Sri Ramakrishna Kathamrutam Volume 2 Part 2

340

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

41 ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO Éèí‰õΩÎÅ`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ â◊x"å~°O, "Õ∞ 23, 1885

<Õ_∞» N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ HõÅHõ`åÎÖ’x ~åOK«O„^Œ^`Œ Ϋ WO\˜H˜ qKÕÛâß~°∞. Éè‰í Ωõ ÅÎ `Àáê@∞ WO\’¡x Ju^äŒ∞Å QÆkÖ’ Pã‘#∞ÅÜ«∂º~°∞. JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O ™êÜ«∞O„`«O J~Ú^Œ∞ QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. PÜ«∞#‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü, Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù '=∞—, K«∞@∂ì ѨÅ∞ì, Éèí=<å^ä£, x`«ºQÀáêÖò, ǨÏ~°"≥∂ǨÏ<£Å∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ Ü≥∂QƈH∆=∂Å∞ qKåiã¨∞Î<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞('=∞—`À): z#fl#ˆ~O„^Œ∞_»∞ ~åÖË^•?

WO`«Ö’ z#fl#ˆ~O„^Œ∞_»∞ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J`«_»∞ ~åÖË^•? '=∞—: Z=~°O_ô?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: H˜â’s. ysâò Ѷ¨∞’+π ~å_®? #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ~å_®?

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~åfi`« #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}q∞ÖÏ¡_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (Éèí‰õΩÎÅ`À): ˆH^•~ü Kè«@s˚‰õÄ_® =zÛ LO>Ë ÉÏQÆ∞O_Õk. J`«_»∞ ysâò Ѷ¨∞’+π Jaè„áêÜ«∂Å`À UH©Éèíq™êÎ_»∞. (#=Ùfi`«∂, =∞Ç≤Ï=∂`À) J`«_»∞‰õÄ_® J^Õ q+¨Ü«∞O (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉèíQÆ=^Œ=`å~°=∞<Õ q+¨Ü«∞O) K≥|∞`«∞O\Ï_»∞. ~å"£∞ ã¨OH©~°Î# U~åÊ@∞¡ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. QÍÜ«∞‰õΩ_»∞ =zÛ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À WÖÏ J<åfl_»∞: ''JÜ«∂º, g∞~°∞ ÃãÅq¿ãÎ "Õ∞=Ú H©~°Î#Å#∞ „áê~°Oaè™êÎO.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ HÍã≤x =∞Ozh~°∞ „`åy, ã¨OzÖ’ L#fl =∞™êÖÏ k#∞ã¨∞Å∞ H˘xfl\˜x <À\’¡ "Õã¨∞H˘<åfl~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ ã¨Ozx Hõ\ ˜ìÃÑ@ì=∞x '=∞—`À K≥áêÊ~°∞.

QÍÜ«∞‰õΩ_»∞ H©~°Î#Å∞ QÍ#O KÕÜ«∞@O „áê~°OaèOKå_»∞. =∞$^ŒOQÆ <å^ŒO qO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉèÏ=Ѩ~°=â◊√ Å=Ù`«∞<åfl~°∞. H©~°Î#Ö’x `˘e Ѩšqx q#QÍ<Õ ã¨=∂kè ã≤÷`«∞ÅÜ«∂º~°∞. P ã≤÷uÖ’ PÜ«∞# `«=∞‰õΩ ã¨g∞ѨOÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L#fl x`«ºQÀáêÖò X_çÖ’ HÍà◊√§ ÃÑ\Ïì~°∞. x`«ºQÀáêÖò ‰õÄ_® ÉèÏ=Ѩ~°=â◊√ _»=Ù`«∞<åfl_»∞. Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ ã¨Î|∞úÖˇ· D J^Œ∞ƒù`« ^Œ$âߺxfl `«^ÕHõOQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. (x`«ºO, bÅ) HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~åfi`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ H˘kÌQÍ ÉÏǨϺK≥·`«#ºOÖ’H˜ =zÛ WÖÏ J<åfl~°∞: ''x`«ºO #∞O_ç bʼnõΩ, bÅ #∞O_ç x`åºxH˜. (x`«ºQÀáêÖò`À) h P^Œ~°≈O Uk?

j ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ j

341

x`«ºQÀáêÖò (q#Ü«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ): Ô~O_»∂ =∞Oz"Õ#O_ô.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Hõà◊√§ =¸ã¨∞H˘x WÖÏ J<åfl~°∞: ''ˆH=ÅO JÖψQ LO@∞O^• Uq∞\˜?

Hõà◊√§ =¸ã¨∞‰õΩO>Ë<Õ<å ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. Hõà◊√§ `≥i¿ãÎ PÜ«∞# LO_»_®? x`«ºO Z=iÔH·`Õ K≥Ok#^À bÅ ‰õÄ_® PÜ«∞#ˆH K≥Ok#k† bÅ Z=i^À x`«ºO‰õÄ_® PÜ«∞#^Õ. (=∞Ç≤Ï=∂`À) ''h H˘Hõ ã¨OQÆu K≥áêÊe.—— =∞Ç≤Ï=∂: JÜ«∂º, Ô~O_»∂ ÉèíQÆ=O`«∞_ç WK«Ûù"Õ∞~°ˆH. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: H˘O^Œ~∞° U_»O`«ã∞¨ ÅÎ "Õ∞_» ZH˜¯# `«~åfi`« „H˜O^Œ‰Ωõ ky~åÖË~∞° . =∞iH˘O^Œ~∞° "Õ∞_» ZH˜¯# `«~åfi`« =∞m§ „H˜O^Œ‰õΩ ~åHõáÈHõÅ∞ ™êyOK«QÆÅ~°∞. ''L^Œú=Ù_»∞ QÀÑ≤HõÅ`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'g∞~°∞ Z=i<≥·`Õ Hõ$+¨µ‚_»∞ JO@∞<åfl~À, J`«_»∞ ã¨~°fiÉèí∂`åÅÖ’#∂ L<åfl_»∞. P`«_Õ r=[QÆ`«∞ÎÖˇ· LO@∞<åfl_»∞.— ''JO^Œ∞ˆH <Õ#∞, 'Hõà◊√§ =¸ã¨∞‰õΩO>Ë<Õ<å ^蕺#O? Hõà◊√§ `≥i¿ãÎ Ug∞ ÖË^•?— JO\Ï#∞.—— (x~åfi}O - `À`åѨÙi - ÉèíH˜Î c[O) =∞Ç≤Ï=∂: =∞Ǩâ◊Ü«∂, q∞=∞‡efl XHõ „Ѩâ◊fl J_»QÍÅ#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. Éèí‰õΩÎ_çH˜ ‰õÄ_® U^À XHõ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ x~åfi}O1 HÍ=Åã≤O^Õ Hõ^•!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Éèí‰õΩÎʼnõΩ x~åfi}O HÍ=Åã≤O^Õ JO@∂ Ug∞ ÖË^Œ∞. H˘xfl ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Ö’¡ WÖÏ K≥ѨÊ|_çOk: 'x`«ºHõ$+¨µ‚_»∞, x`«ºÉèí‰õΩÎÅ∞ L<åfl~°∞. Hõ$+¨µ‚_»∞ z#‡Ü«Ú_Õ, PÜ«∞# ^è•=∞=¸ z#‡Ü«∞"Õ∞—. ''Hõ$+¨µ_‚ ∞» x`«∞º_Õ, PÜ«∞# Éè‰í Ωõ ÅÎ ∂ x`«∞ºÖË. Hõ$+¨µ_‚ ∂» , PÜ«∞# Éè‰í Ωõ ÅÎ ∂ ZÅ¡ÑC¨ _»∂ ã¨g∞ѨOÖ’ LO_Õ K«O„^Œ∞_»∞, #Hõ∆„`åÅ=O\˜ "å~°∞. #∞"Õfi JO@∞O\Ï=Ù Hõ^• – JO`«~°ƒùÇ≤Ï~°ºk ǨÏi ã¨ÎѨ™ê `«`«ó H˜"£∞ ( ֒ѨÖÏ "≥Å∞ѨÖÏ Ç¨Ïix ^Œi≈OѨ Hõey#@¡~Ú`Õ WHõ `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞<ÕÅ?) ÃÑ·QÍ q+¨µ‚=Ù JOâ◊`À [x‡Oz# Éèí‰õΩÎ_»∞, `«# ÉèíH˜Îx ã¨=¸ÅOQÍ `˘ÅyOK«∞HÀ*ÏÅ_»x h`À K≥áêÊ#∞ Hõ^•! XHõ™êi <Õ#∞ XHõ *Ï˝x (`À`åѨÙi) =ÅÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ<åfl#∞. J`«_»∞ <å‰õΩ Ѩ^ŒH˘O_»∞ <≥ÅÅáê@∞ "Õ^•O`«O #∂iáÈâß_»∞. HÍx <åÖ’x ÉèHí cΘ *Ïxfl =∞@∞‰õΩ #tOѨ KÕÜ∞« ÖËHáõ ÈÜ«∂_»∞. <å =∞#ã¨∞û ZHõ¯_≥Hõ¯_» uiy<å㨈~ =∞m§, 'J=∂‡, J=∂‡— JO@∂ [QÆ[˚#x áê^•Å =^ŒÌ „"åÖËk. <Õ#∞ [QÆ[˚#xx QÆ∞iOz# áê@Å∞ áê_Õ@ѨC_»∞ J`«_»∞ 'Jˆ~! W^Õq∞\˜?— JO@∂ qÅÑ≤OKÕ"å_»∞. K«∂âß~å, J`«_»∞ JO`«\ ˜ =∞Ǩ*Ï˝x J~Ú#ѨÊ\˜H© JÖÏ Hõhfl~°∞ H͈~Û"å_»∞. (z#fl#ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«k`«~°∞Å`À) PÖËMò Å`å ~°™êxfl „`åy#"å_ç á⁄@ìÖ’ ‰õÄ_® P "≥ÚHõ¯ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞O^Œx Ö’HÀH˜Î XHõ\ ˜ LOk Hõ^•! ÉèíH˜Îc*Ïxfl XHõ™êi <å\˜#@¡~Ú`Õ ^•x Ѷ¨e`«O Jx"å~°ºO. Jk „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ K≥@∞ìQÍ ÃÑiy ѨÙ=ÙfiŠѨÓã¨∞ÎOk, HÍÜ«∞Å∞ HÍã¨∞ÎOk. '' '=Úã¨ÅO ‰õΩÅ <åâ◊#"£∞— – Ü«∂^Œ=ÙÅ∞ =Úã¨ÖÏxfl ZO`«QÍ J~°QÆnã≤ #ѨÊ\˜H© H˘kÌQÍ q∞yÖË LO_çáÈ~ÚOk. P HÍ¿ãÎ Ü«∞^Œ∞=Oâßxfl <åâ◊#O KÕã≤Ok. "≥~Úº™ê~°∞¡ *Ï˝#qKå~°}Å∞ 1.J^≥·fi`«*Ï˝#∞Å∞ x~åfi}Ïxfl `«=∞ ^èպܫ∞OQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞.

342

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

KÕã≤<å㨈~, JO`«~°OQÍ# ÉèíH˜Îc[O L#fl@¡~Ú`Õ, uiy uiy =∞àϧ 'ǨÏiÉ’Öò— JO@∂ ǨÏix KÕ~°∞HÀ=Åã≤O^Õ.—— Éèí‰õΩÎÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J=∞$`«"å‰õΩ¯Å#∞ „â◊^ŒúQÍ qO@∞<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #=Ùfi`«∂ =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü`À ''h‰õΩ Uk W+¨ìO?—— Jx J_çQÍ~°∞. =∞Ç≤Ï=∂ (#=Ùfi`«∂): =∞ˆ~n HÍ^Œ∞ HÍh <å‰õΩ =∂q∞_ç Ѩà◊§O>Ë =∂„`«O KåÖÏ W+¨ì=∞O_ô.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞(#=Ùfi`«∂): XHõ¯_ç"Õ uO\Ï"å? ÖËHõ JO^Œi`À HõÅã≤ ѨOK«∞H˘x uO\Ï"å? =∞Ç≤Ï=∂(#=Ùfi`«∂): JO^ŒiH© ѨOzÃÑ\˜ì u<åÅ<Õ P~å@O ÖË^∞Œ HÍx XHõ¯_ç<Õ uO>Ë KåÅ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx <å ÉèÏ= "Õ∞q∞\’ `≥Å∞™ê? Hõà◊√§ `≥i¿ãÎ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ LO_»_® Uq∞\˜? <Õ#∞ x`«ºO, bÅÅ∞ Ô~O_çO\˜h JOwHõi™êÎ#∞. ''ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêÑ≤ÎOK«∞H˘#flѨC_»∞ PÜ«∞<Õ ã¨fi~å\òQÍ#∂, PÜ«∞<Õ q~å\òQÍ#∂ L#fl@∞¡ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\ÏO. JYO_» ã¨zÛ^•#O^Œ=¸ PÜ«∞<Õ† =∞m§ PÜ«∞<Õ r=[QÆ`«∞ÎÅ∞QÍ ‰õÄ_® J~Ú=Ù<åfl_»∞. (ˆH=ÅO âߢ™êÎ^蕺ܫ∞#O KåÅ^Œ∞ - ™ê^èŒ#`À<Õ „Ѩ`«ºHõ∆ *Ï˝#O) ''™ê^èŒ#Å∞ KÕÜ«∂e. ˆH=ÅO âߢ™êÎÅ∞ J^茺ܫ∞#O KÕã≤#O`« =∂„`å# „ѨÜ≥∂[#O ÖË^Œ∞. <Õ <˘Hõ™êi q^•º™êQÆ~ü#∞ K«∂âß#∞. J`«_»∞ ZO`À K«^Œ∞=Ù‰õΩ#fl"å_»∞. J~Ú`Õ JO`«~°OQÍ# U=ÚO^À J`«_çH˜ `≥eÜ«∞^•Ü≥∞. Ñ≤šʼnõΩ K«^Œ∞=Ù K≥Ñ≤ÊOK«_»O`À>Ë J`«_»∞ ã¨O`«∞+¨µì_»Ü«∂º_»∞. ÉèíQÆ=^•#O^•xfl K«qK«∂_»ÖË^Œ∞. T~°ˆH K«kq#O`« =∂„`å# Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? K«kq# q+¨Ü«∂xfl ri‚OK«∞HÀ"åe. W~°"≥· Ѩ^Œ∞#∞Å =~°¬O Ѩ_»∞`«∞O^Œx ѨOKåOQÆOÖ’ „"åã≤ LO@∞Ok. HÍx ѨOKåOQÍxfl Ѩ@∞ì‰õΩx Ñ≤O_ç`Õ Hõhã¨O XHõ¯ÉÁ@∞ì hÔ~·<å ~åÅ^Œ∞ Hõ^•!—— =∞Ç≤Ï=∂: ã¨O™ê~°OÖ’ Hõ~°Î"åºÅ∞ J<ÕHõO. ™ê^èŒ#Å∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜ =∂‰õΩ fiHõ ZHõ¯_çk?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=Ùfi JÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ =∂\Ï¡_»`å=Ù? [QÆ`«∞Î JO`å ã¨fiѨflO ÖÏO\˜^Œ<Õ Hõ^• #∞=Ùfi JO@∂O\Ï=Ù? ''~å=∞ÅHõ∆ ‡}∞Å∞ ÅOHõ‰Ωõ "≥à§◊ =Åã≤ L#flѨC_»∞ Z^Œ∞~°∞QÍ=Ù#fl ã¨=Ú„^•xfl K«∂ã≤ ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ HÀáÈ„k‰õΩÎ_»Ü«∂º_»∞. ^èŒ#∞~åƒ}ÏÅ∞ KÕ`«|\˜ì WÖÏ J<åfl_»∞: 'D ã¨=Ú„^ŒO =∞#efl ÅOHõ‰õΩ "≥à◊§x=fi@O ÖË^Œ∞. <Õ#∞ D =~°∞}∞}˜‚ =kè™êÎ#∞.— JѨC_»∞ ~å=Ú_»∞ ÅHõ∆ ‡}∞}˜‚ WÖÏ ã¨=∂^è•# ѨiKå_»∞: 'ÖHõ∆ ‡}Ï! #∞=Ùfi K«∂ã¨∞#Î fl^ŒO`å ã¨fiѨflO ÖÏO\˜k, Jx`«º"≥∞#ÿ k. ã¨=Ú„^Œ=¸ Jx`«º"Õ∞, h „HÀ^èŒ=¸ Jx`«º"Õ∞. q∞^䌺#∞ q∞^䌺 ^•fi~å =kèOK«_»O ‰õÄ_® q∞^äÕº J=Ù`«∞Ok Hõ^•!— —— (Hõ~°‡Ü≥∂QÆO, ÉèíH˜ÎÜ≥∂QÆO - ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù) =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü =∞ø#O =Ç≤ÏOKå_»∞. J`«_çH˜ Z<Àfl ã¨O™ê~° ÉÏ^茺`«Å∞ L<åfl~Ú. Ѩ~ÀѨHÍ~å~°÷O W\©=ÖË J`«_»∞ XHõ áê~î°âßÅ#∞ ‰õÄ_® P~°OaèOKå_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (=∞Ç≤Ï=∂`À): XHõ™êi â◊OÉèí∞ =∞e¡H± <å`À WÖÏ J<åfl_»∞: '<å ^ŒQÆæ~° L#fl ^èŒ<åxfl ã¨∂¯à◊√§, _çÃãÊ#ûsÅ∞, ~°Ç¨Ï^•~°∞Å∞, #nѶ¨∞\ÏìÅ∞ xi‡OK«@O "≥Ú^ŒÖˇ·# ã¨`å¯~åºÅ‰õΩ qxÜ≥∂yOѨ^eŒ Kå#∞.— JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ WÖÏ J<åfl#∞: '#∞=Ùfi P Ѩ#∞ÅxflO\˜h xëê¯=∞ ÉèÏ=O`À

j ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ j

343

KÕã≤#@¡~Ú`Õ =∞Oz^Õ. HÍx JÖÏ xëê¯=∞Hõ~°‡Å∞ KÕÜ«∞_»O =∂„`«O KåÖÏ Hõ+¨ìO. „ѨuѶ¨ÖÏ¿ÑHõ∆ ZHõ¯_ç#∞O_ç =ã¨∞ÎO^À `≥eÜ«∞^Œ∞ HÍx "≥Ú`åÎxH˜ Jk =zÛ Ñ¨_»∞`«∞Ok. =∞~À ã¨OQÆu – ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ QÆ#∞Hõ h‰õΩ „Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ#@¡~Ú`Õ, #∞=Ùfi PÜ«∞##∞ ã¨∂¯à◊√§, _çÃãÊ#ûsÅ∞, Pã¨∞Ѩ„`«∞Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"å\˜x HÀ~°∞H˘O\Ï"å Uq∞\˜?— —— XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: JÜ«∂º, ã¨O™ê~°OÖ’ L#fl"åiH˜ =∂~°æ"Õ∞q∞\˜?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ™ê^èŒ∞™êOQÆ`«ºO, ÉèíQÆ=¢`«Êã¨OQÍÅ∞ „â◊=}O KÕÜ«∞@O. ''ã¨O™ê~°∞Å∞ =∞`≥ÎH˜¯ L<åfl~°∞† HÍq∞hHÍOK«<åÅÖ’ "≥∞ÿ=∞~°z L<åfl~°∞. =∞^ŒºO „`åy =∞`≥ÎH˜¯ L#fl"å_çH˜ aÜ«∞ºÑ¨Ù Hõ_»∞QÆ∞ H˘kÌH˘kÌQÍ „`åÑ≤ã¨∂Î#fl@¡~Ú`Õ „Hõ"Õ∞}Ï =∞`«∞Î kQÆ∞`«∞Ok. JO`ÕQÍHõ, ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù =^ŒÌ LѨ^Õâ◊O á⁄O^•e. ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù‰õΩ H˘xfl ÅHõ∆}ÏÅ∞ LO\Ï~Ú. HÍjH˜ "≥o§ P Hˆ „∆ `åxfl ^Œi≈Oz =zÛ#"å_ç =^Œ<Ì Õ HÍjˆH„∆ `«O QÆ∞iOz# q+¨Ü∂« Å∞ q<åe. Hˆ =ÅO áêO_ç`º« O`À XiˆQ^Õg∞ LO_»^Œ∞. D ã¨O™ê~°O Jx`«º=∞#fl Z~°∞ˆHÖËx ѨO_ç`«∞x =^ŒÌ LѨ^Õâ◊O ѨÙK«∞ÛHÀ=_»O =∞Ozk HÍ^Œ∞. ѨO_ç`∞« _çH˜ q"ÕH"õ ~·≥ åQͺÅ∞ L#flѨC_»∞ =∂„`«"∞Õ J`«_∞» LѨ^âÕ ßÅ#∞ W=fiQÆÅ_»∞. ''XHõ™êi ™ê=∂^蕺~Ú <å`À 'ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ h~°ã∞¨ _»∞ (~°ãǨ Ï‘ #∞_»∞)— Jx J<åfl_»∞. Z=~°~Ú`Õ ~°ã¨ã¨fi~°∂ѨÙ_À PÜ«∞#∞fl h~°ã¨∞_»x ѨÅHõ_»=∂! Z=~À '=∂ =∂=∞QÍi P=ÙÅ H˘@ìO xO_® QÆ∞éÏ]Å∞ L<åfl—Ü«∞<åfl_»@! (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) (<Õ#∞, <åk : J*Ï˝#O - *Ï˝#O - q*Ï˝#O) ''ã¨O™ê~°∞Å∞ =∞`≥ÎH˜¯ L<åfl~°∞. ã¨O™êi ã¨^• WÖÏ `«ÅáÈã¨∂ÎO\Ï_»∞: '<Õ#∞ W^ŒO`å KÕã¨∞Î<åfl#∞. D WÅ∂¡, ‰õΩ@∞O|=¸ JO`å <å‰õΩ K≥Ok#^Õ.— `«# `˘„iѨà◊§hfl K«∂Ñ≤ã¨∂Î WÖÏ JO@∂O\Ï_»∞: '<Õ#∞ ÖËHõáÈ`Õ gi(ÉèÏ~åº Ñ≤Å¡Å∞) QÆu Uq∞\˜? gix K«∂ã¨∞H˘<Õ"åÔ~=~°∞? <å ÉèÏ~°º, ‰õΩ@∞O|=¸ – g~°O^Œi ÉÏQÀQÆ∞Å∞ Z=~°∞ K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï~°∞?— ~åMÏÖò XHõ™êi <å`À '=∞i <å ÉèÏ~°º QÆu U=∞ÜÕ∞º@∞¡?— J<åfl_»∞.—— ǨÏ~°"≥∂ǨÏ<£: ~åMÏÖò JÖÏ J<åfl_®?

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: JÖÏHÍHõáÈ`Õ =∞ˆ~=∞O\Ï_»∞? *Ï˝#O L#fl"å_çH˜ J*Ï˝#O‰õÄ_® LO@∞Ok. ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ N~å=Ú_ç`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'J<åfl! W^≥Hõ¯_ç KÀ^ŒºO! ™êH∆Í`«∂Î =ã≤+¨ª =∞Ǩψ~Ѩل`«â’HõO`À WÖÏ ‰õΩq∞eáÈ`«∞<åfl _Õq∞\˜?— JѨC_»∞ N~å=Ú_»∞ ÅHõ∆ ‡}∞_çH˜ WÖÏ qâ◊^ÑŒ ~¨ K° å_»∞: 'ÅHõ∆ ‡}Ï! Z=iÔH·`Õ *Ï˝#O LO@∞O^À J`«_çH˜ J*Ï˝#O ‰õÄ_® LO@∞Ok. JO^Œ∞ˆH #∞=Ùfi *Ï˝<å*Ï˝<åÅ∞ Ô~O_çO\˜H© Jf`«∞_ç"≥· áÈ.— ''XHõ =ºH˜ÎH˜ HÍeÖ’ =ÚÅ∞¡ QÆ∞K«∞ÛH˘O^Œ#∞‰õΩO^•O. JѨC _»`«_»∞ P =ÚÅ∞¡#∞ fÜ«∞_®xH˜ =∞~˘Hõ =ÚÅ∞¡#∞ fã¨∞‰õΩ=™êÎ_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ P =ÚÅ∞¡`À HÍeÖ’ QÆ∞K«∞Û‰õΩ#fl =ÚÅ∞¡#∞ fã≤"ÕâßHõ P Ô~O_»∞ =Úà◊§#∞ áêˆ~™êÎ_»∞. J*Ï˝#=∞<Õ =ÚÅ∞¡#∞ `˘ÅyOK«_®xH˜ *Ï˝#=∞<Õ =ÚÅ∞¡#∞ ã¨OáêkOK«=Åã≤ LO@∞Ok. P `«~°∞"å`« *Ï˝<å*Ï˝<åÅ<Õ Ô~O_»∞ =Úà◊§#∞ áêˆ~âßHõ, q*Ï˝#O [xã¨∞ÎOk. =∞i q*Ï˝# =∞O>Ë Uq∞\˜? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ L<åfl_»<Õ q+¨Ü«∂xfl JѨ~ÀH∆Í#∞Éèí∂u ^•fi~å Ziy PÜ«∞#∞fl QÆ∞iOz qâı+¨OQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe† PÜ«∞#`À ã¨xflÇ≤Ï`«OQÍ ã¨OÉèÏ+¨}Å∞

344

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

<≥~°áêe – nx<Õ q*Ï˝#O JO\Ï~°∞. JO^Œ∞Hõ<Õ NHõ$+¨µ‚_»∞ J~°∞˚#∞_ç`À 'J~°∞˚<å! #∞=Ùfi =¸_»∞ QÆ∞}ÏʼnõÄ Jf`«∞_»"≥· áÈ— J<åfl_»∞. ''D q*Ï˝<åxfl „áêÑ≤ÎOK«∞HÀ_®xH˜ q^•º=∂Ü«∞#∞ P„â◊~ÚOKåe. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨`«ºO, [QÆ`«∞Î Jx`«ºO. q^•º=∂Ü«∂ JO>Ë – ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨`«ºO, [QÆ`«∞Î Jx`«ºO J<Õ qKå~°}.

JO>Ë q"ÕHõ"≥·~åQͺÅ∞ q^•º=∂Ü«∞‰õΩ K≥Ok#q. ÃÑ·QÍ ÉèíQÆ=O`«∞_ç <å=∞QÆ∞}H©~°Î#Å∞, ^蕺#O, ™ê^èŒ∞™êOQÆ`«ºO, „áê~°÷# – W=hfl ‰õÄ_® q^•º=∂Ü«∞ Ö’x"Õ. q^•º=∂Ü«∞#∞, _®ÉÏ g∞kH˜ ZHõ¯_®xH˜ =Ú#∞Ѩ٠q∞ye=Ù#fl H˘xfl PYi "≥∞@¡`À áÈÅÛ=K«∞Û. =∞~À "≥∞@∞ì ZHõ¯QÍ<Õ _®ÉÏÃÑ·H˜ KÕ~°∞H˘#fl>Ë¡. _®ÉÏ ZHõ¯_»=∞O>Ë ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêÑ≤ÎOK«∞HÀ=_»=∞x J~°÷O. (HÍq∞h HÍOK«# `åºQÆ∞Å∞ - ã¨O™ê~°∞Å∞) ''q+¨Ü∞« Ö’Å∞~°∞ =∞`≥HÎ ¯˜ L<åfl~°∞† HÍq∞hHÍOK«<åÅÖ’ "≥∞=ÿ ∞~°z L<åfl~°∞. "åiH˜ (áê~°=∂i÷Hõ ÉèÏ"åʼnõΩ ã¨O|OkèOz#) ã¨Ê $Ç¨Ï ÉÁuÎQÍ LO_»^Œ∞. JO^Œ∞Hõ<Õ <Õ#∞ D ‰õΩ„~°"åà◊§#∞ WO`«QÍ Jaè=∂x™êÎ#∞. giÖ’H˜ HÍq∞hHÍOK«<åÅ∞ WOHÍ „Ѩ"ÕtOK«ÖË^Œ∞. g~°∞ '=∞Oz P^è•~åÅ∞— – ÉèíQÆ=O`«∞_ç Ѩ#∞ÅÖ’ LѨÜ≥∂QÆѨ_»`å~°∞. ã¨O™ê~°∞Å∞ ˆH=ÅO =Úà◊§`À xO_ç=Ù#fl KÕѨŠ=O\˜"å~°∞. =Úà◊§#∞ `˘Åyã¨∂Î áÈ`Õ z=~°‰õΩ u#_®xHõO@∂ KÕѨ֒ Ug∞ q∞QÆÅ^Œ∞. ''ã¨O™ê~° r=ÙÅ∞ =_»QÆà◊§`À ^≥|ƒu#fl =∂q∞_çѨà◊§ =O\˜"å~°∞. J@∞=O\˜ Ѩà◊§#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ ã¨=∞iÊOKåÅO>Ë "å\˜ÃÑ· QÆOQÍ[ÅO zÅHõiOz â◊√núHõiOK«=Åã≤ LO@∞Ok. JÖÏ â◊√núHõiOѨ|_ç#ѨÊ\˜H© "å\˜x <≥·"Õ^ŒºOQÍ ã¨=∞iÊOK«_»O J~°∞^Œ∞. XHõ"Õà◊ P Ѩà◊§#∞ LѨÜ≥∂yOK«=Åã≤ =¿ãÎ, P ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨~°fi=¸ J~Ú=Ù<åfl_»<Õ ÉèÏ=O`À „|Ǩχ*Ï˝<åxfl PáêkOK«∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok.—— WO`«Ö’ Jâ◊fih‰õΩ=∂~ü ^Œ`«Î, aǨs ÉèÏ^Œ∞s ‰õΩ=∂~°∞x`Àáê@∞ käÜ≥∂ã¨Ñ¶‘ (k=º*Ï˝# ã¨=∂[O) ã¨Éèí∞º_»∞ XHõ~°∞ ‰õÄ_® =KåÛ~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~åfi`« =ÚYs˚ ™È^Œ~°∞ e^ŒÌ~°∂ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}q∞ÖÏ¡~°∞. WO\˜ „áêOQÆ}OÖ’ ã¨OH©~°Î# H˘~°ÔH· U~åÊ@∞¡ ã≤^Œú=∞Ü«∂º~Ú. =∞$^ŒOQÆ <å^ŒO q#QÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ QÆkÖ’#∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ =zÛ „áêOQÆ}OÖ’ Pã‘#∞ÅÜ«∂º~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞‰õÄ_® PÜ«∞#∞fl J#∞ã¨iOz „áêOQÆ}OÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. Éèí=<å^ä£, N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ Jâ◊fih‰õΩ=∂~ü#∞ ѨiK«Ü«∞O KÕâß_»∞. PÜ«∞# Jâ◊fihx '=∞—‰õΩ ѨiK«Ü«∞O KÕâß_»∞. '=∞—, Jâ◊fih e^ŒÌ~°∂ =∂\Ï¡_»∞H˘O@∂O_»QÍ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Jâ◊fih`À ''#ˆ~O„^Œ∞ _»O>Ë W`«_Õ—— J<åfl~°∞.

kfifÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å "åºkèH˜ „Ѩ^äŒ=∞ ã¨∂K«#Å∞ â◊x"å~°O, E<£ 13, 1885

ã¨=∞Ü«∞O =∞^蕺ǨÏflO =¸_»∞ QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍoHÍÅÜ«∞OÖ’x `«=∞ QÆkÖ’ =∞^蕺ǨÏfl Éè’[<å#O`«~°O HÍ¿ãѨ٠q„âßOu fã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. ѨO_ç`«∞ _˘Hõ~°∞ <ÕÅg∞^Œ Ѩ~°z# KåѨÃÑ· ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. `«# UÔH·Hõ ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ HÀÖ’Ê~Ú#

j ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ j

345

„ÉÏǨχ} q`«O`«∞=Ù XHÍ"≥∞ L`«Î~°O "≥·Ñ¨Ù "åH˜e =^ŒÌ xÅ|_ç LOk. H˜â’s ‰õÄ_® QÆkÖ’<Õ L<åfl_»∞. '=∞— =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ™êëêìOQƄѨ}Ï=∞O KÕâß_»∞. J`«_ç`Àáê@∞ kfiA_»∞, =∞iH˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞‰õÄ_® =KåÛ~°∞. D =∞^茺 N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P~ÀQƺO ÉÏQÆ∞O_»@O ÖË^Œ∞† Q˘O`«∞<˘Ñ≤Ê, [Å∞|∞`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. PÜ«∞# Hͺ#û~ü "åºkèH˜ Wq „Ѩ^äŒ=∞ ã¨∂K«#Å∞. "Õã¨q HÍÅѨ٠ZO_»Å∞ ÉÏQÍ ^ŒOKÕã¨∞Î<åfl~Ú. JO^Œ∞=Å¡ '=∞— ‰õÄ_® W\©=Å H˘kÌQÍ Jã¨fiã¨÷`«‰õΩ QÆ∞~Ô <· å_»∞. P HÍ~°}OQÍ J`«_∞» N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ^Œ~≈° <åxH˜ `«~K° ∂« ^ŒH} ∆˜ âË fi◊ ~åxH˜ ~åÖËHáõ ÈÜ«∂_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): F, #∞=Ùfi =KåÛ"å? #∞=Ùfi ѨOÑ≤# =∂ˆ~_»∞ ѨO_»∞ KåÖÏ ÉÏQÆ∞Ok. h P~ÀQƺO ÉÏQÍ<Õ LOk Hõ^•? '=∞—: P, D =∞^茺 HÍã¨Î "≥∞~°∞QÍæ<Õ LO^ŒO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ZO_»Å∞ qѨs`«OQÍ HÍã¨∞Î<åfl~Ú. JѨC_»Ñ¨C_»∞ H˘OK≥O =∞OK«∞QÆ_»¤ ѨÙK«∞ÛHÀ. D ZO_»Å HÍ~°}OQÍ <å‰õį_® "Õ_çKÕã≤ KåÖÏ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl#∞. JO^Œ∞Hõx ‰õΩbÊù (Sãπ„H©"£∞), =∞OK«∞QÆ_»¤Å∞ Z‰õΩ¯=QÍ u<åfl#∞. ^•x`À Q˘O`«∞ ѨÙO_»∞ J~ÚOk. ÖÏÖÏ[ÅO ^Œ∞~åfiã¨# "Õ™ÈÎOk. (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ÉèíH˜Î *Ï˝# ã≤÷`«∞Å∞) ''<Õ#∞ J=∞‡`À 'J=∂‡! <å‰õΩ ã¨fiã¨÷`« HõeyOK«∞. WHõg∞^Œ@ ‰õΩbÊù u##∞ÖË— J<åfl#∞. =∞m§ J=∞‡`À 'J=∂‡! =∞OK«∞QÆ_»¤‰õÄ_® u#—#x K≥áêÊ#∞. J=∞‡`À 'WHõg∞^Œ@ u##∞— Jx K≥áêÊ#∞ HÍ|\˜ì <Õ#∞ ‰õΩbÊù, =∞OK«∞QÆ_»¤Å =O\˜q WHõÃÑ· u#*ÏÅ#∞. HÍx XHÀ¯™êi =∞~°záÈ`«∂ LO\Ï#∞. XHõ™êi <Õ#∞ 'Pk"å~åÖ’¡ KÕѨ u##∞— J<åfl#∞. HÍx XHõ Pk"å~°O<å_»∞ P ã¨OQÆu =∞~°záÈ~Ú KÕѨ#∞ u<Õâß#∞. HÍx `≥eã≤ `≥eã‘ =∂„`«O <Õ#∞ =∂@ `«Ñ¨Ê#∞. XHõ ~ÀA ã¨~°∞QÆ∞_»∞ `ÀѨ٠=^ŒÌ‰õΩ K≥O|∞`À h~°∞ Ѩ@∞ì‰õΩ~°=∞‡x Z=iHÀ K≥áêÊ#∞. J~Ú`Õ J`«_»∞‰õÄ_® |Ü«∞Å∞‰õΩ áÈ=_»O=Å¡ =∞~À =ºH˜Î h~°∞ Ѩ@∞ìH˘KåÛ_»∞. `«~åfi`« <Õ#∞ =zÛ K«∂¿ãã¨iH˜ D =ºH˜Î K≥O|∞ KÕ`«Ñ¨@∞ìH˘x xÅ|_ç L<åfl_»∞. HÍx <Õ#∞ P h~°∞ "å_»ÖËHõáÈÜ«∂#∞. =∞ˆ~O K≥Ü«∞º#∞? xã¨ûǨÜ«Ú_»<≥· JÖψQ xÅ|_çáÈÜ«∂#∞. <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# =ºH˜Î h~°∞ fã¨∞H˘x =KÕÛO`«=~°‰õΩ JÖψQ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂ÎO_çáÈÜ«∂#∞. ''J=∞‡ áê^ŒÑ¨^•‡Å =^ŒÌ ѨÙ=ÙfiÅ#∞ ã¨=∞iÊOz JxflO\˜h `åºQÆO KÕ¿ã@ѨC_»∞ WÖÏ J<åfl#∞: 'J=∂‡! WkQÀ h =∞_ç, WkQÀ h "≥∞ÿÅ – Ô~O_çO\˜h #∞"Õfi fã¨∞HÀ. WkQÀ h ^èŒ~°‡O, WkQÀ h J^è~Œ ‡° O – ~Ô O_çO\˜h hˆH ã¨=∞iÊã¨∞<Î åfl#∞. J^Õq^èOŒ QÍ áêѨÑÙ¨ }ϺÅ#∞, =∞OzK≥_∞» Å#∞ ‰õÄ_® P"≥∞ˆH ã¨=∞iÊOz â◊√^ŒúÉèíH˜Îx =∂„`«"Õ∞ „Ѩ™êkOK«=∞x "Õ_»∞H˘<åfl#∞. HÍx 'WkQÀ h ã¨`«ºO, WkQÀ h Jã¨`«ºO – Ô~O_çO\˜h #∞"Õfi fã¨∞HÀ— Jx =∂„`«O J#ÖËHõáÈÜ«∂#∞.—— Z=~À Éèí‰õΩÎ_»∞ =∞OK«∞QÆ_»¤ fã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞m§=∞m§ '=∞—`À ''U=∞Ü«∂º, H˘kÌQÍ u#<å?—— Jx J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. '=∞— q#Ü«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ ''=^ŒÌO_ô. g∞~°∞ J=∞‡#∞ ã¨O„ѨkOK«‰õΩO_® =∂„`«O u#=^Œ∞Ì—— J<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞OK«∞QÆ_»¤ u#ÖË^Œ∞.

346

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞_ç, "≥∞ÿÅ J<Õq Éèí‰õΩÎ_çˆH HÍx *Ï˝xH˜ HÍ^Œ∞. q[Üü∞ J`«ÎQÍ~°∞ XHõ™êi <å`À WÖÏ JOk: '<Õ#∞ Z=~°O>Ë "åà◊§ KÕu J#flO u#ÖË<Õ! <å H˜OHÍ JÖÏO\˜ ã≤÷u ~åÖË^Õ!— JO^Œ∞‰õΩ <Õ xÖÏ ã¨=∂^è•# q∞KåÛ#∞: ''Z=~°O>Ë "åi KÕu J#flO u#_»O`À>Ë *Ï˝#O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^• Uq∞\˜? ‰õΩHõ¯ UkѨ_ç`Õ Jk uO@∂O@∞Ok. =∞i JO^Œ∞Hõx ‰õΩHõ¯ *Ï˝xÜ«∂?— ('=∞—`À) ''<Õ#∞ ѨÅ∞~°HÍÅ ‰õÄ~°Å#∞ ZO^Œ∞‰õΩ uO\Ï<À `≥Å∞™ê? UHõѨHõ∆ áÈHõ_» =zÛ#@¡~Ú`Õ <Õ#∞ D Éèí‰õΩÎÅ ™êOQÆ`åºxfl =^ŒÅ=Åã≤ =ã¨∞ÎO^Õ"≥∂#x. ''<Õ#∞ ˆHâ◊=¿ã<£`À WÖÏ J<åfl#∞ 'WOHÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥o§ LѨ^ÕâßÅ∞ WzÛ#@¡~Ú`Õ h ã¨=∂[O JO@∂ Un xÅ∞=^Œ∞ ã¨∞=∂!— *Ï˝<å=ã¨÷Ö’ ã¨=∂[O y=∂[O ÖÏO\˜=hfl q∞^äÕº, ã¨fiѨflOÖÏO\˜"Õ. XHõ™êi <Õ#∞ KÕѨÅ∞ u#@O =∂x"Õâß#∞. "≥Ú^Œ\’¡ Hõ+¨ìOQÍ LO_Õk† HÍx P `«~°∞"å`« JO`« Hõ+¨ìOQÍ JxÑ≤OK«ÖË^Œ∞. ѨH˜∆ QÆ∂_»∞#∞ Z=Ô~·<å HÍeÛ"Õ¿ãÎ Jk PHÍâßxfl P„â◊~ÚOK«∞H˘x J@∂ W@∂ ZQÆ∞~°∞`«∂ LO@∞Ok. ^ÕǨÏO, [QÆ`«∞ÎÅ∞ q∞^䌺 Jx Ü«∞^ä•~°÷OQÍ É’^èŒ Hõey#@¡~Ú`Õ P `«~°∞"å`« P`«‡, ã¨=∂kèã≤÷u á⁄O^Œ∞`«∞Ok. ''"≥Ú^Œ\’¡ <å‰õΩ J@∞=O\˜ *Ï˝x =∞<Àã≤÷`Õ LO_Õk. Ö’‰õΩÅ ™êOQÆ`«ºO ~°∞zOKÕk HÍ^Œ∞. Ѷ¨ÖÏ<åKÀ@ XHõ *Ï˝<À ÖËHõ Éèí‰õΩÎ_À L#fl@∞¡ q<Õ"å_çx. J~Ú`Õ H˘kÌ~ÀAÅ Ñ≤^ŒÑ¨ J`«_»∞ =∞~°}O˜ Kå_»x `≥eÜ«∞=KÕÛk. JO`å Jâßâ◊fi`«OQÍ `ÀKÕk. JO^Œ∞Hõ<Õ Ö’‰õΩÅ ™êOQÆ`º« O ~°∞zOKÕk HÍ^Œ∞. P `«~°∞"å`« J=∞‡ <å =∞#ã¨∞û#∞ kQÆ∞=‰õΩ fã¨∞‰õΩ=zÛ ÉèíH˜Î, Éèí‰õΩÎÅÖ’ xeÑ≤Ok. ''N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ =∞<Àã≤u÷ Ö’x =∂~°∞ÊÅ#∞ QÆ∞iOz# q+¨Ü∂« Å#∞ '=∞— xâıÛ+¨µ_ì ·≥ qO@∞<åfl_»∞. „Ѩã¨∞Î`«O ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∂#=~°∂ѨOÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ J=`«i™êÎ_»<Õ q+¨Ü«∂Å#∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ qâ◊^ŒÑ¨~°K« ™êQÍ~°∞.

(J=`å~° bÅ) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∂#=~°∂ѨO ^èŒiOK«_»O ZO^Œ∞HÀ `≥Å∞™ê? =∂#=~°∂ѨO ^•fi~å PÜ«∞# "å}˜ q#=K«∞Û. nx^•fi~å PÜ«∞# `«# bÅ#∞ „Ѩ^Œi≈™êÎ_»∞, ÉèíQÆ=^•#O^•xfl K«q K«∂™êÎ_»∞. HÍx `«H˜¯# Éèí‰õΩÎÅ ^•fi~° ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨fiÅÊOQÍ =∂„`«"Õ∞ =ºHõÎ=∞ø`å_»∞. U^≥·<å =ã¨∞Î=Ù#∞ K«Ñ¨Êiã¨∂Î áÈ`Õ H˘kÌQÍ ~°ã¨O ÅaèOK«_»O ÖÏO\˜k Wk. ѨÙ=Ùfi#∞ K«Ñ¨Êiã¨∂ÎáÈ`Õ H˘kÌQÍ =∞^èŒ∞=Ù ÅaèOK«_»O ÖÏO\˜k. ('=∞—`À) Wk h‰õΩ J~°÷=∞=Ù`ÀOk Hõ^•? '=∞—: P, ã¨Ê+¨ìOQÍ J~°÷=∞=Ù`ÀO^ŒO_ç.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, kfiA_»∞ - ѨÓ~°fi[#‡ ã¨O™ê¯~åÅ∞) N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ kfiA_ç`À =∂\Ï¡_™» êQÍ~°∞. kfiA_ç =Ü«∞ã¨∞û ^•^•Ñ¨Ù Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞ ã¨O=`«û~åÅ∞ LO@∞Ok. J`«_ç `«O„_ç kfifÜ«∞ q"åǨÏO KÕã∞¨ H˘<åfl_»∞. kfiA_»∞ `«~K° ∂« '=∞—`Àáê@∞ ^ŒH}∆˜ âË fi◊ ~°O =ã¨∂ÎO\Ï_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J`«}˜‚ ZO`«QÍ<À Jaè=∂x™êÎ~°∞. `«# `«O„_ç `«##∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O ~åx=fi_»O ÖË^Œx kfiA_»∞ K≥áêÊ_»∞.

j ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ j

347

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (kfiA_ç`À): h ™È^Œ~°∞Å∞‰õÄ_® ##∞fl `ÕeHõKÕã≤ =∂\Ï¡_»∞`«∞O\Ï~å? kfiA_Õg∞ |^Œ∞Å∞ ѨÅ∞HõÖË^Œ∞. '=∞— (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): g∞ QÆ∞iOz `ÕeHõQÍ =∂\Ï¡_Õ"å~°O^Œ~°∂ rq`«OÖ’ XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ Z^Œ∞~°∞^≥|ƒÅ∞ u#QÍ<Õ ^•iÖ’H˜ =™êÎ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (kfiA_ç ™È^Œ~°∞Å#∞ „Ѩ™êÎqã¨∂Î): ã¨=u `«e¡ LOk Hõ^•! JO^Œ∞=Å¡ "å~°∞ Z^Œ∞~°∞ ^≥|ƒÅ∞ uO@∂<Õ LO\Ï~°∞.

JO^Œ~°∂ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): kfiAx XHõ™êi ѨÓ~°∞‚_çH˜ ѨiK«Ü«∞O K≥~Úº. '=∞—: JÖψQ#O_ô. (kfiA_ç`À) áêxǨ\©H˜ "≥à◊√§.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: <Õ#∞ JO^Œih áêxǨ\©H© "≥à§◊ =∞x K≥|∞`«∞<åfl#∞. ('=∞—`À) #∞=Ùfi "≥à§◊ "å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ áêxǨ\© =∞Ǩϟ`«û"åxH˜ "≥à◊^•=∞#∞H˘O@∞<åfl~°∞. JO^Œ∞Hõ<Õ Éèí‰õΩÎÅ#∞ ‰õÄ_® JHõ¯_çH˜ ~°=∞‡x K≥|∞`«∞<åfl~°∞. '=∞—: J=Ù#O_ç. "≥àϧÅ<Õ LOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÃÑ^ŒÌ Ѩ_»= <˘Hõ^•xx U~åÊ@∞KÕã¨∞H˘O^•O. JѨC_»k J@∂ W@∂ TQƉõΩO_® LO@∞Ok. ysâò Ѷ¨∞’+π ~å_»O\Ï"å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ kfiA_ç =OHõ `«^ÕHõOQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk 㨈~, (HõÅHõ`åÎ #QÆ~°OÖ’) WO`« =∞Ok ‰õΩ„~åà◊√§ L<åfl~°∞ Hõ^•!

J~Ú`Õ D ‰õΩ„~å_»∞ =∞@∞‰õΩ WHõ¯_»‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ =ã¨∞Î#fl@∞¡? W`«_çH˜ ѨÓ~°fi[#‡ ã¨O™ê¯~åÅ∞ H˘xfl L<åfl~Ú. '=∞—: J=Ù#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ѨÓ~°fi[#‡ ã¨O™ê¯~åÅ<Õq LO_»<Õ LO\Ï~Ú. Z=Ô~·<å ѨÓ~°fi[#‡ÅÖ’ Z<Àfl ã¨`«¯~°‡Å∞ Hõ#∞Hõ KÕã≤ L#fl@¡~Ú`Õ, PYi [#‡Ö’ J`«_»∞ ã¨~°à◊(x+¨¯Ñ¨@) ã¨fiÉèÏ"åxfl á⁄O^Œ∞`å_»∞. PYi [#‡Ö’ J`«_»∞ Ñ≤zÛ"å_çÖÏ (JO>Ë Ñ¨~°=∂#O^ŒÉèíi`«∞_≥·) LO\Ï_»∞. (ÉèíQÆ=^ÕK«Ûù - 'T—, 'TǨ˙—) ''x[O K≥áêÊÅO>Ë ã¨~°fi=¸ ÉèíQÆ=^ÕKÕÛù ã¨∞=∂! PÜ«∞# 'T— J#_»O `À>Ë [QÆ`«∞Î JO`å Ѩi„Éèíq∞™ÈÎOk† PÜ«∞# 'TǨ˙— J#QÍ<Õ D Ѩi„Éèí=∞} =∞O`å PyáÈ`«∞Ok. ''XHõ =ºH˜Î =∞~˘HõiH˜ Pj~åfi^ŒO ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞~å^À `≥Å∞™ê? ZO^Œ∞HõO>Ë =∂#= ã¨OHõÅÊO ^•fi~å Un [~°∞QÆ^Œ∞. [iˆQ^ŒO`å ÉèíQÆ=^ÕK«Ûù`À>Ë. ''XHõ<å_»∞ <Õ#∞ ÔHѨì<£ WO\˜H˜ "≥àϧ#∞. ^•iÖ’ H˘O^Œ~°∞ ‰õΩ„~°"åà◊√§ "≥à◊√`«∂O_»@O K«∂âß#∞. "å~°∞ =∞~À `«~°Ç¨‰õΩ K≥Ok#"å~°∞. "åiÖ’ XHõ_çH˜ – =Ü«∞ã¨∞û ѨO^˘q∞‡k ÖËHõ W~°"≥· ã¨O=`«û~åÅ∞ LO@∞Ok – áêÑ≤@ „ѨHõ¯‰õΩ fã≤=ÙOk. DÅ "Õã¨∞H˘O@∂ "≥à◊√`«∞<åfl_»∞. JO^Œ~°∂ ZHõã¨HͯÖÏ_»∞H˘O@∂ "≥à◊√`«∞<åfl~°∞. ''"åiÖ’ H˘O^Œ~°∞ QÍ_è» `«=∞ã¨∞ûÖ’ =Úxy LO_»@O K«∂âß#∞. Ñ≤Å¡#„QÀq T^Œ∞H˘O@∂ "≥à◊√`«∞<åfl~°∞. P =∂„`åxˆH "å~°∞ QÆ~°fiO`À q„~°gyáÈ`«∞<åfl~°∞.

348

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

(kfiA_ç`À) *Ï˝#O á⁄Ok#"å_çH˜ Z=Ô~<· å q=∞i≈™êÎ~<° Õ ÉèÜ í ∞« "≥∞O^Œ∞‰õΩ? *Ï˝x „QÆÇϨ }â◊HΘ Hõ=∞‡i ^•QÆe=Öˇ U=∂„`«=¸ K«eOK«^Œ∞. ^•QÆe g∞^Œ ã¨"≥∞‡@áÈ@∞¡ Ѩ_»∞`«∂<Õ LO\Ï~Ú.

HÍx Jq ^•QÆeH˜ ZÖÏO\˜ Ǩh HõeyOK«ÖË=Ù. ''<Õ#∞ Ѷ¨ÖÏ<å =ºH˜Î `«O„_ç ^•iÖ’ áÈ`«∂O_»QÍ K«∂âß#∞.—— '=∞—: J`«_»∞ KåÖÏ x+¨¯Ñ¨@ ã¨fiÉèÏ=O HõÅ"å_»O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx J`«_ç Hõà◊√§ =∂„`«O Z„~°QÍ L<åfl~Ú. (ÔHÃÑì<£, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ`À ÔHÃÑì<£ WO\˜H˜ "≥o§#ѨC\˜ q+¨Ü«∂Å#∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. ÔHÃÑì<£ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ‰õΩ =KÕÛ ÉÏÅÉèí‰õΩÎÅ QÆ∞iOz q=∞~°≈<å`«‡HõOQÍ =∂\Ï¡_®~°∞. |Ǩïâß Ç¨„*Ï J`«_ç K≥qÖ’ U^À Tk#@∞¡Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÔHÃÑì<£`À ã¨OÉèÏ+≤ã¨∂Î#flѨC_»∞ <Õ xÖÏ J<åfl#∞: '„ѨHõ$u, ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ `«Ñ≤ÊOz =∞ˆ~g∞ ÖË^Œ∞. <å~°^Œ∞_»∞ N~å=Ú_ç`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'F ~å=∂! #∞=Ùfi K«∂¿ã ѨÙ~°∞+¨µÅO^Œ~°∂ h JOâ◊Öˆ #∞=Ùfi K«∂¿ã ¢ã‘ÎÅO^Œ~°∂ ã‘`å^Õq JOâ◊ÖË.— ÔHѨì<£ D =∂@`À KåÖÏ ã¨O`«∞+¨µì_≥· WÖÏ J<åfl_»∞: ''g∞‰õΩ Ü«∞^ä•~°÷ *Ï˝#O HõeyOk. ѨÙ~°∞+¨µÅO^Œ~∂° ~å=Ú_ç JOâ◊ HÍ~°}OQÍ ~å=ÚÖˆ ¢ãΑ ÅO^Œ~∂° ã‘`å^Õq JOâ◊ HÍ~°}OQÍ ã‘`Ö« .Ë —— WÖÏ Ñ¨eH˜# "≥O@<Õ J`«_»∞ L#fl@∞ìO_ç D ÉÏÅÉèí‰õΩÎÅ#∞ WÖÏ q=∞i≈OK«™êQÍ_»∞: ''"å~°∞ POQÆ¡q^Œº#∞ JÉèíºã≤OKÕ"åà◊√§† UkѨ_ç`Õ Jk uO@∂O\Ï~°∞. "å~°∞ ã¨~°fi^• g∞ =^ŒÌ‰õΩ ~å=@O =∞Ozk HÍ^Œ∞.^•x=Å¡ g∞‰õΩ Ǩx HõÅ∞QÆ=K«∞Û. Ǩ„*Ï KåÖÏ =∞Oz =ºH˜Î, L`«Î=Ú_»∞.

P ‰õΩ„~°"åà◊§#∞ g∞ =^ŒÌ‰õΩ Z‰õΩ¯=QÍ ~åx=fi=^Œ∞Ì.—— "≥Ú^Œ\’¡ <Õ#∞ =∞~åº^ŒQÍ ''"å~°∞ =ã¨∂ÎO>Ë <Õ<ÕO KÕÜ«∞QÆÅ#∞?—— J<åfl#∞. Ñ≤^ŒÑ¨ J`«}˜‚ `«∂~åÊ~°|@ì™êQÍ#∞. Jk K«∂ã≤ J`«_ç ‰õΩ=∂Ô~Î #=fi_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜ìOk. J`«_ç`À WÖÏ J<åfl#∞: ''q+¨Ü«∂㨉õΩÎ_≥·# =ºH˜Î ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ KåÖÏ^Œ∂~°OQÍ LO\Ï_»∞. q+¨Ü«∂ã¨H˜Î Hõ#∞Hõ ÖË#@¡~Ú`Õ J`«_çH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ˆH=ÅO XHõ =¸~° ^Œ∂~°OÖ’<Õ, JO>Ë Ju ã¨g∞ѨOÖ’ LO\Ï_»∞.—— J@∞Ñ≤^ŒÑ¨ ÔHѨì<£, ~åMÏÖò QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»∞`«∂ ''~åMÏÖò JO^Œi Wà◊§Ö’#∂ uO@∂O\Ï_»∞—— J<åfl_»∞. |Ǩïâß J`«_çH˜ Ǩ„*Ï D q+¨Ü«∞O K≥Ñ≤Ê=ÙO\Ï_»∞. JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ WÖÏ J<åfl#∞: ''[Ѩ`«áêÅ#∞ ZO`«QÍ J#∞+≤ªOz<å 㨈~ q+¨Ü«∂ã¨H˜Î Hõ#∞Hõ L#fl@¡~Ú`Õ XiˆQk Ug∞ LO_»^Œ∞. ѨOk =∂Oã¨O u#flѨÊ\˜H© =∞#ã¨∞û Hõ#∞Hõ ÉèíQÆ=O`«∞_ç Ѩ@¡ ÅQÆfl"≥∞ÿ LO>Ë J@∞=O\˜ =ºH˜Î ^èŒ#∞º_Õ ã¨∞=∂! J`«_»∞ „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ ÉèíQÆ=Å¡aúx á⁄Ok f~°`å_»∞. Ǩ„*Ï WO`« [Ѩ`«áê^Œ∞Å∞ KÕã¨∂ÎO\Ï_»∞† J~Ú`Õ g\˜ =∞^茺 ^ŒàÏs Ѩx (=∞^茺=iÎ`«fiO <≥iÑ≤ _»|∞ƒ ã¨OáêkOKÕ Ñ¨x) ‰õÄ_® KÕã¨∂ÎO\Ï_»∞.—— JѨC_»∞ ÔHѨì<£ ''P, P =∂@ x["Õ∞—— J<åfl_»∞. J`«}˜‚ <Õ xÖÏ J_çQÍ#∞: ''WѨC_çѨC_Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅO^Œ~°∂ N~å=Ú_ç JOâ◊Åh, ¢ã‘ÎÅO^Œ~°∂ ã‘`å^Õq JOâ◊Åh J<åfl"Õ! =∞m§ WO`«Ö’<Õ WÖÏ =∂\Ï¡_»`å "Õq∞\˜?——

j ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ j

349

ÔHÃÑì<£ ''P =∂@ x["Õ∞ HÍx g∞~°∞ JO^Œih „¿Ñq∞OK«@O ÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞.

JO^Œ∞‰õΩ <Õ xÖÏ K≥áêÊ#∞: ''âߢ™êÎÖ’¡ 'PáÈ <å~åÜ«∞}ó— Jx K≥ѨÊ|_ç LOk. JO>Ë JO`å hˆ~ Jx J~°÷O. HÍx H˘hfl hà◊√¡ =∂„`«"Õ∞ „`åQÆ_®xH˜ ѨxH˜=™êÎ~Ú† H˘xfl hà◊√¡ ™êfl<å~°÷O LѨÜ∂≥ QÆÑ_¨ `» å~Ú. =∞iH˘xfl hà◊√¡ =∞#O Hˆ =ÅO â∫KåxH˜ =∂„`«"∞Õ "å_»QÅÆ O. WHõ¯_» ‰õÄ~˘Û#fl h ÉèÏ~°º, ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ <Õ#∞ ™êH∆Í`«∂Î P#O^Œ=¸iÎ S# ^Õgã¨fi~°∂Ñ≤}∞Å∞QÍ QÍOK«∞K«∞<åfl#∞.—— JѨC_»∞ ÔHÃÑì<£ ''J=Ù#=Ù#∞. P =∂@ x["Õ∞—— JO@∂ <å HÍà◊√§ Ѩ@∞ìHÀÉ’Ü«∂_»∞.

WÖÏ Ñ¨eH˜# Ñ≤^ŒÑ¨ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÔHÃÑì<£ ã¨∞QÆ∞}ÏÅ QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÔHÃÑì<£Ö’ ã¨∞QÆ∞}ÏÅ∞ Z<Àfl L<åfl~Ú. „Ѩu~ÀE J`«_»∞ x`«ºHõ~°‡Å∞ x~°fiiÎã¨∂ÎO\Ï_»∞. WO\’¡ `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ ^Õ=`å~å^èŒ# KÕã¨∞ÎO\Ï_»∞. ^Õ=`å„Ѩu=∞‰õΩ ™êfl#O KÕ~ÚOKÕ@ѨC_»∞ Zxfl =∞O„`åÅ∞ LK«Ûiã¨∞ÎO\Ï_»x! ÔHÃÑì<£ Hõ~°‡HÍO_»#∞ x+¨ª`À PK«iOKÕ =ºH˜Î.

J`«_∞» „Ѩu ~ÀE ѨÓ[, [ѨO, Ǩ~°u, ™È΄`« Ѩ~#°î O "≥Ú^ŒÖ#·ˇ @∞=O\˜ x`«ºHõ~‡° Å∞ KÕã∂¨ OÎ \Ï_»∞. ''<Õ#∞ ÔHѨì<£#∞ =∞O^Œeã¨∂Î WÖÏ J<åfl#∞: 'q∞ug∞i K«^Œ=@O =Å¡<Õ #∞qfiÖÏ áê_≥·áÈÜ«∂=Ù. WHõg∞^Œ@ Ug∞ K«^Œ==^Œ∞Ì.— ''<å P^蕺u‡Hõ ã≤÷`«∞Å QÆ∞iOz ÔHÃÑì<£ 'g∞k L_ô¤Ü«∞=∂# ÉèÏ=O (JO>Ë ZyiáÈ=_®xH˜ ã≤^ŒúOQÍ L#fl ѨH˜∆ÖÏO\˜ ÉèÏ=O Jx J~°÷O)— J<åfl_»∞. r"å`«‡, Ѩ~°=∂`«‡ Å<Õq Ô~O_»∞ L<åfl~Ú. r"å`«‡ XHõ ѨH˜∆ ÖÏO\˜k† Ѩ~°=∂`«‡ PHÍâ◊O, JO>Ë z^•HÍâ◊O ÖÏO\˜k. ÔHѨì<£ WÖÏ J<åfl_»∞: 'g∞ r"å`«‡ z^•HÍâ◊OÖ’H˜ ZyiáÈ`«∞Ok. JѨC_»∞ ã¨=∂kè ã≤÷u U~°Ê_»∞`«∞Ok.— (#=Ùfi`«∂) ''ÔHѨì<£ ɡOQÍbÅ#∞ q=∞i≈OKå_»∞. J`« _çÖÏ J<åfl_»∞: 'ɡOQÍbÅ∞ Ѩ~°=∞ =¸_è»∞Å∞. „ѨHõ¯<Õ =∂}˜HõºO (JO>Ë N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞) L#flѨÊ\˜H© "å~°∞ QÆ∞iÎOK«ÖˉõΩ<åfl~°∞.— (QÆ$ǨÏã¨÷ Éèí‰õΩÎ_»∞ - Hõ~°‡Å∞ ZO`«HÍÅO?) ''ÔHѨ<ì £ `«O„_ç Q˘Ñ¨Ê Éè‰í Ωõ _Î ∞» . POˆQÜ ¡ ∞« Ãã#· ºOÖ’ ã¨∞ÉË^•~°∞QÍ LO_Õ"å_»∞. Ü«Ú^ŒÉú ∂íè q∞Ö’‰õÄ_® PÜ«∞# ѨÓ[‰õΩ "Õà◊~Ú#ѨC_»∞ „Hõ=∞O `«Ñ¨Ê‰õΩO_® ѨÓ[ KÕ¿ã"å_»∞. XHõKÕ`ÀÎ t=ѨÓ[ KÕ¿ã"å_»∞† =∞~À KÕ`ÀÎ HõuÎ, `«∞áêH©Å#∞ Ѩ@∞ìH˘x LO_Õ"å_»∞. ('=∞—`À) ''HÍx q+¨Ü«∞ "Õ∞q∞@O>Ë ÔHÃÑì<£ ~å„uO|=à◊√§ SÇ≤ÏHõ Hõ~°‡Ö’¡ =Úxy LO\Ï_»∞. <Õ#∞ J`«_ç WO\˜H˜ "≥o§#ѨC_»ÖÏ¡, J`«_»∞ ÉèÏ~åºa_»¤Å #_»∞=∞ ‰õÄ~°∞Ûx LO_»@O K«∂™êÎ#∞.

JO`Õ H ͉õ Ω O_® [=∂ Y~° ∞ ÛÅ∞ K« ∂ Ñ≤ O K« \ ÏxHõ x J`« x QÆ ∞ =∂™êÎ Å ∞ =∞^è Œ º =∞^è Œ º Ö’ =ã¨∂ÎáÈ`«∂O\Ï~°∞. HÍx J`«_ç =∞#ã¨∞û JѨC_»Ñ¨C_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç "≥·Ñ¨Ù‰õΩ ‰õÄ_® =∞à◊√§`«∂ LO@∞Ok. Jk ã¨xfláê`«~Ày Ѩiã≤÷u ÖÏO\˜k. ã¨xfláê`« ~ÀQÆO`À Xà‹§~°QÆHõ Ѩ_ç=Ù#fl =ºH˜Î JѨC_»Ñ¨C_»∞ H˘kÌQÍ ã¨Ê $ǨÏÖ’H˜ =zÛ '=∞Ozhà◊√§, =∞Oz hà◊√§— Jx J~°∞ã¨∂ÎO\Ï_»∞. HÍx =∞Ozhà◊√§ `≥KÛÕ Ö’Ñ¨ÖË =∞m§ ã¨Ê $ǨÏ`«ÑÊ≤ Ѩ_áç È`å_»∞. JO^Œ∞Hõ<Õ <Õ#∞ HÔ Ñ¨<ì `£ À '#∞=Ùfi x`«ºHõ~‡° Å∞ J#∞+≤ªOKÕ"å_çq— J<åfl#∞. J`«_»∞ ''J=Ù#O_ç. ѨÓ*Ïk Hõ~°‡Å ^•fi~å <å‰õΩ ZO`À P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. =∂É’\˜ r=ÙʼnõΩ Hõ~°‡HÍO_»#∞ q∞Oz "Õˆ~ =∂~°æO ÖË^Œ∞— J<åfl_»∞.

350

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''<Õ #`«_ç`À WÖÏ J<åfl#∞: 'HÍx Hõ~°‡Å∞ ZÅ¡HÍÅO KÕã¨∂Î<Õ LO_®ÖÏ? `Õ<≥\ ©QÆÅ∞ ZO`«¿ãѨ٠~°≠OHÍ~°O KÕã¨∂ÎO\Ï~Ú? ѨÙ=ÙfiÅÃÑ· „"åÅ#O`« =~°ˆH. =∞^èŒ∞=Ù#∞ ¿ãqOK«@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ@ìQÍ<Õ P ~°≠OHÍ~°O PyáÈ`«∞Ok.— JO^Œ∞‰õΩ ÔHÃÑì<£ ''"Õ∞O‰õÄ_® g∞ÖψQ ѨÓ*Ïk Hõ~°‡Å#∞ `«ºlOKåÖÏ Uq∞\˜?— Jx J_çQÍ_»∞. J~Ú`Õ J`«_ç =∂@Ö’¡ xÅHõ_» ÖË^Œ∞. XHÀ¯™êi W^ŒO`å [_»O JO@∞O\Ï_»∞, =∞~À™êi W^ŒO`å K≥·`«#ºO JO@∂O\Ï_»∞. '[_»O ZHõ¯_» LOk? JO`å K≥·`«#º"Õ∞— Jx <Õ #O\Ï#∞.—— ('=∞—, ѨÓ~°∞‚_»∞ - kfiA_»∞) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞—#∞ ѨÓ~°∞‚_ç QÆ∞iOz J_»QÆ™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞~À™êi ѨÓ~°∞‚}˜‚ K«∂_»QÆey`Õ <å =∞#ã¨∞û HÍã¨Î ã≤÷q∞`«Ñ¨_»∞`«∞Ok. J`«_»∞ ZO`« `≥e"≥·#"å_»∞! J`«_çH˜ <å Ѩ@¡ ZO`«\ ˜ J¿ÑHõ∆! 'q∞=∞‡efl K«∂_®Åx <å =∞#ã¨∞û ‰õÄ_® `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_»∞`«∞Ok— J<åfl_»∞. ('=∞—`À) J`«}˜‚ ã¨∂¯Å∞ #∞O_ç fã¨∞‰õΩ"≥o§áÈÜ«∂~°∞ Hõ^•! JO^Œ∞=Å¡ hˆH"≥∞ÿ<å Ǩx HõÅ∞QÆ∞`«∞O^•? '=∞—: XHõ"Õà◊ PÜ«∞# (q^•º™êQÆ~ü) <å HÍ~°}OQÍ P JÉσ~Úx ã¨∂¯Å∞ #∞O_ç fã¨∞‰õΩ"≥o§áÈÜ«∂~°x K≥a`Õ JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ ã¨O*Ï~Ú+‘ W=fi_®xH˜ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: U=∞x ã¨O*Ï~Ú+‘ W™êÎ=Ù? '=∞—: ™ê^èŒ∞™êOQÆ`«ºO=Å¡ ÉèíQÆ=zÛO`«# X#QÆ∂~°∞`«∞Ok – WO^Œ∞Ö’ `«Ñ¨ÊO@∂ Ug∞ ÖË^Œx ã¨Ê+¨ìOQÍ K≥|∞`å#∞. ÃÑ·QÍ 'g∞~°∞ (q^•º™êQÆ~ü) x~°‚~ÚOz# áê~î°º ѨÙã¨ÎHÍÅÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áê}„Ѩ^ŒOQÍ „¿Ñq∞OK«=∞x LO^Œx K≥|∞`å#∞. (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #"åfi~°∞.)

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÔHѨì<£ WO\˜H˜ z#fl#ˆ~O„^Œ∞}˜‚ Ñ≤eÑ≤OKå#∞. J`«_ç`À 'U"≥∂Üü∞, g∞ WÅ∞¡ ZHõ¯_»? g∞ WO\˜H˜ "≥à◊^•O Ѩ^Œ— J<åfl#∞. J`«_»∞ '~°O_ç "≥à◊^•O— J<≥·`Õ J<åfl_»∞ HÍx ÉèíÜ«∞O`À a‰õΩ¯a‰õΩ¯=∞O@∂ #_»=™êQÍ_»∞. áêѨO "åà◊§ <å#flQÍiH˜ `≥Å∞ã¨∞ÎO^Õ"≥∂#x ÉèíÜ«∞O! (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) (JdÖòÉÏ|∞ á⁄~°∞QÆ∞"å_ç`À) ''U=∞Ü«∂º, D =∞^茺 KåÖÏHÍÅOQÍ #∞=Ùfi ~å=_»O ÖË^Õ?

U_≥xq∞k =∂™êÅ∞ JÜ«ÚºO@∞Ok Hõ^Œ∂?—— á⁄~°∞QÆ∞ =ºH˜Î: P, ^•^•Ñ¨Ù XHõ ã¨O=`«û~°O J~ÚO^ŒO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: h`Àáê@∞ =∞~À ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤ =KÕÛ"å_»∞ Hõ^•! á⁄~°∞QÆ∞ =ºH˜Î: J=Ù#O_ç. J`«_ç ¿Ñ~°∞ hÅ=∞}˜ ÉÏ|∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J`«_çѨC_»∞ ZO^Œ∞‰õΩ ~å=_»O ÖË^Œ∞? J`«}˜‚ XHõ™êi ~°=∞‡x K≥ѨC. <å‰õΩ J`«}˜‚ K«∂_®Åx LOk. (á⁄~°∞QÆ∞ =ºH˜Î`Àáê@∞ =zÛ# XHõ ÉÏÅ∞}˜‚ K«∂ã¨∂Î) D ÉÏÅ∞_»∞ Z=~°∞? á⁄~°∞QÆ∞ =ºH˜Î: D ÉÏÅ∞_»∞ J™êûO "åã¨Î=Ùº_»O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J™êûO JO>Ë ZHõ¯_» LOk? Jk U kâ◊Ö’ LOk? Ñ≤=∞‡@ kfiA_»∞ Pâ◊√ QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»™êQÍ_»∞. Pâ◊√ `«O„_ç J`«xH˜ q"åǨÏO KÕÜ«∂Åx K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. HÍx Pâ◊√‰õΩ q"åǨÏO KÕã¨∞HÀ=_»O ã¨∞`«~å=¸ W+¨ìO ÖË^Œ∞.

j ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ j

351

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: K«∂âß~å! J`«_çH˜ ÃÑo§ KÕã¨∞HÀ"åÅx ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ "å~°∞ |Å=O`«OQÍ KÕÜ«∂Åx K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ XHõ Éèí‰õΩÎ_ç`À `«# J#fl‰õΩ Q“~°= q∞"åfiÅx K≥|∞`«∂ WÖÏ J<åfl~°∞: ''*˺+¨ª ™È^Œ~°∞_»∞ Ñ≤`«$ã¨=∂#∞_»∞. J`«}˜‚ Q“~°qOKåe.——

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO ~å^è•^Õq `«`«ÎfiO - N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - =∞$`«∞º `«`«ÎfiO ѨO_ç`«∞_»∞ <ÕÅ g∞^Œ Ѩ~°z# KåѨg∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. J`«_»∞ L`«Î~° ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ K≥Ok#"å_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂ '=∞—`À): DÜ«∞# ÉèÏQÆ=`«OÖ’ =∞Oz áêO_ç`«ºO L#fl"å_»∞. '=∞—, Éèí‰õΩÎÅ∞ P ѨO_ç`«∞_ç =OHõ `«^ÕHõOQÍ K«∂_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ѨO_ç`«∞_ç`À): U=∞O_ô, Ü≥∂QÆ=∂Ü«∞ JO>Ë Uq∞\’ K≥|∞`å~å? ѨO_ç`«∞_»∞ Ü≥∂QÆ=∂Ü«∞ QÆ∞iOz U^À q=~°} WKåÛ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ~å^è•^Õqx Ü≥∂QÆ=∂Ü«∞ J# Ô~O^Œ∞Hõx?

D „Ѩâ◊fl‰õΩ‰õÄ_® ѨO_ç`«∞_»∞ =Ú#∞Ѩ\ ˜ ÖÏQÍ<Õ U^À q=~°} WKåÛ_»∞. ^•x`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚ÖË ã¨fiÜ«∞OQÍ P „Ѩâ◊fl‰õΩ ã¨=∂^è•#O K≥ѨʙêQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ~å^è•^Õqk qâ◊√^Œú ã¨`«Î fiQÆ∞}O† P"≥∞ „¿Ñ=∞=∞Ü«∞ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜. Ü≥∂QÆ=∂Ü«∞Ö’ ã¨`«Î fi~°[ã¨Î"≥∂QÆ∞}ÏÅ∞ =¸_»∂ LO\Ï~Ú. ~å^è•^ÕqÖ’ qâ◊√^Œú ã¨`«Î fiQÆ∞}O `«Ñ¨Ê =∞ˆ~n ÖË^Œ∞. ('=∞—`À) ''#ˆ~O„^Œ∞_»∞ „Ѩã¨∞Î`«O ~å^è•^Õqx ZO`«QÍ<À JOwHõiã¨∞Î<åfl_»∞. ã¨zÛ^•#O^Œ∞}˜‚ „¿Ñq∞OK«_»O ZÖÏQÀ <Õ~°∞ÛHÀ"åÅO>Ë ^•xx ~å^è•^Õq #∞O_ç `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅx JO@∞<åfl_»∞. ''ã¨zÛ^•#O^Œ∞_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ ~°™ê™êfi^Œ# KÕÜ«∞\ÏxH˜ ~å^è•^Õqx ã¨$+≤ìOKå_»∞. ~å^è•^Õq ã¨zÛ^•#O^Œ Hõ$+¨µ‚_ç ^ÕǨÏO#∞O_ç |Ü«∞Öˇfi_»eOk. ã¨zÛ^•#O^Œ Hõ$+¨µ‚_Õ 'P^è•~°O—† =∞m§ P`«_Õ ~å^è•^Õq ~°∂ѨOÖ’ 'P^èÕÜ«∞O—. ã‘fiÜ«∞ ~°™ê™êfi^Œ#H˜ JO>Ë ã¨zÛ^•#O^Œ∞}˜‚ „¿Ñq∞Oz P#O^•xfl J#∞ÉèíqOK«\ÏxH˜ P`«_»∞ ~å^è•^Õq ~°∂ѨO ^•ÖÏÛ_»∞. ''"≥·+¨‚= „QÆO^ä•ÅÖ’ WÖÏ K≥ѨÊ|_ç LOk† ~å^è•^Õq ѨÙ@ìQÍ<Õ Hõà◊√§ `≥~°=ÖË^Œ@ – JO>Ë D Hõà◊§`À Hõ$+¨µ‚}˜‚ `«Ñ¨Ê "Õˆ~ Z=ih K«∂_»#∞ Jx ÉèÏ=O. ~å^è•^Õqx K«∂_®Åx Ü«∞â’^Œ Hõ$+¨µ} ‚ ‚˜ Z`«∞HÎ ˘x =zÛOk. JѨC_»∞ Hõ$+¨µ} ‚ ‚˜ K«∂_®Å<Õ P"≥∞ Hõà√◊ § `≥izOk. Hõ$+¨µ_‚ ∞» P_»∞`«∞#fl@∞¡ #\˜Oz P"≥∞ Hõà◊§#∞ ã¨Ê $tOKå_»∞. (J™êûg∞ ÉÏÅ∞_ç`À) z#flÑ≤Å¡Å∞ W`«~°∞Å Hõà◊§#∞ „"Õà◊¡`À ã¨Ê $tOK«_»O #∞=Ùfi K«∂¿ã=ÙO\Ï=Ù Hõ^Œ∂!—— (ã¨O™ê~°∞Å∞ - `åºQÆ^èŒ#∞Öˇ·# Ü«Ú=‰õΩÅ =∞^茺 =º`åºã¨O) ѨO_ç`«∞_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ#∞Oz ÃãÅ=Ù fã¨∞H˘O@∞<åfl_»∞. ѨO_ç`«∞_»∞: <Õ xHõ "≥à◊`å#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (¿ãflǨÏѨÓ~°fiHõOQÍ): U"≥∞ÿ<å ã¨OáêkOK«∞H˘<åfl"å?

352

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ѨO_ç`«∞_»∞: ÖË^ŒO_ç. ã¨Oáê^Œ# =∞O^ŒH˘_çQÍ LOk. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~åfi`« ѨO_ç`«∞_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ "≥o§áÈÜ«∂_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): q+¨Ü«∞Ö’Å∞~°‰õΩ, ÉÏÅ∞~°‰õΩ ZO`«\ ˜ =º`åºã¨"≥∂ K«∂_»∞. D ѨO_ç`«∞_çH˜ ~å„uO|=à◊√§ _»|∞ƒ QÆ∞iOz# zO`Õ. á⁄@ì‰õÄ\˜ HÀã¨=∞x HõÅHõ`åΉõΩ =KåÛ_»∞. ÖˉõΩO>Ë WO\’¡ "åà◊√§ Ѩã¨∞ÎÅ∞ LO_»=Åã≤ =™ÈÎOk. JO^Œ∞Hõ<Õ JO^Œi Wà◊§ =ÚO^Œ∞ Ѩ_çQÍѨÙÅ∞ HÍÜ«∞=Åã≤ =™ÈÎOk. J`«_»∞ =∞#ã¨∞û#∞ UHÍ„QÆO KÕã≤ ÉèíQÆ=zÛO`«# KÕ¿ãk ZѨC_»∞? HÍx ÉÏÅ∞~°Ö’ HÍq∞hHÍOK«<åÅ∞ „Ѩ"tÕ OK«Ö^Ë ∞Œ . `«ÅK«∞H˘#fl=∂„`å<Õ "å~°∞ =∞#ã¨∞û#∞ ÉèQí =Æ O`«∞xÃÑ· xÅ∞ѨQÆÅ~°∞. ''ÉÏÅ∞~°‰õΩ q+¨Ü«∂㨉õΩÎÅ ™êOQÆ`«ºO ~°∞zOK«^Œ∞. XHÀ¯™êi ~åMÏÖò 'q+¨Ü«∂㨉õΩÎÅ∞ ~å=_»O K«∂_»QÍ<Õ <å‰õΩ ÉèíÜ«∞O "Õã¨∞ÎOk— JO@∞O\Ï_»∞. <å‰õΩ „áê~°OÉèíOÖ’ P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞ HõeˆQ@ѨC_»∞ q+¨Ü«∞Ö’Å∞~°∞ ~å=@O K«∂_»QÍ<Õ <Õ#∞ QÆk `«Å∞ѨÙÅ∞ =¸ã¨∞H˘<Õ"å_çx.

(HÍ=∂~°∞ʉõÄ~üÖ’ N~å"£∞ =∞e¡H±) ''HÍ=∂~°∞ʉõÄ~üÖ’ N~å"£∞ =∞e¡H±Ñ¨@¡ <å‰õΩ KåÖÏ J¿ÑHõ∆ LO_Õk. HÍx J`«_»∞ WHõ¯_»‰õΩ =zÛ#ѨC_»∞ J`«}˜‚ `åHõÖËHõáÈÜ«∂#∞. z#flѨC_»∞ N~å"£∞ JO>Ë K≥ѨÊÖËx „Ñ‘u. ~å„uO|=à◊√§ "Õ∞q∞^ŒÌ~°O HõÅã≤ LO_Õ"åà◊§O, HõÅã≤ Ѩ_»∞H˘<Õ"åà◊§O. JѨC_»∞ <å =Ü«∞ã¨∞û Ѩ^ŒÇ¨~°∞ ÖËHõ Ѩk¿ÇÏ_»∞ ã¨O=`«û~åÅ∞ LO@∞Ok. K«∂ã≤# "åà◊§O`å 'gi^ŒÌiÖ’ XHõ~°∞ P_»Ñ≤Å¡ J~Ú=ÙO>Ë W^ŒÌ~°∂ q"åǨÏO KÕã¨∞H˘x LO_Õ"å~°∞— J<Õ"å~°∞. J`«_çO\’¡ "Õ∞q∞^ŒÌ~°O HõÅã≤ P_»∞H˘<Õ"åà◊§O. P<å\˜ ã¨OQÆ`«∞Åhfl *Ï˝Ñ¨HÍxH˜ =ã¨∞Î<åfl~Ú. J`«_ç |O^èŒ∞=ÙÅ∞ ѨšH©ÅÖ’ =KÕÛ"å~°∞, É’~¸Å∞ 'XǨÏ∏O XǨÏ∏O XǨÏ∏O XǨÏ∏O— JO@∂ LO_Õ"åà◊√§. N~å"£∞#∞ K«∂_®Åx <Õ#∞ KåÖÏ™ê~°∞¡ Hõ|∞~°Oáê#∞. „Ѩã¨∞Î`«O J`«_»∞ Kå#H±Ö’ JOQÆ_ç ÃÑ@∞ìH˘x L<åfl_»∞. P =∞^茺 XHõ™êi WHõ¯_»‰õΩ =zÛ Ô~O_»∞ ~ÀAÅ∞ QÆ_çáê_»∞. ''N~å"£∞ WÖÏ J<åfl_»∞: 'ã¨O`å#O ÖË#O^Œ∞# J#fl ‰õΩ=∂~°∞}˜‚ ÃÑOK«∞H˘<åflO. HÍx "å_»∞‰õÄ_® K«xáÈÜ«∂_»∞.— WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ N~å"£∞ HõO@`«_ç ÃÑ@∞ìH˘x QÍ_è»OQÍ x@∂ì~åÛ_»∞.

J#fl ‰õΩ=∂~°∞_ç HÀã¨=∞x J`«_»∞ ^Œ∞óYO`À ‰õΩq∞eáÈ`«∞<åfl_»∞. =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞: 'Ñ≤Å¡Å∞ ÖË#O^Œ∞# <å ÉèÏ~°º P ‰õΩ„~°"å}˜‚ ZO`À QÍ~å|OQÍ ÃÑOzOk. WѨC_»∞ "å_»∞ ‰õÄ_® áÈ=_»O`À P"≥∞ ^Œ∞óYOÖ’ =ÚxyáÈ~ÚOk. <Õ#∞ P"≥∞`À ''Ñ≤zÛ^•<å! U_çÛ UO ÖÏÉèíO? HÍj "≥à◊`å"å?—— Jx J_çQÍ#∞.— '' 'Ñ≤zÛ^•<å— JO@∂<Õ XHõ¯™êiQÍ J`«}˜‚ xã¨û`«∞Î= P=Ç≤ÏOzOk. <Õ#∞ J`«}˜‚ `åHõÖËHõáÈÜ«∂#∞† ֒ѨŠã¨`åÎ JO@∂ Ug∞ ÖË^Œ∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ D q^èŒOQÍ â’Hõ qKå~åÅ QÆ∞iOz K≥|∞`«∂O_»QÍ L`«Î~°O "≥·Ñ¨Ù#∞#fl `«Å∞Ѩ٠=^ŒÌ ‰õΩ=∂Ô~Î =∞~°}˜OzO^Œ#fl ^Œ∞óYOÖ’ =Úxy L#fl „ÉÏǨχ} q`«O`«∞=Ù (QÀÖÏÑπ =∂) xÅ|_ç LOk. P"≥∞ `«# UÔH·Hõ ѨلuHõ#∞ [g∞O^•~°∞Å ‰õΩ@∞O|OÖ’ WzÛOk. JÅ∞¡_»∞

j ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ j

353

HõÅHõ`åÎ #QÆ~° "åã¨Î=Ùº_»∞† ~å*Ïa~°∞^•OH˜`«∞_»∞. P J=∂‡~Ú Ñ¨Ù\˜ìxO\˜H˜ =zÛ#ѨC_»ÖÏ¡ =∞On=∂~°ƒÅO`À ZO`À ^Œ~å˚QÍ =KÕÛk. Jk K«∂ã≤ P ¢ã‘Î Lá⁄ÊOyáÈÜÕ∞k. J@∞=O\˜ ‰õΩ=∂Ô~Î H˘xfl~ÀAÅ „H˜`«"Õ∞ K«xáÈ~ÚOk. ^•x`À áêѨO P"≥∞ ^Œ∞óYO`À „‰õΩOyáÈ~ÚOk. QÆ`« H˘kÌ~ÀAÅ∞QÍ P"≥∞ „Ѩu ~ÀE ÉÏQ∑|*Ï~°∞ #∞O_ç ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ Ñ≤zÛ^•xÖÏ Ñ¨~°∞ÔQ`«∞ΉõΩO@∂ =™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ U^≥·<å LáêÜ«∞O K≥|∞`åˆ~"≥∂#x P"≥∞ Pâ◊. P"≥∞ ‰õÄ_® N~å"£∞ =∞e¡H± â’Hõ L^ŒO`«O q#flk.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ã¨OÉèÏ+¨} H˘#™êyOKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ („ÉÏǨχ} ¢ã‘Î, `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ`À): P =∞^茺 XHõ ~ÀA XHõ =ºH˜Î WHõ¯_»‰õΩ =KåÛ_»∞. HÍ¿ãѨ٠‰õÄ~°∞Û#fl Ñ≤^ŒÑ¨ J`«_»∞ '<Õ#∞ "≥à◊`å#O_ç. "≥o§ <å ‰õΩ=∂~°∞_ç K«O„^Œ=^Œ<åxfl K«∂_®e— J<åfl_»∞. Jk qx ##∞fl <Õ#∞ J^Œ∞ѨÙKÕã¨∞HÀÖËHõáÈÜ«∂#∞. 'Fs ^èŒ∂~°∞Î_®! =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ WHõ¯_» #∞O_ç ÖËz "≥o§áÈ"≥O^Œ∞Hõx? ÉèQí =Æ O`«∞_ç K«O„^Œ=^Œ#O HõO>Ë h ‰õΩ=∂~°∞_ç K«O„^Œ=^Œ#OÃÑ·<Õ JO`«\ ˜ J¿ÑH∆Í?— J<åfl#∞. ([#‡ =∞$`«∞º=ÙÅ∞ - QÍ~°_ô "å_»∞, QÍ~°_ô) ('=∞—`À) ''Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O Uq∞\’ `≥Å∞™ê? ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨`«ºO, `«H˜¯#=hfl Jx`«ºO. r=ÙÅ∞, [QÆ`«∞Î, WÅ∂¡"åH˜b, Ñ≤ÖÏ¡[ÖÏ¡ – W=hfl QÍ~°_ô"å_ç QÍ~°_ôÜÕ∞. QÍ~°_ô"å_»∞ Hõ„~°`À _ÀÅ∞#∞ "å~Úã¨∂Î '‰õ∆Ä ‰õ∆Ä =∞O„`« HÍm! ~°O_ç, QÍ~°_ô K«∂_»O_ç— JO@∂O\Ï_»∞. „¿ÑHõ∆‰õΩÅ`À '~°O_ç, D ‰õΩO_» g∞k =¸`« fÜ«∞O_ç— JO\Ï_»∞. =¸`« fÜ«∞QÍ<Õ ‰õΩO_»Ö’ #∞Oz J<ÕHõ Ѩ‰õ∆ΩÅ∞ PHÍâ◊OÖ’H˜ ZyiáÈ`å~Ú. HÍx QÍ~°_ô"å_Õ ã¨`«ºO† "å_»∞ KÕ¿ã QÍ~°_ô JO`å Jx`«ºO. Jx`«º=∞<Õk WѨÊ\˜H˜Ñ¨C_»∞ LO@∞Ok† WO`«Ö’<Õ =∂Ü«∞"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. XHõ™êi ÔH·ÖÏã¨OÖ’ t=Ù_»∞ ‰õÄ~˘Ûx L#flѨC_»∞ #Ok PÜ«∞#‰õΩ ã¨g∞ѨOÖ’ L<åfl_»∞. ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ XHõ ÃÑ^ŒÌ â◊|ÌO q#=zÛOk. '™êfig∞, W^Õq∞ â◊|ÌO— Jx #Ok „ѨtflOK«QÍ t=Ù_»∞ '~å=}∞_»∞ [x‡OKå_»∞.

JO^Œ∞Hˆ D â◊|OÌ !— Jx |^Œ∞eKåÛ_»∞. HÍ¿ãûѨ\ ˜ `«~åfi`« =∞m§ =∞~À ÉèÜ í ∞« OHõ~° â◊|OÌ q#=zÛOk. #Ok =∞m§ '„ѨÉèí∂ W^Õq∞ â◊|ÌO?— Jx J_»QÍæ t=Ù_»∞ #=Ùfi`«∂ '„Ѩã¨∞Î`«O ~å=} =^èŒ [iyOk— J<åfl_»∞. Kå=٠ѨÙ@∞ìHõÅ∞ – W=hfl QÍ~°_ôÖÏO\˜q. D Hõ∆}OÖ’ LO\Ï~Ú, WO`«Ö’<Õ Hõ#∞=∞~°∞ÔQ·áÈ`å~Ú. ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨`«ºO, `«H˜¯#=hfl Jx`«ºO. h~°∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨`«ºO† J~Ú`Õ h\˜|∞_»QÆ Å<Õq WѨC_»∞ LO\Ï~Ú, =∞~°∞Hõ} ∆ OÖ’ LO_»=Ù. h\˜ |∞_»QÅÆ ∞ h\˜Ö’ HõÅã≤áÈ`å~Ú.

U h\˜ #∞O_ç J~Ú`Õ Ñ¨Ù\ÏìÜ≥∂ P h\˜Ö’<Õ ÅÜ«∞"≥∞ÿáÈ`å~Ú. ''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞Ǩã¨=Ú„^ŒO ÖÏO\˜"å_»∞, r=ÙÅ∞ JO^Œ∞Ö’x |∞_»QÆÅ ÖÏO\˜"å~°∞. "å~°∞ JO^Œ∞Ö’<Õ [x‡™êÎ~°∞, JO^Œ∞Ö’<Õ ÅÜ«∞"≥∞ÿáÈ`å~°∞‰õÄ_®. Ñ≤Å¡Å∞ XHõ ÃÑ^ŒÌ |∞_»QÆ`Àáê@∞ L#fl z#fl |∞_»QÆÅ=O\˜"å~°∞. ''ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨`«ºO. PÜ«∞#Ѩ@¡ ÉèíH˜Î ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ=_®xH˜, PÜ«∞#∞fl ™êH∆Í`«¯iOK«∞ HÀ=_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOK«O_ç. ^Œ∞ódOK«_»O =Å¡ Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O?—— JO^Œ~°∂ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞. „ÉÏǨχ} ¢ã‘Î ''WHõ <Õ#∞ "≥à◊`å#O_ç—— JOk.

354

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ („ÉÏǨχ} ¢ã‘Î`À ™ê^Œ~°OQÍ): WѨC_Õ "≥à◊`å"å? KåÖÏ ZO_»QÍ LO^Õ? gi`Àáê@∞ |O_çÖ’ áÈ=K«∞ÛHõ^•! ™êÜ«∞OHÍÅO <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å~ÚOk. ZO_»Å∞ qѨs`«OQÍ HÍã¨∞Î<åfl~Ú. Éèí‰õΩÎ _˘Hõ_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ =∞OzQÆO^èŒÑ¨Ù K≥Hõ¯`À KÕã≤# qã¨#Hõ„~° <˘Hõ ^•xx `≥Ñ≤ÊOz WKåÛ_»∞. PÜ«∞# ^•xx KÕ`«Ñ¨@∞ìH˘x ZO`À P#O^ŒO`À ''PǨ!PǨ! FO `«`«û`ü! HÍm!—— JO@∂ =ÚO^Œ∞QÍ QÆkÖ’ L#fl ^Õg ^Õ=`«Å Ѩ\ÏÅxflO\˜H© gK«™êQÍ~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ `«=∞‰õΩ gK«∞HÀ™êQÍ~°∞. '=∞—`À ''K«∂_»∞, K«∂_»∞! ZO`« ÉÏQÍ QÍe =™ÈÎO^À!—— J<åfl~°∞. JkK«∂ã≤ '=∞— ‰õÄ_® ã¨O|~°Ñ_¨ áç ÈÜ«∂_»∞.

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - ÔHÃÑì<£ WO`«Ö’ ÔHѨì<£ `«# Ñ≤Å¡Å#∞ "≥O@ɡ@∞ìH˘x =KåÛ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ H˜â’s`À ''D Ñ≤šʼnõΩ PÅÜ«∂Å #xflO\˜h K«∂Ñ≤Oz fã¨∞‰õΩ ~å—— J<åfl~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ ÔHÃÑì<£`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. '=∞—, kfiA_»∞ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ <ÕÅ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ L`«Î~åaè=ÚY∞Öˇ· z#fl =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞† ÔHѨì<£#∞ ‰õÄ_® `«=∞‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ z#fl =∞OK«OÃÑ· ‰õÄ~°∞Û=∞x K≥áêÊ~°∞. (q^•º '<Õ#∞— - ^•ã¨∞_»#∞ '<Õ#∞—) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WO^•Hõ h QÆ∞iOKÕ gi`À K≥|∞`«∂ L<åfl#∞. UO ÉèíH˜Î! UO ѨÓ[! Zxfl ~°HÍŠǨ~°`«∞Å∞! ÔHÃÑì<£ (ã≤QÆ∞æ`À): ѨÓ*ÏǨ~°`«∞Å QÆ∞iOz <åˆHq∞ `≥Å∞ã¨∞#O_ç. <Õ <Õ^À ™ê=∂#∞º}˜‚.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jã¨Å∞ =zÛ# Q˘_»=O`å HÍq∞hHÍOK«<åŠѨ@¡ Pã¨H˜Î Hõey=Ù#fl '<Õ#∞—`À>Ë. <Õ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^•ã¨∞_»#∞ J<Õ '<Õ#∞—Ö’ ZÖÏO\˜ ^À+¨=¸ ÖË^Œ∞. ÉÏÅ∞_ç '<Õ#∞— ‰õ Ä _® JÖÏO\˜ ^ Õ . ÉÏÅ∞_» ∞ U QÆ ∞ }O =â◊ O Ö’#∂ LO_» _ » ∞ . z#flÑ≤ Å ¡ Å ∞ Hõ ∆ } OÖ’ HõÅÇ≤ÏOK«∞H˘O\Ï~°∞, =∞~°∞Hõ∆}OÖ’<Õ =∞m§ <Õ™êÎÖˇ·áÈ`å~°∞. ZO`À *Ï„QÆ`«ÎQÍ Wã¨∞HõÖ’ ÉÁ=∞‡iÅ∞¡ Hõ_»`å~°∞, JO`«Ö’<Õ ^•xx Ѩ_»Q˘>Ëì™êÎ~°∞. ^•ã¨∞_ç '<Õ#∞—, ÉÏʼnõΩ_ç '<Õ#∞— – g\˜Ö’ U ^À+¨=¸ ÖË^Œ∞. D JǨÏO, JǨÏO ÖˇHõ¯Ö’H˜ =KÕÛk HÍ^Œ∞. Ѩ\ ˜HõÉˇÅ¡O q∞~îå~ÚÅÖ’H˜ ~å^Œ∞. q∞~îå~ÚÅ∞ uO>Ë ã¨∞ã‘Î KÕã¨∞ÎOk† HÍx Ѩ\ ˜HõÉˇÅ¡O u#fl@¡~Ú`Õ Jk P=∞¡â◊¥Å#∞ ǨÏiã¨∞ÎOk. JÖÏO\˜^Õ D ^•ã¨∞_ç ÖËHõ ÉÏÅ∞_ç '<Õ#∞— ‰õÄ_®. WOHÍ K≥ѨCHÀ"åÅO>ˇ, FOHÍ~°O `«H˜¯# â◊ÉÏÌʼnõΩ K≥Ok#k HÍ^Œ∞. ''D JǨÏO ^•fi~å<Õ ã¨zÛ^•#O^Œ∞}˜‚ „¿Ñq∞OK«QÆÅO. D JǨÏO =kÖË^≥·`Õ HÍ^Œ∞ HÍ|\˜ì nxfl ^•ã¨∞_ç '<Õ#∞—, Éèí‰õΩÎ_ç '<Õ#∞—QÍ LO_»x=fiO_ç. ÖË#@¡~Ú`Õ =∞x+≤ =∞i ^Õxfl P^è•~°OQÍ KÕã¨∞H˘x rq™êÎ_»∞? QÀÑ≤HõÅk ZO`«\ ˜ „¿Ñ=∞! (ÔHѨì<£`À) #∞=Ùfi ÉèÏQÆ=`«O ÉÏQÍ K«k"å=Ù Hõ^•! QÀÑ≤HõÅ „¿Ñ=∞ QÆ∞iOz HÍã¨Î K≥ѨC K«∂^•ÌO.—— ÔHѨì<£: NHõ$+¨µ‚_»∞ |$O^•=#OÖ’ L#flѨC_»∞ J`«_çH˜ ZÖÏO\˜ ~å[sîq ÖË^•Ü≥∞.

J~Ú#ѨÊ\˜H© QÀÑ≤HõÅ∞ J`«}˜‚ `«=∞ „áê}ÏÅHõO>Ë q∞#flQÍ „¿Ñq∞OKå~°∞. JO^Œ∞ˆH Hõ$+¨µ‚_»∞ WÖÏ

j ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ j

355

J<åfl_»∞: ''<Õ#∞ gi |∞∞}Ïxfl ZÖÏ f~°∞ÛHÀQÆÅ#∞? D QÀÑ≤HõÅ∞ <å‰õΩ ^ÕǨÏO, =∞#ã¨∞û, z`«ÎO – ã¨=∞ã¨ÎO <åˆH JiÊOKå~°∞.—— NHõ$+¨µ_‚ ç QÆ∞iOz# q+¨Ü∂« Å#∞ q#QÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ Hõ$ëÈ‚nÑÌ #¨ HõeyOk. ''QÀqO^•, QÀqO^•, QÀqO^•—— JO@∂ ÉèÏ=Ѩ~°=â◊√ Å=Ù`«∞<åfl~°∞. „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ ÉÏǨϺã¨Ê $ǨÏ#∞ HÀÖ’Ê`«∞<åfl~°∞. ÔHѨì<£ nx#O`å q㨇ܫ∞O`À K«∂ã¨∂Î ''^èŒ#∞ºÅ∞! ^èŒ#∞ºÅ∞!—— J<åfl_»∞. ÔHѨì<£`Àáê@∞ QÆkÖ’ L#fl"å~°O^Œ~°∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J^Œ∞ƒù`« „¿Ñ=∂=ã¨÷#∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.

PÜ«∞# =∞m§ ÉÏǨÏã¨Ê $ǨÏÖ’H˜ =KÕÛO`«=~°‰Ωõ ~Ô Ñ¨Ê"åÅÛ‰õΩO_® PÜ«∞# =OˆH K«∂ã¨∂OÎ _çáÈÜ«∂~°∞. ÉÏǨϺã¨Ê $Ç¨Ï HõeQÍHõ PÜ«∞# =∞m§ =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P `«~°∞"å`« U=∞~ÚOk? ÔHѨì<£: Ü≥∂yaè ~°QÆ=∞ºO – NHõ$+¨µ‚_»∞ Ü≥∂QÆ∞ʼnõΩ ÅÉèíºOHÍ_»∞† JO>Ë P`«_»∞ g∞ÖÏO\˜ Ü≥∂QÆ∞ʼnõΩ ÅaèOK«_»∞. HÍx QÀÑ≤HõʼnõΩ ã¨∞ÅÉèíOQÍ ÅÉèíº=∞=Ù`å_»∞. Ü≥∂QÆ∞Å∞ Z<Àfl ã¨O=`«û~åÅ∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤#ѨÊ\˜H© P`«}˜‚ á⁄O^ŒÖËHõáÈÜ«∂~°∞. HÍx QÀÑ≤HõÅ∞ ã¨∞<åÜ«∂ã¨OQÍ<Õ P`«}˜‚ á⁄O^ŒQÆeQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (#=Ùfi`«∂): NHõ$+¨µ_‚ ∞» QÀÑ≤HÅõ KÕ`∞« Å#∞O_ç Éè∞í lOKå_»∞, "åi`À P@ÖÏ_®_»∞, "åiÔH· qÅÑ≤OKå_»∞† "åi=^ŒÌ „¿Ñ=∞`À =∞O‰õΩѨ@∞¡ ‰õÄ_® Ѩ>Ëì"å_»∞. (|OH˜O - '"å~åΠѨ„uHõÖ’ ÖË^Õ!—) XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: |OH˜O Hõ$+¨‚K«i„`«#∞ „"åâß_»O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J`«_»∞ Hõ$+¨µ‚}˜‚ JOwHõi™êÎ_»∞ HÍx ~å^è•^Õqx JOwHõiOK«_»∞. ÔHÃÑì<£: J`«_»∞ Hõ$+¨‚bÅÅ#∞ XѨCHÀ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍ=∂k „Ѩ=$`«∞ÎÅ∞ ‰õÄ_® J=ã¨~°"Õ∞#x J`«_»∞ "åk™êÎ_»@.

XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: J`«_»∞ #=r=<£ J<Õ Ñ¨„uHõÖ’ '^èŒ~å‡K«~°} KÕÜ«∞@O âßs~°Hõ =∂#ã≤Hõ P^蕺u‡HÍk ã¨HõÅ „Ѩ=$`«∞ÎÅ#∞ qHõã≤OѨ*ËÜ«∞\ÏxˆH— Jx „"åâß_»∞. ÔHÃÑì<£: HÍ=∂k „Ѩ=$`«∞ÎÅ∞ J=ã¨~°=∞x „"åâß_®? =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ J`«_»∞ bÅÅ#∞ ZO^Œ∞‰õΩ XѨCHÀ_»∞? ÉèQí =Æ O`«∞_Õ =∂#=~°∂ѨO ^èiŒ Oz |$O^•=#OÖ’ `«# bÅ#∞ „Ѩ^iŒ ≈OKå_»∞, ~å^è•Hõ$+¨‚ bÅ#∞ „Ѩ^Œi≈OKå_»∞. |OH˜O =∞i D bÅ#∞ ZO^Œ∞‰õΩ JOwHõiOK«_»∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞(#=Ùfi`«∂): D q+¨Ü«∂Åhfl "å~åÎѨ„uHõÅÖ’ LO_»=Ù Hõ^•! =∞i J@∞=O@ѨC_»∞ J`«_»∞ "å\˜x ZÖÏ #=∞‡QÆÅ_»∞? ''XHõ =ºH˜Î `«# q∞„`«∞_ç`À 'q∞„`«=∂, x#fl <Õ#∞ Ѷ¨ÖÏ<å KÀ@ "≥à◊√`«∂#flѨC_»∞ XHõ WÅ∞¡ ^Œcè=∞x ‰õÄѨʉõÄeáÈ=_»O K«∂âß#∞— J<åfl_»∞. P q∞„`«∞_»∞ 'HÍã¨Î PQÆ"ÀÜü∞. "≥o§ "å~åÎѨ„uHõ K«∂ã≤ =™êÎ#∞— J<åfl_»∞. HÍx JO^Œ∞Ö’ D WÅ∞¡ ‰õÄeáÈ~Ú# ã¨=∂Kå~°O ÖË^Œ∞. P q∞„`«∞_»∞ '=∞i "å~åÎѨ„uHõÖ’ D ã¨=∂Kå~°O ÖË^Õ! JO>Ë P ã¨OѶ¨∞@# [iy LO_»^Œ∞— J<åfl_»∞. "≥Ú^Œ\ ˜ =ºH˜,Î 'Jˆ~ ÉÏ|∂! WÅ∞¡ ‰õÄeáÈ=_»O Hõàϧ~å K«∂ã≤ =KåÛ#∞ Jx K≥|∞`«∂O>Ë #∞=Ùfi #=∞‡"Õq∞\˜?—

356

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

J<åfl_»∞. JѨC_»∞ P q∞„`«∞_»∞ '#∞=Ùfi K≥Ñ≤Ê#@∞¡ [iy=ÙO>Ë LO_»=K«∞Û QÍHõ! HÍx "å~åÎѨ„uHõÖ’ P ã¨=∂Kå~°O ÖË^Œ∞. =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ ^•xfl <Õ <≥ÖÏ #=∞‡QÆÅ#∞?— J<åfl_»∞. ''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∂#=~°∂ѨOÖ’ `«# bÅÅ#∞ „Ѩ^Œi≈™êÎ_»#fl q+¨Ü«∂xfl |OH˜O ZÖÏ qâ◊fiã≤OK«QÆÅ_»∞? D q+¨Ü«∞O J`«_»∞ K«^Œ∞=Ù‰õΩ#fl POQÆ¡ q^ŒºÖ’ ÖË^•Ü≥∞. ѨÓ~å‚=`å~åxfl q=iOK«_»O KåÖÏ Hõ+¨ìO. U=∞O\Ï=Ù? '=¸_»∞#fl~° =¸~°Å =∞x+≤Ö’ J#O`« ã¨fi~°∂ѨO Wq∞_ç LO_»@O!— —— (ѨÓ~å‚=`å~°O - J=`å~°O Éèí‰õΩÎÅ HÀã¨"Õ∞, *Ï˝#∞ʼnõΩ HÍ^Œ∞) HÔ Ñ¨<ì :£ Hõ$+¨ã‚ ∞¨ Î ÉèQí "Æ å<£ ã¨fiÜ«∞O – J=`å~°ÑÙ¨ ~°∞+¨µx QÆ∞iOz =i‚OKÕ@ѨC_»∞ ѨÓ~å‚=`å~°=∂ ÖËHõ JOâß=`å~°=∂ Jx K≥ѨÊ=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ѨÓ~°‚O, JOâ◊Å∞ Jyfl, ^•x qã¨∞ÊùeOQÍÅ =O\˜q. ÉèíQÆ=^Œ=`å~°O Éè‰í Ωõ ÅÎ HÀã¨OQÍx *Ï˝#∞ÅHÀã¨O HÍ^Œ∞. J^蕺`«‡ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ WÖÏ LOk: 'F ~å=∂! "åºÑ¨º=¸ #∞"Õfi, "åºÑ¨‰õΩ_»=Ó #∞"Õfi – "åK«º"åK«Hõ ÉèË^Õ# `«fi"Õ∞= Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°.— ÔHÃÑì<£: "åK«º"åK«Hõ=Ú JO>Ë "åºÑ¨º"åºÑ¨Hõ"Õ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: '"åºÑ¨Hõ=Ú— JO>Ë XHõ z#fl~°∂ѨOÖ’ =ºHõÎ=∞=_»O – ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∂#=~°∂ѨOÖ’ J=`«iOK«@O ÖÏO\˜k.

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO JǨÏOHÍ~°"Õ∞ ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈<åxH˜ J=~À^èŒO D q^èOŒ QÍ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ HÔ ÃÑ<ì £ `«k`«~° Éè‰í Ωõ ÅÎ `À =∂\Ï¡_∞» `«∂ LO_»QÍ „|Ǩχã¨=∂*ÏxH˜ K≥Ok# [Ü«∞QÀáêÖò ¿ã<£, ¢`≥·Ö’‰õΩº_»∞ QÆkÖ’H˜ =KåÛ~°∞. "å~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ¢`≥·Ö’‰õΩº_ç =OHõ #=Ùfi`«∂ K«∂ã≤ ã¨OÉèÏ+¨} H˘#™êyOKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: D JǨÏOHÍ~°O HÍ~°}OQÍ<Õ ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O HÍ=@O ÖË^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_ç WO\˜ `«Å∞ѨÙʼnõΩ Z^Œ∞~°∞QÍ D JǨÏOHÍ~°=∞<Õk K≥@∞ìÉ’^≥ÖÏ Ñ¨_=ç ÙOk. D É’^≥#∞ ^•@‰õΩO_® PÜ«∞# WO\’¡ „Ѩ"ÕtOK«_»O ™ê^茺OHÍ^Œ∞. ''XHõѨC_»∞ XHõ_»∞ Éèí∂`åÅ#∞ ÖÁOQÆnã¨∞H˘<Õ â◊H˜Î QÆ_çOKå_»∞. P â◊H˜Î HõeQÍHõ J`«_»∞ Ñ≤Å=QÍ<Õ Éèí∂`«O J`«_ç Z^Œ∞@ „Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ WÖÏ JOk: '<Õ xѨC_»∞ UO Ѩx KÕÜ«∂Ö’ K≥ѨC. #∞=Ùfi <å‰õΩ U Ѩh JѨÊyOK«#@¡~Ú`Õ P =∞~°∞Hõ∆}"Õ∞ h "≥∞_»#∞ „`«∞Oz"Õ™êÎ#∞.— P =ºH˜Î `«#‰õΩ HÍ=Åã≤# Ѩ#∞Å #xflO\˜h P Éèí∂`«O ^•fi~å XH˘¯Hõ¯\˜QÍ KÕ~ÚOK«∞H˘<åfl_»∞. z=~°‰õΩ P Éèí∂`åxH˜ W=fi_®xHõO@∂ J`«_ç =^ŒÌ U Ѩh ÖˉõΩO_®áÈ~ÚOk. 'WѨC_»∞ h "≥∞_» „`«∞Oz "Õ™êÎ#∞— JOk P Éèí∂`«O. áêѨO JѨC_»∞ P =ºH˜ÎH˜ UO KÕÜ«∂Ö’ áêÅ∞áÈÖË^Œ∞. 'XHõ Hõ∆}O PQÆ∞. <Õ xѨC_Õ =™êÎ#∞— Jx K≥Ñ≤Ê J`«_»∞ `«# QÆ∞~°∞=Ù =^ŒÌ‰õΩ Ѩ~°∞QÆ∞ Ѩ~°∞QÆ∞# "≥àÏ¡_»∞.

PÜ«∞#‰õΩ D L^ŒO`åxfl `≥eÑ≤ 'JÜ«∂º, <Õ <À ÃÑ^ŒÌ „Ѩ=∂^ŒOÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ<åfl#∞. Wn ã¨OQÆu! <Õ#∞ WO^Œ∞Ö’ #∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_»@O ZÖÏQÀ ÃãÅqÜ«∞ºO_ç— J<åfl_»∞. QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ J`«_çH˜

j ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ j

357

=OHõ~°\ ˜OHõ~°QÍ L#fl "≥O„@∞Hõ <˘Hõ^•xx WKåÛ~°∞. ^•xfl P Éèí∂`åxH˜ WzÛ u#flQÍ K≥Ü«∞º=∞x K≥ѨÊ=∞<åfl~°∞. P Éèí∂`«O ~å„uO|=à◊√§ P "≥O„@∞Hõ#∞ u#flQÍ K≥Ü«∞º@OÖ’<Õ x=∞QÆfl=∞~ÚOk. HÍx P "≥O„@∞Hõ ZѨÊ\˜ÔH·<å u#flQÍ JÜÕ∞º^Õ<å? Jk ZÖÏ =OHõ~°QÍ LO_Õ^À JÖψQ LOk. ''JǨÏOHÍ~°O ‰õÄ_® JÖÏO\˜^Õ. Hõ∆}OÖ’ `˘ÅyáÈ~Ú#@∞¡O@∞Ok, =∞m§ JO`«Ö’<Õ „Ѩ`«º Hõ∆=∞=Ù`«∞Ok. JǨÏOHÍ~åxfl `«ºlOK«‰õΩO_® ÉèíQÆ=`«¯ $Ѩ ÅaèOK«^Œ∞. ''WO\’¡ qO^Œ∞ Éè’[#O U~åÊ@∞ KÕã≤#ѨC_»∞ WO\˜ Ü«∞[=∂x =O@ ™ê=∂#¡ QÆkx K«∂ã¨∞H˘<Õ ÉÏ^茺`«#∞ XHõ =ºH˜ÎH˜ JѨÊyOKå_»#∞H˘O^•O. ™ê=∂#¡ QÆkÖ’ P =ºH˜Î L#flO`«=~°‰õΩ Ü«∞[=∂x P ѨxÖ’ *’HõºO KÕã¨∞HÀ_»∞. HÍx P =ºH˜Î `«# WK«Ûù"Õ∞~°‰õΩ P Ѩxx =^ŒeÃÑ\˜ì áÈ~Ú#ѨC_»∞ Ü«∞[=∂<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ =zÛ P Ѩxx KÕѨ_»`å_»∞. QÆkH˜ `åà◊O"Õã≤ ™ê=∂#¡ ÉÏ^茺`«#∞ ã‘fiHõi™êÎ_»∞. ''ã¨O~°Hõ∆‰õΩÅ#∞ xÜ«∞q∞OKÕk Ü«ÚHõÎ=Ü«∞ã¨∞û~åx Ñ≤šʼnõΩ ("≥∞ÿ#~°∞¡) =∂„`«"Õ∞. Ñ≤Å¡"å_»∞ `«# Pã≤Îáêã¨∞ÎÅ#∞ `å#∞QÍ ã¨O~°H˜∆OK«∞HÀÖË_»∞ Hõ^•! JO^Œ∞Hõx ~åAQ͈~ P Ñ≤Å¡"å_ç ÉèÏ~°O =Ç≤Ï™êÎ~°∞. JǨÏOHÍ~°O `«ºlOѨx^Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞# ÉèÏ~åxfl ã‘fiHõiOK«_»∞. ('N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞, PѨ^ŒÖ’ L#fl Éèí‰õΩÎ_»∞— Hõ^äŒ) ''XHõ™êi "≥·‰õΩO~î°OÖ’ ÅH©∆ ‡<å~åÜ«∞}∞Å∞ ‰õÄ~˘Ûx L#flѨC_»∞ <å~åÜ«∞}∞_»∞ L#fl@∞¡O_ç ÖËz xÅ|_®¤_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÅH©∆ ‡^Õq PÜ«∞# áê^•Å#∞ X`«∞Î`ÀOk. P"≥∞ <å~åÜ«∞}∞_ç`À '„ѨÉèí∂! ZHõ¯_çH˜ "≥à◊√`«∞<åfl~°∞?— Jx J_çyOk. '<å Éèí‰õΩÎ _˘Hõ_»∞ PѨ^ŒÖ’ L<åfl_»∞. J`«}˜‚ ~°H˜∆OK«_®xH˜ "≥à◊√`«∞<åfl#∞— Jx ѨeH˜ <å~åÜ«∞}∞_»∞ |Ü«∞@‰õΩ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. HÍh "≥O@<Õ uiy =KåÛ_»∞. WO`« `«fi~°QÍ uiy =KåÛˆ~ Jx ÅH©∆ ‡^Õq J_»QÍæ <å~åÜ«∞}∞_»∞ #qfi WÖÏ J<åfl_»∞: 'P Éèí‰õΩÎ_»∞ <å „¿Ñ=∞Ö’ L#‡`«∞Î_≥· "≥à◊√`«∂#flѨC_»∞ ^•iÖ’ KåHõe"å~°∞ LuH˜ P~°"Õã≤# |@ìÅÃÑ· #_»∞ã¨∂Î "≥àÏ¡_»∞. Jk K«∂ã≤ KåHõe"å~°∞ ^Œ∞_»∞¤Hõ„~°Å∞ KÕ`«Ñ¨@∞ìH˘x J`«}˜‚ H˘@ì_®xHõx "≥O@|_®¤~°∞. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ J`«}˜‚ ~°H˜∆OK«_®xˆH "≥à◊§É’Ü«∂#∞.— =∞i =∞m§ uiy =KåÛÔ~O^Œ∞Hõx ÅH©∆ ‡^Õq „ѨtflOK«QÍ <å~åÜ«∞}∞_»∞ #=Ùfi`«∂ 'KåHõe"åà◊§ÃÑ· ~°∞=fi_®xHõx Éèí‰õΩÎ_»∞ ~åà◊√§ KÕuÖ’H˜ fã¨∞H˘<åfl_»∞. Jk K«∂ã≤ <Õ#∞ uiy =KÕÛâß#∞— J<åfl_»∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) (ѨiѨHõfi"≥∞ÿ# '<Õ#∞— - JѨiѨHõfi"≥∞ÿ# '<Õ#∞—) ''XHõ™êi <Õ#∞ ˆHâ◊=¿ã<£`À 'JǨÏO—#∞ =^ŒeÃÑ@ì=∞x K≥áêÊ#∞. JѨC_»`«_»∞ '=∞Ǩâ◊Ü«∂! =∞i <å ã¨=∂[O xeKÕk ZÖÏQÍ?— J<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ WÖÏ J<åfl#∞: 'h `≥eq `≥ÖÏ¡i#>Ë¡ LOk. <Õ#∞ K≥¿ÑÊk JѨiѨHõfi"≥∞ÿ# '<Õ#∞—#∞ JO>Ë HÍq∞hHÍOK«<åÅÖ’ J#∞~°HõÎ"≥∞ÿ L#fl '<Õ#∞—#∞ `«ºlOK«=∞x. JO`ÕHÍx ѨiѨHõfi"≥∞ÿ# '<Õ#∞—#∞ JO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^•ã¨∞_»#∞, ÉèíQÆ=O`«∞_ç a_»¤#∞ J<Õ '<Õ#∞—#∞ HÍ^Œ∞. W@∞=O\˜ '<Õ#∞—Ö’ ZÖÏO\˜ ^À+¨=¸ ÖË^Œ∞.—— ¢`≥ · Ö ’‰õ Ω º_» ∞ : JǨ Ï OHÍ~° O áÈ=@=∞<Õ k KåÖÏHõ + ¨ ì O . Ö’‰õ Ω Å∞ JǨ Ï OHÍ~° O `˘ÅyáÈ~ÚO^Œ#∞H˘O\Ï~°∞. HÍx Jk ѨÓiÎQÍ áÈ<ÕáÈ^Œ∞.

