ACADEMY® Magazine 2016 by Speakers Academy

ACADEMY

MAGAZINE

DR.

2016

DANIEL COHN-BENDIT

‘Dezelfde maximumsnelheid in heel Europa’ DRS. PIETER COBELENS, GENERAAL-MAJOOR BD

‘Wat heb ik aan privacy als ik dood ben?’ DRS.

FEMKE HALSEMA

‘De politiek is nu geschiedenis’ CHARLES GROENHUIJSEN

‘Trump is een geniale marketeer’ PRINSES LAURENTIEN VAN ORANJE EN PROF. DRS. JEROEN SMIT

‘Kinderen kunnen ons kompas weer goed zetten’

SPECTACULAIRE FOTO’S van dr. André Kuipers, Frans Lanting en Jimmy Nelson FOTOGALERIE Selectie van 125 faculty members

prof. dr.

Jan Peter

Balkenende

‘Duurzaam bedrijfs-DNA is voordelig voor alles en iedereen’ © SUITABLE IMAGES | JULIETTE POLAK & FLEUR KONING

INFORMEER NAAR DE

EY TUGRRESNPA-KK KETTEN CON

RSONEN

VOOR 150 TOT 1.000 PE

l.nl

Check FokkerTermina

Fokker Terminal - Binckhorstlaan 249 - Den Haag Informatie en boekingen: Tim Rosman 06 52038755 en Tom Verhaar 06 20603286

EEN MULTIFUNCTIONELE CONGRESLOCATIE IN DEN HAAG • Industriële uitstraling • Flexibel in te richten • 17 subruimtes! • Zeer goede bereikbaarheid • 380 parkeerplaatsen

FOKKERTERMINAL.NL

360 haalt Arnon Grunberg | ‘360 is een waardevolle aanvulling op het Nederlanse tijdschriftenaabod’ Mathijs van Nieuwekerk | ‘Ik noem mij pas een man van de wereld sinds ik 360 lees’ Bas Heijne | ‘360 - Onmisbaar in verwarrende tijden’ Adiaan van Dis | ‘De wereld is ingewikkeld, maar leesbaar in 360’ Jan Mulder | ‘360? Schit-te-rend!’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

de 100

zonder grijs te worden 360 Magazine – het kleurrijke magazine dat zijn blik op heel de wereld richt – nadert zijn honderdste editie, die op 2 juni zal verschijnen. De hoogste tijd voor een nadere kennismaking.

50% korting

Maak nu voordelig kennis met 360 Magazine en ontvang 5 nummers voor slechts €15

Ga naar: www.360magazine.nl/probeer

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

MAGAZINE

INHOUDSOPGAVE

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

108

112 116 122 128 132

SPECTACULAIRE FOTO’S VAN DR. ANDRÉ KUIPERS, FRANS LANTING EN JIMMY NELSON___________________ 135

Ad Broere________________________________________ 150 Een positieve verandering, door negatieve rente? Bram Moerland___________________________________ 156 Gnosis en gnostiek, wat is dat? prof. dr. Willem Vermeend__________________________ 164 Slimme bedrijven denken smart Innovatie in het bedrijfsleven________________________ 168 ‘Ze zien vliegen’ is in 2017 heel normaal David Schrooten___________________________________ 188 De vreselijke reis van een jonge Nederlandse hacker Marcel Messing____________________________________ 192 Op weg naar de cyborg? Nick van Ruiten MBA MSc__________________________ 196 Jeugd gebruikt medicijn tegen ‘fictieve ziekte’ als straatdrug dr. Gábor Lenkei___________________________________ 200 Bent u ziek, of lijkt het maar zo? Frank Suárez______________________________________ 204 Herstel de stofwisseling en de kilo’s vliegen eraf generaal majoor b.d. drs. Pieter Cobelens en Anouk Vos MA MSc________________________________ 210 Wat heb ik aan privacy als ik dood ben? Mary-Jo de Leeuw_________________________________ 214 Nederland aan de rand van de digitale afgrond FOTOGALERIE___________________________________ 223 Selectie van 125 faculty members

dr. André Kuipers

135

majoor Marco Kroon

prof. dr. Jan Peter Balkenende ____________________________ 14 Duurzaam Bedrijfs-DNA is voordelig voor alles en iedereen Renée Scheltema _______________________________________ 18 Normal is Over dr. Daniel Cohn-Bendit___________________________________ 20 Dezelfde maximumsnelheid in heel Europa Laurentien van Oranje en Jeroen Smit_______________________ 24 Kinderen kunnen ons kompas weer goed zetten Maurits van Oranje______________________________________ 28 Als we erin geloven, gaan we tot het gaatje prof. dr. mr. Geert-Jan Knoops_____________________________ 32 Betere scheiding der machten komt Internationaal Strafhof ten goede ir. Thomas Rau__________________________________________ 36 Zonde van het geld, zonde van de tijd: Duurzaamheid prof. dr. Maarten van Rossem______________________________ 42 Mijn liefde voor Amerika is sterk getemperd Richard van Hooijdonk___________________________________ 46 De toekomst is bijna te mooi om waar te zijn Jörgen Raymann_________________________________________ 50 Geluksfactor is gezond virus voor bedrijven Huub Stapel____________________________________________ 54 Als dingen leuk zijn kun je alles aan Arthur Japin____________________________________________ 58 Het hoofd is een prettige plek om naartoe te gaan drs. Femke Halsema______________________________________ 68 De politiek is nu echt geschiedenis dr. Bernard Bot__________________________________________ 72 Het mooie is dat Europa voor elke crisis een oplossing vindt majoor Marco Kroon_____________________________________ 78 Ik heb geen baan als militair, ik bén militair drs. Ad Melkert__________________________________________ 82 Eenzijdige bezuinigingspolitiek staat groei in de weg prof. dr. Kees Brunia_____________________________________ 86 De toekomstherinneringen van een jong blijvend brein prof. dr. Erik Scherder____________________________________ 90 Bewegen verrijkt ons brein prof. dr. Damiaan Denys, prof. dr. Jelle Jolles en prof. dr. Victor Lamme___________________________________ 96 Vrije wil, fictie of non-fictie? drs. Marianne van den Anker & drs.Rob Oudkerk____________ 100 '360 graden bereik' Jandino Asporaat_______________________________________ 104 Ik heb van mijn zwakte mijn kracht gemaakt

INTERVIEWS & ARTIKELEN

Philip Freriks__________________________________________ Als je denkt het in Frankrijk te redden met Engels kan dat best tegenvallen David Allen___________________________________________ Dingen gedaan krijgen zonder stress Monique Collignon_____________________________________ Mode van plastic, hoe cool is dat? Charles Groenhuijsen___________________________________ Trump is een geniale marketeer dr. Mathijs Bouman_____________________________________ Afscheid van de VAR is vervelend voor zzp’ers en de BV Nederland Pierre Wind___________________________________________ De grote droom van de Kok des Vaderlands

Voorwoord ______________________________________________ 8 Colofon_________________________________________________ 9 De Kracht van Speakers Academy®__________________________ 10 Marktleider_____________________________________________ 11 Internationaal__________________________________________ 12

154

dr. Ad Verbrugge

COLUMNS & SPOTLIGHTS

Hadassah de Boer_________________ 31 De kunst van het luisteren Marc Sluszny____________________ 35 Het is niet hoe goed je bent, maar hoe goed je wilt zijn Jort Kelder______________________ 40 Spotlight on Annemarie van Gaal______________ 49 Tweespalt Brenno de Winter_________________ 53 De snelheid waarmee technologie onze maatschappij heeft overdonderd prof. dr. Dennis Vink______________ 57 Financieel inzicht: iedereen kan het leren Sjaak Bral_______________________ 61 Personeel, je beste adviseur mr. Frank Visser__________________ 62 Conflicten oplossen is mijn specialiteit prof. dr. Bas Haring_______________ 64 Proefkonijnen jhr. dr. Walther Ploos van Amstel ___ 66 De consument eist precisie-logistiek René C.W. Boender & dr. Jos Ahlers__ 67 Generatie Z is aan zet! Bent u klaar voor de vierde industriële revolutie? drs. Arend Jan Boekestijn__________ 71 Het volk en de chaos Ruud Veltenaar___________________ 75 Inspirator van Transformatie drs. Ed Nijpels___________________ 76 Duurzame energie, bittere noodzaak én een zegen Errol van Engelen_________________ 85 Hoe Big Data ons business landschap verandert Igor Beuker______________________ 89 Spotlight on Elfried Klarenbeek________________ 93 Van een systeemgerichte naar een mensgerichte samenleving drs. Pieter de Rijk_________________ 94 Impressies van een fake speech van Pieter de Rijk

prof. dr. Erik Scherder

Pierre Wind

116

132

Monique Collignon

Shay Kreuger____________________ 99 Ik ben Shay en van alle markten thuis Peter Pronk_____________________ 107 Westerse ondernemers succesvol ondersteunen in China Daniel Seesink__________________ 111 Welk imponeergedrag leidt tot tevreden klanten? Bart Chabot____________________ 115 De laatste heipaal Addy van den Krommenacker______ 119 Een wandelend schilderij prof. dr. Harald Benink___________ 120 Investeren in Europa drs. Patrick van Veen_____________ 125 Waarom we klanten moeten vlooien prof. dr. ir. Mathieu Weggeman_____ 126 Jongeren versus protestgeneratie: waardestrijd in alle hevigheid losgebarsten Patrick Petersen MA MSc_________ 131 Bent u klaar voor de revolutie van de multimarketeer? Maarten van der Weijden__________ 153 Zowel 10.000 uur in de sport als in het bedrijfsleven dr. Ad Verbrugge________________ 154 Behoefte aan fundamentele reflectie Dieter Möckelmann______________ 161 De impact van technologie op onderwijs Jeffrey Spalburg_________________ 163 Opgeteld de beste prof. dr. ir. Hugo Priemus_________ 167 Disruptie in wonen en bouwen drs. Huub J.B.van Zwieten_________ 172 Het geheim van een inspirerend leven Saskia Maarse___________________ 174 Hoe overbrug je (zakelijke) cultuurverschillen? Bob W. Toetenel_________________ 176 Relaties opbouwen is goed voor de business Generaal b.d. Arie T.Vermeij_______ 178 Inspirerend leiderschap en visie Eric Arnold_____________________ 180 Droom tot over de horizon

Philip Freriks

prof. dr. Chris Peeters en Steven Djohan__________________ 182 Problemen oplossen en voorkomen begint met het ontdekken van de rode draden Gerd-Jan Poortman______________ 184 Optimaal gebruik maken van skill en talent Dutch Dream Foundation _________ 186 Coacht ondernemers die durven te dromen Eduard Schaepman______________ 191 How does a start-up start? dr. ir. Koert van Mensvoort________ 195 Welkom in de technosfeer prof. dr. Vincent Icke_____________ 199 Hoe meer je begrijpt … prof. dr. Peter Gøtzsche___________ 203 Boekpresentatie drs. John Consemulder___________ 207 Aspartaam Jelle Kuiper_____________________ 208 Wat ik zeg klopt, dat maakt het hilarisch Marc Lammers__________________ 217 spotlight on Quintis Ristie___________________ 218 Dezelfde taal spreken is niet altijd hetzelfde bedoelen MaatschapWij__________________ 220 Een nieuw maatschappelijk initiatief Pedro De Bruyckere______________ 222 Wanneer kun je een expert geloven?

EN VERDER

Humor is noodzakelijk in het bedrijf_286 Inspirerende vrouwen____________ 287 Sportsprekersinstituut____________ 288 Inspirerende bekende Nederlanders_ 289

Huub Stapel

Laurentien van Oranje en Jeroen Smit

drs. Femke Halsema

MAGAZINE

Arthur Japin

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

MAGAZINE

nze manier van leven is het resultaat van een tienduizenden jaren durend gevecht. Wij, mensen, lopen al miljoenen jaren op aarde rond en pogen vanaf het begin de wereld om ons heen beter te begrijpen. Uit noodzaak, bijvoorbeeld om onszelf te kunnen verdedigen tegen de gevaren van het onbekende. Dat doen we eigenlijk nog steeds. Onze zintuigen zijn beperkt; we zien en horen nog geen 1 procent van wat er daadwerkelijk te zien en horen is. Bovendien weten we misschien maar 1 procent van 1 procent van wat er te weten valt. De mens is hiermee een tragisch dier op zoek naar betekenis. Aangewakkerd door onze fantasie en creativiteit creëren we mythes om onze onwetendheid te compenseren, irrationele ideeën, emoties en onze nietigheid te verklaren en een idee te krijgen van waar we naartoe gaan. Dat doen we wel steeds minder. Ook raken velen van ons niet meer in extase in kerken, synagogen, moskeeën en tempels, maar vinden we die opwinding eerder in kunst, muziek, dans, sport, films en seks. Toch verandert onze aard nauwelijks, zeker als het gaat over onze diepste verlangens en angsten. De biologische evolutie van de mens is 10.000 tot 20.000 geleden nagenoeg afgerond. De Paleolithische mens (oude steentijd) leert omgaan met een enorm dilemma: de dieren, zijn vrienden die hij respecteert, moet hij doden om te kunnen overleven. De ontdekking van de landbouw is aan het einde van die evolutie misschien wel het belangrijkste moment in onze ontwikkeling. Wij beseffen dan (10.000 jaar geleden) dat de aarde in overvloed al het voedsel kan verschaffen dat nodig is. De Neolithische mens (nieuwe steentijd) ervaart dit als een openbaring. Hij leert de landbouw te verfijnen en transformeert van jager en verzame-

Kennis plus Bewustzijn zorgt voor een betere wereld

laar in een zelfbewustere boer, die zijn eigen land bewerkt en dieren houdt. Verderop in de tijd beginnen onze voorouders steden te bouwen. Ze leren lezen en schrijven en zetten oude mythes en verhalen op papier. De geschiedenis begint. De mens en zeker de stedeling neemt steeds meer afstand van goden en mythes en creëert hierdoor een spiritueel vacuüm. Dat leidt tot een belangrijke revolutie tussen 800 en 200 jaar voor Christus. Karl Jaspers heeft deze periode de Spil-periode genoemd, die een sterke reactie is op een tijd van spirituele vernietiging en extreem geweld. Individuele denkers dragen wereldwijd een nieuw bewustzijn uit in een sterk veranderende sociale omgeving. In China ontstaan het confucianisme en taoïsme, in India het hindoeïsme, boeddhisme en jaïnisme. Perzië ziet de geboorte van het zoroastrisme (van Zarathustra). In het oude Judea laten de eerste profeten van zich horen en ontstaat het monotheïsme. In Griekenland komen filosofie en rationalisme op. Allemaal tegelijk! Voor het eerst in de geschiedenis is er aan-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

dacht voor het menselijk lijden en ontstaat behoefte aan spirituele religiositeit, compassie en rechtvaardigheid. Logos (rationaliteit) manifesteert zich naast mythologie. Tot rond 1500 gebeurt er weinig. Vanaf de zestiende eeuw volgen de gebeurtenissen elkaar echter zo snel op, dat alles weten niet meer mogelijk is. Om u een idee te geven: anno 2016, verdubbelt onze kennis wereldwijd elk uur. Volgens sommigen zelfs elke minuut! We betalen voor dit informatiebombardement een hoge prijs. Groeiend informatieaanbod, toename van de welvaart en excessen van het materialisme laten zien dat de sociale cohesie afneemt. Mythes en grote verhalen verdwijnen nagenoeg uit het zicht. Joseph Campbell, een van ’s werelds grootste autoriteiten op het gebied van mythologie geeft zijn studenten tijdens een college, vlak voor zijn dood in 1987, een aantal interessante antwoorden. Op de vraag “Professor, wat heeft u geleerd van al die mythologieën, meer dan 6.000?”, antwoordt hij: “In beginsel gaan alle mythes over slechts een paar onderwerpen: de strijd van de mens met leven en dood en het gevecht tegen zijn eigen demonen.” Op de volgende vraag: “Kunt u ons een advies voor de toekomst geven?”, antwoordt hij: “Het enige advies dat ik kan geven is: volg je hart (‘follow your bliss’), doe dingen die je gelukkig maken en verder niets. Dan zul je een gelukkig leven hebben. Doe wat je hart je ingeeft.” Op de laatste vraag: “Hoe weet ik wat mijn geluk (‘my bliss’) is?”, antwoordt hij: “Daar moet je naar zoeken, dat is jouw persoonlijke reis.” Het vermogen de wereld om ons heen te begrijpen (intelligentie) is belangrijk. Er blijkt aan intelligentie wereldwijd geen gebrek te zijn. De ene mens is nog intelligen-

C OLOFON

ACADEMY

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE

PHOTOGRAPHY BY JIMMY NELSON (AT THE SADHUS)

| 14DE JAARGANG | NO 22 | BEWAAREXEMPLAAR

ter dan de ander. Maar vaak mist hij bewustzijn (‘awareness’). En eigenlijk gaat het uitsluitend om dat laatste. ‘Awareness’ maakt je tot mens. BERLIJN Kurfürstendamm 194 10707 Berlin Germany

PARIJS 5, Rue de Castiglione 4ème étage, 75001 Paris France

T: +31 (0) 10 433 33 22 E: info@speakersacademy.nl

T: +49 (0) 30 700 159 665 E: info@speakersacademy.de

T: +33 (0) 1 53 45 10 62 E: info@speakersacademy.fr

ROTTERDAM Schiedamse Vest 67-71 3012 BE Rotterdam The Netherlands

T: +34 (0) 934 45 83 35 E: info@speakersacademy.es

OPLAGE 50.000

BARCELONA Gran Via, 630 4ª planta 08007 Barcelona Spain

DR.

DANIEL COHN-BENDIT

‘Dezelfde maximumsnelheid in heel Europa’ PIETER COBELENS, GENERAAL-MAJOOR BD DRS.

‘Wat heb ik aan privacy als ik dood ben?’ DRS.

FEMKE HALSEMA

‘De politiek is nu geschiedenis’ CHARLES GROENHUIJSEN

‘Trump is een geniale marketeer’ PRINSES LAURENTIEN VAN ORANJE EN PROF. DRS. JEROEN SMIT

‘Kinderen kunnen ons kompas weer goed zetten’

SPECTACULAIRE FOTO’S van dr. André Kuipers, Frans Lanting en Jimmy Nelson FOTOGALERIE Selectie van 125 faculty members

Onze planeet is prachtig én de enige die we hebben. Kijk naar de oceanen, bergen, bossen, planten, dieren. Wat is er mooier dan een speakersacademy.com vogeltje? De wereld heeft ook een donkere kant. We lijken het respect van onze voorouders voor de natuur en de dieren verloren te hebben. Het lijkt erop dat we ook het respect voor de Ander verliezen en, als we niet oppassen, ook voor onszelf. Het ziet ernaar uit dat deze eeuw zich ontwikkelt tot de opwindendste en belangrijkste uit de geschiedenis der mensheid. Wij allen spelen daarin een belangrijke rol. Meer dan ooit hebben we behoefte aan mythes en mooie verhalen om compassie te ervaren en in evenwicht te komen met pragmatisme, met Logos. In zijn boek ‘1984’ waarschuwt George Orwell voor de gevaren van een politiestaat, waarin macht voorbijgaat aan de wet. Een dergelijke totalitaire staat is dichterbij dan u denkt. Laat u niet programmeren door een veeleisende samenleving, manipulerende media of gladde praatjes van politici, en ‘goede bedoelingen’ van vrienden, familieleden en goeroes. Kijk uit voor valse profeten, blijf scherp, wees kritisch op het voedsel dat u eet en de medicijnen die u neemt (geneesmiddelen zijn volgens statistieken 16.000 procent dodelijker dan terroristen!). Toon bovenal respect voor alles dat leeft en is, alles heeft bewustzijn. Per jaar doden wij meer dan 200 miljard dieren (6 miljoen per dag) en nog eens 100 miljoen dieren offeren we op aan experimenten. Als we geen actie ondernemen sterven nog meer dieren en planten uit en bevatten de oceanen binnenkort meer plastic dan vissen (90% procent van alle grote vissoorten is al uitgestorven). Wilt u in zo’n wereld leven?

2016

MAGAZINE

prof. dr.

Jan Peter

Balkenende

‘Duurzaam bedrijfs-DNA is voordelig voor alles en iedereen’ © SUITABLE IMAGES | JULIETTE POLAK & FLEUR KONING

Cover2016.indd 1

Mijn advies: Blijf leren, elke dag van uw leven tenminste een uur. Studeer wat u wilt en niet wat u moet. Studeer geen rechten als u liever violist wordt! Draag uw kennis uit. Luister naar de goede raad van Joseph Campbell: “Volg je geluk en het universum opent deuren voor je, waar vroeger slechts muren stonden.”

26-04-16 10:20

HOOFDREDACTEUR / EINDREDACTIE Albert de Booij REDACTIETEAM Celina Schüller | Maarten Pino MSc Walter Kallenbach (fotografie) | Jacques Geluk (tekst) en het Speakers Academy® Team SPEAKERS ACADEMY® Postbus 22307 3003 DH Rotterdam info@speakersacademy.nl

BEZOEKADRES Schiedamse Vest 67-71 3012 BE Rotterdam Tel.: +31 10 433 33 22

GRAFISCH ONTWERP Speakers Academy® Don de Bruijn & Alexander Mayrhauser

DRUKWERK Roularta Printing NV, Roeselare België

COPYRIGHT Copyright © 1997-2016 Speakers Academy®. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en / of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle rechten voorbehouden. Speakers Academy® heeft de grootst mogelijke inspanning gepleegd om de copyrights van de geplaatste artikelen en foto’s aan de makers daarvan te doen toekomen. Speakers Academy® vraagt de auteurs, fotografen en de sprekers copyrightvrije foto’s aan te leveren. In het geval het foto’s betreft die beschikbaar zijn gesteld door externe fotografen, vermeldt Speakers Academy® de naam van de fotograaf op de foto zelf. In een aantal gevallen is het wellicht niet mogelijk (geweest) de fotograaf te achterhalen. Mocht u menen rechthebbende te zijn van een of meerdere foto’s, neem dan contact op met Speakers Academy® via e-mail: info@speakersacademy.nl De interviews, artikelen en columns zijn van onafhankelijke auteurs. ACADEMY® Magazine neemt een metapositie in ten aanzien van geloof, religie, gender, ras, seksuele geaardheid en aanvaardt geen enkele verantwoordelijkheid voor de statements die worden gemaakt. ACADEMY® Magazine heeft vanuit deze onafhankelijk positie mensen uitgenodigd, die vanuit verschillende gezichtspunten hun visie naar voren brengen. FOTOSTOCK Bedrijven of organisaties die fotomateriaal nodig hebben, kunnen tegen een vergoeding hiervan gebruik maken. U kunt contact opnemen met de informatiedesk van Speakers Academy®: fotostock@speakersacademy.nl TOESTEMMING HERDRUK / GEBRUIK FOTO’S EN ILLUSTRATIES Voor toestemming van herdruk van artikelen, interviews, columns, foto’s en illustraties, kunt u contact opnemen met Speakers Academy®: magazine@speakersacademy.nl COLUMNSERVICE Veel van onze sprekers zijn tevens goede schrijvers. In een aantal gevallen bestaat de mogelijkheid om een column te laten schrijven voor uw personeelsblad, huisorgaan, verenigingsblad, corporate magazine, jaarverslag, website, publiekstijdschrift. Ook kunnen wij op verzoek een column, kort verhaal of gedicht ter ondersteuning van een congres (laten) verzorgen.

Albert F.T. de Booij Oprichter Speakers Academy®

MAGAZINE SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016 9

De kracht van Speakers Academy® MAARTEN PINO MSC

RENÉ WARMERDAM

NINA KESAR LL.M.

DIR. MARKETING & COMMUNICATIE

DIRECTEUR SALES

ADJUNCT DIRECTEUR

MART VERHAGE MA

MIRIAM DE GROOT

DAPHNE TENGBERGEN

1 Speakers Academy® heeft een transparant prijsbeleid. Duidelijkheid vooraf, geen boekingsfee of verborgen kosten. 2 Aankondigingen van congressen, seminars of andersoortige bijeenkomsten worden kosteloos vermeld op onze website. 3 Het consultancyteam van Speakers Academy® is het meest ervaren team in de Europese sprekerswereld. Met een gezamenlijke ervaring van zo’n 100 jaar heeft het tienduizenden aanvragen voor haar relaties in behandeling genomen.

WALTER KALLENBACH

HUGO DE REUS MA

DESMOND DE JONG BBA

BARBARA DE JONGE MSC

FLOOR RIJKEN

ROBERT VAN ISPELEN

SAMATAR OMER

SONJA DIENER

NICK LINDEIJER

DON DE BRUIJN

4 Relaties van Speakers Academy® ontvangen het ACADEMY® Magazine kosteloos en de periodieke Nieuwsbrief, waarin de laatste ontwikkelingen worden besproken alsmede de meest recente sprekers worden voorgesteld. Zo krijgt de relatie up-to-date kennis van de steeds veranderende sprekersmarkt. 5 Een internationaal netwerk dat zijn weerga niet kent en toegang geeft tot meer dan 35.000 sprekers wereldwijd. 6 Speakers Academy® hanteert een onbesproken ethisch gedrag naar haar klanten,

medewerkers, toeleveranciers, Faculty Members en naar de samenleving, hetgeen resulteert in een onberispelijke reputatie en een ongeëvenaard betalingsgedrag.

9 Kosteloos advies. Onze Knowledge Ambassadors staan 365 dagen per jaar voor u klaar en zorgen ervoor dat u binnen 24 uur een offerte ontvangt.

7 De boeiende en inspirerende werkomgeving op het Speakers Academy® hoofdkantoor garandeert optimale professionaliteit en klantgerichtheid en staat borg voor het hoogst denkbare niveau van dienstverlening.

10 In geval van ziekte en/of overmacht draagt Speakers Academy® te allen tijde zorg voor een vervangende spreker of dagvoorzitter. Uiteraard in overleg met u.

8 Nadat een boeking tot stand is gekomen stemt Speakers Academy® de werkbesprekingen af, controleert de optredens en evalueert de optredens die hebben plaatsgevonden.

info@speakersacademy.nl

010-433 33 22

speakersacademy.nl 10

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

CELINA SCHÜLLER ALGEMEEN DIRECTEUR

Speakers Academy® als marktleider Sinds de start in 1997 is Speakers Academy® uitgegroeid tot de absolute marktleider in de sprekersbranche. Met duizenden aanvragen per jaar, honderdduizenden bezoekers op de website en meer dan een kwart miljoen lezers van het eigen ACADEMY® Magazine, heeft Speakers Academy® een unieke positie verworven als toonaangevend sprekersinstituut. Speakers Academy® beheert de agenda en verzorgt de boekingen en financiële afhandeling voor prominente wetenschappers, politici, kunstenaars, (oud-)sporters, journalisten en topmanagers uit het bedrijfsleven. Zij verzorgen lezingen op het gebied van wetenschap, filosofie, politiek, Europese integratie, communicatie, motivatie, duurzaamheid, innovatie, marketing, sport en avontuur, media, ICT, futurologie, economie et cetera. Uiteraard is een groot aantal van deze experts ook inzetbaar als dagvoorzitter of discussieleider. Alle zogeheten Faculty Members zijn autoriteiten op hun vakgebied en brengen met het grootst mogelijke plezier kennis en

inzichten over op hun toehoorders. Hiermee ontvouwt zich ook de missie van Speakers Academy®: ‘Bringing Knowledge to the World’. Binnen 24 uur na indienen van uw aanvraag neemt een van onze Knowledge Ambassadors contact met u op. Met veel kennis van zaken staat hij/zij u bij met het maken van de juiste keuze voor de invulling van uw congres of bedrijfsevenement. De professionele, zorgvuldige en adequate werkwijze heeft geleid tot de sterke reputatie van Speakers Academy®. Met meer dan 80.000 aanvragen en 25.000 boekingen in het korte bestaan van Speakers Academy® is het bewijs geleverd dat kwaliteit zich altijd een weg baant. Inmiddels beheren wij een internationaal bestand dat zijn weerga niet kent en dagelijks wordt aangevuld met sprekers uit de hele wereld. Op onze website treft u duizenden sprekers aan die van onschatbare waarde kunnen zijn voor uw bedrijf of organisatie.

Tevens het grootste sportsprekersinstituut van Nederland Sport brengt mensen bij elkaar. Zeker tijdens grote evenementen zoals het EK of WK voetbal of het WK hockey en belangrijke schaatswedstrijden staat Nederland massaal achter ‘onze’ jongens en meiden. Sport inspireert ook mensen en niet te vergeten de ondernemers onder hen. Het is daarom niet verwonderlijk dat een groot gedeelte van onze sprekers een sportieve achtergrond heeft en Speakers Academy® inmiddels ook het grootste sportsprekersinstituut van Nederland is. Voormalig hockeybondscoach Marc Lammers weet dat er meer kans is op succes wanneer mensen op de werkvloer en in het veld kunnen

meepraten, meedenken en meebeslissen. “Leer buiten de bekende kaders te denken en je te onderscheiden.” Gerd-Jan Poortman en Eric Arnold zijn niet de enigen die in deze editie van ACADEMY® Magazine presteren in de sport als metafoor gebruiken om ondernemers te helpen hun bedrijven en organisaties nog succesvoller en beter te maken. Zelfs buiten dat is het lezen van de verhalen over hun bijzondere sportieve prestaties en belevenissen een heerlijk tijdverdrijf voor wie in sport is geïnteresseerd. Op de volgende pagina’s stellen we hen graag voor of kunt u hernieuwd met hen kennismaken.

‘Sport verbroedert en inspireert’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

I N TE RNATIONA L

Speakers Academy® International Bringing Knowledge to the World Het afgelopen seizoen heeft Speakers Academy® honderden sprekers geboekt in Europa en ver daarbuiten. Steeds meer internationale bedrijven en organisaties weten Speakers Academy® te vinden als het gaat om kwalitatieve, inhoudelijke topsprekers en op menig Europees congres en seminar ontmoet u onze faculty members. Deze keynote speakers presenteren hun onderwerp met een diepgaande kennis en met veel enthousiasme. De jarenlange

ervaring en expertise van deze mannen en vrouwen staan borg voor een zeer interessante dag of avond. Veelal wordt de mogelijkheid geboden tot interactie. Bent u geïnteresseerd in het engageren van een internationale spreker neemt u dan contact op met onze kantoren in Parijs, Barcelona of Berlijn.

Faculty members van Speakers Academy® hebben in het afgelopen seizoen opgetreden in onder meer:

Jack Lang

Jacques Attali

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

Jeremy Rifkin

Boris Cyrulnik

Dominique Moïsi

Xavier Verdaguer

David Shing © SIMON NEWBURY

Lucy Alexander

Anja Kohl

Sint- Niklaas Stavanger Stockholm Strassbourg Strömstad Taipei Thonon-les-Bains Tours Vilnius Warschau Wenen Zürich

Alastair Campbell © JOSCHKA FISCHER

Philippe Douste-Blazy

prof. dr. Peter Sloterdijk

Montreal München Nantes Nice Nordhorn Oostende Parijs Portoroz Praag Rome Rotterdam Schwerin

Virginie Raisson

Lima Lissabon Londen Luxemburg Lyon Madrid Mallorca Marrakech Marseille Melbourne Milaan Montpellier

dr. Susan Neiman

Tasha de Vasconcelos

Hamburg Ile de la Réunion Istanboel Keulen Kingsland, GA Kitzbühel Koblenz Kopenhagen Lago Maggiore Las Vegas, NV Le Touquet Leuven

Bernard-Henri Lévy © ROBERT ESPALIEU

Bernard Kouchner

Brugge Brussel Casablanca Dubai Dublin Düsseldorf Edmonton, AB Essen Freiburg Genève Gent Graz

Abidjan Aken Amsterdam Ankara Antwerpen Avignon Bad Kissingen Bad Orb Barcelona Berlijn Bled Brest

Joschka Fischer

ON L IN E

Europa's grootste online sprekersinstituut

speakersacademy.com

ROTTERDAM

PARIJS

BARCELONA

BERLIJN

Schiedamse Vest 67-71 3012 BE Rotterdam

5, Rue de Castiglione 4ème étage, 75001 Paris France

Gran Via, 630 4ª planta 08007 Barcelona Spain

Kurfürstendamm 194 10707 Berlin Germany

T: +31 (0) 10 433 33 22 E: info@speakersacademy.nl

T: +33 (0) 1 53 45 10 62 E: info@speakersacademy.fr

T: +34 (0) 934 45 83 35 E: info@speakersacademy.es

T: +49 (0) 30 700 159 665 E: info@speakersacademy.de

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

ON DERN E ME N E N DU U RZ A A MHE ID

‘Duurzaam bedrijfs-DNA is voordelig voor alles en iedereen’ prof. dr. Jan Peter Balkenende Tekst: Jacques Geluk

Jan Peter Balkenende vindt dat iedereen verantwoordelijk is voor de grote vraagstukken van deze tijd, zoals duurzaamheid, rentmeesterschap, milieu en respect voor mensenrechten. Alles begint bij de ondernemer, die duurzaamheid in zijn of haar manier van denken en het DNA van het bedrijf moet toelaten, maar de overheid mag niet aan de zijlijn staan. Nu het bewustzijn groeit – en ondernemers beseffen dat duurzaamheid een hoger ‘return on investment’ kan opleveren – gaat het de goede kant op, maar “er moet nog veel gebeuren.”

n de jaren zeventig, de tijd van de polarisatie, begon ik na de middelbare school met mijn studies geschiedenis en rechten. Ik was buitengewoon geïnteresseerd in maatschappelijke en politieke ontwikkelingen en toen al viel mij op dat de overheid de grote maatschappelijke vraagstukken, zoals milieu, mensenrechten en de omgang met werknemers, op haar bordje kreeg. Alles werd beschouwd als een politiek probleem. De verzorgingsstaat moest die zaken regelen door middel van wetgeving, planning en financiering. Bedrijven zorgden voor rendement en continuïteit binnen de grenzen die de samenleving destijds stelde. Ze mochten producten en diensten leveren. Daarmee was hun verantwoordelijkheid beperkt. Dat schema heeft mij nooit bevallen”, zegt Jan Peter Balkenende, hoogleraar ‘Governance, Institutions and Internationalisation’ aan de Erasmus Universiteit, in een vergaderkamer van accountancyen belastingadviesbureau EY, waarvoor hij zich de afgelopen jaren bezighield met ‘Corporate responsibility’. “Elementen als maatschappelijke solidariteit en rentmees-

terschap (zorg voor de planeet) behoren ook tot de verantwoordelijkheid van organisaties, instellingen, bedrijven én burgers.” Staat tegenover markt, overheid tegenover individu. Balkenende heeft moeite met die tegenstelling die mede voortkomt uit het gepolariseerde klimaat in de jaren zeventig. Dat is wellicht de reden dat zijn proefschrift gaat over overheidsregelgeving en

‘Je kunt niet succesvol zijn in een wereld die faalt’ maatschappelijke organisaties. “De Club van Rome stelde in 1972 de uitputtingsproblematiek aan de orde in het rapport ‘Gren-

zen aan de groei’. Ik geloofde niet zo dat groei te stoppen is, maar had tegelijk het gevoel dat groei nooit ongelimiteerd kan zijn. Als secretaris van een studiecommissie die zich eind jaren tachtig onder leiding van Jelle Zijlstra bezighield met economische groei, werd mij duidelijk dat groei hoort bij het mens zijn. Maar als je eerst alleen maar groeit en pas achteraf milieuproblemen die daarvan het gevolg zijn oplost, is dat niet de goede weg. Groei moet je dus anders inrichten. Bedrijven moeten groeien om te kunnen bestaan, maar het idee dat duurzaam te doen heeft mij altijd zeer aangesproken. Bijvoorbeeld door verantwoordelijkheid voor de grote maatschappelijke kwesties te integreren in een bedrijfsmodel. Het vinden van een antwoord op de vraag wie verantwoordelijk is voor wat, is al heel lang echt wel een passie van mij, die bovendien behoorlijk diep zit.”

‘BUSINESS OF BUSINESS IS BUSINESS’

Eind jaren zeventig is de staat de oplossing, enkele jaren later juist het probleem. Aandeelhouderswaarde is dan het tover-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

ONDERNE ME N E N DUURZ A A MHE ID

woord. Het Keynesianisme maakt plaats voor de aanbod- en de neoklassieke economie. “De markt zou het oplossen, maar we ontdekten dat die dat niet altijd kan. Interessant is dat we nu kijken naar nieuwe verhoudingen en verbindingen. Er is een andere visie ontstaan op de maatschappelijke ordening. De overheid is niet meer de klassieke verzorgingsstaat, maar veel meer de participant in een relatie van netwerken en allianties. Bedrijven volgen een nieuwe, scherp waarneembare weg. Milton Friedman zei in de jaren zeventig ‘The business of business is business’: bedrijven leveren producten en diensten, houden zich netjes aan de regels en de rest is geen kerntaak. Dat staat haaks op de moderne rol van bedrijven. Michael E. Porter spreekt over het creëren van gedeelde waarden: bedrijven moeten economische én maatschappelijke waarden genereren door ook in te spelen op de noden van de maatschappij. Tegelijk zien we dat ondernemingen het niet helemaal alleen kunnen. De waardeketen speelt een grote rol, evenals het aangaan van nieuwe allianties. De dialoog met stakeholders, zoals toeleveranciers, maatschappelijke organisaties, wetenschappers en overheden over waar ze mee bezig zijn is belangrijk. Daarnaast is er de noodzaak van langetermijndenken, gekoppeld aan het ondernemen van acties op de korte termijn.”

FUNDAMENTELE VERANDERING

Balkenende wijst erop dat niet gaat om een hype, maar om een fundamentele verandering. “We kunnen zaken niet meer op hun beloop laten, nu we te maken hebben met de gevolgen van de opwarming van de aarde en de wetenschap dat we in 2050 tenminste negen miljard mensen moeten voeden en grondstoffen opraken. Om te voorkomen dat we de aarde verbruiken, moeten bedrijven nadrukkelijk hun rol spelen. Secretaris-generaal Ban-ki Moon van de Verenigde

Naties heeft het heel mooi gezegd: ‘Het is de vraag hoe de private sector, na de Millennium Ontwikkelingsdoelen, gaat bijdragen aan de realisering van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen. Als zij dat niet doen bereiken we die doelen nooit’. Dat besef groeit enorm. Niet alleen steeds vaker mondiaal, maar ook door in het buitenland samen te werken met lokale partijen.” ‘Corporate responsibility’ betekent volgens Balkenende ook dat bedrijven eerlijk rapporteren over hun doelstellingen en hun financiële en maatschappelijke prestaties. “Het gaat niet overal goed. Dieptepunt is dieselgate, waarbij een autofabrikant een meetmethode heeft gemanipuleerd om groei na te streven, maar niet op een duurzame manier. Dat is ethisch slecht en financieel zeer onverstandig, want het bedrijf heeft nu te maken met een heleboel claims.” Daaruit blijkt temeer dat de rol van bedrijven bij het oplossen en beheersen van de grote maatschappelijke vraagstukken niet meer is te ontkennen en een nieuwe verhouding is ontstaan tussen ethiek en economie. “Volgens Adam Smith, bekend van de boeken ‘The wealth of nations’ (uit 1776!) en ‘The theory of moral sentiments’ (1766), had de vrije hand in de economie vooral te maken met morele sentimenten en kaders. Dat verband leggen we nu opnieuw. Het is hoopgevend dat het geen ‘business as usual’ meer is. Bovendien gebeurt dit op een moment dat de economie zelf verandert, met de nieuwe werkelijkheid van big data, internet of things, robotisering en 3D-printen. Niets blijft hetzelfde.”

DUURZAAMHEIDSBELEID

De grote Nederlandse ondernemingen hebben inmiddels allemaal een duurzaamheidsbeleid. “Geen bedrijf kan zich nog veroorloven geen goede strategie op dat gebied te hebben. MVO Nederland – het platform voor duurzaam ondernemen – doet onderzoek naar de situatie bij het MKB. Ook daar

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

zijn de meeste ondernemers bezig met duurzaamheid. Bij familiebedrijven, die vanouds een sterke worteling in de maatschappij hebben, is dat meer dan negentig procent. Marlies van Wijhe van Van Wijhe Verf heeft het idee van de Groene Kikker Contest ontwikkeld, omdat zij haar medewerkers wilde stimuleren zelf met ideeën te komen die de duurzaamheid van het bedrijf versterken. Gulpener kreeg de MVO Nederland Award, omdat deze kleine bierbrouwer de granen die nodig zijn voor het brouwproces lokaal duurzaam laat produceren, Dolmans Landscaping, een van de grotere hoveniersbedrijven, kiest bewust voor het in dienst nemen van mensen met een beperking. Er gebeurt dus veel bij kleine(re) ondernemingen.”

DNA

“Het begint allemaal bij de ondernemer zelf. Als hij kiest voor duurzaamheid zonder die te verankeren in zijn denken en het DNA van zijn onderneming, is het niet meer dan een soort techniek die gemakkelijk plaatsmaakt voor iets anders. Dus moet zijn ‘mindset’ eerst veranderd zijn. Ook de waardencomponent wordt steeds belangrijker. Waarop spreek je elkaar aan?” Volgens Balkenende kunnen overheden het nodige doen om ondernemers te helpen. “Bouwbedrijven willen best duurzaam bouwen, opereren en handelen, maar zien niet zelden met lede ogen dat degene met de laagste prijs er bij aanbestedingen met de buit vandoor gaat. Bij de Rijksoverheid is dat niet zo, daar staat duurzaamheid voorop bij deze procedures, maar bij provincies en gemeenten is verbetering mogelijk. Ook in de sfeer van Onderzoek en Ontwikkeling (R&D) en als het gaat om financiering blijven overheden een belangrijke rol spelen. Zij staan vaak aan het begin van nieuwe ontwikkelingen.” Balkenende vindt het belangrijk kinderen zo vroeg mogelijk bewust te maken van wat zij kunnen doen om de planeet leefbaar te

ON DERN E ME N E N DU U RZ A A MHE ID

houden. Hij ondersteunt ook de vraag van studenten in Utrecht, die tijdens de Dag van de Duurzaamheid rectores magnifici en voorzitters van de colleges van bestuur opriepen duurzaamheid op te nemen in de curricula van alle studies. Ook het bewustmaken van volwassenen is belangrijk. De hoogleraar is blij met een initiatief van Unilever, dat klanten wil overtuigen van de noodzaak watergebruik terug te dringen. “Kishore Mahbubani, een hoogleraar uit Singapore en een goede vriend, vertelde dat zijn ontmoeting met Boyan Slat, een jonge Nederlander die veel doet aan de plastic soep in de oceanen, de interessantste was tijdens het World Economic Forum. Door dit soort zaken, maar ook door films en uitspraken van astronauten als André Kuipers en eerder Wubbo Ockels, die onze aarde op een heel andere manier hebben gezien, neemt dat bewustzijn enorm toe. Een positieve opstelling is ontzettend belangrijk. Het is de as van de hoop.”

DUURZAAMHEID LEVERT MEER OP

TOEKOMST

de Harvard Business School, die onderzoek heeft gedaan naar 180 ondernemingen tussen 1993 en 2010. Daaruit bleek dat negentig zeer duurzame ondernemingen het beter doen in termen van ‘return on investment’, de aandelenmarkt en reputatie, dan bedrijven die daaraan minder doen. Er zijn ook miljarden te verdienen in de circulaire economie, waarbij sprake is van maximaal hergebruik van materialen en grondstoffen, zodat (vrijwel) niets verloren gaat. Interessant is ook de veranderende verhouding tussen eigendom en gebruik: Philips verkocht traditioneel lampen en tegenwoordig verkoopt men licht als dienst. Ik was de afgelopen jaren voorzitter van de Dutch Sustainable Growth Coalition (DSGC), een verbond van acht Nederlandse multinationals, die het goede voorbeeld geven. Mensen als Paul Polman(Unilever) en Feike Sijbesma (DSM) viel het op dat nogal wat Nederlandse ondernemingen hoge noteringen halen in de Dow Jones Sustainability Index, zoals Air France-KLM, al elf jaar nummer 1 in zijn categorie, Philips, Akzo Nobel, DSM

“Je kunt niet succesvol zijn in een wereld die faalt. Het kiezen voor een perspectief dat veel verder gaat dan de eigen onderneming betekent de eigen rol in een veel bredere context plaatsen. Dat is nu echt nodig, maar ook ingewikkeld. Ondernemers moeten uit hun comfortzone treden. Een uitdaging, die vooral jonge mensen aannemen. Het besef dat duurzaam ondernemen moet neemt overal ter wereld toe. De volgende stap is verdieping en verdere implementatie. We zitten in een proces van verandering en transitie. Er moet nog veel gebeuren. Het gaat de goede kant op, nu komt het aan op tempo en schaal.” Ook in de autosport, een andere passie van Jan Peter Balkenende, is sprake van duurzame transitie. De Formule E (elektrisch) is in opkomst en in de Formule 1 werkt men aan innovaties die hun weg vinden naar gewone auto’s. Met een stralende lach zegt hij: “Ik vind dat Max Verstappen het geweldig doet, daar geniet ik van. Mensen die niets met autosport hebben doen dat ook, vanwege het karakter van zo’n talentvolle coureur.”

Prof. dr. Jan Peter Balkenende is, gezien zijn betrokkenheid bij EY en DSGC, specialist op het gebied van ‘Corporate Responsibility’ en hoogleraar ‘Governance, Institutions and Internationalisation’ aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Verder is bij onder meer voorzitter van de Maatschappelijke Alliantie en de International Advisory Board van Rotterdam. Eerder was de CDA-politicus onder andere Tweede Kamerlid en minister-president (2002-2010). janpeterbalkenende@speakersacademy.nl

IMAGES

“Als vroeger de economie goed draaide nam de aandacht voor maatschappelijk verantwoord ondernemen toe, wanneer het tegenzat ging het om overleven en werd mvo op een lager pitje gezet. Gelukkig wint het inzicht dat kiezen voor duurzaamheid kansen biedt nu terrein. Steeds meer bedrijven zijn bereid de daarvoor benodigde cultuurverandering te implementeren en duurzaamheid te verbinden met hun eigen bedrijfsmodel. In mijn presentaties vertel ik vaak over professor Robert Eccles van

en Unilever. Een prachtige aanleiding om de krachten te bundelen en ervaringen te delen met andere ondernemingen en het debat over duurzame groeimodellen te stimuleren. DSGC heeft vier rapporten uitgebracht die ondernemers kunnen inspireren, maar waarmee ook is beoogd het denken over de volledige integratie van duurzaamheid en bedrijfsmodellen en -strategieën op een hoger plan te brengen.”

‘Het is hoopgevend dat het geen ‘business as usual’ meer is’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

De documentaire die iedereen gezien moet hebben Een unieke film met talloze oplossingen om de teloorgang van onze planeet te stoppen

Renée Scheltema

ormal Is Over’ is een aangrijpende en scherpzinnige documentaire, waarbij tvjournaliste Renée Scheltema de ‘big picture’ onderzoekt: Hoe komt het dat we de planeet steeds meer vernietigen? Is ongebreidelde economische groei een van de oorzaken? Zijn er dieper liggende oorzaken die besloten liggen in ons systeem? Na een grondige analyse, suggereert de film diverse oplossingen. Na 40 jaar ‘groen’ denken en 4,5 jaar werken aan deze film, komt Renée tot de conclusie dat: het uitsterven van planten diersoorten; klimaatverandering; het vluchtelingenprobleem; de financiële crisis; steeds meer onbestuurbare naties; ongezonde voedselproductie, etc eerder symptomen zijn dan losse onafhankelijke problemen. Gedurende haar tocht door de wereld ontmoet Renée veel inspirerende denkers

‘A catalyst for changing the world, and a must for every decision maker in this world’ Professor Michael Braungart Co-founder Cradle-2-Cradle

en doeners. De film onderzoekt ook hoe ons financieel-economische systeem deze ogenschijnlijk losse fenomenen met elkaar verbindt en biedt alternatieven die niets te maken hebben met kapitalisme of communisme. Humor, mooie beelden, inspirerende mensen en de voldoening te zien hoe steeds meer puzzelstukjes in elkaar grijpen zorgen ervoor dat ‘Normal is Over’ niet al te zwaar aanvoelt. ”We moeten zo snel mogelijjk naar een system dat geënt is op het verbeteren van onze planeet”, aldus Renée.

Met: Prof. Lester Brown, Agricultural Economist. Prof. Michael Mann, Meteorologist. Prof. Naomi Oreskes, History of Science. Dr. Vandana Shiva, Environmental activist. Charles Eisenstein, Author. Paul Gilding, Social Activist. Al Gore, Former Vice President. Prof. Bernard Lietaer, International Finance en vele anderen.

NORMALISOVERTHEMOVIE.COM Link naar de trailer: player.vimeo.com/video/160460909 Link naar de filmmaker: normalisoverthemovie.com/the-film-maker/

‘Smart, different and compelling … An educational journey about money and the planet we should all go on’ Andy Ridley Co-Founder Earth Hour, and Managing Director Documentaire filmmaakster Renée Scheltema biedt in haar laatste film ‘Normal is Over’ diverse oplossingen op verschillende niveaus om de teloorgang van onze planeet te stoppen. Drs in Criminologie en BA Law, Leiden University. M.A. University of California, Berkeley; tv- en fotojournalistiek. Gedurende 35 jaar werkte Renée voor de Nederlandse televisie als regisseur, producente en cameravrouw. Sommige van haar documentaires, werden bekroond op Internationale filmfestivals. Renée heeft als fotograaf gewerkt voor tijdschriften en kranten in Nederland, de VS en Zuid Afrika. Ze was lid van Gamma Liaison (wat later werd overgenomen door Getty Images in NewYork). reneescheltema@speakersacademy.nl

De mogelijkheid bestaat om Renée Scheltema te engageren voor een presentatie van haar film. Ze maakt met u een fascinerende reis over de wereld om de diverse oplossingen te bespreken. Informeer naar de mogelijkheden. SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘Dezelfde maximumsnelheid in heel Europa’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

EUROPA

‘Europeanen kunnen zichzelf best eens verrassen’ dr. Daniel Cohn-Bendit Tekst: Jacques Geluk

“Ik ben niet meer actief in de politiek, maar ik becommentarieer de politiek actief”, zegt de Duits-Franse publicist en ex-politicus Daniel Cohn-Bendit. Zo vindt hij dat Franse politici moeten leren compromissen te sluiten, vraagt hij van Europese landen meer solidariteit om de vluchtelingenkwestie op te lossen en weet hij zeker dat Europa uiteindelijk alle hindernissen overwint en verenigd uit de strijd komt.

uropa is niet alleen mijn grote liefde, maar ook absoluut noodzakelijk. Door de verdergaande mondialisering verliezen de afzonderlijke staten steeds meer aan betekenis. We gaan toe naar een federale Europese republiek. Dit historische proces voltrekt zich niet van vandaag op morgen. Ik verwacht dat de vorming van de Verenigde Staten van Europa over enkele decennia een feit kan zijn”, zegt Daniel Cohn-Bendit, die in 2012 al eens samen met onder anderen de Belgische liberale ex-premier Guy Verhofstadt in een manifest heeft gepleit voor een Europa dat niet van de politici en de elites is, maar van de burgers. Tegenargumenten, zoals de aanname dat de vele culturen en de 24 verschillende talen in Europa werkelijke integratie bemoeilijken, werpt hij van zich af en lijken hem zelfs een beetje boos te maken. “U kunt al die argumenten opnoemen, maar Europa heeft al vele malen laten zien dat moeilijkheden kunnen worden overwonnen.” Volgens Cohn-Bendit lijkt het nu, door bijvoorbeeld de vluchtelingencrisis en de daardoor heringevoerde (tijdelijke) grenscontroles, alsof de Europese Unie faalt, maar laat de geschiedenis zien dat het altijd op en neer gaat. “Nu schijnen we weer te maken hebben met een blokkade van dat proces. Het is echter net als met fietsen. Als je stopt met trappen kom je niet verder, maar als je dan je voeten opnieuw op

de pedalen zet ga je weer vooruit. Europeanen kunnen zichzelf best eens verrassen”, denkt hij. “Ik ben ervan overtuigd dat een verenigd Europa op den duur haalbaar is. Gedurende de eurocrisis is ook veel bereikt dat eerst onmogelijk leek. Eigenlijk doet Europa tijdens elke crisis een stap vooruit.” Over Groot-Brittannië en de dreigende Brexit die Europa maandenlang in haar greep heeft gehouden, is CohnBendit feller: “De Britten moeten ophouden met die chantage. Als ze in Europa willen blijven is dat goed, wanneer ze liever de 51ste staat van Amerika willen zijn is dat ook prima, maar dat heen-en weer-gedoe moet stoppen.”

VLUCHTELINGENCRISIS

Het zal geen verrassing zijn dat Cohn-Bendit er vol van overtuigd is dat er op Europees niveau een compromis komt voor het oplossen van de vluchtelingencrisis. Hij noemt de houding van veel regeringen, die weinig of helemaal geen vluchtelingen willen opnemen, politiek en moreel onhoudbaar. Cohn-Bendit vindt dat de Europese lidstaten als compromis een investeringsprogramma moeten opzetten om een oplossing van deze crisis mogelijk te maken. Om dat te kunnen bekostigen moet Europa niet langer vasthouden aan de eis dat het financieringstekort niet meer dan 3 procent van het bruto binnenlands product mag bedragen en moet ook

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

E U ROPA

opnieuw naar de schuldenafbouw worden gekeken. Ook moet er een compromis met Duitsland komen over de verdeling van de vluchtelingen over Europa. “De onderhandelingen met Turkije zullen bovendien heel

‘De Britten moeten ophouden met hun chantage’

anders verlopen, wanneer de Europeanen in staat zijn tot onderlinge solidariteit. Dat is tot op heden niet zo en egoïsme ligt daaraan ten grondslag. Kijk naar de Oost-Europese lidstaten die solidair zijn met elkaar, maar niet met de overige landen als het gaat om de opvang van vluchtelingen. Het mág geen eenrichtingverkeer zijn”, aldus CohnBendit.

nis 90/Die Grünen) en twee keer namens Frankrijk (Les Verts/Europe Écologie). “Er is een nieuwe definitie van de politiek nodig, waarbij oriëntatie op de ecologische noodzaak voorop moet staan. Simpel gezegd moeten we naar ons groei-ideaal kijken. We moeten onderzoeken wat schadelijk is voor het milieu en de planeet en welke vormen van hernieuwbare energie we moeten ontwikkelen om de klimaatverandering te kunnen stoppen. Dat móet gebeuren, ook al werkt dat economisch misschien niet altijd even positief uit. In Duitsland, waar ik woon in Frankfurt am Main, moeten we bijvoorbeeld het ontbreken van een maximumsnelheid op delen van het Autobahnnet tegen het licht houden. Ik pleit voor een Europees maximumsnelhedenbeleid, zodat bijvoorbeeld op snelwegen nergens harder dan 120 of 130 mag worden gereden. Voor steden moet dat 40 of 60 en voor provinciale wegen 80 km per uur zijn. Daarnaast moeten overheden de introductie van hernieuwbare energie ondersteunen en financieren, kolenenergie het liefst tot nul reduceren en kerncentrales langzaam afbouwen. In het algemeen gezegd moeten we met z’n allen gewoon minder energie consumeren. We zijn goed op weg, maar soms kan dat nog veel beter.”

KLIMAATPROBLEMEN

RÖHL

Daniel Cohn-Bendit is dan wel niet meer politiek actief, hij laat wel geregeld van zich horen. Op radio en televisie en in zijn boeken geeft hij commentaar. “Ik gebruik de ervaring die ik in de politiek heb opgedaan om commentaar te kunnen geven”, zegt hij. Bijvoorbeeld op hoe de politiek en de samenleving omgaan met klimaatverandering. Niet zo vreemd. Cohn-Bendit, die zowel de Duitse als de Franse nationaliteit bezit, is tussen 1994 en 2014 voor de fractie van De Groenen lid geweest van het Europees Parlement, vanaf 1999 in combinatie met de Vrije Europese Alliantie en sinds 2002 ook als medevoorzitter. Twee keer namens Duitsland (Bünd-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

FRANKRIJK

De laatste tijd haalt Daniel Cohn-Bendit in Frankrijk geregeld de voorpagina’s en de nieuwsrubrieken met zijn kijk op de Franse politiek. Samen met de journa-

list Hervé Algalarrondo pleit hij, onder het motto ‘Laten we ophouden met die onzin’ voor een revolutionalisering van het Franse politieke systeem. “Een meerderheidsregering vormen zal na de volgende parlementsen presidentsverkiezingen, niet meer zo gemakkelijk zijn, waardoor Frankrijk dreigt te blokkeren. Daarom moet Frankrijk leren coalities te vormen en compromissen te sluiten.” De situatie in Nederland laat volgens hem zien hoe moeilijk het is als het kabinet in een van de Kamers geen meerderheid heeft. “Ik geef toe dat het beeld dat Nederland laat zien tegenstrijdig is.” Waar hij zich ook druk over maakt is de werkgelegenheidssituatie in Frankrijk. “De regering van François Hollande is te laat met de hervorming van de arbeidswet (Code du Travail). Om de flexibilisering van de arbeidsmarkt naar voren te halen is het noodzakelijk een vangnet voor de werknemers te creëren en hen meer zekerheid te bieden. Het flexicurity-model, zoals dat in Denemarken is geïntroduceerd, zou hier goed kunnen werken, maar het voorstel dat er nu ligt biedt te weinig flexibilisering en onvoldoende zekerheid. De overheid gaat niet ver genoeg. Dat komt niet zozeer door tegenstand van de vakbonden. De traditionele bonden, waaronder de communistische, zijn conservatiever en onbeweeglijker, maar er zijn voldoende vakbonden, zoals de CFDT, die bereid zijn tot compromissen.” Zou het helpen als hij in 2017 zou meedoen aan de presidentsverkiezingen? “Ik word absoluut niet de nieuwe president van Frankrijk”, zegt hij stellig, maar zijn standpunten zal hij vol vuur blijven verdedigen.

Dr. Daniel Marc Cohn-Bendit, kind van joodse ouders die Duitsland in 1933 ontvluchtten, groeide op in Frankrijk, maar bracht zijn middelbareschooltijd in Duitsland door. Hij studeerde sociologie in Frankrijk en werd daar persona non grata na de Parijse studentenopstand (1968) waarvan hij de aanstichter zou zijn. In Duitsland raakte hij betrokken bij de linkse studentenbeweging. In 1984 werd hij lid van de Groenen en in 1989 loco-burgemeester van Frankfurt am Main. Van 1994-2014 was hij lid van de fractie van De Groenen. In 2010 was Cohn-Bendit een der medeoprichters van de Spinelligroep, die ijvert voor een federaal Europa. Op 17 april 2014 beëindigde hij met een toespraak zijn actieve loopbaan als politicus. danielcohnbendit@speakersacademy.nl

De eerste online Creative Writing Academy van Nederland Laat je innerlijke schrijver spreken DE EDITIO KERNPUNTEN

chrijven is niet alleen talent, en je hoeft ook niet te wachten tot je zeeën van tijd hebt. Schrijven is een ambacht met bijbehorende technieken en vaardigheden. Iedereen kan deze technieken leren en een betere schrijver worden. Ontdek zelf hoeveel plezier je aan schrijven kunt beleven. Je kunt het doen waar je ook bent, je hoeft alleen maar online te zijn. Bij EDITIO, de eerste online Creative Writing Academy van Nederland leer je schrijven aan de hand van succesvolle auteurs als Thomas Verbogt, Manon Uphoff, Marcel Möring, Auke Kok en anderen. Schrijvers die ruimschoots bewezen hebben de kunst van het schrijven te beheersen, leren je de technische knepen van het vak en dragen hun liefde voor het schrijfvak aan je over.

-- Interactief taalonderwijs, gebaseerd op de methode van de University van Oxford; -- een interactieve lesmethode waarbij je leest, leert en schrijft; -- heldere en gestructureerde opdrachten; -- feedback van jouw persoonlijke tutor en van medecursisten; -- de mogelijkheid om zelf te reageren op het werk van anderen, een waardevolle toevoeging in het leerproces; -- online leeromgeving, wereldwijd beschikbaar; -- een inspirerende online schrijfomgeving met een creatieve look-and-feel; -- De mogelijkheid om je eigen boek of artikel te publiceren.

Marcel Möring

Manon Uphoff

Maandelijks starten er cursussen fictie, non-fictie, bloggen, foodbloggen, thrillers, kinderverhalen. Binnenkort bij EDITIO: cursussen voor communicatie-professionals (zoals bijvoorbeeld longreads en branded content).

Thomas Verbogt

Auke Kok

Blijf op de hoogte en meld je aan voor de nieuwsbrief! www.editio.nl Voor meer informatie: stuur een email naar: contact@editio.nl Of bel: 020-620 80 56 (tijdens kantooruren) SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

K IN DE RE N E N L E IDE RS C HA P

‘Kinderen kunnen ons kompas weer goed zetten’ Laurentien van Oranje en Jeroen Smit Tekst: Jacques Geluk

‘Nog lang en gelukkig’ heet het voorlees- en werkboek voor leiders die de weg een beetje kwijt zijn, denken dat alles draait om weten en winnen en vaak privé en zakelijk niet dezelfde persoon zijn. Laurentien van Oranje en onderzoeksjournalist Jeroen Smit vinden dat ze moeten worden geholpen. Door kinderen, want die kunnen volwassenen helpen het kind in zichzelf terug te vinden, dat eerlijk en nieuwsgierig is en zich verbonden voelt met de wereld. Het boek bestaat uit ontwapenende interviews met Nederlandse leiders, verrassende reacties van kinderen en het prachtige fictieverhaal over Thomas en Giel dat kinderen hun ouders zouden moeten voorlezen.

inderen inschakelen om volwassenen wat te leren. Laurentien van Oranje heeft er ervaring mee. In 2009 heeft de prinses de Missing Chapter Foundation opgezet, omdat ze vindt dat het serieus nemen van kinderen beslissingen toekomstbestendig maakt. “Strategieën die volwassenen nu bedenken voor 2050 betekenen helemaal niets, tot ze tegenover een kind zitten en bedenken dat die jongen of dat meisje dan veertig is en ermee aan de slag moet. Door de toekomst naar het nu te brengen creëren we een heel andere waarde.” Besluiten over maatschappelijke kwesties zijn bepalend voor die toekomst. Waar volwassenen zich al snel laten beperken door moeilijkheden en onmogelijkheden, kunnen kinderen met hun open, intuïtieve invalshoeken, directe vragen en heldere logica de besluitvormers op scherp zetten en nieuwe inzichten geven. “Een jaar voor de Klimaattop in Kopenhagen plantten de Russen een vlag op de Noordpool, een plek die symbool staat voor de kwetsbaarheid van de aarde. Dat heeft mij toen vanuit mijn werk op het gebied van duurzaamheid aan het denken gezet: waarom stellen we de waaromvraag niet? Een morele vraag, omdat die alles te maken heeft met

‘Je moet goede beslissingen nemen, dat zijn beslissingen die voor iedereen met wie je werkt goed zijn’ Mika (11 jaar)

hoe besluitvormers en leiders daar inzitten. Na een zoektocht van anderhalf jaar ben ik met kinderen, jongeren en jongvolwassenen gaan praten en ontdekte dat vooral kinderen tot 12 jaar konden helpen wezenlijke vragen weer op tafel te krijgen. Simpelweg door met volwassenen die zich daarvoor durven

openstellen in gesprek te gaan. Daarom heb ik een kinderboek geschreven om kinderen de kracht te geven om ons volwassenen een spiegel voor te houden. ‘Mr Finney’ ontdekt de wereld door vragen te stellen. Kinderen die het verhaal lezen of horen stellen die vragen op hun beurt aan hun ouders, die daarover dan gaan nadenken.” Kinderen weten niet alles, maar volgens prinses Laurentien onderschatten volwassenen de kennis die zij hebben en wat er in hun hoofden gebeurt. “Kinderen van 9-12 jaar met wie wij ook voor ‘Nog lang en gelukkig’ hebben gesproken, denken na over de informatie die op hen afkomt.” Die kan beangstigend zijn, zoals blijkt uit het verhaal dat Shell-topman Ben van Beurden vertelt in het boek over zijn 9-jarige dochter, die beseft dat haar vader in de olie- en gasbusiness zit en daarvan niet kan slapen omdat ze denkt dat hij de planeet kapotmaakt. Maar ook heel hoopvol. “Kinderen in die leeftijd zeggen: ‘We denken niet over wat niet kan, maar hoe we het kunnen oplossen’. Dat is niet naïef, maar gewoon heel helder.”

HET BOEK

Het eerste deel van het boek heet ‘Leiders & kinderen’. Daarin vertellen tien leiders

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

van vandaag – Paul Polman (Unilever), Frans Timmermans (Europees commissaris), Wiebe Draijer (Rabobank), Merel van Vroonhoven (AFM), Ben van Beurden (Shell), Feike Sijbesma (DSM), Neelie Kroes (speciale gezant StartupDelta), Marc Bolland (Marks & Spencer), Ahmed Aboutaleb (burgemeester van Rotterdam) en Herna Verhagen (PostNL) – openhartig over hun zorgen en twijfels. “We hebben hen samen uitgebreid geïnterviewd, met als voornaamste doel het hebben van een echt gesprek en het formuleren van hun dilemma’s, waarmee we naar de kinderen konden gaan. Negentien basisscholieren, die vrijwel dezelfde fantasieën hebben over hun toekomst als de leiders toen zij kind waren, vertellen hen daarna wat zij moeten doen”, zegt Jeroen Smit. Laurentien: “De dynamiek van de gesprekken was dat Jeroen en ik beide kanten van het leiderschap vertegenwoordigden en dat die ook naar voren kwamen. Jeroen als onderzoeksjournalist en ik als degene die open vragen stelde, zoals kinderen dat zouden doen, maar zonder de pretentie te denken als een kind. De kinderen waren vervolgens intrinsiek gemotiveerd om de personen met hun hulpvragen te helpen.” “Laurentien en ik kennen elkaar al 35 jaar. Twee jaar geleden kwam de gedachte op samen iets te doen”, zegt Jeroen, die is gefascineerd door het leiderschap dat in de vorige eeuw succesvol was, maar in deze eeuw tekortschiet. “We dreigen vast te lopen en realiseren ons dat niemand succesvol kan zijn in een wereld die faalt. Wat maakt het leiderschap weer los, wat inspireert leiders? Zijn ze met alles tegelijk bezig, van het tevreden houden van stakeholders tot het milieu? Naast Laurentiens werk hebben we beiden drie kinderen en weten dus ook vanuit ons ouderschap dat zij iets onder woorden kunnen brengen op een toon die wij herkennen, omdat het kind nog in ons zit. Daarom kunnen kinderen ons inspireren en ons kompas weer goed zetten. Dat merken we ook als de Raden van Kinderen, een initiatief van Missing Chapter en Unicef, tegenover bestuurders zitten en een kind van 11 vraagt:

K IN DE RE N E N L E IDE RS C HA P

‘Misschien helpt het om een tekening te maken van die toekomst. Laat zien hoe de wereld er zonder bomen uitziet bijvoorbeeld. Laat zien wat er kan gebeuren. Maak dan een plan voor wat er nu moet gebeuren om dat te voorkomen’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

Joran (11 jaar)

‘Waarom doe je dat? Bel hem gewoon, dat is ook iemand met kinderen!’ Als je dat sec ziet staan zijn het woorden en zinnen, maar als je de ballonnetjes met kindercommentaren in het boek leest en ziet hoe oud ze zijn, sta je versteld!” Laurentien: “We zijn met deze leeftijdscategorie in gesprek gegaan omdat bij hen ratio en gevoel nog op één lijn staan. Ook leiders willen graag ‘aligned’ zijn, maar zodra ze van huis gaan zijn ze een ander persoon.” Jeroen: “Ze zeggen dat het geweldig zou zijn als ze meer naar hun gevoel kunnen luisteren, beter kunnen samenwerken, maar zijn meteen weer in de ban van de dagelijkse aandelenkoersen en concurrentiestrijd. In hun beleving is de wereld een plek van markt en strijd, je bent jager of prooi. Ze zijn aan het overleven. Daardoor kunnen ze niet één zijn. Daarom hopen we dat leiders echt met ons boek aan de slag gaan en letterlijk door kinderen worden voorgelezen. Laurentien heeft het verhaal van Thomas en Giel zeer overtuigend geschreven vanuit het perspectief van een 11-jarige, die ziet dat zijn vader zowel zakelijk als privé de weg behoorlijk kwijtraakt. De wijsheid van dat jochie heeft effect heeft op de vader. Dat is een spannend gegeven. Alleen al het feit dat ouders hierdoor naar hun kind luisteren – en zich daarin oefenen kan iets bewerkstelligen.”

KINDEREN BREKEN IETS OPEN

Laurentien: “We zijn erg bezig generaties met elkaar in gesprek te brengen op basis van wederkerigheid. Kinderen kunnen het natuurlijk niet allemaal oplossen, maar breken iets open en brengen alles terug naar de essentie. Ik geef een mooi voorbeeld vanuit de Missing Chapter Foundation. Center Parcs vroeg de leden van de Raad van Kinderen of zij willen kijken hoe het bedrijf meer energie zou kunnen besparen. De kinderen constateerden dat het water in de vele zwembaden na gebruik snel afkoelde en dat dit flink wat energieverlies opleverde. Hun oplossing: alle zwembaden afdekken met pingpongballen. Die

LOSLATEN

Laurentien herinnert zich uitspraak van een 10-jarige jongen, die erg aansluit op het nieuwe boek. “Toen we het over leiderschap hadden zei hij: ‘Leiderschap is leren loslaten te denken altijd de beste te moeten zijn’. We zijn gaan uitpluizen wat de baas zijn is. Kinderen zeggen dan: ‘Je bent alleen de baas als anderen dat ook vinden. Anders ben je baas van niks’. Altijd het goede doen kan volgens hen ook niet: ‘Dat is onmogelijk, niemand is perfect’. Leiders willen juist perfect zijn, want dan gaat het volgens hen goed. Dat is helemaal niet zo. Kinderen weten dat. Daarom hopen wij leiders die zich in het boek kwetsbaar durven opstellen, weten

waar ze naartoe willen, maar toegeven dat ze niet alle antwoorden hebben, met dit boek een gezicht te geven.” Ze is een rasoptimist en ervan overtuigd dat wanneer leiders serieus het gesprek met kinderen aangaan, zij daardoor het kind in zichzelf weer terugvinden. “De gesprekken met de leiders in het boek geven dat ook aan. Ik denk dat zij daar uiteindelijk gelukkiger door zijn. Zelfs heb ik het gevoel dat ik, sinds ik vijf jaar geleden de Missing Chapter Foundation heb opgezet, helemaal thuis ben. Met één been werk ik in de volwassen wereld, waar ik vandaan kom, en het andere in de wereld van kinderen. Ik krijg hier zoveel energie van en leer iedere dag. Kinderen leren me dat er geen licht mag zitten tussen wat je denkt, voelt, zegt en uitstraalt. Ze prikken overal doorheen dus je hebt geen keus. Je moet echt jezelf zijn. dat merk je ook bij de leiders. Ze zijn allemaal geraakt door de eigenheid van de kinderen”, aldus de prinses. “Alle leiders zouden elke vrijdagmiddag met een Raad van Kinderen moeten praten. Iedereen haalt daar iets uit en ik denk dat geen bedrijfscoach daar tegenop kan. Wij hopen dat langzaam een groep van leiders opstaat die durft zich open te stellen. De vijftig bedrijven die al met Raden van Kinderen werken zijn daar de voorvechters van.” Jeroen: “De boodschap van dit boek kan op veel plekken in vruchtbare aarde vallen, omdat heel veel mensen met de waaromvraag bezig zijn. Dat is een goed startpunt.”

IMAGES

zijn niet gebruikt, want dat zou niet praktisch zijn, maar Center Parcs heeft het idee wel heel serieus genomen en gaat alle baden afdekken, zij het met andere materialen.” Missing Chapter richt zich niet alleen op jonge kinderen, maar is ook bezig met het bevorderen van verjonging van besturen en Raden van Commissarissen om ook op die manier leiders kennis te laten maken met frisse ideeën. Laurentien: “Zomaar een jonger iemand op een lege stoel zetten is niet genoeg. Met dit boek willen we ook duidelijk maken dat de andere bestuursleden eerst moeten oefenen om de andere toonhoogte van andersdenkende jongeren te kunnen horen. Er moet aan beide kanten, maar zeker ook iets met ons gebeuren. Ik merk dat bestuurders die praten met Raden van Kinderen in het tweede jaar al heel andere gesprekken voeren. Wij zien dit echt als een werkboek voor leiders, waarmee ze kunnen trainen om de dingen waarmee ze bezig zijn ook af te stemmen op de denkwijzen van een nieuwe generatie. Je groeit door te leren openstaan voor onverwachte denkwijzen”, aldus Laurentien. “Ik ervaar af en toe een cynische houding, maar iedereen moet beseffen dat we hier tijdelijk zijn. Ik zie wat het doet met volwassenen die de helderheid van kinderen benutten om zich als leiders te laten inspireren en zichzelf toe te staan verbindingen te maken.” Jeroen vult aan: “Ook als ouders moeten zij beseffen dat hun kinderen er niets aan hebben als ze hun werk als alibi gebruiken om geen tijd aan hen te besteden als ze het nodig hebben.”

K IN DE RE N E N L E IDE RS C HA P

H.K.H. Prinses Laurentien is lid van het Koninklijk Huis. Sinds 2001 zet zij zich in voor de bestrijding van laaggeletterdheid bij volwassenen en initiatieven rond leesbevordering als oprichter van de Stichting Lezen & Schrijven, waar zij nu erevoorzitter is. Zij is ook oprichter en directeur van de Missing Chapter Foundation, waarmee zij zich inzet voor kinderparticipatie op strategische vraagstukken en maatschappelijke thema’s. Zij is auteur van de ‘Mr Finney’kinderboekenreeks, die inmiddels in acht landen vertaald is. Begin 2016 schreef ze samen met Jeroen Smit ‘Nog lang en gelukkig’. Jeroen Smit is bedrijfskundige, onderzoeksjournalist, spreker en voormalig hoogleraar journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen. Bekend is hij van zijn boeken ‘De Prooi, blinde trots breekt ABN AMRO’, waarvoor hij de Machiavelli-prijs heeft gekregen, en eerder ‘Het drama Ahold’. Smit presenteerde de documentaireserie ‘Leiders gezocht’.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

BUSIN E S S DEVE LOPME N T

‘Als we erin geloven, gaan we tot het gaatje’ Maurits van Oranje en Felix van der Houwen Tekst: Jacques Geluk

The Source is een groeikatalysator, een businessversneller, die startups, scale-ups en corporates helpt te groeien door hun kracht te koppelen aan nieuwe mogelijkheden en modellen. “We onderscheiden ons door een (deels) risicodragend businessmodel en een sterke focus op eindresultaat. Daarnaast helpen we bedrijven als het nodig is ook om besparingen te realiseren die voor groei aangewend kunnen worden”, zegt Maurits van Oranje, die het bedrijf tien jaar geleden samen met Felix van der Houwen heeft opgezet.

‘Zonodig doen we het hele traject, van idee tot executie’

eel ondernemers zijn zo druk bezig met de dagelijkse gang van zaken in hun bedrijf, dat ze eigenlijk geen tijd hebben na te denken over de volgende stap: groei. Andere bedrijven zitten in een gewoontemachine en beseffen niet dat anders naar werkwijzen kijken al voor groei kan zorgen. Maurits van Oranje, Felix van der Houwen en Michel van Honk die later als partner is toegetreden, zien dat wel en helpen bedrijven hun groeidoelen te bepalen en te bereiken. Ze helpen niet alleen met het (her)schrijven van businessplannen en strategieën, maar ook bij de uitvoering. Als het nodig is het hele traject van idee tot executie. Daarbij hanteren de managing partners van The Source Group een disruptief en ondernemend businessmodel, dat voor hen ook risicodragend is. “We vragen onze klanten vooraf alleen een bescheiden ‘commitment fee’ om de betrokkenheid van de businesspartner te garanderen. Het bedrijf moet het uiteindelijk hebben van de behaalde resultaten. Ons verdienmodel zit hem met name in de gerealiseerde (extra) groei van een bedrijf. Daar krijgen we een percentage van in geld of aandelen wat we een ‘resultaat fee’ noemen”, zegt Van Oranje. Als ze met een partij in zee gaan – en daarin zijn ze selectief – beperken ze zich niet tot het maken van plannen, maar gaan ze tot het gaatje om partijen echt te helpen het gewenste resultaat te bereiken. “In tegenstelling tot sommige consultancybureaus gaat het ons er niet

om zoveel mogelijk uren te ‘verkopen’, maar willen we mee ondernemen”, vult Felix van der Houwen aan. Van Oranje: “The Source helpt maar een zeer beperkt aantal bedrijven tegelijk, zodat we ons volledig kunnen focussen en snelheid kunnen maken. Het bedrijf kent geen traditionele partnerstructuur met daaronder een piramide met veel mensen. Wij zitten echt met onze handen in de klei. Het leuke van ons werk is dat we het zelf doen. Al zitten we op de Zuidas, we voelen ons niet te goed om meetings voor te bereiden, presentaties te houden en sales te doen. Van koffie halen tot en met strategie bepalen.”

BEHOEFTE

Van der Houwen: “Bij sommige bedrijven beginnen we helemaal vanaf nul, andere zitten op 30 procent en hebben al een concept, maar weten niet hoe ze dat moeten vermarkten of communiceren. Ze hebben geen idee wat de volgende stap moet zijn. Soms stappen we in als een bedrijf al op 80 procent zit. Dan is onze rol anders en kijken we of de gekozen opzet goed is.” Van Oranje: “In algemene zin zijn wij goed in dingen zelf bedenken, maar ook in het vertalen van bewezen strategieën in andere markten naar de markt van de klant. Daarbij is het belangrijk eerst te kijken of er überhaupt behoefte is aan de diensten of producten die hij in de markt wil zetten. Als je kijkt naar B2B zit men ook daar niet altijd op ideeën te wachten, hoe fantastisch ze ook zijn. Vaak ondersteunen we zaken waar het bij de klant al a anwezige team

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

BUSI N E S S DEVE LOPME N T

S2NRG

‘Built4U-concept heeft zich fysiek bewezen’

POLAK & FLE

ten dat energieneutraal of -passief renoveren alleen mogelijk was als dat zo goedkoop mogelijk kon. Dit kon alleen maar door alle traditionele samenwerkingsmethodes in de bouw geheel te herzien. Door maximale energiebesparing te realiseren ontstaat per maand een te besteden bedrag. Dit bedrag zorgt voor extra investeringsruimte die de renovatie uiteindelijk financieel haalbaar maakt. Samen met een aantal grote toeleveranciers in de bouw hebben we dit verder

Over duurzaam gesproken: “Uit The Source en uit de samenwerking met een Amerikaanse technologiepartner is een separate onderneming ontstaan onder de naam ‘S2NRG’. Dit bedrijf maakt elektriciteit uit energie die overblijft bij de productie van onder andere staal en aluminium. Het kan dan gaan om restwarmte, gassen en stoom, maar we kijken naar slimme toepassingen in de gehele productieketen. In feite gebruiken we de industrie als belangrijke bron van betrouwbare en goedkope stroom, waardoor de staal- en aluminiumbedrijven hun CO₂-uitstoot kunnen verminderen, inkomsten verbeteren en interessante investeringsprojecten ontstaan. Dit alles als belangrijke aanvulling op de ‘traditionele’ renewables zoals solar en wind die niet altijd voorhanden zijn. We zijn momenteel actief in Amerika, maar ontwikkelen ook projecten in andere delen van de wereld.” Hoewel de gedreven ondernemers Maurits van Oranje en Felix van der Houwen soms flinke risico’s durven nemen en alles doen wat nodig is om hun doel te bereiken, zijn ze er na tien jaar nog steeds. Hun bron is nog lang niet opgedroogd.

UR KONING

BUILT4U

Heel illustratief voor wat The Source doet is de renovatiemethode Built4U, die van 0 tot 100 procent is uitgevoerd. Van Oranje: “Middenin de bouwcrisis benaderde een partij ons met de vraag of we konden helpen met de financiering en realisering van een energieefficiënt kozijn. Ze wilden dat toepassen in de nieuwbouw, maar die markt zag er op dat moment slecht uit. Voor de renovatiemarkt zou het project wel goed zijn en daarom zijn we gaan praten met zo’n 30 woningbouwcorporaties, die voor de uitdaging stonden en staan in 2020 20 procent CO₂-reductie te realiseren. Ook spraken we met partijen die deze sector financieren zoals de Bank Nederlandse Gemeenten en de Waterschapsbank. We wilden geen concept lanceren dat de huurders financieel zou raken en bedach-

uitontwikkeld en geïmplementeerd.” Inmiddels heeft het concept zich in de markt fysiek bewezen en is de orderportefeuille voor renovatie goed gevuld. In slechts vijf dagen wordt een geprefabriceerde schil rond een huis aangebracht, waarin installaties zoveel mogelijk zijn verwerkt. Het resultaat is minimale energievraag, maximale energiebesparing en maximaal wooncomfort.

misschien niet zo goed in is of geen tijd voor heeft. Dat is breed en maakt het ingewikkeld om het uit te leggen. De ene keer zijn we erg bezig met marketing, communicatie, distributie en verkoop. De andere keer gaat het om het bedenken en implementeren van disruptieve businessmodellen en assisteren we veel eerder in de waardeketen”. Aanvankelijk dachten Van Oranje en Van der Houwen dat ze na een jaartje wel weer weg zouden zijn bij een bedrijf, maar dat blijkt niet altijd zo te zijn. De trend is dat de periodes langer worden, tot wel een paar jaar. Is het bedrijf dan altijd succesvol? Nee, soms blijkt ook dat dingen niet werken, omdat bedrijven het zelf niet (meer) zien zitten of de marktacceptatie moeilijker ligt dan gedacht. Het voordeel is dan dat de investering van de partner zeer overzichtelijk was (en The Source naar z’n resultaathonorering kon fluiten).

Maurits van Oranje behaalde in 1995 aan de Universiteit Groningen zijn MSc Economie. Daarna vervulde hij verscheidene managementfuncties bij de Luchthaven Schiphol. Van 2001-2006 werkte hij voor Philips DAP (huishoudelijke apparaten en persoonlijke verzorging) in Amersfoort. In 2006 richtte hij samen met Felix van der Houwen The Source op en in 2012 S2NRG waar hij managing director is. Felix van der Houwen is ondernemer op de gebieden marketing, media en communicatie en heeft veel (nu bekende) bedrijven en merken helpen opzetten. Hij heeft gedoceerd aan universiteiten, privéscholen en cursussen gegeven. Samen met Maurits van Oranje heeft hij The Source opgezet. Michel van Honk was 20 jaar directeur-eigenaar van een gerenommeerde groep van communicatiebureaus in Rotterdam. Sinds 2011 is hij toegetreden als partner in The Source. Naast het ondernemerschap was en is Michel betrokken bij bij een aantal maatschappelijke doelen, zo was hij onder andere voorzitter van SIRE. Sinds 2015 is hij ook managing director bij S2NRG.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

SPOTL IG HT

e meeste mensen kennen Hadassah de Boer waarschijnlijk van de kunsten cultuurprogramma’s die ze jarenlang heeft gepresenteerd voor televisie en radio. Zo was ze te zien als presentator van het North Sea Jazz Festival, de uitreiking van de Edisons Klassiek en het wekelijkse cultuurmagazine ‘NPS Arena’. Daarnaast werkte Hadassah ook als programmamaker. Ze regisseerde voor RTL4 de serie Mannen van een Zekere Leeftijd en maakte de documentaire ‘Barry Hay, Kissing a Dream’. over de frontman van Golden Earring. “Ik word inderdaad snel in de culturele hoek geplaatst en daarom werk ik als dagvoorzitter/ presentator veel en graag in de cultuursector. Maar mijn interesses en werkervaring beslaan een breder terrein.” Het levert een bont spectrum aan opdrachtgevers op. Als we kijken naar de laatste maanden, zien we naast culturele spelers als Het Internationaal Documentaire Festival, de Museumvereniging en Stichting Lezen, ABN AMRO, het ministerie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid en HBO Nederland. “In de twintig jaar dat ik als presentator werk, ben ik de discipline van het dagvoorzitten steeds beter gaan beheersen en waarderen. Men denkt dat televisie het hoogste podium is dat je als presentator kunt bereiken. Daar ben ik het niet mee eens. Een dagvoorzitterschap is doorgaans veel uitdagender. Bij de televisie werk je met een vast team en volgens een vast stramien. Bij een dagvoorzitterschap kom je steeds in een nieuwe omgeving terecht die je je in korte tijd eigen moet maken. Je moet iedere zaal opnieuw voor je zien te winnen. Maar bij al die verschillende zalen en mensen draait het voor een dagvoorzitter vooral om één ding: De kunst van het luisteren. Niet alleen moet je goed luisteren naar de mensen die je op de dag zelf interviewt, maar ook naar hetgeen de opdrachtgever wil bereiken met het evenement”.

De kunst van het luisteren

Naast het reguliere modereren, specialiseert Hadassah zich momenteel in de ‘Socratic Design Method’. Ook hier speelt luisteren een prominente rol. “Het is een methode waarmee vastgeroeste patronen in denken en handelen worden doorbroken en er ruimte ontstaat voor het creëren van nieuwe perspectieven. Mensen worden min of meer gedwongen om heel goed naar elkaar te luisteren en om samen, als groep, kennis te genereren. Interessant voor bedrijven en organisaties die zoeken naar nieuwe toekomstscenario’s, maar ook toepasbaar op het individu. Het is een prachtige aanvulling op alles wat ik al doe. Eigenlijk heb ik het leukste en meest afwisselende werk dat er bestaat”.

FOTO GR AFIE: MET DANK AAN HADASSAH DE B OER

Hadassah de Boer

Hadassah de Boer heeft veel vaste opdrachtgevers zoals MOA, Centre for Information based Decision Making and Marketing Research, De Boekman Stichting waarvoor zij jaarlijks de presentatie verzorgt van de Johannes Vermeer Prijs (de staatsprijs voor de Kunsten) en de stichting What Design Can Do waarvoor Hadassah een jaarlijkse internationale meerdaagse conferentie presenteert over de impact en urgentie van design. Oprichter en directeur van What Design Can Do, Richard van der Laken: “Hadassah is al vijf jaar presentator van What Design Can Do. Naast een ravissante verschijning is zij een kundige moderator met een warm hart en kennis van zaken. Wat ons betreft op naar de volgende vijf edities!” hadassahdeboer@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

INT E RNATIONA A L RE C HT

‘Betere scheiding der machten komt Internationaal Strafhof ten goede’ prof. dr. mr. Geert-Jan Knoops Tekst: Jacques Geluk

“Rechtssystemen bestaan niet alleen om de maatschappij te beschermen tegen individuen, maar vooral om individuen te beschermen tegen de macht van de overheid. Om die reden is het principe van de scheiding der machten ontstaan. Het systeem van het Internationaal Strafhof in Den Haag kent echter enkele mechanismen die met dit principe op gespannen voet staan”, concludeert Geert-Jan Knoops bij de aanvaarding van het ambt van Bijzonder Hoogleraar van het Internationaal Recht aan de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam.

echters kunnen, volgens het systeem van het Internationaal Strafhof, de aard van de verweten misdrijven of de aansprakelijkheidsvorm van de verdachte laten wijzigen zonder dat de aanklager daarom vraagt. Dat is een van de mechanismen die niet stroken met het principe van de scheiding der machten”, aldus prof. dr. mr. GeertJan Knoops tijdens zijn oratie ‘Separation of powers at the International Criminal Court’ in de aula van de Universiteit van Amsterdam op 19 november 2015. “Wanneer de principes van zowel de interne als de externe scheiding der machten – dus tussen respectievelijk de organen binnen het hof en de verdragsstaten zelf en het hof – niet worden gehonoreerd, verkrijgen uitspraken wellicht niet de gewenste legitimiteit en kan dit het imago van het Strafhof – dat al kritiek ondervindt – aantasten.” Knoops herinnert er aan het einde van zijn inaugurele rede aan dat de Franse filosoof Charles de Montesquieu de scheiding

‘De rechterlijke macht binnen deze tribunalen is (indirect) betrokken bij het wetgevend proces’

der machten – waarbij overheid en de wetgevende en rechtsprekende macht onafhankelijk van elkaar opereren – in 1748 heeft geïntroduceerd om de burger te beschermen tegen de ongebreidelde macht van de overheid. Hij denkt dat het de legitimiteit van het Strafhof ten goede komt wanneer dat

dit principe meer zou toepassen. “De scheiding der machten is het hart van een verfijnd rechtssysteem en belichaamt het principe van ‘natuurlijke rechtvaardigheid’ dat best eens de status van een ‘jus cogens’-norm kan hebben bereikt binnen het internationaal recht”, aldus Knoops. ‘Jus cogens’ (dwingend recht) is een term uit het internationaal recht die verwijst naar regels die (bijna) alle staten aanvaarden. Het internationaal recht kent geen strikt onafhankelijk wetgevend orgaan, maar de advocaat merkt op dat de praktijk van internationale straftribunalen heeft aangetoond dat de rechterlijke macht binnen deze tribunalen (indirect) betrokken is bij het wetgevend proces. “Eerlijk gezegd zijn de doctrines van externe en interne machtsscheiding niet diep geworteld in het systeem van het Internationaal Strafhof. (…) Zelfs wanneer het systeem is gebaseerd op waarheidsvinding, moet men rekening houden met het feit dat er externe gevolgen kunnen zijn wanneer men het principe van interne scheiding der machten niet respecteert.”

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

INT E RNATIONA A L RE C HT

ZES WIJZIGINGEN

VOORBEELD KENIA

In zijn oratie geeft prof. dr. mr. Knoops een voorbeeld van rechters van het Internationaal Strafhof die met quasi-wetgevende activiteiten verder zouden gaan dan het concept van externe scheiding der machten toelaat . “De Keniaan William Ruto was de eerste zittende vicepresident van een staat die partij is bij het Strafhof tegen wie een strafzaak is aangespannen. Hij had te maken met het dilemma dat hij verplicht aanwezig moest zijn in Den Haag en tegelijk moest optreden als bestuurder van zijn land. De Keniaanse regering bekritiseerde de wettelijke eis van het Strafhof dat een beklaagde zijn proces moest bijwonen, tijdens verschillende bijeenkomsten van de Afrikaanse Unie. Op 28 februari 2013 vroegen Ruto en zijn mede-verdachte Joshua Sang of zij fysiek afwezig mochten zijn en via een videoverbinding aan het proces konden deelnemen. Op 17 april 2013 verzocht de verdediging van Ruto de Trial Chamber hem niet te verplichten continu aanwezig te zijn, vanwege zijn publieke verplichtingen, maar een videoverbinding als alternatief te overwegen. Destijds bestond daarvoor geen voorziening. Desondanks bereidden rechters een verandering van de regels voor. De Trial Chamber honoreerde Ruto’s verzoek gedeeltelijk. Hij moest alleen aanwezig zijn tijdens de openings- en sluitingsverklaringen en in persoon zijn eigen verklaring afleggen en het vonnis en eventueel de bijbehorende verhoren aanhoren. De Trial Chamber voegde daaraan toe: ‘In bijzondere omstandigheden mag de Kamer per geval naar eigen discretie volgens artikel 64(6)(f) een beklaagde ontheffen van de plicht continu aanwezig te zijn. Dat geldt ook voor situaties waarbij deze persoon belangrijke functies moet verrichten’.”

ik weet dat dit een controversieel idee is – vrijheid. Het bewijs is de enorme moeite die een man, vrouw of kind willen nemen om wat hen is ontnomen terug te krijgen. Hij zal zijn ketenen van zich afwerpen. Hij zal zijn vijanden decimeren. Hij blijft het proberen, tegen beter weten en alle vooroordelen in, om thuis te komen’.

Geert-Jan Alexander Knoops is bijzonder hoogleraar politiek van het internationaal recht aan de Universiteit van Amsterdam en visiting professor internationaal strafrecht aan Shandong University (Jinan, China); van 2003-2013 was hij hoogleraar internationaal strafrecht aan de Universiteit Utrecht. Hij promoveerde in 1998 aan de Universiteit van Leiden (strafrecht) en in 2004 aan de Universiteit van Ierland (internationaal strafrecht). Daarnaast behaalde hij in 2000 een LLM graad (Master of Law) aan de Universiteit van Leiden op het gebied van het publiek internationaal recht en internationaal strafrecht. Prof. Knoops praktiseert als advocaat bij Knoops’ Advocaten en treedt geregeld op als advocaat voor verschillende internationale tribunalen. geertjanknoops@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

ERS FOTOG RAFIE

die het twaalf jaar na het einde van zijn presidentschap in 1841 voor het Amerikaanse Hooggerechtshof tijdens de Amistad-zaak opneemt voor gevangenen uit Sierra Leone, met als doel de afschaffing der slavernij: ‘Heren, ik moet zeggen dat ik van mening verschil met de scherpe geesten van het Zuiden en met onze president, die kennelijk hun gezichtspunten deelt. In plaats daarvan is de natuurlijke staat van de mensheid – en

De doctrine van de scheiding der machten is te beschouwen als een exponent van de zogeheten sociale contract-theorie. “De redenering daarachter is het voorkomen van arbitraire beslissingen en het garanderen van fundamentele vrijheidsrechten. Daarom zijn de meeste op conflictmodellen gebaseerde rechtssystemen niet blij met praktijken waarbij de rechter op eigen initiatief de tenlastelegging verandert. Dit laatste idee is van grotere waarde voor de mensheid, dan welk waarheidvindingsargument ook.” In die geest heeft Knoops het Strafhof zes wijzigingen voorgesteld. Hij zegt onder andere dat rechters niet zelf – en in elk geval niet op het laatste moment – aanpassingen mogen doen, maar dat zij dit uitsluitend moeten overlaten aan de aanklagers. De bestaande regelgeving op dit gebied (Regulering 55) zou Knoops het liefst afgeschaft zien. “Wat de externe scheiding der machten betreft wil ik voorstellen dat een onafhankelijk, uit experts bestaand orgaan de verantwoordelijkheid krijgt voor de regelgeving binnen het Strafhofsysteem.” Prof. Knoops denkt dat honorering van zijn suggesties het Internationaal Strafhof zal wapenen tegen uitdagingen die het gevolg zijn van het huidige gebrek aan legitimiteit en eerlijkheid. Het zal bovendien het waardevolste recht van de mens, vrijheid, onderschrijven. Hij besluit zijn oratie met een citaat van John Quincy Adams,

FOTO G R A FI E : E ZE QUI E L S C AG N ET T I

Het is niet hoe goed je bent, maar hoe goed je wil zijn

C OLUMN

Marc Sluszny

oen Sir George Mallory zich in 1924 opmaakte om als eerste Brit de hoogste berg van de wereld te beklimmen, vroeg een reporter hem: "Why do you want to climb Mount Everest?" Mallory antwoordde kort en bondig: "Because it’s there." Dit lijkt een uiterst eenvoudig antwoord, maar ik heb er jaren over gedaan om te begrijpen wat hij hiermee bedoelde. Elk individu beschikt over een bepaalde hoeveelheid energie die het mogelijk maakt om zijn of haar dromen te verwezenlijken op voorwaarde dat hij of zij beschikt over genoeg moed, doorzettingsvermogen en focus. Toch zoeken wij allen het gemakkelijkste en minst zware pad. Waarom afzien? Waarom pijn of ongemak verduren? Is het niet eenvoudiger om gewoon te doen wat je altijd hebt gedaan? Onze natuur lijkt ons te dicteren dat we het best in onze comfortzone kunnen blijven. Met zijn legendarische respons bedoelde Mallory dat niet zozeer de berg de uitdaging was, maar het feit dat hij een keuze maakte, zich een doel stelde en zijn eigen pad koos. Daarom had hij zich uitstekend voorbereid en zorgvuldig de mogelijkheden gecreëerd om deze hachelijke onderneming tot een succesvol einde te brengen. Het ging niet om geld, roem of glorie, maar om persoonlijke groei ! Als mens hoef je geen ‘natuurlijk talent’ te hebben om je dromen te verwezenlijken. Als je echt iets wil bereiken, zijn er een paar vereisten: je moet je genoeg willen inzetten, je angsten durven overwinnen en gefocust blijven. Gun jezelf de tijd om (zelf)kennis te vergaren, werk dagelijks bewust aan je fysieke en mentale ontplooiing en haal het beste uit jouw capaciteiten. Ga op zoek naar inspiratie en zorg ervoor dat je gemotiveerd blijft. Gooi jezelf in de uitdaging; geef honderd procent en wie weet waartoe jij in staat bent. Ook in jou zit een Mallory! Waarom is dit dan voor velen zo moeilijk? Het antwoord heet: angst. Angst is het grootste struikelblok op het pad naar de verwezenlijking van onze dromen. Alles wat ons ervan weerhoudt om onze doelen of objectieven te bereiken, is gebaseerd op angst. We kampen allemaal met angsten, ze horen bij het dagelijks leven. Ze bepalen mede wie we zijn, waar we naartoe gaan en hetgeen we doen. Echter: pas als we onze angsten in de juiste context kunnen plaatsen en de psychologische herkomst ervan doorgronden, kunnen we deze hindernis overwinnen. De meeste mensen hebben de neiging onbekende situaties te vermijden, om zich zo te distantiëren van alle onzekerheden. Als het je lukt om je geest vrij te maken van angsten en je negatieve gedachten uit te schakelen, dan kun je een zen-toestand bereiken, waarin je geest één is met je lichaam. Pas als geest en lichaam harmonieus functioneren kun je je doel bereiken en je leven ten volle te benutten! Het is niet hoe goed je bent, maar hoe goed je wil zijn. marcsluszny@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

VO ORBIJ DUURZ AAMHE ID

‘Zonde van het geld, zonde van de tijd: Duurzaamheid’ ir. Thomas Rau Tekst: Jacques Geluk

“Duurzaamheid is niets meer dan het optimaliseren van een ziek systeem. Het is slechts symptoombestrijding. Bovendien werkt optimalisatie niet, want we liggen met z’n allen op de intensive care”, zegt architect, innovator en visionair Thomas Rau. “We moeten voorbij duurzaamheid kijken en de samenleving fundamenteel anders organiseren. Vanuit het besef dat we tijdelijk te gast zijn op aarde, alleen consequenties van die tijdelijkheid permanent zijn en alles binnen het gesloten systeem van onze planeet even belangrijk is.”

