Manager t24 (1) by Spyros Langkos

24# | ΜΑΡΤΙΟΣ 2014

Νίκος Πέππας

Country Manager | SAS Greece, Cyprus, Bulgaria

Οι επιτυχίες θα συνεχιστούν ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΘΟΥΣ exofyllo T23_sel.indd 1

ΜΠΙΛ ΤΖΩΡΤΖ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ ΠΩΣ Η ΚΥΠΡΟΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

4/7/14 5:14 PM

¦ ¡ ¦ ¦ ¡ ¦ ¦ ¦ ÀÇÇÃÉÄÆ· ÊÄÆÊÉÊÈ¸¼ Î·ÈÀÍ¼ ËÀÍÄÎÎ¹ÏÀÍÊ ¼Ë¹ ËÊÏ¶ ¶ÓÀÄ ¼É ÂÆÃ ¼Ë¹ Î»ÂÓÍÊÉÀÒ ÀÅÑÎÏÍÀÁÀ¸Ò ÀËÄÓÀÄÍ·ÎÀÄÒ ËÊÔ ¿ÍÊÔÉ ¿ÔÉ¼ÈÄÆ ÎÏÊ Ë¼ÂÆ¹ÎÈÄÊ Â¸ÂÉÀÎÐ¼Ä Ä ªÇÇÃÉÀÒ ÀËÄÓÀÄÍÃÈ¼Ï¸ÀÒ ¿Ä¼Ð¶ÏÊÔÉ ÏÄÒ Ä¿¶ÀÒ Æ¼Ä ÏÊ ÀËÄÓÀÄÍÃÈ¼ÏÄÆ¹ ËÉÀ»È¼ ËÊÔ ÓÍÀÄ ÕÀÏ¼Ä ÂÄ¼ É¼ ÀËÀÆÏ¼ÐÊ»É ÀÆÏ¹Ò ÎÔÉ¹ÍÑÉ Ä¼ ÏÊÉ ¼ÎÁ¼Ç· ¹ÈÑÒ £Â»ÍÊ¤ ÎÏÄÒ ¼ÂÊÍ¶Ò ÏÊÔ Æ¹ÎÈÊÔ ÓÍÀÄ ÕÊÉÏ¼Ä ËÊÇ»ÏÄÈÊÄ Æ¼Ä ¼ÅÄ¹ËÄÎÏÊÄ Î»ÈÈ¼ÓÊÄ ÍÂ¼ÉÄÎÈ¹Ò ÎÁ ÇÄÎÃÒ Å¼ÂÑÂÄÆÌÉ ÄÎÏÌÎÀÑÉ ËÊÔ ÀËÊËÏÀ»ÀÏ¼Ä ¼Ë¹ ÏÊ §ËÊÔÍÂÀ¸Ê É ËÏÔÅÃÒ Æ¼Ä ÉÏ¼ÂÑÉÄÎÏÄÆ¹ÏÃÏ¼Ò À¸É¼Ä Ê È¹ÉÊÒ ÀÇÇÃÉÄÆ¹Ò ¼ÎÁ¼ÇÄÎÏÄÆ¹Ò ÊÍÂ¼ÉÄÎÈ¹Ò ËÊÔ ËÍÊÎÁ¶ÍÀÄ ¼ÎÁ ÇÄÎÃ ÎÀ ¹ÇÊ ÏÊÉ Æ¹ÎÈÊ ¼Æ¹È¼ Æ¼Ä ÎÀ ÓÌÍÀÒ £Ô¾ÃÇÊ» Í¸ÎÆÊÔ¤ ¼Ç»ËÏÀÄ ÏÊÉ ÀÈËÊÍÄÆ¹ Æ¼Ä ËÊÇÄÏÄÆ¹ Æ¸É¿ÔÉÊ «ÎÀ ËÊÎÊÎÏ¹ ¶ÑÒ Æ¼Ä ÂÄ¼ ÀÅ¼ÂÑÂ¶Ò ÀËÀÉ¿»ÎÀÄÒ Æ¼Ä ÀÆÏ¶ÇÀÎÃ ÏÀÓÉÄÆÌÉ ¶ÍÂÑÉ ÈÀ ¼ÉÏ¼ÂÑÉÄÎÏÄÆ¹ ¼ÎÁ ÇÄÎÏÍÊ Æ¼Ä ÏÃÉ ÀÂÂ»ÃÎÃ ÏÊÔ ÇÇÃÉÄÆÊ» ÃÈÊÎ¸ÊÔ Ä¼ ¼ÔÏ¹ ÎÓÀ¿Ä ÕÊÉÏ¼Ò Ï¼ ÀË¹ÈÀÉ¼ ÀËÄÓÀÄÍÃÈ¼ÏÄÆ Î¼Ò ÎÓ¶¿Ä¼ ÎÏÊ ÀÅÑÏÀÍÄÆ¹ ÀËÄÆÊÄÉÑÉ·ÎÏÀ ÈÀ ÏÊÉ Æ¼Ä ÀÉÃÈÀÍÑÐÀ¸ÏÀ ÂÄ¼ Ï¼ ËÍÊÂÍ ÈÈ¼Ï¼ ¼ÎÁ ÇÄÎÃÒ ËÊÔ ÀÇ¼ÓÄÎÏÊËÊÄÊ»É Ï¼ ¿ÄÆ Î¼Ò Í¸ÎÆ¼

ÐÀÏÀ ËÀÍÄÎÎ¹ÏÀÍ¼ ÂÄ¼ Ï¼ ÍÊÂÍ ÈÈ¼Ï¼ ÎÁ ÇÄÎÃÒ Å¼ÂÑÂÌÉ ËÀÉ¿»ÎÀÑÉ Æ¼Ä ¡ÀÓÉÄÆÌÉ ¶ÍÂÑÉ ÏÊÔ ÎÏÊ ZZZ RDHS JU Æ¼Ä ÎÏ¼ ÏÃÇ ¢¡ ¡ ¼ÉÀËÄÎÏÃÈ¸ÊÔ Ð·É¼ § ¢ ¢ ÊÇÔÏÀÓÉÀ¸ÊÔ ÔÂÆÌ ÀÎÎ¼ÇÊÉ¸ÆÃ

OAEP 21x281 11Jul11 indd 1 21x28.indd

7/11/11 7/2/13 3:59 2:10 PM

# 24 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2014 24# | ΜΑΡΤΙΟΣ 2014

manager περιεχόμενα Επιχειρηματίες σε Group Therapy Η Ευρώπη χάνει το τρένο

28 32

Το επιτυχημένο CretaLive

Πρόβλημα το παγκόσμιο χάσμα στις δεξιότητες

Η επέλαση των κινεζικών μαρκών

Η Δύση παραμένει οικονομικά κυρίαρχη

Οι δέκα κορυφαίες αναδυόμενες τεχνολογίες

Οι προκλήσεις από τη Διεθνή Οικονομική Ανάπτυξη

Το μάνατζμεντ της φιλανθρωπίας ανεβαίνει

Το BitCoin και τα κρυπτονομίσματα

Οικονομική πολυπλοκότητα και ανάπτυξη

Νέες προκλήσεις και απειλές

Όλα βρίσκονται στο μυαλό

Τα επώνυμα προϊόντα στις κοινωνίες της προφύλαξης

Η ηλεκτρονική επανάσταση στο marketing

Νέο management για τις συντάξεις

Για μία διαπολιτισμική επικοινωνία

Περί Αριστείας

Αγορά

Νέα της ΕΕΔΕ

003-04 PERIEXOMENA.indd 3

ΝΙΚΟΣ ΠΕΠΠΑΣ

COUNTRY MANAGER | SAS GREECE, CYPRUS, BULGARIA

ΟΙ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΤΟΥΝ ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΘΟΥΣ

ΜΠΙΛ ΤΖΩΡΤΖ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ ΠΩΣ Η ΚΥΠΡΟΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

28 32

54 3 4/7/14 5:13 PM

περιεχόμενα

Ιδιοκτήτης

editorial

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ Λεωφόρος Ιωνίας 200 & Ιακωβάτων 111 44 Κάτω Πατήσια Τηλ. 210 2112000 www.eede.gr

Εκδότης Βαγγέλης Παπαλιός Σύμβουλος Έκδοσης Αθανάσιος Χ. Παπανδρόπουλος Διευθύντρια Σύνταξης Λίνα Τσαγκαράκη Αρχισυντάκτης Δημήτρης Τσουκαλάς Επιμέλεια - Συντονισμός Ύλης Θοδωρής Βαλαμβάνος Συνεργάτες N. Peter Kramer (Βρυξέλλες), Ιωάννα Βαρβαλούκα Αρθρογραφούν Αντόνιο Ζαμπερίνι, Βιτζέι Βαιθεσβάραν, Γκίδεον Πάιχμαν, Γουίλ Χάττον, Ζοφρουά ντε Μπεζιέ, Κώστας Χρήστου, Λίο Αμπρουτσέζε, Μάθιου Μπίσοπ, Μπάρρυ Μουρ, Ντόμινικ Μπάρτον, Ντούσαν Σιθντάνσκι, Ολιβιέ Μπλανσάρ, Πιλίτα Κλαρκ, Στέφαν Στερν, Σύλβια Παβόνι, Τζων Μπεκ, Τζόναθαν Μόουλς. Σύμβουλος Εμπορικής Ανάπτυξης Γιώργος Σακελλόπουλος Υπεύθυνη Εταιρικής Επικοινωνίας Λίνα Δέδε Υποδοχή διαφήμισης Άννα Μηλιάδη Υπεύθυνη λογιστηρίου Πηνελόπη Χατζηδημητρίου

Η ΓΝΩΣΗ ΕΛΠΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ 12

cover story ΝΙΚΟΣ ΠΕΠΠΑΣ

ΟΙ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΤΟΥΝ 22

άρθρο

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ: Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΘΟΥΣ 26

συνέντευξη ΜΠΙΛ ΤΖΩΡΤΖ

ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ 30

άρθρο

ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ

ΠΩΣ Η ΚΥΠΡΟΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Εκδίδεται από την:

58 Μικράς Ασίας 43, 152 33, Χαλάνδρι Τηλ: 210 7712400, Fax: 210 7785097 email: direction@direction.gr, www.direction.gr Οι απόψεις των συντακτών δεν αποτελούν απαραίτητα απόψεις του ιδιοκτήτη και του εκδότη του περιοδικού.

συνέντευξη

ΝΤΟΥΣΑΝ ΣΙΝΤΑΝΣΚΙ

Η ΕΥΡΩΠΗ ΜΕΤΑΞΥ ΣΦΥΡΑΣ ΚΑΙ ΑΚΜΟΝΟΣ

4 003-04 PERIEXOMENA.indd 4

4/7/14 5:13 PM

21x28.indd 1

3/13/14 12:58 PM

Γράμμα από τον Πρόεδρο του Δ.Σ. της ΕΕΔΕ

Στέλιος Σταυρίδης: Ένας σπάνιος άνθρωπος του Κωνσταντίνου Π. Λαμπρινόπουλου

Πριν περίπου ένα μήνα έφυγε από τη ζωή ένας πολύ καλός φίλος, ο Στέλιος Σταυρίδης, ένας άνθρωπος που με την παρουσία του και το έργο του ως Μέλος του Διοικητικού μας Συμβουλίου, προσέφερε όχι μόνο στην Ελληνική Εταιρία Διοικήσεως Επιχειρήσεων αλλά και γενικότερα στην Επιχειρηματικότητα στη χώρα μας. Θεωρώ λοιπόν την ελάχιστη υποχρέωσή μου ως Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΕΔΕ να αφιερώσω αυτόν τον πρόλογό μου στο φίλο μας Στέλιο. Είναι σπουδαίο για τον καθένα μας να είναι αισιόδοξος και να αντιμετωπίζει τα πάντα στη ζωή του με μια θετική ματιά και αυτό να μην το κάνει απλά θεωρητικά αλλά να το ενσωματώνει στην καθημερινότητά του και σε όλες τις πτυχές της ζωής του. Αυτό έκανε ο Στέλιος σε όλη του τη ζωή. Έβλεπε όλα τα πράγματα με τη θετική τους άποψη, ποτέ δεν έλεγε ότι κάτι δεν γίνεται γι’ αυτό και κατόρθωσε να κάνει πράξη στην επαγγελματική του καριέρα πράγματα που πολλοί θα ονειρεύονταν να κάνουν. Και η επίτευξη όλων αυτών έγινε ανεξάρτητα από τις αντιξοότητες που αντιμετώπιζε, ανεξάρτητα από το αν ήταν εργοδότης ή εργαζόμενος, ανεξάρτητα από τις δυσκολίες που το περιβάλλον δημιουργούσε. Και δεν ήταν τυχαίο ότι πέτυχε όλα αυτά που πέτυχε γιατί βασίστηκε στην έννοια άνθρωπος και γνώριζε καλύτερα από τον καθένα ότι όταν εμπνέεις και καθοδηγείς σωστά και δίκαια τους ανθρώπους και μοιραστείς ειλικρινά το όραμά σου μαζί τους και τους κάνεις να πιστέψουν στο όραμα αυτό, τότε τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολο να επιτύχουν όσες δυσκολίες κι αν υπάρχουν. Το δεύτερο σπουδαίο του χαρακτηριστικό ήταν η προσφορά. Ο Στέλιος ήταν από τους πιο δοτικούς ανθρώπους σε αυτή τη χώρα, όπου του ζητούσαν να βοηθήσει ήταν παρών και μάλιστα με αισθητή παρουσία. Μέσα από τους ρόλους που κατά καιρούς είχε σε διάφορους Οργανισμούς, προσπάθησε και πέτυχε να κάνει αισθητή την παρουσία του αλλά και τη συμβολή του στα αποτελέσματα καθενός από αυτούς. Και η προσφορά του δεν σταματούσε εκεί. Με το χάρισμα της γραφής που είχε, προσπαθούσε πάντα μέσα από την αρθρογραφία του και τις

006-07 EDITORIAL proedrou.indd 6

4/4/14 2:12 PM

γράμμα

Ο Στέλιος Σταυρίδης ήταν ένας σπάνιος άνθρωπος, που, είναι πολύ δύσκολο να ξεχασθεί, όχι από τους φίλους του και τους δικούς του ανθρώπους αλλά και από αυτούς που είχαν αντίθετες απόψεις από αυτόν.

ομιλίες του να βοηθήσει και τις επιχειρήσεις και τη χώρα αλλά και τους εργαζόμενους να ξεφύγουν από τα καθημερινά, να σκεφθούν δημιουργικά, να σκεφθούν «out of the box» ώστε να υπάρξει πρόοδος, γιατί ο Στέλιος αγαπούσε τη χώρα, αγαπούσε την επιχειρηματικότητα, αγαπούσε τους εργαζόμενους - με αποδείξεις. Δεν ήταν τυχαίο ότι δεν φοβήθηκε ποτέ να εκτεθεί δημόσια για τις ιδέες του, μέχρι του σημείου να πολιτευθεί. Δεν ήταν τυχαίο ότι έδωσε μάχες για την επιχειρηματικότητα σε όλα τα επίπεδα, και μάλιστα σκληρές μάχες, έχοντας πάντα καθαρές απόψεις και, τέλος, δεν ήταν τυχαίο ότι αγαπούσε πραγματικά τους εργαζόμενους γι’ αυτό και κατόρθωσε να κάνει την εταιρία του να είναι το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ευρώπη. Ο Στέλιος δεν ήταν απλά ένας άνθρωπος με ωραίες και προχωρημένες ιδέες, ήταν ένας άνθρωπος που υπέγραφε αυτές τις ιδέες του πρακτικά. Το τρίτο και πολύ μεγάλο χαρακτηριστικό του Στέλιου Σταυρίδη ήταν το πλαίσιο αρχών και αξιών που είχε και το πώς αυτό μεταφραζόταν στην καθημερινότητά του. Η οικογένειά του κατά τον Στέλιο, δεν ήταν μόνο η γυναίκα του και τα παιδιά του, που προφανώς είχαν τις ίδιες αξίες, αλλά και όλοι οι φίλοι του που ενστερνίζονταν τις ίδιες αρχές και αξίες.

Ο Στέλιος Σταυρίδης ήταν ένας σπάνιος άνθρωπος, ήταν ένας άνθρωπος που, προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι, είναι πολύ δύσκολο να ξεχασθεί, όχι από τους φίλους του και τους δικούς του ανθρώπους αλλά και από αυτούς που είχαν αντίθετες απόψεις από αυτόν. Προσωπικά νιώθω τη φυσική απώλεια του Στέλιου ως μεγάλη απώλεια και ιδιαίτερα για μένα που είχα την τύχη να είμαι φίλος του, αλλά πιστεύω ότι η παρακαταθήκη που άφησε είναι μεγάλη και ο δρόμος της ενεργού συμμετοχής που έδειξε χρειάζεται πολλούς να τον ακολουθήσουν, γιατί έτσι υπάρχει πιθανότητα σταδιακά να κάνουμε τα πράγματα «λίγο καλύτερα» και για μας και για την οικονομία και για τη χώρα μας. Η χώρα μας γίνεται φτωχότερη με την απώλεια του Στέλιου, αλλά όπως έλεγε και ο ίδιος, είναι σίγουρο ότι θα υπάρξουν και άλλοι μιμητές της πορείας του.

m 7

006-07 EDITORIAL proedrou.indd 7

4/4/14 2:12 PM

άποψη Η ΓΝΩΣΗ ΕΛΠΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Το άρθρο που ακολουθεί εγράφη από τον υπογράφοντα στον Οικονομικό Ταχυδρόμο την 22α Ιουλίου 1992. Μετά από 22 έτη, όχι μόνον δεν έχει καμία απολύτως ρυτίδα, αλλά αποτελεί πάντα και ελπίδα για το αύριο. Γερασμένη, ακίνητη και βαθύτατα εξαρτημένη από τον κρατισμό και τη διαφθορά του, η ελληνική κοινωνία κινδυνεύει σήμερα να βρεθεί και χωρίς ψυχικά αποθέματα. Οι ικανότεροι νέοι της ρίχνουν μαύρη πέτρα πίσω τους και φεύγουν. Προσωπικές εμπειρίες μάς πείθουν ότι τα πιο ικανά και δυναμικά στοιχεία της χώρας κυριολεκτικά δραπετεύουν από ένα περιβάλλον αθλιότητας, μιζέριας, παραλογισμού και αναξιοκρατίας. Το κείμενο που ακολουθεί αυτή τη μικρή εισαγωγή, εγράφη πριν από 22 χρόνια. Από τότε, ο κατήφορος που περιγράφεται συνεχίστηκε, η χώρα πτώχευσε και σήμερα δείχνει να μην έχει τις δυνάμεις να ξαναβρεί το βηματισμό της - και τούτο διότι αυτό κάποιοι δεν το θέλουν. Οι δυνάμεις που κυριαρχούσαν το 1992 σήμερα παίζουν τα ρέστα τους για την παραμονή στην παρακμή και την αθλιότητα. Ακολουθεί το κείμενο της 22ας Ιουλίου 1992: «Οι Έλληνες νέοι είναι απογοητευμένοι από την απίστευτη ελληνική γεροντοκρατία. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα στην οποία η πολιτική της ηγεσία, αν συμπυκνωθεί σε πέντε πρόσωπα, πλησιάζει τα 350 χρόνια. Οι νέοι είναι απογοητευμένοι από τον κυνισμό, το λαϊκισμό και την ανευθυνότητα των ελληνικών πολιτικών κομμάτων. Είναι απογοητευμένοι από τη χυδαιότητα σε όλα τα επίπεδα και από τις προσπάθειες που γίνονται οι γενιές του αύριο να είναι εξίσου ρηχές και απαίδευτες με τις σημερινές. Απογοήτευση επίσης προκάλεσε στους νέους μας η κατάρρευση των αποκρουστικών κομμουνιστικών καθεστώτων. Τους θλίβει όμως και ο ανεύρετος φιλελευθερισμός. Με απογοήτευση βλέπουν να έχει επιβληθεί από τους ενήλικες στην Ελλάδα ένα πολύ χαμηλό επίπεδο σκέψης, κρίσης, προβληματισμού και φαντασίας. Διαπιστώνουν ότι, αντί να γίνεται λόγος για τα προβλήματα του αύριο,

008-09 EDITORIAL papandropoulos.indd 8

4/4/14 2:13 PM

editorial

όλοι ασχολούνται με το χθες και αποκαλούν το παρελθόν μέλλον. Στις σημερινές συνθήκες, ο Έλληνας νέος του τέλους του 20ού αιώνα ζει μέσα σ’ έναν ασφυκτικό περιορισμό των οριζόντων του, με κυρίαρχα χαρακτηριστικά την ομφαλοσκόπηση, την υπανάπτυξη και την παρελθοντολογία. Αντιθέτως, η γνώση, ο γόνιμος προβληματισμός και η δύναμη της δημιουργίας βρίσκονται στο περιθώριο. Εύλογο όμως αυτό για μια χώρα όπου η οπισθοδρόμηση και το παρελθόν θεωρούνται συστατικά προόδου και μέλλοντος. Βεβαίως και είναι αντιδραστικός στην Ελλάδα αυτός που σκέφτεται και αγναντεύει το αύριο, όντας μέλος μιας αδρανοποιημένης, χρησιμοθηρικής και ιζηματοποιημένης κοινωνίας, στην οποία έμβλημα είναι το χθες. Ο άνθρωπος του αύριο είναι παρείσακτος, είναι αυτός που οι πολλοί δεν καταλαβαίνουν. Είναι ο νέος σε μία κοινωνία βιολογικών και πνευματικών γερόντων. Όλα αυτά επηρεάζουν τους νέους στη συμπεριφορά τους και ασφαλώς διαμορφώνουν τη νοοτροπία και ψυχολογία τους. Ναρκωτικά, χουλιγκανισμός, οργανωμένο έγκλημα, αποτελούν το καταφύγιο για ορισμένους. Οι οποίοι κατά κανόνα δεν έχουν και καμιά επικοινωνία με το περιβάλλον τους. Άλλοι, πάλι, κλείνονται στον εαυτό τους και εκδηλώνουν την τεράστια απογοήτευσή τους κάνοντας συντροφιά με τη μοναξιά. Υπάρχουν, τέλος, και χιλιάδες οι οποίοι μόνοι τους ψάχνουν για να βρουν δρόμους και ελπίδες, χωρίς πυξίδα και ένα συγκεκριμένο πλαίσιο αναφοράς. Οι νέοι αυτοί θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ζουν σ’ έναν κόσμο που προσφέρει πολλές ελπίδες και συναρπαστικά χρόνια ζωής, αρκεί να τον καταλάβουν. Στον κόσμο που θα ανοίξει τις πύλες του 21ου αιώνα, ο κίνδυνος του πυρηνικού ολοκαυτώματος θα είναι ασήμαντος. Η Ευρώπη θα οδεύει προς τη δημοκρατία, την ελεύθερη οικονομία και την ανάπτυξη και στο ανατολικο-κεντρικό τμήμα της, ενώ η δυτική πλευρά της θα είναι μία τεράστια εσωτερική αγορά με πολλές ευκαιρίες για όλους. Ο χρόνος ζωής θα επιμηκυνθεί. Η ιατρική θα κάνει γιγαντιαία άλματα προς τα εμπρός και η βιοτεχνολογία θα προσφέρει στον άνθρωπο πολύ σημαντικά προϊόντα για την υγεία, τη διατροφή του και την

008-09 EDITORIAL papandropoulos.indd 9

οργανική του ισχύ. Οι σύγχρονες τεχνολογίες της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών θα μας προσφέρουν νέους και άγνωστους ακόμα τρόπους εμπλουτισμού και αύξησης των γνώσεών μας. Παράλληλα, θα μεταβάλουν ριζικά και το εργασιακό περιβάλλον, καθιερώνοντας τις υπηρεσίες και την ήπια εργασία ως κυρίαρχους συντελεστές παραγωγής πλούτου. Στο πλαίσιο όλων των παραπάνω εξελίξεων, για το νέο του 2000 όπλο και ελπίδα στη ζωή του θα είναι η ΓΝΩΣΗ. Όχι όμως αυτή του παπαγάλου, αλλά η γνώση που αποκτάται μέσα από τη μελέτη, την κριτική, την επαλήθευση ή την απόρριψη. Όπως αναγνωρίζουν κορυφαίοι στοχαστές και επιστήμονες της εποχής μας, ο 21ος αιώνας θα είναι αυτός της ταχύτατης παραγωγής γνώσεων. Ήδη, ενώ βρισκόμαστε οκτώ χρόνια πριν από το τέλος του 20ού αιώνα, όλες οι έρευνες μας δείχνουν ότι μέχρι το 2000 θα προστεθούν στο κεφάλαιο των γνώσεών μας τόσες όσες και τα 4.000 χρόνια που προηγήθηκαν του 1992. Μαθαίνουμε επίσης ότι κάθε πέντε λεπτά γίνεται στον κόσμο μία καινούργια εφεύρεση και ότι μέχρι το 2000 θα κυκλοφορήσουν στην αγορά κάπου 100.000 νέα προϊόντα με μέσο χρόνο ζωής από μια μέρα έως έναν χρόνο. Κορυφαίος προβάλλει έτσι ο ρόλος της συνεχούς εκπαίδευσης, ως στοιχείο καθοριστικό για την απόκτηση και αξιοποίηση γνώσεων. Σύμφωνα με τις πρόσφατες γαλλικές εκτιμήσεις, η χρηματοδοτική μάζα της συνεχούς εκπαίδευσης στη χώρα αυτή θα πρέπει να τριπλασιαστεί για να φτάσει, από το 1% στο 3% της μισθολογικής μάζας. Από την πλευρά τους, οι μεγάλες αμερικανικές επιχειρήσεις ετοιμάζονται να επενδύσουν πάνω από 65.000 δολάρια ανά υπάλληλο στην πληροφορική μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Στην Καλιφόρνια, όπως και στην Ιαπωνία, πάνω από το 10% του χρόνου εργασίας αφιερώνεται στη συνεχή εκπαίδευση, ενώ στις δύο αυτές περιοχές το χρηματοδοτικό βάρος της εκπαίδευσης φθάνει το 8,5% του αντίστοιχου ΑΕΠ τους, δηλαδή είναι διπλάσιο από το δικό μας. Η δε εισαγωγή της πληροφορικής στο σχολείο, σαν όργανο εννοιολογικής εκπαίδευσης αλλά και σαν παιδαγωγικό όργανο, ξαναδίνει στους εκπαιδευτικούς και κυρίως στους δασκάλους μία σημαντική κοινωνική ευθύνη. Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μία νέα καμπή του πολιτισμού, που μας ελευθερώνει με πολλούς τρόπους από τις τυποποιήσεις και τις ελλείψεις άλλων και όχι τόσο απομακρυσμένων εποχών. Μπαίνουμε σ’ έναν ελπιδοφόρο για τους νέους μας αιώνα, στη διάρκεια του οποίου οι γνώσεις και οι πανταχού παρούσες τεχνολογίες της πληροφόρησης θα είναι το ίδιο απαραίτητες και φυσικές με το ηλεκτρικό ρεύμα. Θα πρέπει να καταλάβουν οι νέοι μας ότι οι τεχνολογίες της γνώσης και της πληροφόρησης -και ίσως μόνον αυτές- είναι σε θέση να απορροφήσουν εκατομμύρια θέσεις εργασίας που έμεναν κενές από την παρακμή της βιομηχανικής κοινωνίας, και ενώ η τελευταία έμπαινε σε φάση αλλαγής. Το μέλλον για τους νέους μας είναι ευοίωνο. Εκείνοι που τους το παρουσιάζουν ζοφερό είναι οι άνθρωποι που έφεραν την Ελλάδα στην σημερινή κατάσταση απογοήτευσης και γενικευμένης αμάθειας. Είναι οι βρικόλακες του παρελθόντος που θέλουν το χθες να αποτελεί πρόοδο». Όπως και σήμερα, 22 χρόνια μετά…

9 4/4/14 2:13 PM

άρθρο

Η ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ Στη σημερινή επαγγελματική πραγματικότητα, είτε κανείς είναι ηγέτης είτε απλό στέλεχος επιχείρησης, αν δεν αισθάνεται την ανάγκη να μαθαίνει δεν πρόκειται να πάει πολύ μακριά

του Ραμ Σαράμ*

Η μάθηση γενικά και η ανάγκη να μαθαίνουμε συνεχώς, κάθε άλλο παρά αγγαρεία είναι. Αποτελεί μία αδρή πραγματικότητα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και συνιστά, έτσι, συγκριτικό πλεονέκτημα επιτυχίας. Ιδιαίτερα δε για τους ηγέτες, η ανάγκη να μαθαίνουν είναι εκ των ων ουκ άνευ στη σταδιοδρομία τους. Έχουμε παρατηρήσει ότι εκείνοι οι ηγέτες που προβλέπουν τα προβλήματα και τις ευκαιρίες, ενδιαφέρονται πάντοτε για την απόκτηση νέων πληροφοριών - ιδέες, απόψεις, θεωρίες και σενάρια. Θέλουν να ακούσουν τι σκέπτονται οι πελάτες, οι προμηθευτές και γενικά οι άνθρωποι έξω από το χώρο του κλάδου τους. Γνωρίζουν ότι ποτέ δεν μπορούν να ξέρουν αρκετά, ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιούν παλαιότερες υποθέσεις ως οδηγούς για το παρόν και το μέλλον. Αναζητούν ποικίλες πηγές πληροφοριών και περισσότερο ακούν παρά μιλούν. Ερευνούν εξονυχιστικά όλα τα συστατικά στοιχεία του επιχειρηματικού μοντέλου, από τους εξωτερικούς παράγοντες και τις βασικές αιτίες μέχρι το δυναμισμό των οικονομικών στόχων και τις ικανότητες της ίδιας της εταιρίας. Το αποτέλεσμα είναι να βλέπουν την πραγματικότητα με μεγαλύτερη σαφήνεια από τους άλλους. Δεν χρειάζεται να παραμένουν προσκολλημένοι στην υπάρχουσα κατάσταση για ασφάλεια. Οι ηγέτες που θέλουν να γνωρίζουν την πραγματικότητα δεν «πυροβολούν» αυτούς που φέρνουν άσχημα νέα. Ανεξάρτητα από το αν είναι μία εξωτερική πηγή αυτή που τους μεταφέρει μια νέα πληροφορία ή αν είναι ο επικεφαλής μιας ομάδας που λέει σε μία σύσκεψη «αυτό το έργο θα έχει προβλήματα», οι ηγέτες ακούν προσεκτικά. Μάλιστα, ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να αμφισβητούν τη γνώση που απέκτησαν. Συνεχώς θέτουν ερωτήσεις: Τι θα μπορούσε να πάει στραβά και να τινάξει στον αέρα αυτή τη στρατηγική; Τι θα συμβεί εάν οι Κινέζοι ανατιμήσουν το γιουάν; Μήπως αυτή η νέα τεχνολογία για την οποία διάβασα αποτελεί απειλή για το προϊόν που αναπτύσσουμε; Σταθμίζουν τις νέες πληροφορίες που αποκτούν με πνεύμα ειλικρίνειας και προχωρούν σε οποιεσδήποτε ενέργειες κρίνουν αναγκαίες. Δεν ψάχνουν να βρουν μόνο προβλήματα, αλλά και ευκαιρίες. Οι ηγέτες που δίνουν σημασία σε όλες τις πληροφορίες, σε σημάδια και οιωνούς, δεν χρειάζεται να στηρίζονται στη συμβατική σοφία - που συχνά αποτρέπει ακριβώς εκείνες τις

ενέργειες που θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά μεταξύ επιτυχίας και αποτυχίας. Θυμηθείτε την ιστορία του Λου Γκέρστνερ της ΙΒΜ: η θέλησή του να παρακάμψει τη συμβατική σοφία ήταν αυτό που αποκαλεί ως «τη μόνη πιο σημαντική απόφαση της καριέρας μου» και έσωσε την ΙΒΜ. Συμβατική σοφία είναι να στηρίζεστε σε λύσεις που απέδωσαν στο παρελθόν και να ακούτε ανθρώπους που έχουν τις ίδιες απόψεις με τις δικές σας. Αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη ρεαλιστική σκέψη. Αφενός, αυτοί είναι άνθρωποι των οποίων έχετε μάθει να εκτιμάτε την εμπειρία και την κρίση και είναι φυσικό να σέβεστε αυτά που έχουν να πουν. Αφετέρου, είναι δύσκολο για ανθρώπους με τις ίδιες απόψεις να αμφισβητήσουν τη συλλογική κρίση και να υποστηρίξουν απόψεις οι οποίες προέρχονται από το εξωτερικό περιβάλλον - απόψεις που θα μπορούσαν να αλλάξουν ριζικά τους όρους της εξίσωσης. Για τους ηγέτες οι οποίοι αναγνωρίζουν ότι η νέα πραγματικότητα διαμορφώνεται σε πραγματικό χρόνο, το παρελθόν είναι μόνο ένα προοίμιο αυτού που χρειάζεται να κάνουν στη συνέχεια. Αφιερώνουν τη διανοητική και τη συναισθηματική τους ενέργεια, όχι σε πολιτικές και στην προώθηση των φιλοδοξιών τους, αλλά στη διερεύνηση της ικανότητάς τους να κατανοούν. Οραματίζονται σενάρια -ευκαιρίες και απειλές- σαν να είναι ταινίες στο μυαλό τους, ονειρεύονται να συλλαμβάνουν ιδέες. Ακόμα περισσότερο, η ανάγκη να μαθαίνουμε στην επαγγελματική ζωή βοηθά και στο να ανακαλύπτουμε τη σαφήνεια μέσα από την πολυπλοκότητα. Διότι, ας έχουμε κατά νου ότι οι καλύτερες πληροφορίες δεν αξίζουν και πολύ αν δεν βγάζουν νόημα… * Διεθνής σύμβουλος επιχειρήσεων και συγγραφέας

10 010 ΑΡΘΡΟ - Η ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ.indd 10

4/7/14 5:19 PM

21x28.indd 1

3/6/14 4:59 PM

Νίκος Πέππας Country Manager SAS Greece, Cyprus and Bulgaria

Οι επιτυχίες θα συνεχιστούν

της Λίνας Τσαγκαράκη

Ο ΕΠΙΚΕΦΑΛΉΣ ΤΗΣ SAS EΛΛΆΔΟΣ ΜΙΛΆΕΙ ΣΤΟ MANAGER ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΈΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΊΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΊΑ ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΑ ΔΙΕΊΣΔΥΣΗΣ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΑΓΟΡΈΣ, ΕΝΩ ΚΑΛΕΙ ΤΟΥΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΟΥΝ ΤΟ SAS GLOBAL ACADEMIC PROGRAM. Σε όσα συνέδρια πληροφορικής έχω πάει (και είναι πάμπολλα) ο κ. Νίκος Πέππας είναι παρών. Τυχαίο; Δε νομίζω! Ο άνθρωπος, που από το 2006 κατέχει τη θέση του Γενικού Διευθυντή της SAS για την Ελλάδα και την Κύπρο αντιλαμβάνεται την αξία του networking πολύ καλά. Έτσι, δεν είναι τυχαίο που τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα προϊόντα της SAS, τόσο στην ελληνική όσο και στην κυπριακή αγορά. Η SAS δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και στην Κύπρο για περισσότερα από 10 χρόνια. Η ανεξάρτητη λειτουργία της στη χώρα μας προέκυψε από τις αυξημένες ανάγκες της αγοράς και την τάση των επιχειρήσεων για υιοθέτηση λύσεων Business Analytics / Business Intelligence. Μάλιστα τα τελευταία πέντε χρόνια η εταιρεία σημειώνει σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης, τόσο όσον αφορά στα οικονομικά μεγέθη της όσο και στο ανθρώπινο δυναμικό της. Από το 2013 η SAS Ελλάδος έχει επεκτείνει τις δραστηριότητές της και στη

Βουλγαρία, στηρίζοντας τις εταιρίες της τοπικής αγοράς στην προσπάθειά τους για αύξηση των κερδών και βελτίωση των λειτουργιών τους. Η SAS παγκοσμίως ξεπέρασε τα $3 δισ. έσοδα, ενώ παρουσιάζει ετήσια ανάπτυξη 5,2%! Αλλά το κυριότερο είναι ότι δεσμεύεται να δημιουργήσει τη νέα γενιά των επαγγελματιών στο χώρο των δεδομένων. «Όποιος αναζητά εργασία με καλές αποδοχές και δεξιότητες που θα είναι ελκυστικές ακόμα και σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, θα πρέπει να εξετάσει σοβαρά μια σταδιοδρομία στα analytics» λέει ο επικεφαλής της εταιρίας διεθνώς. Έτσι, αποφασίσαμε να μιλήσουμε με τον επικεφαλής της SAS στην Ελλάδα , Κύπρο και Βουλγαρία. Κύριε Πέππα, δώστε μας το στίγμα της παγκόσμιας εταιρίας λογισμικού και υπηρεσιών SAS. Για να δώσω το στίγμα της SAS σε παγκόσμιο επίπεδο, θα επικεντρωθώ στα ακόλουθα σημεία: •H SAS ιδρύθηκε το 1976 και από τότε εστιάζει σε Business Intelligence και Business Analytics, μια πορεία που δεν μπορεί να συγκριθεί με κανέναν άλλο προμηθευτή λογισμικού στο συγκεκριμένο χώρο. • Είναι η μεγαλύτερη ιδιωτική (μη εισηγμένη στο χρηματιστήριο) εταιρία στον κόσμο και ο πρόεδρός της, Dr. Jim Goodnight, προέρχεται από τον ακαδημαϊκό χώρο. Υπήρξε Μαθηματικός/Στατιστικός. Βάσει αυτών των καταβολών, η εταιρία δίνει τεράστια σημασία στην Έρευνα

και την Ανάπτυξη, επενδύοντας περίπου το 25% του τζίρου της, όταν ο ανταγωνισμός βρίσκεται περίπου στα επίπεδα του 8%-12%. • Συνεργάζεται στενά με τα παγκοσμίως πιο καταξιωμένα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα που επικεντρώνονται και στοχεύουν στην καινοτομία. Και όταν μιλάμε για συνεργασία, δεν αναφερόμαστε μόνο σε επίπεδο εκπαίδευσης του λογισμικού της SAS, αλλά σε εμπλοκή των Πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων με το τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης της εταιρίας. •Έ τσι η SAS κατατάσσεται από όλους σχεδόν τους διεθνείς αναγνωρισμένους οίκους αξιολόγησης τεχνολογίας (Gartner, Forrester, Chartis, κ.ά.) ως μια από τις κορυφαίες εταιρίες στο χώρο της αξιοποίησης δεδομένων για λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων, τόσο για τη φάση της πρόσβασης και της εξασφάλισης της απαιτούμενης ποιότητας, όσο και για τα πανίσχυρα εργαλεία business analytics που διαθέτει αλλά και τις μεγάλες δυνατότητες reporting (αναφορών) και visualization (απεικόνισης). Όπως γνωρίζουμε η SAS Ελλάδος δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και στην Κύπρο για περισσότερα από 10 χρόνια. Ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους επικεντρώνεται και πώς θα τους ιεραρχούσατε από πλευράς ανταπόκρισης των πελατών σας; Βασικά επικεντρωνόμαστε στο Χρη-

12 012-16 COVER STORY ΠΕΠΠΑΣ.indd 12

4/8/14 11:26 AM

cover story

H εταιρία μας είναι ο φακός μέσα από τον οποίο οι επικεφαλής των επιχειρήσεων βλέπουν τα δεδομένα τους, έτσι ώστε να προβλέψουν τις τάσεις και τις εξελίξεις και να κανονίσουν ανάλογα την πορεία τους, λαμβάνοντας τις κατάλληλες αποφάσεις.

13 012-16 COVER STORY ΠΕΠΠΑΣ.indd 13

4/8/14 11:26 AM

ματοοικονομικό κλάδο (Τράπεζες, Ασφαλιστικές εταιρίες), στις Τηλεπικοινωνίες και στο Δημόσιο, υλοποιώντας επιτυχώς μια σειρά κρίσιμων έργων. Για παράδειγμα στον τραπεζικό κλάδο υλοποιήσαμε -και συνεχίζουμε να υλοποιούμε- μια σειρά έργων σχετικών με τη Διαχείριση Κινδύνων, στις Τηλεπικοινωνίες υλοποιούμε λύσεις Integrated Marketing Management, ενώ έχουμε διεισδύσει δυναμικά στον τομέα της πρόληψης και καταπολέμησης της απάτης με τη λύση SAS Fraud Framework, καθώς και στο Data Management με τη λύση SAS Data Quality. Άξια αναφοράς είναι επίσης η κατάκτηση του μεγαλύτερου μεριδίου αγοράς στις λύσεις συμμόρφωσης των ασφαλιστικών εταιριών με την κοινοτική οδηγία Solvency II. Ένας από τους στόχους μας φέτος είναι η διείσδυση και σε άλλες αγορές, όπως αυτές του Λιανικού Εμπορίου, της Βιομηχανικής Παραγωγής, της Υγείας, κ.ά., κυρίως μέσω των συνεργατών μας. Τι σημαίνει η επέκτασή σας στη Βουλγαρία; Σκοπεύετε να αξιοποιήσετε τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας παίζοντας έναν ευρύτερο ρόλο στην περιοχή; H ανάθεση και της Βουλγαρίας υπό την ευθύνη του τοπικού γραφείου θεωρώ ότι αποτελεί μια τιμητική αναγνώριση της ανοδικής πορείας μας τα τελευταία χρόνια. Ήδη από το 2013 η SAS δραστηριοποιείται έντονα, κυρίως μέσω συνεργατών, παρέχοντας ολοκληρωμένες λύσεις σε τράπεζες, ασφαλιστικές και τηλεπικοινωνιακές εταιρίες, αλλά και σε άλλους κλάδους της αγοράς με στόχο να καλύψει τις ανάγκες των επιχειρήσεων και των οργανισμών της γειτονικής χώρας. Είμαι πεπεισμένος ότι πολύ σύντομα θα κατακτήσουμε σημαντικό μερίδιο και στην αγορά της Βουλγαρίας. Προσωπικά είμαι βέβαιος ότι η Ελλάδα μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, αλλά η ανάθεση μιας χώρας δεν αποτελεί επιλογή του τοπικού γραφείου αλλά της διοίκησης της ευρύτερης περιοχής που, στην περίπτωσή μας,

εδρεύει στην Ιταλία. Στόχος του τοπικού γραφείου είναι να κάνουμε τη δουλειά μας όσο το δυνατόν καλύτερα, εξυπηρετώντας με τον καλύτερο τρόπο τις αγορές στις οποίες δραστηριοποιούμαστε. Σύμφωνα με ανακοίνωσή σας, η SAS Ελλάδος πέτυχε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά διψήφιο ρυθμό ανάπτυξης στις πωλήσεις λογισμικού, σημειώνοντας αύξηση των νέων πωλήσεων κατά 36,1%. Πού θεωρείτε ότι οφείλεται αυτό κ. Πέππα; Η SAS διαγράφει και θα συνεχίσει να

διαγράφει επιτυχίες, διότι διαθέτει όλες τις απαραίτητες σύγχρονες λύσεις, μεθοδολογίες και πρακτικές για να βοηθήσει ουσιαστικά επιχειρήσεις και οργανισμούς να αναδιοργανώσουν τις δραστηριότητές τους και να προσαρμοστούν στις συνθήκες που επιτάσσει το σημερινό οικονομικό περιβάλλον. Παράλληλα, η εταιρία, λόγω της συνεχούς επένδυσής της σε Έρευνα και Ανάπτυξη, έχει τη δυνατότητα να εφαρμόζει όλες τις σύγχρονες τεχνολογίες στις λύσεις της, αλλά και να προσφέρει ένα πραγματικά ολοκληρωμένο χαρτοφυλάκιο για

14 012-16 COVER STORY ΠΕΠΠΑΣ.indd 14

4/8/14 11:26 AM

cover story την κάλυψη όλων των σύγχρονων επιχειρηματικών αναγκών στη διαχείριση και ανάλυση των δεδομένων. Έτσι, δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν το 100% των πελατών μας ανανεώνουν τις άδειες του λογισμικού της SAS κάθε χρόνο! Ασφαλώς, μια ακόμα πολύ σημαντική παράμετρος της επιτυχίας μας είναι το άρτια καταρτισμένο προσωπικό μας και η έμφαση που δίνεται από την πλευρά μας για να διατηρούμε την κατάρτιση αυτή σε υψηλά επίπεδα. Φαίνεται πως είστε μια εταιρία που δίνει μεγάλη έμφαση στο ανθρώπινο δυναμικό της. Ο CEO της εταιρίας σας διεθνώς, κ. Jim Goodnight, δηλώνει πως οι πελάτες σάς εμπιστεύονται γιατί σπουδαίοι εργαζόμενοι δημιουργούν σπουδαίο λογισμικό και υπηρεσίες. Κρίνοντας από το γεγονός ότι και η ελληνική εταιρία φιγουράρει στις πρώτες θέσεις του Great Place to Work -άρα και εδώ υπάρχει η ίδια έμφαση- πόσο θεωρείτε ότι επηρεάζεται η ανταγωνιστικότητά σας από αυτό και ποιες είναι οι πολιτικές που ακολουθείτε για να το επιτυγχάνετε; Όπως σωστά επισημαίνετε, το 2012 καταφέραμε να κατακτήσουμε τη δεύτερη θέση και το 2013 καταξιωθήκαμε στη Νο 1 θέση, επίτευξη για την οποία κρίσιμη υπήρξε η ανταπόκριση των εργαζομένων που άγγιξε το 100%. Θα ήθελα να τονίσω ότι παρά τη συνεχιζόμενη οικονομική κρίση, στη SAS Ελλάδας όχι μόνο δεν προχωρήσαμε σε περικοπές, αλλά συνεχίσαμε να επενδύουμε στο σημαντικότερο κεφάλαιο της εταιρείας μας που είναι οι άνθρωποί μας, είτε με νέες προσλήψεις, είτε μέσω εκπαίδευσης, παροχών και εξυπηρετήσεων που διευκολύνουν την ανέλιξη, αλλά και την καθημερινότητά τους σε ατομικό επίπεδο. Έτσι λοιπόν αυτό που δηλώνει ο πρόεδρος ότι «σπουδαίοι εργαζόμενοι δημιουργούν σπουδαίο λογισμικό και

υπηρεσίες» το ασπαζόμαστε πλήρως και το βλέπουμε να αποδίδει στην πράξη. Οι εργαζόμενοί μας αγαπούν το αντικείμενο με το οποίο ασχολούνται, εργάζονται με πάθος τόσο για την εταιρία όσο και για τους πελάτες της και αυτό μας δίνει σίγουρα ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά. Ο πολυτιμότερος θησαυρός για τη SAS είναι και θα είναι το ανθρώπινο δυναμικό της! Τι είναι το SAS Global Academic Program και πώς μπορεί να αξιοποιηθεί από τους Έλληνες; Το SAS Global Academic Program είναι ένα πρόγραμμα συνεργασίας της SAS με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα το οποίο σκοπεύει να προωθήσει και να προάγει την έρευνα και τη διδασκαλία στο χώρο της αξιοποίησης δεδομένων για λήψη αποφάσεων. Το πιο σημαντικό στοιχείο αυτής της συνεργασίας είναι φυσικά η παροχή χωρίς κανένα κόστος του λογισμικού της SAS το οποίο θα βοηθήσει τη σύνδεση των φοιτητών με την αγορά εργασίας αλλά και την υποστήριξη των ακαδημαϊκών σε ό,τι αφορά την έρευνά τους. Εκτός από την παροχή της τεχνολογίας, η SAS με το Global Academic Program έρχεται να υποστηρίξει τους ακαδημαϊκούς στην ανάπτυξη νέων πανεπιστημιακών μαθημάτων αλλά και ολόκληρων προγραμμάτων με την παροχή έτοιμου εκπαιδευτικού υλικού και συμβουλών για το πώς αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Πιστεύουμε ότι είναι πολύ μεγάλη ευκαιρία για το ελληνικό πανεπιστήμιο να εκμεταλλευτεί τις παροχές αυτές της SAS έτσι ώστε να δημιουργήσει τεχνικά καταρτισμένα μελλοντικά στελέχη των οργανισμών της χώρας μας αλλά και να προάγει την έρευνα που είναι τόσο απαραίτητη ώστε τα ιδρύματα να αυξήσουν το κύρος και την αξιοπιστία τους και να ανεβάσουν το επίπεδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Με την ευκαιρία λοιπόν αυτής της ερώτησης θα ήθελα να καλέσω όλους τους ακαδημαϊκούς της χώρας μας να απευθυνθούν στο τοπικό μας γραφείο για να μάθουν περισσότερα και να ξεκινήσουμε άμεσα μια τέτοια εποικοδομητική συνεργασία. Σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον πλούσιο σε νέα δεδομένα και εργαλεία, τι είναι αυτό που κατά τη γνώμη σας θα παίξει το ρόλο του καταλύτη, ώστε να μην πιαστεί η σύγχρονη επιχείρηση στα γρανάζια της πολυπλοκότητας και να αξιοποιήσει τις λύσεις που της προσφέρονται από εταιρίες σαν τη δική σας για να μετατρέψει πραγματικά τα δεδομένα σε πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος; Πιστεύω ακράδαντα ότι ένα βασικό σημείο που θα κάνει τους οργανισμούς να ξεχωρίσουν σε αυτό το τόσο ανταγωνιστικό τοπίο που έχει δημιουργηθεί είναι η αξιοποίηση του τεράστιου όγκου των δεδομένων που καθημερινά συλλέγονται και καταγράφονται. Με αυτόν τον τρόπο οι εταιρίες θα γίνουν πιο αποδοτικές και αποτελεσματικές στη διαδικασία λήψης αποφάσεων

15 012-16 COVER STORY ΠΕΠΠΑΣ.indd 15

4/8/14 11:26 AM

Παρά τη συνεχιζόμενη οικονομική κρίση, στη SAS Ελλάδας όχι μόνο δεν προχωρήσαμε σε περικοπές, αλλά συνεχίσαμε να επενδύουμε στο σημαντικότερο κεφάλαιο της εταιρείας μας που είναι οι άνθρωποί μας, είτε με νέες προσλήψεις, είτε μέσω εκπαίδευσης, παροχών και εξυπηρετήσεων που διευκολύνουν την ανέλιξη, αλλά και την καθημερινότητά τους σε ατομικό επίπεδο. και θα μπορέσουν να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Φυσικά ο συνεχώς αυξανόμενος όγκος δεδομένων απαιτεί και την κατάλληλη τεχνολογία για να αναλυθεί και να παράξει αξία για την επιχείρηση. Η SAS λοιπόν, μένοντας πάντα στην αιχμή της τεχνολογίας, έχει να προσφέρει στους οργανισμούς την τεχνολογία High performance Analytics με κύριο εργαλείο το SAS Visual Analytics το οποίο επιτρέπει πλέον στα στελέχη να αξιοποιήσουν εύκολα και γρήγορα, χωρίς την απαίτηση τεχνικών γνώσεων, τον πλούτο των δεδομένων που έχουν στη διάθεσή τους και να τον μετατρέψουν σε απίστευτους χρόνους σε πληροφορία που θα τους βοηθήσει να λάβουν βέλτιστες αποφάσεις και να ξεχωρίσουν από τη «μάζα» των ανταγωνιστών. Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για το 2014, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο και στην Ελλάδα, και σε ποιους τομείς εκτιμάτε ότι θα έχετε περαιτέρω ανάπτυξη; Όπως τόνισα και στην προηγούμενη ερώτηση, η «μαγική» λέξη είναι τα δεδομένα, ή αν θέλετε, η «πληροφορία» με την ευρύτερη έννοια. «Η πληροφορία εστί αγαθόν» και μάλιστα το πολυτιμότερο για τη σύγχρονη επιχείρηση, η οποία καλείται πλέον να βρει τρόπους να αντλήσει αξία μέσα από ένα τεράστιο όγκο δεδομένων που δημιουργούνται από πάρα πολλές πηγές: από χρηματοοικονομικά συστήματα και μεγάλες βάσεις δεδομένων, μέχρι αισθητήρες και κοινωνικά δίκτυα. Συνεπώς εταιρίες όπως η SAS που ασχολούνται με τη διαχείριση του πολύτιμου αυτού αγαθού θα βρίσκονται στο προσκήνιο όχι μόνο το 2014, αλλά και τα επόμενα χρόνια,

προσφέροντας συνεχώς νέες προτάσεις. Στη SAS αναμένουμε ανάπτυξη στους τομείς της διαχείρισης των δεδομένων και της απεικόνισής τους, σε κάθετες κλαδικές λύσεις, αλλά και στις σύγχρονες τεχνολογίες του cloud computing. Κλείνοντας, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω και να τονίσω ότι η SAS είναι -και θα συνεχίσει να είναι- ηγέτιδα στο χώρο της ανάλυσης των δεδομένων. H εταιρία μας είναι ο φακός μέσα από τον οποίο οι επικεφαλής των επιχειρήσεων βλέπουν τα δεδομένα τους, έτσι ώστε να προβλέψουν τις τάσεις και τις εξελίξεις και να κανονίσουν ανάλογα την πορεία τους, λαμβάνοντας τις κατάλληλες αποφάσεις.

16 012-16 COVER STORY ΠΕΠΠΑΣ.indd 16

4/8/14 11:26 AM

21x28.indd 1

3/11/14 11:39 AM

Φυσικό αέριο στην κίνηση επαγγελματικών οχημάτων Πλεονεκτήματα επαγγελματικού επιπέδου Για πολλές εταιρίες, μία από τις πιο σημαντικές δαπάνες επιβάρυνσης του προϋπολογισμού τους αφορά στο στόλο των οχημάτων τους. Η μεταφορά εμπορευμάτων που παράγουν, η παροχή υπηρεσιών που προσφέρουν, η μετακίνηση του προσωπικού τους, όπως και η ολοκλήρωση έργων που αναλαμβάνουν γίνεται με τη βοήθεια μικρού ή μεγαλύτερου επαγγελματικού στόλου από οχήματα κάθε μεγέθους και χρήσης - από επιβατικά μέχρι βαρέα φορτηγά και από λεωφορεία μέχρι μισθωμένα οχήματα. Εταιρίες μεταφορών, καταναλωτικών προϊόντων, ενοικίασης οχημάτων καθώς και πολλών άλλων δραστηριοτήτων, βασίζονται σχεδόν εξ ολοκλήρου για τις επαγγελματικές τους ενέργειες σε οχήματα - ενώ ταυτόχρονα σχεδόν κάθε εταιρία σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό διαθέτει ένα ή περισσότερα αυτοκίνητα. Είναι φανερό ότι ο περιορισμός της δαπάνης για καύσιμα αλλά και για συντήρηση του εταιρικού στόλου οχημάτων, ειδικά στις μέρες μας που τα οικονομικά δεδομένα απαιτούν μεγάλη σύνεση, είναι πρωταρχικό ζητούμενο για όλες τις επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα, εξίσου επιτακτική είναι και η ανάγκη για φιλικότητα στο περιβάλλον και για επιλογές, από μέρους των εταιριών, που συνάδουν με την ευθύνη τους απέναντι στη διαφύλαξή του, διατηρώντας το περιβαλλοντικά φιλικό προφίλ που προστάζει η κοινωνία. Πώς όμως είναι εφικτό να επιτύχουμε οικονομία αλλά και περιβαλλοντικά ώριμη μετακίνηση και μεταφορές; Πώς γίνεται να επιτύχει μια εταιρία που διαθέτει στόλο επαγγελματικών οχημάτων σημαντικά επίπεδα εξοικονόμησης; Μα φυσικά, μετατρέποντας τα οχήματά της σε οχήματα φυσικού αερίου Η απάντηση είναι πιο εύκολη από όσο νομίζουμε. Και βρίσκεται με διάφορους τρόπους ήδη δίπλα μας, σε νοικοκυριά, σε επιχειρήσεις και σε βιομηχανίες, καθώς και στην ηλεκτροπαραγωγή. Αναφερόμαστε φυσικά στο φυσικό αέριο, την πηγή ενέργειας που έχει κάνει εντυπωσιακή είσοδο στη ζωή μας και παρουσιάζει εξαιρετικές προοπτικές. Το φυσικό αέριο το έχουμε ήδη υποδεχτεί στα σπίτια μας ως οικονομικό καύσιμο για θέρμανση, ζεστό νερό και μαγείρεμα. Είναι ιδανικό για ηλεκτροπαραγωγή (στη χώρα μας εργοστάσια φυσικού αερίου παράγουν το 30% του ηλεκτρισμού που καταναλώνουμε), ενώ ενισχύει την ανταγωνιστικότητα επιχειρήσεων, βιομηχανιών και βιοτεχνιών που το χρησιμοποιούν. Ακριβώς τις ίδιες θεαματικές επιδόσεις έχει και στην εφαρμογή του ως καύσιμο για οχήματα. Προσφέρει αποδοτικότητα, οικονομία, φιλικότητα στο περιβάλλον και βέβαια τις ίδιες εφαρμογές χρήσης με τα πιο διαδεδο-

μένα σήμερα συμβατικά καύσιμα. Ας δούμε όμως λίγο πιο λεπτομερώς ποια είναι τα πλεονεκτήματα εκείνα που καθιστούν το φυσικό αέριο σαν καύσιμο οχημάτων ολοένα πιο δελεαστικό για τις επιχειρήσεις που διατηρούν επαγγελματικούς στόλους και σκέφτονται ή έχουν ήδη αποφασίσει να μετατρέψουν τους στόλους τους σε οχήματα φυσικού αερίου.