358

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: JǨÏOHÍ~°O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Õ"≥∂#<Õ ÉèíÜ«∞O`À Q“sѨO_ç`«∞_»∞ `«##∞ `å#∞ '<Õ#∞— Jx ã¨OÉ’kèOKÕ"å_»∞ HÍ^Œ∞† JO^Œ∞‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ 'Wk— Jx ѨeˆH"å_»∞. <Õ#∞‰õÄ_® Jk K«∂ã≤ '<Õ#∞—‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ 'Wk— J#™êQÍ#∞. <Õ#∞ u<åfl#∞ Jx ѨÅHõ_®xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ Wk u#flk J<Õ"å}˜‚. =∞^äŒ∞~üÉÏ|∞ Jk K«∂ã≤ XHõ ~ÀA WÖÏ J<åfl_»∞: 'ÉÏÉÏ, W^Õq∞\˜? #∞=Ùfi ‰õÄ_® JÖÏ =∂\Ï¡_`» å "≥O^Œ∞‰õΩ? "åiH˜ JǨÏOHÍ~°O LOk HÍ|\˜ì "åix JÖÏ =∂\Ï¡_∞» HÀx=Ùfi.

J~Ú`Õ h‰õΩ JǨÏOHÍ~°O ÖË^Œ∞Hõ^•! h‰õΩ JÖÏ Ñ¨eˆH J=ã¨~° "Õ∞q∞\˜?— ''<Õ#∞ ˆHâ◊"£`À WÖÏ J<åfl#∞: 'D JǨÏOHÍ~°=∞<Õk =kÖËk HÍ^Œ∞ Hõ^•! JO^Œ∞=Å¡ nxfl ^•ã¨∞_çQÍ, JO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞x ^•ã¨∞_çQÍ LO_»x=Ùfi.— „ѨǨ¡^Œ∞_»∞ Ô~O_»∞ ÉèÏ"åÅ#∂ Hõey -ǨÏO— ÉèÏ=#Ö’ '#∞"Õfi <Õ#∞, <Õ<Õ #∞=Ùfi— J<Õ"å_»∞. =∞m§ 'JǨÏO— LO_Õ"å_»∞. XHÀ¯™êi '™È-ǨÏO— ÉèÏ=OÖ’ ÉèÏ=# =zÛ #ѨC_»∞ '<Õ#∞ ^•ã¨∞}˜‚, #∞=Ùfi „ѨÉèí∞qfi—— J<Õ"å_»∞. XHõ™êi '™Èã≤÷~°OQÍ <≥ÅH˘#fl Ñ≤^ŒÑ¨ 'ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^•ã¨∞}˜‚— J<Õ ÉèÏ=OÖ’ LO_»=K«∞Û. JѨC _»`«_»∞ `«##∞ `å#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^•ã¨∞_çQÍ ÉèÏqOK«∞HÀ=K«∞Û. („|Ǩχ*Ï˝# ÅHõ∆}ÏÅ∞ - Hõ~°‡`åºQÆO) (ÔHÃÑì<£`À) ''„|Ǩχ*Ï˝#O á⁄Ok# =ºH˜ÎH˜ H˘xfl ÅHõ∆}ÏÅ∞ LO\Ï~Ú. N=∞^•ƒùQÆ=`«OÖ’ *Ï˝x ÅHõ∆}ÏÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ ¿Ñ~˘¯#|_®¤~Ú. Jq: 1.ÉÏÅHõ=`ü 2. [_»=`ü 3. L<å‡^Œ=`ü 4. Ñ≤âßK«=`ü. ''„|Ǩχ*Ï˝#O á⁄Ok#"å_çH˜ XHÀ¯™êi S^Œ∞ ã¨O=`«û~åÅ ÉÏÅ∞_ç ã≤÷u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. =∞m§ XHÀ¯™êi L<å‡kÖÏ JO>Ë Ñ≤zÛ"å_çÖÏ „Ѩ=iΙêÎ_»∞. =∞iH˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ [_»∞xÖÏ LO\Ï_»∞. D ã≤÷uÖ’ Hõ~°‡Å∞ KÕÜ«∞*ÏÅ_»∞† Hõ~°‡`åºQÆO ã¨OÉèíqã¨∞ÎOk. J~Ú`Õ [#‰õΩ_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞ Hõ~°‡Å∞ KÕâß~°x #∞=Ùfi K≥ѨÊ=K«∞Û. P =∂@ x["Õ∞ HÍx P HÍÅO<å\˜ "åà◊√§ L^ÀºQÆã¨∞÷ÅÃÑ· ÉèÏ~°O "≥∂Ñ≤ xtÛO`«QÍ LO_Õ"åà◊√§. ÃÑ·QÍ JѨÊ\˜ [#∞Å∞ =∞Oz #=∞‡Hõã¨∞÷Å∞ ‰õÄ_®.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Hõ~°‡`åºQÆO QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. HÍx Hõ~°‡Å∞ KÕÜ«∂Å#fl JaèÖÏ+¨ Hõey#"å~°∞ P Hõ~°‡Å#∞ Pã¨H˜Î~°Ç≤Ï`«∞Öˇ· KÕÜ«∂Åx K≥|∞`«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: *Ï˝<À^ŒÜ«∞O J~Ú# Ñ≤^ŒÑ¨ Z‰õΩ¯=QÍ Hõ~°‡Å∞ KÕÜ«∞*ÏÅ~°∞. ¢`≥·Ö’‰õΩº_»∞: ZO^Œ∞‰õΩ? Ѩ=Ǩs ÉÏÉÏ=O\˜ Q˘Ñ¨Ê Ü≥∂ˆQ [#∞Å "å^Œ q"å^•Å#∞ f~°∞ã¨∂Î LO_Õ"å_»∞. "åi HÀ~°∞ì Q˘_»=Å∞‰õÄ_® PÜ«∞<Õ Ñ¨i+¨¯iã¨∂Î LO_Õ"å_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=Ù#=Ù#∞, P =∂@ x["Õ∞. _®Hõì~ü ^Œ∞~åæK«~°}ü ZO`« ÃÑ^ŒÌ `åQÆ∞É’`«∞!

W~°"≥· <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∂ =∞^ŒºO ¿ãqã¨∂Î LO\Ï_»∞. HÍx Ѩx ^ŒQÆæiH˜ =KÕÛã¨iH˜ =∂=¸Å∞QÍ<Õ LO\Ï_»∞. ~ÀQÆ∞ʼnõΩ zH˜`«û KÕ¿ã@ѨC_»∞ ZÖÏO\˜ á⁄~°ÉÏ@∞ [~°∞QÆ^Œ∞. ÉèíH˜Îx ã¨OáêkOK«∞H˘#fl `«~åfi`« Hõ~°‡Å∞ KÕã≤#@¡~Ú`Õ U ^À+¨=¸ ÖË^Œ∞. HÍx Jk KåÖÏ Hõ+¨ìO† JO^Œ∞‰õΩ f„= `«Ñ¨ã¨∞û J=ã¨~°O.

j ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ j

359

''ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨=∞ã¨Î=¸ KÕã¨∞Î<åfl_»∞† =∞#O ˆH=ÅO PÜ«∞# ѨiHõ~åÅ =O\˜"å~°O. XHõ™êi HÍm PÅÜ«∞O Z^Œ∞@ ã≤‰õΩ¯Å∞ H˘O^Œ~°∞ 'ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_»∞— J<åfl~°∞.

JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ '^ŒÜ«∞ Z=i g∞^Œ?— Jx J_çQÍ#∞. ã≤‰õΩ¯Å∞ 'JÜ«∂º, PÜ«∞# =∞#O^Œi g∞^Œ ^ŒÜ«∞ K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl_»∞ Hõ^•!— J<åfl~°∞. JѨC_»∞ <Õ#∞ WÖÏ J<åfl#∞: '=∞#=∞O^Œ~°O PÜ«∞# a_»¤ÅO. `«# ™⁄O`« a_»¤Åg∞^Œ ^ŒÜ«∞ K«∂Ѩ_»O U=∞O`«QÍ K≥ѨCHÀ=Åã≤# q+¨Ü«∞=∂? `«O„_ç `«# a_»Å¤ ÉÏQÀQÆ∞Å#∞ K«∂ã¨∞H˘x f~åe. ÖˉΩõ O>Ë „ÉÏǨχ}¿Ñ@ "åà◊√§ =zÛ a_»Å¤ #∞ ÃÑOK«∞`å~å Uq∞\˜?— Jk 㨈~, Z=Ô~·`Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú _»O@∞<åfl~À "å~°∞ Z#fl\˜ÔH·<å =∞#O ÉèíQÆ=O`«∞x a_»¤Å"Õ∞QÍx Ѩ~å~Ú"åi a_»¤ÅO HÍ=∞x J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ~å?—— ÔHÃÑì<£: J=Ù#O_ç. "å~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ `«=∞"å_çQÍ ZOK«~°∞. (ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÉèíHõÎѨ~ånè#∞_»∞ - '[q∞O^•~°∞, HÍѨÖÏ^•~°∞_»∞—† 'NHõ$+¨µ‚_»∞, q^Œ∞~°∞_»∞—) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_»x ¿Ñ~˘¯#~å^•? ™ê^èŒ<å=ã¨÷Ö’ L#flO`«=~°‰õÄ JÖÏ ¿Ñ~˘¯#=Åã≤O^Õ. PÜ«∞#∞fl „áêÑ≤ÎOK«∞‰õΩ#fl Ñ≤^ŒÑ¨ PÜ«∞# =∞# ™⁄O`« `«O„_ç ÖËHõ `«e¡ J<Õ É’^èŒ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ÉèíQÆ=¢`åÊÑ≤Î HõÅ∞QÆ#O`«=~°‰õΩ =∞#=∞O^Œ~°O PÜ«∞#‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ L#fl@∞¡, Ѩ~å~Ú"åà◊§ a_»¤Å#fl@∞¡ `Àã¨∞ÎOk. ''™ê^èŒ<å=ã¨÷Ö’ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ QÆ∞}ÏÅxflO\˜h PáêkOKåe. Ǩ„*Ï XHõ™êi #ˆ~O„^Œ∞_ç`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J#O`«∞_»∞. PÜ«∞# Sâ◊fi~åºÅ∂ J#O`«"Õ∞. #∞=Ùfi ã¨=∞iÊOKÕ q∞~îå~ÚÅ∞, J~°\ ˜Ñ¨à◊√§, PÜ«∞# ã‘fiHõi™êÎ_® Uq∞\˜? #∞=Ùfi áê_Õ áê@Å∞ PÜ«∞# qO\Ï_® Uq∞\˜? W=hfl h =∞<À„Éèí=∞ÖË.— Jk qO@∂<Õ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ J~°"≥· J_»∞QÆ∞Å∞ „H˜O^Œ‰õΩ „‰õΩOyáÈÜ«∂_»∞. JѨC_»∞ <Õ#∞ Ǩ„*Ï`À WÖÏ J<åfl#∞: '#∞"≥fiO`«\ ˜ hK«∞_»=Ù! D ÉÏÅ∞~°`À WÖÏ =∂\Ï¡_ç`Õ g~°∞ ZHõ¯_» LO\Ï~°∞? ÉèíH˜Îx HÀÖ’Ê~Ú# =ºH˜Î ^Õxfl P^è•~°OQÍ KÕã¨∞H˘x rq™êÎ_»∞? ÉèíQÆ=O`«∞_ç Sâ◊fi~åºÅ∞ J#O`«O J#fl=∂@ x["Õ∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© PÜ«∞# ÉèíHõÎѨ~ånè#∞_»∞‰õÄ_®. [g∞O^•~°∞ H˘Å∞=Ù fi#ѨC_»∞ PÜ«∞# WO\˜ HÍѨÖÏ^•~°∞_»∞ =zÛ XHõ =¸Å xÅ|_®¤ _»#∞H˘O^•O. J`«_»∞ U^À =ã¨∞Î=Ù#∞ `«# KÕuQÆ∞_»¤ „H˜O^Œ ^•z LOKå_»∞, ZO`«QÍ<À ã¨OHÀzã¨∞Î<åfl_»∞. [g∞O^•~°∞ 'U=∞Ü«∂º, Uq∞\˜ ã¨OQÆu? h KÕuÖ’ L#fl ^Õq∞\˜?— Jx J_çQÍ_»∞. HÍѨÖÏ^•~°∞_»∞ ZO`À ã¨OHÀzã¨∂Î XHõ ã‘`åѶ¨ÖÏxfl |Ü«∞@‰õΩ fã≤ [g∞O^•~°∞‰õΩ WKåÛ_»∞. PÜ«∞#`À WÖÏ J<åfl_»∞:'JÜ«∂º, g∞~°∞ D ѨO_»∞#∞ ѨÙK«∞ÛHÀ"åÅ<Õ^Õ <å HÀiHõ.— [g∞O^•~°∞ HÍѨÖÏ^•~°∞_ç ÉèíH˜ÎÉèÏ"åxfl K«∂ã≤ ZO`À ã¨O`À+≤OKå_»∞. ã‘`åѶ¨ÖÏxfl fã¨∞H˘x ZO`À P^Œ~°OQÍ WÖÏ J<åfl_»∞: 'PǨ! D ã‘`åѶ¨ÅO KåÖÏ ÉÏQÆ∞O^Õ! nxfl #∞=Ùfi WO`« Hõ+¨ìѨ_ç ZHõ¯_ç #∞O_ç `≥KåÛ=Ù?— ''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÉèíHõÎѨ~ånè#∞_»∞. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ Hõ$+¨µ‚}˜‚ Jq∞`« P^Œ~°OQÍ `«# „áê™ê^ŒOÖ’<Õ Éèí∞lOѨ=∞h, JHõ¯_Õ |ã¨KÕÜ«∞=∞h HÀ~å_»∞. HÍx Hõ$+¨µ‚_»∞ q^Œ∞~°∞x ‰õΩ\©~åxˆH "≥àϧ_»∞. P`«_»∞ ÉèíHõÎ=`«ûÅ∞_»∞, q^Œ∞~°∞x WO\’¡ ™ê=∂#º"≥∞ÿ# Éè’*<å<Õfl J=∞$`«OÖÏQÍ ¿ãqOKå_»∞.

360

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''ѨÓ~°‚*Ï˝x ÅHõ∆}O =∞~˘Hõ@∞Ok – Ñ≤âßK«=`ü. J#fláê<åÅ QÆ∞iOz J`«_çH˜ ZÖÏO\˜ xÜ«∞=∂Å∂ LO_»=Ù. â◊√z, Jâ◊√z J#fl PÖ’K«<Õ LO_»^Œ∞. ѨÓ~°‚*Ï˝x, ÉÁuÎQÍ `≥eq ÖËx"å_»∞ – gi~°∞=ÙiH˜ ÉÏǨϺ ÅHõ∆}ÏÅ∞ XˆHÖÏ LO\Ï~Ú. ѨÓ~°‚*Ï˝x QÆOQÍ™êfl#O PK«iOKÕ@ѨC_»∞ |Ǩïâß =∞O„`ÀKåÛ~°} KÕã≤ LO_»_»∞. ^Õ=`åѨÓ[ KÕ¿ã@ѨC_»∞ J`«_»∞ ѨÙ=ÙfiÅ #xflO\˜h XHõ¯ ™êiQÍ ÉèíQÆ=O`«∞x áê^•Å =^ŒÌ ã¨=∞iÊOK«=K«∞Û. J`«_»∞ ZÖÏO\˜ qkèqÇ≤Ï`åÅ#∞ áê\˜OK«_»∞.

(Hõ~°‡`åºQÆO - 'F_» ã¨ÎOÉèíOÃÑ· ѨH˜∆— ^Œ$ëêìO`«O) ''ã¨O™ê~°OÖ’ ã¨∞YÉè’QÍÅ#∞ J#∞ÉèíqOKåÅx HÀÔ~¯Å∞#flO`« HÍÅO Hõ~°‡`åºQÆO KÕÜ«∞ÖË=Ú. ã¨∞YÉè’QÍÅ∞ J#∞ÉèíqOKåÅ#fl Pâ◊ L#flO`«=~°‰õΩ Hõ~°‡ LO_»<Õ LO@∞Ok. ''XHõ ѨH˜∆ QÆOQÍ#kÖ’ ÅOQÆ~°∞ kOz=Ù#fl F_» ã¨ÎOÉèíOÃÑ· Ѩ~°^蕺#OQÍ „"åeOk. F_» QÆOQÍ#k #∞O_ç „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ ã¨=Ú„^ŒO ֒ѨʼnõΩ „Ѩ"ÕtOzOk. JѨC_»∞ ѨH˜∆H˜ Z~°∞Hõ=zÛ K«∂¿ãã¨iH˜ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ ZHõ¯_® f~°O HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞. f~°O KÕ~°∞HÀ"åÅx Jk L`«Î~°O "≥·Ñ¨ÙQÍ ZyiáÈ~ÚOk, HÍx JÖÏ ZO`«^Œ∂~°O áÈ~Ú<å ^•xH˜ f~°O HõxÑ≤OK«<ÕÖË^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ Jk uiy=zÛ F_» ã¨ÎOÉèíOÃÑ·<Õ ‰õÄ~°∞ÛOk. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~åfi`« Jk `«∂~°∞Êkâ◊QÍ ZyiáÈ~ÚOk, P kâ◊Ö’‰õÄ_® f~°O HÍ#~åÖË^Œ∞. P ѨH˜∆ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ K«∂ã≤Ok, ˆH=ÅO J#O`« [Å~åt =∂„`«"Õ∞ HõxÑ≤OzOk. JѨC_»k ZO`«QÍ<À JÅã≤áÈ~Ú uiy =zÛ F_» ã¨ÎOÉèíOÃÑ·<Õ „"åeOk. D q^èŒOQÍ KåÖÏ¿ãѨ٠q„âßOu fã¨∞H˘#fl Ñ≤^ŒÑ¨ Jk =∞m§ ^ŒH˜∆} kâ◊QÍ "≥o§Ok† J^Õq^èŒOQÍ Ñ¨_»=∞\˜ "≥·Ñ¨ÙQ͉õÄ_® "≥o§Ok. f~°O ZHõ¯_® HÍ#~å=@O ÖË^Œx „QÆÇ≤ÏOz# `«~åfi`« Jk uiy=zÛ P F_» ã¨ÎOÉèíO ÃÑ·<Õ „"åeOk† =∞m§ uiy ÖË=ÖË^Œ∞. ZÖÏO\˜ „Ѩܫ∞`«fl=¸ KÕÜ«∞‰õΩO_® JÖψQ LO_çáÈ~ÚOk. P `«~°∞"å`« ^•x =∞#ã¨∞ûÖ’ Z@∞=O\˜ JÅ[_ç, JâßOu KÀ@∞KÕã¨∞HÀÖË^Œ∞.—— ÔHÃÑì<£: PǨ, UO ^Œ$ëêìO`«O! (Éè’QÆÖÏÅ㨠LѨâ◊q∞¿ãÎ<Õ ÉèíQÆ=O`«∞x H˘~°‰õΩ "庉õΩÅ`«) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ã¨O™ê~°∞Å∞ ã¨∞YÉè’QÍÅ xq∞`«ÎO #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~°∞. J~Ú`Õ "åiH˜ Jq ZHõ¯_® ÅaèOK«=Ù. JÖÏ u~°∞QÆ∞`«∂ z=~°‰õΩ "å~°∞ JÅã≤áÈ`å~°∞. HÍq∞hHÍOK«<åŠѨ@¡ "åiH˜ L#fl Pã¨H˜Î ^•fi~å ˆH=ÅO ^Œ∞óMÏxfl =∂„`«"Õ∞ á⁄Ok#ѨC_»∞ "åiH˜ "≥·~åQƺO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok, `åºQÆÉèÏ=# [xã¨∞ÎOk. KåÖÏ=∞OkH˜ ã¨∞YÉè’QÍÅ∞ J#∞ÉèíqOѨx^Õ `åºQÆ|∞kú HõÅ∞QÆ^Œ∞. ''™ê^茉õΩÖÖ’ ‰õΩ\©K«‰õΩ_»∞, |Ǩ˙^Œ‰õΩ_»∞ Jx Ô~O_»∞ ~°HÍÅ "å~°∞ L<åfl~°∞. ™ê^茉õΩÅ∞ H˘O^Œ~°∞ ѨÅ∞ f~°÷ã¨÷ÖÏÅ#∞ ã¨O^Œi≈ã¨∂ÎO\Ï~°∞. "å~°∞ XHõ KÀ@ ã≤÷~°OQÍ ‰õÄ~ÀÛÖË~°∞. "å~°∞ Jxfl ˆH∆„`åÅÖ’x h\˜x „`åQÍe. P q^èŒOQÍ Ñ¨~°º\˜Oz Pâ◊Å∞ fi# Ñ≤^ŒÑ¨ "å~°∞ XHõKÀ@ ‰õΩ\©~°O "Õã¨∞H˘x ‰õÄ~°∞ÛO\Ï~°∞. J@∞ÃÑ·# xtÛO`«∞Öˇ·, =∞m§ J@∂~Ú@∂ u~°QÍÅx Z@∞=O\˜ „Ѩܫ∞`«fl=¸ KÕÜ«∞‰õΩO_® ÉèíQÆ=^•úº#Ѩ~åÜ«∞}∞Å=Ù`å~°∞.

j ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ j

361

''HÍx J#∞ÉèíqOK«_®xHõO@∂ ã¨O™ê~°OÖ’ U=ÚOk? HÍq∞h HÍOK«<åÖÏ? Jq ˆH=ÅO Hõ∆}˜HÍ#O^ŒO =∂„`«"Õ∞. WѨC_»∞O@∞Ok, WO`«Ö’<Õ Hõ#∞=∞~°∞ÔQ·áÈ`«∞Ok. (=∂~°æO: "庉õΩÅ`«, `åºQÆO - 'J™ê^è•~°} B+¨^ŒO— ^Œ$ëêìO`«O) ''ã¨O™ê~°=∞<Õk Z_»`≥iÑ≤ ÖˉõΩO_® =~°¬O ‰õΩ~°∞ã¨∂Î ^Œ@ì"≥∞ÿ# "Õ∞Ѷ¨∂Å`À xO_ç=Ù#fl PHÍâ◊O ÖÏO\˜k. JO^Œ∞=Å¡ ã¨∂~°∞º_»∞ HõxÑ≤OK«_∞» . ã¨O™ê~°OÖ’ JkèHáõ êÅ∞ ^Œ∞óY"Õ∞. HÍq∞hHÍOK«<åÅ<Õ "Õ∞Ѷ∂¨ Å∞ ã¨∂~°∞º}˜‚ HõxÑ≤OK«x=fi=Ù. H˘O^Œ~∞° ##∞fl WÖÏ J_»∞QÆ∞`å~°∞: '=∞Ǩâ◊Ü∂« , ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ W@∞=O\˜ ã¨O™ê~åxfl ZO^Œ∞‰õΩ ã¨$+≤ìOKå_»∞? =∂‰õΩ =∂~°æO JO@∂ Ug∞ ÖË^•?— "åi`À <Õ#∞ WÖÏ JO@∂O\Ï#∞: '=∂~°æO ÖˈHO? J#∞‰õÄŠѨ=<åÅ∞ gKÕÖÏ, â◊√ÉèíÜ≥∂QÆO „áêÑ≤ÎOKÕÖÏ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ â◊~°}∞ "Õ_»O_ç† "庉õΩÅz`«ÎO`À PÜ«∞#∞fl „áêi÷OK«O_ç. "庉õΩÅz`«ÎO`À PÜ«∞#∞fl „áêi÷Oz#@¡~Ú`Õ PÜ«∞# g∞ „áê~°÷#Å#∞ qx f~°`å_»∞.— ''XHõ =ºH˜Î ‰õΩ=∂~°∞_»∞ =∞~°}Ï=ã¨÷Ö’ L<åfl_»∞. áêѨO P =ºH˜Î HõxÑ≤Oz# "åi#ÖÏ¡ a_»¤#∞ „|uH˜OK«∞‰õΩ<Õ LáêÜ«∞O K≥ѨÊ=∞x |u=∂Å∞`«∂ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞. Z=~À XHÍÜ«∞# 'nxH˜ =∞O^Œ∞ XHõ\ ˜ LOk. ^•xfl #∞=Ùfi ã¨OáêkOK«QÆey`Õ =∞Oz^Õ – ™êfiu #Hõ∆„`«Ñ¨Ù =~°¬Ñ¨Ù h~°∞ XHõ ѨلÔ~Ö’ Ѩ_®e. JO^Œ∞Ö’x h\˜x „`åQÆ\ÏxH˜ U^≥·<å HõÑ¨Ê =ã¨∞Î#flѨC_»∞ XHõ áê=Ú ^•x "≥O@Ѩ_®e. HõѨÊ#∞ HÍ@∞"Õ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P áê=Ú q+¨O ѨلÔ~Ö’ Ѩ_®e, HõÑ¨Ê `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ"åe. P ѨلÔ~Ö’x q+¨ [ÖÏxfl `≥zÛ ~ÀyH˜ „`åÑ≤OKåe.— P =ºH˜Î Ѩ~°=∞ "庉õΩÅ`«`À ™êfiu #Hõ∆„`« ã¨=∞Ü«∞OÖ’ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =~°¬O ‰õΩ~°=™êyOk. JѨC _® =ºH˜Î "庉õΩÅz`«ÎO`À 'F ÉèíQÆ=O`«∞_®! ™êfiu#Hõ∆„`«Ñ¨Ù =~°¬O ‰õΩ~°∞™ÈÎOk. „Ѩã¨∞Î`«O ѨلÔ~ ÅaèOKÕÖÏ K≥~Úº— Jx „áêi÷OKå_»∞. J@∞~Ú@∂ "≥^Œ∞‰õΩ`«∂O_»QÍ z=~°‰õΩ J`«_çH˜ =~°¬Ñ¨Ù h\˜`À L#fl ѨلÔ~ XHõ\ ˜ HõxÑ≤Ozk. JѨC_® =ºH˜Î 'F ÉèíQÆ=O`«∞_®! #∞=Ùfi Hõ~°∞}˜Oz WѨC_»∞ HõѨÊ, áê=Ú ‰õÄ_® =KÕÛÖÏ K≥~Úº— JO@∂ "≥Ú~°ÃÑ@∞ìH˘<åfl_»∞. "庉õΩÅ`« f„="≥∞ÿ#^Œ=@O KÕ`« J`«_çH˜ Jhfl `«fii`«OQÍ ÅaèOKå~Ú. K«∂ã¨∂ÎO_»QÍ<Õ XHõ áê=Ú HõÑ¨Ê "≥O@Ѩ_»∞`«∂ =zÛOk. Jk HõѨÊ#∞ HÍ@∞"ÕÜ«∞É’`«∂O_»QÍ ^•x q+¨O ѨلÔ~Ö’ Ѩ_çOk. ''ÉèíQÆ=O`«∞x â◊~°}∞"Õ_ç "庉õΩÅz`«ÎO`À „áêi÷Oz#@¡~Ú`Õ PÜ«∞# h „áê~°÷#Å#∞ qx f~°`å_»∞, JxflO\˜h ™ê#∞‰õÄÅOQÍ =∂iÛ"Õ™êÎ_»∞.—— ÔHѨì<£: PǨ! UO LѨ=∂#O! N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=Ù#∞, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ JxflO\˜h ™ê#∞‰õÄÅOQÍ KÕ™êÎ_»∞. ™ê^茉õΩ_»∞ |Ǩïâß Jq"åÇ≤Ï`«∞_≥· LO_»=K«∞Û† ^•x`À J`«_»∞ `«# =∞#ã¨∞û#∞ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· ÅQÆflO KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. ÖˉõΩO>Ë J`«_ç ™È^Œ~°∞Å∞ L^ÀºQÍÅ∞ KÕã≤ WO\˜ J=ã¨~åÅ∞ f~°∞ã¨∂Î LO_»=K«∞Û. ÖËHáõ È`Õ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ÃÑ^Œ"Ì å_≥· WO\˜ ÉÏ^躌 `«Å∞ ã‘fiHõiOK«=K«∞Û. JѨC_»∞ P ™ê^艌 Ωõ _çH˜ ã¨O™ê~° ÉÏ^茺`«Å QÆ∞iOz zOuOK«=Åã≤# J=ã¨~°O LO_»^Œ∞. JѨC _»`«_»∞ ã¨∞ÅÉèíOQÍ `«# =∞#ã¨∞û#∞ #∂\˜H˜ #∂~°∞áêà◊√§ ÉèíQÆ=O`«∞xˆH ã¨=∞iÊOK«=K«∞Û.

362

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''HÍx HÍq∞hHÍOK«<åÅ#∞ `«ºlOѨx^Õ Ü≥∂QÆO ã≤kúOK«^Œ∞. J*Ï˝#O, Jq^ŒºÅ∞ #tOKÕk `åºQÆO KÕã#≤ ѨC_»∞ =∂„`«"∞Õ . Éè∂í `«^OÌŒ ÃÑ· ã¨∂~°ºH˜~}° ÏÅ∞ Ѩ_@» O`À J<ÕHõ =ã¨∞=Î ÙÅ∞ HÍeáÈ`å~Ú.

HÍx QÆkÖ’ h_» LO@∞Ok† JHõ¯_»‰õΩ Éèí∂`«^•Ìxfl fã¨∞‰õΩ"≥o§#@¡~Ú`Õ JÖÏ [~°QÆ^Œ∞. QÆkx =^ŒeÃÑ\˜ì |Ü«∞@‰õΩ =zÛ xÅ|_»=Åã≤ LO@∞Ok. (ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~°O `«~°∞"å`« ã¨O™ê~°O) ''HÍx H˘O`«=∞Ok *Ï˝# ã¨=Úáê~°˚<å#O`«~°O ã¨O™ê~°OÖ’ LO@∂O\Ï~°∞. "å~°∞ QÆk ֒ѨÖÏ |Ü«∞\Ï – Ô~O_»∞KÀ\Ï¡ U=ÚO^À ã¨Ê+¨ìOQÍ K«∂_»QÆÅ~°∞. *Ï˝#„ѨHÍâ◊O ã¨O™ê~åxfl "≥Å∞QÆ∞`À xOÑ≤"ãÕ ∞¨ OÎ k. P "≥Å∞QÆ∞Ö’ "å~°∞ =∞OpK≥_∞» , x`åºx`åºÅ∞ – g@xflO\˜h K«∂_»QÅÆ ~°∞. ''ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ `≥Å∞ã¨∞HÀ‰õΩO_® rqOKÕ J*Ï˝#∞Å∞ =∞\˜ìQÀ_»Å`À Hõ\ ˜ì# WO\’¡ x=ã≤OKÕ "åiÖÏO\˜"å~°∞. q∞}∞‰õΩ q∞}∞‰õΩ=∞<Õ H˘kÌáê\˜ "≥Å∞QÆ∞Ö’ "å~°∞ ˆH=ÅO WO\˜ ֒Ѩe „Ѩ^Õâßxfl =∂„`«"Õ∞ K«∂_»QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. HÍx *Ï˝<åxfl ã¨=Úáêi˚OK«∞H˘x ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ™êH∆Í`«¯iOK«∞H˘#fl Ñ≤^ŒÑ¨ ã¨O™ê~°OÖ’ rqOKÕ"å~°∞ J^•ÌÅ WO\’¡ x=ã≤OKÕ "åi ÖÏO\˜"å~°∞. "å~°∞ WO\˜ ֒ѨÖÏ K«∂_»QÆÅ~°∞, |Ü«∞\˜ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ‰õÄ_® K«∂_»QÆÅ~°∞. *Ï˝# ã¨∂~°∞º_ç "≥Å∞QÆ∞ WO\’¡H˜ `Õ*’=∞Ü«∞OQÍ „Ѩ"Õt™ÈÎOk. P WO\’¡ L#fl"å~°∞ WO\’¡Ñ¨e =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ Uk =∞Ozk – Uk HÍ^Œ∞, Uk x`«ºO – Uk Jx`«ºO Jx ZO`À ã¨Ê+¨ìOQÍ K«∂_»QÆÅ~°∞. (ÉèíQÆ=O`«∞_Õ Hõ~°Î - ѨÙ+¨Ê^ŒO`«∞_»∞ - QÆ∞~°∞yi) ''ÉèíQÆ=O`«∞_Õ Hõ~°Î, `«H˜¯# "å~°O^Œ~°∂ ˆH=ÅO PÜ«∞# ѨiHõ~åÅ∞ =∂„`«"Õ∞. JO^Œ∞Hõ<Õ *Ï˝x‰õÄ_® JǨÏOHÍ~°O LOK«∞HÀ_»∞. t= =∞Ç≤Ï=∞fl™È΄`«O „"åã≤# =ºH˜ÎH˜ (ѨÙ+¨Ê^ŒO`«∞_»∞) P q+¨Ü∞« "≥∞ÿ JǨÏOHÍ~°O HõeyOk. JѨC_»∞ t=Ù_ç #Ok `«# ^ŒO`åÅ#∞ |Ü«∞@‰õΩ K«∂Ñ≤Oz#ѨC_»∞ J`«_ç JǨÏOHÍ~°O K«∂~°‚"≥∞ÿ áÈ~ÚOk. J`«_»∞ #Ok ^ŒO`åÅÖ’ XH˘¯Hõ¯ ^ŒO`åxfl XHÀ¯ =∞O„`«OQÍ QÍOKå_»∞. nx J~°÷ "Õ∞q∞\’ `≥Å∞™ê? D =∞O„`åÅhfl J<åk HÍÅOQÍ L#flq. ™È΄`«O „"åã≤# =ºH˜Î „Ѩã¨∞Î`«O KÕã≤Ok "å\˜x Pq+¨¯iOK«_»O =∂„`«"Õ∞ '' 'QÆ∞~°∞yi— <≥~°Ñ¨_»O =∞Ozk HÍ^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞x P^Õâ◊O ÖˉõΩO_® PKå~°∞ºÅ∞ HÍ*ÏÅ~°∞. <Õ#∞ QÆ∞~°∞=Ù #x ã¨fiÜ«∞OQÍ K≥¿ÑÊ"å_»∞ Ç‘Ï#∞_»∞! g∞~°∞ „`åã¨∞ ѨàϧÅ#∞ K«∂_»Ö^Ë •? `ÕeHõQÍ L#fl Ñ¨à‹§O ÃÑ·H˜ "≥à◊√`«∞Ok. P^蕺u‡HõOQÍ L#fl`«™ê÷~Úx á⁄Ok# =ºH˜Î `ÕeHõQÍ L#fl Ñ¨à‹§OÖÏ LK«Û™ê÷~ÚÖ’ LO\Ï_»∞. JO^Œ~∂° QÆ∞~°∞=ÙÅ=Ù^•=∞#∞H˘O\Ï~°∞. HÍx t+¨µºÅ∞ HÍQÀˆ~"å~°∞ J~°∞^Œ∞.—— ¢`≥·Ö’‰õΩº_»∞ z#fl =∞OKåxH˜ L`«Î~°OQÍ <ÕÅg∞^Œ ‰õÄ~˘Ûx L<åfl_»∞. J`«_»∞ áê_»\ÏxH˜ ã¨Oã≤^∞Œ _ú =» Ù`«∞<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ J`«_`ç À ''PǨ, #∞=Ùfi ZO`« =∞^è∞Œ ~°OQÍ áê_»`å=Ù!—— J<åfl~°∞. ¢`≥·Ö’‰õΩº_»∞ `«O|∞~å g∞@∞`«∂ áê_»@O „áê~°OaèOKå_»∞: LO_Õk h "˘Hõ_»"≥ D ã¨~°fi=Ú h =∞Ü«∞"Õ∞ <å ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú h`À<Õ `«#‡Ü«∞=ÚQÆ QÍqOzu IILOII

j ~åOK«O„^Œ^Œ`«Î WO\’¡ j

363

x<˘flHõx<≥ Hõ#∞Q˘O\˜x LO_Õk h "˘Hõ_»"≥ F ^Õ"å! ǨÏ$^ŒÜÕ∞âß! ã¨Ô~· fiHÍ"åã¨QÆ$Ǩ IILOII h LO_»x ^ÕǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú? =ã≤~ÚOK≥^Œ =O^ŒiÖ’ LO_Õk h "˘Hõ_»"≥ D ã¨~°fi=Ú h =∞Ü«∞"Õ∞ IILOII ѨO_ç`«∞_À áê=∞~°∞_À Ç≤ÏO^Œ∞=Ù_À =Úã≤¡=Ú_À h `«Åz# suQÆ<Õ "å~°O^Œi <˘#iO`«∞=Ù IILOII ÔH·ÖÏã¨"≥Ú HÍÉÏÜ≥Ú =ã≤~ÚOK≥^Œ =O`«@#∞ HÍ=Ù# h H˘Hõ¯xˆH „"≥ÚÔH¯^Œ ~°O^Œ~°∞ „"≥∂Å IILOII Éèí∞q#∞O_ç kq ^•Hõ kq#∞O_ç áê`åà◊=Ú U KÀ@∞Å <Õ Ez# x<Õfl K«∂K≥^Œ #K«Û@ IILOII ^蕺xOz Hõ#∞Q˘O\˜x xã¨ûO^ÕǨÏ=ÚQÍ QÆO\˜x ÖË^˘Hõ\ ˜ h ™ê=∞ºO |x *ÏѶ¨~°∞#‰õΩ1 `≥eÃã#∞.

IILOII * * * ã¨~°fi=Ú h"Õ ã¨ˆ~fiâß <å ã¨~°fi=Ú h"Õ ã¨ˆ~fiâß! <å LxH© =∞xH© hÖ’<Õ <å Ü«∞#∞"å~°Å∞ ÖË Ô~=~°∂.... áê@Å∞ qO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉèÏ"À#‡`«∞Î Å=Ù`«∞<åfl~°∞. =∞^茺 =∞^茺֒ ''PǨ! ã¨~°fi=Ú h"Õ! PǨ! PǨ—— JO@∞<åfl~°∞.

1.D w`« ~°K«~Ú`«.

364

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

áê@ ѨÓ~°Î~ÚOk. JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O ™êÜ«∞O„`«O P~°∞ QÆO@Å~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =ÚY„ѨH∆Íà◊#HÀã¨O ã¨~°∞QÆ∞_»∞ `ÀѨىõΩ "≥àϧ~°∞. "≥O@ '=∞—‰õÄ_® L<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ^Œ~°Ç¨ã¨=^Œ#O`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ "≥à◊√`«∞<åfl~°∞. L#fl@∞¡O_ç '=∞—`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''g∞~°∞ „Ѩ™ê^Œ "Õ∞g∞ ѨÙK«∞ÛHÀÖË^Õ? `«H˜¯#"å Ô~=~°∂ ‰õÄ_® fã¨∞HÀÖË^Õ?—— Éèí‰õΩÎʼnõΩ „Ѩ™ê^•xfl W"åfiÅx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P~å@O K≥O^•~°∞.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - #ˆ~O„^Œ∞_»∞) N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ <Õ_∞» ã¨O^蕺#O`«~O° HõÅHõ`åÎ "≥à§◊ #∞<åfl~°∞. ã¨~∞° QÆ∞_»∞ `ÀѨÙ#∞O_ç uiy=ã¨∂Î '=∞—`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''<Õ#∞ Z=i |O_çÖ’ "≥à◊`å<À `≥eÜ«∞^Œ∞.—— ã¨O^蕺HÍÅO J~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’ nѨO "≥eyOKå~°∞, ™êO„ÉÏ}˜ ^èŒ∂ѨO ‰õÄ_® "Õâß~°∞. PÅÜ«∂ÅÖ’ náêÅ∞ "≥eyOKå~°∞. #ǨÏ|`«∞ÖÎ ’ ã¨<åfl~Ú "Õ∞àÏÅ∞ "≥Ú^ŒÅÜ«∂º~Ú. ™êÜ«∞OHÍÅѨ٠Ǩ~°`«∞Å∞ „áê~°OÉèíO HÍ#∞<åfl~Ú.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ z#fl=∞OK«OÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx ^Õg^Õ=`«Å <å=∞ã¨OH©~°Î# KÕâß~°∞. J#O`«~°O [QÆ[˚#xx ^蕺xOK«™êQÍ~°∞. PÅÜ«∂ÅÖ’ Ǩ~°`«∞Å∞ =Úyâß~Ú. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~åfi`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ QÆkÖ’ J@∂~Ú@∂ ѨKå~°∞¡ KÕã¨∂Î =∞^茺=∞^茺֒ Éèí‰õΩÎÅ`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞.

HõÅHõ`åÎ "≥àı§ q+¨Ü«∞"≥∞ÿ '=∞—`À =∂\Ï¡_®~°∞.

D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =KåÛ_»∞. J`«_ç`Àáê@∞ â◊~°`ü, =∞i^ŒÌ~°∞ ÉÏÅÉèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞. "å~°O^Œ~°∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ™êëêìOQƄѨ}Ï=∞O KÕâß~°∞. #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ K«∂ã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „¿Ñ=∞`À Lá⁄ÊOyáÈ`«∞<åfl~°∞. ã¨O`À+¨O Ѩ@ìÖËHõ "å`«ûźO`À J`«_ç K«∞|∞HÍxfl ѨÙK«∞ÛH˘x ''<åÜ«∞<å! #∞"˘fiKÕÛâß"å?—— J<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ QÆkÖ’ ѨtÛ=∂aè=ÚY∞Öˇ· QÆOQÍ#kH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ xÅ|_ç L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, J`«_ç q∞„`«∞Å∞ ѨÓ~åfiaè=ÚY∞Öˇ· PÜ«∞#`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =KåÛ_Õ! J`«}˜‚ Hõ|∞~°OÑ≤ Ñ≤eÑ≤OKå#∞. =∞i WѨC_»∞ HõÅHõ`åΉõΩ áÈ=_»"≥∞ÖÏ? #∞"Õfi=∞O\Ï=Ù? '=∞—: W"åà◊ "≥à◊§=^Œ∞ÌÖˇO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: 㨈~, ˆ~Ѩ٠"≥àÏÌOÖË. Ѩ_»=Ö’<À, |O_çÖ’<À U^À XHõ^•<À¡ "≥à◊^•O. (`«H˜¯# Éèí‰õΩÎÅ`À) pHõ\ ˜Ñ¨_çOk. g∞iHõ |Ü«∞Å∞^Õ~°O_ç. Éèí‰õΩÎÅ∞ XHõ¯ ~˘Hõ¯~°∞QÍ PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}Ï=∞OKÕã≤ ÃãÅ=٠ѨÙK«∞Û‰õΩ<åfl~°∞.

j

jj

j

365

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

42 |Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - ѨÓ~°∞‚_»∞, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞, QÀáêÖò-=∂ ™È=∞"å~°O, EÖˇ· 13,1885

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ |Å~å"£∞É’ã¨∞ WO\˜ Ju^äŒ∞Å QÆkÖ’ Éèí‰õΩÎÅ`À áê@∞ Pã‘#∞Öˇ· L<åfl~°∞.

JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O `˘q∞‡k QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. =∞~åfl_»∞ ѨÓs [QÆ<åfl^äŒ ™êfiq∞ ~°^äŒÜ«∂„`« k<À`«û=O. P ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ |Å~å"£∞ `«# WO\’¡ L`«û=O [~°∞Ѩ#∞<åfl_»∞. J`«_ç WO\’¡ [QÆ<åfl^䌙êfiq∞H˜ x`«ºÑ¨Ó[Å∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú† ~°^äŒÜ«∂„`« x~°fiÇ≤ÏOKÕ xq∞`«ÎO WO\’¡ XHõ z#fl ~°^äŒO ‰õÄ_® LOk. ~°^äŒÜ«∂„`« <å_»∞ ^•xfl WO\˜ =™ê~åÖ’ uѨC`å_»∞. D L`«û=O HÀã¨O |Å~å"£∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ „Ѩ`ÕºHõOQÍ PǨfixOKå_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ '=∞—`À =∂\Ï¡_∞» `«∞<åfl~°∞. <å~åÜ«∞}ü, `Õ[K«O„^Œ, |Å~å"£∞ `«k`«~° Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ѨÅ∞=Ù~°∞ QÆkÖ’ L<åfl~°∞. ã¨OÉèÏ+¨} ѨÓ~°∞‚_ç QÆ∞iOz #_»∞™ÈÎOk. ѨÓ~°∞‚_»∞ Ѩk¿ÇÏ<Õà◊¡ ÉÏÅ∞_»∞.

J`«}˜‚ K«∂_®Åx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ZO`«QÍ<À P~å@Ѩ_»∞`«∞<åfl~°∞. (ѨÓ~°∞‚x QÆ∞iOz ã¨OÉèÏ+¨}) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞('=∞—`À): Jk 㨈~ HÍx ѨÓ~°∞‚_»∞ ##∞fl K«∂_»_®xH˜ U gkä QÆ∞O_® =™êÎ_»∞? J`«}˜‚ kfiA_çH˜ ѨiK«Ü«∞O K≥~Úº. ã¨=∞ =Ü«∞ã¨∞¯ Öˇ·# W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ XˆH ã¨fiÉèÏ=O Hõey#"åÔ~·`Õ <Õ#∞ "åix HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<ÕÖÏ KÕ™êÎ#∞. n<À¡ XHõ JO`«~å~°÷O LOk. JÖÏ KÕÜ«∞_»O ^•fi~å W^ŒÌ~°∂ L#flu <˘O^Œ∞`å~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_ç HÀã¨O ѨÓ~°∞‚_»∞ ZO`«QÍ P~å@Ѩ_»`å_À K«∂âß=Ù Hõ^•! '=∞—: J=Ù#O_ô. XHõ ~ÀA <Õ#∞ „\Ï"£∞Ö’ áÈ`«∂#flѨC_»∞ ѨÓ~°∞‚_»∞ ##∞fl K«∂ã≤ WO\˜ _®ÉÏÃÑ· #∞O_ç Ѩ~°∞ÔQ`«∞ΉõΩO@∂ =KåÛ_»∞. Jq∞`À`åûǨÏO`À <å‰õΩ #=∞™ê¯~°O KÕâß_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: PǨ! PǨ! JÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ KÕâß_À `≥Å∞™ê? J`«_»∞ Ѩ~°=∞QÆ=∂ºxfl KÕ~°\ÏxH˜ `À_»Ê_ÕÖÏ #∞=Ùfi J`«_çH˜ <å`À ѨiK«Ü«∞O HõeÊOKå=Ù HÍ|\˜ì. ÉèíQÆ=O`«∞_ç HÀã¨O "庉õΩÅ`« ÖˉõΩO_® JÖÏ KÕÜ«∞*ÏÅ_»∞. ''#ˆ~O„^Œ∞_»∞, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ѨÓ~°∞‚_»∞ – g~°∞ =ÚQÆ∞æ~°∂ ѨÙ~°∞+¨ ã¨fiÉèÏ=O HõÖ"å~°∞.HÍx Éèí=<å^ä£ ã¨OQÆu "Õ~°∞. J`«_çk „ѨHõ$u (¢ã‘Î) ã¨fiÉèÏ=O. ''ѨÓ~°∞‚_»∞ L#fl ã≤÷u ZÖÏO\˜^ŒO>Ë, P ã≤÷uÖ’ J`«_»∞ `«fi~°Ö’<Õ ^ÕǨÏ`åºQÆO KÕÜ«∞=K«∞Û† ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~å#O`«~°O ^ÕǨÏO x¢+¨ÊÜ≥∂[#O. ÖˉõΩO>Ë H˘xfl ~ÀAÅÖ’<Õ J`«_ç PO`«~°OyHõ ã¨fiÉèÏ=O L^Œú$`«OQÍ |Ç≤Ï~°æ`«=∞=Ù`«∞Ok.

366

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''ѨÓ~°∞‚_»∞ ^≥·g ã¨fiÉèÏq, ^Õ=`å ÅHõ∆}ÏÅ∞#fl"å_»∞. JO^Œ∞=Å¡ [#∞ÅO>Ë ÉèíÜ«∞O `«‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. HõO~î°OÖ’ =∂Å "ÕÜ«∞_»"≥∂ ÖËHõ â◊s~åxH˜ K«O^Œ#O ѨÓÜ«∞_»"≥∂ ÖËHõ Z^Œ∞~°∞QÍ ^èŒ∂ѨO "ÕÜ«∞_»"≥∂ KÕ¿ãÎ J`«_»∞ ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’H˜ "≥o§áÈ`å_»∞. JѨC_»∞ <å~åÜ«∞}∞_Õ Ö’# L#fl@∞¡, <å~åÜ«∞}∞_Õ ^ÕǨÏ^è•~°} KÕã≤#@∞¡ J`«_»∞ Ü«∞^ä•~°÷OQÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. ''^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ <å‰õΩ "≥Ú^Œ\ ˜™êi ÉèíQÆ=^Œ#∞Éèí∂u Hõey# Ñ≤^ŒÑ¨ H˘xfl ~ÀAʼnõΩ, L#fl`« ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥Ok# „ÉÏǨχ} ¢ã‘Î XHÍ"≥∞ =zÛOk. ã¨∞QÆ∞}ÏÅ ~åt! HõO~î°OÖ’ =∂Å"Õã≤ Z^Œ∞@ ^èŒ∂ѨO "ÕÜ«∞QÍ<Õ P"≥∞ ã¨=∂kè ã≤÷u á⁄OkOk. H˘xfl Hõ∆}ÏÅ `«~°∞"å`« P"≥∞ Hõà◊§ #∞O_ç Ѩ~°=∂#O^•„â◊√=ÙÅ∞ *ÏÅ∞"å~å~Ú. JѨC_»∞ <Õ#∞ P"≥∞‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ 'J=∂‡, <Õ#∞ ™êkèOK«QÆÅ<å?— Jx J_çQÍ#∞. P"≥∞ 'P— JOk. JO^Œ∞ˆH <å‰õΩ =∞~À™êi ѨÓ~°∞‚}˜‚ K«∂_®Åx LOk. HÍx J`«}˜‚ K«∂_»@O ™ê^茺Ѩ_»@O ÖË^Õ! J`«_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç Hõà◊QÍ `Àã¨∞Î<åfl_»∞. ZO`« Pâ◊Û~°ºO! ˆH=ÅO JOâ◊=∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, Hõà◊ ã¨∞=∂! ÃÑ·QÍ Zxfl `≥eq`Õ@Åx! K«^Œ∞=ÙÖ’¡ ‰õÄ_® "Õ∞\˜ÜÕ∞#@. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ ã¨iQÍæ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl#∞. (`«áÈâ◊H˜Î`À ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ã¨O`å#OQÍ á⁄O^Œ=K«∞Û - ~°Ol`ü ~åÜü∞ ‰õΩ=∂Ô~ÎQÍ [QÆ[˚#x) ''`«áÈâ◊H˜Î`À <å~åÜ«∞}∞}˜‚ Ѩل`«∞_çQÍ á⁄O^Œ=K«∞Û. HÍ=∂~°∞ʉõÄ~ü‰õΩ "≥àı§^•iÖ’, ~°Ç¨Ï^•i „ѨHõ¯# ~°Ol`ü ~åÜü∞‰õΩ K≥Ok# ÃÑ^ŒÌ H˘Å#∞ XHõ\ ˜ LOk. ~°Ol`ü ~åÜü∞ WO\’¡ [QÆ[˚#x J`«_ç ‰õΩ=∂Ô~QÎ Í [x‡OzOk. P"≥∞ Q“~°"å~°O÷ WѨC_»∞ ‰õÄ_® JHõ¯_» K≥„· `«=∂ã¨OÖ’ *Ï`«~° [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JHõ¯_»‰õΩ "≥àϧÅx <å‰õΩ ZO`À HÀiHõQÍ LOk. ''~°Ol`ü~åÜü∞ JHõ¯_ç [g∞O^•~°∞. `«áÈâ◊H˜Î ^•fi~å [QÆ[˚#xx ‰õΩ=∂Ô~ÎQÍ á⁄O^•_»∞. ‰õΩ=∂Ô~Î JO>Ë J`«_çH˜ ZO`À J#∞~åQÆO. P"≥∞ ‰õÄ_® ZѨC_»∂ `«O„_ç<Õ JO\˜ÃÑ@∞ìH˘x LO_Õk† J`«}˜‚ =kÖËk HÍ^Œ∞. XHõ ~ÀA ~°Ol`ü~åÜü∞ `«# [g∞ =º=Ǩ~åÅÖ’ `«Å=Ú#HõÖˇ· L<åfl_»∞. JѨC_»∞ P J=∂‡~Ú Ñ¨ã≤Ñ≤šʼnõΩ ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ# ã¨fiÉèÏ=O`À, '<å#flQÍ~°∂!

J^Õq∞\˜,W^Õq∞\˜— JO@∂ qã≤y™ÈÎOk. ~°Ol`ü~åÜü∞ =∞Oz =∂@Å`À P"≥∞‰õΩ #K«ÛK≥áêÊÅx K«∂âß_»∞.P"≥∞`À 'J=∂‡, „Ѩã¨∞Î`«O #∞"≥fià◊√§. <å‰õΩ Z<Àfl Ѩ#∞Å∞ L<åfl~Ú— J<åfl_»∞. HÍx P J=∂‡~Ú =^ŒÅ_»O ÖË^Œ∞. z=~°‰õΩ ~°Ol`ü ~åÜü∞ J#º=∞#㨯OQÍ '#∞qfiHõ¯_» #∞Oz "≥o§áÈ— J<Õâß_»∞. J^Õ ™ê‰õΩ`À P"≥∞ WO\˜x =^ŒeÃÑ\˜ì "≥o§áÈ~ÚOk. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ QÍAÅ∞ J"Õ∞‡"å_˘Hõ_»∞ ^•iÖ’ áÈ`«∞<åfl_»∞. P J=∂‡~Ú J`«_ç =^ŒÌ H˘xfl QÍAÅ∞ fã¨∞H˘x "å\˜x ^èŒiOzOk. _»|∞ƒ J_çˆQã¨iH˜, 'WO\’¡ Ѷ¨ÖÏ<å ÃÑ>ˇìÖ’ _»|∞ƒÅ∞<åfl—Ü«∞x K≥Ñ≤Ê P"≥∞ JHõ¯_» #∞O_ç "≥o§áÈ~ÚOk† `«~°∞"å`« HõxÑ≤OK«<Õ ÖË^Œ∞. QÍAÅ∞ J"Õ∞‡"å_»∞ ~°Ol`ü~åÜü∞ WO\˜H˜ =zÛ QÍAʼnõΩ _»aƒ=fi=∞<åfl_»∞. J=∂‡~Ú WO\’¡ HõxÑ≤OK«Hõ áÈÜÕ∞ã¨iH˜ WO\’¡ "å~°O^Œ~°∂ QÍÉèí~å Ѩ_áç ÈÜ«∂~°∞† P"≥∞ HÀã¨O "≥^∞Œ Hõ™êQÍ~°∞. ~°Ol`ü~åÜü∞ #Å∞"≥Ñ· Ù¨ ʼnõÄ `«# =∞#∞+¨µÅ#∞ ѨOáê_»∞.

QÍAÅ"Õ∞‡"å_çH˜ W=fi=Åã≤# _»|∞ƒ P J=∂‡~Ú K≥Ñ≤Ê#@∞¡ ÃÑ>ˇìÖ’ LOk. ~°Ol`ü~åÜü∞ Éè’~°∞# qÅÑ≤OK«™êQÍ_»∞. JѨC_»∞ Z=~À =ºH˜Î =zÛ H˘Å#∞Ö’ U^À HõxÑ≤™ÈÎO^Œx K≥áêÊ_»∞. JO^Œ~°∂

j

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

367

H˘Å#∞ =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ K«∂¿ãã¨iH˜ QÍAÅ∞ ^èŒiOz# K≥~Úº XHõ\ ˜ h\˜ÃÑ·# J@∂ W@∂ TQÆ∞`«∂ HõxÑ≤OzOk† H˘xfl Hõ∆}ÏÅ `«~°∞"å`« =∞ˆ~g∞ HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞. WѨC_»∞ ‰õÄ_® JHõ¯_ç „Ñ¨[Å∞ *Ï`«~° <å_»∞ P"≥∞#∞ [QÆ[˚#xQÍ P~åkè™êÎ~°∞. ('=∞—`À) W^ŒO`å x["Õ∞.—— '=∞—: J=Ù#O_ô.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: „Ѩã∞¨ `Î O« #ˆ~O„^Œ∞_»∞ g\˜#xfl\˜h qâ◊fiã≤ã∞¨ <Î åfl_»∞. ѨÓ~°∞_‚ ∞» q+¨µ=‚ Ù JOâ◊`À [x‡Oz#"å_»∞. J`«}˜‚ <Õ#∞ aÅfiѨ„`åÅ`À =∂#ã≤HõOQÍ Ñ¨ÓlOKå#∞. HÍx P ѨÓ[ JOwHõiOѨ|_»Ö^Ë ∞Œ . `«∞Åã≤^àŒ ÏÅ∞, K«O^Œ#O`À ѨÓlOKÕãi¨ H˜ JO`å ã¨iáÈ~ÚOk. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ <å<å~°∂áêÖ’¡ ^Œ~°≈#O W™êÎ_»∞ – XHÀ¯™êi #~°~°∂ѨOÖ’, =∞~À™êi z#‡Ü«∞ ^≥·g~°∂ѨOÖ’ ^Œ~°≈#q∞™êÎ_»∞. ^≥·g~°∂áêÅ#∞ JOwHõiOK«=Åã≤O^Õ, U=∞O\Ï=Ù? '=∞—: J=Ù#O_ô.

(QÀáêÖò-=∂ QÍOz# ^Œ~°≈<åÅ∞) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍ=∂~üǨ\©H˜ K≥Ok# „ÉÏǨχ} ¢ã‘Î (QÀáêÖò-=∂) Zxfl ^Œ~°≈<åÅ∞ QÍOKÕ^Œx! QÆOQÍ#k X_»∞¤# x~°˚# „Ѩ^Õâ◊OÖ’ L#fl XHõ WO\’¡ P"≥∞ XO@iQÍ x=ã≤ã¨∂Î [ѨO KÕã¨∞H˘<Õk. ÉÏÅQÀáêÅ∞_»∞ P"≥∞ =^ŒÌ x„k™êÎ_»∞ (WÖÏ JO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ „`«∞o§Ñ¨_®¤~°∞.) Jk TÇ¨Ï HÍ^Œ∞ ã¨∞=∂! "åã¨Î=O. QÀáêÅ∞_ç KÕ`«∞Å∞ Z~°∞Ѩ٠~°OQÆ∞Ö’ LO_»@O P"≥∞ K«∂ã≤Ok. QÀáêÅ∞_»∞ P"≥∞`À áê@∞ u~°∞QÍ_»∞`«∂O_Õ"å_»∞, ã¨Î#áê#O KÕ¿ã"å_»∞. P"≥∞`À =∂\Ï¡_»∞`«∂O_Õ"å_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ D q+¨Ü«∞O qx qÅÑ≤OKå_»∞. <Õ#∞ ‰õÄ_® "≥Ú^Œ\’¡ ѨÅ∞ ^Œ~°≈<åÅ∞ QÍOKÕ"å_çx. HÍx „Ѩã¨∞Î`«O L#fl ÉèÏ=OÖ’ <Õ#∞ Jxfl ^Œ~°≈<åÅ∞ QÍOK«_»O ÖË^Œ∞. WѨC_»∞ <åÖ’x ¢ã‘Î ã¨fiÉèÏ=O `«yæáÈ~ÚOk, ѨÙ~°∞+¨ÉèÏ=O =™ÈÎOk. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ <å Éè Ï "åÅ#∞ xÜ« ∞ O„uOK« ∞ HÀQÆ Å ∞QÆ ∞ `« ∞ <åfl#∞. "å\˜ x QÀáêÖò-=∂ (JѶ¨∞’~°=∞}˜ ^Õq) "≥Å∞ѨʼnõΩ Jaè=ºHõÎO KÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. ''z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ѨÙ~°∞+¨ ã¨fiÉèÏ=O QÆÅ"å_»∞. JO^Œ∞ˆH J`«_»∞ ^蕺#OÖ’ ѨÓiÎQÍ b#"≥∞ÿáÈ`å_»∞. x`«ºQÀáêÖòk ¢ã‘Î ã¨fiÉèÏ=O. JO^Œ∞KÕ`«<Õ ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ J`«_ç ^ÕǨÏO =OHõ~°∞¡ u~°∞QÆ∞`«∞Ok† ^ÕǨÏO Z„~°ÉÏ~°∞`«∞Ok.

kfifÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO HÍq∞h HÍOK«# `åºQÆO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À) : ''Jk㨈~, Ö’‰õΩÅ∞ `«∂z `«∂z `åºQÆO KÕ™êÎ~°∞. HÍx D ‰õΩ„~°"åà◊√§ ZÖÏO\˜ ã≤÷uÖ’ L<åfl~À K«∂_»∞!

368

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''q<À^£ <å`À XHõ™êi WÖÏ J<åfl_»∞: 'ÉèÏ~°º`Àáê@∞ Ѩ_∞» HÀ=Åã≤ =ã¨∞OÎ k. ^•x`À =∞#ã¨∞û ZO`«QÍ<À áê_»~ÚáÈ`«∞Ok—. âßs~°Hõ ã¨O|O^èŒO L<åfl 㨈~ ÖˉõΩ<åfl 㨈~, (™ê^茉õΩ_»∞) ÉèÏ~°º`À Hõeã≤ Ѩ_»∞HÀ=_»O ‰õÄ_® ¿ÇÏÜ«∞"≥∞ÿ#^Õ. Hõeã≤ Ѩ_»∞‰õΩO>Ë âßs~°Hõ X~°Ñ≤_ç, "≥K«Û^Œ#O LO\Ï~Ú. ''kfiA_»∞ ZÖÏO\˜ ã≤÷uÖ’ L<åfl_»x! J`«_»∞ <å ã¨=∞Hõ∆OÖ’ L#flѨC_»∞ J`«_ç â◊s~°OÖ’ ˆH=ÅO Hõ^ŒeHõ LO@∞Ok HÍh ^Œ$+≤ì Ü«∂=`«∞Î <å g∞^Õ LO@∞Ok. W^Õ"≥∞ÿ<å ™ê=∂#º q+¨Ü«∞=∂? =∞#ã¨∞û #O`«\ ˜h ‰õÄ_»nã¨∞H˘x <å g∞^Œ xeÑ≤#@¡~Ú`Õ ã¨~°fi=¸ ã≤kúOz#>Ë¡.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J=`å~°=∂?) ''J~Ú<å <Õ <≥=ifl? ã¨~°fi=¸ PÜ«∞<Õ. <Õ#∞ Ü«∞O„`«O, PÜ«∞# Ü«∞O„`åxfl #_ç¿Ñ"å_»∞. nxÖ’ (JO>Ë, N~å=∞Hõ$+¨µ‚ÅÖ’) ÉèíQÆ=O`«∞_ç LxH˜ LOk. JO^Œ∞ˆH WO`«=∞Ok =∞iO`«QÍ PHõi¬`«∞Å=Ù`«∞<åfl~°∞. ã¨Ê~°≈=∂„`å<Õ P^蕺u‡Hõ K≥·`«#ºO *ÏQÆ$`«=∞=Ù`ÀOk. P ÖÏQÆ∞^ŒÅ â◊H˜Î, PHõ~°¬} JO`å ÉèíQÆ=O`«∞_ç PHõ~°¬}Ë HÍx =∞ˆ~n HÍ^Œ∞. ''ÉËÖòѶ¨∞iÜ«∂‰õΩ K≥Ok# `å~°H± ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O #∞O_ç WO\˜H˜ áÈ`«∞#flѨC_»∞ nxÖ’ #∞O_ç (JO>Ë N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ^ÕǨÏOÖ’ #∞O_ç) *ÏfiÅ =O\˜k U^À "≥Å∞=_ç J`«}˜‚ "≥O|_çOzOk. H˘xfl ~ÀAÅ `«~°∞"å`« `å~°H± =∞m§ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O =KåÛ_»∞. JѨC_»∞ WO^Œ∞Ö’ =ã≤OKÕ"å_»∞ ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’ J`«_ç Kèåfg∞^Œ `«# áê^ŒO "≥∂áê_»∞.—— ''Jk 㨈~, JÖÏO\˜ ‰õΩ„~°"åà◊√§ WOHÍ Z=Ô~·<å L<åfl~å?—— '=∞—: "≥∂Ç≤Ï`ü =∞Oz ‰õΩ„~°"å_Õ. g∞ =^ŒÌ‰õΩ XHõ\ ˜ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ =KåÛ_»∞. qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞ ѨsHõ∆Å∞ Ô~O_çO\˜Ö’#∂ LfÎ~°∞‚_»=_®xH˜ K«^Œ∞=Ù‰õΩO@∞<åfl_»∞. J`«_»∞ ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞xÔH· f„="庉õΩÅ`« K≥O^Œ∞`«∂ LO\Ï_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J~Ú LO_»=K«∞Û, HÍx J`«_»∞ L#fl`« ™ê÷~ÚH˜ K≥Ok#"å_»∞ =∂„`«O HÍ^Œ∞. â◊s~° ÅHõ∆}ÏÅ∞ ‰õÄ_® JO`« ÉÏQÍ ÖË=Ù – K«Ñ≤Ê_ç =ÚYO"å_»∞. HÍx D ÉÏÅ∞~°∞ L#fl`« ™ê÷~ÚH˜ K≥Ok#"å~°∞. ''^ÕǨxfl ^èŒiOz#O^Œ∞‰õΩ QÍ#∞ Z<Àfl WHõ¯@¡#∞ Z^Œ∞~À¯=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. ÃÑ·QÍ, âßáêxH˜ QÆ∞Ô~·`Õ U_»∞ [#‡Åáê@∞ ~å=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. ZO`À *Ï„QÆ`«ÎQÍ LO_®e. HÀiHõÅ∞ ÖËâ◊=∂„`«=Ú<åfl 㨈~ =∞m§ ^ÕǨÏ^è•~°} KÕÜ«∞=Åã≤ LO@∞Ok.—— XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µÅ‰õΩ ‰õÄ_® HÀiHõÅ∞ LO\ÏÜ«∂?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): <å HÀiHõÅhfl ѨÓiÎQÍ `˘ÅyáÈÖË^Œx `≥Å∞™ÈÎOk. XHõ™êi XHõ ™ê^èŒ∞=Ù âßÅ∞"å HõѨCHÀ=_»O K«∂ã≤ <å‰õį_® JÖÏO\˜ âßÅ∞"å "Õã¨∞HÀ"åÅx HÀiHõ HõeyOk. P HÀiHõ WOHÍ LOk. =∞m§ ~å=Åã≤ LO@∞O^Õ"≥∂ `≥eÜ«∞^Œ∞. |Å~åO (#=Ùfi`«∂): =∞i g∞~°∞ âßÅ∞"å HÀã¨=∞x =∞m§ [#‡Z`«∞Î`å~å?

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (#=Ùfi`«∂): =∞Oz HÀiHõ XHõ^•xfl LOK«∞HÀ"åe. ^ÕÇϨ `åºQÆO KÕ¿ã@ѨC_»∞ ^•x QÆ∞iOz zO`«# KÕÜ«∞=K«∞Û. ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ ã¨O^Œi≈OK«=Åã≤# ^è•=∂Å∞ <åÅ∞QÆ∞ L<åfl~Ú.

j

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

369

"å~°∞ "å\˜Ö’ =¸_çO\˜x =∂„`«"Õ∞ ã¨O^Œi≈Oz XHõ ^•xfl =^ŒeÃÑ>Ëì™êÎ~°∞. KåÖÏ=∞Ok ѨÓs [QÆ<åfl^äŒ ˆH∆„`åxfl =^ŒeÃÑ>Ëì™êÎ~°∞. JO^Œ∞=Å¡ "å~°∞ [QÆ<åfl^䌙êfiq∞ QÆ∞iOz zO`«# KÕã¨∂Î KÕã¨∂Î ^ÕǨÏ`åºQÆO KÕÜ«∞QÆÅ~°∞.

WO`«Ö’ HÍëêÜ«∞ =¢™êÎÅ∞ ^èŒiOz# XHõ =ºH˜Î QÆkÖ’H˜ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. J`«_»∞ ~°Ç¨Ï㨺OQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ q=∞i≈ã¨∞ÎO\Ï_»∞. JO^Œ∞ˆH |Å~å"£∞ J`«}˜‚ K«∂ã≤ #"åfi_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Z^Œ∞\˜ =∞x+≤ PÖ’K«#Å#∞ K«^Œ∞=QÆÅ~°∞ Hõ^•! |Å~å"£∞`À ''qKåiOK«=^Œ∞Ì. J`«_»∞ ##∞fl "≥∂ã¨QÍ_»∞ JO>Ë J#x=Ùfi—— J<åfl~°∞.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, `Õ*òK«O„^Œ) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `Õ[K«O„^Œ`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: <Õ#∞ h HÀã¨O KåÖÏ™ê~°∞¡ Hõ|∞~°Oáê#∞. #∞=Ùfi ~å"≥O^Œ∞Hõx? [Ѩ^•è º<åÅ∞ ÉÏQÍ<Õ KÕã¨∞Î<åfl=Ù Hõ^•! #∞=fiÖÏ KÕã¨∂Î#fl@¡~Ú`Õ <å‰õΩ `«$Ñ≤ÎQÍ LO@∞Ok. x#∞fl <Õ#∞ <å ™⁄O`«=∞x+≤QÍ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. JO^Œ∞ˆH h HÀã¨O Hõ|∞~°OѨÙ`«∞O\Ï#∞. `Õ[K«O„^Œ: JÜ«∂º, PѶ‘ã¨∞‰õΩ "≥à◊§=Åã≤ LOk. JHõ¯_» Ѩx XuÎ_ç JkèHõO. '=∞— (#=Ùfi`«∂): WO\’¡ q"åÇ¨Ï "Õ_»∞HõÅ∞ [~°∞ѨىõΩO@∞#fl HÍ~°}OQÍ W`«_»∞ Ѩk ~ÀAÅ∞ ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: h‰õΩ fiHõ ÖË^xŒ JO@∞O\Ï=Ù. WO^•Hõ ã¨O™ê~åxfl `«ºlOz"Õ™êÎ #<åfl"Õ! <å~åÜ«∞}ü: '=∞— QÍ~°∞ XHõ™êi =∂`À World is a Wilderness (D ã¨O™ê~°O F =∞~°∞Éèí∂q∞ ÖÏO\˜k) Jx K≥áêÊ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): #∞=Ùfi gà◊§‰õΩ 'B+¨^èŒO ѨÙK«∞ÛH˘x ã¨Ê $ǨÏHÀÖ’Ê~Ú# t+¨µº_ç— Hõ^äŒ K≥ѨC. ''QÆ∞~°∞=Ù =zÛ PÜ«∞# WzÛ# QÆ∞oHõ#∞ Z=Ô~·<å ¿ãq¿ãÎ t+¨µº_ç „áê}ÏÅ∞ ^Œ‰õΩ¯`åÜ«∞<åfl_»∞.

HÍx WO^Œ∞Ö’ =zÛ# zˆH¯q∞@O>Ë, t+¨µº_≥·`Õ „|`«∞‰õΩ`å_»∞ HÍx QÆ∞oHõ#∞ ¿ãqOKÕ =ºH˜Î =∂„`«O =∞$u K≥O^Œ∞`å_»∞.

WOHÍ, ÉèÏ~åºa_»¤Å#∞ `«# ™⁄O`«[#OQÍ ÉèÏqOz# ǨÏ~î°Ü≥∂y Hõ^äŒ ‰õÄ_® K≥ѨC. J`«_ç â◊s~°O ѨÅ∞ =OHõ~°∞¡ uiy aQÆ∞ã¨∞‰õΩáÈ~ÚOk. W@∞=O\˜ Hõ^äŒÅ∞ q#_»O =Å¡ giH˜ "Õ∞Å∞ KÕ‰õÄ~°∞`«∞Ok.—— =∞^蕺ǨÏfl=∞~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ |Å~å"£∞ É’ã¨∞ WO\’¡ [QÆ<åfl^äŒ ™êfiq∞H˜ x"ÕkOK«|_ç# „Ѩ™ê^Œ Éè’[#O u<åfl~°∞. '|Å~å"£∞ WO\’¡x Éè’[#O Ѩiâ◊√^Œú"≥∞ÿ#k— Jx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«~°K«∂ K≥|∞`«∞O\Ï~°∞. Éè’[#O `«~°∞"å`« PÜ«∞# HÍ¿ãѨ٠q„â◊q∞OKå~°∞. ™êÜ«∞OHÍÅ=∞Ü«∂ºHõ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ju^äŒ∞Å QÆkÖ’ Éèí‰õΩÎÅ`Àáê@∞ Pã‘#∞ÅÜ«∂º~°∞.

JHõ¯_» Hõ~åÎÉèí*Ï âßY‰õΩ K≥Ok# K«O„^ŒÉÏ|∞`À áê@∞ XHõ „ÉÏǨχ}∞_»∞ ‰õÄ_® L<åfl_»∞. P „ÉÏǨχ}∞_»∞ XHõ q^Œ∂+¨‰õΩx ÖÏO\˜"å_»∞. J`«_ç =∂@Å∞ JO^ŒiH© #=Ùfi `≥Ñ≤Ê™êÎ~Ú.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Hõ~åÎÉèí*Ï =∞`«ã¨∞÷Å „Ѩ=~°Î#, ã¨fiÉèÏ=O "≥Ú^ŒÖˇ·#"å\˜ QÆ∞iOz ѨÅ∞ q+¨Ü«∂Å∞ K≥áêÊ~°∞.

370

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

™êÜ«∞O„`«O P~°∞ QÆO@‰õΩ ysâò ™È^Œ~°∞_»∞ J`«∞Öò`Àáê@∞ `Õ[K«O„^Œ ™È^Œ~°∞_»∞ =KåÛ_»∞.

P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉèÏ=ã¨=∂kè =∞QÆ∞flÖˇ· L<åfl~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« WÖÏ J<åfl~°∞: ''K≥·`«<åºxfl zO`«# KÕã¨∂Î JK≥·`«#∞ºÅO HÍQÆÅ=∂? ÉèíQÆ=O`«∞x zO`«# KÕÜ«∞_»O ^•fi~å |∞„~° áê_»=Ù`«∞O^• Uq∞\˜? PÜ«∞# É’^èŒã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ – x`«ºâ◊√^Œú É’^èŒã¨fi~°∂ѨÙ_»∞.—— ('#=ÙfiÅÖ’ HÍÅO =$^è• KÕÜ«∞‰õΩ!— - '=ÚO^Œ∞‰õΩ ™êyáÈ!—) q^Œ∂+¨Hõ „ÉÏǨχ}∞_ç`À N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ WÖÏ J<åfl~°∞: ''™ê=∂#º"≥∞#ÿ ™êO™êiHõ q+¨Ü∂« Å QÆ∞iOz ~å„uO|=à◊√§ #=ÙfiÅ∞ ã¨$+≤ìOK«∞‰õΩO@∂ #∞"≥fiO^Œ∞‰õΩ HÍÅO =$^ä• KÕã¨∞‰õΩO\Ï=Ù? h =∞#ã¨∞û#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç "≥·Ñ¨ÙQÍ =∞o¡OK«∞. LѨC QÆ∞iOz ÖˇHõ¯Å∞ Hõ>Ëì"å_»∞ HõÅHõO_» QÆ∞iOz ‰õÄ_® ÖˇHõ¯Å∞ Hõ@ìQÆÅ_»∞.—— „ÉÏǨχ}∞_»∞ (#=Ùfi`«∂): g∞ˆ~ ##∞fl ÖψQã¨∞HÀO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <Õ<ÕO KÕÜ«∞QÆÅ#∞? JO`å #∞=Ùfi Kտ㠄Ѩܫ∞`«flO g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. h =∞#ã¨∞û h^Õ Hõ^•! x¢+¨ÊÜ≥∂[#"≥∞ÿ# q^Œ∂+¨Hõ =º=Ǩ~åÅ∞ Hõ\ ˜ìÃÑ\˜ì ÉèíQÆ=O`«∞_ç "≥·Ñ¨Ù‰õΩ ™êyáÈ. #∞=Ùfi P =∂~°æOÖ’ =ÚO^Œ∞‰õΩ áÈ=K«∞Û† WOHÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ áÈ=K«∞Û. „|ǨχKåi, Hõ>ˇìÅ∞ H˘>Ëì"å_çx =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êyá⁄=∞‡x K≥áêÊ_»∞. J`«_»∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ áÈQÍ "≥Ú^Œ@ K«O^Œ# =$H∆ÍÅ#∞ K«∂âß_»∞† WOHÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ áÈQÍ "≥O_ç QÆ#∞Å∞, `«~°∞"å`« |OQÍ~°∞ QÆ#∞Å∞, J@∞ Ñ≤^ŒÑ¨ =„["≥·_»∂~åºÅ#∞ K«∂âß_»∞. „ÉÏǨχ}∞_»∞: D =∂~åæxH˜ JO`«O ÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: âßOux ZHõ¯_» á⁄O^Œ∞`å"≥∂ J^Õ JO`«O. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ K«∂_»\ÏxH˜ „H˘`«ÎQÍ =ã¨∞Î#fl XHõ =ºH˜Î QÆ∞iOz PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''J`«_Öç ’ <Õ#∞ H˜Oz`«∞Î J~Ú<å ã¨`åÎ K«∂_»ÖHË áõ ÈÜ«∂#∞. =\˜ì ѨxH˜=∂e# "å_çÖÏ JQÆ∞Ñ≤OKå_»∞.—— ã¨O^蕺HÍÅO J~ÚOk. QÆkÖ’ náêÅ∞ "≥eyOKå~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ =∞^èŒ∞~° HõO~î°O`À [QÆ<å‡`« <å=∂xfl QÍ#O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞# K«∞@∂ì ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. =∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA |Å~å"£∞É’ã¨∞ `«# WO\’¡ ~°^Ü Œä ∂« „`« L`«û"åxfl x~°fiiÎOK«#∞<åfl_»∞. JO^Œ∞HÀã¨"∞Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P ~å„uH˜ JHõ¯_Õ |㨠KÕã¨∞Î<åfl~°∞. WO\’¡Ñ¨Å‰õΩ "≥o§ H˘kÌQÍ LáêǨ~°O ã‘fiHõiOz =∞m§ Ju^äŒ∞Å QÆkÖ’H˜ uiy=KåÛ~°∞. JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O ~å„u Ѩk QÆO@Å∞ J~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, '=∞—`À ''P QÆkÖ’ #∞O_ç <å `«∞"åfiÅ∞ fã¨∞‰õΩ~å—— J<åfl~°∞. „ѨHõ¯<Õ L#fl z#fl QÆkÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ѨHõ¯ "Õâß~°∞. Ѩk#fl~°‰õΩ PÜ«∞# x„^Œ‰õΩ LѨ„Hõq∞OKå~°∞. "Õã¨qHÍÅO HÍ=_»O`À LHõ¯QÍ LOk. '=∞—`À ''qã¨#Hõ„~° fã¨∞‰õΩ ~å—— J<åfl~°∞. `«~°∞"å`« J`«}˜‚ `«=∞‰õΩ qã¨~°=∞<åfl~°∞. ~å„u Ѩ<≥flO_»∞ QÆO@ʼnõΩ PÜ«∞#‰õΩ "≥∞ʼnõΩ= =zÛOk. '=∞—`À ''K«e "Õ™ÈÎOk. WHõ qã≤ˆ~ Ѩx ÖË^Œ∞—— J<åfl~°∞.

j

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

371

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O - Éèí‰õΩÎÅ`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞OQÆà◊"å~°O, EÖˇ· 14, 1885

<Õ_»∞ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O. ÃÑO^ŒÅHõ_»<Õ x„^Œ ÖËz N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ QÆkÖ’ XO@iQÍ ÉèíQÆ=<åfl=∞ ã¨OH©~°Î# KÕã¨∂Î #$`«ºO KÕã¨∞Î<åfl~°∞. '=∞— =zÛ PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. `«H˜¯# Éèí‰õΩÎÅ∞ XHõ¯~˘Hõ¯~°∞QÍ ~å™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ѨÓ~°∞‚}˜‚ K«∂_®Åx ZO`«QÍ<À `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_»∞`«∞<åfl~°∞. J`«_ç QÆ∞iOz '=∞—`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ѨÓ~°∞‚}˜‚ HõÅ∞ã¨∞H˘#flѨC_»∞ #∞=Ùfi J`«_çH˜ U"≥∞ÿ<å LѨ^Õâ◊O Wã¨∞ÎO\Ï"å? '=∞—: J=Ù#O_ô. K≥·`«#º K«i`å=∞$`«O K«^Œ==∞x K≥áêÊ#∞. „Ѩã¨∞Î`«O J`«_çH˜ JO^Œ∞Ö’x q+¨Ü«∂Åhfl ã¨∞Ѩiz`«"Õ∞. g∞~°∞ ã¨`åºxfl Ѩ@∞ìH˘x LO_»=∞x K≥|∞`«∞O\Ï~°x ‰õÄ_® K≥áêÊ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: 'PÜ«∞# ÉèíQÆ=^Œ=`å~°O— Jx #∞=Ùfi <å QÆ∞iOz J#flѨC_»∞ J`«_»∞ U=∞<åfl_»∞? '=∞—: <Õ#∞ 'K≥·`«#º ^Õ=ÙÅ =O\˜ =ºH˜Îx K«∂_®ÅO>Ë <å`À ~å— J<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WOHÍ U"≥∞ÿ<å? '=∞—: z#fl =∞_»∞QÆ∞Ö’H˜ U#∞QÆ∞ ky`Õ h~°O`å K≥ÖÏ¡K^≥ ∞Œ ~Ô á· È`«∞Ok. 'P^è•~°O— z#fl^≥#· ѨC_»∞ ֒ѨÅ#∞#fl ÉèÏ=O "≥Å∞ѨʼnõΩ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞ÎO^Œx g∞~°∞ K≥|∞`«∞O\ψ~, P =∂>Ë K≥áêÊ#∞. ''J`«_»∞ KÕѨÅ∞ u#_»O =∂x"ÕÜ«∞_»O QÆ∞iOz 'JÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ KÕâß=Ù? P HÍ~°}OQÍ WO\’¡ Q˘_»= `«Öˇ`«Î=K«∞Û— J<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: W^Õ =∞Ozk. `«# ÉèÏ"åÅ#∞ ֒ѨŠLOK«∞HÀ=_»"Õ∞ =∞Ozk. (Éèí∂HõOѨO - ѨÓ~°‚*Ï˝xH˜ Kå=@O, K«OѨO_»O Ô~O_»∂ XHõ>Ë!) ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O P~°∞#fl~° QÆO@Å~ÚOk. |Å~å"£∞ WO\˜ #∞O_ç '=∞— QÆOQÍ ™êfl<åxH˜ "≥à√◊ `«∂O_»QÍ Éè∂í HõOѨO =zÛOk. "≥O@<Õ J`«_∞» N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ QÆkH˜ uiy =KåÛ_»∞. "å~°O^Œ~∂° Éèí∂HõOѨO QÆ∞iOz K«iÛã¨∞Î<åfl~°∞. Éèí∂HõOѨO HÍã¨Î f„=OQÍ LO_»@O`À KåÖÏ=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞ ÉèíÜ«∞„ÉèÏO`«∞ ÅÜ«∂º~°∞. '=∞—: g∞~°O^Œ~°∂ „H˜O^Œ‰õΩ "≥o§ LO_»=Åã≤Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞x+≤ U WO\’¡<`·≥ Õ =ã≤™êÎ_À P WO\˜ Ѩiã≤`÷ Õ WÖÏ LOk. J~Ú#ѨÊ\˜H© Ö’‰õΩÅ∞ JǨÏOHÍ~° ѨÓi`«∞Å=Ù`å~°∞. ('=∞—`À) Pâ◊fiÜ«Ú[ =∂ã¨OÖ’ =zÛ# ÃÑ#∞`«∞áê#∞ h‰õΩ *Ï˝Ñ¨Hõ=ÚO^•? '=∞— J=Ù#O_ô. JѨC_»∞ <å =Ü«∞ã¨∞û `˘q∞‡k ÖËHõ Ѩk ã¨O=`«û~åÅ∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <Õ#∞ XHõ QÆkÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷ã¨∂Î XO@iQÍ L<åfl#∞. '=∞—: Pâ◊Û~°ºO`À `«#Ö’ `å#∞ WÖÏ J#∞HÀ™êQÍ_»∞: 'N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ L#fl@∞ìO_ç Pâ◊fiÜ«Ú[ =∂ã¨Ñ¨Ù ÃÑ#∞`«∞áê#∞ QÆ∞iOz ZO^Œ∞‰õΩ J_çQÍ~°∞? P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <Õ#∞ XO@iQÍ U_»∞ã¨∂Î

372

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ PiÎ`À „áêi÷ã¨∂Î L<åfl#x PÜ«∞#‰õΩ `≥Å∞™ê? W^ŒO`å PÜ«∞#‰õΩ Z~°∞ˆH<å? <å ѨÙ@∞ìHõ #∞Op PÜ«∞# QÆ∞~°∞~°∂ѨOÖ’ ##∞fl ~°H˜∆ã¨∞Î<åfl~å?— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ P ~ÀA KåÖÏ á⁄^Œ∞ÌáÈÜ«∂Hõ QÍe"å# "≥Ú^ŒÖˇ·Ok. `«~°∞"å`« "å~°∞ U^À q^èŒOQÍ =O@ =O_®~°∞. K≥@¡hfl ‰õÄHõ\ ˜ "Õà◊¡`À ÃÑHõeOz"ÕÜ«∞|_®¤~Ú.

K«∂âß"å, =∞x+≤ x=ã≤OKÕ WO\˜ Ѩiã≤÷`Õ JÖÏ LO@∞Ok. ''HÍx ѨÓ~°‚*Ï˝#O Hõey#ѨC_»∞ Kå=_»O, K«OѨ_»O Ô~O_»∂ XHõ\ ˜QÍ<Õ `À™êÎ~Ú. JѨC_»∞ K«zÛ#ѨÊ\˜H©˜ Ü«∞^ä•~°÷OQÍ Kå=_»∞† K«OÑ≤#ѨÊ\˜H© Ü«∞^ä•~°÷OQÍ K«OѨ_»∞. bÅ Z=iÔH·`Õ K≥Ok#^À x`«ºO ‰õÄ_® PÜ«∞#ˆH K≥Ok#k. PÜ«∞<Õ XHõ ~°∂ѨOÖ’ x`«ºOQÍ#∂, =∞~À ~°∂ѨOÖ’ bÅQÍ#∂ L<åfl_»∞. bÅ #tOz#ѨÊ\˜H© x`«ºO ã¨~°fi^• LO_»<Õ LO@∞Ok. ã≤÷~°OQÍ L#flѨÊ\˜H©, `«~°OQÆ~°∂ѨOÖ’ L#flѨÊ\˜H© h~°∞ hˆ~. `«~°OQÍÅhfl PyáÈ~Ú#ѨC_»∞ ‰õÄ_® J^Õ h~°∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ`Àáê@∞ Ju^äŒ∞Å QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx=Ù<åfl~°∞. =∞¿ÇÏO„^Œ =ÚYs˚, ǨÏi, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ ѨÅ∞=Ù~°∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. ǨÏi (HÍÖÏO`«~°OÖ’ ™êfiq∞ `«∞sÜ«∂#O^Œ) XO@iQÍ rqã¨∂Î "Õ^•O`« qKå~°} KÕã¨∞Î<åfl_»∞. =Ü«∞ã¨∞û ^•^•Ñ¨Ù W~°"≥· =¸_»∞ ã¨O=`«û~åÅ∞† Jq"åÇ≤Ï`«∞_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ J`«_»O>Ë ZO`À W+¨ìO. ǨÏi `«=∞ =^ŒÌ‰õΩ `«~°K«∂ =ã¨∂Î LO_®Å#fl^Õ PÜ«∞# PHÍOHõ∆† HÍx ǨÏi UHÍO`«OQÍ LO_»\ÏxH˜ W+¨ìѨ_»`å_»∞. JO^Œ∞=Å¡ J`«_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ‰õΩ `«~°∞K«∂ ~å=@O ÖË^Œ∞. (ǨÏiH˜ LѨ^Õâ◊O - J^≥· fi`« qtëêª^≥· fi`åÅ∞ - q*Ï˝#O) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ǨÏi`À): U=∞Ü«∂º, #∞=Ùfi KåÖÏ ~ÀAÅ∞QÍ ~å<ÕÖË^Õ?

WÖÏ K«∂_»∞, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ XHõ ~°∂ѨOÖ’ x`«ºOQÍ#∂, =∞~À ~°∂ѨOÖ’ bÅQÍ#∂ LO@∞<åfl_»∞. "Õ^•O`«O UO É’kè™ÈÎOk? „|Ǩχã¨`«ºO [QÆx‡^䌺, J^Õ Hõ^•! HÍx 'Éèí‰õΩÎ_ç#<Õ <Õ#∞—#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ LOz#O`« =~°‰õΩ bÅ ‰õÄ_® ã¨`«º"Õ∞. PÜ«∞# D '<Õ#∞—#∞ ѨÓiÎQÍ `«∞_çz"Õã≤#ѨC_»∞, U^≥·`Õ LO@∞O^À J^Õ LO@∞Ok. ^•xx <À\˜`À =i‚OK«*ÏÅO. HÍx ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ '<Õ#∞—#∞ LOz#O`« =~°‰õΩ JxflO\˜h JOwHõiOKåeûO^Õ. J~°\ ˜K≥@∞ì "≥Å∞Ѩe á⁄~°Å#∞ `˘Åyã¨∂Î áÈ`Õ Ö’Ñ¨e ^Œ=fi#∞ KÕ~°∞‰õΩO\Ï=Ú. J~°\ ˜K≥@∞ì‰õΩ "≥Å∞Ѩe á⁄~°Å∞ L#flO`« =~°‰õΩ ֒Ѩe ^Œ=fi ‰õÄ_® LO@∞Ok. J^Õ q^èŒOQÍ ^Œ=fi L#flO`«=~°‰õΩ "≥Å∞Ѩe á⁄~°Å∞ ‰õÄ_® LO\Ï~Ú. á⁄~°Å∞ ^Œ=fi‰õΩ K≥Ok#"Õ† ^Œ=fi á⁄~°Å‰õΩ K≥Ok#^Õ. x`«ºO L#flO^Œ∞#<Õ bÅ L#fl@∞¡ J~°÷=∞=Ù`«∞Ok. bÅ LO_»_»O =Å¡<Õ x`«ºO QÆ∞iOz `≥eÜ«∞=ã¨∞ÎOk. ''ÉèíQÆ=O`«∞_Õ r=[QÆ`«∞ÎÅ∞QÍ J~Ú=Ù<åfl_»∞, W~°"≥· <åÅ∞QÆ∞ `«`åÎ fiÅ∞QÍ J~Ú=Ù<åfl_»∞.

PÜ«∞# x„+≤¯Ü«Ú_≥· L#flѨC_»∞ <Õ#∞ PÜ«∞#∞fl „|ǨχO JO\Ï#∞† ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∂Å#∞ x~°fiiÎOKÕ@ѨC_»∞ PÜ«∞#∞fl â◊H˜Î JO\Ï#∞. „|ǨχO, â◊H˜Î Ô~O_»∂ "Õˆ~fi~°∞ HÍ^Œ∞. h~°∞ ã≤÷~°OQÍ L<åfl hˆ~, „Ѩ=Ç≤Ïã¨∂Î L<åfl‰õÄ_® hˆ~.

j

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

373

''D '<Õ#∞— J<Õ Z~°∞Hõ áÈ^Œ∞. D '<Õ#∞— J<Õ Z~°∞Hõ L#flO`«=~°‰õΩ r=[QÆ`«∞ÎÅ∞ q∞^䌺 J#_»O ã¨||∞ HÍ^Œ∞. aÅfiѶ¨ÅO ÃÑO‰õΩ, q`«Î<åÅ#∞ áêˆ~ã≤ ˆH=ÅO HõO_» |~°∞=Ù#∞ =∂„`«"Õ∞ `«∂z#@¡~Ú`Õ ^•xfl aÅfiѶ¨ÅO Ü≥ÚHõ¯ |~°∞=ÙQÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«O Hõ^•! ''U W@∞HõÅ∞, ã¨∞#flO, |OHõ=∞#∞fl`À J~Ú`Õ "≥∞@∞¡ xi‡OѨ|_ç L#fl"À, "å\˜`À<Õ _®ÉÏ ‰õÄ_® xi‡`«"∞≥ ÿ LOk. „|ǨχO Jx U^≥`· Õ LO^À ^•x HÍ~°}OQÍ<Õ r=[QÆ`∞« ÅÎ ∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú. ''Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞–JO>Ë q*Ï˝#∞Å∞–x~åHÍ~° ™êHÍ~åÅ∞ ~Ô O_ç\ h˜ JOwHõi™êÎ~∞° † "å~°∞ ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ ~°∂ѨO HõÅ"å_çQÍ#∂, ~°∂Ѩ~°Ç≤Ï`«∞_çQÍ#∂ ‰õÄ_® ÉèÏq™êÎ~°∞. f~°=∞O@∂ÖËx ã¨=Ú„^ŒOÖ’ – J#O`« [Å~åtÖ’ Juj`«ÅO HÍ~°}OQÍ JHõ¯_»H¯õ _» =∞OK«∞QÆ_Ť» ∞ `«Ü∂« ~°=Ù`å~Ú. J^Õ q^èOŒ QÍ Éèí‰õΩÎ_ç ÉèíH˜Î f„=`«~°"≥∞ÿ#@¡~Ú`Õ, P ÉèíH˜Î Ü≥ÚHõ¯ j`«Å „ѨÉèÏ=O HÍ~°}OQÍ P J#O`« ã¨fi~°∂ѨÙ_≥·# ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ™êHÍ~°~°∂áêxfl ^èŒiOz Éèí‰õΩÎ_çH˜ P ~°∂ѨOÖ’ ^Œ~°≈# q∞™êÎ_»∞. =∞m§, ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOK«QÍ<Õ =∞OK«∞ JO`å HõiyáÈ~Ú#@∞¡, *Ï˝#ÉèÏ㨯~°∞_»∞ L^Œ~ÚOK«QÍ<Õ ™êHÍ~°~°∂ѨO Hõiy =∞m§ J^Õ J#O`«, x~åHÍ~° ã¨fi~°∂ѨOÖ’H˜ b#"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. (=∞<À<åâ◊#O`À<Õ „|Ǩχ*Ï˝#O) ''=∞#ã¨∞û`À qKå~°} KÕã¨∞Î#flO`« HÍÅO x`åºxfl KÕ~°ÖËO. =∞#ã¨∞û`À qKå~°} KÕÜ«∞_»O ^•fi~å [QÆ`∞« #Î ∞ =^ŒeOK«∞HÀÖËO† ~°∂Ѩ ~°ã¨ QÆO^èŒ ã¨Ê~°≈ â◊ÉÏÌÅ<Õ q+¨Ü∞« "åã¨#Å#∞ =keOK«∞HÀÖËO. qKå~° } PyáÈ~Ú#Ѩ C _» ∞ „|Ǩ Ï ‡*Ï˝ # O Hõ Å ∞QÆ ∞ `« ∞ Ok. D =∞#㨠∞ û ^•fi~å P`« ‡ #∞ ™êH∆Í`«¯iOK«∞HÀÖË=Ú. P`«‡#∞ P`«‡ ^•fi~å =∂„`«"Õ∞ ™êH∆Í`«¯iOK«∞HÀQÆÅO. â◊√^Œú =∞#ã¨∞û, â◊√^Œú |∞kú, â◊√^•ú`«‡ – W=hfl XHõ¯>Ë. ''XHõ =ã¨∞Î=Ù#∞ K«∂_®ÅO>Ë J=ã¨~°"≥∞ÿ#q Uq∞\’ #∞"Õfi K«∂_»∞. JO^Œ∞‰õΩ Hõà◊√§ LO_®e, "≥Å∞`«∞~°∞ LO_®e, =∞#ã¨∂û LO_®e. D =¸_çO\˜Ö’ U XHõ¯^•xfl =keÃÑ\˜ì<å P =ã¨∞Î=Ù#∞ K«∂_»ÖË=Ú. D =∞#ã¨∞û ѨxKÕã¨∞Î#flO`« ¿ãѨ٠'[QÆ`«∞Î ÖË^Œ∞—, ' <Õ#∞ J<Õk ÖË^Œ∞— Jx ZÖÏ K≥ѨÊQÆÅO? ''=∞#ã¨∞û #tOzáÈ~Ú#ѨC_»∞, ã¨OHõÅÊ qHõÖÏÊÅ∞ Jhfl `˘ÅyáÈ~Ú #ѨC_»∞ ã¨=∂kèã≤÷u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok† „|Ǩχ*Ï˝#O Åaèã¨∞ÎOk. HÍx XHõ¯ q+¨Ü«∞O – 㨠i QÆ =∞ Ѩ ^Œ x Jx ã¨Ñ¨Îã¨fi~åÅ∞ L<åfl~Ú Hõ^•! g\˜Ö’ 'x— g∞^Œ ã¨fi~åxfl Z‰õΩ¯=¿ãѨ٠xÅѨÖË=Ú.—— z#fl #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ K«∂ã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WÖÏ J<åfl~°∞: ''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ L<åfl_»∞ Jx T~°ˆH JO`«~°∞ƒkú`À `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O =Å¡ Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^Œ~°≈#O HõÅQÆQÍ<Õ JO`å J~ÚáÈ~ÚO^Œx J#∞HÀ~å^Œ∞. PÜ«∞#∞fl WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩ~å"åe, PÜ«∞#`À ã¨OÉèÏ+≤OKåe. ''H˘O^Œ~°∞ áêÅ#∞ QÆ∞iOz q<åfl~°∞, H˘O^Œ~°∞ áêÅ#∞ K«∂âß~°∞, =∞i H˘O^Œ~°∞ áêÅ∞ „`åQÍ~°∞. ~åAQÍix H˘O^Œ~°∞ ^Œi≈OK«@O [iyOk† HÍx U XHõi^ŒÌ~°∞ =∂„`«"Õ∞. PÜ«∞##∞ WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩ=zÛ J#fláê<å^Œ∞Å`À ã¨`«¯iOK«QÆÅ~°∞.—— '=∞— QÆOQÍ™êfl#O KÕÜ«∞_®xH˜ "≥o§áÈÜ«∂_»∞.

374

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO HÍjÖ’ t=, J#flѨÓ~°‚Å ^Œ~°≈#O - ™êÅ„QÍ=∞O JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O Ѩk QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ`À =∂\Ï¡_»∞`«∂<Õ L<åfl~°∞. ™êfl#O =ÚyOKåHõ '=∞—, |Å~å"£∞É’ã¨∞ WO\˜H˜ uiy =KåÛ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞OKÕã≤ PÜ«∞# „ѨHõ¯# ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ f„= ÉèÏ=OÖ’ =Úxy L<åfl~°∞. PÜ«∞# =ÚY`å =K«<å =∞$`«O *ÏÅ∞"å~°∞`ÀOk. =∞^躌 =∞^躌 Ö’ `«=∞ P^蕺u‡Hõ J#∞Éè∂í `«∞Å QÆ∞iOz Ju QÆ∞ǨϺ"≥∞#ÿ q+¨Ü∂« Å∞ H˘xfl K≥|∞`«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: XHõ™êi <Õ#∞ =∞^äŒ∞~üÉÏ|∞`À áê@∞ HÍj "≥àϧ#∞. "Õ∞=Ú Ñ¨Ü«∞xã¨∞Î#fl Ѩ_»= =∞}˜Hõi‚HÍ Ñ¶¨∞\ÏìxH˜ ã¨g∞ѨOQÍ "≥àı§@ѨC_»∞ <å‰õΩ ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ t=^Œ~°≈#O HõeyOk. <Õ#∞ Ѩ_»= JOK«∞ =^ŒÌ‰õΩ =zÛ xÅ|_®¤#∞† JÖÏ xÅ|_Õ ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’H˜ "≥o¡áÈÜ«∂#∞. <Õ#∞ Ѩ_çáÈ`å<Õ"≥∂#<Õ ÉèíÜ«∞O`À Ѩ_»= #_ç¿Ñ"å_»∞ ǨÏ$^ŒÜü∞`À ''Ѩ@∞ìHÀ, Ѩ@∞ìHÀ—— J<åfl_»∞. JHõ¯_» <Õ#∞ t=Ù}˜‚ [QÆ`«∞ÎÖ’x QÍOcè~°º=∞O`å ~°∂ѨÙ^•eÛ#@∞¡QÍ QÍOKå#∞. =ÚO^Œ∞QÍ <Õ#∞ PÜ«∞#∞fl ^Œ∂~°OQÍ xÅ|_ç L#fl@∞¡ K«∂âß#∞† `«~°∞"å`« ^ŒQÆæ~°‰õΩ ~å=_»O K«∂âß#∞. J@∞Ñ≤=∞‡@ PÜ«∞# <åÖ’ HõÅã≤áÈÜ«∂_»∞. ''=∞~À™êi ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ XHõ ã¨<åflºã≤ ##∞fl KÕ~Ú Ñ¨@∞ìH˘x fã¨∞‰õΩ"≥à◊§_»O K«∂âß#∞. "Õ∞q∞^ŒÌ~°O XHõ PÅÜ«∞OÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOKå=Ú† JHõ¯_» |OQÍ~°O`À ~°∂á⁄Ok=Ù#fl J#flѨÓ~å‚^Õq ^Œ~°≈#O HõeyOk. ''ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨=∞ã¨ÎO J~Ú=Ù<åfl_»∞. HÍx PÜ«∞# H˘xfl =ã¨∞Î=ÙÖ’¡ JkèHõOQÍ Jaè=ºHõÎ=∞=Ù`å_»∞. ('=∞—`À) ''|Ǩïâß #∞=Ùfi ™êÅ„QÍ=∂Å#∞ qâ◊fiã≤OK«HõáÈ=K«∞Û. 'WOw¡+¨µ =∂º#∞¡— "å\˜x qâ◊fiã≤OK«~°∞. "å\˜x g∞~°∞ #q∞‡`Õ #=∞‡O_ç, ÖˉõΩO>Ë ÖË^Œ∞.â◊√Éèí ÅHõ∆}ÏÅ∞#fl ™êÅ„QÍ=∞O HÍ"åÅO>Ë JO^Œ∞Ö’ K«„HõO QÆ∞~°∞Î LO_®e, QÀ=Úd LO_®e. JѨC_»∞ Jk ѨÓ*Ï~°›=∞=Ù`«∞Ok. '=∞—: J=Ù#O_ô. â◊√Éèí ÅHõ∆}ÏÅ∞#fl =∞x+≤Ö’ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ JkèHõOQÍ Jaè=ºHõÎ=∞=_»O ÖÏO\˜k Jk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "≥Ú^Œ\’¡ "å\˜x z`«Î„Éèí=∞Å∞ J<Õ"å_»∞. HÍx „Ѩã¨∞Î`«O "å\˜ #xfl\˜h JOwHõi™êÎ_»∞. ''ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O QÆ∞iOz# q+¨Ü«∂Å∞ =∂\Ï¡_»∞`«∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ã¨=∂kèã≤÷u á⁄O^•~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞#∞fl `«^ÕHõOQÍ K«∂ã¨∂ÎO_çáÈÜ«∂~°∞. KåÖÏ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« PÜ«∞# ÉÏǨϺã¨Ê $ǨÏÖ’H˜ =zÛ Éèí‰õΩÎÅ`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): <Õ#∞ UO K«∂âß##∞‰õΩO@∞<åfl=Ù? <Õ#∞ „|Ǩ‡O_®xfl Ü«∂=`«∞Î XHõ ™êÅ„QÍ=∞OQÍ ^Œi≈OKå#∞. JO^Œ∞Ö’ h Hõà◊√§ Ô~O_çO\˜h K«∂âß#∞.

j

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

375

N~å=∞Hõ $ +¨ µ ‚ Å J^Œ ∞ ƒù ` « " ≥ ∞ ÿ # D ^Œ ~ ° ≈ # =$`åÎ O `åÅ#∞ Éè í ‰ õ Ω Î Å O^Œ ~ ° ∂ Pâ◊ Û ~° º Éè í i `« ∞ Öˇ · qO@∞<åfl~° ∞ . P 㨠= ∞Ü« ∞ OÖ’ âß~° ^ •„Ѩ ã ¨ # fl (HÍÖÏO`«~O° Ö’ ™êfiq∞ „uQÆ∞}Ïf`å#O^Œ) J<Õ ÉÏÅ Éè í ‰ õ Ω Î _ » ∞ QÆ k Ö’H˜ =KåÛ_» ∞ , N~å=∞Hõ $ +¨ µ ‚ Å ‰õ Ω „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ $ +¨ µ ‚ Å ∞ („Ѩ ã ¨ # fl`À): #∞=Ùfi ^ŒH}∆˜ âË fi◊ ~åxH˜ ZO^Œ∞‰õΩ ~å=Ù? <Õ#∞ HõÅHõ`åΉΩõ =zÛ# ѨC_»∞ ‰õÄ_® =zÛ ##∞fl ZO^Œ∞‰õΩ HõÅ∞ã¨∞HÀ=Ù? „Ѩã#¨ fl: g∞~°∞ =ã¨∞#Î fl@∞¡ Z=Ô~<· å K≥a`Õ Hõ^•?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: D™êi =zÛ#ѨC_»∞ h‰õΩ `≥ e Ü« ∞ |~° ∞ ™êÎ # ∞. ('=∞—`À, #=Ùfi`« ∂ ) D ‰õΩ„~°"åà◊§O^Œi *Ïa`å XHõ\ ˜ `«Ü«∂~°∞K≥~Úº. ('=∞— âß~°^•„Ѩã¨#fl (™êfiq∞ „uQÆ∞}Ïf`å#O^Œ) `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ #"åfi~°∞) (ѨÓ~°∞‚_»∞, #ˆ~O„^Œ∞_»∞, QÀáêÖò-=∂) „Ѩã¨#fl: WO\’¡ "åà◊√§ <å‰õΩ q"åǨÏO KÕÜ«∂Å#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. q"åǨÏO KÕã¨∞HÀ=^ŒÌx ѨÅ∞=∂~°∞¡ DÜ«∞# ('=∞—) =∞=∞‡efl p"å@∞¡ÃÑ\Ïì~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WѨC_Õ q"åǨÏO KÕã¨∞HÀ=_»O ZO^Œ∞‰õΩ? ('=∞—`À) „Ѩã¨∞Î`«O „Ѩã¨#fl =∞<Àã≤÷u KåÖÏÉÏQÍ LOk. "≥Ú^Œ\’¡ ã¨OHÀzã¨∂Î LO_Õ"å_»∞† J~Ú`Õ WѨC_»∞ J`«_ç =ÚYO P#O^ŒO`À „ѨHÍt™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ XHõ Éè‰í Ωõ _Î `ç À, ''#∞=Ùfi "≥o§ ѨÓ~°∞}‚ ‚˜ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ =™êÎ"å?—— Jx PiÎ`À J_çQÍ~°∞.

WO`«Ö’ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =KåÛ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ XHõ Éèí‰õΩÎ_ç`À #ˆ~O„^Œ∞_ç HÀã¨O LáêǨ~°O fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x K≥áêÊ~°∞. #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ K«∂_»QÍ<Õ PÜ«∞# P#O^ŒO`À Lá⁄ÊOyáÈÜ«∂~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_çH˜ LáêǨ~°O uxÑ≤ã¨∂Î ™êH∆Í`«∂Î N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_çH˜ uxÑ≤ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ ÉèÏqOKå~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ J`«_ç ^ÕǨxfl =∞$^Œ∞=ÙQÍ, „¿Ñ=∞ѨÓ~°fiHõOQÍ x=∞~°™êQÍ~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« QÀáêÖò=∂ QÆkÖ’H˜ =zÛOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, |Å~å"£∞ ^•fi~å HÍ=∂~üǨ\©H˜ K≥Ok# XHõ =ºH˜Îx ѨOÑ≤ P"≥∞#∞ ~°=∞‡x Hõ|∞~°∞ ѨOáê~°∞. P"≥∞ ÉÏÅQÀáêÅ∞_ç Éèí‰õΩÎ~åÅ∞† J<ÕHõ P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å#∞ á⁄Ok=ÙOk. QÆkÖ’H˜ ~åQÍ<Õ P"≥∞ ''P#O^ŒO Ѩ@ìÖËHõ <å‰õΩ Hõhflà◊√§ =ã¨∞Î<åfl~Ú—— JOk. WÖÏ JO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: W^Õq∞\˜? #∞=Ùfi ##∞fl QÀáêÅ∞_»O\Ï=Ù. =∞m§ WÖÏ #=∞㨯i™êÎ"Õq∞\˜? "≥à◊√§, WO\’¡Ñ¨eH˜ "≥o§ <å HÀã¨O U^≥·<å ‰õÄ~°=O_»∞. WHõ¯_ç ^•HÍ Ñ¶¨∂@∞ =KÕÛÖÏ áÈѨ٠ÃÑ@∞ì.

(JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞)

376

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

QÀáêÖò =∂: WO\’¡ "åà◊√§ U"≥∞ÿ<å J#∞‰õΩO\ψ~"≥∂?

QÀáêÖò =∂ P WO\˜H˜ H˘`«Î. JO^Œ∞=Å# `å#∞ "Õˆ~ q^èŒOQÍ =O_ç`Õ WO\’¡ "åà◊√§ U"≥∞ÿ<å J#∞‰õΩO\ψ~"≥∂#x `«@Ѩ\Ï~Ú™ÈÎOk. WO\’¡H˜ "≥à◊¥Î L^ÕfiQÆOQÍ P"≥∞ #ˆ~O„^Œ∞_ç`À WÖÏ JOk: ''<åÜ«∞<å! <Õ#∞ QÆ=∂ºxfl KÕ~°∞‰õΩ<åfl<å? ÖËHõáÈ`Õ WOHÍ KåÖÏ^Œ∂~°O QÆq∞OKåÖÏ?—— <Õ_∞» ~°^Ü Œä ∂« „`«. JO^Œ∞=Å¡ |Å~å"£∞É’ã¨∞ WO\’¡ ѨÓ[ =Úy¿ãã¨iH˜ HÍã¨Î PÅ㨺=∞~ÚOk. ѨÓ[ =ÚyâßHõ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WO\˜ ֒ѨʼnõΩ Éè’[<åxH˜ "≥àϧ~°∞. ֒ѨŠL#fl Éèí‰õΩÎ~åO„_»∞ PÜ«∞#∞fl ^Œi≈Oz, „Ѩ}Ï=∞O KÕã¨∞HÀ"åÅx P~å@Ѩ_»∞`«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ѨÅ∞=Ù~°∞ Éèí‰õΩÎ~åO„_»∞ L<åfl~°∞. HÍx PÜ«∞# ™ê^è•~°}OQÍ "åi QÆ∞iOz ѨÙ~°∞+¨µÅ =ÚO^Œ∞ „Ѩ™êÎqOKÕ"å~°∞ HÍ^Œ∞. Z=Ô~·<å ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ Éèí‰õΩÎ~åO„_» =^ŒÌ‰õΩ `«~°K«∂ "≥à◊√`«∂ L#fl@¡~Ú`Õ PÜ«∞# "åix ''Z‰õΩ¯=QÍ áÈ=^Œ∞Ì. ÖˉõΩO>Ë HÍÅ∞*ψ~ „Ѩ=∂^Œ=ÚOk—— Jx ÃÇÏK«ÛiOKÕ"å~°∞. Éèí‰õΩÎÅ`À PÜ«∞# ''Z=Ô~·<å ¢ã‘Î ÉèíH˜Î`À <ÕÅg∞^Œ Ѩ_ç ^˘~°∞¡`«∞<åfl 㨈~, P"≥∞ =^ŒÌ‰õΩ "≥à◊§=^Œ∞Ì ã¨∞=∂!—— J#@O Hõ^Œ∞Ì. Éèí‰õΩÎ~åO„_»∞, Éèí‰õΩÎÅ∞ "Õˆ~fi~°∞QÍ LO_®Å#flk PÜ«∞# PHÍOHõ∆† P q^èŒOQÍ "å~°O^Œ~°∂ „âıÜ«∞ã¨∞û <˘O^ŒQÆÅ~°∞. Éèí‰õΩÎ~åO„_»∞ ѨÙ~°∞+¨µÅ Ѩ@¡ JkèHõOQÍ QÀáêÅÉèÏ=O, JO>Ë "å`«ûźÉèÏ=O „Ѩ^Œi≈OK«_®xfl PÜ«∞# x~°ã≤OKÕ"å~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë P "å`«ûź ÉèÏ="Õ∞ „Hõ=∞OQÍ '`åK«Ûùź ÉèÏ=O—QÍ Ñ¨i}q∞ã¨∞ÎOk, JO>Ë Ñ¨`«#"≥∞ÿáÈÜÕ∞ „Ѩ=∂^ŒO LO^Œ<Õ"å~°∞.

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO ~°^äŒÜ«∂„`« - #ˆ~O„^Œ∞_»∞ „ѨÉèí$`«∞Å`À Éèí[<å#O^ŒOÖ’ =∞^蕺ǨÏfl Éè’[<å#O`«~°O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ`Àáê@∞ Ju^äŒ∞Å QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.

JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O XO\˜ QÆO@ HÍ=™ÈÎOk. XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ ѨÓ~°∞‚}˜‚ J`«_ç WO\˜ #∞O_ç `À_˘¯x =KåÛ_»∞. ѨÓ~°∞‚}˜‚ K«∂_»QÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P#O^ŒO Ѩ@ìÖËHõáÈÜ«∂~°∞. '=∞—`À ''WkQÀ! ѨÓ~°∞‚_»∞ =KåÛ_»∞—— J<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞, <å~åÜ«∞}ü, ǨÏiѨ^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞#`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞. (ã¨fi`«O„`ÕK«Ûù - #ˆ~O„^Œ∞x QÍ#O) z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞: JÜ«∂º, =∞#‰õΩ ã¨fi`«O„`ÕK«Ûù (Free Will) J<Õk LO^ŒO\Ï~å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: D '<Õ#∞—#∞ HÍã¨Î "≥kH˜ K«∂_»∞. '<Õ#∞—#∞ "≥^Œ∞‰õΩ`«∂áÈ`Õ 'PÜ«∞#— |Ü«∞@Ѩ_`» å_»∞. '<Õ#∞ Ü«∞O„`«O. PÜ«∞# Ü«∞O„`«O #_ç¿Ñ"å_»∞.— L`«~Î O° KÕ`Ñ« @¨ ∞ìH˘x ^Œ∞HÍ}OÖ’H˜ "≥o§# H©Å∞ÉÁ=∞‡ QÆ∞iOz q<Õ LO\Ï=Ù Hõ^•! #∞=Ùfi JÖÏO\˜ H©Å∞ÉÁ=∞‡=Ù =∂„`«"∞Õ . ÉèQí =Æ O`«∞_Õ Hõ~°Î. x#∞fl #∞=Ùfi JHõ~°ÎQÍ Ziy D „ѨѨOK«OÖ’ Hõ~°ÎÖÏ Ñ¨#∞Å∞ K≥~Úº. ''Láêkè L#flO`«=~°‰Ωõ J*Ï˝#O LO@∞Ok. <Õ#∞ ѨO_ç`∞« }˜,‚ <Õ#∞ *Ï˝xx, <Õ#∞ ^è#Œ =O`«∞}˜,‚ <Õ#∞ =∂#hÜ«Ú_»#∞, <Õ#∞ Hõ~°Î#∞, `«O„_çx, QÆ∞~°∞=Ù#∞ – D ÉèÏ"åÅhfl J*Ï˝# [x`åÅ∞. '<Õ#∞ Ü«∞O„`«O, #∞=Ùfi Ü«∞O„`åxfl #_ç¿Ñ"å_»=Ù— – Wk *Ï˝#O. D *Ï˝<å=ã¨÷Ö’ `«H˜¯# Láê^èŒ∞Åhfl

j

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

377

`˘ÅyáÈ`å~Ú. Hõ>ˇì ѨÓiÎQÍ ^ŒÇ≤ÏOK«∞‰õΩáÈ~Ú#ѨC_»∞ ZÖÏO\˜ â◊|Ì=¸ LO_»^Œ∞† ÃãQÆ ‰õÄ_® LO_»^Œ∞. JO`å K«ÖÏ¡iáÈ`«∞Ok – âßOuó âßOuó âßOuó. (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À) ''HÍã¨Î áê_»∞ <åÜ«∞<å!—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ WO\˜H˜ "≥àϧÅO_ô. KåÖÏ Ñ¨#∞Å∞ L<åfl~Ú.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=Ù#O_ô, "Õ∞O K≥Ñ≤Ê# =∂@Å∞ g∞~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ qO\Ï~°∞? 'Hõ~å‚Éèí~°}ÏÅ∞ ^èŒiOz# "å_ç =∂@Å∞ J=¸ÖϺÅ∞. HÍx ziyáÈ~Ú# QÀp ‰õ@∞ì‰õΩ#fl "å_ç ѨÅ∞‰õΩÅ#∞ Z=~°∂ MÏ`«~°∞ K≥Ü«∞º~°∞.— (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) ''#∞=Ùfi QÆ∞Ç¨Ï ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥Ok# L^•º# QÆ$ǨxH˜ `«~K° ∂« "≥à√◊ `«∞O\Ï=x qO@∞<åfl#∞. '#ˆ~O„^Œ∞_»∞ ZHõ¯_»∞<åfl_»∞?— Jx J_»QÆ_»"Õ∞ `«~°∞"å~Ú 'J`«_»∞ QÆ∞Ç¨Ï ‰õΩ@∞O|O "åi L^•º# QÆ$ǨxH˜ "≥àϧ_»O_ç— J#fl ã¨=∂^è•#O Z^Œ∞~°=Ù`«∞Ok. D q+¨Ü«∂Åhfl <Õ#∞ h‰õΩ K≥ѨʉõΩO_® LO_®eûOk. HÍx #∞"Õfi D =∂@Å#∞ |Ü«∞@Ѩ_ÕÖÏ KÕâß=Ù.—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞. `«~°∞"å`« ''„ѨHõ¯"å~Ú^•ºÅ∞ Ug ÖË"Õ?

T~°ˆH áê@ XHõ¯>Ë áê_»=∞O\Ï~å?—— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <åÜ«∞<å! UO KÕ^•ÌO, =∞# Ѩiã≤÷u WÖÏO\˜k. |Å~å"£∞ KÕ¿ã U~åÊ@∞¡ ZÖÏO\˜"À `≥eã≤O^Õ Hõ^•! WÖψQ #∞=Ùfi áê_»QÆey`Õ áê_»∞. ''|Å~å"£∞ <å`À 'g∞~°∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O #∞O_ç =KÕÛ@ѨC_»∞ Ѩ_»=Ö’<Õ~°O_ç. =∞s WHõ QÆ`«ºO`«~°O ÖË^ŒO>Ë<Õ |O_ç Hõ\ ˜ìOK«∞H˘x ~°O_ç— JO@∞O\Ï_»∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) K«∂_»O_ç, W"åà◊ J`«_»∞ =∞#O^ŒiH© Éè’[#O ÃÑ\˜ìOKå_»∞ Hõ^•! JO^Œ∞Hõx D ™êÜ«∞O„`«O =∞#`À <å@ºO KÕ~Ú™êÎ_»∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) XHõ ~ÀA J`«_»∞ <å HÀã¨O WHõ¯_»#∞O_ç ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ |O_ç Hõ\ ˜ìOKå_»∞. |O_ç H˜~å~Ú Ñ¨<≥flO_»∞ J}ÏÅx K≥áêÊ_»∞. <Õ #_çQÍ#∞ 'Ѩ<≥flO_»∞ J}ÏʼnõΩ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ Z=~°∞ =™êÎ~°∞— Jx. JO^Œ∞‰õΩ J`«_»∞ 'F! J^Õ WOHÍ Z‰õΩ¯=O_ô— J<åfl_»∞. |O_ç áÈ`«∂áÈ`«∂ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O KÕ~°_®xH˜ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ XHõ"≥·Ñ¨Ù qiy Ѩ_çáÈ~ÚOk. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) ÃÑ·QÍ, QÆ∞„~°O =∞^茺=∞^茺֒ Hõ^ŒÅ‰õΩO_® JÖψQ "≥Ú~å~ÚOz xÅ|_çáÈ~ÚOk. |O_ç `ÀÖË"å_»∞ =∂\˜=∂\˜H©˜ ^•xfl K≥~åflHÀÅ∞`À H˘@ì™êQÍ_»∞. JѨC_»k H˘O`«^Œ∂~°O ѨiÔQuÎOk† =∞m§ xÅ|_çáÈ~ÚOk (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞). D ~ÀA ™êÜ«∞OHÍÅ HÍ~°º„Hõ=∞O Uq∞@O>Ë – ~å"£∞ `«|ÖÏ "å~Ú™êÎ_»∞, ^•xH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ =∞#=∞O`å <å@ºO K≥Ü«∂ºe.

J~Ú`Õ ~å"£∞‰õΩ `åà◊O ÉÁuÎQÍ `≥eÜ«∞^•Ü≥∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) 'áê@Å∂ g∞ˆ~ áê_»∞HÀO_ç, <å@º=¸ g∞ˆ~ KÕã¨∞HÀO_ç† =∞m§ g∞ˆ~ ã¨O`À+¨OQÍ ‰õÄ_® LO_»O_ç— – Wn |Å~åO "≥·Yi.—— „Hõ=∞OQÍ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ ~å™êQÍ~°∞. =∞¿ÇÏO„^Œ =ÚYs˚ ^Œ∂~°O #∞O_Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ #=∞™ê¯~°O KÕâß_»∞. PÜ«∞# ‰õÄ_® =∞¿ÇÏO„^Œ‰õΩ „Ѩu#=∞™ê¯~°O KÕâß~°∞† PÜ«∞# =∞m§ =∞ǨÏ=∞‡nÜ«ÚÖÏ¡ ã¨ÖÏO KÕã≤ ^ŒQÆæ~°Ö’ L#fl XHõ ÉÏÅÉèí‰õΩÎ_ç`À ''<Õ#∞ ã¨ÖÏO KÕâß#x =∞¿ÇÏO„^Œ‰õΩ K≥ѨÊ"À~Ú. J`«_»∞ ZѨC_»∞ K«∂ã≤<å 'JÖϯ\ò, JÖϯ\ò1— JO@∞O\Ï_»∞.—— (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞).

1. käÜ≥∂ã¨Ñ¶‘ ã¨=∂*ÏxH˜ K≥Ok# HõÅflÖò JÖϯ\ò QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqã¨∞Î<åfl~°∞.

378

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ѨÅ∞=Ù~°∞ QÆ$ǨÏã¨÷ Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨fã¨"Õ∞`«∞Öˇ· =KåÛ~°∞. "å~°O^Œ~°∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈Oz ~°^äŒO Z^Œ∞@ [~°∞QÆÉ’ÜÕ∞ PÜ«∞# H©~°Î<å#O^•xfl K«∂_®Åx L`«∞ûHõ`«`À L<åfl~°∞. ~å"£∞, ysâò `«k`«~° Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ JHõ¯_»‰Ωõ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞. KåÖÏ=∞Ok ÉÏÅÉè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ‰õÄ_® JHõ¯_»∞<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê_»™êQÍ_»∞: Z#fl_»∞ P k# "Õ∞QÆ∞^≥OK«∞<À Z#fl_»∞ â◊√Éèí qÉèí"À^ŒÜ«∞=∞QÆ∞<À Z#fl_»∞ ǨÏ$kÖ’ „¿Ñ=∞ "Õ∞ÖÁ¯#∞<À P `«~°∞}O ÉˇÑ¨C_»=`«iOK«∞<À IIZII „ѨÉèí∞ ǨÏi<å=∞=Ú áê_»K«∞O_»QÍ PQÆHõ Hõ#∞flÅ∞ J„â◊√Å∞ QÆ∞iÜ«ÚK«∞ Ѩi`åѨ=Ú#‰õΩ Ѩi}u xK«∞ÛK«∞ ã¨Ñ¶¨Å`« *ËÃã_»∞ K«Hõ¯x `«~°∞}=Ú IIZII Z#fl_»∞ <å `«#∞ =∂# „áê}=ÚÅ∞ áê=#`«fi=Ú# ÉèÏã≤OK≥_»∞<À Z#fl_»∞ áê=# |$O^•=#=Ú# JOu=∞=Ú# <Õ <ÕQÆ QÆÅ∞æ^Œ∞<À IIZII Éèí=áêâ◊O|∞Å∞ Ѩ\ÏѨOK«Öˇ· =„Hõ^Œ$+≤ìx 㨄Hõ=∞Ѩ~°K«∞K«∞ <Õ„`« ~°∞QƇ`«#∞ x~°∂‡eOK≥_»∞ *Ï˝<åO[#=Ú#∞ Hõ#∞flÅ#∞O`«∞<À IIZII Ѩ~°∞ã¨"Õk ã¨Oã¨Ê~°≈KÕ`« <å `«∞K«Ûù֒ǨÏ=∞QÆ∞ ^ÕǨÏ"≥∞#fl_»∞ z#‡Ü«∞=∞QÆ∞ |OQÍ~°∞ `«∞#HõQÍ =∂iÛ"ÕÜ«Ú ~°ã¨q^Œº <≥iÔQ_»∞ IIZII HÍ#∞Ñ≤OK«∞ D [QÆ*Ï˚Å=Ú#∞ ^Õ=^Õ=Ù_»∞QÆ `ÕiEK«∞K«∞ „¿Ñ=∞Ü«∞<≥_»∞ P ~å[=∂~°æ=Ú# á⁄~°e <Õ Ñ¨~°=tOK≥_»∞ IIZII *Ïu `«ÅѨÙÅ#∞ *Ïu ^èŒ~°‡=Ú#∞ „â’„uÜ«∞`«fi=Ú#∞ ѨÓiÎQÍ =∞~°K«∞K«∞ ã≤QÆ∞æ a_çÜ«∞=Ú#∞ p‰õΩ zO`«Å#∞ qâßfiã¨O|∞#∞ qã≤i"ÕÜ«∞QÆÅ IIZII

j

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

379

ÉèíHõÎ^èŒ∂o <å `«#∞=Ù#∞ ^•Å∞ÛK«∞ `åºy *’Öˇ#∞ ^•eÛ Éèí∞[O|∞# Lr˚=#=∞ø Ü«∞=Ú<å `ÀÜ«∞=Ú „`åÔQ^Œ ^Àã≤@ `«xqf~°QÍ IIZII P ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ P#O^Œ=ÚÖ’ „¿Ñ=∞Ñ≤zÛ`À <Õ_»∞ÛK«∞ #=ÙfiK«∞ ã¨zÛ^•#O^ŒÑ¨Ù ™êQÆ~°O|∞Ö’ `ÕÖˇ^Œ h^≥^≥ ™ÈÖˇ^Œ =ÚxÔQ^Œ IIZII Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x ÉèíH˜Î „QÀÅ∞K«∞ <å=Öˇ x`«~°∞Å „`åyOK«∞K«∞ <Õ <å_≥^Œ NǨÏi áê^Œã¨xflkèx P#O^Œ=Ú`À ##=~°`«O|∞# IIZII * * * ~°∂ѨÙÖËx h JO^Œ=Ú ^Œ@ì"≥∞ÿ# pHõ\ ˜Ö’ "≥∞~°Ü«ÚK«∞ ã¨ÊOkOK«∞K«∞O_≥ JO^Œ∞=Å# JO^èŒHÍ~° H˘O_»QÆ∞ǨÏ# Ü≥∂y=~°∞Å∞ ^蕺xO`«∞~°∞ x#∞fl [#x.... |Å~å"£∞ <Õ_∞» "≥+· =‚¨ K«~} ° ü ã¨OH©~#ΰ HÍ~°º„Hõ=∞O U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. "≥+· =‚¨ K«~} ° ü áê_»™êQÍ_»∞: áê@ÉèÏ=O: F ~°ã¨#=∂? ã¨~°fi^• ^Œ∞~åæ<å=∂xfl [Ñ≤OK«∞. D ^Œ∞~°æ=∞ =∂~°æO ^•@_®xH˜ ^Œ∞~åæ<å=∞O HõO>Ë =∞~À =∂~°æO ÖË^Œ∞...

D áê@Ö’x XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ K«~°}ÏÅ∞ q#QÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÖËz xÅ|_ç JÖψQ ã¨=∂kèã≤÷`«∞Öˇ·áÈÜ«∂~°∞. PÜ«∞# Ѩ_çáȉõΩO_® z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ QÆ\ ˜ìQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. PÜ«∞# =^Œ<å~°qO^ŒO z~°∞^Œ~°Ç¨ã¨O`À `Õ*’q~å[=∂#"≥∞ÿ LOk. „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ PÜ«∞# â◊s~°O xâ◊ÛÅ"≥∞ÿáÈ~ÚOk† =∞#ã¨∞û ZHõ¯_À TǨf`« Ö’HÍÅÖ’ qǨÏiã¨∞Î#fl@∞¡Ok. Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ D J^Œ∞ƒù`« ^Œ$âߺxfl x"≥fi~°áê@∞`À ^Œi≈ã¨∞Î<åfl~°∞. Éèí‰õΩÎ~åO„_»∞ `≥~° "≥#∞Hõ#∞O_ç K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ „¿Ñq∞OK«_O» ZÖÏ J<Õ q+¨Ü∂« xfl =∂#"åoH˜ <ÕiÊOK«_®xH˜ ã¨fiÜ«∞OQÍ P ÉèQí =Æ O`«∞_Õ kq#∞O_ç Éèí∞qH˜ ky=KåÛ_»#fl@∞¡ Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞# =OHõ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.

KåÖÏ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉèíQÆ=<åfl=∂xfl LK«Ûiã¨∂Î ÉÏǨϺ K≥·`«#ºOÖ’H˜ =KåÛ~°∞. PÜ«∞# Pã‘#∞Å=QÍ<Õ "≥·+¨‚=K«~°}ü =∞m§ áê_»@O J~°OaèOKå_»∞: áê_»"Õ! F g}Ï! „ѨÉèí∞ <å=∞ QÍ#=Ú NǨÏi <å=∞ QÍ#=Ú Ç¨ÏiK«~°} Hõ$ѨÖËHõ Ѩ~°`«`«fi=∞QÆ∞Ѩ_»^Œ∞....

380

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

=∞^蕺ǨÏfl ã¨=∞Ü«∞O. WO\’¡x "å~°∞ [QÆ<åfl^䌙êfiq∞ ~°^ä•xfl ѨÓÅ =∂ÅÅ`À#∂, ^èŒfi[ Ѩ`åHÍÅ`À#∂ K«Hõ¯QÍ JÅOHõiOz =™ê~åÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ =KåÛ~°∞. [QÆ<åfl^䌙êfiq∞, ã¨∞Éèí„^Œ, |Å~å=ÚÅ q„QÆ Ç ¨  Å#∞ Ѩ Ó Å=∂ÅÅ `À#∂, =¢™êÎ É è í ~ ° } ÏÅ`À#∂ â’Éè Ï Ü« ∞ =∂#OQÍ JÅOHõiOKå~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ÖËz =™ê~åÖ’H˜ =KåÛ~°∞† Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ‰õÄ_® PÜ«∞#∞fl J#∞ã¨iOKå~°∞.

PÜ«∞# ~°^äŒO "≥∂‰õΩ Ѩ@∞ìH˘x H˘kÌQÍ ÖÏQÍ~°∞. J@∞Ñ≤=∞‡@ Éèí‰õΩÎÅ`À HõÅã≤ ~°^äŒO Z^Œ∞@ #$`«ºO KÕã¨∂Î ã¨OH©~°Î#Å∞ KÕÜ«∞™êQÍ~°∞: J~°∞QÀ W^ŒÌ~°∞ ™È^Œ~°∞Å∞ ǨÏix áê_»∞K«∞ J„â◊√Å∞ QÍ~°∞Î~°∞ P#O^Œ=Ú`À P_»∞K«∞ [QÆ=Ú#∞ ǨÏiÉèí[#=ÚÖ’ <å_»KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞.... * * * Q“~åOQÆ∞_ç „¿Ñ=∞ „Ѩ"åǨÏ=ÚÖ’ #kÜ«∂ Z@∞¡ `«Å_çÅ∞¡K«∞#fl^À QÍOK«∞=Ú....

+¨+¨ª ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „¿Ñ"≥∂#‡`«Î`«, #$`«ºO Éèí‰õΩÎÅ∞ =™ê~åÖ’ ~°^ä•xfl ÖÏQÆ∞`«∂ #$`«ºO KÕã¨∞Î<åfl~°∞, ã¨OH©~°Î#Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. =∞$^ŒOQÆ <å^ŒO`À ‰õÄ_ç# D ã¨OH©~°Î#Å∞ qx WO\˜ K«∞@∞ì „Ñ¨Hõ¯Å "å~°O^Œ~°∞ ‰õÄ_® =™ê~åÖ’H˜ =KåÛ~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ „¿Ñ"≥∂#‡`«∞ÎÖˇ· L<åfl~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® L#‡`«∞ÎÖˇ· PÜ«∞#`À áê@∞ ~°^äŒO Z^Œ∞@ #$`«ºQÍ<åÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ QÆkÖ’H˜ uiy=KåÛ~°∞. '=∞— `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞# áê^•Å∞ X`«Î™êQÍ~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ÉèÏ=Ѩ~°=â◊√_≥· `«O|∞~å g∞@∞`«∂ áê_»™êQÍ_»∞: J=∂‡~°=∂‡ |OQÆ~°∞ÉÁ=∂‡ J=∂‡ ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú ~°OlÅ∞#=∂‡ <å ǨÏ$^ŒÜ«∞=ÚÖ’ xÅ∞=QÆ^Œ=∂‡ h =ÚY gHõ∆} KÕÜ«Ú^Œ∞#=∂‡.... * * * x"≥ =ÚH˜Î^•~Úxq x"≥ „uQÆ∞}Ï^è•i}˜q ¿ÇÏ =∞Ç≤Ï`À#fl`« =∞Ç≤Ï`å ^ŒÜ«∞hÜ«∂ ^Œ∞óYǨÏ~å.... * * * <å r==Ú#‰õΩ x#∞fl „^èŒ∞=`å~°QÍ KÕã≤H˘O\˜ ÃÑ_»^•ix ÃÑ@ìxH˜ ÃѶ∞~° ÉèÏ"åaú#∞O_ç....

j

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

381

U ã¨=∞Ü«∞=Ú #OkK«Û@ ÃÑ_»^•i# uiy#KÀ U=∂„`«=Ú HÍOu q_»x h `Õ[=Ú QÍ#∞Ñ≤OK«∞ II<åII h Hõ~°∞}Ï HÍOuѨÓ~° `Õ[=Ú D =º^èŒ*ˇO^≥_»∞ rqH˜ Hõhfl~°∞QÍ~°‰õΩO_» *ËÜ«ÚK«∞O_»∞ ^Õ= II<åII ǨÏ$^ŒÜ«∂O`«~°‡Ok~°=Ú# ~ålÖˇ¡_»∞ h =^Œ#=Ú U Hõ∆}=Ú# #QÆ∞Ñ≤OK«^˘ P Hõ∆}"Õ∞ <å r==Ú ^Œ∞óMÏ"Õâ◊=Ú KÕ`« =º^èŒ *ˇO^Œ∞#∞ ^Õ=^Õ= II<åII Z#fl_»∞ x#∞ q_»<å_ç <å K«OK«Å =∞#ã¨~°∞QÆ∞<˘ h P## =∞QÆ∞Ñ≤Oz <å ÔHO`À QÆ_ç¤ÃÑ@∞ì II<åII XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ #ˆ~O„^Œ∞_ç`À ''P áê@ áê_»=Ó – 'JO`«~å`«‡"≥· #_çÃÑ_»∞ =∂`å! J#Ü«∞ =∂ ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú#O^Œ∞ "Õ∞ÖÁ¯#∞=Ú— J<Õ áê@—— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =^Œ∞Ì =^Œ∞Ì. „Ѩã¨∞Î`«O JÖÏO\˜ áê@ ZO^Œ∞‰õΩ? WѨC_»∞ áê_»=Åã≤Ok ÉèíQÆ=^•#O^ŒO QÆ∞iOz# áê@Å∞. '=∂`å âߺ=∂! =∞OQÆà◊<å=∂ =∞k~å k=º`«~°OQÆ =∞`åΗ =O\˜ áê@Å∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê_»™êQÍ_»∞: =∂`å âߺ=∂! =∞Oà◊<å=∂! =∞k~å k=º`«~°Oy`« =∞`åÎ! Éèí∞q h bÅÅ∞ Z=iH˜ `≥Å∞ã¨∞ UU "Õà◊Å Uq∞ X#~°∞Î"˘ II=∂II h gHõ∆}=ÚŠǨ=ÉèÏ==ÚÅ HÍ=∞^Õ=Ùx QÆ~°fi=∞}O`«∞=Ù =^Œ#cèHõs! Jã≤Hõ~°^è•s! =∂`å âߺ=∂! =∞OQÆà◊<å=∂!

II=∂II h ^Œ∂‰õΩ_»∞ʼnõΩ h #_»HõʼnõΩ HõOÑ≤OK«∞#∞ Éèí∞q Hõ^ŒÅ∞#∞ J@∞x@∞ ¢`≥·QÆ∞}˜! â◊OHõi! L^•úi! ÉèíÜ«∞OHõi =∂`å âߺ=∂! =∞OQÆà◊<å=∂!

II=∂II Éèí‰õΩÎÅ "≥Ú~° qx ~°∂ѨÙÅ∞ ^•Å∞Î=Ù =Ú^Œ=Ú# <å_»∞K«∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞Ѩ^Œ‡=Ú# âߺ=∂! =∂~¸! x`«º„|Ǩχ=∞~¸! =∂`å âߺ=∂! =∞OQÆà◊<å=∂!

II=∂II

382

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ÉèÏ=OÖ’ L#‡`«∞Î_≥· #ˆ~O„^Œ∞_»∞ '=Ú^Œ=Ú# <å_»∞K«∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞ Ѩ^Œ‡=Ú#, âߺ=∂! =∂~¸! x`«º„|Ǩχ=∞~¸!— J<Õ K«~°}ÏÅ#∞ =∞m§ =∞m§ áê_®_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ „¿Ñ"≥∂#‡`«∞ÎÖˇ· #$`«ºO KÕÜ«∞™êQÍ~°∞† =∞^茺=∞^茺֒ 'J=∂‡, ѨÓ~°‚„|Ǩχ ã¨<å`«h— JO@∂ QÍ#O KÕã¨∞Î<åfl~°∞.

D q^èOŒ QÍ KåÖÏ¿ãѨ٠#$`«ºO KÕã#≤ `«~∞° "å`« N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ =∞m§ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ÉèÏ=Ѩ~°=â◊√_≥· J„â◊√#Ü«∞<åÅ`À QÍ#O KÕÜ«∞_»O K«∂ã≤ PÜ«∞# ZO`«QÍ<À P#OkOKå~°∞. ã¨=∞Ü«∞O ~å„u `˘q∞‡k QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. Éèí‰õΩÎÅ∞ WOHÍ JHõ¯_Õ ‰õÄ~˘Ûx L<åfl~°∞. "≥·+¨‚=K«~°}ü Q“~åOQÆ∞_ç QÆ∞iOz 'N Q“~åOQÆ ã¨∞O^Œ~° #=#@=~°— J<Õ áê@ áê_®_»∞. `«~°∞"å`« J`«_»∞ NHõ$+¨µ‚_ç QÆ∞iOz áê_®_»∞. NHõ$+¨µ‚_»∞ |$O^•=#O =^ŒeÃÑ\˜ì =∞^èŒ∞~°Ö’ ~å[ºO KÕã¨∞Î<åfl_»∞. XHõ QÀÑ≤Hõ P`«}˜‚ =∞^èŒ∞~°Ö’ HõÅ∞ã¨∞H˘x WÖÏ J_»∞QÆ∞`ÀOk: =∞~°Kå"å! ǨÏi! =∞~°Kå"å UÖÏQÆ∞ xxflѨ٠_≥~°∞QÆQÆÅ=Ú?

QÆ∞~°∞ÎѨ@∞ì>Ë Hõ+¨ì"≥∞ÿ#k II=∞II =∞^èŒ∞~å#QÆi# ^˘~°=Öˇ u~°∞QÆ∞K«∞ ѨÓiÎQÆ =∞=Ú‡ =∞~°Kå"å II=∞II ^˘~°QÍ sîq`˘ U#∞QÆ∞ xѨC_»∞ ZH˜¯ u~°∞QÆ∞K«∞ =∞~°Kå"å! =∞=Ú II=∞II h "Õq^èŒ=ÚQÆ |$O^•=xÖ’ QÀ=ÙÅQÍz# =∂>Ë Ñ¨ÓiÎQÆ II=∞II „=[=Ú# ^˘OQÆQÆ HõѨ@"≥∞~°∞QÆx Q˘Å¡Ñ¨_»∞K«∞Å "≥#fl u#flk II=∞II ^•^•Ñ¨Ù Ѩ^ŒH˘O_»∞ QÆO@ʼnõΩ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}q∞e¡ XHõ¯~˘Hõ¯~°∞QÍ ÃãÅ=٠ѨÙK«∞Û‰õΩO@∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: ã¨~ˆ , g∞~°O^Œ~∂° |Ü«∞Å∞^Õ~O° _ç. (#ˆ~O„^Œ∞_»∞, z#fl #ˆ~O„^Œ∞Å#∞ K«∂Ñ≤ã∂¨ )Î gi^ŒÌ~°∂ LO>Ë KåÅ∞. (ysâò`À) #∞=Ùfi WO\˜H˜ "≥o§ Éè’OKÕ™êÎ"å, HÍ¿ãѨ٠PQÆ~å^Œ∂, ǨïHͯ „`åQÆ∞`å"å? J~Ú`Õ |Å~å"£∞ <ÒHõ~∞° JK«ÛO |Å~å"£∞ ÖÏO\˜"å_Õ. ǨïHͯ W=∞‡x J`«_xç XHõ™êi J_çy K«∂_»∞† J`«_»∞ W¿ãÎ X@∞ì. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) #∞=Ùfi ǨïHͯ „`åQƉõΩO_® "≥à◊§=^Œ∞Ì. ysâò `«#`Àáê@∞ Hõà◊§*’_»∞ ^èŒiOz# ¿ãflÇ≤Ï`«∞ _˘Hõ}˜‚ `À_˘¯x =KåÛ_»∞. J`«_»∞ D ã¨OÉèÏ+¨}O`å q<åfl_»∞† `«~°∞"å`« =∞ø#OQÍ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ysâò`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''<Õ#∞ D q+¨Ü«∞O h`À áê@∞ JO^ŒiH© K≥|∞`«∞<åfl#∞. g∞~°∞ Z=sfl |Å=O`«ÃÑ\˜ì WHõ¯_»‰õΩ fã¨∞‰õΩ~åHõO_ç. ã¨=∞Ü«∞O ~å‰õΩO_® Ug∞ [~°∞QÆ^Œ∞.——

j

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

383

XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ÃãÅ=٠ѨÙK«∞Û‰õΩO@∞<åfl_»∞. J`«_ç`Àáê@∞ XHõ ÉÏÅ∞_»∞ ‰õÄ_® L<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P Éèí‰õΩÎ_ç`À PáêºÜ«∞OQÍ ''h`Àáê@∞ D ‰õΩ„~°"å_»∞ ‰õÄ_® L<åfl_»∞ Hõ^•! #∞qfiHõ |Ü«∞Å∞^Õ~°∞, PÅ㨺=∞=Ù`ÀOk—— J<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞iH˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ HÍ¿ãѨ٠LO_ç `«~°∞"å`« "≥o§áÈÜ«∂~°∞.

ã¨Ñ¨Î=∞ ѨiKÕÛù^ŒO „áê`«óã¨O^茺֒ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å <å=∞ã¨OH©~°Î#, #$`«ºO |∞^èŒ"å~°O, EÖˇ· 15, 1885

ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ju^äŒ∞Å QÆkH˜ ѨtÛ=∞OQÍ L#fl z#flQÆkÖ’ =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. QÆkH˜ ^ŒH˜∆}OQÍ L#fl =™ê~åÖ’ '=∞— XHõ z#fl |Å¡ÃÑ· ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =™ê~åÖ’H˜ =KåÛ~°∞. '=∞— PÜ«∞#‰õΩ ™êëêìOQÆ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <Õ#∞ WO`«‰õΩ =Ú#∞¿Ñ XHõ™êi ÖËKå#∞. Jk 㨈~, ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ L^ŒÜ«∞OѨÓ>Ë "≥o§áÈ^•=∂? '=∞—: L^ŒÜ«∞OѨÓ@ QÆOQÆÖ’ JÅÅ `åH˜_ç `«‰õΩ¯=. „Hõ=∞OQÍ `≥Å¡"å~°∞`ÀOk. WOHÍ Éèí‰õΩÎÅ∞ Z=~°∂ ~åÖË^Œ∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =ÚY„ѨH∆Íà◊# KÕã¨∞H˘x QÆkH˜ L`«Î~°OQÍ L#fl ^•fi~°O =^ŒÌ xÅ|_ç ÉèíQÆ=<åfl=∂Å#∞ LK«ÛiOK«™êQÍ~°∞. '=∞— ‰õÄ_® PÜ«∞#‰õΩ ã¨g∞ѨOQÍ xÅ|_ç L<åfl_»∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« QÀáêÖò-=∂ =zÛ JHõ¯_Õ xÅ|_çOk. #kÜ«∂Ö’ `≥~K° å@∞ #∞O_ç Q“~åOQÆ∞}˜‚ ^Œi≈Oz# Éè‰í Ωõ ~Î åO„_»ÖÏ XHõi^Œ~Ì ∞° Éè‰í Ωõ ~Î åO„_»∞ WO\˜Ö’Ѩe `«Å∞ѨÙÅ #∞O_ç N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =OHõ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. ~å=∞<å=∂xfl LK«ÛiOz# `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Hõ$+¨‚<å=∂xfl LK«ÛiOK«™êQÍ~°∞. ''Hõ$ëê‚! Hõ$ëê‚! QÀÑ‘ Hõ$ëê‚! QÀÑ‘! QÀÑ‘! ~åMÏÅ r=# Hõ$ëê‚! #O^Œ#O^Œ# Hõ$ëê‚! QÀqO^•!

QÀqO^•!—— J#™êQÍ~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ PÜ«∞# Q“~åOQÆ∞x <å=∞O H©iÎOKå~°∞. ''NHõ$+¨‚ K≥·`«#º „ѨÉèí∞ x`åº#O^Œ! Ǩψ~ Hõ$+¨‚ Ǩψ~ ~å=∞, ~å^èÕ QÀqO^Œ!—— J<åfl~°∞. J@∞Ñ≤=∞‡@ ''JÅMò x~°O[<£—— J#™êQÍ~°∞, ''x~°O[<å—— JO@∂ qÅÑ≤OK«™êQÍ~°∞. ǨÏ$^ŒÜ∂« Å#∞ Hõ^eŒ Oz"Õ¿ã PÜ«∞# qÖÏáêxfl K«∂ã≤ JHõ¯_» L#fl Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® PÜ«∞#`Àáê@∞ qÅÑ≤OK«™êQÍ~°∞. Hõhflà◊§`À PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''¿ÇÏ x~°O[<£! ~å <åÜ«∞<å! ~å! =zÛ Wk u#∞! h‰õΩ U^≥·<å uxÑ≤Oz <å [#‡ ^èŒ#ºO KÕã¨∞H˘<Õ ^≥ѨC_»∞? <å HÀã¨"Õ∞ #∞gfi =∂#=^ÕǨÏO ^èŒiOz =KåÛ=Ù.—— `«~°∞"å`« [QÆ<åfl^䌙êfiq∞x ZO`À PiÎ`À WÖÏ „áêi÷OKå~°∞: ''[QÆ<åfl^ä•! [QÆ`ü|O^èŒ∂! n#|O^èŒ∂! <Õ#∞ ‰õÄ_® D [QÆ`«∞ÎÖ’x "å_ç<Õ Hõ^•! <åg∞^Œ ‰õÄ_® ^ŒÜ«∞ K«∂Ñ≤OK«∞.—— „¿Ñ"≥∂#‡`«∞ÎÖˇ· 'XiÜ«∂ ^Õâ◊Ѩ٠[QÆ<åfl^äŒ ™êfiq∞x Éèíl~ÚOK«∞=Ú, P#O^ŒOÖ’ FÅÖÏ_»∞=Ú =∞#™ê!— JO@∂ áê_»™êQÍ~°∞.J@∞ÃÑ·<å ''N=∞<åfl~åÜ«∞}Ï! N=∞<åfl~åÜ«∞}Ï! <å~åÜ«∞}Ï! <å~åÜ«∞}Ï!—— JO@∂ <å~åÜ«∞} <å=∂xfl ã¨∞Îuã¨∂Î <å@ºO KÕÜ«∞™êQÍ~°∞.

384

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

`«~∞° "å`« <å@ºO KÕã∂¨ <Î Õ 'F ã¨v, Z=i HÀã¨"∞≥ `ÿ Õ Ñ≤zÛ^•x<≥u· <À P`«_∞» <å‰õΩ ÅaèOK«<ÖÕ ^Ë —Õ J<Õ áê@ áê_®~°∞. áê@ =ÚyâßHõ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ`Àáê@∞ z#flQÆkÖ’ Pã‘#∞ÅÜ«∂º~°∞.

J~Ú^Œ∞ ã¨O=`«û~åÅ ÉÏÅ∞_ç=Öˇ PÜ«∞# ѨÓiÎQÍ kQÆO|~°OQÍ L<åfl~°∞. '=∞—, |Å~å"£∞ =∞iH˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. (ÉèíQÆ=„^Œ∂Ѩ ^Œ~°≈#O - Ѩq„`« ǨÏ$^ŒÜ«ÚÖˇ·# Ü«Ú=‰õΩÅ#∞ ZO^Œ∞‰õΩ „¿Ñq∞™êÎ<À `≥Å∞™ê?)

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: ÉèQí =Æ „^Œ∂áêÅ#∞ ^Œi≈OK«=K«∞Û. Láê^è∞Œ Åhfl `˘ÅyáÈ~Ú#ѨC_»∞, qKå~°} PyáÈ~Ú#ѨC_»∞ ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JѨC_»∞ P =ºH˜Î <À@=∂@ ~å‰õΩO_® ã¨=∂kèãu÷≤ Ö’H˜ "≥o§áÈ`å_»∞. käÜ∞Õ @~ü‰Ωõ "≥àϧHõ [#∞Å∞ Zxfl ~°HÍÅ =∂@Å∞ =∂\Ï¡_∞» `«∞O\Ï~°∞!

HÍx XHõ™êi `≥~° ÖË=QÍ<Õ, =∂@Åhfl PyáÈ`å~Ú. ~°OQÆã¨÷ÅOÃÑ· `å=Ú K«∂ã¨∞Î#fl ^Œ$âߺÅÖ’ b#"≥∞ÿáÈ`å~°∞. ''g∞‰õΩ Ju QÀѨº"≥∞#ÿ q+¨Ü∞« O XHõ\ ˜ K≥áêÊe. ѨÓ~°∞_‚ ∞» , #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ‰õΩ„~°"åà◊§#∞ <Õ#∞ WO`«QÍ ZO^Œ∞‰õΩ „¿Ñq∞™êÎ<À `≥Å∞™ê? XHõ™êi =∞^èŒ∞~°ÉèÏ=OÖ’ <Õ#∞ [QÆ<åfl^䌙êfiq∞x PeOQÆ#O KÕã¨∞HÀÉ’~Ú K≥~Úº q~°Q˘æ@∞ì‰õΩ<åfl#∞. JѨC_»∞ <å‰õΩ WÖÏ "≥Å¡_»~ÚOk: '#∞qfiѨC_»∞ =∂#=^ÕǨÏO ^èŒiOz L<åfl=Ù. HÍ|\˜ì =∂#=ÙÅ`À ã¨vÉèÏ=O, "å`«ûźÉèÏ=O "≥Ú^ŒÖˇ·# ÉèÏ"åÅ#∞ U~°Ê~°K«∞H˘x LO_»∞.— ''<å‰õΩ ~å"£∞ÖÏÖÏ (ÉÏÅ~å=Ú_»∞) Ѩ@¡ ZÖÏO\˜ ÉèÏ"åÅ∞ HõeˆQ"À „Ѩã¨∞Î`«O ѨÓ~°∞‚_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "åix K«∂ã≤#ѨC_»∞ ‰õÄ_® JÖÏO\˜ ÉèÏ"åÖË HõÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. <Õ#∞ ~å"£∞ÖÏÖωõΩ ™êfl#O KÕ~ÚOKÕ"å_çx, J#flO uxÑ≤OKÕ "å_çx, Ѩ_»∞HÀɡ>Ëì"å_çx† "≥O@ɡ@∞ìH˘x J@∂ W@∂ u~°∞QÆ∞`«∂O_Õ"å_çx. ~å"£∞ÖÏÖÏHÀã¨O qÖÑ≤OKÕ"å_çx. „Ѩã¨∞Î`«O D JÉσ~ÚŠѨ@¡ <å‰õΩ ã¨iQÍæ JÖÏO\˜ ÉèÏ="Õ∞ HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. x~°O[<£ q+¨Ü«∞"Õ∞ fã¨∞HÀ. J`«_»∞ ZO`« xi¡Ñ¨ÎOQÍ LO\Ï_»x! ¿Ñ^Œ"åà◊§#∞ _®Hõì~°∞ =^ŒÌ‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥o§ "åiH˜ `«# ™⁄O`« _»|∞ƒ`À "≥·^ŒºO KÕ~Ú™êÎ_»∞. ÃÑo§=∂@ Z`«ÎQÍ<Õ 'JÜ«∞º ÉÏÉ’Üü∞! Jk qâßÖÏH˜∆1Ö’x ã¨∞_çQÆ∞O_»O ÖÏO\˜k— JO\Ï_»∞.

J`«_»∞ XHõ *’ºu g∞^Œ ‰õÄ~˘Ûx L#fl@∞¡QÍ <Õ#∞ QÍOK«∞`«∞O\Ï#∞. ''ѨÓ~°∞‚_»∞ ™êHÍ~Àáêã¨#Ö’ J`«∞º#fl`« ™ê÷~ÚH˜ K≥Ok#"å_»∞. J`«_»∞ q+¨µ‚=Ù JOâ◊`À [x‡Oz#"å_»∞. PǨ! ÉèíQÆ=O`«∞_ç HÀã¨O ZÖÏO\˜ "庉õΩÅ`« K≥O^Œ∞`å_»∞. ('=∞—`À) ''J`«_»∞ x#∞fl `«# ™È^Œ~° t+¨µº_çQÍ, `«# ™⁄O`« =∞x+≤QÍ K«∂_»@O #∞=Ùfi QÆ=∞xOK«ÖË^•? J`«_»∞ ##∞fl =∞m§ ÔHѨì<£ WO\’¡ HõÅ∞ã¨∞‰õΩO\Ï#x K≥áêÊ_»∞. (#ˆ~O„^Œ∞_»∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨^Œà◊ Ѩ^Œ‡O) ''#ˆ~O„^Œ∞_»∞ J`«∞º#fl`« ™ê÷~ÚH˜ K≥Ok#"å_»∞† x~åHÍ~åxH˜ K≥Ok#"å_»∞. J`«_çk ѨÙ~°∞+¨ ã¨fiÉèÏ=O. WHõ¯_»‰õΩ ZO`À=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞ =ã¨∂Î=ÙO\Ï~°∞. HÍx J`«_çÖÏO\˜ "å~°∞ =∞Ô~=~°∂ ÖË~°∞.

1. HÍ=∂~°∞ʉõÄ~ü ã¨g∞ѨOÖ’x ÃãÅÜÕ∞~°∞.

j

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

385

''JѨC_»Ñ¨C_»∞ <Õ#∞ D Éèí‰õΩÎÅÖ’ Z=Ô~=~°∞ U ™ê÷~ÚH˜ K≥Ok#"å~°x QÆ}˜ã¨∂Î LO\Ï#∞. "åiÖ’ H˘O^Œ~°∞ ^Œâ◊^Œà◊ Ѩ^•‡Å=O\˜ "å~°∞† H˘O^Œ~°∞ Ѩ^ŒÇ¨~°∞ ^ŒàÏÅ∞#fl Ѩ^•‡Å=O\˜"å~°∞† =∞iH˘O^Œ~°∞ â◊`«^Œà◊ Ѩ^•‡Å=O\˜ "å~°∞. HÍx Ѩ^•‡Åxfl\˜Ö’#∂ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨^Œà◊ Ѩ^Œ‡O ÖÏO\˜"å_»∞. ''`«H˜¯# Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ z#flz#fl áê„`«Å∞ ÖËHõ ‰õΩO_»Å =O\˜"å~°∞. HÍx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ UHõOQÍ XHõ ÃÑ^ŒÌ Ñ‘áêÖÏO\˜"å_»∞. ''`«H˜¯# "å~°O^Œ~°∂ z#fl z#fl =∞_»∞QÆ∞Å =O\˜"å~°∞. HÍx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ǨÏÖÏÌ~üѨىõΩ~üÖÏ XHõ ÃÑ^ŒÌ K≥~°∞=Ù ÖÏO\˜"å_»∞. ''KÕѨÅÖ’ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ Z„~°Hõà◊√§#fl ÃÑ^ŒÌ ÉË_ç㨠KÕѨÖÏO\˜"å_»∞. q∞ye# "å~°O^Œ~°∂ z#flz#fl KÕѨÅ=O\˜"å~°∞. ÉËÖòѶ¨∞iÜ«∂‰õΩ K≥Ok# `å~°H± z#fl =∞$ˆQÖò KÕѨÖÏO\˜"å_»∞. ''#ˆ~O„^Œ∞_»∞ 'KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ P^è•~°O—† J<ÕHõ =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ JO^Œ∞Ö’ LOK«=K«∞Û. J`«_»∞ ֒ѨŠ_˘Å¡ÉèÏQÆO JkèHõOQÍ L#fl "≥^Œ∞~°∞QÆ_»ÖÏO\˜"å_»∞. ''#ˆ~O„^Œ∞_»∞ ^Õx =â◊OÖ’#∂ LO_»_»∞. Pã¨HΘ, WO„kÜ«∞ã¨∞MÏʼnõΩ J`«_»∞ =â◊=iÎ HÍ_»∞.

J`«_»∞ =∞QÆáê=Ù~°O ÖÏO\˜"å_»∞. =∞QÆáê=Ù~°O =Ú‰õΩ¯#∞ Ѩ@∞ì‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ Jk |Å=O`«OQÍ P Ѩ @ ∞ì # ∞ =keOz"Õ ã ¨ ∞ H˘O@∞Ok. HÍx P_» áê=Ù~° O Hõ ^ Œ Ö Hõ " ≥ ∞ ^Œ Å Hõ xâ◊ Û ÅOQÍ ‰õÄ~°∞ÛO_çáÈ`«∞Ok. ''#ˆ~O„^Œ∞_»∞ ѨÙ~°∞+¨ ã¨fiÉèÏ=O HõÅ"å_»∞. JO^Œ∞ˆH J`«_»∞ |O_çÖ’ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù ‰õÄ~°∞ÛO\Ï_»∞. Éèí=<å^ä£k ¢ã‘Î ã¨fiÉèÏ=O. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ J`«}˜‚ =∞~À"≥·Ñ¨Ù ‰õÄ~ÀÛɡ_»`å#∞. ''U^Œ~Ú<å ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ <å`Àáê@∞ LO>Ë <å‰õΩ H˘O_»O`« ^è~·≥ º° OQÍ LO@∞Ok.—— ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O Zxq∞k QÆO@Å=Ù`ÀOk. =∞¿ÇÏO„^Œ =ÚYs˚ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}q∞ÖÏ¡_»∞. ǨÏiѨ^Œ∞_»∞, `«∞Åã‘~åO `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ „Hõ=∞OQÍ =zÛ PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. ÉÏ|∂~å"£∞ [fi~°O`À Ѩ_»Hõɡ\ ˜ì#O^Œ∞# ~åÖËHõáÈÜ«∂_»∞.

N~å=∞Hõ $ +¨ µ ‚ Å ∞('=∞— „Ѩ É è í $ `« ∞ Å`À): z#fl #ˆ ~ O„^Œ ∞ _» ∞ ~åÖË ^ •? |Ǩ ï âß <Õ # ∞ "≥o§áÈÜ«∂##∞H˘x LO\Ï_»∞. (=ÚYs˚`À) ZO`« Pâ◊Û~°º"≥∂ K«∂_»∞! Ѩã≤`«#OÖ’ ã¨∂¯Å∞ #∞O_ç =KåÛHõ J`«_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç HÀã¨O qÅÑ≤OKÕ"å_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_çÔH· qÅÑ≤OK«@=∞O>Ë ™ê=∂#º q+¨Ü«∞=∂ Uq∞\˜? ÃÑ·QÍ, J`«_»∞ ZO`À `≥e"≥·#"å_»∞ ‰õÄ_®. ֒ѨŠ_˘Å¡ÉèÏQÆO JkèHõOQÍ L#fl "≥^Œ∞~°QÆ_» ÖÏO\˜"å_»∞ J`«_»∞. JO`ÕHÍ^Œ∞, J`«_ç =∞#ã¨ûO`å <å ÃÑ·<Õ ÅQÆfl"≥∞ÿ LOk. ysâò Ѷ¨∞’+π XHõ™êi <å`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'XHõ~ÀA z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ #=QÀáêÖò WO\˜H˜ H©~°Î# [iˆQ@ѨC_»∞ "≥àϧ_»∞. ֒ѨʼnõΩ "≥à◊§QÍ<Õ ''PÜ«∞# ZHõ¯_»?—— Jx J_»QÆ™êQÍ_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ Ѩiã¨~åÅ QÆ∞iOz ÉÏǨϺ㨇 $ux HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞. JHõ¯_» ‰õÄ~°∞Û#fl"åi g∞^Œ HÍà◊√§ÃÑ\˜ì #_»=™êQÍ_»∞.— ÃÑ·QÍ, WO\’¡ "åà◊√§ p"å@∞¡ ÃÑ_»`å~°<Õ ÉèíÜ«∞O‰õÄ_® ÖË^Œ∞. XHÀ¯™êi =~°∞ã¨QÍ =¸_»∞ ~å„`«∞à◊√§ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’<Õ LO_çáÈÜÕ∞"å_»∞.

386

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

J+¨ì=∞ ѨiKÕÛù^ŒO ÉèíH˜Î Ü≥∂QÆ xQÆ∂_è»`«fiO - *Ï˝# ÉèíH˜ÎÅ ã¨=∞#fiÜ«∞O =ÚYs˚: x#fl g∞~°∞ K≥Ñ≤Ê# ^•xfl qx ǨÏi <À@=∂@ ~å‰õΩO_® xâıÛ+¨µì_≥·áÈÜ«∂_»@. <å`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'PÜ«∞# ѨÅ∞‰õΩÅÖ’x JO`«~å~å÷xfl =∞#O ™êOYºO, áê`«O[ÅO, "Õ^•O`åÅÖ’<Õ K«∂_»QÆÅO. PÜ«∞# ™ê=∂#º =ºH˜Î HÍ^Œ∞.— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx ™êOYºO, "Õ^•O`åÅ #xfl\˜h Z#fl_»∂ <Õ#∞ K«^Œ=<Õ ÖË^Õ! ''ѨÓ~°‚*Ï˝#O, ѨÓ~°‚ÉèíH˜Î Ô~O_»∂ XHõ¯>Ë. '<Õu, <Õu— JO@∂ qKå~°} JO`«"≥∞ÿ#ѨC_»∞ „|Ǩχ*Ï˝#O [xã¨∞ÎOk. JѨC_»∞ J`«_»∞ "≥Ú^Œ\’¡ ^Õ#fl~Ú`Õ Ñ¨i`«ºlOKå_À ^•x<Õ =∞m§ ã‘fiHõi™êÎ_»∞. "≥∞@∞¡ ZˆH¯@ѨC_»∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ ZHͯe. J~Ú`Õ XHõ™êi "≥∞@∞¡ ZH˜¯ _®ÉÏ g∞^Œ‰õΩ áÈÜ«∂Hõ _®ÉÏ U =ã¨∞Î=ÙÅ`À J~Ú`Õ JO>Ë W@∞HõÅ∞, ã¨∞#flO, |OHõ=∞#∞fl`À `«Ü«∂~°~ÚO^À "≥∞@∞¡ ‰õÄ_® J"Õ =ã¨∞Î=ÙÅ`À `«Ü«∂Ô~· L#fl@∞¡ J`«_»∞ QÍOK«∞`å_»∞. ''LK«ÛO QÆ∞iOz Z~°∞Hõ L#fl"å_çH˜ hK«O QÆ∞iOz# Z~°∞Hõ ‰õÄ_® LO@∞Ok. *Ï˝#ã¨=Úáê~°˚<å#O`«~°O LK«ÛhKåÅ∞ Ô~O_»∂ XHõ\ ˜QÍ<Õ `À™êÎ~Ú.

-ǨÏO— ÉèÏ=OÖ’ LO_Õ"å_»∞. HÍx ^ÕǨÏ|∞kú ''„ѨǨ¡^Œ∞_»∞ *Ï˝<å=ã¨÷Ö’ LO_Õ@ѨC_»∞ '™È-ǨÏO ÉèÏ=OÖ’ LO_Õ "å_»∞† '<Õ#∞ h ^•ã¨∞}˜‚— J<Õ"å_»∞.

Hõey#ѨC_»∞ J`«_»∞ '^•™È-ǨÏO— ÉèÏ=OÖ’, =∞~À™êi '<Õ#∞ ^•ã¨∞}˜‚— J<Õ ÉèÏ=OÖ’, ''ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ XHÀ¯™êi '™È=∞iH˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ '<Õ#∞ h JOâ◊#∞— J<Õ ÉèÏ=OÖ’ LO_Õ"å_»∞. ''=∞x+≤ ÉèíH˜Îx ZO^Œ∞‰õΩ Hõey=ÙO_®e? JÖÏ ÖË#@¡~Ú`Õ =∞x+≤ ^Õxfl P^è•~°OQÍ KÕã¨∞H˘x ~ÀAÅ∞ "≥à◊§|∞K«∞Û`å_»∞. ''D '<Õ#∞— J<Õk áÈÜÕ∞k HÍ^Œ∞. '<Õ#∞— J<Õ ‰õΩO_» (JO>Ë ^ÕǨÏÉèÏ=#) L#flO`«=~°‰õΩ -ǨÏO— ÉèÏ=O HõÅ∞QÆ^∞Œ . ã¨=∂kè ã≤u÷ x á⁄Ok#ѨC_»∞ '<Õ#∞— J<Õk ã¨=¸ÅOQÍ `«∞_çzÃÑ@∞ì‰Ωõ '™ÈáÈ`«∞Ok. JѨC_»∞ U^≥·`Õ LO@∞O^À J^Õ LO@∞Ok. ~åO„Ѩ™ê^£ WÖÏ J<Õ"å_»∞: 'J=∂‡! <å‰õΩ *Ï˝#O HõeQÍHõ <Õ#∞ =∞Oz"å_ç<å ÖËHõ #∞=Ùfi =∞Oz^•x"å J#fl ã¨OQÆu hˆH `≥eÜ«∂e.— '' '<Õ#∞— J<Õ ÉèÏ=# L#flO`«=~°‰õΩ '<Õ#∞ Éèí‰õΩÎ}˜‚— J<Õ ÉèÏ"åxfl P„â◊~ÚOK«∞H˘x LO_»@"Õ∞ =∞Ozk. '<Õ#∞ ÉèQí =Æ O`«∞}˜—‚ J#fl ÉèÏ=O =∞Ozk HÍ^Œ∞. ^ÕÇ¨ `«‡|∞kú Hõey=Ù#fl =ºH˜Î `å#∞ Hõ$+¨µ}‚ ‚˜ J#fl ÉèÏ=O LOK«∞HÀ~å^Œ∞, JO^Œ∞‰õΩ =∂~°∞QÍ `å#∞ Hõ$+¨µ‚_ç Éèí‰õΩÎ}˜‚ J#fl ÉèÏ=O xÅ∞ѨÙHÀ"åe.

HÍx ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ Éèí‰õΩÎ}˜‚ ÖÏH˘¯#ѨC_»∞ Jk "Õˆ~ ã¨OQÆu. Wk Ü«∞[=∂x `«# ¿ã=‰õΩ_ç`À '~å=Ü«∂º ~å, =zÛ <å‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ ‰õÄ~ÀÛ. #∞=Ùfi <Õ#∞ XHõ¯>Ë— J#_»O ÖÏO\˜k. ''`«~°OQÍÅ∞ QÆOQÍ#kH˜ K≥O^Œ∞`åÜÕ∞ HÍx QÆOQÍ#k `«~°OQÍʼnõΩ K≥O^Œ^Œ∞.

-ǨÏO— t=Ù_çH˜ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ ã≤÷`«∞Å∂ L<åfl~Ú. P`å‡~å=Ú_≥· LO_Õ@ѨC_»∞ PÜ«∞# '™ÈÉèÏ=OÖ’ LO\Ï_»∞† P Ü≥∂QÆOÖ’ (=∞<À^ÕǨÅ∞) Jhfl ã≤÷~°OQÍ LO\Ï~Ú. HÍx D '<Õ#∞— J<Õk "ÕÔ~·#k J#fl Z~°∞Hõ L#flѨC_»∞ PÜ«∞# '~å=∞, ~å=∞— JO@∂ #$`«ºO KÕã¨∞ÎO\Ï_»∞.

j

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

387

''U^≥·`Õ JK«Å"≥∂ Jk K«eã¨∞ÎOk ‰õÄ_®. D Hõ∆}OÖ’ #∞=Ùfi ã≤÷~°OQÍ L<åfl=Ù. HÍx H˘xfl Hõ∆}ÏÅ `«~°∞"å`« #∞"Õfi U^≥·<å Ѩx KÕã¨∞ÎO\Ï=Ù. ''*Ï˝x, Éèí‰õΩÎ_»∞ W^ŒÌ~°∂ XHõ¯>Ë. `Õ_® Uq∞@O>Ë, XHõ =ºH˜Î 'h~°∞— JO\Ï_»∞† =∞~À =ºH˜Î '=∞OK«∞QÆ_»¤— JO\Ï_»∞. (Ô~O_»∞ ~°HÍÅ ã¨=∂kè ã≤÷`«∞Å∞ - HÍq∞h HÍOK«<åÖË ã¨=∂kèH˜ J=~À^è•Å∞) ''™ê=∂#ºOQÍ K≥áêÊÅO>Ë, ã¨=∂kè ã≤÷u Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ LO@∞Ok. *Ï˝#=∂~°æOÖ’ qKå~°} KÕã¨∂Î áÈ~Ú#ѨC_»∞ JǨÏO #tOzáÈÜ«∂Hõ HõeˆQ ã¨=∂kèx ã≤÷~°ã¨=∂kè ÖËHõ [_»ã¨=∂kè (xifiHõÅÊ ã¨=∂kè) JO\Ï~°∞. ÉèíH˜Î =∂~°æOÖ’ HõeˆQ ã¨=∂kèx ÉèÏ=ã¨=∂kè JO\Ï~°∞. D ã¨=∂kèÖ’ Éèí‰õΩÎ_»∞ ÉèíQÆ=^•#O^•xfl J#∞ÉèíqOK«\ÏxH˜, PÜ«∞# bÅ#∞ P™êfikOK«\ÏxH˜ gÅ∞QÍ ˆ~MÏ=∂„`«OQÍ H˘kÌáê\˜ 'JǨÏO— LO@∞Ok. HÍx HÍq∞h HÍOK«<åÅÖ’ Pã¨H˜Î L#fl@¡~Ú`Õ g\˜#xfl\˜h J=QÆ`«O KÕã¨∞HÀÖË=Ú. ''ˆH^•~ü`À <Õ#∞ 'HÍq∞h HÍOK«<åŠѨ@¡ =∞#ã¨∞û ÅQÆfl"≥∞ÿ LO>Ë Ü≥∂QÆO ã≤kúOK«^Œ∞— Jx K≥áêÊ#∞. J`«_ç Kèåfx XHõ™êi KÕ`ÀÎ x=Ú~°∞^• =∞xÑ≤OzOk. HÍx JÖÏ KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂#∞.

J`«_ç ֒ѨŠZ<Àfl =Ú_»∞Å∞, "≥∞eHõÅ∞ L<åfl~Ú. ^Œ∞~°æO^èŒÉèí∂~Ú+¨ª"≥∞ÿ L#fl WO\’¡H˜ "≥à◊§ÖËO Hõ^•! JÖÏO\˜ ^Œ#fl=∂@. HÍj =~°‰õΩ "Õà◊√§ áê`«∞‰õΩáÈ~Ú# ã¨fiÜ«∞OÉèí∂eOQÆOÖÏ J`«_ç q+¨Ü∂« ã¨HΘ "Õà¥◊ §x LOk. ã¨O™ê~°O Ѩ@¡ J#∞~°HΘ – HÍq∞h HÍOK«<åÅѨ@¡ J#∞~°HΘ L#fl@¡~Ú`Õ Ü≥∂QÆO ã≤kúOK«^Œ∞. ''D ‰õΩ„~°"åà◊§#∞ HÍq∞h HÍOK«<åÅ∞ WOHÍ ã¨Ê $tOK«ÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ gix JO`«QÍ „¿Ñq∞™êÎ#∞. Ǩ„*Ï <å`À, '‰õΩ„~°"åà◊√§ ^èŒ#=O`«∞Å ‰õΩ@∞OÉÏʼnõΩ K≥Ok#"å~°~Ú# ѨHõ∆OÖ’ ÖË^• "å~°∞ JO^ŒQÍà‹¡Â# ѨHõ∆OÖ’ g∞~°∞ "åix „¿Ñq∞™êÎ~°∞— J<åfl_»∞. =∞i JÖÏO\˜ ѨHõ∆OÖ’ <Õ#∞ ǨÏsâò, ÖÏ@∂, #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"åix ZO^Œ∞‰õΩ Jaè=∂x™êÎ#∞? #ˆ~O„^Œ∞_çH˜ J#flOÖ’ LѨC "Õã¨∞H˘x u#_®xH˜ HÍ=Åã≤# _»|∞ƒ ‰õÄ_® ÖË^Œ∞. ''D ‰õΩ„~°"åà◊§Ö’ q+¨Ü«∂ã¨H˜Î WOHÍ „Ѩ"ÕtOK«ÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH g~°∞ JO`«~°OQÍ# JO`«QÍ Ñ¨iâ◊√^Œ∞úÖˇ· L<åfl~°∞. ÃÑ·QÍ, giÖ’ KåÖÏ=∞Ok x`«ºã≤^Œ∞úÅ∞. ѨÙ@∞ìHõ`À<Õ ÉèíQÆ=O`«∞_çѨ@¡ PHõ~°¬} Hõey L<åfl~°∞. Wk ZÖÏO\˜^ŒO>Ë – #∞"˘fiHõ `À@#∞ Ys^Œ∞ KÕâß=#∞HÀ. `À@#∞ â◊√„ÉèíO KÕã¨∂ÎO_»QÍ XHõ KÀ@ Wk=~°ˆH "ÕÜ«∞|_ç L#fl h\˜Q˘@ìO XHõ\ ˜ `å~°ã¨Ñ¨_çOk. #∞=Ùfi U „Ѩܫ∞`«flO KÕÜ«∞‰õΩO_®<Õ h~°∞ ZQÆl=Ú‡`«∂ =ã¨∞ÎOk.—— (x~°O[<£ =∂`«$¿ã=) |Å~å"£∞: =∞Ǩâ◊Ü∂« , ã¨O™ê~°O q∞^二 J<Õ *Ï˝#O ѨÓ~°∞_‚ Hç ˜ WÖÏ L#fl@∞ìO_ç ZÖÏ HõeyOk? N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J`«_çH˜ P *Ï˝#O ѨÓ~°fi[#‡Å #∞O_ç ã¨O„Hõq∞OzOk. QÆ`«[#‡ÅÖ’ J`«_»∞ J<ÕHõ ™ê^èŒ#Å∞ KÕã≤ L<åfl_»∞. ÉÏźO, =$^•úѨºO – W=hfl ^ÕǨxˆH HÍx P`«‡‰õΩ HÍ^Œ∞. ''D ‰õΩ„~°"åà◊√§ ZÖÏO\˜ "å~À `≥Å∞™ê? Ñ≤O^≥"ãÕ ≤ `«~∞° "å`« ѨÙ=Ùfi Ѩӿã "≥ÚHõ¯ÅÖÏO\˜"å~°∞ gà◊√§. giH˜ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^Œ~°≈#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok† `«~°∞"å`« PÜ«∞# =∞Ç≤Ï=∞Å#∞,

388

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

QÆ∞}ÏÅ#∞ „â◊=}O KÕ™êÎ~∞° † J@∞ `«~∞° "å`« ÉèQí =Æ O`«∞_çÖ’ SHõºO K≥O^Œ∞`å~°∞. x~°O[<£ q+¨Ü∞« "Õ∞ fã¨∞HÀ. J`«_çH˜ XHõi`À WzÛѨÙK«∞Û‰õΩ<Õ =º=Ǩ~°"Õ∞ ÖË^Œ∞. ZѨC_»∞ Ñ≤Å∞Ѩ٠=¿ãÎ JѨC_»∞ "≥o§áÈQÆÅ_»∞. HÍx Hõ#fl`«e¡ L#flO`«=~°‰õΩ P"≥∞ ÉÏQÀQÆ∞Å∞ K«∂_»=Åã≤ LO@∞Ok. <Õ#∞ =∂ J=∞‡#∞ ѨÙ=ÙfiÅ∞, K«O^Œ#O`À ѨÓlOKÕ"å_çx. P [QÆ<å‡`Õ Hõ#fl`«e¡QÍ =ã¨∞ÎOk. ''`«# ^ÕǨÏO, ^•x ÉÏQÀQÆ∞Å QÆ∞iOz Z~°∞Hõ L#flO`« =~°‰õΩ J=∞‡ ÉÏQÀQÆ∞Å#∞ QÆ∞iOz ‰õÄ_® Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ Ǩ„*Ï`À WÖÏ J<åfl#∞: 'h‰õΩ [Å∞|∞ KÕÜ«∞QÍ<Õ #∞=Ùfi q∞iÜ«∂Å∞, Ѩ\ ˜HõÉˇÅ¡O, LѨC ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩO\Ï=Ù. #∞=Ùfi h ^ÕǨxfl ã¨O~°H˜∆OK«∞HÀ"åe Jx `«Åz#O`« HÍÅO `«e¡ ã¨O~°Hõ∆} QÆ∞iOz ‰õÄ_® PÖ’zOKåe.— ''HÍx #∞=Ùfi h ^ÕǨxfl ѨÓiÎQÍ =∞~°záÈ~Ú#ѨC_»∞ Jk "Õˆ~ ã¨OQÆu. JѨC_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞_Õ h ÉèÏ~åxfl ã‘fiHõi™êÎ_»∞. Ü«ÚHõÎ=Ü«∞ã¨∞û ~åx Ñ≤Å¡Å∞ ("≥∞ÿ#~°∞¡) `«=∞ ÉèÏ~åxfl `å=Ú ã‘fiHõiOK«ÖË~°∞ Hõ^•! JO^Œ∞Hõ<Õ "åiHÀã¨O ã¨O~°‰õ∆‰õΩ}˜‚ (guardian) xÜ«∞q∞™êÎ~°∞. K≥·`«#º^Õ=ÙÅ∞, J@∞=O\˜ Ñ≤Å¡"å_çÖÏQÍ `«=∞#∞ ã¨O~°H˜∆OK«∞HÀÖˉõΩO_Õ"å~°∞.——

#==∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J^Œ∞ƒù`« ^Œ~°≈<åÅ∞ - N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å *Ï`«HõO P `«~°∞"å`« '=∞— QÆOQÍ™êfl#O PK«iOK«_®xH˜ "≥àϧ_»∞. ™êfl#O KÕâßHõ uiy =zÛ K«∂¿ãã¨iH˜ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ J^Õ z#fl QÆkÖ’ Éè‰í Ωõ ÅÎ `À ã¨OÉèÏ+≤ã∂¨ Î L<åfl~°∞. =∞¿ÇÏO„^Œ, |Å~å"£∞, `«∞Åã≤, ǨÏiѨ^Œ∞_»∞, ysâò `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ <ÕÅ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. ysâò, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å Hõ$Ѩ‰õΩáê„`«∞_≥·, QÆ`« U_≥xq∞k <≥ÅÅ∞QÍ PÜ«∞# =^ŒÌ‰õΩ =ã¨∂Î L<åfl_»∞. '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ PÜ«∞#‰õΩ ã¨g∞ѨOÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. „Ѩã¨∞Î`«O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# `«=∞ ÉèíQÆ=`ü ^Œ~°≈# =$`åÎO`åÅ#∞ `≥Å∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: XHõ ~ÀA HÍm PÅÜ«∞OÖ’ ǨÏÅ^è•i, <åOQÍìÅ∞ W~°∞=Ù~°∂ J^蕺`«‡ ~å=∂Ü«∞}O ѨiîOKÕ@ѨC_»∞ <Õ#∞ ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ XHõ #kx K«∂âß#∞. ^•xH˜ Ô~O_»∞ "≥·Ñ¨ÙÖÏ =<åÅ∞ L<åfl~Ú. K≥@∞¡, "≥ÚHõ¯Å∞ Jhfl ѨK«ÛѨK«ÛQÍ L<åfl~Ú. ~å=∞ÅHõ∆ ‡}∞Å∞ W~°∞=Ù~°∂ ÖÏQÆ∞Å∞ `˘_»∞H˘¯x "≥à◊√Î<åfl~°∞. =∞~À<å_»∞ PÅÜ«∞ HÍ~åºÅÜ«∞O Z^Œ∞~°∞QÍ J~°∞˚#∞_ç ~°^ä•xfl K«∂âß#∞. JO^Œ∞Ö’ NHõ$+¨µ‚_»∞ ™ê~°käQÍ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. Jk <å H˜OHÍ QÆ∞~°∞ÎOk. WOHÀ ~ÀA, HÍ=∂~°∞ʉõÄ~üÖ’ H©~°Î#Å#∞ q<Õ@ѨC_»∞ Z^Œ∞~°∞QÍ Q“~åOQÆ∞}˜‚ K«∂âß#∞. ''P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ kQÆO|~°OQÍ L#fl =ºH˜Î XHõ~°∞ <å ^ÕǨÏO #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ =zÛ <å`Àáê@∞ u~°∞QÆ∞`«∂ LO_Õ"å_»∞. <Õ#∞ J`«_`ç À Ѩ~åzHÍÖÏ_Õ"å_çx. J`«_∞» ÉÏÅ∞_çÖÏ JQÆ∞Ñ≤OKÕ Ñ¨~°=∞ǨÏOã¨. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <Õ#∞ K«∂ã≤# ÉèíQÆ=„^Œ∂Ѩ ^Œ~°≈<åÅxfl\˜h `≥eÜ«∞Ѩ~°K«@O ™ê^茺O HÍ^Œ∞. JѨC_»∞ <Õ#∞ JriÎ ~ÀQÆO`À ÉÏ^èŒÑ¨_Õ"å_çx. U"≥·<å ^Œ~°≈<åÅ#∞ QÍOz#@¡~Ú`Õ P ~ÀQÆO „ѨHÀÑ≤OKÕk. JO^Œ∞=Å¡ ÉèíQÆ=„^Œ∂áêÅ#∞ K«∂ã≤#ѨC_»ÖÏ¡ <Õ#∞ <ÕÅ g∞^Œ‰õΩ '^äŒ∂, ^äŒ∂— Jx Lq∞‡"Õã≤ "å\˜x =keOK«∞HÀ_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKÕ "å_çx. HÍx Jq Éèí∂`åÖÏ¡QÍ "≥O@Ѩ_ç

j

|Å~å"£∞ WO\’¡ ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O j

389

=∞m§ =∞m§ ##∞fl Ѩ@∞ìH˘<Õq. <Õ#∞ ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ L#‡`«∞Î_»<≥· LO_Õ"å_çx. ~å„uO|=à◊√§ ZÖÏ QÆ_çKÕ"À `≥e¿ãk HÍ^Œ∞. J~Ú`Õ JÖÏO\˜ ÉèÏ=O Hõey# `«~°∞"å`« =∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA qˆ~K«#"≥∞ÿ ÉèÏ"åÅhfl *ÏiáÈÜÕ∞q. (#=ÙfiÅ∞) ysâò: JÜ«∂º, <Õ#∞ g∞ *Ï`«HõO K«∂ã¨∞Î<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): <Õ#∞ â◊√Hõ¡Ñ¨Hõ∆ qkÜ«∞<å_»∞ [x‡OKå#∞. [#‡ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨∂~°∞º_»∞, K«O„^Œ∞_»∞, |∞^è∞Œ _ç ™ê÷<åÅ∞ <å *Ï`«HOõ K«∂ѨÙ`«∞Ok. JO`«‰Ωõ q∞Oz =∞ˆ~ ã¨=∂Kå~°O ÖË^Œ∞. ysâò: g∞~°∞ ‰õΩOÉèí~åtÖ’ [x‡OKå~°∞. ~å=Ú_»∞, Hõ$+¨µ‚_»∞ Hõ~å¯@Hõ, =$+¨Éèí ~åâ◊√ÅÖ’ [x‡OKå~°∞. K≥·`«#º^Õ=ÙÅ∞ ã≤OǨÏ~åtÖ’ [x‡OKå~°∞.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å Ô~O_»∞ HÀiHõÅ∞ - ™ê^èŒ<å=â◊ºHõ`«) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <å‰õΩ Ô~O_»∞ HÀÔ~¯Å∞ LO_Õq. XHõ\ ˜, Éèí‰õΩÎÅO^ŒiH˜ ~åA#∞ HÍ"åe. Ô~O_»∞, â◊√+¨¯"≥∞ÿ# ™ê^èŒ∞=Ù#∞ H͉õÄ_»^Œ∞. ysâò (#=Ùfi`«∂): g∞‰õΩ ™ê^èŒ#Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞=Åã≤ =zÛOk? N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÉèíQÆ=f ^Õq t=Ù_ç HÀã¨O J<ÕHõ Hõ~îÀ~°™ê^èŒ#Å∞ KÕã≤Ok† ѨOKåyfl `«Ñ¨ã¨∞û, K«eHÍÅOÖ’ â◊s~åxfl h\˜Ö’ =ÚOz LOK«_»O, `«^ÕHõOQÍ ã¨∂~°∞º_ç =OˆH K«∂ã¨∂ÎO_çáÈ=@O – W=hfl KÕã≤Ok. ã¨fiÜ«∞OQÍ Hõ$+¨µ‚_Õ ~å^è• Ü«∞O„`«OÖ’ Z<Àfl ™ê^èŒ#Å∞ KÕ¿ã"å_»∞ – Ü«∞O„`«O „|ǨχÜ≥∂x. ^•xfl ѨÓlOz ^蕺xOKÕ"å_»∞. P „|ǨχÜ≥∂x #∞O_Õ HÀ\Ï#∞HÀ@¡ „|Ǩ‡O_®Å∞ L`«Ê#fl=∞=Ù`å~Ú. (aÅfi =$Hõ∆O „H˜O^Œ `«O„`« ™ê^èŒ#) ''Ju QÆ∞ѨÎ"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Å∞ ã¨∞=∂! aÅfi=$Hõ∆O „H˜O^Œ <Õ#∞ L[˚fiÅ ^Œ~°≈<åÅ∞ QÍOKå#∞.

JHõ¯_Õ <Õ#∞ J<ÕHõ `åO„uHõ ™ê^èŒ#Å∞ KÕâß#∞. JO^Œ∞HÀã¨O =∂#= HõáêÅO "≥Ú^ŒÖˇ·# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ HÍ=Åã≤ =KÕÛk. „ÉÏǨχ}˜ (Éèˇ·~°g „ÉÏǨχ}˜) "å\˜#xfl\˜h ã¨=∞‰õĈ~Ûk. JHõ¯_» Z<Àfl Pã¨<åÅ#∞ ‰õÄ_® JÉèíºã≤OKå#∞. ''JѨC_»∞ =∞~À ã≤÷u HõÅ∞QÆ∞`«∂ LO_Õk. Z#fl_≥·<å JǨÏOHÍ~°O Hõey#@¡~Ú`Õ =∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA J<å~ÀQͺxH˜ QÆ∞~°ÜÕ∞º"å_çx.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J^Œ∞ƒù`« ^Œ~°≈<åÅ#∞ QÆ∞iOz# q=~åÅ∞ qx '=∞— xâıÛ+¨µì_≥· ~åuÉÁ=∞‡ÖÏQÍ ã≤÷~°OQÍ ‰õÄ~°∞ÛO_çáÈÜ«∂_»∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® =∂@ѨÅ∞‰õΩ ÖˉõΩO_® xâıÛ+¨µìÖˇ·áÈÜ«∂~°∞. QÆkÖ’ xâ◊≈|ÌO `åO_»q™ÈÎOk. `«∞Åã‘('=∞—#∞ K«∂ѨÙ`«∂): DÜ«∞# ZѨC_»∂ #=fi<Õ #=fi_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx J`«_»∞ JO`«~°OQÍ# #=Ùfi`«∂ LO\Ï_»∞. Ѷ¨Å∞æ #kH˜ LѨi`«ÖÏ# Wã¨∞Hõ LO@∞Ok. ^•xfl `«=fiQÍ<Õ h~°∞ |Ü«∞@Ѩ_»∞`«∞Ok. ('=∞—`À) ''#∞=Ùfi <åÅ∞Hõ#∞ wK«∞HÀ"å? <åÅ∞Hõ#∞ ~ÀE wK«∞H˘O@∂ LO_»∞.——

390

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

|Å~å"£∞: Jkã¨~ˆ , DÜ«∞# ('=∞—) ^•fi~å ѨÓ~°∞_‚ ∞» g∞ QÆ∞iOz# q+¨Ü∂« Å∞ J<ÕHOõ q<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: |Ǩïâß <å‰õΩ Hõey# `˘e J#∞Éèí∂`«∞Å QÆ∞iOz K≥áêÊ_Õ"≥∂! |Å~å"£∞: ѨÓ~°∞‚_»∞ ã¨Ç¨Ï[ã≤^Œ∞ú_≥·#@¡~Ú`Õ =∞i DÜ«∞# ('=∞—) ã¨OQÆu Uq∞\˜?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: W`«_»∞ xq∞`«Î=∂„`«∞_»∞. ã¨=∞Ü«∞O `˘q∞‡k QÆO@Å~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ |Ü«∞Å∞ ^Õ~°#∞<åfl~°∞.

JO^Œ∞‰õΩ U~åÊ@∞¡ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. ÉÏQ∑|*Ï~üÖ’x J#flѨÓ~å‚ Ñ¶¨∞@ìO =^ŒÌ Ѩ_»= <˘Hõ^•xx ã≤^ŒúO KÕâß~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ XHõ¯~˘Hõ¯~°∞QÍ Éèí‰õΩÎÅ∞ ™êëêìOQÆ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ`À áê@∞ "≥o§ Ѩ_»=Ö’ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. "åi`Àáê@∞ QÀáêÖò-=∂ ‰õÄ_® Ѩ_»= ZH˜¯Ok. ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ HÍã¨Î q„âßOu fã¨∞H˘x JHõ¯_» #∞O_ç ™êÜ«∞O„`«O HÍ=∂~üÇ¨ \©H˜ HÍe#_»H#õ "≥àϧÅx P"≥∞ L^ÕâÌ O◊ . ^ŒH}∆˜ âË fi◊ ~°OÖ’ ~åMÏÖò LѨÜ∂≥ yOKÕ HͺOÑπ HÍ\ò (camp cot)#∞ =∞~°=∞‡`«∞ÎÅ xq∞`«ÎO HõÅHõ`åΉõΩ ѨOáê~°∞. „Ѩã¨∞Î`«O ^•xfl ‰õÄ_® Ѩ_»=Ö’H˜ ZH˜¯OKå~°∞. <Õ_»∞ =∞Y #Hõ∆„`«O† â◊√ÉèíHõ~°"≥∞ÿ#k HÍ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ =∞m§ =KÕÛ â◊x"å~°O <å_»∞ |ÖÏ~å"£∞É’ã¨∞ WO\˜H˜ "≥o§ u~°∞QÆ∞ „Ѩܫ∂}Ïxfl â◊√Éèí„Ѩ^Œ"≥∞ÿ# ~ÀA# KÕÜ«∂Åx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ x~°‚~ÚOKå~°∞.

j

jj

j

#O^ŒÉ’ã¨∞ WO\’¡

391

j

43 #O^ŒÉ’ã¨∞ WO\’¡ „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO q<À^£, ~åMÏÖò, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ`À =∞OQÆà◊"å~°O, EÖˇ· 28, 1885

ã¨=∞Ü«∞O =∞^蕺ǨÏflO =¸_»∞ QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ |Å~å"£∞É’ã¨∞ WO\˜ Ju^äŒ∞Å QÆkÖ’ Éèí‰õΩÎÅ`Àáê@∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. q<À^£, ~åMÏÖò, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞, '=∞— `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ <Õ\ ˜ L^ŒÜ«∞O |Å~å"£∞ WO\˜H˜ qKÕÛã≤ Éèí‰õΩÎÅ`À áê@∞ JHõ¯_Õ =∞^蕺ǨÏflO Éè’[#O KÕâß~°∞. |Å~åO WO\’¡ [QÆ<åfl^䌙êfiq∞H˜ x`«ºÑ¨Ó[Å∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. [QÆ<åfl^䌙êfiq∞H˜ x"ÕkOK«|_ç# HÍ~°}Ï# |Å~å"£∞ WO\’¡x Éè’*<åxfl Ѩq„`« Éè’[#OQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ѨiQÆ}˜™êÎ~°∞. #O^ŒÉ’ã¨∞ ÉÏQ∑É*Ï~üÖ’ =ã≤ã¨∞Î#fl L#fl`« ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥Ok# =ºH˜Î. J`«_ç WO\’¡ ^Õg^Õ=`«Å z`«~Î ∞° =ÙÅ∞ J<ÕHOõ L<åflÜ«∞x <å~åÜ«∞}ü `«k`«~° Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ `≥eáê~°∞.

P z`«~Î ∞° =ÙÅ#∞ K«∂_»QÀi N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ D ~ÀA =∞^蕺ǨÏflO #O^ŒÉ’ã¨∞ WO\˜H˜ "≥à§◊ #∞<åfl~°∞. ‰õΩ=∂Ô~Î =∞~°}˜OzO^Œ#fl ^Œ∞óYO`À ‰õΩq∞eáÈ`«∞#fl XHõ „ÉÏǨχ}¢ã‘Î WÅ∞¡ JHõ¯_çH˜ ^ŒQÆæ~°Ö’<Õ LOk. P"≥∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨ@¡ ÉèíH˜Î „ѨѨ`«∞ÎÅ∞ Hõey=ÙOk. PÜ«∞#∞fl ^Œi≈OKÕ xq∞`«ÎO `«~°K«∂ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O =ã¨∂ÎO@∞Ok. `«# WO\˜H˜ ~°=∞‡x n#OQÍ "Õ_»∞H˘x LOk. P"≥∞ „áê~°÷##∞ =∞xflOz N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P"≥∞ WO\˜H˜ ‰õÄ_® "≥à◊§#∞<åfl~°∞. `«~°∞"å`« JHõ¯_ç#∞O_ç QÆ}∞ `«e¡ J<Õ Éèí‰õΩÎ~åe WO\˜H˜ "≥à◊§#∞<åfl~°∞.

XHõ<˘Hõ ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À '<å‰õΩ KåÖÏ Ñ¨#∞Å∞ L<åfl~Ú. ѨsHõ∆ʼnõΩ `«Ü«∂~°∞ HÍ=Åã≤ LOk. JO^Œ∞=Å¡ <Õ#∞ `«~°K«∂ g∞ =^ŒÌ‰õΩ ~åÖË#∞— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (z#fl #ˆ~O„^Œ∞_ç`À): W"åà◊ x#∞fl <Õ#∞ Ñ≤eÑ≤OK«ÖË^Õ! z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (#=Ùfi`«∂): Jk x["Õ∞. J~Ú`Õ ^•x QÆ∞iOz WѨC_»∞ KÕ¿ãk U=ÚOk? N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: 㨈~ <åÜ«∞<å, <Õ#∞ h K«^Œ∞=ÙÅÖ’ *’HõºO KÕã¨∞HÀ#∞. h‰õΩ fiHõ L#flѨC_Õ <å =^ŒÌ‰õΩ ~å=K«∞Û.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ =∞#ã¨∞û QÍÜ«∞Ѩ_ç# ^èÀ~°}˜Ö’ D =∂@Å<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ #O^ŒÉ’ã¨∞ WO\˜H˜ "≥à§◊ _®xH˜ ã≤^=úŒ ∞Ü«∂º~°∞. PÜ«∞# HÀã¨O XHõ ѨÅH¡ © ~°ÑÊ≤ OKå~°∞. ÉèíQÆ=<åfl=∞O LK«Ûiã¨∂Î PÜ«∞# ѨšH© ZHͯ~°∞. #Å¡ áêb+¨µ K≥ѨCÅ∞ `˘_»∞QÆ∞H˘x, Z„~°OK«∞ ѨOK≥ ^èŒiOz L<åfl~°∞. L`«ÎsÜ«∞O ÖË^Œ∞. PÜ«∞# ѨšH©Ö’ ‰õÄ~°∞Û<åflHõ '=∞— PÜ«∞# K≥ѨCÅ#∞

392

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

fã≤ „ѨHõ¯# ÃÑ\Ïì_»∞. `å#∞ ‰õÄ_® ѨšH© "≥O|_Õ #_»=™êQÍ_»∞. WO`«Ö’ Ѩˆ~âò‰õÄ_® =zÛ "åix HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. ѨšH© #O^ŒÉ’ã¨∞ WO\˜ ^•fi~°O ^•\˜ qâßÅ"≥∞ÿ# MÏm ã¨÷ÅO g∞^Œ∞QÍ "≥o§ WO\˜ =ÚOy@ PyOk. WO\˜ Ü«∞[=∂x ‰õΩ@∞O|O`À ã¨Ç¨ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „"≥ÚHͯ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞— `À K≥ѨCÅ∞ JOkOK«=∞x K≥Ñ≤Ê Ñ¨Å¡H©#∞O_ç kQÍ~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ JO^Œ~°∂ HõÅã≤ "Õ∞_»ÃÑ· #∞#fl ÃÑ^ŒÌ ǨÅ∞Ö’H˜ "≥àϧ~°∞. P ǨÅ∞Ö’ <åÅ∞QÆ∞ QÀ_»Å‰õÄ ^Õg^Õ=`«Å z„`«Ñ¨\ÏÅ∞ „"ÕÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú.

WO\˜ Ü«∞[=∂x #O^ŒÉ’ã¨∞, J`«_ç `«=Ú‡_»∞ Ѩâ◊√Ѩu =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. WO`«Ö’ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® JHõ¯_»‰õΩ =KåÛ~°∞. "åi`Àáê@∞ ysâò ™È^Œ~°∞_»∞ J`«∞Öò‰õÄ_® =KåÛ_»∞. „Ѩã¨#∞flx `«O„_ç #O^ŒÉ’ã¨∞ WO\˜H˜ `«~°K«∂ =ã¨∂Î LO\Ï_»∞. PÜ«∞# ‰õÄ_® JѨC_»∞ JHõ¯_Õ L<åfl_»∞. „Ѩã¨#∞fl_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨ@¡ ÉèíH˜Î „ѨѨ`«∞ÎÅ∞#fl"å_»∞.

kÌfÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO #O^ŒÉ’ãπ WO\’¡ z„`«Ñ¨\ÏÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ z„`«Ñ¨\ÏÅ#∞ K«∂_»™êQÍ~°∞. PÜ«∞#`ÀÉÏ@∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® z„`«Ñ¨\ÏÅ#∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. Ѩâ◊√Ѩu "åiH˜ z„`«Ñ¨\ÏÅ#∞ QÆ∞iOz q=iã¨∞Î<åfl_»∞. "≥Ú^Œ\ ˜ z„`«Ñ@ ¨ O K«`∞« ~°∞ƒù[ q+¨µ=‚ Ùk. ^•xfl K«∂_»QÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ÉèÏ=áê~°=â◊ºOÖ’ =ÚxyáÈÜ«∂~°∞. xÅ|_ç L#fl =ºH˜Î JÖψQ ‰õÄ~°∞ÛO_çáÈ~Ú HÍ¿ãѨ٠J^Õã≤÷uÖ’ LO_çáÈÜ«∂~°∞. Ô~O_»= z„`«Ñ¨@OÖ’ ÉèíHõÎ=`«ûÅ∞_≥·# N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞x t~°ã¨∞ûÃÑ· KÕ~Ú "Õã≤ Pj~°fikã¨∞Î<åfl_»∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_ç ^Œ$+≤ì N~å=Ú_ç áê^ŒÑ¨^•‡ÅÃÑ· xez LOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ D z„`«Ñ¨\Ïxfl KåÖÏ¿ãѨ٠K«∂ã¨∂ÎO_çáÈÜ«∂~°∞. ÉèÏ=áê~°=â◊ºOÖ’ ''PǨ! PǨ!—— J<åfl~°∞. =¸_»= Ѩ@OÖ’ "Õ}∞QÍ#Ö’Å∞_≥·# Hõ$+¨µ‚_»∞ Ñ≤Å¡#„QÀq KÕ`«Ñ¨@∞ìH˘x Hõ^ŒO|=$Hõ∆O „H˜O^Œ xÅ|_ç=Ù<åfl_»∞. <åÅæ= z„`«Ñ@¨ OÖ’ "å=∞#∞_»∞ Q˘_»∞QÆ∞ KÕ`|« @∞ìH˘x |eK«„Hõ=iÎ Ü«∞[˝âßʼnõΩ áÈ`«∞<åfl_»∞. ''"å=∞<å!—— JO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«^ÕHõOQÍ "å=∞#∞_ç =OHõ K«∂ã¨∂ÎO_çáÈÜ«∂~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #~°ã≤OǨϙêfiq∞ Ѩ@O K«∂âß~°∞. P `«~°∞"å`« |$O^•=#OÖ’ QÀѨÉÏÅ∞~°`À Ü«∞=Ú<å#k f~å# P=ÙÅ#∞ "Õ∞ѨÙ`«∞#fl Hõ$+¨µ‚_ç Ѩ@O. ^•xfl K«∂ã≤ '=∞— ''PǨ! ZO`« K«Hõ¯\˜ Ѩ@O—— J<åfl_»∞. `«~°∞"å`« ^èŒ∂=∂=u, ëÈ_»t, Éèí∞=<Õâ◊fii, `å~å, HÍm Ѩ\ÏÅ∞ L<åfl~Ú. Jq K«∂ã≤ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''W=hfl L„QÆ=¸~°∞ÎÅ∞. W@∞=O\˜ "å\˜x WO\’¡ ÃÑ@∞ìHÀ~å^Œ∞. WÖÏO\˜ =¸iÎx XHõ"Õà◊ WO\’¡ LOz#@¡~Ú`Õ Ü«∞^ä•qkèQÍ Ñ¨Ó*Ï^Œ∞Å∞ x~°fiiÎOKåe. HÍx g∞ J^Œ$+¨ìO ÉÏQÆ∞Ok. JO^Œ∞ˆH g∞~°∞ "å\˜x JÖÏ LOK«∞HÀQÆeQÍ~°∞—— J<åfl~°∞.

J@∞ÃÑ·# J#flѨÓ~å‚^Õq Ѩ@O. Jk K«∂ã≤ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ áê~°=â◊ºOÖ’ ''PǨ!

ZO`«ÉÏQÆ∞Ok!—— J<åfl~°∞.

j

#O^ŒÉ’ã¨∞ WO\’¡

j

393

J@∞ `«~∞° "å`« ~å^è•^Õq z„`«Ñ@¨ O. x‰õΩO[=#OÖ’ P"≥∞ `«# K≥Å∞Å`À áê@∞ ã≤OǨã¨#OÃÑ· ~åQÍÖÏѨ# KÕ™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P z„`åxfl KåÖÏ¿ãѨ٠K«∂ã¨∂ÎO_çáÈÜ«∂~°∞.

D q^èŒOQÍ z„`«Ñ¨\ÏÅ#∞ K«∂ã≤# `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WO\˜ Ü«∞[=∂x =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ '' D ~ÀA ZO`À P#O^ŒOQÍ LOk. g∞~°∞ x["≥∞ÿ# Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞. POQÆ¡ z„`åÅ∞ Ug ÖˉõΩO_® D z„`åÅ#∞ LOKåˆ~! <å‰õΩ KåÖÏ Pâ◊Û~°ºOQÍ LOk—— J<åfl~°∞. #O^ŒÉ’ã¨∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À ''g∞~°∞ xÅ|_Õ L<åflˆ~O? ~°O_ç, =zÛ ‰õÄ~ÀÛO_ç.—— J<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ‰õÄ~°∞Ûx WÖÏ J<åfl~°∞: ''D Ѩ\ÏÅhfl ÉÏQÍ ÃÑ^ŒÌq.—— #O^ŒÉ’ã¨∞: POˆQ¡Ü«ÚŠѨ\ÏÅ∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): J~Ú`Õ Jq Z‰õΩ¯=QÍ ÖË=ÙQÍ! g∞‰õΩ POˆQ¡Ü«ÚŠѨ^Œú`«∞ÅÃÑ· ÃÑ^ŒÌQÍ "≥∂A ÖË#>Ë¡ LOk. ˆHâ◊"£¿ã<£ '#= q^è•<£— J<Õ z„`«Ñ¨@O QÀ_»‰õΩ „"ÕÖÏ_»∞`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆ$ǨÏã¨÷ Éèí‰õΩÎ_≥·# ã¨∞ˆ~âò q∞„`« P z„`åxfl "Õ~ÚOKå_»∞. JO^Œ∞Ö’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ˆHâ◊"£¿ã<£‰õΩ aè#fl =∞`«ã¨∞÷Å∞ aè#fl =∂~åæÅ#∞ J#∞ã¨iOz XˆH QÆ=∂ºxfl KÕ~°∞‰õΩO@∞<åfl~°x K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: JkQÀ, ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_ç Ѩ@O! „Ѩã¨#∞fl_ç `«O„_ç (#=Ùfi`«∂): JO^Œ∞Ö’ g∞~°∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): ^•<À¡ Jhfl L<åfl~Ú. Jk P^èŒ∞xHõ ÉèÏ=O. WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ǨÏ~îå`«∞QÎ Í ÉèÏ=Ѩ~=° â◊√Öˇ· [QÆ[#˚ x`À ã¨OÉèÏ+≤OK«™êQÍ~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« „`åQÆ∞É’`«∞=Öˇ ''<å‰õΩ ã¨Ê $Ç¨Ï `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞—— J<åfl~°∞. WO\˜"≥·Ñ¨Ù ^Œ$+≤ìx ™êiOz ''WÅ∞¡ ÉÏQÍ ÃÑ^ŒkÌ QÍ<Õ LOk. HÍx JO^Œ∞Ö’ L#fl^Õq∞\˜? W@∞HõÅ∞, H˘Ü«∞º, =∞>Ëì Hõ^•!—— J<åfl~°∞.

H˘O`«¿ãÃÑ·# `«~°∞"å`« ''^Õg^Õ=`«Å z„`«Ñ¨\ÏÅ #xfl\˜h K«∂âßHõ <å‰õΩ ZO`À P#O^ŒOQÍ LOk—— Jx ѨeH˜ WÖÏ H˘#™êyOKå~°∞: ''J~Ú`Õ HÍm, `å~å =O\˜ L„QÆ=¸~°∞ÎÅ z„`åÅ∞ ÃÑ@∞ìHÀ=_»O =∞Ozk HÍ^Œ∞. JÖÏ ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ x`«ºÑ¨Ó[Å∞ KÕã¨∂ÎO_®e.—— Ѩâ◊√Ѩu (#=Ùfi`«∂): `«e¡ WÖÏ Zxfl ~ÀAÅ∞ #_çÑ≤¿ãÎ Jxfl ~ÀAÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú ÖˇO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, P =∂@ x["Õ∞. HÍx ÉèíQÆ=O`«∞_ç Ѩ@¡ =∞#ã¨∞û xÅѨ_»O =∞Ozk. PÜ«∞#∞fl =∞~°záÈ=_»O =∞Ozk HÍ^Œ∞. #O^ŒÉ’ã¨∞: ZHõ¯_çk, ÉèíQÆ=O`«∞_ç "≥·Ñ¨Ù =∂ =∞#ã¨∞û xe¿ãÎ Hõ^•!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: PÜ«∞# Hõ$Ѩ`À Jk ™ê^茺Ѩ_»∞`«∞Ok. #O^ŒÉ’ã¨∞: HÍx PÜ«∞# Hõ$Ѩ HõÅQÆ@O ÖË^Õ? PÜ«∞#‰õΩ x[OQÍ<Õ `«# Hõ$Ѩ#∞ „Ѩ™êkOKÕ â◊H˜Î LO^•? (ã¨OѨÓ~°‚ â◊~°}ÏQÆu - ÉèíQÆ=O`«∞_Õ Hõ~°Î) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): J~°÷=∞~ÚOk. hk ѨO_ç`«∞Å ÉèÏ=O – Z=~°∞ ZÖÏ Hõ~°‡Å∞ KÕ¿ãÎ JÖÏ Ñ¶Å¨ O J#∞Éèqí ™êÎ~∞° J<Õ@@∞=O\˜ ÉèÏ=O. WÖÏO\˜ ÉèÏ"åÅ#∞ =^Œe"≥~Úº. ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ â◊~°}∞ *ÁzÛ`Õ ‰õ~°‡ Hõ∆Ü«∞"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. <Õ#∞ ѨÙ=ÙfiÅ∞ KÕ`« |@∞ìH˘x J=∞‡`À WÖÏ J<åfl#∞.

394

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

'J=∂‡, WkQÀ h áêѨO, WkQÀ h ѨÙ}ºO – Ô~O_»∂ #∞"Õfi fã¨∞HÀ, <å‰õΩ Un =^Œ∞Ì. <å‰õΩ ˆH=ÅO â◊√^ŒúÉèíH˜Îx =∂„`«O „Ѩ™êkOK«∞. J=∂‡, WkQÀ h =∞Oz, WkQÀ h K≥_»∞ – Ô~O_»∂ #∞"Õfi fã¨∞HÀ, <å‰õΩ =∞OzK≥_»∞Å∞ Ug =^Œ∞Ì. <å‰õΩ ˆH=ÅO â◊√^ŒúÉèíH˜Îx =∂„`«O „Ѩ™êkOK«∞. WkQÀ h ^èŒ~°‡O, WkQÀ h J^èŒ~°‡O – Ô~O_»∂ #∞"Õfi fã¨∞HÀ. <å‰õΩ ^èŒ~å‡^èŒ~å‡Å∞ Ug =^Œ∞Ì. J=∂‡, WkQÀ h *Ï˝#O, WkQÀ h J*Ï˝#O.– Ô~O_»∂ #∞"Õfi fã¨∞HÀ. <å‰õΩ *Ï˝<å*Ï˝<åÅ∞ Ug =^Œ∞Ì. <å‰õΩ ˆH=ÅO â◊√^Œú ÉèíH˜Îx =∂„`«"Õ∞ „Ѩ™êkOK«∞. J=∂‡, WkQÀ â◊√z, WkQÀ h Jâ◊√z – Ô~O_»∂ #∞"Õfi fã¨∞HÀ. <å‰õΩ ˆH=ÅO â◊√^ŒúÉèíH˜Îx =∂„`«"Õ∞ „Ѩ™êkOK«∞.— #O^ŒÉ’ã¨∞: ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ âßã¨<åxfl LÅ¡OѶ≤∞OK«QÆÅ_®?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J^Õq∞\˜, #∞=Ùfi JÖÏ J_»∞QÆ∞`å"Õq∞\˜? PÜ«∞# ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. PÜ«∞#‰õΩ JO`å ™ê^茺"Õ∞.âßã¨<åxfl U~°Ê~°z# "å_»∞ HÍ"åÅO>Ë ^•xfl =∂~°Û#∂QÆÅ_»∞. (Éè’QÆÖÏÅ㨠- ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ѨHõ∆áê`å? - ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ WKåÛù=∞Ü«Ú_»∞) ''HÍx #∞=Ùfi JÖÏ =∂\Ï¡_»=K«∞Û. ZO^Œ∞HõO>Ë h‰õΩ Éè’QÍÅ#∞ J#∞ÉèíqOKåÅ#fl HÀiHõ LOk. JO^Œ∞ˆH JÖÏ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl=Ù. Éè’QÍÅ#∞ J#∞ÉèíqOѨx^Õ K≥·`«#ºO *ÏQÆ$`«=∞=^Œx H˘O^Œi Jaè„áêÜ«∞O. HÍx J#∞ÉèíqOK« _®xHõO@∂ U=ÚO^Œx? HÍq∞h HÍOK«<åÅ ã¨∞YO J<Õk WѨC_»∞ LO@∞Ok! =∞~°∞Hõ}∆ OÖ’ Hõ#∞=∞~°∞QÔ · áÈ`«∞Ok. Jk Hˆ =ÅO Hõ}∆ ÉèOí QÆ∞~°O =∂„`«"∞Õ . ÃÑ·QÍ, HÍq∞h HÍOK«<åÅÖ’ U=ÚOk? ˆ~yѨO_»∞ÖÏ `ÀÅ∞, q`«Î#O =∂„`«"Õ∞. uO>Ë J=∞¡â◊¥Å KÕã¨∞ÎOk. ÖˉõΩO>Ë Jk U^≥·<å fÑ≤ =ã¨∞Î=ÙÖÏO\˜k. XHõ™êi „q∞OQÆQÍ<Õ WHõ Ug∞ q∞QÆÅ^Œ∞.—— #O^ŒÉ’ã¨∞ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞. `«~°∞"å`« WÖÏ J<åfl_»∞: ''[#O JÖψQ JO\Ï~°#∞HÀO_ç. HÍx ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ѨHõ∆áê`«O L#fl"å_®? JO`å PÜ«∞# Hõ$Ѩ ^•fi~å<Õ [~°∞QÆ∞`«∞#fl@¡~Ú`Õ =∞i PÜ«∞# ѨHõ∆áêu J==Åã≤O^Õ Hõ^•!—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx ã¨fiÜ«∞OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨~°fi=¸ J~Ú XáêÊ~°∞`«∞<åfl_»∞. r= [QÆ`«∞ÎÅ∞QÍ q~ålÅ∞¡`«∞<åfl_»∞. ѨÓ~°‚*Ï˝#O ã≤kúOz#ѨC_»∞ P É’^èŒ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞#ã¨∞û, |∞kú, ^ÕǨÏO "≥Ú^ŒÖˇ·# W~°"≥· <åÅ∞QÆ∞ `«`åfiÅ∞QÍ J~Ú=Ù<åfl_»∞. =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ PÜ«∞# Z=i Ѩ@¡ ѨHõ∆áê`«O =Ç≤ÏOK«QÆÅ_»∞? #O^ŒÉ’ã¨∞: ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ <å<å ~°∂áêÅ#∞ ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒiOKå_»∞? XHõ KÀ@ *Ï˝xQÍ#∞, =∞~À KÀ@ J*Ï˝xQÍ#∂ ZO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J^ŒO`å PÜ«∞# W+¨ìO. J`«∞Öò: D q+¨Ü«∞O QÆ∞iOz ˆH^•~ü ÉÏ|∞ KåÖÏ K«Hõ¯QÍ K≥áêÊ_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Ö’HÍxfl ZO^Œ∞‰õΩ ã¨$+≤ìOKå_»x Z=~À J_»QÍæ JO^Œ∞‰õΩ J`«_»∞ 'U ã¨=∂"Õâ◊OÖ’<≥·`Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨$+≤ì KÕÜ«∂Åx Ü≥∂K«# KÕâß_À, P ã¨=∂"ÕâßxH˜ <Õ#∞ Ǩ[~°∞ HÍÖË^Œ<åfl_»∞.— (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J^ŒO`å PÜ«∞# W+¨ìO. WÖÏ Ñ¨eH˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ D áê@ áê_®~°∞.

j

#O^ŒÉ’ã¨∞ WO\’¡

j

395

ã¨HõÅ=Ú h `«Å¿Ñ [iyO`«∞=Ù J@∞=Öˇ<Õ h Ѩ#∞Å#∞ h "˘#~°∞Ѩ `å*Ëã≤u=∞x `«Å`«∞~°∞ IIã¨II ѨOHõ=∞O^Œ∞ ‰õÄ~°∞#@∞¡ Éèí„^ŒQÆ[=Ú |OkèO`«∞=Ù ‰õΩO\˜"åx ^Œ∂H˜O`«∞=Ù H˘O_»Å ÃÑ·ÃÑ·H˜ ‰õÄ_» IIã¨II ‰õÄÅ„^À`«∞ h"˘Hõix Ѷ¨∞’~° Éèí"åѶ¨∂`«=∞O^Œ∞ ZH˜¯O`«∞=Ù "Õ~˘Hõix Z#ÖËx „|ǨχѨ^Œ=Ú IIã¨II <Õ Ü«∞O„`«=Ú h=Ù Ü«∞O„uq <Õ QÆ$ǨÏ=Ú#∞ h=Ù QÆ$Ç≤Ï}˜ <Õ ~°^äŒ=Ú#∞ h=Ù ~°käq Z@∞ #_»ÃÑ^˘ J>ˇ #_»`«∞#∞ IIã¨II áê@ áê_ç N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ã¨OÉèÏ+¨}#∞ H˘#™êyOKå~°∞. ''P"≥∞ P#O^Œ=∞~Ú, ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∂Å<Õ bÅÅ#∞ x~°fiÇ≤Ï™ÈÎOk. r=ÙÅ∞ Jã¨OMϺHõO. "åiÖ’ U XHõ~À ÖËHõ W^ŒÌ~°∞ =∂„`«"Õ∞ =Ú‰õΩÎÅ∞ J=Ù`«∞<åfl~°∞. P"≥∞ ZO`«QÍ<À ã¨O|~°Ñ¨_çáÈ`«∞Ok. ÅHõ∆Ö’# U^˘ XHõ\ ˜ `≥OK«∞H˘#∞K«∞ ZyiáÈ=Ù ^•x K«∂z #=ÙfiH˘#∞K«∞ K«Ñ¨Ê@¡#∞ K«~°`«∞ h=Ù. ''J=∂‡, JkK«∂ã≤ #∞=Ùfi K«Ñ¨Ê@∞¡ K«~°∞ã¨∂Î #=Ùfi`å=Ù. H˘O^Œ~°∞ ã¨O™ê~°OÖ’ |^Œ∞úÅ=Ù`«∞<åfl~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ =Ú‰õΩÎÅ=Ù`«∞<åfl~°∞.

Z<≥flxfl Ѩ_»=Å∞ ZQÆ∞_»∞ kQÆ∞_»∞ QÆey Éèí=™êQÆ~°O|∞ÃÑ· Ѩܫ∞xOK«∞K«∞O_≥ Ѩܫ∞xOK«∞K«∞O_ç# Ѩ_»=Åq Ü≥∞xfl P ™êQÆ~°=Ú Ö’`«∞ÅO^Œ∞# =ÚxyáÈ=Ù.——

('<Õ#∞—#∞ J<Õfi+≤OK«∞— - JѨiѨHõfi"≥∞ÿ# '<Õ#∞—#∞ `«ºlOK«∞) #O^ŒÉ’ã¨∞: Ñ≤e¡H˜ K≥ÅQÍ@O, ZÅ∞Hõ‰õΩ „áê} ã¨OHõ@O. W^ŒO`å P"≥∞ W+¨ìO! HÍx WO^Œ∞Ö’ =∂ „áê}ÏÖË áÈ`«∞<åfl~Ú.

396

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: HÍx #∞=Ùfi Z=iq? P"Õ∞ ã¨~fi° =¸ J~Ú=ÙOk. P"≥∞#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ#O`«=~°Hˆ '<Õ#∞, <Õ#∞— JO@∂ LO\Ï=Ù. ''JO^Œ~°∂ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ™êH∆Í`«¯iOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. JO^Œ~°∂ L^ŒúiOѨ|_»`å~°∞. H˘O^ŒiH˜ ÃÑO^ŒÅHõ_<» Õ Éè’[#O Åaèã∞¨ OÎ k. H˘O^ŒiH˜ =∞^蕺ǨÏfl ã¨=∞Ü«∞OÖ’, =∞iH˘O^ŒiH˜ ™êÜ«∞OHÍÖÏ# Åaèã¨∞ÎOk. HÍx Z=~°∂ Ѩã¨∞Î LO_»~°∞. JO^Œ~°∂ `«=∞ x[ã¨fi~°∂áêxfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.—— Ѩâ◊√Ѩu: J=Ù#O_ô. ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨=∞ã¨Î=¸ J~Ú=Ù<åfl_»x JxÑ≤™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: '<Õ#∞ Z=ifl— JO@∂ D '<Õ#∞—#∞ J<Õfi+≤OK«∞. '<Õ#∞— J<Õk Z=ÚHõÖÏ ÖËHõ =∂Oã¨=∂ ÖËHõ ~°H=Îõ ∂ ÖËHõ „¿Ñ=ÙÖÏ? '<Õ#∞—#∞ "≥^‰Œ Ωõ `«∂áÈ~Ú#ѨC_»∞ '#∞=Ùfi—#∞ Hõ#∞Q˘O\Ï=Ù.

JO>Ë, ֒ѨŠÉèíQÆ=O`«∞_ç â◊H˜Î HõO>Ë "Õ~°∞QÍ =∞ˆ~g∞ ÖË^Œ∞. L#flk '<Õ#∞— HÍ^Œ∞, 'PÜ«∞<Õ—. (Ѩâ◊√Ѩu`À) ã≤iã¨OѨ^ŒÅ∞#flѨÊ\˜H© h‰õΩ q∞_çã≤áê@∞ ÖË^Œ∞. D '<Õ#∞—#∞ ѨÓiÎQÍ `«ºlOѨÖË=Ú.

D '<Õ#∞— J<Õk =kÖËk HÍ^Œ∞ HÍ|\˜ì P "≥^èŒ=#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^•ã¨∞_çQÍ Ñ¨_ç LO_»x=Ùfi.

(JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) <Õ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç Éèí‰õΩÎ_»#∞, ÉèíQÆ=O`«∞_ç a_»¤#∞, ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^•ã¨∞_»#∞ J<Õ@@∞=O\˜ JǨÏO =∞Ozk. HÍq∞h HÍOK«<åÅÖ’ J#∞~°HõÎ"≥∞ÿ L#fl '<Õ#∞— JѨiѨHõfi"≥∞ÿ# '<Õ#∞—. JÖÏO\˜ '<Õ#∞—#∞ Ѩi`«ºlOKåe.—— JǨÏOHÍ~°O QÆ∞iOz# D J^Œ∞ƒù`« "åºMϺ#O qx WO\˜ Ü«∞[=∂x`À ã¨Ç¨ JHõ¯_» L#fl "å~°O^Œ~°∂ xâıÛ+¨µìÖˇ·áÈÜ«∂~°∞. (*Ï˝x ÅHõ∆}ÏÅ∞ - Sâ◊fi~°ºO =Å¡ '=∞`«∞Η) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (Ѩâ◊√Ѩu`À): *Ï˝xH˜ Ô~O_»∞ ÅHõ∆}ÏÅ∞ L<åfl~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜k, J`«_çH˜ JǨÏOHÍ~°=∞<Õk LO_»^∞Œ . ~Ô O_»=k âßO`«ãfi¨ ÉèÏ=O Hõey LO\Ï_»∞. #∞=Ùfi D ~Ô O_»∞ ÅHõ}∆ ÏÅ#∂ Hõey L<åfl=Ù. JO>Ë h g∞^Œ ÉèíQÆ=O`«∞_ç J#∞„QÆǨÏO LO^Œ#fl=∂@. ''JkèHõ ã¨OѨ^Œ ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ =∞iÑ≤OѨKãÕ ∞¨ OÎ k. ã¨OѨ^Œ ã¨fiÉèÏ="Õ∞ JÖÏO\˜k. Ü«∞^Œ∞=∞e¡H± ÉÏQÍ ã¨OѨ#∞fl_»Ü«∂º_»∞. JO^Œ∞KÕ`« D #_»∞=∞ J`«_»∞ ÉèíQÆ=kfi+¨Ü«∂Å∞ =∂\Ï¡_»@O ÖË^Œ∞. „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞OÖ’ J`«_»∞ ÉèíQÆ=¢`«Êã¨OQÍÅÖ’ ZO`À P#O^ŒO á⁄O^Õ"å_»∞. ''HÍq∞hHÍOK«<åÅ∞ XHõ q^èŒ"≥∞ÿ# =∞^ŒºO ÖÏO\˜q. =∞^Œºáê#O Z‰õΩ¯=QÍ KÕ¿ãÎ z<åfl#fl, ÃÑ^ŒÌ<å#fl J#fl Z~°∞Hõ LO_»^Œ∞. "åà◊§#∞ ‰õÄ_® J#~åx =∂@Å∞ JO\Ï_»∞. „`åQÆ∞É’`«∞‰õΩ ÃÑ^ŒÌ z#fl J<Õ =º`åºã¨O Hõ#|_»^Œ∞.—— #O^ŒÉ’ã¨∞: J=Ù#O_ç, P =∂@ x["Õ∞. ('=∂q∞_ç Ѩà◊√§ u#_»"Õ∞ =ÚYºO, ÖˇHõ¯Å∞ =º~°÷O - x~°~°÷Hõ q+¨Ü«∂Å∞ - ã¨xfláê`« ~Ày) Ѩâ◊√Ѩu: =∞Ǩâ◊Ü«∂! Spiritualism, Theosophy(P^蕺u‡Hõ "å^Œ=Ú, k=º*Ï˝#O)Å QÆ∞iOz g∞ Jaè„áêÜ«∞"Õ∞q∞\˜? ã¨∂~°ºÖ’HõO, K«O„^ŒÖ’HõO, #Hõ∆„`«Ö’HõO, W=hfl x[OQÍ<Õ L<åflÜ«∞O\Ï~å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: U"≥∂ <åÜ«∞<å, J=hfl <å‰õΩ `≥eÜ«∞=Ù. "å\˜ QÆ∞iOz JO`«QÍ `«Å ѨQÆÅQ˘@∞ìHÀ=_»O ZO^Œ∞‰õΩ? =∂q∞_ç `À@‰õΩ =∂q∞_ç Ѩà◊√§ u#_®xH˜ =KåÛ=Ù. JO`ÕHÍx,

j

#O^ŒÉ’ã¨∞ WO\’¡

j

397

`À@Ö’ Zxfl =∂q∞_ç K≥@∞¡ L<åfl~Ú, Zxfl ÅHõ∆Å H˘=∞‡Å∞ L<åfl~Ú, Zxfl HÀ@¡ P‰õΩÅ∞ L<åfl~Ú JO@∂ ÖˇH˜¯OK«_»O =Å¡ „ѨÜ≥∂[#O Uq∞\˜? <Õ#∞ `À@‰õΩ =∂q∞_ç Ѩà◊§#∞ u#_®xH˜ =KåÛ#∞, Ѩà◊√§ ux áÈ`å#∞. ''J~Ú`Õ K≥·`«#ºO Hõ#∞Hõ XHõ™êi *ÏQÆ$`«"≥∞ÿ#@¡~Ú`Õ, ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ XHõ™êi `≥Å∞ã¨∞HÀ QÆey#@¡~Ú`Õ, =∞i J@∞=O\˜ x~°~°÷Hõ q+¨Ü«∂Å#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅ#fl WK«Ûù [xOK«^Œ∞. ã¨xfláê`« ~Ày Jã¨O^Œ~°ƒùOQÍ "åQÆ∞`«∂ LO\Ï_»∞. '<Õ#∞ S^Œ∞ ¿ã~°¡ J#flO uO\Ï#∞. Ñ‘áê hà◊√§ „`åQÆ∞`å#∞— JO@∂O\Ï_»∞. "≥·^Œ∞º_»∞ W=hfl qO@∂ 'JÖψQ, JÖψQ uO^Œ∞=ÙÖË— JO@∂O\Ï_»∞. WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ J`«_»∞ á⁄Q͉õΩ ¿ãqã¨∂ÎO\Ï_»∞. HÍx ã¨xfláê`«O `˘ÅyáÈ~Ú# `«~°∞"å`« ~Ày =∂\Ï¡_Õ =∂@Å#∞ J`«_»∞ ÅHõ∆ ºÃÑ_»`å_»∞.—— (ÉèíQÆ=`«ûO|O^èŒO Hõ∆}HÍÅ"≥∞ÿ<å KåÅ∞! - JǨÏź, <å~°^Œ∞_»∞) Ѩâ◊√Ѩu: |Ǩïâß =∂ ã¨xfláê`«O z~°HÍÅO LO@∞O^Õ"≥∂?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: JÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ J#∞HÀ"åe? ÉèíQÆ=O`«∞_çÃÑ· =∞#ã¨∞û#∞ xÅ∞ѨÙ, K≥·`«#ºO *ÏQÆ$`«=∞=Ù`«∞Ok. Ѩâ◊√Ѩu (#=Ùfi`«∂): ÉèíQÆ=O`«∞_ç`À\˜ =∂ ã¨O|O^èŒO Hõ∆}˜Hõ"≥∞ÿ#k. á⁄Q͉õΩ ¿ãqOK«_»O ZO`«¿ãѨ٠LO@∞O^À JO`«¿ãѨ٠=∂„`«"Õ∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.)