“A

ls onbekend is wat de toekomst brengt, is het verstandig eerst te kijken wat de belemmeringen zijn op de weg er naartoe”, zegt Thomas Rau. Denken in oplossingen bijvoorbeeld. Die gewoonte levert volgens de architect vooral beperkingen op. “Op bijvoorbeeld de vraag hoe we het (economisch en eco-) systeem kunnen veranderen is een multidimensionaal antwoord nodig. Bovendien moeten we samen achter bepaalde wetmatigheden gaan staan. De cultuur die nodig is om zo te kunnen denken en handelen moeten we met elkaar kweken en accepteren, ongeacht religie, geslacht, opleidingsniveau, huidskleur en intelligentiegraad.” “Zonde van het geld, zonde van de tijd: Duurzaamheid.” Een opmerkelijke uitspraak van de man die velen zien als de belichaming van dat woord. “Problemen moeten we bij de oorzaak aanpakken. In deze maatschappij bestempelen we het middel – in dit geval duurzaamheid – echter als doel. Daarmee zijn we er vanaf en hoeven we er niet meer over na te denken. Dat zie je aan het SER-energieakkoord. Daarin gaat het alleen over het middel, maar komt geen enkele zin voor over het werkelijke doel.” Volgens Rau zitten we in een impasse en weten we niet goed

hoe we ons op deze planeet moeten organiseren. “De natuur heeft altijd gelijk, dus kun je natuurlijke wetmatigheden niet loslaten zonder daar achteraf op te worden afgerekend. Kijk naar het klimaatprobleem.” Rau vertelt later, in het sober aangeklede kantoorgebouw van RAU Architects met fantastisch uitzicht over het IJ, dat hem ooit is gevraagd wat hij verwachtte van de COP21 Klimaatconferentie in Parijs. “Het allerergste zou een akkoord zijn. Dat betekent stilstand. Als ik met mijn vrouw een akkoord sluit dat ik in 2040 stop met drinken en vanaf 2050 zal proberen trouw te zijn is dat een waardeloze afspraak. Precies zo’n overeenkomst is in Parijs gesloten. Daar is overeengekomen dat de opwarming van de aarde niet meer mag zijn dan twee graden. Met wie hebben ze dat afgesproken? Wie kan ik daarover bellen, mailen of appen? Niemand! Het is ongelooflijk arrogant te denken dat de mens centraal in de schepping staat. Dit is voorbij duurzaamheid.”

CONSEQUENTIES ZIJN PERMANENT

Rau is in zijn visie mede geïnspireerd door een zwartwit-foto van de aarde uit 1968, waarop de mensheid voor het eerst de plek kon zien waar hij te gast is. “De gastheer, de aarde, dekt de tafel, niet de

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

VO ORBIJ DUURZ A A MHE ID

‘Iedereen kan de petitie voor de Rechten van het Materiaal ondertekenen’

ren, bomen, auto’s, stoelen, gebouwen. Niets is permanent, behalve de consequenties van het tijdelijke.” Als voorbeeld geeft Rau dat de gemeenteraad van Caïro nog steeds steggelt over het onderhoud van de piramiden, terwijl niemand aan tafel behoort tot de bedenkers ervan. “Het heden is dus een opsomming van alle permanente consequenties van tijdelijke beslissingen. Met andere woorden: het huidige klimaatprobleem komt niet doordat we ons nu fout gedragen, het is het gevolg van tijdelijk gedrag uit het verleden. Wat we ook moeten beseffen is dat de aarde een gesloten systeem is. Wat er is, is er, wat er niet is, is er niet. Er komt niets meer bij. Dat geldt voor alle grondstoffen. Daarnaast is alles even belangrijk. Als ik een goedkoop onderdeeltje uit een duur apparaat haal, werkt het niet meer. De waarde van dingen heeft niet te maken met geld, maar met de betekenis binnen de context.”

NIETS IS HET NIEUWE IETS

Een andere wetmatigheid is volgens Thomas Rau inderdaad dat niemand de toekomst kent. “Ik zeg soms gekscherend dat de toekomst er vroeger anders uitzag. Niemand had gedacht dat we in 2016 zouden staan, waar we nu staan, maar het kan best zijn dat in 1999 ineens iets bestond dat al in 1985 was

bedacht. Het enige wat je kunt doen is met een bepaald iets een optie nemen op de toekomst en zorgen dat dit iets er nog is als je ermee klaar bent. In een gesloten systeem, waarin alles belangrijk is, mag namelijk niets verloren gaan. We moeten niet iets voor, doch mét de toekomst bouwen”, zegt de man in wiens nieuwe economische systeem we producten niet langer bezitten, maar slechts gebruiken. “Alles verandert al. Niets is het nieuwe iets. Airbnb, een der grootste hotelketens ter wereld, heeft geen enkele hotelkamer. Uber, het grootste taxibedrijf heeft zelf geen enkele auto. En als we dingen bouwen of maken weet niemand tevoren hoe dat uitpakt, maar wel dat we ze misschien wel gedurende veertig jaar afschrijven. Totale waanzin. Daarmee leg je een beperkende hypotheek op een onbekende toekomst. We schrijven iets af om er vanaf te komen, maar het waardevolste dat we hebben, meestal de kinderen, schrijven we niet af. Ook al kosten ze ongelooflijk veel en zijn ze niet eens jouw eigendom. Dat komt doordat ze voor jou waardevol zijn. Je schrijft niet op wat ze kosten, maar wel waar je met hen op vakantie was of wanneer ze hun eerste tandjes kregen. Kortom je houdt hun waardeontwikkeling bij. Hetzelfde geldt voor opties op de toekomst.”

MENTALE TRANSFORMATIE

De economie is geen relatie tussen mensheid en geld, zoals nu de definitie luidt, maar tussen mensheid en natuur (de aarde). “Daarover gaat het en niets anders. Het nieuwe systeem moet die evenwichtige, wederkerige en respectvolle relatie faciliteren. Het gaat dus niet over duurzaamheid en circulariteit, die beide slechts middelen zijn, maar over onze eigen mentale transformatie.” Dan gaat het niet over kennis delen en transparantie. “Degenen die het hardst roepen dat we alles moeten delen, hebben meestal de minste inhoud. Kennis veroorzaakt geen enkele verandering. Als op een sigarettenverpakking staat dat roken dodelijk is en je blijft ondanks die kennis doorroken, ben je zelf de enige reden waarom dat niet verandert. Omdat je het niet wilt. Als ik niet van plan

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

gast. Die moet zich schikken. Dat is moeilijk, maar onze houding tegenover de planeet die ons zijn mogelijk maakt is voor mij essentieel. Ons zijn is bovendien tijdelijk, sterker nog: alles op aarde is tijdelijk. Mensen, die-

VO ORBIJ DU U RZ A A MHE ID

UNIVERSELE RECHTEN VAN HET MATERIAAL

De schending van mensenrechten gaat vaak samen met de schending van de natuur en omgekeerd. Om dit aan te pakken in het nieuwe economische systeem heeft Thomas Rau samen met zijn team het initiatief genomen om, analoog aan de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens, ‘The Universal Declaration of Material Rights’ te introduceren. Op de website http://theuniversaldeclarationofmaterialrights.org kan iedereen de bijbehorende petitie ondertekenen. “Als een mens soeverein is, is een materiaal dat ook. Als materiaal soeverein is gaan we heel anders over bouwen nadenken en over hoe we dingen doen. Deze Verklaring is een bijdrage aan de mensenrechten en heeft dezelfde impact op het systeem als de mensenrechten op het huidige. Alles is even belangrijk. Het een bestaat niet zonder het andere.”

URGENT IS NIET ACTUEEL

Een ander probleem is dat deze maatschappij draait om de actuele dingen. Niet om wat urgent is. Rau: “Urgente dingen ontwikkelen zich langzaam door de tijd heen

Thomas Rau, CEO van Turntoo en RAU Architecten, is architect/ondernemer en in 1960 geboren in het Duitse Gummersbach. Hij heeft een pedagogische opleiding gevolgd in Bonn, architectuur gestudeerd aan de Technische Universiteit Aken en dans en architectuur aan de Kunstacademie in Bonn. Sinds 1989 werkt hij in Nederland. Rau is een internationaal veel gevraagd spreker. thomasrau@speakersacademy.nl

UR KONING

We kunnen de toekomst niet kennen, maar wel de wetmatigheden herkennen waarbinnen die zich ontwikkelt. Een boer zaait en bewerkt het land en kan daardoor voorspellen dat hij zijn mais in oktober kan oogsten. Doordat hij vooren niet na-denkt (dan is hij te laat) weet hij dat als hij niets doet, er niets gebeurt. “Eigenlijk moeten we allemaal mentaal boer worden en ons realiseren dat we wat we niet zaaien in ons bewustzijn, ook niet kunnen oogsten.” We moeten dus eerst onze geest ontwrichten om – automatisch – hetzelfde te doen met de economie, de samenleving en de keten,

en trekken dan weinig media-aandacht. Zodra ze actueel en groot nieuws zijn is het te laat. Neem de vluchtelingencrisis. Wij hebben het jarenlang genegeerd en nu zijn we verbaasd dat die mensen, die niets meer hebben, naar plaatsen gaan waar ze denken het beter te krijgen. We wisten dat ze eraan kwamen, niemand heeft daarop geacteerd. En nu is urgent actueel en breekt de pleuris uit. Daar staan we nu. Eigenlijk is het super simpel om dat te veranderen, maar ook hier is de eerste stap zetten moeilijk omdat dit vraagt om een ander gedragspatroon. Daarbij maken we nieuwe fouten, maar daar leren we van.”

POLAK & FLE

DISRUPTIEF

waarvan we onderdeel zijn. Rau: “Dat is de sleutel. Disruptie betekent afscheid nemen van waar je vandaan komt, zonder te weten wat daarvoor wanneer in de plaats komt.” Volgens de architect is er nog een manier om een andersoortige samenleving te creëren. In zijn visie wordt daarin ook waarde gehecht aan dingen die weinig geldwaarde hebben, maar desondanks cruciaal zijn. “Er zijn drie niveaus van kapitaalstromen: geld, (de materieelste), communicatie en liefde. Voor een goede relatie is liefde heel belangrijk, maar als het stukloopt en praten niet meer helpt, moet je dokken. Uiteindelijk is het belangrijk te realiseren dat iedereen met niets op aarde komt en met niets weer gaat. Tussenin is het een grote kermis. We moeten onze identiteit dus niet baseren op wat we hebben, want dat is tijdelijk, maar op wie we zijn. Ons gedrag binnen de context van de cultuur waaruit te voortkomen weerspiegelt zich in de economie. Opvallend is dat we van hetgeen we het meest hebben, vrijheid, het minst gebruikmaken. Misschien komt dat doordat we niet aan de vooravond staan van de vierde industriële revolutie, maar van de allereerste zijnsrevolutie. Die geeft ons de mogelijkheid bewust en in alle vrijheid te kiezen voor een andere relatie met de plek waar we te gast zijn. Dat vraagt om rijpheid en die komt niet vanzelf.” Volgens Rau zijn we spirituele wezens op een menselijke reis, waarin onze spirituele kracht in tegenstelling tot onze fysieke kracht oneindig is. “Ieder mens moet zijn eigen verantwoordelijkheid nemen en beseffen dat slechts één persoon voldoende is om het hele systeem te veranderen.”

was geweest dit gesprek te voeren, was ik niet gekomen. Ik ben hier, omdat ik dat wilde. Als we de keten, waarvan wij het kleinste onderdeel zijn, willen veranderen moeten we onszelf veranderden. Wat roken betreft, of een andere verslaving, is er geen evolutionaire manier om te stoppen. Het enige dat werkt is direct stoppen en het oncomfortabele traject van zweten, koorts, nervositeit en slecht slapen doormaken. Die eerste stap zetten is echter heel moeilijk. De kunst is de mensen een goed gevoel te geven bij deze oncomfortabele momenten en trajecten. Dat doe ik tijdens lezingen.” Rau trekt zijn toehoorders over de streep door ze te raken. Dat werkt. “Als een dokter tegen een patiënt zegt dat hij meteen moet stoppen omdat het anders fout gaat, raakt hij ook een (emotionele) snaar en ontstaat een fundamentele verandering. Dan is de kans groot dat de roker stopt, tenzij de wil ontbreekt. Mensen helpen elkaar daarbij. Als een zesjarig kindje koorts krijgt, omdat zijn tanden wisselen, en gaat hoesten troost ik het door te zeggen dat het grotemensentanden krijgt. Wanneer een mens zijn tanden verliest als hij dertig is, heeft hij wel een levensgroot probleem. Hij weet dat er dan geen nieuwe komen.”

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

SPOTL IG HT ON

Jort Kelder

elder laat zich vorstelijk voor optredens betalen. Zijn gages bewegen zich (in nouveau riche vocabulaire) rond de ‘5 tot 10k’, variërend van ijzingwekkende redes/voordrachten/monologen tot profi verzorgde dagvoorzitterschappen en galavoorstellingen. Wie maken kans op korting? Weinigen. Want Kelder is een beetje druk, wat in combinatie met zijn geringe organisatorische vaardigheden leidt tot een chronisch overspannen agenda. Gelieve hem niet te storen voor warrige businessplannen, schrijfopdrachten voor corporale almanakken of deelname aan tv-programma's in de categorie dansen/koken/zingen/ schaatsen/'modderworstelen', al dan niet met sterren. Heus, dat meent-ie. U wilt ‘m benaderen namens een goed doel? Hij ligt dagelijks wakker van ziektes, zielige kinderen en andere wereldleed, maar leent zich uitsluitend en bij uitzondering voor een enkel ‘groenen/ of goed dierendoel’. Ook het uitschudden van rijkaards behoort niet langer tot zijn nevenactiviteiten (bemachtig een Quote 500, vink de suikeromes van uw dromen aan en benader ze zelf).

Waar kunt u de jongeheer Kelder wél voor benaderen?

1. DAGVOORZITTEN, DEBATTEN, GALA’S

Dat doet-ie graag, en naar verluidt niet onverdienstelijk. Hij bouwde een stevig trackrecord op als spreekstalmeester bij tal van bedrijven en brancheorganisaties. Kelder alleen nodig als meningmaker in een forum? Ook goed. Tevens strikt de polderdandy regelmatig zijn zelfbinder voor om gala’s en andere festiviteiten professioneel knipogend naar een onvergetelijke finale te voeren.

2. RIJK WORDEN: DE REGELS (VOOR GEVORDERDEN)

Als hoofdredacteur van Quote en tv-presentator bivakkeert JK al een kwart eeuw in de reservaten der superrijken. Op basis van al die kennis en kennissen maakte hij een informatieve en amusante presentatie over de wereld van het grote, het snelle geld, het goede en het foute geld. Wat zijn de regels van het rijk worden? Hoe haal je de Quote 500 en, zeker zo belangrijk, hoe blijf je rijk? Tijdsduur: 1 uur, exclusief leuke en/of lastige vragen.

3. HOE HEURT HET EIGENLIJK?

Jaha, weet u dat eigenlijk wel… hoe het heurt? Onze polderdandy annex knuffelkakker smaakt succes met ‘Hoe heurt het eigenlijk?’, zijn tv-programma dat al weer vier reeksen bij de AvroTros/NPO1 te zien is. Met Amy Groskamp-ten Have’s gelijknamige etiquettebijbel (1939) in de hand, trekt hij door de wereld van de oude en nieuwe rijken. Onuitroeibare tradities, loepzuivere etiquette, smaak en wansmaak; het komt allemaal aan bod in zijn Nationale Etiquette Test. Kelder doet deze presentatie eventueel samen met Yvo van Regteren Altena, connaisseur van luxe trivia en co-auteur van vrijwel alle Kelder & Co-producties. De presentatie is, zo u wilt, interactief en bij

voorkeur op een passende oud/nieuw geld-locatie. Tip: heeren, neem uw vrouw mee. Die heeft vast ook zo haar gedachten over de manieren van de man. Tijdsduur: >45 minuten.

4. PITCHES IN DE DRAKENKELDER (VOOR ONDERNEMERS)

Uw bedrijf is driftig toe aan nieuwe, innovatieve ideetjes? Trommel uw talenten op naar een happening met een speciaal pitchdecor, plus catwalk. Een format op maat waarbij de beste vondsten en producten ten overstaan van een jury gelanceerd worden. Goed voor de deelnemers, die zich sterk presenteren, en uitstekend voor het bedrijf dat het beste uit z’n mensen haalt. Eventueel inclusief professioneel catwalkdecor en een ‘praatje met de baas’. Tijdsduur: 60-90 minuten.

5. KELDERS CARRIÈRE TIPS (VOOR HIGH-POTENTIALS)

Boekenkasten zijn volgeschreven vol tips & trucs naar de top. Kelder vertelt hoe-ie zelf eerst een baasje en daarna een bekendheid werd. Wat zijn de do’s en don’ts om de top te halen, en waarom lukt het de een wel en de ander niet? Op basis van cases uit de corporate careerjungle en interactieve testjes per sms stoeit Kelder met de zaal. Doelgroep: studenten, high potentials & wannabe Q500-leden. Tijdsduur: 30-60 minuten. Optreden voor (semi-)overheden doet ‘de knuffelkakker’ principieel voor ‘de helft’, danwel in ruil voor een gift aan het goede doel van zijn voorkeur: Het Beloofde Varkensland van de blonde heldin Dafne Westerhof. Steun de familie Bofkont, check hier hun site, en stort beestachtige bedragen op Giro 469 t.n.v. 'Familie Bofkont' in Amstelveen.

6. NIEUW, NIEUW, NIEUW! KELDER IS EEN EVANGELIST...

Helaas, helaas, maar de gemeenschappelijke Europese munt is de grootste ramp van onze generatie, aldus onze presentator en researcher Arno Wellens in Het Euro Evangelie. De euro zal Nederland honderden miljarden gaan kosten. Curieus genoeg leest u daar weinig over. Ach ja, al die getallen. Te moeilijk voor pers en politiek. En is het altijd populairder naïef eurofiel te zijn of dom eurosceptisch, dan gewoon met gezond verstand en een calculator bij de hand in de cijfers te vlooien. Kelder & Wellens komen graag een avondje hel en verdoemis prediken, zoals het echte evangelisten betaamt. Maar er is ook ruimte voor luim. Want wees nou eerlijk: de manier waarop verschillende mediterrane miljonairsfamilies de zaak flessen heeft het niveau van een onweerrstaanbare schelmenroman. Don Silvio rules! Omdat het duo idealistische motieven heeft treden ze op voor 50% van Kelders normale gage en krijgen bezoekers - liefst vooraf- gratis een exemplaar van Het Euro Evangelie. Boek nu en lig óók wakker! jortkelder@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘Mijn liefde voor Amerika is sterk getemperd’

MAAT SCHAPPIJ

‘Nederland is permanent in PANIEK’ prof. dr. Maarten van Rossem Tekst: Jacques Geluk

Historicus Maarten van Rossem gaat gewapend met humor en onvoorstelbaar veel kennis in op actualiteiten, maatschappelijke en politieke kwesties tijdens de Speakers Academy® Theaterlezingen en andere bijeenkomsten in het hele land. À l’improviste. Elke lezing is een verrassing en gegarandeerd prikkelend en uitdagend. Alle thema’s zijn mogelijk. Precies zo verloopt het gesprek dat ACADEMY® Magazine met hem heeft aan zijn stamtafel in het Polman’s Huis in Utrecht.

et NTR-televisieprogramma ‘Hier zijn de Van Rossems’ – waarin geschiedkundige Maarten van Rossem, broer Vincent (architectuurexpert) en zus Sis (kunsthistorica) ieder op hun eigen wijze naar steden kijken – is met soms wel een miljoen kijkers ongekend populair. Ze beschikken alle drie over een enorme feitenkennis, doch zijn het desondanks soms hartgrondig oneens. “Ik heb veel gezeur gehad van mensen die denken dat we een toneelstukje opvoeren en alles ingestudeerd is. Niet zo gek, want veel uitzendingen zijn oplichterij van de ergste soort, maar dit programma is volkomen spontaan.” Dat geldt ook voor de Theaterlezingen, waarvan hij er dit jaar elf of twaalf geeft. “Het zijn geen shows of voorstellingen. Een cabaretier studeert alles in, bij mij is alles volledig geïmproviseerd. Natuurlijk ga ik uit van het thema waarvoor ik ben gevraagd, maar ik bereid geen praatje voor. Het kan alle kanten opgaan. Dat maakt het niet alleen voor het publiek, maar vooral voor mezelf boeiend.” Van Rossems feitenkennis is enorm. Het lijkt alsof hij een complete encyclopedie in zijn hoofd heeft. “Dat is niet zo moeilijk. Ik heb een uitstekend geheugen voor jaartallen. Dat is een kwestie van oefening. Als je vraagt wanneer Eisenhower is geboren roep

ik meteen 1890, maar ik noem dit voorbeeld omdat ik weet dat ik het weet”, lacht hij. Dat geldt voor veel feiten over net zoveel onderwerpen, die allemaal ter sprake kunnen komen tijdens zijn lezingen. Amerika bijvoorbeeld, zijn grote liefde. “Nou die liefde is sterk getemperd”, zegt hij verrassend. “Halverwege de jaren zestig werd ik gegrepen door een boek van Theodore White over de campagne voor de presidentsverkiezingen van 1960. “Ik raakte eraan verslaafd. Dat was nog eens politiek! Heel wat anders dan ons geneuzel met politici die op de markt van Zutphen folders uitdelen. In 1968 heb ik de voorverkiezingen met rode oortjes gevolgd. Uiteindelijk mocht ik mij voor de Utrechtse universiteit decennia lang bezighouden met de Amerikaanse geschiedenis.”

AMERIKA-VERSLAVING IS OVER

“Mijn verslaving is helemaal over. Ik zie de presidentiële campagnes nu als miljarden verslindend amusement op hoog niveau, terwijl het eigenlijk zou moeten gaan over het voeren van politiek beleid en het levenslot van modale, vaak ongelukkige Amerikanen. Miljonairs regeren en miljardairs financieren de politiek, met als gevolg groeiende inkomensongelijkheid: 0,1 procent van de Amerikanen verdient nu gemiddeld 6,4 miljoen dollar per jaar, 206 keer meer

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

MA AT S C HA PPIJ

dan de 90 procent die gemiddeld 31.000 dollar krijgt bijgeschreven. “Politiek is Amerika van de rails geraakt. Het gevolg is een treurig en beschamend schouwspel, met in de hoofdrol verschrikkelijke Republikeinen die de meest abjecte lulkoek uitkramen. Hoe dat is ontstaan? President Franklin D. Roosevelt is in 1933, om de grote crisis te kunnen aanpakken, begonnen met het vergroten van de rol van de federale overheid. De Republikeinen vinden dit in strijd met de essentie van Amerika: de vrijheid van het individu. Zo is die hele mythologie rond het wapenbezit er ook gekomen. Zij vinden dat iemand pas echt een individu is als hij een vuurwapen heeft. Dan kan hij al schietend ‘in glory’ sterven. Het gaat zelfs zover dat scholieren volgens hen een wapen moeten kunnen dragen, om zich te verdedigen als iemand hen op school aanvalt. Het recht van de sterkste heerst al een beetje in Amerika, maar die situatie verergert als je de rol van de overheid weer zou reduceren. De overheid moet niet alleen goed functionerende markten creëren, maar ook de zwakkeren in de samenleving beschermen. Dat vinden rechtse Amerikanen al snel socialisme. Obama is een geweldige president, maar zij vinden hem een socialist, waar wij hem een beetje links-liberaal zouden vinden. Daarom proberen ze hem politiek te breken.”

ROMEINSE RIJK

Van Rossems laatste boek ‘Het einde van het Romeinse Rijk’, dat 17 februari is verschenen gaat over de oorzaken van de neergang van het Romeinse Rijk. De historicus kijkt daarin ook naar parallellen met het heden. Geregeld duiken beschouwingen op waarin de trage, relatieve aftakeling van de Amerikaanse mondiale dominantie wordt vergeleken met de ondergang van Rome. “Toch kun je die parallel niet trekken. Amerika raakt niet helemaal in verval. Politiek gaat het slecht, maar economisch en technologisch juist goed.” Twee dingen moeten hem nog van het hart. “Jammer is dat het individu zo’n grote rol speelt, dat er weinig aandacht is voor de publieke ruimte. Kijk naar de derdewereldachtige chaos op Kennedy Airport.

Een ander probleem is dat de Amerikanen zichzelf voortdurend feliciteren. Steeds roepen dat je ‘A great nation’ of ‘God’s own country’ bent is niet de beste houding om de zaken nu eens kritisch aan te pakken.” Vooruitkijkend naar de komende presidentsverkiezingen zegt Van Rossem niet te denken dat de linkse onafhankelijke, maar bij de Democraten aangesloten kandidaat Bernie Sanders dé oplossing brengt. “Door de echte rijken aan te pakken, wat toch nooit lukt, veroorzaakt hij slechts kapitaalvlucht.” Hij ziet niet gebeuren dat Donald Trump president wordt, maar een nominatie sluit hij niet uit. Van Rossem geeft ook toe dat alle deskundigen in het begin van de campagne over alles ongelijk hebben gehad. Dus is alles mogelijk en Leiden in last als Trump toch zou winnen. “Bij populisten is niets zeker. Het is allemaal retoriek. In eigen land is Geert Wilders compleet gebakken lucht. Hij wil uit de Europese Unie, de gulden terug en een hek om Nederland. De kans dat dit gebeurt is voorlopig nul. Toch geloven zijn kiezers het en dat is een van de grote problemen van een moderne democratie. Iedereen is nu geëmancipeerd, dus mogen we allemaal twitteren dat Rutte mag verzuipen of de regering uit dieven bestaat. De sociale media, waarvan velen hoog hebben opgegeven, hebben geen positief effect. Ik doe er niet aan mee, dat is verreweg het beste.”

PANIEK

“We hadden beter naar Angela Merkel moeten luisteren”, houdt Van Rossem de bezoekers van zijn lezingen voor. “Zij heeft moed en bepaalt de juiste richting”, zegt hij onder meer wijzend op de vluchtelingencrisis. De reactie van Oost-Europese landen, die niet willen meewerken, komt doordat zij niet hetzelfde emancipatieproces hebben doorgemaakt als wij. Maar ook bij ons gaat het niet goed. De manier waarop kleine gemeenschappen reageren op de komst van (veel) asielzoekers is ‘geen voorbeeld van vrijgeestigheid’. “Nederland is vrijwel over alles permanent in paniek. Over de economie, Europa dat voortdurend instort of juist te groot

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

dreigt te worden en natuurlijk over asielzoekers. In 2015 hebben we 55.000 vluchtelingen binnengekregen, minder dan een derde deel van een procent van de bevolking. Toch is het een drama dat we niet aankunnen. We denken dat vluchtelingen de hele dag het azc uitrennen om onze lelieblanke vrouwen te verkrachten of andere verschrikkelijke dingen te doen. Onterecht, want juist in de omgeving van die centra blijkt de criminaliteit helemaal niet te zijn gestegen. Het gekke is als ik over dit en andere zaken relativerend zeg dat het wel zal meevallen, veel mensen boos worden. Zij vinden alles verschrikkelijk.” Nog niet lang geleden heeft Van Rossem in een lezing gezegd dat veel beveiligingsmaatregelen, die voortkomen uit overdreven of paniekreacties op schokkende gebeurtenissen, flauwekul zijn. “Iedereen weet dat suïcidale jongens met AK 47-geweren zo over beveiligingspoortjes heen springen en beveiligers neerschieten. Daar helpt niets tegen. Charlie Hebdo werd ook bewaakt. Haal die poortjes dus maar weg. Al beweert de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding dat de dreiging substantieel is, de kans dat een Nederlander wordt doodgeschoten door een terrorist is ongeveer even groot als de kans op een hoofdprijs winnen in de Staatsloterij. Angst is een obsessie in dit land dat tot de vijf veiligste ter wereld behoort.” In Amerika is die obsessie na 9/11 volgens de historicus volledig uit de hand gelopen. “Dat land heeft op een volkomen verkeerde, treurige manier gereageerd, wat heeft geleid tot een mislukte oorlog in Afghanistan en een nog veel vreselijker mislukte oorlog in Irak. Als een land het wereldwijde terrorisme heeft bevorderd, zijn dat wel de Verenigde Staten. Weet je nog dat we Libië moesten bevrijden van Ghadaffi? Dat is nu één grote, gewelddadige chaos waaruit nog allerlei onbeschrijflijke ellende kan voortkomen.”

BOZIGHEID

Even is het stil. Snel pakt Maarten van Rossem, een rasverteller, de draad op. “Zeventig procent van de bevolking is min of meer redelijk, maar zo’n 25 tot dertig procent van de Nederlandse kiezers is, net als

MA AT S C HA PPIJ

in de VS, bezeten van een heuse bozigheid. Dat leidt tot niets.” Direct daarna constateert hij dat er in een gezin met kinderen altijd wel één lastpost is die alle aandacht krijgt. In de politiek is dat precies zo. “Of het nou gaat over de komst van een azc of wat anders, die lastpost schreeuwt, gooit met stenen en bepaalt de stemming. Dat geldt evenzeer voor de volgens de kiezers populairste politicus van dit moment. De ouderen onder ons weten dat wij zelf nog maar net de fase voorbij zijn waarin homofilie taboe was, vrouwen lange jurken moesten dragen en achter het aanrecht moesten blijven. Eind jaren vijftig is de emancipatie van onze maatschappij begonnen. Moslims hebben dat proces niet doorgemaakt, omdat dat in hun land niet kon.” Vandaar dat het soms botst, maar in eigen land constateert Van Rossem een rechtse ‘backlash’ die al vijftien jaar aan de gang is. “Dat heeft te maken met de opkomst van het populisme, wat ik niet de schone maar de boze slaapster noem. Pim Fortuyn, die overigens totaal anders was dan Geert Wilders, heeft een hele roedel slapende honden wakker gemaakt. Daardoor zitten we nu met de gebakken peren.”

PROF. DR.

MAARTEN VAN ROSSEM Maarten van Rossem is bekend als auteur van onder andere ‘Nederland volgens Maarten van Rossem’ (2012) en zijn nieuwste boek ‘Europa volgens Maarten van Rossem’. Daarnaast verschijnt hij vaak op televisie bij talkshows zoals De Wereld Draait Door en is hij vast jurylid bij De Slimste Mens. Zijn charme was samen met dat van zijn broer en zus te bewonderen in het programma ‘Hier zijn de Van Rossems’. In een avond met Maarten van Rossem leert en lacht het publiek niet alleen veel, het zal ook versteld staan van de ongelooﬂijke verhalen waarin hij hedendaagse gebeurtenissen scherp analyseert en misconcepties blootlegt.

SEIZOENSOVERZICHT 2016/2017 SEP ‘16

GOUDA

De Goudse Schouwburg

20.00 u

0182-513750

goudseschouwburg.nl

OKT ‘16

ma wo do di vr ma

3 12 13 25 28 31

OSS WAALWIJK ROOSENDAAL ZOETERMEER TIEL HEERLEN

Theater De Lievekamp Theater De Leest Schouwburg De Kring Stadstheater Schouwburg Agnietenhof Theater Heerlen

20.15 u 20.15 u 20.00 u 20.15 u 20.00 u 20.00 u

0412-648922 0416-331751 0165-555555 079-3427565 0344-673500 045-5716607

lievekamp.nl deleest.nl dekringroosendaal.nl stadstheater.nl agnietenhof.nl parkstadlimburgtheaters.nl

NOV ‘16

wo 30

MIDDELBURG

Schouwburg Middelburg

20.00 u

0900-3300033 (1,00 p/g)

DEC ‘16

AMSTELVEEN

Schouwburg Amstelveen

20.00 u

020-5475175

JAN ‘17

za di wo vr za

14 17 18 20 28

DEN HELDER CUIJK HOUTEN BARENDRECHT DEN HAAG

Schouwburg de Kampanje Schouwburg Cuijk Theater Aan de Slinger Theater het Kruispunt Koninklijke Schouwburg

20.15 u 20.15 u 20.15 u 20.15 u 20.15 u

0223-674664 kampanje.nl 0485-314344 schouwburgcuijk.nl 030-6351024 theateraandeslinger.nl 0180-615958 theaterhetkruispunt.nl ks.nl 0900-3456789 (10 cpm)

MRT ‘17

vr za

10 25

WINSCHOTEN DORDRECHT

De Klinker Schouwburg Kunstmin

20.15 u 20.15 u

0597-700270 078-6397979

VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE BOND

POLAK & FLE UR KONING

Ten slotte gaat het nog even over hemzelf. College geven doet hij sinds 2010, twee jaar na zijn pensionering niet meer. Lezingen des te meer. Maarten van Rossem vindt bovendien dat ieder fatsoenlijk mens lid moet zijn van een politieke partij. Zijn grootvaders stemden op de vooroorlogse links-liberale Vrijzinnig Democratische Bond, een soort D66 zonder de rimram van referenda en gekozen burgemeesters, die in 1946 is opgegaan in de Partij van de Arbeid. Van die partij is Van Rossem nog altijd lid. “Het had in de jaren zestig best D66 kunnen worden, maar ik was het niet eens met hun stelling dat onze democratie slecht functioneerde.Die functioneerde wel, hoewel niet zoals ik wilde. Daar wil ik het best over hebben tijdens een Theaterlezing.”

zeelandtheaters.nl

schouwburgamstelveen.nl

indeklinker.nl kunstmin.nl

Producent: Speakers Academy® Tourneeplanning en publiciteitsmateriaal: Senf Theaterpartners tel. +31 (0)10 592 31 55 of www.senf.nl

W W W. M A A R T E N VA N R O S S E M O N L I N E . N L

SA_Maarten-van-Rossem_FlyerA5-april-2016.indd 2

27-04-16 14:06

Maarten van Rossem, historicus en Amerikadeskundige, was bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Hij is geregeld te gast als commentator op radio en televisie. Sinds 2008 heeft hij zijn eigen glossy ‘Maarten!’ . In 2012 werd hij enig jurylid in ‘De slimste mens. Van Rossem heeft een groot aantal boeken op zijn naam staan. Zijn nieuwste boek is ‘Het einde van het Romeinse Rijk’ (Uitgeverij Nieuw Amsterdam, ISBN 9789046819081). maartenvanrossem@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

10 TOP

spreker

‘De toekomst is bijna te mooi om waar te zijn’ Zelf autorijden is in 2025 verboden. Mensen managen in 2026 dankzij slimme apparaten in en buiten hun lichaam zelf hun gezondheid. Ondernemers moeten hun volgende bedrijf vast opzetten en daarvoor mensen met een nieuwe ‘mindset’ inhuren. Niets blijft hetzelfde. Richard van Hooijdonk signaleert niet alleen nieuwe trends, maar spreekt daarover veelvuldig in binnen- en buitenland en helpt overheden, instellingen en bedrijven zich voor te bereiden op alsmaar snellere veranderingen. Van Hooijdonk, in 2015 de meest gevraagde trendwatcher en futurist van Nederland, presenteert elke woensdag ‘Mindshift’ op BNR. Daarnaast is hij regelmatig te zien op televisie, waar hij zijn visie geeft op de toekomst die te mooi is om waar te zijn. 46

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

T REN DWATC HE R/ FU TURIST

Richard van Hooijdonk Tekst: Jacques Geluk

e wereld verandert zo snel, dat de toekomst ons in feite inhaalt. “Vannacht is de software van mijn Tesla, die ik nu een jaar heb, geüpdatet. Als ik nu uitstap parkeert de auto vanzelf in. Op de snelweg zit ik nog achter het stuur, maar hoef niets meer te doen”, zegt dé trendwatcher en futurist van Nederland, Richard van Hooijdonk, enthousiast. “Straks brengen auto’s mensen zelfstandig van hun huis naar hun werk en weer terug. Sowieso verbiedt de overheid in 2025, na een overgangsfase met gescheiden rijbanen voor zelfrijdende en autonome auto’s, zelf autorijden.” Van Hooijdonk ziet veel voordelen. “Mensen veroorzaken nu 99 procent van alle ongelukken, dus als je de mens verwijdert wordt het heel veilig op de weg. Dat heeft grote impact op de autoverzekeraars. Vrachtwagens rijden in treintjes, files verdwijnen en we bezitten geen auto’s meer maar gebruiken ze. Als ik hem niet nodig heb, kan een ander ermee weg.” Fitbits zijn straks verbonden met slimme spiegels. Ze meten automatisch de hartslag van degene die ervoor staat, maar via de slimme spiegel zien ze ook vlekjes op het lichaam. “Daar maken ze een foto van, die ze doorsturen naar een slimme computer die ze in een databank vergelijkt met 300.000 andere vlekjes die kunnen duiden op kanker of een voorstadium daarvan. Binnen drie minuten is bekend of iemand kanker heeft en kan de behandeling beginnen.” 3D-printers printen niet alleen medische apparatuur en protheses, maar ook de medicijnen die de digitale arts op basis van de verkregen informatie voorschrijft. “Het is een van de vele nieuwe instrumenten en technieken die ziekten in een vroegtijdig stadium kunnen opsporen. De huisarts zien we over tien jaar niet meer en ook de ziekenhuismarkt is dan met twee derde gereduceerd. We managen straks zelf onze gezondheid en veel langer dan nu, want de meeste mensen worden

ouder dan 100”, zegt Van Hooijdonk. “Bedrijven als Philips gaan zich voor een groot deel op de preventieve gezondheidszorg richten. Dat is een miljardenmarkt.”

'Privacy en dataveiligheid is het grootste probleem dat we moeten aanpakken’

ALLES VERBONDEN

Dankzij het Internet of Things zijn steeds meer zaken met elkaar verbonden. Dat leidt tot radicale veranderingen wat betreft winkelen en de inrichting van steden. “Virtual reality en 3D-printers brengen de detailhandel echt op de knieën. Met een VR-bril op loop je als het ware langs een modeshow en druk je op een toets als je jouw favoriete kledingstuk ziet. Dat wordt vervolgens geprint of besteld en komt vervolgens bij jou thuis. Nu vinden veel mensen winkelen in de stad of online nog leuk, maar straks vinden veel meer mensen VR-shoppen leuk.” Van Hooijdonk denkt dat fysiek winkelen over enkele jaren alleen nog maar bestaat als ‘shopping experience’ in een paar grote steden. “Maar ook dan klik je op afbeeldingen van wat je wilt hebben en krijg je die producten ’s avonds automatisch thuisbezorgd. Niemand wil meer sjouwen.” Steden veranderen in systemen van systemen, digitale plekken waarin alles qua voorzieningen, veiligheid, energie en vervoer aan elkaar is gekoppeld. “Deze transformatie is een grote uitdaging voor burgemeesters en wethouders.

DRONES EN SMOG-ETENDE PANELEN

Ook in de landbouw blijft niets hetzelfde. Drones brengen het land in kaart en dirigeren sproeidrones naar exact de juiste plekken, zodat nooit te veel pesticiden worden verspreid en de vervuiling wordt teruggedrongen. De oogst is straks volledig programmeerbaar. Er komen dit jaar al appels op de markt waarvan het gen is veranderd, zodat ze niet meer bruin verkleuren. “Inspectiedrones maken de bouw veel veiliger en smogetende panelen op gebouwen houden de luchtvervuiling in toom. Er is zoveel aan de hand, maar het duurt wel even voordat weten regelgeving zijn aangepast op de nieuwste ontwikkelingen.” De overheid begrijpt het niet en het onderwijs en bedrijfsleven reageren te traag, constateert Van Hooijdonk. “Start-ups veranderen alles wat we gewend waren. Airbnb had geen verstand van hotels en is nu groter dan Hilton. Uber wist niets van de taxiwereld, maar speelt daarin nu ene leidende rol. Hetzelfde geldt voor Spotify, dat niets had met muziek en nu die branche helemaal overneemt. Hoewel we nog helemaal aan het begin staan, volgen ontwikkelingen op het bied van robotica, internet of things, big data, nano- en biotechnologie elkaar snel op. Het onderwijs leidt onze kinderen echter nog steeds op voor banen die over tien jaar niet meer bestaan en houdt geen rekening met de komst nieuwe, interessante functies, waarvan we zestig procent nog niet eens kennen. In elk geval zal aan data-ontwerpers en cyberdetectives grote behoefte zijn.

‘THE NEXT COMPANY’

Digitalisering van de samenleving levert heel veel kansen op, maar dan moeten we daar wel op inspelen. Bedrijven moeten hervormen en nadenken over ‘the next company’. Voor veel bedrijven geldt dat het einde best wel eens dichterbij kan zijn dan ze

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

T REN DWATC HE R/ FU TURIST

'Krachtige workshops over ‘Future Management’

INSPIRERENDE LEZINGEN EN WORKSHOPS

“Samen met Speakers Academy® ga ik een stuk verder en probeer ik door mijn visie op verandering te geven tijdens inspirerende lezingen, een andere manier van denken over te brengen. Ik doe dat voor zalen met duizenden toeschouwers, maar ook voor groepjes van tien mensen. Vaak zijn dat leden van raden van bestuur, directies en managers, die niet weten welke richting ze uit moeten. Ik daag ze uit en neem ze mee in mijn visie en bewijsvoering, die vaak jaren vooruit is. Alles op basis van zorgvuldig onderzoek en inspanning van mijn researchteam. Daarnaast zijn er krachtige workshops over ‘Future management’, waarin we in kleine teams aan de slag gaan met de vraag hoe om te gaan met verandering. Een van de grotere IT consultancybedrijven ter wereld heeft me

gevraagd honderd medewerkers te trainen en ze in tien dagen klaar te stomen voor de toekomst op basis van gefundeerde informatie, cijfers en toekomstbeelden. Voor slechts een klein aantal van deze specialisten is die toekomst weggelegd.” Richard van Hooijdonk onderwerpt de deelnemers eerst aan een ‘mindset-test’ om hen met de juiste zienswijze naar de toekomst te laten kijken. “We behandelen alle vooroordelen en angsten die ze hebben, allereerst door ze erover te laten vertellen. Daarna doelgericht aan de slag met een speciaal voor de masterclasses ontwikkelde ‘roadmap for disruption’, een unieke methode die het bedrijf stapsgewijs naar de toekomst manoeuvreert; een combinatie van kennis, creativiteit en visie.

DE TOEKOMST GAAT OVER ZOVEEL MEER

De toekomst gaat over zoveel meer. Wat te denken van privacy en dataveiligheid. Dat is de komende vijf tot acht jaar het grootste probleem dat we moeten aanpakken. Nu is de situatie zo dat tien hackers binnen tien dagen alle banken in Europa kunnen platleggen, vliegtuigen van koers kunnen laten veranderen en kunnen inbreken in Tesla’s. Tegelijkertijd ontwikkelt de technologie zich ook zodanig dat we zelflerende algoritmes krijgen die aanvallen van buitenaf kunnen pareren. De aandacht voor de bestrijding van cybercriminaliteit en -terrorisme is groot, maar nog niet groot genoeg. Terroristen die stuwdammen laten doorbreken, internet of openbare verlichting platleggen en met bio-wapens ons drinkwater besmetten zijn degenen voor wie we echt bang moeten zijn. Ik spreek daarover vaak in opdracht van Defensie en politie. Ook internationaal.” Van Hooijdonk verwacht de komende tijd bizarre ontwikkelingen, niet alleen wat beveiligingsvraagstukken betreft, maar ook als het gaat om 3D-printen, (botsende)

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

rones en zelfrijdende auto’s. Als de wetged ving helemaal is aangepast en flexibeler is dan nu om steeds snel te kunnen inspringen op veranderingen en we gewend zijn aan alle veranderingen, kan iedereen (burgers, overheden, ondernemers en onderwijs) daarvan ten volle profiteren. Wie Van Hooijdonk goed beluistert weet dat we daarmee niet te lang moeten wachten.

BUITENLAND, BOEKEN EN PLATFORMS

Intussen groeit de autoriteit van Richard van Hooijdonk flink. Hij spreekt veelvuldig in het buitenland en tournees door in India en Brazilie komen eraan. Sinds ruim een half jaar presenteert hij elke woensdagochtend van 10.45-11.00 uur het programma ‘MindShift’ op BNR Nieuwsradio. “Er komen twee boeken aan. ‘System error’ gaat over hoe de bestaande detailhandels-, gezondheidszorg-, landbouw-, bancaire en andere systemen veranderen door de komst van nieuwe technologie. ‘Terror tech’ gaat over terrorisme en technologie.” In 2015 bestaat het team van Richard van Hooijdonk uit 20 specialisten, gevestigd in Sarajevo, Londen en Amsterdam. Doordat hij heeft gemerkt dat veel ondernemers niet klaar zijn voor de toekomst en bedrijven heel beperkt naar de echte toekomst kijken en nog steeds vooral denken aan de resultaten en aandelenkoersen van vandaag, zijn er TrendXS trendportals in ontwikkeling voor vele sectoren. “Te beginnen met vastgoed laten we ondernemers kennismaken met de laatste trends binnen hun sectoren en laten we zien wat startups, universiteiten en innovatieve bedrijven doen, zodat ze actie kunnen ondernemen.” Richard van Hooijdonk heeft de toekomst al gezien en helpt bedrijven, overheden en instellingen graag zich daarop voor te bereiden, voor het te laat is.”

Richard van Hooijdonk is trendwatcher en futurist, internationaal topspreker. Daarnaast adviseert hij multinationals en andere ambitieuze organisaties. Hij is gastdocent aan diverse universiteiten. Eerder werkte hij als strategisch adviseur, marketingdirecteur, adviseur en lid van de raden van bestuur en directies van diverse banken, verzekeraars, uitgevers en technologiebedrijven. richardvanhooijdonk@speakersacademy.nl

enken. Denk aan het bekende Kodak-voord beeld. “Dan is het van groot belang langs de randen van het huidige bedrijf een nieuw concept neer te zetten, met jonge ‘mindsets’ aan het roer. Zij moeten de vrijheid krijgen briljant te zijn, door hen bijvoorbeeld drie maanden hun gang te laten gaan en dan verder te kijken. Doordat in een wereld die zo snel verandert, verandering de enige constante factor is, moet elke onderneming die zichzelf serieus neemt echt nu al werken aan dat volgende bedrijf en op die manier een nieuw fundament creëren. Dat is echt waar we naartoe moeten en een belangrijke conclusie die ik ook tijdens mijn lezingen trek. Bovendien vertel ik dan dat het bedrijfsleven als geheel meer moet samenwerken met universiteiten, hogescholen en mensen in de cloud”, aldus Richard van Hooijdonk.

spreker

FOTO G R A FI E : C A R L I H E R M E S

10 TOP

C OLUMN

Tweespalt Annemarie van Gaal

eer en meer raak ik ervan overtuigd dat we een tweespalt in de samenleving hebben. Of liever gezegd; twee verschillende samenlevingen die elkaar lastig kunnen begrijpen of vinden.

Aan de ene kant heb je de samenleving van de politiek. Dit is de samenleving van ‘woorden vangen’. Elkaar betrappen op uitspraken die je jaren geleden onder andere omstandigheden hebt gedaan. Iemand confronteren met een zinsnede die verkeerd overkomt omdat die gedaan is tijdens een twee uur durend interview en nu volledig uit zijn verband is gerukt. Dit is de samenleving van elkaar woorden in de mond leggen, verdraaien en vervormen. Alles om je eigen gelijk te halen via de woorden van de ander. Ik sprak laatst met oudpremier Jan Peter Balkenende over hoe hij het ervoer als iemand alleen maar bezig is met je te vangen op woorden. ‘Ach, dan denk ik; jij speelt jouw rol en ik de mijne’, antwoordde hij. Een soort spel is het dus. En wie dat spel het beste beheerst blijft overeind in de samenleving van ‘woorden vangen’. Instituten doven meningen en persoonlijkheden. Zolang iedereen in het gareel blijft lopen en zich aan de code van het spreken met één mond houdt, is er niets aan de hand en ben jij verzekerd van je salaris aan het eind van de maand. Iedere kleinste loslippigheidje, kan funest zijn voor de gesloten gelederen. De journalistiek is overigens een mooi verlengde van deze samenleving. De beste journalisten zijn in staat om van iedere eenvoudige uitspraak een controversieel artikel te maken en begrijpen als geen ander het belang van ‘woorden vangen’. Dat is hun rol. Aan de andere kant van deze samenleving staat een compleet andere samenleving. Dat is er een van ‘daden doen’. Een groep die zich niet bezighoudt met elkaar afrekenen op woorden, maar zich richt op het eindresultaat. Denk bijvoorbeeld aan werknemers of ondernemers. Soms begrijp je de opdrachtgever niet goed of heb je iets niet goed afgesproken, maar dat is geen reden om meteen elkaars gelijk te willen halen, je probeert elkaar te vinden om eruit te komen. Het resultaat telt namelijk en dat is in ieders belang. Geen spel, geen rol, maar vaak bittere noodzaak omdat er veel op het spel staat. Maar zodra de samenleving van ‘daden doen’ een overlap krijgt met de samenleving van ‘woorden vangen’, gaat het mis. Hoe betekenisvoller je bent hoe lastiger je het krijgt. De politiek en journalisten rekenen je niet af op daden, maar op woorden. Authentiek zijn is een zwaar zwaard om te dragen en gedrevenheid is lastig. Toch zullen die samenlevingen bij elkaar moeten komen om onze wereld te verbeteren en uiteindelijk vooruitgang te boeken.

annemarievangaal@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘Geluksfactor is gezond virus voor bedrijven’ Vrijwel iedereen kent Jörgen Raymann (en zijn alter ego Tante Es) als presentator van ‘Raymann is laat’ en ‘zo: Raymann’. Als motivator heeft hij ontdekt dat het verspreiden van de geluksfactor binnen een bedrijf leidt tot gedragsverandering, die uiteindelijk winst voor het bedrijf en alle medewerkers oplevert.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

MOTIVATIE

Jörgen Raymann Tekst: Jacques Geluk

ien jaar geleden ontmoette ik Stedman Graham, de man van Oprah Winfrey. Hij is een inspirerende motivator die mij met zijn ‘9 Steps to Success’ stimuleerde anders naar mijn leven te kijken. Ik kwam erachter dat het motiveren van mensen ook dicht bij mij ligt. Net als hij wilde ik vanaf dat moment mijn eigen verhaal vertalen naar methodes om andere mensen te helpen hun leven te verbeteren”, vertelt Jörgen Raymann. Eerst doet hij dat samen met Dionne Abdoelhafiezkhan. Ze richten de volledig privaat gefinancierde organisatie Hi5 op, die kansrijke jongeren zonder sociaal netwerk helpt de omslag te maken van slachtoffer- naar winnaarsmentaliteit, met de hand als kompas voor de succes. “De duim staat voor een positieve instelling, de wijsvinger voor het bepalen van doel en focus, de ringvinger voor vertrouwen en betrouwbaarheid en de pink voor bij de pinken zijn. De middelvinger geeft aan dat je met kop en schouders boven de rest uitsteekt en overzicht hebt. We hebben de jongeren meegegeven dat ze ervoor moeten zorgen dat ze ’s avonds slimmer gaan slapen dan ze ’s morgens zijn opgestaan en dat er twee keuzes zijn in het leven: ouder worden of groeien. Het eerste kan iedereen, het tweede is een keuze waarmee je je kunt onderscheiden. Met de rond Hi5 mede door mij ontwikkelde methodiek, hebben we in vijf jaar tijd 3.500 jongeren kunnen koppelen aan bedrijven voor een stage of een baan en bij hen een mentaliteitsverandering teweeg gebracht. Het was mijn eerste ervaring met ‘motivational speaking’”, zegt Jörgen. Hi5 bestaat niet meer. Dionne is een zakelijker richting opgegaan met het bedrijf IZI Solutions, waarmee ze bruggen slaat tussen overheid, jongeren en bedrijfsleven. Jörgen Raymann is eind 2015 begonnen met zijn bedrijf, Giray Motivation and Coaching. “Girai is Surinaams voor raadgever (de y is van Raymann).”

ZAKELIJKE ANTIBIOTICA

“Er wordt veel gekopieerd in de motivatiewereld. Het gaat om basisprincipes van verandering en persoonlijke groei. Ik ben ervan overtuigd dat een motivator geloofwaardiger overkomt als hij daaraan zijn eigen verhaal koppelt en als het ware zelf zijn eigen bewezen concept is”, weet Jörgen inmiddels. “Ik ben in Nederland begonnen als presentator van een comedyshow en heb dat uitgebouwd tot het langstlopende ‘late night’-programma bij de publieke omroep. ‘Raymann is laat’ heeft 13 jaar, dus 26 seizoenen, gelopen. Dat is ongekend. Natuurlijk heb ik dat niet allemaal van de een op de andere dag bereikt. Ik heb er hard voor gewerkt, keuzes gemaakt en eigenschappen en gedachten aangepast om succesvol te kunnen worden. Succes komt pas wanneer je begrijpt wat je met je populariteit kunt doen en je voor continuïteit zorgt bij wat je doet.” Voor Giray Motivation and Coachting

‘Ph.D staat bij mij voor Passion, Happiness en Drive’

heeft Jörgen Raymann intussen twee nieuwe instrumenten ontwikkeld. Het eerste noemt hij ‘business antibiotics’, zakelijke antibiotica. “Grote bedrijven die een HR-probleem hebben nodigen vaak een van de grote vier bureaus uit om hun onderneming door te lichten. Er wordt van alles bedacht, inclusief nieuwe werkstructuren, maar meestal begint er pas dertien maanden en vele euro’s verder iets te gebeuren en dan is nog niet zeker dat het aanslaat. Mijn aanpak is totaal

anders. Ik praat liever eerst met de eigenaren en managers zelf. Zij kennen de missie en het doel van het bedrijf en weten precies waar het stagneert. Ik kan ze helpen ontdekken waarom dat zo is. Met een groepje van vijf tot tien mensen ga ik zes weken lang aan de slag. De bedoeling is een soort bewustzijnsverandering in gang te zetten en in beeld te brengen welke talenten de organisatie in huis heeft en hoe die het beste zijn te benutten om de onderneming weer vooruit te helpen. Na die zes weken kunnen zij als ambassadeurs de volgende stap zetten, bijvoorbeeld door de communicatie binnen het bedrijf en de manier waarop zij op hun beurt mensen motiveren te verbeteren. Daaraan schort het vaak.” Vaak maken mensen dingen ingewikkelder dan ze zijn, is de observatie van Jörgen, die zelf een pragmatische aanpak voorstaat.

PH.D

Jörgen Raymann heeft enige tijd economie en rechten gestudeerd en weet hoe bedrijven in elkaar zitten. Bovendien heeft hij er zelf drie. “Mijn aanpak is mede gebaseerd op hoe, volgens mijn eigen waarneming, dingen gebeuren en mensen reageren. Het gaat in bedrijven ook altijd om de mensfactor en het stimuleren van ondernemerschap binnen de onderneming. Het is wetenschappelijk bewezen dat de geluksfactor daarbij heel belangrijk is.” Jörgen helpt mensen een Ph.D, normaal de hoogste Amerikaanse universitaire graad, te halen. “Bij mij staan die letters echter voor Passion, Happiness en Drive, want daar staat of valt alles mee. Ik ken mensen die niet zijn afgestudeerd en geen hogere studies hebben gevolgd, maar doordat ze gelukkig zijn in wat ze doen toch redelijk succesvol zijn. Ze weten wat hun passie is en hebben daardoor de drijfveer beter te presteren. Die geluksfactor zie ik als een virus dat heel het bedrijf moet infecteren. Dat gebeurt vaak met kleine men-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

selijke omgangsvormen, waar ik ze ook mee help.” Jörgen gelooft echt in gedragsverandering van de mens. “Ik zeg ondernemers niet hoe ze hun bedrijf moeten runnen, dat weten ze zelf wel. Ik geef hen de instrumenten om een betere verbinding met en tussen het personeel tot stand te brengen. Ook vertel ik hoe zij hun medewerkers beter kunnen motiveren om te doen wat zij graag willen.”

PERSOONLIJKE DOORSTART

“Ik noem mijn motivatielezingen voortaan ‘ignition speeches’, omdat ik ze zie als startpunt. Met één lezing kun je mensen enthousiast maken en inspireren, maar dat is te weinig voor gedragsverandering. Dat is een langduriger proces. Daarom is het tweede instrument dat ik heb ontwikkeld de persoonlijke doorstart, gebaseerd op mijn eigen ervaringen.” Hij vertelt hoe hij in 1996, nadat zijn restaurant in Suriname is gesloten, in een zwart gaat valt. “Ik ben op zoek gegaan naar mijn eigen passie en geluk aan de hand van de vier O’s: Opstaan na de val, Ontdekken van jezelf, Overzicht creëren en ten slotte Ondernemen. Door dat te doen heb ik uit-

eindelijk het succes bereikt in Nederland. Dat instrument wil ik inzetten voor mensen die in ontslagprocedures of een neerwaartse spiraal zitten en niet meer gelukkig zijn. Ik geef voor die groep sessies van een uur, maar wanneer het (werk)boek dat ik nu schrijf in september uitkomt ga ik trainingen geven voor iedereen die ongelukkig is in de bedrijven, van directieleden tot de mensen op de werkvloer. Volgens mij kan iedereen een persoonlijke doorstart maken, als de manier van denken maar goed is en mensen zich realiseren dat een schijnbaar uitzichtloze situatie ook kansen biedt. Ik weet dat er in eerste instantie obstakels zijn, waaronder financiële, waardoor mensen die hun baan verliezen of het niet naar hun zin hebben in een dip geraken. Maar dat komt doordat ze de mogelijkheden door hun angst over het hoofd zien. Het gaat ook hier om het hervinden van de geluksfactor en de passie. Met behulp van het juiste instrument komen ze vanzelf op dat punt”, aldus Jörgen, die tot nu toe goede reacties heeft ontvangen op de uursessies.

TELEVISIE

Onder het voorbehoud dat de NPO de pilot goedkeurt, presenteert Jörgen Raymann vanaf komend najaar een quiz over rariteiten in contracten en wetten, zeg maar de kleine lettertjes. “We spelen elke week met twee teamcaptains en bekende Nederlanders onder toezicht van een rechter en een publieksjury.” Een nieuw praatprogramma op de late avond zit er voorlopig niet in na zestien jaar ‘Raymann is laat en ‘zo: Raymann’. “Ook ik moet mijn passie soms opnieuw ontdekken door nieuwe dingen te doen en afscheid nemen van het oude.. Tante Es komt wel terug, maar als stripfiguur. Een tijd geleden heb ik samen met mijn vrouw een kookboek uitgebracht ‘Koken met tante Es’. De recepten gaan we online brengen met commentaar van de getekende Tante Es.”

Jörgen Raymann is televisiemaker, cabaretier en ‘motivational speaker’. Hij is bekend van programma’s als ‘The Comedy Factory’, ‘Raymann is laat’ en ‘zo: Raymann’. In Suriname heeft hij als 17-jarige zijn debuut gemaakt als quizmaster. jorgenraymann@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

E VAN BEELD

‘Succes komt pas wanneer je begrijpt wat je met je populariteit kunt doen’

MOTIVATIE

FOTO G R A FI E : SPE A KE R S AC A DE M Y® WA LT E R KA L L E N BAC H

ME DIA & JOURNA L ISTIE K

Brenno de Winter Tekst: Barbara Bulten

Op 5-jarige leeftijd schreef je je eerste computerprogramma en sindsdien ben je altijd met informatietechnologie bezig. Wat fascineert je daar zo in? “Mijn vader nam me als kind mee naar de levensverzekeraar waar hij werkte. Die grote computers en hun ongekende mogelijkheden vond ik machtig, vooral als ik er zelf mee aan de slag ging. Al sinds de jaren ’70 zijn bedrijven afhankelijk van een computersysteem. De gevaren die daarmee gepaard gaan vind ik beangstigend en intrigerend tegelijkertijd. Daarom ben ik op zoek gegaan naar oplossingen. Ik probeer altijd voor de realiteit uit te gaan; dat lees je ook terug in mijn volgende boek ‘Digitale Stormvloed’. ” Waar gaat het boek over? “Digitale Stormvloed gaat over de snelheid waarmee technologie onze maatschappij heeft overdonderd. Veel mensen kunnen dat niet bijbenen. Ze zien wel de gevolgen, maar niet de oorzaak. Het boek schetst hoe de arbeidsmarkt is veranderd, waarom winkelketens verdwijnen, politiek niet goed functioneert, bedrijven hun strategie niet op orde krijgen en hackers ons leven lijken te bepalen. En vooral hoe je bedreigingen in kansen kunt omzetten.”

Wanneer het gaat over informatiebeveiliging, hackers, digitale spionage of privacybescherming, dan is Brenno de Winter een graag geziene gast in de media en op symposia. Als geen ander weet hij helder en doeltreffend uit te leggen wat er aan de hand is en wat bedrijven en burgers kunnen doen om zich te beschermen. Wat drijft deze ICT-kenner?

Hoe probeer jij dit soort onderwerpen aan een breed publiek uit te leggen? “Neem datalekken. Dat is ingewikkeld, maar ik laat mensen de perspectieven zien. Ik probeer bij een lezing met concrete voorbeelden uit mijn eigen praktijk de boodschap op een heldere, serieuze, maar ook humoristische manier over te brengen. Het komt zelden voor dat bij mijn lezingen niet ook wordt gelachen. Daarnaast vind ik het leuk om mensen zelf te laten hacken of een incident na te laten spelen. Ik heb een interactieve serious game ontwikkeld voor bedrijven en overheden. Onder tijdsdruk moeten deelnemers bepaalde keuzes maken en komen ze in contact met officiële instanties en hackers. Tijdens het spel zie je dat mensen beseffen wat er gaande is en dat hun handelen er echt toe doet.” Waarom is het belangrijk voor bedrijven om zich te wapenen tegen datalekken? “Iedere organisatie verwerkt persoonsgegevens en de wetgever stelt daaraan zware eisen. Sinds begin 2016 staan er serieuze boetes op overtredingen wanneer een bedrijf een datalek niet meldt. Goede voorbereidingen zijn essentieel. Bedrijven moeten nadenken over hun visie en ik help daar graag bij. Iedere organisatie is uniek, dat maakt mijn werk zo afwisselend. Mijn lezingen en trainingen zijn nooit een standaard verhaal.”

Brenno de Winter (1971) is een expert op het gebied van informatiebeveiliging, privacy en de ontwikkeling van de informatiemaatschappij. Hij schreef diverse boeken, is een veel gevraagd spreker, trainer en dagvoorzitter. Vorig jaar verscheen zijn meest recente titel 'De Rode Hack'. brennodewinter@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘Als dingen leuk zijn kun je alles aan’

T HEAT ER , FILM, T ELEVISIE

Topacteur ambieert nóg een carrière: regisseren Huub Stapel

Tekst: Jacques Geluk

Huub Stapel hoeft zich dit jaar nog op één grote klus te focussen: de rol van de gehandicapte miljonair Philippe in de theaterversie van de Franse film ‘Intouchables’. “De laatste tijd heb ik zoveel naast elkaar gedaan. De televisieseries ‘Land van Lubbers’, ‘Zwarte Tulp’(2), ‘Flikken Rotterdam’ en de speelfilm ‘De zevende hemel’ zijn klaar. En ik heb in januari nog negen voorstellingen gegeven van mijn one man theatershow ‘M/V²’ over relaties en liefde.” Huub weet niet hoe hij het heeft volgehouden, maar had er niets van willen missen! “Allemaal even leuk.”

e eerste serie voorstellingen van ‘Intouchables’ in het DeLaMar Theater was al elke dag uitverkocht. De reacties waren zonder uitzondering enthousiast. Een technicus die in de zaal was gaan kijken, zei dat hij de film al na vijf minuten was vergeten. En dat terwijl die Franse tragikomedie wereldwijd door 52 miljoen en in Nederland door 1,2 miljoen mensen is gezien. De best bekeken Franstalige film ooit!”, zegt Huub Stapel in de artiestenfoyer van het theater. Zelf heeft hij de film, waarin de wereld van de zwaar gehandicapte miljonair Philippe volledig op z’n kop komt te staan als hij de kleine Parijse crimineel Driss aanneemt als zijn persoonlijke verzorger, alweer enige tijd geleden gezien. “Het begon met een man en een boek, gevolgd door een documentair portret en een toneelstuk. Nog steeds gebaseerd op Philippes waargebeurde verhaal, is dat verfilmd en nu is er de Nederlandstalige theaterversie, waarbij restricties vanuit de producent die de rechten bezit ervoor zorgen dat we dichtbij het origineel blijven.” Huub Stapel heeft zich terdege voorbereid, onder meer door de echte Philippe in Marokko te bezoeken. “Ik heb er zoveel aan gehad. Door wat hij mij vertelde en hoe hij erbij lag en zat wist ik hoe ik kon

proberen de kern te raken. Hij kan helemaal niets, behalve zijn hoofd bewegen en praten. Zijn rolstoel kan hij via zijn mond bedienen. Hij heeft bovendien oncontroleerbare spasmeaanvallen, die soms urenlang niet en dan snel achter elkaar voorkomen. Zo zit ik ook op het toneel. Wat in de film en op het podium niet te zien is, maar wat Philippe wel in zijn boek beschrijft is dat hij constant enorm veel fantoompijn heeft: 9,5 op een schaal van 1-10. Ook toen ik met hem praatte verrekte hij van de pijn, waar hij mee had leren omgaan. Ongelooflijk. Hij vond het trouwens geweldig dat ik mij zo in hem verdiepte, voordat ik de rol zou gaan spelen.” Cyriel Guds speelt in de theaterversie de rol van Driss, die Philippe introduceert in een voor hem onbekende wereld, waarin ze op zoek gaan naar spanning en avontuur. In augustus keert ‘Intouchables’ even terug in het DeLaMar. Tussendoor en daarna tot eind november zijn er voorstellingen in het hele land.

‘DE ZEVENDE HEMEL’

De film ‘De zevende hemel’ gaat eind dit jaar in première. Stapel speelt de eigenaar van het gelijknamige restaurant. Hij heeft een vrouw (Henriëtte Tol) en drie kinderen (Thomas Acda, Jan Kooij-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

T HEATE R , FIL M, TE L EVISIE

Huub Stapel is, sinds zijn afstuderen als acteur én docent aan de Toneelschool Maastricht, alweer 35 jaar bezig. Zelfs een tijdje met het Zwitserleven-gevoel. “Het is ’t leukst alles door elkaar te doen en een breed spectrum aan rollen te spelen. In Nederland, Duitsland, België, zelfs een keer in Engeland. Ik kan inmiddels terugkijken op meer dan 140 fantastische rollen op televisie, het witte doek en het toneel”, zegt hij met evenveel geestdrift als in het begin. “Mijn eerste rol was met Mary Dresselhuys in ‘Harold

‘Ik doe ’t liefst alles door elkaar’

van Thijn). De lijst met Nederlandse producties waarin hij op doek en scherm te zien is, is lang. “Ik heb ook de eerste twee ‘Flodder’-films gedaan, tot Coen van Vrijberghe de Coningh – die in 1997 bizar vroeg is overleden – het overnam.” Recent is het wel heel druk geweest voor de acteur uit Tegelen. In 2015 gaan op dezelfde avond twee televisieseries in première waarin hij een grote rol speelt. Als charmezanger Benno in ‘Goedenavond dames en heren’ en als Luuk Vonk in de thrillerserie ‘Zwarte Tulp’. “Seizoen 2 is klaar en prachtig geworden. Ik ben nog steeds hartstikke dood, maar in de geest ben ik er weer bij en natuurlijk kan mijn kleindochter mij zien en oma een beetje. Dat verandert wel.” Dan zegt hij, vol verbazing: “Sommige mensen vroegen mij of een serie die eerst op Videoland en dan pas op tv te zien is anders speelt. Hoe komen ze op zo’n rare vraag? Alsof ik in het DeLa-

Mar anders speel dan in de Stadsschouwburg!” Van ‘Flikken Rotterdam’, dat net als ‘Zwarte Tulp’ op een miljoenenpubliek mag rekenen en waarin hij het hele seizoen de rol van Hein Berg speelt, zijn de opnamen eveneens afgerond. Over ‘Land van Lubbers’, waarin hij oud-politicus Ruud Lubbers neerzet, zegt hij: “Dat was fantastisch.”

KRITISCH

Huub Stapel is kritisch op de rollen die hij krijgt aangeboden ‘en in de positie nee te zeggen’. “Ik kan dingen afzeggen als ik ze flauwekul vind of ze er niet bij kan hebben. Dat is prettig. Het is belangrijk dat dingen leuk zijn, dan kun je alles aan.” Zelfs met zoveel producties tegelijk, zoals het afgelopen jaar, heeft hij er ook nu hij ietwat ouder is geen moeite mee teksten te leren en te onthouden. Integendeel. “Ik heb het idee dat het steeds sneller gaat.” Hij heeft nog wel een wens: “Ik wil ook gaan regisseren. Ik heb dat tot nu toe alleen kleinschalig gedaan. In Amerika is het heel gewoon dat acteurs afleveringen van series waarin ze spelen regisseren. Hier doen Martin Schwab en Victor Reinier dat. Dat is ook logisch. Een acteur heeft duizenden uren ervaring op de set. Daar komt geen enkele regisseur bij in de buurt. Ik kan mensen vrij snel aan de gang krijgen en weet hoe ik ze beter kan laten spelen, dus moet het er maar eens een keer van komen. Ik maak mezelf wijs dat het wel iets voor me is.” Zelfs als dat niet op korte termijn gebeurt, kijkt hij terug op een carrière waarin hij veel verschillende dingen heeft gedaan en de successen zich blijven opstapelen. “Als het morgen stopt, kan ik alleen maar blij zijn.” Maar waarschijnlijk is morgen wel een beetje te vroeg.

Huub Stapel heeft aan de Toneelschool Maastricht eerst de opleiding docent drama gevolgd en daarna de acteursopleiding. Hij heeft talloze toneel-, theater- en filmrollen gespeeld en heeft daarnaast televisieprogramma’s (waaronder ‘Stapel op auto’s’, ‘TAFKAS, ‘Oberon’ en ‘MAX Monumentaal’). In 2014 heeft hij de Johan Kaart Prijs gekregen voor de voorstellingen ‘God van de slachting’ en ‘Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus’, mede ‘vanwege zijn scherpe en precieze tekstbehandeling’. huubstapel@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

BENNEKOM

MEER DAN 140 ROLLEN

and Maude’. Doordat Dick Maas’ casting director André Sjouwerman in de zaal zat kreeg ik later de hoofdrol in ‘De lift’. Ik had eerder drie jaar in een fabriek gewerkt, dus ik wist hoe het voelde in een overall te lopen.” Daarna speelt hij onder veel meer in ‘Amsterdamned’, ‘Hoffmans Honger’ van Leon de Winter en meer contemplatieve rollen, zoals in ‘Retour Den Haag’ (als Ed

man en Halina Reijn), die op hun beurt zijn getrouwd met Noortje Herlaar, Tjitske Reidinga en Ruben van der Meer. “Er zijn allerlei verwikkelingen”, zegt Huub Stapel, die op dat moment nog het prettige vooruitzicht heeft nog een stukje te mogen draaien in Italië. “Ik heb de ruwe, ruwe versie al gezien en die vond ik behoorlijk indrukwekkend. Het is een prachtige, heel goed gelukte tragikomedie. Het leuke is, dat er ook heel veel muziek in zit. Het is geen musical, maar we barsten af en toe in gezang uit. Nederlandstalige liedjes. Ik zing bijvoorbeeld ‘Zeg me dat het niet zo is’ van Frank Boeijen. De zang komt naadloos voort uit de scènes.” In ‘De zevende hemel’ komen twee carrières van Huub Stapel samen. Acteren en zingen. Met Dick Maas en Leon de Winter heeft hij ooit in de Director’s Band gespeeld. “Niet zolang geleden heb ik bij Marco Borsato in het Gelredome voor 33.000 mensen ‘Wit licht’ gezongen en ‘When the lady smiles’ van Golden Earring. Ik houd van dat rockidioom. Geweldig om te doen. Weet je trouwens dat ik in de originele clip van dat nummer zat? Ik liep daarin een lift uit. Niet zo gek, want Dick Maas was zowel de regisseur van de clip als van de film ‘De lift’, waarin ik mijn filmdebuut maakte.”

EC ONOMIE & FINA NC IË N

Financieel inzicht: ‘iedereen kan het leren’ prof. dr. Dennis Vink Financieel inzicht is cruciaal voor bestuurders en commissarissen. Prof. dr. Dennis Vink: “Dat lijkt complex, maar iedereen kan het onder de knie krijgen.” Vink is hoogleraar Finance and Investment op Nyenrode Business Universiteit. Hij maakt managers vertrouwd met alle facetten van sterk financieel management waarbij hij nieuwe inzichten koppelt aan de strategische keuzes van de organisatie.

WORD EEN EFFECTIEVERE GESPREKSPARTNER

“Iedereen kent de casus van woningbouwcorporaties, die gemeenschapsgeld investeerden in niet-gerelateerde activiteiten. Dat draaide uit op verlies en had consequenties voor de hele organisatie. ‘Kennis van financi-

BEGRIJP HET FINANCIEEL KRACHTENVELD

“Vink signaleert dat zijn deelnemers een grote slag slaan: ‘Mensen ontwikkelen visie op financieel management. De tools, – inzicht in de cash flow, het lezen van de balans, een financiële strategie bepalen – wij merken dat mensen die zich eigen maken. Dat zien we terug in de business cases die mensen schrij-

ven; daar zitten echt hele goede tussen. Je merkt dat mensen het spel echt begrijpen.’ Volgens Vink lijkt financieel management complex, maar kan iedereen het onder de knie krijgen. ‘Deelnemers krijgen gaandeweg het vertrouwen om er zelf mee aan de slag te gaan en dat is mooi om te zien.” ANS

“Managers en executives moeten fundamenteel inzicht hebben in financieel management en kritische vragen kunnen stellen ten aanzien van het verdienmodel van de organisatie. Vink: ‘Dat is niet langer een keuze, je moet wel. Anders ben je stuurloos en kun je verkeerde beslissingen nemen. Dan loop je het risico failliet te gaan, zoals gebeurde bij B&O, Imtech en V&D. Als bestuurder kun je daar persoonlijk voor aansprakelijk worden gesteld. Ik behandel alle facetten van financiële aansturing. Je leert financiële overzichten te maken en begrijpen en legt de verbinding met het verdienmodel. Kortom, je leert jouw organisatie beter kennen en aansturen.”

ële zaken versterkt je positie als gesprekspartner. Naar externe financiers, maar ook naar de Raad van Toezicht. Je kunt bijvoorbeeld sterke argumenten geven die overtuigen om bepaalde investeringen te doen.’ Andersom werkt het ook: ‘Je weet kritische vragen te stellen bij een voorstel. Cijfers zijn te manipuleren. Als een bestuurder bijvoorbeeld per se een overname wil, kan hij dat proberen te realiseren door de jaarcijfers optimistisch voor te spiegelen. Iemand met verstand van zaken prikt daar doorheen. Simpel gezegd: niemand kan je meer wat wijsmaken. Dat is belangrijk, want je wil dat mensen je serieus nemen als manager.”

VOORKOM FINANCIEEL MISMANAGEMENT

Dennis Vink is hoogleraar Finance and Investment op Nyenrode. Hij is ook werkzaam voor universiteiten in Kopenhagen, Moskou en Kaapstad op het gebied van financial engineering. Daarnaast is hij betrokken bij de complexere adviesopdrachten in de publieke en private sector. dennisvink@speakersacademy.nl

‘Kennis van financiële zaken versterkt je positie als gesprekspartner’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘Het hoofd is een prettige plek om naartoe te gaan’ Mensen die hun eigen weg gaan en ondanks alles iets van hun leven maken. Arthur Japin voert ze op in zijn romans en laat zich door hen inspireren. De lezer komt hen eveneens tegen in de 28 korte reisverhalen die samen de pas uitgekomen bundel ‘Goed volk’ vormen. Hoop en de zelf gekozen dood. Een bijzondere combinatie, die in werk en leven van Japin vaak terugkomt en zijn boeken bijzonder maakt.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

L ITE R ATUUR

Arthur Japin

Tekst: Jacques Geluk

rthur Japin houdt ervan mensen te beschrijven die ook tegen beter weten in hoop in het leven houden. Over hen gaan de korte verhalen, soms niet meer dan prachtig uitgewerkte aantekeningen en notities, in ‘Goed volk’. “Door met die bundel bezig te zijn, merk ik dat ik op bepaalde mensen let en kijk hoe ze reageren en wat ze doen. Tijdens twee lezingen van mijn partner Benjamin Moser bij Harvard is dezelfde vrouw mij opgevallen, een academische zwerfster die van lezing naar lezing gaat om te luisteren, te leren, wat mee te eten en wat overblijft in haar tas stopt. Ze heeft ons na afloop bedankt en is een van die wonderlijke mensen, die een ander soort pad kiezen dan anderen en, al loopt het anders dan gedacht, toch iets van

‘Wat in je jeugd gebeurt zet de koers uit voor je leven’ hun leven maken. Deze vrouw houdt een soort stijl in stand door te eten uit vuilnisbakken en daarna een lezing bij te wonen. Dat ontroert mij. Als ik op het verhaalspoor kom van iemand uit het verleden blijkt dat ook vaak zo’n persoon te zijn. Iemand die heeft moeten worstelen om een plek te veroveren of te behouden in de maatschappij.” “Het heerlijke van reizen is dat ik veel bijzondere mensen mag zien en ontmoeten. Als ze mij frapperen maak ik altijd noties in een opschrijfboekje of op mijn telefoon. Ze komen later meestal wel ergens terug. Lange tijd heb ik een schetsboekje en pennetje meegenomen om contouren te schetsen van zo iemand, er ogen in te tekenen en te hopen dat het lijkt. In ‘Goed volk’ schets ik in woorden wat mij is opgevallen, iets dat je niet verwacht en dus verrast”, zegt Japin. Dat gebeurt niet alleen bij zwervers en koninginnen van de nacht, ook bij schrijvers, vorsten

en politici. In het eerste verhaal ‘Staarten van de Salamander’ valt minister Eveline Herfkens negatief uit de toon tijdens de viering van het feest rond de 300-jarige betrekkingen tussen Nederland en Ghana. Japin beschrijft beeldend hoe hij vergeefs probeert haar wat te vertellen over Kwasi en Kwame, twee Ashanti-prinsjes die in de negentiende eeuw vanuit het fort in Elmina naar Nederland vertrokken. En hoe Máxima en Willem-Alexander een half jaar later dansend de harten van de lokale bevolking veroveren tijdens hun eerste buitenlandse reis in officiële dienst. “Het eerste met Herfkens was erg, het tweede leuk om mee te maken. Vooral tijdens het toneelstuk, gebaseerd op mijn boek over de prinsjes, ‘De zwarte met het witte hart’, was het geweldig ze erbij te hebben.” Een ander verhaal gaat over de Amerikaanse schrijfster en activiste Susan Sontag (1933-2004). “Ben is sinds vijf jaar haar officiële biograaf. In ‘Goed volk’ is te lezen hoe onze reis, als het uitkomt reizen we samen, in Sarajevo begint op de plek waar dat gekke mens tijdens de oorlog in Joegoslavië Samuel Becketts ‘Wachten op Godot’ uitvoerde, terwijl de mensen vanaf de heuvels openlijk werden beschoten. Het verhaal over Susan is nieuw, net als de helft van de andere verhalen. De rest is eerder gepubliceerd, zij het dat fragmenten uit mijn dagboek nu verhalen zijn geworden.”

VERLIEFDHEID

Vrijwel al Japins boeken zijn historische romans. “Dat genre bevalt mij goed. Als het echt om historische figuren gaat kloppen de feiten van zo’n leven altijd. Zodra de deur dichtgaat en ik in iemands hoofd invul wat hij of zij moeten hebben gevoeld of gedacht, komt de fictie om de hoek kijken.” Japin wil wel zo dicht mogelijk blijven bij zijn personages. Het onderzoek dat hij daarvoor doet vergelijkt hij met verliefd zijn. “Je ontmoet iemand, gaat uit eten en probeert meer over hem of haar te weten te komen door te vragen naar hun verleden, favoriete films, boeken, muziek en landen. Dat soort dingen wil ik over die historische figuren ook weten

en het is gewoon verrukkelijk om je een paar jaar lang te mogen onderdompelen in een hele andere tijd. Ik kom wel steeds uit op de negentiende eeuw. Die periode voelt heel natuurlijk en dichtbij, maar dat heeft misschien te maken met het feit dat ik ben opgegroeid met mensen die in die eeuw zijn geboren en tussen meubels uit die tijd.” Japin voegt er meteen aan toe dat de zeventiende eeuw een grens is. “Als ik daarvoor ga zitten – of in de toekomst – geloof ik het zelf niet meer. Dat ligt te ver bij mij vandaan.” Of

toch niet? “Een van mijn favoriete romans is ‘Hadrianus’ Gedenkschriften’ van Marguerite Yourcenar. Dat verhaal speelt in de Romeinse tijd en heb ik totaal geloofd en geslikt. Misschien is een kleiner verhaal over die tijd een keer een mooi experiment.”

REALITEIT

Zijn personages passen niet in de wereld zoals die is, maar hebben volgens de schrijver toch vooral ook met de realiteit te maken. “Hun verhaal is mijn manier om iets te zeggen over de realiteit van vandaag. Kijk naar de ‘De zwarte met het witte hart’. Dat gaat over culturen en mensen die uit culturen geplaatst zijn en daardoor ook over de Sinterklaasdiscussie. Dingen die ik om mij heen zie zijn er altijd wel in verwerkt. Ik kijk goed, vermom mij als het ware in een kostuum en verplaats me in een ander decor. Door zo afstand te nemen ben ik minder

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

L ITE R ATUUR

verdriet berokkenen, moet je beginnen met proberen te doorgronden waarom zij dat doen. Daarvoor moet je een stap uit jezelf doen en anders kijken. Dan kun je gebeurtenissen een plaats geven en misschien begrip opbrengen voor die ander. Wat in je jeugd gebeurt zet de koers uit voor je leven. Mijn boek ‘Schitterend gebrek’ heet niet voor niets zo. Op een gegeven moment denk je zo mismaakt te zijn door wat er is gebeurd, dat je nooit meer kunt deelnemen aan het gewone leven. Dat is ook zo. Ik kan niet echt functioneren op dezelfde manier als anderen, maar het schrijven is een manier om daarmee om te gaan. Vanuit de achterstand uit mijn jeugd (het gebrek) is het voordeel (schitterend) dat ik heb geleerd als beschouwer te zien hoe mensen in elkaar steken.” Japins vader was recensent van boeken en toneelstukken. “Ik mocht vaak mee naar het voorstellingen. Dat was een soort droomwereld.” Niet zo gek dus dat hij in eerste instantie denkt dat hij zich het beste in een ander kan verplaatsen door te acteren. “Het masker van het theater opzetten en je daar juist laten zien leek een veilige oplossing voor mijn diepe verlegenheid en schaamte, maar ik had er niet over nagedacht. Op toneel merkte ik al snel dat dit niet was wat ik bedoelde. Mijn boek ‘Maar buiten is het feest’, dat het leven van Karin Bloemen beschrijft, gaat daar eigenlijk ook over.” Japins schrijversloopbaan begint in 1997 met de roman ‘De zwarte met het witte hart’. “Ik hoorde dat verhaal tien jaar eerder en

‘DE GEVLEUGELDE’

De roman ‘De gevleugelde’ – over luchtvaartpionier Alberto Santos-Dumont (1873-1932) die echt gelooft dat de mens kan vliegen, maar gedesillusioneerd sterft – is vorig jaar goed ontvangen en nu al verkocht aan Brazilië. Duitsland volgt. Het thema is zelfmoord, naast hoop een rode draad in het leven en werk van Japin. “In de week dat Joost Zwagerman uit het leven stapte is het boek uitgekomen. Wim Brands interviewde mij over de dood van Joost en wilde daar graag over doorpraten omdat ook in mijn boek zelfmoord wordt uitgelegd. Van dat vervolggesprek is het niet meer gekomen. Brands koos in april zelf voor de dood. Jaren geleden had ik al lange gesprekken met Joost over zelfmoord, waar hij – denk ik – al erg mee bezig was en tegelijk erg tegen. Hij zei dingen die ik toen niet begreep, maar nu wel heb begrepen.” Heel nabij maakt Japin als 12-jarige de zelfmoord van zijn vader mee. “Ik was daar als kind blij mee en dankbaar dat hij het gedaan had. Het luchtte op

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

en ik dacht dat het goed was. Eigenlijk had ik me na de dood van Wim Brands voorgenomen er wat voorzichtiger over te spreken”, bedenkt Japin zich. “Het geheim en drama van zelfmoord is dat je het vaak niet ziet of merkt dat mensen het van plan zijn. Iemand die zover is en de werkelijkheid zijn twee parallelle werelden, die elkaar niet kunnen raken. Iemand had mij tevoren gezegd dat hij hoopte dat Joost zijn interview in ‘De wereld draait door’ zou halen. Toen Joost twee dagen later dood was, was diezelfde man verbijsterd. Het kan gebeuren dat een ernstig depressief persoon om hulp vraagt, maar anderen dat letterlijk niet horen.”

NIEUWE PROJECTEN

Arthur Japin is met twee nieuwe projecten bezig. Hij is bij het nieuwe DeLaMar druk bezig met een nieuw toneelstuk (“ik zit alsnog in het theater, maar nu aan de andere kant”) en zit middenin zijn volgende roman, die in het najaar van 2017 uitkomt. “Dat boek gaat over de gedwongen zelfmoord van Pjotr Tsjaikovski. Een door zijn broer Modest opgevoede doofstomme jongen komt langzaam achter het geheim van de dood van de componist. Het zou ‘De Tsjaikovski code’ kunnen heten, want het is best spannend.” Hoewel ook dit boek zelfmoord als rode draad heeft, staat Arthur Japin zelf vrolijk in het leven. “Het wisselt zoals bij iedereen, maar ik zit nu in een optimistische periode.” Arthur Japin is een Nederlandse schrijver, die met romans als ‘De zwarte met het witte hart’, ‘Een schitterend gebrek’, ‘De overgave’ en ‘Vaslav’ grote literaire prijzen heeft gewonnen, waaronder de Libris- en de NS-Publieksprijs. In 2015 verscheen zijn nieuwste roman ‘De gevleugelde’. Japin schrijft ook verhalen, toneelstukken en filmscenario’s. ‘Goed volk’ is in april 2016 uitgekomen (Uitgeverij Magonia, ISBN 978949224078). arthurjapin@speakersacademy.nl

‘Ik vermom mij als het ware in een kostuum en verplaats me in een ander decor’

diezelfde avond wist ik dat het moest vertellen. Ik heb het als scenario naar verschillende omroepen gestuurd, maar het was te duur dit historische verhaal te verfilmen”, aldus de auteur die van diezelfde omroepen wel andere scenario-opdrachten kreeg. Het schrijven van boeken is, weet hij nu, voor hem de prettigste manier om te laten weten wat hij werkelijk van belang vindt. “Ik kan alles dan rustig uitdenken. Het hoofd is een heel prettige plek om naartoe te gaan en je erin terug te trekken. Dan kun je, op een andere manier, de wereld schetsen zoals je die wilt of kunt zien, Dat doe ik graag. Daar staat geen enkele andere schrijfvorm mee in verhouding. Als je een scenario schrijft heb je te maken met de inbreng van andere mensen, terwijl ik nu mijn eigen regisseur én hoofdrolspeler ben.” In diep in je eigen hoofd zitten schuilt wel een gevaar, “want soms moet je wel iets met de werkelijkheid. Nadat ik afgelopen winter in Frankrijk had gezeten moest ik na terugkomst reïntegreren in de maatschappij en mezelf hervinden. Wanneer je te lang in je hoofd blijft, bestaat het gevaar dat je helemaal in verdwijnt en er niet meer uit kunt komen. Dus moet je zoeken naar een balans.”

betrokken, minder een partij in deze wereld en kan ik door de ogen van historische figuren kijken naar vandaag en is er tijd om dingen te doorgronden en te begrijpen.” Japin is in zijn jeugd jarenlang gepest en geestelijk en lichamelijk mishandeld en heeft daardoor al vroeg geleerd dingen van alle kanten te bekijken. “Wanneer mensen jou pijn en

FOTO G R A FI E : M A RT I JN BE E K M A N

C OLUMN

Personeel, je beste adviseur Sjaak Bral

ersoneel is als kinderen: je neemt ze niet, je krijgt ze. Vervolgens mag je een vaardigheid zien te verwerven die lang niet iedereen van nature heeft: leiderschap. Toch is je stijl van leidinggeven essentieel voor het slagen van je onderneming. Vandaar dat er boekenkasten vol worden geschreven over managementstijlen en miljoenen worden gespendeerd aan trainingen en cursussen. Terwijl geen enkel boek of cursus kan tippen aan de beste leerschool: uiteraard, de praktijk. Het allerergste dat je daarbij kan overkomen is volgzaam personeel. Daarmee loop je geheid in zeven sloten tegelijk. Goede werknemers zijn een verlengstuk van jezelf maar bezitten tevens een unieke eigenschap die jou en je onderneming verder helpt. Omring je daarom altijd met mensen die niet klakkeloos aannemen wat je zegt en betaal ze naar behoren. Geef ze de ruimte om hun mening te geven en neem die ter harte. Heb ik nooit een blunder begaan waarvoor mijn personeel mij had gewaarschuwd? Jazeker. Een paar jaar geleden bedacht ik voor mijn oudejaarsconference een lied op de ukelele, zo’n klein grappig houten gitaartje. Het leek mij leuk om — na het bespelen van het instrument — dit achteloos op een kruk te leggen en vervolgens een half uurtje later op die kruk en dús op de ukelele te gaan zitten. In mijn enthousiasme had ik alvast vijfendertig ukeleles aangeschaft. Iedere avond een nieuw exemplaar. Maar bij de eerste show ging het al mis. Ik zeeg neer op de ukelele; in plaats van komische gekraak en de aanblik van een dubbelgevouwen gitaartje gebeurde er helemaal niets. Het kleine kreng bleek zelfs tegen mijn 120 kilo bestand. Een van mijn technici is nog in de weer geweest met een zaag om dat vervelende stuk brandhout vooraf door te zagen maar helaas: hoe ik ook ging zitten, het instrument overleefde glansrijk de klap van mijn zuignap. “Als je goed kijkt, valt er altijd iets te winnen”, vertrouwde Joop van den Ende mij eens toe. Hij had gelijk. Haal winst uit je verlies. De afgelopen jaren hebben mijn familie en vrienden dan ook een origineel verjaardagscadeau mogen ontvangen: een met felicitaties beschreven ukelele.

sjaakbral@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘Conflicten oplossen is mijn specialiteit’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

RE C HT SPR A A K

mr. Frank Visser Tekst: Jacques Geluk

Als televisierechter lost mr. Frank Visser al ruim twintig jaar conflicten op tussen gewone mensen. “Op televisie zien mensen hoe ik dat doe en daar willen ze meer over horen”, aldus Visser. Hij geeft veel lezingen over dit onderwerp en is steeds vaker rechter bij ‘namaakprocessen’, bijvoorbeeld om duidelijk te maken hoe het oplossen van bepaalde zakelijke conflicten in zijn werk gaat.

een winnaar zien. Tel daarbij op de nodige humor en drama en je hebt een aantal aspecten die een programma interessant maken. Kennelijk vinden de mensen mijn persoon ook leuk, misschien wel doordat humor bij mij past.”

‘MOOT COURT’

‘Moot Court’ is inmiddels een verplicht vak aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid in Leiden. Het is een soort oefenrecht-

Mr. Frank Visser is rechter, tv-presentator, spreker en schrijver. Van 1989-2014 was hij kantonrechter in Zaandam en daarvoor onder meer rechercheur, reclasseringsambtenaar en officier van justitie. Twintig jaar lang (1995-2015) presenteerde hij voor de NCRV ‘De rijdende rechter’. Hij is nu bij SBS 6 te zien in ‘Mr. Frank Visser doet uitspraak’. Visser heeft ook een aantal boeken geschreven. frankvisser@speakersacademy.nl

VISSER

Televisierechtspraak met echte rechters en bindende vonnissen is in 1981 in de Verenigde Staten geïntroduceerd. “Dat was ‘The People’s Court. In Nederland zijn we in 1995 begonnen. Aanvankelijk keken slechts een paar honderdduizend mensen, maar langzaam aan is het programma steeds beter

‘Naast lezingen, speel ik steeds vaker ook processen na’

bank, waar studenten bijvoorbeeld kunnen leren hoe ze een pleidooi moeten opbouwen. Mr. Frank Visser speelt op verzoek van opdrachtgevers, die hem naast lezingen ook daarvoor via Speakers Academy® kunnen boeken, eveneens steeds vaker processen na. Dan gaat het bijvoorbeeld over bedrijven die te maken hebben met een bepaald type conflict, willen weten wat de juridische implicaties zijn en hoe een eventuele rechtszaak eraan toe kan gaan. Wat een simulator voor piloten in opleiding is, is het ‘Moot court’ voor juristen en mensen die bij een conflict betrokken zijn of kunnen raken. “Je laat aan de zaal zien hoe het gebeurt. Ik speel de rechter. Twee mensen uit het bedrijf kunnen, bijvoorbeeld in het geval van een arbeidsconflict, het dan opnemen voor respectievelijk de werknemer en de werkgever. Ik kom ook met een beslissing, die is toegespitst op de organisatie die mij heeft gevraagd. De casus bedenken we altijd in overleg”, aldus mr. Frank Visser, die sinds kort ambassadeur is van Buurtbemiddeling Nederland. “Overal in Nederland bestaat buurtbemiddeling bij burenruzies. Vrijwilligers doen dat. Zij hebben behoefte aan landelijke dagen waar ze bijeen kunnen komen en iemand die het belang van hun werk wil uitdragen. Daarvoor kwamen ze bij uit en ik heb er ja op gezegd.” AAN FRANK

‘HUMAN INTEREST’

aangeslagen. Na twintig jaar was het met vaak 1,5 miljoen kijkers een groot succes.” Een antwoord op de vraag wat daarvan de reden is kan mr. Visser niet geven. “Achteraf denk ik wel dat het feit dat zo’n programma is opgebouwd uit meerdere lagen een rol speelt. De eerste is ‘human interest’: het verhaal achter het conflict. Ook willen mensen weten hoe het juridisch zit. Daarnaast is er het wedstrijdelement. Kijkers willen

onflicten oplossen tussen burgers is mijn specialiteit”, zegt mr. Frank Visser. “Net zoals ik dat tot twee jaar geleden deed als kantonrechter in Zaandam, ga ik ook op televisie heel integer en volstrekt authentiek te werk. Ik speel geen rol. Bovendien gaat het om echte civiele zaken tussen echte mensen, die iedereen kunnen overkomen. De uitspraken die ik doe zijn bindend, Beroep is niet mogelijk. Anders dan bij de gewone rechtbank komen de partijen die tegenover elkaar staan vrijwillig naar mij toe, maar zodra ze het contract hebben getekend waarin staat dat ze mijn uitspraak accepteren, zitten ze er aan vast. Als ze bij mij winnen of verliezen is dat ook zo.” Mr. Visser wijst erop dat arbitragezaken buiten de rechtbank om in de zakenwereld vaak voorkomen. “Mensen zien op televisie hoe ik bestaande conflicten tussen burgers aanpak. Ze krijgen een idee hoe onenigheid begint, hoe je er weer uit kunt komen, wat de juridische mogelijkheden zijn en welke uitspraken te verwachten zijn. Dat kun je ook vertalen op zakelijk niveau. Het is ook de reden dat opdrachtgevers mij vooral vragen lezingen te geven over conflictoplossing, of het nu gaat om burenruzies, problemen op de werkvloer of conflicten tussen burgers of bedrijven met de overheid”, aldus mr. Visser.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘De wereld is zo ingewikkeld niet’ 64

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

10 TOP

FILO S OFIE

spreker

‘De alledaagse vraag naar wetenschap’ prof. dr. Bas Haring

‘Ik realiseer me tegenwoordig dat de combinatie van onbevangen nieuwsgierigheid en daadkracht een mooie is’

hier wel aan meedoen? Heb ik me regelmatig afgevraagd. Ik ben ook professor aan een universiteit. Die van Leiden. Hoe zal men daar aankijken tegen mijn rol in dit showprogramma? Ondertussen, nu al weer vier seizoenen verder, voel ik me bijzonder senang bij 'Proefkonijnen', vind ik het júíst een wetenschappelijk tv-programma, en realiseer ik me dat het programma bijzonder goed bij me past. Dennis en Valerio stellen zélf vragen die ze zélf proberen te beantwoorden. Een mooi

voorbeeld is de vraag of je als man kunt ervaren hoe pijnlijk een bevalling is. Mooie vraag toch? In plaats van zich te wenden tot wetenschappers in labjassen die van alles kunnen vertellen over de biologische oorsprong van pijn en over wat er allemaal gebeurt in een vrouwenlichaam tijdens een bevalling, gaan Dennis en Valerio zelf op onderzoek uit. In de onderhavige vraag binden ze een kastje voor hun buik dat stroomstootjes afgeeft. Als gevolg daarvan trekken de buikspieren samen en het idee is dat het aan barensweeën doet denken. Ik weet natuurlijk niet of dat werkelijk zo is, en dat weten Dennis en Valerio zelf ook niet, maar ik vind de houding prijzenswaardig en wetenschappelijk. "De wereld is zo ingewikkeld niet", lijkt 'Proefkonijnen' te zeggen. "Stel vragen, wees nieuwsgierig en u mag heus zelf op onderzoek uitgaan." En precies dat probeer ik met mensen te bereiken. Bovendien op een luchtige en toegankelijke manier. Waar ik me voorheen een beetje schaamde voor mijn link met Proefkonijnen, realiseer ik me tegenwoordig dat de combinatie van onbevangen nieuwsgierigheid en daadkracht een mooie is. En ik gun iedereen iets meer van díe combinatie.

