Grassentuin
Weinig werk, veel genieten 1
Van de schapenwei en boomgaard wilden Ans en Hero de Smeth een echte tuin maken, maar wel een onderhoudsvriendelijke. Het werd een tuin met grote groepen siergrassen. En die bevalt uitstekend. De tuin vraagt relatief weinig tijd en is mooi van vroeg in het voorjaar tot ver in de winter.
rote vakken met siergrassen vullen de ruimte rond de landelijk gelegen woning van Ans en Hero de Smeth in Overijssel. Bij het terras wordt Calamagrostis brachytricha gecombineerd met paarse Verbena bonariensis. In de voormalige moestuin bloeien siergrassen en naast het huis is een lange, dubbele grassenborder. Wandelend over een houtsnipperpad word je helemaal omgeven door wuivende graspluimen. Een rij knotwilgen vormt de link met het omringende
landschap. Eronder bloeit strogele smele, Deschampsia cespitosa ’Goldtau’, en Luzula pilosa. In de voortuin is een border met onder andere Stipa, Imperata, Miscanthus en Calamagrostis. ”Van de voormalige schapenweide en de boomgaard wilden we graag een echte tuin maken”, vertelt Ans. ”Omdat het perceel vrij groot is, zo’n 5000 vierkante meter, was het onderhoud wel een belangrijk aandachtspunt. Wij wilden juist minder tijd besteden aan de tuin en een werkbesparend ontwerp was ons uitgangspunt.” Een deel van
1 I Ans tussen de persicaria’s. 2 I V.l.n.r. Stipa tenuissima, Calamagrostis x acutiflora ’Karl Foerster’, Spodiopogon sibiricus, Miscanthus sinensis ’Adagio’, Carex flagellifera, Stipa gigantea, Pennisetum alopecuroides, Miscanthus sinensis ’Pünktchen’ en Pennisetum villosum. 2
3 3 I In de lange border staan 23 verschillende siergrassen. Vooraan de strogele halmen van Deschampsia cespitosa ’Goldtau’, tussen de roze Persicaria amplexicaulis ’Rosea’ (rechts) staat Calamagrostis brachytricha. 4 I Een deel van de lange grassenborder.
de tuin bleef boomgaard en ongeveer 3000 vierkante meter werd een siergrassentuin. Ans: ”Het ontwerp met een aantal brede zichtlijnen hebben we zelf gemaakt. Er is vrij veel gazon, dat maaien we twee keer per week met een zitmaaier. Bij de indeling van de perken hebben we er rekening mee gehouden dat je overal makkelijk omheen kan maaien. De knotwilgen staan bijvoorbeeld niet in het gazon maar in een lange strook met siergrassen. Zo voorkom je dat je rond elke stam rondjes moet draaien met de grasmaaier. De grote plantvakken en de lange border zijn gevuld met siergrassen. Ze zijn in grote groepen van één soort aangeplant, dit geeft de beplanting een rustgevende, krachtige uitstraling. Ook voor het onderhoud is dit makkelijk. Het beplantingsplan is gemaakt door Lianne Pot van Lianne’s Siergrassen. Zij heeft prachtige combinaties bedacht, waar we heel tevreden mee zijn.”
4
Zin in kleur
Tussen de siergrassen vallen enkele bloeiende borderplanten op. Ans: ”Je moet wel iets kleurigs hebben tussen al het gras. We hebben in de borders verschillende cultivars van Persicaria amplexicaulis, waaronder de opvallend rode ’Speciosa’, de zachtroze ’Rosea’ en bij het huis de witte ’Alba’. Dit zijn heel sterke en makkelijke planten die erg lang bloeien. Inmiddels zijn er mooie, nieuwe roze variëteiten op
de markt gekomen die een wat donkerder tint hebben. Heel mooi is bijvoorbeeld ’October Pink’. Verder hebben we de prachtige Sedum ’Matrona’, een stevige plant met donker blad. IJzerhard, Verbena bonariensis, bloeit ook heel lang. Deze plant wil nog ➺ G R O E I & B L O E I – s e p t e m ber – 2 0 1 0
7
1 1 I Langs het houtsnipperpad in de lange border groeien de bruine Carex flagellifera, strogele Deschampsia cespitosa ’Goldtau’ en rechts daarvan de hoge Stipa gigantea. 2 I Verbena bonariensis met Calamagrostis brachytricha. 3 I Ans op haar gekleurde bank.
wel eens wegvallen in de winter, maar zaait zich goed uit. Het zijn allemaal planten die goed uitkomen tussen de halmen van de siergrassen. Als extra accent heb ik de tuinbank geschilderd in felle kleuren, geïnspireerd op de bloemen van hortensia’s.” De vakken met siergrassen zijn vanaf het vroege voorjaar tot ver in de winter mooi. Om voor voldoende contrasten te zorgen is er goed gelet op afwisseling in bladvorm en -kleur, bloeitijd en hoogte. 2
”Eigenlijk vind ik de siergrassen al prachtig in mei”, zegt Ans. ”Het jonge blad is frisgroen van kleur en in die periode heb je een mooi overzicht over de verschillende groepen. De boomgaard achter de grassenborders staat al vanaf maart in bloei, vanaf die tijd is het genieten in de tuin. De grassenborders zijn op hun hoogtepunt in de nazomer, dan bloeien alle soorten volop. Als de grassen bewegen en ruisen in de wind is het nog mooier. De wintersilhouetten blijven fraai 3 tot in februari. Zeker met een laagje rijp of een beetje sneeuw is het echt een sprookje. Afhankelijk van het weer knippen we alles in januari of februari af.” De meeste siergrassen zijn sterke vaste planten, die weinig problemen geven. Wel kunnen sommige soorten omvallen, vooral in een winderige tuin.
