Sphoorti

a

ã¨∂ÊùiÎ

™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ

~å=∞Hõ$+¨‚ =∞~î°O ^À=∞ÅQÆ∂_», ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞–500 029.

45 Published by The President Ramakrishna Math Domalguda, Hyderabad - 29

Š Ramakrishna Math, Hyderabad All rights reserved

II-6M-02-2008 ISBN 81-7823-396-7

Printed in India at Hitech Printers, Hyderabad.

q[˝ÑÎ≤

D z#fl ѨÙã¨ÎHõOÖ’ ™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ =∞ǨϟѨ<åºã¨Å#∞O_ç, ~°K#« Å #∞O_ç PÜ«∞# rq`« K«i„`« #∞O_ç ZOÑ≤Hõ KÕã≤, ã¨OHõÅ#O KÕã≤# ã¨∂ÊùiÎ ^•Ü«∞Hõ ÉèÏ=#Å∞ KÀ@∞KÕã¨∞H˘<åfl~Ú. Ü«Ú= `«~åxH˜ D ÉèÏ=#Å∞ ã¨∂ÊùiÎxzÛ "åi Éèíq`«‰õΩ K«Hõ¯x ÉÏ@#∞ ~°∂á⁄OkOK«QÆÅ=x "Õ∞O qâ◊fi ã≤ã∞¨ <Î åflO. D ѨÙã¨ÎHÍxfl JOH˜`« ÉèÏ=O`À J#∞ã¨$[# KÕã#≤ ™êfiq∞ JzO`åº#O^Œ‰Ωõ Hõ$`«[`˝ åaè#O^Œ#Å∞. ¢Ñ¨HÍâ◊‰õΩÅ∞

qâßfiã¨O, |ÅO 1. g∞~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞x a_»¤Å∞, J=∞$`«ã¨O`å#O, áê=#∞Å∞, ѨiѨÓ~°∞‚Å∞. g∞~°∞ Éèí∂q∞ÃÑ·x ^Õ=`«Å∞ – áêѨÙÖÏ? =∞x+≤x áêÑ≤ J#_»O áê`«HõO† =∂#= <≥·[O g∞^Œ KÕã≤# xO^•ÖËY#O Jk. F ã≤OǨÏã¨^Œ$â◊√ÖÏ~å!

Q˘¢Ô~Å=∞<Õ ¢ÉèÏOux g∞~°∞ qkeOz "ÕÜ«∞O_ç. g∞~°∞ J=∞$`«r=ÙÅ∞, =ÚHÍÎ`‡« Å∞, âßâ◊fi`å#O^Œ=∞Ü«ÚÅ∞† g∞~°∞ [_» ¢ Ѩ H õ $ u HÍ^Œ ∞ † â◊ s ~åÅ∞ HÍ~° ∞ † ¢Ñ¨Hõ$u(ѨOK«Éèí∂`å`«‡Hõ"≥∞ÿ# â◊s~åÅ∞† „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ"≥∞ÿ# =∞#ã¨∞û) g∞ ^•ã¨∞~åÅ∞† JO`ÕQÍx ¢Ñ¨Hõ$uH˜ g∞~°∞ ^•ã¨∞Å∞ HÍ~°∞.

2. P`«‡qâßfiã¨OÖËx =ºH˜Î <åã≤ΉõΩ_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ #=∞‡HõOÖËx =ºH˜Îx <åã≤ΉõΩ_»x ¢áêp# =∞`åÅ x~°fiK«#O. `«#ÃÑ· `«#‰õΩ #=∞‡HõO ÖËx =ºH˜Î <åã≤ΉõΩ_»x P^èŒ∞xHõ =∞`«O =Hͯ}˜ã¨∞Î#flk.

1

2

ã¨∂ÊùiÎ

3. qâßfiã¨O† qâßfiã¨O† =∞# Ѩ@¡ =∞#‰õΩ qâßfiã¨O, ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ qâßfiã¨O – =∞ǨÏ`åfixH˜ W^Õ =¸Å ã¨∂¢`«O. =∞# =ÚÃѶ· =¸_»∞ HÀ@¡ áœ~å}˜Hõ ^Õ=`«ÅÃÑ·<å, q^ÕjÜ«ÚÅ∞ ѨiK«Ü«∞O KÕã¨∂Î =zÛ# ^Õg^Õ=`«ÅÃÑ·<å g∞‰õΩ #=∞‡HõO L<åfl – P`«‡qâßfiã¨O ÖËHõáÈ`Õ g∞‰õΩ x+¨¯$u LO_»^∞Œ . P`«‡qâßfiã¨O Hõey LO_ç ^•xx P^è•~°O KÕã¨∞H˘x |e+¨μªÅ∞HõO_ç.

4. q[Ü«∂xfl ™êkèOKåÅO>Ë J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ Ѩ@∞ì^ÅŒ , ã¨OHõÅÊâ◊H˜Î g∞‰õΩO_®e. Ѩ@∞ì^ŒÅ QÆÅ =ºH˜Î, ''<Õh ã¨=Ú¢^•<Õfl PáÈâ◊# Ѩ@ìQÆÅ#∞. <å ã¨OHõÅÊ =∂¢`«OKÕ H˘O_»Å∞ Ѩye =ÚHõ¯Öˇ·áÈ`å~Ú—— JO\Ï_»∞. P ~°Hõ"≥∞ÿ# â◊H©Î, ã¨OHõÅÊ=¸ Hõey LO_»O_ç† Hõ+¨ìѨ_ç ѨxKÕÜ«∞O_ç, QÆ=∂ºxfl `«Ñ¨Ê‰õΩO_® g∞~°∞ KÕ~°`å~°∞.

5. XHõ =∞ǨÏ`«Î~° Ü«∞^ä•~°÷O Wk: |Å"Õ∞(^ÕǨÏ|ÅO, |∞kú|ÅO, P`«‡|ÅO) r=O, |ÅÇ‘Ï#`Õ =∞~°}O. |Å"Õ∞ ã¨O`À+¨O, |Å"Õ∞ âßâ◊fi`«r=#O† |Å"Õ∞ J=∞$`«`«fiO† |ÅÇ‘Ï#`« Z_»`≥QÆx ¢Ñ¨Ü«∂ã¨, ^Œ∞óYO† ^Œ∞~°ƒÅ`Õ =∞~°}O. 6. Ö’HÍxH˜ ^è≥·~°º=O`«∞Öˇ·# =O^ŒÅ =∞Ok ¢ã‘Î, ѨÙ~°∞+¨μÅ∞ J=ã¨~°O. ã¨`åºxfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ ™êǨϙêxfl † rq`«Ñ¨~°=∂~å÷xfl `≥e¿Ñ ™êǨϙêxfl HõeyLO_»O_ç†

qâßfiã¨O, |ÅO

3

™êǨÏã¨O–=∞$`«∞º=Ù‰õΩ K«eOK«x ™êǨÏã¨O, =∞$`«∞º=Ù#∞ PǨfixOK«QÆeˆQ ™êǨÏã¨O, =∞x+≤ `«##∞ `å#∞ P`«‡QÍ QÆ∞iÎOK«QÆeˆQ ™êǨÏã¨O, „ѨѨOK«OÖ’ U â◊H©Î `«##∞ <åâ◊#O KÕÜ«∞ÖË^Œx K≥ѨÊQÆeˆQ Ãã·÷~°ºO... JѨÙÊ_Õ g∞~°∞ =Ú‰õΩÎÅ=Ù`å~°∞.

7. ѨxKÕÜ«∞_»O =∞Oz^Õ HÍx ^•xH˜ =¸ÅO PÖ’K«<Õ Hõ^•.... Hõ#∞Hõ g∞ =∞#∞ã¨∞û#∞ L`«Î=∞"≥∞ÿ# `«ÅOѨÙÅ`À, J`«∞º#fl`åÖˇ·# P^Œ~å≈Å`À xOѨÙH˘x, ˆ~~ÚO|=à◊√¡ "å\˜x ^蕺xOK«O_ç. `«`«Êùe`«OQÍ Ñ¶¨∞# HÍ~åºÅ∞ x~°fiiÎOѨ|_»`å~Ú.

8. Ö’HõOÖ’ <≥ÅH˘x L#fl ^Œ∞+¨ì`«fiO QÆ∞iOz, áêáêÅ QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»HõO_ç. WOHÍ ^Œ∞+¨ì`«fiO HÍ#=ã¨∞Î #flO^Œ∞‰õΩ qÅÑ≤OK«O_ç. ã¨~fi° ¢`å áêѨO Hõà|¡◊ _»∞`«∞#flO^Œ∞‰õΩ ^Œ ∞ ódOK« O _ç . Ö’HÀѨ H Í~° O KÕ Ü « ∞ QÀi`Õ Ö’HÍxfl `«∂Å<å_»#=ã¨~O° ÖË^∞Œ . JÖÏ YO_çOz ã¨=∂*Ïxfl WOHÍ |ÅÇ‘Ï#O KÕÜ∞« HõO_ç. áêѨO, ^Œ∞óYO W`åº^Œ∞Åhfl Uq∞\˜? |ÅÇ‘Ï#`« Ѷe¨ `åÖË! ^Ò~°ƒÅºO Ü≥ÚHõ¯ Ѷe¨ `åÖË! WÖÏO\˜ É’^èŒ#ÅKÕ Ö’HõO ~ÀA~ÀAH© |ÅÇ‘Ï#=∞=Ù`ÀOk. 9. JÉè∞í º^ŒÜ∞« ¢Ñ^¨ •Öˇ#· , |Å¢Ñ^¨ •Öˇ#· , ã¨ÇϨ HÍ~°¢Ñ^¨ • Öˇ·# ÉèÏ=#Å∞ z#fl<å\˜#∞Op "åi(Éèíq+¨º`ü`«~åÅ∞)

4

ã¨∂ÊùiÎ

"≥∞^Œà◊¡Ö’ ¢Ñ¨"ÕtOK«∞QÍHõ! g∞~°∂ JÖÏO\˜ ÉèÏ=#Å<Õ á⁄O^ŒO_ç† |ÅÇ‘Ï#Ѩ~°KÕ, Jâ◊‰õΩÎÅ#∞ KÕ¿ã "å\˜x ^Œi KÕ~h° Ü«∞HõO_ç.

10. JѨ[Ü«∂Å#∞ ÅHõΔº ÃÑ@ìHõO_ç. Jq ã¨Ç¨Ï[O, Jq rq`åxH˜ JO^ŒO KÕ‰õÄ~°∞™êÎ~Ú. Jq ÖËx rq`«O ZÖÏ LO@∞Ok? D áÈ~å\ÏÖË rq`åxH˜ ™êfi~°ãº¨ q∞KÕÛq.

Jq ÖˉõΩO>Ë rq`« Hõq`å=∂^èŒ∞~°ºO ZHõ¯_»∞O@∞Ok? D áÈ~å\ÏÅ#∂, á⁄~° á ê@¡ # ∂ ÅHõ Δ º ÃÑ@ì = ^Œ ∞ Ì . P=Ù Jã¨`«º=∂_»^Œ∞. x["Õ∞, HÍx Jk ZѨÊ\˜H© P"Õ, =∞x+≤ HÍ*ÏÅ^Œ∞. Hõ#∞Hõ JѨ[Ü«∂ÅKÕ x~°∞`åûǨÏO K≥O^ŒHõO_ç.

P^Œ~å≈xfl KÕQ˘x "Õ~Ú™ê~°∞¡ ¢Ñ¨Ü«∞uflOK«O_ç. "Õ~Ú™ê~°∞¡ F@q∞ K«qK«∂ã≤<å WOHÀ™êi ¢Ñ¨Ü«∞uflOK«O_ç.

11. qâ◊fiOÖ’x ã¨~°fiâ◊‰õΩÎÅ∂ =∞#Ö’<Õ L<åfl~Ú. ã¨fiÜ«∞OQÍ =∞# Hõà◊¡#∞ =∞#"Õ∞ KÕ`«∞Å`À =¸ã¨∞H˘x pHõ\˜QÍ LO^Œx qÅÑ≤ã¨∞Î<åflO. =∞#Å#∞ pHõ\˜ P=iOK«Ö^Ë xŒ ¢QÇÆ Ï≤ OK«O_ç. KÕ`∞« Å#∞ `˘ÅyOz "ÕÜ∞« O_ç. ¢áê~°OÉèíO #∞OKÕ L#fl "≥Å∞QÆ∞ QÀK«iã¨∞ÎOk. Z#fl_»∂ pHõ\˜ ÖË^Œ∞, ^Œ∞~°ƒÅ`« ÖË^Œ∞. =∞#"Õ∞ "≥¢i"åà◊¡"≥∞ÿ ^Œ∞~°ƒÅ∞~°=∞x "åáÈ`«∞<åflO† =∞#"Õ∞ =¸~°∞öÅ"≥∞ÿ JѨ q¢`«∞Å=∞x qÅÑ≤ã¨∞Î<åflO.

qâßfiã¨O, |ÅO

5

12. |ÅÇ‘Ï#`«‰Ωõ Ѩiëê¯~°O ^•xx QÆ∞iOz zO`«# KÕÜ«∞_»O HÍ<Õ HÍ^Œ∞† |ÖÏxfl QÆ∞iOz PÖ’zOK«_»"Õ∞ JO^Œ∞‰õΩ ¢Ñ¨u¢H˜Ü«∞. =∞#∞+¨μºÅÖ’ xa_ôHõ$`«"≥∞ÿ L#fl |ÖÏxfl QÆ∂iÛ "åiH˜ É’kèOK«O_ç.

13. =∞#ÃÑ· =∞#‰õΩ qâßfi™êxfl KÕ‰õĈ~Û P^Œ~°≈O, =∞#‰õΩ J`«ºO`« ¢Ñ¨Ü≥∂[#Hõ~°O. =∞#O JO`«Hõ<åfl JkèHõOQÍ P`«‡qâßfi™êxfl QÆ∂iÛ <ÕiÛ ^•xx PK«~°}Ö’ K«∂Ñ≤Oz LO>Ë, =∞#O „Ѩã∞¨ `Î O« J#∞Éèqí ã¨∞#Î fl J#~å÷Å∂, ^Œ∞óMÏÅ∂ ^•^•Ñ¨Ù =∞@∞=∂Ü«∞"≥∞ÿáÈÜÕ∞q.