Οικονομικά οφέλη Πρωτεύουσα σημασία έχει φυσικά η μεγάλη εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται από τη χρήση του φυσικού αερίου στην κίνηση των οχημάτων επαγγελματικών ή μη. Μελέτες που διεξήχθησαν από έγκυρους φορείς σε όλα τα μέρη του κόσμου έχουν αποδείξει ότι ένα όχημα φυσικού αερίου μπορεί να προσφέρει ποσοστό εξοικονόμησης μέχρι 66% σε σχέση με τη χρήση βενζίνης. Ενώ, με το ίδιο κόστος καυσίμου, οι εταιρίες αλλά και οι ιδιώτες κερδίζουν σημαντικά περισσότερα χιλιόμετρα, όπως απεδείχθη τον περασμένο Οκτώβριο στο «7ο EKO Mobility Rally 2013» που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα, και το οποίο ανέδειξε το φυσικό αέριο ως το πλέον οικονομικό καύσιμο. Επιπλέον περιθώρια εξοικονόμησης προκύπτουν βέβαια και από τα τεχνικά χαρακτηριστικά του φυσικού αερίου, δεδομένου ότι το φυσικό αέριο προκαλεί μικρότερες φθορές στον κινητήρα.

Περιβαλλοντικά οφέλη Φυσικά, οι επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να καλλιεργήσουν το περιβαλλοντικό προφίλ που προστάζει η κοινωνία δεν μπορούν να μείνουν ασυγκίνητες και από τα περιβαλλοντικά οφέλη της αεριοκίνησης. Το φυσικό αέριο είναι το πιο φιλικό στο περιβάλλον καύσιμο μεταξύ των μη ανανεώσιμων καυσίμων και καλύπτει τα αυστηρότερα περιβαλλοντικά πρότυπα κρατικών και μη φορέων και οργανισμών. Έτσι, οι πόλεις με μεγάλο αριθμό οχημάτων φυσικού αερίου αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του νέφους με τον πιο άμεσο και εφικτό τρόπο.

18 018-19 DEPA.indd 18

4/4/14 2:17 PM

άρθρο

Το «7ο EKO Mobility Rally 2013» ανέδειξε το FISIKON ως το πλέον οικονομικό καύσιμο: Απόσταση 582 χλμ. με κόστος μόλις 13,7 ευρώ! Φυσικά τα παραπάνω πλεονεκτήματα, πολλαπλασιάζονται και… «επιταχύνονται» στην περίπτωση των μεγάλων επαγγελματικών στόλων οχημάτων. Μεγάλος αριθμός οχημάτων που κινείται με φυσικό αέριο συνεπάγεται μεγάλη εξοικονόμηση δαπάνης για καύσιμα, καθώς και μεγάλο περιορισμό των βλαβερών στο περιβάλλον εκπομπών. Για αυτό το λόγο, πολλά από τα περίπου 12 εκατομμύρια οχήματα φυσικού αερίου που κυκλοφορούν σήμερα στον κόσμο είναι επαγγελματικά. Σε προηγμένες, δε, αγορές, όπως στην Αμερική, δήμοι αλλά και πολιτείες, υιοθετούν το φυσικό Η Αθήνα είναι μια από τις πόλεις που απολαμβάνουν καθαρή ατμόσφαιρα, γεγονός που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην ολοένα αυξανόμενη χρήση του φυσικού αερίου σε οικίες, επαγγελματικούς χώρους, λεωφορεία, απορριμματοφόρα και προσφάτως ταξί & οχήματα ΙΧ αέριο για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και τις συγκοινωνίες τους. Ταυτόχρονα όλο και πιο πολλές μεγάλες εταιρίες μεταφορών αυξάνουν το ποσοστό οχημάτων τους που κινούνται με φυσικό αέριο. Οι αυξημένες ωφέλειες που προκύπτουν από τη χρήση φυσικού αερίου για την κίνηση στόλων οχημάτων έχουν αποδειχθεί στην πράξη και εντός ελληνικών συνόρων, καθώς η ΔΕΠΑ (Δημόσια Επιχείρηση Αερίου) τροφοδοτεί ήδη εδώ και χρόνια περισσότερα από 600 λεωφορεία και 100 απορριμματοφόρα της Αττικής, ενώ το περασμένο καλοκαίρι κυκλοφόρησαν στην Αθήνα τα πρώτα οικολογικά και οικονομικά ταξί φυσικού αερίου.

Η ελληνική αγορά έχει ήδη αγκαλιάσει το φυσικό αέριο Αναγνωρίζοντας τις παραπάνω ωφέλειες, οι αυτοκινητοβιομηχανίες, σήμερα, διαθέτουν στην Ελλάδα όλο και περισσότερα μοντέλα αυτοκινήτων σε εκδόσεις φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα την ακόμα ταχύτερη αύξηση της αγοράς φυσικού αερίου. Η λίστα των κατασκευαστών και των μοντέλων διευρύνεται συνεχώς, με πολλά διαθέσιμα, ετοι-

μοπαράδοτα ή κατόπιν παραγγελίας οχήματα (VW Eco Up, Passat, Fiat, Panda), ενώ το προσεχές διάστημα πρόκειται να κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση ακόμα περισσότερα μοντέλα -επιβατικά και επαγγελματικά- από κατασκευαστές όπως η Seat, η Fiat, η Audi και η VW. Όσον αφορά δε στο κρίσιμο ζήτημα της απρόσκοπτης τροφοδότησης ΙΧ και επαγγελματικών οχημάτων με συμπιεσμένο φυσικό αέριο (Compressed Natural Gas - CNG) η ΔΕΠΑ κινείται ήδη με αυτόν το στόχο, έχοντας δρομολογήσει την ανάπτυξη της βασικής υποδομής σταθμών εφοδιασμού FISIKON. Συγκεκριμένα η εταιρία λειτουργεί εδώ και χρόνια δύο ιδιόκτητα πρατήρια FISIKON στην Ανθούσα, σταθμός ο οποίος εξυπηρετεί όλα τα οχήματα (ΔΧ και ΙΧ) σε 24ωρη βάση και στα Άνω Λιόσια, σταθμός ο οποίος εξυπηρετεί την τροφοδότηση λεωφορείων και απορριμματοφόρων. Ακόμα, σε συνεργασία με τα ΕΛΠΕ, η εταιρία έχει θέσει σε λειτουργία τρεις ακόμη σταθμούς ανεφοδιασμού φυσικού αερίου κίνησης FISIΚON: δύο στην Αθήνα, στην Κηφισιά, επί της λεωφόρου Κηφισίας και στη Φιλαδέλφεια, στο 8ο χλμ της Εθνικής Οδού, και έναν σταθμό στη Θεσσαλονίκη, στο Δήμο Πυλαίας, επί της λεωφόρου Γεωργικής Σχολής. Ενώ υπάρχει στρατηγικός σχεδιασμός για την περαιτέρω ανάπτυξη του δικτύου ανεφοδιασμού FISIKON στο επόμενο χρονικό διάστημα. Τα πλεονεκτήματα χρήσης του φυσικού αερίου στην αυτοκίνηση πολλαπλασιάζονται στην περίπτωση επαγγελματικών στόλων οχημάτων δεδομένου ότι συνεπάγονται μεγαλύτερη εξοικονόμηση και προστασία του περιβάλλοντος Τέλος, η αγορά της κίνησης οχημάτων με φυσικό αέριο αναμένεται να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο μετά την πρόσφατη ψήφιση σχετικού νόμου του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, που καθιστά πιο εύκολη και οικονομική τη μετασκευή οχημάτων που κινούνται με συμβατικά καύσιμα, ώστε να έχουν τη δυνατότητα κίνησης και με συμπιεσμένο φυσικό αέριο. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται ακόμα πιο εφικτή η εξαιρετικά συμφέρουσα λύση της μετατροπής επαγγελματικού στόλου συμβατικών οχημάτων σε οχήματα που κινούνται οικονομικά, καθαρά, πρακτικά με φυσικό αέριο.

19 018-19 DEPA.indd 19

4/4/14 2:17 PM

21x28.indd 2

4/7/14 3:29 PM

21x28.indd 3

4/7/14 3:29 PM

ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ: Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΘΟΥΣ Με την απουσία του, ένας εκλεκτός άνθρωπος, επιχειρηματίας και φίλος της ελευθερίας αφήνει τεράστιο κενό σε μία κοινωνία που έχει άμεση και ζωτική ανάγκη από τέτοιους Έλληνες.

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Με τον Στέλιο Σταυρίδη γνωριστήκαμε πριν από δέκα χρόνια. Μου είχε τηλεφωνήσει για να σχολιάσει θετικά ένα άρθρο μου στην Εστία και για να με προσκαλέσει σε ένα ταξίδι που θα έκανε με το προσωπικό της Piscines Ideales στην Ταϋλάνδη. Τον ευχαρίστησα για το θετικό σχόλιο και την πρόσκληση, την οποία όμως τελικά δεν απεδέχθην. Με αφορμή αυτή τη μη αποδοχή, έκτοτε συναντηθήκαμε με τον Στέλιο Σταυρίδη πολλές φορές. Και αγαπημένα θέματα στις συζητήσεις μας ήταν το γραφειοκρατικό άγος που πληγώνει την χώρα, το μίσος πολλών Νεοελλήνων για το επιχειρείν και η απέχθεια άλλων τόσων για τους επιχειρηματίες.

Έτσι, ο Στέλιος αποφάσισε να «πολεμήσει» το τέρας εκ των ένδον. Πάντα χαμογελαστός, δυναμικός, αισιόδοξος, με βαθύτατο ενθουσιασμό γι’ αυτά που έκανε, ο Στέλιος είχε μέσα του και στέρεα πιστεύω. Κατά κύριο δε λόγο πίστευε ότι «τίποτα δεν αλλάζει, αν δεν αλλάξουμε πρώτα εμείς». Αυτήν του την πεποίθηση του την είχα εμπλουτίσει και με τα λόγια του Αλβέρτου Αϊνστάιν, που είχε πει ότι δεν μπορεί κανείς να λύσει ένα πρόβλημα με τα ίδια εργαλεία και τα ίδια μέσα που το δημιούργησαν. «Έξοχη αυτή η ρήση Θανασάκο», μού είχε πει ο Στέλιος, για να μου στείλει λίγες ώρες αργότερα τα παρακάτω λόγια, που για αρκετό καιρό βρίσκονταν στην προσωπική του ιστοσελίδα:

Έτσι, σε κάποια φάση της στενής πλέον φιλικής μας σχέσης, ο Στέλιος, ο Κώστας Χριστίδης, ο Τάσος Αβραντίνης, ο καθηγητής Γιώργος Μπήτρος και εγώ αποφασίσαμε να ιδρύσουμε την «Αντιγραφειοκρατική Κίνηση», η οποία ωστόσο έμοιαζε να αποτελεί φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Η ελληνική γραφειοκρατία είναι ακτύπητη, συνήθιζα να λέω στον φίλτατο Στέλιο, ο οποίος, όμως, ως νέος Δον Κιχώτης, πίστευε ότι μπορεί να τα βγάλει πέρα με το τέρας. «Θανασάκο, πρέπει να παλέψουμε», συνήθιζε να λέει, περιμένοντας προφανώς εμείς οι άλλοι να του πούμε «πώς». Κάναμε κάποιες επιτυχημένες εκδηλώσεις, στείλαμε μια-δυο εκθέσεις σε πρόσωπα που λαμβάνουν αποφάσεις και με δέος διαπιστώσαμε ότι η γραφειοκρατική Λερναία Ύδρα ήταν πανίσχυρη, με αμέτρητες αρθρώσεις στον εθνικό ιστό και με τεράστιες δυνατότητες να διαφθείρει συνειδήσεις.

«Ο άνθρωπος από τη φύση του βολεύεται, ωραιοποιεί καταστάσεις και αποφεύγει να δει κατάματα την πραγματικότητα, ιδίως όταν αυτή είναι άθλια. Έτσι, καταντήσαμε κοινωνία εγκληματικής ανοχής. Καλλιεργήσαμε τη συντεχνιακή αντίληψη και φτάσαμε ο ένας να ζει σε βάρος των άλλων. Ξεχνάμε συχνά παραδοσιακές αξίες και αρχές και κοιτάμε μόνο το προσωπικό μας συμφέρον, ακόμα κι αν αυτό είναι προκλητικά σε βάρος του κοινωνικού συνόλου. Όλοι πρέπει να συμβάλλουμε στο γκρέμισμα αυτού του αυτοκαταστροφικού φρενοκομείου και να κτίσουμε δημιουργικά το μέλλον μας και των παιδιών μας. Οι Έλληνες μπορούμε να μεγαλουργήσουμε και το έχουμε κατ’ επανάληψη αποδείξει. Αλλάζοντας νοοτροπία και πρακτικές, με σκληρή δουλειά, υπομονή, επιμονή και υψηλούς στόχους, το μέλλον μάς ανήκει. Ο κομματισμός, η συντεχνιακή αντίληψη, ο λαϊκισμός, η ανευθυνότητα και οι αντικοινωνικές συμπεριφορές βουλιάζουν καθημερινά την Ελλάδα.

22 022-24 ΑΡΘΡΟ - ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ.indd 22

4/4/14 2:28 PM

άρθρο

Ας δούμε την αλήθεια και ας παλέψουμε όλοι μαζί, ώστε να άρουμε τη σημερινή αθλιότητα. Με κοινωνική, και όχι συντεχνιακή αντίληψη. Με υπευθυνότητα και όχι λαϊκισμό. Ας γινόμαστε κάθε μέρα λίγο καλύτεροι και ας εργαστούμε σαν ομάδα. Στηρίζοντας και ελέγχοντας ο ένας τον άλλον. Πρέπει επιτέλους να καταλάβουμε ότι η δική μας ευημερία περνάει μέσα από την ευημερία των γύρω μας». Λόγια μεστά σε περιεχόμενο, οι παραπάνω θέσεις και απόψεις του Στέλιου Σταυρίδη υποδηλώνουν έναν άνθρωπο ντόμπρο, ανήσυχο και απίστευτα αισιόδοξο. Ο Στέλιος δεν μασούσε τα λόγια του και δεν του άρεσαν ιδιαίτερα οι δήθεν διανοουμενίστικες φιοριτούρες. Έβλεπε προοπτικά την πραγματικότητα, χωρίς τους παραμορφωτικούς φακούς της σιδερένιας ιδεολογίας και των μεσσιανικών «οραμάτων». Ωστόσο, ο Στέλιος είχε όραμα. Έγραφε, λοιπόν, στην Εστία της 6ης Οκτωβρίου 2012, υπό τον τίτλο «Ας χαράξουμε πορεία», μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα: «Οι περισσότεροι διάλογοι ξεκινούν συνήθως με το αγωνιώδες ερώτημα: Πώς τα βλέπεις; Υπάρχει άραγε ελπίς; Όλοι κρέμονται από τα χείλη του συνομιλητή τους, ελπίζοντας να ακούσουν κάτι που να τους δώσει κουράγιο. Όποιος απαντήσει με ψήγματα έστω αισιοδοξίας κατακεραυνώνεται με τα χιλιοειπωμένα επιχειρήματα που καθημερινά μας βομβαρδίζουν. Και ενώ βλέπεις στα μάτια του συνομιλητή σου την προσδοκία από κάπου να πιαστεί, βλέπεις ταυτόχρονα και την ακραία αγανάκτηση και την απόλυτη απαισιοδοξία. »Η κοινωνία είναι τόσο βαθιά αποπροσανατολισμένη, που άνθρωποι μορφωμένοι συζητούν με σοβαρότητα για τα 600 δισ. που είναι έτοιμοι να… προσφέρουν κάποιοι εξ Αμερικής παλιάτσοι, που καπηλεύονται την ιδιότητα του

ομογενούς. Μια ιδιότητα που συνδυάστηκε με την ξενιτιά, τη σκληρή δουλειά, την κοινωνική και οικονομική επιτυχία, την εθνική υπερηφάνεια και την αγάπη για την πατρίδα. Ο έχων ακόμα στοιχειώδη ευθυκρισία, διαβάζοντας τα όσα γράφονται και ακούγονται γι’ αυτό το θέμα, αρχίζει και ο ίδιος να παραλογίζεται και να διερωτάται: Μήπως τελικά πραγματικά μας ψεκάζουν και έχουμε χάσει τη στοιχειώδη δυνατότητα να αξιολογήσουμε ότι τα σκουπίδια που μας πουλάνε δεν είναι υπερωκεάνια με αμύθητους θησαυρούς; »Μάθαμε να προβάλλουμε αυτά που έχουμε (κυρίως σύμβολα πολυτέλειας) και δεν προβάλλουμε τι είμαστε. Το χειρότερο κομμάτι του μιντιακού συστήματος ανέδειξε άθλιους φελλούς ως πρότυπα του lifestyle, εκπορνεύοντας και ισοπεδώνοντας έτσι τη νεολαία μας. Την ίδια ώρα, η Κίνα «παράγει» ετησίως 8,5 εκατομμύρια πτυχιούχους ανωτάτων σχολών, δηλαδή σχεδόν μία Ελλάδα πτυχιούχους! Το Πανεπιστήμιο της Σαγκάης διακρίνεται ανάμεσα στα καλύτερα του κόσμου, την ώρα που εδώ μία θλιβερή αλλά πανίσχυρη μειοψηφία (καθηγητικό κατεστημένο) ίδρυε ΤΕΙ της συμφοράς, που έδιναν πτυχία σε… μεσήλικες φοιτητές που έμπαιναν (με) «μηδενικά» και έβγαιναν (κατακαμένα) κούτσουρα. Έτσι καπηλεύτηκαν αυτοί, οι κυρίως αριστερόστροφοι «ατσίδες», τον πόνο κάθε γονιού να δει το παιδί του με πτυχίο ανώτατης σχολής. »Η κρίση δημιούργησε τουλάχιστον 25% νεόπτωχους (όλοι μέλη μιας μεσο-ανώτερης τάξης), ενώ πολλαπλασίασε φτωχούς ή πάμπτωχους. Δεν μας αξίζει όμως μίζερη γλώσσα και αυτολύπηση. Ας έχουμε χιούμορ και αυτοσαρκασμό και ας απο-

23 022-24 ΑΡΘΡΟ - ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ.indd 23

4/4/14 2:28 PM

Who is Who

δεχθούμε τις αδυναμίες μας. Ας χτίσουμε σε αξίες και αρχές και επάνω σε αυτές ας πατήσουμε γερά. Συνήθως, ο φτωχός είναι και πολύ περισσότερο αξιοπρεπής και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο έχει πολλά κίνητρα να προσπαθήσει να προοδεύσει για να ξεφύγει από τη φτώχεια. Αυτό έκανε η γενιά του Μεσοπολέμου. Δυστυχώς, ο υπερβολικός και αδικαιολόγητος πλουτισμός συνδυάστηκε με απώλεια της αξιοπρέπειάς μας, που τώρα ξαφνικά θυμηθήκαμε. Αν αυτό είναι ειλικρινές τότε οι μελλοντολόγοι θα μας πουν ότι αρχίζουμε να χαράζουμε σωστή πορεία, με σκληρή δουλειά, έντιμη δημιουργία, ισονομία και σεβασμό στην κοινωνία. Μία πορεία μεταρρυθμίσεων, υγιούς ανάπτυξης και εξόδου από την κρίση». Ο Στέλιος ήταν ένας μέγας εραστής της ελευθερίας, της δημιουργικής πρωτοβουλίας, του κοινωνικού ήθους και του σεβασμού του δικαιώματος της διαφοράς των άλλων. Αιωνία του η μνήμη.

Ο Στέλιος Σταυρίδης γεννήθηκε στην Αθήνα και καταγόταν από τη Σμύρνη. Ήταν παντρεμένος με την Τζέλη Γασπαράτου και απέκτησαν τρία παιδιά, τον Κωνσταντίνο, τον Αλέξη και τη Χριστίνα. Σπούδασε Μηχανολόγος στο Πολυτεχνείου Ζυρίχης, με μεταπτυχιακές σπουδές σε Διοίκηση Επιχειρήσεων και Οικονομικά. Μιλούσε άπταιστα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και καλά Ιταλικά και Ισπανικά. Ο Στέλιος Σταυρίδης είχε μακρά και επιτυχημένη πορεία ως Ανώτατο Στέλεχος υπηρετώντας σε κορυφαίες διοικητικές θέσεις σε πολύ μεγάλες ελληνικές εταιρείες. Διετέλεσε Εντεταλμένος Σύμβουλος στον Όμιλο Lavipharm από το1984 έως το1987, Διευθύνων Σύμβουλος στην Κλωστοϋφαντουργία Αιγαίον το 1988, Πρόεδρος Δ.Σ. & Διευθύνων Σύμβουλος στα Τσιμέντα Ηρακλής-Lafarge από το 1991 έως και το 1992, Διευθύνων Σύμβουλος στα Ελληνικά Πετρέλαια, Πρόεδρος Δ.Σ. στα ΕΛΔΑ Ελληνικά Διυλιστήρια Ασπροπύργου, κατά το χρονικό διάστημα 1992-1993, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος στην ΕΥΔΑΠ και Πρόεδρος από τον Απρίλιο έως και τον Αύγουστο του 2013 στο ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου). Η πλούσια καριέρα του περιλαμβάνει, επίσης, εκτενή διεθνή δραστηριότητα σε πολλές χώρες. Το 2006 τιμήθηκε με το Βραβείο του Έλληνα Quality Leader of the Year από την ΕΕΔΕ και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ποιότητας. Είναι ιδρυτής του Ομίλου Ideales (Piscines Ideales, Ideales Spa, Ideales Resort, Ideales Constructions), που ξεχωρίζει για τον τρόπο άσκησης της επιχειρηματικότητας και την περιβαλλοντική ευαισθησία, ενώ έχει βραβευθεί κατ’ επανάληψη για το εργασιακό της περιβάλλον. Ο Στέλιος Σταυρίδης ανέπτυξε ιδιαίτερη δράση και εθελοντική προσφορά στα κοινά έχοντας εκλεγεί: • Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΒΕΑ. • Επίτιμος Πρόεδρος του Συνδέσμου Franchise Ελλάδος. • Πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικού Διαλόγου του EuroCommerce, Ευρωπαϊκού Οργανισμού Εργοδοτών (Βρυξέλλες). • Πρόεδρος της Επιτροπής Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου και πρώην μέλος του Δ.Σ. • Πρόεδρος της Λέσχης Επιχειρηματικότητας. • Πρόεδρος του Συνδέσμου Franchise Ελλάδος. • Αντιπρόεδρος της Ένωσης Ανωνύμων Εταιριών και ΕΠΕ. • Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Διοικήσεως Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ). • Πρόεδρος της Αντιγραφειοκρατικής Κίνησης, που στόχο έχει τη μείωση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς στην Ελλάδα. • Μέλος του Δ.Σ. της ΠΑΕ Ολυμπιακός και Α’ Αντιπρόεδρος του ερασιτέχνη Ολυμπιακού. • Επίσης διετέλεσε αρθρογράφος της ΕΣΤΙΑΣ και άλλων εφημερίδων.

24 022-24 ΑΡΘΡΟ - ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ.indd 24

4/4/14 2:28 PM

21x28.indd 1

3/11/14 11:33 AM

ΜΠΙΛ ΤΖΩΡΤΖ: ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ Ένας γνωστός καθηγητής του Χάρβαρντ και πρώην πρόεδρος - διευθύνων σύμβουλος της Medtronic επισημαίνει γιατί το πάθος για βραχυπρόθεσμα κέρδη στις αγορές τελικώς πλήττει τους επενδυτές, τους καταναλωτές, τις εταιρίες και αυτά τα ίδια τα στελέχη τους.

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Το ότι το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα χρειάζεται νέους κανόνες διακυβέρνησης είναι μία θέση που κανείς δεν αμφισβητεί. Το πρόβλημα προς επίλυση είναι αυτό των βάσεων πάνω στις οποίες θα οργανωθεί αυτή η διακυβέρνηση και ποιες θα είναι οι λειτουργικές της αρχές. Στο πλαίσιο αυτό, με δεδομένο ότι οι αρχές της οικονομίας της αγοράς έχουν λίγο έως πολύ παγκόσμιο πλέον χαρακτήρα, στο επίπεδο των επιχειρήσεων ο προβληματισμός που επικρατεί είναι αυτός του ηθικού περιεχομένου του καπιταλισμού. Ενδιαφέρουσες, από την άποψη αυτή, είναι οι θέσεις και οι απόψεις του καθηγητή στο Χάρβαρντ Μπίζνες Σκουλ, Μπιλ Τζωρτζ, ο οποίος, πέρα από την ακαδημαϊκή του ιδιότητα, έχει και πρακτική εμπειρία, δεδομένου ότι υπήρξε o CEO γνωστής εταιρίας υψηλής τεχνολογίας, της Medtronic. Στη διαδικτυακή συζήτηση που είχαμε με τον Αμερικανό καθηγητή, μέσω της γνωστής εταιρίας συμβούλων McKinsey, τονίστηκαν ιδιαίτερα οι γρήγορες τεχνολογικές αλλαγές που κυριαρχούν πλέον στην επιχειρηματική σφαίρα, αλλά και ο καθοριστικός ρόλος του χρηματοπιστωτικού τομέα, η λειτουργία του οποίου είναι και η αφετηρία της σημερινής κρίσης στον υπερχρεωμένο δυτικό κόσμο. Κύριε καθηγητά, ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι παράμετροι που υπαγορεύουν επιχειρηματικές επιλογές στη σημερινή ρευστή κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας; Πολλοί πιστεύουν ότι σε μια επιχείρηση πρέπει να κυριαρχεί η έννοια της δημιουργίας αξιών για τους μετόχους της. Αυτήν την άποψη

δεν τη συμμερίζομαι. Πιστεύω ότι οι επιχειρήσεις υπάρχουν για να δημιουργούν αξίες για τους πελάτες τους. Υπό αυτή την έννοια, πιστεύω ότι ήλθε η ώρα να επαναπροσανατολίσουμε τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε τον καπιταλισμό. Αυτοί οι οποίοι παραμερίζουν τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές προς όφελος βραχυπρόθεσμων επιδιώξεων και οφελών, σε κάποια φάση θα εκτροχιαστούν. Οι επιχειρήσεις, στρατηγικά, πρέπει να σκέφτονται σε βάθος χρόνου, ανεξάρτητα από βραχυπρόθεσμες ενέργειες που υπαγορεύουν έκτακτες καταστάσεις. Στο επίπεδο αυτό, όμως, ποια πρέπει να είναι η στρατηγική μιας εισηγμένης στο χρηματιστήριο εταιρείας η οποία υπάγεται σε καθημερινές και ενίοτε στιγμιαίες διακυμάνσεις της μετοχής της; Αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα. Θα έλεγα ότι πρόκειται για ένα σημαντικό πρόβλημα που αφορά στο μετασχηματισμό του καπιταλισμού. Στο μέτρο που ο τελευταίος παγκοσμιοποιείται, θα πρέπει να αλλάξει και η χρηματιστηριακή λογική του. Σήμερα, ο χρηματιστηριακός καπιταλισμός είναι στα χέρια κάποιων ακτιβιστών που είναι άπληστοι και αδίστακτοι, και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι τα γρήγορα και βέβαια βραχυπρόθεσμα κέρδη. Το γρήγορο κέρδος είναι γι’ αυτούς τρόπος ζωής. Νομίζουν δε ότι μπορούν μέσα από χρηματιστηριακά παιχνίδια να διοικούν επιχειρήσεις καλύτερα από τους ανθρώπους που βιώνουν την επιχείρηση και τη ζωή της με κάποιες προοπτικές. Πρόκειται για μία κατάσταση που δεν προσφέρει απολύτως τίποτε στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο που περιβάλλει την επιχείρηση.

26 026-27 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - ΜΠΙΛ ΤΖΩΡΤΖ.indd 26

4/4/14 2:30 PM

συνέντευξη

Αυτοί οι οποίοι παραμερίζουν τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές προς όφελος βραχυπρόθεσμων επιδιώξεων και οφελών, σε κάποια φάση θα εκτροχιαστούν. Οι επιχειρήσεις, στρατηγικά, πρέπει να σκέφτονται σε βάθος χρόνου, ανεξάρτητα από βραχυπρόθεσμες ενέργειες που υπαγορεύουν έκτακτες καταστάσεις. Θα έπρεπε λοιπόν μία επιχείρηση, επειδή είναι εισηγμένη, να αποστασιοποιηθεί από τους μετόχους της; Σας ερωτώ, γιατί τα κερδοσκοπικά παιχνίδια που υπαινίσσεσθε, στην ουσία από τους μετόχους της εταιρίας παίζονται. Δεν θέλω να πω πολλά λόγια. Μία επιχείρηση που φιλοδοξεί να μακροημερεύσει, δεν πρέπει να αφήσει τους μετόχους της να τη διοικούν όπως αυτοί θέλουν. Αυτή θα πρέπει να τους διοικεί, να τους διαχειρίζεται. Βέβαια, η διοίκηση της εταιρίας θα χρειαστεί να τους εξηγήσει ποιες είναι οι στρατηγικές, τι μπορούν να προσφέρουν σε βάθος επταετίας για παράδειγμα και ποιες τακτικές στο επίπεδο αυτό είναι οι πιο προσοδοφόρες. Αυτή η τακτική που προτείνετε πηγάζει και από τις προσωπικές σας εμπειρίες; Ασφαλώς. Σε μία επιχείρηση υψηλής τεχνολογίας όπως η Medtronic, όταν εκτελούνται προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης (R&D) είναι αυτονόητο ότι δεν έχουν βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα. Είναι το προϊόν μακροπρόθεσμων αποφάσεων, που πρέπει να γίνονται σεβαστές. Δεν λέω ότι στις αποφάσεις αυτές δεν μπορούν να υπάρξουν κάποιες αποκλίσεις. Δεν είναι όμως ο κανόνας.

είναι οι άνθρωποι της εταιρίας να μην αφήσουν τους επενδυτές να κάνουν τη δουλειά αυτή στη θέση τους. Θέλω να πω ότι το υψηλό μέρισμα θα πρέπει να είναι αυτοσκοπός στη μακράς διάρκειας απόδοση. Τι συμβαίνει όμως όταν αυτοί τους οποίους εσείς αποκαλείτε χρηματιστηριακούς ακτιβιστές έχουν το πάνω χέρι; Αυτό πρέπει να αποφευχθεί. Επενδυτής είναι ο Γουώρεν Μπάφετ που επένδυε με προοπτική και προσέφερε πολλά στις κοινωνίες απ’ ό,τι ένας Καρλ Άικαν που κερδοσκοπούσε χωρίς φειδώ και όταν τα πράγματα πήγαιναν άσχημα άφηνε τις διοικήσεις στην κακιά τους τη μοίρα. Αυτές οι συμπεριφορές δεν έχουν καμία σχέση με τον καπιταλισμό και τη δημιουργική λογική του. Γι’ αυτό πρεσβεύω ότι πρέπει να υπάρξει μία ριζική αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφοράς.

Άρα η εταιρία θα πρέπει να αναζητά και επενδυτές οι οποίοι μοιράζονται μαζί της τους μακροπρόθεσμους στόχους της; Αυτό είναι πολύ σημαντικό για μία εταιρία. Είναι ένας στόχος που η διοίκησή της πρέπει να ενστερνισθεί και να μπορεί να μεταδώσει. Εάν η εταιρία έχει όντως μακροπρόθεσμους αναπτυξιακούς στόχους, τότε θα πρέπει να αναζητήσει και τους επενδυτές που έχουν τον ίδιο προσανατολισμό. Όλα είναι θέμα τακτικής και στρατηγικής, καθώς και των εντυπώσεων που η εταιρεία προβάλλει προς τα έξω. Από αυτήν και τους ανθρώπους που τη διοικούν εξαρτάται κατά πόσο οι επενδυτές θα σχηματίσουν καλές εντυπώσεις. Το θέμα

27 026-27 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - ΜΠΙΛ ΤΖΩΡΤΖ.indd 27

4/4/14 2:30 PM

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΣΕ… GROUP THERAPY Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο μικρές ομάδες επιχειρηματιών συγκεντρώνονται και συζητούν, σε μία προσπάθεια αυτοβοήθειας και αυτοανάπτυξης.

του Jonathan Moules *

τη δική τους εμπειρία. Ένας έχασε πολλά λεφτά στη Ινδία και τον συμβουλεύει να φύγει. Ένας άλλος υποστηρίζει ότι η παραγωγή πρέπει να μείνει στη Βρετανία. Όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να αναζητήσει επαγγελματικές συμβουλές. Ένας συνιστά κάποιον δικηγόρο, ένας άλλος του λέει να τον φέρει σε επαφή με κάποιον που είχε αντίστοιχα προβλήματα.

Στο πίσω μέρος κάποιας ζυθοποιίας στη βορειοδυτική Βρετανία, ο επικεφαλής μιας οικογενειακής μεταποιητικής μονάδας συζητά για την Ινδία. Εξηγεί σε μία ομάδα ανθρώπων -όλοι τους ιδιοκτήτες και διευθυντές των επιχειρήσεών τους, όπως και ο ίδιος- ότι η προσπάθειά του να φτιάξει ένα εργοστάσιο στην Ινδία έχει οδηγήσει σε απόλυτη απογοήτευση. Είναι δύσκολο να βρεις ακίνητα και ο άνθρωπος που έχει εκεί κωλυσιεργεί. Ρωτά τους άλλους αν πρέπει να βρει άλλον Ινδό συνέταιρο. «Πώς μπορείς να δημιουργήσεις σχέση εμπιστοσύνης εξ αποστάσεως;», ρωτά. Στο τραπέζι βρίσκονται καμιά δεκαριά άνθρωποι που τον ρωτούν διάφορα πράγματα και παραθέτουν

Οι συναντήσεις αυτής της ομάδας είναι συχνές και γίνονται υπό την αιγίδα της Vistage, μία από τις πολλές πλέον οργανώσεις για mentoring επιχειρηματιών, που δίνουν τη δυνατότητα τόσο στους ιδρυτές μικρών επιχειρήσεων όσο και σε εκείνους που τις διευθύνουν να ανταλλάσσουν πληροφορίες. Στόχος είναι η διαφοροποίηση από τους οργανισμούς που δίνουν έμφαση στη δικτύωση, στο lobbying και στα μαθήματα. Πρόκειται για επίσημες ομάδες αυτοβοήθειας, που λειτουργούν ωστόσο πιο δομημένα από την απλή συνάντηση σε μία παμπ. Σε αυτή την ομάδα της Vistage, ο συντονιστής είναι συνήθως ο Κρις Τσάρνοκ, που είναι επίσης σύμβουλος επιχειρήσεων. «Το θέμα είναι η αυτοανάπτυξη», εξηγεί. Τα μέλη της ομάδας προέρχονται από ιδιωτικές και εισηγμένες επιχειρήσεις, οι περισσότερες είναι οικογενειακές με τζίρο έως 60 εκατ. στερλίνες. Ένα από τα θετικά σημεία αυτών των συναντήσεων είναι ότι βρίσκεσαι αντιμέτωπος με τη σκληρή αλήθεια, καθώς οι εργαζόμενοι πολλές φορές διστάζουν να πουν στο αφεντικό τους τις δυσκολίες. Ο Τζέισον Ζίκερμαν, διευθύνων σύμβουλος του The Alternative Board, μίας ακόμη εταιρείας του χώρου, αναφέρει: «Παίρνουν αντικειμενικές συμβουλές από άλλους επιχειρηματίες χωρίς να

28 028-29 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΣΕ GROUP THERAPY.indd 28

4/4/14 2:31 PM

ψυχολογία υπάρχει κρυφή ατζέντα». Ορισμένες φορές το θερμόμετρο ανεβαίνει στις συζητήσεις, όπως έγινε και στη συγκεκριμένη συνάντηση στη ζυθοποιία του Μάντσεστερ. Όμως, οι συμμετέχοντες συμφωνούν πως όσα λέγονται μένουν εκεί. Οι επιχειρηματίες είναι πολυάσχολοι και δεν έχουν πολύ ελεύθερο χρόνο. Ο Γουίλιαμ Ρόμπινσον -ο οποίος έχει, για έκτη γενιά, τη ζυθοποιία Robinson Brewery όπου έγινε η συνάντηση- υποστηρίζει ότι αξίζει τον κόπο. «Είναι μία ημέρα το μήνα που την αφιερώνω για την ανάπτυξη του εαυτού μου», δηλώνει. «Είναι μία ημέρα για να δουλέψεις για την επιχείρηση και όχι στην επιχείρηση», προσθέτει. Παρομοιάζει τις συναντήσεις με ταχύτατα μαθήματα διοίκησης, όπου, όμως, περιλαμβάνεται και το δύσκολο θέμα των οικογενειακών σχέσεων. Στη δική τους επιχείρηση έχουν μοιράσει τους ρόλους. Εκείνος με τον αδελφό του έχουν αναλάβει τη γενική διεύθυνση, αλλά ο πατέρας τους είναι ακόμη τακτικός επισκέπτης. Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των αδερφών ήταν να διευρύνουν το κοινό στο οποίο απευθύνεται η μπίρα τους, αναζητώντας τη συνεργασία ενός συγκροτήματος στο Μάντσεστερ, του Elbow, καθώς και του τραγουδιστή Bruce Dickinson των Iron Maiden. Η Vistage ξεκίνησε το 1957 στις ΗΠΑ και έχει περισσότερα από 19.000 μέλη σε 13 χώρες. Στη Βρετανία λειτουργεί επί 25 έτη. Ο μέσος όρος των Βρετανών πελατών της απασχολεί 125 εργαζομένους και έχει τζίρο 11 εκατ. στερλινών. Υπάρχουν πλέον και άλλα τέτοια δίκτυα, όπως το The Supper Club, με έδρα το Λονδίνο, το οποίο δημιουργήθηκε το 2013 από τον Duncan Cheatle. Ξεκίνησε μετά από ένα δείπνο που διοργανώθηκε για 6 φίλους επιχειρηματίες. Η συζήτηση ήταν τόσο εποικοδομητική, που αποφάσισαν να συναντηθούν ξανά τον επόμενο μήνα. Και έτσι δημιούργησαν μία νέα επιχείρηση. Το The Supper Club έχει μόλις 300 μέλη. Πρόκειται όμως για επιχειρήσεις που κατά μέσο όρο έχουν τζίρο 17 εκατ. στερλίνες, ενώ πολλές εξ αυτών είναι ταχύτατα αναπτυσσόμενες. Σε μία πρόσφατη συνάντηση στο Σόχο του Λονδίνου, μία μικρή ομάδα μελών του The Supper Club συζητούσε γενικά το θέμα του μάρκετινγκ, της άντλησης κεφαλαίων, των προσλήψεων και των απολύσεων -ειδικότερα τις εμμονές των επιχειρηματιών για τους ανθρώπους και τα χρήματα. Η συζήτηση, όμως, κατέληξε σε ένα θέμα εργατικού δικαίου όπου όλοι σταμάτησαν να ακούσουν και να πουν τις απόψεις τους. Ένας από τους συμμετέχοντες σε αυτή την ομάδα εξηγεί ότι είναι αποτελεσματική επειδή υπάρχει γνήσια ανταλλαγή ιδεών. Στην προηγούμενη συνάντηση η συζήτηση είχε επικεντρωθεί στις προτάσεις της βρετανικής κυβέρνησης να μειωθούν τα δικαιώματα των εργαζομένων σε αντάλλαγμα για μετοχές της επιχείρησης. Οι περισσότεροι γκρίνιαζαν,

μέχρις ότου ένας τόλμησε να μιλήσει υπέρ της πρότασης. Έτσι ξεκίνησε μία ζωντανή συζήτηση. Το μεγαλύτερο όφελος είναι οι πρακτικές, αμοιβαίες συμβουλές. Ο Τζέιμς Χίμπερτ άρχισε να συμμετέχει στις συναντήσεις δύο χρόνια αφότου ξεκίνησε την εταιρία Dress2Kill, που φτιάχνει ρούχα κατά παραγγελία. «Πολλά από τα θέματα αφορούν το προσωπικό και η δική μου προϋπηρεσία ήταν σε εταιρία στελέχωσης, οπότε ένιωσα πολύ χρήσιμος», δηλώνει. Καταλήγει δε ότι ήταν πολύ χρήσιμο να συμμετέχει σε μία παρέα ανθρώπων που είχαν ήδη κάνει όσα ήθελε να κάνει εκείνος. Είχε εντυπωσιαστεί όταν, ορισμένοι από τους συμμετέχοντες που είχαν πουλήσει τις επιχειρήσεις τους, εξομολογήθηκαν ότι αυτό που τους λείπει περισσότερο είναι η ενέργεια και ο ενθουσιασμός. Αργότερα, ακολούθησε ένα μάθημα σε σχολή business και επέλεξε έναν μέντορα, τον Sir William Goodenough, πρόεδρο και συνιδρυτή της Design Bridge. Η Kimberley Stufflet, ιδρύτρια της Preferred Aviation Underwriters (ασφαλιστική εταιρία πιλότων στην Ατλάντα) αποφάσισε να συμμετάσχει στις συναντήσεις του The Alternative Board όταν άρχισε να απασχολεί πάρα πολλά άτομα στην επιχείρησή της. Αφού άκουσε όσα της είπαν οι συνομιλητές της, άλλαξε γραμμή για την στελέχωση της εταιρίας της. Ενώ αρχικά συζητούσε μόνον με όσους είχαν κάποια πανεπιστημιακή μόρφωση, αποφάσισε να δώσει σημασία και σε πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. «Έρχεται κάποια στιγμή που πρέπει να ζητήσεις εξωτερική βοήθεια», δηλώνει. «Είναι σαν να έχεις 14 μη εκτελεστικούς διευθυντές στην εταιρία σου», εξηγεί ο Stephen Lund, γενικός διευθυντής της Advanced Component Technology, η οποία παρέχει φυσικό αέριο, πετρέλαιο και ενέργεια σε βιομηχανίες και είναι μέλος της Vistage. Μέλη και των τριών οργανώσεων συμφωνούν ότι αναπόφευκτα κάποια στιγμή στη συζήτηση βγαίνουν και προσωπικά θέματα. Και τα τελευταία ενίοτε βοηθούν τα μέλη της ομάδας «να ξαναβρούν τη χαρά της ζωής», υποστηρίζει ο Bob Armstrong, ιδιοκτήτης εταιρίας που κατασκευάζει καλούπια και αναδευτήρες τσιμέντου. * Συνεργάτης της εφημερίδας Financial Times

29 028-29 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΣΕ GROUP THERAPY.indd 29

4/4/14 2:31 PM

ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ: ΠΩΣ Η ΚΥΠΡΟΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας εξηγεί, με άρθρο του στο περιοδικό The Banker, πώς η χώρα του συνήλθε από την οξύτατη κρίση της και το 2015 θα μπει σε φάση ανάπτυξης.

Είναι γεγονός ότι μετά την απόφαση του Eurogroup να επιβάλει τέλος στις μη ασφαλισμένες καταθέσεις στην Κύπρο ανέκυψαν σημαντικά εμπόδια στην οικονομική λειτουργία της χώρας. Επιπρόσθετα, το αρνητικό εξωτερικό περιβάλλον και η απαραίτητη δημοσιονομική προσαρμογή έχουν, αναπόφευκτα, επίπτωση στην οικονομική της δραστηριότητα. Προτεραιότητα της κυβέρνησής μου είναι να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις όσο αποτελεσματικότερα, διεξοδικότερα και αμεσότερα είναι δυνατόν. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνησή μου είναι πλήρως αφοσιωμένη και αποφασισμένη να εφαρμόσει το μνημόνιο που συμφωνήθηκε τον Νοέμβριο 2013 με την τρόικα. Σε ό,τι αφορά τον τραπεζικό κλάδο, μέσα την αναδιάρθρωσή του και τη διεξοδική εφαρμογή του σχεδίου δράσης, αναδύεται δυνατότερος, καλά κεφαλαιοποιημένος και βιώσιμος, ανακτώντας την καταθετική εμπιστοσύνη και

ενδυναμώνοντας την ικανότητά του να συνεχίσει να συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη. Η Τράπεζα Κύπρου βγήκε από το «resolution status» και πλέον έχει λόγο Tier I περίπου στο 12% – σημαντικά πάνω από το όριο του 9%. Υπάρχει άλλωστε τώρα ένα νέο και μόνιμο συμβούλιο το οποίο, μεταξύ άλλων, θα εφαρμόσει ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης για την τράπεζα. Η Ελληνική Τράπεζα έχει πλήρως ανακεφαλαιοποιηθεί επίσης, χωρίς τη χρήση κρατικών κεφαλαίων. Επιπρόσθετα, αρκετές απαγορεύσεις επί συναλλαγών και επί κινήσεων κεφαλαίων έχουν αρθεί, περιλαμβανομένων και αυτών που σχετίζονται με διεθνείς επιχειρηματικές δραστηριότητες – και ο στόχος μας είναι να ισχύσει αυτό σε όλες τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές το συντομότερο δυνατόν. Και κάτι πολύ σημαντικό: η εμπιστοσύνη επιστρέφει στο τραπεζικό σύστημα, όπως έδειξαν τον Σεπτέμβριο του 2013 η επιβράδυνση στην εκροή καταθέσεων και η σημειωθείσα αύξηση των καταθέσεων από πολίτες της Ε.Ε., αλλά και οι καταθέσεις από τρίτες χώρες του Οκτωβρίου.

30 030-31 ΑΡΘΡΟ - ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ.indd 30

4/4/14 2:37 PM

άρθρο

Σε ό,τι αφορά τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής, από τα έως τώρα στοιχεία φαίνεται ότι η κυπριακή οικονομία συρρικνώθηκε λιγότερο το 2013 απ’ όσο είχε προβλεφθεί από τους οίκους αξιολόγησης και άλλους οργανισμούς. Επιπλέον, οι οικονομικοί δείκτες εμφανίζουν καλύτερες του αναμενόμενου επιδόσεις. Ωστόσο, η κυβέρνηση έχει πλήρη επίγνωση των κινδύνων που βρίσκονται μπροστά της. Το 2014 αναμένεται να είναι μία ακόμη δύσκολη χρονιά, αλλά το 2015 αναμένουμε η οικονομία να αρχίσει ξανά να αναπτύσσεται, αν και με ήπιους ρυθμούς. Ο οίκος Standard & Poor’s αναβάθμισε την κυπριακή οικονομία τον Νοέμβριο του 2013, μετά από τρία χρόνια συνεχών υποβαθμίσεων, ενώ η εκτίμηση ότι θα υπάρξει επιστροφή στην ανάπτυξη από το 2015 και μετά υποστηρίζεται από προβλέψεις της ίδιας της τρόικας. Σε ό,τι αφορά άλλα μέτρα που υιοθετήθηκαν προκειμένου να μετριαστεί το πρόβλημα της ανεργίας, η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει μια σειρά δράσεων, όπως τα κίνητρα για ευέλικτους όρους εργασίας, καθώς και η προσφορά ευκαιριών απασχόλησης στους ανέργους του τουριστικού κλάδου. Επιπλέον, η κυβέρνηση αναλαμβάνει προς το παρόν συγκεκριμένες δράσεις προκειμένου να ωφεληθεί από το εγγυημένο κεφάλαιο του European Investment Fund. Πιο συγκεκριμένα, αυτό το τελευταίο πρόσφατα ενέκρινε τη χορήγηση 150 εκατ. ευρώ προς επανενεργοποίηση πιστωτικών γραμμών με διεθνείς τράπεζες και προς υποστήριξη βραχυπρόθεσμων εργαλείων σχετιζόμενων με το εμπόριο. Το συμβούλιο επίσης ενέκρινε δάνειο 150 εκατ. ευρώ για την καθιέρωση ενός σχήματος επιχειρηματικότητας για τη χρηματοδότηση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

Ακόμη ελκυστική Μία άλλη προτεραιότητα υψίστης σημασίας είναι η αναμόρφωση της δημόσιας διοίκησης και η αντιμετώπιση της κρατικής γραφειοκρατίας. Αυτό περιλαμβάνει ακόμη και την αλλαγή της στάσης της χώρας έναντι των ξένων επενδυτών, τόσο αυτών που ήδη δραστηριοποιούνται στην Κύπρο όσο και αυτών που ενδιαφέρονται να στήσουν μια επιχείρηση. Στο επίκεντρο της κυβερνητικής στρατηγικής για την οικονομική ανάκαμψη είναι οι άμεσες ξένες επενδύσεις και σε αυτήν την κατεύθυνση έχουν γίνει όλα τα

βήματα προς ένα πιο σταθερό και φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον. Τον Νοέμβριο του 2013, συνολικά 1.100 νέες επιχειρήσεις εγγράφηκαν στα μητρώα της Κύπρου, ενισχύοντας τις προσδοκίες ότι η κατάσταση βελτιώνεται. Το γεγονός αυτό δεν αποτέλεσε έκπληξη σε ανθρώπους του κλάδου, αφού η χώρα διατηρεί πολλά από τα ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα. Με σχεδόν 50 διμερείς φορολογικές συμφωνίες σε ισχύ, υψηλό επίπεδο κατάρτισης εργατικού δυναμικού (η πλειονότητα του οποίου έλαβε την εκπαίδευσή της στη Μεγάλη Βρετανία), πλήρως εναρμονισμένο με αυτό της Ε.Ε. νομικό και φορολογικό σύστημα, και με μία από τις χαμηλότερες εταιρικές φορολογίες στην Ευρώπη (12,5%), η Κύπρος παραμένει ένας εξαιρετικός επενδυτικός προορισμός και ανταγωνιστικό κέντρο για διεθνείς επιχειρηματικές δραστηριότητες. Ταυτόχρονα, η ανακάλυψη αποθεμάτων φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της χώρας δημιουργεί τρομακτικές προοπτικές για επενδύσεις και συνεργασία ανάμεσα σε κυπριακές και ξένες επιχειρήσεις. Οι ευκαιρίες για ανάπτυξη υπάρχουν και σε πολλούς άλλους κλάδους, όπως η ναυτιλία, κλάδος στον οποίο η Κύπρος έχει παράδοση και διαθέτει τον 11ο μεγαλύτερο εμπορικό στόλο παγκοσμίως, ο τουρισμός, τα μεγάλης κλίμακας αναπτυξιακά projects, η εκπαίδευση, η υγεία, η έρευνα και, φυσικά, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το να επιστρέψει η χώρα στην ανάπτυξη δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά είμαστε πεπεισμένοι ότι, με τα σωστά μέτρα και τη συνεργασία ενός περισσότερο φιλικού προς τις επιχειρήσεις κράτους, θα πετύχουμε και θα ανοίξουμε το δρόμο για μεγαλύτερη ανάπτυξη.

31 030-31 ΑΡΘΡΟ - ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ.indd 31

4/4/14 2:37 PM

Η ΕΥΡΩΠΗ ΧΑΝΕΙ ΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΤΡΑΙΝΟ Είναι τραγική η ευρωπαϊκή ολιγωρία απέναντι στην τεχνολογική πρόοδο, με αποτέλεσμα μόνον εννέα από τις 100 κορυφαίες εταιρίες υψηλής τεχνολογίας του πλανήτη να έχουν την έδρα τους στην Ευρώπη.

του Stefan Stern *

Όχι, η κατάσταση δεν είναι καθόλου καλή. Η Ευρώπη από χρόνο σε χρόνο όχι μόνο υποχωρεί διεθνώς ως προς τη διευκόλυνση και ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας αλλά, στην εποχή της τεχνολογικής έκρηξης, δείχνει να χάνει και τη μάχη της τεχνολογίας. Χάνει, δηλαδή, αυτό το μεγάλο από ιστορικής πλευράς ατού της, που ήταν η τεχνολογική πρόοδος - αφετηρία της βιομηχανικής επανάστασης και της εκπληκτικής προόδου που γνώρισε στη συνέχεια η Δύση. Την ίδια στιγμή, ποικίλες αγκυλώσεις οδηγούν εκτός Ευρώπης και κάποιες δεκάδες χιλιάδες επιστήμονες, ερευνητές και νέους επιχειρηματίες, οι οποίοι βρίσκουν πέραν του Ατλαντικού πρόσφορο έδαφος να αναπτύξουν και να μετατρέψουν σε εισόδημα τις γνώσεις και το ταλέντο τους. Συνεπώς, αντικειμενικά, η κρίση της Ευρωπαϊκής Ένωσης πάει πολύ πιο μακριά από τα ευρωπαϊκά δημόσια χρέη. Είναι μία πολύπλευρη πλέον κρίση, που διαβρώνει τόσο τους θεσμούς, όσο και τη γνώση, τις ικανότητες και το ταλέντο του ανθρώπινου κεφαλαίου της Γηραιάς Ηπείρου. Αποκαλυπτικά, από την άποψη αυτή, και ταυτοχρόνως ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που έφερε στη δημοσιότητα η εφημερίδα Financial Times. Κατά τη συνεργάτιδα της εφημερίδας Σάρα Γκόρντον, που καλύπτει ευρωπαϊκά επιχειρηματικά και τεχνολογικά θέματα, μόλις 9 από τις 100 κορυφαίες εταιρίες υψηλής τεχνολογίας του πλανήτη έχουν την έδρα τους στην Ευρώπη και παράγουν μόνο το ένα δέκατο των διεθνών εσόδων του κλάδου. Τα

στοιχεία ειδικής έρευνας καταδεικνύουν τους μακροπρόθεσμους κινδύνους που θα έχει ένας αδύναμος τεχνολογικός κλάδος για την ευρωπαϊκή οικονομία. Στην έρευνα που διενήργησε η εταιρία συμβουλευτικών υπηρεσιών AT Kearney, η εξαγορά της βρετανικής Autonomy από την αμερικανική Hewlett-Packard χρησιμοποιείται ως παράδειγμα για το έδαφος που χάνουν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις σε σχέση με τους ταχέως αναπτυσσόμενους ανταγωνιστές τους στην Ασία και τις ΗΠΑ. «Ο υγιής τεχνολογικός κλάδος αποτελεί ατμομηχανή της καινοτομίας, η οποία είναι η προϋπόθεση για να διακριθούν οι ευρωπαϊκές εταιρίες μέσα σε περιβάλλον υψηλού ανταγωνισμού», σχολιάζει ο Axel Freyberg, από τους συγγραφείς της έρευνας. «Δεν μπορούμε να είμαστε ανταγωνιστικοί σε εργατικό κόστος, αλλά μπορούμε να ανταγωνιστούμε στις βιομηχανίες εντάσεως τεχνογνωσίας. Αν χάσουμε αυτές τις ευκαιρίες, θα χάσουμε την τεχνογνωσία, που είναι απαραίτητη για την καινοτομία και την ανάπτυξη», προσθέτει. Επισημαίνει επίσης ότι υπάρχουν συγκεκριμένες βιομηχανίες όπου η απώλεια της ειδίκευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα έχει ιδιαίτερα επίπονες επιπτώσεις. «Μέχρι το 2026, τα ενσωματωμένα λογισμικά και ηλεκτρονικά συστήματα ενός αυτοκινήτου θα καταλαμβάνουν έως 65% της συνολικής αξίας του. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ευρώπη έχει ανάγκη από Information and Communication Technology (ICT) για να ανταγωνιστεί σε κλάδους όπως ο αυτοματισμός, η βιομηχανική μηχανολογία, κ.ά.». Ο ένας από τους εννέα ευρωπαϊκούς ομίλους που

32 032-34 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ - Η ΕΥΡΩΠΗ ΧΑΝΕΙ.indd 32

4/4/14 2:39 PM

τεχνολογία

Από την έκθεση της AT Kearny, που καταρτίζεται με βάση στατιστικά στοιχεία του κλάδου, καθώς και συνεντεύξεις με στελέχη και ερευνητές, προκύπτει ότι η Ευρώπη χάνει έδαφος για μια σειρά από λόγους, μεταξύ των οποίων η έλλειψη ειδικευμένων εργατών, ο κερματισμός των αγορών και η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού.