Bas Haring denkt & vraagt, schrijft & spreekt. Op een heldere en prikkelende manier probeert hij wetenschap en filosofie betekenis te geven voor UW leven. Dat doet hij door het schrijven van boeken, columns en het maken van tvprogramma's. Bas Haring is hoogleraar aan Universiteit Leiden waar hij de leerstoel 'publiek begrip van wetenschap' bekleedt en hij is oprichter van het masterprogramma 'Media Technology' voor creatieve wetenschap. basharing@speakersacademy.nl

ij de lezingen die ik geef, en ik geef ze regelmatig, zitten er meestal wel een paar mensen in het publiek die me vragend aanstaren: "Waar ken ik die vent van?" Ik herken dat gestaar vaak wel en leg dan uit dat het vermoedelijk komt vanwege het tv-programma 'Proefkonijnen', waar ik een klein rolletje in heb. Het is heel vreemd om vanwege zo'n programma herkend te worden. Het speelt maar een kleine rol in mijn leven en wordt in een paar weekenden opgenomen. Maar omdat het wekelijks uitgezonden wordt en ook nog eens flink herhaald heeft het meer impact dan ik in eerste instantie vermoedde. Ik schaamde mij in het verleden een beetje voor Proefkonijnen. Of misschien is het eerlijker om te stellen dat ik niet zeker wist wat anderen van het programma zouden vinden, en daar een beetje onzeker van werd. Er lopen schaars geklede dames door het beeld en het wordt gepresenteerd door de o zo populaire Dennis en Valerio, op wie vele meisjes en dames verliefd zijn – dat weet ik vanwege de rijen voor de studio. En ondertussen beweert BNN dat het hier om een wetenschappelijk programma gaat. Die voelen doorgaans een stuk ernstiger. Moet ik

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

C OLUMN

De consument eist precisielogistiek jhr. dr. Walther Ploos van Amstel

teeds meer bedrijven bieden hun klanten opties voor levering. Bestel je iets bij CoolBlue, dan wordt het vanavond nog geleverd. In de bouw geldt: vandaag besteld, morgen tussen 7 en 9 afgeleverd op de bouwplaats. Je kunt er ook voor kiezen om het pakje af te halen bij het pickup-point. Afspraak is afspraak. Klanten verwachten precisie-logistiek. Hoe bereik je dat? Een paar jaar geleden stond internet vol met artikelen over ‘onthaasten’. Vergeet het maar! Webwinkels bieden ons steeds meer leveropties aan. Vandaag besteld vanavond geleverd, vandaag besteld morgen tussen 8 en 10 geleverd of het pakje ophalen bij een door jou gekozen pick-up point.. Het moet allemaal nog sneller en nog nauwkeuriger. En, afspraak is afspraak. We betalen er immers voor. Klanten, zowel consumenten als organisaties, zijn steeds beter gewend. Mijn Uber-taxi meldt zich 3 minuten voor aankomst met een bericht: ‘Your Uber is arriving now’. Niet alleen handig voor de klant, maar ook voor de chauffeur die niet hoeft te wachten. De aankomstroute en -tijd van de Uber zijn bovendien te volgen op je smartphone. Dat is handig. Dergelijke ontwikkelingen maken dat de klant ook meer verwacht van transporteurs. Maar waar blijft die service? Een simpel bericht met ’Wij zijn er over 15 minuten. Bent u niet thuis, druk dan ‘graag een andere keer’ of ‘graag een andere plek’ in’ bestaat nog niet. Of, ‘bezorg bij mijn buren op nummer 68’. Dit zijn uitdagingen waar bedrijven zich de komende tijd mee bezig moeten gaan houden.

‘Your Uber is arriving now’

Consumenten verwachten precisie-logistiek. Dit vergt samenwerken met de beste partners in de keten; zowel in de magazijnen als in de levering. De partners zullen onderling hun planningen naadloos moeten afstemmen. Die planning gaat niet over de komende dagen of uren. Die planning gaat over de komende minuten. En, als het onverwacht fout gaat, moet die informatie direct naar zowel de klant als de verzender. Zo kunnen zij samen snel een oplossing bedenken. Wie is er klaar voor? waltherploosvanamstel@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

ON DE RN E ME RS C HA P

Generatie Z is aan zet! Wie nu afhaakt, haakt nooit meer aan! René C.W. Boender & dr. Jos Ahlers

OP W

E-

GENERATIEZ GENERATIE Z

En de Vierde (Industriële) Revolutie

Generatie Z over de toekomst van geld, leren, werken, geloof, hoop, dood, liefde, seks, de nieuwe politieke werkelijkheid, het internet of things en de vierde industriële revolutie.

SOCIALE NETWERKEN ZIJN DE TOEKOMST

Generatie Z is geïnteresseerd in korte termijn gratificatie. Zoals we al zagen is Generatie Z opgevoed met externe feedback. Hierbij is coachende begeleiding een must. Bezielde werkgevers of sportclubs die een beleid voeren waarbij Z-ers met kleine (korte termijn) stapjes hun positie zien verbeteren, zullen het beter doen dan clubs die dit soort programma’s niet hebben. Generatie Z wil weten waarvoor ze het nu doet! Ze willen waardering en respect voelen. En precies weten wat ze moeten doen voor de volgende stap. Ja, Generatie Z-ers hebben al vroeg een mening. En die laten ze horen.

INVESTEER IN DE ONDERLINGE RELATIES

Sfeer is voor Generatie Z belangrijker dan het behalen van topprestaties. Het is daarom van belang om, als je Generatie Z-ers wilt binnenhalen of houden, actief te investeren in de ‘zachte kant’. Het moet leuk zijn. Netwerkstructuren, variabele teams, ruimte voor zelfontplooiing en sociale activiteiten zijn allemaal instrumenten die Generatie Z-ers willen ervaren. EEC blijkt daarbij essentieel: energie, enthousiasme en creativiteit blijkt de sleutel naar succes bij Z-ers. Echt en oprecht. Generatie Z kan moeilijk omgaan met abstracte omschrijvingen. Trainingen in de sport en opdrachten in het bedrijfsleven moeten specifiek en helder zijn. Ook de context waarbinnen wordt getraind, is belangrijk. Z-ers doen niets ‘omdat het ze nou eenmaal gezegd wordt’. Denk daarom niet in opdrachten, maar in specifieke uitdagingen. Communiceer daarom duidelijk en geef aan waar het aan bijdraagt, zodat ze weten waarvoor ze het doen.

Generatie Z is een netwerkgeneratie. Z-ers leven zowel on- als offline! Maak daar dus gebruik van. Dus zet je filter open.Wij (oudere generaties) hebben vaak de neiging smalend te oordelen over de generaties die na ons komen. Uit die houding is nooit veel goeds voortgekomen. Want, of we er nu positief of negatief tegenaan kijken: de Digital Natives zijn onder ons. En over een tiental jaren zullen deze digitale inboorlingen beginnen de dienst uit te maken. Dat is de realiteit van de demografische ontwikkeling. Deze geboren netwerkers voor wie internet en al zijn toepassingen zo gewoon zijn als zuurstof, zullen een aantal ingrijpende veranderingen afdwingen in de manier waarop we leven en werken. Wie nu afhaakt, haakt nooit meer aan. Niets doen is geen optie! Meer weten? Lees ‘Generatie Z en de vierde industriële revolutie’! Of beter nog: boek Jos Ahlers of René Boender voor de enerverende Generatie Z keynote. Je gaat dan meteen anders denken! Op naar de nieuwe MVO: Moreel verantwoord ondernemen.

ER F

Dr. Jos Ahlers René C.W. Boender

pag 1 binnentitelblad 1 rechts; alleen naam boek

INTENSIEVE BEGELEIDING IS LEUK EN VANAF NU EEN VEREISTE

ij praten veel over ze, maar praten we ook met ze? Z-ers zijn de kids die nu opgeleid worden. Zij zien kansen. Ze zijn slim, snel, open en direct. Zijn multimediaal en hyperactief (met games). En willen het vooral leuk hebben. Generatie Z is een generatie die optimistisch is over de toekomst. Ze zijn pragmatisch en autonoom. Maar er zijn ook bedreigingen. Als het niet snel boeiend is, haken Z-ers af. Zij hebben minder geduld en zijn ongevoelig voor hiërarchieën. Zij houden van 'learning by doing' en willen zowel online als offline in een machtige beweging ervaringen op doen. Real time, all the time! Uit wereldwijd onderzoek uitgevoerd door Jos Ahlers en René Boender blijkt dat zij behoefte hebben aan persoonlijke aandacht en inspirerende coaching. Ben je niet spot on binnen 3 seconden, dan klikken ze je weg. Daarbij is inspireren belangrijker dan motiveren. Pagina na pagina lees je in ‘Generatie Z en de vierde industriële revolutie’ hoe de toekomst eruit gaat zien.Hierbij alvast een inkijkje in de wereld van Generatie Z....

reneboender@speakersacademy.nl josahlers@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘De politiek is nu echt geschiedenis’ Femke Halsema blikt in ’Pluche’ terug op een ‘fantastisch avontuur’. Haar politieke carrière – van nieuwbakken en onervaren Kamerlid tot bij velen geliefd fractievoorzitter en debater – valt immers samen met een van de turbulentste perioden in de Nederlandse politieke geschiedenis. De aanslagen van 9/11, de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh, de opkomst van Geert Wilders, de economische crisis en de verruwing van het debat. Ze is openhartig en eerlijk, ook over zichzelf. “Ik ben geen heilige en heb ook wel eens trucjes uitgehaald.” 68

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

POL ITIE KE ME MOIRE S

drs. Femke Halsema Tekst: Jacques Geluk

e opkomst van het populisme heeft mijn politieke loopbaan erg getekend”, zegt Femke Halsema, wanneer we een laatste keer de politiek induiken om te praten over haar politieke memoires. In ‘Pluche’ beschrijft ze helder en boeiend hoe de Tweede Kamer tussen 1998 en 2010 verandert van een besloten sociëteit in een politieke arena, waar politici soms op het scherpst van de snede politieke conflicten uitvechten. Die ontwikkeling begint wanneer Pim Fortuyn in 2001 de landelijke politiek betreedt. Femke is dan drie jaar Kamerlid. Met zijn hyperbolische taalgebruik en on-Nederlandse machtsambitie krijgt Fortuyn steeds meer aanhangers. ‘Hij deelt onomwonden mee dat er nog maar nul asielzoekers mogen binnenkomen, noemt de moslims een ‘vijfde colonne’, die het huis willen overnemen. Zijn stijl en woordkeuze maken zijn politieke tegenstanders woordeloos’, aldus Femke in ‘Pluche’. Na de val van het paarse kabinet Kok II en – enkele dagen voor de verkiezingen van mei 2002 – de moord op de LPF-voorman, kan ze ‘het verlangen naar zekerheid en hardere maatregelen emotioneel goed begrijpen’. “Ik heb de manier waarop politici daarmee aan de haal gingen echter heel zorgelijk gevonden.” Ze trekt een parallel met het heden: “Na de aanslagen in Brussel zie je dat de roep om grenzen te sluiten en privacy in te perken omwille van de veiligheid weer aanzwelt. Een dader van de aanslagen in Parijs is echter in Brussel gewoon dankzij klassiek grondig recherchewerk gevonden. Dat is veel belangrijker dan het blijven aantasten van burgerrechten. Het is zeer zorgwekkend dat politici die daarvoor zijn zoveel macht krijgen.”

ZIEKTE VAN DE POLITIEK

Ze uit nog maar zelden een politieke mening. Ruim vijf jaar na het verlaten van de politiek lijkt het alsof een last van haar schouders is gevallen. “Door ‘Pluche’ ben ik er nog een keer mee bezig, maar ik volg de

‘Ik heb voor een mensenleven genoeg meningen uitgedeeld’ politiek nu van vrij grote afstand. De binnenlandse politiek houdt me ook niet zo bezig, ik ben meer geïnteresseerd in wat internationaal gebeurt, zoals in Syrië en het Midden-Oosten. Ik heb voor een mensenleven genoeg meningen uitgedeeld, dat hoeft niet meer zo nodig. Als ik me al ergens mee bemoei is dat om het op te nemen voor mensen. Zoals Diederik Samsom, die onrechtvaardig wordt beoordeeld.” Ze schrijft dat ze na haar vertrek merkte dat ze was gaan lijden aan de ziekte van de politiek en bijna alles beschouwde als een wedstrijd. “Dat was eigenlijk al een tijdje zo en ik was verveeld geraakt. Toch had ik niet verwacht dat ik ‘Pluche’ zou ervaren als een definitieve afronding van die periode. En als een kroon! Mijn politieke geschiedenis is voltooid. Dat is heel prettig.” ‘Het is klaar. De reden is simpel. Ik heb er genoeg van’, schrijft Femke over haar afzwaaien, eind 2010. Haar partij staat dan op tien zetels, maar de euforie daarover verzwakt snel. De formatie van een paars+ kabinet mislukt en GroenLinks wacht wederom een oppositierol. De eerste twee jaar na haar vertrek als Kamerlid en fractievoorzitter voelt Femke enkel afkeer als de politiek ter sprake komt. Door de chaos die na haar afscheid is ontstaan binnen haar partij slaat de onzekerheid toe en vraagt ze zich af of de lange jaren van politiek werk niet voor niets zijn geweest. Na alle ruzies en blunders verliest de partij snel aan aantrekkingskracht. Femke trekt zich dat aan. Ze schrijft: ‘Met het dramatische vertrek van mijn opvolger Jolanda Sap in oktober 2012 bevrijd ik mij van de laatste aanhankelijk-

heid aan GroenLinks. (…) Door GroenLinks daarna echt naar de achtergrond van mijn bestaan te verbannen krijg ik lucht en een realistischer perspectief op de politiek en mijn bijdrage daaraan. Daarmee breekt het moment aan dat ik rekenschap wil gaan afleggen over mijn politieke jaren’. Ze voegt, inmiddels weer neutraler denkend over GroenLinks, de daad bij het woord en begint te schrijven met als resultaat ‘Pluche’, waarin ze onthult dat het avontuur nog niet ten einde had hoeven zijn: Lodewijk Asscher heeft haar in 2012 heeft gevraagd minister te worden in Rutte II. Voordat ze ja of nee kan zeggen blijkt dat coalitiepartij VVD haar eventuele voordracht blokkeert.

DISCREET

Ze vertelt haar memoires zeer bewust in de tegenwoordige tijd. “Je kunt het schrijven als iemand die terugkijkt en zegt ‘met de kennis van nu hadden we het allemaal heel anders gedaan’, maar dat lijkt mij minder interessant. Lezers willen gewoon weten hoe ik het ervaren heb. Het enige nadeel is dat deze schrijfvorm de mogelijkheid terug te blikken, te analyseren en daaruit conclusies te trekken beperkt, maar ik doe het wel af en toe. Ik heb per se geen ‘I told you so’-boek willen schrijven en geprobeerd zo indiscreet mogelijk over mezelf en zo discreet mogelijk over anderen te schrijven, zeker als het gaat om vrienden of kwetsbare medewerkers”, zegt Femke Halsema. “De moeilijkste passages gaan over mensen die door iedereen afgebrand zijn en geraakt, zoals Tara Singh Varma, die ik niet opnieuw wil beoordelen, maar wel effect op mij hebben gehad.” Het boek is heel gedetailleerd. “Je weet hoe het geheugen werkt. Sommige gebeurtenissen maken een enorme indruk en die onthoud je helemaal. Bijvoorbeeld een lunch met Felix Rottenberg, halverwege de jaren negentig. Ik herinner me het gesprek bijna woordelijk, van de rest er omheen niets meer. Ik heb dus veel onderzoek moeten doen. Al was het maar omdat ik mij geen slordigheden kan

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

POL ITIE KE ME MOIRE S

In haar eerste periode als Kamerlid speelt haar (te) grote openheid haar soms parten. Femke is dan wat naïef, fel en echt boos als ze wordt geconfronteerd met onrecht. Dat komt vooral uit haarzelf, heeft meestal niets met politiek te maken, maar is niet altijd even effectief. Snel merkt ze dat niet alles draait om de schoonheid van het debat. Het is kortom allemaal wennen. “Een echte partijtijger ben ik nooit geweest, meer een passant in de politiek en een progressieve denker aan de linkerkant van de samenleving.” Soms voelt ze zich een vreemde eend in de bijt, zoals in 2006 tijdens een bijeenkomst van de JOVD, die haar de titel Liberaal van het Jaar verleent voor haar manifest ‘Vrijheid eerlijk delen’. “Het was allemaal wat eclectisch. Eerlijk gezegd denk ik dat veel Nederlanders dezelfde opvattingen hebben als ik en vinden dat het wat rechtvaardiger en eerlijker mag, we mensen meer kansen moeten geven en recht op goed onderwijs, we de vrijheid moeten koesteren en beter

COMPROMISSEN

Femke Halsema vertelt dat ze aanvankelijk compromissen sluiten ‘een beetje vies vond’, maar later besefte dat het ook eervol kan zijn. “Als je er uitkomt met mensen die veel tegenovergestelde opvattingen hebben, geeft dat een goed gevoel. Dat besef heeft me ook gematigder gemaakt.” Met Mark Rutte kan ze het goed vinden, maar eens is ze het niet altijd met zijn aanpak. Ook met Alexander Pechtold en André Rouvoet klikt het, blijkt uit ‘Pluche’. “Maxime Verhagen was hard, maar wel gezellig. Bij Jan-Peter Balkenende voelde ik me ongemakkelijk. Ik heb nooit begrepen dat hij zo’n lange tijd premier kon zijn.” Ze constateert ook dat de slechte sfeer tussen PvdA en CDA lang de politieke verhoudingen heeft bepaald. “Ze gunden elkaar het licht in de ogen niet. Dat leidde tot stilstand, met name na het uitbreken van de crisis. Elke stap die Wouter Bos als minister van Financiën zette, werd door het CDA om electorale redenen getorpedeerd.”

TROTS

“Ik heb een geweldige tijd gehad, die ik niet ga overdoen. Ik ben blij dat het over is.” Want altijd geweldig was het ook weer niet. “Die moorden waren lastig om mee om te gaan, evenals de electorale nederlagen. De periode met de LPF en Mat Herben was heel moeilijk. Als zo duidelijk is dat sommige mensen vinden dat je niet gewenst bent om wat je denkt en wie je bent, raakt dat je persoonlijk. Ik voelde me afgewezen, zeker omdat ik nog heel onervaren was. Tegelijk ben ik op die periode ook het meest trots, omdat ik mijn rug recht

heb gehouden.” Ze heeft ook veel moeite met de problemen rond haar opvolging als fractievoorzitter. “Over de periode erna, met al die publieke ruzies, was ik heel aangeslagen. Ik kreeg een gevoel van vergeefsheid, maar inmiddels kan ik dat relativeren. Alle politieke maatregelen hebben immers een beperkte houdbaarheid.” Femke schrijft ook uitgebreid over de invloed die haar politieke carrière heeft gehad op de relatie met haar man Robert, die het er soms heel moeilijk mee had, en hun in 2003 geboren zoon en dochter. “Ik heb veel niet beschreven, maar wel dat mijn dochter direct na de geboorte nogal ziek was. Dat verhaal was al bekend, maar laat wel zien hoe groot de druk is waaronder je opereert. Na de geboorte van de tweeling had ik twee maanden zwangerschapsverlof. Te kort, zeker als je kind ziek is. Gelukkig kon ik de combinatie moederschap-politiek volhouden doordat mijn partner bereid was zijn deel te doen, ook in de opvoeding. Ik wilde iets compleets schrijven en daarbij hoort ook mijn privéleven.”

LEZINGEN

Als alle publiciteit rond ‘Pluche’ is weggeebt en de politiek weer naar de achtergrond is verdwenen, zou Femke graag een roman schrijven en misschien wel een tijdje met haar gezin in het buitenland gaan wonen. Naast haar werk als bestuurder en commissaris en lezingen die ze geeft over internationale en nationale maatschappelijke ontwikkelingen, behoorlijk bestuur én politiek. Femke heeft nog een tip voor oudcollega’s. “Jeff Bridges citeert als president Jackson Evans Napoleon in ‘The Contender’: ‘To get power you need to display absolute pettiness; to exercise power you need to show true greatness’, waaraan hij toevoegt: ‘Such pettiness and such greatness are rarely found in one person’.”

Femke Halsema studeerde criminologie in Utrecht, werkte voor de Wiardi Beckman Stichting en maakte in 1998 als parlementariër de overstap naar GroenLinks, waarvan ze in 2002 fractievoorzitter werd. Tegenwoordig is ze onder andere schrijver, bestuurder bij de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland en voorzitter van de Weekblad Persgroep. Ze geeft bovendien lezingen. Femke, die zelf ook programmamaker is (bijvoorbeeld ‘Seks en zonde’ over vrouwen en de islam en de politieke dramaserie ‘De fractie’) is gehuwd met documentairemaker Robert Oey. femkehalsema@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

VANFLETER EN

PROGRESSIEVE DENKER

met onze omgeving moeten omgaan. Ik heb mezelf altijd beschouwd als kind van de jaren zeventig, toen tolerantie hoogtij vierde. Journalist Henk Hofland schreef daarover dat de burger gedekoloniseerd raakte door de staat en dat mensen zich ontworstelden aan rangen en standen. Dat vind ik nog steeds heel mooi.”

permitteren. Om mensen een beter inzicht te geven in de politiek moet het kloppen.” Femke beschrijft uitgebreid hoe ze in de politiek terechtkomt. “Als criminoloog en wetenschappelijk medewerker van de Wiardi Beckman Stichting schreef ik een boekje over criminaliteit, waarmee de PvdA – de partij waarvan ik voor mijn werk lid moest zijn – niet zo gelukkig was. Ik ben uiteindelijk bij de stichting weggegaan, omdat ik mij daar niet thuis voelde. Paul Rosenmöller, toen fractievoorzitter van GroenLinks, vroeg me of ik samen met hem progressieve politiek wilde vormgeven.” Ze kent, ook vanwege de reacties van allerlei mensen, een moeilijke start, maar leert veel van Paul. “Dat moest wel, want voordat mijn politieke loopbaan begon, was ik nooit in de plenaire zaal van de Tweede Kamer geweest.” Vier jaar later al volgt ze hem onverwacht op als fractievoorzitter.

POL ITIE K

Het volk en de chaos

Een ander voorbeeld is de overdracht van nationale bevoegdheden aan een supra nationaal orgaan. In het geval van de Europese grondwet besloot een aantal EUlidstaten om deze reden het volk te raadplegen. Ook een controversiële uitbreiding van de Europese Unie is een goed onderwerp voor een referendum. Een referendum over het associatieverdrag met de Oekraïne is dat niet. Het opent een doos van Pandora. De negatieve uitslag van het Nederlandse referendum heeft grotere gevolgen voor de stabiliteit in Europa dan de meeste Nederlandse kiezers beseffen. De duivel zit niet noodzakelijkerwijs in het detail, maar vooral in de samenhang.

Als dat gebeurt, is dat voor Nederland slecht nieuws. Den Haag wordt immers vermorzeld door de Frans-Duitse as als er geen Nederlands-Brits tegenwicht meer kan worden geboden. Britse uittreding betekent bovendien dat het protectionistische zuidelijke blok in de EU aan kracht wint. Daar komt nog bij dat Oost-Europa, dat toch al sikkeneurig is vanwege de EU-dwang om vluchtelingen op te nemen, veel te verliezen heeft bij een Brexit. Oost-Europa kampt met een groeiende werkloosheid die enigszins werd verlicht door migratie, met name naar het Verenigd Koninkrijk. Die route wordt straks afgesloten waardoor de werkloosheid en het populisme zullen toenemen.

‘Het monster van de directe democratie maakt meer kapot dan u lief is’

Oost-Europa is een netto-ontvanger van EU-gelden en heeft dus goede redenen om in de EU te blijven - maar populisten hebben daar geen boodschap aan. En dat alles komt op een moment dat de instroom van vluchtelingen van Libië naar Italië dramatisch toeneemt. Oostenrijk heeft al aangekondigd om paspoortcontrole in te voeren bij de Brennerpas waar elk jaar twee miljoen vrachtwagens passeren. Dit zou het Schengen Verdrag ondergraven en eveneens de de gemeenschappelijke markt uithollen. De economische kosten die dit met zich meebrengen, zullen het populisme verder doen groeien. Compromissen in Brussel worden dan nog lastiger. Stel nu dat de deal met Turkije Griekenland in rustiger vaarwater brengt. Dan zal NoordEuropa het misschien aandurven om aan te sturen op een Grexit. Een Grexit kan echter niet plaatshebben zonder blijvende Europese steun aan Athene. De Nederlandse referendumwet kan deze steun echter van tafel blazen. Net zoals een trans-Atlantisch handelsverdrag met de VS in een Nederlands referendum kan sneven. De instabiliteit die daar het gevolg van is, biedt de Russische president Vladimir Poetin een uitgelezen kans om de Baltische staten nog meer te destabiliseren zonder dat de verdeelde NAVO reageert. Te weinig mensen beseffen dat economie belangrijker is dan soevereiniteit. Een land kan soeverein zijn, maar geen greep hebben op het beleid van de handelspartners. Soevereiniteitsoverdracht is dus verdedigbaar als het onze invloed in andere staten vergroot. In al dit soort nuances lijkt niemand meer geïnteresseerd. Het monster van de directe democratie maakt meer kapot dan u lief is.

Arend Jan Boekestijn studeerde geschiedenis en politieke wetenschappen aan de Vrije Universiteit. Vanaf 1989 is hij werkzaam bij de vakgroep geschiedenis van de Universiteit Utrecht. Van 2003 tot 2006 was hij lid van de klankbordgroep van de Nederlandse minister van Defensie. Vanaf november 2006 tot november 2009 was hij lid van de Tweede Kamer voor de VVD-fractie met de portefeuilles defensie en ontwikkelingssamenwerking. In november 2009 verscheen 'De prijs van een slecht geweten'. In dit boek wordt de ontwikkelingsindustrie aan de kaak gesteld. In 2013 verscheen 'Een onvolkomen Unie', over Europa en de eurocrisis. arendjanboekestijn@speakersacademy.nl

VAN KAATJE

De Nederlandse negatieve uitslag van het referendum zou zomaar kunnen leiden tot een Brexit. Ik geloof niet dat onze matrozenpet, Jan Roos, in het Verenigd Koninkrijk veel indruk zal maken, maar Brexit aanvoerder Nigel Farage, de leider van UKIP, zal zeker proberen om te surfen op het Nederlandse momentum. Aangezien de twee kampen elkaar ongeveer in evenwicht houden, kan het Nederlandse resultaat zomaar het nee-kamp in het Verenigd Koninkrijk aan een meerderheid helpen.

MEN / PLAATJ E

eferenda maken meer kapot dan de liefhebbers van directe democratie beseffen. Het klinkt prachtig als de voortdenderende Brusselse trein een halt toe wordt geroepen. Het is echter de vraag of de Europese Unie (EU) er nog wel een crisis bij kan hebben. Referenda kunnen een nuttige rol spelen als een natie op een tweesprong staat en de regering een zware beslissing moet nemen. In 1961hield president Charles de Gaulle een referendum over de onafhankelijkheid van de Franse kolonie Algerije. Hij werd aan alle kanten aangevallen. Links verweet hem zijn bezuinigingen, het centrum zijn anti-Amerikanisme en zijn kritiek t.a.v. Europese integratie en de VN. Extreemrechts verweet hem zijn vredesinitiatieven ten aanzien van Algiers. De Gaulle besefte dat de oorlog in Algerije niet kon worden gewonnen en besloot tot een referendum. Een meerderheid koos voor Algerijnse zelfbeschikking en De Gaulle verstevigde zijn positie.

drs. Arend Jan Boekestijn

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘Het mooie is dat Europa voor elke crisis een oplossing vindt’ In ‘Achteraf bezien’, zijn memoires, constateert dr. Bernard Bot dat nationale belangen, onder toenemende druk van politiek en media, het Nederlandse multilateralisme steeds meer naar de achtergrond drukken. Bot beschrijft die ontwikkeling aan de hand van een boeiend verhaal over zijn persoonlijke, diplomatieke en politieke leven, dat tegelijk een toegankelijk stuk geschiedschrijving is over een periode die bijna acht decennia beslaat. Hij blikt niet alleen terug, maar in vrijwel elk hoofdstuk ook vooruit. Vol optimisme.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

POLITIE K E N DIPLOMATIE

dr. Bernard Bot Tekst: Jacques Geluk

e moeten niet zo pessimistisch doen. Ondanks het vele geschetter en door de vluchtelingencrisis aangewakkerde scepsis maak ik mij over het voortbestaan van de Europese Unie niet zo druk. Een beetje spektakel, overal tegenaan schoppen en op alles kritiek hebben is een beetje de ziekte van deze tijd, terwijl we toch in een gouden eeuw van welvaart leven. Zeker in Nederland. Tegelijk weten de lidstaten donders goed aan welke kant de boterham geboterd is. Natuurlijk is er op onderdelen ontevredenheid en heerst in sommige Europese landen doffe ellende, maar de meeste denken er niet over de Unie te verlaten. Dat prachtige schild, waarbinnen ze heerlijk kunnen investeren”, zegt diplomaat en politicus Bernard Bot, die in zijn decennialange loopbaan Europa heeft zien groeien van een samenwerkingsverband van zes landen (de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en de Europese Economische Gemeenschap) tot een Unie met 28 lidstaten. Het laatst als minister van Buitenlandse Zaken in de kabinetten Balkenende II en III. In ‘Achteraf bezien’ illustreert hij die ontwikkeling met veel persoonlijke details en anekdotes. Behalve Europa zijn ook Indonesië en het communisme rode draden in het boek. “Het communisme heb ik als heel hevig ervaren tijdens de drieënhalf jaar dat ik in OostBerlijn woonde. Zo’n ervaring wordt heel bijzonder als je ziet hoe goed de Oostbloklanden die nu lid zijn van de EU het doen.” Inmiddels staat hét symbool van de Unie, het Schengen Verdrag dat vrij verkeer van personen regelt tussen een groot aantal lidstaten, onder druk. Sommige staten controleren de binnengrenzen weer om vluchtelingen en terroristen te stoppen. Velen zien dat als het begin van het einde van de Unie. “Die intensieve controles leveren vooral veel economische schade op. Gelukkig zijn er nu publicaties waarin staat dat ze ons miljarden gaan kosten. Schengen helemaal opzeggen zou desastreus zijn”, aldus Bot. Duitsland heeft inmiddels aangekon-

digd de tijdelijke controles aan de grens met Oostenrijk te beëindigen. “Als de cijfers op tafel komen volgt de rest ook. Het mooie van de EU is dat er voor elke crisis steeds weer een oplossing komt. Vaak met hangen en wurgen, maar het lukt steeds weer. God zij dank zijn we heel creatief.” Overigens begrijpt hij dat de overheid tijdelijke maatregelen treft na bijvoorbeeld terreuraanslagen: “Niemand heeft de illusie dat agenten met stenguns een aanslag kunnen voorkomen, maar hun aanwezigheid geeft de bevolking wel vertrouwen, die daardoor het idee heeft dat de overheid iets voor hen doet.”

MENSEN EN HUN BIOTOOP

“Tijdens lezingen vraag ik de mensen in de zaal of zij liever in een land rondom of in de Europese Unie willen wonen. Vrijwel niemand kiest voor Rusland, China of het Midden-Oosten. Dat zegt wat en het brengt ze weer terug in de werkelijkheid.” Wat Bot betreft is het helemaal niet nodig, zelfs ongewenst, dat Nederlanders zich bovenal Europeaan gaan voelen. “Mensen houden erg van hun biotoop en willen iets te zeggen hebben over hun eigen leven. Ze zijn nu eenmaal Spanjaard, Griek of Nederlander. Ontneem hen dat niet, anders worden ze ongelukkig en opstandig en willen ze uit de EU. Om dezelfde reden ben ik ook tegen het samenvoegen van provincies en gemeenten. Dat is economisch zinnig, maar dat geldt niet voor het gevoel van mensen.” Nederland speelt, zegt Bernard Bot, als (qua inwonertal) middelgroot land altijd een belangrijke rol als bemiddelaar tussen degenen die naar een al te grote Europese integratie streven en anderen die nieuwe samenwerkingsvormen prefereren. “We vormen geen bedreiging voor de grote landen en de kleine landen

zien ons als hun vertegenwoordiger. Zeker wanneer ons land zoals nu, maar ook al tien keer eerder, voorzitter is van de Europese Unie. Bovendien hebben we altijd stevige commissarissen geleverd aan de Europese Commissie. Op het ogenblik is de secretaris-generaal eveneens een Nederlander, Alexander Italianer. Ook als je kijkt naar het aantal directeur-generaalposten, zijn wij boven proportioneel goed bediend. Dat komt doordat wij voor al die functies toptalent sturen.” Het belang van Nederland hangt wel sterk af van de geestesgesteldheid van de zittende regering. “Ik zou graag willen dat onze regering Europa enthousiaster aan het volk verkoopt. Dat kan best krachtiger. Toch blijf ik optimistisch. Immers 70 procent van de Nederlanders is pro Europa. Om dat zo te houden moeten we goed luisteren naar hun problemen en klachten en daar wat aan doen!”

BREXIT

De Brexit, de eventuele uittreding van Groot-Brittannië uit de EU, komt ter sprake. “Voor Nederland zou dat slecht zijn, omdat we behoren tot de landen die de meeste handel drijven met het Verenigd Koninkrijk. Aan de andere kant gaat de handel ook dan gewoon door, zij het zeker de eerste jaren met meer belemmeringen. De Britten zullen daar het meest onder lijden.” Het is niet de eerste keer dat een land dreigt de Europese samenwerking op te zeggen. “Ik herinner me, dat beschrijf ik ook in mijn memoires, de lege stoel van de Franse president Charles De Gaulle. Frankrijk was al uit de NAVO gestapt en hij dreigde ook zonder Europa verder te gaan. Veel mensen dachten dat het toenmalige Europa van de zes wel eens het Europa van de vijf zou kunnen worden. Als nu een bepaald deel van de

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

diplomatieke ervaring komt daarbij goed van pas. In mijn adviserende functie moet ik álle partijen goed verstaan en begrijpen en als een soort trait-d’union bij elkaar brengen. Bedrijven weten vaak niet hoe zich tot een overheid moeten wenden. Ik leg uit hoe ze ervoor kunnen zorgen dat hun voorstellen worden gewaardeerd en geaccepteerd. Aan de andere kant waarderen politici het enorm wanneer ik vertel hoe dingen lopen en complexe problemen in elkaar zitten. Diplomatie gaat over verbanden leggen en invoelingsvermogen. Als je die capaciteit hebt en kunt overdragen kom je een heel

Unie zich zou willen afscheiden, gaan we volgens sommigen in Brussel gewoon door en creëren we met acht of negen krachtige noordelijke lidstaten snel een nieuwe EU.” Er zal zeker een doorstart zijn, maar eigenlijk verwacht Bot totaal niet dat dit scenario werkelijkheid wordt. “Als puntje bij paaltje komt wil niemand uit de Unie, dat zou economisch rampzalig zijn. Veel landen staan juist te trappelen om erin te mogen.” Op dit moment is Bot niet voor uitbreiding. “Politici moeten luisteren naar de sentimenten. Als ik bij de Europese Commissie in Brussel ben adviseer ik dat ook. Eerst moeten we de vluchtelingencrisis achter ons laten en de EU consolideren, zodat iedereen beseft dat lid zijn goed is voor de portemonnee. Als ook de economische groei doorzet, kunnen we daarna weer aan toelating van nieuwe leden denken.”

‘Laten we niet elke keer met het opgestoken vingertje komen’

TURKIJE

Turkije heeft het hart van Bot gestolen, vooral tijdens zijn periode als Nederlands ambassadeur in Ankara (1986-1989). “Ik ben ervoor dat Turkije zich betrokken blijft voelen bij Europa en wij bij Turkije. Het moet ons iets waard zijn dat dit land fungeert als buffer tegen een aantal vervelende landen ten zuiden ervan. We moeten voorkomen dat daar ISIS-achtige constructies ontstaan. Dat zou fataal zijn voor ons. Er is veel kritiek op Turkije, terecht en dat blijf ik uitdragen, maar Europa heeft wel de deur opengezet voor het toekomstige EUlidmaatschap. Waarmee niet per se is gezegd dat de Turken lid worden. Zolang ze zich niet aan alle afgesproken condities houden kunnen ze niet toetreden. Intussen moeten we het signaal geven dat we in gesprek willen blijven, waardoor nieuwe vormen van samenwerking kunnen ontstaan.”

eind.” Ben Bot noemt de tankdeal met Indonesië, waarover hij uitgebreid schrijft in ‘Achteraf bezien’. “Laten we ons inleven in die jonge natie en niet elke keer met het opgestoken vingertje komen. Ik had er in 2005 voor gezorgd dat de relatie met Indonesië eindelijk weer goed was en toen ging PvdAKamerlid Frans Timmermans daar in 2011 dwars tegenin door te zeggen dat die tanks niet mochten worden geleverd, om schending van de mensenrechten van opstandelingen te voorkomen. Op dat moment waren er helemaal geen conflicten! Dus zei Duitsland de volgende dag: wij gaan wél tanks verkopen en weg was onze deal. De Indonesiërs willen goed met ons verder, maar hebben er een hekel aan als

Zolang het lijf blijft meewerken en mensen graag een beroep op hem doen blijft Ben Bot doorwerken. "Wanneer ik signalen krijg dat ik moet vertrekken, ga ik mij weer aan de wielrennerij en andere zaken wijden. De snelheid neemt wat af, maar ik klim elk weekeinde nog steeds graag op de racefiets of de mountainbike.” Doordeweeks behartigt hij als partner van adviesbureau Meines Hola & Partners de belangen van de zakenwereld. “Mijn

BLAAUWEN

ADVISEUR

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

we steeds belerend vertellen hoe het moet. Er zijn mentaliteitsverschillen en daarmee moeten we rekening houden.”

ENTHOUSIASTE REACTIES

De memoires van Bernard Bot zijn inmiddels al bijna aan het einde van de derde druk en hebben in de grote steden langdurig in de boeken top-10 gestaan. De reacties zijn buitengewoon enthousiast. “Veel mensen zeggen dat ze dingen door mijn boek en de gekozen persoonlijke invalshoek beter zijn gaan begrijpen en belangstelling hebben gekregen voor gebeurtenissen die nog steeds doorwerken in de huidige maatschappij.” In het buitenland is het gewoon dat politici hun memoires schrijven, in Nederland nog niet. “Ik moest een drempel over. Al snel bedacht ik echter dat het een unieke kans was aan de hand van mijn levensverhaal – dat begint in Nederlands-Indië waar ik in Batavia ter wereld kwam en later, toen mijn vader als krijgsgevangene naar Birma was overgebracht, met mijn moeder en zusjes in een interneringskamp verbleef – op te schrijven hoe de buitenlandse dienst werkt en wat dat vraagt van de mensen die in het buitenland voor ons land werken. Biografieën zijn vaak saai. Daarom heb ik formaliteit zoveel mogelijk vermeden en waar mogelijk leuke anekdotes weergegeven.” Bijvoorbeeld over een extra brede stoel voor Helmut Kohl, die Bot – dan Permanent Vertegenwoordiger in Brussel – bonuspunten oplevert. Of over Joseph Luns, die nadat hij in 1984 door Lord Carrington was vervangen als secretaris-generaal van de NAVO, zijn opvolger ongevraagd van advies bleef dienen. “Ik moest hem de pijnlijke boodschap overbrengen dat Carrington daarvan niet gediend was. Gepikeerd beende hij daarna voor de hekken van het hoofdkwartier heen en weer, tot hij begreep dat hij zichzelf daarmee belachelijk maakte.”

Dr. Bernard Bot (CDA) heeft een lange carrière binnen de diplomatie en politiek achter de rug, die hem onder meer in Argentinië, de DDR, Turkije en als Permanent Vertegenwoordiger bij de NAVO en de EU in Brussel bracht. Van 2003-2007 was hij minister van Buitenlandse Zaken in de kabinetten Balkenende II en III. Tegenwoordig is hij partner bij consultancybureau Meines Holla & Partners in Den Haag. Zijn recentste boek is ‘Achteraf bezien’ (Uitgeverij Prometheus, ISBN 9789035143920). bernardbot@speakersacademy.nl

w w w. r u u d v e l t e n a a r. n l

Inspirator van Transformatie

friskijker en doorprikker SPEAKERS| ACADEMY速 MAGAZINE 2016 75 | trendwatcher filosoof TED-spreker

‘Duurzame energie, bittere noodzaak én een zegen’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

C OLUMN

drs. Ed Nijpels Parijs herbergde in december 2015 een nog nooit vertoond aantal staatshoofden en regeringsleiders. Inzet was te komen tot een wereldwijd akkoord over het terugdringen van de uitstoot van CO₂, een van de voornaamste veroorzakers van het broeikaseffect. Die CO₂ vormt een deken rond de aarde, waardoor onze planeet niet kan afkoelen. Lekker zou je zeggen, het wordt wat warmer, waar maken we ons druk over? In zijn column legt drs. Ed Nijpels uit wat er werkelijk aan de hand is.

EENSTEMMIGHEID

“In Parijs was er tegen de verwachtingen in een grote mate van eenstemmigheid over de dramatische gevolgen van het broeikaseffect. De wetenschap is de politiek

Willen wij de meest ernstige gevolgen vermijden, dan mag de aarde maximaal twee graden opwarmen. Dat was het uitgangspunt vóór Parijs. Tot grote verbazing gingen die staatshoofden een stapje verder: beperking tot anderhalve graad is wenselijk. En daarmee werd echt een politieke doorbraak bereikt, vooral ook omdat de afspraken bindend zijn voor alle landen.”

ENERGIEAKKOORD

“In ons land wordt het energiebeleid in

belangrijke mate vormgegeven door het Energieakkoord. Dat akkoord is in 2012 gesloten tussen 47 partijen, van het kabinet tot en met Greenpeace, van werkgevers tot en met de woningbouwcoöperaties. De bedoeling was een einde te maken aan het inconsistente en warrige energiebeleid van de voorafgaande tien jaar. Nederland staat in de Europese ranglijst van duurzame energie op de op twee na laatste plaats. Alleen Malta en Luxemburg doen het nog slechter. We moeten de komende jaren dus een geweldige inhaalslag maken. Meer duurzame energie en energiebesparing leidt tot minder uitstoot van CO₂ en daar is het allemaal om begonnen. In 2050 wil Nederland naar een CO₂arme opwekking van energie, Europa wenst tegen die tijd een reductie van 80 tot 95 procent. De weg die in Parijs is ingeslagen is onomkeerbaar. De wereld van kolen, olie en gas voor energieopwekking zal op termijn verdwijnen, er komt wind, zon, biomassa, geothermie en getijdebeweging voor in de plaats. Die transitie naar duurzame energie geeft geweldige kansen voor innovatie, economische groei en werkgelegenheid. Maar het zorgt er vooral voor dat de generaties die na ons komen in een leefbare wereld kunnen wonen. En dat is een zegen.”

Ed Nijpels heeft een belangwekkende politieke carrière achter de rug waar een duurzame rode draad doorheen loopt. Hij is onder andere lid van de Tweede Kamer, minister van VROM, burgemeester van Breda en Commissaris van de Koningin van Friesland geweest. Nadat hij uit de politiek is gestapt, maakt hij zich sterk voor duurzaamheid in de Sociaal-Economische Raad, waar hij tot maart 2016 de voorzitter van de Borgingscommissie Energieakkoord was. ednijpels@speakersacademy.nl

DANIELS

Die opwarming veroorzaakt niet alleen het smelten van de ijskappen. Klimaatzones verschuiven, vruchtbare landbouwgebieden verdrogen en verworden tot woestijnen. Droogte, stormen, orkanen, vloedgolven, wij worden er de afgelopen jaren steeds vaker mee geconfronteerd. De zomer van 2015 was de warmste ooit. Negen van de tien warmste zomers in de afgelopen eeuw zijn na 2000 voorgekomen. Honderd miljoen mensen zijn anno 2016 door de effecten van die opwarming al tot extreme armoede veroordeeld.”

v oorgegaan. Duizenden wetenschappers uit allerlei landen hebben onder de vleugels van de milieuorganisatie van de Verenigde Naties de afgelopen jaren periodiek gerapporteerd over de ernst van de situatie. Niet iedereen is het met die wetenschappers eens. Er is een kleine groep van ‘klimaatsceptici’, die de opwarming van de aarde beschouwt als een steeds terugkerend natuurverschijnsel. Ze omschrijven de wel bezorgde wetenschappers als de klimaatmaffia en waarschuwen voor de gruwelijke verspilling van geld om die uitstoot van CO₂ te beperken. Ik vergelijk die sceptici wel eens met de geleerden die in de middeleeuwen bestreden dat de wereld een bol was. De aarde was plat en als je per schip naar het randje zou varen dan zou je er vanaf vallen. We weten wel beter.

“D

e werkelijkheid is een andere. Die opwarming van de aarde heeft desastreuze gevolgen voor de natuur, de mensheid, de landbouw, kortom voor ons hele ecosysteem. Een van de gevolgen is bijvoorbeeld de stijging van de zeespiegel door het smelten van de ijskappen op de Noord- en de Zuidpool. Wij in Nederland draaien onze handen daar niet voor om en leggen al honderden jaren dijken aan. Wij zijn er in de hele wereld beroemd om geworden. Maar in andere werelddelen is die stijging van de zeespiegel niets minder dan een ramp. Op dit moment woont meer dan 50 procent van de wereldbevolking in delta’s. Het is volslagen onmogelijk die delta’s te beschermen met dijken, zoals wij dat in Nederland doen. Het gaat simpelweg om een levensbedreigende situatie voor miljarden mensen.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘Ik heb geen baan als militair, ik bén militair’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

L E IDE RS C HA P

Majoor Marco Kroon Tekst: Jacques Geluk Marco Kroon (2009), Gijs Tuinman (2014) en het gehele Korps Commandotroepen (2016) hebben de Militaire Willems-Orde ontvangen voor hun buitengewone inzet in Afghanistan. Kroon legt uit hoe belangrijk goed leiderschap is en waarom het hebben van voldoende draagvlak en het verkrijgen van SA (Situational Awareness) – weten wie waar is en wat er gebeurt – het verschil kan maken. In zijn vakgebied zelfs tussen leven en dood.

Tien jaar later zegt Kroon: “In mijn optiek verdient iedere krijger, die openlijk het gevecht aangaat met een andere krijger, na het brengen van het allerhoogste offer, respect. Ongeacht achtergrond, religie of overtuiging. Hij is gestorven voor zijn ideaal. Voor terroristen die anderen of zichzelf

met walgelijke aanslagen vermoorden, heb ik dat natuurlijk niet. Ondanks de weerstand van mijn mannen zorgde ik dat dit standpunt daadwerkelijk werd uitgevoerd. De doden aan Talibanzijde werden bedekt, zelfs met mijn eigen sjaal. Het maakte me niet uit dat ‘die vent mij net daarvoor nog wilde neerschieten’. Eventuele gewonden zijn door ons eveneens goed verzorgd. Ik wilde een voorbeeld stellen en zelf doen wat ik van anderen eiste. Respect tonen. Als wij dat niet doen zijn we hetzelfde als onze vijanden. Wij militairen, krijgers, vechten volgens bepaalde normen en waarden. Een erecode. Wanneer anderen dat niet doen is dat hun zaak.” Een commandant is in © MET DANK AAN MARCO KROON

arco Kroon gaat in 2006 voor de tweede keer als pelotonscommandant naar Afghanistan. In Uruzgan leidt hij de eerste en enige Nederlandse gevechtseenheid die buiten Kamp Holland opereert. Tijdens een van de laatste meerdaagse patrouilles stuit de commandant op een overmacht aan Talibanstrijders. Na een langdurig en heftig vuurgevecht vraagt hij uiteindelijk luchtsteun op de eigen positie. De Amerikaanse piloot zou later zeggen: ‘You had to do it, there was no other option. You were overrun by hundreds’. Kroon laat zijn manschappen in dekking gaan, terwijl hij en zijn Forward Air Controller Amerikaanse gevechtsvliegtuigen naar de vijand loodsen. Later slaat hij vanuit een huis nachtelijke tegenaanvallen van de Taliban af. Tijdens de vele gevechten onder zijn commando sneuvelt, hoe ongeloofwaardig het ook mag klinken, geen enkele Nederlandse commando en zijn er slechts enkele lichtgewonden aan eigen zijde. Deze acties en zijn algehele optreden als leidinggevende zijn voor collega’s en meerderen reden hem voor te dragen voor de hoogste militaire onderscheiding. Na tweeënhalf jaar onderzoek slaat koningin Beatrix hem in 2009 tot Ridder der Militaire WillemsOrde 4e Klasse ‘voor zijn optreden als leider, militair en mens tijdens de hele missie’.

de optiek van Kroon verplicht zijn gevoelens opzij te kunnen zetten en objectief te blijven. “Hoe moeilijk dit soms ook is en hoe onnatuurlijk dit ook soms zal voelen. “Indien hij die discipline niet kan opbrengen zal chaos de overhand krijgen.”

‘LEVENDE SCHADUW’

Kroon is nu docent/ trainer bij het Land Training Centre van de Koninklijke Landmacht. Zijn hoofdtaak is het begeleiden, coachen en adviseren van jonge compagniecommandanten die zich met hun eenheid voorbereiden op een eventuele missie en/of grote internationale oefening. Gezien de huidige dynamiek in de wereld kan een dergelijke missie binnen zeer korte tijd en overal ter wereld, na een gedegen politieke besluitvorming, worden uitgevoerd. “Gedurende dit coachings- en begeleidingsproces heb ik absoluut niets te zeggen. Commandanten zijn baas over hun eigen eenheid en uiteindelijk degenen die met hun mannen en vrouwen het gevecht aangaan. Ik zit dus niet op hun stoel, maar door vanaf de zijlijn ‘onzichtbaar als levende schaduw’ over de schouder van de commandanten mee te kijken, valt er veel meer rendement uit een dergelijke oefening of andere activiteit te halen. Vanaf de zijlijn zie ik beter welke minder goede beslissingen en fouten zijn gemaakt. Ik kan die jonge, energieke mensen daardoor een spiegel voorhouden om te voorkomen dat ze in dezelfde valkuilen stappen als ik deed. Mijn kracht is dat ik zelf ook een ‘Japie Krekel’ op mijn schouder heb gehad en net zo ben beoordeeld en bekeken. Daardoor weet ik dat reflectie goud waard is en leidinggevenden anderen alleen een spiegel kunnen voorhouden als ze zichzelf

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

L E IDE RS C HA P

ook openstellen voor kritiek, hoe moeilijk dat soms is”, aldus Kroon. “Het is nooit leuk om te horen dat je fouten hebt gemaakt! Zeker niet als het gaat om leven en dood. Daarom krijgen mensen bij ons de kans die fouten te maken tijdens oefeningen. Fouten maken is niet erg. Er niets van leren wel!“

MEERWAARDE

Het was even wennen voor Marco Kroon om voor de eerste keer van zijn leven in een niet-uitvoerende rol te zitten, maar nu hij merkt dat de commandanten leergierig en dankbaar zijn, ziet hij ook zelf de meerwaarde daarvan binnen de organisatie groeien. “Ik zeg eerlijk dat ik van nature best eigenwijs ben. En dominantie is een eigenschap van me die niet snel zal wegebben. Dat hoeft ook niet. Het is een eigenschap die iedere natuurlijke leider dient te hebben en mij heeft gebracht waar ik nu sta. Gedurende mijn loopbaan bij Defensie heb ik ervaren dat mijn dominantie niet negatief wordt uitgelegd en dat de mannen graag wat van me aannemen. Nu ik de WillemsOrde heb mogen ontvangen, is dat draag-

vlak alleen maar groter geworden, hoewel mijn karakter niet is veranderd. Het dragen van de medaille is helaas ook een magneet voor jaknikkers. Daar baal ik eerlijk gezegd enorm van. Ook ik heb reflectie nodig. Juist ik, als iemand die denkt dat hij het altijd beter weet. Ik hoor graag hoe het ook kan, zeker als ik iets voor het eerst doe.”

KEURIGE PUBER MET EEN DOEL

“Ik heb geen baan als militair, ik bén militair”, zegt Kroon. Hij sport als jongen en kiest op school voor Engels en wiskunde. Een keurige puber met een doel: militair worden. Dit doel had ik van kinds af aan voor ogen en ontwikkelde daardoor een soort innerlijke discipline, die mij later goed van pas is gekomen.” Als jonge man van 19 mag hij, na zijn opleiding, beginnen bij het Korps Mariniers. Dat hij van nature eigenlijk verlegen is, zal menigeen verbazen. Toch is het zo. Kroon: “Ik heb een mooie groeicurve doorlopen. Bij de mariniers heb ik putjes geschrobd met een tandenborstel. Dat hoort erbij en voldeed precies aan mijn verwachtingspatroon. Eerst leren

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

dienen! Iedere leider moet dat doormaken! Daarna heb ik mezelf ontwikkeld. Ik werd mondiger, ambieerde bepaalde functies en leerde overleven, omdat ik overal de beste in wil zijn. Tegelijk kende ik mijn plek. Als ik ergens minder goed in was deed ik een stapje terug, tot ik wist hoe ik het kon oppakken.” Marco Kroon bevindt zich nu in een nieuwe fase van zijn leven, waarin het niet meer belangrijk is waar hij goed in was. Het gaat er nu om wat hij weet en hoe hij die kennis kan overdragen. “Uiteraard doet het wel pijn dat ik, nu ik wat ouder word, letterlijk niet meer zo hard kan lopen, ook al sport ik veel. Hoewel ik dat zelf erg vreemd vind, heb ik er vrede mee dat leeftijd nu meetelt.” Desondanks is hij in 2014 bijna zes maanden in Mali geweest voor een missie met het Korps Commandotroepen. “In die verzengende hitte werd me wel duidelijk dat mijn operationele tijd over en uit is. Kilometers lopen met een uitrusting van tenminste 35 kilo bij een temperatuur van meer dan 50° is topsport. Sterker: nog zwaarder dan topsport als je de fysieke inspanning combineert met tekorten aan slaap, eten en water en de noodzaak constant alert te zijn. Na alle inspanningen kun je instorten, maar tijdens een militaire operatie sta je nooit uit, altijd aan. Als je uitstaat en bijvoorbeeld tijdens het wachtlopen in slaap valt is het afgelopen. Dat is, om in sporttermen te spreken, een rode kaart in het kwadraat, een fout die je nooit mag maken.” Alles dat ten koste gaat van de eenheid, het collectief, is een ‘no go’. De bevlogen majoor is ervan overtuigd dat militairen een heilig vuur in zich moeten hebben. “Toewijding kun je niet spelen. Dat moet in je zitten, anders kun je het niet overdragen. Ook al ben je een dag minder gemotiveerd, mensen moeten altijd zien dat je echt bent. Anders heb je een probleem, kijken ze dwars door je heen en zeggen ze ja en doen ze nee.” Een militair

L E IDE RS C HA P

commandant moet zijn toewijding kunnen overbrengen op zijn mannen en hen nooit iets vragen dat hij zelf nooit zou doen of heeft gedaan. Een leider in een bedrijf moet naar mijn mening ook uitstralen dat iets interessant is om zijn mensen mee te krijgen.” Goed inspirerend leiderschap is belangrijker dan ooit, zeker “nu een klaaggeneratie lijkt op te staan. Dienen is voor deze generatie een vies woord.”

PARALLELLEN

LENBACH

Tijdens lezingen vertelt Marco Kroon graag zijn verhaal. Op maat voor zijn opdrachtgevers, maar zijn toehoorders moeten zelf parallellen trekken met het bedrijfsleven. “Ik ben van nature een stuiterbal en probeer zo ook op deze zeer eigen authentieke manier vol toewijding en passie mijn verhaal over te brengen op de toehoorder. Een schema hoe ze leiding moeten geven krijgen ze niet, maar achteraf blijken ze vaak zelf door mijn verhaal en getoonde beelden nieuwe inzichten te hebben gekregen. Aan de hand van een chronologisch, waargebeurd verhaal trek ik de toehoorders mee in mijn wereld en probeer ik aan de hand van eigen ervaringen aan te geven hoe zij het beste draagvlak bij hun mensen kunnen genereren. En behouden, want leiderschap is een continuproces dat nooit stopt. Een leider moet zichzelf zijn. Wanneer zijn mannen of medewerkers zien dat hij ook gewoon de vervelende dingen doet creëert hij draagvlak. Dat is een van de belangrijkste bouwstenen van leiderschap”, aldus Kroon. “Een leider moet kunnen schakelen tussen micro en macro en tegelijk het overzicht houden. Weten wie waar is en wat er gebeurt, maar ook of er dingen in het privéleven van je mensen spelen die hun functioneren kunnen beïnvloeden, is in elk geval voor een commandant binnen mijn tak van sport het allerbelangrijk-

ste en kan het verschil maken tussen leven en dood. Dat kan zich ook in een bedrijf voordoen, maar bij ons is de inzet anders. De tweede plek in een oorlogssituatie is geen

‘Mijn kracht is dat ik zelf ook een ‘Japie Krekel’ op mijn schouder heb gehad’

BESTSELLER

zilver, geen goud, maar hout. Dan lig je in een kist. Dat is een van de grootste verschillen met het bedrijfsleven, maar ook een van de grootste drijfveren om personeel gemotiveerd te houden.”

DRIEKLEUR DIENEN

tairen niet uit als het gaat om het uitvoeren van onze missie. Dat is namelijk onze plicht, ongeacht de mening van anderen en onszelf. Ik ga gewoon naar de plek waar mijn regering mij naartoe stuurt. Met volle overtuiging, omdat ik weet dat het merendeel van onze democratische samenleving mij daar wil hebben om vrede en veiligheid te brengen daar waar mensen het keihard nodig hebben en vrede en veiligheid NIET vanzelfsprekend zijn. Kroon constateert dat het draagvlak onder de bevolking voor de militair en Defensie na Uruzgan ontzettend is toegenomen.

Hoe gemotiveerd de majoor zelf is, blijkt als hij zegt: “Iedereen zal en mag een mening hebben over onze missies. Maar die mening maakt voor ons mili-

Zijn inzichten en gedachten over leiderschap beschrijft Marco Kroon in zijn eerste boek, de bestseller ‘Leiderschap onder vuur’ (2012), waar zijn beproefde wijze van leiderschap én de daden van zijn peloton als rode draad doorheen lopen . Zijn tweede boek ‘Danger Close’ (2013) leest als een spannend jongensboek en gaat over de extreem gevaarlijke acties van de speciale troepen van de Nederlandse Special Forces in Afghanistan onder zijn commando. Tevens rekent hij af met de laatste stukjes frustratie die zijn blijven hangen van de rechtszaak waarin hij ten onrechte werd beschuldigd. Hierin beschrijft hij de echte feiten en niet de aannames en insinuaties die gedurende anderhalf jaar zijn opgesomd in de media.

Majoor Marco Kroon is trainer bij het Land Training Centre van de Koninklijke Landmacht in Amersfoort. Hij is drager van de Willems-Orde. Zijn militaire loopbaan: 1989 Korps Mariniers (o.a. Irak en Cambodja); 1994 landmacht; 1995 groepscommandant 17e Pantserinfanteriebataljon (1996 Bosnië); 1998 Korps Commandotroepen (2000 Bosnië); KMA-opleiding; 2003 Pelotonscommandant SFOR-missie Bosnië; 2004 Leidinggevende functies bij Korps Commandotroepen (Irak en drie keer Afghanistan), 2012 Compagnie- commandant 17e pantserinfanteriebataljon Garderegiment Fuseliers Prinses Irene; 2014 VN-missie Mali; 3 november2014 bevordering tot majoor. marcokroon@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘Eenzijdige bezuinigingspolitiek staat groei in de weg’

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

POL ITIE K

drs. Ad Melkert Tekst: Jacques Geluk Oud-minister Ad Melkert toetst als staatsraad ‘onze’ begroting en de Miljoenennota aan de Europese regels en kijkt tegelijk naar de samenhang, bijvoorbeeld met de werkgelegenheid. De man van de Melkertbanen pleit – mede met het oog op automatisering – voor een bredere kijk en aanpak. Daarnaast wil hij tijdens lezingen de problemen van vandaag begrijpelijk maken door ze in een historische context te plaatsen en te vertellen over zijn vele ervaringen in het buitenland.

ver de effecten van robotisering voor de arbeidsmarkt ben ik niet somber. Natuurlijk komen er gigantische verschuivingen. Banen verdwijnen, maar er komen nieuwe bij. Dat kan aansluitingsproblemen opleveren en (her- of bij-)scholing zal voor veel mensen noodzakelijk zijn. Toch schept deze ontwikkeling vooral kansen, bijvoorbeeld voor het anders inrichten van de manier waarop we arbeid organiseren.” In een rapport dat een PvdA-commissie eind 2013 onder voorzitterschap van Ad Melkert schrijft over hoe Nederland uit het dal van de crisis kan klimmen, staat al het pleidooi voor het invoeren van een twee keer vierdaagse werkweek voor stellen. “Vier jaar later zitten we nog steeds vast in het vaste patroon van vijf dagen werken en twee dagen weekend, waarbij vrouwen vaak kleinere banen hebben dan mannen. Voor buiten de gebaande paden denken is helaas weinig oor. Jammer. Met onze oplossing is het bijvoorbeeld ook makkelijker de kinderen op te vangen of ouders meer aandacht te geven.” “De belangrijkste aanbeveling uit dat rapport – beter gebruikmaken van macro-economische beleidsinstrumenten om groei aan te zwengelen – geldt ook nog steeds”, zegt Melkert, die als commissievoorzitter zijn eerste binnenlandse klus binnenhaalde nadat hij in 2002 de nationale politiek had verlaten. “Rond 2012 waren 80.000 bouwvakkers werkloos. Tegelijk was toen al duidelijk dat Nederland binnen de Europese Unie achterloopt op het gebied van investeringen in de infrastructuur en klimaatvriendelijke bouw. Eén van de ideeën was die twee te koppelen door een enorm programma voor groene bouw en renovatie

van de grond te tillen. Ik heb nooit begrepen waarom dat nooit tot actie heeft geleid. We hadden er veel werkloze bouwvakkers mee kunnen helpen, maar zouden daarmee nu ook veel schoolverlaters perspectief kunnen bieden. Die maatregelen kunnen geld kosten terwijl we natuurlijk moeten voldoen aan de regels van Brussel. Die bieden echter ruimte voor tijdelijke afwijkingen wanneer die de economische groei bevorderen.” In dit verband wijst Melkert op de gevaren van een eenzijdige bezuinigingspolitiek. “Dat beleid staat groei in de weg, waardoor ook de staatsschuld nauwelijks afneemt en de werkloosheid hoog blijft”, aldus Melkert, die vindt dat dit in Europees verband aan de orde moet worden gesteld. “Onze commissie heeft het idee gelanceerd als bovengrens van de werkloosheid vijf procent aan te houden. Bij een hoger percentage moet een land extra economische en monetaire maatregelen treffen. Belangrijk blijft het verlagen van de lasten op arbeid. Als arbeid goedkoper is zal een werkgever eerder ook mensen met een wat lagere opleiding of productiviteit aannemen. Op dit gebied moeten regeringen hun beleid fundamenteel herzien, ook met oog op de verdergaande automatisering. Bedrijven met veel robots moeten, vanuit hun winsten of kapitaal. bijdragen aan het in stand houden van een arbeidsmarkt. Sommige menselijke arbeid is nu eenmaal onvervangbaar.”

MELKERTBANEN

Melkert constateert dat het werkgelegenheidsbeleid ook in eigen land nog altijd zoekende is en te veel gericht op de aanbodzijde. “Het is niet zo dat het vanzelf goed komt als de economie weer wat op stoom is en de regels flexibel zijn. Het is evenzeer

nodig vanuit de arbeidsvraag te redeneren en, ervan uitgaande dat iedereen talenten heeft, te proberen vraag en aanbod beter bij elkaar te brengen. Bijvoorbeeld met behulp van belastinginstrumenten en trainingsovereenkomsten. Soms kan de overheid banen creëren, zoals ik in de jaren negentig als minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heb gedaan met de introductie van de zogenoemde Melkertbanen. Langdurig werklozen met de grootste afstand tot de arbeidsmarkt konden dankzij een subsidieregeling aan het werk bij (gemeentelijke) instellingen. In de huidige Participatiewet en bij sommige gemeenten zijn daarvan elementen terug te vinden.” Volgens Melkert zijn er meer mogelijkheden dan mensen vaak denken en staat het buiten kijf dat de private sector de meeste banen moet scheppen. De overheid moet daarvoor, zegt hij stellig, wel de regie voeren en kaders scheppen om te voorkomen dat er ‘gaten vallen in het arbeidsgebouw’.

STAATSRAAD

Een deel van het werk dat hij heeft gedaan in het kader van het rapport uit 2012 is relevant voor de functie die hij sinds begin dit jaar bekleedt bij de Raad van State. In zijn nieuwe kantoor in het gebouw van de Raad aan de Haagse Kneuterdijk, zegt Melkert: “Ik ben daar samen met enkele collega’s staatsraad in buitengewone dienst. De Europese Unie vraagt van elke lidstaat dat de voornemens die de regering voorlegt aan Brussel vergezeld moeten gaan van een onafhankelijke toets door een nationaal aangewezen commissie. Die vormen wij binnen het kader van de Raad. Zo toetsen wij de voorjaarskaders en de Miljoenennota aan de

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

POL ITIE K

Als zelfstandige adviseert Ad Melker regeringen, bedrijven en niet-gouvernementele organisaties over allerlei onderwerpen die verband houden met de rol van multilaterale instellingen, zoals de Wereldbank en de Verenigde Naties, of liggen op het terrein van werkgelegenheid en economische ontwikkeling. Hij probeert kruisverbindingen te leggen. Zo is hij geregeld in Georgië. De helft van de staatsbegroting daar is afhankelijk van bijdragen van Europa, Amerika en de Wereldbank. De regering dreigt daardoor haar onafhankelijkheid deels te verliezen. “Ik adviseer de minister-president over de coördinatie van die donorbijdragen, met het doel de positie van de regering in het overleg met de EU en andere partners te versterken op basis van haar eigen prioriteiten.” Werken in en reizen naar het buitenland is, naast sociale zaken, werkgelegenheid en financiën, de tweede constante lijn in Melkerts carrière. “Europa en het Midden-Oosten komen op de een of andere manier steeds terug. Ik ben ook nog in de race geweest voor de functie van directeur-generaal van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO). Dat had in de lijn gelegen. De internationale functies die ik wel heb mogen vervullen bij de Wereldbank en de Verenigde Naties hebben me altijd de gelegenheid gegeven de

‘Bedrijven met veel robots moeten bijdragen aan het in stand houden van een arbeidsmarkt’

INSPIREREND

“Mensen volgen grote problemen als werkloosheid, de toestroom van vluchtelingen en de oorlog in het Midden-Oosten enorm. Ik merk bij spreekbeurten, waarvoor ik graag op pad ga, dat mensen het waarderen als je verbanden kunt leggen en aan de hand van een stukje geschiedenis de dingen van vandaag en de mogelijke oplossingen voor morgen begrijpelijker kunt maken. Door mijn verblijf in Irak en vele bezoeken aan en ervaringen in landen in het MiddenOosten en met organisaties als de Wereldbank en de VN kan ik de samenhang der dingen laten zien. Dat is heel belangrijk. Wanneer ze daardoor kunnen meediscussiëren voelen velen dat als heel inspirerend.”

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

Het schetsen van de economische en politieke situatie op een bepaald moment is wellicht nog belangrijker om de achtergrond van bepaalde ontwikkelingen te duiden. “Europa heeft het de afgelopen acht jaar economisch gezien enorm voor de kiezen gekregen, met een veel te hoge werkloosheid. Veel mensen zijn onzeker, omdat ze niet weten of hun kinderen het straks beter krijgen dan zij. In zo’n klimaat vinden velen het moeilijker open te staan voor grote groepen vluchtelingen, waardoor ze defensiever reageren. Daar heb ik op zichzelf begrip voor. Anderen laten zich juist niet afschrikken en staan klaar om te helpen. Het Rode Kruis heeft nog nooit zoveel vrijwilligers gehad. Fantastisch!” Melkert discussieert daar graag over. “We moeten erover doorpraten om te laten zien waar het probleem vandaan komt en wat de mogelijkheden zijn het bij de bron aan te pakken, namelijk door politieke initiatieven in het Midden-Oosten te nemen, zodat mensen geen aanleiding meer hebben om te vluchten. Ik wil mensen het grotere verhaal laten horen, aanknopingspunten geven en vertellen hoe het eventueel wel kan, zodat ze kunnen omgaan met allerlei sentimenten waarmee ze via de (sociale) media in aanraking komen. Alles wordt uitvergroot, maar ze weten diep in hun hart ook wel dat het sluiten van de grenzen geen oplossing is en dat ze in zo’n wereld niet willen leven.” Melkert voelt iets van een drang om de kenniservaring die hij heeft mogen opdoen in Nederland en daarbuiten over te dragen. “Ik geloof dat we inderdaad in een moeilijke tijd leven en het van belang is dat mensen niet de kop in het zand steken, maar juist open met elkaar de discussie aangaan. Daaraan kan en wil ik mijn bijdrage leveren.”

Drs. Ad Melkert is zelfstandig adviseur en staatsraad bij de Raad van State. Hij is lid van de Partij van de Arbeid en was voor deze partij Kamerlid, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (19941998) en fractievoorzitter. In 2002 werd hij bewindvoerder van de Wereldbank en in 2006 tweede man bij het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties. Van juli 2009 tot 1 oktober 2011 was Melkert speciale vertegenwoordiger van de secretaris-generaal der VN in Irak. admelkert@speakersacademy.nl

LENBACH

CARRIÈRE

mondiale agenda te volgen en verschillende economische stelsels te kunnen vergelijken op het niveau van de G20, waar Nederland via de EU bij betrokken is. Dat heeft me veel inzicht gegeven in de grote vragen van werkgelegenheid, migratie en sociaaleconomische ontwikkeling en de opties om nationaal, Europees en mondiaal vooruit te komen.”

Europese regels, die vooral streng zijn als het gaat om de reductie van tekorten en de staatsschuld. We beschouwen daarbij het algemene begrotingsbeleid, mede in relatie tot de macro-economische omgeving en de daarmee samenhangende werkgelegenheid. Het is ook onze taak de regeringsstukken te becommentariëren en indien nodig van kritische aantekeningen en aanvullingen te voorzien als het gaat om de manier waarop de regering omgaat met bepalingen over het bevorderen van economische dynamiek en groei.” Bij de invoering van de euro is in het kader van het Groei- en Stabiliteitspact afgesproken dat landen elkaar moesten kunnen aanspreken op hun begrotingsbeleid. De commissie waarvan Melkert nu deel uitmaakt is daarvan een uitvloeisel.

IC T & S O C IA L ME DIA

Hoe Big Data ons businesslandschap verandert

* Verbeteren van de kwaliteit van uw dienstverlening Big Data analytics genereert echte zakelijke waarde door het combineren van

Errol van Engelen is expert op het gebied van Big Data, Digital Marketing en Technologie. Errol van Engelen is zijn loopbaan gestart in de ICT, waar hij het traditionele pad heeft gevolgd van developer naar projectmanager. Na zijn avondopleidingen Marketing Management en Bedrijfskunde is hij de commerciële richting opgegaan met als focus Business Development (strategisch) en Sales (operationeel). Sinds 2001 werkt hij zelfstandig, de laatste jaren ligt zijn focus op Social Media en Big Data. errolvanengelen@speakersacademy.nl

* Sneller reageren Big Data analytics stelt u in staat om betere zakelijke beslissingen te nemen en uit te voeren. Big Data en analytics tools bieden u de mogelijkheid om met deze data te werken zonder ingewikkelde technische stappen uit te voeren.

Waar is de gap? Een succesvol Big Data-initiatief kan een belangrijke culturele verandering in uw organisatie vereisen. Naast het bouwen van de juiste infrastructuur, is het werven van het juiste talent één van de belangrijkste investeringen die u kunt maken om uw Big Data-initiatief te doen slagen. Het hebben van de juiste mensen gaat ervoor zorgen dat de juiste vragen worden gesteld - en dat de juiste inzichten worden gewonnen uit de data die beschikbaar zijn. Data professionals zijn schaars en worden al snel binnengehaald door topbedrijven. Ervaren freelancers zijn een optie.

VAN ENGELE

‘Big Data analytics stelt u in staat om betere zakelijke beslissingen te nemen en uit te voeren’

AAN ERROL

* Optimaliseren van uw Operations Geavanceerde analyses, in combinatie met high-end computer hardware, maken het u mogelijk om data uitgebreider en vaker te analyseren om daardoor meer inzicht te verkrijgen. U zit letterlijk op een goudmijn van transactionele data. Steeds vaker gaat u mogelijkheden ontdekken en ontwikkelen om deze enorme hoeveelheid data te verzamelen en te gebruiken teneinde betere managementbeslissingen te kunnen nemen.

* Relevant communiceren met klanten Technologie kan nu bijhouden waar uw klanten zich op elk moment bevinden als zij mobiel surfen en waar ze naar kijken of wat ze kopen. U kunt daardoor aangepaste boodschappen naar uw klanten sturen. Daarnaast zijn er mogelijkheden om strategieën te testen met een kleine steekproef.

WAT KAN BIG DATA ANALYTICS VOOR U BETEKENEN?

analyse, data en verwerking. De mogelijkheid om meer data op te nemen, diepere analyses uit te voeren en sneller antwoorden te verkrijgen kan uw dienstverlening significant verbeteren. Big Data maakt het mogelijk steeds verder te segmenteren en daardoor meer op maat gemaakte producten of diensten te leveren.

ig Data wordt steeds vaker gebruikt door toonaangevende bedrijven om de concurrentie te overtreffen. Of het nu gevestigde bedrijven zijn of startups, ze omarmen datagerichte strategieën om de concurrentie achter zich te laten. Banking en retail zijn 'early adopters' op het gebied van Big Data. Steeds meer andere marktsegmenten maken gebruik van Big Data, zoals productiebedrijven, verzekeringen en de overheid. Big Data is niet alleen interessant vanwege het volume, maar ook vanwege het realtime karakter waardoor het real-time testen van businessstrategieën mogelijk wordt gemaakt. Terwijl het nieuwe groeimogelijkheden biedt aan bestaande bedrijven, creëert het ook een nieuwe categorie bedrijven die data vastleggen en analyseren over producten en diensten, afnemers en leveranciers en voorkeuren van consumenten.

Errol van Engelen

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘De vrije wil moet je niet in dit tijdsdomein zoeken, maar in hoe je de toekomst ziet’

De toekomstherinneringen van een jong blijvend brein prof. dr. Kees Brunia Tekst: Jacques Geluk

Al sinds 1964 hangt naast zijn voordeur het bordje C.H.M. Brunia, zenuwarts. Dat was toen. Vóór de splitsing tussen neurologie en psychiatrie. Kees Brunia woont nog steeds in hetzelfde huis in Breda en geeft colleges over brein, bewustzijn en gedrag. Dat is nu. In een tijd waarin men toch weer vaker psychiatrische afwijkingen in breinterminologie vertaalt. De geschiedenis verandert immers voortdurend. In zijn boek ‘Het Brein van farao tot fMRI’ laat hij lezers kennismaken met iedereen die zich de afgelopen duizenden jaren heeft beziggehouden met de hersenwetenschap.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

N E U ROW ETE N S C HA P

et IK is nog steeds een groot mysterie, maar dankzij geavanceerde technieken is het sinds 25 jaar wel mogelijk te laten zien wat binnen in het brein gebeurt. Die ontwikkeling gaat razendsnel. “Op röntgenafbeeldingen van het brein zag je niets. Nu zorgt de MRI-scan voor een beeld van de structuur van de hersenen en geeft een functionele MRI (fMRI) hersenactiviteit weer. Dat is fantastisch, maar betekent dus niet dat we snappen hoe het brein werkt”, zegt hersenwetenschapper prof. dr. Kees Brunia. “De 3D-beelden bewijzen slechts dat bepaalde gebieden, die herkenbaar zijn aan een kleurtje, iets te maken hebben met het uitvoeren van een specifieke taak door een proefpersoon. We kunnen dat nu laten zien. “Bij fMRI spreek je over voxels, driedimensionale pixels van ongeveer 3 mm³, die zo’n 10.000 cellen bevatten. Bij een kleine onnauwkeurigheid is zo’n voxel al niet meer te zien. Wetenschappers onderzoeken of ze een techniek kunnen ontwikkelen die de zes cellagen van de hersenschors zo in beeld brengt dat ze kunnen zien uit welke laag een bepaalde gekleurde vezel komt. Zover is het nog niet, maar het gaat de goede kant op. Ik zie een enorme progressie.” Lachend: “Met een collega heb ik afgesproken dat we over vijftig jaar terugkomen om te zien wat ze er dan van hebben gebakken.”

BILL CLINTON

“Een wetenschapper kon op een gegeven moment de activiteit van één zenuwcel of neuron in de motorische cortex meten. Nadat de ‘single unit’-techniek in het onderzoek naar de motoriek was uitgegroeid tot een gebruikelijke techniek, is die ook elders toegepast.” Bij epilepsiepatiënten plaatst men elektroden in de temporale hersenschors om via EEG-onderzoek te registreren welke cel verantwoordelijk is voor ongecontroleerde bewegingen. Brunia: “Interessant is dat sommige cellen reageren op categorieën en andere op elementen daarvan. Er zijn neuronen die aanslaan op afbeeldingen van dieren, maar niet op die van huizen of landschappen. Andere op gezichten en juist niet op dieren. Ook zijn er cellen die specifiek op een beeld van één mens reageren. Doordat één elektrode bij één patiënt net op de

juiste plaats zat, zagen onderzoekers aan de forse uitslagen dat één cel alleen actief werd bij drie plaatjes van Bill Clinton. Bij een wiskundige is zelfs een cel gevonden die alleen reageerde op de stelling van Pythagoras: a²+b²=c². Dat vind ik enorm fascinerend.” Relativerend zegt Brunia: “Rust in het centrale zenuwstelsel bestaat niet, er gebeurt altijd wat, maar bij iets specifieks zoals in dit geval, kan één cel enorm vuren. Het heeft, denk ik, met geheugen in neuronennetwerken te maken. Onbekend is nog hoe dat werkt. Dus zijn ontdekkingen als deze een kwestie van serendipiteit.”

HIËROGLIEFEN

‘Het Brein van de farao’s tot fMRI’ eindigt met de toekomst. De lezers hebben dan al een spannende en leerzame ontdekkingsreis door de geschiedenis van de hersenwetenschap achter de rug. “In het Egypte van de farao’s was al bekend dat ons brein en bewegen iets met elkaar te maken hebben. Dat staat in een oud document dat Edward Smith, handelaar in echte en valse voorwerpen en manuscripten, in de negentiende eeuw had gevonden. Na zijn dood gaf zijn dochter het aan de de directeur van het Historical Institute in New York. Hij haalde de directeur van het Oriental Institute in Chicago erbij, die er tien jaar over deed om het hiërogliefenschrift te vertalen en het in 1930 uitgaf.” Enthousiast: “We weten tegenwoordig dat een beschadiging in het rechterdeel van de hersenen een verlamming links tot gevolg heeft. Oorspronkelijk is dat waarschijnlijk ook goed opgeschreven, maar het stuk dat Smith te pakken had was een ‘foute’ kopie met ook onjuiste verbeteringen. Dat die allereerste schrijver een paar duizend jaar voor Christus beschreef dat een hersenbeschadiging kan leiden tot motorische afwijkingen en die waarschijnlijk wel goed beschreef is echt ongelooflijk.”

FARAO’S

Kees Brunia schrijft zoals hij colleges geeft. “Ik houd ervan anderen enthousiast te maken over waar ik zelf enthousiast over ben.” Dat gaat hem uitstekend af. Enthousiast passeren het brein, het hart en zelfs drie zielen (Plato), en de mensen die zich daarmee bezighielden, de revue. “Het is verhelderend

en leuk kunstzinnige, politieke en staatkundige achtergronden te schetsen van degenen die door de eeuwen heen hebben geprobeerd kennis van het brein te vergaren.” In zijn boek komen ze ook via citaten aan het woord, waardoor de lezer direct in contact komt met hun gedachten, conclusies, twijfels en ambities. Dat én vele biografische details zorgen ervoor dat deze onderzoekers

‘Fascinerend: één cel van een wiskundige reageerde alleen op de stelling van Pythagoras: a²+b²=c²’

en filosofen tijdens het lezen echt tot leven komen. Brunia’s historische reis, die veel meer omvat dan dit artikel vermeldt, toont aan dat alles is begonnen met kijken. “Naar binnen kijken kon nog niet, tenzij iemand een enorm gat in zijn kop had. Bovendien dachten priesters in het oude Egypte dat het hart het centrum van het leven was. Dat was ook de reden dat alle ingewanden en organen, inclusief de hersenen, uit het lichaam van een dode farao werden gehaald, behalve het hart. Dat was heilig. Als dat per ongeluk toch werd verwijderd, moest het, met het nodige ceremonieel, in een aparte pot bewaard of teruggeplaatst worden.”

GALENUS

Galenus (131-210 n.Chr.) is docent en doet secties op dode dieren in de straten van Rome. Bijna 1500 jaar lang is hij bepalend voor ‘onze’ anatomische kennis. “Als hij iets had gezegd was het zo. Hij beschreef hoe het voorlopige bloed via het rechter hart in de linkerhelft terechtkwam om vandaar naar de organen te stromen als de golven van de zee.” Galenus spreekt ook over een bloedvatkluwen, een wonderbaarlijk netwerk van bloedvaten aan de onderkant van het brein dat ontspringt aan de grote halsslagader. Hij beschrijft enthousiast hoe de spiritus vitales heftig rondstromen in dat netwerk en

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

N E UROW ETE N S C HA P

daardoor veranderen in spiritus animales. Een anatomische tekening van Leonardo da Vinci, een van de tweehonderd prachtige illustraties in het boek, laat de bloedvatkluwen (rete mirabile) zien. “De bloedcirculatie was nog niet uitgevonden.” De Brabander Vesalius, tijdgenoot van Da Vinci, is de eerste arts in de geschiedenis die sectie verricht op menselijke overschotten en de vader van de moderne anatomie. Hij maakt dan ook een einde aan Galenus’ hegemonie.

Brunia schrijft en praat ook uitgebreid over de vrije wil. Het IK, dus ook over ‘Ik denk, dus ik ben’ van Descartes. Wederom gedetailleerd en uitermate boeiend. De vraag blijft, schrijft hij: ‘Hoe kan een stel neuronen in mijn hoofd leiden tot een gevoel of een gedachte? Gevoelens of gedachten die IK heb?’ Intrigerende vragen met even intrigerende antwoorden. Dan zegt hij: “De vrije wil moet je niet in dit tijdsdomein zoeken, maar in hoe je de toekomst ziet. Ons werkgeheugen slaat deze herinnering aan de toekomst op, die we vanaf dat moment kunnen gebruiken om de buitenwereld te lijf te gaan.” Mensen handelen ook voordat ze denken. Brunia geeft als voorbeeld een automobi-

ILLUSIES

Als Kees Brunia in zijn boek allang in het heden is gearriveerd komt het gesprek op illusies. Hij laat een kubus zien, maar na lang kijken zijn het er ineens twee. Dan is er de beroemde tekening waarin zowel een jonge vrouw als het gezicht van een heks te zien is en een driehoekje dat niet bestaat, maar wel op andere figuren (met uitsparingen die zorgen voor de illusie) lijkt te liggen. “Je kunt die dingen in de bewuste sfeer nooit tegelijk zien, omdat elke cel iets anders waarneemt”, legt hij met veel plezier uit. “Ons netvlies krijgt steeds dezelfde prikkels die niets met een bewuste ervaring te maken hebben. Ze komen daarna terecht in de visuele cortex, waar nog steeds geen verschil wordt gemaakt. Pas verderop in het visuele systeem kun je afwisselend het een of het ander zien. De stimulus blijft hetzelfde, de interpretatie verandert. Dat heeft allemaal te maken met het feit dat we aan de basis zitten van het bewustzijn.”

VAKGENOTEN

Het boek is door zijn verhalende vorm toegankelijk voor een groot publiek. Tegelijkertijd heeft Brunia voor vakgenoten en iedereen die verder wil ploegen een zeer seri-

euze literatuurlijst en notenapparaat toegevoegd aan het verhaal dat voortkomt uit zijn eigen fascinatie, die is begonnen in de laatste klas van het gymnasium. “Mijn leraar fysica liet zijn leerlingen een verhaal houden. Het mijne ging over de metafysica van Aristoteles. Ik wist er eigenlijk niets van, maar realiseer me nu dat daar voor het eerst mijn belangstelling voor de relatie tussen lichaam, ziel en geest naar voren is gekomen.” Uiteindelijk specialiseert Brunia zich in neurologie en psychiatrie. Tijdens die specialisatie haalt hij zijn doctoraal psychologie. In 1972 wordt hij hoogleraar fysiologische psychologie in Tilburg. “Ik heb het altijd vreemd gevonden dat mensen leerden over gedragsafwijkingen, maar nooit les kregen in normaal gedrag. Ik heb nooit spijt gehad van de combinatie psychologie en medicijnen.” Nu is de wetenschapper volgens sommigen met zijn 83 jaar een oude man. Hij is echter het levende bewijs van het tegendeel. Kees Brunia zwemt elke dag een kilometer en geeft drie keer per week colleges in het kader van Hoger Onderwijs voor Ouderen (HOVO). “Mijn laatste heet ‘Brein en bewustzijn’. Ik heb veel Engelstalige technische publicaties geschreven, maar nooit een boek als dit, waarvoor het idee door die colleges is ontstaan. Uiteindelijk heb ik mijn verhaal effectief in vijf jaar geschreven. Inclusief al het onderzoek en veel leeswerk.”

Prof. dr. C.H.M. Brunia, emeritus hoogleraar fysiologische psychologie, was gedurende zijn loopbaan verbonden aan de universiteiten van Utrecht en Tilburg. Daarnaast werkte hij ruim dertig jaar als zenuwarts in de Hans Berger Kliniek te Breda. Brunia geeft nog altijd colleges (Hoger Onderwijs Voor Ouderen) in Rotterdam, Utrecht en Tilburg. Zijn boek ‘Het Brein van farao tot fMRI’ (Uitgeverij Eburon, ISBN 9789059729360, te bestellen via de Stichting Verbreding Breinkennis op keesbrunia.nl) vult een leemte in de kennis van de hersenwetenschap. Met dit ‘hoofdwerk’, waarvan onlangs een paperbackeditie is uitgebracht, brengt Brunia levenslange studies van het menselijk brein, gedrag en bewegen samen. keesbrunia@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

NHUYS

DE VRIJE WIL

list die zonder nadenken remt als een kind ineens voor zijn wagen opduikt.

Brunia maakt in zijn boek een associatie met The Circle Line van de Londense metro, waar reizigers altijd weer op hetzelfde punt uitkomen. In de zestiende eeuw worstelt William Harvey, de grondlegger van de fysiologie, met de vraag hoe het kan dat bloed heen- en weer terugstroomt. Hij berekent hoeveel bloed, dat volgens hem in de lever wordt gemaakt, nodig is om te kunnen blijven stromen, in ogenschouw nemend dat het in de periferie voor van alles wordt gebruikt. Dat levert onmogelijke getallen op. Uiteindelijk beseft hij dat de bloedsomloop een cirkel moet zijn.

Igor Beuker

n de schijnwerpers is Igor Beuker professioneel publiek spreker en host die met regelmaat op radio en televisie verschijnt als onafhankelijk expert op het gebied van marketing, media en innovatie.

Achter de schermen realiseerde Igor als ondernemer meerdere exits, is hij actief als mondiaal marketing strateeg voor merken als Nike, Amazon, Unilever en trendwatcher voor verschillende Fortune 500s. Tijdens ruim 800 internationale conferenties en op Twitter werd hij al meerdere trending topic als ‘Math Man in World of Mad Men’. In iedere markt en in ieder segment lopen publiek en event planners weg met deze charismatische, energieke en uitgesproken autoriteit. igorbeuker@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

Technologische ontwikkelingen maken de gemiddelde mens steeds luier. Ze hoeven bijna nergens hun stoel meer voor uit en nemen zelfs de lift naar de eerste of tweede etage van een gebouw. Die houding verhoogt niet alleen het risico op allerlei ernstige lichamelijke klachten, maar tast ook allerlei cognitieve functies aan in de hersenen, zoals het geheugen. Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder, auteur van het boek ‘Laat je hersenen niet zitten’, ziet het als zijn missie mensen aan het bewegen te krijgen. Tenminste een half uur per dag goed doorstappen is goed voor lichaam en geest, maar voor iedereen zover is zijn we tenminste een generatie verder.

‘Actief en obees is beter dan inactief en slank’ 90

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

NE U ROPSYC HOLO G IE

Bewegen verrijkt ons brein prof. dr. Erik Scherder Tekst: Jacques Geluk

nze hersenen hebben verrijking nodig en impulsen, maar alleen door te bewegen kunnen we de motor die onze hersenen aanstuurt aanzetten. Kauwen op kauwgom kan al voor betere doorbloeding van een deel van het brein zorgen. “Een half uur per dag flink doorstappen kan leiden tot een verhoging van de alertheid, omdat het een stimulerend effect heeft op de hersengebieden in het ‘Protoreptilian brain’, waar de motor zich bevindt.” De mate van opwinding die dit oplevert, prof. dr. Erik Scherder noemt dat ‘arousal’, bepaalt uiteindelijk de activiteit van de hersenschors. “Deze buitenste laag, het bovenste deel van de hersenen, speelt een grote rol bij intellectuele functies, zoals beslissingen nemen, empathie en flexibiliteit tonen, plannen en aan zelfreflectie doen, waardoor mensen zaken ook van een andere dan hun eigen kant kunnen bekijken.” Het brein van iemand die bijvoorbeeld in een isoleercel is opgesloten ervaart geen prikkels van buitenaf en verarmt, waardoor die persoon gaat roepen en schreeuwen om te voorkomen dat zijn of haar hersenen zelf gaan hallucineren. “In zo’n geval wil je weten of je nog leeft, hoort en ziet. Gevangenen die – doordat het bed prominent in hun cel staat – een groot deel van de dag liggend doorbrengen en te weinig bewegen, missen de verrijking die nodig is om hun toch al kwetsbare impulsen onder controle te houden. Ze zouden de gelegenheid moeten krijgen hard te lopen en iets zinvols te doen. Schaken bijvoorbeeld, want dan zijn ze ook bezig met hun brein. Zeker als ze het allebei doen verrijken ze hun hersenen, wat hen in staat stelt plannen te maken voor als ze uit de bajes komen en te werken aan nieuwe structuur in

hun leven.” Ook de cognitieve conditie van patiënten in bijvoorbeeld verpleegtehuizen, die voornamelijk liggen of zitten, verslechtert. Degenen die in staat zijn te bewegen kunnen echter hun brein actief houden en de kans op geestelijke achteruitgang tijdens hun verblijf verkleinen of voorkomen.

COMBINATIE

De combinatie met een cognitieve training van het brein, bijvoorbeeld door te puzzelen of een andere taal te leren, en bewegen is volgens prof. Scherder het beste. “Tijdens de lezingentour die ik samen met Dick Swaab en Ard Schenk door het hele land maak, laat Swaab ook zien hoe je mensen cognitief kunt uitdagen. Er zijn hele mooie studies naar gedaan, die een heel positief effect laten zien bij ouderen die aan nieuwe dingen zijn begonnen. Maar aan cognitieve training alleen heb je niet zoveel wanneer er problemen zijn met het harten vaatstelsel. Als je lijdt aan diabetes type 2 of harten vaatziekten is de combinatie van bewegen en een cognitieve uitdaging ideaal. Goed nieuws is dat studies laten zien dat mensen die obees zijn, maar wel lichamelijk actief, een lagere sterftekans hebben dan niet-actieve slanke mensen. Degenen met overgewicht die wel willen bewegen, maar het niet doen omdat ze denken dat ze toch niet afvallen, moeten zich realiseren dat lichamelijke activiteit het dus wint van het gevaar van die extra kilo’s. Bewegen zorgt voor een daling van de mortaliteit.” Ook mensen die denken dat bewegen in een omgeving met verontreinigde lucht geen zin heeft, hebben ongelijk. De activiteit wint het van de vervuiling wat onze gezondheid betreft.

GOED MOMENT OM DOOR TE PAKKEN

De afgelopen jaren heeft prof. Scherder op allerlei manieren onder de aandacht gebracht dat bewegen mensen slimmer en gezonder maakt. In zijn boeiende en helder geschreven boek ‘Laat je hersenen niet zitten’, geeft hij aan de hand van vele onderzoeken aan dat bijvoorbeeld een trainingsprogramma van acht tot twaalf weken voldoende is om de hartconditie te verbeteren, waardoor de bloeddruk kan afnemen. Actieve mensen hebben ook een betere gewichtscontrole en het aantal triglyceriden in het bloed neemt af bij een hogere bewegingsintensiteit. Wat dementie betreft kan bewegen, voor zover nu bekend, het risico dat je het krijgt verlagen. Anderhalf jaar na publicatie kan hij niet zeggen of zijn boek heeft geleid tot gedragsverandering. “Ik moet bescheiden zijn als u vraagt naar de spin-off ”, aldus Scherder, die het onderwerp ook aansnijdt tijdens colleges, lezingen, optredens voor de Universiteit van Nederland en bijdragen aan televisieprogramma’s als ‘De wereld draait door’. Daarnaast is hij onder andere ambassadeur van het grote nationale programma Alles is gezondheid. “Dan nog is de vraag hoe je het gedrag van mensen kunt veranderen. Onlangs kwam het RIVM met cijfers die aangeven dat de volgende generaties ongezonder zullen zijn dan wij. Nog meer mensen gaan zitten, met meer overgewicht en diabetes type 2, ook bij jonge mensen, tot gevolg. Het gaat dus alsnog de verkeerde kant op, waardoor dit een goed moment is om enorm door te pakken. Ik doe alles wat ik kan. Tijdens de gratis publiekslezingen met Dick Swaab en Ard Schenk zitten telkens 1.000 mensen in de zaal, die het gewel-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

N E UROPSYC HOLO G IE

DE MISSIE

Zijn missie is nog lang niet afgelopen. “Ik neig ernaar dat we mensen moeten blijven wijzen op de gunstige effecten van bewegen en dat de overheid misschien ook een stapje moet zetten. Het feit dat rokers niet meer roken in gebouwen, cafés en restaurants, maar op een winderige hoek komt niet doordat ze dat zelf graag willen. Het is opgelegd. Dat geldt ook voor de plastic tasjes die mensen voortaan zelf meenemen naar de winkel”, aldus Scherder, die trouwens onze huidige inactiviteit in zijn boek omschrijft als ‘het nieuwe roken’. “Ik ben er niet voor alles op te leggen, maar er moet iets gebeuren om de volgende stap te zetten en te laten merken dat sommige dingen gewoon niet meer kunnen.” Het is volgens hem ‘not done’, dat we de hersenen van toch al cognitief kwetsbare mensen in instellingen of eenzame ouderen thuis verder laten verarmen, door hen niet te laten bewegen of mee naar buiten te nemen. Zelf heeft Scherder het bestuur van de Vrije Universiteit gevraagd het onmogelijk te maken met de lift naar de eerste of tweede verdieping van het hoofdgebouw te gaan, met uitzonde-

FYSIOTHERAPEUT

Prof. Scherder is als fysiotherapeut begonnen in de Valeriuskliniek, een neurologisch en psychiatrisch ziekenhuis in Amsterdam. Daar is zijn liefde voor de neurologie ontstaan. Hij kreeg en greep de kans in de avonduren neuropsychologie te studeren aan de VU en promoveerde in 1995. “Neuropsychologen en bewegingswetenschappers kijken niet naar elkaars werkveld. Dat is opvallend, omdat beide beroepsgroepen een geheel vormen. De Rijksuniversiteit Groningen vroeg mij daarom als hoogleraar Bewegingswetenschappen de link te leggen tussen cognitie en het beweegapparaat. Dat was ontzettend fijn om te doen, maar wel eenzaam, want het gezin Scherder was niet mee naar Groningen.” Scherder werkt nu aan een boek over muziek en het brein. “En, hoewel ik 65 word, ga ik ook voltijds door met mijn werk bij de VU. Ik denk dat ik aan het begin sta van een hele mooie periode, waarin ik misschien het momentum mag meemaken dat we een stap kunnen maken. Studies laten zien dat als je 65 bent en denkt dat alles alleen maar achteruit gaat, je dan ook slechter presteert. Je moet dus niet leven naar je leeftijd, maar leven naar zoals je je voelt en waar je zin in hebt.”

