﺶ‪ ،‬ﺳﻮﻳﺲ‪ ،‬اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺳﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﻳﻤﻦ ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﮐﺮﻩ ﺷﻤﺎﻟﻲ‪ ،‬ﮐﺮﻩ ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﻦ‪ ،‬ﺗﺎﻳﻮان‪ ،‬وﻳﺘﻨﺎم‪،‬‬ ‫ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن‪ ،‬اﻓﺮﻳﻘﺎی ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﺁرژاﻧﺘﻴﻦ ﺑﺮزﻳﻞ‪ ،‬اﻟﺠﺰاﻳﺮ‪ ،‬ﻟﻴﺒﻲ‪ ،‬اﺗﻴﻮﭘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان اﺳﻠﺤﻪ ﻓﺮوﺧﺘﻪ‬ ‫اﻧﺪ‪ .‬ﮐﺘﺎب ﭘﺮﺳﺮوﺻﺪای ﺟﺎﺳﻮس اﺳﺮاﺋﻴﻠﻲ”اری ﺑﻦ ﻣﻨﺎﺷﻪ”ﮐﻪ درﺳﺎل ‪ 1992‬درﺑﺎرﻩ ﻣﻌﺎﻣﻼت اﺳﻠﺤﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎ‬ ‫اﻳﺮان ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد او درﻧﻴﻮﻳﻮرک ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ) و ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﯽ ﺁن دراﻣﺮﻳﮑﺎ ﺑﭽﺎپ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ( رﻗﻢ ﭘﺮداﺧﺘﯽ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ را ﺑﺎﺑﺖ ﺧﺮﻳﺪ اﺳﻠﺤﻪ در ﻋﺮض هﻔﺖ ﺳﺎل ﺟﻨﮓ ‪ 82‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﺮﺁورد ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ‪ .‬در ﺑﺎرﻩ‬ ‫ﻧﺤﻮﻩ اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻼت وی ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ‪ “ :‬ﮐﺎﻻﻳﯽ را ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺳﯽ هﺰار دﻻر ارزش داﺷﺖ ﺑﻪ ‪ 450‬هﺰاردﻻر ﺑﻪ اﻳﺮان‬ ‫ﻣﻴﻔﺮوﺧﺘﻴﻢ وﭘﻮﻟﺶ راهﻢ ﻧﻘﺪادرﻳﺎﻓﺖ ﻣﻴﮑﺮدﻳﻢ”‪.‬‬ ‫ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬دوﻟﺘﻤﺮدان اﺳﺮاﺋﻴﻠﯽ ﮐﻪ هﺸﺘﺎد ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺳﻼح ﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬هﻴﭻ ﺣﻘﺸﻨﺎﺳﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﺸﺘﺮی‬ ‫دﺳﺖ و دل ﺑﺎز ﻧﺸﺎن ﻧﺪادﻧﺪ‪:‬‬ ‫"ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺮﻳﺤﺎ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﺟﻨﮓ اﻳﺮان و ﻋﺮاق ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ") اﺳﺤﻖ ﺷﻤﻴﺮ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ‬ ‫وزﻳﺮ اﺳﺮاﺋﻴﻞ (‪.‬‬ ‫"ﺟﻨﮓ اﻳﺮان وﻋﺮاق ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻣﺎراﺑﻪ دردﺳﺮ ﻣﺰﻣﻦ دﭼﺎر ﻧﻤﻴﮑﻨﺪ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﺮان ﻣﺪﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺨﻮاهﺪ ﺑﻴﺖ‬ ‫اﻟﻤﻘﺪس را ﺁزاد ﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺮای رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﻋﺮاق و اردن ﺑﮕﺬرد‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ اول اﻳﻦ دو ﮐﺸﻮر را وﻳﺮان‬ ‫ﮐﻨﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ درﺳﺖ هﻤﺎن ﭼﻴﺰی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﻴﺨﻮاهﻴﻢ‪ ،‬زﻳﺮا دراﻳﻦ راﻩ ﺧﻮد اﻳﺮان هﻢ وﻳﺮان ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ” ) راﻓﺎﺋﻞ‬ ‫اﻳﺘﺎن‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ارﺗﺶ اﺳﺮاﺋﻴﻞ (‪.‬‬ ‫“اﻣﻴﺪواری هﻤﻪ ﻣﺎ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎن اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺮاﺋﯽ اﻳﺮان دراﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﭘﻴﺮوز ﻧﺸﻮد‪ ،‬زﻳﺮا درﺁﻧﺼﻮرت هﻤﻪ‬ ‫ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ درﻇﻠﻤﺖ ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ ﻓﺮو ﺧﻮاهﺪ رﻓﺖ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺎ ﺧﻮاهﺎن ﭘﻴﺮوزی ﻋﺮاق ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ و ﺑﺎﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫ﺑﺎ دو روﻳﺎ روﺋﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻈﺎﻣﯽ و اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﮏ روﺑﺮو هﺴﺘﻴﻢ”) ﺷﻴﻤﻮن ﭘﺮز‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ اﺳﺮاﺋﻴﻞ (‪.‬‬ ‫“واﻓﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺪﻩ واﻗﻌﯽ ﺟﻨﮓ اﻳﺮان و ﻋﺮاق اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺳﺖ‪ .‬درﺳﺖ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ زﻣﺎﻣﺪاران‬ ‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ اداﻣﻪ اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ را ﺑﺎ ﮐﻤﺎل ﺧﻮﺷﻮﻗﺘﯽ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ” ) ﻟﻮﻣﻮﻧﺪ‪ 23 ،‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪.( 1984‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﺮاژدی ﻣﺮگ و ﺧﻮن از ﺁﻏﺎز ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺒﮑﺎرﻳﻬﺎﺋﯽ ﻧﻔﺮت اﻧﮕﻴﺰ ﻧﻴﺰ هﻤﺮاﻩ او ﺑﻮد‪ ،‬ﮐﻪ درهﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﭘﻴﻤﺒﺮان و اﻣﺎﻣﺎن درﺧﺪﻣﺖ هﺪﻓﻬﺎی ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﯽ ﮐﺎرﮔﺰاران وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ‪ ،‬و ازﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻓﺮﻳﺒﮑﺎرﻳﻬﺎ ﺣﺪﻳﺜﻬﺎی ﺗﺎزﻩ ای ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﺳﻨﺘﯽ هﺰارﺳﺎﻟﻪ ﺟﻌﻞ ﻣﻴﺸﺪ و ﺑﻬﻤﺎن ﺷﻴﻮﻩ ﺳﻨﺘﻲ” ﺣﺪﻳﺚ‬ ‫ﻣﻌﺘﺒﺮ”ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬ازﻧﻮع ﺣﺪﻳﺜﯽ ﮐﻪ ﺣﺠﻪ اﻻﺳﻼم رﺿﻮاﻧﯽ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ و ﻋﻀﻮ‬ ‫ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن دﻓﺎع اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬درﺟﻠﺴﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺠﻠﺲ ﻗﺮاﺋﺖ ﮐﺮد‪:‬‬ ‫"ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬هﻤﺎﻧﺎ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ از ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪی ﻋﺠﻞ اﻟﻪ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﺮﺟﻪ‬ ‫اﻟﺸﺮﻳﻒ‬ ‫ﻣﺮدی ازذرﻳﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ دراﻳﺮان ﻗﻴﺎم ﻣﻴﮑﻨﺪ و ﺳﭙﺎهﻴﺎن او ﺑﻤﺪت هﺸﺖ ﻣﺎﻩ ﻳﺎ هﺠﺪﻩ ﻣﺎﻩ ﻣﻴﺠﻨﮕﻨﺪ و ﭘﺲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻴﺖ‬ ‫اﻟﻤﻘﺪس ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬و دﻳﺮی ﻧﻤﻴﮕﺬرد ﮐﻪ از ﻗﻢ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ودرﺁﻧﺠﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ و ﺳﻨﮕﺮ ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺮ‬ ‫ﺑﺴﺮاغ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻣﻴﺮوﻧﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻴﺮون ﻣﻴﮑﺸﻨﺪ و ﺳﺮﺷﺎن را ﻣﺜﻞ ﮔﺎو ﻣﻴﺶ ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ"‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪21‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﺷﺮم ﺁورﺗﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻓﺮﻳﺒﮑﺎرﻳﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻘﻠﺒﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺎهﻬﺎی ﭘﻴﺎﭘﯽ ﺑﻄﻮر ﭘﻴﮕﻴﺮ‪ ،‬ازﻃﺮﻳﻖ هﻤﻪ رﺳﺎﻧﻪ هﺎی ﮔﺮوهﯽ‪،‬‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪ هﺎ‪ ،‬رادﻳﻮهﺎ‪ ،‬ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن‪ ،‬و ازﻓﺮازهﻤﻪ ﻣﻨﺒﺮهﺎ و در هﻤﻪ ﻧﻤﺎزهﺎی ﺟﻤﻌﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺷﻤﺎر‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮی از ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺟﻮاﻧﺎن ﺳﺎدﻩ ﻟﻮح را ﻏﺎﻟﺒﺎ از روی ﻧﻴﻤﮑﺘﻬﺎی ﻣﺪارس ﺑﻪ ﻣﺮداﺑﻬﺎی دﺟﻠﻪ و ﺑﺮوی ﻣﻴﻦ‬ ‫هﺎی ﻋﺮاﻗﯽ و از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﮐﺎم ﻣﺮگ ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻮد ﺧﻤﻴﻨﯽ درﮐﺘﺎب وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ درﻧﻘﻞ” ﺗﻮﻗﻴﻊ” اﻣﺎم زﻣﺎن در ﺑﺎرﻩ راوﻳﺎن اﺣﺎدﻳﺚ‪ ،‬ﺗﺼﺮﻳﺢ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻣﺎم در‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻮﻗﻴﻊ ﻓﺮﻣﻮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﻣﺠﺪد ﺧﻮد ازاﻧﻈﺎر ﻏﺎﻳﺐ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد و ﺁن ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر‬ ‫ادﻋﺎی دﻳﺪار اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ را ﺑﮑﻨﻨﺪ دروﻏﮕﻮ و ﻣﻔﺘﺮی هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺧﻮد او درزﻣﺎن ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻋﺮاق‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎی‬ ‫ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﯽ رژﻳﻢ را ﻣﺄﻣﻮر ﮐﺮد ﻳﺎ ﻻاﻗﻞ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻃﺮح ﻓﺮﻳﺒﮑﺎراﻧﻪ ﺁﻧﺎن ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺻﺪهﺎ ﺑﺎر ﻣﺪﻋﯽ ﺁن ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫هﻤﻴﻦ اﻣﺎم زﻣﺎن ﺑﺼﻮرت ﺳﻴﺪ ﻧﻮراﻧﯽ ﻳﺎ ﺑﺎ اوﻧﻴﻔﺮم ﭘﺎﺳﺪاران اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﺳﻮار ﺑﺮاﺳﺐ ﺳﻔﻴﺪ ﻳﺎ ﺑﺮﺗﺎﻧﮏ ﭼﻴﻔﺘﻦ ﺑﺎ‬ ‫ﮐﺎﻻﺷﻨﻴﮑﻒ ﻳﺎ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﻲ”ﺳﺮﺑﺎزان اﺳﻼم” رادرﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻗﻮای ﮐﻔﺮ ﺻﺪام ﻋﻔﻠﻘﯽ ﺑﻌﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺁﺑﮕﻮﺷﺖ ﺧﻮردﻩ اﺳﺖ ‪ .‬درهﻤﺎن ﺁﻏﺎز ﺟﻨﮓ وی ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران ﮔﻔﺖ‪ “ :‬ﺷﻤﺎ اﻻن ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﯽ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻣﺎم زﻣﺎن هﺴﺘﻴﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ را ﺷﺨﺼﺎ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ‪ .‬ﮔﺰارش اﻋﻤﺎل ﺷﻤﺎرا هﻢ ﺻﺒﺢ ﺑﻪ ﺻﺒﺢ ﺑﺮای‬ ‫اﻳﺸﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﻨﺪ”‪ ،‬و ﭼﻨﺪ هﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ درﭘﻴﺎم ﺧﻮد ﺑﻤﻨﺎﺳﺒﺖ روز ارﺗﺶ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ‪ :‬ﻓﺮق اﺳﺖ ﻣﻴﺎن‬ ‫ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﯽ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺸﺎن را ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن روﺣﯽ ﻓﺪاﻩ ﺷﺨﺼﺎ ﺑﻌﻬﺪﻩ دارد و ﺁﻧﻬﺎﺋﻴﮑﻪ ﺻﺪام ﻋﻔﻠﻘﯽ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ"‪ .‬ازﺁﻏﺎز ﺟﻨﮓ ﻋﺮاق‪ ،‬ﺗﺎ روزﻳﮑﻪ ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن از ﭘﺮﻣﺪﻋﺎﺋﯽ اﻳﻦ ﺟﻨﻮد ﺧﻮد ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪ و‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ را در ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎی ﺑﺼﺮﻩ و ﻟﺠﻨﺰارهﺎی ﮐﻮت اﻟﻌﻤﺎرﻩ ﺑﺤﺎل ﺧﻮد ﮔﺬاﺷﺖ و دﻳﮕﺮ ﻧﺸﺎﻧﯽ ازاو دﻳﺪﻩ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﺻﺪهﺎ‬ ‫ﮔﺰارش ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ﺑﻄﻮر ﻣﻨﻈﻢ در روزﻧﺎﻣﻪ هﺎ و رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ هﺮﮐﺪام از ﺁﻧﻬﺎ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺎزﻩ ای ﺑﺮای ﺷﺮﮐﺖ دادن اﻣﺎم زﻣﺎن درﻳﮑﺎﻳﮏ ﺣﻮادث ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﺰرگ ﺟﺒﻬﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﻮد و ﺑﺮﺧﯽ ازﺁﻧﻬﺎ ﺑﻘﺪری‬ ‫ﻧﺎﺷﻴﺎﻧﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﺮای ﻳﮏ ﮐﻮدک دﺑﺴﺘﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﻗﺒﻮل ﺁن دﺷﻮار ﺑﻮد‪ ،‬وﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﮐﻠﻴﻪ ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن‬ ‫ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ و ﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺮﺁﻧﻬﺎ ﺻﺤﻪ ﻧﻬﺎدﻧﺪ و هﻤﻪ وﻋﺎظ و روﺿﻪ ﺧﻮاﻧﺎن ﻧﻴﺰ در ﺑﺎﻻی ﻣﻨﺒﺮهﺎ و در ﻧﻤﺎزهﺎی‬ ‫ﺟﻤﻌﻪ درﺑﺎرﻩ ﺁن داد ﺳﺨﻦ دادﻧﺪ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻌﺪ هﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻦ دﺧﺎﻟﺘﻬﺎی ﺷﺨﺼﯽ ﺻﺎﺣﺐ‬ ‫اﻟﺰﻣﺎن ﻗﻮای اﺳﻼم ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﺑﺎ دادن ﺻﺪهﺎ هﺰار ﺗﻠﻔﺎت و ﭼﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﺧﻤﯽ و ﻧﺎﻗﺺ اﻟﻌﻀﻮ درﻃﻮل‬ ‫هﻔﺖ ﺳﺎل‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم دﺳﺖ از ﭘﺎ درازﺗﺮ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺟﺒﻬﻪ ﺑﺎز ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮد ﻣﺮداﻧﻪ ﻧﺠﻨﮕﻴﺪﻩ و‬ ‫ﻓﺪاﮐﺎری ﻧﮑﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﺁﺧﻮﻧﺪ اﻋﻈﻢ و ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎی ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﺪو ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ ﮐﻪ درﻳﮏ ﺟﻨﮓ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻤﯽ ﺑﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﮋی ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮی ﺑﺮﺣﺮﻳﻒ ﻣﻴﺘﻮان ﭘﻴﺮوز ﺷﺪ و ﻧﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدن‬ ‫اﻣﻮاج ﺑﻴﺸﺘﺮی از ﺑﭽﻪ هﺎ و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ روی ﻣﻴﻦ هﺎ ی دﺷﻤﻦ‪ ،‬و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗﮑﺮار ﭘﻴﺎﭘﯽ هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎﻟﺖ و اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫ﻣﻨﻈﻢ ﺷﻤﺎر ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺁن ﺑﻮد ﮐﻪ ﺣﻮﺻﻠﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن را ﺑﺴﺮرﺳﺎﻧﻴﺪ و او را ﺑﻪ ﺗﺮک ﻧﻬﺎﺋﯽ اﻳﻦ ﻣﻴﺪان واداﺷﺖ ‪.‬‬ ‫ﻣﺎهﻬﺎ و ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ و زﻣﺎﻣﺪاران ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﻼﻣﯽ و اروﭘﺎﺋﯽ ﮐﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﺗﺎ در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ و‬ ‫ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ اﻳﺮان را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻴﮑﺮد اﻳﻦ ﮐﺸﻮر را ﺑﻪ ﻗﺒﻮل ﻣﺘﺎرﮐﻪ ﺟﻨﮓ وادارﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ هﺮﺑﺎر اﻳﻦ ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺎ‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﻔﯽ ﺷﺨﺺ ﺧﻤﻴﻨﯽ – و ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻧﻈﺮ ﻣﺴﺌﻮﻻن ارﺗﺶ – روﺑﺮو ﺷﺪ ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﻳﮑﻤﺎﻩ ﭘﻴﺶ از اﻋﺘﺮاف ﺑﻪ‬ ‫ﺷﮑﺴﺖ وی ﺑﺎ ﺳﺘﻴﺰﻩ ﺟﻮﺋﯽ ﻟﺠﻮﺟﺎﻧﻪ ﮔﻔﺖ‪":‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ﺻﻠﺢ ﺑﮑﻨﻴﻢ ‪ .‬ﭼﻪ ﺟﻮری ﺻﻠﺢ ﺑﮑﻨﻴﻢ؟ ﺑﺎ ﮐﯽ ﺻﻠﺢ‬ ‫ﺑﮑﻨﻴﻢ ؟ ﻣﮕﺮ ﻣﻴﺸﻮد ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﺳﻼم ﺑﺎ اﺑﻮﺟﻬﻞ ﺻﻠﺢ ﺑﮑﻨﺪ؟‪ ......‬ﻣﺎ ﮐﻪ ادﻋﺎﻣﻴﮑﻨﻴﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻴﻢ ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﻢ ﺳﺮ ﻣﻴﺰو ﺑﺎ‬ ‫ﺻﺪام ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﮐﻨﻴﻢ؟ ﺣﺎﻻ ﺟﻮاب ﺧﺪا هﻴﭻ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪهﻴﻢ‪ ،‬ﺟﻮاب اﻧﺒﻴﺎء هﻴﭻ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪهﻴﻢ‪ ،‬ﺟﻮاب ﻣﻼﺋﮑﻪ اﻟﻪ‬ ‫هﻴﭻ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪهﻴﻢ‪ ،‬ﺟﻮاب ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﻴﻦ هﻴﭻ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪهﻴﻢ‪ ،‬وﻟﯽ ﺟﻮاب ﻣﻠﺖ ﻋﺮاق را ﭼﻪ ﺑﺪهﻴﻢ ؟ ﭼﻪ ﺻﻠﺤﯽ ﻣﺎ‬ ‫دارﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﮑﻨﻴﻢ ؟ اﻳﻨﻘﺪر ﺷﻬﻴﺪ دادﻩ اﻳﻢ ﺣﺎﻻ ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﻢ ﺳﺮ ﻳﮏ ﻣﻴﺰ و ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﻴﻢ ؟ ﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻨﻬﺎ هﻴﭻ ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ‬ ‫ای ﻧﺪارﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﮑﻨﻴﻢ ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺁدﻣﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺻﻠﺢ رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ ﻧﻴﺎﻳﻨﺪ اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﻣﺎ هﻴﭽﻮﻗﺖ اﻳﻦ‬ ‫ﺟﻨﮓ را رهﺎ ﻧﺨﻮاهﻴﻢ ﮐﺮد‪ .‬ﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﺣﺴﻴﻦ وارد ﺟﻨﮓ ﺷﺪﻳﻢ و ﻣﺜﻞ ﺣﺴﻴﻦ هﻢ ﺟﻨﮓ ﺧﻮاهﻴﻢ ﮐﺮد ‪ .‬اﻳﻦ دﻧﻴﺎﺋﯽ ﮐﻪ‬ ‫هﯽ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻴﺰﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﺑﺎ هﻢ ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﮐﻨﻴﺪ اﻳﻨﻬﺎ ﻣﺜﻞ اﻳﻨﮑﻪ اﺳﻼم را ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪”.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪22‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫و ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮑﻤﺎﻩ ﺑﻌﺪ از ﺁن‪ ،‬هﻤﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ رﺟﺰ ﺧﻮان درﺷﺮاﻳﻄﯽ ﺣﻘﺎرت ﺁﻣﻴﺰ‪ ،‬هﻢ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ‪ 598‬ﺷﻮرای اﻣﻨﻴﺖ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و هﻢ ﭘﻴﺮوزی ﻧﻬﺎﺋﯽ ﺻﺪام ﻋﻔﻠﻘﯽ را‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ اﻳﻦ ﺑﺎر هﻤﻪ ﺗﻘﺼﻴﺮهﺎ را ﮔﺮدن ﺧﺪا‬ ‫ﮔﺬاﺷﺖ‪:‬‬ ‫"ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺣﻮادث و ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ از ذﮐﺮ ﺁن ﺧﻮد داری ﻣﻴﮑﻨﻢ ﺑﺎ ﻗﺒﻮل ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ﺷﻮرای اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ درزﻣﻴﻨﻪ‬ ‫ﺁﺗﺶ ﺑﺲ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﻤﻮدم و در ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ اﻧﻘﻼب و ﻧﻈﺎم ﻣﻴﺪاﻧﻢ ‪ .‬ﻗﺒﻮل اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮای ﻣﻦ از‬ ‫زهﺮ ﮐﺸﻨﺪﻩ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ هﻤﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ رﺿﺎﻳﺖ ﺣﻘﺘﻌﺎﻟﯽ ﮔﺮدن ﻧﻬﻴﻢ و ﻣﻦ ﻧﻴﺰ راﺿﯽ ﺑﻪ رﺿﺎی ﺧﺪاﻳﻢ و ﺑﺮای‬ ‫رﺿﺎﻳﺖ او اﻳﻦ ﻗﻄﺮﻩ ﺧﻮن و ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻧﻔﺲ ﺑﺠﻨﮕﻢ‪ ،‬اﻣﺎ اﻣﺮوز ﺑﻪ اﻣﻴﺪ رﺣﻤﺖ و رﺿﺎی ﺧﺪا از هﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻢ و اﮔﺮ ﺁﺑﺮوﺋﯽ داﺷﺘﻢ ﺑﺎ ﺧﺪا ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮐﺮدم ‪ .‬ﻣﻴﺪاﻧﻢ ﮐﻪ درﺁﻳﻨﺪﻩ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻓﺮادی ﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ ﻳﺎاز روی ﻧﺎﺁﮐﺎهﯽ‬ ‫درﻣﻴﺎن ﻣﺮدم اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻄﺮح ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺛﻤﺮﻩ ﺁﻧﻬﻤﻪ ﺧﻮﻧﻬﺎ و ﺷﻬﺎدت هﺎ واﻳﺜﺎرهﺎ ﭼﻪ ﺷﺪ ؟ وﻟﯽ ﻳﻘﻴﻨﺎ اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫از ﻋﻮاﻟﻢ ﻏﻴﺐ و از ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺷﻬﺎدت ﺑﻴﺨﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ! ﺗﻮ ﻣﻴﺪاﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺳﺮ ﺳﺎزش ﺑﺎ ﮐﻔﺮ را ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬وﻟﯽ اﺳﺘﮑﺒﺎر ﺟﻬﺎﻧﯽ و اﻣﺮﻳﮑﺎی ﺟﻬﺎﻧﺨﻮار ﮔﻠﻬﺎی ﺑﺎغ‬ ‫رﺳﺎﻟﺖ ﺗﺮا ﭘﺮﭘﺮ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﺧﻮدت ﺗﻠﺨﯽ اﻳﻦ روزهﺎ را ﺑﻪ ﺷﻴﺮﻳﻨﯽ ﻓﺮج ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﻪ اﻟﻪ ارواﺣﻨﺎ ﻟﺘﺮاب ﻣﻘﺪﻣﻪ اﻟﻔﺪاء‬ ‫ﺟﺒﺮان ﻓﺮﻣﺎ!"‬ ‫‪.................................................................................................................................‬‬ ‫دﺷﻤﻨﯽ ﻏﺮﻳﺰی روح اﻟﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﺎ هﺮﮔﻮﻧﻪ داﻧﺶ ﻏﻴﺮ ﻣﺬهﺒﯽ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز‪ ،‬ﺑﺎزﺗﺎﺑﯽ از دﺷﻤﻨﯽ ﺳﻨﺘﯽ ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎی‬ ‫هﻤﻪ ﻣﺬاهﺐ درهﺮ ﻣﻘﻄﻊ زﻣﺎﻧﯽ و ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﺎ هﻤﻪ ﻣﺮدان واﻗﻌﯽ داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺎ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ هﺎ‪ ،‬رازی هﺎ‪ ،‬ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ هﺎ‪،‬‬ ‫داروﻳﻦ هﺎ‪ ،‬اﻳﻨﺸﺘﺎﻳﻦ هﺎ اﺳﺖ ‪ .‬ﺧﻮد ﻓﻘﻪ اﻋﻈﻢ ازاﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮدﻩ ﺑﺮداﺷﺖ‪:‬‬ ‫"ﻣﺎ داﻧﺸﮕﺎهﯽ را ﮐﻪ ﺷﻌﺎرش اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻴﺨﻮاهﻴﻢ اﻳﺮان ﻣﺘﻤﺪن و ﺁﺑﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ و رو ﺑﻪ ﺗﻤﺪن ﺑﺰرگ‬ ‫ﺑﺮوﻳﻢ ﻧﻤﻴﺨﻮاهﻴﻢ ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻮر داﻧﺸﮕﺎﻩ ﻣﺎرا واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻣﻴﮑﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ داﻧﺸﮕﺎﻩ از اﺳﺎس ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻢ ‪ .‬ﻣﺎ اﺳﺎﺗﻴﺪ‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﯽ را ﻣﻴﺨﻮاهﻴﻢ ﮐﻪ رو ﺑﻪ ﻏﺮب و ﺷﺮق ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺁﺗﺎﺗﻮرک ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻘﯽ زادﻩ هﻢ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ"‪.‬‬ ‫درهﻤﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺎهﻬﺎی ﺟﻤﻬﻮری وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬وی ﺗﺼﺮﻳﺢ ﮐﺮد ﮐﻪ‪ “ :‬هﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﻬﺎی ﻣﺎ ازاﻳﻦ داﻧﺸﮕﺎﻩ هﺎ و‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ دﻳﺪﻩ هﺎ اﺳﺖ‪ .‬هﺮﭼﻪ ﻣﻴﮑﺸﻴﻢ ازاﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ادﻋﺎ ﻣﻴﮑﻨﺪ روﺷﻨﻔﮑﺮ ﻳﻢ وﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﻴﻢ وداﻧﺸﮕﺎﻩ‬ ‫دﻳﺪﻩ اﻳﻢ ‪.‬‬ ‫هﺮ ﭼﻪ ﻣﺎ ﻣﻴﮑﺸﻴﻢ ازاﻳﻨﻬﺎ اﺳﺖ”‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺑﺪو ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺛﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﺨﺘﮕﻴﺮاﻧﻪ ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎ ﻓﺮار ﻣﻐﺰهﺎ ازاﻳﺮان‬ ‫ﺷﺪت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻮاب داد‪:‬‬ ‫"ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ﻣﻐﺰهﺎ ﻓﺮار ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﮐﻪ ﻓﺮار ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﻐﺰهﺎی ﭘﻮﺳﻴﺪﻩ ﻓﺮارﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎﮐﻪ‬ ‫هﻤﻪ اش دم ازﻋﻠﻢ و ﺗﻤﺪن ﻣﻴﺰﻧﻨﺪ ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻓﺮار ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻋﻠﻢ و داﻧﺸﯽ را ﮐﻪ اﻳﻨﻬﺎ از ﻏﺮب ﻣﯽ ﺁورﻧﺪ ﻧﻤﻴﺨﻮاهﻴﻢ ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺷﻤﺎ هﻢ ﻓﮑﺮ ﻣﻴﮑﻨﻴﺪ ﮐﻪ دراﻳﻨﺠﺎ ﺟﺎﻳﺘﺎن ﻧﻴﺴﺖ ﻓﺮار ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬راﻩ ﺑﺎز اﺳﺖ"‪ ،‬و اﻳﻦ ﺑﺎز ﺑﻮدن راﻩ‪ ،‬دﻩ هﺎ هﺰار‬ ‫ﻧﻔﺮ از ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ را ﮐﻪ ﺑﺮای ﺁﻣﻮزش و ﺗﺨﺼﺺ هﺮﮐﺪام از ﺁﻧﺎن ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ رﻳﺎل از داراﺋﯽ ﻣﻠﯽ ﻳﺎ از داراﺋﻴﻬﺎی‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺧﺮج ﺷﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺑﻴﺮون از ﻣﺮزهﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد وﺑﻪ راﻳﮕﺎن ﺗﺤﻮﻳﻞ ﮐﺸﻮر هﺎﺋﯽ دﻳﮕﺮ و ﻣﻠﺘﻬﺎﺋﯽ دﻳﮕﺮ داد‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﻐﺰ ﺑﻴﺶ از ﻋﻤﺎﻣﻪ ارزش ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ هﻤﻴﻦ ﺟﻤﻬﻮری وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬ﺻﺎدق ﻗﻄﺐ زادﻩ‪،‬‬ ‫ﺷﻤﺎرﻩ ﭘﺰﺷﮑﺎن اﻳﺮاﻧﯽ را ﮐﻪ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب دراﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪﻩ و ﮐﺎﻧﺎدا ﻣﺸﻐﻮل ﮐﺎر ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻴﺶ از ‪ 17, 000‬ﻧﻔﺮ‬ ‫اﻋﻼم ﮐﺮد‪ .‬و ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻧﻴﺎزی ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺬﮐﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﻐﺰهﺎی ﻓﺮاری ﺑﻐﻴﺮ از ﭘﺰﺷﮑﺎن‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن‪ ،‬ﻓﻴﺰﻳﮑﺪاﻧﺎن‪،‬‬ ‫ﺷﻴﻤﯽ داﻧﺎن‪ ،‬رﻳﺎﺿﻴﺪاﻧﺎن‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎران‪ ،‬اﺳﺘﺎدان داﻧﺸﮕﺎهﻬﺎ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺎن‪ ،‬ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﮐﺸﺎورزی و‬ ‫ﺻﻨﻌﺘﯽ‪ ،‬ﭘﮋوهﺸﮕﺮان و هﻨﺮﻣﻨﺪان و ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن دﻳﮕﺮ را ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ ﮐﻪ اﮐﻨﻮن هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ دردﻩ هﺎ‬ ‫ﮐﺸﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن ﻣﻮﻓﻘﺎﻧﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﮐﺎرﻧﺪ‪.‬‬ ‫و درﺳﺖ درهﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ‪ ،‬ﺑﻤﻮﺟﺐ ﮔﺰارش ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻌﻠﻤﺎن اﻳﺮان‪ ،‬در ﺧﻮد اﻳﺮان ‪ 5 ,000‬اﺳﺘﺎد و اﺳﺘﺎد ﻳﺎر و‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪23‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫‪ 65, 000‬دﺑﻴﺮ و ﺁﻣﻮزﮔﺎر ﻣﺸﻤﻮل ﭘﺎﮐﺴﺎزی ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ‪ 2, 000‬ﺗﻦ از ﺁﻧﻬﺎ اﻋﺪام و‪ 6, 000‬ﻧﻔﺮ زﻧﺪاﻧﯽ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯽ رﺟﺎﺋﯽ وزﻳﺮ ﺁﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﮐﻪ ﺑﻌﺪا ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری رﺳﻴﺪ‪ ،‬درﻣﺠﻠﺲ ﺟﻤﻬﻮری‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ دردوران ﺧﺪﻣﺖ او ‪ 20, 000‬ﻣﻌﻠﻢ از ﮐﺎر ﺑﺮﮐﻨﺎر ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ‪ .