ACADEMY® magazine 2015 - 2016 by Speakers Academy

ACADEMY

MAGAZINE

2015-2016

STEVE WOZNIAK

Co-founder Apple

‘Computers zullen de wereld uiteindelijk beter maken’ FRANK & RONALD DE BOER ‘Wij willen altijd nummer één zijn’ FRANÇOIS FILLON ‘Frankrijk staat aan de rand van de afgrond’

FOTO GR AFIE: SUITABLE IMAGES | JU LIET TE POL AK EN FLEUR KONING

JAN SLAGTER ‘Ik ben van de protestgeneratie’ MR. IVO OPSTELTEN ‘Besturen zat me al vroeg in het bloed’

Joris Luyendijk

‘De amorele huurlingen rukken op’ PLUS

.Uitgebreid sportkatern .Nederlands grootste sprekersoverzicht .De meest populaire sprekers in België

NEDERLAND TELT 1 MILJOEN WERELDBURGERS.

BENT U DAAR ÉÉN VAN?

45% kortin g

Jan Mulder: ‘360? Schit-te-rend!’ Adriaan van Dis: ‘De wereld is ingewikkeld, maar leesbaar in 360’ Louise o. Fresco: ‘360: onmisbaar voor het internationale perspectief ’ Joris Luyendijk: ‘360 is een krachtig vaccin tegen provincialisme’ Matthijs van Nieuwkerk: ‘Ik noem mij pas een man van de wereld sinds ik 360 lees’ Sophie Hilbrand: ‘360, on-Nederlands goed!’ Arnon Grunberg: ‘360 is een waardevolle aanvulling op het Nederlandse tijdschriftenaanbod’ Thomas Erdbrink: ‘360. Omdat het altijd anders blijkt te zijn’

360 Magazine biedt elke twee weken het beste uit de internationale pers. Nu een half jaar combi-abonnement (print en digitaal) voor € 65,-

Ga naar: www.360magazine.nl/abonneren Dit aanbod is geldig t/m 31 december 2015. De betaling geschiedt per automatische incasso en is tot wederopzegging. Het bedrag van € 65,- wordt eenmalig geincasseerd. Na een halfjaar betaalt u € 11,95 per maand. Opzeggen is eenvoudig en kan na de actieperiode per maand. 360 Magazine verschijnt 21 keer per jaar in combi (digitaal en print) en 3 keer alleen digitaal. 3

INFORMEER NAAR DE

EY TUGRRESNPA-KK KETTEN CON

RSONEN

VOOR 150 TOT 1.000 PE

l.nl

Check FokkerTermina

Fokker Terminal - Binckhorstlaan 249 - Den Haag Informatie en boekingen: Tim Rosman 06 52038755 en Tom Verhaar 06 20603286

EEN MULTIFUNCTIONELE CONGRESLOCATIE IN DEN HAAG • Industriële uitstraling • Flexibel in te richten • 17 subruimtes! • Zeer goede bereikbaarheid • 380 parkeerplaatsen

FOKKERTERMINAL.NL

something

big is

coming soon...

MASTERS OF LXRY IS DE PLACE TO BE VOOR DE NATIONALE EN INTERNATIONALE LUXE-INDUSTRIE. HET IS DE DE MEEST EXCLUSIEVE NAMEN UIT DE WERELD VAN KUNST, INTERIEUR, DESIGN, GASTRONOMIE, SIERADEN, MUZIEK, EXCLUSIEVE LANCERINGEN, UNIEKE LIMITED EDITIONS, CHEF-KOKS, WIJNPROEVERIJEN EN SPRAAKMAKEND

for th e best th ings in life E

’

10 - 14 DECEMBER 2015 | AMSTERDAM RAI

ALLERGROOTSTE PREMIUM LIFESTYLEBEURS VAN EUROPA EN STAAT WERELDWIJD BEKEND ALS DE PLEK WAAR HORLOGES, BOTEN EN AUTO’S SAMENKOMEN. VIJF DAGEN LANG: MODESHOWS, NETWERKBORRELS, LIVE ENTERTAINMENT. AMSTERDAM IS DE TROTSE GASTHEER VAN DIT UNIEKE BEURSEVENT. RESERVEER UW KAARTEN VIA

LXRY.NL

MAGAZINE

inhoudsopgave

Paul T. Hellyer_____________________________________ 16 De evolutie van politicus tot marionet Annemarie van Gaal________________________________ 20 Topvoetbal versus democratie mr. Ivo Opstelten ___________________________________ 22 Besturen zat me al vroeg in het bloed Steve Wozniak _____________________________________ 28 Computers zullen de wereld uiteindelijk beter maken François Fillon _____________________________________ 36 Frankrijk staat aan de rand van de afgrond mr. Geert Corstens _________________________________ 40 De rechtsstaat is essentieel voor een fatsoenlijke samenleving Jimmy Nelson_____________________________________ 44 Fotograaf vindt zijn identiteit bij ’s werelds laatste inheemse stammen Myrthe Hilkens ____________________________________ 52 Nederland kan wel enige zelfreflectie gebruiken Roelof Hemmen ____________________________________ 56 Een zaal ademt, reageert, vindt iets Richard van Hooijdonk ______________________________ 60 Op naar 2030... ben jij er klaar voor? David Shing _______________________________________ 64 Digitale profeet verkent de toekomst Leen Zevenbergen __________________________________ 68 B Corp: geen voorrang meer voor aandeelhouders mr. Inez Weski _____________________________________ 72 De gijzeling van het recht verstrikt het individu dr. Mathijs Bouman _________________________________ 76 We zijn allemaal Puerto Rico

Wesley Weerdenburg______________________________ 104 Etalage in winkelstraat ook te gebruiken als webshop Anne-Marie Rakhorst_____________________________ 108 Omarm geld en zet het duurzaam in Jan Slagter _______________________________________ 112 MAX doet niet aan leeftijdsdiscriminatie Paul van Liempt ___________________________________ 116 Belangstellend met een vilein trekje Marius Smit ______________________________________ 120 Een boot van plastic afval was mijn man op de maan prof. dr. Idriss J. Aberkane__________________________ 124 Geef kennis en krijg er aandacht en tijd voor terug prof. dr. Damiaan Denys ____________________________ 128 Vertrouwen is een beter verdienmodel dan angst drs. Yuri van Geest _________________________________ 132 Durven loslaten levert exponentiële groei op Marten Blankesteijn_______________________________ 136 Elke letter zit in Blendle Joseph Oubelkas __________________________________ 140 Lijden wordt leiden als je het heft in eigen hand neemt Ruud Veltenaar MBA M.Phil ________________________ 144 Leiden vanuit de aandienende toekomst Gerlof Bos MBA__________________________________ 156 Begin zo vroeg mogelijk met ondernemen Arjen Lubach____________________________________ 160 Reiziger tussen vele artistieke werelden Gert Verhulst _____________________________________ 190 Grenzen bestaan niet drs. Pieter de Rijk _________________________________ 252 De kracht van de ‘fake speech’

prof. dr. David Khayat _______________________________ 84 Geluk als wapen tegen kanker prof. dr. ir. Mathieu Weggeman _______________________ 88 Managers houden van professionals zoals ouders van hun kinderen

8 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

David Shing

mr. Inez Weski

Joris Luyendijk_____________________________________ 12 De amorele huurlingen rukken op

dr. ir. Koert van Mensvoort __________________________ 100 Technologie is de nieuwe en steeds weer volgende natuur

INTERVIEWS & ARTIKELEN

Dirk Zeelenberg ___________________________________ 92 ‘Divorce’-ster heeft twee nieuwe liefdes

‘A New Dawn’ & Colofon_____________________________ 10 Voorwoord ________________________________________ 11

Joris Luyendijk

Anne-Marie Rakhorst

Ivo Opstelten

Steve Wozniak

176

Serdar Gözübüyük

108

Gert Verhulst

186

MAGAZINE 52

Myrthe Hilkens

COLUMNS & SPOTLIGHTS

SPECIALE SPORTSECTIE

HET GROTE OVERZICHT

Editio__________________________ 19 Robert Benninga MBA & drs. Ingeborg Weser _______________ 26 René C.W. Boender_______________ 32 prof. dr. Cees Hamelink ___________ 34 dr. Carl Rohde ___________________ 35 drs. Arend Jan Boekestijn__________ 39 prof. dr. Leo Stevens_______________ 43 mr. André Rouvoet _______________ 50 prof.dr. Vincent Icke ______________ 51 Kasper Klaarenbeek_______________ 63 Laurens van Voorst_______________ 67 Pedro De Bruyckere_______________ 79 Manon Ossevoort ________________ 80 Fares Boustanji __________________ 82 drs. Patrick van Veen ______________ 83 Boris van der Ham ________________ 87 Meindert Schut___________________ 91 Aldith Hunkar ___________________ 95 Jelle Kuiper______________________ 96 Fabian Touw ____________________ 98 mr. Liliane Banning_______________ 99 Laura Starink___________________ 103 Sabine Uitslag __________________ 107 Myrthe Hilkens_________________ 111 Ruud Veltenaar MBA M.Phil ______ 115 Joris Lutz ______________________ 119 ir. Kees Aarts___________________ 127 dr. Michiel Hijmans ______________ 131 Auke Kok ______________________ 135 Henk-Jan Geel __________________ 139 Tony Bosma ____________________ 143 drs. Laura Nuhaan _______________ 146 drs. Pacelle van Goethem__________ 147 Lorraine Vesterink & drs. Lizet van Triet_ 148 Frans de Groot__________________ 149 Lou Snoek______________________ 150 Joep Vesters____________________ 151 Robert Jan Blom ________________ 152 Jaap Korteweg __________________ 153 Jasmijn Rijcken _________________ 154 John van Zweden________________ 159 Paul Hughes____________________ 246

Sport__________________________ 163 Marc Lammers__________________ 164

De populairste sprekers in België ___ 186 De 2015 Top Tien sprekers_________ 189

Maarten van der Weijden _________ 165

De 25 Categorieën________________ Bestuur & Politiek _______________ Communicatie & PR_____________ Vrouwelijke dagvoorzitters ________ Mannelijke dagvoorzitters ________ Duurzaamheid / MVO ___________ Economie & Financiën____________ Entertainment__________________ Filosofie, Religie & Spiritualiteit ___ Geschiedenis ___________________ Gezondheidszorg _______________ ICT & Social Media______________ Innovatie & Creativiteit __________ Kunst & Cultuur ________________ Leiderschap & Strategie __________ Lifestyle_______________________ Management ___________________ Marketing _____________________ Media & Journalistiek ____________ Mens & Samenleving _____________ Meteorologie ___________________ Motivatie & Inspiratie ____________ Ondernemerschap_______________ Sales __________________________ Sport & Expeditie _______________ Trends ________________________ Wetenschap ____________________

Frank & Ronald de Boer __________ 166 Wij willen altijd nummer één zijn Olympische Spelen en Sporters ____ 170 Sjoerd Marijne __________________ 172 Zonder feedback géén progressie! Robin van Galen ________________ 174 Haal het optimale rendement uit uw team Serdar Gözübüyük ______________ 176 Manager voor 50.000 toeschouwers mr. Fatima Moreira de Melo & Raemon Sluiter _________________ 178 De ultieme bevrediging: kampioen worden én zelf goed spelen Gerd-Jan Poortman ______________ 181 Björn Kuipers __________________ 182 Alles draait om vertrouwen

166

Frank & Ronald de Boer

Eric Mijnster ___________________ 185

178

mr. Fatima Moreira de Melo & Raemon Sluiter

En verder...

Inspirerende Vrouwen____________ Humoristische sprekers___________ Theatertour André Kuipers ________ Internationaal __________________ De Kracht van Speakers Academy® __ Marktleider ____________________ Speakers Academy® online ________ Sokia__________________________

193 194 196 198 200 202 204 206 208 210 212 214 216 218 220 222 224 226 228 230 232 234 236 238 240 242 244

248 249 250 254 256 257 258 259

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 9

c olofon

‘A New Dawn’ Music by Albert de Booij

magazine

ACADEMY

dr. André Kuipers

Spreker van het jaar 2015

Astronaut & Ambassadeur van de Aarde

MAGAZINE

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE

Een muzikaal herkenningsthema voor Speakers Academy®

MAGAZINE

Co-founder Apple

‘Computers zullen de wereld uiteindelijk beter maken’

| 13DE JAARGANG

FRANÇOIS FILLON ‘Frankrijk staat aan de rand van de afgrond’

NO 21 |

Rothman uit New York is deze cinematografische compositie georkestreerd voor onze websites.

speakersacademy.nl

OPLAGE 45.000+

P.O. Box 22307 | 3003 DH Rotterdam T: +31(0)10 433 33 22 | F: +31(0)10 414 32 59 | info@speakersacademy.nl

F OTO GR AF IE: SPEAKERS ACADEM Y® | WALTER KAL L ENBACH

F OTO GR AF I E: SUI TABLE I MAGES | J ULI ET TE P OL AK EN F LEUR KON I NG

BEWAAREXEMPLAAR

Speakers Academy® als dank voor jarenlange samenwerking, vriendschap en loyaliteit. In samenwerking met Philip

JAN SLAGTER ‘Ik ben van de protestgeneratie’

alle Faculty Members, relaties, vrienden en medewerkers van

FRANK & RONALD DE BOER ‘Wij willen altijd nummer één zijn’

De compositie 'A New Dawn' is speciaal gecomponeerd voor

2015-2016

STEVE WOZNIAK

MR. IVO OPSTELTEN ‘Besturen zat me al vroeg in het bloed’

Joris Luyendijk

‘De amorele huurlingen rukken op’ PLUS

.Uitgebreid sportkatern .Nederlands grootste sprekersoverzicht .De meest populaire sprekers in België

Cover2015-najaar.indd 1

25-08-15 17:29

Hoofdredacteur / eindredactie Albert de Booij redactieteam Celina Schüller | Maarten Pino MSc | Walter Kallenbach (fotografie) | Jacques Geluk (tekst) en het Speakers Academy® Team

A New Dawn

Speakers Academy® Postbus 22307 3003 DH Rotterdam info@speakersacademy.nl

Bezoekadres Schiedamse Vest 67-71 3012 BE Rotterdam Tel.: +31 10 433 33 22

Grafisch ontwerp Drukwerk Roularta Printing NV, Speakers Academy® Roeselare Don de Bruijn, met dank aan Alexander Mayrhauser België

Philip Rothman is eigenaar en directeur van NYC Music Services, een in New York gevestigde firma met meer dan 15 jaar ervaring in het voorbereiden Philip en afwerken van muzikaal kwaliteitsmateriaal Rothman voor professionele klanten in de muziek industrie. Samen met een netwerk van deskundigen wereldwijd levert Philip maatwerk voor o.a.The Metropolitan Opera, Carnegie Hall, Avery Fisher Hall, The Newman Scoring Stage at Twentieth Century Fox Studios, Abbey Road Studios in Londen, en the Royal Opera House in Covent Garden. Philip Rothman heeft een Masters Degree van de beroemde Julliard School en een summa cum laude Bachelor of Music degree van Rice University. Philip is tevens een gewaardeerd internationaal spreker.

aan philip rot

hman

Albert de Booij

De muziek en de partituur kunt u gratis downloaden. speakersacademy.nl | albertdebooij.com

10 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

Copyright Copyright © 1997-2016 Speakers Academy®. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en / of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle rechten voorbehouden. Speakers Academy® heeft de grootst mogelijke inspanning gepleegd om de copyrights van de geplaatste artikelen en foto’s aan de makers daarvan te doen toekomen. Speakers Academy® vraagt de auteurs, fotografen en de sprekers copyrightvrije foto’s aan te leveren. In het geval het foto’s betreft die beschikbaar zijn gesteld door externe fotografen, vermeldt Speakers Academy® de naam van de fotograaf op de foto zelf. In een aantal gevallen is het wellicht niet mogelijk (geweest) de fotograaf te achterhalen. Mocht u menen rechthebbende te zijn van een of meerdere foto’s, neem dan contact op met Speakers Academy® via e-mail: info@speakersacademy.nl De interviews, artikelen en columns zijn van onafhankelijke auteurs. ACADEMY® Magazine neemt een metapositie in ten aanzien van geloof, religie, gender, ras, seksuele geaardheid en aanvaardt geen enkele verantwoordelijkheid voor de statements die worden gemaakt. ACADEMY® Magazine heeft vanuit deze onafhankelijk positie mensen uitgenodigd, die vanuit verschillende gezichtspunten hun visie naar voren brengen. Fotostock Bedrijven of organisaties die fotomateriaal nodig hebben, kunnen tegen een vergoeding hiervan gebruik maken. U kunt contact opnemen met de informatiedesk van Speakers Academy®: fotostock@speakersacademy.nl Toestemming herdruk / gebruik foto’s en illustraties Voor toestemming van herdruk van artikelen, interviews, columns, foto’s en illustraties, kunt u contact opnemen met Speakers Academy®: permissions@speakersacademy.nl Columnservice Veel van onze sprekers zijn tevens goede schrijvers. In een aantal gevallen bestaat de mogelijkheid om een column te laten schrijven voor uw personeelsblad, huisorgaan, verenigingsblad, corporate magazine, jaarverslag, website, publiekstijdschrift. Ook kunnen wij op verzoek een column, kort verhaal of gedicht ter ondersteuning van een congres (laten) verzorgen.

vo orwo or d

Op weg naar een vrije wereld voor iedereen

Zullen wij nog meemaken waartoe dat allemaal leidt? Als we Hegel volgen vliegt Minerva’s uil pas uit bij het invallen van de duisternis, aan het einde van de zogenoemde as-periode waarin wij nu leven. Een scharnierpunt in de geschiedenis in reactie op een oorlogszuchtig, wanhopig en wreed tijdperk, dat te vergelijken is met de periode 800-200 voor Christus dat godsdienstwetenschapper Karen Armstrong bespreekt in haar boek ‘The Great Transformation’. Misschien maken we het inderdaad mee.

Lichtpuntjes

Er gebeuren nog steeds verschrikkelijke dingen op onze immer kleiner wordende aardbol. Toch zijn er lichtpuntjes in verschillende regio’s en ontstaan tendensen naar geweldloosheid. Waarden van toen die de huidige religies en (spirituele) leiders zijn kwijtgeraakt, keren langzaam terug bij een deel van de mensheid. Dat is goed, want compassie en verbondenheid met een ‘ethische’ levensstijl en een houding die begrijpt dat anderen, ver weg, net zo waardevol zijn als wij, zouden meer op de voorgrond moeten staan. Hoe kan de politiek mensen, die op zoek zijn naar een beter bestaan, in hemelsnaam illegaal noemen? We leven met recht in een overgangstijd, waarin we zaken herijken

en opnieuw doordenken. Deze keer in een exponentiëler tempo dan ooit. We stevenen af op economische dominantie door Azië en mogelijkerwijs een trans-humane periode, met als voorboden artificiële intelligentie en robots. Er zijn ook gevaren die ons van binnenuit bedreigen, zoals het idee dat de mens geen doel meer is maar middel. Denk ook aan het recht dat zich boven rechtvaardigheid en compassie stelt of de harde economie die zich superieur acht aan de ecologie, maar ook de teloorgang aan privacy, met © juliette Polak en fleur koning

e wereld verandert ingrijpender dan ooit en steeds sneller (15 procent van de 21ste eeuw is alweer voorbij). Niet alleen wetenschap en technologie bepalen de agenda. Razendsnelle ontwikkelingen op het gebied van godsdienst, wetenschap, techniek, politiek en zakenleven dragen er aan bij, in positieve en helaas ook negatieve zin. Terwijl de tijdgeest ondefinieerbaar en eigenlijk een beetje onzichtbaar is, verschijnen in koortsachtig tempo contouren van nieuwe paradigma’s aan de horizon.

als drogreden ‘het maakt toch niets uit als je niets te verbergen hebt?’ Kan de mens zich nog wapenen tegen deze slavernij en een wereld scheppen waarin hij zich niet gehinderd weet door politieke retoriek, religieuze dogma’s en de neiging van de media om de mens ‘behoeftig’ te maken?

Diepgaande inzichten

Speakers Academy® heeft voor deze uitgave van ACADEMY een aantal bijzondere mensen geïnterviewd die allen vanuit een specifiek oogpunt de (hun) wereld verklaren. Zij zijn belangrijke sprekers die centraal staan in het intellectuele en dagelijks leven. Veelal zijn het kosmopolieten die wereldwijd lezingen geven. Hooggekwalificeerde commentatoren die diepgaande inzichten kunnen destilleren uit de ogenschijnlijk

onzichtbare tijdgeest en bij uitstek de unieke en uitdagende periode in de geschiedenis van de mensheid waarin wij ons nu bevinden kunnen analyseren. Het zijn denkers met een eigen positie, eigen zienswijzen en soms eigenzinnige opvattingen. Maar altijd kritisch. Steeds meer zien politiek en zakenleven het belang in van deze onafhankelijke denkers, van wie een groot aantal aan bod komt in deze editie. Immers, zij kunnen nieuwe gezichtspunten en invalshoeken aanreiken en zodoende een belangrijke inspiratiebron voor u zijn. Zij kunnen richting geven aan belangrijke beslissingen en samenhang tonen die voor menigeen verborgen blijft. Zij kunnen de ladder aanreiken om uit de doos te klimmen waarin men zichzelf heeft gegijzeld. Deze ladders worden u aangereikt door een aantal mondiale sprekers als Paul Hellyer (‘The Money Mafia’), David Shing (de wonderbaarlijke digitale toekomstprofeet), Steve Wozniak, (de mede-oprichter van Apple), dr. David Khayat (geluk als wapen tegen kanker), François Fillon (Frankrijk staat aan de rand van de afgrond), Idriss Aberkane (over de kenniseconomie) en fantastische Nederlandse sprekers als Inez Weski, Joris Luyendijk, Ivo Opstelten, Matthieu Weggeman, Geert Corstens en tientallen anderen. Ieder met een eigen, belangrijke boodschap. De faculty members van Speakers Academy® vormen een noodzakelijke positieve factor in een zich snel veranderende maatschappij. Ik leef graag in een wereld waar ik nog de vrijheid heb om te leren, iets te verbergen als ik dat wil, maar bovenal in een wereld waar ik in vrijheid kan leven. Dat wens ik u ook toe. Albert F.T. de Booij Oprichter Speakers Academy®

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 11

FOTO G R A FI E : jul iette pol ak en fl eur koning

12 | SPEAKERS ACADEMYÂ® MAGAZINE 2015-2016

Tekst: Jacques Geluk

F INA NC IË L E W E R E LD

De amorele huurlingen rukken op Joris Luyendijk Met het verstand op scherp, maar vrijwel zonder kennis, dompelt Joris Luyendijk zich twee jaar lang onder in de schier ondoordringbare wereld van de bankiers in de Londense City. Met een antropologische blik beschrijft hij in zijn blog voor The Guardian hoe het daar toegaat. Daarvoor interviewt hij insiders. Anoniem, want ze zijn bang voor hun baan. Hij schrijft er daarna een intrigerend boek over. In een welhaast spannende fictievorm, waardoor lezers zich kunnen identificeren met de bankiers, hun hebzucht, angsten en ambities. Van ‘Dit kan niet waar zijn’ zijn in recordtempo ruim 200.000 exemplaren verkocht. Niet verwonderlijk, want het ‘target’-denken uit de City raakt ons allemaal.

oris Luyendijk interviewt tussen 2011 en 2013 meer dan tweehonderd zakenbankiers in Londen om hun werk en werkomstandigheden te doorgronden en hun drijfveren te achterhalen. Hij kent de sector niet, maar leert al snel een wereld kennen waarin extreem lange werkdagen, geheimhoudingsplicht, perverse prikkels, hoge bonussen voor een selecte groep ‘amorele’ bankiers (‘ik werk nu hier, maar als ik beter kan ben ik morgen weg’) en diepe angst voor ontslag een dominante rol spelen. Gebrek aan controle en belangenverstrengeling zorgen ervoor dat grote, complexe banken – soms zonder dat de top het doorheeft – enorme risico’s nemen, vaak ten koste van de samenleving. Hij schrijft erover in zijn blog op de website van The Guardian. Later maakt hij die informatie toegankelijk voor een breed publiek in een doorlopend, uitsluitend op ware gebeurtenissen gebaseerd verhaal, dat uiteindelijk positief eindigt. “Schrijven in fictievorm heeft veel tijd gekost én veel opgeleverd. Het moest een soort heldenreis zijn, waarbij ik dan maar de held moest zijn die op nul begint, net als de lezer niks weet, en bij wie langzaam de schel-

len van de ogen vallen en het besef doordringt dat de financiële sector gevaarlijker is dan gedacht. Na de zevende versie, die al bij de uitgever lag, rookte ik als beloning een joint. Drie trekken later besefte ik dat er nog een laag onder zat die ik moest beschrijven. Dankzij die medicinale joint kon ik ineens meer dwarsverbanden leggen.”

Bijna-doodervaring

Politici en toezichthouders hebben na de val van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers in 2008 te weinig gedaan om herhaling van de financiële crisis en een nieuwe wereldwijde bijna-doodervaring te voorkomen. De diepere oorzaken zijn nog niet weggenomen, concludeert Luyendijk in ‘Dit kan niet waar zijn’. “Mensen leren dat de econo-

‘Ik bloei pas echt op als ik wezenlijk wat anders kan doen’

mie een golfbeweging is en na elke crisis herstel volgt. Hét herstel is er nog niet. Volgens mij wordt het eerst erger. Daarna komen we er vrijwel zeker overheen. Topeconoom Arnoud Boot zei laatst dat ons financiële en monetaire systeem failliet is en het enkele decennia duurt om het weer goed te krijgen. Dus moeten we als de bliksem breed nadenken over een nieuw systeem. Het goede nieuws is dat het afschaffen van de slavernij en de vrouwenemancipatie nog grotere uitdagingen waren en ook die zijn gelukt.” Belangrijk is dat politici, die niet in de zak zitten van de bankenlobby, wetten willen maken die problemen in de financiële wereld kunnen oplossen of voorkomen. “Politieke journalisten moeten het minder hebben over poppetjes en meer over standpunten en posities die zij innemen. Volgens mij gaan veel gewone burgers beseffen dat de financiële wereld de nieuwe politiek is.” Luyendijk benadrukt dat hij geen financieel expert is: “Ik heb gewoon mijn microfoon gehouden bij mensen uit de bankwereld die normaal niet aan het woord komen en mijn bevindingen op een voor andere outsiders uitnodigende manier opgeschreven.” Met veel succes. ‘Dit kan niet waar zijn’ is in Neder-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 13

FINA NC IË L E W E R E LD

land het snelst verkopende boek sinds Harry Potter. De Duitse versie is uit, de Engelse zo goed als af en de Chinese in voorbereiding en allemaal zijn ze aangepast aan de financiële situatie in het desbetreffende land.

Onbevangenheid

Dat Luyendijk met niet meer kennis dan de gemiddelde leek de financiële wereld in de City is gaan verkennen, lijkt vreemd, maar is het niet. Onderweg van Schiphol naar Amsterdam vertelt hij dat hij eigenlijk in geen enkel hokje past en een vat vol tegenstrijdigheden is. “Ik heb, na een jaar in Kansas, in Amsterdam religieuze antropologie, politicologie en geschiedenis gestudeerd en Arabisch geleerd. Doordat ik meteen na de val van de Muur ging studeren, ben ik van de eerste academische generatie die zich niet

‘Ondanks de verschillen hebben Nederlandse bankiers dagelijks te maken wat er in Londen gebeurt’

bij een bepaald kamp, links of rechts, hoefde aan te sluiten. De rolmodellen van daarvoor waren weg. Dat verklaart waarschijnlijk mijn openheid en onbevangenheid.” In 1995 doet de dan 24-jarige Luyendijk onderzoek onder Egyptische leeftijdgenoten. Dat levert in 1998, naast zijn doctoraal, een boek op: ‘Een goede man slaat soms zijn vrouw’. Naar aanleiding daarvan stuurt de Volkskrant hem naar het Midden-Oosten. “Zij wilden geen ervaren journalist, maar een jonge hond die ze weinig hoefden te betalen. Ik kon direct na mijn studie gaan reizen op kosten van de krant. Fantastisch. Meteen kwam het Radio

1 Journaal erbij. Daarna heb ik daar nog drie jaar als correspondent gewerkt voor NRC Handelsblad en het ‘Acht uur Journaal’.” Achteraf vindt hij het raar dat veel collega’s zich niet verdiepen in de taal en cultuur van het land waar ze gaan werken. “Ik heb er veel voordeel van gehad.” Ook verbaast het hem dat vrienden, die vijf jaar lang zijn stukken hadden gevolgd, toch geen donder van het Midden-Oosten wisten. “Je kunt dus jarenlang het nieuws volgen, zonder te begrijpen hoe de werkelijkheid in elkaar zit. Dat bracht me op het idee mijn derde boek ‘Het zijn net mensen’ te schrijven.” Op de vraag wat hem zo aantrok in het Midden-Oosten, antwoordt hij verrassend: “Eigenlijk niets. Dat was nogal ongewoon. Vrijwel iedereen die daar naartoe gaat is politiek-emotioneel betrokken bij of Israël of de Palestijnen. Ik ging er onbevooroordeeld in. Als ik op mijn zeventiende tijdens een of andere uitwisseling in India of Rusland was terechtgekomen, was ik daar aan het werk gegaan.”

Elektrische auto

In 2010 loopt Joris Luyendijk een maand mee op het Binnenhof. Hij schrijft daarover

14 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

‘Je hebt het niet van mij, maar…’ Diezelfde periode stort hij zich op duurzaamheid en de elektrische auto. “Ik begon mijn gesprekken met insiders door te zeggen dat ik net zo ben als 98 procent van de bevolking die niets afweet van elektrische auto’s. Ik nodigde hen uit het mij uit te leggen. Dat deden ze graag, want door altijd te praten met andere insiders – zoals veel journalisten zich presenteren – kregen ze die kans nooit. Nu was er bovendien een sfeer van onbevangenheid, die veel doorgeprofessionaliseerde journalisten helaas een beetje kwijt zijn. Onder elkaar kunnen ze boeiend praten over hun specialiteit, maar hun stukken zijn op de een andere manier niet interessant. Het goud dat in hun hoofd zit komt eruit als saaie stenen. Daarom moeten ze durven het anders te doen.” In Nederland ontmoet Luyendijk de hoofdredacteur van The Guardian. “Ik vertelde hem dat journalistiek volgens mij moet gaan over hoe de wereld in elkaar steekt. Als je dat niet weet is het laatste nieuws ook niet interessant. Hij vroeg daarna of ik voor The Guardian blogs wilde schrijven over de financiële wereld. Ik dacht eerst aan een grapje, maar hij meende het. Dus ben ik naar Londen verhuisd, waar ik nog steeds woon.” Waarom geen Brit? “Wanneer ze Britse bankiers laten interviewen door een landgenoot speelt status erg mee. Ik zat op Oxford, jij ook? Dat soort dingen. Dat spel hoefde ik niet te spelen. Het feit dat ik ook nu niks meer van de financiële wereld wist dan de gemiddelde burger, betekende dat ik harder moest nadenken. In het Midden-Oosten had ik geleerd zo te knikken dat mensen doorpraatten tot ik het echt begreep. Mijn blog was een manier om binnen te komen bij de bankiers, een soort bijenkorf waar de insiders de hele tijd naar binnen vlogen. Als imker verdeelde ik vervolgens de honing. Soms waren ze het niet eens met de interviews die ze online lazen en wilden ze reageren en vertellen hoe het volgens hen wel zat. Of ze vonden dat er te veel klagers aan het woord kwamen en wilden ze laten weten hoe gelukkig zij waren. Soms lokte ik dat uit.

F INA NC IË L E W E R E LD

Toezichthouders meldden zich maar niet aan, tot ik besloot van het citaat ‘Alle toezichthouders zijn idioten’ de kop te maken. Binnen 24 uur reageerden er twee: ‘Ik ben geen idioot, als je me kunt beschermen zal ik je vertellen waarom’. Het bijzondere is dat de bankiers, omdat niemand mag weten wie ze zijn, de interviews van 2.500 woorden aan niemand kunnen laten lezen, behalve aan hun vrouw of man. “Die begrepen dan eindelijk, soms na twintig jaar, eindelijk wat hun echtgeno(o)t(e) deed. Zo geïsoleerd zijn deze insiders.”

Jong

De City is een fascinerende wereld met superslimme, gedreven mensen, die analytisch zijn, goed verbanden kunnen leggen en informatie perfect kunnen samenvatten, maar emotioneel en existentieel achterlopen. “Het zijn gezonde, ongebonden en soms grof gebekte twintigers in nette pakken, die leuke dingen kunnen doen. In plaats daarvan zitten ze de hele dag in een groot glazen gebouw. Wat me verbaasde is dat het net mensen zijn en totaal geen ‘Wolf of Wall Street-Greed is Good’-monsters. Anders dan in Nederland zijn flexibiliteit en liquiditeit nu de toverwoorden en is er geen enkele loyaliteit meer met de organisatie waarvoor ze werken. Ze kunnen immers binnen vijf minuten weg zijn. Ze werken op de bank, niet voor de bank.” “Nederlandse banken zeggen terecht dat het portret dat ik schets van de Londense zakenbankiers niet over ons gaat. Er zijn belangrijke verschillen. De geheimhoudingsplicht is hier minder stringent, bankiers genieten in Nederland ontslagbescherming. Bovendien is het accountantskantoren verboden banken te adviseren waarvan ze ook de boeken controleren. Dat voorkomt belangenverstrengeling zoals je die in de City aantreft. Toch heeft de Nederlandse economie dagelijks te maken met wat daar gebeurt. Zoals Brussel ons politieke centrum is, is Londen in feite ons financiële centrum. Londense bankiers denken voortdurend na over hoe ze ook hier hun geld kunnen verdienen.”

Lezingen

Tijdens lezingen in Nederland vertelt Luyendijk dat de City overal is en een uitkristallisatie van bredere trends, die ook merkbaar zijn in onze samenleving. “Het Londense ‘targetdenken’ heeft op allerlei plekken ingang gevonden. In ziekenhuizen, ROC’s of ondernemingen die naar de beurs gaan of met privaat kapitaal zijn overgenomen, gaat het vaak niet meer over kwaliteit, loyaliteit en vertrouwen, maar eveneens over ‘targets’ halen, waarbij alle middelen geoorloofd zijn zolang ze maar (net) binnen de wet vallen. Veel mensen vragen zich af waar het fatsoen is gebleven, ook doordat amoreel gedrag hier ook is doorgedrongen. “Kijk naar de top van ABN AMRO, die bestuurders een forse salarisverhoging toekende, terwijl de door ons allemaal geredde bank nog in staatshanden was en bovendien mensen ontsloeg. Het meest amorele is misschien wel dat de top van de bank zich eigenlijk van geen kwaad bewust was. Die bonussen waren nu eenmaal twee jaar eerder afgesproken en die keerden ze dus uit. Het was volstrekt legaal dus wat viel hen te verwijten?” Volgens Luyendijk gaan zulke dingen steeds mis tussen bankiers en de samenleving. “Bankiers zeggen: ‘ik houd me aan de wet en daarmee basta’ - amoreel. De samenleving zegt: ‘Als we het samen doen, hoe kun je dan – al mag het volgens de wet – een salarisverhoging geven als wij allemaal op de nullijn zitten en er massaontslagen vallen?”

Joris’ toekomst

Het komende jaar wil Joris Luyendijk de landen bezoeken waar zijn boek verschijnt. “De vraag hoe de financiële lobby werkt in Europa zou een mooie opvolger zijn. Aan de andere kant is het herhalen van succes een grote valkuil en bloei ik pas echt op als ik wezenlijk iets anders kan doen. Zelfs de journalistiek is niet heilig, als ik maar kan schrijven. Ik ben tenslotte als schrijver, undercover namens de lezers, geïnfiltreerd in de journalistiek.”

‘Je kunt dus jarenlang het nieuws volgen, zonder te begrijpen hoe de werkelijkheid in elkaar zit’

Joris Luyendijk is geboren in Amsterdam en opgegroeid in Hilversum. Hij studeerde politicologie, geschiedenis, antropologie en Arabisch. Voor de Volkskrant en Radio 1, en later NRC Handelsblad en NOS, was hij correspondent in het Midden-Oosten. In 2011 verhuisde hij naar Engeland om blogs te schrijven over de financiële wereld voor The Guardian. Luyendijk schreef een aantal boeken, waaronder ‘Het zijn net mensen’ en ‘Dit kan niet waar zijn’.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 15

N IE UWE W E R E LDORDE

De evolutie van politicus tot marionet Paul T. Hellyer in gesprek met Albert de Booij Een handvol rijke, zeer invloedrijke mensen ondermijnt de macht van nationale regeringen, met als ultieme doel het creëren van een ondemocratische Nieuwe Wereldorde. De voormalige Canadese minister van defensie, Paul T. Hellyer, noemt hen de Cabal. In zijn boek ‘The Money Mafia’ geeft hij aan dat deze kleine groep ons financiële systeem al heeft gecorrumpeerd, de bestrijding van de opwarming van de aarde tegenhoudt en oorlogen en rampen creëert om haar belangen in de olie- en wapenindustrie veilig te stellen. Hellyers ideeën zijn controversieel en zullen de een meer

“

k houd al lang een dossier bij over de geldmaffia. Dat was 67 jaar geleden voor mij ook de reden de politiek in te gaan. Sindsdien is het mijn passie, of obsessie, zoals mijn overleden vrouw placht te zeggen. Nog steeds hebben immers een paar families bijna volledige controle over veel dat er in de wereld gebeurt”, vertelt Paul Hellyer. Hij heeft politieke en economische systemen bestudeerd vanaf de grote depressie, tijdens de Tweede Wereldoorlog, de naoorlogse periode, de Koude Oorlog en de opkomst van de oligarchen en de subtiele, maar voortgaande militarisering van de Verenigde Staten. Hij schrijft over de Bank for International Settlements, een van de machtigste en meest gesloten instituten uit de vorige eeuw (“een cabal van centrale bankiers”), die volgens hem een sleutelrol heeft gespeeld in de vorming van de Europese monetaire unie en besluiten van de G20-leiders heeft beïnvloed. Het Internationale Monetaire Fonds komt er net als de Fed, het samenspel van federale banken in de VS, niet goed vanaf. Daarover vermeldt Hellyer: “De Verenigde Staten gaven een eeuw geleden autonome rechten aan een groepje erudiete, gewetenloze bankiers, wat de Amerikaanse bur-

aanspreken dan de ander. We geven ze zonder oordeel weer, in de hoop dat u erover nadenkt en zelf een mening vormt. tieven en komt met oplossingen, maar tot die er zijn zorgt de door de Cabal georkestreerde geldcrisis ervoor dat de werkloosheid hoog is, jongeren geen kansen krijgen en veel goedwillende burgers slaaf zijn van hun schulden.

Opwarming

gers veel heeft gekost. De enige remedie is afschaffing van de Fed en opnieuw beginnen met een openbare centrale bank. De Europeanen hebben een soortgelijk probleem in het leven geroepen door hun monetaire soevereiniteit af te staan aan de Europese Centrale Bank, waardoor al het ‘geld’ in feite opzettelijk gecreëerde schuld is, die met rente moet worden terugbetaald en landen in de ellende stort.” Hellyer geeft voorbeelden en alterna-

16 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

Behalve het onthullen van wat volgens Hellyer mis is in ons banken- en financiële systeem en het aangeven van manieren om de werkloosheid binnen twee jaar te halveren en de welvaart te herstellen, stelt hij te geloven dat er exotische energiebronnen zijn die fossiele brandstoffen kunnen vervangen, maar dat de Cabal – met zijn belangen in de olie-industrie en het bankwezen – ervoor zorgt dat details daarover niet naar buiten komen. “Ik kan niet in hun hoofd kruipen en weet niet waarom ze het willen tegenhouden, maar misschien kijken ze alleen naar hun eigen gewin in het heden en geven ze, wat ik vrees, niet om het welzijn van toekomstige generaties.” In het hoofdstuk over de enorme gevaren van de opwarming van de aarde schrijft Hellyer dat we onmiddellijk moeten stoppen met het zoeken en boren naar olie en geen fossiele brandstoffen meer moeten gebruiken in auto’s en vliegtuigen en

N IE UWE W E R E LDORDE

voor de verwarming van onze huizen. “Een laatste inspanning om de planeet te behoeden voor oververhitting.”

Kunstmatige oorlogen

“Het militair-industriële complex, de Cabal dus, en de wapenindustrie hebben economisch, politiek en zelfs spiritueel een immense invloed op elke stad, elk bureau en alle federale overheden”, aldus Hellyer die uitvoering beschrijft hoe dat zover heeft

‘Ik wil koste wat het kost de waarheid vertellen’

kunnen komen. Wat de hedendaagse situatie betreft zegt hij: “De oorlog tegen het terrorisme is kunstmatig.” De Cabal heeft belang bij oorlogen, die niet alleen goed zijn voor de wapenindustrie, maar er ook voor zorgen dat de bevolking, ‘voor haar eigen veiligheid’ vergaande beperking van haar privacy en rechten accepteert. “Er was een handvol terroristen, maar nadat George Bush, beïnvloed door de Cabal, bommen had laten neerdalen op Bagdad heeft het aantal terroristen zich exponentieel vermenigvuldigd. Bush heeft dus het tegenovergestelde bereikt van wat de goedwillende mens had gehoopt.” Hellyer twijfelt ook aan de officiële verklaringen over de aanslag op de WTC-torens op 11 september 2001 en citeert een rapport waarin staat dat het aannemelijk is dat niet alleen de 19 vliegtuigkapers, achter de vernietiging van de torens zaten, maar ook

machtige insiders. “De VS zijn daarna met veel retoriek twee landen binnengevallen en heeft daarmee het vuur van de haat opgestookt. Dat heeft geresulteerd in enorme aantallen slachtoffers en torenhoge uitgaven. Bovendien zijn we, dankzij de Patriot Act en andere wetten die na 11 september zijn ingevoerd veel van onze burgerrechten kwijtgeraakt.” Hellyer: “Voor de Amerikaanse bombardementen was er tenminste stabiliteit in Irak. Die is nooit meer teruggekeerd. Ik sluit niet uit dat IS ook gecreëerd is. Die Sjiitische terreurorganisatie zou er, hoewel het feit dat de Soennieten de Sjiieten niet als gelijkwaardig beschouwden eraan kan hebben bijgedragen, zonder die oorlog immers nooit gekomen zijn.”

Pratende hoofden

Volgens Hellyer was Harry Truman de laatste president die kon rekenen op eerlijke adviseurs. “Sindsdien moeten alle presidenten een dubbelleven leiden. Het was een kwestie van zorgvuldig onderzoek, deduceren en feiten controleren om daarachter te komen. Dat ging terug tot Dwight Eisenhower. Hij had als eerste met, wat ik nu de Cabal noem, te maken. Hij kreeg te verstaan dat het hen niet interesseerde wat hij dacht. Zij waren de baas. Sindsdien kunnen presidenten hun grondwettelijke plichten niet echt vervullen en zijn ze in feite niet meer dan pratende hoofden. Leden van het Congres hadden en hebben geen idee, op de enkeling na die van de Cabal net genoeg geheime informatie te horen krijgt om, zonder de belastingbetalers te informeren, akkoord te gaan met het beschikbaar stellen van enorme bedragen aan overheidsgeld ‘in het belang van de nationale veiligheid’. Door kleine gebeurtenissen samen te voegen werd mij duidelijk dat dit scenario klopt en leden van de Cabal, wier belangen anders zijn dan die van de burgers, zijn geïnfiltreerd op vrijwel alle niveaus in onze samenleving. Ze zijn

de centrale factor bij vrijwel alle zaken waartegen ik waarschuw.” Het plan voor een Nieuwe Wereldorde is, aldus Hellyer, pas echt van de grond gekomen door de proactieve ondersteuning door wat hij noemt de Drie Zusters – de Council on Foreign Relations, de Bilderberg groep en de Trilateral Commission – die samen inmiddels de Amerikaanse ‘schaduwregering’ vormen. “Gekozen politici zijn niet meer dan marionetten. Deze ‘machtswisseling’ is zo geleidelijk gegaan, dat het lijkt op een natuurlijke evolutie. In feite gaat het om een berekenend plan om macht, controle en rijkdom over te dragen aan mannen en (enkele) rijke vrouwen. Wanneer het Eindspel begint en de regering er alleen nog door en voor hen is, weet ik niet. Soms lijkt het dichtbij, bijvoorbeeld als de economie opnieuw een knauw krijgt en ze daarom willen ingrijpen. Nu al zie je dat de VS verandert in een politiestaat.”

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 17

N IE UWE W E R E LDORDE

De Bilderberg Groep

De Bilderberg groep is in 1954 voor het eerst in het gelijknamige hotel in Oosterbeek bijeengekomen om de Amerikaans-Europese betrekkingen na de oorlog te verbeteren. Prins Bernhard was een van de leden. In de loop der jaren hebben vele Amerikaanse presidenten, maar ook koningin Beatrix, prins Charles, invloedrijke politici, bankiers en mediabazen de jaarlijkse geheime Bilderberg Conferenties bijgewoond. Dat heeft de complottheorie versterkt dat de politieke en financiële elite inderdaad de wereld regeert en een Nieuwe Wereldorde wil scheppen, waarin plaats is voor veel minder mensen. Hellyer: “Ik weet zeker dat de Nederlandse koninklijke familie nog steeds lid is. Op een bepaald moment in mijn carrière werd mij trouwens verteld dat ik een telefoontje van prins Bernhard kon verwachten. Gelukkig is dat nooit gekomen, waardoor mijn verleden niet is besmeurd. Ik had er wel inzichten kunnen opdoen, maar zou daarover nooit hebben mogen praten. Of politici en regeringen zich al dan niet realiseren dat zij niet aan de touwtjes trekken is niet zomaar te ontdekken, daarvoor moet je diep graven. Als je mij vraagt waar je nog een echt democratische regering kunt vinden, die echt van en voor de bevolking is, zou ik dat niet weten.” Onder het mom van mondialisering nemen regeringen orders aan via verdragen die ze denken te moeten tekenen, maar eigenlijk een dramatisch effect hebben op hun land.” Denk aan het Canadees-Europese Vrijhan-

delsverdrag en het Trans-Pacific Partnership, dat de handelsbetrekkingen tussen de VS en Australië moet regelen en te vergelijken is met TTIP, het omstreden verdrag dat Amerika met Europa wil sluiten. “Beide zullen, indien getekend, onze grondwet unila-

‘De oorlog tegen het terrorisme is kunstmatig’

teraal veranderen, wat zowel immoreel als illegaal is. Het internationale bankwezen krijgt daardoor ultieme zeggenschap over ons monetaire systeem. TTP (en ook TTIP, red.) raakt onze gezondheid, de kwaliteit en de veiligheid van ons voedsel en nog veel meer.”

ET’s

Paul Hellyer is veelvuldig in de publiciteit geweest, doordat hij als eerste ex-minister het bestaan van buitenaards leven heeft erkend en in 2005 zei: “UFO’s zijn net zo echt als overvliegende vliegtuigen.” Hij gelooft dat de ET’s (extra-terrestrials) al heel lang

onder ons leven en met president Truman een eerste overeenkomst hebben gesloten. In de nadagen van de Tweede Wereldoorlog werden onder de noemer Operatie Paperclip nazi-wetenschappers gerecruteerd om (met valse papieren om Trumans anti-naziwet te omzeilen) in Amerika te werken. Ze moeten volgens Hellyer geavanceerde technologie van de ET’s hebben gebruikt om in die tijd rakettechnologie te kunnen ontwikkelen. Hij is overtuigd dat de Cabal, die deze feiten geheim wil houden, presidenten verbiedt erover te praten. “De vraag is: zijn we de ET’s wat verschuldigd. Daarom eis ik volledige openheid, zodat iedereen weet wat er aan de hand is als er iets gebeurt. Nu krijgen we veel foute informatie. Ik twijfel er niet aan dat mensen mij wat dit betreft misschien minder serieus nemen, maar ik wil koste wat het kost de waarheid te vertellen. Alles wat ik zeg is met elkaar verbonden.”

Optimistisch

De wereld kan twee kanten opgaan. “Ik ben optimistisch, anders zou ik mijn bed niet meer uitkomen. Er is wel iets veranderd. We hebben in tegenstelling tot vroeger wapens ontwikkeld die zo vreselijk zijn dat ze oorlogen absoluut maken. We moeten overwegen geen oorlogen meer te voeren. Punt. Of we bereiken het stadium waarin we volwassen en intelligent genoeg zijn om te kiezen voor de betere weg, voordat we de planeet helemaal vernietigen als een habitat voor de menselijke soort, of we doen dat niet.”

Paul T. Hellyer (1923) is een van Canada’s bekendste en controversieelste politici. Hij werd in 1949 gekozen als parlementslid en acht jaar later voor het eerst minister in de regering van Louis Laurent. In 1969 nam hij ontslag als minister in het kabinet van Pierre Trudeau vanwege een principekwestie over huisvesting. Hij is zeer geïnteresseerd in macro-economie en groot voorstander van economische hervormingen. Hellyer heeft vele boeken geschreven. Zijn laatste twee werken zijn ‘Light at the end of the tunnel’ (de mensheid moet zich binnen tien jaar afkeren van de olie-economie om een ramp en uitsterven te voorkomen) en ‘The money mafia’ (ISBN 9781634240062, prijs $ 19,95). paulhellyer@speakersacademy.nl

18 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

De eerste online Creative Writing Academy van Nederland Laat je innerlijke schrijver spreken de editio Kernpunten

chrijven is niet alleen talent, en je hoeft ook niet te wachten tot je zeeën van tijd hebt. Schrijven is een ambacht met bijbehorende technieken en vaardigheden. Iedereen kan deze technieken leren en een betere schrijver worden. Ontdek zelf hoeveel plezier je aan schrijven kunt beleven. Je kunt het doen waar je ook bent, je hoeft alleen maar online te zijn. Bij EDITIO, de eerste online Creative Writing Academy van Nederland leer je schrijven aan de hand van succesvolle auteurs als Thomas Verbogt, Manon Uphoff, Marcel Möring, Auke Kok en anderen. Schrijvers die ruimschoots bewezen hebben de kunst van het schrijven te beheersen, leren je de technische knepen van het vak en dragen hun liefde voor het schrijfvak aan je over.

-- Interactief taalonderwijs, gebaseerd op de methode van de University van Oxford; -- een interactieve lesmethode waarbij je leest, leert en schrijft; -- heldere en gestructureerde opdrachten; -- feedback van jouw persoonlijke tutor en van medecursisten; -- de mogelijkheid om zelf te reageren op het werk van anderen, een waardevolle toevoeging in het leerproces; -- online leeromgeving, wereldwijd beschikbaar; -- een inspirerende online schrijfomgeving met een creatieve look-and-feel; -- De mogelijkheid om je eigen boek of artikel te publiceren.

Marcel Möring

Manon Uphoff

Maandelijks starten er cursussen fictie, non-fictie, bloggen, foodbloggen, thrillers, kinderverhalen. Binnenkort bij EDITIO: cursussen voor communicatie-professionals (zoals bijvoorbeeld longreads en branded content).

Thomas Verbogt

Auke Kok

Blijf op de hoogte en meld je aan voor de nieuwsbrief! www.editio.nl Voor meer informatie: stuur een email naar: contact@editio.nl Of bel: 020-620 80 56 (tijdens kantooruren) SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 19

Topvoetbal versus democratie De manier waarop we onze democratie georganiseerd hebben,

tE KST: annemar ie van gaal | FOTO G R A FI E : jo o st gover s

leiders c hap & st r ategie

leidt tot steeds meer achterdocht en onverschilligheid vanuit de samenleving. We halen nu onze schouders op, ‘Ach ja, niets aan te doen, zo is het nu eenmaal geregeld in de kieswet’. Maar waarom zouden we ons erbij neerleggen? Hoewel ik geen familie van Louis van Gaal ben, denk ik toch dat we nog het een en ander kunnen leren van voetbal.

Annemarie van Gaal Overspoeld met partijen

Ik geef een paar voorbeelden: momenteel zijn er zestien politieke partijen in de Tweede Kamer. Dat zijn er al vijf meer dan de elf waarop we konden stemmen bij de laatste verkiezingen. We krijgen zo langzamerhand de traditie dat ieder willekeurig Kamerlid enkel en alleen vanwege zijn plek op de kieslijst een kamerzetel heeft bemachtigd, ‘voor zichzelf ’ begint als iets hem of haar niet zint. Geen goede ontwikkeling voor onze democratie en ook nog een verkwanseling van publiek geld, want ieder nieuw splinterpartijtje komt in aanmerking voor een partijbudget van een paar ton per jaar. Prima om Kamerleden die op voorkeursstemmen hun zetel verdiend hebben, deze te laten houden, maar waarom zouden Kamerleden die opstappen of weggestuurd worden, een zetel mogen blijven houden?

Verantwoordelijkheid en consequenties

Kijk. Als een topvoetballer zich misdraagt tijdens een wedstrijd en een rode kaart krijgt, dan vertrekt hij ook uit het spel en wordt niet vervangen. Het team speelt door met één speler minder. Dit systeem zou prima kunnen werken voor de Tweede Kamer. Het Kamerlid vertrekt, de zetel die hij verlaat, blijft voorlopig gewoon leeg. Het stemrecht van het opgestapte of weggestuurde Kamerlid blijft bij de partij. Qua stemmen verandert er niets want partijgenoten stemmen toch altijd eensgezind, maar met een lege zetel van een opgestapt of weggestuurd Kamerlid ben je als partij minder zichtbaar. Eigen schuld. Zo draagt de partij zelf de consequenties van ruzies of zwakke kandidaten en

20 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

'Hoewel ik geen familie van Louis van Gaal ben, denk ik toch dat we nog het een en ander kunnen leren van voetbal'

leide rs c hap & st r ategie

10 TOP

spreker

voorkomen we nutteloze eenmansfracties of afsplitsingen waar niemand op zit te wachten. Een Kamerlid dat zelf weer een nieuwe partij wil beginnen mag dat doen door op eigen kracht campagne te voeren ná het concurrentiebeding bij de volgende verkiezingen.

‘De Tweede Kamer zou een afspiegeling van onze samenleving moeten zijn, maar dat is helaas niet zo’

Of een andere situatie: Als een Kamerlid opstapt wordt de kandidaat die als de volgende op de kieslijst stond automatisch beëdigd. Beetje zonde. Stel: je speelt bij een voetbalclub en om de een of andere reden beland je op de reservebank. Als er dan iemand uitvalt en er moet een invaller gekozen worden uit de spelers op de reservebank, dan gaat dat toch ook niet op volgorde? Dan kies je als club toch voor de speler die specifieke talenten heeft en de rest van het team aanvult waardoor hij het verschil in de wedstrijd kan maken? Waarom verkwanselen wij talent doordat we, gedwongen door de kieswet, opgezadeld kunnen worden met een mismatch.

De ideale opstelling

Of neem de verdeling. Een voetbalteam heeft een mooie opbouw van verdedigers, spitsen en een aantal middenvelders. De Tweede Kamer zou een afspiegeling van onze samenleving moeten zijn, maar dat is helaas niet zo. Er zitten zeker goede mensen in, maar wel veel van hetzelfde kaliber. Verreweg de meesten waren ambtenaar, voor ze de Tweede Kamer in gingen. Ze waren wethouder, burgemeester, werkten op het ministerie, bij de gemeente, politie, in het onderwijs of voor de partij. Ik heb niets tegen ambtenaren, maar als de Kamer een afspiegeling zou zijn van onze beroepsbevolking, dan zouden er van de 150 Kamerleden maar twintig ambtenaren in moeten zitten en geen honderd zoals nu. We spelen dus met een verkeerd systeem. Geen 1-4-3-3 of 1-4-4-2, maar gewoon een overdosis aan verdedigers: 1-8-1-1. Zo winnen we natuurlijk nooit.

Annemarie van Gaal is ondernemer en investeerder. Zij is bekend van televisieprogramma’s als Dragon’s Den (KRO), Ten Einde Raad (NCRV), Een Dubbeltje Op Zijn Kant (RTL4). Daarnaast schrijft zij wekelijkse columns in het Financieele Dagblad over ondernemerschap en het snijvlak tussen politiek en de economie, Annemarie van Gaal praat gepassioneerd over alle aspecten van het ondernemerschap, waarbij lef en innovatie altijd een grote rol spelen. annemarievangaal@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 21

FOTO G R A FI E : jul iette pol ak en fl eur koning

Tekst: Jacques Geluk T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

best uur

mr. Ivo Opstelten

‘Besturen zat me al vroeg in het bloed’ De nadruk ligt in de toekomst steeds meer op decentraal bestuur. Daarbij hoort een direct gekozen burgemeester, die zelf zijn wethouders benoemt en een eigen programma heeft, is het bekende standpunt van rasbestuurder mr. Ivo Opstelten. “De benoeming van burgemeesters moet uit de grondwet. Minister Plasterk heeft de eerste stappen gezet en het volgende kabinet moet de zaak afronden.” Opstelten weet als ‘ervaringsdeskundige’ waarover hij spreekt. Hij is in totaal 32 jaar burgemeester geweest in zeven gemeenten en ruim vier jaar minister van Veiligheid en Justitie. ijn ogen twinkelen als hij, terugdenkend aan zijn lange bestuurlijke loopbaan, zegt: “Alle steden zijn me dierbaar, maar het burgemeesterschap van Rotterdam is het mooiste dat me is overkomen.” Dat hij überhaupt in het burgemeestersvak terecht is gekomen vervult Ivo Opstelten eveneens met dankbaarheid. “Even dacht ik aan politicologie of economie, maar in mijn vaders traditie besloot ik rechten te studeren in Leiden. Halverwege mijn studie koos ik, tot verbazing van velen die dachten dat ik het bedrijfsleven zou ingaan, voor staats- en publiek recht. Ik was lid van de VVD, zeer geïnteresseerd in het openbaar bestuur en ontwikkelde al bestuurlijke activiteiten op sportgebied en in mijn studietijd. Het zat me in het bloed. Het burgemeesterschap trok me enorm vanwege de veelzijdigheid ervan en het directe contact met mensen. Als burgemeester sta je boven de partijen en tegelijk middenin de politieke arena. De mening van de eigen fractie is niet altijd leidend, maar de standpunten die je inneemt zijn wel politiek herleidbaar en herkenbaar liberaal.” Die bestuurlijke interesse krijgt Opstelten niet van huis mee. “Mijn vader was bankier, mijn grootvader sigarenfabrikant. Politiek was in geen velden of wegen te bekennen. Vanwege mijn eigenzinnige karakter heb ik wel enkele jaren bij een domineesgezin in Emmen gewoond, waar ik mijn eindexamen

heb gedaan. De relatie met mijn ouders heeft daaronder niet geleden. Integendeel.” Na zijn studie werkt Opstelten eerst twee jaar voor de gemeente Vlaardingen. “Ik wist nog niks. Dan helpt het de tas van een burgemeester vast te houden, stukken vast te bekijken, notities te maken, vragen te bedenken en zijn toespraken voor te bereiden.”

Onthulling

In 1972 solliciteert de 28-jarige Ivo Opstelten, net als 71 anderen, naar de functie van burgemeester van het Drentse Dalen. “Ik had concurrentie en voldeed niet geheel aan de profielschets, waarin de gemeenteraad vroeg om iemand van minimaal 40 jaar. Dat mag ik na al die tijd wel onthullen. Commissarissen der Koningin speelden destijds een heel belangrijke rol bij burgemeestersbenoemingen. Na het sollicitatiegesprek met mij vroeg mr. Karel Hendrik Gaarlandt de raad of ongeveer 30 ook goed was. De raad ging akkoord, want ‘als de Commissaris dat vindt zal het wel goed wezen’. Na de beëdiging vroeg hij of ik na een maand bij hem langs wilde komen om te kijken of het goed ging. Hij deed alsof hij die afspraak was vergeten, maar had toch twee dingen. Hij had mij met de handen in de zak voor het gemeentehuis zien praten met de bevolking. Dat was goed. En hij wilde weten wat ik zou doen aan het vreselijke rozenperkje langs de weg tussen Dalen en Coevorden, waarop ik

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 23

best uur

antwoordde: ‘U ziet het verkeerd. Het is een prachtig rozenperkje’. Ik hoefde van hem niet meer terug te komen. Zo gaat het natuurlijk niet meer. Nu beslist de gemeenteraad in feite wie wordt voorgedragen voor het burgemeesterschap.” In zijn Dalense periode leert de jonge burgemeester veel van oudere wethouders over wat zijn functie inhoudt en hoe precies de verhoudingen in de gemeentepolitiek liggen. Daardoor kan hij zijn vakmanschap verder ontwikkelen.

Utrecht

Het burgemeesterschap brengt Opstelten wat hij ervan verwacht. Na vijf jaar Dalen volgt zijn benoeming in Doorn. “Weer drie jaar later belde Edzo Toxopeus, Commissaris der Koningin in Groningen. Ze konden niemand vinden voor Delfzijl.” Intussen is hij ook nog waarnemend burgemeester van Beerta. Van 1987 tot 1992 is Opstelten even geen burgemeester, maar directeur-generaal Openbare Orde en Veiligheid op het departement van Binnenlandse Zaken. Saillant. Hij weet dan nog niet dat hij een kleine twintig jaar later minister van Veiligheid en Justitie zal zijn, maar wel al hoe het werkt in de Haagse arena. In 1992 wordt hij burgemeester van Utrecht, de vierde stad van Neder-

'Het is nu tijd voor de volgende fase, waarin ik kan ontspannen' land. “Ik was net herbenoemd toen zeven jaar later de post in Rotterdam vrijkwam. Daarop heb ik gesolliciteerd: het burgemeesterschap van Rotterdam is voor mij de mooiste functie in het publieke bestuur.”

Rotterdam

Hij voelt zich in Rotterdam als een vis in het water. “Ik ben er niet getogen, wel geboren. Mijn hart ligt in die stad. Dat is nog zo. Ik woon in Kralingen en ben een enorme Feyenoordfan. De havens, de mensen en het

‘no-nonsense’-karakter spreken me enorm aan. Gewoon doen is zo typisch Rotterdams. Geen woorden maar daden. Waar die stad aan werkt, daar werk je aan mee, welke achtergrond je als burgemeester ook hebt. Wim Thomassen, André van der Louw en Bram Peper hebben dat laten zien. Ahmed Aboutaleb zet die lijn voort. Dat is belangrijk. Consistentie is een wezenlijk element van besturen. In mijn periode zijn onder andere de fundamenten gelegd voor De Rotterdam, het door Rem Koolhaas ontworpen grootste gebouw van Nederland op de Kop van Zuid, de Markthal en het nieuwe Centraal Station. Daar ben ik trots op. Daarnaast was de opkomst van Pim Fortuyn bijzonder en de moord op hem een dieptepunt tijdens mijn burgemeesterschap”. Opstelten maakt de tien jaar vol. Daarna – hij is dan 65 – wil hij andere dingen doen. In plaats van rustig met pensioen te gaan, komen er allerlei zaken op hem af. Eind maart 2008 volgt zijn verkiezing tot partijvoorzitter van de VVD. Een functie die hij tweeënhalf jaar lang vervult en vanaf 2009 combineert met het waarnemend burgemeesterschap van Tilburg en het voorzitterschap van de Raad Olympisch Plan 2028 van NOC*NSF. Begin augustus 2010 wordt hij informateur van een centrumrechts kabinet van VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV. Een eerste poging mislukt, maar in tweede instantie adviseert hij de koningin beoogd premier Mark Rutte te benoemen tot formateur. In het kabinet Rutte I gaat hij aan de slag als minister van Veiligheid en Justitie en kan hij een aantal zaken verder brengen.

Nationale politie

“Een veiliger Nederland in een sterke rechtsstaat. Dat was mijn doelstelling als minister. CBS-misdaadcijfers laten zien dat Nederland veiliger is geworden. Het is daartoe belangrijk de hele strafrechtketen – politie, Openbaar Ministerie, rechterlijke macht – en de uitvoering van de opgelegde straffen te versterken. Na anderhalve eeuw discussie heb ik de Wet op de nationale politie in het Staatsblad gekregen. Het is een voorrecht dat ik het wetsontwerp aan de Tweede

best uur

Kamer mocht aanbieden, die het met algemene stemmen heeft aangenomen. Ook de Senaat is akkoord gegaan. De reorganisatie van de politie is een enorm karwei, maar hoogst noodzakelijk om van 25 koninkrijkjes één geoliede machine te maken. Ik heb er van genoten dat ik als een soort wethouder op nationaal niveau een bijdrage heb mogen leveren.” Dan, met een grote glimlach: “De Haagse arena is een kleine wereld. Dezelfde secretaresse die 18 jaar eerder voor mij werkte toen ik directeur-generaal was, stond mij nu weer bij als minister. Daar was ik blij mee, ze was heel goed.” Tijdens zijn ministerschap krijgt hij het verwijt dat hij de privacy van mensen schendt, door bijvoorbeeld gegevens te lang te laten bewaren. Sommigen, onder wie burgemeesters, vinden hem star, omdat hij de wietteelt niet wil reguleren. “Er is niet per se een tegenstelling tussen veiligheid en privacy. Het gaat erom een goede balans tussen beide te vinden, verstandig te opereren en niet door te schieten naar de ene of de andere kant. Nederland doet dat heel goed. Wat de wietteelt betreft vind ik dat we niet het afvoerputje van Europa moeten worden. De landen om ons heen volgen een harde lijn. Om niet alleen te komen staan, moeten we duidelijk zijn en ons daarom houden aan internationale verdragen en de bijbehorende georganiseerde misdaad hard bestrijden. Tachtig tot negentig procent van de in Nederland geteelde wiet is bestemd voor de export.”

Volgende fase

Ivo Opstelten vertelt zijn verhaal met humor en vaak een gulle lach. Hij is, in positieve zin, ‘quite a character’. Hij vindt het fijn dat hij beide heeft kunnen doen: “Als burgemeester ben je vooral een bindende factor, de primus inter pares, als minister meer een politicus, die bovendien sneller wordt aangesproken op wat hij zegt, doet of juist nalaat. Daar zit ik niet mee en ik verwijt niemand iets. Het hoort erbij. Een bestuurder moet de vaardigheid hebben dat te accepteren en daarin consistent zijn. Iedereen volgt je. Daarom is het belangrijk dat je doorzet wat je wilt. Je kunt niet vrijblijvend je gedachten neerleggen, maar moet altijd helder zeggen

waar het op staat.” Dat hij begin 2015, tegelijk met staatssecretaris Fred Teeven, besluit af te treden omdat hij de Kamer onjuist heeft geïnformeerd over een oude deal met een crimineel, maakt hem niet bedroefd. “Ik kan goed relativeren. Velen dachten dat ik in een zwart gat zou vallen. Het is gewoon zo gelopen. Vanaf het moment dat je minister bent staan je koffers klaar voor het geval je van de

'Een veiliger Nederland in een sterke rechtsstaat. Dat was mijn doelstelling als minister' ene op de andere dag moet vertrekken. Dat is niet de bedoeling, maar het kan en is in mijn geval ook gebeurd. Het is even wennen, maar nu is het tijd voor de volgende fase waarin ik kan ontspannen en meer tijd heb voor mijn kinderen, kleinkinderen, vrienden en vriendinnen. Ik kijk wel wat er gebeurt.”

Lezingen

“Ik vind het leuk van tijd tot tijd lezingen te geven voor geïnteresseerde gezelschappen. Ik kan spreken over mijn bestuurlijke en maatschappelijke ervaring, een beeld geven van de tijd waarin we leven, de positieve plaats die Nederland – ook op economisch gebied – inneemt in de wereld, de decentralisatie van bestuur die ons ook in de steden wacht en natuurlijk sport.” Lachend: “Ik ben een sportfanaat. Ik roei nu twee keer per week en volg voetbal, hockey en vele andere sporten op de voet. Tegelijk houd ik van kunst en cultuur. Ik mag graag concerten van het Rotterdams Philharmonisch Orkest bezoeken.” Een zwart gat zit er dus niet in voor Ivo Opstelten, die zelfs nieuwe bestuurlijke functies niet uitsluit. “Ik sta overal voor open en zeg nooit nooit, maar het moet passen in deze nieuwe levensfase waarin ik meester wil blijven over mijn eigen agenda.”

Rasbestuurder mr. Ivo Opstelten (VVD) is voormalig burgemeester van Dalen, Doorn, Delfzijl, Utrecht en Rotterdam. In 2010 werd hij in het kabinet Rutte I minister van Veiligheid en Justitie. Begin 2015 besloot hij op te stappen omdat hij de Kamer onjuist had geïnformeerd over een deal met crimineel Cees H. in 2001. Opstelten woont in zijn geboortestad Rotterdam met zijn vrouw Mariëtte Dutilh, voormalig rechter. Samen hebben ze vier dochters. ivoopstelten@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 25

Topprestatie door relatie-innovatie Het Man-Vrouw Recept Robert Benninga MBA en drs. Ingeborg Weser We beschikken allemaal over mannelijke én vrouwelijke kwaliteiten. Desondanks begrijpen en waarderen mannen en vrouwen elkaar niet altijd op de werkvloer. Dat leidt tot misverstanden, mindere prestaties, communicatieproblemen en uitval. TeamPower is een beproefde interactieve methode die beide seksen helpt de optimale balans te vinden, waardoor ze elkaar niet meer in de weg zitten, maar juist de krachten bundelen. Bedrijven en organisaties kunnen daardoor optimaal functioneren.

“Ik geef praktijkvoorbeelden en dat werkt verhelderend. Zo vertel ik over IKEA-oprichter Ingvar Kamprad, een meester op het gebied van effectiviteit en eenvoud. In het begin bleef de verkoop achter, maar die groeide spectaculair toen hij van zijn vrouwelijke leidinggevenden leerde dat vrouwen 90% van de koopbeslissingen nemen en om showrooms vragen die

inspiratie en ideeën geven. Verder bekeek Kamprad de winkels altijd samen met zijn vrouw om zo mannelijke rationaliteit en vrouwelijke emotie optimaal te mixen.” Volgens Benninga toont onderzoek aan dat bij financiële bedrijven met meer vrouwelijke inbreng rendementen op langere termijn aanzienlijk beter zijn. Bovendien gaan ondernemingen met meer vrouwen aan de top, of waar vrouwelijker wordt gedacht, minder snel failliet en hebben ze een beter uitgewerkte strategie.

e manier waarop mannen en vrouwen zichzelf organiseren, communiceren, in een team werken en met gevoelens, problemen, stress of seksualiteit op de werkvloer omgaan is vaak heel verschillend. “Tijdens de interactieve TeamPower-sessies regent het Aha-Erlebnisse. Alle deelnemers herkennen bepaalde situaties en krijgen handvatten aangereikt om een betere balans te vinden tussen mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten. Dat leidt tot wederzijds begrip, meer samenwerking en efficiëntie en dus betere bedrijfsresultaten”, zegt Robert Benninga, die daaraan toevoegt dat de deelnemers aan de sessies niet alleen veel nieuwe inzichten opdoen, waarmee ze direct aan de slag kunnen, maar het ook ontzettend leuk vinden.

‘Boardroom & Bedroom’

‘De potentie van de menselijke factor in organisaties is enorm’

Robert Benninga richt zich met TeamPower met name op het belang en de grote potentie van de menselijke factor in organisaties. Zijn partner Ingeborg Weser is expert op het gebied van relatie-optimalisatie. Robert: “‘Boardroom & Bedroom’ hebben een enorme relevantie voor het bedrijfsleven. Want mensen die zich niet lekker in teams voelen of relatiestress mee naar hun werk nemen, presteren beduidend minder. Om daarop krachtig in te spelen ontbreken vaak de juiste kennis, instrumenten en ervaring. Door als man en vrouw onze krachten en expertises te bundelen hebben wij twee unieke recepten kunnen ontwikkelen:

TeamPower Solid Male & Female Success

26 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

T EAMPOW E R | COU PL E POW E R

-- T eamPower voor de juiste mix en gebruik van mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten in de organisatie en -- CouplePower voor de relatie-innovatie en mogelijke revitalisering thuis.” Ingeborg: “Met CouplePower werken wij aan het cruciale fundament van alles: een solide en gezonde thuissituatie waar goede com-

municatie, liefde en passie centraal staan. Dat levert niet alleen privé, maar juist ook op de werkvloer zeer grote positieve effecten op. De resultaten binnen organisaties en ondernemingen verbeteren enorm! Kortom, CouplePower- en TeamPower-sessies worden door de deelnemers ervaren als uitnodigend interactief, plezierig en impactvol. Echt iets nieuws waar iedereen beter van wordt.”

Kruis per kolom hieronder drie kwaliteiten aan waar jij ruimte voor verbetering ziet. Je kunt dit uiteraard meerdere keren doen b.v. voor jezelf of jouw team en/of voor vergaderingen. MANNELIJKE kwaliteiten

vrouwelijke kwaliteiten

rationeel besluitvaardig focus op geld verdienen doelgericht competitie - ‘ik’ één focus problemen snel oplossen korte termijn succes resultaatgericht risico’s nemen kracht laten zien direct communiceren solistisch werken

emotioneel weloverwogen focus op duurzaamheid & klant relatiegericht verbondenheid – ‘wij’ dingen tegelijk kunnen doen problemen zorgvuldig verkennen lange termijn significantie procesgericht gevaren zien, beschermen kwetsbaarheid laten zien indirect communiceren samenwerken

Robert Benninga faciliteert persoonlijke en professionele groei en leiderschap in organisaties en is expert in menselijke relaties. Robert heeft gedurende 17 jaar topfuncties vervuld bij vijf wereldwijde multinationals en 23 jaar ervaring met ‘Mindpower’-coaching, -training en -presentaties. Ingeborg Weser is ruim 30 jaar actief als psychologe met expertise in de optimalisatie van relaties, zowel thuis als op het werk.

Wat komt er voor kijken om bovenstaande verbeterpunten te realiseren? Waar ga je mee stoppen, waarmee ga je door en waarmee ga je starten?

robertbenninga@speakersacademy.nl ingeborgweser@speakersacademy.nl

Solid Relationships

Solid Lives SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 27

T E KST: y vonne flo or | FOTO G R A FI E : mic hael bul benko

‘Steve Jobs begreep de concrete wereld. Daarin was hij een visionair’

iWoz

T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

c omputertechnolo gy

Steve Wozniak

‘Computers zullen de wereld uiteindelijk beter maken’ Een ontmoeting tussen Steve Wozniak en Steve Jobs in 1971 heeft vijf jaar later geleid tot de oprichting van een bedrijf dat een onuitwisbaar stempel heeft gedrukt op de wereldwijde samenleving in de twintigste én de eenentwintigste eeuw: Apple Inc.

teve Wozniak werkt nog bij Hewlett Packard als hij in 1976 samen met Steve Jobs Apple Computer opricht. Op de vraag hoe hij dat logistiek, creatief en juridisch heeft gecombineerd, antwoordt hij: "Voor mij zijn ingenieurs altijd de belangrijkste mensen in de wereld geweest. Van jongs af aan wilde ik daarom ingenieur worden. Ik heb nooit de behoefte gehad aan een leidinggevende of uitvoerende hightech functie. Ik houd nu eenmaal van het ontwerpen van hardware en software en wilde altijd al voor Hewlett Packard werken. Dat bedrijf bouwde de instrumenten die ingenieurs nodig hebben. Daar wilde ik bij horen! Hewlett Packard had een open beleid, gebaseerd op de waarden van oprichters Bill Hewlett en David Packard. Zij waren voorstanders van samenwerking en netwerken en stimuleerden ingenieurs onderdelen uit het magazijn te halen die ze nodig hadden om hun eigen ontwerpen in elkaar te zetten. Dat heb ik ’s avonds, na het werk, vaak gedaan. Geweldig. Het was er een prachtige omgeving voor.” Het eerste dat in hem opkomt is dat hij de baan van zijn leven niet wil kwijtraken. “Ik wilde dat mijn afdeling een personal computer zou bouwen voor particulieren. Veel ingenieurs waren geïntrigeerd door dat plan. HP maakte echter alleen computers voor ondernemingen en uiteindelijk gaf het management mij, met goede redenen omkleed, nul op het rekest.” Intussen is hij samen met Steve Jobs druk bezig met ontwerpen en bouwen. “Daarna verkochten we alles voor twintig dollar en later zelfs veertig dollar! Steve kreeg een order binnen van een plaat-

selijke winkel, waarvoor we heel veel onderdelen moesten kopen, en nam daarvoor een kredietrisico van 50.000 dollar. Die investering vond ik best riskant. Dat was net zoveel als mijn salaris. Ik ging naar de juridische afdeling van Hewlett Packard en legde daar nogmaals mijn plannen voor. Die werden opnieuw afgewezen. Daardoor kon ik wel mijn baan behouden en Apple ernaast doen. Dat liet ik officieel bevestigen door een vicepresident van Hewlett Packard, want als het mijn baan gekost zou hebben had ik Apple in dat stadium meteen laten vallen. Later besloot ik alsnog HP te verlaten, maar dat was pas nadat ik zeker wist dat ik Apple niet zou hoeven te leiden en actief kon blijven als ingenieur!”

Kunstenaar

Steve Wozniak wordt wel de Michael Jordan van de technologie-industrie genoemd en de vraag dringt zich op of hij een techneut of een kunstenaar is. Hij ziet zichzelf vooral als technoloog. “Ik was destijds geen kunstenaar in de traditionele zin, maar wel creatief in het verbinden van technische onderdelen. Ik was ook geen gewone ingenieur en deed dingen anders dan andere mensen. Ik dacht lang na en kwam dan met superieure ideeën waar niemand anders opkwam. In die zin ben ik als ingenieur zeker een kunstenaar. Er zijn maar weinig mensen die kunnen wat ik kan.” Dat heeft volgens Wozniak alles te maken met zijn vergevorderde manier van leren, waaraan scholen en universiteiten niet kunnen tippen. “Ik kwam informatie tegen in kranten en handleidingen en onderwees mezelf daarmee. Ik heb nooit aan een

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 29

c omp u tertec hnolo gy

carrière gedacht en twijfelde er zelfs aan of het kunnen combineren van bepaalde apparaten om daarvan uiteindelijk echte computers te maken wel waarde had. Ik had dat immers al van kinds af aan gedaan.”

Eigen computer

“Ik wilde als kind per se een eigen computer. In mijn beleving van toen kon je met een computer hele nuttige dingen doen. Daarom begon ik zelf computers te maken. Ik wilde graag programma’s op een computer draaien om problemen op te lossen. Voor weinig geld kon ik iets bouwen. Een deel van de sleutel was input en output. Voor de input gebruikte ik een toetsenbord. Dat kostte me nog het meeste geld, ongeveer gelijk aan duizend dollar nu. Voor de output bedacht ik een gratis oplossing. Ik stuurde de signalen gewoon

naar de televisie, een apparaat dat iedereen in huis heeft en dat ik kon gebruiken als beeldscherm. Steve Jobs wist van mijn technische experimenten. Het lukte hem regelmatig mijn ontwerpen te gelde te maken. Hij had gezien dat ik computers weggaf en zag kansen om daar ook geld mee te verdienen. Eerst kwam hij met een idee voor bedrijf in

computeronderdelen, maar het werd uiteindelijk Apple Computer.”