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: JÖÏ LO>Ë LO_»=K«∞ÛQÍHõ! ÉèíQÆ=O`«∞_ç`À ã¨OÉO^èŒO Hõ∆}HÍÅO L#fl 㨈~, J^Õ =ÚH˜Îx HõÅ∞QÆ*Ëã¨∞ÎOk. ''JǨÏź N~å=Ú_ç`À WÖÏ JOk: '„ѨÉè’! <Õ#∞ ѨOk Hõ_»∞ѨÙ# ѨÙ\˜ì<å 㨈~, ÖˉõΩO>Ë =∞ˆ~ „áê}˜QÍ Ñ¨Ù\˜ì# 㨈~ – h áê^ŒÑ¨^•‡ÅѨ@¡ =∞#ã¨∞û xeKÕ@@∞¡, h Ѩ@¡ â◊√^ŒúÉèíH˜Îx HõeˆQ@@∞¡ ##∞fl J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞.— ''<å~°^Œ∞_»∞ ~å=Ú_ç`À 'F ~å=∂! <Õ#∞ h#∞O_ç =∞ˆ~ =~°=¸ HÀ~°#∞. <å‰õΩ â◊√^ŒúÉèíH˜Îx „Ѩ™êkOK«∞. h Éèí∞=#"≥∂ǨÏ# =∂Ü«∞Ö’ <Õ#∞ Ѩ_çáȉõΩO_® LO_Õ@@∞¡ ##∞fl Pj~°fikOK«∞.— ''ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ ǨÏ$^ŒÜ∂« O`«~åàÏÅ#∞O_ç „áêi÷Oz#@¡~Ú`Õ PÜ«∞# Ѩ@¡ =∞#ã¨∞û xÅ∞ã¨∞OÎ k.

PÜ«∞# áê^ŒÑ¨^•‡Å Ѩ@¡ â◊√^ŒúÉèíH˜Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. (ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ HõÅÊ`«~°∞=Ù - áêѨO, Ѩ~°Ö’HõO - JO`«ºHÍÅOÖ’ ÉèíQÆ=zÛO`«# - Éèí~°`«∞_»∞) '' '=∂ ã¨xfláê`«O áÈÜÕ∞^≥ÖÏ?— '=∞i =∂ QÆu U=∞ÜÕ∞º@∞¡?— '"Õ∞=Ú áêѨÙÅO— – WÖÏO\˜ ÉèÏ"åÅ#∞ =keÃÑ@ìO_ç. (#O^Œ É’ã¨∞`À) ^•xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ 'Uq∞\©? <Õ#∞ XHõ™êi ~å=∞<å=∂xfl LK«ÛiOKå#∞. =∞i <å‰õΩ áêѨO ZHõ¯_çk?— J<Õ@@∞=O\˜ „ѨQÍ_è» qâßfiã¨O HÍ"åe.—— #O^ŒÉ’ã¨∞: Ѩ~°Ö’Hõ =∞<Õk LO^•? áêáêʼnõΩ tHõ∆ LO^•?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=Ùfi =∂q∞_çѨà◊√§ u#=Ü«∂º ÉÏ|∂! 'Ѩ~°Ö’HõO LO^• ÖË^•?— 'nx `«~°∞"å`« U=∞=Ù`«∞Ok?— – WÖÏO\˜ q+¨Ü«∂Å#∞ ÖˇH˜¯OK«_»O=Å¡ Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? =∂q∞_çѨà◊§#∞ u#∞. HÍ=Åã≤Ok =∂q∞_ç Ѩà◊√§. HÍ=Åã≤Ok ÉèíQÆ=O`«∞_ç Ѩ@¡ ÉèíH˜Î –

398

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

#O^ŒÉ’ã¨∞: HÍx =∂q∞_çK≥@∞ì ZHõ¯_» LOk? =∂q∞_ç Ѩà◊√§ ZHõ¯_» Åaè™êÎ~Ú?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: K≥\Ïì? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J<åk J#O`« „|ǨχO. PÜ«∞# LO_»<Õ L<åfl_»∞.

PÜ«∞# x`«∞º_»∞. HÍx XHõ¯ q+¨Ü«∞O – ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ HõÅÊ`«~°∞=Ù. ~å"Õ =∞#™ê +≤HÍ~°∞ áÈ^Œ=Ú HÍmHõÅÊ „^Œ∞=∞O|∞#‰õΩ „áÈQÆ∞KÕÜ«Ú=∂ K≥@∞ì „H˜O^Œ#∞ <åÅ∞QÆ∞ ѨÙ~°∞ëê~°÷O|∞Å#∞. ''HõÅÊ`«~°∞=Ù =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ „áêi÷OKåe. JѨC_Õ Ñ¨à◊√§ Åaè™êÎ~Ú. Ѩà◊√§ =$Hõ∆O #∞O_ç JѨC_Õ <ÕÅ ~åÅ∞`å~Ú. JѨC_»∞ =∞#O Ѩà§◊ #∞ „áÈQÆ∞KÕã∞¨ HÀ=K«∞Û. ^è~Œ å‡~°÷ HÍ=∞"≥∂H∆ÍÅ<Õ <åÅ∞QÆ∞ Ѩà√◊ §. ''*Ï˝#∞Å∞ "≥∂H∆Íxfl HÀ~°∞‰õΩO\Ï~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ ÉèíH˜Îx JO>Ë J¿ÇÏ`«∞Hõ ÉèíH˜Îx J¿ÑH˜∆™êÎ~°∞. "å~°∞ ^èŒ~å‡~°÷ HÍ=∂Å#∞ HÀ~°∞HÀ~°∞. ''#∞=Ùfi Ѩ~°Ö’HõO QÆ∞iOz J_çQÍ=Ù Hõ^•? ÉèíQÆ=næ`« „ѨHÍ~°O =∞x+≤ =∞~°}˜OKÕ@ѨC_»∞ ^Õx<≥·`Õ PÖ’z™êÎ_À =∞~°∞[#‡Ö’ JÖψQ J=Ù`å_»∞. Éèí~°`« =∞Ǩ~åA =∞~°}˜OKÕ@ѨC_»∞ 'lOHõ, lOHõ— Jx ^Œ∞ódã¨∂Î „áê}ÏÅ∞ =kÖÏ_»∞. JO^Œ∞ˆH J`«_»∞ =∞~°∞[#‡Ö’ lOHõÖÏ [x‡OK«=Åã≤ =zÛOk. HÍ|\˜ì [ѨO, ^蕺#O, ѨÓ[ "≥Ú^ŒÖˇ·#q ~å„uO|=à◊√§ JÉèíºã≤OKåe. JѨC_Õ, D JÉèϺ㨠|ÅO`À, =∞~°}HÍÅOÖ’ ÉèíQÆ=zÛO`«# ™ê^茺Ѩ_»∞`«∞Ok. D q^èŒOQÍ =∞~°}O ã¨OÉèíq¿ãÎ, P =ºH˜Î ÉèíQÆ=`ü ã¨fiÉèÏ"åxfl á⁄O^Œ∞`å_»∞. ''ˆHâ◊"£¿ã<£ ‰õÄ_® ##∞fl Ѩ~°Ö’HõO QÆ∞iOz J_çQÍ_»∞. JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ 'WÖÏ g@xfl\˜ QÆ∞iOz ÖˇH¯õ Å∞ Hõ@_ì O» =Å¡ h Hˆ q∞\˜ „ѨÜ∂≥ [#O?— J<åfl#∞. WOHÍ WÖÏ K≥áêÊ#∞: ''ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ „áêÑ≤ÎOK«∞HÀ#O`«=~°‰õΩ =∞m§ =∞m§ ã¨O™ê~°OÖ’H˜ ~åHõáÈHõÅ∞ ™êyOKåeûO^Õ. ‰õΩ=∞‡i =∞\˜ì`À KÕã#≤ ‰õΩO_»Å∞, =¸`«Å∞ ZO_»É_ˇ `» å_»∞. Ѩâ√◊ =ÙÅ∞ "å\˜x „`˘H˜¯"Õã#≤ @¡~Ú`Õ J`«_∞» HÍeáÈ~Ú# "å\˜x áêˆ~™êÎ_»∞. HÍx ѨzÛQÍ L#fl "å\˜x =∞m§ =∞\˜ìÖ’ HõÅ∞ѨÙ`å_»∞. "å\˜x ™êÔ~ÃÑ· ÃÑ\˜ì H˘`«Î ‰õΩO_»Å#∞ `«Ü«∂~°∞KÕ™êÎ~°∞.——

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO ~°*’QÆ∞} zǨflÅ∞ - *Ï˝# ÉèíH˜Î, â◊√^Œú ÉèíH˜Î WO`«=~°‰Ωõ WO\˜ Ü«∞[=∂x N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ LáêǨ~°O ã¨=∞iÊOKÕ ã¨∂K«#Å∞ K«∂ѨÖ^Ë ∞Œ .

JO^Œ∞=Å¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ÖË ã¨fiÜ«∞OQÍ #O^ŒÉ’ã¨∞`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''WÖÏ K«∂_»∞, #∞=Ùfi u#_®xH˜ U"≥∞ÿ<å W"åfie. <Õ#∞ XHõ ~ÀA Ü«∞^Œ∞=∞e¡H± `«e¡`À 'U"≥∞ÿ# u#_®xH˜ W=fi==∂‡, ÖˉõΩO>Ë Jk QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ Jâ◊√ÉèíO Hõeyã¨∞ÎOk— Jx K≥áêÊ#∞.—— #O^ŒÉ’ã¨∞ q∞~îå~ÚÅ∞ `≥Ñ≤ÊOKå_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "å\˜x u#™êQÍ~°∞. #O^ŒÉ’ã¨∞ `«k`«~°∞Å∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =OHõ `«^ÕHõOQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. q∞~îå~ÚÅ∞ u#fl `«~°∞"å`« PÜ«∞# KÕ`∞« Å∞ Hõ_∞» HÀ¯"åÅ#∞‰õΩ<åfl~°∞. J~Ú`Õ q∞~îå~ÚÅ∞ fã¨∞‰õΩ=zÛ# Ѩàϧxfl u"åp g∞^Œ LOKå~°∞.

j

#O^ŒÉ’ã¨∞ WO\’¡

j

399

JO^Œ∞=Å¡ PÜ«∞# Ñ¨à‹§OÖ’ KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞HÀ¯ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. Ѩx=∞x+≤ PÜ«∞# KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞HÀ¯=_®xHõx XHõ HõOK«∞áê„`« fã¨∞‰õΩ=zÛOk. HÍx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ^•xfl LѨÜ≥∂yOK«ÖË^Œ∞† ZO^Œ∞HõO>Ë ~°*’QÆ∞}O QÆÅ"å~°∞ JÖÏ KÕ™êÎ~°∞ HÍ|\˜ì. HõOK«∞áê„`«#∞ K«∂_»QÍ<Õ PÜ«∞# Ѩx =∞x+≤`À ''Jk JHõ¯~° ÖË^Œ∞. ^•xfl fã¨∞‰õΩ"≥o§áÈ—— J<åfl~°∞. WO\˜ Ü«∞[=∂x ''WO^Œ∞Ö’ KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞HÀ¯O_ç—— J<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ѩ~°^蕺#OQÍ ''Uq∞\˜? KÕ`«∞Å∞Hõ_»∞HÀ¯"åÖÏ?—— J<åfl~°∞. `«~°∞"å`« PÜ«∞# ^ŒH˜∆}Ѩ٠=™ê~åÖ’H˜ "≥àϧ~°∞. KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞HÀ¯=_®xH˜ '=∞—#∞ hà◊√§ áÈÜ«∞=∞<åfl~°∞. '=∞— XHõ K≥O|∞`À hà◊√§ áÈâß_»∞. KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞H˘¯x PÜ«∞# `«∞"åfiÅ∞`À `«∞_»∞K«∞‰õΩ<åfl~°∞. QÆkH˜ uiy =KåÛHõ XHõ Ñ¨à‹¡OÖ’ `åO|∂ÖÏÅ∞ `≥zÛ PÜ«∞#‰õΩ WKåÛ~°∞. HÍx P Ñ¨à‹§O#∞O_ç =ÚO^Œ∞QÍ<Õ H˘O^Œ~°∞ Ju^äŒ∞Å∞ `åO|∂ÖÏÅ∞ fã¨∞H˘#flO^Œ∞# PÜ«∞# "å\˜x ã‘fiHõiOK«ÖËHõ áÈÜ«∂~°∞. #O^ŒÉ’ã¨∞ (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): q∞=∞‡efl XHõ =∂@ J_»QÍe?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): Uq∞@k? #O^ŒÉ’ã¨∞: g∞~°∞ `åO|∂ÅO ã‘fiHõiOK« ÖË^Œ∞ ZO^Œ∞Hõx? JO`å ÉÏQÍ<Õ LOk HÍx J^˘Hõ¯>Ë Ö’Ñ¨OQÍ HÍ#=™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: W+¨ì^Õ=`«‰õΩ ã¨=∞iÊOz, ã‘fiHõiOK«_»O <å JÅ"å@∞. #O^ŒÉ’ã¨∞: g∞~°∞ ^•xfl ZÖÏ fã¨∞‰õΩ<åfl z=~°‰õΩ W+¨ì^Õ=`«‰õΩ KÕˆ~^Õ HÍ^•!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: *Ï˝#=∂~°æO Jx XHõ\ ˜ LOk. ÉèíH˜Î=∂~°æO Jx =∞~˘Hõ\ ˜ LOk. *Ï˝#∞Å∞ „|Ǩχ*Ï˝#O PáêkOK«∞H˘x Jxfl =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ ã‘fiHõiOK«QÆÅ~°∞. ÉèíH˜Î=∂~°æOÖ’ (â◊√z, Jâ◊√z Jx) H˘kÌQÍ ÉèË^Œ|∞kú LO@∞Ok. #O^ŒÉ’ã¨∞: J~Ú<å, g∞~°∞ KÕã≤Ok ã¨=Úz`«=∞x <Õ#∞ ÉèÏqOK«#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): <å ÉèÏ=O JÖÏO\˜k ã¨∞=∂! J~Ú`Õ #∞=Ùfi K≥¿ÑÊk ‰õÄ_® x["Õ∞. âߢ™êÎÅÖ’ Jk ‰õÄ_® K≥ѨÊ|_çOk. Ñ≤^ŒÑ¨ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WO\˜Ü«∞[=∂xx =ÚYã¨∞ÎuѨ~°∞Å #∞O_ç *Ï„QÆ`«ÎQÍ LO_»=∞x ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞~À =ÚYº q+¨Ü«∞O – =ÚYã¨∞ÎuѨ~°∞Å #∞O_ç *Ï„QÆ`«ÎQÍ LO_»∞. "å~°∞ `«=∞ ™êfi~°O÷ HÀã¨O J@∂ W@∂ u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~°∞. („Ѩã#¨ ∞fl_ç `«O„_ç`À) g∞~°∞ LO_»@O WHõ¯_Õ<å? „Ѩã¨#∞fl_ç `«O„_ç: ÖË^ŒO_ç, =∂ WÅ∞¡ WHõ¯_»‰õΩ ã¨g∞ѨOÖ’<Õ LOk. HÍã¨Î á⁄QÆ „`åQÆ∞`å~å?

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (ZO`À q#Ü«∞O`À): =^ŒOÌ _ô, g∞ˆ~ „`åQÆO_ç, <åH˜ÑC¨ _»∞ á⁄QÆ „`åQÍÅxÖË^∞Œ . #O^ŒÉ’ã¨∞ WÅ∞¡ KåÖÏ ÃÑ^ŒÌk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J`«_ç`À ''Ü«∞^Œ∞=∞e¡H± WÅ∞¡ WO`« ÃÑ^ŒÌk HÍ^Œ∞. J^Õ ã¨OQÆu P<å_»∞ <Õ#∞ J`«_ç`À K≥áêÊ#∞—— J<åfl~°∞. #O^ŒÉ’ã¨∞: PÜ«∞# *’~å™êOHÀÖ’ H˘`«Î WÅ∞¡ XHõ\ ˜ Hõ\ ˜ìOKå_»O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #O^ŒÉ’ã¨∞#∞ L`åûǨÏѨ~°∞ã¨∂Î WÖÏ JO@∞<åfl~°∞.

400

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#O^ŒÉ’ã¨∞`À): #∞=Ùfi ã¨O™ê~°OÖ’ LO@∂<Õ ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· =∞#ã¨∞û#∞ ÅQÆflO KÕâß=Ù. W^Õ"≥∞ÿ<å ™ê=∂#º q+¨Ü«∞=∂? ã¨O™ê~°O `«ºlOz# "å_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ZÖÏÔQ·<å 㨈~ „áêi÷Oz f~°`å_»∞. JO^Œ∞Ö’ Ѷ¨∞#`« U=ÚOk? ã¨O™ê~°OÖ’ LO@∂<Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OKÕ"å_»∞ x[OQÍ<Õ ^èŒ#∞º_»∞ ã¨∞=∂! JÖÏO\˜ =ºH˜Î W~°"≥· =∞}∞QÆ∞Å∞ |~°∞=Ù L#fl ~å~Úx `˘ÅyOKåHõ =ã¨∞Î=Ù#∞ á⁄O^Õ =ºH˜Î ÖÏO\˜"å_»∞. ''U^À XHõ ÉèÏ"åxfl P„â◊~ÚOz ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OKåe. ǨÏ#∞=∞O`«∞_çk *Ï˝#ÉèíH˜Î, <å~°^Œ∞_çk â◊√^ŒúÉèíH˜Î. ''N~å=Ú_»∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞_ç`À, 'ǨÏ#∞=∂! #∞=Ùfi ##∞fl U ÉèÏ=O`À P~åkè™êÎ=Ù?— Jx J_çQÍ_»∞. JO^Œ∞‰õΩ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ WÖÏ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ_»∞: 'XHÀ¯™êi x#∞fl ѨÓ~°∞‚_»∞QÍ#∞, ##∞fl JOâ◊QÍ#∞ QÍOK«∞`å#∞. XHÀ¯™êi x#∞fl „ѨÉèí∞=ÙQÍ#∞, ##∞fl ^•ã¨∞_çQÍ#∞ K«∂™êÎ#∞.

HÍx F ~å=∂! `«`«Î fi*Ï˝#O Hõey#ѨC_»∞ =∂„`«O '#∞"Õfi <Õ#∞, <Õ#∞ #∞=Ùfi—QÍ QÍOK«∞`å#∞.— ''N~å=Ú_»∞ <å~°^Œ∞}˜‚ U^≥·<å =~°O HÀ~°∞HÀ=∞<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ <å~°^Œ∞_»∞, 'F ~å=∂! h áê^ŒÑ¨^•‡ÅѨ@¡ â◊√^ŒúÉèíH˜Î HõeˆQÖÏ, h Éèí∞=#"≥∂ǨÏ# =∂Ü«∞Ö’ ã¨"≥∂‡Ç≤Ï`«∞_»#∞ J=‰õΩO_ÕÖÏ <å‰õΩ =~°O „Ѩ™êkOK«∞— J<åfl_»∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ |Ü«∞Å∞^Õ~°#∞<åfl~°∞. #O^ŒÉ’ã¨∞`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''ÉèíQÆ=næ`« „ѨHÍ~°O ѨÅ∞=Ùi KÕ`« Q“~°qOѨ|_»∞`«∂ ѨÓlOѨ|_Õ =ºH˜ÎÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞_ç qâı+¨â◊H˜Î LO@∞Ok. hÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞_ç â◊H˜Î LOk.—— #O^ŒÉ’ã¨∞: â◊H˜Î =∂#=ÙÅO^ŒiÖ’#∂ ã¨=∂#OQÍ LOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (fHõ∆}OQÍ): g∞`À =zÛ# zˆH¯ Wk! JO^ŒiH© â◊H˜Î ã¨=∂#OQÍ LO@∞O^• Uq∞\˜? qÉèí∞=Ù ~°∂ѨOÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨~°fiÉèí∂`åÅÖ’ XHõ\ ˜QÍ<Õ q~ålÅ∞¡`«∞<åfl_»#flk x["Õ∞.

HÍx PÜ«∞# â◊H˜Î Jaè=ºH©ÎHõ~°}Ö’ `å~°`«=∂ºÅ∞ L<åfl~Ú. ''q^•º™êQÆ~ü ‰õÄ_® <å`À W^Õ =∂@ J<åfl_»∞. 'ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ H˘O^ŒiH˜ Z‰õΩ¯= â◊H˜Îx, H˘O^ŒiH˜ `«‰õΩ¯= â◊H˜Îx „Ѩ™êkOKå_® Uq∞\˜?— Jx J_çQÍ_»∞. JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ WÖÏ ["åaKåÛ#∞: 'â◊H˜Î Jaè=ºH©ÎHõ~°}Ö’ `å~°`«=∂ºÅ∞ ÖË#@¡~Ú`Õ "Õ∞=∞O^Œ~°O q∞=∞‡efl K«∂_»_®xH˜ ZO^Œ∞‰õΩ =KåÛO? g∞ `«ÅÃÑ·# Ô~O_»∞ H˘=Ú‡Å∞ "≥ÚeKåÜ«∂ Uq∞\˜?— —— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÖËz xÅ|_®¤~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® PÜ«∞#`À áê@∞ ÖËKå~°∞. Ѩâ◊√Ѩu, WO\˜ ^•fi~°O ^•HÍ =zÛ "åix ™êQÆ#Oáê_»∞.

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO ^Œ∞ód`«∞~åÖˇ·# „ÉÏǨχ}˜ WO\’¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉÏQ∑É*Ï~ü „ÉÏǨχ} ¢ã‘Î WO\˜H˜ ~å#∞<åfl~°∞. UÔH·Hõ ‰õΩ=∂Ô~Î áÈ~ÚO^Œ#fl ÉÏ^èŒ`À ^Œ∞ódã¨∞Î#fl „ÉÏǨχ} q`«O`«∞=Ù P"≥∞. W@∞HõÅ`À Hõ@ì|_ç# áê`« WÅ∞¡. WO\’¡H˜ "≥àı§@ѨC_»∞ Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù# P=ÙÅH˘@ìO LOk. Éèí‰õΩÎÅ∞ "Õ∞_» g∞^Œ ‰õÄ~ÀÛ=_®xH˜ J#∞=ÙQÍ

j

#O^ŒÉ’ã¨∞ WO\’¡

j

401

U~åÊ@∞¡ KÕâß~°∞. ѨÅ∞=Ù~°∞ "Õ∞_»ÃÑ·# ÉÏ~°∞Å∞fi xÅ|_®¤~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ^Œ~°≈<åxÔH· "å~°O^Œ~°∂ P`«∞~°`«`À Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. „ÉÏǨχ}˜H˜ XHõ K≥ÖÅ¡ˇ ∞ LOk. JHͯK≥Öo¡ˇ ^¡ ~ÌŒ ∂° q`«O`«∞=ÙÖË. W^Õ WO\’¡ "åi J#fl^Œ=Ú‡Å∞ ‰õÄ_® `«=∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅ`À x=ã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. ~À[O`å „ÉÏǨχ}˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ™êfiQÆ`«O ѨÅHõ\ÏxH©, PÜ«∞#‰õΩ ZÖÏO\˜ W|ƒOk HõÅQƉõΩO_® ã¨=Úz`« =∞~åº^ŒÅ∞ KÕÜ«∞_®xH© U~åÊ@∞¡ KÕÜ«∞_»OÖ’ `«Å=Ú#HõÖˇ· LOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #O^ŒÉ’ã¨∞ WO\’¡ L#flO`« ¿ãѨ٠PÜ«∞# `«# WO\˜H˜ ZѨC_»∞ qKÕÛ™êÎ~#° fl J`«∞~°``« À P"≥∞ =∂\˜=∂\˜H© |Ü«∞@‰õΩ =zÛ K«∂ã≤Ok. #O^ŒÉ’ã¨∞ WO\˜#∞O_ç P"≥∞ WO\˜H˜ =™êÎ#x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P"≥∞‰õΩ =∂@ WKåÛ~°∞. J~Ú`Õ PÅ㨺"≥∞ÿ áÈ~ÚOk Hõ^•! =∞i PÜ«∞# ~åˆ~"≥∂! J#fl `«ÅOѨÙ`À „ÉÏǨχ}˜ HõÅ`« K≥Ok `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ JHõ¯_»‰õΩ "≥o§Ok. WO`«Ö’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WO\’¡H˜ =KåÛ~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞#∞fl "Õ∞_»g∞^Œ‰õΩ `À_˘¯x "≥o¡ JHõ¯_» Ѩiz# u"åpÃÑ· Pã‘#∞Å#∞ KÕâß~°∞. '=∞—, <å~åÜ«∞}ü, Ü≥∂w<£, ^Õ"ÕO„^Œ `«k`«~°∞Å∞ XHõ KåѨg∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« z#fl#ˆ~O„^Œ∞_»∞, =∞i H˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ =KåÛ~°∞. „ÉÏǨχ}˜ K≥Öˇ¡Å∞ "Õ∞_»ÃÑ·H˜ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}q∞e¡Ok. PÜ«∞#`À q#„=∞OQÍ WÖÏ JOk: ''g∞iOHÍ ~åHõáÈ=_»O`À HÍ~°}O `≥Å∞ã¨∞HÀ_®xH˜ JHõ¯Ü«∞º WѨC_Õ #O^ŒÉ’ã¨∞ QÍi WO\˜H˜ "≥o§Ok. HÍ¿ãѨ\’¡<Õ uiy =ã¨∞ÎOk.—— WO\’¡ „H˜O^Œ "åH˜\’¡ U^À JeH˜_ç HÍQÍ, P"≥∞ ''J^Œ∞QÀ, JHõ¯Ü«∞º =KÕÛã≤Ok—— JO@∂ „H˜O^Œ‰Ωõ "≥o§Ok. HÍx =zÛOk P"≥∞ HÍ^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ^Œ~°Ç¨ã¨=^Œ#∞Öˇ· Éèí‰õΩÎÅ #_»∞=∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. '=∞— (^Õ"ÕO„^Œ`À): PǨ! ZO`« J^Œ∞ƒù`« ^Œ$â◊ºO. Ñ≤ÅÅ¡ ∞ ÃÑ^ŒÅÌ ∞, ¢ãÅΑ ∞ ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ – JO^Œ~∂° ÉÏ~°∞Å∞ni xÅ|_ç L<åfl~°∞. "å~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ^Œ~°≈<åxÔH· Lqfià◊¥§~°∞`«∞<åfl~°∞. PÜ«∞# LѨ^Õâ◊ J=∞$`åxfl „QÀÖÏÅx P`«∞~°Ñ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. ^Õ"ÕO„^Œ(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): JÜ«∂º, #O^ŒÉ’ã¨∞QÍi WO\˜HõO>Ë Wk =∞Oz ã¨÷Å=∞x Θ `« Ê« ~°∞Å∞ „ÉÏǨχ}˜ (QÀÖÏÑπ ã¨∞O^Œs ^Õg / QÀÖÏÑπ-=∂) =∂+¨~ì ∞° QÍ~°∞ ('=∞—) JO@∞<åfl~°∞. g~°∞ ÉèHí ` JO@∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Jk qx #qfi L~°∞‰õΩ<åfl~°∞.

WO`«Ö’ „ÉÏǨχ}˜ K≥Öˇ¡Å∞ ''WkQÀ#O_ç. JHõ¯Ü«∞º =KÕÛã≤Ok!—— JO@∂ =zÛOk.

402

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

„ÉÏǨχ}˜ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ „Ѩ}q∞e¡Ok. P#O^•uâ◊Ü∞« O`À P"≥∞‰õΩ UO =∂\Ï¡_®Ö’ `ÀK«_»OÖË^Œ∞. QÆ^Œæ^Œã¨fi~°O`À WÖÏ JOk: ''JÜ≥∂º! D P#O^ŒO`À <Õ#∞ K«zÛáÈ`å<Õ"≥∂ JxÑ≤™ÈÎOk. JÜ«∞ºÖÏ~å! <Õ<≥ÖÏ „|`«∞‰õΩ`å<À g∞ˆ~ K≥ѨÊO_ç. <å z<åfli K«O_ç (=∞~°}˜Oz# ‰õΩ=∂Ô~Î ¿Ñ~°∞) ã≤áê~Ú ã≤|ƒOk`À =KÕÛk – JѨC_»∞ ã≤áê~ÚÅ∞ ^•i H˜~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ ÉÏ~°∞Å∞fi xÅ|_ç HÍѨÖÏ HÍ¿ã"å~°∞.

JѨC_»∞‰õÄ_® <å H˜O`«\ ˜ P#O^ŒO HõÅ∞QÆÖË^ŒO>Ë #=∞‡O_ç. PǨ! K«O_ç =∞~°}˜OzO^Œ#fl ^Œ∞ó YO <å H˜Ñ¨C_»∞ Wã¨∞=∞O`≥·<å ÖË^Œ∞. DÜ«∞# |Ǩïâß ~åˆ~"≥∂ J#∞‰õΩ<åfl#∞. JÖÏO\˜ ѨHõ∆OÖ’ <Õ#∞ DÜ«∞# HÀã¨O KÕã≤# Ñ≤O_ç=O@Åhfl QÆOQÆÖ’ áêˆ~^•Ì=∞x xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl#∞. DÜ«∞#`À WHõ Z#fl\˜H© =∂\Ï¡_‰» Äõ _»^∞Œ , ZHõ¯_çHÔ <· å =KåÛ~°x `≥e¿ãÎ ^Œ∂~°O#∞O_ç ^Œi≈Oz uiy =KÕÛÜ«∂Åx f~å‡xOK«∞‰õΩ<åfl#∞. ''<å ã¨O`À+¨O QÆ∞iOz JO^ŒiH© `≥eÑ≤ =™êÎ#∞. <å J^Œ$+¨ìO K«∂_»=∞x Ü≥∂w<£`À K≥Ñ≤Ê=™êÎ#∞.—— „ÉÏǨχ}˜ P#O^ŒO Ѩ@ìÖËHõ =∞m§ WÖÏ JOk: ''‰õÄb"å_»∞ XHõ_»∞ XHõ ~°∂áê~Ú ÖÏ@s \˜ÔH@∞ì H˘x ÅHõ∆~°∂áêÜ«∞Å |Ǩï=∞u ÔQeKå_»@. J`«_®"å~°Î q#QÍ<Õ P#O^ŒOѨ@ìÖËHõ QÆ∞O_≥ Py K«zÛáÈÜ«∂_»∞. J=Ù#∞ J`«_»∞ x[OQÍ<Õ K«zÛáÈÜ«∂_»∞. „Ѩã¨∞Î`«O <å Ѩiã≤÷u ‰õÄ_® JÖψQ LOk. JÜ«∞ºÖÏ~å! g∞~°O^Œ~∂° ##∞fl Pj~°fikOK«O_ç. ÖˉΩõ O>Ë <Õ#∞ K«zÛáÈ`å<Õ"∂≥ J#fl@∞¡Ok.—— „ÉÏǨχ}˜ áê~°=âߺxfl K«∂ã≤ '=∞— k¢Qƃù=∞K≥O^•_»∞. P"≥∞ áê^Œ^èŒ∂ox ã‘fiHõiOKÕ xq∞`«ÎO =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥àϧ_»∞. ''W^Õq∞@Ü«∂º?—— JO@∂ „ÉÏǨχ}˜ J`«_çH˜ „Ѩu #=∞™ê¯~°O KÕã≤Ok. Éèí‰õΩÎÅ#∞ K«∂ã¨∂Î „ÉÏǨχ}˜ P#O^ŒOÖ’ "≥∞ÿ=∞~°záÈ`«∂ WÖÏ JOk: ''g∞~°O^Œ~°∂ =zÛ#O^Œ∞‰õΩ <å‰õΩ ZO`À ã¨O`À+¨OQÍ LOk. <Õ#∞ z#fl #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ ‰õÄ_® Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ =KåÛ#∞.

J`«_»∞ ÖˉõΩO>Ë =∞#efl #qfiOK«_®xH˜ Z=~°∞O\Ï~°∞?—— P"≥∞ D q^èŒOQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∂ LO_»QÍ P"≥∞ K≥Öˇ¡Å∞ "Õ∞_»ÃÑ·H˜ =zÛ ''JHõ¯Ü«∂º! „H˜O^Œ‰õΩ ~å==∂‡! #∞qfiHõ¯_» xÅ|_ç LO>Ë Ñ¨x ZÖÏ ™êQÆ∞`«∞Ok? #∞=Ùfi ÖˉõΩO_® <Õ<Õ XO@iQÍ Ñ¨xKÕã¨∞HÀQÆÅ<å?—— JOk. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~åfi`« P"≥∞ ZO`À ÉèíH˜ÎѨÓ~°fiHõOQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ "Õˆ~ QÆkÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ"≥o§ PÜ«∞#‰õΩ q∞~îå~ÚÅ∞, u#∞|O_®~åÅ∞ ã¨=∞iÊOzOk. Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ "Õ∞_»ÃÑ<· Õ u#∞|O_®~åÅ∞ ÃÑ\Ïì~∞° . ~å„u ã¨∞=∂~°∞ Zxq∞k QÆO@ʼnõΩ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. PÜ«∞# WO\˜ ^•fi~°O =^ŒÌ‰õΩ =KåÛHõ „ÉÏǨχ}˜ `«# =∞~°^Œex ''J=∂‡~¸! "≥O@<Õ =zÛ Ñ¨~°=∞ǨÏOã¨Å "åi áê^Œ^èŒ∂o ã‘fiHõiOK«∞—— JO@∂ ZÅ∞ÔQuÎ Ñ≤ezOk. P"≥∞ =∞~°^ŒÅ∞ =zÛ PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤Ok. `«~°∞"å`« „ÉÏǨχ}˜ `«=Ú‡à◊§Ö’ XHõ~°∞ =zÛ PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. J`«}˜‚ ѨiK«Ü«∞O KÕã¨∂Î „ÉÏǨχ}˜ ''W`«_»∞ <å `«=Ú‡à◊§Ö’ XHõ_»∞, =\˜ì =¸~°∞ö_»∞—— JOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''HÍ^Œ∞ HÍ^Œ∞, g~°O^Œ~°∂ =∞Oz"åˆ~—— J<åfl~°∞.

j

#O^ŒÉ’ã¨∞ WO\’¡

j

403

XHõ =ºH˜Î nѨO Ѩ@∞ìH˘x "åiH˜ ^•iK«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl_»∞. XHõ KÀ@ "≥Å∞`«∞~°∞ ã¨iQÍÖË^Œ∞. z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ JO^Œih #qfiOK«_®xH˜QÍ#∞ ''U=∞Ü«∂º, nѨO K«∂Ñ≤OK«∞, JѨC_Õ Ñ¨x J~ÚáÈ~ÚO^Œ#∞‰õΩ<åfl"å?—— J<åfl_»∞. Jk qx JO^Œ~°∂ Q˘Å∞¡# #"åfi~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P=ÙÅ H˘@ìO =^ŒÌ‰õΩ =KåÛ~°∞. „ÉÏǨχ}˜ PÜ«∞#`À ''Wk =∂ P=ÙÅ H˘@ì=∞O_ç—— JOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ H˘@ìO Z^Œ∞@ ÉèíHõÎѨi"Õ+≤ì`«∞Öˇ· xÅ|_®¤~°∞. '=∞— PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}q∞e¡ áê^Œ^èŒ∂o ã‘fiHõiOKå_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ JHõ¯_»#∞Oz QÆ}∞`«e¡ WO\˜H˜ "≥à◊§#∞<åfl~°∞.

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO QÆ}∞ `«e¡ WO\’¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ã¨=∞Ü«∞O ~å„u Zxq∞k#fl~° HÍ=™ÈÎOk. |Ǩïà◊ áê_»ºq∞ J~Ú#O^Œ∞# PHÍâ◊O, Wà◊√§, g^äŒ∞Å∞ – Jhfl "≥<≥flÅÖ’ `«à◊`«à◊ÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ QÆ}∞`«e¡ WO\˜ Ju^äŒ∞Å QÆkÖ’ Éè‰í Ωõ ÅÎ `À áê@∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. P QÆkx XHõ ã¨Ow`« |$O^ŒO"å~°∞ LѨÜ∂≥ yOK«∞ ‰õΩO@∞<åfl~°∞.

H˘O^Œ~°∞ Ü«Ú=‰õΩÅ∞ =∞^茺=∞^茺֒ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „Ñ‘`«º~°÷O "å~Ú^•ºÅ∞ "å~Úã¨∂Î<åfl~°∞.

PÜ«∞# "≥O@ Éèí‰õΩÎÅ∞, „ÉÏǨχ}˜ ‰õÄ_® =zÛ=Ù<åfl~°∞. P"≥∞ XHõ™êi WO\˜Ö’ѨʼnõΩ "≥à◊√ÎOk. =∞~À™êi Ju^äŒ∞Å QÆk =^ŒÌ‰õΩ =zÛ xÅ|_çáÈ`«∞Ok. P „áêO`åxH˜ K≥Ok# ѨÅ∞=Ù~°∞ ‰õΩ„~åà◊√§ H˜\ ˜H©Å∞ ZH˜¯ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ `˘Oy K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. QÆ}∞`«e¡ WO\˜H˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =KåÛ~°#fl "å~°Î qx P K«∞@∞ì„ѨHõ¯ Wà◊¡Ö’x PÉÏÅQÀáêÅ=¸ P =∞ǨѨÙ~°∞+¨µ}˜‚ ^Œi≈OK«_®xH˜ `«O_ÀѨ`«O_®Å∞QÍ =ã¨∞Î<åfl~°∞. ‰õΩ„~°"åà◊√¡ H˜\ ˜H©Å∞ ZHõ¯_»O K«∂z z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ''UÜü∞! WHõ¯_Õ=ÚOk? "≥à◊¡O_ç, Wà◊¡‰õΩ "≥à◊§O_ç—— JO@∂ QÆkÌOKå_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J`«ºO`«"å`«ûźO`À, ''LO_»x=Ùfi <åÜ«∞<å, LO_»x=Ùfi—— J<åfl~°∞. =∞^茺 =∞^茺֒ PÜ«∞# ''ǨÏi FO! ǨÏi FO!—— JO@∞<åfl~°∞.

QÆkÖ’ u"åp Ѩ~°z L<åfl~°∞. u"åpÃÑ· Pã¨#O "Õã≤ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ‰õÄ~ÀÛɡ\Ïì~°∞.

QÍÜ«∞‰õΩʼnõΩ JHõ¯_» KÀ@∞ KåÅ#O^Œ∞# PÜ«∞# `«=∞ Pã¨#O ^Œ∂~°OQÍ ÖÏH˘¯x "åix u"åpÃÑ· ‰õÄ~ÀÛ=∞x K≥áêÊ~°∞. P Ü«Ú=‰õΩÅ∞ ''F ˆHâ◊"å! |$O^•=<åO`«~° Å`åx‰õΩO[ q<À^Œ qǨ~°! ˆHâ◊"å!—— J<Õ áê@ áê_®~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: PǨ! ZO`« K«Hõ¯x áê@! UO P Ѷ≤_ÕÅ∞ "å^ŒºO! J^Œ∞ƒù`«O! XHõ Ü«Ú=‰õΩ_»∞ Ñ≤Å¡#„QÀq T^Œ∞`«∞<åfl_»∞. J`«_ç`Àáê@∞ =∞~À Ü«Ú=‰õΩx K«∂Ñ≤ã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''gi^ŒÌin K«Hõ¯x *’_ç—— J<åfl~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ HõKÕi H˘#™êyOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P#O^ŒÉèíi`«∞Öˇ·—— PǨ! ZO`« =∞^èŒ∞~°O!—— J<åfl~°∞. XHõ Ü«Ú=‰õΩx K«∂ѨÙ`«∂ ''W`«_çH˜ Jxfl "å~Ú^•ºÅ∞ "å~ÚOK«_O» `≥Åã≤#@∞¡Ok—— J<åfl~°∞. '=∞—`À ''g~°O^Œ~∂° KåÖÏ =∞Oz"å~°∞—— J<åfl~°∞.

P Ü«Ú=‰õΩÅ∞ áê_»_»O =ÚyOKåHõ Éèí‰õΩÎÅ`À ''g∞~°∞ U"≥∞ÿ# áê_»O_ç—— Jx HÀ~å~°∞. „ÉÏǨχ}˜ `«Å∞Ѩ٠=^ŒÌ xÅ|_ç LOk. P"≥∞ WÖÏ JOk: ''giÖ’ Z=iH© áê_»@O ~å^Œ∞. ˆH=ÅO =∞Ç≤Ï=∂ÉÏ|∞‰õΩ=∂„`«O `≥eã≤ LO_»=K«∞Û. HÍx DÜ«∞# (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞) =ÚO^Œ∞ áê_»~°∞.——

404

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

XHõ Ü«Ú=‰õΩ_»∞: ZO^Œ∞‰õΩ? <Õ#∞ =∂ <å#flQÍi =ÚO^Œ∞ áê_»`å<Õ? z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (aQÆæ~°QÍ #=Ùfi`«∂): DÜ«∞# WOHÍ JO`« =ÚO^Œ∞‰õΩ áÈÖË^Œ∞ÖË.

JO^Œ~°∂ #=fi™êQÍ~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« „ÉÏǨχ}˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ''g∞~°∞ ֒ѨeH˜ ~°O_ç—— JOk. PÜ«∞# ''ZO^Œ∞‰õΩ?—— Jx „ѨtflOKå~°∞. „ÉÏǨχ}˜: LáêǨ~°O ֒ѨŠU~åÊ@∞ KÕâß~°∞. ~°O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WHõ¯_Õ fã¨∞‰õΩ~å=K«∞Û Hõ^•! „ÉÏǨχ}˜: QÆ}∞`«e¡ q∞=∞‡efl ֒ѨʼnõΩ =zÛ WO\˜x áê=#O KÕÜ«∞=∞x „áêi÷™ÈÎOk. g∞ Ѩq„`« áê^èŒ^Œ∂o`À WÅ∞¡ HÍjˆH∆„`«"≥∞ÿ áÈ`«∞Ok. JѨC_»∞ WO\’¡ =∞~°}˜Oz<å ZÖÏO\˜ zO`å LO_»^Œ∞ JO\’Ok. „ÉÏǨχ}˜, WO\˜ ÉÏÅ∞~°`À áê@∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WO\˜ ֒ѨʼnõΩ "≥àϧ~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ |Ü«∞@ "≥<≥flÅÖ’ ѨKå~°∞¡ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. '=∞—, q<À^£Å∞ WO\˜H˜ ^ŒH˜∆}OQÍ L#fl ÉÏ@ÃÑ· ѨKå~°∞¡ KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. Ѩ~=° ∞ǨÏOã¨Å "åi rq`«OÖ’x qq^èŒ ã¨OѶ∞¨ @#Å#∞ "å~°∞ <≥=∞~°∞"Õã∞¨ ‰õΩO@∞<åfl~°∞.

+¨+¨ª ѨiKÕÛù^ŒO Uã¨∞ „H©ã¨∞Î, K≥·`«#∞ºÅ∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - =ÚQÆ∞æ~°∂ XHõ¯>Ë!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ |Å~å"£∞ É’ã¨∞ WO\˜H˜ uiy=KåÛ~°∞. Ju^äŒ∞Å QÆkH˜ Ѩ_»=∞~°QÍ L#fl z#fl QÆkÖ’ q„âßOu fã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. QÆ}∞`«e¡ WO\˜#∞O_ç uiy =KÕÛã¨iH˜ KåÖÏ PÅ㨺=∞~ÚOk. ã¨=∞Ü«∞O áêѨÙ`«‰õΩ¯= Ѩ^ŒH˘O_»∞ J=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ü≥∂w<£`À ''<å HÍà◊√¡ HÍã¨Î =∞$^Œ∞=ÙQÍ X`«∞Î <åÜ«∞<å—— J<åfl~°∞. '=∞— ^ŒQÆæ~°QÍ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. Ü≥∂w<£ HÍà◊√§ Ѩ_»∞`«∞O_»QÍ L#fl@∞ìO_ç N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''<å‰õΩ PHõe"Õã¨∞ÎOk. H˘kÌQÍ ~°=fi áêÜ«∞ã¨O uO\Ï#∞—— J<åfl~°∞. „ÉÏǨχ}˜ ‰õÄ_® |Å~å"£∞ WO\˜H˜ Éèí‰õΩÎÅ`Àáê@∞ =zÛ LOk. P"≥∞ `«=Ú‡_»∞ ÉÏQÍ `«|ÖÏ "å~Ú™êÎ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P"≥∞#∞ K«∂_»QÍ<Õ ''D™êi #ˆ~O„^Œ∞_À ÖËHõ =∞Ô~=Ô~·<å QÍÜ«∞‰õΩ_»∞ =zÛ#ѨC_»∞ D"≥∞ `«=Ú‡}˜‚ Ñ≤Å=#OÑ≤`Õ ã¨iáÈ`«∞Ok—— J<åfl~°∞. `«~°∞"å`« PÜ«∞# H˘kÌQÍ ~°=fi áêÜ«∞ã¨O ¿ãqOKå~°∞. Ü≥∂w<£ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ „Hõ=∞OQÍ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å áê^•Å#∞ ã¨∞u"≥∞`«ÎQÍ X`«∞Î`«∞<åfl_»∞. „ÉÏǨχ}˜, P"≥∞ |O^èŒ∞=~åæxfl „Ѩ™êÎqã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''PǨ! "åà◊√§ ZO`«QÍ ã¨O`À+¨Ñ¨_®¤~°∞!—— J<åfl~°∞. '=∞—: UO qO`«! Uã¨∞ „ѨÉèí∞=Ù HÍÅOÖ’ ‰õÄ_® WÖÏO\˜ Ѷ¨∞@<Õ [iyOk. =∂~å÷, "Õ∞s J<Õ W^ŒÌ~°∞ ™È^Œs=∞}∞Å∞ Uã¨∞ „ѨÉèí∞=Ù Éèí‰õΩÎ~åà◊√§QÍ LO_Õ"å~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (P`«∞~°`«`À): Uq∞\˜, Uq∞\Ï Hõ^äŒ? '=∞—: Uã¨∞„H©ã¨∞Î Éèí‰õΩÎÅ#∞ "≥O@ɡ@∞ì‰õΩx W^Õ q^èŒOQÍ Éèí‰õΩÎ~åe WO\˜H˜ "≥àϧ~°∞. "åiÖ’ XHõ ™È^Œi PÜ«∞#∞fl K«∂_»QÍ<Õ ÉèÏ"ÀÖÏ¡ãO¨ `À xO_çáÈ~ÚOk. P ã¨xfl"ÕâO◊ Q“~åOQÆ∞x QÆ∞iOz# D áê@#∞ [˝Ñ≤ÎH˜ `≥ã¨∞ÎOk.

j

#O^ŒÉ’ã¨∞ WO\’¡

j

405

<å QÀ~å k=º~°∂Ѩ ™êQÆ~°=Ú# <å Hõ#∞QÆ= ky =Úxy =∞~°Å <å‰õΩ JQÆ∞Ѩ_»=Ù uiy =zÛ ky ky Ö’`«∞‰õΩ <å =∞k kyáÈÜ≥∞#∞ `å=∞~°O U QÆu ~¸^Œ∞‰õΩ |Ü«∞@‰õΩ ~åQÆÅ##∞ ã¨OQÆu =∞~°z ''WOH˘Hõ ™È^Œi XO\iQÍ Uã¨∞„ѨÉèí∞=ÙHÀã¨O u#∞|O_®~åÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ™ÈÎOk. P"≥∞ Uã¨∞ „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ‰õΩ =zÛ WÖÏ Ñ¶≤~åº^Œ∞ KÕã≤Ok: '„ѨÉèí∂! Wk ZO`« J<åºÜ«∞"≥∂ K«∂_»O_ç! <ÕxHõ¯_» XHõ¯^•<Õfl Jhfl KÕã¨∞‰õΩO@∂ L<åfl#∞. JHõ¯ U"≥∂ WHõ¯_» g∞`À ‰õÄ~°∞Ûx LOk.— JѨC_»∞ Uã¨∞ „ѨÉèí∞=Ù WÖÏ J<åfl_»∞: 'g∞ JHõ¯ x[OQÍ<Õ ^èŒ#∞º~åÅ=∂‡. =∂#= rq`« L^ÕÌâ◊"≥∞ÿ# ÉèíQÆ=¢`ÕÊ=∞#∞ P"≥∞ ã¨OáêkOzOk.— —— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk 㨈~, W^ŒO`å K«∂¿ãÎ, h‰õΩ U=∞xÑ≤™ÈÎOk? '=∞—: Uã¨∞„H©ã¨∞Î, K≥·`«#∞ºÅ∞, `«=∞~°∞ XHõ¯>Ë#x `À™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: J=Ù#=Ù#∞. XHõ¯>Ë, x[OQÍ XHõ¯>Ë. PÜ«∞# (ÉèQí =Æ O`«∞_»∞) – K«∂ã¨∞<Î åfl=Ù Hõ^• – WO^Œ∞Ö’ U q^èŒOQÍ q~ålÅ∞¡`«∞<åfl_À.

WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ â◊s~åxfl "Õe`À K«∂Ñ≤OKå~°∞, ÉèíQÆ=O`«∞_Õ D ~°∂ѨOÖ’ J=`«iOKå_»∞ J#fl@∞¡QÍ. '=∞—: g∞~°∞ P ~ÀA J=`å~° `«`åfixfl qѨÙÅOQÍ =i‚OKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: UO K≥áêÊ#∞? '=∞—: kQÆO`åÅ =~°‰õΩ "åºÑ≤Oz=Ù#fl qâßÅ "≥∞ÿ^•<åxfl TÇ≤ÏOK«∞ HÀ=∞<åfl~°∞. HÍx Z^Œ∞~°∞QÍ XHõ QÀ_» L#flO^Œ∞# "≥∞ÿ^•<åxfl K«∂_»ÖËHõáÈ`«∞<åflO. QÀ_»Ö’ QÆ∞O„_»x ~°O„^äŒO XHõ\ ˜ LOk. P ~°O„^èŒO QÆ∞O_® J#O`« "≥∞ÿ^•<åxfl H˘O`« K«∂_»=K«∞Û.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P ~°O„^èŒ"Õ∞q∞\’ K≥ѨC. '=∞—: g∞ˆ~ P ~°O„^èŒO. g∞ ^•fi~å ã¨~°fi=¸ ^Œi≈OK«=K«∞Û. kyÌQÆO`åʼnõΩ "åºÑ≤Oz# P "≥∞ÿ^•<åxfl K«∂_»=K«∞Û.

D =∂@`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Jq∞`«OQÍ ã¨O`«∞+¨µìÅÜ«∂º~°∞. '=∞— gѨ٠`«_»∞`«∂ ''#∞=Ùfi ^•xfl ÉÏQÍ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl=Ù. =∞Ozk, KåÖÏ =∞Ozk—— J<åfl~°∞. '=∞—: ^•xfl J~°÷O KÕã¨∞HÀ=_»O KåÖÏ Hõ+¨ìO. ѨÓ~°‚„|ǨχO XHõ =∂#=^ÕǨÏOÖ’ ZÖÏ W=Ú_»∞`«∞Ok? nxfl J~°÷O KÕã¨∞HÀ=_»O KåÖÏ Hõ+¨ìO. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ D q+¨Ü«∞OQÍ XHõ áê@ áê_®~°∞:

406

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

Ñ≤zÛ"åx =Öˇ#∞ `å#∞ QÆ_»Ñ¨ QÆ_»Ñ¨ u~°∞QÆ∞#∞ aK«ÛQÍx=Öˇ `å#∞ QÆ_»Ñ¨ QÆ_»Ñ¨ u~°∞QÆ∞#∞ Jã¨Öˇ=~˘ J`«_≥=~˘ JO`≥=iH˜ JQÆ∞Ѩ_»_»∞.

'=∞—: g∞~°∞ Uã¨∞„H©ã¨∞Î q+¨Ü«∞O‰õÄ_® K≥áêÊ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: UO K≥áêÊ#∞? '=∞—: Ü«∞^Œ∞=∞e¡H± `À@Ö’ Uã¨∞ „ѨÉèí∞=٠Ѩ\Ïxfl K«∂ã≤ g∞~°∞ ÉèÏ=ã¨=∂kè =∞QÆ∞flÅÜ«∂º~°∞.

JѨC_»∞ Uã¨∞ „ѨÉèí∞=٠Ѩ@O#∞O_ç ky=zÛ g∞Ö’ b#"≥∞ÿáÈ=_»O g∞~°∞ K«∂âß~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#OQÍ LO_çáÈ~Ú =∞m¡ WÖÏ J<åfl~°∞: ''Q˘O`«∞Ö’ "åºkè ~å=_®xH˜ J~°÷O LOk. ÖˉõΩO>Ë <Õ#∞ "≥o§# KÀ@ÖÏ¡ áê_ç, <å@ºOKÕã≤ JO^Œi =ÚO^Œ∞ `ÕeHõ J~ÚáÈÜÕ∞"å_çx.—— `«~°∞"å`« PÜ«∞# kfiA_ç QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: kfiA_»∞ ~åÖË^ÕO? '=∞—: <Õ#∞ ~°=∞‡<Õ K≥áêÊ#O_ç. J`«_»∞ =™êÎ#x K≥áêÊ_»∞. =∞i ZO^Œ∞‰õΩ ~åÖË^À `≥eÜ«∞_»O ÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J`«_çH˜ <Õ#O>Ë J#∞~åQÆO. Jk㨈~, J`«_»∞ WHõ¯_çH˜ (JO>Ë PO`«~°OyHõ t+¨º=~°æOÖ’H˜) K≥Ok# "å_Õ Hõ^•! U=∞O\Ï=Ù? '=∞—: J=Ù#O_ç, JÖψQ J~Ú=ÙO_®e. ÖˉõΩO>Ë J`«_çH˜ WO`«\ ˜ J#∞~åQÆO ZÖÏ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok? N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ^˘=∞`≥~° ֒ѨŠѨ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. '=∞— ^À=∞`≥~° ֒ѨŠ‰õÄ~˘Ûx qã¨#Hõ„~°`À gã¨∞Î<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J`«_ç "≥·Ñ¨Ù‰õΩ uiy ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∂#=~°∂ѨOÖ’ J=`«iOz X#ˆ~Û bÅÅ#∞ QÆ∞iOz K≥|∞`«∞<åfl~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ '=∞— Ü≥ÚHõ¯ P^蕺u‡Hõ =∂~°æ"Õ∞q∞\’ J`«_çH˜ K≥áêÊ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: h =∂~°æO J^Õ. "≥Ú^Œ\’¡ <å‰õį_® ÉèíQÆ=„^Œ∂Ѩ ^Œ~°≈<åÅ∞ JÜÕ∞ºq HÍ=Ù. K«∂ã¨∞Î<åfl=ÙHõ^• – WѨC_»∞ =∞m§ ~°∂Ѩ^Œ~°≈<åÅ∞ `«yæáÈ`«∞<åfl~Ú. '=∞—: bÅÅxfl\˜Ö’H˜ <å‰õΩ #~°bÅ ÉÏQÍ #K«∞Û`«∞Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P ÉèÏ=O LO>Ë KåÅ∞, ÃÑ·QÍ, ##∞fl K«∂ã¨∞Î<åfl=Ù Hõ^•! ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ `«=∞ ~°∂ѨOÖ’ J=`«iOz #~°bÅ [~°∞ѨÙ`«∞<åfl~°x N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ã¨∂zã¨∞<Î åfl~å? j

jj

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

407

44 N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞ „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO Éèí‰õΩÎÅ`À ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Pk"å~°O, PQÆ+¨µì 9, 1885

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ `«=∞ QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. ~åMÏÖò, '=∞—, kfiA_»∞, kfiA_ç `«O„_ç, `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O =∞^蕺ǨÏflO ^•^•Ñ¨Ù <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. |$O^•=#O #∞O_ç uiy =KåÛHõ ~åMÏÖò H˘xfl ~ÀAÅ∞ `«# WO\’¡<Õ QÆ_çáê_»∞. „Ѩã¨∞Î`«O J`«_∞» N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ `À<Õ LO@∞<åfl_»∞. ÖÏ@∂, ǨÏsâò, ~å"£∞ÖÏÖòÅ∞ ‰õÄ_® JHõ¯_Õ LO@∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P~ÀQƺO ÉÏQÆ∞O_»_»O ÖË^Œ∞. Q˘O`«∞ Hͺ#û~ü „Ѩ^äŒ=∞ ã¨∂K«#Å∞ WѨC_»∞ HÍ#=ã¨∞Î<åfl~Ú. HÍx PÜ«∞# =∞<À„ѨâßO`«`«‰õΩ U=∂„`«O ÉèíOQÆO "å\˜Å¡ÖË^Œ∞. ~å„uO|=à◊√§ PÜ«∞# '`«=∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ P^蕺u‡HÀ#flux ZÖÏ á⁄O^ŒQÆÅ—~°<Õ zO`«#Ö’<Õ =Úxy L<åfl~°∞. "åix ÉèíQÆ=<å‡~°æOÖ’ Ѩܫ∞xOKÕÖÏ KÕã¨∞Î<åfl~°∞† ÉèíH˜Î *Ï˝<åÅ#∞ JÅ=~°K«∞HÀ=∞x L^Àƒkèã¨∂Î, HÍq∞h HÍOK«<åÅ q+¨Ü«∞"≥∞ÿ J„Ѩ=∞`«ÎOQÍ LO_»=∞x ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î<åfl~°∞. "åºkèx ZO`«=∂„`«O ÅHõ∆ ºÃÑ@ì‰Ωõ O_® `å=Ú U HÍ~°ºO xq∞`«OÎ =KåÛ~À ^•xfl <≥~"° ~Õ Û° _»OÖ’ ѨÓiÎQÍ x=∞QÆ∞flÅÜ«∂º~°∞. (kfiA_ç `«O„_ç - N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞) kfiA_ç =Ü«∞ã¨∞û Ѩ^ŒÇ¨~°∞ ã¨O`«û~åÅ∞ LO@∞Ok. J`«_ç `«e¡ =∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« `«O„_ç ѨÙ#ifi"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. kfiA_»∞ '=∞— `À áê@∞ `«~°K«∂ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ =ã¨∞ÎO\Ï_»∞.

HÍx J`«_ç `«O„_çH˜ Wk ZO`«=∂„`«O W+¨ìOÖË^Œ∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OѨ =™êÎ#x kfiA_ç `«O„_ç KåÖÏ ~ÀAÅ∞QÍ K≥|∞`«∞<åfl_»∞. W"åàı gÅ∞zH˜¯Ok. HõÅHõ`åÎÖ’x XHõ "åºáê~° ã¨Oã¨÷Ö’ PÜ«∞# "Õ∞<Õ[~°∞QÍ Ñ¨xKÕã¨∞Î<åfl~°∞. PÜ«∞# <åºÜ«∞âßGOÖ’ Ѩ@ìÉèí„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_®.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (kfiA_ç `«O„_ç`À) : g∞ Ñ≤Å¡Å∞ WHõ¯_»‰õΩ ~å=_»O QÆ∞iOz g∞~°∞ qKåiOK«=^Œ∞Ì. ''K≥`· #« ºO *ÏQÆ$`«=∞Ü«∂ºHõ "≥o§ ã¨O™ê~°OÖ’ =ã≤OK«O_ç Jx <Õ#∞ [#∞ʼnõΩ K≥|∞`«∞O\Ï#∞.

ZO`À „â◊=∞Ѩ_®¤Hõ |OQÍ~åxfl "≥eH˜ fâß=∞#∞‰õΩO^•O.JѨC_»∞ ^•xfl =∞\˜ìÖ’ LOK«=K«∞Û. ÖËHõáÈ`Õ ÃÑ>ˇìÖ’ LOK«=K«∞Û, ÖˉõΩO>Ë h\˜Ö’<≥·<å LOK«=K«∞Û. J~Ú`Õ |OQÍ~åxH˜ =∂„`«O Ug∞ HÍ^Œ∞. ''J<å㨉Ωõ _Î ·≥ ã¨O™ê~°OÖ’ LO_»O_ç Jx <Õ#∞ K≥|∞`«∞O\Ï#∞. #∂<≥ ~åK«∞H˘<åflHõ Ѩ#ã¨`˘#Å∞ "˘ez#@¡~Ú`Õ KÕ`«∞ʼnõΩ lQÆ∞~°∞ JO@∞HÀ^Œ∞.

408

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

'JѨiѨHõfi— =∞#ã¨∞û#∞ ã¨O™ê~°OÖ’ LOz#@¡~Ú`Õ Jk =∞e#"≥∞ÿ áÈ`«∞Ok. *Ï˝<åxfl „áêÑ≤ÎOK«∞‰õΩ#fl Ñ≤^Œ¿Ñ ã¨O™ê~°OÖ’ QÆ_»áêe. ''hà◊§Ö’ áêÅ∞ áÈ¿ãÎ, P áêÅ∞ HõÅã≤áÈ`å~Ú. HÍx áêÅ #∞O_ç "≥#fl fã≤ ^•xfl hà◊§Ö’ "Õã≤#ѨC_»∞ U ã¨=∞™êº LO_»^Œ∞.—— kfiA_ç `«O„_ç: J=Ù#O_ô, x["Õ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): g∞ Ñ≤Å¡Å#∞ g∞~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ =∞O^Œeã¨∞ÎO\Ï~À <Õ#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ#∞. g∞~°∞ "åix T~°ˆH ÉèíÜ«∞ÃÑ_»∞`«∞O\Ï~°∞. „|ǨχKåi XHõ áê=Ú`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'h‰õΩ ÉÁuÎQÍ `≥eqÖË^Œ∞. <Õ#∞ h‰õΩ HÍ@∞ "≥Ü«∞º=^ŒÌx K≥áêÊ<Õ HÍx |∞ã¨H˘@ì=^ŒÌx K≥ѨÊÖË^Õ≥! #∞=Ùfi Hõ#∞Hõ |∞ã¨H˘\˜ì=ÙO>Ë h â◊„`«∞=ÙÅ∞ x#∞fl WÖÏ ÉÏk=ÙO_Õ"å~°∞ HÍ^Œ∞.— g∞~°∞ Ñ≤Å¡Å#∞ =∞O^ŒeOK«_»O ˆH=ÅO |∞ã¨H˘@ì_»O ÖÏO\˜^Õ. (kfiA_ç `«O„_ç #=fi™êQÍ_»∞) ''ã¨[#˚ ∞_≥#· ‰õΩ=∂~°∞_»∞ HõÅQÆ_O» `«O„_ç KÕã∞¨ ‰õΩ#fl ѨÙ}Ϻxfl ã¨∂zã¨∞OÎ k. K≥~∞° =Ù „`«qfi#ѨC_»∞ K«Hõ¯\˜ h~°∞ Hõ#∞Hõ ÅÉèíº"≥∞ÿ`Õ Jk K≥~°∞=Ù Ü«∞[=∂x KÕã¨∞‰õΩ#fl ѨÙ}ϺxH˜ QÆ∞~°∞Î. ''‰õΩ=∂~°∞}˜‚ 'P`«‡A_»∞— (`«O„_Õ ‰õΩ=∂~°∞x ~°∂ѨOÖ’ uiy [x‡Oz# "å_»∞ Jx J~°÷O) JO\Ï~°∞. g∞‰õÄ, g∞ ‰õΩ=∂~°∞_çH© ZÖÏ\˜ `Õ_® ÖË^Œ∞. XHõ q^èŒOQÍ g∞ˆ~ =∞m§ g∞ ‰õΩ=∂~°∞_çQÍ [x‡OKå~°∞. XHõ ~°∂ѨOÖ’ g∞~°∞ Ö∫H˜Hõ =ºH˜Î† PѶ‘ã¨∞Ö’ ѨxKÕã¨∞ÎO\Ï~°∞, QÆ$ǨÏã¨÷ rq`åxfl QÆ_»Ñ¨Ù`«∞O\Ï~°∞. =∞~À ~°∂ѨOÖ’ JO>Ë g∞ ‰õΩ=∂~°∞_ç ~°∂ѨOÖ’ g∞~°∞ Éèí‰õΩÎ_çQÍ LO@∞<åfl~°∞. g∞~°∞ ѨÓiÎQÍ Ö∫H˜Hõ „Ѩ=$uÎ HõÅ"å~°x q<åfl#∞. HÍx K«∂_»É’`Õ g∞~°∞ JÖÏO\˜"å~°∞ HÍ^Œx `≥Å∞™ÈÎOk. (#=Ùfi`«∂) W=hfl g∞‰õΩ `≥eã≤#"Õ. g∞~°∞ ZO`À ™ê=^è•#OQÍ LO\Ï~°x `≥Å∞™ÈÎOk. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ K≥¿ÑÊ"å\˜ #xfl\˜H© 'J=Ù#∞—, 'J=Ù#∞— JO@∞<åfl~°∞. (kfiA_ç `«O„_ç =∞O^ŒÇ¨ã¨O KÕâß_»∞) g∞ Ñ≤ÅÅ¡ ∞ WHõ¯_»‰Ωõ ~å=_»O =Å¡ g∞~°∞ ZÖÏO\˜"å~À "å~°∞ `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ~°∞. `«O„_ç ZO`«\ ˜ J=¸Åº"≥∞ÿ# "å_»x! `«e¡`«O„_»∞Å#∞ "≥∂ã¨yOz ^è•i‡Hõ r=#O QÆ_ç¿Ñ "å_çH˜ ^˘~°ˆHk |∂_ç^Õ. ''=∞x+≤H˜ Z<Àfl |∞∞}ÏÅ∞ L#flq – Ñ≤`«$Ï}O, ^Õ=|∞∞}O, |∞∞+≤ |∞∞}O. WOHÍ =∂`«$Ï}O ‰õÄ_® L#flk. ÃÑ·QÍ ÉèÏ~°º Ѩ@¡ ‰õÄ_® |∞∞}O LO@∞Ok – P"≥∞#∞ áÈ+≤OK«=Åã≤ LO@∞Ok† jÅ=u J~Ú# ѨHõ∆OÖ’ `«# =∞~°}Ï#O`«~°O P"≥∞ áÈ+¨}‰õΩ U Ö’@∂ ~å‰õΩO_® Éèí~°Î U~åÊ@∞¡ KÕÜ«∂e. ''=∂ J=∞‡ HÍ~°}OQÍ <Õ#∞ |$O^•=#OÖ’ x=ã≤OK«ÖËHõáÈÜ«∂#∞. ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍm PÅÜ«∞OÖ’ =∂ J=∞‡ LO\’O^Œ#fl `«ÅOѨ٠~åQÍ<Õ <å =∞#ã¨∞û |$O^•=#OÖ’ =∞i LO_»ÖËHõáÈ~ÚOk. ''<Õ#∞ gi`À 'ã¨O™ê~°OÖ’#∂ LO_»O_ç, ÉèQí =Æ O`«∞_ç Ѩ\Ï¡ =∞#ã¨∞û#∞OK«O_ç— JO@∂O\Ï#∞. ã¨O™ê~åxfl =keÃÑ@ì=∞x K≥ѨÊ#∞. 'Wn KÕÜ«∞O_ç, Jk ‰õÄ_® KÕÜ«∞O_ç— JO@∂ LO\Ï#∞.—— kfiA_ç `«O„_ç: <Õ#∞ =∂ Ñ≤Å¡Å`À K«^Œ∞=ÙÖ’¡ ÉÏQÍ ~å}˜OKåÅx K≥|∞`«∞O\Ï#∞. g∞ =^Œ‰Ì Ωõ "≥à§◊ _®xH˜ "åiH˜ JÉèºí O`«~O° K≥Ñʨ #∞. HÍx `À\˜ Ñ≤ÅÅ¡ `À Hõeã≤ HÍňHÑ∆ O¨ KÕã∂¨ Î ã¨=∞Ü«∞O =$^ä• KÕã¨∞HÀ=^ŒÌx =∂„`«O ÃÇÏK«Ûiã¨∞ÎO\Ï#∞.

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

409

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (kfiA}˜‚ „Ѩ™êÎqã¨∂Î): D JÉσ~Ú =∞Oz ã¨O™ê¯~åÅ`À [x‡OKå_»∞.

W`«_ç ™È^Œ~∞° Å∞ W^Œ~Ì ∞° W`«_Hç Oõ >Ë aè#flOQÍ L<åflÔ~O^Œ∞Hõx? W`«_∞» =∂„`«"∞Õ P^蕺u‡Hõ „Ѩ=$uÎx Hõey L<åfl_≥O^Œ∞Hõx? |Å=O`«OQÍ g∞~°∞ W`«}˜‚ WHõ¯_»‰õΩ ~å‰õΩO_® KÕÜ«∞QÆÅ~å? Z=iH˜ ZÖÏO\˜ ã¨O™ê¯~åÅ∞ LO\ÏÜ≥∂ JÖψQ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. kfiA_ç `«O„_ç: P, P =∂@ x["Õ∞#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ <ÕÅ g∞^Œ Ѩ~°z# KåѨÃÑ· kfiA_ç `«O„_çH˜ ã¨g∞ѨOQÍ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.

PÜ«∞#`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ =∞^茺=∞^茺֒ PÜ«∞# â◊s~åxfl <≥=∞‡kQÍ x=Ú~°∞`«∞<åfl~°∞. ™êÜ«∞OHÍÅO HÍ#∞#flk. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ '=∞— `«k`«~∞° Å`À ''DÜ«∞#‰õΩ PÅÜ«∂Å#xflO\˜x K«∂Ñ≤OK«O_ç. <å‰õΩ ã¨fiã¨÷`«QÍ LO_ç LO>Ë <Õ<Õ =zÛ K«∂Ñ≤Oz LO_Õ"å_çx—— J<åfl~°∞. Ñ≤šʼnõΩ q∞~îå~ÚÅ∞ ÃÑ@ì=∞x Z=iHÀ ѨÙ~°∞=∂~ÚOKå~°∞. kfiA_ç `«O„_ç`À ''gix U"≥∞ÿ<å u#x=fiO_ç. <À\˜x fÑ≤ KÕã¨∞HÀ"åe—— J<åfl~°∞. kfiA_ç `«O„_ç PÅÜ«∂Å#∞, PÅÜ«∞ =¸~°∞ÎÅ#∞ ã¨O^Œi≈Oz# Ñ≤^ŒÑ¨ `À@Ö’ J@∂ W@∂ ѨKå~°∞¡KÕã¨∞Î<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ QÆkH˜ PˆQflÜ«∞OÖ’ L#fl "≥ÚQÆ™êÅÖ’ Éèí∂¿Ñ<£, kfiA_»∞, '=∞— `«k`«~°∞Å`À P#O^ŒOQÍ =∂\Ï¡_»∞ `«∞<åfl~°∞. "åi`À Ѩ~åzHÍÖÏ_»∞`«∂ PÜ«∞# LÖÏ¡ã¨OQÍ Éèí∂¿Ñ<£, '=∞— Å gѨÙÅ g∞^Œ K«iKå~°∞. #=Ùfi`«∂ kfiA_ç`À ''U"≥∂Üü∞, g∞ <å#flQÍi`À ZÖÏ =∂\Ï¡_®#∞?—— J<åfl~°∞. ã¨O^蕺HÍÅO `«~°∞"å`« kfiA_ç `«O„_ç =∞m§ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’H˜ uiy =KåÛ_»∞.

HÍ¿ãѨ\’¡ PÜ«∞# |Ü«∞Å∞^Õ~°#∞<åfl_»∞. LHõ¯áÈã¨∞Î#flO^Œ∞# N~å=∞Hõ$+¨µ‚ÖË ã¨fiÜ«∞OQÍ PÜ«∞#‰õΩ qã¨#Hõ„~°`À qã¨~°™êQÍ~°∞. PÜ«∞# |Ü«∞Å∞^Õˆ~@ѨC_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÖËz xÅ|_ç PÜ«∞#‰õΩ g_À¯Å∞ ѨeHÍ~°∞.

kfifÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J=`å~°=∂? ã¨=∞Ü«∞O ~å„u Zxq∞k QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞. ~åMÏÖò, '=∞— WOHÍ =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ XHõi^ŒÌ~°∞ ‰õÄ_® QÆkÖ’ L<åfl~°∞. =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü D ~ÀA ~å„u ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’<Õ |㨠KÕÜ«∞#∞<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk 㨈~, ˆH^•~ü ã¨OQÆu Uq∞\ÏO\Ï=Ù? J`«_»∞ áêÅ∞ K«∂_»@"Õ∞<å ÖËHõ „`åQÍ_»∞ ‰õÄ_®<å? =∞Ç≤Ï=∂: P, J`«_»∞ k"åº#O^•xfl J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞i x`«ºQÀáêÖò ã¨OQÆu? =∞Ç≤Ï=∂: J`«_»∞ L#fl`«ã≤÷uÖ’ L<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=Ù#∞. ysâò Ѷ¨∞’+π ZÖÏ L<åfl_»∞? =∞Ç≤Ï=∂: J`«_∞» ‰õÄ_® ZO`«QÍ<À ѨÙ~ÀQÆq∞OKå_»∞. HÍx J`«_∞» "Õ~ˆ `«~Q° uÆ H˜ K≥Ok#"å_»∞.

410

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞i #ˆ~O„^Œ∞_»∞? =∞Ç≤Ï=∂: Ѩk¿ÇÏ#∞ ã¨O=`«û~åÅ „H˜`«O <Õ#∞ ZÖÏO\˜ ã≤÷uÖ’ LO_Õ"å_ç<À „Ѩã¨∞Î`«O J`«_»∞ JÖÏO\˜ ã≤÷uÖ’ L<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: z#fl #ˆ~O„^Œ∞_ç q+¨Ü∞« O Uq∞\˜? J`«_∞» ZO`«\ ˜ ã¨~à° ◊ ǨÏ$^ŒÜÚ« _À Hõ^•! =∞Ç≤Ï=∂: J=Ù#O_ç. J`«_»∞ Juã¨~°à◊ ã¨fiÉèÏ=O QÆÅ"å_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ã¨iQÍæ K≥áêÊ=Ù. (HÍ¿ãѨ٠PÖ’zOz) WOHÍ Z=~°∞<åfl~À K≥áê‡. ''WHõ¯_»‰Ωõ =KÕÛ ‰õΩ„~°"åà◊√§ ~Ô O_»∞ q+¨Ü∂« Å∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë KåÅ∞. "å\˜x `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ "åiH˜ WHõ Z‰õΩ¯=QÍ ™ê^è#Œ Å∞ KÕÜ∞« =Åã≤# J=ã¨~O° LO_»^∞Œ . "≥Ú^Œ\ k˜ , <Õ#∞ (N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞) Z=ifl J<Õk† Ô~O_»=k, "å~°∞ Z=~°∞ J#flk. D ‰õΩ„~°"åà◊§Ö’ KåÖÏ=∞Ok JO`«~°OyHõ „âı}˜H˜ K≥Ok#"å~°∞. ''JO`«~°OyHõ „âı}˜H˜ K≥Ok#"å~°∞ =ÚH˜Îx á⁄O^Œ~°∞. "åÜ«∞=º „áêO`å# <Õ#∞ =∞~À™êi ^ÕǨxfl ^èŒiOK«=Åã≤ LO@∞Ok. ''D ‰õΩ„~°"åà◊§#∞ K«∂ã≤#ѨC_»ÖÏ¡ <å‰õΩ „áê}O ÖËz=zÛ#@¡xÑ≤ã¨∞ÎOk. Ñ≤Å¡Å#∞ ѨÙ\˜ìOz, "åº*ϺÅÖ’ Ѩ_ç J@∂ W@∂ u~°∞QÆ∞`«∂ HÍq∞h HÍOK«<åÅÖ’ =Úxy=Ù#fl "åix K«∂ã≤ <Õ<≥ÖÏ P#OkOK«QÆÅ#∞? Ѩq„`« ǨÏ$^ŒÜ«ÚÅ#∞ K«∂_»‰õΩO_® <Õ<≥ÖÏ rqOK«QÆÅ#∞?—— (S^Œ∞ ~°HÍÅ ã¨=∂kè ã≤÷`«∞Å∞ - ‰õΩO_»eh - +¨@Û„HÍÅ∞) `«~°∞"å`« =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü âߢ™êÎÅÖ’x â’¡HÍÅ#∞ H˘xflO\˜x ѨiîOKå_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ `«O„`«âßGOÖ’x ѨÅ∞~°HÍÅ =Ú„^ŒÅ QÆ∞iOz HÍ¿ãѨ٠=∂\Ï¡_®_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk 㨈~, ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’ <å P`«‡ =∞ǨHÍâ◊OÖ’ ѨH˜∆ÖÏ qǨÏiã¨∂Î LO@∞O^Œx H˘O^Œ~°∞ JO@∞O\Ï~°∞. ''ǨÏ$+‘ˆHâò‰õΩ K≥Ok# ™ê^èŒ∞"˘Hõ~°∞ XHõ™êi WHõ¯_»‰õΩ =KåÛ_»∞. J`«_»∞ <å`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'ã¨=∂kè S^Œ∞ q^è•Å∞QÍ LO@∞Ok. #∞=Ùfi "å\˜#xfl\˜h J#∞Éèí∂`«O KÕã¨∞H˘<åfl=x `≥Å∞™ÈÎOk. D ã¨=∂kè ã≤÷`«∞ÅÖ’ =∞Ǩ"åÜ«Ú=Ù QÆ=∞#O p=∞ÖÏQÍ, KÕѨÖÏQÍ, HÀuÖÏQÍ, ѨH˜∆ÖÏQÍ ÖËHõ áê=ÚÖÏQÍ L#fl@∞¡ J#∞Éèí∂u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.— ''XHÀ¯™êi "åÜ« Ú =Ù "≥ < ≥ fl =ÚHõ Ö ’ p=∞ÖÏQÍ „áê‰õ Ω `« ∂ ÃÑ· H ˜ "≥ à ◊ √ `« ∞ #fl@∞¡ J#∞Éèí∂`«=∞ø`«∞Ok. ''=∞~À™êi ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’, ÉèÏ= ã¨=Ú„^•# P`«‡ KÕѨÖÏ D^Œ∞ ÖÏ_»∞`«∞O@∞Ok. ''H˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ <Õ#∞ „ѨHõ¯‰õΩ uiy Ѩ_»∞H˘x L#flѨC_»∞ =∞Ǩ"åÜ«Ú=Ù HÀuÖÏ ##∞fl `Àã¨∂Î <å`À P_»∞‰õΩO@∞#fl@∞¡ `Àã¨∞ÎOk. JѨC_»∞ <Õ#∞ xâ◊ÛÅOQÍ LO_çáÈ`å#∞. J^Õ "åÜ«Ú=Ù HÀuÖÏ Ç¨Ï~îå`«∞QÎ Í XHõ¯ QÔ O`«∞`À ã¨ÇϨ „™ê~åxfl KÕ~∞° H˘O@∞Ok. JO^Œ∞Hˆ <Õ#∞ QÔ O`«∞`«∂ ÖË=_»O g∞~°∞ K«∂ã¨∞ÎO\Ï~°∞. ''=∞m§ XHÀ¯™êi, =∞Ǩ"åÜ«Ú=٠ѨH˜∆ÖÏ D H˘=∞‡#∞O_ç P H˘=∞‡‰õΩ, P H˘=∞‡#∞O_ç D H˘=∞‡‰õΩ ZQÆ∞~°∞`«∂ LO@∞Ok. Jk U H˘=∞‡g∞^Œ ‰õÄ~°∞ÛO@∞O^À P KÀ@∞ JyflÖÏ =∂_çáÈ`«∞#fl@∞¡

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

411

JxÑ≤ã¨∞ÎOk. Jk |Ǩïâß =¸ÖÏ^è•~°O #∞O_ç ™êfikèëêª#O, ™êfikèëêª#O #∞O_ç ǨÏ$^ŒÜ«∂xH˜, W^Õ „Hõ=∞OÖ’ t~°ã¨∞ûÖ’H˜ ZQÆ„ÉωõΩ`«∂ LO@∞Ok. ''XHÀ™êi =∞Ǩ"åÜ«Ú=Ù u~°ºH±QÆuÖ’ áê=ÚÖÏ "≥∞e‰õÅ∞ u~°∞QÆ∞`«∂ "≥à◊√`«∂ LO@∞Ok. D q^èŒOQÍ áÈ`«∂áÈ`«∂ z=~°‰õΩ t~°ã¨∞û#∞ KÕˆ~ã¨iH˜ ã¨=∂kèã≤÷u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ''‰õΩO_»ehâ◊H˜Î *ÏQÆ$`«=∞=‰õΩO_® K≥·`«#ºO HõÅ∞QÆ^Œ∞. ''‰õΩO_»ehâ◊HΘ =¸ÖÏ^è•~°OÖ’ <≥ÅH˘x LO@∞Ok. K≥`· #« ºO Hõey#ѨC_»∞ Jk ã¨∞+¨µ=∂fl<å_ç ^•fi~å ™êfikèëêª#O, =∞}˜Ñ¨Ó~°O W`åºk K«„HÍÅxfl\˜x ÉèËkOz z=~°‰õΩ t~°ã¨∞ûÖ’H˜ =zÛ KÕ~°∞`«∞Ok. nx<Õ =∞Ǩ"åÜ«ÚQÆu JO\Ï~°∞. PYiH˜ ã¨=∂kèã≤÷u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ''ˆH=ÅO ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ K«kq#O`« =∂„`å# K≥·`«#ºO ‰õÅ∞QÆ^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OKåe.

PÜ«∞# HÀã¨O "庉õΩÅ`« K≥Ok#ѨC_»∞ ‰õΩO_»eh *ÏQÆ$`« =∞=Ù`«∞Ok. *Ï˝#O QÆ∞iOz ˆH=ÅO q#_»"≥∂ ÖËHõ ѨÙã¨ÎHÍÖÖ’ K«^Œ=_»O =Å¡<À Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? ''<å‰õΩ D ã≤÷u HõÅQÆ_®xH˜ =ÚO^Œ∞ ‰õΩO_»eh ZÖÏ *ÏQÆ$`«=∞=Ù`«∞O^À <å‰õΩ "≥Å¡_çKÕÜ«∞|_çOk. „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ Ñ¨^•‡Åhfl qK«∞Û‰õΩ<åfl~Ú. Ñ≤^ŒÑ¨ ã¨=∂kèã≤÷u U~°Ê_çOk. Wk Ju QÆ∞ǨϺ"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O. JK«ÛO <åÖψQ L#fl 22 ÖËHõ 23 ã¨O=`«û~åÅ ‰õΩ„~°"å_»∞ ã¨∞+¨µ=∂fl<å_ç Ö’xH˜ „Ѩ"ÕtOz lǨÏfi ^•fi~å Ü≥∂xÖÏO\˜ Ѩ^•‡Å`À ~°q∞OK«_»O K«∂âß#∞. "≥Ú^Œ@ Jáê#™ê÷#O, `«~°∞"å`« eOQÆO, <åaè – D „Hõ=∞OÖ’, K«`«∞~°Ìà◊, +¨_»Ìà◊, ^Œâ◊^Œâ◊ Ѩ^•‡Åhfl J^èÀ=ÚYOQÍ L#flq. J=hfl T~°ú fi=ÚY"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú. ''ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’H˜ =zÛ#ѨC_»∞ – <å‰õΩ ÉÏQÍ QÆ∞~°∞ÎOk –J`«_»∞ lǨÏfi ^•fi~å ~°q∞OKåHõ J^èÀ=ÚY"≥∞ÿ L#fl ^•fi^Œâ^◊ àŒ ◊ Ѩ^‡Œ O T~°ú fi=ÚY"≥∞ÿ qK«∞ÛH˘Ok. P `«~∞° "å`« HõO~îO° Ö’ ëÈ_»â◊ ^Œà◊ Ѩ^Œ‡O, ÅÖÏ@OÖ’ kfi^Œà◊ Ѩ^Œ‡O, z=~°‰õΩ t~°ã¨∞ûÖ’ ã¨Ç¨Ï„ã¨^Œà◊ Ѩ^Œ‡O qK«∞ÛH˘#flq. JѨÊ\˜ #∞O_ç <Õ#∞ D ã≤÷uÖ’ LO_çáÈÜ«∂#∞.——

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO QÀѨº q+¨Ü«∂Å∞ - N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ã‘fiÜ«∞ J#∞Éèí∂`«∞Å∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ D q^èŒOQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∂ =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü‰õΩ ã¨g∞ѨOQÍ <ÕÅg∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. '=∞—, ~åMÏÖò`Àáê@∞ XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® JHõ¯_» L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (=∞Ç≤Ï=∂`À): <å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å QÆ∞iOz g∞‰õΩ K≥áêÊÅx <Õ#∞ KåÖÏ HÍÅOQÍ J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. HÍx K≥ѨÊÖËHõáÈÜ«∂#∞. W"åà◊ K≥|∞^•=∞#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. ''™ê^èŒ#Å∞ KÕÜ«∞_»O ^•fi~å <Õ#∞#fl ã≤÷ux á⁄O^Œ=K«Ûx g∞~°∞ JO@∞O\Ï~°∞ Hõ^•! J~Ú`Õ Jã¨Å∞ ã¨OQÆu "Õˆ~, WO^Œ∞Ö’ (`«=∞#∞ ã¨∂zã¨∂Î) XHõ qâı+¨O L#flk.—— '=∞— ~åMÏÖò `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ UO K≥|∞`å~å Jx P`«∞~°`«`À K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: (ÉèíQÆ=O`«∞_»∞) <å`À =∂\Ï¡_®_»∞! ˆH=ÅO ^Œ~°≈#O =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, =∂\Ï¡_®_»∞ ‰õÄ_®. (PÜ«∞#) QÆOQÍ#kÖ’#∞O_ç ~å=_»O <Õ#∞ =∞„iK≥@∞ì „H˜O^Œ #∞O_ç K«∂âß#∞. `«~°∞"å`« Zxfl #=ÙfiÅx! P@ÖÏ_»∞`«∂, (PÜ«∞#) <å „"Õà◊§ "≥∞\˜HõÅ∞ qiKå_»∞. J@∞ `«~°∞"å`« =∂\Ï¡_®_»∞† J=Ù#∞, =∂\Ï¡_®_»∞!

412

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''=¸_»∞ ~ÀAÅáê@∞ Z_»`≥~°Ñ≤ ÖˉõΩO_® qÅÑ≤OKå#∞. JѨC_®Ü«∞# "Õ^•Å∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞, `«O„`åÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# âߢ™êÎÅÖ’ U=ÚO^À <å‰õΩ "≥Å¡_ç KÕâß_»∞. ''=∞Ǩ=∂Ü«∞ Ü≥ÚHõ¯ =∂Ü«∞ Uq∞\’ ‰õÄ_® PÜ«∞# XHõ ~ÀA <å‰õΩ K«∂Ñ≤OKå_»∞. QÆkÖ’ z~°∞ *’ºu XHõ\ ˜ „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ ÃÑ~°Q™Æ êyOk. z=~°‰Ωõ P *’ºu Ü«∂=`«∞Î [QÆ`∞« #Î ∞ P=iOzOk. ''WOHÍ, <åK«∞`À HõѨÊ|_ç# XHõ ÃÑ^ŒÌ K≥~°∞=Ù#∞ PÜ«∞# K«∂Ñ≤OKå_»∞. QÍeH˜ <åK«∞ H˘kÌQÍ „ѨHõ¯‰õΩ `˘ÅyOk. `«Hõ∆}"Õ∞ h~°∞ HÍ#=zÛOk. HÍx K«∂ã¨∂ÎO_»QÍ<Õ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÅ#∞Oz <åK«∞ <å@ºOKÕã¨∂Î =zÛ =∞m§ h\˜x HõÑ≤Ê "Õã≤Ok. h~°∞ ã¨zÛ^•#O^ŒO=O\˜^Œx, <åK«∞ =∂Ü«∞ =O\˜^Œx PÜ«∞# <å‰õΩ "≥Å¡_çKÕâß_»∞. =∂Ü«∞ HÍ~°}OQÍ ã¨zÛ^•#O^ŒO HÍ#~å=_»O ÖË^Œ∞.

XHÀ¯™êi HõxÑ≤Oz<å Jk eѨÎHÍÅO =∂„`«"Õ∞† =∞m§ Jk =∂Ü«∞`À PKåÛùk`«"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. ''ZÖÏO\˜ =º‰õΩÎÅ∞ WHõ¯_»‰õΩ =™êÎ~À "å~°∞ ~å=_®xH˜ =ÚO^Õ <å‰õΩ "≥Å¡_çOѨ|_»∞`«∞Ok. ѨOK«=\˜ ã¨g∞ѨOÖ’ =∞„iK≥@∞ì, á⁄QÆ_»K≥@∞ì #_»∞=∞ K≥·`«#∞ºÅ |$O^ŒO ã¨OH©~°Î#, #$`«ºO KÕã¨∂Î HõxÑ≤OzOk. P |$O^ŒOÖ’ <Õ#∞ |Å~å"£∞#∞ K«∂âß#∞. ÖˉõΩO>Ë Ñ¨\ ˜HõÉˇÅ¡O "≥Ú^ŒÖˇ·#q <å‰õΩ Z=~°∞ ã¨~°Ñ¶¨~å KÕ™êÎ~°∞? WOHÍ W`«}˜‚ ('=∞—) ‰õÄ_® K«∂âß#∞. ''ˆHâ◊"£ ¿ã<£#∞ HõÅ∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ =Ú#∞¿Ñ <Õ#∞ J`«}‚˜ K«∂âß#∞† Hˆ â◊"¿£ ã<£, J`«_ç |$O^•xfl ã¨=∂kèã≤÷uÖ’ K«∂âß#∞. XHõ QÆkxO_® =∞#∞+¨µºÅ∞ <å Z^Œ∞@ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. ˆHâ◊"£ ѨÙiqÑ≤Ê# <≥=∞eÖÏ JQÆ∞Ñ≤OKå_»∞. ѨÙi JO>Ë J~°÷O J`«_ç J#∞K«~°∞Å ã¨=¸Ç¨ÏO. ˆHâ◊"£ `«Å g∞^Œ Z„~°\ ˜ =∞}˜x K«∂âß#∞. Jk ~°*’QÆ∞}ÏxH˜ zǨÏflO. ˆHâ◊"£ `«# t+¨µºÅ`À 'DÜ«∞# (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞) UO K≥|∞`å~À g∞~°O`å q#O_ç— J<åfl_»∞. <Õ#∞ J=∞‡`À 'J=∂‡, gik POˆQ¡Ü«ÚÅ ^èÀ~°}˜. <Õ#∞ gi`À ZO^Œ∞‰õΩ =∂\Ï¡_®e?— J<åfl#∞. JѨC_»∞, HõeHÍÅOÖ’ WÖψQ LO@∞O^Œx J=∞‡ <å‰õΩ q=iOzOk. ''Ñ≤^ŒÑ¨ ˆHâ◊"£, J`«_ç J#∞K«~°∞Å∞ WHõ¯_» (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å) #∞O_ç ǨÏi<å=∞O, [QÆ[˚#x <å=∞O ã‘fiHõiOKå~°∞. JO^Œ∞ˆH J=∞‡, ˆHâ◊"£ |$O^ŒO #∞O_ç q[Üü∞#∞ ^Œ∂~°OKÕã≤Ok. HÍx J`«_»∞ Pkã¨=∂[OÖ’ KÕ~°ÖË^Œ∞. (`«=∞#∞ K«∂ѨÙ`«∂) ''WO^Œ∞Ö’ qâı+¨"≥∞ÿ#k U^À XHõ\ ˜ LO_ç LO_®e. KåÖÏ HÍÅO „H˜`«O QÀáêÖò¿ã<£ J<Õ Ü«Ú=‰õΩ_»∞ WHõ¯_»‰õΩ =KÕÛ"å_»∞. WO^Œ∞Ö’ L#fl =ºH˜Î QÀáêÖò Kèåfg∞^Œ áê^ŒO "≥∂áê_»∞. JѨC_»∞ QÀáêÖò ÉèÏ"å=ã¨Ö÷ ’ WÖÏ J<åfl_»∞: 'g∞~°∞ WOHÍ "Õz LO_»=Åã≤=ÙOk. <Õ#∞ Ö∫H˜Hõ =º‰õΩÎÅ`À WHõ ZO`«=∂„`«O LO_»ÖË#∞.— P Ñ≤^ŒÑ¨ áÈ`«∞<åfl#∞ Jx K≥Ñ≤Ê J`«_»∞ WO\˜H˜ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. `«~°∞"å`« J`«_»∞ ^ÕǨÏ`åºQÆO KÕâß_»x q<åfl#∞. |Ǩïâß J`«_Õ x`«ºQÀáêÖòQÍ [x‡Oz LO_»=K«∞Û. ''J^Œ∞ƒù`« ^Œ~°≈<åÅ∞ Z<Àfl HõeQÍ~Ú. JYO_» ã¨zÛ^•#O^Œ∞_ç ^Œ~°≈#O HõeyOk. JO^Œ∞Ö’ Ô~O_»∞ `«~°QÆ`«∞ʼnõΩ K≥Ok# "å~°∞ HõOK≥‰õΩ K≥~˘Hõ"≥·Ñ¨Ù# q_çq_çQÍ L<åfl~°∞. XHõ "≥·Ñ¨Ù ˆH^•~ü, Kè«∞h `«k`«~° ™êHÍ~°"å^Œ Éèí‰õΩÎÅ∞ L<åfl~°∞. =∞~À"≥·Ñ¨Ù Z„~°\ ˜ W@∞Hõ~å~Úá⁄_ç QÆ∞@ìÖÏ *’ºu L#flk. ^•x #_»∞=∞ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞, ã¨=∂kè=∞QÆ∞fl_≥· L<åfl_»∞!

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

413

''^蕺#OÖ’ x=∞QÆ∞fl_≥· LO_»@O K«∂ã≤ 'F #ˆ~O„^•— Jx Ñ≤eKå#∞. J`«_»∞ H˘kÌQÍ Hõà◊√§ `≥iKå_»∞. J`«_Õ XHõ ~°∂ѨOÖ’ ã≤=∂¡ (HõÅHõ`åÎÖ’ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ [x‡Oz# „áêO`«O)Ö’ HÍÜ«∞ã¨÷ ‰õΩ@∞O|OÖ’ [x‡Oz#@∞¡ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl#∞. JѨC_»∞ <Õ#∞ J=∞‡`À 'J=∂‡, J`«}˜‚ =∂Ü«∞Ö’ |OkèOz "≥~Úº. ÖˉõΩO>Ë J`«_»∞ ã¨=∂kèã≤÷`«∞_≥· ^ÕǨÏ`åºQÆO KÕ™êÎ_»∞— J<åfl#∞. ™êHÍ~åxfl qâ◊fiã≤OKÕ ˆH^•~ü `˘Oy K«∂ã≤ =}˜H˜áÈ`«∂ áêiáÈÜ«∂_»∞. ''JO^Œ∞ˆH nxÖ’ (`«=∞Ö’) J=∞‡ ã¨fiÜ«∞OQÍ <≥ÅH˘x LO_ç Éèí‰õΩÎÅ`À bÅ#∞ x~°fiiΙÈÎO^Œx J#∞‰õΩO\Ï#∞. <å‰õΩ "≥Ú^Œ\ ˜™êi D ã≤÷u Hõey#ѨC_»∞ <å ^ÕǨÏO *’ºuÖÏ „ѨHÍtOKÕk, Kèåf Z„~°Éψ~k. JѨC_»∞ J=∞‡`À 'J=∂‡, "≥Å∞ѨŠ„ѨHÍtOK«=^Œ∞Ì. ֒ѨʼnõΩ "≥o§áÈ, ֒ѨʼnõΩ "≥o§áÈ— J<åfl#∞. JO^Œ∞ˆH D ^ÕǨÏO ~°OQÆ∞ WѨC_»∞ ¿ÑÅ=OQÍ LOk. ÖˉõΩO>Ë [#O ##∞fl Ñ‘_çOz LO_Õ"å~°∞. `Õ*’=∞Ü«∞ ^ÕǨxfl K«∂ã≤ [#O WHõ¯_» QÆ∞OѨÙQÍ =¸ˆQ"å~°∞. WѨC_»∞ "≥Å∞Ѩe „ѨHÍâ◊O ÖË^Œ∞. nx`À HõÅ∞ѨÙ"≥ÚHõ¯Å∞ (T~°ˆH K«∂_»=KÕÛ"å~°∞) WHõ¯_» xÅ∞=*ÏÅ~°∞.

Z=Ô~·`Õ â◊√^ŒúÉèí‰õΩÎÖ’ ˆH=ÅO "å~°∞ =∂„`«"Õ∞ LO\Ï~°∞. <å‰õΩ D "åºkè ZO^Œ∞‰õΩ HõeyO^À `≥Å∞™ê? ^•xÖ’ F JO`«~å~°÷O LOk. D "åºkèx K«∂ã≤ ã¨HÍ=∞ÉèíH˜Î L#fl"åà◊√§ áêiáÈ`å~°∞. ''<å‰õΩ XHõ HÀiHõ LO_Õk. J=∞‡`À 'J=∂‡, <Õ#∞ Éèí‰õΩÎʼnõΩ ~åA#∞ HÍ"åe— J<åfl#∞. ''=∞m§ <å =∞#ã¨∞ûÖ’ XHõ PÖ’K«# `«ÖˇuÎOk. Z=Ô~·`Õ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷™êÎ~À "å~°∞ WHõ¯_»‰Ωõ `«Ñʨ Hõ ~å=Åã≤ LO@∞Ok, `«Ñʨ Hõ ~å"åe. K«∂_»∞, JÖψQ [~°∞QÆ∞`ÀOk. JO^Œ~°∂ JÖÏO\˜ "åˆ~ =ã¨∞Î<åfl~°∞. ''WO^Œ∞Ö’ U=ÚO^À <å `«e¡`«O„_»∞ʼnõΩ `≥Å∞ã¨∞. =∂ `«O„_çQÍiH˜ QÆÜ«∞Ö’ ~°Ñ¶¨Úg~°∞_»∞ ã¨fiѨflOÖ’ HõxÑ≤Oz '<Õ#∞ h ‰õΩ=∂~°∞_çQÍ [x‡™êÎ#∞— J<åfl_»∞. WO^Œ∞Ö’ L#flk PÜ«∞<Õ (ÉèíQÆ=O`«∞_Õ). HÍq∞h HÍOK«<åÅ (ZO`«\ ˜ x~°∞Ѩ=∂#) `åºQÆO! Wk <Õ#∞ ™êkèOKå ##∞‰õΩO@∞<åfl~å? <Õ#∞ ã¨fiѨflOÖ’ ‰õÄ_® ¢ã‘Î ã¨OÉè’QÆO KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. ''<åOQÍì <å‰õΩ "Õ^•O`åxfl É’kèOKå_»∞. =¸_»∞ ~ÀAÖ’¡<Õ ã¨=∂kèãu÷≤ HõeyOk. =∂^ègŒ Å`« „H˜O^Œ <å ã¨=∂kèã≤÷ux K«∂ã≤ J`«_»∞ K«H˜`«∞_≥·áÈÜ«∂_»∞. 'Jˆ~, W^Õq∞\˜?— J<åfl_»∞. JѨC_»∞ J`«_»∞ WO^Œ∞Ö’ U=ÚO^À `≥Å∞ã¨∞HÀQÆeQÍ_»∞. <å`À '##∞fl "≥à◊§x=Ùfi— J<åfl_»∞. P =∂@Å∞ qx <Õ#∞ ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’H˜ "≥o§áÈÜ«∂#∞. P ã≤÷uÖ’ <Õ#∞ '<å‰õΩ "Õ^•O`«O É’^èŒ Ñ¨_»x^Õ ("Õ^•O`« s`åº ã¨`åºxfl ™êH∆Í`«¯iOK«∞HÀx^Õ) #∞=Ùfi "≥à◊§*ÏÅ=Ù— J<åfl#∞. ''JѨC_»∞ <Õ#∞ ~å„uO|=à◊√§ J`«_ç`À<Õ LO_Õ"å_çx. "Õ∞O ˆH=ÅO "Õ^•O`«O QÆ∞iOz =∂„`«"Õ∞ =∂\Ï¡_»∞H˘<Õ"åà◊§O. „ÉÏǨχ}˜ <å`À WÖÏ JOk: '<åÜ«∞<å, #∞=Ùfi "Õ^•O`«O q#=^Œ∞Ì.

Jk h ÉèíH˜ÎH˜ Ǩx Hõeyã¨∞ÎOk.— ''J=∞‡`À WÖÏ J<åfl#∞: 'J=∂‡! D ^ÕǨxfl <Õ#∞ ZÖÏ ~°H˜∆OK«∞HÀQÆÅ#∞? ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞, Éèí‰õΩÎÅ#∞ <å =^ŒÌ ZÖÏ xÅ∞ѨÙHÀQÆÅ#∞? XHõ ã¨OѨ#∞fl}˜‚ <å =^ŒÌ‰õΩ ѨOÑ≤OK«∞.— JO^Œ∞ˆH =∞^äŒ∞~üÉÏ|∞ <å‰õΩ Ѩ^•flÅ∞QÆ∞ ã¨O=`«û~åÅ áê@∞ ¿ã= KÕâß_»∞.

414

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''<å =^ŒÌ‰õΩ ZÖÏO\˜ Éèí‰õΩÎÅ∞ =™êÎ~À WO^Œ∞Ö’ L#fl =ºH˜Î =ÚO^Œ∞QÍ<Õ `≥eÜ«∞*Ë™êÎ_»∞.

Q“~åOQÆ∞_ç ~°∂Ѩ^Œ~°≈#O J=QÍ<Õ, "≥O@<Õ Q“~åOQÆ∞_ç Éèí‰õΩÎÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~°x J~°÷O KÕã¨∞‰õΩO\Ï#∞.

Z=Ô~·<å â߈HÎÜ«ÚÅ∞ =ã¨∞Î#fl ѨHõ∆OÖ’ â◊H˜Î ~°∂ѨO JO>Ë HÍm~°∂Ѩ ^Œ~°≈#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ''™êÜ«∞OHÍŠǨ~°u ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ‰õΩsî g∞kH˜ "≥o§ 'Jˆ~, g∞~°O`å ZHõ¯_»∞<åfl„~å? ~°O_ç!— JO@∂ ˆHHõÅ∞ ÃÑ>Ëì"å_çx. K«∂_»∞, WѨC_»∞ JO^Œ~°∂ XH˘¯Hõ¯~°∞QÍ =zÛ KÕ~°∞`«∞<åfl~°∞. ''WO^Œ∞Ö’ ã¨fiÜ«∞OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞_Õ q~ålÅ∞¡`«∞<åfl_»∞. PÜ«∞<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ Éèí‰õΩÎÅO^Œi`À ѨxKÕã¨∞Î<åfl_»∞. ''XHÀ¯ Éèí‰õΩÎ_»∞ ZO`«\ ˜ J^Œ∞ƒù`« ã≤÷uÖ’ L<åfl_»x! z#fl #ˆ~O„^Œ∞_çH˜ ‰õΩOÉèíHõO ^•#O`«@ J^Õ U~°Ê_»∞`«∞Ok, Ñ≤^ŒÑ¨ ã¨=∂kèã≤÷u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. XHÀ¯™êi Ô~O_»∞#fl~° QÆO@Öáê@∞, =∞iH˘xfl ™ê~°∞¡ WOHÍ Z‰õΩ¯=¿ãѨ٠ã¨=∂kèã≤÷uÖ’<Õ LO\Ï_»∞. ZO`« Pâ◊Û~°ºHõ~°O! ''WHõ¯_» Jxfl ~°HÍÅ ™ê^èŒ#Å∂ [iQÍ~Ú – *Ï˝#Ü≥∂QÆO, ÉèíH˜ÎÜ≥∂QÆO, Hõ~°‡Ü≥∂QÆO. PÜ«Úã¨∞û ÃÑOá⁄OkOK«∞H˘<Õ xq∞`«ÎO ǨÏ~î°Ü≥∂QÆO ‰õÄ_® JÉèíºã≤OKå#∞. WO^Œ∞Ö’ =∞~À =ºH˜Î L<åfl_»∞. ÖˉõΩO>Ë ã¨=∂kè ã≤÷u Ñ≤^ŒÑ¨ ÉèíH˜Îx P„â◊~ÚOK«∞H˘x Éèí‰õΩÎÅ`À ZÖÏ =ã≤OK«QÆÅ#∞? ‰õΩ=~ü ã≤OQ∑ WÖÏ J<Õ"å_»∞: 'ã¨=∂kèãu÷≤ J#O`«~O° uiy =zÛ# =ºH˜xÎ <Õ#∞ Z#fl_»∂ K«∂_»<ÖÕ ^Ë ∞Œ . g∞~°∞ ™êH∆Í`«∂Î QÆ∞~°∞<å#ˆH.— ''#Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ Ö∫H˜Hõ =º‰õΩÎÅ∞, #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ HÍq∞h HÍOK«<åÅ∞ – g@xfl\˜ =∞^蕺 =ã≤ã¨∂Î ‰õÄ_® <å =∞<Àã≤÷u WÖÏ LOk – ã¨=∂kèã≤÷u, ÉèÏ"å=ã¨÷Å∞ x~°O`«~°O <≥ÅH˘<Õ L<åfl~Ú.

JO^Œ∞KÕ`«<Õ „Ѩ`åÑπ („|Ǩχã¨=∂[ ã¨Éèí∞º_≥·# „Ѩ`åÑπK«O„^Œ =∞AO^•~ü) ‰õΩH± ™êÃÇÏÉò`À WHõ¯_»‰õΩ =zÛ#ѨC_»∞ – <ÒHõ g∞^Œ <å ã≤÷ux K«∂ã≤ 'J"≥∂‡! Éèí∂`«O P=Ç≤ÏOz#@∞¡QÍ LOk— J<åfl_»∞.—— ~åMÏÖò, '=∞—, „ѨÉèí$`«∞Å∞ J"åHõ¯~Ú N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å D J^Œ∞ƒù`« ^Œ~°≈<åÅ L^ŒO`«O qO@∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ã¨∂zã¨∞Î#fl q+¨Ü«∂xfl =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü J~°÷O KÕã¨∞HÀ#@∞¡ LOk. JO`å qx J`«_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞: ''JÜ«∂º „áê~°|ú=âß`«∞Î g∞‰õΩ W=hfl ã¨OÉèíqOKå~Ú.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ XHõ ™ê^èŒ∞"À ÖËHõ Éèí‰õΩÎ_À J<Õ^Õ J`«_ç `«ÅOѨÙ. J`«_ç =∂@Å#∞ JOwHõiã¨∂Î PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''P, QÆ`H« ~õ ‡° ŠѶŨ O! J<ÕHõ Éè=í O`«∞Å∞ Hõey=Ù#fl ã¨∞ã¨OѨ#∞fl_ç ÖÏO\˜"å_»∞ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞.

Wk PÜ«∞#‰õΩ HõKÕÛi Kå=_çÖÏO\˜k. Éèí‰õΩÎ_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç HõKÕÛiKå=_ç.——

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO „|ǨχK«„HõO - xjkäÖ’ J<åǨÏ`« â◊|ÌO ã¨=∞Ü«∞O ~å„u `˘q∞‡k QÆO@Å=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ z#fl =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ã¨=∞Hõ∆OÖ’ „|ǨχK«„HõO (`«O„`« âߢ™êÎʼnõΩ ã¨O|OkèOz#k) "ÕÜ«∂Å#flk =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü WK«Ûù. J`«_»∞ ~åMÏÖò, '=∞—, H˜â’s WOHÍ XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ`À <ÕÅ g∞^Œ K«„HõO "Õâß_»∞. "å~°O^Œih ^蕺xOK«=∞x K≥áêÊ_»∞. ~åMÏÖò ÉèÏ"å=ã¨Ö÷ ’H˜ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

415

ÖËz J`«_ç Kèåf g∞^Œ K≥~Úº "Õã≤ [QÆ[˚#x <å=∂xfl LK«ÛiOK«™êQÍ~°∞. ~åMÏÖòH˜ ÉÏǨϺã¨Ê $Ç¨Ï HõeyOk. ã¨=∞Ü«∞O ~å„u XO\˜QÆO@ HÍ=™ÈÎOk. <Õ_»∞ Hõ$+¨‚ѨHõ∆ K«`«∞~°Ìt. #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ ^Œ@ìOQÍ pHõ\ ˜ JÅ∞=ÚH˘x LOk. XHõi^Œ~Ì ∞° Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ QÆOQÍ#k QÆ@∞ì# ѨKå~°∞¡ KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ÖËz |Ü«∞@‰õΩ =KåÛ~°∞. Éèí‰õΩÎÅ`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''D ã¨=∞Ü«∞OÖ’, WÖÏO\˜ xjkä ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J<åǨÏ`« â◊|ÌO q#=ã¨∞ÎO^Œx <åOQÍì J<Õ"å_»∞.—— `≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú# =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü, '=∞— Å∞ W^ŒÌ~°∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’ <ÕÅÃÑ·<Õ Ñ¨_»∞‰õΩ<åfl~°∞. ~åMÏÖò =∞_»`« =∞OK«Og∞^Œ Ѩ_»∞H˘x L<åfl_»∞. =∞^茺=∞^茺֒ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J~Ú^Œ∞ ã¨O=`«û~åÅ ÉÏÅ∞_ç=Öˇ kQÆO|~°OQÍ QÆkÖ’ ѨKå~°∞¡ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ™È=∞"å~°O, PQÆ+¨µì 10

„áê`«óHÍÖÏ# N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ [QÆ[˚#x <å=∂xfl LK«Ûiã¨∞Î<åfl~°∞. ѨtÛ=∂# L#fl "≥ÚQÆ™êÅÖ’H˜ "≥o¡ QÆOQÍ=∂`«#∞ ^Œi≈OKå~°∞. QÆkÖ’x ^Õg^Õ=`«Å Ѩ\ÏÅxfl\˜ =^Œ‰Ì Ωõ "≥o§ "å\˜H˜ #=∞㨯iOKå~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ ÖËz PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}Ï=∞OKÕã≤ HÍÅHõ$`åºÅ∞ f~°∞ÛHÀ=_®xH˜ "≥àϧ~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ѨOK«=\˜H˜ "≥o§ XHõ Éèí‰õΩÎ_ç`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

J`«_»∞ ã¨fiѨflOÖ’ K≥·`«#º^Õ=ÙÅ#∞ ^Œi≈OKå_»@.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (áê~°=â◊ºO`À): PǨ! PǨ! Éèí‰õΩÎ_»∞: HÍx Jk ˆH=ÅO ã¨fiѨflO =∂„`«"Õ∞ Hõ^ŒO_ô.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ã¨fiѨflO U"≥∞ÿ<å ™ê=∂#º q+¨Ü«∞=∞#∞‰õΩO@∞<åfl"å?

N~å=∞Hõ$+¨‚Å Hõà◊§Ö’ hà◊√§ uiQÍ~Ú, Q˘O`«∞ QÆ^Œæ^Œ=∞~ÚOk. XHõ Éèí‰õΩÎ_çH˜ *Ï„QÆ^•=ã¨÷Ö’ k=º^Œ~°≈#O HõeyO^Œ#fl q+¨Ü«∞O qx PÜ«∞# ''P, JO^Œ∞Ö’ Pâ◊Û~°ºO U=ÚOk? W\©=Å #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® ÉèíQÆ=„^Œ∂áêÅ#∞ ^Œi≈ã¨∞Î<åfl_»∞—— J<åfl~°∞. =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü ™êfl<å^Œ∞Å∞ ѨÓiÎKÕã¨∞H˘x HÍm PÅÜ«∂xH˜ ѨtÛ=∞OQÍ L#fl ^•fi^Œâ◊ t"åÅÜ«∂ÅÖ’ XHõ^•<À¡H˜ "≥o§ UHÍO`«OÖ’ "Õ^ŒÑ¨~î°#O KÕã¨∞Î<åfl_»∞. ã¨=∞Ü«∞O Zxq∞k QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. '=∞— QÆOQÍ™êfl#O KÕã≤ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ‰õΩ =KåÛ_»∞. ÉÏQ∑ É*Ï~°∞‰õΩ K≥Ok# „ÉÏǨχ} q`«O`«∞=Ù ‰õÄ_® PÜ«∞# ^Œ~°≈<å~°÷O =zÛOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ („ÉÏǨχ}˜`À): W`«_çH˜ ('=∞—‰õΩ) u#_®xH˜ „Ѩ™ê^ŒO W=fi==∂‡. QÆ∂\’¡ ѨÓs LO_®e, K«∂_»∞. „ÉÏǨχ}˜: =ÚO^Œ∞QÍ g∞~°∞ ã‘fiHõiOK«O_ç. `«~°∞"å`« J`«_»∞ uO\Ï_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): #∞=Ùfi =ÚO^Œ∞QÍ [QÆ<åfl^äŒ∞x „Ѩ™ê^ŒO ѨÙK«∞ÛHÀ. `«~°∞"å`« „Ѩ™ê^ŒO P~°yOK«∞. „Ѩ™ê^ŒO ã‘fiHõiOKåHõ '=∞— t"åÅÜ«∂ʼnõΩ "≥o§ ^≥·=^Œ~°≈#O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. =∞m§ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ‰õΩ =zÛ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. |Ü«∞Å∞^Õ~°_®xH˜ ã≤^Œú=∞Ü«∂º_»∞.

416

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (PáêºÜ«∞OQÍ): #∞qfiHõ |Ü«∞Å∞^Õ~°∞. =∞m§ h Ѩx HÀã¨O "≥à◊§=Åã≤ LOk Hõ^•!

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞ø#„=`«O - ã¨~°fi=¸ =∂ÜÕ∞! =∞OQÆà◊"å~°O, PQÆ+¨µì 11

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. L^ŒÜ«∞O Zxq∞k QÆO@Å #∞O_ç PÜ«∞# =∞ø#„=`«O áê\˜ã∞¨ <Î åfl~°∞. PÜ«∞# "åºkè „áê~°OÉè=í ∞~ÚOk. J#u HÍÅOÖ’<Õ `å=Ú ^ÕÇϨ `åºQÆO KÕã≤ =∞m§ [QÆ<å‡`« X_çÖ’H˜ "≥o§áÈ`å#x PÜ«∞# Ziy#@∞¡<åfl~°∞. JO^Œ∞ˆH<å =∞ø#O áê\˜ã¨∞Î<åfl~°∞? PÜ«∞# =∞ø<åxfl K«∂ã≤ âß~°^•=∂`« qÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. ~åMÏÖò, ÖÏ@∂Å∞ ‰õÄ_® qÅÑ≤OKå~°∞. ÉÏQ∑É*Ï~ü‰õΩ K≥Ok# „ÉÏǨχ}˜ =zÛ LOk. P"≥∞‰õÄ_® N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J#∂ǨϺ =∞ø<åxfl K«∂ã≤ HõO@hà◊√§ ÃÑ@∞ì‰õΩOk. Éèí‰õΩÎÅ∞ =∞^茺=∞^茺 PÜ«∞#∞fl ''WHõ g∞~°∞ ZÅ¡"Õà◊ÖÏ =∞ø#O áê\˜™êÎ~å?—— Jx J_çQÍ~°∞. JO^Œ∞‰õΩ PÜ«∞# 'ÖË^Œ∞— J#fl@∞¡QÍ Ãã·QÆ KÕâß~°∞. =∞^蕺ǨÏflO =¸_»∞QÆO@ʼnõΩ <å~åÜ«∞}ü =KåÛ_»∞. ''J=∞‡ x#∞fl K«Å¡QÍ K«∂_»∞QÍHõ!—— Jx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J`«}˜‚ Pj~°fikOKå~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∂\Ï¡_®~°#fl q+¨Ü«∂xfl <å~åÜ«∞}ü `«H˜¯# Éèí‰õΩÎÅO^ŒiH© `≥eáê_»∞. ~åMÏÖò `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆ∞O_≥Å g∞^Œ #∞O_ç ÃÑ^ŒÌ |~°∞=Ù `˘eyáÈ~Ú#@∞¡ TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩ<åfl~°∞. "å~°O^Œ~°∂ QÆkÖ’H˜ =zÛ PÜ«∞#‰õΩ ã¨g∞ѨOQÍ <ÕÅ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (Éèí‰õΩÎÅ`À): ã¨~°fi=¸ =∂ÜÕ∞#x J=∞‡ <å‰õΩ K«∂Ñ≤OzOk. ˆH=ÅO P"≥∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨`«ºO, `«H˜¯#^ŒO`å P"≥∞ =∂Ü«∞Ü≥ÚHõ¯ "≥·Éèí="Õ∞. ''=∞~À ã¨OQÆu ‰õÄ_® "≥Å_¡ O·≥ k. Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ Z=Ô~=~°∞ ZO`«=~°‰Ωõ ѨÙ~ÀQÆq∞OKå~°#flkK«∂âß#∞.—— <å~åÜ«∞}ü `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞: JÜ«∂º, Jk HÍã¨Î =∂‰õΩ `≥eÜ«∞KÕÜ«∞O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: x`«ºQÀáêÖò, ~åMÏÖò, <å~åÜ«∞}ü, ѨÓ~°∞‚_»∞, =∞Ç≤Ï=∂ K«„Hõ=iÎ – g~°O^Œi QÆ∞iOz `≥eã≤Ok.