Prof. dr. Erik J.A. Scherder is als neuropsycholoog verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij leidt daar het onderzoeksprogramma Neuropsychologie van neurodegeneratieve ziekten, over de relatie tussen lichamelijke (in)activiteit en gedrag bij mensen met en zonder dementie. Scherder is gediplomeerd fysiotherapeut en heeft aan de VU de studie psychologie gevolgd, met als specialisatie neuropyschologie, waarin hij in 1995 is gepromoveerd. In 2002 is hij benoemd tot bijzonder hoogleraar aan de VU en daarna tot hoogleraar Bewegingswetenschappen aan de RUG in Groningen. Onlangs is zijn boek ‘Laat je hersenen niet zitten’ heruitgegeven als gebonden ‘feesteditie’ (Athenaeum – Polak & Van Gennip, ISBN 9789025300685). erikscherder@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

ERDER

Scherder gunt iedereen zijn comfort van harte, “maar het wordt daardoor niet beter. Bovendien is het brein zo ingesteld dat we een beloning op korte termijn willen. Webwinkels zijn een groot succes, doordat mensen als ze vandaag iets willen, het morgen in huis hebben. Mijn verhaal is anders. De beloning volgt niet morgen, mensen zien pas over dertig jaar dat ze er verstandig aan hebben gedaan hun leefstijl te veranderen.” Hij heeft daarom niet direct een antwoord op de vraag of zijn boodschap wel aankomt in het deel van de hersenen dat er ook wat mee kan. Er wordt volgens hem hard nagedacht over de wijze waarop we het besef dat bewegen nodig is om gezondheidsrisico’s te verkleinen en de geest scherp te houden kunnen vergroten. “Daarover wordt bovendien verschillend gedacht. Sommigen vinden dat je het niet kunt afdwingen, anderen zeggen dat je bij de jeugd moet beginnen door meer bewegingsonderwijs aan te bieden en het gebruik van smartphones en tablets te beperken. Als kinderen opgroeien met bewegen, gaan ze dat zien als vast onderdeel van hun leven. Maar er kan wel een generatie overheen gaan, voordat ze ook thuis op de bank stoppen met gamen en appen.” Scherder vindt het een goed idee als gamemakers

‘Ons brein vraagt om een beloning op korte termijn’

ring van mensen met een beperking die een speciaal pasje krijgen. “Mijn wens is gehonoreerd. Voorheen kwamen studenten te laat op college, doordat ze stonden te wachten voor de lift, terwijl ze op een of twee hoog moesten zijn en makkelijk de trap hadden kunnen nemen. Traplopen is heel gezond. Je bent fit én op tijd. Helaas zijn in veel gebouwen liften prominent aanwezig en is het zoeken naar de trap.”

AAN ERIK SCH

BIJ DE JEUGD BEGINNEN

spellen kunnen bedenken waarbij jongeren alleen maar lopend een spel kunnen uitspelen.

dig vinden met ons op de foto te gaan, maar ik vraag me af hoeveel van hen de andere dag overwegen hun leefstijl echt te veranderen. Als ik vraag hoeveel mensen een half uur achter elkaar matig-intensief bewegen steken er maar een paar hun hand op. Daar ligt mijn missie. Ik zie bijvoorbeeld ouderen echt niet allemaal naar de sportschool gaan, maar doorstappen of fietsen op een stadsfiets moet mogelijk zijn.”

ME N S E N S A ME N L EVING

Van een systeemgerichte naar een mensgerichte samenleving

EEN UPDATE VAN HET BESTURINGSSYSTEEM IS NOODZAKELIJK

De transitie die gaande is, gaat op iedere organisatie een grote impact hebben. De context waarin organisaties functioneren, verandert immers drastisch. Dat stelt eisen aan hun adaptatievermogen, ofwel de wijze waarop zij op die veranderingen zullen inspringen. Het besturingssysteem van de meeste organisaties vindt zijn wortels echter in de vorige eeuw; vaak nog traditioneel en

hiërarchisch georganiseerd en gericht op groei en controle. Niet aansluitend op de snel veranderende realiteit van vandaag: waarin innovatie en engagement van medewerkers een noodzaak zijn om te overleven. Voor veel bedrijven betekent dit dat zij zich opnieuw zullen moeten uitvinden. Veel organisaties zijn dan ook zoekende naar andere manieren van ontwikkelen, van organiseren en samenwerken.

NIEUW LEIDERSCHAP

Echte vernieuwing moet van binnenuit komen, met een nieuwe vorm van leiderschap als voorwaarde. Leiderschap gestoeld op andere waarden; waarbij de mens centraal staat en waarin het geluk van mensen weer telt. Die mensen de vrijheid geeft te doen waar ze goed in zijn zodat ze waarde kunnen creëren op manieren die niet kan binnen traditioneel georganiseerde bedrijven. Van optimaliseren voor groei naar optimaliseren voor mensen kortom.

TIJD VOOR HR DIT TE OMARMEN EN TE GAAN TREKKEN

Uiteindelijk zal mensgericht organiseren een noodzakelijke voorwaarde worden voor organisatiesucces op langere termijn. HR heeft daarom bij uitstek de rol om bedrijven door deze transformatie heen te helpen. Maar dan moet ook HR op een andere manier naar zichzelf gaan kijken. Niet instrumenteel en reactief zijn; HR moet echt gaan begrijpen wat er aan de hand is en vandaar stoutmoedig te werk gaan.

HR-TECH

Een speciale rol is weggelegd voor HR-tech. We zien veel nieuwe HR-tech start-ups op het toneel verschijnen. Jonge bedrijven die technologie maken om op een andere manier de juiste mensen aan te trekken, samen te werken of het werk te organiseren. Bedrijven die leunen op big data, algoritmes en artificiële intelligentie. Deze ontwikkeling kan bij uitstek een wezenlijke bijdrage leveren aan nieuwe vormen van organiseren en samenwerken, waarbij de mens centraal staat. Het is een uitdagende periode voor organisaties. Een periode waarin velen bedreigingen zullen ervaren, maar voor wie het kan zien ook heel veel kansen. De manier waarop we met elkaar samenwerken, waarop het nieuwe leiderschap zijn vorm vindt en de rol die HR in dat proces kan gaan innemen, zijn daarbij belangrijke sleutels. Niet alleen voor het succes van individuen en organisaties maar juist ook voor de samenleving die we met elkaar creëren.

unt u zich een toekomst voorstellen waarin de medische wetenschap preventief genetische ingrepen doet om u een maximale gezondheid te garanderen? Waarin energie nagenoeg gratis is en u assistentie krijgt van een computer al of niet in de gedaante van een robot - die slimmer is dan de mens, met een ontwikkeld emotioneel en empathisch vermogen? Waarin überhaupt het manuele werk uit handen is genomen door robots en u in zelfsturende auto’s op afroep wordt vervoerd naar de gewenste plek van bestemming? Waarin een nieuwe virtuele wereld versmelt met uw werkelijke omgeving? Mijn lineair en extrapolair ingerichte brein heeft daar grote moeite mee. Toch is deze toekomst nabij, voorspelbaar en onvermijdelijk. Wij leven in een spannende tijd. De wereld om ons heen verandert in een razend tempo. Niemand kan nog overzien wat er allemaal gebeurt binnen de vele, soms samenwerkende vakgebieden in de complexe buitenwereld. Evolutie van de maatschappij waarin deze veranderingen plaatsvinden, blijft achter. Bestaande instituties en organisaties kraken in hun voegen. Ons denkkader, ons handelen en onze systemen zijn aan groot onderhoud toe.

Elfried Klarenbeek

Elfried Klarenbeek is gepassioneerd vernieuwer. Hij beweegt zich op het kruispunt van mensen, technologie en business. Hij observeert, denkt, adviseert en onderneemt. Elfried heeft ruime ervaring als primus inter pares in multidisciplinaire teams die vernieuwende digitale producten en diensten creëren. Dit doet hij in opdracht van grote ondernemingen, maar ook als medeoprichter van nieuwe bedrijven zoals de start-up harver. com. Harver maakt game changing HR applicaties die ver over de landsgrenzen verkocht worden. Meer weten? elfriedklarenbeek@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

Impressies van een fake speech van Pieter de Rijk,

1. Heel soms ben ik zo belangrijk dat ik bewaking nodig heb.

2. Wachten naast strak afgerokte tafels. Daar staan straks de borrelhapjes op.

3. Wie ben ik vandaag ook alweer? De CEO van Siemens Mobility?

4. Vandaag ben ik Daniel Ruhe, de Duitse

Nee, dat was gisteren.

staatssecretaris voor Verkeer.

5. De zaal zet zich schrap. Dit kon weleens zwaar worden.

6. Lichaamstaal: Een halfuur in het Duits? Pfff.

Fotografie: met dank aan Pieter de Rijk

SPEAKERS ACADEMY速 MAGAZINE 2016

10 TOP

één van Nederlands meest komische sprekers!

7. Ik ga over op Bernhard-Nederlands. Een dankbare eerste lach.

spreker

8. Dit wordt wel heel erg geestig, zie je ze denken. En dat voor een Duitser.

9. Ja, wij Duitsers geven het voorbeeld.

10. De stemming is nu opperbest. Verrast met topcabaret, wat wil je nog meer!

11. Ik praat nog even na met opdrachtgevers en prospects.

12. Tot slot een persconferentie. Maar niet heus. Naar huis!

pieterderijk@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

N EUROW ETE N S C HA PPE N

Vrije wil, fictie of non-fictie? prof. dr. Damiaan Denys, prof. dr. Jelle Jolles en prof. dr. Victor Lamme

prof. dr. Damiaan Denys

prof. dr. Jelle Jolles

Tekst: Jacques Geluk

prof. dr. Victor Lamme

Drie gerenommeerde neurowetenschappers, Jelle Jolles, Damiaan Denys en Victor Lamme, gaan in op vragen over onze vrije wil, impulsief gedrag en robotisering van ons brein. Ze breken zich het hoofd over de vraag of criminelen thuishoren in gevangenissen of meer baat hebben bij bijvoorbeeld stimulatie van hun hersenen. De antwoorden zijn verrassend, lijken soms ver uit elkaar te liggen, maar komen vaak overeen.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

N E UROW ETE N S C HA PPE N

ensen zijn vrij in het maken van hun keuzes, maar dat is niet in alle gevallen vanzelfsprekend en ook de mate waarin verschilt. Neuropsycholoog Jelle Jolles en neurowetenschapper, filosoof en psychiater Damiaan Denys verschillen daarin van mening met neurowetenschapper Victor Lamme. Hij zegt dat wetenschap en psychologie al lang laten zien dat allerlei zaken de keuzes van mensen beïnvloeden, buiten hen om en vaak zonder dat ze het zelf doorhebben en er veel controle over kunnen uitoefenen. Jolles: “De mens kan zijn eigen keuzes te maken. De discussie of de vrije wil al dan niet bestaat is onnodig gepolariseerd. De mate van vrijheid die een persoon heeft om zelf te kiezen voor een handeling, een gedachte, een actie hangt echter af van de aard daarvan. Ik vergelijk het menselijk handelen vaak met een ijsberg. Een klein stukje steekt boven water: ‘het bewustzijn’. Het grootste deel blijft onder water en staat voor het enorme aantal handelingen dat we automatisch verrichten. Bijvoorbeeld tijdens het autorijden. Dat geldt ook als een medeweggebruiker plots uitwijkt. Dan heeft het lichaam, aangestuurd door de hersenen, al een beslissing genomen, maar de automobilist denkt dat hij een bewuste keuze heeft gemaakt. De conclusie: veel relatief simpele, doch levensbelangrijke beslissingen zijn voorbewust gemaakt en daarin zijn we niet erg vrij. Gelukkig, want daardoor kunnen we efficiënt functioneren en de vele ‘dingen van de dag’ goed uitvoeren.” Volgens Jolles geldt dat voor zaken waarmee we ervaring hebben, maar er zijn ook situaties die zich niet eerder hebben voorgedaan. Een adolescent die moet kiezen voor een studietraject kan de verkeerde keuze maken, doordat eerdere ervaringen onvoldoende zijn en sprake is van nieuwe prikkels. Maar het is wel zijn eigen keuze. Damiaan Denys betoogt dat de mens weliswaar beschikt over een vrije wil, maar dat die tot stand komt via wederzijdse interactie met de maatschappij waarin hij leeft. “Dat

betekent dat mensen hun gedrag kunnen aanpassen en zelfstandig kunnen beslissen of ze wel of niet iets doen, met als beperking dat zij afhankelijk zijn van de omgeving waarin ze zitten. Die bepaalt mede hoe hun dag er uitzag.” Gedrag is volgens Denys dus niet volledig het product van de vrije wil, maar van de samenhang van die vrije wil met

‘De discussie of vrije wil al dan niet bestaat is onnodig gepolariseerd’

de context van dat moment. “Dat zijn andere mensen, de omgeving en de ruimte waarin iemand zich bevindt. Ook kleuren zijn van invloed. “ Victor Lamme bestrijdt dat de mens vrij is in zijn eigen keuzes, doordat hij van alle kanten van buitenaf wordt beïnvloed. Hedonistische principes van menselijk gedrag spelen een grote rol. “Veel mensen lijden, door gerichte marketingactiviteiten, modeverschijnselen en sociale ontwikkelingen en gedreven door hebzucht en onbewuste emoties en angsten, aan kuddegedrag. Dat zit allemaal diep verankerd in hun brein en daardoor rennen ze makkelijk achter elkaar aan. Interessant is dat steeds meer onderzoek laat zien dat hersenscans beter aangeven of iemand bijvoorbeeld echt wil afvallen of stoppen met roken, dan de persoon zelf, die het vaak niet weet.”

IMPULSIVITEIT

Over wat vrije keuze en impulsief gedrag met elkaar te maken hebben, zegt Denys: “Impulsiviteit is een afwijking, die leidt tot

onnadenkend handelen, maar die we allemaal kennen in ons normale leven. Tijdens een impulsieve handeling hebben we onszelf even niet onder controle. Wanneer wij een kroket, een stukt taart, een glas wijn of een sigaret niet kunnen weerstaan is de zin groter dan onze weerstand. Er zijn ook impulsieve stoornissen die leiden tot disfunctioneren, bijvoorbeeld een verslaafde die de impuls heroïne te gebruiken nooit kan weerstaan en daardoor werkt aan zijn eigen destructie.” Jolles noemt impulsiviteit een woord dat beschrijft dat voorgebakken reactiepatronen vrijwel direct leiden tot gedrag , zonder tussenkomst van een bewuste keuze. Veel mensen reageren op die manier op prikkels. “Toch kunnen mensen nadenken over zichzelf, hun gedrag bijstellen én leren vrijere keuzes te maken!” Lamme komt met een voorbeeld: “Niet lang geleden is er die rechtszaak geweest van de man die per ongeluk, dus impulsief, op de knop drukte in ‘Miljoenenjacht’ van Linda de Mol en daardoor een enorme bedrag misliep. Op het moment dat hij drukte was zijn hele brein, zijn hele lichaam, erop gericht voor zekerheid te gaan. Achteraf denkt hij wat anders. Dat kan ik me voorstellen. Het is een voorbeeld van cognitieve dissonantie, maar zijn actie liet zien wie hij werkelijk is.”

HET GEVANGENISDILEMMA

De kennis van de werking van het brein neemt snel toe, wat de vraag oproept of gevangenisstraf nog wel de juiste manier is om, naast het strafelement, het gedrag van criminelen te beïnvloeden of veranderen. Jolles: “Opsluiting zorgt voor een beperking van de sociale en fysieke omgeving van de gevangene, wat desastreus is voor diens mentale ontwikkeling. Medegevangenen zijn het enige rolmodel, want vooral jonge criminelen kan aansporen tot kopieergedrag. Door zijn het perspectief van de gevangene te verbreden door zijn brein te ‘vullen’ met nieuwe relevante kennis en zinvolle ervaringen, zoals het leren van nieuwe vaardigheden, kan zijn bestaan waardevoller en socialer worden en verkleint de kans

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

N EUROW ETE N S C HA PPE N

op recidive. We moeten dus gevangenen de kans geven hun brein te ontwikkelen en te leren denken. Daar heeft ook de samenleving baat bij, ook al is dat strijdig met de opvatting dat we gevangenen moeten straffen.”

‘Waarom krijgt iemand een andere straf als hij iets met voorbedachten rade doet of vanuit een impuls?’

Denys: “Gevangenissen hebben een dubbele functie. Enerzijds om mensen op te sluiten die een gevaar vormen voor de maatschappij en anderzijds om hen tegen zichzelf te beschermen omdat ze de controle kwijt zijn. In principe is een aantal gevangen te behandelen met nieuwe technologieën, zoals diepe hersenstimulatie. Via geïmplanteerde elektroden kunnen we het brein zodanig stimuleren dat de gevangenen de controle over zichzelf terugkrijgen en bepaalde agressieve handelingen niet meer uitvoeren. Moderne technologie kan dus opsluiting vervangen, maar de vraag is of we diepe hersenstimulatie op hen mogen toepassen als we hun criminele gedrag beschouwen als een

maatschappelijke afwijking en niet als een stoornis. Dan behandel je in feite gezonde mensen met een zeer invasieve methode die we tot nu toe alleen bij zieke mensen gebruiken. Ethisch ligt dat best moeilijk.” Lamme vindt dat intenties, gedachten en meningen niet zoveel invloed hebben op ons gedrag en vraagt zich mede daarom af waarom er onderscheid is tussen moord en doodslag bij de bepaling van de strafmaat. “Waarom krijgt iemand een andere straf als hij iets met voorbedachten rade doet of vanuit een impuls? In beide gevallen gaat het om een brein dat niet helemaal voldoet aan wat de maatschappij verwacht.” Hij is het eens met Jolles als hij zegt: “De gevangenis is meestal een hele slechte omgeving om van crimineel gedrag af te komen en versterkt het zelfs, omdat je dan juist in een sociale context belandt waar criminaliteit heel gewoon en zelfs stoer is. Laten we eens wat anders verzinnen dan gevangenisstraf. We moeten iets doen aan de werking van die breinen en, wanneer het gaat om psychopathische moordenaars of pedofielen, daar een fysieke schil omheen leggen of bijvoorbeeld vrijheid beperken met behulp van moderne technologieën, zoals enkelbanden.”

ROBOTISERING VAN HET BREIN

Robotisering van het brein is fictie zegt Jelle Jolles. Non-fictie roepen Damiaan Denys en Victor Lamme. In beide gevallen is enige nuancering op zijn plaats. “Het kan. Hersenen zijn te manipuleren met elektroden, je kunt implantaten inbrengen”, zegt Denys. “Technologie maakt het mogelijk blinden (enigszins) te laten zien door chips op de retina aan te brengen en doven te laten horen via implantaten. Neurologische of psychiatrische patiënten zijn te genezen door de diepe hersenstimula-

tie die ik toepas. Dat gaat allemaal verder evolueren. Apparaten komen op de markt die zelfstandig nadenken, een deel van het denkproces overnemen. Een goede ontwikkeling, mits voortdurend wordt gekeken naar de ethische consequenties. Er is nood aan strikte normen en regels om gevaarlijke situaties te voorkomen.” Lamme constateert dat nu al robotarmen, kunstmatige ogen en andere middelen worden aangesloten op het brein. “Het kan een oplossing zijn voor mensen met beperkingen. Stroomstroompjes die door het brein lopen kunnen iemands gemoedstoestand of concentratievermogen beïnvloeden, maar ook het gedrag. Moderne marketingmethoden en propaganda is echter veel effectiever als het gaat om gedragsbeïnvloeding. De (sociale) media kunnen ons gedrag extreem manipuleren. Daarover moeten we ons drukker over maken dan over de nieuwe technologische mogelijkheden.” Jolles: “Gerichte onderdelen van het brein zijn met behulp van technische hulpmiddelen tot betere actie aan te zetten. Dat is geen fictie, dat gebeurt al. We weten alle drie wat we met neurale protheses kunnen doen.” Net als Denys noemt hij mogelijkheden voor blinden en doven om weer (grove waarnemingen) te zien en beter te horen, maar zegt ook dat gedachten een stuk techniek kunnen aansturen om verlamde ledematen weer in beweging te brengen. “Dat is een soort robotisering, maar als het gaat om de vraag of in principe een soort ‘Robocop’ mogelijk is en dan zeg ik ‘nee’. Daar zijn de hersenen oneindig veel te ingewikkeld voor. Het hele brein vervangen door robothersenen is onmogelijk. Dat laat onverlet dat computers/robots veel beter kunnen zijn dan de mens in geïsoleerde taken.”

Prof. dr. Jelle Jolles is hoogleraar neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en leider van het Centrum Brein & Leren. Prof. dr. Damiaan Denys is verbonden als hoogleraar psychiatrie aan de Universiteit van Amsterdam en afdelingshoofd Pyschiatrie van het AMC. Prof. dr. Victor Lamme is hoogleraar cognitieve neurowetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en partner in Neurensics. jellejolles@speakersacademy.nl | damiaandenys@speakersacademy.nl | victorlamme@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

FOTO G R A FI E : M I N I ST E R I E VA N BE E L D

C OLUMN

Shay Kreuger Shay heeft haar eigen radioshow en is bovendien uitstekend inzetbaar als presentatrice, debatleider en dagvoorzitter. Ze staat voor alles open en is breed inzetbaar. Wat M&M’s daarmee te maken hebben legt ze zelf uit in haar eigen column.

E VAN BEELD

Shay Kreuger is behalve dj op het radiostation FunX (‘Morad & Shay’, elke maandag t/m donderdag 16.00-19.00 uur online en in de vier grote steden via de ether), ook presentatrice en dagvoorzitter. shaykreuger@speakersacademy.nl

Valt Matthijs van Nieuwkerk op structuur, schoonheid, inhoud of alle drie?

k kan een optreden in ‘De wereld draait door’ aan mijn lijst toevoegen! Zouden ze mij hebben uitgenodigd, omdat ze met mij aan tafel een inhoudelijke en geanimeerde spreker in huis hebben gehaald, die ook nog eens een knappe verschijning is? Misschien wel om elk van deze drie redenen. Ik heb nu eenmaal jong geleerd een open vizier op de wereld te hebben en ben daardoor breed inzetbaar om over allerhande thema’s te praten. Of zou het feit dat ze weten dat ik mijn M&M’s op kleur scheid, omdat ik van structuur houd, de doorslag hebben gegeven? Want daardoor spring ik in een verhaal over Beyoncé niet van de hak op de tak. Ze kunnen natuurlijk ook enthousiast geworden zijn tijdens het luisteren naar mijn radioshow ‘Morad & Shay’, waarin ik zo switch van een onderwerp als de vluchtelingenproblematiek naar een topic over vrouwen die masturberen tijdens de bevalling. Het maakt niet uit of ik een boekpresentatie aan elkaar praat, bij een multinational als ING de rol van debatleider op mij neem of artiesten af- en aankondig tijdens het North Sea Jazz Festival. Op al die plekken voel ik mij als een vis in het water. Wel altijd met de nodige objectiviteit en kennis van zaken, want ik weet heel goed dat ik de schakel ben tussen de organisatie die mij heeft gevraagd en het publiek. Terug naar ‘De wereld draait door’: na uren van voorbereiding, gezonde zenuwen en éénwording met het onderwerp, zat ik dus aan tafel bij Matthijs van Nieuwkerk. Mijn eerste televisieoptreden in een talkshow was het logische gevolg van mijn harde werk, jarenlange ervaring en deskundigheid. Ik zie het als een van de volgende stappen in mijn carrière. Net als deze samenwerking met Speakers Academy®. Zij geloven – net als ikzelf – in talent. Ik ben Shay en van alle markten thuis.”

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

MA AT S C HA PPIJ

‘360 graden bereik’ © LILIAN VAN ROOIJ

Marianne van den Anker & Rob Oudkerk

Rob Oudkerk en Marianne van den Anker trekken na de zomer van 2016 het land in. Met de 'straat' als metafoor presenteren ze hun 360 graden-theorie (verzeker, vind, luister, voel, sta, communiceer en draag), die is gebaseerd op wetmatigheden in de zin van succesvolle formules en strategieën, maar ook van bizarre, kromme, soms zelfs van lachwekkende aard. "Inzicht daarin helpt overheden, bedrijven, instellingen zonder en met winstoogmerk en instanties bij het laten landen van hun begrijpelijke en goede instanties bij hun doelgroep."

100

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

MA AT S C HA PPIJ

WAT IS JULLIE WERKWIJZE?

Wij gaan uit van de ‘straat’ als metafoor, als symbolische plek waar werelden samenkomen. De ‘straat’ als landingsplaats, de plek waar je ziet of gelukt is wat je wilt bereiken. De ‘straat’ als spiegelplaats, “klopt het?”. De ‘straat’ wordt vaak gezien als ‘eind van de pijplijn’ maar is juist de vindplaats van ideeën, expertise en energie. De ‘straat’ is voor ons het symbool van het geluid dat juist óók gehoord moet worden. De ‘straat’ is dus die leraar voor de klas die opeens 5 zorgleerlingen in zijn klas krijgt, dat bedrijf dat plots een dijk van een imagoprobleem ziet opdoemen, die organisatie die opeens overgesla© M ET DANK AAN ROB OUDKERK

e succesvolle presentatoren van het voormalige dagelijkse radioprogramma '1-op-straat' en het huidige programma 'Kwesties' (NPO1, iedere zondagavond vanaf 20.00 uur) Rob Oudkerk en Marianne van den Anker gaan – gewapend met hun zeer brede ervaringen – na de zomer van 2016 het land intrekken. Oudkerk was huisarts, publicist, politiek commentator, parlementslid en wethouder en is nu naast radiopresentator strategisch adviseur van profit en non-profitorganisaties. Van den Anker was wetenschapper, auteur, strategisch adviseur, raadslid en wethouder en is naast radiopresentator nu vooral moderator en daarnaast toezichthouder. Oudkerk & Van den Anker geven lezingen over hun politieke ervaringen, maatschappelijke belevenissen en analyses uit hun radioprogramma. “Een waarachtig, humoristisch maar ook hard verslag van de rauwe, ongecensureerde waarheid van en met de betrokkenen zelf ”. Zij diepen in hun programma 'Kwesties' een onderwerp tot op het bot uit en geven aan waar het debat werkelijk over zou moeten gaan. Ze slaan framing aan flarden en gooien heilige huisjes omver. Hebt u een bijeenkomst waar u werkelijk tot-de-kern van problemen en oplossingen wil komen en stappen vooruit wilt zetten, dan zijn Oudkerk & Van den Anker uw ideale partner. Zij hebben in hun diverse werkkringen en de laatste 2 jaar dagelijks op Radio 1 de goede intenties van de tekentafel met de rauwe ongecensureerde werkelijkheid geconfronteerd. Als geen ander weten zij hoe de kloof tussen de intenties en waar het moet gebeuren kan worden gedicht. Communicatie is hierbij , simpel gesteld, de sleutel, maar o zo weerbarstig om te doen “Beleid maken, uitvoeren en handhaven? Een strategie doorvoeren? Een nieuw product op de markt zetten? Duurzame kostenbesparingen realiseren? Dat kan alleen vanuit waarachtigheid, zonder beperkingen, zonder ego, volledig geïnformeerd, authentiek en oorspronkelijk!”

gen lijkt te worden in de samenwerking, het instituut dat 30% van zijn omzet moet inleveren, dat dorp dat opeens 750 vluchtelingen gaat opvangen of een windmolenpark in de achtertuin krijgt, die ambtenaar met gewetensbezwaren of die burgemeester die durft te zeggen dat zijn gezag wordt ondermijnd door criminelen. De ‘straat’ zit vol waarachtige experts, met geluiden, ideeën en weerstand, divergerende belangen, 'niet-inmijn-achtertuin'-emoties, irrationele overwegingen: zij zullen er altijd gelijktijdig zijn. Het is een kwestie van deduceren en analyseren, om te weten waar je uit kan en wil komen. Wij putten daarnaast uit een oneindig lijkend aantal praktijkvoorbeelden op basis van onze ervaring na jaren werkzaam te zijn geweest in de politiek, binnen de politie en de zorg, en na honderden radio-uitzendingen, in alle hoeken en gaten van het land over de meest uiteenlopende kwesties.

De betrokkenen staan in onze aanpak centraal: of dat nu uw werknemers zijn, klanten, relaties of stakeholders zijn, of het veld, de kwestie of de samenleving in brede zin.

JULLIE HEBBEN EEN EIGEN THEORIE GEFORMULEERD GEBASEERD OP WETMATIGHEDEN, WELKE ZIJN DAT?

Onze theorie is gebaseerd op wetmatigheden in de zin van succesvolle formules en strategieën, maar ook wetmatigheden van bizarre, kromme, soms zelfs van lachwekkende aard. “Zo dus niet”! Inzicht in deze wetmatigheden helpt U bij het ontwikkelen en uitvoeren van hoe U als overheid, bedrijf(stak), profit of non-profit-instelling of instantie begrijpelijke en goede intenties laat landen bij uw doelgroep, die overigens echt niet altijd bezig is met het grotere geheel. Wij geven ook een toelichting op onze managementtheorie en -filosofie. Want de gebruikelijke theorieën volstaan niet. Die zijn te plat, te tweedimensionaal. Die pakken maar een deel van de werkelijkheid. De blik van de top blijkt veel te beperkt en er is bij de top een grote informatieachterstand waar te nemen van de dagelijkse praktijk en context. Beleid is te vaak gebaseerd op vooral de papieren werkelijkheid. De top benut ook de expertise en kennis van uitvoerders niet voldoende. Zo blijft de onderstroom daar waar hij is, en verwijdert steeds verder van de mainstream. Het klassieke systeem van hiërarchie blokkeert dat uitvoerders durven te zeggen wat er gezegd moet worden, soms overigens niet alleen in het veld zelf, maar ook in de (sub)top. Er is niet veel fantasie nodig om je te realiseren dat de maatschappij en de onderstroom – ook vanwege de invloed van sociale media en internet – op een heel andere wijze omgaat met de top van de samenleving dan voorheen. Er is veel opstand en weerstand. Omdat iedereen met iedereen kan communiceren, overal, altijd en op elk gewenst moment is echter de kracht om zaken niet alleen te agenderen maar ook te veranderen

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

101

MA AT S C HA PPIJ

onvergelijkbaar met de conservatieve wegen om mensen te mobiliseren. De onderstroom krijgt bij slim opereren meer kennis en dus potentieel meer invloed, maar in plaats van het feit dat de top gebruik maakt van die kennis en kunde, reageert ze te vaak behoudend en conservatief. Toch zitten er vele voordelen aan onderstroom mainstream maken. Neem de muziekindustrie, waar sinds op internet muziek kon worden uitgewisseld de platenindustrie gedwongen werd haar conservatieve manier van werken – haar systeemwereld – te veranderen. Opeens hadden ze niet meer het monopolie op de verkoop, maar moesten ze na gaan denken hoe ze hun industrie toch levend konden houden. Zonder internet was dat nadenken niet eens gebeurd. Ook bij multinationals krijgen aandeelhouders steeds meer macht, omdat ze via internet veel meer informatie krijgen dan vroeger, toen de top van zo’n concern die kennis niet deelde of wilde delen. Een beter geïnformeerde aandeelhoudersvergadering zegt geen ja en amen maar (be)stuurt mee. De revolutie in Egypte die begon op het Tahirplein was zonder facebook ook nooit van de grond gekomen.

nen in het instituut politiek, het instituut overheid. In het private domein gelden de bankencrisis of de recente crisis rondom de vluchtelingen of de Fyra of rondom Volks-

DE 360 GRADEN THEORIE

Om dat te mitigeren, te veranderen, kleiner te maken hebben Oudkerk en Van den Anker een conceptueel kader gemaakt. Globaal bestaat dat kader uit de volgende elementen:

VERZEKER je van een goede informatiepositie, verzeker je ervan dat je weet wat je moet weten, vertrouw niet op papier alleen, ga de haarvaten in van je organisatie, de werkvloer, de gebruiker, de samenleving. Dat is de basis van alles. Weten door waarachtig te doorgronden. Dan hoor je ook het geluid van al die experts die de samenleving en jouw organisatie rijk is, waardoor goede ideeën, invalshoeken en analyses tot je komen die je anders zou missen, niet hoort of hoort uit frustratie (ze luisteren toch niet). En hoor je ook waar het in de uitwerking/uitvoering verkeerd gaat. VIND (essentie beetpakken, kern benoemen). Alle beweging, verandering komt immers voort uit ‘iets vinden’. Eerst moet je dus ‘ergens iets van vinden, een mening hebben, een oordeel hebben. LUISTER: doe dat 360 graden om je heen, dus ook en vooral naar de betrokkenen. Dus niet doordrukken, arrogant zijn en menen dat de macht die je hebt als overheid, burgemeester, minister, grote instantie, speler op de markt, top van een bedrijf

leidend is. Hoor ook de weerstand, redeneer die niet meteen weg, wals het niet plat vanuit ratio, papier en omdat je zelf vindt dat het zo’n goed plan is. Doorleef de consequenties van wat je wil bovenop het gebruikelijke feit dat je zaken goed doorberekent, risico’s in kaart brengt etc. VOEL en herzie zo nodig wat je vindt. STA ervoor en handel vanuit opgebouwd draagvlak. COMMUNICEER duidelijk, open en transparant (ook en vooral over hoe je de belangen hebt afgewogen, waar de dilemma’s zaten en hoe je daarin tot (ethische) keuzes hebt gemaakt. DRAAG de volle verantwoordelijkheid en wimpel deze niet af (voorbeeld: een burgemeester die niets anders kan dan de COA/minister zijn zin geven dat er 1500 asielzoekers op een relatief kleine gemeenschap komen: ‘ik kan dit besluit niet tegenhouden’, terwijl de essentie is dat je het niet wil tegenhouden, omdat je immers later nog een baantje nodig hebt).

Oudkerk & Van den Anker zijn uw dagvoorzitters en werken samen met u dat ideale 360-graden-programma uit. “Vooruit met dat waar het werkelijk om gaat.” Het vermogen om de essentie direct beet te pakken, veel en snel te schakelen en focus aan te brengen met een kwinkslag, maken dat uw bijeenkomst anders eindigt dan hij begon. U wilt immers dat de moeite die u doet om mensen op één plek samen te brengen al wordt benut. mariannevandenanker@speakersacademy.nl | roboudkerk@speakersacademy.nl

102

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

ROOIJ

Leiders, hoe goed ze ook zijn en welke goede intenties ze ook hebben, genieten in het huidige tijdsgewricht niet langer en niet vanzelfsprekend meer het voordeel van de twijfel. Het gat tussen maatschappij en top moet effectiever gedicht worden en daar springen Oudkerk en Van den Anker op in. Er zijn voorbeelden zat om dat “gat” serieus te nemen. Neem de opkomstcijfers bij lokale verkiezingen: In maart 2014 nog geen 50%. Heb je dan mandaat? Nee, eigenlijk maar 1 agenda die je mag, kunt en moet hebben als politiek: vertrouwen terugwin-

wagen als meest pregnante voorbeelden van vervreemding tussen top en maatschappij. Er is een vrij grote vertrouwens- en loyaliteitscrisis.

SPEAKERS ACADEMY速 MAGAZINE 2016

103

‘Ik heb van mijn zwakte, mijn kracht gemaakt’ De carrière van Jandino Asporaat (35) gaat als een komeet. Hij heeft een eigen show, presenteert diverse televisieprogramma’s en vorig jaar kwam zijn eerste film uit. Wat maar weinig mensen weten, is dat achter die Antilliaanse bravoure, een betrokken man schuilt, die zich inzet voor probleemjongeren. ‘Je hebt altijd de keuze om iets van je leven te maken’.

T HEAT ER , FILM, T ELEVISIE

Humor is mijn wapen Jandino Asporaat Tekst: Floor de Booys

anuit zijn kantoor in het Nieuwe Luxor Theater heeft hij een prachtig uitzicht op de Erasmusbrug en de Kop van Zuid. . “Dit is een geweldige plek. Rotterdam is echt mijn stad. Hier voel ik me thuis.” En dan vertelt hij met pretoogjes: “Ik heb in dit theater gewerkt toen ik studeerde, als bijbaantje in de avonduren. Maar ik werd na een tijdje ontslagen omdat ik niet geschikt zou zijn. Dat ik hier nu mijn kantoor heb, geeft me dagelijks een goed gevoel. Mijn uitzicht is mooier dan dat van de directeur. Hoezo, niet geschikt?” Een vechtersmentaliteit heeft hij zeker. “Ik kan er heel slecht tegen als mensen er met de pet naar gooien. Als mensen kansen laten liggen.” Daarom maakt hij in zijn overvolle agenda graag tijd vrij om in jeugdgevangenissen, tbs-klinieken en achterstandswijken met probleemjongeren in gesprek te gaan. “Eerst doe ik een paar stukjes uit mijn show, ze mogen ook lachen. Daarna gaan we in gesprek. Dan zeggen ze tegen mij ‘jij hebt makkelijk praten want jij bent beroemd en rijk’. Dat klopt, zeg ik dan, maar daar heb ik keihard voor moeten werken.”

BUENA VISTA

Jandino Asporaat heeft weinig in het leven cadeau gekregen. Hij werd geboren in Willemstad, Curaçao. De wijk Buena Vista – een van de armere in Willemstad met relatief veel criminaliteit – was het decor van zijn jeugd. Hij herinnert het zich nog goed. “We woonden in een krot van vier bij vier. Het geld was altijd eerder op dan de maand en dan hadden we honger.” De woonomstandigheden werden beter toen het gezin begin jaren negentig naar Rotterdam verhuisde, maar de rammelende maag kwam ook in Nederland nog regelmatig voor. “De voedselbank bestond toen nog niet.” Kort na aankomst in Nederland verliet zijn vader het gezin en stond moeder Mariska er alleen voor. “Ze had drie

baantjes, maar het bleef sappelen. Ik probeerde haar altijd op te beuren door te zeggen dat ze een ondernemer was en daar trots op moest zijn. Maar daar is mijn moeder veel te bescheiden voor.” Daar heeft Jandino geen last van. “Ik was me al jong bewust van mijn sterke kanten, van mijn kwaliteiten. En wist die ook goed in te zetten en daarmee mijn doel te bereiken.” Op de basisschool was hij het perfecte pestmateriaal. “Ik had x-benen, mijn bril was kapot en werd met plakband bij elkaar gehouden.” Er waren genoeg redenen om het pispaaltje van de klas te worden. Maar hij wapende zich met humor. “Ik was altijd al rap van de tongriem gesneden. En wist van mijn zwakte mijn kracht te maken.” Dat werkte. “Ik kreeg de mooiste meiden en de grote jongens op het schoolplein hadden ontzag voor me.” En die tactiek werkt nog steeds. Jandino weet zelfs Gordon – toch ook niet op zijn mondje gevallen – op zijn plek te zetten. Hij is er ver mee gekomen. In Nederland heeft Jandino zo’n beetje alles bereikt wat er te bereiken is. Hij heeft zijn eigen programma ‘Dino Late Night Show’ en presenteert goed bekeken televisieprogramma’s als ‘Alles mag op zaterdag’ samen met Gordon en Gerard Joling en ‘Dance, Dance, Dance’ met Chantal Janzen. Zijn eerste film ‘Bon Bini Holland’ was eind vorig jaar zo’n groot succes dat hij nu al aan het schrijven is aan een vervolg. En de kledingzaak die hij in 2014 in Delft opende, loopt ook als een trein. “Ik heb zelf een tijdje als verkoper in een kledingwinkel gestaan. Een van mijn vele bijbaantjes. Ik vond vooral het contact met klanten altijd leuk. Als ze waren geslaagd en stralend de winkel uitliepen. Ik vind het zelf ook belangrijk om goed gekleed te zijn. Helaas ben ik zo druk, dat ik niet veel tijd meer heb om zelf in de zaak te staan. Dat doet mijn goede vriend en compagnon Marcel Rocha. Maar ik ben wel betrokken bij alle inkoop. Er hangt alleen kleding die ik zelf ook draag.”

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

105

T HEATE R , FIL M, TE L EVISIE

DUITSE HUMOR

ontzettend trots. “Ze komt naar elke show en geniet enorm van mijn succes.” Toen Jandino dertien, veertien jaar was, keek veel naar de show van Oprah Winfrey. “Als ik thuis kwam van school, dan ging de televisie aan. Mijn moeder was veel aan het werk om het gezin draaiende te houden. Oprah was mijn tweede moeder. Ze was echt een voorbeeld voor me. Een zwarte vrouw, die het zover brengt. Ik herken in haar ook die vechtersmentaliteit. Ik heb een groot respect voor wat zij bereikt heeft.”

DE SANDER

BINNENHUISARCHITECT

Zijn naam heeft niet iedereen meteen paraat, maar als je hem omschrijft als ‘die Antilliaanse grappenmaker met die grote mond, dat kale hoofd en die bril’, dan weet iedereen wie je bedoelt. Zijn gezicht vergeet je niet snel. Toch was Jandino niet altijd van plan om stand-up comedian te worden. Hij droomde van binnenhuisarchitect, maar dat was te hoog gegrepen dus volgde hij een schildersopleiding “Er was een studietraject mogelijk waarbij je dan de assistent van een binnenhuisarchitect kon wor-

Ook de toekomst ziet er stralend uit voor de getalenteerde grappenmaker. Hij gaat zijn geluk buiten de landsgrenzen beproeven. “We hebben al wat shows in België gedaan. Dat is relatief gemakkelijk want hetzelfde taalgebied. Maar we gaan het nu ook in Duitsland proberen. Ik ben druk bezig met een taalcursus. Maar wat misschien nog wel belangrijker is, ik verdiep me in de Duitse humor. Waar mensen om moeten lachen, verschilt enorm per land en cultuur. Humor zit in de volksaard. Dus dat is belangrijk om te weten als je grappen gaat maken in het buitenland. Ik vind het een enorme uitdaging. Heb veel plezier in de voorbereidingen. Maar mijn leven hangt er niet vanaf. Als het niet lukt, is het jammer. Maar dan heb ik het in elk geval geprobeerd. Ik heb niets te verliezen.” Jandino zit strak in zijn tijdschema en wordt door zijn management goed afgeschermd. Maar als hij eenmaal tegenover je zit, is hij uiterst bescheiden, vriendelijk en vol aandacht. “Ik kan heel goed focussen, in het hier en nu leven. Wat ik straks moet doen, daar maak ik me nu nog niet druk over. Als ik iets gedaan heb, laat ik het meteen los. Ik verlies geen energie aan tobben of piekeren. Dat scheelt enorm. Zo kan ik alle ballen in de lucht houden en blijf ik toch uitgerust ook al slaap ik regelmatig maar vier uur per nacht.” Jandino heeft een jong gezin, waaraan hij ook tijd wil besteden. Hij is getrouwd met Shirley en het stel heeft een zoon, Elijah (5), en een dochter Amy-Lee (1,5). “Zij willen ook met hun vader naar het park om de eendjes te voeren. Daar wil ik tijd voor maken.” Zelf groeide Jandino grotendeels op zonder vader. Hij schreef er het prachtige, gevoelige liedje ‘Pappa’ over. Het contact met zijn vader is hersteld. “Hij woont op Curaçao en als ik daar ben dan zien we elkaar. Maar wat ik gemist heb, kunnen we nooit meer inhalen. Ik neem het hem niet meer kwalijk. Ik weet nu hoe moeilijk het is om een goede vader te zijn.” Zijn moeder is

106

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

den. Daar hoopte ik op.” Maar dat mislukte en hij belandde in de bouw. “Ik verdiende behoorlijk goed, maar gelukkig werd ik er niet van. Ik voelde dat er een ander leven op me lag te wachten.” Daarvoor moest Jandino wel een sprong in het diepe wagen. Na lang wikken en wegen durfde hij zich aan te melden bij de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR) en werkte twee jaar voor hun project Young Stage. “Dat is een fantastisch project voor en door leerlingen. Ik heb daar veel plezier gehad en veel geleerd. Ik verdiende nog geen vijfhonderd euro per maand, maar ik wist dat ik de goede keuze had gemaakt.” Natuurlijk is het fijn dat hij nooit meer geldzorgen heeft. Al vraagt hij zich soms af of hij zijn kinderen niet te veel verwent. “Ik ben zo ver gekomen, omdat ik weinig gewend was. Het is fijn om een Mercedes te kunnen rijden, maar met een Suzuki Alto kom ik er ook. Geld is kortom, niet het doel. Het gaat om de vrijheid de dingen te kunnen doen die je belangrijk vind. Ik hoop dat ik mijn kinderen dat mee kan geven.”

Presentator en stand-up comedian Jandino Jullian Asporaat werd op 9 januari 1981 geboren in Willemstad, Curaçao. Hij groeide op in de arme wijk Buena Vista. Begin jaren negentig verhuisden ze naar Rotterdam, waar moeder Mariska het gezin in haar eentje draaiende moest houden. Jandino begon als schilder, werkte later ook nog in de bouw, maar volgde toen toch zijn hart. Hij ging werken bij Young Stage, een theaterproject voor en door scholieren. In 2005 stond hij in de finale van het cabaretfestival Cameretten. Hij werd tweede en won de persoonlijkheidsprijs. Zijn eerste avondvullende theatervoorstelling ‘Antilliaanse Pot’ ging in september 2006 in première. ‘Buena Vista’ was de opvolger van zijn eerste theaterprogramma. Op televisie brak hij door met ‘The Comedy Factory’ en hij speelde zijn eerste rollen in films (‘Deuce Bigalow’, ‘Staatsgevaarlijk’). Sinds 2011 heeft hij zijn eigen televisieprogramma: ‘De Dino Show’. In 2013 werd de show genomineerd voor het Europese festival voor amusementsprogramma's op televisie de Gouden Roos (Rose d'Or). Tegenwoordig is hij elke zaterdagavond te zien in ‘Alles mag op zaterdag’ dat hij samen met Gerard Joling en Gordon presenteert. Zijn eerste eigen film ‘Bon Bini Holland’ was eind vorig jaar een groot succes. Hij schrijft aan een vervolg. Jandino Asporaat is getrouwd met Shirley en het stel heeft samen een zoon Elijah (5) en een dochter Amy-Lee (1,5). jandinoasporaat@speakersacademy.nl

ON DE RN E ME N

Westere ondernemers succesvol ondersteunen in China Peter Pronk

Geboren en getogen ‘serial entrepreneur’ Peter woont al 9 jaar in China, waar hij zijn 18e bedrijf runt. 1421 Consulting Group (1421), een bedrijf opgericht om Westerse ondernemers te ondersteunen in China. Deel van het succes zijn de unieke ervaringen die hij heeft opgedaan bij zijn enige baan ooit. Peter werd al op jonge leeftijd ondernemer, op zijn 23ste startte hij een groothandel in vlees. Naast zijn sterk groeiende groothandel begon hij een investeringsbedrijf om beginnende ondernemers een kans te bieden. Naast financiële hulp werd de startende ondernemer ondersteund met boekhouding, coaching, business development en marketing. “Peter his sharp presentation on the differences between China and the West were beneficial to me in understanding Western people when doing business. His enthusiasm and respect for both cultures helped to grasp the essentials. Especially his case studies show great insight in culture differences and understanding of Chinese business culture.” Mr. Han Shuwang – CEO China Energine In 1997 verkocht Peter zijn groothandel om zich te focussen op consultancy en investeringsprojecten. Via verschillende consultancy-werkzaamheden kwam Peter uiteindelijk uit bij het Nederlandse

en de Chinese Aerospace Group (China Academy of Launch and vehilce Techology) welke resulteerde in de verkoop van het eerste windmolenpark van 55 turbines, de opzet van twee productie joint ventures en een marketing en sales joint venture. Zowel de Chinese als Nederlandse partner vroegen Peter naar China te gaan om daar de CEO van de sales joint venture en boardmember van de productie joint ventures te worden. Een doel én droom die werkelijkheid werden. Daar werken met voeten in de aarde voor een Chinees (staats) bedrijf was uniek. Daar leerde Peter dat hij eigenlijk helemaal niets wist. Alles ging anders en alles was anders.

e enige Nederlander ooit in dienst van een ‘triple A security’ Chinees staatsbedrijf.

windturbinebedrijf EWT en kreeg hij zijn eerste opdracht naar Azië af te reizen voor het vinden van een geschikte partner voor de Chinese markt.

‘U krijgt te horen wat je moet weten om te slagen in China’ In 2005 begon Peter als werknemer, zijn eerste baan ooit, als directeur Azië bij EWT. In de jaren die volgden reisde Peter vaak naar Azië en leerde daar de fijne kneepjes van het zaken doen in China. In 2007 coördineerde hij een huwelijk tussen EWT

In 2011 ontstond de mogelijkheid om, zonder gezichtsverlies, het Chinese staatsbedrijf te verlaten en een eigen onderneming te starten. Met het windturbinebedrijf als startende klant begon 1421 Westerse ondernemers in China te begeleiden. In 5 jaar tijd is 1421 snel gegroeid. Meer dan 22 man personeel heeft al meer dan 75 klanten begeleid in de Chinese markt. Basis van het succes? Een stevig netwerk in China door Peter zijn tijd bij het Chinese staatsbedrijf en een filosofie over hoe je zaken hoort te doen in China. Peters ervaringen en praktische kennis worden ondersteund door talrijke verhalen, business cases en ervaringen. U krijgt te horen wat u moet weten om te slagen in China. peterpronk@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

107

‘Als je denkt het in Frankrijk te redden met Engels kan dat best tegenvallen’

108

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

FR AN K RIJK

Philip Freriks Tekst: Jacques Geluk

“Zijn die Fransen niet verschrikkelijk arrogant en vervelend? Tijdens mijn lezingen, die vaak over Frankrijk gaan, leg ik uit dat dit allemaal ontzettend meevalt en negen van de tien misverstanden voortkomen uit taalkwesties. Natuurlijk zijn er ook cultuurverschillen, maar het is onzin te zeggen dat die een onneembare barrière vormen. Het is voldoende ze te onderkennen en er rekening mee te houden”, zegt journalist, schrijver en presentator Philip Freriks vanuit Parijs, waar hij samen met zijn Franse vrouw Lili al vele jaren woont.

e hebben het er nooit over, maar de overeenkomsten die wij hebben met de Fransen zijn vaak groter dan de verschillen. Zij hebben veelal met dezelfde dingen te maken als wij”, zegt Philip Freriks, die dit jaar exact 50 jaar – met enkele onderbrekingen – in Frankrijk woont en weet waarover hij het heeft. Het loont, bijvoorbeeld voor ondernemers, de Fransen zoveel mogelijk in hun eigen taal aan te spreken. “De Fransen hebben het gevoel dat ze voor gek staan als ze een buitenlandse taal spreken. Doordat ze er, in tegenstelling tot de Nederlanders, van overtuigd zijn dat ze het niet kunnen, durven ze het ook niet. Dus wanneer je denkt het met Engels te kunnen redden in Frankrijk, kan dat best tegenvallen. President François Hollande spreekt ook maar drie woorden Engels en slaagt erin die ook nog verkeerd uit te spreken.” Freriks relativeert dat beeld enigszins door te zeggen dat bij grote bedrijven als Renault, waar veel buitenlanders werken, Engels de voertaal is aan de top en dat ook jongeren steeds vaker het Engels beheersen. Hij neemt het ook op voor zijn tweede vaderland: “In de tegenwoordige tijd wordt Frankrijk vaak afgeschilderd als de zieke man van Europa, een land dat op instorten staat. Dat is natuurlijk een beetje onzin. Het is nog steeds de vijfde economie ter wereld. Er valt best veel open aan te merken, maar dit land gaat zeker Griekenland niet achterna.”

‘BENT U IN NEDERLAND?’

Veel mensen kennen Philip Freriks als presentator van het NOS-Journaal (1996-2009), het ‘Groot dictee der Nederlandse taal’ en de quiz ‘De slimste mens’.

Daarnaast is hij voor diverse omroepen en kranten jarenlang correspondent in Frankrijk geweest. “Ze vragen mij nog steeds af en toe om commentaar op actuele gebeurtenissen. Na de aanslagen van november 2015 in Parijs ben ik een aantal avonden achter elkaar te gast geweest in ‘Pauw’.” Geregeld is de eerste vraag die programmamakers stellen: ‘Bent u in Nederland?’ en als hij antwoordt ‘Nee, in Parijs’ gaat het vaak niet door. “We zijn nu bezig met een documentaire televisieserie die zich in Parijs afspeelt, maar daar kan ik nog niets over zeggen”, kondigt Freriks voorzichtig aan. Waar komt dat gevoel voor Frankrijk vandaan? “Dat heeft te maken met de

‘Frankrijk werd een soort fata morgana, een droom’

generatie waartoe ik behoor. In de periode dat ik als ongeveer 12-jarige naar de HBS ging, rond 1957, was Parijs wat later New York en Londen zijn geworden. Het was de dominante stad waar het gebeurde, al wist je niet precies wat dat was. De radio draaide evenveel Franse chansons als Engelse en Amerikaanse nummers. De sfeer was Frans georiënteerd. Bekende Vijftigers, de Remco Camperts en zo, schreven erover.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

109

FR A N KRIJ K

‘Dit land gaat zeker Griekenland niet achterna’

KOETERWAALSEN

Freriks leert op school de drie moderne talen. “Als je in Frankrijk kwam en je had een beetje je best gedaan op de middelbare school kwam je een heel eind. Tijdens vakanties pikte ik straattaal op en koeterwaalste ik me er altijd wel doorgeen. De Fransen vonden het toen al prachtig als je hen in hun eigen taal aansprak. Frankrijk werd een soort fata morgana, een droom, maar toen ik er eenmaal zat – ik studeerde politieke wetenschappen in Parijs – bleek het wel minder romantisch te zijn dan ik in Utrecht had bedacht. Ik wist toen nog niet dat ik vijf jaar later correspondent zou worden. Ik was niet zo’n carrièreplanner, maar had wel al jong het idee dat ik een tijdje naar het buitenland moest. Ik had het gevoel dat ik daarvan wat kon opsteken, zonder precies te kunnen definiëren wat het me zou opleveren. Nu ik dat wel weet raad ik jongeren ontzettend aan dat te doen, want mensen die een tijdje in het buitenland hebben gezeten hebben iets extra’s en zijn in staat verder te kijken dan hun neus lang is. Ze blijven niet steken in ‘nombrilisme’, navelstaren, maar kijken over hun grenzen heen, zien hoe din-

LIEFDE VOOR TAAL

Liefde voor de taal is een eigenschap die velen Philip Freriks toedichten. Terecht, maar het ligt allemaal wel wat genuanceerder. “Op de middelbare school moesten we van een leraar Nederlands, die ook dichter was, geregeld opstellen schrijven. Hij maakte daar ook een competitie van. Ik schreef ook voor de schoolkrant, maar dat dit bewust voortkwam uit mijn liefde voor de taal geloof ik niet. Journalistiek was leuk om te doen en ik kon me er een beetje mee manifesteren. Pas in de loop der tijd ben ik gaan spelen met taal en begonnen met het schrappen van overbodige woorden. Met name bij de krant en later het NOS-Journaal werd dat nog sterker, doordat ik in een hele korte tijd moest samenvatten welk nieuws ik wilde overbrengen. Bovendien werd ik steeds kritischer op mezelf.” Freriks maakt zich niet zo druk over hoe anderen met de taal omgaan. “Taal is een levend iets, dat haar eigen leven leeft. Mopperen op taalgebruik is ook van alle tijden,

dat is net zoiets als zeggen dat vroeger alles beter was of klagen over die jeugd van tegenwoordig. Daar kun je niet veel mee.” Toch ergert Freriks zich wel eens. “Het woord gaat duikt op in vrijwel elke zin: het gaat gebeuren, het gaat dit of dat. Als ik eindredacteur was zou ik dat woord uit alle zinnen halen. Dat maakt de tekst een stuk mooier. Hij klimt echter niet in de pen om met een opgeheven vingertje vlammende ingezonden brieven te schrijven tegen de verloedering onzer taal. “Ik houd van een goed geschreven stuk of boek, maar dat is altijd een kwestie van eigen smaak. Er zijn boeken waar critici of kenners enorm mee weglopen en ik niet zoveel mee heb. En omgekeerd.” Wat taal betreft: Philip Freriks heeft het ‘Groot dictee der Nederlandse taal’ naar Nederland en Vlaanderen gebracht. “Toen ik correspondent was in Frankrijk was het dictee daar een soort nationale hype. Ik heb, in een speciale afdeling voor buitenlanders, meegedaan om een reportage te schrijven voor de Volkskrant. Ik kreeg daar zoveel positieve reacties op en de vraag of we dit niet konden doen in Nederland. Dat hebben we bij de NOS oude stijl aangeboden en uiteindelijk is het van de grond gekomen en uitgegroeid tot het dictee zoals we dat nu kennen.” Ten slotte goed nieuws voor trouwe kijkers: Philip Freriks en Maarten van Rossem, het enige jurylid, blijven voorlopig te zien in de quiz ‘De slimste mens’ van KRO-NCRV. “Het is een ontzettend leuke klus. Aanvankelijk dachten we dat we het één zomerseizoen zouden doen, maar het was meteen al een kijkcijferkanon. Inmiddels zijn we vier jaar verder en geniet ik van de opnamen, waarvoor ik twee keer per jaar naar Nederland kom.”

Philip Freriks begon zijn journalistieke loopbaan tijdens zijn middelbare schooltijd bij de Utrechtse editie van Het Parool. In 1966 vertrok hij naar Parijs om politieke wetenschappen te studeren. Vanaf 1971 was hij correspondent voor diverse kranten en omroepen en van 1996-2009 nieuwslezer bij het NOS-Journaal. Verder heeft hij tv-programma’s gepresenteerd als ‘Lopend vuur’, ‘Groot dictee der Nederlandse taal’, het boekenprogramma ‘Passages’, ‘Lekker weertje’ samen met Erwin Kroll en (nog steeds) ‘De slimste mens’. Verder heeft hij succesvolle theatertournees door Nederland gemaakt en was hij verteller in kameropera’s. Daarnaast heeft hij boeken geschreven, waaronder ‘Les chats de Lili’, ‘De Mitterrand route’, ‘Gare du Nord’ en de ‘Meridiaan route’. philipfreriks@speakersacademy.nl

110

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

E VAN BEELD

gen elders gebeuren en maken kennis met andere methoden en zienswijzen. Bovendien ontdekken ze dat die vaak meer resultaat opleveren, dan wanneer ze waren blijven ronddraaien in hun eigen kringetje.”

Het leek allemaal avontuurlijk. Er gebeurden dingen die in Nederland niet konden of mochten en daar kreeg je rode oortjes van. Jongens en meisje konden er ook vrij gemakkelijk naartoe, met de trein of voor een habbekrats met viswagens die vanuit IJmuiden naar Parijs reden. Naar Amerika gaan was in de jaren vijftig volstrekt ondenkbaar. Dat kostte een fortuin. Er zaten wel veel Amerikanen in Parijs, onder wie veel jazzmusici die daar na de Tweede Wereldoorlog waren blijven hangen.”

C OMMUN IC ATIE

Welk imponeergedrag leidt tot tevreden klanten? Daniel Seesink

Bewust Zoo! - de bioLOGISCHE kijk op communicatie

BRUTE KRACHT OF POLITIEK CORRECT?

Wat maken wij wetenschappelijk gezien op uit dit soort waarnemingen? Onderzoek dat sinds de jaren zestig in de natuurlijke leefomgeving en in dierentuinen en onderzoekscentra met chimpansees plaatsvindt, laat ons zien dat het vertonen van imponeergedrag, zoals onze alfa-man Mikkie dat liet zien, een belangrijke rol speelt in het verkrijgen en behouden van een leidende positie. Het voorbeeld van chimp Mikkie laat zien dat uiterlijk vertoon van kracht de andere apen in de groep dwingt tot onderdanig gedrag. Er zijn echter ook voorbeelden van leiders die hun macht op een meer subtiele manier verkrijgen en behouden door het bedrijven van politiek. De Nederlandse primatoloog Frans de Waal heeft dit zeer beeldend beschreven in zijn boek ‘Chimpansee Politiek’, gebaseerd op zijn jarenlange onderzoek naar de chimpansees in het Arnhemse Burgers’ Zoo. Het aangaan van verbonden met concurrerende (jonge) mannen, het op subtiele wijze steun verlenen aan hooggeplaatste vrou-

De alfa-man, ofwel de mannelijke leider van een familie chimpansees - laten we hem voor het verhaal Mikkie noemen - zet zijn haren rechtop, maakt zich breed en rent luid krijsend tussen de leden van zijn familie door, hier en daar een rake tik uitdelend aan vrouwtjes en jonge mannen. Meteen daarna gaat hij zitten alsof er niets aan de hand is. Sommige vrouwtjes en jonge mannen komen op de leider afgelopen, rustig en met het hoofd naar beneden gebogen, ondertussen zachte geluidjes makend. De alfa-man neemt deze blijken van onderdanigheid op zijn gemak in ontvangst. Iedereen kent zijn plek in de groep. En dat mag wat de leider betreft waarschijnlijk nog wel een tijdje zo blijven.

wen, het kwetsbaar durven opstellen in de groep, heeft betrouwbare leiders opgeleverd. Wetenschappelijk onderzoek heeft zelfs aangetoond dat de leiders die door het bedrijven van politiek aan de macht komen, langer hun positie behouden en op meer steun kunnen rekenen, dan de leiders die met brute kracht en agressie hun leiderschap opeisen.

T=R-V

Imponeergedrag kent dus meerdere verschijningsvormen. Imponeren op basis van inhoud en kennis blijkt een goede tegenhanger te zijn van imponeren op basis van uiterlijk vertoon en brute kracht. En het mooie is, beide vormen kunnen leiden tot tevreden klanten. Het is daarom goed om te begrijpen welk effect de twee vormen van imponeergedrag bioLOGISCH gezien op potentiële klanten heeft. De vertaling is even simpel als effectief en in een formule te vatten: Tevredenheid is gelijk aan het Resultaat minus de Verwachting, ofwel T = R - V. Tevredenheid staat voor het goede gevoel dat we ergens aan over houden, onze motivatie om bepaald gedrag te vertonen. Wanneer we in staat zijn het resultaat positief te sturen, danwel de verwachting goed te managen, lukt het om positieve tevredenheid te realiseren. Wanneer imponeren door uiterlijk vertoon en brute kracht niet leidt tot een tevreden (interne) klant , probeer het dan eens minder opvallend en meer op inhoud en kennis. Dus ontdek de Mikkie in jezelf of laat hem juist even los. Je zult verrast zijn door het effect.

Daniel Seesink, oud-biologiedocent, gedragscoach en oprichter van Bewust Zoo! maakt mensen door zijn lezingen en masterclasses (in de dierentuin) bewust van de gedragsbioLOGISCHE basis van hun gedrag. Door hen via de apen naar gedrag te laten kijken, houdt hij zijn klanten een spiegel voor die hen haarfijn laat zien wat zij over zichzelf kunnen leren. Dit onder het motto ‘If you don’t understand apes you don’t understand yourself’. danielseesink@speakersacademy.nl

Een gedragsbioLOGISCHE onderbouwing voor succesvolle communicatie SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

111

Dingen gedaan krijgen zonder stress

112

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

ORG A N IS ATIE MODE L

David Allen Tekst: Jacques Geluk ‘Getting Things Done’, wereldwijd bekend als ‘GTD’, is een door David Allen ontwikkelde methodologie om efficiënt te werken en leven zonder stress. Mede aan de hand van een vijfstappenplan beschrijft hij in de hernieuwde, geactualiseerde versie van zijn gelijknamige boek hoe mensen hun privé- en professionele leven zo kunnen organiseren dat direct duidelijk is wat ze waar en wanneer kunnen doen. “Alleen als het hoofd leeg is en ideeën georganiseerd zijn kan iemand productief zijn zonder stress en zijn creativiteit laten werken.”

avid Allen omschrijft zijn boek als ‘een goudmijn van ideeën die zijn lezers meer energie én ontspanning geven en hen helpen meer te bereiken met minder inspanning’. Mensen kunnen pas geconcentreerd werken als ze een overzicht hebben van wat ze kúnnen doen en alles zo organiseren dat ze zich niet meer hoeven laten afleiden door wat ze nog moeten doen. Een belangrijk voordeel: wie zijn leven prettig en efficiënt indeelt, direct zaken rubriceert en afhandelt en daarna de volgende stap zet, kan geregeld stressvrij genieten van even helemaal niets doen.

Hoe dat praktisch kan legt Allen mede uit aan de hand van een vijfstappenplan, dat begint met het verzamelen van alle kleine en grote dingen die de aandacht trekken, privé of werk-gerelateerd. Dat levert een doelijstje op. Bekijk daarna (stap 2) per onderdeel of het nodig is meteen of later actie te ondernemen. Zo niet: weggooien of opslaan als referentie, zodat die onderdelen je niet meer afleiden. Zo ja: besluiten wat het volgende actiepunt is en dat opvolgen of delegeren. Stap 3 is organiseren, bijvoorbeeld door actieherinneringen op de juiste lijstjes te zetten (telefoontjes plegen, e-mails verzenden of boodschappen doen). De vierde stap is de lijstjes regelmatig doorkijken en controleren of de gekozen actiepunten nog kloppen. Dat houdt het hoofd helder en stimuleert creativiteit. Het laatste punt: simpelweg doen! Hier kunnen mensen hun eigen systeem gebruiken om concrete acties vol zelfvertrouwen te ondernemen. Allen leeft volgens zijn eigen methodolo-

gie. “Het is een op wetenschappelijke inzichten uit de cognitieve psychologie gebaseerde leefstijl, die mensen in staat stelt hun leven levenslang te managen.” ‘Getting Things Done: de kunst van stressvrije productiviteit’ is het eerste boek dat daarop focust. “Degenen die zich het meest aangetrokken voelen tot de methodologie, hebben die eigenlijk het minst nodig. Zij zijn vaak al gecommitteerd, productief, ambitieus, proactief en soms visionair. Alle andere geïnteresseerden willen we de kans geven op elk niveau mee te doen. Daarnaast kan men kiezen voor één-op-één coaching, het bezoeken of organiseren van seminars, ‘in-house’-trainingen en straks digitaal met een opgewaardeerde e-learning-trainingsmethode.”

BAANTJES

Allens methodologie is niet ineens ontstaan, maar een direct vervolg op de leefstijl die vrijwel altijd de zijne is geweest. Voor zijn 35ste heeft hij 35 betaalde baantjes gehad, variërend van ober, karateleraar, tuinman, vitaminedistributeur, draaibankbediener bij een glasblaasbedrijf, benzinepomphouder tot verkoper en restaurant-kok. “Doordat ik meer geïnteresseerd was in de spirituele en immateriële wereld dan de materiële, had ik geen echte ondernemersambities. Ik moest wel de rekeningen betalen, dus kwam ik terecht bij ondernemende vrienden in mijn netwerk. Tijdens al die banen zocht ik steeds naar de makkelijkste manier om het werk te doen en vertelde mijn collega’s dan hoe ze dat moesten aanpakken. Nu zouden ze dat procesverbetering noemen. Als ze dat eenmaal deden en alles op de automatische piloot ging, begon ik me te vervelen en zocht

ik een andere baan, waar dat proces zich herhaalde. Uiteindelijk ontdekte ik dat er een naam was voor wat ik deed – consultant – en bedrijven daarvoor wilden betalen.” In 1981 begint Allen een adviespraktijk. Hij komt snel tot de conclusie dat het een stuk makkelijker zou zijn een model te vinden om mee te werken. Hij gaat aan de slag als trainer persoonlijke groei en vindt al snel een ervaren mentor. “Die man had een vijfdaags organisatorisch verandermodel ontwikkeld en ontdekt dat veel organisaties die willen veranderen met een heleboel oude business zitten, die ze moeilijk kunnen loslaten. Ik pakte een stapel wit papier en schreef alles op dat in me opkwam, elk onderdeel op een nieuwe pagina. Dat werkte verbazingwekkend goed. Mijn mentor ried me aan die stapel door te bladeren en als ik iets tegenkwam waarmee ik verder wilde de volgende stap te bepalen. Zo ontstonden de kernelementen van mijn methodologie.” Allen ontdekt dat het proces zich via de CEO al snel via de hele organisatie verspreidt en de oude business uiteindelijk uit ieders hoofd verdwijnt. “In 1982 kreeg iedereen een eigen in-bakje, werd elk memo opgepakt en beoordeeld wat de volgende stap moest zijn. Dat was fase 1, waarmee wel negentig procent van alle bestaande problemen werd opgelost. Bewustwording inbouwen in organisatorische veranderingen. Ik vond dat zo iets krachtigs dat ik het wilde inbouwen en gebruiken in mijn eigen netwerk. Het mislukte nooit en werkte voor iedereen. Elke keer was het resultaat hetzelfde: een groter gevoel van helderheid, controle en perspectief.” Al snel benadert het hoofd personeelszaken van Lockheed Allen, die vervolgens een organisatieontwikke-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

113

ORG A N IS ATIE MODE L

114

“Het harde nieuws: de grootste barrière om mijn methodologie te implementeren is stressverslaving. Mensen zijn vaak bereid dat gevoel te tolereren. Ik voel ook wel eens stress, maar blijf er niet in hangen. Onderzoek waar het vandaan komt en probeer er vanaf te komen. In het Engels kennen we de afkorting FEAR (Fantasized Experiences Appearing Real). Mensen maken zichzelf

‘Fase 1: Iedereen zijn eigen in-bakje’ gek met ‘wat als’-gedachten of ze denken – en dat is typisch Nederlands – dat ze in de hel belanden als ze even niets doen. Dus: Richt alle bewuste aandacht op één ding. Negeer de rest op dat moment. Mediteer, dat helpt. Deze methodologie is niet aangeleerd en vereist wat cognitieve paardenkracht. Het is simpel, niet simplistisch. Hele eenvoudige dingen – antwoord geven op vragen als wat proberen we te bereiken, wat is de volgende stap en wie doet het – kunnen een hele bedrijfscultuur veranderen. Committeer je eerst en vul dan het doe-lijstje in, anders creëer je net zoveel stress als je loslaat.” Ten slotte het grote geheim: “Dingen voor elkaar krijgen doe je niet door dingen voor elkaar te krijgen. Het gaat erom dat je naar behoren betrokken bent bij wat je doet in je

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

FILOSOFEN

Als we even napraten, zegt David Allen dat hij altijd geïnteresseerd is geweest in de manier waarop het onzichtbare het zichtbare beïnvloedt. “Hoeveel tijd heb je?”, vraagt hij. “Als je kunt ontdekken wat er echt gebeurt in het universum en er kunt binnengaan, word je leven een stuk gemakkelijker zonder hard te moeten werken.” Hij groeit op in Louisiana, acteert vanaf zijn elfde, wordt staatskampioen debatteren en verblijft, via een uitwisselingsprogramma, een jaar bij een Zwitsers gezin. Allen bezoekt in Zürich het Real Gymnasium en krijgt een andere kijk op de wereld, met meer belangstelling voor mensen. Zijn halfbroer, een schrijver uit New York, introduceert hem in de wereld der denkers. Hij studeert filosofie aan een onafhankelijk ‘college’. “Ik was vooral geïnteresseerd in de filosofen zelf. Waarom ze dachten hoe ze dachten.” Het lezen van Osward Spenglers ‘The Decline of the West’ bevestigt zijn fascinatie voor grote modellen als structuren om dingen beter en begrijpelijker te maken. Op de Universiteit van Californië, Berkeley, gaat zijn afstudeerproject over de geschiedenis van het Amerikaanse denken. “Daarna werkte ik aan mijn eigen verlichting en probeerde korte tijd elke drug die voorhanden was. Niet om erin te vluchten, maar om te ontdekken of er een andere realiteit bestond.” Door het beoefenen van oosterse gevechtskunst – hij heeft de zwarte band karate – leert hij mediteren en zijn hoofd leegmaken. En daarmee heeft hij misschien wel de basis gelegd voor zijn huidige succes. EN

Allen koopt de twee partners met wie hij samenwerkt uit en reconfigureert zijn bedrijf. “Een verkoopteam werkte niet. Ik was de vlaggendrager van de methodologie. Bovendien was het gemakkelijker mezelf te verkopen als persoon dan als proces. The David Allen Company bestaat nu uit mijn vrouw Kathryn en mijzelf.” Rond 1996-1997 besteedt de pers voorzichtig al aandacht aan zijn methode. Hij krijgt het advies een boek te schrijven. Het kost hem een jaar om uit te zoeken hoe dat moet. “Het zelfvertrouwen dat ik nodig had, kreeg ik na het implementeren van mijn methodologie in een van de moeilijkst denkbare omgevingen: een grote financiële firma waar ik ongeveer honderd managing directors en partners had gecoacht. Dat was een geslaagde test. Het feit dat het daar viraal ging gaf mij de bevestiging dat ik zelf de enige was die mijn levenswerk in een boek zou kunnen beschrijven. Na vier jaar lag de eerste versie, nu ruim vijftien jaar geleden, op de plank.” In zijn huidige woonplaats Amsterdam legt de Amerikaan uit dat de wereld sinds de publicatie van zijn boek aan zijn deur klopt. “Gelukkig kwam ik met mensen in aanraking die ervaring hebben met het wereldwijd opbouwen van een franchiseorganisatie, ook juridisch. Wij beheren zelf ons intellectuele eigendom en zijn verantwoordelijk voor het certificeren van onze meestertrainers, die op hun beurt trainers certificeren die in hun eigen regio en taal lesgeven. Er is inmiddels een netwerk ontstaan van mensen op wie ik kan bouwen.” Het boek is een handleiding, waarin Allen voor het eerst ingaat op alle implicaties en applicaties. “Ik heb niets achtergehouden. Het is een beschrijving van de hele methodologie. Het mooie is dat ik die niet heb verzonnen, ik herkende alleen wat we altijd al doen en hoe belangrijk het is eerst orde in de chaos te scheppen om daarna met een ‘opgeruimd hoofd’ en zonder stress de volgende stappen

STRESSVERSLAVING

leven en op je werk. Maak steeds af wat je wilt afmaken, anders word je ’s nachts zwetend wakker, en bepaal dan de volgende stap. Je kunt pas efficiënt zijn als je ontspannen bent, maar dat ben je pas als je deze methodologie toepast.”

David Allen is algemeen directeur van de David Allen & Co en heeft meer dan twintig jaar ervaring als managementconsultant, ‘executive coach’ en opleider. Hij wordt een van 's werelds invloedrijkste denkers genoemd op het gebied van productiviteit. Artikelen van zijn hand zijn onder andere verschenen in Fast Company, Fortune en de Los Angeles Times. Allen is ‘minister’ van de Movement of Spiritual Inner Awareness. davidallen@speakersacademy.nl

AAN DAVID ALL

BOEK

te zetten. De meeste mensen passen dit een beetje toe. Dat helpt wel, maar de echte verandering die je wilt komt er niet. Het is een verschil van lichtjaren wanneer je de GTDmethode volledig toepast.”

lingstrainingsprogramma schrijft. “De pilot voor de leiding en de managers sloeg aan. Ik vond het een gave baan, de eerste die me niet zou vervelen. Na 25 jaar had ik ontdekt wat ik had ontdekt en dat het uniek was. Niemand had dit eerder gedaan en nu had ik eindelijk genoeg zelfvertrouwen om verder te gaan.”

Bart Chabot is dichter, schrijver en podiumdier. Wie aan Chabot denkt, denkt aan beweging. Achter zijn bril sprankelen een tomeloze energie en verbeelding, die zijn vastgelegd in zijn poëzie, verhalen en biografieën. Chabot beleefde zijn literaire doorbraak naar het grote publiek met zijn vierdelige biografie over Herman Brood. In 2007 ontving hij de Johnny van Doornprijs voor de gesproken letteren. In 2011 verscheen Diepere lagen, eind oktober 2013 verscheen Triggerhappy, waarmee Bart Chabot debuteerde als romanschrijver. bartchabot@speakersacademy.nl

E VAN BEELD

at we willen", zei Tibor van het Evenementenbureau, "is een losse sfeer, ongedwongen." Door de grote vensters van het grand café kon je een stukje van de binnenstad van Den Haag zien, winterkoud. "Kijk," vervolgde Tibor, "het gaat om de laatste heipaal die de grond in gaat, aan de Turfmarkt. Dat is een feestje waard. Het is een gigaproject, twee ministerietorens, elk dik honderdveertig meter hoog, een soort "Chicago aan de Turfmarkt", zo-moet-je-het-zien. Er is een budget mee gemoeid van ver boven de driehonderd miljoen… Hoe dan ook, jij doet een welkomstwoord, niet te lang, kort en bondig, en je vraagt de wethouder, Marnix, en de directeur-generaal van de Rijksgebouwendienst, Peter, het podium op en interviewt hen, snappy. Geen speeches. Dat wordt stijf, formeel, en dat willen we nou juist niet." "En de architect," vroeg ik, "is die er ook bij?" "Ja," zei Tibor, "die komt er speciaal voor naar Den Haag. Een Duitse architect. En nee, die wil ik niet op de bühne hebben, een Duitser. Alles goed en wel, maar we gaan de boel hier niet nodeloos ingewikkeld maken, begrijp je? Dus die mag toekijken, die komt niet aan het woord." Toen ik een week later bij de bouwput aankwam, lag er een heipaal klaar waarop de genodigden hun handtekening mochten zetten. "Is dit nou de laatste paal?", vroeg ik. "Welnee," antwoordde een bouwvakker. Hij wees naar de bouwput, in de diepte. "De paal dáár, bij die heimachine…" "Bart," zei Tibor in de partytent, "zo werken die dingen. Het gaat om de symbólische "laatste paal". Er moeten er na vanmiddag nog honderdveertig de grond in." Na de interviews liepen Marnix, Peter en ik naar buiten en zetten onze naam op de "laatste paal". Terwijl we terugliepen naar de partytent, ging de heimachine dreunend aan het werk. "Nee!!" schreeuwde Tibor naar de man in de cabine. "Wacht!!" De heimachine staakte zijn werkzaamheden. "Ze drukken éérst op de rode knop," riep Tibor, "binnen, in die tent! En dán pas heien!" Binnen telde ik af. "Dames en heren, het grote moment is bijna aangebroken… De laatste paal… Marnix, Peter, zijn jullie er klaar voor? Goed, handen boven de knop… Drie, twee, één…!" De bewindspersonen drukten vol overgave op de knop. Maar de afstand van de heimachine tot de partytent was te groot om uit te maken of de knop wel of niet werd ingedrukt, dat viel vanuit de cabine met het blote oog niet vast te stellen. En de heimachine kwam niet in werking.

FOTO G R A FI E : M I N I ST E R I E VA N BE E L D

Bart Chabot

SPOTL IG HT ON

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

115

Mode van plastic, hoe cool is dat?

116

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

MODE/MAAT SCHAPPE L IJ K VE R A N T WO ORD ON DE RN E ME N

Monique Collignon Tekst: Jacques Geluk Modeontwerpster Monique Collignon is helemaal terug. Haar gedwongen sabbatical heeft haar alleen maar sterker gemaakt. Ze onderscheidt zich door maatschappelijk verantwoord te ondernemen, wat zich in bij haar onder andere vertaalt in een bijzondere ‘Conscious Collection’. Het gaat ook goed met haar ‘startup’. Monique denkt zelfs aan het binnen twee jaar openen van een flagship store.

e nieuwe confectielijn van Monique Collignon is voor meer dan 70 procent vervaardigd uit gerecycled plastic. Het is begin februari als zo’n duizend goed verpakte jurken, maar ook jumpsuits en overjassen, op pallets in de hal van haar nieuwe pand in Amsterdam-Zuidoost arriveren. De topontwerpster is benieuwd en haalt er snel een uit de doos. “Het is spannend. Dit is de eerste Couture Light – Conscious Collection’, maar die ziet er goed uit. Na het reconditioneren en stickeren leveren we zo snel mogelijk uit aan gerenommeerde winkels, die enthousiast zijn over het concept en de bijzondere stoffen die we gebruiken. In juli volgt de wintercollectie, een complete confectielijn bestaande uit jurken, broeken, rokken, blouses, colberts en mantels.” Na een moeilijke periode, is Monique helemaal terug. Als startup, maar met behoud van haar naam, kennis en ervaring. “Mijn visie op ontwerpen en zakendoen is nu een belangrijke drijfveer. Daarbij leg ik de nadruk op maatschappelijk verantwoord ondernemen. Mijn zakenpartner Monique Maissan is eigenaar en CEO van het bedrijf Waste2Wear, dat vanuit Sjanghai, China, de wereld verovert met innovatieve, duurzame stoffen. Ik ken haar heel lang en heb de afgelopen acht jaar mogen meekijken hoe ze die stoffen ontwikkelt. Ze is bijna een halve wetenschapper. Daar raak ik creatief opgewonden van, zeker nu ik ze gebruik als basis voor mijn confectiecollecties.”

FLESJES

Monique Collignons man Jan Henny Holvast, is vrijwilliger bij de Plastic Soup Foundation. “Plastic afval zit overal in, zelfs in ons eten, maar dat beseffen we niet. We moeten

er wel wat aan doen, zodat generaties na ons ook nog van deze mooie planeet kunnen genieten. Dan bedoel ik niet de mensen op straat, die moeten we informeren. Het begint bij producerende bedrijven en ontwerpers die iets bedenken om te laten zien dat het anders kan. Dat geldt dus ook voor mij als modeontwerpster.” Het plastic uit de oceanen is vooralsnog niet te gebruiken om stoffen van te maken. Er zit te veel troep in. Aan het plastic dat aanspoelt op de stranden hebben Monique en Monique ook niets. Dat is geschikt om tapijten en andere ruigere producten van te maken. “Waste2Wear gebruikt

'Ik ben geen wereldverbeteraar, maar veranderen begint wel bij mezelf'

plastic flesjes waarin bijvoorbeeld limonade heeft gezeten. Die worden gestript. Doppen en etiketten eraf. Verhitten en dan kunnen we er de draden uittrekken die Monique Maissan gebruikt om de stoffen van te maken. Natuurlijk zijn die ook te combineren met andere, liefst duurzame materialen.” Plastic gebruiken als grondstof is niet zo gek als sommige mensen denken. En angst voor transpireren is ook niet nodig. Vrijwel iedereen heeft in zijn kast kleding hangen die voor een groot deel of helemaal is gemaakt van polyester, net als plastic een olieproduct en weer helemaal hip, ook in sportkleding.

‘CRADLE-TO-CRADLE’

“Ik ben geen wereldverbeteraar, maar veranderen begint wel bij mezelf. Dat betekent dat ik niet poeslief hoef te zijn, maar wel fair. Een bitch, in de betekenis van een ‘babe in total contral of herself ’”, lacht Monique. Ze wil er bijvoorbeeld zeker van zijn dat als ze kleding in het buitenland laat maken, de arbeidsomstandigheden goed zijn. Werknemers moeten voldoende verdienen om, volgens ter plaatse geldende maatstaven, behoorlijk te kunnen leven. Als jurkjes hier 12 euro kosten, inclusief invoerrechten en transportkosten, is er volgens haar iets waar over nagedacht moet worden. Bovenal is ze mode. “Ik wil creëren en elk seizoen een nieuwe collectie presenteren. Tegelijk geloof ik in ‘slow fashion’ en wil ik overbrengen dat het onzin is een kledingstuk na één keer dragen weg te doen. Ik stap zo weer in een pakje uit mijn haute couturecollectie van twaalf jaar geleden en dan zeggen al die jonge mensen ook nog eens dat het mooi is. Cool. Couture is niet trendvolgend, hooguit trendsettend, een op zichzelf staand instituut. Daarvan wil ik mijn confectie afleiden en ook een jurkje uit die collectie moet bij wijze van spreken na twee jaar nog steeds leuk uit de kast te dragen zijn. Monique Maissan en ik kijken of we in de nabije toekomst zelfs ‘cradle-to-cradle’ kunnen gaan. Klanten kunnen hun gedragen kleding weer inleveren, zodat wij het kunnen hergebruiken. Dat is ontzettend inspirerend. Ik wil ook een eigen stof ontwikkelen.” In juli 2015 mag Monique Collignon de Fashion Week openen met haar haute couturecollectie, drie dagen voor haar eerste confectieshow met kleding van gerecycled plastic, overigens met een prachtige softe afwerking. “Ik stond daar zo achter dat ik dat ook in mijn

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

117

MODE/MAAT SCHAPPE L IJ K VE R A N T WO ORD ON DE RN E ME N

Ze hoopt dat de winkeliers het ‘plastic verhaal’ doorvertellen aan hun klanten, want het is niet zomaar een collectie. “Ze hebben een mooie doos gekregen met informatie, een video en een verhaal over de collectie, de gedachtegang erachter en de stoffen. Aan de kleding zelf is een flesje met een

'We kijken of we in de nabije toekomst zelfs ‘cradle-tocradle’ kunnen gaan'

oniquestrikje bevestigd. Daaraan kunnen M mensen herkennen dat het Waste2Wear is. Op het etiket staat Collignon Couture Light met daaronder de tekst ‘The Conscious Collection’ en ten slotte zie je hoeveel flesjes zijn gebruikt om dat ene kledingstuk te maken.” Volgens Monique is er internationaal grote belangstelling voor het concept, met name vanuit Maleisië, waar ze ook de haute couturecollectie willen zien, alsmede in Singapore. “Ik blijf met twee benen op de grond staan, maar ben er wel helemaal klaar voor. Met Monique (Maissan) en haar kennis aan mijn zijde.” Monique heeft veel van haar gedwongen sabbatical geleerd. Ze staat er weer. “Iemand zei: ‘Je bent continu in ontwikkeling en

118

FLAGSHIP STORE

De vooruitzichten voor dit jaar zijn alvast goed. “Ik verwacht het jaar mooi te kunnen afsluiten, ondanks de hobbels die bij een startup horen. Het kan zelfs een meer dan leuk jaar worden, wanneer we ook voet aan de grond krijgen in Azië. Voor 2017 verwacht ik een stijgende lijn en uiterlijk in 2018 hoop ik een flagship store te kunnen openen in Amsterdam, die geheel volgens mijn eigen inzichten is ingericht. In de wereld van Monique kunnen mensen uit binnen-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

en buitenland kennismaken met mijn visie en manier van werken. Ik kan er dingen uitproberen, tussencollecties presenteren, zien wat wel en niet loopt en personeel trainen. Daarnaast kijken we hoe we eerst de Duitse en daarna de Belgische markt het beste kunnen bedienen.”

MINERALEN

Terug in de hal zijn Moniques medewerkers nog steeds druk met het uitpakken van de dozen met de allereerste ‘Waste2Wear’confectiecollectie. De poppen met haar haute couturecollectie ‘Earth Delight’, waarmee ze de Fashion Week 2015 heeft geopend, zijn even opzij geschoven. “Bij het ontwerpen van die collectie was ik getriggerd door de mineralencollectie van een vriend. Op een gegeven moment komt dat eruit, ga ik nadenken over hoe ik kan weergeven wat ik in mijn hoofd heb, door stofbewerking, borduren. Vanuit de stof iets creëren. Aan een van de jurken uit de collectie is alleen al zes weken lang met de hand geborduurd. Hier in het atelier. Dan snap je dat zo’n kledingstuk 25.000 tot 30.000 euro moet kosten en dat er dan nog steeds niet veel winst op zit.” Enthousiast zegt Monique: “Begin dit jaar mocht ik deze collectie ook laten zien tijdens de Amsterdam Fashion Week in het DeLaMar Theater, samen met een ensemble van het Nederlands Philharmonisch Orkest. Couture Ensemble heette dat en er waren driehonderd mensen, meer dan verwacht, op afgekomen. Fantastisch!”

IJGER

‘THE CONSCIOUS COLLECTION’

eigenlijk heb je geen moment stilgestaan’. Dat is zo. Je kan niet stilstaan, want dan komt er niets meer. Zelfs mijn leveranciers kwamen langs om te knuffelen en hun nieuwe collectie te laten zien. Ze wisten gewoon dat ik opnieuw zou beginnen. Hoe cool is dat? Ik werk nog steeds met hen samen.” In diezelfde periode vroeg het ‘Holland Casino’ me voor hun nieuwe bedrijfskleding. Het ging hen om mij. Nu is bedrijfskleding een onderdeel van de onderneming en staat het nieuwe grote project alweer voor de deur: Het Prinses Máxima Centrum in Utrecht. Ik heb nooit getwijfeld. Dit is mijn vak, mijn leven. Ik heb dit gewild, sinds ik negen jaar was. Het beste ga ik nog laten zien, als ik maar de tijd krijg om dat neer te zetten zoals ik het voor ogen heb en de steun krijg van mensen die het grote geheel zien.” In negativiteit heeft Monique absoluut geen zin, het is dan ook uitsluitend positiviteit die ze uitstraalt. “Als de basis van je bedrijf en jezelf goed is, komt het allemaal goed en kunnen we alles waarmaken.” Volgens Monique kunnen humor en een beetje zelfspot daarbij helpen.

haute couture wilde verwerken, zeker nu ik weet wat je er allemaal mee kan. Iedereen dacht dat ik een grapje maakte, omdat mijn couture-kledingstukken altijd uit de meest luxueuze materialen bestaat. Nu valt iedereen ervoor, ook mondiaal. Het gaat leven bij de mensen en vooral bij degenen die wat in de melk te brokkelen hebben.” Monique realiseert zich dat het omgekeerde, elementen van haar couture doorvoeren in de confectielijnen, niet altijd mogelijk is. “Maar ik kan er wel iets mee en soms heel dichtbij komen. Dat maakt me verschrikkelijk enthousiast.”

Monique Collignon is een succesvolle Nederlandse modeontwerpster en ondernemer. In 1990 heeft ze haar eerste haute couture-collectie ontworpen. Haar eerste prêt-àporter lijn inclusief accessoires, MC by Monique Collignon (later Couture Light), dateert uit 2008. Monique kleedt vele nationale en internationale sterren, onder wie Carly Steel, Giuliana Rancic, Becly Baeling Lythgo, Carice van Houten, Thekla Reuten, Pia Douwes, Lieke van Lexmond, Katja Herbers en Hind. Zowel het Amsterdams Historisch Museum als het Haags Gemeente Museum hebben stuks uit de haute couturecollectie opgenomen in hun collectie. In 2010 ontving Monique ‘The Designer Of The Year Award’ en in 2012 werd ze ‘Best Foreign Designer’(Duitsland). Monique is ambassadrice van Stichting Kunstweek en Stichting Kika. moniquecollignon@speakersacademy.nl

MODE

Een wandelend schilderij © ADDY VAN DEN KROMMENACKER

‘Zesenzestig is wat mij betreft het nieuwe drieëndertig!’ niet durven dromen dat het zo’n vaart zou lopen en dat de shawls mee in de koffers zouden gaan, naar verre bestemmingen, zoals de schilderijen van Bosch ook ooit de stad hebben verlaten. Onvermoed was ook dat ik met mijn Bosch-jurken de halve wereld over zou gaan reizen. Een staande ovatie in New York tijdens de Couture Fashion Week, lovende

kritieken in het Zwitserse Lugano en nog meer bestemmingen in het verschiet; ze doen alle hoofdbrekens over het werk van Bosch vergeten. Zesenzestig is wat mij betreft het nieuwe drieëndertig: vol energie en inspiratie ga ik door met ontwerpen, de lust van mijn leven. “Doe waar je passie ligt, dat houd je jong!”

NACKER

Addy van den Krommenacker is een toonaangevend Nederlands couturier. In 2002 lanceerde hij zijn eerste eigen ontwerpen, waarna zijn carrière in een stroomversnelling kwam. Hij heeft verscheidene fashionevenementen verrijkt met zijn ontwerpen en heeft naast Tyra Banks als jurylid gefungeerd bij America's Next Topmodel. Ook hier werden zijn ontwerpen veelvuldig getoond. Hij is wereldwijd beroemd geworden met zijn ontwerpen, die gedragen worden door nationale en internationale beroemdheden op grote evenementen als de Oscar uitreikingen, de Emmy Awards en het Eurovisiesongfestival. addyvandenkrommenacker@speakersacademy.nl DEN KROMME

oen ik in april vorig jaar 65 werd, kreeg ik geregeld de vraag of ik het nu eindelijk wat rustiger aan zou gaan doen. Het kwam niet eerder in mij op. Ik ben misschien een laatbloeier, na vele jaren in de mode durfde ik pas in 2002 mijn couture aan het grote publiek te tonen. Ik begin pas net, waarom zou ik rustiger aan gaan doen? Nu de volgende verjaardag wel erg dichtbij komt, kan ik wel zeggen dat – bewust of onbewust – de trein onverminderd is door blijven denderen. Er zijn per slot ideeën genoeg, ze komen als vanzelf. Zo’n jaar geleden sprak ik onder anderen met Ton Rombouts, de Bossche burgemeester, over het toen nog aanstaande zijnde Jheronimus Bosch jaar. Intussen kan niemand er meer omheen, maar toen was het nog een grote verrassing hoe het 500ste sterfjaar van de bekendste kunstenaar van Den Bosch zou worden herdacht. De stad zou er veel aandacht aan gaan schenken en de vraag werd bij me neergelegd om te kijken wat ik rondom dat jubileumjaar zou kunnen betekenen. Ik ben me toen gaan verdiepen in de Middeleeuwse artiest. Duistere beeltenissen combineerde hij met lieflijke taferelen, waarin de vreemdste, naargeestige fantasieën werkelijkheid werden. Hoe zou ik dat gaan vertalen naar de mode? Wie mijn werk een beetje kent, denkt al gauw aan romantiek, vrouwelijkheid in optima forma, zeker niet aan monsterlijke wezens. Ik ben de Tuin der lusten compleet gaan ontleden en heb mijn best gedaan om er verschillende, nieuwe kunstwerken van te maken. Het ene heb ik laten weven op een intussen museaal weefgetouw, waarop vroeger gobelins werden gemaakt. En zo komt het ander, afgebeeld op een brokaatzijde met laklaag, nu tot leven als een wandelend schilderij. Toeristen van over de hele wereld komen de voorbije maanden – nadat ze de tentoonstelling met de werken van Bosch hebben gezien - langs in de winkel voor mijn Boschvertaling in shawls op flinterdun Italiaans zijde. Keer op keer zijn ze uitverkocht. Ik had

Addy van den Krommenacker

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

119

Europa

Investeren in

Het jaar 2016 is turbulent begonnen. Aandelenmarkten gingen wereldwijd fors onderuit, niet alleen door een lagere economische groei in China maar ook door een groeivertraging in de VS. Olieprijzen en de prijzen van grondstoffen zijn gekelderd, hetgeen de grondstoffen- en olie-exporterende landen hard heeft geraakt. Opkomende economieën, zoals in Rusland, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten, vertonen tekenen van economische stagnatie.

120

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

C ATE G ORIE

Harald Benink

Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, heeft onlangs voorgesteld om een fonds onder auspiciën van de EIB op te richten, waaruit met een kapitaalsbasis van 21 miljard euro aan Europees belas-

Beter zou het zijn om voor een groter bedrag, zeg 1000 miljard euro, een investeringsagenda voor de komende 5 jaar uit te zetten. Onder de paraplu van de Europese Investeringsbank wordt een nieuw investeringsfonds opgezet dat voor dit bedrag nieuwe investeringsprojecten gaat uitzettem. In tegenstelling tot het Juncker-fonds is co-financiering door de private sector niet nodig. Wel heeft het nieuwe fonds een kapitaalsbasis vanuit de Europese belastingbetaler en gaat op basis hiervan obligaties uitgeven op de kapitaalmarkt. Dit plan heeft verschillende voordelen. Ten eerste zal een investeringsimpuls van 1000 miljard euro in de nabije toekomst de vraag in de economie stimuleren en de werkloosheid naar beneden brengen. Belangrijk is dat alleen al de aankondiging van zo’n substantiële economische impuls een positieve invloed zal hebben op het vertrouwen in de economie van zowel consumenten als bedrijven. Dit vergroot de kans dat zij meer gaan consumeren en investeren.

LENBACH

De eurozone heeft dringend behoefte aan economische hervormingen, maar ook aan een groeistimulans. Vele internationale organisaties, waaronder het Internationaal Monetair Fonds en de OESO, hebben tot een forse investeringsimpuls in de Europese infrastructuur aanbevolen. Daarbij moet het gaan om publieke investeringen die ook het groeipotentieel van de Europese economie versterken. Denk bijvoorbeeld aan bruggen, transportinfrastructuur, duurzame energie zoals zonne-energie, elektriciteitsnetwerken die de stroom van Zuid- naar Noord-Europa kunnen transporten, glasvezelnetwerken die snel internet mogelijk maken, en hoogwaardig onderwijs en onderzoek. Door de slechte staat van de overheidsfinanciën in de meeste landen in de eurozone hebben deze landen helaas nauwelijks ruimte om deze publieke investeringen te verrichten. Duitsland, en tot op zeker hoogte ook Nederland, hebben die begrotingsruimte overigens wel maar lijken vooralsnog niet genegen om tot een publieke investeringsimpuls over te gaan.

tinggeld via het aantrekken van fondsen bij private beleggers voor een bedrag van ruim 300 miljard euro aan nieuwe infrastructuurprojecten zou kunnen worden gefinancierd. Dit plan is een belangrijke stap in de goede richting, maar lijkt wat betreft de omvang te mager. Bovendien gaat het plan-Juncker uit van co-financiering door de private sector, hetgeen voor lange termijn investeringsprojecten vaak een belemmering kan zijn.

n Europa dreigt een desintegratie van het Europese project. In veel landen, zoals Frankrijk, Italië en Spanje, blijft de groei te laag en de werkloosheid te hoog. Populistische partijen roeren zich met een anti-euro en anti-Europa agenda. De vluchtelingencrisis zet het Europese integratieproces verder onder druk. Rondom de zomer van 2016 zullen de Britten een referendum houden over het lidmaatschap van de Europese Unie. Een eventuele Brexit zal gevolgen kunnen hebben voor de Franse presidentsverkiezingen in het voorjaar van 2017. En als Frankrijk een anti-Europese president kiest, komt het Europa-project onder zware druk te staan.