Apple 2

"Steve Jobs begreep de concrete wereld. Daarin was hij een visionair. Hij begreep echter niet hoe hij een concept groter kon maken en een bedrijf kon laten groeien. Het bedrijf begon met een succesvol open product, Apple 2, een platform waar alle mensen hardware en software konden gebruiken. De MacIntosh miste elementen in zijn besturingssysteem die het mogelijk maakten verschillende programma’s tegelijk te laten draaien. Als je naar de geschiedenis van Apple kijkt maakten we hele goede producten, maar de MacIntosh-benadering was niet erg succesvol. De computerhandel groeide wereldwijd en werd in een decennium misschien wel tien keer zo groot. Apple groeide helemaal niet en verloor zelfs marktaandeel in een wereld waar computers een steeds groter aandeel kregen. Ons bedrijf was ontwricht. We geloofden heel erg in MacIntosh, maar daardoor hebben we wereldwijd veel invloed en marktwaarde verloren. De waarde van het bedrijf groeide pas weer, verdubbelde zelfs na de introductie van de iPod. Steve Jobs keerde toen terug bij Apple. Het programma onder iPod was iTunes. Dat schreven we voor zowel Windows- als MacIntosh-gebruikers, zodat het voor iedereen toegankelijk was. De zeldzame keer dat Apple een open beleid voerde werd meteen een financieel succes.” Voor iPhones geldt dit niet, zegt Wozniak. “Als je een iPod wilt moet je Applegebruiker zijn. Die beslissing kost Apple wereldwijd veel marktaandeel. MacIntosh en iPhone 2 zijn zeer belangrijk voor Apple. Wat mij persoonlijk heeft verrijkt, en mijn

30 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

leven het meest heeft veranderd, is de Apple Store. Apple heeft voor een grote doorbraak gezorgd door de markt voor de iPhone ook open te stellen voor honderdduizenden andere gebruikers, briljante mensen die technisch onderlegd zijn en hun eigen programma’s maken. En die zijn er gekomen voor luchtvaartreserveringen, hotels, restaurants en Hoover’s bijvoorbeeld. Dat was een goede zet!”

‘Ik kwam met superieure ideeën waar niemand anders opkwam’

iPhone 6

"Ik geloof in de iPhone 6. Ik liep al een tijdje rond met grote Android telefoons, omdat ik geloof dat je de producten van de concurrent moet gebruiken om ze echt te kunnen begrijpen. Ze kopen of erover lezen is niet voldoende. Ik hou van de Samsung Galaxy S3 en de Samsung Galaxy Note. Ik heb ze vaak aan anderen laten zien en verteld over de voordelen van Android-telefoons met grote schermen. Ik vond dat Apple ook zo’n toestel op de markt moest brengen. We lieten een groot marktaandeel liggen door hier niets mee te doen en gaven dat weg aan bedrijven als Samsung en HTC. Dat hebben we nu doorbroken.”

Onderwijs

“Na Apple was ik acht jaar lang leraar op een basisschool. Ik heb zelfs een tijd zeven dagen per week lesgegeven. Opleiding en onderwijs zijn heel belangrijk voor mij en ik heb duidelijke ideeën over de manier waarop het huidige schoolsysteem is georganiseerd. Op de basisschool leren leerlingen alle vakken tegelijk van dezelfde docent. Heel anders dan in het derde jaar van de universiteit, waarin studenten zich opeens op een hoofdvak kunnen richten en bepalen op welk vak ze zich kunnen focussen. Online onderwijs is nu alleen mogelijk voor diegenen die zelf-

standig kunnen werken en geen omgeving nodig hebben waarin een leraar hen ondersteunt. Ik ben zo’n persoon en leer heel goed online. Maar dat is niet voor iedereen weggelegd. Er komt ongetwijfeld een dag dat iedere jongere begeleiding krijgt van een robotachtige computer en een persoonlijke mentor heeft met wie hij of zij kan praten. Iedere leerling zal op die manier een individueel leerplan hebben."

c omp utertec hnolo gy

Kunstmatige intelligentie

"Als we sciencefiction moeten geloven, moeten we bang zijn voor kunstmatige intelligentie. Volgens mij moeten we er juist aandacht aan besteden, omdat die tegenwoordig zeer bepalend is voor de wereld. Het zal waarschijnlijk honderden jaren duren voordat de kunstmatige intelligentie in staat is alles over te nemen, maar tegen die tijd zal dat niet langer een bedreiging voor ons zijn. Uiteindelijk zullen computers veel intelligenter en slimmer zijn dan wij en de wereld een stuk beter maken. Wij zijn daarin minder goed geslaagd.” De simulatiehypothese stelt dat de werkelijkheid in feite een (waarschijnlijk computergestuurde) simulatie is, waarvan de simulanten zich totaal niet bewust zijn. Deze gedachte is het uitgangspunt van vele sciencefictionverhalen en -films. Wozniak: “Escher en Bach gingen eigenlijk uit van hetzelfde principe. Misschien is alles dat we denken wel werkelijkheid. Wie zal het zeggen? Er is een universeel wiskundig principe, waarin thema’s en patronen steeds worden herhaald en op verschillende manieren vervormd terugkeren. Heel interessant. De Amerikaanse natuurkundige en cognitiewetenschapper Douglas Hofstadter heeft hier in 1979 een interessante theorie over geschreven en er een Pulitzerprijs mee gewonnen.”

Vliegtuigongeluk

‘Het zal waarschijnlijk honderden jaren duren voordat de kunstmatige intelligentie in staat is alles over te nemen. Tegen die tijd zal dat niet langer een bedreiging voor ons zijn’

kow © alan luc

Steve Wozniak heeft een vliegtuigcrash overleefd en daaraan anterograde amnesie (geheugenverlies) overgehouden, waardoor het onmogelijk is nieuwe herinneringen aan te maken. "Ik had gedurende vijf weken helemaal geen geheugen of herinneringen. Dat is heel gebruikelijk na auto- en vliegtuigongelukken. Eenmaal uit die toestand besefte ik dat ik nog steeds prima kon leven. Mijn kortetermijngeheugen was beschadigd, mijn langetermijngeheugen

niet. Het heeft mijn persoonlijkheid eigenlijk niet echt veranderd, dus na afloop was ik weer vrij normaal. Ik ben daarna wel teruggekeerd naar de schoolbankjes.” Ten slotte geeft Steve Wozniak jongeren graag het volgende advies mee. “De meeste mensen gaan voor een vrouw en een huis en al dat gedoe. Ik zou zeggen begin je eigen bedrijf en vergeet nooit je gevoel voor humor. Wat er ook gebeurt. Als je een bedrijf opzet met producten die je stiekem zelf wilt hebben is succes verzekerd.”

Steve Wozniak (‘Woz’) is mede-oprichter van Apple Computer (nu Apple Inc.), uitvinder, ingenieur elektronica en computerprogrammeur. In 1971 stelde gezamenlijke vriend Bill Fernandez (Apple user interface architect) hem voor aan Steve Jobs, ‘omdat beiden van computers en grapjes hielden’. Wozniak heeft talloze onderscheidingen ontvangen voor zijn innovaties en leiderschap op het gebied van informatica en elektrotechniek, waaronder de ACM Grace Murray Hopper Award, de National Medal of Technology. Hij is opgenomen in de lijst van de National Inventors Hall of Fame (NIHF). In 2014 ontving hij de prestigieuze Hoover Medal wegens de ‘bijzondere maatschappelijke bijdrage’ die hij als ingenieur heeft gegeven aan de mensheid. stevewozniak@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 31

tekst en FOTO G R A FI E : r ené C.W. b oender

Intuïtie is verstand met haast... Luister ernaar!

T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

creati viteit / innovatie / moti vatie

EEC is de weg naar 'business happiness'! Bij Apple, Amazon, Starbucks... En bij jullie? René C.W. Boender eel bedrijven vergeten het eigen personeel 'echt en oprecht' en zo nu en dan zelfs klanten te enthousiasmeren over de nieuwe plannen, producten of services. En dat is jammer... EEC hoor ik je nu denken? Ja, EEC! Uit een recent door Harvard studenten uitgevoerde studie tijdens de 'summer summit' blijkt daar waar een (EEC) kick off word gegeven, de resultaten tot wel 30% tot 50 % beter waren. En de motivatie omhoog vloog. Dus plan het ook in en zorg dat het leuk is: info-tainment is de sleutel naar contact maken. Denk maar even hoe Steve Jobs altijd op het podium ging staan. Hij gaf zijn product daarmee vleugels! Bovendien 'beraak' je daarbij de pers en fans! Of kijk eens hoe Nick Goodman van GoPro het nu doet... Met lef. Avontuur is het DNA van het merk geworden. Of wat dacht je Jeff Bezos van Amazon. Met unieke klantervaringen die LIVE vertellen...Hij neemt letterlijk de stap van "Good to Great" en door naar "Cool". Enthousiasme is nodig

Het moet bruisen. Iedereen moet het erover hebben. Je moet je bed uitkomen en denken: wow! Steve Wozniak geeft dat advies altijd aan Generatie Zters. Jaag je droom na en trouw niet! Dat geeft gedoe... Doe waar je altijd van hebt gedroomd! Ga dus ook op de bühne staan en durf er echt voor te gaan. Echt, enthousiasme is een van de eigenschappen die je waanzinnig nodig hebt om ervoor

te zorgen dat je uitblinkt. Als persoon maar ook als bedrijf. Maar alleen met enthousiasme kom je er niet. Na het lezen van de honderden boeken vakliteratuur en na de pakweg duizend lezingen die ik heb mogen meemaken en heb aangehoord, blijkt dat uitblinkers altijd nog iets extra's in zich hebben. Ze hebben tienduizend uren in de EEC oefening zitten en creëren geloof van de bodem tot aan de top van de organisatie waar zij voor staan.

Kijk hoe snel de wereld verandert. Maak contact en je verdient het contract! Overigens, de beste boeken zijn geschreven door mensen uit de praktijk en de keynotes die zij geven ook! Mensen die zelf met hun voeten in de blubber hebben gestaan en nu al hun energie gebruiken om wat ze geleerd hebben door te geven. Energie, Enthousiasme & Creativiteit zijn dus de sleutel naar succes...

De E van Energie is noodzakelijk om er voor te gaan, de E van Enthousiasme is onontbeerlijk en de C van creativiteit is onmisbaar om de sterren uit de hemel te plukken. Energie is belangrijk, want het werkt aanstekelijk. Je moet er zin in hebben en anderen moeten er zin in krijgen. Je moet mensen bevliegen met je idee. Enthousiasme is bijna

niet beter te omschrijven dan zoals Henry Ford het heeft gedaan. Hij had (en heeft) nog steeds gelijk. Na al die jaren. Lees het nog eens na. En nu niet alleen 'binnenhoofds' maar hardop. "Enthusiasm is the yeast that makes your hopes shine to the stars. Enthusiasm is the sparkle in your eyes, the swing in your gait. The grip of your hand, the irresistible surge of will and energy to execute your ideas." Durf te creëren en te innoveren

En dan het idee zelf, de creativiteit of innovatie. In luttele seconden moet je zien of ervaren of het idee echt iets is. Je intuïtie geeft dat vaak al aan. Intuïtie is namelijk verstand met haast. Maar luister jij wel naar het stemmetje in je hoofd (of buik)? Mijn advies: gebruik je EQ en minder je IQ. Dus: Heb jij de EEC vitamine in je? Of ben jij in een positie dat je EEC in personen of in je bedrijf kan koesteren? Als CEO of CFO door budgetten vrij te maken? Mensen, producten, organisaties en wellicht zelfs de wereld gaan pas veranderen als de EEC wordt gekoesterd en aangewakkerd. En als je kick off dan ook nog 'bijzonder' maakt met een keynote waardoor echte betrokkenheid wordt gevoeld, veel wordt geleerd en tegelijkertijd gelachen...dan ben je op weg naar business happiness. Wat die keynote betreft: denk daarbij aan Einstein, Maslow, Pavlov & jij! Die geef ik altijd met veel EEC...

De wereld is zijn werkterrein (Orlando, NY, LA, SF, Perth, Kaapstad, Milaan, Davos). René Boender is als brain-agent betrokken bij de meest uiteenlopende projecten van zeer prestigieuze merken. Hij is auteur van de bestsellers Great to Cool, Generatie Z en Cool is Hot, de uitvinder van de 3"12" Eternity wet, de nieuwe ROI opvatting en geeft graag braincandies met een bite door. Hij inspireert vele 'captains of industry' en vertelt alles over (BtB) consumentencontact. Social media, Twitter, Facebook hebben geen geheimen meer na zijn keynote. Hij geeft een toelichting op wat was, maar - belangrijker - wat gaat komen: Generatie Z. De Generatie die niet wil delen, maar wel kan vermenigvuldigen. Motiveren kan je ze niet, inspireren des te meer. Meer weten? reneboender@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 33

sp ot l ight on . . .

prof. dr. Cees Hamelink © b. stenvers wikiportret.nl

(emeritus) Hoogleraar International Communication

Videotip van de redactie:

e leugen is een belangrijk instrument in de wijze waarop we dagelijks communiceren, maakt maatschappelijk verkeer mogelijk en is een noodzakelijke sociale smeerolie, constateert prof. dr. Cees Hamelink al in zijn boek ‘Regeert de leugen?’ uit 2004. De emeritus hoogleraar Internationale Communicatie stelt meteen vast dat mensen tegelijk geobsedeerd blijven door de waarheid. Nog steeds interessant en actueel uitgangspunt voor een lezing. Andere onderwerpen waarover Hamelink spreekt zijn: ‘Waarom we de media niet moeten geloven’, ‘Conversaties met

mijn robot’ en ‘Het recht op waardig sterven’. Hamelink heeft godsdienstpsychologie en klinische psychologie gestudeerd en in ruim veertig landen gastcolleges gegeven en een reeks prijzen voor zijn hele oeuvre in ontvangst genomen. Prof. Hamelink heeft achttien boeken over communicatie, technologie en cultuur geschreven en is in 2015 door de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen en Kunsten benoemd tot ‘Denker’. Hij is ook jazzmusicus en heeft onlangs twee cd’s met pianist Louis van Dijk en zangeres Tamara Hoekwater gemaakt.

ceeshamelink@speakersacademy.nl

34 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

Een future vitality scan voor uw bedrijf Van Serieus Trendwatchen naar Solide Innoveren

intro

In veel bedrijven en organisaties gaan grote hoeveelheden kennis en creativiteit rond - die onvoldoende naar boven komen en ingezet worden. Natuurlijk zijn er een visie en een missie die collectief gedeeld worden. Maar er leeft zo veel meer aan kennis, aan inzichten, aan verbeeldingskracht. Iedere organisatie moet zich verhouden tot nieuwe ontwikkelingen en trends. En daarbinnen laveren tussen kansen, uitdagingen en gevaren. Natuurlijk zijn er ‘heidagen’ waarop het management dat alles in kaart brengt. Maar door onvoldoende draagvlak verdampen de resultaten ervan geregeld in bureaulades. Bovendien doet slechts een beperkt deel van alle medewerkers mee. Kan de kennis, creativiteit en verbeeldingskracht van uw organisatie niet ‘21ste eeuws’ worden opgedelfd? Kan er niet een grotere diversiteit aan medewerkers meedenken en meedoen? En dat niet door middel van offline heidagen. Maar op een virtuele workspace die speciaal voor hen in het leven is geroepen? Dat is de kern van de Future Vitality Scan. Een diverse selectie van uw medewerkers gaat op zoek naar ‘kiemen van het nieuwe’ die in hun ogen kunnen uitgroeien tot nieuwe ontwikkelingen. Ze gaan op zoek naar vroege waarschuwingssignalen. Ze gaan op zoek naar de eerste signalen van toekomstig strategisch belang.

Doel

Doel van de Future Vitality Scan is om: -- Uw medewerkers en organisatie meer trend & innovatie sensitief te maken. -- Die gegroeide sensitiviteit met elkaar te delen en op waarde voor de organisatie in te schatten. -- Alle kennis en inzichten die er in uw bedrijf leven systematisch te bundelen tot relevante trends en trendinzichten. Daarnaast wordt deelname aan de Future Vitality Scan niet alleen als leerzaam en inspirerend ervaren maar ook als een vorm van groepsbinding. Tot slot gaan met de Future Vitality Scan alle neuzen in de organisatie meer dezelfde richting op staan.

HOE

Deelnemers werken samen in een virtuele workspace, open 24/7/365. Daar uploaden ze hun ‘kiemen van het nieuwe’. Ze lezen en beoordelen die van elkaar. Het verzamelen van de ‘kiemen van het nieuwe’ strekt zich uit over een bepaalde periode. Dat kan een dag zijn, een cursus van een week, maar ook een aantal maanden. De kick-off bijeenkomst bestaat altijd uit een inspirerende presentatie van relevante trends. Plus de uitnodiging aan de deelnemers om hun eigen verbeeldingskracht en creativiteit aan te spreken. Aan het einde van het project worden alle verzamelde signalen, alle verzamelde kiemen van het nieuwe geanalyseerd en samengevat tot gevalideerde trends. Gevalideerde trends waarop u uw bedrijfsstrategieën kunt afstemmen.

over ons De Future Vitality Scan is ontwikkeld door www.scienceofthetime.com . Dit markt – en trendonderzoeksbureau deed al bijna honderd Future Vitality Scans. Veel daarvan op universiteiten en hogescholen wereldwijd. Maar ook met bedrijven als de ANWB, de FIOD, Citycon (Scandinavië), Coreo en de Stad Rotterdam. De Future Vitality Scan wordt geleid door Carl Rohde, lector Trendwatching & Innovation in Amsterdam en Den Haag. In 2012 benoemde de stad Shanghai hem tot de eerste professor Trend watching & Innovatie in China. Daarnaast leidt hij Science of the time.

T E KST: A N DRÃ&#x2030;E DE SOM E R | FOTO G R A FI E : mar ie-l an nguyen

T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

politiek

François Fillon

Frankrijk staat aan de rand van de afgrond

‘De tijd van illusies is voorbij’

De Franse advocaat en politicus François Fillon is namens zijn partij Les Républicains in 2017 kandidaat voor het presidentschap. Nu weten veel Fransen niet waar ze aan toe zijn, omdat ze de ware redenen achter allerlei zaken niet kennen. Fillons advies is dan ook: “Komt tijd, komt raad.” et na zijn benoeming tot premier kreeg François Fillon in 2007 de leiding over een failliet land. In 1973 bedroeg de staatsschuld nog 15 procent van het bruto binnenlands product (BBP), inmiddels is dat percentage, volgens Fillon, opgelopen tot 100 procent. Met een schuld van meer dan 2.000 miljard euro, leeft Frankrijk als het ware op krediet en staat het land aan de rand van de afgrond. “Daar komt helaas bij dat de rente is gedaald, wat verstikkend werkt. Een groot land als het onze kan het echter in moreel en economisch opzicht niet maken meer uit te geven dan het verdient. De Griekse crisis heeft laten zien dat het faillissement van een land geen abstract scenario is, maar een reëel en dramatisch risico.” “Wanneer”, vervolgt Fillon, “Griekenland alsnog afziet van hervormingen en zijn financiële verplichtingen niet nakomt, is vertrek uit de eurozone onvermijdelijk. Dat scenario is heel riskant voor ons allemaal. Een faillissement kan explosieve gevolgen hebben op politiek en sociaal gebied.” De Griekse crisis onttrekt de zwakte van de Franse economische politiek en het financiële beleid aan het oog. Fillon verwacht desondanks dat de Europese Unie grote druk op Frankrijk zal uitoefenen wanneer het begrotingstekort, mede als gevolg van de dalende rente en olieprijs, boven de beoogde 3,5 procent van het BBP uitkomt. Een lagere dan verwachte groei, hardnekkige tekorten en minimale hervormingen, Fillon zegt daarover: “Het spijt me te moeten zeggen dat we een van de zwakke schakels binnen de Europese Unie zijn, terwijl we juist een leidende rol zouden moeten spelen. Ons land heeft alle troeven in handen om de komende zes jaar de belangrijkste speler binnen de Unie te worden, maar dan moeten we

het wel aandurven coherente hervormingen door te voeren. Dit is het doel dat ik mijn medeburgers wil voorhouden”, zegt Fillon.

‘Altijd meer’

“Daaraan wil ik toevoegen dat Frankrijk moeilijk te hervormen is. Dat is al decennia zo, omdat het land ‘altijd meer’ wil. Doordat de waarheid niet altijd duidelijk is en bestuurlijke moed ontbreekt, moeten de Fransen het doen met het devies ‘Komt tijd, komt raad’. Intussen zijn de hervormingen marginaal en worden zorgelijke situaties gefinancierd door de tekorten te laten oplopen. Vandaag de dag, met een staatsschuld van 2.000 miljard euro en zes miljoen gedeeltelijk of geheel werkloze Fransen, is de tijd van de illusies voorbij. Ons sociaaleconomische model is geblokkeerd. De bevolking voelt dat en lijdt daaronder. De mensen zijn klaar met de enorme verstoringen die kennelijk nodig zijn voor het herstel van ons land.” Om de groei en de werkgelegenheid te stimuleren, wil Fillon een productiviteitspakket introduceren. “De komende vijf jaar moeten we niet meer vasthouden aan een 35-urige werkweek. In plaats daarvan moeten we een drempel instellen voor extra werkuren, de jaarlijkse werktijd maximeren en het verlies aan salaris eventueel compenseren. De arbeidscode, die 3.000 pagina’s telt en activiteiten en werkgelegenheid remt, moeten we opnieuw bezien. Alle andere regelingen moet het bedrijfsleven zelf uitonderhandelen”, aldus Fillon in antwoord op de vraag of hij van de hervorming van het ondernemerschap een prioriteit maakt als hij in 2017 wordt gekozen als tot president. De visie van François Fillon op het stimuleren van

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 |

p ol itiek

ondernemerschap en de concurrentiekracht voor Franse en Europese bedrijven begint met het niet meer stigmatiseren en verdacht maken van ondernemers. De wil om risico’s te nemen en te innoveren moet volgens hem terugkeren in het Franse ondernemerstemperament. Na het loslaten van de 35 uur en het opnieuw definiëren van de arbeidscode, wil hij de lasten op arbeid verlagen om de concurrentiekracht en investeringsmogelijkheden van alle bedrijven te vergroten. Ook allerlei heffingen wil hij naar beneden bijstellen, zodat ze op hetzelfde niveau terechtkomen als in vergelijkbare Europese landen. Belastingvoordelen, die de concurrentie en werkgelegenheid bevorderen, en vrijstellingen die onder het zogenoemde Verantwoordelijkheidspact vallen, moeten worden vereenvoudigd en in de vorm van een unieke en duurzame regeling worden gegoten. De Franse paradox is dat het land werk, vermogen en bedrijven te zwaar belast, waardoor een achterstandspositie ontstaat ten opzichte van buitenlandse investeerders. Dat is volgens Fillon hypocriet en absurd.

Frans kapitalisme

“Ik denk dat ik voorwaarden wil creëren voor een Frans kapitalisme, om onze economie net zolang te voeden tot we op gelijke hoogte staan met onze concurrenten. In die geest moeten we de solidariteitsheffing voor gefortuneerden afschaffen, die nergens anders in Europa bestaat, en eventueel het hoogste belastingtarief aanpassen. We moeten eveneens de regelingen afschaffen voor mensen die van baan willen veranderen, omdat die de zakelijke mobiliteit belemmeren”, aldus Fillon. “Europa is niet meer onafhankelijk van de Verenigde Staten.” Over de kwestie Europa zegt Fillon: “Europa heeft vele voordelen, maar durft zijn kracht niet te laten zien. Het is bijvoorbeeld niet normaal dat tegenwoordig wereldwijd bijna alle transacties in dollars gaan. Op basis van de suprematie van hun munt, leggen de Amerikanen ons hun regels op. Europa moet in opstand komen en de euro verdedigen. Het is eveneens niet normaal dat onze Amerikaanse vrienden ons min of meer dwingen

tot een soort van koude oorlog met Rusland. De Europese Unie moet op diplomatiek vlak een eigen lijn ontwikkelen. Ik pleit voor een vernieuwd Europa, waarin we de FransDuitse as aanscherpen en streven naar een economische, fiscale en sociale convergentie tussen onze twee landen, waardoor we een leidende rol kunnen spelen in de eurozone.”

‘Het faillissement van een land is geen abstract scenario, maar een reëel en dramatisch risico’ Over het Transatlantisch vrijhandelsen investeringsverdrag (TTIP) zegt François Fillon dat twee of drie onderwerpen de ratificatie ervan door Frankrijk onmogelijk maken. Het eerste gaat over het oplossen van geschillen middels arbitragerechtspraak, die vooral gunstig is voor multinationals . “Daardoor kunnen de Amerikanen confrontaties vermijden met onze nationale juridische systemen.”

Immigratie beperken

Mocht hij president van de Republiek worden, zal François Fillon immigratie tot een minimum beperken om het Franse integratieproces weer op gang te brengen. “Tegenwoordig leven we in een gefragmenteerde samenleving, waarin de verschillende gemeenschappen van elkaar gescheiden zijn. Dat is niet de verenigde Republiek die ik voorsta! Ik wil in onze grondwet verankeren dat immigra-

tie afhangt van de capaciteit die Frankrijk heeft om nieuwe inwoners toe te laten. Het parlement moet jaarlijks debatteren over de gewenste omvang van de immigratie, aan de hand van de dan geldende situatie op het gebied van werkgelegenheid, huisvesting en de sociale context en daarna quota vaststellen. We moeten kortom grenzen stellen aan de gastvrijheid van ons systeem. Geen sociale hulp, gezinstoeslag of woonsubsidies voor mensen die korter dan twee jaar in Frankrijk wonen. Nieuwe inwoners moeten zichzelf financieel kunnen redden, zonder een beroep te doen op onze sociale voorzieningen. Degenen die legaal in ons land werken en hun premies betalen, zijn natuurlijk net als alle werkenden verzekerd van zorg en tegen de gevolgen van verkeersongelukken.”

Het echte antwoord

In het licht van de opkomst van het Front National (FN), dat steun betuigt aan de Griekse beweging Syriza en gebukt gaat onder familieruzies, zegt François Fillon dat de Franse nationalistische partij niet geschikt is om het land te leiden. Bij het FN draait het volgens hem vooral om demagogie, bangmakerij en politieke spelletjes. Het echte antwoord op het groeiende aantal proteststemmen dat naar deze partij gaat, moet volgens hem komen van een overheid die met een waardig, moedig en breed gedragen programma komt, dat nieuwe oplossingen biedt op het gebied van werkgelegenheid, groei en gezagsverhoudingen.” Als liefhebber van de Formule 1, hij was in januari 2015 onder andere te zien in ‘Top Gear’, trekt Fillon een parallel tussen een goede F1-coureur en een goede president van de Republiek. Die moet, zoals hij, in beide gevallen verder durven kijken dan zijn eigen grenzen en zichzelf goed in de hand hebben.

François Fillon is een Franse advocaat en politicus. Hij was lid van de vroegere RPR en UMP en is nu van de partij Les Républicains (LR). Fillon heeft diverse ministersposten vervuld tussen 1993 en 2012, respectievelijk in de regeringen van Edouard Balladur, Alain Juppé en Jacques Chirac. Hij werd premier onder Nicolas Sarkozy in 2007. Fillon, die momenteel afgevaardigde is namens het tweede district van Parijs, is de voornaamste kandidaat van zijn partij voor het presidentschap in 2017. francoisfillon@speakersacademy.nl

38 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

e c onomie

Vier crises drs. Arend Jan Boekestijn

Europa wordt geteisterd door vier crises. Poetin rammelt aan de poorten van Kiev en niemand weet waar hij stopt. Nationale grenzen zijn in ieder geval niet meer heilig. Het Midden-Oosten is een strijdtoneel geworden met grote vluchtelingenstromen als gevolg. De eurocrisis is nog steeds niet opgelost, maar even geparkeerd door kunst en vliegwerk van de Europese Centrale Bank. En ten slotte is het politieke centrum gekrompen. Door de opkomst van populistische partijen die het goed doen in de verkiezingen is de politieke slagvaardigheid van coalitiekabinetten afgenomen. Diezelfde erosie van het politieke midden wordt ook bevorderd door de implosie van het Midden-Oosten met alle vluchtelingenstromen die er het gevolg van zijn. Kiezers stellen nuchter vast dat regeringen niet weten om te gaan met migratiestromen en terrorisme en stemmen steeds vaker op partijen die ferme taal uitslaan.

Kijk maar. Poetins overmoedigheid wordt gestimuleerd door het zwakke optreden van Europa. Europa is kennelijk niet in staat om de eurocrisis structureel op te lossen door meer integratie op het gebied van begrotingsbeleid. Het gevolg is dat de ECB kwantitatieve verruiming uit de kast heeft gehaald in de hoop de Europese economie aan te slingeren, terwijl iedereen weet dat de lage rente die er mede een gevolg van is, grote risico’s inhoudt voor spaarders en pensioenen. Poetin weet dat spaarders en houders van pensioenen binnenkort in opstand komen. Hij weet ook dat pacifisten in Europa een noodzakelijke verhoging van het defensiebudget blokkeren. En hij weet dat de bijstandsclausule van de NAVO steeds meer een papieren aangelegenheid is geworden. Het gevolg is dat zijn expansiezucht niet wordt getemperd, temeer daar populisten in Europa en ‘Putin Versteher’ hem veel gunnen. De afbrokkeling van het politieke centrum hangt dus ook samen met Poetins wapengekletter.

We zitten dus behoorlijk in de penarie. We zullen hoe moeilijk het ook is manieren moeten vinden om de negatieve spiraal tussen deze vier crises te doorbreken. Zonder de pretentie hebben dit lastige probleem te kunnen oplossen denk ik dat de volgende maatregelen echt zouden kunnen helpen. Wij moeten onze energieafhankelijkheid van het Midden-Oosten verminderen door schaliegas uit de VS te importeren. Wij moeten ons defensiebudget flink verhogen om Poetin te kunnen afschrikken. En wij moeten potentiele Syriëgangers proberen te overtuigen dat de rechtsstaat er ook voor hen is. Discriminatie zal veel meer bestreden worden.

nkaatj © plaatjeva

e.nl

u is het tegelijkertijd optreden van vier crises niet zo uitzonderlijk. Dat komt wel vaker voor in de geschiedenis. Nee, wat de huidige situatie zo verontrustend maakt is dat de vier crises elkaar verergeren. Zij voeden elkaar als het ware.

Tegelijkertijd zullen wij de cultuur des doods van IS op geen enkele wijze moeten relativeren.Het kwaad is namelijk geen verzinsel van christenen in een ver verleden maar manifesteert zich wel degelijk ook in onze geseculariseerde wereld.

Arend Jan Boekestijn is als historicus verbonden aan de Universiteit Utrecht en publiceert over de geschiedenis van het Europese statensysteem en de Europese integratie. Hij schrijft een buitenlandcolumn voor het weekblad Elsevier en geeft veelvuldig commentaar op radio en tv. Van 2006-2009 was hij lid van de Tweede Kamerfractie van de VVD met de portefeuilles Defensie en Otwikkelingssamenwerking. In 2010 publiceerde hij 'De Prijs van een Slecht Geweten' (Aspekt) waarin een pleidooi werd gehouden voor een drastische hervorming van het ontwikkelingsbeleid. In 2011 volgde 'Mijmeren Overzee' (Eburon) waarin hij opstellen over buitenlandse politiek bundelde. Boekestijn is een veelgevraagd spreker en houdt in binnen- en buitenland lezingen over de impact van de verschuivende geopolitieke verhoudingen op het Westen. arendjanboekestijn@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 39

T E KST: geert c or stens | FOTO G R A FI E : walter kal l enbac h

MENS EN SAMENLEV ING

mr. Geert Corstens

De rechtsstaat is essentieel voor een fatsoenlijke samenleving Zonder rechtsstaat geen beschaving. Gebondenheid van ons allen aan het recht, erkenning van fundamentele rechten van burgers, evenwicht tussen de machten in de staat en toegang tot onafhankelijke en onpartijdige rechters, deze bestanddelen dragen de rechtsstaat.

at een enorme opsteker voor de rechtsstaat. De mars van miljoenen mensen in de straten van Frankrijk, op zondag 11 januari 2015, van Parijs tot Lyon, van Perpignan tot Bayeux, maar ook enkele dagen eerder in Amsterdam en in andere steden van Nederland. Men kwam op voor de vrijheid van meningsuiting. Die was enkele dagen tevoren op de meest gruwelijke wijze aangetast. Moord in koelen bloede, omdat de redactie van Charlie Hebdo haar vrijheid van meningsuiting had gebruikt op een wijze die de moordenaars niet aanstond. Verder waren in een supermarkt ook mensen om het leven gebracht omdat ze joods waren. In dat geval ging het om nog iets fundamentelers: de vrijheid van leven van ons allemaal ongeacht ras, godsdienst, levensovertuiging. Vrijheid van meningsuiting en vrijheid van leven zijn fundamentele mensenrechten. En daarmee geven ze samen met andere elementen de gedachte van de rechtsstaat gestalte. Ook rechten zoals het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer, het huisrecht en het eigendomsrecht worden als fundamenteel aangemerkt. Maar daarmee is de rechtsstaatgedachte niet volledig beschre-

ven. Want ook de gebondenheid van ons allen aan het recht, het evenwicht tussen de drie machten in de staat en de toegang tot onafhankelijke rechters vormen de idee van de rechtsstaat. Gebondenheid van ons allen aan het recht: niemand staat boven de wet. Aan de wet zijn we allemaal gebonden. Aan de Franse koning Lodewijk XIV wordt het gezegde: ‘L’état c’est moi’ toegeschreven. Met andere woorden: hij bepaalde welke regels wel voor zijn onderdanen golden, maar niet voor hem. Hij stond boven de wet. Vandaar dat hij ook wel een absolute vorst werd genoemd. Absoluut betekent letterlijk: los van, te weten los van de regels. In een democratie zijn de zaken anders geregeld: daar stellen we gezamenlijk de regels vast en zijn we vervolgens allemaal daaraan gebonden. Vandaar dat de term rechtsstaat vaak wordt voorafgegaan door het woord: democratische. Beide zijn niet los van elkaar te zien. In een rechtsstaat zijn we in principe allemaal gelijk en dus is daarin geen plaats voor de dictatuur van één persoon of enkelen. Een volgend bestanddeel is het evenwicht tussen de machten in de staat. De bekende Franse geleerde uit de achttiende eeuw Charles de Montesquieu

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 41

MEN S E N S A ME N L EV ING

nispen

volledige tarief niet dekt. Al deze elementen die gezamenlijk de rechtsstaat funderen strekken ertoe de vrijheid van ons allen te garanderen. We willen niet in een samenleving verkeren waarin het recht van de sterkste heerst. We willen dat het recht sterk is, dat we op een redelijke, fatsoenlijke manier met elkaar kunnen omgaan. De rechtsstaat draagt daaraan bij, is een noodzakelijke voorwaarde daarvoor. Misschien is dit nog het best te illustreren aan de hand van het tegendeel van een

besteedde in zijn beroemde werk ‘De l’esprit des lois’, daaraan veel aandacht. Er moet volgens deze geleerde een evenwicht zijn tussen de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht. De idee erachter is dat je niet te veel macht moet concentreren in één orgaan. Laat de machten elkaar in evenwicht houden, zodat burgers minder in hun vrijheid worden belemmerd. Montesquieu schreef: ‘il faut que, par la disposition des choses, le pouvoir arrête le pouvoir’. Dat wil zeggen: Machtsmisbruik kan worden voorkomen wanneer de zaken zodanig zijn geregeld dat de macht de macht tot staan brengt. Ten slotte geldt als vierde element van de rechtsstaat dat iedereen in geval van een conflict met een medeburger, een bedrijf, een instelling of de overheid een beroep moet kunnen doen op onafhankelijke en onpartijdige rechters. En die zijn er ook om in geval van wetsovertreding straffen op te leggen. Ook die taak vertrouwen we toe aan rechters. Van groot belang is dat je als burger ook gemakkelijk naar die rechter toe moet kunnen gaan. Er moeten geen hoge belemmeringen worden opgeworpen. Dat vormde de reden waarom er zo’n verzet ontstond toen de regering een paar jaar geleden de griffierechten, een soort van leges, radicaal wilde verhogen. Ook moet zijn geregeld dat degenen die zich geen dure advocaat kunnen permitteren, kosteloze rechtsbijstand kunnen krijgen of alleen een eigen bijdrage behoeven te betalen die het

rechtsstaat. Ik noem de situatie in Congo zoals daarover een tijd geleden in de krant was te lezen: ‘Politici stelen ongehinderd van de staat. De overheid betaalt geen salarissen, of die ‘raken zoek’, dus vragen leraren smeergeld aan ouders. Een politieagent accepteert geen aangifte zonder ‘motivatiegeld’. Een journalist betaalt de ambtenaar van de geheime dienst om niet gearresteerd te worden. Militairen zonder soldij plunderen en militiestrijders verkrachten.’

Mr. Geert Corstens was van eind 2008 tot eind 2014 president van het hoogste algemeen rechtscollege in het land, de Hoge Raad der Nederlanden. Hij was ook enkele jaren president van het Network of Presidents of Supreme Judicial Courts in the European Union. Voordat hij in 1995 tot de Hoge Raad toetrad was hij 14 jaar hoogleraar strafrecht in Nijmegen. Hij schreef honderden artikelen over strafrecht en rechterlijke organisatie en diverse boeken. Zijn proefschrift ging over de controle op het openbaar ministerie. Hij was de auteur van het bekende handboek over het Nederlands strafprocesrecht dat inmiddels zijn achtste druk beleefde. Hij schreef ook in het Frans (o.a. het boek getiteld: ‘Droit pénal européen’, vertaald in het Engels en het Nederlands), het Engels en een enkele keer in het Duits. Zijn meest recente boek is getiteld ‘De rechtsstaat moet je leren, de president van de Hoge Raad over de rol van de rechter’ (2014, samen met Reindert Kuiper, uitgave Prometheus Bert Bakker). Het is afgestemd op een algemeen publiek. Hij studeerde cum laude af in Nijmegen, werkte daarna als stagiaire bij de EEG in Brussel om vervolgens in 1974 te promoveren aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna werd hij rechterlijk ambtenaar in opleiding in Amsterdam en officier van justitie in Nijmegen. Hij spreekt vaak over de rechtsstaat en over en onderwerp dat hem evenzeer bezighoudt: vergeving en vergelding. geertcorstens@speakersacademy.nl

42 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

e c onomie

Belasting betalen: kwestie van beschaving prof. dr. Leo Stevens et naleven van gemaakte afspraken is een kwestie van beschaving. Dat geldt ook voor de belastingheffing. De collectiviteit van belastingbetalers is ermee gediend dat democratisch tot stand gekomen heffingsbepalingen ook daadwerkelijk worden nagekomen. Belasting is de prijs van onze verzorgingsstaat. Voor bestuurders is het belangrijk goed aan te voelen wat de samenleving nodig heeft en hoe de voorzieningen moeten worden bekostigd. Belastingen moeten draagvlak in de samenleving vinden. Ze moeten verankerd zijn in het rechtsgevoel van de burger. Dat betekent dat het belastingstelsel méér is dan een mechaniek van allerlei fiscale regels. Het moet de bezieling uitdrukken van de samenleving die een gemeenschap wil zijn. Ik geef toe, hoogdravende woorden, maar ze zijn daarom niet minder waar. Ik denk terug aan de ondernemer die dit tot zijn realisme wilde terugsnoeien. Zijn stelling, dat iedere ondernemer er aardigheid aan beleeft de fiscus ‘wat’ te tillen, stuitte af op mijn reactie dat dit niet mogelijk is. In feite til je slechts je collega-ondernemers. Wat jij te weinig betaalt, moeten zij extra betalen. Dat is spelbederf.

'Belastingstelsel moet bezieling uitdrukken van de samenleving die een gemeenschap wil zijn' Deze fiscale ambitie vereist wel hoogwaardige wetgevingskwaliteit. Als die te wensen overlaat, heeft dit ingrijpende consequenties voor de belastingmoraal. We kunnen lering trekken uit de Wet op de inkomstenbelasting 1964. Het inkomensbegrip was zo lek als een mandje. Het was gebaseerd op de traditionele bronnenleer die slechts de (juridische) vruchten van het vermogen belastte en niet de vermogenswinsten. In de laatste twee decennia van de 20e eeuw werden met de moed der wanhoop lekken gedicht, maar telkens bleek het toch weer mogelijk via meer of minder gekunstelde constructies te vermijden dat er écht naar draagkracht geheven zou worden. Daarop moest de wetgever weer reageren met specifieke antimisbruikbepalingen. Gecompliceerde wetgeving was het resultaat. Maar ook die kon de totstandkoming van nieuwe - soms confectieachtige - belastingbesparingsconstructies niet voorkomen.

Het werd steeds pijnlijker duidelijk dat het fiscale inkomensbegrip niet kon voldoen aan zijn opdracht naar de werkelijke draagkracht te belasten. Daar kwam nog bij dat de belasting door internationale belastingvlucht of fraude gemakkelijk kon worden ontlopen. Rente op spaarrekeningen werd toen trouwens vaker niet dan wel aan de fiscus opgegeven. Dat versterkte het gevoel dat belasting betalen vooral een aangelegenheid van de dommen was, zoals Flip de Kam in het gelijknamige boek al in 1977 zo scherp wist te schetsen. Er werd ongeremd ingespeeld op het overheersende gevoel dat belastingbesparing past in de voor iedereen geldende primaire gerichtheid op het eigenbelang. Het onvermogen of het gebrek aan daadkracht van de wetgever daartegen adequaat op te treden, legitimeerde die egocentrische mentaliteit. Wat niet verboden is, werd acceptabel geacht. Opmerkelijk is dat deze algemeen kenbare fiscaaltechnische tekortkomingen decennia lang werden aanvaard en zich konden ontwikkelen tot confectieachtige belastingbesparingsproducten, terwijl het duidelijk was dat zij het beeldbepalende draagkrachtprincipe in zijn kern verziekten. In de huidige Wet IB 2001 herhaalt de geschiedenis zich. Nog steeds wordt de belastingheffing gemakzuchtig ingezet om kortademige partijpolitieke doeleinden te realiseren zonder dat daaraan een overtuigende nut-en-noodzaakanalyse is vooraf gegaan. De vermogensrendementsheffing is onvoldoende aangepast aan de gewijzigde financiële ontwikkelingen. Het eigenwoningregime is een nog grotere lappendeken geworden dan het al was en de ingeslopen zinloze ingewikkeldheden bederven de transparantie van het stelsel. Kortom: reden om opnieuw te werken aan belastinghervorming. Maar de toenemende versplintering van het politieke spectrum maakt de kans dat succesvol te realiseren, steeds kleiner.

Leo Stevens is emeritus-hoogleraar fiscale economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam , kroonlid van de SER en columnist bij Het Financieele Dagblad. leostevens@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 43

FOTO G R A FI E : JI M M Y N E LS ON

Tekst: Jacques Geluk T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

foto gr a fie / VOL KE N E N CULTURE N

Fotograaf vindt zijn identiteit bij ’s werelds laatste inheemse stammen Jimmy Nelson Jimmy Nelson heeft een groot deel van de wereld bereisd om de laatste inheemse stammen en culturen letterlijk vast te leggen op de gevoelige plaat. Hij ziet zijn traditionele platencamera als het perfecte instrument om contact te maken en intieme vriendschappen op te bouwen met tot dusverre vaak onbekende leefgemeenschappen in de verste uithoeken van de aarde. “Ik wilde een ambitieus en esthetisch fotografisch document maken dat de tand des tijds kan doorstaan.” Zijn unieke fotoboek ‘Before they pass away’, waarvan ook een XXL-versie bestaat in gelimiteerde oplage, is wereldwijd al meer dan 110.000 keer over de toonbank gegaan.

ijn bezoek aan de Chukchi op het Siberische schiereiland Chukotka is wel een van de spectaculairste reizen die Jimmy Nelson in het kader van zijn fotografieproject ‘Before they pass away’ heeft gemaakt. “Een maand lang hebben we in de helse kou naar de Chukchi gezocht, niemand wist waar de stam zich precies bevond.” Geen wonder dat dit volk met zijn traditionele cultuur nooit door Russische soldaten onder de voet is gelopen en de vernietigende activiteiten van het Sovjetregime in Siberië, zoals milieuverontreiniging en wapentesten, heeft doorstaan. “Uiteindelijk zijn we er anderhalve maand geweest en heb ik, door allerlei omstandigheden waaronder het weer, slechts één dag foto’s kunnen maken”, vertelt de Britse fotograaf op een terras in Amsterdam, vlakbij zijn huis en stam (zijn gezin). Niet lang geleden zijn de Chukchi door de overheid naar de stad gebracht, waar ze een appartement, televisie, alcohol en warmte kregen. “Ze kwamen van de ene in de andere extreme situatie terecht, maar waren uiteindelijk niet gelukkig tussen het beton. De Chukchi besloten terug te gaan naar hun kern, die ze het sterkst ervoe-

ren wanneer ze onder harde omstandigheden bezig waren met overleven.” Ook zijn bezoek aan het Dani-volk, dat al 9.000 jaar landbouw bedrijft in de Baliem Vallei op 1.600 meter hoogte in het midden van de Jayawijaya-bergketen in Indonesisch Papoea, zal hij niet snel vergeten. “Hun emotionele rijkdom is zo groot dat ik die kon voelen.” In totaal bezoekt Jimmy Nelson tus-

sen 2011 en 2013 zo’n 35 stammen die nog vasthouden aan vaak eeuwenoude tradities en gebruiken. De Kazakh in de bergen van West-Mongolië, de Mo-mensen uit het vroegere koninkrijk Lo (Tibet), in wier belevenis de aarde nog plat is, de Rabari in het westen van India en al die andere stammen zullen zich ongetwijfeld ontwikkelen en (een deel van) hun eigenheid kwijtraken. Jimmy: “Ik

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 45

foto gr afie / VOL KE N E N CULTURE N

heb geen voorkeur voor bepaalde stammen en culturen, maar natuurlijk waren sommige reizen wel spectaculairder en geestelijk of fysiek zwaarder dan andere. Ook de omstandigheden verschilden. Warm, koud, geïsoleerd of juist dichter bij de beschaving. Voor alle stammen geldt dat ik, voordat ze er niet meer zijn, wil laten zien hoe authentiek en speciaal ze zijn. Ook om onszelf eraan te herinneren waar we vandaan komen. Zij zijn emotioneel en cultureel veel rijker dan wij, onze rijkdom is vooral materieel. We zullen een nieuwe balans tussen die twee moeten vinden.”

Visuele caleidoscoop

“Ik wilde proberen een bijzondere visuele caleidoscoop van de wereld te maken door te kiezen voor afgelegen locaties met verschillende natuurlijke omstandigheden

(koud, heet, woestijn, nat, woestijn, bergen), zodat ik mensen die daar nog steeds leven kon laten zien. In al hun diversiteit, ik wilde me niet concentreren op één groep.

‘Hun emotionele rijkdom is zo groot dat ik die kon voelen’ Ik had kunnen kiezen voor bijvoorbeeld de Pygmeeën in Kongo, wier voortbestaan ernstig bedreigd is. Dat heb ik niet gedaan om esthetische redenen en omdat dit geen antropologisch project was, maar een artistieke interpretatie van wat eigenlijk ons aller oorsprong is.” Op de vraag hoe hij zich heeft

46 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

geïntroduceerd bij volken wanneer gesproken taal geen optie was, antwoordt Jimmy: “Je maakt jezelf heel klein, nederig, kwetsbaar. Als een hond die op zijn rug ligt. Je geeft hen als het ware het recht jou te keuren. Langzaam ga je een stapje verder door oogcontact te maken en elkaar aan te raken. Weer een tijdje later laat je een camera zien, waarvan de meesten niet weten wat het is, en zet je ze op een voetstuk. Uiteindelijk kijkt de hele dorpsbevolking toe.” Het heeft dagen, soms weken gekost om het maken van de foto’s te organiseren. “Ik wil een boodschap overbrengen van schoonheid, kracht en iconografie, omdat ik geloof dat wij iets van hun authenticiteit kunnen leren. Het opzetten van een esthetische foto kost heel veel tijd. Ik gebruik een traditionele platencamera, die films gebruikt die niet erg lichtgevoelig zijn. Dat vereist lange sluitertij-

foto gr a fie / VOL KE N E N CULTURE N

den. Daarom moet je een relatie opbouwen, waarbij je gebruik maakt van een communicatievorm die veel verdergaat dan taal. Ik neem ze mee naar een waterval of een berg en zet ze als iconen neer en maak dan mooie foto’s. Eerst portretten om het persoonlijke contact te versterken en daarna groepsfoto’s. Dat proces kan lang duren, omdat alleen al het in elkaar zetten van een traditionele platencamera uren kan kosten. Fysiek kan het ook heel zwaar zijn, zeker als het -40° Celsius is. Je moet bereid zijn heel ver te gaan. Uren op je knieën zitten, accepteren dat veel dingen niet goed gaan. Door de emoties die je dan toont laat je hen zien dat jij ook een mens bent.”

warm klimaat voorzichtig was. Ik werd één van hen. Later ging ik met een cameraman en nu met een camerateam. Dat is niet per se wat ik het liefste doe, omdat er intimiteit verloren gaat, maar wel noodzakelijk.” Wat is hem opgevallen aan de mensen met wie hij zo’n goede band heeft opgebouwd: “Ze zijn erg trots op wie ze zijn. Niemand vertelt hen wie ze moeten zijn. Wij zijn vergeten hoe we moeten leven en te druk bezig met het leven van anderen. De stammen hebben een bijzondere relatie met hun eigen lichaam. De manier waarop ze jagen en eten is in evenwicht en zorgt ervoor dat ze overleven. Zij zijn gezond. Aan de andere kant zijn onze lichamen zijn niet ontworpen om te leven zoals we nu leven.”

‘Je maakt jezelf heel klein, nederig en kwetsbaar’

Objectiviteit

Digitaal fotograferen vindt Jimmy Nelson ‘te gemakkelijk’. “Lange lenzen maken het mogelijk van veraf te fotograferen, terwijl ik nu heel dichtbij de mensen was.” Met een platencamera kun je het resultaat niet laten zien. “Dat moet ook niet, want dan verlies je alle objectiviteit. Het gaat erom wat ik zie, niet wat in de box gaat. Ik ga nu terug naar een aantal stammen en laat ze de foto’s en boeken zien. Daar maken we een film over. De twee keer dat ik al terug ben geweest ben ik als een vriend of familielid binnengehaald”, vertelt Jimmy. Niet zo vreemd, want hij heeft ‘vertrouwen voor het leven opgebouwd’. “In het begin was het een eenmansmissie en was ik heel kwetsbaar, waardoor ik mijn hart beter kon laten spreken. Meestal was ik een maand bij een stam en leefde en at ik net als zij, hoewel ik zeker met vlees in een

Eigen identiteit

Door het project ‘Before they pass away’ kon Jimmy Nelson niet alleen kennismaken met prachtige mensen die behoren tot stammen in alle uithoeken van de wereld, maar ook met zichzelf. “Mijn passie komt voort uit een zoektocht naar mijn eigen identiteit. Als kind, geboren in Sevenoaks (Engeland) en opgegroeid in de derde wereld, was ik een beetje de weg kwijt. Mijn ouders deden me op mijn zevende op een Noord-Engelse, door Jezuïten geleide kostschool, een extreem contrast met waar ik vandaan kwam. Door een verkeerd medicijn tegen malaria in combinatie met stress, omdat ik na een verblijf in Sierra Leone terug moest naar die school, viel op mijn zestiende in één dag al mijn haar uit. Alopecia totalis heet die aandoening. Mijn

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 47

IN TE RVIEW / A RTIKE L

48 | SPEAKERS ACADEMYÂ® MAGAZINE 2015-2016

foto gr afie / VOLK EN EN CULTURE N

haar is nooit teruggegroeid. Nu maakt dat niet veel meer uit, maar op die leeftijd is dat verschrikkelijk. Ik was denk ik best een aardige vent, maar ik had het idee dat iedereen me beoordeelde en dacht dat ik anders was. Nee, hield ik mezelf 31 jaar geleden voor, ik ben dezelfde als gisteren.”

Tibet

In plaats van zich net als zijn leeftijdgenoten bezig te houden met seks, drugs en rock ’n’ roll, vertrekt de dan 17-jarige Jimmy naar Tibet, waar hij gekleed als monnik te voet van de ene naar de andere kant gaat. Op zoek naar een beetje sympathie van leeftijdgenoten. Die reis duurt een jaar. “Toen ik terugkwam vertelden ze mij dat het land dat ik net had bezocht al dertig jaar op slot zat. ‘Echt waar?’ was mijn reactie. Ik was mezelf aan het ontdekken, niet het land. De foto’s die ik had gemaakt vielen in de smaak en werden

‘De camera is voor mij een medium om verbindingen te leggen’ gepubliceerd, waardoor ik een beetje geld verdiende. Ik was fotograaf.” Snel daarna legt hij uitsluitend als waarnemer nieuwswaardige gebeurtenissen vast, variërend van de Russische bemoeienis in Afghanistan, de voortdurende strijd tussen India en Pakistan in Kasjmir, de onrust in Somalië en het begin van de oorlog in het voormalige Joegoslavië. “Voor mij was de camera daar al een medium om, vanuit mijn empathie voor de mensen die pijn leden, verbindingen te kunnen

maken. In tegenstelling tot veel fotografen die zich achter de camera verstoppen, wilde ik er juist voor gaan staan”, vertelt Jimmy.

Midlifecrisis

Nadat hij zijn Nederlandse vrouw heeft ontmoet, met wie hij samen een cultureel portret van China maakt, moet er brood op de plank komen. Jimmy houdt zich 18 jaar lang bezig met commerciële fotografie. Tot rond 2010 de midlifecrisis toeslaat. “Wie ben ik? De hele wereld verandert, niemand heeft me nodig. Mijn vrouw zei: ‘Je hebt toch een hobby, die stammen? Daar moet je nu wat mee doen, anders zijn ze er niet meer’. Dat was de aanleiding om met dit project te beginnen en inmiddels is er dus een boek uit waarvan de verkoop wereldwijd steeds beter gaat. Dankzij alle stammen die ik heb bezocht begin ik te begrijpen wie ik ben en wat ik voel als ik communiceer. Zij kijken verder dan het uiterlijk, naar jouw ziel die bepalend is voor de persoon die je bent. Wij zijn daar ver van verwijderd. In onze wereld is er weinig schoonheid en authenticiteit over, maar er zijn enkele individuen die zichzelf eindelijk hebben gevonden (of nog op zoek zijn). Ik ben misschien een van die mensen. Een groot deel van mijn leven heb ik met de stem van anderen gesproken. Nu kan ik eindelijk mijn eigen stem laten horen. Die stem is klein, niet geschoold, maar wel heel echt en waar.” Jimmy Nelson vertelt nog hoe hij heeft genoten van de film ‘Avatar’, die eigenlijk laat zien hoe de moderne mens wat hij niet begrijpt wil vernietigen, maar dat we daardoor de kracht van het met elkaar en de natuur verbonden zijn hebben verloren. “Er is nog iets wat ik heb geleerd. Sinds een jaar geef ik lezingen, omdat ik lekker in mijn vel zit en me nu kwetsbaar durf op te stellen. Daardoor ontstaat een verbinding met het publiek, eigenlijk op dezelfde manier als dat is gebeurd met die stammen.”

Jimmy Nelson is een in Amsterdam wonende Britse fotograaf, die vooral bekend is door zijn fotoproject ‘Before they pass away’ over stammen en inheemse volken. Daarvan is ook een fotoboek verschenen (ISBN 9783832797591). Nelson fotografeert, exposeert, geeft lezingen, gaat een televisieprogramma maken en hoopt over enkele jaren met een nieuw boek te komen. jimmynelson@speakersacademy.nl

FOTO G R A FI E :zorgver zeker aar s neder l and

c olumn

Zorg en zorgstelsel mr. André Rouvoet egin dit jaar bracht een delegatie uit de volle breedte van de Nederlandse zorgsector een werkbezoek aan het Verenigd Koninkrijk. Met overheidsinstanties, zorgaanbieders, patiëntenorganisaties, zorgeconomen en nog veel meer betrokkenen spraken we oa over hun - publieke - zorgstelsel, de NHS (National Health Service). We hoorden heel veel kritiek op het functioneren van het stelsel. Bovendien: het wordt gefinancierd uit belastingen en is dus 'free at the point of use', met als gevolg een verwacht tekort in 2020 van ca. 38 miljard euro. Het gekke is dat, met alle onmiskenbare feilen van dat stelsel, het tegelijk razend populair is onder de bevolking (want zorg is 'gratis') en in politiek opzicht zo goed als onaantastbaar. Vergelijk dat nou eens met Nederland: ons zorgstelsel staat in internationale lijstjes al,jaren te boek als het beste ter wereld, de wachtlijsten zijn verdwenen, de kwaliteit van de zorg is hoog, we hebben een heel breed en voor iedereen gelijk basispakket en sinds een aantal jaren neemt de groeicurve van de zorgkosten af. Kortom: ons stelsel is niet perfect, maar wel heel erg goed. Maar...: niemand lijkt ervan te houden! Er wordt veel gemopperd op 'de zorg', 'het stelsel' en in het bijzonder op 'de zorgverzekeraars', de financiers in het stelsel. De hoofdrolspelers lijken voortdurend met elkaar in gevecht te zijn in plaats van samen op de bres te staan voor goede en betaalbare zorg voor de patiënt. Daar zijn wel verklaringen voor. Er is heel veel in beweging in de zorg: kostenbeheersingsakkoorden, hervorming van de langdurige zorg, kwaliteitsprogramma's, decentralisaties. Dat alles leidt tot onrust in de samenleving én bij professionals. De stapeling van maatregelen en bezuinigingen maakt het werken in de zorg complex, de regeldruk is hoog (en soms onnodig hoog) en er valt het nodige te verbeteren aan de onderlinge bejegening. Tegelijkertijd: kwaliteitsbevordering en kostenbeheersing zijn in het belang van patiënten en verzekerden. En ik ben ervan overtuigd dat ons zorgstelsel daarvoor het best denkbare kader biedt. Dat stelsel is niet heilig. En er zijn vast allerlei punten waarop verbeteringen kunnen worden aangebracht, zowel in de weten regelgeving als in het gedrag van de hoofdrolspelers: zorgverzekeraars, aanbieders, beroepsgroepen en patiëntenorganisaties. Maar over één ding waren al die hoofdrolspelers het roerend eens na de bestudering van het publieke stelsel in het Verenigd Koninkrijk: "Don't try this at home!" andrerouvoet@speakersacademy.nl

50 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

FOTO G R A FI E : sander par d on

c olumn

Alles voor één meisje prof. dr. Vincent Icke ie zich afvraagt hoe het Heelal de mens voortbracht, komt allicht op de gedachte dat daarvoor een planeet nodig is. Een ogenblik later besef je dat ook onze ster, de Zon, niet gemist kan worden. De volgende dag is die vraag uitgedijd tot iets veel groters: Wat is er nodig om een mens te maken? Met als nevenvraag: hebben we echt dat hele Heelal nodig, of mag het een onsje minder zijn? De mens bestaat uit hetzelfde materiaal als de Aarde: sterrenstof. Alles wat op onze planeet leeft is gebouwd uit atomen die overal in het Heelal voor het oprapen liggen. Dat zijn voornamelijk atomen van de lichte elementen, bijvoorbeeld waterstof, koolstof, zuurstof en de rest. Dat oprapen gebeurde door de zwaartekracht ten tijde van het ontstaan van het zonnestelsel. Leven gedijt door de gewoonste energie die er is: de straling van de Zon. Sterren zijn een soort zonnen en de meeste hebben waarschijnljk een planetenstelsel om zich heen. Ook daar is dus leven mogelijk. Moet of kan dat aard-achtig leven zijn? Wat is mogelijk binnen de beperkingen van de natuur- en sterrenkundige processen in het Heelal? Al die prachtige verschijnselen proberen wij te beschrijven in de astrofysica, de natuurkunde van de kosmos. De samenstelling van de materie, gebouwd uit drie families van elementaire deeltjes. De structuur van de ruimte, die wij aan den lijve voelen in de vorm van de zwaartekracht en die we indirect opmerken door de uitdijing van het Heelal. Voeg daarbij dan nog de subtiele mechanismen van de wisselwerking tussen de deeltjes van de materie en je hebt alle kosmische poppen aan het dansen. Wie iets van biologie weet en zich afvraagt hoe het Heelal de mens voortbracht, bedenkt waarschijnlijk dat er meer nodig is dan ruimte en materie, namelijk: tijd. Heel veel tijd, de diepe tijd die we kennen uit geologische processen en de biologische evolutie. Ook daarin voorziet het Heelal: de extreem diepe tijd, bijna veertien miljard jaar. Een honderdmiljardste van een seconde na het begin van ruimte en tijd ontstond waterstof, maar pas na een half miljard jaar klonterde die samen om sterren te vormen. Daaruit kwam sterrenstof: koolstof, stikstof en alle andere elementen waardoor wij leven. Bijna vijf miljard jaar later was de mens op ons kleine planeetje voldoende ver geëvolueerd om een paar van die kosmische mechanismen te doorgronden. Als vanzelf komt dan de vraag op: welke van de natuurkundige eigenschappen van ons Heelal zijn nodig om een mens te maken? Bij zorgvuldige bestudering blijkt dat alles, werkelijk alles, nodig is. Je kunt de Oerknal niet missen, je kunt de massa van het W- en het Z-boson niet missen, je kunt de kwantummechanica niet missen, het elektromagnetisme, de uitdijing van het Heelal, noem maar op. Niets, helemaal niets kan worden gemist. Alle eigenschappen van deeltjes-ruimte-tijd en al hun wonderlijke wisselwerkingen, blijken nodig te zijn voor ons leven. Dus komen verdere vragen op: wat weten we nog niet? Is er leven buiten de Aarde en hoe zou dat er uit kunnen zien? vincenticke@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 51

FOTO G R A FI E : enith stenhuys

Tekst: Jacques Geluk T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

mens & samenl eving

‘Nederland kan wel enige zelfreflectie gebruiken’ Myrthe Hilkens Sociale betrokkenheid, opkomen voor anderen en delen wat je hebt. Niets bijzonders, vindt Myrthe Hilkens zelf. Voor de journaliste, schrijfster en voormalige PvdA-parlementariër is dat namelijk vanzelfsprekend. Dat lees, hoor en zie je terug in alles dat ze doet.

Tekst: Jacques Geluk

n haar eerste roman vertelt ze het opmerkelijke verhaal van twee mensen die radicaliseren zonder religieuze motieven. Haar tweede non-fictieboek gaat over hoe de vluchtelingenproblematiek de afgelopen decennia is veranderd. We moeten er nog even op wachten. Myrthe is druk aan het schrijven, met het prettige vooruitzicht dat respectievelijk Atlas Contact en Nijgh & Van Ditmar haar boeken gaan uitgeven. De contracten zijn getekend. “Daarnaast schrijf ik een maandelijkse actuele opiniecolumn in de glossy Fabulous Mama, over dingen die ik de voorafgaande maand heb meegemaakt. Voor ‘Pauw’ ben ik naar Sicilië gereisd om met eigen ogen de komst en opvang van vluchtelingen te bestuderen, maar ook om te spreken met de burgemeester en reddingswerkers. Dat heeft veel indruk om mij gemaakt. In mijn column leg ik dan een verband met het perspectief dat kinderen in de opvang hebben en dat van mijn eigen kinderen.” De vluchtelingenproblematiek raakt en interesseert haar. “De situatie werd in de loop van dit jaar steeds afschrikwekkender. In Hongarije en Macedonië spraken ze over het aannemen van 2.000 extra 'vluchtelingenjagers'. Kippenvel kreeg ik daarvan. Ik was positief verrast door bondskanselier

Angela Merkel toen ze zei: ‘Europa, nu is het klaar. Dit kan niet meer’ en de neo-nazi’s een veeg uit de pan gaf.” Myrthe is het eens met Frans Timmermans die op CNN sprak van een ‘existentieel probleem’ waarmee Europa te maken heeft. “De organisatie van de eurozone en de Europese Unie is zo diffuus, dat constructieve besluitvorming op de lange baan wordt geschoven en bilaterale samen-

‘Het leven is een synoniem voor geluk hebben’

werkingsverbanden voor oplossingen moeten zorgen. Landen als Duitsland, Nederland en Zweden moeten dan weer het voortouw nemen. Wat is dan de functie van het concept van 28 samenwerkende landen, als ze deze uitdaging niet gezamenlijk kunnen oppakken? Landen willen zich aansluiten bij de EU om mee te delen in de welvaart, maar als een solidariteit wordt gevraagd is dat moeilijk. Dit is de slechtste reclame die Europa voor zichzelf kan maken.”

Positieve beeldvorming

“Vorig jaar heb ik – naast programma’s die ik op uitnodiging van Huub Oosterhuis verzorgde voor debathuis De Nieuwe Liefde in Amsterdam – een serie over racisme en discriminatie gemaakt en gepresenteerd in debatzalen in het hele land.” In Limburg laat Myrthe in het kader van die serie zien dat een positieve benadering van het migrantenvraagstuk ook mogelijk is. “Een groot aantal gemeenten daar kampt met de gevolgen van leegloop en vergrijzing. Om het tij te keren halen ze actief Poolse migranten binnen, waardoor de bedrijvigheid terugkeert en toeneemt, jongeren weer in de eigen woonplaats naar school kunnen en het voorzieningenniveau weer op peil komt. Tijdens een groot festival hebben Poolse en autochtone ondernemers zich met elkaar verbonden en samen bruggen gebouwd. Een ideale uitdaging voor beleidsmakers om de beeldvorming te veranderen: migranten pikken geen banen in, maar helpen juist de economische krimp te bestrijden.”

In en uit de politiek

Als ze 17 is vertrekt Myrthe naar Israël. Ze wil in een kibboets wonen en werken om het Midden-Oostenconflict te kunnen doorgronden. “Dat bleek een wat naïeve ambitie, die voortkwam uit de nieuwsgierigheid die

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 53

mens & samenl eving

volgens mijn moeder in mijn aard zit.” In Tilburg gaat ze journalistiek studeren: “Waakhond van de democratie zijn, wie wil dat nou niet? Maar ook dat ligt in de praktijk genuanceerder”, merkt ze al snel. “Ik voelde me toen ik in de journalistiek begon al aangetrokken tot de politiek, maar was daarin niet actief. Die twee waren toen onverenigbaar en eigenlijk uit den boze, doordat het je onafhankelijkheid kon beïnvloeden.” Toch wordt ze benaderd door Jeroen Dijsselbloem en toenmalig partijvoorzitter, nu minister Lilianne Ploumen. “Ik ben heel zorgvuldig mijn huiswerk gaan doen en de beginselen van de PvdA gaan bestuderen. Ik las over Domela Nieuwenhuis, in mijn ogen een vergeten fenomeen, en Aletta Jacobs, een begrip in de feministische wereld. De beginselen kan ik alleen maar omarmen: emancipatie, het geloof in vooruitgang en een collectieve verantwoordelijkheid voor mensen die buiten de boot vallen. Daarbij voel ik mij thuis.” Myrthe komt in de Tweede Kamer terecht, na de tweede zwangerschapsvervanging permanent. Een jaar na het aantreden van het kabinet Rutte II vertrekt ze uit de Kamer en ook dat heeft weer alles te maken met haar oprechte interesse in het welzijn van de medemens.

Een paar stappen te veel

“Het regeerakkoord van PvdA en VVD is met zeer beperkte inbreng van de fracties tot stand gekomen. Vervolgens kregen we slechts één ochtend de tijd om het akkoord te bestuderen, terwijl er toch hele ingrijpende afspraken instonden over de zorg, huisvesting, ontwikkelingssamenwerking. Ik kon dat in die korte tijd niet allemaal bevatten en besloot te vertrouwen op het PvdA-kader dat een belangrijke bijdrage aan het akkoord had geleverd. Achteraf had ik meteen protest moeten aantekenen. In de loop van dat jaar realiseerde ik mij dat op een paar punten die voor mij heel belangrijk zijn, mensenrech-

ten en de rechtsstaat, een paar stappen te veel werden gezet. Ik kon me, als woordvoerder mensenhandel en prostitutie, niet verenigen met het strafbaar stellen van illegaliteit. Deze mensen zijn vaak zelf slachtoffer en

‘Jammer dat het recht op dissidentschap in de Kamer niet wordt gewaardeerd’ hebben, door ervaringen in eigen land, geen vertrouwen in mensen met een uniform. En dan krijgen ze ook nog straf omdat ze zich zonder paspoort binnen onze landsgrenzen bevinden.” Zorgvuldig haar woorden kiezend: “Dat was voor mij zo fundamenteel, dat ik me aan dat beleid niet voor vier jaar kon committeren. Ik had kunnen blijven zit-

54 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

ten, maar zo zit ik niet elkaar. Wanneer je filosofischer en minder politiek naar deze problematiek kijkt betekent dit eigenlijk dat het leven zelf strafbaar is, omdat het wordt geleefd op een in onze opinie verkeerde plek. Die grens wil ik niet oversteken.” Lachend: “Omdat ik zelf ben opgestapt word ik nog steeds gevraagd te schrijven en spreken over het piepende en krakende democratische bestel.” Een voorbeeld van iets dat haar in de Kamer is tegengevallen: “Het feit dat dissidentschap – het recht om zonder last te stemmen – op geen enkele manier, ondanks grondwettelijke verankering, wordt gewaardeerd. Terwijl het van levensbelang is voor een dynamisch parlement. Kamerleden moeten meer ruimte krijgen om bij stemmingen af te wijken van het coalitiestandpunt. Zoals het nu gaat is dat slechte reclame voor het eervolle ambt van volksvertegenwoordiger.”

Toegevoegde waarde

Bij velen is Myrthe bekend van haar gastoptredens in ‘Pauw’ en ‘De wereld draait door’, waar ze in het panel zat dat de poli-

mens & samenl eving

tiek analyseerde, Twaalf keer in het seizoen 2014-2015 om precies te zijn. Inmiddels hebben veel kijkers met haar kennisgemaakt als tafeldame van Matthijs van Nieuwkerk. “Op televisie zijn an sich moet geen ambitie zijn.” Ze accepteert alleen uitnodigingen als ze denkt dat haar aanwezigheid toegevoegde waarde heeft. “Soms word ik gebeld en vraag ik me af wat ik over dat onderwerp zou kunnen zeggen. Of ik vind het interessant en dan oordeelt de redactie dat ik te genuanceerd ben. Een concreet voorbeeld: de Viagrapil, de lustpil voor vrouwen. Ik zei dat ik dat top vond voor vrouwen die geen lust hebben en dat ook een keer willen voelen, maar vervelend voor vrouwen die hoofdpijn hebben en willen slapen en dan te horen ze een pilletje moeten nemen. Dat was te genuanceerd.”

Seksualiteit

Bij anderen is ze bekend door haar eerste boek, ‘McSex, de pornoficatie van de samenleving’, over de invloed van pornografie op ons denken over seksualiteit en schoonheid en over hoe mannen en vrouwen zich tot elkaar verhouden. “Ik kan niet zo goed tegen intellectuele luiheid. Dogma’s zetten zich vast in je hoofd en bepalen je wereldbeeld, zonder dat je daar iets tegen doet. Net als over het belang van de vrijheid van meningsuiting, moeten we blijven praten en nadenken over de veranderingen in de beleving van seksualiteit en schoonheid. Een soort continu onderhoud”, zegt Myrthe. “De manier waarop de provo’s er in de jaren zestig tegenaan keken

was anders dan in mijn jeugd. Daarom wilde ik een aantal aannames nog eens tegen het licht houden. We hebben ons zo vastgebeten in het idee dat wij een totaal bevrijde progressieve, vrijzinnige natie zijn, dat we vergeten hoe conservatief we op veel terreinen zijn. Daardoor beseffen we niet dat we met jongeren, die steeds jonger via internet met seksualiteit en pornografie in aanraking komen, op een heel andere manier het gesprek daarover moeten aangaan. Vrijzinnig én minder vaak vanuit angst voor ziektes en zwangerschappen, zoals dat vandaag gebeurt. Nederland kan wel enige zelfreflectie gebruiken als het gaat om de discrepantie tussen de eigen waarneming en de realiteit.” Myrthe is niet per se tegen porno, maar wel tegen het onvermogen van de samenleving zich aan dat soort nieuwe fenomenen aan te passen. “Wanneer je van jongs af met kinderen praat over seks, aangepast aan hun leeftijd, zijn ze straks ook op dit gebied geëmancipeerder en beter in staat hun eigen afwegingen te maken.” Ten slotte zegt ze: “Weet je, uiteindelijk is het leven een synoniem voor geluk hebben. Ik heb het geluk gehad hier geboren te zijn en dat mijn ouders me konden laten studeren. Anderen hebben veel pech. Het is onze taak als mensen het geluk zo te organiseren dat degenen met pech zich ook kunnen handhaven en het liefst met plezier. De maatschappij verhardt, maar dat doet ze niet uit zichzelf ”, vertelt Myrthe die graag het voorbeeld geeft als het erom gaat daar wat aan te doen.

Myrthe Hilkens is journalist, schrijfster, columniste en voormalig lid van de Tweede Kamer voor de Partij van de Arbeid. Ze heeft onder andere gewerkt voor BN De Stem en De Pers en meegewerkt aan vele televisieprogramma’s. myrthehilkens@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 55

Tekst: Jacques Geluk

FOTO G R A FI E : jul iette pol ak & fl eur koning

dag vo orzittersc hap

‘Een zaal ademt, reageert, vindt iets’ “Het is echt ouderwets journalistiek handwerk om zaken terug te brengen tot wat ze zijn en ze ook voor mensen die geen experts zijn begrijpelijk te maken.” Ras-journalist Roelof Hemmen brengt dat al jarenlang in de praktijk. Eerst bij kranten, later op televisie en radio en nu alweer zo’n tien jaar

Roelof Hemmen

ook als dagvoorzitter, interviewer en debatleider tijdens congressen en seminars.

‘Als mensen tijdens een congres achterover gaan zitten is het mislukt’

oelof Hemmen houdt van zijn werk als nieuwslezer bij het RTL Nieuws en geniet van het presenteren van het nieuwe programma dat zijn naam draagt op BNR Nieuwsradio. Daarin interviewt hij elke ochtend van 09.30-12.00 uur – als opvolger van Paul van Liempt – beslissers uit de wereld van de politiek, wetenschap, sport, cultuur of de media. Ook het leiden van debatten en het interviewen van deelnemers en sprekers tijdens congressen en seminars wil hij zeker niet missen. “Ik vind het allemaal even leuk. Wel ben ik gestopt met de presentatie van het late RTL Nieuws, omdat dat niet te combineren is met een dagelijkse ochtendshow op de radio, maar het bulletin van half acht blijf ik gewoon doen.” En dat is niet alles. Samen met Speakers Academy® en Richard van Hooijdonk, een veelgevraagd spreker en trendwatcher, werkt Hemmen aan een concept voor een serie seminars of congressen over (slimme) technologie en de invloed daarvan op ons en de wereld. Daar kunnen mooie ideeën uitkomen. Dat is heel gaaf. Nu vertelt Richard een verhaal en daarna gaat hij weg. Of hij geeft een workshop. Maar er zit veel meer in. Samen kunnen wij daar verschrikkelijk veel mee. Hij kan een goed verhaal vertellen en ik een debat leiden, mensen interviewen en de zaal bespelen. Ondernemers, wetenschappers en anderen die we op het podium uitnodigen kunnen met elkaar en het publiek praten. Het idee is elke keer op maat een bepaalde ontwikkeling in een specifieke sector aan te pakken en daarbij mooie showcases te bedenken. Denk aan de gezondheidszorg of de landen tuinbouwsector. Hoe geweldig is dat?” Technologische ontwikkeling en de impact daarvan op onze samenleving is ook nu al vaak het onderwerp van de seminars en congressen die Roe-

lof Hemmen als dagvoorzitter leidt. “Mijn interessegebied is groot, dus kunnen opdrachtgevers mij ook voor veel andere onderwerpen vragen. Financieel-economische thema’s, recht en politiek bijvoorbeeld. Inclusief politie en justitie. Er zijn vrijwel geen onderwerpen waarin ik geen zin heb en er komen steeds nieuwe bij”, zegt hij. Hemmen, die zich liever niet beperkt tot het aankondigen van sprekers, maar hen bij voorkeur interviewt of debatten leidt, vindt het fijn voor een zaal te werken. “Dat maakt het interviewen spannender. De manier van communiceren is tijdens zo’n bijeenkomst sowieso anders dan op radio en televisie en heeft hele specifieke kenmerken. Een zaal ademt, reageert, vindt iets.” De interactie en het directe contact met mensen – die ieder hun eigen inbreng hebben, dingen willen weten en zich boos of juist vrolijk maken over wat er is gezegd – zorgt voor de dynamiek waar Hemmen erg van houdt. “Als mensen achterover gaan zitten en wachten tot het klaar is, is het voor mij mislukt. Dat wil ik niet.”

De diepte in

Als ervaren journalist beschikt Roelof Hemmen over een flinke portie basiskennis en kan hij zich informatie snel eigen maken. Toch gaat hij alsnog flink de diepte in als hij zich voorbereidt op een nieuwe klus als dagvoorzitter of discussieleider. Elke keer is immers anders. Bedrijven en organisaties die hem inhuren waarderen zijn manier van voorbereiden. “Ik hecht aan het voeren van voorgesprekken om te ontdekken welke focus de opdrachtgever heeft. Bovendien denk ik graag mee en maak ik er een punt van sprekers en andere deelnemers tevoren te leren kennen. En ik wil graag weten wie er in de zaal zitten en waarin zij geïnteresseerd zijn. Pas wanneer duidelijk is wat belangrijk is en waarom, kan ik tijdens een gesprek, discussie of interview aanvoelen waar het

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 |

davo orzitte rs c hap

interessant wordt of schuurt, waar meningen botsen of waar het mooi wordt en daar snel op reageren en inspelen. Ik vind het mooi mensen de kans te geven te zeggen wat ze willen, ze te prikkelen en te laten sprankelen en schitteren en het publiek te laten meepraten en meegenieten, zodat ze inderdaad de zaal verlaten met het gevoel dat er iets is gebeurd. Daar zet ik mij honderd procent voor in.” Bescheiden zegt hij: “Kennis paraat hebben en snel kunnen schakelen is gewoon een vak en een journalistieke vaardigheid. Ik kan niet alles van een onderwerp weten, maar er wel voor zorgen dat ik voorbereid ben op een evenement. Dat ben ik altijd.”

Zoetermeerse Courant

“Achter alles zit een verhaal en dat is belangrijk, anders zouden we het er niet over hebben”, aldus de ras-journalist tijdens een eerder gesprek. Best interessant dus om ook het verhaal achter Roelof Hemmen te vertellen. Vanaf zijn zestiende wil hij journalist óf vrachtwagenchauffeur worden. “De vader van een vriendinnetje werkte bij een lokaal krantje in Oud-Beijerland, het dorp waar ik toen woonde. Hij was daar echt de meneer van de krant. Supergaaf. Dat wilde ik ook. Hij nam me mee naar Sijthoff Pers en liet me de opmaakredactie en de drukkerij zien. Daarna wist ik het zeker! Ik wilde naar de School voor de Journalistiek, maar werd telkens uitgeloot. Na mijn militaire dienst gebeurde dat nog een keer. Ik ben voor krantjes gaan schrijven over van alles en nog wat. Na een paar jaar solliciteerde ik bij de Zoetermeerse Courant, een kopblad van de Haagsche Courant, waar ik als leerling werd aangenomen en de gemeenteraad, de politie en de honderdjarigen mocht doen.” Het begint pas echt als hij weer enkele jaren later bij de Haagsche Courant terechtkomt, waar hij politieverslaggeving doet en vervolgens de parlementaire redactie versterkt. Daarna gaat hij naar De Telegraaf. Hij mag er mooie dingen doen, maar het klikt niet echt. Wanneer Diederik Kraaijeveld, een vriend en oud-collega van de HC, zegt hoe leuk het is om voor RTL te werken solliciteert Hemmen op een vacature en wordt aangenomen. “Samen hebben we veel bij het nieuws gegaan. Diederik, die jaren voor ‘Editie NL’ heeft gewerkt, is al lang weg en een succesvol

kunstenaar. Ik ben algemeen en parlementair verslaggever geweest en sinds 2000 op het scherm. Eerst als verslaggever en presentator en sinds 2003 als nieuwslezer bij het nieuws van half acht.”