+¨+¨ª ѨiKÕÛù^ŒO ysâò, â◊â◊^èŒ~ü „ѨÉèí$`«∞Å`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Pk"å~°O, PQÆ+¨µì 16, 1885

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å "åºkè QÆ∞iOz# ã¨=∂Kå~°O HõÅHõ`åÎ Éèí‰õΩÎʼnõΩ JOkOk. Jk U^À =∂=¸Å∞ Q˘O`«∞ѨÙO_»∞ ÖÏO\˜^Õ#x "å~°∞ J#∞‰õΩ<åfl~°∞. ysâò, ~å"£∞, x`«ºQÀáêÖò, =∞Ç≤Ï=∂K«„Hõ=iÎ, H˜â’s, ѨO_ç\ò â◊â◊^èŒ~° `«~°¯K«∂_®=∞}˜ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞#∞fl ^Œi≈OKÕ xq∞`«ÎO ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O =KåÛ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =Ú#∞Ѩ\ ˜ÖψQ P#O^ŒOQÍ Éèí‰õΩÎÅ`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=∞‡‰õΩ <å "åºkè QÆ∞iOz K≥ѨÊÖË#∞. JÖÏ K≥ѨÊ_®xH˜ ã≤QÆ∞æѨ_»`å#∞. ysâò: ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ g∞ "åºkè #Ü«∞=∞ÜÕ∞ºÖÏ KÕ™êÎ_»∞.

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

417

~å"£∞: J=Ù#O_ô. g∞‰õΩ ÉÏQÆ~ÚáÈ`«∞Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): P, g∞~°O`å JÖψQ Pj~°fikOK«O_ç. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) ysâò „H˘`«ÎQÍ =ã¨∂Î L#fl =ºH˜Î. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J`«_ç`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''h‰õΩ Z<Àfl Ѩ#∞Å∞ LO\Ï~Ú. "å@xfl\˜`À #∞=Ùfi ã¨`«=∞`«=∞=Ù`«∂ LO\Ï=Ù. WOHÀ =¸_»∞™ê~°∞¡ #∞=Ùfi WHõ¯_»‰õΩ ~å.—— („|ǨχO, P^•ºâ◊H˜Î Jaè#flO) (â◊â◊^èŒ~ü`À) ''P^•ºâ◊H˜Î QÆ∞iOz HÍã¨Î K≥ѨC.—— â◊â◊^èŒ~ü: JÜ«∂º, <åˆHO `≥Å∞ã¨∞#x g∞~°∞ JÖÏ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): Ѷ¨ÖÏ<å =∞x+≤x Z=~À =ºH˜Î Jq∞`«OQÍ Q“~°qOKÕ"å_»@. ǨïHͯHÀã¨O xѨC fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x P =∞x+≤ P =ºH˜ÎH˜ K≥áêÊ_»∞. JO^Œ∞‰õΩ P =ºH˜Î ''JÜ«∂º g∞ HÀã¨O xѨC fã¨∞‰õΩ~å=_®xH˜ <Õ#∞ J~°∞›_<» å Uq∞\˜——? J<åfl_»∞. z=~°‰Ωõ xѨC fã¨∞‰õΩ~å<ÕÖ^Ë ∞Œ .

(JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) â◊â◊^èŒ~ü: P^•ºâ◊ˆHÎ D [QÆ`«∞ΉõΩ xq∞`«Î HÍ~°}O, Láê^•# HÍ~°}O ‰õÄ_®. P"Õ∞ r=[QÆ`«∞ÎÅ#∞ ã¨$+≤ì™ÈÎOk. =∞m§ P"Õ∞ r=[QÆ`«∞ÎÅ∞QÍ J~Ú LO\’Ok. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ™êb_»∞ – QÆ∂_»∞#∞ J^Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞ÎOk (xq∞`«Î HÍ~°}O). ÃÑ·QÍ, Jk QÆ∂_»∞#∞ `«# â◊s~°OÖ’ #∞O_Õ |Ü«∞@‰õΩ fã¨∞ÎOk (Láê^•# HÍ~°}O).

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞~À q+¨Ü«∞O – Z=Ô~·`Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_À PÜ«∞<Õ „ѨHõ$u ‰õÄ_®. Z=Ô~·`Õ „|Ǩχ"≥∂ PÜ«∞<Õ â◊H‰Î˜ Äõ _®. PÜ«∞# x„+≤¯Ü«Ú_≥· L#flѨC_»∞, ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∂Å#∞ x~°fiiÎOK«#ѨC_»∞ PÜ«∞#∞fl „|ǨχO JO\Ï#∞, ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ JO\Ï#∞. =∞m§ D HÍ~åºÅxfl\˜h x~°fiiÎOKÕ@ѨC_»∞ PÜ«∞#∞fl â◊H˜Î JO\Ï#∞, „ѨHõ$u JO\Ï#∞. HÍx Z=Ô~·`Õ „|Ǩχ"≥∂ PÜ«∞<Õ â◊H˜Î, Z=Ô~·`Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_À PÜ«∞<Õ „ѨH$õ uQÍ J~Ú=ÙO@∞<åfl_»∞. h~°∞ ã≤~÷ O° QÍ L#flѨC_»∂ hˆ~, Hõ^∞Œ Å∞`«∂#flѨC_»∞ ‰õÄ_® hˆ~. áê=Ú "≥∞eHõÅ∞ u~°∞QÆ∞`«∂ "≥o§#ѨC_»∂ áê"Õ∞, K«∞@ìK∞« @∞ìH˘x xâ◊ÛÅOQÍ L#flѨC_»∞ ‰õÄ_® áê"Õ∞. („|Ǩχ*Ï˝<åxfl É’kèã¨∂Î ã¨=∂kè ã≤÷u - Éè’QÆÖÏÅã¨, Hõ~°‡Å∞) ''„|ǨχO JO>Ë Uq∞\’ <À\˜`À K≥ѨÊÖËO. JHõ¯_» <À~°∞ =¸`«Ñ¨_çáÈ`«∞Ok. H©~°Î#Ö’ QÍÜ«∞‰õΩÅ∞ "≥Ú^Œ@ ''x=∂~Ú "Õ∞~å =∞`ü"åÖÏ Ç¨nä—— ('<å x=∂~¸ =∞^Œ∞ѨÙ>Ë#∞QÆ∞ÖÏ <å@ºO KÕ™êÎ_»∞— Jx J~°÷O) Jx áê_»`å~°∞. WÖÏ áê_»∞`«∂ áê_»∞`«∂ z=~°‰õΩ ѨÓiÎ K«~°}O áê_»ÖË~°∞. ˆH=ÅO 'Ǩnä— JO@∞O\Ï~°∞. J@∞ÃÑ·# 'ǨÏnä, ǨÏnä— JO@∂ PYiH˜ ˆH=ÅO 'Ǩ—, Ǩ— Jx =∂„`«"∞Õ Ñ¨Å∞‰õΩ`å~°∞. z=~°‰Ωõ Jk‰õÄ_® ѨÅHõÖ~Ë ∞° , ѨÓiÎQÍ ÉÏǨϺ*Ï˝<åxfl HÀÖ’Ê`å~°∞.—— WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ã¨=∂kèã≤÷uÖ’H˜ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. xÅ|_Õ ã¨=∂kèã≤÷uÖ’ L<åfl~°∞. ÉÏǨϺã¨Ê $ǨÏÖ’H˜ =KåÛHõ WÖÏ J<åfl~°∞: ''Hõ∆~°, JHõ∆~åʼnõΩ Jf`«"≥∞ÿ# ^•xx <À\˜`À K≥ѨÊÖËO.——

418

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

Éèí‰õΩÎÅ∞ JO^Œ~°∂ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞. =∞m§ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ÖË =∂\Ï¡_»∞`«∂ WÖÏ J<åfl~°∞: ''Éè’QÍÅ∞ q∞ye L#flO`«=~°‰Ωõ ÖËHõ Hõ~‡° Å∞ q∞ye L#flO`«=~°‰Ωõ ã¨=∂kè ã≤u÷ HõÅ∞QÆ^∞Œ .—— (â◊â◊^èŒ~ü`À) ''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „Ѩã¨∞Î`«O h`À ÖˇHõÛ~°∞¡ W=fi_»O "≥Ú^ŒÖˇ·# Hõ~°‡Å∞ KÕ~Úã¨∞Î<åfl_»∞. #∞=Ùfi g\˜#xfl\˜h x~°fiiÎOK«=Åã≤ LOk. ''D H˘kÌáê\˜ Hõ~°‡Å∞ fiáÈÜ«∂Hõ h‰õΩ âßOu Åaèã¨∞ÎOk. WÖÏ¡Å∞ WO\˜ Ѩ#∞Å∞ #xfl\˜h =ÚyOK«∞‰õΩ<åflHõ ™êfl#O KÕÜ«∞_®xH˜ áÈ`«∞Ok. Ñ≤^ŒÑ¨ Zxfl™ê~°∞¡ Ñ≤ez<å 㨈~ P"≥∞ =∂„`«O uiy ~å^Œ∞.——

ã¨Ñ¨Î=∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - ѨO_ç`ü âߺ=∂Ѩ^Œ Éèí\ÏìKå~°º QÆ∞~°∞"å~°O, PQÆ+¨µì 27, 1885

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ`À `«=∞ QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O ™êÜ«∞O„`«O S^Œ∞ QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. Éèí‰õΩÎÅ∞ =zÛ#ѨC_»∞ PÜ«∞# `«=∞ "åºkèx U=∂„`«O ÅHõ∆ ºÃÑ@ì‰Ωõ O_® ^•^•Ñ¨Ù ~À[O`å "åi`À ã¨OÉèÏ+≤OK«_O» , QÍ#O KÕÜ∞« _»OÖ’<Õ =Úxy LO\Ï~°∞. _®II=∞^èŒ∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ zH˜`«û KÕã¨∞Î<åfl_»∞. J`«_»∞ `«~°K«∂ Ѩ_»=Ö’ HõÅHõ`åÎ #∞O_ç ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O =zÛ PÜ«∞#‰õΩ zH˜`«û KÕã¨∞Î<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P~ÀQƺ q+¨Ü«∞OÖ’ Éèí‰õΩÎÅ∞ zO`å„HÍO`«∞Öˇ· L<åfl~°∞. _®Hõì~°∞ „Ѩu~ÀE =zÛ PÜ«∞#∞fl K«∂_®Å#flk Éèí‰õΩÎÅ PHÍOHõ∆. '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À WÖÏ J<åfl_»∞: ''J`«_»∞ ÉÏQÍ J#∞Éèí=A˝_≥·# _®Hõì~°∞. „Ѩu~ÀE =zÛ K«∂¿ãÎ ÉÏQÆ∞O@∞Ok.—— PO\òѨÓ~ü‰õΩ K≥Ok# ѨO_ç\ò âߺ=∂Ѩ^Œ Éèí\ÏìKå~°º =KåÛ_»∞. ã¨O^蕺HÍÅO HÍ=_»O`À J`«_»∞ ã¨O^茺 "å~°∞ÛH˘<Õ xq∞`«ÎO QÆOQÍ#k X_»∞¤# L#fl KåO^Œh Ѷ¨∂\ò‰õΩ "≥àϧ_»∞. ã¨O^茺 "å~°∞ã¨∂Î J`«_»∞ J<ÕHõ J^Œ∞ƒù`« ^Œ~°≈<åÅ#∞ QÍOKå_»∞. `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’H˜ =zÛ <ÕÅ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ [QÆ[˚#x <å"≥∂KåÛ~°}, ^蕺#O =ÚyOz `«=∞ Pã¨#O ÃÑ·# ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. '=∞— HÍeѨ\Ïì g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. ~åMÏÖò, ÖÏ@∂ `«k`«~°∞Å∞ QÆkÖ’H˜ =ã¨∂Î áÈ`«∞<åfl~°∞. ('ã¨Ñ¨Î ^•fi~åÅ P=Å L#fl ~åA— ^Œ$ëêìO`«O`À ã¨=∂kè ã≤÷u ) N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (ѨO_ç`∞« }˜‚ K«∂Ñ≤ã∂¨ ,Î '=∞—`À): W`«_∞» L`«=Î Ú_»∞. (ѨO_ç`∞« _ç`À) '<Õu, <Õu— qKå~°} KÕã¨∂ÎáÈ~Ú#ѨC_»∞ =∞#ã¨∞û‰õΩ ZHõ¯_»~Ú`Õ âßOu Åaèã¨∞ÎO^À, JHõ¯_Õ Ñ¨~°„|ǨχO L#flk. ''ã¨Ñ¨Î ^•fi~åʼnõΩ P=Å ~åA =ã≤ã¨∞Î<åfl_»∞. "≥Ú^Œ\ ˜ ^•fi~°O =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ K«∂¿ãã¨iH˜ ã¨∞ã¨OѨ#∞fl_≥·# =ºH˜Î XHõ~°∞ ZO`À P_»O|~°OQÍ J<Õ‰õΩÅ`À Ѩi"Õ+≤ì`«∞_≥· ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. ~åA#∞ ^Œi≈OѨ=zÛ#"å_»∞ `«# ã¨Ç¨ÏK«~°∞x`À ''DÜ«∞<Õ<å ~åA?—— Jx J_çQÍ_»∞. ã¨Ç¨ÏK«~°∞_»∞ =Úã≤=Úã≤ #=ÙfiÅ∞ #qfi ''HÍ^Œ∞—— J<åfl_»∞. ''Ô~O_»= ^•fi~°O =^•Ì, WOHÍ `«H˜¯# ^•fi~åÅ=^•Ì ~åA#∞ K«∂_»=zÛ# "å_»∞ `«# ã¨Ç¨ÏK«~°∞}˜‚ JÖψQ J_çQÍ_»∞. J`«_»∞ ZO`«QÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥o`Õ Sâ◊fi~°ºO ‰õÄ_® J^ÕÖÏ

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

419

W#∞=∞_ç™ÈÎOk, ǨÏOQÆ∂ P_»OÉ~åÅ∞ ‰õÄ_® J^Õ q^èŒOQÍ q∞~°∞q∞@∞¡ Q˘Å∞Ê`«∞<åfl~Ú. ã¨Ñ¨Î ^•fi~åÅ∞ ^•\ÏHõ J`«_»∞ `«# ã¨Ç¨ÏK«~°∞}˜‚ =∞i Uq∞ J_»QÆÖË^Œ∞. ~åAQÍi Jáê~° Sâ◊fi~åºxfl K«∂âßHõ J`«_çH˜ <À~°∞ ÃÑQÆÖË¡^Œ∞, ™ê÷}∞"≥·áÈÜ«∂_»∞. ~åAQÍ~°∞ DÜ«∞<Õ Jx J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

D q+¨Ü«∞OÖ’ =∞ˆ~ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞.—— (ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, Dâ◊fi~°∞_»∞ - J^蕺`«‡ ~å=∂Ü«∞}O) ѨO_ç`«∞_»∞: =∂Ü«∞#∞ Ju„Hõq∞Oz "≥o§#ѨC_»∞ =∂„`«"Õ∞ =∞#O ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ K«∂_»QÆÅO. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ™êH∆Í`«¯iOK«∞‰õΩ<åflHõ PÜ«∞<Õ D =∂Ü«∞, r=[QÆ`«∞ÎÅ∞QÍ J~Ú=Ù#fl@∞¡ QÍOK«∞`åO. '<Õu, <Õu— qKå~°} KÕ¿ã@ѨC_»∞ D ã¨O™ê~°O '=∂Ü«∂Éèí=#O—QÍ ã¨ fi Ѩ fl O ÖÏO\ ˜ k QÍ `À㨠∞ Î O k. HÍx Éè í Q Æ = `åûH∆ Í `å¯~å#O`« ~ ° O D 㨠O ™ê~° " Õ ∞ 'P#O^Œ™œ^茗"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. ''ˆH=ÅO âßG Ѩ~î°#O =Å¡ Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? ѨO_ç`«∞Å∞ ˆH=ÅO qKå~°}Ö’<Õ =Úxy LO\Ï~°∞.—— ѨO_ç`«∞_»∞: Z=Ô~·<å ѨO_ç`«∞_»x ##∞fl ã¨OÉ’kè¿ãÎ <å‰õΩ z„Ô~`«∞ΉõΩ =ã¨∞ÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=fiÖÏ JO@∞<åfl=O>Ë ^•xH˜ ÉèíQÆ=`«¯ $Ѩ LO_ç LO_®e. ѨO_ç`«∞Å∞ ˆH=ÅO qKå~°}Ö’<Õ =Úxy LO\Ï~°∞. XHõ~°∞ áêÅ#∞ QÆ∞iOz qx LO\Ï~°∞, =∞~˘Hõ~°∞ áêÅ#∞ `åy LO\Ï~°∞. J~Ú`Õ ÉèQí =Æ `ü ™êH∆Í`å¯~å#O`«~O° ã¨~fi° =¸ <å~åÜ«∞}∞_çQÍ<Õ ^Œi≈™êÎ=Ù. <å~åÜ«∞}∞_Õ ã¨~°fi=¸ J~Ú=Ù<åfl_»∞.—— ѨO_ç`«∞_»∞ <å~åÜ«∞} ™È΄`«O XHõ\ ˜ ѨiîOKå_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P#O^ŒO`À Ѩ~°=â◊√ÅÜ«∂º~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ ѨO_ç`«∞_»∞ w`«Ö’x â’¡HÍxfl L^ŒÇ¨ÏiOKå_»∞: ''ã¨~°fiÉèí∂`«ã¨÷ =∂`å‡#O ã¨~°fiÉèí∂`åx Kå`«‡xI DHõ∆`Õ Ü≥∂QÆ Ü«ÚHÍÎ`å‡ ã¨~°fi„`« ã¨=∞^Œ~°≈#ó——II (w`« – 6:29) J~°÷O: Jxfl\’¡#∞ ã¨=∞ÉèÏ=O`À =iÎOKÕ Ü≥∂y ã¨~°fi„áê}∞ÅÖ’#∞ `«##∞ QÍOK«∞`å_»∞.

J>Ë¡ `«#Ö’<Õ Jxfl „áê}∞Å#∞ K«∂™êÎ_»∞. P`«‡#∞ Ѩ~°=∂`«‡Ö’ ÅQÆflOKÕ¿ã Ü≥∂y ã¨HõÅ Éèí∂`«HÀ\˜Ö’#∞ Ѩ~°=∂`«‡ ã¨fi~°∂áêxfl QÍOK«QÆÅ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: g∞~°∞ J^蕺`«‡ ~å=∂Ü«∞}O K«k"å~å? ѨO_ç`«∞Å∞: P, H˘kÌQÍ K«k"å#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk ѨÓiÎQÍ ÉèíH˜Î*Ï˝<åÅ`À xO_ç=ÙOk. â◊|i LáêMϺ#O, JǨÏź QÍ#OKÕã≤# ™È΄`«O – J=hfl ÉèíH˜ÎѨÓi`åÅ∞. ''HÍx XHõ q+¨Ü«∞O QÆ∞~°∞Î ÃÑ@∞ìHÀO_ç. q+¨Ü«∂ã¨H˜ÎH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ZO`À ^Œ∂~°O.—— ѨO_ç`«∞_»∞: J=Ù#O_ô. q+¨Ü∂« ã¨HΘ L#fl KÀ@∞‰õΩ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ ZO`À ^Œ∂~°OÖ’ LO\Ï_»∞.

Jk ÖËx KÀ@∞‰õΩ PÜ«∞# Ju ã¨g∞ѨO. L`«~Î á° ê~å‰õΩ K≥Ok# [g∞O^•~°∞ XHõix K«∂âß#∞. =ÚYs˚ =OjÜ«Ú_»∞. =$^•úѺ¨ O =KÕÛã≤Ok. HÍx PÜ«∞# Hˆ =ÅO #=ÅÅ∞, Hõ^ÅŒä ∞ =∂„`«"∞Õ qO@∞O\Ï_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: J^蕺`«‡ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ =∞~À q+¨Ü∞« O LOk. ÉèQí =Æ O`«∞_Õ r=[QÆ`∞« ÅÎ ∞QÍ J~Ú=Ù<åfl_»∞.

420

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ѨO_ç`«∞_»∞ P#O^ŒÉèíi`«∞_»Ü«∂º_»∞. ÉèÏQÆ=`«O ^Œâ◊=∞㨯O^èŒOÖ’ D ÉèÏ"åxH˜ K≥Ok# ã¨Î=O QÍ#OKÕâß_»∞.

Hõ$+¨‚! Hõ$+¨‚! =∞ǨÜ≥∂yOã¨Î fi=∂^Œºó ѨÙ~°∞+¨ó Ѩ~°óI =ºHÍÎ=ºHõÎq∞^ŒO qâ◊fiO ~°∂ѨO `Õ „ÉÏǨχ} q^Œ∞óII `«fi"Õ∞HõO ã¨~°fiÉèí∂`å<åO ^ÕǨϙêfi`Õ‡O„kÜÕ∞â◊fi~°óI `«fi"Õ∞= HÍÖ’ ÉèíQÆ"å<£ q+¨µ‚~°=ºÜ«∞ó Dâ◊fi~°óII `«fiO =∞Ǩ<£ „ѨHõ$uó ã¨∂H∆͇ ~°[óã¨`«Î fi`«"≥∂=∞~¸I `«fi"Õ∞= ѨÙ~°∞ëÈ-^茺Hõ∆ó ã¨~°fiˆH∆„`« qHÍ~°q`üII

(ǨÏ$^ŒÜ«∞ ѨÓ~°fiHõOQÍ [Ѩ^蕺<å^Œ∞Å∞ KÕã≤# "å~°O^Œ~°∂ WHõ¯_»‰õΩ =zÛ f~åe) ã¨=Î O qO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ xÅ|_Õ ã¨=∂kè ã≤u÷ Ö’H˜ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. ѨO_ç`∞« _»∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. ѨO_ç`«∞_ç X_çÖ’#∂, Kèåf g∞^• `«=∞ áê^•xfl "≥∂Ñ≤ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #"åfi~°∞. ѨO_ç`∞« _»∞ PÜ«∞# áê^•xfl Ѩ@∞ìH˘x ''QÆ∞~À K≥`· #« ºO ^ÕÇÏ≤ —— J<åfl_»∞. Ñ≤^ÑŒ ¨ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ z#fl=∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. ѨO_ç`«∞_»∞ "≥o§áÈÜ«∂Hõ '=∞—`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''K«∂âß"å, <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê#^ŒO`å x[=∞=Ù`ÀOk. ǨÏ$^ŒÜ«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ [Ѩ^蕺<åÅ∞ KÕã≤# "å~°O^Œ~°∂ WHõ¯_»‰õΩ =zÛf~åe.—— JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O ~å„u Ѩk QÆO@Å=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ H˘kÌQÍ ~°=fiáêÜ«∞ã¨O ¿ãqOz Ѩ_∞» ‰õΩ<åfl~°∞. '=∞—#∞ HÍã¨Î HÍà◊√§ Ѩ@=ì ∞<åfl~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~åfi`« ~å"£∞ÖÏÖò`À, ''HÍ"åÅO>Ë '=∞—, ~åMÏÖòÅ∞ QÆkÖ’<Õ x„^ŒáÈ=K«∞Û—— J<åfl~°∞.

J+¨ì=∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - Uã¨∞„H©ã¨∞Î â◊√„Hõ"å~°O, PQÆ+¨µì 28

„Ѩ`«∂º+¨ "Õà◊. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÖËz [QÆ[˚#xx ^蕺xã¨∞Î<åfl~°∞. [|∞ƒ HÍ~°}OQÍ Éèí‰õΩÎʼnõΩ PÜ«∞# =ÚY`å *ÏÅ∞"åˆ~ =∞^èŒ∞~° <å"≥∂KåÛ~°}#∞ q<Õ J=HÍâ◊O ^ŒHõ¯_»O ÖË^Œ∞. HÍÅHõ$`åºÅ∞ f~°∞ÛH˘x PÜ«∞# QÆkÖ’ z#fl =∞OK«OÃÑ· Pã‘#∞ÅÜ«∂º~°∞. '=∞—#∞ ''Jk 㨈~, <å‰õΩ D ~ÀQÆO ZO^Œ∞‰õΩ ã¨O„Hõq∞OzO^À K≥|∞`å"å?—— Jx J_çQÍ~°∞. '=∞—: Jxfl q+¨Ü«∂ÅÖ’#∂ ™ê=∂#∞ºÅ=Öˇ HõxÑ≤OK«HõáÈ`Õ [#O g∞ =^ŒÌ‰õΩ ~å=_®xH˜ ™êǨÏã≤OK«~°∞. HÍx WO`«\ ˜ J<å~ÀQƺ Ѩiã≤÷uÖ’ ‰õÄ_® g∞~°∞ ã¨~°fi^• ÉèíQÆ=zÛO`«#Ö’ =Úxy LO_»@O K«∂ã≤ "å~°∞ J|∞ƒ~°Ñ¨_ç áÈ`«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): |Å~å"£∞ ‰õÄ_®, ''g∞ˆH JÖÏ J~Ú#ѨC_»∞ =∞i =∂ ÔHO^Œ∞‰õΩ HÍ^Œ∞?—— J<åfl_»∞. ''ã‘`« HÀã¨O ^Œ∞ódã¨∂Î ~å=Ú_»∞ `«# ^èŒ#∞ã¨∞û ‰õÄ_® Z`«ÎÖËHõ áÈ=_»O K«∂ã≤ ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ JK≥Û~°∞"˘O^•_»∞. 'ѨOK«Éèí∂`åÅ =ÅÖ’ z‰õΩ¯H˘x „|ǨχO ‰õÄ_® qÅÑ≤OzOk.— ——

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

421

'=∞—: Éèí‰õΩÎÅ HõëêìÅ#∞ K«∂ã≤ Uã¨∞ „H©ã¨∞Î ‰õÄ_® ™ê=∂#∞ºxÖÏ qÅÑ≤OKå_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Uq∞\Ï Hõ^äŒ? '=∞—: =∂~å÷, "Õ∞sÅ∞ W^ŒÌ~°∂ JHõ¯K≥Öˇ¡à◊√§. ÖÏ[~°ãπ "åi ™È^Œ~°∞_»∞. "å~°∞ =ÚQÆ∞æ~°∞ Uã¨∞„ѨÉèí∞=Ù Éèí‰õΩÎÅ∞. ÖÏ[~°ãπ =∞~°}˜OKå_»∞. Uã¨∞„H©ã¨∞Î P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "åi WO\˜H˜ "≥à◊√`«∞<åfl_»∞."Õ∞s Ѩ~°∞ÔQ`«∞ΉõΩO@∂ "≥o§ PÜ«∞# áê^•Å =^ŒÌ "≥∂Hõie¡Ok. qÅÑ≤ã¨∂Î WÖÏ JOk: '„ѨÉèí∂ #∞=Ùfi Hõ#∞Hõ =zÛ LO>Ë, =∂ ™È^Œ~°∞_»∞ =∞~°}˜OKÕ"å_»∞ HÍ^Œ∞.— P"≥∞ qÖÏѨO K«∂ã≤ Uã¨∞„H©ã¨∞Î ‰õÄ_® Hõà◊§hà◊§Ñ¨~°ºO`«=∞Ü«∂º_»∞. ''`«~°∞"å`« PÜ«∞#, QÀs =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ ÖÏ[~°ãπ#∞ ¿Ñ~°∞ ÃÑ\˜ì Ñ≤eKå_»∞. "≥O@<Õ ÖÏ[~°ãπ =∞m§ ã¨r=Ù_≥· PÜ«∞# =^ŒÌ‰õΩ =KåÛ_»∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx <Õ#∞ JÖÏO\˜q KÕÜ«∞*ÏÅ#∞. '=∞—: J~Ú`Õ J=hfl g∞~°∞ g∞ WK«Ûù "Õ∞~°ˆH KÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. J=hfl ã≤^Œ∞úÅ∞† JO^Œ∞ˆH g∞~°∞ "å\˜x KÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. JÖÏO\˜ â◊‰õΩÎÅ#∞ „Ѩ^Œi≈OK«_»O =Å¡ [#O Pã¨H˜Î "åi ^ÕǨÏO"≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞~°Å∞`«∞Ok† â◊√^ŒúÉèíH˜Î "≥·Ñ¨Ù =∞~°Å^Œ∞. JO^Œ∞ˆH g∞~°∞ J@∞=O\˜ J^Œ∞ƒù`åÅ∞ „Ѩ^Œi≈OK«@O ÖË^Œ∞. ''HÍx g∞‰õΩ, Uã¨∞„H©ã¨∞ΉõΩ KåÖÏ áÈeHõÅ∞ L<åfl~Ú.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): WOHÍ UÜÕ∞ áÈeHõÅ∞ L<åfl~Ú? '=∞—: g∞~°∞ Éèí‰õΩÎÅ#∞ LѨ=ã≤OK«=∞<À ÖËHõ =∞ˆ~^≥·<å Hõ~îÀ~° xÜ«∞=∂Å#∞ áê\˜OK«=∞<À K≥ѨÊ~°∞. PǨ~°O q+¨Ü«∞OÖ’ g∞~°∞ ZÖÏO\˜ Hõiî# x|O^èŒ#Å∞ qkèOK«~°∞. Uã¨∞„H©ã¨∞Î t+¨µºÅ∞ Pk"å~°O<å_»∞ xÜ«∞=∂#∞™ê~°O LѨ"åã¨O (ã¨Éσ^ä£) K≥Ü«∞ºÖË^Œ∞, JO^Œ∞=Å¡ âߢ™êÎ#∞™ê~°O =iÎOKÕ "åà◊√§ (á¶êiã‘Å∞) "åix p"å@∞¡ ÃÑ\Ïì~°∞. JO^Œ∞‰õΩ Uã¨∞„H©ã¨∞Î WÖÏ J<åfl_»∞: ''"å~°∞ u#_»O=Å¡ =∞OzѨ<Õ KÕâß~°∞. =∞QÆÃÑo§"å~°∞ ÃÑo§H˘_»∞‰õΩ`À L#flO`«HÍÅO #=ÙfiÅ∞, ˆHiO`«Å`À "Õ_»∞Hõ KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: nx J~°÷O Uq∞\˜? '=∞—: nx J~°÷O – J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µx t+¨µºÅ∞ PÜ«∞#`À L#flO`«HÍÅO Jq∞`À`åûǨÏO`À LO\Ï~°∞. "åÔ~O^Œ∞‰õΩ ^Œ∞óYOÖ’ LO_®e? HÍx PÜ«∞# ã¨fi^è•=∂xH˜ "≥o§áÈ~Ú#ѨÊ\˜#∞O_ç "åiH˜ Hõ+¨ìHÍÅO "≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): WOHÍ U"≥∞ÿ<å áÈeHõÅ∞ L<åflÜ«∂? '=∞—: g∞~°∞ JO@∞O\ψ~ – 'ÉÏÅ∞~°Ö’ HÍq∞h HÍOK«<åÅ∞ WOHÍ „Ѩ"ÕtOK«ÖË^Œ∞, "å~°∞ LѨ^ÕâßÅ#∞ K«Hõ¯QÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ~°∞. H˘`«Î ‰õΩO_»Ö’ áêÅ#∞ LOK«=K«∞Û. HÍx Wk=~°‰õΩ ÃÑ~°∞QÆ∞ `À_»∞ ÃÑ@ì|_ç# ‰õΩO_»Ö’ áêÅ#∞ LOz#@¡~Ú`Õ Jq qiyáÈ=K«∞Û— Jx. „H©ã¨∞Î ‰õÄ_® JÖψQ K≥áêÊ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: PÜ«∞# U=∞<Õ"å_»∞? '=∞—: áê`« ã‘™êÖ’ „H˘`«Î =∞^•ºxfl ÃÑ\˜ì#@¡~Ú`Õ ã‘™ê Ѩye áÈ=K«∞Û. áê`« =¢™êÎxfl „H˘`«Î =GO`À J`«∞‰õΩ"Õã≤ ‰õΩ\˜ì`Õ áê`«=GO ziyáÈ`«∞Ok.

422

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''ÃÑ·QÍ g∞~°∞ K≥|∞`«∞O\Ï~°∞ Hõ^• – '<Õ#∞, J=∞‡ XHõ¯>Ë— #x. JÖψQ, „H©ã¨∞ΉõÄ_® '<Õ#∞, <å Ñ≤`« XHõ¯_Õ— J<Õ"å_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): WOHÍ U"≥∞ÿ<å LO^•? '=∞—: g∞~°∞ JO@∞O\ψ~ – '"庉õΩÅz`«OÎ `À „áêi÷Oz#@¡~Ú`Õ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ `«Ñʨ Hõ PÅH˜™êÎ_∞» — Jx. Uã¨∞„H©ã¨∞Î ‰õÄ_® '"庉õΩÅ`«`À `«Å∞Ѩ٠`«@ìO_ç, `«Å∞Ѩ٠`≥~°=|_»∞`«∞Ok— J<Õ"å_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk 㨈~, #∞=Ùfi K≥|∞`«∞#fl@∞¡ ÉèíQÆ=O`«∞_Õ =∞m§ J=`«iOKå_»O>Ë, Jk ѨÓ~å‚=`å~°=∂ ÖËHõ HõàÏ ÖËHõ JOâß=`å~°=∂? '=∞—: JÜ«∂º! ѨÓ~°‚=∂, JOâß ÖËHõ HõàÏ J#fl q+¨Ü«∞O <å‰õΩ J~°÷O HÍ=_»OÖË^Œ∞ HÍx g∞~°∞ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ QÀ_»Ö’x QÆ∞O„_»x ~°O„^èŒO q+¨Ü«∞O =∂„`«O J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J^Õq∞\’ HÍã¨Î K≥ѨC. '=∞—: QÀ_»Ö’ XHõ QÆ∞O„_»x ~°O„^èŒO L#flk. P ~°O„^èŒOQÆ∞O_® QÀ_»‰õΩ P=Å L#fl "≥∞ÿ^•#O H˘O`« HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. J^Õ q^èŒOQÍ g∞Ö’ #∞O_ç P J#O`« ÉèíQÆ=`«û fi~°∂áêxfl H˘kÌQÍ K«∂_»QÆÅO. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=Ù#∞. XHõ¯™êiQÍ Ô~O_»∞ =¸_»∞ „HÀã¨∞Å ^Œ∂~°O =~°‰õΩ K«∂_»=K«∞Û. '=∞— ÖËz KåO^ŒhѶ¨∂\ò‰õΩ "≥àϧ_»∞. QÆOQÍ™êfl#O KÕã≤ uiy QÆkÖ’H˜ =KåÛ_»∞. JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O Zxq∞k QÆO@Å=Ù`ÀOk. '=∞— ÖÏ@∂#∞ [QÆ<åfl^䌙êfiq∞ J#fl„Ѩ™ê^ŒO W=fi=∞x J_çQÍ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞— „ѨHõ¯# xÅ|_ç WÖÏ J<åfl~°∞: ''D „Ѩ™ê^•xfl „Hõ=∞O `«Ñ¨Ê‰õΩO_® ѨÙK«∞Û‰õΩO@∂ LO_»∞. Éèí‰õΩÎÖˇ·# "å~°∞ „Ѩ™ê^ŒO u#‰õΩO_® `«H˜¯# PǨ~°"Õ∞n u#~°∞.—— '=∞—: x#fl <Õ#∞ |Å~å"£∞ ÉÏ|∞ WO\’¡ #∞O_ç [QÆ<åfl^䌙êfiq∞ „Ѩ™ê^ŒO fã¨∞‰õΩ<åfl#O_ç. ^•x<Õ ~ÀE XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ ѨÅ∞‰õΩÅ∞QÍ <À\’¡ "Õã¨∞‰õΩO@∞<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}q∞e¡ '=∞— ÃãÅ=٠ѨÙK«∞Û‰õΩ<åfl_»∞. PÜ«∞# PáêºÜ«∞OQÍ '=∞—`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''#∞=Ùfi ˆ~Ѩ٠ÃÑO^ŒÖÏ_Õ ~å. ÉèÏ„^ŒÑ¨^ŒO ZO_»Å∞ XO\˜H˜ =∞Ozq HÍ=Ù.——

„Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO ѨÓ~°∞‚x L`«Î~°O - QÆOQÍ^èŒ~ü, ã¨∞É’^è£ ™È=∞"å~°O, PQÆ+¨µì 31, 1885

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ QÆkÖ’ q„âßOu fã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. ã¨=∞Ü«∞O ~å„u Zxq∞k QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. ~ÀQÆ„QÆã"Ψ ∞≥ ÿ L#flѨÊ\˜H© PÜ«∞# ã¨~fi° ^• `«=∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ „âıÜ∞« ã¨∞û QÆ∞iOKÕ PÖ’zã¨∞<Î åfl~°∞.

XHÀ¯™êi PÜ«∞# ÉÏÅ∞_çÖÏ JâßOuH˜ Ö’#=Ù`å~°∞. =∞m§, `«=∞ "åºkèx ѨÓiÎQÍ q㨇iOz ÉèíQÆ=„`ÕÊ=∞Ö’ L#‡`«∞ÎÅ=Ù`å~°∞. Éèí‰õΩÎÅѨ@¡ PÜ«∞# „¿Ñ=∞ a_»¤ÅѨ@¡ `«e¡H˜ L#fl „¿Ñ=∞ ÖÏO\˜k. Ô~O_»∞ ~ÀAÅ „H˜`«O JO>Ë, â◊x"å~°O ~å„u PÜ«∞# ѨÓ~°∞‚_ç #∞O_ç XHõ L`«Î~°O JO^Œ∞‰õΩ<åfl~°∞. JO^Œ∞Ö’ ѨÓ~°∞_‚ ∞» WÖÏ „"åâß_»∞: '<Õ#∞ Ѩ~=° ∂#O^ŒOÖ’ Ѩ~=° tOzáÈ`«∞<åfl#∞.

XHÀ¯™êi D P#O^ŒO HÍ~°}OQÍ ~å„uà◊√§ x„^Œ Ѩ@ì_»O ÖË^Œ∞.— L`«Î~°OÖ’x q+¨Ü«∂xfl q#fl `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WÖÏ J<åfl~°∞: ''Wk qO@∞O>Ë <å‰õΩ ~À=∂Oz`«=∞=Ù`ÀOk. W^Õ P#O^•=ã¨÷ J`«_çÖ’ Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ ‰õÄ_® <≥ÅH˘O@∞Ok. Un, XHõ™êi L`«Î~°O K«∂_»x=Ùfi.——

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

423

L`«Î~åxfl KÕuÖ’ Jkq∞ÃÑ@∞ìH˘x PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''™ê^è•~°}OQÍ <Õ#∞ L`«Î~åÅ#∞ ã¨Ê $tOK«ÖË#∞. HÍx Wk KåÖÏ =∞Oz L`«Î~°O.—— J^Õ ~å„u q„â◊q∞Oz#ѨC_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ K≥=∞@Å∞ Ѩ@ì™êQÍ~Ú.

PÜ«∞# „ѨHõ¯g∞^Œ #∞O_ç ÖËz ''D ~ÀQÆO #Ü«∞O HÍ^Œx <å‰õΩ JxÑ≤™ÈÎOk—— J<åfl~°∞. D =∂@ q#QÍ<Õ Éèí‰õΩÎÅ QÆ∞O_≥Å∞ QÆ∞aèÅ∞¡=∞<åfl~Ú. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ¿ã"å~°÷O âß~°^•=∂`« ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍm PÅÜ«∂xH˜ =zÛ L<åfl~°∞† #ǨÏ|`«∞ÎÖ’ =ã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. #ǨÏ|`«∞ÎÖ’ P"≥∞ L#fl@∞¡ U^À XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎʼnõΩ `«Ñ¨Ê =∞Ô~=fiiH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞. XHõ Éèí‰õΩÎ~åÅ∞ (QÀÅÑπ =∂) Z<Àfl ~ÀAÅ∞QÍ #ǨÏ|`«∞ÎÖ’ âß~°^•=∂`«`À áê@∞ |㨠KÕ™ÈÎOk. P Éèí‰õΩÎ~åÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OKÕ xq∞`«ÎO `«~°K«∂ PÜ«∞# QÆkH˜ =ã¨∂Î LOk. PÜ«∞# XHõ ~ÀA P"≥∞`À ''#∞=Ùfi KåÖÏ ~ÀAÅ∞QÍ WHõ¯_» LO@∞<åfl=Ù. K«∂¿ã"åà◊√§ U=∞#∞‰õΩO\Ï~°∞? Ѩk~ÀAÅ áê@∞ #∞=Ùfi WO\˜H˜ "≥o§~å=_»O =∞Ozk—— J<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ z#fl =∞OK«O g∞^Œ ^ŒH˜∆}O "≥·Ñ¨Ù `«ÅÃÑ\˜ì „ѨHõ¯‰õΩ uiy Ѩ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. ã¨O^茺 „"åÖÏHõ HõÅHõ`åÎ#∞O_ç QÆOQÍ^èŒ~ü, '=∞— =KåÛ~°∞. QÆOQÍ^èŒ~ü N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å áê^•Å =^ŒÌ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. PÜ«∞# '=∞—`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P ~ÀA WHõ¯_»‰õΩ W^ŒÌ~°∞ ‰õΩ„~°"åà◊√§ =KåÛ~°∞. "åiÖ’ XHõ_»∞ â◊OHõ~ü Ѷ¨∞’+π =Úx=∞#∞=∞_»∞ (ã¨∞É’^è£). =∞~˘Hõ_»∞ J`«_ç „Ñ¨H˜¯O\˜ JÉσ~Ú (H©∆~À^£). W^ŒÌ~°∂ =∞Oz ‰õΩ„~°"åà◊√§. "åi`À <Õ#∞ '„Ѩã¨∞Î`«O <å‰õΩ Jã¨fiã¨÷`«QÍ L#flk— J<åfl#∞. Ñ≤^ŒÑ¨ h =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ U"≥∞ÿ<å LѨ^Õâ◊O á⁄O^Œ=∞x K≥áêÊ#∞. #∞=Ùfi "åiѨ@¡ H˘kÌQÍ ^蕺㨠LOK«∞.

QÆOQÍ^èŒ~ü (™êfiq∞ JYO_®#O^Œ),

ã¨∞É’^è£ (™êfiq∞ ã¨∞É’^è•#O^Œ)

424

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

'=∞—: JÖψQ#O_ô. "å~°∞ =∂ á⁄~°∞yO\˜"åˆ~.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P ~ÀA =∞m¡ K≥=∞@Å∞ Ѩ@ì_»O`À x„^•ÉèíOQÆO J~ÚOk. D "åºkè Uq∞\’ JO`«∞Ѩ@ì_»O ÖË^Œ∞. '=∞—: JÜ«∂º, q∞=∞‡efl XHõ™êi ÉèíQÆ"å<£ ~°∞„^Œ‰õΩ K«∂Ñ≤OKåÅx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åflO. J`«_»∞ ZO._ç. KÕã≤#"å_»∞. ÉÏQÍ J#∞Éèí=O=Ù#fl "≥·^Œ∞º_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ZO`« fã¨∞‰õΩO\Ï_Õq∞\˜? '=∞—: =∂=¸Å∞QÍ J~Ú`Õ W~°"≥· ÖËHõ áêuHõ ~°∂áêÜ«∞Å∞ ѨÙK«∞Û‰õΩO\Ï_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J~Ú`Õ =^Œ∞ÌÖË. '=∞—:ÖË^ŒO_ç. =∞#O ˆH=ÅO <åÅ∞QÆ∞ ÖËHõ J~Ú^Œ∞ ~°∂áêÜ«∞Å∞ =∂„`«"Õ∞ K≥e¡™êÎ=Ú.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: XHõ"Õà◊ J`«_ç`À '^ŒÜ«∞ LOz PÜ«∞#∞fl =zÛ K«∂_»O_ç— JO>Ë ZÖÏ LO@∞Ok? J`«_»∞ WHõ¯_ç (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å) q+¨Ü«∂Å∞ Ug q#ÖË^•? '=∞—: q#fl>Ëì L<åfl_»O_ô. ^•^•Ñ¨ÙQÍ ~°∞ã¨∞O Ug∞ ѨÙK«∞ÛHÀ#<Õ J<åfl_»∞. HÍx "Õ∞"Õ∞ W"åfiÅ#∞‰õΩ<åfl=Ú. JѨC_»∞ J`«_»∞ =∞m§ WHõ¯_»‰õΩ =™êÎ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞:x`åÜü∞ _®Hõì~ü#∞ ‰õÄ_® ~°=∞‡#=∞x K≥ѨC. J`«_»∞ =∞Oz _®Hõì~°∞. HÍx D _®Hõ~ì ∞° ¡ UO KÕ™êÎ~À `≥eÜ«∞^Œ∞? T~°Hˆ Q˘O`«∞#∞ J^Œ∞=Ú`«∂ "åºkèx =∞iO`« „ѨHÀÑ≤OѨ KÕ™êÎ~∞° . ã¨=∞Ü«∞O ~å„u `˘q∞‡k QÆO@Å=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ H˘kÌQÍ ~°=fiáêÜ«∞ã¨O ¿ãqOKå~°∞. ^•xfl ¿ãqOK«_»OÖ’ PÜ«∞#‰õΩ U W|ƒOn HõÅ∞QÆÖË^Œ∞. P =∂„`åxˆH PÜ«∞# ZO`«QÍ<À ã¨O|~°Ñ¨_çáÈ`«∂ '=∞—`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''H˘kÌQÍ u#QÆeQÍ#∞. <å‰õΩ ZO`À P#O^ŒOQÍ LOk.——

^Œâ◊=∞ ѨiKÕÛù^ŒO [<å‡+¨ìq∞ ~ÀA# Éèí‰õΩÎÅ`À =∞OQÆà◊"å~°O, ÃãÃÑìO|~ü 1

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ™êfl#O KÕÜ«∞#∞<åfl~°∞. ^ŒH˜∆} =™ê~åÖ’ PÜ«∞#‰õΩ XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ #∂<≥ ~åã¨∞<Î åfl_»∞. '=∞— QÆOQÍ™êfl#O KÕã≤ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. Ñ≤^ÑŒ ¨ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ™êfl#O KÕã≤ XO\˜H˜ XHõ `«∞"åfiÅ∞ K«∞@∞ìH˘<åfl~°∞. =™ê~åÖ’#∞O_Õ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz PÅÜ«∂Å "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ uiy PÅÜ«∞=¸~°∞ÅÎ ‰õΩ #=∞㨯iOKå~°∞. [|∞ƒ HÍ~°}OQÍ PÜ«∞# PÅÜ«∂ʼnõΩ "≥à§◊ ÖË^∞Œ . <Õ_»∞ NHõ$+¨‚ [<å‡+¨ìq∞. ~å"£∞ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å HÀã¨O #∂`«# =¢™êÎÅ∞ – |$O^•=#O ^èÀ=u, Ѩ@∞ì`À <Õã≤# Z~°∞Ѩ٠L`«ÎsÜ«∞O fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "å\˜x ^èŒiOz â’ÉèÏÜ«∞=∂#OQÍ HõxÑ≤OKå~°∞. #∂`«# =¢™êÎÅ∞ ^èŒiOKåHõ PÜ«∞# =∞m§ PÅÜ«∂Å "≥·Ñ¨Ù‰õΩ uiy #=∞㨯iOKå~°∞.

HÍ=∂~üÇ¨ \©H˜ K≥Ok# QÀáêÖò-=∂ WO\˜#∞O_ç `«# QÀáêÅ∞_ç HÀã¨O1 U^À u#∞|O_®~°O `«Ü«∂~°∞KÕã≤ fã¨∞‰õΩ=zÛOk. ^Œ∞óYO`À =QÆK«∞`«∂ P"≥∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À ''HÍx #∞=Ùfi W"Õg u#"Õ—— J#flk.

1. QÀáêÖò -=∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ÉÏÅQÀáêÅ∞_çQÍ Ñ¨iQÆ}˜ã¨∞ÎOk, 'QÀáêÖÏ— J<Õ Ñ≤Å∞ã¨∞ÎOk.

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

425

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <å‰õΩ Jã¨fiã¨÷`«QÍ LOk Hõ^•!

QÀáêÖò =∂: UO KÕ¿ãk, Jk <å ^Ò~åƒùQƺO. HÍã¨Î h KÕuÖ’H˜ fã¨∞HÀ.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=Ùfi ##∞fl Pj~°fikOK«∞.

XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ Ѩ\ ˜HõÉˇÅ¡O fã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞. ''<Õ#∞ ^•xfl #ǨÏ|`«∞ΉõΩ fã¨∞‰õΩáÈ`å#∞—— JOk QÀáêÖò =∂. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, ''=^Œ∞Ì, =^Œ∞Ì. ^•xfl WHõ¯_Õ LO_»x=Ùfi. p\˜H©=∂\˜H© ^•xHÀã¨O #ǨÏ|`«∞ΉõΩ Z=~°∞ áÈ`«∂ LO\Ï~°∞? ^•xfl WHõ¯_Õ LOK«∞—— J<åfl~°∞. ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O Ѩ^ŒH˘O_»∞ QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ Éèí‰õΩÎÅ∞ ~å™êQÍ~°∞. |Å~å"£∞, #ˆ~O„^Œ∞_»∞, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞, #=QÀáêÖò, HÍ\’"å‰õΩ K≥Ok# "≥·+¨‚=Ù_»∞ =KåÛ~°∞. ~åMÏÖò, ÖÏ@∂Å∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À<Õ LO@∞<åfl~°∞. ѨO*Ïc ™ê^èŒ∞=Ù XHÍÜ«∞# H˘xfl ~ÀAÅ∞QÍ Ñ¨OK«=\˜Ö’ LO@∞<åfl_»∞. z#fl #ˆ~O„^Œ∞_çH˜ #∞^Œ∞@ HõOu ÖËzOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ`À áê@∞ ѨOK«=\˜Ö’ J@∂ W@∂ #_»∞ã¨∞<Î åfl~°∞. z#fl #ˆ~O„^Œ∞_ç`À WÖÏ J<åfl~°∞. ''#∞=Ùfi h ‰õΩ~°∞ѨÙ#∞ fã≤"~Õ ÚOK«∞HÀ.

Jk L#flk HõO~î°OÖ’ HÍ^Œ∞ Hõ^•! #∞^Œ∞@<Õ. Jk U=∞O`« ÃÑ^ŒÌѨx HÍ^Œ∞ÖË. [#∞Å∞ =$+¨}ÏÅ "åѨÙ#∞ ‰õÄ_® fã≤"Õ~ÚOK«∞‰õΩO\Ï~°∞.—— (#=ÙfiÅ∞) ѨO*Ïc ™ê^èŒ∞=Ù `À@ ÉÏ@QÆ∞O_® "≥à◊√`«∞<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WÖÏ J<åfl~°∞: ''<Õ#∞ J`«}˜‚ PHõi¬OK«ÖË#∞. J`«_çk *Ï˝x "≥·Yi. J`«_»∞ <å‰õΩ ZO_»∞Hõ>ˇìÖÏ `Àã¨∞Î<åfl_»∞.—— Éèí‰õΩÎÅ`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ QÆkÖ’H˜ uiy=KåÛ~°∞. ã¨OÉèÏ+¨} âߺ=∞Ѩ^Œ Éèí\ÏìKå~°º "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞~°eOk. |Å~å"£∞: âߺ=∞Ѩ^Œ∞_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞: 'N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #ˆ~O„^Œ∞_ç KèåfÃÑ· áê^ŒO LOz#ѨC_»∞ J`«_çH˜ ÉèÏ"å=ã¨÷ HõeyOk. HÍx <å‰õΩ =∂„`«O JÖÏ HõÅQÆÖË^Œ∞!— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jã¨Å∞ ã¨OQÆu Uq∞\’ K≥ѨÊ<å? =∞#ã¨∞û HÍq∞h HÍOK«<åÅÃÑ· =∞QÆfl"≥∞ÿ L#flѨC_»∞ K≥ÖÏ¡K≥^ŒÔ~·# =∞#ã¨∞û#∞ XHõKÀ@‰õΩ „áÈk KÕÜ«∞_»O KåÖÏ Hõ+¨ì"≥∞ÿ# Ѩx. `å#∞ "≥o§ ѨOKåÜ«∞fÅ∞ K≥Ü«∞º=Åã≤ =ã¨∞ÎO^Œx ѨO_ç`«∞_»∞ <å`À J<åfl_»∞. ÃÑ·QÍ, J`«_çH˜ `«# Ñ≤ÖÏ¡*ˇÖÏ¡ QÆ∞iOz# HõÅ`« ‰õÄ_® LOk. HÍx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"åi =∞#ã¨∞ûÅ∞ P q^èŒOQÍ K≥ÖÏ¡K≥^Œ~°= ÖË^Œ∞. "åiÖ’H˜ WOHÍ HÍq∞hHÍOK«<åÅ∞ „Ѩ"ÕtOK«ÖË^Œ∞. HÍx âߺ=∂Ѩ^Œ∞_»∞ ã¨[˚#∞_»∞.

HÍ\’"å‰õΩ K≥Ok# "≥+· =‚¨ Ù_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ #∞ U^À J_»∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞. P "≥+· =‚¨ Ù_çk "≥∞Å¡H#õ ∞fl. (ѨÙ#~°˚#‡ - =∂#= [#‡ ÉèíQÆ=¢`åÊÑ≤Î H˘~°ˆH) "≥·+¨‚=Ù_»∞: =∞Ǩâ◊Ü«∂! =∞m§ [#‡O@∂ LO@∞O^ŒO\Ï~å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞~°}HÍÅOÖ’ =∞x+≤ ZÖÏO\˜ PÖ’K«#Å`À ^ÕǨxfl =keÃÑ_»`å_À =∞m§ J"Õ ÉèÏ"åÅ`À [x‡™êÎ_»x w`« K≥|∞`ÀOk. Éèí~°`« =∞Ǩ~åA `«# lOHõ QÆ∞iOz Ü≥∂zã¨∂Î „áê}ÏÅ∞ =^ŒÅ_»O=Å¡ =∞~°∞[#‡Ö’ lOHõQÍ Ñ¨Ù\Ïì_»∞. "≥·+¨‚=Ù_»∞: Z=Ô~·<å ã¨fiÜ«∞OQÍ K«∂ã≤ K≥a`Õ `«Ñ¨Ê <Õ#∞ ѨÙ#~°˚#‡#∞ qâ◊fiã≤OK«#∞.

426

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ^•x ã¨OQÆu Uq∞\’ <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞ <åÜ«∞<å! <Õ#∞ <å ~ÀQÍ<Õfl #Ü«∞O KÕã¨∞HÀÖËHõáÈ`«∞<åfl#∞. #∞"Õfi"≥∂ =∞~°}Ï#O`«~°O U=∞=Ù`«∞O^Œx J_»∞QÆ∞`«∞<åfl=Ù? ''#∞=Ùfi =∂\Ï¡_^Õ OŒ `å h JÅÊ|∞kúx ã¨∂zã¨∞OÎ k. ÉèQí =Æ O`«∞_ç Ѩ@¡ ÉèHí xΘ JÅ=~°K∞« HÀ=_»O ZÖÏQÀ „Ѩܫ∞uflOK«∞. =∞x+≤QÍ [x‡OzOk ÉèíH˜Îx ã¨OáêkOK«∞HÀ=_®xˆH. =∂q∞_ç Ѩà◊§#∞ u#_®xH˜ `À@‰õΩ =KåÛ=Ù. `À@Ö’ H˘=∞‡Å∞ Zxfl "ÕÅ∞, P‰õΩÅ∞ Zxfl ÅHõ∆Å∞ – g\xfl\˜x `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤# J=ã¨~°O U=ÚOk? =∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« U=∞=Ù`«∞O^À `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÖÏ?—— (ysâò, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - '#∞"Õfi ѨÙ~°‚„|Ǩ‡xq!—) ysâò Ѷ¨∞’+π XHõi^ŒÌ~°∞ q∞„`«∞Å`À |O_çÖ’ =KåÛ_»∞. J`«_»∞ „`åy L<åfl_»∞, U_»∞ã¨∂Î<Õ QÆkÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOKå_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å áê^•ÅÃÑ· t~°ã¨∞û "åeÛ U_»fi™êQÍ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ PáêºÜ«∞OQÍ J`«_ç gѨ٠`«\ ˜ì XHõ Éèí‰õΩÎ_ç`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''W`«_çHÀã¨O ǨïHͯ ã≤^ŒúO KÕÜ«∞"ÀÜü∞.—— ysâò `«Å ÃÑ·ÔHuÎ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz WÖÏ J<åfl_»∞: ''#∞"Õfi ѨÓ~°‚„|Ǩ‡xq. JÖÏ HÍ#@¡~Ú`Õ JO`å q∞^äÕº, x#∞fl ¿ãqOK«ÖË#O^Œ∞‰õΩ <å‰õΩ ZO`À =º^èŒQÍ L#flk.—— ysâò ZO`«\ ˜ LkfiQÆfl`«`À D =∂@Å∞ ѨeHÍ_»O>Ë, Jk K«∂ã≤ XHõi^ŒÌ~°∞ ÉèíHõÎÅ∞‰õÄ_® U_»fi_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞. ysâò H˘#™êyOKå_»∞: ''F ÉèíQÆ"å<£, U_®káê@∞ x#∞fl ¿ãqOKÕÖÏ =~°q∞=Ùfi. =ÚH˜Î Z=_çHͯ"åe? Jk ZHõ¯_»Ñ¨_ç`Õ JHõ¯_» Åaèã¨∞ÎOk. ^•xg∞^Œ <Õ#∞ L"Õ∞‡™êÎ#∞. „ѨÉèí∂! K≥ѨÊO_ç, <Õ#∞ q∞=∞‡efl U_®káê@∞ ¿ãq™êÎ#∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WHõ¯_ç "å~°∞ =∞Oz"å~°∞ HÍ~°∞. "åˆ~"≥∞ÿ<å JO\Ï~°∞. ysâò: ^•xfl <Õ#∞ ÖˇHõ¯ KÕÜ«∞#∞.g∞~°∞ – N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: 㨈~ÖË. h WO\˜H˜ =zÛ#ѨC_»∞ – ysâò: TǨ˙, Jk HÍ^Œ∞. <Õ#∞ q∞=∞‡efl WHõ¯_Õ ¿ãqOK«∞HÀ"åe. ysâò "≥ÚO_çѨ@∞ì^ŒÅ K«∂ã≤ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''㨈~ÖË, Jk ÉèíQÆ=^ÕK«Ûù g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok—— J<åfl~°∞. PÜ«∞# "åºkèx „Ѩ™êÎqã¨∂Î ysâò ''JÜ«∂º, Wk #Ü«∞=∞=Ù`«∞Ok Jx K≥ѨÊO_ç. 㨈~ÖË, <Õ<Õ D "åºkèx ^Œ∞eÑ≤ "Õ™êÎ#∞. HÍm! HÍm!—— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <å‰õΩ ^≥|ƒ`«yÖË#∞ ã¨∞=∂! ''~ÀQÆO #Ü«∞"≥∞ÿáÈ=Ù QÍHõ!—— JO@∂ ysâò U^À =∞O„`«O "Õã¨∞Î#fl@∞¡ KÕ`«∞Å∞ Táê_»∞. =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞: ''Uq∞\˜, #Ü«∞O HÍÖË^•? g∞ áê^Œ Ѩ^•‡ÅѨ@¡ <å‰õΩ XH˜O`≥·<å ÉèíH˜Î L#fl@¡~Ú`Õ D ~ÀQÆO #Ü«∞"≥∞ÿáÈ=ÙQÍHõ! K≥ѨÊO_ç, #Ü«∞=∞"åÅx K≥ѨÊO_ç.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (qã¨∞QÆ∞`À): "≥à◊§=Ü«∂º, "≥à◊√§. <Õ#∞ JÖÏ K≥ѨÊÖË#∞. ~ÀQÆO #Ü«∞O KÕÜ«∞=∞x J=∞‡`À <Õ#∞ K≥ѨÊ*ÏÅ#∞. ''㨈~, ÉèíQÆ=^ÕK«Ûù L#fl@¡~Ú`Õ #Ü«∞"≥∞ÿáÈ`«∞OkÖË.—— ysâò: PǨ, g∞ =∂@Å∞ <å =^•Ì? JO`å g∞ WK«Ûù g∞^Œ<Õ P^è•~°Ñ¨_ç LOk.

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

427

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: pè! JÖÏO\˜ =∂@Å∞ =∂\Ï¡_»~å^Œ∞. ÉèíHõÎ=`ü # K« Hõ$+¨‚=`ü (JO>Ë ##∞fl <Õ#∞ Hõ$+¨µ_‚ ç Éè‰í Ωõ _Î Qç Í ÉèÏqOK«∞‰õΩO\Ï#∞ HÍx Hõ$+¨µ_‚ Qç Í HÍ^Œ∞) –hÔHÖÏ JxÑ≤¿ãÎ JÖÏ ÉèÏqOK«∞HÀ. h QÆ∞~°∞=Ù#∞ #∞=Ùfi ÉèíQÆ=O`«∞_çQÍ ÉèÏqOK«∞HÀ=K«∞Û. HÍx JÖÏ =∂\Ï¡_»@O =∂„`«O `«Ñ¨C. P q^èŒOQÍ =∂\Ï¡_»~å^Œ∞. ysâò: D [|∞ƒ #Ü«∞=∞"åÅx K≥ѨÊO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞Ozk, Jk h‰õΩ ã¨O`À+¨"≥∞ÿ`Õ. ysâò WOHÍ „`åQÆ∞_»∞ "≥∞Hÿ Oõ Ö’<Õ L<åfl_»∞. =∞^躌 =∞^躌 Ö’ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ `À WÖÏ JO@∞<åfl_»∞: ''JÜ«∂º D™êi g∞~°∞ k=º~°∂ѨOÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ [x‡OK«ÖË^Œ∞?—— HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« ''D™êi =OQÆ^âÕ O◊ L^Œiú OK«|_»∞`«∞Ok—— J<åfl_»∞. XHõ Éè‰í Ωõ _Î ∞» `«#Ö’ `å#∞ WÖÏ J#∞‰õΩ<åfl_»∞: '=OQÆ^âÕ O◊ =∂„`«"Õ∞ ZO^Œ∞‰õΩ? Ü«∂=`ü „ѨѨOK«O L^ŒúiOѨ|_»∞`«∞Ok.— `«~°∞"å`« ysâò Éèí‰õΩÎÅ#O^Œih L^ÕÌtã¨∂Î WÖÏ J<åfl_»∞: ''DÜ«∞# WHõ¯_» ZO^Œ∞‰õΩ L<åfl~À `≥Å∞™ê? r=ÙÅ ^Œ∞óMÏÅ#∞ K«∂ã≤ „^ŒqOzáÈ~Ú "åix L^ŒúiOK«_®xH˜ =KåÛ~°∞.—— |O_ç"å_»∞ ysâòѶ¨∞’+π#∞ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl_»∞. ysâò ÖËz |O_ç"å_ç =^ŒÌ‰õΩ "≥à◊§™êQÍ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, '=∞—`À ''#∞=Ùfi ‰õÄ_® "≥O@"≥o§ ZHõ¯_»‰õΩ "≥à◊√`«∞<åfl_À K«∂_»∞. |O_ç"å_çx H˘@ì_»"≥∞ÿ`Õ KÕÜ«∞_»∞ Hõ^•!—— J<åfl~°∞. '=∞— ÖËz ysâò "≥O@ "≥àÏ¡_»∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« ysâò uiy =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ WÖÏ „áêi÷OK«™êQÍ_»∞: ''F ÉèíQÆ"å<£! Z#fl_»∂ ÖËâ◊=∂„`«"≥∞ÿ<å áêѨzO`«# J<Õk ÖˉõΩO_® <å‰õΩ Ѩq„`«`« x=Ùfi.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=Ùfi Ѩq„`«∞_ç"Õ Hõ^•! h‰õΩ ZO`«\ ˜ ÉèíH˜Î qâßfi™êÅ∞ L<åflÜ«∞x! #∞=Ùfi P#O^ŒOQÍ LO@∞<åfl=Ù, HÍ^ŒO\Ï"å? ysâò: ÖË^ŒO_ô, =∞#ã¨∞û ÉÏQÀÖË^Œ∞. JâßOu`À xO_ç LOk. JO^Œ∞ˆH `«Ñ¨Ê „`åQÍ#∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« ysâò =∞m§ WÖÏ J<åfl_»∞: ''ÉèíQÆ"å<£! PYiH˜ <Õ#∞ ‰õÄ_® ѨÓ~°‚„|Ǩχ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ¿ãqã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ Pâ◊Û~°ºOQÍ LOk. <Õ#O`«\ ˜ `«Ñ¨ã¨∞û UO KÕâß#x <å‰õΩ q∞=∞‡efl ¿ãqOKÕ ÉèÏQƺO ÅaèOzOk.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞^蕺ǨÏfl Éè’[#O P~°yOKå~°∞. "åºkè HÍ~°}OQÍ ã¨fiÅÊOQÍ =∂„`«"Õ∞ ѨÙK«∞ÛH˘<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞#ã¨∞û ã¨~°fi^• ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ qǨÏiã¨∂Î LO@∞Ok. ZO`À „Ѩܫ∞`«flOg∞^Œ PÜ«∞# ^ÕǨxfl QÆ∞iÎOK«QÆeˆQ ™ê÷~ÚH˜ `«=∞ =∞#ã¨∞û#∞ fã¨∞‰õΩ=™êÎ~°∞. HÍx Ѩã≤Ñ≤Å¡"å_çÖÏ PÜ«∞# ‰õÄ_® ^ÕǨxfl ã¨O~°H˜∆OK«∞HÀÖË~°∞. Ѩã≤Ñ≤Ö¡"å_çÖÏ PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''H˘kÌQÍ u<åfl#∞, WѨC_»∞ HÍ¿ãѨ٠q„â◊q∞™êÎ#∞. g∞~°∞ |Ü«∞@‰õΩ "≥o§ ‰õÄ~ÀÛO_ç.—— WÖÏ Ñ¨eH˜ PÜ«∞# HÍ¿ãѨ٠q„âßOu fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. `«~°∞"å`« Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆkÖ’H˜ uiy =KåÛ~°∞.

(QÆ∞~°∞=Ù, W+¨ì^≥·=O) í ∞« Ѩ_#» ∞. J~Ú`Õ ysâò: QÆ∞~°∞=Ù – W+¨^ì =·≥ O. <å‰õΩ QÆ∞~°∞~°∂ѨO ÉÏQÍ #K«∞Û`«∞Ok. Jã¨Å∞ ÉèÜ ÉèÏ"å=ã¨÷#∞ K«∂¿ãÎ =∂„`«O P=∞_»^Œ∂~°O Ѩ~°∞QÆ∞ÃÑ_»`å#∞. ÉèÏ"å=ã¨÷#∞ K«∂¿ãÎ ÉèíÜ«∞O "Õã¨∞ÎOk.

428

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Z=Ô~·`Õ W+¨ì^≥·="≥∂ PÜ«∞<Õ QÆ∞~°∞~°∂ѨOÖ’ =™êÎ_»∞. â◊=™ê^èŒ# J#O`«~°O W+¨ì^≥·"åxfl ^Œi≈Oz#ѨC_»∞ QÆ∞~°∞"Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ JQÆѨ_ç t+¨µº_çH˜ W+¨ì^≥·"åxfl K«∂ѨÙ`«∂ J`«_ç`À ''W^Õ Jk—— JO\Ï_»∞. D q^èŒOQÍ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ QÆ∞~°∞=Ù W+¨ì^≥·=OÖ’ b#"≥∞ÿáÈ`å_»∞. J@∞ÃÑ·# t+¨µº_»∞ QÆ∞~°∞=Ù#∞ =∞iK«∂_»*ÏÅ_»∞. ѨÓ~°‚*Ï˝#O Hõey#ѨC_»∞ =∞i QÆ∞~°∞=Ù Z=~°∞, t+¨µº_»∞ Z=~°∞? J^Õ ã¨OkQÆú Ѩiã≤÷ux ã¨$+≤ìã¨∞ÎOk. JHõ¯_» QÆ∞~°∞t+¨µºÅ∞ XHõi <˘Hõ~°∞ K«∂ã¨∞HÀ~°∞.

XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: QÆ∞~°∞=Ù t~°ã¨∞û, t+¨µº_»∞ áê^•Å∞. ysâò (P#O^ŒO`À): J=Ù#=Ù#∞. #=QÀáêÖò: nx J~°÷O q#O_ç. t+¨µº_ç t~°ã¨∞û QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ K≥Ok#k. QÆ∞~°∞=Ù áê^•Å∞ t+¨µº_ç K≥O^Œ∞`«q. U=∞O\Ï"£? ysâò: JkHÍ^Œ∞ ^•x J~°÷O. `«O„_ç Éèí∞*ÏÅg∞^Œ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ‰õÄ~ÀÛ_® Uq∞\˜? JO^Œ∞ˆH t+¨µº_çH˜ áê^•Å∞ Jx „Ѩ™êÎqOK«|_çOk. #=QÀáêÖò: HÍx JѨC_»∞ t+¨µº_»∞ ‰õÄ_® Ѩã≤Ñ≤Å¡"å_çÖÏ ÉèÏqOK«∞HÀ"åe. (Ô~O_»∞ ~°HÍÅ Éèí‰õΩÎÅ∞ : 'Ñ≤e¡ Ñ≤Å¡—, 'HÀu Ñ≤Å¡—) N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ~Ô O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ LO\Ï~°∞. XHõ ~°HOõ "å~°∞ Ñ≤e¡ ‰õÄ#Å ã¨fiÉèÏ"åxfl Hõey LO\Ï~°∞. Ñ≤e¡‰õÄ# `«# `«e¡g∞^Õ Ñ¨ÓiÎQÍ P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. `«e¡ `«#∞fl `«# W+¨ìO =zÛ#@∞¡ K«∂ã¨∞HÀh J<Õ L^ÕÌâ◊O`À Ñ≤e¡‰õÄ# ˆH=ÅO '=∂º"£, =∂º"£— Jx =∂„`«"Õ∞ JO@∞Ok. ZHõ¯_»‰õΩ "≥àϧe, UO KÕÜ«∂e – D q+¨Ü«∂ÖËg ^•xH˜ `≥eÜ«∞=Ù. `«e¡ ^•xfl XHÀ¯™êi á⁄~Úº^ŒQ~æÆ ° Ѩ_ãÕ ∞¨ OÎ k. =∞~À™êi „ѨH¯õ g∞^Œ LOK«∞`«∞Ok. J^Õ q^èOŒ QÍ Éè‰í Ωõ _Î ∞» ‰õÄ_® ÉèQí =Æ O`«∞_çH˜ =ÚMÏÎ º~°∞<å=∂ WzÛ"Õ™êÎ_»∞. =ÚMÏÎ º~°∞<å=∂ xzÛ xtÛO`«QÍ LO\Ï_»∞. ''ã≤‰õΩ¯Å∞ XHõ™êi 'ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^ŒÜ«∂à◊√=Ù— J<åfl~°∞. <Õ#∞ "åi`À WÖÏ J<åfl#∞: 'ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞#‰õΩ `«b¡ `«O„_ô. =∞i PÜ«∞#∞fl ^ŒÜ«∂à◊√=Ù J#_»O Uq∞\˜? a_»¤‰õΩ [#‡xKåÛHõ `«e¡`«O„_»∞Å∞ J`«_ç PÅ<å áêÅ<å K«∂_»~å? ÖˉõΩO>Ë „ÉÏǨχ}¿Ñ@Ö’x "å~°∞ =zÛ Ñ≤Å¡"å_ç ÉÏQÀQÆ∞Å∞ K«∂™êÎ~å Uq∞\˜?— D ~°HÍxH˜ K≥Ok# Éèí‰õΩÎʼnõΩ ÉèíQÆ=O`«∞_Õ =∞#‰õΩ `«e¡, `«O„_ç Jx Ü«∞^ä•~°÷ qâßfiã¨O LO@∞Ok. ''=∞~À ~°HõO Éèí‰õΩÎÅ∞ L<åfl~°∞. "åi ã¨fiÉèÏ=O HÀuÑ≤Å¡ÖÏO\˜k. HÀuÑ≤Å¡ `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ U^À q^èŒOQÍ `«e¡x Ѩ@∞ìH˘x LO@∞Ok. D ~°HÍxH˜ K≥Ok# Éèí‰õΩÎʼnõΩ H˘kÌQÍ Hõ~°Î $`«fi ÉèÏ=# LO@∞Ok. "åi ÉèÏ=O WÖÏ LO@∞Ok: '<Õ#∞ f~°÷Ü«∂„`«Å∞ KÕÜ«∂e, [Ѩ`«áêÅ∞ J#∞+≤ªOKåe, ëÈ_»â’ѨKå~° ѨÓ[Å∞ KÕÜ«∂e. JѨC_Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^ŒQÆÅ#∞.— ''Ô~O_»∞ ~°HÍÅ"å~°∂ Éè‰í Ωõ ÖÎ .Ë (Éè‰í Ωõ ÅÎ `À) g∞~°∞ ZO`«QÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ áÈ`Õ JO`«QÍ ÉèQí =Æ O`«∞_Õ ã¨~fi° =¸ J~Ú=Ù#fl@∞¡, ã¨=∞ã¨=Î ¸ PÜ«∞<Õ KÕã∞¨ #Î fl@∞¡ QÍOK«QÅÆ ~°∞. QÆ∞~°∞=Ó PÜ«∞<Õ, W+¨^ì =·≥ =¸ PÜ«∞<Õ. ÉèíH˜Î *Ï˝<åÅxfl\˜h WKÕÛk PÜ«∞<Õ. ''=ÚO^Œ∞‰õΩ "≥àı§H˘nÌ K«O^Œ# =<åʼnõΩ P=Å ‰õÄ_® Z<Àfl =ã¨∞Î=ÙÅ∞ L#fl@∞¡ K«∂_»QÆÅ~°∞ – "≥O_ç QÆ#∞Å∞, |OQÍ~°∞ QÆ#∞Å∞, =∞}˜=∂}˜HͺÅ∞. JO^Œ∞ˆH =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊§O_ç.

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

429

''HÍx =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊§=∞x [<åxH˜ ZÖÏ K≥ѨÊQÆÅ#∞? QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞ Z‰õΩ¯=QÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à§ı H˘nÌ "åiH˜ ã¨O™ê~°O JO@∂ Ug∞ xÅ=^Œ∞. Hˆ â◊"¿£ ã<£ Láêã¨# KÕ¿ã@ѨC_»∞ 'F ÉèQí =Æ O`«∞_®, ##∞fl h ÉèíH˜Î"åÇ≤ÏxÖ’ =ÚxyáÈÜÕ∞ÖÏ K≥~Úº— J<åfl_»∞. Láêã¨# ѨÓ~°ÎÜ«∂ºHõ <Õ#∞ ˆHâ◊"£`À WÖÏ J<åfl#∞: 'U=∞Ü«∂º, #∞=Ùfi ÉèíH˜Î"åÇ≤ÏxÖ’ ѨÓiÎQÍ ZÖÏ =ÚxyáÈQÆÅ=Ù? JÖÏ =ÚxyáÈ`Õ `≥~° "≥#∞Hõ ‰õÄ~°∞Û#fl"åi (WO\˜ ¢ã‘ÎÅ) Ѩiã≤÷u Uq∞\˜? HÍx XHõ Ѩx K≥~Úº – =∞^茺=∞^茺֒ =Ú#Hõ"Õã¨∂Î LO_»∞, =∞m§ X_»∞¤‰õΩ =ã¨∂Î LO_»∞.— —— (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) ("å^Œ„Ѩu"å^•Å∞ =º~°÷O - ™ê^èŒ#, "庉õΩÅ`«ÖË „Ѩ^è•#O) HÍ\’"å „ÉÏǨχ}∞_»∞ U^À "åkã¨∞Î<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J`«_ç`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''#∞=Ùfi D q^èŒOQÍ z@Ѩ@ÖÏ_»@O =keÃÑ@∞ì. "≥#fl HÍã¨∂Î L#flѨC_»∞ "≥Ú^Œ@ P â◊|ÌO =ã¨∞ÎOk. ''XHõ¯™êi ÉèíQÆ=^•#O^•xfl K«qK«∂¿ãÎ "å^Œ„Ѩu"å^•ÅѨ@¡ "≥∂A ã¨=∞ã≤áÈ`«∞Ok. =∞^èŒ∞áê#OÖ’x P#O^ŒO á⁄O^•Hõ „Éèí=∞~°O =∞i ~˘^Œ K≥Ü«∞º^Œ∞. ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ K«kq J<ÕHõ q+¨Ü«∂Å∞ L^•Ç¨ÏiOK«_»O =Å¡ „ѨÜ≥∂[#O Uq∞\˜? ѨO_ç`«∞Å∞ 'j~å‚ QÀ‰õΩÅ=∞O_»b— JO@∂ Zxfl â’¡HÍÅ∞ =Öˇ¡ "Õã¨∞ÎO\Ï~°x?— ''T~°ˆH 'ÉèíOQÆ∞, ÉèíOQÆ∞— Jx <À\˜`À ѨÅHõ_»O =Å¡ U=∞=Ù`«∞Ok? ^•xfl <À\’¡ "Õã¨∞H˘x ѨÙH˜¯eOz<å ‰õÄ_® Ug∞ HÍ^Œ∞. Jk Hõ_»∞ѨÙÖ’H˜ áÈ"åe. JѨC_Õ =∞`«∞Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. UHÍO`« „Ѩ^âÕ O◊ Ö’ ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ "庉õΩÅ z`«OÎ `À „áêi÷OK«x^Õ D q+¨Ü∂« Åxfl\˜h J=QÆ`O« KÕã∞¨ HÀÖË~∞° .—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ѨsH˜∆OѨ _®Hõì~ü ~åMÏÖò =KåÛ~°∞. PÜ«∞# _®Hõì~°∞`À, ''~°O_ç, ‰õÄ~ÀÛO_ç—— JO@∂ =∞~åº^ŒÅ∞ KÕã¨∂Î W|ƒOk Ѩ_çáÈÜ«∂~°∞. "≥·+¨‚=Ù_ç `À\˜ ã¨OÉèÏ+¨} H˘#™êyOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞x+≤ – =∂<£, Ǩϟâò (Ѩ~°∞=Ù, J„Ѩ=∞`«Î`«Å∞) – Z=iÔH·`Õ K≥·`«#ºO ‰õÅ∞QÆ∞`«∞O^À J`«_Õ Ñ¨~∞° =Ù, J„Ѩ=∞`«`Î Å« ∞ Hõey=ÙO\Ï_»∞. K≥`· #« ºO HõÅ∞QÆx^Õ =∞#∞+¨º[#‡ =º~°O÷ . (ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~åxH˜ =∂~åæÅ∞ - ã¨`«ºO, â◊~°}ÏQÆu, =∂`«$ÉèÏ=O) ''HÍ=∂~°∞ʉõÄ~üÖ’ ÉÏ#á⁄@ìÅ`À |∞„~° g∞™êÅ∞ L#fl =º‰õΩÎÅ∞ J<Õ‰õΩÅ∞ L<åfl~°∞. J~Ú`Õ q"å^•Å∞ fˆ~Û xq∞`«ÎO Ti"å~°∞ Ѩk „HÀã¨∞Å ^Œ∂~°O #∞O_ç ^èŒ~°‡=~°Î#∞Å#∞ ѨšH©ÅÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ=™êÎ~°∞? "å~°∞ ^èŒ~°‡Ñ¨~åÜ«∞}∞Å∞, ã¨`«ºx+¨ª HõÅ"å~°∞ HÍ|\˜ì. Ti"å~°∞ =\˜ì ѨO_ç`«∞Å#∞ fã¨∞‰õΩ~å~°∞. ''HõeÜ«ÚQÍxH˜ ã¨`«ºO ѨÅHõ_»O `«Ñ¨ã¨∞û. 'ã¨`«ºO ѨÅHõ_»O, ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ â◊~°}ÏQÆu, Ѩ~°¢ã‘ÎÅ#∞ `«e¡QÍ ÉèÏqOK«_»O— – W=hfl ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~åxH˜ =∂~åæÅ∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉÏÅ∞_çÖÏ _®Hõì~°∞`À, ''JÜ«∂º, nxfl #Ü«∞O KÕÜ«∞O_ç—— J<åfl~°∞. _®Hõì~ü: <Õ#∞ #Ü«∞O KÕÜ«∞QÆÅ#O\Ï~å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): _®Hõì~°∞ ‰õÄ_® ã¨fiÜ«∞OQÍ <å~åÜ«∞}∞_Õ. <Õ#∞ JO^Œih Q“~°q™êÎ#∞. JO^Œih <å~åÜ«∞}∞Å∞QÍ<Õ ÉèÏqOz#@¡~Ú`Õ, =∞i <Õ#∞ =∞ø#O =Ç≤ÏOKåÅx #∞=Ùfi J#=K«∞Û. HÍx <Õ#∞ '=∂=\˜ <å~åÜ«∞}∞_ç— Ñ¨Å∞‰õΩÅ#∞ JOwHõi™êÎ#∞.

430

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''â◊√^Œú =∞#ã¨∞û, â◊√^Œú P`«‡Å∞ Ô~O_»∂ XHõ¯>Ë. â◊√^Œú=∞#ã¨∞ûÖ’ "≥∞^ŒÖË^ŒO`å ÉèíQÆ=^•fi}˜ÜÕ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ XHõ¯_Õ =∂=\˜ <å~åÜ«∞}∞_»∞. ''ÉèíQÆ=O`«∞_ç =∂@Å#∞ <Õ<≥O^Œ∞‰õΩ q<åe? PÜ«∞<Õ Hõ~°Î. PÜ«∞# D '<Õ#∞— #∞ xeÑ≤#O`« HÍÅO PÜ«∞# P^ÕâßÅ#∞ qx JO^Œ∞‰õΩ `«QÆæ@∞ì #_»∞K«∞HÀ"åe.—— „Ѩã¨∞Î`«O _®Hõì~°∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ HõO~îåxfl ѨsH˜∆OK«#∞<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ _®Hõì~°∞`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''_®II=∞¿ÇÏO„^Œ ã¨~å¯~ü <å <åÅ∞Hõ#∞ P=Ù <åÅ∞Hõ#∞ Jkq∞#@∞¡ Jkq∞Ѩ\Ïì_»∞.—— PÜ«∞# =∞m§ z#fl Ñ≤Å¡"å_çÖÏ _®Hõì~ü`À ''JÜ«∂º, JÜ«∂º, g∞~°∞ nxfl ÉÏQÆ∞ K≥Ü«∞ºO_ç!—— Ñ≤^ŒÑ¨ ÖÏiOQÀ ™È¯Ñ¨Ù#∞ (ã¨fi~°¿Ñ\˜Hõ#∞ ѨsH˜∆OKÕ J^ŒÌѨ٠ѨiHõ~°O) K«∂ã≤ #=Ùfi`«∂ ''J~°÷=∞~ÚOk. nxÖ’ „ѨuaOÉÏxfl K«∂™êÎ~°∞ Hõ^•!—— J<åfl~°∞. `«~∞° "å`« #ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê_®_»∞. HÍx N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ [|∞ƒ HÍ~°}OQÍ Z‰õΩ¯=¿ãѨ٠áê_»Ö^Ë ∞Œ .

UHÍ^Œâ◊ ѨiKÕÛù^ŒO _®II ÉèíQÆ"å<£ ~°∞„^Œ - N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ |∞^èŒ"å~°O, ÃãÃÑìO|~°∞ 2

=∞^蕺ǨÏfl Éè’[<å#O`«~°O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ z#fl =∞OK«Og∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx _®II ÉèíQÆ"å<£ ~°∞„^Œ, '=∞—Å`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞. QÆkÖ’ ~åMÏÖò, ÖÏ@∂ `«k`«~°∞Å∞ L<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ [|∞ƒ QÆ∞iOz _®Hõì~°∞ P™êO`«O q<åfl_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞OK«O g∞^Œ#∞O_ç „H˜O^Œ‰õΩ ky _®Hõì~ü „ѨHõ¯# <ÕÅ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: K«∂_»=Ü«∂º, <å ^ÕǨÏã¨fiÉèÏ=O aè#fl"≥∞ÿ#k. B+¨^èŒO XO@|@ì^Œ∞. ''Jk 㨈~, nxQÆ∞iOz h Jaè„áêÜ«∞"Õ∞q∞\˜? XHõ <å}Ëxfl `åHõQÍ<Õ <å KÕ~Ú H˘OHõ~°∞¡ uiyáÈ~ÚOk. âßfi㨠PyáÈ`«∞Ok. ÃÑQ· Í <Õ#∞ ^èÀ=uH˜ =Ú_ç "Õã∞¨ ‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ (_»|∞ƒ LOK«_®xH˜ "Õã¨∞H˘<Õ =Ú_çÖÏO\˜k), P =Ú_ç qѨÊ#O`«=~°‰õΩ âßfi㨠PyáÈ`«∞Ok.—— WÖÏ Ñ¨eH˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ XHõ Éèí‰õΩÎ_ç`À XHõ ~°∂áê~Ú <å}Ëxfl fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x K≥áêÊ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å KÕuÖ’ <å}ˇO ÃÑ@ìQÍ<Õ KÕ~Ú =OHõ~°∞¡ uiyáÈ`«∞Ok, TÑ≤i PyáÈ~ÚOk. KÕuÖ’ #∞O_ç <å}ˇO fã≤"ÕâßHõ PÜ«∞# =¸_»∞™ê~°∞¡ QÍ_è»OQÍ TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩ<åfl~°∞. JѨC_»∞ PÜ«∞# K≥~Úº =∞m§ =∂=¸Å∞QÍ J~ÚOk. W^ŒO`å K«∂ã¨∂Î _®Hõì~°∞ x"≥fi~°áÈÜ«∂_»∞.'=∞—`À ''Action on the nerves (#~åÅ g∞^Œ „ѨÉèÏ=O K«∂ѨÙ`ÀOk)—— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (_®Hõ~ì ∞° `À): <å‰õΩ =∞~À ã≤u÷ ‰õÄ_® HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. <Õ#∞ ^Õhfl ‰õÄ_»É@ˇ Öì #Ë ∞.

XHõ™êi â◊OÉè∞í =∞e¡H± `À@‰õΩ "≥àϧ#∞. JѨC_»∞ L^Œ~° "åºkè`À ZO`«QÍ<À ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∂O_Õ"å_çx.

'JѨC_»Ñ¨C_»∞ H˘kÌH˘kÌQÍ #Å¡ =∞O^Œ∞ ѨÙK«∞Û‰õΩO>Ë "åºkè `«yæáÈ`«∞Ok— J<åfl_»∞ â◊OÉèí∞. WÖÏ JO@∂ J`«_∞» <å ^èÀ=u JOK«∞# H˘kÌQÍ #Å¡=∞O^Œ∞ ÃÑ\˜ì =Ú_ç"âÕ ß_»∞. <Õ#∞ uiy =KÕÛ@ѨC_»∞, J^Õq∞\’ HÍx =ÚY^•fi~°O =^ŒÌ Hõà◊√§ u~°QÆ™êQÍ~Ú. ZO`«QÍ "≥^ŒH˜#ѨÊ\˜H© ^•i Hõ#|_»@O ÖË^Œ∞. JѨC_»∞ #Å¡=∞O^Œ∞#∞ áêˆ~âßHõ =∞m§ <å‰õΩ =∂=¸Å∞ ã≤÷u HõeyOk. JѨC_»∞ `À@#∞O_ç uiy =KÕÛâß#∞.

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

431

''HÍ=∂~°∞ʉõÄ~üÖ’ XHõ™êi <Õ#∞ =∂q∞_çѨà◊§#∞ HÀã≤ fã¨∞‰õΩ=ã¨∞Î<åfl#∞. HÍx #_»=ÖËHõáÈÜ«∂#∞, JÖψQ xÅ|_çáÈÜ«∂#∞. P Ѩà◊¡#∞ XHõ QÀuÖ’ Ѩ_ÕâßHõ<Õ Hõ^ŒÅQÆeQÍ#∞.

Jk 㨈~, nx QÆ∞iOz U=∞O\Ï=Ù?—— _®Hõì~°∞: nxH˜ "≥#HÍÅ XHõ qâı+¨ â◊H˜Î LO_®e – =∞<Àâ◊H˜Î. '=∞—: DÜ«∞# (N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞) ^•xfl ÉèQí =Æ O`«∞_ç â◊HΘ JO\Ï~°∞. g∞~°∞ =∞<Àâ◊HΘ JO@∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~ü`À): <å‰õΩ XHÀ¯™êi =∞~À ã≤÷u‰õÄ_® HõÅ∞QÆ∞`«∂ LO@∞Ok. Z=Ô~·<å 'ÉÏQÆ~ÚáÈ~ÚOk— JO>Ë KåÅ∞, "≥O@<Õ <å‰õΩ KåÖÏ =~°‰õΩ ÉÏQÆ~ÚáÈ~Ú#@∞¡ `ÀKÕk. P =∞^茺# XHõ™êi „ÉÏǨχ}˜ <å`À '"åºkè ã¨QÆO =~°‰õΩ `«yæáÈ~ÚOk— J#flk. "≥O@<Õ <Õ#∞ <å@ºO KÕÜ«∞™êQÍ#∞.—— _®Hõì~°∞ ã¨fiÉèÏ"åxfl K«∂ã≤ N~å=∞Hõ$+¨‚Å∞ ã¨O`«∞+¨µ‚ÅÜ«∂º~°∞. J`«_ç`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''h ã¨fiÉèÏ=O =∞Ozk. *Ï˝<åxH˜ Ô~O_»∞ QÆ∞~°∞ÎÅ∞O\Ï~Ú. âßO`« ã¨fiÉèÏ=O, JǨÏOHÍ~°~åÇ≤Ï`«ºO.—— '=∞—: DÜ«∞#‰õΩ (_®Hõì~°∞‰õΩ) ã¨fqÜ≥∂QÆO ã¨OÉèíqOzOk. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (_®Hõ~ì ∞° `À): D =¸_»∞ ~°HÍÅ PHõ~¬° }Å∞ UHõ"∞≥ ,ÿ P PHõ~¬° } ÉèQí =Æ O`«∞_çÑ@¨ ¡ Hõey`Õ PÜ«∞# ÅÉèíº=∞=Ù`å_»∞. Jq `«e¡H˜ a_»¤Ñ¨@¡ L#fl PHõ~°¬}, Ѩu„=`«‰õΩ Éèí~°ÎѨ@¡ L#fl PHõ~°¬}, Ö∫H˜Hõ =ºH˜ÎH˜ „áêѨOzHõ =ã¨∞Î=ÙŠѨ@¡ L#fl PHõ~°¬}. Uk U"≥∞ÿ<å <å ~ÀQÍxfl #Ü«∞O K≥~Úº ÉÏ|∂! _®Hõì~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å HõO~îåxfl ѨsH˜∆OK«#∞<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ѨtÛ=∞OQÍ L#fl J~°úK«O„^•HÍ~° "≥ÚQÆ™êÅÖ’ ‰õΩsÛ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. _®IIã¨~å¯~ü QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqã¨∂Î PÜ«∞# ''"≥^èŒ=k! P=Ù <åÅ∞Hõ#∞ <˘H˜¯#@∞ì <˘H˜¯"Õâß_»#∞HÀ—— J<åfl~°∞. _®Hõì~°∞: HÍ"åÅx KÕã¨∞O_»_»∞ ÖˇO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, ÉÏQÍ Ñ¨sH˜∆OKåÅ<Õ L^ÕÌâ◊O`À<Õ J`«_»∞ JÖÏ <˘ˆH¯âß_»∞.

^•fi^Œâ◊ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J<å~ÀQƺO - H©~°Î#Å∞, #$`«ºO Pk"å~°O, ÃãÃÑìO|~ü 20, 1885

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉèíHõÎѨi"Õ+≤ì`«∞Öˇ· QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. #=QÀáêÖò, ǨÏ~°ÖÏÖò, ~åMÏÖò, ÖÏ@∂ `«k`«~∞° Å∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. H©~#ΰ Å#∞ QÍ#O KÕ¿ã QÀ™êfiq∞ XHÍÜ«∞# ‰õÄ_® JHõ¯_» L<åfl~°∞. '=∞— É∫|*Ï~ü‰õΩ K≥Ok# _®II~åMÏÖò#∞ "≥O@ɡ@∞ìH˘x =KåÛ_»∞. _®Hõì~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ѨsH˜∆OK«™êQÍ_»∞. _®Hõì~°∞ KÕu„"Õà◊√§ HÍã¨Î =∞O^ŒOQÍ L<åfl~Ú.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂, _®Hõì~°∞`À): h „"Õà◊√§ ‰õΩã‘ΠѨ>Ëì"åi „"Õà◊§ÖÏ L<åfl~Ú. ##∞fl =∞¿ÇÏO„^Œ ã¨~å¯~ü ‰õÄ_® ѨsHõ∆ KÕâß_»∞. J`«_»∞ <å <åÅ∞Hõ#∞ ZO`« QÆ\ ˜ìQÍ <˘Hͯ_»O>Ë, P=Ù <åÅ∞Hõ#∞ <˘H˜¯#@∞ì <˘Hͯ_»#∞HÀ! ÉÏQÍ <˘Ñ≤Ê "Õã≤Ok. _®Hõì~ü: <Õ#∞ g∞‰õΩ <˘Ñ≤Ê HõÅ∞QƉõΩO_® ѨsH˜∆™êÎ#∞ÖˇO_ç.

432

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ~ÀQÆO ZO^Œ∞‰õΩ?) _®Hõì~ü ѨsH˜∆OK«_»O ѨÓiÎ KÕâßHõ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞m§ ã¨OÉèÏ+≤OK«™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (Éèí‰õΩÎÅ`À): DÜ«∞# WO`« ÃÑ^ŒÌ ™ê^èŒ∞=Ù J~Ú=ÙO_ç ‰õÄ_® WÖÏ "åºkè`À ÉÏ^èŒ Ñ¨_»∞`«∞<åflÔ~O^Œ∞Hõx [#∞Å∞ J_»∞QÆ∞`«∞O\Ï~°∞. `å~°H±: ÉèíQÆ"å<£^•ãπ ÉÏÉÏr ~ÀQÆ„QÆã¨∞Î_≥· KåÖÏ ~ÀAÅ áê@∞ =∞OK«OѨ\ ˜ì LO_Õ"å_»O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J~Ú`Õ =∞^èŒ∞ _®Hõì~°∞ ã¨OQÆu K«∂_»∞. J~°"≥· Uà◊§ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ ‰õÄ_® P`«_»∞ `«# LOѨÙ_»∞QÆ`≥Î HÀã¨O Éè’[#O Ѩ@∞ìÔHàÏÎ_»∞. J~Ú#ѨÊ\˜H©˜ J`«_çH˜ U ~ÀQÆ=¸ ~åÖË^Œ∞.

QÀ™êfiq∞: JÜ«∂º, g∞‰õΩ Hõey# "åºkè W`«~°∞Å HÀã¨"Õ∞. g∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =KÕÛ "åi áêáêÅ#∞ g∞~°∞ ÉèíiOK«=Åã≤ LO@∞Ok. "åi áêáêÅ#∞ g∞~°∞ ã‘fiHõiOK«_»O =¸ÖÏ<Õ g∞‰õΩ D "åºkè ã¨O„Hõq∞OzOk. XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: 'J=∂‡, D ~ÀQÆO #Ü«∞O K≥~Úº— Jx QÆ#∞Hõ g∞~°∞ J=∞‡#∞ „áêi÷¿ãÎ g∞ ~ÀQÆO j„Ѷ¨∞OQÍ #Ü«∞"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. (ZO`« "≥kH˜<å '<Õ#∞— J<Õk HõxÑ≤OK«_»"Õ∞ ÖË^Œ∞) N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: ~ÀQÆO #Ü«∞O K≥Ü∞« º=∞x <Õ#∞ „áêi÷OK«*ÏÅ#∞. ÃÑQ· Í, „Ѩã∞¨ `Î O« ¿ã=º¿ã=Hõ ÉèÏ=O <åÖ’ `«yæáÈ`ÀOk. XHÀ¯™êi 'J=∂‡, HõuÎ X~°#∞ (`«=∞ ^ÕǨxfl „Ѩ™êÎqã¨∂Î) H˘kÌQÍ =∞~°=∞‡`«∞Î K≥~Úº— JO@∞O\Ï#∞. HÍx JÖÏO\˜ „áê~°÷#Å∞ `«yæáÈ`«∞<åfl~Ú. D =∞^茺HÍÅOÖ’ ZO`«QÍ "≥^ŒH˜<å 㨈~ '<Õ#∞— J<Õk HõxÑ≤OK«_»"Õ∞ ÖË^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_Õ D 'X~°—Ö’ =ã≤ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ QÍOK«∞`«∞<åfl#∞.

H©~°Î#Å∞ QÍ#O KÕ¿ã xq∞`«ÎO QÀ™êfiq∞ PǨfixOѨ|_®¤_»∞. ''H©~°Î#Å∞ LO_»"å?—— Jx XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ J_çQÍ_»∞. H©~°Î#Å HÍ~°}OQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉèÏ"å=ã¨÷‰õΩ Ö’#~Ú`Õ "åºkè „Ñ¨HÀÑ≤ã¨∞ÎO^Õ"≥∂#x Éèí‰õΩÎÅ P^Œ∞~åÌ.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WÖÏ J<åfl~°∞: ''HÍ¿ãѨ٠H©~°Î#Å∞ J=x=fiO_ç. <Õ#∞ ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’H˜ "≥àÏÎ<Õ"≥∂#x Éèí‰õΩÎÅ ÉèíÜ«∞O. ÉèÏ=O Hõey`Õ Jk HõO~îåxH˜ K≥~°∞Ѩ٠Hõeyã¨∞ÎOk.—— QÀ™êfiq∞ H© ~ ° Î # Å∞ „áê~° O aè O Kå_» ∞ . N~å=∞Hõ $ +¨ µ ‚ Å ∞ `« = Ú‡ `å=Ú ã¨OÉÏoOK«∞HÀÖËHõáÈÜ«∂~°∞. ÖËz xÅ|_ç Éèí‰õΩÎÅ`À Hõeã≤ <å@ºO KÕÜ«∞™êQÍ~°∞. D "≥Ú`«ÎO ã¨xfl"Õâß#flO`å _®II~åMÏÖò =∞ø#OQÍ K«∂âß_»∞. _®Hõ~ì ü HÀã¨O ÉÏ_»∞QÆ |O_ç XHõ\ ˜ "Õz LOk. _®Hõ~ì ∞° , '=∞—Å∞ HõÅHõ`åΉΩõ |Ü«∞Å∞^Õ~#° ∞<åfl~°∞. "åi^ŒÌ~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß~°∞. PÜ«∞# '=∞—`À PáêºÜ«∞OQÍ ''#∞=Ùfi Éè’[#O KÕâß"å?—— Jx J_çQÍ~°∞. (^ÕǨÏO ˆH=ÅO `˘_»∞QÆ∞ =∂„`«"Õ∞!)

QÆ∞~°∞"å~°O, ÃãÃÑìO|~ü 24, 1885

áœ~°‚q∞ ~å„u. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ z#fl=∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. PÜ«∞#‰õΩ ZO`À Jã¨fiã¨÷`«QÍ LOk. '=∞— `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ <ÕÅg∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞.

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂`«∞Å∞

j

433

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): JѨC_»Ñ¨C_»∞, D ^ÕǨÏO ˆH=ÅO `˘_»∞QÆ∞ ÖÏO\˜^Õ#x <å‰õΩ JxÑ≤ã¨∞ÎO@∞Ok. WO^Œ∞Ö’ P JYO_» ã¨zÛ^•#O^Œ∞_»∞ q∞#Ǩ =∞ˆ~g∞ ÖË^Œ∞. ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’H˜ "≥o§#ѨC_»∞ D HõO~î°~ÀQÆO ( <å #∞O_ç `˘Åy) XHõ "≥·Ñ¨Ù# Ѩ_ç LO@∞Ok. „Ѩã¨∞Î`«O <å‰õΩ H˘kÌH˘kÌQÍ P ÉèÏ=O HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. #=Ùfi =™ÈÎOk. kfiA_ç WO\˜H˜ K≥Ok# ¢ã‘ÎÅ∞ H˘O^Œ~°∞ =KåÛ~°∞. "å~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ XHõ =¸Å ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. "åiÖ’ XHõix K«∂ѨÙ`«∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''Z=s"≥∞? kfiA}˜‚ ÃÑOzOk D"Õ∞<å? kfiA_»∞ UH±`å~å (XO\˜ fQÆ ã≤`å~å) ZO^Œ∞‰õΩ H˘<åfl_»∞?—— Jx J_çQÍ~°∞. '=∞—: ^•xH˜ Ô~O_»∞ fQÆÅ∞ L<åflÜ«∞O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: kfiA_ç `«O„_ç kfiA_ç Jaè„áêÜ«∂Å#∞ JOwHõiOK«_∞» . `«H¯˜ #"å~°∞ kfiA}˜‚ q=∞i≈OK«=K«∞Û. JO^Œ∞ˆH kfiA_»∞ QÀѨºOQÍ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OK«_»O =∞Ozk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’ Q“~åOQÆ∞_»∞, x`å~ÚÅ z„`«Ñ¨@O XHõ\ ˜ QÀ_»‰õΩ „"ÕÖÏ_»∞`ÀOk. "åi^ŒÌ~°∞ `«=∞ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å`À Hõeã≤ #=nfiѨOÖ’ ã¨OH©~°Î#Å∞ KÕã¨∞Î#fl ^Œ$â◊ºO Jk. ~å"£∞ÖÏÖò (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): D z„`«Ñ¨\Ïxfl <Õ#∞ DÜ«∞#‰õΩ ('=∞—‰õΩ) W=fi<å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ H˘xfl ~ÀAÅ∞QÍ _®II„Ѩ`åÑπ B+¨^èŒO ѨÙK«∞Û‰õΩO@∞<åfl~°∞. PÜ«∞# J~°ú~å„u ÖËz ZO`À JâßOuH˜ Ö’#Ü«∂º~°∞. PÜ«∞#‰õΩ ¿ã= KÕã¨∞Î#fl ǨÏsâò J^Õ QÆkÖ’ L<åfl_»∞. ~åMÏÖò ‰õÄ_® L<åfl_»∞. ~å"£∞ÖÏÖò =™ê~åÖ’ Ѩ_»∞H˘x L<åfl_»∞. `«^Œ#O`«~°O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WÖÏ J<åfl~°∞: ''<Õ#∞ ZO`À JâßOuH˜ Ö’#Ü«∂º#∞. ǨÏsâò#∞ PeOQÆ#O KÕã¨∞‰õΩO^•=∞#∞‰õΩ<åfl#∞. <å `«Åg∞^Œ B+¨^èŒ`≥·ÅO ~å¿ãã¨iH˜ ã¨~°∞ÌH˘<åfl#∞. Ñ≤^ŒÑ¨ <Õ#∞ <å@ºO KÕÜ«∞™êQÍ#∞.——

j

jj

434

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

45 âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO Éèí‰õΩÎÅ`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ JHÀì|~°∞ 18, 1885

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å "åºkèx Q˘O`«∞ Hͺ#û~üQÍ _®Hõì~°∞¡ x~åúiOKå~°∞. zH˜`«û, ¿ã"åâ◊√„â◊¥+¨Å∞, Ѩ^䌺áê<å^Œ∞Å∞ J=ã¨~°O. ã¨~°fi^• PÜ«∞#∞fl ѨsH˜∆ã¨∂Î zH˜`«û KÕ¿ã "≥·^Œ∞º_ç J=ã¨~°O U~°Ê_çOk. g@xfl\˜H˜ `«QÆæ =ã¨u ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ ÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ, HõÅHõ`åÎÖ’x Éèí‰õΩÎʼnõΩ J#∞x`«ºO ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O =zÛ PÜ«∞#‰õΩ ¿ã= KÕÜ«∞_»O KåÖÏ W|ƒOk. JO^Œ∞=Å¡ Éèí‰õΩÎÅ∞ ÉÏQ∑|*Ï~üÖ’ XHõ z#fl Ô~O_»O`«ã¨∞ÎÅ Éèí=<åxfl J^≥̉õΩ fã¨∞H˘x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ JHõ¯_»‰õΩ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. HÍx P „Ѩ^Õâ◊O #K«Û#O^Œ∞# PÜ«∞# "≥o§ |Å~å"£∞ É’ã¨∞ WO\’¡ |㨠KÕâß~°∞. H˘xfl~ÀAÅ `«~°∞"å`« Éèí‰õΩÎÅ∞ HõÅHõ`åΉõΩ L`«Î~°OQÍ L#fl âߺOѨىõÄ~üÖ’ "Õˆ~ Éèí=<åxfl J^≥̉õΩ fã¨∞H˘<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ #∞ JHõ¯_»‰Ωõ `«~e° Oz PÜ«∞#∞fl _®II=∞¿ÇÏO„^ŒÖÏÖò ã¨~å¯~ü J<Õ "≥^· ∞Œ º_ç Ѩ~º° "ÕH} ∆õ Ö’ LOKå~°∞.D Éèí=#O Ô~O_»= JO`«ã¨∞ÎÖ’ Ô~O_»∞ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ QÆ^Œ∞Å∞, Ô~O_»∞ z#fl QÆ^Œ∞Å∞ L<åfl~Ú. ÃÑ^Œ Ì QÆ ^ Œ ∞ ÅÖ’ XHõ ^•<À¡ N~å=∞Hõ $ +¨ µ ‚ Å ∞ =ã≤OKÕ"å~°∞. =∞~À QÆkx Éèí‰õΩÎÅ∞, ã¨O^Œ~°≈‰õΩÅ xq∞`«OΠǨÅ∞ÖÏ LѨÜ∂≥ yOKÕ"å~°∞. z#fl QÆ^∞Œ ÅÖ’ XHõ ^•xfl Éèí‰õΩÎÅ∞ x„kOK«_®xH˜ "å_Õ"å~°∞. Ô~O_»= QÆkx, =∂`«$=¸iÎ âß~°^•^Õq JHõ¯_»‰õΩ =KåÛHõ P"≥∞ LѨÜ≥∂yOKÕ"å~°∞. _®ÉÏ ÃÑ·H˜ "≥à◊§_®xH˜ `«Å∞Ѩ٠=^ŒÌ HõÑC¨ L#fl H˘kÌáê\˜ ã¨Å÷ OÖ’ ѨQ\Æ Ñ˜ Ó¨ @ âߺOѨىõÄ~ü WÅ∞¡ LO@∂ P"≥∞ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ HÀã¨O =O@ KÕ¿ã"å~°∞. <Õ_»∞ q[Ü«∞^Œâ◊q∞. ^Œ∞~åæ„Ѩu=∞Å#∞ x=∞[˚#O KÕ™êÎ~°∞. Éèí‰õΩΊǨÏ$^ŒÜ«∂Å#∞ ^Œ∞óYO`À xOÑ≤ ^Œ∞~åæ=∂`« ÔH·ÖÏ㨠Ѩ~°fi`åxH˜ `«~°eáÈ`«∞Ok. (ã¨∞ˆ~O„^Œ∞x ÉèíH˜Î - '[QÆ[˚#x ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ =ã≤OK«∞QÍHõ!—) j`«HÍÅO. ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O Zxq∞k QÆO@Å=Ù`ÀOk. H˘kÌQÍ K«e"Õ™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Jã¨fiã¨∞÷Öˇ· ѨHõ¯g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. `«e¡x `«Ñ¨Ê =∞ˆ~g∞ Z~°∞QÆx S^Õà◊§ ÉÏÅ∞_çÖÏ L<åfl~åÜ«∞#. #=QÀáêÖò, '=∞— =∞iH˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. ÉÏÅ Éèí‰õΩÎÖˇ=~°∂ WOHÍ QÆ$Ç¨Ï `åºQÆO K≥Ü«∞ºÖË^Œ∞. `«=∞ Wà◊§#∞O_Õ =zÛ â◊√„â◊¥+¨Å∞ KÕã≤áÈ`«∞<åfl~°∞.

WO`«Ö’ ã¨∞ˆ~O„^Œ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. J`«_ç WO\’¡ QÆ`« =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ ^Œ∞~åæѨÓ[ [iyOk. "åºkè HÍ~°}OQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "≥à◊§ÖËHõáÈÜ«∂~°∞ HÍx `«=∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ H˘O^Œix

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

435

^Õqx ^Œi≈OѨ ѨOáê~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ ^Œ∞óYOÖ’ L<åfl_»∞. <Õ_»∞ ^Œ∞~åæ„Ѩu=∞#∞ x=∞[˚#O KÕ™êÎ~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ ^Œ∞óMÏxH˜ J^Õ HÍ~°}O. ã¨∞ˆ~O„^Œ: WO\’¡#∞O_ç áêiáÈ~Ú =KåÛ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ('=∞—`À): „Ѩu=∞#∞ x=∞[˚#O KÕ¿ãÎ Uq∞\˜? `«e¡ ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’ =ã≤OK«∞QÍHõ! ã¨∞ˆ~O„^Œ 'J=∂‡, J=∂‡— JO@∂ ^Õq QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»™êQÍ_»∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ "庉õΩÅ`« K«∂ã≤ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ Hõhfl~°∞ PQÆÖ^Ë ∞Œ . QÆ^^æŒ ãŒ fi¨ ~°OÖ’, ''PǨ! UO ÉèHí !Θ W`«_Hç ˜ ZO`«\ ˜ ÉèHí !Θ —— J<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ã¨∞ˆ~O„^Œ`À): x#fl ™êÜ«∞O„`«O U_»∞, U_»∞#fl~° QÆO@Å =∞^茺 ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ g∞ ѨÓ*Ï=∞O_»áêxfl ^Œi≈OKå#∞. ^Õg „Ѩu=∞ ^ÕnѨº=∂#OQÍ „ѨHÍtã¨∂ÎO_»@O QÍOKå#∞.

D „Ѩ^Õâ◊O, g∞ =∞O_»Ñ¨O XHõ HÍOu„Ѩ"åǨÏO`À HõÅ∞Ѩ|_®¤~Ú. ã¨∞ˆ~O„^Œ: P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <Õ#∞ ѨÓ[ =∞O_»Ñ¨OÖ’ J=∞‡ =^ŒÌ qÅÑ≤ã¨∂Î L<åfl#∞.<å J#flÅO^Œ~∂° "Õ∞_»ÃÑH· ˜ "≥o§ L<åfl~°∞. J=∞‡ '<Õ#∞ =∞m§ =™êÎ#∞— Jx ѨeH˜#@∞¡ =∞#ã¨∞û‰õΩ `ÀzOk. (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - ÉèíQÆ=næ`«) ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O Ѩ^ŒH˘O_»∞QÆO@Å∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ѩ^䌺O ã‘fiHõiOKå~°∞. PÜ«∞# <À~°∞ Hõ_»∞HÀ¯=_®xH˜ '=∞— PÜ«∞# KÕuÖ’ h~°∞ áÈâß_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): Ãã#QÆѨѨC ux ~åMÏÖò‰õΩ Jr~°‚O KÕã≤O^Œ@. ™êuÎ fiHÍǨ~°O u#_»O =∞Ozk. D q+¨Ü«∞O #∞=Ùfi w`«Ö’ K«^Œ=ÖË^•? #∞=Ùfi w`« K«^Œ∞=Ù`å"å ? '=∞—: K«^Œ∞=Ù`å#O_ç. w`«Ö’ Ü«ÚHÍÎǨ~°O QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqOK«|_çOk. ™êuÎ fiHÍǨ~°O, ~å[ã≤HÍǨ~°O, `å=∞ã≤HÍǨ~°O QÆ∞iOz q=iOK«|_çOk. J^Õ q^èŒOQÍ ™êuÎ fiHõ ^ŒÜ«∞, ™êuÎ fiHõ JǨÏOHÍ~°O "≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜ QÆ∞iOz ‰õÄ_® K≥ѨÊ|_çOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: h =^ŒÌ ÉèíQÆ=næ`« LO^•? '=∞—: P, LO^ŒO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: w`«Ö’ ã¨HõÅ âߢ™êÎÅ ™ê~°O LOk. '=∞—: J=Ù#O_ç. ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~åxH˜ L#fl J<ÕHõ =∂~åæÅ QÆ∞iOz w`«Ö’ K«iÛOK«|_çOk. g∞~°∞ ‰õÄ_® K≥|∞`«∞O\Ï~°∞ Hõ^•, <å<å =∂~åæÅ ^•fi~å ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ KÕ~°=K«∞Û Jx – *Ï˝#O, ÉèíH˜Î, Hõ~°‡, ^蕺#O. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: Hõ~‡° Ü≥∂QÆO JO>Ë Uq∞\’ `≥Å∞™ê? Jk ã¨=∞ã¨HÎ ~õ ‡° ŠѶ֨ Ïxfl ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ JiÊOK«@O. '=∞—: J=Ù#O_ç. P q+¨Ü«∂xfl <Õ#∞ w`«Ö’ K«k"å#∞. JnQÍHõ, Hõ~°‡#∞ =¸_»∞ q^è•Å∞QÍ KÕÜ«∞=K«Ûx JO^Œ∞Ö’ K≥ѨÊ|_çOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Uq∞\k? '=∞—: "≥Ú^Œ\ ˜k – *Ï˝# ã¨=Úáê~°˚# xq∞`«ÎO Hõ~°‡. Ô~O_»=k – Ö’HõtHõ∆}Ï~°÷O, =¸_»=k – ã¨fiÉèÏ=ã≤^Œú"≥∞ÿ# Hõ~°‡.

436

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

kfifÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO ã¨~ü ǨÏO„Ѷ‘ _Õg - J=`å~°"å^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ <À~°∞ ѨÙH˜¯eOz `åO|∂ÅO "Õã¨∞H˘<åfl~°∞. '=∞—`À _®IIã¨~å¯~ü QÆ∞iOz =∂\Ï¡_™» êQÍ~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ Ѩiã≤u÷ `≥eÜ«∞KÕÜ∞« _®xH˜ „H˜`O« ~ÀA '=∞— ã¨~å¯~ü WO\˜H˜ "≥àϧ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: g∞ˆ~O =∂\Ï¡_®~°∞? '=∞—: _®Hõì~ü QÍiO\’¡ KåÖÏ Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ∞<åfl~Ú. <Õ<˘Hõ ѨÙã¨ÎHÍxfl fã¨∞‰õΩx, JHõ¯_Õ ‰õÄ~°∞Ûx K«^Œ=™êQÍ#∞. =∞^茺=∞^茺֒ H˘xfl ÉèÏQÍÅ∞ aQÆæ~°QÍ K«kq _®Hõì~ü‰õΩ qxÑ≤OKå#∞. Jk ã¨~ü ǨÏO„Ѷ‘ _Õg „"åã≤# ѨÙã¨ÎHõO, JO^Œ∞Ö’ J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µÅ J=â◊ºHõ`« Uq∞\’ „"åã≤=ÙOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: x[OQÍ! #∞=Ùfi _®Hõì~ü‰õΩ U=∞x K≥áêÊ=Ù? '=∞—: P ѨÙã¨ÎHõOÖ’ XHõ KÀ@ WÖÏ LOk. 'ÉèíQÆ=^•fi}˜ =∂#=Ù_ç ^•fi~å "≥Å∞=_»HõáÈ`Õ =∞#O J~°÷O KÕã¨∞HÀÖËO.— JO^Œ∞HÀã¨"Õ∞ ÉèíQÆ=^Œ=`å~åÅ P=â◊ºHõ`«.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: PǨ! ÉèË+¨µQÍæ LOk! '=∞—: „QÆO^äŒHõ~°Î XHõ ^Œ$ëêìO`«O WKåÛ_»∞. =∞#O ã¨∂~°∞º_ç=OHõ K«∂_»ÖË=Ú HÍh ã¨∂~°∞º_ç „Ñ¨uaOa`« H˜~°}ÏÅ#∞ K«∂_»QÆÅO. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: K«Hõ¯\˜ ^Œ$ëêìO`«O! WOHÍ U"≥∞ÿ<å L<åflÜ«∂? '=∞—: =∞~ÀKÀ@ Ü«∞^ä•~°÷ *Ï˝#"Õ∞ qâßfiã¨=∞x K≥ѨÊ|_çOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Wk KåÖÏ K«Hõ¯\˜ =∂@! qâßfiã¨O ‰õΩki`Õ ã¨~°fiO ã≤kúOz#>Ë¡. '=∞—: „QÆO^äŒHõ~°Î, ~À=∞<£ ^Õg ^Õ=`«Å QÆ∞iOz ã¨fiáêflÅ∞ QÍOKå_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: JÖÏO\˜ ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ x[OQÍ<Õ L<åflÜ«∂? ÉèíQÆ=O`«∞_Õ J@∞=O\˜ "åi ^•fi~å ѨxKÕã¨∞Î<åfl_»∞. WOHÍ U"≥∞ÿ<å =∂\Ï¡_®~å? (Ѩ~ÀѨHÍ~°O ÖË^• Hõ~°‡Ü≥∂QÆO) '=∞—: _®IIã¨~å¯~ü ÖÏO\˜"å~°∞ Ѩ~ÀѨHÍ~°O KÕÜ∂« ÅO\Ï~°∞. g∞ =∂@Å<Õ PÜ«∞#‰õΩ K≥áêÊ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): U =∂@Å∞? '=∞—: g∞~°∞ â◊OÉè∞í =∞e¡H`± À K≥ÑÊ≤ # =∂@Å∞ – '<å _»|∞ƒ`À H˘xfl Pã¨∞Ѩ„`«∞Å∞, _çÃãÊ#ûsÅ∞, ã¨∂¯à◊√§, "≥Ú^ŒÖˇ·#q Hõ\ ˜ì™êÎ#∞. nx=Å¡ ZO`À =∞OkH˜ LѨHÍ~°O [~°∞QÆ∞`«∞Ok— Jx â◊OÉèí∞=∞e¡H± J#flѨC_»∞ g∞~°∞ PÜ«∞#`À WÖÏ J<åfl~°∞: 'ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ h =ÚO^Œ∞ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ #ÿ ѨC_»∞ "≥^· ºŒ âßÅÅ∞, B+¨^ŒâßÅÅ∞, áê~î°âßÅÅ∞ Hõ\ ˜ì=fi=∞x HÀ~°`å"å Uq∞\˜?— W^Õ =∂@ _®Hõì~ü`À K≥áêÊ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, Hõ~°‡Å∞ x~°fiiÎOѨ [x‡OKÕ "åà◊√§ "Õˆ~ `«~°QÆuH˜ K≥Ok#"å~°∞. WOHÍ UO =∂\Ï¡_®~°∞? '=∞—: _®Hõì~ü`À WÖÏ J<åfl#∞: 'PÅÜ«∞OÖ’ HÍm^Õqx ^Œi≈OK«_»O ÅHõ∆ º"≥∞ÿ#ѨC_»∞, ã¨=∞Ü«∞=∞O`å ^•i„ѨHõ¯# L#fl aèHõ∆QÍà◊¡‰õΩ ^•#^èŒ~å‡Å∞ KÕÜ«∞_»OÖ’<Õ QÆ_çÑ≤"Õ¿ãÎ Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? =ÚO^Œ∞QÍ "≥o§ U^À q^èŒOQÍ HÍm=∂`«#∞ ^Œi≈OK«∞. `«~°∞"å`« HÍ"åÅO>Ë h WK«Ûù"Õ∞~°‰õΩ ^•#^èŒ~å‡Å∞ KÕã¨∞HÀ.— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WOHÍ UO =∂\Ï¡_®~°∞?