επιστημόνων, επαγγελματιών τεχνολογίας, πληροφορικής και τεχνικών. Σύμφωνα δε με το αμερικανικό National Science Board, μόνο το 17% των φοιτητών στην ΕΕ επιλέγει φοίτηση σε τεχνολογική μηχανολογία, μαθηματικά και επιστήμες ηλεκτρονικών υπολογιστών, σε σύγκριση με ποσοστά 29% στη Νότιο Κορέα και 31% στην Κίνα ή την Ταϊβάν.

βρίσκονται στη λίστα με τις κορυφαίες 100 τεχνολογικές εταιρίες του πλανήτη -η οποία απαρτίζεται βάσει στοιχείων πωλήσεων ανά κλάδο- θα εκλείψει όταν η Microsoft θα ολοκληρώσει την εξαγορά του βραχίονα συσκευών και υπηρεσιών της Nokia, την άνοιξη. Παράλληλα, η Ευρώπη θα χάσει τη μοναδική επιχείρηση τηλεφωνικών συσκευών που διαθέτει στο παγκόσμιο Top-10 του τομέα. Από την έκθεση της AT Kearny, που καταρτίζεται με βάση στατιστικά στοιχεία του κλάδου, καθώς και συνεντεύξεις με στελέχη και ερευνητές, προκύπτει ότι η Ευρώπη χάνει έδαφος για μια σειρά από λόγους, μεταξύ των οποίων η έλλειψη ειδικευμένων εργατών, ο κερματισμός των αγορών και η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού. Ο Philip Greenish, επικεφαλής της βρετανικής Βασιλικής Ακαδημίας Μηχανολογικής, έγραψε πρόσφατα σε άρθρο του στους Financial Times ότι, ως το 2020, μόνο στη Βρετανία θα έχει παρουσιαστεί έλλειμμα 1,25 εκατομμυρίων

Ο A. Freyberg προειδοποιεί ότι η έλλειψη εταιριών υψηλής τεχνολογίας με ευρωπαϊκή βάση θα συμβάλει στο περαιτέρω άνοιγμα αυτής της ψαλίδας, καθώς όλο και λιγότεροι νέοι άνθρωποι θα θέλουν να δουλέψουν σε αυτές. Ένας άλλος λόγος που η Ευρώπη χάνει έδαφος είναι η έλλειψη χρηματοδότησης. «Οι εταιρίες πάσχουν σε χρηματοδότηση που θα τις βοηθήσει να αναπτυχθούν και να αποκτήσουν κλίμακα», σχολιάζει. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρώπη δαπανά σχεδόν μία ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ της λιγότερη σε έρευνα και ανάπτυξη σε σχέση με τις ΗΠΑ, και 1,5 μονάδα λιγότερη από την Ιαπωνία. Αν και οι μεγαλύτερες τεχνολογικές επιχειρήσεις της Ευρώπης αφιερώνουν κάποια έσοδα σε έρευνα και ανάπτυξη (research & development - R&D), τα ποσά αυτά ωχριούν σε σχέση με τα μεγέθη ασιατικών και αμερικανικών εταιριών. Πέρσι, η νοτιοκορεατική Samsung επένδυσε πάνω από το 6% των παγκόσμιων εσόδων της σε R&D (αντι-

33 032-34 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ - Η ΕΥΡΩΠΗ ΧΑΝΕΙ.indd 33

4/4/14 2:39 PM

στοιχούν σε 13 δισεκατ. δολάρια ετησίως) και απασχόλησε προσωπικό 65.000 ατόμων στον τομέα αυτό. Οι συγγραφείς της έρευνας προτρέπουν τους θεσμούς και τις κυβερνήσεις της Ευρώπης να προσπαθήσουν περισσότερο για την αναγέννηση της βιομηχανίας υψηλής τεχνολογίας. «Οι κρατικοί θεσμοί, οι εταιρίες ICT, οι επενδυτές και οι εμπορικές ενώσεις μπορούν να συνεργαστούν για να συγκροτήσουν ένα μακροπρόθεσμο φιλόδοξο σχέδιο», σχολιάζει ο Herve Collignon, εκ των συγγραφέων της μελέτης. Ο A. Freyberg τονίζει, με τη σειρά του, ότι πρέπει να συμφωνηθούν περισσότερες στρατηγικές συνεργασίες - όπως συνέβη για παράδειγμα με την ανάπτυξη του GSM, του παγκόσμιου συστήματος ασύρματης επικοινωνίας, που αναπτύχθηκε στην Ευρώπη για τη δεύτερη γενιά δικτύων κινητής τηλεφωνίας. «Η Κίνα και η Νότιος Κορέα κάνουν το ίδιο με την επόμενη γενιά ασυρμάτων δικτύων και άλλες περιοχές προσθέτουν πάνω σε αυτό το σύστημα, και έτσι οι βιομηχανίες τους προχωρούν», προειδοποίησε. «Αν και η Κομισιόν έχει επισήμως αναγνωρίσει τη σημασία της τεχνολογίας για τη μελλοντική ανάπτυξη της Ευρώπης, την ανταγωνιστικότητά της και την αντοχή της στις επερχόμενες κοινωνικές προκλήσεις, οι ρυθμιστές δεν έχουν κάνει ακόμη τίποτε για να σταματήσουν την κάτω βόλτα που έχει πάρει ο ευρωπαϊκός κλάδος υψηλής τεχνολογίας».

λογικές βιομηχανίες κατά την ερχόμενη επταετία. Όμως, ο A. Freyberg πιστεύει ότι η προσπάθεια είναι ανεπαρκής. «Δεν υπάρχει ένα στρατηγικό βασικό σχέδιο πάνω στο οποίο η ΕΕ θα έβαζε το μεγάλο στοίχημα της ανάπτυξης υποσχόμενων κλάδων ICT και θα σχεδιαζόταν μία βιομηχανική πολιτική με την οποία θα υποστηριζόταν η επέκταση των μεγάλων παικτών του κλάδου», τονίζει. Και, όπως υπογραμμίζει ο καθηγητής και ευρωβουλευτής Ιωάννης Τσουκαλάς, όλα αυτά υποθηκεύουν το μέλλον της γενιάς του 2000, η οποία απομακρύνεται σταδιακά και από την ίδια την ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Πέρα από τις όποιες οικονομικές θεωρήσεις, πρόκειται και για ένα πολύ σοβαρό πολιτισμικό πρόβλημα, ικανό να γίνει αφετηρία για νέα δεινά στην ήπειρό μας. * Αρχισυντάκτης στο βρετανικό περιοδικό The Industrial Society

Η Κομισιόν επιχειρεί να αντιμετωπίσει κάποια από αυτά τα προβλήματα μέσω της στρατηγικής πρωτοπορίας και έρευνας «Ορίζοντες 2020», που καθιερώθηκε το 2013 και στοχεύει στην παροχή 70 δισεκατ. ευρώ σε ευρωπαϊκές τεχνο-

34 032-34 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ - Η ΕΥΡΩΠΗ ΧΑΝΕΙ.indd 34

4/4/14 2:39 PM

21x28.indd 1

3/11/14 11:30 AM

ΤΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟ CRETALIVE ΠΩΣ ΜΙΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΞΕΛΙΧΘΗΚΕ ΣΕ ΕΝΑ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΜΕΣΟ.

Μια μεταπτυχιακή εργασία στο τμήμα του MBA της Ελληνικής Εταιρίας Διοικήσεως Επιχειρήσεων στάθηκε η αφορμή για την ίδρυση ενός νέου ηλεκτρονικού περιφερειακού μέσου που κατέληξε σε μια νέα κερδοφόρα επιχείρηση στη μέση της χρηματοοικονομικής κρίσης. Ως απόφοιτος της σχολής μέσων μαζικής ενημέρωσης του Πανεπιστημίου του Salford της Αγγλίας, ο επιχειρηματίας Μιχάλης Σερπετσιδάκης γνώριζε καλά ότι εδώ και καιρό εμφανιζόταν μια νέα ευκαιρία επιχειρηματικότητας στην ενημέρωση από την ανάγκη για περισσότερη αμεσότητα, εγκυρότητα και αλληλεπίδραση με τους αναγνώστες. Όμως το μέγεθος της επιτυχίας που η ίδια η αγορά επιφύλασσε στην ιδέα, ήταν αδιανόητη τη στιγμή που προέκυψε στο μυαλό του η ίδρυση του cretalive, όπως ονόμασε το νέο διαδικτυακό μέσο. Ο κ. Σερπετσιδάκης μέσα από μια διαδικασία η οποία διήρκεσε περίπου τρεις μήνες συνέλεξε τα απαραίτητα δεδομένα και δημιούργησε ένα επιχειρηματικό σχέδιο το οποίο άμεσα έβαλε σε εφαρμογή. Η εύρεση των συνεπενδυτών δημοσιογράφων για την ίδρυση της νέας επιχείρησης ήταν επίπονη, αφού έπρεπε να προσεγγιστούν με αυστηρά κριτήρια προκειμένου να διασφαλιστεί η ικανοποίηση των στόχων του επιχειρηματικού σχεδίου.

την έντυπη ενημέρωση και με έξυπνες επιλογές στρατολογήθηκε το καλύτερο δημοσιογραφικό δυναμικό που διέθετε η Κρήτη. Τη στιγμή που άρχισε η υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου που οδήγησε στη δημιουργία της νέας επιχείρησης στο χώρο της ενημέρωσης, δραστηριοποιούνταν ήδη αρκετά ηλεκτρονικά μέσα στο χώρο της ενημέρωσης σε επίπεδο περιφέρειας Κρήτης. Όπως μας αναφέρει ο κ. Σερπετσιδάκης, το όλο εγχείρημα ίδρυσης του cretalive στηρίχθηκε στην αρχή της αριστείας σε τρεις τομείς: επιλογή άριστων δημοσιογράφων, άριστη υποδομή ηλεκτρονικής υποστήριξης και χρήση άριστων εσωτερικών διαδικασιών. Δίνοντας έμφαση στο πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης περιεχομένου CMS δημιουργήθηκε μια εύχρηστη ηλεκτρονική πλατφόρμα ώστε οι δημοσιογράφοι αλλά και οι αναγνώστες να μπορούν άμεσα και από οποιοδήποτε μέρος να ανεβάζουν την πληροφόρηση στο ενημερωτικό portal cretalive. Η παραπάνω επιλογή έδωσε τη δυνατότητα στο cretalive να ανακαλύπτει και να παρουσιάζει γρήγορα και με εγκυρότητα τη νέα πληροφορία και να παρέχει άμεση πρόσβαση σε αυτή. Επιπλέον, η ευέλικτη ηλεκτρονική πλατφόρμα επέτρεπε τη δημιουργία νέων διαφημιστικών προϊόντων εύκολα, με μικρό κόστος και κυρίως μεγάλη ταχύτητα.

Τελικά, κινητοποιώντας επιχειρηματίες από

36 036-37 ΜΜΕ - ΤΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟ CRETALIVE.indd 36

4/4/14 2:41 PM

ΜΜΕ

Στους πρώτους κιόλας μήνες που ακολούθησαν, το κοινό αναγνωρίζοντας αυτή την αμεσότητα και εγκυρότητα της ταχύτατης πληροφόρησης που παρείχε το cretalive, άρχισε να το προτιμά καταρρίπτοντας το ένα ρεκόρ επισκεψιμότητας μετά το άλλο. Όμως, εκείνη την εποχή στην Ελλάδα τα ηλεκτρονικά μέσα κατείχαν μικρό τμήμα της διαφημιστικής πίτας και ήταν αρκετά δύσκολο να πεισθούν οι επιχειρήσεις να πληρώσουν για διαφημιστικές καταχωρίσεις στο ίντερνετ. Η οικονομική κρίση εξάλλου είχε καταφέρει σε μια νύχτα να καταστρέψει διαφημιστικές επιχειρήσεις και εφημερίδες κολοσσούς, οδηγώντας στην ανεργία εκατοντάδες εργαζόμενους. Ο κ. Σερπετσιδάκης, ως διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης, έγκαιρα προέβλεψε αυτή την αδυναμία και είχε καταστρώσει μια ιδιαίτερα ελκυστική τιμολογιακή πολιτική για το νέο μέσο, που εξάλλου του επέτρεπε και η ευέλικτη προϊοντική ηλεκτρονική πλατφόρμα, η οποία σταδιακά αναδείκνυε την ικανοποίηση των επιχειρήσεων και μέσα από τα αποτελέσματα ικανοποιούσε τους πελάτες.

έχει 60 συνεργάτες σε όλη την Ελλάδα και 60.000 επισκέψεις την ημέρα, καθιστώντας το το πρώτο περιφερειακό ηλεκτρονικό μέσο ενημέρωσης στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα η νέα αυτή επιχείρηση άλλαξε τα δεδομένα στην περιφερειακή ενημέρωση στη χώρα. Τίποτα όμως από όλα αυτά δεν θα είχε γίνει, όπως ο ίδιος μας τόνισε, αν δεν είχε καταφέρει να συνεργαστεί με τους καλύτερους συνεργάτες, με τους καλύτερους δημοσιογράφους, με τους καλύτερους τεχνικούς. Εξάλλου είναι κοινό μυστικό στους παροικούντες των επιχειρήσεων ότι το καλύτερο αποτέλεσμα το δίνουν οι καλύτερες ομάδες και με βάση τα αποτελέσματα η ομάδα του cretalive.gr είναι η καλύτερη στον τομέα της ηλεκτρονικής ενημέρωσης.

Η ραγδαία εξάλλου ανάπτυξη των smartphones και των tablets καθημερινά διεύρυνε το αναγνωστικό κοινό και διαμόρφωνε μια αλληλεπιδραστική αγορά η οποία ανταποκρινόταν στην προώθηση των επιχειρήσεων στο νέο μέσο. Είναι ενδεικτικό ότι τα αποτελέσματα των εκλογών του 2011 σε επίπεδο Κρήτης το βράδυ της σταδιακής ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων παρακολουθήθηκαν κυρίως μέσα από το cretalive και το καταξίωσαν ως επικοινωνιακό μέσο στη συνείδηση των αναγνωστών. Σήμερα μετά από τρία μόλις χρόνια λειτουργίας το cretalive

37 036-37 ΜΜΕ - ΤΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟ CRETALIVE.indd 37

4/4/14 2:41 PM

ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΧΑΣΜΑ ΣΤΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Αν ο κόσμος θέλει να αποφύγει κάποιες δυσάρεστες κοινωνικές επιπλοκές θα πρέπει να βρεθούν λύσεις στα προβλήματα των νέων που στερούνται δεξιοτήτων, σε έναν κόσμο που διαθέτει λίγους εξειδικευμένους εργαζόμενους.

του Dominic Barton*

Από πολλές πλευρές, επίσημες και ανεπίσημες, επισημαίνεται σε όλους τους τόνους ότι το σοβαρότερο πρόβλημα της εποχής μας είναι αυτό της παρατεταμένης και φαινομενικά ανίκητης ανεργίας των νέων. Πρόκειται για ένα πολυσύνθετο πρόβλημα το οποίο, σε δεδομένες συνθήκες, αποτελεί πραγματική ωρολογιακή βόμβα από κοινωνικής πλευράς. Όμως, πέρα από τις διάφορες συναισθηματικού και ιδεολογικού χαρακτήρα προσεγγίσεις του κρίσιμου αυτού προβλήματος, έρευνές μας αποδεικνύουν ότι στην παρούσα φάση της παγκόσμιας οικονομικής πραγματικότητας πολλοί νέοι στερούνται των απαιτούμενων δεξιοτήτων σε έναν κόσμο που διαθέτει λίγους εξειδικευμένους εργαζόμενους. Ως εκ τούτου, σε ορισμένες περιοχές της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής η ανεργία των νέων παραμένει κολλημένη γύρω στο 25%. Στην Ισπανία και τη Νότια Αφρική περίπου οι μισοί νέοι που αναζητούν δουλειά είναι άνεργοι. Παγκοσμίως, περίπου 75 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας 15-24 ετών δεν έχουν δουλειά, ενώ η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας υπολογίζει ότι το ήδη απεχθές ποσοστό ανεργίας θα αυξηθεί περαιτέρω. Πρόκειται ξεκάθαρα για ένα σημαντικό ζήτημα που αφορά τις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της McKinsey σε περισσότερους από 4.500 νέους, 2.700 εργοδότες και 900 εκπαιδευτικά ιδρύματα σε 8 χώρες, περίπου το 40% των εργοδοτών δήλωσε ότι δυσκολεύεται να καλύψει κενές θέσεις εργασίας

σε κατώτερα κλιμάκια επειδή οι υποψήφιοι στερούνται επαρκών προσόντων. Περίπου το 45% των νέων δήλωσε ότι η θέση εργασίας όπου απασχολείται δεν έχει σχέση με αυτά που σπούδασε. Από το ποσοστό αυτό, περισσότεροι από τους μισούς βλέπουν την δουλειά τους σαν προσωρινή και σκοπεύουν να αποχωρήσουν. Χωρίς να δοθεί κάποια λύση σε αυτή την αναντιστοιχία προσφοράς και ζήτησης, προβλέπουμε ότι μέχρι το 2020 θα προκληθεί στην αγορά εργασίας έλλειμμα 85 εκατομμυρίων εργαζομένων με μέσες και υψηλές δεξιότητες. Το συγκεκριμένο ζήτημα, πάντως, είναι και πολιτικό. Αν οι νέοι που έχουν παίξει με τους κανόνες της κοινωνίας –για παράδειγμα, έχουν δουλέψει σκληρά για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους– βρίσκουν ολοένα και λιγότερες ευκαιρίες για να εξασφαλίσουν μία αξιοπρεπή θέση εργασίας, η κοινωνία θα πρέπει να προετοιμαστεί για ξεσπάσματα θυμού, ή ακόμη και βίας. Υπάρχουν ήδη αποδείξεις προς αυτή την κατεύθυνση από πολλές χώρες. Όπως παρατηρούν οι νέοι, το εισοδηματικό χάσμα στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ έχει πιάσει υψηλό 30ετίας: το κορυφαίο 10% κερδίζει εννέα φορές περισσότερα από το χαμηλότερο 10%. Ανάμεσα στους μυριάδες παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτήν την αποτυχία της αγοράς ξεχωρίζει ένας: η απόκλιση των αντιλήψεων μεταξύ των εργοδοτών, των εκπαιδευτικών φορέων και των ίδιων των νέων. Στην έρευνά μας, περίπου το 70% των εργοδοτών απέδωσε την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού στην ανεπαρκή κατάρτιση. Από την άλλη πλευρά, το 70% των

38 038-39 ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ - ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΧΑΣΜΑ.indd 38

4/4/14 2:42 PM

ανθρώπινοι πόροι

κατάρτιση στην εργασία. Δυστυχώς, λιγότερο από το ένα τέταρτο των εκπαιδευτικών φορέων χρησιμοποιεί τέτοιες μεθόδους –οι οποίες πρέπει να διαδεχθούν την μαθητεία. Αν μία τέτοια κατάρτιση υποστηριχθεί με ένα σύστημα πιστοποίησης, τότε οι εργαζόμενοι (και οι εργοδότες) θα ξέρουν ότι οι δεξιότητες μπορούν να μεταφερθούν ανάμεσα σε επιχειρήσεις και οικονομικούς κλάδους.

εκπαιδευτικών φορέων θεωρεί ότι προετοιμάζει επαρκώς τους σπουδαστές για να βγουν στην αγορά εργασίας. Επιπρόσθετα, οι εργοδότες διαμαρτύρονται ότι λιγότεροι από το 50% των νέων που έχουν προσλάβει διαθέτουν δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, όμως τα δύο τρίτα των νέων πιστεύουν ότι διαθέτουν τις συγκεκριμένες δεξιότητες. Οι συνθήκες είναι τέτοιες που περίπου το 60% των νέων δηλώνει ότι θα πλήρωνε περισσότερα για την εκπαίδευσή του, προκειμένου να αυξήσει τις πιθανότητες να εξασφαλίσει μία ελκυστική θέση εργασίας. Από την πλευρά του, το 70% των εργοδοτών υποστηρίζει ότι θα πλήρωνε περισσότερα για να προσελκύσει τα κατάλληλα ταλέντα –αν μπορούσε να τα βρει.

Θέμα χρόνου Επομένως, τι πρέπει να γίνει; Στην καρδιά του ζητήματος είναι η υποστήριξη των νέων να μάθουν συναφείς δεξιότητες με αποδοτικότερο τρόπο, κάτι που απαιτεί στενότερη συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων, των κυβερνήσεων και των εκπαιδευτικών φορέων. Ανάμεσα στις ποικίλες υποσχόμενες προσεγγίσεις, αυτή που υποστηρίζεται από τους σπουδαστές είναι το «practicum»: ένα μάθημα πρακτικής εξάσκησης που περιέχει πρακτική εκμάθηση στην τάξη ή

Αυτό μπορεί να ισχύσει για τα πάντα, από τις αυτοκινητοβιομηχανίες της Κίνας μέχρι τις νοσοκόμες στο Μαϊάμι. Στο China Vocational Training Holdings, έναν εκπαιδευτικό φορέα για την αυτοκινητοβιομηχανία, οι σπουδαστές αφιερώνουν περισσότερο από τον μισό χρόνο εκπαίδευσής τους σε προσομοιώσεις στο εργαστήριο. Η σχολή διαθέτει ένα δίκτυο με περισσότερους από 1.800 επιχειρηματικούς εταίρους που εγγυώνται προγράμματα πρακτικής εκπαίδευσης και θέσεις εργασίας. Οι σπουδαστές στην σχολή IL&FS στην Ινδία προσομοιώνουν την εργασία στην κλωστοϋφαντουργία δουλεύοντας οκτάωρες βάρδιες. Το MiamiDadeCollege, το μεγαλύτερο δημόσιο κολλέγιο των ΗΠΑ, διαθέτει δεκάδες «ανθρώπινους προσομοιωτές» (τεχνητά σώματα) για να προετοιμάσει τους σπουδαστές νοσηλευτικής για τα νοσοκομεία. Στην Αυστραλία, το TAFE –ο δημόσιος φορέας τεχνικής και γενικής εκπαίδευσης– εξασφαλίζει την παγκόσμια αναγνώριση των διπλωμάτων που παρέχει δίνοντας στους σπουδαστές ένα δίπλωμα για κάθε δεξιότητα που αποκτούν. Τέτοιες θεραπείες είναι απαραίτητες για να λυθεί το χάσμα των δεξιοτήτων, το οποίο θα αποτελέσει την μεγαλύτερη πρόκληση για τις επιχειρήσεις την προσεχή δεκαετία. Δεν έχει καμία λογική οι απόφοιτοι του 2014 να απασχολούνται σε θέσεις μερικής απασχόλησης επειδή διαθέτουν ανεπαρκείς δεξιότητες στο πεδίο που έχουν επιλέξει να ξεκινήσουν την καριέρα τους. Όπως, βέβαια, δεν έχει καμία λογική και η αντίδραση κάποιων κοινωνικών ομάδων στη στενή σύνδεση παιδείας και αγοράς εργασίας για την εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης εξειδικευμένης εργασίας. * Διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας συμβούλων McKinsey

39 038-39 ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ - ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΧΑΣΜΑ.indd 39

4/4/14 2:42 PM

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΠΕΛΑΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΕΖΙΚΩΝ ΜΑΡΚΩΝ Πιστή στην αντιγραφή και υιοθέτηση καπιταλιστικών πρακτικών, η Λαϊκή Κίνα ρίχνει όλο και μεγαλύτερο βάρος στη διεθνοποίηση επώνυμων κινεζικών προϊόντων, τα οποία ωστόσο πρέπει να πείσουν για την ποιότητά τους.

του Vijay Vaitheeswaran*

Η μάρκα είναι πλούτος. Η επώνυμη ζήτηση μακροχρόνια δημιουργεί άϋλες αξίες και αυτές οι τελευταίες αποτελούν άϋλο κεφάλαιο μιας επιχείρησης, η οποία, αν θέλει να διεθνοποιηθεί, δεν μπορεί να το κάνει χωρίς ταυτότητα –είτε αυτή είναι προϊοντική είτε αφορά σε παροχές υπηρεσιών. Τις απλές αυτές αλήθειες, που κάποιοι θέλουν να τις γκρεμίσουν, οι Κινέζοι τις γνωρίζουν, τις σέβονται και σήμερα εφαρμόζουν σε πολλούς τομείς τους κανόνες που συνεπάγονται οι αλήθειες αυτές όσο μπορούν καλύτερα –αλλά με κριτήρια προσαρμοσμένα στην πραγματικότητα. Έτσι, η Κίνα, στην ήδη πληθωρική παραγωγή προϊόντων, έχει αρχίσει από το 2011 να δίνει ταυτότητα και άρα να κάνει επωνύμως γνωστά προϊόντα που εικάζεται ότι θα έχουν υψηλή ζήτηση. Το παγκόσμιο κινεζικό brand είναι ύπατος στόχος της κυβέρνησης της χώρας, η οποία ήδη αντιμετωπίζει κάποια προβλήματα εγγενή με την καπιταλιστική ανάπτυξη και τις διάφορες εκδοχές της. Αν ζητήσετε από οποιονδήποτε ανά τον κόσμο να ονομάσει μία κινεζική μάρκα, θα εισπράξετε ένα κενό βλέμμα. Ένας στους έξι ανθρώπους στον κόσμο χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα με εξαρτήματα τα οποία έχουν κατασκευαστεί από την Huawei, την μεγαλύτερη εταιρία τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού στον κόσμο –λίγοι, όμως, γνωρίζουν την επιχείρηση από το Σεντζέν. Στην λίστα με τα καλύτερα brands που συντάσσει η συμβουλευτική εταιρία Interbrand δεν θα βρείτε καμία κινεζική μάρκα. Η ανάπτυξη δημοφιλών παγκόσμιων brands εφάμιλλων της Coca Cola ασφαλώς χρειάζεται χρόνο στην Κίνα. Ωστόσο, το 2014 υπόσχεται να εξελι-

40 040-41 MARKETING - Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΠΕΛΑΣΗ.indd 40

4/4/14 2:25 PM

marketing χθεί σε σημείο καμπής. Ένας λόγος γι αυτό είναι ότι, έπειτα από τρεις δεκαετίες φρενήρους ανάπτυξης, η οικονομία της Κίνας έχει αρχίσει να επιβραδύνεται. Μέχρι τώρα οι ευνοϊκές συνθήκες στο εσωτερικό σήμαιναν ότι πολλές κινεζικές εταιρίες δεν χρειαζόταν να κατασκευάσουν παγκόσμια brands. Τώρα πια, η επιβράδυνση θα στρέψει πολλές από αυτές στις εξωτερικές αγορές προκειμένου να αναπτυχθούν περαιτέρω. Αν θέλουν να ξεχωρίσουν στις ξένες, ανταγωνιστικές αγορές, θα πρέπει να επενδύσουν σοβαρά στην οικοδόμηση του brand τους. Άλλος ένας λόγος για να πιστέψουμε ότι η Κίνα θα αρχίσει να παράγει μάρκες παγκοσμίου επιπέδου είναι η άνοδος των κινεζικών επιχειρήσεων τεχνολογίας και καταναλωτικών προϊόντων. Παραδοσιακά, οι μεγαλύτερες και πιο παγκοσμιοποιημένες εταιρίες της χώρας έτειναν να απευθύνονται σε άλλες επιχειρήσεις. Μπορεί να μην έχετε ακούσει ποτέ την Sany ή την Wanxiang, αλλά αποτελούν κολοσσούς στις εξειδικευμένες αγορές όπου δραστηριοποιούνται. Τέτοιες εταιρίες κατάφεραν να κυριαρχήσουν χωρίς να έχουν ανάγκη από ευμεγέθεις προϋπολογισμούς για το τμήμα μάρκετινγκ. Τώρα, όμως, οι αναδυόμενοι αστέρες της κινεζικής επιχειρηματικής σκηνής δραστηριοποιούνται σε κλάδους όπου το όνομα έχει σημασία. Η Alibaba, για παράδειγμα, διαθέτει παγκόσμιες φιλοδοξίες και έχει το κατάλληλο μέγεθος για να τις υλοποιήσει. Την προσεχή χρονιά, η κινεζική εταιρία ηλεκτρονικού εμπορίου εκτιμά ότι ο όγκος συναλλαγών της θα ξεπεράσει τους όγκους της eBay και της Amazon μαζί. Η Tencent, μία διαδικτυακή επιχείρηση κοινωνικής δικτύωσης, έχει περισσότερα έσοδα από το Facebook, αλλά και ένα πιο φιλόδοξο επιχειρηματικό μοντέλο. Το Baidu, η μεγαλύτερη μηχανή αναζήτησης στην Κίνα, στρέφεται πλέον στην νοτιοανατολική Ασία και στην Ιαπωνία. Η Haier είναι ήδη η μεγαλύτερη εταιρία λευκών συσκευών του κόσμου, αλλά δεν έχει καταφέρει να καθιερώσει ένα παγκόσμιο brandname. Η διεύθυνσή της σχεδιάζει ένα κύμα εξαγορών στο εξωτερικό με τις οποίες ελπίζει να αναβαθμίσει το παγκόσμιο προφίλ της. Ένα outsider στην κούρσα δημιουργίας του πρώτου κινεζικού παγκόσμιου brand είναι η Metersbonwe, μία δυναμική εταιρία που είναι ήδη η μεγαλύτερη αλυσίδα λιανικού εμπορίου casual ένδυσης της χώρας –και πιθανώς η επόμενη Gap ή Zara. Παρόλα αυτά, αν και ήδη από το 2013 οι κινεζικές εταιρίες έχουν στραφεί στο εξωτερικό με εντυπωσιακούς ρυθμούς, το έργο τους αναγνωρίζεται ότι δεν είναι εύκολο. Ένας λόγος είναι η προκατάληψη. Όπως και οι ιαπωνικές και οι κορεάτικες επιχειρήσεις πριν από αυτές, θα πρέπει να πείσουν τους επιφυλακτικούς καταναλωτές για την ποιότητα των προϊόντων τους. Η δημιουργία παγκόσμιων brands προαπαιτεί, επίσης, την αναθεώρηση της εταιρικής διακυβέρνησης, η οποία έχει ιδιαίτερα άσχημη φήμη στην Κίνα. Ο William Brent της Weber Shandwick, μιας συμβουλευτικής

εταιρίας στον χώρο της επικοινωνίας, υποστηρίζει ότι η επιδίωξη της δημιουργίας ενός παγκόσμιου brand σημαίνει ότι «το 2014 θα σηματοδοτήσει το έτος που οι κινεζικές πολυεθνικές θα έρθουν πρόσωπο με πρόσωπο με τη διαφάνεια».

Μια νέα πολιτιστική επανάσταση Μία άλλη πρόκληση κρύβεται πίσω από την αλλαγή κουλτούρας. Ο Yuanqing Yang, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Lenovo, μιας κολοσσιαίας εταιρίας υπολογιστών, είναι πεπεισμένος ότι «ισχυρά παγκόσμια brands» αναδύονται από την χώρα του. Παράλληλα, όμως, προειδοποιεί ότι «αυτές οι επιχειρήσεις δεν πρέπει να θεωρούν τους εαυτούς τους κινεζικές επιχειρήσεις που πωλούν προϊόντα σε όλο τον κόσμο. Θα πρέπει να θεωρούν τους εαυτούς τους πραγματικά παγκόσμιες επιχειρήσεις». Αυτό το σύνθημα ακολούθησε η Lenovo, είτε μέσω jointventures (με την ιαπωνική NEC), είτε μέσω εξαγορών (όπου ξεχώρισε η αγορά του τμήματος προσωπικών υπολογιστών της IBM). Οι πρωτοβουλίες αυτές έχουν χρίσει την Lenovo φαβορί στην κούρσα της δημιουργίας ενός πραγματικά παγκόσμιου brand από την Κίνα. Υπάρχει πάντως και ένα τελευταίο εμπόδιο. Αν τα κινεζικά brands θέλουν να ακολουθήσουν τα χνάρια της Coca Cola, θα πρέπει να είναι πιο «πιασάρικα» (από την Huawei, λόγου χάρη, που μπορεί κάποιος να την μπερδέψει με τη Χαβάη), αν θέλουν να εξασφαλίσουν τη θερμή υποδοχή των καταναλωτών. Το jianlibao, ένα εύγευστο ενεργειακό ποτό, ήταν κάποτε το πιο επιτυχημένο αναψυκτικό της Κίνας. Οι ιδιοκτήτες του προσπάθησαν να επεκταθούν εκτός συνόρων κατά τη δεκαετία του 1990, αλλά η προσπάθεια ναυάγησε –εν μέρει εξαιτίας του πολύπλοκου ονόματος του αναψυκτικού, που δεν σήμαινε απολύτως τίποτα για τους ξένους καταναλωτές. Όταν η Coca Cola έφτασε για πρώτη φορά στην Κίνα, άλλαξε το όνομά της σε kekoukele: «υπέροχη εύγευστη ευτυχία». Ίσως στην κινεζική νοοτροπία αυτά να φαντάζουν ως λεπτομέρειες. Καμία αντίρρηση. Ωστόσο, έχουν σημασία. *Συντάκτης στο περιοδικό The Economist για επιχειρηματικά και χρηματοπιστωτικά θέματα Κίνας, συγγραφέας του βιβλίου «Need, Speed and Greed –How the new rules of innovation can transform business, propel nations to greatness and tame the world’s most wicked problems» (εκδ. Harper Business).

41 040-41 MARKETING - Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΠΕΛΑΣΗ.indd 41

4/4/14 2:25 PM

Η ΔΥΣΗ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΥΡΙΑΡΧΗ Παρά την αμερικανική χρηματοπιστωτική κρίση και τα προβλήματα δημοσίου χρέους στην Ευρώπη, οι πλούσιες οικονομίες -συμπεριλαμβανομένης και της Ιαπωνίας- απέχουν πολύ από το να παραδώσουν τα σκήπτρα στον πολυπληθέστερο αναδυόμενο οικονομικά κόσμο.

του Leo Abruzzese *

Από τις πρώτες ενδείξεις του 2014, είναι πλέον σαφές ότι η Αμερική συμβάλλει περισσότερο στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη από την Κίνα (σε συναλλαγματικές ισοτιμίες της αγοράς) και η Ιαπωνία συμβάλλει περισσότερο από την Ινδία. Ναι, η Κίνα και η Ινδία θα αναπτυχθούν με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι οι ομόλογές τους πλούσιες χώρες, αλλά οι νέες πλούσιες χώρες των αναδυομένων αγορών δεν είναι αυτό που ήταν. Η Δύση έτσι φαίνεται ακμαιότερη, με την παραγωγή να αυξάνεται ταυτόχρονα στις τρεις μεγάλες περιφέρειές της, Αμερική, Ιαπωνία και Ευρώπη - κάτι σπάνιο τα τελευταία χρόνια. Η αμερικανική οικονομία έχει ήδη δημιουργήσει 4,3 εκατομμύρια θέσεις εργασίας τα δύο τελευταία χρόνια και θα δημιουργήσει άλλα 2 εκατομμύρια περίπου το 2014. Το φθηνό σχιστολιθικό φυσικό αέριο μειώνει το ενεργειακό κόστος, καθιστώντας την αμερικανική βιομηχανία ανταγωνιστικότερη. Η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ, η οποία συνεχίζει αδιάκοπα να τυπώνει χρήμα τα τελευταία πέντε χρόνια, το 2014 θα μειώσει το ρυθμό της, καθώς η οικονομία ανακάμπτει. Αυτό θα ενισχύσει τα αμερικανικά επιτόκια και το δολάριο, προσελκύοντας αδέσμευτα κεφάλαια πίσω στην Αμερική. Στην Ευρώπη της κρίσης, τα δημόσια ελλείμματα έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ. Η παραγωγικότητα βελτιώνεται, το μοναδιαίο κόστος εργασίας μειώνεται και τα άλλοτε μεγάλα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών στην Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία εξαφανίζονται. Η Βρετανία μπαίνει και πάλι σε τροχιά ανάπτυξης και η Ιαπωνία

υποδέχεται τα Abenomics - ένα αισιόδοξο σχέδιο ανάκαμψης από το όνομα του δημοφιλούς πρωθυπουργού της Shinzo Abe. Καμία από αυτές τις πλούσιες οικονομίες δεν θα δεχθεί κάποιο πλήγμα το 2014. Η Αμερική θα σημειώσει μία αξιοπρεπή ανάπτυξη κατά 3%, η Ιαπωνία κατά 2% και η ευρωζώνη κατά 1,2%. Οι περισσότερες αναδυόμενες αγορές θα έχουν καλύτερες επιδόσεις από τις προαναφερθείσες αλλά το χάσμα της απόδοσης θα μειωθεί. Καθώς η υπερβολική παροχή μετρητών της Κεντρικής Τράπεζας μειώνεται, χρήματα θα εισρεύσουν από πολλές αναπτυσσόμενες οικονομίες, φέρνοντας στην επιφάνεια αδυναμίες επισκιασμένες -και αγνοημένες- κατά τη διάρκεια των καλών περιόδων. Το φαινόμενο αυτό είναι ήδη ορατό - με χώρες όπως η Αργεντινή, η Τουρκία, η Βραζιλία, η Μαλαισία και η Ρωσία να αντιμετωπίζουν συναλλαγματική και νομισματική κρίση ταυτοχρόνως. Οι υποδομές της Ινδίας παραμένουν δραματικές, οι Βραζιλιάνοι ακόμα δεν επενδύουν αρκετά και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας διευρύνεται και πάλι. Οι φουσκωμένες τράπεζες της Κίνα, γεμάτες με δάνεια που οι εταιρείες θα δυσκολευτούν να αποπληρώσουν, μοιάζουν με αυτές της Ιαπωνίας στη δεκαετία του 1990 και της Αμερικής στη δεκαετία του 2000. Οι «σκιώδεις» τράπεζες της Κίνας μετακίνησαν τρισεκατομμύρια περισσότερα γουάν μεταξύ των επενδυτών και των δανειοληπτών, κυρίως με τρόπους επικίνδυνα αόρατους στις ρυθμιστικές αρχές. Το 2014, η προσοχή θα επικεντρωθεί στην Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και τη νέα πρόεδρό της Janet Yellen. Η τελευταία ήδη σταμάτησε την

42 042-43 ΑΡΘΡΟ - Η ΔΥΣΗ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ.indd 42

4/4/14 2:43 PM

άρθρο

εκτύπωση χρήματος, η αμερικανική οικονομία ανακάμπτει, αλλά όσο λιγότερο τυπώνει τόσο υψηλότερα θα μπορούσαν να φθάσουν τα επιτόκια, απειλώντας την ανάκαμψη. Για να αποφευχθεί αυτή η παγίδα, θα απαιτηθεί μια επιδέξια κίνηση - μία αργή υποχώρηση στο πρόγραμμα τόνωσής της και ένα σαφές, συνεκτικό μήνυμα στις αγορές σχετικά με τα σχέδιά της. Αν η Fed μασήσει τα λόγια της και παραπατήσει, όπως συνέβη αρκετές φορές το 2013, οι προοπτικές θα είναι λιγότερο βέβαιες. Όμως, η ανάκαμψη της Αμερικής οφείλει να επιταχυνθεί το 2014, υπό τον όρο ότι τα μακροπρόθεσμα επιτόκια -αυτά που έχουν μεγαλύτερη σημασία για τα στεγαστικά και τα καταναλωτικά δάνεια- δεν θα ανέβουν. Το χρέος στην Αμερική αποπληρώνεται, οι καταναλωτές ξοδεύουν και οι επιχειρήσεις επενδύουν και πάλι. Η Ευρώπη, ευτυχώς, θα παρουσιάσει ανάπτυξη το 2014, έστω κι αν οι ρωγμές στα θεμέλιά της δεν έχουν εξαφανιστεί. Μία τραπεζική ένωση, κρίσιμη για τη σταθεροποίηση της ομάδας του κοινού νομίσματος, θα παραμείνει στην καλύτερη περίπτωση ένα έργο σε εξέλιξη και η λιτότητα θα συγκρατήσει την ανάπτυξη από την άνοδο που θα μπορούσε να πετύχει. Οι πιο αδύναμες χώρες της περιφέρειας, κυρίως η Ελλάδα, μπορεί να μην έχουν μακροπρόθεσμα μέλλον στη ζώνη του ευρώ, αλλά η ημέρα της αναγνώρισης αυτής της πραγματικότητας μετατέθηκε μερικά χρόνια αργότερα. Προς το παρόν, η ευρωζώνη βρίσκεται εκτός ύφεσης και η εμπιστοσύνη αυξάνεται, με επικεφαλής την εύρωστη Γερμανία. Η Ιαπωνία, επίσης, απολαμβάνει μία αναγέννηση. Η πτώση του γεν απετέλεσε μάστιγα για την οικονομία κατά τη διάρκεια μεγάλου μέρους της τελευταίας εικοσαετίας, αλλά η διαδικασία εκτύπωσης χρημάτων της Τράπεζας της Ιαπωνίας έχει ωθήσει το νόμισμα προς τα κάτω και τις τιμές προς τα πάνω - συνήθως ανησυχητικός συνδυασμός, αλλά όχι για την επιρρεπή στον αποπληθωρισμό Ιαπωνία. Ώθηση της ανάπτυξης σε στυλ της δεκαετίας του 1980 δεν είναι πολύ πιθανή, ο πληθυσμός της Ιαπωνίας συρρικνώνεται και

η χώρα υποφέρει από υπερβολικές ρυθμίσεις. Ο κ. Abe πρέπει να εισαγάγει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η επανεκκίνηση πρόκειται να διαρκέσει και μέχρι στιγμής έχει φανεί διστακτικός. Επίσης η Ιαπωνία θα αυξήσει τους φόρους το 2014 για την αντιμετώπιση του ελλείμματος, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει την οικονομία σε ξαφνικό τέλμα. Η Κίνα είναι ο παγκόσμιος μπαλαντέρ. Η νέα ηγεσία, που ανέλαβε την εξουσία το 2013, δέχεται ότι τα χρόνια της ανάπτυξης της τάξης του 10% έχουν παρέλθει. Η Κίνα δεν θα επεκταθεί πολύ περισσότερο από το 7% το 2014, αλλά και αυτό είναι αρκετά γρήγορο, καθώς πρόκειται για μία οικονομία μεσαίου εισοδήματος 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Πόσο μάλλον επειδή μέρος της πρόσφατης ανάπτυξης της Κίνας ήταν μία οφθαλμαπάτη που δημιουργήθηκε από τα εύκολα δάνεια, τα οποία ενίσχυσαν τη δυναμικότητα βιομηχανιών που δεν είχαν τέτοια ανάγκη. Η Κίνα δεν θα υποστεί τραπεζική κατάρρευση το 2014, αλλά οι αποπληρωμές των δανείων θα επιβραδυνθούν. Τα επισφαλή δάνεια συσσωρεύονται, επίσης, στις τράπεζες της Ινδίας. Ένα περίεργο του 2014 θα είναι ότι οι παλαιότερα αποδυναμωμένες τράπεζες στη Δύση θα ενισχυθούν, ενώ οι τράπεζες στις αναδυόμενες αγορές κυνηγούν τους πελάτες που δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους. Καθώς η παγκόσμια ανάπτυξη κινείται ανοδικά, πολλές από τις καλές ειδήσεις θα προέλθουν από τη Δύση. * Αρθρογράφος-ερευνητής, διευθυντής στο Economist Intelligence Unit

43 042-43 ΑΡΘΡΟ - Η ΔΥΣΗ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ.indd 43

4/4/14 2:44 PM

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΔΕΚΑ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ του Αντόνιο Ζαμπερίνι *

Περιγράφονται στην ετήσια έκθεση του Global Agenda Counsil on Emerging Technologies που λειτουργεί στους κόλπους του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF). Δεν χωρά πλέον καμία αμφιβολία. Η τεχνολογία όλο και περισσότερο ενσωματώνεται στην εμπορική αξία των προϊόντων και αποτελεί κορυφαίο συντελεστή παραγωγής - άμεσα συνδεδεμένο, όμως, και με τη συνολική λειτουργία μιας επιχείρησης και μιας οικονομίας. Διότι, κακά τα ψέματα, η τεχνολογία σε όλες τις εκφάνσεις της τροποποιεί παραδοσιακές αρχές επικοινωνίας, μάρκετινγκ και πωλήσεων, αλλά παράλληλα μειώνει δραματικά και το χρόνο ζωής των προϊόντων. Έχει έτσι δημιουργήσει νέες συνθήκες «προϊοντικής ταχύτητας», οι οποίες με τη σειρά τους

υπαγορεύουν νέους κανόνες στο μάρκετινγκ και στις τεχνικές εισόδου στις αγορές. Στην κινητή τηλεφωνία, για παράδειγμα, ο μέσος χρόνος ζωής ενός προϊόντος δεν ξεπερνά τους 12 μήνες, βαίνει δε μειούμενος με επιταχυνόμενο ρυθμό. Από την άλλη πλευρά, όπως τονίζεται και στην έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, η τεχνολογία έχει καταστεί ίσως ο σημαντικότερος φορέας αλλαγής στο σύγχρονο κόσμο. Μέσα από καινοτομίες προσφέρονται λύσεις για μία σειρά από σημαντικά παγκόσμια προβλήματα - από την έλλειψη πρώτων υλών έως την κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, λόγω έλλειψης απαραίτητων επενδύσεων, απαρχαιωμένων ρυθμιστικών πλαισίων και ελλιπούς κατανόησης από το κοινό, πολλές υποσχόμενες τεχνολογίες δεν καταφέρνουν ακόμα να ανταποκριθούν στις δυνατότητές τους. Αυτό, όμως, δεν τις εμποδίζει να είναι παρούσες και να διεκδικούν μία θέση στην ανθρώπινη ζωή. Στη συνέχεια παραθέτουμε τις δέκα πιο προω-

44 044-45 ΤΑΣΕΙΣ - ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΔΕΚΑ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ.indd 44

4/4/14 2:45 PM

άρθρο

θημένες τεχνολογικές επιδόσεις και ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του. 1. Τεχνολογία που φοριέται: Από τα γυαλιά της Google έως το περικάρπιο της Fithit, η τεχνολογία που φοριέται έχει προσελκύσει έντονο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Τα προϊόντα νέας γενιάς σε αυτόν τον τομέα είναι φτιαγμένα για να προσαρμόζονται στο ανθρώπινο σώμα τη στιγμή που θα φορεθούν και σε αυτό διαφέρουν από τις άλλες φορητές συσκευές. Η επιτυχία τους εξαρτάται από το μικρό τους μέγεθος αλλά και από τις δυνατότητες που προσφέρουν σε άλλα πεδία πέραν της ψυχαγωγίας, όπως η ιατρική. Εκτιμάται ότι εκατοντάδες εκατομμύρια τέτοιες συσκευές θα βρίσκονται σε χρήση έως το 2016, με την προϋπόθεση να ξεπεραστεί το μεγάλο εμπόδιο που αφορά την ανησυχία του κοινού για θέματα που άπτονται της ιδιωτικότητας. 2. Απεικόνιση χωρίς οθόνες: Καθώς πολλές ηλεκτρονικές συσκευές μικραίνουν σε μέγεθος, η απεικόνιση στοιχείων μετατρέπεται σε πρόβλημα για τις συμβατικές τεχνολογίες οθονών. Η απεικόνιση χωρίς οθόνη, π.χ. με την προβολή εικόνων απευθείας στον αμφιβληστροειδή του ματιού ή με την τρισδιάστατη ολογραφική απεικόνιση του χώρου, έρχεται να καλύψει το κενό αυτό. Το 2013 καταγράφηκε μεγάλη πρόοδος στο εν λόγω πεδίο. Στο μέλλον δεν αποκλείεται η τεχνολογία να επιτρέψει την απεικόνιση με τρόπο που θα παρακάμπτει τελείως το μάτι, μεταδίδοντας «οπτικές» πληροφορίες απευθείας στον εγκέφαλο. 3. Μικροβιακές θεραπείες: Σήμερα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι το ανθρώπινο σώμα λειτουργεί περισσότερο ως «οικοσύστημα» παρά ως ενιαίος οργανισμός. Τα μικροβιακά κύτταρα στο σώμα μας είναι υπερδεκαπλάσια σε αριθμό από τα ανθρώπινα κύτταρα. Στο πλαίσιο του Human Microbiome Project το 2012 ανακοινώθηκαν αποτελέσματα ερευνών από 80 επιστημονικά Ινστιτούτα και προέκυψε ότι 10.000 μικροβιακά είδη κατοικούν στο ανθρώπινο «οικοσύστημα», τα οποία αντιστοιχούν στο 1%-3% του σωματικού βάρους του ανθρώπου. Η ιατρική και η φαρμακευτική έρευνα εστιάζουν πλέον σε αυτά τα δεδομένα, προσαρμόζοντας ανάλογα την σύνθεση αλλά και αναθεωρώντας την σκοπιμότητα της χρήσης αντιβιοτικών σκευασμάτων. Αντίθετα, εξετάζεται το πώς μπορούν να αξιοποιηθούν για θεραπευτικούς σκοπούς ήδη υπάρχοντες στο ανθρώπινο σώμα μικροοργανισμοί. 4. Θεραπείες RNA: Το RNA έχει επιστρέψει πιο έντονα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τα τελευταία χρόνια, με

τους επιστήμονες να προσπαθούν να βρουν θεραπείες παρεμβαίνοντας στο ανθρώπινο γονιδίωμα όχι μόνιμα, μέσω του DNA, αλλά προσωρινά. Μια νέα γενιά φαρμάκων βρίσκεται στα «σκαριά» που θα καθοδηγούν τον ανθρώπινο οργανισμό στην παραγωγή των απαραίτητων κάθε φορά πρωτεϊνών. Για το σκοπό αυτόν συνεργάζονται ήδη μεγάλες φαρμακευτικές εταιρίες, πανεπιστήμια και ιδιωτικά ερευνητικά κέντρα. 5. Μοντέλα πρόβλεψης: Ηλεκτρονικές συσκευές αποθηκεύουν πια όλο και περισσότερες, και όλο και πιο λεπτομερείς πληροφορίες για τις συνήθειες και τη ζωή του κάθε ατόμου. Τα smartphones, για παράδειγμα, περιέχουν πλούσιο αρχείο για καθημερινά πράγματα - για τις προσωπικές ομιλίες κάποιου (λίστες επαφών, σελίδες ηλεκτρονικής δικτύωσης), για το με ποιους συνομιλεί (αρχεία κλήσεων και γραπτών μηνυμάτων), για το πού πηγαίνει (GPS, wi-fi, φωτογραφίες με γεωγραφική σήμανση). Η χρήση αυτών των στοιχείων μέσα από ειδικούς αλγορίθμους και μοντέλα, μπορεί να διευκολύνει τον αστικό σχεδιασμό, την εξατομικευμένη ιατρική, την διαχείριση της κυκλοφορίας, κλπ. Πλέον, η συγκέντρωση στοιχείων γίνεται εύκολα και με χαμηλό κόστος. Το ζήτημα είναι να βρεθεί ένας τρόπος να ξεπεραστούν οι ανησυχίες του κοινού για τα προσωπικά δεδομένα. 6. Υπολογιστές ελεγχόμενοι με το μυαλό: Η δυνατότητα χειρισμού ενός υπολογιστή μόνο με την σκέψη είναι πιο κοντά απ’ όσο ίσως νομίζουν οι περισσότεροι. Ηλεκτρονικές πλατφόρμες που ελέγχονται με αυτό τον τρόπο έχουν ήδη δώσει λύσεις στην ιατρική, διευκολύνοντας λ.χ. την καθημερινή ζωή ανθρώπων με αναπηρία. Υπάρχουν επίσης ηλεκτρονικά εμφυτεύματα που, τοποθετούμενα στον εγκέφαλο του ασθενούς, αποκαθιστούν μερικώς την όραση. Η πιο πρόσφατη εξέλιξη είναι η προσπάθεια άμεσης διασύνδεσης διαφορετικών εγκεφάλων. Η δυνατότητα άμεσης παρέμβασης π.χ. στη μνήμη κάποιου, θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του μετατραυματικού στρες - ενώ μακροπρόθεσμα πιθανόν να είναι δυνατή η «φόρτωση» πληροφοριών στον ανθρώπινο εγκέφαλο με τον ίδιο τρόπο που αποθηκεύεται ένα αρχείο στον δίσκο ενός υπολογιστή.

45 044-45 ΤΑΣΕΙΣ - ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΔΕΚΑ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ.indd 45

4/4/14 2:45 PM

Η τεχνολογία έχει καταστεί ίσως ο σημαντικότερος φορέας αλλαγής στο σύγχρονο κόσμο. Μέσα από καινοτομίες προσφέρονται λύσεις για μία σειρά από σημαντικά παγκόσμια προβλήματα - από την έλλειψη πρώτων υλών έως την κλιματική αλλαγή.

οποίο μεσοπρόθεσμα εκτιμάται ότι θα προέλθουν ριζοσπαστικές αλλαγές.

7. Νανοτεχνολογία και εξαρτήματα από άνθρακα: Η κατασκευή νέων σύνθετων υλικών και εξαρτημάτων από άνθρακα με τη χρήση της νανοτεχνολογίας θεωρείται κλειδί στην αντιμετώπιση πολλών μορφών ρύπανσης και μόλυνσης του περιβάλλοντος. Αποτελεί κεντρικό ζήτημα για την αυτοκινητοβιομηχανία, που αντιμετωπίζει άλλες δύο προκλήσεις: όχι μόνο να κατασκευάσει υπερ-ελαφρά οχήματα με χαμηλές εκπομπές αερίων ρύπων, αλλά και να ενισχύσει ταυτόχρονα την ασφάλεια για τους επιβάτες, να έχει δε και τη δυνατότητα ανακύκλωσης αυτών των νέων σύνθετων υλικών. Ο επιτυχημένος συνδυασμός των τριών είναι που θα οδηγήσει τον κλάδο στο επόμενο μεγάλο του βήμα. 8. Μέταλλο από αφαλάτωση: Η διαδικασία της αφαλάτωσης ήδη, στο στάδιο που βρίσκεται σήμερα, παρουσιάζει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Έχει εξελιχθεί σε ζητούμενο όχι μόνο το να μπορεί να εξασφαλιστεί πόσιμο νερό όπου χρειάζεται, αλλά και να υπάρχει η δυνατότητα από την άλμη να εξάγονται διάφορα μέταλλα - όπως λίθιο, μαγνήσιο, ουράνιο και άλλα, πιο συνηθισμένα, όπως ασβέστιο, ανθρακικό νάτριο, κάλιο. Οι νέες τεχνολογίες με τη χρήση χημικών καταλυτών, όχι μόνο διευκολύνουν τη διαδικασία αυτή, αλλά ταυτοχρόνως μειώνουν πολύ το ενεργειακό κόστος της διαδικασίας αφαλάτωσης.

10. Νέα γενιά μπαταριών: Οι μπαταρίες λιθίουιόντων προσφέρουν ικανοποιητική αναλογία ανά μονάδα βάρους. Χρησιμοποιούνται ευρέως σε φορητούς υπολογιστές, smartphones, κ.λπ., αλλά υπάρχει ανάγκη αύξησης των επιδόσεών τους. Πρόσφατα οι ερευνητές πειραματίζονται με τη χρήση σιλικόνης στην κατασκευή τους και, πιο συγκεκριμένα, για την κατασκευή νανοεξαρτημάτων. Αυτή η νέα γενιά μπαταριών θα προσφέρει 30%-40% περισσότερη ενέργεια από τις σημερινές μπαταρίες λιθίου-ιόντων και μπορούν να «μεταμορφώσουν» την αγορά ηλεκτροκίνητων οχημάτων, αλλά και την αποθήκευση ηλιακής ενέργειας σε οικιακή κλίμακα. Εντός των επομένων δύο ετών εκτιμάται ότι θα χρησιμοποιούνται και στα «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα. Το αβίαστο συμπέρασμα που προκύπτει από όσα προηγούνται είναι ότι ο αναδυόμενος «τεχνολογικός άνθρωπος» σίγουρα οδηγεί και σε νέες μορφές πολιτισμού, που για την ώρα είναι ελάχιστα ανιχνεύσιμες. * Αρθρογράφος σε θέματα τεχνολογίας στο βελγικό οικονομικό περιοδικό «Τάσεις» (Trends – Tendences)

9. Αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας: Νέες τεχνολογίες έχουν επιτρέψει την κατασκευή υπερ-πυκνωτών γραφενίου, που αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας, φορτίζονται και αποφορτίζονται ταχύτατα και έχουν αντοχή δεκάδων χιλιάδων κύκλων φόρτισης-αποφόρτισης. Τελευταία εμφανίζονται και άλλες καινοτόμες λύσεις για τη διαχείριση του πλεονάσματος ενέργειας των ηλεκτρικών δικτύων και αυτό αποτελεί ένα πεδίο από το

46 044-45 ΤΑΣΕΙΣ - ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΔΕΚΑ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ.indd 46

4/4/14 2:45 PM

Το «Ticket Restaurant®» αποτελεί κατοχυρωμένο εμπορικό σήμα που ανήκει στην Edenred.