14. =∂#= K«i¢`« #O`«\ h˜ ѨiH˜¿ã,ΠѶ∞¨ #HÍ~åºÅ∞ KÕã≤# ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨μÅ rq`åÖ’¡ JxflO\˜Hõ<åfl Z‰õΩ¯=QÍ ™ê=∞~å÷ºxfl WzÛ# =¸Åâ◊H˜Î, "åi P`«‡qâßfiã¨"Õ∞ Jx `≥Å∞ã¨∞ÎOk. `å=Ú Ñ¶¨∞#∞Å=∞<Õ qâßfiã¨O`À "å~°∞ [x‡O Kå~°∞, Ѷ¨∞#∞ÖË JÜ«∂º~°∞.

15. XHõ =∞x+≤ JuÇ‘Ï#ã≤÷uH˜ kQÆ*ÏiáÈÜ«∂_»#∞ HÀO_ç. H˘O`«HÍÖÏxH˜ J`«_Õ x~åâßxã¨Ê$ǨÏÅ HÍ~°}OQÍ `«# ^Œ∞ã≤÷u #∞O_ç T~°úfiQÆ=∞<åxfl ™êyOz P`«‡qâßfiã¨O JÅ=~°K«∞H˘x f~°`å_»∞. HÍx "≥Ú^Œ\˜#∞O_ç ^•xx QÆ∞iÎOK«_O» =∞Ozk. P`«‡qâßfiã¨O ¢áêÑ≤OÎ K«∞HÀ=_»O HÀã¨O Wxfl KÕ^Œ∞ J#∞Éèí"åÅ#∞ K«qK«∂_»_»O ZO^Œ∞‰õΩ?

S2

6

ã¨∂ÊùiÎ

16. XHõ =∞x+≤H© =∞~À =∞x+≤H© =∞^茺 QÆÅ `å~° `«=∞ºO P`«‡qâßfiã¨O LO_»_»O, P`«‡qâßfiã¨O ÖËHõáÈ=_»O J<Õ Éè^Ë OŒ =Å# HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx =∞#O QÆ∞iÎOK«=K«∞Û. P`«‡ qâßfiã¨O JxflO\˜h ™êkèOK«QÆÅ^Œ∞. <å rq`«OÖ’ <åHõk J#∞Éè"í åxH˜ =zÛOk† WOHÍ J#∞Éèqí ã¨∞<Î åfl#∞. <Õ#∞ ÃÑ^ŒÌ "å_»#~Ú# H˘nÌ P qâßfiã¨O WOHÍ |ÅѨ_»∞`ÀOk. 17. h â◊s~°OÖ’ Zxfl â◊‰õΩÎÅ∞, Zxfl ã¨=∞~°÷`«Å∞, Zxfl =∞Ç≤Ï=∞Å∞ ^•QÆ∞<åflÜ≥∂ h‰õΩ `≥Å∞™ê? =∞x+≤Ö’ L#fl ã¨~°fi=¸ `≥eã≤# âߢã¨Î"Õ`«Î Z=_»∞<åfl_»∞? =∂#=Ù_»∞ D Ö’HõOÖ’ J=`«iOz HÀ@¡ ã¨O=`«û~åÅ∞ QÆ_çKå~Ú.

J~Ú<å P`«_ç â◊‰õΩÎÅÖ’ J}∞=∂¢`«"Õ∞ WѨÊ\˜H˜ |Ç≤Ï~°æ`« =∞~ÚOk. Hõ#∞Hõ '<Õ#∞ ^Œ∞~°ƒÅ∞}˜‚— J#‰õÄ_»^Œ∞. ÃÑ·ÃÑ·# HÍ#=KÕÛ J^èóŒ Hõ~}° O J_»∞QÆ∞# =∞~°∞QÆ∞Ѩ_ç ZO`« =∞ǨÏ`«fiO J}y=ÙO^À h ÔHÖÏ `≥Å∞ã¨∞ÎOk? hÖ’ J}y=Ù#fl =∞ǨÏ`åfixfl QÆ∂iÛ h‰õΩ `≥eã≤Ok J`«ºÅÊO. h "≥#∞Hõ J#O`« â◊H˜Î ã¨=Ú¢^ŒO LOk. 18. [_»Ñ^¨ •~°O÷ â◊HãΘ =¨ ∞xfi`«"∞≥ `ÿ ,Õ PÖ’K«# ã¨~fi° â◊HΘ ã¨=∞xfi`«O. D qâßfiã¨O g∞ rq`åÅÖ’ KÀ@∞KÕã¨∞HÀh! g∞ ã¨~°fiâ◊H˜Îx QÆ∂iÛ#, g∞ Ѷ¨∞#`«#∞ QÆ∂iÛ#, g∞ =∞Ç≤Ï=∞ Å#∞ QÆ∂iÛ# ÉèÏ=#`À xO_ç LO_»O_ç. =¸_è»qâßfi™ê

qâßfiã¨O, |ÅO

7

ÖËg g∞ =∞#ã¨∞ûÖ’H˜ ZHõ¯‰õΩO_® LO>Ë ZO`« ÉÏQÆ∞O_Õk!

K≥`· <« åºxfl ǨÏiOKÕ ‰õΩΔ ¢^`Œ fi« , ^Œ∞~°ƒÅ`åfik =¸_èq» âßfi™êÅ∞ =∞#Å#∞ P[<å‡O`«O P=iOK«‰õΩO_® LO>Ë ZO`« ÉÏQÆ∞O_Õk!

19. UHõ r=Hõ}O (Jg∞ÉÏ) #∞O_ç =∂#= ~°∂áêxfl á⁄O^Õ=~°‰õÄ, "≥#H˜¯ uiy h ^ŒâßO`«~åÅ#∞ K«∂ã¨∞HÀ!

J^ŒO`å Z=~°∞ KÕâß~°∞? h ã‘fiÜ«∞ ã¨OHõÅÊ"Õ∞ Hõ^•! h ã¨OHõÅÊO ã¨~fi° â◊H=Θ ∞O`«O HÍ^Œx WOHÍ JO\Ï"å? xxflO`« L#fluH˜ `≥zÛ# â◊H˜Î, WOHÍ x#∞fl L^ŒúiOK«QÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ã¨OHõÅÊâ◊H˜Îx |ÅѨiKÕ jÅO h‰õΩ J=ã¨~°O. 20. PˆQflÜ«∂¢ãOΨ ÖÏ i=Ùfi# =zÛѨ_,ç J*Ï˝#~åã¨∞Å #O`å Éèí㑇Ѩ@ÅO KÕ¿ã =∞Ǩâ◊H˜Îx LѨx+¨`«∞ÎÅ∞ x~°ƒù Ü«∞`«fiO Jx ¿Ñ~˘¯O@∞<åfl~Ú. g∞~°∞ ÉÏQÍ ¢ÑK¨ å~°O KÕÜ∞« =Åã≤# UÔH·Hõ =∞`«^èŒ~°‡O x~°ƒùÜ«∞`«fi"Õ∞! "åº=ǨiHõ ¢ÑѨ O¨ K«OÖ’QÍx, P^蕺u‡Hõ ¢ÑѨ O¨ K«OÖ’QÍx 'ÉèÜ í ∞« —=∞<Õk =∞# Ѩ`«<åxH˜, áêáêxH˜ =¸ÅHÍ~°}=∞#_»O ã¨`«ºO. ^Œ∞óMÏxfl HõeyOKÕk 'ÉèíÜ«∞O—† ^Òëêìºxfl ÃÑOKÕk 'ÉèíÜ«∞O—, =∞~°}Ïxfl `≥KÕÛk 'ÉèíÜ«∞O—.

21. g∞ <å_»∞Å#∞ ^Œ$_è»`«~°O KÕã¨∞HÀO_ç. W#∞Ѩ <å_»∞Å∞, L‰õΩ¯ HõO_»~åÅ∞ =∞#‰õΩ J=ã¨~O° . =∞#O ZO`À

8

ã¨∂ÊùiÎ

HÍÅO qÅÑ≤OKåO. WHõ qÅÑ≤OK«_»O =∂#O_ç, ÖËz g∞ áê^•ÅÃÑ· xÅ|_ç, nè~°∞Å∞ HõO_ç.

22. =∞# Ü«Ú=‰õΩÅ∞ |e+¨μªÅ∞ HÍ"åe. =∞`« x+¨ª P `«~°∞"å`« ^•#O`«@ J^Õ KÕ‰õÄ~°∞`«∞Ok. =ÚYºOQÍ <å Ü«Ú=q∞¢`«∞ʼnõΩ <Õ#∞ KÕ¿ã q[˝Ñ≤Î Wk: =ÚO^Œ∞ |e+¨μªÅ∞ HõO_ç. |ÅÇ‘Ï#∞Öˇ· LO_ç ÉèíQÆ=næ`å áê~åÜ«∞}OHõ<åfl 'Ѷ¨Ù\òÉÏÖò— P>Ë q∞=∞‡efl `«fi~°QÍ "≥∂HõΔ=∂~åæxH˜ fã¨∞H˘xáÈ`«∞Ok. Wq =∞Ǩ™êǨÏ㨠=K«<åÅ∞ ã¨∞=∂!

J~Ú<å g∞Ѩ@¡ <å‰õΩ QÍ_è®aè=∂#O LO_»_»O =Å# "å\˜x K≥ѨÊHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. <å K≥ѨC ZHõ¯_» Hõ~°∞ã¨∞ÎO^À <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. <Õ#∞ H˘OK≥O J#∞Éè"í åxfl QÆ_Oç Kå#∞. g∞ [|ƒÅ∞, g∞ HõO_»~åÅ∞ WOHÍ H˘O`« |ÅѨ_ç#ѨC_»∞ g∞iOHÍ ÉÏQÍ w`«#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. g∞Ö’ WOHÍ H˘OK≥O |Å=ÚO>Ë, ~°HOÎõ ¢Ñ=¨ Ç≤Ï¿ãÎ NHõ$+¨μx‚ =∞Ǩ|ÖÏxfl, ¢Ñ¨uÉèÏqâıëêxfl K«Hõ¯QÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. g∞ áê^•Å g∞^Œ g∞ â◊s~°O ^Œ$_è»OQÍ, ã¨∞ã≤÷~°OQÍ xÅ|_ç #ѨC_»∞ g∞~°∞ x["≥∞#ÿ ѨÙ~°∞+¨μÅ=∞x ÉèÏqOK«QeÆ y#ѨC_»∞ LѨx+¨`«∞ÎÅ#∞, P`«‡ =∞Ç≤Ï=∞#∞ ã¨=∞¢QÆOQÍ ¢QÆÇ≤ÏOK« QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.

23. WѨC_»∞ HÍ=Åã≤Ok 'ѨÙ~°∞+¨μÅ∞— =∂¢`«"Õ∞, `«H¯˜ #^ŒO`å ã≤^OúŒ QÍ ã¨=∞‰õÄ~°∞`«∞Ok. HÍx |e+¨μŪ ∞, [=

qâßfiã¨O, |ÅO

9

ã¨OѨ#∞flÅ∞, |∞∞A=~°Î#∞Å∞, P`«‡qâßfiã¨Ñ¨~°∞Å∞ J~Ú# Ü«Ú=‰õΩÅ∞ HÍ=Åã≤ L<åfl~°∞. JÖÏO\˜ "å~°∞ #∂~°∞=∞Ok Åaè¿ãÎ, ¢Ñ¨Ñ¨OK«O Ü«∂=`«∞ΠѨi=~°Î#O K≥O^Œ∞`«∞Ok. 24. ã¨OHõÅÊâ◊H˜Î `«H˜¯# â◊‰õΩÎÅxflO\˜Hõ<åfl |Å=`«Î~° =∞~ÚOk. Jk ™êHΔÍ`«∂Î ÉèíQÆ=O`«∞x #∞Oz =KÕÛk HÍ|\˜ì ^•x =ÚO^Œ∞ `«H¯˜ #^ŒO`å gyáÈ=Åã≤O^Õ. x~°‡ÅO, |e+¨ªO J~Ú# ã¨OHõÅÊO ã¨~°fiâ◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿ#k. ^•xÃÑ· h‰õΩ qâßfiã¨O ÖË^•?

25. J=Ù#∞, <Õ#∞ Ѩi}u K≥O^Œ∞`«∞#fl H˘nÌ JO`å ѨÙ~°∞+¨„Ѩܫ∞`«flOÖ’<Õ L#fl@∞¡ `≥Å∞™ÈÎOk. K≥_»∞#∞ KÕã≤<å '=∞x+≤—QÍ, ^è≥·~°ºOQÍ KÕÜ«∞O_ç. #∞=Ùfi ^Œ∞+¨μì_»= =Åã≤=¿ãÎ, =∞Ǩ^Œ∞+¨μìxQÍ LO_»∞.

26. P`«‡qâßfiã¨O L#fl H˘O^Œi K«i„`Õ ¢Ñ¨Ñ¨OK« K«i¢`«. P qâßfiã¨O =ºH˜ÎÖ’x k=º`åfixfl |Ç≤Ï~°æ`«O KÕã∞¨ OÎ k.

¢¿Ñ=∞, ™êfi~°÷~åÇ≤Ï`«ºO 1. ™êfi~°÷~åÇ≤Ï`«º"Õ∞ qâı+¨ ÖÏÉèí^•Ü«∞HõO† HÍx ^•xx JÅ=~°K«∞H˘<Õ F~°∞Ê „Ѩ[ʼnõΩ ÖË^Œ∞.

2. U^À L#fl`«™ê÷#OÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx S^Œ∞ ÃÑ·ã¨Å∞ KÕ`«|∞K«∞ÛH˘x, ''U"≥∂Üü∞, ¿Ñ^Œ"å_®, W^Œ∞QÀ—— J#=^Œ∞Ì. ^•#q∞zÛ #∞=Ùfi "Õ∞Å∞ á⁄O^Œ_®xH˜ J`«_˘Hõ_∞» L#flO^Œ∞‰õΩ P`«_ç Ѩ@¡ Hõ$`«A˝_»"≥· LO_»∞. ^èŒ#º`« ^•`«ˆHQÍx ^•#O ѨÙK«∞ÛH˘#fl =ºH˜ÎH˜ HÍ^Œ∞. h B^•~åºxfl, h ^ŒÜ«∂QÆ∞}Ïxfl Ö’HõOÖ’ J=∞Å∞Ѩ~z° `«^•Ìfi~å #∞=Ùfi Ѩq¢`∞« _»",·≥ ѨiѨÓ~°‚ `«#∞ ã¨O`«iOK«∞HÀ=_®xH˜ h‰õΩ J=HÍâ◊O ÅaèOz #O^Œ∞‰õΩ Hõ$`«A˝_»==Ù.