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

437

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å Éèí‰õΩÎÅ∞ HÍ=∂xfl [~ÚOz#"å~°∞) '=∞—: g∞=^ŒÌ‰õΩ =KÕÛ"åiÖ’ KåÖÏ=∞Ok HÍ=∞O [~ÚOz# "å~°x K≥áêÊ#∞. JѨC_»∞ _®Hõì~ü 'P, <å‰õį_® HÍ=∞O w=∞O JO`å áÈ~ÚO^ÀÜü∞— J<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ WÖÏ J<åfl#∞: 'g∞~°∞ Q˘Ñ¨Ê"å~°∞, g∞ÖÏO\˜"å~°∞ HÍ=∞O [~ÚOKå~°O>Ë JO^Œ∞Ö’ Pâ◊Û~°ºO Ug∞ÖË^Œ∞.

HÍx Pâ◊Û~°ºO Uq∞@O>Ë JÅÊr=ÙÅ∞ ‰õÄ_® PÜ«∞# =^ŒÌ =ã≤OK«_»O =Å¡ WO„kÜ«∂Å#∞ [~Úã¨∞Î<åfl~°∞.— Ñ≤^ŒÑ¨ <Õ#∞ g∞~°∞ ysâòѶ¨∞’+π‰õΩ K≥Ñ≤Ê# =∂@ K≥áêÊ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): U =∂@? '=∞—: g∞~°∞ ysâò Ѷ¨∞’+π`À '_®Hõì~ü x#∞fl q∞Oz "≥à◊¡ÖËHõáÈÜ«∂_»∞— J<åfl~°∞. ysâòѶ¨∞’+π q∞=∞‡efl ÉèíQÆ=^Œ=`å~°O J#_»O QÆ∞iOz g∞ ~å =∂@ J<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=Ùfi J=`å~°"å^ŒO QÆ∞iOz _®Hõì~ü‰õΩ ÉÏQÍ K≥ѨC. r=ÙÅ#∞ `«iOKÕ "å_Õ J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µ_»x K≥ѨC. ѨÙ~å}ÏÅÖ’ ^Œâß=`å~åÅ∞, W~°"≥· <åÅ∞QÆ∞ J=`å~åÅ∞, WOHÍ ÖˇHõ¯ÖË#xfl J=`å~åÅ QÆ∞iOz K≥ѨÊ|_çOk. '=∞— : PÜ«∞# `«~°K«∂ ysâò Ѷ¨∞’+π QÆ∞iOz J_»∞QÆ∞`«∂ LO\Ï_»∞. ys+πѶ¨∞’+π „`åQÆ∞_»∞ JÅ"å@∞#∞ ѨÓiÎQÍ =^ŒeÃÑ>Ëìâß_® JO@∂ ã¨~°fi^• J_»∞QÆ∞`«∞O\Ï_»∞, J`«_ç g∞^Œ xt`«"≥∞ÿ# ^Œ$+≤ì Ѩ~°Ñ≤ L<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=Ùfi ysâò Ѷ¨∞’+π‰õΩ D ã¨OQÆu K≥áêÊ"å? '=∞—: P, K≥áêÊ#O_ç. WOHÍ „`åQÆ∞_»∞ =∂#_»O QÆ∞iOz ‰õÄ_® K≥áêÊ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J`«_Õ=∞<åfl_»∞? '=∞—: J`«_çÖÏ J<åfl_»∞: 'P, g∞~°O^Œ~°∂ K≥|∞`«∞<åfl~°∞ HÍ|\˜ì <Õ#∞ "å\˜x N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨÅ∞‰õΩÅ∞QÍ t~°™ê=Ç≤Ï™êÎ#∞. HÍx ZÖÏO\˜ "åQÍÌ#O =∂„`«O KÕÜ«∞*ÏÅ#∞.—

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO x`«ºO, bÅ - Ô~O_çO\˜h JOwHõiOѨ =Åã≤O^Õ =∞^蕺ǨÏfl=∞~ÚOk. _®IIã¨~å¯~ü, `«# ‰õΩ=∂~°∞_»∞ J=∞$`ü#∞ "≥O@ɡ@∞ìH˘x ¿ÇÏ"£∞`Àáê@∞ =KåÛ_»∞. #ˆ~O„^•k Éèí‰õΩÎÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞, J=∞$`ü#∞ ѨH¯õ ‰õΩ Ñ≤ez =∂\Ï¡_®~°∞. J`«_`ç À ''#∞=Ùfi ^蕺#O KÕã∞¨ OÎ \Ï"å?—— Jx J_çQÍ~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ WÖÏ J<åfl~°∞: ''^蕺<å=ã¨÷ ZÖÏO\˜^À `≥Å∞™ê? =∞#ã¨∞û `≥·Å^è•~°ÖÏ J~ÚáÈ`«∞Ok. Hˆ =ÅO XHõ¯>Ë zO`«#. ÉèQí =Æ zÛO`«#! JO^Œ∞Ö’H˜ W`«~° PÖ’K«#ÖËg *Á~°|_»Ö=Ë Ù.—— `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~ü`À): h ‰õΩ=∂~°∞_»∞ J=`å~°"å^•xfl JOwHõiOK«_»∞. J~Ú<å Ѷ¨~åfiÖË^Œ∞, J`«_»∞ JOwHõiOK«‰õΩ<åfl Ѷ¨~åfiÖË^Œ∞. ''h ‰õΩ=∂~°∞_»∞ =∞Oz ‰õΩ„~°"å_»∞.JÖÏ H͉õΩO_® ZÖÏ LO\Ï_»∞? ÉÁOÉÏ~Ú =∂q∞_ç K≥@∞ì‰Ωõ ѨÙÅ¡x Ѩà√◊ § HÍ™êÎÜ∂« Uq∞\˜? J`«_Hç ˜ ÉèQí =Æ O`«∞_çÑ@¨ ¡ ZO`«\ ˜ qâßfiã¨=∞x! ÉèQí =Æ O`«∞_çÃÑ· =∞#ã¨∞û xe¿Ñ"å_Õ Jã¨Öˇ·# =∞x+≤. ÉèíQÆ=O`«∞_˘Hõ¯_Õ ã¨`«ºO,ã¨=∞ã¨ÎO Jx`«ºO Jx xâ◊ÛÜ«∞OQÍ

438

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

Ziy, P^蕺u‡Hõ K≥·`«#ºO *ÏQÆ$`«"≥∞ÿ L#fl"å_Õ x["≥∞ÿ# =∞x+≤. J=∞$`ü, ÉèíQÆ=^Œ=`å~åÅ#∞ qâ◊fiã≤OK«_»∞. J~Ú`Õ JO^Œ∞Ö’ `«Ñ¨C U=ÚOk? ''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ L<åfl_»h, D ã¨=∞ã¨Î r=[QÆ`«∞ÎÅ∞ PÜ«∞# Sâ◊fi~°º"Õ∞#h (JO>Ë PÜ«∞# â◊H˜Î =ºH©ÎHõ~°}ÖË#x) #q∞‡`Õ KåÅ∞ – ÉèÏQƺ=O`«∞_»∞, P`«_ç `À@ =∂ki. ''H˘O^Œ~°∞ ^Œâß=`å~åÅ∞ L#fl=x JO\Ï~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ W~°"≥· <åÅ∞QÆ∞ J=`å~åÅ∞ L<åflÜ«∞O\Ï~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞, J=`å~åÅ∞ Jã¨OMϺHõO JO\Ï~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_ç â◊H˜Î ZHõ¯ _≥·`Õ qâı+¨OQÍ =ºHõÎ=∞=Ù`«∞O^À, JHõ¯_» ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J=`«iOKå_»x „QÆÇ≤ÏOK«∞. W^Õ <å Jaè„áêÜ«∞O. ''=∞~À ^Œ$HõÊ^äŒO ‰õÄ_® LOk. ^•x „ѨHÍ~°O #∞=Ùfi K«∂ã¨∞Î#fl^ŒO`å PÜ«∞<Õ J~Ú=Ù<åfl_»∞. =∂ˆ~_»∞ ѨO_»∞ÖÏ yO[Å∞, `˘Hõ¯, QÆ∞A˚ – D =¸_»∞ KÕi#ѨC_Õ Hõ^• =∂ˆ~_»∞ ѨO_»∞ J=Ù`«∞Ok. ^Õx^≥·`Õ x`«º"≥∂, bʼnõÄ_® ^•xH˜ ã¨O|OkèOz#^Õ. x`åºxfl =^ŒeÃÑ\˜ì ˆH=ÅO bÅ#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀ*ÏÅO. ZO^Œ∞HõO>Ë bÅ LO_»@O KÕ`«<Õ ^•xfl „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ Ju„Hõq∞ã¨∂Î x`åºxfl KÕ~°∞HÀ=K«∞Û. ''JǨÏO ÉèÏ=# L#flO`«=~°‰õΩ bÅ#∞ =^ŒeÃÑ\˜ì áÈ*ÏÅO. '<Õu <Õu— JO@∂ ^蕺#Ü≥∂QÆO ^•fi~å (bÅ#∞ =^ŒeÃÑ\˜ì) x`åºxfl KÕ~°∞HÀ=K«∞Û. HÍx =kÖË^ŒO@∂ Un ÖË^Œ∞. WO^•Hõ K≥áêÊ<Õ, =∂ˆ~_»∞ ѨO_»∞ =∂ki.—— _®Hõì~°∞: ã¨iQÍæ K≥áêÊ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HõK«∞_»∞ xifiHõÅÊ ã¨=∂kèÖ’ LO_Õ"å_»∞. ã¨=∂kè ã≤÷u#∞O_ç ky=zÛ# `«~°∞"å`«, Z=~À J`«}˜‚ '#∞qfiѨC_»∞ UO K«∂ã¨∞Î<åfl=Ù— Jx J_çQÍ~°∞. JO^Œ∞‰õΩ HõK«∞_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞: '[QÆ`«∞Î PÜ«∞#Ö’ F`«„¿Ñ`«"≥∞ÿ L#fl@∞ìQÍ QÍOK«∞`«∞<åfl#∞. PÜ«∞<Õ Ñ¨iѨÓ~°∞‚_≥· "≥ÅÜ«ÚK«∞<åfl_»∞. <Õ#∞ K«∂ã¨∞Î#fl^ŒO`å PÜ«∞<Õ J~Ú=Ù<åfl_»∞. g\˜Ö’ ^Õxfl ã‘fiHõiOKåÖ’, ^Õxfl `«$}©HõiOKåÖ’ xâ◊Û~ÚOK«∞ HÀÖËHõáÈ`«∞<åfl#∞.— ''x`«ºO, bÅ Ô~O\˜h J#∞Éèí∂`«O KÕã¨∞H˘x Ñ≤^ŒÑ¨ ÉèíQÆ=O`«∞x ¿ã=‰õΩxQÍ ã¨O™ê~°OÖ’ rqOKåÅx <Õ#∞ Jaè„áêÜ«∞Ѩ_»∞`«∞<åfl#∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ™êHÍ~°, x~åHÍ~åÅ#∞ Ô~O\˜h ^Œi≈OKå_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ J`«_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞x Éèí‰õΩÎxQÍ PÜ«∞#∞fl ¿ãqã¨∂Î rqOKå_»∞.—— '=∞— (ã¨fiQÆ`«O): x`«ºO, bÅÅ∞ Ô~O_ç\ ˜h JOwHõiOK« =Åã≤O^Õ##fl=∂@. [~°‡hÖ’ "Õ^•O`åxfl „ѨKå~°O KÕÜ«∞_»O`À S~Àáê‰õΩ K≥Ok# `«`«Î fi"Õ`«ÎÅ∞ H˘O^Œ~°∞ ‰õÄ_® D ã≤^•úO`åxfl XѨC‰õΩO@∞<åfl~°∞. HÍx HÍq∞h HÍOK«<åÅ#∞ `«ºlOK«‰Ωõ O_® x`«ºO, bÅÅ∞ ™êH∆Í`«¯iOK«∞HÀÖË=∞x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ JO@∞<åfl~°∞. Ü«∞^ä•~°÷ `åºQÆO! ã¨OѨÓ~°‚OQÍ J<åã¨H˜Î! ÃÇÏÔQÖò =O\˜ áêâßÛ`«º ѨO_ç`«∞Å ã≤^•úO`åʼnõΩ, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å É’^èŒ#ʼnõΩ #_»∞=∞ L#fl =º`åºã¨O W^Õ.

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO J=`å~°"å^ŒO - _®II ã¨~å¯~ü, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ _®IIã¨~å¯~ü Jaè„áêÜ«∞O Uq∞@O>Ë – ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, =∂#=ÙÅ#∞ ã¨$+≤ìOKå_»∞ HÍ|\˜ì, P`«‡Åxfl\˜H© J#O`«"≥∞ÿ# L#flu HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. XHõ =∞x+≤ =∞~À =∞x+≤HõO>Ë Q˘Ñ¨Ê"å_çQÍ

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

439

LO_»QÅÆ _»∞ J#fl=∂@#∞ PÜ«∞# XѨCHÀ_»∞. JO>Ë ã¨$+≤Öì ’ JO^Œ~∂° ã¨=∂#"Õ∞, ÃÇÏK«∞Û`«Q∞Æ Åæ <Õq ÖË=Ù J<Õ^Õ PÜ«∞# Jaè„áêÜ«∞O. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞# J=`å~° ã≤^•úO`åxfl JOwHõiOK«_»∞. _®Hõì~ü: Infinite progress (J#O`« „ѨQÆu) ÖË#@¡~Ú`Õ WOHÍ S^•~°∞ UO_»∞¡ „|uH˜ UO ÖÏÉèOí ?

JO`«HõO>Ë LiáÈã¨∞HÀ=_»O "Õ∞Å∞. ''XHõ =∞x+≤x Ѩ@∞ìH˘x J=`å~° =∞#_»=∂?

JO^ŒiÖψQ =∞Å=¸„`åÅ∞ qã¨i˚OKÕ =ºH˜Î HÍà◊§‰õΩ „"≥ÚHõ¯@=∂? nxfl <Õ#∞ JOwHõiOK«#∞, TǨ˙!

HÍx Reflection of God's Light nxx JOwHõi™êÎ#∞. Éè í Q Æ = *’˚ ºu =∞x+≤ Ö ’ „Ѩ H Ít㨠∞ Î O @∞O^Œ x XѨC‰õΩO\Ï#∞.—— ysâò: HÍh, g∞~°∞ God's Light (ÉèQí =Æ *’˚ ºu)x ^Œi≈OK«ÖË^Œ∞ Hõ^•! _®Hõì~°∞‰õΩ UO ["å|∞ W"åfiÖ’ `ÀK«ÖË^Œ∞. „ѨHõ¯<Õ PÜ«∞# ¿ãflÇ≤Ï`«∞_˘Hõ_»∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. _®II =∞¿ÇÏO„^ŒÖÏÖò ã¨~å¯~ü J`«_»∞, PÜ«∞# K≥qÖ’ U^À QÆ∞ã¨QÆ∞ã¨ÖÏ_®_»∞. _®Hõì~ü (ysâò`À): HÍx g∞~°∞‰õÄ_® „ѨuaO|O `«Ñ¨Ê =∞ˆ~n K«∂_»ÖË^Œ∞ Hõ^•! ysâò: I See It! I See the Light (<Õ#∞ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞! <Õ#∞ *’ºux ^Œi≈ã¨∞Î<åfl#∞!) NHõ$+¨µ‚_»∞ J=`å~°Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»x prove (|∞∞A=Ù) K≥Ü«∞ºQÆÅ#∞. ÖˉõΩO>Ë <å <åÅ∞Hõ `≥QÆHÀã¨∞‰õΩO\Ï#∞. (ã¨xfláê`« ~Ày „¿ÑÖÏѨ#Å∞ - ѨÓ~°‚ *Ï˝#O`À<Õ qKå~°} PQÆ∞`«∞Ok) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: W=hfl x~°~°÷Hõ "å^•Å∞. Wq ã¨xfláê`« ~Ày „¿ÑÖÏѨ#Å =O\˜q. ã¨xfláê`« ~Ày qHÍ~°O`À WÖÏ JO@∞O\Ï_»∞: 'aO^≥_»∞ hà◊√§ „`åQÆ∞`å#∞, QÆ∞O_çQÆ J#flO uO\Ï#∞.— "≥·^Œ∞º_»∞ JO`å qO@∂ 'JÖψQ, JÖψQ KÕ^Œ∞Ì=ÙÖË— JO@∞O\Ï_»∞. qHÍ~°O `«QÍæHõ ~Ày UO =∂\Ï¡_»`å_À "å\˜x =∂„`«"Õ∞ "≥·^Œ∞º_»∞ ÅHõ∆ ºÃÑ_»`å_»∞. ''"≥#fl#∞ HÍKÕ@ѨC_»∞ z@Ѩ@ ÖÏ_»∞`«∞O@∞Ok. HÍx Jk ÉÏQÍ HÍy# `«~°∞"å`« ZÖÏO\˜ â◊|Ì=¸ LO_»^Œ∞. Z=i =∞#ã¨∞û ZÖÏ LO@∞O^À ÉèíQÆ=O`«∞_ç QÆ∞iOz "åi ÉèÏ=# ‰õÄ_® JÖψQ LO@∞Ok. <Õ#∞ ã¨OѨ#∞flÅ Wà◊§Ö’ H©fi<£(qHÀìiÜ«∂ ~å}˜) z`«Î~°∞=Ù, WOHÍ W`«~° ÃÑ^ŒÌ =∞#∞+¨µºÅ z`«Î~°∞=ÙÅ∞ LO_»@O K«∂âß#∞. HÍx Éèí‰õΩÎÅ Wà◊§Ö’ ^Õg^Õ=`«Å z„`åÅ∞ LO\Ï~Ú. ''ÅHõ∆ ‡}∞_»∞, ~å=Ú_ç`À, '~å=∂! =ã≤+ª¨ =∞ǨÏi¬ JO`«\ ˜ "å_Õ Ñ¨Ù„`«â’HõO`À ^Œ∞ódã¨∞<Î åfl_Õ!— J<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ ~å=Ú_»∞ WÖÏ qâ◊^ŒÑ¨~°Kå_»∞: '`«=Ú‡_»∂, *Ï˝#O L#fl"å_çH˜ J*Ï˝#O ‰õÄ_® LO@∞Ok. "≥Å∞QÆ∞#∞ QÆ∞iOz `≥eã≤#"å_çH˜ pHõ\ ˜x QÆ∞iOz ‰õÄ_® `≥eã≤ LO@∞Ok. JO^Œ∞ˆH #∞=Ùfi *Ï˝<å*Ï˝<åʼnõΩ Jf`«∞_»"≥· "≥à◊√§.— ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ qâı+¨OQÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ WÖÏO\˜ ã≤÷u U~°Ê_»∞`«∞Ok. nx<Õ q*Ï˝#O JO\Ï~°∞.

440

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''HÍeH˜ =ÚÅ∞¡ QÆ∞K«∞Û‰õΩ#flѨC_»∞ =∞~À =ÚÅ∞¡#∞ "≥^ŒH˜ fã¨∞‰õΩ~å"åe. ^•x`À HÍeÖ’x =ÚÅ∞¡#∞ fã≤"ÕÜ«∂e. J@∞ Ñ≤^ŒÑ¨ Ô~O_çO\˜h áêˆ~™êÎO. *Ï˝#=∞<Õ =ÚÅ∞¡`À J*Ï˝#=∞<Õ =ÚÅ∞¡#∞ `˘ÅyOKåHõ, *Ï˝<å*Ï˝<åÅ<Õ Ô~O_»∞ =Úà◊§#∂ áêˆ~Ü«∂e. ''ѨÓ~°‚*Ï˝<åxH˜ H˘xfl QÆ∞~°∞ÎÅ∞ L<åfl~Ú. "å\˜Ö’ XHõ\ ˜ – qKå~°} PyáÈ`«∞Ok. <ÕxO^•Hõ K≥áêÊ<Õ – "≥#fl z@Ѩ\ÖÏ_Õk Jk ѨÓiÎQÍ HÍQÆ#O`« =~°ˆH.—— _®Hõì~°∞: =∞x+≤ ѨÓ~°‚*Ï˝<åxfl âßâ◊fi`«OQÍ xÅ∞ѨÙHÀQÆÅ_®? ã¨~°fi=¸ ÉèíQÆ=O`«∞_Õ#x g∞~°∞ JO@∞O\Ï~°∞. =∞m¡ D Ѩ~°=∞ǨÏO㨠x~åfiHõO KÕÜ«∞_» "≥∞O^Œ∞‰õΩ? g~°O^Œ~°∂ =zÛ g∞‰õΩ ¿ã= ÖˇO^Œ∞‰õΩ KÕã¨∞Î#fl@∞¡? g∞~°∞ Ug∞ =∂\Ï¡_»‰õΩO_® =∞ø#OQÍ LO_»Ô~O^Œ∞‰õΩ?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): h~°∞ ã≤÷~°OQÍ L#flѨC_»∂ hˆ~, „Ѩ=Ç≤Ï ã¨∞Î#flѨC_»∂ hˆ~, `«~°OQÆ ~°∂ѨOÖ’ L#flѨC_»∂ hˆ~. (=∂=\˜ <å~åÜ«∞}∞_»∞ - JO`«~°OQÆ "å}˜) ''h‰õΩ =∞~À ã¨OQÆu K≥áêÊe. =∂=\˜ <å~åÜ«∞}∞x =∂@ <≥O^Œ∞‰õΩ ÃÑ_»K≥q# ÃÑ\Ïìe? ''XHõ QÆ∞~°∞=Ù t+¨µº_ç`À '<åÜ«∞<å, JO^Œ~°∂ <å~åÜ«∞}∞ÖË— Jx LѨ^ÕtOKå_»∞. =∞^ŒÑ¨Ù>Ë#∞QÆ∞ XHõ\ ˜ t+¨µº_ç "≥·Ñ¨Ù‰õΩ ^Œ∂ã¨∞‰õΩ=™ÈÎOk. t+¨µº_»∞ QÆ∞~°∞ "åHͺÅѨ@¡ qâßfiã¨O LOz JHõ¯_»#∞O_ç „Ñ¨Hõ¯‰õΩ `˘ÅyáÈÖË^Œ∞. U#∞QÆ∞ ‰õÄ_® <å~åÜ«∞}∞_Õ Hõ^•! '„ѨHõ¯‰õΩ áÈ, „ѨHõ¯‰õΩ áÈ— JO@∂ =∂=\˜ Q˘O`«∞ zOK«∞H˘x J~°∞ã¨∞Î<åfl_»∞. HÍx =∞# t+¨µº_»∞ =∂„`«O JHõ¯_» #∞O_ç Hõ^ŒÅ<ÕÖË^Œ∞. U#∞QÆ∞ J`«}˜‚ `˘O_»O`À ZuÎ qã≤i áêˆ~ã≤Ok. t+¨µº_çH˜ ã¨Ê $Ç¨Ï `«Ñ≤ÊOk HÍh „áê}O áÈÖË^Œ∞. =ÚYOÃÑ· hà◊√§ K«ÖË¡ã¨iH˜ ã¨Ê $Ç¨Ï =zÛOk. '#∞=Ùfi JHõ¯_ç#∞O_ç „Ñ¨Hõ¯‰õΩ `˘ÅyáÈÖË^≥O^Œ∞Hõx?— Jx J_çˆQã¨iH˜ J`«_»∞ '<Õ#∞ „ѨHõ¯‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ áÈ"åe? JO^Œ~°∂ <å~åÜ«∞}∞ÖË Jx QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ É’kèOKå~°∞ Hõ^•!— J<åfl_»∞. JѨC_»∞ QÆ∞~°∞=Ù, '<åÜ«∞<å =∞i #∞=Ùfi =∂=\˜ <å~åÜ«∞}∞_ç =∂@Å#∞ ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ_»K≥q#ÃÑ\Ïì=Ù?— J<åfl_»∞. ''ÉèíQÆ=O`«∞_Õ â◊√^Œú =∞#ã¨∞û, â◊√^Œú |∞kú ~°∂ѨOÖ’ JO`«~°OQÍ# "≥Åã≤ L<åfl_»∞. <Õ#∞ Ü«∞O„`«O, P"≥∞ Ü«∞O„`åxfl #_ç¿Ñk. <Õ#∞ QÆ$ǨÏO, P"≥∞ QÆ$Ç≤Ï}˜.—— ('<Õ#∞ Z=ix?—) _®Hõ~ì ∞° : JÖÏÔQ`· Õ <Õ<À „Ѩâfl◊ J_»QÍe. g∞ [|∞ƒ #Ü«∞O KÕÜ∞« =∞x ##∞fl J_»∞QÆ∞`åÔ~O^Œ∞‰õΩ?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: '<Õ#∞— J<Õ ‰õΩO_» L#flO`« =~°‰õΩ JÖψQ =∂\Ï¡_»∞ `«∞O\Ï#∞. h\˜`À ѨiѨÓ~°‚"≥∞ÿ L#fl =∞Ǩã¨=Ú„^•<˘flHõ^•xx TÇ≤ÏOK«∞HÀ. JO^Œ∞Ö’ XHõ ‰õΩO_» L#flk. ‰õΩO_» ֒ѨÖÏ, "≥Å∞ѨÖÏ hˆ~. HÍx ‰õΩO_»#∞ ѨQÆÅQ˘@ì#O`« =~°‰õΩ h~°∞ UHõO HÍ^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_Õ D '<Õ#∞— J<Õ ‰õΩO_»#∞ <åÖ’ LOKå_»∞. _®Hõì~°∞: J~Ú`Õ g∞~°∞ JO@∞#fl D '<Õ#∞—, `«u=∂‡ q+¨Ü«∂Åxfl\˜ J~°÷O Uq∞\˜? g\˜ J~°÷O g∞~°∞ q=iOKåe. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞#`À P@ ÖÏ_»∞`«∞<åfl_® Uq∞\˜? ysâò: =∞Ǩâ◊Ü«∂, Wq ÉèíQÆ=O`«∞x P@Å∞ HÍ=x ZO^Œ∞ Hõ#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞?

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

441

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): =∞#Ö’ D '<Õ#∞— LOzOk PÜ«∞<Õ. W^ŒO`å PÜ«∞# P@, PÜ«∞# bÅ. XHõ ~åA‰õΩ #Å∞QÆ∞~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ LO_Õ"å~°∞. "å~°O^Œ~°∂ ~å‰õΩ=∂~°∞ÖË Hõ^•! HÍx P@ÖÏ_Õ@ѨC_»∞ "åiÖ’ XHõ~°∞ =∞O„uQÍ#∂, WOH˘Hõ~°∞ H˘`åfiÅ∞QÍ#∂, =∞~˘Hõ~°∞ =∞~ÀÖÏ#∂ – P q^èŒOQÍ P@ÖÏ_»∞`«∞O\Ï~°∞. ~å‰õΩ=∂~°∞_Õ J~Ú#ѨÊ\˜H© H˘`åfiÅ∞ "Õ+¨O "Õ™êÎ_»∞! (_®Hõì~°∞`À) ''q#∞. h‰õΩ P`«‡™êH∆Í`å¯~°O Hõey#@¡~Ú`Õ <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# "å@xfl\˜Ö’x ã¨`åºxfl „QÆÇ≤ÏOK«QÆey LO_Õ"å_çq. ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O Hõey`Õ ã¨Oâ◊Ü«∂Åhfl ã¨=∞ã≤áÈ`å~Ú.—— (NHõ$ëê‚~°∞˚#∞Å∞ - WO„^Œ*ÏÅ „Ѩ^Œ~°≈# - '^˘OQÆÅ∞, k+≤ìÉÁ=∞‡— ^Œ$ëêìO`«O - qcè+¨}_»∞) _®Hõì~°∞: ã¨=∞ã¨Î ã¨Oâ◊Ü«∂Å∂ `˘ÅyáÈ`åÜ«∂ Uq∞\˜?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <å =^ŒÌ#∞O_ç ZO`«QÍ <Õ~°∞ÛHÀQÆÅ"À JO`«QÍ <Õ~°∞ÛH˘x "≥à◊√§. J@∞ÃÑ·# WOHÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅ#∞‰õΩO>Ë, UHÍO`«OÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OK«∞. PÜ«∞# WÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ KÕâß_»x PÜ«∞<Õfl J_»∞QÆ∞. ''WO\˜H˜ Z=Ô~·<å aèHõ∆QÍ_»∞ =¿ãÎ WO\˜ ‰õΩ„~°"å_»∞ J`«_çH˜ Ñ≤_çÔH_»∞ aÜ«∞ºO ÃÑ@ì=K«∞Û.

HÍx aèHõ∆QÍ_»∞ Ô~·Å∞ Kèås˚ J_çy`Õ JO^Œ∞‰õΩ WO\˜ Ü«∞[=∂xx J_»QÆ=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. (_®Hõì~°∞ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞.) ''Jk 㨈~, h‰õΩ `«i¯OK«_»=∞O>Ë W+¨ìO Hõ^•! HÍ¿ãѨ٠`«i¯OK«∞‰õΩO^•O, q#∞. *Ï˝#∞Å ^Œ$HõÊ^äOŒ „ѨHÍ~°O J=`å~° =∞<Õk LO_»^∞Œ . Hõ$+¨µ_‚ ∞» , J~°∞#˚ ∞_ç`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'F J~°∞<˚ å,#∞=Ùfi ##∞fl ZѨC_»∂ J=`å~°O JO@∂O\Ï=Ù Hõ^•! hHÀ q+¨Ü«∞O K«∂Ñ≤OKåe. ~å, K«∂^Œ∞Ì=ÙQÍx.— WÖÏ Ñ¨eH˜ Hõ$+¨µ‚_»∞ J~°∞˚#∞}˜‚ `«# "≥O@ fã¨∞‰õΩ"≥àϧ_»∞. H˘O`«^Œ∂~°O "≥àϧHõ J~°∞˚#∞}˜‚ 'UO K«∂ã¨∞Î<åfl=Ù?— Jx J_çQÍ_»∞. J~°∞˚#∞_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞ 'QÆ∞`«∞ÎÅ∞ QÆ∞`«∞ÎÅ∞QÍ #Å¡x <Õˆ~_»∞ Ѩà◊√§ „"ÕÖÏ_»∞`«∞#fl XHõ ÃÑ^ŒÌ =$Hõ∆O—. 'Jq <Õˆ~_»∞Ѩà◊√§ HÍ^Œ∞. WOHÍã¨Î =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥o§ K«∂_»∞— J<åfl_»∞ Hõ$+¨µ‚_»∞. J~°∞˚#∞_»∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥o¡ K«∂¿ãã¨iH˜, Jq <Õˆ~_»∞ Ѩà◊√§ HÍ^Œ∞, QÆ∞`«∞ÎÅ∞ QÆ∞`«∞ÎÅ∞QÍ NHõ$+¨µ‚Å∞ „"ÕÖÏ_»∞`«∞<åfl~°∞. JѨC_»∞ Hõ$+¨µ‚_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞: 'WѨC_»∞ K«∂âß=Ù Hõ^• – JHõ¯_» <åÖψQ ZO`«=∞Ok Hõ$+¨µ‚Å∞ L<åfl~À!— ''NHõ$+¨µ‚_ç QÆ∞iOz Hõc~ü ^•ãπ, WÖÏ J<åfl_»∞: 'QÀÑ≤HõÅ∞ K«Ñ¨Ê@∞¡ K«~°∞ã¨∂ÎO>Ë #∞=Ùfi HÀuÖÏ <å@ºO KÕâß=Ù.— #∞=Ùfi ZO`«QÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊`å"À, JO`« `«‰õΩ¯=QÍ #∞=Ùfi ÉèíQÆ=O`«∞_ç Láê^èŒ∞Å#∞ ^Œi≈™êÎ=Ù. Éèí‰õΩÎ_»∞ „Ѩ^äŒ=∞OQÍ ^Œâ◊Éèí∞[=¸iÎx ^Œi≈™êÎ_»∞. =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥o§K«∂¿ãÎ kfiÉèí∞[ QÀáêÅ∞}˜‚ K«∂™êÎ_»∞. J`«_»∞ ZO`«QÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊`å_À, Láê^èŒ∞Å#∞ ^Œi≈OK«_»O JO`«QÍ `«yæáÈ`«∞Ok. =∞iO`« =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥o`Õ, ˆH=ÅO *’ºu ^Œ~°≈#O – ZÖÏO\˜ Láê^èŒ∞Å∞ LO_»=Ù. ''HÍã¨Î "Õ^•O`« qKå~°}#∞ q#∞. SO„^Œ*Ïe‰õΩ_˘Hõ_»∞ ~åA‰õΩ `«# WO„^Œ*ÏÅO „Ѩ^Œi≈OѨ =KåÛ_»∞. SO„^Œ*Ïe‰õΩ_»∞ H˘kÌQÍ „ѨHõ¯‰õΩ `«Ñ¨CHÀQÍ<Õ, Z=~À ~“`«∞ QÆ∞„~°Og∞^Œ ~å=_»O ~åA K«∂âß_»∞. J`«_»∞ Ü≥∂^èŒ∞x ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOz JGâ◊¢™êÎÅ#∞ KÕ|∂x L<åfl_»∞. ~åA`Àáê@∞

442

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ã¨ÉèÏã¨^Œ∞ÅO^Œ~°∂ 'WO^Œ∞Ö’ Uk ã¨`«ºO— JO@∂ qKå~°} KÕÜ«∞™êQÍ~°∞. QÆ∞„~°"≥∞ÿ`Õ ã¨`«ºOHÍ^Œ∞, Ü≥∂^èŒ∞x ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞, JGâ◊¢™êÎÅ∞ ‰õÄ_® ã¨`«ºO HÍ^Œ∞. z=~°QÍ K«∂¿ãã¨iH˜, ~“`«∞ XHõ¯_Õ JHõ¯_» L#fl@∞¡ "åiH˜ ѨÓiÎQÍ J=QÍǨÏ#‰õΩ =zÛOk. ZO^Œ∞HõO>Ë „|Ǩχ ã¨`«ºO, [QÆx‡^䌺 qKå~°} KÕ¿ãH˘nÌ Ug∞ q∞QÆÅ^Œ∞. _®Hõì~°∞: P, nx`À <Õ#∞ UH©Éèíq™êÎ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx D „Éèí=∞ JO`« ã¨∞Å∞=ÙQÍ áÈ^Œ∞. *Ï˝#O Hõey# Ñ≤^ŒÑ¨‰õÄ_® LO@∞Ok. XHõ =ºH˜Î HõÅÖ’ ѨÙex K«∂âß_»∞. HÍx HõÅ K≥kiáÈÜ«∂Hõ ‰õÄ_® J`«_ç QÆ∞O_≥ ^Œ_»^Œ_»ÖÏ_»∞`«∂<Õ LOk. XHõ á⁄ÅOÖ’ ^˘OQÆ`«#O KÕÜ«∞_®xH˜ H˘O^Œ~°∞ ^˘OQÆÅ∞ =KåÛ~°∞. ^˘OQÆÅ#∞ ÉèíÜ«∞ÃÑ>Ëì xq∞`«ÎO QÆ_ç¤`À KÕã≤# k+≤ìÉÁ=∞‡ XHõ\ ˜ á⁄ÅOÖ’ xeÑ≤ LOK«|_çOk. ^˘OQÆÅ∞ k+≤ìÉÁ=∞‡#∞ K«∂ã≤ =∞x+≤ J#∞H˘x ÉèíÜ«∞Ѩ_»∞`«∞<åfl~°∞. á⁄ÅOÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOK«ÖˉõΩ<åfl~°∞. "åiÖ’ XHõ_»∞ k+≤ìÉÁ=∞‡‰õΩ ã¨g∞ѨOQÍ "≥o¡ K«∂âß_»∞. Jk ˆH=ÅO QÆ_ç¤`À KÕã≤# k+≤ìÉÁ"Õ∞‡#x „QÆÇ≤ÏOKå_»∞.

J`«_»∞ `À\˜ "åi=^ŒÌ‰õΩ uiy =zÛ "åi`À 'ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ Ñ¨xÖË^Œ∞— J<åfl_»∞. HÍx "å~°∞ á⁄ÅOÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOK«_®xH˜ ã¨Oâ◊~Úã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞. '=∂ QÆ∞O_≥Å∞ ^Œ_»^Œ_»ÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú ÉÏ|∂!— J<åfl~°∞.

JѨC _® ™êÇ≤Ïã≤Ü≥ÿ∞# ^˘OQÆ k+≤ìÉÁ=∞‡#∞ fã≤ <ÕÅg∞^Œ Ѩ_Õã≤ 'Wk Ug∞ HÍ^Œ∞, Wk Ug∞ HÍ^Œ∞— J#™êQÍ_»∞. '<Õu, <Õu— q^è•#O JO>Ë W^Õ. _®Hõì~°∞: K«Hõ¯x =∂@Å∞!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): ZÖÏO\˜ =∂@Å∞? _®Hõì~°∞: K«Hõ¯x =∂@Å∞!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞Ô~·`Õ XHõ '^䕺O‰õĺ— W=fi=Ü«∂º. _®Hõì~°∞: g∞~°∞ <å =∞<ÀÉèÏ"åxfl J~°÷O KÕã¨∞HÀ~å? q∞=∞‡efl K«∂_»_®xH˜ <Õ#∞ WHõ¯_»‰õΩ ZO`«QÍ Hõ+¨ìѨ_ç =ã¨∞Î<åfl#x!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): <Õ#∞ K≥¿ÑÊk Jk HÍ^Œ∞. Hõhã¨O =¸~°∞öÅ HÀã¨"≥∞ÿ# U"≥∞ÿ<å K≥áêÊe. ~å=}∞_ç =∞~°}Ï#O`«~°O, qcè+¨}∞_»∞ ÅOHõ‰õΩ ~å[=_®xH˜ W+¨ìѨ_»ÖË^Œ∞. ~å=Ú_ç`À 'F ~å=∂! <Õ#∞ x#∞fl á⁄O^•#∞ Hõ^•! WHõ D ~å[ºO`À UO KÕã¨∞HÀ#∞?— J<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ ~å=Ú_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞: 'qcè+¨}Ï! #∞=Ùfi =¸~°∞öÅ HÀã¨O ~åAq HÍ"åe. #∞=Ùfi ~å=Ú}˜‚ WO`«QÍ ¿ãqOKå=Ù. JO^Œ∞=Å¡ h‰õΩ UO ^ŒH˜¯Ok? Jx J_»∞QÆ∞`å~°∞ "å~°∞. "åiH˜ áê~î°O <Õ~°Ê_®xÔH· #∞=Ùfi ~åAq J"åfie.— _®Hõì~°∞: J@∞=O\˜ =¸~°∞öÅ∞ WHõ¯_» ZHõ¯_» L<åfl~°∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): P ÖˈHO! WHõ¯_» Jxfl ~°HÍÖ"å~°∂ L<åfl~°∞. =Ú`«ºÑ¨Ù zѨÊÅ∂ L<åfl~Ú, #`«Î QÆ∞Å¡Å∂ L<åfl~Ú. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.)

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

443

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO „ѨHõ$u, ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ - L`«Î=∞ JkèHÍi _®.ã¨~å¯~ü Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu _®Hõì~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ Ô~O_»∞ QÆ∞oHõÅ∞ Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu =∞O^Œ∞ WKåÛ_»∞. _®Hõì~°∞ (#=Ùfi`«∂): <Õ#∞ D Ô~O_»∞ QÆ∞oHõÅ∞ Wã¨∞Î<åfl#∞. g\˜Ö’ XHõ\ ˜ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞, =∞~˘Hõ\ ˜ „ѨHõ$u. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.)

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): J=Ù#∞, „ѨHõ$u ѨÙ~°∞+¨µÖˇÑ¨C_»∂ XˆH KÀ@ LO\Ï~°∞. áê=Ù~åà◊§#∞ K«∂_»ÖË^•? Jq q_ç=_ç LO_»ÖË=Ù. „ѨHõ$u L#flKÀ@<Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞, ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ L#flKÀ@<Õ „ѨHõ$u. <Õ_»∞ q[Ü«∞ ^Œâ◊q∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, _®Hõì~°∞#∞ U"≥∞ÿ<å LáêǨ~°O fã¨∞HÀ=∞<åfl~°∞? Éèí‰õΩÎÅ∞ _®Hõì~°∞‰õΩ LáêǨ~°O ã¨=∞iÊOKå~°∞. _®Hõì~°∞ (LáêǨ~°O uO@∂): LáêǨ~°O ÃÑ\˜ì#O^Œ∞‰õΩQÍ#∞ '^䕺O‰õĺ— W™êÎ#∞. g∞izÛ# LѨ^ÕâßʼnõΩ =∂„`«O HÍ^Œ∞. P '^䕺O‰õΩº— <À\˜`À K≥ѨÊ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): ÉèíQÆ=O`«∞_çÃÑ· =∞#ã¨∞û xÅ∞ѨÙ, JO`«HõO>Ë "Õˆ~ UO K≥áêÊe?

WOHÍ HÍã¨Î ^蕺#O KÕã∂¨ Î LO_»∞. (z#fl #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ K«∂Ñ≤ã∂¨ )Î K«∂_»∞, W`«_ç =∞#ã¨∞û ÉèQí =Æ O`«∞_çÖ’ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ b#"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. h‰õΩ K≥Ñ≤Ê# =∂@Åhfl – _®Hõì~°∞: P =∂@Å∞ gi‰õį_® K≥ѨÊO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =ºH˜Î r~°‚â◊H˜ÎH˜ `«QÆæ@∞ì J`«_çH˜ PǨ~°O W"åfie. h‰õΩ K≥Ñ≤Ê# q+¨Ü«∂Å#∞ JO^Œ~°∂ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÖ~å Uq∞\˜? h‰õΩ K≥Ñ≤Ê# =∂@Å#∞ <Õ#∞ JO^ŒiH© K≥ѨÊ*ÏÅ#∞. `«e¡ WO\˜H˜ XHõ KÕѨ#∞ fã¨∞‰õΩ=zÛO^Œ#∞‰õΩO^•O. a_»¤ÅO^Œi r~°‚â◊H©Î XˆHÖÏ LO_»^Œ∞ Hõ^•!

H˘O`«=∞OkHÀã¨O P"≥∞ ѨÖÏ"£ KÕã¨∞ÎOk. =∞iH˘O^Œi HÀã¨O ѨÙÅ∞ã¨∞ KÕã¨∞ÎOk. – giH˜ r~°‚â◊H˜Î `«‰õΩ¯=. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) _®. ã¨~å¯~ü ÃãÅ=٠ѨÙK«∞Û‰õΩ<åfl_»∞. <Õ_»∞ q[Ü«∞^Œâ◊q∞. D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ ÃÑ^ŒÌʼnõΩ, ¿ãflÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ ã¨=Úz`« suÖ’ Q“~°=O, â◊√ÉèÏHÍOHõ∆Å∞ `≥Å∞ѨÙHÀ=_»O =OQÆ ã¨=∂[OÖ’ P#"å~Úf. Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ™êëêìOQÆ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ PÜ«∞# áê^Œ^èŒ∂ox ã‘fiHõiOKå~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ "å~°O^Œ~°∂ Ѩ~°ã¨Ê~°O PeOQÆ#O KÕã¨∞‰õΩx â◊√ÉèÏHÍOHõ∆Å∞ `≥Å∞ѨىõΩ<åfl~°∞. "åi P#O^•xH˜ ǨÏ^Œ∞ÌÖËHõáÈ~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ã¨∞ã‘ÎQÍ LOk. HÍx <Õ_»∞ PÜ«∞# "åi #O^Œih ^•xx =∞~°záÈÜÕ∞ÖÏ KÕâß~°∞. PeOQÆ<åÅ∞, <À~°∞ fÑ≤ KÕã¨∞HÀ=_»O KåÖÏ¿ãѨ\ ˜ =~°‰Ωõ H˘#™êyOk. z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞, '=∞— `«k`«~° Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ ã¨g∞áê# ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.

PÜ«∞# "åi`À LÖÏ¡ã¨OQÍ =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. _®.ã¨~å¯~ü QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: _®Hõ~ì ∞° ‰õΩ WO`«HOõ >Ë Z‰õΩ¯=QÍ K≥¿ÑÊ J=ã¨~O° ÖË^∞Œ . K≥@∞ì H˘@ì_»O ^•^•Ñ¨Ù ѨÓ~°ÎÜ«∂ºHõ P =ºH˜Î „ѨHõ¯‰õΩ `«Ñ¨C‰õΩO\Ï_»∞. HÍ¿ãѨ\’¡ P K≥@∞ì ^•#O`«@ J^Õ Ñ¨_çáÈ`«∞Ok.

444

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (#=Ùfi`«∂): WHõ¯_» „Ѩun Principle (P^Œ~°≈"Õ∞)!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): _®Hõì~°∞ KåÖÏ =~°‰õΩ =∂iáÈÜ«∂_»∞ Hõ^•, U=∞O\Ï"£? B+¨^èŒO W"åfiÅ#fl ã¨OQÆ`Õ =∞izáÈ`å_»∞. <Õ#∞ *Ï˝Ñ¨HõO KÕã≤#ѨC_»∞ 'F! J=Ù#=Ù#∞, B+¨^èŒO W"åfie— JO\Ï_»∞.

WO\˜ =ÚOyeÖ’ H˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ áê_»∞`«∞<åfl~°∞. "å~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’H˜ uiy =KåÛ~°∞. PÜ«∞# "åi`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''U"≥∂Üü∞, WO^•Hõ g∞~°∞ áê_®~°∞ Hõ^•, HÍx Jhfl JѨã¨fi~åÖË! JѨã¨fi~åÅ∞ áê_»_»OÖ’ xëê‚`«∞_≥·# =ºH˜Î XHõ_»∞ L<åfl_»∞. WO^•Hõ g∞~°∞ áê_çOk ‰õÄ_® JÖψQ `ÀzOk.—— (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) z#fl #ˆ~O„^Œ∞_çH˜ |O^èŒ∞"≥·# JÉσ~Ú XHõ_»∞ =KåÛ_»∞. ÉÏQÍ ëȉõΩQÍ L_»∞ѨÙÅ∞ ^èŒiOz, Hõà◊§*’_»∞ ÃÑ@∞ìH˘x L<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ z#fl #ˆ~O„^Œ∞_ç`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: D ^•iÖ’ F ‰õΩ„~°"å_»∞ "≥à◊√`«∂O_»QÍ K«∂âß#∞. ÉÏQÍ =∞_»`«Å∞ ÃÑ\˜ì=Ù#fl K˘Hͯ ^èŒiOKå_»∞. ZO`«QÍ =QÆÅ∞áÈ`«∂ #_»∞ã¨∞Î<åfl_»x! =∞^茺=∞^茺֒ âßÅ∞"å#∞ „ѨHõ¯‰õΩ `˘ÅyOz `«# K˘Hͯ JO^ŒiH© HõxÑ≤OKÕÖÏ KÕ™êÎ_»∞. `«##∞ Z=Ô~·<å K«∂ã¨∞Î<åfl~å ÖË^• Jx QÆ=∞xã¨∂Î LO\Ï_»∞. J`«_»∞ #_»∞ã¨∞ÎO>Ë "≥∂HÍà◊√§ =OHõ~° Jx `≥eã≤áÈ`ÀOk. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) <≥=∞e ѨÙiqÑ≤Ê `«# JO^•xfl „Ѩ^Œi≈ã¨∞ÎOk. HÍx ^•x HÍà◊√§ =ÚiH˜QÍ LO\Ï~Ú.

(JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) XO>ˇ J<åHÍi. ^•xH˜ ã¨O|OkèOz# q+¨Ü«∂Åhfl JÖψQ LO\Ï~Ú. z#fl #ˆ~O„^Œ∞_ç |O^èŒ∞=Ù: J~Ú`Õ ^•x #_»`« =∞Oz^Õ Hõ^•!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞Oz^Õ. HÍx Jk =Úà◊§HõOѨÅ∞ uO@∂ LO@∞Ok. <À@∞ #∞O_ç ~°HõÎO HÍ~°∞`«∂O@∞Ok. J~Ú#ѨÊ\˜H© =Úà◊§HõOѨÅ∞ u#_»O =∂„`«O =∂#^Œ∞. ã¨O™ê~°∞Å∂ JO`Õ! a_»¤Å∞ =∞~°}˜Oz<å WOHÍ a_»¤Å∞ HÍ"åÅO@∂ "≥OѨ~å¡_»∞`«∂<Õ LO\Ï~°∞.

+¨+¨ª ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, Dâß<£ - QÆ$Ǩϙê÷„â◊=∞O JHÀì|~°∞ 22 1885

QÆ∞~°∞"å~°O ™êÜ«∞O„`«O. ^Œ∞~åæѨÓ[ `«~°∞"å`« H˘xfl ~ÀAÅ∞ QÆ_çKå~Ú. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ âߺOѨىõÄ~ü Éèí=#O Ô~O_»= JO`«ã¨∞ÎÖ’x `«=∞ QÆkÖ’ ѨHõ¯g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. |Å~å"£∞ É’ã¨∞ WO\’¡ LO_Õ@ѨC_»∞ ã¨∞„Ѩã≤^Œú PÜ«Úˆ~fi^Œ "≥·^Œ∞º_≥·# QÆOQ̈́Ѩ™ê^£‰õΩ PÜ«∞#∞fl K«∂Ñ≤OK«_»O [iyOk. D "åºkè #Ü«∞=∞=Ù`«∞O^• Jx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J_çy#ѨC_»∞ QÆOQ̈́Ѩ™ê^£ |^Œ∞Å∞K≥ѨÊÖË^Œ∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ J֒Ѩu _®Hõì~°∞¡‰õÄ_® K«∂ã≤ D "åºkè #Ü«∞=∞=^Œx x~åú~°} KÕâß~°∞. „Ѩã¨∞Î`«O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu "≥·^Œ∞º_≥·# _®IIã¨~å¯~ü Ѩ~°º"ÕHõ∆}Ö’ L<åfl~°∞.

PÜ«∞#‰õΩ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ Ѩ@¡ Jq∞`« „â◊^•úɉíè Ωõ ÅÎ ∞. ÉÁuÎQÍ fiHõ ÖËHáõ È~Ú#ѨÊ\˜H,© =zÛ#ѨC_»ÖÏ¡ PÜ«∞# XHÀ¯™êi ^•^•Ñ¨Ù P~°∞, U_»∞ QÆO@Åáê@∞ WHõ¯_Õ LO_çáÈ`å_»∞. ^ŒQÆæi K«∞@ìOÖÏ Éèí‰õΩÎÅO^Œi`À Hõeã≤"≥∞Åã≤ LO\Ï_»∞.

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

445

QÆkÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`Àáê@∞ Dâß<£K«O„^Œ =ÚM’áê^蕺ܫ∞, _®IIã¨~å¯~ü `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ L<åfl~°∞. Dâß<£ ^•#je. ÃÑ#¬<£ ѨÙK«∞ÛH˘x rq`«O QÆ_»∞ѨÙ`«∂ L<åfl_»∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© ^•<åÅ∞ KÕÜ«∞_»O =∂„`«O =∂#_»∞. ã¨=∞Ü«∞=∞O`å ÉèíQÆ=zÛO`«#Ö’<Õ QÆ_»∞ѨÙ`«∞O\Ï_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ [|∞ƒ KÕã≤O^Œx qx PÜ«∞#∞fl K«∂_»_®xH˜ =KåÛ_»∞. Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =K«<å=∞$`åxfl „QÀÅ_®xH˜ P`«∞~°`«`À L<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, Dâß<£#∞ L^ÕÌtã¨∂Î =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. (xi¡Ñ¨Î ã¨O™ê~åxH˜ =∂~°æO) N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: ã¨O™ê~°OÖ’ LO@∂ ÉèQí =Æ O`«∞_ç áê^ŒÑ^¨ •‡ÅÃÑ· ÉèHí xΘ Hõey=ÙO_ç ã¨O™ê~°O KÕ¿ã"å_»∞ x[OQÍ<Õ ^èŒ#∞º_»∞ ã¨∞=∂! J`«_Õ g~°∞_»∞. <≥uÎg∞^Œ Ô~O_»∞ =∞}∞QÆ∞Å |~°∞=Ù ÃÑ@∞ìH˘x ‰õÄ_® ^•i# "≥àı§ ÃÑo§"åi Tˆ~yOѨÙ#∞ K«∂¿ã =ºH˜Î ÖÏO\˜ "å_»∞. J`«_»∞ ZO`À â◊H˜Î LO>Ë `«Ñ¨Ê JÖÏ rqOK«ÖË_»∞. JÖÏO\˜ ã¨O™êi |∞~°^ŒKÕѨ ÖÏO\˜"å_»∞. |∞~°^ŒÖ’ LO@∞Ok HÍx ^•x XO\˜H˜ HÍã¨Î~Ú<å |∞~°^Œ JO@∞HÀ^Œ∞. h\˜Ñ¨H˜∆ (Water Fowl) ã¨~°fi^• h\˜Ö’ =Úxy LO@∞Ok HÍx Jk XHõ¯™êi Ô~Hõ¯Å∞ qkeOK«QÍ<Õ ^•x XO\˜ÃÑ· h~°<Õ^Õ xÅ∞=^Œ∞. ''HÍx ã¨O™ê~°OÖ’ xi¡Ñ¨ÎÉèÏ=O`À LO_»_®xH˜QÍ#∞ H˘xfl ™ê^èŒ#Å∞ KÕÜ«∞=Åã≤ LO@∞Ok. H˘O`«HÍÅOáê@∞ UHÍO`«OÖ’ LO_»_»O J=ã¨~°O – Jk U_®káê@∞ HÍ=K«∞Û, P~°∞ <≥ÅÅ∞ HÍ=K«∞Û, =¸_»∞ <≥ÅÅ∞ HÍ=K«∞Û† ÖˉõΩO>Ë XHõ <≥Å~Ú<å HÍ=K«∞Û. P UHÍO`«OÖ’ ÉèíQÆ=zÛO`«# KÕÜ«∂e, "庉õΩÅz`«ÎO`À ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ÉèíH˜Î HÀã¨O „áêi÷OKåe. ǨÏ$^ŒÜ«∂O`«~åàÏÅÖ’ WÖÏ J#∞HÀ"åe: 'D ã¨O™ê~°OÖ’ <å "å~°O@∂ Z=~°∂ ÖË~°∞. Z=i#~Ú`Õ <å "å~°∞ JO@∞<åfl<À "å~°∞ LO_Õk Ô~O_»∞ ~ÀAʼnõΩ =∂„`«"Õ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_˘Hõ¯_Õ <å "å_»∞. PÜ«∞<Õ <å ã¨~°fiã¨fiO. FÇπÏ! <Õ <åÜ«∞#∞fl ZÖÏ á⁄O^ŒQÆÅ#∞?— ''ÉèíH˜Îx ã¨OáêkOK«∞H˘#fl `«~°∞"å`« ã¨O™ê~°O KÕÜ«∞=K«∞Û. Wk KÕ`«∞ʼnõΩ #∂<≥ ~åK«∞H˘x Ѩ#ã¨`˘#Å∞ "˘Å=_»O ÖÏO\˜k. JѨC_»∞ KÕ`«∞ʼnõΩ lQÆ∞~°∞ JO@^Œ∞. ã¨O™ê~°O h\˜ =O\˜k, =∞#ã¨∞û áêÅ ÖÏO\˜k. h\˜Ö’ áêÅ#∞ Hõ#∞Hõ áÈ¿ãÎ Ô~O_»∂ Hõeã≤áÈ`å~Ú. JO^Œ∞ˆH áêÅ#∞ UHÍO`« „Ѩ^Õâ◊OÖ’ (JO>Ë Z=~°∂ áêÅ#∞ Hõ^ŒÑ¨‰õΩO_® LO>Ë@@∞¡) ÃÑ\˜ì `À_»∞ɡ@ì=Åã≤ LO@∞Ok. ÃÑ~°∞QÆ∞ `À_»∞H˘#fl `«~°∞"å`« "≥#fl#∞ fÜ«∞=Åã≤ LO@∞Ok. "≥#fl#∞ fâßHõ ^•xfl h\˜Ö’ Hõ#∞Hõ "Õã≤#@¡~Ú`Õ Jk h\˜Ö’ HõÅã≤áÈ^Œ∞† xi¡Ñ¨ÎOQÍ h\˜ g∞^Œ `ÕÅ∞`«∂ LO@∞Ok. ''„|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎÅ∞ <å`À WÖÏ J<åfl~°∞. '=∞Ǩâ◊Ü«∂! =∂k [#Hõ =∞Ǩ~åA =∞`«O. PÜ«∞# ÖÏQÍ<Õ "Õ∞=Ú ‰õÄ_® xi¡Ñ¨ÎÉèÏ=O`À ã¨O™ê~°O KÕ™êÎ=Ú.— JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ WÖÏ J<åfl#∞: 'xi¡Ñ¨ÎÉèÏ=O`À ã¨O™ê~°O K≥Ü«∞º_»O ZO`À Hõ+¨ìO. T~°ˆH <À\˜`À K≥Ñ≤Ê#O`« =∂„`å# Z=~°∂ [#Hõ =∞Ǩ~åAÖˇ·áÈ~°∞. [#‰õΩ_»∞ `«Å „H˜O^Œ∞Å∞QÍ Zxfl `«Ñ¨ã¨∞ûÅ∞ KÕâß_»x! g∞‰õΩ P q^èŒOQÍ `«Å„H˜O^Œ∞Å"åfieû# ѨxÖË^Œ∞. '' 'HÍx ™ê^èŒ#Å∞ KÕÜ«∂e, UHÍO`«OÖ’ =ã≤OKåe. UHÍO`«OÖ’ *Ï˝<åxfl, ÉèíH˜Îx á⁄O^•Hõ "≥o§ ã¨O™ê~°O K≥Ü«∂ºe. áêÅ#∞ Hõ^ŒÑ¨‰õΩO_® `À_»∞ ɡ@ì=Åã≤ LO@∞Ok. J@∂ W@∂ Hõ^Œ∞ѨÙ`«∂ LO>Ë ÃÑ~°∞QÆ∞ `À_»∞HÀ^Œ∞.—

446

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''[#Hõ =∞Ǩ~åA xi¡Ñ¨ÙÎ_»∞QÍ LO_Õ"å_»∞. JO^Œ∞KÕ`« PÜ«∞#‰õΩ q^ÕǨï_»<Õ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# ¿Ñ~°∞‰õÄ_® LO_Õk. ZO^Œ∞HõO>Ë, PÜ«∞#‰õΩ ^ÕǨÏÉèÏ=# LO_Õk HÍ^Œ∞ HÍ|\˜ì. ã¨O™ê~°OÖ’ LO@∂‰õÄ_® r=#∞‡‰õΩÎ_≥· u~°∞QÆ∞`«∂O_Õ"å_»∞. HÍx ^ÕǨÏÉèÏ=# áÈ=_»=∞<Õk ã¨∞^Œ∂~° q+¨Ü«∞O. JO^Œ∞‰õΩ ZO`«QÍ<À ™ê^èŒ#Å∞ J=ã¨~°O. ''[#‰õΩ_»∞ =∞Ǩg~°∞_»∞. ~Ô O_»∞ Hõ`∞« ÅÎ `À#∂ ™ê=Ú KÕ¿ã"å_»∞ – XHõ\ ˜ *Ï˝#O, =∞~˘Hõ\ ˜ Hõ~‡° .

(QÆ$Ǩϙê÷„â◊=∞ *Ï˝x - ã¨<åflº™ê„â◊=∞ *Ï˝x) ''QÆ$Ǩϙê÷„â◊=∞OÖ’ L#fl *Ï˝xH˜, ã¨<åfl º™ê„â◊=∞OÖ’ L#fl *Ï˝xH˜ =∞^茺 U"≥∞ÿ<å `Õ_® LO^• Jx J_çy`Õ ^•xH˜ ã¨=∂^è•#O – W^ŒÌ~°∂ XˆH `«~°QÆuH˜ K≥Ok# "åˆ~. W`«_»∂ *Ï˝<Õ, J`«_»∂ *Ï˝<Õ. HÍx QÆ$Ǩϙê÷„â◊=∞OÖ’ L#fl *Ï˝xH˜ ÉèíÜ«∞O LO_»<Õ LO@∞Ok. HÍq∞h HÍOK«<åÅ #_»∞=∞ =ã≤ã∞¨ #Î fl@¡~Ú`Õ HÍ™ÈΉÄõ ™ÈÎ ÉèÜ í ∞« O LO_»<Õ LO@∞Ok. =∞ã≤ÉÏi# WO\’¡ =ã≤ã∞¨ #Î flѨC_»∞ #∞=Ùfi ZO`« *Ï„QÆ`«Î =Ç≤ÏOz#ѨÊ\˜H© â◊s~°O g∞^Œ HÍ™ÈΉõÄ™ÈÎ #Å¡x =∞~°Hõ Ѩ_Õ f~°∞`«∞Ok. ''"≥#fl fâßHõ ^•xfl H˘`«Î ‰õΩO_»Ö’ Hõ#∞Hõ ÃÑ_ç`Õ Jk K≥_çáÈ=_®xH˜ P™ê¯~°O LO_»^Œ∞.

HÍx ^•xfl ÃÑ~°∞QÆ∞ ÃÑ\˜ì# ‰õΩO_»Ö’ ÃÑ\˜ì#@¡~Ú`Õ, ã¨O^ÕǨÏ"Õ∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) ''¿ÑÖÏÅ∞ "Õ~ÚOKÕ@ѨC_»∞ =¸‰õΩ_»∞ #∞O_ç XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ Zyi <ÕÅg∞^Œ Ѩ_»`å~Ú. Jq U=∂„`«O =∞~°‰õ ÖˉõΩO_® =∞Öˇ¡Ñ¨Ù=ÙfiÖÏ¡ LO\Ï~Ú. =¸‰õΩ_»∞Ö’<Õ L#fl ¿ÑÖÏÅ∞‰õÄ_® =∞Oz"Õ.

HÍx Jq JÖÏ =∞Öˇ¡Ñ¨Ù=ÙfiÖÏ¡QÍ LO_»=Ù. "å\˜H˜ H˘kÌQÍ =∞~°‰õ JO\˜=ÙO@∞Ok. J^Õ q^èŒOQÍ ã¨<åflºã≤ *Ï˝<ÀѨÅaú á⁄O^•Hõ =∞Öˇ¡Ñ¨Ù=ÙfiÖÏ ZÖÏO\˜ =∞~°‰õÅ∂ ÖˉõΩO_® LO\Ï_»∞. J~Ú`Õ *Ï˝#O á⁄O^•Hõ ã¨O™ê~°=∞<Õ =¸‰õΩ_»∞Ö’ LO_Õ"å_çH˜ H˘kÌQÍ Z„~° =∞~°Hõ Ѩ_Õ J=HÍâ◊O LOk. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) ''XHõ™êi [#Hõ=∞Ǩ~åA ã¨ÉèíÖ’H˜ XHõ Éèˇ·~°q =zÛOk. ¢ã‘Îx K«∂_»QÍ<Õ [#‰õΩ_»∞, `«Å#∞ „H˜O^Œ‰õΩ kOK«∞H˘x <ÕÅK«∂ѨÙÅ∞ K«∂_»™êQÍ_»∞. Jk K«∂ã≤ Éèˇ·~°q WÖÏ JOk. 'F [#HÍ, ¢ã‘Îx K«∂ã≤ h H˜OHÍ ÉèíÜ«∞O "Õ™ÈÎO^•?— ѨÓ~°‚*Ï˝#O Hõey#ѨC_»∞ S^Œ∞ ã¨O=`«û~åÅ ÉÏÅ∞_ç ã¨fiÉèÏ=O U~°Ê_»∞`«∞Ok. JѨC_»∞ ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ<Õ ÉèË^ŒÉèÏ=O LO_»^Œ∞. ''QÆ$Ǩϙê÷„â◊=∞OÖ’ L#fl *Ï˝xH˜ ^ÕǨÏO g∞^Œ H˘xfl =∞~°HõÅ∞ Ѩ_»=K«∞Û HÍx "å\˜`À J`«_çH˜ HõeˆQ #+¨ì"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞. K«O„^Œ∞xÖ’ =∞K«ÛÅ∞ L<åfl~Ú HÍx "å\˜=Å¡ K«O„^Œ∞x „ѨHÍâßxH˜ Ö’>Ëg∞ ÖË^Œ∞. (*Ï˝#O, Hõ~°‡, Ö’HõtHõ∆}) ''*Ï˝# ã¨=Úáê~°<˚ å#O`«~O° H˘O^Œ~∞° Ö’HõtHõ}∆ Ï~°O÷ Hõ~‡° Å∞ KÕã∞¨ OÎ \Ï~°∞. [#‰õΩ_»∞, <å~°^∞Œ _»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞ D HÀ=‰õΩ K≥O^Œ∞`å~°∞. HÍx P q^èŒOQÍ Ö’‰õΩʼnõΩ LѨ^Õâ◊O KÕÜ«∂ÅO>Ë ZO`À â◊H˜Î J=ã¨~°O. |∞∞+¨µÅ∞ ˆH=ÅO `«=∞ =~°ˆH *Ï˝#O ã¨OáêkOK«∞HÀ=_»OÖ’<Õ `«Å=Ú#HõÖˇ· LO_Õ"å~°∞. HÍx <å~°^•k PKå~°∞ºÅ∞ Ö’HõHàõ Ϻ}O QÆ∞iOz Ü≥∂zOKÕ"å~°∞. "å~°∞ g~° ѨÙ~°∞+¨µÅ∞. ''(`ÕeÔH·#) ѨxH˜~åx Hõ„~° h\˜ÃÑ· `ÕÅ∞`«∂ áÈ`«∞#flѨC_»∞ ^•xg∞^Œ XHõ ѨH˜∆ „"åe<å Jk =ÚxyáÈ`«∞Ok. HÍx ÉèÏsQÍ L#fl H˘Ü«∞º^Œ∞OQÆ h\˜ÃÑ· `ÕÅ∞`«∞#flѨC_»∞ P=Ù, =∞x+≤ z=~°‰õΩ

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

447

XHõ U#∞QÆ∞#∞‰õÄ_® Jk =ÚxyáȉõΩO_® xÉèÏ~ÚOK«∞HÀQÆÅ^Œ∞. ã‘ì=∞~ü `«#O`«@ `å#∞ P=e X_»∞¤‰õΩ KÕ~°_»"Õ∞ QÍHõ ZO`À =∞Okx KÕ~°"Õã¨∞ÎOk ‰õÄ_®. <å~°^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# PKå~°∞ºÅ∞ WÖÏO\˜ ÉèÏsQÍ L#fl H˘Ü«∞º^Œ∞OQÆÅ∞, ã‘ì=∞~°¡=O\˜ "å~°∞. ''H˘O^Œ~°∞ U^≥·<å ~°∞zQÆŠѨ^•~å÷xfl u#fl `«~°∞"å`« =∞Ô~=iH© Jk `≥eÜ«∞‰õΩO_® – `«∞"åfiÅ∞`À =¸u `«∞_»∞K«∞H˘x ‰õÄ~°∞ÛO\Ï~°∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) =∞i H˘O^Œ~°∞ LO\Ï~°∞ – JÖÏO\˜ =ºH˜ÎH˜ =∂q∞_çѨO_»∞ ÅaèOz#ѨC_»∞ ^•xfl HÀã≤ JO^ŒiH© ѨOK«∞`å_»∞, `å#∞‰õÄ_® uO\Ï_»∞. <å~°^•k PKå~°∞ºÅ∞ [#∞ÅO^Œi "Õ∞Å∞HÀã¨O *Ï˝<ÀѨÅaú `«~°∞"å`« ‰õÄ_® ÉèíH˜Îx P„â◊~ÚOz LO_Õ"å~°∞.——

ã¨Ñ¨Î=∞ ѨiKÕÛù^ŒO *Ï˝#O, ÉèíH˜Î - Ü«ÚQÆ^èŒ~°‡O _®Hõì~°∞: *Ï˝#O`À =∞x+≤ J"åHõ¯~ÚáÈ`å_»∞. Hõà◊√§ =¸ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. Hõhfl~°∞ „ã¨qã¨∞ÎOk. JѨC_»∞ ÉèíH˜Î J=ã¨~°O U~°Ê_»∞`«∞Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÉèíH˜Î, ¢ã‘ÎÖÏO\˜k. JO^Œ∞ˆH JO`«óѨÙ~°O =~°‰õΩ "≥à◊§QÆÅ^Œ∞. *Ï˝#O |Ü«∞@ L#fl QÆ^Œ∞Å =~°‰õΩ =∂„`«"Õ∞ áÈQÆÅ^Œ∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) _®Hõì~ü: J~Ú`Õ ¢ã‘ÎÅO^ŒiH© JO`«óѨÙ~°OÖ’ „Ѩ"ÕtOK«_®xH˜ J#∞=∞u ÅaèOK«^Œ∞ Hõ^• – L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ "Õâ◊ºÅ∞. JO^Œ∞ˆH *Ï˝#O Ü≥ÚHõ¯ J=ã¨~°O! (ÉèíH˜Î - ^•i `«Ñ≤Ê# ѨÓs Éèí‰õΩÎx ^Œ$ëêìO`«O) N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: XHõ =ºH˜HÎ ˜ ã¨~Ô #· =∂~°Oæ `≥eÜ«∞‰õΩO_® LO_»=K«∞Û† HÍx P`«_Hç ˜ ÉèQí =Æ O`«∞_ç Ѩ@¡ ÉèíH˜Î L#flk, PÜ«∞#∞fl `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅ<Õ PHÍOHõ∆ L#flk. JÖÏO\˜ =ºH˜Î ˆH=ÅO `«# ÉèíH˜ÎÜ≥ÚHõ¯ |eq∞ KÕ`«<Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^ŒQÆÅ_»∞. XHõ™êi XHõ z`«Îâ◊√kú QÆÅ Éèí‰õΩÎ_»∞ ѨÓs [QÆ<åfl^䌙êfiq∞x ^Œi≈OK«_®xH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. ѨÓsH˜ "≥àı§ =∂~°æO U^À J`«_çH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞. ^ŒH˜∆}kâ◊QÍ "≥à◊§_®xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ J`«_»∞ ѨtÛ=∞OQÍ "≥à◊¡™êQÍ_»∞. ^•i J~Ú`Õ `«áêÊ_»∞HÍx J`«_»∞ ZO`À P~å@OQÍ [<åxfl ã¨Ô~·# ^•i K«∂Ѩ=∞x J_»∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞. "å~°∞ J`«_ç`À 'Wk HÍ^Œ∞ ã¨Ô~·# ^•i. P ^•iQÆ∞O_® "≥à◊√§— J<åfl~°∞. P Éèí‰õΩÎ_»∞ z=~°‰õΩ ѨÓs KÕ~°∞H˘x [QÆ<åfl^äŒ ™êfiq∞x ^Œi≈OKå_»∞. K«∂âß"å, h‰õΩ `≥eÜ«∞HõáÈ~Ú#ѨÊ\˜H© Z=~À XHõ~°∞ `≥eÜ«∞Ѩ~°∞™êÎ~°∞. _®Hõì~ü: HÍx P Éèí‰õΩÎ_»∞ J*Ï˝#OKÕ ^•i =∞izáÈ=_»"≥∞ÿ`Õ [iyOk Hõ^•!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, J`«_»∞ =∞izáÈ=_»"≥∞ÿ`Õ [iyOk HÍx z=~°‰õΩ `«# QÆ=∂ºxfl KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. (ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ™êHÍ~°∞_»∂, x~åHÍ~°∞_»∂#∂) XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ™êHÍ~°∞_® ÖËHõ x~åHÍ~°∞_®?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ™êHÍ~°∞_»∞, x~åHÍ~°∞_»∞ ‰õÄ_®. XHõ ã¨<åflºã≤ [QÆ<åfl^䌙êfiq∞ ^Œi≈OѨ "≥àϧ_»∞. ™êfiq∞x ^Œi≈OK«∞‰õΩ#fl `«~∞° "å`« J`«_Hç ˜ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ ™êHÍ~°∞_® ÖËHõ x~åHÍ~°∞_® J<Õ ã¨O^ÕǨÏO HõeyOk. J`«_ç KÕuÖ’ ^ŒO_»O L#flk. [QÆ<åfl^䌙êfiq∞ ^ÕǨxfl ã¨Ê $tã¨∞ÎO^•

448

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ÖË^• Jx J`«_»∞ P ^ŒO_»O`À ѨsH˜∆OK«™êQÍ_»∞. XHõ™êi J`«_»∞ ^ŒO_®xfl W@∞"≥·Ñ¨Ù#∞O_ç J@∞"≥·Ñ¨Ù‰õΩ uáêÊ_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Jk [QÆ<åfl^äŒ∞x ^ÕǨxfl ã¨Ê $tOK«_»O ÖË^Œx J`«_»∞ QÆ=∞xOKå_»∞† `«# Z^Œ∞@ ÉèíQÆ=O`«∞x q„QÆǨÏO ÖË^Œx ÉèÏqOKå_»∞. =∞m§, ^ŒO_®xfl J@∞"≥·Ñ¨Ù #∞O_ç W@∞"≥·Ñ¨Ù‰õΩ u¿ÑÊ@ѨC_»∞ Jk ÉèíQÆ=O`«∞_ç q„QÆǨxfl `åH˜Ok. JѨC_»∞ P ã¨<åºã≤ 'ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ x~åHÍ~°∞_»∞, ™êHÍ~°∞_»∂ ‰õÄ_®— Jx J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. ''HÍx D q+¨Ü«∂xfl J=QÆ`«O KÕã¨∞HÀ=_»O KåÖÏ Hõ+¨ìO. x~åHÍ~°∞_≥·# ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞m§ ™êHÍ~°∞_≥ÖÏ J=Ù`å_»∞? WOHÍ, PÜ«∞# ™êHÍ~°∞_≥·# ѨHõ∆OÖ’ PÜ«∞#‰õΩ <å<å~°∂áêÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ L<åfl~Ú J#fl ã¨O^ÕǨÅ∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ `«Öˇ`«∞Î`å~Ú.—— ('J^ŒÌHõѨ٠„^•=}O ~°OQÆ∞—, 'K≥@∞ì g∞^Œ „áê}˜ ~°OQÆ∞— ^Œ$ëêìO`åÅ∞) _®Hõ~ì ∞° : PÜ«∞# D „ѨÑO¨ K«OÖ’ <å<å ~°∂áêÅ#∞ ã¨$+≤Oì Kå_»∞. JO^Œ∞Hˆ PÜ«∞# ™êHÍ~°∞_»∞.

WOHÍ, PÜ«∞# =∞#ã¨∞û#∞ ã¨$+≤Oì Kå_»∞. JO^Œ∞Hˆ PÜ«∞# x~åHÍ~°∞_»∞. PÜ«∞# ã¨~fi° =¸ HÍQÆÅ_»∞.

N~å=∞Hõ $ +¨ µ ‚ Å ∞: Éè í Q Æ = O`« ∞ }˜ ‚ ™êH∆ Í `« ¯ iOK« ∞ HÀ‰õ Ω O_®<Õ D q+¨ Ü « ∂ Åxfl\˜ h J~°÷OKÕã¨∞HÀÖË=Ú. ™ê^茉õΩÅ HÀã¨O PÜ«∞# ѨÅ∞ q^è•Å∞QÍ Ñ¨Å∞ ~°∂áêÅÖ’ ^Œ~°≈#q∞™êÎ_»∞.

XHõ =ºH˜Î =^ŒÌ XHõ `˘>ˇìÖ’ J^ŒÌHõѨ٠„^•=}O LOk. J<Õ‰õΩÅ∞ `«=∞ =¢™êÎʼnõΩ ~°OQÆ∞ "Õ~ÚOK«∞HÀ=_®xH˜ J`«_ç =^Œ‰Ì Ωõ =KÕÛ"å~°∞. P =ºH˜Î "åi`À 'g∞ =¢™êÎxfl U ~°OQÆ∞Ö’ J^Œ=Ì ∞O\Ï~°∞— Jx J_»∞QÆ∞`å_»∞. "åiÖ’ XHõ~°∞ |Ǩïâß Z~°∞=Ù ~°OQÆ∞Ö’ J^ŒÌ=∞x J_»∞QÆ∞`å_»#∞‰õΩO^•O. P =ºH˜Î "≥O@<Õ P =¢™êÎxfl `˘>ˇìÖ’ =ÚOz 'WkQÀ h‰õΩ HÍ=Åã≤# Z~°∞Ѩ٠~°OQÆ∞ =GO fã¨∞HÀ— JO\Ï_»∞. "Õˆ~ Z=~°~Ú<å '<å =¢™êÎxfl Ѩã¨∞ѨÙ~°OQÆ∞Ö’ J^•Ìe— JO\Ï~°#∞‰õΩO^•O. D =ºH˜Î "≥O@<Õ P =¢™êÎxfl J^Õ `˘>ˇìÖ’ =ÚOz 'W^Œ∞QÀ, h‰õΩ HÍ=Åã≤# Ѩã¨∞ѨÙ~°OQÆ∞ =GO fã¨∞HÀ— JO\Ï_»∞. hÅO~°OQÆ∞Ö’ J^•ÌÅx J_çy`Õ =∞m§ J^Õ `˘>ˇìÖ’<Õ ^•xfl =ÚOz =∞m§ J^Õ =∂@ – 'W^Œ∞QÀ h‰õΩ HÍ=Åã≤# hÅO ~°OQÆ∞ =GO fã¨∞HÀ—. D q^èŒOQÍ Z=iH˜ U ~°OQÆ∞Ö’ HÍ"åÅ#∞‰õΩO>Ë, P =ºH˜Î "åi =¢™êÎxfl J^Õ~°OQÆ∞Ö’ P `˘>ˇìÖ’<Õ =ÚOz J^ŒÌHõO KÕã≤~Ú™êÎ_»∞. =∞~À =ºH˜Î D =º=Ǩ~å#flO`å Pâ◊Û~°ºO`À K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. JѨC_»∞ P J^ŒÌHõO "Õ¿ã P =ºH˜Î W`«_ç`À 'U=∞Ü«∂º h =¢™êÎxfl U ~°OQÆ∞Ö’ J^ŒÌ=∞O\Ï=Ù?— Jx J_çQÍ_»∞. JѨC_® Ô~O_»= =ºH˜Î WÖÏ J<åfl_»∞: 'JÜ«∂º! #∞=Ùfi U ~°OQÆ∞`À<≥·`Õ D =¢™êÎÅxfl\˜H© J^ŒÌHõO "Õã¨∞Î<åfl"À, <å =¢™êÎxH˜ ‰õÄ_® J^Õ ~°OQÆ∞Ö’ J^ŒÌHõO "Õã≤ W=Ùfi.— ''XHõ =ºH˜Î |Ç≤Ï~°∂ƒùq∞H˜ áÈ~Ú#ѨC_»∞ K≥@∞ìg∞^Œ XHõ JO^Œ"≥∞ÿ# „áê}˜x K«∂âß_»∞.

J`«_»∞ =∞~À =ºH˜Î`À '™È^Œ~å, Ѷ¨ÖÏ<å K≥@∞ì g∞^Œ <Õ#∞ Z~°∞Ѩ٠~°OQÆ∞Ö’ L#fl XHõ „áê}˜x K«∂âß#∞— J<åfl_»∞. P Ô~O_»= =ºH˜Î '<Õ#∞ ‰õÄ_® P „áê}˜x K«∂âß#∞, HÍx Jk Z~°∞Ѩ٠~°OQÆ∞Ö’ ÖË^Œ∞. Jk P‰õΩѨK«Û ~°OQÆ∞Ö’ L#flk— J<åfl_»∞. WOHÀ =ºH˜Î 'ÖË^Œ∞, ÖË^Œ∞. P‰õΩѨK«Û HÍ^Œ∞, Jk Ѩã¨∞ѨÙѨK«Û ~°OQÆ∞Ö’ L#flk— J<åfl_»∞. D q^èŒOQÍ<Õ W`«~°∞Å∞ ‰õÄ_® P „áê}˜~°OQÆ∞ Uq∞\’ K≥ѨʙêQÍ~°∞ – XHõ~°∞ hÅO ~°OQÆ∞ JO\Ï~°∞, =∞~˘Hõ~°∞ #Å∞Ѩ٠~°OQÆ∞ JO\Ï~°∞. – WÖÏ

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

449

H˘#™êQÆ∞`«∂<Õ LOk. z=~°‰õΩ "å~°∞ ^≥|ƒÖÏ_»∞HÀ™êQÍ~°∞. "å~°O^Œ~°∂ K≥@∞ì=^ŒÌ‰õΩ "≥o§ XHõ =ºH˜Î JHõ¯_» ‰õÄ~°∞Ûx LO_»_»O QÆ=∞xOKå~°∞. "åi „Ѩâ◊flʼnõΩ ã¨=∂^è•#OQÍ P =ºH˜Î WÖÏ J<åfl_»∞: '<Õ#∞ D K≥@∞ì „H˜O^Œ<Õ =ã≤ã¨∞ÎO\Ï#∞. <å‰õΩ P „áê}˜ QÆ∞iOz ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. g∞~°O^Œ~°∂ K≥|∞`«∞#fl^ŒO`å x["Õ∞. Jk XHÀ¯™êi Z~°∞Ѩ٠~°OQÆ∞Ö’#∂, XHÀ¯™êi P‰õΩѨK«Û~°OQÆ∞Ö’#∂, XHÀ¯™êi Ѩã¨∞ѨÙ~°OQÆ∞Ö’#∂, XHÀ¯™êi hÅO ~°OQÆ∞Ö’#∂ – WOHÍ Z<≥fl<Àfl ~°OQÆ∞Ö’¡ LO@∞Ok. ÃÑQ· Í XHÀ¯™êi Jk =~°‚ ~°ÇÏ≤ `«OQÍ LO_»@O ‰õÄ_® K«∂ã¨∞OÎ \Ï#∞.— ''ã¨^• ã¨~°fi^• ÉèíQÆ=zÛO`«# KÕ¿ã=ºH˜Î =∂„`«"Õ∞ ÉèíQÆ=`ü ã¨fi~°∂ѨO Uq∞\’ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. P =ºˆHÎ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ <å<å~°∂áêÖ’¡, <å<åÉèÏ"åÖ’¡ ^Œ~°≈#q∞™êÎ_»x `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. PÜ«∞# ã¨Q∞Æ }∞_»∞, =∞m§ x~°∞}æ ∞_»∞ ‰õÄ_®. Tã¨~"° e≥ ¡ ѨÅ∞ ~°OQÆ∞Ö’¡ LO@∞O^Œh, =∞m§ H˘xfl ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ U ~°OQÆ∂ ÖˉõΩO_® ‰õÄ_® LO@∞O^Œh P K≥@∞ì „H˜O^Œ =ã≤OKÕ =ºH˜ÎH˜ =∂„`«"Õ∞ `≥Å∞ã¨∞. `«H˜¯# "å~°O`å ˆH=ÅO "å^ÀѨ"å^•Å`À HõÅÇ≤ÏOK«∞H˘O\Ï~°∞. ''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ™êHÍ~°∞_»∞, x~åHÍ~°∞_»∞‰õÄ_®. Wk ZÖÏO\˜^À `≥Å∞™ê? ã¨zÛ^•#O^ŒO f~°=∞O@∂ ÖËx ™êQÆ~°O =O\˜k. ÉèíH˜Î Ü≥ÚHõ¯ j`«Å „ѨÉèÏ=O`À (P ™êQÆ~°OÖ’x) h~°∞ JHõ¯_»Hõ¯_® Ѷ¨∞hÉèíqã¨∞ÎOk – h~°∞ =∞OK«∞ QÆ_»¤Å PHÍ~°OÖ’ Ѷ¨∞hÉèíqOz#@∞¡QÍ. JO>Ë PÜ«∞# Éèí‰õΩÎ_çH˜ ™êH∆Í`«¯i™êÎ_»∞. XHÀ¯™êi ™êHÍ~° ~°∂ѨOÖ’ ^Œ~°≈#q∞™êÎ_»∞. =∞m§ *Ï˝# ÉèÏ㨯~°∞_»∞ L^Œ~ÚOz#ѨC_»∞ P =∞OK«∞ JO`å HõiyáÈ`«∞Ok.—— _®Hõì~°∞: ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOKåHõ =∞OK«∞ JO`å Hõ~°yáÈ~Ú hÔ~·áÈ`«∞Ok. =∞m§ ã¨∂~°∞º_ç "Õ_çq∞ HÍ~°}OQÍ P h~°∞ x~åHÍ~°"≥∞ÿ# PqiQÍ =∂~°∞`«∞O^Œ#fl q+¨Ü«∞O `≥Å∞ã¨∞<å?

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: JO>Ë „|Ǩχã¨`º« O, [QÆx‡^二 . D qKå~°} `«~∞° "å`« ã¨=∂kèãu÷≤ Hõey#ѨC_»∞ ~°∂ѨO wѨO Jhfl ZyiáÈ`å~Ú. JѨC_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ XHõ =ºH˜Î J#fl É’^èŒ LO_»^Œ∞. JѨC_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Uq∞\’ =∂@Ö’¡ K≥ѨÊÖË=Ú. P ã≤÷uÖ’, KÕ¿ÑÊ"åÔ~=~°∞? Z=~°∞ K≥|∞`å~À J`«_Õ ÖË_»∞. J`«_ç '<Õ#∞—#∞ "≥^ŒH˜<å ‰õÄ_® HÍ#~å^Œ∞. JѨC_»∞ „|ǨχO x~°∞æ}O. P ã≤÷uÖ’ „|ǨχO QÆ∞iOz# É’^èŒ ˆH=ÅO É’^èŒ~°∂ѨOÖ’ LO@∞Ok. =∞<À|∞^Œ∞úÅ`À PÜ«∞#∞fl W=Ú_»∞Û HÀÖË=Ú.(JO>Ë J~°÷O KÕã¨∞HÀÖË=Ú.) ''JO^Œ∞ˆH [#O ÉèíH˜Î K«O„^Œ∞_»h, *Ï˝#O ã¨∂~°∞º_»h JO\Ï~°∞.L`«Î~°, ^ŒH˜∆} kâ◊Å∞QÍ ã¨∞^Œ∂~°OÖ’ ã¨=Ú„^ŒO LO@∞O^Œx q<åfl#∞. JHõ¯_» "å`å=~°}O ZO`« K«Å¡QÍ LO@∞O^ŒO>Ë, h~°∞ QÆ_»¤Hõ\ ˜ì JHõ¯_»Hõ¯_® ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ |O_»Å∞QÍ =∂~°∞`«∞Ok. JHõ¯_» F_»Å∞ Ѩܫ∞xOK«*ÏÅ=Ù, Jq JHõ¯_»‰õΩ "≥o§ PyáÈ`å~Ú.—— _®Hõì~°∞: JÖÏQÆ~Ú`Õ ÉèíH˜Î=∂~°æOÖ’, =∞x+≤ PyáÈ`å_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, PyáÈ`å_»∞. HÍx nx=Å¡ "å\˜ÖË¡ Ǩx Ug∞ ÖË^Œ∞. P ã¨zÛ^•#O^Œ ™êQÆ~Ñ° Ù¨ hˆ~ QÆ_H¤» \õ ì˜ =∞OK«∞QÍ `«Ü∂« ~°~ÚOk. WOHÍ qKå~°} H˘#™êyOKåÅO>Ë, L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ '„|Ǩχ ã¨`«ºO [QÆx‡^䌺— JO@∂ qKå~°} KÕã¨∂Î L#flѨÊ\˜H© ǨÏh Ug∞ LO_»^Œ∞. D qKå~°}

450

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

hÖ’ *Ï˝<åxfl *ÏQÆ$`«O KÕã¨∞ÎOk† P *Ï˝#O ã¨∂~°∞ºxÖÏ ^≥·gã¨fi~°∂áêÅ<Õ =∞OK«∞#∞ HõiyOz =∞m¡ ã¨zÛ^•#O^Œ™êQÆ~åxfl ~°∂á⁄O^Œ*Ëã¨∞ÎOk. (Éèí‰õΩÎx '<Õ#∞— - ÉÏÅ∞_ç '<Õ#∞—) ''*Ï˝# qKå~°} JO`«OÖ’ ã¨=∂kèã≤÷u U~°Ê_ç#ѨC_»∞ '<Õ#∞— ÖÏO\˜k Un LO_»^Œ∞. HÍx D ã¨=∂kèã≤÷ux á⁄O^Œ_»O |ǨïHõ+¨ìO. '<Õ#∞— J<Õk U q^èŒOQÍ#∂ "≥àϧÅ#∞HÀ^Œ∞. Jk "≥àϧÅ#∞HÀ^Œ∞ HÍ|>Ëì =∞x+≤ uiy uiy =∞m§ D ã¨O™ê~°OÖ’H˜ ~å=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. ''Z^Œ∞Ì 'ǨÏOÉÏ, ǨÏOÉÏ (<Õ#∞, <Õ#∞)— Jx J~°∞ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞Hõ<Õ ^•xH˜ JO`«\ ˜ ^Œ∞~°=ã¨÷! ~À[O`å Jk <åQÆ\ ˜`À ^Œ∞#fl=Åã≤ LO@∞Ok – ZO_»~Ú<å, "å#~Ú<å 㨈~. ^•xH˜ `À_»∞, ^•xfl Hõ™ê~Ú"å_»∞ #~°∞‰õΩ`å_»∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© ^•xH˜ =ÚH˜Î ÖË^Œ∞. K«~°‡HÍ~°∞Å∞ ^•x K«~å‡xfl Xez *’à◊√§ `«Ü«∂~°∞KÕ™êÎ~°∞. z@ìz=~°QÍ ^•x „¿ÑQÆ∞Å`À `«O„ux `«Ü«∂~°∞KÕ™êÎ~°∞. JѨC_»∞ ^Œ∂k UˆH"å_ç KÕuÖ’ Ѩ_ç Jk '`«∞Ǩï, `«∞Ǩï (#∞=Ùfi, #∞=Ùfi)— J#flѨC_Õ ^•xH˜ =ÚH˜Î. ''r=Ù_»∞ '<å-ǨÏO, <å-ǨÏO, <å-ǨÏO (<Õ#∞ HÍ^Œ∞) F ÉèíQÆ=O`«∞_®, <Õ#∞ Ug∞ HÍ^Œ∞. <Õ#∞ ^•ã¨∞_»#∞, #∞=Ùfi „ѨÉèí∞qfi— J#flѨC_Õ q"≥∂K«#, JѨC_Õ =ÚH˜Î.—— _®Hõì~°∞: HÍx ^Œ∂k UˆH"å_ç KÕuÖ’ Ѩ_®e Hõ^•! (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: '<Õ#∞— J<Õk "≥à◊§HõáÈ`Õ, P "≥^èŒ=#∞ 'ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^•ã¨∞_ç—QÍ Ñ¨_ç LO_»x=Ùfi. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) ''ã¨=∂kèã≤÷u Ñ≤^ŒÑ¨ ‰õÄ_® H˘O^ŒiH˜ '<Õ#∞— J<Õk LO@∞Ok – '^•ã¨∞_ç <Õ#∞— 'Éèí‰õΩÎ_ç <Õ#∞— J<Õ ~°∂ѨOÖ’. â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ Ö’HõtHõ∆}Ï~°÷O 'q^•º <Õ#∞—#∞ xÅ∞ѨىõΩ<åfl~°∞. '^•ã¨∞_ç <Õ#∞—, 'q^•º <Õ#∞—, 'Éèí‰õΩÎ_ç <Õ#∞— – nx<Õ 'ѨiѨHõfi"≥∞ÿ# <Õ#∞— JO\Ï~°∞. 'JѨiѨHõfi"≥∞ÿ# <Õ#∞— JO>Ë Uq∞\’ `≥Å∞™ê? <Õ#∞ Hõ~°Î#∞, <Õ#∞ Ѷ¨ÖÏ<å Q˘Ñ¨Ê=ºH˜Î ‰õΩ=∂~°∞}˜‚, <Õ#∞ q^•fiOã¨∞}˜‚, <Õ#∞ ^èŒ#=O`«∞}˜‚, <å`À JÖÏO\˜ =∂@Å∞ =∂\Ï¡_»∞`å"å – =∞x+≤x WÖÏ `«ÅKÕÖÏ KÕ¿ã^Õ 'JѨiѨHõfi"≥∞ÿ# <Õ#∞.— JÖÏO\˜ =ºH˜Î WO\’¡ Z=Ô~·<å ^˘OQÆ`«#O KÕã≤ Ѩ@∞ì|_®¤_»#∞HÀO_ç.

JѨC_® =ºH˜Î =ÚO^Œ∞QÍ P ^˘OQÆ#∞O_ç =ã¨∞Î=ÙÅxfl\˜h ÖÏH˘¯O\Ï_»∞. `«~°∞"å`« J`«_çH˜ ÉÏQÍ ^ÕǨÏâ◊√kú KÕã≤ áÈbã¨∞ʼnõΩ JѨÊyOz, WÖÏ JO\Ï_»∞: 'Uq∞\©! Z=i WO\’¡ ^˘OQÆ`«#O KÕâß_À "å_çH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞!— ''ÉèíQÆ=Å¡aú á⁄O^•Hõ S^Œ∞ ã¨O=`«û~åÅ ÉÏÅ∞_ç ã¨fiÉèÏ=O U~°Ê_»∞`«∞Ok. J@∞=O\˜ =ºH˜Î '<Õ#∞—#∞ 'ÉÏÅ∞_ç <Õ#∞—, 'ѨiѨHõfi"≥∞ÿ# <Õ#∞— JO\Ï~°∞. ÉÏÅ∞_»∞ U QÆ∞}O =â◊OÖ’#∂ LO_»_»∞ – „uQÆ∞}Ïf`«∞_»∞. ã¨`«Î fi~°[ã¨Î"≥∂ QÆ∞}ÏÅÖ’ U QÆ∞}ÏxH© =â◊=iÎ HÍ_»∞. g∞ˆ~ K«∂_»O_ç, Ñ≤Å¡Å∞ `«"∂≥ QÆ∞}O =â◊OÖ’ LO_»~∞° . Ñ≤Å"¡ å_»∞ D Hõ} ∆ OÖ’ `«=∞ <ÕãOΨ `À `«Q=Æ ÙÖÏ_»`å_»∞, áÈ\Ï¡_`» å_»∞. =∞~°∞Hõ∆}"Õ∞ J`«}˜‚ PeOQÆ#O KÕã¨∞H˘x J`«_çѨ@¡ ZO`«\ ˜ „¿Ñ=∞ K«∂Ñ≤™êÎ_»∞! J`«_ç`À Zxfl P@Å∞ P_»`å_»∞! Ñ≤Å¡"å_»∞ ~°*’QÆ∞}O =â◊OÖ’ ‰õÄ_® LO_»_»∞. D xq∞+¨OÖ’ J`«_»∞ ZO`À Hõ+¨ìѨ_ç ÉÁ=∞‡iÅ∞¡ Hõ_»`å_»∞. HÍ¿ãѨ\’¡<Õ Jxfl\˜h =keÃÑ\˜ì J=∞‡ =^ŒÌ‰õΩ Ѩ~°∞ÔQ_»`å_»∞.

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

451

WOHÍ, J`«_»∞ |Ǩïâß XHõ Ys^≥·# =GO ^èŒiOz u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï_»∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« K«∂¿ãÎ, Jk ZHõ¯_À *ÏiáÈ~Ú=ÙO@∞Ok. J`«_»∞ ^•x QÆ∞iOz |Ǩïâß =∞izáÈ~Ú LO\Ï_»∞. ÖˉõΩO>Ë ^•xfl K«OHõÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï_»∞. (#=ÙfiÅ∞) P Ñ≤Å¡"å_ç`À 'D =GO ZOK«Hͯ LOk, Z=ik?— Jx J_çy`Õ J`«_»∞ 'D =GO <åk. =∂ <å#flQÍ~°∞ WKåÛ~°∞— JO\Ï_»∞. '<åÜ«∞<å, #∞=Ùfi <å |∞l˚q Hõ^•, D =¢™êÎxfl <å H˜=fi=Ó?— Jx J_çy`Õ J`«_»∞ 'TǨ˙, Wk <å =GO. =∂ <å#flQÍ~°∞ WzÛOk, <Õ#∞ W=fi#∞— JO\Ï_»∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« U^≥·<å ÉÁ=∞‡<À, Ñ≤Å¡#„QÀq<À J`«_ç KÕuÖ’ ÃÑ\˜ì =ÚiÑ≤OѨKÕ¿ãÎ, J`«_»∞ S^Œ∞ ~°∂áêÜ«∂Å qÅ∞= KÕ¿ã P =¢™êÎxfl h‰õΩ WzÛ "≥o§áÈ`å_»∞. JO`Õ HÍ^Œ∞, S^Œ∞ ã¨O=`«û~åÅ ÉÏÅ∞_çH˜ ã¨`«Î fiQÆ∞}O Ѩ@¡ ‰õÄ_® Pã¨H˜Î LO_»^Œ∞. W"åà◊ J`«_»∞ `«# W~°∞QÆ∞ á⁄~°∞QÆ∞ <Õ™êÎÅ`À ZO`À K≥eq∞ <≥~°Ñ¨Ù`å_»∞, "åix K«∂_»‰õΩO_® XHõ¯ Hõ∆}"≥∞ÿ<å LO_»ÖË_»∞. HÍx, `«e¡^ŒO„_»∞Å`À áê@∞ "Õˆ~ „áêO`åxH˜ "≥o§áÈ~Ú#ѨC_»∞ J`«_çH˜ JHõ¯_» H˘`«Î ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ U~°Ê_»`å~°∞. JѨC_»∞ J`«_»∞ `«# „¿Ñ=∞#O`å P H˘`«Î ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å g∞^Œ<Õ ‰õΩiÑ≤™êÎ_∞» . áê`« ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å#∞ ѨÓiÎQÍ =∞izáÈ`å_»∞. ÃÑ·QÍ J`«_çH˜ *Ï`«ºÇ¨ÏOHÍ~°O JO@∂ Un LO_»^Œ∞. 'Ѷ¨ÖÏ<å"å_»∞ h J#fl— Jx `«e¡ K≥Ñ≤ÊO^Œ#∞HÀO_ç. JO`Õ, J`«_»∞ `«# J<Õfl Jx P ÉÏÅ∞_»∞ #∂\˜H˜ #∂~°∞áêà◊√§ #=Ú‡`å_»∞. "åi^ŒÌiÖ’ XHõ_»∞ „ÉÏǨχ}∞_»∞, =∞~˘Hõ_»∞ Hõ=∞‡i "å_»~Ú#ѨÊ\˜H©, W^ŒÌ~°∞ Hõeã≤ XˆH HõOK«OÖ’ J#flO uO\Ï~°∞. WOHÍ, ÉÏÅ∞_çH˜ â◊√z, Jâ◊√z JO@∂ ÉèË^ŒO LO_»^Œ∞. |Ü«∞Å∞‰õΩ "≥o§ =KåÛHõ JÖψQ =zÛ Éè’[<åxH˜ ‰õÄ~°∞ÛO\Ï_»∞. Å[˚‰õÄ_® LO_»^Œ∞. |Ü«∞Å∞‰õΩ áÈÜ«∂Hõ 'K«∂_»∞, <Õ#∞ ÉÏQÍ áÈÜ«∂<À?— JO\Ï_»∞. '' '=Úã¨e"å_ç <Õ#∞— Jx‰õÄ_® XHõ\ ˜ LOk. (_®Hõì~°∞ #"åfi_»∞). =Úã¨e "å_çH˜ J<ÕHõ áêâßÅ∞ LO\Ï~Ú – ‰õΩÅO, JǨÏOHÍ~°O, ã≤QÆ∞æ, ^Õfi+¨O, ÉèíÜ«∞O, q+¨Ü«∂ã¨H˜Î, ÖˇHõ¯Å∞ Hõ>Ëì |∞kú, HÍѨ@ºO. J`«_çH˜ Z=i g∞^≥·<å HÀѨO =¿ãÎ Jk JO`« ã¨∞Å∞=ÙQÍ áÈ^Œ∞. |Ǩïâß Jk rq`åO`«O =~°‰õÄ J>Ë¡ LO_çáÈ`«∞Ok. WOHÍ 'ѨO_ç`«∞_ç#<Õ JǨÏOHÍ~°O—, '^èŒx‰õΩ_ç#<Õ JǨÏOHÍ~°O— L#flq. '=Úã¨e"å_ç <Õ#∞— JѨiѨHõfi"≥∞ÿ# '<Õ#∞—. (*Ï˝<åxH˜ J=~À^è•Öˇ·# 'JǨÏOHÍ~åÅ∞—) (_®Hõì~°∞`À) ''<åÅ∞ÔQ·^Œ∞ ~°HÍÖˇ·# =∞#∞+¨µºÅ∞ LO\Ï~°∞. "åiH˜ *Ï˝#O HõÅ∞QÆ^Œ∞. áêO_ç`«ºO LO^Œ#fl JǨÏOHÍ~°O, q^ŒºÅ∞ JÉèíºã≤OKå##fl JǨÏOHÍ~°O, _»|∞ƒO^Œ#fl JǨÏOHÍ~°O L#fl"åiH˜ *Ï˝#O ÅaèOK«^Œ∞. gix 'Ѷ¨ÖÏ<å KÀ@ XHõ =∞Oz ™ê^èŒ∞=Ù L<åfl_»@. ~å, "≥o§ K«∂^•ÌO— Jx Ñ≤e¿ãÎ g~°∞ "≥O@<Õ Z<Àfl ‰õΩO\˜™ê‰õΩÅ∞ K≥|∞`å~°∞. ™ê^èŒ∞=Ù#∞ K«∂_»_®xH˜ ~å~°∞. ÃÑ·QÍ =∞#ã¨∞ûÖ’ WÖÏ `«ÅáÈ™êÎ~°∞: '<Õ#∞ WO`« Q˘Ñ¨Ê =ºH˜Îx! <Õ#∞ "≥à◊§_»=∂! Ǩï!— (=¸_»∞ QÆ∞}ÏÅ∞ - HÍ=∂k â◊„`«∞=ÙÅ kâ◊ =∂ˆ~Û q^è•#O - WO„kÜ«∞ ã¨OÜ«∞=∞O) ''JǨÏOHÍ~°O `«"≥∂QÆ∞} ã¨fiÉèÏ=O. JǨÏOHÍ~°O J*Ï˝#O =Å¡ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok, `«"≥∂QÆ∞}O =Å¡ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.

452

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''~å=}∞_çH˜ ~°*’QÆ∞}O, ‰õΩOÉèíHõ~°∞‚_çH˜ `«"≥∂QÆ∞}O, qcè+¨}∞_çH˜ ã¨`«Î fiQÆ∞}O LO_Õ=x ѨÙ~å}ÏÖ’¡ K≥ѨÊ|_çOk. JO^Œ∞ˆH qcè+¨}∞_»∞ N~å=∞K«O„^Œ∞}˜‚ á⁄O^ŒQÆeQÍ_»∞. `«"≥∂QÆ∞}ÏxH˜ =∞~À ÅHõ∆}O LOk – Jk „HÀ^èŒO. „HÀ^èŒOÖ’ Uk =∞Oz, Uk K≥_»∞ J#fl *Ï˝#O LO_»^Œ∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ÅOHõ‰õΩ xѨÊO\˜OKå_»∞. J~Ú`Õ P xѨC ã‘`å^Õq L#fl ‰õΩ\©~åxH˜ ‰õÄ_® Ǩx KÕã¨∞ÎO^Œ#fl *Ï˝#O J`«_çH˜ ÖËHõáÈ~ÚOk. ''`«"≥∂QÆ∞}ÏxH˜ L#fl =∞~À ÅHõ∆}O – HÍ=∞O. áê^äŒ∞iÜ«∂Ѷ¨∂\ωõΩ K≥Ok# ysO„^Œ Ѷ¨∞’+π XHõ™êi WÖÏ J<åfl_»∞: 'HÍ=∞„HÀ^è•k â◊„`«∞=ÙÅ∞ =keáÈ=Ù HÍ|\˜ì "å\˜ kâ◊#∞ =∂iÛ"ÕÜ«∞O_ç, „áêѨOzHõ ã¨∞MÏÅ#∞ HÀ~°∞‰õΩ<Õ |^Œ∞Å∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ HÀ~°∞HÀ. ã¨zÛ^•#O^Œ∞_ç`À ~°q∞OK«∞. „HÀ^èŒO =^ŒÅ‰õáÈ`Õ, `å=∞ã≤Hõ ÉèÏ=O`À ‰õÄ_ç# ÉèíH˜Îx P~ÀÑ≤OK«∞H˘x WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ: 'Uq∞\©, <Õ#∞ ^Œ∞~åæ<å=∂xfl LK«ÛiOKå#∞. =∞i <å‰õΩ =ÚH˜Î HõÅ∞QÆ^• Uq∞\˜? WHõ <å‰õΩ áêѨ"∞Õ q∞\˜, |O^è#Œ "Õ∞q∞\˜?— J@∞ ÃÑ#· ÉèQí =Æ Å¡axú á⁄O^•Å#fl Ö’ÉèOí Hõey LO_»∞. ÉèQí =Æ O`«∞_ç ~°∂áêxfl "≥∂Ç≤ÏOK«∞. JǨÏOHÍ~°O xÅ∞ѨÙHÀ"åÅO>Ë '<Õ#∞ ÉèQí =Æ O`«∞_ç ^•ã¨∞_»#∞—, '<Õ#∞ ÉèQí =Æ O`«∞_ç a_»¤#∞— J<Õ JǨÏOHÍ~°O xÅ∞ѨÙHÀ. D q^èŒOQÍ P~°∞æ~°∞ â◊„`«∞=ÙÅ kâ◊#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞~°ÖÏÛe.—— _®Hõ~ì ∞° : WO„kÜ«∂Å#∞ ã¨OÜ«∞=∞O KÕÜ∞« _»=∞<Õk ZO`À Hõ+"ì¨ ∞≥ #ÿ =º=Ǩ~°O. QÆ∞„~°O Hõà§◊ ‰õΩ Ô~O_»∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ QÆO`«Å∞ Hõ\Ïìe. H˘xfl QÆ∞„~åʼnõΩ, Hõà◊§#∞ ѨÓiÎQÍ =¸ã≤"ÕÜ«∞=Åã≤ =ã¨∞ÎOk ‰õÄ_®.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÉèíQÆ=O`«∞_ç Hõ\ÏHõ∆ gHõ∆}O XHõ¯™êi „Ѩã¨iOz#@¡~Ú`Õ, ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^Œ~°≈#O Hõ#∞Hõ XHõ¯™êi ÅaèOz#@¡~Ú`Õ, XHõ¯™êi P`«‡ ™êH∆Í`å¯~°O Hõey#@¡~Ú`Õ WHõ U ÉèíÜ«∞=¸ LO_»^Œ∞. JѨC_»∞ P~°∞æ~°∞ â◊„`«∞=ÙÅ∂ Ug∞ KÕÜ«∞*ÏÅ~°∞. <å~°^Œ∞_»∞, „ѨǨ¡^Œ∞_»∞ÖÏO\˜ x`«ºã≤^Œú =∞ǨѨÙ~°∞+¨µÅ‰õΩ Hõà◊§‰õΩ QÆO`«Å∞ Hõ@∞ìHÀ"åeû# J=ã¨~°O U~°Ê_»ÖË^Œ∞. `«O„_ç KÕ~Úx `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ Ñ¨@∞ìH˘x á⁄ÅO QÆ@∞ìg∞^Œ #_çKÕ Ñ≤Ö¡"å_»∞ HÍã¨Î U=∞~°∞áê@∞`À LO>Ë, J`«_»∞ `«O„_ç KÕ~Úx =^ŒeÃÑ\˜ì QÀuÖ’ Ѩ_çáÈÜÕ∞ „Ѩ=∂^ŒO LOk. HÍx `«O„_ç Ñ≤Å¡"å_ç KÕux Ѩ@∞ìH˘#flѨC_»∞ P Ñ≤Å¡"å_»∞ Z#fl\˜H© QÀuÖ’ Ѩ_»_»∞. _®Hõì~°∞: HÍx `«O„_ç, Ñ≤Å¡"å_ç KÕ~Úx Ѩ@∞ìHÀ=_»O =∞Ozk HÍ^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: JÖÏQÆx HÍ^Œ∞. =∞ǨѨÙ~°∞+¨µÅ∞ ÉÏÅHõ ã¨fiÉèÏ=O Hõey LO\Ï~°∞.ÉèQí =Æ O`«∞_ç =^ŒÌ "å~°∞ ã¨~°fi^• ÉÏʼnõΩÖË. "åiH˜ JǨÏOHÍ~°O LO_»^Œ∞. "åiH˜ L#fl â◊H˜Î JO`å ÉèíQÆ=O`«∞_ç â◊ˆHÎ, `«O„_çQÍi â◊ˆHÎ, `«#^ŒO@∂ Ug∞ LO_»^Œ∞. P q+¨Ü«∞"≥∞ÿ "åiH˜ ^Œ$_è»qâßfiã¨O LO@∞Ok. (*Ï˝#, ÉèíH˜Î Ü≥∂QÍÅ∞ - *Ï˝# Ü≥∂QÆO Hõiî#"≥∞ÿ#k) _®Hõì~°∞: QÆ∞„~°O Hõà◊§‰õΩ QÆO`«Å∞ Hõ@ì‰õΩO_® ^•xfl =ÚO^Œ∞‰õΩ ZÖÏ #_çÑ≤OK«QÆÅO? P~°∞æ~°∞ â◊„`«∞=ÙÅ∞ =â◊OÖ’H˜ ~å‰õΩO_®<Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ™êH∆Í`«¯ iOK«∞HÀQÆÅ=∂?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=Ùfi K≥|∞`«∞#fl^•xfl 'qKå~°} =∂~°æO— JO\Ï~°∞. ^•xfl *Ï˝#Ü≥∂QÆO J<Õ ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. P =∂~°æO QÆ∞O_® ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêÑ≤ÎOK«∞HÀ=K«∞Û. *Ï˝#∞Å∞

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

453

'"≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ z`«Îâ◊√kú HõÅQÆ_»O J=ã¨~°O— Jx K≥|∞`å~°∞. =ÚO^Œ∞QÍ ™ê^èŒ#Å∞ KÕÜ«∂e, J@∞ Ñ≤^ŒÑ¨ *Ï˝<À^ŒÜ«∞O J=Ù`«∞Ok. ''ÉèíH˜Î=∂~°æOQÆ∞O_® ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêÑ≤OÎOK«∞HÀ=K«∞Û. ÉèíQÆ=O`«∞_ç áê^ŒÑ¨^•‡ÅÃÑ· XHõ™êi ÉèíH˜Î Hõ#∞Hõ Hõey#@¡~Ú`Õ, PÜ«∞# <å=∞QÆ∞} H©~°Î#Å∞ KÕÜ«∞_»O ~°∞zOz#@¡~Ú`Õ, JѨC_»∞ WO„kÜ«∞ã¨OÜ«∞=∞O HÀã¨O „Ѩ`ÕºHõOQÍ „Ѩܫ∞uflOK« =Åã≤# ѨxÖË^Œ∞. â◊„`«∞=ÙÅ∞ `«=∞O`«@ `å"Õ∞ =â◊OÖ’H˜ =™êÎ~°∞. ''Z=Ô~·<å =ºH˜Î ‰õΩ=∂~°∞_»∞ =∞~°}˜Oz# ^Œ∞óYOÖ’ L<åfl_»#∞‰õΩO^•O. J^Õ ~ÀA# J`«_»∞ =∞~À =ºH˜Î`À áÈ\Ï¡@‰õΩ kQÍ`å_®? ÖˉõΩO>Ë ¿ãflÇ≤Ï`«∞_ç WO\˜H˜ qO^Œ∞ Éè’[<åxH˜ "≥à◊`å_®? [#O =ÚO^Œ∞ ^Œ~°ÊO „Ѩ^Œi≈ã¨∂Î u~°∞QÆ∞`å_®? ã¨∞MÏÅ∞, ã¨OÉè’QÍÅ∞ J#∞Éèíq™êÎ_®? ''nѨѨ٠ѨÙ~°∞QÆ∞ XHõ™êi „ѨHÍâßxfl Hõ#∞Hõ K«∂ã≤#@¡~Ú`Õ J@∞ÃÑ·# Jk JO^èŒHÍ~°OÖ’ LO_»QÆÅ^•?—— _®Hõì~°∞ (#=Ùfi`«∂): HÍeáÈ~Ú<å 㨈~, Jk "≥Å∞QÆ∞#∞ =∂„`«O =^ŒÅ^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, Jk HÍ^Œ∞. J~Ú`Õ Éèí‰õΩÎ_»∞ nѨѨ٠ѨÙ~°∞QÆ∞ÖÏQÍ HÍe K«xáÈ_»∞. Éèí‰õΩÎ_»∞ U „ѨHÍâ◊O "≥O\~Ú`Õ Ñ¨_»`å_À, Jk =„[ „ѨHÍâ◊O. =„[„ѨHÍâ◊O L[fiÅOQÍ LO@∞Ok HÍx Jk ã¨=∞j`«ÅOQÍ, LѨâ◊=∞#OQÍ LO@∞Ok. P „ѨHÍâ◊O`À ^ÕǨÏO ^ŒQÆúO HÍ^Œ∞. ^•x`À âßOu Åaèã¨∞ÎOk, P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ''qKå~°} =∂~°æOÖ’, *Ï˝#Ü≥∂QÆ =∂~°æOÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêÑ≤ÎOK«∞HÀ=K«∞Û. HÍx D =∂~°æO Hõ+¨ì`«~°"≥∞ÿ#k. <Õ#∞ ^ÕǨÏO HÍ^Œ∞, =∞#ã¨∞û HÍ^Œ∞, |∞kú HÍ^Œ∞† <Õ#∞ ~ÀQÆO HÍ^Œ∞, â’HõO HÍ^Œ∞, JâßOu HÍ^Œ∞† <Õ#∞ ã¨zÛ^•#O^Œ ã¨fi~°∂ѨÙ}˜‚, <Õ#∞ ã¨∞Y^Œ∞óMÏʼnõΩ Jf`«∞_»#∞, <Õ#∞ WO„kÜ«∂Å =â◊OÖ’ ÖË#∞. D =∂@Åhfl <À\˜`À K≥ѨÊ_»O KåÖÏ ã¨∞ÅÉèíO. HÍx g\˜x HÍ~°º~°∂ѨOÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ~å=_»O, J=QÆ`«O KÕã¨∞HÀ=_»O KåÖÏ Hõ+¨ìO. KÕuH˜ =ÚÅ∞¡ QÆ∞K«∞Û‰õΩx ~°HõÎO ZQÆl=Ú‡ `ÀO^Œ#∞HÀO_ç. J~Ú#ѨÊ\˜H© ZHõ¯_çk, KÕuH˜ =ÚÅ∞¡ QÆ∞K«∞ÛHÀÖË^Õ! <Õ#∞ ÉÏQÍ<Õ L<åfl#∞, JO@∂<Õ LO\Ï _® =ºH˜Î. JÖÏ =∂\Ï¡_» QÆÅQÍÅO>Ë "≥Ú^Œ@ <Õ#∞ P =ÚÅ∞¡<Õ *Ï˝<åyflÖ’ ^ŒQÆúO KÕÜ«∂e. (ѨÙã¨ÎHõ *Ï˝#O - K«^Œ~°OQÆO P@ P_»∞`«∞#fl, K«∂ã¨∞Î#fl =º‰õΩÎÅ∞) ''ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ K«^Œ=‰õΩO_®<Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ QÆ∞iOz# *Ï˝#O ÅaèOK«^Œh, PÜ«∞#∞fl J~°÷O KÕã¨∞HÀÖË=∞h KåÖÏ=∞Ok ÉèÏq™êÎ~°∞. HÍx K«^Œ=_»O HõO>Ë q#_»O =∞Ozk. q#_»OHõO>Ë K«∂_»_»O =∞Ozk. HÍj QÆ∞iOz q#_®xH˜ HÍjx K«∂_»_®xH˜ ZO`À `Õ_® LOk. ''ã¨fiÜ«∞OQÍ K«^Œ~°OQÆO P_»∞`«∞#fl =ºH˜Î, Z`«∞ÎÅ#∞ JO`« ÉÏQÍ "ÕÜ«∞ÖË_»∞. HÍx, P_»‰õΩO_® „ѨHõ¯#∞O_ç P@#∞ K«∂ã¨∂Î#fl =ºH˜Î Z`«∞ÎÅ#∞ ÉÏQÍ x~åú~°} KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. "Õ∞O KåÖÏ |∞kú=∞O`«∞Å=∞x `«ÅáÈã¨∂Î LO\Ï~°∞ ã¨O™ê~°∞Å∞. HÍx "å~°∞ q+¨Ü«∂㨉õΩÎÅ∞. "å~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ P@ P_»∞`«∞<åfl~°∞, `«=∞ Z`«∞ÎÅ#∞ ã¨iQÍ J=QÍǨÏ# KÕã¨∞HÀÖË~°∞. HÍx ã¨O™ê~åxfl Ѩi`«ºlOz#

454

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ q+¨Ü«∞ ã¨∞MÏÅѨ@¡ Pã¨H˜Î â◊¥#∞ºÅ∞. "å~°∞ QÆ$ǨÏã¨∞÷ÅHõO>Ë q"ÕHõ=O`«∞Å∞. "å~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ P@Ö’ áêÖ’æ~°∞ HÍ|>Ëì "å~°∞ „ѨHõ¯#∞O_ç ã¨iQÍæ Z`«∞ÎÅ∞ K≥ѨÊQÆÅ~°∞.—— _®Hõ~ì ∞° (Éè‰í Ωõ ÅÎ `À): ѨÙã¨HÎ ÍÅ∞ K«kq=ÙO>Ë DÜ«∞# (N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞) WO`« *Ï˝#O ã¨OáêkOz LO_Õ"å~°∞ HÍ^Œ∞. Faraday communed with Nature á¶ê~°_Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ „ѨHõ$ux ^Œi≈OKÕ"å_»∞.