Μαζί στην απόλαυση με Ticket Restaurant ®

Γνωρίστε τις μοναδικές διατακτικές φαγητού που σας προσφέρουν ξεχωριστά προνόμια. Τώρα, μπορείτε με έναν πάρα πολύ απλό τρόπο να βελτιώσετε τη διατροφή των ανθρώπων σας, να κάνετε πιο ευχάριστη την καθημερινότητά τους και πιο ελκυστικές τις συνθήκες εργασίας. Έτσι, μέσα από τα Ticket Restaurant®, μπορείτε να αυξήσετε την παραγωγικότητά τους και να βελτιώσετε τόσο το εισόδημά τους, όσο και την ποιότητα της ζωής τους. Παραπάνω από 7.500 σημεία σε όλη την Ελλάδα βρίσκονται στη διάθεση των δικαιούχων, για να απολαύσουν αυτή την ξεχωριστή υπηρεσία.

Με τα Ticket Restaurant®, εύκολα και απλά, κάνετε τη διαφορά! www.ticketrestaurant.gr

KTX_TICKET_RESTAURANT_210x280_HR_PRO.indd 1 21x28.indd 1

6/3/14 5:29 μ.μ. 3/11/14 11:35 AM

ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΝΕΑ ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΚΑΜΨΗ Αν και είναι ήδη ορατή, η ανάκαμψη στον αναπτυγμένο κόσμο θέτει αρκετά ερωτήματα ως προς την υφή της και τα επιμέρους διαρθρωτικά χαρακτηριστικά της.

του Olivier Blanchard *

Τo World Economic Outlook Update του ΔΝΤ, τον Ιανουάριο 2014, είχε τρία βασικά μηνύματα: Πρώτον, η ανάκαμψη ενισχύεται. Προβλέπουμε ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα αυξηθεί από το 3% το 2013 στο 3,7% το 2014. Προβλέπουμε ότι η ανάπτυξη στις αναπτυγμένες οικονομίες θα αυξηθεί από το 1,3% το 2013 στο 2,2% το 2014. Προβλέπουμε επίσης ότι η ανάπτυξη στις αναδυόμενες αγορές θα αυξηθεί από το 4,7% το 2013 στο 5,1% το 2014. Δεύτερον, αυτή η ανάκαμψη ήταν σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενη. Έχουμε αναθεωρήσει την πρόβλεψή μας για την παγκόσμια ανάπτυξη το 2014 κατά μόλις 0,1% σε σχέση με την πρόβλεψή μας του Οκτωβρίου. Ο βασικός λόγος πίσω από αυτήν την ισχυρότερη ανάκαμψη είναι ότι τα «φρένα» προς την ανάκαμψη προοδευτικά χαλαρώνουν. Το «βαρίδι» από τη δημοσιονομική ενοποίηση περιορίζεται. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα σιγά-σιγά επουλώνεται. Η αβεβαιότητα μειώνεται. Τρίτον, εξακολουθεί να είναι μια ασθενής και άνιση ανάκαμψη. Μεταξύ των αναπτυγμένων οικονομιών είναι ισχυρότερη στις ΗΠΑ απ’ ό,τι στην Ευρώπη, ισχυρότερη στον πυρήνα του ευρώ έναντι της νότιας Ευρώπης. Στις περισσότερες αναπτυγμένες οικονομίες, ανεργία και πιστωτικοί κίνδυνοι παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Και αυτή είναι μια πραγματικότητα που προβληματίζει, θέτοντας παράλληλα και θέματα οικονομικού προσανατολισμού.

Για να γίνουμε πιο αναλυτικοί, υπογραμμίζουμε ότι η αμερικανική ανάπτυξη εμφανίζεται όλο και πιο στέρεα. Η ιδιωτική ζήτηση είναι ισχυρή. Ως αποτέλεσμα της συμφωνίας του Δεκεμβρίου για τον προϋπολογισμό, η δημοσιονομική ενοποίηση –η οποία επιβάρυνε την ανάπτυξη το 2013– θα είναι πιο περιορισμένη το 2014. Αυτοί οι παράγοντες μάς οδήγησαν στο να προβλέψουμε ανάπτυξη 2,8% για το 2014, σε σχέση με το 1,9% το 2013. Ενώ η νομισματική πολιτική παραμένει πολύ ευνοϊκή, το επίκεντρο στρέφεται όλο και περισσότερο στην έξοδο από τη νομισματική πολιτική και αναμένουμε τα επιτόκια να αυξηθούν το 2015. Η Ιαπωνία αναπτύχθηκε 1,7% το 2013 και προβλέπουμε την ίδια ανάπτυξη το 2014. Αυτά είναι καλά νέα. Αλλά η ανάπτυξη αυτή έχει έρθει σε μεγάλο βαθμό από τη δημοσιονομική στήριξη και από τις εξαγωγές. Για να διατηρηθεί, πρέπει να πάρουν τα ηνία η κατανάλωση και οι επενδύσεις, η δε ιαπωνική κυβέρνηση να συνεχίσει να αντιμετωπίζει την πρόκληση της επίτευξης αρκετής δημοσιονομικής προσαρμογής, προκειμένου να διασφαλίσει τους κατόχους ομολόγων, και παράλληλα να μην επιβραδύνει την ανάπτυξη – κάτι που είναι δύσκολο. Οι συνθήκες είναι όλο και πιο ευνοϊκές στο Ηνωμένο Βασίλειο και στα κράτη του πυρήνα της Ευρωζώνης. Τα δημόσια χρέη βρίσκονται σε βιώσιμο δρόμο και η δημοσιονομική ενοποίηση, ορθώς, επιβραδύνεται. Οι πιστωτικές συνθήκες είναι ευνοϊκές. Αυτό μάς οδηγεί στο να προβλέψουμε ανάπτυξη 2,4% για το Ηνωμένο Βασίλειο, 1,6% για τη Γερμανία και μόνον 0,9% για τη Γαλλία, όπου η εμπιστοσύνη είναι ακόμη σε χαμηλό επίπεδο.

48 048-49 ΑΡΘΡΟ - ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ.indd 48

4/4/14 2:48 PM

άρθρο

Η νότια Ευρώπη συνεχίζει να είναι το πιο ανησυχητικό τμήμα για την οικονομία παγκοσμίως. Προβλέπουμε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης για το 2014, αλλά αυτή η ανάκαμψη είναι ευάλωτη. Από τη μία πλευρά, οι εξαγωγές είναι ισχυρές. Από την άλλη, η εσωτερική ζήτηση είναι χαμηλή εξαιτίας της χαμηλής δραστηριότητας, των εξασθενημένων τραπεζών και εταιρειών, και της ανάγκης για δημοσιονομική εξυγίανση. Η βιώσιμη ανάπτυξη θα απαιτήσει να κοπούν αυτοί οι δεσμοί και να υπάρχει εξάρτηση τόσο από την εξωτερική όσο και από την εσωτερική ζήτηση.

Αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες Προβλέπουμε ότι η ανάπτυξη στις αναδυόμενες αγορές, αν και χαμηλότερη απ’ ό,τι στο παρελθόν, θα παραμείνει υψηλή. Από τη μία πλευρά, αυτές οι χώρες θα επωφεληθούν από την υψηλότερη ανάπτυξη στις προηγμένες οικονομίες ενώ, από την άλλη, καθώς ομαλοποιείται η αμερικανική νομισματική πολιτική, θα αντιμετωπίσουν σφιχτότερες οικονομικές συνθήκες. Πιστεύουμε ότι για τις περισσότερες χώρες η πρώτη επίδραση θα κυριαρχήσει της δεύτερης. Στο εσωτερικό μέτωπο, ίσως η μόνη πρόκληση να είναι αυτή που αντιμετωπίζει η Κίνα, η οποία χρειάζεται να συγκρατήσει τη δημιουργία ρίσκων στο χρηματοπιστωτικό κλάδο χωρίς ακραία επιβράδυνση της ανάπτυξης – μία δύσκολη άσκηση εξισορρόπησης.

Κίνδυνοι για το outlook Βλέπουμε δύο βασικά ρίσκα στις προοπτικές. Πρώτον, καθώς η ανάκαμψη κερδίζει έδαφος στις προηγμένες οικονομίες, μία κύρια πρόκληση είναι να ομαλοποιηθεί η νομισματική πολιτική. Ενώ μέρος της αναμενόμενης αυτής ομαλοποίησης έχει ήδη προεξοφληθεί, τόσο στα μακροπρόθεσμα επιτόκια όσο και στις ισοτιμίες, μπορούμε να περιμένουμε περίπλοκες και κάποιες φορές διασπαστικές κινήσεις κεφαλαίων μεταξύ των χωρών για αρκετό καιρό ακόμη. Σε αυτό το περιβάλλον, οι ενδείξεις από το περασμένο έτος είναι ότι οι οικονομίες των αναδυόμενων αγορών με ασθενή μακροοικονομικά πλαίσια μπορεί να

επηρεαστούν περισσότερο. Αυτό που χρειαζόμαστε για να μειώσουμε το εν λόγω ρίσκο, είναι ξεκάθαρες ανακοινώσεις από τις κεντρικές τράπεζες των αναπτυγμένων οικονομιών και ισχυρότερες εγχώριες πολιτικές σε εκείνες τις αναδυόμενες οικονομίες που βρίσκονται υπό πίεση. Δεύτερον, ενώ οι βασικές μας εκτιμήσεις κάνουν λόγο για χαμηλό αλλά θετικό πληθωρισμό στην Ευρωζώνη, ο κίνδυνος είναι ο πληθωρισμός να μετατραπεί σε αποπληθωρισμό. Δεν υπάρχει τίποτα μαγικό σχετικά με τον αριθμό μηδέν, όταν ο πληθωρισμός μετατρέπεται σε αποπληθωρισμό. Αλλά όσο χαμηλότερος είναι ο πληθωρισμός – και, κυρίως, όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό του αποπληθωρισμού– τόσο πιο επικίνδυνο είναι αυτό για την οικονομία της Ευρωζώνης. Αποπληθωρισμός σημαίνει υψηλότερα επιτόκια, υψηλότερα δημόσια και ιδιωτικά φορτία χρέους, χαμηλότερη ζήτηση, χαμηλότερη ανάπτυξη και περαιτέρω αποπληθωριστικές πιέσεις. Για να αποφευχθεί αυτό το ρίσκο, η διευκολυντική νομισματική πολιτική από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παραμένει ουσιαστική. Το ίδιο και η ενίσχυση των ισολογισμών των τραπεζών. Από την άποψη αυτή, η διενέργεια της αξιολόγησης του ισολογισμού και η διαδικασία των stress tests, που βρίσκεται τώρα υπό εξέλιξη, ίσως είναι η σημαντικότερη βραχυπρόθεσμη εργασία που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωζώνη. Εν ολίγοις, η ανάκαμψη πράγματι κερδίζει έδαφος, αλλά μένει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει. * Ανώτατο διευθυντικό στέλεχος στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το κείμενό του δημοσιεύθηκε στο portal του Center for Economic Policy Research.

49 048-49 ΑΡΘΡΟ - ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ.indd 49

4/4/14 2:48 PM

ΤΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ ΤΗΣ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑΣ ΑΝΕΒΑΙΝΕΙ Ο 21ος αιώνας πιθανότατα θα είναι αυτός της εντυπωσιακής ανόδου των επιχειρηματιών-φιλανθρώπων.

του Matthew Bishop*

Στις 14 Μαρτίου 2014, το Ίδρυμα Rockefeller θα κλείσει 101 χρόνια από την ίδρυσή του, έχοντας πάντα την ευγενή φιλοδοξία να «προάγει την ευημερία της ανθρωπότητας, με σχετικές παγκόσμιας εμβέλειας ενέργειες και πρωτοβουλίες». Προφανώς δε, αν κρίνουμε από τα έως σήμερα πεπραγμένα του, το Ίδρυμα έχει εξελιχθεί στο πιο διάσημο σύμβολο της εποχής. Αξιοποιώντας την τεράστια περιουσία του ιδρυτή του, J.D.Rockefeller, το Ίδρυμα δημιούργησε στις ΗΠΑ ορισμένους πολύ σημαντικούς θεσμούς –όπως, για παράδειγμα, τον Ερυθρό Σταυρό και το γνωστό Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Στόχος του Ιδρύματος ήταν επίσης να βοηθήσει να σωθούν πολλά εκατομμύρια ζωές μέσω της υποστήριξης της έρευνας στην παγκόσμια δημόσια υγεία, που οδήγησε σε επιτεύγματα όπως η ανακάλυψη του εμβολίου κατά του κίτρινου πυρετού, και την γεωργία, όπως η συνεργασία με τον Norman Borlaug για την μεταφορά στην Ασία της «πράσινης επανάστασης» στην παραγωγικότητα τροφίμων. Τα 101α γενέθλια έρχονται σε μία εποχή που οι Bill Gates και Warren Buffett ξεκινούν μία νέα χρυσή περίοδο, τόσο μέσα από τις τεράστιες προσωπικές δωρεές τους όσο και με τις προσπάθειές τους να παρακινήσουν άλλους δισεκατομμυριούχους να υπογράψουν το Giving Pledge, με το οποίο υπόσχονται να αξιοποιήσουν το ήμισυ της περιουσίας τους προς την εξυπηρέτηση ανώτερων σκοπών. Τί θα μπορούσε να επιφέρει λοιπόν ο νέος αιώνας στο επίπεδο της φιλανθρωπίας;

50 050-52 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ - ΤΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ ΤΗΣ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑΣ.indd 50

4/4/14 2:49 PM

κοινωνική ευθύνη

Το Ίδρυμα Rockefeller πιθανότατα θα γιορτάσει τους δύο αιώνες λειτουργίας του το 2113, το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates, όμως, ίσως να μην έχει την ίδια μοίρα. Ο J.D.Rockefeller δημιούργησε ένα ίδρυμα που θα λειτουργούσε επ’ αόριστον. Από την άλλη μεριά, τα κεφάλαια που έχουν χορηγηθεί στο Ίδρυμα Gates πρέπει να έχουν δαπανηθεί εντός 50 ετών από τον θάνατο του τελευταίου επιβιώσαντα ιδρυτή –τον κύριο ή την κυρία Gates ή τον κύριο Buffett. Οι Gates και ο κ.Buffett αποτελούν τμήμα ενός αυξανόμενου αριθμού φιλανθρώπων που πιστεύουν ότι τα χρήματά τους θα πιάσουν τόπο αν αξιοποιηθούν ενόσω τουλάχιστον βρίσκονται εν ζωή. Η επόμενη δεκαετία θα είναι ιδιαίτερα σημαντική για το μέλλον της φιλανθρωπίας. Όπως ο J.D.Rockefeller στράφηκε σε αυτό που αποκαλούσε «επιστημονική φιλανθρωπία», συγκεντρώνοντας ειδικούς για να βρουν λύσεις σε μεγάλα προβλήματα, έτσι και οι Gates κι οι όμοιοί τους σήμερα φιλοδοξούν οι δωρεές τους να βοηθήσουν να ξεπεραστούν ορισμένες από τις μεγαλύτερες σύγχρονες προκλήσεις. Αν αποδειχθεί ότι αυτό αποδίδει, πολύ περισσότεροι επιτυχημένοι επιχειρηματίες θα δοκιμάσουν να ασχοληθούν με την φιλανθρωπία, πιστεύοντας ότι και αυτοί μπορούν να κάνουν την διαφορά. Από την άλλη πλευρά, αν τα αποτελέσματα δεν είναι θετικά, θα δημιουργηθεί ένας έντονος πειρασμός να απορριφθεί η φιλανθρωπία ως ιδιοτροπία των πλουσίων. Η πλήρης εξάλειψη της πολιομυελίτιδας στις τρεις τελευταίες χώρες όπου παρουσιάζεται και η συνέχιση της πρόσφατης δραματικής μείωσης των θανάτων από ελονοσία, θα αποτελέσουν τις πιο κρίσιμες δοκιμασίες της φιλανθρωπίας. Ορισμένες γρήγορες νίκες για τους νέους φιλάνθρωπους θα αφαιρούσαν επίσης ένα μέρος της αυξανόμενης δυσαρέσκειας απέναντι στους πλούσιους ανά τον κόσμο. Αυτό θα μπορούσε, μάλιστα, να θέσει τις βάσεις ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου, σύμφωνα με το οποίο οι μεγάλες διαφορές στην προσωπική περιουσία είναι ανεκτές αν οι πλούσιοι κάνουν μία σημαντική προσπάθεια να προσφέρουν γενναιόδωρα και αποδοτικά. Στην εποχή των Rockefeller, όταν η κυβέρνηση παρέμενε μικρή, ήταν πιθανό να πιστεύει κανείς ότι ένας φιλάνθρωπος θα μπορούσε να λύσει μεγάλα προβλήματα από μόνος του. Σήμερα είναι ξεκάθαρο ότι τέτοιου είδους λύσεις είναι δυνατές μόνον αν οι φιλάνθρωποι μπορούν να εργαστούν αποτελεσματικά όχι μόνον με τον μη κερδοσκοπικό κλάδο, αλλά και με την κυβέρνηση. Ορισμένοι βλέπουν την φιλανθρωπία σαν προσφορά επιχειρηματικού κεφαλαίου για κοινωνική καινοτομία, με την βοήθεια του οποίου μπορούν

να αντιληφθούν αμφιλεγόμενα ή μακροπρόθεσμα στοιχήματα που κανονικά αποφεύγονται από τους κλασσικούς χρηματοδότες. Οι κυβερνήσεις και οι φιλάνθρωποι στις ημέρες μας μιλούν εκτενώς για την μεταξύ τους συνεργασία. Ωστόσο, η ρητορική θα δώσει την θέση της στην πράξη; Μια μεγάλη δοκιμασία θα αφορά το μέτωπο κατά της κλιματικής αλλαγής: θα καταφέρουν οι πλούσιοι να αξιοποιήσουν τα χρήματά τους για να στρέψουν την προσοχή των πολιτικών προς αυτή την μακροπρόθεσμη απειλή; Υπό αυστηρό έλεγχο θα περάσει και η ιδέα ότι οι φιλάνθρωποι πρέπει να συνεργαστούν με ισχυρές επιχειρήσεις. Έτσι, θα καταστεί σαφές αν εταιρείες όπως η Nike, η Pepsico και η Unilever χρησιμοποιούν τέτοιες συνεργασίες σαν φύλλα συκής ή σαν μέσο ουσιαστικών αλλαγών για τον οργανισμό τους, αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο. Μέρος του αυξανόμενου ενδιαφέροντος στους κοινωνικούς στόχους των επιχειρήσεων πηγάζει από την πεποίθηση ότι τα ταλαντούχα μέλη της παρούσας γενιάς που εισέρχονται τώρα στο εργατικό δυναμικό θέλουν να εργαστούν σε μία εταιρεία που δεν στοχεύει αποκλειστικά στο οικονομικό όφελος. Αντίστοιχα, υψηλές προσδοκίες έχουν εκφραστεί και για την «επένδυση αντίκτυπου» (impactinvesting), δηλαδή την επένδυση για την παράλληλη επίτευξη οικονομικών και κοινωνικών ή περιβαλλοντικών στόχων. Το επενδυτικό προϊόν που μπορεί να οδηγήσει σε ένα σημαντικό άλμα είναι το ομόλογο κοινωνικού αντίκτυπου, το οποίο ενθαρρύνει την κερδοσκοπική επένδυση σε προγράμματα που υπόσχονται να εξοικονομήσουν δημόσια κεφάλαια μακροπρόθεσμα, αλλά τείνουν να εμπλέκουν ένα μεγάλο μέγεθος κινδύνου που αποστρέφει τους πολιτικούς. Οι επενδυτές σε ομόλογα κοινωνικού αντίκτυπου αποζημιώνονται από τις εξοικονομήσεις που θα δημιουργήσει το συνδεδεμένο πρόγραμμα. Το πρώτο ομόλογο αυτού του είδους σχεδιάστηκε στην Βρετανία, με σκοπό την υποστήριξη ενός προγράμματος που θα μείωνε την επιστροφή των αποφυλακισμένων στην παρανο-

51 050-52 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ - ΤΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ ΤΗΣ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑΣ.indd 51

4/4/14 2:49 PM

μία. Χρηματοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από φιλάνθρωπους. Τώρα, η ιδέα έχει αρχίσει να κερδίζει την προσοχή των κυβερνήσεων ανά τον κόσμο, εξαιτίας όμως των κινδύνων που συνεπάγεται μπορεί να χρειαστεί την συνδρομή των φιλάνθρωπων επενδυτών αντίκτυπου, οι οποίοι θα αγοράσουν αυτά τα ομόλογα ούτως ώστε να βοηθήσουν να «απογειωθούν» ως κατηγορία στοιχείων ενεργητικού. Από την άλλη πλευρά, τα τελευταία χρόνια ένα φαινόμενο που συνεχώς ανεβαίνει είναι αυτό της παγκοσμιοποίησης των δωρεών. Όσο αυξάνονται οι χώρες και οι επιχειρηματίες που πλουτίζουν, τόσο ανοδικά κινούνται και οι δωρεές. Στην περίπτωση αυτή, ωστόσο, όπως ανακάλυψαν οι κ.κ.Buffet και Gates στα ταξίδια τους στο εξωτερικό για να βρουν μιμητές, οι μεγιστάνες στις αναδυόμενες οικονομίες δεν είναι τόσο ενθουσιώδεις όσο οι Αμερικανοί ομόλογοί τους απέναντι στο Giving Pledge. Αντ’ αυτού, είναι πιθανότερο οι πλούσιοι αυτών των χωρών να στραφούν στο παράδειγμα της οικογένειας Rockefeller, που χρησιμοποίησε τις δωρεές της για να διαδώσει τις αξίες της δυναστείας της στις επόμενες γενιές. Κάτι παρόμοιο συνέβη στην Ελλάδα με τα Ιδρύματα Ωνάση και Νιάρχου, που αναπτύσσουν σημαντικό έργο σε χώρους όπως η υγεία και ο πολιτισμός. Είναι επίσης σημαντικό να υπογραμμισθεί το γεγονός ότι ένας πρόσθετος παράγοντας που συμβάλλει στην παγκοσμιοποίηση και στο μάνατζμεντ της φιλανθρωπίας είναι η διάδοση με εκπληκτικούς ρυθμούς των κοινωνικών δικτύων. Στο πλαίσιο αυτό, οι ιστοσελίδες που επιτρέπουν στους χορηγούς την άμεση συνδιαλλαγή με ένα άτομο ή μία κοινότητα που χρειάζεται τα κεφάλαιά τους, θα βελτιώσει και θα ενθαρρύνει τις δωρεές, κινητοποιώντας σχετικά μικρά ποσά από περισσότερα άτομα. Ακόμη πιο σημαντικό

είναι το γεγονός ότι οι ευεργετούμενοι θα έχουν την δυνατότητα να ενημερώνουν τους χορηγούς τους, αλλά και να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η φιλανθρωπία. Παρόλα αυτά, το μακροπρόθεσμο μέλλον της φιλανθρωπίας θα εξαρτηθεί πρωταρχικά από την πρόοδο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που βασανίζουν την ανθρωπότητα. Στα τέλη του 20ου αιώνα, η ανανέωση του ενδιαφέροντος για την παγκόσμια φτώχεια και η νέα εστίαση στην απειλή της κλιματικής αλλαγής έστρεψαν την φιλανθρωπία προς αυτές τις κατευθύνσεις, απομακρύνοντάς την από την υποστήριξη των τεχνών –ή, όπως το έθεσε ο BillGates: «Δεν δίνω λεφτά σε κτίρια όπερας». Αν ο 21ος αιώνας κλείσει με την επιτυχή καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής ή με την επιτυχημένη προσαρμογή στις νέες συνθήκες που θα δημιουργήσει, αλλά και με την εξάλειψη της φτώχειας, υπάρχει η πιθανότητα η πρόσφατη τάση να αναστραφεί. Ίσως μέχρι το 2114 η φιλανθρωπία να μην εστιάζει στην κάλυψη των βασικών αναγκών (η οποία θα έχει επιτευχθεί), αλλά στις τέχνες και σε άλλα ανώτερα πράγματα. Αυτός θα είναι πραγματικά ένας λόγος γιορτής. * Επικεφαλής του γραφείου της Νέας Υόρκης του περιοδικού The Economist, συγγραφέας του βιβλίου «Philanthropism: How giving can savethe world» (εκδόσεις A&C Black).

52 050-52 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ - ΤΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ ΤΗΣ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑΣ.indd 52

4/4/14 2:49 PM

21x28.indd 1

4/7/14 2:22 PM

Το bitcoin και η άνοδος των «κρυπτονομισμάτων» Έχουν τη δυνατότητα η άνοδος «κρυπτονομισμάτων», όπως το «bitcoin» και η προοπτική των εναλλακτικών τρόπων πληρωμής να αλλάξουν τον τρόπο διακίνησης του χρήματος;

του Κώστα Χρήστου

Τα «κρυπτονομίσματα» είναι κρυπτογραφικώς κωδικοποιημένα ψηφιακά νομίσματα που χρησιμοποιούνται για την άμεση, ανέπαφη συναλλαγή μεταξύ ομότιμων χρηστών, παρακάμπτοντας οιοδήποτε ενδιάμεσο μέρος (κράτος, τράπεζες, αρχές). Οι συναλλαγές στηρίζονται σε ένα αποκεντρωμένο παγκόσμιο δίκτυο χρηστών P2P που καθορίζει την αξία του νομίσματος βάσει προσφοράς και ζήτησης. Το πρώτο ανοιχτό λογισμικό παραγωγής «κρυπτονομίσματος» δημιουργήθηκε το 2009 από κάποιον (ή κάποιους) υπό το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto και ονομάστηκε Bitcoin. Όταν γράφεται με κεφαλαίο γράμμα όπως εδώ, αναφέρεται στο λογισμικό και στο δίκτυο P2P που χρησιμοποιείται για να παράγει και να διακινεί χρήμα μέσω κρυπτογραφίας. Αντίθετα, τα bitcoins αναφέρονται στα ίδια τα νομίσματα που χρησιμοποιούνται για να επεξεργάζονται πληροφορίες από το λογισμικό. Τα νομίσματα παράγονται μέσω μιας διαδικασίας που αποκαλείται mining (εξόρυξη) και στην οποία οι συμμετέχοντες πιστοποιούν και καταγράφουν τις συναλλαγές με αντάλλαγμα προμήθειες συναλλαγών ή και καινούργια bitcoins. Η επιτυχία του bitcoin είναι αδιαμφισβήτητη και ως εκ τούτου έχει ακολουθήσει μια σειρά κρυπτονομισμάτων, με κυριότερα τα litecoins, namecoins και peercoins. Τον τελευταίο χρόνο ο συναλλακτικός όγκος των bitcoins έχει αυξηθεί από $150 εκατομμύρια σε $1δισ. Επιφανειακά, το ποσό αυτό αποτελεί ένα απειροελάχιστο ποσοστό στην παγκόσμια οικονομία. Βαθύτερα όμως φανερώνει μια τάση, η οποία

σε συνδυασμό με την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και εναλλακτικών τρόπων πληρωμής, δύναται να ανταγωνιστεί το υπάρχον τραπεζικό σύστημα. Έτσι, μόνο το 2013 δημιουργήθηκαν ακόμη τρία κρυπτονομίσματα (ripple, dogecoin, primecoin). Μάλιστα, αυτή τη στιγμή μια ομάδα ερευνητών του πανεπιστημίου Johns Hopkins προσπαθεί να φτιάξει ένα μοναδικό ψηφιακό νόμισμα ονόματι zerocoin, που θα παρέχει την ίδια ανωνυμία με το χάρτινο χρήμα. Σε ένα μεγάλο βαθμό οι υποστηρικτές και οι πολέμιοι των ψηφιακών νομισμάτων αντανακλούν παραδοσιακές οικονομικές θεωρίες. Οι υποστηρικτές βλέπουν στο «bitcoin» ένα ανεκτίμητο εργαλείο στην παράκαμψη κεντρικών και εμπορικών τραπεζών που επιβάλλουν μονοπωλιακά συμφέροντα. Στο bitcoin οι αποφάσεις λαμβάνονται από μια διευρυμένη διαδικτυακή κοινότητα σε πραγματικό χρόνο και χωρίς τη μεσολάβηση μεσαζόντων. Έτσι, μειώνεται δραστικά το κόστος συναλλαγών και επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό η ανωνυμία. Τα bitcoins μπορούν να αποθηκευτούν σε εύχρηστα ηλεκτρονικά πορτοφόλια, σε έτερα μέσα ηλεκτρονικής αποθήκευσης ή ακόμη και να αποκτήσουν φυσική μορφή (hardware wallets) μέσω μετάλλου, χαρτιού ή και πλαστικού. Η νομισματική σταθερότητα ενισχύεται από την περιορισμένη διάθεση του bitcoin, η οποία στηρίζεται σε αυστηρό χρονοδιάγραμμα. Αυτή τη στιγμή δημιουργούνται περίπου 25bitcoins/10 λεπτά, ενώ το 2140 το bitcoin θα φτάσει τα 21 εκατομμύρια μονάδες. Τέλος, η υποδιαιρεσιμότητα φτάνει τα 8 δεκαδικά ψηφία (0,00000001), επιτρέποντας συ-

54 054-56 ΑΡΘΡΟ - TO BITCOIN.indd 54

4/4/14 2:51 PM

άρθρο

ναλλαγές που είναι αδύνατες με συμβατικά νομίσματα. Αντιθέτως, οι πολέμιοι των «κρυπτονομισμάτων» θεωρούν ότι η απουσία ενός ουσιαστικού κεντρικού ελέγχου μπορεί να οδηγήσει σε χάος και ανελέητη κερδοσκοπία. Επίσης, ένα ηλεκτρονικό νόμισμα είναι ευάλωτο σε κακόβουλες ενέργειες, όπως έχουν δείξει και οι περιπτώσεις επιτυχών επιθέσεων τόσο σε μεμονωμένους χρήστες, όσο και σε εταιρίες διαπραγμάτευσης του «bitcoin» που οδηγήθηκαν στη χρεοκοπία (MyBitcoin, Bitcoinica, Bitfloor, Instawallet). Πρόσφατα, μια κινέζικη πλατφόρμα ανταλλαγής bitcoins, ονόματι GBL και με έδρα το Χονγκ Κονγκ, έκλεισε μετά από 5 μήνες, υπεξαιρώντας $4,5εκ από τους πελάτες του. Εκ προοιμίου οι συναλλαγές με bitcoin είναι αμετάκλητες, ενώ παραμονεύει πάντοτε και ο κίνδυνος της ηλεκτρονικής παραχάραξης. Ενδεικτικά, το μεγαλύτερο ανταλλακτήριο bitcoins στον κόσμο που έχει έδρα την Ιαπωνία και ονομάζεται Mt.Gox, μαστίζεται από κενά ασφαλείας και προβλήματα συναλλαγών που έχουν οδηγήσει σε μεγάλες καθυστερήσεις και απώλειες χρημάτων. Άλλωστε, αν κάποιος χάσει την πιστωτική του κάρτα μπορεί να την ακυρώσει και να την αντικαταστήσει με άλλη. Στην περίπτωση του bitcoin κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Βρετανού J. Howells που έχασε 7,5 εκατομμύρια δολάρια σε bitcoins όταν πέταξε κατά λάθος το σκληρό δίσκο που τα περιείχε. Γι’ αυτό και η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA) προειδοποιεί ότι τα ψηφιακά νομίσματα στερούνται ουσιαστικών μέτρων προστασίας του καταναλωτή. Επιπλέον, το μεγαλύτερο ποσοστό (50%-90%) των χρηστών του «bitcoin» εκτιμάται ότι είναι κερδοσκόποι, καθιστώντας έτσι το «νόμισμα» επισφαλές για εταιρικές συναλλαγές. Είναι χαρακτηριστικό ότι τρεις ημέρες μετά το ιστορικό υψηλό των $1237.9 (4/12/2013), το «bitcoin» κατακρημνίσθηκε

στα $697, έπειτα από την απαγόρευση επίσημων συναλλαγών από την κινέζικη κυβέρνηση. Την ίδια στιγμή που οι διακυμάνσεις του «bitcoin» λυγίζουν κάθε οικονομική λογική, οι οπαδοί του υποστηρίζουν ότι η αποκεντρωμένη φύση του και η διαφάνεια συναλλαγών αποτρέπουν την κερδοσκοπία. Το χειρότερο, όμως, όλων είναι η σύνδεση του «νομίσματος» με το οργανωμένο έγκλημα. Η ανωνυμία του «bitcoin» το κάνει το ιδανικό «όχημα συναλλαγής» του λεγόμενου darknet (παράνομο εμπόριο όπλων, ναρκωτικών, λευκής σαρκός, παιδικής πορνογραφίας κοκ). Ενδεικτικά, ο Ιανουάριος του 2014 έκλεισε με τη σύλληψη του Shrem, προέδρου του «BitInstant» και αντιπροέδρου του ιδρύματος «Bitcoin», για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Συγκεκριμένα, ο Shrem χρησιμοποιούσε τον πλέον κατασχεμένο από το FBI ιστότοπο του darknet, «silkroad», για να πουλήσει bitcoins σε υποψήφιους αγοραστές και πωλητές ναρκωτικών. Και εδώ τίθεται σε ερώτημα η πολυδιαφημιζόμενη ανωνυμία του bitcoin: αν πιάστηκε ένας guru του είδους, τότε τι γίνεται με τους απλούς χρήστες; Ήδη τα περισσότερα ανταλλακτήρια bitcoins πλέον ζητούν ταυτοποίηση των λογαριασμών από τους πελάτες τους. Σε κάθε περίπτωση, το νομικό καθεστώς των ψηφιακών νομισμάτων είναι ασαφές. Φυσικά υπάρχουν κράτη όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Φινλανδία που επιτρέπουν τη συναλλαγή και τη φορολογία τους, ενώ ο πρωθυπουργός του Βελγίου δήλωσε ότι δεν βλέπει κανένα πρόβλημα με το νόμισμα, το ίδιο και η κεντρική τράπεζα. Παρά τις προειδοποιήσεις της Bundesbank, η Γερμανία

55 054-56 ΑΡΘΡΟ - TO BITCOIN.indd 55

4/4/14 2:51 PM

τραπεζών στη διαδικασία χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Αυτό επικεντρώνεται κυρίως στην κατακόρυφη άνοδο των ανέπαφων συναλλαγών μέσω διαδικτύου με ελάχιστες ή μηδενικές προμήθειες για τον τελικό αποδέκτη των υπηρεσιών. Επομένως, ο διαμεσολαβητικός ρόλος των τραπεζών στη διανομή του χρήματος ολοένα και μειώνεται. Ήδη, το «paypal» θεωρείται για πολλούς ο πλέον αξιόπιστος τρόπος πληρωμής, ενώ το «Amazon payments» έχει κάνει δυναμικό ξεκίνημα με «προίκα» τους 215 εκατομμύρια ενεργούς λογαριασμούς του. Σκεφτείτε τι θα μπορούσε να γίνει αν εταιρίες όπως οι Google, Amazon και eBay (paypal) προωθούσαν τα δικά τους νομίσματα.

αντιγράφοντας το νομοθετικό πλαίσιο της Σιγκαπούρης αναγνωρίζει το bitcoin ως ιδιωτικό νόμισμα. Η Βρετανία, αρχικώς, προσανατολιζόταν στο να φορολογήσει τα bitcoins με ΦΠΑ σαν να πρόκειται για κουπόνια, ενώ πια διαφαίνεται ότι θα ακολουθήσει και αυτή το δρόμο της Σιγκαπούρης. Εντύπωση προκαλεί και η στάση της Νορβηγίας, που τα αντιμετωπίζει ως περιουσιακά στοιχεία και τα φορολογεί αντίστοιχα.

Πώς αντιδρά όμως ο παραδοσιακός τραπεζικός τομέας; Από το 1999 κιόλας, η JP Morgan είχε φτιάξει ένα πρωτότυπο τρόπο ηλεκτρονικών πληρωμών που για πολλούς έμοιαζε με το «bitcoin» (αν και πρακτικά υπήρχαν ελάχιστες ομοιότητες). Το Δεκέμβριο του 2013 η τράπεζα αναγκάστηκε να ανανεώσει την ξεχασμένη πατέντα της, προσβλέποντας στο μέλλον των ηλεκτρονικών νομισμάτων. Αν και οι τράπεζες έχουν ήδη αναπτύξει κάποιο προσωποποιημένο σύστημα πληρωμών, τα εύσημα εξακολουθούν να ανήκουν σε «καθαρόαιμες» διαδικτυακές εταιρίες.

Στην Κύπρο, παρά τις αντιδράσεις της Κεντρικής Τράπεζας, το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας έγινε το πρώτο ίδρυμα παγκοσμίως που αποδέχεται bitcoins (ελέω και της κυπριακής έδρας της Neo&Bee, μιας εκ των μεγαλύτερων εταιριών ανάπτυξης του bitcoin). Αντιθέτως η Ισλανδία, λόγω των περιορισμών διακίνησης κεφαλαίου, κατατάσσει την αγορά και διακίνηση των bitcoins ως εκροή κεφαλαίου. Η άλλη χώρα που απαγορεύει το νόμισμα είναι η Ταϋλάνδη, ενώ ακόμη και στην Κίνα η συναλλαγή bitcoins μεταξύ ιδιωτών επιτρέπεται. Μάλιστα, σε χώρες όπως η Αργεντινή, το bitcoin θεωρείται μια ασφαλής εναλλακτική έναντι του τοπικού νομίσματος.

Αργά η γρήγορα οι κυβερνήσεις θα κατασκευάσουν τα δικά τους ηλεκτρονικά νομίσματα με την αγαστή συνεργασία κολοσσών της πληροφορικής και της τραπεζικής. Βέβαια, ο κυρίαρχος ρόλος ανήκει στο «mobile payment» που μεσοπρόθεσμα θα κυριαρχήσει παντού, οδηγώντας συνδυαστικά στη δημιουργία διεθνώς αποδεκτών ηλεκτρονικών νομισματικών μονάδων. Στο μεσοδιάστημα τα διάφορα «κρυπτονομίσματα» θα έχουν εμπλουτίσει τους τρόπους ξεπλύματος μαύρου χρήματος, γεμίζοντας παράλληλα τις τσέπες επίδοξων κερδοσκόπων και φοροφυγάδων.

Ίσως, όμως, η χώρα που αντικατοπτρίζει καλύτερα το ζήτημα του bitcoin είναι οι ΗΠΑ, όπου επιτρέπονται ελεύθερα οι συναλλαγές του νομίσματος, αλλά οι Αρχές εμφανίζονται ανέτοιμες να το ρυθμίσουν ή και να το φορολογήσουν. Μάλιστα, το ψήφισμα της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εκλογών (FEC) για την αποδοχή ή μη των bitcoins στην πολιτική χρηματοδότηση των υποψηφίων, κατέληξε σε αδιέξοδο. Παρά ταύτα, η λίστα των Αμερικανών πολιτικών που αποδέχονται το «νόμισμα» μεγαλώνει και υπάρχουν σχέδια ακόμη και για ATMs με bitcoins, αλλά με πολύ αυστηρές προϋποθέσεις. Σε κάθε περίπτωση, το «Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο» (IIF) έχει επισημάνει τον κίνδυνο παράκαμψης των

56 054-56 ΑΡΘΡΟ - TO BITCOIN.indd 56

4/4/14 2:51 PM

Εξελίξτε την επιχείρησή σας!

Business Soluti

Αν η επικοινωνία και η άµεση εξυπηρέτηση έχουν πραγµατική σηµασία για εσάς και την επιχείρησή σας, ενηµερωθείτε τώρα για τις Αξιόπιστες, Ευέλικτες και Οικονοµικές λύσεις που η On Telecoms προσφέρει σε επιχειρήσεις κάθε µεγέθους.

Τηλεφωνία

Fiber to the Building

Internet

Dark Fiber

VPN

Business Cloud

Metro Ethernet

CS/CPS

Web Hosting

Συνδυαστικές λύσεις

Direct Business Line

211 7000000 Το εταιρικό σας συµφέρον 21x28.indd 1

12/10/13 11:02 AM

ΝΤΟΥΣΑΝ ΣΙΝΤΑΝΣΚΙ: Η ΕΥΡΩΠΗ ΜΕΤΑΞΥ ΣΦΥΡΑΣ ΚΑΙ ΑΚΜΟΝΟΣ Ένας κορυφαίος στοχαστής ομιλεί για το μέλλον της Ευρώπης

Ο ειδικός σύμβουλος του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μανουέλ Μπαρόζο, ιδρυτής του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Γενεύης και συγγραφέας πολλών βιβλίων για την Ευρωπαϊκή Ένωση ομιλεί με τους Θανάση Κάλφα και Μισέλ Τεΰς (Michel Theys). Παλαιότερα είχε διατελέσει και πρόεδρος του Ιδρύματος Λάτση. Η ιδιότητα που εκείνος ξεχωρίζει πάντως είναι πρόεδρος της Ελβετικής Επιτροπής για την Επιστροφή των Μαρμάρων, ενώ προ τριετίας του απεδόθη η ελληνική υπηκοότητα. Τον καθηγητή κ. Σιντάνσκι τον συναντήσαμε πριν από λίγες ημέρες στις Βρυξέλες λίγο πριν συναντηθεί με τον πρόεδρο της Επιτροπής κ. Μπαρόζο. Παρά τα 87 του χρόνια, παρά το υπερπλήρες πρόγραμμά του, η συνάντηση - συνέντευξη στο ξενοδοχείο Hilton των Βρυξελών κράτησε δύο περίπου ώρες. Αποχαιρετώντας μας ο κ. Σιντάνσκι μάς τόνισε ότι είναι ευχαρίστησή του κάθε φορά που βρίσκεται και συνομιλεί με Έλληνες. Η πρωτοφανής κρίση στη ζώνη του ευρώ έχει αποκαλύψει την ύπαρξη μιας θεσμικής κρίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιστεύετε ότι αυτές οι κρίσεις μπορούν να ξεπεραστούν; Είμαι πολύ αισιόδοξος από τη φύση μου. Ήμουν πάρα πολύ νέος που βίωσα την κρίση του 1929, αλλά έχω δει τις συνέπειες. Η κρίση χτύπησε την Ευρώπη πολύ βαθιά, έχοντας σαν

αποτέλεσμα τους Ναζί, το φασισμό, κ.λπ. Έτσι, κατά τη γνώμη μου πρέπει να φοβόμαστε τέτοιου είδους κρίσεις που δεν είναι μόνο οικονομικές. Αυτό που είναι απελπιστικό για μένα αυτή τη στιγμή είναι η έλλειψη αλληλεγγύης που επικράτησε. Η κρίση αυτή έχει συγκλονίσει, όχι μόνο τα θεσμικά όργανα που τα έχει πλήρως διαστρεβλώσει, αλλά άγγιξε σημαντικές ευρωπαϊκές αξίες όπως την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών, μεταξύ των ανθρώπων. Ξύπνησε ένστικτα αρκετά απεχθή, που όμως μπορούμε να τα καταλάβουμε, όπως για παράδειγμα αντιδράσεις εναντίον της Γερμανίας ή της Μέρκελ. Η αισιοδοξία που έχετε σας δίνει την αίσθηση ότι η ζώνη του ευρώ θα είναι σε θέση να βγει από το τούνελ, ότι το ενιαίο νόμισμα έχει ακόμα μέλλον; Θεωρώ ότι θα βγούμε γιατί δεν μπορούμε να αποτύχουμε. Θα ήταν πραγματικά μία καταστροφή για τις επόμενες γενιές, για τους εαυτούς μας και για τους Ευρωπαίους, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο! Νομίζω ότι όλοι γνωρίζουμε ότι καμία από τις ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί μία τέτοια κρίση. Μία μέρα, ακόμα και η Γερμανία, που είναι σε καλή κατάσταση τώρα -μετά την κακή οικονομική θέση που ήταν για παράδειγμα πριν από δέκα χρόνια- θα επηρεαστεί από την κρίση, εάν αυτή συνεχιστεί. Πιστεύω ότι υπάρχει επίγνωση επί του συγκεκριμένου σχεδίου, και αυτό είναι κάτι που με καθησυχάζει... Το χειρότερο πράγμα είναι ότι το παράδοξο αυτό είναι αποκλειστικά δικό μας: κατ’ αρχήν, το ευρώ είναι το avant-garde εργαλείο, ένα πρωτοποριακό, εξαιρετικό εκ των προτέρων εργαλείο, που όμως ακόμα και σήμερα λειτουργεί διακυβερνητικά, αν

58 058-63 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - SINTANSKI.indd 58

4/4/14 2:56 PM

συνέντευξη

και προσπαθεί να απαλλαγεί από τις παιδικές του ασθένειες, να απελευθερωθεί τρόπον τινά. Αυτό είναι αλήθεια από οικονομική άποψη, αλλά σε νομισματικούς όρους δεν είναι η ουσία του φεντεραλισμού μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας; Ακριβώς! Μίλησα επί μακρόν με τον Jean-Claude Trichet πριν από λίγο καιρό και έχω την εντύπωση ότι έχει μία όλο και μεγαλύτερη διάσταση του ομοσπονδιακού οράματος σε διάφορους τομείς. Ο κ. Trichet τονίζει επίσης την ανάγκη να συμμετάσχει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε μία δημοκρατική νομιμότητα για τη ζώνη του ευρώ, για να μπορέσει η τελευταία να λειτουργεί αποτελεσματικά. Αλλά το όραμα του κ. Trichet είναι αποκλειστικά οικονομικό και νομίζω ότι πρέπει να πάμε πέρα από αυτό που ο ίδιος πιστεύει διότι η Ιστορία διδάσκει ότι δεν υπήρξε νομισματική ένωση χωρίς πολιτική κυριαρχία. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με αυτό το δίλημμα και αυτό το παράδοξο, αλλά πιστεύω ότι το μέλλον θα βασίζεται σε πιο ομοιογενείς τομείς από την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το κοινωνικό κράτος είναι κληρονομιά της Ευρώπης Δεν έχουμε φτάσει ακόμη εκεί, αλλά μπροστά σε μια κατάσταση όπου ένα αυστηρό καθεστώς λιτότητας επιβάλλεται σε ολόκληρη την Ευρώπη, ιδίως στις χώρες της ζώνης του ευρώ που πάσχουν από σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Τώρα, προφανώς, η πολιτική αυτή δεν έχει επιφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, ακόμη και το ΔΝΤ το αναγνωρίζει ανοιχτά. Ως σύμβουλος του Προέδρου της Επιτροπής, τι νομίζετε; Μήπως τελικά το ΔΝΤ βρίσκεται σε αυτοάμυνα; Ναι, ίσως άθελά τους αλλά σε ένα μεγάλο βαθμό είναι έτσι όπως το λέτε. Μερικές φορές στο διαμέρισμα του Barroso, άκουσα συζητήσεις που είχε ο ίδιος με την κ. Μέρκελ ή τον κ. Σαρκοζί: πιάστηκε σε διασταυρούμενα πυρά! Για τον ίδιο,

ήταν μια δραματική κατάσταση. Ήταν αρκετά γενναίος, αλλά κατά τη γνώμη μου μπορεί να μην ήταν γενναίος σε τέτοιο βαθμό για να επιβάλει κάτι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μπορώ όμως να σας διαβεβαιώσω ότι ήταν πολύ συγκλονισμένος από την αρχή της κρίσης και αυτό σίγουρα δεν τον τοποθετούσε σε μια θέση ισχύος. Και συγχωρέστε με, η Συνθήκη της Λισαβόνας είναι λίγο χαζή: παρέχει τα πάντα σαν όλα να πήγαν καλά, δεν προβλέπει όμως τίποτα για τις περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, σαν αυτή που περνάμε σήμερα! Τίποτα εκτός από το ότι, αν μια χώρα έχει πρόβλημα, θα πρέπει να την αφήσουμε να τα βγάλει πέρα μόνη της, αδιάφορο εάν η χώρα αυτή καταστραφεί. Αυτό είναι παράλογο! Σε μια Ένωση η οποία θέλει να είναι αλληλέγγυα, δεν έχει νόημα να μην υπάρχουν μηχανισμοί που να παρέχουν το ελάχιστο των εργαλείων που να καθιστούν δυνατή αυτή την αλληλεγγύη. Γι’ αυτό και ήταν απαραίτητο να δημιουργηθούν σταδιακά κάτω από την πίεση των γεγονότων τα εργαλεία διάσωσης, που σημειωτέον όλα είναι διακυβερνητικά. Πάντα ήμουν και εξακολουθώ να είμαι αντίθετος σε ένα τέτοιο βαθμό λιτότητας, της επιβαλλόμενης λιτότητας με ένα σφυρί. Η Ελλάδα παραλίγο να πεθάνει. Υπάρχει το 30 % των ανθρώπων που δεν έχουν δουλειά και ακόμη κοντά στο 60% μεταξύ των νέων που είναι άνεργοι. Αλλά χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να πούμε ότι μπορούμε κάτι να κάνουμε για αυτά τα παιδιά... Είναι μία ανυπόφορα αργή συμπεριφορά. Είμαστε σε ένα σύστημα όπου έχουμε την αντίφαση μεταξύ της οικονομίας, όπου πατάτε ένα κουμπί και δρα στιγμιαία σε όλο τον πλανήτη, και την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις όπου λειτουργούν αργά, υπερβο-

59 058-63 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - SINTANSKI.indd 59

4/4/14 2:56 PM

αλλά αυτό με ενοχλεί! Ας αφήσουμε στη Γερμανία ό,τι ανήκει στη Γερμανία. Όμως και σε όλες τις άλλες χώρες, τα πολιτεύματα είναι συνταγματικά! Η ομάδα Spinelli που πρότεινε «το βασικό νόμο» με σόκαρε αμέσως. Στη συνέχεια, το κείμενο λέει: σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας… Όχι. Είναι απαράδεκτο! Τον κ. Spinelli τον ήξερα αρκετά, έχουμε κάνει πολλά σεμινάρια μαζί, και για αυτόν είναι τα οράματα που έχουν σημασία. Αυτό ίσχυε για τον Rougemont, τον Spinelli, όλους αυτούς τους ανθρώπους ... Και για τον Jean Monnet πάρα πολύ, ακόμα κι αν ήταν ένας...

λικά αργά... Επιπλέον, ο μηχανισμός που έχει δημιουργηθεί είναι εντελώς παράλογος. Η ανεργία αυξήθηκε και οι δαπάνες των κρατών για την κρίση είναι πολύ μικρές διότι υπάρχει λιτότητα. Ως εκ τούτου, οι διαθέσιμοι μηχανισμοί ήταν ανεπαρκείς. Δείχνουν μια έλλειψη οράματος που με πονάει... Αυτό που λέτε αναφέρεται στο πρόβλημα της διακυβέρνησης. Μερικοί μάλιστα φτάνουν να πουν ότι το γερμανικό σχέδιο κυριαρχίας υλοποιείται με αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί μια προτεσταντική επιμονή που επιθυμεί να καλύψει το κενό σε μια Ευρώπη χωρίς επαρκή πολιτική ηγεσία. Σε ένα από τα τελευταία βιβλία του, ο Γερμανός κοινωνιολόγος Ούλριχ Μπεκ μιλά επίσης για «την έλευση της γερμανικής Ευρώπης». Παρατηρείτε ότι υπάρχει αυτή η αλλαγή ή όχι; Και, αν ναι, θεωρείτε σημαντικό να καταπολεμηθεί αυτή η παρεκτροπή; Προσωπικά, δεν το πιστεύω πάρα πολύ. Παρ’ όλα αυτά εξακολουθεί να παραμένει μια ισορροπία. Εντός της ζώνης του ευρώ και της Ε.Ε. στο σύνολό της, η Γερμανία κατέχει δεσπόζουσα θέση, προς το παρόν, λόγω της οικονομικής ισχύος της, αλλά δεν έχει όλα τα πλεονεκτήματα! Να μην ξεχνάμε ότι σε πολιτικό επίπεδο η Γερμανία είναι σχεδόν απούσα. Και αυτό νομίζω ότι πολύς κόσμος το παραγνωρίζει. Αλλά πού είναι τα πλεονεκτήματα; Ξέρει κανείς σήμερα, που είναι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, τα δυνατά ευρωπαϊκά χαρτιά; Νομίζω ότι ξέρω πού βρίσκονται μερικά από αυτά τα θετικά στοιχεία. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει μια ισορροπία που είναι πολύ κοντά στο φεντεραλισμό. Έτσι, η Γερμανία δεν είναι απολύτως ελεύθερη να δράσει. Ωστόσο, έχετε δίκιο να λέτε ότι σκεφτόμαστε με όρους κυριαρχίας. Πάρτε την πρόταση της ομάδας Spinelli που μου εμπνέει δύο βασικές επικρίσεις. Πρώτον, ο τίτλος: «Ο θεμελιώδης νόμος». Συγνώμη

Ένας πρακτικός οραματιστής ... Ένας πρακτικός οραματιστής στην πραγματικότητα. Ήταν αυτός που επινόησε τον αξιόλογο μηχανισμό της κοινοτικής διακυβέρνησης. Αλλά ήταν λάθος η στρατηγική ανάπτυξης της Ευρώπης! Φτάσαμε στο τέλος της λειτουργικής μεθόδου. Πίστευε ότι θα μπορούσε να συμβεί σταδιακά σε μια πολιτική Ευρώπη. Λοιπόν, αυτό είναι λάθος! Τώρα έχουμε αποδείξεις ότι η γραμμή αυτή ήταν περιορισμένη και πρέπει να κάνουμε κάτι με πραγματική βούληση, αλλιώς ποτέ δεν θα φτάσουμε εκεί. Ειλικρινά, χωρίς αυτό το πολιτικό βήμα δεν δίνω πολύ μεγάλη βάση στο ευρώ μεσοπρόθεσμα! Χωρίς αυτό το πολιτικό βήμα, νομίζω ότι τα εθνικά συμφέροντα επικρατούν όλο και περισσότερο, και θα αναδεικνύουν τις διαφορές και θα τις συναντάμε συνεχώς μπροστά μας. Έτσι, κινδυνεύουμε σιγά-σιγά, χωρίς να το αντιληφθούμε, να πάμε στο θάνατο του ευρώ - όπου πραγματικά θα είναι το τέλος, ίσως όχι της κοινής αγοράς, αλλά της Ευρώπης έτσι όπως τη γνωρίζουμε σήμερα... Ακόμα κι αν το Βερολίνο δεν είναι το Deus ex machina, ο από μηχανής θεός της Ένωσης, θα μπορούσατε ακόμα να δεχθείτε ότι η Γερμανία επιβάλλει την πολιτική της που ευνοεί τους εταίρους της; Μια εθνική πολιτική σε μέλη μιας ομάδας που είναι πολύ διαφορετικά; Ο κ. Trichet μου εξήγησε ότι το πρόβλημά του ήταν να σώσει τις τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα και να αποτρέψει την πλήρη κατάρρευση, συμπεριλαμβανομένης της παγκόσμιας κατάρρευσης, επειδή η Ευρώπη εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει το 20% της παγκόσμιας αγοράς και οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν στο χείλος του γκρεμού αυτή τη φορά. Έτσι, την έκανε πρώτη προτεραιότητα, και αυτό που έκανε ήταν πολύ καλό, συμπεριλαμβανομένων των δανείων που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα χορήγησε, ενάντια στις συμβουλές της Γερμανίας. Επέκτεινε την αποστολή της Ε.Κ. Τράπεζας και, ακόμη κι αν δεν ανα-

60 058-63 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - SINTANSKI.indd 60

4/4/14 2:56 PM

συνέντευξη γνωρίζεται σαφώς, πάλεψε ενάντια στη Γερμανία, η οποία δεν είχε κανένα τέτοιο όραμα. Η παραίτηση του προέδρου της Bundesbank εντός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει πιστοποιηθεί. Από τα μειονεκτήματα που μπορούμε να αναφέρουμε είναι η τύχη που είχε η μη έκδοση των ευρωομολόγων. Χάσαμε την ευκαιρία να αναπτύξουμε μια σειρά από τη δανειοδοτική ικανότητα των ευρωομολόγων, που είναι περιορισμένη μεν αλλά αποτελεσματική για να γίνουν επενδύσεις σε νέους τομείς που μπορούν να είναι ανταγωνιστικοί. Με τον τρόπο αυτό θα είχαμε δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, θα εφαρμόζονταν νέα εκπαιδευτικά εργαλεία και θα είχε δημιουργηθεί ένα κίνημα, μια δυναμική. Αλίμονο όμως, προτιμήθηκε ένα ασταμάτητο σφυροκόπημα. Αποτέλεσμα; Πριν από ένα χρόνο συναντήθηκα με τον εκπρόσωπο της Volkswagen στην Ελλάδα ο οποίος μου είπε: «Είχα εκατό καταστήματα της Volkswagen. Έπρεπε να μειώσω σημαντικά τον αριθμό αυτό. Είχα περίπου 200 εργαζόμενους. Τώρα έχω μόνον 25. Και αυτή η μείωση δεν έχει τελειώσει: κανείς δεν αγοράζει πλέον αυτοκίνητο». Και ειδικά γερμανικά αυτοκίνητα. Δεν υπάρχουν επιπλέον χρήματα για να αγοράσει κάποιος αυτοκίνητο, και εκείνοι που έχουν μία σχετική οικονομική άνεση εξακολουθούν να είναι πολύ προσεκτικοί.