3. W`«~∞° ʼnõΩ "Õ∞Å∞ KÕÜ∂« Å<Õ x~°O`«~° ¢ÑÜ ¨ ∞« `«flOKÕ =∞#Å#∞ =∞#O =∞~°záÈ=_®xH˜ ¢Ñ¨Ü«∞uflã¨∂Î<åflO. WÖÏ =∞#Å#∞ =∞#O =∞~°záÈ=_»"Õ∞ rq`«OÖ’ <Õ~°∞ÛHÀ^Œy# Q˘Ñ¨Ê QÆ∞}áê~î°O. Jq"ÕHõO`À =∞x+≤ `«##∞ `å#∞ P#O^Œ=∞Ü«Ú}˜‚QÍ KÕã¨∞HÀQÆÅ#x ÉèÏq™êÎ_»∞. HÍx J<ÕHõ 10

¢¿Ñ=∞, ™êfi~°÷~åÇ≤Ï`«ºO

11

ã¨O=`«û~åÅ∞ H˘@∞ìq∞\Ïì_ç z=iH˜ ™êfi~å÷xfl K«OѨ٠HÀ=_»"Õ∞ x["≥∞ÿ# ™œYº=∞h, `«# ™œYºO `«# KÕuÖ’ L#fl^ÕQÍx W`«~°∞Å KÕ`«∞Ö’¡ ÖË^Œh ¢QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞.

4. Uk ™êfi~°÷Ѩ~°"≥∂ J^Õ Jqhu† ™êfi~°÷~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ# ^Õ^À J^Õ hu.

5. rq`«=∞O`å W=fi_»"Õ∞ Jx `≥Å∞ã¨∞HÀ. rq`«=∞O>Ë `åºQÆ"Õ∞† Ѩ~ÀѨHÍ~°"Õ∞† ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ =∞#O ^•`«$`«fiO JÅ=~°K«∞HÀHõáÈ`Õ ¢Ñ¨Hõ$`Õ |Å=O`«OQÍ =∞# KÕ`« `åºQÆO KÕ~Úã¨∞ÎOk. Hõ#∞Hõ W+¨ìѨÓ~°fiHõOQÍ<Õ WzÛ"ÕÜ«∂e... ‰õÄ_»Éˇ@ì@"Õ∞ =∞# ã¨fiÉèÏ=O J~Ú LO@∞Ok. ÉèíÅ∂¡HõѨ٠Ѩ@∞ì`À =∞#O U^À fã¨∞‰õΩ"≥à◊ ^•=∞#∞‰õΩO\Ï=Ú. HÍx ¢Ñ¨Hõ$u h Q˘O`«∞ Ѩ@∞ìH˘x h Ñ≤_çH˜e `≥iÑ≤ã¨∞ÎOk. h‰õΩ W+¨ì"≥∞ÿ<å, Hõ+¨ì"≥∞ÿ<å #∞=Ùfi `åºQÆO KÕÜ«∞=Åã≤O^Õ. '<Õ x=fi#∞— J#fl =∞~°∞HõΔ}"Õ∞ hÃÑ· ^≥|ƒÑ¨_»∞`«∞Ok. #∞=Ùfi QÍÜ«∞Ѩ_»`å=Ù. z=iH˜ `«# ã¨~°fi™êfihfl `åºQÆO KÕÜ«∂eû# x~°ƒO^èŒã≤÷uH˜ QÆ∞iHÍx =ºH˜Î Z=~°∂ LO_»~°∞.

6. Ѩq¢`«OQÍ LO@∂ W`«~°∞ʼnõΩ "Õ∞Å∞ KÕÜ«∞_»"Õ∞ Jxfl Láêã¨#Å ™ê~°O.^Œi¢^∞Œ xÖ’, ~ÀyÖ’ t=Ù}˜‚ K«∂_»QeÆ y# =ºH˜Î x["≥∞ÿ# t"å~å^茉õΩ_»∞. q¢QÆǨÏOÖ’ =∂¢`«"Õ∞

12

ã¨∂ÊùiÎ

t=Ù}˜‚ K«∂_»QÆeˆQ =ºH˜Î P~å^èŒ# ¢áê~°OÉèí ^Œâ◊Ö’x^Õ.

7. ™êfi~°÷~°Ç≤Ï`« ¢Ñ¨=$`ÕÎ =∞`åxH˜ w@∞~å~Ú.

WÖÏO\˜ x™êfi~°÷`« Z=iÖ’ ZO`« JkèHõOQÍ LO@∞O^À P`«_»∞ JO`« P^蕺u‡HõѨ~°∞_»∂, t=™êxfl^茺O á⁄Ok# "å_»∂ J=Ù`å_»∞... HÍx ™êfi~°÷Ѩ~°∞_≥·# =∞x+≤ ã¨=∞ã¨Î ^Õ"åÅÜ«∂Å#∞ ^Œi≈ã¨∂Î Jxfl f~å÷Å#∞ ¿ãqã¨∂Î z~°∞`« ѨÙeÖÏ â◊s~°=∞O`å <å=∂Å∞ ^èŒiOz<å t=ÙxH˜ KåÖÏ ^Œ∂~°OQÍ<Õ LO\Ï_»∞.

8. ¢¿Ñ=∞† ¢¿Ñ=∞#∞ =∂¢`«"Õ∞ <Õ#∞ ¢Ñ¨É’kè™êÎ#∞. qâßfi`«‡ Jaè#fl`åfixfl, ã¨~°fi"åºÑ¨Hõ`åfixfl ¢Ñ¨uáêkOKÕ "Õ^•O`« ã¨`åºxfl P^è•~°OKÕã¨∞H˘x ¢Ñ¨É’^èŒO ™êy™êÎ#∞.

9. "≥Ú^Œ@ PǨ~°O `«~°∞"å`Õ =∞`«O. ¿Ñ^Œ"å~°∞ uO_çÖËHõ =∞Å=∞Å=∂_»∞`«∂O>Ë "åiH˜ q∞ug∞i# =∞`« É’^èŒ KÕÜ«∞=∞O\ψ~?=∞`« ã≤^•úO`åÅ∞ "åi PHõe ÉÏ^èŒ#∞ f~°ÛQÆÅ"å?... #∞=Ùfi ÅHõΔÅH˘nÌ ã≤^•úO`åÖ#∞ QÆ∂iÛ ¢Ñ㨠O¨ QÍÅ∞ KÕÜ∞« =K«∞Û. HÀ@¡H˘nÌ ã¨O¢Ñ^¨ •Ü«∂Å#∞ |Ü«∞Å∞ ^Õ~°nÜ«∞=K«∞Û. HÍx h ǨÏ$^ŒÜ«∞O ã¨ÊOkOKÕ@O`« ^•HÍ J^ŒO`å =º~°÷"Õ∞. "Õ^ŒO É’kèã¨∂Î#fl@∞¡ "å~°∞ hÖ’ Hõeã≤ áÈ~Ú, h â◊s~åOQÍÅÖ’ "å~°∞ KÕiáÈÜÕ∞@O`« =~°‰õÄ #∞=Ófi, "å~°∂ ¿Ñ^ŒÅ∂ ^èxŒ ‰õΩÅ∂, ѨO_ç`∞« Å∂ áê=∞~°∞Å∂,

¢¿Ñ=∞, ™êfi~°÷~åÇ≤Ï`«ºO

13

™ê^èŒ∞=ÙÅ∂ áêѨÙÅ∂ JO^Œ~°∂ ¢|Ǩχ=∞x ¿Ñ~˘¯<Õ P JkfifÜ«∞ JYO_» Ѩ~°=∂`«‡ Ü≥ÚHõ¯ qq^èŒ ~°∂áêÅx , JOâ◊Åx „QÆÇ≤ÏOKÕ =~°‰õΩ h ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl ã¨ÊOkOK«x=Ùfi.

10. ^Œ∞ã≤u÷ Ö’ L#fl"åi HÀã¨O Ѩi`«ÑO≤ z ã¨Ç¨ Ü«∂ xÔH· Z^Œ∞~°∞K«∂¿ãÎ, Jk =KÕÛ f~°∞`«∞Ok. D ÉèÏ~åxfl <å ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ "≥∂ã¨∂Î, D ÉèÏ"åxfl <å =∞#ã¨∞ûÖ’ xÅ∞Ѩ٠H˘x <Õ#∞ Ѩ<≥flO_Õà◊√¡ Ѩܫ∞xOKå#∞. ^èŒ#=O`«∞Å#|_Õ, Ѷ∞¨ #∞Å#|_Õ "åi WO\˜O\˜H© <Õ#∞ "≥àÏ¡#∞. ~°HOÎõ „ã¨qã¨∞#Î fl ǨÏ$^ŒÜ«∞O`À „ѨѨOK«OÖ’ ã¨QÆO ÉèÏQÍxfl ^•\˜ D J#º ^ÕâßxH˜ (J"≥∞iHÍ) ã¨Ç¨Ü«∂~°÷O =KåÛ#∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞_»∞. PÜ«∞# ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕ™êÎ_x» <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.

D ^ÕâO◊ Ö’ K«ex ÖË^• PHõex `«@∞ìHÀÖËHõ <Õ#∞ #tOzáÈ =K«∞Û. HÍx Ü«Ú=‰õΩÖÏ~å ¿Ñ^ŒÅ, J*Ï˝#∞Å, Ñ‘_`ç ∞« ŠѨ@¡ K«∂Ѩ=Åã≤# ™ê#∞Éèí∂ux g∞‰õΩ ã¨O„Hõq∞OѨKÕã¨∞Î<åfl#∞.

11. D rq`«O Hõ}Δ H˜ "õ ∞≥ #ÿ k, Ö’HõOÖ’x P_»O|~åÅ∞ Jâßâ◊fi`«O. HÍx W`«~°∞Å xq∞`«ÎO rqOKÕ "å~°∞ =∂„`«"Õ∞ âßâ◊fi`«OQÍ rq™êÎ~°∞† `«H˜¯#"å~°∞ ˆH=ÅO r=K«Ûù"åÅ∞.

12. q`«O`«∞=Ù Hõhfl~°∞ `«∞_»=ÖËx, XHõ J<å^äŒ <À@ =Ú^ŒÌ J#flO ÃÑ@ìÖËx =∞`«OѨ@¡QÍx ÖË^• ^Õ=Ùx Ѩ@¡QÍx <å‰õΩ #=∞‡HõO ÖË^Œ∞.

S3

14

ã¨∂ÊùiÎ

13. <åÜ«∞<å! „¿Ñ=∞‰õΩ Z#fl\˜H© JѨ[Ü«∞O ÖË^Œ∞† <Õ_À, ˆ~áÈ ÖË^• Ü«ÚQÍÅ `«^Œ#O`«~°"≥∂ ã¨`«ºO [~ÚOKÕ f~°∞`«∞Ok. „¿Ñ=∞ q[Ü«∂xfl ™êkèã¨∞ÎOk. h `À\˜"åix #∞=Ùfi „¿Ñq∞OK«QÆÅ"å?

14. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ZHõ¯_»‰õΩ "≥o¡ "≥`«‰õΩ`å=Ù? ¿Ñ^ŒÅ∂, n#∞Å∂, ^Œ∞~°ƒÅ∞Å∂ JO^Œ~°∂ ^Õ=Ùà◊√¡ HÍ~å? "åi<≥O^Œ∞‰õΩ P~åkèOK«‰õÄ_»^Œ∞? QÆOQÍf~°OÖ’ ÉÏqx ZO^Œ∞‰õΩ `«"åfie?

15. ã¨~°fiâ◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿ# ¢¿Ñ=∞â◊H˜Îx #=Ú‡... hÖ’ ¢¿Ñ=∞ LO^•? #∞=Ùfi ã¨~°fiâ◊H˜Î=∞O`«∞_çq. hÖ’ ѨiѨÓ~°‚ ™êfi~°÷~åÇ≤Ï`«ºO LO_Õ Ñ¨HõΔOÖ’ h‰õΩ u~°∞QÆ∞ÖË^Œ∞. ã¨~°fi¢`å [~ÚOKÕk jÅ"Õ∞!

16. <å J#∞Éèí∂ux =ºHõÎOKÕÜ«∞ÖË#O`«QÍ <å ǨÏ$^ŒÜ«∞O xO_ç LOk. ^•xx g∞~°∞ TÇ≤ÏOK«∞HÀ=K«∞Û. ÅHõΔÅ=∞Ok PHõe, J*Ï˝#O`À JÅ=∞\˜ã¨∂Î rqOz#O`« HÍÅO, "åi ¢â◊=∞ Ѷ¨e`«OQÍ q^•º=O`«∞Öˇ·, "åi Ѩ@¡ JÅHõΔ ºO =Ç≤Ïã¨∞Î#fl ¢Ñ¨u XHõ¯ih <Õ#∞ ¢^ÀÇ≤ÏQÍ Ñ¨iQÆ}˜ ™êÎ#∞. ¿Ñ^ŒÅ#∞ Ñ≤ÑÊ≤ KÕã≤ Pi˚Oz# ^è#Œ O`À qÖÏã¨=O`«"∞≥ #ÿ rq`«O QÆ_»∞ѨÙ`«∂ – PHõeQ˘#fl P@q‰õΩÅHõ<åfl "≥∞~°∞ÔQ·# ã≤÷uÖ’ ÖËx HÀ@¡=∞Ok ™È^Œ~° „Ѩ*ÏhHÍxH˜ Ug∞ KÕÜ∞« ÖË#O`« ^•HÍ– <Õ#∞ P q^•ºkè‰Ωõ Å#∞, ^è#Œ =O`«∞Å#∞

¢¿Ñ=∞, ™êfi~°÷~åÇ≤Ï`«ºO

15

`«∞K«∞ÛùÅx ¿Ñ~˘¯O\Ï#∞. <å ™È^Œ~°∞ÖÏ~å! =∞#O ¿Ñ^ŒÅO, J<å=∞‰õΩÅO. HÍx J`«∞º#fl`« ã≤÷uÖ’x "åiH˜ ã¨^• J"Õ Ñ¨iHõ~åÖˇ·<å~Ú.

17. <Õ#∞ =ÚH˜Îx ÖË^• ÉèíH˜Îx ÖˇHõ¯KÕÜ«∞#∞.