Ambitie

Dan zegt Hemmen dat hij totaal nooit de ambitie heeft gehad voor televisie te werken. “Dat is vanzelf gegaan, eigenlijk doordat Diederik zei dat het gaaf was.” Een heimelijk verlangen was er misschien wel, want meteen daarna zegt hij: “Dat is niet helemaal waar. Ik heb nog nooit verstuurde sollicitatiebrieven liggen aan Ted Turner, de baas van CNN, waar ik later een fellowship van een maand heb gedaan. Toen RTL begon dacht ik ‘Dat is misschien wel mooi’. Er waren echter zoveel dingen die me daar weghielden. Een baan bij de krant, mijn vrouw. Ik heb sollicitatiebrieven uit die tijd aan RTL ook nooit verstuurd. Ik vraag me wel eens af wat er gebeurd zou zijn als ik dat wel had gedaan. Stel je voor! Het is niet gebeurd en ik ben tevreden waar ik nu ben.” Als ‘anchor’ van het RTL Nieuws houdt hij zich bezig met het samenstellen van de hele uitzending. “Ik schrijf vrijwel alles dat ik zeg, bemoei me met de inhoud van de verhalen en de gesprekken met de correspondent, eigenlijk met alles. Dat wordt ook van mij en mijn collega’s verwacht. Juist omdat we geen praatpoppen zijn, maar ervaren journalisten kunnen wat toevoegen aan zo’n uitzending. Wij bepalen de toon en de ‘look-and-feel’. Dat vraagt kennis van alle onderwerpen die voorbijkomen. Niet tot in het kleinste detail, maar je moet wel precies weten waarover het gaat om te kunnen wegen en bepalen wat belangrijk is en nog wat belangrijker en welke toon daarbij hoort. Daarnaast vraag je je steeds af wat de focus moet zijn, wat de doelgroep wil weten en hoe we het interessant kunnen maken als dat niet zo is. Daar ben je wel een tijdje mee bezig.” Overdag is Roelof

58 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

Hemmen, die daar eerst ‘BLT’ presenteerde, te horen op BNR Nieuwsradio. De combinatie met televisie maakt hem blij. “Televisie is eigenlijk altijd hetzelfde. Heel gestructureerd, wat je opschrijft zeg je ook. Wat je afspreekt moet je doen, omdat er heel veel mensen aan zo’n uitzending werken. Je kunt niet op het laatste moment voor jezelf beginnen. Radio daarentegen hangt heel erg op de improvisatie van de presentator. Dat maakt radio zo gaaf. Het is een microfoon, een stem. Je vertelt wat, je stelt vragen, terwijl je als het ware naast iemand in de auto zit. Je kunt lachen, je een heleboel permitteren en veel meer laten zien van jezelf. Los en snel.”

Onrecht

Als nieuwslezer kan Roelof Hemmen tijdens de uitzending niet laten zien wat hij van iets vindt. In zijn columns op de website van RTL Nieuws kan hij wel schrijven over wat hem opvalt in zijn werk en privéleven. Daarin neemt hij het vaak op voor slachtoffers of vertelt hij kleine verhaaltjes over mensen die iets goeds, moois of dappers doen. Gewoon omdat ze vinden dat ze het moeten doen. “Die verhaaltjes zijn misschien niet zo belangrijk, maar ik vind het mooi er een schijnwerpertje op te zetten.” Soms schrijft hij columns omdat hij zich kwaad maakt. “Begin dit jaar stierven 700 bootvluchtelingen de verdrinkingsdood. Op onze eigen site stonden veel meelevende reacties, maar ook afschuwelijke zoals deze: ‘Dat scheelt weer 700 uitkeringen, maal 50 jaar. Kassa!’ Dat soort harteloosheid maakt me boos.” Zijn column over de pijn die hij voelt, met een bijna surrealistische foto van een klein meisje in felgekleurde kleren dat in het water drijft, is in letterlijk talloze tijdlijnen beschreven en krijgt die dag veel mediaaandacht. “Ik lijd niet onder het nieuws”, maakt Roelof Hemmen nog duidelijk, maar de mooie dingen die hem opvallen en we bijna allemaal laten liggen, wil hij graag – misschien als tegenwicht – af en toe vergroten. Dat is ook gaaf.

Roelof Hemmen is presentator van het RTL Nieuws en bij BNR Nieuwsradio, onafhankelijk discussieleider, dagvoorzitter en interviewer. Hij is door zijn ruime ervaring en kennis op vele terreinen inzetbaar voor het leiden van bijeenkomsten en gesprekken over vrijwel alle onderwerpen. roelofhemmen@speakersacademy.nl

FOTO G R A FI E : er ik hijw eege

TRENDTASTIC! Op naar 2030. Bent u er klaar voor?

Trendwatcher Richard van Hooijdonk en journalist Roelof Hemmen nemen u mee op een unieke reis naar de toekomst. Boordevol inspiratie, verbazing, entertainment, pioniers en boeiende discussies. Meer informatie over dit unieke interactieve event? Neem contact op met Speakers AcademyÂŽ.

Richard van Hooijdonk

Roelof Hemmen

'Op naar 2030... ben jij er klaar voor?' FOTO G R A FI E : ro gier b os

Trendwatcher Richard van Hooijdonk

Tekst: Jacques Geluk Technologische ontwikkelingen gaan zo exponentieel snel, dat innovatie en optimalisatie niet meer voldoende zijn om bij te blijven. Dit hebben we nog nooit meegemaakt. Bedrijven en overheden moeten echt afstand doen van bestaande businessmodellen en ze verstoren om te kunnen overleven. ‘Disrupten’ noemt trendwatcher en topspreker Richard van Hooijdonk dat. Robots, drones, big data, internet of things, 3D printers, bio- en nano technologie nemen langzamerhand hele sectoren over. Jonge mensen die het briljante talent hebben om technologie heel anders in te zetten geven in een steeds sneller tempo leiding aan de nieuwe wereld. Dat heeft grote impact op bedrijven, instellingen en overheid.

60 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

t rendwatc he rs

TOP

spreker

eel bedrijven, instellingen, overheden, maar ook ziekenhuizen doen elke dag precies hetzelfde, waardoor ze niet zijn voorbereid op steeds sneller gaande veranderingen. “Ik merk steeds vaker dat vooruitdenken, wat heel belangrijk is om te kunnen overleven, moeilijk is voor mensen. Ze zijn niet gemaakt om te veranderen en houden vast aan bestaande processen. Dat is de reden waarom ik vijf jaar geleden gebiologeerd raakte door de trends die de toekomst van de wereld bepalen. Het is mijn passie mensen wakker te schudden en bewust te maken. Niet door te vertellen wat robots en 3D-printers in toenemende mate kunnen en welke gadgets er aankomen, maar te wijzen op de effecten daarvan op onze manier van leven, wonen en werken. En hoe we daarvan kunnen profiteren.” Richard van Hooijdonk constateert dat veranderingscycli die vroeger 15 jaar duurden zijn teruggebracht naar vijf jaar of nog (veel) minder. “Kijk eens wat Airbnb, Spotify, Netflix, Uber en vele andere jonge start-ups in verschillende sectoren de laatste tijd teweeg hebben gebracht. Zij hebben oude businessmodellen in die sectoren volledig onderuit gehaald. De Wet van Inteloprichter Gordon Moore, die zegt dat elke twintig maanden een prestatieverdubbeling plaatsvindt, is achterhaald. Innoveren gaat sneller dan ooit. Bovendien komen er veel standaard logaritmen beschikbaar en wordt technologie die veranderingen mogelijk maakt steeds goedkoper. Satellieten kosten geen miljard meer, maar een ton. Robots zijn er al voor 1500 euro. De slimme gyroscoop in drones is nu te koop voor 15 dollar, tegen 100 miljoen dollar ten tijde van de Space Shuttle. Dat betekent dat bedrijven die steeds hetzelfde doen een probleem hebben en aan alle kanten worden ingehaald. Ze verliezen het van jongens en meiden tussen 16 en 25 jaar, die in technologie denken en ademen en zonder specifieke kennis sectoren kunnen overnemen. Zij ‘disrupten’ met drones, big data, 3D-printers en robots. Bijvoorbeeld bij een kappersketen, waar ze het werk laten doen door een haarwas- en straks

misschien ook een kniprobot. Of ze ontwikkelen een volledige geautomatiseerde ‘supply chain’, met zelfrijdende (vracht)auto’s en ‘stock-pick’- robots. Lego, Barilla en de scheepvaartindustrie bekijken het slim door zichzelf te ‘disrupten’, voordat gretige jongeren het doen. Het speelgoedbedrijf komt met een 3D-printer die legoblokjes print, de voedselproducent met een pastaprinter en bij scheepvaartbedrijven doen ze hetzelfde met onderdelen. Deze ondernemingen snappen dat iedereen moet meedoen aan de ‘disruptie’. Overheden moeten hun wetgeving aanpassen om de snelle veranderingen te faciliteren.”

‘Ik heb sinds kort een chip in mijn lichaam. Mijn wachtwoorden en bitcoins staan erop en ik maak er mijn deur mee open’ Slimme pillen en chips

Ook de landbouw verandert razendsnel. “Sensoren zijn al zo voordelig dat je ze in een miljoen plantjes kunt stoppen. Een drone die er overheen vliegt ‘ziet’ onmiddellijk waar de slechte exemplaren zitten. De oogst kan daardoor verdubbelen. Sproeirobots doen hun werk zo efficiënt dat minder pesticiden nodig zijn.” Amazon bespaart doordat 15.000 robots bestelde artikelen uit het schap halen en op zelfrijdende trucks laden. Banken en overheden kunnen de helft van hun processen laten uitvoeren door slimme data- en algoritmisch gestuurde machines. Dat zorgt voor enorme kostenreducties. “De zorgkosten zijn met behulp van technolo-

gie zelfs te halveren”, weet Van Hooijdonk. “Slimme tandenborstels zorgen ervoor dat poetsen voor kinderen een spannende game wordt, waarmee ze – ook echt – de plak- en gaatjesmonsters verslaan. Slimme pillen, die ik binnenkort krijg, houden na het inslikken 140 waarden bij in je lichaam. Bij afwijkingen belt de huisarts jou! Onnodige bezoekjes aan de dokter komen daardoor veel minder voor. Ik heb sinds kort een chip in mijn lichaam. Die is niet alleen voor medische doeleinden geschikt. Mijn bitcoins en wachtwoorden staan erop en ik kan er straks mijn Tesla mee starten.” Natuurlijk moeten bedrijven er, bijvoorbeeld in hun businessmodellen, ook rekening mee houden dat apparaten straks allemaal slim zijn, informatie kunnen verwerken en wereldwijd met elkaar communiceren. Denk aan auto’s, ovens, mixers, pakken, schoenen en zelfs ondergoed. De gereedschapskist van de toekomst is er al, alleen zijn sommige instrumenten nog onbekend en kan nog niet iedereen met het gereedschap omgaan.

Loslaten

“Je klaarmaken voor de toekomst begint met het durven loslaten van oude waarden en modellen”, zegt Van Hooijdonk. Vrij vertaald: eerst afbreken (disruptie) en daarna weer opbouwen en rekening houden met voortdurende verandering. “Tijdens mijn lezingen leer ik mijn publiek zwarte, bruine en witte beren identificeren. De zwarte beer verandert niets, de bruine durft niet te veranderen, maar de witte vindt het fantastisch. Doordat veel bedrijven nog niet klaar zijn voor de toekomst, vind je bij de meeste organisaties nog altijd 20 procent zwarte en 60 procent bruine beren, maar soms is ruim de helft zwart. We hebben een andere ‘mindset’ nodig. En die bereiken we door los te laten wat we gewend zijn. Een ingewikkeld proces dat zich afspeelt in het menselijk brein. Daarom laat ik tijdens mijn lezingen ook zien hoe je zo’n ‘mindset-verandering’ aanpakt. Uiteraard met veel voorbeelden en humor. Bedrijven, instellingen en overheden moeten beseffen dat de weg naar de toe-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 61

t rendwatc he rs

Naast de ‘Trends 2030’-sessie’ presenteert Van Hooijdonk het nieuwe inspiratieprogramma ‘Company of the Future’. Daarin laat hij zijn publiek kennismaken met tien aspecten die het bedrijf (instelling/overheid) van de toekomst moet hebben om te overleven en exponentieel te kunnen groeien in een snel veranderende maatschappij. “Het eerste aspect is minder eigendom en meer datagestuurd, maar net zo belangrijk is dat het personeelsbestand voor de helft moet bestaan uit freelancers. Vroeger konden mensen dertig jaar vooruit met hun vaardigheden, nu hooguit vijf. Bedrijven moeten dus periodiek van mensen kunnen wisselen en de mogelijkheid hebben briljante geesten uit de hele wereld in te huren. Daarnaast gaan organisaties steeds meer met algoritmen werken, waardoor apparaten, robots en machines zonder menselijk ingrijpen dingen kunnen leren op basis van eigen intelligentie. Zelfdenkende mechanismen. Al deze aspecten samen en het feit dat robots en slimme machines werk overnemen doordat ze goedkoper en efficiënter zijn, zullen ervoor zorgen dat bedrijven mensen ontslaan.”Domotica- en algoritmespecialisten, robotontwerpers en datawetenschappers hoeven zich volgens de trendwatcher geen zorgen te maken, maar lager opgeleiden (zoals 22 procent van de jongeren tussen 18 en 35 jaar) zullen de veranderingen als eerste voelen. Voor hen zal er minder werk zijn.

Robotbelasting

“Wereldwijd wordt gesproken over een robotbelasting. Bedrijven betalen bijvoorbeeld de helft van het financiële voordeel dat robots opleveren aan de overheid, die de opbrengst teruggeeft aan de maatschap-

Onderzoeksteam

Richard van Hooijdonk en zijn internationale team van onderzoekers onderzoeken in vijftien sectoren zeven megatrends, waaronder big data, robots, internet-of-things, wearables en cybercrime. “Ik zie mezelf als een soort radar, door het internet te scannen en algoritmen te laten draaien. Over de wereldwijde ontwikkelingen die we in de markt ontdekken schrijven we artikelen en boeken en houd ik lezingen. Veel daarvan gaan over kansen. Cybermisdaad is de keerzijde. “Er zal nooit meer dataveiligheid zijn. Dat wordt de grootste ramp ooit. Om de schade door hackers, die wereldrecords blijven breken, te beperken moeten overheden – die eigenlijk niet het DNA hebben om hierover mee te denken – en het ‘disruptieve’ bedrijfsleven (de Googles en Amazons van deze wereld) veel meer met elkaar praten, dynamisch samenwerken, regels opstellen en van elkaar leren.” Positief is dan weer dat er nu al bedrijven zijn die falen belonen. Leren van mislukkingen kan immers heel veel opleveren.

62 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

Vooruitblik

Natuurlijk lopen sommige dingen anders dan we nu denken. “Maar er zijn dingen die blijven, slimmer en beter worden, zoals algoritmen, robots, sensoren en big data. Niet voor niets leg ik uit wat algoritmen zijn, wat robots kunnen en maak ik duidelijk dat de wereld verandert en dat we bovenop nieuwe ontwikkelingen moeten zitten om tijdig te kunnen bijschakelen. Daar zijn proeftuinen en toekomstlaboratoria voor nodig, maar ook een volledig andere aansturing van organisaties. Ook geef ik op aanvraag lezingen voor directies, raden van bestuur en managers vertel ik hoe ze dat kunnen doen en hoe ze moeten kijken naar integratieprocessen en acquisities. Mijn basisverhaal is dat we de snelheid en complexiteit van veranderingen die we nu ervaren nooit eerder hebben meegemaakt en voor ons vooruitkijkers verandert de wereld nog sneller. Als futurist weet en zie ik veel, maar word ik nog dagelijks verrast door alles wat er om mij heen gebeurt’.

ege

De organisatie van de toekomst

pij. De bedoeling is dat iedere wereldburger straks een basisinkomen krijgt, zonder dat daar een tegenprestatie voor nodig is. In Nederland, maar ook elders wordt daar al mee geëxperimenteerd.” Van Hooijdonk constateert dat ouders en docenten een belangrijke rol spelen bij het klaarstomen van jongeren voor de toekomst. “Uitgangspunt is dat de komende vijf jaar twee miljard mensen extra toegang krijgen tot internettechnologie, die straks zo efficiënt is dat mensen in veel sectoren overbodig zijn. Hele bedrijfskolommen worden opgeheven of zijn dat al. Neem fotografie. Fotograferen is nu gratis. Rolletjes zijn niet meer nodig, afdrukcentrales hebben geen werk meer. Zelfs aparte camera’s zijn vaak overbodig, want met elke smartphone kun je foto’s maken. Per dag worden nu meer foto’s via sociale media gedeeld, dan er vroeger in een jaar werden afgedrukt.”

komst begint bij ‘disruptief management’ en ‘young digitals’, die anders willen werken onder een andersoortige leiding en zelf willen sturen. Deze briljante geesten moeten een plek krijgen in de directie of de raad van bestuur. Ik geloof in ‘reverse mentoring’. Jong leert oud in de ‘boardroom’.”

Richard van Hooijdonk is trendwatcher, internationaal topspreker voor onder meer multinationals en grote organisaties. Hij is oprichter van Trendtastic. Tijdens lezingen neemt hij zijn publiek mee naar een inspirerende toekomst waarin leven, werken en ondernemen drastisch veranderen. Meer dan 300.000 mensen hebben zijn inspiratiesessies al bezocht en gemiddeld gewaardeerd met 9,2. Hij is gastdocent aan diverse universiteiten. Eerder werkte hij als strategisch adviseur, marketingdirecteur en lid van de raad van bestuur van diverse banken, uitgevers en technologiebedrijven. richardvanhooijdonk@speakersacademy.nl

c ate g orie :

kreWaardig M TOP

Sprek

Spea

kers

SpreA

TOP

Spea

kers

SpreAcademy ker

Sprek

Onderscheid je door MerkWaardig te zijn! Onderscheid

TOP

Bestseller Bestseller auteur auteur Kasper Kasper Klaarenbeek Klaarenbeekgelooft gelooftniet nietinin‘gewoon’, ‘gewoon’,hijhijdaagt daagtuituitom om afscheid te nemen van een zesjescultuur en weer onderscheidend te zijn.

afscheid te nemen van een zesjes cultuur en weer onderscheidend te zijn.

“

Geen algemeen verhaal, maar een interactief programma dat je raakt en aanzet tot actie!

TOP

MerkWaardigheid is Kaspers domein. Als oud-retailer (WE en Kruidvat) heeft hij geleerd dat Merk en

‘MerkWaardigheid’ is Kasper’s domein. Als oud retailer (WE en Kruidvat) hij waar geleerd Merk en Gedrag Gedrag niet zijn voorbehouden aan bepaalde maar eenheeft focus hetdat hele bedrijf 24/7 Spafdelingen,

eaker

s Afocus niet zijn voorbehouden aanbusinesscoach, bepaalde afdelingen, maar 24/7 mee om bezighun cadewaar het hele mee bezig moet zijn! Als trainer verandermanager helptbedrijf hij organisaties Senpeen

rek

erhij organisaties om hun 3.0 versie te worden. moetversie zijn! Als business coach, trainer en verandermanager helpt 3.0 te worden. Het begrip‘MerkWaardig’ ‘MerkWaardig’ zoals gebruikt heeft dubbele betekenis: Het begrip zoals hij hij hethet gebruikt heeft eeneen dubbele betekenis:

Spea

kers A cade

prek ••Echt zijnininjouw jouwmarkt markt met jouw product, dienst, aanpak en/of werkwijze. e Echt onderscheidend onderscheidend zijn met jouw product, dienst, aanpak en/of werkwijze. • Authentiek zijn, vooral niet bang zijn om op te vallen en duidelijke keuzes te maken.

• Authentiek zijn, vooral niet bang zijn om op te vallen en duidelijke keuzes te maken.

Dat betekent dat alles met elkaar moet kloppen. Want alleen zo creëer je een sterk Merk!

Durf jij voor jouw event de uitdaging aan?

TOP

Ben jij wel MerkWaardig genoeg? Is jouw bedrijf wel MerkWaardig genoeg? Kasper helpt je graag

Ben deze jij welvragen MerkWaardig genoeg? Is jouw bedrijf wel Academy MerkWaardig genoeg? Kasper helpt als je graag om deze ® om te beantwoorden. Via Speakers kun je Kasper boeken dagvoorzitter, vragen teen beantwoorden. Via Speakers Academy kun op je Kasper boeken als dagvoorzitter, spreker en workshopspreker workshopleider. Zijn aanpak is altijd maat gesneden en interactief. Waarom zou je leider. Zijn aanpak altijd op maat gesneden en interactief. Waarom zou je genoegen nemen met minder? genoegen nemen ismet minder?

Spea SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 63 k ers

SpreAcademy ker

“

FOTO G R A FI E : gino depinto

T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

MARK ET ING

David Shing

Digitale profeet verkent de toekomst

‘Heb plezier in marketing. Denk eens aan een budget om te kunnen experimenteren’

David Shing noemt zichzelf de digitale profeet van AOL, de grootste internetaanbieder van de Verenigde Staten. Hij praat over de toekomst van marketing. “Als mensen niet aanstaat wat ik zeg mogen ze me ‘voor de trein gooien’.” avid Shing – of liever Shingy als het aan hem ligt – omschrijft zichzelf als ‘digitale profeet’, gewoon omdat hij ervan houdt de boel op stelten te zetten en een grap niet uit de weg gaat. “Wie wil tegenwoordig nog door het leven gaan als uitvoerend creatief directeur?”, vraagt hij zich hardop af. “Deze industrie verandert zo snel, dat het niet echt meer uitmaakt hoe ze je noemen. Als ik iemand ontmoet vraag ik wat hij doet, wat hij éigenlijk doet. Zijn titel interesseert me niet. Voor mij is het (als digitale profeet) echter een mooie manier om te laten zien dat ik er wel om kan lachen.” Maar, niet iedereen begrijpt die grap. Shingy is geen man van halve maatregelen. Hij kleedt zich als een rockster en draagt piekerig haar dat de zwaartekracht lijkt te trotseren. Zijn kapsel houdt het midden tussen dat van een ‘goth’ en een gestoorde wetenschapper. Zijn taalgebruik is doorspekt met in de hippietijd aan de Amerikaanse westkust veel gebruikte woorden als ‘man’ en ‘brother’. Dat kan geaffecteerd overkomen en de indruk wekken dat hij ze welbewust kiest, maar dat is niet zo. Tijdens onze ontmoeting in Londen is hij warm en enthousiast. Zijn enthousiasme is besmettelijk oftewel ‘contagious’, een ander woord dat hij vaak gebruikt.

Context

De reacties die Shingy krijgt zijn heel verschillend. “Sommigen zeggen dat de titel digitale profeet de beste is in het hele universum, anderen vinden het de slechtste die ze ooit hebben gehoord! Wie mij leert kennen beseft dat ik mezelf niet al te serieus neem, maar wat ik doe wel.” Wanneer zijn woorden uit hun context worden gehaald, leidt dat al snel tot verkeerde conclusies. Dat is exact wat eind 2014 is gebeurd, na een interview met hem op de Ameri-

kaanse televisiezender MSNBC over technologische trends. Zogenoemde internettrollen posten uitspraken op chatsites en fora, met als gevolg dat Shingy wordt bedolven onder talloze malen gedeelde negatieve opmerkingen over zijn verschijning en die zelfgekozen titel. “Ik had die reacties op de titel niet verwacht man. Dat was echt idioot”, zegt hij. “Het is heel gemakkelijk iemand op Twitter in 140 tekens neer te zetten en dan je maten erbij te halen. Meer is het niet en ik vind het best.” Hij is voldoende door de wol geverfd om met kritiek te kunnen omgaan, maar als het om kinderen en tieners gaat is het volgens hem een heel ander verhaal. “Als zij het slachtoffer worden van internettrollen, kunnen zij vaak de fysieke en de digitale wereld niet uit elkaar houden”, zegt hij. “Ze zijn minder goed in staat deze aanvallen als niet relevant te zien en geneigd ze zich persoonlijk aan te trekken. Wanneer mensen hun pijlen op mij willen richten moeten ze dat vooral doen. Daar krijg ik het alleen maar drukker door. Ze maken me nog beroemder en daar bedank ik ze voor!”, lacht hij.

Passie

De meeste gesprekken met Shingy gaan al snel over zijn ware passie marketing. Ook als we het zoals deze keer vooral hebben over sociale media. “Als vertegenwoordiger van een bepaald merk moet je bepalen welke kanalen het beste passen bij de activiteiten die je wilt ontplooien. Bijvoorbeeld Twitter voor klantenservice, Facebook voor het onderhouden van (klant)relaties, LinkedIn voor B2B en Instagram voor de persoonlijke noot. Je kunt niet dezelfde boodschap via al deze media verspreiden en dan betrokken reacties verwachten. Dat werkt gewoon niet!” Shingy’s favoriete sociale netwerk is op dit moment Instagram en wel om drie redenen: “Het

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 65

MA R KETING

zorgt meteen voor een tevreden gevoel, er wordt van me gehouden en ik voel me een kunstenaar, omdat ik verschillende mogelijkheden tegen het licht kan houden.”

Spreker

Als gerenommeerd spreker reist Shingy van het ene congres naar het andere en werkt hij een druk en zwaar schema af. Vlak voor dit interview is hij van Cannes naar Londen gevlogen en kort erna stijgt hij weer op. Hij vertelt dat hij tijdens spreekbeurten altijd vraagt wie van zijn toehoorders zichzelf creatief vinden. “Dat is een van mijn favoriete trucjes. Meestal steken maar drie mensen hun hand op. Daarna vraag ik wie denkt dat hij of zij een fotograaf is. Dan zie ik weer drie handen. Maar als ik vraag wie op Instagram zit, zie ik er ineens honderd. Dan zeg ik dat ze volgens mij allemaal fotografen zijn, omdat ze filters gebruiken waarmee ze dingen er steeds weer anders uit kunnen laten zien.” Spreken is onderdeel van Shingy’s werk voor AOL. Met zijn rockster-uiterlijk geeft hij het merk een extra glamoureuze uitstraling. Tegelijk moet hij tijdens die congressen in zich opnemen wat er in de markt leeft, want die informatie is wezenlijk voor zijn organisatie. Een van de thema’s die hij op dit moment aansnijdt gaat over het feit dat veel marketingafdelingen falen op een heel belangrijk terrein: meten. “Vroeger was meten een veel vager begrip dan nu. Men kon alleen maar hopen dat stijgende verkoopcijfers een gevolg waren van het plaatsen van een reclamebord. Nu denken mensen dat alles meetbaar is doordat het digitaal is, maar ze meten de verkeerde dingen. Ze meten hoe vaak op een link of de ‘vind ik leuk’-knop is gedrukt. Dat is volgens mij absolute onzin! Hedendaagse statistieken moeten gebaseerd zijn op aandacht, de tijd die mensen doorbrengen op een bepaalde site of pagina en andere vormen van betrokkenheid.”

Experimenteren

Sprekend over statistieken en meten, zegt Shingy dat merken niet genoeg experimen-

teren. Niet elke investering hoeft zich direct in winst terug te betalen. “In plaats van puur gericht te zijn op ‘return on investment’ (ROI), zou ik zeggen: heb plezier in marketing. Dat kan als er een experimenteerbudget beschikbaar is. Coca Cola reserveert 10 procent van zijn budget voor experimenten. “Daaruit komen meestal de producten die in de prijzen vallen en op hun beurt weer voor vernieuwingen zorgen!” Hij heeft ook een advies voor merken die zich bezighouden met media. Ze moeten de huidige, veel voorkomende obsessie met dataverkeer en aantallen hits loslaten en in plaats daarvan vechten voor hun eigen niche. “Focus je op je nichemarkt en niet meer op een massapubliek, want dat verwatert de discussie alleen maar.” Merken die sponsoren door te betalen voor naamsvermelding en daarbij termen te gebruiken als ‘Gesponsord door’, ‘brought to you by’ en ‘Powered by’, lopen volgens Shingy achter. “Eigenlijk zeggen ze dat ze dit soort content niet zelf kunnen creëren, maar willen overbrengen dat het wel in hun DNA zit.” Terwijl juist die content ‘besmettelijk’ is en een merk dus populair kan maken, wat kan helpen bij het creëren van een band met het publiek. “Dan bouw je als marketeer niet alleen direct, maar tevens een betrokken publiek op en dat is voor mij rock ’n’ roll”, lacht hij.

‘Mind share’

Het is in de marketingwereld een bekende opvatting dat de mate waarin de consument zich bewust is van een bepaald merk (‘mind share’) zich vertaalt in het marktaandeel. Wanneer iemand vaak genoeg aan een bepaald merk denkt, is het waarschijnlijk dat hij dat ook

gaat aanschaffen. Shingy’s idee is dat daar wel enige tijd voor nodig is. Hij legt uit dat mensen meerdere keren per dag met merken in aanraking komen. “Je ziet een reclame op televisie en gaat naar de mobiele website, omdat je denkt dat het een leuke auto is. Een advertentie op je smartphone is vervolgens aanleiding een beoordelingssite te bezoeken, waar je een video aantreft die je op YouTube bekijkt. De volgende dag ga je naar je werk en zie je een reclamebord. Daarna ga je naar de luchthaven en loop je tegen een evenement aan. Thuis vind je ook nog eens een aan jou gericht bericht in je mailbox. Dat is allemaal belangrijk.” Sommigen denken, zegt Shingy, dat meten hét speciale kenmerk van digitaal is, maar volgens hem heeft dat meestal niet direct, maar pas na enige tijd effect. “Kiezen voor direct resultaat kan betekenen dat het doorklikpercentage 0,03 is. Wanneer die statistiek goed is voor jouw handel moet je het doen! Ik geef er de voorkeur aan dat 50.000 mensen zich voor een langere periode op jouw kanaal abonneren en niet alleen maar één keer jouw video bekijken. Ik zie het liefst mensen die tussen al het aanbod een merk vinden waarbij ze zich betrokken voelen. Daar vecht ik voor!” Het gros van de digitale mediabureaus werkt nog steeds met vrijwel dezelfde statistieken als in het verleden. Ze moeten de markt naar het nu halen, maar Shingy geeft toe dat het voor marketeers moeilijk kan zijn hun klanten te vertellen dat ze ernaast hebben gezeten. “Wanneer je probeert de klant te leren net zo te denken als een mediabureau, denkt hij dat je hem alleen maar meer ‘stuff ’ wil verkopen. Daarom speel ik op dit gebied graag de rol van provocateur. Als je dat niet zint gooi je me maar voor de trein, maar als het je wel bevalt kunnen we verder praten!”

David Shing werkt voor AOL en noemt zichzelf ‘de digitale profeet’. Hij geeft als vertegenwoordiger van de Amerikaanse internetaanbieder wereldwijd lezingen tijdens congressen, waarin hij de laatste ontwikkelingen op het gebied van digitale media signaleert, die van invloed zijn op de strategie van zijn bedrijf. Eerder was hij vicepresident media en marketing voor AOL in Europa. davidshing@speakersacademy.nl

66 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

BURG E R PA RTIC IPATIE

De rug van Anja en andere ongemakken Laurens van Voorst Anja loopt een beetje moeilijk. Dat is niet zo vreemd, want haar rug doet flink pijn. Vier hernia’s. Drie weken lang liet ze zich niet zien in het buurthuis. Maar gisteren was ze er weer. Ze had best nog even thuis willen blijven, maar er is een hoop te doen. Elke dag zijn er activiteiten in het buurthuis en elke activiteit vraagt weer om een andere zaalindeling. Voor de Zumba moeten alle tafels aan de kant. En voor

nja moet wel. Als ze om zich heen kijkt, ziet ze maar zelden iemand die tafels wil verplaatsen. Of het buurthuis wil schoonmaken. De boekhouding van dat buurthuis wil doen. De inkoop. De organisatie van activiteiten. Anja vindt dat u geen medelijden met haar hoeft te hebben. Want Anja heeft werk. Ze is als beheerder in dienst van een woningcorporatie die ooit bedacht dat er meer in het leven is dan huizen bouwen en verhuren. Die corporatie nam Anja voor 24 uur in dienst. Dat moest genoeg zijn, vrijwilligers konden de rest van het werk doen.

de knutselclub zijn die tafels juist weer nodig. En dus sleurt en trekt Anja aan tafels. Elke dag weer.

Die vrijwilligers waren er, maar de meesten haakten snel af, na de benoeming van Anja. Als ‘die Anja’ geld kreeg voor dat buurthuiswerk, waarom zouden zij dan gratis en voor niks de handen laten

wapperen? Dan konden ze beter gaan vissen. Het gras maaien. Vroeg naar bed gaan. Weg waren ze. En daarom werkt Anja nu 50 uur per week in en voor het buurthuis. Waarvan 24 uur betaald. Ze koopt in, doet de administratie, zet koffie, sjouwt met tafels en is onderweg naar haar vijfde hernia. ‘De rug van Anja en andere ongemakken’ is één van de columns van Laurens van Voorst, die opgenomen zijn in de bundel ‘De eierstokken van mijn broer’. In die bundel belicht de schrijver de praktijk van burgerparticipatie, zorg, decentralisaties en het wel en wee van het leven in het algemeen. ‘De eierstokken van mijn broer’ verscheen afgelopen maand. Anekdotes zoals die over Anja vormen de kern van de voordrachten van Laurens.

Laurens van Voorst (publicist, communicatieadviseur, copywriter, lokaal politicus, spreker) is wars van abstracte vergezichten en beperkt zich liever tot de menselijke maat. Zijn inlevingsvermogen, reactiesnelheid en humor maken hem tot een succesvol dagvoorzitter en spreker. Zijn vertellingen gaan veelal over de goede bedoelingen van het openbaar bestuur en waar dat bij u om de hoek toe leidt. De presentaties, boordevol anekdotes, leiden tot frisse inzichten en zo nu en dan tot complete verwarring. Laurens van Voorst maakt als dagvoorzitter/moderator gewone mensen groot en grote mensen gewoon. In die functie én als spreker over politiek-maatschappelijke ontwikkelingen is hij kritisch, nieuwsgierig en bovenal grappig. laurensvanvoorst@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 67

Tekst: Jacques Geluk

DUUR Z AAM ON DER N E ME N

Leen Zevenbergen

B Corp: geen voorrang meer voor aandeelhouders “Het is belangrijk dat mensen zich realiseren dat je alleen gezond kunt ondernemen als je dat duurzaam doet. Het is een groot misverstand dat dit duurder is, het levert juist geld op”, zegt gepassioneerd serie-ondernemer Leen Zevenbergen. Na de introductie in mei 2013, heeft hij in april 2015, samen met Marcello Palazzi en de eerste 75 aangesloten bedrijven, B Corp in Europa gelanceerd: een juridische bedrijfsvorm voor ondernemers die aandeelhouders geen voorrang geven, maar kijken naar de belangen van álle stakeholders, dus ook werknemers, klanten, leveranciers en het milieu. “De beweging groeit explosief, zowel in Europa als daarbuiten.”

ag een onderneming alleen in het belang van de aandeelhouders opereren, of moet zij een groter belang toekennen aan haar stakeholders, zoals werknemers, toeleveranciers en klanten, en de leefomgeving? Met die vraag in gedachten is in 2007 de B Corp-beweging gestart in de Verenigde Staten, een land waar wettelijk is vastgelegd dat de belangen van de aandeelhouders altijd voorrang hebben. Zij kunnen een bedrijf aanklagen als dat niet gebeurt. “Geld en aandeelhouders zijn wereldwijd nog steeds het belangrijkst voor 99 procent van de bedrijven. Een groot Amerikaans computerbedrijf dat in China het vuil uit de fabrieken letterlijk het milieu in spuit en de arbeiders slecht behandelt, doet dat in het belang van de aandeelhouders. Medewerkers, omwonenden en het milieu tellen niet mee. Dat verbergt het bedrijf om de aandeelhouders te beschermen”, vertelt Leen Zevenbergen, drijfveer achter B Corp Europa. “Op een gegeven moment besloot een aantal bedrijven, onder aanvoering van Ben & Jerry’s en Patagonia, zo niet verder te gaan. Ze wilden

de wereld verbeteren en een juridisch model kunnen kiezen dat ondernemers de mogelijkheid geeft te handelen in het belang van de stakeholders en hun leefomgeving. Dat werd B Corp. Een baanbrekend initiatief voor Amerikaanse begrippen.” Nu vraagt de Amerikaanse overheid aan mensen die een bedrijf willen oprichten of dat, om Nederlandse termen te gebruiken, een BV, NV, stichting of B Corp moet worden. “De voordelen – de B staat voor Benefit – moeten dan naar alle stakeholders, inclusief de aandeelhouders gaan. De initiatiefnemers hebben veel geld gestoken in een onafhankelijke commissie die acht jaar heeft gewerkt aan strenge, uitgebreide sociaal-maatschappelijke beoordelingscriteria waaraan duurzame en transparante ondernemingen moeten voldoen om een B Corp-certificering krijgen. Het gaat om een integraal assessment van alles dat zich binnen een bedrijf afspeelt. Een ISO-certificering halen is gemakkelijker. Ik heb de non-gouvernementele organisatie B Lab naar Europa gehaald, die de B Corp Impact Assessment (BIA) uitvoert en jaarlijks herhaalt, zodat niet iedereen kan zeggen een B Corp te zijn. Het Europese kantoor van B Lab is gevestigd aan de Groene Bocht in Amsterdam.”

‘Ondernemers die niets hebben met duurzaamheid zijn incompleet’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 69

DUUR Z A A M ON DE R N E ME N

Jongeren

B Corps vinden het belangrijk duurzaam en met oog voor het milieu te produceren. “Daarom stellen ze eisen aan hun toeleveranciers. Thermaflex in Waalwijk, een der grootste bedrijven op het gebied van stadsverwarming, heating en cooling, wil uitsluitend materialen afnemen van ondernemers die binnen twee jaar ook B Corp willen zijn. Unilever heeft de wens uitgesproken B Corp te willen worden (dochter Ben & Jerry’s is dat al), maar voor een dergelijk groot concern is het uitvoeren van de BIA een enorme klus. Het feit dat topman Paul Polman dit zo uitgesproken heeft is een enorme eer voor B Corp”, aldus Zevenbergen, die zijn blijdschap over een aantal ontwikkelingen niet onder stoelen of banken steekt. Allereerst het feit dat vooral jonge mensen, studenten en startende ondernemers in heel Europa, enorm geïnteresseerd zijn in het B Corp-concept. Dat biedt hoop voor de toe-

komst. “Het is bovendien een aangename verrassing. Jongeren willen graag werken in een bedrijf dat meer voorstelt en zich niet alleen richt op geld verdienen.” Tegelijk constateert Zevenbergen dat ondernemers van alle leeftijden aanvoelen dat de wind anders gaat waaien en beseffen dat veel consumenten, mede onder invloed van sociale media, bewuster nadenken over voedsel- en andere producten en vaker kiezen voor biologisch en duurzaam. Dat betekent meer zakelijke opportuniteiten. B Corp Tony Chocolonely – een grote chocoladeleverancier die cacao rechtstreeks betrekt van boeren met wie een langetermijnrelatie bestaat, gebruik maakt van Fairtrade-ingrediënten en biologische melk van Nederlandse koeien – is een voorbeeld van een bedrijf dat zijn kansen gepakt heeft.

Explosieve groei

Een andere positieve ontwikkeling is

70 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

de explosieve groei van het aantal gecertificeerde B Corps. Eind dit jaar zijn er zo’n honderd en volgend jaar 150 in Nederland, waaronder de Triodos Bank en Thermaflex, en eind 2017 duizend in de Europese Unie. “Er is een toenemend aantal B Corps in veertien EU-landen, maar er zijn er ook honderden in Zuid-Amerika. De groei is nu groter buiten dan binnen de Verenigde Staten. Langzaam maar zeker ontstaat een wereldwijde gemeenschap van grote en kleine bedrijven die meer willen dan alleen winst maken, hetgeen overigens vaak juist tot meer winst leidt. Dat internationale aspect van dit netwerk spreekt mij trouwens heel erg aan. Ondernemers werken samen met collega’s uit andere landen. Juridische obstakels zijn er overigens niet alleen in de Verenigde Staten, maar ook in meer of mindere mate in andere landen. Net als daar worden ook in Europa regels aangepast. In Italië is pas een wet aangenomen die

DUUR Z A A M ON DE R N E ME N

B Corps mogelijk maakt en in Frankrijk zijn ze vergevorderd. In Nederland is de situatie behoorlijk goed en is de belangstelling groot. Een aantal bedrijven zit middenin het certificeringsproces. Naar gelang de grootte van een bedrijf kan dat enkele weken tot enkele maanden in beslag nemen.”

Incomplete ondernemers

Het B Corp-netwerk inspireert Leen Zevenbergen omdat hij te maken heeft met

‘Jongeren zijn zeer geïnteresseerd in B Corp. Dat is een aangename verrassing’

intrinsiek gedreven ondernemers. “Tijdens mijn presentaties voor Speakers Academy® zeg ik altijd dat ik niet ben geïnteresseerd in ondernemers die niks hebben met duurzaamheid en het verbeteren van de wereld. Zij zijn in mijn ogen incompleet en boeien

me niet. Het zijn ondernemers die uiteindelijk de wereld moeten veranderen, dat kunnen we niet van overheden laten afhangen. Bij degenen die daar niet mee bezig zijn heb ik mijn bedenkingen. Veel mensen vinden dat een harde uitspraak. Ik niet, want het is noodzakelijk dat ze daar wel verantwoordelijkheid voor nemen. De wereldbevolking gaat van 7 naar 11 miljard, daarna is het op. We zullen iets moeten doen, maar dat besef is er nog niet overal doordat de pijn niet hard genoeg wordt gevoeld. In Nederland komt er altijd water uit de kraan, is er stroom en genoeg voedsel. Ik ben tachtig procent van mijn tijd in het buitenland en zie dat het in veel landen niet zo goed gaat. Zelfs niet in de Verenigde Staten.” Zevenbergen denkt dat meer crises nodig zijn om mensen en zeker ondernemers wakker te schudden. De lage olieprijs helpt ogenschijnlijk ook niet mee om consumenten bewuster met fossiele brandstof te laten omgaan. “Niemand weet dat de olieprijs in werkelijkheid tien keer hoger is dan de noteringen aangeven. Dat komt doordat oliemaatschappijen behoren tot de zwaarst gesubsidieerde bedrijven ter wereld. De gigantische kosten van oorlogen om olievoorraden te redden, zoals eerder in Irak, of het bewaken van olieschepen in vijandige wateren door de marine berekenen overheden niet door. Als ze dat wel zouden doen zou een liter aan de pomp 16 euro kosten.”

Geen hype

Mensenmanager Zevenbergen vertelt dit om aan te geven dat er nog heel wat moet gebeuren aan bewustwording, zowel bij ondernemers als hun stakeholders. Duurzaam en groen ondernemen, met het belang van alle stakeholders als leidraad, is geen hype zoals sommige mensen denken. Doordat de consumenten bewuster inkopen breiden supermarkten hun assortiment biologische producten uit, waardoor die goedkoper en bereikbaarder worden. En er ontstaan volgens Zevenbergen mede dankzij de B Corp-beweging meer gaten en dus kansen in de markt voor ondernemers die ze willen zien. Hij wijst op de website van B Corp waar honderden ideeën staan die ondernemers kunnen kopiëren en op het boek ‘The Blue Economy’ van Gunter Pauli met honderd technologieën die de wereld gaan veranderen. “Bijna twintig jaar geleden hield ik honderden lezingen over het ontstaan van een virtuele wereld, waarin alles met elkaar verbonden is. Dat werd door sommigen weggelachen, maar inmiddels is het normaal en heeft KPN er zijn strategie van gemaakt. Zo gaat het ook met duurzaamheid, wat voor mij betekent: georiënteerd zijn op de lange termijn, in plaats van uitsluitend te kijken naar de winst van dit jaar. De tegenstromen zijn nog gigantisch en de misverstanden, met name over duurzaam ondernemen, groot. Het is mijn ambitie daaraan wat te doen.”

Leen Zevenbergen is een Nederlandse ondernemer die vanaf 1984 – altijd met een duurzame bril – twintig ondernemingen heeft opgestart. Hij was Europees voorzitter van Social Venture Network en is voorzitter van B Lab Europe en CEO van zonne-energiebedrijf Solarus. Hij geeft workshops en lezingen over creatief, duurzaam en sprankelend ondernemerschap. Zevenbergen is auteur van onder andere ’En nu laat ik mijn baard staan’, ‘’t Is groen… en groener wordt het niet’ en ‘Duurzaam @ the speed of passion’ (passie ontbreekt vaak ten onrechte in het rijtje People, Planet, Profit). Zevenbergen geeft vele lezingen, waarmee hij zijn publiek – door zijn verhalende verteltrant – urenlang kan boeien. leenzevenbergen@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 71

fOTO G R A FI E : speaker s ac ademyÂŽ walter kal l enbac h

Tekst: Jacques Geluk T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

re c ht

De gijzeling van het recht verstrikt het individu mr. Inez Weski

Ze is een van Nederlands meest vasthoudende en spraakmakende strafrechtadvocaten met een enorme dossierkennis. Haar grootste drijfveer is rechtvaardigheid voor álle mensen, ongeacht waar ze vandaan komen en hoe ze er uitzien. In een openhartig gesprek legt mr. Inez Weski uit wat in onze rechtsstaat anders moet om dat te bereiken. Bijvoorbeeld stoppen met de inperking van de privacy van burgers en de introductie van onbegrijpelijke regelgeving.

r is wat mis met onze democratische rechtsstaat, ‘die langzaam in de horizon afglijdt’. Het individu raakt, als figurant in de samenleving, steeds vaker ‘verstrikt in nieuwe regelgeving die soms volstrekt onbegrijpelijk, onredelijk en nadelig is’. “Het lijkt of de mens ‘ausradiert’ (gewist) is in deze maatschappij. Het menselijk leven versobert en zorgvormen verdwijnen”, constateert strafrechtadvocaat mr. Inez Weski in haar sfeervolle kantoor aan de Rotterdamse Westersingel. Zo is ze oprecht bezorgd over het groeiende aantal verwarde mensen. “Ik heb een congres voorgezeten met allerlei betrokkenen en kan zeggen dat het diepe droefenis is. Door bezuinigingen, reorganisaties, langs elkaar heen werkende instanties en wettelijke bepalingen krijgen ze geen behandeling meer en worden ze uitgesloten. Het mandenvlechten is echt van vroeger tijden, wat meer zorg zou best mogen! Het is net zo erg dat onze toekomst ook wordt wegbezuinigd. Zwembaden, zwemles, onderwijzers, allemaal niet meer nodig. We hoeven alleen nog de statistieken te vullen met drenkelingen, terwijl kinderen overigens ook niet meer in het open water mogen springen. Ze mogen niks, zelfs niet een beetje met elkaar hangen. Wat doe je ze aan? Jongeren zijn nog niet klaar, moeten chaos kunnen meemaken en zich lichamelijk kunnen ontwikkelen.”

nen die daar vandaan komen, komt – vanuit een soort oerinstinct – wel uit de mensen zelf. Het nationalisme, een gevoel dat mij vreemd is, komt de laatste jaren sterk op. De nadruk ligt op Hollandsch, terwijl iedereen wel – soms in een verkrampte of foute vorm – allerlei Engelstalige begrippen gebruikt.” Ook in algemene zin bespeurt Inez Weski een “zekere achteloze ruwheid en hardheid in alles. Als iemand, die te hard rijdt omdat zijn moeder stervende is, wordt aangehouden, zegt de agent bij wijze van spreken, dat hij dat tevoren had moeten bedenken. Door de letterlijk enorme mondialisering en vermenging van volkeren vermindert de inteelt, maar lijkt de haat te groeien en zeker niet te verdwijnen. En dát is nog de vrolijke noot”, lacht Weski, die humor als een noodzakelijke relativerende factor beschouwt. “Ik ben in 1978 begonnen als advocaat en heb gedurende die periode de hysterie alleen maar groter zien worden, mede door het voortdurend hergroeperen van de rechterlijke macht en de politiediensten. Dat de vorming van de Nationale Politie problemen zou opleveren was voorspeld. De politiemensen, met wie ik eerlijk gezegd echt te doen heb, zagen dat ook. Die beslissing de politiediensten samen te voegen kwam voort uit dezelfde megalomane gedachte die bestuurders hebben als ze in hun nieuwe functie van voorzitter of president ineens iets groots willen bouwen, zoals een brug of een naald van 20 meter hoog. Nu moest er ineens aangepakt worden vanuit een grote organisatie. Specialistische afdelingen werden wegbezuinigd en later gedeeltelijk weer opgebouwd en de opleiding werd versoberd. Datzelfde gebeurde bij de gevangenisbewaarders, die inmiddels ieder verantwoordelijk zijn voor soms tachtig gevangenen en bijna niets meer mogen leren over de sociale aspecten van hun vak. Schandelijk dat gedetineerden daar-

‘Afgunst en angst regeren in plaats van gedachten en visies’

Hollandsch

Het lijkt soms alsof Nederland mensenrechten ziet als Spielerei: “Het Europees Hof fluit ons aan de lopende band terug. Asielzoekers worden bij de grens nog net niet in de knieën geschoten. We hebben een agressieve kijk gekregen op alles dat over de dijken heen komt en wat daarbinnen al leeft. Die angst voor de buitenwereld en dege-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 73

re c ht

door eigenlijk niet meer worden voorbereid op hun terugkeer in de maatschappij. Ik constateer een toenemende wrekersmentaliteit in het strafrecht: ‘We zullen ze leren, wat denken ze wel’.” Het sluiten van gevangenissen en de introductie van meermanscellen noemt ze ‘pure overheidsagressie’: “Het gevolg is bovendien dat gevangenen nu kans lopen een cel te moeten delen met iemand die gevaarzettende radicale ideeën heeft, wat besmettend kan werken, of überhaupt de ander met angstige ogen wakker houdt. De wrekers zeggen dat dit hun eigen schuld is. Of dat contraproductief is doet voor de overheid dan kennelijk niet ter zake.”

stukken niet weg”, zegt Weski, die een bijzondere positie inneemt op de grens tussen goed en kwaad, maar vooral tussen mensen onderling en de mens en de overheid. Daar komt mede haar groeiende weerzin vandaan tegen de bemoeizucht van de overheid en de

Faust en vrijheid

De politiek werkt niet echt mee. Veel meningen en maatregelen zijn, vindt Weski, gebaseerd op lucht of vermeende problemen. “Afgunst en angst regeren in plaats van gedachten en visies. Het is net Faust. Politici verkopen idealen en resterende gedachten over evenwichtigheid en rechtvaardigheid aan imaginaire kiezers, die zij zelf voeden. Het resultaat is voortdurend wederkerend gedrag. Wanneer je mensen steeds opnieuw aanpraat dat er groot gevaar is, zullen ze zich overgeven en accepteren dat de overheid maatregelen neemt die hun vrijheid aantasten.” Het verbaast Weski waarmee mensen allemaal akkoord gaan. Minister Plasterk heeft bijvoorbeeld onlangs, tot verontrusting van de Nederlandse Orde van Advocaten, een wetsvoorstel gelanceerd dat geheime diensten als AIVD en MIVD in staat stelt op grotere schaal, als het ware met een soort immens schepnet, telefoonen emailverkeer af te tappen. “Het Europees Hof vindt dat er meer onafhankelijke controlemogelijkheden moeten zijn en de rechter deze praktijken moet toetsen. De minister wil hooguit adviezen volgen van de Tweede Kamercommissie voor de Inlichtingen- en veiligheidsdiensten, die in de wandelgangen de commissie Stiekem heet. Die keurt dus alleen het eigen vlees en snijdt de rotte

toch ook alles zelf op Facebook’ zeggen ze als er kritiek komt.” Daar gelooft ze niet in. “Bij de voorlaatste verkiezingen, was ik namens de advocatuur, het notariaat en de deurwaarders lid van een commissie die alle verkiezingsprogramma’s moest beoordelen. Die zijn allemaal tegen het licht der rechtsstatelijkheid gehouden. Wat bleek? Er werden onware, volstrekt onuitvoerbare oplossingen gepresenteerd, die alleen ‘pour la galerie’ waren. Een politicus zei tijdens een debat over het rapport: ‘Dat willen mensen toch horen?’ Hij bleek gewoon te weten dat onware stellingen werden verkondigd. Gruwelijk.” Een dodelijke wurggreep tussen politiek en kiezers.

Wassen neus

‘Als iets niet klopt of hoort blijf ik doorgaan’ wijze waarop zij de vrijheid van de burger steeds verder inperkt. Ze verzet zich tegen de ver doorgevoerde legitimatieplicht en het verplicht moeten regelen van bepaalde geldzaken via banken of geregistreerde loketjes. “Het is allemaal voor onze eigen veiligheid. ‘Heeft u wat te verbergen?’ of ‘Jullie zetten

74 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

De gedreven strafrechtadvocaat krijgt in de omgang met haar cliënten ook met privacy-beperkingen te maken. “Ze mogen de gesprekken tussen ons en onze cliënten niet meer afluisteren. Die maatregel is een wassen neus. Het gaat erom dat ze de afgeluisterde gesprekken vernietigen en dat gebeurt soms pas na een jaar. Of niet. Dat geldt ook voor gesprekken met journalisten. Men gaat schaamteloos op zoek naar hun bronnen. Aan de andere kant worden verhoren van verdachten en getuigen slechts heel zuinigjes in beeld en geluid vastgelegd, waardoor wij vaak niet weten of alles correct is verlopen en de informatie die wij krijgen klopt. En als de verhoren al (geheel of gedeeltelijk) zijn opgenomen blijft veel buiten beeld en hangt het van de rechter af of wij die opname te zien krijgen.” Uit eerste hand weten advocaten het vaak niet, doordat zij slechts een consultatierecht vooraf hebben en tijdens verhoren – als ze al aanwezig mogen zijn – geen directe bijstand mogen verlenen. “We moeten zelfs smeken om audiobestanden, die in een strafzaak zijn verzameld”, zegt Weski. “Doordat we nu vaak niet weten in welke context iets is gezegd en hoe met getuigen is gecommuniceerd – laat staan hoe überhaupt het internationale opsporingsonderzoek is verlopen

re c ht

– zijn we soms jaren bezig met het samenstellen van een evenwichtig dossier. Kennelijk ziet het Openbaar Ministerie niet dat iedereen er baat bij heeft als dit verandert.” Er is nog iets dat haar dwarszit. “Mensen worden in Nederland te makkelijk aangehouden en blijven te lang in voorlopige hechtenis. Het Europees Hof vindt dat de rechter het waarom beter moet motiveren en moet aantonen dat de rechtsorde is geschokt, en vooral moet uitgaan van de onschuld van de verdachte. De werkelijkheid in Nederland is dat je jaren op basis van meestal stempelbeslissingen in een cel je proces afwacht en dan is er nog verbazing dat de hoeveelheid schadevergoedingen na de vrijspraken zo hoog wordt. Ik doe veel zaken in het buitenland en eigenlijk denk ik vaak dat mensen beter daar kunnen worden aangehouden. Ze worden geschorst en verschijnen ter zitting. Dat is normaal. Misschien is het zuur om te zeggen, maar dit doet mij denken aan het werkelijke gezicht van Nederland. We spreken over de handelshelden van de VOC, maar andere landen spraken destijds schande van de wreedheden van de Nederlanders ten aanzien van gevangenen en hun berechting. Die vreselijke lijfstraffen! Tegelijkertijd, vreemd genoeg, heerste in Nederland toen al een zekere inherente democratische gedachte, waar in andere landen het despotisme nog gewoon was.”

Advocaat des volks

Inez Weski is niet alleen advocaat van haar cliënten, ook van het volk. “Kennelijk voel ik mij geroepen me over misstanden in de rechtsstaat uit te laten. Wel minder vaak dan vroeger, want als ik op elke uitnodiging inga voor praatprogramma’s of debatten word ik opgegeten. Ik houd van hard werken, maar er zijn grenzen.” Weski staat erom bekend zichzelf wat werken betreft een ijzeren discipline op te leggen. “Ik heb voor de advocatuur gekozen omdat beklaagden meestal eenlingen, kwetsbare personen zijn, die hoe dan ook bijgestaan moeten worden. Ze zijn

niet allemaal onschuldig, maar ik moet voor hen wel het beste zien te bereiken. Dat kan ik niet loslaten. Als iets niet klopt of hoort blijf ik doorgaan, desnoods jarenlang. Zelfs bij het OM waarderen ze dat soms.” Officier van justitie zou ze niet willen zijn. “Zeker niet nu het OM steeds meer gecentraliseerd is en soms al jaren tevoren wordt bepaald welke standpunten officieren moeten innemen in individuele zaken. De vrijheid voor die zaaksofficieren lijkt mij soms meer een dwangbuis. Dat hoort niet bij een rechtsstaat, maar zo is het wel.”

den, gaat Inez Weski in op haar beroep, de achtergronden, het waarom en de enigszins absurde logistiek die erbij hoort. “Ik ben ooit vergeleken met een pitbull in toga, kennelijk in positieve zin en doelend op mijn vasthoudendheid.” Ze citeert: ‘Met de volstrekt vervreemde doorgefokte aard van het dier wil ik echter liever niet geassocieerd worden. Net zomin overigens als met al die andere door mensenhanden gewrochte gedrochten, die zich vaak niet meer langs natuurlijke weg kunnen voortplanten of naar adem snakkend en tranend moeten leven vanwege de verkorte gelaats- en traanbuizen. (…) Aan de lange adem van dit beroep doe je dan ook geen recht met die pitbull, die weliswaar is gekweekt om zich in de nek van de tegenstander vast te bijten en niet meer los te laten, maar dit kunstje meestal mag uitvoeren met een op een dienblad gepresenteerde of beter een de ring ingedreven tegenpartij onder het oog van gokkend publiek. Heb slechts medelijden met de pitbull en zijn mede-mutanten en keer terug naar de tijger. Mij mag u vergelijken met elke langs natuurlijke weg door overleving nog bestaande jager op groot wild, op vrijheid’.

‘De jacht op het recht’

In haar boek ‘De jacht op het recht’, dat zo heet omdat het recht volgens haar de prooi is die voortdurend gegijzeld dreigt te worMr. Inez Weski heeft rechten gestudeerd in Rotterdam. In 1978 is zij als advocaat beëdigd. Sindsdien werkt ze als strafrechtadvocaat voor het in 1976 door haar zus Miriam opgerichte advocatenkantoor 'Weski Advocaten'. Ze verdedigt onder anderen Desi Bouterse en Guus Kouwenhoven. Begin 2015 is haar boek ‘De jacht op het recht’ verschenen (Querido, ISBN 9789021455136). inezweski@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 75

FOTO G R A FI E : walter kal l enbac h

10 TOP

spreker

Tekst: Jacques Geluk T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

ec onomie / financ iën

‘We zijn allemaal Puerto Rico’ dr. Mathijs Bouman Puerto Rico is voor de Verenigde Staten wat Griekenland is voor de Europese Unie, maar niet helemaal. Het Caribische eiland vormt nauwelijks een bedreiging voor de Amerikaanse economie als het zijn schulden niet kan aflossen. De werking van de muntunie en het beloningsbeleid –“het minimumjeugdloon zorgt ervoor dat sommige jongeren helemaal geen werk kunnen vinden” – zijn slechts twee van de vele onderwerpen waarover econoom en journalist Mathijs Bouman spreekt tijdens zijn prikkelende en verhelderende lezingen. In dit magazine legt hij vast een en ander uit.

en zonnig land aan de periferie van de monetaire unie kan zijn schuld niet meer betalen. Verlaging van de schuldenlast is onvermijdelijk. Schuldeisers moeten delen in de opoffering van de burgers van het bijna failliete land, dat inmiddels afgewaardeerd is naar de laagste kredietstatus. Hervormingen zijn na jaren uitstel echt nodig, net als schuldsanering en bezuinigingen. De andere leden van de muntunie zijn bezorgd en vrezen besmettingsgevaar. “Maar dat is helemaal niet aan de orde, want het gaat niet om Griekenland, maar om Puerto Rico. Een Caribisch eiland dat de dollar als munteenheid heeft en wordt beheerd door, maar geen onderdeel is van de Verenigde Staten. De eilandstaat is wel lid van de monetaire, maar niet van de politieke unie en kan daardoor geen aanspraak maken op faillissementsregelingen voor Amerikaanse staten”, zegt Mathijs Bouman. “Niemand verwacht dat bijvoorbeeld Utah en Californië, wanneer er grote problemen zouden zijn met overheidsbetalingen, uiteindelijk uit de dollar stappen en schulden terugbetalen in een andere munt. Die kunnen ze niet invoeren, omdat ze onderdeel zijn van één land waarmee ze een politieke unie vormen. Puerto Rico kan dat wel . Zelfs het fluistergerucht dat het land niet of mis-

schien in Puertoricaanse pesos, als die munt zou bestaan, zijn schuldeisers zal betalen is reden aan zijn solvabiliteit te twijfelen.” In een goed werkende monetaire unie is de munt volgens Bouman onomkeerbaar en moet juridisch en politiek duidelijk zijn

‘Je zet jongeren buitenspel als je hen verbiedt zich aan te bieden tegen dumpprijzen’

dat terugkeren naar de oude eigen munt of overstappen op een andere geen optie is. Het beleid van de overheid of de staat van de economie zijn daaraan ondergeschikt. “Er mag nooit fundamentele twijfel zijn of een land in de goede munt zijn leningen terugbetaalt. Voor Amerika als geheel is Puerto Rico daarom geen probleem. Alle andere staten zijn immers lid van de politieke unie en vormen samen één natie. In Europa bestaat geen

politieke unie met één democratisch gekozen staatshoofd en een gezamenlijke begroting van enige omvang, dus is elk Europees land in feite Puerto Rico en bestaat besmettingsgevaar. Als Griekenland, ondanks de gesloten akkoorden, alsnog uit de euro stapt en schuldeisers hun geld terugkrijgen in de verkeerde munt, slaat de twijfel toe. Hoe groot is dan de kans dat Portugal, Spanje, Italië, Frankrijk, Ierland en misschien zelfs België ook zulke streken uithalen? Roepen dat ze het niet doen is ongeloofwaardig. Als de rente die ze moeten betalen maar hoog genoeg is, moeten ze op een gegeven moment wel. Zo’n monetaire unie is te beschouwen als een kluis, waarin de markt een zwakke plek kan vinden om een breekijzer in te zetten. Zelfs wanneer het de komende vijf jaar goed gaat met Griekenland blijft dat fundamentele gevaar bestaan. Er hoeft maar iets mis te gaan! Bij ons is de ketting nog steeds zo zwak als de zwakste schakel, in tegenstelling tot Amerika waar de ketting zo zwak is als de gemiddelde of misschien wel sterkste schakel.”

Automatisch helpen

Opschuiven naar het Amerikaanse model is, zegt Bouman, een groot probleem voor Europa. “We hoeven niet meteen een president te kiezen. Het is wel essentieel dat

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 77

ec onomie / financ iën

automatisch – zonder dat de burgers of de nationale parlementen zich daarover hoeven uit te spreken – geld van landen waar het toevallig goed gaat naar landen gaat die het wat moeilijker hebben. Het moet niet gaan om structurele overdracht van middelen. Het ene land heeft te maken met conjuncturele tegenwind en het andere heeft wind mee en het jaar daarop kan dat omgekeerd zijn.” Zo’n systeem begint met structurele hervormingen in zuidelijk Europa, “waardoor ze een economie krijgen die af en toe ook kan bijdragen aan dat collectieve potje.” Dat is nochtans de afspraak over wederzijdse conjuncturele steun die de landen moeten maken in een muntunie, waarin het niet mogelijk is eigen monetair beleid te voeren. Bouman constateert dat een en ander is veranderd in het bestuur van de euro-economie sinds de crisis. “Er is een flink aantal stappen gezet. Noodfondsen staan klaar en de Europese Commissie mag zich meer bemoeien met het economisch beleid in de lidstaten.”

Bankenunie

“Misschien wel de allerbelangrijkste institutionele innovatie van de afgelopen jaren is de bankenunie”, zegt Bouman. Sinds het najaar van 2014 staan de grootste Europese banken onder direct toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB). De bankenunie draagt bij aan financiële stabiliteit in Europa en sterkere banken. Met gelijke regels voor alle banken in de eurolanden, centraal toezicht en afspraken over ingrijpen bij banken met problemen. “Banken kunnen geen landen meer omtrekken en omgekeerd wanneer je het toezicht scheidt en laat uitvoeren door toezichthouders die niet uit het land komen waar problemen spelen. Die kun je niet informeel op nationaal niveau oplossen. Dat zie je aan Griekenland.” Bouman geeft

lezingen en masterclasses over de werking van de monetaire unie. Doordat hij bij de Nederlandsche Bank heeft gewerkt weet hij er veel van en er is alom waardering voor zijn uitleg, ook als het gaat over de vraag welke rol landen zelf nog kunnen spelen. “Raar is wel dat niet iedereen weet hoe onze eigen munt werkt. Ik ook niet. De euro verkeert nog in de babyfase, maar over de officiële kant van de zaak en hoe die is ingestoken vertel ik graag. Net als over misverstanden rond de ECB, want in tegenstelling tot wat velen denken is de centrale bank volgens het Europees Verdrag verplicht andere economische doelstellingen na te streven, zoals volledige werkgelegenheid, als de inflatie het gewenste niveau heeft.”

Minimumjeugdloon

Een ander thema waarover Bouman graag spreekt en schrijft is het beloningsbeleid. Op het eerste gezicht lijkt gelijk loon voor gelijk werk een fair uitgangspunt en het afschaffen van het minimumjeugdloon voor 15- tot 23-jarigen een logische stap. “Het minimumloon is een met goede bedoelingen ingevoerd arbeidsmarktarrangement, dat echter altijd zorgt voor onvrijwillige werkloosheid. Vooral zeer laag opgeleiden zullen juist daardoor geen werk vinden”, is zijn boude uitspraak. “Een klein aantal jongeren zal, ondanks intensieve scholing, nooit de arbeidsproductiviteit halen die nodig is. Net zoals in Amerika, waar geen minimum geldt, zouden zij in een supermarkt boodschappen kunnen inpakken en naar de auto’s van de klanten kunnen brengen. Die baan bestaat hier niet omdat bedrijven voor die arbeid het minimumjeugdloon niet willen betalen. Jongeren die daardoor als 17-, 18- of 19-jarigen geen werkervaring hebben kunnen opdoen en hun productiviteit niet heb-

ben kunnen opschroeven, komen daardoor ook als ze 23 zijn soms niet meer aan de bak.” Het verbod om een lager loon af te spreken om toch aan het werk te komen beperkt de contractvrijheid tussen werkgever en werknemer. “Gelijk loon voor gelijk werk is een

‘Er moet automatisch geld gaan naar landen die het moeilijk hebben’ moreel thema, geen economische theorie. Mijn morele oordeel is dat je een groep jongeren buiten de arbeidsmarkt zet als je hen verbiedt zichzelf tegen dumpprijzen aan te bieden voor werk en hun contractvrijheid nog verder beperkt. Een schoenenmaker in Pakistan krijgt ook niet hetzelfde loon als iemand hier.” Bouman pleit voor afschaffing van de nationale wet, waar vakbonden erg aan hechten, en voor het maken van loonafspraken per sector. Hij is dus tegen een verbod op werken onder het minimumloon, maar op zich vindt Bouman het niet gek dat een 18-jarige die hetzelfde werk doet als een 23-jarige minder verdient. “Vaak woont zo’n jongere nog thuis of is arbeid niet de belangrijkste daginvulling. Bovendien hebben ze minder ervaring en is hun productiviteit vaak lager. Het is voor de werkenden onder hen sympathiek dat de minimumjeugdloonregeling een glijdende schaal kent, waardoor er voor elk jaar ervaring wat meer loon bijkomt tot hun 23ste.”

Dr. Mathijs Bouman is econoom, journalist, beurscommentator bij RTL Z en geeft lezingen. Na zijn promotie in 1998 was hij onderzoeker en docent aan de Universiteit van Amsterdam, de Vrije Universiteit en de Universiteit Leiden. Vervolgens was hij adjunct-hoofdredacteur van FEM Business. Tussen 2003 en 2005 werkte hij voor De Nederlandsche Bank. Boeken van Bouman zijn onder andere: ‘Hollandse Overmoed, waarom de beste economie van de wereld ontspoorde’ (2006) en ‘De elektrische spijkerbroek en andere avonturen in de economie’ (2010; ook als e-boek). mathijsbouman@speakersacademy.nl

78 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

e duc atie

10 TOP

Vragen over de toekomst van onze kinderen

spreker

Pedro De Bruyckere

Dergelijke vragen beantwoorden is bij gebrek aan glazen bol niet eenvoudig. Ook bestaan er ‘black swans’, zwarte zwanen, gebeurtenissen met een enorme impact op de wereld maar die niemand zag aankomen. Denk dan aan bijvoorbeeld 9/11. Er zullen wellicht mensen de aanslag voorspeld hebben, maar de goegemeente was totaal verrast. De gevolgen van de aanslag voelen we tegelijk nog elke dag. Ondanks die moeilijkheden, zijn er wel zaken waar we wel zicht op hebben. We veranderen vaak meer in evoluties dan grote revoluties en die evoluties kan je in kaart brengen. Bert en ik hebben dit de voorbije twee jaar gedaan om net op die vragen te antwoorden waar iedereen die verantwoordelijkheid draagt voor kinderen mee worstelt. Wat ons in die zoektocht opviel was hoe vaak technologie ons beeld kan vertroebelen. Het lijkt evident dat technologische ontwikkelingen veel hebben mogelijk gemaakt in onze samenleving. We bellen nu bijna gratis naar de andere kant van de wereld met ons mobieltje, terwijl dit nog niet eens zo lang geleden onbetaalbaar duur was.

'Een te sterke focus op technologie maakt ons beeld soms troebel'

Maar er zijn verschillende andere zaken die een enorme impact hebben en zullen hebben op het leven van ons en onze kinderen. Wat te denken bijvoorbeeld van demografie? Nee, niet enkel de vergrijzing, maar ook ontgroening en emigratie zien we steeds meer een rol spelen. Of wat met de verstedelijking en stijgende diversiteit van onze samenleving? En misschien verbazend, wat met de stijgende “verbraving” van onze zonen en dochters? En voor Sander Dekker, ouders, opvoeders en leerkrachten heb-

ben we een lijstje klaar met wat we effectief moeten meegeven aan onze kinderen voor de toekomst, namelijk hen leren op eigen benen te staan, terwijl ze toch verbonden zijn in netwerken. We moeten hen leren omgaan met verschillen en hen probleemoplossend vermogen bijbrengen. Hiervoor zijn wel degelijk een (brede) basiskennis en referentiekaders nodig. Maar misschien het meest verrassend is dat we onze kinderen moeten leren omgaan met de overvloed (aan bijvoorbeeld informatie) en schaarste (bijvoorbeeld aan tijd) in onze maatschappij.

'Wat met verstedelijking, ontgroening en ‘verbraving’?' © Speakers Academy® Walter Kallenbach

e voorbije maanden riep staatssecretaris Sander Dekker op om na te denken over hoe het Nederlandse onderwijs er uit moet komen te zien onder de hashtag #onderwijs2032. We lopen allemaal wel met de idee dat de wereld snel verandert en ouders (en leraren) kijkend naar hun kinderen zitten dan zelf ook met vragen over hun toekomst. Zal er nog werk zijn? Waar zullen ze leven? Hoe zal de wereld er uitzien als mijn zoon of dochter, mijn leerlingen twintig, dertig jaar zullen zijn.

Pedro De Bruyckere is onderzoeker en pedagoog aan de Arteveldehogeschool in Gent en verdiept zich al jaren in de leefwereld van jongeren en is een zelfverklaarde verslaafde aan populaire cultuur. Hij doctoreert aan de universiteit van Antwerpen over authenticiteit in het onderwijs. In het voorjaar van 2013 kwam een boek uit, dat De Bruyckere samen schreef met Casper Hulshof, die psycholoog en docent onderwijskunde is aan de Universiteit Utrecht: 'Jongens zijn slimmer dan meisjes, en andere mythes over het onderwijs'. In dit boek gaan de twee auteurs de hardnekkige clichés over leren, technologie in de klas, neurologie en onderwijs te lijf. Ook schreef Pedro in 2013 met Linda Duits het boek 'Meisjes kijken', waarin ze onder andere beschrijven of het klopt wat voor beeld de media van meisjes in de puberteit schetst.). pedrodebruyckere@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 79

TEKST: manon ossevo ort | FOTO G R A FI E : met dank aan manon o ssevo ort

T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

avont u u r / expeditie

Dromen moet je dóen! Manon Ossevoort Manon Ossevoort kreeg in 2015 twee wereldrecords toegekend door het Guiness Book of World Records. Media wereldwijd volgden ‘t Trekkermeisje verhaal. (o.a.: New York Times, BBC, Der Spiegel, Al Jazeera, SABC News). Online artikelen kregen tot 107.000 hits. Haar website trok gemiddeld 20.000 bezoekers per maand, maar soms per dag. Ze heeft met haar reis ruim 40.000 euro en aandacht ingezameld voor bijzondere hulpprojecten. (o.a. The Hunger Project en War Child). Van haar eerste boek werden meer dan 10.000 exemplaren verkocht, het ligt ook in Zuid-Korea in de boekhandels. Naast haar publieke optredens werkt Manon aan een docu-film, tv-serie, tweede boek en een kinder/prentenboek. Het schijnbaar onmogelijke verhaal van een meisje dat naar het ‘einde van de wereld’ reed, op een tractor.

nder het mom: ‘Geen droom is onmogelijk, soms moet je het gewoon doen!’ zette Manon Ossevoort het meest onmogelijke avonturenverhaal dat ze kon bedenken neer in de werkelijkheid. Ze maakte een reis op een tractor naar het ‘einde van de wereld’, door oorlogslanden en hongersnoodgebieden tot aan de geografische Zuidpool. Haar reis vanuit Nederland zuidwaarts was een zoektocht naar inspirerende mensen en verhalen. Een verhaal over dromen hebben, en ze ook doen! Manon weet als geen ander mensen te inspireren na te denken over hun dromen en ambities, en zich open te stellen voor de droom, of visie van een bedrijf of onderneming. Ook als die visie aan verandering onderhevig is, er bijvoorbeeld nieuwe wegen moeten worden verkend

of ingeslagen. Haar talent zit erin dat ze via de avontuurlijke en tot de verbeelding sprekende verhalen van ‘het tractormeisje’ mensen weet over te halen met een open, creatieve houding nieuwe wegen te gaan verkennen. En haar publiek weet te verleiden eens positief naar zaken te kijken. Haar verhaal geeft mensen moed om te (durven) geloven in de positieve uitkomst. In al haar verhalen wordt de waarde onderstreept van een respectvolle samenwerking, een open houding, doorzettingsvermogen, daadkracht en het belang van humor en goede communicatie. Haar talenten als professionele actrice zet ze in om u een onvergetelijke lezing te bezorgen. Manon Ossevoort spreekt een zeer divers en uiteenlopend publiek aan.

manonossevoort@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 81

l eide rs c hap

‘Het Nieuw Leiderschap Bewustzijn is het veranderen van het Doen naar het Zijn!’ Aldus constateert Fares Boustanji van Rebird leiderschap en communicatietrainingen tijdens zijn lezingen. “Maar altijd pas wanneer je bewust bent wie je echt bent, dus no pressure”, benadrukt hij grinnikend.

ares Boustanji leert niemand iets aan. Hij maakt je van iets bewust. Wat Boustanji en zijn partners creëren is het bewustzijn dat we allemaal verbonden zijn via energie/uitstraling. En hoe belangrijk de intentie is van waaruit je de dingen doet. Hij geeft groepen tijdens zijn trainingen en lezingen geen tips en tricks en zal hen ook geen ‘skills’ aanleren. Met betrekking tot een Quick-Fix is het aanbod al groot genoeg. “Ik word nog steeds gefileerd door mijn team.”Na14jaarsuccesvolondernemerschap belandde Boustanji in een burn-out. Uit zijn passie voor roofvogels begon hij tijdens zijn herstelproces met ze te werken en werd zich bewust van de diversiteit in reacties van zijn vogels. De ene dag werd hij genegeerd, de andere dag gefileerd en weer een andere dag werden zij een optimaal samenwerkend en geolied team. Door op een serieuze manier naar zichzelf te kijken kwam hij er achter dat er een veel grotere wereld van communicatie schuil gaat achter woorden en lichaamstaal. Een wereld waarvan we hebben afgeleerd ernaar te luisteren. Het roofvogelteam van Boustanji, onder leiding van de woestijnbuizerd

Fares Boustanji Wat je NIET wilt zeggen heb je daardoor al gecommuniceerd. Door middel van deze oefeningen met de roofvogels toont Boustanji aan: 1. dat iedereen een uitstraling/energie heeft. 2. dat er enorm veel informatie in deze uitstraling/energie zit. 3. dat je invloed hebt met je uitstraling/ energie. 4. dat je beïnvloed wordt door uitstraling/ energie. En nog steeds maken de vogels hem dagelijks duidelijk of hij wel of niet in verbinding staat met zichzelf.

Amy, geven de laatste jaren een opmerkelijk persoonlijk inzicht binnen management groepen van organisaties en multinationals. Gedurende speciale oefeningen geven zij feedback op wat je uitstraling is. Die feedback weet Boustanji feilloos te analyseren en over te brengen.

We hebben onszelf aangeleerd ons te identificeren met wat we doen en niet meer met wie zijn. Het gaat er dan ook om dat we ons dat weer gaan herinneren! Hoe groter het verschil is tussen wie je bent en wat je doet, hoe meer weerstand en onbegrip je oproept. Het gaat om de verschuiving van de identificatie met het DOEN naar het ZIJN! En vandaar uit je omgeving tegemoet te treden. Dat is Nieuw Leiderschap Bewustzijn.

Deze bewustwording van uitstraling weet Boustanji tijdens zijn ‘Nieuw Leiderschap Bewustzijn’ -lezingen en -trainingen op eigen indringende, humorvolle wijze over te brengen. faresboustanji@speakersacademy.nl

82 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

biolo gie / w etens c hap

Echt Altruïsme

Moeten wij ons opofferen voor de baas? drs. Patrick van Veen Voor biologen is het begrip altruïsme al decennia een hersenkraker: bestaat het of niet?

Als we kijken naar dieren dan zien we gedrag dat kenmerken heeft van altruïsme. Bijvoorbeeld een oudervogel die zichzelf aanbiedt aan roofdieren om haar kroost te beschermen. Maar ja, is het wel totale opoffering als het alleen ten gunste is van zeer directe familie? Het is dan in ieder geval een stuk makkelijker. Biologen zijn sceptisch als we over altruïsme praten. Vaak is het in familieverband dat we bereid zijn iets voor de ander te doen. Of het is gebaseerd op ‘voor wat hoort wat’ (wederkerig altruïsme), eigenlijk verwacht je op termijn altijd iets terug. Zoals we in een experimentenreeks met chimpansees aantoonden: ze zijn eerder bereid complexe handelingen te verrichten, die henzelf niets opleveren (voedsel) maar die ten gunste van een andere chimpansee zijn, als die andere chimpansee een vriend is. Met andere woorden, ze zijn altruïstisch, maar wel selectief.