Η εξέγερση δεν είναι μακριά Στο πλαίσιο αυτό, πρόσφατα γράψατε ότι με τη λιτότητα που επιβάλλεται χωρίς μέτρο ή συγκράτηση, μια δαμόκλειος σπάθη πλανάται πάνω από τη δημοκρατία στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη και πέραν αυτής, σε έναν κόσμο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Φοβάστε μια εξέγερση των ανθρώπων σήμερα; Δεν είμαστε πολύ μακριά. Στην Ελλάδα υπάρχει τεράστια δυσαρέσκεια. Μια τέτοια κίνηση, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ που γεννήθηκε από αυτή τη δυσαρέσκεια και βρίσκεται με ίσα ποσοστά με το κόμμα της πλειοψηφίας. Και το κόμμα αυτό αλλάζει: πήγε από μια ριζική αντίθεση που είχε στην αρχή, στην παραδοχή ότι η μικρή Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αντιταχθεί σε όλα, να δημιουργήσει κάτι το ιδιαίτερο και στη συνέχεια να αποβληθεί από το ευρώ, με τη δημιουργία μιας μετάδοσης της κατάστασης σε άλλες χώρες - κάτι που τόσο ο κ. Trichet αλλά και ο κ. Draghi ήταν αμέσως γνώστες. Είμαστε τόσο αλληλοεξαρτώμενοι, που ένα παιχνίδι ντόμινο θα είχε ενεργοποιηθεί. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι όταν υπήρξε το ξέσπασμα της κρίσης, η Γερμανία πωλούσε στην Ελλάδα υποβρύχια, όπλα, όπως τανκς, τα αυτοκίνητά της... Έχει χάσει μια αγορά. Μια μικρή αγορά; Ναι, αλλά αυτό συμβαίνει σταδιακά και σε άλλες χώρες. Εάν το γερμανικό αυτοκίνητο συνεχίζει προς το παρόν να πωλείται πολύ καλά εκτός της Ένωσης, το γεγονός παραμένει ότι η Ευρώπη είναι η πιο ασφαλής αγορά. Αρκεί η Κίνα να θεσπίσει μια νομοθεσία, ανακοινώνοντας ότι θα κατασκευά-

σει τα δικά της αυτοκίνητα, για παράδειγμα, με το πρόσχημα της μείωσης των μετακινήσεων για την καλύτερη καταπολέμηση της ρύπανσης... Θα είναι μια δυστυχία που βιώνουν, για παράδειγμα, σήμερα οι Ελβετοί ωρολογοποιοί. Και ενώ εμείς έχουμε τον έλεγχο της ευρωπαϊκής αγοράς, δεν έχουμε κανένα πραγματικό βάρος στην Κίνα. Παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου στο παρελθόν αλλά και στην GATT (Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου) για την καταπολέμηση των έμμεσων φραγμών στο εμπόριο, οι διοικήσεις και οι γραφειοκρατίες μπορούν πάντα να επινοήσουν και να επιβάλουν κανόνες που μπλοκάρουν στα σύνορα. Η μόνη ασφαλής αγορά για εμάς είναι αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκ τούτου, θα πρέπει επίσης να ανησυχούμε για την υγεία της και για το μέλλον της! Αυτό το μήνυμα, εγώ προσωπικά το απευθύνω στους Γερμανούς, και όχι μόνο... Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι ο αντίκτυπος της τρέχουσας συμπεριφοράς. Φτάσαμε σε εθνικιστικές αντιδράσεις. Στην Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβάνει στις τάξεις του αρκετά έξυπνους ανθρώπους που μπορούν να καταλάβουν τα πράγματα και τις καταστάσεις που αλλάζουν, αλλά παράλληλα στην ίδια χώρα έχουμε και τη Χρυσή Αυγή, που είναι κάτι το τρομακτικό! Είδα με τα ίδια μου τα μάτια τον περασμένο Οκτώβριο μέλη της Χρυσής Αυγής να δείχνουν το δικαστήριο όπου ήσαν μέσα οι αρχηγοί τους φυλακισμένοι, φωνάζοντας «Ελευθερία! Ελευθερία!» Βρισκόμαστε δυστυχώς σε αυτό το σημείο. Αλλά τώρα, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι από την πείνα δεν ξεφεύγουν ούτε οι φτωχές γειτονιές. Στον Έλληνα υπουργό Άμυνας ο οποίος είναι φίλος μου, πρότεινα τη δημιουργία μιας ανθρωπιστικής βοήθειας που να ενεργεί σε αυτούς τους τομείς, σε αυτές τις γειτονιές για να βοηθήσει τους ανθρώπους αυτούς. Επειδή οι εξτρεμιστές, νεο-ναζί, είναι προφανώς σε αυτά τα σημεία όπου δρουν: ψάχνουν για ηλικιωμένες κυρίες ή γέροντες που πηγαίνουν στην τράπεζα, για να τους συνοδεύσουν, να προσφέρουν την ασφάλειά τους. Κάτι τέτοιο έκανε η Μουσουλμανική Αδελφότητα που ενήργησε για πολλά χρόνια στην Αίγυπτο για να δείξει την προθυμία της να βοηθήσει τους ανθρώπους. Η Ελλάδα ήταν μία χώρα που αντιστάθηκε σθεναρά, με έναν εκπληκτικό τρόπο στους Ναζί. Και ξαφνικά τι βλέπουμε; Μια άνευ προηγουμένου

61 058-63 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - SINTANSKI.indd 61

4/4/14 2:56 PM

αυτά αντιμετωπίζονται από κοινού. Μην ξεχνάτε επίσης ότι η Γαλλία είναι στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ η Γερμανία αναζητά έναν τρόπο για να μπει... Με τη συμφωνία να μοιραστούν τη θέση της στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η Γαλλία θα εξισορροπήσει τη σχέση της με τη Γερμανία, επιμένοντας στην πολιτική και την κυριαρχία. Όμως η Γαλλία δεν φαίνεται διατεθειμένη να παίξει αυτή την κάρτα.

άνοδο της Χρυσής Αυγής και των φανατικών οπαδών της. Αυτό που διαβλέπω είναι ότι εάν δεν τελειώσουμε σύντομα με αυτή την κρίση, κυρίως με την ανεργία και τους ανθρωπιστικούς κανόνες της κοινωνίας, εάν δεν αφυπνισθεί η αλληλεγγύη, θα ζήσουμε ένα δράμα. Θα πρέπει να δείξουμε τη δύναμη αυτής της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Γιατί όλος ο κόσμος επιτέθηκε στη Γερμανία; Επειδή ό,τι προβλέπεται στις Ευρωπαϊκές Συνθήκες, οτιδήποτε αφορά τον κοινωνικό τομέα είναι κάτι το αμελητέο, άνευ ουσιαστικής σημασίας. Πολύ πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα έγγραφο σχετικά με την κοινωνική διάσταση της ζώνης του ευρώ... Είναι πολύ αργά; Αυτό που πραγματικά τράβηξε την προσοχή μου είναι οι ανακοινώσεις στις οποίες προέβησαν, εκείνη την εποχή, τόσο η Μέρκελ και ο Σαρκοζί εξηγώντας την ουσία: εάν χτίζαμε μια πολιτική ένωση, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε τη λύση για τα ευρωομόλογα, με μερική απομάκρυνση χωρών κ.τ.λ. Έτσι όμως βάζουν έναν όρο. Η Μέρκελ άλλωστε έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι η πολιτική ένωση θα μας οδηγούσε να δημιουργήσουμε περισσότερη αλληλεγγύη ... Όμως οι Γάλλοι δεν θέλουν περισσότερο πολιτική αλληλεγγύη, περισσότερη μοιρασμένη κυριαρχία... Είμαι πεπεισμένος ότι η Γαλλία έχει ένα δυνατό τραπουλόχαρτο στα χέρια της. Η ανάλυσή μου είναι πολύ απλή. Στο οικονομικό μέτωπο η Γερμανία πηγαίνει καλά, η Γαλλία είναι λίγο αδύναμη. Αλλά στο πολιτικό μέτωπο, ποια φωνή ακούμε σε παγκόσμιο επίπεδο; Δεν είναι η Γερμανία, αλλά η Γαλλία. Ποιος είναι που εμπλέκεται; Ποιος έχει έναν στρατό; Ποιος εξακολουθεί να έχει πυρηνική ενέργεια; Ως εκ τούτου, η Γαλλία έχει περιουσιακά στοιχεία που δεν τα εκμεταλλεύεται. Αυτός είναι ο λόγος που έγραψα ότι η Γαλλία θα πρέπει να προτείνει στη Γερμανία ότι τα ζητήματα

Ας επανέλθουμε πίσω στη ζώνη του ευρώ. Γιατί η ευρωζώνη; Επειδή είναι υπό πίεση, πολύ περισσότερο από ό,τι η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ένωση έχει άλλες πιέσεις, όπως η Αγγλία, που έχει τη δική της πίεση, οι βόρειες χώρες που λαμβάνουν μια μικρή απόσταση, κ.λπ. Έτσι παρατηρούμε και πάλι μείωση της αλληλεγγύης. Όμως, η ζώνη του ευρώ με τα δεκαοκτώ μέλη της πρέπει, οπωσδήποτε να τη χτίσει τώρα, εάν θέλει να τη διατηρήσει. Και αν δεν κάνουμε τις απαραίτητες ενέργειες αμέσως, νομίζω ότι θα γλιστρήσουμε σιγά - σιγά στο θάνατο του ευρώ. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αντιστρέψουμε την προοπτική. Η προοπτική είναι να μη συνεχιστεί η στρατηγική Monnet, επειδή σήμερα η μη αντιστρεψιμότητα δοκιμάζεται. Πάντα πιστεύαμε ότι η Ευρώπη ήταν μη αναστρέψιμη. Αντιλαμβανόμαστε τώρα ότι η Ευρώπη είναι πολύ πιο ευάλωτη από ό,τι εθεωρείτο μέχρι σήμερα. Η «μεγάλη νύχτα» για τη ζώνη του ευρώ, λοιπόν, πότε θα είναι; Θα είναι το γαλλο - γερμανικό ζευγάρι, υποστηριζόμενο από την Ιταλία, να αποφασίσουν. Σήμερα έχουμε δύο απειλές. Η πρώτη από αυτές είναι η εσωτερική απειλή. Είναι σαφές ότι υπάρχει μια κρίση που απαιτεί από εμάς να δράσουμε. Πώς; Χρειαζόμαστε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της πολιτικής, πρέπει να υπερβαίνει τα όρια της οικονομίας και των οικονομικών της και φυσικά να μην ξεχνάμε την κοινωνική διάσταση, διαφορετικά θα πρέπει να ασχοληθούμε με τα κοινωνικά προβλήματα σε πολύ χειρότερες συνθήκες. Προς το παρόν, το γαλλο - γερμανικό ζευγάρι έχει άλλο όραμα, και μπορεί να επικριθεί επειδή είναι βραχυπρόθεσμο. Αλλά σε γενικές γραμμές, οι άνθρωποι έχουν συνειδητοποιήσει ότι αν συνεχίσουμε έτσι, θα χάσουμε περισσότερα από το βάρος μας διεθνώς. Γνωρίζουμε ότι οι Κινέζοι, οι Ινδοί, οι Βραζιλιάνοι και άλλοι, είναι πιο ισχυροί, πιο ανταγωνιστικοί. Για ποιο λόγο; Επειδή δεν έχουν τις ίδιες συνθήκες, όπως έχουμε εμείς για τους εργάτες. Πρόκειται για χώρες οι οποίες δεν σέβονται τους εργαζόμενους και τα συνδικάτα. Η Κίνα, για παράδειγμα, έφερε χιλιάδες αγρότες

62 058-63 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - SINTANSKI.indd 62

4/4/14 2:56 PM

συνέντευξη

για την κατασκευή των υποδομών για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και στη συνέχεια τους ξαναπέταξε στις περιοχές από όπου τους είχε πάρει. Οι εργάτες αυτοί ξαναβρήκαν τη μιζέρια και τη φτώχεια. Κάτι τέτοιο για μας είναι αδιανόητο. Αλλά εμείς από την πλευρά μας, πρέπει να δρούμε πολύ έντονα, πολύ ενωμένοι για να αναπτύξουμε τις δυνάμεις μας. Υπάρχει η εκπαίδευσή μας, που είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο. Σε αυτόν τον τομέα η Ευρώπη ξεπερνά τις Ηνωμένες Πολιτείες που το μόνο που έχουν είναι μια εξαιρετική ελίτ, η οποία συχνά είναι κατασκευασμένη από νεοεισερχόμενους: οι Ευρωπαίοι, οι Κινέζοι, οι Ιάπωνες, έχουν κάνει διδακτορικά και έρευνα, ενώ οι Αμερικανοί πολύ συχνά προτιμούν να εργαστούν μετά το πρώτο πτυχίο. Το δεύτερο πρόβλημα των Ηνωμένων Πολιτειών στον τομέα της εκπαίδευσης είναι ότι η εκπαίδευση σε επίπεδο ωριμότητας, αυτό που κάποτε ονομάζαμε ολοκλήρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, είναι γενικά πολύ χαμηλή. Στο πρόγραμμα της εκπαίδευσης λοιπόν έχουμε ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Αλλά η Ευρώπη δεν έκανε τίποτα - και είμαι πολύ θυμωμένος μαζί της γι’ αυτό! Για τη βασική εκπαίδευση. Τίποτα. Είστε ο προσωπικός σύμβουλος του Προέδρου Barroso μετά το διορισμό του, σχεδόν δέκα χρόνια. Ποιο είναι το μάθημα που μπορείτε να πάρετε από την εμπειρία αυτή; Δεν νιώθω τη σκιά του Barroso επειδή ήμουν ο δάσκαλός του. Και τον είχα ως βοηθό για τέσσερα χρόνια, όταν ήμουν διευθυντής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Ήταν στο γραφείο μου και κάναμε τη διεξαγωγή της έρευνάς μας ο καθένας για λογαριασμό του. Έτσι, υπάρχει επίσης μια πολύ δυνατή φιλία, που ποτέ δεν την έχω εγκαταλείψει.

Η τραπεζική ενοποίηση Να περάσουμε τώρα σε ένα άλλο ζήτημα που τελευταία γίνεται πολύς λόγος και που αποτελεί μία από τις προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας. Πώς βλέπετε την ενοποίηση των τραπεζών; Έχω παρατηρήσει ότι σε ορισμένες χώρες, όπως η Ελλάδα, και σε ορισμένες περιπτώσεις, βοηθώντας τις τράπεζες μέσω των κρατών υπήρχε ένα είδος επανεθνικοποίησης, επειδή το σχέδιο επιβλήθηκε από ένα διοικητικό συμβούλιο με εκπροσώπους από την κυβέρνηση. Γι’ αυτό δεν είναι πάντα ό,τι περιμέναμε. Μια πιο άμεση βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Επιτροπή, χωρίς να περάσει από τους μηχανισμούς που έχουν εφευρεθεί, ούτε κατ’ ανάγκη από τα κράτη και τις κυβερνήσεις, είναι κατά τη γνώμη μου πολύ πιο αποτελεσματική. Στη συνέχεια, οι τράπεζες για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν, είναι

καλό να τους επιβάλλεται μία υψηλότερη παροχή. Αυτό γίνεται για να εξασφαλιστεί η σταθερότητα. Αλλά την ίδια στιγμή, ξέρετε τι κάνουν: μειώνουν την πίστωση. Έτσι, δεν θα πρέπει να δώσουν χρήματα σε κοινωνικά κινήματα, σε εταιρίες. Όμως στην Ευρώπη, οι εταιρίες που χρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό χρηματοδοτούνται από το εξωτερικό: στις Ηνωμένες Πολιτείες το ποσοστό αυτό είναι 25%, στην Ευρώπη είναι πάνω από 50%. Έτσι, οι τράπεζες διαδραματίζουν έναν πολύ πιο σημαντικό ρόλο από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν ξέρω αν η πολιτική που ακολουθείται είναι σωστή. Προφανώς έπρεπε να υπάρχουν νέοι κανόνες, διότι οι τράπεζες είχαν γίνει τρελές. Η κρίση ήρθε, ποιος όμως πλήρωσε; Εμείς, όλοι εμείς και αποκλειστικά εμείς . Νομίζετε ότι οι τράπεζες είναι σε θέση να εφαρμόσουν μια τραπεζική ένωση; Έχουν επαρκή κεφάλαια για την κάλυψη αυτής της απαίτησης; Νομίζω ότι μόνο με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα μπορέσουν να το κατορθώσουν. Δεν νομίζω ότι οι τράπεζες από μόνες τους θα μπορέσουν να ολοκληρώσουν την τραπεζική αυτή ένωση με αποκλειστικά δικά τους κεφάλαια. Μια πολιτική με τη μεγάλη υποστήριξη της ΕΚΤ θα εξακολουθήσει να είναι απαραίτητη. Δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε και να εκμεταλλευθούμε και πάλι τον πολίτη: αυτό είδαμε ότι είναι μία υπερβολή για την Ευρώπη και είναι κάτι που κοστίζει πολύ ακριβά... Για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα, νομίζετε ότι τα κράτη πρέπει να κάνουν περισσότερα για να βοηθήσουν τις τράπεζες; Ναι, και αυτό πρέπει να αποτελεί ένα ευρωπαϊκό ζήτημα, με το Ταμείο Σταθεροποίησης υπό τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς είναι η μόνη που έχει πια ένα παγκόσμιο όραμα.

63 058-63 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - SINTANSKI.indd 63

4/4/14 2:56 PM

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Όποιος ισχυρίζεται ότι γνωρίζει ποιες θα είναι οι μεγάλες οικονομίες του 2030, ίσως να πέφτει πολύ έξω. Οι διαδικασίες της οικονομικής ανάπτυξης αλλάζουν με επιταχυνόμενο ρυθμό.

του Will Hutton*

Ιδού ο γρίφος που απασχολεί μελλοντολόγους, επενδυτές, οικονομολόγους και υπουργεία Εξωτερικών: Ποια από τις σημερινές δέκα μεγαλύτερες οικονομίες θα τα πάει καλύτερα στην επόμενη δεκαπενταετία; Το 2013 οι ΗΠΑ κέρδισαν άνετα την πρώτη θέση: η οικονομία τους είναι διπλάσια εκείνης της Κίνας και δυόμισι φορές όσο εκείνης της 3ης Ιαπωνίας. Μετά την 4η Γερμανία ακολουθεί μία ομάδα κρατών που τις χωρίζουν λιγότερο από 1 τρισεκατ. δολάρια: η Γαλλία μόλις ξεπερνά τη Βρετανία, που είναι 6η. Ακολουθούν η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ιταλία, ο Καναδάς και η Ινδία - η οποία, λόγω της κατάρρευσης της ρουπίας, δεν ανήκει πια στις 10 μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη. Το τι αναμένεται να συμβεί στη συνέχεια -τουλάχιστον σύμφωνα με τη συμβατική οικονομική σκέψη- αποτυπώνεται με αξιοπιστία στην ετήσια οικονομική κατάταξη που δημοσίευσε πρόσφατα το συντηρητικής απόχρωσης Κέντρο Οικονομικών και Επιχειρηματικών Ερευνών (CEBR). Οι ευρωπαϊκές οικονομίες, ιδίως η Γαλλία και η Ιταλία, θα χάσουν πολλές θέσεις υπό το βάρος της υπερφορολόγησης, της κοινωνικής πρόνοιας και της γήρανσης του πληθυσμού. Η αδιάκοπη άνοδος της Κίνας προς την κορυφή θα συνεχιστεί, αλλά θα φτάσει εκεί το 2028, δηλαδή αργότερα απ’ ό,τι προέβλεπε το CEBR πέρσι. Η Ινδία θα αναρριχηθεί στην τρίτη θέση. Η Ρωσία θα τα πάει καλά, όπως και το Μεξικό, πιθανότατα δε και η Βραζιλία. Αν το Ηνωμένο Βασίλειο συνεχίσει να συρρικνώνει το κράτος, να κρατάει χαμηλά τη φο-

ρολογία και να απορρυθμίζει την αγορά εργασίας, αν παραμείνει ανοιχτό στη μετανάστευση και αποδεσμευτεί από την Ευρώπη, μπορεί να χάσει μία μόνο θέση και το 2028 να είναι 7ο. Αλλά όσο καλά να τα πάνε οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο σε σχέση με την ηπειρωτική Ευρώπη, συνολικά η Δύση θα συνεχίσει να χάνει έδαφος. Στη Βρετανία ο συντηρητικός Τύπος προέβαλε αυτές τις προβλέψεις θεωρώντας ότι επιβεβαιώνουν πως ο Τζωρτζ Όσμπορν κινείται σωστά και ο ευρωσκεπτικισμός θριαμβεύει. Η «Εξπρές» παιάνισε: «Η ανθούσα Βρετανία θα πιάσει κορυφή ενώ η Ευρώπη βαλτώνει», ενώ η «Μέιλ» αναφέρθηκε σε «αναγέννηση της Βρετανίας». Σύμφωνα με την εφημερίδα, το CEBR εξόπλισε τον υπουργό Οικονομικών με ένα όπλο που «μπορεί να συντρίψει την κινδυνολόγο και απατηλή ατζέντα των Εργατικών». Χμμ... «Ανθηρή» Βρετανία; «Αναγέννηση»; Το πρόβλημα είναι πως η οικονομική θεωρία που υποστηρίζει αυτές τις προβλέψεις βρίσκεται και η ίδια σε κρίση. Δίνοντας έμφαση στη σημασία της μείωσης της φορολογίας, στην απορρύθμιση, στην αναπόφευκτη αποτελεσματικότητα των αγορών και τη συνεπαγόμενη αναπόφευκτη αναποτελεσματικότητα του κράτους ως αναπτυξιακού παράγοντα, παριστάνει ότι η τελευταία τριακονταετία -και ιδιαιτέρως η κρίση του 2008- δεν συνέβησαν ποτέ. Υπό αυτούς ακριβώς τους όρους περιγράφει την κυρίαρχη οικονομική διδασκαλία και τη συζήτηση (που αντανακλάται στην έκθεση του CEBR και το διάλογο που πυροδότησε) η καθηγήτρια του πανεπιστημίου του Λονδίνου (UCL) Γουέντυ Κάρλιν, η οποία ηγείται του προγράμμα-

64 064-66 ΤΑΣΕΙΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ.indd 64

4/4/14 2:59 PM

τάσεις

τος του Ινστιτούτου Νέας Οικονομικής Σκέψης (ΙΝΕΤ) για την αναθεώρηση της διδασκαλίας των Οικονομικών ώστε να συμπεριληφθούν τα νέα δεδομένα. Οι σοβαρότεροι οικονομολόγοι κατανοούν πλέον πολύ καλύτερα ότι η καινοτομία, οι επενδύσεις, η παραγωγικότητα και η ανάπτυξη δεν είναι απλά ζήτημα μείωσης της φορολογίας και απελευθέρωσης των αγορών. Επικρίνουν την εθελοτυφλία εμπρός στην πολυπλοκότητα της διαδικασίας με την οποία οι οικονομίες δημιουργούν και ενσωματώνουν επαναστατικές τεχνολογίες - που αλλάζουν το κυρίαρχο υπόδειγμα. Από πουθενά δεν συνάγεται ότι μπορεί κανείς να αξιολογεί ολόκληρη τη θεσμική δομή ενός κράτος (από το επιχειρηματικό τοπίο ως τη διαφάνεια της διακυβέρνησης) από το αν οικοδομεί έναν εσωστρεφή καπιταλισμό που παράγει υπεραξία, ή έναν εξωστρεφή καπιταλισμό που τη θηρεύει. Τα καλύτερα οικονομικά μυαλά προσπαθούν πλέον να κατανοήσουν πώς λειτουργούν οι οικονομίες στ’ αλήθεια και όχι όπως νομίζουν πως το κάνουν οι πολιτικοί και οι εφημερίδες. Στο βιβλίο τους «Γιατί αποτυχαίνουν τα έθνη», οι Ντοράν Ατσέμογλου του ΜΙΤ και Τζέιμς Ρόμπινσον του Χάρβαρντ παρουσιάζουν τη δεκαπενταετή μελέτη τους για την άνοδο και την πτώση των κρατών και των οικονομιών τους. Τα συμπεράσματά τους απέχουν παρασάγγας από εκείνα

του CEBR. Θεωρούν ότι αυτό που ξεχωρίζει στην πραγματικότητα τα κράτη είναι η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα των οικονομικών και πολιτικών τους θεσμών. Ο καπιταλισμός οφείλει να διαμορφώνεται και να διευθύνεται ούτως ώστε το νέο διαρκώς να ανασχηματίζει -ακόμα και να καταστρέφει- το παλιό: θα πρέπει να εξασφαλίζεται η παρουσία πολυάριθμων παικτών, να επιτρέπεται πολύς πειραματισμός και να εξοικειώνονται ολόκληρες κοινωνίες με την ανάληψη και την αποδοχή της διακινδύνευσης. Αυτό εξασφαλίζεται καλύτερα όταν η οικονομική και πολιτική εξουσία δεν πέφτει στα χέρια ενός κόμματος ή μιας ομάδας ιδιοτελών ολιγαρχών που βασικά καρπούνται την υπεραξία. Το σύστημα πρέπει να είναι ανοικτό στον κόσμο, να ενσωματώνει το διαφορετικό και να αποκρούει διαρκώς όσους ενδιαφέρονται μόνο να κερδοσκοπήσουν. Οι Ατσέμογλου και Ρόμπινσον έχουν δίκιο -αν και η δυνατότητα ενσωμάτωσης και η λογοδοσία αφορούν πολύ περισσότερες δομές από εκείνη των δημοκρατικών θεσμών στην οποία σχεδόν αποκλειστικά επικεντρώνονται- αμφισβητώντας, κατά συνέπεια, τις προβλέψεις περί αναπόφευκτης συνεχούς ανόδου της (καθόλου δημοκρα-

65 064-66 ΤΑΣΕΙΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ.indd 65

4/4/14 2:59 PM

Ο καπιταλισμός οφείλει να διαμορφώνεται και να διευθύνεται ούτως ώστε το νέο διαρκώς να ανασχηματίζει -ακόμα και να καταστρέφει- το παλιό: θα πρέπει να εξασφαλίζεται η παρουσία πολυάριθμων παικτών, να επιτρέπεται πολύς πειραματισμός και να εξοικειώνονται ολόκληρες κοινωνίες με την ανάληψη και την αποδοχή της διακινδύνευσης. τικής) Κίνας. Σημασία έχουν επίσης η ακεραιότητα και η ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, το κατά πόσο το κράτος επενδύει πρόθυμα σε ριψοκίνδυνες τεχνολογίες αιχμής -κάτι που οι ιδιώτες επενδυτές ουδέποτε κάνουν μονομερώς-, κατά πόσον οι επιχειρήσεις εμποδίζεται να πέσουν στα χέρια ιδιοτελών και πλουσιοπάροχα αμειβόμενων διοικητικών συμβουλίων, κατά πόσο οι θέσεις εργασίας αντέχουν στις αλλαγές κ.λπ. Επίσης αναγνωρίζουν, όπως κάνουν και το ΔΝΤ και ο ΟΟΣΑ, πως και οι υγιέστερες κοινωνίες απειλούνται από την αύξηση των ανισοτήτων. Αυτή είναι η Λυδία λίθος για το πόσο αποτελεσματικά έχει οικοδομήσει η ελίτ τη θεσμική συγκρότηση με την οποία καρπώνεται υπεραξία από την υπόλοιπη κοινωνία. Ένα άλλο μέλος του δικτύου ΙΝΕΤ, ο καθηγητής Σαμ Μπόουλς, πάει πιο μακριά: θεωρεί πως η ανισότητα απορροφά παραγωγικές δυνάμεις από την παραγωγή υπεραξίας και τη διοχετεύει στην κατοχύρωση των αγαθών των πλουσίων - μέσω της αστυνόμευσης, της ασφάλισης, του δικαίου, της επιτήρησης και των μορφών τεχνολογίας ελέγχου και παρακολούθησης. Όσο μεγαλώνει η ανισότητα, τόσο περισσότερες παραγωγικές δυνάμεις μετατρέπονται σε πραιτωριανούς των κυρίαρχων: μια δραστηριότητα που παράγει μικρή υπεραξία και μειώνει τη συνολική παραγωγικότητα ενός κοινωνικού σχηματισμού.

μική και νομισματική ένωση ή μία ενιαία αγορά». Συνεπώς, για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα οι κίνδυνοι υπάρχουν. Το ίδιο όμως ισχύει και για τις αναδυόμενες χώρες που κυβερνώνται από αρπακτικές και διεφθαρμένες ελίτ. Το μέλλον τους κάθε άλλο παρά προδιαγεγραμμένο είναι. Τουναντίον, ίσως αποτελέσουν το θέατρο ανατρεπτικών κρίσεων με απρόβλεπτες επιπτώσεις. Πολύ αμφιβάλλω, συνεπώς, αν το 2030 η Κίνα, για παράδειγμα, θα είναι πρώτη ή δεύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο. Η Δύση δεν πέθανε ακόμα και στη σημερινή συγκυρία δείχνει να έχει ισχυρότερες κοινωνικές αντοχές από τους ανταγωνιστές της. * Οικονομολόγος, επιφυλλιδογράφος στη βρετανική εφημερίδα «Γκάρντιαν»

Μέσα σε αυτό το πρωτόγνωρο περιβάλλον, το οποίο έφερε πολύ παραστατικά στην επιφάνεια η χρηματοοικονομική κρίση, οι ανισότητες και η αυξανόμενη μονιμοποίησή τους είναι πολύ πιθανό να αποτελέσουν ισχυρό διασπαστικό παράγοντα στο μέλλον. Ιδιαίτερα δε στην Ευρώπη, όπου, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, δεν υπάρχουν πέρα από το ευρώ άλλα ισχυρά σημεία συνοχής, όπως η γλώσσα για παράδειγμα. Ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Ντελόρ ήταν αυτός που είπε ότι «κανείς δεν ερωτεύεται μία οικονο-

66 064-66 ΤΑΣΕΙΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ.indd 66

4/4/14 2:59 PM

21x28.indd 1

12/10/13 10:56 AM

ΝΕΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΑΝΑΤΖΕΡ Σε διεθνές επίπεδο πραγματοποιούνται ανακατατάξεις και εμφανίζονται πρωτόγνωρα φαινόμενα που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αναλύονται και να προσεγγίζονται με εργαλεία άλλων εποχών.

του Gideon Reichman *

Τα παγκόσμια δεδομένα αλλάζουν και οι αλλαγές αυτές κάθε άλλο παρά αμελητέες είναι για τις επιχειρήσεις. Οι εξελίξεις αυτές απαιτούν από τα ανώτατα στελέχη των επιχειρήσεων όχι μόνον εγρήγορση ως προς τα αμιγώς ενδοεπιχειρησιακά θέματα, αλλά και ευρύτερη γνώση της πολιτικής συγκυρίας, μέσα από την οποία πολλές απρόοπτες καταστάσεις θα μπορούσαν να δρομολογηθούν. Ιδιαίτερη δε προσοχή απαιτούν οι νέες σχέσεις εξουσίας που διαμορφώνονται υπό την πίεση ενός παγκοσμιοποιημένου σε όλα τα επίπεδα οικονομικού και πολιτικού περιβάλλοντος. Στη σημερινή ρευστή συγκυρία, αντιμέτωπες με επικίνδυνες πολιτικές απειλές, οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο συχνά τοποθετούν τις ελπίδες τους στην ίδια μαγική συνταγή: την οικονομική ανάπτυξη. Για παράδειγμα, όταν οι ηγέτες διεθνώς προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις ρίζες της τρομοκρατίας, ενστικτωδώς εκτιμούν ότι η ευημερία και οι θέσεις εργασίας πρέπει να είναι η μακροπρόθεσμη απάντηση. Και όταν μία περιφερειακή σύγκρουση κινδυνεύει να βγει εκτός ελέγχου –στην ανατολική Ασία ή στη Μέση Ανατολή– η συνήθης πολιτική αντίδραση είναι να ζητήσουν βαθύτερη οικονομική ενοποίηση. Από την Ευρώπη μέχρι την Κίνα, οι κυβερνήσεις εναποθέτουν τις ελπίδες τους στην οικονομική ανάπτυξη, την οποία θεωρούν κλειδί πολιτικής και κοινωνικής σταθερότητας. Όμως, όπως οι γιατροί φοβούνται την επανεμφάνιση σούπερ ιών που δεν θα μπορούν να νικήσουν τα αντιβιοτικά, έτσι και οι ηγέτες

διεθνώς αρχίζουν να παρατηρούν την ανάδειξη νέων μορφών πολιτικής σύγκρουσης που δεν ανταποκρίνονται στην παραδοσιακή θεραπευτική αγωγή – νέες επενδύσεις, περισσότερο εμπόριο, σε συνδυασμό με μια καλή δόση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Τρεις πολιτικοί σούπερ ιοί αποτελούν ιδιαίτερη εστία ανησυχίας: α) ο πρώτος είναι η εξάπλωση των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή, β) ο δεύτερος είναι η εντεινόμενη διαμάχη μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας και γ) ο τρίτος είναι η αυξανόμενη ανισότητα στο δυτικό κόσμο – και η συνεπαγόμενη απειλή κοινωνικών συγκρούσεων. Οι συμμετέχοντες στο φετινό Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός είναι οι κλασικοί υποστηρικτές της άποψης ότι ο καπιταλισμός και η παγκοσμιοποίηση είναι τα καλύτερα αντίδοτα στη σύγκρουση. Αυτή η πεποίθηση έχει εμποτιστεί τόσο βαθιά, που πλέον δεν χρειάζεται να αποδειχθεί. Μπορεί κανείς εύκολα να το διαπιστώσει από τον τρόπο που αντέδρασε το κοινό του Νταβός στους πολιτικούς ηγέτες. Φέτος, ήταν ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ρουχανί που έγινε δεκτός με ενθουσιασμό, κυρίως επειδή επέδειξε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το εμπόριο και τις επενδύσεις απ’ ό,τι για τα πυρηνικά όπλα. Ο Χ. Ρουχανί δεν άλλαξε σημαντικά τη βασική θέση του Ιράν για δύσκολα πολιτικά θέματα όπως η Συρία, το Ισραήλ ή τα πυρηνικά όπλα. Έστειλε όμως ένα σημαντικό μήνυμα στο ξεκίνημα της ομιλίας του, εκφράζοντας τη φιλοδοξία του να γίνει το Ιράν μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες στον πλανήτη. Ο Ιρανός ηγέτης τόνισε επίσης την ανά-

68 068-69 ΑΡΘΡΟ - ΝΕΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΛΕΣ.indd 68

4/4/14 3:01 PM

άρθρο

πωνίας. Υπό κάποιαν έννοια, όμως, η αυξανόμενη ευημερία στην Κίνα είναι εκείνη που πυροδοτεί τις εντάσεις στην Ασία. Και αυτό γιατί η άνοδος της Κίνας άλλαξε την ισορροπία ισχύος μεταξύ Πεκίνου και Τόκυο, σε συνδυασμό με την πικρή ιστορία μεταξύ των δύο χωρών –γεγονός που εξηγεί γιατί οι σχέσεις τους επιδεινώνονται.

γκη να βελτιωθούν οι σχέσεις της χώρας του με τον υπόλοιπο κόσμο κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Αυτή η έμφαση στην οικονομία έδειξε στους παρευρισκόμενους στο Νταβός ότι ο πρόεδρος Ρουχανί είναι άνθρωπος με τον οποίο μπορούν πραγματικά να κάνουν δουλειές. Ως αποτέλεσμα, βρίσκεται σε μία πρωτόγνωρη θέση για Ιρανό ηγέτη. Θεωρείται φωνή λογικής στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, το νέο στάτους του προέδρου στο ακροατήριο του Νταβός δείχνει τελικά πόσο αποθαρρυντική είναι η κατάσταση σε άλλα σημεία της ευρύτερης περιοχής. Η υπόσχεση για οικονομικό εξορθολογισμό δεν θα τερματίσει τον πόλεμο στη Συρία, όπου και οι δύο πλευρές πολεμούν για την επιβίωσή τους. Είναι επίσης σαφές ότι οι τζιχαντιστές, που πληθαίνουν στη Συρία, στο Ιράκ και σε άλλες χώρες, δεν συγκινούνται από τους καρπούς της παγκοσμιοποίησης – και το πιθανότερο είναι ότι δεν θα τους δούμε σύντομα στο Νταβός. Πολλοί εξακολουθούν να ελπίζουν ότι η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στη Μέση Ανατολή θα κατευνάσει την οικονομική απόγνωση, εξαιτίας της οποίας λέγεται ότι αυξάνονται οι μαχητές του Ισλάμ. Όμως, δεν προέρχονται όλοι οι τζιχαντιστές από φτωχές οικογένειες και περιοχές. Ορισμένοι από τους μαχητές που εμφανίζονται στη Συρία ταξίδεψαν από την Ευρώπη, άλλοι ήρθαν από τη Σαουδική Αραβία ή από κράτη του Κόλπου. Ο τζιχαντισμός είναι ασθένεια που δεν ανταποκρίνεται στα παραδοσιακά οικονομικά φάρμακα. Η ένταση στις σχέσεις μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας είναι μία ακόμη πιο παραστατική απόδειξη ότι η οικονομική ιδιοτέλεια δεν είναι πανάκεια για όλα τα πολιτικά προβλήματα. Η Κίνα είναι πλέον ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος και ο μεγαλύτερος αποδέκτης των ξένων επενδύσεων της Ια-

Στην Ευρώπη και στη Βόρειο Αφρική η απειλή προέρχεται κυρίως από τις εγχώριες πολιτικές και κοινωνικές εντάσεις και όχι από διεθνείς ανταγωνισμούς – και ανησυχεί την πλουτοκρατία διεθνώς. Το κεντρικό στοιχείο στο δόγμα του Νταβός είναι ότι η παγκοσμιοποίηση είναι θετική τόσο για το δυτικό κόσμο όσο και για τις αναδυόμενες δυνάμεις. Παρ’ όλα αυτά, είναι πλέον κοινός τόπος ότι η παγκοσμιοποίηση είχε δυσάρεστες παρενέργειες. Ακόμη κι αν αυξάνει το επίπεδο ανάπτυξης διεθνώς, επιδρά σημαντικά στη στασιμότητα των μισθών και στην αύξηση της ανισότητας στη Δύση. Ως αποτέλεσμα, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί ανησυχούν για ενδεχόμενη ενίσχυση της εθνικιστικής δεξιάς και της άκρας αριστεράς. Και οι Αμερικανοί ανησυχούν όλο και περισσότερο για το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ του πλουσιότερου 1% και των υπολοίπων – και για τις πολιτικές επιπτώσεις που θα υπάρξουν εάν το χάσμα διευρυνθεί περισσότερο. Είναι εύκολο να χλευάσει κανείς την πλουτοκρατία της γης, που φοβάται για τον πόλεμο και την ανισότητα πίνοντας ακριβό κρασί στο περιφραγμένο θέρετρο των ελβετικών Άλπεων. Όμως, οι διεθνείς τραπεζίτες και επιχειρηματίες είναι εν πολλοίς προστατευμένοι από τους ιούς της ξενοφοβίας και του εθνικισμού. Το ανεπίσημο σλόγκαν τους είναι «κάντε χρήματα, όχι πόλεμο» και χειρίζονται τους ξένους ως πιθανούς πελάτες και όχι ως πιθανούς εχθρούς. Υπό αυτή την έννοια, η άποψη ότι ο καπιταλισμός και η παγκοσμιοποίηση είναι τα καλύτερα αντίδοτα στη σύγκρουση –παρά τα πολλά ψεγάδια– παραμένει ελκυστική. Οι παλιές οικονομικές θεραπείες για πολιτικές συγκρούσεις μπορεί να χάνουν την αποτελεσματικότητά τους, αλλά παραμένουν το καλύτερο φάρμακο που έχουμε. * Κύριος αρθρογράφος στην εφημερίδα Financial Times

69 068-69 ΑΡΘΡΟ - ΝΕΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΛΕΣ.indd 69

4/4/14 3:01 PM

ΟΛΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ Διεθνείς έρευνες αποδεικνύουν ότι οι πραγματικοί επιχειρηματίες είναι κατά κανόνα άτομα που έχουν πείσει τους εαυτούς τους ότι μπορούν, ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, να μετατρέψουν τα όνειρά τους σε πραγματικότητα.

του Ζοφρουά ντε Μπεζιέ*

Δεν υπάρχει άλλη λύση εξόδου από την κρίση παρά μόνον αυτή του καπιταλισμού, της καινοτομίας και της αμέριστης ενίσχυσης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Αυτή σήμερα μπορεί να γεννά ιδέες, να τρέφει όνειρα, να αναλαμβάνει κινδύνους και να πηγαίνει προς το άγνωστο με βάρκα την ελπίδα… Και αυτή η τελευταία είναι ζωή. Πριν εννέα χρόνια έτυχε να γνωρίσω τον λοχαγό Τζαίημς Κόπιναθ, συνταξιούχο, ο οποίος μού διηγήθηκε μία ιστορία που αξίζει τον κόπο να γίνει συνοπτικά γνωστή. Όπως μού είπε, το 1995 είχε την ευκαιρία να συναντήσει κατά τύχη έναν άνεργο πιλότο ελικοπτέρων ο οποίος, ύστερα από μία γόνιμη συζήτηση, τον έπεισε ότι μπορούσαν να στήσουν στην Ινδία την πρώτη επιχείρηση ελικοπτέρων της χώρας αυτής. Όμως, ενώ από πλευράς businessplan το εγχείρημα έδειχνε να είναι ελκυστικό, είχε απέναντί του την ινδική γραφειοκρατία. Έτσι, ο Τζ. Κόπιναθ πέρασε τρία χρόνια πιέζοντας τους κυβερνητικούς γραφειοκράτες για να λάβει τις απαραίτητες άδειες, ενώ πούλησε όλα τα περιουσιακά του στοιχεία και υποθήκευσε το σπίτι του για να αντλήσει το απαιτούμενο κεφάλαιο. Ακόμη και στα δυσκολότερα χρόνια του, δεν αμφέβαλλε ότι πορευόταν προς την επιτυχία. «Ήξερα ότι δεν θα μπορούσε να πάει στραβά. Ήξερα ότι τα χρήματα θα έρχονταν», αναφέρει. Και τελικά η επιχείρησή του απογειώθηκε. Αυτό τού επέτρεψε να ακολουθήσει ένα επιπλέον καινούργιο όραμά του –τις φτηνές

πτήσεις. Γιατί έπρεπε οι Ινδοί να ταξιδεύουν κατά μήκος και πλάτος της τεράστιας χώρας τους με τρένα, ενώ οι Αμερικανοί ταξίδευαν με αεροπλάνα; Καθιέρωσε την πρώτη χαμηλού κόστους αερογραμμή της Ινδίας, την AirDeccan, ωθώντας την κυβέρνηση να χαλαρώσει τους κανονισμούς και χρησιμοποιώντας το Διαδίκτυο για να μειώσει τις δαπάνες κράτησης. Παρ’ όλες τις αναποδιές, το εγχείρημα τελικά πέτυχε. Και δεν είναι το μόνο. Από την Ινδία στην Κίνα και από το Βιετνάμ στην Βραζιλία, χιλιάδες επιχειρηματίες αναπτύσσουν δραστηριότητες με όλους τους δυνατούς τρόπους –όχι χωρίς ταλαιπωρίες, αϋπνίες, ενίοτε δε και με τονωτικές ενέσεις. Ορισμένοι βλέπουν μία ευκαιρία στην αγορά και συντάσσουν ένα επιχειρηματικό σχέδιο για να την εκμεταλλευτούν. Άλλοι μοιάζουν περισσότερο με τον λοχαγό, παρακινούνται από την εσωτερική δύναμη για να ξεκινήσουν μία επιχείρηση και δεν δέχονται να ακούσουν όχι ως απάντηση. Όλο και περισσότερα στοιχεία υποδεικνύουν ότι οι επιχειρηματίες έχουν ορισμένα κοινά διακριτά ψυχολογικά γνωρίσματα. Ο Νόαμ Βάσερμαν, καθηγητής στο HighBusinessSchool στην Βομβάη, υποστηρίζει ότι πολλοί επιχειρηματίες είναι κατά ασυνήθιστο τρόπο, μερικές φορές υπερβολικά, σίγουροι. Είναι πεπεισμένοι ότι, ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, θα είναι σε θέση να μετατρέψουν το όνειρό τους σε πραγματικότητα. Το χαρακτηριστικό αυτό τούς επιτρέπει ορισμένες φορές να πραγματοποιούν εγχειρήματα στα οποία οι περισσότεροι άνθρωποι αποτυγχάνουν, αλλά αυτό σημαίνει επίσης ότι σπανίως επιβεβαιώνουν τις προβλέψεις στα επιχειρηματικά τους σχέδια.

70 070-71 ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ - ΟΛΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ.indd 70

4/4/14 3:02 PM

επιχειρείν

Σύμφωνα με τον Ν. Βάσερμαν, οι επιχειρηματίες είναι έντονα συνδεδεμένοι με τις επιχειρήσεις τους. Συνήθως κάνουν λόγο για «τα μωρά τους». Αυτό τούς παρακινεί να δώσουν τα πάντα στις επιχειρήσεις τους, είτε βγάζουν χρήματα είτε όχι. Από την άλλη, όμως, μπορεί να αποτελεί και την αχίλλειο πτέρνα τους. Από την στιγμή που θα ξεκινήσουν, μισούν να παραχωρήσουν τον έλεγχο των επιχειρήσεών τους, ακόμα και αν δεν είναι καλοί στην διοίκηση. Επίσης, οι επιχειρηματίες είναι ιδιαίτερα ανεκτικοί στον κίνδυνο. Μία ομάδα επιστημόνων στο πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ μελέτησε τους εγκεφάλους 16 επιχειρηματιών, οι οποίοι επιλέχτηκαν επειδή είχαν αρχίσει τουλάχιστον δύο επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας, καθώς επίσης και 17 συνηθισμένους διευθυντές. Διαπίστωσαν ότι, κατά την λήψη ορθολογικών αποφάσεων, και οι δύο ομάδες έδωσαν τα ίδια αποτελέσματα. Αλλά κατά την λήψη «καυτών» ή επικίνδυνων αποφάσεων οι επιχειρηματίες αποδείχτηκαν, με συνέπεια, οι πιο τολμηροί. Οι επιχειρηματίες μοιράζονται και άλλα ψυχολογικά γνωρίσματα που εκπλήσσουν. Η Τζούλι Λόγκαν, από το CassBusinessSchool του Λονδίνου, διαπίστωσε σε χωριστές έρευνες το 2001 και το 2007 ότι το 20% των Βρετανών επιχειρηματιών και το 35% των Αμερικανών που μελέτησε, ήταν δυσλεκτικοί –σε αντίθεση, μόνον το 1% των εταιρικών διευθυντών έχουν το ίδιο γνώρισμα. Ανάμεσα στους διάσημους δυσλεκτικούς επιχειρηματίες περιλαμβάνονται οι Richard Branson, Charles Schwab, Ted Turner, John Chambers και Henry Ford. Δύο πιθανές εξηγήσεις είναι πως οι δυσλεκτικοί μαθαίνουν από νωρίς να αναθέτουν ορισμένες αρμοδιότητες σε αξιόπιστους ανθρώπους και ότι τα πηγαίνουν καλά στις επιχειρήσεις ως αποζημίωση για τις άσχημες σχολικές τους επιδόσεις.

Ορισμένοι βλέπουν μία ευκαιρία στην αγορά και συντάσσουν ένα επιχειρηματικό σχέδιο για να την εκμεταλλευτούν. Άλλοι μοιάζουν περισσότερο με τον λοχαγό, παρακινούνται από την εσωτερική δύναμη για να ξεκινήσουν μία επιχείρηση και δεν δέχονται να ακούσουν όχι ως απάντηση.

βάνοντας κινδύνους –όχι πάντα αποδεκτούς από τους εταίρους τους, ιδιαίτερα όταν οι τελευταίοι είναι παθητικοί μέτοχοι. Σε αυτό το επίπεδο σήμερα παρατηρούνται οι μεγάλες διαφορές νοοτροπίας μεταξύ επιχειρηματιών κα των χρηματοδοτών τους. Ίσως δε οι διαφορές αυτές να βρίσκονται και στην βάση των ανατροπών που παρατηρήθηκαν στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, όταν άρχισε να αναπτύσσεται ο αποκαλούμενος «λαϊκός καπιταλισμός». Αυτό, όμως, είναι μια άλλη ενδιαφέρουσα ιστορία. * Ιδρυτής της OmeaTelecom στη Γαλλία, συγγραφέας

Κατά κανόνα, όμως, τούς αρέσει να επιχειρούν, αναλαμ-

71 070-71 ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ - ΟΛΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ.indd 71

4/4/14 3:02 PM

ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΤΙΣ «ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ» Παρά την κρίση και την αντεπίθεση της ιδιωτικής ετικέτας, στο βαθμό που ο φόβος αποτελεί ευρύ κοινωνικό συναίσθημα, όπως προκύπτει από διεθνείς έρευνες, οι γνωστές μάρκες χαίρουν της άκρας εμπιστοσύνης των καταναλωτών.

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Παρά την πανευρωπαϊκή κρίση ζήτησης και την ώρα που εντείνονται οι επικοινωνιακές επιθέσεις των διανομέων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας κατά του επώνυμου προϊόντος, το τελευταίο δείχνει να αντέχει στην συνείδηση του ευρύτερου καταναλωτικού κοινού. Είναι εντυπωσιακά, από την άποψη αυτή, τα ευρήματα πανευρωπαϊκής έρευνας η οποία δείχνει ότι οι καταναλωτές εμπιστεύονται τα επώνυμα προϊόντα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τα αντίστοιχα της ιδιωτικής ετικέτας, κυρίως δε στο επίπεδο προστασίας της υγείας τους. Ειδικότερα στο Ηνωμένο Βασίλειο, η εμπιστοσύνη σε ορισμένες μάρκες είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη στην Αστυνομία.

Γιατί όμως οι καταναλωτές επιδεικνύουν παρόμοια εμπιστοσύνη στα επώνυμα προϊόντα; Όπως υπογραμμίζουν ειδικοί της καταναλωτικής συμπεριφοράς, το επώνυμο προϊόν αποτελεί πρωτίστως μία μορφή σιγουριάς απέναντι στο κίνδυνο της απογοήτευσης για μη ικανοποίηση των αναγκών. Επίσης, οι καταναλωτές γνωρίζουν, έστω και υποσυνείδητα, ότι ο παραγωγός ενός επώνυμου προϊόντος έχει κάθε λόγο να εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους, γιατί με τον τρόπο αυτόν δίνει μακρά πνοή στην επιχειρηματική του δραστηριότητα και διασφαλίζει την φήμη του. Ας σημειωθεί, επίσης, ότι στις σημερινές κοινωνίες, στις οποίες κυριαρχούν η ταχύτητα και ο φό-

72 072-73 MARKETING - ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ.indd 72

4/4/14 2:34 PM

marketing

βος, όταν οι καταναλωτές αισθάνονται ικανοποιημένοι από ένα προϊόν δύσκολα αναζητούν κάτι άλλο που τούς είναι άγνωστο. Ακόμα, δεν διαθέτουν πάντα τον απαιτούμενο χρόνο για διεξοδική και αποτελεσματική αναζήτηση. Βρετανική έρευνα απέδειξε ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο το 63% των καταναλωτών δεν έχει χρόνο να κάνει αυτά που θέλει ή που θα ήθελε να πράξει. Συνεπώς, ένα μεγάλο ποσοστό των καταναλωτών δεν έχει χρόνο να τεστάρει την εμπιστοσύνη του απέναντι σε ένα προϊόν.

λυση απέναντι στην δράση, στις αναπτυγμένες κοινωνίες παρατηρείται στην ψυχολογία των καταναλωτών ένα μεγάλο «έλλειμμα εμπιστοσύνης». Το κενό αυτό έχει ποικίλες παραμέτρους και άρα πολύπλευρες επιπτώσεις –οι οποίες, όμως, επειδή συνδέονται άμεσα με τον χρόνο που μπορεί να διαθέτει ένα άτομο για να τις αποφύγει ή να τις δοκιμάσει, οδηγούν εκ του ασφαλούς στην σιγουριά που προκαλεί μία ήδη δοκιμασμένη επιλογή.

Τονίσαμε και στην αρχή ότι μεγάλο ρόλο στις καταναλωτικές συμπεριφορές παίζει πλέον και ο φόβος. Αποκαλυπτικές είναι έτσι οι προσεγγίσεις του καθηγητή Frank Furedi, ο οποίος διδάσκει κοινωνιολογία στο πανεπιστήμιο του Κεντ. Υποστηρίζει κατά κύριο λόγο ότι, τα τελευταία χρόνια, η ασφάλεια έχει καταστεί θεμελιώδης αξία. Σε έναν κόσμο που κυριολεκτικά βομβαρδίζεται με θέματα οικολογικών καταστροφών, διατροφικών ατυχημάτων, επιδημιών και τρομοκρατικών πρωτοβουλιών, είναι φυσικό ο μέσος άνθρωπος να αισθάνεται ότι τελεί σε κατάσταση μόνιμου κινδύνου και άρα έχει μεγαλύτερη ανάγκη από προστασία αλλά και διάφορες προφυλάξεις. Ο άνθρωπος έτσι παρουσιάζει βαθμιαία συρρίκνωση της υποκειμενικότητάς του, με αποτέλεσμα η κοινωνία να έχει δυσκολίες στο να σέβεται κάθε τι που φαντάζει ως ανθρώπινη δράση. Αποτέλεσμα αυτού του φαινομένου είναι, ακόμη και οι πιο σεβαστοί θεσμοί των ελεύθερων κοινωνιών –όπως η αγορά, το κράτος και η θρησκεία– να κρίνονται αρνητικά, αν όχι με έναν εξαιρετικά επικίνδυνο κυνισμό. «Ο κυνισμός αυτός δεν ωφελεί κανέναν. Διότι η κυνική κριτική αποδυναμώνει την κριτική σκέψη. Παράλληλα, όμως, ενδυναμώνει την άποψη ότι στην ζωή δεν υπάρχουν επιλογές και ότι τα όρια της ανθρώπινης αποτελεσματικότητας μάς υποχρεώνουν να δεχόμεθα το πεπρωμένο μας…», γράφει ο καθηγητής Frank Furedi.