‬ﺳﻴﺪ ﻋﻠﯽ ﺧﺎﻣﻨﻪ ای درزﻣﺎن‬ ‫رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری ﺧﻮد اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﮐﺮد ﮐﻪ” ﻃﺒﻴﺐ اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺎﻳﺪ ازدرون اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮدش ﺑﺠﻮﺷﺪ”و ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻬﺸﺘﯽ‬ ‫اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﮑﺘﺒﯽ اﻓﺮاد ﺑﺮای اﺣﺮاز ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﻬﻤﺘﺮ از ﺗﺨﺼﺺ و ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻨﯽ ﺁﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺎﻇﻢ‬ ‫اﮐﺮﻣﯽ وزﻳﺮ ﺁﻣﻮزش و ﭘﺮورش وﻇﻴﻔﻪ ﻧﻈﺎم ﺁﻣﻮزﺷﯽ را ﭘﺮورش ﺧﻠﻴﻔﻪ اﻟﻪ داﻧﺴﺖ و ﻧﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺘﺨﺼﺺ‪ ،‬و‬ ‫ﺳﺌﻮاﻻت اﻣﺘﺤﺎﻧﯽ داﻧﺸﮕﺎهﺎ ﺑﺮاﻳﻦ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ” ﺷﻴﻄﺎن ﻧﺮاﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﺎدﻩ‪ ،‬و ﺧﻮراﮐﻬﺎی ﺑﻬﺸﺘﯽ ﺗﻔﺎﻟﻪ دارد ﻳﺎ‬ ‫ﻧﺪارد‪ ،‬و اﺻﺤﺎب ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪی درهﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر او ﺑﻪ ﻋﺪد اﺻﺤﺎب ﮐﻬﻒ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد ﻳﺎ اﺻﺤﺎب ﮐﺮﺑﻼ ؟ و ﺷﮑﻞ‬ ‫ﻋﺰراﺋﻴﻞ ازﻧﻈﺮ ﻣﺤﺘﻀﺮﻳﻦ زﺷﺖ اﺳﺖ ﻳﺎ زﻳﺒﺎﺳﺖ؟”و ﻣﻮاد ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ورودی داﻧﺸﮑﺪﻩ ﻓﻨﯽ اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق‬ ‫ﺷﺮﻋﻴﺎت و ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم و ﻗﺮاﺋﺖ ﻗﺮﺁن و ﺻﺮف و ﻧﺤﻮ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ اﻋﻼم ﺷﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫واﻗﻌﻴﺘﯽ ﮐﻪ درﺧﻮد اﻳﺮان ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺮهﻤﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ازﻧﻈﺮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺎرهﺎ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﯽ ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدی ﮐﻪ ﻧﺰدﻳﮏ دﻩ ﺳﺎل ﺑﺮاﻳﺮان ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﻣﻄﻠﻘﻪ داﺷﺖ و ﻋﻤﻼ ﺻﺎﺣﺐ اﺧﺘﻴﺎر ﺟﺎن و‬ ‫ﻣﺎل هﻤﻪ اﻓﺮاد ﺑﻮد‪ ،‬ازدﻳﺪﮔﺎﻩ رواﻧﭙﺰﺷﮑﯽ هﻤﻪ ﺁﺛﺎر ﻳﮏ ﺑﻴﻤﺎری رواﻧﯽ از ﻧﻮع ﺳﺎدﻳﺴﻢ را در ﺻﻮرت ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ای‬ ‫از ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮزی و اﻧﺘﻘﺎﻣﺠﻮﺋﯽ و ﻋﻄﺶ ﺧﻮن و ﮐﺸﺘﺎر درﺧﻮد ﺟﻤﻊ داﺷﺖ‪ ،‬و ﺷﺎﻳﺪ ازهﻤﻴﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﻮد ﮐﻪ درهﻤﺎن‬ ‫ﺁﻏﺎز زﻣﺎﻣﺪاری ﺧﻮد ﺑﻴﻤﺎران رواﻧﯽ ﺳﺎﺑﻘﻪ دار دﻳﮕﺮی ﭼﻮن ﺷﻴﺦ ﺻﺎدق ﺧﻠﺨﺎﻟﯽ و اﺳﺪاﻟﻪ ﻻﺟﻮردی را ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻨﺎﺻﺒﯽ ﮔﻤﺎﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﻴﺶ از هﻤﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺧﻮﻧﺮﻳﺰی ﺑﻮد ‪ .‬رواﻧﭙﺰﺷﮑﺎن ﻣﺘﻌﺪدهﺎ ﺑﻌﺪهﺎ درﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫هﺎی او ﺷﻮاهﺪ ﺑﺴﻴﺎری را از ﮔﺮاﻳﺶ ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ وی ﺑﻪ ﺧﻮن و ﻣﺮگ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دادﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﮔﺰارش‬ ‫درﺑﺎرﻩ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ارزﻳﺎﺑﯽ واﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ از ﻣﺸﺨﺼﺎت رواﻧﯽ روح اﻟﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ رادرﺗﻮﺻﻴﻔﯽ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻨﻴﻦ‬ ‫هﻴﮑﻞ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر و ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪار ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻣﺼﺮی‪ ،‬ﭘﺲ از دﻳﺪار ﺧﻮد ﺑﺎ وی درﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ای ﺑﺎ هﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ‬ ‫اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﺳﻨﺪی ﺗﺎﻳﻤﺰ از وی ﮐﺮد‪:‬‬ ‫"ﺧﻤﻴﻨﯽ ﭘﺪﻳﺪﻩ ای اﺳﺖ از ﭼﻬﺎر دﻩ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺁﻧﭽﻪ از‬ ‫ﺁن ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﺑﺤﺮان ﻳﺎد ﻣﻴﺸﻮد دﻗﻴﻘﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪ درﻣﺴﻴﺮ ﺧﻮد ﭼﻪ ﭼﻴﺰهﺎﺋﯽ را در هﻢ ﺧﻮاهﺪ ﮐﻮﺑﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻴﺎن ﺧﻤﻴﻨﯽ و اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺗﺤﺼﻴﻠﮑﺮدﻩ ﻣﻴﮕﺬرد ﺑﺤﺚ ﻳﺎ ﮔﻔﺘﮕﻮﺋﯽ ﺑﻤﻔﻬﻮم واﻗﻌﯽ ﮐﻠﻤﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮﺋﯽ ﻣﻴﺎن‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ و ﺗﻌﺼﺐ اﺳﺖ”‪.‬‬ ‫درﺗﺤﻠﻴﻞ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ رواﻧﭙﺰﺷﮏ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ و اروﭘﺎﺋﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎی ﻣﺘﻌﺪد رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ از وی ﮐﺮدﻧﺪ‬ ‫و ﮔﺰارﺷﯽ ازﺁن درﻧﺸﺮﻳﻪ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻲ‪ Us News and World Reports‬ﺑﭽﺎپ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫اﻧﺘﻘﺎﻣﺠﻮ‪ ،‬ﻳﮑﺪﻧﺪﻩ‪ ،‬ﻟﺠﻮج‪ ،‬ﺑﺪﮔﻤﺎن‪ ،‬ﻟﺒﺮﻳﺰازﺣﺲ ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮزی درﺣﺪی ﮐﻪ اﻳﻦ ﺣﺲ در او ﺟﺎی هﻤﻪ دﻳﮕﺮ ﻋﻮاﻃﻒ‬ ‫ﺑﺸﺮی را ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪”.‬‬ ‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎزﺗﺎب اﻳﻦ ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮزی ﺑﻴﻤﺎر ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻋﻄﺶ ﺧﻮن و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰی ﺑﻮد ﮐﻪ وی ﺁﻧﺮا ﺑﻪ ﺣﺪ ﻳﮑﯽ ازﻓﺮاﺋﺾ‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدی ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺎﻻ ﺑﺮد و رﮐﻦ رﮐﻴﻦ ﻗﺮﺁن و اﺳﻼم داﻧﺴﺖ‪ ،‬درﺣﺪی ﮐﻪ درﺟﻪ اﺻﺎﻟﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان هﻤﻪ ﻣﺬاهﺐ و‬ ‫اﻣﺎﻣﺎن ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ را ﻓﺮع ﺷﻤﺎرﻩ ﺷﻤﺸﻴﺮ هﺎﺋﯽ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﮐﺸﻴﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و دﺳﺘﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﻳﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﻗﺘﻞ ﻋﺎﻣﻬﺎﺋﯽ‬ ‫ﮐﻪ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬و ﺁدﻣﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﮐﺸﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬درﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﺷﮕﻔﺖ ﺁور او ﺑﻤﻨﺎﺳﺒﺖ ﺳﺎﻟﺮوز ﺗﻮﻟﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم دردﻳﺪار‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬اﻳﻦ ﻃﺮز ﻓﮑﺮ او را ﺑﺨﻮﺑﯽ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪:‬‬ ‫“ﻳﻮم اﻟﻪ واﻗﻌﯽ روزی اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﻴﺮ اﻟﻤﻮ ﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺷﻤﺸﻴﺮش را ﮐﺸﻴﺪ و ﺧﻮارج را ازاول ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺧﺮ‬ ‫درو ﮐﺮد و ﺗﻤﺎﻣﺸﺎن را ﮐﺸﺖ‪ .‬اﻳﺎم اﻟﻪ روزهﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرک و ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻳﮏ زﻟﺰﻟﻪ ای را وارد ﻣﻴﮑﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻳﮏ ﺳﻴﻠﯽ را وارد ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻳﮏ ﻃﻮﻓﺎﻧﯽ را وارد ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺮدم ﺷﻼق ﻣﻴﺰﻧﺪ ﮐﻪ ﺁدم ﺑﺸﻮﻳﺪ ‪ .‬اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪24‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫اﮔﺮﺑﻨﺎﺑﻮد ﻣﺴﺎﻣﺤﻪ ﺑﮑﻨﺪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻧﻤﻴﮑﺸﻴﺪ ﺗﺎ هﻔﺘﺼﺪ ﻧﻔﺮ راﻳﮑﺪﻓﻌﻪ ﺑﮑﺸﺪ‪ .‬درﺣﺒﺲ هﺎی ﻣﺎ هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ‬ ‫اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ هﺴﺘﻨﺪ ﻣﻔﺴﺪﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﮑﺸﻴﻢ هﺮ ﻳﮑﻴﺸﺎن ﮐﻪ ﺑﻴﺮون ﺑﺮوﻧﺪ ﺁدم ﻣﻨﮑﺸﻨﺪ‪ .‬ﺁدم ﻧﻤﻴﺸﻮﻧﺪ‬ ‫اﻳﻨﻬﺎ”‪”.‬ﺷﻤﺎ ﺁﻗﺎﻳﺎن ﻋﻠﻤﺎ‪ ،‬ﭼﺮا ﻓﻘﻂ ﺳﺮاغ اﺣﮑﺎم ﻧﻤﺎز و روزﻩ ﻣﻴﺮوﻳﺪ ؟ ﭼﺮا هﯽ ﺁﻳﺎت رﺣﻤﺖ را درﻗﺮﺁن ﻣﻴﺨﻮاﻧﻴﺪ‬ ‫و ﺁﻳﺎت ﻗﺘﺎل را ﻧﻤﻴﺨﻮاﻧﻴﺪ ؟ ﻗﺮﺁن ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﺑﮑﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺰﻧﻴﺪ‪ ،‬ﺣﺒﺲ ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﺳﻤﺎ ﻓﻘﻂ هﻤﺎن ﻃﺮﻓﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻳﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ از رﺣﻤﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ؟ رﺣﻤﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺧﺪا اﺳﺖ"‪ ...." .‬ﻣﺤﺮاب ﻳﻌﻨﯽ ﻣﮑﺎن ﺣﺮب‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻣﮑﺎن ﺟﻨﮓ ‪.‬‬ ‫ازﻣﺤﺮاﺑﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻨﮓ ﭘﻴﺪا ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻨﮕﻬﺎی اﺳﻼم از ﻣﺤﺮاﺑﻬﺎ ﭘﻴﺪا ﻣﻴﺸﺪ”‪ ”.‬ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺷﻤﺸﻴﺮ دارد ﺗﺎ‬ ‫ﺁدم ﺑﮑﺸﺪ‪ .‬اﺋﻤﻪ ﻣﺎ هﻢ‪ ،‬ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم‪ ،‬هﻤﮕﯽ ﺟﻨﺪی ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬هﻤﮕﯽ ﺟﻨﮕﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻣﻴﮑﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺁدم‬ ‫ﻣﻴﮑﺸﺘﻨﺪ” ‪.‬‬ ‫“ﻣﺎ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻣﻴﺨﻮاهﻴﻢ ﮐﻪ دﺳﺖ ﺑﺒﺮد‪ ،‬ﺣﺪ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬رﺟﻢ ﮐﻨﺪ‪ ،‬هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ رﺳﻮل اﷲ ﺻﻠﯽ اﻟﻪ ﻋﻠﻴﻪ دﺳﺖ ﻣﻴﺒﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺣﺪ‬ ‫ﻣﻴﺰد‪ ،‬رﺟﻢ ﻣﻴﮑﺮد‪ ،‬وهﻤﺎﻧﻄﻮرﮐﻪ ﻳﻬﻮد ﺑﻨﯽ ﻗﺮﻳﻀﻪ راﭼﻮن ﺟﻤﺎﻋﺘﯽ ﻧﺎراﺿﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﻗﺘﻠﻌﺎم ﮐﺮد‪ .‬اﮔﺮ رﺳﻮل اﻟﻪ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن داد ﮐﻪ ﻓﻼن ﻣﺤﻞ را ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻓﻼن ﺧﺎﻧﻪ را ﺁﺗﺶ ﺑﺰﻧﻴﺪ‪ ،‬ﻓﻼن ﻃﺎﻳﻔﻪ را ازﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺣﮑﻢ ﺑﻪ ﻋﺪل ﻓﺮﻣﻮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ"‪.‬‬ ‫“زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺸﺮ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻗﺼﺎص ﺗﺄﻣﻴﻦ ﮐﺮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺣﻴﺎت ﺗﻮدﻩ زﻳﺮ اﻳﻦ ﻗﺘﻞ ﻗﺼﺎص ﺧﻮاﺑﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل‬ ‫زﻧﺪان ﮐﺮدن درﺳﺖ ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻮاﻃﻒ ﮐﻮدﮐﺎﻧﻪ را ﮐﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻳﺪ"‪.‬‬ ‫ﻋﻄﺶ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰی ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﺮای ﻧﺰدﻳﮑﺎن ﺧﻮد او واﻗﻌﻴﺘﯽ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺒﻮد ‪ .‬درﮐﺘﺎب ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪ اﻣﻴﺪ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺑﻨﯽ‬ ‫ﺻﺪر دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﺟﺎﻟﺒﯽ را ﻣﻴﺘﻮان ﺧﻮاﻧﺪ‪:‬‬ ‫“ﻳﮑﯽ دوهﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ اﻳﺮان‪ ،‬ﻳﮑﯽ از ﻧﺰدﻳﮑﺎن ﺧﻤﻴﻨﯽ ازﻗﻮل ﻓﺮزﻧﺪش ﺁﻗﺎ ﻣﺼﻄﻔﯽ ﺑﺮای ﻣﻦ ﻧﻘﻞ‬ ‫ﮐﺮد ﮐﻪ او ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ :‬ﻣﻦ هﻤﻴﺸﻪ دﻋﺎ ﻣﻴﮑﻨﻢ ﻣﺎ ﺑﺠﺎی ﺷﺎﻩ زﻣﺎﻣﺪار ﻧﺸﻮﻳﻢ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﭘﺪری ﮐﻪ ﻣﻦ ﻣﻴﺸﻨﺎﺳﻢ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺷﺎﻩ ﺁدم ﺧﻮاهﺪ ﮐﺸﺖ”‪ .‬ﺧﻮد ﺧﻤﻴﻨﯽ ﭘﺲ از اﺣﺮاز ﻗﺪرت‪ ،‬ﺑﺎهﻤﻪ ﺳﻴﻞ ﺧﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻋﺪاﻣﻬﺎ و‬ ‫ﮐﺸﺘﺎرهﺎی دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺑﺮاﻩ اﻧﺪﺧﺖ‪ ،‬درﻣﺠﻠﺲ ﻣﻌﺎرﻓﻪ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎن درﻗﻢ اﻳﻦ ﮐﺸﺘﺎرهﺎ را ﮐﺎﻓﯽ‬ ‫ﻧﺪاﻧﺴﺖ و ﺑﺎ ﺗﺄﺳﻒ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫"ﻣﺎ اﺷﺘﺒﺎﻩ ﮐﺮدﻳﻢ ﮐﻪ ازاول ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻳﺮ اﻧﻘﻼﺑﺎﺗﯽ ﮐﻪ دردﻧﻴﺎ وارد ﻣﻴﺸﻮد ﭼﻨﺪ هﺰار ازاﻳﻦ ﻓﺎﺳﺪ هﺎ را درﻣﺮاﮐﺰﻋﺎم‬ ‫ﺳﺮ ﻧﺒﺮﻳﺪﻳﻢ و ﺁﺗﺶ ﻧﺰدﻳﻢ ﺗﺎ ﻗﻀﻴﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﻮد و اﺷﮑﺎل ﺑﺮﻃﺮف ﺷﻮد"‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ ﺧﻤﻴﻨﯽ از دﻳﻦ واز ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻪ اﺗﺒﺎع او در ﻗﻠﻤﺮو ﺧﻮد وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻴﺸﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ هﺮ ﺟﺎی‬ ‫دﻳﮕﺮ”دﻧﻴﺎی اﺳﻼم” را هﻢ ﮐﻪ وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺖ درﺁن اﻣﮑﺎن وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ درﺑﺮ ﻣﻴﮕﺮﻓﺖ ‪ .‬ﻳﺎﺳﺮﻋﺮﻓﺎت‪،‬‬ ‫دوﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﮏ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ روزهﺎی ﺣﮑﻮﻣﺖ او‪ ،‬ﺑﻌﺪا در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ای ﺑﺎ ﮐﻴﻬﺎن ﭼﺎپ ﻟﻨﺪن دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫“ﺷﮏ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻣﺎﺟﺮای ﺧﻮﻧﻴﻦ ﮐﺸﺘﺎر ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﯽ هﺎ ﺑﺪﺳﺖ ﺷﻴﻌﻴﺎن درﺟﻨﻮب ﻟﺒﻨﺎن‪ ،‬ﻧﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻧﻴﺰ درﮐﻨﺎر‬ ‫ﺣﺎﻓﻆ اﻻﺳﺪ ﺑﻌﻨﻮان ﻗﺼﺎب ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺛﺒﺖ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ درهﻤﺎن ﺣﺎل ﮐﻪ ﺁﻳﺖ اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻣﺪﻋﯽ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس را از ﻃﺮﻳﻖ ﮐﺮﺑﻼ دارد‪ ،‬درﮐﺮﺑﻼی ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ دو رژﻳﻢ ﺗﻬﺮان و دﻣﺸﻖ اﻳﻔﺎی‬ ‫ﻧﻘﺶ ﻳﺰﻳﺪ و اﺑﻦ زﻳﺎد را ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻠﺖ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﻌﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬دﻳﺮوز ارﻳﻞ ﺷﺎرون و ﺁدﻣﮑﺸﺎن ﻓﺎﻻﻧﮋ او درﺻﺒﺮا‬ ‫و ﺷﺘﻴﻼ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﯽ هﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و اﻣﺮوز ﺣﺎﻓﻆ اﻻﺳﺪ و ﺧﻤﻴﻨﯽ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺎر را ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ‪ .‬اﻳﮑﺎش‬ ‫اﻳﻦ ﺁﻗﺎی ﺧﻤﻴﻨﯽ هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ درروزهﺎی اول ادﻋﺎ ﻣﻴﮑﺮد واﻗﻌﺎ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ اﺳﻼم و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن ﻋﻼﻗﻪ‬ ‫داﺷﺖ”‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﺤﻮﻩ ﻋﻤﻞ ﮐﻪ اﻳﺮان” اﺳﻼﻣﻲ” درﮐﺸﺘﺎر ﭘﻨﺎهﻨﺪﻩ ﮔﺎن ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﯽ در”ﺗﻞ زﻋﻴﺘﺮ”ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺑﺎزان ﺣﺎﻓﻆ اﻻﺳﺪ و‬ ‫ﻓﺎﻻﻧﮋهﺎی ﺑﺸﻴﺮ ﺟﻤﺎﻳﻞ ﺑﺎ ﺳﻮرﻳﻪ دﺳﺖ اﺗﺤﺎد دهﺪ‪ ،‬درﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﯽ ﻧﺒﻮد‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ هﻴﭽﻮﻗﺖ واﻗﻌﺎ ازﻣﻨﺎﻓﻊ” اﻣﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎن” دﻓﺎع ﻧﮑﺮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ازﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺁﺧﻮﻧﺪان اﻳﺮان دﻓﺎع‬ ‫ﮐﺮد‪ ،‬و هﺮﺟﺎ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﺎ هﻢ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﻤﻴﮑﺮد ﺑﯽ اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎهﯽ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮدش را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻗﺘﻴﮑﻪ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﺘﻌﺼﺒﯽ ﺑﻨﺎم ﺧﺎﻟﺪ اﺳﺘﺎﻧﺒﻮﻟﯽ ﺑﺠﺮم ﺗﺮور اﻧﻮرﺳﺎدات ﺑﻪ زﻧﺪان اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺎﻧﮏ اﻋﺘﺮاض‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪25‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﻪ اﺧﻮان اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ درﻣﺼﺮ ﻣﻮرد ﺳﺮﮐﻮﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﺣﻤﺎﻳﺖ ازﺧﺎﻟﺪ اﺳﺘﺎﻧﺒﻮﻟﯽ ﺗﻤﺒﺮ‬ ‫واژﻩ ای درﺑﺰرﮔﺪاﺷﺖ او ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮد‪ ،‬و ﻟﯽ هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺣﺎﻓﻆ اﻻﺳﺪ‪ ،‬دﻳﮑﺘﺎﺗﻮر ﺳﻮرﻳﻪ‪ ،‬هﻤﻴﻦ ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺧﻮان‬ ‫اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ را درﺷﻬﺮ ﺣﻤﺎ در ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1982‬ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻤﺪت دوهﻔﺘﻪ ﺑﺎران ﮔﻠﻮﻟﻪ و ﺧﻤﭙﺎرﻩ و ﺑﻤﺐ‬ ‫اززﻣﻴﻦ و هﻮا ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎرﻳﺪ ودرﻳﮑﯽ از ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﮐﺸﺘﺎرهﺎی ﻗﺮن ‪ 25, 000‬ﻧﻔﺮ از ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﻧﻪ ﺧﻮد وﻟﯽ ﻓﻘﻴﻪ زﺑﺎن ﺑﻪ اﻋﺘﺮاض ﮔﺸﻮد و ﻧﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒﻪ ﺟﻤﻬﻮری او واﮐﻨﺸﯽ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺒﺮﻳﺎد ﺑﻮدی‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر اﻳﻦ اﺧﻮان اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﭼﺎپ ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫هﻤﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬دراﺧﺘﻼف ﺳﺎﻟﻬﺎی اﺧﻴﺮارﻣﻨﺴﺘﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ وﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺮﺳﺮﻧﺎﺣﻴﻪ ﻗﺮﻩ‬ ‫ﺑﺎغ ﺟﺎﻧﺐ ارﻣﻨﺴﺘﺎن را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ودرﻣﺎﺟﺮای ﻣﺒﺎرزﻩ اﺳﺘﻘﻼل ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭼﭽﻦ ﻋﻠﻴﻪ روﺳﻴﻪ ارﺗﺪﮐﺲ‪،‬‬ ‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺣﻔﻆ رواﺑﻂ دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺎ روﺳﻴﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﭼﭽﻦ را اﺻﻮﻻ ﻧﺎدﻳﺪﻩ اﻧﮕﺎﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ درﻟﺒﻨﺎن ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺣﺰب‬ ‫اﻟﻪ دﺳﺖ ﭘﺮوردﻩ ﺧﻮد‪ ،‬از ﺳﻴﺎﺳﺖ دوﻟﺖ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻣﺮﮐﺰی ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻏﻴﺮ ﺣﺰب اﻟﻬﯽ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﻣﺮاﺳﻢ ﺣﺞ ﺳﺎل ‪ 1366‬ﺳﻴﺼﺪ زاﺋﺮ اﻳﺮاﻧﯽ را در درﮔﻴﺮی ﻋﻤﺪی ﺑﺎ ﻧﻴﺮوهﺎی اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ ﺳﻌﻮدی ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻦ دادﻧﺪ‬ ‫وﻟﯽ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺎ اﻳﻦ دوﻟﺖ ﺳﻌﻮدی‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ وﺻﻴﺖ ﺻﺮﻳﺢ” اﻣﺎم راﺣﻞ”ازدردوﺳﺘﯽ و”‬ ‫ﺑﺮادري”درﺁﻣﺪﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ درﺑﺴﻴﺎری از اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﺮ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ اﺗﺨﺎذ ﺷﺪ ﺟﺎی اﻳﺮادی ﻧﺒﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ‬ ‫ﻣﻠﯽ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻣﻴﮑﺮد‪ ،‬وﻟﯽ ﺁﻧﭽﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﯽ ﻧﺒﻮد رﻳﺎﮐﺎری ﺁﻧﻬﺎﺋﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻨﺎم دﻓﺎع ازﺣﻘﻮق ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺷﮏ ﺗﻤﺴﺎح‬ ‫ﻣﻴﺮﺧﺘﻨﺪ و ﺧﻮد از ﭘﺸﺖ ﺑﺪاﻧﺎن ﺧﻨﺠﺮ ﻣﻴﺰدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻪ درداﺧﻞ اﻳﺮان و ﭼﻪ درﺧﺎرج اﻳﺮان‪ ،‬هﺮ ﺻﺪاﺋﯽ را ﮐﻪ درهﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﺪت از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن"ﺟﻤﻬﻮری اﻟﻬﻲ”‬ ‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﺻﺪای ﺗﻌﺼﺐ و ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮزی ﺑﻮد‪ ،‬و هﺮ ﺁواﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﮕﻮش رﺳﻴﺪ ﺁوای وﺣﺶ ‪ .‬ﻓﻀﺎی‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻀﺎی ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺁن‪ ،‬روز ﺑﺮوز ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺼﻮرت ﺑﺎز ﺗﺎﺑﯽ از ﻓﻀﺎی ﻓﮑﺮی و رواﻧﯽ ﺧﻮد‬ ‫ﻓﻘﻴﻪ اﻋﻈﻢ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻓﻀﺎی ﻣﺮگ و ﺧﻮن درﺁﻣﺪ ‪ .‬ﺑﺠﺎی هﺰاران ﻓﻮارﻩ ای ﮐﻪ در ﭘﺎﻳﺘﺨﺘﻬﺎ و ﺷﻬﺮهﺎی ﺟﻬﺎن ﻣﺘﻤﺪن‬ ‫ﻃﺮاوت و ﺁراﻣﺶ ﻣﻴﭙﺮاﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺗﻬﺮان ﺑﺎﻓﻮارﻩ ﺧﻮن ﺑﻬﺸﺖ زهﺮاﺁراﺳﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬وﺑﺠﺎی ﺳﺮودهﺎی ﺧﺴﺮواﻧﯽ‬ ‫ﮐﻬﻦ وﻧﻐﻤﻪ هﺎی ﺳﺨﻨﻮران ﺷﻴﺮاز و ﻃﻮس‪ ،‬ﻏﺮﻳﻮ ﮔﻮش ﺧﺮاش ﭘﺎﺳﺪاراﻧﯽ ﮐﻪ از ﺑﺎم ﺗﺎ ﺷﺎم ﻓﺮﻳﺎد ﻣﺮگ ﺑﺮاﻳﻦ و‬ ‫ﻣﺮگ ﺑﺮﺁن ﺑﺮﻣﻴﺪاﺷﺘﻨﺪ و از ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻋﺰﻳﺰ اﺟﺎزﻩ ﺧﻮن رﻳﺨﺘﻦ ﻣﻴﺨﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻃﻨﻴﻦ اﮐﻦ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﺠﺎی ﺁﻧﮑﻪ ﺷﻤﺎر‬ ‫داﻧﺶ اﻧﺪوزان و ﺁزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻬﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ ﺷﻤﺎر زﻧﺪاﻧﻬﺎ و زﻧﺪاﻧﻴﺎن و اﻋﺪام ﺷﺪﮔﺎن و ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺟﻨﮓ و درازی‬ ‫ﺻﻒ هﺎی ﻧﺎن و ﺁب اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ ....،‬و ﺑﻤﻮازات هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺖ اﻟﻘﺎب و ﻋﻨﺎوﻳﻨﯽ ﮐﻪ درﺳﺖ درهﻤﺎن اﻳﺎم‬ ‫از ﺟﺎﻧﺐ ﺑﺖ ﺳﺎزان اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺑﺖ ﺑﺰرگ ﺟﻤﺎران و ﺑﻬﺸﺖ زهﺮا دادﻩ ﻣﻴﺸﺪ‪:‬‬ ‫"ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺎ ﺳﺮاﻓﺮاز ﺑﻪ رهﺒﺮی اﻣﺎﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻼک رهﺒﺮی او ﺟﺰ ﺑﺎ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان اﻟﻬﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ” )ﻋﻠﯽ ﺧﺎﻣﻨﻪ ای درﺧﻄﺒﻪ ﻧﻤﺎز ﻋﻴﺪ ﻗﺮﺑﺎن (؛”ﺟﻬﺶ هﺎی ﻧﺒﻮغ ﺁﻣﻴﺰ اﻣﺎم ﻓﺮاﺳﻮی رﺳﺎﻟﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ درﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ و ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ اﻧﺒﻴﺎء ﻣﺠﺮی ﺁن ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ” ) ﻣﻬﺪی ﺑﺎزرﮔﺎن درﮐﺘﺎب اﻧﻘﻼب دردو‬ ‫ﺣﺮﮐﺖ(؛” رهﺒﺮ ﻣﺎ ﻳﮑﻨﻔﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺧﻤﻴﻨﯽ اﻳﻦ رهﺒﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ اﺳﺖ”‬ ‫) ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮی درﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪ ﻟﺒﻨﺎﻧﯽ اﻟﻨﻬﺎر (؛” اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ هﻤﺎن زﻳﺘﻮﻧﻪ ﻣﺒﺎرﮐﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ درﻗﺮﺁن‬ ‫از ﺁن ﻳﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮراﻟﻪ درزﺟﺎﺟﻪ ﭘﻴﺸﺎﻧﯽ ﺑﻠﻨﺪ او ﭘﻴﺪا اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺼﺒﺎح وﺟﻮدش ﺗﺠﻠﯽ ﺁﻳﺖ اﻟﻬﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻣﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﺸﻴﺖ اﻟﻬﯽ را در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﮐﺮﻩ ارض ﺗﺠﻠﯽ ﺑﺨﺸﺪ‪ .‬ای ﻓﺮزﻧﺪ ﻋﻠﯽ ﮐﻪ ذواﻟﻔﻘﺎر دردﺳﺖ داری‪ ،‬اﻳﺮان‬ ‫ﺑﺮای ﺗﻮ ﻧﻨﮓ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﺮﻩ ارض ارزاﻧﯽ ﺣﮑﻮﻣﺘﺖ ﺑﺎد! ای ﺳﻠﻴﻤﺎن زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺮﻣﺴﻨﺪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﻨﺸﻴﻦ ! ای داود‬ ‫ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﻗﻀﺎوت ﮐﻦ” )ﻓﺨﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺣﺠﺎزی‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ اول ﺗﻬﺮان در ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ (؛” اﻣﺎم ﻣﺎ ﺳﺮور‬ ‫ﺳﺮوران اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎﻟﯽ ﺗﻠﻮﻣﻌﺼﻮم اﺳﺖ‪ .‬واﻻ ﺗﺮﻳﻦ اﻧﺴﺎن ﭘﺲ از اﻣﺎم زﻣﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ را از اﺑﺮاهﻴﻢ‪ ،‬ﻋﺒﺎدت‬ ‫را از زﻳﻦ اﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ‪ ،‬داﻧﺶ را ازاﻣﺎم ﺻﺎدق ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺁن ﮐﺲ اﻧﺴﺎن ﮐﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ ﻗﻴﺎم ﻗﻴﺎﻣﺖ دم روح‬ ‫اﻻهﻴﺶ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد رﺳﺎ اﻋﻼم ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ دﻳﮕﺮهﻴﻬﺎت ﻣﻦ اﻟﺬﻟﻪ !”) ﻣﺎهﻨﺎﻣﻪ ﭘﺎﺳﺪاران اﺳﻼم (؛” ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺘﻦ‬ ‫ﭼﻬﺎردﻩ ﻗﺮن ﭘﺮﺗﻼﻃﻢ ﺑﺮاﺳﻼم‪ ،‬دﻧﻴﺎ را ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﮔﻮﻧﻪ ای دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺎز ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﭙﺎ ﻣﻴﺨﻴﺰد‬ ‫ﺗﺎ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺧﺪاﺋﻴﺶ ﺑﺎز ﺁورد‪ ،‬و اﻧﻘﻼب ﻣﺤﻤﺪی را ﺗﮑﺮار ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ دم ﻣﺴﻴﺤﺎﺋﯽ‪ ،‬و ﺻﺒﺮ‬ ‫اﻳﻮﺑﯽ و ﻋﺼﺎی ﻣﻮﺳﯽ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺧﺪا اورا ﺑﺮای وﻻﻳﺖ ﺑﺮهﻤﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ اﺳﺖ") ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﻪ ﮐﻴﻬﺎن ﺗﻬﺮان(؛”‬ ‫ازﻋﺼﺮ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﯽ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ رهﺒﺮی ارﺗﺶ اﺳﻼم را ﺷﺨﺼﻴﺘﯽ ﺑﻪ ﺻﻼﺣﻴﺖ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﯽ‬ ‫ﻋﻬﺪﻩ دار ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ")هﺎﺷﻤﯽ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ (؛” ﺧﺪاﮔﻠﺴﺘﺎﻧﯽ دراﻳﺮان درﺳﺖ ﮐﺮدﻩ ﮐﻪ اﻣﺮوزرهﺒﺮی ﺁﻧﺮا اﺑﺮهﻴﻢ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪26‬‬


‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﺧﻠﻴﻞ اﻟﻪ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ دردﺳﺖ دارد‪ .‬ﺷﻤﺎ ای ﻣﻠﺖ‪ ،‬ﮐﺎری ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ درک ﻋﻈﻤﺖ ﭼﻨﻴﻦ اﻣﺎﻣﯽ ﺑﺎﺷﻴﺪ”)‬ ‫ﻣﺸﮑﻴﻨﯽ درﺧﻄﺒﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ (‪.‬‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﭘﺲ از ﻣﺮگ اﻳﻦ رهﺒﺮ‪ ،‬درﭼﺮﺧﺶ اﻳﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ دروغ ﮐﺎهﺸﯽ روی ﻧﺪاد‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻴﺮاث‬ ‫ﺑﺮان وی ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺮدی ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ ﺧﻮد ﻧﻪ ﻳﮏ ﺟﻤﻠﻪ ﺻﺤﻴﺢ ﻓﺎرﺳﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﻧﻪ ﻳﮏ ﺟﻤﻠﻪ ﺻﺤﻴﺢ ﻓﺎرﺳﯽ‬ ‫ﺑﺮزﺑﺎن ﺁوردﻩ ﺑﻮد دﻳﻮان اﺷﻌﺎرﻋﺎرﻓﺎﻧﻪ ای ﻣﻨﺘﺸﺮﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ اﮔﺮﺧﻮداوزﻧﺪﻩ ﺑﻮد ﺣﺘﯽ ﻣﻌﻨﯽ ﺑﺴﻴﺎری ازﺁﻧﻬﺎ‬ ‫را ﻧﻤﻴﻔﻬﻤﻴﺪ‪.‬‬ ‫*‬