Favorieten
Op zeer rijke grond worden siergrassen erg hoog en slap. Ook zijn er soorten die zich flink kunnen uitzaaien. Of een bepaalde soort een 8
G R O E I & B L O E I – s e p t e m ber – 2 0 1 0
succes wordt, is niet alleen afhankelijk van de grondsoort, ook de vochtigheid van de bodem, de hoeveelheid licht en wind spelen een rol. Ans en Hero hebben inmiddels duidelijke favorieten, die het bij hen altijd goed doen. ”Dat zijn onder andere Miscanthus sinensis ’Adagio’, die blijft iets lager en bloeit heel rijk. Miscanthus sinensis ’Pünktchen’ heeft gele vlekjes op het blad, heel apart. Het rode bloedgras Imperata cylindrica ’Red Baron’ is heel opvallend vanwege de bloedrode bladkleur en komt 4 5 elk jaar goed terug. Heel betrouwbaar is Deschampsia cespitosa ’Goldtau’, prachtig 4 I Ans schilderde bloempotten in dezelfde opvallende kleuren als haar tuinbank: ”Je moet wel iets kleurigs hebin combinatie met Sedum ben tussen al het gras!” 5 I Een rij knotwilgen vormt de link met de omgeving. ’Matrona’. Andere aanraders zijn Pennisetum alopecuroides, lampenpoetsergras, en Chasmanthium houd. ”Het onderhoud van de tuin is te overzien, maar omdat het een groot stuk is zijn we er toch wel even mee bezig”, merkt Ans op. latifolium, plataargras. Allebei ook erg mooi in boeketten.” De afgestorven plantendelen kunnen eventueel met een bosmaaier Nog een topper worden afgemaaid. Dat gaat snel, maar natuurlijk niet zo zorgvul”Ook Calamagrostis brachytricha, diamantgras, staat hoog op ons dig. ”Wij werken toch liever met een snoeischaar. Het is wel meer lijstje. De fijne bloempluimen zijn erg mooi met Verbena bonariensis werk, maar de tuin ziet er daarna veel mooier uit. Alle grassen knipen Persicaria. Nog een topper is Stipa gigantea. Minder geslaagd vinden pen we aan het eind van de winter vlak boven de grond af en het we Panicum virgatum ’Rehbraun’, de pollen vallen helaas met regen afval leggen we meteen op de aanhanger. Het kan dan in één keer en wind snel om. Stipa tenuissima valt weg na de winter.” naar de vuilstort. Het is ook heel goed om alles te hakselen en weer De grote groepen siergrassen vragen in verhouding weinig onder- tussen de planten te strooien. Maar omdat we zo ontzettend veel ➺ 6 I In de border links Pennisetum villosum, rechts daarvan Deschampsia cespitosa ’Goldtau’ (tevens op de voorgrond) met erachter Calamagrostis x acutiflora ’Karl Foerster’, de roze aartjes van Persicaria amplexicaulis ’Rosea’ en helemaal rechts Stipa brachytricha. 6
9
2
1
3
1 I Het terras bij het huis. 2 I Chasmanthium latifolium. 3 I Imperata cylindrica ’Red Baron’. 4 I De donkere aren van Pennisetum viridescens met daarachter rode en roze Persicaria amplexicaulis. Helemaal rechts Stipa brachytricha. 5 I Plantvak voor de schuur met Pennisetum en Miscanthus. 4
10
G R O E I & B L O E I – s e p t e m ber – 2 0 1 0
5
6 6 I In het midden Sedum ’Matrona’ met links daarvan Deschampsia cespitosa ’Goldtau’ en rechts Persicaria amplexicaulis. Op de achtergrond de hoge Miscanthus sinensis ’Undine’, met rechts daarvoor Panicum virgatum ’Rotstrahlbush’.
grassen hebben kost dat echt te veel tijd. Om tijd te besparen gebruiken we voor het grote vak met Deschampsia wel de bosmaaier.” Na het afknippen van de grassen is het belangrijk om regelmatig te controleren op onkruid. ”Tot in mei halen we ongeveer één keer per week het onkruid weg in de borders. Je moet extra goed 7 letten op gewoon gras. Het is soms moeilijk te zien tussen het siergras, dus dat vraagt wel wat ervaring. Vanaf eind mei tot in het najaar is er weinig te doen in de tuin, slechts af en toe wat onkruid verwijderen. Water geven is nauwelijks nodig, alleen in erg droge perioden. Een tuin met siergrassen bevalt ons uitstekend: het betekent weinig werk en toch heel lang genieten van al die prachtige vormen en kleuren.”
7 I De border in de voortuin met links Stipa tenuissima, daarnaast het rode siergras Imperata cylindrica ’Red Baron’, de lage Miscanthus sinensis ’Adagio’ met daarachter Calamagrostis x acutiflora ’Karl Foerster’ en helemaal rechts Miscanthus sinensis ’Hermann Müssel’.
Tekst en fotografie: Modeste Herwig/Ontwerp: Hero en Ans de Smeth/Beplantingsplan: Lianne’s Siergrassen, Lianne Pot. G R O E I & B L O E I – s e p t e m ber – 2 0 1 0
11