JO^Œ∞ˆH J`«_»∞ Jxfl Scientific truths discover K≥Ü«∞ºQÆeQÍ_»∞ ("≥·*Ï˝xHõ ã¨`åºÅ#∞ Hõ#∞Q˘# QÆeQÍ_»∞.) ˆH=ÅO ѨÙã¨ÎHõ Ѩ~î°#O ^•fi~å *Ï˝#O ÅaèOz LO>Ë WO`«\ ˜ *Ï˝#O ã¨OáêkOK«_»O ™ê^è Œ º =∞ÜÕ ∞ ºk HÍ^Œ ∞ . Mathematical formulae only throw the brain into confusion.

(QÆ}˜`«ã≤^•úO`åÅ∞ =∞ã≤Îëê¯xfl JÜ≥∂=∞Ü«∞OÖ’ Ѩ_»"Õ™êÎ~Ú) – Jq Original inquiry (=∞øeHõ Pq+¨¯~°}) =∂~°æOÖ’ J=~À^è•Å∞ HõeÊ™êÎ~Ú.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - ÉèíQÆ=¢`«Ê™êk`« *Ï˝#O) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~°∞`À): XHõѨC_»∞ ѨOK«=\˜Ö’ <ÕÅg∞^Œ Ѩ_çáÈ~Ú <Õ#∞ J=∞‡#∞ WÖÏ „áêi÷OKå#∞: 'J=∂‡ Hõ~°‡HÍO_» PK«iOKÕ "åà◊√¡ P Hõ~°‡Å∞ J#∞+≤ªOK«_»O ^•fi~å UO á⁄O^•~À, Ü≥∂QÆ∞Å∞ Ü≥∂QÆO JÉèíºã≤OK«_»O ^•fi~å UO ^Œi≈OKå~À, *Ï˝#∞Å∞ *Ï˝# qKå~°} ^•fi~å UO `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl~À, "å\˜x <å‰õΩ "≥Å¡_çK≥~Úº—. WOHÍ U"Õ∞q∞ =∂\Ï¡_Õ"å_ç<À, ZÖÏ q=iOK«QÆÅ#∞? ''PǨ! ZÖÏO\˜ ã≤÷`«∞Å#∞ J#∞ÉèíqOKå#x! x„^Œ ##∞fl ѨÓiÎQÍ =^Œe ÃÑ>Ëìã≤Ok.—— WÖÏ JO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ áê_»™êQÍ~°∞: x„^Œ <å‰õΩ ÉèíQÆfl=∞Ü≥∞º x„^Œ <≥@∞¡ áÈQÆÅ#∞? x„^ŒÖËx Ü≥∂QÆ=∞O^Œ∞ "Õ∞Å∞H˘O\˜ `≥eq`À_» Ü≥∂QÆx„^ŒÖ’# `«e¡ SHõº"≥∞ÿu q∞~°∞=Ù~°=Ú x„^ŒÑ¨ÙzÛ<å_» <å^Œ∞ x„^Œ H˜OHõ âßâ◊fi`«=ÚQÆ ~å„uÖËx Ti#∞O_ç =zÛ HõÅÃã <˘Hõ¯ =∞x+≤ qkèx¿+^èŒ=ÚÅ#∞ ÉèíH˜Î ѨÓ[ѨÙ#™ê¯~°=ÚÅ∞#∞ x~°∞ѨÜ≥∂QÆ=∞<≥_»∞ ÉèÏ=q∞ѨÙ_»∞ <å‰õΩ „Ѩ|Å=∞Ü≥∞º. =∞m§ ã¨OÉèÏ+¨} H˘#™êyOKå~°∞: ''<Õ#∞ ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ yã¨ÎHÍÅ∞ JO@∂ Ug∞ K«^Œ=ÖË^Œ∞.

HÍx K«∂_»O_ç, <Õ#∞ J=∞‡ <å=∂xfl LK«Ûi™êÎ#∞. JO^Œ∞ˆH JO^Œ~°∂ ##∞fl Q“~°q™êÎ~°∞. â◊OÉèí∞ =∞e¡H± <å QÆ∞iOz XHõ™êi WÖÏ J<åfl_»∞: '_®Å∞ ÖË^Œ∞, HõuÎÖË^Œ∞† J~Ú#ѨÊ\˜H© âßOu ~å=∞ã≤OǨï_»∞!— —— (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) ysâò ~°zOz# |∞^Œú K«i„`« J<Õ <å@HõO QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. ysâò PǨfi#O "Õ∞~°‰õΩ _®Hõì~°∞ "≥o§ P <å@HõO K«∂_»_»O [iyOk. Jk K«∂ã≤ _®Hõì~°∞ ZO`À P#OkOKå_»∞. _®Hõ~ì ∞° (ysâò`À): U=∞Ü«∂º, ÉèÖí "Ë å_ç"<Õ Õ #∞=Ùfi! <ÕxHõ ~ÀE käÜ∞Õ @~°∞‰õΩ "≥àϧÖÏ Uq∞\˜?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): J`«_Õ=∞O@∞<åfl_»∞? <å‰õΩ J~°÷O HÍ=_»O ÖË^Œ∞. '=∞—: DÜ«∞#‰õΩ <å@HõO KåÖÏ ÉÏQÍ #zÛO^Œ@.

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

455

J+¨ì=∞ ѨiKÕÛù^ŒO J=`å~°O - r=Ù_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (Dâß<£`À): #∞=Ùfi Ug∞ =∂\Ï¡_»_»O ÖË^Õq∞\˜? W`«_»∞ (_®Hõì~°∞) J=`å~° "å^•xfl JOwHõiOK«_»∞.

Dâß<£: JÜ«∂º, #<ÕflO K≥ѨÊ=∞O\Ï~°∞? "åkOK«_»O <å‰õΩ W+¨ìO ÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (qã¨∞QÍæ): J^Õq∞\˜, =∞Oz q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® K≥ѨÊ"å?

Dâß<£ (_®Hõì~°∞`À): JǨÏOHÍ~°O HÍ~°}OQÍ<Õ =∞#‰õΩ qâßfiã¨O `«‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. Éè∂í â◊√O_ç J<Õ HÍH˜ "≥Ú^Œ\’¡ N~å=Ú}˜‚ J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µ_çQÍ JOwHõiOKÕk HÍ^Œx ~å=∂Ü«∞}OÖ’ K≥ѨÊ|_çOk. XHõ™êi Jk ~å=Ú_ç P„QÆǨxH˜ QÆ∞~°~ÚOk. P P„QÆǨÏO#∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ=_®xH˜ Wk K«O„^ŒÖ’HõO, ^Õ=Ö’HõO, ÔH·ÖÏã¨O "≥Ú^ŒÖˇ·# Ö’HÍÅhfl Ѩi„Éèíq∞OzOk. HÍx Jk ~å=Ú_ç KÕu#∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ*ÏÅ#x „QÆÇ≤ÏOzOk. JѨC_»∞ =zÛ ~å=Ú_ç áê^•Å =^ŒÌ â◊~°}∞ "Õ_çOk. ~å=Ú_»∞ ^•xfl KÕuÖ’H˜ fã¨∞H˘x „q∞Oy"Õâß_»∞. `«~°∞"å`« K«∂¿ãã¨iH˜ Éèí∂â◊√O_ç K≥@∞ìg∞^Œ `«# QÆ∂\˜Ö’<Õ ‰õÄ~°∞Ûx LOk. P q^èŒOQÍ ^•x JǨÏOHÍ~°O J}yáÈÜ«∂Hõ<Õ, Jk '~å=Ú_»∞ K«∂_»_®xH˜ ™ê=∂#º =ºH˜ÎÖÏQÍ<Õ HõxÑ≤™êÎ_»∞ HÍx J`«_ç L^Œ~°OÖ’<Õ PHÍâ◊O, K«O„^Œ∞_»∞, #Hõ∆„`åÅ∞, ã¨∂~°∞º_»∞. ã¨=Ú„^•Å∞, Ѩ~°fi`åÅ∞, r= [O`«∞=ÙÅ∞, K≥@∞¡ – ã¨=∞ã¨Î „|Ǩ‡O_»=¸ L#fl@∞¡— „QÆÇ≤ÏOzOk. (r=Ùxk JÅÊ |∞kú) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~°∞`À): ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨fi~å\ò, =∞m§ PÜ«∞<Õ q~å\ò Jx J~°÷O KÕã∞¨ HÀ=_»O ‰õÄ_® Hõ+"ì¨ ∞Õ . x`«ºO, bÅÅ∞ ~Ô O_»∂ PÜ«∞#‰õΩ K≥Ok#"Õ. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ =∂#=~°∂ѨO ^èŒiOK«ÖË^Œx =∞# JÅÊ|∞kú`À ZÖÏ <˘H˜¯ K≥ѨÊQÆÅO? =∞# JÅÊ|∞kú`À D q+¨Ü«∂Å#xfl\˜h J=QÆ`«O KÕã¨∞HÀQÆÅ=∂ Uq∞\˜? XHõ ¿ã~°∞ áê„`«Ö’ <åÅ∞QÆ∞ ¿ã~°∞¡ áêÅ∞ Ѩ_»`åÜ«∂ Uq∞\˜? ''JO^Œ∞Hˆ ÉèQí =Æ `åûH∆Í`å¯~°O á⁄Ok# ™ê^è∞Œ =ÙÅ, =∞Ǩ`«∞‡Å ѨÅ∞‰õΩÅÖ’ qâßfiã¨O LOKåe. =H©Å∞ "åº*ϺÅÖ’ x=∞QÆfl"≥∞ÿ L#fl@∞¡ ™ê^èŒ∞=Ù ÉèíQÆ=zÛO`«#Ö’<Õ x=∞QÆfl"≥∞ÿ LO\Ï_»∞. Éèí∂â◊√O_ç HÍH˜ Hõ^äŒ g∞^Œ h‰õΩ qâßfiã¨O HõÅ∞QÆ∞`ÀO^•? _®Hõ~ì ∞° : <å‰õΩ ZO`«=~°‰Ωõ =∞Oz^Œx `Àã¨∞OÎ ^À JO`«=~°‰Ωõ =∂„`«"∞Õ qâ◊fiã≤™êÎ#∞. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ `«# ã¨fi~°∂áêxfl `≥eÜ«∞Ѩ~°z#ѨC_Õ HõëêìÅhfl fiáÈ`å~Ú. WHõ QÆO^Œ~°QÀà◊O JO@∂ Un LO_»^Œ∞. J~Ú`Õ ~å=Ú}˜‚ J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µ_çQÍ ZÖÏ JOwHõiOK«QÆÅ#∞? L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ, "åe =^èŒ<Õ fã¨∞HÀO_ç. ~å=Ú_»∞ ^˘OQÆÖÏ K≥@∞ì=∂@∞# #H˜¯ "åeÃÑ· ÉÏ}O „ѨÜ≥∂yOz =kèOKå_»∞.

WÖÏO\˜ Ѩ#∞Å∞ =∞#∞+¨µÅ∞ KÕ™êÎ~°∞ HÍx ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ HÍ^Œ∞. ysâò Ѷ¨∞’+π: =∞Ǩâ◊Ü«∂, JÖÏO\˜ Ѩ#∞Å∞ ÉèíQÆ=O`«∞x H˘Hõ¯_çˆH ™ê^茺O. _®Hõì~°∞: `«~°∞"å`« K«∂_»O_ç, J`«_»∞ ã‘`å^Õqx J_»=ÙʼnõΩ ѨOÑ≤"Õâß_»∞. ysâò: Jk ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞xˆH ™ê^茺O.

456

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

('Ãã·#∞û— - '"å~åΠѨ„uHõÖ’ ÖË^Õ!— Hõ^äŒ) Dâß<£ (_®Hõì~ü`À): g∞~°∞ J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µÅ#∞ ZO^Œ∞‰õΩ qâ◊fiã≤OK«~°∞? D ã¨=∞ã¨Î ~°∂áêÅ#∂ ã¨$+≤ìOKå_»∞ HÍ|\˜ì ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ™êHÍ~°∞_»h, =∞#ã¨∞û#∞ ã¨$+≤ìOKå_»∞ HÍ|\˜ì x~åHÍ~°∞_»h WO^•Hõ g∞ˆ~ Hõ^• K≥áêÊ~°∞! ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ ã¨=∞ã¨Î HÍ~åºÅ∂ ã¨∞™ê^茺"Õ∞#x WO^•Hõ g∞~°∞ K≥áêÊ~°∞!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∂#= ~°∂ѨO ^èŒiOK«QÆÅ_»#fl q+¨Ü«∞O J`«_ç 'Ãã·<£û—Ö’ ÖË^Œ∞. =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ J`«_»∞ P q+¨Ü«∂xfl ZÖÏ qâ◊fiã≤™êÎ_»∞? (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) ''XHõ Hõ^äŒ K≥áêÎ#∞ q#O_ç: XHõ_»∞ `«# ¿ãflÇ≤Ï`«∞_ç =^ŒÌ‰õΩ =zÛ 'P ¿Ñ@Ö’ Ѷ¨ÖÏ<å WÅ∞¡ ^Œcè=∞x ‰õÄe Ѩ_çáÈ=_»O WѨC_Õ K«∂ã≤ =ã¨∞Î<åfl#∞— J<åfl_»∞. J~Ú`Õ P ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ POQÆ¡ q^ŒºÅ∞ JÉèíºã≤Oz# =ºH˜Î. J`«_»∞ 'HÍã¨Î PQÆ"À~Ú. <Õ#∞ WѨC_Õ "≥o§ "å~åÎѨ„uHõ K«∂ã≤=™êÎ#∞— J<åfl_»∞. HÍx "å~åΠѨ„uHõÖ’ P WÅ∞¡ Ѩ_çáÈ~ÚO^Œ#fl ã¨=∂Kå~°O Hõ#|_»ÖË^Œ∞. JѨC_»∞ P ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ "≥Ú^Œ\ ˜ =ºH˜Î`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'ZHõ¯_çk, WÅ∞¡ ‰õÄeáÈ~ÚO^Œ#fl "å~°Î, Ѩ„uHõÖ’ ÖË^Õ? P "å~°Î#∞ <Õ#∞ #=∞‡#∞, J^ŒO`å J|^ŒúO— (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) ysâò(_®Hõ~ì ∞° `À) : g∞~°∞ NHõ$+¨µ}‚ ‚˜ ÉèQí =Æ O`«∞xQÍ JOwHõiOK«=Åã≤O^Õ. PÜ«∞#∞fl =∞x+¨O>Ë =∂„`«O <Õ#∞ XѨCHÀ#∞. PÜ«∞# Demon or God (~åHõ∆ã¨∞_À ÖËHõ ÉèíQÆ=O`«∞_À Jx) U^À XHõ\ ˜ JOwHõiOK«=Åã≤O^Õ. (ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· qâßfiã¨O - ã¨~°à◊ ã¨fiÉèÏ=O) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞x+≤ ã¨~°à◊ ã¨fiÉèÏq HÍx^Õ ÉèíQÆ=O`«∞x g∞^Œ "≥O@<Õ qâßfiã¨O ‰õΩ^Œ~°^Œ∞. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ q+¨Ü∞« |∞kúH˜ |Ǩ˙^Œ∂~°O. q+¨Ü∞« |∞kú LO_»_O» =Å¡ <å<å ã¨Oâ◊Ü∂« Å∞ `«Ö`ˇ ∞« `Î å~Ú, <å<åq^è•Öˇ#· JǨÏOHÍ~åÅ∞ =zÛ KÕ~∞° `å~Ú – JO>Ë Ñ¨O_ç`∞« _ç#<Õ JǨÏOHÍ~°O, ^è#Œ =O`«∞_ç#<Õ JǨÏOHÍ~°O W`åºk. W`«_»∞ (_®Hõì~°∞) ã¨~°à◊ ã¨fiÉèÏq. ysâò (_®Hõ~ì ∞° `À): =∞Ǩâ◊Ü∂« , U=∞O\Ï~°∞? ‰õΩ\˜Å|∞^Œ∞Åú ‰õΩ *Ï˝#O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^ŒO\Ï~å? _®Hõì~°∞: ~å=∞! ~å=∞! Jk Z#fl\˜Hõ~Ú<å ™ê^茺=∞ÜÕ∞º Ѩ<Õ<å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ˆHâ◊"£ ¿ã<£ ZO`«\ ˜ ã¨~°à◊ ǨÏ$^ŒÜ«Ú_çQÍ LO_Õ"å_»∞. XHõ ~ÀA JHõ¯_»‰õΩ (^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍm PÅÜ«∞O) =KåÛ_»∞. ™êÜ«∞OHÍÅO <åÅ∞QÆ∞ QÆO@ʼnõΩ JukäâßʼnõΩ "≥o§ 'U=∞Ü«∂º, Ju^äŒ∞ʼnõΩ, aèHõ∆QÍà◊§‰õΩ Éè’[#O ZѨC_»∞ ÃÑ_»`å~°∞?— Jx J_»∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞. (Éè’[#O ÃÑ@ì_®xH˜ JѨÊ\˜Hˆ ã¨=∞Ü«∞O q∞Oz áÈ~ÚO^Œx J`«_∞» Z~°∞QÆ_∞» ) qâßfiã¨O ZO`«QÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞O^À *Ï˝#O ‰õÄ_® J^ÕÖÏ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. KåÖÏ Ñ¨\ ˜ìOѨÙÅ`À Wk u<åe, Wk u#‰õÄ_»^Œ∞ Jx ÉÏQÍ Ñ¨ijeOz =∞s QÆ_ç¤ "Õ∞¿ã P=Ù LO^Œ#∞HÀO_ç. Jk WKÕÛ áêÅ∞ ‰õÄ_® JO`«O`«=∂„`«"Õ∞.

P‰õΩÅ∞, `«=Ù_»∞, QÆ_ç¤ "≥Ú^ŒÖˇ·#=hfl P=Ù~å=Ù~°∞=∞O@∂ "Õ∞¿ã P=Ù Hõ_»=Å H˘nÌ áêÅ∞ Wã¨∞ÎOk. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) ''Ѩã≤Ñ≤Å¡"å_çÖÏ qâßfiã¨O HõÅ∞QÆx^Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^Œ*ÏÅO. JÖÏO\˜ Ñ≤Å¡"å_ç`À 'Ѷ֨ Ï<å "å_»∞ h J#fl— Jx `«e¡ K≥ÑÊ≤ O^Œ#∞HÀO_ç. J`«_∞» `«#‰õΩ x[OQÍ<Õ J<Õfl Jx P Ñ≤Å"¡ å_»∞

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

457

#∂\˜H˜ #∂~°∞áêà◊√§ qâ◊fiã≤™êÎ_»∞. QÆkÖ’ |∂z LO^Œx `«e¡ K≥Ñ≤ÊO^Œ#∞HÀO_ç. P Ñ≤Å¡"å_»∞ Ü«∞^•~°÷OQÍ<Õ QÆkÖ’ |∂z LO^Œx ѨÓiÎQÍ qâ◊fiã≤™êÎ_»∞. Ѩã≤Ñ≤Å¡"å_ç‰õΩ#fl WÖÏO\˜ qâßfiã¨O K«∂_»QÍ<Õ ÉèQí =Æ O`«∞_çH˜ P =ºH˜ÃÎ Ñ#· ^ŒÜ∞« HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ™êO™êiHõ |∞kú`À ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ á⁄O^ŒÖOË .—— _®Hõì~°∞ (Éèí‰õΩÎÅ`À): J~Ú`Õ P=Ù‰õΩ Uk Ѩ_ç`Õ Jk uxÑ≤Oz Hõ_»=Å H˘nÌ áêÅ∞ Ñ≤O_»_»O ‰õÄ_® =∞Ozk HÍ^Œ∞. "Õ∞=Ú ‰õÄ_® WÖψQ XHõ P=Ù‰õΩ Uk Ѩ_ç`Õ Jk ÃÑ>Ëì"åà◊§O. `«~åfi`« <Õ#∞ [|∞ƒ#Ѩ_®¤#∞. P [|∞ƒ‰õΩ HÍ~°}O Uq∞\’ "≥Ú^Œ\’¡ J~°÷O KÕã¨∞HÀÖËHõáÈÜ«∂#∞.

ZO`«QÍ<À qKåiOz# Ñ≤^ŒÑ¨ `≥eã≤Ok, =∂ P=Ù‰õΩ UkѨ_ç`Õ Jk uxÑ≤OKå~°x. JѨC_»∞ <Õ#∞ ÃÑ^ŒÌ W|ƒOkÖ’ Ѩ_®¤##∞HÀO_ç. "å`å=~°}O =∂~°∞Ê HÀã¨O ÅHÀfl "≥à◊¡=Åã≤ =zÛOk. z=~°‰õΩ Ѩ<≥flO_»∞ "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ Y~°ÛÜ«∂º~Ú. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) ''^Õx =Å¡ UO [~°∞QÆ∞`«∞O^À ZѨÊ\˜H© K≥ѨÊÖËO. XHõ ã¨OѨ#∞flÅ ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥Ok# U_»∞ <≥ÅÅ JÉσ~ÚH˜ XHõ™êi [|∞ƒ KÕãO≤ k. Z_»`i≥ Ñ≤ ÖˉΩõ O_® ^ŒQ∞Æ `æ ∞« <åfl_»∞. <Õ#∞ K«∂_»_®xH˜ "≥àϧ#∞. ZO`« ѨsH˜∆Oz<å [|∞ƒ‰õΩ HÍ~°}O Uq∞\’ É’^èŒÑ¨_»ÖË^Œ∞. f~å K«∂¿ãÎ, P JÉσ~ÚH˜ QÍ_ç^ŒáêÅ∞ Ѩ>Ëì"å~°@. Jk "å#Ö’ `«_çã≤Ok.—— (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: U=∞O@∞<åfl"£? zO`«K≥@∞ì „H˜O^Œ #∞O_ç <Õ#∞ ‰õÄ~°∞Û#fl |O_ç áÈ=_»O`À <å‰õΩ P=∞¡â◊¥Å U~°Ê_çOk J#fl@∞ìOk =º=Ǩ~°O. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) _®Hõì~°∞ (#=Ùfi`«∂): XHõ™êi XHõ F_» ÔHѨì#∞‰õΩ ÉÏQÍ `«Å<˘Ñ≤Ê Ñ¨Ù\˜ìOk. _®Hõì~°∞¡ ÉÏQÍ Ü≥∂zOz# Ñ≤^ÑŒ ¨ J`«_ç `«Å<˘Ñ≤Ê LѨâq◊ ∞OK«_®xÔH· F_»‰Ωõ B+¨^OŒè ѨÓâß~°∞. (JO^Œ~∂° #"åfi~°∞) (™ê^èŒ∞™êOQÆ`«ºO - q+¨Ü«∞Éè’QÆ `åºQÆO) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~°∞`À): ™ê^èŒ∞™êOQÆ`«ºO ã¨~°fi^• P=â◊ºHõO. ~ÀQÆO n~°…HÍeHõ"≥∞ÿ#k Hõ^•! ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ ZÖÏ K≥a`Õ JÖÏ #_»∞K«∞HÀ"åe. T~°ˆH q#flO`« =∂„`å# Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? B+¨^èŒO ¿ãqOKåe. ÃÑ·QÍ u<Õ PǨ~°OÖ’ ‰õÄ_® xÜ«∞=∞O áê\˜OKåe. Ѩ^䌺O KÕÜ«∂e. _®Hõì~°∞: Ѩ^䌺OÖ’<Õ ™ê~°O LOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: "≥·^Œ∞ºÅ∞ =¸_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ LO\Ï~°∞: L`«Î=∞ "≥·^Œ∞º_»∞, =∞^茺=∞ "≥·^Œ∞º_»∞, J^èŒ=∞ "≥·^Œ∞º_»∞. <å_çx ѨsH˜∆Oz 'B+¨^èŒO ѨÙK«∞ÛHÀ— Jx K≥Ñ≤Ê "≥o§áÈÜÕ∞ "≥·^Œ∞º_»∞ J^èŒ=∞ "≥·^Œ∞º_»∞. ~Ày B+¨^èŒO ѨÙK«∞Û‰õΩ<åfl_® ÖË^• J#fl ã¨OQÆu J`«_»∞ Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ_»∞.=∞^茺=∞ "≥·^Œ∞º_»∞ ~Àyx B+¨^èŒO ¿ãqOK«=∞x Z<Àfl q^è•Å∞QÍ #K«ÛK≥|∞`å_»∞. =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# =∂@Å`À '<åÜ«∞<å, B+¨^èŒO fã¨∞HÀ‰õΩO_® ~ÀQÆO ZÖÏ #Ü«∞O HÍQÆÅ^Œ∞? <åÜ«∞<å, <å |∞l˚q Hõ^Œ∂! ÖË, B+¨^èŒO ѨÙK«∞ÛHÀ. <Õ<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ B+¨^èŒO #∂~å#∞— JO\Ï_»∞. =∞~À ~°HõO "≥·^Œ∞º_»∞ ‰õÄ_® L<åfl_»∞.

ZO`« K≥Ñ≤Ê<å ~Ày B+¨^èŒO ѨÙK«∞ÛHÀHõáÈ=_»O K«∂ã≤ P "≥·^Œ∞º_»∞ ~Ày Kèåfg∞^Œ "≥∂HÍÅ∞#∞Oz J`«_ç`À |Å=O`«OQÍ B+¨^èŒO ¿ãqOKÕÖÏ KÕ™êÎ_»∞. J`«_Õ L`«Î=∞ "≥·^Œ∞º_»∞. _®Hõì~°∞: H˘xfl ~°HÍÅ B+¨^è•Å∞ L<åfl~Ú. ~Ày KÕ`« "å\˜x ¿ãqOѨ KÕÜ«∞_®xH˜ Kèåfg∞^Œ "≥∂HÍÅ∞ ÃÑ>Ëì J=ã¨~°O LO_»^Œ∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ, Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu B+¨^è•Å∞.

458

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: L`«Î=∞ "≥·^Œ∞º_»∞ KèåfÃÑ·# "≥∂HÍÅ∞ ÃÑ_ç`Õ U ÉèíÜ«∞O LO_»^Œ∞. ''"≥·^Œ∞ºÅÖψQ PKå~°∞ºÅÖ’‰õÄ_® =¸_»∞ ~°HÍÅ "å~°∞ LO\Ï~°∞. t+¨µºÅ‰õΩ ^èŒ~å‡xfl LѨ^ÕtOz, J@∞ `«~°∞"å`« "åi QÆ∞iOz Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀx "å_»∞ J^èŒ=∞ ~°HÍxH˜ K≥Ok# PKå~°∞º_»∞. t+¨µºÅ "Õ∞Å∞HÀi "å~°∞ q+¨Ü∂« xfl ri‚OK«∞‰õΩ<ÕÖÏ =∂\Ï=∂\˜H© q=iã¨∂,ΠѨÅ∞~°HÍÅ J#∞#Ü«∞ "åHͺÅ`À „¿Ñ=∞ K«∂Ñ≤OKÕ"å_»∞ =∞^茺=∞ ~°HÍxH˜ K≥Ok# PKå~°∞º_»∞. HÍx t+¨µº_»∞ Zxfl q^è•Å∞QÍ #K«ÛK≥Ñ≤Ê<å q#HõáÈ=_»O K«∂ã≤, J=ã¨~°=∞~Ú`Õ |ńѨÜ≥∂QÆO ‰õÄ_® KÕ¿ã"å_»∞ L`«Î=∞ PKå~°∞º_»∞. (ã¨<åflºã¨∞ʼnõΩ Hõiî# xÜ«∞=∂Å∞) (_®Hõì~°∞`À) ''ã¨<åflºã¨∞ʼnõΩ HÍq∞h HÍOK«<åÅ `åºQÆO ˆH\Ï~ÚOK«|_ç#k. ã¨<åflºã≤, ¢ã‘ÎÅ z„`«Ñ¨@O "≥·Ñ¨Ù‰õÄ_® K«∂_»~å^Œ∞. (ѨÙ~°∞+¨µÅ‰õΩ) ¢ã‘ÎÅ∞ ZÖÏO\˜ "å~À `≥Å∞™ê? "å~°∞ T~°QÍÜ«∞, zO`«Ñ¨O_»∞ÖÏO\˜ "å~°∞. "å\˜ QÆ∞iOz# PÖ’K«# =∞#ã¨∞ûÖ’ "≥∞^ŒÅQÍ<Õ <À~°∂~°∞`«∞Ok. "å\˜x ^ŒQÆæ~°QÍ fã¨∞‰õΩ~å=Åã≤# J=ã¨~°O ‰õÄ_® LO_»^Œ∞. ''HÍx D ã¨OQÆu (HÍq∞h HÍOK«# `åºQÆO) g∞‰õΩ (QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ) =iÎOK«^Œ∞. Wk ã¨<åflºã¨∞ʼnõΩ =∂„`«"Õ∞ =iÎã¨∞ÎOk. g∞~°∞ gÅ∞#flO`«=~°‰õΩ ¢ã‘ÎÅ`À áê@∞ J<å㨉õΩÎÖˇ· rqOKåe. =∞^茺=∞^茺֒ UHÍO`« „Ѩ^ÕâßʼnõΩ "≥o§ ÉèíQÆ=zÛO`«# X#iOK«O_ç. JHõ¯_» ¢ã‘ÎÅ∞ Z=~°∂ LO_»~å^Œ∞. ÉèQí =Æ O`«∞_ç Ѩ@¡ ÉèHí Θ qâßfi™êÅ∞ Hõey#@¡~Ú`Õ KåÖÏ =~°‰Ωõ J<å㨉Ωõ ÖÎ ·ˇ rqOK«=K«∞Û.

XHõi^Œ~Ì ∞° ã¨O`å#O Hõey# `«~åfi`« ÉèÏ~åºÉè~í Åΰ ∞ W~°∞=Ù~°∂ J<åflK≥Öà¡ˇ §◊ =Öˇ rqOKåe. WO„kÜ«∞ ã¨∞MÏÅ "≥O@ =∞#ã¨∞û áȉõΩO_ÕÖÏ, J@∞ Ñ≤Å¡Å∞ HõÅ∞QƉõΩO_ÕÖÏ "å~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OKåe. ('Hõ~°‡<åtx— - J¿ÇÏ`«∞Hõ ÉèíH˜Î) ysâò (#=Ùfi`«∂, _®Hõì~°∞`À): g∞~°∞ =¸_»∞ <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∞ #∞O_ç WHõ¯_Õ L<åfl~°∞. =∞i g∞ ~ÀQÆ∞Å ã¨OQÆu U=∞ÜÕ∞º@∞¡? _®Hõì~°∞: WOHÍ <å "≥·^ŒºO, ~ÀQÆ∞Å∞ ZHõ¯_» L<åfl~°∞? D Ѩ~°=∞ǨÏOã¨QÍ~°∞ XHõ~°∞ ^˘iHÍ~°∞ Hõ^•, DÜ«∞# HÍ~°}OQÍ <å ã¨~°fiã¨fiO ™êfiǨ J~ÚáÈ ~ÚOk.(JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: 'Hõ~°‡<åtx— J<Õ #k XHõ\ ˜ LOk. P #kÖ’H˜ ^Œ∂Hõ@O =∞Ǩ „Ѩ=∂^Œ"Õ∞ ã¨∞=∂! JO^Œ∞Ö’H˜ ^Œ∂H˜`Õ Hõ~°‡<åâ◊#"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. P =ºH˜ÎH˜ =∞ˆ~ Hõ~°‡Å∞ q∞QÆÅ=Ù. (_®Hõì~°∞`À áê@∞ JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) _®Hõì~°∞ (=∞, ysâò `«k`«~°∞Å`À): q∞„`«∞ÖÏ~å, ##∞fl g∞Ö’ XHõ}˜‚QÍ ÉèÏqOK«O_ç. <Õ#∞ D =∂@Å#∞ "≥·^Œ∞º_ç#<Õ L^ÕÌâ◊O`À J#@O ÖË^Œ∞. HÍx g∞~°∞ ##∞fl g∞ "å_çQÍ ÉèÏqOz#@¡~Ú`Õ <Õ#∞ g∞ "å_ç<Õ.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~°∞`À): J¿ÇÏ`«∞Hõ ÉèíH˜Î Jx XHõ\ ˜ LOk. D ÉèíH˜Î Hõ#∞Hõ [x¿ãÎ KåÖÏ =∞Ozk. „ѨǨ¡^Œ∞_»∞ D ÉèíH˜Îx Hõey LO_Õ"å_»∞. JÖÏO\˜ Éèí‰õΩÎ_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç`À WÖÏ JO\Ï_»∞: '¿ÇÏ ÉèíQÆ"å<£! <Õ#∞ ^èŒ#O, H©iÎ „Ѩu+¨ªÅ∞, ^ÕǨÏã¨∞MÏÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"Õg HÀ~°∞HÀ#∞. <å‰õΩ h áê^ŒÑ¨^•‡ÅѨ@¡ â◊√^ŒúÉèíH˜Î HõeˆQÖÏ =∂„`«O K≥~Úº.—

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

459

_®Hõì~°∞: P, HÍm =∂`« Z^Œ∞@ [#O „Ѩ}Ï=∞O KÕã¨∞ÎO_»QÍ K«∂âß#∞. "åi =∞#ã¨∞û ˆH=ÅO 'Jk HÍ"åe, Wk HÍ"åe— J<Õ HÀiHõÅ`À<Õ xO_ç LO@∞Ok– <å‰õΩ L^ÀºQÆO ^˘iˆHÖÏ K≥~Úº, <å ~ÀQÆO #Ü«∞=∞ÜÕ∞ºÖÏ K≥~Úº – Jhfl WÖÏO\˜ „áê~°÷#ÖË.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À) ''g∞‰õΩ Hõey# ~ÀQÆO HÍ~°}OQÍ g∞~°∞ Z=i`À#∂ =∂\Ï¡_»~å^Œ∞.

HÍx <Õ#∞ =zÛ#ѨC_»∞ =∂„`«O <å`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ LO_»O_ç. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ : ~ÀQÍxfl #Ü«∞O K≥~Úº. nx HÍ~°}OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞_ç <å=∞QÆ∞}H©~°Î#Å∞ KÕÜ«∞ÖËHõáÈ`«∞<åfl#∞. _®Hõì~°∞: ^蕺#O KÕ¿ãÎ KåÅ∞Hõ^•!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J^ÕO =∂@? "≥ÚǨÏO "≥ÚuÎáÈÜÕ∞ÖÏ XˆH^•xfl P„â◊~ÚOK«∞H˘x <Õ#∞ ZÖÏ LO_»QÆÅ#∞? <Õ#∞ KÕѨ#∞ ѨÅ∞ ~°HÍÅ∞QÍ =O_ç uO\Ï#∞. ѨÙÅ∞ã¨∞, "ÕѨÙ_»∞, T~°QÍÜ«∞ WÖÏ Jxfl ~°HÍÅ∞QÍ uO\Ï#∞. <Õ#∞ XHÀ¯™êi ѨÓ[, XHÀ¯™êi [ѨO, XHÀ¯™êi ^蕺#O, ÖˉΩõ O>Ë PÜ«∞# <å=∞ QÆ∞} H©~°Î#Å∞ KÕã¨∞ÎO\Ï#∞. XHÀ¯™êi PÜ«∞# <å=∞O LK«Ûiã¨∂Î <å@ºO KÕ™êÎ#∞. _®Hõì~°∞: <å ã¨fiÉèÏ=O ‰õÄ_® JÖÏO\˜^Õ.

(J=`å~åxfl qâ◊fiã≤OK«HõáÈ`Õ ^À+¨=∂?)

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: h ‰õΩ=∂~°∞_»∞ J=∞$`ü ÉèíQÆ=^Œ=`å~åxfl qâ◊fiã≤OK«_»∞. J~Ú`Õ JO^Œ∞Ö’ `«¿ÑÊO LOkÖË? ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ x~åHÍ~°∞_çQÍ qâ◊fiã≤Oz<å ‰õÄ_® PÜ«∞#∞fl „áêÑ≤ÎOK«∞HÀ=K«∞Û. ™êHÍ~°∞_çQÍ qâ◊fiã≤Oz<å ‰õÄ_® PÜ«∞##∞ „áêÑ≤ÎOK«∞HÀ=K«∞Û. PÜ«∞# Ѩ@¡ qâßfiã¨O Hõey LO_»_»O, PÜ«∞#‰õΩ â◊~°}ÏQÆu QÍ=_»O – Wq Ô~O_Õ HÍ=Åã≤#q. =∞x+≤ J*Ï˝x† J`«_ç ^•fi~å `«Ñ¨CÅ∞ [iˆQ J=HÍâ◊O LOk. XHõ ¿ã~°∞ áê„`«Ö’ <åÅ∞QÆ∞ ¿ã~°¡ áêÅ∞ ÃÑ@ìQÆÅ=∂? JO^Œ∞ˆH #∞=Ùfi U =∂~°æO J#∞ã¨iOz<å 㨈~, "庉õΩÅ =∞#ã¨∞¯_»"≥· ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OKåe. PÜ«∞# JO`«~åºq∞. PÜ«∞# h ǨÏ$^ŒÜ«∞ѨÓ~°fiHõ „áê~°÷#Å#∞ `«Ñ¨ÊHõ qO\Ï_»∞. #∞=Ùfi ™êHÍ~°"å^Œ∞Å =∂~åæxfl J#∞ã¨iOK«∞. ÖˉõΩO>Ë x~åHÍ~°"å^Œ∞Å =∂~åæ#fl~Ú<å J#∞ã¨iOK«∞. "庉õΩÅ`« á⁄Ok#@¡~Ú`Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^ŒQÆÅ=Ù. HõÅHõO_» =Ú‰õ¯#∞ #∞=Ùfi xÅ∞=ÙQÍ u<åfl 㨈~, J_»¤OQÍ u<åfl 㨈~, Jk uÜ«∞ºQÍ<Õ LO@∞Ok. ''h ‰õΩ=∂~°∞_»∞ J=∞$`ü KåÖÏ =∞Oz"å_»∞. _®Hõì~°∞: J`«_»∞ g∞ t+¨µº_Õ#O_ÀÜü∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂, _®Hõì~°∞`À) : <å‰õΩ t+¨µº_»O@∂ Z=~°∂ ÖË~°∞. <Õ#∞ JO^ŒiH© t+¨µº}˜‚. JO^Œ~°∂ ÉèíQÆ=O`«∞x a_»¤ÖË, JO^Œ~°∂ ÉèíQÆ=O`«∞x ^•ã¨∞ÖË. <Õ#∞ ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞x a_»¤<Õ, ÉèíQÆ=O`«∞x ^•ã¨∞_»<Õ. 'K«O^Œ=∂=∞ JO^ŒiH© =∂"Õ∞ Hõ^•!— P =∂@Å∞ qx Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ Ǩ~ÚQÍ #=Ùfi‰õΩ<åfl~°∞. j

jj

460

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

46 N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO âߺOѨىõÄ~üÖ’ '=∞—`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - _®.ã¨~å¯~ü WO\’¡ '=∞— â◊√„Hõ"å~°O, JHÀì|~ü 23, 1885

^Œ∞~åæѨÓ[ `«~°∞"åu áœ~°‚q∞ ~ÀA. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ zH˜`«û xq∞`«ÎO âߺOѨىõÄ~üÖ’x WO\’¡ =ã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O Ѩk QÆO@Å∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞—`À ã¨OÉèÏ+≤ã¨∞Î<åfl~°∞. '=∞— PÜ«∞#‰õΩ "Õ∞*’à◊√§ `˘_»∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): <Õ#∞ D =∞Ѷ¨¡~ü#∞ Ô~O_»∞ =ÚHõ¯Å∞QÍ KÕã≤ HÍà◊§‰õΩ K«∞@∞ì‰õΩO>Ë ZO`« ÉÏQÆ∞O@∞Ok! ÉÏQÍ "≥K«ÛQÍ LO@∞Ok Hõ^Œ∂! '=∞— z#flQÍ #"åfi_»∞. x#fl ™êÜ«∞O„`«O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, _®.ã¨~å¯~üÅ =∞^茺 ã¨∞n~°… ã¨OÉèÏ+¨} [iyOk. ^•xfl QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqã¨∂Î, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #=Ùfi`«∂ '=∞—`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''x#fl '`«∞Ǩï, `«∞Ç¨ï— Hõ^äŒ (P=Ù K«~°‡O ^Œ∂k UˆH"å_ç Hõ^äŒ) ZÖÏ K≥áêÊ#∞?—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ x#fl WÖÏ Jx L<åfl~°∞: ''r=Ù_»∞ „u`åáêÅÖ’ ^ŒQÆú"≥∞ÿáÈ`«∞O\Ï_»∞.

J~Ú#ѨÊ\˜H© 'P, <Õ#∞ ÉÏQÍ<Õ L<åfl#∞— JO@∂O\Ï_»∞. =ÚÅ∞¡ QÆ∞K«∞ÛH˘x KÕu #∞O_ç ÉÁ@ÉÁ@ ~°HõÎO HÍ~°∞`«∂ LO@∞Ok. J~Ú<å ‰õÄ_® 'KÕuH˜ Ug∞ HÍÖË^Œ∞— JO@∂<Õ LO\Ï_»∞. =ÚÅ∞¡#∞ *Ï˝<åyflÖ’ ^ŒQÆúO KÕÜ«∂e.—— D =∂@Å#∞ QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞‰õΩO@∂ z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞: ''x#fl g∞~°∞ K≥Ñ≤Ê# '=ÚÅ∞¡ Hõ^䌗 ÉÏQÍ LOk. =ÚÅ∞¡#∞ *Ï˝<åyflÖ’ ^ŒQÆúO KÕÜ«∂e.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P ã≤÷`«∞Åhfl <å‰õΩ „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ J#∞Éèí∂`«=∞ÜÕ∞ºq. XHõ ~ÀA <Õ#∞ ‰õΩsî "≥#∞Hõ "≥à◊√`«∞O_»QÍ <å Xà◊§O`å Ǩϟ=∂yflÖ’ ^ŒQÆú"≥∞ÿ HÍeáÈ`«∞#fl@∞¡ JxÑ≤OzOk. Ѩ^Œ‡Ö’K«<£ <å`À XHõ™êi WÖÏ J<åfl_»∞: 'g∞ ã≤÷`«∞Å #xfl\˜h „ѨHõ\ ˜OK«_®xH˜ <Õ<À ã¨Éèí#∞ U~åÊ@∞ KÕ™êÎ#∞—. HÍx J@∞ `«~°∞"å`« J#uHÍÅOÖ’<Õ J`«_»∞ k=OQÆ`«∞_»Ü«∂º_»∞. ã¨=∞Ü«∞O Ѩ^ŒH˘O_»∞ QÆO@Å~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P~ÀQƺ Ѩiã≤÷ux `≥Å∞Ѩ_®xH˜ '=∞—, _®.ã¨~å¯~ü WO\˜H˜ "≥àϧ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆ∞iOz q#_®xH˜ _®Hõì~°∞ L`«¯O~î°`À L<åfl_»∞. _®Hõì~°∞ (#=Ùfi`«∂): x#fl <Õ#∞ ZÖÏ K≥áêÊ#∞? '`«∞Ǩï, `«∞Ç¨ï— (#∞=Ùfi, #∞=Ùfi) J#_®xH˜ ^Œ∂kUˆH"å_ç KÕuÖ’ Ѩ_»=Åã≤ LO@∞Ok Hõ^•! '=∞—: J=Ù#O_ç. JÖÏO\˜ QÆ∞~°∞=Ù KÕuÖ’ Ѩ_ç#ѨC_Õ JǨÏOHÍ~°O #tã¨∞ÎOk. x#fl ÉèíH˜Î QÆ∞iOz ‰õÄ_® PÜ«∞# ZÖÏ =∂\Ï¡_®~°∞! ÉèíH˜Î ¢ã‘Î ÖÏO\˜k, JO`«óѨÙ~°O =~°‰õΩ áÈQÆÅ^Œ∞. _®Hõì~°∞: P, Jk =∞Oz =∂>Ë. HÍx JO^Œ∞HÀã¨O *Ï˝<åxfl =^ŒeÃÑ@ìÖË=Ú Hõ^•!

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

461

'=∞—: Ѩ~°=∞ǨÏO㨠^Õ=ÙÅ∞ ‰õÄ_® JÖÏ K≥ѨÊ~°∞? PÜ«∞# ÉèíH˜Î – *Ï˝#O, ™êHÍ~°O – x~åHÍ~°O ~Ô O_çO\˜h JOwHõi™êÎ~∞° . ÉèHí Θ Ü≥ÚHõ¯ j`«Å „ѨÉÏè =O`À h~°∞ JHõ¯_»H¯õ _® QÆ_¤» Hõ_∞» `«∞Ok, =∞m§ *Ï˝# ÉèÏ㨯~°∞_»∞ L^Œ~ÚOK«QÍ<Õ P =∞OK«∞ HõiyáÈ`«∞Ok Jx PÜ«∞# JO@∞O\Ï~°∞.

JO>Ë ÉèHí Ü Î˜ ∂≥ QÆOÖ’ ™êHÍ~åxfl ^Œi≈™êÎO, *Ï˝#Ü≥∂QÆO ^•fi~å x~åHÍ~åxfl ™êH∆Í`«¯iOK«∞‰õΩO\ÏO. ''WOHÍ, g∞~°∞ K«∂¿ã LO\Ï~°∞ – PÜ«∞#, ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ZO`« ™êg∞ѨºOQÍ ^Œi≈™êÎ~°O>Ë, ZÅ¡"àÕ Ö◊ Ï ÉèQí =Æ O`«∞_ç`À ã¨OÉèÏ+≤ã∂¨ <Î Õ LO\Ï~°∞. Q˘O`«∞<˘Ñ≤Ê`À ÉÏ^èŒ Ñ¨_@ Õ Ñ¨C_»∞ z#flÑ≤ÖÏ¡_Öç Ï 'J=∂‡, <˘Ñ≤Ê ÃÑ_»∞`ÀOk— JO\Ï~°∞. ''PÜ«∞# Observation (ѨijÅ<å â◊H˜Î) ZO`« ã¨∞xt`«"≥∞ÿ#^Œx! =¸ºlÜ«∞OÖ’ [O`«∞=ÙÅ J=âıëêÅ#∞ XHõ™êi K«∂âß~°∞. JO`Õ, "≥O@<Õ ^•xfl L^•Ç¨Ï~°} KÕã¨∞H˘x ™ê^èŒ∞™êOQÆ`«ºO Ü≥ÚHõ¯ „ѨÜ≥∂[<åxfl q=iOKå~°∞. XHõ =ã¨∞Î=Ù ~åà◊§ „ѨHõ¯# LO_çáÈ~Ú ~å~ÚQÍ =∂iáÈ~Ú# suÖ’ =∞x+≤‰õÄ_® ™ê^èŒ∞=ÙÅ`À áê@∞ =ã≤ã¨∂Î ™ê^èŒ∞"Õ J~ÚáÈ`å_»∞.—— _®Hõì~°∞: Dâß<£ÉÏ|∞ x#fl J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µÅ QÆ∞iOz U^À =∂\Ï¡_®_»∞. =∞x+≤x ÉèíQÆ=O`«∞ _»#_»=∂! J^Õq∞\˜? '=∞—: Z=i qâßfiã¨O "åik. ^•xÖ’ =∞#O ZO^Œ∞‰õΩ Interfere J"åfie? (*’HõºO KÕã¨∞HÀ"åe?) _®Hõì~°∞: P! P =∂@‰õÄ_® x["Õ∞. '=∞—: WOHÍ, P Hõ^äŒ K≥Ñ≤Ê PÜ«∞# =∞#efl ZO`«QÍ #qfiOKå~°∞! J`«QÍ_»∞ WÅ∞¡ Ѩ_çáÈ~ÚO^Œ#fl ã¨OQÆu ã¨fiÜ«∞OQÍ K«∂ã≤# =ºH˜Î K≥Ñ≤Ê<å 㨈~, P ã¨=∂Kå~°O "å~åÎѨ„uHõÖ’ ~åÖË^Œ∞ HÍ|\˜ì P q+¨Ü«∞O #=Ú‡_»@. _®Hõì~°∞ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, J`«_ç`À 'ÉèíQÆ=^Œ=`å~°O QÆ∞iOz# q+¨Ü«∂Å∞ h ''Ãã·<£û——Ö’ ÖË=Ù HÍ|>Ëì #∞=Ùfi D =∂@Å#∞ qâ◊fiã≤OK«=Ù— J<åfl~°∞ Hõ^•! =∞^蕺ǨÏfl=∞~ÚOk. _®. ã¨~å¯~ü, '=∞—#∞ `«# |O_çÖ’ `À_˘¯x "≥àϧ_»∞. H˘O^Œ~∞° ~ÀQÆ∞Å#∞ K«∂ã≤# Ñ≤^ŒÑ¨ _®Hõì~°∞ N~å=∞Hõ$Hõ+¨µ‚Å =^ŒÌ‰õΩ "≥à◊§#∞<åfl_»∞.

H˘xfl ~ÀAÅ „H˜`«O _®.ã¨~å¯~ü ysâò Ü≥ÚHõ¯ |∞^ŒúbÅ J<Õ <å@HõO K«∂âß_»∞. ^•xfl QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqã¨∂Î _®Hõì~°∞, '=∞—`À WÖÏ J<åfl_»∞: ''|∞^Œ∞ú}˜‚ Hõ~°∞}Ï=`å~°OQÍ ¿Ñ~˘¯#_»"Õ∞ ã¨||∞ Hõ^•! q+¨µ‚=Ù J=`å~°O J#_»O ZO^Œ∞‰õΩ?—— _®Hõì~°∞, '=∞—#∞ HÍ~üfl"åeãπ KÒ~°™êÎ =^ŒÌ kQÆɡ>Ëìâß_»∞.

kfifÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ÉèÏ"å=ã¨÷ - ѨÓ~°∞‚_»∞ - ÉèíQÆ=f^Õq ^Œ~°≈#O ã¨=∞Ü«∞O =∞^蕺ǨÏflO =¸_»∞ QÆO@Å=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „ѨHõ¯# XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. PÜ«∞# =∞^躌 =∞^躌 Ö’ z#flÑ≤Å"¡ å_çÖÏ Jã¨ÇϨ #O K≥O^Œ∞`«∞<åfl~°∞. ''U=∞~ÚºOk, _®Hõì~°∞ WOHÍ ~åÖË^•?—— ''ZѨC_»∞ =™êÎ_»∞—— Jx J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. _®Hõì~°∞ ™êÜ«∞OHÍÅO ~å"åe.

462

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ ǨÏ~îå`«∞QÎ Í ÉèÏ=Ѩi=~°#Î =∞~ÚOk. `«e¡ "å`«ûźÉèÏ=OÖ’ a_»‰¤ Ωõ áêeKÕÛ@∞¡ PÜ«∞# kO_»∞#∞ `«=∞ X_çÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ PÜ«∞# Ѩã≤ÉÏÅ∞_çÖÏ #=Ùfi`«∞<åfl~°∞. ^èÀ=ux qz„`«OQÍ ^èŒiOz L<åfl~°∞! '=∞— `«k`«~°∞Å∞ D ^Œ$âߺxfl x"≥fi~°áê@∞`À K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞m§ ™ê^è•~°} ã≤÷uH˜ =KåÛ~°∞. PÜ«∞#‰õΩ Éè’[#O "Õà◊ J~ÚOk. H˘kÌQÍ ~°=fiáêÜ«∞ã¨O ¿ãqOKå~°∞ Ñ≤^ŒÑ¨ UHÍO`«OQÍ '=∞—`À Ju QÀѨº"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Å∞ =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): WO`«¿ãѨ٠ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ <Õ#∞ UO KÕâß<À `≥Å∞™ê? tǨϟ~ü‰õΩ "≥àı§^•iÖ’ =¸_»∞ <åÅ∞QÆ∞ „HÀã¨∞Å∞ P=iOz# "≥∞ÿ^•#O XHõ\ ˜ LOk. P "≥∞ÿ^•#OÖ’ <Õ#∞ XO@iQÍ L<åfl#∞. <Õ#∞ ѨOK«=\˜Ö’ P Ѩk¿ÇÏ#∞ ã¨O=`«û~åŠѨ~°=∞ǨÏO㨠ÉÏʼnõΩ}˜‚ ^Œi≈OKå<Õ, =∞m§ ã¨iQÍæ J^Õ q^èŒOQÍ ^Œi≈OKå#∞. ''#Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ P#O^ŒÑ¨Ù á⁄QÆ=∞OK«∞ P=iOz LOk. JO^Œ∞Ö’ #∞O_ç Ѩ^Œ=¸_»∞ ÖËHõ Ѩ^•flÅ∞QÆ∞ ã¨O=`«û~åÅ ‰õΩ„~°"å_˘Hõ_∞» |Ü«∞@‰õΩ =KåÛ_»∞. J`«_ç =ÚYO HõxÑ≤™ÈÎOk. ѨÓ~°∞_‚ Öç Ï L<åfl_»∞. "Õ∞q∞^ŒÌ~°O kQÆO|~°OQÍ L<åflO. J@∞ `«~°∞"å`« "Õ∞q∞^ŒÌ~°O "≥∞ÿ^•#OÖ’ P#O^ŒO`À Ѩ~°∞ÔQ`«Î™êQÍO, P@ÖÏ_»™êQÍO. Ѩ~°∞QÆ∞Å∞ ÃÑ@ì_»O`À ѨÓ~°∞‚_çH˜ ^•Ç¨ÏO "Õã≤Ok. J`«_»∞ XHõ QÍ¡ã¨∞Ö’ #∞O_ç h~°∞ „`åy q∞ye=Ù#fl h\˜x <å‰õΩ W=fiÉ’Ü«∂_»∞. JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ '`«=Ú‡_»∂, #∞=Ùfi ZOye KÕã≤# h\˜x <Õ#∞ „`åQÆÖË#∞— J<åfl#∞. J`«_»∞ #=Ùfi`«∂ "≥o§ P QÍ¡ã¨∞#∞ Hõ_çy =∞m§ hà◊√§ `≥zÛ WKåÛ_»∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞m§ ã¨=∂kè =∞QÆ∞flÅÜ«∂º~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« ÉÏǨϺã¨Ê $ǨÏ<˘Ok =∞m§ '=∞—`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <å =∞<Àã≤÷u =∂~°∞`ÀOk. „Ѩ™ê^ŒO ã‘fiHõiOK«ÖËHõ áÈ`«∞<åfl#∞. ã¨`«ºO, q∞^䌺 Ô~O_»∂ XHõ¯@=Ù`«∞<åfl~Ú. WOHÍ <Õ<ÕO K«∂âß<À `≥Å∞™ê? ÉèíQÆ=„^Œ∂ѨO – ÉèíQÆ=f^Õq ~°∂ѨO! P"≥∞ QÆ~°ƒùOÖ’ XHõ a_»¤ L#flk. P"≥∞ P a_»¤#∞ Hõx, =∞~°∞Hõ∆}"Õ∞ „q∞Oy"ÕÜ«∞™êyOk. Jk ZO`«"Õ∞~°‰õΩ ֒ѨʼnõΩ "≥à◊√`ÀO^À JO`« "Õ∞~°‰õΩ â◊¥#º"≥∞ÿáÈ`ÀOk. ã¨~°fi=¸ â◊¥#º"Õ∞#x <å‰õΩ "≥Å¡_≥·Ok. J=∞‡, '=∂Ü«∞! =∞O„`«O! ~°O_ç, ~°O_ç,! K«∂_»O_ç!— JO@∞#fl@∞¡QÍ `ÀzOk. SO„^Œ*ÏʼnõΩ_Õ ã¨`«ºO, WO„^Œ*ÏÅO JO`å =∂Ü«∞ J#fl N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å LѨ^Õâ◊O '=∞—‰õΩ QÆ∞~°∞Î=zÛOk. (ã≤^Œ∞úÅ∞ ¿ÇÏÜ«∞"≥∞ÿ#q) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk 㨈~, ѨÓ~°∞‚}˜‚ <Õ#∞ PHõi¬OK« „Ѩܫ∞uflOKå#∞ HÍx J`«_»∞ PHõi¬`«∞_»∞ HÍÖË^Œ∞ ZO^Œ∞Hõx? nx`À <å qâßfiã¨O H˘kÌQÍ ã¨_»eOk. '=∞—: XHõix JÖÏ PHõi¬OK«_»=∞O>Ë ã≤^Œ∞úÅ∞ „Ѩ^Œi≈Oz#>Ë¡ Hõ^•!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=Ù#∞. J^À ¿ÇÏÜ«∞"≥∞ÿ# ã≤kú. '=∞—: g∞‰õΩ QÆ∞~°∞ÎO^• – XHõ ~ÀA =∞#O J^èŒ~ü WO\˜ #∞O_ç ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ uiy =ã¨∞Î#flѨC_»∞ ã‘™ê XHõ\ ˜ ѨyeáÈ~ÚOk. =∂Ö’ XHõ~°∞ q∞=∞‡efl 'nx=Å¡ =∞#‰õΩ U^≥·# H©_»∞

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

463

=¸_»∞`«∞O^•? g∞~˘Hõ™êi K«∂_»O_ç— Jx J_çQÍ_»∞. JO^Œ∞‰õΩ g∞~°∞ '<å‰õΩ JÖÏ K«∂_®eû# JQÆ`«ºO ÖË^Œ∞. J=hfl ã≤^Œ∞úʼnõΩ ã¨O|OkèOz# =º=Ǩ~åÅ∞— J<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, [|∞ƒÑ¨_»¤ Ñ≤Å¡Å#∞ [#O <ÕÅg∞^Œ Ѩ_»∞HÀɡ_»`å~°∞. H˘O^Œ~°∞ =zÛ J`«_ç [|∞ƒ #Ü«∞=∞ÜÕ∞ºÖÏ Ç¨Ïi<å=∞O LK«Ûi™êÎ~°∞. W^Õ q^èŒOQÍ J#º~ÀQÍÅ#∞ ‰õÄ_® [#O =∞O„`«`O« „`åÅ ^•fi~å #Ü«∞O KÕ™êÎ~∞° . [|∞ƒ #Ü«∞O KÕÜ∞« _»O "≥Ú^ŒÖ#·ˇ =hfl ã≤^∞Œ Åú ∞ „Ѩ^iŒ ≈OK«_"» ∞Õ J=Ù`«∞Ok. Ju hK« ã¨fiÉèÏ=O HõÖ"å~°∞ =∂„`«"∞Õ ~ÀQÆO ÉÏQÆ∞ KÕÜ∞« _®xH˜ ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ „áêi÷™êÎ~∞° .

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO P`«‡ "Õ~°∞, ^ÕǨÏO "Õ~°∞ ã¨O^蕺HÍÅ=∞~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ѨHõ¯g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx [QÆ[˚#x Ѩq„`« <å=∂xfl LK«Ûiã¨∞Î<åfl~°∞. ѨÅ∞=Ù~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞#‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ xâ◊≈|ÌOQÍ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. ÖÏ@∂, â◊~`° ,ü â◊t, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ѨÅ∞ì, Éè∂í Ѩu, ysâò "≥Ú^ŒÖ#·ˇ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ =zÛ L<åfl~°∞. g#∞ÅqO^Œ∞QÍ áê@Å∞ áê_ç N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ~°OlOѨKÕÜ«∞, ™êì~ü käÜÕ∞@~ü‰õΩ K≥Ok# ~å"£∞`«~°}ü, ysâò`À áê@∞ =zÛ L<åfl_»∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« _®.ã¨~å¯~ü ‰õÄ_® =KåÛ_»∞. _®Hõì~°∞ (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): x#fl ~å„u =¸_»∞ QÆO@ʼnõΩ <Õ#∞ g∞ QÆ∞iOz ZO`À PO^Àà◊# K≥O^•#∞. JѨC_»∞ =~°¬O ‰õΩ~°∞™ÈÎOk. g~°O^Œ~°∂ g∞ QÆk H˜\ ˜H©Å∞, `«Å∞ѨÙÅ∞ =¸ã≤"Õâß~À ÖË^À Jx P^Œ∞~åÌѨ_®¤#∞. ''x[OQÍ<å?—— J<åfl~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞. `«=∞ Ѩ@¡ _®Hõì~°∞‰õΩ QÆÅ Jaè=∂#O K«∂ã≤ PÜ«∞# „Ѩã¨#∞flÅÜ«∂º~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ^ÕǨÏO L#flO`«=~°‰õΩ ^•xfl ã¨O~°H˜∆OK«=Åã≤O^Õ. HÍx Wk (^ÕǨÏO) "ÕÔ~·#kQÍ <Õ#∞ ^Œi≈ã¨∞Î<åfl#∞. HÍq∞h HÍOK«<åŠѨ@¡ QÆÅ PHõ~°¬} ѨÓiÎQÍ `˘ÅyáÈ~Ú#ѨC_»∞ ^ÕǨÏO "Õ~°∞, P`«‡ "Õ~°∞ J#flk ã¨Ê+¨ìOQÍ J~°÷=∞=Ù`«∞Ok. H˘|ƒiHÍÜ«∞Ö’x hà◊§hfl WOH˜áÈ~Ú#ѨC_»∞ H˘|ƒizѨÊ, H˘|ƒi Ô~O_»∂ "Õ~°∞ "Õ~°∞QÍ J~ÚáÈ`å~Ú. JѨC_»∞ HÍÜ«∞#∞ P_çOz#@¡~Ú`Õ JO^Œ∞Ö’x H˘|ƒi @Hõ@Hõ=∞x â◊|OÌ KÕã∞¨ #Î fl@∞¡ `≥Å∞ã¨∞OÎ k. Wk Hõu,Î X~°ÖÏO\˜k – HõuÎ "Õ~°∞, X~° "Õ~°∞. ''JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ âßs~°Hõ ~°∞QƇ`« q+¨Ü«∞"≥∞ÿ J=∞‡‰õΩ Z‰õΩ¯=QÍ K≥ѨÊ*ÏÅ#∞.—— ysâò (Éèí‰õΩÎÅ`À): â◊â◊^èŒ~° ѨO_ç`«∞_»∞ DÜ«∞#`À (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À) WÖÏ J<åfl_»∞: 'g∞~°∞ ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’ L#flѨC_»∞ g∞ =∞#ã¨∞û#∞ ^ÕǨÏO "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞~°ÅÛO_ç. JѨC_»∞ ~ÀQÆO #Ü«∞"≥∞ÿáÈ`«∞Ok.— J~Ú`Õ DÜ«∞# ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’, ^ÕǨÏ=∞<Õk ˆH=ÅO =∂Oã¨O, Z=ÚHõÅ ~åtQÍ ^Œi≈OKå~°∞. ("åºkè #Ü«∂xH˜, ã≤^Œ∞úÅ xq∞`«ÎO „áêi÷OK«=∞x ǨÏ$^ŒÜü∞ ã¨ÅǨ) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: KåÖÏ ~ÀAÅ „H˜`«O <åH˘Hõ™êi f„=OQÍ [|∞ƒ KÕã≤Ok. HÍm PÅÜ«∞OÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl#∞. J=∞‡#∞ „áêi÷^•Ì=∞xÑ≤OzOk. HÍx „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ <å ¿Ñi@ K≥ѨÊÖËHõáÈÜ«∂#∞.

464

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

J=∞‡`À WÖÏ J<åfl#∞: 'J=∂‡, h‰õΩ <å [|∞ƒ QÆ∞iOz q#flqOK«=∞x ǨÏ$^ŒÜü∞ K≥áêÊ_»∞.— JO`«HõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ =∞ˆ~g∞ K≥ѨÊÖËHõáÈÜ«∂#∞. JÖÏ K≥|∞`«∂O_»QÍ<Õ <å‰õΩ L#fl@∞ìO_ç ™⁄Ãã·\ © (Uã≤Ü«∂\˜H± ™⁄Ãã·\ © =¸ºlÜ«∞O), JHõ¯_» fQÆ`À ayOK«|_ç# =∞x+≤ Jã≤÷ѨO[~°O QÆ∞~°∞ΉõΩ =KåÛ~Ú. "≥O@<Õ <Õ#∞ J=∞‡`À WÖÏ J<åfl#∞: 'J=∂‡, h <å=∞ QÆ∞} H©~°Î#Å∞ KÕã¨∂Î u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï#∞. P Jã≤÷ѨO[~°OÖÏ D ^ÕǨxfl‰õÄ_® fQÆ`À ayOz "≥~Úº—. HÀ~°∞HÀ=_»O =∂„`«O <å =Å¡ HÍ^ŒO_ÀÜü∞! ''"≥Ú^Œ\’¡ <Õ#∞ ǨÏ$^ŒÜü∞ J^Œ∞ѨÙÖ’ LO_Õ"å_çxHõ^• – J`«_»∞ <å`À 'ã≤^Œ∞úÅ x=fi=∞x J=∞‡#∞ "Õ_»∞HÀ— J<åfl_»∞. ã≤^Œ∞úÅ∞ HÀ~°∞‰õΩ<Õ xq∞`«ÎO HÍm PÅÜ«∞OÖ’H˜ "≥àϧ#∞. =ÚÃÑÂÊù ÖËHõ =ÚÃÑÂÊùS^Œ∞ ã¨O=`«û~åÅ "Õâ◊º XHõ`≥ =∞Å qã¨~°˚# KÕã¨∂Î#fl ^Œ$â◊ºO <å‰õΩ ^Œ~°≈hÜ«∞"≥∞ÿOk. ã≤^Œ∞úÅ∞ HÀ~°∞HÀ=∞x ã¨ÅǨ WzÛ# ǨÏ$^ŒÜü∞ g∞^Œ <å‰õΩ Ѩ@ì~åx HÀѨO =zÛOk.—— ~å"£∞`«~°}ü áê_»™êQÍ_»∞: <å g} Wk „Ñ≤Ü«∂ <å g} WkQÀ! <å „áê}Ѩ^Œ g} „Ñ≤Ü«∞`«=∞O|QÆ∞ g} =∞^èŒ∞~° =∞OAÅ <å^Œ =ÚŠѨÅ∞‰õΩ <å g}II II<åII "≥∞à◊‰õΩ=QÆ g∞@∞K«∞ Ѩe¯O`«∞"Õx h ã¨Ê~°≈KÕ `«O„`«∞ Å∞nÌѨ#=Ú K≥O^Œ∞ JѨÙ~°∂Ѩ ~åQÆ ~åy}∞ ÖÁÅ∞‰õΩ #@∞ÅII II<åII Ju ã¨∞xfl`«O|∞QÍ â◊$u "Õ∞à◊qOѨ٠HõÅ~°==Ú =∞^èŒ∞~° =∞OAÅ`«=∞ ã¨fi#=Ú`À "≥Å∞=_»∞#∞ "ÕÜÕ∞Å ÅǨÏ~°∞Öˇ· JO^Œ∞II II<åII fQÆ ÖË=∂„`«=Ú aQÆ∞=Ù `«yæOK«∞KÀ =¸QÆ"À=Ù#∞ g} =¸QÆ `«O„`«∞Å KÕ`«

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

ÜÕ∞ =∂„`«"≥∞ÿ##∞ aQÆ∞=Ù ÃÇÏzÛOK«∞KÀ `≥QÆÖÏQÆ∞_»∞#Hõq `≥yáÈ=Ù #_çq∞H˜II II<åII _®Hõì~°∞ (ysâò`À): D áê@Åhfl ™⁄O`«OQÍ ~°zOz#"Õ<å? ysâò: TǨ˙, Z_çfi<£ P~åflÖò¤ ÉèÏ"åxfl P^è•~°OQÍ KÕã¨∞H˘x „"åã≤#q. ~å"£∞`«~°}ü |∞^Œú K«i„`«Ö’x w`«O áê_»™êQÍ_»∞: q„âßOuÔH· "Õ∞=Ú qÅÑ≤Oz<å=Ú JHõ@ P q„âßOu ÅÉèíº"Õ∞ HÍ^Œ∞ Z@∞#∞O_ç =zÛu"≥Ú Ü≥∞~°∞HõÜÕ∞ ÖË^Œ∞ Z@∞ H˘@∞ìH˘x "Õ∞=Ú UÔQ^Œ"≥Ú ‰õÄ_»! z~°∞#QÆ=Ù Hõhfl~°∞ K«„Hõ=Ú# "Õ∞=Ú =∞i=∞i Ѩ~°∞QÆ∞K«∞ u~°∞QÆ∞K«∞O_≥^Œ=Ú =∂ ^•i Z@∞"≥·Ñ¨Ù =∞~°Å∞<À `≥eÜ«∞ Ѷ¨Åâ◊¥#º=∞QÆ∞ <å@ <ÕÅ <å_çu"≥Ú =º~°÷ Ü«∞`«fl=Ú KÕã≤ "Õ™êi<å=Ú! =∞O„`«=ÚQÆ∞úx=Öˇ "≥∞ÿ=∞~°z "Õ∞=Ú "Õ∞ÖϯOz Ü«ÚO_çÜ«Ú x^Œ∞iOz<å=Ú JO^èŒHÍ~°=Ú `˘Åy "≥Å∞QÆ∞ Hõ#∞Ѩ_»^•!

K«OK«ÅO|∞QÆ =∞ã¨Å∞ JxÅO|∞=Öˇ#∞ K«OK«ÅO|∞QÆ „áê}˜ K«e~ÚOK«∞<≥ѨÙ_»∞I Z@#∞O_ç =zÛu"≥Ú Ü≥∞=~°"≥∂ "Õ∞=Ú? "Õ∞"Õ∞Å =zÛu"≥Ú Ü≥∞O^Œ∞ áÈÜ≥∞^Œ"≥Ú? =_çkâ◊ŠѨÔ~fi`«∞Î "å_ç â◊~°=ÚÅ =º^èŒÅ∞I ã¨∞Y=ÚÖ’ `ÕÅ∞K«∞ Hõhfl@ =Úxy XHõ Hõ∆}=Ú rqOz =∞~°∞Hõ∆}=ÚÖËHõ H˘@∞ìH˘x Ü≥∞O^Œ~À áÈ=ÙK«∞<åfl~°∞I "Õ∞"Õ∞Å =zÛu"≥Ú ÜÕ∞q∞ KÕã≤u"≥Ú ÜÕ∞ P@ÖÏ_çu"≥Ú „H˜`« [#‡=ÚÅ#∞ áê~°∞ ã¨eÅ=Ú =Öˇ xÅHõ_»Ü≥∞ ÖË^Œ∞ =∞i =∞i =ÚO^Œ∞#‰õΩ áê~°∞K«∞O_≥^Œ=ÚI =∂ ã¨fiѨfl QÆ_çÜ«∞Å#∞ =_ç ѨQÆ∞ÅQ˘@∞ì D Mˇ·^Œ∞ Z<åflà◊√§ D =º~°÷ HõÅÅ∞

465

466

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

"Õ∞ÖϯOz Ü«ÚO\˜"å x[=ÚQÍ h=Ù J@∞Öˇ·#KÀ xOHõ x^Œ∞~° ¿ãÜ«∞‰õΩ=Ú!

HÀ\˜ HÀ@∞Å ^Œ∞óY uq∞~°*ÏÅO|∞ ^Œ@ì=ÚQÆ hÃÑ·# |_çÜ«Ú#flkѨÙ_»∞ h ã¨fiѨfl=ÚÅ#∞O_ç Öˇ=Ú‡ ™êfiÑ≤fl‰õΩ_® =∞i x„^ŒÖ’ h=Ù =∞iy =Ú#∞QƉõΩ=ÚI HÍOu ã¨fi~°∂ѨÙ_®I HÍO`«∞b#∞=Ú~å H˜~°}*ÏÅO|∞Å `«~°∞=∞~å `«=∞=Ú h XHõ¯_»"≥ =∂‰õΩ ã¨O~°Hõ∆‰õΩ_»=Ù Ji÷OK≥^Œ=Ú áê^Œ=ÚÅ K≥O`« =ÚH˜ÎI áê@ qO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉèÏ=Ѩ~°=â◊√ÅÜ«∂º~°∞. (ã¨∂~°∞ºx ^Œ~°≈#O) `«~åfi`« ~å"£∞`«~°}ü 'QÍe^Œ∞=∂~°O! L^Œú$`«OQÍ ~å!— J<Õ áê@#∞ áê_®_»∞. Jk qx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WÖÏ J<åfl~°∞: ''W^Õq∞\˜, áêÜ«∞ã¨O `«~°∞"å`« "ÕѨ ѨÙÅ∞ã¨∞ÖÏ LOk D áê@. #∞=Ùfi 'HÍOu ã¨fi~°∂ѨÙ_®! HÍO`«∞ b#∞=Ú~å, H˜~°}*ÏÅO|∞Å `«~°∞=∞~å `«=∞=Ú— Jx áê_»QÍ<Õ <å‰õΩ ã¨∂~°º ^Œ~°≈#O HõeyOk. ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O J=QÍ<Õ JO^èŒHÍ~°O áêiáÈ~ÚOk. JO^Œ~°∂ P ã¨∂~°∞º_ç áê^•Å =^ŒÌ â◊~°}ÏQÆu <˘O^•~°∞.—— ~å"£∞`«~°}ü =∞m§ áê_»™êQÍ_»∞: n#~°Hõ∆}˜q, áêѨǨi}˜q, „uQÆ∞} ^è•i}˜q [#h Ö’HõHõ~°Î=Ù, Ö’HõÉèí~°Î=Ù, Ö’HõǨÏ~°Î=Ù [#hII QÆ∞} ã¨O|^Œú=Ù, QÆ∞}Ïf`«=Ù, ã¨~°fi ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ h=Ù `å~å, HÍm, Ѩ~å„ѨHõ$uq, ^è•i`« ^Œâ◊Ü«∞=`åi}˜qII Éèí∂q∞q h=Ù, [Å=ÚÅ∞ h=Ù, J#ÖÏ#Å QÆQÆ#O|∞Å∞ h=Ù h"Õ =∂`å, h"Õ ã¨~°fi=Ú, h"Õ ã¨~åfi^è•i}˜q <åºÜ«∞=Ú, ™êOYº=Ú, áê`«O[Å=Ú#∞, g∞=∂O™ê^Œ∞Å∞ x#∞fl h PO`«~°º=Ú#∞, h x[`«`«fi=Ú, J#Ü«∞=Ú J<Õfi+≤OK«∞#∞ [#h "≥·âı+≤Hõ=Ú, "Õ^•O`«=Ú#∞, h qKå~°}Ë KÕÜ«Ú#∞ [#h J~Ú#<ÕkÜ«Ú#∞ `≥eÜ«∞ÖË^Œ∞ h `«`«fi"Õ∞q∞\’ [#h Z\˜ì ǨÏ^Œ∞ÌÅ∞#∞, Pk JO`«=ÚÅ∞ ÖËHõÜ«Ú#fl#∞ h=Ù ÉèíH˜ÎѨ~°∞ÅÃÑ· Ü«Ú#fl „¿Ñ=∞KÕ |Ǩïà◊~°∂Ѩ=ÚÅ∞ ^•ÖˇÛ^Œ=Ù =∞Ǩ ÉèíÜ«∞OHõ~°=∞QÆ∞ Éèí= ÉèíÜ«∞=ÚÅ∞ áê~°„^ÀÅ∞^Œ∞=Ù [#h =~°Î=∂#=Ú#, Éèí∂`«HÍÅ=Ú#, Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ #∞O_≥^Œ=ÙII

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

~°∂Ѩ=Ú `À_»∞`« ^Œ~°≈#q∞`«∞Î=Ù ~°∂Ñ≤QÆ x#∞ „¿Ñq∞OK«∞"åiH˜ x~åHÍi}˜QÆ x#∞ ^蕺xOK≥_»∞ "åiH˜ h=Ù x~åHÍiqII „|Ǩχ"≥ÚHõ¯>Ë JkfifÜ«∞=∞x H˘O^Œ~°O^Œ∞ iÅ#∞ JkÜ«Ú#∞ h"Õ „|Ǩχ=∞~¸ h Hõ#fl J#º=Ú ÖË^˘Hõ\ ˜ ZO`« H˘Å`«Ö’ H˘Å∞=*ÏÅ∞^Œ∞~˘ JO`«=∂„`«"Õ∞ H˘Åz ã¨`«º=Ú J^Õ "å~°Å∞ Ѩ~°„|Ǩχܫ∞x JÅÊz`«∞ÎÖˇ· ѨÅ∞¯K«∞O^Œ∞~°∞II nx ÔHQÆ∞=QÍ TǨÏHõO^ŒHõ "≥Å∞æK«∞#flk `«∞sÜ«∞O|∞ ã¨~°fi~°∂Ñ≤}˜q, [QÆ^•fi ºÑ≤xq, QÍ# #xflÜ«Ú#∞ h=Ù =∂„`«"Õ∞II * * * =∞_ç"≥∞ÿÅÅ∞ <å =∞`«=Ú`˘QÆ∂_» 㨠=∂ѨÎ=∞Ü≥∞º ã¨Y∞_® J=∞‡ âߺ=∞‰õΩ#∞ J~°Û# <ÕxHõ PK«iOѨQÍ *ÏÅ#∞~åII II=∞II K≥ѨÊÖË#∞ <å =∞k x„QÆǨÏ=Ú KÕÜ«∞ <≥^Œ∞~°∞ uiÔQ ã≤QÆ∞æ ã≤QÆ∞æ <Õ #==∂#=ÚKÕ zq∞_çáÈ^Œ∞ #Hõ\ÏI II=∞II Hõ~°=Ú# Y_»æ=Ú Ü«Ú~°=Ú# t~°=ÚŠǨ~°=Ú ^•eÛ# HÍo^蕺#=Ú# Hõiy#ѨC_Õ q~°∞Å ^•=∞=Ú#∞ Ü«Ú~°=Ú# ^•Å∞ÛK«∞ =Ú~°o"≥∂qÃÑ· "≥∂ÃÑ_»∞ "≥∂ǨÏ# âߺ=∞"≥∂ǨÏ#∞_»∞ Hõ#∞flÅ =ÚO^Œ@ Hõ#Ê_»∞ HÍOu`À II=∞II „uÖ’K«xx <Õ `«ÅK«∞K«∞O_»QÍ "åÅ∞Hõ#∞flÅ "å_»∞ QÍ#|_» Ѩ~°=â◊<≥· <Õ =∞~°`«∞ ã¨~°fi=Ú#∞ ã≤QÆ∞æK≥Ok <Õ zq∞_ç áÈ=Ù^Œ∞#∞I II=∞II =∂`« áê^Œ=ÚÅ <≥`åÎq Q˘Å∞Ê ã¨∞=∞ =∞O[~°∞ Å~°Ê} KÕÜ«∞É’=QÍ =∞^Œ# "≥∂ǨÏ#∞x "≥∂Ç¨Ï ÉèÏ==Ú# =∞k Ѩ~°=â◊Ü≥ÿ∞ ɡ^ŒiáÈ=Ù~åI II=∞II

467

468

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

HÍOK«# KÕÅ=Ú QÍOz#O`«<Õ âߺ=∞ QÆ∂iÛ <Õ KÕÜ«Ú ^蕺#=ÚÅ∞ K«Å¡QÆ "≥∞Å¡QÆ HÍOK«#KÕÅ∞_»∞ XHõ\ ˜ <˘Hõ\ ˜QÍ ^•@"ÕÃã~åI II=∞II D áê@ qO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ =∞m§ ÉèÏ=Ѩ~=° â◊√ÅÜ«∂º~°∞. ~å"£∞`«~}° ü =∞m§ áê_»™êQÆ_∞» : Z=~°=∂‡ h Ѩ^Œ=ÚÅ g∞^Œ#∞ J~°Ê} KÕã≤ s =∞O^•~° ã¨∞=∞O|∞Å∞ IIZII =∞#qx ÔQ·H˘x =∂`å <å t~° =Ú# x_»∞=∂ ã¨∞=∞ "≥ÚHõ\’ Ô~O_À IIZII J=∂‡, J=∂‡ Jx <Õ #ѨC_»∞ Ñ≤Å`«∞#∞ x#∞ <Õ aQÆæ~°QÍ#∞ IIZII KÕ`«∞Å∞ `«@∞ìK«∞ KÕÜ«Ú^Œ∞ #$`«º=Ú P=∞‡#∞ K«∞@∞ìK«∞ P#O^Œ=Ú`À IIZII #<åflã≤÷`«∞Ö’ QÆ#∞Q˘x #=ÙfiK«∞ =Ú_»∞`«∞=Ù <å tYÖ’# ѨÓ=ÙÅ#∞ IIZII

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO `åºQÆO - ã¨<åflºã≤, QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞ QÍ#O ѨÓ~°~Î ÚOk. ѨÅ∞=Ù~°∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ "≥∞=ÿ ∞~°z ã¨|Î ∞úÖ·ˇ ‰õÄ~°∞ÛO_çáÈÜ«∂~°∞. z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ^蕺#=∞QÆ∞fl_≥· ™ê÷}∞=ÙÖÏ L<åfl_»∞. J`«}˜‚ _®Hõì~°∞‰õΩ K«∂ѨÙ`«∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''W`«_»∞ Ju Ѩq„`«∞_»∞. q+¨Ü«∞|∞kú h_» ‰õÄ_® W`«_çÃÑ· Ѩ_»<ÕÖË^Œ∞—— J<åfl~°∞. =∞<À"≥∂ǨÏ<£ (#=Ùfi`«∂, _®Hõì~°∞`À): DÜ«∞# (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞) g∞ ‰õΩ=∂~°∞_ç QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqã¨∂Î 'JÉσ~Ú ^˘iH˜#@¡~Ú`Õ `«O„_çx <Õ#∞ MÏ`«~°∞ KÕÜ«∞#∞— J<åfl~°∞. _®Hõì~°∞: F, <Õ#∞ K≥¿ÑÊk ‰õÄ_® J^Õ. g∞~°O^Œ~°∂ '‰õΩ=∂~°∞}˜‚— Ѩ@∞ìH˘x `«H˜¯#=hfl =∞izáÈ`å~°∞. (‰õΩ=∂~°∞}˜‚ JO>Ë ÉèíQÆ=^Œ=`å~åxfl Ѩ@∞ìH˘x ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ =∞izáÈ`å~°∞ Jx _®Hõì~°∞ K≥|∞`«∞<åfl_»∞.)

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): `«O„_ç JHõ¯~°ÖË^Œx <Õ#∞ K≥ѨÊ_»O ÖË^Œ∞. _®Hõì~°∞: P, J~°÷=∞~ÚOk. P q^èŒOQÍ XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ =∂@Å∞ K≥ѨʉõΩO>Ë Ñ¨x ZÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞Ok? N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: h ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ã¨~°à◊ ǨÏ$^ŒÜ«Ú_»∞. XHõ ~ÀA â◊OÉèí∞ Z„~°ÉÏi# =ÚYO`À 'ã¨~°à◊ ÉèÏ=O`À Hõ#∞Hõ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷Oz#@¡~Ú`Õ PÜ«∞# `«Ñ¨ÊHõ PÅH˜™êÎ_»∞— J<åfl_»∞. ''<Õ#∞ D ‰õΩ„~°"åà◊§#∞ ZO^Œ∞‰õΩ WO`«QÍ „¿Ñq∞™êÎ<À `≥Å∞™ê? h~°∞ HõÅѨx ã≤ã¨Öˇ·# áêÅ=O\˜"å~°∞ g~°∞† XHõ™êi "Õ_çKÕ¿ãÎ KåÅ∞ – ÃÑ·QÍ ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ <≥·"Õ^ŒºOQÍ ã¨=∞iÊOK«=K«∞Û.

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

469

HÍx hà◊√§ HõeÑ≤# áêÅ#∞ KåÖÏ¿ãѨ٠=∞~°QÆɡ@ì =Åã≤ LO@∞Ok. JO^Œ∞‰õΩ ZO`À =O@K≥~°‰õΩ =ºÜ«∞O KÕÜ«∂e. ''‰õΩ„~°"åà◊√§ „H˘`«Î‰õΩO_»ÖÏO\˜"å~°∞† ã¨Ô~·# áê„`«Å∞ Jq. "å\˜Ö’ xtÛO`«QÍ áêÅ#∞ ÃÑ@ì=K«∞Û. *Ï˝<ÀѨ^âÕ O◊ WzÛ#ѨC_»∞ "åiH˜ ã¨`fi« ~°"∞Õ K≥`· #« ºO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. HÍx q+¨Ü∂« 㨉Ωõ ÅÎ ‰õΩ JÖÏ HÍ^Œ∞. ÃÑ~°∞QÆ∞ `À_»∞ ÃÑ@ì|_ç# ‰õΩO_»Ö’ áêÅ∞ ÃÑ\ÏìÅO>Ë ÉèíÜ«∞"Õ∞ ã¨∞=∂! ZO^Œ∞HõO>Ë, áêÅ∞ K≥_çáÈÜÕ∞ „Ѩ=∂^ŒO LOk. ''h ‰õΩ=∂~°∞_çÖ’H˜ q+¨Ü«∞|∞kú – HÍq∞h HÍOK«<åÅ∞ WOHÍ „Ѩ"ÕtOK« ÖË^Œ∞.—— _®Hõì~°∞: `«O„_ç ã¨OáêkOz#k uO@∞<åfl_»∞ Hõ^• – JO^Œ∞Hõ<Õ. ã¨fiÜ«∞OQÍ ã¨Oáêkã¨∂Î ‰õÄ_®, q+¨Ü«∞|∞kúH˜ ^Œ∂~°OQÍ LO\Ï_® ÖË^• J#flk K«∂_®e.

(HÍq∞h HÍOK«# `åºQÆO - ã¨<åflºã¨∞Å∞) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=Ù#=Ù#∞, Jk x["Õ∞. HÍx q+¨Ü«∞O Uq∞\’ `≥Å∞™ê? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ q+¨Ü«∞|∞kúH˜ |Ǩï^Œ∂~°O. q+¨Ü«∞|∞kú ÖË#@¡~Ú`Õ PÜ«∞# =∞# J~°KÕuÖ’ L#fl>Ë¡. (_®. ã¨~å¯~ü, _®.^˘HõsÅ`À) HÍq∞h HÍOK«# `åºQÆO g∞‰õΩ L^ÕÌtOK«|_çOk HÍ^Œ∞. g∞~°∞ "å\˜x =∂#ã≤OQÍ `«ºlOKåe. QÀ™êfi=ÚʼnõΩ ‰õÄ_® <Õ#∞ J^Õ q+¨Ü«∞O K≥áêÊ#∞. "åi`À WÖÏ J<åfl#∞: 'g∞~°∞ `åºQÆO QÆ∞iOz ZO^Œ∞‰õΩ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞? g∞~°∞ Ѩi`«ºlOz#@¡~Ú`Õ g∞ Ѩx [~°∞QÆ^Œ∞. g∞~°∞ âߺ=∞ã¨∞O^Œ~°∞xH˜ x`«ºÑ¨Ó[Å∞ KÕÜ«∂e Hõ^•!— ''`åºQÆ=∞<Õk ã¨<åflºã¨∞ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# q+¨Ü«∞O. "å~°∞ ¢ã‘ÎÅ z„`«Ñ¨@O ‰õÄ_® K«∂_»~°∞. ¢ã‘ÎÅ∞ "åiH˜ q+¨OÖÏO\˜ "å~°∞. "å~°∞ ¢ã‘ÎÅ #∞O_ç Hõhã¨O Ѩk=¸~°Å ^Œ∂~°OÖ’ LO_®e. WHõ `«Ñ¨Êxã¨i Ѩiã≤÷u U~°Ê_ç#ѨC_»∞ Hõhã¨O XHõ =¸~° ^Œ∂~°OÖ’<≥·<å LO_®e. ¢ã‘Î Jáê~° ÉèíH˜Îã¨OѨ#∞fl~åÖˇ·#ѨÊ\˜H© ã¨<åflºã≤ P"≥∞`À Z‰õΩ¯=QÍ =∂\Ï¡_»~å^Œ∞. ''JO`ÕHÍHõ ¢ã‘ÎÅ =ÚYO HõxÑ≤OK«x ÖË^• |Ǩï J~°∞^Œ∞QÍ HõxÑ≤OKÕ KÀ@∞#∞ Z#∞flH˘x ã¨<åflºã≤ JHõ¯_» =ã≤OKåe. ''ã¨<åflºã≤H˜ ^èŒ#O‰õÄ_® q+¨OÖÏO\˜k. ^èŒ#O ^ŒQÆæ~° LO>Ë KåÅ∞ – HõÅ`«Å∞, JǨÏOHÍ~°O, „HÀ^èŒO, ^ÕǨÏã¨∞MÏŠѨ@¡ Pã¨H˜Î – W=hfl =zÛ Ñ¨_»`å~Ú. ~°*’QÆ∞}O JkèHõiã¨∞ÎOk. WOHÍ, ~°*’QÆ∞}O L#fl@¡~Ú`Õ ^•xH˜ `À_»∞ `«"∂≥ QÆ∞}O ‰õÄ_® KÕ~∞° `«∞Ok. JO^Œ∞Hˆ ã¨<åflºã≤ HÍOK«<åxfl `åHõ~å^Œ∞. HÍq∞h HÍOK«<åÅ∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ =∞izáÈÜÕ∞ÖÏ KÕ™êÎ~Ú.

(HÍq∞h HÍOK«<åÅ∞ - QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞) ''^èŒ#O ^•fi~å u#_®xH˜ uO_ç, ‰õ@∞ìH˘<ÕO^Œ∞‰õΩ |@ì, LO_»_®xH˜ KÀ@∞, ^≥·=~å^èŒ#, ™ê^èŒ∞=ÙÅ Éèí‰õΩÎÅ ¿ã= – W=hfl X#QÆ∂~°∞`åÜ«∞x g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. _»|∞ƒ ‰õÄ_»É@ˇ ì „Ñ¨Ü∞« uflOK«_O» x„+¨ÊÜ≥∂[#O. `Õ<\≥ Q© Æ Ju Hõ+Oì¨ `À `Õ<Ñ≥ @¨ ∞ì#∞ xi‡ã¨∞OÎ k.

HÍx Z=~À =ºH˜Î =zÛ P Ѩ@∞ì#∞ qzÛù#flO KÕã≤ `Õ<≥#∞ Ѩ@∞ì‰õΩáÈ`å_»∞.—— _®Hõì~°∞: ^èŒ<åxfl Z=i HÀã¨O ‰õÄ_»Éˇ\Ïìe? ѨxH˜=∂e# ‰õΩ=∂~°∞Å HÀã¨=∂?

470

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ˆH=ÅO ѨxH˜=∂e# ‰õΩ=∂~°∞ÖË HÍ^Œ∞. |Ǩïâß ÉèÏ~°º jÅO ‰õÄ_® ã¨Ô~·#k HÍHõáÈ=K«∞Û, Ѩ~å~Ú"å_ç`À ã¨O|O^èŒO Hõey LO_»=K«∞Û. J`«QÍ_çH˜ Éèí~°Î QÆ_çÜ«∂~°O, Q˘Å∞ã¨∞ WzÛ"ÕÜ«∞=K«∞Û. ''g∞~°∞ ¢ã‘ÎÅ#∞ ѨÓiÎQÍ `«ºlOK«#Hõ¯~°ÖË^Œ∞. QÆ$ǨÏã¨∞÷ `«# ÉèÏ~°º`À ~°q∞OK«_»OÖ’ `«Ñ¨CÖË^Œ∞.

HÍx XHõi^ŒÌ~°∞ Ñ≤Å¡Å∞ ѨÙ\˜ì# `«~°∞"å`« ÉèÏ~åº Éèí~°ÎÅ∞ J<åfl K≥Öˇ¡à◊§=Öˇ "≥∞ÅQÍe. ''HÍq∞h HÍOK«<åÅѨ@¡ Pã¨H˜Î L#fl@¡~Ú`Õ áêO_ç`«º=ÚO^Œ#fl JǨÏOHÍ~°O, ^èŒ#O LO^Œ#fl JǨÏOHÍ~°O, L#fl`« Ѩ^ŒqH˜ K≥Ok# "å_ç##fl JǨÏOHÍ~°O – W=hfl =zÛ Ñ¨_»`å~Ú.

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO JǨÏOHÍ~°O - Ö’HõtHõ∆} ''JǨÏOHÍ~°O `˘ÅyáÈx^Õ *Ï˝#O ã≤kúOK«^Œ∞. Z`«∞ÎQÍ L#fl k|ƒg∞^Œ h~°∞ xÅ∞=^Œ∞.

HÍx ѨšѨ٠„Ѩ^ÕâßxH˜ h~°∞ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÅ#∞O_ç =_ç=_çQÍ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∂Î =ã¨∞ÎOk.—— _®Hõì~°∞: HÍx ѨšѨ٠„Ѩ^ÕâßxH˜ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÅ#∞O_ç =KÕÛ h\˜Ö’ =∞Oz h~°∂ LO@∞Ok, =ÚiH˜ h~°∞ ‰õÄ_® LO@∞Ok. Ѩ~°fi`åÅÃÑ·# ‰õÄ_® ѨšѨ٠„Ѩ^ÕâßÅ∞ LO\Ï~Ú. <≥·x`åÖò, =∂#ã¨ã¨~À=~üÅÖ’ ˆH=ÅO PHÍâ◊O#∞O_ç ‰õΩiã≤# Ѩiâ◊√^Œú [ÅO =∂„`«"Õ∞ LO@∞Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ˆH=ÅO PHÍâ◊O #∞O_ç =KÕÛ h~°∞ =∂„`«"Õ∞<å! PǨ! Jk KåÖÏ=∞Ozk. _®Hõì~°∞: WOHÍ, Z`«∞ÎÖ’=Ù#fl h\˜x #Å∞"≥·Ñ¨ÙʼnõÄ Ñ¨OÑ≤}© KÕÜ«∞=K«∞Û.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): Z=iHÀ ã≤^Œú=∞O„`«O ÅaèOzO^Œ@. J`«_»∞ XHõ H˘O_»ÃÑ· #∞O_ç aQÆæ~°QÍ ˆHHõÃÑ_»∞`«∂ WÖÏ J<åfl_»∞: 'g∞~°O^Œ~°∂ D =∞O„`åxfl [Ñ≤Oz ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ™êH∆Í`«¯iOK«∞HÀO_ç.— _®Hõì~°∞: T. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx g∞~°∞ F ã¨OQÆu QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe. ÉèíQÆ=O`«∞_ç HÀã¨O „áê}ÏÅ∞ `«Å¡_çe¡áÈ~Ú#ѨC_»∞ =∞Ozh~°∞, =ÚiH˜ h~°∞ J#fl Ѩ\ ˜ìOѨ٠LO_»^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_ç QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ_®xH˜ J@∞=O\˜ =ºH˜Î XHÀ¯™êi =∞Oz"å_ç=^ŒÌ‰õΩ "≥àÏÎ_»∞, XHÀ¯™êi Ѩi}u<˘O^Œx =º‰õΩÎÅ=^ŒÌ‰õΩ ‰õÄ_® "≥àÏÎ_»∞. J~Ú`Õ PÜ«∞# Hõ$Ѩ Hõey#@¡~Ú`Õ P =ºH˜ÎH˜ =ÚiH˜h~°∞ ‰õÄ_® ZÖÏO\˜ Ǩh K≥Ü«∞º*ÏÅ^Œ∞. PÜ«∞# *Ï˝#O „Ѩ™êkOz#ѨC_»∞ Uk =∞Oz, Uk K≥_»∞ J#fl q+¨Ü«∂Åhfl `≥eÜ«∞*Ë™êÎ_»∞. H˘O_»g∞^Œ ѨšѨ٠„Ѩ^Õâ◊O LO_»=K«∞Û HÍx '^Œ∞+¨ì – <Õ#∞— J<Õ H˘O_» g∞^Œ =∂„`«O LO_»*ÏÅ^Œ∞. Jk 'q^•º <Õ#∞—, 'Éèí‰õΩÎ_ç <Õ#∞— J~Ú#ѨC_»∞ =∂„`«"Õ∞ PHÍâ◊O#∞O_ç Ѩiâ◊√^Œú[ÅO JHõ¯_» KÕ~°∞`«∞Ok. ''Z`«∞ÎQÍ=Ù#fl „Ѩ^Õâ◊O #∞O_ç h~°∞ #Å∞"≥·Ñ¨ÙʼnõΩ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞ÎO^Œ#fl =∂@ x["Õ∞ HÍx Jk 'q^•º–<Õ#∞— J<Õ H˘O_» g∞^Œ #∞O_Õ ™ê^茺O. ''ÉèíQÆ=^•^Õâ◊O ÖˉõΩO_® Ö’HõtHõ∆} KÕÜ«∞*ÏÅO. â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ *Ï˝<ÀѨÅaú `«~°∞"å`« Ö’HõtHõ}∆ Ï~°O÷ 'q^•º–<Õ#∞—#∞ xÅ∞ѨىõΩ<åfl~°∞. ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ „áêÑ≤OÎ K«∞HÀ‰õΩO_®<Õ ÖˇHÛõ ~°∞¡ W=fi_»=∂! ^•x=Å¡ Ö’‰õΩʼnõΩ UO LѨHÍ~°O [~°∞QÆ∞`«∞Ok?

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

471

(ã¨=∂^蕺~Ú ÖˇHõÛ~°∞) ''XHõ™êi <Õ#∞ #O^Œ<£ÉÏQÍ<£ „|Ǩχ ã¨=∂*ÏxH˜ "≥àϧ#∞. Láêã¨# =ÚyâßHõ "åi PKå~°∞º_»∞ "ÕkHõ<≥H˜¯ ÖˇHõÛ~°∞ WKåÛ_»∞. J`«_»∞ P ÖˇHõÛ~°∞#∞ WO\’¡ „"åã¨∞H˘x `≥KåÛ_»∞. Jk K«^Œ∞=Ù`«∞#flO`«¿ãÑ¨Ó J`«_»∞ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. ^蕺#O KÕã¨∞Î#flѨC_»∞ ‰õÄ_® J`«_»∞ =∞^茺=∞^茺֒ Hõà◊√§ `≥iz [#O =OHõ K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. ''ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O á⁄O^Œx"å_ç LѨ^ÕâßÅ∞ ã¨Ô~·# „ѨÉèÏ=O HõeyOK«=Ù. XHõ q+¨Ü«∞O ã¨iQÍ<Õ K≥ѨÊ=K«∞Û HÍx =∞~À q+¨Ü«∞O `«Å„H˜O^Œ∞Öˇ·áÈ`«∞Ok. ''™ê=∂^蕺~Ú ÖˇHõÛ~°∞ Wã¨∂Î WÖÏ J<åfl_»∞: 'ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞<À"å‰õΩ¯Å‰õΩ Jf`«∞_»∞.

PÜ«∞#Ö’ ZÖÏO\˜ ~°ã¨=¸ ÖË^Œ∞. g∞~°O^Œ~°∂ „¿Ñ=∞ÉèíH˜Î J<Õ ~°ã¨O^•fi~å PÜ«∞#∞fl ÉèílOK«O_ç.— K«∂âß~å, Z=Ô~·`Õ ~°ã¨ ã¨fi~°∂ѨÙ_À, P#O^Œ ã¨fi~°∂ѨÙ_À PÜ«∞#∞fl JÖÏ =i‚OK«_»=∂! WÖÏO\˜ ÖˇHõÛ~°¡`À XiˆQ^Õ=ÚOk? WÖÏO\˜ "å\˜ =Å¡ Ö’HõtHõ∆} J=Ù`«∞O^• Uq∞\˜? ''=∂ =∂=∞QÍi WO\˜ QÀâßÅxO_® QÆ∞„~åÅ∞ L<åflÜ«∞x Z=~À J<åfl~°@. QÀâßÅÖ’ QÆ∞„~åÅ∞ LO_»_»"Õ∞q∞\˜? (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) nx`À "åi WO\’¡ QÆ∞„~åÅ<Õ"Õ ÖË=x `Õ@`≥Å¡=∞=Ù`ÀOk.—— _®Hõì~°∞ (#=Ùfi`«∂): QÆ∞„~åÖË HÍ^Œ∞, P=ÙÅ∞‰õÄ_® ÖË=#fl=∂>Ë. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) ÉèÏ=áê~°=â◊ºOÖ’ =Úxy=Ù#fl Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ „Hõ=∞OQÍ ÉÏǨϺã¨Ê $ǨÏÖ’H˜ =ã¨∞Î<åfl~°∞. Éèí‰õΩÎÅ#∞ K«∂ã¨∂Î _®Hõì~°∞ P#O^ŒO`À á⁄OyáÈ`«∞<åfl_»∞. 'W`«_≥=~°∞, W`«_≥=~°∞— Jx PÜ«∞# '=∞—#∞ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞. ѨÅ∞ì, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞, Éèí∂Ѩu, â◊~°`ü, â◊t "≥Ú^ŒÖˇ·# ÉÏÅÉèí‰õΩÎÅ #O^Œih '=∞— _®Hõì~°∞‰õΩ ѨiK«Ü«∞O KÕâß_»∞. â◊t QÆ∞iOz '=∞— K≥|∞`«∞#flk _®Hõì~°∞ q#™êQÍ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ('=∞—#∞ K«∂ѨÙ`«∂ _®Hõ~ì ∞° `À): W`«_∞» ã¨∂¯Å∞ Ñ≤ÅÅ¡ O^ŒiH˜ LѨ^tÕ ã¨∞OÎ \Ï_»∞. _®Hõì~°∞: P, P ã¨OQÆu <Õ#∂ q<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ZO`« Pâ◊Û~°º"≥∂ K«∂_»∞! <Õ<å =¸~°∞ö}˜‚. J~Ú<å ‰õÄ_® q^•º=O`«∞Öˇ·# "å~°O^Œ~°∂ WHõ¯_»‰õΩ =ã¨∞ÎO\Ï~°∞. ZO`« Pâ◊Û~°º"≥∂ K«∂_»∞! W^ŒO`å ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ P_»∞`«∞#fl P@ Jx =∂„`«"Õ∞ K≥áêÊe. ã¨=∞Ü«∞O ~å„u `˘q∞‡k#fl~° QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. _®Hõì~°∞ P~°∞ QÆO@Å #∞O_ç WHõ¯_Õ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. ysâò (_®Hõì~°∞`À): Jk 㨈~ HÍx, =∞Ǩâ◊Ü«∂! g∞‰õį_® JÖÏ J=Ù`«∞O@∞O^•? WHõ¯_»‰õΩ ~å=^ŒÌ#∞‰õΩ<åfl 㨈~ U^À J^Œ$â◊ºâ◊H˜Î q∞=∞‡efl ÖÏQÆ∞`«∞#fl@∞¡ JxÑ≤OK«^•? <å‰õΩ =∂„`«O JÖÏ JxÑ≤ã¨∂Î LO@∞Ok. JO^Œ∞ˆH q∞=∞‡efl J_»∞QÆ∞`«∞<åfl#∞. _®Hõì~°∞: JÖÏQÆx K≥ѨÊÖË#∞ HÍx Ǩ~üì (ǨÏ$^ŒÜ«∞O) q+¨Ü«∂Å∞ Ǩ~üì‰õΩ =∂„`«"Õ∞ `≥Å∞™êÎ~Ú Hõ^•! (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À) g@xfl\˜ QÆ∞iOz K«iÛOK«_»OÖ’ ‰õÄ_® „ѨÜ≥∂[#"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞.

472

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

+¨+¨ª ѨiKÕÛù^ŒO #ˆ~O„^Œ∞_»∞, _®. ã¨~å¯~ü, =∞Ç≤Ï=∂ `«k`«~°∞Å`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ JHÀì|~ü 24, 1885

ã¨=∞Ü«∞O =∞^蕺ǨÏflO XO\˜ QÆO@ J=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ âߺOѨىõÄ~ü WO\’¡ Ô~O_»= JO`«ã¨∞ÎÖ’x QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, _®.ã¨~å¯~ü, =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü K«„Hõ=iÎ, '=∞— "≥Ú^ŒÖˇ·# Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆkÖ’ L<åfl~°∞. _®.ã¨~å¯~ü KÕã¨∞Î#fl Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu "≥·^ŒºO QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ PÜ«∞#`À ''h Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu "≥·^ŒºO ÉÏQÍ LOk—— J<åfl~°∞. _®Hõì~°∞: Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu "≥·^ŒºOÖ’ "≥·^Œ∞º_»∞ ~ÀyÜ≥ÚHõ¯ ~ÀQÆ ã¨∂K«#Å#∞ ѨÙã¨ÎHõOÖ’=Ù#fl q+¨Ü∂« Å`À ã¨iáÈÅÛ=Åã≤ LO@∞Ok. áêâßÛ`«º ã¨Ow`«OÖ’ ã¨fi~°eÑ≤ K«^∞Œ =Ù`«∂ áê_»∞`«∞O\Ï~°∞ Hõ^• – Wk ‰õÄ_® JÖÏO\˜^Õ. ''ysâòѶ¨∞’+π ZHõ¯_»? 㨈~ÖË, LO_»x=fiO_ç. J`«}˜‚ Ñ≤Å∞==^Œ∞Ì. x#fl ~å„`«O`å "Õ∞ÖÁ¯<Õ L<åfl_»∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk㨈~, <Õ#∞ ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ L#flѨC_»∞ ÉèíOQÆ∞ ¿ãqOz#@∞¡ =∞`≥ΉõΩ¯`«∞Ok. nxfl QÆ∞iOz #∞"Õfi=∞O\Ï=Ù? _®Hõì~°∞ ('=∞—`À): P ã≤÷uÖ’ Nerve centres (<å_ô Hˆ O„^•Å∞) Ѩx KÕÜ∞« _»O PyáÈ`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH â◊s~å=Ü«∞"åÅ∞ JKÕ`«#"≥∞ÿáÈ`å~Ú. =∞m§, HÍà◊√§ H˘@∞ì‰õΩO\Ï~Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë energy(â◊H˜Î) JO`å "≥∞^Œ_»∞ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞ÎOk. r=O nervous system (<å_ô =º=ã¨÷)#∞ Hõey LO@∞Ok. "≥∞_»"≥#∞Hõ Medulla Oblongata ("≥∞_»∞ÖÏ¡ JÉÏ¡OQÍ\Ï) J<Õ <å_ô ˆHO„^ŒO LOk. Jk QÍÜ«∞Ѩ_ç`Õ „áê}ÏÅ∞ áÈÜÕ∞ „Ѩ=∂^ŒO LOk. =∞Ç≤Ï=∂ K«„Hõ=iÎ ‰õΩO_»eh â◊H˜Î QÆ∞iOz q=iã¨∂Î WÖÏ J<åfl_»∞: ''ã¨∞+¨µ=∂fl<å_ç Spinal cord ("≥#∞flѨÓã¨)Ö’ ã¨∂Hõ∆ ‡~°∂ѨOÖ’ LO@∞Ok. ^•xfl Z=~°∂ K«∂_»ÖË~°∞. Wq t=Ù_»∞ K≥Ñ≤Ê# =∂@Å∞.—— _®Hõì~°∞: t=Ù_»∞ ѨÓiÎQÍ Zky# =∞x+≤x =∂„`«"Õ∞ ѨsH˜∆OKå_»∞. HÍx S~ÀÑ≤Ü«∞#∞¡ =∞x+≤ rq`åxfl Embryo (QÆ~åƒù=ã¨÷) #∞O_ç Zky=Ù#fl ^Œâ◊=~°‰õΩ Jxfl ^Œâ◊Å#∂ ѨsH˜∆OKå~°∞.

Comparative History (`«∞Å<å`«‡Hõ K«i„`«) QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O =∞Ozk. ã¨O^ä•ÖòÅ (L`«Î~°ÉèÏ~°`åxH˜ K≥Ok# yi*#∞Å∞) K«i„`« J^茺ܫ∞#O KÕã≤#@¡~Ú`Õ HÍm=∂`« XHõ ã¨O^ä•Öò ¢ã‘Î Jx `≥eÜ«∞=ã¨∞ÎOk. P"≥∞ ™êǨÏã≤Ü≥ÿ∞# Ü≥∂^èŒ∞~åÅ∞ ‰õÄ_®. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) g∞~°O^Œ~°∞ JÖÏ #=fiHõO_ç. WOHÍ Comparative Anatomy (`«∞Å<å`«‡Hõ â◊s~° x~å‡} âßGO) QÆ∞iOz J^茺ܫ∞#O KÕÜ«∞_»O ^•fi~å ZO`«\ ˜ LѨHÍ~°O HõeyO^À K«∂_»O_ç. "≥Ú^Œ\’¡ Pancreatic Juice, Bile ([~î°~°~°ã¨O, Ñ≤`«ÎO)Å =∞^茺 L#fl `Õ_® Uq∞\’ `≥e¿ãk HÍ^Œ∞. Ñ≤^ŒÑ¨ Claude Bernard (HÍ¡_£ ɡ~åfl~ü¤) J<Õ âßGA˝_»∞ ‰õΩO^ÕÅ∞ Ü≥ÚHõ¯ Stomach, Lever (L^Œ~°O, HÍÖËÜ«∞O) "≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜x ѨsH˜∆OKåHõ [~î°~° ~°ã¨O, Ñ≤`«ÎO Ü≥ÚHõ¯ „ѨÉèÏ=O "Õ~°∞"Õ~°∞QÍ

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

473

LO@∞O^Œ#fl ã¨OQÆu Hõ#∞Q˘<åfl_»∞. HÍ|\˜ì ˆH=ÅO =∂#=^ÕǨxfl =∂„`«"Õ∞ ѨijeOz#@¡~Ú`Õ ã¨iáÈ^Œ∞, `«H˜¯# [O`«∞*ÏÖÏxfl ‰õÄ_® ѨijeOKå Å#flk x~åúi`«=∞=Ù`ÀOk. ''W^Õ q^èOŒ QÍ Comparative Religion (`«∞Å<å`«‡Hõ =∞`« ã≤^•úO`åÅ∞) J^躌 Ü«∞#O KÕÜ∞« _»O =Å¡ ZO`À "Õ∞Å∞ X#QÆ∂~°∞`«∞Ok. ''DÜ«∞# (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞) =∂\Ï¡_Õ =∂@Åhfl =∞#‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ JÖÏ QÆ∞O_≥ʼnõΩ ǨÏ`«∞ΉõΩáÈ`«∞#fl@∞¡ JxÑ≤™êÎ~Ú? ZO^Œ∞HõO>Ë, DÜ«∞# Jxfl =∞`åÅ#∂ – Ç≤ÏO^Œ∂, W™ê¡O, ¢ÔH· ã¨Î=O, âßHõÎO, "≥·+¨‚=O – g@xfl\˜h J#∞+≤ªOKå~°∞ HÍ|\˜ì. `Õ<≥\ ©QÆÅ∞ ѨÅ∞~°HÍŠѨÙ=ÙfiÅ#∞O_ç `Õ<≥#∞ ¿ãHõiOz #ѨC_»∞ =∂„`«"Õ∞ =∞Oz `Õ<≥ `«Ü«∂~°=Ù`«∞Ok.—— '=∞— (_®Hõì~°∞`À): DÜ«∞# (=∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü) Ãã·#∞û QÆ∞iOz ZO`À J^茺ܫ∞#O KÕâß_»∞. _®Hõì~°∞ (#=Ùfi`«∂): U Ãã·#∞û? =∂H±û=ÚÅ¡~ü Science of Religion (Ãã·<£û PѶπ ielÜ«∞<£) K«k"å_®? =∞Ç≤Ï=∂ (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): g∞‰õΩ [|∞ƒ KÕã≤Ok. HÍx ^•x QÆ∞iOz _®Hõì~°∞¡ UO KÕÜ∞« QÆÅ~°∞? g∞‰õΩ [|∞ƒ KÕãO≤ ^Œ#fl ã¨OQÆu q#flѨC_»∞ g∞~°∞ _®Hõ~ì ¡° JǨÏOHÍ~åxfl ÃÑOK«#∞<åfl~°x `ÀzOk. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (_®.ã¨~å¯~ü#∞ K«∂ѨÙ`«∂): DÜ«∞# =∞Oz _®Hõ~ì ∞° . ÉÏQÍ K«^∞Œ =Ù‰õΩ#fl"å_»∞. =∞Ç≤Ï=∂: J=Ù#O_ç. DÜ«∞# ÃÑ^ŒÌ F_»ÖÏO\˜"å_»∞. "Õ∞=∞O^Œ~O° z#fl Ѩ_=» Å=O\˜ "å~°O. _®.ã¨~å¯~ü q#Ü«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ KÕ`«∞Å∞ *’_çOKå_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ áê_»=∞<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê_»™êQÍ_»∞: <å r==Ú#‰õΩ x#∞fl „^èŒ∞=`å~°QÆ *Ëã≤H˘O\˜ ÃÑ_»^•ix Ѩ@ìxHõ Ѷ¨∞’~° Éèí"åaú#∞O_ç..... * * * ^èŒ#∞º_»=Ù ^èŒ#∞º_»=Ù ^èŒ#∞º_»=Ù ^Õ= h=Ù JO`«∞ÖË^Œ∞ J^Œ∞ƒù`«O|∞ [QÆ=Ú h^Œ∞ KÕuѨxÜ≥∞ ^Õ= ^Õ= D qâ◊fi=Ú..... * * * =∞Ç≤Ï`À#fl`« ã≤OǨã¨#O|∞ÃÑ· F [QÆuÊ`å! h "å#OkO`«∞=Ù qâ◊fiã¨$+≤ì q™êÎ~°Ñ¨Ù „Ѩã¨∞Îu =∞^èŒ∞~°QÍ#=Ú# [QÆ=ÚÅ∞ á⁄QÆ_»QÆ II=∞II ѨÙ_»q∞# ѨÙ\˜ì# "å_»<≥·##∞ Ç‘Ï#ã¨fi~°=Ú`À QÍ#"≥Ú#~°∞ÛK«∞

474

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

<Õ#∞ QÆ∂_» h ™œ^èŒ|Ç≤Ïó „áêOQÆ}=Ú#‰õΩ KÕiu K«∂_»∞=Ú h ^Œ~°≈#"≥ÚHõ>Ë HÀiu <À „ѨÉè’ J#º HÀiHõÅ HÀ~°<≥ HÀ~°#∞ x#∞fl QÆ∂iÛ <å áê@ áê_»∞@‰õΩ KÕi<å#∞ x@ z#fl QÍ#=Ú`À ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞ÖË =∞Ǩ‰õÄ@ ã¨O^ÀǨÏ=∞O^Œ∞ x#∞ ã¨Oã¨∞ÎuOK≥^Œ~˘ JO^≥O`À ^Œ∂~°Ñ¨Ù =∂~°∞=¸ÅÖ’ <Õ#∞ QÆ∂_» x#∞ „Ѩã¨∞ÎuOK≥^Œ#∞ D n# ¿ã=‰õΩx „áê~°÷#q∞kÜÕ∞

j

II=∞II

II=∞II

II=∞II II=∞II

* * * `≥eÑ≤OѨ"å <å‰õΩ! h `«`«Î fi=Ú ~å*Ïkè~å[ ~å[ ~å*Ëâ◊ II`≥II „Ѩã¨iOѨ"å Hõ~°∞} ÖÁeH˜OK«∞ K«∂ѨÙ`À h Hõ~°∞} HÍOH˜∆Oz HõÅ=iOK≥_»∞ <å‰õΩ II`≥II ã¨O™ê~° =Ç≤ÏflÖ’I ã¨=∞ã≤áÈ~Ú# <Õ#∞ JiÊOѨ٠<å „|`«∞‰õΩI h áê^Œ=ÚÅ „"≥∂Å II`≥II áêѨ=Ú# <å QÆ∞O_≥I =∞~°HõѨ_çáÈ~Ú#k =∂Ü«∞Ö’ zH˜¯ <ÕI =∞~°}˜OK«∞K«∞O\˜ II`≥II ã¨Ê $ǨÏ`«Ñ≤Ê =∞$u<˘O^Œ∞I <å Ü«∂`«‡#∞ „|uH˜OѨ٠h ^ŒÜ«∂ѨÓ~°‚I ã¨Orq`À `åH˜ II`≥II ¿ÇÏ ^ŒÜ«∂=∞Ü«∞ „ѨÉè’I ~å*Ïkè~å[ II`≥II * * * „|Ǩ‡#O^ŒÑ¨Ù =∞^èŒ∞=∞`«Î`«Ö’ =∞uÎÅ∞K«O_»"≥ F =∞#™ê.......