‫*‬

‫*‬

‫ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ دوران ﺑﺖ ﺳﺎزی ﺑﺮای ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ هﺮﺑﺖ ﺳﺎز دﻳﮕﺮی ﺑﭙﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺻﻐﻴﺮان روز ﺑﺮوز‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎﺋﯽ ﺑﺎ ﺷﻌﻮرﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و ﻣﻐﺰﺷﻮﺋﯽ ﺷﺪﮔﺎن ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻣﻴﺪهﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻐﺰ ﺧﻮدﺷﺎن ﻓﮑﺮ‬ ‫ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﻠﯽ زود ﺗﺮ از ﺁﻧﭽﻪ ﺁﻳﺖ اﻟﻪ هﺎ و ﺣﺠﻪ اﻻﺳﻼم هﺎی وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬هﻨﮕﺎم ﺁن ﺧﻮاهﺪ رﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن‬ ‫درداﺳﺘﺎن ﻣﻌﺮوف ﮔﯽ دوﻣﻮﭘﺎﺳﺎن‪ ،‬ﻧﻴﻤﺸﺒﯽ دﺳﺘﯽ ﻧﺎ ﭘﻴﺪا ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺳﻨﮓ ﮔﻮر ﻓﻘﻴﻪ اﻋﻈﻤﯽ را ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺑﺖ‬ ‫ﺳﺎزان ﺗﻠﻮﺗﺎﻟﯽ ﻣﻌﺼﻮم و ﺗﺠﻠﯽ ﻗﺪس و ﻻهﻮت ﻟﻘﺐ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﭘﺎک ﮐﻨﺪ و درﺟﺎی ﺁن ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ :‬ﺁﻳﻦ ﺁراﻣﮕﺎﻩ ﺣﺠﺮﻩ‬ ‫ﻧﺸﻴﻦ ﻓﺰوﻧﯽ ﻃﻠﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪا و دﻳﻦ را درراﻩ ﮐﺴﺐ ﻗﺪرت ﺑﻪ ﺑﻬﺮﻩ ﮐﺸﯽ ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻠﺘﯽ زود ﺑﺎور را ﺑﻪ ﻓﻼﮐﺖ‬ ‫ﻣﻄﻠﻖ ﮐﺸﺎﻧﻴﺪ و ﺻﺪهﺎ هﺰار ﻧﻮﺟﻮاﻧﺶ را ﺑﮑﺎم ﻣﺮگ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬واﺳﻼم را ﺗﻨﻬﺎ درﭼﻬﺮﻩ ﻣﺮگ و ﺧﻮن ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن‬ ‫ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮد ودرﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ هﻤﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺳﺮﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﺣﻘﻴﺮاﻧﻪ ای ﮐﻪ از ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺑﻴﻨﯽ ﺧﻮد او ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و‬ ‫ﻧﻪ از ﮐﻮﺗﺎهﯽ ﻣﺮدم او‪ ،‬ﺟﺎم زهﺮرا ﺑﺮﺳﺮﮐﺸﻴﺪ‪ ،‬واﮔﺮدردادﮔﺎﻩ ﻣﻠﯽ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻧﺸﺪ‪ ،‬دردادﮔﺎﻩ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬هﻢ ﻳﮑﯽ‬ ‫ازﺑﺮﺗﺮﻳﻦ وﻳﺮاﻧﮕﺮان ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان و هﻢ ﻳﮑﯽ ازﺑﺮﺗﺮﻳﻦ وﻳﺮاﻧﮕﺮان ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ هﻤﻪ ﮐﺸﺘﺎرهﺎ و ﺳﺘﻤﮕﺮﻳﻬﺎ ودروغ هﺎ وﺟﻤﻬﻮری وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺁﻳﻨﺪﻩ ای ﺑﺮای ﺧﻮد اﻧﺘﻈﺎرداﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ دﻟﻴﻞ روﺷﻦ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺁن ﻳﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ اﺳﺖ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ دﻧﻴﺎی اﻣﺮوز دﻧﻴﺎﺋﯽ ﻗﺮن‬ ‫ﺑﻴﺴﺘﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺰودی دﻧﻴﺎﺋﯽ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻤﻴﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ ،‬وﻣﻴﺎن اﻳﻦ دوﺟﻬﺎن ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ و ﻗﺮون‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﮑﻤﯽ هﻤﺎن اﺧﺘﻼﻓﯽ ﺑﻨﻴﺎدی وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﻼ ﺑﺎﻗﺮ ﻣﺠﻠﺴﯽ واﻳﻨﺸﺘﻴﻦ وﺟﻮد دارد ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺁﺧﻮﻧﺪ‬ ‫ﺑﺨﻮاهﺪ ﺑﻨﺎم اﺟﺮای ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻟﻬﯽ ﻣﻘﺮرات ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻳﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻣﺮوزی ﺗﺤﻤﻴﻞ ﮐﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ‬ ‫ﻣﺜﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ و ﺳﭙﺮ ﺻﺪراﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﺴﻠﺴﻞ وﻣﻮﺷﮏ هﺰارﻩ ﺳﻮم ﺑﺮود‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺨﻮاهﺪ‬ ‫ﺑﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﭘﻨﺒﻪ ﺁﻟﻮدﻩ ﺑﻪ روﻏﻦ ﺑﻨﻔﺸﻪ ﺑﺮﻣﻘﻌﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎن ﺧﻮد را درﻣﺎن ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫داﻋﻴﻪ اﺟﺮای ﻣﻘﺮراﺗﯽ ﭼﻮن دﺳﺖ ﺑﺮﻳﺪن و ﺳﻨﮕﺴﺎر و ﻗﺼﺎص و دﻳﻪ و ﺗﻌﺰﻳﺮ درﺟﻬﺎن ﻣﺘﻤﺪن اﻣﺮوزی ﺑﻬﻤﺎن‬ ‫اﻧﺪازﻩ ﻧﺎﺷﻴﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻓﺮﻳﺒﮑﺎراﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﻮاﺑﻄﯽ ﭼﻮن ﺣﺠﺎب زﻧﺎن و ﺗﻌﺪد زوﺟﺎت و ﺑﺮدﮔﯽ و ﺣﺮﻣﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﯽ‪ ،‬و‬ ‫ﺿﻮاﺑﻂ دﻳﮕﺮی ﭼﻮن ﺳﻢ و ﻧﺸﺨﻮار و ﻓﻠﺲ درﺣﻼل و ﺣﺮام ﻏﺬاهﺎ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﻮل وﻏﺎﻳﻂ و ﺣﻴﺾ‬ ‫ﺟﻤﺎع و ﺗﻄﻬﻴﺮ و ﮐﺮ و ﺧﻤﺲ و زﮐﻮﻩ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﭼﻪ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ و ﭼﻪ زﻣﻴﻨﯽ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ هﻤﺮاﻩ ﺗﺤﻮﻻت‬ ‫ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮی ﺗﺤﻮل ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ درﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺗﺤﻮل ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﮑﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬ ‫ﺳﻨﮕﺴﺎر و ﻗﺼﺎص و ﺑﺮدﮔﯽ و ﻧﺸﺨﻮار درﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ‪ Bible‬ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ -‬ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺳﻼﻣﯽ درﻏﺎﻟﺐ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮارد ﻓﻘﻂ روﻧﻮﺷﺘﯽ از ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ) و ﺗﺎزﻩ ﺧﻮد اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻮراﺗﯽ ﻧﻴﺰ ﻓﻘﻂ روﻧﻮﺷﺘﯽ از ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺑﺎﺑﻠﯽ ﮐﻬﻦ‬ ‫هﺴﺘﻨﺪ(‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺻﻒ درهﻴﭻ ﺟﺎی ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‪ ،‬ﺑﺎهﻤﻪ ﺁﻧﮑﻪ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﺮﺗﺒﺎﺧﻮاﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬وﺑﺎﺁﻧﮑﻪ‬ ‫هﺮﻳﮑﺸﻨﺒﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮن هﺎ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﻣﻴﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺠﺎزاﺗﻬﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻮراﺗﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﮐﺴﯽ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺮاغ ﺑﺮدﻩ ﺧﺮی وﺑﺮدﻩ ﻓﺮوﺷﯽ ﻣﻴﺮود‪ ،‬ﻧﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ هﺎی ﺗﻮراﺗﯽ ﻣﻴﺰﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ درﺟﺎﻣﻌﻪ ﻳﻬﻮدی ﻧﻴﺰ‪،‬‬ ‫درﺟﻤﻊ ﻗﻮم ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﺰﺧﺎﺧﺎم هﺎ و دﺳﺖ ﭘﺮوردﮔﺎن ﺗﻠﻤﻮدی ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ از اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺑﺪاﻻﺑﺎدی‬ ‫رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫دراﻣﺮﻳﮑﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺴﻴﺤﯽ‪ ،‬درهﻤﺎن هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺁﺑﺮاهﺎم ﻟﻴﻨﮑﻠﻦ اﻟﻐﺎء ﺑﺮدﮔﯽ را اﻋﻼم ﻣﻴﮑﺮد درﮐﻠﻴﺴﺎ هﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﺳﺨﻦ اﻧﺠﻴﻞ ﺑﺮ ﻣﻨﺒﺮهﺎی روز ﻳﮑﺸﻨﺒﻪ ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﻴﺸﺪ ﮐﻪ” ﺷﻤﺎ ﺑﺮدﮔﺎن از ارﺑﺎﺑﺎن ﺧﻮد ﺑﻬﻤﺎﻧﺴﺎن اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ از‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪27‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﻴﮑﻨﻴﺪ”‪ ،‬و ﻣﻨﺸﻮر ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﮐﻪ درﺁن ﺗﺴﺎوی ﮐﺎﻣﻞ ﺣﻘﻮق ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﺑﺮﺳﻤﻴﺖ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ هﻤﺎن ﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻤﻮﺟﺐ اﻧﺠﻴﻞ ﺁﻧﺎن” ﺳﺮ ﻣﺮد ﻣﺴﻴﺤﺢ‬ ‫اﺳﺖ و ﺳﺮ زن ﺷﻮهﺮش‪ ،‬و ﻻﺟﺮم زﻧﺎن ﺑﺎﻳﺪ اﻃﺎﻋﺖ ﮐﺎﻣﻞ از ﻣﺮدان ﮐﻨﻨﺪ"‪.‬‬ ‫ﺗﻼﺷﻬﺎی رژﻳﻢ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ زﻧﺎن اﻳﺮان را – ﮐﻪ هﺰارو ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ درﮐﺸﻮر ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎهﯽ رﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و دوهﺰار و ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ‪ ،‬واﻣﺮوز درﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر اﺳﺘﺎدان‬ ‫ﺳﺮﺷﻨﺎس داﻧﺸﮕﺎهﻬﺎ و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﭘﮋوهﺸﻬﺎی هﺴﺘﻪ ای ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻬﺎی ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎن و ﺁرﺷﻴﺘﮑﺖ‬ ‫وﺣﻘﻮﻗﺪان و ﺑﺎزرﮔﺎن و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ و روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎر و هﻨﺮﻣﻨﺪﻧﺪ – در زﻧﺪان اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮد ﺑﺪرون ﭼﺎدر ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ و‬ ‫ﺑﻪ دوران ﺿﻌﻴﻔﮕﯽ ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪ ﺗﻼش ﺑﯽ ﻓﺮداﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﭼﺮخ ﺗﻤﺪن در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺎز ﻧﻤﻴﮕﺮدد‪،‬‬ ‫وﻟﻮ روزی ﭼﻨﺪ ﭼﻮب ﻻی ﺁن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫وﻟﯽ واﻗﻌﻴﺘﯽ ﺑﺎز هﻢ ﺑﺮﺗﺮ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﮑﺘﺒﯽ ﺑﻨﺎم وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﻃﺒﻘﻪ ای ﺑﻨﺎم ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺷﻴﻌﻪ‪،‬‬ ‫دﻳﮕﺮ دراﻳﺮان اﻣﺮوز ﻋﻠﺖ وﺟﻮدی ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ درﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺮن هﺠﺮی‪ ،‬درﺷﺮاﻳﻄﯽ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬار ﺷﺪ ﮐﻪ‬ ‫اﻳﺮان ﺑﺮای روﻳﺎ روﺋﯽ ﺑﺎ ﺧﻼﻓﺖ ﺑﻨﯽ اﻣﻴﻪ و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﮋاد ﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ ﺁن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﮏ اﻳﺪﺋﻮﻟﮋی ﻣﺬهﺒﯽ ﺟﺪا‬ ‫ازاﻳﺪﺋﻮﻟﮋی ﺧﻼﻓﺖ دﻣﺸﻖ داﺷﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ اﻳﺪﺋﻮﻟﮋی راﺑﺮاﺳﺎس اﻣﺎﻣﺖ‪ -‬ﮐﻪ ﻧﻮح اﺳﻼﻣﯽ ﺷﺪﻩ رژﻳﻢ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻮروﺛﯽ‬ ‫اﻳﺮان ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﻮد‪ -‬و اﻧﺘﻘﺎل ﺁن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﺪان ﻋﻠﯽ‪ ،‬دﺷﻤﻦ اﻋﻼم ﺷﺪﻩ ﺧﺎﻧﺪان ﺑﻨﯽ اﻣﻴﻪ‪ ،‬ﭘﯽ رﻳﺰی ﮐﺮد‪ ،‬و ﺑﺎ اﻓﺴﺎﻧﻪ‬ ‫هﻤﺴﺮی ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﯽ ﺑﺎ دﺧﺘﺮ ﻳﺰدﮔﺮد اﻳﻦ اﻣﺎﻣﺖ را ﻧﻮﻋﯽ اﺳﺘﻤﺮار ﭘﺎدﺷﺎهﯽ اﻳﺮان داﻧﺴﺖ‪ .‬ﻣﺒﺎرزﻩ اﻳﺪﺋﻮﻟﮋﻳﮑﯽ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﺳﻨﮓ زﻳﺮ ﺑﻨﺎﺋﯽ ﻣﺒﺎرزﻩ ﻣﻠﯽ اﺳﺘﻘﻼل ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ای ﺷﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﻗﺮن اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ وﺑﺎ اﻋﻼم‬ ‫اﺳﺘﻘﻼل اﻳﺮان ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻌﻘﻮب ﺻﻔﺎری ﭘﺎﻳﺎن ﮔﺮﻓﺖ ‪.‬‬ ‫ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺪﻋﯽ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺸﻴﻊ ﭘﺪﻳﺪﻩ ای ﺑﻮد ﮐﻪ درداﺧﻞ ﺧﻮد دﻧﻴﺎی ﻋﺮب ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪ و ﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺷﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺁن ﺣﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﺮاﻳﺸﻬﺎﺋﯽ ﺑﻨﺎم ﺷﻴﻌﻪ اﺑﻮﺑﮑﺮ وﺷﻴﻌﻪ ﻋﺜﻤﺎن و ﺷﻴﻌﻪ ﻋﻠﯽ ﭘﺲ از درﮔﺬﺷﺖ‬ ‫هﺮﻳﮏ از اﻳﻦ ﺧﻠﻔﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻤﺎری ﻣﻌﺪود ازﭘﻴﺮوان ﺧﺎص ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺸﻴﻊ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻠﯽ ﺗﻨﻬﺎ از ﺁﻧﺠﻬﺖ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ ﻣﺮور زﻣﺎن ﺑﺼﻮرت ﮔﺮاﻳﺶ ﺳﻴﺎﺳﯽ‬ ‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪی درداﺧﻞ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم درﺁﻣﺪ ﮐﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺁﻧﺮا زﻳﺮﺣﻤﺎﻳﺖ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و در هﻤﺎن زﻣﺎن ﮐﻪ ﮔﺮاﻳﺸﻬﺎی‬ ‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻳﻌﻨﯽ ﺷﻴﻌﻪ اﺑﻮﺑﮑﺮ و ﻋﺜﻤﺎن ﺗﺪرﻳﺠﺎ ﻣﻀﻤﺤﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻨﺎن ﺗﺸﻴﻊ ﻋﻠﻮی را ﺑﺼﻮرت اﺑﺰار ﻣﺒﺎرزﻩ اﺳﺘﻘﻼل‬ ‫ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﻋﻠﻴﻪ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺮب در ﺁوردﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻋﺼﺮ اﻣﺎﻣﺎن‪ ،‬درزﻣﺎن اﻣﺎم دوازدهﻢ ﻧﺎﭘﻴﺪاﺋﯽ ﮐﻪ اﺳﻄﻮرﻩ اوﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﯽ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎهﻤﻪ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان‪،‬‬ ‫ازاﺳﻄﻮرﻩ ﺳﺎﺋﻮ ﺷﻴﺎﻧﺲ زرﺗﺸﺘﯽ ﺳﺮ ﺑﺮﺁوردﻩ ﺑﻮد و ﮐﭙﯽ اﺳﻼم ﻧﺠﺎت دهﻨﺪﻩ ﻣﻮﻋﻮد اﻳﺮان ﻣﺎﻗﺒﻞ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻋﺼﺮ ﺗﺸﻴﻊ ﻣﺒﺎرز ﭘﺎﻳﺎن ﮔﺮﻓﺖ ودوران ﺗﺸﻴﻊ ﺣﺪﻳﺚ ﺳﺎزان و ﮐﺎﺳﺒﮑﺎران ﺁﻏﺎز ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا درﻧﺒﻮدن اﻣﺎم زﻧﺪﻩ ﻓﻘﻂ‬ ‫راوﻳﺎن اﺣﺎدﻳﺚ اوﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ راﺑﻂ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﺎ ﺣﻘﺎﻳﻖ اﻟﻬﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﺑﺨﺼﻮص ﻓﻘﻂ اﻳﻨﺎن ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ وﺟﻮد ﺑﺮﻳﻪ ای‬ ‫را ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﺮای اﻣﺎم زﻧﺪﻩ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﻣﻴﺸﺪ درﻳﺎﻓﺖ دارﻧﺪ ‪ .‬ﻧﻘﺶ واﻗﻌﯽ اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﺳﺎزان ﮐﻪ درﻃﻮل ﺷﺶ ﻗﺮن‬ ‫ﺷﻤﺎر اﺣﺎدﻳﺚ”ﻣﻌﺘﺒﺮ”را از ‪ 300‬ﺣﺪﻳﺚ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﻴﺶ از دوﻣﻴﻠﻴﻮن اﺣﺎدﻳﺚ ﮐﺘﺎب ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار رﺳﺎﻧﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺶ‬ ‫از هﺮﭼﻴﺰ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻤﻮازات ﺳﺎﻳﺮ ﻣﮑﺘﺒﻬﺎ ی ﻣﺬهﺒﯽ ﺟﻬﺎن ﺗﺴﻨﻦ‪ ،‬ﻣﮑﺘﺐ ﺗﺸﻴﻊ را ﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﺟﺪاﺋﯽ اﺳﻼم‬ ‫اﻳﺮاﻧﯽ از اﺳﻼم ﻋﺮﺑﯽ زﻧﺪﻩ ﻧﮕﺎﻩ دارﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺎ ﺁﻏﺎزدوران ﺻﻔﻮی‪ ،‬ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺎرﻳﺦ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﺁﻏﺎز ﺷﺪ‪،‬‬ ‫و ﺁن رﺳﻤﻴﺖ ﺗﺸﻴﻊ دراﻳﺮان و”ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﺷﺪن”ﺁن ﺑﻮد‪ ،‬ﮐﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺎ هﺪﻓﯽ ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﻧﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﺷﺎﻩ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺻﻔﻮی و ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن او ﺑﺮای ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻼ ﺟﻮﺋﯽ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺧﻼﻓﺘﻬﺎی‬ ‫اﻣﻮی و ﻋﺒﺎﺳﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ دوﮔﺎﻧﮕﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺸﻴﻊ و ﺗﺴﻨﻦ و روﻳﺎ روﺋﯽ ﺁﺷﺘﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﭽﻪ درﺟﻬﺎن‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻣﻴﺎن ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮑﻬﺎ و ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎﻧﻬﺎ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﻮد اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬واﻳﻦ ﺣﺴﺎﺑﮕﺮی ﺳﻴﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺷﺘﺮاک‬ ‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﭘﯽ رﻳﺰی ﺷﺪﻩ ﺑﻮد درﻋﻴﻦ ﺁﻧﮑﻪ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ را ﺑﮑﻠﯽ از ﻣﻔﻬﻮم روﺣﺎﻧﻴﺖ دور ﮐﺮد‪ ،‬ﺁﻧﺮا ازﻧﻔﻮذ‬ ‫ﻣﺎدی و اﻣﮑﺎن ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮداری ﻣﺎﻟﯽ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ای ﺑﺮﺧﻮردار ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﺳﻘﻮط ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺻﻔﻮی ﻧﻴﺰ هﻤﭽﻨﺎن اداﻣﻪ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﻧﻔﻮذ ﻣﺨﺮب هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ دوراﻧﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺟﻬﺎن ﻏﺮب‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﻬﺶ ﺑﻴﺴﺎﺑﻘﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص‬ ‫ﺑﺪﻧﺒﺎل”ﻋﺼﺮﻓﺮوغ”اروﭘﺎ ) ﮐﻪ ﻗﺒﻼ از ﺁن ﺳﺨﻦ رﻓﺖ(‪ ،‬دوران اﺳﺘﻴﻼﺟﻮﺋﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺧﻮد را هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ دورﻩ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪28‬‬


‫ﺗـﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴــﻪ‬

‫هﺎی ﻓﺮﮔﻴﺮ ﻋﻠﻤﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﺁﻣﻮزﺷﯽ و ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﺁﻏﺎز ﮐﺮد‪ ،‬وروﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ اﻳﺮان ﺑﻄﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺨﺎﻃﺮ‬ ‫ﺗﺄﻣﻴﻦ وﺟﻮدﻳﺖ و ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺧﻮد را ﺑﺮهﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻤﺎس اﻳﺮان ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻬﺶ ﻣﺘﺮﻗﻴﺎﻧﻪ ﺑﺴﺖ‪ .‬درﻗﺮن ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎز‬ ‫ﻧﻮزدهﻢ‪ ،‬ﮐﻪ ﺷﮑﻞ ﮔﻴﺮی ﻧﻈﻢ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻤﯽ ﺟﻬﺎن در ﺁن ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﻣﻴﺸﺪ‪ -‬هﻤﺎن ﻗﺮﻧﯽ ﮐﻪ درﻧﻴﻤﻪ دوم ﺁن ژاﭘﻦ‬ ‫ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺷﮑﻮهﻤﻨﺪ ﺧﻮد را ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﮐﺮد – اﻳﺮان ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﺷﻮم ﻳﮏ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﻓﺎﺳﺪ ﻃﻤﺎع و واﭘﺴﮕﺮا روز ﺑﺮوز‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ روﺑﻪ ﺿﻌﻒ و اﻧﺤﻄﺎط رﻓﺖ‪ ،‬درﺣﺪی ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺳﻘﻮط وﺟﻮدﻳﺖ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺧﻮد رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص ﮐﻪ‬ ‫درﻧﻴﻤﻪ دوم اﻳﻦ ﻗﺮن‪ ،‬روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﺷﺮﻳﮏ ﺗﺎزﻩ ای ﻧﻴﺰ دراﻳﻦ راﻩ درﻗﺎﻟﺐ دﺳﺘﮕﺎﻩ اﺳﺘﻌﻤﺎری اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﮐﻪ ارزﻳﺎﺑﯽ ﻣﻔﺼﻠﯽ ازﺁﻧﺮا در ﮐﺘﺎب ارزﺷﻤﻨﺪ ﻣﺤﻤﻮد ﻣﺤﻤﻮد ﺑﻨﺎم ﺗﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳﯽ اﻳﺮان و اﻧﮕﻠﻴﺲ و درﮐﺘﺎب‬ ‫‪ Sir Arthur Harding‬ﺳﻔﻴﺮ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن دراﻳﺮان )ﻳﮏ دﻳﭙﻠﻤﺎت درﺷﺮق‪ ،‬ﭼﺎپ ﻟﻨﺪن‪ ( 1928 ،‬ﻣﻴﺘﻮان‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪”:‬وﺟﻮهﯽ ﮐﻪ دراﺧﺘﻴﺎرﻣﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬دردﺳﺖ ﻣﻦ ﺣﮑﻢ اهﺮﻣﯽ را داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁن ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ‬ ‫ﻣﺠﺘﻬﺪﻳﻦ ﺷﻴﻌﻪ ﻧﺠﻒ و ﮐﺮﺑﻼ و داﺧﻞ اﻳﺮان را دراﻳﺮان و در ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﺧﺮﻳﺪاری ﮐﻨﻢ و ﺑﺎ اﻳﻦ اهﺮم هﺮ ﻣﺸﮑﻠﯽ‬ ‫راازﻣﻴﺎن ﺑﺮدارم"‪.‬‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ازﭘﺎﻳﺎن دوران ﺻﻔﻮی ﺑﻪ ﺑﻌﺪ دﻳﮕﺮ هﻴﭻ ﻋﻠﺖ وﺟﻮدی ﺑﺮای روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺮون اول اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد اﻳﻦ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﺮای ﻣﺒﺎرزﻩ اﺳﺘﻘﻼل ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ دوران ﺻﻔﻮی‬ ‫ﺑﻪ وﺟﻮد اوﺑﺮای ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺟﺪاﺋﯽ ﺷﻴﻌﻪ و ﺳﻨﻲ‪ .‬درﺷﺮاﻳﻂ ﺣﺎﺿﺮ ﺟﻬﺎن ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﻧﻪ ﺑﺮای ﺟﻬﺎن ﺳﻨﯽ ﻗﺪرﺗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺑﺮای ﻗﺪرت ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬و ﻧﻘﺶ ﺁﺧﻮﻧﺪان هﺮدوﻣﺠﺘﻤﻊ ﺑﻪ ﺗﻼش ﺑﺮای ﺣﻔﺾ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﺤﺪود ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮ هﻴﭽﻴﮏ ازاﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬ﻣﻮﺿﻊ اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﯽ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺷﻴﻌﻪ دراﻳﺮان ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص ﺧﻮد اﻳﺮان ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮی ﻧﻬﺎﺋﯽ دراﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﮐﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای‬ ‫دﺳﺘﮕﺎهﻬﺎی روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺳﻨﺘﯽ هﻴﭽﻴﮏ ازﻣﺬاهﺐ ﺟﺎی زﻳﺎدی در دﻧﻴﺎی ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ وﻳﮑﻢ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ ﻧﻤﻴﺪهﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻌﺮف ﺁﺑﺮاهﻢ ﻟﻴﻨﮑﻠﻦ‪ ،‬هﻤﻪ را ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺮای ﻣﺪﺗﯽ ﻓﺮﻳﺐ داد‪ ،‬ﻋﺪﻩ ای را هﻢ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺮای هﻤﻴﺸﻪ‬ ‫ﻓﺮﻳﻔﺖ‪ ،‬اﻣﺎ هﻤﻪ را ﺑﺮای هﻤﻴﺸﻪ ﻓﺮﻳﺐ ﻧﻤﻴﺘﻮان داد‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪29‬‬