T@h\˜ÖÏ (xâ◊≈|ÌOQÍ)Ѩ~°∞ʼnõΩ Ç≤Ï`«O KÕ™êÎ#∞.—— 18. =∞~°}Ѩ~°ºO`«O <Õ#∞ Z_»`≥QÆHõ ѨxKÕ™êÎ#∞, =∞~°}Ï#O`«~O° Ãã`· O« Ö’Hõ¢âÜ ı ∞« ã¨∞ûÔH· ѨxKÕ™êÎ#∞. Jã¨`º« O Hõ<åfl ã¨`«ºO â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ#k† =∞Oz`«#O ‰õÄ_® JO`Õ. #∞=Ùfi g\˜x Hõ#∞Hõ ã¨O`«iOK«∞HÀQÆey`Õ ™êfiÉèÏqHõ"≥∞ÿ# „Ѩ|Åâ◊H˜ÎKÕ Jq J_»¤O‰õΩÅ#∞ JkèQÆq∞Oz =∂~åæxfl ã¨∞QÆ=∞O KÕ™êÎ~Ú.

19. "åºHÀK«"Õ∞ r=#O, ã¨OHÀK«"Õ∞ =∞~°}O. Ü«∂=`«∞Î ¢¿Ñ=∞ "åºHÀK«O, Ü«∂=`«∞Î ™êfi~°÷O ã¨OHÀK«O. Hõ#∞Hõ ¢¿Ñ=∞ =∂¢`«"Õ∞ UÔH·Hõ r=# ^èŒ~°‡O. ¢¿Ñq∞OKÕ =ºH˜Î rq™êÎ_»∞, ™êfi~°÷Ѩ~°∞_»∞ =∞~°}˜™êÎ_»∞. UÔH·Hõ r=#^èŒ~°‡O „¿Ñ=∞ Hõ#∞Hõ =∞#O rqOz_»O HÀã¨O âßfiã≤ã¨∞Î#fl@∞¡ „¿Ñ=∞HÀã¨"Õ∞ „¿Ñq∞OKåe. „¿Ñ=∞Ѷ¨ÅO „¿Ñ"Õ∞.

20. ¢Ñ¨Ñ¨OKåxH˜ "≥Å∞QÆ∞xKÕÛ ^≥=~°∞? ѨÓ~°fiO `åºQÆ"Õ∞ rq`«^èŒ~°‡OQÍ JÅ~åiOk† `åºQÆ"Õ∞ r=# q^è•#"≥∞ÿOk. Wk ѨÙ#~å=$`«=∞ÜÕ∞ºã¨iH˜ H˘xfl Ü«ÚQÍÅ∞

16

ã¨∂ÊùiÎ

QÆ_»∞™êÎ~Ú. J<Õ‰õΩÅ Ç≤Ï`«O HÀã¨=¸ ã¨~°∞fiÅ ã¨OˆHΔ=∞O HÀã¨=¸ Ö’HõOÖ’x Ju™êǨÏã¨=O`«∞Å∂, ã¨~Àfi`«Î=ÚÅ∂ `åºQÆOKÕÜ«∂e. J#O`« ¢¿Ñ=∞, Hõ~°∞}Å∞ QÆÅ |∞^Œú^Õ=Ùà◊√¡ =O^ŒÅH˘nÌ J=ã¨~°"≥∞ÿ L<åfl~°∞.

21. <Õ#∞ =∞m¡=∞m¡ [x‡Oz "ÕÅH˘Åk HõëêìÅ#∞ J#∞Éèíq™êÎ#∞ QÍHõ! `«^•Ìfi~å LxH˜ QÆÅ, <Õ#∞ #"Õ∞‡ UÔH·Hõ ^Õ=Ù}˜‚ ã¨~åfi`«‡‰õΩ}˜‚ P~åkè™êÎ#∞† JxflO\˜H© q∞Oz Jxfl *Ï`«∞Å, =~åæÅÖ’x ^Œ∞+¨μìÅ, xHõ$+¨μìÅ, ¿Ñ^Œ"åÔ~·# <å ^Õ=Ù}˜‚ ¢Ñ¨`ÕºHõOQÍ P~åkè™êÎ#∞.

22. =∞#Ö’ ™êfi~°÷Ѩ~°"≥∞ÿ# PÖ’K«# ã¨=∞ã≤ áÈ~Ú#ѨÙÊ_»∞ =∞# ^•fi~å K«Hõ¯\˜ Ѩx x~°fiǨÏ}‰õΩ <ÀK«∞‰õΩO@∞Ok, =∞# =∞ǨÏ`«fi ¢Ñ¨ÉèÏ=O W`«~°∞ÅÃÑ· „Ѩãi¨ ã¨∞OÎ k.

23. ¢ÑѨ O¨ K«OÖ’x =∞`åÅ∞ xs˚="≥∞ÿ [=ã¨`åfiÅ∞ HÀÖ’Ê~Ú JѨǨ㨺 ѨÓ~°Hõ"≥∞ÿ#q. Ö’HÍxH˜ HÍ=Åã≤Ok jÅO. Z=i rq`«O ¢Ñ¨[fieOKÕ ¢¿Ñ=∞`À, x™êfi~°÷=∞Ü«∞"≥∞ÿ LO@∞O^À JÖÏO\˜ "åˆ~ Ö’HÍxH˜ J=ã¨~°O. P ¢¿Ñ=∞ "å~°∞ ѨeˆH ¢Ñ¨u Ѩ^•hfl Ñ≤_»∞QÆ∞ÖÏ ^èŒfixOѨKÕã¨∞ÎOk. 24. J`«∞º#fl`« qâ◊fi^èŒ~°‡O P`«‡`åºQÆ"Õ∞QÍx

¢¿Ñ=∞, ™êfi~°÷~åÇ≤Ï`«ºO

17

™êfiuâ◊Ü«∞O HÍ^Œ∞.

25. =∞Ǩϟ#fl`«"≥∞ÿ# P`«‡`åºQÆO =¸ÅOQÍ<Õ ^èŒ~°‡ Ѩ~åÜ«∞}`« [xã¨∞ÎOk. h HÀã¨O Un HÍOH˜ΔOK«=^Œ∞Ì. ã¨=∞ã¨ÎO W`«~°∞Å HÀã¨"Õ∞ KÕ~Ú. ÉèíQÆ=O`«∞xÖ’ LO@∂ rqOK«_»=¸ K«iOK«_»=¸ JO>Ë W^Õ.

26. Z=~° ∂ <åâ◊ # "≥ Ú O^Œ ~ ° ∞ . Z=~° ∂ Jã¨OѨÓ~°∞‚Å∞QÍ q∞yeáÈ~°∞. ''ѨÙ~ÀQÆq∞OK«O_ç <å ™È^Œ~°∞ÖÏ~å! g∞~°∞ J#O`« áê=#ã≤O^èŒ∞=ÙÅ∞! ^≥·=OQÍ Jaè=ºHõÎ=∞=O_ç, ^≥·="Õ∞ J=O_ç!—— JO@∂ ˆ~~ÚO|=à◊√¡ ѨÅ∞HõO_ç.

ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, =∞`«O 1. ¢Ñ¨u rqÖ’ k=º`«fiO QÆiƒù`«"≥∞ÿ LOk. ÉÏǨºO`«~° ¢Ñ¨Hõ$u#O`å x~ÀkèOz JO`«~°æ`«"≥∞ÿ L#fl h k=º`åfixfl Jaè=ºHõOÎ KÕÜ∞« _»"∞Õ rq`« Ѩ~=° ∂=kè. WO^Œ∞HÔ · Hõ~‡° , Láêã¨#, Ü≥∂QÆ, *Ï˝# =∂~åæÅÖ’ XHõ¯\˜QÍx, ~Ô O_»∞ QÍx, JxflO\˜hQÍx J=ÅOaOz =Ú‰õΩÎÅ=O_ç. =∞`« ™ê~åOâ◊O W^Õ. "å^•Å∞, ã≤^•úO`åÅ∞, ~å^•úO`åÅ∞ Hõ~°‡HõÖÏáêÅ∞, ¢QÆO^ä•Å∞, ^Õ"åÅÜ«∂Å∞, q¢QÆǨÅ∞ – W=hfl J¢Ñ¨^è•# q+¨Ü«∂Å∞.

2. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ XHõ~°∞ L<åfl~°O\Ï~å, J~Ú`Õ =∞#O PÜ«∞##∞ K«∂_®e† P`«‡ LO^ŒO\Ï~å, J~Ú`Õ ^•xx =∞#O J#∞Éèí∂u K≥O^•e. ÖËHõáÈ`Õ #=∞‡ ‰õΩO_® LO_»_»"Õ∞ "Õ∞Å∞. Pã≤ΉõΩ_»<Õ =Úã¨∞QÆ∞ "Õã¨∞HÀ=_»O Hõ<åfl ÉÏǨ@OQÍ <åã≤ΉõΩ_»∞ HÍ=_»"Õ∞ =∞Ozk. 3. ™ê^èŒ# `«Ñ¨ÊHõ KÕÜ«∂e. ¢Ñ¨u ~ÀE "Õà◊‰õΩ =zÛ g∞~°O`å <å =∂@Å∞ ¢â◊^ŒúQÍ q#=K«∞Û. HÍx ™ê^èŒ# 18

ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, =∞`«O

19

J#∞+≤ªOK«HõáÈ`Õ g∞~°∞ XHõ¯ J_»∞QÆ∞ ‰õÄ_® =ÚO^Œ∞‰õΩ áÈÖË~∞° . JO`å JÉèϺã¨O g∞^Õ P^è•~°Ñ_¨ ç LOk. J#∞Éè=í O HõÅ∞QÆx^Õ =∞#O Z#fl\˜H© D q+¨Ü«∂Å∞ J=QÆ`«O KÕã¨∞HÀÖËO. "å\˜x ™êfi#∞Éèí=O`À =∞#O Hõ#∞Q˘#=Åã≤ LO@∞Ok. ˆH=ÅO ѨÓ~°fiѨHõΔ ã≤^•úO`åÅ#∂ q=~°}Å#∂ qO>Ë ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞.

4. XHõ ÉèÏ=# ã‘fiHõiOK«O_ç. P PÖ’K«#<Õ g∞ TÑ≤iQÍ KÕã¨∞HÀO_ç. ^•x<Õ =∞##O KÕÜ«∞O_ç, ^•x<Õ HõÅQÆ#O_ç. ^•<À¡<Õ `«#‡Ü«ÚÖˇ· rqOK«O_ç. g∞ "≥∞^Œ_»∞, HõO_»~åÅ∞, #~åÅ∞, â◊s~°OÖ’x ¢Ñu¨ ÉèÏQÆ=¸ P ÉèÏ=#`À `«#‡Ü«∞O K≥O^•e. W^Õ HÍ~°º ã≤kúH˜ ^•i. D q^è•#"Õ∞ JÖ∫H˜ H õ QÆ ∞ }Ï_è » ∞ ºÖˇ · # P^è • ºu‡Hõ =∞Ǩ  `« ∞ ‡Å#∞ ¢Ñ¨ÉèíqOѨKÕã≤Ok. 5. D ¢Ñ¨=HõÎÅ∞ JkfifÜ«ÚÅ∞ HÍ~°∞, "å~°∞ ‰õÄ_® =∞#ÖÏO\˜ =∞#∞+¨μÖË. J~Ú`Õ "å~°∞ Q˘Ñ¨Ê Ü≥∂QÆ∞Å∞QÍ ~°∂á⁄O^•~°∞. JfO¢kÜ«∞*Ï˝#O "åiH˜ ã≤kú¿ãÎ, =∞#‰õÄ Jk ã≤kúã¨∞ÎOk. "åˆ~g∞ J™ê^è•~°} =º‰õΩÎÅ∞ HÍ~°∞. XHõ =ºH˜Î P ã≤u÷ á⁄O^•_»O>Ë<,Õ ¢Ñu¨ =ºH©Î ^•xx á⁄O^Œ=K«Ûx `ÕÅ∞`«∞Ok. á⁄O^Œ=K«Ûx HÍ^Œ∞, á⁄Ok f~åe. JfO„kÜ«∞ *Ï˝<åxfl ã≤kúOK«∞HÀ=_»"Õ∞ =∞`«O.

20

ã¨∂ÊùiÎ

6. ѨiѨÓ~°‚ ã¨fi`«O¢`«∞}˜‚, ¢Ñ¨Hõ$u xÜ«∂=∞‰õΩ}Ë‚ =∞#O ÉèíQÆ=O`«∞_»x ¿Ñ~˘¯O@∞<åflO. |O^èŒ q=ÚH˜Î J<Õ ÉèÏ=#ÖËHõ g∞~°∞ K«iOK«ÖË~°∞, =ã≤OK«ÖË~°∞ HÍ|\˜ì g∞~°∞ PÜ«∞##∞ x~åHõiOK«ÖË~°∞.

7. U ¢áê}˜H© "≥·Ñ¶¨ÅºO "å\˜Å¡^Œ∞. [QÆ`«∞ÎÖ’ "≥·Ñ¶¨Åº =∞<Õ^Õ ÖË^∞Œ . =∞x+≤ #∂~°∞ Ѩ~åºÜ«∂Å∞ `«#‰õΩ `å#∞ Ǩx KÕã¨∞HÀ=K«∞ÛQÍHõ! "Õ~Ú™ê~°∞¡ Ѩ`«#"≥ÚO^Œ=K«∞ÛQÍHõ! HÍx z=iH˜ `å#∞ JYO_» ã¨zÛù^•#O^Œ¢|Ǩχ"Õ∞ Jx `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞.

8. =∞`«O ã≤^•úO`åÅÖ’#∂, ~å^•úO`åÅÖ’#∂, ¢Ñ¨*Ï˝"å^•ÅÖ’#∂ ÖË^Œ∞. =∞`«O JO>Ë =∞# x[ã≤÷`Õ, =∞# Ѩi}`Õ. =∞`«=∞O>Ë ã¨fiã¨fi~°∂Ѩ J#∞ã¨O^è•#"Õ∞† ™êHΔÍ`å¯~å#∞Éèí="Õ∞.

9. Uã¨∞¢Hã© ∞¨ Î ã¨∂‰õΩÅÎ #∞ *Ï˝ÑH¨ Oõ KÕã∞¨ HÀO_ç: ''J_çy`Õ Åaèã¨∞ÎOk, J<Õfi+≤¿ãÎ Hõ#∞Q˘O\Ï=Ù† `«Å∞ѨÙÅ∞ `«_ç`Õ `≥~°K«∞‰õΩO\Ï~Ú.—— D =K«<åÅ∞ JÅOHÍ~åÅ∞ HÍ=Ù, HõÅÊ#Å∞ HÍ=Ù, JHõΔ~° ã¨`åºÅ∞.