Maar laten we reëel zijn 1/3 van je dag besteden op het werk is toch al serieus iets anders dan 25 euro aan een goed doel doneren en dan moet je er ook nog blind op vertrouwen dat je achteraf je beloning krijgt.

ven voor de helderheid wat is altruïsme? Ik zou het omschrijven als: “ik doe iets voor de ander, dat ten koste van mijzelf gaat, maar waarvan die ander beter wordt”. We bedoelen dus niet tijdens een tv-actie voor een ramp 25 euro overmaken, dat is slechts om daarna zonder schuldgevoel verder te kunnen zappen. Altruïsme zou betekenen dat je een dusdanig bedrag doneert dat je de vakantie moet annuleren. Met andere woorden, wat je voor die ander doet, moet jezelf pijn doen.

Als bioloog zeg ik dat dit de ultieme vorm van wederkerig altruïsme is: ik investeer mijn kennis, energie, tijd in de organisatie en de organisatie beloont mij. Iedereen zal dit een uitstekend systeem vinden. Maar wat gebeurt er als één van die twee partijen eenzijdig voorwaarden gaat aanpassen? Als bioloog weet ik wat er dan gebeurt bij apen: agressie en ruzies.

Patrick van Veen is een gedragsbioloog met een missie: wetenschap en maatschappij dichter bij elkaar brengen. Hij combineert onderzoek naar gedrag van mensen en apen en vertaalt deze kennis naar maatschappelijk belangrijke thema’s: sociaal gedrag op de werkvloer, oerinstincten van de liefde en pestgedrag bij kinderen. Hij schreef onder andere bestsellers als ‘Help, mijn baas is een aap!’ en ‘Dierbare Collega’s’. patrickvanveen@speakersacademy.nl

Is in een werkrelatie ook sprake van wederkerig altruïsme? Sommige werkgevers gaan nu in de verdediging: “we verlangen niet dat medewerkers zich opofferen!”.

Maar wat gebeurt er in organisaties? Verlagen van pensioenen, sorry je hebt wel ooit geleverd, maar we betalen je even iets minder. Baangaranties, we willen dat je investeert in deze organisatie, maar verwacht geen lange termijn garanties. Flexibiliteit, is de nieuwe norm, dat is wat de klant wil, maar natuurlijk gaan we geen uitzondering maken voor jouw niet flexibele werkplek. In organisaties observeer ik steeds vaker dat het mechanisme van wederkerig altruïsme, zich scheef ontwikkelt. Afspraken verschuiven, maar er is slechts één partij die aan de knoppen zit. In de biologie is veranderen een belangrijk begrip, maar evenwicht is nog veel belangrijker. Als één van de partijen werken als een echte opoffering gaat zien ontstaat er een probleem. Want echt altruïsme bestaat niet!

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 83

Geluk als wapen tegen kanker tEKST: ALEX ANDR A DELUZURIEUX | FOTO G R A FI E : l eonar d de ser r es

prof. dr. David Khayat

Oncoloog prof. dr. David Khayat is een

fervent bestrijder van de mythes die er

rond kanker bestaan. Hij is auteur van

talloze bestsellers, chef van de afdeling

medische oncologie in het ziekenhuis La

Pitié-Salpêtrière in Parijs, hoogleraar

in de oncologie aan de universiteit Pierre-et-Marie-Curie in Parijs VI en assistent-hoogleraar aan het medisch centrum MD Anderson in Houston, Texas (Verenigde Staten). Exclusief voor ACADEMY® magazine belicht hij de huidige stand van zaken, inclusief de goede en de slechte praktijken.

84 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

gez on dheid

r zijn zowel bijzonder alarmerende als bemoedigende cijfers over kanker te melden. Elk uur sterft in Frankrijk een vrouw aan de gevolgen van borstkanker. Daar staat tegenover dat dit jaar 55 procent van de Fransen met de diagnose kanker geneest. De kankerepidemiologie stemt professor David Khayat pessimistisch . “We constateren elk jaar een stijging van het aantal nieuwe gevallen. Om dit fenomeen een halt toe te roepen en de verspreiding van de ziekte te beperken, moeten we stevig inzetten op preventie en daar ons voordeel uithalen.” Preventie is volgens de oncoloog de zwakste schakel binnen de gezondheidscultuur in Frankrijk, zeker als het om roken gaat. De sigarettenprijzen zijn te laag. “Dat is vernietigend als je met preventie bezig bent. Daarnaast komt obesitas steeds vaker voor onder jongeren. Dat zijn nu net de belangrijkste factoren die de stijging van het aantal kankergevallen veroorzaken!” Ronduit optimistisch is prof. Khayat daarentegen over het dalende sterftecijfer. “Dat wil zeggen dat we in staat zijn deze verschrikkelijke epidemie aan te pakken, onder meer door het uitvoeren van screenings. We kunnen vaker MRI-scans toepassen en sneller een diagnose stellen, waardoor de genezingskansen toenemen. De therapeutische behandelingen mogen we daarbij niet vergeten. Ontdekkingen van de laatste tien jaar hebben geleid tot aanzienlijke vooruitgang en hebben de prognoses ten aanzien van een aantal kankervormen ingrijpend veranderd.”

Immunotherapie

Immunotherapie staat enorm in de belangstelling en lijkt een wondermiddel te zijn. Prof. Khayat: “Ik wil geen valse hoop wekken bij die zieken die helaas met of zonder deze therapie zullen overlijden. Immunotherapie verkeert in een experimenteel stadium en dat vraagt om geduld. Bovendien is het belangrijk te vermelden dat deze medicijnen slechts een klein aantal patiënten genezing bieden en een flinke kostenpost vormen. Ongetwijfeld rijst dan ook de vraag of ze worden toegelaten tot het systeem van de gezondheidszorg. Eerlijk gezegd denk ik niet dat kanker nog tijdens mijn leven uitgeroeid zal zijn.” “Alle feiten in ogenschouw nemend, geloof ik dat immunotherapie reële vooruitgang betekent. In feite is het een heel oud concept. Ons lichaam beschikt over een extreem functionerend afweersysteem. Het heeft tijd gekost dat te begrijpen en uit te vinden hoe we de werking ervan kunnen stimuleren. Pas vier of vijf jaar geleden hebben onderzoekers kunnen bepalen waarom het immuunsysteem ons niet beschermt tegen kanker. Simpel gezegd zijn de kankercellen slapend aanwezig in witte bloedlichaampjes, die een belangrijke rol spelen in ons afweersysteem. En dus woekert de kanker, langzaam.” Prof. Khayat is een jaar lang in Chicago geweest, waar onderzoekers uiteindelijk het eerste medicijn tegen het kwaadaardige melanoom (een kanker mol) hebben gevonden. Dit jaar zijn niet alleen de resultaten van het onderzoek bevestigd, maar ook dat dit type medicatie de overlevingskansen vergroot bij onder andere

dikke darmen longkanker. Eveneens dit jaar is een begin gemaakt met de ontwikkeling van vaccins (een andere vorm van immunotherapie) tegen hersentumoren en alvleesklierkanker. Immunotherapie is dus een nieuw wapen, dat bestaande therapieën als bestraling, operaties, hormoon- en chemotherapie versterkt.”

Anti-kanker remedies

De oncoloog zet erg in op preventie. Hij benadrukt dat er geen wondermiddelen en magische formules tegen kanker bestaan. “Ieder individu is uniek”, zegt hij. “En dus is er geen universeel recept dat alle kankers bij iedereen kan voorkomen.” Volgens prof. Khayat is het idee dat kanker kan ontstaan als we in aanraking komen met krachtige carcinogene of kankerverwekkende stoffen wijdverbreid. “Bijvoorbeeld, als u blijft roken krijgt u kanker. Slechts een op de zes rokers ontwikkelt longkanker, maar daar kijken we tegenwoordig anders tegenaan dan vroeger. Kanker is in feite het resultaat van honderdduizenden kleine kankerverwekkende factoren die op zichzelf allemaal een beperkt effect hebben. Elke keer dat het genetische erfgoed van iemands cellen verandert (door roken, te lange blootstelling aan de zon en bovendien slechte voeding) doet hij een beroep op zijn interne reparatiesysteem. Dat presteert in extreme mate, waarbij het niet uitmaakt wát de verandering heeft veroorzaakt. Het gevolg is dat het genetisch erfgoed verandert (muteert) en een kanker wordt geboren.” Preventie bestaat dus niet uit een wonderbaarlijk trucje, maar uit het samenspel van heel veel kleine factoren.

Voeding

Khayat noemt voeding. Niet zo gek, want er zijn vele anti-kankerdiëten. “Sommige voedingsmiddelen zijn ronduit schadelijk. Het is echter nog ingewikkelder, want ook hoe we zelf in elkaar zitten telt mee. We vinden allemaal wat anders lekker en niet alle voedingsmiddelen zijn voor iedereen even kankerverwekkend. En dan zijn er ook nog voedingsmiddelen die het stempel ‘preventief ’ hebben gekregen. Kortom: er bestaat geen algemeen dieet tegen kanker.” Prof. Khayat voegt daaraan toe dat het tussen 20 en 30 jaar kan duren voordat een kanker zich manifesteert en dan is het voor een aantal van ons al te laat. Daarom is het heel belangrijk dat we onmiddellijk beginnen met het voorkomen van kanker bij onze kinderen. Er is nog tijd om in actie te komen voor hen. Dat betekent dat we moeten strijden tegen het ‘verwesteren’ van onze voedingsgewoonten. Wij hebben vrijwel allemaal de neiging traditionele maaltijden te vervangen door ongezonde snacks en producten met te veel vet en suiker en niet voor voldoende afwisseling te zorgen. We moeten weer kiezen voor seizoensproducten, aan tafel eten en voorkomen dat jongeren gaan roken en te lang in de zon verblijven. Daarnaast is het nodig de strijd aan te gaan met dieselauto’s, omdat hun uitstoot wereldwijd elk jaar goed is voor 200.000 doden. We kunnen nog meer doen. Tegen stress bijvoorbeeld. Stress tast ons natuurlijke afweersysteem aan en bevordert de ontwikkeling van kanker.”

‘Geneeskunde is geen wetenschap, maar een kunstvorm’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 85

G E Z ON DHE ID

De belangrijkste cijfers In Nederland -- 100.000 nieuwe kankergevallen per jaar. -- 42.000 sterfgevallen per jaar. -- Sterfte aan kanker ligt in Nederland hoger dan het gemiddelde in de EU. -- De afgelopen 40 jaar is het aantal gevallen elke 20 jaar verdubbeld. Het aantal sterfgevallen is de laatste twee decennia stabiel, zelfs in het geval van een epidemie. Dit is te danken aan betere preventie, vroegtijdige diagnoses en effectievere behandelmethoden. -- Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen, borstkanker is de meest voorkomende vorm bij vrouwen. -- Kanker is vandaag de dag de voornaamste oorzaak van vroegtijdig overlijden (voor het 65ste levensjaar) bij mannen en wereldwijd zelfs de voornaamste doodsoorzaak.

ray

Wereldwijd -- Het aantal nieuwe gevallen verdubbelt ook wereldwijd elke 20 jaar. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft 10 miljoen nieuwe gevallen en 6 miljoen sterfgevallen opgetekend in 2000 en verwacht 20 miljoen gevallen en 10 miljoen sterfgevallen in 2020. -- Aan kanker overlijden wereldwijd meer mensen dan aan aids, tuberculose en malaria samen.

Geluk als preventiemiddel

“Heel lang heb ik gedacht dat er geen enkel bewijs is dat stress of juist gelukkig zijn een rol spelen bij het al dan niet krijgen van kanker. Nu ik 59 ben, kijk ik daar anders tegenaan en denk ik dat ze wel van belang zijn. Stress op zich veroorzaakt geen kanker, maar beïnvloedt wel het risico. Hetzelfde geldt voor geluk. De Franse arts René Laennec, uitvinder van de stethoscoop, heeft gezegd: ‘Ziekte is het gevolg van verdriet’. Ik kan mij voorstellen dat geluk een preventieve werking kan hebben.”

Acceptatie

Pijn accepteren is volgens de oncoloog van fundamenteel belang. “In eerste instantie moet je de pijn niet wegstoppen, want die geeft aan wat er aan de hand is. Meteen daarna kijken we hoe we die pijn kunnen elimineren. We beschikken tegenwoordig over medicijnen die vrijwel elke pijn kunnen wegnemen. De meeste medische teams beseffen al te goed dat pijn lijden geen enkel doel dient. Patiënten ondergaan alle pijnvormen anders, maar die zijn in tegenstelling tot het lijden met medicijnen te bestrijden. Als je het lijden kunt verlichten ontstaat weer hoop. Het is de taak van artsen hoe dan ook hoop te geven: op leven voor degenen die

‘Op een dag worden kinderen geboren in een kankervrije wereld’

kunnen genezen of overleven of om waardig te kunnen sterven. Er is altijd een bepaalde vorm van hoop. Artsen spelen daarbij een leidende rol. Zij kunnen ervoor zorgen dat het lijden beheersbaar blijft, maar de mate waarin dat lukt hangt mede af van hun persoonlijkheid. Geneeskunde is geen wetenschap, maar een kunstvorm, echter helaas zijn niet alle kunstenaars hetzelfde.”

Strijd voor het leven

Op de vraag welke conclusie hij trekt na veertig jaar strijd tegen de ziekte, antwoordt Khayat: “Niets is zo belangrijk als preventie. Dat is nieuw binnen onze Latijnse cultuur, waarin niets geweldiger is dan het vinden van een remedie en het krijgen van erkenning daarvoor. Het is daarom tijd dat de Franse regering evolueert en ook inzet op een verandering van mentaliteit. De overheid moet een voorbeeld nemen aan de Angelsaksische landen, waar heel veel wordt gedaan aan de preventie van ziekten. Dat is de enige manier die niet alleen een voortijdige dood kan voorkomen, maar ook het krijgen van de ziekte zelf en het moeten ondergaan van vervelende behandelingen. De strijd tegen kanker is een gevecht zonder einde. Natuurlijk is er vooruitgang en zijn de vooruitzichten beter dan ooit, maar het beste is om op alle mogelijke manieren te proberen te vermijden dat je de ziekte krijgt.” Er wordt volgens prof. Khayat vaak gezegd dat een oncoloog strijdt tegen de dood. “Ik omschrijf dat liever als een strijd voor het leven. Dat is de passie die mij en oncologen in het algemeen drijft. Kanker is de meest intelligente vorm van leven en tegelijk de grootste dreiging waarmee de mens ooit is geconfronteerd. Ik blijf persoonlijk geloven dat op een dag kinderen worden geboren in een wereld die vrij is van kanker.”

Prof. dr. David Khayat is een Franse, in Tunesië geboren oncoloog. Hij is hoofd oncologie in het ziekenhuis La PitiéSalpêtrière in Parijs, hoogleraar in de oncologie aan de universiteit Pierre-et-Marie-Curie in Parijs en assistent-hoogleraar aan het medisch centrum MD Anderson in Houston, Texas (Verenigde Staten). Hij studeerde medicijnen aan de universiteit van Nice en specialiseerde zich later in oncologie. Hij behaalde zijn Master of Science op het gebied van tumorimmunologie. Khayat heeft een studieprogramma opgezet voor jonge Franse oncologen en meegewerkt aan de anti-kankercampagne van president Jacques Chirac. Hij heeft talloze bestsellers op zijn naam staan, waaronder ‘Het echte anti-kankerdieet’ (Lannoo, ISBN 9789020940466) en medische thrillers. davidkhayat@speakersacademy.nl

86 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

c Olumn

Shakespeare beter dan een managementboek Boris van der Ham aar macht en leiderschap zijn, wordt de vergelijking met ‘theater’ gemaakt. Die vergelijking is zelden positief bedoeld. De baas van een bedrijf die ‘toneel’ speelt wordt onwaarachtigheid verweten, hetzelfde geldt voor een politicus. Vaak wordt met ‘toneelspelen’ bedoeld dat iemand zich anders voordoet dan hij werkelijk is, of een emotie overdrijft die de lading niet dekt. Ook de Griekse filosoof Plato had een hekel aan dit soort gedrag bij machthebbers. In zijn tijd, 350 jaar voor Christus, was het theater ongekend populair maar dat zorgde bij Plato voor argwaan. Hij vond het gebruik van theatrale vormen van machthebbers, zoals het oefenen in retorica, per definitie verdacht. Ook vond hij het maar niets dat in het theater soms gevestigde opvattingen werden bekritiseerd. Als het volk door het theater zou zien dat de gevestigde orde veranderd kon worden, kon het wel eens op het idee komen dit in het echte leven ook te eisen. Hij noemde spookbeeld de ‘theatercratie’ waarin ‘iedereen alles weet, en iedereen bereid is om iets te zeggen; de tijd van verheffen is voorbij, en de tijd van oneerbiedigheid en losbandigheid is begonnen’ Plato was dus uitermate negatief over de combinatie van macht en theater. Ik ben dat minder. Plato had het namelijk over slecht theater van de macht. Ondernemers en politici die regelmatig in het schelle licht van de belangstelling staan kunnen namelijk ook goede dingen leren van acteurs. Hoe ben je ‘echt’ in een kunstmatige omgeving? De beroemde Nederlandse historicus Huizinga stelde zelfs dat het ‘spelelement’ in de macht juist cruciaal is voor vrede. Macht gaat weliswaar om strijd, maar voor een goed verloop ervan is het belangrijk dat het spel in tijd en plaats beperkt is. Hij schreef: ‘Het spel waarborgt een elasticiteit der verhoudingen, die spanningen toelaat, welke anders ondragelijk zouden zijn’ Huizinga stelde zelfs dat een gebrek aan relativeringsvermogen gevaarlijk was: ‘het is immers het afsterven van den humor, wat doodt.” Vanaf de klassieke oudheid is het theater bovendien een inhoudelijke spiegel geweest voor de macht en leiderschap. Toneelschrijvers

als Sophocles schreven over de worsteling tussen onbuigzaamheid en twijfel. In de 17de eeuw schreef William Shakespeare op verbluffende wijze over allerlei machtsprocessen. Het publiek – rijk en arm – werd een spiegel voorgehouden over jaloezie, wraak, verstand en besluitvaardigheid. De lessen die uit de oude en nieuwe toneelliteratuur opstijgen zijn in mijn ogen relevanter dan het gemiddelde managementboek. Probeer het eens!

Boris van der Ham (1973) studeerde geschiedenis en voltooide de Toneelacademie Maastricht. Hij was daarna tien jaar lang een spraakmakend volksvertegenwoordiger. Hij werd meerdere malen met voorkeurstemmen gekozen en diende vele initiatiefwetsvoorstellen in. In 2012 besloot hij tot een politieke ‘time out’ om een frisse neus buiten de politiek te halen. Hij bekleed nu meerdere bestuurlijke functies, en is schrijver. Zijn laatste boek ‘De Koning Kun Je Niet Spelen’ over macht en theater beleefde in 2015 al een vijfde druk. Naar aanleiding van dit boek geeft Van der Ham regelmatig lezingen. borisvanderham@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 87

FOTO G R A FI E : walter kal l enbac h

TOP

spreker

Managers moeten professionals en kenniswerkers niet sturen en controleren, maar faciliteren. Ze doen vanzelf wat ze moeten doen, bemoeienis verstoort dat proces alleen maar, betoogt hoogleraar, adviseur en spreker Mathieu Weggeman. Hij is groot voorstander van het Rijnlandse businessmodel, dat uitgaat van vertrouwen, gedeelde waarden en vakmanschap en continuïteit belangrijker vindt dan geld. “Gelukkig vinden veel start-ups dat ook, alleen noemen ze het niet zo.”

Tekst: Jacques Geluk T EK ST: m r . geert c orstens | FOTO G R A F IE : wa lter kal l enbac h

l eide rs c hap

Managers genieten van professionals, zoals ouders van hun kinderen prof. dr. ir. Mathieu Weggeman Rijnlands model emoeizucht en door managers bedachte regels, procedures en afvinklijstjes maken het leven van de professionals Weggeman bespreekt ook graag het Rijnlandse versus het Angloop de vloer onnodig zuur. Prof. dr. ir. Mathieu Weggeman Amerikaanse model. “Als gevolg van de crisis, het gegraai en de bonusvraagt zich al snel af of dat niet anders kan. Of zouden prosen is die discussie nog nooit zo op de wagen geweest. De Rijnlandse fessionals de kantjes er vanaf lopen als ze de ruimte krijgen of stroming, die in opkomst is en mijn voorkeur heeft, vindt dat we ons gaan hobbyen? Dat blijkt niet zo te zijn. “Op het Natuurkundig Laboop een heel andere manier tot elkaar moeten verhouden en het moeten ratorium van Philips, waar ik directieadviseur was, waren 1.000 acahebben van vertrouwen, gedeelde waarden en vakmanschap. Beroepsdemici en 800 hts’ers bezig met het uitvinden van maatschappelijk zeer trots en elkaar recht in de ogen kunnen kijken. Bij Rijnlandse bedrijven relevante dingen, waaraan mensen in de toekomst wat zouden kunis de liefde voor het vak groter dan die voor het geld en vrije tijd. Aannen hebben. De oprichter van het lab, Gilles Holst, had al aan het begin hangers van het Anglo-Amerikaanse model willen juist meer en strenvan de vorige eeuw gezegd dat je onderzoekers niet moest lastigvallen gere procedures, voorschriften, Sox- en complianceregels. Bij hen is de met geldzaken: ‘Ze doen gewoon wat nodig is, anders zouden ze het liefde voor het geld groter. Als ze iets anders moeten maken om meer niet doen.” Weggeman ziet hoe dat werkt en dat de onderzoekers als te verdienen doen ze dat. Zij gaan, met de pistool op de borst, voor de het moet 24/7 doorgaan. “Als er een praktische relevantie is om iets uit winst, Rijnlandse bedrijven voor de continuïteit. Wat opa in honderd te vinden, stoppen ze niet automatisch om vijf uur. Aansturing is niet jaar heeft opgebouwd willen ze niet verprutsen. Uit studies blijkt dat noodzakelijk. Ze doen het toch.” Tenzij allerlei regeltjes dat belemmeAnglo-Amerikaanse bedrijven echt meer winst maken en financieel ren. “Wanneer een onderzoeker na de normale uren wil doorwerken, succesvoller zijn, maar dat Rijnlandse ondernemingen langer bestaan.” maar eerst moet aantonen waarom dat nodig is, een pasje moet halen “Ik heb veel werk in traditionele organisaties, maar merk dat veel en zich geregeld moet melden, verstoort dat het proces enorm.” start-ups en jonge bedrijven al Rijnlands werken, ook al noemen ze Weggemans conclusie is helder: “Je moet geen leiding geven aan het niet altijd zo. Deze ondernemers maken een budget en willen dat professionals. Althans niet aan tachtig procent van hen. Zij hebben hun appje op tijd in de store ligt en dat het goed werkt. Hi-five en klaar. hun onderwerp bestudeerd, zijn goed in hun Het ideaal van deze jonge generatie is niet het vak en hebben alleen soms wat stimulans kopen van een Bentley of een tweede huis met ‘Rijnlandse nodig. Managers hoeven alleen te informezwembad in een warm land of businessclass bedrijven willen ren of ze iets voor hen kunnen doen of te vravliegen. Ze willen een fatsoenlijk inkomen, gen hoe het loopt en of thuis alles in orde is. zodat ze altijd de laatste Apple gadgets kunwat opa heeft Een heel fijn beroep als je zo kunt managen, nen kopen of een mountainbike voor in de opgebouwd niet als een soort pater familias”, zegt Weggeman, stad. Vliegen doen ze het liefst met een budverprutsen’ die vervolgens Nobelprijswinnaar Herbert getmaatschappij. Ze hoeven niet per se tonSimon citeert: ‘Managers van professionals nen te verdienen.” Dat wil niet zeggen dat er kunnen genieten van de prestaties van de mensen die aan hen zijn geen jongeren meer zijn die vooral gaan voor het geld. “Ze zijn er nog. toevertrouwd’. “Zoals ouders kunnen genieten van hun kinderen en De 1.300 eerstejaars MBA aan de Erasmus Universiteit willen allemaal hun prestaties.” Dat geldt natuurlijk niet voor de twintig procent van Gerrit Zalm opvolgen of de baas worden van Reed Elsevier of een grote de professionals die niet meer kunnen of willen. “Ze kunnen het niet multinational. Daar is niets op tegen, maar niet alles hoeft commercidoordat bijvoorbeeld de kennisontwikkeling te snel gaat. Anderen wileel.” Volgens Weggeman is de PvdA voorstander van een Rijnlandse len niet meer of zijn moegestreden. Zij ruilen eigenlijk alleen nog tijd regering. “Die zou NS en KPN niet hebben geprivatiseerd. Privatisevoor geld: ‘Chef, ik ben hier tussen negen en vijf en jij mag zeggen wat ring is iets Anglo-Amerikaans, bedoeld om concurrentie te stimuleren, ik moet doen voor mijn geld, waarmee ik tussen vijf en acht kan doen maar je hebt gezien waar het in tweeën knippen van het spoorbedrijf wat ik echt leuk vind’. Die laatste twee categorieën moeten we wel stevig toe leidt.” managen”, aldus Weggeman, die over dit onderwerp enkele jaren geleEngeland en Duitsland den het bekroonde boek ‘Leidinggeven aan professionals? Niet doen!’ (over kenniswerkers, vakmanschap en innovatie) heeft uitgebracht.” Het meest Anglo-Amerikaanse land van Europa is Engeland, waar-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 89

l eide rs c hap

pen lezingen. Soms praten we over innovamee wij een soort haat-liefdeverhouding hebtie en dan vragen ze wat dat is en waarom het ben. “Wij zijn erg op het Verenigd Koninkrijk nodig is. Nou, dat anderen dan dingen gaan gericht, ook door bedrijven als Unilever, Shell doen die jij niet doet. Onder het motto ‘Hoe en Corus en onze gezamenlijke geschiedenis. slimmer, hoe eerder dom’ vertel ik dat hoe Eerst waren wij in de Gouden Eeuw heer en meer je weet, des groter de kennisachterstand meester op de zeeën, daarna zij. Via Engeland is die je kunt oplopen.” Wanneer mensen niet kijken we naar Amerika. De presidentsverconstant bijleren is de kennis die ze hebben kiezingen daar zijn hier de hele dag op telesnel verouderd en overbodig. De snelheid visie. Als er in Duitsland, onze belangrijkste waarmee dat gebeurt verschilt per beroep. handelspartner en net als Frankrijk een van “Het gaat vaak over het T-profiel. Je moet de de meest Rijnlandse landen, een nieuwe president komt weten maar weinigen dat. Dat bondskanselier Angela ‘We hebben te weinig Merkel doctor in de fysica is, is hier vrijwel onbekend. Omdat schoonheid in onze wij niet op Duitsland gericht zijn. wereld’ Jammer. Ik breek nog wel eens een lans voor Duitsland, maar ga breedte hebben van een generalist (de horidaarmee bedachtzaam om. Wat gebeurd is, zontale lijn), om met anderen te kunnen praloopt ons nog steeds een beetje voor de voeten en samenwerken, maar op een gebied ten. Bedrijven in de regio Eindhoven doen moet je de diepte ingaan (de poot).” veel zaken met Duitsland, zeker op het gebied van techniek. Wanneer er na lange vergadeTrompettist en dirigent ringen, die heel precies en saai zijn, een deal is, doen ze het ook zo en staat de volgende dag Dat Mathieu Weggeman nu een succesvol een eerste miljoenenbedrag op de rekening hoogleraar Organisatiekunde is, heeft hij te om noodzakelijke veranderingen uit te voedanken aan zijn vader, een ingenieur die het ren voor productieaanpassingen. Dat komt beste met hem voor had en hem dus niet naar doordat er onderling vertrouwen is.” het conservatorium wilde laten gaan. “Muzikant worden geeft geen goede toekomst, Verschillende vond hij. Hij heeft mij daarvan – in tegenstelonderwerpen ling tot mijn zusje die naar de balletacademie is gegaan – kunnen weerhouden, waarna ik Mathieu Weggeman spreekt als wetennaar de technische universiteit ben gegaan. In schapper/hoogleraar en noemt dan alle bronmijn vrije tijd heeft echter vrijwel alles dat ik nen, onderzoeken en soms zelfs een correlatie, doe met muziek te maken. Ik ben trompetof als adviseur. In dat geval gebruikt hij veel tist en heb gespeeld met een jazzgroepje en anekdotisch bewijs en voorbeelden en vertelt een klassiek orkest. Een gezonde fantasie is hij welke theorieën zijn toegepast of hebben dat ik, als mijn vader wel had meegewerkt, gefaald in organisaties. “Ik geef behalve over nu een groot dirigent zou zijn. Als kleine jonleidinggeven aan professionals en het Rijngen stond ik al met een breinaald in de hand landse model ook over verschillende andere op een stoel te dirigeren.” Toch zit het technionderwer-

sche er ook al vroeg in. Samen met zijn vader prutst hij aan apparaten en leert vanzelf hoe dingen werken. Meccano helpt ook. Nu komt het goed uit, want in Eindhoven kun je moeilijk zeggen dat techniek je niet interesseert.

Boek over de waarden van de kunst

Gezien zijn achtergrond is het niet verwonderlijk dat Mathieu Weggeman lid is van de Raad voor Cultuur, het adviesorgaan van regering en parlement op het gebied van kunst, cultuur en media. “Er is niet een beste manier om naar kunst te kijken. Dat kan ook niet als het om abstracte dingen gaat. Het is geen wiskunde, maar je kunt wel proberen visies naast elkaar te zetten. Bij adviezen die we geven betrekken we de verschillende waarden die je aan kunst kunt toekennen. Dat kan de economische betekenis zijn (een Van Gogh van vele miljoenen als belegging), de esthetische waarde (het vermogen tot ontroering, maar ook walging) of de identiteitsontwikkelende waarde (hoe verhoud ik mij bijvoorbeeld tot een bepaalde soort muziek, zodat ik meer over mezelf leer). Ook de historische betekenis en de sociaal-contemplatieve waarde (met kunst kun je elkaar dingen uitleggen die anders niet te verklaren zijn) zijn van belang. Hierover schrijf ik een boek dat over twee jaar af moet zijn. In het laatste hoofdstuk zeg ik welke waarde ik kies, daar hebben de lezers recht op, maar het is niet de essentie van het boek. Ik wil het wel vast verklappen: voor mij is de esthetische waarde het belangrijkst. We hebben te weinig schoonheid in onze wereld of hechten er te weinig belang aan. In Nederland kijken we er bijna altijd met een ethische blik naar. Wat mag niet of wel, wat is goed of fout. Ik kijk liever naar schoonheid, wat mooi is of mooi gemaakt.”

Prof. dr. ir. Mathieu Weggeman is hoogleraar Organisatiekunde (specialisatie Innovatiemanagement) aan de TU Eindhoven, strategisch partner van Squarewise en bestuursadviseur. Weggeman focust met name op het begrijpen en verklaren van innovatieprocessen in technologie- en kennisintensieve organisaties, met bijzondere aandacht voor leidinggeven aan professionals en het Rijnlands-model. In 2001 kreeg hij de œuvreprijs van de Orde van Organisatiekundigen en -Adviseurs voor zijn bijdragen aan de managementvakliteratuur. Zijn boek ‘Leidinggeven aan professionals? Niet doen!’ is in 2008 uitgeroepen tot Managementboek van het Jaar. mathieuweggeman@speakersacademy.nl

90 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

journa l istiek

In beweging blijven Meindert Schut De tijd dat de hoofdredacteur, met een dikke sigaar en een goed glas whisky de betekenis van het nieuws overdacht en zich niet hoefde bezig te houden met de financiële gezondheid van het mediabedrijf, is al heel lang voorbij. De hoofdredacteur is ondernemer geworden en als dat nog niet het geval is, dan kan hij of zij dat maar beter heel snel worden.

schut aan meindert © met dank

Waar gaat die verandering naar toe? Niemand die daar echt het keiharde antwoord op heeft, maar als een konijn stil blijven zitten, kijkend in de koplampen van de verandering, brengt de ondergang alleen maar sneller dichterbij. Niet geschoten is tenslotte altijd mis. Veel mediabedrijven realiseren zich dat inmiddels en zijn in beweging gekomen op zoek naar een nieuw werkend business model. Dat is niet makkelijk en ook best spannend. Mensen houden over het algemeen niet van verandering en het is verleidelijk om zo lang mogelijk aan het oude vertrouwde model vast te houden. Niet voor niets komen “disrupters’” van een branche bijna zonder uitzondering van buiten en niet vanuit de traditionele bedrijven in die branche zelf.

contraproductief. Mensen zoeken dan de veilige weg en niet het pad van vernieuwing. Krijgen ze juist het vertrouwen en de ruimte om iets nieuws te doen, dan blijkt er veel meer kennis en creativiteit binnen een organisatie te bestaan dan voor mogelijk werd gehouden.

e mediawereld is heftig in beweging, de concurrentie komt van alle kanten. Zelfs de meest gerenommeerde kranten, tijdschriften, radioprogramma’s en televisiezenders zijn hun toekomst niet meer zeker. Lezers zeggen hun abonnementen op, kijkers worden steeds vaker verleid door het “on demand” aanbod op internet en de sociale media hebben het in snelheid gewonnen van de radio, ooit het snelste medium. De traditionele media verliezen daarmee hun aantrekkingskracht voor de consument en daarmee ook voor de adverteerder. Tenzij de mediabedrijven zelf mee veranderen.

Toch moeten bedrijven juist voor hun eigen disruptie gaan zorgen. Je moet het voor jezelf als ondernemer of leidinggevende als het ware een beetje oncomfortabel maken. Door nieuwe dingen te proberen, waarvan je vooraf nog niet zeker weet of ze ook succesvol zullen zijn. Daardoor ontstaat een lerende organisatie, die zich snel kan aanpassen aan marktveranderingen. Geef werknemers de ruimte om creatieve oplossingen aan te dragen, zonder dat ze direct worden afgerekend op het uitblijven van het succes. Dat is verleidelijk, maar werkt

Om als bedrijf niet al te grote risico’s te nemen is het verstandig de vernieuwing met kleine experimenten te beginnen. Zet een relatief klein bedrag op de begroting voor nieuw op te starten projecten. Slagen ze niet, dan is het verlies ook klein. Zijn ze wel succesvol, dan kun je gelijk flink gas gaan geven om het project verder te laten groeien. Zo hebben veel succesvolle bedrijven in Silicon Valley hun processen ook ingericht. Dat betekent nog niet dat we allemaal een Apple of Google hoeven te worden, maar van een beetje beweging is nog nooit iemand slechter geworden. Bent u klaar om in beweging te komen? Ik geef u graag een duwtje in de goede richting!

Meindert Schut is presentator van diverse radioprogramma’s, zoals de Nationale Autoshow en EyeOpeners. Tot juli 2015 was hij adjunct hoofdredacteur bij BNR Nieuwsradio. In die rol was hij onder meer verantwoordelijk voor digitale ontwikkeling en de ontwikkeling van nieuwe concepten. Meindert is eigenaar van productiebureau Schut Media Solutions. Hij houdt van een kritisch gesprek met een glimlach en is helemaal gek van auto’s en gadgets. meindertschut@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 91

FOTO G R A FI E : met dank aan dir k zeel enberg

Tekst: Jacques Geluk T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

ente rtainment / dag vo orzitte rs c hap

‘Divorce’-ster heeft twee nieuwe liefdes Dirk Zeelenberg schittert vanaf januari 2016 weer in de succesvolle RTL 4-serie ‘Divorce’. De extra bekendheid die de rol van David hem oplevert betekent dat hij ontzettend veel aanvragen krijgt om te komen spreken. “Hartstikke leuk. Dat is een nieuwe liefde van me.” En niet de enige. Sinds kort is Zeelenberg buitengewoon ambtenaar der burgerlijke stand en mag hij bruidsparen echt in de echt verbinden: “He-le-maal geweldig.” De acteur

Dirk Zeelenberg

en ondernemer heeft het dus ‘druk, druk, druk’, maar klagen hoor je hem niet. Hij geniet.

'Mezelf zijn is het enige dat ik heb en de enige bron waaruit ik kan putten'

ij acteert al meer dan dertig jaar en is op dit moment heel succesvol als de goedaardige David Mändelbaum in ‘Divorce’, een komische dramaserie over drie totaal verschillende mannen, die wegens relatieperikelen noodgedwongen bij elkaar zijn ingetrokken en lief en leed delen. “Het afgelopen seizoen hebben we afgesloten met 2,3 miljoen kijkers”, zegt acteur én ondernemer Dirk Zeelenberg. “De vierde serie is begin volgend jaar te zien, gevolgd door een vijfde en een film!” Het succes van de serie heeft tot gevolg dat hij nu werkelijk voor alles wordt gevraagd. “Award-uitreikingen, presentatieklussen, jury’s en steeds vaker als spreker. Mensen vinden het fijn dat je er bent en dat is handig voor mij. Spreken is hartstikke leuk en inhoudelijk heel interessant, zeker omdat ik dat mag doen voor mensen uit heel verschillende doelgroepen en sectoren.” Het zeer afwisselende leven van Dirk Zeelenberg kent vele ups en downs. Die vormen dan ook het uitgangspunt voor zijn motiverende verhaal over omgaan met verandering, tegenslag en succes. Om te beginnen heeft hij geen vlekkeloze jeugd, wat hem uiteindelijk sterker maakt. Hij acteert sinds zijn veertiende. Desondanks laten vier toneelscholen hem, om verschillende redenen, niet toe tot de opleiding. De jonge Dirk is daar eerst boos over. Achteraf levert juist dat hem een flinke voorsprong op. Hij doet als

autodidact al snel meer praktijkervaring op dan veel van zijn leeftijdgenoten. In 1989 vraagt Ton Lutz hem, naar aanleiding van zijn prestatie in een jongerenproductie bij Toneelgroep Amsterdam, voor de rol van aapmens in ‘De zaak Kenny’. Zijn grote doorbraak, al vindt hij dat een stom woord. Een jaar later speelt hij met de legendarische Mary Dresselhuys in ‘Harold en Maude’. Ook met John Kraaijkamp sr. en andere kanonnen van het Nederlandse toneel staat Dirk succesvol op de planken en op televisie begint hij een bekend gezicht te worden. Tegelijk ontwaakt de ondernemer in hem. “Al vroeg drong het besef tot me door dat ik niet financieel afhankelijk wilde zijn van het acteren en heb ik een bedrijf opgestart, Om de Haverklap Produkties, waarmee ik grote evenementen heb georganiseerd. Met wisselend succes.”

Interactief

“Mensen kunnen mij als spreker vragen stellen over alles dat ze van me willen weten. Het maakt niet uit of dat over mij en mijn acteercarrière gaat of over ondernemen, feesten organiseren en hoe ik omga met de media. We kunnen het ook hebben over ‘Divorce’ en hoe het is om seksen naaktscènes te spelen. Ik probeer overal zo eerlijk mogelijk op te antwoorden. Het is leuk dat samen met de zaal te doen. Dat maakt het heel interactief ”, vertelt Dirk, die zijn optreden als spreker, presentator of dagvoorzitter graag

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 93

ente rtainment / dag vo orzitte rs c hap

afstemt op wat de mensen in de zaal willen horen. “Dat gaat niet als ik alleen maar een verhaaltje afdraai. In mijn antwoorden kan ik toewerken naar en inspelen op de thema’s die mijn opdrachtgevers tijdens die bijeenkomst aan de orde willen laten komen.” Dat gebeurt op een vrolijke manier. Dirk: “Ik geloof helemaal niet in lange, saaie sessies. Door mensen tussendoor te vermaken en het thema op een speelse manier aan te raken hebben ze het meer naar hun zin, waardoor ze alles ook beter onthouden. Dat geldt zeker wanneer het voor werknemers een beetje een verplicht nummertje is om een lezing bij te wonen. Door serieuze informatie af te wisselen met een lolletje is het voor iedereen leuk en ontstaat een positieve beweging. Iedereen begrijpt dan dat verandering goed is en stilstand neerkomt op achteruitgang.”

“Dat is een vrij nieuwe activiteit voor mij. In een serie of een film of op toneel speel ik iemand anders, op het sprekerspodium moet ik mezelf zijn. Dat kost me geen moeite. Sterker nog: ik ben, vind ik zelf, verrassend open. Mezelf zijn is het enige dat ik heb en de enige bron waaruit ik kan putten. Als mens, vader van drie kinderen, film- en toneelacteur, filmproducent, evenementenorganisator en ondernemer.” Al die haakjes vormen samen de kapstok voor zijn boodschap, die hij het liefst aan steeds weer een ander publiek meegeeft.

'Genieten is uitgangspunt voor alle keuzes die ik maak'

Genieten

Een belangrijk thema in Dirks verhaal is genieten. “Dat klinkt misschien oppervlakkig, maar het is het uitgangspunt voor alle keuzes die ik maak. Daarom neem ik een opdracht ook alleen aan, wanneer ik denk dat het een leuke of interessante klus is. Dat pad wil ik bewandelen. Ik laat me niet leiden door geld, roem of wat dan ook. Als bijvoorbeeld een script voor een televisieserie me niet aanstaat, accepteer ik die rol zeker niet, ook al is het financieel gezien een heel lucratief aanbod. Dat geldt ook als ik een rol in een reclamespot of een lezing over een bepaald onderwerp niet zie zitten. Sommige mensen denken misschien dat ik makkelijk praten heb, maar zo dacht ik ook toen ik nog geen cent had.” Dirk Zeelenberg houdt ervan steeds nieuwe dingen te proberen. Daarom geniet hij zo van het spreken.

Scheiden en trouwen

Dirk Zeelenberg is een kind van gescheiden ouders en vooral de ruzies hebben flinke indruk op hem gemaakt. Misschien wel als reactie daarop is zijn gezin het dierbaarste dat hij heeft. De bagage uit zijn jeugd komt bovendien goed van pas voor zijn rol in ‘Divorce’, waarin hij ook worstelt met een scheiding. Verbinden en scheiden is dus niet alleen een thema tijdens zijn spreekbeurten (bedrijven die fuseren of uit elkaar gaan, werknemers die worden aangenomen en ontslagen,

managers die de relatie met hun afdeling willen verdiepen), maar ook heel belangrijk in zijn persoonlijk leven. “Ik leid al een paar jaar huwelijksceremonies. Mensen vinden het heel leuk als iemand uit ‘Divorce’ hen trouwt en het is een eer en he-le-maal geweldig om dat te mogen doen op wat de mooiste dag van hun leven moet zijn.” Eind mei is Dirk Zeelenberg in de rechtbank van Haarlem beëdigd tot buitengewoon ambtenaar der burgerlijke stand. De huwelijken die hij sluit zijn voortaan rechtsgeldig. “De mensen hoeven niet meer ervoor of erna nog een handtekening te halen.” De acteur bereidt zich enorm goed voor op de huwelijksceremonie . “Ik voer een uitgebreid kennismakingsgesprek met het bruidspaar van een uur of anderhalf uur. Daarna vraag ik de aanstaanden afzonderlijk van elkaar twintig vragen te beantwoorden. Ik verdiep me echt in het paar en wil alles weten. Vervolgens sluit ik mezelf twee dagen op om een smaakvolle, geestige, ontroerende speech op maat te schrijven.” Dirk sluit de meeste huwelijken in zijn woonplaats Amsterdam, maar in zijn agenda staan ook huwelijken in Italië, de Provence, Dubai en op Ibiza en Aruba. Doordat hij een goede deal heeft met een reisorganisatie kunnen de paren ook nog eens goedkoper hun huwelijksreis boeken. “Het is echt wel te gek allemaal”, besluit Dirk Zeelenberg zijn verhaal. Het is echt genieten.

Dirk Zeelenberg, geboren in Rotterdam, is als acteur bekend van het toneel, televisieseries als ‘Wij, Alexander’, 'All Stars’, ‘Zwarte sneeuw’ en ‘Divorce’ en speelfilms als ‘Antonia’ (Oscar-winnaar), ‘De hel van ‘63’, ‘Simon’ en ‘Zwartboek’. Velen kennen hem bovendien van de LOI-reclame, waarin hij de ‘irritante’ Wouter speelt en van het tiende seizoen van ‘Ranking the stars’. Daarnaast is hij actief als filmproducent, BABS (Bijzonder Ambtenaar der Burgerlijke Stand), presentator of dagvoorzitter en spreker en voice-over. Vanaf dit najaar presenteert hij samen met Kim-Lian van der Meij het nieuwe familieshowprogramma ‘Nederland op zondag’ op SBS 6. dirkzeelenberg@speakersacademy.nl

94 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

jou rna l istiek

De pet-du-jour moet passen eder jaar stuur ik mijn (zaken)relaties een nieuwjaarswens 'from ALL of us at Hunk-arT', terwijl ik toch echt zzper ben en dus in mijn eentje schuilga achter die bedrijfsnaam. Toch voelt het aan alsof wij met velen zijn, want voor mijn werk als dagvoorzitter mag ik mijn verschillende kanten laten zien. Iedere opdracht heeft een ander doel en een ander publiek. Bij ieder dagvoorzitterschap hoort dus een andere pet. Wat altijd voorop staat is de inhoud van de dag. Of het nou gaat om de uitreiking van een Europese cultuurprijs waar leden van een koningshuis aanwezig zijn, de opening van een academisch jaar op een universiteit of een meerdaags symposium van een multinational, een dagvoorzitter staat altijd in dienst van de overdracht van kennis, de belangen van de organisatie en de doelen die gesteld zijn. Binnen die kaders is er ruimte voor een persoonlijke noot. Soms bezorgt mij dat vooraf flink wat hoofdbrekens.

Aldith Hunkar

Hoe zit dat bijvoorbeeld tijdens die koninklijke prijsuitreiking, waar protocol de hoogste prioriteit heeft? Hoe spreek ik een prinses en haar gevolg toe? Wat trek ik aan? Is een grapje tussendoor eigenlijk wel gepast? Dan die multinational die vraagt om een paar honderd wetenschappers uit alle hoeken van de wereld 'uit hun routine te sleuren en te tonen dat er ook een wereld is buiten het lab.' Waar is er ruimte voor lucht en interactie als het in de keynote speeches gaat over bijvoorbeeld co-polymeren en hydrogels? Tijdens een conferentie met en voor studenten ligt de uitdaging juist aan de andere kant van het spectrum. Daar buitelen de deelnemers over elkaar heen in hun enthousiaste pogingen hun ideeën te delen en is het aan de dagvoorzitter om die ideeën te stroomlijnen. Hoe temper ik het enthousiasme en breng ik orde in de chaos? Het blijft altijd zoeken naar de juiste toon, de geschikte aanpak en de beste manier om de pet-du-jour passend te krijgen op een hoofd vol dreadlocks. Daarover gesproken, die dreadlocks heb ik – als moderator van het stadsgesprek over de intocht van Sinterklaas en Zwarte Piet in Gouda - ingezet als roe om het risico op scheldpartijen om te buigen naar een constructieve uitwisseling van ideeën. Het heeft geholpen… Mijn samenwerking met Speakers Academy® brengt mij bij uiteenlopende klanten, allen met hun eigen wensen en verwachtingen. Wat ik er vooral van leer is wat ik ben: veel gezichten, een persoon.

Aldith wordt veelvuldig gevraagd als dagvoorzitter, presentator of spreker op het gebied van gezondheid, jongeren, onderwijs, cultuur, milieu en ontwikkeling. Daarnaast verzorgt zij media-, presentatie- en communicatietrainingen op maat. Ook verzorgt zij videoproducties en filmt zij voor opdrachtgevers in binnen- en buitenland en voor haar eigen onafhankelijke internetzender PocaTV. De (reis)verhalen die dat oplevert, deelt zij via binnen- en buitenlandse kranten, bladen en sociale media. aldithhunkar@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 95

FOTO G R A FI E : walter kal l enbac h

T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

ente rtainment / FA KE SPE E C HE S

Jelle Kuiper zet bezoekers van bedrijfsbijeenkomsten met 'fake speeches' vakkundig op het verkeerde been, maar leidt als dagvoorzitter congressen in goede banen. Bovendien maakt de ‘beste trouwambtenaar van Nederland’ onvergetelijke spektakels van huwelijksceremonies. igenlijk is Jelle Kuiper afgestudeerd kleinkunstenaar. Bedrijven en andere organisaties huren hem vaak in om als ‘deskundige’ een praatje te houden. "Vooraf krijg ik te horen wat het onderwerp moet zijn. Daarna schrijf ik een ‘fake speech’ op maat. Wanneer ik optreed voor een zorginstelling ben ik zogenaamd een arts of verpleegkundige, maar ik kan net zo goed een communicatie- of softwaredeskundige zijn. Ik neem altijd een ouderwetse overheadprojector mee. Zo'n ding doet het altijd. Zelf begin ik een beetje verlegen en stuntelig. Ik zet het publiek voortdurend op het verkeerde been. Net als de mensen gaan lachen, omdat ze denken dat ik ze in het ootje neem, word ik inhoudelijk en gebruik ik hun jargon. Doordat wat ik zeg klopt gaan ze twijfelen. Aan het eind wordt het hilarisch en duidelijk dat het een grap was."

vaak van de sprekers en niet van de dagvoorzitter. Ik ben als dagvoorzitter graag een gastheer", zegt Jelle. "Ik begin met een leuk welkom en zorg ervoor dat de zaal loskomt. Natuurlijk geef ik na iedere spreker een korte samenvatting, maar daarna ren ik met veel plezier de zaal in om vragen te stellen. Serieus en toch los en beweeglijk, waardoor er lucht in het congres komt."

Jelle Kuiper

Fake of serieus, lachen is altijd een goede keus

Steeds meer bedrijven en instellingen vragen Kuiper of hij hun congressen en bijeenkomsten wil leiden. "Een dagvoorzitter moet of alles of niets afweten van het onderwerp van het congres. Alles er tussenin is gênant. Op een congres komt de inhoud

Leuktrouwen

De theatermaker, die cabaretprogramma’s maakt, toneelspeelt, lesgeeft en regisseert, zet sinds 2005 zijn talent in om huwelijksceremonies minder stijf en saai te maken. Als buitengewoon ambtenaar der burgerlijke stand heeft hij sindsdien in heel Nederland al meer dan vierhonderd rechtsgeldige huwelijken gesloten, onder andere tijdens voorstellingen van zijn theatershow ‘Trouw’. Hij is uitgeroepen tot beste trouwambtenaar van 2014 tijdens de Dutch Wedding Awards-uitreiking. Het juryrapport is lovend: ‘Deze trouwambtenaar doet iets met mensen. Je voelt je direct thuis bij hem; het is vertrouwd. Hij trekt de ceremonie niet naar zich toe alsof het zijn show is, maar het bruidspaar staat in het middelpunt van de belangstelling, top!’

jellekuiper@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 97

FOTO G R A FI E : met dank aan fabian touw

on de rnemers c hap en sp ort

I am Sport Fabian Touw ewuste ondernemers delen geen gebruiksaanwijzing meer uit van zichzelf, onbewuste ondernemers doen dit wel. Fabian is een bewuste ondernemer die gebruiksaanwijzingen schaars wil maken. Bij vele doelstellingen zegt men wel eens; geloof in jezelf! Maar hoe kan je in jezelf geloven als je niet eens weet wie je bent, oftewel de onbewuste ondernemer. Kenmerkend voor Fabian is zijn manier van spreken. Hij wisselt met gemak komische momenten af met confronterende momenten, door middel van interactie en met gebruik van zijn sportachtergrond. Kortom, als je weet wie je bent ervaar je pas echt succes!

‘Word je bewuster van je bewustzijn, waardoor je steeds meer toeschouwer kan zijn van je eigen emotie en ervaar werkelijk succes’

‘Houd je niet bezig met het veranderen van de realiteit, maar met je eigen gevoel’ 98 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

Fabian Touw is een sportman pur sang en een rasechte ondernemer. Het motiveren van mensen is hem op het lijf geschreven. Hij is een personal trainer met een eigen studio, heeft diverse sportprestaties op zijn naam staan. Ook heeft hij iemand begeleid voor het programma Obese van RTL4. De Marathon van Rotterdam, 140 km fietsen, de Iron Man in Zurich of een bergexpeditie, Fabian gaat geen uitdaging uit de weg en dit met name voor zijn eigen stichting 'I Am Sport'. Hij wil mensen overtuigen dat je met (succes) mindbeleving en positieve instelling jezelf kunt blijven verrassen. Fabian Touw (1980) is opgegroeid in Rotterdam Oude Noorden, een beruchte wijk waar altijd wel actie en iets te beleven was. Touw is opgevoed door zijn alleenstaande moeder en heeft één zusje. Hij heeft, naast een moeilijke jeugd, ook op een speciale school gezeten, een school voor kinderen die meer aandacht nodig hadden. Hij is echter niet bij de pakken neer gaan zitten en heeft zichzelf gemaakt tot de man die hij vandaag is. fabiantouw@speakersacademy.nl

SPOTL IG HT on…

mr. Liliane Banning

‘

aadpleeg nooit een advocaat’ is een gevleugelde uitspraak en welgemeend advies van mr. Liliane Banning. Ze adviseert, ook ondernemers, in plaats daarvan een conflictbemiddelaar in te schakelen en zodoende geld, tijd, energie en vooral ergernis te besparen. Liliane is opgeleid tot rechter, heeft jarenlange ervaring in de advocatuur en de rechterlijke macht en is nu een gedreven mediator. Dankzij haar analytisch vermogen, een scherp oog voor detail en een subtiel gevoel voor sfeer stelt zij partijen in staat

zelf hun conflict bij te leggen. Met als gevolg duurzame, breed gedragen oplossingen en vaak sterk verbeterde verhoudingen. Liliane Banning vertelt graag over haar werk. Tijdens lezingen spreekt ze haar toehoorders bevlogen toe. Met veel enthousiasme spreekt ze ook over ‘krommunicatie’ en waarom echt succesvolle mensen geen advocaat nodig hebben. Een stukje ego-management! Liliane is ook inzetbaar als dagvoorzitter. Met scherpe vragen, twinkelende ogen en geestige repliek inspireert zij haar publiek blijvend.

lilianebanning@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 99

Technologie is de nieuwe en steeds weer volgende natuur FOTO G R A FI E : walter kal l enbac h

dr. ir. Koert van Mensvoort

Tekst: Jacques Geluk

Onze vaak autonome en alom aanwezige technologische omgeving is nu zo complex, dat we die moeten beschouwen als een op zichzelf staande nieuwe natuur. Kunstenaar, filosoof en technoloog dr. Koert van Mensvoort noemt dat het ‘Next Nature’-concept, dat hij waar hij kan uitdraagt. Door een co-evolutionaire relatie aan te gaan met technologie en een symbiose te realiseren tussen de bio- (de oude natuur) en de technosfeer (de volgende natuur) kunnen we op weg gaan naar een betere toekomst voor de mensheid én de planeet.

100 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

w etens c hap

omputers met een gigantische rekencapaciteit nemen het door onszelf opgezette financiële systeem over. Corporaties leiden steeds vaker een eigen leven. “De volgende natuur, waarmee ik onze complexe technologische omgeving bedoel, is er dus al en zal tegelijk altijd de volgende natuur blijven. Technologie is niet statisch en blijft veranderen. Deze voortdurende evolutie is een gegeven dat we moeten accepteren en omarmen en waarmee we moeten leren omgaan. Dat kan door de oude natuur en de techniek om ons heen te combineren”, zegt kunstenaar, filosoof en technoloog dr. Koert van Mensvoort, ruim tien jaar na de introductie van zijn ‘Next Nature’-concept. “Door een wandeling in het bos – dat ik destijds beschouwde als een romantisch theater, maar mijn vrienden ervoeren als een heerlijke uitstapje in de natuur – kwam de vraag in me op wat natuur nu eigenlijk is. Die gedachte en de inzichten die daaruit volgden hebben de basis gelegd voor mijn filosofie en het boek dat ik daarover heb geschreven.” Zei hij destijds dat ‘een computervirus natuurlijker is dan een polderlandschap’, nu nuanceert hij dat zonder iets af te doen aan zijn concept. “Mijn voornaamste boodschap is dat we niet terug, maar vooruit naar de natuur moeten. Door het inzetten en sturen van technologie kunnen we mensen ondersteunen en de volgende natuur laten aansluiten op hun zintuigen en intuïties. Dat zorgt ervoor dat ze zich niet buitengesloten voelen, maar juist veel meer kracht krijgen.” Precies dat is waar Van Mensvoort naartoe wil, zonder de oude natuur te willen vernietigen. “De symbiose tussen beide betekent dat we het goede van de bio- en de technosfeer – de oude en de volgende natuur –in balans kunnen brengen en samenvoegen. Ik ben begonnen met een blik in de achteruitkijkspiegel om te ontdekken hoe we anders tegen dingen kunnen aankijken. Inmiddels zijn we tien jaar verder en is er al heel veel veranderd. Mensen zijn zich nu veel bewuster van wat er om hen heen gebeurt en de urgentie daar wat mee te doen.”

vuur en het ontwikkelen van kooktechnieken, die de kwaliteit van het leven verbeterden, en de introductie van landbouwtechnieken geldt hetzelfde. Zonder deze evolutie zou de mens als bedreigde diersoort in het midden van de voedselketen zijn blijven hangen en waarschijnlijk nog steeds niet ouder worden dan gemiddeld 35 jaar. Kinderen, maar ook volwassenen zouden in een wereld zonder techniek – en medicijnen! – aan de onbenulligste ziekten overlijden.” Lachend zegt Koert van Mensvoort: “De Amazone is natuur zoals zij bedoeld is, maar ik vind het wel naïef en beperkt om te denken dat het natuur is als je door een aangelegd bos in Nederland loopt.” De ecologie van het regenwoud is bedreigd, maar de ecologie van bijvoorbeeld ons financiële systeem kan bedreigend zijn, legt hij uit. “Een Braziliaanse boer kan de goede keus maken door geen bomen te kappen, maar dan verdient hij niets. Wanneer hij ze wel omhakt wordt hij beloond. Het is heel maf dat het financiële systeem niet aansluit bij de natuurlijke waarde van het oorspronkelijke woud en het zelfs wegvreet. Het is een discrepantie tussen twee dingen, die voor mij beide onder natuur vallen. Dat is een breuk met het geijkte beeld, maar de wijze waarop technologie zich ontwikkelt is volgens mij het gevolg van een natuurlijke dynamiek. Mensen moeten dat beter leren zien, voordat ze beter kunnen handelen en vooruit de toekomst kunnen ingaan. Concepten en mentale kaders komen uit het verleden, maar door anders te kijken ontstaan andere ideeën.” Goed nieuws voor de boer in het regenwoud, die voor het dilemma kappen of niet kappen staat, heeft Van Mensvoort wel. Met als uitgangspunt de goede elementen van de oude natuur te behouden en op de juiste wijze in te passen in het dagelijks leven van nu en de toekomst, introduceert hij de ecomunt. “Die moet de natuurlijke waarde van dat soort systemen tastbaar maken. Als er heel weinig regenwoud over is stijgt de waarde van de munt, als er genoeg is verzwakt hij. Dat is een concreet project, een soort fruit aan de boom waarmee ik de zaal graag laat kennismaken tijdens lezingen.”

‘Misschien moeten we straks niet alleen de panda en de ijsbeer, maar ook de mens redden’

Bedreigde diersoort

De groene natuur is volgens Van Mensvoort niet weg. “Daar bouwen we op voort. Bovendien is die oude natuur zelf ook al vele malen geëvolueerd. Zo’n 500 miljoen jaar geleden zijn gewervelde dieren ontstaan na de zogenoemde Cambrische explosie en moesten al bestaande dieren zich aanpassen. Dat was toen volstrekt nieuw en bijzonder en echt de volgende natuur. Voor de ontdekking van het

Co-evolutie met technologie

Vroeger was een uitvinding iets statisch, nu ontwikkelt die nieuwe natuur zich vaak zelf. Van Mensvoort noemt als voorbeeld de komst van elektriciteit, een nieuwe vinding die eerst moest worden uitgelegd en pas later aanjager werd van vele nieuwe, steeds sneller gaande ontwikkelingen. “Co-evolutie is in dé natuur niets nieuws. Bijen en bloe-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 101

w etens c hap

men zijn ook samen geëvolueerd. Nu gebeurt het ook met ons en technologie. Onze toekomst is ermee verbonden. De technologische ontwikkeling heeft een eigen dynamiek. In het slechtst denkbare scenario kan technologie op ons parasiteren, maar in het beste geval vullen mens en techniek elkaar aan en worden we er beter van. Het is belangrijk als samenleving de effecten van die symbiose helder te krijgen, want nu slaapwandelen we een beetje in de technologische toekomst. Van gadget naar gadget.” “Het is belangrijk anders te kijken naar het nu, want dat bepaalt hoe de toekomst er uitziet. Dat wil ik mensen meegeven. Na afloop van presentaties, die ik altijd afstem op het publiek in de zaal, merk ik vaak dat ze hun leefomgeving net iets anders bezien. Ik probeer altijd verbanden te leggen tussen biologie en technologie, de oude en de nieuwe natuur. Dat deden ze trouwens eeuwen geleden al in Oxford. Ze kapten rond 1600 400 jaar oude bomen om daarvan steunpilaren voor een nieuw gebouw te maken. Doordat ze voorzagen dat die pilaren na 400 jaar aan vervanging toe zouden zijn, plantten ze meteen nieuwe bomen. Dat is ecologische intelligentie. Ook nu maak ik graag met voorbeelden duidelijk wat mijn ‘Next Nature’-filosofie inhoudt. De datafontein, een tien jaar oude internetgebaseerde installatie die ik nog steeds als video laat zien, verbindt twee elementaire zaken uit beide werelden met elkaar: water en valuta.”

Buikvet als energiebron

In de onlangs nog geactualiseerde Nanosupermarkt, een reizende expositie die verschillende locaties aandoet, zijn producten te zien die de komende jaren op de markt zouden kunnen komen en het liefst heel controversieel zijn. “Het doel daarvan is een diepgaande discussie op gang te brengen over de toekomst van de technologie op een voor iedereen toegankelijke manier. Een van die producten is bijvoorbeeld de energieriem, waarmee mensen hun mobiele telefoon kunnen opladen door gebruik te maken van hun eigen buikvet. De energie die vrijkomt bij vetverbranding is in principe om

‘Nu slaapwandelen we een beetje in de technologische toekomst’

te zetten in elektriciteit, maar het aansluiten van de buik aan een oplaadriem gaat veel mensen waarschijnlijk te ver. Bovendien is het nu niet mogelijk. Ik noem mezelf wel eens een uitvinder van dingen die nog helemaal niet kunnen, zoals ook de Google Nose, een product waarmee mensen net zo goed kunnen ruiken als een speurhond. De digitale wereld negeert reukzin, een van onze persoonlijkste zintuigen. Niemand doet daar iets mee, dus hebben wij dat opgepakt. Nanotechnologen zijn enthousiast.”

Natuurorganisatie

Koert van Mensvoort is bezig met de oprichting van een eenentwintigsteeeuwse natuurorganisatie, die vooruitblikt en nieuwe technologie wil inzetten voor een natuurlijkere wereld. “Bestaande organisaties vinden dat de natuur weer moet worden zoals ze was voordat de mens er met zijn vingers aanzat. Dat klopt volgens mij niet. Natuur is dynamisch en verandert sowieso, dus moeten we vooruit- en niet terugkijken. André Kuipers, Bas Haring, Mark Post (die een kweekvleeshamburger heeft ontwikkeld) en Daan Roosegaarde zijn ambassadeurs van onze club, waarvan iedereen lid mag worden. André is in een technologische doos de ruimte ingegaan en heeft ervaren hoe prachtig en kwetsbaar de aarde is. Door zijn liefde voor technologie en zijn waardering voor de oude natuur past

102 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

hij goed bij ons. Daan droomt ervan koraalrif in de steden te bouwen en dat doe ik zelf ook, want dankzij technologie ontstaat een natuurlijkere wereld. Bas heeft als filosoof over dit soort thema’s geschreven.”

Humaan

“Nieuwe dingen van vandaag worden op den duur vanzelf onderdeel van de volgende natuur en de menselijke natuur. Ik vraag me wel bij elke nieuwe technologie af of die humaan is en mijn menselijke behoeftes, menselijkheid, zintuigen en intuïties ondersteunt en mijn dromen helpt waarmaken. Dat levert waarschijnlijk een 60-40-antwoord op, dat me in staat stelt betere keuzes te maken. Ik ben geen doemdenker en techno-utopist, maar we staan wel op een kruispunt. Die nieuwe technologie is net als de oude natuur wild en onvoorspelbaar en misschien moeten we straks niet alleen de panda en de ijsbeer, maar ook de mens redden. Ik ben zo optimistisch dat ik denk dat we dat kunnen.”

Koert van Mensvoort heeft – omdat hij ontdekte dat hij voor hetzelfde (college) geld meerdere studies kon doen – tegelijkertijd informatica en filosofie gestudeerd en de kunstacademie gedaan. Nu werkt hij precies in het gebied waar technologie, creativiteit en filosofie samenkomen. Hij heeft verschillende boeken en publicaties (mede) op zijn naam staan, waaronder ‘Next Nature’, ‘Natuur 2.0’ en ‘Visual power’. Van Mensvoort is directeur van het Next Nature Network, een denktank rond de veranderende relatie tussen mensen, natuur en technologie. Daarnaast geeft hij lezingen en presentaties. koertvanmensvoort@speakersacademy.nl

journa l istiek / G E OPOLITIE K

De schaduw van de grote broer Laura Starink Het jaar 2014 was een dieptepunt in de verhouding tussen Poetins Rusland en het Westen. Laura Starink reisde door Letland, Rusland, Polen en Oekraïne en zag hoe de geschiedenis nadreunt in het voormalige wereldrijk.

In werkelijkheid zijn wij hier getuige van een pijnlijk koloniaal syndroom: Rusland heeft het uiteenvallen van de Sovjet-Unie nooit verwerkt. De vroegere vazalstaten, waar 25 miljoen Russen wonen, liggen ongemakkelijk dicht tegen de Russische grenzen aan en houden zo de herinnering aan het sovjet-imperium levend. Laura Starink werkte bijna dertig jaar als journalist voor NRC Handelsblad. In 2013 publiceerde ze Duitse wortels, over haar familie, de oorlog en Silezië. laurastarink@speakersacademy.nl

log. Het jaar 2014, een eeuw na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, werd zo een dieptepunt in de verhouding tussen Rusland en het Westen. Starink_GROTE BROER_rug26,8_korter_LS 06-01-15 09:41 Pagina 1

Het jaar 2014 was een dieptepunt in de verhouding tussen Poetins Rusland en het Westen. In Oekraïne sloeg de opluchting na Majdan om in verbijstering over Ruslands agressie. In Rusland verdween de euforie over de inlijving van de Krim door de roebelcrisis.

Poetin noemde Euromajdan een ‘fascistische coup van de Kiev-junta’.

Ruslands selectieve verontwaardiging over de Tweede Wereldoorlog is in Oost-Europa maar al te bekend. De angst voor de ‘grote broer’ herleeft.

‘Oekraïners zijn geen fascisten, ze verdedigen gewoon hun vaderland,’

zegt Oja ¯rs Aleksis (91) in Riga. Hij werd in 1943 gedwongen gemobi– liseerd voor de Letse ss-legioenen en is daar zijn hele leven op aangekeken. Laura Starink reisde door Letland, Rusland, Polen en Oekraïne en zag

Dat Poetin de Oekraïners afschildert als neonazi’s is geen toeval. Ruslands selectieve verontwaardiging over de Tweede Wereldoorlog is in Oost-Europa maar al te bekend. Het past in de nieuwe staatsideologie van het

hoe de geschiedenis nadreunt in het voormalige wereldrijk. Laura Starink (1954) werkte bijna dertig jaar als journalist voor NRC

Handelsblad. In 2013 publiceerde ze Duitse wortels, over haar familie, de oorlog en Silezië.

WWW.ATLASCONTACT.NL

Wat moet het verraste Westen aan met de Russische aspiraties? Waarom begrijpen wij de gevoeligheden van de Russen niet? Hoe gaan de Baltische landen, Polen en Oekraïne om met dit ongemakkelijke en gevaarlijk gebleken nabuurschap? Voor haar boek De schaduw van de grote broer sprak Laura Starink in Letland, Rusland, Polen en Oekraïne met veteranen, soldaten, schrijvers, priesters, Joden en historici en zag hoe LAURA STARINK de geschiedenis DE SCHADUW blijft nadreunen VAN DE in het voormalige GROTE BROER wereldrijk. LAURA STARINK DE SCHADUW VAN DE GROTE BROER

Na de bliksemsnelle inlijving van de Krim ondersteunde Poetin een opstand in de Donbas, het oostelijke industriegebied dat grenst aan Rusland. Aan de rand van Europa brak een smerige oorlog uit die al meer dan 6.000 doden heeft gekost. De Russen ontkennen elke betrokkenheid, maar er is overweldigend bewijs van Russisch wapentuig, Russische huurlingen en Russische soldaten ‘op verlof ’, die aan de strijd deelnemen. Toen op 17 juli boven de Donbas de Boeing MH17 uit de lucht werd geschoten, met aan boord voornamelijk Nederlandse toeristen, raakte ook Nederland betrokken bij de oor-

herrijzende Rusland, waarin de Russische overwinning op nazi-Duitsland een hoofdrol speelt. Tegenstanders van de Russische ‘anti-fascisten’ worden als ‘fascisten’ weggezet. Langzamerhand wordt de herinnering aan de Stalin-terreur vervangen door een herwaardering van de dictator, die Europa immers heeft gered van het bruine gevaar.

eizend door Oost-Europa op zoek naar verhalen over de spoken uit het verleden belandde journalist Laura Starink onverwacht in een fel geopolitiek conflict tussen Oost en West. De volksopstand op het Oekraïense Majdanplein leidde begin 2014 tot de vlucht van president Viktor Janoekovitsj. Het Westen zag de opstand als de vrije wil van het Oekraïense volk, dat voor Europese integratie koos. Maar voor het Kremlin was deze georkestreerde omwenteling het zoveelste bewijs dat Rusland vernederd en bedreigd wordt door de Verenigde Staten en de NAVO. President Vladimir Poetin sprak van een ‘fascistische coup van de Kiev-junta’ en de Russische staatstelevisie ontketende een felle propagandacampagne, waarbij de waarheid achter de horizon verdween.

Letten en Russen Joden in Polen

Duits Kaliningrad

Oorlog om Oekraïne

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 103

Etalage in winkelstraat ook te gebruiken als webshop FOTO G R A FI E : walter kal l enbac h

Wesley Weerdenburg

Tekst: Jacques Geluk

Hij ontwikkelt websites en -winkels sinds zijn dertiende. Nu, zestien jaar later, werkt Wesley Weerdenburg aan innovatieve oplossingen om winkeliers te helpen hun klanten te behouden. Zoals YourcityWebshop, het webwinkelplatform dat de online en offline retailer met elkaar verbindt, en zijn jongste product de Glass Shop Wall: een fysieke glazen winkelruit, die tegelijk een webwinkel of digitale pop-up store is. Een unieke koppeling tussen offline en online shoppen, maar ook een mogelijkheid om voorbijgangers te informeren of gepersonaliseerde aanbiedingen te doen.

104 | SPEAKERS ACADEMYÂŽ MAGAZINE 2015-2016

IN NOVATIE

ezellig winkelen in de stad en tegelijk profiteren van de voordelen die webshops kunnen bieden. Een product kopen als de fysieke winkel nog niet open of al gesloten is. Het kan straks allemaal dankzij de Glass Shop Wall. Dit innovatieve marketing- en verdienmodel voor de detailhandel stimuleert de verkoop en zorgt ervoor dat het winkelende publiek fysieke winkels blijft bezoeken. Deze ontwikkeling begint in 2011 als Wesley Weerdenburg Barcelona bezoekt en merkt dat veel winkels in de bruisende winkelstraat Passeig de Gràcia, midden in augustus wanneer toeristen de stad overspoelen, gesloten zijn. Daar komt hij voor het eerst op het idee voor een Glass Shop Wall, waardoor winkeliers ook bij afwezigheid via een speciale multikanaals winkelruit producten kunnen blijven aanbieden. Het winkelend publiek kan ze vervolgens mobiel bestellen en betalen. De gemeente bijvoorbeeld kan deze ruiten, per winkel of zelfs per straat of wijk, als informatiezuil gebruiken en de winkelier daarvoor een bepaald bedrag betalen. “We veranderen de reis van de klant en creëren een beleving die er eerst niet was. Dat geldt natuurlijk ook als winkels gewoon open zijn”, vertelt Wesley. “Ik wilde gewoon winkelen en mijn verbazing over het feit dat dit niet kon heeft uiteindelijk geleid tot een uitgewerkt idee en een mooi bedrijf.” Het idee ligt een jaar op de plank omdat Wesley het megadruk heeft met zijn andere klanten bedrijfsactiviteiten. In 2014 brengt hij het concept naar buiten, want dan is de glastechniek pas echt klaar voor gebruik. “Het werkt nu”, zegt de jonge ondernemer, nadat hij met een schaalmodel een demonstratie heeft gegeven. “De focus ligt de komende tijd op het op de markt brengen en implementeren van de Glass Shop Wall.” Klanten en voorbijgangers kunnen gewoon door de etalageruit kijken en de fysieke producten zien en krijgen bijvoorbeeld tegelijk een filmpje voorgeschoteld dat de verschillende mogelijkheden en toepassingen ervan belicht. “We vervangen de winkelruit door een nieuwe met een minimale dikte van 12 mm, waarin de techniek is verwerkt, of plaatsen de techniek (in een glasplaat van 4 mm) op de bestaande etalage. Het maximale formaat is op dit moment veertig vierkante meter.” Achter het glas staat een beamer die schuin van onder- of bovenaf beeld in full HD-kwaliteit projecteert, gebruikmakend van de zogenoemde short throw-techniek die ervoor zorgt dat de ruit ook als ouderwetse etalage in gebruik kan blijven. De mate waarin mensen naar binnen kunnen kijken is instelbaar. “Met behulp

van elektroden kunnen we waterstofdeeltjes in het glas aansturen en als het ware lamellen in het glas bedienen. In stapjes van drie procent wordt het helderder of matter.” De ruiten zijn meestal uitgevoerd in mat grijs, maar ook andere kleuren zijn mogelijk, bijvoorbeeld voor gebruik tijdens speciale evenementen en campagnes. De toepassingen van de Glass Shop Wall zijn vrijwel eindeloos. “Verzekeraars – met wie we afspraken maken – zijn bang dat verzekerde producten achter de ruit blijven liggen als een winkel gesloten is. Kostbare zaken, zoals juwelen, worden daarom elke avond weggehaald. Dan is de etalage leeg en onaantrekkelijk. Als wij onze techniek plaatsen zijn de producten nog steeds te zien (en zelfs te bestellen), ook als ze fysiek zijn weggehaald. Winkels kunnen wisselende aanbiedingen laten zien. Restaurants kunnen ’s morgens informatie geven over het ontbijt, ’s middags over de lunch en ’s avonds over het diner, terwijl voorbijgangers door de ruit heen kunnen zien of het binnen gezellig is. Via het web kunnen we die informatie aansturen, maar we werken aan een oplossing waarbij uitbaters en winkeliers dat via ons mobiele platform en een app zelf kunnen doen op elk gewenst moment. Dat kan op één ruit, maar met behulp van ‘narrow casting’, ook op de Glass Shop Walls van alle filialen.” Op dezelfde manier zijn de digitale etalageruiten te gebruiken om informatie of oproepen te plaatsen, zoals amber alerts of berichten over verkeershinder.

‘Klanten en voorbijgangers kunnen door de etalageruit fysieke producten en tegelijk een filmpje zien dat de verschillende mogelijkheden ervan belicht’

Nieuwe ‘fun’-factor

Het bedrijf van Wesley Weerdenburg praat over een koppeling met televisiemaatschappijen, waardoor de schermen in de winkelruiten bijvoorbeeld gedurende 20 seconden doelpunten laten zien als het Nederlands elftal speelt. “Mensen hoeven dan niet meer op hun mobiel te kijken, maar blijven op de hoogte terwijl ze aan het winkelen zijn. Een nieuwe ‘fun’-factor in de winkelstraat.” Lachend: “We zijn disruptief bezig met marketing en doen dat een beetje brutaal.” De Glass Shop Wall is ook een oplossing voor bijvoorbeeld ziekenhuizen en stadions. “Als wij een ‘glazen muur’ plaatsen in het dak van een stadion kunnen we daarmee de lichtinval regelen of dimmen, maar we kunnen er ook wat op projecteren voor een megapresentatie van 300 inch (7,6 meter) bijvoorbeeld. Daarover zijn we in gesprek.” Glass Shop Wall is deelnemer van The Store of the Future in winkelcentrum Nieuw Babylon in Den Haag. Wesley: “Wij zijn

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 105

innovatie

daar sinds augustus actief. Daar laten we ook zien dat onze ruit in feite ook een hele grote tablet kan zijn die met infraroodtechniek werkt en een aanraakscherm heeft. Consumenten kunnen als ze na sluitingstijd langs een winkel lopen producten op het scherm in de ruit aanklikken en ze eventueel kopen door op hun smartphone betaalgegevens in te voeren. Wanneer iemand in het klanten-

‘Winkeliers kunnen niet meer zonder onlinemogelijkheden’ bestand staat en het systeem herkent zijn of haar mobiel tijdens het langslopen kunnen we een gepersonaliseerde aanbieding doen, die diegene thuis kan zien en eventueel bestellen bij de winkelier. Het respecteren van de privacy staat daarbij hoog in het vaandel.” Volgens Wesley zijn nog niet al deze mogelijkheden nu al technisch of qua kosten haalbaar, maar zullen ze dat binnen afzienbare tijd wel zijn. Voor de verdere voortgang van het project is samenwerking belangrijk. “We zijn in gesprek met diverse buitenlandse partijen, omdat we altijd zoeken naar partners – zoals nu Epson die de hardware levert voor Glass Shop Wall – die wereldwijd kunnen leveren.

Samen met de fabrikanten overleggen we hoe we het niveau van deze Glass Shop Wall in de toekomst verder kunnen verhogen.”