Ten tweede zullen hogere, gerichte investeringen in de Europese infrastructuur de aanbodzijde van de economie versterken, waardoor de concurrentiekracht en het groeipotentieel van Europa op de langere termijn wordt versterkt. Ten derde zal het zo zijn dat de obligaties die het nieuwe investeringsfonds gaat

uitgeven en die op de kapitaalmarkt zullen worden verhandeld, ook door de Europese Centrale Bank (ECB) als deel van haar programma van monetaire verruiming (quantitative easing ofwel QE) kunnen worden gekocht. De aankondiging van een omvangrijke monetaire impuls die, anders dan de huidige QE waarbij vooral obligaties van euro-landen worden opgekocht, daadwerkelijk in bestedingen zal neerslaan, zal de inflatieverwachtingen voor de langere termijn verhogen. De neerwaartse beweging van inflatieverwachtingen zal worden gekeerd waardoor het risico op een deflatoir scenario (prijsdalingen) in de eurozone aanzienlijk wordt ingeperkt. Deze eliminatie van de deflatiespook zal het vertrouwen en economische groei positief beïnvloeden. Kortom, het is tijd voor investeren in Europa. De huidige negatieve spiraal van afnemend vertrouwen en crisissentiment dient te worden doorbroken. Europa moet haar plaats in de wereld innemen die het toekomt op basis van haar cultuur, historie en ontwikkeling die wereldwijd worden gewaardeerd. Alleen dan zal ze ook een invloedrijke rol op het wereldtoneel kunnen blijven spelen.

Harald Benink is hoogleraar Banking & Finance aan Tilburg University en Associate Member van de Financial Markets Group van de London School of Economics. Tevens is hij voorzitter van het European Shadow Financial Regulatory Committee. Deze groep van hoogleraren uit een tiental Europese landen geeft regelmatig beleidsadviezen inzake regulering en toezicht op financiële instellingen en markten. haraldbenink@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

121

‘Trump is een geniale marketeer’

122

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

AMER IKA A N SE VE RKIE Z ING E N

Charles Groenhuijsen Tekst: Jacques Geluk Amerika-kenner Charles Groenhuijsen denkt dat Donald Trump de Amerikaanse presidentsverkiezingen zou kunnen winnen, maar geeft voorlopig Hillary Clinton het voordeel van de twijfel. In zijn boek ‘Donald Trump: iedereen houdt van mij’ en tijdens lezingen laat Groenhuijsen zijn publiek kennismaken met het fenomeen Trump, de eigenzinnige miljardair die zijn kiezers wil helpen de verloren Amerikaanse droom terug te vinden.

lke vier jaar moet ik de dag na de Amerikaanse presidentsverkiezingen ‘Cold Turkey’ afkicken.” Amerika-kenner Charles Groenhuijsen is ernstig verslaafd aan dit periodiek terugkerende politieke circus in de Verenigde Staten. “De strijd tussen Ronald Reagan en Walter Mondale (1984) heb ik vanuit Nederland gedaan voor de NOS. De eerste verkiezing die ik in Amerika vanaf de ‘primaries’ heb gevolgd, was die tussen George Bush Sr en Michael Dukakis (1988).” Deze eeuw heeft het spektakel al voor de tweede keer een extra dimensie. “2008 was fantastisch, omdat de dynamiek van de race tussen Barack Obama en John McCain zo anders was dan daarvoor. Obama’s uitspraak ‘Yes, we can’ ging de wereld rond. Ik zie nu al een beetje op tegen 2020. Dat wordt nooit zo leuk als 2016. Dit is een piekmoment.” Groenhuijsen zou het liefst zien dat er geen einde komt aan deze groter dan grootste show op aarde, maar verheugt zich op de vele televisiedebatten tussen Hillary Clinton (Democraten) en Donald Trump (Republikeinen) die nog volgen in de aanloop naar de verkiezingen van november. Hij voorspelt nog hogere kijkcijferrecords dan tijdens de voorverkiezingen en gigantische reclame-inkomsten voor de televisienetwerken. “Hillary doet het in haar broek”, voorspelt hij.

‘IEDEREEN HOUDT VAN MIJ’

Charles Groenhuijsen, die Hillary consequent bij haar voornaam noemt en Trump bij zijn achternaam, acht intussen de kans reëel dat de eigenzinnige multimiljardair de presidentsverkiezingen kan winnen, maar denkt nog wel dat Hillary uiteindelijk aan het langste eind trekt. Had hij Trumps opmars voorzien? “Het is een beetje keepers-

geluk, maar wel gebaseerd op enige ervaring. In 2015 kondigde Trump zijn kandidatuur aan. Dat had hij al eerder gedaan en toen bleek het een publiciteitsstunt voor zijn boek te zijn. Die zomer zag je hem in de peilingen behoorlijk stijgen en dat vond ik vrij bijzonder. In augustus begon het te kriebelen en in september kreeg ik een brainwave: ik moest een boek over die man schrijven. Op zaterdagochtend ben ik volgens een vast schema (zes uur op, vijf over zes beginnen) eerst alles over hem gaan bestuderen en lezen, waaronder al zijn boeken, biografieën en krantenartikelen, en vervolgens gaan schrijven. Een aantal weken lang, zeven dagen per week.”

bouwt in Brooklyn. Al snel nadat hij bij de zaak komt, merkt hij dat het burgermansbestaan niets voor hem is. Hij gaat aan de slag in Manhattan en richt zich op het allerhoogste segment. Dat is hij blijven doen, met wisselend succes. Met zijn casino’s gaat het mis, andere zaken leveren hem veel op.” Groenhuijsen herinnert zich een anekdote: “Wanneer hij als jongen met een van zijn broers met legoblokken speelt vraagt hij of hij een paar blokjes van hem mag lenen om zijn gebouw te kunnen afmaken. In plaats van ze terug te geven aan zijn broer lijmt hij de blokjes vast. Typisch Trump: altijd zijn eigenbelang voorop en dat slim spelen.”

AMERIKAANSE DROOM VERVLOGEN

Het resultaat is ‘Donald Trump: iedereen houdt van mij’, waarin Amerikakenner Groenhuijsen op 120 pagina’s beschrijft wie en wat Trump is en waar hij vandaan komt en vooruitblikt op wat er gebeurt als hij de verkiezingen wint of verliest. Het boek is zo geschreven dat het een tijdje meekan, maar inmiddels werkt hij aan een geactualiseerde uitgave. “Ik heb allereerst zijn jeugd vrij uitgebreid beschreven. Als je daarvan niets afweet snap je hem niet. Hij groeit op als zoon van de New Yorkse vastgoedondernemer Fred Trump, die grote bakstenen woontorens

Peilingen waaruit blijkt dat ruim driekwart van de Amerikanen vindt dat het niet goed, zelfs fout gaat met hun land, zijn een belangrijke reden voor Groenhuijsen door te gaan met schrijven. Daardoor kan hij de achtergronden schetsen die Trumps opmars verklaren. “De snelgroeiende, door de Republikeinen aangeblazen ongelijkheid, erkenning van het homohuwelijk en legalisering van marihuana in een aantal staten en ontkerkelijking dragen bij aan die ontevredenheid. Voeg daarbij dat de Verenigde Staten internationaal steeds meer kritiek krijgen, vooral industriële banen naar het buitenland verdwijnen en de overheid steeds meer bezuinigt op onderwijs, gezondheidszorg en infrastructuur. Bovendien worden de rijken rijker en staat een voor Amerikaanse begrippen vrij linkse president aan het roer. Het trotse Amerika dat ze kennen, hun Amerika, bestaat niet meer. Vervolgens staat iemand op als Trump, die zegt dat hij het volk de vervlogen Amerikaanse droom wil teruggeven.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

123

AMERIKA A N SE VE RKIE Z ING E N

woeden, denkt hij dat Trump de debatten zal winnen, puur op flair en stijl. “Hij zet Hillary baff in de hoek.” Tijdens zijn boeiende lezingen, die hij vanuit zijn enorme kennis over Amerika en de Amerikaanse politiek geeft en rijkelijk illustreert met beeld, geluid en soms hilarische voorbeelden, vertelt Groenhuijsen zijn toehoorders dat de politieke marketing van Trump absoluut GENIAAL is. “Dan roepen ze vanuit de zaal meteen ‘ho ho ho’. Dan zeg ik dat ik nooit op Trump zou stemmen. Altijd Democratisch. Maar dat je, ook als je tegen zijn opvattingen bent, vanuit een marketingoogpunt naar hem moet kijken en dan moet constateren dat hij het briljant doet. Hij is op geen enkele manier met Hillary te vergelijken, niet qua persoonlijkheid, ook niet wat herkomst politieke stijl en ideeën en de wijze van debatteren betreft. Trump is geen intellectueel, maar zeker niet dom. Met humor weet hij zijn soms verschrikkelijke of zelfs discriminerende uitspraken meestal recht te breien. Hillary daarentegen heeft haar goede momenten, maar is zo geprogrammeerd. Ze draait altijd een riedeltje af over vrouwenrechten en minderheden, zonder te verrassen. Mensen vinden haar aardig, maar houden niet van haar. Ze is populair, niet geliefd. Dat is een cruciaal verschil.”

Hij belooft hen dat hun kinderen het beter zullen hebben dan zij.” Dat is de crux waarvan Trump het uiteindelijk moet hebben en die hem zoveel steun oplevert van mensen die dachten dat ze geen toekomst meer hadden.

‘Ik zie nu al een beetje op tegen 2020’

LENBACH

HANDELSVERDRAGEN

Mocht Trump winnen, dan heeft dat ook voor het Nederlandse en Europese bedrijfsleven gevolgen. “Hij zal proberen bestaande handelsverdragen, zoals het omstreden TIPP, eenzijdig op te zeggen of bij te sturen, maar kan dat meestal niet in z’n eentje beslissen. Uiteindelijk is hij totaal afhankelijk van anderen. Elke keer dat hij aankondigt als president bepaalde dingen te gaan doen, betekent dat niet meer dan dat hij het gaat

De Republikeinen zijn er medeverantwoordelijk voor dat de bevolking bang is dat het nog veel erger wordt. “Iedereen heeft de afslag naar de 21ste eeuw genomen, alleen de Republikeinen hebben hem gemist. Ze doen alsof ‘het goeie ouwe Amerika’ nooit is weggeweest. In werkelijkheid wordt Amerika nooit meer wat het was. Over een kwart eeuw is meer dan de helft van de Amerikanen niet blank. In een aantal staten is dat nu al (bijna) zo. Sommigen zijn bang dat een groeiende groep ‘vermaledijde’ immigranten ervoor zorgt dat hun ideaal verdwijnt. Ze hoeven maar uit het raam te kijken om te zien dat banen voor een deel naar deze mensen gaan, die vaak bereid zijn voor 5 of 6 dollar per uur te werken. Te veel om dood te gaan, te weinig om van te leven. Daar komt bij dat de invloed van de kerk snel afneemt en dat is voor veel Amerikanen een gruwel. Het blijft in vergelijking met het in Amerikaanse ogen ‘heidense’ Nederland een zeer religieus land. Toch sluiten jaarlijks duizenden kerken hun deuren, net als fabrieken, scholen en ziekenhuizen. De symbolen van wat was verdwijnen steeds sneller. Daardoor neemt het aantal mensen dat ‘pissed’, nijdig, is snel toe. Door de sociale ellende, ongezond leven en zelfs mislukte levens neemt de levensverwachting binnen deze groep, vooral onder mannen, zelfs af. Zij juichen voor Trump, want ze denken dat hij naar hen luistert en zal doen wat hij belooft.”

EINDSTRIJD

Vooruitkijkend naar de eindstrijd, die tussen september en november zal

124

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

proberen. Als hij een muur wil bouwen tussen Mexico en de VS om illegale immigranten tegen te houden moet hij eerst naar het Congres, want dat gaat over het geld. Het zit er niet in dat Mexico die muur betaalt. Ook zijn plannen om illegalen te deporteren maken geen kans. Dat gaat zo’n 100 miljard dollar kosten, omdat je die mensen ook moet opsporen. Bovendien zit Amerika niet te wachten op televisiebeelden van spartelende kinderen en radeloze ouders. Ik denk dat de negatieve effecten wel mee zullen vallen, omdat Congresleden en Afgevaardigden zich voortdurend zullen afvragen of ze wel willen meewerken aan Trumps plannen.” Groenhuijsen denkt dat Trump op den duur serieuzer wordt genomen. Dat is ook gebeurd met Ronald Reagan. Die was echter een heer, strak in het pak en nooit een onvertogen woord. “Trump is wilder, scheldt op iedereen, gebruikt het F-woord en uitdrukkingen als ‘bull shit’. Kinderen worden van school gestuurd als ze dat doen! Ik denk dat hij inbindt als president, maar de Republikeinen kunnen er niet tegen dat hij een enorme pragmaticus is. Ideologie is voor Trump niet zo belangrijk, als het financieel en zakelijk maar goed gaat met Amerika. Zijn partijgenoten hebben echter de laatste decennia alleen maar op ideologie gehamerd – God en Vaderland. Hij is als een aal in een emmer, die ze niet te pakken krijgen en dat frustreert de Republikeinen.” Charles Groenhuijsen geniet nog even, maar kijkt al vooruit naar de Nederlandse verkiezingen van 2017. Ook daar kan hij – net als over hoe technologie en innovatie (drones, 3D-printen) onze levens ingrijpend veranderen – boeiend over spreken. “Ik maak er een show van”, zegt hij. Dat is dan meteen de enige overeenkomst tussen hem en het onderwerp van zijn laatste boek.

Amerika-kenner Charles Groenhuijsen is schrijver, columnist, programmamaker, consultant, spreker en een veelgevraagd moderator en dagvoorzitter. Hij is sinds 1974 actief in de journalistiek, waarvan 23 jaar bij de publieke omroep. Hij heeft vele publicaties op zijn naam staan, waaronder het boek over Donald Trump (Uitgeverij Balans, ISBN 9789460030987). charlesgroenhuijsen@speakersacademy.nl

K L A N T VRIE N DE L IJ KHE ID

Lief zijn

Waarom we klanten moeten vlooien

Als ik chimpansees observeer valt het mij altijd weer op dat het ze geen moeite lijkt te kosten om aardig te zijn naar diegene die met eten in zijn of haar handen zit. Ze lipsmakken, vlooien en bieden hun diensten aan, ze weten precies wat ze moeten doen

‘Klantgerichtheid begint bij incompetente managers die leren aandacht en liefde te hebben voor medewerkers’ om de ander te verleiden. Ze snappen blijkbaar beter dan mensen dat aandacht belangrijk is: zonder dat ze vlooien hebben, vlooien ze uren met elkaar, bouwen vertrouwen op en zorgen dat er relaties ontstaan. En ook al

Klantgerichtheid is niet zo lastig maar het wordt lastig door de organisatie die we om de klant heen bouwen. We bedenken regels, procedures en systemen om de klant tevreden te stellen en het makkelijk te maken. Maar, wat de klant wil zit gewoon in onze natuur, daar hebben we geen systeem voor nodig: een beetje aandacht, liefde en op het juiste moment even belangrijk gevonden willen worden.

Patrick van Veen is een gedragsbioloog met een missie: wetenschap en maatschappij dichter bij elkaar brengen. Hij combineert onderzoek naar gedrag van mensen en apen en vertaalt deze kennis naar maatschappelijk belangrijke thema’s: sociaal gedrag op de werkvloer, klantgerichtheid, oerinstincten van de liefde en pestgedrag bij kinderen. Hij schreef onder andere bestsellers als ‘Help, mijn baas is een aap!’ en ‘Dierbare Collega’s’. patrickvanveen@speakersacademy.nl

AAN PATRIC K VAN VEEN

Hoe kan ik als gedragsbioloog die gewoon is te observeren, negeren dat klantvriendelijkheid steeds verder weg lijkt te staan terwijl organisaties het steeds hoger op de agenda plaatsen en er grote investeringen plaatsvinden om de klant te binden? Waarom zie ik steeds vaker signalen waarbij ik mij afvraag of er werkelijk niemand is geweest die het eens vanuit mijn perspectief heeft bekeken? Mogelijk maken we het te complex.

Maar misschien helpt het ook dat apen geen managers hebben die controleren of procedures worden nageleefd en die sturen op output en resultaat. Of die zelf het foute voorbeeld geven zoals in een restaurant waar de stropdas medewerker over een vertrapt koekje stapt alsof hij het niet ziet, maar even later een schort medewerker aanspreekt dat ze troep op de vloer moet opruimen. Hoe kan ik klantgerichtheid verwachten als de manager medewerkers niet vertrouwt, geen ruimte geeft en voortdurend controleert? Waarom zou een medewerker mij fatsoenlijk te woord moeten staan als diezelfde medewerker al maanden wacht op een fatsoenlijk gesprek met zijn leidinggevende? En waarom zou een medewerker mij attent moeten opmerken als de manager iedereen in de organisatie negerend voorbijloopt?

Maar hoe is het dan toch mogelijk dat wanneer ik aan de klanten-kant van de balie sta de hufterigheid toeneemt, een simpele begroeting een lijdensweg is geworden, procedures mijn leven verzieken en ik steeds vaker het gevoel heb gereduceerd te zijn tot een nummer dat op zijn beurt wacht?

is het niet altijd oprecht, ze geven elkaar het gevoel dat de ander op dat moment de liefste van de wereld is.

at is er toch aan de hand dat ik organisaties voortdurend hoor praten over klantgerichtheid, burger centraal, gastvrijheid en patiëntgericht? Het lijkt wel alsof er niets belangrijkers is dan het koesteren van onze ‘cashcow’. Jawel, die klant, burger, patiënt, bewoner en cliënt die ervoor zorgen dat ik en de rest van werkend Nederland brood op de plank krijg.

drs. Patrick van Veen

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

125

10 TOP

spreker

Jongeren versus protestgeneratie: waardenstrijd in alle hevigheid losgebarsten 126

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

BE DRIJ FS C ULTU U R

prof. dr. ir. Mathieu Weggeman Tekst: Jacques Geluk De waardesystemen van de protestgeneratie, die vaak nog aan het roer staat, en jongeren botsen binnen organisaties en zijn zelfs totaal niet compatibel. Hoogleraar Organisatiekunde Mathieu Weggeman legt tijdens lezingen en in dit interview uit waarom hij denkt dat leidinggevende babyboomers, althans degenen die in het oude denken zijn blijven hangen, uiteindelijk moeten inbinden.

LENBACH

e protestgeneratie drijft nog steeds op geld, status en macht. Deze babyboomers fuseren graag, want dan zijn ze baas van iets groters en krijgen ze meer status en macht. Ze zijn materieel ingesteld en hechten veel waarde aan bonussen of betaling in opties van aandelen als het om beursgenoteerde ondernemingen gaat en protesteren tegen de Balkenendenorm”, zegt hoogleraar Mathieu Weggeman. “Het waardesysteem van de jonge generatie vormt daarmee een enorm contrast. Zij vinden niet drie maar vier P’s belangrijk: People, Planet, Profit én Pleasure. Jongeren hechten aan het welzijn van collega’s, klanten en de inwoners van de stad of het dorp waar de organisatie is gevestigd. Ze schamen zich als mensen moeten stoppen met barbecueën als vieze lucht uit het bedrijf waar zij werken overtrekt. Ze vinden ook dat de toestand van de planeet beter moet zijn als ze hem verlaten dan toen ze erop kwamen. Natuurlijk willen zij uiteindelijk wel iets in hun zak steken, maar die winst niet gebruiken om een Bentley, Porsche Panamera, Audi A6 of een tweede huis met zwembad te kopen.” Deze jongeren hebben volgens Weggeman meer belangstelling voor de laatste gadgets van Apple of Samsung of een mountainbike. Ze zien ook de wereld als hun huiskamer en vliegen graag met een goedkope luchtvaartmaatschappij voor een weekendje naar Barcelona. “De materiële wensen van deze twee generaties zijn dus heel verschillend.” Leden van de protestgeneratie willen dat het leven betekenisvol is. “Zij willen door hard werken stenen verlegd hebben en het verschil gemaakt hebben. Plezier hoeft daarbij geen rol te spelen. Generatie Y, de jongeren, wil dat het leven naast beteke-

“Jonge mensen die bij een organisatie gaan werken vragen eerst wat het nut is van die club” nisvol ook aangenaam is. Daarom hebben zij de P van Pleasure toegevoegd. Deze groep wil wel naar politici luisteren, maar dan op Lowlands of strijden voor betere bestrijding van hiv, maar dan met U2 erbij. Onderzoeksgeld inzamelen voor ALS combineren ze met een ‘ice bucket challenge’.”

HET GROTE WAAROM

“Jonge mensen die bij een organisatie gaan werken vragen eerst wat het nut is van die club. Ze vragen naar wat Simon Sinek noemt ‘the big why’, het grote waarom. Waarom worden bepaalde producten gemaakt, waar komen de winsten vandaan en wie worden daar blij van? De protestgeneratie vindt dat wat zweverig en denkt vooral aan de aandeelhouderswaarde van de bedrijfsactiviteiten.” Weggeman citeert CEO Paul Polman van Unilever uit een interview met Scope:

‘De jonge mensen die hier tegenwoordig binnenkomen vragen niet meer wat Uni lever hen kan bieden, maar wat onze waarden zijn en wat wij in de wereld bereiken’. “Hij zei verder zoiets als ‘Dat moet niet gekker worden’. Ik heb echter veel bewondering voor Polman. Hij vindt het lastig en raar, maar heeft die verandering wel gezien en is zich daartoe aan het verhouden. Veel protestgeneratiemensen merken dat helemaal niet op. Dat komt doordat wie de macht heeft en eigenaar is van de assets, niet vindt dat hij zich hoeft aan te passen aan degenen die geen macht hebben. Deze leiders geven toe dat de jongere generatie anders denkt, maar zeggen daar meteen achteraan: ‘Dat zal allemaal wel, maar wij doen het hier zo. Als het ze niet bevalt gaan ze maar. Dat is echter op termijn niet vol te houden, want dan gaan er te veel.” Mathieu Weggeman: “Het contrast is het grootst tussen generatie Y en de babyboomers. De generaties daar tussenin laten we even buiten beschouwing.” Hij is optimistisch over de jongeren. “Zij kunnen goed samenwerken, pluggen zonder dat dit opvalt meteen in op nieuwe groepen doordat ze prima kunnen hechten en onthechten, zijn resultaatgericht en delen alle kennis en verwachten dat ook van anderen. Kennis is voor hen geen macht, maar een middel.”

Prof. dr. ir. Mathieu Weggeman is hoogleraar Organisatiekunde (specialisatie Innovatiemanagement) aan de TU Eindhoven, strategisch partner van Squarewise en bestuursadviseur. Weggeman focust op het begrijpen en verklaren van innovatieprocessen in technologie- en kennisintensieve organisaties, met bijzondere aandacht voor leidinggeven aan professionals en het Rijnlands-model. In 2001 kreeg hij de œuvreprijs van de Orde van Organisatiekundigen en -Adviseurs voor zijn bijdragen aan de managementvakliteratuur. Zijn boek ‘Leidinggeven aan professionals? Niet doen!’ is in 2008 uitgeroepen tot Managementboek van het Jaar. mathieuweggeman@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

127

‘Afscheid van de VAR is vervelend voor zzp’ers en de BV Nederland’

De Verklaring Arbeidsrelatie (VAR), waarmee de zelfstandige zonder personeel zijn opdrachtgevers kon vrijwaren van eventuele naheffingen van de belastingdienst en de Sociale Verzekeringsbank, is niet meer. In plaats daarvan zijn er nu modelovereenkomsten waarin zzp’ers en opdrachtgevers tevoren door de belastingdienst goedgekeurde afspraken kunnen maken die aantonen dat geen sprake is van loondienst. De bedenker, staatssecretaris Eric Wiebes, ziet alleen maar voordelen voor de zzp’er. Econoom Mathijs Bouman ziet slechts nadelen, voor de zelfstandigen, opdrachtgevers en de economie, die door de nieuwe regels minder flexibel en dus minder veerkrachtig wordt.

128

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

E C ONOMIE

TOP

spreker

dr. Mathijs Bouman Tekst: Jacques Geluk

taatssecretaris Wiebes zag het als een nadeel voor zzp’ers dat zij een aanslag konden verwachten, wanneer achteraf zou blijken dat ze in feite toch in loondienst – en dus geen ondernemer – waren. Bovendien konden ze dan hun recht op ondernemersaftrek verliezen. Daarom heeft hij de VAR vervangen door een nieuw systeem van modelovereenkomsten, waarbij de zzp’er probeert samen met zijn opdrachtgever tevoren door de belastingdienst goedgekeurde afspraken te maken, waarin duidelijk staat dat hij wel degelijk ondernemer en geen werknemer is. De belastingdienst kan na afloop kijken of iedereen zich daaraan goed heeft gehouden en, indien dat niet zo is, alsnog beide partijen – dus ook de opdrachtgever – belasten met vooral sociale werknemerspremies. In de oude situatie was de zzp’er in de gelukkige omstandigheid zijn opdrachtgever te kunnen beloven dat er geen claims zouden komen. Dat vermogen is hij nu kwijt. Dat leidt ertoe dat bedrijven zich gaan indekken, omdat ze niet graag het risico van een claim achteraf willen lopen, hoe klein dat ook is. Hoe dat in de praktijk uitpakt weten we niet, maar het lijkt erop dat veel opdrachtgevers ervoor kiezen geen opdrachten meer te geven aan zzp’ers”, zegt zzp’er Mathijs Bouman. Tijdens zijn verhelderende lezingen en bijdragen aan onder andere het vernieuwende nieuwsprogramma ‘Z Today’ op de ambitieuze nieuwszender RTL Z heeft hij het al eerder gezegd en nu herhaalt hij het: “Dat is niet alleen voor de zzp’er, maar ook voor de BV Nederland heel vervelend.”

BRIEF

Wiebes schrijft in zijn brief aan zzp’ers onder andere dat het ‘in veel gevallen duidelijk is dat een zzp’er niet in loondienst werkt. Denk aan een schilder die steeds voor verschillende particulieren werkt. U hoeft in deze gevallen geen modelovereenkomst

te gebruiken. Bij twijfel kunt u met uw opdrachtgever gebruikmaken van een modelovereenkomst, maar dit is niet verplicht’. In alle andere gevallen raadt hij zzp’ers aan op de internetsite van de belastingdienst ‘de modelovereenkomst te zoeken die past bij de manier waarop hij en zijn opdrachtgever willen werken’. In de bijlage schrijft Wiebes: ‘De positie van zzp’ers wordt versterkt, omdat ook zij nu

‘Ik voorspel dat veel opdrachtgevers zelfs preventief proberen van zzp’ers af te komen’

krijgen omdat ze een schijn-zzp’er hebben aangenomen. Dat de VVD dit doet is opmerkelijk. Ik heb er met Wiebes, een leuke, vriendelijke en analytische man, over gesproken en hij denkt echt dat het een probleem was voor zzp’ers dat ze achteraf konden worden aangeslagen en de opdrachtgever, die minstens zoveel schuld had, niet. Analytisch klopt dat, maar hij vergeet dat er de afgelopen jaren zoveel schijnzelfstandigen zijn bijgekomen doordat de belastingdienst geen mensen om te controleren of al die zzp-contracten wel klopten. Dat had niets te maken met de VAR. Wat hij nu doet is in plaats van beter controleren dreigen met een zware straf om schijnzelfstandigen en opdrachtgevers die deze mensen aannemen af te schrikken. Ten koste van alle andere zzp’ers.”

ONZEKERHEID

zekerheid vooraf hebben. Daarnaast kan de zzp’er, als achteraf blijkt dat toch sprake was van loondienst nu wél aanspraak maken op uitkeringen…’ En, wat veel zzp’ers dus niet als voordeel, maar als het inleveren van hun wisselgeld zien: ‘Beide partijen zijn nu verantwoordelijk voor de eigen belastingen premieverplichtingen’. Het meeste lijkt te mooi om waar te zijn en dat is het volgens Bouman ook. “De brief is verhullend en zeer teleurstellend. Gedaan wordt alsof de rechtspositie van de zzp’er is versterkt. De bijlage, met vragen en antwoorden, beslaat ruim een half A4-tje. Totaal lachwekkend. Op een willekeurige zzp-website vind je soms tientallen pagina’s met problemen die mensen opwerpen. In werkelijkheid is de onderhandelingspositie van de zzp’er erg verslechterd en krijgt hij geen opdrachten meer omdat opdrachtgevers, met name middelgrote en grote bedrijven, op advies van hun juristen, zelfs geen klein risico willen lopen dat ze een aanslag

Het allerbelangrijkste is de extra onzekerheid die nu is ontstaan bij alle betrokkenen. Er is een nieuw soort flexcontract bedacht, dat naast een algemeen model per beroepsgroep verschillend is en daarbinnen ook nog varianten kent. Volgens Bouman weet niemand hoe en of het geldig is en waaraan hij of zij zich moet houden. Houvast uit de VAR-tijd is verdwenen. Nergens staat dat het aantal opdrachtgevers dat iemand heeft een bepalende factor is om als zelfstandige te worden gezien, terwijl dat dat altijd een voornaam criterium is geweest. Bijkomende onzekerheid komt voort uit het feit dat de belastingdienst van de vele modelcontracten die ter goedkeuring zijn voorgelegd, nog slechts een klein percentage heeft goedgekeurd. “Ik voorspel dat veel opdrachtgevers in 2016 en 2017, wanneer de overgangsperiode afloopt, zelfs preventief proberen van zzp’ers af te komen. Of door payroll-constructies en flexcontracten aan te bieden aan deze mensen, die liever zelfstandig zijn. Fundamenteel hierbij is de in het economisch verkeer

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

129

FLEXIBILITEIT UIT DE ECONOMIE

onuitgesproken vraag, die bij het afsluiten van contracten altijd vaag wordt gehouden: ‘Wie is de baas?’. In de nieuwe constructie is dat het definiërende, maar eigenlijk niet te definiëren element dat ze gaan gebruiken als beslissingsfactor of iemand zelfstandige is of werknemer. In de jaren negentig zaten ze ook met die vraag en dat is toen afgedekt met de VAR, een soort ‘Verlaat de gevangenis zonder betalen’-kaart: ‘Als je die kunt tonen doen we niet moeilijk over de gezagsrelatie, die valt toch niet te definiëren’. Wiebes heeft besloten dat het wel kan en gooit de VAR weg, waarmee een fundamenteel probleem uit de jaren negentig, dat net was opgelost, weer helemaal terug is.” Bouman vindt ook dat schijnzelfstandigen snel een eerlijk contract moet krijgen, zoals de postbodes van PostNL, maar “dat zijn heel andere mensen dan freelancers in de journalistiek, interim managers of masseurs, die precies weten wat hun vaardigheden zijn en die proberen te vermarkten. Dat onderscheid is heel belangrijk, maar wordt nu niet gemaakt.” Bouman wijst erop dat Wiebes continu is gewaarschuwd door de Raad van State en Kamerleden dat hij dingen wil definiëren die niet definieerbaar zijn. De wet is uiteindelijk aangenomen, omdat een eerder voorstel van Wiebes ‘nog dramatischer was’. “Daarbij moest je bij elke opdracht opnieuw

130

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek telt Nederland zo’n miljoen zzp’ers op zeven miljoen werkenden. “In goede en slechte tijden fungeren ze als een heel belangrijke buffer. Aannemend dat de CBS-cijfers kloppen, verwacht ik dat de economie door de nieuwe regeling verstart, omdat die de rubberen laag – zoals ik de buffer zie – van de arbeidsmarkt afpelt. Juist in een tijd waarin bedrijven toch al angstig zijn over ontwikkelingen rond de Chinese economie, technologie, robotisering, een mogelijke ‘Brexit’, een nieuwe eurocrisis, een Amerikaanse recessie en de gevolgen voor Europa en de immigratiecrisis en de extra kosten daarvan. Bedrijven willen graag flexibiliteit, maar door de zzp’ers in deze positie te brengen zijn economische schokken minder gemakkelijk op te vangen en kunnen ondernemers minder gemakkelijk inspelen op snelle veranderingen in de buitenwereld. De economie zal wel blijven groeien, zeker als we alle conjunctuurgolven achter elkaar leggen, maar minder p rofiteren van goede tijden en meer last

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘Het komt goed als iedereen zich realiseert dat het niet zo interessant is of iemand zzp’er is of werknemer’ hebben van slechte tijden. Voor de individuele zzp’er kan deze nieuwe ontwikkeling uitlopen op een klein drama, omdat hij niet weet of hij volgend jaar nog wel een opdrachtgever heeft en in het slechtste geval theoretisch met een koopkrachtdaling tot wel 100 procent te maken kan krijgen.” Bouman, tot besluit: “In onzekere economische omstandigheden, zoals we de afgelopen jaren hebben gehad, is dus juist veel flexibiliteit nodig. Een groep mensen wil dat in vrijwilligheid en met plezier aanbieden en dan komt er uit Den Haag een oekaze die dat onmogelijk dreigt te maken. Dat is eigenlijk onverdraaglijk. Het komt goed als iedereen zich realiseert dat het niet zo interessant is of iemand zzp’er is of werknemer. Dat verschil is toch al diffuus. Het gaat er alleen maar om dat men wil weten wie onder de werknemersverzekeringen moet vallen, maar dan moeten we terug naar de vraag waarom we die verzekeringen hebben. Pas als we de sociale zekerheid inrichten op een manier die mensen aan de onderkant van de samenleving beschermt en mensen aan de bovenkant hun eigen gang laat gaan – zzp’er of werknemer maakt niet uit – is het probleem opgelost.”

Dr. Mathijs Bouman is econoom, journalist, commentator RTL Z en geeft lezingen. Na zijn promotie in 1998 was hij onderzoeker en docent aan de Universiteit van Amsterdam, de Vrije Universiteit en de Universiteit Leiden. Vervolgens was hij adjunct-hoofdredacteur van FEM Business. Tussen 2003 en 2005 werkte hij voor De Nederlandsche Bank. Boeken van Bouman zijn onder andere: ‘Hollandse Overmoed, waarom de beste economie van de wereld ontspoorde’ (2006) en ‘De elektrische spijkerbroek en andere avonturen in de economie’ (2010). In 2013 won hij de ‘Gouden Stier’ voor beste financiële commentator. mathijsbouman@speakersacademy.nl

POLAK EN FLE UR KONING

onderhandelen met de opdrachtgever en samen een internetformulier moest invullen om erachter te komen of je wel of geen zzp’er was.” Is er nog wat te doen tegen het uitschakelen van de zzp’er. Bouman: “Onlangs heeft Pieter Omtzigt (CDA) Kamervragen gesteld, waarin hij uiteindelijk tot de kern kwam: hoe gaat de belastingdienst om met die modelcontracten? Met andere woorden: hoe definieert de belastingdienst werknemerschap en ondernemerschap? Die fundamentele vraag uit de jaren negentig is dus opnieuw in de Tweede Kamer gegooid en zolang we die niet beantwoorden is geen echte oplossing mogelijk.

E C ONOMIE

C OMMU N IC ATIE & PR

Bent u klaar voor de revolutie van de multimarketeer?

Beheer jij diverse kanalen in de sociale media, waarin jij vooral vragen beantwoordt, dan ben je een puike community manager. Noem jezelf dan geen ‘contentstrateeg’. Hopelijk zijn jouw competenties op gebied van service en relatiebeheer sterker dan het uitzetten van strategische lijnen met de hulp van branded, curated en user generated content. Laten we de strateeg hierbij óók de noodzakelijke competentie toedichten dat hij of zij de ervaren inzichten bevat om organisaties van laag tot hoog te doen overtuigen in hun veranderingen. Zijn online professionals verworden tot de ultieme transformers? De werkloze twitteraars die zich na een jaar intensief twitteren spontaan ‘social media strateeg’ noemen vormen dé Optimus Primes van de virtuele marketingwereld. Bijna komisch is hun motto dat ‘social media marketing’ draait om het centraal stellen van de klant en gebruiker. Had nu maar die gedegen basiscursus marketing gedaan, dan had je het al veel eerder ‘beter’ geweten.

EEN INSTANT STRATEEG, SPONTANE INFLATIE OF LEF?

VIRTUELE LEIDERS EN TRACKRECORD

Feit is dat we virtuele leiders kennen die geen échte leiders zijn. Het humane principe van ‘door aantoonbare ervaring omhoog klimmen’ lijkt in de huidige virtuele wereld over boord te zijn gegooid. We maken virtueel in een moordend tempo carrière. De vraag is of dit voorbeelden zijn van zelfoverschatting of een inflatie van de moderne vormen van marketing. Waar je ooit nog wel eens harde onderzoekscompetenties in huis diende te hebben, incluis een trackrecord van succesvolle marketingcampagnes en creatief denken, lijkt nu niets meer dan een leuke eendaagse training Content Manage-

Waar ik mijzelf pas na ruim tien jaar online marketingcampagnes draaien ‘online strateeg’ durfde te noemen, lijkt de term ‘strateeg’ een múst in een beetje Twitter-bio. Ik brand hiermee niet mijn gerespecteerde collega’s af, maar ik vraag mij wél hardop af hoe zo’n virtuele carrière op hoge snelheid daadwerkelijk verloopt. Het lef van de virtuele carrièremakers verdient wederom waardering. Toch mogen de ballen indalen en mag de oververhitte zelfperceptie bekoelen. Stop met nutteloze sociale proof als het geen aantoonbare ervaring betreft waar jij echt bij betrokken bent geweest. Stop met het schreeuwen langs de zijlijn als je nog nooit hebt gevoetbald. Hulde aan alle ervaren marketeers die op een gedegen en eerlijke manier het nieuwe tijdperk betreden en glashard door het hyperig gedrag heenkijken.

Patrick Petersen studeerdeerde BK aan de EUR en Marketing en Strategic Digital Marketing aan de London Business School. Petersen is bestseller auteur van onder andere het ‘Handboek Online Marketing’, ‘Handboek Engaging Content’, ‘Handboek ContentStrategie’ en ‘Handboek Social Business’. Daarnaast is hij columnist voor Adformatie, Marketingtribune en CustomerTalk. Bovendien schrijft hij voor zijn eigen SocialMedia.nl platform. patrickpetersen@speakersacademy.nl

LENBACH

REVOLUTIE EN RELEVANTIE

ment nodig te zijn om jezelf te upgraden tot ‘online marketeer’. Staat ‘online marketeer’ te lang op jouw Facebookpagina dan maken we hier ‘strateeg’ van. Door leuke voorbeelden van succesvolle campagnes aan te halen lijk jij – wederom virtueel – een trackrecord van ervaring op te bouwen. De luchtballon gevuld met zelfbenoemde moderne marketeers krijgt zijn mand maar nauwelijks de lucht in. Er is gelukkig wifi aan boord.

arketing, nieuwe marketing en digitale marketing. Het lijken modewoorden. We zijn van marketeer naar ‘marcommer’ vervolgens snel door naar een interactieve en multichannel marketeer gegaan en doorgroeiend naar de marketeer van interactieve communicatie. We hebben nog even online communicatiespecialist gehad, en dat gaat momenteel via social pr naar ‘contentstrateeg’. Het lijkt vooral op een hoge snelheid van de ontwikkeling van het vakgebied. De veelvoud aan noodzakelijke disciplines lijkt de herboren professional in verwarring te brengen. De eigen identiteit moet met ‘zomaar’ een virtuele functieomschrijving vastgelegd worden. Het beestje moet een naam hebben, toch?

Patrick Petersen MA MSc

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

131

‘De grote droom van de Kok des Vaderlands’ Kookoloog Pierre Wind spreekt tijdens lezingen en workshops over alles dat met eten te maken heeft, maar schrijft zijn zienswijzen ook op in columns en vertelt erover als deskundige op televisie. “Als ik iets niet weet verdiep ik mij erin”, zegt de grondlegger der smaaklessen. “Geen enkele presentatie is hetzelfde, maar altijd op maat. Ik heb zelfs voor een klant een hele culinaire theatershow gemaakt.”

132

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

VOE DING

Pierre Wind Tekst: Jacques Geluk

amen met onder andere de Wageningen Universiteit hebben we met onze didactische smaaklessen al 3.600 scholen bereikt. Mijn grote droom is – en daar vecht ik voor – dat basisscholen straks verplicht zijn voedingslessen te geven. Apart of geïntegreerd in bestaande vakken, dat moeten ze zelf weten. Ook moeten ze in alle vrijheid kunnen bepalen hoe ze het doen, want ik houd niet van het belerende vingertje”, zegt Pierre Wind. “Ik wil geen koks van die kinderen maken, maar ze wel op een leuke manier kennis meegeven.” Dat is hard nodig. “Als ik voor de klas een courgette laat zien, denken ze dat het een komkommer is. Laatst hebben we daarvan opnamen gemaakt om te bewijzen dat die reacties niet gespeeld zijn. Ze weten ook niet wat een aubergine is. Koolsoorten herkennen ze al helemaal niet. Veel basisscholen hebben op vrijdagmiddag een soep- of theeuurtje. Dat is een mooi moment om de kinderen te laten proeven en ruiken.” Volgens Pierre is het belangrijk op de basisschool te beginnen. “Dan creëer je een nieuwe cultuur, die later doorwerkt in de volgende schakels. Hoopgevend is dat de kinderen enthousiast zijn en onderzoek bewijst dat voedingslessen werken. Om dat te versterken moet er natuurlijk wel een vervolg komen. Als een kind leert rekenen, maar daarna nooit meer oefent wordt hij nooit een rekenwonder. Dat geldt hiervoor ook.” Op middelbare scholen is voedingsleer vaak onderdeel van het vak burgerschap, maar zou er “veel meer moeten gebeuren.” Op vele manieren probeert Pierre mensen ervan te overtuigen gezonder te eten, maar altijd zonder belerend te zijn. “Ik vertel ze bijvoorbeeld dat ze bloemkool kunnen schaven over hun carpaccio. Dan hoef je geen kaas te gebruiken en maak je het gerecht, ook als je wilt afvallen, veganist bent of een lactose-intolerantie hebt toch pittig.” Hij heeft als een van de eersten het suikerprobleem onder de aandacht gebracht. “Ik heb het boekje ‘WAM’ (Wind Afval Methode) als

pamflet tegen suiker uitgebracht om aan te geven dat overtollige kilo’s snel verdwijnen als mensen suiker en light-producten radicaal van het menu schrappen. Nu is dat een nationale discussie. Kikkûh. Van een suikerverslaving afkomen duurt twee weken. Daarna ga je de zoetheid in natuurlijke producten ontdekken. Koffie is bijvoorbeeld van zichzelf heel zoet. Het probleem is dat suiker vaak onderdeel is van een totaalproduct. Een stukje taart lacht naar je, want daar heb je goede herinneringen aan. Dat is de verleiding. Maar ook een wortel kan tegen je lachen! In principe kun je alles eten, maar met mate. Gewoon keuzes maken, zo simpel is het. Ik veroordeel echter niemand en vertel mensen hooguit waarop ze moeten letten.”

‘Voedingslessen verplicht op alle basisscholen. Daar vecht ik voor’

PRACTOR

De Haagse kookoloog probeert voortdurend nieuwe dingen te ontdekken en te signaleren. “Dingen die eraan komen, maar er nog niet echt zijn.” Hij verslindt ook onderzoeken. “Dat is mijn kennis. Daar kan ik op innoveren. Daarom ben ik trots dat ik ben benoemd tot practor ‘food innovation & concepts’ bij de Internationale Hotel- en Managementschool ROC Mondriaan in Den Haag. Een soort lectoraat, zoals je dat op hogescholen en universiteiten ziet, maar dan praktischer. Vanaf september ga ik samen met excellente studenten aan de slag. We stellen eerst een onderzoeksvraag. Op basis van de antwoorden formuleren we een conclusie. Van daaruit werken we aan praktische oplossingen en bedenken we nieuwe

creaties, concepten en formules, die we uittesten en daarna presenteren. Daar maken we een e-magazine van, dat we elk half jaar aan zoveel mogelijk ‘vrienden’ willen sturen. Die kunnen er de dingen uithalen die hen aanspreken en als ze meer willen weten de pdf van het officiële onderzoek downloaden, inclusief bronnen. Dit een moderne manier om wetenschap bij de brede consument te brengen. Moeilijke dingen op eenvoudige wijze voorschotelen, zodat je het bij mensen kunt laten landen of wegvliegen. Ik hoop dat dingen die ik zeg of doe, ook tijdens presentaties, mensen aanzet tot nadenken en dat ze daarna zelf beslissen wat ze ermee doen.”

HORECA ALS METAFOOR

Eén van Pierre’s taken als Kok des Vaderlands, een titel die hij sinds 2014 draagt, is ervoor zorgen dat mensen – vanaf zo jong mogelijke leeftijd – meer groente en fruit gaan eten. Pierre vertelt dan ook enthousiast over een broccolicongres in Madrid. “Er zaten zo’n duizend mensen uit de hele wereld in de zaal. Mij was gevraagd iets te vertellen over bestaande en niet-bestaande technieken om broccoli, een van de allergezondste groenten, populairder te maken. Wat kun je er meer mee doen dan koken? Ik heb daar broccolisap, gerechten met broccolistelen en broccoli rauw in kleine stukjes gepresenteerd. De mensen waren mega enthousiast. Een nieuwe trend is dat je poeder van zelf in de oven of magnetron gedroogde broccoli en andere verse groenten over een broodje kunt strooien voor de kleur en de smaak. Straks heeft iedereen zijn eigen poedertjes.” Wat broccoli betreft schiet hem nog een bijzondere presentatie te binnen. “Soms vragen ze me de horeca te gebruiken als metafoor als ik spreek voor mensen uit een heel andere beroepsgroep. Dan vraag ik wat tijd om de presentatie goed voor te bereiden en een originele kwinkslag te bedenken. Tijdens een bijeenkomst over klantvriendelijkheid voor een niet-culinair publiek heb ik de zaal broccolistronken laten knuffelen. Dat heb

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

133

VOE DING

‘Als je je laat wegzinken in een dip kom je nooit verder’

staan allerlei tekentjes bij. Mensen van elk geloof, elke cultuur of dimensie, kunnen hun eigen keuzes maken. Het is geen moeten. Ik zou er graag een beweegschijf omheen hebben, zoals in België het geval is. Voor degenen die al veel van eten weten is zo’n schijf in principe niet nodig, maar voor anderen is het een goed houvast. Ik ben het ook niet met alles eens wat het Voedingscentrum zegt. Roomboter is, vind ook ik, bijvoorbeeld beter dan margarine, want dat is een bewerkt product. Dat betekent niet dat ik alles wat ze zeggen of zelfs de hele organisatie afwijs, zoals sommigen doen. Ze doen veel goed, bijvoorbeeld mensen laten zien hoe ze hun koelkast het beste kunnen indelen. Ruzie maken is niet de oplossing, het is beter te kijken naar wat je bindt en mensen te blijven vertellen wat er aan de hand is.” Pierre Wind gelooft in onafhankelijke voorlichting. “Ik ben ambassadeur van de stichting Natuur & Milieu. Ik merk daardoor dat het in de visindustrie beter kan. Bij het MSC-keurmerk is bijvoorbeeld wel naar het milieu gekeken, maar niet naar dierenleed. Ook in de vleesindustrie zijn veranderingen nodig. Ik heb inmiddels geleerd dat je geduld moet hebben. Wel blijven vechten en hameren, maar niet in een dag resultaat willen zien.” Hoe het ook zij, hij denkt altijd positief en in oplossingen. “Daarom ben ik waarschijnlijk ook altijd heel vrolijk. Als je je laat wegzinken in een dip kom je nooit verder. Als je wordt meegezogen met de drang naar voren te gaan kom je ook verder. Ik heb wel gemerkt dat ik met sommige ideeën te vroeg ben. Daarom zet ik ze nu eerst in de koelkast, om ze er op het goede moment pas uit te halen.”

ik maar één keer gedaan, speciaal voor die klant. Al mijn presentaties zijn op maat en wat het budget betreft komen de opdrachtgever en ik er altijd samen uit. Dat geldt ook voor de inhoud. Ik luister eerst altijd goed naar de wensen van de klant. Hij kent zijn publiek het beste. Natuurlijk krijg je automatisch mijn verhaal en zienswijze te horen, maar wel altijd aangepast aan de zaal. Het is nooit hetzelfde. Laatst ben ik gevraagd door het wandelwezen. Dan zoek ik eerst helemaal uit wat wandelaars het beste kunnen eten. In maart was ik op de Gezondheidsbeurs, die tijdens de Gezondheidsweek op alle Texelse basisscholen is gehouden.” Een van de visies die Pierre graag naar voren brengt gaat over consumenteninformatie. “Als ik minister van het ministerie van Voedsel zou zijn, zou ik een zienswijze formuleren over het voedsel- en dierenpaspoort”, zegt Pierre Wind, die wil dat consumenten bij alle versproducten een duidelijk leesbaar ‘paspoort’ aantreffen met daarop antwoorden op een aantal basisvragen over de plaats van herkomst, het aantal kilometers dat een product heeft afgelegd, het gebruik van antibiotica, maar ook over de hoeveelheid water die in een kipfilet zit. “Verder wil ik weten hoeveel kilocalorieën er bijvoorbeeld in een wortel zitten. Met die informatie, die misschien ook via een QRcode oproepbaar zou kunnen zijn, kan de consument echte keuzes maken.”

BEELD EN GELUID

Pierre doet veel, acht dagen per week. Hij is niet alleen kookdocent, spreker en deskundige, maar maakt ook programma’s over gezond koken en eten, is geregeld te zien in ‘Kassa’ bij voed-

134

Tijdens de presentatie van de nieuwe Schijf van vijf in maart door het Voedingscentrum heeft Pierre een speciaal Schijf van vijf-hapje gepresenteerd: de volledig daarop gebaseerde pizza 5.0. “Ik denk dat met deze nieuwe Schijf een enorme stap vooruit is gezet. Deze is minder belerend dan de vorige. Op de vijf vlakken staat wat wetenschappelijk gezien de juiste verhouding moet zijn tussen de verschillende voedingsmiddelen. Daar

E VAN BEELD

SCHIJF VAN VIJF

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

sel- en smaaktesten en in andere tv-shows en nu bezig met opnamen voor de nieuwe AVROTROS-jeugdserie ‘Bij Ron in het pension’ van Ron Boszhard, waarin hij een rol speelt. “Ik doe geen dag hetzelfde en vind het ook leuk zelf of met anderen ‘high’- en ‘low’producties te doen. Soms maak ik voor weinig geld zelf een productie, omdat die anders niet gemaakt kan worden. Op mijn website zijn afleveringen te zien van de serie ‘Slim Oud’, waarmee ik ouderen wil helpen gezonder te leven. TV West heeft die serie uitgezonden. Met sommige dingen ben ik jaren bezig, met andere een dag.” Ook bij serieuze presentaties laat hij graag filmpjes zien. “Die maken je geest open en daar krijg je een glimlach van. Er ontstaat helderheid en dat creëert een soort balans.” Het mooiste dat Pierre kan overkomen is een staande ovatie. “Ik leef op applaus, want in mijn vak is dat een compliment. Dan ga ik met mijn hoofd in de wolken naar huis.”

HOFTRAMMM

Wie zich wil laten verrassen door de kookkunsten van Pierre Wind kan terecht in de Haagse Hoftrammm. Wel eerst minimaal anderhalve maand tevoren reserveren. “Bobby van Galen is de culinaire baas en wij hebben afgesproken dat de gerechten 50 procent herkenbaar en 50 procent Pierre Wind-innovatie zijn. Denk aan een rookworst met truffel- of erwtensoepsmaak of een hartige tompouce met gele room. Bijzonder is de smaakpil. Een capsule met vijf huisgedroogde kruiden en bloemetjes, die je 30 seconden voor je gaat eten in je mond doet. Dat trekt door naar je hoofd en dan geeft elke hap een andere smaaksensatie. Met een smaakhengeltje en daaraan een zakje eveneens huisgedroogde kruiden kunnen gasten bouillon op smaak maken. Nergens ter wereld hebben ze dat. Kikkûh. We zijn 11 mei 2014 begonnen en nu zit het elke dag vol. Ik ben zo blij.”

Pierre Wind is (televisie-)kok, kookdocent, practor aan de Internationale Hotel & Managementschool ROC Mondriaan in Den Haag, ‘executive chef’ van tramrestaurant Hoftrammm, voedselstilist, columnist en schrijver van culinaire boeken. Hij verzorgt workshops, kookentertainment en lezingen op maat en ontwerpt en fabriceert digigrafie, websites, i-books en video’s in eigen beheer of samen met anderen. pierrewind@speakersacademy.nl

Spectaculaire foto’s van André Kuipers, Frans Lanting en Jimmy Nelson ___ Aurora borealis – ofwel het noorderlicht – is vanuit de ruimte prachtig te zien als golvende, groene gordijnen boven het noordelijke poolgebied. dr. ANDRÉ KUIPERS

135

136

___ Op 21 december 2011 verlaat André Kuipers in een Sojoezraket de aarde vanaf het cosmodrome in Baikonour, Kazachstan, voor een verblijf van ruim zes maanden in het internationale ruimtestation ISS. dr. ANDRÉ KUIPERS

137

___ Het Sojoez-ruimteschip vastgekoppeld aan het internationale ruimtestation ISS boven West-Europa bij nacht. De heldere stad onder het linker zonnepaneel is Parijs. Links van dit paneel is België goed zichtbaar als een oranje vlek. Nederland ligt linksboven. dr. ANDRÉ KUIPERS

138

139

RUIMTEVAARTCOLLEGE EEN UNIEKE KIJK IN HET LEVEN VAN EEN ASTRONAUT

DE UR

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

& AMB

140

A S T R ON

André Kuipers nodigt u uit om samen met hem zijn reis door de ruimte te beleven. Een college vol humor, verbazing en wonderbaarlijke feiten

D DE AAR

PROGRAMMA 2016 SEP ‘16

do vr za zo vr za zo ma vr

15 16 17 18 23 24 25 26 30

APELDOORN VELDHOVEN EIBERGEN LEEUWARDEN OSS HELMOND ALPHEN AD RIJN HEERLEN PAPENDRECHT

Schouwburg Orpheus Theater De Schalm Openluchttheater Eibergen Stadsschouwburg De Harmonie Theater De Lievekamp Theater Speelhuis Theater Castellum Theater Heerlen Theaters De Willem

055-5270300 040-2533578 0545-474568 058-2330233 matinee 0412-648922 0492-587000 0172-429292 matinee 045-5716607 078-6158226

OKT ‘16

vr za zo wo do vr ma do za zo

7 8 9 12 13 14 24 27 29 30

BERGEN OP ZOOM VEENENDAAL ZOETERMEER AMSTELVEEN ASSEN STEENWIJK DEN BOSCH VENLO EMMELOORD EMMEN

Schouwburg De Maagd Schouwburg De Lampegiet Stadstheater Schouwburg Amstelveen Theater De Nieuwe Kolk Rabo Theater De Meenthe Theater aan de Parade Theater de Maaspoort Theater ‘t Voorhuys ATLAS Theater

0164-280555 0318-540141 079-3427565 matinee 020-5475175 088-0128550 0521-514004 0900-3372723 (lok. tarief) 077-3207222 0527-699907 0591-850855 matinee

demaagd.nl lampegiet.nl stadstheater.nl schouwburgamstelveen.nl dnk.nl demeenthe.nl theateraandeparade.nl maaspoort.nl theater-voorhuys.nl atlastheater.nl

NOV ‘16

vr za zo vr za zo vr za zo di

4 5 6 11 12 13 18 19 20 22

ROERMOND HENGELO GRONINGEN ZEIST HARDENBERG VLISSINGEN ALMELO ZAANDAM ZWOLLE DOETINCHEM

TheaterHotel De Oranjerie Rabotheater Hengelo MartiniPlaza Theater Figi Theater Theater De Voorveghter CineCity XL Theaterhotel Almelo Zaantheater Theater De Spiegel Schouwburg Amphion

0475-391491 074-2556789 050-5222797 matinee 030-6927400 0523-280350 0900-24632489 (45 cpm) 0546-803000 0900-3344553 (30 cpm) 0900-1435 (45 cpm) matinee 0314-376000

theaterhotelroermond.nl rabotheater.nl martiniplaza.nl ﬁgi.nl voorveghter.nl matinee cinecity.nl theaterhotel.nl zaantheater.nl zwolsetheaters.nl amphion.nl

DEC ‘16

vr za di vr zo di wo do vr

9 10 13 16 18 27 28 29 30

EINDHOVEN HOOFDDORP OSS DEN HELDER DEN HAAG TIEL BARENDRECHT GOES AMSTERDAM

Parktheater Eindhoven Schouwburg De Meerse Theater De Lievekamp Schouwburg de Kampanje Koninklijke Schouwburg Schouwburg Agnietenhof Theater het Kruispunt Theater de Mythe De Meervaart

040-2111122 023-5563707 0412-648922 0223-674664 0900-3456789 (10 cpm) matinee 0344-673500 0180-615958 matinee 0900-3300033 (45 cpg) 0900-4107777 (1,00 pg)

JAN ‘17

di vr za zo wo vr wo vr za

3 6 7 15 18 20 25 27 28

ROTTERDAM ALKMAAR BUSSUM LEIDEN VELDHOVEN MEPPEL OOSTERHOUT WAALWIJK VALKENSWAARD

Oude Luxor Theater TAQA Theater De Vest Spant! Stadsgehoorzaal Theater De Schalm Schouwburg Ogterop Theater de Bussel Theater De Leest De Hofnar, cultuurcentrum

010-4843333 matinee 072-5489999 035-6913949 071-5163881 matinee 040-2533578 0522-254242 0162-428600 0416-331751 040-2074020

FEB ‘17

wo 8 vr 10 di 14

CUIJK ZUTPHEN RIJSWIJK

Schouwburg Cuijk De Hanzehof De Rijswijkse Schouwburg

0485-314344 0575-512013 070-3360336

orpheus.nl deschalm.com openluchttheatereibergen.nl harmonie.nl lievekamp.nl theaterspeelhuis.nl theatercastellum.nl parkstadlimburgtheaters.nl theaterdewillem.nl

luxortheater.nl theaterdevest.nl spant.org stadspodia.nl deschalm.com schouwburgogterop.nl theaterdebussel.nl deleest.nl hofnar.nl schouwburgcuijk.nl hanzehof.nl rijswijkseschouwburg.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

141

WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN | FOTO • SPEAKERS ACADEMY® - WALTER KALLENBACH

parktheater.nl demeerse.com lievekamp.nl kampanje.nl ks.nl agnietenhof.nl vtheaterhetkruispunt.nl zeelandtheaters.nl meervaart.nl

ÂŠ FRANS LANTING

___ De fijngebouwde bonobo's, die oorspronkelijk pygmee-chimpansees werden genoemd, komen uitsluitend voor in de donkere wouden van Centraal Congo. Ze zijn lange tijd over het hoofd gezien door onderzoekers en natuurbeschermers. Deze primaten leven volgens een heel andere sociale ordening dan andere mensapen. Samenwerking tussen vrouwtjes vormt het hart van hun leefstijl. Competitie tussen mannetjes speelt nauwelijks een rol. Vrouwtjes domineren de mannetjes en conflicten worden vaak opgelost door seks te hebben. Het vrouwtje op de foto is een van de weinige bonobo's die in gevangenschap leven. Het lot van de soortgenoten in het wild is zeer onzeker vanwege de (menselijke) spanningen in hun leefgebied. FRANS LANTING

142

SPEAKERS ACADEMYÂŽ MAGAZINE 2016

___ "Ik was gefascineerd toen ik de veelkleurige tentakels van een gestreepte bloemhoedkwal zag, die door het oceaanwater zweeft, maar zich ook over de bodem beweegt. De voorouders van de kwal behoorden tot de eerste dieren met een structureel georganiseerde lichaamsvorm, met groepjes cellen die samen het weefsel vormen dat verantwoordelijk is voor verschillende lichaamsfuncties." FRANS LANTING

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

143

___ Wanneer de kuikens van de keizerspinguïn een maand oud zijn, gaan hun ouders naar zee op zoek naar voedsel. De kuikens verzamelen zich in een soort crèche en wachten daar af. Ouders en kinderen herkennen elkaar vooral aan het geluid dat ze maken. Volwassenen die terugkeren met voedsel roepen hun jongen door een trompetgeluid te maken, die antwoorden met luid gepiep. Aan de rand van de crèche wacht een ouder tot hij wat hoort. FRANS LANTING

144

145

___ Aan de oever van de heilige Ganges, hoog in het Indiase deel van het Himalayagebergte, in de buurt van Haridwar, is Jimmy begonnen met het in kaart brengen van de volgende 35 iconische inheemse culturen, voor het tweede deel van zijn visuele odyssee. Hij begint met de Sadhus. JIMMY NELSON

146

147

ÂŠ JIMMY NELSON

___ Ver weg in het verborgen hart van Afrika, na een dagenlange rit over landweggetjes en vele wegversperringen, komt Jimmy aan bij het legendarische Mundari-volk. De meeste Mundari hebben nog nooit blanken gezien en zijn dus niet eerder gefotografeerd. Tussen honderden koeien, nog veel meer vliegen, verzengende hitte en heel veel stof op alle denkbare plekken, probeert Jimmy bijna obsessief de visuele perfectie te bereiken. JIMMY NELSON

148

SPEAKERS ACADEMYÂŽ MAGAZINE 2016

SPEAKERS ACADEMY速 MAGAZINE 2016

149

ÂŠ PETRA VAN VLIET

Negatieve rente is onmogelijk binnen het huidige financiĂŤle stelsel en zal nooit leiden tot groei van de economie. Toch staan plannen om de rente zo negatief te maken als nodig is om de bestedingen te vergroten op de agenda van onder andere de Europese Centrale Bank. Ook wordt in dit verband gesproken over het afschaffen van contant geld om daarmee de vluchtroute af te grendelen. Het lijkt erop dat de voorgenomen maatregelen het definitieve faillissement van het huidige financiĂŤle stelsel slechts dichterbij brengen.

FINANCIËLE WEREL D

Een positieve verandering door negatieve rente? Ad Broere

Tekst: © Ad Broere

conomielessen hebben ons geleerd dat geld drie functies heeft. Geld is een ruilmiddel, een rekeneenheid en een oppotmiddel. Rente vragen over het uitlenen van geld is vooral in de westerse wereld een vanzelfsprekendheid. Immers: het is logisch dat de bank jou een vergoeding geeft voor het uitlenen van jouw geld aan een onbekend iemand. Voor degenen die ervan overtuigd zijn dat het systeem zo werkt, is de wereld door elkaar geschud, want negatieve rente staat haaks op deze overtuiging. Betalen voor het geld dat je spaart…? Dat kan niet kloppen! Het klopt ook niet in een systeem dat ervan uitgaat dat geld een oppotmiddel is en mensen tenminste terugkrijgen wat ze op hun spaarrekening hebben gezet. Bovendien betalen ze belasting over hun spaargeld, omdat de overheid uitgaat van een rentevergoeding van 4%, waarvan de Belastingdienst – boven de franchise – 30% wil ‘meepikken’. Waarom dan negatieve rente? Omdat financiële autoriteiten, voor Nederland de Europese Centrale Bank (ECB), de geldeconomie willen sturen op twee doelstellingen: de prijzen van goederen en diensten stabiel houden en de inflatie net onder de 2% handhaven. Hiervoor gebruikt de ECB rente als belangrijkste stuurmiddel.

HAPERENDE ECONOMIE?

In september 2008 viel het doek voor de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers. Er ging een schokgolf door de wereld. De bankencrisis volgde en in veel landen kwamen banken en verzekeringsbedrijven zwaar onder druk te staan. Er volgden meer faillissementen. De financiële sector zou zonder de omvangrijke en wereldwijde steun van overheden, waarschijnlijk voorgoed zijn gecrasht. Ook burgers betaalden fors mee, onder meer in de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Japan en de eurolanden, waaronder Nederland. Erkentelijkheid hiervoor naar de

belastingbetalers zat er bij de financiële sector, die zelfs zijn eigen rol bij het ontstaan van de crisis niet heeft erkend, niet in. Banken en verzekeringsbedrijven hebben hun eigen straatjes schoongeveegd, door hun balans zo goed mogelijk op orde te brengen en burgers te straffen voor hun onverantwoorde leengedrag. De drempel om te kunnen lenen werd verhoogd door hogere eisen en voorwaarden te stellen aan de kredieten en leningen vragende bedrijven en particulieren. Het werd daardoor moeilijker voor bedrijven – vooral het midden- en kleinbedrijf (MKB) – om te investeren en voor particulieren om bijvoorbeeld een hypotheek te krijgen. De Nederlandse economie werd nog afhankelijker van het buitenland en in het bijzonder multinationals. Het aantal faillissementen onder lokale en regionale MKB-bedrijven steeg. De koopkracht van burgers daalde, terwijl tegelijk meer werd besteed bij multinationale ondernemingen die hun winsten grotendeels uitkeren aan de eigen aandeelhouders ‘aan de andere kant van de wereld’. Vanzelfsprekend zorgde en zorgt ook het internet voor een verandering in het koopgedrag. De onlinemarkt is goed voor ongeveer 20% van alle bestedingen. De consument is mede verantwoordelijk voor het deels verdwijnen van de lokale middenstand. Ook na de crisis blijft bovendien de consumptie teruglopen. Dat geldt vooral voor duurzame goederen. Mensen sparen meer. Volgens De Nederlandsche Bank is ‘ons’ spaartegoed gegroeid met 25% tot € 396 miljard eind 2015. Deze ontwikkelingen rechtvaardigen de conclusie dat er bestedingsweerstand is. Komt dit voort uit angst voor de toekomst, verzadiging bij kopers of een veranderende houding tegenover consumptie?

NEGATIEVE RENTE

Wat heeft het bovenstaande te maken met negatieve rente? De financiële autoriteiten beschouwen

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

151

FINA NC IË L E W E RE L D

wen is in de toekomst. Bovendien zakken de prijzen door deflatie, dus levert uitstel van koop voordeel op. De groep rijken zal niet meer besteden onder druk van negatieve rente. Het is voor deze groep eerder een aansporing om andere wegen te zoeken voor het verder vergroten van hun vermogen. Kortom, negatieve rente werkt contraproductief . Speciaal voor die middengroep hebben sommige economen bedacht dat het goed zou zijn contant geld af te schaffen. Dan is er niet meer de mogelijkheid geld van de bank te halen en in een kluis te stoppen. Behalve dat een kluis ook geld kost, is de gedachte dat dit zou helpen om de bestedingen te vergroten ridicuul. De reden om niet te besteden is immers het ontbreken vertrouwen in de toekomst. Zolang die niet is weggenomen, zal dwang geen resultaat hebben.

het als hun ‘Hoge Missie’ de economie te sturen via het geld. Dat lijkt maar niet te lukken. Een reeks van renteverlagingen en kwantitatieve verruimingen door nieuw geld in de markt te brengen, heeft niet geleid tot een overtuigende weg omhoog. NIEUWSBERICHT 10 MAART 2016: ‘Het belangrijkste rentetarief van de ECB, de rente die banken betalen als ze voor meer dan één dag geld lenen bij de centrale bank in Frankfurt, gaat van 0,05 naar 0 procent. De Europese banken kunnen voortaan dus geheel gratis geld lenen bij de ECB. De depositorente daalt van -0,3 procent naar -0,4 procent. Dat betekent dat het banken nog meer geld gaat kosten om grote geldreserves aan te houden in Frankfurt. De nieuwe verlaging van de depositorente zal de banken in de eurozone naar schatting 1,4 miljard euro per jaar extra kosten. Tot slot gaat ook de rente op de marginale leenfaciliteit omlaag. Dat is de rente die banken betalen voor noodkredieten van 24 uur bij de ECB. Dat tarief daalt van 0,3 naar 0,25 procent’. (Bron: De Volkskrant)

152

VLIET © PETRA VAN

Wat begrijpen de bankiers niet, waardoor ze blijven doorgaan op een al doodlopende weg? Het lijkt hen te ontgaan dat de economie geen machine is, die harder of minder snel gaat lopen door aan wat knoppen te draaien. Emoties drijven de economie, waarvan angst en hebzucht de krachtigste zijn. Als mensen geen vertrouwen hebben in de toekomst, maar wel hun hebzucht kunnen bevredigen, ontstaat het vreemde verschijnsel dat het vermogen van een relatief klein aantal mensen zeer snel toeneemt en bij een relatief groot aantal anderen een steeds groter tekort optreedt. Bevordert negatieve rente de koopbereidheid? De velen die te weinig geld hebben om na de betaling van hun vaste lasten geld aan andere zaken te besteden komen er niet door in beweging. De middengroep met wat spaargeld zal eerder het geld van de bank halen dan het uit te geven, omdat er geen vertrou-

SILVIO GESELL, VRIJE ECONOOM

Binnen het kader van het huidige financiële stelsel gaat negatieve rente tegen de beweging van het systeem in, wat leidt tot grotere problemen. Het stelsel is gebaseerd op positieve rente, omdat geld met geld verdienen er onverbrekelijk mee verbonden is. Het klopt niet als de bank mij € 95 teruggeeft voor de € 100 die ik een jaar eerder op mijn spaarrekening heb gezet. Silvio Gesell (1862-1930) beweerde juist het tegenovergestelde. ‘Planten, dieren, bomen, mensen, alles sterft’, zei Gesell. Datzelfde geldt ook voor bijvoorbeeld auto’s, tv’s, computers of een huis. Waarom zou geld dan eeuwig zijn? Geld moet volgens hem, parallel aan het natuurlijke proces en ‘de gang der dingen’, sterven. Volgens Gesell is geld een waardedrager: op het moment dat de boer graan opslaat in zijn pakhuis is het € 1.000 waard. Een jaar later is de waarde

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

verminderd tot € 950, doordat knaagdieren het hebben aangevreten en een deel door schimmel verloren is gegaan. Geld, als uitdrukking van waarde, ‘sterft’ dus geleidelijk. Oppotten is, aldus Gesell, zinloos. Wanneer mensen hun geld nu uitgeven kunnen ze er meer voor kopen dan dat ze het eerst een jaar in de kluis stoppen. Rond 1932 had in het Oostenrijkse Wörgl een economisch experiment plaats dat tot op de dag van vandaag monetaire hervormers inspireert. Zich baserend op de economische theorie van Silvio Gesell voerde de toenmalige burgemeester Michael Unterguggenberger een nieuwe lokale munt in en wist daarmee in zeer korte tijd de werkloosheid drastisch te verminderen. Het succes vond echter geen navolging omdat de regering van Oostenrijk, op advies van de nationale bank, verdere experimenten verbood. (Bron: financieel.info.nu)

CONCLUSIE

De crisis heeft, behalve dat zij veel angst heeft gegenereerd, ook een ontstellend gebrek aan inzicht bij de financiële autoriteiten aangetoond over wat geld is. De experimenten om de economie weer aan de praat te krijgen missen daarom doel. Er is een herziening nodig van geld en waarde. Het oude paradigma, waarin geld centraal staat in het economisch handelen, moet worden vervangen door een nieuw paradigma, waarvan de waarde die de mens produceert door goederen en diensten voort te brengen de centrale kern is. Als de autoriteiten het vertrouwen van de burgers zouden willen terugwinnen, moet het huidige financiële systeem zo snel mogelijk worden vervangen door een op het nieuwe paradigma gebaseerd stelsel.

Econoom en vrijspreker Ad Broere is meer dan veertig jaar actief in het bedrijfsleven en op het gebied van banken, advisering en onderwijs. Door zijn brede en langjarige ervaring is hij als geen ander in staat op een begrijpelijke en eenvoudige manier de werking van het financiële systeem en de daarmee samenhangende economie te verklaren. Ad Broere is de auteur van ‘Een Menselijke Economie’, ‘Ending the Global Casino’, ‘Geld komt uit het Niets’ en ‘Hanneke de Vries leent geld bij de bank’. adbroere@speakersacademy.nl

FOTO G R A FI E : C ASPE R VA N AG G E L E N

SPORT

Maarten van der Weijden

l als klein kind wil Maarten van der Weijden zijn tijden verbeteren. Op zijn achtste verbreekt hij zijn eerste zwemrecords. In 2001 krijgt hij de diagnose acute lymfatische leukemie en moet hij de controle over zijn leven grotendeels uit handen geven. Zijn motto is ook dan beter worden. Mede dankzij een goede behandeling lukt dat. Hij pakt zijn sport weer op, traint hard, denkt na over zijn kansen en behaalt uiteindelijk in 2008 goud op de Olympische Spelen in Peking. Daarna gaat hij op zoek naar nieuwe doelen waarbij hij zichzelf kan verbeteren en wordt onder meer een succesvol spreker en financieel manager.

SNEL EN FLEXIBEL

LENBACH

Zowel 10.000 uur in de sport als in het bedrijfsleven

Op de website beter.nu staat een groot aantal blogs van Maarten, die net als zijn lezingen een goed beeld geven van de manier waarop hij de sport als voorbeeld neemt om ondernemers te inspireren en motiveren zichzelf te blijven verbeteren. Zoals de afgelopen zomer, als hij schrijft: “In een omgeving die snel verandert, moet je snel mee veranderen en flexibel zijn. Dit geldt voor jezelf, bedrijven, maar ook voor de sport. Voor openwaterzwemmen geldt dit bij uitstek, omdat dit onderdeel pas op het Olympisch programma staat sinds 2008 en moeite heeft zichzelf te verkopen.” En onder het kopje ’10.000 uur in sport en bedrijfsleven’: “In zijn boek ‘Uitblinkers’ legt Malcolm Gladwell ons uit dat we ongeveer 10.000 uur nodig hebben om het beste uit onszelf te halen.” En: “Een bredere blik kreeg ik door het geven van ongeveer 250 bedrijfspresentaties. Ik begrijp die markt wel. Bekende sporter heeft succes gehad, bedrijf wil ook succes. Bekende sporter vertelt hoe hij dit succes bereikt heeft. Bedrijf probeert te doen wat sporter ook deed en wacht op succes. Na 10.000 uur in zowel het bedrijfsleven als in de sport wordt het makkelijker om de overeenkomsten en de verschillen te benoemen. Ik zie veel verschillen. Sporters hebben hun droom glashelder, terwijl het bedrijfsleven vaak langer moet nadenken over het echte doel. Sporters kunnen zo’n enorme tunnelvisie hebben dat ze niet meer in de gaten hebben wat er buiten hun specialisme gebeurt. Het risico dat sporters durven te nemen is groter en daarom slagen ze er wel in om innovatiever te zijn dan het bedrijfsleven. Ik zie ook overeenkomsten en gelukkig zijn er in beide werelden genoeg mensen die wel elke dag BETER willen worden. De 10.000 uur in het bedrijfsleven laat mij de link tussen sport en bedrijfsleven steeds beter begrijpen en zo word ik BETER in het geven van bedrijfspresentaties.” Maarten van der Weijden is geboren in Alkmaar en woont in Rotterdam. Hij heeft wiskunde gestudeerd aan de Universiteit Utrecht en heeft, onder leiding van coach Marcel Wouda, topprestaties geleverd als openwaterzwemmer (5, 10 en 25 km). Hij is voormalig financieel manager bij Unilever en is als vrijwilliger actief voor KWF Kankerbestrijding en Swim to Fight Cancer. maartenvanderweijden@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

153

FILO S OFIE

‘Behoefte aan fundamentele reflectie’

dr. Ad Verbrugge “Ik merk dat er bij veel mensen een grote behoefte bestaat om op een fundamentele manier na te denken over zaken die hen aan het hart gaan: hun kinderen, buurt, stad, bedrijf, werk, school, land e.d. – en dat het liefst zonder al te veel moralisme of politieke correctheid.”

e leven in woelige tijden. Europa worstelt met de vluchtelingencrisis, op veel plaatsen spelen nationalistische en religieuze sentimenten op en ieder moment kan de onrust over de euro weer losbreken. Het is duidelijk

154

dat de financiële crisis nog niet voorbij is, het beleid van centrale banken wordt in toenemende mate ter discussie gesteld, de pensioenen staan onder druk en in zowel de publieke als private sector ligt het ‘rendementsdenken’ onder vuur. Bovendien lijkt er sprake te zijn van een

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

erosie van de representatieve democratie met haar partijpolitieke structuur. Men spreekt inmiddels over een meervoudige crisis op verschillende gebieden die elkaar beïnvloeden en versterken. Tegelijkertijd zijn er technologische ontwikkelingen gaande die een ‘disruptieve’ werking hebben

FILO S OFIE

In 2002 ben ik aangesteld aan de Vrije Universiteit te Amsterdam voor sociale en culturele filosofie (enkele jaren geleden is daar trouwens ook filosofie van de economie bij gekomen). Daar heb ik ook een verdere invulling gegeven aan mijn maatschappelijke profiel.

BRUGGE

In die periode heb ik samen met wat andere mensen het thema van ‘beroepseer’ op de kaart gezet in Nederland; gericht tegen de oprukkende managementcultuur, de ondoelmatigheid en bureaucratie van veel moderne organisaties. In 2006 heb ik met enkele geestverwanten de vereniging Beter Onderwijs Nederland opgericht, waarvan ik tot op de dag van vandaag voorzitter ben. De kwaliteit en de positie van de docent, de uitdijende overhead en bureaucratie, maar ook de ondermijning van vakmanschap en ambachtelijk onderwijs vormen de speerpunten van onze vereniging. Ik merk dat er bij veel mensen een grote behoefte bestaat om op een fundamentele manier na te denken over zaken die hen aan het hart gaan: hun kinderen, buurt, stad, bedrijf, werk, school, land e.d. – en dat het liefst zonder al te veel moralisme of politieke correctheid. Het verwoorden en begrijpen wat veel mensen ergens wel aanvoelen, maar waarvoor ze niet de woorden kunnen vinden beschouw ik als een van mijn talenten.

De laatste tien jaar geef ik bij Comeniusleergangen seminars over wijsheid, zingeving en leiderschap. Sinds 2011 verzorg ik samen met Clairy Polak het televisieprogramma 'Het Filosofisch Kwintet' van HUMAN. Daarnaast ben ik de laatste jaren begonnen met consultancy-werk, zowel voor de overheid als het bedrijfsleven. Het gaat daarbij vooral om complexe vraagstukken die niet meer vanuit één wetenschappelijke discipline kunnen worden beantwoord, maar die een meer integrale en normatieve analyse vereisen. Om die reden heb ik met verscheidene collega’s als Gabriel van den Brink en Govert Buijs aan de VU Centrum Èthos opgericht waarin we hedendaagse maatschappelijke transformaties vanuit een sociaal-cultureel, technologisch, economisch en filosofisch perspectief bestuderen. Sinds 2016 verzorgen we van daaruit ook een tweejarige masteropleiding Filosofie van cultuur en bestuur, die mede wordt gefinancierd vanuit het bedrijfsleven. Ik hou ervan te spreken in het openbaar – zowel in grote als kleine groepen – en ik ben een ‘leraar’ in hart en ziel. Zowel in Leiden als Amsterdam had ik de eer tot beste universitaire docent te worden verkozen. Mijn laatste boek 'Staat van Verwarring – Het offer van Liefde' verscheen in 2013. Momenteel bereid ik een boek voor over radicalisering en terrorisme, getiteld 'Schaduwen van de vrijheid'.

AAN AD VER

In 2004 werd een uitzending van VPRO’s 'Tegenlicht' gewijd aan mijn denkwereld en verscheen mijn boek 'Tijd van Onbehagen', een bundel filosofische essays over een cultuur op drift. De thema’s die ik daarin aankaart variëren van zinloos geweld en het doorgeslagen marktdenken tot de grondwet van de Europese Unie en terrorisme – alles geanalyseerd vanuit een filosofisch perspectief. Vanaf dat moment ben ik ook met regelmaat artikelen gaan schrijven in landelijke kranten en opinieweekbladen.

Ad Verbrugge is filosoof, schrijver, publicist en presentator-commentator voor radio en televisie. Bekend zijn onder meer 'Het Filosofisch kwintet' en 'OBAlife bij Human' met onderwerpen over samenleving, cultuur, politiek, ethiek en wetenschap. Verbrugge neemt in Nederland een onafhankelijke en zelfstandige wijsgerige positie in waarbij hij nadrukkelijk en kritisch reflecteert over de tijdgeest. Hij werpt licht op de vaak verhulde onderstromen binnen de samenleving op zowel cultureel, economisch als sociaal-maatschappelijk terrein. adverbrugge@speakersacademy.nl © MET DANK

op allerlei terreinen: de opkomst van ICT en robotica die traditionele verdienmodellen van veel bedrijven ontwricht of de enorme bloei van sociale media en de nieuwe vormen van zelforganisatie door consumenten en burgers. Zulke ontwrichtende ontwikkelingen versterken de behoefte aan fundamentele reflectie: onze gangbare manier van denken lijkt te kort te schieten om te begrijpen wat er aan de hand is, een nieuwe benadering van problemen is geboden. Dan is het bij uitstek tijd voor filosofie. Daarin worden namelijk radicale vragen gesteld en nieuwe perspectieven ontwikkeld op de mens en zijn plaats in de wereld. Ik beschouw het als mijn roeping een bijdrage te leveren aan deze fundamentele reflectie op onze eigen tijd en de vragen die nu op ons afkomen. In de loop der jaren ben ik mij als filosoof dan ook steeds meer gaan toeleggen op het duiden van maatschappelijke ontwikkelingen en onderstromen – en het zoeken van antwoorden op de vraag hoe daar het beste op in te spelen. Na mijn promotie in 1999 ben ik naast mijn academische werk aan de universiteit begonnen met het verzorgen van lezingen voor een breder publiek – ook voor de overheid en het bedrijfsleven. Teruggrijpend en voortbouwend op inzichten van verscheidene grote denkers ging ik allerlei maatschappelijke en politieke vraagstukken uitdiepen en verhelderen. Daarbij heeft ook de opkomst van Pim Fortuyn een rol gespeeld. Hoewel ik het niet eens was met al zijn opvattingen, beschouw ik hem nog steeds als een van de meest inzichtrijke en inspirerende Nederlandse politici van deze eeuw.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

155

KE N N IS

Gnosis en gnostiek, wat is dat? Door Bram Moerland

KERNTHEMA GNOSTIEK: 'STA OP EN HERINNER JEZELF'

De gnostiek is een vroegchristelijke stroming uit de eerste eeuwen van onze jaartelling. Kernthema van de gnostiek is dat de mens vergeten is wie hij in werkelijkheid is. Jezus is in de gnostische teksten een boodschapper die de mens oproept zichzelf te herinneren: "Sta op en herinner jezelf." Gnosis is het Griekse woord voor kennis, en betekent hier kennis van je ware zelf. Omdat je als mens met je ware zelf deel bent van de ware werkelijkheid, is kennis van je ware zelf tegelijkertijd ook kennis is van de ware werkelijkheid. Gnosis als zelfkennis is kennis van 'het Al'. Wie zichzelf kent, kent het Al. De gnostiek als christelijke stroming dient te worden onderscheiden van het traditionele, kerkelijke christendom zoals dat bij het concilie van Nicea in 325 werd geïnstitutionaliseerd. Volgens de verzoeningsleer die bij dat concilie werd uitgeroepen tot de zaligmakende waarheid van het christendom, zou Jezus de eniggeboren zoon van God zijn, zelf ook God, die met zijn lijden boet voor de zonden van de mensheid. Niets daarvan treft men aan in de gnos-

156

In het kader van de slogan van Speakers Academy® die luidt 'Bringing Knowledge to the World' vragen wij in elke uitgave van ons magazine ACADEMY® aandacht voor Kennis. Gnosis is het Griekse woord voor kennis. Daarom in deze editie, als eerste in een reeks, een artikel van de hand van de filosofoof Bram Moerland over Gnosis en Gnostiek.

tische teksten. Vanaf het concilie van Nicea werd de gnostiek door de kerk van Rome met steun van de Romeinse keizers fel bestreden.

GNOSTISCHE GESCHRIFTEN

De gnostiek is opnieuw onder de aandacht gekomen door de vondst, in 1945, van gnostische geschriften, de zogenaamde Nag Hammadi-geschriften uit de eerste eeuwen

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

van de westerse jaartelling. Vóór de vondst van deze geschriften was de algemene opvatting van de kerkhistorici dat de gnostiek diende te worden beschouwd als een ketterij, dus als een afwijking van de hoofdstroom van het christendom. De gnostici werden daarom door de kerk fel bestreden. Maar steeds meer hedendaagse historici neigen ernaar de gnostiek een vooraanstaande positie te verlenen in de wordingsgeschiedenis van het vroege christendom. Een van de meest tot de verbeelding sprekende teksten uit de gnostieke Nag Hammadi-geschriften is het Evangelie van Thomas. Dat is een verzameling uitspraken van Jezus, die door de meeste huidige historici van het christendom worden geacht ouder te zijn dan de evangeliën uit het Nieuwe Testament, en vergelijkbaar met de veronderstelde verzameling uitspraken Q (van 'Quelle'), die aan de nieuwtestamentische evangeliën van Mattheüs en Lukas ten grondslag zouden hebben gelegen.

VERWANTSCHAP GNOSTIEK MET KATHAREN EN HERMETISME

Als een opzienbarende ontdekking als resultaat van de teruggevonden Nag Hammadi-geschriften geldt de verwantschap van

KE N N IS

de gnostiek met de katharen uit de twaalfde en dertiende eeuw. Ook die werden steeds voorgesteld als een ketterij binnen het christendom, en als een incidentele, geïsoleerde gebeurtenis in Zuid-Frankrijk. Nu is duidelijk geworden dat er een onderbroken continuïteit moet zijn geweest tussen de katharen en de gnostici uit de eerste eeuwen. De katharen werden door de kerk van Rome in de 13de eeuw bloedig vervolgd. Ook de strijd van Rome tegen de katharen bleek nu geen uitzondering, maar een voortzetting van de vervolging van de gnostici uit de begintijd van het christendom. In 1321 werd de laatste kathaar verbrand. Daarmee was de gnostiek als spirituele traditie uit de geschiedenis verwijderd. Maar in onze tijd geniet de gnostiek opnieuw grote belangstelling. Veel hedendaagse christenen ervaren de teruggevonden gnostische teksten als een welkome bron van inspiratie, en als een kans op vernieuwing van het kerkelijk christendom. Uit de vondst bij Nag Hammadi blijkt ook een grote verwantschap van de christelijke gnostiek met de zogenaamde hermetische gnosis. Daarin is niet Jezus de hoofdpersoon, maar Hermes Tresmegistos. Dat maakt duidelijk dat de gnosis als gedachtegoed in de oudheid niet alleen maar christelijk was, maar ook voorkwam ‘onder de heidenen’. Als we in deze tijd de gnostiek bestuderen, zoals die ons is overgeleverd in de teksten die werden gevonden bij Nag Hammadi, kunnen we die proberen te verstaan binnen het grotere kader van de klassieke oudheid, dus als verwant met de heidense gnosis. De 'heidense' gnosis is een vorm van filosofische spiritualiteit. waarin geestelijke vrijheid en persoonlijke ontplooiing een grote rol spelen.

GNOSIS

De gnostici stelden de innerlijke gnosis boven elk uiterlijk gezag. Het woord gnosis is verwant aan het Nederlandse woord geweten. De gnostici verkondigden dat Jezus hen had geleerd dat liefde de kernkwaliteit is van de gnosis. De gnosis is het innerlijk weten van de liefde. De gnosis als het weten van de liefde is een goddelijk weten, want het is

verbonden met de goddelijke bron van het bestaan waaruit alle mensen voortkomen. In elk mens schuilt een goddelijke vonk, leerden de gnostici. Maar de meeste mensen zijn daar onwetend van. Als spirituele traditie biedt de gnostiek een weg om de mens in staat te stellen zich weer met die innerlijke vonk te verbinden. Wie die verbinding

Hermes Tresmegistos

heeft hersteld, beschikt ten gevolge daarvan over gnosis. Om de gnosis in zichzelf te kunnen vinden moet een mens zich innerlijk vrijmaken, zich bevrijden van alle morele slavernij. Alleen wie zich vrij heeft gemaakt van alle uiterlijke morele dwang kan de gnosis in zichzelf ontdekken, kan de goddelijke bron van zichzelf, in zichzelf vinden, kan de goddelijke liefde in zichzelf realiseren. De grote nadruk van de gnostiek op de bevrijding uit morele slavernij was aanleiding voor de kerkvaders om de gnostiek amoreel of immoreel te noemen. Door de gnosis is de individuele mens voor zichzelf de hoogste morele autoriteit. De gnosticus is zijn eigen wetgever, maar ook zijn eigen hoogste rechter. Morele gedragsregels voor de samenleving worden door vrije mensen onderling afgesproken, niet door een externe autoriteit opgelegd, vonden de gnostici. Nooit kunnen die maatschappelijke conventies boven de innerlijke autoriteit van de individuele mens geplaatst worden. Er is in de gnostiek dan ook geen centraal kerkelijk leergezag, zoals de kerk van Rome dat is voor de rooms-katholieken. De afwijzing van een centraal leergezag leverde de gnostiek het verwijt op dat het zou leiden tot sociale chaos en anarchie. Het standaardverwijt tegen de gnostiek is dat het egoïstisch en narcistisch zou zijn. Maar misschien wel de belangrijkste bood-

schap van de gnostiek is dat alleen een vrij mens in staat is tot waarachtige liefde.

GNOSIS EN DWALING

Mensen kunnen vergeten wie ze zelf in werkelijkheid zijn. De onverloste mens is 'zichzelf kwijt'. Het gevolg daarvan is dat zo iemand het contact met zijn innerlijk weten, de gnosis, verliest. Wie zichzelf kwijt is, leeft als een slaaf van onpersoonlijke machten. Deze staat van vervreemding van het ware zelf wordt in de gnostische teksten met velerlei verschillende termen beschreven, zoals slavernij, vergetelheid, slaap, dronkenschap, blindheid, de dood. De meest algemene term die daarvoor vaak wordt gebruikt is 'de dwaling', in de betekenis van 'verdwaald zijn'. Daarbij past het volgende verhaal, het Lied van de Parel. Het verhaal vertelt over een koningszoon die door zijn ouders naar een ver land gestuurd wordt. De koningszoon krijgt de opdracht in het verre land een parel te zoeken. Als hij in dat land aangekomen is, vergeet hij echter zijn opdracht. Hij neemt de zeden van het vreemde land aan en wordt zo een 'zoon van het land'. Daardoor vergeet hij ook wie hij van oorsprong is, waar hij vandaan kwam en wat zijn opdracht was. Maar dan komt er een boodschapper van zijn ouders. Die herinnert hem aan zijn afkomst. Nu weet hij weer wie hij is en hij herinnert zich ook zijn opdracht. Hij slaagt erin de parel te vinden en hij keert terug naar zijn geboorteland en wordt daar koning. Het Lied van de Parel verbeeldt de staat van de mens die verdwaald is geraakt in een vreemde werkelijkheid, zichzelf vergeten is en vervolgens door een boodschapper namens zijn ouders weer aan zijn ware aard herinnerd wordt en zo leert zichzelf en zijn bestemming te hervinden. In de gnostische teksten is Jezus die boodschapper.

GNOSIS EN HERSTEL

De verlossing uit de dwaling kan de mens dus verkrijgen door zich zijn oorspronkelijke aard te herinneren, door zich te verbinden met zijn ware zelf. Dat proces wordt beschreven als bevrijding, wakker worden, weer nuchter worden, de genezing van blindheid, de opstanding uit de dood.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

157

KE N N IS

De algemene term daarvoor is 'het herstel'. Het woord herstel dient te worden verstaan in de zin van genezing. In het Nieuwe Testament wordt verteld hoe Jezus wonderen verrichtte. Hij genas zieken en wekte zelfs doden weer tot leven. Voor de gnostici waren dat geen feitelijke gebeurtenissen; het zijn geen wonderen. Het zijn symbolische beschrijvingen van het herstel door Jezus als de verlosser uit de dwaling. De gnostische Jezus geneest mensen van de dwaling, hun zelfvergetelheid. Hij leert ze zichzelf herinneren. Een gnostische tekst uit de vondst bij Nag Hammadi formuleert het zo: 'Sta op en herinner jezelf '. Hier zien we heel kort samengevat de kern van de gnostiek: de opstanding is geen verrijzenis uit de lichamelijke dood, maar een spiritueel proces, gericht op het weer tot leven wekken van het ware zelf. Wie zichzelf hervindt zal niet alleen weten wie hij is, maar ook zijn bestemming kennen. Ook dat weten behoort tot de gnosis. Daarover handelt een tekst uit het Evangelie van de Waarheid, ook een van de teksten die gevonden werden bij Nag Hammadi, geschreven door de gnosticus Valentinus:

Waar slaat dat op? In het eerste boek van het Oude Testament wordt verteld hoe Eva door de slang werd verleid om te eten van de boom van kennis van goed en kwaad,

‘In de gnostiek is de vrouw de gelijke van de man’ oewel God dat streng verboden had. Eva h verleidde daarna haar man Adam om ook van de boom van kennis van goed en kwaad te eten. Sedertdien verkeren alle mensen in een staat van erfzonde, leerde de kerk en dat is de schuld van Eva. Alle vrouwen na Eva delen in haar schuld. In de Bijbel staat een soortgelijke lering in een brief die (ten onrechte) is toegeschreven aan Paulus (1 Timoteüs 2:11-14, NBV): Een vrouw dient zich gehoorzaam en bescheiden te laten onderwijzen; ik sta haar dus niet toe dat ze zelf onderwijst of gezag over mannen heeft; ze moet bescheiden zijn. Want Adam werd als eerste geschapen, pas daarna Eva. En niet Adam werd misleid, maar de vrouw; zij overtrad Gods gebod.

Wie zo gnosis heeft, weet waar hij vandaan gekomen is en waar hij heen zal gaan. Hij weet dat hij, zoals iemand die dronken was, en weer nuchter is geworden en, tot zichzelf gekomen, zijn zaken weer op orde heeft gesteld.

GNOSTIEK EN VROUWEN

De gnostiek kent geen principieel onderscheid tussen mannen en vrouwen. Bij de gnostieke vieringen konden ook vrouwen sacramentele functies verrichten. Dat treffen we ook aan bij de latere, gnostische katharen. Dat was in de kerk van Rome wel anders. De kerkvader Tertullianus, fel bestrijder van de gnostici, schreef over vrouwen: Jullie zijn de poorten van de duivel. De toorn van God rust op jullie geslacht tot in deze tijd, zoals ook jullie schuld noodzakelijkerwijs voortleeft.

158

In de gnostiek wordt de zondeval echter niet als leerstelling erkend en wordt het eten van de verboden vrucht in het paradijs veelal gezien als een symbolische vertelling over het verwerven van gnosis: de mens neemt kennis van goed en kwaad, daartoe uitgenodigd door Eva, een vrouw. Dat gaat samen met een geheel andere perceptie van de rol van de vrouw in de gnostiek, namelijk als de gelijke van mannen, zelfs als verlosser van het mannelijke. Als in het conflict tussen de kerk en de katharen in de twaalfde eeuw een delegatie van de paus een gesprek aangaat met een delegatie van de katharen blijkt er bij de

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

katharen een vrouw deel van het gezelschap te zijn. De vertegenwoordiger van de paus roept ontsteld en verontwaardigd uit: ‘Vrouw, keer terug naar uw spinnewiel!’ Hij weigerde te onderhandelen met een vrouw. Het zou Esclarmonde de Foix betreffen, een kathaarse parfaite, en zus van de graaf van Foix.

BREUK MET DE GOD DER WRAKE VAN HET OUDE TESTAMENT

De christelijke gnostiek, met Jezus in de hoofdrol, is van oorsprong een Joodse beweging. Het is een protest binnen het Jodendom tegen Jahweh als de jaloerse god der wrake. Het kerkelijk christendom ziet Jezus als de vervulling van het Oude Testament. In de gnostische teksten wordt Jezus voorgesteld als iemand die radicaal met de god der wrake van het Oude Testament breekt. Jezus wordt gezien als de inspirator van een andere godsbeeld, een god van liefde. Dat contrast wordt in de gnostische teksten gewoonlijk beschreven alsof er twee goden zouden zijn, namelijk de god van liefde die Jezus ‘mijn Vader’ noemt, en Jahweh. Jahweh heet dan de Demiurg, de Heer van het Kwaad. Dat leidt in de gnostische teksten voordurend tot een omkering van de betekenis van de oudtestamentische verhalen. Zo is er een geheel andere interpretatie van het paradijsverhaal. Ook in dat verhaal herkennen de gnostici Jahweh als de Heer van het Kwaad. Het verhaal gaat als volgt. Jahweh schiep de kosmos en alles wat leeft. De aarde bevond zich aanvankelijk in een paradijselijke staat. In dat paradijs woonden Adam en Eva, de eerste mensen. Jahweh verbood hen te eten van de boom van kennis van goed en kwaad. Jahweh: Ten dage dat gij daarvan eet (van de boom van kennis van goed en kwaad) zult gij zeker sterven. Maar dan komt de slang. De slang is volgens de gnostici een voorloper van Jezus.