10. ÉÏǨϺ`«~° ¢ÑH¨ $õ ux(„áêѨOzHõ ã¨∞MÏÅ`À ‰õÄ_ç# WO„kÜ«∞[QÆ`«∞Î) [~ÚOK«_»O =Ú=∞‡\˜H© Ѷ¨∞#HÍ~°º"Õ∞!

ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, =∞`«O

21

HÍx =∞# JO`«~° ¢Ñ¨Hõ$ux [~ÚOK«_»O WOHÍ Q˘Ñ¨Ê HÍ~°ºO... D JO`«~°OQÆOÖ’x =∞x+≤x [~ÚOK«_»O, =∞x+≤ =∞#ã¨∞ûÖ’ LO_Õ ã¨∂HõΔ ‡`«~° K«~°ºÅ ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞ J=QÆ`«O KÕã¨∞HÀ=_»O ѨÓiÎQÍ =∞`åxH˜ =∂¢`«"Õ∞ K≥O^Œ∞`«∞Ok. 11. r=OÖ’#∂ =∞~°}OÖ’#∂, ã¨∞YOÖ’#∂ ^Œ∞óYOÖ’#∂ ^≥·=O ã¨=∞OQÍ xez LO\Ï_»∞. [QÆ`«ÎO`å ÉèíQÆ=#‡Ü«∞O. Hõà◊√¡ `≥iz PÜ«∞##∞ ^Œi≈OK«O_ç.

12. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ P~åkèOK«_»OÖ’ =∞#O ã¨^• =∞#Ö’ ^•y LO_Õ P`«‡<Õ P~åkèã¨∂Î LO\ÏO. 13. JѨ~ÀHΔÍ#∞Éèí∂u á⁄O^Œ=K«∞Û. #∞=fiO^Œ∞‰õΩ ã≤^Œú=∂? hHõk HÍ"åÖÏ? HÍ"åÅO>Ë Åaèã¨∞ÎOk. JѨC_»∞ hk x[OQÍ ^èŒ~°‡ã¨OnѨΠr=#=∞=Ù`«∞Ok. #∞=Ùfi JѨ ~ÀHΔÍ#∞Éèí∂u á⁄O^Õ ^•HÍ h‰õÄ <åã≤ΉõΩʼnõÄ `Õ_® ÖË^Œ∞. <åã≤ΉõΩÅ∞ x+¨¯Ñ¨@∞Å∞† HÍx =∞`«OѨ@¡ #=∞‡HõO LO^Œx K≥|∞`«∂ ^•xx J#∞Éèí∂`«O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ Z#fl_»∂ „Ѩܫ∞uflOK«x =ºH˜Î HõѨ\ ˜.

14. WO`«=~°‰Ωõ L#fl =∞`åÅ #xflO\˜h <Õ#∞ JOw HõiOz, PÜ«∂ =∞`å=ÅO|∞ ÅO^Œi`À#∂ HõÅã≤ <Õ#∂ ÉèQí =Æ ^•~å^è#Œ KÕ™êÎ#∞. "å~°∞ UU s`«∞Ö’¡ JiÛ™êÎ~À <Õ#∂

22

ã¨∂ÊùiÎ

PÜ«∂ s`«∞Ö’¡ JiÛ™êÎ#∞. =∞ǨÏ=∞‡nÜ«Úx =∞ã‘^Œ∞‰õΩ "≥à`◊ å#∞. ¢HÔ ã· =Ψ Ùx K«~Ûü H˜ "≥o¡ tÅ∞= „"≥∂Å "≥∂HõiÅ∞¡`å#∞. É∫^•úÅÜ«∂xH˜ "≥o¡ |∞^Œ∞ú}©‚, PÜ«∞# ^èŒ~å‡Å#∞ â◊~°} =∞i÷™êÎ#∞. „Ѩu =ºH˜Î ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’#∂ „ѨHÍtã¨∞Î#fl k=º *’ºux gH˜ΔOK« „Ѩܫ∞uflOKÕ Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ`À ‰õÄ_ç `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞_®xH˜ J~°}ϺʼnõΩ "≥à◊`å#∞.

15. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ Ü≥∂QÆO (SHõºO) J#|_Õ ^•x =¸ÅOQÍ JÖÏO\˜ P^Œ~°≈=∞`«O ã≤kúã¨∞ÎOk. HÍ~°º`«`«Ê ~°∞_çH˜ D Ü≥∂QÆO JO>Ë =∂#=ÙxH˜ =∂#"åoH© SHõº`«, Ü≥∂yH˜ r"å`«‡ Ѩ~°=∂`«‡Å J#∞ã¨O^è•#O. Éèí‰õΩÎ_çH˜ `«#‰õÄ „¿Ñ=∞=∞Ü«Ú_≥#· Dâ◊fi~°∞_çH˜ ™êÜ«Ú[ºO. "Õ^•OuH˜ Jã≤Î`«fiO Ü≥ÚHõ¯ UHõ`«fiO. Ü≥∂QÆO JO>Ë W^Õ.

16. WѨC_»∞ Jã¨Å∞ „Ѩâ◊fl‰õΩ =^•ÌO: =∞`«O =Å# x[OQÍ U"≥∞ÿ<å „Ñ¨Ü≥∂[#O LO^•? LOk. Jk =∂#=Ù _çH˜ J=∞$`« r=<åxfl „Ѩ™êkã¨∞ÎOk. =∂#=Ù}˜‚ „Ѩã¨∞Î`« ã≤÷uH˜ fã¨∞‰õΩ=zÛOk J^Õ† =∞`«O WOHÍ D =∂#= Ѩâ◊√=Ù#∞ ^Õ=Ù}˜‚QÍ ‰õÄ_® KÕã¨∞ÎOk. =∞`«O =∂„`«"Õ∞ KÕÜ«∞QÆŠѨx Jk. =∂#= ã¨=∂[O #∞Oz =∞`åxfl fã≤"ÕÜ«∞O_ç. q∞yÖË^Õq∞\˜? Ѩâ◊√ã¨fiÉèÏ=O`À xO_ç# =º‰õΩÎÅ J~°}º"Õ∞!

ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, =∞`«O

23

17. h‰õΩ Z=~°∞ ™êÜ«∞O KÕ™êÎ~°∞? #∞"Õfi Ö’HÍxH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ¿ã"å_çq. D qâ◊fiOÖ’ h‰õΩ ™êÜ«∞Ѩ_»QÆey# ^Õk? h‰õΩ ™êÜ«∞Ѩ_»QÆÅ =∂#=Ù_»∞QÍx, ^•#=Ù_»∞QÍx, ^Õ=Ù_»∞QÍx U_ô? x#∞fl ÖÁOQÆnÜ«∞ QÆey#^Õk? #∞"Õfi [QÆnâ◊fi~°∞_»=Ù. #∞=Ùfi ZHõ¯_» ™êÜ«∞O HÀã¨O J<Õfi+≤™êÎ=Ù? hÖ’ #∞Oz HÍHõ "ÕÔ~Hõ¯_» #∞O_ç ™êÜ«∞O Z#fl_»∂ ~åÖË^Œ∞. #∞=Ùfi KÕã≤# „áê~°÷# Ѷ¨eOz#ѨC_»ÖÏ¡, =∞Ô~=~À Ѷ¨eOѨ *Ëã#≤ @∞¡ J*Ï˝#OÖ’ #∞=Ùfi ÉèÏqOKå=Ù. h‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞QÍx h „áê~°÷##∞ Ѷ¨eOѨ*Ëã¨∞H˘#flk #∞"Õfi.

18. „QÆO^äŒ J^茺ܫ∞#O =Å# =∞#O áê~°=∂i÷Hõ ã¨Ç¨Ü«∞O á⁄O^Œ∞`«∞<åfl=∞x H˘xfl ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ „Éèíq∞ ã¨∂ÎO\ÏO. HÍx „QÆO^ä•^茺ܫ∞#O =Å# =∞#‰õΩ HõeˆQ „Ѩu Ѷ¨ÖÏxfl ѨiH˜¿ãÎ z=iH˜ ^•x =Å# HÍ™ÈÎ ‰õÄ™ÈÎ ÖÏÉèíO á⁄O^Œ_»O ˆH=ÅO =∞# nèâ◊H˜ÎH˜ HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. HÍx JO`« ~å`«‡‰õΩ HõÅ∞QÆ_O» ÖË^xŒ =∞#‰õΩ "≥Å_¡ ç J=Ù`«∞Ok. P^蕺u‡Hõ q+¨Ü«∂Å#∞ QÆ∞iOz ^•^•Ñ¨ÙQÍ „Ѩu =ºH©Î J`«º^Œ∞ƒù`«OQÍ =∂\Ï¡_Q» eÆ w, J#∞ëêª<åxH˜–x["≥∞#ÿ áê~°=∂i÷HÍK«~} ° H˜ – =KÕÛã¨iH˜ ZO`« â’K«hÜ«∞OQÍ "≥#∞Hõ|_ç LO\Ï"≥∂ =∞#O Z~°∞QÆxk HÍ^Œ∞. D =º`庙êxH˜ HÍ~°}O „QÆO^ä•^躌 Ü«∞#O P`«‡qHÍ™êxfl ÃÑOá⁄OkOѨKÕÜ«∞HõáÈ=_»"Õ∞ Jx K≥|∞`å#∞. P`«‡*’ºux LnÌѨÎO KÕÜ«∂ÅO>Ë `«y# „¿Ñ~°}

24

ã¨∂ÊùiÎ

â◊H˜Î =∞~˘Hõ P`«‡#∞Oz „Ѩã¨iOz f~åe.

19. ÉèíQÆ=O`«∞ _˘Hõ¯_Õ ã¨`«ºO, P`«‡ XHõ¯>Ë x`«ºO, P^蕺u‡Hõ`Õ âßâ◊fi`«O. "å\˜x =^ŒÅHõ Ѩ@∞ìH˘x LO_»O_ç.

20. „ѨѨOK«OÖ’x qaè#fl =∞`åÅ∞, Jq J=ÅO aOKÕ P~å^è<Œ å q^è•<åÅ#∞|\˜ì "Õ~ˆ fi~°∞QÍ `Àã¨∞#Î flѨÊ\˜H,© x*ÏxH˜ J=hfl XHõ¯>Ë!

21. ^蕺#"Õ∞ Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O. ^蕺xOK«_»"Õ∞ =∞ǨÏ`«fi"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O. ^蕺#OÖ’ Å~ÚOz# =∞#ã¨∞û P^蕺u‡Hõ rq`åxH˜ J`«ºO`« ã¨g∞Ѩ =∂~åæxfl Pq+¨¯ iã¨∞ÎOk. x`«ºrq`«OÖ’ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ =∞#O Éè∫uHõ "å^Œ∞ÅOQÍ "≥∞ÅQÆO† Éè∫uHõ"≥∞ÿ# Ü«∂=`«∞Î#∞O_ç q_ç=_ç P`«‡#∞ QÆ∞iOz PÖ’zOKÕ P `«~°∞}O J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#k.

22. Ö’Hõ¿ã"å ^èŒ∞~°O^èŒ~°∞Å#|_Õ "å~°O^ŒiHõ<åfl ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ ѨÓiÎQÍ P`å‡~°Ê}O KÕã¨∞H˘#fl "åˆ~ qâı+¨ Ö’Hõ HõÖϺ} HÍ~°‰õΩÅ∞. ѨiѨÓ~°‚"≥∞ÿ# P`«‡â◊√kúx á⁄Ok# XHõ¯ =ºH˜Î „Ѩɒ^茉õΩŠѨ\ÏÅO Hõ<åfl JkèHõOQÍ HÍ~åºxfl ™êkèã¨∞Î<åfl_»∞. Ѩq„`«`«, =∞ø#O– g\˜ #∞OKÕ J"≥∂Ѷ¨∞ "å‰õΩ¯ "≥Å∞=_»∞`«∞Ok. 23. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ L<åfl_»h, PÜ«∞##∞ WǨÏOÖ’<Õ WHõ¯_Õ K«∂_»QÆÅ=∞h `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»"Õ∞ =∞#‰õΩ WѨC_»∞

ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, =∞`«O

25

HÍ=Åã≤Ok. 24. ''J#flO, J#flO—— J#_®xH© J<åflxfl u#_®xH© ZO`À `Õ_® LOk. ''h~°∞, h~°∞—— J#_®xH© h\˜x `åQÆ_®xH© ZO`À =º`åºã¨O LOk. WÖψQ ''^Õ=Ù_»∞, ^Õ=Ù_»∞—— Jx Ѩ^ÑÕ ^¨ Õ LK«Ûiù Oz#O`« =∂„`å# ™êHΔÍ`å¯~°O á⁄O^ŒÖËO. f„= „Ѩܫ∞`«flO KÕÜ«∂e, ™ê^èŒ# KÕÜ«∂e.

25. ÉèíÜ«∂O^Àà◊#Å∞ HõeÊOKÕ K≥_»∞Å =∞^茺 <å PѨ^•ƒO^è"Œ å! Jx ѨÅ∞‰õΩ. =∞~°} ÉÏ^èÅŒ Ö’ <å P~°„Î `åÜ«∞ Ѩ~åÜ«∞}Ï! Jx Ñ≤Å∞=Ù. Ö’HõOÖ’x K≥_»∞ÅxflO\˜ =∞^茺 <å n#[# ÉÏO^èŒ"å! #∞=Ùfi WHõ¯_» L<åfl=Ù, x#∞fl <Õ#∞ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. '#∞=Ùfi <å`À<Õ L<åfl=x <å‰õΩ `Àã¨∞Î#flk, <Õ#∞ h‰õΩ K≥Ok#"å}˜,‚ ##∞fl ã‘fiHõiOK«∞. Ö’HÍxH˜ K≥Ok# "å}˜‚ HÍ#∞, <Õ#∞ h "å}˜‚ ##∞fl =^ŒeÃÑ@ì‰õΩ.— JO@∂ PiÎQÍ Ji÷OK«∞! =„*ÏÅ QÆxx =^Œe QÍAѨÓã¨Å "≥O@ Ѩ~∞° QÔ `«‰Î Ωõ . D rq`«O XHõ Q˘Ñ¨Ê J=HÍâ◊O. Ö’Hõ ã¨∞MÏÅ#∞ HÍOH˜ Δ ã ¨ ∞ Î < åfl"å Uq∞\˜ ? PÜ« ∞ # (Éè í Q Æ = O`« ∞ _» ∞ ) Ѩ~°=∂#O^•xH˜ PÅ"åÅO. J`«∞º#fl`«"≥∞ÿ# ^•xx HÍOH˜ΔOK«∞, J`«∞º#fl`«"≥∞ÿ# ^•xx ÅHõΔ ºO KÕã¨∞HÀ, #∞=Ùfi `«Ñ¨ÊHõ J`«∞º#fl`« ã≤÷ux KÕ~°∞H˘O\Ï=Ù.