Holland Startup Radio

Naast YourcityWebshop, het gezamenlijke webwinkelplatform dat een praktische oplossing biedt voor uitdagingen waar de detailhandel mee te maken heeft, en Glass Shop Wall is Holland Startup Radio een nieuwe activiteit. “Startende ondernemers kunnen in een speciale internet-radioshow, waarin ik gastheer ben, hun verhaal vertellen aan collega’s, investeerders en bedrijven en op die manier hun ideeën en producten promoten”, aldus Wesley, die actief is binnen jongerencommunities en jonge ondernemers graag gratis op weg helpt met kennis, netwerkinformatie en gratis opslag op zijn servers. “Netwerken zijn de sleutel tot succes.” Via zijn IT-bedrijf, dat op professionele wijze de activiteiten voortzet die Wesley al sinds zijn dertiende uitvoert, biedt hij jongeren en anderen – uiteraard tegen betaling – webhosting, domeinregistratie en websiteontwikkeling aan. “We ontwikkelen verder een nieuw product dat we nog niet nader kunnen noemen. Het is een vrijwel drempelloze retail-oplossing, waarvan we zeker weten dat er vraag naar is en die past binnen de deeleconomie. Ook dit product combineert online en offline en is daarmee een extra handvat voor de detailhandelaar, die het nog vaak heel moeilijk heeft.” Hij benadrukt dat winkeliers met een fysieke win-

Wesley Weerdenburg is ondernemer, spreker en innovator. In zijn lezingen focust hij op detailhandel-oplossingen (vaak vanuit zijn belangstelling voor en kennis van IT), startups en het bevorderen van ondernemerschap. De door hem bedachte Glass Shop Wall staat in de top 10 van retail innovaties (2014). Hij heeft bovendien de Summer Startup Awards 2015 gewonnen van Founded in Holland. Wesley heeft de horecaopleiding afgerond, even informatica gestudeerd (‘dat ging over hoe je een toetsenbord en een muis aansluit’) en Microsoftopleidingen gevolgd. Hij heeft certificaten gehaald en is Sharepointexpert. Meer informatie: glassshopwall.com en weerdenburg.net. wesleyweerdenburg@speakersacademy.nl

106 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

kel niet meer zonder een webshop of andere onlinemogelijkheden kunnen. “Dat is noodzaak, ook al genereert slechts tien procent van de webwinkels geld. Het gaat erom dat je aanwezig bent en klanten zien dat je in online investeert.”

Kok

Het levensverhaal van Wesley Weerdenburg ten slotte maakt duidelijk waar zijn passie vandaan komt. Als jonge tiener bekwaamt hij zich in het ontwikkelen van websites, waaronder zijn eigen, en webshops en na enige tijd krijgt hij zelfs betalende klanten. Hij verkoopt webhosting en repareert computers. Zijn grote droom is echter kok worden en dus volgt hij de horecaopleiding. Na korte tijd weet hij al dat hij daarmee niet verder zal gaan, maar hij maakt de studie wel af. “In die periode heb ik mezelf wel wegwijs gemaakt in de Microsoftwereld (Windows, Office, SharePoint) en startte mijn carrière als IT-er. Ik bouwde een datingsite en een site voor webmasters, heel divers. Dat heb ik lang gedaan naast mijn activiteiten voor mijn eigen bedrijven die ik opstartte en voor voornamelijk multinationals, die Microsoftproducten gebruiken. De kennis die ik daar opdeed, maar ook bij andere bedrijven die mij vroegen te helpen bij het oplossen van problemen, heeft mij flink verder geholpen.” En dat is nu precies de kennis en ervaring die Wesley op zijn beurt weer doorgeeft aan jongere startende ondernemers en aan de bezoekers van zijn lezingen.

best uur & p ol itiek

Samen creëren; de sleutel tot succes Sabine Uitslag Je kunt naar de film gaan of je kunt in de film spelen. Dat laatste is het gevoel dat ik als dagvoorzitter en spreker wil oproepen bij mijn publiek. Niet alleen kijken en luisteren, maar een rol spelen! Als oud-verpleegkundige, gezondheidswetenschapper en bestuurskundige in de zorg heb ik namelijk één ding wel geleerd: door oprecht te luisteren en met een gezonde dosis inlevingsvermogen bereik je het meest.

Ik wist het zeker; ik moest daar zijn waar de wetten worden gemaakt. We kletsen al jarenlang over ‘patiëntgerichtheid’, maar hoe maken we die term concreet? Ik besloot de Top Class Bestuurskunde in de Gezondheidszorg van Pauline Meurs te volgen om een antwoord op die vraag te vinden. Want de bestuurder van de toekomst kan, wat zeg ik, móet de omslag maken naar ‘de patiënt centraal’. Ik wilde iets veranderen in de zorg en ik ben niet van het ‘actie-actie!’. Het grote demonstreren laat ik graag aan anderen over. Dus ik bedacht: ik moet daar zijn waar de wetten worden gemaakt. Wetten waar werkers in de zorg mee te maken hebben.

Oprechte aandacht levert je meer op dan de tijd en moeite die het je ‘kost’.

ls kind werd ik verliefd op de zorg. Iets voor een ander kunnen betekenen. Er voor een ander zijn op momenten die er toe doen, in vreugde en diepe droefenis; het heeft altijd in me gezeten. Eenmaal werkzaam als verpleegkundige dacht ik: ik wil meer met de zorg. Ik besloot Gezondheidswetenschappen te gaan studeren. Ik wilde de wetenschappelijke onderleggers van het verpleegkundig handelen helpen ontwikkelen. Want waarom werkt iets wel of niet? Zorg gaat verder dan alleen een pil. Ik raakte gefascineerd door ‘de helende omgeving’, waar de persoon van de verpleegkundige, de huidtherapeut of de arts er werkelijk toe doet!

Continu in contact met mensen en weten wat er speelt, is iets wat ik heb meegekregen in de tijd dat ik nog als verpleegkundige aan het bed stond. Daar heb ik geleerd dat oprechte aandacht meer oplevert dan de tijd die het ‘kost’. Oprechte aandacht kost alleen moeite. ‘Samen creëren’ brengt het event naar een hoger plan.

Liever invloed vooraf en meeschrijven, dan commentaar hebben achteraf. Dat is veel effectiever en kost ook minder energie. Oog hebben voor je publiek, snel kunnen schakelen, improviseren en de meningen uit de zaal ‘vissen’ dat vind ik het leukst aan dagvoorzitter zijn. Als oud-Kamerlid ben je de levende brug tussen dat wat in Den Haag wordt besloten en wat de samenleving beweegt. Deze brug sla ik ook als ik op zaterdagavond met mijn coverrockbandje speel. Oog hebben voor je publiek, snel kunnen schakelen, improviseren en de meningen uit de zaal ‘vissen’. Dat vind ik het leukst aan dagvoorzitter zijn.

Je kunt je mening verkondigen, maar hoeveel waardevoller is het om ook oog te hebben voor andere ideeën en opvattingen? Zo begeleid ik grote groepen mensen om te komen tot een consensus. Of dit nu de zorg, het onderwijs of het sociale domein betreft. Het begeleiden van debatten en discussies en het uitdiepen van een onderwerp levert iedereen wat op. Ook ik geniet enorm van deze interactie. Goede voorbereiding, maar ook oog voor de context. De inrichting van de zaal, het licht, de opstelling; al deze elementen zijn belangrijk om samen het gewenste resultaat te bereiken. Mensen komen met een verwachting en gaan naar buiten met een beleving waar ze zelf aan hebben meegewerkt. ‘Samen creëren’ brengt een event naar een hoger plan. Dat is waar ik voor ga! sabineuitslag@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 107

‘Omarm geld en zet het duurzaam in’ FOTO G R A FI E : vinc ent b o on

Anne-Marie Rakhorst

Tekst: Jacques Geluk

In Nederland wordt voor ruim 2.000 miljard euro belegd, 1.300 miljard via pensioenfondsen en 700 miljard via banken. Particulieren sparen, op zoek naar veiligheid, steeds meer en hebben samen meer dan 350 miljard op de bank staan. Ondernemer Anne-Marie Rakhorst ondersteunt een grote groep mensen die geld positief willen inzetten en hiermee de wereld en de economie willen steunen. Duurzame investeringen, transparantie en betrokkenheid moeten het verschil maken. Met haar nieuwe boek ‘Geld stuurt de wereld’ wil ze daaraan bijdragen en het debat aanjagen.

108 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

DUUR Z A A M ON DE R N E ME N

igenlijk moet de discussie gaan over wie je bent of wilt zijn, wat je belangrijk vindt in het leven en hoe je je geld kunt inzetten om dat te realiseren. Ondernemers en particulieren zouden zich moeten afvragen wat ze aan geld hebben in een falende wereld. Denk aan de nog steeds veel te hoge CO₂-emissies en de mede daaraan gekoppelde klimaatverandering. Is het niet beter als ze hun kapitaal inzetten en duurzaam investeren om de wereld veiliger, gezonder en succesvoller te maken? Dat debat wil ik tijdens mijn lezingen, in mijn boek ‘Geld stuurt de wereld’ en via het nieuwe platform Duurzaamheid.nl aangaan en zo mensen bewust maken van de kansen die bijvoorbeeld duurzaam beleggen biedt en het prima rendement dat daaruit voortkomt. Dat laatste is mooi, want het blijft natuurlijk gewoon beleggen. Alle spelregels blijven overeind, maar de risico’s zijn geringer en het geld verwatert minder, waardoor we uiteindelijk veel meer kunnen bereiken op weg naar een duurzamer wereld”, vertelt Anne-Marie Rakhorst in haar prachtige kantoor op de bovenetage van een Brabantse abdij. “Alles is cradle-to-cradle en dus van hergebruikt materiaal. Vloerbedekking, tafels, tegels, plafonds. Voor de verlichting is de allerbeste LED-technologie gebruikt. Het is belangrijk dit soort kantoren te tonen en de schoonheid van duurzaamheid te laten zien.” Anne-Marie, die is opgegroeid in een ondernemersgezin, komt tijdens haar studie in aanraking met het rapport van de Club van Rome over de grenzen van de groei. “Ik sloeg aan op het feit dat de combinatie tussen ondernemerschap en duurzaamheid, die ik van huis uit wel als normaal beschouwde, vaak voor onmogelijk werd gehouden. Sindsdien heb ik altijd geprobeerd die verbinding te leggen en te laten zien dat die twee wel samengaan en vrijwel overal toepasbaar zijn”, aldus Anne-Marie. “Als ondernemer vind ik dat duurzaamheid een bedrijf toegevoegde waarde biedt. Gelukkig worden

ondernemingen steeds vaker daarop beoordeeld en zelfs (financieel) gewaardeerd. In toenemende mate is ook internationaal sprake van zogenoemde geïntegreerde rapportages, waarbij men ook op andere ingrediënten let dan sec financiële componenten. Natuurlijk moeten bedrijven winst maken, maar tegelijk moeten ze zich realiseren dat er meer is dan dat.” Het maken of leveren van producten en diensten waaraan we met elkaar wat hebben inspireert Anne-Marie ontzettend. “Want het kan op zoveel vlakken. Denk aan de energiesector waar een duidelijke transitie plaatsvindt van fossiele

‘Duurzaam investeren levert prima rendement op’

grondstoffen naar duurzaam opgewerkte energie en het aantal lokale energiecorporaties groeit. Kijk ook naar het vastgoed en de bouw. Door de bestaande woningvoorraad energieneutraal of zelfs -opwekkend te maken bereiken we een enorm belangrijke doelstelling. Dat gebeurt op steeds grotere schaal, maar nog onvoldoende. Toch kan het heel gemakkelijk. Gedoe met aanloopfinancieringen en alles wat je moet regelen is best op te lossen. Bovendien realiseren te weinig mensen zich dat een huis of kantoorgebouw dat je vanaf het begin duurzaam bouwt of later verduurzaamt in waarde stijgt, zodat het uiteindelijk niet meer kost.”

Circulaire steden

Enthousiast vraagt ze: “Heb je de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb gezien in ‘Zomergasten’? Hij vertelde dat de stad in de toekomst leidend wordt

op het gebied van duurzaamheid. Dat een burgemeester zoiets zou zeggen was enkele jaren geleden ondenkbaar.” Toch klinkt het logisch. De Amerikaanse econoom en schrijver Jeremy Rifkin spreekt geregeld over de trek van mensen naar de steden en inmiddels woont in Nederland voor het eerst meer dan vijftig procent van de bevolking in de stad. “Daar gebeurt van alles en steden kunnen veel oplossen, bijvoorbeeld door een circulair beleid te voeren – producten en materialen hergebruiken en ervoor zorgen dat grondstoffen niet verloren gaan maar hun waarde behouden – en de stad energieopwekkend te maken. Mooie mobiliteitsoplossingen, zoals elektrisch vervoer, dragen eveneens bij aan een duurzame, schone en mooie stad.” Tevreden constateert AnneMarie dat een groot aantal vertegenwoordigers van overheden, het bedrijfsleven (veel MKB, jonge ondernemers én grote bedrijven) de afgelopen jaren hard heeft gewerkt aan een nieuwe begripsdefinitie van duurzaamheid. Geld willen ze gebruiken als middel om op duurzame wijze de economie te versterken en de wereld te verbeteren. “Belangrijk daarbij is het creëren van toegevoegde waarde door de manier van produceren en ontwerpen. Dat geldt ook voor het inzetten van kapitaal en de daarmee beoogde doelen.” Zonder geld geen innovatie. “Geld is een belangrijke randvoorwaarde voor innovatie en andere belangrijke zaken die we in de samenleving willen organiseren.”

Nederland is koploper

Voor ‘Geld stuurt de wereld’ heeft AnneMarie Rakhorst wereldwijd zo’n 25 interviews gehouden met koplopers, visionairs, economen, hoogleraren en andere deskundigen over de criteria en methoden die passen bij toekomstgericht beleggen. “Het zijn allemaal mensen die echt bezig zijn met het beheren van geld, dus vertegenwoordigers van De Nederlandsche Bank, algemene banken, pensioenfondsen, verzekeraars, asseten vermogensbeheerders en duurzame beleggers. Maar ook met de CEO van een

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 109

DUUR Z A A M ON DE R N E ME N

pensioenfonds voor de overheid in Frankrijk, dat jaren geleden als eerste heeft gekozen voor een duurzame strategie. Via die gesprekken heb ik geprobeerd te weten te komen waar het goed gaat, waar dat niet zo is maar wel kansen zijn en welke rol Nederland speelt op het gebied van duurzaam kapitaal en beleggen. Nederland neemt een zeer unieke positie in! Wij zijn, samen met de Scandinavische landen, koploper op het gebied van duurzaamheid en duurzaam beleggen. Dat weet bijna niemand, maar wordt wel onderschreven door Sustainalytics, een van oorsprong Nederlands maar inmiddels internationaal initiatief dat de mate van duurzaamheid van ondernemingen meet. We moeten minder bescheiden zijn en een voorbeeld stellen.” Als voorbeeld van een goede ontwikkeling noemt ze pensioenfonds PGGM. “’Zembla’ meldde een paar jaar geleden dat dit fonds belegde in de productie van clusterbommen. Nu is het een koploper wat duurzaamheid betreft.”

Samen

Verduurzamen moet je samen doen. “De wetenschap, bedrijven en de journalistiek zijn belangrijke spelers, net als activistische groepen zoals Urgenda. De discussie moet doorgaan”, benadrukt Anne-Marie nog maar eens. “Ik blijf me hard inzetten om mensen te overtuigen dat duurzaamheid meer oplevert dan het kost, laat positieve business cases zien die veel opleveren. Ik hoop dat ‘Geld stuurt de wereld' geld dichter bij de mensen brengt en laat zien hoeveel macht en invloed zij daarmee kunnen uitoefenen op het verduurzamingsproces. Ik heb bijvoorbeeld Marjan Sax geïnterviewd, die in mijn lijstje best een vreemde eend in de bijt is. Toen ze studeerde, erfde ze veel geld van haar vader, die ondernemer was. Ze

schaamde zich ervoor en heeft er een leven over gedaan, ze is nu in de zeventig, om dat geld te omarmen zodat het haar kan helpen bij het verwezenlijken van persoonlijke motivaties en doelen. Mama Cash, het eerste internationale fonds ter wereld dat vrouwen-

‘De slopers van nu zijn de goudgravers van morgen’ rechteninitiatieven steunt, en Erfdochters, dat vrouwen aanspoort geërfd geld positief in te zetten, zijn daar de resultaten van.”

Ontwrichtende innovatie

We kunnen al veel doen, maar het aanbod aan initiatieven is nog versnipperd. De wasmachine automatisch laten starten als de stroom het goedkoopst is, energie opwekken waar het wordt gebruikt om energieverlies tijdens transport te voorkomen, energieverbruik zichtbaar maken in de cockpit van je woning. De Power Wall van Tesla voor energieopslag is een begin van het echte beheren van de energie in woningen. Dat kan ook via een smartphone. Het is een voorbeeld van ontwrichtende innovaties die ondernemers veel kansen bieden. Dat is ongelooflijk leuk. In sommige bedrijven zit ontwrichtende innovatie in de genen, maar andere ondernemingen bezitten dat DNA helemaal niet en doen al jaren hetzelfde. De Free Record Shop ging failliet, nadat jonge ondernemers muziek en films als downloads gingen aanbieden en daarin succesvol waren. In de automobielindustrie en andere bedrijfs-

takken gebeurt hetzelfde. Wie in zijn comfortzone blijft, niet van binnenuit met totaal nieuwe concepten komt of het bestaande beleid ontwricht, wordt links en rechts ingehaald.” Toch denkt Anne-Marie dat daarin sterk verandering komt, doordat de lineaire en destructieve manier waarop wij dingen maakten, verdwijnen in de circulaire economie. De ontwrichting die daarvoor nodig is gaat snel: “De slopers van nu zijn de goudgravers van de toekomst.”

‘Cradle-to-cradle’

Het ‘cradle-to-cradle’-concept en de circulaire economie passen goed samen. De belangstelling ervoor groeit en dat is, in het kader van de verduurzaming, goed nieuws. Anne-Marie: “Search Consultancy krijgt enorm veel aanvragen binnen voor ‘cradleto-cradle’-certificeringen, vaak voor bouwmaterialen. Toen we ons hoofdgebouw in Amsterdam bouwden, hebben we dit concept voor het eerst toegepast en aan de wieg gestaan van deze ontwikkeling. Nu is er zoveel kennis over en wordt er veel meer mee gedaan. Geweldig, maar de missie is nog niet voltooid. We moeten nog heel veel doen om ondernemers en particulieren te overtuigen duurzaam in te kopen. Er is nog een wereld te winnen, want duurzaamheid zit nog niet bij iedereen in het hart.” Anne-Marie Rakhorst heeft het door haar opgerichte advies- en ingenieursbureau Search in 2014 overgedaan aan wereldwijde speler SGS. Nu houdt ze zich, naast schrijven en lezingen geven, bezig met het platform Duurzaamheid.nl. “We gaan niet uit van beperkingen, maar geloven in kansen. Het platform brengt vraag en aanbod bij elkaar en is dé kans om ervaring en kennis uit te wisselen en nieuwe initiatieven te ontplooien, zodat mensen niet steeds hetzelfde hoeven uit te vinden.”

Anne-Marie Rakhorst, zakenvrouw van het jaar 2000, is ondernemer, auteur en spreker op het gebied van duurzaamheid. In 1994 heeft ze het ingenieurs- en adviesbureau, laboratorium en opleidingsinstituut Search opgericht en in 2014 overgedaan aan SGS. Met het kennisplatform Duurzaamheid.nl zet ze haar missie om het bedrijfsleven te verduurzamen voort. Rakhorst heeft verschillende boeken geschreven, waaronder ‘Cradle-tocradle – afval = voedsel’, ‘De winst van duurzaam bouwen’, ‘De kracht van duurzaam veranderen’ en ‘Geld stuurt de wereld’ (najaar 2015). annemarierakhorst@speakersacademy.nl

110 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

c olumn

Myrthe Hilkens

‘Het is natuurlijk bevreemdend dat het anno 2015 nog steeds zo ingewikkeld is of lijkt om in talkshows een divers gezelschap, een geloofwaardige representatie van de Nederlandse bevolking, aan het woord te laten’ reidingstijd alvorens voor een groot publiek hun opinie te geven. Of ze hebben die avond de kinderen en geen oppas. Al die argumenten heb ikzelf ook al eens gebruikt om mijn ‘nee’ te verantwoorden. Tussen mij en de top vijf van talkshowgasten, zit dan ook een behoorlijk verschil in aantal optredens. De feministische reflex is om meteen ‘schande’ te roepen. Vooropgesteld: het is natuurlijk bevreemdend dat het anno 2015 nog steeds zo ingewikkeld is of lijkt om in talkshows een divers gezelschap, een geloofwaardige representatie van de Nederlandse bevolking, aan het woord te laten. Maar daarmee is niet gezegd dat ‘vrouwen eens op moeten houden dat soort kulargumenten te gebruiken’, een veelge-

hoord soort reactie. Allereerst, weet ik als moeder van twee kinderen, heb je soms geen oppas. Simpeler kan ik het niet samenvatten. Zo moet manlief ook wel eens een zakenborrel of event voorbij laten gaan vanwege een avond met het kroost. Dat je als talkshowgast goed voorbereid aan wilt schuiven, lijkt me eveneens een zeer legitiem argument om – bijvoorbeeld bij een last minute verzoek – medewerking te weigeren. En ja, soms zijn andere gasten geschikter dan jijzelf. Maar toevallig zit zo’n gast dan niet in de kaartenbak van de redactie of had de dienstdoende redacteur daar zelf nog niet aan gedacht. Wat is er zo grandioos aan een opgezwollen ego dat op elk verzoek van ‘de teevee’ alleen maar instemmend knikt? Op langere termijn zou het je geloofwaardigheid bijvoorbeeld kunnen ondermijnen. Want wie is er nu zo slim dat hij (of zij) de hele wereld van gefundeerd commentaar kan voorzien? Van voetbal tot vluchtelingen, van klimaatverandering tot de bancaire crisis? Ondergetekende in elk geval niet en het doet me deugd dat vrouwen – en ik ga dus af op wat redacties terugkoppelen – vaker dan mannen wikken en wegen over de meerwaarde van een eventuele bijdrage aan gesprek. Daar zouden bepaalde mannen best eens een voor-

‘Het doet me deugd dat vrouwen vaker dan mannen wikken en wegen over de meerwaarde van een eventuele bijdrage aan gesprek’ beeld aan kunnen nemen. Het zou de kwaliteit van gesprek zo maar ten goede kunnen komen. En als redacties dan het komende seizoen iets meer durven experimenteren met nog niet beroemde mensen, dan moet het met dat vrouwenquotum ook goed kunnen komen. © enith ste nhuys

rouwen zaten het voorbije televisieseizoen (alweer) te weinig aan de tafels van de Nederlandse talkshows, kopten recent de dagbladen. In de top tien van meest geziene talkshowgasten staat maar een vrouw, op de zesde plaats. Die vrouw ben ik en ik was verbaasd toen iemand me het overzicht uit de krant mailde. Ik zeg namelijk heel vaak ‘nee’. Om precies de redenen die tv-redacties opdissen wanneer ze ter verantwoording worden geroepen over het gebrek aan ‘diversiteit’ aan de praattafels. Vrouwen zouden vaak vertwijfeld zijn over de meerwaarde van hun bijdrage. Ze verwijzen, aldus de redacties, door naar andere gasten die zij geschikter achten. Ze willen meer voorbe-

Myrthe Hilkens is Nederlands freelance journalist en een voormalig lid van de Tweede Kamer namens de Partij van de Arbeid. Zij is de meeste geziene vrouw in talkshows en met reden: Myrthe denkt na, reageert met weloverwogen woorden maar steekt haar mening ook niet onder stoelen of banken. Een lezing van Myrthe is inspirerend; een eyeopener door een bevlogen spreekster. myrthehilkens@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 111

FOTO G R A FI E : jul iette pol ak en fl eur koning

MAX doet niet aan leeftijdsdiscriminatie Tekst: Jacques Geluk T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

me dia en journalistiek

De oprichter van Omroep MAX heeft uitgesproken ideeën over de media, maar ook over onze samenleving. Hij presenteert programma’s en begint een verpleeghuis om te laten zien dat zorg voor ouderen veel beter kan. Hij is in zoveel dingen geïnteresseerd dat een dag voor hem 36 uur zou moeten tellen. Toch heeft hij voor ACADEMY® Magazine een

Jan Slagter

uurtje kunnen vrijmaken. et irriteert Jan Slagter (61) dat mensen vaak niet meer meetellen zodra ze de 50 passeren. “De reclamewereld richt zich nog steeds op de zogenoemde boodschappers tussen 20 en 49 jaar. Te belachelijk voor woorden. Zeker als je bedenkt dat er elke twee minuten een 50-plusser bij komt in Nederland en juist deze groep het meeste geld aan nieuwe auto’s en reizen uitgeeft. Het is ook een misverstand dat ‘ouderen’ niet meer van merk veranderen. Zelf doe ik dat dagelijks”, zegt de oprichter van Omroep MAX. “Tegelijk hebben ouderen in de loop van hun leven andere voorkeuren ontwikkeld en denken ze meer na over hun gezondheid. Wanneer bedrijven daarop inspelen en zich realiseren dat kwaliteit en service vaak belangrijker zijn voor de 50-plusser dan de prijs, is er voor hen nog heel wat winst te behalen.” Slagter is het levende bewijs van de stelling dat zestig eigenlijk het nieuwe veertig is. Hij zit vol passie, is bijzonder gedreven en uitgesproken en gaat graag – nog vele jaren – de controverse aan. “Het oude verzuilde systeem van katholieke, protestantse, progressieve en conservatieve omroepen is afgebroken, maar doelgroepen zijn er wel. MAX is in 2002 opgericht om een speciale doelgroep te bedienen, de ouderen. Voor hen was er geen omroep en nu zijn we, op één zendertje in Amerika na, nog steeds de enige in de wereld. Ik heb me vijf jaar geleden toen we al 350.000 leden hadden, ondanks enorme druk, dan ook verzet tegen een fusie met de TROS.” MAX heeft ouderen een stem gegeven en terug op de kaart gezet. “Ze zijn niet stoffig, niet eng en staan midden in de samenleving en horen er dus gewoon bij”, zegt Slagter, die voor zijn bijdrage aan de emancipatie van ouderen benoemd is tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau, ontspannen op het terras van het prachtig gelegen restaurant Lakes in omroepstad Hilversum. Het is volgens de Omroepman van het jaar 2014 een misverstand dat MAX uitsluitend programma’s maakt over ouderen. “Natuurlijk gebeurt dat, maar programma’s als ‘Heel Holland Bakt’ en ‘Erica

op Reis’ zijn voor een veel bredere doelgroep. Wel besteden we aandacht aan onderwerpen waarin onze doelgroep vooral is geïnteresseerd: geld en recht, gezondheid, vrije tijd en cultuur. Soms spelen ouderen in die programma’s een hoofdrol, soms niet. Dat geldt ook voor de presentatoren. We hebben net in omroepland de discussie gehad over Mart Smeets en Jack van Gelder die 65 zijn en met pensioen moeten. Dat gaat nergens over. Tineke de Nooij is 74 en presenteert voor ons op Radio 5. Ik heb het met haar nog nooit over stoppen gehad. Koos Postema is 83 en presentator van de ‘MAX TV-wijzer’. Leeftijd speelt bij ons, net als in het buitenland waar ze veel respectvoller omgaan met oudere presentatoren, geen rol. Wij doen niet aan leeftijdsdiscriminatie. Bovendien hebben die mensen een schat aan kennis en ervaring en daar maken we, nu weer met Govert van Brakel op Radio 1, graag gebruik van.” Op de redacties van Omroep MAX is er ‘een goede balans tussen jong en oud’. Er werken veel jonge mensen, die zich goed kunnen inleven in wat de doelgroep beweegt. “Daarnaar doen we ook geregeld onderzoek. We realiseren ons ook dat we moeten opschuiven in de tijd, met de ouderen mee. Tien jaar geleden draaiden we op Radio 5 de Selvera’s en Wim Sonneveld, inmiddels zijn we bij The Beatles beland.”

‘Ouderen zijn niet stoffig, niet eng en staan midden in de samenleving’

Verjonging

De NPO wil al jaren verjongen en elke vijf jaar als er een nieuwe concessie moet worden aangevraagd komt die wens terug. “Ze willen dat meer jongeren afstemmen op NPO 3, maar dat lukt niet. Mijn kinderen van 16 en 21 jaar zitten op hun telefoon en tablet, kijken naar YouTube of Comedy Central. Die bereik je, net als ouderen trouwens, daar waar ze zijn en dat is niet op npo.nl, waarop ze alle content wil-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 113

me dia en jou rna l istiek

len concentreren. We moeten ons op zoveel mogelijk platforms laten zien, maar daar wil de NPO niet aan. Een verkeerde keuze. We moeten trots zijn dat zoveel ouderen naar de publieke omroep luisteren en kijken. Als jongeren belangstelling hebben komen ze vanzelf ”, zegt Slagter. “We hebben nu een concessie tot 2021 en tegelijk zijn er ook politieke krachten die het bestel een stille dood willen laten sterven. De VVD vindt één tv-zender en twee radiostations voldoende en wil de rest aan de commerciëlen overlaten. Daartegen zal ik me tot in lengte van dagen verzetten. De omroepen samen hebben 3,5 miljoen leden, meer dan alle politieke partijen bij elkaar. Dat is ze een doorn in het oog. Ook binnen de NPO vinden ze die omroepverenigingen lastig. Misschien willen ze liever het Noord-Koreaanse model, maar het is nu eenmaal zo dat als er acht spelers in het bestel zijn, je met acht

‘Ik ben van de protestgeneratie die niet alles aanneemt van mensen in witte jassen’ mensen om de tafel moet zitten.” Slagter zal er alles aan doen ons unieke bestel te behouden. “We hebben namelijk een prachtige publieke omroep, op Moldavië en Bulgarije na ook nog eens de goedkoopste van Europa. Voor zes euro per maand krijgen gelovige, ongelovige, conservatieve, progressieve, jongere en oudere Nederlanders drie televisienetten, digitale kanalen, zes radiostations, veel internetsites en apps. Nergens laat de omroep zoveel meningen horen.” Feller: “Waarom moeten we eigenlijk veranderen? Wat gaat er niet goed? We worden hoger gewaardeerd en bekeken dan de commerciële zenders.” Slagter heeft wel eens gedacht aan commercieel gaan. “Ik ben ondernemer, maar tegelijk idealist. Iedereen betaalt mee aan de publieke omroep en ook ouderen hebben daarbinnen recht op een eigen zender. Daarom blijf ik in het bestel, dat ik omarm, ook al kan ik elders drie keer

zoveel verdienen. MAX is een geslaagd burgerinitiatief. Vele andere worden de kop in gedrukt door allerlei regeltjes en verboden. Ons land gaat daaraan ten onder.” Verontwaardigd: “Laat iemand in zijn buurt een restaurantje toch gewoon een restaurantje beginnen voor eenzame mensen. ook al heeft hij geen vergunning.”

Lezingen

Slagter vindt het heerlijk tijdens lezingen te vertellen hoe je een omroep opricht en wat daarbij komt kijken. “Tien jaar geleden wist ik niet veel meer dan hoe ik de televisie kon aan- en uitzetten met de afstandsbediening. Tot ik op een zondagmiddag de Mediawet afdrukte en besloot een ouderenomroep te beginnen. Inmiddels heb ik me dit vak redelijk eigen gemaakt en leid ik MAX als een onderneming. We moeten op de centen letten, want we werken met belastinggeld, en onder aan de streep geld overhouden, waarvan we weer programma’s kunnen maken. Met name het creatieve proces van televisie maken boeit me enorm en als dat aanslaat is dat geweldig.” Hij wil zijn boodschap graag overdragen en mensen deelgenoot maken van zijn visie en kijk op de samenleving en altijd het debat aangaan. “Ik ben van de dialoog, ga de discussie aan en sta open voor andere meningen, maar wie me wil overtuigen moet van goeden huize komen”, lacht hij. “Het gaat trouwens niet alleen over de omroep. Ik presenteer ook programma’s, houd me bezig met ontwikkelingshulp in voormalige Oostbloklanden en ben bezig met het opstarten van een verpleeghuis. Daar vertel ik ook over.”

Ben Oude Nijhuis

De inmiddels overleden Ben Oude Nijhuis (82) vertelt in november 2014 in ‘Pauw’ over de schrijnende situatie waarin zijn vrouw verkeert in het verpleeghuis waar ze woont. “Daar verblijft ook de moeder van staatssecretaris Van Rijn die in hetzelfde programma te gast was. De dag erna heb ik bij Jeroen Pauw mijn verbazing uitgesproken over het feit dat het in heel veel tehuizen slecht is geregeld. Het is een drama als vader of moeder dement wordt, maar een

114 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

dubbel drama als ze slechte zorg krijgen. Het eerste kunnen we niet wegnemen, het tweede wel, want ik weet uit ervaring dat je heel veel met dementerenden kunt doen. Mits je hen in een liefdevolle omgeving met gespecialiseerd personeel zet en actief dingen met hen onderneemt.” Bij het direct door MAX opgezette meldpunt komen binnen twee weken 1.400 meldingen binnen. Hoe kan het dat mensen, voor wie een verpleeghuis 80.000 euro per jaar krijgt (wat voldoende moet zijn), zulke slechte zorg krijgen, vraagt Slagter zich al snel af. “Wat bleek? Het lag niet aan het verplegend personeel, maar veel geld ging naar het management of lekte weg naar enorme panden. Veertig procent van het eten dat de ouderen kregen werd weggegooid. Ik wilde laten zien dat het anders kon en besloot een eigen verpleeghuis te beginnen. Daar ben ik nu mee bezig en zelfs al op zoek naar een geschikte locatie voor het huis dat de naam krijgt van Ben Oude Nijhuis. Dat is een uitdaging, want ik heb het nooit eerder gedaan en weet niet wat er allemaal bij komt kijken. Ik weet wel wat ik wil.” Het tehuis dat Slagter voor ogen heeft staat middenin een woonwijk, zodat kinderen hun dementerende ouders mee kunnen nemen om in de buurt wat te drinken. De mensen mogen kiezen wat ze willen eten en drinken. Kinderen en kleinkinderen kunnen blijven slapen en huisdieren zijn van harte welkom. “Ik ben van de protestgeneratie, die niet meer alles aanneemt van mensen in witte jassen. Ik verheug me enorm op die verandering.”

Jan Slagter is oprichter en directeur van Omroep MAX. Daarnaast presenteerde/presenteert hij programma’s als ‘MAX Geheugentrainer’, ‘MAX Maakt Mogelijk’, ‘Missie MAX’. ‘MAX Proms’ en diverse specials. Slagter, die in 1993 de Stichting Welzijn Gehandicapten Nederland, heeft opgericht is maatschappelijk zeer betrokken. janslagter@speakersacademy.nl

w w w. r u u d v e l t e n a a r. n l

Creating a better world, is a life style, not a job…

friskijker en kantelaar

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 115

filosoof - spreker - trendwatcher

‘Belangstellend, met een vilein trekje’ FOTO G R A FI E : jeroen jumel et

Paul van Liempt

Tekst: Jacques Geluk

Elke werkdag presenteert journalist Paul van Liempt op de nieuwe, verzelfstandigde zender RTL Z ‘Van Liempt live’, een praatprogramma waarin hij de tijd krijgt zijn gasten uitgebreid te interviewen. In september is ook het boek ‘Geen vak voor bange mensen’ uitgekomen, dat hij samen met Bernard Hammelburg heeft geschreven. Een informatieve gids voor journalisten die willen leren van vakgenoten en interessant leesvoer voor nieuwsverslaafden. In dit ACADEMY® Magazine stelt hij niet de vragen, maar geeft hij de antwoorden.

116 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

jou rna l istiek

“ k

k heb lang nagedacht toen het verzoek kwam of ik een dagelijkse talkshow op RTL Z wilde maken. Het heeft twee maanden geduurd voor ik eruit was met de bazen van RTL, die goed naar mijn programma’s hadden geluisterd, wat ik eervol vind, en mij uitlegden waarom ze mij vroegen. Ze gaven bijvoorbeeld aan dat het te maken had met mijn manier van interviewen. Ik praat snel, maar niet gehaast en ben scherp waar het moet, zeiden ze. Dat kan ook bij RTL, waar ze minder vastzitten in vaste patronen”. Het is een van de redenen voor Paul om toch ja te zeggen. Een andere is dat het in het programma echt gaat om de inhoud. “Geld had er niets mee te maken, ik heb er niets bij gekregen en weet zeker dat, zoals mijn vrouw ook zei, ik mezelf voor de kop zou hebben geslagen als ik deze lokroep had genegeerd”, zegt Paul van Liempt. “De talkshow draagt, net als mijn laatste BNR-programma, mijn naam en heet ‘Van Liempt live’. Dat heeft niets met ego te maken, maar alles met het feit dat ik mijn eigen persoonlijke stijl mag hanteren.” ‘Van Liempt live’ is te zien van half tien tot half elf, voordat Humberto Tan op RTL 4 met zijn show begint. Aan tafel – “gelukkig geen bank” – is plaats voor drie mensen. “Ik mag interviews maken van een kwartier, twintig minuten. Dat is lang voor televisie en kan tegenvallen of irritatie teweegbrengen, maar ik doe het alleen als de geïnterviewde het aankan en het thema interessant genoeg is. Soms is het handiger over een bepaald item niet een, maar twee gasten te laten praten. Uitgangspunt is dat we mensen op hun gemak stellen en de kans geven hun verhaal te vertellen. Als het mooi is probeer ik wat langer mijn mond te houden. Soms moet je onderbreken om de spanning erin te houden of niet te ver af te drijven. Af en toe is er natuurlijk een door de wol geverfde politicus of CEO die niets zegt. Dan moet ik daar alles tegenin brengen en qua vraagstelling risico’s durven nemen, ook als ik daardoor zelf voor joker kan staan.” Claudia Blokland is eindredacteur van ‘Van Liempt live’. “Het klikte meteen. Claudia heeft veel talkshowervaring en kan mij echt nieuwe dingen vertellen. Ze gaat zonder blikken of blozen tegen me in als dat nodig is en er zal best wel eens een gevechtje komen als de redactie een bepaalde gast wil uitnodigen met wie ik echt niets heb. Dan moeten ze met hele goede argumenten komen. In de praktijk denk ik dat dit niet vaak voorkomt. Ik kan niemand bedenken die ik niet in het programma wil. Het kan wel zo zijn dat iemand anders beter over een bepaald onderwerp kan praten”, zegt Paul.

Langzaam groeien

Dit jaar doet Paul niets naast zijn nieuwe praatshow. “Vanmiddag heb ik een kastanalyse om te zien welke kleding bij me past. Helemaal nieuw en leuk, een extra reden om tv te doen”, lacht hij. “Dat terzijde. Ik kan geen twee talkshows tegelijk doen. Dat is te zwaar. Daarom ben ik weggegaan bij BNR. De eerste drie maanden wil ik me volledig op dit programma richten. Dan hoop ik dat er iets staat. De bedoeling is dat ‘Van Liempt live’ 45 van de 52 weken te zien is. Dat klinkt hysterisch, maar ik vind het fijn. Bert Habets, CEO van RTL Nederland, heeft me verzekerd dat het programma alle kans krijgt langzaam te groeien. Dat is het fijne van een nieuw volwaardig station dat zich op een specifiek publiek kan richten. In elk geval ondernemend Nederland, maar die doelgroep mag best breder worden. Het gaat immers niet alleen om economie en geld, ook om technologie en innovatie. Voorlopig gaan we uit van 50.000 tot 100.000 kijkers. Dat is voor tv-begrippen weinig, maar de impact is groter dan bij radio. Het is bovendien het hoger opgeleide publiek dat ik ken van de radio, waardoor ik meer de diepte kan ingaan. Naast dat het gewoon interessant en leuk moet zijn om naar te kijken. Geen cabaret en muziek, het moet in de interviews zelf zitten.” Sommigen denken dat hij met hangende pootjes terugkomt naar de radio, waar hij een soortgelijk programma voor BNR heeft gedaan: ‘Newsroom’. “Dat moest ik opgeven, maar dit is iets nieuws, dat ik gewoon wil proberen. Bovendien heb ik in 2012 al voor RTL 4 de discussie na het Verkiezingsdebat gepresenteerd.”

‘Geen cabaret of muziek. Het moet in de interviews zelf zitten’

Schrijven het leukst

Terwijl de herrie rondom het terras van het Amsterdam American Hotel aan het Leidseplein aanzwelt, onthult Paul dat hij radiojournalistiek tot nu toe veruit het leukst en het interview de prettigste vorm vindt. “Ik heb echt alles gedaan en elk project was mooi. Schrijven was het hoogste goed, daarna kwam radio en ten slotte tv, zeiden mijn leermeesters altijd. Wat dat betreft is mijn carrière steeds een stapje omlaag gegaan”, lacht Paul. “Als student was ik opstandig en zette me overal tegen af. Autoriteiten aanpakken was geweldig. Journalistiek betekende voor mij ook door opgeblazen ego’s heen prikken. Ik schreef stukjes voor Propria Cures, een studentenblad dat in die tijd tien keer harder was dan GeenStijl. Veel van wat ik nu zie is een slap aftreksel van wat we toen schreven.” Paul kijkt in die tijd op naar Ischa Meijer. “Een fantastisch interviewer over wie mensen het nog heb-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 117

journa l istiek

Eigen stijl

Vanaf dat moment ontwikkelt Paul zijn eigen stijl, minder hard en negatief, op zoek naar wat bij hem past. “Niet te links of rechts willen zijn, niet in achtergronden denken, vooroordelen loslaten. Met dat laatste worstel ik nog altijd. Ik ben ook zo belangstellend mogelijk, maar met een vilein trekje. Tijdens interviews voor de krant kijk ik de ander aan, dat ontspant ook en maakt het gesprek beter. Uiteindelijk gaat het erom hoe je het op papier krijgt. Bij de radio vinden ze me een prettige interviewer, maar gelukkig met een scherp randje. Luisteraars moeten het gevoel hebben dat er iets kan gebeuren tijdens elk gesprek dat je voert.” Hoe is hij eigenlijk bij de radio terechtgekomen? “In de tijd dat ik voor het Parool en Vrij Nederland schreef deed ik wel eens radio voor Salto Amsterdam, vanuit De Kroon aan het Rembrandtplein, waar je de grootste namen tegenkwam. Vrienden vonden dat ik er de stem voor had, maar het heeft lang geduurd voordat ik echt voor radio wilde kiezen. Als freelancer, want ik ben gek op mijn vrijheid en het opzoeken van risico’s. Natuurlijk ben ik wel eens nerveus, maar naar het plafond staren zit niet in mijn karakter. Zelfvertrouwen is belangrijk om echt te kunnen weten dat vrijheid heerlijk is en uiteindelijk ook voor geld komt.” Bij BNR begint Paul in

de weekeinden met het leiden van het prikkelende discussieprogramma ‘Café Vondel’ vanuit het Marriott Hotel. Met Yoeri Albrecht, nu directeur van De Balie, presenteert hij ‘BNR Zondag’ vanuit café-restaurant Dauphine en later – recht tegenover ‘Met het oog op morgen’ – ‘BNR Laat’ op donderdagavond. “Dat waren één-op-één interviews. Al die dingen bij elkaar vond ik prachtig om te doen. Daarnaast bleef ik schrijven, want ik

‘Journalistiek betekende voor mij door opgeblazen ego’s heen prikken’ twijfelde nog steeds over een volledige overstap naar de radio. Tussendoor was ik nog even hoofdredacteur van Miljonair. Wij wilden er een soort Vanity Fair van maken. Dat zat er niet in. Gelukkig kon ik een dagelijks programma gaan doen op BNR, ‘Aan de slag’. Daarna heette het ‘BNR Paul van Liempt’ en werd het een personality-show. Ik mocht van hoofdredacteur Paul van Gessel, nu directeur van RTV Noord-Holland, helemaal losgaan en alles op mijn eigen manier doen. Dat betekende ook nu weer heel veel voorbereiden en lezen, lezen, lezen. Alles open uitzoeken en niet drinken. En een lijstje maken met dingen die zeker aan de orde moesten komen.” Is hij een perfectionist? “Nee, ik houd juist erg van het live interview. Perfectionisten willen per se een programma naar hun hand zetten, de regie in handen hebben. Als ik mezelf goed heb voorbereid, in tegenstelling tot mijn praattempo zo rustig mogelijk, is het klaar.”

Boek

“Het boek ‘Geen vak voor bange mensen’, dat ik samen met Bernard Hammelburg heb geschreven, gaat niet over de toekomst

118 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

en verdienmodellen.” Aan de hand van gesprekken met gerenommeerde collega’s, schriftelijke bronnen en eigen ervaringen hebben ze gezocht naar de kern van het vak en een beeld geschetst van een beroepsgroep die onmisbaar is en tegelijk wordt gewantrouwd, gelardeerd met opmerkelijke voorbeelden en onthullende feiten. Verder geven ze antwoorden op praktische vragen waarmee journalisten dag in dag uit te maken krijgen.” Een extra tip geeft hij nog op het terras: “Als ik het druk heb gehad, ga ik daarna heerlijk drie kwartier fietsen. Daar word ik rustig van.” © paul van liempt

ben. Hij blijft een icoon, hoewel het natuurlijk wel een stuk langzamer en met andere humor ging dan nu. Ik vond het altijd inspirerend uitzendingen van ‘Een uur Ischa’ en het VPRO-programma ‘Pandemonium’ bij te wonen.” In 1987 mag Paul zijn eerste officiële verhaal te schrijven. Via Theodor Holman, die dan ook bij Het Parool werkt, komt hij binnen bij Jan van Cuilenborgh, hoogleraar communicatiewetenschappen. “Ik voelde me heel wat toen ik me voorstelde: ‘Ik ben Paul van Liempt namens Het Parool’ en probeerde mij de houding van een journalist aan te meten. Geïnteresseerd en tegelijk een mannetje van de wereld. Dat ging mis. Ik kreeg een hoestbui. ‘Ach jongen’, riep hij nog. Die dingen vergeet je niet meer.”

Paul van Liempt is journalist. programmamaker, spreker en dagvoorzitter. Hij studeerde culturele antropologie en journalistiek, schreef onder meer voor Het Parool, Vrij Nederland, Volkskrant Magazine en het Financieele Dagblad en was korte tijd hoofdredacteur van Miljonair. Hij presenteerde tot medio 2015 journalistieke radioprogramma’s voor BNR. Sinds september 2015 presenteert hij het dagelijkse praatprogramma ‘Van Liempt live’ op RTL Z. Hij schreef een aantal boeken: ‘Over televisie. Een goed stel’, ‘Het verhaal achter de Miljonair Fair’ en ‘Bye bye babyboomers’ (met Paul van Gessel). Met Bernard Hammelburg schreef hij ‘Geen vak voor bange mensen’ (september 2015, Prometheus Bert Bakker, ISBN 9789035141148, 19,95 euro). paulvanliempt@speakersacademy.nl

c olumn

Joris Lutz n Rotterdam zegt men vaak: geen woorden maar daden. Dat kent variaties als: ’niet lullen maar poetsen’ en ‘je lult maar ‘n eind weg’. Dat komt omdat Rotterdammers graag aanpakken zonder al te veel gezeur er omheen. Geen woorden maar daden. Het zou eigenlijk wel een vreemd uitgangspunt zijn als je Speakers Academy® heet. Geen woorden … ? Geen woorden maar daden!

FOTO GR AFIE: speakers academy® walter kallenbach

Alles wat je doet moet je voor 100% doen, dat voelen de mensen.

Iedereen weet dat dit Rotterdamse gezegde het clublied is van Feyenoord, de Rotterdamse voetbaltrots. En wanneer beleefde Feyenoord zijn hoogtijdagen….. toen er meer werd gedaan met minder gezeur. Dat is nu anders in het voetbal. Er wordt zoveel gepraat dat je bijna vergeet waar het om gaat. Het gaat volgens mij niet eens om winst of verlies maar om een optimale prestatie. Dat je het gevoel hebt dat er alles uitgehaald is wat er in zit. Dat voelen de mensen namelijk. Als je dat niets vindt heb je in het voetbal denk ik niets te zoeken. Die duizenden fans die naar het stadion komen verwachten dat van je, daar leggen ze veel geld voor neer en daar word je als voetballer ook goed voor betaald. De omstandigheden worden vandaag de dag voor de voetballer ook optimaal gemaakt. Wat dat betreft voel ik me ook wel eens voetballer als ik voor Speakers Academy® optreed. Je treedt vaak op voor veel mensen die ook echt iets van je mogen verwachten. Soms is dat een rondleiding door de stad of de Rotterdamse haven met veel gein en gekkigheid. Een dagvoorzitterschap waar een aantal sprekers soepel en met kennis van zaken door de bijeenkomst geleid moet worden en ook het schrijven van een lied op maat. Een van de mooiste complimenten die ik eens kreeg in Rotterdam is : "Je had er zelf ook veel plezier in he jongen?" of "Wat doe je eigenlijk overdag voor werk?" Dat maakt duidelijk dat het er uitziet alsof het vanzelf gaat. Dat komt door een goede voorbereiding en ervaring. Ik vind het belangrijk dat de mensen voor wie je optreedt het fijn bij je hebben. Bij Speakers Academy® zorgt men ervoor dat je je optimaal kunt voorbereiden. Zorgvuldig en toegewijd. Je weet ruim van tevoren wat er van je verwacht wordt. De communicatie is relaxed maar wel grondig. Daardoor is er geen stress en kun je ontspannen je werk doen. Alsof het vanzelf gaat. Af en toe voelt dat ook wel eens zo. Mijn nieuwe motto is dan ook:

‘Geen woorden zonder daden’ Joris Lutz is bekend van televisie, theater en muziek . Als presentator, zanger, acteur en schrijver is Joris op vele vlakken bekend. Zijn levensmotto neemt hij mee in zijn dagvoorzitterschap, dat hij met veel ervaring en flair altijd tot een groot succes weet te maken. jorislutz@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 119

‘Een boot van plastic afval was mijn man op de maan’ FOTO GR AFI E : natasje no or dervl iet

Marius Smit

Tekst: Jacques Geluk

Plastic Whale heeft de afgelopen jaren tienduizenden plastic flesjes en duizenden kilo’s overig afval, zoals zakjes, emmers en autobanden, uit de Amsterdamse grachten gevist. Dat doet het bedrijf met drie boten die van datzelfde afval zijn gemaakt. Maar er zijn meer toepassingen en een toenemend aantal bedrijven en particulieren adopteert of koopt een boot van gerecycled plastic. De durf en het ondernemerschap van oprichter Marius Smit betalen zich uit. Dat komt ten goede aan zijn bedrijf, waarvoor ook internationaal grote belangstelling bestaat, én een mooiere wereld.

120 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

CIRCUL A IR E E CONOMIE

“

lastic is van grote waarde als grondstof. De plastic flessen die we opvissen worden gerecycled tot granulaatkorrels. Daarvan maken ze schuimplaten, die de basis vormen van onze boten. Voor de eerste boot van 6 x 2,2 meter zijn grosso modo 10.000 flessen gebruikt, ongeveer het aantal dat in 2014 is opgevist. De twee nieuwe boten zijn vervaardigd van zes- à zevenduizend flessen”, zegt Marius Smit. “Ik verwacht dat we dit jaar nog veel meer opvissen. Voorlopig alleen in de Amsterdamse grachten, maar straks kan de hele wereld ons werkterrein worden. Er is nu al veel belangstelling, zowel uit Nederland als internationaal.” Smit heeft Plastic Whale in 2011 opgericht. Inmiddels is het plasticvisbedrijf precies zoals hij het destijds voor ogen had: “Mijn geld verdienen met het op een ondernemende manier leuker en mooier maken van de wereld.” Het bedrijf heeft een aantal inkomstenbronnen. “Het organiseren van evenementen, waarbij ik een presentatie geef en we daarna met bedrijven in de grachten op plastic gaan vissen, loopt heel goed. Diverse grote ondernemingen als Nike, Heineken, Tommy Hilfiger en zelfs een Japanse bank benaderen ons daarvoor. Ook met de exploitatie van de boten gaat het goed. We hebben een exploitatievergunning voor elf boten, wat betekent dat we ook commercieel mogen varen, bijvoorbeeld met toeristen.” Sponsoring is eveneens een goede inkomstenbron, vertelt Smit. “Bedrijven kunnen een boot adopteren. We hebben onlangs nog een contract gesloten met vijfsterrenhotel Pulitzer aan de Prinsengracht, dat volgend jaar zijn eigen boot kan laten varen. De vijfde boot laten we deze winter bouwen voor een particuliere koper en met andere geïnteresseerde partijen zijn we in gesprek. Ik ben de coördinator en de verbindende schakel en verantwoordelijk voor de strategie en het vertalen daarvan in een creatief

concept. Daarnaast heb ik specialisten om Plastic Whale heen verzameld, die heel erg goed zijn in wat ze doen. Allemaal toppers.” Het bedrijf telt drie voltijds medewerkers en een vaste kern van mensen die het inzet wanneer dat relevant is. Onder hen ongeveer tien schippers. “Het is ongelooflijk hoeveel mensen, bedrijven, topmerken met ons willen samenwerken.”

‘Duurzaam onderscheidend vermogen wordt niet gecreëerd door wat je zegt, maar door wat je doet’

Eiland Het is interessant te horen wat voor Marius Smit de eerste aanleiding is geweest om uiteindelijk in 2011 met zijn unieke onderneming te beginnen. “Ik heb internationale marketing gestudeerd, vooral vanwege het internationale aspect en de mogelijkheid veel te reizen. Daarom ben ik ook, samen met mijn vriendin, die nu mijn vrouw is, twaalf jaar geleden een jaar lang de wereld rondgegaan. We kwamen op de allermooiste plekjes. Het viel me toen al op dat er overal plastic afval lag. Dat was voor mij een ‘fact of life’, een soort gewenning. Dat veranderde nadat we na een nacht op een idyllisch strandje wakker werden. Het was heel slecht weer,

veroorzaakt door een tyfoon op enkele honderden kilometers van Borneo. Door de aanlandige wind was het strand overspoeld met plastic afval. Dat was zo schokkend dat mijn ogen opengingen. Al snel – ook al omdat ik me onderweg was gaan realiseren dat de intrinsieke motivatie voor het marketingvak ontbrak – begon ik mij te verdiepen in die plastic soep. Een fenomeen dat toen nog niet zo bekend was, maar daarna wereldwijd steeds meer aandacht kreeg. Ik wilde proberen iets positiefs en constructiefs toevoegen. Ik had alleen toen nog geen idee hoe ik dat moest aanpakken.”

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 121

CIRCUL A IR E E CONOMIE

Presentaties over ondernemerschap Veel bedrijven en andere organisaties vragen Marius Smit uit te leggen hoe hij erin is geslaagd dat voor elkaar te krijgen en mensen te betrekken. “Ik ben destijds zonder garanties en vastomlijnd plan begonnen en heb mijn nek uitgestoken om een probleem op te lossen waaraan iedereen zich ergert. Dat ondernemerschap waarderen mensen en daarom zijn er zoveel aangehaakt.” Smit vertelt hoe hij in 2009, als hij bij de Telegraaf Media Groep (TMG) werkt als strategisch adviseur, besluit freelancer te worden. Van klussen doen komt niet veel, het plastic neemt zijn leven over. Ik heb zwaar financieel geïnvesteerd, want ik verdiende anderhalf jaar lang niets. De vraag van TMG of ik een leidinggevende functie wilde invullen kwam dan ook op een goed moment. Ik kon mijn hypotheek weer betalen en het plastic stond even op een laag pitje. Nadat ik

een nieuwe manager had gekregen, met wie het niet klikte, ben ik daar in december 2013 weer vertrokken. Precies op het moment dat de bouw van de eerste boot begon. Wat ging ik met die boot en mijn leven doen? Toen kwam ik op het idee van Plastic Whale de eerste professionele Plastic Fishing Company ter wereld te maken en dat plan hebben we in maart 2014, samen met de eerste boot, tijdens de HISWA Amsterdam Boat Show gepresenteerd.”

Inspiratiebron “Weet je wat mijn grootste inspiratiebron is?”, zegt Marius Smit, “de toespraak die de Amerikaanse president John F. Kennedy in 1961 hield, waarin hij een helder beeld schetste van een man op de maan. Dat leek toen nog een onmogelijke taak, maar het leverde veel innovatiedrang en positieve energie op. Je hoeft geen Kennedy te heten om een man op de maan te creëren. De mijne was in 2011 een boot van plastic afval bouwen, terwijl ik nog nooit een boot had bestuurd, laat staan gebouwd. Maar ook een netwerk samenstellen van burgers, bedrijven en overheidsinstanties die op een gedreven manier samen, zonder naar elkaar te wijzen en verantwoordelijkheden af te schuiven, vooruit wilden.” Zorgvuldig formulerend: “Gewoon doen en accepteren dat fouten maken en verlies lijden onderdeel zijn van dat proces. Dat is belangrijk. Net als aanvaarden dat de weg naar resultaat lang kan zijn en in stapjes moet worden afgelegd. Denk aan Thomas Edison, die voordat hij licht creëerde eerst honderd keer had gefaald. De discussie over circulaire economie, waarin producten en materialen worden hergebruikt en grondstoffen hun waarde behouden, schrikt sommige bedrijven af, omdat ze denken dat dit een volgende stap naar perfectie is. Integendeel, streven naar perfectie leidt alleen maar tot te hoge verwachtingen, investeringen en risico’s.” Smit geeft zijn toehoorders bovendien mee dat het er niet om gaat wat je zegt, maar om wat je doet en met wie. “Ze moeten vanuit hun eigen ervaring leren, groeien en nieuwe kansen ontwikkelen. En beseffen dat het verschil maken vraagt om gedrevenheid en altijd bloed, zweet en tranen kost.”

122 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

Businessmodel “We gaan niet uit van een businessmodel voor tien jaar. Wanneer het probleem in Amsterdam is opgelost, wat nog jaren kan duren, hebben we overal ter wereld

‘We willen de perceptie van plastic veranderen’ werk. Het probleem van het plastic afval is immens. Dat los je niet alleen op door het uit de grachten, of zoals Boyan Slat uit de oceanen te vissen, het is ook belangrijk bewustwording te creëren. Dat doen we op twee vlakken. Het eerste is dat we mensen in aanraking laten komen met het probleem. Als ze merken dat de grachten niet zo schoon zijn als ze lijken en zien hoeveel plastic er werkelijk in ligt zijn ze behoorlijk onder de indruk. Hun perceptie willen we veranderen door aan te tonen dat plastic geen afval, maar een waardevolle grondstof is waarvan ook onze mooie boten zijn vervaardigd. Niet alleen degenen die met ons meevaren zien en ervaren dat, ook de mensen die op de grachten lopen of langsvaren in rondvaartboten. Natuurlijk moeten we constant bezig zijn met die perceptieverandering. Daar helpt persaandacht bij, maar ook de partijen om ons heen dragen daaraan bij. Een van onze sponsors, Ecover, gaat flessen maken voor hun was- en schoonmaakmiddelen met door ons opgevist Amsterdams grachtenplastic. Deze flessen gaan ze in beperkte oplage via Albert Heijn distribueren, waardoor nog meer consumenten in aanraking komen met dit fenomeen.” Marius Smit is oprichter van Plastic Whale, een in 2011 opgerichte onderneming die plastic afval opvist uit de Amsterdamse grachten en zorgt voor hergebruik van deze waardevolle grondstof. Smit studeerde internationale marketing en heeft in diverse marketingfuncties gewerkt. mariussmit@speakersacademy.nl

ONZE CHAUFFEURS HEBBEN AAN EEN HALF WOORD GENOEG.

WWW.DB.NL 020 751 66 77

‘Geef kennis en krijg er aandacht en tijd voor terug’ FOTO G R A FI E : Fr anç ois Tanc r é

prof. dr. Idriss J. Aberkane

Tekst: Jacques Geluk

Idriss J. Aberkane staat ermee op en gaat ermee naar bed: kennis. Als hoogleraar en spreker houdt de jonge Franse cognitieve neurowetenschapper zich vooral bezig met de kenniseconomie: het begin van een nieuw economisch paradigma dat net zoveel verschilt van de klassieke economie als kwantummechanica van de traditionele natuurkunde. Het begint allemaal met onderwijs waaraan leerlingen plezier beleven en videospellen een grote bijdrage leveren. Kennis geven en aandacht en tijd terugkrijgen: het recept voor een gezonde kenniseconomie.

124 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

kennis / educ atie / neu ro w etens c hap

p een dag ontdekt prof. Idriss Aberkane dat de meeste manieren die we gebruiken om kennis te vergaren en te laten stromen niet erg ergonomisch en soms zelfs ‘castrerend’ zijn voor onze geest en ons brein. Dat is het moment waarop hij besluit neuroergonomisch designer te worden. Daarover schrijft hij op zijn LinkedIn-pagina en dat is een mooie aanleiding voor een exclusief gesprek met ACADEMY® Magazine. “Om echt excellent te kunnen presteren heb je wel 50.000 uur (8 uur per dag, 7 dagen per week gedurende 17 jaar) training nodig. Met 500 uur red je het niet. Het geheim om uitzonderlijke prestaties te kunnen leveren is onderwijs dat leuk is om te volgen. Dan stroomt meer informatie naar je brein en stijgt je kennisniveau”, zegt Aberkane. “Wanneer je jezelf kwelt door te veel voedsel en drankjes naar binnen te werken protesteren

‘Aandacht vermenigvuldigd met tijd is het kapitaal van de kenniseconomie’ je darmen, die door de grote concentratie zenuwcellen ook wel ons tweede brein worden genoemd. Op dezelfde manier protesteert ons echte brein wanneer we gedwongen informatie tot ons moeten nemen. Veel mensen krijgen dan zelfs een hekel aan kennis. Neem wiskunde. Om de metafoor van het voedsel door te trekken is dat een van de smaakmakers van ons brein, maar wanneer je er geen rekening mee houdt dat mensen het eerst moeten leren eten voordat ze het als lekker kunnen ervaren, loop je het risico dat ze het walgelijk vinden.” Er moet dus wat veranderen in het onderwijs. “Dat is extreem eenvoudig”, vertelt Aberkane. “De Italiaanse kunstenaar, filosoof en geleerde Leonardo da Vinci was de mentor van koning Frans I van Frankrijk. In die tijd was de relatie tussen docenten en studenten heel anders dan nu, omdat de sociale status van de leerling vaak hoger was dan die van de leraar. De koning was eigenlijk een slechte student, maar hij moest slagen, koste wat het kost. Da Vinci ontwikkelde een zeer ergonomische manier van lesgeven door de lesstof aan te passen aan het brein van zijn leerling. Het nadeel van deze Renaissanceonderwijsmethode is, dat die niet bestemd is voor de massa. Alleen de elite profiteert ervan, in tegenstelling tot de gebruikelijke industriële manier van onderwijzen. Het onderwijs van de 21e eeuw combi-

neert het beste van beide werelden. De ergonomie van de Renaissance met de massale dimensie van de industriële revolutie.” Volgens de zeer gedreven Aberkane komt dat neer op het beschikbaar maken van Renaissance-geïnspireerd onderwijs voor grote groepen mensen.

Videospellen

“Er is veel onderzoek gedaan naar een onderwijssysteem dat jongeren aanspreekt. Videogames zijn een uitstekend hulpmiddel om aandacht te krijgen en vast te houden. Doordat jongeren niet verplicht zijn ze te spelen en zelf kunnen kiezen uit een concurrerend aanbod, ontstaat een soort natuurlijke selectie. Het feit dat je een spel als ‘Starcraft: Brood War’ hebt gespeeld, kun je nu nog niet op je cv zetten, maar straks wel. Studies laten zien dat tijgerwelpjes of chimpanseebaby’s spelen om te leren. Dat is cruciaal, als ze dat niet doen gaan ze dood. Spelen is dus de natuurlijke manier om kennis en vaardigheden op te doen. Het is bekend dat chirurgen die bijvoorbeeld de actiegame ‘First person shooter’ spelen 35 procent beter presteren bij laparoscopische operaties, waarbij ze een scherm en een controller gebruiken. Een ander interessant voorbeeld is ‘Foldit’, een online videogame over het vouwen van eiwitten. Dat is normaal zo’n ingewikkelde formule, dat computers die niet kunnen berekenen. Maar wetenschappers die het spel spelen vinden wel nieuwe oplossingen, die vervolgens worden geanalyseerd om te kijken of ze toepasbaar zijn voor medische doeleinden. De economische waarde daarvan bedraagt miljarden dollars. Als kennis de nieuwe olie is vormen games de nieuwe pijpleiding.”

Erkennen

Idriss Aberkane denkt dat docenten de waarde van videogames voor het onderwijs wel moeten erkennen, omdat er hard wetenschappelijk bewijs is dat ze werken. Het enige probleem kan de natuurlijke selectie zijn, omdat iedereen het spel kiest dat bij hem of haar past. “Het draait allemaal om aandacht krijgen, want dat is de aanjager van de kenniseconomie. Aan het begin van de vorige eeuw slaagde het reguliere onderwijs daar uitstekend in. Kinderen wilden graag naar school wanneer ze de keus kregen tussen op het land werken of leren over aardrijkskunde, geschiedenis of wiskunde. De ouders, die daar niet blij mee waren, werden verplicht hun kinderen naar school te sturen. Nu is het precies andersom en willen ouders juist dat hun kroost naar school gaat. Dus is er leerplicht voor kinderen en jongeren. Intussen zitten we midden in de mediabeschaving, waarin Facebook, internet en videogames allemaal tegelijk om aandacht vragen en de school ook nog eens verlangt dat de leerlingen opletten. Dat is een beetje met elkaar in tegenspraak. De uitdaging is school verslavender te maken dan videospelletjes. We moeten ervoor zorgen dat

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 125

kennis / edu c atie / neuro w etens c hap

de school ons brein voedt en niet andersom. Dat is echt mogelijk.”

Ingrediënten

“Als je denkt aan een buffet biedt het onderwijs een veel groter palet aan ingrediënten dan videospelletjes, alleen is de lesstof moeilijk te verteren. De bestanddelen van het gerecht zijn uitstekend, maar de koks doen het niet altijd goed. Games vallen meer in de smaak. We moeten kennis dus beschouwen als gastronomie (een samensmelting van de oud-Griekse woorden voor maag en kennis of wetenschap) en als zodanig verkopen.” Volgens Aberkane zijn videospelletjes op school veel minder verslavend dan thuis, omdat ze worden gespeeld in een gecontroleerde omgeving. “Het is een dilemma voor veel ouders, maar het is heel onverstandig als ze hun kinderen verbieden games te spelen of er kennis mee te maken.” Niet alleen zijn ze een uitstekend middel om ‘spelenderwijs’ veel kennis op te doen, de game-industrie (onderdeel van de Geekistry: computer- en internetbedrijven en personen die toegewijd zijn aan en betrokken bij technologie) laat bovendien de grootste werkgelegenheidsgroei op het Europese continent zien. “We moeten een curriculum op school ontwikkelen, zodat leerlingen die ervoor openstaan, hun eigen gevoelens variërend van plezier tot frustraties en geweld kunnen beschrijven. Verslaving is dan grotendeels te vermijden.”

dekt, want thuis hadden we nog geen console. Ik speel nog steeds videogames voor mijn plezier, maar – en dat is opmerkelijk – heb nooit een verslaving ontwikkeld.” Samen met Serge Soudoplatoff heeft hij een bedrijf opgezet dat neuro-ergonomische spellen creëert.

Kenniseconomie

De kenniseconomie is echter het belangrijkste onderdeel van Aberkanes werk. “Dit nieuwe economische paradigma is fascinerend. Wanneer je verschillende kennisstadia onderzoekt in economische systemen, treed je – zeker als academicus – een compleet nieuwe wereld binnen. Het is, net zoals is gebeurd met de kwantummechanica, een wetenschappelijke revolutie”, aldus Aberkane. “Stel een economie voor waarin middelen en bronnen oneindig zijn en delen

Experimentele school

Zelf heeft Idriss Aberkane op een experimentele school net buiten Parijs gezeten, samen met andere kinderen die klassen hadden overgeslagen. “De school was gebaseerd op de filosofie dat je onderwijs al vanaf jonge leeftijd moet associëren met plezier en daar komt ook mijn passie voor het onderwijs vandaan. Het normale onderwijssysteem in Frankrijk is napoleontisch en in feite spartaans: leren is lijden. Deze school had ook in 1992 al videospelletjes. Daar heb ik ze ont-

gemakkelijker is en zelfs wordt beloond. Waarin twee plus twee vijf is en iedereen koopkracht heeft, werklozen misschien nog wel meer dan werkenden. Die econo-

‘Iedereen krijgt bij zijn geboorte kennis, dus koopkracht mee’ mie is er nog niet, maar de oneindigheid al wel. Die is overal om ons heen. Kennis is oneindig en kan, in tegenstelling tot materiële bronnen, zorgen voor onbeperkte groei. Dat is de grondslag van het nieuwe economische paradigma, waarin we erkennen dat kennis extreme fundamentele eigenschappen heeft. Ze verdubbelt elke negen jaar en iedereen is eigenaar van een stukje kennis. Bovendien heeft de kenniseconomie andere regels dan de klassieke versie en is de structuur van koopkracht daarin voor mij het mooist. Tijdens dit interview zijn we bezig met een kennistransactie. Ik geef kennis, die in tegenstelling tot bijvoorbeeld geld dat ik weggeef ook van mij blijft, en krijg er aandacht en tijd voor terug. Aandacht vermenigvuldigd met tijd is het kapitaal van de kenniseconomie. Het mooie is dat iedereen bij zijn geboorte een hoeveelheid kennis en dus koopkracht meekrijgt”, constateert Idriss Aberkane. “Het nieuwe economische paradigma is intrinsiek eerlijk en de vooruitgang dat zijn wij.”

Idriss Aberkane (1986) is een Franse ondernemer, neurowetenschapper, journalist en essayist. Hij is onderzoeker aan de universiteit van Stanford en de l’Ecole polytechnique en hoogleraar aan de Ecole centrale in Parijs. Aberkane schrijft voor het nieuwsmagazine Le Point. Zijn werk behelst de kenniseconomie, de geopolitiek van kennis, biomimicry, cognitieve technieken en Soefi-studies. Zijn essay ‘De economie van het weten’ is vertaald in het Engels, Chinees en Koreaans. idrissaberkane@speakersacademy.nl

126 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

biolo gie / w etens c hap

Vooruit met die geit! ir. Kees Aarts We zijn op ramkoers met moeder aarde. We bouwen mogelijk onbetaalbare schulden bij haar op door meer te nemen dan geven. Hoe kunnen we overleven en ons vernuft gebruiken? Door de natuur centraal te zetten en technologie te ontwikkelen.

het begin en gezond voor mens en dier. Maar een nieuw productie systeem én product ontwikkelen, realiseren en opereren gaat niet zonder slag of stoot. Het is overleven, dag tot dag, verliezen nemen, successen vieren, leren en doorgaan. Net als in de Natuur.

eer mensen die meer willen, een vaak geluide alarmbel. En het klopt, er komen steeds meer mensen, de welvaart neemt toe en die mensen vinden het lekker meer te consumeren. Die toenemende consumptie baart vele mensen zorgen. Wat als we daadwerkelijk de grenzen overschrijden van wat de aarde ons kan bieden? Wat als we schulden opbouwen met de vrouw der vrouwen? En dan bedoel ik niet Mevrouw Merkel of Miss Lagarde, dan bedoel ik Moeder Aarde? Laat ik overigens als feminist voorop stellen dat ik liever bij mevrouw Merkel in de schulden sta dan bij haar mannelijke counterparts. Maar dat doet niet ter zake. In de schuld staan bij Moeder Aarde is niet leuk. Dat betekent dat we op haar reserves interen en haar beschadigen, misschien wel ‘beyond repair’. Dat wil ik niet. Als Lucht- en Ruimtevaart ingenieur heb ik een achtergrond in het kijken naar boven, nu een toekomst in het kijken naar beneden. In het bestuderen van de natuur en wat de natuur ons kan leren om grote (menselijke) problemen op te lossen. Insecten zijn daar een voorbeeld van. Ongelooflijk krachtige bioreactoren uit de natuur. Hyper succesvol, komen overal ter wereld voor en zijn een onmisbaar onderdeel van alle voedselketens, van opruimers tot bestuivers tot directe voeding voor dieren. Met Protix wil ik bewijzen dat de Natuur een oplossing heeft en dat door middel van ons menselijke vernuft we dat kunnen toe-

‘Innovatie is dromend met de realiteit omgaan’

passen met meer positieve consequenties dan negatieve. We hebben in Nederland heftig geïnvesteerd in technologische innovatie en toegewerkt naar een productiesysteem van wereldschaal. Grootschalige productie van een nieuwe eiwitbron, duurzaam vanaf

Dat laatste staat centraal in alles wat ik doe. De natuur is niet precies en niet voorspelbaar. Het is wel heel divers, flexibel en vindt overal een oplossing voor. En hoewel wij als mens destructief en achteloos kunnen zijn, we zijn ook in staat heel veel oplossingen te vinden voor grote problemen. We zijn tenslotte toch onlosmakelijk verbonden met alles om ons heen. Als we nu ook ervoor zorgen dat de natuur de kern vormt van innovatie en ontwikkeling, dan zijn we weer back-on-track. Moeten we nog wel bereid zijn misschien wat te minderen. Met insecten kunnen we in ieder geval meer met kleiner. En daarmee misschien toch meer voor al die nieuwe mensjes die erbij komen. Ik gun het ze in ieder geval wel.

Kees Aarts is Lucht- en Ruimtevaartingenieur van opleiding en bioloog in hart. Hij heeft veel kennis over hoe natuur, innovatie en ondernemerschap samen kunnen gaan. Dit brengt hij in de praktijk als oprichter van Protix Biosystems waar hij werkt aan een baanbrekende wereldwijde roll-out van een nieuwe duurzame bron van eiwitten op basis van insecten. keesaarts@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 127

FOTO G R A FI E : danny sc hwartz

“Angst is in essentie een emotie die ons in beweging zet als gevaar dreigt. Als een leeuw op mij afstormt ren ik weg. In zijn puurste vorm helpt angst ons te overleven, maar eigenlijk komt angst voort uit onze verbeelding, onze fantasie. Onze hersenen creëren ter plekke de wereld die we zien. Of we mentaal of fysiek bang zijn of angst hebben voor de toekomst, het heeft allemaal niets te maken met de realiteit, maar alles met de manier waarop we die percipiëren. Angst domineert daarom ten onrechte ons bestaan”, zegt hoogleraar en filosoof Damiaan Denys in zijn kantoor in het Academisch Psychiatrisch Centrum van het AMC in Amsterdam.

Tekst: Jacques T EK ST: mr . g ee rt Geluk c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

PSYCHIAT RIE / FI LOS OFIE / N E UROW ETE N S C HA PPE N

Vertrouwen is een beter verdienmodel dan angst prof. dr. Damiaan Denys n het Westen laten burgers en overheden zich, in navolging van Amerika en het Verenigd Koninkrijk, steeds vaker leiden door angst. “De vondst van een achtergelaten tas op een station leidt onmiddellijk tot een ontruiming. Na een aanslag, zoals bij Charlie Hebdo in Parijs, wordt in Nederland de bewaking opgevoerd en bespreekt men in sommige landen zelfs de mogelijke inzet van het leger. Commissies en deskundigen buigen zich over de veiligheidsaspecten en regels worden aangescherpt. We hebben afgeleerd zonder oordeel naar iets te kijken en nieuwsgierig te zijn, wat vooral ook in Nederland – een van de meest Angelsaksische landen in Europa – overdreven reacties tot gevolg heeft en bovendien de angst onder de bevolking onnodig aanwakkert”, zegt Denys, die constateert dat de onredelijke angst door de mondialisering steeds ernstiger vormen aanneemt. “Als iets in Parijs gebeurt, zie ik dat drie seconden later op mijn computerscherm. Daardoor lijkt het gevaar heel dichtbij te zijn. In werkelijkheid is het honderden, zelfs duizenden kilometers ver weg. We missen de context om de realiteit van die gebeurtenissen correct in te schatten.”

Angst creëren

Aanslagen in het buitenland zijn vaak aanleiding voor het nemen van allerlei veiligheidsmaatregelen die de privacy aantasten, zoals uitbreiding van de bevoegdheden van de overheid om af te luisteren of cameratoezicht in te stellen, onder het mom dat dit voor ons aller veiligheid is. “Mensen bang maken, angst creëren, is de beste manier om dit soort maatregelen te rechtvaardigen, want dan vindt blijkbaar niemand het erg. De media hebben er baat bij die angst te verspreiden. Angst verkoopt. Maar”, zegt Denys, “angst – of die nu fysiek of mentaal is of te maken heeft met wat zou kunnen gebeuren – heeft niets te maken met veiligheid of onveiligheid. Meer mensen sterven door suïcide dan door bomaanslagen. In Nederland benemen 1.800 mensen per jaar zich van het leven en zijn er 100.000 zelfmoordpogingen. Dat komt niet in de media, daar zijn we niet bang voor, ook al is suïcide doodsoorzaak nummer één onder jonge mannen. Onze kijk op angst is dus niet objectief, maar wordt gestuurd, gemanipuleerd en we laten ons daardoor leiden. Dat is jammer. Nederland is een van de mooiste landen met een gigantische traditie op het gebied van vrijheid en liberalisering en wat doen ze? Ze metselen alles dicht met regelgeving en meten de mensen een angstbril aan, waardoor zij de wereld onterecht als gevaarlijk zien”, aldus de Vlaamse professor, die hier al zeventien jaar woont. Nederland geeft volgens Denys jaarlijks 13 miljard uit aan veiligheid. “In mijn

theatervoorstellingen zeg ik wel eens voor dat grap dat Nederland 250 miljoen euro zou kunnen besparen wanneer we met z’n allen in staat zouden zijn een week niet bang te zijn en terug vertrouwen in elkaar te hebben. Dat levert geld op, terwijl de kostprijs van de angst enorm hoog is.”

Paradox

We wonen, zegt Denys, zeker in het Westen in een wereld die veiliger is dan ooit. “Mensen leven langer, hebben een hogere levensstandaard en tegelijk hebben ze zich nog nooit zo kwetsbaar gevoeld. Als gevolg daarvan doen ze uit angst niet wat ze echt nastreven. Doordat onze wereld zo veilig is vrezen we het imaginaire en zijn we het contact verloren met reële dingen om bang voor te zijn, zoals die Duitse wolf die ons ineens fascineerde toen hij de grens overstak. Irreële angsten belemmeren, verlammen ons. Mijn stelling is dat de moderne mens een heel tragisch figuur is. Niet in pathetische, maar in oedipale zin. Het orakel vertelde Oedipus dat hij zijn vader zou doden en zijn moeder zou huwen. Hij wilde dat vermijden door het land te verlaten. Net over de grens doodde hij een man die hem de doorgang belemmerde. Het bleek zijn vader te zijn. Vervolgens loste hij het raadsel van de sfinx op en trouwde zijn moeder. Alles dat hij wilde vermijden en waarvoor hij bang was gebeurde. Dat geldt nu voor ons. We zijn bang onze vrijheid te verliezen, maar beperken die zelf door de maatregelen die we nemen tegen imaginaire angst. Dat is de paradox.”

Echte identiteit

“De mens construeert in zijn leven een identiteit, een ik, om zichzelf zekerheid en veiligheid bieden. Vrouw of man, huis en het liefst een levenslange job, zijn belangrijk. Weinigen realiseren zich echter dat mensen veel inspanningen doen om niet buiten die comfortzone te geraken. Als dat wel gebeurt wordt dat meestal van buitenaf getriggerd. Als mensen een nieuwe baan krijgen aangeboden bijvoorbeeld. Dan staat alles op losse schroeven en creëert men allerlei angstscenario’s. Hoe moet het met vrouw en kinderen? Is een verhuizing nodig? Of ze moeten een nieuwe auto kopen met alle onzekerheden van dien. Door die angst ervaren mensen wie ze werkelijk zijn. Zien ze de baan als een opwindende uitdaging of vrezen ze wat komen gaat? Genieten ze van die auto of zijn ze bang voor de reactie van de buren en vandalen die de lak bekrassen? Mijn oproep is dan ook: duw die angst niet van je af. Sta erbij stil en realiseer je dat dit een van de unieke momenten is waarop je jezelf als persoon kunt begrijpen in relatie tot de wereld. Eigenlijk is het een gratis psychia-

‘Mensen krijgen onterecht een angstbril aangemeten’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 129

PSYCHIAT RIE / FILOS OFIE / N E UROW ETE N S C HA PPE N

trisch consult, waarbij je leert dat die angst niet negatief maar positief is, omdat het fungeert als signaal van verandering.”