Συνεπώς, ο καταναλωτής καταλήγει στην διαπίστωση ότι έχει ανάγκη από γνωστά επώνυμα προϊόντα, τα οποία είτε εμπιστεύεται γιατί τα έχει ήδη δοκιμάσει, είτε τού εμπνέουν εμπιστοσύνη γιατί είναι φημισμένα. Κατ’ επέκτασιν, ο καταναλωτής αυτός εμπιστεύεται και την φήμη της επιχείρησης που παράγει τα δεδομένα προϊόντα. Είναι έτσι σαφές ότι, επειδή η φήμη της επιχείρησης εμπνέει εμπιστοσύνη, γίνεται για τον καταναλωτή σε ψυχολογικό επίπεδο εμμέσως πλην σαφώς ασπίδα προστασίας.

Πάνω σε αυτή την αντίληψη στηρίζεται η περίφημη αρχή της προφύλαξης (precaution principle), η οποία στην ουσία αποσκοπεί στο να ελαχιστοποιήσει κάθε δυνατότητα ανθρώπινης δράσης. Πρόκειται, δηλαδή, για μία μοιρολατρική τάση, η οποία, σε συνδυασμό με την αναπτυσσόμενη «κουλτούρα του φόβου», έχει παραλυτικές επιπτώσεις σε πολλές από τις καθημερινές μας ενασχολήσεις. Στο μέτρο λοιπόν που η κουλτούρα του φόβου οδηγεί στην παρά-

Επειδή δε το φαινόμενο αυτό είναι εξόχως καίριο, θα επανέλθουμε στην ανάλυσή του με ξεχωριστή αρθρογραφία.

Ιδού λοιπόν μία πρωτόγνωρη προσέγγιση του ρόλου και της σημασίας που έχουν στις σύγχρονες και αναπτυγμένες καταναλωτικές κοινωνίες τα επώνυμα προϊόντα, αφ’ ενός, και η επιχειρηματική φήμη, αφ’ ετέρου. Ωστόσο, αυτή την βαθειά ψυχολογική επίπτωση της μάρκας και της φήμης στην απώτερη ψυχοσύνθεση του καταναλωτή πολλές υπηρεσίες επικοινωνίας στις εταιρείες μάλλον δεν την λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψιν τους. Έτσι, όχι λίγες φορές οι διοικήσεις των εταιρειών επωνύμων προϊόντων περικόπτουν δαπάνες μάρκετινγκ χωρίς να μελετήσουν τις ευρύτερες επιπτώσεις των περικοπών αυτών.

73 072-73 MARKETING - ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ.indd 73

4/4/14 2:34 PM

Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Πέρα για πέρα ανατρεπτική είναι η επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, η οποία ταυτοχρόνως προσφέρει ευκαιρίες για προσφορές και εμπορική εκμετάλλευση.

του John Beck *

Η ηλεκτρονικοποίηση των πάντων είναι σε πλήρη εξέλιξη. Από την κατανάλωση και τη χρήση on-line εφαρμογών, εργαλείων και υπηρεσιών μέσω υπολογιστή ή κινητού τηλεφώνου, έως τις όλο και λιγότερες πληρωμές με μετρητά - σχεδόν κάθε συναλλαγή που ένας καταναλωτής πραγματοποιεί αφήνει πίσω της μια σειρά από εξαιρετικά αποκαλυπτικές πληροφορίες. Λίγοι έχουν μεγαλύτερη ή πληρέστερη πρόσβαση σε αυτή την πληροφορία από τις εταιρίες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Οι τράπεζες, οι providers πληρωμών και οι εκδότες καρτών έχουν ακόμη αρκετά στοιχεία ώστε να δημιουργήσουν ένα πλήρες και λεπτομερές προφίλ με τις προτιμήσεις, τα αγαπημένα καταστήματα και εστιατόρια, και πολλά ακόμη. Με άλλα λόγια, το ξεχωριστό προφίλ του κάθε καταναλωτή. Οι έμποροι, συνηθισμένοι να αξιοποιούν όσο το δυνατόν καλύτερα το budget τους για το μάρκετινγκ, θέλουν εύλογα να βάλουν χέρι σε αυτή την πληροφορία. Φανταστείτε, για παράδειγμα, αντί η αλυσίδα φαστ-φουντ McDonalds να στέλνει emails για τις προσφορές της προς τους χορτοφάγους, τους αντικαπιταλιστές, τους φανατικούς των βιολογικών τροφίμων και σε όλους αυτούς που δεν θα έτρωγαν ποτέ στα εστιατόριά της, να είχε την δυνατότητα να εντοπίσει έναν παλαιότερα πιστό πελάτη ο οποίος τώρα συχνάζει στο Burger King και να του προτείνει έκπτωση 20% για να τον δελεάσει. Το να αποκωδικοποιηθούν τέτοιου είδους στοιχεία ίσως να μην είναι εύκολο για μία

αλυσίδα ταχυφαγίας, αλλά για μία τράπεζα ή έναν άλλο εκδότη με πρόσβαση σε στοιχεία συναλλαγών αρκετών ετών δεν θα είναι δύσκολο.

Δούναι και λαβείν Οι καιροί είναι δύσκολοι για τον κλάδο των καρτών. Οι δυνάμεις της αγοράς και οι ρυθμιστικοί κανόνες είχαν σοβαρή επίπτωση στις διατραπεζικές προμήθειες. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, η μεταρρύθμιση Dodd Frank στη Γουώλ Στρητ και η Πράξη Προστασίας του Καταναλωτή έθεσαν το ταβάνι στις interchange προμήθειες των χρεωστικών καρτών στα 0,21 δολάρια, αφήνοντας μικρό περιθώριο κάλυψης του κόστους απάτης. Μάλιστα, το περιθώριο αυτό είναι λιγότερο από το μισό του μέσου όρου των 0,44 δολαρίων που χρεωνόταν πριν από τους εκδότες καρτών. Οπότε, τα προγράμματα για τους πιστούς πελάτες (loyalty schemes) και άλλες έκτακτες πρόσοδοι, που συνήθως χρηματοδοτούνταν από τους εκδότες, μειώθηκαν. Πολλοί εκδότες, ειδικά στις ΗΠΑ, αποφάσισαν να ματαιώσουν τα προγράμματα επιβράβευσης ή να βρουν άλλους τρόπους να την προσφέρουν λόγω του ορίου στην διατραπεζική προμήθεια. Μία λύση είναι να κάνει κανείς τους εμπόρους να συνεισφέρουν στα προγράμματα επιβράβευσης αφοσιωμένων πελατών και σε αντάλλαγμα να τους προσφέρει τις αναλυτικές πληροφορίες για τις αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών στις οποίες έχουν πρόσβαση οι τράπεζες. Οι εκδότες καρτών δεν προτίθενται να επιτρέψουν άμεσα στους εμπόρους πρόσβαση στα στοιχεία τους, αν και προς ώρας δεν φαίνεται να διαθέτουν το χρόνο και την τεχνολογική επάρκεια για να κάνουν

74 074-77 ΑΡΘΡΟ - Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ.indd 74

4/4/14 3:05 PM

άρθρο

μόνοι τους την ανάλυση αυτή με τρόπο που θα ήταν χρήσιμος στους λιανοπωλητές εμπόρους. Ως αποτέλεσμα, πλατφόρμες-τρίτοι, όπως η Cardlytics και η Cartera Commerce, βρήκαν πεδίο διείσδυσης, καθώς συμφώνησαν, αφ’ ενός, με εμπόρους που ήταν πρόθυμοι να επενδύσουν σε εκπτωτικά σχήματα κάποια από τα χρήματα που αφιερώνουν σε promotion και, αφ’ ετέρου, με εκδότες που ήταν πρόθυμοι να προσφέρουν τέτοιες λύσεις στους κατόχους των καρτών τους. Οι πλατφόρμες αυτές παρέχουν την τεχνολογία. Τυπικά, όταν ένας έμπορος αποφασίζει να ξεκινήσει μία προωθημένη καμπάνια σε ένα συγκεκριμένο καταναλωτικό κοινό -για παράδειγμα, άτομα που ψωνίζουν από τους ανταγωνιστές του- η πλατφόρμα παίρνει αυτά τα κριτήρια και ενσωματώνει το σύστημα της κάρτας επιτρέποντας πρόσβαση σε στοιχεία συναλλαγών, συνήθως ανώνυμα, ώστε να προσδιοριστεί το επιθυμητό πελατειακό τμήμα. Ο εκδότης τότε προωθεί την προσφορά προς τον στοχευμένο πελάτη και ο λιανοπωλητής πληρώνει την προμήθεια. Ένα από τα πιο λαμπρά παραδείγματα είναι το πακέτο συμφωνίας που έχει κάνει η Bank of America (BoA), το οποίο προσφέρει έκπτωση σε πελάτες με βάση τις καταναλωτικές τους συνήθειες. Αν ένας πελάτης αποφασίσει να πραγματοποιήσει μια αγορά, υπάρχει σύνδεση με την πιστωτική ή χρεωστική του κάρτα. Μόλις αυτή χρησιμοποιηθεί, το πλήρες κόστος της αγοράς πληρώνεται στο σημείο της συναλλαγής και η έκπτωση πιστώνεται στον λογαριασμό του πελάτη τον επόμενο μήνα. Η τράπεζα δεν λαμβάνει κάποια έξτρα έσοδα από τους πελάτες ή από τους εμπόρους που εμπλέκονται. Αποθηκεύει σε ένα συμβατικό πρόγραμμα ανταμοιβής πιστών πελατών, ωστόσο, και το σύστημα είναι πιθανό να οδηγήσει υψηλότερα τα επίπεδα χρήσης της κάρτας και να δώσει ώθηση στη δραστηριότητα του λογαριασμού. Έως τώρα το σχέδιο φαίνεται να είναι

δημοφιλές στους πελάτες, λέει ένας εκπρόσωπος της BoA. «Εξακολουθούμε να βλέπουμε άνοδο στον αριθμό των πελατών που χρησιμοποιούν BankAmeriDeals - το feedback είναι πολύ θετικό. Οι πελάτες μας εξοικονομούν περίπου 1 εκατ. δολάρια ανά μήνα». Η BoA δεν είναι μόνη. Η Cartera Commerce, που λειτουργεί ένα παρόμοιο μοντέλο με αυτό της Cardlytics, δουλεύει με τρεις από τους τέσσερις εκδότες καρτών στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το στέλεχος στο τμήμα του project management, Andy Wolf. Όσον αφορά στους άλλους εκδότες, η American Express πρόσφατα ξεκίνησε τη λειτουργία προσωποποιημένων συμφωνιών ενώ και η Mastercard και η Visa αναλύουν τα στοιχεία των πελατών τους ώστε να βοηθήσουν το μάρκετινγκ στη στοχευμένη προσπάθειά του.

Τα κινητά Οι εκδότες και οι ενδιάμεσοι λένε ότι αυτές οι νέες υπηρεσίες είναι «win-win-win» και επωφελείς για όλους τους εμπλεκόμενους. Αλλά για πολλούς αυτό είναι μόνο το πρώτο σκαλοπάτι στη σκάλα. Τα πανταχού παρόντα smartphones παρέχουν δεδομένα που θα επιτρέψουν νέα επίπεδα προσωποποιημένου μάρκετινγκ και νέες δυνατότητες διανομής των προϊόντων. «Αν ξέρει ότι σε κάποιον αρέσει να πίνει καφέ το πρωί, τότε η καλύτερη ώρα να προτείνεις κάτι τέτοιο είναι το πρωινό, την ώρα που συνδέεται στην εφαρμογή του κινητού του τηλεφώνου», λέει ο Jason Brooks, γενικός διευθυντής του γραφείου της Cardlytics στη Βρετανία. «Έχουμε αυτή τη μηχανή ανάλυσης των προηγούμενων συμπεριφο-

75 074-77 ΑΡΘΡΟ - Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ.indd 75

4/4/14 3:05 PM

της Citi - που προς το παρόν λειτουργεί σε Σιγκαπούρη, Μαλαισία, Ταϊβάν, Ινδονησία, Φιλιππίνες, Χονγκ Κονγκ και Κίνα- μπορεί να διαβάσει realtime συναλλαγές που γίνονται από τον πελάτη και να τις διασταυρώσει με δημογραφικά στοιχεία για να δημιουργήσει μια προσφορά που απευθύνεται στους πελάτες μέσω sms, email, ή και τα δύο.

ρών, που δίνει μία πολύ καλή αίσθηση του target group. Αν συνδυάσεις αυτό με το πού είναι κάποιος σε κάποια δεδομένη στιγμή, η δύναμη της δυνατότητας αυτής πολλαπλασιάζεται». Όπως προσθέτει, στις ΗΠΑ η εταιρία βρήκε ότι η ενσωμάτωση μιας εφαρμογής κινητού οδήγησε σε αύξηση της τάξης του 45% τόσο στις προσφορές που ο καταναλωτής βλέπει όσο και σε αυτές που τελικά αξιοποιεί. Και οι εκδότες βλέπουν ότι η μετακίνηση στην κινητή τηλεφωνία είναι πολλά υποσχόμενη. «Το πέρασμα στην κινητή τηλεφωνία είναι μια τεράστια ευκαιρία για εμάς», λέει η Joanna Lambert, στέλεχος του τομέα στρατηγικής και επιχειρηματικής καινοτομίας στην American Express. «Το να φτάσουμε σε αυτήν τη real-time προσωποποιημένη διάδραση ανάμεσα στους πωλητές και στους αγοραστές είναι αναπόφευκτο», προσθέτει.

Περιφερειακές διαφορές Κυρίως οι ΗΠΑ -με μεγαλύτερη παράδοση στις επιβραβεύσεις και τις προσφορές- έδειξαν το δρόμο σε ό,τι αφορά το μάρκετινγκ των καρτών - το οποίο παρέχεται από εταιρίες όπως η Cartera και η Cardlytics. Ωστόσο, και οι δύο εταιρίες έχουν το βλέμμα τους στην Ευρώπη, αναζητώντας την επέκταση - με την τελευταία να είναι ήδη αναμεμειγμένη σε συζητήσεις με διάφορες τράπεζες σε τέσσερις ή πέντε ευρωπαϊκές χώρες. Μάλιστα, σύμφωνα με το υψηλόβαθμο στέλεχός της στο τμήμα διαχείρισης ταλέντου και διεθνούς επέκτασης, Rod Witmond, ένα νέο ξεκίνημα σχεδιάζεται στα μέσα της χρονιάς. «Οι ΗΠΑ είναι ίσως μπροστά σε όρους concept, αλλά η Ευρώπη, η Ιαπωνία και η Αυστραλία είναι πολύ μπροστά στη χρήση εφαρμογών κινητής στο μάρκετινγκ», λέει. Για ορισμένους, το μάρκετινγκ που έχει σχέση με τις κάρτες έχει ήδη απογειωθεί. Το σύστημα Centralised Offer Palette

Ο Francesco Lagutaine, περιφερειακός επικεφαλής του customer franchise της Citi, εξηγεί ότι αυτή η τεχνολογία θα μπορούσε, για παράδειγμα, να χρησιμοποιηθεί για να στοχευθεί μία κατηγορία πελατών που συνήθως ψωνίζει από έναν συγκεκριμένο λιανοπωλητή και να τους σταλεί μία προσφορά όταν, λόγου χάρη, ψωνίζουν κάπου στην περιοχή. «Είναι σαν να παντρεύεις όλη την περιπλοκότητα των αναλύσεων με τη real-time πραγματική συμπεριφορά και να έχεις μία προσωποποιημένη συμπεριφορά βασισμένη σε αυτή τη συναλλαγή», επισημαίνει. Ο ενθουσιασμός για αυτού του τύπου τις τεχνολογίες είναι σχεδόν κοινός σε όλο τον κόσμο, αλλά οι περισσότερες περιπτώσεις παραμένουν σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης. «Δεν έχουμε ακόμα ανακοινώσει ορισμένα πράγματα από αυτά που κάνουμε, αλλά είναι πολύ σημαντικά για τη στρατηγική μας. Είμαστε πεπεισμένοι ότι μακροπρόθεσμα η διανομή αυτών των προσφορών θα γίνεται μέσω ενός συνδυασμού εφαρμογών κινητής και ιστοσελίδων», λέει ο A. Wolf της Cartera. «Πρέπει να παρουσιάσεις την κατάλληλη προσφορά στο σωστό άνθρωπο, μέσα από το σωστό κανάλι, τη σωστή ώρα. Πιστεύουμε ότι η κινητή τηλεφωνία έχει τη δύναμη να γίνει το κυρίαρχο αυτό κανάλι μέσα σε διάστημα 5-10 ετών».

Η κότα και το αυγό Το να επιτευχθεί η απόλυτη αυτή ευτυχία του μάρκετινγκ δεν θα είναι εύκολο. «Πιστεύω ότι τελικά θα φτάσουμε εκεί, αλλά η μετάβαση θα είναι δύσκολη», λέει η J. Lambert της American Express. «Έχουμε τη νέα τεχνολογία, αλλά είμαστε και λίγο δεσμευμένοι από τα υπάρχοντα συστήματα, οπότε το να ενώσουμε όλα αυτά τα κομμάτια του παζλ θα πάρει περισσότερο χρόνο απ’ ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι ενθουσιώδεις». Όπως λέει, η επιτυχία θα βασιστεί σε περισσότερα πράγματα από την τεχνολογική ανάπτυξη. «Υπάρχει η ιστορία με την κότα και το αυγό. Για να είσαι σε θέση να προσφέρεις κάτι που θεωρώ πραγματικά σημαντικό, όπως είναι οι προσωποποιημένες προσφορές, τα προϊόντα και οι υπηρε-

76 074-77 ΑΡΘΡΟ - Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ.indd 76

4/4/14 3:05 PM

Για ορισμένους, το μάρκετινγκ που έχει σχέση με τις κάρτες έχει ήδη απογειωθεί. Το σύστημα Centralised Offer Palette της Citi - που προς το παρόν λειτουργεί σε Σιγκαπούρη, Μαλαισία, Ταϊβάν, Ινδονησία, Φιλιππίνες, Χονγκ Κονγκ και Κίνα- μπορεί να διαβάσει real-time συναλλαγές που γίνονται από τον πελάτη και να τις διασταυρώσει με δημογραφικά στοιχεία για να δημιουργήσει μια προσφορά που απευθύνεται στους πελάτες μέσω sms, email, ή και τα δύο.

άρθρο

Σε ό,τι αφορά στην πρόσληψη της πληροφορίας μέσω κινητού τηλεφώνου, ο Fr. Lagutaine της Citi επισημαίνει ότι «για τις real-time προσφορές που επικοινωνούνται μέσω κινητής τηλεφωνίας, προβλέπονται ακόμη αυστηρότερες διαδικασίες προστασίας των στοιχείων και πιστοποίησης».

Προσεκτικά βήματα σίες, χρειάζεσαι όλο και περισσότερα δεδομένα. Για να πάρεις, όμως, ολοένα και περισσότερα δεδομένα, θα πρέπει να μπορείς να προσφέρεις ενδιαφέρουσες ανταγωνιστικές και σχετικές υπηρεσίες, οπότε οι πελάτες να είναι πρόθυμοι να μοιράζονται μαζί σου στοιχεία και περισσότερα δεδομένα για τη ζωή τους. Το να διασφαλίσει κανείς ότι οι πελάτες θα εξακολουθήσουν να κάνουν κάτι τέτοιο εξαρτάται από το να ενθαρρύνεις την εμπιστοσύνη τους ότι οι προσωπικές τους πληροφορίες και η χρηματοοικονομική τους ταυτότητα θα είναι σε καλά χέρια», λέει η J. Lambert. Όπως επισημαίνει, «οι πελάτες πρέπει να νιώσουν άνετα με το ότι οι πληροφορίες δεν θα αποκαλυφθούν. Είναι ευθύνη μας να διασφαλίσουμε ότι οι υπηρεσίες μας προστατεύουν το απόρρητο των καταναλωτικών πληροφοριών, αλλά και ότι προσφέρουν αυτές τις προσωποποιημένες υπηρεσίες».

Κερδίζοντας τους καταναλωτές Οι μετέχοντες στον κλάδο επισημαίνουν τη σημασία χρήσης ενός μοντέλου στο οποίο οι πελάτες θα λαμβάνουν πληροφορίες για υπηρεσίες χωρίς προηγουμένως να έχουν δώσει τη ρητή συγκατάθεσή τους για κάτι τέτοιο, έχοντας τη δυνατότητα να σταματήσουν μια τέτοια ενημέρωση αφού έχει αρχίσει (opt out), έναντι της προοπτικής να έχει από πριν συμφωνήσει ο πελάτης στο να λαμβάνει ενημέρωση για προσαρμοσμένες στις δικές του ανάγκες προσφορές. Το μάρκετινγκ θα πρέπει να αποφεύγει αυτό που ο A. Wolf αποκαλεί «φρικάρισμα του καταναλωτή», το οποίο μπορεί να προκληθεί όταν μία υπηρεσία γίνει φορτική. «Η στρατηγική μας είναι να μην το παρακάνουμε, να ακολουθούμε τις καλύτερες πρακτικές και να κάνουμε ό,τι είναι καλό για τους πελάτες μας», τονίζει. Έτσι, η Cartera δεν μαθαίνει στην πραγματικότητα τίποτα για κάθε μεμονωμένο άτομο, ούτε μοιράζεται με τον έμπορο τα ανώνυμα και συγκεντρωτικά στοιχεία που αναλύει. Παρομοίως, βασική συνισταμένη του συστήματος που χρησιμοποιεί η Cardlytics είναι ότι «ποτέ καμία προσωποποιημένη πληροφορία δεν βγαίνει εκτός του firewall της τράπεζας», λέει ο J. Brooks. «Αν κοιτάξει κανείς τα δεδομένα που βοηθάμε τις τράπεζες να αναλύσουν, θα δει ότι ποτέ δεν ρωτάμε όνομα, ημερομηνία γέννησης, φύλλο ή οτιδήποτε άλλο σχετικό».

Όταν πρόκειται για στοιχεία πελατών, η ανησυχία των ίδιων των πελατών δεν είναι η μόνη έννοια. Οι ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν στενά τους τρόπους με τους οποίους η συσσωρευμένη πληροφορία χρησιμοποιείται από τις χρηματοπιστωτικές εταιρείες. Το 2012, η αμερικανική Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου πίεσε για νομοθεσία που θα ρύθμιζε αυτό που περιγράφηκε ως η αόρατη και χωρίς έλεγχο των καταναλωτών συλλογή στοιχείων και πληροφοριών τους από μεσάζοντες δεδομένων. «Οπωσδήποτε, αυτές οι εταιρείες που δεν καταφέρνουν να ακολουθήσουν τον κώδικα βέλτιστης πρακτικής του κλάδου είναι πιθανόν να βρεθούν μπλεγμένες», λέει ο Nick Bouch, επικεφαλής της Deloitte Analytics. «Σχεδόν κάθε ρυθμιστικός κανόνας -οι υπάρχοντες και οι επερχόμενοι σε διάστημα ενός έως τριών ετών- περιέχει διατάξεις για τη χρήση δεδομένων από τρίτο μέρος ή την παραχώρηση δεδομένων προς τρίτο μέρος. «Αν δεν τεθεί τώρα η διαδικασία ελέγχου για το πώς χρησιμοποιούνται τα στοιχεία, είναι πιθανόν να υπάρξει παραβίαση ρυθμιστικών κανόνων», προσθέτει. «Η κατάσταση στην Ευρώπη πιθανόν θα είναι αυστηρότερη απ’ ό,τι στις ΗΠΑ», λέει ο J. Brooks, «κυρίως σε ό,τι αφορά στο δικαίωμα των καταναλωτών να μη διατηρούνται τα αρχεία τους όταν έχουν επιλέξει να καταστρέφονται τα αρχεία της καταναλωτικής τους συμπεριφοράς». Όλα αυτά, όμως, βρίσκονται σε εξέλιξη και οι όποιες αλλαγές σε θεσμικό επίπεδο εξαρτώνται από τις αναδυόμενες νέες συνθήκες που έχουν σημασία. * Ειδικός αναλυτής στο περιοδικό The Banker

77 074-77 ΑΡΘΡΟ - Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ.indd 77

4/4/14 3:05 PM

ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΝΕΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ Στο εξής, οι συντάξεις θα κρίνονται από την προσωπική αποταμίευση και τις δυνατότητες σταδιακής προβολής στο μέλλον - με βασικό κριτήριο την επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής.

του Μπάρρυ Μουρ *

Ενώ στη Δύση το προσδόκιμο ζωής οδεύει αισίως στα 85 χρόνια για τους άνδρες και στα 86 για τις γυναίκες, με προοπτική τα 90 για το 2050, το θέμα των συντάξεων και των παροχών υπηρεσιών υγείας θα γίνεται εκρηκτικό. Θα αποκτά δε όλο και περισσότερο προσωπικό χαρακτήρα, κάτι που πολλοί άνθρωποι αρνούνται να δεχθούν. Έτσι, το όλο θέμα ακόμη αντιμετωπίζεται με βραχυπρόθεσμα κριτήρια, ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Ας είναι, όμως. Το ερώτημα πάντως που τίθεται είναι τi πρέπει να γίνει για να πάρουν σύνταξη οι επόμενες γενιές και σε ποιο βαθμό κάτι τέτοιο απασχολεί τους ειδικούς. Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο μπορούμε να πούμε ότι το 2013 ήταν μία καλή

χρονιά για τα συνταξιοδοτικά Ταμεία. Η άνοδος των τιμών μετοχών και ομολόγων στις περισσότερες χρηματαγορές μείωσαν τα χρηματοδοτικά ελλείμματά τους. Πλην όμως, τα σε βάθος χρόνου δομικά προβλήματα παραμένουν και μάλλον θα οξύνονται. Όπως προέκυψε από σχετικό συνέδριο της Παγκόσμιας Τράπεζας που πραγματοποιήθηκε στο Κέϊπτάουν της Νοτίου Αφρικής, ορισμένα ολλανδικά συνταξιοδοτικά Ταμεία -τα οποία θεωρούνται από τα καλύτερα στον κόσμο- αναγκάστηκαν να μειώσουν τις αποδοχές των ασφαλισμένων τους λόγω έλλειψης χρηματοδότησης. Στον Καναδά, το Συνταξιοδοτικό Ταμείο των Δασκάλων του Οντάριο, το οποίο κερδίζει συχνά επαίνους για την καλή οργάνωση και τις επιδόσεις του, αναγκά-

78 078-79 ΑΡΘΡΟ - ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΝΕΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ.indd 78

4/4/14 3:07 PM

άρθρο

στηκε από το 2009 να μειώσει τα ποσοστά της Αυτόματης Τιμαριθμικής Προσαρμογής κάτω αυτών του πραγματικού πληθωρισμού, με αποτέλεσμα τη μείωση του πραγματικού εισοδήματος των μελών του. Τα δύο αυτά γεγονότα αποδεικνύουν το πόσο σοβαρά το ολλανδικό και το καναδικό σύστημα αντιμετωπίζουν το θέμα της χρηματοδότησης των συντάξεων και το πρόβλημα της «μεταφοράς» πόρων ανάμεσα στις παλαιότερες και τις νεότερες γενιές. Ένα συνταξιοδοτικό πρόγραμμα που δεν καλύπτεται πλήρως από πλευράς χρηματοδότησης εξαρτάται από τους μελλοντικούς εργαζόμενους και φορολογούμενους για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του. Άλλα συνταξιοδοτικά συστήματα αντιμετωπίζουν το θέμα της αύξησης του κόστους των συντάξεων με διαφορετικούς τρόπους. Επιχειρήσεις στις ΗΠΑ και στην Βρετανία κατατάσσουν τους νέους εργαζομένους τους σε εναλλακτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα, αποσυνδέοντας τον υπολογισμό των συντάξεών τους στο μέλλον από τον τελικό μισθό τους. Τα νέα σχήματα επικεντρώνονται στις εισφορές τους διαχρονικά - πράγμα που σημαίνει ότι είναι οι εργαζόμενοι που φέρουν την ευθύνη για την διαμόρφωση των αποδοχών τους όταν θα συνταξιοδοτηθούν. Στις ΗΠΑ το δημόσιο συνταξιοδοτικό σύστημα κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του υποθέτοντας με υπεραισιοδοξία ότι, σε έναν κόσμο όπου επικρατούν ο χαμηλός πληθωρισμός και τα χαμηλά επιτόκια, οι ονομαστικές αποδόσεις των κεφαλαίων των συνταξιοδοτικών Ταμείων μπορεί να φτάνουν ετησίως το 7,5% με 8%. Στο μεταξύ, τα ευρωπαϊκά δημόσια (εθνικά συνήθως) συνταξιοδοτικά Ταμεία στηρίζονται κυρίως στη χρηματοδότησή τους από τους νυν εργαζόμενους (αναδιανεμητικό σύστημα), γεγονός που σημαίνει ότι το συνολικό κόστος των συντάξεων δεν αντικατοπτρίζεται στους εθνικούς λογαριασμούς.

Παρά το ότι τα συνταξιοδοτικά συστήματα στηρίζονται σε συγκεκριμένες εισφορές των εργαζομένων, σε μεγάλο βαθμό, όπως δείχνει η εμπειρία, είναι «θέμα τύχης» τα ποσά που θα εισπράττουν ως συντάξεις. Για παράδειγμα, βάσει αυτού του συστήματος, κάποιος που συνταξιοδοτήθηκε το 2000, όταν ανθούσαν οι αγορές, θα κατέληγε να έχει πολύ μεγαλύτερη σύνταξη από κάποιον άλλον που θα συνταξιοδοτείτο το 2008, μετά την κατάρρευση της Λήμαν Μπράδερς. Ως εκ τούτου, τα τελευταία χρόνια διεξάγεται διάλογος προς αναζήτηση μιας μέσης οδού. Έτσι, καταλήγουμε στα συνταξιοδοτικά σχήματα «καθορισμένης προσδοκίας», όπως αποκαλούνται, με απώτερο στόχο την παροχή κάποιας βεβαιότητας στους νυν εργαζομένους ως προς τις μελλοντικές τους συντάξεις. Ένα είδος αυτής της κατηγορίας των συνταξιοδοτικών σχημάτων λειτουργεί ήδη στη Σουηδία και τη Λετονία. Βασικό χαρακτηριστικό τους είναι ότι κάθε εργαζόμενος έχει έναν προσωπικό συνταξιοδοτικό λογαριασμό και μπορεί ανά πάσα στιγμή να «δει» τις πιθανές μελλοντικές, συνταξιοδοτικές βεβαίως, αποδοχές του. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα σχήματα αυτά εγγυώνται μία «σίγουρη» σύνταξη, όμως η αύξηση των συνταξιοδοτικών αποδοχών εξαρτάται από τις «εξελίξεις», όπως είναι η χρηματοδοτική κατάσταση των Ταμείων και οι μεταβολές του μέσου όρου του προσδόκιμου ζωής. Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι πολύ σοβαρά προβλήματα στην Ευρώπη, και ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Γαλλία, η Ιταλία, η Μάλτα και η Ισπανία θα αντιμετωπίσουν οι συνταξιούχοι τους καθώς και οι μελλοντικές γενιές αν… χθες δεν γίνουν βαθιές ασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις. Και οι τελευταίες θα χρειαστεί να απαλλαγούν από τις παραδοσιακές ιδεοληψίες του ευρωπαϊκού Νότου περί «κοινωνικού κράτους», που παρέχει χωρίς να τοy παρέχουν. * Ανεξάρτητος χρηματοοικονομικός δημοσιογράφος-αναλυτής στις Βρυξέλλες

79 078-79 ΑΡΘΡΟ - ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΝΕΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ.indd 79

4/4/14 3:07 PM

Περί… Αριστείας Αποστολή της ΕΕΔΕ από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα είναι να συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη των αρχών του Μάνατζμεντ στη χώρα μας και να προωθήσει τα κατάλληλα Εργαλεία, ώστε οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί να διαφοροποιηθούν και παράλληλα να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, η ΕΕΔΕ προσφέρει τα ακόλουθα Εργαλεία και τις Διαδικασίες Πιστοποίησης σε επιχειρήσεις, οργανισμούς και ανεξάρτητα λειτουργικά τμήματα από τον ιδιωτικό ή το δημόσιο τομέα: Μοντέλο Επιχειρηματικής Αριστείας EFQM – Διεθνές Πρόγραμμα Πιστοποίησης EFQM • Levels of Excellence λληνικό Μοντέλο Επιχειρηματικής Αριστείας – Εθνικό Πρόγραμμα Πιστοποίησης ΕΕΔΕ • Ε«ΑΙΕΝ ΑΡΙΣΤΕΥΕΙΝ» • Διεθνές Πρότυπο Πιστοποίησης Investors in People www.eede.gr - www.efqm.org - www.investorsinpeople.com

ΤO SUCCESS STORY ΤΗΣ INTERAMERICAN Συνέντευξη με την κ. Paula Bannerton, Manager Client Services Τα «μυστικά» της επιτυχίας που οδήγησαν την Interamerican να κατέχει σήμερα τη δεύτερη θέση στην ελληνική ασφαλιστική αγορά, αναλύει η κ. Paula Bannerton, Manager του Client Services της εταιρίας, η οποία πρόσφατα παρέλαβε το κορυφαίο βραβείο του πρώτου επιπέδου του Μοντέλου Επιχειρηματικής Αριστείας EFQM που απονεμήθηκε στην εταιρία. «Η εστίαση στον πελάτη» είναι το μυστικό, εξηγεί η κ. Bannerton και αναφέρεται στα βήματα που έδωσαν στην Interamerican τη δυναμική και πρωτοπόρα ανάπτυξη που έχει επιτύχει σε όλους τους τομείς. Η κ. Bannerton στη συνέντευξή της αναφέρεται στις δραστηριότητες της εταιρίας, στις προτεραιότητες που ώθησαν την Interamerican να μπει στη διαδικασία συστηματικού Management και Αριστείας, στα προγράμματα που την κατέστησαν νικήτρια, καθώς επίσης και στις σχέσεις μέσα στην εταιρία και στη λειτουργία όλων των βαθμίδων διοίκησης. Ποια είναι η επιχείρησή σας και σε ποιους τομείς δραστηριοποιείται; Η Interamerican ιδρύθηκε το 1969 και κατέχει σήμερα, με βάση τα στοιχεία του 2012, τη 2η θέση στην ελληνική ασφαλιστική αγορά. Από το 2001 είναι μέλος της Achmea, του μεγαλύτερου ασφαλιστικού Ομίλου στην Ολλανδία και πρώτου στις ασφαλίσεις υγείας πανευρωπαϊκά. Τα προϊόντα του Ομίλου καλύπτουν ένα πλήρες φάσμα των ασφαλιστικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, προσφέροντας λύσεις που ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες των πελατών μας, είτε πρόκειται για ιδιώτες είτε για επαγγελματίες είτε για επιχειρήσεις. Η «βεντάλια», όπως θα τη χαρακτήριζα, των προϊόντων μας ξεκινά κατά προτεραιότητα από τις Γενικές Ασφάλειες με προγράμματα που αφορούν σε περιουσιακά στοιχεία (αυτοκίνητα, κατοικία, σκάφη, επιχείρηση), αστική ευθύνη, μεταφορές, ασφάλεια εισοδήματος. Στις ασφάλειες Υγείας είμαστε στην «πρώτη γραμμή» της αγοράς με το μοναδικό, πρωτοποριακό Medisystem το δίκτυο υγείας και τις ιδιόκτητες υποδομές με την Αθηναϊκή Mediclinic, το πολυϊατρείο Medifirst και την Άμεση Ιατρική Βοήθεια. Τέλος, στη Ζωή και στη Σύνταξη έχουμε δημιουργήσει παράδοση με τα παραδοσιακά προγράμματα Ζωής αλλά και με τα αποταμιευτικά-επενδυτικά. Είμαστε δε από τις πρώτες εταιρίες που εφαρμόσαμε θεσμούς, που στην Ευρώπη είναι πιο προωθημένοι και μάλιστα δίνονται από τα κράτη κίνητρα για την προώθησή τους, όπως είναι η δημιουργία επαγγελματικών ταμείων. Δίνουμε χρηματοδοτικές λύσεις σε επιχειρήσεις και ιδιώτες με σημαντικά πλεονεκτήματα. Ποιες προτεραιότητες σας ώθησαν να υιοθετήσετε μια διαδικασία συστηματικού Management και Αριστείας; Αποστολή μας είναι να κάνουμε τη ζωή των πελατών μας πιο ποιοτική, με γνώμονα την ασφάλεια. Σκοπός μας είναι να το πετύχουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Σε αυτό το πλαίσιο σημαντικότερος στόχος είναι «Η εστίαση στον πελάτη». Αρχίσαμε να πραγματοποιούμε συστηματικά διάφορες καινοτόμες εφαρμογές με απτά αποτελέσματα, κυρίως στο πεδίο της εμπιστοσύνης των πελατών. Το αποτέλεσμα των παραπάνω προσπαθειών επιδιώξαμε να το επιβεβαιώσουμε με την έξωθεν

80 080-84 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΙΑ.indd 80

4/7/14 5:40 PM

επιχειρηματική αριστεία

έγκυρη μαρτυρία και αξιολόγηση. Έτσι αποφασίσαμε τη συμμετοχή μας στο πρόγραμμα της εφαρμογής του «Μοντέλου Επιχειρηματικής Αριστείας EFQM». Η συμμετοχή μας από την πρώτη στιγμή ήταν ενδιαφέρουσα και αποτελεσματική. Στόχος μας και όραμά μας ήταν να πετυχαίνουμε αλλά κυρίως να διατηρούμε υψηλές προσδοκίες, τόσο για εμάς που εργαζόμαστε στην Interamerican όσο και γι’ αυτούς που επηρεάζονται από εμάς, τους πελάτες και συνεργάτες μας. Όταν ήλθαμε σε επαφή με την EFQM, καταλάβαμε ότι μέσα από τις «Αρχές» της θα μπορούσαμε να πετύχουμε με τον καλύτερο τρόπο, όχι μόνο την πιστοποίηση αλλά και τη βελτιστοποίηση της αποτελεσματικής λειτουργίας μας γενικότερα. Ποια είναι τα μετρήσιμα οφέλη τα οποία αποκόμισε η εταιρία σας από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα αριστείας και βράβευσης του EFQM; Αποφασίσαμε να συμμετέχουμε στο πρόγραμμα EFQM με τρία χαρακτηριστικά έργα, τα οποία είναι απόλυτα συνδεδεμένα μεταξύ τους στο στόχο μας «Η εστίαση στον πελάτη». Πρόκειται για τα έργα: - «5S», το οποίο στοχεύει σε μία οργάνωση του φυσικού και ηλεκτρονικού χώρου εργασίας τέτοια ώστε το περιβάλλον στο οποίο δουλεύουμε να παρέχει τη δυνατότητα για αύξηση της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας, περιορίζοντας την πιθανότητα σφάλματος ή εργατικού ατυχήματος. - «Διαχείριση Παραπόνων», το οποίο στοχεύει στη μέγιστη ικανοποίηση των πελατών μας και κατά συνέπεια στη διατήρηση πιστών πελατών στην εταιρία μας. - «Πρώτα ο Πελάτης» («Think Customerr First»), το οποίο στοχεύει στο να ενεργούμε όλοι μέσα στην εταιρία με βάση την καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη. Ιδιαίτερα στο κομμάτι αυτό, το οποίο ανταποκρίνεται σε μία από τις Βασικές Αρχές του EFQM, προσπαθήσαμε να πετύχουμε μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση σε ολόκληρη την εταιρία και ως εκ τούτου τη βελτίωση των υπηρεσιών που προσφέρουμε στους πελάτες μας, άμεσα

και έμμεσα, μέσω των εταίρων μας, σε όλα τα στάδια επικοινωνίας κατά τη διάρκεια της σχέσης μας με τον πελάτη. Τα οφέλη που προέκυψαν αρχικά από την εφαρμογή του μοντέλου του EFQM συνδέονται με την αυτο-αξιολόγηση και αυτο-βελτίωση της εσωτερικής οργάνωσης, φέρνοντας αξία στον πελάτη, στην κοινότητα, στον υπάλληλο αλλά και οικονομική αξία. Με ποιο τρόπο εφαρμόζετε διαδικασία Αριστείας; Ποιο βοήθημα χρησιμοποιείτε; Η Interamerican συμμετέχοντας στην Αριστεία, έτυχε της αναγνώρισης του θεσμού των διεθνών πιστοποιήσεων EFQM κατά τη φετινή εκδήλωση Επιχειρηματικής Αριστείας που οργάνωσε πρόσφατα η Ελληνική Εταιρία Διοικήσεως Επιχειρήσεων. Η εταιρία μας πιστοποιήθηκε για την κατάκτηση του πρώτου επιπέδου του Μοντέλου Επιχειρηματικής Αριστείας EFQM, παρουσιάζοντας τα τρία παραπάνω χαρακτηριστικά έργα του τομέα εξυπηρέτησης πελατών. Η επιτυχία μας στην υλοποίηση των ανωτέρω έργων επιτεύχθηκε με την ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιολόγηση πελατοκεντρικών διαδικασιών και συστημάτων, μέσα από τη συνεργασία του τομέα εξυπηρέτησης πελατών με τους άλλους λειτουργικούς τομείς της εταιρίας, στη βάση της συνεχούς αυτοαξιολόγησης και βελτίωσης της εσωτερικής οργάνωσης. Αυτό το πετύχαμε αναπτύσσοντας τη λογική του RADAR, η οποία περιλαμβάνεται στο EFQM. Δηλαδή, αναπτύσσουμε πελατοκεντρικές διαδικασίες και συστήματα, τα εφαρμόζουμε, τα αξιολογούμε και έτσι μπορούμε να γνωρίζουμε εάν πετύχαμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τι ρόλο παίζει η ηγεσία της εταιρίας σας στην εφαρμογή συστηματικής διοίκησης; Η ηγεσία είναι ο καθοδηγητής. Αυτός που «βλέπει» μπροστά, που προχωρά και αιφνιδιάζει, μέσα όμως από ένα κλίμα ασφάλειας χωρίς ρίσκα και με πολύ καλά μελετημένες κινήσεις. Είναι σημαντικό ότι όλα τα τμήματα της εταιρίας -όχι μόνο της πρώτης γραμμής- έχουν επίγνωση του ότι θα πρέπει να αναβαθμίζουμε διαρκώς τις διαδικασίες και τα συστήματά μας, έτσι ώστε να

81 080-84 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΙΑ.indd 81

4/7/14 5:40 PM

βελτιώνουμε τις παροχές μας προς στον πελάτη. Το μοντέλο αυτό εφαρμόζουμε ως διοίκηση τα τελευταία χρόνια και έχουμε θεαματικά αποτελέσματα σε όλους τους τομείς. Ποιος είναι ο ρόλος και τα αισθήματα του προσωπικού σας για την προσπάθεια; Στην Interamerican είμαστε όλοι μια οικογένεια. Και σαν τέτοια προσπαθούμε το καλύτερο, δίνοντας ο καθένας μας από το πόστο που έχει τον καλύτερο εαυτό του. Και η επιβράβευση έρχεται και διαχέεται σε όλους. Ήταν μία συλλογική προσπάθεια των ανθρώπων του Client Services στην οποία ο καθένας συμμετείχε ενεργά και προσέφερε το κάτι παραπάνω. Ποιες θετικές επιπτώσεις είχε η προσπάθεια στα κρίσιμα αποτελέσματα; Η προσπάθειά μας είχε θετικό αποτέλεσμα σε τρεις διαστάσεις: πελάτες, εργαζόμενους, εταιρία. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα ικανοποίησης πελατών, το ποσοστό των ικανοποιημένων / πολύ ικανοποιημένων ασφαλισμένων της εταιρίας φθάνει στο 91%. Η δέσμευση του ανθρώπινου δυναμικού άγγιξε το 94%. Η εταιρία, και με την εμπειρία που απέκτησε από την εφαρμογή του μοντέλου EFQM, συνεχίζει τις προσπάθειές της για βέλτιστη παροχή προϊόντων και υπηρεσιών προς όφελος των πελατών της. Πώς σκοπεύετε να συνεχίσετε το ταξίδι σας στην Αριστεία; Πρόκειται για ένα όμορφο πράγματι ταξίδι. Για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε όλα αυτά που πετύχαμε θα πρέπει όλες οι ενέργειες που έγιναν να συνεχίσουν να αναπτύσσονται και να βελτιώνονται έτσι, ώστε να παραμείνουμε μία βιώσιμη εταιρία στην αγορά, αλλά και κοινωνικά υπεύθυνοι. Αυτό θα μας χαρίσει μεγάλη δύναμη για όσα προσπαθήσαμε και πετύχαμε και θα αποτελέσει ένα σημαντικό έναυσμα για να είμαστε έτοιμοι για το επόμενο στάδιο της Πιστοποίησης. Στο επιχειρείν υπευθύνως, στο οποίο πιστεύουμε, είναι κομβικής σημασίας η διαχείριση της σχέσης με τον πελάτη.

TESTIMONIALS

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΟΥΝ ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΟΥΝ ΘΕΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ. ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΑΡΑΘΕΤΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΤΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΟΥΣ.

H Εταιρία INTRALOT, Γενική Τεχνική Διεύθυνση Συστημάτων Η Γενική Τεχνική Διεύθυνση Συστημάτων της INTRALOT έχει την ευθύνη για την τεχνική σχεδίαση, ανάπτυξη, εγκατάσταση και λειτουργία των πληροφοριακών συστημάτων και την παροχή υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας στους οργανισμούς τυχερών παιχνιδιών. Έχοντας αποκτήσει την πιστοποίηση «Committed to Excellence» το 2007, και την πιστοποίηση «Recognised for Excellence - 4 αστέρων» το 2009, και την 5 αστέρων το 2010, η Γενική Τεχνική Διεύθυνση Συστημάτων της INTRALOT συνεχίζει ακάθεκτη το Ταξίδι της προς την Επιχειρηματική Αριστεία με την επαναπιστοποίηση για την Αναγνώριση για την Επιχειρηματική Αριστεία - 5 αστέρων. «Η υψηλή ποιότητα και η πελατοκεντρική προσέγγιση των παρεχόμενων υπηρεσιών και προϊόντων μας, όπως επίσης η καινοτομία και η εξωστρέφεια αποτελούν θεμελιώδη χαρακτηριστικά της INTRALOT, που καλλιεργούνται με δυναμικό τρόπο από τη Διοίκησή της και επιβεβαιώνονται με ιδιαίτερη επιτυχία σε παγκόσμιο επίπεδο. Το μοντέλο επιχειρηματικής αριστείας του EFQM αποτελεί τα τελευταία χρόνια βασικό μοχλό συνεχούς βελτίωσης και αρίστευσης της INTRALOT που έχει βοηθήσει ουσιαστικά στη διεθνή εξάπλωσή μας».

«Η πορεία προς την αειφόρο ανάπτυξη απαιτεί κατάλληλη στρατηγική, δέσμευση της ηγεσίας, δημιουργία σχετικής κουλτούρας και παροχή κινήτρων για συμμετοχή των εργαζομένων. Όταν τα παραπάνω συνδυαστούν με την εφαρμογή του Μοντέλου Επιχειρηματικής Αριστείας EFQM, τότε είναι δυνατό να πετύχεις αυτό που νόμιζες αδύνατο! Είμαι χαρούμενη που συμμετείχα στην προσπάθεια, και υπερήφανη για όσα καταφέραμε». Μαρία Παλιούρη PMO & Quality Senior Manager

Κωνσταντίνος Φαρρής Group Chief Technology Officer

82 080-84 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΙΑ.indd 82

4/7/14 5:40 PM

επιχειρηματική αριστεία

Η Εταιρία ALERT SHIPPING AGENCIES LTD Η ALERT SHIPPING AGENCIES LTD έχει ως δραστηριότητα την αντιπροσώπευση πάσης φύσεως εμπορικών, βιομηχανικών, ναυπηγοεπισκευαστικών, ναυτιλιακών, τουριστικών, ασφαλιστικών και ξενοδοχειακών επιχειρήσεων του εσωτερικού και εξωτερικού, καθώς επίσης τους εφοδιασμούς, συντηρήσεις, επισκευές, προμήθειες υλικών, καυσίμων, λιπαντικών, υδροδότησης πλοίων κτλ. Το 2013 ξεκίνησε το Ταξίδι προς την Αριστεία και αξιολογήθηκε με επιτυχία για τη Δέσμευση στην Επιχειρηματική Αριστεία, EFQM Committed to Excellence. «ΤΟ EFQM είναι ένα πολύ δυνατό εργαλείο βελτίωσης που αφορά σε κάθε σύγχρονη επιχείρηση που χαρακτηρίζεται ως δυναμική και εξωστρεφής και επιθυμεί να διαδραματίζει δυναμικό ρόλο στην αγορά στην οποία δραστηριοποιείται. Ακολουθώντας μεθοδικά τα βήματα του EFQM μαζί με τους συνεργάτες μου, αντιληφθήκαμε πόσο σημαντική είναι για μία μικρή σε μέγεθος επιχείρηση όπως είναι η δική μας, η εφαρμογή του, βέβαια με κάποιες προϋποθέσεις: Μεγάλο Όραμα και Μακροπρόθεσμη Στρατηγική. Δέσμευσή μας αποτελεί η συνέχιση του ταξιδιού της επιχειρηματικής Αριστείας μέσα στις θάλασσες της σύγχρονης ναυτιλίας». Απόλλων Καρακαλάς Εκπρόσωπος/Διαχειριστής

Η Εταιρία ΧΑΡΛΑΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Α.Ε. Για περισσότερο από σαράντα τέσσερα χρόνια το όνομα ΧΑΡΛΑΣ είναι συνώνυμο της αξιοπιστίας, της ευελιξίας και των αποτελεσματικών λύσεων που προσφέρει στις μεταφορικές ανάγκες των πελατών της. Σαν φυσικό επακόλουθο αυτής της επιτυχημένης πορείας η εταιρία ΧΑΡΛΑΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Α.Ε. καταλαμβάνει σήμερα μια εξέχουσα θέση και απολαμβάνει τη φήμη μιας από τις πλέον διακεκριμένες εταιρίες στο χώρο των διεθνών μεταφορών. Το 2013 εφάρμοσε το Μοντέλο Αριστείας EFQM και πιστοποιήθηκε με τη διάκριση για τη Δέσμευση στην Επιχειρηματική Αριστεία Committed to Excellence.

« Η δημιουργία Πάθους και Δέσμευσης που απαιτείται ανάμεσα στα στελέχη της εταιρίας και σε διαφορετικές ομάδες για την επίτευξη των αρχών, αξιών, στόχων, μας συνεπήρε. Ολοκληρώσαμε όλα τα έργα που απαιτούνταν κατά τη διαδικασία αξιολόγησης στον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο, χάρη στη σκληρή δουλειά ομάδων στελεχών που εργάστηκαν με αφοσίωση και προγραμματισμό, μάθαμε να σκεφτόμαστε δημιουργικά, να λειτουργούμε ΟΜΑΔΙΚΑ και να δρούμε αποτελεσματικά εντός στενών χρονικών ορίων. Εκ μέρους της Διοίκησης της HARLAS SA ευχαριστώ θερμά όλους τους συνεργάτες μου και δεσμεύομαι να συνεχίσουμε για τα επόμενα επίπεδα του EFQM». Νάση Βασιλική Χριστίνα Πρόεδρος & Διευθύνουσα Σύμβουλος

83 080-84 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΙΑ.indd 83

4/7/14 5:40 PM

Η ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΤΟΥ EFQM ΠΟΥ ΘΑ ΣΑΣ ΕΜΠΝΕΥΣΕΙ…

EFQM FORUM 2014 ΓΙΟΡΤΑΖΟΝΤΑΣ ΤΑ 25 ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ

Μήπως έχετε ήδη επισκεφθεί τη Δεξαμενή Γνώσης που σας προσφέρει το EFQM; Αν όχι ήρθε η στιγμή να γραφτείτε στην ιστοσελίδα του οργανισμού και να επωφεληθείτε από τις διάφορες πηγές γνώσης που είναι διαθέσιμες εκεί. Μέσω της δεξαμενής γνώσης θα έχετε μια άμεση πρόσβαση σε καλές πρακτικές άριστων οργανισμών, σε χρηστικούς οδηγούς από διάφορες θεματολογίες, καθώς και έτοιμων προς χρήση εργαλείων αξιολόγησης. Μια ανεξάντλητη πλατφόρμα αναζήτησης και ανταλλαγής πληροφοριών κα γνώσης όπου θα μπορείτε να βρείτε ό,τι χρειάζεστε όποτε το χρειάζεστε, οπουδήποτε. Είναι ένα από τα σημαντικότατα πλεονεκτήματα που μπορείτε να έχετε ως μέλος του EFQM. Περισσότερες από 80 καλές πρακτικές είναι διαθέσιμες σε εσάς ενώ και εκείνες των Νικητών του Ευρωπαϊκού Βραβείου 2013 είναι διαθέσιμες ήδη: Alpenswarch Austria - EFQM Award Winner 2013 • Ε κπαίδευση και ανάπτυξη εργαζομένων • Ι κανότητα της αλλαγής μέσω των εργαζομένων •Ζ ώντας τις Αξίες •Σ τρατηγικός προγραμματισμός •Π ροστιθέμενη Αξία για τους πελάτες Glasgow Housing Association – EFQM Prize winner 2013 •Δ ιοικώντας με Όραμα, Έμπνευση, Ακεραιότητα •Π ροστιθέμενη Αξία για τους Πελάτες St Mary’s college - Northern Ireland- EFQM Prize winner 2013 •Π ροστιθέμενη αξία για τους Πελάτες BMW Plant Regensburg, Germany - EFQM Prize winner 2013 •Δ ιοικώντας με ευελιξία •Δ ιοικώντας με Όραμα, Έμπνευση, Ακεραιότητα Stavropol University Russia- EFQM Prize winner 2013 •Α ναπτύσσοντας Οργανωσιακές Ικανότητες •Π ροστιθέμενη Αξία για τους Πελάτες VAMED - KMB AUSTRIA - EFQM Prize winner 2013 • Πετυχαίνοντας μέσω της αξιοποίησης του ταλέντου των ανθρώπων Wakefield District Housing UK - EFQM Prize winner 2013 • Προστιθέμενη αξία για τους πελάτες

Σημειώστε την ημερομηνία στο ημερολόγιό σας!

Για το τι ακριβώς είναι αυτή η δεξαμενή γνώσεων στην οποία σας δίνεται η δυνατότητα να αποκτήσετε πρόσβαση, καθώς και αναλυτικότερες πληροφορίες μπορείτε να αντλήσετε στο ακόλουθο link: http://www.efqm.org/what-we-do/sharing/ the-knowledge-base.

20 & 21 Οκτωβρίου - Βρυξέλλες, Βέλγιο

Είναι γεγονός πως όλες οι επιχειρήσεις - οργανισμοί παγκοσμίως διεκδικούν την επιτυχία, άλλοι την επιτυγχάνουν για κάποια περίοδο αλλά σιγά σιγά αυτή αρχίζει και ξεθωριάζει, ενώ μερικές μόνο απολαμβάνουν διαρκή επιτυχία με αποτέλεσμα να κερδίζουν το σεβασμό και τον ευρύτερο θαυμασμό. Το θέμα του ετήσιου συνεδρίου του EFQM θα είναι για φέτος «Γιορτάζοντας τα 25 χρόνια Επιτυχίας». Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει σημαντικούς ομιλητές, καθώς και παρουσιάσεις καλών πρακτικών των υποψήφιων νικητών του Ευρωπαϊκού Βραβείου, εστιάζοντας στο πώς κορυφαίοι οργανισμοί της Ευρώπης διατηρούν την επιτυχία τους. Το ιδιαίτερο αυτό γεγονός θα λάβει χώρα στο Dolce la Hulpe του Βελγίου. Στις 20 Οκτωβρίου η Απονομή των Ευρωπαϊκών Βραβείων EFQM θα φιλοξενηθεί από το AutoWorld στις Βρυξέλλες, ενός από τα πιο έξοχα μεταξύ των πολυάριθμων μνημείων κατά μήκος των Βρυξελλών. Υπενθυμίζεται πως η ΕΕΔΕ είναι ο εθνικός εταίρος του EFQM στην Ελλάδα και την Κύπρο και πιστοποιεί για λογαριασμό του τις επιχειρήσεις στα δύο πρώτα επίπεδα Επιχειρηματικής Αριστείας, Committed to Excellence & Recognised for Excellence. Όσον αφορά στο Βραβείο Επιχειρηματικής Αριστείας, η ΕΕΔΕ αναλαμβάνει να προτείνει τις εταιρίες από την Ελλάδα και την Κύπρο που πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής στον παγκόσμιο αυτό διαγωνισμό ανάδειξης επιχειρηματικής υπεροχής. Το EFQM είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός και αποτελεί για περισσότερα από 20 χρόνια κομβικό σημείο συνάντησης των άριστων επιχειρήσεων και οργανισμών με διεθνή προσανατολισμό, ανεξάρτητα από το μέγεθος και τον κλάδο τους. Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε απευθυνθείτε στο Τμήμα Πιστοποιήσεων της ΕΕΔΕ, στο τηλ.: 210 2112000, κ. Βικτώρια Μιχαηλίδου (εσωτ. 730), e.mail: certification@ eede.gr και κ. Δήμητρα Μπαρτζουλιάνου (εσωτ. 514), e.mail: certification1@eede.gr. Μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της ΕΕΔΕ http://www.eede. gr ή την επίσημη ιστοσελίδα του συνεδρίου http://www. efqmforum.org/.