KE N N IS

Ook de slang is een brenger van gnosis. De slang zegt tegen Eva: Gij zult geenszins sterven, maar Jahweh weet dat tendage dat gij daarvan eet uw ogen geopend zullen worden, en gij God zult zijn, kennende goed en kwaad. Eva eet van de boom van kennis van goed en kwaad en deelt daarvan ook met Adam. Jahweh ontdekt dat en zegt: Zie de mens is geworden als een onzer. Voor gnostici is dat alles duidelijke taal. Jahweh wilde de mens bewust onwetend houden van zijn ware aard, die goddelijk is. Maar zijn plan lijkt mislukt. Daarom verdrijft hij hen uit het paradijs en onderwerpt hij hen aan zijn goddelijke toorn. Daardoor wordt de schepping een wereld van angst. Jezus wil de mens van die angst bevrijden en en hen oproepen het koninkrijk op aarde te vestigen, dat wil zeggen de schepping te herstellen in zijn oorspronkelijke glorie, het koninkrijk als een wereld van liefde. In die andere interpretatie past ook een heel andere waardering voor Eva. Zij is niet de oorzaak van de erfzonde, zoals in het kerkelijke christendom, maar de eerste verloste mens.

GNOSTISCHE SCHEPPINGSMYTHE

In de oudtestamentische traditie schiep God op één enkel tijdstip, namelijk 'in den beginne', de gehele kosmos. Die kosmos bestaat sedertdien geheel op zichzelf. Maar de gnostiek heeft een geheel andere scheppingsmythe. In de gnostiek wordt de wereld op elk moment nieuw geschapen. Zoals het licht steeds weer opnieuw uit de zon straalt, zo vloeit in een nooit eindigend scheppingsproces de werkelijkheid voort uit de oerbron van het zijn. Men noemt dat permanente wordingsproces van de werkelijkheid: een emanatie. De werkelijkheid zoals we die om ons heen ervaren is een emanatie van de bron van alle zijn.

Met die opvatting is verbonden de Aramese versie van het Onze Vader, die begint met: Bron van zijn, die ik ontmoet in mijn ontroering om al wat is, Ik geef u een naam opdat ik u een plaats kan geven in mijn leven.

OORSPRONKELIJK GELAAT

In de traditionele christelijke godsvoorstelling is er een onoverbrugbare afstand tussen de mens en God. Mens en God zijn wezensongelijk. Maar in de gnostiek is dat anders. Wij zijn als mens rechtstreeks met de bron verbonden. Zoals een lichtstraal verwant is aan de zon, zo is ook de mens verwant aan de Bron. Wij hebben 'de gelaatstrekken van de Vader'. Wij zijn 'de erfgenamen van de Vader'. Dat zijn uitdrukkingen in gnos-

gnothi seauton (ken uzelf)

tieke teksten om weer te geven dat wij als mens verwant zijn met de Bron zoals een kind met zijn ouders. De beeltenis van God, die elk mens in zich draagt, zoals een kind op zijn ouders lijkt, is het 'oorspronkelijk gelaat' van de mens. Maar, je kunt als mens de innerlijke ervaring van die verwantschap kwijtraken. Dan heb je daar geen weet meer van. Je bent dan een 'onwetende' geworden. Doel van de gnostiek als spiritueel pad is om die verwantschap weer ervaarbaar te maken. Dan ben je een ‘wetende’ en beschik je dus over ‘gnosis’.

GNOSIS EN CHRISTUSBEWUSTZIJN

Wij hebben als mens twee naturen. De ene natuur is de persoonlijke natuur, waarbij men zichzelf ervaart als in de tijd

geplaatst, met een geboorte en een dood. Dat is de mens met een geschiedenis en een persoonlijke identiteit. Bij deze persoonlijke natuur hoort het 'persoonlijk bewustzijn'. De tweede natuur van de mens is zijn tijdloze goddelijke kern. Deze tijdloze goddelijke kern van de mens heet in de gnostiek 'de Christus'. Als bijvoorbeeld in de brief aan de Kolossenzen in het Nieuwe Testament gezegd wordt: 'Het geheim is dit: Christus woont in u,' dan is dat voor een gnosticus duidelijk verstaanbaar. Ja, dat is het geheim waar het in de gnostiek over gaat. Ook wordt over Paulus verteld dat hij de Christus in een visioen ontmoette. Precies, de Christus is geen historische persoon die men 'in het vlees,' als een ander mens, kan tegenkomen. De Christus is geïncarneerd, vleesgeworden, in elk van ons, niemand uitgezonderd. In het Nieuwe Testament wordt verteld dat Jezus door Johannes de Doper in de Jordaan gedoopt werd. Op dat moment, zo gaat de vertelling, daalt de Heilige Geest op hem neer. De Jordaan staat hier symbool voor de stroom van het zijn die voortvloeit uit de oerbron, het levenswater. (Zie 'Scheppingsmythe' hierboven.) De historische mens Jezus wordt hier dus met zijn persoonlijke natuur symbolisch ondergedompeld in de oerstroom van het zijn, en ervaart op dat moment zijn tijdloze Christusbewustzijn. Hij is een Christus geworden en zal voortaan zijn discipelen leren hoe ook zij een Christus kunnen worden, dat wil zeggen, zich bewust worden van de Christusnatuur die reeds in hen, en in alle mensen, aanwezig is. En zijn discipelen kunnen op hun beurt die blijde boodschap weer doorvertellen aan iedereen die het horen wil, en: 'Wie oren heeft die hore'. In oecumenische zin zijn gnostiek, boeddhisme en hindoeisme en vele andere spirituele tradites slechts variaties op hetzelfde thema. Ze kunnen elkaar aanvullen en verrijken. Alleen wie meent in het exclusieve bezit te zijn van de enige zaligmakende waarheid plaatst zich buiten dat spirituele deelgenootschap.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

159

KE N N IS

Jezus zei: Wie uit mijn mond drinkt zal zijn zoals ik en ik zoals hij; en wat verborgen was zal hem geopenbaard worden. Het gaat hier dus om de gelijkheid van het wezen van de mens met het wezen van God. Dat is het overkoepelende aspect van de verschillende gnostische stromingen. Daarom, en dat is een tweede kenmerk van de gnostiek, is kennis van het ware zelf ook godskennis. Dat zelfkennis ook godskennis is, geldt in de gnostiek als een ervaarbaar inzicht. De gnostiek als spirituele traditie in zijn verschillende vormen streeft naar die ervaarde godskennis. Ook de mystiek streeft overigens naar

160

tisch? Men onderscheidt binnen de gnostiek drie hoofdstromingen: de Thomas-gnostiek, de Sethiaanse gnostiek, en de Valentiniaanse gnostiek. Alle drie stromingen zijn dualistisch in die zin dat ze een transcendente geestelijke werkelijkheid veronderstellen naast de daarvan onderscheiden alledaagse werkelijkheid van het menselijk bestaan. Maar hun houding daartegenover is geheel verschillend. Het evangelie van Thomas is overwegend non-dualistisch, dat wil zeggen dat het streeft naar de opheffing van de afgescheidenheid tussen die twee aspecten van het menselijk bestaan, het aardse en het transcendente, en die met elkaar te verbinden. Zo zegt logion 106 dat we pas waarachtig mens zijn als we die twee aspecten in onszelf met elkaar verbinden: Als jullie de twee één maakt, zul je een zoon van de mens worden

maar identiek aan het zelf en daarmee geheel samenvallend, co-substantieel dus. In de geloofsbelijdenis van Nicea zoals die in 325 werd vastgelegd wordt gezegd dan Jezus één in wezen is met de Vader. Voor gnostici geldt dat voor elk mens. En dat is het fundamentele verschil tussen de traditioneel christelijke opvatting en de gnostiek: niet alleen Jezus is wezensgelijk aan de Vader, maar elk mens. Het wezen van God in de mens doet zich kennen in de vorm van liefde. De liefde is de inwoning Gods in de mens. In hoeverre is de gnostiek nu toch dualis-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

De Sethiaanse gnostiek is de meest platoonse in de radicale afwijzing van het lichaam en de stoffelijke werkelijkheid, en is dus streng dualistisch. We vinden die vooral verbeeld in het Geheime boek van Johannes uit de Nag Hammadi-geschriften. Daar vinden we ook de meest nadrukkelijke afwijzing van de materiële schepping. De schepper uit Genesis in het Oude Testament wordt daar zelfs voorgesteld als de boosaardige Demiurg. De Valentiniaanse gnostiek ziet het dualistische onderscheid van materie en geest als niet-reëel. Wat we gewoonlijk voor de werkelijkheid houden is slechts een illusie waar men zich van kan bevrijden. De Valentiniaanse gnostiek lijkt daarmee veel op het boeddhisme.

Bram Moerland is naast auteur van 'De Katharen, de overwinning van de vrijheid', ook auteur van 'Het evangelie van Thomas' en 'Gnosis en Gnostiek'. Alledrie deze boeken worden uitgegeven bij AnkhHermes. Bram Moerland was docent filosofie aan de School voor de Journalistiek in Utrecht. Met zijn ontdekking van de katharen begon voor hem een historische en steeds persoonlijker wordende speurtocht naar de verborgen spirituele traditie van de gnosis. brammoerland@speakersacademy.nl

TERSTEGGE

Het is lang gebruikelijk geweest om de gnostiek als dualistisch te bestempelen, alsof dat het hoofdkenmerk van de gnostiek zou zijn. Met dualistisch wordt dan bedoeld dat de geestelijke ziel van de mens gevangen zou zijn in een verachtelijk stoffelijk lichaam, en dat de hele stoffelijke werkelijkheid een duivelse schepping zou zijn. Maar die tegenstelling tussen een verheven geestelijke werkelijkheid en een verachtelijke stoffelijke wereld is niet kenmerkend voor de gnostiek. Het lichaam als kerker van de ziel bijvoorbeeld stamt als idee van de Griekse filosoof Plato. Zie Dualisme van Plato. En er zijn vele andere dualistische stromingen in de bloeitijd van de gnostiek, waaronder ook het traditionele christendom. Het celibaat van de rooms-katholieke priester is erop gebaseerd. Bovendien bleek dat na de vondst van de Nag Hammadi-geschriften niet alle stromingen binnen de gnostiek dualistisch zijn. Daarom zochten wetenschappers naar een nieuwe definitie die de verschillende stromingen van de gnostiek kon samenvatten. Men ziet nu als bindend en definiërend element van de gnostiek de ‘co-substantialiteit’ van de ziel van de mens met God. Daarmee bedoelt men dat de ziel van de mens van dezelfde substantie is als Gods wezen. Die visie is het helderst uitgedrukt in logion 108 van het Thomas-evangelie. Die luidt:

ervaren godskennis. Het verschil met de gnostiek is dat in de mystiek een ik-Gij relatie gehandhaafd wordt. God blijft daarin de Ander. De mystiek beschrijft de ervaren ontmoeting met het goddelijke als een liefdesrelatie van twee niet-identieke partners, zie bijvoorbeeld het Geestelijk Hooglied van de mysticus Juan de la Cruz. In de gnostiek is God echter niet de gans Andere,

DUALISME EN NON-DUALISME IN DE GNOSTIEK

ON DE RW IJ S

De Impact van Technologie op Onderwijs © MET DANK AAN DIETER MÖCKELMANN

et is goed dat het onderwijs van nature behoudend is. Want onderwijs is in essentie het overdragen van onze cultuur van de ene generatie op de andere. Het borgt wie we zijn. Het is een zegen dat het onderwijs niet om de paar jaar wordt herschreven. Goed onderwijs is tijdloos.

Dieter Möckelmann

Maar de wereld verandert in snel tempo. Technologie speelt hierin een belangrijke rol en het onderwijs ondervindt hiervan de gevolgen. Want hoewel het onderwijs zelf een behoudende cultuur kent, wordt nieuwe technologie als eerste omarmd door de jongste generatie. Onze kinderen. Wij moeten onze kinderen klaarstomen voor de wereld van morgen. Het spanningsveld tussen tijdloos onderwijs en de snel veranderde wereld is de spagaat van veel leraren vandaag de dag. Het kan ongemakkelijk gaan voelen wanneer de belevingswereld van het kind te ver af komt te staan van het aanbod dat het kind op school krijgt. Wie kent niet het beeld van de kleuter die in plaats van een pagina om te slaan, gaat swipen op de pagina van een tijdschrift? Tablets kennen we pas sinds 2010, maar zijn niet meer weg te denken. En hoewel het voor veel leraren een noviteit is, kinderen gebruiken tablets al heel hun leven. Welke leraar kan het moordende tempo bij-

benen? Ben je net gewend aan Hyves, is het al weer vervangen door Facebook! Van Twitter tot Snapchat en van Pinterest tot Instagram, Vine en YouTube. Via de mobiele telefoon leven jongeren in een aaneengesloten chat vanaf het moment dat ze wakker worden totdat ze naar bed gaan. Games worden steeds geavanceerder en realistischer en de integratie met virtual reality lijkt een kwestie van tijd. Via de gsm, smartwatch of smartbril komt ‘t het klaslokaal in: een technologietsunami. Het stelt het onderwijs voor uitdagingen. We moeten kinderen opleiden om het goed te gebruiken en te begrijpen. Denk bijvoorbeeld aan het aanbieden van lessen over coderen. Maar ook moeten we kinderen

leren er veilig mee om te gaan en de zogenoemde 'future work skills', moeten hen worden bijgebracht. Maar als we deze '21st century skills' zo belangrijk vinden, van wie moeten ze het leren? Is de leraar voldoende toegerust? En wat te denken nieuwe interactieve en zelfs adaptieve lesmethoden. Prachtig natuurlijk, maar welke vragen roepen ze op met betrekking tot de gegevens die deze technologie genereert: de zogenoemde big data. Vraagstukken waarvoor we niet zijn opgeleid op de lerarenopleiding… Iedere school wil dat leerlingen na de opleiding goed voorbereid zijn, maar weinig scholen weten technologie, waaronder ICT duurzaam in te bedden in het primaire en secundaire proces. De werkdruk is hoog: “Moet ik dit er ook nog bij gaan doen?” is een veelgehoorde klacht. Maar ICT inzetten op school kan ontzettend inspirerend zijn en juist tijd besparen. Dieter Möckelmann richtte samen met Hans Hoornstra Like to Share op en staat middenin de onderwijswereld. Vanuit zijn bedrijf Dieter.nl begeleidt hij scholen en verzorgt lezingen en studiedagen over de veranderende wereld en hoe ICT in het onderwijs kan worden ingebed. Als geen ander weet Dieter de leraar te inspireren en het onderwijsteam met een frisse blik te laten kijken naar de kansen van de impact van technologie op onderwijs. Het wordt weer leuk!

"Oorspronkelijk ben ik geschiedenisdocent en werkte jarenlang voor Kennisnet als sectormanager primair onderwijs. Sinds 1 januari 2010 heb ik mijn eigen bedrijf, Dieter.nl. Vanuit dit bedrijf verzorg ik trainingen en consultancytrajecten voor het onderwijs, waarbij de effectieve inzet van ICT de rode draad is. De laatste jaren ben ik een veelgevraagd spreker en dagvoorzitter en soms word ik ‘trendwatcher in het onderwijs’ genoemd. Daarnaast heb ik een eigen label ‘Like to Share’. Onder dit label organiseer ik evenementen die gaan over de impact van technologie op onderwijs en ben ik hoofdredacteur van het Like to Share magazine. Geschiedenis heeft nog steeds mijn passie. Tijdens mijn opleiding tot leraar ben ik ik aanraking gekomen met het internet. Direct zag ik de kans voor geschiedenisleraren (en geïnteresseerden) om het internet te gebruiken. Dat heeft geleid tot het huidige Historien.nl." dietermockelmann@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

161

Bringing Interaction to the World

PresentersWall heeft speciaal voor de relaties van Speakers Academy® een unieke nieuwe applicatie ontwikkeld: 'Bringing Interaction to the World' Uw gasten kunnen via hun smartphone vragen stellen en stemmen. Een realtime communicatiemogelijkheid tijdens uw congres, seminar of bedrijfsevenement. De mobiele pagina wordt volledig opgemaakt in úw huisstijl. Later kunnen de programma’s nog eens worden bekeken en de applicatie kan tevens worden gebruikt als evaluatietool. Een revolutionaire ontwikkeling, nu beschikbaar voor u en uw relaties. 162

Bent u nieuwsgierig geworden? 010-4333322

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

FOTO G R A FI E : M ET DA N K A A N JE FFR EY SPA L BURG

C OLUMN

Jeffrey Spalburg

ie ben jij, vroeg me laatst iemand? Goeie vraag! Even voorstellen: Jeffrey Spalburg, gediplomeerd acteur, presentator, columnist en nu alweer zo’n tien jaar actief als cabaretier.

Vond ik het vroeger nog wel eens lastig om uit te leggen wie ik ben, tegenwoordig lukt me dat steeds beter. Geboren en getogen in het Twentse Hengelo met Surinaamse roots. Nogal twee extremen zou je denken, maar niets is minder waar. Voor mij gaan die twee hand in hand. Ik weet niet beter. Ik heb daarom gelukkig ook nooit hoeven kiezen. Net zoals ik zowel acteer, presenteer, zing of een conference doe. Ik maak gebruik van wie ik ben en wat ik kan. Het bekende spreekwoord luidt; ‘Kiezen of delen’. En als ik kan kiezen, deel ik liever. Delen is een groot onderdeel van mijn werk. Als podiumpresentator ben ik eigenlijk niet meer dan een doorgeefluik tussen het verhaal wat je wil vertellen en de mensen in de zaal. Ik deel de hele dag. Net als iedereen tegenwoordig. We leven in een tijd dat we ons hele hebben en houwen op Facebook delen, onze muziek met elkaar delen via Spotify en elke maatschappelijke discussie niemand meer uitsluit. We leven nou eenmaal allemaal hier op dit kleine stukje aarde, dus zit er niets anders op dan te delen. Waarom zou je je beperken tot één ding? Ik neem mijn eigen telefoon altijd als voorbeeld. We noemen het nog steeds telefoon maar 90% van de tijd is iedereen met voorovergebogen nek met hele andere dingen bezig. Wie belt er nou nog? Die van mij is van levensbelang; het zijn mijn vrienden, mijn platencollectie, mijn routeplanner en m’n zaklantaarn ineen. Dat betekent in ieder geval dat ik samen met mijn vrienden, onder begeleiding van goede muziek nooit meer de weg kwijtraak in het donker. Als dat geen eensgezindheid is. Als een voorwerp al niet meer één ding is, waarom wij mensen dan wel?

Opgeteld de beste

Máxima had toch gelijk toen ze zei dat ‘dé Nederlander’ niet bestaat. Het zou toch ook zonde zijn om jezelf terug te brengen tot maar één ding? Je bent nooit één ding alleen. Je bent een mix. Een optelsom van alles samen. Net als ons Koningshuis. De Oranjes zijn Duits-Nederlands-Argentijns. De naam oranje zegt het al; dat is ook een mixkleur van geel en rood. Dus wie ik ben? Aangenaam; Jeffrey Spalburg, vader, Surinamer, Tukker, cabaretier en binnenkort misschien ook de spreker op uw event. jeffreyspalburg@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

163

'SLIMME BEDRIJVEN DENKEN SMART' 164

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

SMART INDU STRY/ IN TE RN ET OF THING S

prof. dr. Willem Vermeend Tekst: Jacques Geluk

Nieuwe productiemethoden en digitale technologieën zorgen voor radicale veranderingen in alle bedrijfssectoren. Honderdduizenden banen verdwijnen. Slim inspelen op nieuwe ontwikkelingen, zoals Internet of Things, kan het tij keren. Smart Industry is de toekomstige groeimotor en banenmachine van Nederland, maar vooral het MKB wil nog niet aanhaken en het onderwijs blijft studenten opleiden voor banen die er straks niet meer zijn. Willem Vermeend: “Winnaars van morgen passen hun businessmodel snel aan en zijn bereid tot vergaande samenwerking.”

onderden miljarden euro’s gaan de komende tien jaar naar het Internet of Things. Een recente technologische ontwikkeling, die steeds meer apparaten en machines digitaal via het internet met elkaar verbindt. Door deze voorwerpen slim te maken door elektronica in te bouwen – zoals sensoren en geheugenchips – kunnen ze enorme stromen informatie verzamelen, verzenden en uitwisselen. Bedrijven kunnen dankzij deze en andere ontwikkelingen, denk aan (de analyse van) big data en robotisering, hun bedrijfsprocessen efficiënter maken. Gunstig bijeffect is dat ze tegelijk een grote bijdrage leveren aan het beperken van de uitstoot van broeikasgassen, zoals tijdens de Klimaattop van december 2015 in Parijs is afgesproken. Er is wel een probleem: Nederland loopt achter, reageert niet snel genoeg. Ook de bereidheid tot samenwerking, cruciaal om voordelen van het Internet der Dingen optimaal te kunnen benutten, ontbreekt te vaak. “Bedrijven die niet snel genoeg inspelen op de razendsnelle ontwikkelingen, aangeduid als Economie 4.0, overleven het niet. In sommige sectoren gaat het om een kwart van alle ondernemingen. Driejarenplannen en zelfs driemaandenplannen zijn niet meer van deze tijd. Zodra je iets opschrijft is het al verouderd”, constateert internetondernemer en -investeerder prof. dr. Willem Vermeend. Elk bedrijf, in welke sector dan ook, heeft of krijgt met Internet of Things (IoT) te maken. “Dat geldt voor alle businessmodellen en het zorgt voor een revolutie in de

wereldeconomie. Wie niet meegaat verliest het van bedrijven en startups die de stap wel op tijd zetten.” Toch beseffen veel ondernemers niet dat ze nu en niet pas morgen in

‘Nederland loopt achter, reageert niet snel genoeg’ actie moeten komen. “Slechts 26 procent van de Nederlandse bedrijven is serieus met alle nieuwe ontwikkelingen bezig. Bij het midden- en kleinbedrijf ligt dat percentage nog lager. Veel directeuren zeggen dat ze de nieuwe technologieën binnen drie jaar willen invoeren, maar doen het vaak niet. Of ze denken dat met name IoT niets voor hun bedrijf is. Het gaat toch goed, waarom veranderen? Natuurlijk moeten ze geen oude schoenen weggooien voordat ze nieuwe hebben. Tegelijk zeg ik: innovatie moet. Elke dag. Bedrijven die niet constant vernieuwen vallen om. Kodak, Free Record Shop en V&D, om enkele voorbeelden te noemen, zijn niet tijdig met innovatieve producten en diensten gekomen en verloren het daardoor van de concurrentie die dat wel had gedaan. KPN heeft het wel goed opgepakt en is met de introductie van zijn ‘low frequency’-netwerk een gunstige uitzondering.”

DRIE STRATEGIEËN

Volgens Vermeend moet elk bedrijf zijn

bestaande businessmodel onder de loep nemen en aanpassen aan de nieuwe economie. In dat model moeten drie strategieën worden ingebouwd. De eerste is een integrale internetstrategie voor álle bedrijfs- en productieprocessen, dus niet alleen voor de marketing. Zoveel mogelijk digitaal levert meer efficiëntie en kostenbesparing op. De tweede strategie is erop gericht te ontdekken welke nieuwe technologieën of ontwikkelingen invloed kunnen hebben op het bestaande businessmodel. Bijvoorbeeld 3D-printen, IoT, big data, cloud computing en robot- en nanotechnologie. Van sommige hebben ondernemers gehoord, van andere niet, maar ze moeten over al die technologieën en de betekenis ervan voor hun bedrijfsprocessen nadenken. Ook al denken ze dat het niet nodig is. De concurrent doet dat tenslotte ook. Anno 2016 zijn wereldwijd vijf miljard apparaten met elkaar verbonden. In 2025 zijn dat er 25 miljard. “IoT zien we nu al in de logistieke en de energiesector. Steeds meer andere sectoren volgen. Wereldwijd verwachten we een spectaculaire groei in de medische en gezondheidssector. Eigenlijk gaat het om simpele technologie. Het zijn steeds slimmer wordende bandjes met drie sensoren, waarvan ik er als sporter ook een heb, die 24 uur per etmaal de gezondheidstoestand van de drager bijhouden. Ze kunnen alles meten – hartslag, longcapaciteit en of bijvoorbeeld je conditie is verbeterd of verslechterd – en preventief waarschuwen, zodat je op tijd naar de dokter kunt. Dat levert niet alleen besparingen op in de gezondheidszorg, maar stimuleert mensen

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

165

SMART INDUSTRY/ IN TE RN ET OF THING S

ook gezonder te leven.” Vermeend begrijpt dat sommige mensen bang zijn dat techniek straks alles overneemt, doch weerlegt dat meteen: “Je bepaalt alles zelf. Sterker: je monitort je eigen gezondheid. Dat is toch prachtig.”

DUURZAAMHEIDSSTRATEGIE

Een strategie hebben om honderd procent duurzaam te zijn is eveneens heel belangrijk en cruciaal voor het bedrijfsimago. “Investeerders, zoals Black Rock, wegen duurzaamheid steeds vaker mee in hun investeringsbeleid. Bedrijven in de fossiele sector kunnen daardoor moeilijker financiering vinden. De komende jaren worden kapitalen geïnvesteerd in hernieuwbare energie en slimme oplossingen om bijvoorbeeld de CO₂-uitstoot te reduceren en bedrijfsprocessen energiearm te maken. Dankzij Internet of Things kunnen bedrijven, hoewel ze dat vaak nog niet inzien, (vlieg)reizen sterk verminderen. Vergaderen gaat net zo goed en efficiënter via video-internetverbindingen. In de logistiek zijn er tracktechnologieplatforms waar aanbod en vervoersvraag door verschillende vervoerders op elkaar worden afgestemd. Trucks hoeven daardoor nooit meer leeg terug te rijden.” In hun boekje ‘Internet of Things: technologie die de wereld op zijn kop gaat zetten’ (interactief als digitaal, 24/7 geactualiseerd smart book via www.internetot.nl en op papier) geven Willem Vermeend en Harvard-econoom Jan Willem Timmer, naast alles wat er te weten valt over IoT, een overzicht van tal van praktische toepassingen.

ONDERWIJS EN ARBEIDSMARKT

Het valt Vermeend op dat het Nederlandse onderwijs, van basisschool tot universiteit, totaal niet is voorbereid op de economie 4.0. “Nieuwe technologie, van 3D-printen tot IoT, is niet in de lesprogramma’s opgenomen, terwijl iedere student er straks mee te maken krijgt. Net als in Engeland zou je op de basisschool al les moeten geven in 3D-printen en programmeren, anders komen studenten met een achterstand op de arbeidsmarkt terecht.” Die verandert, een beetje afhankelijk van het tempo waarin bedrijven inzien dat zij hun strategie moeten aanpassen, sowieso. Door automatisering,

166

kunstmatige intelligentie en robottechnologie verdwijnen vele honderdduizenden banen. Slimme software vervangt veel werk dat nu nog door accountants, juridische medewerkers en boekhouders wordt gedaan. Vermeend beseft dat dit voor veel mensen een angstig vooruitzicht is. Maar hij heeft ook goed nieuws. Er komen ook veel banen bij. Bijvoorbeeld op het terrein van het ontwikkelen van software, big data-ana-

‘Je monitort je eigen gezondheid. Dat is toch prachtig!’ listen, technische functies op alle niveaus, maar ook onderhoudsmonteurs voor robots en in de ICT. Daar kan best tijdverschil in zitten. Op de lange termijn komt er een balans tussen het verdwijnen en creëren van banen, maar op de korte termijn kan de werkloosheid oplopen. In landen die vooroplopen, al veel hebben geautomatiseerd, robots inzetten en snel slimme software zijn gaan gebruiken is de uitkomst positief. Daar laat de werkgelegenheid zelfs al een plus zien. Waar die ontwikkeling achterloopt verdwijnen arbeidsplaatsen naar het buitenland, die maar moeilijk terug te halen zijn.

SMART INDUSTRY

Internet of Things is een belangrijk en onmisbaar onderdeel van de Smart Industry, die niet alleen de maakindustrie maar alle bedrijfssectoren omvat. Het gaat er immers om alle bedrijven in Nederland zo snel mogelijk heel slim en dus efficiënt te maken door te digitaliseren en nieuwe technologie

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

te gebruiken. “Wanneer je Smart Industry goed inzet, is dat de groeimotor en banenmachine die uiteindelijk leidt tot 1 procent extra economische groei op jaarbasis en uitbreiding van de werkgelegenheid. We zien dat grote bedrijven dat oppakken door internationale invloeden en concurrentie, maar zoals gezegd blijft het MKB achter. In tegenstelling tot het midden- en kleinbedrijf in Duitsland en Engeland dat ons voorbijstreeft. In ons tweede boek, ‘Smart Industry: de groeimotor en nieuwe banenmachine van onze economie’ (www.smartindustryboek.nl) geven Jan Willem en ik een overzicht van de aanpak in Nederland en het buitenland. In ons land worden in elke regio zogenoemde fieldlabs opgericht die bedrijven helpen en in contact brengen met onderwijsinstellingen in hun werkgebied. Dat levert de innovatiekracht op die ze nodig hebben. Maar vooral moeten ze samenwerken. Niet alleen met kennisinstellingen, ook met andere bedrijven en klanten. Daar zijn Nederlanders niet goed in. Ze denken nog te veel in het oude concurrentiemodel en zijn bang dat de concurrent er met hun ideeën vandoor gaat. Samen data analyseren, ontwikkelingen delen en producten en diensten ontwikkelen en in de markt zetten. Dat is het kenmerk van de Smart Industry. Zover zijn we nog niet, maar ik zie positieve signalen. Er komen fieldlabs, de media besteden er meer aandacht aan, hbo-instellingen zoeken Smart Industry-lectoren en het aantal bedrijven dat informatie aanvraagt groeit. Langzaam vinden we weer aansluiting bij de voorlopers, maar om aan kop te gaan is het cruciaal dat ons onderwijs snel inspeelt op de nieuwe technologieën en de banen die daarbij horen.”

Prof. dr. Willem Vermeend is internetondernemer en -investeerder en als hoogleraar Economie 4.0 verbonden aan de Open Universiteit . Hij maakt deel uit van de nationale stuurgroep Smart Industry, de stuurgroep toekomstverkenning Big Data en het dagelijks bestuur van de IoT Academy. Vermeend is tevens commissaris bij verschillende bedrijven en auteur van economische, fiscale en financiële bestsellers. Van 1994-2002 was hij staatssecretaris van Financiën en minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. willemvermeend@speakersacademy.nl

E C ONOMIE

Disruptie in wonen en bouwen prof. dr. ir. Hugo Priemus © JAAP OLDENKAMP

et bouwen en wonen werd van oudsher geprogrammeerd op basis van demografische en economische modellen. Maar de oude regelmatigheden verdwijnen. Allereerst is de ICT-revolutie 'game changer' in het wonen. De communicatie van bewoners met vrienden, buurtgenoten, leveranciers en verzorgers verandert drastisch. De woning is niet alleen een fysiek centrum voor consumptie, maar ook een digitaal knooppunt waar men kan telewerken, telebankieren, webshoppen en leren. De ICT-revolutie ligt ook aan de basis van robotisering, the Internet of Things, big data en AirBnB. De verschillen in inkomen en vermogen nemen toe: we bewegen in de richting van een ‘winner takes all’-economie, waarbij de top 10% profiteert en huishoudens met lagere- en middeninkomens erop achteruitgaan. Een tweede disruptieve ontwikkeling is het beteugelen van klimaatverandering en het versnellen van de energietransitie van fossiele naar hernieuwbare brandstoffen. Elektrische fietsen, scooters en auto’s vergen laadpalen in en bij de woning, waardoor de positie van de woning in energienetwerken (smart grids) blijvend verandert. Een derde disruptieve ontwikkeling is de ontwikkeling van migratiestromen van het Midden-Oosten en Noord-Afrika naar Europa. De ICT-revolutie speelt ook hier een cruciale rol: de vluchteling

beschikt over een iPhone, kent de weg en communiceert met landgenoten die hem voorgingen. We zullen rekening moeten houden met sterk fluctuerende migratiestromen, op een blijvend hoog niveau. Vergrijzingsprobleem opgelost. Een vierde ontwikkeling omvat de toenemende participatie van burgers. Via digitale platforms en matching sites kunnen vragers op de woningmarkt steeds effectiever een passend aanbod vinden. Dat verandert de positie van klassieke intermediairs als makelaars en woningcorporaties.

De gevolgen voor bouwen en wonen zijn omvangrijk. De woningvoorraad zal flexibeler moeten zijn: minder bouwconstructie en meer woninginrichting. Kantoren, bedrijfsgebouwen, en agrarisch vastgoed zullen vaker tot woningen worden getransformeerd. Het juridisch verschil tussen woningen en recreatiewoningen wordt betekenisloos. Het bouwen wordt gedigitaliseerd (met 3D-geprinte componenten). De stad (smart city) wordt als woon- en werkmilieu steeds populairder. De vraag naar dure huurwoningen neemt toe, evenals de behoefte aan goedkope woonruimte: voor studenten en statushouders. Al zijn er veel onzekerheden, toch is het evident dat een disruptie van bouwen en wonen voor de deur staat.

'Klimaatmaatregelen, energietransitie en ICT-revolutie: 'game changers' in het wonen' hugopriemus@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

167

IN NOVATIE

‘Ze zien vliegen’ is in 2017 heel normaal Tekst: Jacques Geluk

Innovatie gaat vooral over vernieuwing van goederen, diensten en processen op manieren die nooit eerder zijn toegepast, revolutionair kunnen zijn en soms aan het begin staan van grote veranderingen in ons aller leven. Op de volgende pagina’s vertellen vijf gedreven ondernemers waar ze mee bezig zijn en wat wij daarvan merken.

PAL-V LAAT EEN DROOM UITKOMEN

Veel mensen dromen er al een eeuw van: de vliegende auto. Nu is het zover. Het Nederlandse bedrijf PAL-V Europe levert in 2017 de eerste ‘Personal Air and Land Vehicles’ af aan voornamelijk particuliere kopers in eigen land. Uiteindelijk zijn er van de pionierseditie 45 bestemd voor Europa en 45 voor klanten daarbuiten. Kosten: € 500.000 per stuk. De ontwikkeling van de vliegende auto begint in 2001 met het uittesten van potentiële technologieën en het creëren van een groot aantal concepten. In 2008 komt bedenker John Bakker terecht bij ir. Robert Dingemanse, mede-oprichter en algemeen directeur van het huidige bedrijf. “Ik ben altijd gefascineerd door dingen die een revolutie teweeg kunnen brengen of echt nieuw zijn. Toch geloofden we hier niet meteen in. Tot we gingen begrijpen dat dit concept alle puzzelstukjes bij elkaar brengt waar we al honderd jaar naar zoeken”, zegt Dingemanse. “Na succesvolle proefvluchten en -ritten met het prototype – waarmee is bewezen dat de basistechnologie van de vliegende auto in orde is en voldoet aan de bestaande regelgeving en certificeringseisen – zijn we in 2012 begonnen met het ontwikkelen

168

ir. Robert Dingemanse

van een commerciële variant. Deze gyroplane lijkt minder op een gestileerde helikopter dan het prototype, maar meer op een tweezitsvoertuig waarin je naast elkaar kunt zitten. Hoe het ontwerp van een gespecialiseerd Italiaans bureau er precies gaat uitzien maken we in de tweede helft van 2016 bekend.” Doorbraken Vanaf 2017 kunnen de eerste Nederlanders met de PAL-V op een comfortabele manier van deur tot deur reizen. Zowel in de lucht als op de weg haalt de vliegende auto,

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

met Euro 95 als brandstof, een snelheid van 180 km/uur. “Om zover te komen zijn heel wat doorbraken nodig geweest. Allereerst moesten we de lichtgewichttechniek zover ontwikkelen dat het mogelijk werd een rijfunctionaliteit toe te voegen aan een vliegtuig. Ook wegstabiliteit was een uitdaging. Een goed vliegtuig is een driewieler en staat hoog op zijn poten, wat niet handig is op de weg. Een auto rijdt op vier wielen en dat levert voor een vliegtuig bijvoorbeeld mechanische en starten landingsproblemen op. Hier is de kanteltechniek van het Nederlandse bedrijf Carver, die wij exclusief toepassen om vliegtuigen op de weg te zetten, de grote doorbraak.” Dingemanse denkt dat sommige kopers niet direct met de PAL-V gaan vliegen, maar de eerste vliegende auto zien als een investeringsobject. Wie wel rijden en vliegen wil combineren, en gebruik wil maken van de ruimte die er nog is in het Nederlandse luchtruim, heeft een rijbewijs en een autogyro-vliegbrevet nodig. “Ik wil nog een misverstand uit de weg ruimen. Een vliegende auto is absoluut geen helikopter (de moeilijkste, duurste en onveiligste manier van vliegen). Een gyrocopter is stabiel en veilig. Het toestel is uitgevoerd met cruise control en doet als de motor uitvalt vanzelf de goede dingen. De rotor blijft dan draaien. Voor het opstijgen heeft het toestel

IN NOVATIE

ongeveer 130 meter nodig om de noodzakelijke voorwaartse snelheid te bereiken, voor landen is 30 tot 60 meter voldoende.” (Meer informatie: www.pal-v.com).

KEYLOCKER: VERSLEUTELD IS OOK ECHT OP SLOT

Het bedrijf KeyLocker heeft twee met elkaar verbonden oplossingen ontwikkeld. De eerste is sleutelmanagement op de chip, zodat niemand – behalve de rechtmatige gebruiker – bij de sleutel en dus de informatie kan. De tweede is een hardwarematige voorziening in de cloud, op basis van speciaal beveiligde infrastructuur die eveneens ontoegankelijk is voor derden. “Voor waterschappen hebben we een sensor beveiligd met sterke encryptie, waarvan de sleutels niet uitleesbaar zijn. Die beveiliging is nodig omdat de data in de sensoren van bijvoorbeeld sluizen en waterzuiveringsinstallaties cruciaal zijn maar vaak wel onbeschermd zijn opgesteld. Stel dat iemand de sensoren in de sluis hackt en de sluis opengaat op een verkeerd moment. De gevolgen zijn dan niet te overzien”, zegt Carel Mackenbach, medeoprichter van KeyLocker. “We hadden geluk dat we tegen een klant aanliepen in de watersector, omdat het in dat segment mogelijk is op relatief bescheiden en eenvoudige schaal een zeer complexe oplossing te testen.” Volgens Mackenbach is versleutelen, of ‘encrypten’ zoals hij dat noemt, een vak apart. “Inmiddels hebben wij veel verstand van hardware waarmee digitale sleutels te beveiligen zijn. Door een cryptoprocessor op een chip in de sensor te plaatsen hebben we een vorm van sleutelmanagement uitgevonden die het hackers heel moeilijk maakt in te breken. Dat is super interessant voor legio toepassingen, ook kritische, zoals water, energie en Defensie.” Beveiliging Het is een feit dat beveiliging bij de opkomst van internet in de jaren negentig nadrukkelijk geen issue was. “De geschiedenis herhaalt zich, want bij Internet of Things gaat men ook nu pas aan beveiliging denken. Wij zijn daar al wel enige tijd mee bezig. Als

‘endpoint’-bescherming brengen we allerlei aanvullende beveiligingen aan in de chip, waardoor de communicatie met het apparaat bijna niet meer is uit te lezen. Normaal gebeurt dat via symmetrische encryptie waarbij de geheime sleutel gedeeld wordt. In onze oplossing gebruiken we asymmetrische encryptie, waarbij de sleutels niet uitleesbaar zijn.” KeyLocker heeft een onderzoeksontwikkelingsproject voor het waterschap gedaan en inmiddels belangrijke verbeteringen doorgevoerd. “Bij drones speelt hetzelfde. We praten met een consortium van dronebedrijven over het feit dat drones niet beveiligd zijn wat betreft de besturing en de data die ze verzamelen. Het is nu vrij gemakkelijk een drone vanop afstand over te nemen. Ook door criminelen. Dat is gevaarlijk, zeker als het om politiedrones gaat. Er zijn 1001 toepassingen om in de ingebouwde chip voorzieningen te treffen die zo’n overname voorkomen”, aldus Mackenbach. Sleutelbeheer in de cloud “Deel 2 van onze oplossing is ook het sleutelbeheer in de cloud goed te regelen, zodat onbevoegden ook daar niet bij de data kunnen. Veel Amerikaanse providers bieden encrypties in de cloud, maar ze kunnen wel allemaal bij de sleutels. Een groot probleem, want ook al zeggen ze dat ze netjes met de data omgaan, zij opereren binnen een ander wettelijk kader. De consequenties zijn dat (ongewenste) buitenlandse mogendheden bij de sleutels kunnen komen. Daarom hebben wij ook in de cloud een hardwarematige voorziening gebouwd op basis van speciale computers waar niemand anders dan de klant bij de sleutels kan. Grote klanten, zoals overheden of bedrijven, willen ook niet dat een medewerker als enige in de organisatie bij die sleutels kan. Ook daarvoor hebben wij een goede oplossing bedacht. Verschillende mensen hebben een stukje van de sleutel. Een organisatie kan bijvoorbeeld zes mensen op de lijst van bevoegden zetten en er telkens drie willekeurig aanwijzen om bij een virtuele sleutelceremonie aanwezig te zijn om de ‘master key’ te kunnen bedienen. Dat is niet zo gek, want meer dan vijftig procent

van alle cyberdreigingen komt van binnenuit. Fouten of kwade bedoelingen zijn alleen te voorkomen door meer dan een persoon verantwoordelijk te maken. De sleutels moeten in een speciale, gecertificeerde computer worden aangemaakt en beheerd, waar niemand zomaar in kan.” Mackenbach ziet als trend dat alles dat te versleutelen is, versleuteld wordt of zelfs moet worden. “De overheid zal dat eisen, ter beveiliging van de burgers en haarzelf, maar tegelijk het overzicht eisen ten aanzien van die sleutels in de strijd tegen de boeven in deze wereld. Dat is een ongelooflijke puzzel.” (Meer informatie: www.keylocker.eu).

CUBICCO: IJZERSTERKE LICHTGEWICHT WONINGEN VOOR ALLEENSTAANDEN

Alleenstaanden maken een derde deel uit van onze bevolking, maar worden vaak driehoog achter weggestopt in ongezellige appartementen. Voor hen zijn er nu betaalbare, comfortabele Cubicco-woningen. Alle materialen worden goed verpakt aangeleverd en in zeer korte tijd vakkundig tot op de millimeter nauwkeurig geassembleerd. De lichtgewicht woningen zijn bestand tegen de zwaarste aardbevingen en dat is best een innovatie. “De standaardperceptie in Nederland is het gezin als hoeksteen van de samenleving, maar die bestaat voor 35 procent uit alleenstaanden. Gezinnen krijgen een bepaald comfort aangereikt, denk aan doorzonwoningen met een vooren achtertuintje in een groene omgeving. Alleenstaanden stoppen we weg. Driehoog achter in een flatgebouw, waar ze – na lang op de wachtlijst te hebben gestaan – voor een slecht onderhouden appartementje een hoge huur moeten betalen”, zegt Randy Riteco, eigenaar en bedenker van Cubicco. “Het gaat niet om statistieken, maar om mensen. Daarom moeten we als de samenleving verandert de manier waarop we steden inrichten en wonen mee veranderen. Alleenstaanden hebben ook recht op licht, ruimte en groen. Ook veiligheid en welzijn zijn belangrijk voor hen, omdat beide aspecten samenhangen met hun gezondheid.”

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

169

IN NOVATIE

eerste bouwvergunningen binnen en kunnen we aan de slag. We hebben in Key Largo, Florida, ook een kantoor neergezet, voor het dolfijnenonderzoekscentrum, dat alle orkanen kan weerstaan. Dat gebouw is onlangs opgeleverd, nadat de kant-en-klare materialen twee weken eerder met diepladers naar de plek waren gereden.” (Meer informatie: www.cubicco.nl).

LED UP: JE KOOPT GEEN LAMPJE, MAAR HUURT ‘10 JAAR LICHT’

Riteco is ervan overtuigd dat wonen voor niet gezinsgebonden huishoudens betaalbaar, gezond en zonder wachtlijsten mogelijk is, dankzij een gepatenteerde, duurzame bouwmethode. Alleenstaanden kunnen, doordat de comfortabele, ruime en lichte woningen veelal in hofjes worden gebouwd, onderdeel worden van een gemeenschap, zonder hun vrijheid te verliezen. Riteco: “Iedereen moet tegenwoordig duurzaam bouwen, maar ook de gevestigde bouwpartijen pakken de kern niet aan. Dat komt misschien omdat er sinds de crisis te weinig vakmensen zijn, zoals timmermannen en metselaars en men toch voortborduurt op de oude aanpak. Wij komen met alternatieven voor de conventionele bouw, waarbij we ons realiseren dat wanneer je kleiner bouwt toch dezelfde installaties nodig zijn om datzelfde comfort te bereiken. Dat maakt het voor die bouwbedrijven duurder, maar wij hebben de oplossing.” De fundering – een betonplaat of holle palen – is veel minder kostbaar en bepalend, doordat het gebouw veel lichter is dan normaal. Alle ‘kwalitatief onberispelijke’ elementen komen keurig verpakt op de bouwplaats aan om daarna te worden geassembleerd door goed opgeleide montagepartners ‘die tekeningen kunnen lezen’ en kunnen samenwerken met lokale mensen uit de bouw of jongeren in opleiding. Dat gaat tot op de millimeter nauwkeurig.

170

Enveloppewoning De appartementen zijn een soort enveloppes. Kopers of huurders kunnen met behulp van tekeningen een keuze maken uit een aantal ‘modellen’. Het dak, de vloer en de zijmuren bepalen de kracht van de constructie, die zo ijzersterk is dat de Cubicco’s aardbevingen, stormen en hevige regenval kunnen weerstaan. “Dat kunnen we als eerste modulaire bouwer garanderen.” De voor-, achter- en binnenzijde zijn aanpasbaar, zodat de woningen voor iedereen geschikt te maken zijn. “Velen verbazen zich erover dat we zo’n hoge mate van stevigheid en efficiëntie kunnen bereiken met eenvoudige natuurlijke en ‘hergroeibare’ materialen. Riteco benadrukt de dat de woningen voldoen aan alle bouwvoorschriften en wettelijke regels. “Het stukje ontwerp, zoals je dat ziet bij onze enveloppewoningen, draagt bij aan het welzijn dat daarbij hoort. We bouwen geen betondorpen, maar verbinden de woningen met de natuurlijke omgeving met behulp van een tien meter brede glaspui van extreem goede kwaliteit. Je zou het bijna sociale woningbouw kunnen noemen. Door zo te investeren in mentale, fysieke en sociale gezondheid van mensen en daarmee belangrijke vraagstukken aanraken maken we mensen blij.” In Nederland is de eerste modelwoning begin dit jaar geopend. In Amerika is dat ruim een jaar geleden gebeurd. “Daar zijn de

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

Randy Riteco

LED UP adviseert en handelt in duurzame verlichting en biedt klanten extra’s, zoals een besparingsscan en een speciaal verlichtingspanel. Dat op zich is niet nieuw of innovatief. De manier waarop het jonge bedrijf zijn klanten ontzorgt is dat wel. “Wij verkopen geen LED-verlichting meer, maar leasen licht. Dat betekent naast het voorkomen van een hogere initiële investering ook lange tijd zekerheid voor onze klanten, want de risico’s zijn voor LED UP.” “We kwamen op het idee, nadat we hadden uitgezocht waarom sommige offertes uiteindelijk geen opdrachten werden”, zegt

Hugo Breuers

Hugo Breuers, die samen met Kim Cobelens eigenaar is van LED UP. “Vaak kregen we het antwoord dat onze offerte er prima uitzag, maar dat de klant op dat moment geen

IN NOVATIE

Licht als een service “Daarom verkopen we nu ook, in plaats van de lampjes, licht als een service. We spreken met de klant, bijvoorbeeld een woningcorporatie, af dat we gedurende een afgesproken termijn – tegen een overeengekomen vergoeding – een bepaalde hoeveelheid licht (lux) leveren voor de verlichting van gangen en galerijen in een flatgebouw. Lampjes kapot, vernield of storingen: ons probleem. Wij zorgen ervoor dat defecten en klachten meestal binnen 48 uur zijn opgelost. Dit is ook een ideale oplossing voor bijvoorbeeld kantoor- en schoolgebouwen. Klanten die moeite hebben met de investering of nog geen vertrouwen hebben in het product kunnen wij op deze manier volledig ontzorgen.” (Meer informatie: www.ledup.nl).

PBSIM BV DRAAGT BIJ AAN STEEDS EFFICIËNTERE PILOTENTRAINING

De vraag naar piloten en daarmee ook naar geavanceerde trainingsmogelijkheden neemt wereldwijd toe. PBSIM BV heeft afgelopen jaren als toeleverancier een scala aan vluchtsimulatorinstrumenten ontwikkeld, voor zowel de civiele als de militaire luchtvaart.

“De simulator-luchtvaartmarkt is sterk aan het veranderen. Het kostenaspect vraagt om betere en goedkopere oplossingen, de zogenoemde ‘total cost of ownership’ moet en kan omlaag. Eenvoudig gezegd: er moet meer getraind worden tegen lagere kosten, waardoor de ‘flight safety’ toeneemt. Daar doen we het voor”, aldus Martin Schoonderbeek CEO van PBSIM en piloot. “Vroeger trainde iedere professionele vlieger in een ‘Full Flight Simulator’ (een bewegende simulator). Tegenwoordig is het mogelijk ruim 75 procent van de vliegeropleiding te volgen op een statische simulator. Dat scheelt aanzienlijk in de kosten: nu kan er meer worden getraind tegen dezelfde of zelfs lagere kosten. PBSIM werkt met de modernste technologie om deze doelstelling te kunnen realiseren. De simulatoren worden 24/7 gebruikt en vragen om de hoogste kwaliteit en betrouwbaarheid. Het bedrijf investeert, ontwikkelt en levert moderne systemen, zoals beeldschermen en instrumenten. De beeldschermen worden in de civiele markt toegepast in diverse simulatoren voor zowel Boeing als Airbus en in de militaire markt onder andere voor de Hawk, A-10, Blackhawk en F-16.” Realistisch Om trainingen zo realistisch mogelijk te maken moeten alle meters en beeldschermen voldoen aan strenge specificaties van de vliegtuigfabrikant. PBSIM biedt standaard displays en instrumenten die niet verschillen van het originele ontwerp en specifiek zijn ontwikkeld om te voldoen aan de behoefte van de vlieger. De beeldschermen zijn voorzien van een zeer hoge kwaliteit LED-technologie, die de werkelijkheid volledig kan nabootsen zowel qua kleur als llichtopbrengst. Hierdoor ziet de piloot geen verschil tussen het vliegen in een echt vliegtuig of in een simulator. Inmiddels staan er wereldwijd diverse ‘flight simulators’, die gebruikmaken van PBSIM-technologie. “We hebben simulatoren geleverd aan de Australische Luchtmacht en de Royal Air Force, maar ook Boeing 737 simulatoren voor Airways Aviation (The Global Educator

In Aviation). Zo heeft bijvoorbeeld European Pilot Selection & Training simulatoren staan voor zowel Boeing 737 als Airbus A320. Naast vliegscholen zien nu ook luchtvaartmaatschappijen dat het allemaal slimmer en goedkoper kan. Zo heeft Ryanair gekozen voor enkele Boeing 737-NG simulatoren die onderdeel gaan uitmaken van de piloten training en heeft Wizz Air gekozen voor de Airbus A320 simulator die in Boedapest zal worden geïnstalleerd.” Het bedrijf reageert samen met zijn partners snel op nieuwe ontwikkelingen in de sector en de vraag van zijn klanten. Schoonderbeek: “In combinatie met een groot netwerk in de luchtvaartsector en een hart voor ‘Aviation’ zijn wij in staat om de wensen van onze klanten nauwkeurig in te vullen, waardoor men ons ziet als een betrouwbare partner. Ons nieuwe pand op Breda International Airport geeft daarbij een perfect uitstraling die duidelijk maakt waar wij voor staan: ‘Passion and quality for Aviation’. (Meer informatie: www.pbsim.aero) © PBSIM MARTIN SCHOONDERBEEK

investeringscapaciteit had. Anderen antwoordden dat ze het aanbod op papier goed vonden, maar twijfelden aan de beloofde lange levensduur van LED-verlichting. Eigenlijk een stukje wantrouwen richting een relatief nieuw product. Dit daagde ons uit met wat slimmers te komen. Een vorm van lease zou een in ieder geval een oplossing zijn voor ontbrekende investeringscapaciteit van de klant. Wij doen met diverse leasemaatschappijen zaken”, aldus Breuers. “In de praktijk blijkt echter dat sommige bedrijven die willen leasen dat niet kunnen omdat ze volgens de leasemaatschappij niet kredietwaardig genoeg zijn. Degenen die wel geaccepteerd worden door de leasemaatschappij, kiezen na doorrekenen vaak alsnog voor aanschaf van het product uit eigen middelen.”

Martin Schoonderbeek

Voor nadere informatie 010 - 433 33 22

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

171

THE DREAMJOB-GUY EN AVONTUURLIJK ONDERNEMER GEEFT ZELF HET GOEDE VOORBEELD 172

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

ON DE RN E ME RS C HA P

Het geheim van een inspirerend leven drs. Huub J.B. van Zwieten

ijdens mijn internationale corporate carrière bij Randstad, ontdek ik in 2000 een geheim wat ik met de wereld moet delen: Neem met minder dan een droombaan geen genoegen, want via je werk kun je een geweldig leven creëren! Die boodschap is de vonk voor het ontstaan van TalentFirst, waar 25 stevige franchisenemers aan verbonden zijn. Bevlogen trainers en coaches die ons geheim via talentenprogramma’s delen met zoveel mogelijk professionals, bij de Aholds, INGs en Heinekens van deze wereld. Als voorman schrijf ik columns en boeken, inmiddels negen titels waarvan we er meer dan 100.000 verkochten. Ik hield honderden lezingen en seminars, van de lokale bibliotheek, via het bedrijfsevenement tot volle theaterzalen. ‘Embrace life through work’ is de boodschap waarmee we zowel offline als online een mooi publiek bereiken. Maar naast het schrijven en vertellen over droombanen en de directe link naar een droomleven, zoek ik steeds naar inspiratie in mijn eigen leven. De theorie in de praktijk brengen en laten zien dat het echt kan, een

geweldig leven creëren door de juiste keuzes in je werk. Immers, als het mij zelf niet lukt, hoe geloofwaardig is dan mijn boodschap op het podium of in de corporate talentenprogramma’s? Dus daag ik mezelf uit om elk jaar minimaal één ding te doen waar ik echt trots op

‘Embrace life through work’ was en waar ik impact en een verschil mee maakte voor anderen. En dat lukt bijna elk jaar, waarbij mijn privé-leven volledig samenvalt met mijn werk. De boeken schrijf ik steevast op exotische plekken. Op een Maleisisch eiland met mijn vrouw samen het boek ‘Een onweerstaanbaar CV’. Met vriend Mark in Zwitserland het boek ‘Het merk IK ®’, inmiddels al in de 19e druk!. In Costa Rica mijn inspiratie koffietafelroman 'Marijn Is Klaar Met Werken’, waarin ik 40 geïnterviewde inspirators opvoer als mijn romanpersonages. Het boek is ook de oorsprong van het DroomBaanHotel, wat ik middels crowdfunding van een miljoen, realiseerde in

het Amsterdamse grachtenpand van onze woning. Een bijzondere retraiteplek voor onze intensieve begeleidingstrajecten. Op zoek naar innovatieve manieren om mensen te bereiken, hebben we online programma’s, waar 5000 deelnemers tegelijk een online DroomBaanReis meemaakten. Met als apotheose de theatershow ‘Thank God It’s Monday’, waar ik bijzondere rolmodellen op het podium presenteer, in combinatie met dans, zang, poëzie en muziek. Magische avonden in diverse theaters, met een uitverkocht Carré vol 1300 geïnspireerde gasten als absoluut hoogtepunt. Dat het creëren van een droombaan een nooit eindigend proces is, is de rode draad in de afgelopen 15 jaar. En misschien is het wel de essentie. Door continu open te staan voor nieuwe mogelijkheden, te luisteren naar je intuïtie en in actie te komen, creëer je blijvend de magie die het leven bijzonder maakt. In 2015 vertrokken we met mijn gezin voor een half jaar naar Kaapstad, op zoek naar nieuwe avonturen. Dat daar een nieuwe business uitrolde – we verspreiden schone kooktoestellen in de townships – waardoor de Kaap nu gedeeltelijk mijn woonplaats is, wist ik van tevoren ook niet. En waar dat de komende jaren toe leidt is ook nog gissen. Maar dat werk en leven een groot geweldig avontuur is, staat wel vast!

Avontuurlijk ondernemer van Talentenbureau TalentFirst in Nederland en de Clean Cooking Revolution in Zuid Afrika. Bedacht 9 bestselling boeken over droombanen, het DroomBaanHotel en de ‘Thank God It’s Monday’ theatershows. huubvanzwieten@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

173

“Doe niet zo raar!” “Geef die mevrouw eens netjes een hand!”

174

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

ME N S E N S A ME N L EVING

Hoe overbrug je (zakelijke) cultuurverschillen? Saskia Maarse

Hoe leuk zou het zijn als we de wereld opnieuw konden ontdekken, zoals jonge kinderen dat doen: nieuwsgierig en onbevooroordeeld. Hoe mooi zou het zijn om op ongedwongen wijze (zakelijk) contact te leggen met wie we maar willen – ongeacht leeftijd, kleur, gender, geloof en afkomst.

p het moment dat we elkaar als volwassenen ontmoeten, hebben we – door onbewuste vooroordelen – vaak al direct een plaatje in ons hoofd van de ander. We hebben een natuurlijke neiging om alleen samen te willen werken en te leven, met mensen die op ons lijken. Zij bevestigen namelijk onze meningen en standpunten. Dat schept vertrouwen; en dat vertrouwen geeft ons een goed gevoel – over onszelf. Als kind daarentegen ondergaan we zulke ontmoetingen heel anders: onbevangen en spontaan. Alleen op heel jonge leeftijd kunnen we de ander eindeloos observeren en denken: “Jij bent anders; wat leuk!” Daarna gebeurt er iets opmerkelijks. Onze omgeving gaat invloed uitoefenen: “Doe niet zo raar!” “Geef die mevrouw eens netjes een hand!” “Eet je bord eens leeg!” Gaandeweg krijgen acties, gedrag en voorwerpen een betekenis die we vanaf dat moment als ‘normaal’ gaan beschouwen. Dat noemen we cultuur. Maar wat is normaal? En wie bepaalt wat normaal is?

Tijdens mijn lezingen – en in mijn nieuwe boek ‘Onder de zeespiegel’, dat volgend jaar verschijnt – neem ik je mee op (zaken)reis. Op reis door de Nederlandse (zakelijke) cultuur, zoals mensen uit andere landen en culturen die zien en ervaren. We gaan af en toe terug in de tijd om te kijken waar bepaalde Nederlandse eigenschappen vandaan komen. Tegelijkertijd laat ik je zien wat we kunnen leren van en over andere culturen op het gebied van communicatie, leiderschap en omgangsvormen. Dankzij de – vaak hilarische – anekdotes van de deelnemers uit mijn boeken kunnen we Nederland, en de rest van de wereld, opnieuw ontdekken. En inzien dat het niet ingewikkeld hoeft te zijn om op ongedwongen wijze (zakelijk) contact te leggen met andere culturen: zolang we onze nieuwsgierigheid maar meenemen en onze vooroordelen thuis laten.

Saskia Maarse schrijft, blogt en spreekt over de Nederlandse (zakelijke) cultuur in relatie tot andere culturen. Van jongs af aan fascineren andere culturen haar. Zowel haar toeristische werkervaring in het buitenland als de wereldreis die ze maakte hebben haar kijk op de wereld en haar bewoners verbreed. De mix aan culturen in Nederland bracht haar op het idee voor het boek ‘Tutti frutti’, waarvoor ze veel media-aandacht kreeg. Momenteel werkt ze aan haar nieuwe boek: ‘Onder de zeespiegel - samenwerken en samen leven met de Nederlanders’. (Verwachte uitgave: voorjaar 2017.) saskiamaarse@speakersacademy.nl

ALKEMA

Voor mijn boek ‘Tutti frutti’ reisde ik ruim twee jaar door Nederland: om ondernemers met verschillende culturele achtergronden te interviewen en te portretteren. Dankzij de boeiende gesprekken die

ik met hen voerde, kwam ik veel te weten over andere culturen en des te meer over mijn eigen cultuur. Want al die Nederlandse symbolen, rituelen en waarden – die ik als vanzelfsprekend had beschouwd – hadden vaak een heel andere betekenis voor de wereldburgers die ik ontmoette. Ik leerde door hun ogen opnieuw naar Nederland en de rest van de wereld kijken.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

175

176

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

MA NAG E ME N T

‘Relaties opbouwen is goed voor de business’ Bob W. Toetenel Bob W. Toetenel is dé Executive Relations-adviseur van de BV Nederland. Deze succesvolle specialist in het opbouwen en beheren van langdurige klantrelaties heeft de afgelopen 42 jaar een uniek relatienetwerk opgebouwd bij commerciële, non-profit- en belangenorganisaties. Na zijn (feestelijke) afscheid als directeur Executive Relations bij Koninklijke KPN, zet hij zijn talenten nu in als onafhankelijk adviseur.

elatiemanagement begint met aandacht hebben en geven. Het beginpunt is nooit een verkoopverhaal, maar altijd de echte wens om zakelijke partners te willen (leren) kennen. Hún business snappen, hún dilemma's kennen. Mensen verbinden en contacten delen zijn heel belangrijk om zaken tot stand te kunnen brengen”, vertelt Bob Toetenel, die in januari zijn eigen bedrijf als Senior Executive Relations-adviseur is begonnen, na een succesvolle loopbaan bij Koninklijke KPN te hebben afgerond. “Mijn werk vereist buitengewone contactuele eigenschappen, doortastendheid, vasthoudendheid, enthousiasme en een beetje ‘brutaliteit’. Plus het talent om commerciële vraagstukken te analyseren en te vertalen naar concrete, omzetgroei bevorderende projecten. Bovendien moet je een klankbord én een coach kunnen zijn voor zowel de opdrachtnemer als -gever.”

DEUREN OPENEN

Het doel van het opbouwen van langdurige relaties met de top van (corporate)

en infrastructuur. Het is mijn werk ervoor te zorgen dat bedrijven en organisaties binnenkomen bij de directies en raden van bestuur van voor hen interessante partijen waarmee ze een relatie willen aangaan.

Bob Toetenel is onafhankelijk Senior Executive-adviseur en bestuurslid van onder ander VNO-NCW Den Haag en WTC-IBC Den Haag, St. Wassenaarse Cultuurprijs en ‘M4B’ (“bestuursfuncties houden mijn netwerk actueel”). Daarvoor was hij achtereenvolgens Directeur Externe Relaties- Overheiden Executive Relations bij Getronics en KPN (1993-2015). Daarvoor werkte hij als algemeen manager bij de Content Group, verkoopmanager bij de Samas Group en productmanager bij Toetenel Technische Installaties. bobtoetenel@speakersacademy.nl

edrijven en organisaties zonder winstoogb merk is natuurlijk het bevorderen van de business. Toetenel: “Ik werk nu voor een aantal commerciële klanten, waaronder Consultingbedrijf Policy Research Corporation uit Rotterdam en Koning & Hartman uit Amsterdam, een technologiebedrijf met ruim 700 medewerkers dat oplossingen levert op het gebied van telecom, industrie

Doordat ik een bestaand netwerk heb en heel veel bedrijven ken, kan ik deuren openen, die voor anderen vaak lastig te openen zijn. Als de afspraak is gemaakt bereid ik mijn klanten voor op het gesprek dat volgt en hoe ze ervoor kunnen zorgen dat ze ook in de toekomst aan tafel kunnen blijven zitten en onderdeel worden van het netwerk van de topmensen met wie ik ze in contact breng.” De netwerker pur sang benadrukt dat zijn klanten de business zelf moeten doen. “Daar bemoei ik mij niet mee.”

‘TOUT-NL’

Bob Toetenel heeft een ‘grote’ staat van dienst, steeds in commerciële management- en netwerkfuncties, en kan bogen op een brede ervaring. Daardoor kent hij zoveel mensen dat hij de bijnaam ‘Tout-NL’ heeft gekregen.

“Mensen verbinden en contacten delen zijn heel belangrijk om zaken tot stand te kunnen brengen”

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

177

178

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

L E IDE RS C HA P

Inspirerend leiderschap en visie Generaal b.d. Arie T. Vermeij Als voormalig adviseur van de NAVO-top voor Afghanistan, IS, Rusland/Oekraïne en de Noordpool kan ik mij momenteel behoorlijk verbazen over de manier waarop onze media en soms ook onze politici met deze vraagstukken omgaan. Gebaseerd op mijn persoonlijke ervaringen en feiten lijk ik soms een tegendraadse mening te hebben, maar die is dan wel gebaseerd op mijn ervaringen.

et alleen maar bevechten van IS met wapens zal niet leiden tot een oplossing. Laten we eens nadenken over een bredere aanpak; dus naast het gebruik van geweld, ook bestrijden met diplomatieke en communicatieve middelen. Zo kunnen we ervoor zorgen dat de IS inkomsten opdrogen, die voor 90% bestaan uit illegaal opgepompte olie die via Turkije wordt verhandeld. Diplomatieke druk op president Erdogan zal deze geldstroom laten stoppen. Daarnaast moeten we ervoor zorgen dat onze jongeren niet uit frustratie naar IS vertrekken. Wij moeten ons inspannen voor een beter toekomstperspectief voor deze jongeren in Nederland. Overigens is wereldwijd de werving van IS al teruggelopen van 6000 per maand in 2014 naar 30 per maand nu. Ook de verheerlijking van het martelaarschap moet in de media worden bestreden; als het al zo zou zijn dat zo’n martelaar 80 maagden van Allah krijgt, laten wij dan benadrukken dat daar dan ook 80 schoonmoeders bij horen...

RUSLAND

Als we kijken naar de relatie van WestEuropa met Rusland en de pogingen van het Westen om de banden met de Oekraïne te versterken, moeten we eens dieper nadenken over de toekomst. Oekraïne past veel beter bij Rusland en de Eurasian Economic Union dan bij de EU qua cultuur, waarden en nor-

men en volksaard. Stop dus met ruziën met Rusland en los het conflict aan de onderhandelingstafel op en bouw verder aan een sterke Europese relatie tussen de EU en Rusland, waar heel Europa sterker van zal worden.

‘Als het al zo zou zijn dat zo’n martelaar 80 maagden van Allah krijgt, laten wij dan benadrukken dat daar dan ook 80 schoonmoeders bij horen...’

NOORDPOOL

een Center Parcs voor de ontspanning van die mijnwerkers te bouwen. Dit zal ook van grote invloed zijn op de 360.000-koppige bevolking van IJsland. Bovendien werken China en IJsland aan plannen voor een 'EUROPOORT' in Noordoost IJsland, waar de nu al ijsvrije zeeroutes (zomers) bij elkaar komen. Dit zal op termijn veel overslag en bedrijvigheid weghalen uit Rotterdam, Antwerpen en Hamburg. Afwachten en korte termijn denken, betekent het verlies van veel werkgelegenheid in de regio Rotterdam en geopolitiek het verlies van onze sterke Europese positie aan China.

INTERNATIONAAL EN MULTICULTUREEL LEIDERSCHAP

Weinig mensen volgen momenteel de ontwikkelingen in 'The High North', waarbij vooral China een bedenkelijke rol speelt, hetgeen op termijn tot een conflict kan leiden. China versterkt zijn monopoliepositie op bepaalde schaarse grondstoffen door het kopen van mijnrechten op 'smeltend' Groenland. Hiervoor gaan op termijn circa 80.000 Chinese mijnwerkers naar Groenland, op een bevolking van 58.000. Bovendien maakt China momenteel samen met IJsland plannen om in Noordwest IJsland

Ten slotte ga ik graag in discussie met mijn publiek over internationaal en multicultureel leiderschap. Dit zijn boeiende thema’s waar ik de afgelopen jaren veel ervaring mee heb opgedaan. Ik vond het een schitterende uitdaging om leiding te geven aan een organisatie waarin Amerikanen, Oekraïners, Fransen, Duitsers, Grieken, Turken en nog circa 30 andere nationaliteiten zij aan zij mochten werken. Hoe pak je dat aan als Nederlandse leidinggevende; hoe inspireer je zoveel verschillende mensen met verschillende achtergronden en culturen? Deze uitdaging is ook actueel voor veel leidinggevenden van onze multinationals. arievermeij@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

179

EEN OUDE LEESMAP BIJ DE KAPPER

Het begon op mijn negentiende bij de kapper. In een oud tijdschrift las ik over de Mount Everest en was meteen geïntrigeerd. Met niet meer dan een grote droom begon mijn grote avontuur bij de start, een beginnerscursus klimmen. Tien jaar na de cursus heb ik meer dan de helft van de bergen in de Alpen beklommen en wordt het tijd voor de echt grote bergen in de Himalaya. Na jaren van sponsors werven om de tienduizenden euro’s kostende expeditie te financieren besluit ik dat het tijd is om de Mount Everest te gaan beklimmen. ‘De top bereiken is optioneel. Terugkeren is een prioriteit.’ Dus reisde ik in 2012 voor het eerst af naar Nepal om de Everest te beklimmen. Slechts 250 meter voor de top moest ik terugkeren. De top leek op een steenworp afstand, maar was tegelijkertijd mijlen ver weg. Het weer was verschrikkelijk en mijn oog en vingers waren bevroren. Aan een oog had ik daardoor geen zicht meer, zou het tweede oog volgen? Verschillende klimmers kwamen om, ik overleefde ternauwernood mijn poging. Drie á vier uur klimmen is het nog. Kort op een droom van tien jaar. Maar op de top start niemand het Wilhelmus in en is er geen meisje die bloemen uitdeelt. De weg terug naar een veilige plek kan niet langer zijn. Zuurstoftekort, kou en angst doen mij besluiten om te keren. Ondanks mijn bevroren vingers haal ik nog een keer mijn camera uit mijn rugzak, de zon komt op en de schaduw van de Everest valt letterlijk tot over de horizon. Onvoorstelbaar!

DE DEATH ZONE

De Mount Everest beklimmen is voor weinig bergbeklimmers weggelegd, de top bereiken nog voor minder. Slechts twintig Nederlanders tot nu toe. Vanaf 7.500 meter komen klimmers in de 'death zone' terecht. Door de combinatie van extreem koude temperaturen tot -35 en slechts 6% zuurstof, wordt ademen alleen al een heuse opgave.

180

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

‘Droom tot over de horizon’ Eric Arnold

SPORT & E XPE DITIE S

In 2013 staat een nieuwe poging op de Mount Everest in de planning. Naast dagelijks sporten (fietsen, zwemmen, lopen en krachttraining), kies ik voor innovatie in de klimsport en verblijf twaalf uur per dag in een speciale hoogtetent die de extreme hoogte nabootst. Daar wen ik aan het zuurstofverschil en maakt mijn lichaam extra rode bloedlichaampjes aan. Nadat ik diverse wetenschappelijke publicaties heb doorgespit ben ik de eerste klimmer die erachter komt dat Duindoornjam aantoonbaar de acclimatisatie bevordert. Lekker smaakt het niet! In maart 2013 sta ik op het punt weer richting Nepal te gaan, maar kort voor vertrek loop ik een zware blessure op de schaatsbaan op. In 2012 vermeed ik alle risico’s. Ik ging zelfs niet voetballen. Nu besloot ik tóch met vrienden mee te gaan. Iemand gleed onderuit op het ijs en sneed met zijn schaats m’n achillespees finaal doormidden. Geen expeditie. Negen maanden keiharde revalidatie volgden.

DRIEMAAL IS SCHEEPSRECHT…

Nog net op tijd ben ik weer fit voor een nieuwe Everest expeditie. Na twee maanden revalideren denk ik: “ik vergeef het mezelf nooit als ik opgeef.” Dat is de weg van de minste weerstand kiezen, het pad dat het meeste bewandeld wordt. Bang ben ik niet. Het is een gecalculeerd risico dat ik neem. Het is geen poging tot zelfmoord, de voorbereiding is tot in de fijnste details uitgedacht. Ieder scenario is doordacht, beheersmaatregelen zijn genomen. Iedereen kan in de problemen komen op de Mount Everest, maar ik wil de allerlaatste zijn bij wie dat gebeurt op een dag dat alles tegenzit. In april –mei 2014 volgt een nieuwe achtweekse expeditie naar de Himalaya. Ook dit keer beslist

7,9 OP DE SCHAAL VAN RICHTER

Op 25 april 2015 bevind ik mij in het basiskamp van de Everest en sta op het punt om met de beklimming te starten. Om precies 11.50 begint de aarde woest te trillen en te schudden. Aardbeving! De aardbeving in Nepal van 7,9 op de schaal van Richter verwoest een groot deel van het basiskamp van de Everest. Meer dan de helft van het kamp is totaal vernietigd. Tenten, slaapzakken en persoonlijke spullen liggen honderden meters verspreid over de gletsjer. Slechts tweehonderd meter van mijn tent vandaan vallen diverse slachtoffers door rondslingerende stenen. Ik ben een van de weinige klimmers die nog kan e-mailen en wordt overvallen door media-aandacht over de gehele wereld.

VAN WAAKVLAM NAAR HEILIG VUUR

Aangeslagen keer ik in mei 2015 terug in Nederland. Zo lang de emotie nog overheerst, wil ik geen beslissing nemen over een nieuwe expeditie. Na alle inspanningen en moeite voel ik mij totaal uitgeknepen in

Nederland. Als een ballon waar alle lucht uitgelopen is. De waakvlam gaat alleen nooit uit. De passie voor de bergen blijft en het heilige vuur laait op als nooit tevoren. Ondanks afhakende sponsors vecht ik mij terug. Ieder vrij uurtje gaat in de voorbereiding van de 2015 expeditie zitten. Tegen beter weten in leef ik en handel ik alsof alles al geregeld is voor een 2015 expeditie. Kort voor vertrek zijn alle problemen pas echt opgelost. 2016 gaat het jaar worden dat ik mijn lang gekoesterde droom laat uitkomen. Let maar op, rond 20 mei 2016 sta ik op het dak van de wereld.

ALLEEN DE TOP TELT.. OF DE WEG DAAR NAARTOE?

Vijftien jaar klimmen en vijf Himalaya expedities hebben mijn leven inmiddels structureel en ingrijpend veranderd. Van gemeente-ambtenaar ben ik professioneel spreker en avonturier geworden. Na de Everest volgen expedities naar de Zuidpool en de Kanchenjunga, de zelden beklommen 3e berg van de wereld. Versneld en geconcentreerd heb ik geleerd wat nodig is om de allerhoogste doelen te bereiken, van focus tot innovatie. Van obsessie voor de details tot groepsdynamica. Ik kan een stuk beter relativeren en weet wat mij vitaal en gelukkig maakt. Het begon allemaal met niets meer dan een droom! LENBACH

BOTTE PECH DOOR EEN SCHERPE SCHAATS

het lot anders. Een gigantische grote lawine treft en verwoest de klimroute. Ik ben op dat moment in het basiskamp van de Everest. Zestien mensen komen om. Het betekent natuurlijk het einde van alle expedities. Terwijl ik wegloop uit het basiskamp neem ik het besluit om in 2015 opnieuw terug te gaan.

Een niet aan de hoogte aangepast lichaam overlijdt binnen een kwartier als het vanuit het niets op de top zou staan. Een klimmer verliest gemakkelijk 10 kg lichaamsgewicht tijdens een expeditie.

Eric Arnold is een expeditieklimmer, hij beklom tientallen bergen de Alpen en ondernam vele expedities naar de Himalaya. Eric’s verhalen kwamen uitgebreid in de media, o.a was hij te gast bij 'Hart van Nederland', 'Pauw & Witteman' en 'RTL Late Night'. AD, Telegraaf, Gers!, Trouw, Panorama, De Volkskrant, NRC Handelsblad, ANP, RTV Rijnmond, Radio 1 en 2, Geenstijl, Psychologie Magazine, Quest, Powned en diverse online media publiceerden over zijn expedities. Tot slot was er media aandacht buiten de landsgrenzen, The Washington Post, Daily Mail, Le Monde en kranten uit landen als Zweden, Brazilie, India en Australie publiceerden over Eric zijn expedities. Eric is de auteur van het boek 'Leef je droom', Eric is ambassadeur van ALS Project MinE. Eric zijn expedities zij te volgen via www.ericarnold.nl ericarnold@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

181

BEDRIJFSVOE RING / PROJ E C TMA NAG E ME N T

Problemen oplossen en voorkomen begint met het ontdekken van de rode draden © MET DANK AAN CHRIS PEETERS

prof. dr. Chris Peeters en Steven Djohan

Bij overheden doen zich vaak problemen voor in bedrijfsvoeringsprocessen en projectmanagement, met als gevolg uitloop van tijdsplanningen, overschrijding van budgetten en onvoldoende beleidsresultaten. Dat blijkt uit onderzoek van prof. dr. Chris Peeters en Steven Djohan, respectievelijk senior partner en manager bij Policy Research. Zij hebben ontdekt dat bepaalde oorzaken – rode draden – vaker terugkomen en concluderen dat alleen een samenhangende aanpak werkt om de problemen op te lossen.

e oorzaken van problemen in de bedrijfsvoering en bij het projectbeheer zijn veelal gestapeld en versterken elkaar, waardoor doorgaans geen snelle reparatie mogelijk is. Het wegnemen van oorzaken vergt een samenhangende aanpak met doorzettingsvermogen van bestuurders. De aanbevelingen van Policy Research,

182

dat gespecialiseerd is in het leveren van managementoplossingen op maat, hebben hun meerwaarde in binnen- en buitenland bewezen. Ook daarin zijn rode draden heel herkenbaar”, aldus Chris Peeters en Steven Djohan. Zij zijn al jarenlang nauw betrokken bij vele raadsonderzoeken en -enquêtes, rekenkameronderzoeken en parlementaire onderzoeken om bedrijfs-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

voering en projectmanagement bij overheden te evalueren. Onder meer hebben zij de organisatie van de financiën in Amsterdam, de besluitvorming bij grote projecten in Delft en de uitvoering van de vernieuwing van ICT in Almere geëvalueerd. Ook hebben zij de commissie-Elias ondersteund bij het parlementair onderzoek ‘ICT-projecten bij de overheid’.

BEDRIJFSVOE RING / PROJ E C TMA NAG E ME N T

Volgens Peeters en Djohan komt uit deze en andere onderzoeken naar voren dat de problemen in bedrijfsvoeringsprocessen en projectmanagement bij overheidsorganisaties leiden tot uitloop van tijdsplanningen, overschrijdingen van budgetten en onvoldoende beleidsresultaten. Als administraties of ICT-infrastructuur gebrekkig zijn, is de kans op fouten groter. Dat leidt tot herstelwerkzaamheden, onterechte betalingen of inefficiëntie in beleidsuitvoering. Bovendien kunnen knelpunten in de bedrijfsvoering leiden tot aantasting van de bevoegdheden van bijvoorbeeld gemeenteraden, colleges van B&W en ambtenaren. Beperkt zicht op kosten en opbrengsten kan ertoe leiden dat over- of onderschrijdingen pas laat worden ontdekt. Dat bemoeilijkt adequate bijsturing door bevoegde organen.

NAAST ELKAAR

Dat bepaalde oorzaken vaker terugkomen, blijkt wanneer door Policy Research ondersteunde onderzoekprojecten naast elkaar worden gelegd. Deze rode draden zijn interessant voor besluitvormers en managers, die hierdoor wellicht lessen kunnen trekken voor hun eigen organisaties.

betere informatievoorziening over de prestaties met behulp van prestatie-indicatoren. Controlerende organen zoals gemeenteraden en parlement kunnen met behulp van deze informatie adequater bijsturen bij dreigende ontsporingen van overheidsprojecten. Tijdelijke externe expertcommissies bij projecten kunnen zorgen voor een frisse blik en daardoor bijdragen aan het ontwikkelen van nieuwe kennis binnen overheidsorganisaties, het toevoegen van realistisch perspectief en het tegengaan van wensdenken bij bestuurders. Verder zijn aanbevelingen gedaan om cruciale randvoorwaarden als personeelsbeleid en ICT op orde te brengen. Ook cultuur is een belangrijke pijler die van invloed is op de kwaliteit van bedrijfsvoering en projectmanagement.

‘Cruciale fouten ontstaan vaak al in de beginfase’

AANBEVELINGEN VOOR VERBETERING

In de aanbevelingen van Policy Research is altijd aandacht voor governance-elementen: verbeteringen in sturing en toezicht op en uitvoering van projecten en processen. Bestuurlijke aandacht voor bedrijfsvoeringprocessen is in overheidsorganisaties te verankeren door een duidelijke ‘systeemverantwoordelijkheid’ aan één specifieke bestuurder toe te kennen. Transparantie is een terugkerend thema in de aanbevelingen voor gemeenten. Bedrijfsvoeringprocessen zijn bijvoorbeeld te verbeteren door

De projecten van prof. dr. Chris Peeters en Steven Djohan en hun teams bieden waardevolle lessen voor toekomstige projecten en bedrijfsvoering bij overheden en andere organisaties. Een goede invulling van bedrijfsvoering en projectmanagement is een randvoorwaarde voor goede beleidsuitoefening en ontwikkeling in publieke en private organisaties.

Prof. dr. Chris Peeters is president-directeur van het internationale managementadviesbureau Policy Research Corporation, met kantoren in Antwerpen en Rotterdam. Aan de Universiteit Antwerpen doceert hij Openbare en Internationale financiën en Algemene en maritieme transporteconomie. Hij geeft veel lezingen. Steven Djohan is manager bij Policy Research en is opgeleid aan de Rotterdam School of Management (Erasmus Universiteit). chrispeetersenstevendjohan@speakersacademy.nl

AAN CHRIS

PEETERS

Policy Research constateert dat cruciale fouten bij projectmanagement in veel gevallen al in de beginfase ontstaan. Eén daarvan hangt samen met planningsoptimisme, dat vooral bij (semi-)publieke organisaties nogal eens voorkomt. In de politieke context maakt men dikwijls plannen, zonder voldoende kritische reflectie. Dit leidt tot overdreven ambitieuze plannen die niet binnen de geplande tijd of het vastgestelde budget te realiseren zijn. Hier is daarom vaker dan gemiddeld sprake van budgetoverschrijdingen en uitgestelde deadlines.

De gevolgen van planningsoptimisme zijn bijvoorbeeld goed waarneembaar bij de bouw van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam. Oorspronkelijk zou die al in 2011 zijn afgerond en zou het de gemeente € 317 miljoen kosten. De openingsdatum is diverse keren uitgesteld en zelfs de actuele deadline, oktober 2017, is volgens het huidige college moeilijk haalbaar. De kosten voor de gemeente Amsterdam zijn inmiddels € 1,4 miljard hoger dan oorspronkelijk begroot. Het bestuur en de politiek hebben bovendien onvoldoende aandacht voor de bedrijfsvoering. Bij het recente onderzoek naar de financiële organisatie van Amsterdam is gebleken dat verschillende Amsterdamse oud-bestuurders een beperkte drijfveer hadden om de bedrijfsvoering te verbeteren. Men stak tijd in het ontwikkelen van grote, nieuwe plannen, terwijl de aandacht voor het uitvoeren van bestaande verbetertrajecten beperkt bleef. Het gebrek aan aandacht vanuit de top werkt door in de ambtelijke organisatie en is vaak gerelateerd aan onduidelijkheden in taken, rollen, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van organen en functionarissen.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

183

‘ik heb 100% uit mezelf en uit jou gehaald, ik respecteer je en heb hoop snel weer met je te kunnen zeilen’

184

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

SPORT & E XPE DITIE S

Optimaal gebruik maken van 'skill' en talent binnen een high performance Volvo Ocean Race Team!

sub sponsor in de Volvo Ocean Race al snel gevonden. Schouten Globel was niet alleen sponsor, maar bezorgde ons ook een business coach. Iets nieuws voor ons topsporters maar het heeft er mede toe geleid dat ondanks tegenslagen in het midden van de race Team Brunel zich terug gevochten heeft naar een hele nette 2de plek.

Het ging dit keer niet om het materiaal maar om de mensen en hoe deze presteren als high performance team. Interessant maar hoe doe je dit nu? Team Brunel werd 2de in de grootste zeilrace te wereld door te focussen op de mensen binnen het team en het team als eigen identiteit.

In deze race waren zoals altijd talent en 'skills' enorm belangrijk, maar dit zijn factoren die elk team in principe kan binnen halen. Het is belangrijk dit talent en deze vaardigheden te optimaliseren en ervoor te zorgen dat deze kwaliteiten er ook uitkomen!

Doordat het team dit keer zo belangrijk was heeft Schouten Globel de weg als

Met behulp van Schouten Globel (AnjeMarijcke van Boxtel, director Coaching Schouten Global) is er begonnen om samen kernwaarden samen te stellen. Door middel van het praten met elkaar over peak experiences zijn we er van elkaar achter gekomen wat iemand belangrijk vindt binnen een team en wat iemand slecht vindt binnen een team. Deze kernwaarden nadat ze zijn samengevat en verenigd vormen een hele goede basis van hoe een team met elkaar omgaat en hoe er gewerkt wordt naar een top prestatie. Een paar van onze values zijn motivatie, ego, focus 'on own job first', verantwoordelijkheid en respect.

e Volvo Ocean Race is een race van 150 dagen in 9 maanden, 32000 mijl tegen de beste zeilers van de wereld. Deze editie was anders dan alle voorgaande edities van de Volvo Ocean race. Alle boten waren namelijk voor het eerst in de geschiedenis identiek.

Een zin die we samen gemaakt hebben en wat een leidraad werd in alles wat we deden binnen het team was ik wil in Göteburg aankomen en elkaar in de ogen kunnen k ijken,

Gerd-Jan Poortman

de hand schudden en kunnen zeggen ik heb 100% uit mezelf en uit jou gehaald ik respecteer je en ik hoop snel weer met je te kunnen zeilen. ‘Dit is iets wat we hebben kunnen doen en daar ben ik trots op! ’ In de presentatie wordt verder ingegaan op teamcommunicatie, 'developing stages of high performance teams', verantwoordelijkheid voor gezondheid en veiligheid op de prestatie. Verder zal de presentatie enorm motiverendzijnomweeraandeslagtegaanom nog meer uit het bestaande team te halen. gerdjanpoortman@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

185

DIVE RSITE IT/ IN NOVATIE

Dutch Dream Foundation coacht ondernemers die durven te dromen mr. Zehra Dogan Tekst: Jacques Geluk

De Dutch Dream Foundation koppelt jaarlijks topmanagers van grote Nederlandse bedrijven aan twintig veelbelovende bi-culturele en sociale ondernemers en innovators, die na een intensieve één-op-één begeleiding de kans krijgen en grijpen om hun dromen waar te maken. Sinds 2010 heeft de stichting al 130 vooral nieuwe en startende ondernemers geholpen. Vanuit het hart.

186

edrijven van ondernemers die via het eenjarige Dutch Dream Coachingsprogramma door topmanagers zijn begeleid groeien 30 tot 35 procent harder! Soms kunnen ze al binnen dat jaar extra personeel aannemen. Doordat zij sneller excelleren dan andere ondernemers leveren ze een positieve bijdrage aan de groei en bloei van de samenleving. Ons concept werkt. Niet alleen economisch en financieel, maar – heel belangrijk – ook sociaal en maatschappelijk. Het creëren van die extra waarde bereiken we door mensen van verschillende achtergronden samen te brengen en elkaar te laten inspireren”, vertelt mr. Zehra Dogan gedreven. Zij is directeur van de Dutch Dream Foundation (DDF) en zet letterlijk met hart en ziel haar ervaring als ondernemer en adviseur in om anderen te helpen hun dromen waar te maken. DDF is in 2006 opgericht door Zehra’s man, de Turks-Nederlandse ondernemer Atilla Aytekin, en door hen samen geïnitieerd. “Hij wilde, als cadeautje aan Nederland, uit eigen ondervinding laten zien dat wie het tij wil keren tegenslag en weerstand kan omzetten in kracht en doorzettingsvermogen.” Zehra: “Wij opereren in een multiculturele nichemarkt. Tachtig procent van de ongeveer twintig ondernemers uit diverse branches die wij jaarlijks een platform bieden

Zehra Dogan en Jort Kelder

‘Dare to have a dream’ en toelaten tot het coachingsprogramma, heeft een niet-Nederlandse achtergrond. De overige twintig procent bestaat uit Nederlanders, die wel wat extra’s te bieden moeten hebben, bijvoorbeeld op sociaal en innovatief gebied. Zij kunnen overal terecht. De

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

meeste ondernemers die wij intensief begeleiden zijn twintigers en dertigers, maar we laten ook veertigers en een enkele vijftiger toe. Wij discrimineren niet op leeftijd, maar kijken vooral naar talent.” Inmiddels heeft de Dutch Dream Foundation dankzij de NTR-serie ‘Hart voor de zaak’ landelijke bekendheid. Ondernemers die willen deelnemen komen voor het grootste deel binnen via het eigen netwerk van de stichting, maar ook partners en vrienden die jonge ondernemers het succes gunnen. Een van de criteria voor toelating is dat de ondernemers niet alleen uit moeten zijn op zoveel mogelijk winst maken, maar tevens bereid zijn maatschappelijk verantwoord te ondernemen en een bijdrage te leveren aan de samenleving.

PERSOONLIJKE ONTWIKKELING

Volgens Zehra is persoonlijke ontwikkeling van de ondernemers het uitgangspunt en draait het tijdens coachingssessies en trainingsdagen (Dutch Dream Days) om vier thema’s: leiderschap, ondernemerschap, diversiteit en innovatie. Tijdens de jaarlijkse inspiratiereis naar het buitenland (dit jaar Roemenië) staan bovendien teamwerk en het leggen van verbindingen met een andere cultuur en manier van zaken doen centraal. “Elk jaar verversen we het programma op basis van de terugkoppeling van coaches en

DIV E RSITE IT/ IN NOVATIE

ZEHRA’S VERHAAL

Zehra heeft zelf nooit coaching en begeleiding gehad en alles zelf moeten doen. “Daardoor ben ik een doorzetter, maar ook een laatbloeier.” Als oudste van vijf kinderen is ze door haar liefdevolle oma opgevoed in het dorpje Sivas in Midden-Anatolië en op haar elfde, als laatste kind samen met haar broertje, in het kader van de gezinshereniging naar Nederland gegaan. “Daar heb ik mijn ouders echt leren kennen. Ik moest zelf proberen te overleven en heb binnen drie maanden Nederlands geleerd. Na de middelbare school heb ik in Nijmegen rechten gestudeerd, omdat ik niet wist wat ik wilde. Dank-

coaching uitbreiden van één naar drie jaar. “We beginnen nu met het aanbieden van een tweede jaar met nieuwe modules aan onze 130 alumni. Als het allemaal lukt gaan we van merk naar kenmerk en willen we, in samenwerking met de kennisinstellingen, diploma’s of certificaten uitreiken. Daarnaast doen we onderzoek naar ondernemerschap, op dit moment specifiek naar familiebedrijven. Een conclusie daarvan is bijvoorbeeld dat onze bi-culturele ondernemers hoger scoren wat betreft inlevingsvermogen, creativiteit, flexibiliteit dan Nederlanders. Dat komt doordat ze extra inspanningen hebben moeten doen om te overleven.”

deelnemers. Tegelijk blijven we de coaches uitdagen. Dit jaar door voor hen een sessie te organiseren met Fons Trompenaars, goeroe op het gebied van cultureel leiderschap.” De slogan van DDF is ‘Dare to have a dream’. Zehra: “Dromen waarmaken door verbinding en verdieping is zo belangrijk. Als dat lukt bereiken de ondernemers een balans tussen privé en zakelijk, wat een voorwaarde is voor succes. ” DDF denkt dat het bieden van gelijke kansen aan ondernemers van verschillende achtergronden leidt tot culturele kruisbestuiving en dus tot groei en een betere samenleving. Bijbehorende succesfactoren zijn inspireren, verbinden en kennis delen. Dat laatste realiseert DDF onder meer door het openstellen van haar netwerk met daarin zo’n 5.000 ondernemers en topmanagers. “Elk jaar reiken we de DDF Award uit aan de ondernemer die het coachingsprogramma het succesvolst heeft afgerond.” Doordat de Dutch Dream Foundation een kleine organisatie is met een beperkt budget en een klein kernteam is er een directe, zeer persoonlijke binding met ondernemers en topmanagers. De stichting kan kostendekkend werken dankzij donaties van sponsorende ondernemingen van de topmanagers en bescheiden bijdragen van deelnemende ondernemers. Die kleinschaligheid wil DDF graag behouden. Wel wil men op termijn de

Atilla Aytekin met Koningin Máxima der Nederlanden

zij deze reis door het leven heb ik ontdekt wie ik ben en wat ik wil.” Aanvankelijk heeft Zehra moeite met de zakelijkheid en afstandelijkheid van de westerse cultuur, maar dat is voor haar ook dé uitdaging om mensen en culturen te verbinden. Besmet met het ondernemerschap is ze sinds zij, haar zus en Atilla de Turkse vestiging van Baan Software Company hebben opgezet in Istanboel. Op haar 28ste zit ze samen met hen en met Jan en Paul Baan in de raad van bestuur. “Daar heb ik ontdekt dat diversiteit in een professioneel team heel verfrissend kan werken.”

‘We kijken vooral naar talent’ Zehra Dogan is jurist, ondernemer, gecertificeerd ‘co-active’ CTI-coach, adviseur culturele diversiteit en sinds 2011 directeur van de Dutch Dream Foundation. zehradogan@speakersacademy.nl

Zehra Dogan en dr. Lodewijk Asscher

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

187

‘Ik zag van alle kanten mannen met politiepenningen op mij afkomen’

CYBERMISDAAD

De vreselijke reis van een jonge Nederlandse hacker David Schrooten Tekst: Jacques Geluk

David Schrooten leidt als jonge volwassene twee levens. In de echte wereld is hij overdag webdeveloper voor een zorgverzekeraar en studeert hij Communicatie en Multimedia Design. ’s Avonds gaat hij online met de verkeerde mensen in zee en raakt hij als hacker betrokken bij een omvangrijke creditcardfraude. De Roemenen arresteren hem. Na zijn uitlevering ervaart hij ook in Amerika de hel van het gevangenisleven. Haat en willekeur, eenzame opsluiting en uitzichtloosheid dwingen hem bijna tot het uiterste. Terug in Nederland gaat het goed met hem en vertelt hij in zijn boek ‘Alias Fortezza’ zijn verhaal. Gedetailleerd en persoonlijk. Als een ander en sterker mens.

ijn alter-ego was een stuk gevaarlijker dan ikzelf ’, zegt David Schrooten als hij net weer vrij man is. Ruim twee jaar heeft hij dan, vanwege online creditcardfraude, onder vaak vreselijke omstandigheden vastgezeten in gevangenissen in Roemenië, de Verenigde Staten en Nederland. Weer een jaar later zit hij tegenover mij. David lijkt in de verste niet op de zware misdadiger waarvoor de Amerikaanse Secret Service hem hield. Hij is schuchter, kiest zijn woorden zorgvuldig en maakt meteen duidelijk dat het nooit zijn bedoeling is geweest mee te doen aan criminele activiteiten. “Ik was jong en naïef en heb foute keuzes gemaakt”, vertelt de Spijkenisser, die als basisscholier al programmeert en online games speelt en op fora tips en trucs deelt met gelijkgestemden. Op zijn elfde kan hij hacken en weet hij hoe gamers elkaars computersystemen kunnen platleggen. “Het was maar een spel. In de pubertijd, wanneer je als 16-, 17-jarige wilt experimenteren, loopt het uiteindelijk echt uit de hand en laat je je meeslepen door anderen. Het was als een soort ‘Command & Conquer’, een real-time strategisch computerspel dat ik toen speelde”.

“Ik heb ‘Alias Fortezza: de Amerikaanse jacht op een jonge Nederlandse hacker’ vooral geschreven om mijn verhaal te kunnen doen en mijn kant van de zaak te belichten, zonder mezelf vrij te pleiten. Het is geen klaagzang, maar een verslag van wat er daadwerkelijk is gebeurd, hoe ik dat heb ervaren en welke fouten ik heb gemaakt. Hoewel ze allemaal aan bod komen, ga ik niet te diep in op de technische aspecten. Dat zou te eentonig zijn. Om het verhaal goed te kunnen vertellen is het wel nodig persoonlijke dingen door te geven.” Freke Vuijst, correspondent van Vrij Nederland in Amerika, completeert Davids verhaal met wat er buitenaf allemaal speelde, zoals de jacht door de Amerikaanse Secret Service.