Dwangstoornissen

Prof. Denys is expert op het gebied van dwangstoornissen. Ongeveer één à twee procent van de bevolking lijdt eraan. Hun geest vertelt hen dat ze handelingen moeten verrichten, waarvan ze weten dat ze volstrekt onzinnig zijn. Ze hebben een enorme angst dat er, wanneer ze die dwangmatige handelingen of compulsies niet uitvoeren, vervelende dingen gebeuren of mensen doodgaan. “Velen van hen zijn ernstig ziek. Dan gaat het bijvoorbeeld om een mevrouw die achttien uur per dag het huis poetst en wier gezin in de garage moet wonen zodat het binnen niet vuil wordt. Of een man die denkt dat hij zijn creditcard verloren is en al zijn gegevens op straat liggen, waardoor hij elk papiertje moet oprapen.” Tussen zeven en tien procent van deze patiënten is zelfs onbehandelbaar. Voor een televisieserie als ‘Leven met dwang’, waarin jonge mensen met een dwangstoornis worden meegenomen naar Thailand om daar onder leiding van meegereisde therapeuten van hun stoornissen af te komen, heeft Damiaan Denys geen goed woord over. “Vreselijk. Dat zouden ze moeten verbieden. Het is volkomen onethisch wat er gebeurt. Op televisie lijken ze genezen, maar wij krijgen hier soms patiënten die na zo’n serie helemaal ingestort zijn. Waar houdt die reality-tv op? Alles is zo artificieel dat we hunkeren naar authenticiteit en dus vallen we terug op het bloedende lichaam en de lijdende mens.” Denys behandelt patiënten met medicijnen, therapie of een combinatie daarvan. “De meest innovatieve manier om psychiatrische patiënten te behandelen is het (levenslang) opwekken van stroomstootjes in het gebied van de hersenen dat verantwoordelijk is voor de aandoening. Een neurochirurg implanteert daartoe een elektrode, die dit breincircuit als het ware moduleert. Bij mensen met een dwangstoornis is

deze diepe breinstimulatietechniek (DBS) succesvol. In zeventig procent der gevallen is er een positief resultaat. In het AMC mikken we op jaarlijks zestien van deze operaties voor psychiatrische patiënten en ongeveer honderd voor mensen met Parkinson, waarbij dezelfde methode in een ander deel van de hersenen wordt toegepast.” Dankzij de elektroden leren artsen veel over de wer-

‘Angst laat zien wie we werkelijk zijn’ king van de hersenen, maar er zijn ook ethische vragen. “In principe stuur je het brein van mensen. Met stimulatie-elektroden kun je capaciteiten ontwikkelen of juist onderdrukken en dat kan positieve én negatieve effecten hebben.” Daar kun je een angstscenario voor ontwikkelen, maar dat zou alleen maar de hoopgevende resultaten voor talloze patiënten belemmeren en verder geen enkel reëel doel dienen.

Levenshouding

Psychiater zijn is z’n beroep, filosofie zijn levenshouding. Voor prof. Denys is de filosofie een enorm belangrijk onderdeel van de psychiatrie. “Ik heb een filosofisch mensbeeld nodig om te kunnen weten wat

een mens is, in welke mate lijden tot zijn essentie behoort en waar ik met hem naartoe wil werken. De filosofie verschaft mij de mogelijkheid de psychiatrie breder in te bedden en beter te begrijpen wat er leeft. Filosofische literatuur over angst heeft mij geleerd angst niet alleen te zien als een slechte emotie die je moet behandelen met pillen of therapie. Mensen zijn bang te verdwijnen als persoon in deze wereld. Dan probeer ik hen duidelijk te maken dat dit niet erg is wanneer ze bijvoorbeeld kunnen opgaan en genieten van esthetische belevingen, zoals een concert- of museumbezoek. Er zijn meer invalshoeken waarmee ze wellicht wat kunnen, hoewel ik besef dat niet iedereen zich daarbij wat kan voorstellen. Søren Kierkegaard heeft gezegd: ‘Angst is de duizeling van de vrijheid’ en dat is eigenlijk de eerder genoemde signaalfunctie. Als de angst toeslaat besef je hoe vrij je bent en tegelijk overrompelt hij je omdat die vrijheid zo immens is dat je ervoor terugdeinst. Je bent immers ook vrij om jezelf het leven te benemen en die mogelijkheid roept angst op. In ‘Wij zijn ons brein’ zegt hersenonderzoeker Dick Swaab eigenlijk dat onze hersenen voor alles verantwoordelijk zijn in ons leven. Daar kunnen we dus alles op afschuiven, zodat we geen zelf geen verantwoordelijkheid hoeven nemen. Dat geldt ook voor religie. Wat de pastoor zegt spreekt aan, want veel mensen hebben nood aan betekenis, zingeving en zijn dan, zoals wij in Vlaanderen zeggen, een vogel voor de kat. Het is prettiger te geloven, maar dat moet je kunnen. Ik kan dat helaas niet.”

Prof. dr. Damiaan Denys is hoogleraar Psychiatrie aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) en afdelingshoofd Psychiatrie aan het AMC. Hij is eveneens werkgroepleider aan het Nederlandse Instituut voor Neurowetenschappen van de Koninklijke Nederlandse Academie voor wetenschappen (KNAW). Denys studeerde filosofie en geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven en promoveerde cum laude op het proefschrift ‘On certainty. Studies in obsessive-compulsive disorder’. In 2005 ontving hij de Ramaer Medaille van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie vanwege uitmuntend onderzoek in de klinische psychiatrie. damiaandenys@speakersacademy.nl

130 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

veil igheid

Maritieme Veiligheid

Leren uit het verleden is bouwen aan de toekomst dr. Michiel Hijmans De laatste tijd neemt de aandacht voor de maritieme veiligheid overigens toe, hetgeen een heugelijke ontwikkeling is, al zijn we er nog niet. Zo heeft de Europese Unie een maritieme veiligheidsstrategie ontwikkeld met bijbehorend actieplan. In Nederland en andere landen groeit het besef dat de krijgsmachten wel heel erg zijn ingekrompen en gaan er stemmen op de defensiebudgetten weer te laten stijgen.

e veiligheid van de wereldzeeën is sinds mensenheugenis van groot belang en dit belang neemt alleen nog maar toe. Helaas zijn er steeds meer bedreigingen voor die veiligheid. Piraterij en zeeroof, terrorisme, criminele activiteiten, stromen vluchtelingen, illegale visserij en overbevissing, vervuiling, natuurrampen en blokkades van belangrijke knooppunten zoals het Suez kanaal.

“O Nederland let op u saeck” schreef Valerius in 1626 en toen al had hij gelijk.

De enige manier om maritieme veiligheid de plaats te geven die het verdient is samenwerking tussen alle betrokkenen. Teamwerk is de sleutel tot succes. Maximaal 'polderen', daar zijn we als Nederlanders goed in. Overheid, bedrijfsleven en kennisinstituten samen laten optrekken en daarnaast slim internationaal opereren en afstemmen zorgen voor een 'behouden vaart'.

Vaak wordt gesproken over de rijke Nederlandse maritieme geschiedenis, zoals de tijd van Michiel Adriaanszoon de Ruyter, de Verenigde Oost-Indische Compagnie en Karel Doorman. Jazeker is dit iets waar we met zijn allen trots op kunnen en zelfs moeten zijn,

maar we moeten er vooral van leren, willen we onze maritieme toekomst zekerstellen. Onze Nederlandse maritieme industrie, koopvaardij- en vissersvloot behoort tot de absolute wereldtop en draagt bij aan de welvaart van iedere Nederlander. We realiseren ons dit echter maar ten dele, voor de meeste mensen is het volkomen normaal dat de winkels vol liggen met spullen uit het (vaak verre) buitenland, dat verse vis overal verkrijgbaar is en dat Rotterdam een van de grootste havens ter wereld is. Wat hier allemaal achter zit, hoe ontzettend hard hiervoor de klok rond gewerkt wordt op en rond de zee ontgaat hen.

Dr. Michiel Hijmans is gepensioneerd Commodore en heeft tijdens zijn 36-jarige militaire carrière in vele disciplines gediend. Zijn inzet heeft de relaties tussen Nederland, Frankrijk en de Verenigde Staten versterkt; een prestatie waarvoor hij met twee medailles is onderscheiden. Michiel Hijmans is een expert op het gebied van counter-piraterij en geeft lezingen over nautische veiligheid, leiderschap en teambuilding. michielhijmans@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 131

Durven loslaten levert exponentiële groei op FOTO GR A FI E : walter kal l enbac h

drs. Yuri van Geest

Tekst: Jacques Geluk

De tijd is rijp voor organisaties die exponentiële groeicurves realiseren door het integraal toepassen van onder andere big data, slimme algoritmen en nieuwe technologieën. Yuri van Geest, Mike Malone en Salim Ismail hebben startups, corporate en digitale transformaties alsmede supersnel groeiende organisaties onderzocht en organisatorische en technologische ontwikkelingen in kaart gebracht. In hun wereldwijde bestseller ‘Exponentiële Organisaties: waarom nieuwe organisaties tien keer beter, sneller en goedkoper zijn – en hoe jij dat doet’ presenteren ze een raamwerk van alle in- en externe factoren waardoor elke startup, onderneming of multinational kan veranderen in een exponentiële organisatie.

132 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

innovatie en c reati viteit

e wereld is exponentieel aan het veranderen als gevolg van de gelijktijdige opkomst van tien technologische revoluties. “Oude organisatiemodellen zijn niet ingericht op het omgaan met deze spectaculaire versnelling. Wereldwijd is 90 à 95 procent van de grote en middelgrote bedrijven nog lineair en zeer hiërarchisch, centraal en top-down georganiseerd. Dat verandert snel, maar veel organisaties zijn nog niet toe aan ontwrichting van hun klassieke manier van ondernemen of willen veranderingen per onderdeel doorvoeren. In deze tijd van systeemtransformatie kunnen ze echter niet één ding aanpassen en de rest hetzelfde laten. Dan redden ze het niet”, zegt auteur en professioneel innovator Yuri van Geest. “Ook deze bedrijven moeten hun strategie, organisatiestructuur en -cultuur en processen binnen vijf tot twintig jaar, afhankelijk van de sector waarin ze opereren, integraal aanpakken en anders inrichten. Daarnaast moet de manier waarop ze mensen selecteren, aannemen, aansturen en behouden veranderen. Innovatietechnologie en disruptie zijn, blijkt uit onderzoek, in vele sectoren al topprioriteiten.” Over vijf à tien jaar zijn exponentiële organisaties in de meeste sectoren redelijk standaard, verwacht Van Geest. Haast is dus geboden voor lineaire bedrijven die niet buiten de boot willen vallen. “In ons boek ‘Exponentiële Organisaties’ hebben we de trends van de afgelopen vijf jaar bijeengebracht in één synergetisch, praktisch toepasbaar raamwerk. De componenten die wij bespreken versterken elkaar. Dat werkt, merken we in de praktijk, heel goed. Wij geloven dat alleen het totaal van configuraties en systemen tot succes kan leiden en hebben er veel tijd in gestopt om dat scherp te krijgen.” Dat het boek – dat zich in het bijzonder richt op CEO’s, ondernemers en beleidsmakers die echt aan de slag willen met verandering – in een behoefte voorziet blijkt uit het succes van de Engelstalige versie (2014). Het Beste Businessboek van 2014 (Frost & Sullivan) is inmiddels ook in het Nederlands, Italiaans, Deens en Portugees uitgebracht. Vertalingen in het Chinees, Japans, Koreaans, Duits, Frans, Spaans, Pools, Roemeens, Arabisch komen er snel aan.

Een andere ontwikkeling is volgens Van Geest de toename van het aantal bedrijven dat nieuwe organisatietechnieken toepast op het gebied van structuur en cultuur, kritieke prestatie-indicatoren (KPI’s), het motiveren en belonen van mensen en het organiseren van processen en strategieën. Ze veranderen niet één organisatie-onderdeel, maar alles tegelijk. “Softwarebedrijven hebben een ander metabolisme, een andere stofwisseling dan hardwarebedrijven. We hebben onderzoek gedaan naar de Fortune 100-bedrijven, de grootste ondernemingen in de Verenigde Staten. We hebben gekeken naar hun innovatiemetabolisme en de Exo-score als exponentiële organisatie. Google scoort drie keer hoger op onze index dan een zeer lineaire hardware-gedreven sector zoals fossiele brandstoffen en in mindere mate gezondheidszorg en finance. Sectoren waarin de afgelopen eeuw niet zoveel is veranderd. De Silicon Valley-partijen zoals Google, Apple en Amazon en de opkomende exponentiële startups hebben een softwarecultuur en -mindset. Hun innovatiesnelheid is drie tot tien keer hoger dan bij een klassieke organisatie. Je kunt er door die snelheid niet mee concurreren. Dat zie je ook bij Tesla in de automobielindustrie. De software gedreven organisaties hebben een hele andere innovatiecultuur, leren te experimenteren, testen en implementeren. Dat is een hele korte innovatiecyclus. Terwijl bijvoorbeeld bij Shell, een klassieke lineaire organisatie met hele lange terugkoppelingscycli, de omschaling naar zonne-energie heel langzaam van de grond komt.”

‘Over vijf à tien jaar zijn exponentiële organisaties in de meeste sectoren redelijk standaard’

Ontwikkelingen

“Wereldwijd hebben we tweeënhalf jaar lang gekeken naar wat de snelst groeiende bedrijven zijn en welke grote ondernemingen zichzelf succesvol opnieuw hebben uitgevonden. Voorbeelden zijn Haier, Google, Amazon, Lego en General Electric. Tussendoor hebben we 100 exponentiële startups bestudeerd. In het boek hebben we een aantal praktijkvoorbeelden gegeven zoals Xiaomi, Uber, Airbnb, Github, Netflix, Tesla en Slack. Organisatiemodellen laten zien wat de beste manier is om met de snelheid van veranderingen om te gaan”, zegt Van Geest. Welke ontwikkelingen ziet hij? “Allereerst de opkomst van exponentiële technologieën, die organisaties dwingen zich anders te organiseren. Bijvoorbeeld door, naast een stukje hardware, meer gebruik te maken van software, die de basis is voor schaalbaarheid vergrotende technologieën als kunstmatige intelligentie, sensoren en 3D-printen.

Hoger doel

Organisaties hoeven volgens Yuri van Geest geen hoger doel of ‘purpose’ te hebben om naartoe te werken, maar hij raadt het wel aan. “Het helpt de boel te versnellen en zorgt voor verbinding, zowel intern als naar klanten, partners en stakeholders toe. Daardoor ontstaat ook een andere dynamiek, waarbij de wereld verbeteren minstens zo belangrijk is als winst maken. Die instelling wint op de lange termijn. Dat is evident. Bedrijven die een hoger doel of aspiratieniveau nastreven hebben meer aantrekkingskracht op klanten, partners en werknemers. Het verlaagt hun transactiekosten. Ook virale en sociale mediaeffecten zijn groter bij bedrijven die een doel hebben, wat valt af te lezen uit een groter aantal likes en re-tweets en dus meer gratis marketing en publiciteit. Dat soort organisaties is opener, biedt werknemers meer voorzieningen in een motiverende omgeving en stimuleert innovatie, teamwerk en resultaatgericht en datagedreven denken en werken. Ook de samenleving als geheel wordt transparanter en eerlijker. Leugens zijn steeds moeilijker te verkopen”, constateert Van Geest. “Er zijn mondjesmaat al grote bedrijven die via ons de weg naar exponentiële groei zijn ingeslagen. Zoals Huawei in China, ING, Exact en binnenkort ook P&G, General Electric en BMW. Grote ondernemingen als Facebook, Apple, Google en Amazon betreden zelfs nieuwe wegen, zoals de gezondheidzorg en de automobielindustrie. Ontwrichte bedrijven, die op hun beurt andere sectoren ontwrichten. Bij kleine bedrijven gaat het om een groter percentage. Onge-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 133

innovatie en c reati viteit

veer de helft werkt niet meer lineair. Traditionele ondernemingen hebben in de nabije toekomst het meest te vrezen van jongens en meiden die in kleine ruimtes werken en gebruikmaken van de allernieuwste exponentiële technologieën, maar ook van mondialisering en Silicon Valley-partijen die nieuwe software-gedreven markten betreden zoals de zorg. Steeds vaker zie je nieuwe startups het oude afbreken en ontwrichten. Daaruit ontstaan nieuwe initiatieven die tot tien keer sneller én goedkoper zijn. Denk dus aan Uber, Airbnb, Github en Local Motors. Zonne-energie ontwricht de fossiele brandstofmaatschappijen (die het uiterlijk over twintig jaar heel moeilijk krijgen) en kost inmiddels slechts 4 dollarcent per kW/ uur. Fossiele brandstof is al duurder met 6 à 7 dollarcent.”

Stapsgewijs

“Hoe we grote bedrijven zover krijgen dat ze veranderen beschrijven we in hoofdstuk 8 'Exo’s voor grote organisaties'. De eerste stap is bewustwording (‘awareness’) door te laten zien wat er de komende tien jaar aankomt en welke sectoren al ontwricht zijn: de media-, taxi- en logistieke sector en de hotellerie bijvoorbeeld. Binnenkort volgen gezondheidszorg, onderwijs, voedingsmiddelenindustrie, de financiële wereld (verzekeraars, banken), de bouwen energiesector. Leden van Raden van Bestuur en Raden van Commissarissen zouden, waar ook ter wereld, een denktank voor innovatie moeten bezoeken om te ervaren wat innovatie met mensen doet en wat de actuele situatie is. Dan krijgen ze een gevoel bij veranderingen, dat ze niet uit een documentje kunnen halen. Voelen is beter dan denken. Een andere stap is het vergroten van de diversiteit in directieteams door er meer jongeren en vrouwen in op te nemen. Daardoor weten leidinggevenden

beter wat er speelt. Een twintiger lid maken van de Raad van Bestuur, die als klankbord kan dienen, helpt daar ook bij. Succesvoorbeelden zijn Starbucks en eBay in deze.”

Leiderschapstransformatie

Yuri van Geest denkt dat leiderschap door deze ontwikkelingen transformeert van sturend naar luisterend. “Leiders moeten meer naar de mensen op de werkvloer luisteren in plaats van ze alleen maar taken op te leggen. Daarnaast kunnen ze exponentiële startups in hun bedrijfstak identificeren om partnerschappen mee aan te gaan, in te investeren of over te nemen zoals Google erg goed doet, onder meer via Google Ventures en Google Capital. Daar kunnen de leiders van klassieke organisaties die openstaan voor verandering van leren. Het helpt hen zichzelf en hun portfolio scherp te houden, cultuurverandering in gang te zetten en de eerste stap te

‘Softwarebedrijven hebben een ander metabolisme’ zetten op weg naar disruptie die zij zelf kunnen oppakken: ontwrichting op productniveau door aan de randen, maar los van de bestaande organisatie een klein team te zetten dat ruimte krijgt radicale innovaties te ontwikkelen en direct aan de CEO rapporteert. Op de langere termijn moeten KPI’s aantonen of er genoeg progressie is. De tweede stap is het ontwrichten en vernieuwen van de bestaande organisatie. Dat is heel moeilijk binnen een bestaande organisatie, want daarmee activeer je vaak het immuunsysteem en creëer je antilichamen die de innovatie kapotmaken. Interne poli-

tiek en het innovatorsdilemma van Christensen spelen hier een rol. Het werkt alleen wanneer je het via het ExO light-model, de voorzichtige methode, organiseert. Een organisatie besluit dan exponentieel te willen worden, maar alle stappen die daarbij horen een voor een te zetten. Succesvol voorbeeld is Haier (witgoedmarktleider), een Chinees bedrijf dat visie, leiderschap, lef, daadkracht heeft getoond door zichzelf met 80.000 werknemers om te zetten in maar liefst 2.000 individuele startups in een nieuwe bedrijfsomgeving. Samen passen die jonge bedrijfsonderdelen alle nieuwe organisatietechnieken toe. Dit is nog nooit eerder vertoond in corporates wereldwijd. Dit heeft wel 9 jaar geduurd met verbluffende resultaten.”

Onderwijs

Ook op onderwijsgebied gebeurt veel. De ontwrichting is in gang gezet en allerlei nieuwe initiatieven maken het leren van de toekomst mogelijk. “Je ziet het nu al, maar binnen vijf jaar gaan steeds meer mensen niet meer naar een fysiek opleidingsinstituut, maar volgen ze onderwijs online (Coursera, Khan Academy, ed-X). De colleges zijn gratis, voor examens moeten studenten betalen. Diploma’s en certificaten worden opgeslagen in een block chain, een niet te corrumperen openbaar grootboek, dat diplomafraude onmogelijk maakt.” Van Geest ziet dat de betekenis van diploma’s eveneens verandert. “Mijn kinderen kijken of ze een universitaire studie kunnen doen en of ze een introductie kunnen krijgen. Eigenlijk is dat oud denken. Bedrijven selecteren werknemers op een andere manier kijken steeds vaker eerst naar wat kandidaten zelf hebben opgepakt, wat hun interesses, passies en hogere doelen (‘purpose’) zijn en wat hun potentie is en dan pas naar ‘een papiertje’.”

Yuri van Geest is auteur, professioneel innovator, officieel ambassadeur voor Nederland van de Singularity University, oprichter van Singularity University Netherlands sinds 2015, internationaal keynote spreker, mede-oprichter van Quantified Self Europe, Lean Startup Nederland en TEDx Amsterdam). Van Geest ontwikkelt concepten en geeft strategisch advies aan klanten als ING, Adidas, MIT, P&G, Huawei en vier minister-presidenten. Onlangs is de Nederlandse editie van zijn boek ‘De exponentiële organisatie’ (co-auteurs Salim Ismail en Mike Malone) uitgekomen (Business Contact, ISBN 9789047008330, prijs € 24,99). yurivangeest@speakersacademy.nl

134 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

l iter atuur

‘Het leven is niet altijd logisch’ Auke Kok Schrijver en journalist Auke Kok gaat pas tevreden naar huis als er na afloop van een lezing of presentatie veel mensen naar hem toe zijn gekomen met vragen. Nieuwsgierigheid, daar draait het bij Kok allemaal om. ‘Mijn aanpak in een notendop: met waargebeurde verhalen de fantasie prikkelen.’

et mooiste compliment dat Auke Kok ooit kreeg? Daar hoeft hij niet lang over na te denken. ‘Totaalschrijver.’ Een uitgever noemde hem zo naar aanleiding van zijn bestseller '1974', Wij waren de besten. In dat boek, over de lotgevallen van de spelers van het Nederlands elftal op het wereldkampioenschap in 1974, beschrijft Kok wat er zo bijzonder was aan het ‘totaalvoetbal’ van Johan Cruijff en de zijnen. Een ‘totaalvoetballer’ moest van alle markten thuis zijn en die veelzijdigheid is ook wat Kok nastreeft. In zijn boeken, columns en lezingen zet hij zijn hoofdpersonen neer in de context van de tijd. “Als historicus ben je dat verplicht,” vindt Kok, die na voltooiing van zijn studie maatschappijgeschiedenis de journalistiek inrolde en nu alweer elf jaar als zelfstandige aan de weg timmert. "Een fout die velen maken is de geschiedenis teruglezen, zoals historici dat noemen: met de kennis van nu alles wat vóór een incident plaatsvond zien als de logische aanloop daarnaartoe. Maar het leven is

‘Ik haal de mensen uit hun isolement’ niet altijd logisch en de keuzes die mensen maken moet je daarom proberen af te zetten tegen de omstandigheden van toen." Inleven is het kernwoord. Met oog voor de sociale omstandigheden, de ambities en beperkingen van zijn hoofdpersonen wil totaalschrijver Kok de spanning terughalen van toen het beschrevene plaatshad — met eerbied voor

de toen heersende normen en waarden, die immers altijd van invloed zijn. In zijn lezingen en presentaties maakt Kok altijd gebruik van powerpoint. "Mensen houden ven beelden en het helpt om de sfeer van vroeger op te roepen. Ik neem het publiek als het ware mee naar een bepaalde tijdgeest. Dat kan een voetbaltoernooi zoals het WK van 1974 of het EK van 1988 zijn, maar ook de radiopiraten van Radio Veronica in de sixties of de jeugd van Willem Holleeder in de seventies. Ik haal de mensen uit hun isolement: hoe zij zich gedroegen kun je zien als een metafoor van hoe veel Nederlanders in een periode in het leven stonden." Kok schreef drie boeken die verband hielden met de Tweede Wereldoorlog: ook daar pakt hij ‘totaal’ uit. In lezingen gaat het dan vaak over verraad, lafheid en moed, en altijd met veel interactie met het publiek. "Bijvoorbeeld: het waargebeurde verhaal van een keurig meisje dat trouw bleef aan een gewetenloze landverrader. Dan zie ik de mensen denken: wat zou ik zelf hebben gedaan? Mijn aanpak in een notendop: met waar gebeurde verhalen de fantasie prikkelen."

Auke Kok (1956) leerde het vak van journalist bij weekblad HP/De Tijd. Ook werkte hij voor Quote en was hij redactiechef bij het NOS Radio 1 Journaal. Zijn boeken en columns maakten van hem een veelgevraagde gast in radio- en televisieprogramma’s als 'De wereld draait door' en 'Pauw'. Koks specialiteit is literaire non-fictie: op basis van uitvoerige research een verhaal vertellen dat leest — of ‘klinkt’ — als een roman. Regelmatig publiceert hij o.a. in NRC Handelsblad en Vrij Nederland. Auke Kok is tutor aan de online schrijversacademie Editio. aukekok@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 135

FOTO G R A FI E : onno fer inga

Tekst: Jacques Geluk T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

nie uw e me dia

‘Elke letter zit in Blendle’ Marten Blankesteijn Het heeft Blendle veel moeite gekost Nederlandse uitgevers zover te krijgen dat ze hun losse artikelen én bladen tegen betaling van enkele dubbeltjes beschikbaar stellen aan de gebruikers van de digitale kranten- en tijdschriftenkiosk. De New York Times daartegen heeft zelf aangeboden te investeren en, samen met de Duitse Axel Springer Verlag, voor drie miljoen euro een belang van 25 procent genomen in het bedrijf van Marten Blankesteijn en Alexander Klöpping. Dat kan nu uitbreiden naar het buitenland. Te beginnen in Duitsland, waar Blendle sinds september live is.

“

e New York Times heeft nooit eerder in een Nederlands bedrijf geïnvesteerd. Best wel vet dat ze voor ons hebben gekozen, dat maakt ons toch wat specialer”, zegt Marten Blankesteijn, bedenker en oprichter van de digitale kiosk Blendle. “Mijn compagnon Alexander Klöpping had een uitnodiging gekregen om te komen praten. Hij dacht dat het zou gaan over een contract voor het beschikbaar maken van hun artikelen via ons platform in Nederland, maar hij zat daar in dat kantoor in New York ineens met tien man die wilden onderhandelen over een belang in Blendle.” Bij de Wall Street Journal gaat het wat minder gemakkelijk. Marten: “Daar kregen we eerst twee keiharde afwijzingen. Gelukkig konden we de CEO zelf spreken tijdens een bezoek aan Nederland. Nadat hij had gezien hoe het werkte kreeg het middenkader, dat ons had afgewezen, de opdracht te zorgen voor een contract.” Inmiddels is ook content van The Washington Post en The Economist beschikbaar. “Qua product en organisatie zijn we nu al veel beter en groter dan ik ooit had verwacht. Op mijn eerste begroting stonden vier programmeurs en een designer. Twee jaar geleden waren Alexander en ik met z’n tweeën. Nu hebben we zo’n zestig medewerkers, van wie de helft IT-er is. In Nederland hebben we contacten met vrijwel alle uitgevers – met samen tachtig à negentig titels – en is het aantal gebruikers in anderhalf jaar tijd gegroeid van 12.000 tot bijna 360.000. Het is grappig hoeveel mensen ons, ook internati-

onaal al kennen. Op congressen hoeven we nauwelijks meer uit te leggen wat Blendle is. We zijn zelfs al een industriestandaard waartegen andere bedrijven zich afzetten”, vertelt

‘Nu zie ik pareltjes, waarvan ik niet wist dat ze er waren’ Marten, terwijl een monteur druk in de weer is om te zorgen dat hij overal internet heeft in en rond zijn nieuwe huis. Dat is wel zo handig als je de baas bent van een digitaal platform.

het begin

In antwoord op de vraag hoe het allemaal is begonnen, duikt Marten eerst de geschiedenis in. “Voor het gratis dagblad De Pers mocht ik als journalist flink wat reizen. Op weg van Amsterdam naar Kaapstad konden we gewoon praten met de man die nu president van Zambia is”, zegt hij nog steeds een beetje verbaasd. “Dat was ons als gewone toeristen niet gelukt. Het leuke van reizen is dat er altijd een excuus is om met boeiende mensen te spreken. Ik heb ook een reis gemaakt langs twaalf dictaturen in het Midden-Oosten en Centraal-Azië en daarover samen met Irene de Zwaan het boek ‘De grote dictatortour’ geschreven.” Hij vertelt dat hij, als hij nog voor De Pers werkt, in het tijdschriftenschap in de supermarkt leuke artikelen in veel verschillende bladen ziet.

“Ik wilde ze niet allemaal kopen. Dat zette me aan het denken: zou het niet gaaf zijn een eigen tijdschriftje samen te stellen? Daaruit ontstond het idee voor de digitale kiosk. Het kostte vervolgens vier jaar om alle uitgevers mee te krijgen. Hun aarzeling was terecht. Nu vind ik het irritant als mensen mij op die manier benaderen, maar ik had geen uitgewerkt plan en geen goede begroting. Nadat ik geld bijeen had weten te schrapen kon ik uitgevers, die bang waren voor abonneeverlies, met een proefversie over de streep trekken.” Voor het zover is spreekt Marten met honderden mensen. “Het voordeel van een slecht uitgewerkt plan is dat je heel veel verschillende reacties krijgt op je idee. Driekwart is onzin, maar het resterende kwart is super waardevol. Ik heb met een allegaartje aan mensen gesproken, onder wie internetverslaafden en ‘die hard’-uitgevers, maar ook bladendokter Rob van Vuure én Alexander Klöpping. Hij vond de naam die ik had bedacht, My Magazine, belachelijk en de opzet te ingewikkeld, waardoor uitgevers niet zouden meedoen. Maar het klikte wel tussen ons. Nadat hij de demoversie van Blendle had gezien was hij om en zijn we er vanaf 2013 samen vol voor gegaan.”

Sociaal netwerk

Blendle is nog steeds het sociale netwerk en online platform voor mensen die de boeiendste artikelen uit kranten en tijdschriften willen selecteren of een heel tijdschrift of dagblad online willen lezen en opslaan in hun persoonlijke archief. Voor later gebruik.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 137

nie u w e me dia

‘Vet dat de New York Times voor ons heeft gekozen’

magazine. Op de dag van het interview is een artikel uit Runner’s World populair. Het is al duizenden keren gelezen. “Veel mensen wisten niet eens dat het blad bestond, maar dankzij Blendle maken ze er kennis mee. Wij helpen mensen te vinden wat zij interessant vinden.” Uitgevers zijn er volgens Marten Blankesteijn altijd vanuit gegaan dat mensen niet willen betalen voor journalistiek en geen abonnement willen afsluiten om de krant online te lezen. “Mijn punt dat ze dat wel willen, als je het maar leuk en gemakkelijk maakt, is nu bewezen. Veel artikelen kun je lezen voor 19 cent of een kwartje, grote artikelen kosten 79 cent. De hele Volkskrant op zaterdag (89 cent voor de ‘gewone’ krant

Marten Blankesteijn

en 89 cent voor het magazine) kun je bijvoorbeeld lezen voor 1,78 euro. Zonder abonnement en zonder dat je een formulier hoeft in te vullen. Er is zelfs een geld terug-optie voor als het artikel niet aan je verwachtingen voldoet of niet oké is, waarvan mensen – ook ik – echt gebruik maken. Van de opbrengst gaat 70 procent naar de uitgevers en dertig procent naar ons.”

Collectieven

Op Blendle zijn ook artikelen te vinden van freelancers. “Niet rechtstreeks, want we willen geen politieagentje spelen om te voorkomen dat een schoolkrantredacteur van 13, een neo-nazi of andere mensen met verkeerde bedoelingen of zonder schrijftalent hun stukken op Blendle zetten. Een collectief waarin freelancers samenwerken onder leiding van een gerespecteerde hoofdredacteur kan wel artikelen aanbieden. De vergoeding maken we dan over naar hem en hij verdeelt dat weer onder de journalisten. Een voorbeeld is TPO Magazine dat voortkomt uit De Pers. Oud-hoofdredacteur Jan Jaap Heij leest de stukken en voert de eindredactie. Voor ons zijn daardoor kwaliteit en administratie gewaarborgd.”

Jongeren

Blendle richt zich niet op een bepaalde doelgroep, maar tweederde van de gebruikers is hoger opgeleid en jonger dan 35 jaar. “Er is ook een ruime groep boven die leeftijd, het is niet alleen een jongemensendingetje, maar zij hebben wel vaak als eerste door dat wat in de krant staat beter is dan wat ze op nieuwssites kunnen vinden. Ik hoop via Blendle ook mensen die het normaal vertikken te lezen te bereiken. Leden van mijn voetbalteam kunnen bij ons de Voetbal International of de Panorama of de Revu inkijken. Voor iedereen geldt: elke let-

ter zit in Blendle en als je een hele krant wilt lezen en papier je niet boeit, kun je het beter bij ons doen. Bovendien is dat heel duurzaam. Er hoeft geen vrachtwagen voor heen en weer te rijden en het is niet nodig papier te bedrukken.

De toekomst

Begin 2014 weten Marten en Alexander dat ze financieel gezien tot augustus van dat jaar doorkunnen. Tegelijkertijd geven ze allerlei mensen jaarcontracten die ze misschien weer moeten verbreken, maar ze weten dat het zonder die medewerkers in elk geval niets wordt. “We moesten wel meer mensen aannemen dan we konden betalen en hopen dat het zo goed zou gaan dat er investeerders zouden komen. Dat is gelukt. Dankzij de injectie van de New York Times en Springer hebben we een paar jaar extra om ons ideale ding te bouwen, waarna moet blijken of dat goed genoeg is om onszelf te kunnen bedruipen. Het aantal gebruikers in Nederland, die overigens niet allemaal betalen en bij registratie zelfs 2,50 euro cadeau krijgen, is op weg naar de 400.000. Dat aantal kan nog verdubbelen. Veel potentieel geïnteresseerde mensen weten immers nog niet van ons bestaan. Uiteindelijk is de markt in eigen land te klein om onszelf te kunnen bedruipen. Daarom zoeken we uitbreiding naar het buitenland. Twee jongens reizen de wereld rond om contracten te sluiten, maar welk land na Duitsland volgt weet ik nog niet. Er zijn bijvoorbeeld al contracten met enkele Franse uitgevers, maar je moet zaken doen met een meerderheid voordat je Brendle daar kunt lanceren.” Hoe de toekomst er exact uit gaat zien? Marten Blankesteijn heeft geen idee, maar is optimistisch: “Een jaar geleden zeiden uitgevers nog dat ze het knap zouden vinden als we 20.000 gebruikers zouden halen.”

Journalist Marten Blankesteijn (1987) is samen met de evenoude Alexander Klöpping directeur van Blendle, Daarnaast is hij rector magnficus van de online Universiteit van Nederland (hoogleraren geven gratis colleges op internet). Blankesteijn is mede-auteur van het boek ‘De grote dictatortour’ en veelgevraagd spreker. martenblankesteijn@speakersacademy.nl

138 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

Ze kunnen ook bijvoorbeeld Marten of Frits Wester volgen en afgaan op hun aanbevelingen. “Ze hoeven natuurlijk niet per se alle 25 door ons en vele anderen geselecteerde stukken te lezen. Als je er twee boeiend vindt is het ook goed. Gebruikers kunnen natuurlijk ook zelf op zoek gaan door op de covers van de kranten en tijdschriften die in onze databank zitten te klikken. “Toen we begonnen zag ik pareltjes waar ik niet bij kon, maar nu blijkt dat er ook pareltjes zijn waarvan ik niet wist dat ze er waren”, zegt Marten, die ook zelf nog steeds geregeld op zoek gaat naar de voor hem boeiendste artikelen. De column van Nico Dijkshoorn uit Voetbal International of een groot interview uit het Volkskrant

Alexander Klöpping

expeditie

Succes komt met kleine stapjes © met dank aan henk-jan geel © met dank aan henk-jan geel

Henk-Jan Geel

14 april 2008. Na 15 jaar dromen, twee jaar lang intensieve voorbereiding ligt er 600 kilometer aan sneeuw, ijs en ontberingen voor ons. Een filmploeg staat achter ons, deze expeditie moet tot een geslaagd einde worden gebracht. Stil en nerveus sta ik aan het begin van mijn expeditie, de oversteek van de Groenlandse ijskap. Aan het einde van de eerste dag hadden wij vier kilometer afgelegd. Als we goed keken konden we ons startpunt nog zien. Op de tweede dag waren wij 10 kilometer verder en dag drie voegde niet veel afstand toe. Twijfel begon te knagen aan mijn motivatie. Waar waren we aan begonnen? Hoe zouden wij ooit de overkant halen? Waarom ben ik dit avontuur aangegaan? Maar ik herpakte mijzelf en wist dat ik aan deze expeditie was begonnen omdat ik het wilde, omdat ik het leuk vind om een tent op te zetten bij 20 graden onder nul. Na een week was de kop eraf, wij waren 100 kilometer ver. Het beginpunt lag ver achter ons en wij waren omringd door een ijskoude,

witte vlakte. Per dag legden wij ongeveer 20 kilometer af en dit voor 30 dagen lang. Voor het ritme deelden wij de dag op in loopstukken van anderhalf uur, afgewisseld met pauzes. Om 17.00 uur zetten wij de tent op en mochten we rusten. Tijdens de tocht zijn er uren geweest die ik vervloekte, waar elke minuut en seconde werd geteld en er één te veel was. Elke stap voelde loodzwaar, en elke 90 minuten stapte ik 2700 keer. Toch waren er ook uren bij dat ik zingend, met mijn mp3-speler in mijn oren, mijn kilometers maakte. Een maand later stonden wij in Kulusuq onder de douche. De eerste douche in maanden. Als ik nu terugkijk kan ik zien hoe het is gelukt. Doorzettingsvermogen en teamwork. En vooral blijven lopen. We hebben het project tot een goed eind gebracht, we hebben het gehaald. Stap, voor stap, voor stap. Succes komt met kleine stapjes. henkjangeel@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 139

‘Lijden wordt leiden als je het heft in eigen hand neemt’ FOTO G R A FI E : r ijkinbeel d

Joseph Oubelkas

Tekst: Jacques Geluk

Als Joseph Oubelkas begin 2005 hoort dat hij tien jaar onschuldig moet doorbrengen in een Marokkaanse cel – terwijl iedereen, zelfs de rechter, weet dat hij niets te maken heeft met de vondst van 8.000 kilo hasj op een pakstation – raakt hij even buiten zinnen. “Ik kon flippen, huilen, schreeuwen, maar besloot het heft in eigen hand te nemen en zelf mijn wereld te veranderen.” Nu, ruim tien jaar later, inspireert Oubelkas lezers van zijn boeken en bezoekers van zijn lezingen met zijn verhaal over leiderschap en omgaan met verandering en onzekerheid. Een ‘hot item’ bij veel bedrijven en organisaties die graag de parallel trekken met wat hij heeft meegemaakt.

140 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

MOT IVATIE E N IN SPIR ATIE

“

ustitie in Marokko wist dat ik onschuldig was, wie de daders wel waren en gaf dat ook toe. Daar gebeurde alleen niets mee. De officier van justitie eiste tien jaar en die kreeg ik ook. Ik heb gehuild en geschreeuwd, maar dat was tegelijk het scharnierpunt. Uiteindelijk besefte ik dat ik van lijden leiden kon maken en een keus had: blijven flippen en doordraaien of erkennen dat mijn lichaam vastzat, maar mijn geest zo vrij was als een vogel. Vanaf dat moment veranderden mijn ‘mindset’ en houding stap voor stap. Ik wist dat ik hier als winnaar zou uitkomen en mijn wereld binnen de gevangenismuren kon veranderen. Die muren en de omgeving bepaalden mijn geluk niet langer, dat deed ik zelf. Ik leerde Marokkaans, gaf Engelse les aan medegevangenen, legde een bloementuin aan, werkte in de gevangeniswinkel, zette een sportklas op en werkte als vertaler voor de directeur.” Bedachtzaam zegt Joseph: “Ik kan treuren over de jaren die ze van me hebben afgenomen en die ik nooit terug krijg, of ik kan ze omarmen en onderdeel laten zijn van wie ik ben. Dat laatste is het geval en ik ga er weer wat moois van maken.”

Het begin

Het verhaal begint eind jaren negentig. Alles gaat de jonge Joseph Oubelkas voor de wind. Hij heeft een heerlijke jeugd, begint op zijn zestiende aan een hbo-studie Hogere Informatica en is vier jaar later een van de jongste IT-ingenieurs in Nederland met een eigen succesvol IT-bedrijf. Een geweldige moeder, een zorgzame vader en een lieve vriendin maken dit mooie plaatje compleet. “Drie weken per maand werkte ik voor mezelf. De vierde week reisde ik naar Marokko voor een AGF im- en exportbedrijf, dat daar mandarijnenvelden bezat. Ik moest erop toezien dat alle procedures op de pakstations volgens Nederlandse maatstaven werden uitgevoerd. Dat was, zeker voor een jonge twintiger, zeer verantwoordelijk werk. Dat voelde goed. Ze hadden mij gevraagd omdat ik, als zoon van een Nederlandse moeder en een Marokkaanse vader, tweetalig was opgevoed, als tiener met groente had gewerkt en een verbinding kon maken tussen Europa en Afrika”, vertelt Joseph. Vlak voor een niet geplande reis op 20 december 2004, hij moet invallen voor een collega, is zijn moeder ineens ongewoon zenuwachtig. Haar zoon stelt haar gerust, maar weet dan niet dat zijn leven vanaf dat moment nooit meer hetzelfde zal zijn. Drie dagen later is hem meteen duidelijk dat er iets niet klopt als hij naar de poort van het pakstation loopt. Medewerkers staan op het terrein, velen met een bange blik in de ogen. Geüniformeerde mannen rennen rond. Joseph wuift en roept naar de douaniers. Aan een van hen vraagt hij in het Frans: ‘Wat is er aan de hand?’. Hij krijgt geen antwoord, maar moet meekomen. Op het bureau van de gendarme-

rie hoort hij dat op het pakstation 8.000 kilo hasj is aangetroffen en dat zijn vele in- en uitreisstempels hem verdacht maken. De nachtmerrie begint. “Later bleek dat mensen het vreemd vonden dat ik, terwijl ik een succesvol IT-bedrijf had, ineens in het fruit ging werken”, zegt Joseph nu. “In Marokko heb ik vanuit mijn verantwoordelijkheidsgevoel en nieuwsgierigheid dat ene zinnetje uitgesproken, met alle gevolgen van dien. In Nederland zou, volgens rechters die ik hier na mijn vrijlating heb gesproken, alleen al het feit dat ik vroeg wat er aan de hand was een teken zijn geweest dat ik het echt niet wist en er niets mee te maken had.” Volgens Joseph kunnen Nederlanders het gewoon niet begrijpen dat iemand wordt veroordeeld, terwijl alle pijlen een andere kant uitwijzen. Hij benadrukt dat deze praktijken niet alleen in Marokko, maar ook in andere Afrikaanse, Zuid-Amerikaanse en Aziatische landen voorkomen. “Het rechtssysteem daar is heel anders dan wij gewend zijn en de advocaten die jou bijstaan zijn daar onderdeel van.”

Zweven tussen hoop en verdriet

Heel gedetailleerd beschrijft Joseph Oubelkas in zijn eerste boek ‘400 brieven van mijn moeder’ hoe hij de 1.637 dagen in Marokkaanse gevangenschap heeft doorstaan. Vlak na zijn arrestatie moet hij op het bureau slapen in een cel waar hij een kat aantreft die graait in een vuilniszak vol zuur ruikende rotzooi. Tijdens de eerste nacht in de gevangenis maakt hij pas echt kennis met de stank, de troep en het sardine-in-bliksysteem. Mannen slapen uit ruimtegebrek om en om met hoofd en voeten in tegenovergestelde richting. Nieuwjaarsdag 2005 wordt hij, teleurgesteld door het nieuws dat zijn rechtszaak is uitgesteld, onverwacht beschenen door een felle zonnestraal. Hij ontvangt de eerste van 400 brieven van zijn moeder, vol lieve, bemoedigende woorden en tips om te genieten van de kleine dingen des levens. Een paar weken later komt ze op bezoek. Op 31 maart hoort hij, nadat hij al had gemerkt aan zijn celmaat Karim dat iets niet in orde was, dat hij inderdaad onschuldig tot tien jaar is veroordeeld. Tot 23 december 2014. “Zijn ze besodemieterd!”

‘Rancune, haat en wrok leveren niets op en gaan aan je vreten’

Desillusie

Hij wordt duizelig, schreeuwt en huilt over zoveel onrecht. Dan komt het verhaal over de jonge Nederlander die voortdurend zweeft tussen hoop en teleurstelling pas goed op gang. Voor de lezers van zijn boek is het, getuige de vele reacties, heel moeilijk om te stoppen met lezen. Het is bijna onmogelijk niet mee te leven met Joseph, zijn celmaten Karim en Thomas en enkele bewaarders met wie hij vriendschap sluit. De teleurstelling als veel gevangenen vrijkomen en hij tegen zijn verwachting in nog moet blijven is voelbaar. Het einde

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 141

MOT I VATIE E N IN SPIR ATIE

‘Die muren en de omgeving bepaalden mijn geluk niet langer, dat deed ik zelf ’ is misschien nog wel aangrijpender. Op dag 1.635, 15 juni 2009, hoort hij dat hij op transfer gaat naar Casablanca en van daaruit onder begeleiding van drie marechaussees naar Nederland mag terugkeren. Na aankomst denkt hij naar huis te kunnen, maar in plaats daarvan wordt Joseph, vlak bij huis, via het detentiecentrum op Schiphol ‘verplaatst’ naar het cellencomplex van het politiebureau in Den Bosch. “Dat was een echte desillusie, een anti-climax van jewelste. Je gaat ergens vanuit en dan gebeurt het niet. Ik wist om te gaan met verandering en kon snel schakelen, maar toen zakte de moed me in de schoenen.” Twee dagen later vertelt de officier van justitie hem in het Paleis van Justitie in ’s-Hertogenbosch dat hij echt vrij is en kan Joseph alsnog zijn moeder en zijn beste vriend Willem in de armen sluiten. “Weet je wat ironisch is: op 10 maart van dit jaar heb ik een lezing gehouden en mijn verhaal verteld in datzelfde Paleis van Justitie, waar ik bijna zes jaar geleden ben vrijgelaten.”

Boeken

De brieven van zijn moeder zijn tijdens zijn gehele gevangenschap een onmisbare steun. “In het begin werden ze eerst gelezen of ik moest ze op commando vertalen naar het Frans. Sommige bewaarders zeiden: ‘Die moeder van jou schrijft mooie brieven’. Op een gegeven moment kreeg ik de brieven ongeopend. Ze wisten dat het goed was als ze van mijn moeder kwamen. Ze schreef er om de paar dagen een.” Het idee een boek te gaan schrijven ontstaat in de gevangenis. “Ik moest die mooie brieven straks niet in een hoekje leggen en er niet meer naar omkijken, maar er iets mee doen. Eerst wist ik nog niet wat. Voordat ik in de gevangenis kwam las ik nooit boeken, dus had ik geen idee of ik kon schrijven. Toen ik eenmaal had bedacht een boek te schrijven, moest het een waarge-

beurd verhaal worden dat zou lezen als een spannende roman. Inmiddels mijn favoriete genre. Ik wilde mensen meenemen, zodat ze zich konden verplaatsen in mij en mijn verhaal.” Een aantal jongens met wie hij in de gevangenis heeft gezeten, snapt niet hoe Joseph alles heeft kunnen onthouden. Zij kunnen zich vrijwel niets meer voor de geest halen. “Ik kan me echt alles tot in de detail herinneren. Ik zie zo, zonder mijn ogen dicht te doen, weer de hal, de cellen, de bedden, de rotzooi. Ik heb ook een dagboek bijgehouden, maar ik heb dat nauwelijks geraadpleegd. Het schrijfproces ging van voor naar achter en omgekeerd en tussendoor sprong ik naar het midden of het begin. Wat in mijn hoofd zat moest ik meteen uittypen.” In 2014 is Josephs tweede boek ‘Gezondheid, liefde, vrijheid’ verschenen, dat verder gaat waar het eerste ophoudt. “Je kunt beide boeken aan elkaar vastplakken. Het eerste ging over 4,5 jaar gevangenschap, het tweede over de 4,5 jaar waarin ik alles weer moest opbouwen. Dat was ook niet gemakkelijk. Ik kwam thuis in een kamertje bij mijn moeder, mijn vader woont met zijn gezin ergens anders. Inmiddels woon ik met mijn dame Angela (Merel in het boek), over wie ik ook heb geschreven, heel prettig in Zuid-Limburg.” Het bedrijfsleven heeft Joseph inmiddels gevraagd of hij een managements-/ leiderschapsboek wil schrijven. “Verder zit een romanachtig boek in de pijplijn over een vader en een zoon, een kruising tussen fictie en non-fictie, maar het duurt nog wel even voor dat er is.”

142 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

Lezingen

Joseph Oubelkas’ schrijfstijl spreekt tot de verbeelding. Toch zegt hij: “De omstandigheden die ik heb meegemaakt zijn niet in woorden uit te drukken. Die moet je zien. Op foto’s blijkt pas de ware omvang van een probleem of situatie. Dat is de enige reden dat ik tijdens lezingen een Powerpoint-presentatie gebruik. Na de foto’s houd me ik mij even stil en hoor je de verbaasde ‘wauws’ van de mensen. Om het nog erger te maken voeg ik eraan toe dat ze dan niet eens ruiken wat ik heb geroken.” Lezingen vormen nu samen met schrijven zijn fulltime métier. “Ik ben erin gerold doordat bedrijven, aan de hand van wat ik heb meegemaakt, een parallel wilden trekken met de veranderingen en onzekerheid die zeker in een crisissituatie de bedrijfscultuur en -structuur beïnvloeden. Denk aan ontslagen en reorganisaties. Dat is een hot onderwerp. Inmiddels houd ik lezingen voor de meest uiteenlopende groepen, organisaties en bedrijven – van grote oliemaatschappijen, bankinstellingen, multinationals en IT-bedrijven tot universiteiten en stichtingen - over heel diverse thema’s. Gebaseerd op mijn ervaringen in de gevangenis en de manier waarop ik het heft in eigen handen heb genomen, vertel ik ze bijvoorbeeld dat een situatie niet altijd te controleren is. Iets kan je overkomen, zonder dat je er iets aan kunt doen. Je hebt echter wel macht over de manier waarop je ermee omgaat, welke houding je aanneemt en hoe je erin staat. Dat kan allesbepalend zijn.” Naar Marokko is Joseph Oubelkas niet meer terug geweest. “Ik heb er alles al gezien en er staan nog veel landen op mijn verlanglijstje. Maar ik zal nooit zeggen dat het een rot land is. Rancune, haat en wrok leveren niets op en gaan aan je vreten. Dan had ik niet zo’n mooi leven gehad als nu.”

Joseph Oubelkas, geboren in Raamsdonksveer, heeft in Breda de hboopleiding Hogere Informatica gevolgd. Hij heeft twee boeken geschreven, respectievelijk over zijn onterechte detentie in een Marokkaanse gevangenis en de periode daarna, waarin hij worstelt met de vrije, sceptische wereld: ‘400 brieven van mijn moeder’ (2011, inmiddels de 13e druk, uitgeverij Literoza, ISBN 978-90-484-9014-1) en ‘Gezondheid, liefde vrijheid (2014, ISBN 97890-484-9038-7). Hij spreekt over thema’s als omgaan met verandering en onzekerheid en leiderschap. josephoubelkas@speakersacademy.nl

TR E N DR E DE

‘Anders denken brengt echte vooruitgang’ Tony Bosma “Intelligentie is het in twijfel trekken van de dingen die je denkt te weten”. We hebben er allemaal onze mond vol van… verandering. Maar dan wel bij de ander. In een wereld die in essentie kraakt in haar voegen is de enige uitweg naar de oplossing om onze bestaande aannames en systemen in twijfel te trekken. Juist daar ligt de grootste uitdaging, aldus de gerenommeerde futurist Tony Bosma. De winnaars van de toekomst zijn die organisaties die in staat zijn staande successen in twijfel te trekken. Immers in een wereld in transitie is korte termijn succes lange termijn ellende.

De radicale vernieuwing die we in management zien is zeer beperkt. Organisatiestructuren veranderen veelvuldig maar binnen minimale marges. We doen ons best om te innoveren, maar borduren we niet te veel voort op onze bestaande wereld? We vernieuwen om het verleden efficiënter te maken, maar vergeten we niet voor te sorteren op de toekomst? Onze aannames en denkwijzen kabbelen voort. Ondertussen zijn we ons bewust van onze ecologische voetafdruk, we verafschuwen geweld en onrecht en roepen dat economie het welzijn van de planeet moet dienen. Helaas doen we vaak het tegenovergestelde van wat we zeggen of willen. Hebben we de afgelopen decennia gefaald om de kracht van organi-

Mogelijkheden in schijnbaar ongewenste verandering

In de barsten van het oude bloeit het nieuwe. Veel van onze bestaande patronen en systemen worden doorbroken. Tekenen van nieuwe werelden die veel van onze bestaande wereld overbodig maken. De uitdagingen voor organisaties nemen toe en hiermee de kansen. We leven in een tijdperk vol mogelijkheden. We zullen dit alleen zien als we onze aannames en de manier waarop we naar onze omgeving kijken uitdagen.

Verwondering als katalysator

Het gaat erom de toekomst en fundamentele trends te zien en te vertalen naar de dag van vandaag. Daarbij continu onze bestaande aannames in twijfel trekkende. Technologie niet als heilige graal of alles

oplossende entiteit maar als dienstbare ontwikkeling in combinatie met maatschappelijke ontwikkelingen, waarbij het de uitdaging is van technologische expansie menselijke vooruitgang te maken. Voorbij aan de waan van de dag, met oog voor de dag van morgen. Organisaties die hiertoe in staat zijn, zijn de winnaars van morgen. Immers als we vanuit het heden naar de toekomst kijken dan zijn we verwonderd. Kijken we vanuit de toekomst naar het heden dan zijn we geschokt. De voorbeelden van hoe het niet moet worden inmiddels overtroffen door de initiatieven van hoe het wel kan. Het ergste dat onze generatie kan overkomen is dat we in de ogen van onze kinderen kijken en moeten toegeven dat we wel wisten wat we konden doen, maar dat lef en daadkracht schijnbaar ontbraken.

aan tony bos ma

Roep tot herdefinitie

saties en marketing te gebruiken om een fundamenteel andere wereld te creëren?

De internationaal gerenommeerde futurist en trendwatcher Tony Bosma is de oprichter van de trends- en toekomst adviesorganisatie Extend Limits (www.extendlimits.nl). Bosma staat bekend als een confronterende en inspirerende spreker en doet opdrachten voor een scala aan organisaties, overheden en instituten. Bosma spreekt niet over hypes maar richt zich op daadwerkelijk fundamentele ontwikkelingen die het bestaansrecht en/of werkwijze van organisaties beïnvloedt. Tony Bosma is tevens mede-auteur van de jaarlijkse TrendRede. © met dank

elen van ons meten persoonlijke vooruitgang af aan de dingen die we bezitten. Maatschappelijke vooruitgang wordt uitgedrukt in economische indicatoren en het succes van organisaties uit zich in exorbitante winstmarges. De wereld die we gecreëerd hebben kenmerkt zich door lineair denken en handelen, gevoed vanuit een grenzeloos streven naar welvaart. Een systeemwereld die de aansluiting met de leefwereld van de mens heeft gemist. Hebben we tot op heden gefaald om de kracht van marketing en organisaties te gebruiken om een fundamenteel nieuwe wereld te creëren?

tonybosma@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 143

‘Leiden vanuit de aandienende toekomst’ tEKST en FOTO GR AFIE: met dank aan ruud veltenaar

Ruud Veltenaar MBA MPhil

Geld. Voedsel. Schaarse hulpbronnen. Klimaatontregeling. Grootschalige armoede. Massale migratie. Fundamentalisme. Terrorisme. Financiële oligarchieën. Er is een tijdperk van ontwrichting aangebroken en nog nooit was de mogelijkheid tot ingrijpende persoonlijke, maatschappelijke en mondiale vernieuwing zo reëel aanwezig als nu.

“Onze maatschappij kent een aantal structuren met systematische loskoppelingen en incongruenties, die allerlei symptomen en zeepbellen veroorzaken.” at eindigt en sterft is onze oude industriële beschaving met de mentaliteit van ‘maximaal ik, consumptie en groter is beter’. Wat ook eindigt is een door de economische elite gedreven besluitvorming, die ons heeft geleid naar een staat van georganiseerde onverantwoordelijkheid, met collectieve gevolgen en problemen die niemand wil. Wat er precies geboren wil worden is minder duidelijk, maar daarom niet minder belangrijk. Het is iets dat veel mensen dagelijks voelen en het betreft de toekomst die zich in momen-

ten van ontwrichting via ons wil manifesteren. Het is een toekomst die van ons vraagt een dieper niveau van ons mens-zijn aan te boren: wie we ten diepste zijn en wie we als samenleving willen zijn. We kunnen deze toekomst verwezenlijken door de innerlijke plek van waaruit we denken en handelen, te verschuiven. Deze bewustzijnsverschuiving van ego naar eco, is de basis van alle vormen van diepgaand leiderschap vandaag de dag.

ons collectieve ingeslepen manier van egocentrisch denken en onze wijze van handelen, die zich telkens opnieuw in onze wereld manifesteren. Waarom blijven we in deze oude groeven hangen? Hoe kunnen we ons verbinden met de aandienende toekomst, in plaats van ons alleen maar te verzetten tegen onze patronen van het verleden?

Onze wereld verandert, muren brokkelen af en de poolkappen smelten. We zijn al jaren getuige van deze zorgelijke ontwikkelingen, maar twee dingen lijken vast verankerd:

Om adequaat te kunnen reageren op de ontketende toekomst, moeten we onze oordelen opschorten, onze belemmerende overtuigingen loslaten en ons verzet tegen

144 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

Meebuigen met aandienende toekomst

l eide rs c hap

het verleden staken. Het is tijd om onze aandacht te verschuiven naar het meebuigen met de aandienende toekomst. Dit is in tijden van ontwrichtende verandering de belangrijkste eigenschap van leiders. En dat geldt niet alleen voor instituties en systemen, maar ook voor teams en individuen. Bestuurders en beleidsmakers moeten antwoord vinden op drie onderling met elkaar samenhangende vragen: hoe kunnen we binnen het kader van ontwrichting, leiding geven vanuit de aandienende toekomst en welke strategie en evolutionair economisch raamwerk hebben we nodig om de transformatie van een ego-systeem naar een circulair eco-systeem te bewerkstelligen? Onze maatschappij kent een aantal structuren met systematische loskoppelingen,

De wereld verkeert in een transformatie naar de volgende fase in onze beschaving

incongruenties en discrepanties, die allerlei symptomen en zeepbellen veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn de incongruenties tussen de financiële markten en de reële economie of de discrepantie tussen onze ongebreidelde drang naar groei en de eindigheid van onze natuurlijk hulpbronnen. Ook de incongruentie tussen rijk en arm of tussen het institutioneel leiderschap en mensen zonder stem, is ronduit schrijnend. Deze vormen van incongruenties en discrepanties in onze systemen, zorgen er voor dat positieve externaliteiten naar de rijken stromen en de negatieve naar de armen. Vrij vertaald betekent dit dus dat geld de verkeerde kant op stroomt.

Grootste uitdaging voor leiders

Onze voornaamste uitdaging de komende decennia is het overbruggen van de kloof tussen eco-systeemwerkelijkheid en egobewustzijn. Voor leiders wordt het nog belangrijker om het systeem te ervaren en honoreren vanuit het perspectief van het collectieve belang en dan met name de zienswijze van hen die het meest gemarginaliseerd zijn. Dit is niet alleen een ethische, maar ook een economische verantwoordelijkheid en plicht. Bij de EU zien we in een notendop hoe een beperkt gedefinieerd eigen belang, zich manifesteert in gebrekkige economische en politieke besluitvorming, met ernstige complicaties voor de samenleving en onze economieën. De oppervlakte van het symptomenlandschap en de eronder liggende structurele incongruenties, vloeien voort uit dezelfde diepe bron: een economisch denkkader dat is gedateerd en geen voeling meer heeft met de complexe, mondiale uitdagingen en eisen van onze tijd. De kaders van het economisch denken, zijn gebaseerd op vier verschillende perspectieven van economische logica – paradigma’s die leiden tot vier verschillende bedrijfs- en besturingssystemen.

Omdat de ontwikkeling van economische wetten gelijke tred houdt met het bewustzijnsniveau van waaruit de participanten binnen een systeem handelen, moeten we een nieuwe economische wetenschap ontwikkelen, waarin de gehele matrix (van 1.0 tot en met 4.0) geïntegreerd is en dus niet op slechts één paradigma gebaseerd is. Deze nieuwe economische wetenschap moet, binnen de geest van wijsheid, door innovatieve en barmhartige leiders in de praktijk worden geïntroduceerd en toegepast. De wereld verkeert in een transformatie naar de volgende fase in onze beschaving, waarbij de focus verschuift van selectieve welvaart naar collectief welzijn. Het eindresultaat van de kanteling hangt niet af van wat we doen of hoe we het doen, maar van de innerlijke plek van waaruit we handelen. De essentie van deze zienswijze betreft de kracht van aandacht: we kunnen het gedrag van complexe systemen pas transformeren als we een kanteling kunnen bewerkstelligen in de mate en kwaliteit van aandacht waarmee leiders en hun volgers binnen deze systemen – zowel individueel als collectief – doen wat ze doen.

Transformatie naar maatschappij 4.0

Het 1.0 systeem is gebaseerd op traditioneel bewustzijn en hiërarchisch denken. Het 2.0 systeem is gebaseerd op ego-systeembewustzijn en ik-gericht denken en het is domein van de homo oeconomicus en maximaal eigen belang. Het 3.0-systeem is gebaseerd op institutioneel belanghebbenden-bewustzijn en enkele op onderhandeling stoelende coalities die zich inspannen voor het welzijn van de voornaamste belanghebbenden. Het nu opkomende 4.0-systeem is gebaseerd op het eco-systeembewustzijn – een bewustzijn dat het welzijn van alle anderen naar waarde schat en het welzijn van het collectief dient.

Ruud Veltenaar is filosoof, spreker, trendwacther en bijzonder hoogleraar aan de London Business School. Met zijn inspirimenten verschaft hij duidelijkheid over de toekomst en biedt hij hoop op een betere wereld. Met circa 250 lezingen per jaar en een gemiddelde score van 9.1 behoort hij tot de meest gevraagde en best beoordeelde sprekers in de markt. ruudveltenaar@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 145

MA R KETING / S A L E S

‘Weten hoe de klant zich digitaal beweegt is cruciaal’ drs. Laura Nuhaan Het alleen maar aanbevelen van producten of diensten is verleden tijd. Mensen willen niet meer telefonisch worden benaderd, maar veel bedrijven weten niet hoe ze de veranderingen in het (ver)koopproces in het sociale domein gestalte moeten geven. Drs. Laura Nuhaan heeft speciaal voor deze ondernemingen een helder, gemakkelijk toepasbaar stappenplan ontwikkeld. Het is een van de vele onderwerpen op het gebied van marketing en sales

e methodiek van innovator Laura Nuhaan is vooral, maar niet uitsluitend bedoeld voor op business-to-business-markten. Met speciale aandacht voor de samenwerking tussen marketing en sales binnen verkooporganisaties en de wijze waarop verkoopteams in staat worden gesteld ’social selling’ als instrument succesvol in te zetten. “Mijn methode – die begint bij het eerste contact met de klant en eindigt bij het sluiten van de deal – ondersteunt de ‘lead-generatie’ en verrijkt bestaande verkooptechnieken door het optimaal inzetten van sociale media.”

waarover zij in heldere taal boeiend vertelt tijdens haar lezingen.

In ‘social selling’ komen volgens Laura Nuhaan alle nieuwe spelregels voor marketing en sales samen. Voorbeelden zijn de toenemende invloed van ‘inbound’ marketing (zorgen dat klanten naar jou toekomen), het effectief benutten van data bij het nemen van beslissingen en één-op-één communicatie met klanten. “Deze nieuwe situatie betekent dat salesmedewerkers vooral moeten inspelen op mogelijkheden en zich minder moeten focussen op het afsluiten van individuele deals. Het belang van het met informatie voeden van potentiële klanten groeit sterk. De traditionele werkwijze waarbij de verkoopafdeling op basis van ‘marketing leads’ telefonisch contact zoekt met de

klant, werkt niet omdat de klant dan nog niet klaar is voor de aankoop. Vanuit de online-omgeving leren we dat klanten veelal in een vroeg stadium in contact komen met een bedrijf. Het downloaden van productinformatie betekent echter niet dat een klant direct tot aanschaf van producten of diensten wil overgaan. Timing is van wezenlijk belang, want te snel contact zoeken om iets te willen verkopen leidt onherroepelijk tot verlies van een potentiële klant.” Nuhaan constateert dat veel bedrijven geen idee hebben hoe klanten zich digitaal bewegen, wat hun referentiekaders zijn en hoe ze online benaderd willen worden. Ook weten ze niet hoe de klanten hun keuzes maken en welke inhoud ze zoeken. Die kennis is echter cruciaal. “Het identificeren van deze kenmerken van de belangrijkste klantgroepen is de basis van ‘social selling’.” De medewerkers van de verkoopafdeling kunnen daar bijvoorbeeld gericht naar vragen. “Ook het hebben van een goed beeld van de ideale klant helpt, want dan kun je hun online gedrag en hun activiteiten op bijvoorbeeld LinkedIn en in groepen beoordelen. Vergeet bovendien nooit dat het onderhouden van klantcontacten in de online-omgeving ontzettend belangrijk is.”

Laura Nuhaan is managing partner bij The Andeta Group. In die hoedanigheid ondersteunt zij managementteams met het realiseren van digitale ambities. In Silicon Valley heeft ze uitgebreide ervaring opgedaan met het effectief inzetten van sociale media en online-instrumenten. Nuhaan is tevens CMO van Crowdynews en docent ‘digital marketing, demand generation & sales’ aan de Beeckestijn Business School. Ze is auteur van het boek ‘Sales Balance Scorecard’. lauranuhaan@speakersacademy.nl

146 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

c olumn

‘Overtuigen begint met ontspannen’ drs. Pacelle van Goethem Drs. Pacelle van Goethem is Nederlands bekendste overtuigdeskundige. Ze traint vooraanstaande politici en topmensen uit het bedrijfsleven die hun persoonlijke overtuigingskracht direct willen vergroten. Op basis van onderzoek heeft ze daarvoor een inmiddels veelgebruikte eigen methode ontwikkeld. Pacelle is onderzoeker en

Drie stijlen

“Het is belangrijk dat degene die wil overtuigen de ander(en) ontspant door iets te doen dat wordt herkend door hun

e van goeth aan pacell © met dank

“

et is mij door de jaren heen opgevallen dat zelfs de boodschap van leiders die zeer verstandige dingen zeggen niet altijd overkomt. Het publiek haakt na tien seconden af, doordat deze sprekers zich te bescheiden opstellen of hun verhaal te abstract of cryptisch is. Of het is zo genuanceerd dat toehoorders dat verwarren met weifelen of twijfelen. Hetzelfde is het geval wanneer mensen plannen presenteren die buiten de kaders vallen. Deze ontdekking was aanleiding voor mij om bestaande mythes op te blazen en te onderzoeken waardoor mensen echt overtuigd raken. De sociale psychologie doet onderzoek naar overtuigen en kijkt daarbij vooral naar waarin wij volgzaam zijn. Een andere vorm is dat we eerst nadenken en dan overtuigd raken”, vertelt Pacelle. Ze heeft opnames van gesprekken, toespraken en vergaderingen bestudeerd en de werking van de hersenen onderzocht om te weten te komen waarom we soms volgzaam zijn, soms inhoudelijk overtuigd raken en soms niet. Door te herleiden wat mensen die aan het woord waren wel of niet deden op de momenten dat ze het publiek kennelijk overtuigden, ontstond inzicht in de ‘best practices’ van overtuigende mensen. Die heeft ze, net als de werking van de hersenen tijdens en de psychologie van het overtuigen, beschreven en samengevat in haar bestseller ‘IJs verkopen aan Eskimo’s’.

veelgevraagd spreker en verzorgt drukbezochte seminars, masterclasses en workshops in binnen- en buitenland. hippocampus – het deel van de hersenen dat betrokken is bij snelle herkenning en geheugen – en hun prefrontale cortex – die belangrijk is voor cognitieve en emotionele functies als beslissingen nemen, plannen, sociaal gedrag en impulsbeheersing. Hoe je overkomt moet passen bij de overtuigingen van de toehoorders. Daardoor worden ze ontvankelijk: ‘Als jij het zegt sta ik er voor open’. Verder bepaalt de betrokkenheid met het onderwerp of we zomaar instemmen met of nadenken over wat iemand zegt. Dat model van invloed is inmiddels verder geëvolueerd tot een uit drie overtuigstijlen bestaande methode, die ik verder uitwerk in mijn nieuwe boek. Stijlen moeten passen bij verwachtingen en hebben nadelen die je kunt opvangen met de andere twee stijlen. De eerste stijl is gezien worden als autoriteit, iemand met veel kennis en ervaring of macht. De tweede is overkomen als een vriend, die sympathiek is en kan luisteren en de derde een voorbeeld zijn, door bijzonder te zijn, kleur te bekennen en buiten de geijkte kaders te opereren. “Je hebt minimaal een van deze stijlen nodig om te overtuigen, maar de combinatie is het beste.” Pacelle

zoekt samen met leiders en cliënten naar hun stijl en manieren om die uit te breiden. “Ik leer hen bijvoorbeeld dat een aankondiging dat je de complexe werkelijkheid gaat samenvatten, je overtuigender maakt in de ogen van anderen en ervoor zorgt ervoor dat ze jouw genuanceerdheid opvatten als kracht. Of dat spreken met een hogere stem sympathieker overkomt, waardoor toehoorders ontvankelijker worden en meer informatie geven. Met een lagere stem kom je meer als autoriteit over. Tijdens trainingen voor bijvoorbeeld politici en CEO’s, zoek ik met hen naar persoonlijke specifieke kwaliteiten om precies dat toe te kunnen voegen waardoor hij of zij ineens wel kan overtuigen. Graag werk ik samen met andere specialisten, zoals speechschrijvers.” “Iedereen blijkt blij te worden als ze ineens ontdekken welke stijl zij hebben en waarom ze zo succesvol zijn. In een lezing nodigen we mensen daarom uit aan anderen te vragen hoe ze overkomen. Reacties zijn vaak dat ze gelukkig naar huis gaan, omdat ze zich realiseren dat ze met een paar toevoegingen enorme sprongen kunnen maken en gehoord worden.”

Drs. Pacelle van Goethem is onderzoeker, schrijver en Nederlands meest gevraagde spreker op het gebied van overtuigen, stem en invloed. Ze traint de top van politiek en bedrijfsleven. Daarnaast verzorgt Pacelle lezingen en seminars in binnen- en buitenland. De van origine spraak-,taal- en stempatholoog heeft zich verder gespecialiseerd in psychologie en massacommunicatie. Haar boek: ‘IJs verkopen aan Eskimo’s, de psychologie van overtuigen’ geldt als het Nederlandse standaardwerk over overtuigen. Haar nieuwe boek gaat over de Methode van Overtuigen. pacellevangoethem@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 147

Speakers Academy® in gesprek met de au teurs van . . .

Charismatische Vrouw Duo-presentatie van drs. Lizet van Triet en Lorraine Vesterink Laat je inspireren door het zojuist verschenen boek 'Charismatische Vrouw, hoe haal je het maximale uit jezelf.' Auteurs Lorraine Vesterink en Lizet van Triet leerden niet alleen zelf meer te sprankelen. Tijdens hun lezingen geven ze ook anderen talloze waardevolle tips. Is het noodzakelijk om jullie boek te lezen?

Lorraine Vesterink: "Noodzakelijk? Ja, ik vind van wel. Zelf dachten we dat we al redelijk charismatisch waren. We bleken nog veel te kunnen leren van de experts die we interviewden. Zij geven op hun specifieke kennisgebied advies over charisma." Lizet van Triet: "Ja, het blijkt dat hoe meer charisma, hoe gelukkiger en succesvoller vrouwen zijn."

Is charisma te leren?

Lorraine: "Jazeker. Vergelijk het met je buikspieren. Iedereen heeft die, maar niet bij iedereen zijn ze strak en getraind. Hoe meer je oefent, hoe strakker ze worden. Zo werkt het ook bij charisma: hoe meer je onze tips toepast, hoe charismatischer je wordt."

Wat is een belangrijke tip?

Lizet: "Mij spreekt die over financiële onafhankelijkheid erg aan. Het blijkt dat de helft van de vrouwen niet zelfstandig rond kan komen. Maar als je je financiële kennis vergroot, dan kun je wel voor jezelf zorgen. Pas dan kun je echt charismatisch zijn."

Nog een tip, graag!

Lorraine: "Voor mij is zelfvertrouwen een van de belangrijk-

ste aspecten van charisma. Vrouwen blijken minder zelfverzekerd te zijn dan mannen. Zij vinden vaak de mening van anderen belangrijk. Zelfkennis is een van de drie onderdelen voor meer zelfvertrouwen. Daaraan kun je onder andere werken door te mediteren."

Jullie hebben het steeds over charisma, maar wat versta je daaronder?

Lizet: "Als je straalt en sprankelt, dan heb je charisma. Als anderen bij jou in de buurt willen zijn en jou als rolmodel zien." Lorraine: "Wij vrouwen hebben een rolmodel nodig voor meer charisma. Zoals koningin Máxima dat bijvoorbeeld is voor ons."

Hoe helpen jullie mensen nog meer?

"We geven door het hele land lezingen, voor zowel vrouwen als mannen. Ook kun je een workshop of een persoonlijke sessie bij een charisma-expert volgen. Of als je al veel charisma hebt, dan kun je zelf Charisma-expert worden. "

Hoe weet ik of ik charisma heb?

Aan de hand van de charismatest zie je in een oogopslag wat nodig is om aan te werken. De test verwijst naar de pagina's in het boek waarmee je aan de slag kunt.

Lorraine Vesterink is best-selling auteur, key-note speaker en oprichter van De Unieke Ondernemer. Lizet van Triet is spreker, dagvoorzitter, journalist, auteur en communicatie-expert. lizetvantriet@speakersacademy.nl lorrainevesterink@speakersacademy.nl

148 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

management

De Bitsing-methode:

Gegarandeerd doelen bereiken met vooraf voorspeld resultaat en rendement Frans de Groot We willen allemaal doelen bereiken. Zakelijk en privé. Maar waarom gaat dat vaak zo moeizaam en meestal zelfs helemaal niet? Ik geef je een kijkje in de keuken van een van ’s werelds meest revolutionaire managementmethoden van dit moment: de Bitsing-methode. Een wetenschappelijke methode waarmee je er vanaf nu 100% zeker van kunt zijn dat je elk doel gaat bereiken dat je wilt bereiken en zelfs meer dan dat. o heeft Bitsing honderden organisaties geholpen met een adembenemende omzet en rendementsgroei. Maar ook met het vergroten van de prestaties van medewerkers, het werven van onmogelijk te werven toptalent, het veranderen van gedrag. Vele duizenden mensen geholpen bij de ideale ‘work life balance’, zelfs het krijgen van een duurzame partner en een gelukkig leven. Gegarandeerd doelen bereiken. Het is te mooi om waar te zijn en toch kan het. Het is wetenschappelijk beproefd en in de dagelijkse praktijk van meer dan 20 jaar ontwikkeling bewezen.

En wat bleek?

Gedurende de twintig jaar die daarop volgden zijn honderden bedrijven, organisaties, instellingen en individuele personen, die allemaal het Bitser-model hebben ingezet, gevolgd. Door te meten, te leren, te optimaliseren en door de vele praktijkcases en de samenwerking met universiteiten ontstonden nieuwe kennis en inzichten.

ografie

Het was 1993 toen ik de basis van alle succes ontdekte. In de vorm van een 6-stappenmodel. Een groep van prachtige automerken verdrievoudigde in omzet als gevolg van een even simpel als revolutionair actieplan. Door telkens zes verschillende acties op hun doelgroepen los te laten bleken de automerken continu te groeien. Het zes letters tellende BITSER-model (vernoemd naar de beginletters van de zes acties) was geboren.

Tijdens het bestuderen van de Bitser-activiteiten kwam er telkens een aantal naar voren die probleemloos adembenemende doelstellingen haalden (enkele organisaties groeiden zelfs explosief met het precieze magische percentage van 300). Ze hadden een zevental dingen gemeen.

-- Z e namen een continuïteits-doel als startpunt (cruciaal voor het voortbestaan van de organisatie of voor het geluk van de individuele persoon). -- Ze waarborgden succes door te focussen op harde feiten. -- Ze maakten de communicatie naar hun doelgroepen onverslaanbaar. -- Ze wisten alles uit iedere persoon te halen met wie ze communiceerden. -- Ze deden dat met louter effectieve activiteiten. -- Ze voorspelden de resultaten van hun activiteiten alvorens deze uit te rollen. -- Ze investeerden minder geld in hun activiteiten dan deze konden opbrengen (en waarborgden daarmee hun financiële rendement). Met deze zeven revolutionaire inzichten ontdekte ik het geheim van onherroepelijk succes. Dat je in zeven stappen - waarin alle succesbepalende factoren bleken te zijn gebundeld - probleemloos doelen bereikt. De stappen vormden zich eenvoudig om naar zeven wetenschappelijke modellen. Een nieuwe vakdiscipline was geboren. Ik heb het Bitsing genoemd. De lezingen over de Bitsing-methode zijn met negens en tienen gewaardeerd. Hoe mooi is het om ermee te inspireren, te helpen en sturing te geven? Iedereen heeft immers het recht om zijn doelen te bereiken. Frans de Groot is grondlegger van de Bitsing-methode en auteur van de nummer 1 managementboek besteller ‘Bitsing. Garanties voor Groei’. fransdegroot@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 149

DOOR Z ET TING S V E R MO G E N

Gewoon doen! Lou Snoek Lou Snoek raakt in de vroege ochtend van 01-01-2001 voor het leven getekend na de brand in de Volendamse bar De Hemel. Tegen de verwachting in ontwaakt hij in een Brussels ziekenhuis uit zijn coma. Meteen daarna kijkt hij al naar wat hij nog wel kan en dat is veel. Tijdens lezingen vertelt Lou dat acceptatie, doorzettingsvermogen en een positieve houding nieuwe kansen opleveren en dat zijn persoonlijke verhaal tegelijk een metafoor is voor organisaties

adat de kerstversiering in bar De Hemel in brand is gevlogen, is er geen ontkomen aan voor de jongeren die daar oud en nieuw vieren. Veertien van hen komen om, tientallen raken gewond. “Mijn overlevingskans was klein. Na zeven weken kwam ik bij uit mijn coma en begon het revalidatieproces. Dat moest ik vooral zelf doen, hoewel de steun van verplegend personeel, artsen en familie belangrijk was. Geluk bij een ongeluk was dat in Volendam veel mensen hetzelfde was overkomen en bijna iedereen van de situatie afwist. Daardoor bevonden we ons in een beschermde omgeving tussen mensen die er met z’n allen voor wilden gaan. Wanneer het mij alleen was overkomen was het moeilijker geweest”, vertelt Lou. “Ik realiseerde me wel dat het een klein wonder was dat ik er zo doorheen was gekomen en had meteen zoiets van: dat kan dus niet meer, wat nog wel? Ik focuste mijzelf daar erg op en ontdekte gaandeweg dat veel mogelijk was. Uiteindelijk verraste ik mezelf.” Natuurlijk is het moeilijk voor de net 16-jarige Lou als hij merkt dat ook zijn gezicht is verbrand. “Op die leeftijd ben je erg met je uiterlijk bezig en vraag je je af of je zo ooit nog een meisje of een baan zal krijgen.” Inmiddels is hij gelukkig getrouwd, heeft hij een kantoorfunctie bij een visgroothandel en volgt hij een studie commerciële economie. Van mensen die hem nastaren, vooral buiten Volendam, trekt hij zich niet zoveel aan. “Je moet er, plat gezegd, een beetje schijt aan hebben. Als je die houding uitstraalt trek je veel meer naar je toe. Dat is eigenlijk de kern van mijn verhaal. Als je niet kunt loslaten en accepteren wat je is overkomen en bij de pakken neer gaat zitten heb je daar uiteindelijk jezelf mee. Dat geldt natuurlijk net zo voor bedrijven die met tegenslag te maken hebben.”