‫ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻦ‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻦ‬ ‫دوﺳﺖ ﺟﻮان ﻣﻦ؛‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮی ﻣﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻦ ﮐﻮﺷﻴﺪم ﺗﺎ ﻓﺸﺮدﻩ ای ازارزﻳﺎﺑﯽ هﺎی ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﺮﻳﻦ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان ﺟﻬﺎن ﻧﻮ را درﺑﺎرﻩ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ و واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی ﻣﺬهﺒﯽ – ﮐﻪ ﺑﻴﮕﻤﺎن ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮاﻳﺖ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻩ‬ ‫اﺳﺖ – دراﺧﺘﻴﺎر ﺗﻮ‪ ،‬ﺧﻮاﻧﻨﺪﻩ ﻋﺰﻳﺰ‪ ،‬ﻗﺮار دهﻢ ‪ ،‬زﻳﺮا دردوراﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺬهﺐ ﻧﻘﺶ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎزی را درﮐﺸﻮر ﻣﺎ‬ ‫اﻳﻔﺎ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺁﺷﻨﺎﺋﯽ ﺑﺎ هﻤﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ هﺎ ﺑﺮاﻳﺖ ﺿﺮورت ﮐﺎﻣﻞ دارد ﺗﺎ هﺰارﻩ دوم را ﺑﺼﻮرت ﺻﻐﻴﺮ ﺷﺮﻋﯽ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫ﻧﺮﺳﺎﻧﯽ ‪ ،‬و ﺑﺼﻮرت هﻤﻴﻦ ﺻﻐﻴﺮ ﺷﺮﻋﯽ ﭘﺎ ﺑﻪ هﺰارﻩ ﺳﻮم ﻧﮕﺬاری‪.‬‬ ‫درﺁﻧﭽﻪ ﻧﻘﻞ ﮐﺮدم ﻧﻘﺶ ﺧﻮد ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺎزﮔﻮﺋﯽ ﮔﻔﺘﻪ هﺎ و ﻧﻮﺷﺘﻪ هﺎی دﻳﮕﺮان ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ و ﻧﻪ اراﺋﻪ راﻩ ﻣﺸﺨﺼﯽ ازﺟﺎﻧﺐ‬ ‫ﺧﻮدم ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﺧﺘﻴﺎر ﻧﻬﺎﺋﯽ ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺗﺼﻤﻴﻢ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺗﻮ ﻣﻴﺪاﻧﻢ ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ در هﻤﻪ ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺘﺮﻗﯽ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز‬ ‫ﻣﺎ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ اﺧﺘﻴﺎر ﺑﺎﺧﻮد اﻓﺮادی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁزاداﻧﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و ﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ ‪ ،‬و ﻧﻪ ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ادﻋﺎی‬ ‫ﮐﻠﻴﺪ داری ﻣﻄﻠﻖ ﺣﻘﻴﻘﺖ ازﺁﻧﺎن اﻃﺎﻋﺖ ﺑﯽ ﻗﻴﺪ و ﺷﺮط ﻣﻴﻄﻠﺒﻨﺪ‪ .‬و اﺗﻔﺎﻗﺎ دراﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺮای ﺗﻮ ﺣﻘﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻓﺮاد‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری از دﻳﮕﺮ ﺟﻮاﻣﻊ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻗﺎﺋﻠﻢ ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﺗﻮ ‪ ،‬درﻣﻘﺎم ﺟﻮاﻧﯽ اﻳﺮاﻧﯽ ‪ ،‬دراﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺨﺼﻮص ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﺬهﺒﯽ‬ ‫ﻣﻴﺮاث ﮔﺮاﻧﯽ را ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﺧﻮد داری ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﻠﺖ دﻳﮕﺮدرﺟﻬﺎن از ﻧﻈﺮ ﺁن ﺑﺮﺧﻮدار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دﻧﻴﺎی اﻣﺮوز ﻣﺎ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ دﻳﮕﺮ ﭘﺎ ﺑﻪ هﺰارﻩ ﺗﺎزﻩ ای ﺧﻮاهﺪ ﮔﺬاﺷﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﺪان هﺰارﻩ ﺳﻮم ﻧﺎم دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺒﺪاء ﺗﺎرﻳﺦ ﺁن ﺗﻮﻟﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺨﺶ ﺑﺮﺗﺮ دﻧﻴﺎی ﻣﺎ اﺳﺖ و ﺑﻨﺎﭼﺎر‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﺁن ﻧﻴﺰ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﺗﺮ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ .‬و اﻣﺮوز ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﭘﮋوهﺸﮕﺮان ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاهﺐ – ﮐﻪ ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﺑﺮﺗﺮ ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ – ﺑﺮاﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ هﻤﺪاﺳﺘﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﺁن را در ﺻﺪهﺎ ﮐﺘﺎب و رﺳﺎﻟﻪ وﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﯽ ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﻣﻨﻌﮑﺲ‬ ‫ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ ‪ ،‬ﮐﻪ روز ‪ 25‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ هﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﻌﻨﻮان زاد روز ﻋﻴﺴﯽ ﻣﺴﻴﺢ ﺟﺸﻦ ﻣﻴﮕﻴﺮد‬ ‫ازﻣﺪﺗﻬﺎ ﭘﻴﺶ از ﺗﻮﻟﺪ ﻋﻴﺴﯽ ﺑﻌﻨﻮان روز ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻴﺘﺮا ) ﻣﻬﺮ ( ﺧﺪای اﻳﺮاﻧﯽ اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم دراﻳﻦ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﻣﻴﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬وﺳﺎﻟﻬﺎﺋﯽ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﻣﻼک اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ هﺰارﻩ هﺎ هﺴﺘﻨﺪ درهﻤﻴﻦ اﻣﭙﺮاﺗﻮری رم ﺳﺎﻟﻬﺎی ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ازﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎﻩ و ﻧﻪ از ﻣﺎﻩ ژاﻧﻮﻳﻪ ﺁﻏﺎز ﻣﻴﺸﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﮐﻪ ﻣﺎهﻬﺎﺋﯽ ﭼﻮن ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ و اﮐﺘﺒﺮ و ﻧﻮاﻣﺒﺮ و دﺳﺎﻣﺒﺮ‬ ‫درﻣﻔﻬﻮم ﻻﺗﻴﻨﯽ ﺧﻮد ﻣﻌﻨﯽ ﻣﺎهﻬﺎی هﻔﺘﻢ ﺗﺎ دهﻢ ﺳﺎل را دارﻧﺪ و ﻧﻪ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻟﻬﺎی ﮐﻠﻴﺴﺎﺋﯽ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﺎهﻬﺎی ﻧﻬﻢ ﺗﺎ‬ ‫دوازدهﻢ ﺳﺎل ﺑﺤﺴﺎب ﺁﻳﻨﺪ ؛ روز ﻣﻘﺪس ﻳﮑﺸﻨﺒﻪ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺁﻏﺎز ﮔﺮ اﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺁﻧﮑﻪ "روز ﺧﺪاوﻧﺪ" ﺑﺎﺷﺪ روز‬ ‫ﻣﻴﺘﺮا ) ﺧﻮرﺷﻴﺪ ( ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ هﻨﻮز هﻢ درزﺑﺎﻧﻬﺎی ﺁﻧﮕﻠﻮﺳﺎﮐﺴﻮن و ژرﻣﻨﯽ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺻﻮرت " روز ﺧﻮرﺷﻴﺪ"‬ ‫ازﺁن ﻳﺎد ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬درهﻤﻴﻦ ﺁﺋﻴﻨﻬﺎی ﺁﻏﺎز هﺰارﻩ ﺳﻮم‪ ،‬از دﻩ هﺎ هﺰار ﮐﻠﻴﺴﺎی ﺟﻬﺎن ﺑﺎﻧﮏ ﻧﺎﻗﻮس هﺎ و ﺳﺮودهﺎی ﻣﺬهﺒﯽ‬ ‫ﺑﺮﺧﻮاهﺪ ﺧﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﻴﺘﺮاﺋﯽ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ راﻩ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪ ،‬و ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﮕﺎن ﮐﻠﻴﺴﺎ رد اهﺎﺋﯽ ﺑﺮﺗﻦ‬ ‫ﺧﻮاهﻨﺪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ را ازراﻩ ﺑﻴﺰاﻧﺲ از ﭘﻮﺷﺸﻬﺎی ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ درﺑﺎر ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﺮاﺳﻢ‬ ‫ﻣﺬهﺒﯽ اﻧﺠﺎم ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ هﻤﻴﻦ ﺑﻴﺰاﻧﺲ از هﻤﻴﻦ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت درﺑﺎر ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﻧﺴﺨﻪ ﺑﺮداری ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻏﺮض ﻣﻦ دراﻳﻨﺠﺎ ﺑﺤﺚ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺗﺬﮐﺮ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﮔﺮاﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮ ‪ ،‬هﻤﻮﻃﻦ ارﺟﻤﻨﺪ ﻣﻦ ‪ ،‬ﺑﻌﻨﻮان‬ ‫ﻳﮏ اﻳﺮاﻧﯽ دراﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮﻳﺶ داری ‪ ،‬و ﭘﻴﺶ از ﺗﻮ ﻳﮑﺼﺪ و ﺑﻴﺴﺖ ﻧﺴﻞ دﻳﮕﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻪ هﺰار ﺳﺎﻟﻪ ﮐﺸﻮرت ﻧﻴﺰ دراﺧﺘﻴﺎر‬ ‫داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ‪ ،‬و ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ درﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﮐﻪ وارﺛﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﺮاﺛﯽ ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ هﺰارﻩ ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﺧﻮد و ﺳﻮﻣﻴﻦ هﺰارﻩ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ را درﻣﻘﺎم ﺻﻐﻴﺮاﻧﯽ ﺁﻏﺎز ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫*‬

‫*‬

‫*‬

‫ﺗﻮ ﻧﻴﺰ درﭘﺎﻳﺎن اﻣﺴﺎل ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﺟﻮاﻧﺎن ﺟﻬﺎن ﭘﺎ ﺑﺪﻳﻦ هﺰارﻩ ﺗﺎزﻩ ﺧﻮاهﯽ ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﻨﺎﭼﺎر ازهﻤﺎن ﺁﻏﺎز ﮐﺎر‪ ،‬ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﺮ ﺳﺮ ﻳﮏ راﻩ دوراهﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎز اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮاهﯽ ﻳﺎﻓﺖ‪:‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪1‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻦ‬

‫ﻳﮑﯽ از اﻳﻦ دوراﻩ ‪ ،‬راﻩ ﺁن ﺑﺨﺸﯽ از ﺟﻬﺎن ﺑﺸﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺖ ﮐﻢ ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎل اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺮﭼﻤﺪار ﺗﻤﺪن ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‬ ‫و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻬﺎی ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻨﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮهﻨﮕﯽ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن را دراﻧﺤﺼﺎر ﺧﻮﻳﺶ دارد‪ .‬ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ داﻧﺶ‬ ‫اﻣﺮوزﻣﺎ ‪ ،‬ﺻﻨﻌﺖ و ﺗﮑﻨﻮﻟﮋی اﻣﺮوز ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺮق و ﺗﻠﻔﻦ و ﺗﻠﮕﺮاف و ﺑﻴﺴﻴﻢ و رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن و ﻓﮑﺲ و اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﺎ ‪،‬‬ ‫ﭼﺎپ وﻋﮑﺎﺳﯽ ﻣﺎ ‪ ،‬ﺑﺪان ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻠﺴﮑﻮﭘﻬﺎی ﺧﻮد راﻩ دﻧﻴﺎی ﺑﻴﻨﻬﺎﻳﺖ ﺑﺰرگ و ﺑﺎ ﻣﻴﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﻬﺎی‬ ‫ﺧﻮد راﻩ دﻧﻴﺎی ﺑﻴﻨﻬﺎﻳﺖ ﮐﻮﭼﮏ را ﺑﺮوی ﺧﻮﻳﺶ ﮔﺸﻮدﻩ وازﻃﺮﻳﻖ ﻣﺎ هﻤﻮارﻩ هﺎ وزﻳﺮدرﻳﺎﺋﯽ هﺎی ﺧﻮد ﮐﺮات ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ و‬ ‫اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻬﺎی زﻣﻴﻨﯽ را در ﻣﺤﺪودﻩ ﻋﻤﻞ ﺧﻮﻳﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﺗﻢ را ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ رﻳﺎﺿﯽ ﮔﺮداﻧﻨﺪﻩ‬ ‫ﮐﺎﺋﻨﺎت دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی هﺰاران ﺳﺎﻟﻪ را ﻣﻬﺎر ﮐﺮدﻩ‪ ،‬ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﻬﺎ را ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺁوردﻩ و ﺟﻤﻌﻴﺖ‬ ‫ﺁﻧﺎن را ﺗﻨﻬﺎ درﻃﻮل ﻳﮏ ﻗﺮن از دو ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺷﺶ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮ اﻓﺰاﻳﺶ دادﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ ﺑﻴﺴﺖ‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻘﻴﻪ ﮐﺸﻮرهﺎی ﺟﻬﺎن داﻧﺸﮕﺎﻩ و اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ وﻻﺑﺮاﺗﻮاروﻣﺘﺨﺼﺺ دارد‪.‬‬ ‫و راﻩ دﻳﮕﺮی ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻮ اﺳﺖ‪ ،‬راﻩ ﺁن ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮ از هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﺑﺸﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوزﻩ ﮐﺸﻮر ﺗﻮ درﮔﺮوﻩ ﺑﻨﺪی‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺟﺰﺋﯽ از ﺁن اﺳﺖ ‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ از دﻳﺪﮔﺎﻩ ﻧﮋادی و زﺑﺎﻧﯽ و از ﻧﻈﺮ ﻓﺮهﻨﮕﯽ هﻤﭽﻨﺎن ﻋﻀﻮ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺁرﻳﺎﺋﯽ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ از ﺟﻬﺎن ﺑﺮﺗﺮ اﻣﺮوز ﺑﺪان ﺗﻌﻠﻖ دارد‪ .‬واﻳﻦ ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮی ﮐﻪ اﻣﺮوز ﺗﻮ ﺟﺰﺋﯽ ازﺁن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮی ‪،‬‬ ‫دﻧﻴﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺪﺗﻬﺎ اﺳﺖ در ﻻک ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮاب اﺻﺤﺎب ﮐﻬﻒ ﻓﺮورﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻪ هﻴﭻ ﺳﻬﻤﯽ‬ ‫درﻧﻮﺁوری هﺎی ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻨﯽ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﻣﺎ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ در اﻳﻦ ﻣﺪت هﻴﭻ ﻗﺪﻣﯽ درراﻩ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﻤﺪن ﺑﺸﺮی‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬راهﻬﺎ و راﻩ ﺁهﻦ هﺎﻳﺶ را دﻳﮕﺮان ﺳﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻧﺶ ﺑﺪﺳﺖ دﻳﮕﺮان اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ‬ ‫هﺎﻳﺶ ﺑﺪﺳﺖ دﻳﮕﺮان ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ‪ ،‬ﮐﺸﺎورزی و ﺻﻨﻌﺖ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ واﻗﺘﺼﺎدش ازدﻳﮕﺮان ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬دروس‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﻴﺶ از دﻳﮕﺮان ﻧﺴﺨﻪ ﺑﺮداری ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻬﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﺷﻴﻮﻩ هﺎی ﭘﺰﺷﮑﯽ دﻳﮕﺮان و ﺑﺎ داروهﺎی دﻳﮕﺮان‬ ‫ﮔﺸﺘﻪ اﻧﺪ و ﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ‪ ،‬و زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮﻩ ﻣﺮدﻣﺶ ﭼﻨﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ دﻳﮕﺮان‬ ‫ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ روز اﻳﻦ ﻓﺮﺁوردﻩ هﺎ را از او ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎی ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ ﺧﻮدش ﺑﺎز ﺧﻮاهﺪ ﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﯽ ﺳﻼح هﺎﺋﯽ ﮐﻪ درﮐﺸﻮر هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺮای ﺳﺮﮐﻮﺑﯽ ﻣﺮدم ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ ﻳﺎ ﺑﺮای ﮐﺸﺘﺎر " ﺑﺮادران"‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻓﻠﮑﺰدﻩ ای دردﻳﮕﺮ ﮐﺸﻮرهﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬و ﮐﻠﻴﺪهﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﺮدن ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﮐﻮدﮐﺎن ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﺁوﻳﺨﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﺗﺎ ﭘﺲ از ﺷﻬﺎدت درروی ﻣﻴﻦ هﺎی ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺎﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن درهﺎی ﺧﺎﻧﻪ هﺎی ﺑﻬﺸﺘﯽ ﺧﻮد را درﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﮕﺸﺎﻳﻨﺪ ‪ ،‬درﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ هﺎی اﺳﻠﺤﻪ ﺳﺎزی ﻳﺎ ﮐﻠﻴﺪ ﺳﺎزی دﻳﮕﺮان ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻗﺪرت ﻧﻤﺎﺋﯽ هﺎی ﻧﻈﺎﻣﯽ و‬ ‫ﻣﺎﻧﻮرهﺎی ذواﻟﻔﻘﺎر و ﻃﺮﻳﻖ اﻟﻘﺪس و ﺛﺎﻣﻦ اﻻﺋﻤﻪ او ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﺗﻮﭘﻬﺎ و ﺗﺎﻧﮑﻬﺎ و ﻣﻮﺷﮑﻬﺎی ﺳﺎﺧﺖ دﻳﮕﺮان ﺻﻮرت‬ ‫ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﺷﻌﺎرهﺎی اﻟﻪ اﮐﺒﺮ او ﺑﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﮔﻮهﺎی ﺳﺎﺧﺖ دﻳﮕﺮان ﻃﻨﻴﻦ اﻧﺪازﻣﻴﺸﻮد‪ .‬واﻳﻦ هﻤﺎن ﺑﺨﺸﯽ از ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﻣﺎ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ روزﮔﺎری ﺻﺪر ﻧﺸﻴﻦ ﺗﻤﺪن ﺟﻬﺎن ﺑﻮد‪ ،‬و اﮔﺮ اﻣﺮوز ﺑﺪﻳﻦ ﺣﺪ از ورﺷﮑﺴﺘﮕﯽ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ اﻳﻦ ورﺷﮑﺴﺘﮕﯽ از‬ ‫ﻓﺎﺟﻌﻪ ای ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ اﺳﺖ ‪ " ،‬ورﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﺑﺘﻘﺼﻴﺮ" ﺧﻮد اواﺳﺖ‪.‬‬ ‫دراﻳﻦ دوراهﻪ اﻧﺘﺨﺎب ‪ ،‬ﺗﻮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ راﻩ ﻓﺮدای ﺧﻮد ﺑﻠﮑﻪ راﻩ ﻓﺮداهﺎی دورﺗﺮ ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد و ﻓﺮزﻧﺪان ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد را‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮاهﯽ ﮐﺮد ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ راﻩ ﺻﻐﻴﺮان روی هﻤﭽﻨﺎن ﺻﻐﻴﺮ ﺧﻮاهﯽ ﻣﺎﻧﺪ ‪ ،‬و اﮔﺮ راﻩ ﺑﺎﻟﻐﺎن را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﯽ‬ ‫ﺑﻨﺎﭼﺎر ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮﺟﻬﺎن ﺑﺎﻟﻐﺎن را ﺧﻮاهﯽ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺳﺮﺁﻏﺎز هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻐﺰ ﺧﻮدﺷﺎن ﻓﮑﺮ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﺷﻌﻮر ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ دهﻨﺪ ‪ ،‬و ﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ ﺷﻌﻮر را در ﻧﻈﻢ هﺎی دﻳﮑﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺧﻮد ﮐﺎﻣﮕﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﺎ در‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻟﻤﺴﺎﺋﻞ هﺎی دﻳﻦ ﺳﺎﻻران ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺠﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﺑﺮﺗﺮ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﻣﺎ از ﺁن هﻨﮕﺎﻣﯽ ﺑﺪﻳﻦ راﻩ ﺑﺮﺗﺮی رﻓﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﮐﺴﺎﻧﯽ ازﺁن ‪ ،‬ﭼﻨﺪ وﭼﻮﻧﯽ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﭘﻴﺶ از ﺁن ﺑﺪاﻧﺎن ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ زﻣﻴﻨﯽ ﻳﺎ ﺣﻘﺎﻳﻖ اﺑﺪی ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ اﻋﻼم ﺷﺪﻩ‬ ‫ﺑﻮد – ودر ﻳﮑﺠﺎ ﺣﮑﻮﻣﺘﻬﺎ و درﺟﺎی دﻳﮕﺮ ﮐﻠﻴﺴﺎ و ﻣﺴﺠﺪ ﮐﻠﻴﺪ داران ﻣﻄﻠﻖ اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و اﻳﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ -‬ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ‬ ‫ﺑﮕﻴﺮﻧﺪو ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻄﻠﺒﻨﺪ‪ .‬ازوﻗﺘﻴﮑﻪ دراﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺑﺎﻟﻐﺎن اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪی ﺑﻨﺎم دﮐﺎرت ﺣﺘﯽ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻓﮑﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﭘﺲ وﺟﻮد دارد‪ ،‬واز وﻗﺘﻴﮑﻪ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ دﻳﮕﺮی ﺑﻨﺎم ﻧﻴﻮﺗﻦ اﻓﺘﺎدن ﺳﻴﺐ را از درﺧﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺎر‬ ‫ﻓﺮﺷﺘﻪ ای ﻧﺪاﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ را اﺟﺮا ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬و از وﻗﺘﻴﮑﻪ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪی ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺑﻨﺎم ﮐﭙﺮﻧﻴﮏ ﺟﺮﺋﺖ ﺁن ﮐﺮد‬ ‫ﮐﻪ درﮔﺮدش ﺗﻮراﺗﯽ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ دورزﻣﻴﻦ ﺗﺮدﻳﺪ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺼﺮ ﺗﺎزﻩ ای ﺁﻏﺎز ﺷﺪ ﮐﻪ هﻤﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻬﺎی ﻣﺎدی و ﻓﮑﺮی ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺁﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫و از ﺟﻤﻠﻪ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎﺋﯽ ﺑﻨﻴﺎدی ﮐﻪ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ از اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺸﺮو درﻃﻮل اﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎی ﻓﺮوغ ﺑﺮﺁن ﺗﺄﮐﻴﺪ‬ ‫ﻧﻬﺎدﻩ اﻧﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻴﺮ ﺗﺤﻮ ل ﻣﺬهﺒﯽ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮی درﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ درﺳﺖ ﺑﻪ هﻤﺎن ﺻﻮرت و ﺑﻪ ﭘﻴﺮوی از هﻤﺎن‬ ‫ﺿﻮاﺑﻄﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻴﺮ ﺗﺤﻮل ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﻋﻠﻤﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی واﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﻳﻦ ﺟﻮاﻣﻊ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﯽ‬ ‫ﺁﻧﮑﻪ دراﻳﻦ ﺳﻴﺮ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺎوراء اﻟﻄﺒﻴﻌﻪ ای دﺧﺎﻟﺖ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﭘﻴﺎﻣﯽ از ﺁﺳﻤﺎن رﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﻼﺋﮏ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪2‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻦ‬

‫وﺷﻴﺎﻃﻴﻦ و اﺟﻨﻪ ای ﭘﺎدرﻣﻴﺎﻧﯽ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬و درﺳﺖ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﺳﻴﺮ ﺗﺤﻮل اﻗﺘﻀﺎ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ اﻣﺮوزﻩ در اﻧﻄﺒﺎق‬ ‫ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﮑﺮی ﺑﺸﺮﻳﺖ درﺁﻏﺎز هﺰارﻩ ﺳﻮم و درﺗﻄﺒﻴﻖ ﺑﺎ دﺳﺘﺎوردهﺎی ﺟﻬﺎن داﻧﺶ ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﻴﺰ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ‬ ‫ﺗﺎزﻩ ای از ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺧﻮد ﺑﮕﺬارد ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﺬهﺐ را درﺗﻀﺎد ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی ﺟﻬﺎن داﻧﺶ ﻧﺠﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ درﺗﻄﺒﻴﻖ ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫واﻗﻌﻴﺘﻬﺎ واز ورای ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺠﻮﻳﺪ‪ .‬اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی ﺧﻴﺎﻟﺒﺎﻓﺎﻧﻪ ای ﮐﻪ روزﮔﺎری ﺷﻴﻮخ ﻗﺪﻳﻢ ﻳﻬﻮد در ﻣﺤﻴﻄﻬﺎی ﮐﻮﭼﮏ و‬ ‫اﺑﺘﺪاﺋﯽ ﺧﻮد ﺑﺮای ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﺋﯽ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزهﺎی اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﻗﻮم ﺧﻮﻳﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺁﻧﻬﺎ را وﺣﯽ ﺧﺪای ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ای اﻋﻼم ﮐﺮدﻩ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن او را درﺁﺳﻤﺎن ﺟﺎی دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ ،‬اﻣﺮوز ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺴﻠﻢ ﺗﺮی ﺳﭙﺮدﻩ اﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻴﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﻄﻮرﻩ هﺎی ﮐﻬﻦ ﺑﻬﻤﺎن اﻧﺪازﻩ ﺗﻔﺎوت وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﻴﺎن دﻧﻴﺎی ﻳﮏ ﺧﻮرﺷﻴﺪی دﻳﺮوز ﺑﺎ ﮐﺎﺋﻨﺎت ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﮐﻬﮑﺸﺎﻧﯽ اﻣﺮوز ‪ ،‬و ﻣﻴﺎن ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺷﺸﻬﺰار ﺳﺎﻟﻪ دﻳﺮوز ﺑﺎ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺷﺎﻧﺰدﻩ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎﻟﯽ اﻣﺮوز‪ ،‬وﻣﻴﺎن ﺧﻠﻘﺖ‬ ‫ﺧﻠﻖ اﻟﺴﺎﻋﻪ دﻳﺮوز ﺁدم ﺑﺎ اﺻﻞ " ﺗﮑﺎﻣﻞ اﻧﻮاع " ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎﻟﯽ اﻣﺮوز‪.‬‬ ‫ﺑﺎ هﻤﻴﻦ ﻣﻔﻬﻮم هﻴﭽﻴﮏ ازاﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی ﻧﻮ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز داﻧﺶ ﻣﺬهﺐ را ﺑﻄﻮر اﺻﻮﻟﯽ ﻧﻔﯽ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﮑﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺤﻮﻩ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﺮداﺷﺖ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ازﻣﺬهﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ اﻧﺴﺎن اﻣﺮوز واﻗﻌﻴﺖ ﻣﺬهﺒﯽ را‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ درﻣﻔﻬﻮم ﻣﻌﻨﻮی ﺁن و ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻤﺘﺮ درﺟﻠﻮﻩ ﺑﺘﺨﺎﻧﻪ و ﮐﻠﻴﺴﺎ و ﻣﺴﺠﺪ ﺁن ﻣﻴﺠﻮﻳﺪ‪ .‬دردﺳﺎﻣﺒﺮ ‪1998‬‬ ‫ﺑﻤﻨﺎﺳﺒﺖ ﺟﺸﻦ ﺗﻮﻟﺪ ﻣﺴﻴﺢ ‪ ،‬هﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ‪ Nouvel Observateur‬ﻃﯽ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﮔﺴﺘﺮدﻩ ای از اﻓﮑﺎر‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋﻩ از ﺟﻮاﻧﺎن ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻈﺮﺧﻮﻳﺶ را درﺑﺎرﻩ ﭘﺮﺳﺸﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺧﻮد‬ ‫اﺑﺮاز دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺸﻬﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﺮﺗﺰهﺎی رﺳﻤﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎ درﺑﺎرﻩ اﻟﻮهﻴﺖ ﻋﻴﺴﯽ ‪ ،‬ﺗﺜﻠﻴﺚ ﻣﺴﻴﺤﯽ ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮی و ﻣﻌﺠﺰات‬ ‫ﻋﻴﺴﯽ وﻧﻘﺶ اﻟﻬﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎی ﮐﺎﺗﻮﻟﻴﮏ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ دردوران اﻧﮑﺰﻳﺴﻴﻮن ﺗﺮدﻳﺪ در اﺻﺎﻟﺖ هﺮﻳﮏ از ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻄﺮ ارﺗﺪاد و‬ ‫ﺗﮑﻔﻴﺮ و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺁن ﺷﮑﻨﺠﻪ و اﻋﺪام را ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺠﯽ ‪ % 77 ،‬از ﭘﺎﺳﺦ دهﻨﺪﮔﺎن ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻋﻴﺴﯽ و ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ اﺧﻼﻗﯽ او اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﯽ اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد اﻳﺸﺎن اﻟﺰاﻣﺎ ازﻣﺠﺮای ﮐﻠﻴﺴﺎ‬ ‫ﺑﮕﺬرد‪ ،‬و ‪ % 45‬ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻗﺒﻮل ﻣﺴﻴﺢ ﻧﻴﺎزی ﺑﻪ ﻗﺒﻮل اﻟﻮهﻴﺖ او ﻧﺪارﻧﺪ ‪ ،‬ودرﮐﻨﺎر ‪ % 33‬ﮐﻪ‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮی ﻋﻴﺴﯽ را ﻣﻴﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ‪ %67 ،‬دﻳﮕﺮ او را ﻓﻘﻂ ﻳﮏ ﻣﺘﻔﮑﺮ و ﻣﺼﻠﺢ ﺑﺰرگ ﻣﻴﺪاﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﻧﻬﺎﺋﯽ ﻧﻮول‬ ‫اﺑﺴﺮواﺗﻮر ازاﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺠﯽ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ " ﻣﺎ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ای ﺳﺮ وﮐﺎر دارﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺧﻮد هﻤﭽﻨﺎن ﭘﺎی ﺑﻨﺪ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫وﻟﯽ ﺑﺮای ﻣﺴﻴﺢ ﺟﻮهﺮی اﻟﻬﯽ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﻴﺴﺖ و اورا ﺟﻠﻮﻩ زﻣﻴﻨﯽ ﺧﺪا ﻳﺎ ﻓﺮزﻧﺪ او ﻧﻤﻴﺸﻨﺎﺳﺪ و ﺑﻪ ﻣﻌﺠﺰاﺗﺶ ﻧﻴﺰ ﻋﻘﻴﺪﻩ‬ ‫ﻧﺪارد‪ ،‬و ﺑﺨﺼﻮص ﮐﻠﻴﺴﺎ را واﺳﻄﻪ ای اﻟﺰاﻣﯽ ﺑﺮای ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺑﻮدن ﻧﻤﯽ داﻧﺪ‪ .‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺁﺷﻨﺎی اﻳﻨﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫در ﮐﺎﺋﻨﺎت هﺎی ﺑﺎخ و ‪Ave Maria‬ی ﺷﻮﺑﺮت و ﺗﺎﺑﻠﻮهﺎی راﻓﺎﺋﻞ و ﻣﻴﮑﻼﻧﮋ ودرﺷﺎهﮑﺎرهﺎی ﻣﻌﻤﺎری ﮐﻠﻴﺴﺎهﺎی ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻣﺘﺠﻠﯽ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺁﻧﭽﻪ در دﻳﻮاﻧﻬﺎی ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ " ﺗﺮﮐﻤﺎدا" ودرﮐﺸﺘﺎر ﺳﻦ ﺑﺎرﺗﻠﻤﯽ و هﻴﻤﻪ هﺎی ﺁﺗﺶ‬ ‫اﻧﮑﻴﺰﻳﺴﻴﻮن ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﻴﺸﺪ ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻋﻠﯽ ﺁﺷﻨﺎی اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺁن "هﻤﺎی رﺣﻤﺖ " اﺳﺖ ﮐﻪ درﺷﻌﺮ ﺳﺨﻨﻮران ودرذﮐﺮ‬ ‫ﺻﻮﻓﻴﺎن ﺗﺒﻠﻮر ﻣﻴﻴﺎﻓﺖ و ﻧﻪ ﺁن ﺷﻤﺸﻴﺮﮐﺶ ﻣﻮرد ﺳﺘﺎﻳﺶ روح اﻟﻪ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﻳﮑﺮوز هﻔﺘﺼﺪ ﻧﻔﺮ از ﺧﻮارج را در ﺻﻔﻴﻦ‬ ‫ﺳﺮ ﻣﻴﺒﺮﻳﺪ و روز دﻳﮕﺮ ﻳﻬﻮد ﺑﻨﯽ ﻗﺮﻳﻀﻪ را درﻣﺪﻳﻨﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻣﻴﮑﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ‪ 112‬ﮐﺸﻮر‬ ‫ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ درهﺮ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺁن هﺎ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ‪ ) Bible‬ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ( ﺟﺎی ﺧﺎص‬ ‫ﺧﻮد را دارد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎری ازﻣﺮدم اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻳﮑﺸﻨﺒﻪ هﺎ ﺑﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﻣﻴﺮوﻧﺪ و درﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﻮﺋﻞ ) ﮐﺮﻳﺴﻤﺲ ( و ﭘﺎک‬ ‫)اﻳﺴﺘﺮ( و اﻣﺜﺎل ﺁن ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ‪ ،‬و ﻏﺎﻟﺐ اﻳﻦ ﻣﺮدم ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﻪ "وﺟﺪان ﻣﺴﻴﺤﯽ " و "اﺧﻼق ﻣﺴﻴﺤﯽ " ﺧﻮد اﻓﺘﺨﺎر‬ ‫ﻣﻴﻮرزﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺣﺘﯽ ﻳﮑﻨﻔﺮ از ﻣﺮدم اﻳﻦ ﺟﻬﺎن دوﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮی را ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس را درﻣﻮرد‬ ‫ﺑﺮدﻩ داری ﻳﺎ اﺟﺮای ﻗﺎﻧﻮن ﺳﻨﮕﺴﺎر و ﻗﺼﺎص ﻳﺎ ﺣﻼل و ﺣﺮام ﺗﻮراﺗﯽ ﺧﻮراﮐﯽ هﺎ ﻳﺎ اﻧﺠﺎم ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﻬﺎی ﻏﺎﻟﺒﺎ وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ‬ ‫ای ﮐﻪ درﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻓﺮﻳﻀﻪ ای اﻟﺰاﻣﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺪاﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﺪم اﻃﺎﻋﺖ ﻓﺮزﻧﺪ را از ﭘﺪر ﻳﺎ ﺑﯽ‬ ‫اﺣﺘﺮاﻣﯽ ﺑﻪ ﻳﻬﻮﻩ را ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻣﺠﺎزات ﺳﻨﮕﺴﺎر ﺑﺸﻤﺎرد‪.‬‬ ‫هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺴﻴﺤﯽ اﺧﻴﺮا ﭘﻨﺠﺎهﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﺗﺪوﻳﻦ و اﻋﻼم ﻣﻨﺸﻮر ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ‬ ‫ﻣﺘﺤﺪ را ﺑﻌﻨﻮان ﻋﺎﻟﻴﺘﺮﻳﻦ دﺳﺘﺎورد ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺧﻮد ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻣﻨﺸﻮری اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺖ ﮐﻢ دوازدﻩ ﻣﺎدﻩ‬ ‫از ﻣﻮاد ﺳﯽ ﮔﺎﻧﻪ ﺁن ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺗﻨﺎﻗﺾ دارد‪ ،‬ودراﻳﻦ دوﮔﺎﻧﮕﯽ ‪ ،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻨﺸﻮر ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﻘﺪری‬ ‫ﻣﺘﺮﻗﯽ ﺗﺮ و ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺗﺮ ازﻗﻮاﻧﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﮐﻠﻴﺴﺎی واﺗﻴﮑﺎن ﻧﻴﺰ ﺟﺮﺋﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺁﺷﮑﺎر ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ را ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬درهﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻴﺤﯽ ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ هﻤﻪ ﮐﺸﻮرهﺎ ﺣﮑﻢ اﻋﺪام را ﻟﻐﻮ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ اﻳﻦ ﺣﮑﻢ ﻳﮑﯽ از ﻣﻘﺮرات‬ ‫اﺻﻮﻟﯽ ﺗﻮرات اﺳﺖ‪ ،‬ودرﻣﻮرد ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮاﻟﻴﺪ ﮐﻠﻴﺴﺎ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺁﻧﮑﻪ هﻤﻪ وزﻧﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺬهﺒﯽ و اﻣﮑﺎﻧﺎت‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﯽ ﺧﻮد را ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﯽ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﻼش او ﺑﺎ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻳﻬﺎی واﻗﻌﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻣﺮوز ﺑﺸﺮی‬ ‫ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﻤﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ دراﻋﻼﻣﻴﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ هﻢ ﮐﻪ درﺳﺎل ‪ 1950‬از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﺸﻮرهﺎی اﺳﻼﻣﯽ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺖ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪3‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻦ‬

‫ﺑﺮﺣﻘﻮﻗﯽ ازﻗﺒﻴﻞ ﺁزادی ﻣﺬهﺐ و ﻣﻨﻊ ﺑﺮدﮔﯽ و ﺗﺴﺎوی ﮐﺎﻣﻞ ﺣﻘﻮق زن وﻣﺮد ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﻗﺎﻃﻊ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻬﺎدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﺮرات ﻗﺮﺁﻧﯽ ﺗﻨﺎﻗﺾ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﺣﺠﺎب اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ هﻢ اﮐﻨﻮن در اﻳﺮان و ﺑﺮﺧﯽ ازدﻳﮕﺮﮐﺸﻮرهﺎی ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺼﻮرت اﻟﺰاﻣﯽ اﺟﺮا ﻣﻴﺸﻮد‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ای ﺑﺎرز از ﺁن ﻗﻮاﻧﻴﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺟﻬﺎن ﺁﻏﺎز هﺰارﻩ ﺳﻮم ﻧﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا و ﻧﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﺟﺮاﻳﻨﺪ ‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﺎهﻴﺖ‬ ‫اﺻﻮﻟﯽ ﺁن اهﺎﻧﺘﯽ ﺁﺷﮑﺎر ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ زن ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﺖ‪ .‬هﻴﭻ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺘﻤﺪﻧﯽ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻧﻴﻤﯽ ازاﻓﺮاد ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﺪرون ﭼﺎدر ﺳﻴﺎﻩ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﻧﻴﻤﻪ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ را از وﺳﻮﺳﻪ ﺑﺮﮐﻨﺎر ﻧﮕﺎﻩ دارد ‪ ،‬ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺮای اﻳﻦ ﮐﺎر از‬ ‫ﻣﺮدان " ﺑﺎﻟﻎ و رﺷﻴﺪ و ﻋﺎﻗﻞ " ﺧﻮد ﺑﺨﻮاهﺪ ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺮ ﻏﺮاﺋﺰ ﺧﻮﻳﺶ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻴﺸﺘﺮی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﻨﻄﻖ ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻟﻤﺴﺎﺋﻞ هﺎی ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻴﻊ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ازﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻧﻤﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺣﻴﻮاﻧﯽ ﺑﻴﮕﻨﺎﻩ وﻃﯽ‬ ‫ﻧﮑﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﻴﻮاﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻮرد وﻃﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﺤﮑﻮم ﺑﺪان ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﯽ دﻳﮕﺮ ﺑﺮدﻩ ﺷﻮد و ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ادﻋﺎ ﻧﺎﻣﻪ ای ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻤﺎ ﺑﻨﺎم " اﺳﻼم ﻧﺎب ﻣﺤﻤﺪی " ﻋﻠﻴﻪ ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﻨﺤﻂ ﻏﺮب ﺻﺎدر ﻣﻴﺸﻮد ﻣﻐﻠﻄﻪ ای ﺁﺷﮑﺎر ﺑﻴﺶ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬زﻳﺮا هﺮﭼﻨﺪ راﺳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻓﺮهﻨﮓ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻴﺰ دارد ‪ ،‬وﻟﯽ ﺁﻧﭽﻪ اﻳﻨﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان "اﻧﺤﻄﺎط‬ ‫ﻓﺮهﻨﮕﯽ " ﺑﺮﺁن اﻧﮕﺸﺖ ﻣﻴﮕﺬارﻧﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﯽ از اﻳﻦ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ درﺳﺖ ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ از ﻣﺜﺒﺖ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺎط‬ ‫ﺁن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮهﻨﮓ " ﻏﻴﺮﻣﻨﺤﻂ " ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬درﮐﺪاﻣﻴﮏ از ﮐﺸﻮرهﺎی اﻳﻦ ﺟﻬﺎن راﻩ ﺣﻞ هﺎی ﺑﻬﺘﺮی از راهﻬﺎی ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻣﺘﺮﻗﯽ درﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﻠﯽ ﻳﺎ روزﻣﺮﻩ ﮐﺴﺎن را اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ؟ ﮐﺪام ﺁزادﻳﻬﺎی ﺑﻴﺸﺘﺮﻓﺮدی ﻳﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ؟ ﮐﺪام‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن و ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮ ﻗﻀﺎﺋﯽ را ؟ ﮐﺪام ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ هﺎی ﺗﻌﺎوﻧﯽ و ﻧﻮﻋﺪوﺳﺘﺎﻧﻪ را ؟ و ﺑﻤﻮازات ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺪام داﻧﺶ و ﺻﻨﻌﺖ‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮی را؟ ﮐﺪام رﻓﺎﻩ ﻣﺎدی ﻳﺎ ﺑﺮﺗﺮی ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﺎ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻳﺎ اﻗﺘﺼﺎدی را ؟ ﮐﺪام ارزﺷﻬﺎی اﺧﻼﻗﯽ وﻣﻌﻨﻮی را ؟‬ ‫ﺷﻌﺎرهﺎی ﺿﺪ " ﻏﺮب زدﮔﯽ " ﺁﻳﺖ اﻟﻪ هﺎ و ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼﻣﻬﺎی اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺟﺰ ﺁﻧﮑﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺗﺤﮑﻴﻢ ﻗﺪرت ﺧﺼﻮﺻﯽ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻪ اﻋﺘﻼﺋﯽ ﺑﺮای " اﺳﻼم ﻧﺎب ﻣﺤﻤﺪی " ﺑﻬﻤﺮاﻩ ﺁوردﻩ اﺳﺖ ؟ و ﺟﺰاﻳﻨﮑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ را از ﮐﺎروان ﺗﻤﺪن ﺑﺸﺮی ﺑﺎز هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮐﻨﺪ و ﺑﺮ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﯽ ﺁن ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺎزهﻢ ﻣﻮءﮐﺪﺗﺮی ﺑﮕﺬارد ﭼﻪ ﺣﺎﺻﻠﯽ‬ ‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟ اﮔﺮ اروﭘﺎی ﺟﺎهﻞ ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺷﻌﺎر " ﺷﺮق زدﮔﯽ " را دﺳﺘﻴﺎﺑﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ ﺑﺮﺗﺮ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ را‬ ‫ﺑﺮوی ﺧﻮد ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﮐﺪام ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻋﻠﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد اﻳﻦ داﻧﺶ ﺑﺮﺗﺮ را ﺳﻨﮓ زﻳﺮﺑﻨﺎی ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪی ﺧﻮد ﻗﺮار دهﺪ و‬ ‫ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮی از ﺁن ﺧﻴﻠﯽ زود هﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ را ﺑﺰﻳﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﻮﻳﺶ در ﺁورد؟‬ ‫* * *‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻌﺪا اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺖ درﻣﻔﻬﻮم ﻧﻬﺎﺋﯽ ﺧﻮد ﺑﺮﺧﻮرد اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﻳﻦ دو ﺑﺮداﺷﺖ از ﻣﺬهﺐ و از‬ ‫واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ از ﺁﻳﻨﺪﻩ و دﻳﮕﺮی از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺸﺎن داﺷﺖ‪ .‬ﻳﮑﯽ از ﺁﻧﻬﺎ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﺮان ﺑﺎ‬ ‫زﻳﺮﺑﻨﺎی ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺁرﻳﺎﺋﯽ ﺧﻮد ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﮐﻤﺎ ﺑﻴﺶ هﻤﺎهﻨﮓ ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی اروﭘﺎی ﻋﺼﺮ ﻓﺮوغ ﺷﮑﻞ دادﻩ ﺑﻮد‪ ،‬و دﻳﮕﺮی‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ ﻗﺸﺮی ﮐﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﻧﻌﻄﺎف ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ دﻳﻮاﻧﻬﺎی ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻗﺮون وﺳﻄﯽ را ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﻴﮑﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮی دﻳﮕﺮ ‪،‬‬ ‫روﻳﺎ روﺋﯽ دو اﻳﺮان ﺟﺪا از ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﻮد‪ :‬اﻳﺮاﻧﯽ ﮐﻪ درﻃﻮل هﺰارﻩ هﺎ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و اﻳﺮاﻧﯽ‬ ‫وارداﺗﯽ ﮐﻪ از ﺧﺎرچ ﻣﺮزهﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد و ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻣﺎهﻴﺖ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺧﻮد ادﻋﺎی ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﮕﯽ ﻣﻴﮑﺮد‪ .‬دراﻳﻦ اﻳﺮان‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص‬ ‫از زﻣﺎن ﺻﻔﻮﻳﺎن ﮐﻪ ﺑﺮاﻳﻦ ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﮕﯽ ﻣﻬﺮ ﺗﺄﻳﻴﺪ زدﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن دوران ﻗﺎﺟﺎرهﻤﻪ ﭼﻴﺰ دراﺧﺘﻴﺎر ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﺼﻮﺻﯽ‬ ‫ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬وﻻزﻣﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ وﺟﻮد ﺟﺎﻣﻌﻪ ای ﺑﻮد ﮐﻪ دراﺟﺮای ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ‬ ‫ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻘﻠﺪان و ﻣﺠﺘﻬﺪان ﻳﻌﻨﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻗﻴﻢ و ﺻﻐﻴﺮ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ درﭘﺎﻳﺎن ﻋﺼﺮ ﻗﺎﺟﺎر ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ای ﮐﻪ از دوران ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ارﺗﺒﺎط ﻓﮑﺮی ﺁن ﺑﺎ داﻧﺶ و ﺑﻴﻨﺶ اروﭘﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﮑﻠﯽ ﻗﻄﻊ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺼﻮرت ﻳﮑﯽ‬ ‫از ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﺟﻮاﻣﻊ روی زﻣﻴﻦ درﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد و ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻳﺎدی ﺑﺎ ﺁن ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺳﻨﺘﯽ ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﻴﺰ‬ ‫از دﺳﺖ ﺑﺪهﺪ و ﺑﻪ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺗﻤﺪﻧﻬﺎی ﻣﻨﻘﺮض ﺷﺪﻩ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪.‬‬ ‫ازهﻤﺎن هﻨﮕﺎﻣﻴﮑﻪ ﻇﻬﻮر ﺳﻠﺴﻠﻪ ای ﺗﺎزﻩ اﻳﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺳﻴﺼﺪ ﺳﺎﻟﻪ را ﺑﺮهﻢ زد‪ ،‬و اﻳﺮان هﻤﭽﻮن ﺗﺮﮐﻴﻪ دوران ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﺧﻼﻓﺖ دراﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ وﻟﻮ ﺑﺎ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎر دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ ﮐﺎروان ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺸﺮو ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد ﺳﻨﮕﻴﻦ و ﻧﻬﺎﺋﯽ‬ ‫دو اﻳﺮان اﻳﺮاﻧﯽ و ﻏﻴﺮ اﻳﺮاﻧﯽ اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺮﮐﻴﻪ ﮐﻤﺎل ﺁﺗﺎﺗﻮرک روﻳﺎروﺋﯽ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ را در ﺷﺮاﻳﻄﯽ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺗﺮ از‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﺮان از ﺳﺮ ﮔﺬراﻧﻴﺪﻩ ﺑﻮد ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﺗﺮﮐﻴﻪ ای ﺑﻮد ﮐﻪ ازﺷﮑﺴﺖ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ درﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ﺳﺮ‬ ‫ﺑﺮﺁوردﻩ ﺑﻮد و زﻣﻴﻨﻪ درﺁن ﺑﺮای ﺟﺪاﺋﯽ ﻗﺎﻃﻊ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺁﻣﺎدﻩ ﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﯽ دراﻳﺮان‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ راﻩ ﺑﻄﻮر اﺻﻮﻟﯽ ﺑﺮ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪4‬‬


‫ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻦ‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ارﺗﺠﺎع ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮد ﺑﺮوز ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم و اﺷﻐﺎل ﻧﻈﺎﻣﯽ ﮐﺸﻮر و ﺑﺎزﮔﺸﺖ اﻋﻼم ﻧﺸﺪﻩ ﻧﻔﻮذ اﺳﺘﻌﻤﺎری اﻳﻦ ﺗﻼش را‬ ‫درﻧﻴﻤﻪ راﻩ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮐﺮد‪ ،‬دراﻧﺘﻈﺎر ﺁﻧﮑﻪ درﺳﺎﻟﻬﺎﺋﯽ دﻳﮕﺮ ﺣﺴﺎﺑﮕﺮﻳﻬﺎﺋﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ راﻩ را ﺑﺮ روﻳﺎروﺋﯽ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎز‬ ‫اﻳﺮان اﻳﺮاﻧﯽ و اﻳﺮان وارداﺗﯽ ﺑﮕﺸﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫*‬