OORLOGSMODUS

Zijn ouders, broer, klasgenoten en vrienden: niemand weet wat David achter de computer uitspookt. Het gaat fout wanneer de eigenaar van een website die gestolen creditcardnummers, software en andere data aanbiedt hem en zijn online vrienden vraagt of ze een concurrent digitaal willen aanvallen. Ze bouwen een eigen forum, een broeinest van criminelen volgens de Amerikaanse media. Om een lang

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

189

C YBE RMISDA A D

‘Zelf heb ik nooit een creditcard gehad’

verhaal kort te maken: de Secret Service arresteert zijn online partner Christopher Schroebel, alias Pookie, en ziet in Fortezza, Davids bijnaam die de agenten op de website vinden, het vermoedelijke brein achter een grote creditcardfraude. De geheime dienst, die zich voordoet als Pookie, denkt dat David hem heeft geholpen bij het hacken van creditcard machines in winkels en horecagelegenheden. Ze vragen de Roemeense autoriteiten hem aan te houden en uit te leveren. “Ik kwam aan op het vliegveld van Cluj, waar ik mijn toenmalige vriendin zou ontmoeten. Net toen ik haar kuste zag ik van alle kanten zo’n 27 mannen met politiepenningen op mij afkomen. Dat was enorm schrikken. Ik was IT-student en nooit eerder met politie of justitie in aanraking geweest en dan dit.” David verblijft enige tijd onder beroerde omstandigheden in een Roemeense cel voordat de autoriteiten ingaan op het uitleveringsverzoek.

gen voor een misdaad die op dat moment in Nederland niet eens strafbaar was. Mijn wereld stortte in. In ruil voor een schuldbekentenis kon ik strafvermindering krijgen, maar die ‘plea bargain’ hield wel in dat ik zonder proces twaalf jaar moest uitzitten. Op advies van mijn advocaten besloot ik daarop in te gaan, omdat verdachten die er tegenin gingen vaak langer de cel in moesten. Direct na aankomst moest ik praten met getrainde mensen van de Electronic Crimes Task Force van de Amerikaanse Secret Service. Ik vertelde onder meer dat ik de anderen wel had gefaciliteerd, maar zelf nooit die creditcardnummers had gebruikt. Ik heb zelf nog nooit een creditcard gebruikt. De rechter heb ik alleen gezien toen hij de ‘plea’ moest bekrachtigen.” In Seattle komt David terecht in een zwaarbeveiligde gevangenis. Wanneer hij met toestemming van de rechter zijn advocaat wil mailen, wordt het hem door zijn bewakers onmogelijk gemaakt dat te doen. Als hij daar bezwaar tegen maakt wordt hij beticht van insubordinatie en komt hij vervolgens “drie maanden lang in de isoleercel terecht.” Zijn ouders zoeken hem op en treffen een angstige, terneergeslagen en zelfs suïcidale zoon aan. Zij doen er alles aan hem uitgeleverd te krijgen aan Nederland om daar het restant van zijn (naar Nederlandse maatstaven omgezette) straf uit te zitten.

DERTIG JAAR TOT LEVENSLANG

190

ONGESCHONDEN, OP HET NIPPERTJE

Na uiteindelijk zes maanden isoleercel gaat Davids reis verder naar North Carolina, waar hij in een minder zwaar

LENBACH

“In ‘Alias Fortezza’ vertel ik heel gedetailleerd over mijn reis, van de aanhouding, de aanklacht en het proces in Roemenië over mijn uitlevering en alles daar omheen tot alles wat daarna in Amerika en Nederland is gebeurd. In de Verenigde Staten kreeg ik niet alleen de aanklacht te horen, ook dat ik dertig jaar tot levenslang kon krij-

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

beveiligde particuliere gevangenis terechtkomt tussen voornamelijk buitenlanders en mensen uit Washington D.C. David moet daar zeker een jaar wachten tot er zekerheid is over zijn uitlevering. “Nederland had toezeggingen gedaan, maar het is wel een nogal bureaucratisch proces.” Hij schaakt, leest veel en ontmoet er zowel goede als slechte mensen. “Ik ben er ongeschonden doorheen gekomen, hoewel dat soms op het nippertje was. Op den duur kun je heel veel hebben.” David wordt er snel volwassen. “Toen ik met foute dingen bezig was, was ik met 19 jaar volwassen en tegelijk nog een kind. Hacken en die ‘carderfora’ waren een soort tweede leven. Ik had niet het idee dat ik in de echte wereld bezig was, maar dat was uiteindelijk natuurlijk wel zo.” Eenmaal terug in Nederland komt de dan 24-jarige David na een paar maanden, in december 2014, vrij. “Als ze de straf omzetten moet er iets van overblijven.” Inmiddels is hij aan het werk als softwareontwikkelaar. “Ik werd meteen aangenomen, ook al was ik gezien mijn achtergrond best pessimistisch.”, zegt David, die wel snapt dat er nog een bepaald stigma aan hem kleeft. Hoewel hij sterker uit de strijd zegt te zijn gekomen, zou David Schrooten het, als alles over kon, niet nog eens doen. Zijn boek, dat hij eerst in het Engels heeft geschreven omdat hij zich daarin beter kon uitdrukken, en de lezingen die hij geeft houden hem, naast zijn werk, de komende tijd bezig. En hoewel hij er niet van houdt in de belangstelling te staan, houdt hij wel rekening met een aantal interviews.

David Schrooten is programmeur, web- en softwareontwikkelaar. Door uit de hand gelopen hackersactiviteiten heeft hij van 2012-2014 , als zoals de Amerikanen het stellen, ‘meest gezochte hacker ter wereld’ gevangen gezeten in Roemenië, de VS en Nederland. Zijn boek ‘Alias Fortezza’ verschijnt Mei 2016 bij Uitgeverij Balans (ISBN 9789460030666). davidschrooten@speakersacademy.nl

FOTO G R A FI E : PE E K R E C L A M E -FOTO G R A FE N

BLO G

Eduard Schaepman Eduard Schaepman is een ervaren CEO, met een achtergrond in Strategie/Marketing/Innovatie. Eduard is de bedenker en oprichter van Tribes, een succesvolle onderneming. Door zijn jarenlange ervaring als CEO ziet hij kansen in elke organisatie waar het draait om mensen en laat hij zich niet afschrikken door concurrenten. Zijn talent om te inspireren gebruikt hij zowel voor zichzelf als voor anderen. STAMBOOM

Toen iemand tegen me zei: ‘waarom start je niet gewoon iets voor jezelf?’, werd ik getriggerd. Maar voordat ik echt wilde starten, wilde ik zeker zijn van een sterk concept dat haarfijn aansluit bij de wensen van deze tijd. Het idee voor Tribes is uiteindelijk uit onverwachte hoek gekomen: toen mijn vader overleed, ben ik de stamboom van de familie gaan updaten. Ik had mijn vader beloofd om dit te doen, om zo weer met de Schaepmannen in het Patricische boekje te komen.

NOMADEN

How does a start-up start? ‘Dat is de basis van een succesvolle onderneming: ken jezelf door en door.’

Tijdens mijn bijzondere speurtocht ontdekte ik dat de oude Schaepmannen door Oost-Nederland en West-Duitsland achter hun schapen aan trokken. Net als de Masaï, de Kazakh en andere oude stammen, leidden ze een nomadisch bestaan. De mobiele werkers van nu, reizen de hele wereld over voor zaken, en doen dus eigenlijk hetzelfde. Eigenlijk zijn zij ook nomaden. Ik signaleerde dus dat de mobiele werkers de nieuwe stam vormen, de 35th Tribe.

THE 35TH TRIBE

Er zijn nog 34 oude nomadische stammen over de wereld, en wij zijn de nieuwe tribe, de 35e stam. Er zijn wereldwijd 1,7 miljard mobiele werkers, en in Nederland zijn dat er 1,3 miljoen. Ik wilde deze groep een thuis geven, een plek om geïnspireerd te raken en een plek om elkaar te ontmoeten. Ik wilde me gaan richten op wat mensen verbindt: communicatie, bijzondere gebruiken, een gemeenschappelijke drive en de creativiteit die business drijven überhaupt mogelijk maakt.

INSPIRERENDE ONTMOETINGSPLEKKEN

Het idee voor Tribes was geboren: een netwerk van inspirerende ontmoetingsplekken voor Business Nomads, de moderne mobiele werkers van nu. Er zijn nu 6 vestigingen geopend en mijn doel is meer dan 2000 wereldwijd. Elke vestiging geeft een kijkje in de levenswijze van de oude stammen, zoals de Masaï, de Maori en de Kazakh. Een onderneming is een persoonlijk risico, maar ik heb er vertrouwen in, want ik ken mezelf. Alleen dan weet je welke mensen je om je heen nodig hebt om het te laten lukken. Dat is de basis van een succesvolle onderneming: ken jezelf door en door. eduardschaepman@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

191

‘Transhumanisten hebben niet veel op met begrippen als ziel, geest, vrije wil, goddelijke inspiratie’

192

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

T R AN SHUMAN ISME E N ETHIE K

Op weg naar de Cyborg? Lezing van Marcel Messing

Wat wordt er trouwens verbeterd? Rekenkracht? Intellect? Brein? Spieren? Zenuwen? Met de kennis om bijvoorbeeld het menselijk genoom te manipuleren, de technologie om stamcellen te exploiteren, designbaby’s te ontwerpen en via 3D-technologie organen op bestelling te kun-

nen printen, met de uiterst geavanceerde kennis van elektronica (chips) en het binnenkort kunnen kopiëren, uploaden en downloaden van de inhoud van het brein, is de wetenschap straks in staat superintelligente mensachtige machines, zogeheten cyborgs, te creëren, die aangesloten zullen worden op het artificieel wereldbrein van internet. Ontelbare dingen zullen dan kunstmatig met de cyborgs verbonden zijn, een huiveringwekende mogelijkheid tevens tot totale controle van de mensheid, waarbij de ‘nieuwe mens’, de cyborg, een volmaakte slaaf dreigt te worden. © MARCELMESSING.NL

n een wereld vol oorlog, geweld, crises en chaos zijn slechts weinig mensen ervan op de hoogte dat binnen de wetenschap en de technologie ontwikkelingen plaatsvinden die ons mens-zijn volledig dreigen te veranderen, met zelfs het risico van het einde van de menselijke soort. Talloze topwetenschappers werken momenteel aan de zogenaamde verbetering van de mens, aan een nieuw type mens, een soort übermensch, een kruising van mens en machine, de cyborg. Geïnspireerd door de ideologie van het transhumanisme trachten zij de beperkingen van de mens te overstijgen. Transhumanistische wetenschappers zijn van mening dat binnen enkele decennia het punt wordt bereikt van singulariteit: een indrukwekkende sprong in de menselijke evolutie naar iets totaal anders. De vraag die gesteld dient te worden is: wie of wat is de mens? Wie of wat zijn we eigenlijk? Wat is trans en wat is human? Met gebruikmaking van onder andere artificiële intelligentie, nanotechnologie, robotica, informatica, genetica, biotechnologie en neurowetenschappen werken wetenschappers samen om de transhumanistische ideologie op korte termijn te realiseren. Wie de feiten hieromtrent leert kennen, zal meer dan verwonderd, verbijsterd of geschokt zijn. Is er nog een weg terug? Waarom wordt er over deze essentiële materie niet met spoed een openbare discussie in gang gezet?

Transhumanisten hebben niet veel op met begrippen als ziel, geest, vrije wil, goddelijke inspiratie. In hun filosofie is niets te lezen over liefde, mededogen, vriendelijkheid, empathie. Het transhumanisme tracht via spitstechnologie eerst ín het menselijk lichaam te komen om de mens daarna van binnenuit te veranderen. Deze materialistische ideologie staat haaks op de visie dat het lichaam een tempel is van de geest, dat bewustzijn geen bijproduct is van het brein en dat het lichaam een

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

193

i nstrument is om zich geestelijk te ontwikkelen, om tot realisatie van het hoogste innerlijk potentieel te komen, eeuwenlang door grote wijzen en mystici voorgeleefd. Het transhumanisme belooft ons een technologisch paradijs, waarin de ‘mens’ lichamelijke onsterfelijkheid heeft bereikt en artificiële intelligentie centraal zal staan. Echter, de mens werd al eens eerder uit een paradijs verdreven, toen hijzelf begon na te denken, een trauma dat diep in het collectief onbewuste schuilt. Reden tot argwaan, en vooral een oproep tot kritisch en ethisch denken. Wordt met het transhumanisme de doos van Pandora geopend of is er voor de

194

lijdende mensheid sprake van een cadeaubon van firma Supertechnologie? Zijn er maatstaven te vinden voor wat heilzaam en niet heilzaam is bij deze ontwikkelingen? Antropoloog-filosoof Marcel Messing, auteur van vele boeken en artikelen, bekend van talloze lezingen en themadagen, zal op kritische wijze ingaan op de antropologische, filosofische en vooral ethische aspecten van het transhumanisme (met powerpointpresentatie). In zijn bestseller Worden Wij Wakker? Over de verborgen krachten achter het wereldtoneel waarschuwde hij al voor bepaalde ontwikkelingen binnen de technologie. Sinds kort woont hij weer in de Franse Pyreneeën.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

T R ANSH UMA N ISME E N ETHIE K

De lezing zoals gehouden op 9 mei 2016 in de TU te Delft is in zijn geheel te lezen op de website van Marcel Messing: marcelmessing.nl

FOTO G R A FI E : SPE A KE R S AC A DE M Y® WA LT E R KA L L E N BAC H

Welkom in de Technosfeer ‘We hebben de technosfeer nooit geplant of bedacht. Net als de biosfeer lijkt ze te willen groeien en overleven.’

C OLUMN

dr. ir. Koert van Mensvoort

og geen duizend jaar geleden waren de nachten op Aarde gitzwart. Op een incidentele bosbrand of een bliksemschicht hoog in de wolken na, was de Aarde in de afwezigheid van zonlicht volledig verduisterd. Wie vandaag vanuit het heelal naar het nachtelijk deel van de aarde kijkt ziet een goud glanzend netwerk van steden, snelwegen, maar ook vissersboten en boorplatformen oplichten. Miljarden jaren was het donker, opeens is het licht aangegaan. Is het lente op Aarde? De foto’s die NASA van de nachtelijke Aarde publiceerde stralen ambivalente schoonheid uit. Terwijl we onze steden op een grondniveau als puur culturele artefacten kennen, tonen ze zich vanuit de ruimte als glinsterende organische mosachtige structuren die de planeet in bloei zetten. Maar schoonheid bedriegt. Tegenover het betoverende weefsel van oplichtende steden dat we vanuit de ruimte kunnen waarnemen, staat de energieverslindende verbranding van steenkool en olie, het gebruik van insecticiden in de landbouw, de uitputting van mijnen, plastic eilanden in de oceanen, radioactieve straling en miljoenen hectaren gekapt regenwoud. Wat moet Moeder Natuur hier van denken? Zal ze weemoedig zijn over een zieke koortsige planeet, die lijdt aan humanitus? Of zal ze juist verheugd zijn over de verlichting van de bol, in de gedachte dat op aarde een interessant evolutionair experiment plaatsvindt? Het beeld van de oplichtende nachtelijke Aarde is de meest tastbare verschijningsvorm van de Technosfeer. Voortbouwend op de biosfeer, waaronder we de optelsom van al het organisch leven verstaan, bestaat de technosfeer uit de optelsom van alle technologieën op aarde. Denk aan het Internet, het financiële systeem, artificiële intelligentie, maar ook oudere technologieën zoals riolering, wegen en mechanische klokken zijn er onderdeel van. We hebben de technosfeer nooit geplant of bedacht, maar dit betekent niet dat ze weer weg gaat. Net als de biosfeer lijkt ze te willen groeien en overleven. Ook de biosfeer is ooit begonnen met de eerste levende cel die zich miljarden jaren geleden vormde, lang voordat complex meercellig leven ontstond. Wist u dat de atmosfeer van de Aarde niet altijd zuurstof bevatte? Dat we op Aarde niet met een zuurstoftank moeten rondlopen, zoals op de maan, hebben we te danken aan cyanobacteriën. Ze behoren tot de oudste levensvormen op aarde. Als deze cyanobacteriën niet waren geëvolueerd, had geen mens of dier zich kunnen ontwikkelen. Dit leert ons dat de natuur altijd voortbouwt op eerder bereikte complexiteit. Is de mens misschien een uitvinding van de Natuur om zich verder te kunnen ontwikkelen en ontplooien? En als dat zo is. Wat gaan we nog meemaken? Wilde systemen, genetische verrassingen, nano-robots, autonome machines en oogverblindend prachtige zwarte bloemen. Natuur verandert met ons mee. Koert van Mensvoort is kunstenaar en filosoof. Hij is oprichter van het Next Nature Network, een nieuwe natuurbeweging die niet terug maar vóóruit naar de natuur wil. www.nextnature.nl www.mensvoort.com koertvanmensvoort@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

195

Jeugd gebruikt medicijn tegen ‘fictieve ziekte’ als straatdrug Nick van Ruiten realiseert zich pas op het einde van zijn medische studie dat een bestaan als arts hem niet past. Wat hij in de praktijk tijdens zijn coschappen ervaart verwart hem en maakt hem onzeker. Een sluimerend gevoel zegt hem dat iets niet klopt. Hij zoekt de oorzaak aanvankelijk vooral bij zichzelf, tot hij jaren later de reden ontdekt: de reguliere medische wereld kijkt naar symptomen en niet naar onderliggende oorzaken. Nick concludeert dat daardoor geen genezing plaatsvindt en wil die visie in dit artikel graag delen.

G E Z ON DHE ID

Nick van Ruiten MBA MSc

edici, die veelal worden gezien als de autoriteiten op het gebied van gezondheid blijken weinig te weten over gezondheid. Zij focussen zich op het onderdrukken van ziektesymptomen met medicijnen of besluiten te opereren. Voor het vinden en behandelen van de oorzaak van ziektecondities hebben ze weinig tot geen aandacht”, zegt Nick van Ruiten, die na het behalen van zijn MBA zeven jaar als consultant werkt bij de Boston Consulting Group en daarna het medische veld weer opzoekt. Onder andere zijn jarenlange ervaringen met hoogtechnologische elektronische implantaten bevestigen zijn visie. “Zolang mensen zelf niet op zoek gaan naar de oorzaak en de daarbij behorende oplossingen zullen zij levenslang patiënt en afnemer blijven van de medische/farmaceutische industrie.” In 2009 ontmoet Nick dr. Gábor Lenkei en leest zijn bestseller ‘Censuur – Wat u niet mag weten over uw gezondheid’. “Door zijn heldere en confronterende analyse van de medische en farmaceutische industrie vielen de laatste puzzelstukjes op hun plaats.” Hij realiseert zich ook dat veel mensen hun eigen lichaam niet goed genoeg kennen en niet weten hoe het echt gesteld is met hun gezondheid. “Dat komt mede doordat zij verblind worden door een foute aanname dat de medische wereld alle kennis op dit gebied bezit. Ook de aanname dat het lichaam en alle biochemische processen die daarin plaatsvinden enorm complex zijn, zet mensen op het verkeerde been.” Nick verlaat de regulier medische industrie en richt zich op echte gezondheid en het verspreiden van voor iedereen begrijpelijke en bruikbare kennis. Hij laat de boeken van dr. Lenkei vertalen in het Nederlands, begint met het geven van presentaties en begeeft zich op het terrein van voedingssupplementen zoals vitaminen en mineralen. Recent is hij ook in zee gegaan met Frank Suárez, schrijver van de internatio-

nale bestseller ‘De kracht van uw metabolisme’. Positieve terugkoppeling en wonderbaarlijke resultaten die mensen ervaren motiveren Nick enthousiast op de ingeslagen weg verder te gaan. Hij ontdekt dat wanneer mensen begrijpen welke beperkingen het medische systeem heeft en tegelijkertijd basiskennis opdoen over de werking van hun lichaam, zij in staat zijn belangrijke verbeteringen aan te brengen in hun gezondheid en kwaliteit van leven.

ziekte maar een combinatie van een aantal gedragscriteria. Kinderen met dit etiket zijn lichamelijk niet anders dan ‘normale’ leeftijdgenoten. Dit is een ultiem voorbeeld van het behandelen van in dit geval zelfs subjectieve symptomen, zonder dat naar de onderliggende oorzaken is gekeken. Die oorzaken worden dus niet gevonden, noch aangepakt. In plaats daarvan verdooft men deze jonge ‘patiënten’ met middelen die veel gevaarlijke bijwerkingen hebben en niets genezen. Het gedrag dat deze kinderen vertonen kan vele oorzaken hebben, die, wanneer onderkend veelal eenvoudig zijn aan te pakken. Het kan aan de voeding liggen (tekort aan water, vitaminen, mineralen of de aanwezigheid van gifstoffen en allergenen in de voeding), familiale problemen (scheiding, financiële problemen, ouders die moeite hebben met kinderen, etc.), overbelasting door alle media (sociale media, smartphones, internet, games, etc.) of door school (kind is intelligent en verveelt zich of heeft problemen met leren en kan juist niet goed volgen).

VITAMINETEKORT

ADHD

Een van de onderwerpen die hem het meest hebben geraakt in de huidige medische praktijk is ‘de afschrikwekkende aanpak’ van kinderen met het etiket ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) of ADD (Attention Deficit Disorder), die worden behandeld met zware, verslavende psychotrope medicatie; chemische substanties die in dezelfde chemische klasse vallen als morfine, amfetamine en cocaïne. In Nederland krijgt inmiddels zo’n 5 procent van de kinderen deze gevaarlijke medicatie . Dat aantal groeit nog steeds, hoewel er geen enkele objectieve medische test bestaat om de diagnose te kunnen stellen. ADHD is een label voor ‘verminderde aandacht en impulsieve hyperactieve symptomen die problematisch zijn’. ADHD is geen

Nick benadrukt dat vitaminetekorten grote gevolgen kunnen hebben. “Door overmatig suikergebruik kan een tekort aan vitamine B1 ontstaan. Dat kan symptomen veroorzaken als prikkelbaarheid, emotionele instabiliteit, angst, verwardheid, inactiviteit, onverschilligheid en zelfs zelfmoordneigingen. Al snel denkt een arts dan aan ADHD, dat vergelijkbare symptomen kent. Een probleem bij tekorten aan vitaminen, mineralen en spoorelementen is dat overheden niet erkennen dat de kwalitatieve inhoud van onze voeding de afgelopen decennia ernstig is teruggelopen. Officiële instanties zetten mensen daardoor op het verkeerde been. Zo weten ouders vaak niet dat hun kinderen mogelijk met opgebouwde tekorten leven, die fysiek maar ook zeker mentaal hun sporen kunnen nalaten. Door niet de oorzaak aan te pakken, maar wel medicatie voor te schrijven, stelt men

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

197

G E Z ON DHE ID

veelal volledig gezonde kinderen bloot aan gevaarlijke chemische stoffen die hen fysiek ziek en zelfs verslaafd kunnen maken. Hierdoor dreigen ze levenslang klant te worden van de farmaceutische industrie. Er is zelfs afdoende bewijs dat Ritalin onder kinderen en jongeren tot het vaker voorkomen van zelfdoding leidt en het een factor is in de schieten slachtpartijen op Amerikaanse scholen. Inmiddels wordt ADHD-medicatie zoals Ritalin als straatdrug verhandeld op schoolpleinen. In Amerika is Ritalin onder andere bekend onder de naam ‘Kiddie Cocaine’. Zoals eerdere psychiatrische medicijnen heeft ook Ritalin helaas de weg naar ‘de straat’ gevonden. Of zoals een ‘gebruiker’ het verwoordt: ‘Ritalin kan zeker als partydrug gebruikt worden. Zelf heb ik in m’n puberjaren best veel drugs gebruikt, waaronder amfetamine (speed). Ook kreeg ik een keer drie Ritalin-tabletjes en het voelde gewoon exact hetzelfde als speed’. Ook gebruiken veel studenten inmiddels dit soort medicijnen. Ze denken dat ze zich daardoor beter kunnen concentreren, zonder zich bewust te zijn van de gevaren waaraan zij zich blootstellen.”

MILJARDENBUSINESS

beert op deze manier ouders, leraren, professionals en beleidsmakers de feiten te geven over ADHD en Ritalin. Hij heeft al veel mensen laten inzien dat er beter oplossinen zijn en dat we andere wegen moeten bewandelen met onze kinderen.

WEEFFOUT

“Gelukkig slaan in toenemende mate professionals en academici alarm over de medicalisering van onze jeugd. Ook de politiek lijkt de waanzin rond ADHD en Ritalin langzaam maar zeker in te zien en heeft de de-medicalisering van de jeugd als belangrijkste speerpunt meegenomen in het Nederlandse jeugdbeleid.” Het is volgens Nick essentieel dat we doorgaan met het bewustmaken van ouders, opvoeders en instanties over deze waanzin, zodat jongeren gevrijwaard blijven van deze medicatie. “Zij verdienen het en hebben het recht serieus genomen te worden. Als zij problemen hebben moeten we tijd en aandacht investeren om te achterhalen wat de oorzaak daarvan is en die aanpakken. Onze kinderen zijn de toekomst van onze samenleving. Door hen te drogeren op basis van subjectieve symptomen bewijzen wij hen en onszelf een zeer slechte dienst. Het hele drama rond ADHD en Ritalin legt een grote weeffout bloot over hoe onze overheid de gezondheid van de bevolking bewaakt. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zit verstrikt in hetzelfde web waarin ziekenhuizen en artsen zitten en staan onder sterke invloed van de farmaceutische industrie. Het zou goed zijn om een echt ministerie van Gezondheid te creëren dat op basis van alle moderne wetenschappelijke informatie een beleid bepaalt dat ons aller gezondheid waarborgt.”

IO MARTENS

“Enerzijds voert de overheid een beleid om jongeren van de illegale drugs af te houden”, constateert Nick, “terwijl anderzijds de overheid een programma ondersteunt waarbij kinderen volledig legaal aan medicijnen worden gezet die qua chemische samenstelling en werking vergelijkbaar zijn met morfine, amfetamine en cocaïne. Deze markt is inmiddels een miljardenbusiness voor de farmaceutische industrie en via belangenverstrengeling ook voor de psychiatrie, die er samen alles

aan doen hun financiële en commerciële belangen te bewaken en te versterken. Dit ondanks het feit dat psychiater en autismepionier dr. Léon Eisenberg, de ‘uitvinder’ van ADHD, op zijn sterfbed zou hebben toegegeven dat ADHD in feite een ‘fictieve ziekte’ is. ADHD was slechts een theorie. In 2013 werd het document ‘ADHD: making the invisible visible’ in het Europees Parlement gelanceerd. Deze volledig door de farmaceutische industrie gefinancierde ‘white paper’ moest Europarlementariërs aanzetten regelgeving aan te nemen die ervoor zou zorgen dat nog meer Europese kinderen gediagnosticeerd en gemedicaliseerd zouden worden. Het Finse parlementslid Satu Hasi veroordeelde deze lobby van de farmaceutische industrie. Zij organiseerde een hoorzitting in samenwerking met de internationaal opererende stichting CCHR (Citizens Commission of Human Rights) om tegenwicht te bieden aan de farmaceutische en psychiatrische druk en Europarlementariërs onafhankelijke informatie te geven over deze bedreiging van de geestelijke gezondheid van vele Europese kinderen.” Nick van Ruiten is als spreker voor deze hoorzitting uitgenodigd. Tijdens zijn presentatie werpt hij een onafhankelijke blik op het ontstaan van deze ‘ziekte’, de redenen waarom zoveel controverse bestaat over dit onderwerp en de veelal voor ouders en kinderen helaas onbekende gevaarlijke bijwerkingen van de voorgeschreven medicatie. Hij maakt helder dat de wetenschap allang de praktijk heeft ingehaald waardoor deze diagnose en de gebruikte medicatie volledig achterhaald zijn. Inmiddels heeft Nick deze presentatie al meerdere keren en op verschillende locaties gegeven. Hij pro-

198

Nick van Ruiten studeerde geneeskunde aan de Universiteit van Antwerpen (bachelor) en de Erasmus Universiteit in Rotterdam (master). Hij is gezondheidsadviseur en medeoprichter van Free Choice (aanbieder van multivitaminesupplementen) en Yoepy (een onlineplatform waar basisschoolkinderen in de leeftijdsgroep van 6 tot 13 jaar in een beschermde omgeving leren omgaan met sociale media). Hij is getrouwd en heeft vier kinderen. nickvanruiten@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

C OLUMN

prof. dr. Vincent Icke

FOTO GR AFIE: SANDER PARD ON

Hoe meer je begrijpt...

“Meneer, hoeveel water moet er in?” Ik pak de fietspomp uit mijn rugzak. Voor me staan twee meisjes van de Weekendklas, waar ik die zondagochtend al les gaf over de ruimte buiten ons zonnestelsel. Nu, na de lunch, maken de leerlingen waterraketten van versierde petflessen, die we in een parkje gaan afschieten. De jongens in de klas zijn druk bezig hun flessen te voorzien van vinnen, kleuren en opschriften. Aangeplakte kanonnen zijn voorbereid op interstellaire gevechten. Aan de gesprekken in de klas is te horen dat de leerlingen goed hebben opgelet. “Nee joh, we gaan eerst naar de planeten, de sterren zijn veels te ver.” De Weekendklas is de Leidse versie van de Weekendschool, bedoeld voor kinderen in achterstandswijken, waar ze soms te weinig gezond hersenvoedsel krijgen. Een bont en boeiend programma met onder anderen een jurist, een arts, een wijkagent. En vandaag mag ik over natuurkunde. Want zoals Simon Stevin al opmerkte: hoe meer je begrijpt, hoe mooier het wordt. Terwijl dit allemaal door mijn hoofd dwarrelt, staan de meisjes nog steeds rustig te wachten. Zeer beleefd, zoals vrijwel alle kinderen die aan de Weekendklas meedoen. Ik zet de fietspomp tegen de muur en sta op. “Zo, dat is een hele goede vraag. Laten we er eerst even over nadenken. Hoeveel water kan er in jullie fles?” De kleinste kijkt even op het etiket. “Anderhalve liter, meneer.” “Mooi zo. Wat zullen we doen? Wat denk je, helemaal vol?” Ze lachen een beetje onzeker; misschien mogen ze thuis wel helemaal niet tegen mannen praten. “Nee hè, maar helemaal leeg ook niet natuurlijk. Wat denken jullie?” “Nou er een beetje tussenin. Een halve liter?” “Hier hebben jullie een viltstift. Begin met een beetje water en zet een streep tot waar het water is. Daarna steeds meer. En goed opletten bij welk streepje de fles het hoogste schiet.” Buiten op het grasveld is het al gauw een dolle boel. Uiteraard: water, zon, buiten na een paar uur in de klas. Gejuich als er weer een fles met spattende knal omhoog schiet. Daar komen de jongedames weer aan. Hun eerste schot was niet erg hoog, maar nu gaat er meer water in. Streep bij het waterniveau, ventiel aan de pomp. Pats, zo te zien wel anderhalf maal hoger dan de eerste keer. Van de raketten van de jongens is na een enkel schot weinig meer over; die kanonnen geven flink wat weerstand en scheuren eraf. Ik geef mijn kleine onderzoekers een kans voor een derde schot. Meer water, en splats – nu minder hoog dan daarnet. “Wat denken jullie, wat is de beste?” “Nou meneer, de middelste natuurlijk. Waren wij het hoogste?” “Ik heb het niet gemeten, maar het kan best. En nu je hebt gesnapt hoe het werkt kunnen jullie het vast nog verbeteren, later.” Ik hoef het niet eens voor ze te herhalen, aan hun lach is te zien dat ze het helemaal door hebben. Hoe meer je begrijpt, hoe vaker je wint. vincenticke@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

199

Veel mensen lijken ziek, terwijl ze dat eigenlijk niet zijn. Artsen verwarren hun symptomen met een echte ziekte. De Hongaarse arts dr. Gábor Lenkei vindt dat eerst moet zijn voldaan aan de fundamentele voorwaarden voor een normale werking van het lichaam, vooraleer een medische behandeling mag worden overwogen. Tekorten aan water, zuurstof, vitaminen, mineralen en overige voedingsstoffen kunnen lichamelijke klachten veroorzaken die op een ziekte kunnen lijken. "Een echte ziekte verdient een medische behandeling", zegt Lenkei, "een toestand die er op lijkt absoluut niet."

200

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

G EZ ON DHEID

Bent u ziek, of lijkt het maar zo? dr. Gábor Lenkei

et is tijd te breken met de ouderwetse, schadelijke en toch diepgewortelde opvatting dat elke ongunstige fysieke toestand een ziekte is”, schrijft dr. Lenkei in zijn nieuwste boek ‘Toestanden die op ziekte lijken’. “We moeten ook afstappen van de slechte gewoonte om als oplossing voor elke lichamelijke klacht medicijnen te slikken”. Hij stelt als belangrijkste regel: “Voor we mensen als ziek bestempelen en hen mogelijk tot zeer langdurig medicijngebruik of een levenslange behandeling veroordelen, moeten we helemaal zeker zijn dat wat we zien een echte ziekte is.”

‘Het wordt tijd te breken met de opvatting dat ‘elke ongunstige fysieke toestand een ziekte is’

Als eerste voorbeeld beschrijft Lenkei in zijn boek wat er gebeurt als mensen lijden aan een watertekort. “Veel, misschien wel de meeste mensen houden hun lichaam gevangen in een staat van chronische dorst, waardoor het in meer of mindere mate voortdurend uitgedroogd is”. Een tekort aan water kan uiteenlopende mentale en fysieke symptomen veroorzaken. “Daarvan zijn er heel wat die we, onterecht, als ‘echte’ ziekte zouden kunnen identificeren. Een van de symptomen van watertekort is hoge bloeddruk. “Deze mensen krijgen waarschijnlijk bloeddrukverlagers, terwijl hun hoge bloeddruk uitsluitend het gevolg is van watertekort”. Een ander symptoom van uitdroging is depressie. “Die zouden we kunnen behandelen met antidepressiva, wat een gigantische blunder zou zijn, want deze uitgedroogde mensen hebben dorst, al merken ze dat zelf niet”. Ook kan hoofdpijn een gevolg zijn van uitdroging. “Onder invloed van de niet-aflatende stroom farmareclame is de kans groot dat deze mensen pijnstillers, die zogenaamd wonderen doen tegen hoofdpijn, gaan slikken. Dat zou bijzonder schadelijk zijn. Ook al beseffen ze dat niet. Ze hebben geen pijnstillers nodig , maar water. Belangrijk hierbij om te weten is dat chronische dorst ons dorstgevoel vermindert.

Daardoor zullen mensen na een tijdje de hoeveelheid vocht die ze nodig hebben niet eens meer willen opnemen”.

SCHEURBUIK

Verderop in het boek legt dr. Lenkei uit dat zeelieden vroeger op lange tochten stierven aan scheurbuik. “Ze hadden niet het gevoel dat ze honger hadden, toch verhongerden ze. Tot ze er zelfs aan stierven. Hun voeding bevatte van verschillende voedingsstoffen waarschijnlijk minder dan ideaal zou zijn geweest. Van één stof was het tekort zo ernstig dat het de stoere zeebonken heeft klein gekregen. Hun immuunsysteem gaf het op en ze werden kwetsbaar voor allerlei infecties. Hun bloedvaten vielen uiteen en ze kregen overal in hun lichaam bloedingen. Uiteindelijk stierven ze aan scheurbuik. In hun voedingspatroon was er een extreem gebrek aan een bepaalde voedingstof, die we tegenwoordig kennen als vitamine C. Een tekort daaraan leidt dus tot een zeer ernstige en mogelijk zelfs dodelijke toestand die op een ziekte lijkt. Die toestand noemen we in de geneeskunde scheurbuik.” En scheurbuik is de meest extreme vorm van een tekort aan vitamine C. Ook een ‘normaal’ tekort aan vitamine C kan al schade aanrichten, zo redeneert dr. Lenkei. “De hoeveelheid vitamine C waarmee we met zekerheid de fundamentele voorwaarden voor een normale werking kunnen naleven, bedraagt minimaal 30 milligram per kilogram lichaamsgewicht. Volgens de officiële gegevens krijgt de gemiddelde mens met een beetje geluk dagelijks zo’n 80 milligram vitamine C binnen.” Dr. Lenkei betoogt vervolgens dat tekorten aan andere voedingstoffen, met name microvoedingstoffen (vitaminen, mineralen en spoorelementen), heel veel lichamelijke en mentale symptomen kunnen veroorzaken. “Mogelijk bestaan er geen ziektes die niet na te bootsen zijn door toestanden die op ziektes lijken”.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

201

G E Z ON DHE ID

202

nodig zijn. Ze zijn wel degelijk nodig, telkens bij confrontatie met een echte ziekte. Een toestand die op een ziekte lijkt, vereist echter geen medische behandeling. Die maakt de situatie alleen maar erger. Een toestand die op een ziekte lijkt, is over het algemeen gemakkelijk te behandelen en kan gewoon op korte termijn worden verholpen.” Dr. Lenkei waarschuwt bovendien voor de gevaren van onnodig medicijngebruik. “Zelfs als het gebruik van medicijnen gerechtvaardigd is, komen er mogelijke ernstige gevaren bij kijken. Al in 1995 bleek dat op de lijst van vaakst voorkomende doodsoorzaken de derde plaats (na kanker en harten vaatziekten) is weggelegd voor sterfgevallen waarbij mensen niet sterven ten gevolge van hun ziekte, maar ten gevolge van de bijwerkingen van de medicatie die ze kregen voorgeschreven.”

VERRADEN

Gábor Lenkei haalt in 1986 summa cum laude zijn graad in de geneeskunde en mag de eed van Hippocrates afleggen. Zes jaar lang werkt hij binnen de reguliere geneeskunde, waarvan twee jaar als onderzoeker, twee jaar als arts in een algemene kliniek en twee jaar in een gynaecologische praktijk. “Daar kwam ik in aanraking met de kennis die mijn leven overhoop gooide. Ik besefte opeens dat ik verraden was, dat ik verblind was geweest door mijn opleiding die mij één kant van de zaak had onderwezen en de wereld van de alternatieve geneeskunde aan mijn blik onttrokken had. Ik kon dit inzicht niet verenigen met het voortzetten van mijn geneeskundige praktijk en dus nam ik in 1992 ontslag. Op dat moment was de aidsgekte op zijn hoogtepunt. Als onderzoeker had ik enige tijd in de microbiologie gewerkt: een medisch kennisgebied dat zich met bacteriën en virussen bezighoudt.

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

IO MARTENS

Als ander voorbeeld geeft dr. Lenkei de situatie met vitamine B1. “Zo krijgen we tegenwoordig bijvoorbeeld met onze voeding zo’n 5 milligram vitamine B1 binnen, terwijl dagelijks minimaal 100 tot 200 milligram nodig is om ons zenuwstelsel rustig en evenwichtig te laten werken. Klachten die door het opbouwen van een tekort aan vitamine B1 kunnen ontstaan zijn onder andere zenuwachtigheid, angst, prikkelbaarheid, neurologische en emotionele instabiliteit, gemoedsstoornissen, depressie, paniekaanvallen, verminderd concentratievermogen, verstrooidheid, een toestand die op ‘hyperactiviteit’ lijkt, nare dromen en slaap die geen rust biedt. Is het bij klachten zoals deze misschien de moeite waard eerst te kijken wat het oplevert als we voldoende vitamine B1 opnemen? Voordat we beginnen aan medicijnen – slaapmiddelen, kalmeermiddelen, antidepressiva, angstremmers enzovoort – waarvan algemeen bekend is dat ze gewenning en verslaving veroorzaken?”. Ook haalt hij vitamine E aan als voorbeeld. “Iedereen zou moeten weten dat vitamine E ook noodzakelijk is voor de gezondheid van ons hart en onze bloedvaten. Voor een gunstig effect zouden we dagelijks minimaal zo’n 400 tot 600 IE nodig hebben. Een gemiddeld voedingspatroon verzekert in het beste geval slechts 10 IE. Als ik hierover nadenk, roept dat bij mij de vraag op hoe het zou komen dat ‘hartziekten’ worden beschouwd als de meest voorkomende ziekten?” Elke vitamine en elk mineraal draagt bij aan een brede waaier aan levensprocessen. Een tekort aan één van deze stoffen kan leiden tot vele dozijnen symptomen. “Nu begrijpt u dat heel wat symptomen en toestanden die op ziektes lijken, kunnen worden behandeld en verholpen door voldoende vitaminen en mineralen te nemen”, schrijft Lenkei. Hij is zeker niet tegen medische behandelingen: “Ik zeg niet dat medische behandelingen niet

Aids is een virusziekte. Toen ik mijn kennis van de reguliere geneeskunde naast de informatie legde die ik uit alternatieve geneeskunde had gehaald, begreep ik dat behandeling mogelijk was. Samen met een collega, ook een voormalige reguliere arts, begon ik met het ‘behandelen’ van drie patiënten met hoge doses vitamines en andere natuurlijke methoden. Later begrepen wij dat de doses nog niet hoog genoeg waren geweest. Inmiddels staat buiten kijf dat de activiteit van alle virussen deels of geheel te blokkeren is met behulp van natuurlijke behandelmethoden, zoals het innemen van vitamine C. Destijds was ik niet goed voorbereid op de (negatieve) reacties van de media, maar het tij is gekeerd en er is geen beter moment voor verandering dan nu. Meer dan ooit vind ik dat we de kennis moet delen. Ik sta bij veel mensen bekend als ‘de dokter die de handschoen heeft opgenomen tegen de farma-maffia’. Daar zit iets in. Ik heb mijn hand in het wespennest gestoken. En daarna goed geschud. Opmerkelijk is dat ik deze stunt ook heb overleefd. Volgens mij was dat juist de echte attractie: ook tijdens de heftigste aanvallen overeind blijven. Anderen omschrijven me als ‘de dokter die mensen de ogen opent’. Deze omschrijving is naar mijn gevoel veel beter. Ik voel mij vereerd als mensen zo over mij denken. Het is een titel die ik met veel trots draag. Ik werk inderdaad hard om mensen de ogen te openen. Maar dat is geen doelstelling op zichzelf.” © PHOTOSTUD

‘Ik sta bij veel mensen bekend als de dokter die de handschoen heeft opgenomen tegen de farma-maffia.’

Dr. Gábor Lenkei is een Hongaarse arts, die in 1986 summa cum laude slaagde voor zijn medische universitaire opleiding. Na zes jaar verliet hij het reguliere circuit. Zijn nieuwste boek is ‘Toestanden die op ziektes lijken’. Eerder schreef hij de bestseller ‘Censuur – wat u niet mag weten over uw gezondheid’. gaborlenkei@speakersacademy.nl

B OE KBE SPRE KING

Winnaar British Medical Association's Book Award ‘Niemand heeft het probleem van Big Pharma zo onweerlegbaar, systematisch en nietsontziend op tafel gelegd als de Deense hoogleraar Peter Gøtzsche. De farmaceutische industrie maakt zich schuldig aan misdadige praktijken op systematische schaal. De grote farmaceuten verdoezelen onderzoeksresultaten, verzwijgen bijwerkingen, kopen artsen om, infiltreren nascholingen, corrumperen patiëntenorganisaties, plaatsen leugenachtige advertenties en bedriegen tijdschriftredacties via ghostwriters. Ze verdienen miljarden met hun dubieuze pillen door te liegen over de kosten van ontwikkeling en productie.’ – Bert Keizer in het voorwoord

‘Net als tabaksondernemers beseffen managers van farmaceutische bedrijven dat ze handelen in de dood. Dat roken een belangrijke doodsoorzaak is, konden tabaksproducenten niet langer verborgen houden, maar dat geneesmiddelen eveneens een belangrijke doodsoorzaak zijn, heeft de farmaceutische industrie verrassend goed weten te verheimelijken. In dit boek beschrijf ik hoe farmaceutische bedrijven de dodelijke bijwerkingen van hun geneesmiddelen moedwillig verzwijgen. Daarbij gedragen ze zich frauduleus, zowel in hun research als in hun marketing.’ - Peter Gøtzsche © WWW.COC HRANE.DK

edicijnen zijn na kanker en harten vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak. Dat zou aanleiding moeten zijn voor een nationaal gezondheidsalarm en een parlementaire enquête over de overheid die de gezondheid van burgers heeft uitgeleverd aan de farmaceutische industrie. In plaats daarvan overleggen ambtenaren van het ministerie ‘met de benen op tafel’ met vertegenwoordigers van de industrie. Ministers tekenen contracten waarin zij beloven de ingrediënten van medicijnen geheim te houden. De Deense arts en onderzoeker Peter Gøtzsche, die zelf jarenlang werkzaam was in de farmaceutische industrie, laat zien dat deze industrie niet alleen patiënten, maar ook artsen voor de gek houdt met frauduleuze praktijken.

prof. dr. Peter Gøtzsche

Prof. dr. Peter Gøtzsche voltooide zijn universitaire studie in de biologie en de scheikunde in 1974, en zijn opleiding tot arts in 1984. Hij specialiseerde zich in de interne geneeskunde. Van 1975 tot 1983 werkte hij in de farmaceutische industrie, waar hij zich bezighield met klinische onderzoeken en regelgeving, en van 1984 tot 1995 in ziekenhuizen in Kopenhagen. In 1993 richtte hij samen met andere onderzoekers de Cochrane Collaboration op, een internationaal netwerk dat zich bezighoudt met de effecten van gezondheidszorg. In 2010 werd hij aan de universiteit van Kopenhagen hoogleraar Opzet en Analyse van Klinisch Onderzoek. Gøtzsche won met zijn boek Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad de British Medical Association’s Annual Book Award 2014. Citaat uit het juryrapport: ‘Verplichte lectuur voor studenten geneeskunde en aankomende artsen. Waar het allemaal om draait, is dat we ons moeten richten op patiënten. Hun veiligheid behoort belangrijker te zijn dan winst.’ petergotzsche@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

203

G EZ ON DHEID

‘Herstel de stofwisseling en de kilo’s vliegen eraf’

Frank Suárez Tekst: Jacques Geluk

In Mexico is 70,3, in de Verenigde Staten 69,8 en in Puerto Rico 68,3 procent van de bevolking (veel) te zwaar. Het percentage Nederlanders met overgewicht is gestegen van 25 procent in 1990 naar 52,5 procent nu. Puerto-Ricaan Frank Suárez betoogt dat een trage stofwisseling ervoor zorgt dat mensen niet afvallen, futloos zijn en diverse kwalen hebben. In zijn boek ‘De kracht van uw metabolisme’ leert hij mensen hoe zij hun metabolisme kunnen herstellen en versnellen.

erslaving aan geraffineerde suikers en koolhydraten zorgt – naast uitdroging, schimmelinfecties, verteringsproblemen en voeding die een negatieve invloed heeft op het zenuwen hormonale stelsel – voor een vertraagd metabolisme. Een conditie die verhindert dat mensen afvallen. Ook stress en gebruik van bepaalde medicijnen kunnen bijdragen aan dat effect. “Een studie van de Universiteit van Californië met ratten toont aan dat koolhydraten tot acht keer verslavender zijn dan cocaïne en dat afkicken vele malen pijnlijker is”, vertelt de Puerto-Ricaan Frank Suárez, die mensen met overgewicht en obesitas succesvol helpt blijvend af te vallen. “De wetenschappers ontdekten bovendien dat drugs en koolhydraten dezelfde plek van het brein stimuleren. Suikers blijken ook een pijnstillend effect te hebben, dat verslavend kan zijn. Nu weten we waarom vrouwen die menstruale pijn ervaren chocolaatjes en zoet voedsel kopen.” “Het gaat niet om de koolhydraten die van nature in groenten zitten. Patiënten die hun lichaam willen ontgiften moeten wel een einde maken aan hun verslaving aan bewerkte koolhydraten, zoals brood, chocolade, cola en zelfs melk. “Lactose in melk, een natuurlijke suiker, werkt verslavend, waardoor het in de vrouwenborst baby’s aanzet tot drinken. Voor mijn boek ‘De kracht van uw metabolisme’, dat onlangs in het Nederlands is uitgebracht, heb ik uitgezocht hoe die gewoonte binnen 48 uur te doorbreken is. De verslaafde moet

G E Z ON DHE ID

weer de baas worden over zijn lichaam en zijn lichaam zodanig trainen dat het zelf om water vraagt en niet meer om suiker. Eerst heb je je lichaam aangeleerd slechte dingen te willen, nu doe je het omgekeerde”, legt hij uit. Over het wetenschappelijk mechanisme erachter, zegt hij: “Bijvoorbeeld zoete drankjes en pizza’s stimuleren de productie van zeer verslavende ß-endorfines in de pijnappelklier, waardoor mensen in feite verslaafd raken aan hun eigen hormonen. Twee dagen nadat de suikerconsumptie is afgesneden is de verslaving voorbij.”

rager van chemische energie, iemand veel d energie geeft.” Suárez tekent hoe het werkt. “Elke ATP-molecuul telt 600 joules. Door de combinatie met water vermenigvuldigt die energie met een ruime factor tien tot 6.200 joules (1.481,8 calorieën).” Op dat moment realiseert hij zich dat hij best eens zou kunnen afvallen als hij water zou gaan drinken, in plaats van de light drankjes die zijn metabolisme vertragen. Hij beseft dat stofwisseling een belangrijke rol speelt bij het al dan niet hebben van overgewicht, leert de oorzaken en negatieve effecten van een vertraagde

ENERGIE

De slanke man tegenover mij straalt gezondheid en energie uit. Suárez ziet er veel jonger uit dan zijn geboortedatum (1950) aangeeft. Hij heeft dat helemaal aan zichzelf en zijn onderzoekende geest te danken en is een levende reclame voor zijn eigen afslankmethode. “Als kind leed ik aan obesitas en werd ik uitgescholden op school. Jarenlang volgde ik diëten. Ik viel af, maar na een tijdje kwamen de verloren kilo’s er gewoon weer bij. Ik voelde me gevangen in mijn dik zijn. Na vele mislukte afvalpogingen woog ik op mijn veertigste 24 kilo meer dan nu. Ik was heel ziek en voelde me zwak en depressief. Mijn bloeddruk, cholesterol- en triglyceridenwaarden waren niet in orde en ik stond op het punt diabetes te ontwikkelen. Voor alles moest ik medicijnen slikken.” Rond zijn twintigste gaat Suárez, die gek is op wetenschap, onderzoeken waar zijn ernstige overgewicht en gezondheidsklachten vandaan komen en of er oplossingen voor bestaan. “Doordat er geen andere informatiebronnen waren, bestudeerde ik medische boeken om meer te weten te komen over metabolisme en wat er in de cellen gebeurt. Ik kwam een referentie tegen naar onderzoek waaruit bleek dat water gecombineerd met ATP, een ribonucleotide die in de celstofwisseling een sleutelrol vervult als

‘Suiker is acht keer verslavender dan cocaïne’

werking kennen en probeert op zichzelf uit hoe hij zijn metabolisme kan versnellen. “Doordat ik steeds meer kennis opdeed verloor ik voor het eerst van mijn leven al mijn overgewicht. De kilo’s zijn nooit teruggekomen. Mensen, die ik soms al mijn hele leven kende, vroegen hoe ik dat voor elkaar had gekregen. Sommigen herkenden mij niet eens.”

NATUURLIJK SLANK

Frank deelt zijn kennis en vooral vrouwen zijn geïnteresseerd. Wekelijks luisteren zij alleen of met anderen naar zijn praatjes over metabolisme. “Veel vrouwen met een trage stofwisseling worden ervan beschuldigd dat ze te veel eten. Dat is niet zo. Ze drinken wel limonades, maar eten juist weinig en komen desondanks veel aan. Dat maakt

hen emotioneel, omdat vrouwen met een Latijns-Amerikaanse achtergrond er goed willen uitzien en altijd letten op de gezondheid van hun gezin.” Sommige vrouwen raken Suárez recht in het hart en uiteindelijk begint hij daardoor een kleine praktijk in Puerto Rico. “Een gek idee. Ik ben geen arts, maar iemand die de wetenschap bestudeert.” Een ervaringsdeskundige met een sterke persoonlijke overtuiging. “Ik noemde mijn praktijk Natural Slim, natuurlijk afvallen. Nu zeventien jaar later opereren we in verschillende landen en behandelen we, verdeeld over alle vestigingen, duizenden mensen.” Met zijn in vele talen ondertitelde YouTube-kanaal bereikt hij maandelijks wereldwijd 1,2 miljoen kijkers. “Mensen die een oplossing zoeken voor hun overgewicht, gewoonten willen doorbreken en een andere leefstijl ambiëren, kunnen de verantwoordelijk daarvoor alleen nemen wanneer ze de oorzaak kennen en begrijpen. Daarom gebruik ik begrijpelijke niet-wetenschappelijke taal.” De laatste vijftien jaar is Suárez dagelijks op televisie te zien in het kleine Puerto Rico. Iedereen kent en erkent hem. “Wanneer het in praatshows over obesitas gaat, bellen ze niet alleen dokters, ook mij.” De meeste tijd besteedt hij echter aan onderzoek en het voorlichten van mensen. Hij ontwikkelt, nu er ook vestigingen zijn of komen in Mexico, Panama, Costa Rica, Colombia, Texas en Florida, een eigen trainingsprogramma voor degenen die zijn specifieke methode daar uitvoeren. “Sinds 2006 kreeg ik veel brieven van mensen van buiten Puerto Rico die hulp zochten. Voor hen heb ik ‘De kracht van uw metabolisme’ vooral geschreven. De Spaanstalige en Engelstalige versies zijn bestsellers. In 2013 is een Franstalige uitgave gepubliceerd. De Nederlandse editie is gecontroleerd door en afgestemd op Nederlanders en wat zij eten. Het gaat overigens niet om een dieet. Het is een leefstijl.” Na het lezen van zijn boek zijn mensen soms wel

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

205

G E Z ON DHE ID

‘Wie 70 kilo weegt moet dagelijks 2,5 liter water drinken’

door 100.000 patiënten succesvol is toegepast, waarbij we het aantal kilo’s dat iemand weegt delen door zeven. De uitkomst is gelijk aan het aantal glazen water van 250 ml dat iemand moet drinken. Wie 70 kilo weegt moet dus tien glazen, oftewel 2,5 liter water drinken. De praktijk leert dat daardoor alles

206

WATER GENEEST

“Een baby drijft na te zijn verwekt negen maanden lang in een meer van water in moeders buik. Een pasgeboren baby bestaat voor 78 procent uit water en heeft daarom een zachte, veerkrachtige huid. Gezonde volwassenen bestaan voor 65 procent uit water. In Amsterdam hebben we, ter gelegenheid van de introductie van het boek, het vochtgehalte van mensen gemeten. De uitkomsten waren verontrustend, sommigen kwamen niet verder dan 38 tot 48 procent en hadden daardoor problemen.” Suárez haalt een boek aan van dr. F. Batmanghelidj: ‘Your body’s many cries for water’. “Daarin staat hoe hij mensen genas van astma en hoge bloeddruk door ze veel water te laten drinken. Dat is cruciaal, maar je leest er niet over, omdat er geen geld mee te verdienen valt. Ik nam zijn aanbevelingen over en zag wonderen gebeuren. Het lichaam gebruikt puur water niet alleen om te hydrateren, maar ook om zuurstof te krijgen en af te komen van alle giftige stoffen. Water drinken is de enige manier waarop het lichaam zichzelf kan reinigen. Te weinig drinken levert een zuur lichaam met een zuurstoftekort op, een omgeving waarin bijvoorbeeld kanker kan floreren.”

PRO-GEZONDHEID BOODSCHAP

Obesitaspatiënten krijgen in Zuid-Amerika zware medicatie. Dat is goed voor farmaceutische bedrijven, maar een andere leefstijl kan hetzelfde gezondheidseffect

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

SUÁREZ

Als hij het boek schrijft heeft Frank Suárez al 10.000 mensen geholpen (inmiddels ruim 100.000) en weet hij dat mensen met een trage stofwisseling zo zwak en futloos zijn dat ze niet aan het begin van een afvaltraject kunnen gaan bewegen. “Ze moeten eerst hun stofwisseling ‘repareren’ en lichaamsfuncties herstellen die zorgen voor meer energie. Dat betekent ook beginnen met hydrateren en aanpassing van hun eetpatroon. De combinatie van een verbeterde leefstijl en een sneller metabolisme is een totale winsituatie. Pas als je weer energie hebt, kun je die ook inzetten. Wie gelijk begint met bewegen is al snel uitgeput.” Het belangrijkste is volgens Frank hydratatie. “Zelfs wanneer iemand goed eet, gebeurt er niets positiefs als hij onvoldoende water binnenkrijgt. Wij hebben een formule o ntwikkeld, die inmiddels

hebben zónder gevaarlijke bijwerkingen. Veel mensen hebben jarenlang te horen gekregen dat margarine goed en roomboter slecht is voor de gezondheid. Dat is goed voor de voedselproducenten. Volgens Frank Suárez en inmiddels vele medestanders zijn juist bewerkte en light producten uit den boze. “Gelukkig zijn steeds meer mensen zich daarvan bewust en dankzij de sociale media is het te laat om de waarheid nog tegen te houden. Van mijn boek zijn al meer dan 600.000 exemplaren verkocht en maandelijks gaan er 12.000 over de toonbank. Artsen en bedrijven blijven echter oppositie voeren en proberen correcte informatie te onderdrukken, want hoe onwetender de mensen, hoe beter het met hen gaat.” In Zuid-Amerika is een kentering aan de gang. “Artsen beschouwden mij als kwakzalver, maar op den duur zagen ze dat hun patiënten door mijn methode beter werden. Er waren zelfs artsen met overgewicht die naar mijn praktijk kwamen. Nu verwijzen sommige dokters hun patiënten zelfs naar mij en gebruiken sommige universiteiten mijn video’s tijdens colleges.”

AAN FRANK

EERST HERSTELLEN, DAN BEWEGEN

verbetert. De huid wordt binnen enkele weken zacht. Barstjes en droogheid verdwijnen. De kleur van de urine wordt licht en de geur verdwijnt. Bij uitgedroogde mensen zit de urine, die bovendien dikker is, vol ammoniak, wat tot nierstenen kan leiden. Het seksleven van mannen en vrouwen die voldoende drinken verbetert enorm. Bij mannen het meest, omdat hun bloed weer gaat vloeien door hun seksorgaan, dat het best is te vergelijken met een hydraulisch systeem.”

40 of 50 kilo kwijtgeraakt. “Ze sturen vooren na-foto’s en schrijven dat hun arts heeft bevestigd dat ze geen insuline meer nodig hebben. Anderen geven aan dat hun seksuele potentie of gezichtsvermogen zijn verbeterd. Dat toont meer weer eens aan dat het lichaam een enorm herstelvermogen heeft.”

Frank Suárez geeft in steeds meer landen voorlichting over gezondheidsvraagstukken die te maken met afvallen en diabetes en richt zich in het bijzonder op de stofwisseling. De Puerto Ricaan heeft bedrijfskunde gestudeerd en twintig jaar gewerkt als vice-voorzitter van het goederendistributiebedrijf van zijn vader. Hij heeft boeken geschreven en post geregeld nieuwe video’s op zijn YouTube-kanaal. franksuarez@speakersacademy.nl

Drs. John Consemulder is neuropsycholoog en bio/bewustzijnswetenschapper, onderzoeksjournalist en auteur. Als spreker geeft hij lezingen en presentaties over diverse onderwerpen op het gebied van gezondheid, nieuwe wetenschap, duurzaamheid, zingeving en bewustzijn. Soms fungeert hij als moderator of dagvoorzitter bij congressen en symposia. johnconsemulder@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY速 MAGAZINE 2016

207

‘Wat ik zeg klopt, dat maakt het hilarisch’

208

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

FAK E SPEECH E S | DAG VO ORZ IT TE RS C HA PPE N

‘Wij kijken met veel plezier terug op de ‘ fake speech’ van Jelle Kuiper. Van de boeking tot zijn optreden op ons lustrumevenement: het was zeer prettig om met hem te werken. Moeiteloos kroop hij tijdens zijn speech in de rol van prof. Dries Peters, hoogleraar in professionalisering. Na initiële verwarring in de zaal volgden al snel de lachsalvo’s, die de perfecte aanleiding vormden voor de afsluiting en de borrel. Een mooie feestelijke bijdrage aan ons inhoudelijke programma!’ Willem Janssen, Nederlandse Vereniging voor Aanbestedingsrecht.

‘Jelle kwam zeer serieus over bij de voorbereiding en liet zich zeer goed informeren. De samenwerking is als heel prettig ervaren en hij heeft heel goed opgepakt wat er in de voorbespreking aan de orde kwam. De reacties uit de zaal waren geweldig, het werd als enorm leuk ervaren. Een eerste reactie was waarom wij zo nodig een adviesbureau hadden uitgenodigd om iets te zeggen, later werd dat ingeruild voor een bulderen lachen. George Kruithof, directeur Stichting Ooi.

LENBACH

igenlijk is Jelle Kuiper afgestudeerd kleinkunstenaar. Bedrijven en andere organisaties huren hem vaak in om als ‘deskundige’ een praatje te houden. "Vooraf krijg ik te horen wat het onderwerp moet zijn. Daarna schrijf ik een ‘fake speech’ op maat. Wanneer ik optreed voor een zorginstelling ben ik zogenaamd een arts of verpleegkundige, maar ik kan evengoed een communicatie- of softwaredeskundige zijn. Ik neem altijd een ouderwetse overheadprojector mee. Zo'n ding doet het altijd. Zelf begin ik een beetje verlegen en stuntelig. Ik zet het publiek voortdurend op het verkeerde been. Net als de mensen gaan lachen, omdat ze denken dat ik ze in het ootje neem, word ik inhoudelijk en gebruik ik hun jargon. Doordat wat ik zeg klopt gaan ze twijfelen. Aan het eind wordt het hilarisch en duidelijk dat het een grap was." Steeds meer bedrijven en instellingen vragen Kuiper of hij hun congressen en bijeenkomsten wil leiden. "Een dagvoorzitter moet of alles of niets afweten van het onderwerp van het congres. Alles er tussenin is gênant. Op een congres komt de inhoud vaak van de sprekers en niet van de dagvoorzitter. Ik ben als dagvoorzitter graag een gastheer", zegt Jelle. "Ik begin met een leuk welkom en zorg ervoor dat de zaal loskomt. Natuurlijk geef ik na iedere spreker een korte samenvatting, maar daarna ren ik met veel plezier de zaal in om vragen te stellen. Serieus en toch los en beweeglijk, waardoor er lucht in het congres komt."

Jelle Kuiper

Theatermaker Jelle Kuiper maakte verschillende cabaretvoorstellingen waarmee hij succesvol door Nederland toerde. Hij zet bezoekers van bedrijfsbijeenkomsten met 'fake speeches' vakkundig op het verkeerde been, maar leidt als dagvoorzitter congressen in goede banen. Bovendien maakt de 'beste trouwambtenaar van Nederland' onvergetelijke spektakels van huwelijksceremonies. jellekuiper@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

209

‘IP-adressen schaffen we af, straks heeft iedereen zijn eigen beveiligde stukje in de cloud’ 210

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

C YBE RMISDA A D

‘Wat heb ik aan privacy als ik dood ben?’ drs. Pieter Cobelens en Anouk Vos MA MSc Tekst: Jacques Geluk

‘Cyberspace’, het internet dus, is na grond, water, lucht en ruimte inmiddels een volwaardig vijfde domein. Bij internationale conflicten speelt cyberoorlogvoering een steeds grotere rol. Cybermisdaad bedreigt vooral het bedrijfsleven, maar dat is zich daarvan nog te weinig bewust. Pieter Cobelens (oud-directeur van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst MIVD en strategisch directeur bij adviesbureau Policy Research Corporation) en Anouk Vos (leider van het PRC-Cyberteam) maken, ook tijdens gezamenlijke lezingen, duidelijk dat wie morgen pas actie onderneemt te laat kan zijn.

e media zeggen voortdurend dat ‘we’ steeds digitaler worden. Het frustrerende is dat vrijwel niemand beseft dat dit al dertig jaar zo is. Daarom kijken we allereerst naar technici om problemen met digitale onveiligheid op te lossen, maar juridische, economische en sociale aspecten zijn even belangrijk. Om gevaren te voorkomen en bestrijden moeten ondernemers de rol van ICT in hun organisatie op strategisch niveau beoordelen, zodat ze weten hoe kwetsbaar ze zich digitaal kunnen opstellen”, zegt Anouk Vos. Pieter Cobelens: “Leden van Raden van Bestuur van bedrijven die ik bezoek durven meestal niet te zeggen dat zij niets weten van cyber-IT. Ze willen niet overkomen als domme bestuurders. In feite zijn het echter veelal keizers met doorzichtige kleren, want meestal blijkt dat ze niet zijn voorbereid op de gevaren in cyberspace. Vaak is er geen speciale CIO die zich ermee bezighoudt en doet de financiële topman het ernaast. Bij problemen haalt hij het hoofd IT erbij. Dan weet je dat het niet goed zit. Als er wel een CIO is, blijkt die minder stemrecht te hebben dan de overige bestuursleden.” IT is, zegt Cobelens, niet te beschouwen als ondersteunend, want als computers een uur lang niet

werken loopt de hele wereld piepend en krakend vast. Het bedrijfsleven moet, in navolging van overheid en particulieren, snel anders gaan kijken naar digitale veiligheid en nadenken over de vraag wanneer privacy ondergeschikt is aan veiligheid. Het aantal

‘Ik vertrouw de overheid. Per definitie’ cybercrimegevallen (denk aan het hacken van websites en het buitmaken van e-mailen gebruikersgegevens) neemt immers exponentieel toe.

VIJFDE DOMEIN

Na grond, lucht, zee en ruimte is cyberspace het vijfde domein. De beveiliging van deze nieuwe dimensie verschilt in essentie niet van die van de andere domeinen: het is altijd een afweging tussen de ernst van de bedreiging en de kosten van bescherming. Toch ziet Vos grote verschillen. Dit domein is niet statisch en volop in ontwikkeling.

Bovendien is het geen natuurkracht, maar een geconstrueerd domein met een infrastructuur die voor ongeveer 85 procent in handen is van het bedrijfsleven. Cobelens: “Overheden hebben voor de andere domeinen veel zaken geregeld. Met cyberspace is dat niet het geval. Internet is van niemand. Iedereen heeft toegang. Saskia Stuiveling, tot mei 2015 president van de Algemene Rekenkamer, plaatste onlangs een ongelooflijk verstandige opmerking. Zij constateerde dat we er vierhonderd jaar over hebben gedaan regels te bedenken, zodat we vreedzaam kunnen samenleven. Het kan volgens haar niet zo zijn dat we in de virtuele wereld al die regels overboord gooien.” Als het om veiligheid gaat ziet Pieter Cobelens het, naar eigen zeggen, zwartwit. Prof. dr. ir. Erik Huizer, die aan de wieg van het wereldwijde web stond en nu deeltijd hoogleraar internettoepassingen is, presenteert volgens hem internet als een speelplaats waar geen regels gelden en iedereen vanaf moet blijven. “Natuurlijk moeten we tegen terrorisme en pedofielen zijn, zegt ook Huizer, maar hij wil dat we daarover met elkaar in gesprek gaan. Daar slaat hij de plank mis. Internet is er al heel lang. Het kan geen nieuwe wereld meer zijn zonder wetten en regels en zeker geen vrijplaats. Ik ben, indien

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

211

goed samen.” Cobelens neemt graag nog wat ‘misverstanden’ over het aantasten van onze privacy weg. Zijn vertrouwen in de overheid betekent ook het afwijzen van de bewering dat autoriteiten terrorismedreiging als drogreden gebruiken voor het invoeren van allerlei privacy-beperkende maatregelen. “Het is onzin dat iedereen wordt afgeluisterd, pingedrag wordt bijgehouden en al onze gegevens worden bewaard. Ons land telt zeventien miljoen inwoners, onder wie negen miljoen volwassenen. Zij maken dagelijks per persoon meer dan 150 digitale bewegingen. Hoeveel mensen denk je dat de inlichtingendiensten in dienst moeten hebben om die allemaal één op één te kunnen opvolgen in steeds beter beveiligde systemen? Heb je een idee hoeveel dat kost? Daarvoor zijn ook bijzondere bevoegdheden en toestemmingen nodig. Dus gebeurt het alleen wanneer het echt noodzakelijk is.”

FACEBOOK

nodig, voor het koppelen van databanken, afluisteren en meer van dat soort zaken. Als het om veiligheid gaat komt privacy voor mij op de tweede plaats.” Tijdens gezamenlijke lezingen verkondigt Cobelens als ‘ouwe kerel’ ‘alle fouten ideeën’ en verdedigt Vos, als vertegenwoordiger van de nieuwe generatie, ‘de privacy tot op het bot’. De bedoeling is dat het publiek met die tegenstelling achterblijft en erover nadenkt. Dat is nodig, want de bewustzijnsfase mag dan voorbij zijn, lang niet iedereen heeft door wat zich in de cyberruimte afspeelt. Cobelens: “Er is nog zeker een generatie die niet is meegegaan. Ook Anouks generatie, die al heel ver is, is zich nog niet van alle gevaren bewust en soms heel onveilig bezig.”

212

PRIVACY VERSUS VEILIGHEID

Op televisie vraagt Cobelens zich geregeld af wat hij aan privacy heeft als hij dood is. “Ik wil voorkomen dat ze me opblazen of pedofielen mijn kleinkinderen benaderen. Bovendien vertrouw ik de overheid. Per definitie, ook nu een nieuwe wet de politie de bevoegdheid geeft smartphones en computers vanop afstand te benaderen. Het is gek dat andere mensen, ondanks alle controlemaatregelen, dat vertrouwen niet hebben.” Als veiligheid goed is georganiseerd, zijn er volgens Vos geen privacy-problemen. “De tegenstelling tussen die twee wordt bijna kunstmatig in stand gehouden en blijft voer voor debat. Volgens mij gaan beide juist

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Bovendien zetten dezelfde mensen die klagen over het aantasten van hun privacy, hun hele hebben en houwen op sociale media als Facebook en laten ze door het invullen van bijvoorbeeld enquêtes of prijsvraagformulieren zelf allerlei gegevens achter. Ze beseffen niet dat het bedrijfsleven op die manier veel meer van ons te weten komt dan de overheid.” Vos: “Bijna iedereen is online met iedereen verbonden en wil tegelijkertijd de illusie hebben in een privédomein te opereren. Als er iets misgaat wijst iedereen naar de overheid, terwijl bedrijven en particulieren natuurlijk ook een eigen verantwoordelijkheid hebben als het gaat om cyberveiligheid. Veel mensen beveiligen zich onvoldoende en hebben bij wijze van spreken nog steeds wachtwoorden die bestaan uit vier nullen.” Aanslagen, zoals die in Parijs, zorgen ervoor dat meer mensen zich onveilig voelen en de weerstand tegen het aan elkaar plakken van databanken vermindert. “Tegenstanders daarvan verwijzen dan naar wat klokkenluider Edward Snowden aan het licht heeft gebracht over afluisterpraktijken en andere vermeende schendingen van de privacy door de overheid. Hij is geen heilige, maar een boef. Hij heeft dingen gedaan die niet mogen en de veiligheid juist in gevaar

C YBE RMISDA A D

Anouk Vos pleit voor het oprichten van een digitale brandweer. “Als ergens brand uitbreekt bellen we 112 en rukken brandweer, politie en ambulancediensten uit. Wanneer het digitaal misgaat is er geen brandweer en weet niemand wie verantwoordelijk is. Dan roepen we de hulp in van een slim vriendje. Dat is vreemd, want een digitale aanval kan veel chaos en schade aan zowel de virtuele als fysieke infrastructuur veroorzaken. Ook hier is ‘awareness’ alleen niet genoeg en moeten de overheid en het bedrijfsleven, dat dit gekunstelde domein heeft opgestart, verantwoordelijkheid nemen. En hoeveel verantwoordelijkheidsgevoel, kennis en kunde moet de burger nu en straks hebben?” Vrouwen moeten bij het beantwoorden van die vraag een even grote rol spelen als mannen. Niet alleen als consument – “we zijn evenveel online” – maar ook professioneel. “Er zijn verschrikkelijk weinig vrouwen werkzaam in de cyberbeveiliging. Daarom heb ik mede aan de wieg gestaan van het online/offline netwerk Women in Cyber Security, dat contacten tussen de schaars vertegenwoordigde vrouwen in de verschillen domeinen wil stimuleren.”

‘Anouk vos pleit voor het oprichten van een digitale brandweer’

TOEKOMST

Naar de toekomst kijkend zegt Pieter Cobelens: “Gegevens en applicaties staan straks in de cloud. Iedereen kan daarvan een stukje gebruiken. IP-adressen schaffen we af, waarvan ik een groot voorstander ben, waardoor we de beveiliging van de cyberspace kunnen concentreren en daardoor versterken. Dan zijn het geen amateurs, zoals

Anouk Vos MA MSc leidt het Cyberteam van de Policy Research Corporation en is mede-oprichter en president van de netwerkgemeenschap Women in Cyber Security. Eerder was ze onder meer senior beleidsadviseur cyberveiligheid van het ministerie van Veiligheid en Justitie.

anoukvos@speakersacademy.nl

CYBEROORLOGVOERING

Ook in conflicten tussen landen of groeperingen is cyberspace een belangrijk vijfde domein. “Niet alleen persoonsgegevens en communicatielijnen, ook vitale infrastructuur, zoals luchtverkeersleiding, pijpleidingtransport en banken, zijn grotendeels aan internet gekoppeld. Dat maakt dat offensieve cybercapaciteiten op afstand militaire operaties met fysieke gevolgen in gang kunnen zetten. Nederland kan zich in de internationale wapenwedloop onderscheiden door niet alleen te investeren in de nieuwste digitale technologieën, maar vooral de toepassing ervan. Cyberwapens verschillen van fysieke wapens doordat ze meestal eenmalig inzetbaar zijn, voor één doel zijn ontwikkeld en een beperkte levensduur hebben. Opvallend is dat men deze wapens vaak op conventionele wijze inzet en reacties op cyberaanvallen net zo traditioneel zijn.” Cobelens wijst erop dat focus op strategie, naast investeren in technologie, militair pionieren voorkomt. Een nieuwe doctrine voor cyberwapens kan bijdragen aan een open en veilig internet en fysiek militair optreden en humanitaire interventies ondersteunen. “Op internet komen de werkelijke en virtuele wereld bij elkaar, dus is iedereen het wel eens dat we een cyberverdediging moeten opbouwen. Nederland kan daarin veel betekenen. Positief is dat de overheid inmiddels meer geld voor dit doel vrijmaakt.”

Drs. Pieter Cobelens, generaal-majoor b.d. (bestuurskundige) was plaatsvervangend commandant Operatiën van de Groep Geleide Wapens, hoofd Militaire Opleidingen en Vorming aan de KMA en directeur van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst. Nu is hij verbindingsofficier van de organisatie Military Talent for Business Solutions (M4B) en strategisch adviseur bij advieskantoor Policy Research Corporation. LENBACH

DIGITALE BRANDWEER

wij nu allemaal zijn, maar professionals die de boel in de gaten houden. Straks heeft iedereen een (zwevend) toetsenbord om beschermd verbinding te maken met zijn gegevens. Dat zijn er dan zoveel dat een computer van nu dat niet eens meer zou aankunnen. Ik hoop dat veel organisaties al halverwege zijn op weg naar deze nieuwe omgeving. Big data zijn ook een zegen voor de inlichtingdiensten. Nu halen die 60 à 70 procent van hun informatie uit het openbare domein, maar het aantal gegevens kwadrateert gemiddeld elke week. Dat betekent dat een gewone sterveling niet meer aan die data kan komen en ze dus ook niet kan manipuleren. Alleen mensen met veel meer ervaring en kennis op dit gebied zullen in staat zijn uit al die bronnen de gegevens te halen die nodig zijn voor analyses en prognoses. De veiligheid gaat dus omhoog.”

gebracht. Als hij zaken had willen veranderen had hij in Amerika een rechtszaak moeten beginnen.”

pietercobelens@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

213

C YBE RC RIME

‘Nederland aan de rand Mary-Jo de Leeuw

(dit artikel verscheen eind februari in eGovernment / Binnenlands Bestuur)

"Nederland loopt internationaal gezien voor op het gebied van computerbeveiliging’, zo liet staatssecretaris Dijkhoff (Veiligheid en Justitie) begin januari aan de NOS weten. Toch opvallend in een jaar waarin in Nederland het aantal cyberincidenten op computersystemen van bedrijven en overheden fors is gestegen. We lijken niets te hebben geleerd van de DigiNotar-affaire."

GROOTSCHALIG FALEN

TASKFORCE BID

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

In februari 2013 werd door minister Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties) de taskforce Bestuur en Informatieveiligheid Dienstverlening (taskforce BID) in het leven geroepen voor een periode van twee jaar. Een taskforce suggereert brute kracht en een guerrilla-aanpak om de taakomschrijving , zet het onderwerp informatieveiligheid bij bestuurders hoog op de agenda, uit te voeren. Helaas was een Wob-verzoek nodig om antwoord te krijgen op een paar simpele vragen over de kosten en de opbrengsten van een dergelijke taskforce. Uit de antwoorden blijkt dat er bijna vijftig mensen in twee jaar aan het werk zijn geweest, dat er miljoenen euro’s zijn uitgegeven aan overwegend externe bureaus en aan het opleveren van negen producten. Producten zoals een zogenaamde dialoogsessie, een risico-bewustzijnsessie, een verankersessie en een app iVeiligheid. Het is aan te raden om deze app eens te bekijken in de appstore of in de Google Playstore. Oordeelt u zelf!

‘Hebben we iets geleerd van de DigiNotar-affaire?’

De Tweede Kamer, bezorgd over de vele veiligheidsincidenten, dwong een onderzoek naar de affaire af. De uitkomsten waren niet mals: de overheid had geen capaciteit op het gebied van informatieveiligheid en nam op geen enkele wijze verantwoordelijkheid. Om die reden moest er een speciale Taskforce worden opgericht om het onderwerp hoog op de bestuurlijke agenda te zetten. Een dergelijke affaire zou daarmee voor altijd tot

214

het verleden behoren. Uit het onderzoek bleek verder dat de overheid zes maanden voor de uiteindelijke ramp gewaarschuwd werd voor het lek. Ze waren dat ‘alleen even vergeten te melden’ aan derden. De inschatting was dat dit lek de overheid op geen enkele wijze zou raken. En daarmee werd de trend van grootschalig falen ingezet!

igiNotar was een Nederlands bedrijf dat veiligheidscertificaten verstrekte aan bijvoorbeeld banken en webwinkels, maar ook aan een groot aantal websites van de Nederlandse overheid. Overheidswebsites zoals DigiD, de Belastingdienst en de Rijksdienst Wegverkeer (RDW) maken gebruik van veiligheidscertificaten. Zo kunnen ze bezoekers van websites garanderen in een volledig veilige internetomgeving terecht te zijn gekomen. Tot bekend werd dat digitale inbrekers erin waren geslaagd om grote aantallen valse DigiNotar-certificaten uit te geven. Toen waren die garanties, samen met die digitale inbreker, spoorloos verdwenen. DigiNotar trok vervolgens alle uitgegeven certificaten in. Hierdoor waren vele overheidswebsites dagenlang onbereikbaar met totale chaos en miljoenenclaims tot gevolg.

C YBE RC RIME

van de digitale afgrond’

Hoe kun je veiligheid garanderen als bestuurlijk Nederland worstelt met ICT? De commissie-Elias deed in 2013 en 2014 onderzoek naar de lange reeks ICT-blunders en liet geen spaan heel van het overheidsbeleid. De combinatie Belastingdienst en ICT kostte de belastingbetaler de afgelopen jaren enkele honderden miljoenen. Blunders bij de uitkeringsinstantie UWV, miljarden door het afvoerputje bij het ministerie van Defensie en dan nog veel mislukte ICT-projecten bij de Politie. De commissie-Elias gaf in haar eindoordeel aan dat een deel van de blunders voortkomt uit totale desinteresse van politici maar ook door pure onkunde. De dag dat het eindrapport van de commissieElias aan de Kamer werd aangeboden, was een zoveelste voorbeeld van gebrek aan ICT-kennis. Voormalig Kamervoorzitter Van

‘Het is niet de vraag óf zich een volgende cyber-affaire gaat aandienen, maar wanneer!’

GEEN VERSTAND VAN ZAKEN

Door het inrichten van instituties als de taskforce BID en het in het leven roepen van de Digicommissaris is de indruk gewekt dat informatieveiligheid hoog op de agenda staat. In hoeverre dat tot genomen verantwoordelijkheden heeft geleid, is niet te zeggen Het is niet de vraag óf zich weer een volgende cyber-affaire gaat aandienen, maar wanneer! Beleggen we de verantwoordelijkheden voor informatieveiligheid voorlopig buiten onze eigen organisaties of gaan we daadwerkelijk de mouwen opstropen en een barricade opwerpen op het gebied van ICT in het algemeen en cybersecurity in het bijzonder? DE LEEUW

BLUNDERS

Miltenburg nam het rapport in ontvangst. Niet wetende dat haar microfoon aanstond, wist ze met een volgende blunder geschiedenis te schrijven. Van Miltenburg gaf namelijk ruiterlijk toe dat zij ‘nog even de betekenis van ICT moest opzoeken’. En er leek daarbij een heuse triomfantelijke glimlach op haar lippen te verschijnen.

Mary-Jo de Leeuw is vicepresident van Women in Cyber Security Foundation. Daarnaast is zij oprichter van de denktank ‘Internet of Toys’ die onder andere bestaat uit volksvertegenwoordigers, wetenschappers en vertegenwoordigers van fabrikanten. De denktank doet onderzoek naar risico’s van speelgoed op het gebied van cybersecurity en privacy. Mary-Jo publiceert hier regelmatig over in o.a. de Volkskrant, NRC, de Telegraaf en Datanieuws (België). Zij houdt van pittige discussies en geeft graag een kritische schop tegen de maatschappelijke (wan)orde. Ook in het Engels! maryjodeleeuw@speakersacademy.nl

AAN MARY-JO

Betrouwbaar zaken doen online met de overheid is, met in het achterhoofd de DigiNotar-affaire, een uitdaging op zich. En daarom werd er aangedrongen op het benoemen van een Digicommissaris: een stevige overheidsbrede regisseur die alles in goede banen moet leiden. Zo’n belangrijke taak staat of valt met de kennis en ervaring die iemand meeneemt om een dergelijke functie uit te voeren. Dan verwacht je een ‘echte’ sollicitatieprocedure zoals bij andere (belangrijke) overheidsfuncties het geval is. Je verwacht dat de persoon die dit belangrijke werk gaat doen, gezien de complexiteit van de opdracht minstens iemand is met een gedegen trackrecord op het gebied van informatieveiligheid, ICT of cybersecurity. Toch? Ineens was daar op 1 augustus de Digicommissaris. Het kabinet besloot, blijkens de aanstellingsbrief die minister-president Mark Rutte naar de Tweede Kamer stuurde, iemand aan te stellen die ‘eerder langjarig burgemeester is geweest’ na in het bedrijfsleven en de advieswereld functies te hebben vervuld. De redder in nood die door het kabinet voor vier jaar werd aangesteld, is iemand zonder gedegen (en aanwijsbare) ervaring met de thematiek en complexiteit van het onderwerp waarvoor hij verantwoordelijk is.

DIGICOMMISSARIS

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

215

10 n e k e w r voo o! r u e 5 1

Houd de journalistiek onafhankelijk!

PROBEER DE AANBIEDING WWW.GROENE.NL/SPEAKERSACADEMY 216

SPEAKERS ACADEMY速 MAGAZINE 2016

FOTO G R A FI E : ROY BE USK E R

SPOTL IG HT ON

TOP

spreker

Marc Lammers

arc Lammers is het schoolvoorbeeld van een modern type coach. Hij staat bekend om zijn innovaties en gebruikt veel hedendaagse technologieën bij het coachen. Zo werkte hij onder andere met een ‘videobril’, ‘analysesoftware’, ‘nieuwe hockeysticks’, ‘GPS’ en ‘oortelefoontjes’. Vanwege zijn innovatieve ideeën is er zelfs een werkwoord naar hem vernoemd: ‘lammeren’. Van november 2012 tot en met juli 2014 was Marc Lammers coach van de Belgische mannenhockeyploeg. Hiermee behaalde hij tijdens het EK in Boom (augustus 2013) een zilveren medaille. Tegenwoordig houdt Marc zich bezig met het coachen en inspireren van teams en teamleiders. Van multinational tot scholengemeenschap, van

MKB-er tot internationale top-sportclubs, aan de hand van een elftal eigenschappen toont Marc de route naar teamflow. Een onbewuste staat van euforie, die leidt tot prestaties die hoger zijn dan ooit verwacht. Gaat u mee voor Goud? Niet alleen Marcs coachingtechnieken zijn innovatief: zijn presentaties zijn eveneens zeer vernieuwend. Door middel van visuele en interactieve middelenvideo en interactie zijn de presentaties levendig en emotioneel. Coachen is de laatste tijd heel erg veranderd. Marc heeft daar een hele duidelijke visie op. marclammers@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

217

‘Dezelfde taal spreken is niet altijd hetzelfde bedoelen’ Acteur en presentator Quintis Ristie inspireert graag mensen en laat zich ook door hen inspireren. Vooral jonge nieuwe Nederlanders en jonge vaders, die net als hij zelf zonder vader zijn opgegroeid, wil hij motiveren. Met humor bereikt hij diepgang en die stijl slaat aan. Tijdens presentaties hangt het publiek al snel aan zijn lippen.

MOTIVATIE

Quintis Ristie Tekst: Jacques Geluk

Quintis Ristie komt begin 2004 naar Nederland om ervaring op te doen. Hij verzorgt dan vanuit Suriname al drie jaar lang ‘Groeten uit Paramaribo’ voor de tv-show ‘Raymann is laat’ van cabaretier Jörgen Raymann. “Mijn eerste rubriek voor dat programma was ‘Quintis integreert’. Integratie en acceptatie zijn mooi, maar ik wilde laten zien dat je om dat te bereiken veel onderzoek moet doen, bijvoorbeeld naar de Nederlandse normen en waarden. Communicatie is heel belangrijk, maar ik heb wel gemerkt dat dezelfde taal spreken – wat een voordeel lijkt – niet betekent hetzelfde bedoelen. Je hoort mensen grappen maken, maar begrijpt ze niet. Dat komt doordat we een andere culturele achtergrond hebben. Als iemand tegen mij zegt dat het kut is wat ik heb gemaakt is dat door het woordgebruik een grove belediging voor mij. Wanneer die persoon zou zeggen dat het uitermate teleurstellend is, is er nog ruimte voor communicatie en discussie.” In 2007 werkt Quintis mee aan ‘Camping Pernis’, een zesdelige komedie van Martin van Waardenberg. “Ook die ging over integratie, maar de satire schuurde voor mij tegen het randje. Stiekem moest ik soms wel lachen om die typische Hollandse cultuur, maar ik wil me niet profileren door constant tekortkomingen van mensen te laten zien, zonder hen adviezen te geven of te helpen hun kracht te vinden.” ‘Lekker, lekker’. Veel Nederlanders roepen dat nog steeds als ze Quintis Ristie ergens tegenkomen, ook al is de reclame voor Lassie rijst, waaruit die kreet afkomstig is, al jaren van

het scherm. Hij vindt het niet erg en ziet het als waardering voor de wijze waarop hij het product heeft gepresenteerd. “De eerste grote serie waarin ik heb gespeeld was ‘Van Speijk’. Tijdens de auditie, waarvoor ik was gevraagd, vergat ik de tekst en moest ik improviseren. Na twee pogingen werd ik weggestuurd, maar in de trein terug naar Rotterdam belde mijn management om mijn beschikbaarheid te controleren. Dat had ik niet meer verwacht. Daarna was ik onder meer te zien in de jeugdserie ‘SpangaS’ en ‘Meisjes in de jungle’.” En dat allemaal terwijl hij, op wat toneelspelen in Suriname na, geen acteerervaring had. Presenteren is een ander verhaal. “Ik maak al vanaf mijn tiende radio. Dat is eigenlijk mijn ding, mijn passie, mijn alles. Iets visueel maken via audio. Dat vind ik geweldig.” Als jurylid heeft hij meegewerkt aan ‘Sterren springen’ van SBS 6. “Veel mensen vroegen zich af wat ik had met schoonspringen. Als tiener was ik zweminstructeur en trainer en heb ik kinderen lessen watergewenning gegeven. Bovendien heb ik zeven marathons gezwommen. Dus wilde ik laten zien wat ik zelf in huis heb. In een jury zitten, mensen afkraken en zelf nooit laten zien wat je kunt is niet mijn stijl. Daarom sprong ik, 180 kilo zwaar, van de tien meter hoge duikplank.” Inmiddels is Quintis 70 kilo afgevallen. “Ik schrijf daarom een verhaal over de kracht van verandering. Wat ik ermee ga doen weet ik nog niet, maar ik gebruik het wel in motivatielezingen aan jongeren en drop-outs. Gewoon omdat ik veel geef om mensen, hen wil inspireren, maar me ook door hen laat inspireren.”

Quintis Ristie is acteur, presentator en motivatiespreker. Hij is bekend van zijn medewerking aan ‘Raymann is laat’. Als acteur was hij te zien in ‘Van Speijk’ en ‘SpangaS’ en als presentator in ‘Meisjes in de jungle’. Ristie ontving de Kleurenaward 2008 van de stichting Eenheid is Kracht, voor het vergroten, promoten en waarborgen van de (culturele) diversiteit. quintisristie@speakersacademy.nl

E VAN BEELD

INTEGREREN

ecent heb ik voor mediabedrijf Open Rotterdam de reeks ‘Onbekende bekende Rotterdammer’ afgerond. Daarin heb ik Rotterdammers geportretteerd die in het buitenland succesvol zijn, maar in hun eigen stad nauwelijks opvallen. Ik wil ook graag weer landelijk programma’s maken, waarbij ik mij – net als in mijn ‘motivational talks’ – richt op nieuwe Nederlanders. Jongeren die tussen verschillende culturen inzitten, geen richting kunnen kiezen en tussen de wal en het schip dreigen te vallen”, zegt Quintis Ristie gedreven. “Ze moeten beseffen dat het niet meer gaat om wat de maatschappij voor hen doet, maar wat zij voor de samenleving kunnen betekenen. Ik wil hen helpen een ‘unique selling point’ te creëren en zichzelf belangrijk te maken. Wanneer ze naar mijn presentaties komen zitten ze eerst languit, met de benen gestrekt en een capuchon op. Na vijf minuten hangen deze jongvolwassenen aan mijn lippen en willen ze dat ik doorga.” Daar houdt het niet op. “Een nieuw speerpunt is dat ik mij hard maak voor jonge vaders. Van vader tot vader. Veel jongens die zijn groot geworden zonder vader, weten niet hoe ze zelf vader moeten zijn”, zegt Quintis die in Suriname is opgegroeid terwijl zijn vader in Nederland zat. “Nu ben ik zelf vader en op mijn 43ste zelfs grootvader. Ik heb twee volwassen kinderen (een dochter van 22 en een zoon van 18) en een dochter van 10. De jongste twee wonen in Suriname. Ik ben dus ook niet bij hen, maar spreek ze dagelijks. De kracht van communicatie is heel sterk en door de afstand kan ik zelfs meer druk uitoefenen in de opvoeding. Doordat ik niet zie wat ze doen, spelen kleine dingen geen rol en concentreer ik mij op de hoofdpunten. Ik geef opdrachten en begeleid ze daarbij. Ik merk aan mijn jongste dochter dat het werkt. Ze is super gedreven. Maar we missen elkaar wel heel erg.”

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

219

De vereniging De Publieke Zaak heeft in de afgelopen bijna 14 jaar allerlei initiatieven ontwikkeld variërend van de Slinger – met Slingersteden, Kidsslinger, SlingerTV en nog veel meer– en de jaarlijkse Burgerschapslezing tot en met de Fact Club, die achter alle programma’s van fact checken tijdens de laatste verkiezingen – Nieuwsuur, FD, BNR e.d. – zat. Ook werden talloze publicaties verzorgd, waaronder het boek 'Meer Waarde', waarin 26 topondernemers hun visie geven op Maatschappelijk Actief Ondernemen. De voornaamste conclusie, die wij getrokken hebben uit deze jarenlange excursie in het oerwoud van wereldverbetering is, dat we alleen dan een fundamentele heroriëntatie van onze samenleving, die nu meer nodig is dan ooit, verkrijgen als we een breder groep van prominente spelers bijeen zouden kunnen brengen, die zich gezamenlijk inzetten voor deze cultuurverandering in de ruimste zin van het woord. Daartoe hebben we ons de laatste twee jaar in het bijzonder ingespannen om een dergelijke groep van spelers bijeen te brengen onder het thema ' '. Dit is wonderwel gelukt en we treden nu met dit initiatief naar buiten.

ir. Mickey Huibregtsen

220

dr. Steven van Eijck

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

drs. Adjiedj Bakas

OVER MAATSCHAPWIJ

Albert de Booij

MaatschapWij is een open samenwerkingsverband voor een groeiende groep mensen en organisaties die zich inzetten voor een betere maatschappij.1 Het doel van MaatschapWij is het inspireren van de overtuiging bij alle Nederlanders, dat ‘rekening houden met iemand anders’, ‘iets voor iemand anders doen’ ‘zelf initiatief nemen’ en ‘samenwerken’ centrale voorwaarden voor een goed functionerende ‘samen leving’ zijn. Dit bereiken we door te inspireren, te faciliteren en te vieren. Door te inspireren wordt de groep van actieve spelers, die hun steentje bijdragen

Wat zou het mooi zijn als al die initiatieven beter zichtbaar worden en elkaar versterken, en daarmee steeds meer mensen en organisaties inspireren om hun steentje bij te dragen? Dat is het uitgangspunt van MaatschapWij. De overheid kan de verantwoordelijkheid

voor deze 'betere samenleving' niet alleen dragen. Wij zullen het met zijn allen moeten doen en als burgers, naast consument ook producent in deze maatschappij moeten worden. Dat betekent zelf verantwoordelijkheid nemen voor het wel en wee in onze ‘samen leving’. Verbinding en zichtbaarheid van goede initiatieven kunnen andere mensen en organisaties inspireren, om zélf initiatief te nemen voor een grotere maatschappelijke bijdrage. Samenleven is een werkwoord; daar moet je energie in steken. Samenwerken staat daarbij centraal, dat maakt onze levens zoveel mooier én waardevoller.

WIJ SAMEN VOOR ELKAAR

In een tijd, waarin alles steeds sneller verandert, worden geheel nieuwe eisen gesteld aan ons 'samen leven'. Talloze individuen, clubjes, verenigingen, maatschappelijke organisaties en ondernemingen zetten zich al in ons land in om een bijdrage te leveren aan een betere en mooiere 'samen leving'.

drs. Maurice de Hond

aan een gezonde maatschappij, groter. We faciliteren mogelijkheden om initiatieven en samenwerkingsverbanden te versterken. Het vieren van succesvolle initiatieven zorgt voor erkenning en trots en daarmee ook voor nieuwe inspiratie. Zo is de cirkel rond.

is gestart met een diverse groep organisaties en mensen die een groot en divers bereik hebben in de samenleving.2 Zij zijn volledig vrij in hun acties, maar tonen hun verbondenheid door regelmatig dit teken in hun programma’s aan te halen.

De Ampersand - het & teken – is gekozen als het symbool voor deze beweging en is bedoeld als teken van herkenning voor alle mooie maatschappelijke initiatieven, of deze nu genomen worden door een individuele burger of een grote organisatie. Partners in MaatschapWij worden &Ablers genoemd. &Ablers laten zien dat zelf maatschappelijk initiatief nemen bijdraagt aan een mooiere ‘samen leving’ en zijn daardoor de inspiratiebronnen die nodig zijn om te laten zien welke kansen de veranderende ‘samen leving’ biedt. Om de inzet van & aan te jagen,

&Abler kun je worden door een goed initiatief aan te melden en zelf het &-teken in te zetten bij een bestaande of nieuwe maatschappelijke activiteit. Iedere organisatie, die mee wil doen, kan zich aanmelden op de gemeenschappelijke website: www.wijsamenvoorelkaar.nl . De initiatieven worden op gepaste momenten genoemd in de externe communicatie via diverse (social) mediakanalen. Nieuwe &Ablers ontvangen een inspiratiekit zodat zij weer een katalysator voor anderen kunnen zijn.

MEEDOEN

WIN-WIN

Vanuit het MaatschapWij netwerk ontstaan oproepen voor samenwerkingsverbanden, bijeenkomsten en andere initiatieven. Door het &-teken te laden, werken we in gezamenlijkheid toe naar een ‘wij’ maatschappij. Daarbij wordt ‘exposure’ voor eigen activiteiten gegenereerd in een breed netwerk en input voor nieuwe samenwerkingsmogelijkheden verkregen. Een win-win dus.

Speakers Academy® steunt Wij Samen voor Elkaar. Doet u ook mee? Ga naar: www.wijsamenvoorelkaar.nl

Marc de Hond

Pieter van den Hoogenband

Karin Pannekoek

_______________________________________ 1 De organisatiestructuur is informeel en niet geïnstitutionaliseerd. Vereniging De Publieke Zaak dient voorlopig als servicebureau. 2 De huidige groep ‘Leading &Ablers’ bestaat uit o.a. Capgemini, FrieslandCampina, Nederlandse Spoorwegen, Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie, Koninklijke Nederlandse Hockey Bond, Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond, Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond, de Consumentenbond, Hartstichting, Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk, het Nederlandse Rode Kruis en de Zonnebloem. Daarnaast is een diverse groep mensen en organisatie aangesloten die vanuit verschillende wijken en thema’s bijdragen (bottom up).

Annick Mantoua

Hala Naoum Néhmé

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

221

ON DERWIJ S | C OMMUN IC ATIE & PR

TOP

spreker

Wanneer kan je een expert geloven? Pedro De Bruyckere

Groot nieuws: elke dag een glas rode wijn drinken zou goed zijn voor ons lichaam. Je haalt al een fles wijn boven voor deze avond tot je opeens je iets herinnert. Las je niet vorige week in de zelfde krant dat rode wijn drinken helemaal niet goed voor je is? In november verschenen berichten in de media dat een nieuwe OESOrapport zou stellen dat meer computeren zou samengaan met minder leren op school. In februari van dit jaar kwam er dan weer een bericht van Kennisnet met aanwijsbare positieve effecten van tablets op school.