26

ã¨∂ÊùiÎ

26. =∞#O q"ÕHõ=O`«∞ÅO, L`åûǨÏ=O`«∞ÅO HÍ"åe. â’HõѨÓi`«"≥∞ÿ# =ÚMÏÅ∞ ^èŒ~°‡Ñ¨~åÜ«∞}`«#∞ ™êkèOK«ÖË=Ù. ^èŒ~°‡Ñ¨~åÜ«∞}`« L`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ#k Hõ#∞Hõ Jk „ѨѨOK«OÖ’ J`«ºO`« P#O^Œ=∞Ü«∞"≥∞ÿ#^≥· LO_®e.

27. „Ѩu =ã¨∞Î=Ùh ÉèíQÆ=O`«∞xQÍ Láêã≤OK«∞, „Ѩu ~°∂Ѩ=¸ PÜ«∞# PÅÜ«∞"Õ∞. `«H˜¯#^ŒO`å „Éèí"Õ∞.

K«∂ѨÙ#∞ ã¨^• ֒ѨeHˆ ™êiOK«∞, |Ü«∞\˜H˜ HÍ^Œ∞. "Õ^•O`«O É’kèOKÕ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ WÖÏO\˜ "å_»∞† PÜ«∞# Láêã¨<å q^è•#O WÖÏO\˜k.

ÉèÏ~°`«^Õâ◊O 1. D Ö’HõO =∞# =∂`«$^ÕâßxH˜ ZO`À |∞∞}Ѩ_ç LOk. „ѨÑO¨ K«^âÕ ßÅ K«i„`«Å#∞ XHõ¯\ÁHõ¯\˜QÍ Ñ¨ije¿ãÎ =∂#"åo ã¨Ç¨Ï#je, ™ê^èŒ∞=¸iÎ J~Ú# ÃÇ·ÏO^Œ=Ù#‰õΩ |∞∞}Ѩ_ç L#flO`«QÍ =∞ˆ~ *ÏuH© |∞∞}Ѩ_»ÖË^Œx "≥Å¡_»=Ù`«∞Ok. 2. J<Õ‰õΩʼnõΩ "≥Ú^Œ\˜ K«∂ѨÙÖ’ ÉèÏ~°fÜ«∞ ÉèÏ=# Å<åfl, ÉèÏ~°fÜ«∞ Ѩ^Œú`«∞Å<åfl, ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O„Ѩ^•Ü«∂ Å<åfl, ÉèÏ~°fÜ«∞ "Õ^•O`«=∞<åfl, ÉèÏ~°fÜ«∞ "åV‡Ü«∞=∞<åfl "≥Q@Æ ∞QÍ<Õ LO@∞Ok. HÍx "å~°∞ FÑ≤HÑõ \¨ ,ì˜ =∞# „QÆO^ä•Å∞ K«^"Œ åe. =∞# ÉèÏ=#ʼnõΩ =¸ÖÏ^è•~åÖˇ#· =∞Ǩã¨∂„`åÅ#∞ ѨiK«Ü«∞O KÕã¨∞HÀ"åe. JѨC_»∞ #∂\˜H˜ `˘OÉèˇ· `˘q∞‡k =∞OkÃÑ· D ã¨"∂≥ ‡Ç¨Ï#â◊HΘ K«H¯õ QÍ „Ѩãi¨ ã¨∞OÎ k. `«`Ê« eù `«O áê~°=â◊º"Õ∞!

3. <Õ#∞ ÃÑiy ÃÑ^ŒÌ"å_ç<≥·#H˘nÌ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x D „áêp# PKå~åÅÃÑ· <å‰õΩ Q“~°=ÉèÏ=O HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. 27

28

ã¨∂ÊùiÎ

XHõѨC_»∞ <Õ#∞ "å\˜Ö’ KåÖÏ PKå~åÅ∞ hK«"≥∞ÿ#=h, x„+¨ÊÜ≥∂[#=∞h ÉèÏqOKå#∞. HÍx HÍÅO QÆ_»KÕH˘nÌ "å\˜Ö’ ^ÕxxQÍx xOkOK«_®xH˜ [O‰õΩ`«∞<åfl#∞. ZO^Œ∞ HõO>Ë "å\˜Ö’x „Ѩu^•<À¡ â◊`åÉÏÌÅH˘nÌ QÆ_çOz# J#∞Éèí=O Wq∞_ç LOk Hõ#∞Hõ.

4. W`«~° ^ÕâßÖ’¡ „ѨQÖÆ ÏƒùÅ∞ ѨeHˆ "å~°∞ KåÖÏ=∞Ok L<åfl~°∞. HÍx =∞`å#∞ëêª#Ѩ~°∞Öˇ·#, P^蕺u‡Hõ`«#∞ `«=∞ rq`åÖ’¡ Kå\˜K≥Ñ≤Ê# "åix WHõ¯_Õ, D ^Õâ◊OÖ’ =∂„`«"Õ∞ K«∂_»QÅÆ O. 5. =∞#O „ѨѨOKåxH˜ É’kèOK«=Åã≤Ok H˘O`« LO^Œx K≥áêÊ#∞. D HÍ~°}OQÍ<Õ, D Dâ◊fiˆ~K«Ûù =Å¡<Õ =∞# *ÏuH˜ â◊`åÉÏÌŠѨ~º° O`«O =∞ǨϟѨ„^Œ"åÅ∞ "å\˜e<¡ å, ^•^•Ñ¨Ù "Õ~Ú ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ Ñ¨~°^ÕjÜ«ÚÅ áêÅ#Ö’ „=∞yæ<å, D =∞# *Ïu WOHÍ ã¨r=OQÍ xez LOk. nxH˜ Kå=Ù ÖË^Œ∞. Wk J=∞~°O. Wk ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ „ѨÑu¨ Î Hõey =∞`«^~Œè å‡xH©, P^蕺u‡Hõ *Ï˝<åxH© ѨÙ\˜xì Å∞¡QÍ q~ålÅ¡_»"Õ∞ WO^Œ∞‰õΩ HÍ~°}O. 6. áêâßÛ`«º *Ï`«∞Å∂, W`«~° *Ï`«∞Å∞ ‰õÄ_® WѨC_»∞ q∞ug∞i# ~å*ϺkèHÍ~° "åOKè«Å`À, ™êOѶ≤∞Hõ ‰õΩ`«O„`å Å`À qã≤y"Õ™êi ã¨QÆO K«zÛ J^èÀQÆuÖ’ Ѩ_ç=Ù<åfl~Ú.

ÉèÏ~°`«^Õâ◊O

29

P *Ï`«∞ʼnõΩ „áê}OáÈã≤, #∂`«<Àr˚=O HõeÊOK«QÆÅ =∞Ǩâ◊H˜Î, „ѨѨOK«=∞O`«\Ï "≥Å∞¡=Öˇ· „Ѩ=Ç≤ÏOKåeû# =∞`« ^èŒ~å‡Å, ã¨`åº`«‡`«`åÎfiÅ =¸Åâ◊H˜Î ,WHõ¯_Õ LOk. 7. HÍx <å =∂@Å#∞ QÆ∞~°∞ÎÃÑ@∞ìHÀO_ç† P^蕺u‡Hõ `«#∞ *Ï~°q_çKå~°O>Ë, ^•xx „`Àã≤~å[x áêâßÛ`«∞ºÅ „áêѨOzHõ <åQÆ~°Hõ`« "≥O@|_®¤~°O>Ë, ^•x Ѷ¨e`å~°÷OQÍ =¸_»∞ `«~åÅÖ’ g∞ *Ïu q<åâ◊O K≥O^Œ∞`«∞Ok. g∞ *ÏfÜ«∞ Éèí=Ou ѨÙ<å^Œ∞Å∞ ã¨_»eáÈ~Ú g∞ *Ïu ã¨~°fi <åâ◊#=∞=Ù`«∞Ok. 8. S~Àáê YO_»O `«# ã≤÷ux =∂~°∞ÛH˘x `«# „Ѩã¨∞Î`« ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xfl ‰õÄ_» =∂~°∞ÛH˘x `«# rq`åxH˜ P^蕺u‡Hõ ^èŒ~å‡xfl ѨÙ<åkQÍ KÕã≤HÀ=_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOK«Hõ áÈ`Õ WOHÀ Ü«∂Éèˇ· ã¨O=`«û~åÅÖ’ =ÚHõ¯Å∞=ÚHõ¯Öˇ· ^Œ∞=Ú‡Ö’ Hõeã≤áÈ`«∞Ok. =∞# LѨx+¨`«∞ÎÅ∞ „ѨuáêkOKÕ Pã≤ÎHõ^èŒ~°‡O XHõ¯\˜ =∂„`«"Õ∞ S~Àáê#∞ <Õ\ ˜ ^Œ∞ã≤÷u #∞Oz L^ŒúiOK«QÆÅ^Œ∞.

9. =∞# ѨÓ~°∞fiÅÖ’ L`«Î=∞ ‰õΩb#∞Å∞ W`«~° ™ê=∂#º [#∞Å#∞ HÍÅ„^˘H˜¯ <ÕÅ~åKå~°∞† "åix k‰õΩ¯ÖËx "åixQÍ KÕâß~°∞. D Ç≤ÏOã¨Å =Å# P x~åƒùQÆ∞ºÅ∞ `å=Ú =∞#∞+¨μºÅ=∞<Õ =∂>Ë ^•^•Ñ¨ÙQÍ =∞izáÈÜ«∂~°∞.

30

ã¨∂ÊùiÎ

WÖÏ J<ÕHõ â◊`åÉÏÌÅ HÍÅO QÆuÖËHõ "å~°∞ Hõ>ˇìÅ∞H˘\©ì, hà◊√¡"≥∂ã‘, K≥ѨCÅ∞‰õΩ\©ì, ‰õÄb<åb KÕã¨∞H˘h ZÖÏQÀ „|`«∞‰õΩÅ∞ "≥à◊¡nâß~°∞. `å=Ú ¿ã=‰õΩÅ∞QÍ, ÉÏxã¨Å∞QÍ [x‡OKå=∞x ÉèÏqOz "å~°∞ JÖψQ ^Œ∞~°ƒù~° ^•i„^•ºhfl, J==∂<åhfl Éèíiã¨∂Î HÍÅO QÆ_çáê~°∞.

10. LѨx+¨`«∞ÎÅ∞ É’kèOz# ^èŒ~å‡Å∞ g∞ =ÚO^Õ L<åfl~Ú. "å\˜x KÕÑ@¨ Oì _ç. "å\˜x J#∞ã¨iOz rqOK«O_ç.

JѨC_»∞ ÉèÏ~°`«^Õâ◊O "≥∂HõΔO á⁄O^Õ HÍÅO ~åQÆÅ^Œ∞.

11. ^Õ=`«Å, |∞∞+¨μÅ ã¨O`å#OÖ’ ÅHõÅ Δ H˘nÌ [#O <Õ_»∞ Ѩâ◊√„áêÜ«ÚÖˇ·áÈÜ«∂ˆ~#x g∞~°∞ x[OQÍ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞ `«∞<åfl~å? ÅHõΔÖÏk [#O uO_çÖËHõ D<å_»∞ =∞Å=∞Å =∂_»∞`«∞<åflˆ~ Jx QÍh, uO_çÖËHõ HÀ@¡H˘nÌ [#O J<ÕHõ Ü«ÚQÍÅ#∞O_ç K«zÛáÈ`«∞<åfl~°xQÍh g∞~°∞ ^Œ∞ódã¨∞<Î åfl~å?

J*Ï˝#O HÍ~°∞=∞|∞ƒÖÏ „Hõq∞‡"Õã≤O^Œx g∞~°∞ P~å@Ѩ_»∞ `«∞<åfl~å? Jk g∞ ǨÏ$^ŒÜ«∂Å#∞ HõÅz"Õã¨∞Î#fl^•? g∞‰õΩ x„^ŒÑ@¨ ‰ì Ωõ O_® KÕ™ÈÎO^•? Jk g∞ ~°HOÎõ Ö’ „Ѩ"tÕ OzO^•? g∞ QÆ∞O_≥ ^•x`À ã¨ÊOk™ÈÎO^•? P qKå~°OÖ’ g∞~°∞ Ñ≤zÛ"åÔ~á· È`«∞<åfl~å? D q^èOŒ QÍ JÜ≥∂º! ã¨~fi° O <åâ◊#"≥∞ÿ áÈ~ÚOk QÆ^• J<Õ zO`« q∞=∂‡=Ç≤ÏOzO^•? g∞ ¿Ñ~°∞ „Ѩu+¨ªÅ#∞, g∞ PÅ∞a_»¤Å#∞, Pã≤Îáêã¨∞ÎÅ#∞, â◊s~° ™œMϺ Å#∞ JxflO\˜h g∞~°∞ =∞~°záÈÜ«∂~å? x[O K≥ѨÊO_ç.

ÉèÏ~°`«^Õâ◊O

31

JÖÏ g∞~°∞ KÕÜ«∞QÆey`Õ ^Õâ◊Éèí‰õΩÎÅ∞ HÍ=_®xH˜ g∞~°∞ "≥Ú^Œ\˜ "≥∞@∞ì#∞ ZHͯ~°#fl=∂@!

12. ~°O_ç, =∂#=ÙÅ=O_ç! g∞ ã¨O‰õΩz`« ÉÁiÜ«∞Å #∞Oz |Ü«∞@‰õΩ =zÛ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ K«∂_»O_ç. qq^èŒ *Ï`«∞Å∂ ZÖÏ =ÚO^ŒO["Õã¨∞Î<åflÜ≥∂ K«∂_»O_ç. ™È^Œ~° =∂#=Ù}˜‚ g∞~°∞ „¿Ñq∞™êÎ~å? ã¨fi^Õâßxfl g∞~°∞ „¿Ñq∞™êÎ~å? „¿Ñq∞¿ãÎ ~°O_ç. L#fl`« Ѩiã≤÷`«∞ÅÔH· Ü≥∂Qƺ`«~° ã≤÷uQÆ`«∞ÅÔH· #_»∞O ayOK«O_ç. "≥#H˜¯ u~°Hõ¯O_ç.