‫*‬

‫*‬

‫اﻳﺮان ﻓﺮدای ﻣﺎ درهﺰارﻩ ای ﮐﻪ از راﻩ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻟﯽ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﺎ اﻗﺘﺼﺎدی و ﻳﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ درﺣﺪ ﺗﺤﻮﻻت‬ ‫دﻳﮕﺮﮐﺸﻮرهﺎی ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻳﺎ ﭘﻴﺶ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺟﻬﺎن ﻧﺪارد‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﮏ ﺧﺎﻧﻪ ﺗﮑﺎﻧﯽ اﺻﻮﻟﯽ درﻣﻘﻴﺎس هﺰارﻩ هﺎ و ﻧﻪ درﻣﻘﻴﺎس‬ ‫ﺳﺪﻩ هﺎ و دﻩ هﺎ و ﺳﺎﻟﻬﺎ دارد ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﺪاﻧﮑﻪ هﻤﭽﻮن ﺳﻤﻨﺪر اﻓﺴﺎﻧﻪ ای از درون ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺁﺗﺸﯽ ﮐﻪ درﺁن ﺳﻮﺧﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﺎرﻩ ﺟﻮان و ﭘﻮﻳﺎ ﺳﺮ ﺑﺮﺁورد‪ .‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ " ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ" دارد‪.‬‬ ‫ﻓﺼﻠﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ از ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﮐﻪ هﺰارو ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در ﻗﺎدﺳﻴﻪ ﺁﻏﺎز ﺷﺪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ درﺁﻏﺎز هﺰارﻩ ﺗﺎزﻩ درﻗﻢ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ اﺳﻼم ﺳﻴﺎﺳﯽ هﺰار وﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ اﺳﻼﻣﯽ درﻣﻔﻬﻮم واﻗﻌﯽ ﻳﮏ ﻣﺬهﺐ ﻳﻌﻨﯽ‬ ‫درﻣﻔﻬﻮم ﻣﻌﻨﻮی ﺁن ﺑﺴﭙﺎرد ‪ ،‬ﻣﺬهﺒﯽ ﮐﻪ ﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ و ﺁزاداﻧﻪ از ﺟﺎﻧﺐ اﻓﺮاد ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬هﻤﺎﻧﻨﺪ ﺁن ﻣﺴﻴﺤﻴﺘﯽ ﮐﻪ‬ ‫درﺟﻬﺎن ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻏﺮب ﺁزاداﻧﻪ و ﺁﮔﺎهﺎﻧﻪ ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﯽ ﻣﻌﻨﻮی و ﻧﻪ ﺳﻴﺎﺳﯽ ‪ ،‬از ﺟﺎﻧﺐ اﻓﺮاد ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺴﻞ ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ای ﮐﻪ اﻟﺰاﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﺮان ﻓﺮدا را ﺑﺮروی وﻳﺮاﻧﻪ هﺎی اﻳﺮان اﻣﺮوز ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﻃﺮح رﻳﺰی و‬ ‫اﺟﺮای ﻳﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎزﺳﺎزی ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﻃﺮح و اﺟﺮای دو ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺠﺰا از ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ – هﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﮑﻤﻞ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ‬ ‫– اﺳﺖ‪ .‬ﻳﮑﯽ ازاﻳﻦ دو ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ای اﺿﻄﺮاری و ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪت اﺳﺖ و دﻳﮕﺮی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ای ﺑﻨﻴﺎدی و دراز ﻣﺪت‪.‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ رژﻳﻢ ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ ﻗﻴﻢ و ﺻﻐﻴﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ وﺟﻮد ﺁن درﺟﻬﺎن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ درﮐﺸﻮری‬ ‫ﭼﻮن اﻳﺮان دﺷﻨﺎﻣﯽ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ و ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﻠﺖ ﻣﺎ و ﺑﻪ ﺣﻴﺜﻴﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ هﻤﻪ ﻧﺴﻠﻬﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﻃﻮل هﺰاران ﺳﺎل دراﻳﻦ‬ ‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ زﻳﺴﺘﻪ اﻧﺪ و هﻤﻪ ﻧﺴﻠﻬﺎی دﻳﮕﺮی ﮐﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ درهﺰاران ﺳﺎل ﺁﻳﻨﺪﻩ درﺁن زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬وﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دﻳﮕﺮ ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮای‬ ‫ﻓﺮداﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺁن ﻓﺮزﻧﺪان اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ دراﻳﺮاﻧﯽ اﻳﺮاﻧﯽ ‪ ،‬ﺑﺎ هﻮﻳﺘﯽ اﻳﺮاﻧﯽ ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﮑﻴﻪ ﺑﺮ ارزﺷﻬﺎی ﻓﺮهﻨﮕﯽ‬ ‫اﻳﺮاﻧﯽ ‪ ،‬ﮐﺸﻮر ﺧﻮد را ﺑﺼﻮرﺗﯽ هﻤﺎهﻨﮓ ﺑﺎ داﻧﺶ و ﺑﻴﻨﺶ ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ هﺰارﻩ ﺳﻮم و ﻧﻪ در ﻣﺤﺪودﻩ ﺿﻮاﺑﻂ دوران‬ ‫ﺟﺎهﻠﻴﺖ ﻋﺮﺑﯽ ﻳﺎ ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ﺑﺎز ﺳﺎزی ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫*‬

‫*‬

‫*‬

‫درهﺮ ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﺎزﻩ ای ‪ ،‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﺻﻮﻟﯽ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﻣﺒﻨﺎی ﮐﺎر ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻊ اﻳﺮان درﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ ازﺁﻏﺎز ﺑﺎ‬ ‫هﻤﻪ اﺟﺰای دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻓﺮق داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ ﻓﺮق دارد ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺮﺧﻼف ﮐﻠﻴﻪ ﺁﻧﻬﺎی دﻳﮕﺮ اﻳﺮان هﻴﭽﻮﻗﺖ‬ ‫هﻮﻳﺖ ﻣﻠﯽ و هﻮﻳﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮد را ﻳﮑﯽ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ و هﻴﭽﻮﻗﺖ ﻧﻴﺰ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻓﺪا ﮐﺮدن اوﻟﯽ درراﻩ دوﻣﯽ ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دراﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﻗﺒﻼ ﺑﺎ ﺗﻔﺼﻴﻠﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺗﮑﺮار ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺿﺮورﺗﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﺗﺬﮐﺮش ﺿﺮورت دارد‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن اﻧﺤﺼﺎری هﻮﻳﺖ ﻣﻠﯽ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻀﻮی از اﻋﻀﺎی‬ ‫ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ – ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﺻﻮﻻ درهﻴﭻ ﺷﺮﻳﻄﯽ اﺳﻼم اﻳﺮاﻧﯽ را اﺳﻼم ﺧﻮد ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ اﻳﺮاﻧﯽ را ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ‬ ‫واﻗﻌﯽ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ -‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از هﻴﭻ ﺟﻬﺖ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻳﺎ اﻗﺘﺼﺎدی و ﻳﺎ ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﮐﻤﮑﯽ ﺑﻪ اﻳﺮان ﻧﻤﻴﮑﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺸﮑﻼت‬ ‫ﻓﺮاواﻧﯽ را ﻧﻴﺰ ﺑﺮای او ﭘﺪﻳﺪ ﻣﯽ ﺁورد ﮐﻪ درﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت ﭘﺪﻳﺪ ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ ‪ ،‬واورا درﮔﻴﺮ ﻣﻨﺎﻗﺸﺎﺗﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ او ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﻗﻠﻤﺮو ﺳﻨﺘﯽ ﻧﻔﻮذ اﻳﺮاﻧﯽ ازﺁﻏﺎزﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎی ﭘﻬﻨﺎورﺁﺳﻴﺎی ﻣﻴﺎﻧﻪ وﭼﻴﻦ وﺁﺳﻴﺎی ﺟﻨﻮﺑﯽ وﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﺷﺒﻪ ﻗﺎرﻩ‬ ‫هﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺟﺎی ﭘﺎی ﭼﻨﺪ هﺰارﺳﺎﻟﻪ اﻳﺮان را درﺳﺮاﺳﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺳﺎﻟﻬﺎ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺟﻮاهﺮ ﻟﻌﻞ ﻧﻬﺮو ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار ﺳﻴﺎﺳﯽ هﻨﺪ اﻣﺮوز‪ ،‬درﻧﺎﻣﻪ هﺎﺋﯽ ﮐﻪ از زﻧﺪان اﻧﮕﻠﻴﺴﻬﺎ ﺑﻪ دﺧﺘﺮش اﻳﻨﺪﻳﺮا ﻣﻴﻨﻮﺷﺖ ‪،‬‬ ‫ﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻬﺎد ﮐﻪ درﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ هﻴﭻ ﮐﺸﻮری درﮐﺸﻮر دﻳﮕﺮ ﺑﺪان اﻧﺪازﻩ ﮐﻪ اﻳﺮان درهﻨﺪ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ اﺛﺮ ﻧﺒﺨﺸﻴﺪﻩ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﺻﺪهﺎ ﺳﺎل زﺑﺎن درﺑﺎری و ﻓﺮهﻨﮕﯽ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺷﻤﺎر ﺳﺨﻨﻮران ﭘﺎرﺳﯽ زﺑﺎن‬ ‫هﻨﺪ از ﭼﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﻤﺎر هﻤﻪ ﺳﺨﻨﻮران ﺧﻮد اﻳﺮان ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﻬﺮو اﮔﺮ اﺳﺘﻌﻤﺎر اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﺎهﻤﻪ‬ ‫ﻧﻴﺮوی ﺧﻮد ﻋﻠﻴﻪ ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺨﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﺷﺎﻳﺪ هﻨﻮز هﻢ ﻓﺎرﺳﯽ زﺑﺎن رﺳﻤﯽ هﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺴﻤﺘﯽ از‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪5‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻦ‬

‫ﻋﺎﻟﻴﺘﺮﻳﻦ ﺁﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ دﺳﺘﺎورد ﻣﻌﻤﺎران ﭼﻴﺮﻩ دﺳﺖ اﻳﺮاﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎی روﻳﺎﺋﯽ ﺗﺎج ﻣﺤﻞ ﮐﻪ وﻳﻞ دوراﻧﺖ‬ ‫ﺁﻧﺮا زﻳﺒﺎ ﺗﺮﻳﻦ ﺑﻨﺎی ﺟﻬﺎن ﻣﻴﺪاﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻌﺮوف رﻧﻪ ﮔﺮوﺳﻪ روح اﻳﺮان اﺳﺖ ﮐﻪ درﮐﺎﻟﺒﺪ هﻨﺪ ﺣﻠﻮل ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ ﺁﺛﺎر ﺧﻄﯽ ﻓﺎرﺳﯽ درهﻨﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ دﺳﺘﻨﻮﻳﺲ هﺎی ﻓﺎرﺳﯽ درﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن اﺳﺖ و ﺑﺪاﻳﻊ ﻧﻘﺎﺷﯽ و‬ ‫ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮری اﻳﺮاﻧﯽ ﻧﻔﻴﺲ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺁﺛﺎر هﻨﺮ ﻧﻘﺎﺷﯽ اﻳﻦ ﮐﺸﻮرﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﮐﺸﻮری ﭼﻮن ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﺑﺮاﺳﺎس‬ ‫اﻳﺪﺋﻮﻟﮋی ﻣﺤﻤﺪ اﻗﺒﺎل ﺷﺎﻋﺮ ﭘﺎرﺳﯽ ﮔﻮی ﻻهﻮر ﭘﯽ رﻳﺰی ﺷﺪ و ﻧﺎم ﺁن ﻧﻴﺰ از ﭘﺎرﺳﯽ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬ﮐﺸﻤﻴﺮ اﻳﺮان ﺻﻐﻴﺮ‬ ‫ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪ و ﺑﻨﮕﺎل هﻤﭽﻨﺎن ﮐﺎﻧﻮن ﻗﻨﺪ ﭘﺎرﺳﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫هﻤﻴﻦ ﻧﺰدﻳﮑﯽ هﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ را درﺗﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ اﻳﺮان و ﭼﻴﻦ ﻣﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎدﻩ ﻣﻌﺮوف اﺑﺮﻳﺸﻢ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﺷﺎهﺮاﻩ‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻳﮏ ﺷﺎهﺮاﻩ ﻓﺮهﻨﮕﯽ و هﻨﺮی ﮐﻬﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ هﺎی ﻣﺬهﺒﯽ و ﻓﻠﺴﻔﯽ زرﺗﺸﺘﯽ و ﻣﻬﺮی و ﻣﺎﻧﻮی‬ ‫اﻳﺮان را ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﭘﻬﻨﺎور ﭼﻴﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و اﺳﻼم ﻧﻴﺰ ‪ ،‬درﺻﻮرت اﻳﺮاﻧﯽ اﻳﻦ‬ ‫هﺮ دو ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﺴﺘﻮری و اﺳﻼم اﻳﺮاﻧﯽ ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ هﻤﻴﻦ ﺷﺎهﺮاﻩ ﺑﻪ ﭼﻴﻦ رﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﭼﻴﻨﯽ‬ ‫درﻃﻮل ﻗﺮون ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﻧﻤﺎزﺧﻮاﻧﺪﻩ اﻧﺪ و اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﭼﻴﻨﯽ درهﺎﻧﮓ ﭼﻪ ﺋﻮ ﺑﺎ ﮐﺘﻴﺒﻪ‬ ‫زﻳﺒﺎی ﭘﺎرﺳﯽ ﺁراﺳﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ اﺑﻦ ﺑﻄﻮﻃﻪ ﺳﻴﺎح ﻧﺎﻣﯽ ﻋﺮب درﺧﺎﻃﺮﻩ ﺳﻔﺮﺧﻮد ﺑﺪﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ‬ ‫ﺷﻌﺮ ﺳﻌﺪی ﺷﻴﺮاز ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﻢ ﻗﺮن ﭘﺲ از ﺧﻮد او ‪ ،‬ﺗﺮاﻧﻪ راﻳﺞ ﺧﻨﻴﺎﮔﺮان ﭼﻴﻨﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻘﺎﻳﺎی ﺁﺗﺸﮕﺎﻩ هﺎی زرﺗﺸﺘﯽ‬ ‫و ﭘﺮﺳﺘﺸﮕﺎهﻬﺎی ﻣﻬﺮی و ﻣﺎﻧﻮی درﺳﺮاﺳﺮ ﭼﻴﻦ ﻳﺎدﮔﺎرهﺎی دﻳﮕﺮی از ﭘﻴﻮﻧﺪهﺎی ﻣﺬهﺒﯽ اﻳﻦ دو ﺗﻤﺪن ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺷﺎهﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮدوﺳﯽ و ﺧﻤﺴﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ از ﭘﻴﻮﻧﺪهﺎی ﺗﺎرﻳﺨﯽ و ﮔﺎﻩ ﻋﺎﻃﻔﯽ اﻳﻦ دو ﺣﮑﺎﻳﺖ دارﻧﺪ‪ .‬اﺛﺮ‬ ‫ﭘﮋوهﺸﯽ ﻣﻌﺘﺒﺮی ﺑﻨﺎم ‪ Sino-Iranica‬ﮐﻪ درﺁﻏﺎز ﻗﺮن ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﮏ داﻧﺸﮕﺎﻩ اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد‬ ‫ﻣﻌﺮف ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎرﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻴﻮﻩ هﺎ و ﮔﻠﻬﺎ از اﻳﺮان ﺑﻪ ﭼﻴﻦ رﻓﺘﻪ اﻧﺪ و هﻨﻮز هﻢ ﻧﺎﻣﻬﺎﺋﯽ اﻳﺮاﻧﯽ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫هﻤﻴﻦ اﺑﻦ ﺑﻄﻮﻃﻪ درﺷﺮح ﺳﻔﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ اﻧﺪوﻧﺰی ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻧﻘﻞ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﮐﻪ زﺑﺎن ﭘﺎرﺳﯽ زﺑﺎن ﺟﺎوﻩ و ﺳﻮﻣﺎﺗﺮا ﺑﻮدﻩ و‬ ‫داﺳﺘﺎﻧﺴﺮاﻳﺎن و ﺳﺨﻨﻮران و ﺻﻮﻓﻴﺎن اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺎﻧﺪازﻩ ﺧﻮد اﻳﺮان درﺁن ﻗﺮب و ﻣﻨﺰﻟﺖ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬هﻨﻮز هﻢ درﮔﻮﺷﻪ و‬ ‫ﮐﻨﺎر اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺮدم ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺁراﻣﮕﺎﻩ هﺎی اﻳﻦ ﺻﻮﻓﻴﺎﻧﯽ ﻣﻴﺮوﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺳﻨﮕﻬﺎی ﮔﻮرﺷﺎن ﻏﺰﻟﻬﺎی ﻋﺎرﻓﺎﻧﻪ‬ ‫ﺳﻌﺪی و ﺣﺎﻓﻆ ﺷﻴﺮاز ﻧﻘﺶ زدﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎی ﭘﻬﻨﺎور ﺁﺳﻴﺎی ﻣﻴﺎﻧﻪ ﮐﻪ اﻣﺮوز ﺟﻤﻬﻮرﻳﻬﺎی ﺗﺎزﻩ اﺳﺘﻘﻼل ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺗﺎﺟﻴﮑﺴﺘﺎن و ازﺑﮑﺴﺘﺎن و ﺗﺮﮐﻤﻨﺴﺘﺎن و‬ ‫ﻗﺮﻗﻴﺰﺳﺘﺎن و ﮐﺎزاﺧﺴﺘﺎن را در ﺑﺮﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ ‪ ،‬و ﺟﻤﻬﻮرﻳﻬﺎی ﻗﻔﻘﺎزی ﮔﺮﺟﺴﺘﺎن و ارﻣﻨﺴﺘﺎن و ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎن و داﻏﺴﺘﺎن ‪،‬‬ ‫ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ داران ﺑﺰرگ ﻓﺮهﻨﮓ و هﻨﺮ اﻳﺮاﻧﻨﺪ و ﺷﻬﺮهﺎﺋﯽ ﭼﻮن ﺑﺪﺧﺸﺎن و ﺳﻤﺮﻗﻨﺪ و ﻓﺎراب و ﺑﺨﺎرا و ﮔﻨﺠﻪ و‬ ‫ﺷﻴﺮوان و ﻧﺨﺠﻮان ﭼﻨﺎن ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ و ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮان ﺁﻣﻴﺨﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻴﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻃﻮس و ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر و ری و ﺷﻴﺮاز ﺗﻔﺎوﺗﯽ‬ ‫ﻧﻤﻴﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺎﺟﻴﮑﺴﺘﺎن ﻓﺎرﺳﯽ زﺑﺎن ﻋﻀﻮ ﺟﺪاﺋﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮی از ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺑﺰرگ اﻳﺮاﻧﯽ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﺎﻏﭽﻪ ﺳﺮای ﮐﺮﻳﻤﻪ‬ ‫ﮐﻪ درﻣﻴﺎن اﻣﻮاج درﻳﺎی ﺳﻴﺎﻩ ‪ ،‬هﻨﻮزﻏﺮق درﮔﻠﻬﺎی ﺳﺮﺧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻬﺎی ﺗﺎﺗﺎر اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ از ﺷﻴﺮاز ﺑﺪاﻧﺠﺎ ﺁوردﻩ‬ ‫اﻧﺪ ﺳﺮا ﭘﺎ رﻧﮓ اﻳﺮاﻧﯽ دارد‪ ،‬و درﮐﺎخ ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﮔﺮﺟﺴﺘﺎن ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدان ﺗﺎﻻری ﻧﺸﺎن دادﻩ ﻣﻴﺸﻮد ﮐﻪ‬ ‫درﺁن هﺮ ﺷﺎﻣﮕﺎﻩ ﻧﻐﻤﻪ ﺳﺮاﺋﯽ ﺧﻮش ﺁوازﺻﻔﺤﺎﺗﯽ از ﺷﺎهﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮدوﺳﯽ را ﺑﺮای ﻣﻠﮑﻪ ﺗﺎﻣﺎر ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬دردل‬ ‫هﻤﻴﻦ ﻗﻔﻘﺎز ‪ ،‬هﻨﻮز اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﮐﻬﻨﯽ ﺧﺎﻧﻪ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﻤﻬﻮری " اوﺳﺖ" ﺧﻮد را هﻤﭽﻨﺎن " اﻳﺮان " ﻣﻴﻨﺎﻣﻨﺪ و زﺑﺎﻧﯽ را ﮐﻪ‬ ‫از اﺟﺪاد ﺁﻻن ﺧﻮد ﺑﻪ ارث ﺑﺮدﻩ اﻧﺪ اﻳﺮاﻧﯽ ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ و هﻨﻮز ﻏﺎری را ﮐﻪ زادﮔﺎﻩ ﻣﻴﺘﺮا ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد درﮐﻮهﺴﺘﺎن ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮان ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪهﻨﺪ‪.‬‬ ‫هﻤﻪ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ هﺎ و اﻳﻦ ﺗﻤﺪﻧﻬﺎ درارﺗﺒﺎط ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ اﻳﺮان اﻳﻦ وﺟﻪ ﻣﺸﺘﺮک را دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﺎی ﭘﺮاﺣﺘﺮام‬ ‫ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮاﻧﯽ را ﺑﺮای ﺧﻮد اﻳﺮان ﻣﺤﻔﻮظ ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﮑﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﯽ اﻳﻦ ﺣﻖ را از ﻓﺮهﻨﮓ ﭘﺎرﺳﯽ‬ ‫درﻳﻎ داﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ هﺮ ﺁﻧﭽﻪ را ﮐﻪ از ﺑﺰرﮔﺎن اﻳﻦ ﻓﺮهﻨﮓ درﻳﺎﻓﺖ داﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻋﺮب ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﻳﺎ‬ ‫ﺑﺪاﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﭼﺴﺐ ﮐﻠﯽ اﺳﻼﻣﯽ زدﻩ اﺳﺖ ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﺎهﻴﺖ اﻳﺮاﻧﯽ ﺁﻧﻬﺎ اﻋﺘﻨﺎﺋﯽ ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫زﻳﺎﻧﯽ ﮐﻪ وﺟﻮد رژﻳﻤﯽ ﺑﻨﺎم وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ دراﻳﺮان درﺳﺎﻟﻬﺎی ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﺷﻮروی درارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺟﻤﻬﻮرﻳﻬﺎی‬ ‫ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺁﺳﻴﺎی ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻠﯽ ﮐﺸﻮر ﻣﺎ وارد ﺁورد زﻳﺎﻧﯽ ﺑﺘﻤﺎم ﻣﻌﻨﯽ ﺟﺒﺮان ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮد ‪ ،‬زﻳﺮا ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺗﺎرﻳﺨﯽ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد ﺗﺎ اﻳﺮان ﭘﻴﻮﻧﺪهﺎی ﮐﻬﻦ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎ و ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺁﻧﻬﺎ از ﺳﺮﮔﻴﺮد ‪ ،‬و اﺣﻴﺎﻧﺎ ﻓﺪراﺳﻴﻮﻧﯽ را ﭘﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪6‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻦ‬

‫رﻳﺰی ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺿﺎﻣﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﻴﺎﺳﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮهﻨﮕﯽ هﻤﻪ اﻋﻀﺎی ﺁن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺠﺎی هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺮای ﺁﻧﻬﺎ‬ ‫ﻣﺒﻠﻎ ﻣﺬهﺒﯽ و ﮐﺘﺎب دﻋﺎ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را وادارد ﺗﺎ ﺑﺮای اﺣﺘﺮاز از ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺮاﺋﯽ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ‪ ،‬رو ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﺗﺮﮐﻴﻪ و‬ ‫روﺳﻴﻪ و ﮐﺎرﺗﻞ ﻧﻔﺘﯽ اﻣﺮﻳﮑﺎﺋﯽ – اروﭘﺎﺋﯽ ﺁ ورﻧﺪ‪.‬‬ ‫* * *‬ ‫اﻳﺮان ﻓﺮدا ‪ ،‬درﺗﻮﻟﺪ ﺗﺎزﻩ ﺧﻮد ‪ ،‬ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺑﺎزﻳﺎﺑﯽ دوﺳﺘﺎن ﮐﻬﻦ و دوﺳﺘﯽ هﺎی ﮐﻬﻦ ‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ دراﻳﻔﺎی‬ ‫رﺳﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﻓﺮهﻨﮓ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﻦ او از ﺁﻏﺎز ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ اش ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص درراﺳﺘﺎی اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ‪ ،‬ﺑﻌﻬﺪﻩ دارد‬ ‫ﮐﻪ از ﻣﻴﺮاث ﭼﻨﺪ هﺰار ﺳﺎﻟﻪ او دراﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ ،‬و ﻳﮑﺼﺪ وﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ هﮕﻞ ﺁﻧﺮا ﻧﻤﻮﻧﻪ ای ﻣﻨﺤﺼﺮ‬ ‫ﺑﻔﺮد درﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن داﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ‪ ،‬دردوران ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﺎ درهﻤﻪ زﻣﻴﻨﻪ هﺎی ﺳﻴﺎﺳﯽ واﻗﺘﺼﺎدی واﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﺗﺎزﻩ ای‬ ‫درﺣﺎل ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ درزﻣﻴﻨﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺎزﻩ ای درﺣﺎل ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‬ ‫درزﻣﻴﻨﻪ ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺎزﻩ ای ﺷﮑﻞ ﻣﻴﮕﻴﺮد ﮐﻪ وﺟﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺁن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻮدن ﺁن اﺳﺖ ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻪ‬ ‫دﻧﻴﺎی ﺁﻳﻨﺪﻩ ای ﺗﻌﻠﻖ دارد ﮐﻪ درﺁن ﻣﺮزهﺎی ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﯽ و ﻧﮋادی روز ﺑﺮوز ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﺳﻨﺘﯽ ﺟﺪا ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺧﻮد‬ ‫را از دﺳﺖ ﻣﻴﺪهﻨﺪ و ﺣﻘﻴﻘﺖ هﺎی ﻣﺠﺰای ﻏﻴﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪی وﺗﻮﺣﻴﺪی درﺟﻠﻮﻩ هﺎی ﻳﻬﻮدی و ﻣﺴﻴﺤﯽ و ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﺟﺎی‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ واﺣﺪی ﻣﻴﺴﭙﺎرﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﮑﻴﻪ دارد‪ ،‬و ﺑﺎرزﺗﺮﻳﻦ ﺧﺼﻴﺼﻪ اﻳﻦ ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر راﺑﻄﻪ ﺑﺸﺮ ﺑﺎ ﺧﺪای او راﺑﻄﻪ ای ﺑﻴﻮاﺳﻄﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﮐﺎهﻦ‪ ،‬ﺧﺎﺧﺎم‪ ،‬ﮐﺸﻴﺶ‪ ،‬ﻣﻔﺘﻲ‪ ،‬و ﺁﻳﺖ‬ ‫اﻟﻪ ﻧﻤﻴﮕﺬارد‪ ،‬ودﻳﻮاﻧﻬﺎی ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ و دادﮔﺎهﻬﺎی ﺷﺮع و ﺧﻮاهﺮان زﻳﻨﺐ و اﻧﺼﺎر ﺣﺰب اﻟﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻈﺎرت‬ ‫ﻧﻤﻴﮑﻨﻨﺪ ‪ ،‬و ﻃﺒﻌﺎ ﺧﻮﻧﯽ هﻢ ﺑﻨﺎم ﺧﺪا رﻳﺨﺘﻪ ﻧﻤﻴﺸﻮد و ﺷﮑﻨﺠﻪ ای ﺑﻨﺎم ﺧﺪا ﺻﻮرت ﻧﻤﻴﮕﻴﺮد‪ .‬ﺗﻔﺎوﺗﯽ هﻢ ﺑﺮای اﻳﻦ ﺧﺪا‬ ‫ﻧﺪارد ﮐﻪ ﺑﺮای او ﮔﻨﺒﺪ و ﺑﺎرﮔﺎﻩ ﺑﺰرﮔﺘﺮی ﺑﺴﺎزﻧﺪ ﻳﺎ ﺻﻠﻮات ﺑﻠﻨﺪ ﺗﺮی ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬از دﻳﺪﮔﺎﻩ اﻳﻦ ﺧﺪا ﺁن روﺳﭙﻴﺎن‬ ‫اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎﺋﯽ ﮐﻪ اﺧﻴﺮا درﺁﻣﺪ ﻳﮑﻤﺎهﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﭘﮋوهﺸﻬﺎی ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ دراﻣﺮ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎری اﻳﺪرز) ﺳﻴﺪا(‬ ‫اﺧﺘﺼﺎص دادﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻋﺎﻟﻴﺠﻨﺎﺑﺎﻧﯽ ﺟﺎی دارﻧﺪ ﮐﻪ درﮐﻨﺎر ﺻﻔﻬﺎی ﮔﺮﺳﻨﮕﺎن ﺑﺮای او ﮐﻠﻴﺴﺎ و ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻴﺴﺎزﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺒﺎدﺗﯽ ﻣﻘﺒﻮﻟﺘﺮ از اﻧﺠﺎم ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﺳﻨﺘﯽ ﺑﻴﺤﺎﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﮐﺎر وﮐﻴﻼن ﺑﯽ وﮐﺎﻟﺘﻨﺎﻣﻪ اﻳﻦ ﺧﺪاﻳﻨﺪ و ﻧﻪ ﮐﺎر ﺧﻮد او ‪،‬‬ ‫ﺗﻼش ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻬﺘﺮ و ﺑﺮﻗﺮاری ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮﻳﺘﯽ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺁن از ﺑﻴﻌﺪاﻟﺘﯽ هﺎ و‬ ‫ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﯽ هﺎ و از رﻧﺠﻬﺎ و دردهﺎﺋﯽ ﮐﻪ هﻢ اﮐﻨﻮن ﺑﺨﺸﻬﺎی ﺑﺰرﮔﯽ از اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻧﺎﺗﻮان ﺁﻧﻨﺪ و‬ ‫ﮔﺰارﺷﻬﺎی رﺳﻤﯽ ﻣﺮاﺟﻊ ﺻﻼﺣﻴﺘﺪار ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻄﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﮑﻴﻪ ﻣﻴﮕﺬارﻧﺪ هﺮ ﭼﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺸﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﮔﺰارﺷﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﻨﻈﻢ از ﺟﺎﻧﺐ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ و ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎﻧﯽ درزﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺪﻳﻦ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ هﻤﮕﯽ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺘﻨﺪ ﮐﻪ هﻨﻮز ﺗﻼﺷﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺿﺮوری اﺳﺖ ﺗﺎ ﭼﻨﻴﻦ دﻧﻴﺎی ﺑﻬﺘﺮی ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺰارش ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ درﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﭘﻴﺶ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ‪ ،‬ﺣﮑﺎﻳﺖ ازﺁن دارد ﮐﻪ درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‬ ‫درﺟﻬﺎن ﺳﻮم درهﺮ دوﺛﺎﻧﻴﻪ ﻳﮏ ﮐﻮدک از ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﻣﻴﻤﻴﺮد ‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ در ﻋﺮض ﻳﮑﺴﺎل ‪13‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﮐﻮدک ﻳﻌﻨﯽ ﻣﻌﺎدل‬ ‫ﺻﺪ ﺑﺮاﺑﺮﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺑﻤﺐ اﺗﻤﯽ هﻴﺮوﺷﻴﻤﺎ ازﺑﺪی ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻳﺎازﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﺗﻠﻒ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ درﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻨﮑﻪ درهﺮ روز از‬ ‫روزهﺎی ﺳﺎل ﻳﮏ ﺷﻬﺮ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺘﯽ درﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺻﺮﻓﺎ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﮐﻮدﮐﺎن ‪ ،‬از روی زﻣﻴﻦ ﻣﺤﻮ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﺒﻖ هﻤﻴﻦ ﮔﺰارش درﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﻣﺎ ‪ 300‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﮐﻮدک ﮐﻢ ﺧﻮﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ ازﮐﻤﺒﻮد ﺁهﻦ و ‪ 300‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎری ﮔﻮاﺗﺮ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻤﺒﻮد ﻳﺪ دﭼﺎرﻧﺪ و ‪ 100‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﮐﻮدک ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﻤﺒﻮد وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ﺑﻴﻨﺎﺋﯽ ﺧﻮد را از دﺳﺖ دادﻩ و‬ ‫ﮐﻮر ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺰارش ﮐﻨﮕﺮﻩ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﺎر ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﭽﻪ هﺎ درﺟﻬﺎن ‪ ،‬ﮐﻪ در‪ 1997‬دراﺳﻠﻮ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ ‪ ،‬ﺣﺎﮐﯽ ازاﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ‪ 250‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﮐﻮدک دﻩ ﺗﺎ ﭼﻬﺎردﻩ ﺳﺎﻟﻪ درﺷﺮاﻳﻄﯽ وﺣﺸﺘﻨﺎک درﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺷﺒﺎﻧﺮوزی ﮔﺎﻩ ﺗﺎ‬ ‫هﺠﺪﻩ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ درﻳﮏ ﮐﺸﻮر ﺑﺮزﻳﻞ ﭘﻨﺠﺎﻩ هﺰار دﺧﺘﺮ ﺑﭽﻪ دﻩ ﺗﺎ ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﺳﺎﻟﻪ از راﻩ ﻓﺤﺸﺎ زﻧﺪﮔﯽ‬ ‫ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ و ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦ زﻧﺪﮔﯽ واﻟﺪﻳﻦ ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ ﺑﻌﻬﺪﻩ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺳﺎزﻣﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ ﺑﺮدﮔﯽ ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫)‪ (OXFAM‬ﺑﺴﻴﺎری ازﺑﭽﻪ هﺎ را ﺑﺎ ﮐﺎﻣﻴﻮﻧﻬﺎی ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﮐﺸﯽ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻓﺮوش ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ وﻗﻴﻤﺖ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﮐﺎﻣﻴﻮﻧﻬﺎی‬ ‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﮐﺸﯽ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻓﺮوش ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ و ﻗﻴﻤﺖ ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺮﺣﺴﺐ وزﻧﺸﺎن درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻴﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﮐﻮدﮐﺎن ﺳﺮ راهﯽ‬ ‫اﻣﺮﻳﮑﺎی ﻻﺗﻴﻦ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ ‪ 40‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺑﺮﺁورد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻮاهﯽ ‪ UNICEF‬دو ﻣﻴﻠﻴﻮن ﮐﻮدک ﺑﻄﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﻣﻮرد‬ ‫ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮداری ﺟﻨﺴﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ ‪ ،‬وﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرک ﺗﺎﻳﻤﺰ ﺑﺮﺧﯽ از ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻪ ﺑﻨﺎم ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺑﻪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪﻩ اﻣﺮﻳﮑﺎ‬ ‫دﻋﻮت ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﺑﺮای ﺁزﻣﺎﻳﺸﻬﺎی ﭘﺰﺷﮑﯽ داروهﺎی ﺗﺎزﻩ ﺑﺼﻮرت ﺧﻮﮐﭽﻪ هﺎی هﻨﺪی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮارﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪7‬‬


‫ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻦ‬

‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺎدرﺗﺮزا‪ ،‬ﻗﺪﻳﺴﻪ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﺳﺎﻟﻬﺎی ﻣﺎوﺑﺮﻧﺪﻩ ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ ﺻﻠﺢ‪ ،‬درﻳﮑﯽ از ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ هﺎی ﺧﻮد ﻓﺎش ﮐﺮد ﮐﻪ‬ ‫درﺑﺮزﻳﻞ هﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺻﺪهﺎ ﮐﻮدک ﻧﻮزاد از ﺳﻄﻠﻬﺎی زﺑﺎﻟﻪ ﮐﻨﺎر ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎزﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﮔﺰارش ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﻮﻧﺴﮑﻮ ‪ ،‬ﺷﻤﺎر ﺑﻴﺴﻮادان اﻣﺮوز ﺟﻬﺎن را ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ‪ ،‬ﮐﻪ‬ ‫هﺮ ﺳﺎﻟﻪ ‪ 110‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﮐﻮدک ﻣﺤﺮوم از ﺁﻣﻮزش ﺑﺪاﻧﻬﺎ اﻓﺰودﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻈﻢ اﻗﺘﺼﺎدی ﻏﻴﺮ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ای ﮐﻪ ﺑﺮﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ ﺑﻴﺶ از ﻣﺠﻤﻮع ﮐﻮﺗﺎهﯽ هﺎی ﻣﻮﻣﻨﺎن ﺟﻬﺎن دراﻧﺠﺎم‬ ‫ﻓﺮاﺋﺾ ﻣﺬهﺒﯽ ﺧﻮد درﻣﮑﺘﺐ ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﯽ اﺳﺖ‪ .‬درروز ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻓﻘﺮ و ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﺳﺎل ‪1998‬‬ ‫‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﺎرد و ﻧﻴﻢ ﻧﻔﺮ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﺶ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮی ﺟﻬﺎن درﻓﻘﺮ ﻣﻄﻠﻖ‬ ‫ﺑﺴﺮ ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﻳﮏ ﻣﻴﻠﻴﺎرد و ﺳﻴﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺁﻧﻬﺎ از ﻣﺮدم ﺁﺳﻴﺎ و اﻓﺮﻳﻘﺎ و اﻣﺮﻳﮑﺎی ﻻﺗﻴﻦ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻘﻴﺮان ﮐﻪ‬ ‫‪ % 25‬ازﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎن را ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻴﺪهﻨﺪ ﺟﻤﻌﺎ ﺗﻨﻬﺎ از ﻳﮏ درﺻﺪ درﺁﻣﺪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ درﺁﻣﺪی ﮐﻪ درﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ‬ ‫رﻗﻢ ﺁن ‪ 25 , 000‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ ﻳﮏ و ﻧﻴﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺎ ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻟﻮﻣﻮﻧﺪ‬ ‫دﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﮏ اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ را ﺑﺎ اﺳﮑﻨﺎﺳﻬﺎی ﻳﮏ دﻻری ﮐﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل هﻢ ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﻓﺮش ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺣﺴﺎب هﻤﻴﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫درﺁﻣﺪ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان و ﻓﻘﻴﺮان ﺟﻬﺎﻧﯽ از ﺳﯽ ﺑﺮ ﻳﮏ دردهﻪ هﺸﺘﺎد ﺑﻪ ‪ 78‬ﺑﺮﻳﮏ دردهﻪ ‪ 90‬ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬درﺟﻬﺎن ﺁﻏﺎز‬ ‫هﺰارﻩ ﺳﻮم ‪ ،‬ﺟﻨﮓ ﺻﻠﻴﺒﯽ ﻳﺎ ﺟﻬﺎد اﺳﻼﻣﯽ واﻗﻌﯽ ﺗﻼﺷﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺟﻬﺎن ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺑﺮای ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻧﻈﻢ ﻏﻴﺮ ﻋﺎدﻻﻧﻪ‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدی اﻣﺮوز ﺟﻬﺎن و اﺳﺘﻘﺮار ﻧﻈﻢ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺗﺮ و ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺗﺮی درﺟﺎی ﺁن ﺑﮑﺎر ﺑﻨﺪد‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ اﻗﺘﺼﺎدی‬ ‫ﺁن ﺟﻌﺒﻪ ﭘﺎﻧﺪوراﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻴﻬﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﺧﻼﻗﯽ و ﺟﻨﮕﻬﺎ و ﮐﻮدﺗﺎهﺎ و ژﻧﻮﺳﻴﺪهﺎ و دﻳﮑﺘﺎﺗﻮرﻳﻬﺎ و‬ ‫ﻗﺤﻄﯽ هﺎ و ﻣﺮﮔﻬﺎی دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﮔﺮﺳﻨﮕﺎن و ﺑﻴﻤﺎران و ﻓﺤﺸﺎ و ﺑﻴﺴﻮادی و ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺒﺎهﯽ هﺎی دﻳﮕﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی از‬ ‫ﺁن ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﯽ ﺁورﻧﺪ‪.‬‬ ‫*‬

‫*‬

‫*‬

‫ﺑﺮداﺷﺖ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ از واﻗﻌﻴﺘﻬﺎی ﻣﺬهﺒﯽ درﺑﻴﺮون از ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی ﮐﻮﺗﻪ ﻧﮕﺮاﻧﻪ ﻗﺸﺮی ‪ ،‬ﺑﺮای ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮاﻧﯽ ﺑﺮداﺷﺘﯽ‬ ‫ﺗﺎزﻩ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﭘﻴﺶ از ﻣﻮﻟﻮی ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺧﻤﻴﺮ ﻣﺎﻳﻪ اﻳﻦ ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ ":‬ﻣﺎ زﻗﺮﺁن ﻣﻐﺰ را ﺑﺮداﺷﺘﻴﻢ ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ‬ ‫را ﺑﻬﺮ ﺧﺴﺎن ﺑﮕﺬاﺷﺘﻴﻢ "‪ ،‬هﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ دراﻳﻦ ﻣﻮرد ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺮﺁن ﻣﻄﺮح ﻧﺒﻮدﻩ ‪ ،‬ﻣﺬهﺐ و اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺬهﺒﯽ درﺻﻮرت ﮐﻠﯽ ﺁن‬ ‫ﻣﻄﺮح ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﻠﻮﻩ هﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻳﻦ روﺷﻦ ﻧﮕﺮی و ﺗﻀﺎد ﺁﻧﺮا ﺑﺎ ﻗﺸﺮﻳﺖ دﻳﻦ ﺳﺎﻻران ‪ ،‬درﺗﻤﺎم ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان ﻣﺘﺠﻠﯽ ﻣﻴﺘﻮان‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺟﻬﺎن ﻏﺮب دردوران ﻣﻌﻴﻨﯽ ﻗﺮن ﻓﺮوﻏﯽ ﻓﺮاﮔﻴﺮ و ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺟﻬﺎن اﻳﺮاﻧﯽ دردوراﻧﯽ درازﺗﺮ ‪،‬‬ ‫ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ ﺗﺮ و ﺑﻬﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻧﺎﻣﺤﺴﻮس ﺗﺮ و ﺑﻨﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺁﮐﻨﺪﻩ ازﻓﺮوغ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎر ﺑﺰرﮔﺎن‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ و ادب اﻳﻦ ﮐﺸﻮر ﮐﻪ درهﺰار و ﭼﻬﺎر ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻄﻮر ﭘﻴﮕﻴﺮ ﺑﺎ ﻓﺮهﻨﮓ ﻗﺸﺮﻳﺖ درﺳﺘﻴﺰﻩ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ ‪ ،‬و‬ ‫ﺑﺴﻴﺎری از ﺁﻧﺎن دراﻳﻦ راﻩ ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ زﻧﺪان اﻓﺘﺎدﻩ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﺒﻌﻴﺪ رﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪ ،‬از ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﭘﻨﺪاﺷﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺧﻮد درﺳﺎﻟﻬﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎﺋﯽ از ﮔﻔﺘﻪ هﺎی ﺑﻴﺶ از دوﻳﺴﺖ ﺗﻦ از اﻳﻨﺎن را درﮐﺘﺎﺑﯽ ﺑﻨﺎم "درﭘﻴﮑﺎر اهﺮﻳﻤﻦ "‬ ‫اراﺋﻪ ﮐﺮدم ‪ ،‬ودرهﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎب ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻮﻧﻪ هﺎی دﻳﮕﺮی ازاﻳﻦ ﺁﺛﺎر را‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁزاداﻧﺪﻳﺸﺎن ﺑﻠﻨﺪ ﻗﺪر ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺮون‬ ‫اﺳﻼﻣﯽ اﻳﺮان ‪ :‬اﺑﻦ ﻣﻘﻔﻊ ‪ ،‬راوﻧﺪي‪ ،‬ﺳﺮﺧﺴﯽ وﺑﺨﺼﻮص ﻳﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺁزاداﻧﺪﻳﺸﺎن هﻤﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ‪ ،‬زﮐﺮﻳﺎی‬ ‫رازی ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ ام‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ اﺧﺘﺼﺎﺻﺎ دراﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮﺁن ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮔﺬارم ‪ ،‬ﺳﻬﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎل‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﻳﻌﻨﯽ از ﺳﺎﻟﻬﺎی ﻣﺸﺮوﻃﻴﺖ ﺗﺎ ﺑﺎﻣﺮوز ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺪاران دﻳﮕﺮی از اﻳﻦ ﻓﺮهﻨﮓ ﻣﺒﺎرز‪ ،‬درهﻤﻴﻦ راﻩ ﻳﻌﻨﯽ درﭘﻴﮑﺎر ﺑﺎ‬ ‫ﻗﺸﺮﻳﺖ و واﭘﺴﮕﺮاﺋﯽ وﺳﻮد ﺟﻮﺋﯽ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ‪ ،‬واﻳﻦ ﺗﻼش در دو دهﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺑﻌﺎدی ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫درﻧﻮع ﺧﻮد ﻗﺮن ﻓﺮوغ اروﭘﺎﺋﯽ را ﺑﻴﺎد ﻣﯽ ﺁورد‪ .‬ﺷﻤﺎر ﺁﺛﺎر ارزﻧﺪﻩ ای ﮐﻪ دراﻳﻦ ﻣﺪت ﮐﻮﺗﺎﻩ درﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮوﻧﻤﺮزی اﻳﺮاﻧﯽ‬ ‫دراﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﯽ ﺳﺎﺑﻘﻪ دار ﻳﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ﻧﺴﻠﯽ ﺟﻮاﻧﺘﺮ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﻤﻴﺖ ﺑﻠﮑﻪ‬ ‫ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻋﺎﻟﯽ ﺁﻧﻬﺎ ‪ ،‬اﻳﻦ اﺣﺴﺎس را ﭘﺪﻳﺪ ﻣﯽ ﺁورد ﮐﻪ اﻧﻘﻼب واﭘﺴﮕﺮای ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﮐﺸﻮر ﻣﺎ در ﮐﻨﺎر هﻤﻪ‬ ‫دﺳﺘﺎوردهﺎی ﻣﻨﻔﯽ ﺧﻮد دﺳﺘﺎورد ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺜﺒﺘﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺼﻮرت ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻼش ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﭘﻮﻳﺎ هﻤﺮاﻩ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎن اﻳﻦ " ﻋﺼﺮﻓﺮوغ" اﻳﺮاﻧﯽ را ﺑﺎﻳﺪ دراﻳﺮان ﻧﻴﻤﻪ اول ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﺟﺴﺖ ‪ ،‬ﮐﻪ از ﻣﻴﺎن ﺁﻧﺎن ﻣﻴﺘﻮان از ﻣﻴﺮزا ﺁﻗﺎ‬ ‫ﺧﺎن ﮐﺮﻣﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﺁﺧﻮﻧﺰادﻩ ‪ ،‬ﺟﻤﺎل اﻟﻮاﻋﻈﻴﻦ ‪ ،‬اﻳﺮج ‪ ،‬ﻋﺎرف‪ ،‬ﭘﻮر داود ‪ ،‬هﺪاﻳﺖ ‪ ،‬ﮐﺴﺮوي‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺴﻌﻮد ‪ ،‬ﻧﻮﺑﺨﺖ ‪،‬‬ ‫ﺑﻬﺎر‪ ،‬دﺷﺘﻲ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺪ‪ ،‬ﭘﺮوﻳﻦ اﻋﺘﺼﺎﻣﻲ‪ ،‬ﻓﺮوغ ﻓﺮﺧﺰاد ﻳﺎد ﮐﺮد ‪ ،‬هﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ دردوران ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪8‬‬


‫ﺗﻮﻟﺪی دﻳﮕﺮ‬

‫ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻦ‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﺳﺨﻨﻮراﻧﯽ ﭼﻮن ﻧﺎدر ﻧﺎدرﭘﻮر ‪ ،‬اﺧﻮان ﺛﺎﻟﺚ‪ ،‬ﺳﺎﻳﻪ‪ ،‬ﺿﻴﺎء ﻣﺪرس‪ ،‬ﺣﻤﻴﺪ ﻣﺼﺪق‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺎﺻﻤﻲ‪ ،‬اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ‬ ‫ﺧﻮﺋﯽ ‪ ،‬ﺷﻬﻨﺎز اﻋﻼﻣﯽ ‪ ،‬از ﭘﮋوهﺸﮕﺮاﻧﯽ ﭼﻮن ﺳﻌﻴﺪی ﺳﻴﺮﺟﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﺟﻼل ﺁﺷﺘﻴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺻﺎدق)ﻧﺎم ﻣﺴﺘﻌﺎر( ‪ ،‬روﺷﻨﮕﺮ ) ﻧﺎم‬ ‫ﻣﺴﺘﻌﺎر( ‪ ،‬ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ) ﻧﺎم ﻣﺴﺘﻌﺎر(‪ ،‬ﻋﻠﯽ ﻣﻴﺮ ﻓﻄﺮوس‪ ،‬ازﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﯽ ﭼﻮن ﺑﻬﺮام ﭼﻮﺑﻴﻨﻪ ‪ ،‬ﻣﻬﺸﻴﺪ اﻣﻴﺮﺷﺎهﯽ ‪،‬‬ ‫ﮐﻮرش ﺁرﻳﺎ ﻣﻨﺶ‪ ،‬هﻮﺷﻨﮓ زﻧﻮزی‪ ،‬از ﻃﻨﺰ ﭘﺮدازاﻧﯽ ﭼﻮن اﻳﺮج ﭘﺰﺷﮑﺰاد و هﺎدی ﺧﺮﺳﻨﺪی ‪ ،‬و از اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪاﻧﯽ ﭼﻮن‬ ‫ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻠﮏ ‪ ،‬ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺟﻤﺎﻟﯽ‪ ،‬هﻮﺷﻨﮓ ﻣﻌﻴﻦ زادﻩ ﻧﺎم ﺑﺮد ﮐﻪ هﺮﮐﺪام از ﺁﻧﺎن هﻢ اﺳﺘﺎداﻧﻪ و هﻢ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺑﻪ روﺷﻨﮕﺮی‬ ‫ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﻣﮑﺘﺒﯽ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺳﺎز را ﭘﯽ اﻓﮑﻨﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﯽ ﮔﻤﺎن ﻧﻘﺶ ﺁن در اﻳﻔﺎی رﺳﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﭘﻴﺶ رﻧﻪ ﮔﺮوﺳﻪ ‪ ،‬ﻳﮑﯽ از‬ ‫ﺳﺮ ﺷﻨﺎس ﺗﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ هﺎی ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﻗﺮن ﻣﺎ ﺑﺮ ﺁن ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻬﺎدﻩ ﺑﻮد ‪ ،‬ﻧﻘﺸﯽ ﺑﻨﻴﺎدی اﺳﺖ‪:‬‬ ‫" اﺳﺎﺳﯽ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﻣﺎ درﺁﻣﻴﺨﺘﻦ ﺷﺮق و ﻏﺮب ﺑﺮای دﺳﺖ ﻳﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻳﮏ واﻗﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻳﮏ‬ ‫ﺗﻔﺎهﻢ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ ‪ ،‬و ﺳﺮ ﻣﺸﻘﯽ ﮐﻪ ﻓﺮهﻨﮓ اﻳﺮان درهﻤﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮد اراﺋﻪ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻔﺎهﻤﯽ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﻓﺮهﻨﮓ ﺑﺎ ﻧﺒﻮغ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﺧﻮد ﺑﺨﻮد ﻣﻈﻬﺮ ﺁﻣﻴﺰش ﻣﻮزوﻧﯽ از ﺷﺮق‬ ‫وﻏﺮب و ادﻗﺎم اﻳﻦ هﺮ دو درﻳﮏ واﺣﺪ ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ "‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ‪9‬‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.