Daarom ben ik zo blij dat ik de kans kreeg om het boek van Daniel Willingham 'When can you trust the experts?' te hertalen voor ons taalgebied. Daniel Willingham is een bekende professor cognitieve psychologie aan de universiteit van Virginia. Met zijn boek wil hij aan niet-wetenschappers tonen hoe en wanneer je een expert kan vertrouwen (en vooral: wanneer niet). In vier stappen wil hij zo niet-wetenschappers helpen om de waarde van wetenschappelijke claims zo correct mogelijk in te schatten. De vier stappen zijn: Strip it en flip it: wat wordt hier gezegd los van emotionele taal en andere opsmuk, en draai de stelling om: zeggen dat ham ‘90 procent vetvrij!’ is, klinkt helemaal anders dan zeggen dat het ‘10 procent vet’ is! Trace it: wie zegt dit? Analyze it: waarom word je vraagt iets te geloven? En op basis hiervan: Doe ik het of doe ik het niet?

k snap perfect dat als je dergelijke, ogenschijnlijk tegenstrijdige berichten leest, je kunt gaan twijfelen. Het is ook waarom, als ik over mythes in onderwijs begin, ik regelmatig opmerkingen krijg: maar wetenschap zegt zoveel.

Die laatste vraag is natuurlijk de belangrijkste, maar misschien meer verbazend: de tweede vraag is de minst belangrijke. Het autoriteitsargument, je moet me geloven want ik heb veel boeken geschreven, veel diploma’s, veel… is er eentje waar je mee moet opletten. Het is niet omdat iemand slim is op een domein dat hij of zij altijd gelijk heeft. Dat levert natuurlijk nu een enorm

probleem op voor zowel Daniel Willingham en mezelf. We hebben beiden verschillende boeken geschreven, spraken in binnen- en buitenland,… Probeer na het lezen van het boek dus ook eerst en vooral ook in te schatten in welke mate je ons kan vertrouwen. En o ja: over het effect van rode wijn op ons leven kan ik helemaal niks zeggen, ik heb nauwelijks expertise op dit vlak. Ik las wel beide rapporten over technologie op school en de conclusie van de OESO luidde helemaal anders dan wat de media er te vaak van maakte: de organisatie voor economische samenwerking besloot dat veel technologie op school niet optimaal gebruikt werd. Het Kennisnet rapport toonde net hoe dit wel kon. De twee ogenschijnlijk tegengestelde rapporten bleken elkaar zo perfect aan te vullen.

De vertaling van 'When Can You Trust The Experts' van Daniel Willingham verschijnt in juni 2016 bij LannooCampus.

Pedro De Bruyckere is pedagoog en onderzoeker. Hij is een actieve mythbuster die samen met Paul Kirschner en Casper Hulshof graag claims in onderwijs factcheckt. Samen schreven ze ook “Urban Myths about Learning & Education!” Pedro blogt zeer actief in het Nederlands op XYofEinstein.be en in het Engels op TheEconomyOfMeaning.com. pedrodebruyckere@speakersacademy.nl

Het is niet omdat iemand slim is op een domein dat hij of zij altijd gelijk heeft 222

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

125 TOP

Selectie van 125 Faculty Members

De no. 1 spreker van de afgelopen jaren dr. André Kuipers

André Kuipers is de eerste Nederlander met twee ruimtemissies op zijn naam. Zijn tweede missie brak het record van de langste Europese ruimtevlucht tot dan toe. In totaal bracht de ESA-astronaut 204 dagen in de ruimte door: 11 dagen tijdens missie DELTA in 2004 en 193 dagen tijdens missie PromISSe. Na jaren van training in Houston, Moskou, Keulen, Montreal en Tokio werd André, samen met een Russische en Amerikaanse collega, op 21 december 2011 voor de tweede keer gelanceerd met een Russische Soyoez-raket. Twee dagen later arriveerde hij in het internationale ruimtestation ISS om daar een half jaar te wonen en te werken. andrekuipers@speakersacademy.nl

speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

223

“Ik vind het prettig om dicht tegen de hartenklop van de samenleving aan te werken.”

prof. dr. Hans Achterhuis Hans Achterhuis is emeritus hoogleraar Wijsbegeerte aan de Universiteit Twente. Hij is vooral bekend geworden als een filosoof die niet aarzelt zich buiten zijn vakgebied als publieke intellectueel over maatschappelijke en politieke vraagstukken te buigen. De nadruk in zijn werk ligt op de sociale filosofie, waarbij hij zich heeft gericht op thema’s als ontwikkelingshulp, welzijnswerk, schaarste en technologie. Eind 2008 verscheen van zijn hand het boek ‘Met alle geweld’.

hansachterhuis@speakersacademy.nl

“Ik voel me vrijer dan ooit in het maken van muziek.”

Ali B Ali B is een rapper, entertainer, tv-persoonlijkheid en theatermaker. Het grote publiek leert hem kennen door de nummer 1 hit 'Wat zou je doen' met Marco Borsato. Intusen is hij bekend van tv met programma's als 'The Voice of Holland' en 'Ali B en de 40 wensen'. Ook is Ali B veel in het theater te zien, waar hij onder andere 'Ali B geeft antwoord' en 'Je suis Ali' presenteert. alib@speakersacademy.nl

224

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Ondernemers moeten steeds hun doelen herijken en zichzelf regelmatig opnieuw uitvinden.”

drs. Adjiedj Bakas Trendwatcher Adjiedj Bakas beschrijft in zijn boeken en lezingen hoe de samenleving, de economie en het leven van mensen zullen veranderen op basis van de trends die hij signaleert. In 2009 werd Bakas verkozen tot Trendwatcher van het Jaar. Het jaar ervoor werd hij Zwarte Zakenman van het Jaar. Adjiedj Bakas is provocerend en altijd positief. Hij maakt mensen blij en ziet overal kansen. Uniek aan zijn lezing is ook dat hij economische en spirituele thema's op een energieke manier verbindt.

adjiedjbakas@speakersacademy.nl

“Als ik kritische succesfactoren benoem dan zijn dat toch wel één echt goed verhaal hebben en dit doorlopend, consistent en eerlijk blijven communiceren.”

prof. dr. Hans Marcel Becker Prof. dr. Hans Marcel Becker studeerde economie aan de Erasmus Universiteit en was daar 25 jaar docent aan de economische faculteit. In 1992 werd hij voorzitter van de Raad van Bestuur bij de Stichting Humanitas. Hans Becker is officier van Oranje-Nassau en is drager van de hoogste onderscheiding van de provincie, de Gouden Lis. Hij is in Rotterdam onderscheiden met de Erasmusspeld en de Wolfert van Borsselen-penning. Op zorggebied was Becker nationaal 'zorgmanager van het jaar'. hansmarcelbecker@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

225

“Ik wil nooit uitgeleerd raken.”

Vivianne Bendermacher Als zelfverklaard Techionista spot Vivianne Bendermacher alle trends op het gebied van innovatieve technologie. Inmiddels doet ze dat als entrepreneur binnen haar eigen bedrijf Aim for Moon en via haar techsite Techionista.com. Ze heeft vooral bekendheid gekregen als hoofdredacteur van de populairwetenschappelijke merken KIJK en Know How en vrouwenmerk VIVA.

viviannebendermacher@speakersacademy.nl

“Het is tijd voor investeren in Europa.”

Harald Benink Harald Benink is Hoogleraar Banking & Finance aan Tilburg University en Associate Member van de Financial Markets Group van de London School of Economics. Tevens is hij voorzitter van het European Shadow Financial Regulatory Committee, een groep van hoogleraren uit een tiental Europese landen die geregeld beleidsadviezen geeft inzake regulering en toezicht op financiële instellingen en markten haraldbenink@speakersacademy.nl

226

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Een cursus in de meteorologie.”

Reinier van den Berg Reinier van den Berg is meteoroloog, werkzaam bij weerinstituut MeteoGroup Nederland. Hij is bekend van RTL 4 waarvoor hij vanaf de start van commerciële televisie, in 1989, het weer presenteert. Vanwege zijn tomeloze inzet op het vlak van duurzaamheid staat Reinier sinds 2012 ook in de duurzame top 100 van Trouw. Reinier is betrokken met de planeet en alles wat daarop leeft komt ook tot uiting in zijn diverse ambassadeurschappen, voor organisaties als Trees for All, Wereldnatuurfonds en Light for the World.

reiniervandenberg@speakersacademy.nl

“Europa wordt geteisterd door vier crises.”

drs. Arend Jan Boekestijn Arend Jan Boekestijn studeerde geschiedenis en politieke wetenschappen aan de Vrije Universiteit. Vanaf 1989 is hij werkzaam bij de vakgroep geschiedenis van de Universiteit Utrecht. Van 2003 tot 2006 was hij lid van de klankbordgroep van de Nederlandse minister van Defensie. Vanaf november 2006 tot november 2009 was hij lid van de Tweede Kamer voor de VVD-fractie met de portefeuilles defensie en ontwikkelingssamenwerking. In november 2009 verscheen 'De prijs van een slecht geweten'. In dit boek wordt de ontwikkelingsindustrie aan de kaak gesteld. In 2013 verscheen 'Een onvolkomen Unie', over Europa en de eurocrisis. arendjanboekestijn@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

227

“Wij willen altijd nummer één zijn.”

Frank de Boer & Ronald de Boer Frank de Boer is coach en voormalig profvoetballer. Hij werd in december 2010 hoofdtrainer van AFC Ajax. Als speler kwam De Boer onder meer 10,5 seizoen uit voor AFC Ajax en 4,5 voor FC Barcelona. Daarnaast speelde hij 112 interlands voor het Nederlands voetbalelftal, waarvan hij ook een tijd aanvoerder was. Ronald de Boer is bekend van zijn succesvolle voetbalcarrière. De absolute hoogtepunten die waren in 1995 toen won hij met Ajax de Champions League. In 1998 schopte hij het met het Nederlands elftal tot de halve finale tijdens het WK in Frankrijk.

frankdeboerronalddeboer@speakersacademy.nl

“Een van de grootste verschillen tussen het bedrijfsleven en de politiek is dat het bedrijfsleven winst moet maken en altijd moet zorgen voor continuïteit.”

Roelf de Boer Roelf de Boer. voormalig vice-premier en minister van Verkeer en Waterstaat, zat namens de LPF als minister in het eerste kabinet Balkenende. Voordien was hij werkzaam in het watervervoer, onder meer als directeur van Lehnkering en EWT Holding. In 2001-2002 was hij voorzitter van de Kamer van Koophandel van Rotterdam. Per 2008 is Roelf de Boer algemeen voorzitter van de RAI Vereniging. roelfdeboer@speakersacademy.nl

228

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

10 TOP

spreker

“Er moet automatisch geld gaan naar landen die het moeilijk hebben.”

dr. Mathijs Bouman Dr. Mathijs Bouman is econoom, journalist, beurs- en economisch commentator bij RTL Z en geeft lezingen. Na zijn promotie in 1998 was hij onderzoeker en docent aan de Universiteit van Amsterdam, de Vrije Universiteit en de Universiteit Leiden. Vervolgens was hij adjunct-hoofdredacteur van FEM Business. Tussen 2003 en 2005 werkte hij voor De Nederlandsche Bank. Boeken van Bouman zijn onder andere: 'Hollandse Overmoed, waarom de beste economie van de wereld ontspoorde' (2006) en 'De elektrische spijkerbroek en andere avonturen in de economie' (2010). mathijsbouman@speakersacademy.nl

“Wederzijds vertrouwen is de basis van alles.”

Jacques Brinkman Jacques Brinkman was jarenlang de hockeyer met de meeste interlands achter zijn naam. In totaal speelde hij 337 interlands voor het Nederlands team waarin hij 84 goals maakte en was van 1988 tot 2000 vier keer aanwezig op de Olympische Spelen. Naast olympisch kampioen in 1996 en 2000 werd Jacques twee keer wereldkampioen, eenmaal Europees kampioen en won hij drie keer de Champions Trophy. Tijdens zijn sportcarrière als actief hockeyer begon Jacques ook als zelfstandig ondernemer. jacquesbrinkman@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

229

“Leerkrachten gaan vaak op zoek naar nieuwe methodes als leerlingen iets niet onder de knie krijgen.”

Pedro De Bruyckere Pedro De Bruyckere is onderzoeker en pedagoog aan de Arteveldehogeschool in Gent en verdiept zich al jaren in de leefwereld van jongeren en is een zelfverklaarde verslaafde aan populaire cultuur. Hij doctoreert aan de universiteit van Antwerpen over authenticiteit in het onderwijs. Samen met Bert Smit schreef hij 'Is het nu generatie X, Y of Einstein?', 'De jeugd is tegenwoordig' en 'Ik was 10 in 2015'.

10 TOP

pedrodebruyckere@speakersacademy.nl

spreker

“Als ik een probleem tegenkom, los ik het op. Een probleem is een uitdaging.”

Tom Coronel Tom Coronel is ondernemer en autocoureur, bekend als autocoureur in verschillende raceklassen. Hij heeft meegereden in races als de DTCC, Dakar, 24 hrs Nurnburgring, het ETCC, WTCC en de Le Mans Series. Naast autocoureur is Tom Coronel succesvol ondernemer. Hij heeft Create2Fit opgericht, wat het moederbedrijf is van vele elektronica gerelateerde bedrijven. In 2011 werd hij door Emerce verkozen tot E-Commerce man van 2011. tomcoronel@speakersacademy.nl

230

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“De opkomst van duurzaamheid is niet meer te stuiten”

dr. Jacqueline Cramer Jacqueline Cramer studeerde in 1976 af als biologe aan de Universiteit van Amsterdam. Sinds oktober 2010 is ze hoogleraar Duurzaam Innoveren aan de faculteit Geowetenschappen van de Universiteit Utrecht. Daarvoor was ze hoogleraar Milieumanagement in organisaties aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam, hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Brabant en bijzonder hoogleraar milieukunde aan de Universiteit van Amsterdam. Cramer maakt zich al haar leven lang hard voor een beter milieu. In de jaren tachtig als milieuactivist, later als wetenschapper, en van 2007 tot 2010 als minister van VROM.

jacquelinecramer@speakersacademy.nl

“Bij mij binnen is het donker, buiten schijnt de zon.”

Jules Deelder Jules Deelder is een Nederlandse dichter, voordrachtskunstenaar of performer en schrijver en staat ook bekend als de 'De nachtburgemeester van Rotterdam'. Naast dichter en schrijver is Deelder een performer, (jazz-)drummer, en verstokt fan van de voetbalclub Sparta. Zijn liefde voor voetbal vlamt op als zijn vader hem meeneemt naar een voetbalwedstrijd van Sparta. Zijn passie voor jazz ontwikkelt zich tot een verbazingwekkende kennis over deze muziekstijl. In 1988 ontving Deelder de Anna Blaman Prijs voor zijn gehele oeuvre. In 2005 werd hem de Tollens-prijs toegekend. julesdeelder@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

231

“Ik ontwerp vanuit mijn eigen levensvisie en streef ernaar om het zelfvertrouwen van vrouwen te vieren en te accentueren.”

Marlies Dekkers Marlies Dekkers is een Nederlandse modeontwerpster die internationaal doorbrak met haar lingerielijn Undressed. De ontwerpen van Marlies Dekkers worden internationaal als baanbrekend, trendsettend en innovatief gezien. Zij is onderscheiden als Zakenvrouw van het jaar 2007 en heeft meerdere prijzen gewonnen voor haar producten.

marliesdekkers@speakersacademy.nl

“Met elk boek dat iemand leest, wordt zijn of haar wereld een beetje groter. Een betere reden om te lezen is er niet.”

Midas Dekkers Midas Dekkers is een Nederlandse bioloog en schrijver van fictie en non-fictie voor kinderen en volwassenen. Op televisie heeft hij meerdere programma's gemaakt, zowel voor volwassenen als voor kinderen. Naast drie Zilveren Griffels en twee Vlag en Wimpels, werd hij onder andere benoemd tot Mercur Columnist van het jaar 2002, won hij samen met het programma 'Vroege Vogels' de Prins Bernhard Cultuurfondsprijs voor Natuurbehoud in 1994 en de Eureka Wetenschapsprijs 2003. midasdekkers@speakersacademy.nl

232

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Wie met andere ogen zou kijken, zou andere waarnemingen doen.”

Johan Doesburg Johan Doesburg is debatexpert, spreker en moderator. Hij vertegenwoordigde Nederland tweemaal op de wereldkampioenschappen debatteren, was oprichter en directeur van het Nederlands Debat Instituut en presenteerde onder meer NCRV Nachtlicht en AVRO De Nacht - dienst op radio 1. Hij presenteert congres - sen, fora en debatten, modereert besloten bijeenkomsten en traint onder meer politici, bestuurders en diplomaten. Als moderator staat Johan Doesburg garant voor een hoge mate van interactie, verrassende wendingen en snelle perspectiefwisselingen.

johandoesburg@speakersacademy.nl

“Zingeving is onmisbaar voor echte innovatie.”

Harm Edens Harm Edens is presentator van 'BNR Mediazaken', hét radioprogramma over van reclame, marketing en media. Bij het grote publiek is Harm bekend als presentator van het programma 'Dit was het nieuws', 14 jaar bij de TROS, en een 6 jaar bij RTL 4. Ook schrijft hij columns voor de Linda! en Broadcast Magazine. Eerder schreef hij mee aan comedyseries als 'Het zonnetje in huis', 'Sam Sam' en 'In de Vlaamsche Pot'. harmedens@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

233

“Volgens mij moeten we niet van boven naar beneden werken, maar van beneden naar boven.”

dr. Steven van Eijck Dr. Steven van Eijck is door de regering Balkenende-II benoemd tot commissaris jeugd- en jongerenbeleid. Van Eijck was van 1 augustus 2006 tot 1 augustus 2014 onafhankelijk bestuursvoorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). Eerder werkte Van Eijck voor de Erasmus Universiteit en het Instituut Fiscale Kennisoverdracht en was hij docent economie aan de Hogeschool voor Economische Studies en namens de LPF staatssecretaris van Financiën in het eerste kabinet Balkenende. De stad Rotterdam heeft hem in 2007 de Wolfert van Borselenpenning toegekend.

stevenvaneijck@speakersacademy.nl

“Het adequaat beveiligen van informatie en het beheersen van risico's vereist dat je dit meeneemt in elk onderdeel van je bedrijf en hiervoor processen en structuur aanbrengt.”

Don Eijndhoven Don Eijndhoven is expert op het gebied van Cyber Security, digitale geopolitiek, informatiebeveiliging en oorlogsvoering in het digitale domein. Hij is oprichter van de Dutch Cyber Warfare Community, een platform voor iedereen die werkt binnen de Nederlandse sector van digitale oorlogsvoering. Hij schrijft periodiek voor diverse websites en tijdschriften en staat geregeld als spreker op het podium voor onderwerpen als digitale spionage en oorlogsvoering, misdaad via het internet, identiteitsfraude en de internationale politiek rondom cyber. doneijndhoven@speakersacademy.nl

234

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Niemand kan de toekomst voorspellen. Maar als je lijn schept in de wirwar aan technologische ontwikkelingen om ons heen, wordt de richting opeens super duidelijk.”

drs. Jorus Everaerd Techwatcher Jorus Everaerd leert je sneller te denken dan je concurrent, enthousiasmeert en roept op tot actie. Na een carrière bij grote 'corporates' en als oprichter van een succesvolle start-up in huisautomatisering, besloot Jorus te gaan studeren aan de prestigieuze Singularity University in Silicon Valley.

joruseveraerd@speakersacademy.nl

“Stay in control of those things you have within your control and let the rest go, stay in the moment, develop yourself to the best of your ability and compete, compete, compete!”

Brian Farley De uit Methuen (Massachusetts) afkomstige Brian Farley werd als pitcher met een fastball van 92 mijl in de zesde ronde gedraft door de St. Louis Cardinals. Vanaf 2000 raakt Farley betrokken bij het Nederlands nationale team. In 2010 werd Farley aangesteld als bondscoach van het Nederlands honkbalteam. Hij leidde het team naar een historische prestatie, na twee keer winnen van Cuba behaalden zij een gouden medaille. Door deze unieke prestatie werd Farley in 2011 benoemd tot de ridder in de Orde van Oranje-Nassau en Coach of the Year. brianfarley@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

235

“De Tweede Kamer zou een afspiegeling van onze samenleving moeten zijn.”

Annemarie van Gaal

10 TOP

Annemarie van Gaal is ondernemer en investeerder. Zij is bekend van televisieprogramma's als 'Dragon's Den' (KRO), 'Ten einde raad' (NCRV) en 'Dubbeltje op zijn kant' (RTL 4). Daarnaast schrijft zij wekelijkse columns in het Financieele Dagblad over ondernemerschap en het snijvlak tussen politiek en de economie, Annemarie van Gaal praat gepassioneerd over alle aspecten van het ondernemerschap, waarbij lef en innovatie altijd een grote rol spelen. annemarievangaal@speakersacademy.nl

spreker

“Haal het optimale rendement uit uw team!”

Robin van Galen Robin van Galen nam als coach deel aan de Olympische Spelen in 2008. Hij begeleidde het Nederlandse damesteam naar de Olympische titel. Na afloop kreeg hij uit handen van Erica Terpstra de medaille voor beste Nederlandse coach op de Olympische Spelen. Robin van Galen is in zijn 25-jarige loopbaan onder meer coach geweest bij HZC De Robben, GZC/Donk en UZSC en diverse malen bondscoach van verschillende vertegenwoordigende teams. robinvangalen@speakersacademy.nl

236

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Het gaat mij om het aanzwengelen van het intercultureel dialoog in alle lagen van de samenleving.”

Quinsy Gario Gario is in het nieuws gekomen met zijn kunstproject 'Zwarte Piet is racisme'. Bewapend met brede kennis over het onderwerp en zijn lach zorgde hij ervoor dat mensen stelling namen over iets waar ze tot dan toe onverschillig over leken te zijn. Het project heeft nationaal en internationaal veel teweeg gebracht. In 2011 won hij MC Theater's Theatermakersprijs. Vanaf september 2014 presenteert hij een eigen actualiteitenprogramma genaamd 'Tijd Met Quinsy' op televisiezender RTV-7.

quinsygario@speakersacademy.nl

“Patiënten willen worden behandeld, maar alle mensen willen worden gezien.”

Jacobine Geel Jacobine Geel is sinds 1 september 2013 bestuursvoorzitter van GGZ Nederland, de brancheorganisatie van de geestelijke gezondheidszorg. Geel studeerde theologie aan de Vrije Universiteit. In de afgelopen jaren combineerde zij haar werk als presentator voor de NCRV met diverse bestuurlijke en maatschappelijke functies. Zo was zij onder andere voorzitter van het Burgerforum Kiessstelsel en onafhankelijk voorzitter van de commissie Nieuwe Woorden, Nieuwe Beelden van het CDA. Sinds mei 2014 is zij ook voorzitter van Oikocredit Nederland, een beleggingsfonds dat zich richt op eerlijke financiering in ontwikkelingslanden. jacobinegeel@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

237

“Kies voor verandering van buiten.”

drs. Yuri van Geest Yuri van Geest is auteur van het boek 'Exponential Organizations' (2014). Hij is professioneel innovator, officieel ambassadeur voor Nederland van de Singularity University, oprichter van Singularity University Netherlands sinds 2015, internationaal keynote spreker en mede-oprichter van Quantified Self Europe, Lean Startup Nederland en TEDx Amsterdam. In 2010 was hij als eerste Nederlander alumnus van de Singularity University in Silicon Valley. Yuri van Geest neemt zijn rol als innovator serieus en deelt zijn kennis met talloze startups.

yurivangeest@speakersacademy.nl

“Wij zijn nog niet misbaar in de sportjournalistiek.”

Jack van Gelder Vanaf 1976 tot medio 2015 is Jack van Gelder werkzaam voor de NOS als radiosportverslaggever. In het NOS radioprogramma 'Langs de Lijn' doet Jack Van Gelder onder andere verslag van de voetbalwedstrijden van het Nederlands elftal. Jack van Gelder is daarbij bekend om zijn unieke, zeer enthousiaste manier van commentaar geven. Tegenwoordig doet Jack van Gelder verslag bij de televisiezender Sport1. In 2014 won hij de Theo Koomen-award voor beste radioverslag van een sportwedstrijd. jackvangelder@speakersacademy.nl

238

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Alles wat je zelf in de hand hebt, draagt bij aan het behalen van succes. Dat wat je niet kunt controleren, moet je geen rol laten spelen in het succes.”

Toon Gerbrands Toon Gerbrands heeft veel successen achter zijn naam staan, zowel in de topsport als in diverse managementfuncties. Zijn visie en werkwijze heeft hij beschreven in een aantal succesvolle boeken: 'De Lerende Winnaar', 'Inspiratie, coachen en presteren' en zijn recente succesvolle uitgave: 'De Succescrisis'. Na 12 succesvolle seizoenen bij AZ maakte hij in 2014 de overstap naar Eindhoven als algemeen directeur bij de voetbalclub PSV. Ook daar was hij direct succesvol en won in zijn eerste jaar direct het landskampioenschap met de club uit Eindhoven.

toongerbrands@speakersacademy.nl

“Het enige dat telt is immers genieten van het leven. En dat doen we het liefst buiten. Aan de lange tafel onder de platanen, met goeie vrienden, lekker eten en mooie wijn.”

Ilja Gort Ilja Gort is componist van reclametunes voor onder andere Nescafé, Randstad, KLM en Heineken. Bekender is hij als wijnboer in Frankrijk en schrijver. Van zijn hand verschenen boeken als: 'Leven als Gort in Frankrijk', 'Met Gort de Boer op' en 'Het Wijnsurvivalboek'. In juli 2008 publiceerde Gort zijn eerste roman: 'Het Merlot Mysterie', wederom een bestseller. In 2015 kwam 'Château Fatale' uit, een wijnthriller. iljagort@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

239

“Als ik me over één ding boos maak, is het ongelijkheid.”

Charles Groenhuijsen Charles Groenhuijsen werkt vanuit Nederland en de VS als schrijver, columnist, consultant en spreker.Hij is al 35 jaar actief in de journalistiek waarbij hij brede ervaring opbouwde bij geschreven media. Ook werkte Charles 23 jaar bij de publieke omroep als presentator en correspondent. Hij schreef naast talloze columns de bestsellers 'Amerikaanse Zaken' en 'Amerikanen zijn niet gek'.

charlesgroenhuijsen@speakersacademy.nl

“Ik moet mezelf steeds opnieuw uitvinden.”

Angela Groothuizen Angela Groothuizen is zangeres, presentatrice en actrice. Ze werd bekend bij het grote publiek als zangeres bij de Dolly Dots en is sindsdien (co)presentatrice van vele televisieprogramma's als 'Wie is de mol?' en 'X-Factor' en zangcoach bij The Voice of Holland. Sinds 2007 is Angela Groothuizen ambassadeur van vrouwenfonds Mama Cash. Groothuizen werd in 2012 onderscheiden als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. angelagroothuizen@speakersacademy.nl

240

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Mijn motto is: doe mooie dingen met je leven.”

Pieter Jan Hagens Pieter Jan Hagens is als presentator van de televisieprogramma's 'Een Vandaag', 'Buitenhof ' en 'Gesprek met de minister-president' het journalistieke gezicht van de AVROTROS. Eerder maakte hij voor deze omroep de bekroonde biografiereeks 'Hoge Bomen' en presenteerde hij vier seizoenen lang het populaire 'Wie is de Mol?. Zijn omroeploopbaan begon in december 1981 bij de VARA, waar hij een reeks uiteenlopende radioprogramma's presenteerde, zoals 'Woensdageditie', 'Verrukkelijke Vijftien' en 'Spijkers met Koppen'.

pieterjanhagens@speakersacademy.nl

“Eerlijkheid is uiteindelijk toch de beste politieke 'spin'.”

Boris van der Ham Boris van der Ham studeerde geschiedenis en voltooide de Toneelacademie Maastricht. Hij was daarna tien jaar lang een spraakmakend Nederlandse politicus voor D66. Hij werd meerdere malen met voorkeurstemmen gekozen en diende vele initiatiefwetsvoorstellen in. In 2012 besloot hij tot een politieke 'time out' om een frisse neus buiten de politiek te halen. Hij bekleedt nu meerdere bestuurlijke functies, en is schrijver. In 2012 werd Van der Ham gekozen tot voorzitter van het Humanistisch Verbond. borisvanderham@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

241

“Niet stoppen met vragen stellen!”

prof. dr. Bas Haring

10 TOP

Bas Haring denkt & vraagt, schrijft & spreekt. Op een heldere en prikkelende manier probeert hij wetenschap en filosofie betekenis te geven voor UW leven. Dat doet hij door het schrijven van boeken, columns en het maken van tv-programma's. Bas Haring is hoogleraar aan Universiteit Leiden waar hij de leerstoel 'publiek begrip van wetenschap' bekleedt en hij is oprichter van het masterprogramma 'Media Technology' voor creatieve wetenschap. basharing@speakersacademy.nl

spreker

“Kinderen willen geleid worden. Maar ze willen ook aftasten. En die gelegenheid moeten ze krijgen.”

Gerda Havertong Gerda Havertong, actrice en zangeres, is bij het grote publiek bekend van haar rol in 'Sesamstraat'. Met haar rol in 'Sesamstraat' is ze dicht bij haar educatieve wortels gebleven. Gerda Havertong is heeft Stichting Wiesje opgericht, met als doelstelling het verbeteren van de zorg voor dementerenden in Suriname. gerdahavertong@speakersacademy.nl

242

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Een conflict is een niet-uitgesproken verschil van mening.”

Tom van 't Hek Tom van 't Hek is radiopresentator en gastspreker, voormalig tophockeyer en oud-bondscoach van het Nederlands dameshockeyelftal. In oktober 1994 volgde hij bondscoach Bert Wentink van de Nederlandse vrouwenselectie op, die was opgestapt. Onder zijn leiding won de nationale ploeg een aantal onderscheidingen, waaronder brons bij de Olympische Spelen in 1996 en 2000. Vanaf 2013 presenteert Van 't Hek het ochtendprogramma bij BNR Nieuwsradio.

tomvanthek@speakersacademy.nl

“Het is echt ouderwets journalistiek handwerk om zaken terug te brengen tot wat ze zijn en ze ook voor mensen die geen experts zijn begrijpelijk te maken.”

Roelof Hemmen Roelof Hemmen is anchorman van het RTL Nieuws en presentator bij BNR Nieuwsradio. Hij begon zijn carrière als politieverslaggever bij de Haagsche Courant, werkte voor de Telegraaf en vond daarna zijn stek bij het RTL Nieuws, als parlementair en algemeen verslaggever en de laatste jaren als presentator. Hij is door zijn ruime ervaring en kennis op vele terreinen inzetbaar voor het leiden van bijeenkomsten en gesprekken over vrijwel alle onderwerpen. roelofhemmen@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

243

“Als de winter dichterbij komt, krijgen we drie vragen die we nooit meer willen horen.”

Gerrit Hiemstra Gerrit Hiemstra is sinds de voltooiing van zijn studie Landbouwtechniek aan de Landbouwuniversiteit Wageningen in 1986 werkzaam in de meteorologie. Na zijn studie begon hij in 1986 als meteoroloog bij Meteo Consult. In 1995 werd hij hoofd van de operationele meteorologische dienst van het KNMI op Schiphol. In 1996 begon hij bij DLV Adviesgroep te Wageningen met de ontwikkeling van meteorologische advies- en consultancy-activiteiten voor de groene sector onder de naam DLV Meteo. Eind 2001 zijn deze activiteiten ondergebracht in de nieuwe onderneming MeteoVista. Naast de weerpresentaties bij het NOS Journaal werkt Hiemstra als meteorologisch adviseur mee aan verschillende meteorologische projecten.

gerrithiemstra@speakersacademy.nl

“Het leven is een synoniem voor geluk hebben.”

Myrthe Hilkens Myrthe Hilkens is journalist, schrijfster, columniste en voormalig lid van de Tweede Kamer voor de Partij van de Arbeid. Ze heeft onder andere gewerkt voor BN De Stem en De Pers en meegewerkt aan vele televisieprogramma's, bijvoorbeeld als tafeldame bij 'De wereld draait door'. In 2008 schreef zij 'McSex, de pornoficatie van de samenleving'. myrthehilkens@speakersacademy.nl

244

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Wat is muziek? Alles is muziek waar wij als muziek naar luisteren.”

prof. dr. Henkjan Honing Henkjan Honing studeerde in Utrecht, Stanford en Londen en is als KNAW-Muller hoogleraar muziekcognitie verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij heeft zich laten kennen als een gepassioneerd voorvechter van dit nieuwe interdisciplinaire vakgebied, dat ons fundamentele inzichten verschaft in de rol van perceptie, emotie, geheugen, aandacht en verwachting in het luisteren naar muziek. Tot 1992 had Honing zijn eigen jazz-kwartet, ook was hij onder andere lid van het gamelanensemble Gending.

henkjanhoning@speakersacademy.nl

“Op naar 2030... ben jij er klaar voor?”

Richard van Hooijdonk Trendwatcher en futurist Richard van Hooijdonk neemt je mee naar een inspirerende toekomst die leven, werken en ondernemen drastisch gaat veranderen. Nieuwe technologie zal impact hebben op alles wat we doen. Richard van Hooijdonk begon zijn carrière bij banken, uitgevers en technologiebedrijven. Daar werd hij strategisch adviseur en onderdeel van management teams, directies en Raad van Bestuur.

10 TOP

richardvanhooijdonk@speakersacademy.nl

spreker

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

245

“Het is een startpunt voor creativiteit vind ik, je kwetsbaar op durven stellen.”

Carice van Houten Carice van Houten is actrice, zangeres, radiopresentatrice en ambassadeur van het Wereld Natuur Fonds. Ze is winnaar van vijf Gouden Kalveren, zes Rembrandt Awards en tal van andere prijzen. Haar met een Gouden Kalf bekroonde rol in 'Zwartboek' (2006) betekende de start van een internationale carrière. Op 1 december 2014 won zij in Ierland een Angela Award. Vanaf 2012 vertolkt zij de rol van Melisandre in de wereldwijd bekeken serie 'Game of Thrones'.

caricevanhouten@speakersacademy.nl

“Haal eruit wat erin zit. Het leven is één groot cadeau en je moet er zelf iets moois van maken!”

Aldith Hunkar Aldith Hunkar is 'global freestyle multimedia journalist'. Ze is vooral bekend als tv-presentator bij NOS Journaal, Jeugdjournaal, NOS Actueel en tal van sociaal-culturele radio- en televisieprogramma's bij andere omroepen. Sinds 1997 werkt zij zelfstandig en combineert zij haar verschillende competenties en passies in haar bedrijf HunkarT. Aldith wordt veel gevraagd als dagvoorzitter of presentator op het gebied van gezondheid, jongeren, onderwijs, cultuur, milieu en ontwikkeling. aldithhunkar@speakersacademy.nl

246

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Wat wil je later worden? Uitvinder! Zolang genoeg kinderen dat blijven roepen komt het wel goed met de wereld.”

dr. ir. Rolf Hut Rolf Hut is wetenschapper aan de TU Delft en lost zijn problemen met een 'MacGyver-instelling' op. Hij maakt meetapparatuur van consumentenelektronica. Hij zoekt nieuwe inzichten in bestaande openbare databronnen en motiveert studenten om te leren door te ontdekken, te bouwen en te doen. Daarnaast is hij duizendpoot en heeft hij een brok energie die hij gebruikt om evenementen op te zetten. Hut is publiek spreker over techniek en wetenschap en schrijft een maandelijkse column in de Volkskrant over techniek voor in huis.

rolfhut@speakersacademy.nl

“Het Engelse FAIL is niet voor niets een afkorting: First Attempt In Learning.”

prof. dr. Paul Louis Iske Paul Iske is hoogleraar Open Innovation & Business Venturing aan de School of Business and Economics van de Universiteit Maastricht. Hij houdt zich hier vooral bezig met diensteninnovatie en sociale innovatie, met als specialiteit 'Combinatoric Innovation'. Hij was tot medio 2015 verbonden als Chief Dialogues Officer bij ABN AMRO. Hij legt verbindingen om daarmee mogelijkheden voor innovatieve en duurzame waardecreatie te creëren. Paul is oprichter van het Instituut voor Briljante Mislukkingen, met als doel begrip te kweken voor de complexiteit van innovatie en ondernemen. paullouisiske@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

247

“Innovatief ondernemerschap brengt Nederland groei en concurrentiekracht.”

mr. drs. Jan Kees de Jager Jan Kees de Jager is een Nederlands politicus en econoom. Na zijn werkzaamheden bij het Innovatieplatform werd hij door toenmalig minister-president Jan Peter Balkenende gevraagd als staatssecretaris van Financiën in het kabinet Balkenende IV. In februari 2010 werd hij minister van Financiën, om aansluitend in het kabinet Rutte I terug te keren in deze functie. Jan Kees de Jager is, na zes jaar bewindspersoon in crisistijd te zijn geweest, weer zelfstandig ondernemer en is sinds 1 november 2014 werkzaam als CFO bij KPN.

jankeesdejager@speakersacademy.nl

“Charme is het beste wapen.”

Theo Jansen Sinds 1990 construeert kunstenaar Theo Jansen 'strandbeesten' van ordinaire pvc-buizen. Deze beesten zijn dus niet gemaakt van eiwit zoals de bestaande vormen van leven, maar van een ander oermateriaal: elektriciteitsbuizen van pvc. De daarvan gemaakte skeletten zijn in staat te lopen. Naast het schrijven van boeken en de wereldwijde exposities met zijn strandbeesten, verzorgt Theo Jansen tot ver over de nationale landsgrenzen lezingen over zijn creaties. theojansen@speakersacademy.nl

248

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Wetenschap is een manier van kijken naar de wereld. Het is de meest betrouwbare manier om iets te begrijpen.”

Diederik Jekel Diederik Jekel legt op onnavolgbare wijze bètawetenschappen uit op radio, televisie, internet en in een boek. In 2014 schreef hij het boek 'Bèta voor Alpha's'. Ook schreef hij vele artikelen voor de wetenschappelijke site Noorderlicht van de VPRO en heeft meerdere televisieprogramma's gemaakt en gepresenteerd. Waaronder: 'Met de kennis van nu', 'Huisje Boompje Beestje', NOS Journaal en 'De Nationale Wetenschapsquiz Junior'. Als wetenschappersjournalist is hij vaak te zien bij 'De wereld draait door'.

diederikjekel@speakersacademy.nl

“Denken is van mening durven veranderen.”

dr. Stine Jensen Stine Jensen is filosoof, schrijver en programmamaker bij HUMAN. Ze studeerde literatuurwetenschap en filosofie in Groningen, waarna ze verder ging aan de Universiteit van Maastricht en promoveerde. Zij is auteur van boeken als 'Dokter Jazz', 'Dus ik ben' en 'Turkse Vlinders'. In 2015 werd haar kinderboek 'Lieve Stine, weet jij het?' bekroond met de zilveren griffel. Zij is vaak geziene gast bij praatprogramma's als 'Het hoogste woord' en 'Jinek', maar maakt ook haar eigen programma's bij HUMAN. stinejensen@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

249

“Je kunt veel vragen aan mensen, als je dat maar vanuit goede intenties doet.”

Astrid Joosten Astrid Joosten is Nederlands presentatrice, schrijfster en actrice. In 1983 maakte zij haar debuut op de Nederlandse televisie als omroepster bij de VARA. Ook schreef zij de boeken 'Verboden liefdes', 'Dat zoeken we op', 'Gek op wijn' en 'Vrouwen gek op wijn'. Ze is al bijna 25 jaar het vertrouwde gezicht van de kennisquiz '2 voor 12' en presenteert ze de satirische consumentenrubriek 'Kanniewaarzijn'.

astridjoosten@speakersacademy.nl

“Op het moment dat je niet meer wil, moet je juist gaan!”

Geraldine Kemper Geraldine Kemper is televisiepresentatrice van BNN. Ze won haar baan bij BNN door de talentenjacht ‘Sterretje gezocht’ te winnen. Ze bewees in dit programma dat ze een durfal is en liet in één klap aan heel Nederland zien wat ze in haar mars heeft. Ze mocht zichzelf bij BNN vervolgens bewijzen als presentatrice van het programma 'Try before you die'. geraldinekemper@speakersacademy.nl

250

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“De vrolijke exuberantie van de opkomende rijken en het melancholieke verval van de oude families fascineren mij.”

Jort Kelder Journalist en presentator Jort Kelder is een van de meest (terug) gevraagde dagvoorzitters. Logisch. Kelder combineert journalistieke scherpte met lichtvoetigheid, waardoor ogenschijnlijk zware onderwerpen soepel worden geserveerd. Kelders specialismes zijn economie en financiën, politieke, de oude en nieuw elites, tradities en etiquette. Dat laatste vooral vanwege zijn rol als bedenker van het succesvolle tv-programma 'Hoe heurt het eigenlijk?’. Naast dagvoorzitterschappen en debatten verzorgt Jort Kelder presentaties over geld (Rijk worden - de regels) en carrière maken.

jortkelder@speakersacademy.nl

“Wat schaars is, krijgt weer waarde.”

drs. Herman Konings Herman Konings is licentiaat in de theoretische psychologie en zaakvoerder van het Antwerpse trend- en toekomstonderzoeksbureau Pocket Marketing/nXt. Herman Konings promoveerde cum laude in theoretische psychologie aan de KU Leuven. Naast zijn eigen werk en onderzoek is Herman verbonden aan vele binnen-en buitenlandse onderzoeksbureaus over trends en socio-culturele veranderingen. Herman Konings heeft ook een aantal boeken geschreven, waaronder het meest recent 'Sub Rosa'. hermankonings@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

251

“Alle dieren bevrijden uit de voedselketen. Dat heeft alleen maar voordelen.”

Jaap Korteweg Jaap Korteweg, biologisch akkerbouwer en negende generatie boer, is oprichter en directeur van de Vegetarische Slager. Sinds 2007 werkt hij met een enthousiast team aan een Vegetarische Revolutie die de wereldvoedselvoorziening een ander aanzien zal geven. Het grote ideaal is om met de Vegetarische Slager vleeseters te laten beleven dat ze helemaal niets hoeven te missen als ze het vlees één of meer dagen per week achterwege laten. In 2015 werd Jaap Kortweg uitgeroepen tot ondernemer van het jaar.

jaapkorteweg@speakersacademy.nl

“Ik begin met een leuk welkom en zorg ervoor dat de zaal lacht en loskomt.”

Jelle Kuiper Theatermaker Jelle Kuiper maakte verschillende cabaretvoorstellingen waarmee hij succesvol door Nederland toerde. Hij zet bezoekers van bedrijfsbijeenkomsten met 'fake speeches' vakkundig op het verkeerde been, maar leidt als dagvoorzitter congressen in goede banen. Bovendien maakt de 'beste trouwambtenaar van Nederland' onvergetelijke spektakels van huwelijksceremonies. jellekuiper@speakersacademy.nl

252

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Het zijn de onbewuste, instinctieve processen in de diepere structuren van ons brein die ons gedrag bepalen.”

prof. dr. Victor Lamme Prof. dr. Victor Lamme is hoogleraar Cognitieve Neurowetenschap aan de afdeling Psychologie van de Universiteit van Amsterdam. Hij publiceerde circa 90 internationale artikelen en hoofdstukken over de werking van het brein, visuele waarneming en vooral bewustzijn. Ook schreef hij verscheidene boeken over dit onderwerp. Daaronder zijn vele publicaties in toptijdschriften als Nature en Science. Hij staat internationaal bekend als expert op het gebied van visuele waarneming en bewustzijn en is de meest geciteerde cognitieve wetenschapper van zijn generatie in Nederland.

victorlamme@speakersacademy.nl

“Winnaars hebben een plan, verliezers een excuus.”

Marc Lammers

10 TOP

spreker

Marc Lammers is vanaf 2001 acht jaar lang bondscoach geweest van het Nederlands dameshockeyteam, waarmee hij in 2008 goud behaalde tijdens de Olympische Spelen in Peking. Daarvoor heeft hij als hockeyspeler zelf vijf interlands gespeeld en het Spaanse damesteam gecoacht, dat als vierde eindigde tijdens de Olympische Spelen van Sydney in 2000. Lammers, Mastercoach van de Internationale Hockeyfederatie (FIH), was vervolgens coach van Den Bosch Heren 1 en tot vorig jaar zomer van het Belgische herenhockeyteam. Nu is Lammers consultant voor het bedrijfsleven, het onderwijs en voetbalclubs. marclammers@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

253

“Zou jij geen mensen op Mars willen zien lopen?”

Bas Lansdorp MSc Bas Lansdorp is een geboren ondernemer met een passie voor ambitieuze projecten. Hij laat zich hierin niet tegenhouden door obstakels en ziet mogelijkheden waar anderen deze niet zien. Hij is medeoprichter en CEO van Mars One, de Nederlandse stichting die in 2027 de eerste mensen op Mars wil laten landen.

baslansdorp@speakersacademy.nl

“Mobile is here to stay, dus je kunt er maar beter meteen mee aan de slag gaan.”

drs. Brechtje de Leij Brechtje de Leij is dé mobiele expert van Nederland en wordt wel ‘Lady Geek’ genoemd; altijd bezig met de laatste technologische innovaties en gadgets. Bekend van haar succesvolle mobiele strategie bij NU.nl en baanbrekende innovaties als een Google Glass & Smartwatch app. Tegenwoordig werkt ze als 'Digital & Mobile Strategist' voor haar eigen bedrijf B-Digitized. Als 'social influencer' domineert ze geregeld de 'trending topics'. Ze is door Quote dan ook bestempeld als 'Heersende twitteraar'. brechtjedeleij@speakersacademy.nl

254

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Onder alle omstandigheden vind je lichtpuntjes.”

Helga van Leur Helga van Leur is vooral bekend vanwege haar ontspannen en spontane weerpresentaties op RTL 4. Na haar universitaire studie Bodem, Water, Atmosfeer in Wageningen, is ze sinds 1994 werkzaam als meteoroloog. Ze werkte bijna vijf jaar voor MeteoConsult en is sinds 1998 zelfstandig ondernemer. In 1998 werd ze door vakgenoten uitgeroepen tot beste weervrouw ter wereld. In 2007 won ze het televisieprogramma 'Dancing with the Stars' met haar danspartner Marcus van Teijlingen. In 2008, 2010 en 2012 werd ze verkozen tot Weervrouw van het Jaar.

helgavanleur@speakersacademy.nl

“Onafhankelijkheid schrijf ik met een hoofdletter.”

Frénk van der Linden Frénk van der Linden, freelance journalist, werkt voor de NTR-radio (Kunststof), KRO/NCRV-televisie (Brandpunt) en de Volkskrant. Hij publiceerde sinds eind jaren zeventig talloze interviews, reportages en documentaires. 'Schoolvoorbeelden van prestaties op zeer hoog niveau', oordeelde de jury die hem de Prijs voor de Nederlandse Dagbladjournalistiek toekende voor vraaggesprekken in NRC Handelsblad. frenkvanderlinden@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

255

“Mijn regel is: neem jezelf niet te serieus, maar je werk wel.”

Arjen Lubach Arjen Lubach is schrijver, radio-, tv- en theatermaker. Na een drietal studies aan de universiteit van Groningen scoorde Arjen samen met Janine Abbring een nummer 2 hit in de Nederlandse top 40 met het nummer 'Jelle'. Als schrijver debuteerde Arjen in 2006 met de roman 'Mensen die ik ken die mijn moeder hebben gekend', in 2008 gevolgd door 'Bastaardsuiker'. Zijn derde roman, 'Magnus' werd bekroond met de publieksprijs van de Dioraphte Jongerenliteratuurprijs. Vanaf 2014 heeft Arjen Lubach zijn eigen humoristische nieuwsprogramma bij de VPRO: 'Zondag met Lubach'.

arjenlubach@speakersacademy.nl

“Veranderen is leuk voor veranderaars, maar niet altijd voor de doelgroep.”

Annemarie Mars Annemarie Mars is een bevlogen veranderexpert die al bijna 25 jaar middenin de weerbarstige veranderpraktijk staat én die bekroonde boeken schrijft over de inzichten die ze daar opdoet. Zij schreeft boeken als 'Hoe krijg je ze mee?' en won daarmee de GIDS-prijs. Daarna schreef ze 'Jongleren met loyaliteiten' dat genomineerd werd voor de Boek van het Jaarprijs van de Orde van Organisatieadviseurs. In 2015 verscheen 'Vat op verandering'. annemariemars@speakersacademy.nl

256

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Crisis is de ultieme kans om een nieuwe stap te maken, om te transformeren.”

André Meiresonne André Meiresonne is opgeleid als bestuursjurist en verdiende zijn sporen in communicatie, marketing en strategie. Hij gelooft in potentieel en helpt mensen en merken om er weer bovenop te komen. Hij publiceerde twee boeken over persoonlijk groei: 'ZIN! Leidinggeven aan jezelf en anderen' en 'VRIJ! Leef je eigen leven'. Goed ontvangen door managers en wetenschappers. In een wereld die steeds transparanter wordt werkt het echt niet meer om wie dan ook voor de gek te houden, jezelf noch een ander. De sleutel naar het aanboren van je potentieel heb je zelf in handen.

andremeiresonne@speakersacademy.nl

“Technologie is de nieuwe en steeds weer volgende natuur.”

dr. ir. Koert van Mensvoort Dr. ir. Koert van Mensvoort is als kunstenaar, technoloog en filosoof het meest bekend vanwege zijn Next Nature-filosofie, die draait om het idee dat onze technologische omgeving zo complex, alomtegenwoordig, intiem en autonoom wordt dat we deze als een natuur op zich zelf gaan ervaren. Het is zijn doel om onze co-evolutionaire relatie met technologie beter te begrijpen en een pad naar de toekomst uitstippelen dat zowel bevredigend is voor de mensheid als voor onze planeet als geheel. koertvanmensvoort@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

257

“Het is belangrijk dat mensen weten dat politici geen oplichters en domoren zijn.”

Ferry Mingelen Ferry Mingelen heeft eind 2013, op negen maanden na, dertig jaar lang de politiek geduid voor de NOS. Hij werkte onder andere voor Den Haag Vandaag, NOVA, Nieuwsuur en gaf politiek commentaar bij Pauw & Witteman. Op de verkiezingsavonden was hij altijd te zien als live verslaggever vanuit Den Haag. In 2011 schreef hij het boek 'Graven rond het Binnenhof ' over de geschiedenis van het politieke centrum in Den Haag.

ferrymingelen@speakersacademy.nl

“De ultieme bevrediging: kampioen worden én zelf goed spelen.”

mr. Fatima Moreira de Melo & Raemon Sluiter Fatima Moreira de Melo is professioneel pokerspeelster, presentatrice en actrice. Ze geeft pokerclinics en treedt op als dagvoorzitter bij congressen. Zij heeft tot 2009 met het Nederlands dameshockeyteam 257 interlands gespeeld en 35 keer gescoord. Partner Raemon Sluiter heeft sinds 1996 vele wedstrijden gespeeld op ATP-, Davis Cup- en grand slam-toernooien waaronder Roland Garros, Wimbledon, de US en de Australian Open. Na beëindiging van zijn loopbaan was hij toernooidirecteur van de Tennis Masters en jeugdcoach bij de KNLTB. Sinds september 2015 is hij persoonlijke coach van Kiki Bertens. fatimamoreirademelo@speakersacademy.nl raemonsluiter@ speakersacademy.nl

258

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Als er iets op mijn graf zou moeten staan, dan de spreuk: liever staand sterven dan geknield leven.”

mr. Bram Moszkowicz Bram Moszkowicz trad met trots in de voetsporen van zijn vader en zette zijn baanbrekende werk voort in het bekende advocatenkantoor te Amsterdam. Door de pers op de voet gevolgd vanwege zijn flamboyante optreden, maar nimmer te ongeduldig of arrogant om rustig tekst en uitleg te geven. Hoewel Bram zijn toga definitief aan de wilgen heeft moeten hangen, kan hij bogen op diepgaand inzicht en jarenlange ervaring van formaat. Zijn charismatisch karakter en bevlogen manier van spreken maken hem zeer gewild voor radio- en televisie-optredens.

brammoszkowicz@speakersacademy.nl

“Men onderschat de impact die woorden kunnen hebben.”

Chazia Mourali Chazia Mourali is een Nederlands televisiepresentatrice, bekend van de programma's 'De zwakste schakel', 'Achmea Kennisquiz', 'Char', 'Kat in de zak' en 'In je recht'. Mourali schreef het toneelstuk 'De vrouwen van Moermansk'. Naast televisieoptredens heeft zij ook veel gewerkt voor de radio, aan programma's als 'Met het oog op morgen', NCRV's 'Lunch op Radio 1' en 'Een goede morgen met'. chaziamourali@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

259

“Je moet tevreden zijn met hoe het loopt.”

Jan Mulder Jan Mulder, tegenwoordig vooral bekend door zijn vaak gepassioneerde optreden als tafelheer bij 'De wereld draait door' en de VRT, is ex-voetballer, columnist, schrijver en televisiepersoonlijkheid. Als columnist heeft hij sinds 1978 tot en met de jaren ´90 onder andere voor de weekbladen De Tijd en Elsevier gewerkt. Voor Humo en Dagblad van het Noorden is hij nog altijd actief. In de Volkskrant schreef hij tot juli 2006 samen met Remco Campert de column CaMu op de voorpagina. Met ingang van oktober 2008 is Mulder analist voor het programma 'Studio Voetbal' van de NOS. Eén keer in de twee weken schuift hij aan in dit voetbal-praatprogramma.

janmulder@speakersacademy.nl

“Als je niet in staat bent iets met je idee te doen, dan is het niets.”

Michiel Muller Michiel Muller bouwde op jonge leeftijd met oprichter Marc Schröder de benzineketen Tango uit tot een internationaal succes. Na de verkoop van Tango richtte hij met Schröder 'Route Mobiel', 'Bieden en Wonen' en 'Vault79' op. Muller is ook als investeerder en coach voor ondernemers en bedrijven actief. Een van zijn bedrijven werd beloond met de award 'Beste start-up 2011'. In 2015 startte hij de nieuwe supermarkt Picnic. Michiel Muller schreef in 2010 het boek 'Ervaringen van een serial entrepreneur' en in 2015 'Ondernemen is een ABC'tje'. michielmuller@speakersacademy.nl

260

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Wie dan leeft, wie dan zorgt. Angst is een waardeloze raadgever.”

Ruben Nicolai Ruben Nicolai is cabaretier en televisiepresentator. In 2004 gaat Nicolai bij BNN aan de slag, waar hij start met 'De Lama's'. Hij zal in de opvolgende jaren nog veel andere succesvolle programma's presenteren. In 2009 begint hij bij de AVRO met het (co)presenteren van verscheidene shows, om in 2015 te starten bij RTL4. Met 'De Lama's' won Ruben in 2006 de prestigieuze Gouden Televizier-Ring. In 2009 won Ruben de Zilveren Televizier-Ster als beste televisieman.

rubennicolai@speakersacademy.nl

“lk ben ervan overtuigd dat het heel goed werkt om de wetenschap en het bedrijfsleven bij elkaar te hebben.”

drs. Ed Nijpels Ed Nijpels heeft een belangwekkende politieke carrière achter de rug waar een duurzame rode draad doorheen loopt. Hij is onder andere lid van de Tweede Kamer geweest, minister van VROM, burgemeester van Breda en Commissaris van de Koningin van Friesland geweest. Nadat hij uit de politiek is gestapt maakt hij zich sterk voor duurzaamheid in de Sociaal-Economische Raad, waar hij tot maart 2016 de voorzitter van de Borgingscommissie Energieakkoord was. ednijpels@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

261

“Besturen zat me al vroeg in het bloed”

mr. Ivo Opstelten Ivo Opstelten is voormalig burgemeester van Dalen, Doorn, Delfzijl, Utrecht en Rotterdam. Van 1987 tot 1992 was hij directeur-generaal Openbare Orde en Veiligheid op het ministerie van Binnenlandse Zaken. Ivo Opstelten was van 14 oktober 2010 tot en met 9 maart 2015 minister van Veiligheid en Justitie. Hij geeft lezingen over de meest uiteenlopende onderwerpen en hij vervult graag de rol van dagvoorzitter.

ivoopstelten@speakersacademy.nl

“Dromen moet je dóen!”

Manon Ossevoort Manon Ossevoort is professioneel actrice en theatermaakster. In 2004 begon ze met het uitwerken van een theatraal concept dat het motto 'Visie, durven, doen!' integreerde in een verhaal dat in de werkelijkheid uitgezet zou worden, en niet in de theaterwereld. In bijna 4 jaar reisde Manon ruim 38.000km, in haar eentje op 'n oude tractor met slechts een hond als gezelschap. Op 9 december 2014, 9 jaar na vertrek, kwam Manon met haar trekker aan op de Zuidpool. Haar reis beschrijft zij in haar boek 'Op De Tractor Naar De Zuidpool'. manonossevoort@speakersacademy.nl

262

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Wat ik doe, doe ik uit mezelf. Je ziet mij zoals ik als ondernemer ben: streng en zakelijk.”

Aad Ouborg Aad Ouborg is succesvol ondernemer, onder andere bekend van Babybliss, maar ook als oprichter van het bedrijf Princess. Hij kreeg een eervolle vermelding als sales manager van het jaar 1997 en in 2002 de Guts And Glory Award voor zijn vindingrijke en gedurfde aanpak als ondernemer. In 2005 ontving hij de vakjuryprijs TM Awards Echie voor het sterkste merk in de Benelux. Zijn succesverhalen vertaalt hij in zijn boeken 'Ondernemen is Entertainen', 'Anders Ondernemen' en 'Internationaal Ondernemen'.

aadouborg@speakersacademy.nl

“Ik vind het zonde om de lessen voor mezelf te houden.”

Ronnie Overgoor Ronnie Overgoor is een interviewer met een eigen stijl. Hij is voorbereid, nieuwsgierig en schakelt razendsnel tussen serieuze vragen en scherpe humor. Hij houdt van open en echte gesprekken, waarbij hij degene die hij interviewt altijd in zijn of haar waarde laat. Hij heeft inmiddels meer dan tien jaar ervaring in het interviewvak, op het podium voor live publiek als ook voor de tv camera’s van bijvoorbeeld 7 Ditches TV. ronnieovergoor@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

263

“Het familiebedrijf is door de eeuwen heen voor de Nederlander de meest ideale bedrijfsvorm. We moeten het hebben van onze ideeënrijkdom.”

prof. dr. Herman Pleij Prof dr. Herman Pleij studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij promoveerde in 1979 en werd in 1980 hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Op 29 februari 2008 ging hij met emeritaat. In 2000 kreeg hij van de Katholieke Universiteit Brussel zijn eredoctoraat. Bij zijn afscheid van de universiteit werd hij koninklijk onderscheiden als Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Herman Pleij is vooral geïnteresseerd in volksliteratuur en -cultuur en van de Nederlandse identiteiten in het algemeen. Herman is onder andere regelmatig te zien in het programma 'De wereld draait door'.

hermanpleij@speakersacademy.nl

“Big data maakt de supply chain beter.”

jhr. dr. Walther Ploos van Amstel Walther Ploos van Amstel is verbonden aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij is meer dan 25 jaar werkzaam als organisatieadviseur op het gebied van stedelijke distributie, e-fulfilment, supply chain management en internationale distributie. Walther Ploos van Amstel is verbonden aan de Hogeschool van Amsterdam, maar doceert aan vele andere universiteiten en hogescholen. waltherploosvanamstel@speakersacademy.nl

264

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“De natuur is uitvinder van duurzaamheid.”

Ylva Poelman Ylva Poelman studeerde in 1990 af zowel als natuurkundige als sterrenkundige aan de Rijksuniversiteit te Groningen. Sinds die tijd heeft ze zich ontwikkeld tot specialist op het gebied van innovatie, bionica en peoplemanagement. Ylva is oprichter van YNNOVATOR, een adviesbureau voor strategische innovatie met als overtuiging dat innovatie een voorwaarde is voor het overleven, en beter nog, de groei en bloei van bedrijven in de huidige dynamische omgeving. Daarnaast ontplooit Ylva eigen initiatieven zoals ‘De Expeditie naar de Toekomst’ om mensen aan een baan en/of opleiding te helpen.

ylvapoelman@speakersacademy.nl

“Om het mogelijke te realiseren moet je vaak het onmogelijke nastreven.”

prof. dr. ir. Hugo Priemus Hugo Priemus is opgeleid als bouwkundig ingenieur aan de TU Delft en als econoom aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Sinds 1965 is hij verbonden aan de Technische Universiteit Delft, waar hij in 1977 werd benoemd tot hoogleraar 'Volkshuisvesting'. In 1989 werd hij Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en in 2004 werd hij benoemd tot eredoctor aan de Universiteit van Uppsala. In 2007 ontving hij de Onderscheiding van Aedes. In 2008 ontving hij de Gouden Penning van de TU Delft, in 2010 de Hudig Penning. hugopriemus@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

265

“De uitdaging zit in het zien en grijpen van kansen. Positieve impact hebben op de omgeving waarin we leven.”

Anne-Marie Rakhorst Anne-Marie benut als ondernemer kansen die zich voordoen, vooral gericht op de duurzame markt. Sinds ze in 2000 Zakenvrouw van het jaar werd, deelt ze haar kennis en enthousiasme ook actief met een breed publiek. Ook is ze ambassadeur van verschillende duurzame initiatieven. Anne-Marie werkt als duurzaam ondernemer en eigenaar van Duurzaamheid.nl, een onafhankelijke kennisinstelling op het gebied van duurzaamheid. Ze helpt bedrijfsleven en overheid met het verduurzamen van hun businesscase en inspireert hen door kennis te delen.

annemarierakhorst@speakersacademy.nl

“Verander je perspectief en je creëert nieuwe inzichten.”

ir. Thomas Rau Thomas Rau is ondernemer, architect, innovator, inspirator en visionair. Zijn motto is 'guided by the future'. Hij laat zich in al zijn handelen leiden door wat er in de toekomst nodig is en niet door wat op dit moment haalbaar is. Hij werd uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2013 en ontving van vakblad De Architect de ARC13 Oeuvre Award voor zijn inzet in de afgelopen 20 jaar om duurzame architectuur in de volle breedte te promoten én realiseren. thomasrau@speakersacademy.nl

266

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Mensen willen warm onthaald worden.”

Willem Reimers Willem Reimers is befaamd hotelier. Hij startte zijn carrière in Nederland door het Strandhotel Prinses Juliana in acht jaar van een seizoensbedrijf tot een jaarbedrijf te maken. Daarna was hij achtereenvolgens directeur van Novotel Schiedam, Sofitel Den Haag en Novotel Amsterdam. Hij sloot zijn actieve hotelcarrière af als directeur van The Grand in Amsterdam. Hij is bekend van enkele televisieprogramma's zoals 'Herrie in het hotel', 'Mijntent is top'en 'Herrie XXL'. Reimers heeft sinds 2012 ook zijn eigen televisieprogramma 'Knallen in de horeca'.

willemreimers@speakersacademy.nl

“De wereld vraagt juist nú om innovatieve duurzame oplossingen.”

prof. dr. ir. Hennes de Ridder Hennes de Ridder was in de periode van 1995 tot 2012 Hoogleraar Integraal Ontwerpen aan de Technische Universiteit Delft. In 2011 publiceerde hij het boek 'Legolisering in de bouw' als verdere uitwerking van het Living Building Concept. Hierin staan de principes van evolutionaire bouw als voorwaarde voor 'levende bouwwerken' samen met de benodigde veranderingen om de bouwsector zover te krijgen. hennesderidder@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

267

“Bedrijven zijn als de natuur: ze komen en gaan.”

prof. dr. Wim de Ridder Wim de Ridder was van 2002 tot 2015 hoogleraar Toekomstverkenning en Toekomstonderzoek aan de Universiteit Twente. Hij begon zijn carrière bij de vakgroep Financiering en belegging van de Erasmus Universiteit te Rotterdam, vervolgens was hij hoofd Economisch Bureau en Planning van de NMB-Bank, de rechtsvoorganger van de ING Bank. Van 1983 tot 2007 was hij directeur van de Stichting Maatschappij en Onderneming, kenniscentrum van het bedrijfsleven.

wimderidder@speakersacademy.nl

“Ik kruip in de huid van een ander en kom daar glansrijk mee weg.”

drs. Pieter de Rijk Pieter de Rijk is een cabaretier die uitblinkt in het fenomeen van de zogenaamde 'fake speech'. Pieter de Rijk won in 1993 de Publieksprijs van het Leids Cabaretfestival. Hij toerde met theaterprogramma's en trad veelvuldig op voor radio en tv. Pieter de Rijk maakt op die manier aangepast cabaret, waarbij in principe alle creaties en onderwerpen bespreekbaar zijn.

10 TOP

spreker

268

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

pieterderijk@speakersacademy.nl

“Serieuze studie geeft een basis waarop je echt kunt trendwatchen.”

dr. Carl Rohde dr. Carl Rohde is gespecialiseerd in de studie van toekomstontwikkelingen. Waar gaat het met onze samenleving en planeet, met onze burgers en consumenten naar toe? In samenwerking met twintig universiteiten en hogescholen op vier continenten met meer dan drieduizend studenten doet Carl Rohde onderzoek. Dit onderzoek was aanleiding om hem te verkiezen tot Trendwatcher en Lector van het Jaar. Bovendien benoemde de stad Shanghai hem tot de eerste professor Trendwatching & Innovatie in China.

carlrohde@speakersacademy.nl

“Als ik niet lees dan slaap ik - ik slaap alleen als ik niet lees.”

prof. dr. Maarten van Rossem Prof. dr. Maarten van Rossem studeerde geschiedenis in Utrecht en ging daarna naar het 'Institut für Europäische Geschichte' in Mainz. Van Rossem werd in november 1997 benoemd tot Bijzonder Hoogleraar met als leeropdracht 'de Nederlandse cultuur in internationale context'. Door het Historisch Nieuwsblad werd Van Rossem gekozen tot 'historicus van het jaar 2003', omdat hij 'Nederlanders met veel humor historisch verantwoord door dit nare oorlogsjaar heeft geloodst'. Hij is het enige jurylid van de KRO-NCRV-quiz 'De slimste mens'. Verder heeft Van Rossem zijn eigen magazine 'Maarten!'. maartenvanrossem@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

269

“Zorgaanbieders zijn óók verzekerden.”

mr. André Rouvoet André Rouvoet, bestuurder en oud-politicus, is sinds februari 2012 voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland (ZN). Hij is vele jaren actief geweest in de Tweede Kamer onder meer als fractievoorzitter van de ChristenUnie, minister voor Jeugd en Gezin en vicepremier. Als fractievoorzitter kreeg hij veel waardering. Hij ontving in 2003 de Thorbeckeprijs, een prijs voor politieke welsprekendheid en werd in 2004 door de parlementaire pers uitgeroepen tot politicus van het jaar.

andrerouvoet@speakersacademy.nl

“Een beter inzicht in de hersenen, is een beter inzicht in onszelf.”

prof. dr. Margriet Sitskoorn Margriet Sitskoorn is hoogleraar klinische neuropsychologie aan de Universiteit van Tilburg. Haar onderzoek richt zich op de relatie tussen hersenen en gedrag en spitst zich toe op hoe gedrag en omgeving invloed op de hersenen uitoefenen. Naast haar wetenschappelijke werk schrijft zij columns voor verschillende bladen en is zij een graag geziene gast bij tv programma's. Ook verschenen van haar hand de bestsellers 'Het maakbare brein', 'Passies van het brein' en 'Ik wil iets van jou, jij wilt iets van mij'. margrietsitskoorn@speakersacademy.nl

270

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Wiskunde leert je dingen helder te krijgen”

prof. dr. ir. Ionica Smeets Ionica Smeets is wetenschapsjournalist, wiskundige en vanaf 2015 hoogleraar communicatie aan de Universiteit Leiden. Voor de Volkskrant maakt ze columns onder de naam Wiskundemeisjes. Ook was zij (mede) auteur van boeken als 'Ik was altijd heel slecht in wiskunde' en 'Vallende kwartjes'. In 2014 was zij te zien bij 'Zomergasten', waar zij liet zien hoe leuk wiskunde kan zijn. In december 2015 presenteerde ze het VPRO-televisieprogramma de 'Nationale Wetenschapsquiz'.

ionicasmeets@speakersacademy.nl

“Men voelt zich net zo veilig bij delen als bij bezitten.”

prof. drs. Jeroen Smit

10 TOP

Jeroen Smit is onderzoeksjournalist en auteur van de boeken 'Het drama Ahold' en 'De Prooi: Blinde trots breekt ABN Amro'. Beide boeken wonnen verscheidene prijzen. Daarnaast was hij tot september 2015 docent Postdoctorale Opleiding Journalistiek aan de Erasmus Universiteit, en werkte hij in verschillende hoedanigheden mee aan televisie- en radioprogramma's. In 2014 presenteert hij het televisieprogramma 'EZ' (Economische Zaken) bij de VARA. jeroensmit@speakersacademy.nl

spreker

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

271

“Duurzaam onderscheidend vermogen wordt niet gecreëerd door wat je zegt, maar door wat je doet.”

Marius Smit Marius Smit is een man met een bijzonder verhaal, een uniek beroep en een uitdagende missie. Hij is de oprichter van Plastic Whale; de eerste professionele 'plastic fishing company' ter wereld. Zijn beroep is professioneel plasticvisser. De missie van Plastic Whale is om 's werelds wateren plasticvrij te maken, te beginnen met de Amsterdamse grachten. Het doel van de onderneming is om 'out of business' te gaan. Marius gelooft namelijk dat als Plastic Whale zichzelf overbodig kan maken in Amsterdam, zij overal ter wereld business kan vinden.

mariussmit@speakersacademy.nl

“Een positieve houding, openstaan voor veranderingen en grenzen willen verleggen hebben mij gebracht waar ik nu ben.”

Lou Snoek Lou Snoek raakt in de vroege ochtend van 01-01-2001 voor het leven getekend na de brand in de Volendamse bar De Hemel. Tegen de verwachting in ontwaakt hij in een Brussels ziekenhuis uit zijn coma. Meteen daarna kijkt hij al naar wat hij nog wel kan en dat is veel. Tijdens lezingen vertelt Lou dat acceptatie, doorzettingsvermogen en een positieve houding nieuwe kansen opleveren en dat zijn persoonlijke verhaal tegelijk een metafoor is voor organisaties die vanuit zwaar weer in rustiger vaarwater terecht willen komen. lousnoek@speakersacademy.nl

272

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Het belangrijkste is dat je van de bank afkomt en ervaring opdoet en contacten legt.”

Mirjam Sterk Mirjam Sterk is een Nederlands politica. Ze was van 2002 tot 2012 lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal namens het CDA. Bij haar vertrek uit de Tweede Kamer op 19 september 2012 werd Sterk benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. In november en december 2013 presenteerde Sterk het televisieprogramma 'Jij bent Sterk' , waarin zij mensen voor het voetlicht bracht van wie de mensenrechten worden geschonden, en actie voor hen voerde. Mirjam Sterk werd in april 2013 de nieuwe 'ambassadeur jeugdwerkloosheid'.

mirjamsterk@speakersacademy.nl

“Dat je een keuze maakt, wil nog niet zeggen dat het een vrije keuze is.”

prof. dr. Dick Swaab Dick Swaab is een internationaal werkend hersenonderzoeker, die een team leidt in het Nederlands Herseninstituut in Amsterdam en een team in China. Hij was hoogleraar neurobiologie aan de Universiteit van Amsterdam en dertig jaar lang directeur van het Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek. Hij schrijft voor een breed scala aan kranten en tijdschriften: van Nature tot en met NRC Handelsblad. Swaab publiceerde ook de bestseller: 'Wij zijn ons brein“ (Uitg. AtlasContact, 2010, 450.000 exempl. verkocht), die nu vertaald is in 12 talen. Een kinderversie van dit boek ('Jij bent je brein') is in 2013 verschenen en in het Russisch vertaald dickswaab@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

273

“Oud en nieuw moeten elkaar versterken.”

Farid Tabarki Farid Tabarki is de oprichter van Studio Zeitgeist. Hij doet sinds 2000 onderzoek naar de (Europese) tijdsgeest. Onderwerpen waar hij met zijn studio onder andere onderzoek naar doet zijn: radicale decentralisatie, radicale transparantie, (sociale) media, Europa, het nieuwe werken, de toekomst van financiële dienstverlening, energie(opwekking), onderwijs, open data, privacy, voedsel(productie), 3D printen, marketing/PR en de kernelementen van het nieuwe economische en maatschappelijke systeem. Farid is in 2012 uitgeroepen tot Trendwatcher of the Year 2012-2013.

faridtabarki@speakersacademy.nl

“We moeten het onderwijs strenger organiseren.”

Doekle Terpstra Doekle Terpstra was vele jaren het boegbeeld van de vakcentrale CNV, waar hij actief was als districtsbestuurder en dagelijks bestuurslid met als portefeuille cao-coördinatie. In 2005 stapte hij over naar het hoger beroepsonderwijs. Gedurende vijf jaar was hij voorzitter van de HBO Raad. Tussen juni 2009 en september 2013 was hij tevens bondsvoorzitter van de Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond. Sinds 1 mei 2014 is Terpstra is aanjager van het Nationaal Techniekpact 2020, om het techniekonderwijs in Nederland naar een hoger plan te tillen. doekleterpstra@speakersacademy.nl

274

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Als je gelukkig bent, moet je proberen dat nog diezelfde dag met een ander te delen.”

Erica Terpstra Erica Terpstra is een Nederlands voormalig zwemkampioene, sportjournaliste, staatssecretaris en Tweede Kamerlid. Van 2003 tot 2010 was zij voorzitter van de sportkoepel NOC*NSF. Erica Terpstra heeft voor haar prestaties verschillende onderscheidingen ontvangen: In 1968 werd zij Ridder in de Orde van Oranje Nassau, gevolgd door het Erekruis Huisorde van Oranje Nassau in 1973. Daarnaast is ze onderscheiden als Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en Olympic Order Internationaal Olympisch Comité.

ericaterpstra@speakersacademy.nl

“Succes behaal je zelden alleen.”

Tom Touber Tom Touber trad hij begin jaren negentig in dienst van Brunel International NV. Gedurende de Volvo Ocean Race 2005/2006 was Tom 'shore operations director' van het winnende team ABN AMRO. In deze rol was hij verantwoordelijk voor het scheppen van de voorwaarden voor het team om tot prestatie te komen. Na het vervullen van zijn droom om in 2006 de Volvo Ocean Race te winnen, heeft Tom de combinatie topsport en bedrijfsleven verder opgepakt als ondernemer. tomtouber@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

275

“Culturele diversiteit is niet alleen een grote uitdaging, maar ook een kritieke succesfactor voor wereldwijde opererende bedrijven en hun leiders.”

prof. dr. Fons Trompenaars Fons Trompenaars reist stad en land af als één van 's werelds meest gevraagde management consultants. Fons Trompenaars is de auteur van het boek `Riding the Waves of Culture, understanding cultural diversity in business', `The Seven Cultures of Capitalism' en van `Mastering the Infinite Game'. In oktober 2000 verscheen het boek `Building Cross-Cultural Competence'. Hij helpt Fortune 500 leiders en professionals al meer dan 25 jaar met hun zaken- en cultuurgerelateerde problemen om zo mondiale effectiviteit en prestaties te verhogen.

fonstrompenaars@speakersacademy.nl

“Volg de passie vanuit je hart, maar toon lef en daadkracht op de werkvloer.”

Sabine Uitslag Voormalig Tweede Kamerlid voor het CDA, Sabine Uitslag, heeft gewerkt voor het Wetenschappelijk instituut van deze partij. Zij heeft zich in de Tweede Kamer altijd sterk ingezet voor zorggerelateerde thema's.Ze is verpleegkundige en gezondheidswetenschapper en heeft gestudeerd aan de Rijksuniversiteit Limburg en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Tegenwoordig is Uitslag bestuurder van enkele zorginstellingen en daarnaast voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten. sabineuitslag@speakersacademy.nl

276

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Evolutie is een proces van grilligheid, dat soms snel gaat, maar vaak miljoenen jaren duurt.”

drs. Patrick van Veen Patrick van Veen is een gedragsbioloog met een missie: wetenschap en maatschappij dichter bij elkaar brengen. Hij combineert onderzoek naar gedrag van mensen en apen en vertaalt deze kennis naar maatschappelijk belangrijke thema's: sociaal gedrag op de werkvloer, oerinstincten van de liefde en pestgedrag bij kinderen. Hij schreef onder andere bestsellers als 'Help, mijn baas is een aap!' en 'Dierbare Collega's'.

patrickvanveen@speakersacademy.nl

“Het paradigma voor onderwijs zou moeten zijn: autonomie, eigenaarschap en relevantie.”

em. prof. dr. Wim Veen Wim Veen is hoogleraar Educatie en Technologie aan de TU Delft, Sectie Systeemkunde van de Faculteit Techniek, Bestuur en Management. Hij ontwikkelt met een interdisciplinair team van medewerkers onorthodoxe leerconcepten en leeromgevingen voor de publieke en private sector. Zijn onderzoek betreft de ontwikkeling van nieuwe concepten voor leren en opleiden. Zijn laatste boek is 'Homo Zappiens, leren, leven en werken in een digitaal tijdperk.' wimveen@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

277

“Alles wat wij bereikt hebben, hebben we te danken aan ons groepsleven, door de samenwerking met zoveel mensen.”

dr. Kris Verburgh Kris Verburgh is arts en onderzoeker. Dr. Verburgh's onderzoeksinteresses zijn veroudering, voeding, metabolisme. Verburgh schreef zijn eerste wetenschapsboek toen hij 16 was en was auteur van drie boeken op 25-jarige leeftijd. In zijn derde boek, 'De voedselzandloper', benadert Verburgh gezondheid en gewichtsverlies. Kris heeft artikelen en recensies geschreven voor verscheidene kranten en tijdschriften.

krisverburgh@speakersacademy.nl

“Nederland moet over de dijken heenkijken.”

drs. Maxime Verhagen Maxime Verhagen heeft een uitgebreide carrière als CDA-politicus achter de rug. Eerst was hij medewerker van de Tweede Kamerfractie en gemeenteraadslid in Oegstgeest. Van 1989 tot 1994 was hij lid van het Europees Parlement. Na acht jaar lid te zijn geweest van de Tweede Kamer, werd Verhagen in 2002 fractievoorzitter van het CDA. In 2006 droeg hij het voorzitterschap over aan Jan Peter Balkenende. Hij werd vervolgens minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet Balkenende-IV en minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie in Rutte-I. Sinds juni 2013 is hij voorzitter van Bouwend Nederland. maximeverhagen@speakersacademy.nl

278

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Digitalisering staat in toenemende mate aan de basis van de wereldeconomie.”

prof. dr. Willem Vermeend Prof. dr. Willem Vermeend is specialist op financieel, sociaaleconomisch en fiscaal terrein, hoogleraar Europees fiscaal recht en fiscale economie aan de Universiteit Maastricht en bestuurslid van diverse organisaties. Van 1994 tot 24 maart 2000 was hij staatssecretaris van Financiën in het eerste en tweede kabinet-Kok. Op 24 maart 2000 werd hij benoemd tot minister van Sociale Zaken in het tweede kabinet-Kok. Hij heeft talloze boeken over economische en financiële onderwerpen geschreven.

willemvermeend@speakersacademy.nl

“Een winnend team kan niet zonder een duidelijke aanvoerder.”

drs. Jack de Vries Jack de Vries, die als beroepsmilitair voorlichter en journalist is geweest bij de Koninklijke Landmacht, staat bekend om zijn strategische mediakennis. Hij verkreeg zijn bekendheid met zijn rol als CDAcampagneleider voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2006 en later als coördinator als projectleider voor de 100 dagen tour van het kabinet Balkenende IV. Tegenwoordig is De Vries strategisch adviseur op het gebied van communicatiestrategie, reputatiemanagent en campagnes bij Hill & Knowlton. jackdevries@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

279

“De realiteit is dat het Nederlandse beursgenoteerde bedrijfsleven een veel betere financiële positie heeft dan vijf of tien jaar geleden.”

drs. Peter Paul de Vries Drs. Peter Paul de Vries is grootaandeelhouder en bestuursvoorzitter van Value8 en heeft uitgebreide ervaring op het gebied van beursgenoteerde ondernemingen. Op dit moment is Peter Paul de Vries naast zijn rol binnen Value8 ook lid van het Market Participants Panel van de pan-Europese beurstoezichtorganisatie CESR, lid van het Comité van Aanbeveling van de Stichting CRC en de Stichting Juliana Kinderziekenhuis.

peterpauldevries@speakersacademy.nl

10 TOP

spreker

280

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Je moet geen leiding geven aan professionals.”

prof. dr. ir. Mathieu Weggeman Prof. dr. ir. Mathieu Weggeman is hoogleraar Organisatiekunde, in het bijzonder Innovatie Management aan de Faculteit Industrial Engineering & Innovation Sciences van de Technische Universiteit Eindhoven. Daarnaast voert hij een eigen praktijk als bestuursadviseur. Voor zijn bijdragen aan de vakliteratuur ontving hij in 2001 de oeuvreprijs van de Orde van Organisatiedeskundigen en in 2005 werd hij door collega's gekozen in de top-10 van de meest invloedrijke Nederlandse adviseurs. In 2008 won zijn boek 'Leidinggeven aan professionals? Niet doen!' de Managementboek van het Jaar Prijs. mathieuweggeman@speakersacademy.nl

“Altijd beter worden.”

Maarten van der Weijden Maarten van der Weijden is een voormalig Nederlands open wateren marathonzwemmer en won in 2008 een gouden medaille op de Olympische Spelen in Peking (10 km open water zwemmen). In 2001 kreeg Maarten de diagnose leukemie en zijn overlevingskansen waren gering. Na een behandeling in het ziekenhuis van een half jaar, waarbij Maarten vier chemotherapieën, operaties en een stamceltransplantatie onderging, had Maarten het geluk te herstellen en begon hij aan zijn revalidatie.

maartenvanderweijden@speakersacademy.nl

“We leven met z'n allen in een gezegend landje.”

Frits Wester Frits Wester is journalist. Hij is parlementair verslaggever voor RTL Nieuws. In 1985 trad Wester in dienst bij de CDA-Tweede Kamerfractie, als voorlichter. Van 1990 tot 1994 was hij hoofd voorlichting van de CDA-Tweede Kamerfractie. Wester ontwikkelde zich tot een journalist die veel primeurs brengt. Zo slaagt hij er vrijwel elk jaar in het embargo op de Miljoenennota te omzeilen en de begroting al voor de officiële presentatie op Prinsjesdag te publiceren. fritswester@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

281

“Mijn opvatting is: laat mensen zelf beslissen waar ze hun geld aan besteden.”

Hans Wiegel Hans Wiegel is voormalig politicus van de VVD. Hij was van 1995 tot 2012 voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland en heeft tijdens zijn politieke carrière verscheidene functies gehad. Zo was hij minister van Buitenlandse Zaken en Commissaris van de Koningin van Friesland. Hans Wiegel heeft verschillende onderscheidingen mogen ontvangen voor zijn inzet; hij is onder andere Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau.

hanswiegel@speakersacademy.nl

“Ik houd ervan dingen van de grond te tillen en te bouwen.”

prof. dr. Rob de Wijk Prof. dr. Rob de Wijk is één van de meest gevraagde commentatoren op het gebied van geopolitiek en veiligheidsvraagstukken. Hij is oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies en hoogleraar internationale betrekkingen aan de Campus Den Haag van de Universiteit Leiden. Na een journalistieke periode, werkte hij van 1989 tot 1998 op het Ministerie van Defensie waar hij zich onder meer bezighield met de herstructurering van de krijgsmacht na de Koude Oorlog. Vervolgens was hij enige jaren verbonden aan het Instituut Clingendael en hoogleraar aan de KMA. robdewijk@speakersacademy.nl

282

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“De financiële sector moet de kans grijpen om maatschappelijk relevanter te worden.”

prof. dr. Sweder van Wijnbergen In 1975 en 1977 behaalde prof. dr. Sweder van Wijnbergen zijn doctoraal natuurkunde en econometrie. Aan het Massachusetts Institute of Technology promoveerde hij in 1980 op het vakgebied van economie. Tot 1999 was prof. dr. Sweder van Wijnbergen secretaris-generaal bij het ministerie van Economische Zaken. Hij lanceerde in die hoedanigheid veel originele ideeën over de staatsschuld, de nieuwe economie, het nieuwe belastingstelsel, marktwerking en privatisering. Hij is hoogleraar economie aan de Universiteit van Amsterdam.

swedervanwijnbergen@speakersacademy.nl

“Denk 1 minuut per dag na hoe je je gegevens beschermt.”

Brenno de Winter Brenno de Winter houdt zich al tientallen jaren bezig met ICT en schrijft met name over privacy- en beveiligingsgerelateerde onderwerpen, onder andere voor Webwereld.nl en Nu.nl. Het initiatief om Lektober te organiseren en iedere dag een privacylek te presenteren, leidde tot een landelijke discussie over het falen van gegevensbescherming in Nederland. Zijn werk leidt in menige bestuurskamer, raad, parlement of andere bestuurstafel tot discussies. Vooral zijn werk rond aanbestedingen, de OV-chipkaart en DigiNotar gaven hem landelijke bekendheid. Journalistenvakblad Villamedia riep Brenno de Winter uit tot journalist van het jaar 2011. brennodewinter@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

283

“Er is niets mis met hard werken, mits je maar het gevoel hebt dat het ergens toe leidt.”

Chris Zegers Chris Zegers is onder andere presentator, acteur en muzikant. Hij'uit zijn liefde voor reizen in '3 op Reis' en de vele andere reisprogramma's die hij al sinds 2001 presenteert. Naast presentator bij BNN is Chris ook acteur en heeft hij in vele series en films gespeeld, zoals 'Onderweg naar morgen', 'All Stars', 'Lotus' en 'Alles is familie'.

chriszegers@speakersacademy.nl

“Ik ben iemand van extremen.”

Emmelie Zipson Emmelie Zipson is een veelzijdige presentatrice, zangeres en actrice. Haar studies aan de Amsterdamse Toneel & Kleinkunstacademie en de Central School of Speech and Drama in Londen, brachten haar op de meest uiteenlopende podia. Van toneel tot televisie, van modern tot klassiek. Op televisie debuteerde Emmelie in de soap 'Goudkust'. Kort na haar debuut werd ze gevraagd voor de politieserie 'Blauw Blauw' en speelde ze een prominente rol in de documentaire serie 'Finals'. emmeliezipson@speakersacademy.nl

284

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

“Je moet gewoon nooit vergeten waar je vandaan komt, je moet gewoon jezelf blijven.”

John van Zweden John van Zweden, is de hoofdpersoon in zijn eigen jongensboek genaamd 'Behangkoning in de Premier league'. Hij is directeur/eigenaar van Behangparadijs John van Zweden, directeur/mede eigenaar van John van Zweden reclame en directeur/mede eigenaar bij Swansea City, een betaald voetbalclub in de Engelse Premier League.

johnvanzweden@speakersacademy.nl

“Embrace life through work!”

Huub van Zwieten Huub van Zwieten is sinds 2000 CEO van TalentFirst Nederland BV, waar 30 coaches/ trainers talentontwikkelingprogramma's bieden aan bedrijven als Ahold, Rabobank, Heineken, Belastingdienst, ING, etc. Huub, auteur van zes bestseller boeken, wordt door velen ook wel de Droombaangoeroe genoemd. huubvanzwieten@speakersacademy.nl

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

285

Greg Shapiro

286

Jandino Asporaat

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

FOTO: BRENDAN DE CLERCQ

Frank van Pamelen

FOTO: VICTOR DURÁN

Jan Reinder

FOTO: MET DANK AAN NIEK BOES

Niek Boes

Sjaak Bral

Greg Shapiro Silvester Zwaneveld

Owen Schumacher

Rutger Lemm FOTO: MAW

FOTO: WALTER KALLENBACH

Pieter de Rijk

FOTO: MET DANK AAN TOM LASH

FOTO: WALTER KALLENBACH

FOTO: ILJA MEEFOUT

FOTO: DAVID CENZER

FOTO: MAW

FOTO: MINISTERIE VAN BEELD

FOTO: MARTE VISSER

Lenette van Dongen

FOTO: HASSELBLAD H5D

Jeﬀrey Spalburg FOTO: EMMELLE ZIPSON

Emmelle Zipson

FOTO: DIM BAARS

Ruben Nicolai

FOTO: MET DANK AAN OWEN SCHUMACHER

FOTO: BNN

FOTO: MET DANK AAN DOLF JANSEN

Quintis Ristie

FOTO: MET DANK AAN RUTGER LEMM

Peter Faber FOTO: MET DANK AAN JEFFREY SPALBURG

Jelle Kuiper

FOTO: MARTIJN BEEKMAN

Jasper van Kuijk FOTO: ROY BEUSKER

Ali B Arjen Lubach

FOTO: MET DANK AAN GREG SHAPIRO

FOTO: FRANK DOORHOF

Soundos el Ahmadi

FOTO: MET DANK AAN FRANK VAN PAMELEN

FOTO: MARC DEURLOO

FOTO: BOB BRONSHOFF

Karin Bruers FOTO: MET DANK AAN KARIN BRUERS

Victor Mids

FOTO: MET DANK AAN GREG SHAPIRO

drs. Dolf Jansen

FOTO: MARTIKA DE SANDERS

Humor is noodzakelijk in het bedrijf speakersacademy.nl

Rayen Panday

Joris Lutz

Bart Chabot

Tom Lash

Lieven Scheire

dr. ir. Ionica Smeets

Monique Collignon

drs. Marga Hoek MBA

Anky van Grunsven

Manon Ossevoort Gerda Havertong

Marianne Zwagerman

Annemarie van Gaal FOTO: EDWIN WALVISCH

FOTO: WALTER KALLENBACH

FOTO: MARLIES DEKKERS

Marja van Bijsterveldt

FOTO: WALTER KALLENBACH

FOTO: GERDA HAVERTONG

drs. Sabine Uitslag FOTO: VINCENT BOON

Anne-MarieRakhorst

FOTO: HERMIEN LAM

FOTO: VROONPHOTOMATION.NL

FOTO: GHISLAINE VINK

prof. dr. Margriet Sitskoorn

FOTO: JAN VAN BREDA

FOTO: ENITH STENHUYS

FOTO: MET DANK AAN CARICE VAN HOUTEN

FOTO: ROY BEUSKER

FOTO: EVERT JAN DANIELS

prof. dr. Heleen Dupuis

SPEAKERS ACADEMY速 MAGAZINE 2016

FOTO: MIRJAM STERK

drs. Jacobine Geel

FOTO: WALTER KALLENBACH

dr. Jacqeline Cramer Carice van Houten

FOTO: JOOST GOVERS

mr. Fatima Moreira de Melo Myrthe Hilkens

FOTO: RTV OOST

drs. Femke Halsema FOTO: JACQUELINE CRAMER

Helga van Leur

FOTO: STIJN GHIJSEN

FOTO: NICK VAN ORMONDT

FOTO: BOB BRONSHOFF

Sara Kroos

FOTO: FATIMA MOREIRO DE MELO

FOTO: WALTER KALLENBACH

FOTO: ASTRID JOOSTEN

mr. Naema Tahir

FOTO: MARGA HOEK

dr. Stine Jensen

FOTO: STINE JENSEN

Astrid Joosten

FOTO: LENS! FOTOGRAFIE > MARCEL KRIJGER

Aldith Hunkar

FOTO: WALTER KALLENBACH

FOTO: NAEMA TAHIR

Inspirerende vrouwen speakersacademy.nl

Cisca Dresselhuys

Marlies Dekkers

drs. Willemijn Verloop

mr. Inez Weski

287

drs. Mirjam Sterk

288 FOTO: JUSTCLICK FOTO: SPEAKERS ACADEMY® WALTER KALLENBACH

FOTO: MET DANK AAN RENÉ MIJNDERS FOTO: MET DANK LEONTIEN VAN MOORSEL

Ronald de Boer FOTO: MET DANK AAN JACK VAN GELDER

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016 FOTO: MET DANK AAN TOM VAN ‘T HEK

Toon Gerbrands

FOTO: CASPER RILA

Tom van ’t Hek

FOTO: ED VAN DE POLL

René Mijnders

FOTO: MET DANK HANS KRAAIJ JR.

Erica Terpstra

FOTO: JULIETTE POLAK & FLEUR KONING

Hans Kraaij jr.

Wilfred Genee

Susannah Chayes

FOTO: SPEAKERS ACADEMY WALTER KALLENBACH ®

Marc Lammers

Gerard Kemkers

FOTO: MET DANK AAN PETER BLANGÉ

Mark Huizinga

FOTO: WILLIAM RUTTEN

FOTO: MET DANK AAN MARK HUIZINGA

FOTO: MET DANK AAN ROBERT LATHOUWERS

FOTO: MET DANK KIRSTEN VAN DER KOLK

Kirsten van der Kolk

FOTO: SPEAKERS ACADEMY WALTER KALLENBACH

Frank de Boer FOTO: ROY BEUSKER

Minke Booij

FOTO: SPEAKERS ACADEMY® WALTER KALLENBACH

Robin van Galen FOTO: GERTJAN KOOIJ

mr. Fatima Moreira de Melo & Raemon Sluiter

FOTO: MET DANK AAN SERDAR GÖZÜBÜYÜK

FOTO: MARCEL KRIJGER

FOTO: MET DANK AAN SJOERD MARIJNE

Edith Bosch

Tom Egbers

FOTO: JULIETTE POLAK & FLEUR KONING

FOTO: ENITH STENHUYS

Sjoerd Marijne

FOTO: MET DANK GERARD KEMKERS

Barbara Barend Esther Vergeer

FOTO: MET DANK SUSANNAH CHAYES

Jack van Gelder FOTO: MATHILDE DUSOL

Leontien van Moorsel

FOTO: MET DANK AAN TOM EGBERS

Anky van Grunsven

FOTO: NICK VAN ORMONDT

Sportsprekersinstituut speakersacademy.nl

Serdar Gözübüyük

Robert Lathouwers

Peter Blangé

Humberto Tan

Maarten van der Weijden

Eric Arnold

FOTO: WALTER KALLENBACH FOTO: PATRICIA STEUR

FOTO: ROY BEUSKERFF

Jan Slagter FOTO: MET DANK AAN RUBEN NICOLAI

Jort Kelder

FOTO: MET DANK AAN CYNTHIA ABMA

Ruben Nicolai

FOTO: MARTE

mr. Inez Weski

FOTO: MET DANK AAN KATJA SCHUURMAN

Katja Schuurman

Ferry Mingelen

Esther Vergeer

Gijs Staverman Felix Rottenberg

Kluun

Sjaak Bral

FOTO: WALTER KALLENBACH

Dirk Zeelenberg

FOTO: MET DANK AAN CHRIS ZEGERS

FOTO: MET DANK AAN DIRK ZEELENBERG

FOTO: NICK VAN ORMONDT

Lieke van Lexmond

FOTO: MET DANK AAN FRITS WESTER

FOTO: JACQUELINE DE HAAS

Jules Deelder

FOTO: MET DANK AAN KLUUN

FOTO: WALTER KALLENBACH

Harm Edens

FOTO: CORNÉ VAN DER STELT

FOTO: PAUL SCHRAUB

FOTO: MET DANK AAN HALINA REIJN

FOTO: MAW

FOTO: GOVERT DE ROOS

Hans Klok

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

FOTO: MINISTERIE VAN BEELD

Jack van Gelder

FOTO: MATHILDE DUSOL

Diederik Jekel Halina Reijn

FOTO: MARTIJN BEEKMAN

Cynthia Abma Frans Lanting

FOTO: MET DANK AAN GIJS STAVERMAN

Richard Krajicek FOTO: KAREN SCHEFFENS

Lee Towers

FOTO: NICO KROON

Erik de Vlieger

FOTO: WALTER KALLENBACH

FOTO: ANNEMIEKE VAN DER TOGT

Geraldine Kemper

FOTO: JULIETTE POLAK & FLEUR KONING

Inspirerende bekende Nederlanders speakersacademy.nl

Rayen Panday

mr. Frank Visser

Chris Zegers

Frits Wester

289

Pierre Wind

Heeft u advies nodig? Neem contact op met het Speakers Academy速 Team of bezoek de website van Speakers Academy速, u treft hier duizenden sprekers, nationaal en internationaal, handig gerubriceerd per categorie.

Bestuur & Politiek

Communicatie & Public Relations

Dagvoorzitters

Duurzaamheid/ MVO

Economie & Financi谷n

Entertainment

Filosofie, Religie & Spiritualiteit

Geschiedenis

Gezondheidszorg

ICT & Social Media

Innovatie & Creativiteit

Kunst & Cultuur

Leiderschap & Strategie

Lifestyle

Management

Marketing

Media & Journalistiek

Mens & Samenleving

Meteorologie

Motivatie & Inspiratie

Ondernemerschap

Sales

Sport & Expedities

Trends

Wetenschap

speakersacademy.nl 010 - 433 33 22 290

SPEAKERS ACADEMY速 MAGAZINE 2016

21st Century Art by

EEN MULTIFUNCTIONELE CONGRESLOCATIE IN DEN HAAG • Industriële uitstraling • Flexibel in te richten • 17 subruimtes! • Zeer goede bereikbaarheid • 380 parkeerplaatsen

Crayon 48 x 64 cm

SOKIA® WWW.SOKIA.NL

FOKKERTERMINAL.NL

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016

291

PHOTOGRAPHY BY JIMMY NELSON (AT THE SADHUS)

292

BARCELONA Gran Via, 630 4ª planta 08007 Barcelona Spain

ROTTERDAM Schiedamse Vest 67-71 3012 BE Rotterdam The Netherlands

BERLIJN Kurfürstendamm 194 10707 Berlin Germany

PARIJS 5, Rue de Castiglione 4ème étage, 75001 Paris France

T: +34 (0) 934 45 83 35 E: info@speakersacademy.es

T: +31 (0) 10 433 33 22 E: info@speakersacademy.nl

T: +49 (0) 30 700 159 665 E: info@speakersacademy.de

T: +33 (0) 1 53 45 10 62 E: info@speakersacademy.fr

speakersacademy.com

SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2016