84 080-84 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΙΑ.indd 84

4/7/14 5:40 PM

21x28.indd 1

4/7/14 2:23 PM

αγορά DIRECTION : Πιστοποίηση κατά FSC® για το CSR Review

Για μια ακόμη φορά, η Direction Εκδοτικός Οργανισμός Α.Ε. αποδεικνύει έμπρακτα τον προσανατολισμό της στην αειφορία, επιλέγοντας να πιστοποιήσει κατά FSC® το νέο τεύχος του περιοδικού CSR Review. Μέσω της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, η οποία υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την πιστοποιημένη κατά FSC® εταιρεία εκτυπώσεων PressiousArvanitidis, η Direction συνεισφέρει στην υπεύθυνη διαχείριση των δασών του πλανήτη. Η κατά FSC® πιστοποίηση του εντύπου και η σχετική σήμανση στην ταυτότητά του επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι η Α΄ ύλη χαρτιού που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή του προέρχεται από δάση ορθής διαχείρισης και ότι έχει τηρηθεί η αλυσίδα πιστοποιημένων προμηθευτών σύμφωνα με τις προδιαγραφές που έχει θέσει το ίδιο το FSC® (Forest Stewardship Council).

Η British American Tobacco Hellas «Top Employer Europe 2014»

Η British American Tobacco Hellas διαγωνίστηκε και διακρίθηκε για το καλό εργασιακό της περιβάλλον σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποσπώντας την κορυφαία πιστοποίηση «Top Employer Europe 2014» από το Top Employers Institute. Απαραίτητη προϋπόθεση για την πιστοποίηση των εταιρειών ως «Top Employer» είναι να πληρούν στο έπακρο τα κριτήρια της σχετικής έρευνας, τα οποία εστιάζουν στους ακόλουθους τομείς: παροχή βασικών και δευτερευουσών εργασιακών παροχών και προνομίων, εξασφάλιση άριστων εργασιακών συνθηκών, διαρκή επαγγελματική εκπαίδευση και προσωπική ανάπτυξη, υποστήριξη προοπτικών για βελτίωση της επαγγελματικής σταδιοδρομίας των εργαζόμενων και διαχείριση κουλτούρας. Η British American Tobacco Hellas είναι μία από τις λίγες, αυστηρά επιλεγμένες, εταιρείες που απέσπασε τη διάκριση «Top Employer Europe 2014».

ALPHA BANK: Δράσεις ΕΚΕ στο αισθητικό δάσος Καισαριανής

Η Alpha Bank πραγματοποίησε μία νέα περιβαλλοντική εκδήλωση την Κυριακή 16 Μαρτίου, στο Αισθητικό Δάσος της Καισαριανής, σε συνεργασία με τη «Φιλοδασική Ένωση Αθηνών». Συγκεκριμένα, οι εθελοντές της τράπεζας φύτευσαν δένδρα διαφόρων ειδών κατά μήκος του μονοπατιού προς το Βοτανικό Κήπο, το οποίο τηρεί η Φιλοδασική Ένωση Αθηνών και τοποθέτησαν επιγραφές με τις ονομασίες των φυτών, στην ελληνική και λατινική γλώσσα. Παράλληλα, φυτεύθηκαν και ελιές για την αναπλήρωση των δένδρων του Ελαιώνα του Αισθητικού Δάσους, που καταστράφηκαν προ ετών λόγω ψύχους. Κατά τη διάρκεια της ενέργειας, τα παιδιά που συμμετείχαν, είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν ένα βιωματικό εκπαιδευτικό παιχνίδι με τίτλο: «Τι κρύβεται στο Βοτανικό Μονοπάτι;». Στην εκδήλωση συμμετείχαν 130 εθελοντές από το Προσωπικό της Alpha Bank, μέλη των οικογενειών τους καθώς και συνεργάτες της τράπεζας.

Η IKEA στον 9ο Μαραθώνιο «Μέγας Αλέξανδρος»

Στο πλαίσιο του προγράμματος Κοινωνικής Υπευθυνότητας του Ομίλου Fourlis, η ΙΚΕΑ στηρίζει ως επίσημος χορηγός τον 9ο Μαραθώνιο «Μέγας Αλέξανδρος», που διοργανώνει ο αθλητικός σύλλογος «ΜΕΑΣ Τρίτων» στη Θεσσαλονίκη, την Κυριακή 6 Απριλίου. Η ΙΚΕΑ συμμετέχει και ενεργά στο σημαντικό αυτό αθλητικό γεγονός με τη δική της ομάδα, την IKEA Running Team, αλλά και έχοντας μαζί τέσσερις επώνυμες μαμάδες: την Έλλη Κοκκίνου, τη Δέσποινα Καμπούρη, την Όλγα Λαφαζάνη και τη Μαριέττα Χρουσαλά, οι οποίες θα δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους στον Μαραθώνιο των 5 χιλιομέτρων, τρέχοντας «για καλό σκοπό». Συγκεκριμένα, η ΙΚΕΑ, μέσω της συμμετοχής της στον αγώνα, στηρίζει το έργο του Συλλόγου Φίλων Κοινωνικής Παιδιατρικής «Ανοιχτή Αγκαλιά» - Παράρτημα Θεσσαλονίκης.

86 086-88 AGORA-mikra.indd 86

4/7/14 5:43 PM

αγορά

Δωρεά στην Κεφαλονιά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Σε συνέχεια των καταστροφικών σεισμών που έπληξαν την Κεφαλονιά, και έχοντας ως πρωτεύοντα στόχο τη στήριξη των κατοίκων του νησιού, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος ενέκρινε έκτακτη δωρεά, ύψους 1,3 εκατομμυρίων ευρώ, προς τη Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων- Φιλανθρωπικά Ιδρύματα Ληξουρίου. Η συγκεκριμένη δωρεά του Ιδρύματος είναι η μεγαλύτερη δωρεά για επείγουσα βοήθεια, μετά από φυσική καταστροφή, που έχει διαθέσει ποτέ το Ίδρυμα παγκοσμίως. Στόχος είναι η άμεση και ουσιαστική ανακούφιση της τοπικής κοινωνίας και αφορά τη στήριξη ενός ιστορικού ιδρύματος, οι εγκαταστάσεις του οποίου υπέστησαν ανεπανόρθωτες ζημιές, με αποτέλεσμα η μελλοντική του λειτουργία να τίθεται σε σοβαρό κίνδυνο.

Το ARGoodaki κοντά στα παιδιά 3 ακριτικών νησιών

Το ArGOODaki των Goody’s υλοποίησε μια ακόμη πράξη αλληλεγγύης αφιερωμένη στα παιδιά των ακριτικών νησιών Λειψοί, Τέλενδος και Ψέριμος. Ανταποκρινόμενο στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών και χάρη στη δυναμική συμμετοχή των πελατών της Goody’s στο νέο έργο, αλλά και την έμπρακτη στήριξη της Blue Star Ferries και του Ομίλου Υγεία, το ArGOODaki κατάφερε να βελτιώσει την ποιότητα ζωής και να καλύψει βασικές ανάγκες των παιδιών που κατοικούν στο νοτιοανατολικότερο άκρο της Ελλάδας. Η ομάδα της Goody’s, επισκέφθηκε τα συγκεκριμένα νησιά και παρέδωσε στα παιδιά ηλεκτρονικούς υπολογιστές, διαδραστικούς πίνακες, φωτοτυπικά μηχανήματα, επιτραπέζια παιχνίδια, βιβλιοθήκες, βιβλία και άλλα χρήσιμα είδη εξόπλισαν τα σχολεία των νησιών, ενίσχυσαν τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες και έφεραν χαμόγελα στα πρόσωπα των παιδιών.

NESTLÉ: 35 δεσμεύσεις προς την κοινωνία

Τριάντα πέντε δεσμεύσεις που καλύπτουν θέματα που αφορούν τη διατροφή, το νερό, την αγροτική ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα και τη συμμόρφωση στους κανόνες επιχειρηματικής δεοντολογίας, στοχεύει να εκπληρώσει η Nestlé μέχρι το 2020 ή και νωρίτερα. Σύμφωνα με το νέο της απολογισμό με τίτλο «Η Nestlé στην Κοινωνία 2013», από τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις, οι δέκα είναι νέες για τη φετινή χρονιά, ενώ οι έξι έχουν ανανεωθεί, σύμφωνα με την ανταπόκριση των συμμετοχών κατά τη διάρκεια του τελευταίου 12μηνου. Ο απολογισμός επικεντρώνεται στη θεμελιώδη θέση της Nestlé πως για να είναι μια εταιρεία επιτυχημένη μακροπρόθεσμα και για να δημιουργεί αξία για τους μετόχους της, πρέπει να δημιουργεί αξία για την κοινωνία. Οι ανανεωμένες πολιτικές της Nestlé περιλαμβάνουν τη μείωση του αλατιού, της ζάχαρης και των κορεσμένων λιπαρών, καθώς και την αφαίρεση των trans λιπαρών που προέρχονται από υδρογονωμένα έλαια.

«Κάλεσμα για Υγεία και Ευεξία» από τη Mondelez International

Η Mondelez International ανανεώνει τους στόχους της για τη βελτίωση της υγείας και ευεξίας των ανθρώπων παγκοσμίως και μέσα από μια ολιστική στρατηγική – «Κάλεσμα για Υγεία και Ευεξία» (Call for Well-being) διευρύνει την απήχηση των παγκόσμιων προγραμμάτων της, με στόχο τη διατροφή μέσω του πορτφόλιο των προϊόντων της. Το «Κάλεσμα για Υγεία και Ευεξία» της εταιρείας εστιάζει σε τέσσερις βασικούς τομείς δράσης: Στήριξη των καταναλωτών να επιλέγουν με συνείδηση, Συνεργασία με κοινότητες για την προώθηση υγιούς τρόπου ζωής, Διασφάλιση προμηθειών από αειφόρους γεωργικές πρακτικές και μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και Ασφάλεια για τους ανθρώπους και τα προϊόντα. Η εταιρεία επενδύει επίσης 50 εκατ. δολάρια σε συνεργασίες με κοινότητες στα επόμενα χρόνια, με έμφαση στην εκπαίδευση για τη διατροφή και στην προώθηση ενός υγιούς τρόπου ζωής. Η εταιρεία σχεδιάζει επίσης, μέχρι το 2015, να παράγει το 60% των προϊόντων της σε μονάδες που παράγουν μηδενικά απόβλητα για συμβατικούς χώρους υγειονομικής ταφής. Στην κατεύθυνση αυτή, στην Ελλάδα πραγματοποιούνται διαρκώς επενδύσεις με στόχο τη βέλτιστη διαχείριση της ενέργειας και την αειφορία.

87 086-88 AGORA-mikra.indd 87

4/7/14 5:43 PM

αγορά

Η Fanta κοντά σε μονογονεϊκές οικογένειες

Η Fanta συνεργάζεται για δεύτερη συνεχή χρονιά με τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, με σκοπό τη στήριξη της δράσης του Οργανισμού για τις μονογονεϊκές οικογένειες. Φέτος, η πρωτοβουλία επεκτείνεται, με τη Fanta να προσφέρει βοήθεια σε περισσότερες από 500 οικογένειες (από 400 πέρυσι) σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Χανιά και Πάτρα, οι οποίες θα λάβουν οικονομική ενίσχυση για τρεις ολόκληρους μήνες με τη μορφή δωροεπιταγών για αγορές ειδών πρώτης ανάγκης από συνεργαζόμενα σουπερμάρκετ. Οι καταναλωτές μπορούν να συμβάλουν σε αυτήν την προσπάθεια, αγοράζοντας πορτοκαλάδα Fanta του 1,5 λίτρου ή τις πολυσυσκευασίες των 6 x 330ml και των 4 x 500ml, καθώς μέρος από τις πωλήσεις τους θα προσφερθεί στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, ενισχύοντας τη δράση του για τη στήριξη μονογονεϊκών οικογενειών. Οι συσκευασίες που συμμετέχουν στην ενέργεια φέρουν το λογότυπο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.

Η ΕΛΑΪΣ-Unilever Hellas στηρίζει το μητρικό θηλασμό

Η ΕΛΑΪΣ-Unilever Hellas λαμβάνοντας υπόψη τη σπουδαιότητα του μητρικού θηλασμού, εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο και πρωτοποριακό «Πρόγραμμα Προαγωγής Μητρικού Θηλασμού», το οποίο στοχεύει στη συνέχιση του μητρικού θηλασμού μετά την επιστροφή των γυναικών στην εργασία τους. Στο πλαίσιο του προγράμματος, η εταιρεία εγκαινίασε στις 7 Μαρτίου, στα κεντρικά γραφεία της στην Κηφισιά, έναν ιδιωτικό χώρο ειδικά διαμορφωμένο και εξοπλισμένο, ώστε να εξασφαλίζει στις εργαζόμενες μητέρες τις απαραίτητες συνθήκες για τη συλλογή και αποθήκευση του μητρικού γάλακτος. Παράλληλα, σε συνεργασία με ειδικούς συμβούλους μητρικού θηλασμού, η ΕΛΑΪΣUnilever Hellas αναλαμβάνει την προετοιμασία και ενημέρωση των γυναικών κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης τους για θέματα μητρικού θηλασμού, ενώ παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη κατά τη διάρκεια του θηλασμού καθώς και επιπλέον ημέρες άδειας λοχείας από όσες ορίζει ο νόμος.

Τα WTA για πρώτη φορά στην Ελλάδα

Τα World Travel Awards (WTA), γνωστά ως «Oscars της ταξιδιωτικής βιομηχανίας», ανακοίνωσαν ότι θα διεξαχθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο Divani Apollon Palace & Thalasso, στην Αθήνα. Εκεί, θα πραγματοποιηθεί το European Gala Ceremony στις 2 Αυγούστου, με την παρουσία των κυριότερων εκπροσώπων κορυφαίων brands της παγκόσμιας τουριστικής βιομηχανίας, luxury προϊόντων και υπηρεσιών, που θα βρεθούν στην ελληνική πρωτεύουσα και στο European Gala Ceremony 2014 των WTA για να διεκδικήσουν τις πολυπόθητες διεθνείς διακρίσεις του κλάδου, στο πρώτο «red carpet event» που φιλοξενεί η Αθήνα. Η πολυαναμενόμενη εκδήλωση, που διοργανώνεται από τον Όμιλο Ξενοδοχείων Διβάνη υπό την αιγίδα του Ελληνικού Υπουργείου Τουρισμού, του ΕΟΤ και του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, περιλαμβάνει επίσημο δείπνο, entertainment events και την παρουσίαση των σημαντικότερων βραβείων της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας τουριστικής βιομηχανίας.

Η PLAYMOBIL γιορτάζει 40 χρόνια παιχνιδιού

Τα Playmobil συμπλήρωσαν φέτος 40 χρόνια και το γιόρτασαν σε μια ξεχωριστή εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 11 Μαρτίου στο Athens Metro Mall. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, η Playmobil ανακοίνωσε την ενέργεια «Δημιούργησε εσύ το επόμενο παιχνίδι Playmobil», θέλοντας να ευχαριστήσει τα παιδιά και τους γονείς για την εμπιστοσύνη και την αφοσίωσή τους όλα αυτά τα χρόνια. Η ενέργεια δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να στείλουν τα γράμματά τους στην Playmobil, κάνοντας τις δικές τους προτάσεις για τα μελλοντικά παιχνίδια της εταιρείας. Τα ειδικά επιστολόχαρτα για την ενέργεια θα είναι διαθέσιμα σε καταστήματα παιχνιδιών πανελλαδικά, ενώ κάθε παιδί που συμμετέχει, θα λαμβάνει προσωπικά απάντηση από την Playmobil.

88 086-88 AGORA-mikra.indd 88

4/7/14 5:43 PM

SPECIAL FINANCIAL REPORT

Η ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ FACTS & FIGURES: 3 ΚΛΑΔΩΝ & 81 ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Η έκδοση περιλαμβάνει: SPECIAL FINANCIAL REPORT

Η ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 2ΟΟ8-2Ο12 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 3 ΚΛΑΔΟΙ - 81 ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 40 ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΕΣ | 20 MEDIA SHOPS | 21 ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ PR

▶ Ο μαδοποιημένα και Αναλυτικά Οικονομικά Μεγέθη, Αριθμοδείκτες και Ισολογισμοί. ▶ Α ναλυτική κατάταξη εταιρειών το 2012 βάσει: Μικτού Κέρδους, Κύκλου Εργασιών, Κερδών προ Φόρων, Γενικού Συνόλου Ενεργητικού, Συνόλου Ιδίων Κεφαλαίων, Συνόλου Δανεισμού, κ.ά. ▶ Χάρτης της Ελληνικής Αγοράς Επικοινωνίας το 2012: Διεθνή δίκτυα, Εταιρείες-μέλη, συγκεντρωτικά οικονομικά μεγέθη.

▶ Έντυπη έκδοση: 400 € ▶ CD - Rom: 330 €

1993-2013 / 20 ΧΡΟΝΙΑ

324ΕΣ

ΣΕΛΙΔ

(Οι τιμές περιλαμβάνουν ΦΠΑ και έξοδα αποστολής εντός Αττικής)

ΚΟΥΠΟΝΙ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ Έξοδα αποστολής με courier: Ηπειρωτική Ελλάδα 12€, Νησιωτική Ελλάδα 14€ Έντυπη έκδοση

CD - Rom

| ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ |

| ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ |

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ |

14 300 232 0000 127

Alpha Bank |

ΕΤΑΙΡΕΙΑ |

182 / 470 645-55

Εθνική Τράπεζα |

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ |

Efg Eurobank |

0026 0016 1702 0019 5988

Τ.Κ. |

ΠΟΛΗ |

Α.Φ.Μ. |

ΔΟΥ |

Tράπεζα Πειραιώς |

ΤΗΛΕΦΩΝΟ |

FAX |

ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΚΑΡΤΑΣ Visa

Mastercard

6723 115090 643

Diners

AMEX

AGORA EPIKOINONIAS KOUPONI_21x28.indd 1

4/7/14 5:48 PM

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ - Η ΕΛΛΔΑ ΚΑΙ Η ΔΥΝΑΜΗ.indd 70

7/9/13 2:26 PM

m τα νέα της Ο ρόλος του Μάνατζμεντ στην Ευρωπαϊκή Οικονομία Γενική Συνέλευση Μελών ΕΕΔΕ The CEO Challenge® 2014 Athens Event:

Κρίση και εργασιακές σχέσεις, τα «καυτά» θέματα για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα Αναδιοργάνωση:

η επόμενη μέρα για τους εργαζόμενους Παροχές προσωπικού:

Φορολόγηση, εισφορές και Performance Management Μύθοι και πραγματικότητα για την Ασφάλεια Πληροφοριών στο Cloud Computing

Εσπερίδα του Ελληνικού Ινστιτούτου Πληροφορικής και Επικοινωνιών

3ο Συνέδριο CIO Forum Cloud Computing:

Τρέχον πλαίσιο και αναδυόμενες τάσεις

Η εταιρική σχέση Δημόσιας Διοίκησης και Ιδιωτικής Πρωτοβουλίας Μια σημαντική ημερίδα του ΤΟΜΔΔΑ

Στρατηγική Ηγεσία από την ΕΕΔΕ και το SDA Bocconi School of Management Προνοητική Διαχείριση & Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού

091-106 NEWS EEDE.indd 91

4/7/14 5:44 PM

τα νέα της 92

Ο ρόλος του Μάνατζμεντ στην Ευρωπαϊκή Οικονομία

Διεθνές Συνέδριο με θέμα τον ρόλο του Μάνατζμεντ στην Ευρωπαϊκή Οικονομία (The role of Management in the European Economy) διοργανώνει η Ελληνική Εταιρία Διοικήσεως Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ), την Παρασκευή 11 Απριλίου 2014 στο ξενοδοχείο Metropolitan (Λεωφ. Συγγρού 385, 175 64 Αθήνα), με συνδιοργανωτές την Εταιρία Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), την European Management Association (EMA), την CEC – European Managers και την European Association of National Productivity Centres (EANPC) με την υποστήριξη του Τhe Conference Board. Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του ΔΣ της ΕΕΔΕ, κ. Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος, «για πρώτη φορά τρεις σημαντικοί ευρωπαϊκοί φορείς του Μάνατζμεντ με την ευρεία του έννοια συνδιοργανώνουν με δύο εθνικούς φορείς ένα πανευρωπαϊκό συνέδριο που ευελπιστούμε να αποτελέσει μια πλατφόρμα ουσιαστικής επικοινωνίας των ανθρώπων που από την φύση τους (Στελέχη) διοικούν την Ευρωπαϊκή Οικονομία και θα τους δώσει την δυνατότητα να προτείνουν λύσεις για τα θέματα που τους απασχολούν και προφανώς επηρεάζουν την πορεία της Οικονομίας αυτής.

Το συνέδριο περιλαμβάνει τέσσερις ενότητες: Διοίκηση ή Ηγεσία; Τι χρειάζονται οι Ευρωπαϊκές Επιχειρήσεις; Το networking ως εργαλείο ανάπτυξης στην Ευρώπη. Εργαλεία διοίκησης και επιχειρηματικότητας για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις στην Ευρώπη. Καινοτομία, Παραγωγικότητα, Αριστεία και Βιωσιμότητα. Στους ομιλητές του συνεδρίου περιλαμβάνονται οι κ. Gavin Richardson, Μέλος του CMI Board of Trustees και Διευθύνων Σύμβουλος της OPUS Building Services Limited, Silvestre Bertolini, Πρόεδρος της CIDA, Italian Federation of Managers, Sonja Smuc, Διευθύνουσα Σύμβουλος της MAS, Managers’ Association of Slovenia, Δημήτρης Α. Μαύρος, Διευθύνων Σύμβουλος της MRB και Πρόεδρος της ΔΕ του Τομέα Ηγεσίας της ΕΕΔΕ, Annika Elias, Πρόεδρος της CEC, Christophe Lefèvre, Εθνικός Γραμματέας και Μέλος ΔΣ της CFE-CGC, France, Μάρκος Φραγκουλόπουλος, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Πωλήσεων & Marketing του Ομίλου Interamerican και Πρόεδρος της ΔΕ του Ελληνικού Ινστιτούτου Μάρκετινγκ της ΕΕΔΕ, Rainer Schultheis, Διευθύνων Σύμβουλος Ευρώπης & Μέσης Ανατολής στο The Conference Board, Monika Elsik, Διευθύντρια της

WIFI Austria, the Economic Promotion Institute, Thomas Funke, Επικεφαλής του Τμήματος Επιχειρηματικότητας της RKW Competence Centre, Απόστολος Πεταλάς, Αντιπρόεδρος της ΕΑΣΕ, Ηλίας Κικίλιας, πρώην Διοικητής του ΟΑΕΔ, Γιάννης Μπαλακάκης, Πρόεδρος Geo & Aegean Routes, Χάρης Μακρυνιώτης, Διευθύνων Σύμβουλος της Endeavor Greece, Καθηγητής Giedrius Jucevicius από το Baltic Management Foundation, Lithuania και Έλενα Παναρίτη, institutional economist, social entrepreneur & impact investor. Συντονιστές των ενοτήτων θα είναι οι κ. Dr. Peter Rudhart, Πρόεδρος ΔΣ στο RKW Competence Centre, Γιάννης Αναστασόπουλος, Σύμβουλος Διοίκησης ΕΑΣΕ, Luigi Caprioglio, Σύμβουλος της CIDA, Italian Federation of Managers και John Heap, Πρόεδρος της ΕΑΝPC. Το συνέδριο θα κλείσει με επίσημο δείπνο στο Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος. Χορηγοί επικοινωνίας του συνεδρίου είναι ο εκδοτικός οργανισμός Direction, το περιοδικό Manager, το Businessnews. gr και το SBCTV. Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε επικοινωνήστε με την κ. Αγγελική Θεοδωρακοπούλου στην ΕΕΔΕ, τηλ. 210-2112000 εσωτ. 525, inter-affairs@eede.gr.

Γενική Συνέλευση Μελών ΕΕΔΕ

Η ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση των Μελών της ΕΕΔΕ θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 22 Μαίου 2014 και ώρα 18.00, στην αίθουσα Banquet του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

Η απονομή του ετήσιου βραβείου Manager of the Year, μετά από ένδεκα ιδιαίτερα επιτυχημένες διοργανώσεις, θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 7 Μαΐου 2014 και ώρα 18.45 στο Athenaeum Intercontinental. Υπενθυμίζεται ότι το Βραβείο απονέμεται σε Πρόεδρο, Διευθύνοντα Σύμβουλο ή Γενικό Διευθυντή Εταιρείας ή Οργανισμού, που έχει την έδρα του και δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως μεγέθους, κλάδου, ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα. Η διάκριση αυτή έχει

091-106 NEWS EEDE.indd 92

απονεμηθεί μέχρι σήμερα για το 2002 στον κ. Μηνά Τάνες, τότε Διευθύνοντα Σύμβουλο της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας. Το 2003, Manager of the Year ανακηρύχθηκε ο κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της Chipita, το 2004 ο κ. Νικόλαος Νανόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της EFG Eurobank Εργασίας, το 2005 ο κ. Ευάγγελος Μαρτιγόπουλος, τότε Διευθύνων Σύμβουλος της Cosmote, το 2006 ο κ. Τάκης Αράπογλου, τότε Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, το 2007 ο κ. Σπύρος Δεσύλλας, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΛΑΙΣ – Unilever, το 2008 ο κ. Κωνσταντίνος

Μαχαίρας, Διευθύνων Σύμβουλος Ν/Α Ευρώπης της ΑΒ Βασιλόπουλος, το 2009 ο κ. Δημήτρης Βιδάκης, τότε Γενικός Διευθυντής της Coca Cola Τρία Έψιλον, το 2010 ο κ. Απόστολος Ταμβακάκης, τότε Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας, το 2011 ο κ. Γιώργος Κώτσαλος, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Interamerican και το 2012 ο κ. Κωνσταντίνος Φρουζής, Αντιπρόεδρος και Γενικός Διευθυντής της Novartis Hellas. Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε απευθυνθείτε στην κ. Τζίνα Μπουρνέλη, τηλ. 210-2112000 (εσωτ. 709), meli@eede.gr

4/7/14 5:44 PM

www.eede.gr

The CEO Challenge® 2014 Athens Event: Κρίση και εργασιακές σχέσεις, τα «καυτά» θέματα για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα

Το ρυθμιστικό πλαίσιο αποτελεί το βασικό ζήτημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν σήμερα οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της έρευνας που διενήργησε ο οργανισμός The Conference Board -με τη συνεργασία της ΕΕΔΕ για την Ελλάδα- και παρουσιάστηκε στις 19 Φεβρουαρίου στο πλαίσιο εκδήλωσης του Τομέα Ηγεσίας της ΕΕΔΕ. Πέραν του ρυθμιστικού πλαισίου οι επικεφαλής των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα για την Ελλάδα έχουν να αντιμετωπίσουν επίσης προκλήσεις που έχουν να κάνουν με τις σχέσεις με τους πελάτες, το ανθρώπινο δυναμικό, το ρευστό διεθνές πολιτικοοικονομικό περιβάλλον, την επιχειρησιακή αριστεία, την καινοτομία, τη βιωσιμότητα, την εμπιστοσύνη στο επιχειρείν, το εταιρικό brand και τη φήμη και, τέλος, τη διεθνή και παγκόσμια ανάπτυξη. Όλα αυτά τη στιγμή που σε παγκόσμιο επίπεδο οι επικεφαλής των επιχειρήσεων ιεραρχούν τις πρωτεύουσες προκλήσεις για τη λειτουργία τους ως εξής: ανθρώπινο δυναμικό, σχέσεις με τους πελάτες, καινοτομία, επιχειρησιακή αριστεία, εταιρικό brand και φήμη, παγκόσμιος οικονομικοπολιτικός κίνδυνος, ρυθμιστικό πλαίσιο, βιωσιμότητα και εμπιστοσύνη στο επιχειρείν. Ποια είναι όμως τα καυτά θέματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα διευθυντικά στελέχη στη χώρα μας εν μέσω παρατεταμένης ύφεσης; Κατ’ αρχάς η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση, οι εργασιακές σχέσεις και η αστάθεια στην ενεργειακή αγορά. Αντίθετα, σε παγκόσμιο επίπεδο οι επιχειρήσεις αναδεικνύουν ως καυτά θέματα την ανάλυση των δεδομένων μεγάλου όγκου (big data analytics) και την οικονομική ύφεση στην Ευρώπη. Στα χαρακτηριστικά και στις συμπεριφορές της ηγεσίας πρωτεύοντα ρόλο για τους Έλληνες παίζουν το επιχειρηματικό πνεύμα και η διατύπωση οράματος, ενώ αντίθετα, σε παγκόσμιο επίπεδο προηγούνται η ακεραιότητα, το μάνατζμεντ της αλλαγής και η πολυπλοκότητα της διοίκησης.

091-106 NEWS EEDE.indd 93

Την έρευνα παρουσίασε ο κ. Rainer Schultheis, αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος για την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή του The Conference Board, ο οποίος έκανε λόγο για τις στρατηγικές που προτείνονται ώστε οι επιχειρήσεις να αντεπεξέλθουν στο ανταγωνιστικό παγκόσμιο περιβάλλον. Όπως ανέφερε, σε σχέση με το ρυθμιστικό πλαίσιο, σε αυτές περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η εστίαση σε ανταγωνιστικές ευκαιρίες που δημιουργούνται (από το ρυθμιστικό πλαίσιο), η ενθάρρυνση για την αυτορρύθμιση των τομέων της αγοράς, η ενίσχυση των εσωτερικών διαδικασιών για την κανονιστική συμμόρφωση κ.ά. Παρά το συνεχιζόμενο αδύναμο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον διεθνώς, είπε ο κ. Schultheis, οι επικεφαλής των επιχειρήσεων αναζητούν τους δρόμους που θα τους οδηγήσουν σε ταχύτερη ανάπτυξη. Ο πρόεδρος του Δ.Σ. της ΕΕΔΕ, κ.

Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος, στο χαιρετισμό του ανέφερε «ότι είναι υποχρέωση των διευθυντικών στελεχών να κάνουν περισσότερα από ό,τι κάνει η χώρα και η κοινωνία», δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη της εμπιστοσύνης που πρέπει να καλλιεργηθεί πρώτα στις μικρές ομάδες. Ο κ. Δημήτρης Α. Μαύρος, πρόεδρος του Τομέα Ηγεσίας της ΕΕΔΕ, καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες χαρακτήρισε την ίδια την εκδήλωση «ζύμωση» και όχι παθητική είσπραξη σημαντικής πληροφόρησης. Έτσι αντιλαμβανόμαστε, συνέχισε, όλοι στον Τομέα Ηγεσίας την ηγεσία. Με βαθμούς ελευθερίας για όλους τους stakeholders. Γιατί leadership για εμάς είναι μια ζύμωση που γεννά ή ενισχύει leaders και όχι η αύξηση των followers σε κάποιους leaders. Ο χαιρετισμός μου, είπε, πατάει πάνω σε τρεις πυλώνες που έχουν πάρει brief από

Από αριστερά οι κ. Άρης Κεφαλογιάννης, Βενετία Κουσία, Rainer Schultheis και Θάνος Τσουμαλάκος

Οι προκλήσεις των CEOs στην Ελλάδα την τελευταία διετία Ρυθμιστικό/κανονιστικό πλαίσιο Σχέσεις με τους πελάτες

2014 (N=40) 1 2

2013 (N=38) 4 3

Ανθρώπινο Κεφάλαιο

Παγκόσμιος πολιτικός και οικονομικός κίνδυνος

Επιχειρησιακή Αριστεία

Καινοτομία

Βιωσιμότητα

Εμπιστοσύνη στο επιχειρείν

Εταιρική μάρκα και φήμη

Παγκόσμια/διεθνής επέκταση

Εμπιστοσύνη στο επιχειρείν

4/7/14 5:44 PM

τα νέα της 94

Ο πρόεδρος του ΔΣ της ΕΕΔΕ, κ. Κων. Λαμπρινόπουλος

Ο πρόεδρος της ΔΕ του ΤΗΓΕ, κ. Δημήτρης Μαύρος

Ο κ. Rainer Schultheis από το Conference Board

το σύνολο της κοινωνίας και της αγοράς. Το ίδιο μήνυμα που στέλνει το σύνολο της Επικράτειας. Πρόκειται για το «Όταν οι άνθρωποι προσπαθούν, οι κρίσιμοι stakeholders και οι εξουσίες πρέπει να προσπαθούν περισσότερο». Πρώτον: Όταν η χώρα προσπαθεί, οι CEOs πρέπει να προσπαθούν περισσότερο. Δυστυχώς ή ευτυχώς, επειδή οι θεσμοί στη χώρα νοσούν, έχοντας χάσει τη διάσταση της εμπιστοσύνης, στους CEOs έχει εκχωρηθεί η ευθύνη να ανασυντάξουν τις κρυμμένες ή φανερές ευκαιρίες του τόπου σε μια πορεία προς τα εμπρός, σε μια πορεία που ήδη ένα 30% των πολιτών έχει ξεκινήσει μόνο του. Οι «δρω». Δεύτερον: Όταν οι εταιρίες προσπαθούν, οι CEOs πρέπει να προσπαθούν περισσότερο.

Δυστυχώς ή ευτυχώς, επειδή οι εταιρίες από τη μία απειλούνται και από την άλλη έχουν τη μοναδική ευκαιρία να φύγουν μπροστά, αναζητώντας τους «μπλε ωκεανούς», στους CEOs έχει εκχωρηθεί η ευθύνη να εντοπίσουν τους δρόμους προς τους αυτούς τους «μπλε ωκεανούς», αξιοποιώντας όλα τα tangible (απτά) και εμπνέοντας όλα τα intangible assets (άυλα στοιχεία) του εκάστοτε business unit. Και τρίτον και κυριότερο: Όταν οι CEOs προσπαθούν, οι θεσμικοί φορείς πρέπει να προσπαθούν περισσότερο! Δυστυχώς ή ευτυχώς, επειδή από τις πλάτες και τα χέρια των CEOs έχουν φορτωθεί και θα περάσουν η χώρα, οι εταιρίες και οι «μπλε ωκεανοί», κάποιος πρέπει να τους παράσχει γνώση, στήριξη και ένα σύστημα μέσα στο

οποίο θα βρουν αφενός ένα ερμηνευτικό πλαίσιο για να κατανοήσουν και αφετέρου ένα community μέσα στο οποίο θα αλληλεπιδράσουν και θα ζυμωθούν για να αντεπεξέλθουν στη σταυροφορία που τους έχει ανατεθεί. Αυτό μάλιστα, κατέληξε ο κ. Μαύρος, είναι το πλαίσιο που έχει αποφασίσει, στη νέα του πορεία ο ΤΗΓΕ και εγκαινιάζεται κατά κάποιο τρόπο σήμερα. Ας ζυμωθούμε λοιπόν με όσο μεγαλύτερη «ανοικτότητα» μπορούμε.

Οι προκλήσεις των CEOs παγκοσμίως την τελευταία τριετία Ανθρώπινο Κεφάλαιο Σχέσεις με τους πελάτες

Στη συζήτηση που ακολούθησε συμμετείχαν οι κ. Άρης Κεφαλογιάννης, Ιδρυτής & Διευθύνων Σύμβουλος της Gaea Products και Θάνος Τσουμαλάκος, Director Region Balkan & Spain, Franke Group και Διευθύνων

2014 (N=1020) 1 2

2013 (N=729) 1 4

Καινοτομία

Επιχειρησιακή Αριστεία

Εταιρική μάρκα και φήμη

Παγκόσμιος πολιτικός και οικονομικός κίνδυνος

Ρυθμιστικό/κανονιστικό πλαίσιο

Βιωσιμότητα

Παγκόσμια/διεθνής επέκταση

Εμπιστοσύνη στο επιχειρείν

2014 (N=105) 1 2

2013 (N=136) 1 T3

2012 (N=158) 7 2

Σχέσεις με τους πελάτες

Επιχειρησιακή Αριστεία

Παγκόσμια/διεθνής επέκταση

Τ3

Παγκόσμιος πολιτικός και οικονομικός κίνδυνος

Τ3

Εταιρική μάρκα και φήμη

Βιωσιμότητα

Ρυθμιστικό/κανονιστικό πλαίσιο

Εμπιστοσύνη στο επιχειρείν

Οι προκλήσεις των CEOs στην Ευρώπη την τελευταία τριετία Ανθρώπινο Κεφάλαιο Καινοτομία

091-106 NEWS EEDE.indd 94

2012 (N=776) 2 7

4/7/14 5:44 PM

www.eede.gr

Οι πέντε κορυφαίες στρατηγικές που ανταποκρίνονται στις πέντε κορυφαίες προκλήσεις στην Ελλάδα 1 Ρυθμιστικό πλαίσιο Εστίαση σε ανταγωνιστικές ευκαιρίες που δημιουργούνται από το πλαίσιο Ενθάρρυνση για περισσότερη αυτορρύθμιση της αγοράς Ενίσχυση των εσωτερικών διαδικασιών κανονιστικής συμμόρφωσης Συμμετοχή σε συνεργασίες Δημόσιου / Ιδιωτικού Τομέα

Συνεννοηθείτε με τους ανταγωνιστές για επιρροή στη ρυθμιστική ατζέντα

4 Παγκόσμιος πολιτικός και οικονομικός κίνδυνος Προώθηση και επιβράβευση Βελτίωση της οργανωσιακής Προσωπική δέσμευση με της επιχειρηματικότητας και ευελιξίας / προσαρμοστικότους βασικούς πελάτες της ανάληψης κινδύνων τητας Ενσωμάτωση μακροπρόθεΒελτίωση της ποιότητας των Παροχή κατάρτισης και ανάσμης αναγνώρισης κινδύνων προϊόντων / υπηρεσιών πτυξης των εργαζομένων στο στρατηγικό σχεδιασμό Βελτίωση των διαδικασιών Όξυνση της κατανόησης των Αύξηση του αποθεματικού απόδοσης του μάνατζμεντ αναγκών του πελάτη κεφαλαίου και της λογοδοσίας Επικαιροποίηση σχεδίων Βελτίωση της φιλικότητας έκτακτης ανάγκης για την Προσλήψεις περισσότερων προς το χρήστη των προϊόαντιμετώπιση κρίσεων (π.χ. ταλέντων από την αγορά ντων / υπηρεσιών γεωγραφικές, πολιτικές, μετεγκατάστασης εργαζομένων) Χρησιμοποιήστε πληροφοΕστιάστε στην ανάπτυξη ρίες από τον ανταγωνισμό Βελτιώστε την πρόσβασή σας εσωτερικών ταλέντων για την για την καλύτερη κατανόηση σε πιστώσεις πλήρωση βασικών θέσεων των αναγκών των πελατών 2 Σχέσεις με τους πελάτες

3 Ανθρώπινο Κεφάλαιο

Τα καυτά θέματα για το 2014 Ανάλυση Big Data Οικονομική ύφεση στην Ευρώπη

Κόσμος (N=970) 1 2

5 Επιχειρησιακή Αριστεία Αύξηση της δέσμευσης των εργαζομένων οδηγεί σε παραγωγικότητα Επανασχεδιασμός επιχειρησιακών διαδικασιών Βελτίωση των επιδόσεων και της λογοδοσίας των μεσαίων στελεχών Βελτίωση της οργανωσιακής ευελιξίας / προσαρμοστικότητας

Συνεχής βελτίωση (six sigma, ολική ποιότητα κ.λπ.)

Ελλάδα (N=40) Τ3 1

Ευρώπη (N=233) 5 1

ΗΠΑ (N=217) 2 5 4

Διαφορετικότητα (diversity) στις βαθμίδες ηγεσίας

Νομισματικές διακυμάνσεις

T11

Οικονομική αστάθεια στην Κίνα

Εργασιακές σχέσεις

Ασφάλεια στον κυβερνοχώρο

Μεταβλητότητα στις αγορές ενέργειας

Παροχές υγείας στους εργαζόμενους

Ακτιβισμός μετόχων και stakeholders

T11

Συμμόρφωση με το ρυθμιστικό πλαίσιο για τη δωροδοκία και τη διαφθορά

Φυσικός επανασχεδιασμός των εταιρικών γραφείων (open plan)

Κίνδυνοι ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα

Δημόσια απαίτηση για να κλείσουν τα εταιρικά φορολογικά «παραθυράκια»

Τ = Τie

Σύμβουλος της Franke Hellas S.A., υπό το συντονισμό της Δρ Βενετίας Κουσία, προέδρου και Διευθύνουσας Συμβούλου της ManpowerGroup. Συμπερασματικά η κ. Κουσία δήλωσε ότι «ανεξάρτητα από τους διαφορετικούς τρόπους που εκδηλώνονται, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι CEOs στην Ελλάδα εντοπίζονται σε θεμελιώδη ζητήματα εμπιστοσύνης, κουλτούρας επιχειρηματικότητας και -σε ένα ευρύτερο πλαίσιο- παιδείας. Τα ζητήματα αυτά δεν μπορούν και δεν πρόκειται να αντιμετωπιστούν από κάθε διευθυντικό στέλεχος ξεχωριστά, αν και είναι κοινώς αποδεκτό ότι τα καλά παραδείγματα που ξεκινούν από το εσωτερικό επιχειρήσεων μπορούν να έχουν θετική επίδραση εκτός των ορίων της, αρκεί να τα μοιραζόμαστε.

091-106 NEWS EEDE.indd 95

Ωστόσο, τα σύνθετα προβλήματα απαιτούν και σύνθετες λύσεις, για την εφαρμογή των οποίων θα χρειαστεί άμεσα να συνεργαστούν φορείς από διαφορετικά πεδία, του κράτους περιλαμβανόμενου. Συμπληρωματικά, στην ανάγκη για συνεργασία, στη συζήτηση για άλλη μια φορά αναδείχθηκε ο ρόλος του ανθρώπινου παράγοντα, ο οποίος στην εποχή που διανύουμε αποτελεί βασικό φορέα καινοτομίας και το κρισιμότερο συστατικό για τη δημιουργία βιώσιμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος». Ευρώπη: Οι στρατηγικές για το ανθρώπινο δυναμικό θα πυροδοτήσουν την καινοτομία και την επανασύνδεση με τους πελάτες

Για δεύτερη συνεχή χρονιά οι ηγέτες των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων αναδεικνύουν ως πρώτο θέμα το Ανθρώπινο Κεφάλαιο, συνεχίζοντας να τονίζουν την ανάγκη για βελτίωση της ηγεσίας. Ο παγκόσμιος πολιτικός/οικονομικός κίνδυνος έχει δώσει τη θέση του στην επικέντρωση στην επιχειρηματική στρατηγική, παρά τον κίνδυνο της ύφεσης που παραμένει ένα από τα καυτά ζητήματα. Οι σχέσεις με τους πελάτες διατηρούν σταθερά τη θέση τους στα σημαντικά ζητήματα κατά τα τρία τελευταία έτη προχωρώντας από την έκτη θέση το 2012, στην πέμπτη το 2013 και στην τρίτη το 2014. Ακόμα, η Ευρώπη είναι η μόνη περιοχή που ταξινομεί την Παγκόσμια/ Διεθνή επέκταση στις πέντε πρώτες προκλήσεις, γεγονός που δείχνει την ανάγκη

4/7/14 5:44 PM

τα νέα της 96 να διατηρηθεί ο ρόλος της ως παγκόσμιας υπερδύναμης. Τα θέματα που θεωρούνται καυτά για το 2014: ● Η ανάλυση των Big Data Analytics προκαλεί ανησυχία σε όλο τον κόσμο καταλήγοντας ως το πρώτο καυτό θέμα σε παγκόσμιο επίπεδο, με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο να ταξινομείται

εξίσου ψηλά. ● Καυτά θέματα που αποσπούν την προσοχή των CEOs είναι επίσης: η υγεία στις ΗΠΑ, ο κίνδυνος οικονομικής ύφεσης στην Ευρώπη, η οικονομική αστάθεια στην Ασία και οι εργασιακές σχέσεις στη Λατινική Αμερική. ● Οι νομισματικές διακυμάνσεις στην Ασία και στη Λατινική Αμερική αντανακλούν τις ανησυχίες για τις επιπτώσεις των

αυστηρότερων μέτρων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, αλλά και τις διαρθρωτικές αδυναμίες στα μοντέλα ανάπτυξης των αναδυόμενων οικονομιών. ●H διαφορετικότητα (diversity) στις βαθμίδες ηγεσίας αποτελεί σημαντική ανησυχία σε όλο τον κόσμο. Η εκδήλωση υποστηρίχθηκε από τη Eurobank.

Αναδιοργάνωση:

η επόμενη μέρα για τους εργαζόμενους Οι αναδιοργανώσεις των τελευταίων ετών είχαν σαν αποτέλεσμα μεγάλο αριθμό απολύσεων και δημιούργησαν πληθώρα ζητημάτων και επιδράσεων που αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό, τα στελέχη της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού και τις επιχειρήσεις. Με αφορμή πρόσφατη έρευνα της KPMG με θέμα «Αναδιοργάνωση - η επόμενη μέρα για τους εργαζόμενους», το Ελληνικό Ινστιτούτο Μάνατζμεντ Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΜΑΔ) της ΕΕΔΕ διοργάνωσε στις 13 Φεβρουαρίου 2014 σχετική εκδήλωση σε συνεργασία με την KPMG. Κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας διεξήχθη συζήτηση στην οποία συμμετείχαν η πρόεδρος της ΔΕ του ΕΙΜΑΔ Μαίρη Γεωργιάδου και οι Βερώνη Παπατζήμου, Γενική Διευθύντρια Τμ. Υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού της KPMG, Γεωργία Καλεμίδου, Υποδιευθύντρια Τμ. Υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού της KPMG, Αλέξανδρος Τζαδήμας, Human Resources Director στην Colgate Palmolive Southern Europe, Λία Βασιλάκη, Chief Human Resources Officer στην Intracom Holdings και Άννα Θεοδωρίδου, Finance & Administration Executive. Όπως προέκυψε από τη συζήτηση, οι επιχειρήσεις που αποτυγχάνουν να προετοιμαστούν και να διαχειριστούν αποτελεσματικά τις επιδράσεις των «βίαιων» και συχνά ελλιπώς δικαιολογούμενων αλλαγών, βρίσκονται σε κατάσταση πανικού και δέχονται τις αρνητικές επιπτώσεις στη φήμη τους, στα αποτελέσματά τους στη δέσμευση των εργαζομένων που παραμένουν και, το κυριότερο, στην

091-106 NEWS EEDE.indd 96

Από αριστερά οι: Βερώνη Παπατζήμου, Γεωργία Καλεμίδου, Μαίρη Γεωργιάδου, Αλέξανδρος Τζαδήμας, Λία Βασιλάκη και Άννα Θεοδωρίδου

εμπιστοσύνη. Δεδομένου ότι οι μεγάλες αλλαγές και οι αναδιοργανώσεις με μείωση προσωπικού αναμένεται να συνεχιστούν, καθώς επίσης και ότι οι αναδιοργανώσεις των προηγούμενων χρόνων βρήκαν τους περισσότερους Διευθυντές Ανθρώπινου Δυναμικού ανέτοιμους να αντεπεξέλθουν στις δραματικές εξελίξεις και να αντιμετωπίσουν τις απολύσεις, είναι τώρα η στιγμή να προετοιμαστούμε, μαθαίνοντας από τα λάθη και τις επιτυχίες μας και κατανοώντας το ρόλο που αναμένεται να έχει ο Διευθυντής Α.Δ. στο μέλλον στις αναδιοργανώσεις. Το στέλεχος Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού έχει τη δυνατότητα να γίνει πιο αποτελεσματικό και να λειτουργήσει σαν «σύμβουλος» ειδικός σε θέματα Ανθρώπινου Δυναμικού προς την επιχείρηση. Μπορεί: Να συνεργαστεί σε στρατηγικό επίπεδο με τον επιχειρηματία, τη Γενική Διεύθυνση και τους Προϊσταμένους για τη λήψη αποφάσεων αναδιοργάνωσης και απομάκρυνσης εργαζομένων, εξαντλώντας όλες τις πιθανότητες εναλλακτικών λύσεων

για μείωση των απολύσεων, π.χ. μειώσεις μισθών υψηλά αμειβόμενων στελεχών, μετακίνηση σε άλλες οργανωτικές μονάδες, επανεκπαίδευση σε άλλο αντικείμενο εργασίας, ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων που απαιτούνται κ.ά. Να συμβάλει ενεργά, αναπτύσσοντας κατάλληλα «εργαλεία» για το σχεδιασμό και την υλοποίηση επικοινωνιακού πλάνου προς όλα τα εμπλεκόμενα μέρη για τον τρόπο επικοινωνίας, τους λόγους για τις αποφάσεις των απομακρύνσεων, τις εναλλακτικές λύσεις για όσους αποχωρούν και για όσους παραμένουν, καθοδηγώντας παράλληλα τους Προϊσταμένους που θα εμπλακούν στην επικοινωνία αυτή. Να προτείνει και να υιοθετήσει σύγχρονους τρόπους ηθικής και ψυχικής υποστήριξης των απολυομένων σε συνεργασία με εξειδικευμένους συμβούλους και να επενδύσει σε εκπαιδευτικά προγράμματα ανθεκτικότητας και αισιοδοξίας γι’ αυτούς που παραμένουν. Να αναπτύξει τις κατάλληλες ικανότητες που απαιτούνται σήμερα και στο μέλλον προκειμένου να λειτουργεί προνοητικά, με

4/7/14 5:44 PM

www.eede.gr

διορατικότητα και ευελιξία, με ειλικρίνεια, αυθεντικότητα και εμπιστοσύνη στις αρχές και αξίες του, αποτελώντας παράδειγμα προς μίμηση. Να μεριμνήσει για τη διασφάλιση της φήμης, του κύρους και της εμπιστοσύνης προς την επιχείρηση και τη Διοίκηση.

Η έρευνα της KPMG Στο πλαίσιο της έρευνας διερευνήθηκαν θέματα που αφορούν στο ανθρώπινο δυναμικό κατά το σχεδιασμό και την υλοποίηση της αναδιοργάνωσης. Κατά την προετοιμασία τονίστηκε η ανάγκη σωστού, ολοκληρωμένου σχεδιασμού των σχετικών ενεργειών, λαμβάνοντας υπόψη τις συνέπειες που θα έχει η αναδιοργάνωση στους εργαζόμενους, τόσο αυτούς που θα απομακρυνθούν όσο και εκείνους που θα παραμείνουν. Στο πλαίσιο αυτό, δόθηκε έμφαση στην ανάγκη να διερευνήσουν οι εταιρίες τρόπους ελαχιστοποίησης των απομακρύνσεων (π.χ. μέσα από μετακίνηση εργαζομένων σε άλλες λειτουργίες, πάγωμα προσλήψεων, μείωση αποδοχών και παροχών). Μια ακόμα βασική παράμετρος κατά τη φάση του σχεδιασμού, όπως αναδείχθηκε, αποτελεί και η προετοιμασία

όλων των εμπλεκομένων και κυρίως των στελεχών (Ανθρώπινου Δυναμικού και άμεσων προϊσταμένων) που θα αναλάβουν το ρόλο της ανακοίνωσης των αποφάσεων της αναδιοργάνωσης. Αναφορικά με τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για την επιλογή των ατόμων προς απομάκρυνση, αναδείχθηκαν από την έρευνα ως πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα το «αντικείμενο εργασίας» και η «απόδοση των εργαζομένων». Στο πλαίσιο της συζήτησης που ακολούθησε, έγινε σαφές ότι στην επιλογή αυτή υπεισέρχονται διάφορα κριτήρια (όπως αυτό των αποδοχών, εάν ο εργαζόμενος διαθέτει τις γνώσεις και τις δεξιότητες που επιθυμεί η επιχείρηση για την επίτευξη επιχειρηματικών πλάνων, κοινωνικών παραμέτρων), με διαφορετική προτεραιότητα και βαρύτητα σε κάθε εταιρία. Καταλυτικής σημασίας για την επιτυχία της αναδιοργάνωσης αποτελεί η επικοινωνία μέσα στην εταιρία. Η επικοινωνία αυτή είναι σημαντικό να διατρέχει τον οργανισμό πριν, κατά τη διάρκεια καθώς και μετά την αναδιοργάνωση: επικοινωνία α) προς όλους τους εργαζόμενους σχετικά με τους λόγους της αναδιοργάνωσης, τις αποφάσεις

και ενέργειες που θα ακολουθήσουν, β) προς τα άτομα που θα απομακρυνθούν σχετικά με τα κριτήρια που οδήγησαν σε αυτές τις αποφάσεις, το οικονομικό πλαίσιο της απομάκρυνσης καθώς και τις παροχές που διαθέτει η εταιρία στα άτομα αυτά προκειμένου να τα βοηθήσει σε αυτή την περίοδο και γ) προς τους «εναπομείναντες» εργαζόμενους («survivors») για να διαχειριστούν το φόβο και την ανασφάλεια που θα νιώθουν την «επόμενη ημέρα» της αναδιοργάνωσης. Όπως αναδείχθηκε, τα στελέχη Α.Δ. θα πρέπει να έχουν καταλυτικό ρόλο σε όλες τις φάσεις αναδιοργάνωσης, υποστηρίζοντας τη Διοίκηση της εταιρίας να πάρει τις σωστές αποφάσεις και να διαχειριστεί την αναδιοργάνωση με σεβασμό προς τον εργαζόμενο και δίκαιο τρόπο, ώστε να παραμείνει υψηλό το ηθικό των εργαζομένων, αναλαμβάνοντας η εταιρία ενέργειες ενεργοποίησης και δέσμευσής τους στο νέο επιχειρηματικό μοντέλο και διασφαλίζοντας υψηλή παραγωγικότητα στους «εναπομείναντες» εργαζόμενους. Χορηγοί επικοινωνίας της εκδήλωσης ήταν η εφημερίδα Ναυτεμπορική και το naftemporiki.gr.