Leven ervoor en erna

Ook uit de rest van zijn verhaal kunnen mensen die iets soortgelijks is overkomen of organisaties inspiratie en kracht putten. “Ik had alles voor het ongeluk al een beetje uitgestippeld. Dat was het leven ervoor, nu moest ik helemaal overnieuw beginnen aan het leven daarna. Het beklimmen van bergen was letterlijk en figuurlijk het

150 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

die vanuit zwaar weer in rustiger vaarwater terecht willen komen.

einde van ons revalidatieproces. In 2004 de Mont Blanc. Dat deed ik om mezelf te bewijzen dat ik er op de juiste manier bovenop was gekomen. In 2010 – ondanks het feit dat mijn beschadigde huid het klimmen op grotere hoogte lastiger maakte – de Kilimanjaro. Om anderen te laten zien wat er allemaal mogelijk is als je bereid bent er keihard voor te werken.” Sinds 2011, tien jaar na dato, geeft Lou Snoek lezingen. “Voor mij is het nu allemaal de voornaamste zaak voor de wereld, maar voor een zaal moet ik mijn verhaal vanaf het begin vertellen en aanpassen aan de bedrijven of organisaties waarvoor ik spreek. De positieve houding, openstaan voor veranderingen en grenzen willen verleggen hebben mij gebracht waar ik nu ben. Dat is de boodschap die ik vooral wil overbrengen, maar ik spreek ook over veiligheid. Het ontbreken daarvan is immers de oorzaak van de brand geweest. Hoe mijn leven zou zijn verlopen als dit niet was gebeurd? Ik denk dat het wat meer doorsnee zou zijn geweest”, lacht Lou. “Wat de situatie ook is, kijk altijd naar wat je wel kan en zet door. Gewoon doen!” lousnoek@speakersacademy.nl

management

Talentmanagement in de nieuwe tijd © met dank aan joep vesters

Joep Vesters Wat versta jij onder talentmanagement?

Iedereen is bij geboorte begaafd, maar iedereen heeft verschillende gaven. Deze gaven zijn potentiële talenten die uitgebroed kunnen worden. Het is de keuze van ieder individu om de eigen gaven tot talenten te ontwikkelen. Mijn definitie van talentmanagement is toegespitst op het actieproces dat voor talentontwikkeling in wordt gezet. Dit moet een meerwaarde in productiviteit bieden en het doel van zingeving nastreven, zowel persoonlijk als maatschappelijk.

Is talentmanagement op dit moment belangrijk voor organisaties en zo ja waarom?

Ja, het is belangrijk voor het binden en boeien van een nieuwe generatie werknemers en high potentials. Ook is het van belang om in te spelen op de effecten van technologische ontwikkelingen, zoals het mogelijk verdwijnen van 50-60% van de huidige functies op de arbeidsmarkt. Dat betekent dat men nu al bezig moet zijn met de talenten van alle personeelsleden. Talentmanagement in combinatie met generatiemanagement, jobsharing en jobcrafting koppelt productiviteit aan zingeving. Talentmanagement is het enige dat ondernemingen in deze dynamische tijden succesvol en onderscheidend maakt, want personeel blijft de kritische factor.

Je hebt voor je boek ‘talentmanagement in de nieuwe tijd’ veel interviews gehouden, tot welke beeld heeft dat geleid?

Het beeld dat ik zie kent verschillende verschijningsvormen. Het wordt als middel gebruikt om high potentials te koppelen aan strategische personeelsplanning of

het staat nog in de kinderschoenen als opvolger van competentiemanagement. Sommige bedrijven zetten de talenten van hun medewerkers in de spotlight en maken personeelsleden bekend met de talenten van hun collega’s. Er zijn goede voorbeelden waarbij het werken in zelfsturende teams gekoppeld is aan talentmanagement.

Hoe kunnen organisaties volgens jou, het beste talentmanagement toepassen?

Pas het toe op een manier die past bij de cultuur van je bedrijf en de samenstelling van het personeelsbestand. Luister en kijk naar je personeel zodat je weet wat hun passie is, hoe hun dromen eruit zien en waarvan ze in een flow raken. Koppel waar mogelijk werkzaamheden aan talenten. We moeten af van het juk van functiebeschrijvingen. Koppel verschillende leeftijdsgroepen van je personeel aan elkaar: generatie Y en babyboomers als buddy’s. Zie talentmanagement als proces waarbij resultaten op korte termijn uit kunnen blijven of onvoldoende zijn. Talentmanagement is geen confectiewerk: het is voor elke organisatie maatwerk.

Je noemt jezelf een talentlobbyist, wat bedoel je daar precies mee?

Iedereen is zelf verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de eigen gaven tot talenten. Dat is een proces van de wieg tot het graf. Voor duurzaam resultaat is de ondersteuning van en de samenwerking met de omgeving essentieel. Mijn passie als talentlobbyist is om individuen, onderwijsinstellingen en organisaties optimaal te laten samenwerken op het gebied van talentontwikkeling. Dit geef ik als volgt weer: Individu

Om talenten kwalitatief op peil te houden is aandacht voor talentonderhoud van groot belang.

Taallobbyisten

joepvesters@speakersacademy.nl Werkgevers

Onderwijs

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 151

on de rnemers c hap

De kwaliteit van het ondernemerschap Robert Jan Blom Robert Jan Blom pleit bij herhaling voor een verhoogde alertheid bij ondernemers. Want ondernemen is een gevoelige zaak. “Je kunt failliet gaan, er kan een bedrijfscrisis ontstaan, je kunt in financiële nood komen, onder andere door niet- of slecht betalende debiteuren. En voor startende ondernemers: vanaf het begin kan het al fout gaan, moet je je toekomst al snel opgeven of volgt er een faillissement….”. “Het blijft jammer dat zoveel ondernemers in de problemen komen. Ruim de helft komt vaker of geregeld in financiële problemen door slecht financieel beheer, ontoereikend debiteurenbeleid (credit management) of gaat failliet. Hoe ga je om met slecht betalende klanten? Hoe en wanneer zie je het faillissement van een debiteur aankomen? En hoe voorkom je dat je zelf in de problemen raakt?”

lom besteedde een half leven aan het onderzoeken van de kwaliteit van het ondernemerschap. Hij bestudeerde het ondernemerschap in het Middenen Kleinbedrijf en het grotere bedrijf en schreef daar tachtig boeken over. Ook was Blom hoofdredacteur van het Nederlands Faillissementen Register en het Managementtijdschrift Cash Flow, schreef honderden artikelen en columns in o.a. Tubantia, FaillissementsDossier.nl en Quote.

“Mijn vaste overtuiging luidt dat er met een betere voorbereiding en aandacht veel ellende kan worden voorkomen en miljarden kunnen worden bespaard. Bedenk dat er met faillissement en schuldsanering jaarlijks € 4 miljard verloren gaat. En elk jaar moet er voor € 6 miljard geïncasseerd worden bij debiteuren die niet voor hun aankopen wensen te betalen… Twee miljard daarvan verdwijnt. Miljarden ten laste van ondernemers en belastingbetalers.” De boeken van Robert Jan Blom worden geregeld besproken op radio en tv en in de schrijvende media, zijn vooral praktisch gericht en bevatten vele aanwijzingen en tips ten behoeve van een doelmatiger ondernemerschap met het oog op de vele valkuilen en bedrijfsrisico’s. Als deskundige komen we Robert Jan Blom tegen in radio- en tv-programma’s als Nova, Buitenhof, Journaal, Ontbijt-TV, RTL Z en TROS Opgelicht en verstrekt hij commentaar in nieuwsuitzendingen.

In zijn presentaties geeft hij aan hoe een bedrijf met grotere kansen op succes kan worden opgericht, hoe een faillissement en bedrijfscrisis kunnen worden voorkomen, hoe kosten kunnen worden bespaard ten gunste van een beter nettowinstcijfer en hoe de ondernemer op een adequate wijze kan omgaan met zijn of haar debiteuren. Bij zijn voordrachten betrekt hij actief de toehoorders. “Ik kan soms wel wat hard zijn als ik zie dat ondernemers te vaak maar aan één ding denken: zoveel mogelijk verkopen. Natuurlijk is dat van groot belang maar als een factuur niet wordt betaald, is het commerciële succes alsnog verzuurd. Met een ‘klein beetje méér ondernemerschap’ kun je je een vaste plaats veroveren, met meer plezier en vooral met meer succes. Ik vind het geweldig als een gevestigde of startende ondernemer mij laat weten dat hij of zij mijn adviezen heeft opgevolgd en met weinig of geen (extra) kosten aan een sterker bedrijf werkt, met meer plezier en vooral met veel minder bedrijfsrisico’s.”

robertjanblom@speakersacademy.nl

152 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

c olumn

‘Alle dieren bevrijden uit de voedselketen. Dat heeft alleen maar voordelen’ Aldus vegetarische slager Jaap Korteweg De Vegetarische Slager, opgericht door 9e generatie (biologische) boer Jaap Korteweg, biedt een lekker stukje vlees zonder dat daar een dier aan te pas komt: “Als we allemaal een hapje helpen is de bio-industrie binnen 50 jaar verleden tijd. Met het bestaande akkerland kunnen we 4 miljard extra mensen voeden, door plantaardige eiwitten niet meer om te zetten in veevoer en biobrandstof maar direct zelf als voedsel te gebruiken.”

oe besluit iemand die opgegroeid is op een boerderij tussen de koeien op het Brabantse platteland om Vegetarische Slager te worden? “Voor mij was 1997 echt een kanteljaar, toen de varkenspest uitbrak in Nederland en miljoenen varkens ‘vernietigd’ moesten worden. Aan mij werd gevraagd of ik kadavers wilde opslaan in onze koelhuizen. Financieel was het zeer lucratief, maar het stuitte me te zeer tegen de borst. Ik wilde niet mee-verantwoordelijk zijn voor een systeem dat dieren als dingen ziet. Rond die tijd werd ik vegetariër, at eerst alleen thuis geen vlees, maar ben daarna helemaal gestopt. Dat was moeilijk, want ik was een groot vleesliefhebber. Ik miste de smaak, de structuur en de beleving en de bite van vlees. En vleesvervangers waren op dat moment nog vooral surrogaat. Dat zette me aan het denken. Dieren doen niets anders dan tarwe, bonen en gras omzetten in iets dat wij mensen lekker vinden. Waarom hebben we daar in deze tijd eigenlijk nog een dier voor nodig? Is er geen mogelijkheid om direct 'vlees' te maken van het plantaardige eiwit dat we nu als veevoer gebruiken? Op dat moment ontstond het idee voor de Vegetarische Slager. Samen met een team van voedseltechnologen, chef-koks en professoren ben ik op zoek gegaan naar innovatieve technieken om nieuwe vleesvervangers met een spectaculaire bite en structuur te maken.” Korteweg, verkozen tot Beste ondernemer van het jaar 2015, wil alleen kwalitatief hoogstaande producten maken die kunnen concurreren met echt vlees. “Mijn ideaal is om vleeseters te laten beleven dat ze helemaal niets hoeven te missen als ze het echte vlees één of meer dagen achterwege laten.” De kwaliteit van de producten blijft niet onopgemerkt. Ferran Adria (El Bulli) meende met kippendij van uitnemende kwaliteit van

doen te hebben en Mark Bittman, culinair recensent van The New York Times kwam superlatieven te kort. The Independent kopte: 'Is This The End Of Meat?' De Vegetarische Slager werd bekroond met de SmaakvanNL voor de beste voedingsprimeur van 2012. De visvrije palingsalade is volgens de vakjury niet van echt te onderscheiden. Verder werd Brons in de Telegraafs Gouden Gehaktbal-wedstrijd in de wacht gesleept; 42 gehaktballen van de beste ballenmakers van Nederland, waarvan slechts één zonder vlees. En dit is nog maar het begin van wat wel eens de grootste voedingsrevolutie ooit zou kunnen worden. Korteweg heeft de ambitie om de grootste slager ter wereld te worden, op korte termijn. “Momenteel gaat het heel hard. We hebben meer dan 3000 verkooppunten in 14 landen waar je ons vindt in slagerijen, restaurants en supermarkten. De wereld snakt naar plantaardig vlees, vooral buiten Europa zoals in Brazilië, India, Australië en de Verenigde Staten komt er steeds meer vraag. Momenteel bouwen we daarom aan een nieuwe Vegetarische Kilo Knaller Fabriek in Breda, waarmee wij de wereldwijde vraag naar plantaardig vlees aankunnen en ook op prijs kunnen gaan concurreren met de vleesindustrie. Er komt een nieuwe generatie vleeseters aan. En dat is goed, zij kunnen het ouderwetse dierenvlees gewoon helemaal overslaan en meteen kiezen voor vlees dat beter is van smaak, maar ook voor de volksgezondheid, de biodiversiteit, de wereldvoedselvoorziening, het klimaat, de fosfaatvoorziening, dierenwelzijn en efficiency. Op dit moment dreigen er wereldwijde voedseltekorten, dat kunnen we ombuigen in een situatie waarin de aarde niet alleen genoeg biedt voor ieders behoefte, maar bestaande landbouwgronden zelfs deels weer omgezet kunnen worden in natuur. We gaan zoveel mogelijk mensen daar deelgenoot van maken, via een obligatielening voor een revolutionaire nieuwe fabriek. Er is een wereld te winnen!” jaapkorteweg@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 153

ventu re marketing

Paradigma’s breken Jasmijn Rijcken Welkom in de wereld van venture marketing. Een manier van ondernemen die je ballen laat zegevieren: verfrissend, entertainend en porrend in de machtsverhoudingen. Venture marketing turnt nadelen van start-ups om tot vlijmscherpe wapens. Het is de sleutel voor het omzetten van innovaties in merken met

fanatieke fans, en zo een sector flink door elkaar te schudden.

154 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

rioriteit is om vooral veel uit te proberen. Zeker in productontwikkeling: vaak en snel lanceren. Dit kan alleen als je eerst fans creeert die de mankementen niet afkraken maar juist verbeteren. Liefst publiekelijk. De grote alleswetende onderneming uithangen is hierbij taboe. Kwetsbaar opstellen, je team laten zien zoals ze zijn -niet perfect wel persoonlijk- blijkt spannend maar succesvol. Is budget de doorslaggevende factor van de marketingmix? Zeker niet. Het is lef. Breken dus, die paradigmas. Stiekem blijkt deze manier van denken zeer geschikt voor gevestigde ondernemingen, de markt vráágt erom. Het lijkt vanzelfsprekend om over te stappen op traditionele methoden zodra er meer geld en minder tijd beschikbaar is. Echter: dit is een valkuil voor de rijken en een gat in de markt voor nieuwelingen. Gelukkig is denken als een entrepreneur ook voor personeel weggelegd. Jasmijn Rijcken is meester in het professioneel schoppen tegen de gevestigde

ventu re marketing

De vijf regels van Venture Marketing: • Verleid als dame, niet als prostituee • Upgrade de ketenpartners • Maak fouten en fans

orde. Haar verhalen zijn eye openers, 'zo kan het dus ook!', en tonen dat humor en spontaniteit hand in hand gaan met zakelijk succes. Als energiek spreker lokt Jasmijn grote en kleine bedrijven uit om op een andere manier tegen bedrijfsvoering aan te kijken. De ondernemersgeest borrelt spontaan in u boven, want haar enthousiasme werkt aanstekelijk.

• Zèg het niet, het zegt niets • Laat je ballen winnen van je spierkracht

'Een manier van ondernemen die je ballen laat zegevieren' De Ventures van Jasmijn Rijcken Op 23-jarige leeftijd lanceerde ze hiphopmerk Miskeen, zonder budget of netwerk. In een woordenboek vond ze de kern van het merk en spoedig werkte ze samen met grote bedrijven en popsterren. Na 5 jaar werd Miskeen verkozen tot 'hottest urban fashion brand in the USA', jaaromzet $80 miljoen. Het avontuur leverde hilarische verhalen en waardevolle lessen. Die lessen stopte ze in de VANMOOF fiets. Als nieuweling kon ze in een verzadigde markt concurreren met dominante fietsgiganten, puur door klanten om te turnen tot massale meedenkers. Op haar persoonlijke wijze verhief ze VANMOOF tot een van Nederlands meest bejubelde exportmerken. jasmijnrijcken@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 155

fOTO G R A FI E : walter kal l enbac h

‘De afgelopen vijf jaar hebben we een omzetgroei van 2.335 procent gerealiseerd’

Tekst: Jacques Geluk T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

on de rnemers c hap

‘Begin zo vroeg mogelijk met ondernemen’ Gerlof Bos MBA Ook al weet hij niet wat hij wil worden, van jongs af aan weet Gerlof Bos wel wat hij wil zijn: ondernemer. Eind 2004 realiseert hij zich dat de manier waarop mensen hotelkamers boeken drastisch zal veranderen. Niet meer telefonisch, maar zelf via internet. Hij verzint de naam LookingforBooking, legt wereldwijd domeinnamen vast en ontwikkelt de eerste geavanceerde hotelvergelijkingssite. Een van zijn recente vernieuwingen is het unieke LookingforBooking Corporate Travel-concept. En daar houdt het niet op volgens de ondernemer, want ‘Verandering is de enige zekerheid in het leven’.

“

n de televisieprogramma’s van Herman den Blijker op RTL 4 mocht ik als internet- en marketingdeskundige hoteliers vertellen hoe zij internet het beste en zo breed mogelijk konden inzetten om van hun bedrijf een succes te maken. Die uitzendingen trokken meer dan een miljoen kijkers. Dat was goed voor de naamsbekendheid van LookingforBooking. Heel veel bedrijven belden ons met de vraag hoe zij konden besparen op hotelkosten. In eerste instantie verwezen mijn medewerkers hen door naar de website, maar toen de telefoontjes bleven komen heb ik zelf een gesprek aangenomen. Het is belangrijk te horen wat in de markt leeft en daarom heb ik een afspraak gemaakt met de inkoper van een grote bouworganisatie die ik aan de lijn kreeg. Hij nam me mee naar het magazijn van zijn bedrijf en liet me meterslange rijen met ordners vol facturen van verschillende hotels zien”, vertelt LookingforBooking-oprichter en directeur Gerlof Bos op het terras van het Amrâth Kurhaus Hotel aan het Scheveningse strand. “Dat was niet alleen veel werk voor dit bedrijf, maar ook frustrerend. Er waren zakelijke contracten afgesloten met hotelketens waar ze veel kamers huurden, zodat ze het hele jaar door van een lagere prijs van bijvoorbeeld 100 euro per nacht konden profiteren. Op LookingforBooking zagen ze echter dat consumenten slechts 69 euro hoefden te betalen. De inkoper vroeg daarom of wij zijn bedrijf altijd de beste prijs per overnachting konden bieden met één factuur voor alle overnachtingen in een bepaalde periode. Die uitdaging ben ik in 2012 aangegaan met LookingforBooking Corporate Travel.”

Zakelijke reizen

Bedrijven loggen in op het innovatieve en onderscheidende reserveringsportaal van de website en kunnen vervolgens allerlei opties instellen, zoals een budget per medewerker per nacht. Het systeem

voert voor elke hotelaanvraag de unieke prijsvergelijkingscheck uit. “Er wordt door ons altijd voor elke hotelkamer, elke nacht en iedere medewerker geboekt tegen de op dat moment beste prijs in de markt. Onze zakelijke klanten profiteren bovendien van volumekortingen die wij vanwege het grote aantal overnachtingen kunnen bedingen bij de hotels, die niet meer met de bedrijven maar met ons zakelijke contracten afsluiten. Wij krijgen en betalen de facturen – wat ook voor de hotels een zorg minder is – en belasten ze op één overzichtelijke en gespecificeerde rekening door aan onze opdrachtgevers.” De methode, die de bedrijven veel geld en tijd bespaart, loopt volgens Gerlof als een trein. “Steeds meer ondernemingen melden zich aan. Het mooie van ondernemen is dat echt luisteren naar de markt en met een oplossing komen echt werkt. Het succes van LookingforBooking Corporate Travel is daarvan het bewijs.”

Tien jaar

LookingforBooking is sowieso een succesverhaal. “In november 2014 zijn we – dankzij een omzetgroei van 2.335 procent in de afgelopen vijf jaar – op de achtste plek terechtgekomen in de lijst van snelst groeiende technologiebedrijven in de Benelux, de Deloitte Fast50. Dit jaar verwacht ik dat we weer in die lijst staan, maar misschien wel met een wat lager percentage.” Een mooi moment om terug te kijken naar hoe het ruim tien jaar geleden allemaal is begonnen. Gerlof gaat ervoor zitten. “Na mijn studies aan de middelbare hotelschool in Groningen en de hogere hotelschool in Maastricht heb ik, op uitnodiging van die opleiding en de Universiteit van Maastricht, nog een jaar MBA Hotel and Tourism Management gedaan, samen met acht internationale studenten. Omdat ik al plannen had voor LookingforBooking en eigenlijk niet kon wachten met ondernemen, had ik gevraagd of ik mijn afstudeeropdracht in die richting mocht uitvoe-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 157

on de rnemers c hap

ondernemen, omdat hij dan nog alle tijd heeft. Hij heeft geen verplichtingen en is nog niet getrouwd. Het onderwijs raadt studenten dan nog aan eerst maar eens te gaan werken en ervaring op te doen, voordat ze voor zichzelf beginnen. “Gelukkig is die mentaliteit enorm veranderd”, zegt Gerlof, die nu lid is van de adviescommissie van de hogere hotelschool in Leeuwarden. “Veel studies bieden inmiddels modules als ondernemerschap en het creëren van nieuwe business aan. Studenten leren tegenwoordig veel meer over hoe ze een bedrijf kunnen starten. Dat is een positieve ontwikkeling, zeker nu vaste dienstverbanden eerder uitzondering dan regel zijn. Een bedrijf beginnen biedt méér zekerheid.”

Silicon Valley

‘Een bedrijf beginnen biedt méér zekerheid’ hij vanuit zijn studentenkamer in Maastricht met zijn bedrijf. “Ik zag de hotelmarkt veranderen en voorzag dat internet een steeds grotere rol zou spelen bij het boeken van hotelovernachtingen. Daar ben ik ingestapt. In eerste instantie door dag en nacht het hele land door te rijden en alle hotels te bezoeken om ze bij mij op de site te krijgen. Dat was een mooi vertrekpunt, want veel hoteldirecteuren gunden het mij.” Inmiddels vergelijkt het unieke prijschecksysteem van LookingforBooking de prijzen van wereldwijd bijna 317.000 hotels op meer dan tachtig boekingssites (waaronder die van de hotels zelf), waardoor de consument altijd kan zien waar hij voor dezelfde kamer in hetzelfde hotel de allerlaagste prijs betaalt en direct kan doorklikken naar de site waar hij wil boeken. “We hebben eigenlijk maar één concurrent, die veel reclamespotjes uitzendt en daardoor de consument bewust maakt van de grote prijsverschillen die er zijn. Dat is mooi.”

Snel ondernemen

Gerlof Bos begint in 2004 meteen met

Gerlof Bos heeft een enorme klik met Ben Woldring (bellen.com, gaslicht.com), die al sinds zijn dertiende actief is als internetondernemer. “Hij heeft me een paar jaar na de start van LookingforBooking benaderd en sindsdien zijn we goede vrienden en sparren we heel veel over ideeën en ontwikkelingen in de markt. Ik ben heel blij met onze samenwerking. Samen gaan we naar Silicon Valley in de Verenigde Staten om te kijken wat de trends zijn in het internetlandschap, maar ook naar wat dat kan betekenen voor de detailhandel. Wat we daar te weten komen deel ik dan weer tijdens mijn lezingen en presentaties over ondernemen, internet en marketing. Ik kijk trouwens ook wat er in andere markten gebeurt, want dat leidt uiteindelijk tot innovaties. Wanneer ik een hotelbeurs bezoek hoor ik daar weinig nieuws meer, maar bij beurzen van andere branches doe je vaak ideeën op die je later kunt vertalen in een nieuw model.”

Televisie

Inmiddels heeft Gerlof Bos al aardig wat televisie-ervaring. “In 2010 las ik dat ‘Herrie in het hotel’ weer op televisie kwam, waarin Herman den Blijker hoteliers hielp bij het weer op de kaart zetten van hun bedrijf. ‘Hun kamers moeten geboekt worden via internet’, dacht ik, ‘en daar kan ik bij helpen’.” Na negen afwijzingen door de producent mag Gerlof de tiende keer komen. Zijn

158 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

adviezen slaan zo aan dat hij tot en met 2012 in diverse series met Den Blijker te zien is. In 2013 presenteert hij bovendien het toeristische programma ‘Hallo Holland’ en later geeft hij in het programma ‘De goede zaak’ op RTV Drenthe advies aan winkeliers. “Vervolgens heb ik in 2014 samen met meneer Reimers ‘Navenant kookt!’ gepresenteerd op TV Limburg, waarin we restauranthouders hebben geholpen. Ik ben ervan overtuigd dat het media-aspect voor veel bedrijven steeds belangrijker wordt. Voor Koninklijke Horeca Nederland heb ik nu het televisieprogramma ‘Hart van de horeca’ ontwikkeld, waarin ik horeca-ondernemers interview met het doel hun collega’s te inspireren en informeren over onderwerpen waarmee ze hun voordeel kunnen doen. Ze zijn immers allemaal nieuwsgierig waarom een collega zijn zaak wel keer op keer vol krijgt. Het gaat om korte uitzendingen van maximaal tien minuten op internet. Het mooie aan televisie is, dat het altijd draait om improviseren en dat je mensen kunt meegeven dat je heel goed kunt worden in iets wat je leuk vindt. Ik ben ondernemer én gevoelsmens. Ik volg mijn hart, houd goed in de gaten wat er in de markt gebeurt en speel daarop in. Dat werkt.” © Speakers Academy® Walter Kallenbach

ren. Daardoor kon ik dat jaar ook gebruiken voor goed onderzoek en zat ik als student al aan tafel bij hoteldirecteuren en leerde ik de markt vast kennen.” Vrijdag de dertiende januari 2005 schrijft Gerlof Bos LookingforBooking in bij de Kamer van Koophandel en die dag begint

Gerlof Bos is internetondernemer, televisiepresentator (internet- en marketingexpert in de programma’s van Herman den Blijker, presentator van ‘Hallo Holland’ en regionale programma’s) en veelgevraagd spreker. Hij heeft de middelbare en hogere hotelschool afgerond en zijn MBA Hotel and Tourism Management gehaald. gerlofbos@speakersacademy.nl

voetbal en on de rnemers c hap

Het ongelooflijke verhaal van John van Zweden

Een één uur durende superpresentatie!

oen John van Zweden op zijn 16e met zijn vader naar een voetbalwedstrijd van Chelsea tegen Manchester United ging kijken en ‘s middags naar Fulham tegen Swansea City, had niemand kunnen vermoeden dat hij later (2002) eigenaar van Swansea City zou worden. John van Zweden, is de hoofdpersoon in zijn eigen jongensboek. Dat boek is daadwerkelijk ook over hem geschreven, en uitgegeven door Voetbal International. Er zijn inmiddels tienduizenden boeken van zijn boek “Behangkoning in de Premier League” verkocht. Er is zelfs vorig jaar een heuse bioscoopfilm over de avonturen van John en zijn medebestuursleden van Swansea City uitgekomen. Jack to a King. Uitgeroepen tot beste sportdocumentaire ooit. De successen van John zijn ook door de media niet onopgemerkt gebleven. Zijn Haagse accent en zijn eerlijkheid en openheid worden alom gewaardeerd. Brandpunt, de Wereld Draait Door, Kamphues zoekt de grens, Powned, Buro Sport van Frank Evenblij en Voetbal

Inside zijn slechts een aantal televisie programma’s waarin John te zien is geweest. John van Zweden is inmiddels 53 jaar. Is directeur/eigenaar van Behangparadijs John van Zweden, directeur/mede eigenaar van John van Zweden reclame en directeur/mede eigenaar bij SWANSEA CITY, een betaald voetbalclub in de Engelse Premier League. In zijn ongeveer 1 uur durende presentatie verteld John openhartig hoe hij de club, die onderaan stond in de laagste profdivisie, heeft gekocht zonder het zijn vrouw te vertellen. (De club speelt nu op het allerhoogste niveau.) Over de 3 promoties van SWANSEA CITY , het winnen van de League Cup en de avonturen in de Europa League, en over de rode loper bij de première van de film Jack to a King in London. Uiteraard komen ook de aanvaringen tussen John en Louis van Gaal uitgebreid aan de orde. John is compleet anders dan alle andere sprekers. John staat garant voor een uurtje lachen. U zal versteld staan van de verhalen en belevenissen van deze ras Hagenees. Alles uiteraard ondersteund door een PowerPoint presentatie.

johnvanzweden@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 159

FOTO G R A FI E : david c enzer - tita hahne

â&#x20AC;&#x2122;Ik heb mezelf uitgeroepen tot farao der Nederlanden om te laten zien hoe ridicuul het nog is een koning als staatshoofd te hebbenâ&#x20AC;&#x2122;

Tekst: Jacques Geluk

ve r an de ring

Reiziger tussen vele artistieke werelden Arjen Lubach Cabaretier, schrijver en presentator Arjen Lubach is een soort ervaringsdeskundige als het om verandering gaat. Hij stapt voortdurend verschillende werelden binnen, die ook naast elkaar blijven bestaan. Arjen is nu druk met zijn satirische televisieprogramma ‘Zondag met Lubach’, maar praat tussendoor graag – en met veel humor – over al die veranderingen en hoe hij daarmee omgaat.

“

et ene jaar schud ik mensen de hand op het Boekenbal, het andere bij de uitreiking van de Televizierring en een jaar later in het theater. De uithoeken van mijn werk bevinden zich in al die werelden, waarin ik bovendien allerlei verschillende mensen tegenkom. Dat zorgt allemaal voor veranderingen. Over wat ik daarmee kan en hoe ze mij beïnvloeden, wil ik graag iets vertellen en dat illustreren met voorbeelden van grote en kleine veranderingen in mijn leven. Mijn verhaal heeft een bepaalde structuur en is toegespitst op de mensen voor wie ik spreek, maar absoluut geen zware kost. Het is vermakelijk, zit vol humor en hopelijk steken mensen er wat van op”, zegt Arjen Lubach. Dat is eigenlijk ook de opzet van het satirische programma ‘Zondag met Lubach’, dat de VPRO voor het tweede seizoen uitzendt op NPO 3 en waar hij het zo druk mee heeft dat andere activiteiten op een lager pitje staan. Arjen heeft uitgesproken ideeën over zaken als het geloof en de rol van het koningshuis in een democratie. Mooie onderwerpen voor zijn programma. Net zoals de patenten op groenten die het biotechnologische landbouwbedrijf Monsanto wil verwerven of het omstreden TTIP-vrijhandelsverdrag tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten. “Je kunt wel comedy maken over dingen die erg voor de hand liggen, zoals het uiterlijk van politici, maar dan haken kijkers ook af. Het is een veel grotere uitdaging – en voor ons extra leuk – om zware kost en serieuze onderwerpen met humor en grappen zo toegankelijk te maken dat mensen niet wegzappen.” Arjen en de redactie kunnen elk onderwerp aansnijden dat ze willen. Niemand van de VPRO kijkt over hun schouders mee of zegt dat er een grap uit moet. “Soms leggen we onszelf wel restricties op. We maken grappen over de koning en de koningin, maar niet over de prinsesjes. Dat zijn kinderen, die kun je niet zo heftig aanpakken.”

Farao der Nederlanden

Net zoals hij zich, mede gevoed door gebeurtenissen uit zijn jeugd, niet kan voorstellen dat mensen het geloof en wat geschreven staat in ‘een heel oud boek vol inconsistenties’ voor waar aannemen, vindt hij het opmerkelijk en even fascinerend dat we in ons vrije land in principe alles kunnen worden, behalve koning of koningin. “Dat is voorbehouden aan mensen die toevallig ergens zijn geboren. Het ergste is dat ook een deel van de macht, zij het summier, bij hen ligt. De koning ondertekent toch wetten en er is veel overleg. Anno 2015 is er dus een familie in Wassenaar die we geld, privileges en macht geven. Ik snap niet dat mensen de monarchie nog steeds zien als een ideale staatsvorm. Ik had al een artikel geschreven in de NRC, waarin ik argumenten vóór de monarchie ontkracht, maar wilde er ook op televisie aandacht aan besteden. Omdat het een komisch programma is, kun je niet weer al die argumenten opsommen. Dan wordt het zuur en valt er weinig te lachen. We hebben gekeken hoe ik mijn verontwaardiging toch, maar wel op vrolijke manier zou kunnen uiten. Zo zijn we uiteindelijk op het idee gekomen dat ik mezelf zou uitroepen tot farao der Nederlanden om te laten zien hoe ridicuul het is om nog een koning als staatshoofd te hebben. Ik heb overigens niets persoonlijks tegen de Oranjes. Dat zijn vast heel lieve mensen”, voegt Arjen Lubach eraan toe. Al na enkele weken steunen meer dan 100.000 Nederlanders het officiële burgerinitiatief van de zelfbenoemde farao om het Koningshuis te vervangen. Veel meer dan de 40.000 die nodig zijn om het onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer te zetten. In ‘Zondag met Lubach’ is te zien hoe Arjen gekleed als farao niet naar binnen mag in het parlementsgebouw, waar hij politici wil interviewen over zijn initiatief. “Tijdens het ‘Vragenuurtje’, waar staatsvertegenwoordigers aanwezig zijn, gaat het om parlementaire journalistiek en mag je geen kleur bekennen. Eigenlijk mogen verslaggevers ook niet in beeld komen. Dat wist

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 161

ve r an de ring

“Ik ben trouwens van de nuance. De verhalen die wij brengen kunnen scherp zijn en ik heb, zoals je merkt, duidelijke meningen over een aantal zaken die zich uitstekend voor het programma lenen. Ik wil daarover echter eerst meer weten dan alleen basisinformatie. Mijn oordeel moet gefundeerd zijn. We zullen nooit, daar waak ik voor, op grond van één bron of een vaag verhaal iets beweren op televisie. Eerst gaat een onderzoeker aan de slag om te kijken of alles echt klopt.” Voordat hij met ‘Zondag met Lubach’ zijn eigen programma krijgt, verzorgt hij samen met Paulien Cornelisse de maandelijkse taalrubriek in ‘De wereld draait door’, wint hij ‘De slimste mens’ en is hij kandidaat in ‘Wie is de mol?’. Voor dat soort uitstapjes is geen tijd meer. “Van ‘Zondag met Lubach’ komen er nu acht afleveringen. Dat is al erg arbeidsintensief, bewerkelijk en tijdrovend, maar in 2016 is het de bedoeling dat we langere series maken.” Je zou bijna vergeten dat Arjen Lubach naast presentator en cabaretier ook schrijver is. “Die combinatie is bewust gekozen om niet te kiezen. Als iets goed ging, of ik had goede cijfers voor mijn studie, zeiden mensen dat ik dat voor altijd moest blijven doen. Ik werd aangenomen bij de radio, dus moest ik vooral bij de radio blijven werken. Ik heb me daarvan nooit iets aangetrokken. Dat was ook nooit nodig. Altijd kwam er wel iets waaraan ik met evenveel plezier en succes werkte. Van de niet zo succesvolle dingen heeft niemand iets gemerkt”, lacht hij. Arjen studeert Zweeds, Spaans en filosofie, maar maakt geen van drieën af. Tijdens een van die studies schrijft hij een liedje, waarmee hij hoog in de Top 40 terechtkomt. Hij realiseert zich dat hij ook alleen op een zolderkamertje met een fles wijn en wat creativiteit genoeg kan verdienen om, met wat mazzel, een jaar van te leven.”

Alternatieve bestaansvariant

‘Mensen die ik ken die mijn moeder hebben gekend’ is in 2006 het eerste boek van Arjen Lubach. “Het is niet helemaal een autobiografie, maar een echte roman waarvoor ik wel heb geput uit mijn eigen verhaal. De hoofdpersoon Benjamin is fictief, maar net als de moeder in het boek is ook de mijne overleden. Ik was 12. Dat is geen geheim en ik vind het niet erg erover te praten. Het gevolg is wel dat veel interviewers het gebruiken om een psychologische analyse te maken van alles wat ik doe. Dat maakt me huiverig. Als het overlijden van mijn moeder aan de basis zou staan van alles, zou dat dan betekenen dat wanneer ze zou zijn blijven leven ik nog steeds gelovig zou zijn en saai werk was gaan doen? Dat geloof ik niet. Niemand heeft een alternatieve variant van zijn bestaan om mee te vergelijken. Ik kan moeilijk beweren dat ik cabaret maak of boeken schrijf omdat ze dood is. Dat gaat me iets te ver.” zer

Nuance

‘Niemand heeft een alternatieve variant van zijn bestaan om mee te vergelijken’

ik niet, maar het is wel vreemd. Ik droeg een pak, maar wanneer is dat geen pak meer?”

Arjen wil serieus schrijver worden nadat hij op 11-jarige leeftijd dikkere boeken gaat lezen en ontdekt dat je met vrij simpele middelen – een wit vel met zwarte tekentjes erop – een heel andere wereld kunt binnenstappen. Zonder geluidseffecten, harde muziek of acteurs. “Na het stopzetten van mijn studies ben ik meteen begonnen met schrijven, wat enkele jaren later resulteerde in mijn eerste boek.” Inmiddels zijn drie romans en een

162 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

thriller verschenen. “Dat laatste is een heel ander proces. Geen chronologisch verhaal, maar een soort puzzel die je in elkaar moet zetten.” Of er snel een nieuw boek komt weet Arjen nog niet. Ook daar heeft hij door zijn televisiewerk amper tijd voor. Dat geldt eveneens voor zijn theaterwerk: velen herinneren zich het improvisatietheater met de groep Op Sterk Water en de voorstelling Het Monica da Silva Trio met Tim Kamps. En muziek, waarmee hij ooit succesvol is begonnen? “Dat is nog een hobby en een kwestie van tijd om te zien of dat ooit serieus wordt.”

Arjen Lubach, geboren in Lutjegast, is schrijver, cabaretier en presentator. Voor de VPRO presenteert hij het satirische programma ‘Zondag met Lubach’. Hij heeft drie romans geschreven – ‘Mensen die ik ken die mijn moeder hebben gekend’, ‘Bastaardsuiker’ en ‘Magnus’ (ook als luisterspel) – en de thriller ‘IV’. Arjen schrijft bovendien columns, opiniestukken en film- en theaterscenario’s. Met het gezelschap ‘Op Sterk Water’ en samen met Tim Kamps (‘Monica da Silva Trio’) heeft hij theatervoorstellingen verzorgd. Eerder heeft hij radioprogramma’s gepresenteerd. arjenlubach@speakersacademy.nl

sport

Het grootste sportsprekersinstituut van Nederland Sport brengt mensen (meestal) bij elkaar. Zeker tijdens grote evenementen zoals het EK of WK voetbal of het WK hockey en belangrijke schaatswedstrijden staat Nederland massaal achter ‘onze’ jongens en meiden. Sport inspireert ook mensen en niet te vergeten de ondernemers onder hen. Het is daarom niet verwonderlijk dat een groot gedeelte van onze sprekers een sportieve achtergrond heeft en Speakers Academy® inmiddels ook het grootste sportsprekersinstituut van Nederland is. “Met het juiste team kun je onvoorstelbaar veel bereiken, als je maar blindelings kunt vertrouwen op je assistenten en medewerkers”, zegt topvoetbalscheidsrechter én ondernemer Björn Kuipers. Voormalig hockeybondscoach Marc Lammers weet dat er meer kans is op succes

wanneer mensen op de werkvloer en in het veld kunnen meepraten, meedenken en meebeslissen. “Leer buiten de bekende kaders te denken en je te onderscheiden.” Kuipers en Lammers zijn niet de enigen die in deze editie van ACADEMY® Magazine presteren in de sport als metafoor gebruiken om ondernemers te helpen hun bedrijven en organisaties nog succesvoller en beter te maken. Zelfs buiten dat is het lezen van de verhalen over hun bijzondere sportieve prestaties en belevenissen een heerlijk tijdverdrijf voor wie in sport is geïnteresseerd. Op de volgende pagina’s stellen we hen graag voor of kunt u hernieuwd met hen kennismaken.

‘Sport verbroedert en inspireert’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 163

moti vatie / c oac hing

10 TOP

Team Lammers coacht bedrijven

spreker

Marc Lammers “Mijn nieuwe uitdaging is Team Lammers. Geen topsportteam, maar een groep deskundigen die ervoor zorgt dat ook het bedrijfsleven meedoet voor de prijzen.”

“

k merk dat focussen op een doel moeilijker is voor bedrijven dan voor sportteams”, houdt voormalig hockeybondscoach Marc Lammers bezoekers van zijn presentaties en deelnemers aan zijn teambuildingsessies en workshops voor. “In de sport bepaal je samen met je medespelers taken en verantwoordelijkheden. In het bedrijfsleven kun je niet altijd je teamgenoten uitzoeken, maar wel gebruikmaken van elkaars specialismen en kwaliteiten door goed samen te werken en doelen te stellen.” Bedrijven én sportteams hebben, aldus Lammers, meer kans op succes als ze de mensen op de werkvloer en op het veld laten meepraten, meedenken en meebeslissen over de doelen voor het volgende jaar. “Die doelen geven een richting aan. De weg er naartoe is belangrijker dan ze te bereiken.” Hij heeft een tip voor bedrijven die bezig zijn met hun jaarcijfers: vergelijk ze met de concurrentie en de markt, niet met voorgaande jaren.

Verbeteren

Lammers, die tijdens zijn presentaties graag werkt met praktijkvoorbeelden, realiseert zich dat het voor directeuren en

coaches, die hun teams altijd van bovenaf hebben geleid, niet altijd gemakkelijk is de knop om te zetten. “Ouderen hebben daar soms meer moeite mee. Ze hebben veel gewoontes en waarden opgebouwd en zijn het niet gewend het initiatief van onderaf te laten komen. Jongere directeuren weten vaak al beter dat met betrokken medewerkers, die bovendien eigenaar mogen zijn van wat ze doen, betere resultaten zijn te behalen.” Het gaat, zegt de ervaren coach, niet om ‘prove’ (bewijzen), maar om ‘improve’ (verbeteren). “Bedrijven en sportteams moeten medewerkers en spelers leren buiten de bekende kaders te denken en zich te onderscheiden. Door te trainen, keuzes te maken, prioriteiten te stellen en zich te focussen op wat zij belangrijk vinden kunnen ze zich blijven verbeteren. Van die uitstraling moeten ze eigenaar worden, wat zich uit in hun gedrag en handelingen. Wie dat voor elkaar krijgt heeft een lerende organisatie. Dat is de toekomst.” Lammers: “Werk ook niet met feedback, want bij terugkoppeling krijg je te horen wat niet goed is gegaan. Dat levert veel verwijten, maar geen oplossing op: het is al gebeurd. Praat liever over ‘feed forward’, vooruitkoppeling.”

Marc Lammers is sinds 2001 acht jaar lang bondscoach geweest van het Nederlands dameshockeyteam, waarmee hij in 2008 goud behaalde tijdens de Olympische Spelen in Peking. Daarvoor heeft hij als hockeyspeler zelf vijf interlands gespeeld en het Spaanse damesteam gecoacht, dat als vierde eindigde tijdens de Olympische Spelen van Sydney in 2000. Lammers, Mastercoach van de Internationale Hockeyfederatie (FIH), was vervolgens coach geweest van Den Bosch Heren 1 en tot vorig jaar zomer van het Belgische herenhockeyteam. Sinds september is Lammers consultant voor het bedrijfsleven, het onderwijs en voetbalclubs. marclammers@speakersacademy.nl

164 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

moti vatie

‘Altijd beter worden’ Maarten van der Weijden Maarten van der Weijden is de enige Olympische kampioen die daarvóór kanker heeft gehad en overwonnen. Hij wil gewoon altijd beter worden. Dat lukt hem ook vaak. Na zijn zwemcarrière is hij nu

l als klein kind wil Maarten van der Weijden zijn tijden verbeteren. Op zijn achtste verbreekt hij zijn eerste zwemrecords. In 2001 krijgt hij de diagnose acute lymfatische leukemie en moet hij de controle over zijn leven grotendeels uit handen geven. Zijn motto is ook dan beter worden. Mede dankzij een goede behandeling lukt dat. Hij pakt zijn sport weer op, traint hard, denkt na over zijn kansen en behaalt uiteindelijk in 2008 goud op de Olympische Spelen in Peking. Daarna gaat hij op zoek naar nieuwe doelen waarbij hij zichzelf kan verbeteren en wordt onder meer een succesvol als spreker en financieel manager.

® lter Kallen Academy Wa

Op de website beter.nu staat een groot aantal blogs van Maarten, die net als zijn lezingen een goed beeld geven van de manier waarop hij de sport als voorbeeld neemt om ondernemers te inspireren en motiveren zichzelf te blijven verbeteren. Zoals de afgelopen zomer, als hij schrijft: “In een omgeving die snel verandert, moet je snel mee veranderen en flexibel zijn. Dit geldt voor jezelf, bedrijven, maar ook voor de sport. Voor openwaterzwemmen geldt dit bij uitstek, omdat dit onderdeel pas op het Olympisch programma staat sinds 2008 en moeite heeft zichzelf te verkopen.” En onder het kopje ’10.000 uur in sport en bedrijfsleven’: “In zijn boek ‘Uitblinkers’ legt Malcolm Gladwell ons uit dat

bach

Snel en flexibel

we ongeveer 10.000 uur nodig hebben om het beste uit onszelf te halen.” En: “Een bredere blik kreeg ik door het geven van ongeveer 250 bedrijfspresentaties. Ik begrijp die markt wel. Bekende sporter heeft succes gehad, bedrijf wil ook succes. Bekende sporter vertelt hoe hij dit succes bereikt heeft. Bedrijf probeert te doen wat sporter ook deed en wacht op succes. Na 10.000 uur in zowel het bedrijfsleven als in de sport wordt het makkelijker om de overeenkomsten en de verschillen te benoemen. Ik zie veel verschillen. Sporters hebben hun droom glashelder, terwijl het bedrijfsleven vaak langer moet nadenken over het echte doel. Sporters kunnen zo’n enorme tunnelvisie hebben dat ze niet meer in de gaten hebben wat er buiten hun specialisme gebeurt. Het risico dat sporters durven te nemen is groter en daarom slagen ze er wel in om innovatiever te zijn dan het bedrijfsleven. Ik zie ook overeenkomsten en gelukkig zijn er in beide werelden genoeg mensen die wel elke dag BETER willen worden.

een succesvolle spreker, schrijver en voormalig financieel manager bij Unilever.

De 10.000 uur in het bedrijfsleven laat mij de link tussen sport en bedrijfsleven steeds beter begrijpen en zo word ik BETER in het geven van bedrijfspresentaties.”

Maarten van der Weijden is geboren in Alkmaar en woont in Rotterdam. Hij heeft wiskunde gestudeerd aan de Universiteit Utrecht en heeft, onder leiding van coach Marcel Wouda, topprestaties geleverd als openwaterzwemmer (5, 10 en 25 km). Hij was financieel manager bij Unilever en is nu als vrijwilliger actief voor KWF Kankerbestrijding en de stichting Hartedroom. maartenvanderweijden@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 165

FOTO G R A FI E : jul iette pol ak en fl eur koning

Tekst: Auke Kok T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

sport / voetba l

Frank en Ronald de Boer

‘Wij willen altijd nummer één zijn’ De oud-voetballers Frank en Ronald de Boer zijn elkaars beste vrienden en denken vaak hetzelfde. Maar hun problemen lossen ze zelf op. Nuchter, hard werkend en ambitieus: de levenslessen van een ambitieuze tweeling. et meest bijzondere aan Frank en Ronald de Boer is misschien wel hun halsstarrige weigering zichzelf bijzonder te vinden. Een kast vol nationale en internationale prijzen bij elkaar gevoetbald, maar nooit doen ze zich duurder voor dan ze zijn. De gebroeders De Boer willen eerlijk zeggen waar het op staat. Voor hun omgeving is dat niet altijd gemakkelijk, maar het voorkomt misverstanden en dat vinden ze op de lange termijn het beste. Of ze nu zelf voetbalden (tot 2006) of actief waren als trainer, de in 1970 geboren tweeling trad de wereld met open vizier tegemoet. Het lijkt wel afgesproken werk. ‘Nee hoor,’ lacht Ronald de Boer, tegenwoordig onder meer actief als ambassadeur van Ajax. ‘Die houding zal te maken hebben met onze achtergrond. De cultuur van onze ouders was: zwart is zwart, en wit is wit. Bij ons in West-Friesland staan de mensen bekend om hun nuchterheid. Hard werken, grote families. Dan moet je wel duidelijkheid creëren.’ Frank, hoofdtrainer van Ajax: ‘Je moet zorgen dat je jezelf niets hoeft te verwijten, ook niet bij optredens in de media. Waarom zou je ergens omheen draaien? Ik heb mijn mening en als ik een verkeerde keuze heb gemaakt, zal ik de eerste zijn om dat toe te geven.’ Ronald: ‘Het gezegde is niet voor niets: eerlijk duurt het langst. Dat merk ik zelf ook. Een voor-

beeldje. Hier bij Ajax werd eens een trainer van het tweede elftal teruggezet naar een jeugdelftal. Dat vond hij niet leuk. Ik kwam hem tegen en vertelde hem eerlijk dat ik het wel begreep. 'Jij bent een geweldige motivator,' zei ik, 'emotioneel betrokken, en die eigenschappen komen bij de jeugd beter tot hun recht dan bij het tweede.' Ik weet zeker dat hij mijn eerlijkheid in tweede instantie waardeerde. Onze vriendschap is er ook niet minder op geworden. Met valsheid schiet je uiteindelijk niets op.’ Ook buiten het voetbal staat open en eerlijk zijn voorop bij Frank en Ronald de Boer, die zich beiden enorm inzetten voor goede doelen. Al komt het wel eens voor dat ze té aardig zijn. De eeneiïge tweeling mag dan de afgelopen 25 jaar de hele wereld over hebben gereisd, zoiets eenvoudigs als afdingen gaat hen bijvoorbeeld te ver. Ze kunnen het niet. ‘Daarin zijn we wel eens naïef,’ zegt Frank. ‘Het komt wel eens voor dat ik in een kledingwinkel een grote aanschaf doe. Dan denk ik, als de verkoper korting wil geven, zal hij dat wel uit zichzelf doen. Op het zakelijke vlak zijn we niet altijd slim genoeg. We gaan altijd uit van het goede in de mens.’

‘Je wordt ziek samen en wordt weer beter samen. Onderlinge jaloezie hebben we nooit gekend’

HEEL CLOSE

In verrassend veel opzichten denken en voelen de tweelingbroers hetzelfde. De broers, tevens elkaars beste vrienden, trekken bijzonder veel samen op. Samen als tieners van VV De Zouaven in Groote-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 167

sp ort / voetbal

een moeilijke fase door in Barcelona en dat losten ze zelf op. Het zelfvertrouwen was zoek, een tijdje kon Frank ‘geen pepernoot’ meer raken en Ronald sloeg op een gegeven moment de angst om het hart als de bal zijn kant oprolde. Zo zie je maar, zelfs voetballers die tot de besten worden gerekend die Nederland ooit heeft gekend, lukt soms niets meer. Ze lieten elkaar met rust. ‘Je kunt de ander dan niet echt helpen,’ zegt Ronald, ‘je moet er zelf uitkomen. Het beperkt zich tot

broek naar Ajax, samen later naar FC Barcelona, samen in Glasgow, samen in Qatar. Samen speelden ze ontelbare wedstrijden voor het Nederlands elftal. Toch was er soms een scheiding, zoals in 1991, toen Ronald vanuit Ajax een stapje terug deed naar FC Twente. Hoe dat was? ‘We zagen beiden in dat dat een logische keuze was voor hem,’ zegt Frank. ‘We hadden iedere dag contact, even bellen en zo zijn die twee jaar eigenlijk ongemerkt voorbijgegaan. Ronald kwam terug naar Ajax als een betere voetballer. We hadden toen al 21 jaar onze slaapkamer gedeeld. Je beleeft alles heel close. Je wordt ziek samen en wordt weer beter samen. Onderlinge jaloezie hebben we nooit gekend.’ Ronald: ‘Tenzij we tegen elkaar een potje speelden, dan ging het altijd fanatiek toe en wilde ieder voor zich winnen.’ Ondanks de symbiose blijft de voetbaltweeling West-Fries van karakter: uitvoerig samen privéproblemen doornemen, komt zelden voor. De typische Noord-Hollandse binnenvetters zullen niet snel een ander lastigvallen. Zo maakten ze beiden

‘Als ik een verkeerde keuze heb gemaakt, zal ik de eerste zijn om dat toe te geven’

elkaar af en toe iets bemoedigends toe roepen. Voor de rest is het in tijden van crisis een kwestie van hard werken.’ Sporters en trainers gebruiken in dat opzicht vaak het woord ‘focus’. Frank en Ronald klommen uit het dal door zich volledig te richten op hun spel — zonder zich af te laten leiden door vrienden die gezellig overkwamen uit Nederland. De verlokkingen van het goede leven in Barcelona werden teruggeschroefd, het voetbal werd weer nummer één. ‘Wij zijn sociaal ingesteld, dus zeggen graag ja,’ stelt Ronald. ‘We dwongen onszelf om vaker nee te zeggen.’ Als je de beste wilt zijn, moet alles kloppen, vindt Frank. ‘Die boodschap geef ik altijd mee aan Ajaxspelers die naar het buitenland gaan:

168 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

pas op, iedereen wil vrienden met je zijn, ze willen dat je toegangskaarten voor ze regelt en met ze uitgaat… Beperk dat tot het minimum, anders zul je niet optimaal presteren.’

HET MAXIMALE

Daar draait alles bij Ronald en Frank: optimaal presteren. Frank: ‘Ik hoop wel ooit de stap naar het buitenland te maken, naar een grote club waar de faciliteiten goed zijn en een prettig werkklimaat heerst. Verder wil ik altijd het maximale uit een selectie halen. Met een beker boven je hoofd zwaaien is geweldig, maar voor mij als trainer geldt dat ik het gevoel moet hebben dat de spelers niet beter konden dan wat ze nu hebben getoond.’ Ronald: ‘Ik heb het ontzettend druk met mijn gevarieerde werk, zonder de stress en het continu beschikbaar zijn van Frank. Maar ook ik wil altijd goed voor de dag komen, nummer één zijn.’ ‘Dat willen wij altijd,’ zegt Frank. Het is nauwelijks voorstelbaar, maar de bepaald niet kinderachtige gebroeders De Boer maakten ooit deel uit van de ‘patatgeneratie’. Trainer Leo Beenhakker lanceerde die term om aan te geven dat de jonge voetballers eind jaren tachtig te veel welvaart kenden en te weinig mentale hardheid. ‘Dat raakte ons wel,’ zegt Ronald, ‘alsof wij van die verwende jongetjes waren.’ ‘We voelden ons niet aangesproken,’ zegt Frank. ‘Natuurlijk hadden we praatjes en waren we soms te nonchalant. Maar dat had ook met de jeugdigheid te maken. Later ging dat weg.’ Voelen de ‘De Boertjes’ zich de Beenhakker van nu? Tienervoetballers krijgen tegenwoordig immers nog veel meer zorg en aandacht dan de generatie-De Boer vroeger. ‘Je kunt tegen een jongen van veertien niet zeggen: jij krijgt geen mobieltje, of je mag geen gekleurde voetbalschoenen dragen,’ vindt Ronald. ‘Maar het is wel zo dat het tegenwoordig allemaal snel en gemakkelijk

sp ort / voetbal

moet. Na één goede wedstrijd spelen willen sommigen al een contract, of ze dreigen te vertrekken als ze even niet in het basiselftal staan. Ze worden besmet door de tijdgeest, ze nemen dingen over; het vermogen van trainers om daar tegenin te gaan is beperkt.’ Wat niet wegneemt dat Frank er met zijn assistent-trainers veel werk van maakt om jonge talenten te wijzen op het belang van een goede carrièreopbouw: zorg ervoor dat de randzaken niet de overhand krijgen. Goed herstellen, goed eten, goed rusten, kritisch blijven op jezelf.

FLINK ZIJN

In feite geven de broers veel invloeden die zij vroeger zelf hebben ondervonden door aan nieuwe generaties. Frank op het trainingsveld, Ronald eerst als techniektrainer bij Ajax en nu als voetbalanalist op televisie. Van hun vader, de vroegere ‘semiprof ’ Cees, leerden ze om flink te zijn, om door te zetten bij tegenslag. En van alle trainers in hun lange loopbaan hebben ze wel iets

goeds overgenomen, om van daaruit zichzelf verder te ontwikkelen. Maar de meeste invloed heeft hun ‘mentor’ Louis van Gaal gehad. ‘Hij zorgde voor duidelijkheid en directheid, hij werkte keihard en had verstand van het spelletje,’ somt Ronald op. ‘En veiligheid creëren rond de spelersgroep,’ vult Frank aan. ‘Iedereen moest daarin meegaan.

‘Je kunt tegen een jongen van veertien niet zeggen: jij krijgt geen mobieltje’

Als dat zo was, was hij echt een amicale vent. Zo ben ik ook begonnen toen ik in december 2010 plotseling hoofdtrainer werd. Net als Louis eiste ik van de groep dat iedereen meedeed, en lette ik op wie de kar vooruit hielp en wie tegenwerkte. In elke organisatie zie je die scheiding. De één duwt, de ander

laat zich duwen. Het is heel belangrijk daar oog voor te hebben.’ Pikant is natuurlijk dat Ronald als analist soms kritiek heeft op het spel van Ajax en daarbij ook zijn broer niet spaart. Frank kan er niet mee zitten. ‘Ronald geeft gewoon eerlijk zijn mening, zonder verborgen agenda’s. Hij zegt op tv hetzelfde als wat hij me even later onder vier ogen zegt. Dus dat maakt me niet uit. Bovendien heeft hij dankzij mij natuurlijk extra achtergrondkennis. Ronald weet beter dan anderen wat er speelt bij Ajax en gaat daar netjes mee om, zonder te overdrijven.’

Frank de Boer speelde maar liefst 112 interlands als verdediger en was behalve in het Nederlands elftal ook in de meeste clubteams waar hij speelde aanvoerder. Als speler en later als trainer koppelde hij verantwoordelijkheidsgevoel aan fatsoen en fanatisme. frankdeboer@speakersacademy.nl

Frank & Ronald de Boer

Ronald de Boer was veelzijdiger in het veld dan zijn broer en piekte misschien juist daarom iets minder hoog. De aanvallende middenvelder speelde 67 interlands. Na vier jaar te hebben gefungeerd als techniektrainer bij Ajax verzorgt hij voetbalanalyses op tv en treedt hij op als ambassadeur van Ajax. ronalddeboer@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 169

OLYMPICS omerspelen en Paralympische Spelen 2016 in Rio de Janeiro. Zuid-Amerika verwelkomt voor het eerst Olympische sporters. Precies 120 jaar na de allereerste Olympiade in Athene (1896) is voor de eerste keer een Zuid-Amerikaans land gastheer van de Olympische en Paralympische Zomerspelen. Topsporters uit de hele wereld strijden van 5 tot en met 21 augustus in en rond de Braziliaanse stad Rio de Janeiro om de hoogste eer: een bronzen, zilveren en het liefst een gouden plak. De Paralympische sporters gaan van 7 tot en met 18 september voor de medailles. Aan de Zomerspelen doen 10.903 atleten uit 204 landen deel, die tijdens 306 medaille-evenementen tegen elkaar uitkomen. Bij de Paralympische Spelen zijn dat 4.350 sporters uit 176 landen die tijdens 528 evenementen een plak proberen te behalen. Voor Nederland komen tijdens de Zomerspelen in elk geval Nadine Broersen, Sifan Hassan, Susan Kuijken, Maureen Koster, Femke Pluim, Dafne Schippers, Jip Vastenburg, Anouk Vetter en Nadine Visser (atletiek, vrouwen), Pieter Braun, Churandy Martina en Eelco Sintnicolaas (atletiek, mannen), Uschi Freitag (schoonspringen), Li Jiao (tafeltennis), Dorian van Rijsselberghe, Marit Bouwmeester, Lilian de Geus en Mandy Mulder/Coen de Koning (watersport) en drie paardensportteams (dressuur, eventing en springen) uit.

Golf en rugby

Golf en rugby keren terug als Olympische sporten en vervangen honkbal en softbal, die voor het laatst in 2008 op het programma stonden. In totaal bestaat het programma uit 28 sporten, waaronder verder atletiek, badminton, basketbal, handbal, hockey, schermen, schieten, tafeltennis, wielersport, taekwondo, voetbal, worstelen, watersport, strand- en zaalvolleybal en paardensport. Rio de Janeiro is intussen druk bezig met de voorbereidingen. Niet alleen de bouw of modernisering van permanente en tijdelijke sportaccommodaties is in volle gang, ook wordt hard gewerkt aan de renovatie van het havengebied en de uitbreiding van het metronet. Daarnaast probeert de overheid het met een resistente bacterie vervuilde vieze water, waarin bijvoorbeeld gezeild gaat worden, op tijd te reinigen. De Brazilianen verwachten dat alles op tijd in orde komt en niets een succesvol sportevenement in de weg staat. 170 | SPEAKERS ACADEMYÂŽ MAGAZINE 2015-2016

Erica Terpstra is meervoudig Nederlands, Europees en Wereldkampioen zwemmen en heeft Nederland vertegenwoordigd bij de Olympische Spelen van 1960 in Rome en 1964 in Tokyo. In Tokyo behaalde ze een zilveren en bronzen medaille.

Tom Egbers

René Mijnders

Björn Kuipers

Ronald de Boer

Humberto Tan

Serdar Gözübüyük Susannah Chayes

Wilfred Genee

Hans Kraaij jr.

FOTO: MET DANK AAN SUSANNAH CHAYES

FOTO: MET DANK AAN EDITH BOSCH

FOTO: MET DANK LEONTIEN VAN MOORSEL

FOTO: MET DANK GERARD KEMKERS

Gerard Kemkers

FOTO: NICK VAN ORMONDT

FOTO: JUSTCLICK

Erica Terpstra

FOTO: ROY BEUSKER

FOTO: MET DANK AAN SJOERD MARIJNE

FOTO: MET DANK AAN MAURITS HENDRIKS

FOTO: MET DANK KIRSTEN VAN DER KOLK

FOTO: GERTJAN KOOIJ

Robin van Galen

FOTO: MET DANK HANS KRAAIJ JR.

Tom van ’t Hek FOTO: MET DANK AAN MARK HUIZINGA

Mark Huizinga Leontien van Moorsel

FOTO: WILLIAM RUTTEN

FOTO: DAVID CENZER

FOTO: SPEAKERS ACADEMY® WALTER KALLENBACH

Edith Bosch

Kirsten van der Kolk

FOTO: MET DANK AAN SERDAR GÖZÜBÜYÜK

Jack van Gelder Maurits Hendriks

FOTO: MET DANK AAN TOM VAN ‘T HEK

mr. Fatima Moreira de Melo & Raemon Sluiter FOTO: ENITH STENHUYS

Anky van Grunsven

FOTO: MET DANK AAN JACK VAN GELDER

FOTO: MONIQUE VELZEBOER

FOTO: SPEAKERS ACADEMY® WALTER KALLENBACH

Sjoerd Marijne

FOTO: JULIETTE POLAK & FLEUR KONING

René Mijnders FOTO: MET DANK AAN ROBERT LATHOUWERS

Robert Lathouwers

FOTO: MET DANK AAN RENÉ MIJNDERS

FOTO: CASPER RILA

Arnold Vanderlyde

FOTO: MET DANK AAN BJÖRN KUIPERS

Minke Booij Marc Lammers

FOTO: JULIETTE POLAK & FLEUR KONING

Peter Blangé FOTO: MET DANK AAN PETER BLANGÉ

Barbara Barend

FOTO: MARCEL KRIJGER

Maarten van der Weijden

FOTO: MET DANK AAN TOM EGBERS

Topsporters aan het woord Speakersacademy.nl

Zonder feedback geen progressie! FOTO G R A FI E : ben haec k

Sjoerd Marijne – Bondscoach Nederlands XI dameshockey

'Wat mij echter het verst heeft gebracht is de constante drive om mezelf te blijven ontwikkelen.'

Feedback is het meest krachtige middel dat je verder brengt in je ontwikkeling. Zolang je er maar voor openstaat en er serieus iets mee doet. Feedback ontvangen kan iedereen, maar de feedback omzetten in actie is een ander verhaal.

‘Een coach of een leidinggevende is bepalend voor het reilen en zeilen van een team of een afdeling. Als je veranderingen in je team wilt bewerkstelligen, begin dan bij jezelf ’

172 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

sport

uim tien jaar lang ben ik actief geweest als bondscoach van bijna alle nationale jeugdelftallen van de KNHB. Daarnaast coachte ik al jaren het eerste herenelftal van hoofdklasseclubs waaronder Tilburg, Amsterdam, Oranje Zwart en Den Bosch. Zelf vond ik dat ik inmiddels genoeg ervaring had om bondscoach van het Nederlands XI te worden. De teleurstelling was groot toen de KNHB jaren geleden voor een ander koos. Ik besloot nog harder mijn best doen, ging diverse coachboeken lezen en keek naar andere coaches. Ik zoog alle informatie op die ik tot me kon nemen, maar ik kwam steeds verder van mezelf af te staan. Ik zwalkte en probeerde verschillende coachstijlen uit, maar het leidde vooral tot frustratie. Ik was geforceerd bezig om mijn droomdoel, bondscoach van het Nederlands XI, in een zo snel mogelijk tempo te bereiken. Dit ongeduld heeft er juist toe geleid dat mijn droom steeds verder weg leek. In mijn ogen wilden spelers niet genoeg. Ik deed er als coach alles aan, waarom zij dan niet? Tot iemand tegen mij zei; 'Sjoerd, er kan er maar 1 het meeste willen.' Die zin heeft lang in mijn hoofd rondgedwaald en na jaren ging ik het begrijpen: ik moest leren los te laten, de touwtjes laten vieren. Hoe meer ik wil, hoe minder ruimte er voor anderen is om iets op te pakken. Vanaf dat moment liet ik spelers zelf oplossingen bedenken en gaf ik ze meer vrijheid. Dat pakte goed uit, spelers voelden zich vrijer en ik voelde me beter. Nu blijf ik vooral dicht bij mezelf, wat me uiteindelijk ook hier gebracht heeft. Ik weet wat mijn sterke eigenschappen zijn, wat mijn natuurlijke coachstijl is en deze aspecten heb ik verder ontwikkeld.

Feedback

Doorzettingsvermogen is een van mijn sterkste eigenschappen, zowel op als naast het veld. Wat mij echter het verst heeft gebracht is de constante drive om mezelf te blijven ontwikkelen. Dat heb ik mede kunnen doen door feedback te vragen

aan spelers en staf en hier vervolgens ook mee aan de slag te gaan. In de winterstop heb ik een team gevraagd om mij als coach te evalueren. Nou, ik kan je vertellen dat daar niet alleen maar positieve reacties bij zaten. Daar kun je op twee manieren mee omgaan: boos worden en alles wegwuiven of het serieus nemen en iets met die informatie doen. Ik heb altijd voor de tweede optie gekozen omdat ik wist dat het me verder zou brengen. Als hockeyer van Den Bosch heren 1 werd ik helemaal gek van onze keeper Ronald Jansen. Ronald keepte toen ook in het Nederlands XI en is in mijn ogen de beste keeper die we ooit in Nederland hebben gehad. Ik kreeg voortdurend te horen wat ik allemaal anders moest doen. Om gek van te worden! Op een gegeven moment stapte ik naar mijn coach en zei dat ik er helemaal klaar mee was en serieus aan stoppen dacht. Het antwoord van mijn coach zal ik nooit vergeten: “Sjoerd, als hij niets tegen je zegt heb je een groter probleem, want blijkbaar ziet hij de potentie dus in je zitten.” Vanaf dat moment ben ik zijn feedback positief gaan gebruiken. Ronald is zeer belangrijk geweest voor mijn ontwikkeling als speler en ik heb veel aan zijn aandacht gehad. In het bedrijfsleven worden ontwikkelings- of voortgangsgesprekken ook vaak als spannend ervaren, terwijl dit juist het moment is om te groeien en die kans moet je als werknemer omarmen. In het bedrijfsleven kan hier veel winst worden geboekt want de persoonlijke ontwikkeling van een werknemer is cruciaal voor de groei. Niet alleen voor de groei van de organisatie en het team, maar ook voor de groei van het individu. Om ons team te laten

groeien zal elke speelster beter moeten presteren en is haar individuele groei cruciaal voor het eindresultaat. Ontwikkeling heeft ook te maken met hoe graag een werknemer of een speelster iets wil. We zeggen vaak dat we iets willen, maar handelen we er dan ook naar? Een voorbeeld is dat mensen roepen miljonair te willen worden. Dit moet voor iedereen mogelijk zijn, maar hoe graag wil je dit? Ben je bereid om niet meer uit eten te gaan, kleiner te wonen, goedkoper boodschappen te doen, elke cent die je niet uitgeeft te sparen, extra uren te maken op je werk, in het weekend te werken? Dit zijn maar een paar kleine voorbeelden van de offers die je moet brengen. Om mijzelf als voorbeeld te nemen: ik wilde heel graag bondscoach worden en daarom heb ik altijd een performance coach naast me gehad. Niet alleen ten behoeve van het team, maar ook om op mijzelf te reflecteren. Een coach of een leidinggevende is bepalend voor het reilen en zeilen van een team of een afdeling. Als je veranderingen in je team wilt bewerkstelligen, begin dan bij jezelf.

Visie

Mij wordt vaak gevraagd hoe ik het beste team van de wereld nog beter kan maken. Bepalend hierin is het hebben van een visie. Ik weet heel duidelijk wat ik wil, wanneer ik wat wil, hoe ik het wil en wie ik hierin wil betrekken. Ik heb een helder plan met duidelijke doelen die op korte termijn te realiseren zijn en kan dus goed anticiperen. Dit geeft mij rust en ik voel daarom geen druk van buitenaf. Feedback van de dames en de staf is hierin belangrijk om zo volgende stappen te maken en samen te bepalen of we de juiste koers varen om uiteindelijk het zo begeerde Olympisch goud te winnen.

Sjoerd Marijne is bondscoach van het Nederlandse hockey dameselftal. Hij is een zeer gepassioneerde trainer/coach en weet door zijn stijl van leidinggeven het beste uit spelers te halen. Toen hij zelf speelde heeft zijn club Den Bosch twee landstitels en een Europese titel behaald. Hij heeft een hele duidelijke visie en stelt heldere doelen. Ook tijdens presentaties wordt duidelijk hoe gedreven en gepassioneerd Sjoerd Marijne is. sjoerdmarijne@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 173

T E KST: robin van gal en | FOTO G R A FI E : sw foto.nl - gertjan ko oij

Scan de QR-code en bekijk op uw tablet of smartphone de reportage die de NOS onlangs uitzond over Robin van Galen, afwisselend coach en ondernemer. T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

sp ort

Haal het optimale rendement uit uw team! Robin van Galen was in 2008 coach van de Nederlandse waterpolovrouwen die in Peking Olympisch goud wisten te winnen. In een boeiende presentatie vertelt hij over de weg naar die gouden medaille en ook over zijn droom om met de Nederlandse mannen hetzelfde te bereiken. Van Galen geeft veel presentaties in Nederland en is als geen ander in staat de metaforen van

n 2012 kregen de Oranje waterpolomannen te horen dat zij hun topsportprogramma als gevolg van het focusbeleid zonder subsidie van NOC*NSF moesten voortzetten. Robin van Galen en enkele metgezellen vroegen en kregen van de KNZB daarop de vrijheid om zelf een topsportplan op te tuigen en eigen sponsors te zoeken.

MIJN OLYMPISCHE MISSIE

Robin van Galen - Coach van het Jaar 2008

Coach van het Jaar 2008 Robin van Galen neemt u mee in het meeslepende verhaal achter zijn gouden olympische missie. Zijn persoonlijke dagboek vormt de basis voor een exclusief kijkje in de keuken van de nationale dameswaterpoloploeg.

Van Galen beschrijft open en eerlijk ‘zijn waarheid’ achter de hoge pieken en diepe dalen op weg naar het grootste gloriemoment in de Nederlandse waterpologeschiedenis. Waardevolle herinneringen, emotionele anekdotes en theoretische achtergronden worden omlijst met veel praktische tips op het gebied van inspanningsfysiologie, mentale training en coaching.

MIJN OLYMPISCHE MISSIE

Ontdek de gouden methode van de meest succesvolle waterpolocoach aller tijden en coach ook úw team op olympisch niveau. Voor coaches en managers. Voor alle sportfanaten. Voor alle waterpolodieren.

Robin van Galen Aquataal Media

Robin van Galen, ‘gouden’ waterpolocoach

de topsport en teambuilding te vertalen naar het bedrijfsleven en andere sectoren.

Uiteraard neem Van Galen u middels prachtige beelden en persoonlijke foto’s ook mee terug naar die voor hem en de waterpolodames zo onvergetelijke Olympische Spelen van Peking 2008. Met korte anekdotes, prachtige waargebeurde verhalen en een samenvatting van alles wat ze daar hebben meegemaakt. Voorts vertelt de bevlogen coach hoe hij, samen met zijn begeleidingsteam, de waterpolodames heeft klaargestoomd om optimaal te presteren in China. Authentiek en geheel in eigen stijl geeft Robin van Galen het geheim achter het succes prijs en tot slot laat hij u inzien hoe u ieder mens persoonlijk effectiever kan coachen en daardoor meer rendement kan halen uit een teamprestatie.

Robin van Galen - Coach van het Jaar 2008

“Met een creatieve, ondernemende aanpak zijn wij erin geslaagd ons budget in een jaar tijd eigenhandig te verdubbelen”, vertelt Van Galen. “Dat is nog lang niet genoeg, maar we zijn op de goede weg. Al onze acties zijn er op gericht om niet alleen de huidige A-selectie, maar vooral ook de volgende generaties – voor het eerst sinds 2000 – weer perspectief te bieden op deelname aan de Olympische Spelen. Op de (veel) langere termijn streven we simpelweg naar het allerhoogste: Olympisch goud. Ik realiseer me terdege dat ik dan zelf waarschijnlijk niet meer langs de badrand zal staan, maar we willen wel een fundament gaan leggen waar onze opvolgers op verder kunnen bouwen richting de podiumplaatsen en Olympisch goud als 911344 Omslag.indd 1

ultieme bekroning.” De eerste stap is echter Olympische deelname (top-12 van de wereld). Een zware maar niet onmogelijke opgave. In zijn presentaties vertelt Van Galen in welke fase hij zich met de waterpolomannen nu bevindt en wat hij met zijn team allemaal tegenkomt op de lange weg naar de top.

26-03-2009 14:37:36

robinvangalen@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 175

FOTO G R A FI E : met dank aan Ser dar G ö zübüyük

T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

sp ort / voetbal

Manager voor 50.000 toeschouwers Serdar Gözübüyük Vanaf mijn 12e had ik altijd 2 dromen: in een vol stadion wedstrijden fluiten en een succesvolle ondernemer worden. Ik ben er. Negatieve reacties van mensen die riepen: ‘Je haalt het toch niet om de Eredivisie of Champions League te halen!’, motiveerden mij alleen maar meer om te laten zien dat het me wel ging lukken. Elk weekend hoorde ik negatieve opmerkingen; er zou nooit een Turk gerenommeerd scheidsrechterschap bereiken in Nederland. Het zou toch niet uit mogen maken of je Jan of Hasan heet? Het gaat erom hoe je presteert. Ik deed er alles aan om te laten zien dat je in het mooie Nederland wel kon bereiken wat je droomde. Ik ben trots dat ik in Nederland mijn debuut als jongste kandidaat ooit heb kunnen maken in de Eredivisie en de UEFA. Daarnaast ben ik nog trotser dat ik andere jongeren in Nederland kan inspireren, motiveren en uiteindelijk activeren om iets in hun leven te bereiken.

wenhuizen tijdens een jeugdwedstrijd. Een vader die zich op een zaterdagochtend vrijwillig heeft ingezet voor de sport, is een paar uur later overleden. Dat mijn boodschap bij velen was aangekomen deed me goed, al waren er ook die negatief reageerden. Ik vecht voor een betere samenleving, wederzijds respect en goede normen en waarden. Op de scholen waarmee ik samenwerk wordt er elke week gediscussieerd met leer-

Serdar Gözübüyük is Nederlands scheidsrechter en ondernemer. Hij is de jongste arbiter die promoveerde op de door FIFA opgestelde lijst van internationaal fluitende scheidsrechters. Hij zet zich in voor sportiviteit, respect en het behalen van je dromen. Als rolmodel voor jongeren straalt hij leiderschap uit; vanuit de sportwereld en zijn bedrijf motiveert en inspireert hij. serdargozubuyuk@speakersacademy.nl

De boodschap die ik wil overbrengen is de volgende: niets gaat vanzelf, je moet er altijd iets voor over hebben. Ben je tevreden of ga je voor meer? Via eigen ervaring neem ik mensen mee in mijn verhaal om ze te laten zien dat je als bedrijf een hele andere manier van benaderen kunt hebben. Motiveer je werknemers zodat ze vechten voor jouw organisatie. Door mijn sessies probeer ik mensen wakker te schudden en hen in te laten zien wat van belang is.