13. ÉèÏ~°`«^Õâ◊O Ѩ@¡ <å‰õΩ ZO`« „¿Ñ=∞ L<åfl, <Õ<O≥ `«\ ˜ ^ÕâÉ◊ ‰íè Ωõ } Î ‚˜ J~Ú#ѨÊ\˜H,© =∞# ѨÓ~°∞fiŠѨ@¡ <å ÔHO`«\ ˜ ѨÓ[ºÉèÏ==Ú<åfl‰õÄ_®, W`«~° *Ï`«∞Å #∞O_ç =∞#O J<ÕHõ q+¨Ü∂« Å∞ <Õ~∞° ÛHÀ=Åã≤ L<åfl=∞x <Õ#∞ K≥Ñʨ Hõ `«Ñʨ ^Œ∞... |Ü«∞\˜ „ѨÑO¨ K«O`À ã¨O|O^èOŒ ÖˉΩõ O_® =∞#‰õΩ [~°∞QÆ^Œ∞. JÖÏ [~°∞QÆQÆÅ^Œx W<åflà◊¥¡ =¸_è»∞Å"≥∞ÿ ÉèÏqOKåO. JO^Œ∞‰õΩ „áêÜ«∞tÛ`«ÎOQÍ "ÕÜÕ∞à◊√¡ ÉÏxã¨`«fiO J#∞Éèqí OKåO. =∞#O |Ü«∞\˜HᘠÈ~Ú =∞# J#∞Éè"í åÅ#∞ W`«~°∞Å J#∞Éèí"åÅ`À áÈeÛ K«∂ã¨∞H˘#HõáÈ=_»O, =∞# K«∞@∂ì UO [~°∞QÆ∞`ÀO^À QÆ∞iÎOK«‰õΩO_® LO_»_»O, =∞# |∞kú „Éèí+¨ì"≥∞ÿáÈ=_®xH˜ Q˘Ñ¨Ê HÍ~°}O. JO^Œ∞‰õΩ tHõΔ#∞ J#∞ÉèíqOKåO. WHõ Z#fl_»∂ JÖÏ KÕÜ«∞=∞x ÖˇOѨÖËã≤ H˘O^•O.

32

ã¨∂ÊùiÎ

14. ^ŒH˜Δ} ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x „áêp# ^Õ"åÅÜ«∂Å∞, QÆ∞[~å`üÖ’x ™È=∞<å^ä£ =O\˜ ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ q*Ï˝# ã¨OѨÙ\ÏÅ#∞ g∞‰õΩ JOk™êÎ~Ú. J<ÕHõ ѨÙã¨ÎHõ~åã¨∞Å Hõ<åfl Wq g∞ *ÏfÜ«∞ K«i„`« ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞ Z‰õΩ¯= ã¨Ê+¨ìOQÍ g∞‰õΩ `≥Å∞ѨQÆÅ=Ù. x~°O`«~°O =O^ŒÅH˘nÌ Ñ¨~åºÜ«∂Å∞ [=ã¨`åfiÅ`À ѨÙ#s˚q`«"≥∞ÿ ÃÑ·H˜ ÖËã¨∂Î =zÛ# QÆ∞~°∞ÎÅ∞ P ^Õ"åÅÜ«∂Å g∞^Œ ZÖÏ HõxÑ≤ã∞¨ <Î åflÜ≥∂ K«∂_»O_ç! =∞# *ÏfÜ«∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞O P q^èŒOQÍ LOk. =∞# *ÏfÜ«∞ r=# „ã¨=Ou P f~°∞QÍ „Ѩ=Ç≤Ï™ÈÎOk. 15. ~åÉ’ÜÕ∞ Ü«∂Éèˇ· ã¨O=`«û~åÅ =~°‰õΩ D =∞# k=º ÉèÏ~°`«=∂`Õ, =∞# Jkèëêª#^Õ=`«QÍ LO_»∞QÍHõ!

JO`« =~°‰õΩ W`«~° =º~°÷ ^Õ=`«Å∞, =∞# =∞#ã¨∞ûÅ #∞O_ç J^Œ$â◊º"≥∞ÿáÈ`å~°∞QÍHõ! D"≥∞ XHõ¯`Õ *Ï„QÆ^•=ã¨÷Ö’ LO_»=Åã≤# „Ѩ^è•# ^Õ=`«! =¸sÎÉèíqOz# =∞# *Ïu ã¨fi~°∂ѨO. ã¨~°fi„`å P"≥∞ KÕ`«∞ÖË, ã¨~°fi„`å P"≥∞ áê^•ÖË, ã¨~fi° „`å P"≥∞ Hõ~å‚Ö.Ë P"≥∞ JxflO\˜x P"ÕtOz LO_»∞QÍHõ! `«H˜¯# ^Õ=`«Å #O^Œih x„^ŒáÈx=fiO_ç. =º~°÷ ^Õ=`«Å "≥O@|_ç =∞# K«∞@∂ì P=iOz „ѨHÍtOKÕ ^Õ=`«#∞, D q~å}∂‡iÎx ѨÓlOѨ*ÏʼnõΩ<åfl"Õ∞? D ^Õ=`«#∞ =∞#O ѨÓl¿ãÎ `«H˜¯# ^Õ=`«Å #O^Œih ѨÓlOK«_®xH˜ J~°∞›Å =∞=Ù`åO.

ÉèÏ~°`«^Õâ◊O

33

16. =∞# ^Õâ◊ áê~°=∂i÷Hõ, Ö∫H˜Hõ q^ŒºÅ#∞ =∞# =â◊OÖ’ LOK«∞HÀ"åe. JO>Ë g∞‰õΩ J~°÷=∞~ÚO^•?...

WѨC_»∞ g∞~°∞ <Õ~°∞ÛH˘O@∞#fl q^ŒºÖ’ H˘xfl =∞Oz ÅHõΔ}ÏÅ∞<åfl~Ú. HÍx =∞Ǩ#~å÷Å∞ ‰õÄ_® J<ÕHõO ÖËHõáÈ ÖË^Œ∞. Jq ^•x ^•fi~å HõeˆQ "Õ∞Å∞#∞ kQÆq∞OˆQ@O`« f„="≥∞ÿ#q. "≥Ú^Œ\˜ ã¨OQÆu. Wk =∞x+≤x ~°∂á⁄OkOKÕ q^Õº HÍ^Œ∞. Wk ѨÓiÎQÍ x¿+^èŒ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# q^ŒºQÍ =∂„`«"Õ∞ LOk. x¿+^èŒ~°∂Ѩ q^Œº ÖËHõ x~åHõ~°}Ïxfl P^è•~°O KÕã¨∞H˘#fl tHõΔ} =∞~°}OHõ<åfl xHõ$+¨ìO. 17. WHõ¯_çH(˜ áêâßÛ`«º ^ÕâßʼnõΩ) ~å=_®xH˜ =ÚO^Œ∞ <Õ#∞ ÉèÏ~°`«^Õâßxfl „¿Ñq∞OKå#∞. WѨC_»∞ P ÉèÏ~°`«^Õâ◊ ^èŒ∂o, QÍe Ãã·`«O Ѩ~°=∞ áê=#"≥∞ÿ <å‰õΩ HÍ#=™ÈÎOk. <å ^Õâ◊O WѨC_»∞ „Ñ≤Ü«∞`«=∞ Ü«∂„`åã¨÷ÅOQÍ, f~°÷ˆHΔ„`«OQÍ `À™ÈÎOk. 18. #∞=Ùfi POˆQ¡Ü«Úx`À#∂, J"≥∞iHõ<£`À#∂ ã¨=∂#∞_çq HÍ^ŒÅK«∞H˘O>Ë #∞=Ùfi <Õ~°Ê_»"Õ∞ HÍHõ <Õ~°∞ÛHÀ "åe ‰õÄ_®. â◊`åÉÏÌŠѨ~º° O`«O WOHÍ „ѨÑO¨ KåxH˜ #∞=Ùfi É’kèOK«=Åã≤Ok ZO`À LOk. Wk KÕã≤ f~åe.

19. ÉèÏ~°`«^Õâ◊ Ѩ`«<åxH˜ HÍ~°}O „áêp#∞Å∞

34

ã¨∂ÊùiÎ

U~åÊ@∞ KÕã≤# âßã¨<åÅ∞, ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å∞ K≥_»¤q HÍ=_»O HÍ^Œ∞† ã¨OѨÓ~°‚ ѨijÅ# á⁄Ok 㨄Hõ=∞OQÍ ã≤^•úO`åÅ∞ HÍ=_®xH˜ "å\˜H˜ J=HÍâ◊O ÅaèOK«HõáÈ=_»"Õ∞ HÍ~°}O. 20. g∞=^ŒÌ ^Õâ◊O HÀã¨O `«=∞ ã¨~°fi™êfihfl `«ºlOK« _®xH˜ ã≤^Œú"≥∞ÿ# x*ÏÜ«∞fѨ~°∞Öˇ·# =º‰õΩÎÅ∞ LO_ç, "å~°∞ HÍ~°º~°OQÆOÖ’ ^Œ∂H˜#ѨC_»∞ ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ „Ѩu ~°OQÆOÖ’#∂ =∞ǨÏ`åfixfl ã¨O`«iOK«∞H˘O@∞Ok. ^Õâßxfl ~°∂á⁄OkOKÕ "å~°∞ =∞#∞+¨μºÖË!

21. [#™ê=∂<åºxfl x~°¡HõΔºO KÕÜ«∞_»"Õ∞ *Ïu áêѨOQÍ <Õ#∞ ѨiQÆ}˜™êÎ#∞. =∞# Ѩ`«<åxH˜ J^˘Hõ HÍ~°}O. ÉèÏ~°`«^Õâ◊ [#™ê=∂#ºO q^•º=O`«∞Öˇ·, áœ+≤ìHõ PǨ~°O ã‘fiHõiOz, ÉÏQÍ ã¨O~°H˜ΔOѨ|_Õ =~°‰õΩ ~å[H©Ü«∂Å∞ ZO`« #∂iáÈã≤<å „Ñ¨Ü≥∂[#O =∞$Qƺ"Õ∞.

22. ''[#™ê=∂#ºO =∞`« ÉèÏ=#Å#∞ QÍÜ«∞Ѩ~°K« ‰õΩO_® "åix L^ŒúiOK«_»O.—— D P^Œ~å≈<Õfl g∞ =ÚO^Œ∞ LOK«∞HÀO_ç.

23. q^Œº, q^Œº, q^Œº =∂„`«"Õ∞! S~ÀáêÖ’ Z<Àfl #QÆ~åÅ QÆ∞O_® Ѩܫ∞xã¨∞Î#flѨC_»∞ JHõ¯_» ¿Ñ^ŒÅ∞ Ãã·`«O q^•º=O`«∞Öˇ·, ã¨∞YOQÍ LO_»_»O ѨiH˜Oz# <å‰õΩ =∞# ^Õâ◊ ¿Ñ^ŒÅ ã≤÷uQÆ`«∞Å∞ 㨇$uѨ^äŒOÖ’ "≥∞^Œe <å Hõà◊√¡

ÉèÏ~°`«^Õâ◊O

35

K≥=∞‡yÖÏ¡~Ú. D `Õ_®‰õΩ HÍ~°}O Uq∞\˜? q^Õº Jx <å‰õΩ ["å|∞ ÅaèOzOk. q^Œº =Å# P`«‡qâßfiã¨O U~°Ê_»∞ `«∞Ok, P`«‡qâßfiã¨O =Å# "åiÖ’ ã¨fi`«ã≤û^ŒúOQÍ H˘Å∞"≥· L#fl „|ǨχO *ÏQÆ$u K≥O^Œ∞`«∞Ok. HÍx =∞#Ö’x „|ǨχO „Hõ=∞OQÍ x„^•}=∞=Ù`ÀOk. 24. <å rq`« UÔH·Hõ Pâ◊Ü«∞O Uq∞@O>Ë: XHõ Ü«∞O„`åOQÍxfl QÆuÖ’ LOz `«^•Ìfi~å WO\˜O\˜H© L^•`«Î ÉèÏ"åÅ∞ JOkOK«_»O, P `«~°∞"å`« ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨μÅ∞ `«=∞ qkèx `å"Õ∞ x~°‚~ÚOK«∞H˘O\Ï~°∞QÍHõ! rq`«OÖ’x Ju =ÚYº"≥∞ÿ# „Ѩâ◊flÅ QÆ∞iOz =∞# ѨÓsfi‰õΩÅ∞, W`«~° ^ÕjÜ«ÚÅ∞ UO zO`«# KÕâß~À "å~°∞ `≥Å∞ã¨∞H˘O\Ï~°∞ QÍHõ! „Ѩ`ÕºHõOQÍ W`«~°∞Å∞ WѨC_»∞ UOKÕã¨∞Î<åfl~À "åix K«∂_»xzÛ `«^Œ∞Ѩi "åix x~°‚~ÚOK«∞HÀx=fiO_ç.

25. Éèíq+¨º`«∞Î q+¨Ü«∞"≥∞ÿ <Õ#∞ PÖ’zOK«_»O ÖË^Œ∞, ^•xx MÏ`«~°∞ KÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. XHõ¯ k=º^Œ$âߺxfl, ã¨r= ^Œ$âߺxfl =∂„`«O <Õ#∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. Jk Wk: =∞# „áêp# [#~Ú„u =∞m¡ "Õ∞ÖÁ¯Ok. P"≥∞ `«# ã≤OǨã¨#O Jkè+≤ªOzOk† JѨÓ~°fi"≥∞ÿ# â’Éèí`À L`ÕÎl`« "≥∞Oÿ k. âßOuã¨fi~°O`À, =∞OQÆà◊ =K«<åÅ`À P"≥∞#∞ QÆ∂iÛ

36

ã¨∂ÊùiÎ

[QÆ`«∞ΉõΩ Kå\˜K≥ѨÊO_ç.

26. <å rq`«O <å =∂`«$^Õâ◊ ¿ã=ˆH JOH˜`"« ∞≥ Oÿ k. <å ^Õâ„◊ Ѩ[ÖÏ~å! „Ñ≤Ü∞« q∞„`«∞ÖÏ~å! <å‰õΩ "Õ~Ú[#‡Å∞<åfl P [#‡ „Hõ=∞OÖ’x „ѨuHõΔ}Ïxfl g∞ ¿ã=ˆH JOH˜`«O KÕ¿ã"å_çx.