Παροχές προσωπικού:

Φορολόγηση, εισφορές και Performance Management Tο Ελληνικό Ινστιτούτο Μάνατζμεντ Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΜΑΔ) και το Ελληνικό Ινστιτούτο Οικονομικής Διοικήσεως (ΕΙΟΔ) της ΕΕΔΕ συνδιοργάνωσαν στις 5 Μαρτίου μια πολύ ενδιαφέρουσα εσπερίδα με θέμα: Παροχές προσωπικού: Φορολόγηση, εισφορές και Performance Management. Κατά τον εναρκτήριο χαιρετισμό της Μαίρης Γεωργιάδου, Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του ΕΙΜΑΔ και Director Human Capital της PWC, επισημάνθηκε πόσο σημαντική είναι η συνεργασία μεταξύ των Διευθυντών Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού και των Οικονομικών Υπηρεσιών για να μπορέσουν από κοινού και σε συνεργασία με το Γενικό Διευθυντή / Επιχειρηματία να λάβουν τις καλύτερες αποφάσεις, με ψυχραιμία και σύνεση, για τα θέματα αμοιβών και να τα «επικοινωνήσουν» στους εργαζόμενους με σαφήνεια, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη

091-106 NEWS EEDE.indd 97

διατήρηση του ηθικού και της απόδοσης των εργαζομένων, παρά τη μείωση των αποδοχών και τις φορολογικές επιβαρύνσεις στις παροχές. Ο Αναστάσιος Ροδόπουλος, Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του ΕΙΟΔ και Group CFO της Mamidoil - Jetoil, πρόσθεσε ότι πολύ σημαντική είναι η συνδρομή της ΕΕΔΕ και των Ινστιτούτων της στην προσπάθεια για εξεύρεση των καλύτερων δυνατών λύσεων, ειδικά σε περιόδους κρίσεων. Επίσης τόνισε την ανάγκη δίκαιης επίλυσης των προβλημάτων που αντιμετωπίζονται, καθώς και της ανάδειξης των θετικών εξελίξεων, τόσο σε νομοθετικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Στις εισηγήσεις που ακολούθησαν, υπό το συντονισμό του Γιώργου Παναγιωτίδη, Γενικού Γραμματέα της Διοικούσας Επιτροπής του ΕΙΟΔ και Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών και Ανθρωπίνων Πόρων της Playmobil Hellas, η Μαίρη

Μιχαλοπούλου, Tax Partner της Ernst & Young και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΕΙΟΔ, επικεντρώθηκε στις σημαντικές μεταβολές που εισήχθησαν με το νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 4172/2013) σχετικά με τις παροχές προσωπικού. Μεταξύ άλλων, επισημάνθηκε η φορολόγηση μέρους των δαπανών αυτοκινήτων ως εισόδημα των εργαζομένων, στους οποίους παρέχεται εταιρικό αυτοκίνητο. Ακολούθως, ο Δημήτρης Μπούρλος, Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, ενημέρωσε για τις υφιστάμενες διατάξεις για την υπαγωγή αμοιβών σε εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Επισημάνθηκε η διαφορά ανάμεσα στις υφιστάμενες διατάξεις και στην πρακτική που ακολουθείται εδώ και δεκαετίες, καθώς και η επιτακτική ανάγκη να επικαιροποιηθούν οι σχετικές διατάξεις. Επίσης, αναφέρθηκαν πολύ συγκεκριμένα παραδείγματα από την υπάρχουσα

4/7/14 5:44 PM

τα νέα της 98 νομολογία για την υπαγωγή αμοιβών σε ασφαλιστικές εισφορές. Ο Κώστας Ζούλιας, Επικεφαλής του Human Capital Consulting της ICAP People Solutions, μίλησε για την απόδοση και τη δέσμευση των εργαζομένων σε μια εποχή χαμηλότερων αμοιβών. Στο πλαίσιο αυτό επισημάνθηκαν οι επιπτώσεις των μέτρων που ελήφθησαν από εταιρίες για την αντιμετώπιση της κρίσης στην κινητοποίηση των εργαζομένων. Τονίστηκε ότι -όπως έχει προκύψει από σχετικές έρευνες και στην Ελλάδα- οι εργαζόμενοι δίνουν μεγάλη αξία και σε μη οικονομικά κίνητρα, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στην ευχαρίστηση από την εργασία τους, άρα και στην απόδοσή τους. Η Βούλα Δραγάτη, Business Development & Client Relationship Director της Aon Greece, ανέπτυξε το θέμα των ομαδικών ασφαλίσεων στο νέο φορολογικό πλαίσιο. Ενημέρωσε πλήρως σχετικά με τη φορολογική αντιμετώπιση των ασφαλιστικών εισφορών, τόσο σε επίπεδο εταιρίας όσο και σε επίπεδο εργαζομένου, επισημαίνοντας ότι προκύπτουν σημαντικά φορολογικά οφέλη και στα δύο επίπεδα. Περαιτέρω τονίστηκε ότι η ιδιωτική ασφάλιση αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο και απαραίτητο εργαλείο για τη συνταξιοδοτική εξασφάλιση, ενώ απαραίτητη είναι και η αλλαγή νοοτροπίας, ώστε να γίνεται ορθή χρήση των ασφαλιστικών προϊόντων που προσφέρουν πολύτιμες λύσεις προς αυτήν την κατεύθυνση. Στη συνέχεια έλαβε το λόγο ο Γιάννης Κολοβός, Διευθύνων Σύμβουλος της Edenred και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Τομέα Ηγεσίας της ΕΕΔΕ, ο οποίος επισήμανε ότι οι αποφάσεις των διοικήσεων των εταιριών θα πρέπει να μη λαμβάνονται σε συνθήκες πανικού. Σημείωσε ότι η αύξηση της φορολογίας στην Ελλάδα εντάσσεται σε μια διεθνή τάση,

Ο πρόεδρος της ΔΕ του ΕΙΟΔ κ. Αναστάσιος Ροδόπουλος

Η πρόεδρος της ΔΕ του ΕΙΜΑΔ κ. Μαίρη Γεωργιάδου

Από αριστερά οι κ. Μαίρη Μιχαλοπούλου, Δημήτρης Μπούρλος, Κώστας Ζούλιας, Γιώργος Παναγιωτίδης, Βούλα Δραγάτη, Ιωάννης Κολοβός, και Βασίλης Μερεντίτης

η οποία παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και αναμένεται να συνεχιστεί. Τόνισε ότι στο όποιο, περισσότερο ή λιγότερο δύσκολο, οικονομικό και δημοσιονομικό περιβάλλον θα πρέπει να υπάρχει προστασία των βασικών κοινωνικών παροχών. Τελευταίος μίλησε ο Βασίλης Μερεντίτης, Διευθυντής Προσωπικού της Αττικές Διαδρομές και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΕΙΜΑΔ, ο οποίος αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα προβλήματα στα οποία έχουν οδηγήσει η οικονομική συγκυρία και η αλλαγή στο φορολογικό καθεστώς. Επισημάνθηκε ο αρνητικός αντίκτυπος

στους εργαζόμενους καθώς και στην κινητοποίησή τους. Τέλος, στη συζήτηση που ακολούθησε απαντήθηκε πλήθος ερωτημάτων των συμμετεχόντων σχετικά με θέματα φορολογίας εισοδήματος νομικών και φυσικών προσώπων, φορολογίας χαρτοσήμου, καθώς και υπαγωγής αμοιβών σε ασφαλιστικές εισφορές, όπως επίσης και ερωτημάτων που σχετίζονταν με ομαδικά ή ατομικά συμβόλαια ασφάλισης. Χορηγός της εκδήλωσης ήταν η ασφαλιστική εταιρία AON Hellas, χορηγός επικοινωνίας το περιοδικό Manager και τηλεοπτικός χορηγός το SBC TV.

Μύθοι και πραγματικότητα

για την Ασφάλεια Πληροφοριών στο Cloud Computing Εσπερίδα του Ελληνικού Ινστιτούτου Πληροφορικής και Επικοινωνιών Το Cloud Computing είναι ένα συνεχώς αναπτυσσόμενο μοντέλο, το οποίο μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει φτάσει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο ωρίμανσης. Στη διαπίστωση αυτή κατέληξαν οι ομιλητές στην εσπερίδα του

091-106 NEWS EEDE.indd 98

Ελληνικού Ινστιτούτου Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΕΙΠ) της ΕΕΔΕ, που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στις 29 Ιανουαρίου σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας. Την εκδήλωση με θέμα: «Ασφάλεια

Πληροφοριών σε Cloud Computing Υπηρεσίες: Μύθοι και πραγματικότητα», που παρακολούθησαν 300 περίπου άτομα, διοργάνωσε το Special Interest Group του ΕΙΠ για το Information Security.

4/7/14 5:44 PM

www.eede.gr

Ο κ. Σπύρος Μπακογιάννης

Από αριστερά οι κ. Γιάννης Γκιώνης, Δρ. Θεόδωρος Στεργίου, Ελευθέριος Χανιωτάκης, Νίκος Μουρτζίνος, Χρήστος Δημητριάδης, Μιχάλης Καλκαβούρας, Δημήτρης Κουβαράς και Κώστας Γκρίτσης

Όπως διαπιστώθηκε, το Cloud Computing παρέχει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις: ● ν α μετατρέψουν πάγια έξοδα σε λειτουργικά, ● ν α πετύχουν μειωμένα κόστη πληροφορικής, ● ν α επικεντρωθούν περισσότερο στις κύριες επιχειρησιακές δραστηριότητές τους και λιγότερο σε συμπληρωματικές, ● ν α επενδύσουν σε περισσότερο ευέλικτες λύσεις πληροφορικής αλλά και ● ν α πετύχουν καινοτομία κάνοντας το προϊόντα τους περισσότερο ανταγωνιστικά ή μέσα από την απόκτηση πρόσβασης σε νέες αγορές. Σε κάθε περίπτωση, ένας από τους παράγοντες για τους οποίους οι επιχειρήσεις διστάζουν να επενδύσουν στο Cloud είναι η ασφάλεια πληροφοριών ή αλλιώς η εμπιστοσύνη που μπορεί να έχει κάποιος σε μια Cloud λύση, όσον αφορά στην προστασία από κινδύνους ασφάλειας, ή στην ίδια τη δυνατότητα του να μπορεί μια επιχείρηση να παρέχει εμπιστοσύνη στους πελάτες της. Θέματα ασφάλειας, ελέγχου, συμμόρφωσης, προστασίας προσωπικών δεδομένων, δημιουργούν τους μύθους για τους οποίους οι ομιλητές έδωσαν την πραγματική διάσταση. Οι κ.κ. Νίκος Μουρτζίνος και Yann le Borgne, από την Cisco, παρουσίασαν λύσεις προστασίας απέναντι σε απειλές. Ο Δρ. Θεόδωρος Στεργίου, από την Intracom Telecom, ανέδειξε την οπτική γωνία των παρόχων, αναλύοντας

091-106 NEWS EEDE.indd 99

Άποψη από την αίθουσα της εκδήλωσης

μέτρα ασφάλειας και πρωτοβουλίες συμμόρφωσης και πιστοποίησης. Ο κ. Ελευθέριος Χανιωτάκης, από την IBM, παρουσίασε τον κύκλο σχεδίασης και παροχής υπηρεσιών Cloud, με έμφαση στην ασφάλεια. Ο κ. Γιάννης Γκιώνης, της ITWAY, επικεντρώθηκε σε λύσεις διαχείρισης ταυτότητας χρήστη, βασισμένες στο μοντέλο του Cloud. O κ. Δημήτρης Κουβαράς, της SAP, ανέλυσε ένα πλαίσιο ασφάλειας, δίνοντας περαιτέρω έμφαση σε διεθνή πρότυπα. Ο κ. Κώστας Γκρίτσης, από τη Microsoft, επικεντρώθηκε στην οπτική ασφάλειας ενός παρόχου, υπογραμμίζοντας ότι με μια Cloud λύση ένας οργανισμός μπορεί ενδεχομένως να είναι περισσότερο ασφαλής. Ο Δρ. Χρήστος Δημητριάδης, συντονιστής των ομιλιών, ανέφερε ότι η ασφάλεια αφορά πρωτογενώς σε διαχείριση ρίσκου. Στο πλαίσιο αυτό οι επιχειρήσεις και οι

οργανισμοί πρέπει να συμπεριλαμβάνουν στις αναλύσεις τους και το ρίσκο της αδράνειας ή της έλλειψης καινοτομίας από την αποφυγή υιοθέτησης μοντέλων όπως το Cloud Computing. Γενικότερα, οι ομιλητές υπογράμμισαν την πρόοδο της ασφάλειας στο Cloud, μέσα από τη διεθνή παραγωγή γνώσης νέων προδιαγραφών ασφάλειας και προτύπων στο χώρο, αλλά και μέσω της συνεργασίας και της διάχυσης της γνώσης που επιτυγχάνεται από πρωτοβουλίες ενημέρωσης όπως αυτή της ΕΕΔΕ. Χορηγοί της συγκεκριμένης εκδήλωσης, που πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του ISACA, ήταν οι εταιρίες Cisco, EMC²RSA, ΙΒΜ Ελλάς ΑΕ, Intracom-Telecom, Microsoft και SAP. Χορηγοί επικοινωνίας: Ναυτεμπορική, Naftemporiki.gr, IT Security Professional.

4/7/14 5:44 PM

τα νέα της 100

3ο Συνέδριο CIO Forum Cloud Computing:

Τρέχον πλαίσιο και αναδυόμενες τάσεις

Ιδιαίτερα επιτυχημένο ήταν το 3ο Συνέδριο CIO Forum, με θέμα «Cloud Computing: Current Framework and Emerging Trends», που πραγματοποίησε το Hellenic CIO Forum στις 10 Φεβρουαρίου στο Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία. Σε αυτή την ετήσια εκδήλωση, που διοργανώθηκε με την ευκαιρία συμπλήρωσης τεσσάρων ετών από την ίδρυση του Forum, ήταν προσκεκλημένοι, εκτός των CIOs-μελών του, εκπρόσωποι Τύπου από το χώρο της Πληροφορικής, στελέχη από την ακαδημαϊκή κοινότητα, καθώς και εκατό ακόμη Διευθυντές Πληροφορικής των μεγαλύτερων εταιριών και οργανισμών στην Ελλάδα.

O κ. Νίκος Χριστοδούλου, Πρόεδρος της Δ.Ε. του ΕΙΠ

Ο κ. Ξενοφών Λιαπάκης, Πρόεδρος της Ο.Ε. του CIO Forum

Ο κ. Νεκτάριος Κοζύρης

Ο Keynote Speaker κ. Peter Hagedoorn

Χαιρετισμό στους συνέδρους απηύθυναν ο κ. Νίκος Χριστοδούλου, Group CIO της Εθνικής Τράπεζας και Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΕΙΠ) της ΕΕΔΕ, και ο κ. Ξενοφών Λιαπάκης, Group CIO της Interamerican και Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του Hellenic CIO Forum. Κεντρικοί ομιλητές ήταν οι κ.κ. Peter Hagedoorn, Secretary General του EuroCIO, Eric Hadad, Director Enterprise, SEMEA, Google και Νεκτάριος Κοζύρης, Αντιπρόεδρος, ΕΔΕΤ.

Ακολούθησε ανοικτή συζήτηση στο πλαίσιο του panel χρηστών υπηρεσιών cloud με συντονιστή τον κ. Λιαπάκη, στην οποία συμμετείχαν οι κ.κ. Αθανάσιος Ντάφλος, Corporate Transaction Banking, Head of Exportgate, Eurobank Ergasias S.A, Γιώργος Χαλκιαδάκης, Τεχνικός Διευθυντής, Impact S.A. και Γιάννης Αλιγιζάκης, ICT Manager, Vermantia, όπου παρουσιάστηκαν υλοποιήσεις που έχουν γίνει στην ελληνική επικράτεια, διεθνούς εμβέλειας και χρήσης.

ανοιχτή συζήτηση που διεξήχθη στο πλαίσιο του panel παρόχων υπηρεσιών cloud, με συντονιστή τον κ. Λάμπρο Τσόλκα, Αντιπρόεδρο, Accenture A.E., στην οποία συμμετείχαν οι κ.κ. Φώτης Κοσμάτος, Cloud Services Leader, IBM Hellas, Κωνσταντίνος Σέρρος, Enterprise Solutions BU Director, Unisystems, Ελένη Ραχανιώτου, Διευθύντρια Τεχνολογίας, Microsoft, Θανάσης Πατσάκας, HP Servers BU Μanager, Hewlett Packard Hellas και Θάνος Φαλάγγας, Διευθυντής Marketing Εταιρικών & Επιχειρησιακών Πελατών Σταθερής & Κινητής Τηλεφωνίας, Όμιλος ΟΤΕ (ακολουθούν συνοπτικές αναφορές στις ομιλίες). Το panel συμπληρώθηκε με τη συμμετοχή εκπροσώπου του νομικού γραφείου Μπάλλας, Πελεκάνος & Συνεργάτες, που παρουσίασε την οπτική της νομικής πλευράς του cloud καθώς και το νομικό πλαίσιο λειτουργίας.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε και η δεύτερη

Πιο αναλυτικά, στην κεντρική ομιλία του

Ιδιαίτερο σημείο αναφοράς στην ομιλία τού κ. Hagedoorn υπήρξε η ένταξη του Hellenic CIO Forum ως πλήρους μέλους στο Euro CIO Association, γεγονός που φέρνει πιο κοντά τη χώρα μας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι της Πληροφορικής.

091-106 NEWS EEDE.indd 100

Ο κ. Eric Haddad

ο κ. Peter Hagedoorn αναφέρθηκε σε τέσσερα κυρίως θέματα. Το πρώτο θέμα ήταν η οντότητα του Euro CIO Association, δεύτερο, ο ορισμός του Cloud ώστε να υπάρχει μία κοινή συνισταμένη αντίληψης του νέου αυτού χώρου, τρίτο, η Ευρωπαϊκή Στρατηγική και, τέλος, οι δράσεις που έχει αναλάβει το EuroCIO association στο πλαίσιο του cloud computing.

4/7/14 5:44 PM

www.eede.gr

To EuroCIO Association ιδρύθηκε από CIOs για CIOs το 2004 και από το 2011 έχει γίνει registers στις Βρυξέλλες ως ένας Διεθνής Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός. Εκπροσωπεί δέκα Εθνικές Αντιπροσωπίες, δώδεκα χώρες, έχει περίπου 600 μέλη και αντιπροσωπεύει ενοποιημένα IT Budget των 150 δισ. ευρώ, ένα νούμερο που ακούγεται φανταστικό. Η προσπάθειά του είναι να εκπροσωπήσει την πλευρά των χρηστών που δημιουργούν τη ζήτηση στο χώρο της Πληροφορικής. Η μαγική λέξη Cloud έχει μετάφραση σε τρία Pillars σαν SaaS όπου ο χρήστης απολαμβάνει την παροχή υπηρεσιών λογισμικού, το PaaS όπου ο χρήστης κάνει χρήση των διαθέσιμων πλατφορμών λειτουργίας και το IaaS όπου ο χρήστης μεταφέρει τη λειτουργία του στις υποδομές του Cloud, και το σύνολο όλων αυτών των παραμέτρων καλύπτει τόσο τις ιδιωτικές υλοποιήσεις σε κλειστά περιβάλλοντα όσο και σε δημόσιες υποδομές. Το Cloud έχει τόσο θετικά όσο και αρνητικά στοιχεία, όπου η κάθε εταιρία που μπαίνει σε αυτόν το χώρο πρέπει να αξιολογήσει και να αποφασίσει. Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος, αρκεί ο φορέας να το διαχειριστεί και να το εντάξει στη φιλοσοφία του και τα όποια προβλήματα αν μπορεί να τα αποδεχθεί και να είναι στα όρια της εταιρικής ανοχής. Το σίγουρο όμως είναι ότι το Cloud δεν είναι η λύση στα θέματα με τα legacy συστήματα και σίγουρα εξαφανίζει τις ευθύνες του CIO. Τα σοβαρά θέματα που πρέπει να βρουν λύση είναι κυρίως μη τεχνικά και επικεντρώνονται στα νομοθετικά πλαίσια των επιμέρους χωρών, στη δομή και στο περιεχόμενο των SLAs, στον έλεγχο του περιβάλλοντος και σε θέματα data privacy. Αυτή τη στιγμή έχει καταγραφεί από τα Μέλη του Euro CIO πολύ χαμηλή αποδοχή των Public Clouds, δεδομένου ότι προς το παρόν το περιβάλλον λειτουργίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν είναι οριοθετημένο νομικά και θεσμικά, όμως η προσπάθεια καταβάλλεται για την άρση των όποιων θεμάτων ώστε να γίνουν τα επόμενα απαραίτητα βήματα. Η προσπάθεια συνίσταται στο να θεσπισθούν standards για όλα τα θέματα ώστε να υπάρχουν σαφείς γραμμές λειτουργίας, ευθυνών και απαιτήσεων. Συνοψίζοντας, ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς και πρέπει να λυθούν αρκετά θέματα που το Cloud Computing έχει και σε τεχνολογία αλλά κυρίως σε διαχείριση και σε SLAs. Για την επιτυχή ολοκλήρωση όλων των παραπάνω απαιτείται οι Πολιτικοί Άρχοντες της Ευρώπης να ευθυγραμμίσουν τις

091-106 NEWS EEDE.indd 101

101

Aπό αριστερά οι κ. Φώτης Κοσμάτος, Κωνσταντίνος Σέρρος, Λάμπρος Τσόλκας, Ελένη Ραχανιώτου, Θανάσης Πατσάκας και Θάνος Φαλάγγας

Aπό αριστερά οι κ. Αθανάσιος Ντάφλος, Γιώργος Χαλκιαδάκης, Γιάννης Αλιγιζάκης, Ξενοφών Λιαπάκης

απαιτήσεις και τις υλοποιήσεις με το βλέμμα στους χρήστες που δημιουργούν τη ζήτηση. Κυρίως όμως θα πρέπει να πιστοποιηθούν σε ένα θεσμικό πλαίσιο τόσο οι πάροχοι όσο και οι παρεχόμενες υπηρεσίες. Το Euro CIO είναι μέσα στο παιχνίδι των εξελίξεων και παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της στρατηγικής. Η ένταξη του Hellenic CIO Forum δίνει πλέον στην Ελλάδα μια νέα μοναδική ευκαιρία. Να συμμετάσχει και αυτή στο σχεδιασμό και στη λήψη των αποφάσεων που είναι να έρθουν για την πληροφορική στο μέλλον. Αυτή η ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί, αλλά αντίθετα να μπει σε ένα πλαίσιο win win για όλους, όπου η κάθε συνεισφορά και εμπειρία είναι πολύτιμη και αναγκαία. Στην ανοικτή συζήτηση που ακολούθησε στο panel παρόχων υπηρεσιών cloud πρώτη πήρε το λόγο η κ. Ελένη Ραχανιώτου, λέγοντας ότι σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες διεθνών αναλυτών όπως η Gartner, προβλέπεται ότι μέσα στα επόμενα τρία χρόνια οι μισές τουλάχιστον εταιρίες παγκοσμίως θα χρησιμοποιούν το Cloud είτε για το σύνολο της υποδομής τους είτε για ένα μέρος της. Η Microsoft, ως μια από τις εταιρίες που οδηγούν τις εξελίξεις στον τομέα του cloud, έχει παρουσιάσει τα

τελευταία χρόνια μια σειρά από υπηρεσίες οι οποίες καλύπτουν όλο το φάσμα επιχειρηματικών αναγκών: Infrastructure As A Service Platform As A Service Software As A Service Εκτός από το μεγάλο εύρος των υπηρεσιών που προσφέρονται, αυτό που διαφοροποιεί την προσέγγιση της Microsoft είναι η λογική του Hybrid Cloud, δηλαδή η εγγενής ολοκλήρωση των υπηρεσιών αυτών με τις υπάρχουσες υποδομές του πελάτη ώστε να γίνεται πιο εύκολα η σταδιακή μετάβαση στο cloud. Στην Ελλάδα η υιοθέτηση των υπηρεσιών της Microsoft από πελάτες και συνεργάτες αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς ανάπτυξης και καλύπτει πλέον όλο το φάσμα αναγκών για μικρομεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις). Στη συνέχεια ο κ. Φώτης Κοσμάτος, μεταξύ άλλων, επεσήμανε ότι το cloud αποτελεί έναν από τους κύριους πυλώνες της στρατηγικής της ΙΒΜ, καθώς σύμφωνα με εσωτερικές εκτιμήσεις της εταιρίας, η παγκόσμια αγορά cloud θα αναπτυχθεί φτάνοντας στα 200 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2020. Η ανάπτυξη αυτή ωθείται κατά μεγάλο βαθμό από επιχειρήσεις και κρατικές υπηρεσίες που

4/7/14 5:44 PM

τα νέα της 102 υλοποιούν υπηρεσίες cloud για τη διάθεση, την πώληση και την ανάπτυξη προϊόντων, τη διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού τους και το μετασχηματισμό των επιχειρησιακών πρακτικών τους. Ο κ. Κοσμάτος επιπλέον παρουσίασε το χαρτοφυλάκιο ανοικτών λύσεων cloud της ΙΒΜ και επεσήμανε ότι η εταιρία έχει προβεί σε σημαντικές επενδύσεις προκειμένου να επιταχύνει τις πρωτοβουλίες της στον τομέα του cloud και να δημιουργήσει ένα χαρτοφυλάκιο υψηλής αξίας με πιο πρόσφατη την ανακοίνωση ότι θα διαθέσει περισσότερα από 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια για να επεκτείνει σημαντικά την παγκόσμια παρουσία της στον τομέα cloud. Η συγκεκριμένη επένδυση περιλαμβάνει ένα δίκτυο cloud centers, σχεδιασμένο για να προσφέρει στους πελάτες μεγαλύτερη ευελιξία, διαφάνεια και έλεγχο, σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τα δεδομένα τους, διευθύνουν τις επιχειρήσεις τους και υλοποιούν τις λειτουργίες πληροφορικής στο cloud. Φέτος, η IBM σχεδιάζει να προσφέρει υπηρεσίες cloud από 40 data center παγκοσμίως, σε 15 χώρες και πέντε ηπείρους, περιλαμβανομένων της Βόρειας Αμερικής, της Νότιας Αμερικής, της Ευρώπης, της Ασίας και της Αυστραλίας. Η εξαγορά της εταιρίας SoftLayer το 2013, έναντι 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αντιπροσωπεύει άλλη μια σημαντική επένδυση για τους πελάτες της IBM. Από την εξαγορά της, η IBM SoftLayer έχει προσφέρει τις υπηρεσίες της σε σχεδόν 2.400 νέους πελάτες cloud. Μάλιστα, η IBM σχεδιάζει να καταστήσει τη SoftLayer τη βάση του εκτεταμένου χαρτοφυλακίου της cloud. Η υποδομή της SoftLayer θα παράσχει μια επεκτάσιμη, ασφαλή βάση για την παροχή σε παγκόσμια κλίμακα υπηρεσιών cloud που περιλαμβάνουν τις μεγάλου εύρους λύσεις middleware και λογισμικού ως υπηρεσίας (SaaS) της IBM. Η ευελιξία και το παγκόσμιο δίκτυο της SoftLayer θα διευκολύνουν επίσης την ταχύτερη ανάπτυξη, υλοποίηση και παροχή λύσεων για φορητές συσκευές, ανάλυσης δεδομένων και κοινωνικής δικτύωσης καθώς οι πελάτες υιοθετούν το cloud ως πλατφόρμα παροχής λειτουργιών πληροφορικής και διαχείρισης των επιχειρήσεών τους. Τέλος, τόνισε ότι η ΙΒΜ διαθέτει τη μοναδική ικανότητα να ενσωματώσει τη εμπειρογνωμοσύνη της στους κλάδους της οικονομίας με τις απαράμιλλες δυνατότητες cloud που διαθέτει, έχοντας

091-106 NEWS EEDE.indd 102

ήδη βοηθήσει περισσότερους από 30.000 πελάτες παγκοσμίως. Σήμερα, η IBM διαθέτει περισσότερες από 100 λύσεις SaaS για cloud, χιλιάδες εξειδικευμένους επαγγελματίες με γνώση σε βάθος των διαφορετικών κλάδων της οικονομίας, οι οποίοι βοηθούν τους πελάτες να μετασχηματίσουν τις επιχειρήσεις τους καθώς και ένα δίκτυο με 40 data center παγκοσμίως. Από το 2007, η IBM έχει επενδύσει περισσότερα από 7 δισεκατομμύρια δολάρια σε 15 εξαγορές, προκειμένου να επιταχύνει τις πρωτοβουλίες της στον τομέα του cloud και να δημιουργήσει ένα χαρτοφυλάκιο cloud υψηλής αξίας. Η IBM έχει κατοχυρώσει 1.560 ευρεσιτεχνίες στον τομέα cloud εστιάζοντας στην προώθηση της καινοτομίας. Μάλιστα, η IBM βρέθηκε στην κορυφή της ετήσιας λίστας με τους κορυφαίους αποδέκτες διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στις ΗΠΑ για 21ο συνεχόμενο έτος. Η IBM επεξεργάζεται περισσότερες από 5,5 εκατομμύρια συναλλαγές πελατών σε καθημερινή βάση μέσα από το δημόσιο cloud της εταιρίας. Ακολούθησε ο κ. Κωνσταντίνος Σέρρος, λέγοντας ότι το Cloud έχει περάσει πλέον σε φάση ωριμότητας. Αποτελεί μια ισχυρή δύναμη μετασχηματισμού του ΙΤ που αλλάζει τον τρόπο εργασίας και αποδίδει σημαντικά οφέλη σε όλους. Η χρήση Cloud Υπηρεσιών προσφέρει μείωση λειτουργικών δαπανών, έλεγχο και συγκράτηση του κόστους, ευελιξία, αμεσότητα, διαθεσιμότητα και επεκτασιμότητα. Απαραίτητη ωστόσο είναι η κατανόηση των κινδύνων που συνοδεύουν τη χρήση του Cloud και θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να υπάρχουν οι απαραίτητοι ελεγκτικοί μηχανισμοί και να εφαρμόζονται τα κατάλληλα μέτρα που θα εξασφαλίζουν υψηλά επίπεδα ασφάλειας και διαθεσιμότητας. Οι τοπικοί Hybrid Cloud Providers, όπως η Uni Systems, εφόσον αξιοποιούν την εμπειρία τους σε systems integration, θα έχουν πλεονέκτημα έναντι των μεγάλων διεθνών Cloud Providers στην παροχή σύνθετων υπηρεσιών Cloud, καθώς παρέχουν δυνατότητα ελέγχου των συστημάτων και των προδιαγραφών ασφαλείας του provider, οποιαδήποτε στιγμή κριθεί απαραίτητο. Σταδιακά, η διείσδυση του cloud σε επιχειρήσεις που ανήκουν στο enterprise τμήμα της αγοράς θα αυξηθεί με τη χρήση μεγαλύτερου αριθμού SaaS υπηρεσιών για core εφαρμογές.

Από την πλευρά του ο κ. Θάνος Φαλάγγας τόνισε ότι η χρονική συγκυρία που διανύουμε συμβάλλει στη διάδοση των τεχνολογικά προηγμένων υπηρεσιών Cloud. Καθώς η ελληνική επιχείρηση προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της και να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα της οικονομικής κρίσης, οι Cloud υπηρεσίες έρχονται να δώσουν λύση τόσο στο δραστικό περιορισμό του κεφαλαίου που απαιτείται για επένδυση σε νέες τεχνολογίες πληροφορικής και αξιοποίησή τους στη λειτουργία της επιχείρησης, όσο και στην ευελιξία κλιμάκωσης της λύσης, αλλά και την ταχύτητα υλοποίησης. Από τη μεριά μας, ο Όμιλος ΟΤΕ είναι ο μοναδικός πάροχος στην Ελλάδα που μπορεί να δώσει και δίνει ήδη ολοκληρωμένες (turn key) και αξιόπιστες λύσεις Cloud στην πράξη σε δεκάδες πελάτες, που συνδυάζουν παροχή υπηρεσιών υψηλής διαθεσιμότητας και SLA, τεχνική υποστήριξη σε 24ωρη βάση, υποδομές εντός Ελλάδας, και λύσεις προσαρμοσμένες στην ελληνική πραγματικότητα. Τέλος, οι νομικοί από το δικηγορικό γραφείο «Μπάλλας, Πελεκάνος & Συνεργάτες» ανέφεραν ότι το cloud είναι ένας νέος ανερχόμενος χώρος στη νομική επιστήμη που θα πρέπει να έχει τη δική του μετάφραση βάσει τόσο της τοπικής νομοθεσίας όσο και των ευρωπαϊκών παραμέτρων. Ο νομικά δόκιμος τρόπος που οφείλει να προσεγγίσει τη μετάβαση στο Cloud ένας υποψήφιος χρήστης, είναι σίγουρα η εμπεριστατωμένη μελέτη των προδιαγραφών που θέλει να πετύχει, στη συνέχεια να αντιληφθεί πλήρως τις δυνατότητες των παρόχων cloud υπηρεσιών και σίγουρα να ζητήσει τη συνδρομή μιας νομικής έμπειρης ομάδος, η οποία θα μπορεί να προσδιορίσει ακριβώς και με σαφήνεια τα νομικά κενά που προκύπτουν και με τους τρόπους που ο ενδιαφερόμενος θα διασφαλιστεί για την καλή λειτουργία της εταιρίας του, την ασφάλεια των δεδομένων και άλλα θέματα που αφορούν συμβάσεις μεταξύ πελάτη και παρόχου. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν από το CIO Forum είναι τα εξής: Όλοι αναφέρθηκαν στα πλεονεκτήματα του cloud όπως η ευελιξία στη διαχείριση (upgrades, scaling κλπ), τα cost savings δεδομένου ότι η επένδυση πηγαίνει παράλληλα με την ανάπτυξη (pay as you grow) κ.ά.

4/7/14 5:44 PM

www.eede.gr

Ενώ τα πλεονεκτήματα είναι πολλά και αδιαμφισβήτητα και οι πάροχοι επενδύουν μεγάλα ποσά στη βελτιστοποίηση των λύσεων που προσφέρουν, όλοι αναγνώρισαν ότι το cloud δεν έχει ακόμη τους ρυθμούς ανάπτυξης που αναμένονταν. Και αυτό γιατί υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια, το πιθανό ρίσκο από την έλλειψη ελέγχου, φόβος σχετικά με την αξιοπιστία του παρόχου και τη δυνατότητα είτε μεταφοράς σε άλλο πάροχο είτε διακοπής της σύμβασης και επιστροφής εσωτερικά, προβληματισμοί για τους νομικούς περιορισμούς και τις δυσκολίες σχετικά με τις συμβάσεις, τις ιδιαιτερότητες που θέτει το κανονιστικό πλαίσιο σχετικά με τα προσωπικά δεδομένα, την ασφάλεια δεδομένων, την αποθήκευση πληροφοριών σε άλλη χώρα κ.ά. Για το λόγο αυτό πρέπει να ξεκαθαριστεί και να απλοποιηθεί το πλαίσιο έτσι ώστε να αρθούν οι όποιες επιφυλάξεις υπάρχουν και να οδηγηθούμε στην ανάπτυξη του cloud που όλοι περιμένουν.

Συμφώνησαν, επίσης, όλοι ότι κάθε επιχείρηση είναι ξεχωριστή και από τη στιγμή που ενδιαφέρεται να υιοθετήσει μια τέτοια λύση, θα πρέπει να τη μελετήσει και να την εντάξει προσεκτικά στα πλάνα της, ξεκινώντας συνήθως από απλές εφαρμογές και τα κατάλληλα νομικά έγγραφα που πρέπει να συνοδεύουν τη σχετική συμφωνία. Χορηγοί της εκδήλωσης ήταν οι εταιρίες: Accenture, IBM Hellas, Microsoft Hellas, OTE, HP, Unisystems και Μπάλλας, Πελεκάνος & Συνεργάτες. Υπενθυμίζεται ότι το Hellenic CIO Forum αποτελεί μια πρωτοβουλία του Ελληνικού Ινστιτούτου Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΕΙΠ) της ΕΕΔΕ για τη συσπείρωση των Ελλήνων CIOs, κατ’ αναλογία με τα αντίστοιχα οργανωμένα δίκτυα που απαρτίζουν το EuroCIO Network. Μέλη του Forum είναι αποκλειστικά Διευθυντές Πληροφορικής – CIOs των μεγάλων επιχειρήσεων και οργανισμών.

103

Αποστολή του Forum είναι η ανάπτυξη σχέσεων, η συνεργασία και η δημιουργική επικοινωνία μεταξύ των CIOs μελών του, αλλά και συναδέλφων τους στο εξωτερικό, με σκοπό την ενίσχυση και προβολή του ρόλου των CIOs και της συμβολής τους στη Διοίκηση των επιχειρήσεων, τη βελτίωση της Αποδοτικότητας των μονάδων Πληροφορικής που ηγούνται οι CIO’s μέσα στις επιχειρήσεις, την αύξηση της συμβολής της Πληροφορικής στην Επιχειρηματική Αξία των επιχειρήσεων. Στο συνέδριο ανακοινώθηκε η ένταξη του Hellenic CIO Forum ως μέλους του EuroCIO με έδρα τις Βρυξέλλες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η E.E. ανέθεσε στο EuroCIO έναν ιδιαίτερο ρόλο σχετικά με το public cloud, παρέχοντάς του ενεργό συμμετοχή στο Cloud Council και τη χάραξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής.

info: Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε επικοινωνήστε με την κ. Ματίνα Σταυροπούλου στην ΕΕΔΕ 210-2112000 (εσωτ. 710), fax 210-2112020, cioforum@eede.gr.

Η εταιρική σχέση Δημόσιας Διοίκησης και Ιδιωτικής Πρωτοβουλίας Μια σημαντική ημερίδα του ΤΟΜΔΔΑ

Για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια η Δημόσια Διοίκηση και η Ιδιωτική Πρωτοβουλία συνυπήρξαν σε ένα συνέδριο, έχοντας βρει τρόπο διαλόγου χωρίς κραυγές και αφορισμούς, με αμοιβαία κατανόηση και διάθεση να συνεισφέρουν ο καθένας τα θετικά του στοιχεία για να προχωρήσουν μαζί σε μια συντεταγμένη πορεία. Και η ΕΕΔΕ μπορεί να παίξει το ρόλο του αμφίπλευρου διαύλου επικοινωνίας. Αυτό υπήρξε το βασικό συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο κ. Παναγιώτης Καρκατσούλης, πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Τομέα Μάνατζμεντ Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης (ΤΟΜΔΔΑ) της ΕΕΔΕ, στο πέρας της ημερίδας με θέμα «Η εταιρική σχέση Δημόσιας Διοίκησης και Ιδιωτικής Πρωτοβουλίας», που πραγματοποιήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2014 στο Μουσείο Μπενάκη.

091-106 NEWS EEDE.indd 103

Μιλώντας η Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, κ. Εύη Χριστοφιλοπούλου, τόνισε ότι «το κράτος δεν χρειάζεται να είναι επιχειρηματίας ή να ασχολείται με πράγματα που ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να κάνει καλύτερα, αρκεί να υπάρχουν διαδικασίες ελέγχου που να επιτρέψουν το outsourcing και άλλες μορφές εταιρικής σχέσης. Ωστόσο, παιδεία, υγεία, ασφάλεια πρέπει να παραμείνουν στο κράτος, χωρίς να σημαίνει ότι δεν πρέπει να αποκεντρωθούν, εγώ δεν θα έβλεπα εκεί μεγάλο ρόλο στον ιδιωτικό τομέα, παρά μόνο όσο υπάρχει σήμερα το ιδιωτικό σύστημα παιδείας, εκτός αν υπάρξει αναθεώρηση αργότερα του άρθρου 16 του Συντάγματος». Αναφέρθηκε στο σύστημα προαγωγής διευθυντικών στελεχών που θα παρουσιαστεί την επόμενη εβδομάδα, καθώς και στη

συγκριτική αξιολόγηση στο Δημόσιο. Τέλος, μίλησε για ανταλλαγή συγκριτικών πλεονεκτημάτων, όπως η ικανότητα του ιδιωτικού τομέα να διαχειρίζεται αλλαγές ή αναδιαρθρώσεις και τα ανοικτά ψηφιακά δεδομένα που διαθέτει το Δημόσιο, τα οποία μπορούν να δοθούν προς αξιοποίηση, δείχνοντας πως η σχέση Δημόσιου-Ιδιωτικού μπορεί να αλλάξει στην ψηφιακή εποχή. Ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού του κυβερνητικού έργου, κ. Δημήτρης Βαρτζόπουλος, έκανε λόγο για σύζευξη κρατικού και ιδιωτικού τομέα, καθώς, όπως ανέφερε, ο άκρατος κρατισμός από τη μία και ο άκρατος φιλελευθερισμός από την άλλη οδήγησαν σε οικονομικές περιπέτειες. Προσθέτοντας ως πρώτη ανάγκη για τη Δημόσια Διοίκηση την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας. Στην ίδια εκδήλωση μίλησε ο πρώην

4/7/14 5:44 PM

τα νέα της 104 υπουργός κ. Αλέκος Παπαδόπουλος, ο οποίος αναφέρθηκε στην ανάγκη καθιέρωσης του επιτελικού κράτους που θα σχεδιάζει την οικονομική, νομισματική και ρυθμιστική πολιτική, ενώ έκανε λόγο για την ανάγκη το ελεγκτικό συνέδριο να μην κάνει απλώς έλεγχο νομιμότητας αλλά να είναι στελεχωμένο από ειδικούς κάθε τομέα για να μπορεί να ασκεί ουσιαστικό έλεγχο και εποπτεία στις δαπάνες του Δημοσίου. Ιδιαίτερη αναφορά στο ανθρώπινο κεφάλαιο του Δημοσίου έκανε ο κ. Nick Malyshev, επικεφαλής του τομέα ρυθμιστικής πολιτικής και της Διεύθυνσης Δημόσιας Διακυβέρνησης και Εδαφικής Ανάπτυξης στον ΟΟΣΑ, ο οποίος πρότεινε τη σύσταση ενός μη υπουργικού φορέα που θα αναλάβει το συντονισμό των μεταρρυθμίσεων στο Δημόσιο. Στην πρώτη ενότητα της ημερίδας, με θέμα τον Προσδιορισμό του Επιτελικού Κράτους, που συντόνισε ο δημοσιογράφος κ. Αντώνης Παπαγιαννίδης, μίλησε ακόμα ο κ. Μανούσος Μαραγκουδάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, ο οποίος μίλησε για την Κοινωνική Εμπέδωση του «Επιτελικού Κράτους», επισημαίνοντας ότι τα συμπεράσματα πρόσφατης έρευνας μας προειδοποιούν ότι όσο η ελληνική κοινωνία διακατέχεται από ισονομικά μη-ατομοκεντρικά πρότυπα, η εγκαθίδρυση και νομιμοποίηση ενός αμερόληπτου επιτελικού κράτους δυτικού τύπου είναι αμφίβολη. Αντίθετα, πρότεινε την εξέταση κρατικών προτύπων που ενώ δεν είναι πατερναλιστικά, είναι συμβατά με τα ελληνικά, «μετα-βυζαντινά» πολιτισμικά πρότυπα. Από την πλευρά του ο κ. Παναγιώτης Καρκατσούλης, Πρόεδρος της Δ.Ε. του ΤΟΜΔΔΑ, στην ομιλία του, με θέμα «Η ελληνική Διοικητική Μεταρρύθμιση είναι αναγκαία και εφικτή», αναφέρθηκε στην πολυπρόσωπη και δαιδαλώδη δομή στη Δημόσια Διοίκηση με κεντρική άρθρωση τις 23.000 αρμοδιότητες, από τις οποίες μόνο το 40% είναι επιτελικές, ενώ επισήμανε ότι δεν εφαρμόζονται οι μεταρρυθμίσεις επειδή λαμβάνονται αποκλειστικά μέτρα λιτότητας (αντί ενός μείγματος σταθεροποιητικών μέτρων λιτότητας και μέτρων ανάπτυξης) και παρατηρείται απουσία εμπιστοσύνης, απουσία τεκμηρίωσης – δεδομένων αλλά και ανύπαρκτη επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Και κατέληξε ότι χρειάζεται επανα-διαφοροποίηση των πολιτικών με καθορισμό μιας ελληνικής στρατηγικής για τη μεταρρύθμιση του κράτους. Ρηξικέλευθες ήταν οι προτάσεις που έκαναν στην ημερίδα δύο στελέχη της Μονάδας

091-106 NEWS EEDE.indd 104

Ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού του Κυβερνητικού έργου, κ. Δημήτρης Βαρτζόπουλος

Η κ. Εύη Χριστοφιλοπούλου, Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

Από αριστερά οι κ. Nick Malyshev, Αλέκος Παπαδόπουλος, Αντώνης Παπαγιαννίδης, Μανούσος Μαραγκουδάκης και Παναγιώτης Καρκατσούλης

Από αριστερά οι κ. Εύη Χριστοφιλοπούλου, Παναγιώτης Καρκατσούλης, Χαράλαμπος Ντόλκας, Γιώργος Βελιώτης και Μαργαρίτης Σχοινάς

Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, οι κ. Κωνσταντίνος Μπούας και Πέτρος Κατσιμάρδος, οι οποίοι μιλώντας για μια νέα στρατηγική διοίκησης του ανθρώπινου δυναμικού στο δημόσιο τομέα, η οποία θα είναι αναπόσπαστο μέρος της μεταρρύθμισης, τόνισαν ότι πρέπει να περάσουμε από τη διαχείριση προσωπικού στη στρατηγική διοίκηση του ανθρώπινου κεφαλαίου με μια ολιστική προσέγγιση και με το ανθρώπινο δυναμικό συμμέτοχο και «ιδιοκτήτη» της μεταρρύθμισης. Πρότειναν ακόμα τη διεύρυνση της κινητικότητας υπαλλήλων που έχει καθιερωθεί σήμερα

στο εσωτερικό του Δημοσίου να επεκταθεί και μεταξύ Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, αλλά και σε διεθνείς οργανισμούς και μεταξύ διοίκησης διαφορετικών κρατών. Στην ενότητα αυτή που ασχολήθηκε με την Επιλογή, Υποστήριξη και Ανάπτυξη του Ανθρώπινου Κεφαλαίου με συντονίστρια την κ. Μαίρη Γεωργιάδου, Πρόεδρο της Δ.Ε. του Ελληνικού Ινστιτούτου Μάνατζμεντ Ανθρώπινου Δυναμικού της ΕΕΔΕ, μίλησαν ακόμα οι κ. Όλγα Επιτροπάκη, Associate Professor of Organizational Behavior & HR Management στο ALBA και Βενετία Κουσία, Διευθύνουσα Σύμβουλος της ManpowerGroup. Στην επόμενη ενότητα, που ασχολήθηκε με

4/7/14 5:45 PM

www.eede.gr

τη Νέα Δυναμική στη Δημόσια Διοίκηση και συντόνισε ο κ. Α. Παπαγιαννίδης, συμμετείχαν οι κ. Πλάτων Τήνιος, Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Άγγελος Τσακανίκας, Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ & Διευθυντής Έρευνας στο ΙΟΒΕ, Κωνσταντίνος Καστρινάκης, Διευθύνων Σύμβουλος της ΚΑΝΤΩΡ και Γιάννος Γραμματίδης, Πρόεδρος στο Ινστιτούτο Οικονομικής Πολιτικής & Δημόσιας Διακυβέρνησης. Όπως τονίστηκε, τα σύγχρονα κράτη βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητά τους βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης, ενώ στη χώρα μας αυτή η ανάγκη είναι σήμερα επιτακτική και χρειάζεται συστηματικό πρόγραμμα σε βάθος δεκαετίας. Το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα πρέπει να στοχεύει στο συνολικό όφελος που διαχέεται όμως στην κοινωνία, αλλά και να διαχειριστεί τις αντιδράσεις των οργανωμένων ομάδων συμφερόντων που αντιδρούν με ηχηρό τρόπο ο οποίος αναπαράγεται από τα ΜΜΕ. Το νέο αναπτυξιακό στερεότυπο δεν μπορεί να είναι χαμηλού κόστους. Πρέπει να είναι υψηλής προστιθέμενης και να στηρίζεται στη γνώση και στην καινοτομία. Επίσης, πρέπει να ανακοπεί ο ρυθμός με τον οποίο οι ελληνικές επιχειρήσεις έχασαν τα τελευταία χρόνια μέρος της ανταγωνιστικότητάς τους ενώ το κράτος μεγάλωνε σημαντικά ως αγοραστής υπηρεσιών. Η κρίση προσφέρει αναγκαστική αλλά μοναδική ευκαιρία για βελτίωση της Δημόσιας Διοίκησης, με ταυτόχρονη αναβάθμιση του ρόλου και του κύρους των στελεχών της. Στην ενότητα που ασχολήθηκε με τις ενδεικτικές περιοχές συνεργασίας Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα, την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος, κ. Φοίβος Καρζής, συμμετείχαν οι κ. Ανδρέας Δρυμιώτης, Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Βαγγέλης Αποστολάκης, Deputy Senior Partner & Head of Advisory της KPMG, Αλέκος Κρητικός, Τραπεζικό Στέλεχος & τέως Γ.Γ. του Υπουργείου Εσωτερικών και Παναγιώτης Κοντολέων, Γενικός Διευθυντής της G4S Hellas Holding. Όπως προέκυψε, το σημαντικότερο όφελος από την ανάθεση υπηρεσιών με outsourcing είναι η γνώση και ο έλεγχος του κόστους. Ένα δεύτερο όφελος είναι η ασφάλεια των πληροφοριών, ενώ αναφέρθηκε ως αξιοσημείωτο παράδειγμα η ανάθεση σε ιδιωτική εταιρία της συγκέντρωσης και μετάδοσης των εκλογικών αποτελεσμάτων. Η εκδήλωση έκλεισε με συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης, υπό το συντονισμό του κ. Χαράλαμπου Ντόλκα, Β΄ Αντιπροέδρου της Δ.Ε. του ΤΟΜΔΔΑ και Προέδρου της ΚΑΝΤΩΡ, στην οποία έλαβε μέρος η Υφυπουργός

091-106 NEWS EEDE.indd 105

105

Από αριστερά οι κ. Ανδρέας Δρυμιώτης, Βαγγέλης Αποστολάκης, Φοίβος Καρζής, Αλέκος Κρητικός και Παναγιώτης Κοντολέων

Από αριστερά οι κ. Πλάτων Τήνιος, Άγγελος Τσακανίκας, Αντώνης Παπαγιαννίδης, Κωνσταντίνος Καστρινάκης και Γιάννος Γραμματίδης

Από αριστερά οι κ. Κωνσταντίνος Μπούας, Πέτρος Κατσιμάρδος, Μαίρη Γεωργιάδου, Όλγα Επιτροπάκη και Βενετία Κουσία

κ. Εύη Χριστοφιλοπούλου, Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ο πρόεδρος της Δ.Ε. του ΤΟΜΔΔΑ κ. Παναγιώτης Καρκατσούλης και οι κ. Γιώργος Βελιώτης, Γενικός Διευθυντής Ζωής & Υγείας της Interamerican και Μαργαρίτης Σχοινάς, Διευθυντής Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Επικεφαλής Γραφείου Αθηνών Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών & Χρηματοδοτικών Υποθέσεων. Ο κ. Ντόλκας συνοψίζοντας αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου που αποτελεί παγκοσμίως την πρώτη προτεραιότητα και στο Δημόσιο και στον Ιδιωτικό

Τομέα. Ανέφερε ακόμα ότι απαιτείται συνεργασία Δημόσιας Διοίκησης και Ιδιωτικών Επιχειρήσεων, μέσω υπηρεσιών outsourcing. Αυτό όμως πρέπει να γίνει με κανόνες και ευφυείς τρόπους που θα αποφέρουν κβαντική και όχι γραμμική βελτίωση των υπηρεσιών αλλά και θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων σε τομείς όπως: Υπηρεσίες υποστήριξης τεχνολογικών εφαρμογών – Πληροφορική, Κωδικοποίηση και περαιτέρω χρήση δημόσιας πληροφορίας, Μέριμνα κτηρίων, Συστηματοποίηση διοικητικών διαδικασιών. Τεχνικές υπηρεσίες κεντρικών και αποκεντρωμένων μονάδων.

4/7/14 5:45 PM

τα νέα της 106

Στρατηγική Ηγεσία

από την ΕΕΔΕ και το SDA Bocconi School of Management Στις 19 και 20 Ιουνίου θα επαναληφθεί το δεύτερο course της σειράς executive business, με θέμα τη Στρατηγική Ηγεσία (Strategic Leadership), που προσφέρεται από την ΕΕΔΕ και το SDA Bocconi School of Management. Η συνεργασία αυτή της ΕΕΔΕ με ένα από τα καλύτερα business schools παγκοσμίως, εντάσσεται στο πλαίσιο του επανασχεδιασμού της στρατηγικής της Εταιρίας, ώστε να βελτιωθεί ποιοτικά και ουσιαστικά το προσφερόμενο εκπαιδευτικό της έργο. Η σειρά αυτή των executive business courses απευθύνεται σε επιχειρηματίες και ανώτατα στελέχη. Τα προγράμματα αυτά σχεδιάστηκαν ειδικά για να βοηθήσουν

τα πιο δυναμικά ανώτατα στελέχη να αποκτήσουν ή να βελτιώσουν τις γνώσεις τους και να μοιραστούν εμπειρίες και αξίες που μπορούν να ενισχύσουν την επιχείρηση και τους ανθρώπους της. Η επιλογή του θέματος της Στρατηγικής Ηγεσίας (Strategic Leadership), προέκυψε από την ανάγκη οι ηγέτες στο σημερινό απαιτητικό και δυσμενές περιβάλλον, να διαθέτουν ευρεία προοπτική του μάνατζμεντ, βαθιά κατανόηση της παγκόσμιας αγοράς και στρατηγικές ικανότητες που οδηγούν στην αλλαγή. Το πρώτο αντίστοιχο course που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στο ξενοδοχείο Life

Gallery, παρακολούθησαν 26 executives από τις εταιρείες Genesis Pharma, Gilead Sciences Hellas, AB Βασιλόπουλος, Diversey Hellas, Better Future, Sales Promotion Center, Pharmathen S.A., McCain, Edenred, Cosmote, Spot Thompson, Minoan Lines S.A., Viokyt, Inforex S.A., Erb Insurance Services S.A., Bolton Hellas και Henkel Hellas, με ποσοστό ικανοποίησης 94,74%. Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε απευθυνθείτε στην υπεύθυνη του προγράμματος κ. Μαίρη Κατσιλούλη, στην ΕΕΔΕ, 210-2112000 (εσωτ. 601), kentmba@eede.gr.

Προνοητική Διαχείριση & Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού Πριν ακόμη ξεσπάσει η οικονομική κρίση στη χώρα μας, η προσαρμογή των ελληνικών επιχειρήσεων στο ραγδαία μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον είχε καταστήσει υποχρεωτική την ανάγκη αντιμετώπισης των χρόνιων διαρθρωτικών τους αδυναμιών, κυρίως όσον αφορά στη χαμηλή εξωστρέφεια, στην έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδιασμού, εξειδίκευσης και νέων δεξιοτήτων, και τέλος μακροπρόθεσμου προγραμματισμού. Ειδικότερα, η δυνατότητα ανταπόκρισης στις προκλήσεις που προέρχονται από τις μείζονες αλλαγές που δημιουργεί η οικονομία έντασης γνώσης και καινοτομίας, επιβάλλει στις διοικήσεις των επιχειρήσεων την ανάγκη εφαρμογής, μεταξύ των άλλων, προνοητικών πολιτικών διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, που να προετοιμάζουν αποτελεσματικά τόσο τις ίδιες τις επιχειρήσεις όσο και το ανθρώπινο δυναμικό τους. Στο πλαίσιο αυτό, η ανάδειξη και προώθηση πρακτικών προνοητικής διαχείρισης των αλλαγών και αναβάθμισης των δεξιοτήτων του Ανθρώπινου Δυναμικού των επιχειρήσεων, απετέλεσε

091-106 NEWS EEDE.indd 106

και το αντικείμενο της συνεργασίας των εταιριών Hay Group Α.Ε. και ΟΜΑΣ Α.Ε. με την ΕΕΔΕ και την υποστήριξη του ΣΕΒ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών). Ειδικότερα, ένας Πρότυπος Οδηγός Προνοητικής Διαχείρισης και Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, στη μορφή ενός πρακτικού εγχειριδίου για ευρεία χρήση, τίθεται πλέον στη διάθεση των Στελεχών και της Διοίκησης των ελληνικών επιχειρήσεων.

Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στη σύνδεση των στρατηγικών στόχων της επιχείρησης με τις δεξιότητες των εργαζομένων και την αποδοτικότερη οργάνωση της επιχείρησης, με στόχο την προσαρμογή στις προκλήσεις του νέου ανταγωνιστικού περιβάλλοντος. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://www.pronoitiki.gr. Η πρωτοβουλία αυτή, η οποία χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ 20072013, εντάσσεται στις δράσεις για την υποστήριξη του θεσμικού ρόλου του ΣΕΒ και τη διαμόρφωση καινοτόμων πολιτικών που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, βελτιώνουν το επιχειρηματικό περιβάλλον και προάγουν την ανάπτυξη.

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ

Προσανατολισµός στον Άνθρωπο

4/7/14 5:45 PM

Business News

Τα επιχειρηματικά νέα, τη στιγμή που είναι νέα.

BusinessNews.gr ΑΓΟΡΑ 21x28.indd 1

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΕΚΕ

ΜΜΕ

Ξέρουμε πολλά. BUS. SCHOOLS

ΔΙΕΘΝΗ

ΠΡΟΣΩΠΑ

GALLERY

2/5/14 10:34 AM

21x29.indd 1

6/3/13 1:49 PM