FOTOGRAFIE: met dank aan Serdar Gözübüyük

Als ondernemer en scheidsrechter doe ik dit anders en weet ik dat het anders kan. Ik zet me wekelijks in voor een goede en positieve samenleving. In 2012 toonde ik dit door mij sterk te maken tijdens mijn wedstrijd en live een RESPECT-bandje te laten zien aan een trainer. Een week hiervoor was het tragische en fatale incident met grensrechter Nieu-

lingen over deze onderwerpen. Het geeft me een voldaan gevoel dat ik buiten een stadion iets kan betekenen voor jongeren en bedrijven. Het mooiste compliment voor mij is dat minister-president Mark Rutte in januari 2014 één van mijn lezingen heeft bijgewoond. Op deze momenten zie ik dat er aandacht is voor mijn strijd. Ook Mark Rutte kampt met blijvende kritiek en onverenigbare partijen, hij is op zijn manier ook een scheidsrechter.

FOTOGRAFIE: met dank aan Serdar Gözübüyük

at ik door de media al snel een etiket kreeg toebedeeld, vormde voor mij geen probleem. Er zijn genoeg valkuilen, daar ben ik in de loop der jaren wel achter gekomen. Dit is de donkere kant van mijn verhaal, waar ik kennismaakte met jaloezie, racisme, valse beschuldigingen en haat. Dat ik hier al op jonge leeftijd mee in aanraking kwam, heeft mij als persoon sterker gemaakt. Het is een afspiegeling van de samenleving, waar mensen elkaar napraten en de ander geen succes gunnen. Ik verbaas mij daarover, waarom is dat de mentaliteit van zoveel mensen?

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 177

FOTO G R A FI E : enith stenhuys

Tekst: Jacques Geluk T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

sp ort / moti vatie

‘De ultieme bevrediging: kampioen worden én zelf goed spelen’ mr. Fatima Moreira de Melo en Raemon Sluiter “Uiteindelijk gaat alles over intrinsieke motivatie in het leven en wat je beweegt. In mijn geval is dat niet (van een ander) winnen, maar gewoon beter worden, in een breder perspectief evolueren en groeien. Dat kon ik in het hockey niet meer. In 2009 was ik klaar en uitgeleerd.” Fatima Moreira de Melo zet in een rustig hoekje van Hotel New York op de Kop van Zuid de toon voor een verhelderende en boeiende conversatie, waaraan later ook haar partner, extennisprof Raemon Sluiter, deelneemt. Hij heeft nieuws over zijn samenwerking met een veelbelovende tennisster.

et gesprek komt al snel op 2008 wanneer Fatima samen met het Nederlandse dameshockeyteam de gouden medaille verovert tijdens de Olympische Spelen in Peking. “Veel mensen denken dat je dan de top hebt bereikt. Zij realiseren zich niet dat teamen persoonlijke doelen niet overeen hoeven te komen. Als dat wel gebeurt, zoals tijdens het WK in Madrid waar we wereldkampioen werden en ik zelf ook heel goed speelde, is dat de ultieme bevrediging. Bovendien hadden we toen een waanzinnig mooi homogeen team, waarin ik mezelf kon zijn – voor zover dat mogelijk is in een groep – en mij thuis voelde .” Stellig: “Als mijn leercurve te vlak wordt en ik mezelf niet kan verbeteren raak ik verveeld en zoek ik nieuwe prikkels. Die heb ik bijvoorbeeld gevonden bij poker. Hoewel ik het spel had gespeeld met vrienden, is professioneel poker voor mij een nieuwe tak van sport waarin ik weer kan groeien. Bovendien is het een individuele sport. Ik ben volledig op mezelf aangewezen, heb niets te maken met anderen en kan me helemaal vrij en bevrijd voelen. Daar heb ik naar uitgekeken, maar toch zijn er naast voor- ook nadelen. Als je lid bent van een team ga je vanuit je verantwoordelijkheidsgevoel, ook al heb je geen zin, toch naar de training. Als individuele speler weet ik dat zo net nog niet.” In het begin mist Fatima de veiligheid van het team en de daarbij behorende structuur, maar ook de gezelligheid en haar kamergenoten. “Ik ergerde me wel eens, maar vond het vooral altijd fijn met de meiden te zijn. Maar niets is zwartwit. Nu hing er geen dagschema naast de liftdeur in het hotel, maar mocht en moest ik dat zelf invullen. Wat ooit gewoon was, is het niet meer. Ik leefde ineens meer als een tennisser, die voor de ATP-Tour veel moet reizen en alleen op een kamer slaapt. Ik moest mezelf herprogrammeren en aanpassen en uiteindelijk is dat waar het

allemaal om draait in het leven.“ Inmiddels tennist ze wedstrijden met een aantal van haar oude hockeyteamgenoten, speelt ze zaalvoetbal en heeft ze vrienden bij de pokertour. Het beste van twee werelden dus.

PokerStars

“Ik kan mijn tijd beter invullen en ben blij met mijn vrijheid. Het gaat lekker. Ik win leuke prijzen en zit bovendien in de prettige positie dat PokerStars, de grootste pokersite ter wereld, mij sponsort. Zij betalen een aantal van mijn buy-ins. De winst herinvesteer ik. Het belangrijkste bij poker is, net als bij beleggen, het inwinnen van zoveel mogelijk informatie.” Fatima krijgt vaak de vraag of pokeren gokken of een behendigheidsspel is. “Voor iemand die het niet kan en toch gaat spelen is het puur gokken, want die is helemaal afhankelijk van de kaarten. Spelers op mijn niveau zijn behendig, hebben vaak economie of bedrijfskunde gestudeerd en doen aan kansberekening. Dan komt het er gewoon op neer wie de beste is. Natuurlijk zijn er altijd ingecalculeerde risico’s, maar gemiddeld is de kans dat ik verlies nu zo’n twintig procent, afhankelijk van het feit of ik een betere of een mindere hand krijg.” Voor Fatima is poker in elk geval een dynamische uitdaging van de geest. “Het spel is heel erg geëvolueerd. Vroeger speelden de cowboys in Texas – daar komt de term Texas hold’em vandaan – echt met kaarten. Nu speel je meestal niet echt aan een tafeltje tegen kerels met hoeden op, maar online twintig tafels tegelijk. Doordat je op hetzelfde moment in veel meer situaties terechtkomt leer je ook sneller en zijn de kaarten zelf minder belangrijk. Een keer per maand speel ik een toernooi in het buitenland en verder train ik online, bekijk ik trainingsvideo’s op internet, praat ik erover met vrienden en geef ik commentaar bij op het internet gestreamde wedstrijden.”

‘Het prettige van tennis is dat je alleen jezelf de schuld kan geven’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 179

sp ort / moti vatie

Televisie

Al jaren is Fatima een bekende verschijning op televisie. “Ik heb in ‘Onderweg naar morgen’ gespeeld en ben nu te zien in het tweede seizoen van ‘Bluf ’. Daarnaast presenteer ik voor Sport 1. Presenteren is leuker dan acteren.” In 2012 wint ze ‘Expeditie Robinson’. “Dat was een geinig sociaal experiment, maar wel eenmalig wat mij betreft. Het was afzien, er werd alleen maar over eten gesproken en ik had overal jeuk door de zandvlooien.” Raemon Sluiter: “Bij dat programma moet het vooral in het begin heel gezellig zijn met z’n allen. Je mag pas tactisch spelen als er een paar kandidaten over zijn, terwijl je in het begin misschien de grootste kans hebt potentiële tegenstanders eruit te gooien.” Fatima: “Ik heb mij voorbereid en meteen tactisch gespeeld. Ik wilde het spel optimaal spelen en de grootste kans maken om uiteindelijk te winnen. Ik wilde vooral mentaal de sterkste te zijn. Fysiek was moeilijker, want met mijn 1,60 meter moest ik het niet hebben van boomklimmen.” Ze neemt vaak de leiding in het spel. “Ik ben heel erg een leider en geen volger. Soms is dat een nadeel en moet ik een tandje terugnemen om niet te dominant over te komen. Als ik ergens binnenkom loop ik voorop, ook als ik de weg niet weet. Soms laat ik dan iemand voorgaan en volg ik, maar dat is niet mijn natuur. Na ‘Expeditie Robinson’ merkte ik wel dat ik me weer gemakkelijker kon overgeven aan gezag, want in zo’n programma moet je doen wat het productieteam zegt, en een gematigde versie van mezelf kon zijn.”

Raemon coacht Kiki Bertens

Raemon heeft nieuws. Hij schrijft niet alleen columns over zichzelf en aan

Rotterdam gerelateerde onderwerpen voor het AD Rotterdams Dagblad en daarnaast binnenkort wellicht voor een ander magazine, hij is ook gestopt met het trainen van de jeugd voor het KNLTBtrainingscentrum. “Dat heb ik met veel plezier gedaan. Sinds september ben ik, op verzoek van haar en haar team, fulltime één-op-één coach van Kiki Bertens uit Wateringen, naast de trainer die haar al heel lang begeleidt. Zij belooft een van onze beste professionele tennissters te worden. Ik kijk er naar uit dag in dag uit met dezelfde persoon te mogen werken en haar beter te maken.” Zelf kan Raemon Sluiter terugkijken op een mooie carrière. “Als jongetje liep ik al achter mijn 5,5 jaar oudere broer Maurice aan. Als hij, eerst op het schoolplein, ging tennissen nam ik een racketje mee. We vonden het beiden zo leuk dat we bij een club zijn gaan tennissen en al snel bleek ik er een redelijk gevoel voor te hebben. Ik was niet echt veelzijdig, maar als ik iets leuk vond kon ik dat uren doen en werd ik er vanzelf beter in.” Na de havo begint de dan 17-jarige Raemon met een nul-ranking aan zijn profcarrière. “Het prettige van tennis is de strijd van één tegen één en dat je als individuele sporter niemand anders de schuld kan geven als het even minder gaat.” Fatima: “We zeggen wel eens gekscherend dat Raemon liever teamsporter zou zijn geweest en ik een individuele.” Raemon: “Het was inderdaad ook leuk deel uit te maken van het Davis Cup-team en uit te komen voor mijn land. Dan sliep je ook alleen op een kamer, maar had je een gezamenlijk belang en was het prettig als een maatje na een verloren wedstrijd zei: ‘Morgen trainen we weer , dan kunnen we volgende week knallen’. Het was keihard werken en niet altijd glitter en

glamour, maar ik heb altijd een goede band gehad met de Nederlandse tennissers en soms is het fijn in een groepje te zijn.”

Gestopt en weer begonnen

“Mijn beste jaar was 2003 en tot en met 2006 ging het redelijk, maar ik moest het steeds vaker opnemen tegen 18- en 19-jarigen die mijn plek wilden innemen en mijn ranking zakte naar 150-160. Niets dramatisch, maar eind 2007 kregen we heel vervelend nieuws te horen over mijn nichtje en dan ga je dingen optellen. Ik was bijna 29, mijn loopbaan liep af en ik wilde niet reizen, maar bij mijn familie zijn. Daarom maakte ik begin 2008 bekend te stoppen als proftennisser. Als zoiets vreselijks gebeurt kan alles om je heen de boom in.” Een jaar lang is gevoelsmens Raemon elke dag bij zijn broer, ook om zijn neefje te helpen een zo normaal mogelijk leven te leiden. “Nadat mijn nichtje was overleden moest ik opnieuw invulling aan mijn leven geven en wilde ik, omdat nu het bekende zwarte gat naar boven kwam, weer tennissen. Ik heb dat niet met Fatima, met wie ik toen al samen in het leven stond, overlegd. Ik wilde het gewoon. Toen ik daarvoor tenniste was alles goed. Dat gevoel wilde ik terug. Dat had wel voeten in de aarde. Ik had elf maanden weinig gedaan en te veel fastfoodrestaurants bezocht. Dus moest ik hard trainen om de extra kilo’s er weer af te krijgen.” Uiteindelijk is het een mooi verhaal. Datzelfde jaar, 2009, bereikt Raemon de finale van het ATPtoernooi in Rosmalen en schiet zijn ranking omhoog van 0 naar 587. De grootste stijging ooit in de ATP-lijst. Bijna tegelijk zeggen Fatima en Raemon: “Het fijne is dat we allebei uit de sport komen. Per jaar zijn we los van elkaar weken in het buitenland. Dat gunnen we elkaar.”

Fatima Moreira de Melo, dochter van een Portugese diplomaat, is professioneel pokerspeelster, presentatrice en actrice. Bovendien geeft ze pokerclinics en treedt ze op als dagvoorzitter bij congressen. Eerder heeft ze tot 2009 met het Nederlands dameshockeyteam 257 interlands gespeeld (en 35 keer gescoord). Ze nam met haar team der keer deel aan de Olympische Spelen. Fatima heeft rechten gestudeerd aan de Erasmus Universiteit. Partner Raemon Sluiter heeft sinds 1996 vele enkelen dubbelspelwedstrijden gespeeld op ATP-, Davis Cup- en grand slam-toernooien (Roland Garros, Wimbledon, de US en de Australian Open). Na beëindiging van zijn loopbaan was hij toernooidirecteur van de Tennis Masters en jeugdcoach bij de KNLTB. Sinds september 2015 is hij persoonlijke coach van Kiki Bertens. Hij geeft bovendien tennisclinics. fatimamoreirademelo@speakersacademy.nl raemonsluiter@speakersacademy.nl

180 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

sp ort / moti vatie

There is an I in team! Gerd-Jan Poortman 150 dagen lang op een raceboot, met negen top sporters komende uit zes verschillende landen en werkende in de meest extreme fysieke en mentale omstandigheden! Teamdynamiek is wat de boel draaiende houdt! En groepsdynamiek begint bij je zelf. De Volvo Ocean Race is een van de grootste zeilraces van de wereld. In 150 zeildagen verdeeld over negen etappes wordt er rond de wereld gezeild met zeven teams. De teams zijn opgebouwd uit de beste zeilers van de wereld komende uit vele verschillende windstreken. Na twee races rond de wereld te hebben gezeild ben ik dit keer initiatiefnemer en zeiler van Team Brunel. Weer heb ik af moeten zien om het beste uit mijzelf en het team te halen. De race begon voor mij een jaar voordat we de sponsoring rond hadden. Ik zat thuis en bedacht me dat ik de Volvo Ocean Race nog een keer wilde varen. Ik wilde mijn droom najagen en verwezenlijken

De missie waar het allemaal om draaide was het winnen van de Volvo Ocean Race. Zes maanden trainen in Lanzarote, waar wij ons tot team smeedden. Alle boten in de race zouden in deze editie identiek zijn, dus moesten wij ons concentreren op de personen in ons team. Iedereen moest de winst voor ogen zien en hier koste wat kost voor gaan. Winnen op het hoogste niveau doe je door te blijven focussen en te zoeken naar verbeteringen, tot in het kleinste detail. Elk team is goed, maar één team heeft net iets meer dan de rest en dat maakt het verschil, zo simpel is het. Binnen ons team staat plezier hebben in wat je doet centraal. Dit vloeit voor uit teamgevoel en erkenning voor jouw onmisbare taak in het team. Iedereen heeft zijn verantwoordelijkheid: zo is de een bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de zeilen en de ander voor de lieren. Door zelf alles perfect uit te voeren schep je een vertrouwensband in het team, het begint dus bij jezelf. Dit is waar teamwork begint volgens mij; kijk eerst naar jezelf en kijk dan waar je je teamgenoten bij kan staan. Dit is hoe je samen sterker wordt.

en dit ging ik doen door mijn eigen team op te starten. Zo gezegd zo gedaan! Allereerst zocht ik de sponsoring bij bedrijven, hierbij kreeg ik onmisbare hulp van schipper Bouwe Bekker en teamdirecteur Gideon Messink. Samen zetten wij Sailing Holland op en kregen binnen een jaar de benodigde sponsoring bij elkaar; we konden gaan zeilen! Dit was voor mij al een overwinning op zich, ik kon bijna niet geloven dat dit mogelijk was.

Het bevaren van de oceanen vraagt om dit soort teamwork, gebaseerd op respect, vertrouwen en motivatie. Mede doordat we dit negen maanden dynamisch hebben kunnen oefenen hebben we een topprestatie kunnen leveren: wij zijn tweede geworden. Juist omdat iedereen wil winnen en zijn weg naar de top wil trainen zie je overal hechte, succesvolle teams ontstaan. Wij van Team Brunel kunnen elkaar recht in de ogen aankijken en zeggen dat wij trots op elkaar zijn. Wij hebben als team de wereldzeeën bevaren en het avontuur overleefd, wij hebben samen een race volbracht. Dat is de kracht van teamwork: als persoon individueel sterk staan, waardoor iedereen op elkaar kan vertrouwen en bouwen.

gerdjanpoortman@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 181

FOTO G R A FI E : met dank aan B jör n K uiper s

‘Mentale weerbaarheid is super belangrijk’

Tekst: Jacques Geluk T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

sp ort

Als topvoetbalscheidsrechter én ondernemer vertrouwt Björn Kuipers blindelings op zijn assistenten en medewerkers. “Met het juiste team kun je onvoorstelbaar veel bereiken”, houdt hij de bezoekers van zijn presentaties voor. De praktijk op het veld en de winkelvloer geeft hem gelijk.

“

ijftien jaar geleden droeg een scheidsrechter zijn assistenten op de vlag in de lucht te steken als hij dat nodig achtte. Hij was de baas, dus hij besliste. Nu is het omgekeerd, maak ik voor honderd procent deel uit van mijn vaste scheidsrechtersteam en vertelt een assistent mij via een ‘headset’

dat ik een rode kaart moet uitdelen of een strafschop moet toewijzen, ook al heb ik de overtreding niet zelf geconstateerd en de omstandigheden niet zelf waargenomen. Ik blijf eindverantwoordelijk en neem de beslissing, maar wel gebaseerd op het vertrouwen dat ik heb in mijn assistenten. Dat is cruciaal”, zegt topscheidsrechter Björn Kuipers op weg naar Zeist

Björn Kuipers

‘Alles draait om vertrouwen’

‘Er is geen scheidsrechtersteam dat in korte tijd zoveel wedstrijden heeft gefloten’ SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 183

sport

Mentale weerbaarheid

Als scheidsrechter krijgt Kuipers grote waardering, maar doordat bijna iedereen zichzelf voetbaldeskundige noemt zit hij in een glazen huisje. “Hoe goed je ook bent, van het ene op het andere moment kunnen ze je met de grond gelijkmaken. Daarom moet je altijd snel van de roze wolk afstappen en blijven presteren. Kritiek krijgen is belangrijk. Als je daarmee, op het veld of in het bedrijf, kunt omgaan verbetert dat je mentale weerbaarheid. Die is super belangrijk om te kunnen blijven presteren en een van de essentiële competenties waarover leidinggevenden moeten beschikken. Wie blijft malen over die ene beslissing waarover iedereen het heeft, is niet klaar voor het nemen van een nieuwe beslissing of de volgende wedstrijd en komt terecht in een soort neerwaartse spiraal.” Anders gezegd: “Kijk terug, leer van gemaakte fouten, maar blijf daarin niet hangen. Zet dingen opzij, heb vertrouwen in het

team en jezelf en straal dat uit. Hoe sterker jij je voelt, des te beter het gaat.”

Rugzak

Björn Kuipers draagt inmiddels een rugzak die rijk gevuld is met ervaring, die hij zowel als ondernemer en als scheidsrechter heeft opgedaan. “Deze twee vakken en vlakken, die veel parallellen kennen, versterken elkaar heel erg. De manier waarop ik op het veld communiceer neem ik mee © hans van tilburg

voor de aftrap van het nieuwe voetbalseizoen. “Dat geldt net zo voor mijn onderneming. In Oldenzaal ben ik eigenaar van een Jumbo supermarkt en een haarstudio. Ik ben veel onderweg, maar heb fantastische medewerkers die zich heel gemotiveerd voor het bedrijf inzetten. Daardoor heb ik veel vertrouwen in hen en durf ik veel verantwoordelijkheden bij hen neer te leggen.” Tijdens lezingen vraagt Kuipers toehoorders hoeveel vertrouwen zij hebben in de mensen met wie zij werken en of ze als leidinggevenden cruciale beslissingen durven nemen door uitsluitend af te gaan op wat een teamlid of medewerker zegt. “Hoe sterk is dat team waarvan ze zelf deel uitmaken en in hoeverre is er blind vertrouwen tussen de teamleden onderling? Hoe halen ze het maximale uit zichzelf en hun team in situaties waarop veel druk staat? Die vragen probeer ik te beantwoorden. Als scheidsrechter heb ik onder druk geregeld cruciale beslissingen moeten nemen. Alles hangt dan af van hoe je daarmee omgaat. Het belang van teamwerk en communiceren komt daarom in mijn verhaal duidelijk naar voren. Ik laat zien hoe dat in de praktijk werkt en geef aan hoe we via oortjes met elkaar op het veld communiceren.”

afgenomen en het aantal medewerkers is geslonken tot 160. “Dat geeft wat meer rust, maar we moeten nog steeds veel doen om de juiste koers te varen.”

Beste team

Zijn vertrouwen in en de inzet van zijn team heeft de voorbije jaren flink bijgedragen aan het succes van zijn winkels. “In 2013 en 2014 waren wij de beste C1000 en in 2014 de vier na beste supermarkt van Nederland. Van de 5.000 deelnemende zaken! Dat hebben we bereikt doordat we met de juiste mensen op de juiste plek werken, die elke dag het maximale willen geven. Supermarktland vraagt veel van ondernemers en medewerkers, zeker wanneer je bij de beste wilt horen. Hetzelfde geldt voor de voetballerij. Een scheidsrechter en zijn team die optimaal willen presteren moeten daar veel voor doen en laten. In beide gevallen gaat het er niet om dat je de beste mensen in je team hebt, maar dat ze zo goed op elkaar zijn ingespeeld dat ze samen het beste team vormen.

Hoogtepunt

naar de supermarkt en andersom. Voor mij is de combinatie ondernemen en fluiten onmisbaar. Ik kan niet alleen het ene of het andere. Op beide terreinen heb ik die spanning nodig”, vertelt hij. “Iedereen doet boodschappen en denkt dat het supermarktvak simpel is, maar ook dat is topsport op hoog niveau. We hadden drie C1000-supermarkten, met een jaaromzet van 40 miljoen euro, wekelijks 40.000 klantbezoeken en ruim 260 medewerkers. C1000 was de twee na grootste supermarktformule in Nederland, maar is binnen drie jaar van de kaart geveegd. Ongekend. Niets is dus onmogelijk. In januari 2015 heb ik twee zaken verkocht.” De omzet en de klantbezoeken zijn daardoor

Als scheidsrechter is de 42-jarige Kuipers nu op zijn hoogtepunt. “Dat ligt tussen 36 en 44 jaar als je al wat ervaring hebt opgedaan. In 2005 heb ik mijn eerste eredivisiewedstrijd (Vitesse-Willem II) gefloten en een jaar later maakte ik mijn internationale debuut. De topjaren van ons scheidsrechtersteam zijn in 2009 begonnen, toen ik de Champions League-wedstrijd Barcelona-Dynamo Kiev mocht fluiten. Daarna volgden het EK 2012 in Oekraïne, de halve finale van de Champions League en de Europa Leaguefinale in 2013 en de Champions Leaguefinale en het WK in 2014. Er is, met alle respect, geen scheidsrechtersteam dat in 2013 en 2014 zoveel topwedstrijden en finales heeft gefloten. Dit is een tussenjaar, maar ik kijk nu al uit naar het EK 2016 in Frankrijk.”

Björn Kuipers heeft bedrijfskunde gestudeerd. Hij is de topscheidsrechter van Nederland en fluit sinds 2005 eredivisie- en vanaf 2009 belangrijke internationale voetbalwedstrijden. Kuipers is eigenaar van een supermarkt en een haarstudio in Oldenzaal. bjornkuipers@speakersacademy.nl

184 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

sp ort

Alles kan

Hoe kan jij het bovenmenselijke presteren? Eric Mijnster Het onmenselijke is menselijk. Dat bewees full-time blogger Eric Mijnster afgelopen zomer door la Route des Grandes Alpes in één rit af te leggen. La Route des Grandes Alpes is een 650 kilometer lange weg van het Meer van Genève naar de Middellandse Zee over 14 bergtoppen die Eric non-stop – zonder te slapen –

in 35 uur en 40 minuten fietste. “Alles kan,” was het eerste wat hij na afloop glunderde.

k had geen reden om la Route des Grandes Alpes non-stop te fietsen. Geen reden om te sterven in het zadel. Want dat ik mezelf met deze missie fysiek en mentaal in extreme mate tegen zou komen, was me vooraf wel duidelijk. Toch kon ik het niet laten. Iets in mij schreeuwde ‘DIT IS HET!’ toen ik voor het eerst beelden van de route zag. Ik had nog nooit langer dan 12 uur in het zadel gezeten. Ik heb geen lijf dat gemaakt is om makkelijk bergen op te trappen. De monstertocht stond in hoogtemeters gelijk aan 16 keer Alpe d’Huez. Het jaar ervoor konden ze mij na zes keer al opvegen. Geen Nederlander ging me ooit voor. Eigenlijk waren er geen aanknopingspunten voor een goede afloop. Maar, hoe onverklaarbaar dat ook mag zijn, ik wilde het zó graag. Die wilskracht nam ik mee tijdens mijn oneindige fietsrit. Mijn vader, vijf vrienden en drie documentairemakers volgden me op de voet. Zij waren er meerdere keren van overtuigd dat het afgelopen was. Met name op de Col du Galibier. Na 350 kilometer trap-

pen, bereikte ik de top van de achtste berg om half vier in de nacht. Het was -10°C en de snijdende wind blies onafgebroken tegen mijn bezwete lijf. Ik was onderkoeld. Ik ademde wel, maar mijn bewustzijn was verdwenen. Wat er toen gebeurde, weet niemand. Plots leek het alsof mijn lichaam vervangen was. Alsof mijn wilskracht mijn lichaam in een houdgreep had en het dwong om de kelders met onuitputtelijke energie te openen. Ik lachte, en rolde verder. 20 Uur later stond ik met mijn voeten in het zand met uitzicht op de Middellandse Zee. Sindsdien weet ik dat het onmenselijke menselijk is. Ik weet ook hoe ik het onmenselijke menselijk kan maken. Niet alleen op mijn fiets, maar overal. Niet alleen ik, maar iedereen. Met eigen verhalen, foto’s en video’s neem ik het publiek mee in mijn wereld, om ‘m vervolgens te projecteren op de doelstellingen van de zaal. Hoe kan jij het bovenmenselijke presteren? ericmijnster@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 185

MAGAZINE

De populairste sprekers in België

dr. André Kuipers

186 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

em. prof. dr. Mark Eyskens © studio 100 nv

Jan Mulder

Gert Verhulst

Wivina Demeester

Jef Staes

prof. dr. Kris Deschouwer © hennie keeris

Steven van Belleghem

Anne de Baetzelier

Ludo Daems Denis Heylen prof. dr. Melchior Wathelet

Bruno Tobback Marc Sluszny

Jo De Poorter

Lieven Scheire

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 187

drs. Herman Konings

Julie Brown Andrea Croonenberghs

Pedro De Bruyckere

Dixie Dansercoer

188 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 © met dank aan kris verburgh

mr. Jef Vermassen

Peter Hinssen

prof. dr. Theo Compernolle Polle de Maagt

Kaat Exterbille

prof. dr. Damiaan Denys

Guido Thys

dr. Kris Verburgh

prof. dr. Chris Peeters

Ga voor uitgebreide biografieën naar

speakersacademy.be

10 TOP

De 10 meest geboekte sprekers van 2015

prof. drs. Jeroen Smit

dr. André Kuipers

Annemarie van Gaal

Marc Lammers

Bezoek onze website voor uitgebreide biografieën van de tien meest geboekte sprekers van 2015

speakersacademy.nl

Richard van Hooijdonk

Pedro De Bruyckere

prof. dr. Bas Haring

dr. Mathijs Bouman

drs. Pieter de Rijk

(in alfabetische volgorde)

prof. dr. ir. Mathieu Weggeman

FOTO G R A FI E : studio 100 nv

Tekst: Jacques Geluk T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

am usement

Gert Verhulst

Grenzen bestaan niet De dromen en ambities die presentator, acteur en zakenman Gert Verhulst als kind had zijn voor 99 procent uitgekomen. De televisieseries van het door hem mede opgerichte productiebedrijf Studio 100 zijn populair in Vlaanderen, Nederland en soms ver daarbuiten. Theatershows van meidengroep K3 zijn veelal uitverkocht. Door het bedrijf geproduceerde animatieseries bereiken kijkers in zo’n 200 landen. Bovendien telt de Studio 100-groep vijf amusementsparken in drie landen. Daar houdt het niet op, want – zegt Gert – “We blijven op zoek naar opportuniteiten.”

ijn carrière begint als hij 18 jaar is en als presentator van een kinderspelprogramma en later een muziekprogramma aan de slag kan bij de BRT, zoals de Vlaamse openbare omroep dan nog heet. “Ik wilde gewoon beroemd worden en aandacht krijgen, maar dat is alweer dertig jaar geleden. Rond mijn eenentwintigste ben ik begonnen als omroeper”, vertelt Gert Verhulst, die in die tijd in feite de basis legt voor zijn onderneming Studio 100, inmiddels een van de grootste amusementsbedrijven in de Benelux. “Ik kondigde kinderprogramma’s altijd in mijn eentje aan. Danny Verbiest – die later zijn stem aan het hondje heeft gegeven – en ik vonden het een leuk idee dat voortaan samen met een figuurtje te doen. Samen hebben wij Samson uitgevonden en ontwikkeld. Daar is de reeks ‘Samson & Gert’ uit voortgekomen, die in Nederland en Vlaanderen goed werd bekeken. Tevoren hadden we echter nooit gedacht dat die kinderserie zo succesvol zou zijn.” Halverwege de jaren negentig wordt steeds duidelijker dat een aantal van de activiteiten rond ‘Samson & Gert’ niet past binnen de toenmalige structuur van de BRT. “Merchandising, het organiseren van optre-

dens en het produceren van cd’s waren commerciële bezigheden, die niet onder het dak van de openbare omroep konden gebeuren. In het begin vingen we dat op met allemaal aparte vennootschapjes, maar al snel kregen we het idee alle activiteiten, inclusief het produceren van televisieprogramma’s, onder één dak samen te brengen. Zo werd Studio 100 geboren. Al vlug beseften we dat het heel gevaarlijk was een heel bedrijf te bouwen rondom één karakter, zijnde Samson, en maakten we er een prioriteit van nieuwe figuren te ontwikkelen. Kabouter Plop was daarvan het eerste resultaat. Zijn avonturen en die van zijn vrienden waren te zien op VTM en snel daarna ook bij TROS. Met veel succes.”

‘Het is gevaarlijk een bedrijf te bouwen rond één karakter’

Nieuwe series

Al snel gaat Studio 100, gewapend met de kennis die is opgedaan met het ontwikkelen en produceren van ‘Samson & Gert’ en ‘Kabouter Plop’ aan de slag met het creëren van andere figuren en programma’s, musicals en theatershows. “De meeste programma’s, zoals ‘Bumba’, ‘Piet Piraat’ en ‘Mega Mindy’, waren bestemd voor jongere kinderen, maar op een gegeven moment zijn we ook series gaan maken voor de doelgroep die daarop volgde, pubers tussen 12 en 16. Op vraag van Nickelodeon hebben we de spannende

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 191

amusement

reeks ‘Het Huis Anubis’ ontwikkeld, die zeer geslaagd was in Vlaanderen in Nederland, maar – met een eigen cast – ook in Duitsland. Voor de Britse en Amerikaanse markt hebben we, met Amerikaanse acteurs, afleveringen opgenomen in Liverpool.” In het begin is de bezetting van de kinderseries die ook in Nederland te zien zijn volledig Vlaams, maar tegenwoordig werkt Studio 100 met een mix van Vlaamse en Nederlandse acteurs. Gert: “In beide landen heeft niemand daar een probleem mee, dus is het een goede keuze, maar uit eerdere ervaring weet ik dat series met alleen Vlamingen ook in Nederland in de smaak vallen.” De creatieve geesten van Studio 100 zijn altijd met nieuwe series bezig. “We zijn er nu drie of vier aan het draaien voor latere uitzending via onze eigen zender Studio 100 TV, die enkel in Vlaanderen te zien is en de VRTkinderzender Ketnet. Daarnaast werken we al jarenlang zeer nauw samen met NPOkinderzender Zappelin. We zijn trouwens ooit in Nederland aan de bak gekomen dankzij Gerard Baars van de TROS”, herinnert Gert zich.

‘Nieuw bij Plopsaland is een subtropisch zwemparadijs met als thema Wickie de Viking’ Deze reeks is op RTL 8 (‘Telekids’) te zien. “Nu gaat K3 door met andere zangeressen, naar wie we vanaf september in de reeks ‘K3 zoekt K3’ op SBS 6 en VTM op zoek zijn gegaan. De uitdaging is met de opvolgsters van Karen, Kristel en Josje het concept voor de komende jaren succesvol te behouden”, aldus mede-jurylid Gert Verhulst. Zelf presenteert hij nu op de commerciële Vlaamse zender Vier het dierenspelprogramma ‘Het zijn net mensen’. “Bij jullie heeft dat gelopen met Paul de Leeuw en Marc-Marie Huijbregts, die bij ons ook panellid is. Het is een ‘celebrity game’ en dat is wel wat ik het liefste doe. Er mag gelachen worden op televisie. Het moet niet allemaal te serieus zijn. Sinds kort presenteer ik op onze eigen digitale kookzender in Vlaanderen ‘njam!’, een

dagelijks programma waarin ik side-kick ben van gekende Vlaamse chefs.”

Amusementsparken

Een steeds belangrijker onderdeel van Studio 100 zijn de attractieparken. Er zijn inmiddels twee Plopsa Indoor-parken: in Coevorden (Drenthe) en Hasselt (Belgisch Limburg). In Wallonië is Plopsa Coo te vinden en in Duitsland Holiday Park. Het vlaggenschip van de Studio 100-groep is het allereerste en grootste amusementspark, Plopsaland in De Panne. “Daar komen ongeveer twee miljoen bezoekers per jaar. Nieuw is het naastgelegen subtropische zwemparadijs Waterpark Plopsaqua, dat als thema Wickie de Viking heeft. Van ‘Wickie de Viking’ hebben we, net als van ‘Maja de bij’ trouwens de wereldwijde rechten. De animatieseries die we rond deze overbekende figuurtjes – en andere – maken zijn al in meer dan tweehonderd landen te zien.” Grenzen bestaan niet voor Studio 100. “We zijn, afhankelijk van de figuurtjes, actief over de hele wereld, met inmiddels meer dan 1.000 voltijds equivalenten binnen de volledige groep. “Wat de parken betreft zien we groeimogelijkheden in België, Duitsland en Nederland, maar voor alles geldt dat we op alle terreinen waar we actief zijn altijd blijven zoeken naar opportuniteiten.” Veel Vlamingen zijn fier op hun Gert en wat hij, samen met zijn kompanen, heeft bereikt, maar: “Dit is ook een land waar veel mensen vinden dat je met de voeten op de grond moet blijven staan en geen gekke dingen mag doen. Hoge bomen vangen veel wind, maar is dat in Nederland niet net zo?”

Gert Verhulst (1968) is zijn carrière begonnen als omroeper bij de BRT (nu VRT). Hij is het bekendst van zijn rol als Gert in het kinderprogramma ‘Samson & Gert’. Van 1992-1997 heeft hij verschillende spelprogramma’s gepresenteerd voor BRT en VTM. Hij richtte in 1996, samen met Danny Verbiest en Hans Bourlon, het productiebedrijf Studio 100 op (een derde van de aandelen is sinds een aantal jaren in handen van BNP Paribas Fortis Private Equity). Studio 100 is bekend van programma’s als ‘Kabouter Plop’, ‘Bumba’, ‘Piet Piraat’, ‘Mega Mindy’, ‘Het Huis Anubis’ en ‘Amika’, die zowel in Nederland als Vlaanderen populair zijn en natuurlijk van K3. Daarnaast zijn er ‘Plopsa’-pretparken. gertverhulst@speakersacademy.nl

192 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

Een megasucces in de lage landen is de meidengroep K3. “Zij zijn buiten Studio 100 begonnen als deelnemers aan ‘Eurosong’, de preselectie in Vlaanderen voor het Eurovisie Songfestival. Ze werden snel uit de selectie gegooid vanwege een niet zo geslaagd optreden, maar hun liedje ‘Heya mama’ dat ze daar zongen werd enkele maanden later een der grootste Vlaamse hits aller tijden. K3 is bij ons gekomen en we hebben met hen in de loop der jaren hele mooie shows, zowel in grote hallen en theaters, gemaakt. Om

een concept levend te houden, moet je constant nieuwe inhoud maken, zodanig dat het publiek geïnteresseerd blijft. Daarom hebben we verschillende speelfilms en musicals rond de groep geproduceerd. Daarnaast hebben we de komische serie ‘Hallo K3’ gemaakt, met weer Vlaamse en Nederlandse acteurs, als een vorm van verdieping die ook heeft bijgedragen aan het concept.”

Een selectie van Speakers AcademyÂŽ Faculty Members ingedeeld per categorie

Bestuur & Politiek

Communicatie & Public Relations

Dagvoorzitters

Duurzaamheid/ MVO

Economie & FinanciĂŤn

Entertainment

Filosofie, Religie & Spiritualiteit

Geschiedenis

Gezondheidszorg

ICT & Social Media

Innovatie & Creativiteit

Kunst & Cultuur

Leiderschap & Strategie

Lifestyle

Management

Marketing

Media & Journalistiek

Mens & Samenleving

Meteorologie

Motivatie & Inspiratie

Ondernemerschap

Sales

Sport & Expedities

Trends

Wetenschap

speakersacademy.nl

Bestuur & Politiek

drs. Mirjam Sterk | © Moom fotografie

194 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

drs. Maxime Verhagen

prof. dr. Jacqueline Cramer

drs. Hedy d’Ancona

mr. Ivo Opstelten

drs. Femke Halsema

drs. Frans Weisglas

Hans Wiegel © speakers academy® walter kallenbach

Erica Terpstra

Marja van Bijsterveldt © Harold Pereira

drs. Arend Jan Boekestijn

Doekle Terpstra

Felix Rottenberg

dr. Uri Rosenthal

Maria van der Hoeven © speakers academy® walter kallenbach

dr. Peter Rehwinkel

Boris van der Ham

drs. Ed Nijpels

drs. Jack de Vries

drs. Sabine Uitslag

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Bestuur & Politiek alleen al meer dan 300. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorieën Economie & Financiën, Gezondheidszorg en Mens & Samenleving.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 195

Communicatie & Public Relations

Egbert Jan van Bel | © Met dank aan Egbert Jan van Bel

196 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

drs. Paul Stamsnijder

Lieke Vogels

prof. dr. Cees Hamelink

Tijn van Ewijk

Jeroen Duijvestijn © speakers academy® walter kallenbach

dr. Susanne Piët

mr. Marijn de Koning

mr. Peter Paul Leutscher

Ludo Daems © Met dank aan Lieke Vogels

drs. Richard van Houten

Henkjan Smits © Met dank aan Susanne Piët

Violet Falkenburg

drs. Mildred Hofkes

Huub van Zwieten

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Communicatie & Public Relations alleen al meer dan 270. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorieën Marketing, Sales, ICT & Social Media en Ondernemerschap.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 197

Vrouwelijke dagvoorzitters

Titulatuur en Naam | © Copyright Lauren Verster | © AVRO Ingo Caly

198 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Diana Matroos

Eveline Brandt Lieke van Lexmond

Harmke Pijpers Kimberley Klaver

Angela Groothuizen

Tineke Verburg

Chimène van Oosterhout

Gerda Havertong

Jacobine Geel

Christine Otten Cynthia Abma

Leontien van Moorsel

Anita Witzier Hanna Verboom

Astrid Joosten Sofie van den Enk

Janneke Willemse

Chazia Mourali

Hadassah de Boer Kim-Lian van der Meij

Aldith Hunkar

Celine Huijsmans

Annemarie van Gaal

Tooske Ragas

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 199

Mannelijke dagvoorzitters

200 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Rogier Elshout mr. Bas van Werven

Eddy Zoëy Roelof Hemmen

Chris Zegers Erik Mouthaan

Jerre Maas

Rens de Jong

Jack van Gelder

Karel van de Graaf

Maarten Bouwhuis

drs. Victor Deconinck Beau van Erven Dorens

prof. drs. Jeroen Smit mr. André Rouvoet

Paul van Liempt

Stephen Cole

Ferry Mingelen Charles Groenhuijsen

mr. Prem Radhakishun

Ruben Nicolai

Frits Wester

Johan Doesburg

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 201

Duurzaamheid/MVO

202 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Jeremy Rifkin

ir. Hans Achterbosch Vincent Taapken

Teun van de Keuken Frans Lanting

Amory Lovins

Jaap Korteweg

prof. dr. Jacqueline Cramer

prof. dr. Pieter Winsemius

Thomas Adelaar

drs. Maurits Groen Jan Robben

Dennis Karpes

prof. dr. Michael Braungart Helga van Leur

drs. Marga Hoek MBA Dos Winkel

dr. ir. Pablo van der Lugt

Aart van Veller

ir. Kees Aarts prof. dr. Herman Wijffels

Anne-Marie Rakhorst

Marius Smit

Anne-Marie Rakhorst

Willem Treep

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 203

Economie & Financiën

10 TOP

spreker

204 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

drs. Peter Paul de Vries prof. dr. Bas Jacobs

mr. dr. Frans Weekers drs. Ewout Irrgang

prof. dr. Jaap van Duijn prof. dr. Coen Teulings

prof. dr. Willem Vermeend

Joris Luyendijk

prof. dr. Sweder van Wijnbergen

prof. dr. Eduard Bomhoff

prof. dr. Barbara Baarsma

mr. drs. Jan Kees de Jager

Willem Middelkoop Hans de Geus

dr. Paul Tang

prof. dr. René Smits

dr. Mathijs Bouman prof. dr. Rick van der Ploeg

dr. Steven van Eijck

dr. Jaap Koelewijn

Roland Koopman

Jacob Schoenmaker

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 205

Entertainment

206 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Michiel Borstlap Jelle Kuiper

Carel Kraayenhof Hans Kazàn

Dirk Zeelenberg Femke Wolthuis

Sara Kroos

Greg Shapiro

Hans Klok

Lee Towers

drs. Dolf Jansen

André Heuvelman

drs. Pieter de Rijk

Cesar Zuiderwijk Murth Mossel

Leo Blokhuis

Ali B.

Soundos el Ahmadi

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Entertainment alleen al meer dan 100.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 207

Filosofie, Religie & Spiritualiteit

10 TOP

spreker

208 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

prof. dr. Peter Sloterdijk

dr. Stine Jensen

Jacobine Geel

Luc Ferry

prof. John Gray

prof. dr. Abram de Swaan

prof. dr. Susan Neiman

drs. Rein Gerritsen

prof. dr. Hans Achterhuis

Moïra Müller

prof. dr Antoine Bodar

drs. Jaffe Vink

Pascal Bruckner

André Compte-Sponville

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Filosofie, Religie & Spiritualiteit alleen al meer dan 150.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 209

Geschiedenis

210 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

mr. drs. Marnix Krop

Bernard Hammelburg

Laura Starink

drs. Wierd Duk

Annejet van der Zijl

mr. Christa Meindersma

prof. dr. Maarten van Rossem

Geertje Dekkers

Bertus Hendriks

Robert van de Roer

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Geschiedenis alleen al meer dan 100. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorieën Mens & Samenleving en Filosofie, Religie & Spiritualiteit.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 211

Gezondheidszorg

212 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

prof. dr. Heleen Dupuis

prof. dr. Frank Koerselman

dr. Eize Wielinga

mr. Charlotte Insinger MBA

Anne van der Heyden

drs. Rob Oudkerk

Rube van Poelgeest

drs. Eveline Brandt

prof. dr. ir. Frans Kok

mr. André Rouvoet

Philip Idenburg MSc. MBA

drs. Frans Hiddema

Rudolf Juliet

prof. dr. Hans Marcel Becker

prof. dr. Kees Klinkhamer

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Gezondheidszorg alleen al meer dan 100. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorieën Trends, Economie & Financiën, Management, ICT & Social Media en Ondernemerschap.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 213

ICT & Social Media

214 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Ronnie Overgoor

drs. Herbert Blankesteijn

Silvester Zwaneveld

Vincent Everts

Stephan Fellinger

Pedro De Bruyckere

Ben van der Burg

Brenno de Winter

Jacob Spoelstra

Petra de Boevere

em. prof. dr. Wim Veen

Patrick Petersen

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van ICT & Social Media alleen al meer dan 175. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorieën Communicatie & PR, Innovatie & Creativiteit, Ondernemerschap en Sales.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 215

Innovatie & Creativiteit

216 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Jef Staes

drs. Hans van Grieken

Theo Jansen

prof. dr. ir. Hennes de Ridder

Lars Sørensen

René C.W. Boender

prof. dr. ir. Guus Berkhout

Jan Bommerez

prof. dr. Roger de Bruyn

prof. dr. ir. Han Gerrits

Paul Hughes

prof. dr. Paul Louis Iske

Karl Raats

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Innovatie & Creativiteit alleen al meer dan 400. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorieën Ondernemerschap, Marketing en Leiderschap & Strategie.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 217

Kunst & Cultuur

218 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Carice van Houten

Jules Deelder

TINKEBELL/Katinka Simonse

Gerda Havertong

Ronald Giphart

Michiel Borstlap

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Kunst & Cultuur alleen al meer dan 225. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorie Entertainment.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 219

Leiderschap & Strategie

220 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Jitske Kramer

generaal-majoor b.d. Patrick Cammaert

mr. Pauline van der Meer Mohr

Toon Gerbrands

generaal majoor b.d. drs. Pieter Cobelens

prof. dr. manfred Kets de Vries

Menno Lanting

Robert Benninga MBA

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Leiderschap & Strategie alleen al meer dan 425. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorieën Marketing en Ondernemerschap.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 221

Lifestyle

222 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Angélique Schmeink

Tom Sebastian

Ilja Gort

Frederique van der Wal

Marlies Dekkers

Monique Collignon

Paul Schulten

Marieke Eyskoot

Herman den Blijker

Batul Loomans

Mart Visser

prof. dr. ir. Iteke Weeda

Jacobus Toet

Sheila de Vries

Roel Wolbrink

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Lifestyle alleen al meer dan 100. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorie Kunst & Cultuur.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 223

Management

224 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

prof. dr. Léon de Caluwe

jhr. prof. dr. Walther Ploos van Amstel

drs. Harry Starren

mr. André Meiresonne

Jaap Peters

Coen de Ruiter

prof. dr. Fons Trompenaars

Ben Kuiken

dr. André de Waal MBA

Joost Wouters

drs. Jos Verveen

drs. Patrick van Veen

Jos van der Vegt

Luc de Brabandère

dr. Elizabeth van Geerestein MBA

Kjell Nordström

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Management alleen al meer dan 500. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorieën Communicatie & PR, Innovatie & Creativiteit, Leiderschap & Strategie en Marketing.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 225

Marketing

226 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Michel Schaeffer

Marjet Rutten

Henkjan Smits

René Boender

Feike Cats

Martin de Munnik

Gerlof Bos MBA

Richard van Hooijdonk

prof. dr. Cor Molenaar

Paul Postma

Aad Ouborg

André Hagelen

Steven van Belleghem

Tom Coronel

Igor Beuker

dr. Alex Klein

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Marketing alleen al meer dan 300. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorieën Communicatie & PR, ICT & Social Media, Leiderschap & Strategie en Ondernemerschap.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 227

Media & Journalistiek

228 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Roelof Hemmen

Tako Rietveld

Frénk van der Linden

Hans Laroes

Max Westerman

Anita Witzier

Wouke van Scherrenburg

Harm Edens

Michiel Vos

Astrid Joosten

drs. Eric Smit

Sylvain Ephimenco

Harmke Pijpers

Bert van der Veer

Diana Matroos

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Media & Journalistiek alleen al meer dan 300. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorie Dagvoorzitters.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 229

Mens & Samenleving

230 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

mr. Robert Moszkowicz

Quinsy Gario

mr. Gerard Spong

mr. Wim Anker

mr. Naema Tahir

prof. dr. mr. Geert-Jan Knoops

prof. dr. Andreas Kinneging

mr. dr. Antoinette Vlieger

prof. dr. Rob de Wijk

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Mens & Samenleving alleen al meer dan 400. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorieën Bestuur & Politiek en Filosofie, Religie & Spiritualiteit.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 231

Meteorologie

232 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Margot Ribberink Peter Timofeeff Reinier van der Berg Dennis Wilt Erwin Kroll

Gerrit Hiemstra

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 233

Motivatie & Inspiratie

234 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Arnold Vanderlyde Henk de Velde Hans Achterbosch

Maarten van der Weijden Peter Faber

Eric Arnold

Frank Versteegh

Miles Hilton-Barber Marc Sluszny

Marc Lammers

Tom Coronel Barry Hughes

Joseph Oubelkas

Bas Lansdorp MSc

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Motivatie en Inspiratie alleen al meer dan 450.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 235

Ondernemerschap

236 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Aad Ouborg

Henk Teunissen

Marten Blankesteijn

Ridder Drost

Henk Savelberg

Bas Lansdorp MSc

Gerlof Bos MBA

Martin van Pernis

John van Zweden

Annemarie van Gaal

Arko van Brakel

Erik de Vlieger

Michiel Muller

Jaap Korteweg

Hans Biesheuvel

Bernd Damme

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Ondernemerschap alleen al meer dan 250. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorieën Leiderschap & Strategie en Management.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 237

Sales

238 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Kasper Klaarenbeek

Jaap Funnekotter

Alexandra van 't Geloof MBA

drs. Rick van Asperen

Pacelle van Goethem

Guido Thys

dr. Ben Tiggelaar

Frank van Leer

drs. Jos Burgers

Remco Claassen

Harrie van Heck

Jan van Setten MBA

mr. Aernoud Bourdrez

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Sales alleen al meer dan 160. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorie Communicatie & PR.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 239

Sport & Expeditie DUO lezing

Fatima Moreira de Melo

Erik Hulzebosch

Richard Krajicek

240 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Giovanni van Bronckhorst

Hugo Borst

Co Adriaanse

Hans Kraaij jr

Hans van Breukelen

Frank & Ronald de Boer

Rob Witschge

Tom van 't Hek

Minke Booij

Edmond Öfner

Sjoerd Marijne

Robin van Galen

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Sport & Expedities alleen al meer dan 160. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorie Motivatie & Inspiratie.

Sjaak Swart

Barbara Barend

Tom Touber

Jack van Gelder

Joop Alberda

Pierre van Hooijdonk

Richard Witschge

Wilfred Genee

Tom Egbers

Epke Zonderland

Anky van Grunsven

Brian Farley

Tom Coronel

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 241

Trends

242 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

Paul Ostendorf

dr. ir. Koert van Mensvoort

Magnus Lindkvist MSc

Peter Hinssen

Marcel Bullinga

dr. Carl Rohde

Krijn Schuurman

Farid Tabarki

Christine Boland

Ruud Veltenaar MBA MPhil

Richard van Hooijdonk

Tom Palmaerts

drs. Peter van der Wel

Tony Bosma

drs. Justien Marseille

Joël de Rosnay

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied van Trends alleen al meer dan 110. Voor aanvullende suggesties raadpleeg ook de categorieën Gezondheidszorg en ICT & Social Media.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 243

Wetenschap

244 | SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016

dr. André Kuipers

prof. dr. Vincent Icke

Diederik Jekel

prof. dr. Margriet Sitskoorn

prof.dr. Mark Post

René Diekstra

Midas Dekkers

dr. ir. Rolf Hut

prof. dr. Dick Swaab

prof. dr. Henkjan Honing

dr. Bennie Mols

Op onze website speakersacademy.nl vindt u een keur aan interessante sprekers. Op het gebied Wetenschap alleen al meer dan 200.

SPEAKERS ACADEMY® SPREKERSATLAS 2015-2016 | 245

T E KST en FOTO G R A FI E : paul hughes

T EK ST: mr . g ee rt c orste n s | FOTOGR A FIE : wa lter kal l e n bac h

management / innovatie

Eén goede vraag is het hart van elke goede organisatie Paul Hughes - Ten Meters of Thinking “Wanneer je maar één vraagt kunt stellen, welke is dat dan? Het vinden van de juiste vraag levert duizend antwoorden op en door hem te blijven stellen is het mogelijk een nieuwe zakelijke manier van denken te creëren. Uitblinken in innovatie, bedrijfsvoering en technologie is niet genoeg. Een organisatie moet de gave hebben haar kernvraag bij herhaling te stellen om daarmee richting te geven aan leiderschap, innovatie te voeden en communicatie te inspireren”, zegt Paul Hughes. fficiëntie is de kern van de Formule 1 en – dat zal geen verrassing zijn – een van de belangrijkste strategieën binnen deze tak van sport. Een van de teamleiders van de Formule 1 werd beroemd door de vasthoudendheid waarmee hij één specifieke vraag bleef stellen. Telkens wanneer hij een beslissing moest nemen, vroeg hij: “Gaat de auto er sneller door rijden?”. Elke keer dat de leden van het technische team hem vroegen of ze iets konden doen, vroeg hij: “Gaat de auto er sneller door rijden?’ Als het antwoord ja was, konden ze hun gang gaan. Als het antwoord nee was niet. Hetzelfde gold voor alle mogelijke vragen over investeringen, tijdbeheer en het stellen van prioriteiten. Een simpele vraag kan de bedrijfsvoering richting geven en tegelijk iedereen herinneren aan de belangrijkste visie van de organisatie. Paul Hughes gelooft dat een goede vraag het hart vormt van elke goede, succesvolle organisatie. De beste leiders weten volgens hem bovendien dat het vinden van de juiste vraag hun eerste taak is en het blijven stellen daarvan hun tweede. Hoewel de complexiteit van de meeste organisaties als het ware vraagt om het stellen van een heleboel vragen, is er altijd één vraag waar alle andere omheen draaien. Vind die leidende vraag en, in veel

gevallen, het antwoord. Daarom vraagt Paul Hughes als hij contact heeft met bedrijven: “Wat is uw Formule 1-vraag?” “Behalve uitblinken in innovatie, bedrijfsvoering en technologie is niet voldoende, hebben succesvolle organisaties als belangrijkste eigenschap dat ze de juiste vraag kunnen stellen. Door dat te doen geven ze richting aan leiderschap, voeden ze innovatie en inspireren ze communicatie. Uiteindelijk creëert deze vraag een nieuwe bedrijfsmatige manier van denken, die de toekomst met veerkracht tegemoet treedt”, zegt Paul Hughes. Paul geeft al meer dan 20 jaar openbare lezingen ter ondersteuning van zijn beweging die een nieuwe definitie van succes heeft geïntroduceerd: een mentaliteit die is gebouwd op de drie-eenheid leiderschap, innovatie en communicatie. Deze tijdloze trilogie past hij op het goede moment toe door het stellen van de juiste vragen. Paul Hughes is opgegroeid in Dublin, Ierland, en woont in Amsterdam. Hij is een echte Ierse verhalenverteller, die een lange traditie op zijn eigen unieke manier voortzet. Om het ingewikkelde helder te maken maakt

paulhughes@speakersacademy.nl

hij ter plekke tekeningen die zijn woorden illustreren. “Een uitstekende lezing is zo duidelijk als een plaatjesboek. Daarom maak en onthul ik tekeningen terwijl ik spreek”, aldus Paul Hughes. Deze meeslepende formule ontvouwt zich op een stuk papier van tien meter lang. ‘Ten Meters of Thinking’ is ontwikkeld om het publiek heel direct bij de lezing te betrekken. Door ter plaatse te tekenen ontstaat een unieke ervaring en raakt het publiek geboeid door de ‘onthulling’ van de inhoud. De kijker blijft zich afvragen wat het volgende plaatje zal laten zien, terwijl Paul Hughes de tien meter papier verder invult. Het ‘live’ tekenen vergroot het begrip. Door de concepten een voor een te onthullen wordt de kijker stap voor stap meegenomen door de inhoud. De voorstelling ‘Ten Meters of Thinking’ helpt organisaties nieuwe denkwijzen te creëren door het vinden van de unieke vraag die centraal staat bij alles dat ze doen.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 247

dr. ir. Ionica Smeets

Maria van der Hoeven

drs. Marga Hoek MBA

Anky van Grunsven

Manon Ossevoort Gerda Havertong

mr. Jacqueline Zuidweg

Annemarie van Gaal FOTO: EDWIN WALVISCH

FOTO: WALTER KALLENBACH

FOTO: MARLIES DEKKERS

Marja van Bijsterveldt

FOTO: ROY BEUSKER

FOTO: GERDA HAVERTONG

drs. Sabine Uitslag

FOTO: JACQUELINE ZUIDWEG

FOTO: NAEMA TAHIR

mr. Naema Tahir

FOTO: EVERT JAN DANIELS

FOTO: JAN VAN BREDA

FOTO: LEX DRAIJER PVDA

FOTO: EVERT JAN DANIELS

FOTO: INEKE OOSTVEEN

FOTO: ROY BEUSKER

prof. dr. Heleen Dupuis

FOTO: MIRJAM STERK

prof. dr. Barbara Baarsma mr. Pauline van der Meer Mohr

FOTO: MARIJN VAN RIJ

dr. Jacqeline Cramer FOTO: SABINE UITSLAG

FOTO: GHISLAINE VINK

prof. dr. Margriet Sitskoorn

FOTO: WALTER KALLENBACH

FOTO: JACQUELINE CRAMER

drs. Femke Halsema

FOTO: BARBARA BAARSMA

FOTO: WALTER KALLENBACH

Margot Ribberink Myrthe Hilkens

FOTO: RTV OOST

mr. Fatima Moreira de Melo

FOTO: FATIMA MOREIRO DE MELO

FOTO: WALTER KALLENBACH

FOTO: BOB BRONSHOFF

Sara Kroos

FOTO: MARGA HOEK

dr. Stine Jensen FOTO: ASTRID JOOSTEN

Astrid Joosten

FOTO: STINE JENSEN

Aldith Hunkar

FOTO: CASPER RILA

Anne-Marie Rakhorst

FOTO: WALTER KALLENBACH

Inspirerende vrouwen speakersacademy.nl

Cisca Dresselhuys

Marlies Dekkers

drs. Willemijn Verloop

drs. Jacobine Geel

drs. Mirjam Sterk

Humor is noodzakelijk in het bedrijf

Hans Klok

Karin Bruers

Niek Boes

Gijs Nillessen

Peter Faber

FOTO: BNN

FOTO: ILJA MEEFOUT

FOTO: RON TETTEROO

FOTO: WALTER KALLENBACH

FOTO: KAREN SCHEFFENS

Diederik Jekel

Ruben Nicolai

Lenette van Dongen

Emmelle Zipson

Jasper van Kuijk

Arjen Lubach

Gert van der Vijver

Jan Reinder

MiER

Greg Shapiro

Rutger Lemm

FOTO: EVERT JAN DANIELS

Silvester Zwaneveld

Soundos el Ahmadi

FOTO: ROY BEUSKER

Frank van Pamelen

FOTO: STEFAN SCHIPPER

Joris Lutz

FOTO: DAVID CENZER

Maarten Spanjer

FOTO: VICTOR DURÁN

Ali B

FOTO: DIM BAARS

Ad-Just Bouwman

FOTO: GOVERT DE ROOS

FOTO: FRANK DOORHOF

Richard Roling

FOTO: BRENDAN DE CLERCQ

Dolf Jansen

FOTO: WALTER KALLENBACH

Victor Mids

FOTO: MARC DEURLOO

Rob & Emiel

FOTO: WALTER KALLENBACH

speakersacademy.nl

Pieter de Rijk

Jelle Kuiper

Lieven Scheire

RUIMTEVAARTCOLLEGE EEN UNIEKE KIJK IN HET LEVEN VAN EEN ASTRONAUT

& AMB A

250 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

DE UR

A S T R ON

André Kuipers nodigt u uit om samen met hem zijn reis door de ruimte te beleven. Een college vol humor, verbazing en wonderbaarlijke feiten

D DE AAR

PROGRAMMA 2015-2016 AUG ‘15

DEN HAAG

Koninklijke Schouwburg

0900-3456789 (10 cpm)

SEP ‘15

za zo wo vr do vr za zo wo

12 13 16 18 24 25 26 27 30

ZWOLLE UDEN OSS ROERMOND VEGHEL HOOFDDORP EINDHOVEN TILBURG HARDERWIJK

Theater De Spiegel Theater Markant Matinee Theater De Lievekamp TheaterHotel De Oranjerie Theater de Blauwe Kei Schouwburg De Meerse Parktheater Eindhoven Theaters Tilburg (schouwburg) Matinee Theater Harderwijk

0900-1435 (45 cpm) 0413-256110 0412-648922 0475-391491 0413-342555 023-5563707 040-2111122 013-5432220 0341-428899

OKT ‘15

vr za vr za zo wo vr za zo ma do vr za di wo vr

2 3 9 10 11 14 16 17 18 19 22 23 24 27 28 30

DOETINCHEM DORDRECHT GOUDA ROOSENDAAL CAPELLE AD IJSSEL NOORDWIJK ASSEN ZOETERMEER DEN BOSCH HEERLEN AMSTELVEEN ZAANDAM HAARLEM EMMEN WINTERSWIJK STEENWIJK

Schouwburg Amphion Schouwburg Kunstmin De Goudse Schouwburg Schouwburg De Kring Isala theater Matinee De Muze Theater De Nieuwe Kolk Stadstheater Theater aan de Parade Matinee Theater Heerlen Schouwburg Amstelveen Zaantheater Philharmonie Haarlem Theater De Muzeval Theater De Storm Rabo Theater De Meenthe

0314-376000 amphion.nl 078-6397979 kunstmin.nl 0182-513750 goudseschouwburg.nl 0165-555555 dekringroosendaal.nl 010-4586400 isalatheater.nl 071-3646226 demuzenoordwijk.nl 088-0128550 dnk.nl 079-3427565 stadstheater.nl 0900-3372723 (lokaal tarief) theateraandeparade.nl 045-5716607 parkstadlimburgtheaters.nl 020-5475175 schouwburgamstelveen.nl zaantheater.nl 0900-3344553 (30 cpm) 023-5121212 theater-haarlem.nl 0591-617000 mijnmuzeval.nl 0543-519285 theaterdestorm.nl 0521-514004 demeenthe.nl

DEC ‘15

wo do vr zo di za wo zo ma di

2 10 11 13 15 19 23 27 28 29

VENRAY WINSCHOTEN SCHIEDAM LELYSTAD DOETINCHEM ALMERE AMSTERDAM GOUDA GOUDA ROTTERDAM

Schouwburg Venray De Klinker Theater aan de Schie Agora th. en congr. centrum Matinee Schouwburg Amphion Schouwburg Almere De Meervaart De Goudse Schouwburg Matinee De Goudse Schouwburg nieuwe Luxor Theater Matinee

0478-530999 0597-700270 010-2467467 0320-239239 0314-376000 036-8455555 0900-4107777 0182-513750 0182-513750 010-4843333

JAN ‘16

wo vr za wo do vr za wo vr za wo

6 8 9 13 14 15 16 20 22 23 27

MAASTRICHT ENSCHEDE SITTARD MIDDELBURG BEVERWIJK VEENENDAAL NUNSPEET FRANEKER ARNHEM WAALWIJK BREDA

Theater aan het Vrijthof Wilminktheater Stadsschouwburg Sittard-Geleen Stadsschouwburg Middelburg Kennemer Theater Theater De Lampegiet Veluvine Nunspeet Theater de Koornbeurs Stadstheater Arnhem Theater De Leest Chassé Theater

043-3505555 053-4858500 046-4524400 0900-3300033 (45 cpg) 0251-221453 0318-540141 088-8507766 0517-396363 026-4437343 0416-331751 076-5303132

theateraanhetvrijthof.nl wilminktheater.nl uitbalie.nl schouwburgmiddelburg.nl kennemertheater.nl lampegiet.nl veluvinenunspeet.nl theaterdekoornbeurs.nl stadstheater-arnhem.nl deleest.nl chasse.nl

FEB ‘16

di do vr di wo vr za zo vr za zo wo vr

2 4 5 9 10 12 13 14 19 20 21 24 26

IJMUIDEN PURMEREND BARNEVELD TIEL HENGELO STADSKANAAL SPIJKENISSE VELDHOVEN DELFZIJL DEN HELDER LEIDEN MEPPEL DEVENTER

Stadsschouwburg Velsen Theater De Purmaryn Schaﬀelaartheater Schouwburg Agnietenhof Rabotheater Hengelo Theater Geert Teis Theater de Stoep Theater De Schalm Th. & congrescentr. de Molenberg Schouwburg de Kampanje Leidse Schouwburg Schouwburg Ogterop Deventer Schouwburg

0255-515789 0299-432205 0342-842848 0344-673500 074-2556789 0599-631731 0181-652222 040-2533578 0596-614000 0223-674664 0900-9001705 0522-254242 0570-683500

stadsschouwburgvelsen.nl depurmaryn.nl schaﬀelaartheater.nl agnietenhof.nl rabotheater.nl theatergeertteis.nl theaterdestoep.nl deschalm.com demolenberg.nl kampanje.nl stadspodia.nl schouwburgogterop.nl deventerschouwburg.nl

MRT ‘16

vr zo wo za di

11 13 16 19 29

DRONTEN OOSTERHOUT DRACHTEN CUIJK HEERHUGOWAARD

Theater de Meerpaal Theater de Bussel De Lawei Schouwburg Cuijk Cool kunst en cultuur

0321-388770 0162-428600 0512-335050 0485-315107 072-5347662

meerpaal.nl theaterdebussel.nl lawei.nl schouwburgcuijk.nl coolkunstencultuur.nl

APR ‘16

UTRECHT

Stadsschouwburg Utrecht

030-2302023

stadsschouwburg-utrecht.nl

ks.nl zwolsetheaters.nl theatermarkant.nl lievekamp.nl theaterhotelroermond.nl blauwekei.nl demeerse.com parktheater.nl theaterstilburg.nl theaterharderwijk.nl

schouwburgvenray.nl indeklinker.nl theateraandeschie.nl agora-lelystad.nl amphion.nl schouwburgalmere.nl meervaart.nl goudseschouwburg.nl goudseschouwburg.nl luxortheater.nl

WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN | FOTO • SPEAKERS ACADEMY® - WALTER KALLENBACH

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 251

IN TE RVIEW / A RTIKE L

Herr dr. ir. Peter Reichsmann

Pierre Richelieu

dr. Peter Gates

prof. Gilbert DeRycke

252 | SPEAKERS ACADEMYÂ® MAGAZINE 2015-2016

ente rtainment

De kracht van de ‘fake speech’

spreker

De dagvoorzitter kondigt Pieter de Rijk aan als een internationale topspreker, die cachet geeft aan het officiële congresprogramma. ‘Hoe hebben ze die man kunnen krijgen?’, vraagt een groot deel van het publiek zich af, nadat De Rijk met zijn aanvankelijk saaie verhaal in accentloos Frans, Duits of Engels is begonnen. Wanneer hem vervolgens wordt gevraagd over te schakelen naar het Nederlands blijkt dat het om een hilarisch optreden gaat vol grappen: de ‘fake speech’.

Tekst: Jacques Geluk

et knappe hierbij is dat de speech alle thema's bevat die het bedrijfsleven bezighoudt: innovatie, kenniseconomie, cliënt focus, klanttevredenheid, de euro, Europese eenwording, arbeidsmarkt, mobiliteit en infrastructurele projecten. Ook onderwerpen als nationale identiteit, voetbal en de Hollandse tomaat komen voorbij. Ideaal voor de afsluiting van een dag congresseren. Pieter de Rijk maakt op deze manier aangepast cabaret, waarbij in principe alle creaties en onderwerpen bespreekbaar zijn. Een optreden van Pieter de Rijk staat garant

drs. Pieter de Rijk

10 TOP

voor een leuke ochtend, middag of avond. Deze energieke drs. heeft een verbazingwekkend groot imitatietalent.

Personages

De personages die De Rijk de

afgelopen jaren heeft neergezet geven een goed beeld van zijn veelzijdigheid en inventiviteit. Een paar voorbeelden: dr. Peter Gates, de ‘plug and pray’-broer van Bill Gates, futuroloog prof. Gilbert DeRycke van de Universiteit van Leuven, de moderne Duitser Herr dr. ir. Peter Reichsmann (Leiter des Förderprogramms Innovationskompetenz im Bundesministerium für Bildung und Forschung), Petrofina-topman Pierre Richelieu, dr. James Dale Davidson, die in ‘The Queen’s English’ zijn verhaal doet over toekomstige ontwikkelingen of Peter Buffett, de zoon van de steenrijke Amerikaanse investeerder en zakenman.

Pieter de Rijk is cabaretier, maar begon zijn carrière als leraar geschiedenis aan een Utrechts lyceum (1992-1993). Hij heeft drie avondvullende cabaretprogramma’s gemaakt (‘Veni, vidi, video’, ‘De wederafbraak’ en ‘Mag ik es met je praten’) en begin jaren negentig de Publieksprijs op het Leids Cabaretfestival gewonnen. De Rijk is vooral bekend van zijn knappe ‘fake speeches’. pieterderijk@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 253

inte rnationaa l

Speakers Academy® International Bringing Knowledge to the World

Het afgelopen seizoen heeft Speakers Academy® honderden sprekers geboekt in Europa en ver daarbuiten. Steeds meer internationale bedrijven en organisaties weten Speakers Academy® te vinden als het gaat om kwalitatieve, inhoudelijke topsprekers en op menig Europees congres en seminar ontmoet u onze faculty members. Deze keynote speakers presenteren hun onderwerp met een diepgaande kennis en met veel enthousiasme. De jarenlange

Berlijn

ervaring en expertise van deze mannen en vrouwen staan borg voor een zeer interessante dag of avond. Veelal wordt de mogelijkheid geboden tot interactie. Bent u geïnteresseerd in het engageren van een internationale spreker neemt u dan contact op met onze kantoren in Parijs, Barcelona en Berlijn.

Barcelona

Parijs

Kurfürstendamm 194 10707 Berlin Germany

Gran Via, 630 4ª planta 08007 Barcelona Spain

5, Rue de Castiglione 4ème étage, 75001 Paris France

T: +49 (0) 30 700 159 665 E: info@speakersacademy.de

T: +34 (0) 934 45 83 35 E: info@speakersacademy.es

T: +33 (0) 1 53 45 10 62 E: info@speakersacademy.fr

Bestel kosteloos de Franse, Spaanse of Duitse brochure van Speakers Academy®

speakersacademy.com 254 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

inte rnationaa l

Ariadne von Schierach

prof. dr. Markus Gabriel

Bruno Ganz

Miles Hilton-Barber

Joschka Fischer

Anja Kohl

Alastair Campbell

David Shing

Xavier Verdaguer

prof. dr. Peter Sloterdijk

Martina Gedeck

Dominique Moïsi

dr. Susan Neiman

Boris Cyrulnik

Bernard-Henri Lévy

Jeremy Rifkin

Lucy Alexander

Bernard Kouchner

Jacques Attali

Philippe Douste-Blazy

Jack Lang

Virginie Raisson

Tasha de Vasconcelos

The Global Home of Great Intellect

Kjel Nordström

Faculty members van Speakers Academy® hebben in het afgelopen seizoen opgetreden in onder meer: Abidjan Aken Allemaort Amsterdam Ankara Antwerpen Avignon Bad Kissingen Bad Orb Barcelona Berlijn Bled

Brest Brugge Brussel Casablanca Dubai Dublin Düsseldorf Edmonton, AB Essen Freiburg Geneve Gent

Graz Hamburg Ile de la Reunion Istanboel Keulen Kingsland, GA Kitzbühel Koblenz Kopenhagen Lago Maggiore Las Vegas, NV Le Touquet

Leuven Lima Lissabon Londen Luxemburg Lyon Madrid Mallorca Marrakech Marseille Melbourne Milaan

Montpellier Montreal München Nantes Nice Nordhorn Oostende Parijs Portoroz Praag Rome Schwerin

Sint- Niklaas Stavanger Stockholm Strassbourg Strömstad Taipei Thonon-les-Bains Tours Vilnius Warschau Wenen Zürich

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 255

De kracht van Speakers Academy® 1 Speakers Academy® heeft een transparant prijsbeleid. Duidelijkheid vooraf, geen boekingsfee of verborgen kosten. 2 Aankondigingen van congressen, seminars of andersoortige bijeenkomsten worden kosteloos vermeld op onze website. 3 Het consultancyteam van Speakers Academy® is het meest ervaren team in de Europese sprekerswereld. Met een gezamenlijke ervaring van zo’n 100 jaar heeft zij tienduizenden aanvragen voor haar relaties in behandeling genomen. 4 Relaties van Speakers Academy® ontvangen het ACADEMY® Magazine kosteloos en de periodieke Nieuwsbrief, waarin de laatste ontwikkelingen worden besproken alsmede de meest recente sprekers worden voorgesteld. Zo krijgt de relatie up-to-date kennis van de steeds veranderende sprekersmarkt. 5 Een internationaal netwerk dat zijn weerga niet kent en toegang geeft tot meer dan 35.000 sprekers wereldwijd.

6 Speakers Academy® hanteert een onbesproken ethisch gedrag naar haar klanten, medewerkers, toeleveranciers, Faculty Members en naar de samenleving, hetgeen resulteert in een onberispelijke reputatie en een ongeëvenaard betalingsgedrag. 7 De boeiende en inspirerende werkomgeving op het Speakers Academy® hoofdkantoor garandeert optimale professionaliteit en klantgerichtheid en staat borg voor het hoogst denkbare niveau van dienstverlening. 8 Nadat een boeking tot stand is gekomen stemt Speakers Academy® de werkbesprekingen af, controleert de optredens en evalueert de optredens die hebben plaatsgevonden. 9 Kosteloos advies. Onze Knowledge Ambassadors staan 365 dagen per jaar voor u klaar en zorgen ervoor dat u binnen 24 uur een offerte ontvangt.

Celina Schüller

Maarten Pino MSc

RENé WARMERDAM

algemeen directeur

directeur marketing & COMMUNICATIE

directeur SALES

MR. NINA KESAR

Walter Kallenbach

Hugo de Reus MA

Jacques Geluk

Sonja Diener

DESMOND DE JONG BBA

mart verhage MA

don de bruijn

BARBARA DE JONGE MSc

adjunct directeur

10 In geval van ziekte en/of overmacht draagt Speakers Academy® te allen tijde zorg voor een vervangende spreker of dagvoorzitter. Uiteraard in overleg met u.

speakersacademy.nl

256 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

010-4333322

Marktleider

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE

inds de start in 1997 is Speakers Academy® uitgegroeid tot de absolute marktleider in de sprekersbranche. Met duizenden aanvragen per jaar, honderdduizenden bezoekers op de website en meer dan een kwart miljoen lezers van het eigen ACADEMY® Magazine, heeft Speadr. André Kuipers Spreker van het jaar 2015 kers Academy® een unieke positie Astronaut & Ambassadeur van de Aarde MAGAZINE MAGAZINE verworven als toonaangevend sprekersinstituut. Speakers Academy® beheert de STEVE WOZNIAK agenda en verzorgt de boekingen en ‘Computers zullen de wereld uiteindelijk beter maken’ financiële afhandeling voor promiFRANK & RONALD nente wetenschappers, politici, kunDE BOER ‘Wij willen altijd nummer één zijn’ stenaars, (oud-)sporters, journalisten FRANÇOIS en topmanagers uit het bedrijfsleven. FILLON ‘Frankrijk staat aan de Zij verzorgen lezingen op het gebied rand van de afgrond’ JAN van wetenschap, filosofie, politiek, SLAGTER ‘Ik ben van de Europese integratie, communicatie, protestgeneratie’ motivatie, duurzaamheid, innovatie, MR. IVO OPSTELTEN marketing, sport en avontuur, media, ‘Besturen zat me al vroeg in het bloed’ ICT, futurologie, economie et cetera. Uiteraard is een groot aantal van deze experts ook inzetbaar als dagvoorzitPLUS P.O. Box 22307 | 3003 DH Rotterdam discussieleider. .Uitgebreid sportkatern T: +31(0)10ter 433 33of 22 | F: +31(0)10 414 32 59 | info@speakersacademy.nl .Nederlands grootste sprekersoverzicht Alle zogeheten Faculty Members .De meest populaire sprekers in België speakersacademy.nl zijn autoriteiten op hun vakgebied

en brengen met het grootst mogelijke plezier kennis en inzichten over op hun toehoorders. Hiermee ontvouwt zich ook de missie van Speakers Academy®: ‘Bringing Knowledge to the World’. Binnen 24 uur na indienen van uw aanvraag neemt een van onze Know® ledge Ambassadors contact met u op. Met veel kennis van zaken staan 2015-2016 zij u bij met het maken van de juiste keuze voor de invulling van uw congres of bedrijfsevenement. Onze professionele, zorgvuldige en adequate werkwijze heeft geleid tot de sterke reputatie van Speakers Academy®.

ACADEMY Co-founder Apple

| 13DE JAARGANG | NO 21 BEWAAREXEMPLAAR | OPLAGE 45.000+

ver2015-najaar.indd 1

FOTO GR AFI E: SUI TABLE I MAGES | J ULI ET TE POL AK EN FLEUR KONI NG

FOTO GR AFIE : SPEA KERS ACA DEM Y® | WA LT E R KA LLE NBAC H

Joris Luyendijk

‘De amorele huurlingen rukken op’

Met meer dan 60.000 aanvragen en 25.000 boekingen in het korte bestaan van Speakers Academy® is het bewijs geleverd dat kwaliteit zich altijd een weg baant. Inmiddels beheren wij een internationaal bestand dat zijn weerga niet kent en dagelijks wordt aangevuld met sprekers uit de hele wereld. Op onze website treft u duizenden sprekers aan die van onschatbare waarde kunnen zijn voor uw bedrijf of organisatie.

25-08-15 17:29

‘Een wereld op zich’: dat is het karakter van het ACADEMY® Magazine. Elk artikel dat in ACADEMY® Magazine verschijnt, is een waar juweel van vakmanschap. Hierbij wordt de grootst mogelijke zorg besteed aan inhoud, opmaak en fotografie. Eén exemplaar van ACADEMY® Magazine circuleert gemiddeld circa zes maanden bij onze ontvangers en wordt veelvuldig gelezen. Met een oplage van 45.000 exemplaren per editie is dit een supermedium voor meer dan een kwart miljoen geïnteresseerde lezers en potentiële opdrachtgevers. Vraag ons meest recente magazine vandaag nog gratis aan. Stuur een e-mail naar magazine@speakersacademy.nl of bel 010-4333322.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016 | 257

on l ine

Europa's grootste online sprekersinstituut Het grootste sprekersportal en voor iedereen toegankelijk. Per jaar wordt de website bezocht door honderdduizenden unieke bezoekers en biedt hiermee toegang tot ‘de wereld van kennis’. De zoekmachine is eenvoudig in gebruik. U kunt zoeken op naam, alfabet, trefwoord en op maar liefst 25 categorieën; een makkelijke manier om kennis te maken met de Faculty Members van Speakers Academy®. Tevens treft men op de website honderden interessante artikelen en columns, exclusieve interviews, videos en foto’s van onze Faculty Members.

speakersacademy.com 258 | SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2015-2016

21 st Century Art by

'Stop!'

Oil on canvas | b 110 x h 80

SOKIAÂ® www.sokia.nl

dr. André Kuipers

Spreker van het jaar 2015

Astronaut & Ambassadeur van de Aarde

MAGAZINE

P.O. Box 22307 | 3003 DH Rotterdam T: +31(0)10 433 33 22 | F: +31(0)10 414 32 59 | info@speakersacademy.nl

FOTO GR AFIE: SPEAKERS ACADEMY® | WALTER KALLENBACH

speakersacademy.nl