W`«~° „Ѩɒ^è•Å∞ 1. q^Œº JO>Ë =∞# "≥∞^Œ_»∞Ö’ K˘Ñ≤ÊOK«|_ç J~°÷O H͉õΩO_® =∞# =∞#ã¨∞ûefl HõÅ=~°ÃÑ>Ëì ã¨=∂Kå~° ~åt HÍ^Œ∞. =∞#‰õΩ HÍ=Åã≤Ok K≥·`«#º„Ѩ^ŒO, ѨÙ~°∞+¨ x~å‡}‰õΩâ◊ÅO, jÅx~å‡} ã¨=∞~°÷O J~Ú# ÉèÏ"åÅ#∞ r~°‚O KÕã¨∞HÀQÆÅ „Ѩɒ^èŒ"Õ∞! g∞~°∞ S^Œ∞ ÉèÏ"åÅ#∞ r~°‚O KÕã¨∞H˘x "å\˜x, g∞ rq`«OÖ’, g∞ jÅOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ KÕã¨∞‰õΩO>Ë, XHõ „QÆO^ä•#flO`å HõO~îÀáê~î°OQÍ =Öˇ¡"Õã≤# =ºH˜Î Hõ<åfl g∞‰õΩ Z‰õΩ¯= q^Œº Jaƒ#>Ë¡ ã¨∞=∂!

2. <åQÆ~°Hõ`« J<Õ "åºkè L#flO`« =~°‰õΩ ¿Ñ^ŒiHõO `åO_»qOz f~°∞`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH ã¨Ç¨Ü«∞O J=ã¨~°"≥∞ÿ LOk. 3. áêâßÛ`«º „ѨÑO¨ K«O ^è#Œ Ñ≤âßKåÅ x~°O‰õΩâ◊`åfixH˜ QÆ∞iÜ≥ÿ∞ =¸Å∞QÆ∞`ÀOk† „áêK«º „ѨѨOK«O ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å x~°O‰õΩâ◊`«fiOÖ’ P~°Î<å^ŒO KÕ™ÈÎOk. 4. áêâßÛ`«º „ѨѨOK«=∞O`å <Õ_À ˆ~áÈ ÉèíQÆ∞æ=∞x 37

38

ã¨∂ÊùiÎ

=∞O@Å∞ "≥e„QÆHõ¯#∞#fl JyflѨ~°fi`« =ÚYOÖ’ LOk. ZѨÙÊ_≥·<å Jk „|^ŒÌÖˇ·áÈQÆÅ^Œ∞.

5. <åQÆ~°Hõ`« c*ÏÅ#∞ Pã≤Ü«∂ <å\˜Ok† S~Àáê =∂#= qHÍ™êxH˜ ^ÀǨÏ^ŒO KÕã≤Ok† =∞Ç≤Ïà◊Å, [# ™ê=∂#º „ѨQÆux J"≥∞iHÍ H˘#™êy™ÈÎOk. 6. „Ѩu =ºH©Î, „Ѩu ^Õâ◊=¸ =∞ǨÏ`«fiO á⁄O^ŒQÀi`Õ =¸_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ P=â◊ºHõ"≥∞ÿ L<åfl~Ú: J. =∞Oz`«#OÃÑ· ^Œ$_è»qâßfiã¨O. P. Jã¨∂Ü«∞, J#∞=∂<åÅ ~åÇ≤Ï`«ºO. W. ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕÜ∞« @O, JÖÏ KÕÜ∂« Åx „Ѩܫ∞uflOKÕ Ü«∂=#‡OkH© ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_»_»O. 7. h `À\˜"åiH˜ <åÜ«∞Hõ`«fiO =Ç≤ÏOKåÅx „Ѩܫ∞ uflOK«=^Œ∞Ì, "åix ¿ãqOK«∞. <åÜ«∞Hõ`«fiO =Ç≤ÏOKåÅ<Õ Ñ≤zÛ P"Õâ◊O rq`«O J<Õ [Å~åtÖ’ J<ÕHõ <ÒHõÅ#∞ =ÚOz"Õã≤Ok. 8. =∞# <≥·[OÖ’ =º=ã‘÷Hõ$`« ™ê=∞~°÷ºO ѨÓiÎQÍ =∞$QƺO. ^•xx =∞#O =O@|\˜ìOK«∞HÀ"åe. Jã¨∂Ü«∂ ~åÇ≤Ï`«º"Õ∞ Q˘Ñ¨Ê ~°ÇϨ 㨺O. `À\˜ =∂#=ÙÅ Jaè„áêÜ«∂Å#∞ JOwHõiOK«_®xH˜ ã¨^• ã≤^ŒúOQÍ LO_»O_ç, x~°O`«~°O

W`«~° „Ѩɒ^è•Å∞

39

ã¨Ü≥∂^茺‰õΩ „Ѩܫ∞uflOK«O_ç. "≥Ú`«ÎO ~°Ç¨Ï㨺O W^Õ.

9. g∞ #∞Oz <Õ#∞ HÀˆ~k W^Õ: g∞~°∞ ã¨fi|Åã¨OѨ ^•aè=$kúx, =Ú~îåHõ@_ì ®Å#∞, Jã¨∂Ü«∞#∞ âßâ◊fi`«OQÍ q_» <å_®e. g∞~°∞ Éèí∂=∂`«ÖÏ ã¨~°fi„`å ã¨Ç¨Ï#O áê\˜OKåe. g∞~°∞ nxx ™êkè¿ãÎ „ѨѨOK«O g∞ áê^•„HÍO`«=∞=Ù`«∞Ok. 10. ¢ã‘ÎÅ ã≤÷uQÆ`«∞Å∞ "≥∞~°∞QÆ∞Ѩ_»‰õΩO_® Ö’Hõ ã¨OˆHΔ=∞O ™êkèOK«_®xH˜ P™ê¯~°O ÖË^Œ∞. ѨH˜Δ XO\˜ Ô~Hõ¯ÃÑ· ZQÆ~°_»O J™ê^茺O. 11. `«=∞ ã¨=∞㨺Å#∞ `«=∞‰õΩ J#∞QÆ∞}"≥∞ÿ# q^è•<åÅÖ’ Ѩi+¨¯iOK«∞‰õΩ<Õ ã≤u÷ H˜ ¢ãÅΑ #∞ fã¨∞‰õΩ~å"åe. "åi HÀã¨O Z=~°∂ nxx KÕÜ«∞ÖË~°∞. „ѨѨOK«OÖ’x W`« ~ ° ¢ã‘ Î Å ÖÏ =∞# Éè Ï ~° f Ü« ∞ =∞Ç≤ Ï à◊ Å ∞ nxx x~°fiiÎOK«∞HÀQÆÅ ã¨=∞~°∞÷Å∞.

12. ã‘`«#∞ Hõ#fl D *ÏuH˜ – P"≥∞#∞ HõÅÖ’ QÆ∞~°∞ÎOK«∞‰õΩ#fl#∂ „ѨѨOK«OÖ’ =∞ˆ~*ÏuH˜ ÖË#O`« ѨÓ[ºÉèÏ=O „ã‘ÎÅÃÑ· LO@∞O^Œx <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.

13. `«=∞#∞ H©iÎã¨∞Î#flѨC_»∞ qx =¸~°∞öÅ∞ Ãã·`«O HÍ~°ºâ◊¥~°∞Å∞ HÍQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞† Ñ≤iH˜Ñ¨O^ŒÅ∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® `«=∞‰õΩ ™ê#∞‰õÄÅOQÍ [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx `≥eã≤#ѨC_»∞

40

ã¨∂ÊùiÎ

™êǨÏ㨠"≥·Yi J=ÅOa™êÎ~°∞† HÍx x["≥∞ÿ# g~°∞_»∞ xâ◊≈|ÌOQÍ Ñ¨xKÕ™êÎ_∞» . |∞^Œ∞_ú ∞» =ºHõOÎ HÍ=_®xH˜ =Ú#∞Ѩ٠ZO^Œ~°∞ |∞^Œ∞úÅ∞ =∞~°}˜OKå~À Hõ^•!

14. áêâßÛ`«º ^ÕâßÅ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# *ÏfÜ«∞ rq`« Hõ@ì_®Å∞ jÅO J<Õ Ñ¨\ ˜+¨ì"≥∞ÿ# ã¨ÎOÉèÏÅ#∞ P^è•~°O KÕã∞¨ H˘x xi‡`«"∞≥ <ÿ å~Ú. JÖÏO\˜ J<ÕHõ Hõ@_ì ®Å#∞ =∞#O ~°∂á⁄OkOKÕ@O`« =~°‰õΩ D ^Õâ◊O ÖË^• P ^Õâ◊O g∞^• HÍ~åÅ∂ q∞iÜ«∂Å∞ #∂~°_»O x¢+¨ÊÜ≥∂[#O. 15. Ü«∂=`«∞ΠѨx g∞Ö’ „Ѩu XHõ¯i g∞^• P^è•~°Ñ¨_ç#@∞¡QÍ ÉèÏqOz ѨxKÕÜ«∞O_ç. Ü«∂Éèˇ· â◊`åÉÏÌÅ∞ q∞=∞‡ÖËfl K«∂ã¨∞Î<åfl~Ú, ÉèÏ~°`«^Õâ◊ Éèíq+¨º`«∞Î g∞ g∞^Œ<Õ P^è•~°Ñ¨_ç LOk. Ѩx KÕã¨∂Î=ÙO_»O_ç.

16. W`«~°∞ÅÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç# =ºH˜Î ã¨`«ºã¨fi~°∂ѨÙ_≥·# ÉèíQÆ=O`«∞}˜fl ¿ãqOK«ÖË_»∞.

17. Ö∫H˜Hõ „ѨѨOKåxfl MÏ`«~°∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® JK«OK«Å qâßfiã¨O`À ÉèíQÆ=O`«∞}˜fl #"Õ∞‡ XHõ ã¨i„H˘`«Î [#ÉÏǨïàϺxfl WHõ¯_» ã¨$lOK«#∞<åfl#∞.

18. „Ѩu Ѩh =¸_»∞ ^Œâ◊Å#∞ Ju„Hõq∞OKåe – JѨǨ㨺O, „ѨuѶ¨∞@#, P `«~°∞"å`« ã‘fiHÍ~°O. ^Œ∂~°

W`«~° „Ѩɒ^è•Å∞

41

^Œ$+≤ì`À PÖ’zOKÕ „Ѩu =ºH©Î `«Ñ¨Ê‰õΩO_® Jáê~°÷O KÕã¨∞HÀ |_»`å_»∞.

19.rq`«O áÈ~å\ÏÅ, „Éèí=∞ŠѨ~°OѨ~°.... rq`« JO`«~å~°O÷ ã¨∞YѨ__» O» Ö’ ÖË^∞Œ , ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ J#∞Éè"í åÅ ^•fi~å <Õ~∞° ÛHÀ=_»OÖ’<Õ Wq∞_ç LOk. HÍx x[OQÍ <Õ~∞° Û HÀ=_»O „áê~°OaèOz# HõΔ}OÖ’<Õ =∞#O q~°q∞™êÎO. 20. D [QÆ`«∞ÎÖ’ =∞OzH˜ ^•if¿ã =∂~°æO Hõ~îÀ~° "≥∞ÿ#k, Jq∞`« „Ѩܫ∂ã¨Å`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk. J<Õ‰õΩÅ∞ q[Ü«∞=O`«∞Å=_»O Pâ◊Û~°ºO, J<Õ‰õΩÅ∞ JѨ[Ü«∞O á⁄O^Œ_O» Ö’ Pâ◊Û~°ºO ÖË^∞Œ . "Õ~Ú J_»O¤ ‰õΩÅ#∞ Ju„Hõq∞Oz jÖÏxfl ã¨∞„Ѩu+≤ª`«O KÕã¨∞HÀ"åe.

21. [##O, =∞~°}O, =∞Op K≥_∞» , *Ï˝#O J*Ï˝#O – g\˜ q∞„â◊=∂<Õfl =∂Ü«∞ JO\Ï~°∞. D =ÅÖ’ J#O`« HÍÅO P#O^ŒO HÀ~°∞H˘O@∂ K«iOK«=K«∞Û – #∞=Ùfi P#O^•xfl Hõ#∞Q˘#=K«∞Û, JO`«H<õ åfl JkèHOõ QÍ K≥_∞» ‰õÄ_® `å~°ãѨ _¨ ∞» `«∞Ok. K≥_∞» ÖˉΩõ O_® =∞Ozx =∂„`«"∞Õ á⁄O^Œ _»=∞#HÀ=_»O J~°÷~°Ç≤Ï`«O. 22. `«#‰õΩ #zÛ`Õ Q˘Ñ¨Ê =¸~°∞_ö ∞» Ãã`· O« Ѷ∞¨ #HÍ~°ºO ™êkèOK«QÆÅ_»∞. HÍx q"ÕH˜ „Ѩu Ѩxh `«#‰õΩ #KÕÛ suÖ’ =∞ÅK«∞H˘O\Ï_»∞. U Ѩh JÅÊ"≥∞ÿ#k HÍ^Œ∞.

42

ã¨∂ÊùiÎ

23. Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ ã¨Ç¨Ü«∞O JO^Œ∞`«∞O^Œx x~°O`«~°O ÉèÏqOKÕ"å~°∞ =∂„`«"Õ∞ ѨxKÕÜ«∞QÆÅ~°∞, „Ѩ`«ºHõΔOQÍ "å~°∞ HÍ~°º~°OQÆOÖ’ LO\Ï~°∞.

24. =∞#O <Õ~°∞ÛHÀ=Åã≤# "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\˜ áê~î°O W^Õ. W`«~°∞Å<≥=ih xOkOK«‰õΩO_®, U ÉÏǨϺâ◊H˜Îh `«Ñ¨ÙÊѨ@ì‰õΩO_® nè~°∞Öˇ· xez =∞# "≥·Ñ¶¨ÖϺʼnõΩ =∞#"Õ∞ HÍ~°}=∞x `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O. Wk x`«ºã¨`«ºO. x„QÆǨÏO Hõey LO_»∞.

â◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿ# PÖ’K«#ʼnõΩ ã¨O|OkèOz g∞~°∞ `«Ñ¨ÊHõ K«^Œ∞==Åã≤# =∂ H˘xfl W`«~° „ѨK«∞~°}Å∞... =∂#ã≤Hõ â◊‰õΩÎÅ∞ =ºH˜Î`«fi qHÍã¨O ^蕺# =∂~°æ^Œi≈ ^Œ$_è» ã¨OHõÖÏÊÅ∞ UHÍ„QÆ`å ~°Ç¨Ï㨺O ã¨OHõÅÊâ◊H˜Î : ^•x qHÍã¨O PÖ’K«<å â◊H˜Î