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WOHÍ, P áê@ áê_»∞ – 'D ã¨~°fi=Ú h =∞Ü«∞"Õ∞— _®Hõì~°∞: PǨ! #ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê_»™êQÍ_»∞: LO_Õk h "˘Hõ_»"≥ D ã¨~°fi=Ú h =∞Ü«∞"Õ∞

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

475

<å ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú h`À<Õ `«#‡Ü«∞=ÚQÆ QÍqOzu.... áê@Å∞ ѨÓ~°ÎÜ«∂º~Ú. _®Hõì~°∞ =ÚQÆ∞ú_≥·áÈÜ«∂_»∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« _®Hõì~°∞ ZO`À ÉèíH˜ÎÉèÏ=O`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À ''JÜ«∂º, <ÕxHõ "≥à◊`å#∞. =∞m§ ˆ~Ѩ٠=™êÎ#∞—— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: HÍ¿ãѨ٠PQÆ~å^Œ∂? ysâò Ѷ∞¨ ’+π#∞ ~°=∞‡x Hõ|∞~°∞ ѨOáê=Ú. (=∞Ç≤Ï=∂#∞ K«∂ѨÙ`«∂) W`«_»∞ Q˘Ñ¨Ê q^•fiOã¨∞_»∞. ǨÏi <å=∞O LK«ÛiOK«QÍ<Õ <å@ºOKÕÜ«∞ <å~°Oaè™êÎ_»∞.

JǨÏOHÍ~°â◊¥#∞º_»∞. "Õ∞=Ú WHõ¯_» L<åfl=∞x =∂‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ H˘#flQÆ~üÖ’ LO@∞<åfl_»∞. ÃÑ·QÍ ã¨OѨ#∞fl_»∞ ‰õÄ_®† ã¨fi`«O„`«∞_»∞ – Z=iH© KåH˜s KÕÜ«∞#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. (#ˆ~O„^Œ∞}˜‚ K«∂ѨÙ`«∂) W`«_ç QÆ∞iOz h Jaè„áêÜ«∞O Uq∞\˜? _®Hõì~°∞: J`«∞º`«Î=Ú_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (XHõ Éèí‰õΩÎ}˜‚ K«∂ѨÙ`«∂): =∞i W`«_À? _®Hõì~°∞: PǨ! =∞Ç≤Ï=∂: Ç≤ÏO^Œ∂ `«`«Î fiâßGO K«^Œ=‰õΩO_® `«`«Î fiâßG J^茺ܫ∞#O ѨÓiÎ HÍ<Õ~°^Œ∞.

S~Àáê `«`«Î fi"Õ`«ÎÅ∞ ™êOYºOÖ’x K«`«∞ifiOâ◊u `«`åÎ fiÅ QÆ∞iOz Z~°∞QÆ~åÜ≥∞. "å~°∞ "å\˜x J~°÷O KÕã¨∞HÀ<ÕÖË~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): #∞=Ùfi =∂\Ï¡_Õ =¸_»∞ =∂~åæÅ∞ Uq? =∞Ç≤Ï=∂: ã¨`«Ê^äŒO JO>Ë *Ï˝# Ѩ^äŒO. z`«Ê^äŒO Ü≥∂QÍxH˜ K≥Ok#k, JO>Ë Hõ~°‡Ü≥∂QÆO. <åÅ∞QÆ∞ P„â◊=∂Å „H˜Ü«∞Å∞, Hõ~°Î"åºÅ∞ WO^Œ∞Ö’ KÕ~°∞`«q. =¸_»=k, P#O^Œ Ѩ^äŒO JO>Ë ÉèíH˜Î, „¿Ñ=∞ŠѨ^äŒO – g∞~°∞ =¸_»∞ Ѩ^ä•ÅÖ’#∞ xëê‚`«∞Å∞. g@xfl\˜ QÆ∞iOz ™êkèHÍiHõOQÍ g∞ˆ~ q=iOK«QÆÅ~°∞. (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #"åfi~°∞) WHõ <Õ#∞ K≥¿ÑÊ^Õ=ÚOk? [#‰õΩ_»∞ =HõÎ, â◊√Hõ =∞ǨÏi¬ „â’`« – JÖÏ LOk =º=Ǩ~°O. _®Hõì~°∞ ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. (ã¨O^蕺 HÍÅOÖ’ ã¨=∂kè - [ѨO QÆ∞iOz N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞) ã¨O^蕺HÍÅO J~ÚOk. K«O„^Œ∞_»∞ L^Œ~ÚOKå_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ã¨=∂kè =∞QÆ∞flÖˇ· L<åfl~°∞. xÅ|_ç L<åfl~°∞. x`«ºQÀáêÖò‰õÄ_® PÜ«∞#‰õΩ ã¨g∞ѨOQÍ ÉèíH˜Î ÉèÏ=O`À xÅ|_ç L<åfl_»∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« ÉÏǨϺã¨Ê $Ç¨Ï HõeQÍHõ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. x`«ºQÀáêÖò PÜ«∞# áê^•Å#∞ ¿ãqOK«™êQÍ_»∞. ^Õ"ÕO„^Œ, HÍmѨ^Œ∞_»∞ „ѨÉèí$`« Éèí‰õΩÎÅ∞ ^ŒQÆæ~°QÍ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (^Õ"ÕO„^•^Œ∞Å`À): x`«ºQÀáêÖò „Ѩã¨∞Î`« ã≤÷u =∂~°#∞#fl^Œx <å‰õΩ `À™ÈÎOk. J`«_ç =∞#ã¨∞û ˆHO„nHõ$`«"≥∞ÿ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ <å ÃÑ·<Õ xÅ∞=#∞#flk – WO^Œ∞Ö’ L#fl =ºH˜ÎÃÑ·<Õ. #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ K«∂ã¨∞Î<åfl=Ù Hõ^•! J`«_ç =∞#ã¨∞û Ü«∂=`«∂Î <å g∞^Œ<Õ ÅQÆfl=∞ø`ÀOk. ѨÅ∞=Ù~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ ÃãÅ=٠ѨÙK«∞Û‰õΩO@∞<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÖËz xÅ|_®¤~°∞. XHõ Éèí‰õΩÎ_çH˜ [ѨO QÆ∞iOz WÖÏ `≥Å∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞. ''[ѨO KÕÜ«∞_»=∞O>Ë J~°÷O UHÍO`«OÖ’ =∞ø#OQÍ

476

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ÉèíQÆ=<åfl=∂xfl LK«ÛùiOK«_»O. =∞#ã¨∞û UHÍ„QÆOKÕã≤ <å=∞O LK«Ûiã¨∂Î áÈQÍ áÈQÍ, [ѨO KÕÜ«∞QÍ KÕÜ«∞QÍ PÜ«∞# ~°∂Ѩ^Œ~°≈#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok, PÜ«∞# ™êH∆Í`å¯~°O J=Ù`«∞Ok. Q˘Å∞ã¨∞`À Hõ@ì|_ç# H˘Ü«∞º^Œ∞OQÆ XHõ\ ˜ QÆOQÍ#kÖ’ =Úxy LO^Œ#∞HÀ. Q˘Å∞ã¨∞ XHõ H˘# X_»∞¤‰õΩ Hõ@ì|_ç LOk. Q˘Å∞ã¨∞#∞ Ѩ@∞ìH˘x h\˜Ö’H˜ ^Œ∞q∞H˜ H˘ˆH¯Å#∞ XHõ^•x `«~°∞"å`« XHõ\ ˜QÍ Ñ¨@∞ìH˘O@∂ P H˘Ü«∞º^Œ∞OQÆ#∞ KÕ~°=K«∞Û. ã¨iQÍæ W^Õ q^èŒOQÍ [ѨO KÕã¨∂Î KÕã¨∂Î =∞QÆfl"≥∞ÿ áÈ~Ú#ѨC_»∞ „Hõ=∞OQÍ ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~°O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.—— HÍmѨ^Œ∞_»∞ (#=Ùfi`«∂, Éèí‰õΩÎÅ`À): =∞# „ѨÉèí∞=Ù ÉèíÖË"åˆ~ ã¨∞=∂! [Ѩ^蕺<åÅ∞, `«Ñ¨ã¨∞ûÅ∞ Ug∞ KÕÜ«∂eû# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞.

P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ L#fl@∞ìO_ç N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ''WHõ¯_» (Q˘O`«∞Ö’) U"≥∂ J=Ù`ÀOk—— J<åfl~°∞. ^Õ"ÕO„^Œ ''P, WHõ g∞^Œ@ g∞ =∂@Å`À "Õ∞O "≥∂ã¨áÈ`å =∞#∞‰õΩ<åfl~å?—— J<åfl_»∞. ˆH=ÅO Éèí‰õΩÎÅ Hõà◊√§ HõѨÊ_®xˆH N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ D ~ÀQÍxfl „Ѩ^Œi≈ã¨∞Î<åfl~°#flk ^Õ"ÕO„^Œ∞_ç ÉèÏ=#. Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. =O`«∞Å"åsQÍ Ü«Ú=Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ JHõ¯_Õ LO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ #∞ ¿ãqOKÕÖÏ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞_»"≥∞ÿ#k. '=∞— ‰õÄ_® P ~å„uH˜ JHõ¯_Õ |㨠KÕÜ«∞#∞<åfl_»∞.

ã¨Ñ¨Î=∞ ѨiKÕÛù^ŒO Éèí‰õΩÎÅ`À ã¨OÉèÏ+¨} Pk"å~°O, JHÀì|~ü 25, 1885

ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ∞« O P~°∞#fl~° QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. '=∞— âߺOѨىõÄ~ü =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. PÜ«∞# P~ÀQƺO ZÖÏ LO^Œx J_çQÍ_»∞. J`«_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨiã≤÷ux `≥Å∞Ѩ_®xH˜ _®.ã¨~å¯~ü WO\˜H˜ "≥à◊§#∞<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, '=∞—`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''`≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# <À~°O`å h\˜`À xO_çáÈ`«∞Ok. ^•xH˜ `À_»∞ ^ŒQÆ∞æ ‰õÄ_® – _®Hõì~°∞‰õΩ D ã¨OQÆu `≥eÜ«∞K≥~Úº. WOHÍ <Õ#∞ ™êfl#O KÕÜ«∞=K«∞Û<å ÖË^• J#fl q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® J_»∞QÆ∞.—— U_»∞ QÆO@ʼnõΩ '=∞— _®.ã¨~å¯~ü WO\˜H˜ KÕ~°∞H˘x PÜ«∞#‰õΩ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨiã≤÷ux `≥eÜ«∞ѨiKå_»∞. _®Hõì~°∞‰õΩ q^Œº <ÕiÊOz# =$^Œú J^蕺Ѩ‰õΩ_»∞, =∞i W^ŒÌ~°∞ q∞„`«∞Å∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. _®Hõì~°∞ `«# J^蕺Ѩ‰õΩx`À WÖÏ J<åfl_»∞: ''=∞Ǩâ◊Ü«∂, ~å„u =¸_»∞ QÆO@Å#∞O_ç <å‰õΩ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠^Õ=ÙÅ QÆ∞iOz XHõ>Ë PÖ’K«#. `«~°∞"å`« x„^Œ Ѩ@ì<Õ ÖË^Œ∞. WѨC_»∞ ‰õÄ_® PÜ«∞# QÆ∞iOz# PÖ’K«#Å∞ =∞kÖ’ "≥∞^ŒÅ∞`«∂<Õ L<åfl~Ú.—— _®Hõ~ì ∞° q∞„`«∞ÅÖ’ XHõ~∞° PÜ«∞#∞fl WÖÏ J_çQÍ_»∞: ''H˘O^Œ~∞° PÜ«∞#∞fl J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µ_»x JO\Ï~°x q<åfl#∞. g∞~°∞ PÜ«∞#∞fl ~ÀE K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞ Hõ^•! PÜ«∞# QÆ∞iOz g∞~°∞ U=∞#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞?—— _®Hõì~°∞: As a man I have the greatest regard for him (=ºH˜ÎQÍ PÜ«∞#Ѩ@¡ <å‰õΩ J`«∞º#fl`« Q“~°=O LOk.) '=∞— (_®Hõì~°∞ q∞„`«∞Å`À): _®Hõì~°∞QÍ~°∞ ZO`«QÍ<À ^ŒÜ«∞K«∂Ñ≤ PÜ«∞#‰õΩ zH˜`«û KÕã¨∞Î<åfl~°∞. _®Hõì~°∞: ^ŒÜ«∂? Uq∞\˜ #∞=Ùfi =∂\Ï¡_Õk?

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

477

'=∞—: ^ŒÜ«∞O>Ë Ñ¨~°=∞ǨÏOã¨^Õ=ÙÅ g∞^Œ HÍ^Œ∞. =∂ g∞^Œ. _®Hõì~°∞: <å‰õΩ ZO`«QÍ #+¨ìO HõÅ∞QÆ∞`ÀO^À g∞‰õΩ `≥eÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. JHõ¯_»‰õΩ ~å=_»O =¸ÖÏ# „Ѩu~ÀE W^ŒÌ~°∞ =ÚQÆ∞æ~°∞ ~ÀQÆ∞Å#∞ K«∂_»ÖËHõ áÈ`«∞<åfl#∞. =∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA, <å JO`«@ <Õ<Õ "åi Wà◊§‰õΩ "≥o§#ѨC_»∞ ZÖÏO\˜ ~°∞ã¨∞=Ú Ñ¨ÙK«∞ÛHÀÖË#∞. <å JO`«@ <Õ#∞ "≥o§ ~°∞ã¨∞O ZÖÏ Ñ¨ÙK«∞ÛHÀQÆÅ#∞? =∞Ç≤Ï=∂ K«„Hõ=iÎ QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. QÆ`« â◊x"å~°O <å_»∞ _®Hõì~°∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ã¨O^Œi≈Oz#ѨC_»∞ J`«_»∞ ‰õÄ_® JHõ¯_» L<åfl_»∞. _®Hõì~°∞#∞ K«∂ѨÙ`«∂ J`«_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À WÖÏ Jx L<åfl_»∞: 'JÜ«∂º, _®Hõì~°¡ JǨÏOHÍ~°O `«ÅÔHH˜¯OK«_®xHõx D ~ÀQÍxfl g∞ JO`«@ g∞ˆ~ HõeÊOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.— '=∞— (_®Hõì~°∞`À): QÆ`«OÖ’ =∞Ç≤Ï=∂ K«„Hõ=iÎ g∞ =^ŒÌ‰õΩ =zÛ "≥·^Œº âßGOÃÑ· g∞~°∞ WKÕÛ LѨ<庙êÅ#∞ q<Õ"å_»∞. _®Hõì~°∞: J=Ù<å? J`«_»∞ ZO`«\ ˜ `«=∞ã¨∞û`À xO_ç L<åfl_À K«∂âß"å? J`«_çH˜ <Õ#∞ God's Lower Third (ÉèíQÆ=O`«∞_ç =¸_»= ~°∂ѨO)QÍ #=∞™ê¯~°O KÕâß#∞. ÉèíQÆ=O`«∞_çÖ’ ã¨`«Î fi~°[ã¨Î"≥∂ QÆ∞}ÏÅ∞#flq. `«=∞ã¨∞û J<Õk =¸_»= QÆ∞}O, Ç‘Ï#"≥∞ÿ# QÆ∞}O. 'g∞~°∞ _®Hõì~°¡ JǨÏOHÍ~°O `«ÅÔHH˜¯OK«_®xˆH D ~ÀQÍxfl HõeÊOK«∞‰õΩ<åfl~°∞— Jx J`«_»∞ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠^Õ=ÙÅ`À J#_»O q<åfl=Ù Hõ^•? '=∞—: Ѩ~°=∞ǨÏO㨠^Õ=ÙÅ∞ HÍ"åÅ#∞‰õΩO>Ë `«=∞ ~ÀQÍxfl #Ü«∞O KÕã¨∞HÀQÆÅ~°#flk J`«_ç qâßfiã¨O. _®Hõì~°∞: PǨ! ~ÀQÍxfl `«#O`«@ `å<Õ #Ü«∞O KÕã¨∞HÀ=_»=∂? Jk ™ê^茺=∞ÜÕ∞º Ѩ<Õ"å? "Õ∞=Ú "≥·^Œ∞ºÅO, Hͺ#û~ü ZÖÏO\˜ "åº^èÀ =∂‰õΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. "Õ∞"Õ∞ ^•xH˜ zH˜`«û KÕÜ«∞ÖËHõáÈ`«∞<åfl=Ú. PÜ«∞# `«#O`«@ `å<Õ #Ü«∞O KÕã¨∞HÀ=_»=∂? PÜ«∞#‰õΩ Hͺ#û~ü QÆ∞iOz Uq∞ `≥eÜ«∞^Œ∞ ‰õÄ_®.(q∞„`«∞Å`À) ~ÀQÆO #Ü«∞O HÍ^Œ#fl =∂@ x["Õ∞ HÍx g~°O^Œ~°∂ PÜ«∞#∞fl Jq∞`« „â◊^•úÉèí‰õΩÎÅ`À ¿ãqã¨∞Î<åfl~°∞. =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ K«∂_»=∞x '=∞— _®Hõì~°∞#∞ JÉèíºi÷Oz "≥o§áÈÜ«∂_»∞.

J+¨ì=∞ ѨiKÕÛù^ŒO q[Üü∞ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ`À „¿Ñ=∂#O^ŒOÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞^蕺ǨÏflO ã¨=∞Ü«∞O =¸_»∞ QÆO@Å∞. '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ‰õΩ =zÛ _®.ã¨~å¯~ü`À `«#∞ [iÑ≤# ã¨OÉèÏ+¨}#∞ JѨÊK≥áêÊ_»∞. PÜ«∞#`À ''W"åà◊ _®Hõ~ì ∞° ##∞fl W|ƒOkÖ’ ÃÑ>Ëâì ß_»∞—— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: U=∞~ÚOk? '=∞—: _®Hõ~ì ∞° ¡ JǨÏOHÍ~°O `«ÅHÔ H˜¯OK«_®xˆH g∞~°∞ D ~ÀQÍxfl HõeÊOK«∞ ‰õΩ<åfl~°#fl =∂@#∞ PÜ«∞# x#fl WHõ¯_» q<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P =∂@ Z=~°<åfl~°∞? '=∞—: =∞Ç≤Ï=∂ K«„Hõ=iÎ.

478

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J~Ú`Õ? '=∞—: PÜ«∞# =∞Ç≤Ï=∂ K«„Hõ=iÎx ÉèíQÆ=O`«∞_ç `«"≥∂QÆ∞} ~°∂ѨOQÍ Jaè=i‚OKå_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_çÖ’ ã¨`«Î fi~°[ã¨Î"≥∂ QÆ∞}ÏÅ∞ =¸_»∞ L<åflÜ«∞#fl =∂@#∞ „Ѩã¨∞Î`«O PÜ«∞# JOwHõiã¨∞<Î åfl_»∞. (N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ #"åfi~°∞) ~å„u =¸_»∞QÆO@ʼnõΩ PÜ«∞#‰õΩ "≥∞ʼnõΩ= =zÛO^Œ@.

JѨÊ\˜ #∞O_ç PÜ«∞# g∞ QÆ∞iOKÕ PÖ’zã¨∞<Î åfl_»@. <Õ#∞ PÜ«∞#∞fl Zxq∞k QÆO@ʼnõΩ K«∂ã≤#ѨC_»∞ ‰õÄ_® 'Ѩ~°=∞ǨÏOã¨^Õ=ÙÅ QÆ∞iOz# PÖ’K«# WOHÍ <å =∞kÖ’ "≥∞^ŒÅ∞`«∂<Õ LOk— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞(#=Ùfi`«∂): J`«_»∞ POQÆ¡ q^ŒºÅ∞ JÉèíºã≤Oz# =ºH˜Î. <å QÆ∞iOz zO`«# KÕÜ«∞=∞x <Õ#∞ J`«_ç`À K≥ѨÊ*ÏÅ#∞. HÍx J`«_Õ `«# WK«Ûù"Õ∞~°‰õΩ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. '=∞—: WOHÍ g∞ QÆ∞iOz WÖÏ J<åfl_»∞: As a man I have the greatest regard for him. nx J~°÷O – 'PÜ«∞#∞fl J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µ_»x K≥ѨÊÖË#∞ HÍx XHõ =ºH˜ÎQÍ =∂„`«O PÜ«∞#‰õΩ J`«∞º#fl`« Q“~°"åxfl™êÎ#∞.— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WOHÍ U"≥∞ÿ<å =∂\Ï¡_®~å? '=∞—: 'W"åà◊ ~ÀyH˜ U"≥∞ÿ<å ã¨ÅǨÅ∞<åflÜ«∂!— Jx J_çQÍ#∞. JO^Œ∞‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ PÜ«∞# 'ã¨ÅǨÖÏ! "å\˜x JÖÏ LO_»x=Ùfi. =∞m§ W"åà◊ =zÛ ~Àyx K«∂_»=Åã≤ LOk.— (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) WOHÍ WÖÏ J<åfl_»∞: '<å ã¨Oáê^Œ# ~ÀE ZO`«QÍ `«yæáÈ`ÀO^À g∞‰õΩ `≥eÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. ~ÀE Ô~O_»∞ =¸_»∞ Ñ≤Å∞ѨÙÅ#∞ =^Œ∞Å∞HÀ=Åã≤ =™ÈÎOk.— QÆkÖ’ #ˆ~O„^Œ∞_ç`À áê@∞ =∞Ç≤Ï=∂K«„Hõ=iÎ, #=QÀáêÖò, Éè∂í Ѩu, ÖÏ@∂, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ L<åfl~°∞. q[Üü∞Hõ$+¨‚ QÀ™êfiq∞ QÆkÖ’H˜ =zÛ ZO`À ÉèHí Θ ÉèÏ=O`À N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ áê^Œ^èŒ∂ox ã‘fiHõiOKå_»∞. J`«_ç`À áê@∞ J<ÕHõ=∞Ok „|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® =KåÛ~°∞. q[Üü∞, „|Ǩχã¨=∂[O`À `«# ã¨O|O^è•Å#∞ `≥QÆ`≥OѨÙÅ∞ KÕã¨∞H˘x ã¨fi`«O„`«OQÍ P^蕺u‡Hõ ™ê^èŒ#Å∞ J#∞+≤ªã¨∞Î<åfl_»∞. J`«_ç „â◊^•úÉèí‰õΩÎÅ HÍ~°}OQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ J`«_»O>Ë ZO`À „Ñ‘u. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ t+¨µº_»∞ HÍHõáÈ~Ú#ѨÊ\˜H© q[Üü∞, PÜ«∞#O>Ë ZO`À Q“~°=O K«∂ѨÙ`å_»∞.

KåÖÏ HÍÅO P`«_»∞ _è®HÍÖ’ =ã≤OKå_»∞. D =∞^茺<Õ L`«Î~° ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ ѨÅ∞ f~å÷Å∞ ¿ãqOz HõÅHõ`åΉõΩ uiy =KåÛ_»∞. (ã¨~°fiO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ<Õ! - q[Üü∞ ^Œ~°≈#O) =∞Ç≤Ï=∂ (q[Üü∞`À): =∞Ǩâ◊Ü«∂, g∞~°∞ f~°÷Ü«∂„`«Å∞ KÕã≤ =KåÛ~°∞. ѨÅ∞ „Ѩ^ÕâßÅ∞ ã¨O^Œi≈OKå~°∞. g∞ J#∞Éèí"åÖËq∞\’ HÍã¨Î `≥eÜ«∞K≥Ü«∞ºO_ç. q[Üü∞: <Õ<ÕO K≥ѨÊ#∞? „Ѩã¨∞Î`«O =∞#O ‰õÄ~°∞Û#fl KÀ@<Õ ã¨~°fiO L#fl@∞¡QÍ ^Œi≈ã¨∞Î<åfl#∞.

J@∂ W@∂ u~°QÆ_»O JO`å =º~°÷"Õ∞. J#º „Ѩ^ÕâßÅÖ’ DÜ«∞#‰õΩ ã¨O|OkèOz#^Õ XHõ J}Ï, Ô~O_»∞ J}ÏÅ∞, =∞s Z‰õΩ¯=O>Ë <åÅ∞QÆ∞ J}ÏÅ∞ =∂„`«"Õ∞ ^Œi≈OKå#∞. HÍx WHõ¯_» =∂„`«O "≥Ú`«ÎO Ѩ^ŒÇ¨~°∞ J}ÏÅ∞ (JO>Ë #∂\˜H˜ #∂~°∞ áêà◊√§) „Ѩã¨∞Êù@=∞=Ù`ÀOk. =∞Ç≤Ï=∂: ã¨iQÍæ K≥áêÊ~°∞. ÃÑ·QÍ WÖÏ Ñ¨i„Éèíq∞OѨKÕ¿ãk DÜ«∞<Õ, XHõKÀ@ ã≤÷~°OQÍ ‰õÄ~ÀÛɡ>Ëìk ‰õÄ_® DÜ«∞<Õ.

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

479

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): q[Üü∞ =∞<Àã≤÷uÖ’ ZÖÏO\˜ =∂~°∞Ê =zÛO^À K«∂_»∞. „Ѩã¨∞Î`«O J`«_ç ÅHõ∆}ÏÅhfl =∂iáÈ~Ú L<åfl~Ú. áêÅ#∞ ÉÏQÍ =∞~°QÆɡ\ÏìHõ, hà◊§hfl WOH˜áÈQÍ q∞ye# zHõ¯\˜ áêÅÖÏ L<åfl _çѨC_»∞. "≥∞_», #∞^Œ∞~°∞ K«∂ã≤ <Õ#∞ Ѩ~°=∞ǨÏOã¨#∞ QÆ∞iÎOK«QÆÅ#∞.

J=Ù#∞, Ѷ¨ÖÏ<å =ºH˜Î Ѩ~°=∞ǨÏO™ê HÍ^• J#fl ã¨OQÆu K≥ѨÊQÆÅ#∞. =∞Ç≤Ï=∂ (q[Üü∞`À): =∞Ǩâ◊Ü«∂, g∞~°∞ JǨ~°O `«yæOz#@∞ì<åfl~°∞, U=∞O\Ï~°∞? q[Üü∞: P, JÖψQ L#fl@∞ìOk. (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À) g∞‰õΩ [|∞ƒ KÕã≤O^Œx qx K«∂_»_®xH˜ =KåÛ#∞. =∞m§, _è®HÍÖ’...

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Uq∞\©? q[Üü∞ Uq∞ |^Œ∞Å∞ K≥ѨʉõΩO_® HÍ¿ãѨ٠=∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞. q[Üü∞: DÜ«∞# `«# k=º`åfixfl `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ „Ѩ^Œi≈OK«x^Õ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=_»O Hõ+¨ìO. Ѩ^ŒÇ¨~°∞ J}ÏÅ Jaè=ºH©ÎHõ~°} WHõ¯_Õ LOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ˆH^•~ü XHõ™êi WÖÏ J<åfl_»∞: '`«H˜¯# KÀ@¡Ö’ u#_®xH˜ Ug∞ ^˘~°Hõ^Œ∞.

HÍx WHõ¯_» =∂„`«O Hõ_»∞ѨÙxO_® u#_®xH˜ Åaèã¨∞ÎOk.— =∞Ç≤Ï=∂: ˆH=ÅO Hõ_»∞ѨÙxO_® =∂„`«"Õ∞<å Uq∞\˜? |Ü«∞@‰õΩ á⁄Oy á⁄~°Å∞`«∂O>Ë#∂!

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ q[Üü∞ â◊~°}ÏQÆu - N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ã¨=∂kè ã≤÷u) q[Üü∞ (KÕ`∞« Å∞ *’_çOz, N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ `À): g∞ ~Ô =~À WѨC_»∞ <Õ#∞ J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl#∞. g∞~°∞ =∞ˆ~g∞ K≥ѨÊ#Hõ¯~°ÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’): JÖÏ J~Ú#@¡~Ú`Õ J^Õ. q[Üü∞: J~°÷=∞~ÚOk. WÖÏ Ñ¨eH˜ q[Üü∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å HÍà◊§ÃÑ· Ѩ_®¤_»∞. PÜ«∞# áê^•Å#∞ `«# =Hõ∆ã¨÷ÅOÃÑ· "≥∂Ñ≤, "å\˜x Ѩ@∞ìH˘<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉÏǨϺ*Ï˝# â◊¥#∞ºÖˇ· tÖÏq„QÆǨÏOÖÏ ‰õÄ~°∞ÛO_çáÈÜ«∂~°∞. „¿Ñ=∂"Õâ◊ѨÓi`«"≥∞ÿ# D J^Œ∞ƒù`«^Œ$âߺxfl K«∂ã≤ JHõ¯_» ‰õÄ~°∞Ûx L#fl Éèí‰õΩÎÅÖ’ H˘O^ŒiH˜ Hõhfl~°∞ „ã¨qOK«™êyOk. =∞iH˘O^Œ~°∞ ã¨Î=™È΄`åÅ∞ ѨiîOK«™êQÍ~°∞. `«=∞ `«=∞ ÉèÏ"åʼnõΩ J#∞QÆ∞}OQÍ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ `«^ÕHõ ^Œ$+≤ì`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å=OˆH K«∂_»™êQÍ~°∞.

H˘O^Œ~°∞ Ѩ~°=∞ Éèí‰õΩÎ_çQÍ#∞, H˘O^Œ~°∞ ™ê^èŒ∞=ÙQÍ#∞, =∞iH˘O^Œ~°∞ =∂#=~°∂ѨO ^èŒiOz# ™êH∆Í`«∂Î ÉèíQÆ=O`«∞xQÍ#∂ PÜ«∞#∞fl ^Œi≈ã¨∞Î<åfl~°∞. =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü J„â◊√#Ü«∞<åÅ`À ''K«∂_»O_ç, K«∂_»O_ç „¿Ñ=∞=¸iÎx—— JO@∂ áê_®_»∞. =∞^茺=∞^茺֒ Ѩ~°„|Ǩ‡xfl ^Œi≈ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ ''`«∞sÜ«∞ ã¨zÛ^•#O^ŒO, ^≥· fi`å^≥· fi`« q=i˚`«"£∞—— JO@∞<åfl_»∞. #=QÀáêÖò ‰õÄ_® qÅÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞. Éèí∂Ѩu áê_»™êQÍ_»∞. (Ѩ~°) „|Ǩχ =∞YO_», =∞#O`«, =∞QÍ^èŒO L#fl`À#fl`«O, J`«ºO`« =∞QÍ^èŒO h"Õ HÍ^• ã¨`«º„ѨHÍâ◊O „¿Ñ=∞ x^è•# =∂#O^Œ xˆH`«O IIѨII

480

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

(D) qaè#fl áê=# s`«∞Å qâ◊fiO (h) J#O`« ÉèÏ==∞<ÀǨÏ~° HÍ=ºO kâ◊Åxfl\˜Ö’ ^•x ™ÈÜ«∞QÆO á⁄Oyá⁄~°Å∞ #`«ºO`« ѨÓ~°‚"≥∞ÿ =∞ǨHõg! F PkHõg! h ÉèÏ= `åà◊=Ú# L^ŒƒùqOz Ü«∂ ™È=∞ã¨∂~°∞ºÅ∞ Jã¨Îq∞OѨQÆ [~°∞QÆ∞K«∞O^Œ∞~°∞ JO`«iHõ∆=Ú# =„[`«∞#HõÅ∞QÆ "≥Å∞QÆ∞ `å~°Å∞ q™êÎ~°"≥∞ÿ# Ü«∂ heQÆQÆ#=Ú# „"åÜ«∞|_ç# h w`«=∞O^Œe =Ú^Œ∞ÌÖÁÅ∞¯ h =ÚHÍÎHõ∆~°O|∞Å∞ ã¨O=`«û~°=Ú P~°∞ |∞∞`«∞=ÙÅ`˘ D â◊√Éèí Éèí∞q`À „â◊√u *’_çOz JYO_»=∞QÆ∞ h J#O`« H©iÎx PÖÏÑ≤OK«∞#∞ J#O`« HÍÅ=Ú ™ê~°÷Hõ=∞QÆ∞ h ™œO^Œ~°º=Ú#∞ ѨÙ+¨Ê=~°‚=ÚÅ∞ „ѨHõ@# KÕÜ«Ú#∞ h~°O|∞Å∞ `«=∞ xâ◊≈|Ì`«Ö’ JQÍ^èŒ âßOux =ºHõÎ=Ú KÕÜ«Ú#∞ L~°∞=ÚÅ ^èŒfix h âßã¨# =∞O^Œe cè+¨}`«fi=Ú#∞ „ѨHõ@# KÕÜ«Ú#∞ JQÍ^èŒ=∞QÆ∞ h x[`«`«Î fiO|∞#∞ E_»*ÏÅ∞<Õ =¸_è»=∂#ã¨=Ú JK≥Û~°∞=O^Œ∞K«∞ Ü«ÚQÆÜ«ÚQÍO`«=Ú x<Õfl ^蕺#=Ú KÕÜ«ÚK«∞O_»∞#∞ #~°<å~°∞Å h ã¨$+≤ìQÍOK«∞K«∞ qÖÏÑ≤O`«∞ ~å#O^•aèÖÏ+¨µÖˇ· ^Õ=^Õ=ÙÅ∞ QÆO^èŒ~åfi^Œ∞Å∞ ã¨~°fi"åºÑ¨Hõ ã¨xfl^è•#=∞QÆ∞, x #fl~°Û# ã¨Å∞Ê^Œ∞ ~å~åkèO`«∞~°∞ F ™œjź ™œ[#ºxnè! =∂ H˘ã¨QÆ∞=Ú h x~°‡Å *Ï˝#=Ú

j

IIѨII

IIѨII

IIѨII

IIѨII

IIѨII IIѨII

IIѨII

IIѨII

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

481

â◊√^ŒúÉèíH˜Îx, â◊√^Œú„¿Ñ=∞#∞ ѨÓ~°‚„ѨâßOux =∂ÃÑ· |~°Ñ¨ÙK«∞ h K«~°}Ï„â◊Ü«∞ ^•# "≥Úã¨OQÆ∞=Ú IIѨII * * * Ѩ~°=∂#O^ŒÑ¨Ù Z~°∞Hõ ™êQÆ ~À ѨiÉèÏQÆO|∞# ÃÑ·ÃÑ· ÔHQÆÜ«ÚK«∞ Ѩ~°=∂#O^Œ „¿Ñ=∞`«~°OQÍÖò ÖËK«∞ >ˇO`«\ ˜ áê~°=â◊º"≥∂! Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x zkfiÖÏã¨"≥∂!.... * * * JO`«iOK≥x@ ÉèíÜ«∞„ÉèÏO`«∞Å∞ =∞Oz HÍ~°º=ÚÅ∞ xÜ«∞=∞x+¨ªÅ∞ JO`«iOK≥x@ *Ï`«ºaè=∂#=Ú JO`«iOK≥x@ <å ‰õΩÅ QÆ~°fi=Ú IIJOII ZO^Œ∞#∞O\˜ h "≥O^Œ∞#∞O\˜, <Õ <≥O^Œ∞#∞O\˜ =∞# q∞~°∞=Ù~°"≥∂ ǨÏi ^˘OyeOz <å „áê}=∂#=ÚÅ∞ =^Œe"Õã≤uq WѨÙ_»∞ h=Ù ##∞ IIJOII ZO`« =∞O^Œ=∞u x@‰õΩ =zÛux „¿Ñ=∞™êQÆ~°Ñ¨Ù K≥eÜ«∞eHõ@ì‰õΩ? (<å) JÅÊ„áê}˜ W@ xOÑ≤"ÕÜ«∞|_≥ JOK«∞=~°‰õΩ P#O^ŒÉèíi`«=ÚQÆ IIJOII „¿Ñ=∞^•ã¨∞ ѨÅ∞ HÍÅH˜OK«∞_ô ^≥·= q^è•#Oa^Õ x[=ÚQÍ IIJOII KåÖÏ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞m§ ÉÏǨϺã¨Ê $ǨÏÖ’H˜ =KåÛ~°∞.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ÖˇHõ¯ - J=`å~° „ѨÜ≥∂[#O) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ <å‰õΩ U^À J=Ù`ÀOk. WѨC_»∞ <å‰õΩ ã≤QÆ∞æ "Õ™ÈÎOk. P ã≤÷uÖ’ #<Õfl^À Éèí∂`«O P=Ç≤ÏOz#@∞¡ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. <Õ#∞ <Õ#∞QÍ LO_»#∞. P ã≤÷u#∞O_ç ky=KÕÛ@ѨC_»∞, <å‰õΩ ÖˇHõ¯ÃÑ@ì_»O KÕ`«HÍ^Œ∞. ÖˇH˜¯OKåÅx „Ѩܫ∞uflã¨∂Î, 'XHõ\ ˜, U_»∞, Zxq∞k— – ÖˉõΩO>Ë JÖÏO\˜^Õ U^À JO@∂O\Ï#∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: JO`å XHõ¯>Ë Hõ^•!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: TǨ˙, Jk XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ʼnõΩ Jf`«"≥∞ÿ#k.

482

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

=∞Ç≤Ï=∂: J=Ù#=Ù#∞, '^≥· fi`å^≥· fi`« q=i˚`«"£∞.— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: JHõ¯_» qKå~°} Hõ∆~Úã¨∞ÎOk. áêO_ç`«ºO ^•fi~å ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^ŒÖË=Ú.

PÜ«∞# "Õ^•Å∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞, `«O„`åÅ∞ – âߢ™êÎÅxfl\˜H© Jf`«∞_»∞. *Ï˝x J~Ú#ѨÊ\˜H© Z=Ô~·<å KÕ`« ѨÙã¨ÎHõO Ѩ@∞ìH˘x LO>Ë J`«}˜‚ <Õ#∞ ~å[i¬ JO\Ï#∞. HÍx „|Ǩχi¬H˜ ZÖÏO\˜ ÉÏǨϺzǨÏflO LO_»^Œ∞. ''âߢ™êÎÅ „ѨÜ≥∂[#O Uq∞\’ `≥Å∞™ê? S^Œ∞ ¿ã~°¡ q∞~îå~Ú, XHõ ^èÀ=u ѨOѨ=∞x Z=~À L`«Î~°O „"åâß~°∞. P L`«Î~åxfl JO^Œ∞H˘#fl =ºH˜Î ^•xfl K«kq S^Œ∞ ¿ã~°¡ q∞~îå~Ú, ^èÀ=ux *Ï˝Ñ¨HõO ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. `«~°∞"å`« L`«Î~åxfl áêˆ~âß_»∞. WHõ L`«Î~°O „ѨÜ≥∂[#O U=ÚOk? q[Üü∞: q∞~îå~ÚÅ∞ ѨOÑ≤OKå_»x J~°÷=∞=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ $ +¨ µ ‚ Å ∞: =∂#=~° ∂ áêxfl ^è Œ i Oz Éè í Q Æ = O`« ∞ _» ∞ J=`« i ™êÎ _ » ∞ . PÜ« ∞ # ã¨~fi° ™ê÷<åÅÖ’#∂, ã¨~fi° Éè∂í `åÅÖ’#∂ L<åfl_»#fl =∂@ x["Õ∞ HÍx PÜ«∞#∞fl J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µ_çQÍ K«∂_»x^Õ r=Ùx PHÍOHõ∆ ѨÓiÎHÍ^Œ∞. P`«_ç J=ã¨~°O f~°^Œ∞. Wk ZÖÏO\˜^À `≥Å∞™ê? P=Ù ^ÕǨÏOÖ’ #∞=Ùfi U ÉèÏQÍxfl `åH˜<å 㨈~, Jk P=Ù#∞ `åH˜#>Ë¡ J=Ù`«∞Ok Hõ^•! ^•x H˘=Ú‡Å#∞ `åH˜<å Jk P=Ù#∞ `åH˜#>Ë¡ J=Ù`«∞Ok. HÍx áêÅ∞ =∂„`«O P=Ù á⁄^Œ∞QÆ∞ #∞O_Õ ÅÉèºí =∞=Ù`å~Ú.

(JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) =∞Ç≤Ï=∂: HÍ=Åã≤# =ã¨∞Î=Ù áêÅ∞ J~Ú#ѨC_»∞ <À\˜x á⁄^Œ∞QÆ∞ =^ŒÌ ÃÑ\Ïìe. H˘=Ú‡Å#∞ K«Ñ¨Êi¿ãÎ Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) q[Üü∞: HÍx "≥Ú^Œ\’¡ ^Œ∂_», P=ÙÜ≥ÚHõ¯ W`«~° ÉèÏQÍÅ#∞ <å‰õΩ`«∂ LO@∞Ok Hõ^•!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): x["Õ∞. HÍx ^Œ∂_» JÖÏ KÕÜ«∞_»O K«∂ã≤ |Ǩïâß Z=~À XHõ~°∞ ^•xH˜ á⁄^Œ∞QÆ∞#∞ JOk™êÎ~°∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞)

#==∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - _®.ã¨~å¯~ü `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ D q^èOŒ QÍ ã¨OÉèÏ+¨} #_»∞ã¨∞OÎ _»QÍ _®.ã¨~å¯~ü QÆkÖ’H˜ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ `À WÖÏ J<åfl_»∞. ''x#fl ~å„u =¸_»∞ QÆO@ʼnõΩ <å‰õΩ "≥∞ʼnõΩ= =zÛOk. g∞‰õΩ [Å∞|∞ KÕã∞¨ OÎ ^Õ"∂≥ #x ˆH=ÅO g∞ QÆ∞iOKÕ PÖ’zã¨∂Î L<åfl#∞. WOHÍ, g∞ QÆ∞iOz ZO`«QÍ PÖ’zOKå#x.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÉÏQÍ ^ŒQÆ∞æ =™ÈÎOk. Q˘O`«∞ <˘Ñ≤ÊQÍ LOk. `≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# <À~°O`å h\˜`À xO_çáÈ~Ú LO@∞Ok. ÃÑ·QÍ, Xà◊§O`å XHõ>Ë <˘Ñ¨CÅ∞. _®Hõì~°∞: P, <å‰õΩ P ã¨=∂Kå~°=∞O`å L^ŒÜ«∞"Õ∞ `≥eã≤Ok. =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü `«# 'ÉèÏ~°`«^Õâ◊ Ü«∂„`«— qâıëêÅ∞ K≥ѨʙêQÍ_»∞. ÅOHõÖ’ Z=~°∂ #=fi~°x K≥áêÊ_»∞. Jk qx _®. ã¨~å¯~ü ''P, JÖÏ J~Ú=ÙO_»=K«∞Û. HÍx <Õ#∞ ^•x QÆ∞iOz inquire (qKå~°}) KÕÜ«∞=Åã≤ LOk—— J<åfl_»∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞)

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

483

(_®Hõì~°∞ =$uÎ - N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞) _®Hõì~°∞ =$uÎH˜ ã¨O|OkèOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~°∞`À): _®Hõì~°∞ =$uÎ KåÖÏ L#fl`«"≥∞ÿ#kQÍ Ñ¨Å∞=Ù~°∞ ÉèÏq™êÎ~°∞. _»|∞ƒ ѨÙK«∞ÛHÀ‰õΩO_®, W`«~°∞Å ^Œ∞óMÏÅ#∞ K«∂z ^ŒÜ«∞`«Åz zH˜`«û KÕã≤#@¡~Ú`Õ Jk =∞ǨÏ`å¯~åºÅÖ’ ‰õÄ_® =∞ǨÏ`å¯~°º"Õ∞. HÍx ^èŒ#O ã‘fiHõiã¨∂Î JÖÏO\˜ Ѩx KÕÜ«∞QÍ KÕÜ«∞QÍ =∞x+≤ x~°ÌÜ«Ú_≥·áÈ`å_»∞. ^èŒ<å~°˚# xq∞`«ÎO =∞Å=¸„`å^Œ∞Å#∞ ѨsH˜∆OK«_»O hK«"≥∞ÿ# Ѩx. _®Hõì~°∞: g∞~°∞ K≥¿ÑÊk x["Õ∞. ˆH=ÅO P ^Œ$+≤ì`À<Õ _®Hõì~°∞ =$uÎ x~°fiiÎOK«_»O J#∞z`«O. g∞ Z^Œ∞@ <Õ#∞ |_®~ÚH˜ áÈ#∞ HÍx – N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, J~Ú`Õ x™êfi~°÷ÉèÏ=O`À Hõ#∞Hõ _®Hõì~°∞ =$uÎ ^•fi~å W`«~°∞ʼnõΩ LѨHÍ~°O KÕã≤#@¡~Ú`Õ Jk KåÖÏ L^•`«Î"≥∞ÿ#k. ''QÆ$ǨÏã¨∞÷‰õΩ =$uÎ U^Œ~Ú#ѨÊ\˜H© =∞^茺=∞^茺֒ ™ê^èŒ∞ ™êOQÆ`«ºO <≥~°Ñ¨_»O J`«_çH˜ ZO`≥<· å J=ã¨~O° . ÉèQí =Æ O`«∞_çÃÑ· „¿Ñ=∞ L#fl@¡~Ú`Õ JÖÏO\˜ =ºH˜Î `«#O`«@ `å<Õ ™ê^è∞Œ ™êOQÆ`º« O HÀã¨O "≥^Œ‰õΩ`å_»∞. <Õ#∞ QÆO*Ï~Ú ¿ãqOKÕ"åi L^•Ç¨Ï~°} K≥|∞`«∞O\Ï#∞ Hõ^•! QÆO*Ï~Ú „`åˆQ"å_»∞ =∞~À QÆO*Ï~Ú „`åˆQ"å_ç ™êOQÆ`åºxfl W+¨ìѨ_»`å_»∞. QÆO*Ï~Ú „`åQÆx =º‰õΩÎÅ∞ `å~°ã¨Ñ¨_ç#@¡~Ú`Õ J`«_»∞ `«Å „H˜O^Œ‰õΩ kOK«∞H˘x "≥o§áÈ`å_»∞, ÖˉõΩO>Ë XHõ =¸Å# #H˜¯ LO\Ï_»∞. HÍx =∞~À QÆO*Ï~Ú „`åˆQ"å_çx K«∂ã≤#@¡~Ú`Õ J`«_»∞ =∞ǨÏ^•#O^ŒÑ¨_çáÈ`å_»∞.

(JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) ~å|O^Œ∞‰õΩ #KÕÛk ~å|O^Œ∞ ™êOQÆ`«º"Õ∞.—— _®Hõì~°∞: WOHÍ, HÍH˜x K«∂ã≤ ~å|O^Œ∞ ÉèíÜ«∞O`À áêiáÈ`«∞Ok. <å L^ÕÌâ◊OÖ’ ˆH=ÅO =∂#=ÙÅ#∞ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞. ã¨=∞ã¨Î „áê}∞Å#∞ ¿ãqOKåe. `«~°K«∂ <Õ#∞ "≥∞ÿ^•Ñ≤O_çx z#fl z#fl LO_»Å∞QÍ KÕã≤ Ñ≤K«∞ÛHõʼnõΩ ÃÑ_»∞`«∞O\Ï#∞. _®ÉÏ g∞^Œ <Õ<å LO_»Å#∞ qã≤ˆ~ã¨iH˜ Ñ≤K«∞ÛHõÅ∞ QÆ∞OѨÙÅ∞ QÆ∞OѨÙÅ∞QÍ =zÛ P#O^ŒO`À "å\˜x uO\Ï~Ú.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: PǨ! Jk ZO`« =∞Oz q+¨Ü«∞O! ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ „áê}∞ʼnõΩ PǨ~åxfl uxÑ≤OKåe. ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ p=∞ʼnõΩ K«ÔH¯~° uxÑ≤™êÎ~°∞. (Éèí‰õΩÎÅ ÉèÏ"À#‡`«Î`«) _®Hõì~°∞: W"åà◊ áê@Å∞ LO_»"å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): HÍã¨Î áê_»~å^Œ∂? #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«O|∞~å KÕ`« Ѩ@∞ìH˘x áê_»™êQÍ_»∞. „ѨHõ¯"å~Ú^•ºÅ∞ [`«Hõeâß~Ú. =∞^èŒ∞~°O =∞^èŒ∞~°O h â◊√Éèí<å=∞O =∞^èŒ∞~°O =∞^èŒ∞~°O h <å=∞O n#[<å=# n#â◊~°}Ϻ =∞^èŒ∞~°O =∞^èŒ∞~°O h â◊√Éèí<å=∞O =∞^èŒ∞~°O =∞^èŒ∞~°O h <å=∞O.... * * *

484

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

"≥„i"åxx KÕÜ«∞"Õ h „¿Ñ=∞Ö’# Ñ≤zÛ"åxx KÕÜ«∞"Õ ##∞QÆ#fl `«e¡ UÅ *Ï˝#=Ú UÅ `«~°¯=Ú KåÅ∞Kåeq UÅ <å‰õΩ ÉÏÅ∞_»#∞ h „¿Ñ=∞ =∞^Œº=Ú „QÀÖ*ËÜ«Ú=Ú H˘Å¡H˘Å¡QÆ II"≥II ##∞ `«Ñ¨Ê „`åyOѨ"Õ h „¿Ñ=∞ =∞^èŒ∞=Ù ##∞ ÉÏQÆ „`åyOѨ"Õ....

QÍ#O =ÚyâßHõ Éèí‰õΩÎÅÖ’ J#∂ǨϺ"≥∞ÿ# ÉèÏ= Ѩi=~°Î#O HõeyOk. "å~°O^Œ~°∂ k=ºÉèÏ=OÖ’ L#‡`«∞ÎÖˇ·áÈÜ«∂~°∞. ѨO_ç`«∞_»∞ `«# áêO_ç`åºaè=∂<åxfl =^ŒeÃÑ\˜ì ÖËz xÅ|_ç WÖÏ JiKå_»∞: "≥„i"åxx KÕÜ«∞"Õ h „¿Ñ=∞Ö’# Ñ≤zÛ"åxx KÕÜ«∞"Õ ##∞ QÆ#fl`«e¡ UÅ *Ï˝#=Ú UÅ `«~°¯=Ú KåÅ∞ Kåeq UÅ <å‰õΩ.

JO^Œi HõO>Ë =ÚO^Œ∞QÍ q[Üü∞ ÉèÏ"À#‡`«∞Î_≥· ÖËz xÅ|_®¤_»∞. Z^Œ∞~°∞QÍ ‰õÄ~°∞Ûx L#fl _®Hõì~°∞ ‰õÄ_® ÖËz xÅ|_®¤_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_ç QÍ#O`À QÆ^ŒO`å „Ñ¨QÍ_è» P^蕺u‡Hõ `«~°OQÍÅ`À FÅÖÏ_çOk. z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ÖÏ@∂ ÉèÏ=ã¨=∂kè =∞QÆ∞flÅÜ«∂º~°∞. 'Ãã·#∞û—Ö’ xëê‚`«∞_≥·# _®Hõì~°∞ ‰õÄ_® D J^Œ∞ƒù`« ^Œ$âߺxfl ^Œi≈ã¨∂Î J"åHõ¯~ÚáÈÜ«∂_»∞. ÉèÏ=ã¨=∂kè =∞QÆ∞flÅ~Ú# Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ ÉÏǨϺ*Ï˝#~°Ç≤Ï`«∞Å∞QÍ LO_»_»O PÜ«∞# QÆ=∞xOKå_»∞. "å~°O^Œ~°∂ ã¨ÎOcèÉèí∂`«∞Öˇ· L<åfl~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~∞° "å`« ™ê^è•~°} ™ê÷~ÚH˜ =ã¨∂Î "åiÖ’ H˘O^Œ~∞° #=Ùfi`«∞<åfl~°∞, =∞iH˘O^Œ~∞° qÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JѨiz`« =ºH˜Î Z=Ô~·<å QÆkÖ’H˜ =¿ãÎ „`åQÆ∞É’`«∞ ÅO^Œ~°∂ XHõKÀ@ ã¨=∂"Õâ◊"≥∞ÿ L<åfl~°x ÉèÏqOK«_»O `«^䌺O.

^Œâ◊=∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „HÀ^èŒ [Ü«∞O H˘O`«¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ã¨OÉèÏ+¨}#∞ H˘#™êyOKå~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ uiy `«=∞ `«=∞ Pã¨<åÅÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. ã¨=∞Ü«∞O ~å„u Zxq∞k QÆO@Å=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~°∞`À): WO^•Hõ #∞=Ùfi g~°O^Œi ÉèÏ=áê~°=â◊º`«Å#∞ K«∂âß=ÙHõ^•! g\˜ QÆ∞iOz h 'Ãã·#∞û— UO K≥|∞`«∞Ok? W^ŒO`å |∂@Hõ =∞O\Ï"å? _®Hõì~°∞: WO`« =∞OkH© JÖÏO\˜ ã≤÷u ‰õÅ∞QÆ∞`«∞#flѨC_»∞ Jk "åã¨Î==∞<Õ K≥áêÊe. Jk |∂@HõO HÍ<Õ~°^Œ∞. (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À) #∞=Ùfi ''"≥„i"åxx KÕÜ«∞"Õ h „¿Ñ=∞Ö’#I Ñ≤zÛ"åxx KÕÜ«∞"Õ ##∞QÆ#fl `«e¡—— Jx áê_»∞`«∞#flѨC_»∞ <Õ#∞ ã≤÷~°OQÍ LO_»ÖËHõ ÖËz xÅ|_®¤#∞. Ñ≤^ŒÑ¨ JuHõ+¨ìO`À <å ÉèÏ"åxfl x„QÆÇÏ≤ OK«∞‰õΩ<åfl#∞. '<å ÉèÏ"åÅ#∞ WÖÏ "≥Å∞ѨʼnõΩ „Ѩ^iŒ ≈OK«‰Äõ _»^∞Œ — J#∞‰õΩ<åfl#∞.

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – _®. ã¨~å¯~ü

j

485

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~°∞`À): #∞=Ùfi "Õ∞~°∞ Ѩ~°fi`«OÖÏ xâ◊ÛÅOQÍ LO_Õ"å_çq (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞). h ã¨fiÉèÏ=O JQÍ^èŒ"≥∞ÿ#k. ~°∂Ѩ ã¨<å`«#∞Å ÉèÏ"åxfl Z=~°∂ Ѩã≤QÆ@ìÖËHõáÈÜÕ∞"å~°∞.

U#∞QÆ∞ XHõ z#fl =∞_»∞QÆ∞Ö’ Hõ#∞Hõ ky#@¡~Ú`Õ JO`å JÅ¡HõÖ’¡Å"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. HÍx Jk ÃÑ^ŒÌ K≥~°∞=ÙÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOz#@¡~Ú`Õ JÖÏ [~°∞QÆ^Œ∞. Jk Z=iH© WOK«∞Hõ‰õÄ_® `≥eÜ«∞~å^Œ∞. ''XHõ™êi ~å^è•^Õq `«# K≥e`À WÖÏ JOk: 'F K≥b, Hõ$+¨µ‚_ç q~°Ç¨ÏO`À #∞"≥fiO`«QÍ ~Àkã¨∞Î<åfl=Ù! HÍx <å =OHõ K«∂_»∞. <å ǨÏ$^ŒÜ«∞O ~åuÖÏ ZO`«\ ˜ Hõ~îÀ~°"≥∞ÿ#^À K«∂_»∞. <å Hõà◊§Ö’ XHõ¯ K«∞Hõ¯‰õÄ_® h~°∞ ~åÖË^Œ∞.— JѨC_»∞ P"≥∞ K≥e |$O^Œ WÖÏ J#flk: 'h Hõà◊§Ö’ h~°∞ ÖË^Œ#fl=∂@ x["Õ∞. J~Ú`Õ JO^Œ∞Ö’ XHõ JO`«~å~°÷O LOk. h ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ q~°Ç¨yfl ã¨~°fi^• „Ѩ[fieã¨∂Î<Õ LOk. Hõà◊§Ö’ h~°∞ ~å=_»"Õ∞ `«_»=Ù Jk P q~°Ç¨yfl `åáêxH˜ WOH˜áÈ`ÀOk.— —— _®Hõì~°∞: =∂@Å∞ K≥ѨÊ_»OÖ’ q∞=∞‡efl q∞Oz# "åÔ~=~°∂ ÖË~°∞. (#=ÙfiÅ∞) ã¨OÉèÏ+¨} J#º q+¨Ü«∂Å"≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞~°eOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ `«=∞‰õΩ „Ѩ^äŒ=∞OÖ’ Hõey# ÉèÏ"å=ã¨÷Å#∞ _®Hõì~°∞‰õΩ =i‚Oz K≥ѨʙêQÍ~°∞. HÍ=∞„HÀ^è•^Œ∞Å#∞ =â◊O KÕã¨∞HÀ=_»"≥∞ÖÏQÀ ‰õÄ_® K≥áêÊ~°∞. _®Hõì~°∞: g∞~°∞ ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ q=â◊√Öˇ· Ѩ_çáÈ~Ú#ѨC_»∞ Z=~À ^Œ∞+¨µì_»∞ =zÛ |∂@∞HÍe`À q∞=∞‡efl `«<åfl_»x q<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞"åfi ã¨OQÆu '=∞— #∞O_ç qx=ÙO\Ï=Ù. P =ºH˜Î K«O„^Œ ǨÏÖÏÌ~ü, HÍmѶ¨∂\òÖ’x HÍm =∞Ok~° ѨÓ*Ïi. =∞^äŒ∞~üÉÏ|∞ =^ŒÌ‰õΩ `«~°K«∂ =ã¨∂ÎO_Õ "å_»∞. XHõ ~ÀA <Õ#∞ ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ <ÕÅÃÑ· Ѩ_çL<åfl#∞. QÆ^ŒO`å pHõ\ ˜QÍ LOk. =∞^äŒ∞~üÉÏ|∞ =^ŒÌ „áêѨHõO ã¨OáêkOK«_®xÔH· <Õ#∞ J@∞=O\˜ ã≤÷`«∞Å∞ Hõey#@∞¡ #\˜ã¨∞ÎO\Ï#x J`«_»∞ ÉèÏqOKÕ"å_»∞.

J`«_»∞ QÆkÖ’H˜ =zÛ |∂@∞HÍe`À ѨÅ∞=∂~°∞¡ ##∞fl `«<åfl_»∞. ^•x`À â◊s~°OÃÑ· #Å¡QÍ QÆ∞~°∞ÎÅ∞ Ѩ_®¤~Ú. =∞^äŒ∞~üÉÏ|∞‰õΩ D q+¨Ü«∞O K≥|∞^•=∞x JO^Œ~°∂ J<åfl~°∞. HÍx <Õ#∞ =^ŒÌx K≥áêÊ#∞. _®Hõì~°∞: Wk ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞_ç bÖË. nxfl K«∂ã≤ HÀáêxfl J^Œ∞ѨÙÖ’ ÃÑ@∞ìHÀ=_»O ZÖÏQÀ, Hõ∆q∞OKÕ QÆ∞}Ïxfl JÅ=~°∞ÛHÀ=_»O ZÖÏQÀ Ö’‰õΩÅ∞ <Õ~°∞Û‰õΩO\Ï~°∞. (q[Üü∞, #ˆ~O„^Œ∞Å ^Œ~°≈<åÅ∞) D֒Ѩ٠q[Üü∞ ѨÅ∞=Ù~°∞ Éèí‰õΩÎÅ`À ã¨OÉèÏ+≤ã¨∞Î<åfl_»∞. q[Üü∞: Z=~À XHõ =ºH˜Î ã¨~°fi^• <å`Àáê@∞ u~°∞QÆ∞`«∞#fl@∞¡ <å‰õΩ `Àã¨∞ÎOk. ZHõ¯_À ^Œ∂~°OQÍ [~°∞QÆ∞`«∞#fl q+¨Ü«∂Å∞ J`«_»∞ <å‰õΩ `≥eÜ«∞KÕ™êÎ_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: Guardian angel (ã¨O~°H˜∆OKÕ ^Õ=`«) ÖÏQÍ. q[Üü∞: <Õ#∞ DÜ«∞#∞fl(N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ #∞) _è®HÍÖ’ K«∂âß#∞.DÜ«∞#∞fl ã¨Ê $tOKå#∞ ‰õÄ_®.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): J`«_»∞ =∞Ô~=~À J~Ú=ÙO\Ï_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ ‰õÄ_® DÜ«∞#∞fl ѨÅ∞=∂~°∞¡ K«∂âß#∞ (q[Üü∞`À) JO^Œ∞ˆH g∞~°∞ K≥¿ÑÊk #=∞‡#x <Õ<≥ÖÏ K≥ѨÊ#∞? jjj

486

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

47 t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆} „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO Éèí‰õΩÎÅ`À âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ™È=∞"å~°O, JHÀì|~ü 26, 1885

ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O ѨkQÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. '=∞— âߺOѨىõÄ~üÖ’ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠N~å=∞Hõ$+¨µ‚^Õ=ÙÅ∞ =ã≤ã¨∞Î#fl WO\˜H˜ =KåÛ_»∞. PÜ«∞# P~ÀQƺ Ѩiã≤÷u `≥Å∞ã¨∞H˘x, _®.ã¨~å¯~ü‰õΩ P ã¨=∂Kå~°O `≥eÜ«∞Ѩ~°K«_®xH˜ PÜ«∞# =^ŒÌ‰õΩ "≥à◊§#∞<åfl_»∞ '=∞—. â◊~°`å¯ÅO. H˘xfl~ÀAÅ „H˜`«O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ ^Œ∞~åæѨÓ[ =∞Ǩϟ`«û"åxfl [~°∞ѨىõΩ<åfl~°∞. HÍx "å~°∞ D ѨO_»∞QÆ "Õ_»∞HõÅ#∞ P#O^ŒO`À [~°∞ѨÙHÀÖËHõáÈÜ«∂~°∞. JO^Œ∞‰õΩ HÍ~°}O, =¸_»∞ <≥ÅÅ∞QÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Q˘O`«∞ "åºkè`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∂O_»_»"Õ∞. _®Hõì~°∞¡ D "åºkè #Ü«∞=∞ÜÕ∞ºk HÍ^Œx x~åúiOKå~°∞. D "å~°`Î À ǨÏ`åâ◊√Öˇ#· t+¨µºÅ∞ ֒֒ѨÖË ‰õΩq∞eáÈ`«∂ UHÍO`«OÖ’ =∞ø#OQÍ Hõhfl~°∞ HÍ~°∞ã¨∞<Î åfl~°∞. =∞#ó„áê}ÏÅ∞ Ü«∂=`«∂Î ã¨=∞iÊOK«∞H˘x J¿ÇÏ`«∞Hõ Hõ$áêã≤O^èŒ∞=Ù, Ѩ~°=∞ ѨÓ[hÜ«ÚÅ∞, QÆ∞~°∞=ˆ~}∞ºÅ∞ J~Ú# N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ¿ã=Å∞ X#iã¨∞<Î åfl~°∞. #ˆ~O„^•k Ü«Ú=t+¨µºÅ∞ QÆ∞~°∞^Õ=ÙʼnõΩ ¿ã"åâ◊√„â◊¥+¨Å∞ KÕã∂¨ ,Î ã¨~fi° ã¨OQÆ Ñ¨i`åºQÆO ^•fi~å `åºQÆr=# tY~å„QÍÅ∞ KÕ~°∞HÀ=_®xH˜ ™Èáê<åÅ∞ J=∞~°∞Û‰õΩO@∞<åfl~°∞. ÉèíQÆ=`ü ™êH∆Í`å¯~°=∞<Õ rq`« ÅH∆ͺxH˜ =Åã≤# "≥·~åQƺO `«Ñ¨ã¨∞ûÅ<Õ Ñ¨Ù<å^Œ∞Å∞ "Õã¨∞H˘O@∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OѨ Éèí‰õΩÎÅ∞ Z_»`≥~°Ñ≤ ÖˉõΩO_® QÆ∞OѨÙÅ∞ QÆ∞OѨÙÅ∞QÍ =ã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞. "åºkè`À Jq∞`«OQÍ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞#flѨÊ\˜H© PÜ«∞# "åi#O^Œih ™ê^Œ~°OQÍ PǨfixã¨∂ΠѨ~°=∞âßOux á⁄O^Œ_®xH˜ =∂~°æ"Õ∞q∞\’ qã¨∞QÆ∞ K≥O^ŒHõ qâ◊^ŒÑ¨~°∞ã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞. ZO`«~Ú<å PÜ«∞# Hõ~∞° }Ï™êQÆ~∞° Å∞ Hõ^•! PÜ«∞# ^ŒÜ∞« ‰õΩ ™ê\˜ ÖË^•Ü≥∞! =∂#"åo L^Œiú OѨ|_Õ ^≥ÖÏ, Ѩ~=° ∞ „âıÜ∞« ã¨∞û#∞ „áêÑ≤OÎ K«∞‰õΩ<Õ ^≥ÖÏ J#fl^Õ JǨÏiflâ◊Å∂ PÜ«∞# zO`«. ÉèQí =Æ „`«Êã¨OQÍÅ∞ =zã¨∂=Î O>Ë PÜ«∞# =^Œ#O k=º`Õ[ã¨∞û`À „ѨHÍt™ÈÎOk. D q^èŒOQÍ xifi~å=∞OQÍ ã¨OÉèÏ+≤ã¨∂ÎO_»@O PÜ«∞# "åºkèx „ѨHÀÑ≤OѨ KÕ™ÈÎO^Œ#fl q+¨Ü«∞O QÆ=∞xOz _®.ã¨~å¯~ü 'g∞~°∞ =∂\Ï¡_»‰õÄ_»—^Œx Hõ@ì_çKÕâß_»∞. `«~°∞"å`« ''g∞~°∞ W`«~°∞Å`À =∂\Ï¡_»‰õÄ_»^Œ∞ HÍx <å`À =∂\Ï¡_»=K«∞Û#∞ÖË—— J<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ‰õΩ =zÛ#ѨC_»ÖÏ¡ P~°∞, U_»∞ QÆO@Å∞ PÜ«∞# ™êOQÆ`«ºOÖ’<Õ QÆ_»∞ѨÙ`«∂ PÜ«∞# =ÚY`å "≥Å∞=_Õ =K«<å=∞$`åxfl `«xqf~å „QÀÅ∞`«∂O\Ï_»∞ _®Hõì~ü. ''_®Hõì~°∞QÍiH˜ U=∞x K≥áêÊe—— JO@∂ '=∞—, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ J_çQÍ_»∞. JO^Œ∞‰õΩ PÜ«∞#, ''W"åà◊ HÍã¨Î `ÕeHõQÍ LOk. B+¨^èŒO =Å¡<À U"≥∂? =∞i JÖÏQÆ~Ú`Õ J^Õ B+¨^è•xfl fã¨∞‰õΩO>Ë ã¨iáÈ`«∞Ok Hõ^•?—— J<åfl~°∞.

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

j

487

'=∞—: <Õ#∞ _®Hõì~°∞ =^ŒÌ‰õΩ "≥à◊√`«∞<åfl#∞. PÜ«∞#‰õΩ Ѩiã≤÷u#O`å q=i™êÎ#∞. Uk =∞Oz^À PÜ«∞<Õ Ü≥∂zOz K≥|∞`å_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Ô~O_»∞ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞QÍ Ñ¨Ó~°∞‚_»∞ ~å<ÕÖË^Œ∞. =∞#ã¨ûO`å J^ÀÖÏ LOk. '=∞— (HÍm`À): HÍm ÉÏ|∂, g∞~°∞ "≥o§ ѨÓ~°∞‚}˜‚ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ ~å=K«∞Û Hõ^•!

HÍm: WѨC_Õ "≥àÏÎ#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): _®Hõì~°∞QÍi JÉσ~Ú L`«Î=Ú_»∞. XHõ™êi ~°=∞‡x K≥ѨC.

kfifÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO '=∞—, _®.ã¨~å¯~üÅ ã¨OÉèÏ+¨} '=∞—, _®Hõì~°∞ WO\˜H˜ "≥o§ K«∂¿ãã¨iH˜ PÜ«∞# ZO`À P`«∞~°`«`À Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞.

W^ŒÌ~°∞ =ÚQÆ∞æ~°∞ q∞„`«∞Å`À ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. _®Hõì~°∞('=∞—`À): XHõ xq∞+¨O „H˜`«"Õ∞ h QÆ∞iOz gi`À K≥|∞`«∞<åfl#∞. Ѩk QÆO@ňH =™êÎ#x K≥áêÊ=Ù Hõ^•! WOHÍ ~åÖË^qÕ ∞\Ï Jx <Õ#∞ XHõ\ #˜ fl~° QÆO@Å #∞O_ç Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞<Î åfl#∞.

PÜ«∞#‰õΩ Ug∞ HÍÖË^Œ∞ Hõ^• Jx zOuã¨∂Î L<åfl#∞. (q∞„`«∞_ç`À) P áê@ áê_»=Ó? q∞„`«∞_»∞ áê_»™êQÍ_»∞: Z<åflà◊√¡ rqOzÜ«Ú<åfl"˘ J<åflà◊√¡ ÉèíQÆ"å#∞ <å=∞ „ѨÉèÏ=O|∞ „ѨHõ\ ˜OѨ٠k„Q̓ùOuQ˘Å∞Ê <å`«x k=º`Õ[O|∞ qâ◊fiO|∞ ã¨~°fiO|∞ "≥eæOK«∞K«∞#flk IIZII áê~°O|∞QÍ#x Ѩ~°"Õ∞â◊√ „¿Ñ=∞O|∞ J=∞$`«"åÇ≤Ï#∞Å@∞¡ P#O^Œ=Ú# xOѨ٠㨈~fiâ◊√ HÍ~°∞}º ã¨O㨇~°} =∂„`«"Õ∞ nÑ≤OѨ*ËÜ«Ú h ^ÕǨ=Ü«∞==ÚÅxfl IIZII =∂#=ÙO _®`«x =∞ǨÏhÜ«∞ =~°‚#O ÉËÖÏQÆ∞ KÕÜ«Ú#∞ q=iOz `«QÆ∞su! q^ŒoOK«∞ <å`«x q™êÎ~° Hõ~°∞}ÜÕ∞ QÆ_çÜ«∞ ֒ѨŠѶ¨∞’~°^Œ∞óY*ÏÅ=ÚÅxfl IIZII Hõ_»eÖ’ ѨÙ_»q∞Ö’ QÆQÆ#O|∞ ֒ѨŠD Éèí∂q∞ Ü«∞O^Œe Ü≥∞Å¡ „áêO`«=ÚÅO^Œ∞ xifi~å=∞O|∞QÍ xifiâı+¨O|∞QÍ =∂#=ÙŃùQÆ=O`«∞ =∞Ç≤Ï "≥^Œ‰õΩK«∞<åfl~°∞ IIZII ZO`«QÍ "å~°Å∞ "≥^Œ‰õΩK«∞<åfl~°Ö’ J_»∞QÆ∞K«∞<åfl~°O`« Pâ◊Û~°º=Ú# <≥ѨÙ_»∞

488

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

'ZO^Œ∞#fl ^•`«x "≥Ú^ŒÖˇO^Œ∞ #∞#flk?

ZO^Œ∞#fl^•`«x `«∞k Ü≥∞K«@ #∞#flk?— IIZII ã¨`«ºq*Ï˝#Ѩ٠"åã¨QÆ$ǨÏO |`«_»∞ x`«ºâßâ◊fi`« r= J=∞$`«`«`«fi =∂`«_»∞ J#=~°`« *ÏQÆ$`« *Ï˝#<Õ„`«O|`«_»∞ JHõÅOHõ=∞ø ÜÕ∞Hõáê=#`«fiO |`«_»∞ IIZII UHõ"≥∞ÿ, x`«º"≥∞ÿ, P#O^ŒÑ¶¨∞#"≥∞ÿ# Ѩ~°"Õ∞â◊√ =ÚY^Œ~°≈#O|∞KÕ =∞# ǨÏ$^ŒÜ«∞ =∞O^Œ∞#fl "Õ^Œ<å=∞Ü«∞"≥∞ÿ# ^Œ∞óYOѨ٠KèåÜ«∞ÅxflÜ«Ú ÉÏQÆ `«∞_çz"ÕÜ«∞QÆ|_»∞ IIZII _®Hõì~°∞('=∞—`À): D áê@ ZO`« ÉÏQÆ∞O^À Hõ^•! '=∞—: J=Ù#O_ç. KåÖÏ ÉÏQÆ∞Ok. ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl J#O`« ÉèÏ=O`À xOÑ≤ "Õã≤Ok. _®Hõì~°∞ (PáêºÜ«∞OQÍ): KåÖÏ PÅ㨺=∞~ÚáÈ~ÚOk. #∞=Ùfi U"≥∞ÿ<å u<åfl"å ÖË^•? <Õ#∞ =∂„`«O Ѩk Ö’¿Ñ J#fl áê<åÅxflO\˜h =ÚyOK«∞‰õΩO\Ï#∞. `«~∞° "å`« ~ÀQÆ∞Å#∞ K«∂_»_®xH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~`° å#∞. Éè’[#O KÕÜ∞« ‰õΩO_® "≥àÎı Xà◊√§ K«K∞« Û|_ç#@∞¡O@∞Ok. J#fl@∞¡ q∞=∞‡ÅflO^Œih XHõ ~ÀA Éè’[<åxH˜ Ñ≤Å∞^•Ì =∞#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. '=∞—: Jk KåÖÏ ÉÏQÆ∞O@∞O^ŒO_ç. _®Hõ~ì ∞° : Jk ã¨~ˆ , ^•xfl WHõ¯_Õ U~åÊ@∞ KÕÜ∞« =∞O\Ï"å ÖËHõ JHõ¯_» âߺOѨىõÄ~ü WO\’¡<å?

Jk g∞ˆ~ x~°‚~ÚOK«O_ç. '=∞—: =∞Ǩâ◊Ü«∂! WHõ¯ _≥·<å 㨈~, ÖËHõ JHõ¯ _≥·<å 㨈~. JO^Œ~°=¸ g∞`À Hõeã≤ P#O^ŒOQÍ Éèí∞l™êÎO. Ñ≤^ŒÑ¨ ã¨OÉèÏ+¨} HÍm=∂`« QÆ∞iOz #_»=™êyOk. _®Hõì~°∞: HÍm=∂`« ã¨O^ä•Öò `≥QƉõΩ K≥Ok# ¢ã‘Î. '=∞— aQÆæ~°QÍ #=fi™êQÍ_»∞. ''g∞‰õΩ D ã¨=∂Kå~°O ZHõ¯_» ÅaèOzOk?—— J<åfl_»∞. _®Hõì~°∞: <Õ#∞ P ã¨OQÆu ZHõ¯_À q#fl@∞¡ QÆ∞~°∞Î. ('=∞— #=Ùfi`«∂<Õ L<åfl_»∞.) x#fl q[Üü∞Hõ$+¨‚ QÀ™êfiq∞ `«k`«~° Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ã¨=∞HõO∆ Ö’ ÉèÏ=ã¨=∂kè <˘O^•~°∞. _®Hõì~°∞ ‰õÄ_® P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHõ¯_Õ L<åfl_»∞. ã¨OÉèÏ+¨} ^•x QÆ∞iOz #_»∞™ÈÎOk. _®Hõì~°∞: P, "å~°∞ ÉèÏ"å=ã¨÷ á⁄O^•~°#fl ã¨OQÆu K«∂âß#∞. HÍx JѨiq∞`«OQÍ ÉèÏ=O HõÅQÆ_»O =∞Oz^Õ#O\Ï"å? '=∞—: 'ÉèíQÆ=zÛO`«# ^•fi~å HõeˆQ ÉèÏ=áê~°=â◊º`« JѨiq∞`«OQÍ L#flѨÊ\˜H© ^•<À¡ ZÖÏO\˜ Ǩh ÖË^∞Œ — JO\Ï~°∞ Ѩ~=° ∞ǨÏO㨠^Õ=ÙÅ∞. WOHÍ PÜ«∞# WÖÏ JO@∞O\Ï~°∞: '=∂}˜Hºõ O #∞O_ç "≥Å∞=_Õ *’ºu "≥Å∞QÆ∞#∞ „Ѩ™êkã¨∞ÎOk, ^ÕǨxH˜ LѨâ◊=∞#O HõÅ∞QÆ*Ëã¨∞ÎOk† JO`ÕHÍx Jk ^ÕǨÏO HÍÖËÖÏ KÕÜ«∞^Œ∞—.

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

j

489

_®Hõ~ì ∞° : =∂}˜Hºõ Ѩ٠*’º`å! Jk ‰õÄ_® reflected light (Ѩ~å=~°#Î O K≥Ok# HÍOu)ÜÕ∞ Hõ^•! '=∞—: PÜ«∞# WOHÍ WÖÏ JO\Ï~°∞: 'J=∞$`« ã¨~À=~°OÖ’ =Ú#QÆ_»O =Å# =∞x+≤ =∞~°}˜OK«_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J=∞$`« ã¨~À=~°O. JO^Œ∞Ö’ =Ú#QÆ_»O =∞x+≤H˜ ZÖÏO\˜ Ǩh HõeyOK«^Œ∞. JO^Œ∞‰õΩ aè#flOQÍ, ÉèíQÆ=O`«∞_ç Ѩ@¡ qâßfiã¨O LO>Ë Jk P`«}˜‚ J=∞~°∞x KÕã¨∞ÎOk—. _®Hõì~°∞: P, P =∂@ x["Õ∞. _®Hõì~°∞, '=∞— W^ŒÌ~°∂ |O_çÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. W^ŒÌ~°∞ =ÚQÆ∞æ~°∞ ~ÀQÆ∞Å#∞ K«∂ã≤# `«~°∞"å`« âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ K«∂_» "≥à◊§#∞<åfl_»∞ _®Hõì~°∞. "å~°∞ |O_çÖ’ ã¨OÉèÏ+¨} H˘#™êyOKå~°∞. _®Hõì~°∞, =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü K«„Hõ=iÎ JǨÏOHÍ~åxfl QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqOKå_»∞. '=∞—: PÜ«∞# N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ‰õΩ =ã¨∞ÎO\Ï_»∞ Hõ^•! HÍã¨Î JǨÏOHÍ~°O L#flѨÊ\˜H© Jk Z‰õΩ¯= HÍÅO xÅ∞=É’^Œ∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ã¨=∞Hõ∆OÖ’ r=Ù_ç JǨÏOHÍ~°O K«∂~°‚"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. ZO^Œ∞HõO>Ë, ã¨fiÜ«∞OQÍ PÜ«∞# JǨÏOHÍ~°â◊¥#∞ºÅ∞ Hõ^•! x~°Ç¨ÏOHÍ~°O ^ŒQÆæ~°QÍ =KÕÛã¨iH˜ JǨÏOHÍ~°O ѨÖÏÜ«∞#"≥∞ÿ áÈ`«∞Ok. q^•º™êQÆ~ü =∞Ǩâ◊Ü«Ú_»∞ ZO`« Q˘Ñ¨Ê=ºHÀÎ g∞‰õΩ `≥eã≤O^Õ Hõ^•! JÖÏO\˜ =ºH˜Î N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ã¨=∞Hõ∆OÖ’ ZO`«\ ˜ q#Ü«∞O, #„=∞`« „Ѩ^Œi≈OKå_»x!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ PÜ«∞#∞fl K«∂_»_®xH˜ ÉÏ^Œ∞~üÉÏQÍ<£ WO\˜H˜ "≥àϧ~°∞. q^•º™êQÆ~ü`À ã¨=∂"Õâ◊O =ÚyâßHõ ÃãÅ=Ù fã¨∞H˘<Õã¨iH˜ ~å„u `˘q∞‡k QÆO@Å~ÚOk. q^•º™êQÆ~ü `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ Öˇ·„|s QÆk#∞O_ç nѨO Ѩ@∞ìH˘x ^•i K«∂ѨÙ`«∂ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ |O_ç ZH˜¯OKå_»∞.|O_ç Hõ^Œ∞Å∞`«∞#flѨC_»∞ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz xÅ|_®¤_»∞. _®Hõì~°∞: DÜ«∞# QÆ∞iOz q^•º™êQÆ~ü Jaè„áêÜ«∞O Uq∞\˜? '=∞—: P ~ÀA PÜ«∞# ZO`À ÉèíH˜Îx „Ѩ^Œi≈OKå~°∞. HÍx J@∞ `«~°∞"å`« PÜ«∞#`À =∂\Ï¡_ç#ѨC_»∞ "≥·+¨‚=ÙÅ∞ ¿Ñ~˘¯<Õ ÉèÏ=O =O\˜q PÜ«∞#‰õΩ JO`«QÍ #K«Û#@∞¡ `≥eã≤Ok. D q+¨Ü«∞OÖ’ PÜ«∞#‰õÄ_® g∞ÖÏO\˜"åˆ~. _®Hõì~°∞: KÕ`«∞Å∞ *’_çOK«_»O, áê^•Å „"≥∂Å t~°ã¨∞û =Oz „"≥ÚHõ¯_»O =O\˜ q+¨Ü«∂Å∞ <å‰õį_® #K«Û=Ù. <å ^Œ$+≤ìÖ’ t~°ã¨∞û, áê^•Å∞ Ô~O_»∂ XHõ¯>Ë. HÍx Z=Ô~·<å áê^•Å#∞ "Õ~°∞QÍ ÉèÏq¿ãÎ "åix JÖψQ KÕã¨∞HÀx=Ùfi. '=∞—: g∞~°∞ ÉèÏ=O =O\˜ "å\˜x W+¨ìѨ_»~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ q∞=∞‡efl JѨC_»Ñ¨C_»∞ 'Ö’`≥·# =ºH˜Î—QÍ ¿Ñ~˘¯#_»O Hõ^Œ∞Ì. |Ǩïâß g∞‰õΩ P q+¨Ü«∞O QÆ∞~°∞Î LO_»=K«∞Û. x#fl PÜ«∞# g∞`À K≥áêÊ~°∞ Hõ^• – U#∞QÆ∞ XHõ z#fl =∞_»∞QÆ∞Ö’H˜ ky`Õ JO`å K≥ÖÏ¡K≥^ŒÔ~·áÈ`«∞Ok. HÍx, XHõ ÃÑ^ŒÌ K≥~°∞=ÙÖ’H˜ ky#@¡~Ú`Õ Jk JO^Œ∞Ö’H˜ ky#@∞¡ ‰õÄ_® `≥eÜ«∞~å^Œ∞. 'Ö’`≥·#— =ºH˜ÎÖ’ ÉèÏ=ǨÏã≤Î „Ѩ"ÕtOz<å Jk P`«_ç g∞^Œ ZÖÏO\˜ „ѨÉèÏ=O K«∂ѨÖË^Œ∞. g∞~°∞ Ö’`≥·# ǨÏ$^ŒÜ«∞O QÆÅ"å~°x PÜ«∞# JO\Ï~°∞. _®Hõì~°∞: I don't deserve that compliment(<Õ#∞ P „Ѩâ◊O㨉õΩ J#~°∞›}˜‚). J~Ú<å <å‰õΩ `≥bHõ J_»∞QÆ∞`å#∞ – ÉèÏ=O =∂„`«O Uq∞\˜? Jk ˆH=ÅO XHõ feeling (ÉèÏ=O) =∂„`«"Õ∞ Hõ^•!

490

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

WOHÍ, ÉèíH˜ÎÖÏO\˜ J#º"≥∞ÿ# ÉèÏ"åÅ∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú. ÉèÏ=O JkèHõiOz#ѨC_»∞ H˘O^Œ~°∞ ^•xfl x„QÆÇ≤ÏOK«∞HÀQÆÅ~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ JÖÏ KÕÜ«∞ÖË~°∞. '=∞—: ÉèÏ"åxH˜ ã¨O|OkèOz q=~°} W=fi=K«∞Û, W=fiÖˉΩõ O_®#∂áÈ=K«∞Û. HÍx =∞Ǩâ◊Ü∂« , ÉèÏ=ÉèíH˜Î J<Õk JѨÓ~°fi"≥∞ÿ#^Œ#fl q+¨Ü«∞O JOwHõiOK«=Åã≤O^Õ. g∞ Öˇ·„|sÖ’ <Õ#∞ Stebbing on Darwinism (_®ifi<£ ã≤^•úO`åÅÃÑ· Ããa ì OQ∑) J#fl ѨÙã¨HÎ Oõ K«∂âß#∞. Ããaì OQ∑ JO\Ï_»∞ – =∂#=Ù_ç =∞#ã¨∞û Ѩi}Ï=∞„Hõ=∞O ^•fi~å =zÛ#k HÍx=O_ç, ÖˉõΩO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞_ç ã¨$¿+ì HÍx=fiO_ç. Jk J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#^Õ ã¨∞=∂! theory of light (HÍOuH˜ ã¨O|OkèOz# ã≤^•úO`«O) #∞O_ç PÜ«∞# XHõ K«Hõ¯\˜ ^Œ$ëêìO`«O WKåÛ_»∞. Whether you know the wave theory of light or not, light in either case is equally wonderful (HÍOu `«~°OQÆ ã≤^•úO`«O g∞‰õΩ `≥Å∞™È ÖË^À HÍx Ô~O_»∞ ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’#∂ HÍOu J#flk J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#^Õ ã¨∞=∂) _®Hõì~°∞: P, K«∂âß#∞. ÃãìaOQ∑, _®ifi<£ ã≤^•úO`åÅ#∂ JOwHõi™êÎ_»∞, ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ‰õÄ_® JOwHõi™êÎ_»∞. ã¨OÉèÏ+¨} N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å "≥·Ñ¨Ù‰õΩ uiyOk. _®Hõì~°∞: PÜ«∞# HÍm Láê㨉õΩ_çQÍ L#fl@∞ì<åfl~°∞. '=∞—: HÍx PÜ«∞# HÍm=∂`«‰õΩ J~°÷O "Õ~°∞. "Õ^•Å∞ Ѩ~°„|Ǩχ=∞x ¿Ñ~˘¯<Õ^•xx PÜ«∞# HÍm JO\Ï~°∞. =∞ǨÏ=∞‡nÜ«ÚÅ∞ JÖÏ¡ J<Õ^•xx, ¢ÔH·ã¨Î=ÙÅ∞ QÍ_£ (ÉèíQÆ=O`«∞_»∞) J<Õ^•xx PÜ«∞# HÍm JO\Ï~°∞. PÜ«∞# J<ÕHõ=∞Ok ^Õ=Ùà◊§#∞ K«∂_»~°∞. PÜ«∞# K«∂¿ãk XˆH ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚. „áêp# „|Ǩχ*Ï˝#∞Å∞ „|Ǩχ=∞x ¿Ñ~˘¯<Õ ^•xx, Ü≥∂QÆ∞Å∞ P`«‡ Jx Ñ≤eKÕ ^•xx, Éèí‰õΩÎÅ∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»x „áêi÷OKÕ ^•xx PÜ«∞# HÍm JO\Ï~°∞. ''PÜ«∞# K≥¿ÑÊ '~°OQÆ∞ `˘>ˇì— Hõ^äŒ g∞~°∞ q<åfl~å? XHõ =ºH˜Î =^ŒÌ XHõ `˘>ˇìÖ’ J^ŒÌHõѨ٠„^•=}O LO_Õk. ^•x`À J`«_»∞ Z=iH˜ U ~°OQÆ∞ HÍ"åÅO>Ë P ~°OQÆ∞Ö’ =¢™êÎÅ∞ J^ŒÌHõO KÕã≤ WKÕÛ"å_»∞ – Z~°∞=Ù, hÅO, P‰õΩѨK«Û – JÖÏ U ~°OQÆ∞ HÍ"åÅO>Ë Jk. D `«`«OQÆ=∞O`å K«∂ã¨∞Î#fl XHõ =ºH˜Î =zÛ W`«_ç`À 'JÜ«∂º, g∞~°∞ U ~°OQÆ∞`À<≥·`Õ D =¢™êÎÅ #xfl\˜h J^ŒÌHõO KÕã¨∞Î<åfl~À <å‰õΩ P ~°OQÆ∞ HÍ"åe— J<åfl_»∞. ''J^Õ q^èŒOQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ÅÖ’ ã¨~°fiÉèÏ"åÅ∂, ã¨~°fiÜ≥∂QÍÅ∂ ã¨q∞‡o`«"≥∞ÿ L<åfl~Ú.

JO^Œ∞ˆH Jxfl ã¨O„Ѩ^•Ü«∂ʼnõÄ, Jxfl =∞`åʼnõÄ K≥Ok# [#O =zÛ PÜ«∞# =^ŒÌ âßOux, P#O^•xfl á⁄O^Œ∞`å~°∞. PÜ«∞# ÉèÏ"åÅ∞ ZO`« JQÍ^èŒ"≥∞ÿ#"À, P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí"åÅ∞ ZO`« Jáê~°"≥∞ÿ#"À Z=~°∞ `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ~°∞?—— _®Hõì~°∞: All things to all men (JO^ŒiH© Jxfl q+¨Ü«∂Å∞) – Jx Ãã~ÚO\ò áêÖò K≥Ñ≤Ê=ÙO_»=K«∞Û HÍx nx`À <Õ#∞ JOwHõiOK«#∞. '=∞—: N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞<Àã≤÷u Uq∞\’ J=QÆ`«O KÕã¨∞H˘<Õ "åÔ~=~°∞? #∂Å∞ "åºáê~°OÖ’ L#fl"å_»∞ =∂„`«"Õ∞ 40= #O|~°∞ 41= <≥O|~°∞ #∂Å∞Å =∞^茺 L#fl `Õ_®#∞ K≥ѨÊQÆÅ_»x

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

j

491

PÜ«∞# JO@∞O\Ï~°∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ z„`«HÍ~°∞ÅO HÍx^Õ =∞~À z„`«HÍ~°∞_ç Hõà◊#∞ „Ѩâ◊Oã≤OK«ÖËO. =∞ǨѨÙ~°∞+¨µÅ ǨÏ$^ŒÜ«∞O JQÍ^èŒ"≥∞ÿ#k (QÆOcè~°"≥∞ÿ#k). =∞#O ‰õÄ_® „H©ã¨∞ÎÖÏ HÍx^Õ „H©ã¨∞Î Ü≥ÚHõ¯ ã¨=∞ã¨Î ÉèÏ"åÅ#∂ J~°÷O KÕã¨∞HÀÖË=Ú. „H©ã¨∞Î ‰õÄ_® K≥¿ÑÊ"å_»∞ Hõ^• –Be perfect as your Father in heaven is perfect (ã¨fi~°æOÖ’ L#fl h Ñ≤`«=Öˇ #∞=Ùfi ‰õÄ_® ѨiѨÓ~°∞‚_çqHÍ). _®Hõì~°∞: PÜ«∞# ÉÏQÀQÆ∞Å∞ K«∂_»_®xH˜ g∞~°∞ UO U~åÊ@∞¡ KÕâß~°∞? '=∞—: „Ѩã¨∞Î`«O =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ HÍã¨Î ÃÑ^ŒÌ"åÔ~·# Éèí‰õΩÎÅ∞ ~ÀA‰õΩ XHõ¯~°∞ K˘Ñ¨C# P U~åÊ@∞¡ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. XHõ ~ÀA ysâòÉÏ|∞, XHõ ~ÀA ~åOÉÏ|∞, XHõ ~ÀA |Å~åOÉÏ|∞, XHõ ~ÀA ã¨∞ˆ~âò ÉÏ|∞, XHõ ~ÀA #=QÀáêÖò, XHõ ~ÀA HÍmÉÏ|∞ – P q^èŒOQÍ.

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO â◊√+¨¯ áêO_ç`«ºO`À XiˆQ^Õ=ÚOk? D q^èOŒ QÍ =∂\Ï¡_∞» `«∂ "å~°∞ âߺOѨىõÄ~ü WO\˜x KÕ~∞° H˘<Õãi¨ H˜ =∞^蕺ǨÏflO XO\˜QOÆ @ J~ÚOk. _®.ã¨~å¯~ü, '=∞—Å∞ W^ŒÌ~°∞ Ô~O_»= JO`«ã¨∞ÎÖ’x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’H˜ "≥àÏ¡~°∞. "åºkèx ѨÓiÎQÍ =∞~°záÈ~Ú PÜ«∞# ZѨÊ\˜ÖÏQÍ „|Ǩ‡#O^ŒOÖ’ FÅÖÏ_»∞`«∂ HõxÑ≤OKå~°∞. ysâò Ѷ¨∞’+π, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞, â◊~°`ü "≥Ú^ŒÖˇ·# Éèí‰õΩÎÅ∞ ѨÅ∞=Ù~°∞ P =∞ǨÜ≥∂y ã¨=∞Hõ∆OÖ’ =∞O„`«O=ÚQÆ∞úÖˇ· ‰õÄ~°∞Ûx PÜ«∞# =K«<å=∞$`åxfl „QÀÅ∞`«∞<åfl~°∞. '=∞—, _®Hõì~°∞Å∞ PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. _®Hõì~°∞#∞ K«∂_»QÍ<Õ PÜ«∞# #=Ùfi`«∂ ''W"åà◊ KåÖÏ `ÕeHõQÍ LOk—— J<åfl~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ PÜ«∞#, Éèí‰õΩÎÅ`À `«=∞ P^蕺u‡Hõ „Ѩã¨OQÍÅ#∞ H˘#™êyOKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: q"ÕHõ "≥~· åQͺÅ∞ ÖˉΩõ O_® =\˜ì áêO_ç`º« O`À XiˆQ^Õ=ÚOk? ÉèQí =Æ O`«∞_ç áê^ŒÑ¨^•‡Å QÆ∞iOz zO`«# KÕã¨∂Î <Õ#∞ XHõ qâı+¨ ã≤÷ux á⁄O^Œ∞`«∂O\Ï#∞. JѨC_»∞ Hõ@∞ì‰õΩ#fl ѨOK≥ *ÏiáÈ`«∞Ok. <å áê^•Å #∞O_ç `«Å =~°‰õΩ U^À ã¨~°ã¨~°=∞O@∂ „áê‰õΩ`«∂ áÈ`«∞#fl@∞¡ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. P ã≤÷uÖ’ ã¨=∞ã¨ÎO QÆ_ç¤áÈK«ÖÏ `Àã¨∞ÎOk. q"ÕHõ=∞<Õk ÖˉõΩO_® ÉèíQÆ=O`«∞_çѨ@¡ „¿Ñ=∞ JO@∂ ÖËx ѨO_ç`«∞}˜‚ K«∂¿ãÎ <å‰õΩ P`«_»∞ QÆ_ç¤áÈK«ÖÏ `À™êÎ_»∞. (_®. ~å"£∞ <å~åÜ«∞}ü - |OH˜"£∞ K«O„^Œ K«@s˚) ''XHõ ~ÀA ~å"£∞ <å~åÜ«∞}ü _®Hõì~°∞ <å`À "åkã¨∞Î<åfl_»∞. JѨC_»∞ <å‰õΩ L#fl@∞ìO_ç JÖÏO\˜ ã≤÷u HõeyOk. J`«_ç`À <Õ#∞ WÖÏ J<åfl#∞: 'Uq∞\˜ #∞=Ùfi JO@∞#flk? ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ `«~¯° O ^•fi~å J~°O÷ KÕã∞¨ HÀQÆÅ"å Uq∞\˜? PÜ«∞# ã¨$+≤ì QÆ∞iOz =∂„`«O #∞=Ùfi UO `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ=Ù? h^ŒO`å ‰õΩÜ«Ú‰õΩÎÅ`À ‰õÄ_ç# |∞kú—. <å =∞<Àã≤÷ux K«∂ã≤ J`«_»∞ U_»fi™êQÍ_»∞† <å áê^•Å∞ X`«Î™êQÍ_»∞. _®Hõì~°∞: ~å"£∞ <å~åÜ«∞}ü xëêªQÆi+¨µª_≥·# Ç≤ÏO^Œ∞=Ù, JO^Œ∞ˆH JÖÏ KÕâß_»∞. ѨÙ=ÙfiÅ∞, K«O^Œ#O "≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜x ã¨=∞iÊOK«_»OÖ’ qâßfiã¨O L#fl"å_»∞. =∞ (ã¨fiQÆ`«O): â◊OYO, QÆO@Å∞ W`åº^Œ∞Å`À <å‰õΩ ѨxÖË^Œx _®Hõì~°∞ K≥|∞`«∞<åfl_»∞.

492

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞(_®Hõ~ì ∞° `À): |OH˜"∞£ (|OH˜OK«O„^Œ Kè\« ’áê^蕺ܫ∞) g∞‰õΩ K≥Ok# ѨO_ç`∞« _Õ Hõ^•! XHõ™êi <Õ#∞ J`«}˜‚ HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl#∞. P`«_ç`À <Õ#∞ =∂#=Ù_ç Hõ~°Î=º"Õ∞q∞\˜ Jx J_çQÍ#∞.

JO^Œ∞‰õΩ J`«_»∞ 'PǨ~° x„^•"≥∞ÿ^èŒ∞<åÅ∞— Jx ["åaKåÛ_»∞. P =∂@Å∞ qx <å‰õΩ ~À`« ѨÙ\˜ìOk. J`«_ç`À WÖÏ J<åfl#∞: 'Uq∞\˜ #∞=Ùfi =∂\Ï¡_Õk? #∞=Ùfi ZO`«\ ˜ JÅÊ|∞kúq! ~å„uO|=à◊√§ ^Õx QÆ∞iOz PÖ’zã¨∞ÎO\Ï"À, U"≥∞ÿ`Õ KÕã¨∞ÎO\Ï"À J^Õ h <À@ "≥Å∞=_»∞`ÀOk. =ÚÅ¡Oy uO>Ë =ÚÅ¡Oy „`Õ#∞ÊÖË =™êÎ~Ú—. J@∞ `«~°∞"å`« ÉèíQÆ=„`«Êã¨OQÍÅ∞ [iQÍ~Ú.

WO\’¡ ã¨OH©~°Î# [iyOk. <Õ#∞ <å@ºO ‰õÄ_® KÕâß#∞. JѨC_»∞ |OH˜"£∞ <å`À '=∞Ǩâ◊Ü«∂, g∞~°∞ =∂ WO\˜‰õį_® XHõ™êi ~å"åe— J<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ 'Jk ÉèíQÆ=O`«∞_ç ã¨OHõÅÊO g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok— J<åfl#∞. 'JHõ¯_» ‰õÄ_® Éèí‰õΩÎÅ∞ L<åfl~°∞. g∞~°∞ =zÛ "åix K«∂_®e— J<åfl_»`«_»∞. <Õ#∞ #=Ùfi`«∂ 'ZÖÏO\˜ Éèí‰õΩÎÅ∞? 'QÀáêÖò, QÀáêÖò— – J<Õ@@∞=O\˜ Éèí‰õΩÎÖÏ?— J<åfl#∞. ('QÀáêÖò, QÀáêÖò— Hõ^äŒ) _®Hõì~°∞: 'QÀáêÖò, QÀáêÖò— – Uq∞\Ï Hõ^äŒ?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): ã¨fi~°‚HÍ~°∞_ç ^Œ∞HÍ}O XHõ\ ˜ LO_Õk. J`«_»∞ HõO~î°OÖ’ =∂Å, <˘ã¨@ uÅHõO, KÕuÖ’ [Ѩ=∂ŠѨ@∞ìH˘x Q˘Ñ¨Ê Éèí‰õΩÎ_çÖÏ, JѨ~° "≥·+¨‚=Ù_çÖÏ JQÆ∞Ñ≤OKÕ"å_»∞. [#∞ÅO^Œ~°∂ J`«_ç Ѩ@¡ qâßfiã¨O`À J`«_ç ^Œ∞HÍ}ÏxˆH =KÕÛ"å~°∞. P`«_»∞ Ѩ~°=∞Éèí‰õΩÎ_»h, [#∞Å#∞ Z#fl\˜H© "≥∂ã¨yOK«_»h `«ÅKÕ"å~°∞. ^Œ∞HÍ}OÖ’H˜ H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞Å∞ ~åQÍ<Õ XHõ Ѩx"å_»∞ 'ˆHâ◊=! ˆHâ◊=!— JO\Ï_»∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« =∞~˘Hõ Ѩx"å_»∞ 'QÀáêÅ! QÀáêÅ!— JO\Ï_»∞. WOHÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« =∞~˘Hõ Ѩx"å_»∞ 'ǨÏi! ǨÏi!— JO\Ï_»∞. H˘xfl Hõ∆}ÏÅ `«~°∞"å`« =∞~˘Hõ_»∞ 'ǨÏ~°!ǨÏ~°!— JO\Ï_»∞. WO`«QÍ ÉèíQÆ=O`«∞_ç <å=∞ã¨OH©~°Î# [~°∞QÆ∞`«∂O_»_»O K«∂ã≤ ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞ÅO^Œ~°∞ 'D ã¨fi~°‚HÍ~°∞_»∞ ã¨[˚#∞_»∞— Jx `«ÅKÕ"å~°∞. HÍx Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O Uq∞\’ `≥Å∞™ê? 'ˆHâ◊=! ˆHâ◊=!— J#fl =ºH˜Î "åã¨Î"åxH˜ 'g~°O^Œ~°∂ Z=~°∞? (ˆH ã¨Éò)— Jx J_»∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞. Ô~O_»= Ѩx"å_»∞ 'QÀáêÅ! QÀáêÅ!— J#_»OÖ’x JO`«~å~°÷O Uq∞@O>Ë, '<Õ#∞ gix ÉÏQÍ Ñ¨ijeOz K«∂âß#∞. g~°∞ ˆH=ÅO P=ÙÅ =∞O^ŒÖÏO\˜ "åˆ~ (=¸~°∞öÅ∞, =∞O^Œ=∞`«∞Å∞) Jx (#=ÙfiÅ∞). 'ǨÏi!ǨÏi!— JO@∞#fl =¸_»= =ºH˜Î g~°∞ ˆH=ÅO P=ÙÅ=∞O^Œ ÖÏO\˜ "å~°∞ =∂„`«"∞Õ J~Ú#ѨC_»∞ =∞i gix ǨÏi^•Ì=∂ (JO>Ë ^ÀK«∞‰õΩO^•=∂) Jx J_»∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞. (#=ÙfiÅ∞) 'ǨÏ~°, ǨÏ~°— J#fl =ºH˜Î 'P, ǨÏiOK«O_ç, ǨÏiOK«O_ç. Wk =\˜ì P=ÙÅ =∞O^Õ Hõ^•!— J<Õ ÉèÏ=O`À `«# J#∞=∞ux „ѨHõ\ ˜ã¨∞Î<åfl_»∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) (=¸~°∞ö_»∞ q^•fiOã¨∞_≥·áÈ`å_»∞!) ''XHõ™êi <Õ#∞ =∞^äŒ∞~üÉÏ|∞`À HõÅã≤ XHõ KÀ\˜H˜ "≥àϧ#∞. <å`À "åkOK«_®xH˜ ѨÅ∞=Ù~°∞ ѨO_ç`«∞Å∞ JHõ¯_çH˜ =zÛ L<åfl~°∞. =∞i <Õ<Õ"≥∂ =¸~°∞ö_ç##fl ã¨OQÆu g∞HõO^ŒiH© `≥eã≤#^Õ Hõ^•! (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) P ѨO_ç`«∞Å∞ <å P q#∂`åfl=ã¨÷#∞ K«∂âß~°∞. ã¨OÉèÏ+¨} =Úyã≤#

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

j

493

`«~∞° "å`« <å`À WÖÏ J<åfl~°∞: '=∞Ǩâ◊Ü∂« , g∞`À =∂\Ï¡_#ç `«~∞° "å`« QÆ`O« Ö’ "Õ∞=Ú J^躌 Ü«∞#O KÕã#≤ ^ŒO`å – =∂ áêO_ç`º« O, *Ï˝#O JO`å– QÆ_á¤ç ÈK«ÖÏ `À™ÈÎOk. ÉèQí =Æ O`«∞_ç Hõ$Ѩ L#fl@¡~Ú`Õ *Ï˝<åxH˜ H˘~°`« J<Õk LO_»^Œ#fl q+¨Ü«∞O =∂‰õΩ WѨC_»∞ J=QÆ`«=∞=Ù`ÀOk. =¸~°∞ö_»∞ q^•fiOã¨∞_≥·áÈ`å_»∞, =¸QÆ"å_»∞ ‰õÄ_® =∂\Ï¡_»_»O „áê~°Oaè™êÎ_»∞—. JO^Œ∞ˆH ˆH=ÅO ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ J^茺ܫ∞#O KÕÜ«∞_»O =Å¡ Z=~°∂ q^•fiOã¨∞Å∞ HÍÖË~°x <Õ#∞ K≥|∞`«∂ LO\Ï#∞. ''P, P =∂@ x["Õ∞. ÉèíQÆ=`«¯ $Ѩ Hõey#@¡~Ú`Õ *Ï˝<åxH˜ H˘^Œ= LO@∞O^• Uq∞\˜? <å q+¨Ü«∞"Õ∞ fã¨∞HÀO_ç. <Õ<å =¸~°∞ö}˜‚! <å‰õΩ `≥eã≤O^ŒO@∂ Ug∞ ÖË^Œ∞. =∞i D ѨÅ∞‰õΩÅ #xfl\˜h =∂\Ï¡_∞» `«∞#flk Z=~°∞?D *Ï˝#ÉèÏO_®QÍ~°=∞<Õk Z#fl\˜H© `«~Q° xÆ k. HÍ=∂~°∞ʉõÄ~üÖ’ ^è•#ºO "åºáê~°ã∞¨ Å÷ ∞ L<åfl~°∞. ^è•#ºO H˘eKÕ@ѨC_»∞ "å~°∞ '~åO ~åO, ~åO ~åO— JO@∂O\Ï~°∞.

XHõ =ºH˜Î H˘Å∞ã¨∞ÎO\Ï_»∞† Jk ѨÓ~°ÎÜÕ∞ºÖ’ѨÙ<Õ =∞~À =ºH˜Î ‰õΩÑ¨Ê xOѨÙ`å_»∞. ‰õΩÑ¨Ê J~ÚáÈQÍ<Õ ^•xx xOѨÙ`«∂O_»_»"Õ∞ Ô~O_»= =ºH˜Î Ѩx. <å ã¨OQÆu ‰õÄ_® JO`Õ. <Õ#∞ =∂\Ï¡_»∞`«∞#flѨC_»∞, ѨÓiÎ HÍ=zÛ#ѨC_»∞ J=∞‡ `«\ÏÅ∞# `«# JHõÜ ∆ ∞« *Ï˝#ÉèÏO_®QÍ~°O #∞O_ç ‰õΩѨÊ#∞ xOÑ≤ "Õã∞¨ OÎ k.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞ ã¨=∂kè ã≤÷u) ''ÉÏźOÖ’ <åÖ’ ÉèQí =Æ O`«∞_Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ =ºH©HÎ $õ `«∞_≥<· å_»∞. JѨC_»∞ <å =Ü«∞ã¨∞û Ѩ^HŒ ˘O_»∞ ã¨O=`«û~åÅ∞. XHõ ~ÀA <Õ#∞ =i á⁄ÖÏÅ #_»∞=∞ #_çz áÈ`«∂=ÙO_»QÍ U^À K«∂âß#∞. <Õ#∞ ã¨Ê $ǨÏ`«Ñ≤Ê Ñ¨_çáÈÜ«∂#x, ZÖÏO\˜ Hõ^ŒeHõ ÖˉõΩO_® Ѩ_ç L<åfl#x `«~°∞"å`« JO^Œ~°∂ K≥áêÊ~°∞.

P ~ÀA#∞O_Õ <Õ#∞ ѨÓiÎQÍ =∞~ÀÖÏ J~ÚáÈÜ«∂#∞. <åÖ’<Õ =∞~À =ºH˜Îx K«∂_»™êQÍ#∞.

PÅÜ«∞OÖ’ ^Õ=Ù_çH˜ ѨÓ[ KÕ¿ã@ѨC_»∞ D K≥~Úº KåÖÏ™ê~°∞¡ ^Õ=Ù_ç "≥·Ñ¨Ù‰õΩ "≥à◊§_®xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ <å t~°ã¨∞û "≥·Ñ¨ÙˆH "≥àı§k† ѨÙ=ÙfiÅ#∞ t~°ã¨∞ûÃÑ· LOKÕk. JѨC_»∞ <å`Àáê@∞ LO@∞#fl ‰õΩ„~å_»∞ <å =^ŒÌ‰õΩ =KÕÛ"å_»∞ HÍ^Œ∞. 'h =ÚYOÖ’ U^À *’ºu HÍ#=™ÈÎOk. h‰õΩ Juã¨g∞ѨOQÍ ~å"åÅO>Ë <å‰õΩ ÉèíÜ«∞O "Õ™ÈÎOk— J<Õ"å_»∞.——

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO ã¨fi`«O„`ÕK«Ûù - ÉèíQÆ=^ÕK«Ûù N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ : ''<Õ<À =¸~°∞ö}˜‚! <å‰õΩ `≥eã≤O^ŒO@∂ Ug∞ ÖË^Œ∞. =∞i W=hfl =∂\Ï¡_»∞`«∞#flk Z=~°∞? <Õ#∞ J=∞‡`À WÖÏ JO\Ï#∞: 'J=∂‡, <Õ#∞ Ü«∞O„`åxfl, #∞=Ùfi Ü«∞O„`«O #_ç¿Ñ^•#=Ù. <Õ#∞ QÆ$Ǩxfl, #∞=Ùfi QÆ$Ç≤Ï}˜q. <Õ#∞ ~°^ä•xfl, #∞=Ùfi ™ê~°käq† #∞=Ùfi ZÖÏ KÕ~Ú¿ãÎ JÖÏ KÕ™êÎ#∞. ZÖÏ Ñ¨eH˜¿ãÎ JÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ`å#∞. <åǨÏO, <åǨÏO. `«∞Ǩï, `«∞Ǩï—. q[Ü«∞O P"≥∞‰õΩ K≥Ok#^Õ. <Õ#∞ ˆH=ÅO Ü«∞O„`«O ÖÏO\˜"å}˜‚. XHõ™êi ~å^è•^Õq "≥~Úº ~°O„^è•Å∞#fl h\˜ ‰õΩO_»#∞ <≥uÎg∞^Œ ÃÑ@∞ìH˘x "≥à◊√`ÀOk. HÍx h~°∞ XHõ ÉÁ@∞ì‰õÄ_® HÍ~°ÖË^Œ∞. JѨC_»∞ JO^Œ~°∂ ''W@∞=O\˜ jÅ=u =∞à◊¡ =∞#‰õΩ ÅaèOK«^Œ∞——JO@∂ P"≥∞#∞ „Ѩâ◊Oã≤OK«™êQÍ~°∞. JO^Œ∞‰õΩ ~å^è•^Õq WÖÏ JOk: 'g∞~°∞ #<≥flO^Œ∞‰õΩ „Ѩâ◊Oã≤™êÎ~°∞? g∞~°∞ 'Hõ$+¨µ‚_çH˜ *ˇ·, Hõ$+¨µ‚_çH˜ *ˇ·— J#O_ç. <Õ#∞ ˆH=ÅO P`«_ç ^•ã≤x =∂„`«"Õ∞.——

494

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

'XHõ™êi JÖÏO\˜ ã≤÷uÖ’ L#flѨC_»∞ <Õ#∞ q[Üü∞ Kèåug∞^Œ áê^•Å#∞ "≥∂áê#∞. q[Üü∞ JO>Ë <å‰õΩ ZO`« Q“~°="≥∂ g∞‰õΩ `≥eã≤O^Õ Hõ^•! JÖÏO\˜k, P q[Üü∞ Kèåf g∞^Õ áê^•Å #∞OKå#∞. nxH˜ g∞ˆ~=∞O\Ï~°∞?—— _®Hõì~°∞: HÍx „Ѩã¨∞Î`«O *Ï„QÆ`«ÎQÍ LO_»_»"Õ∞ L`«Î=∞O. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (KÕ`«∞Å∞ *’_çOz): <Õ<ÕO K≥Ü«∞º#∞? JÖÏO\˜ ã≤÷u Hõey#ѨC_»∞ <Õ#∞ ã¨Ê $Ç¨Ï HÀÖ’Ê`å#∞. JѨC_»∞ UO KÕã¨∞Î<åfl<À <å‰õΩ ÉÁuÎQÍ `≥eÜ«∞^Œ∞. _®Hõì~°∞: *Ï„QÆ`«ÎQÍ LO_»_»"Õ∞ =∞Ozk. „Ѩã¨∞Î`«O KÕ`«∞Å∞ *’_çOK«_»O =Å¡ Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P ã≤÷uÖ’ <å JO`«@QÍ <Õ#∞ U"≥∞ÿ<å KÕÜ«∞QÆÅ<å? P ã≤÷u QÆ∞iOz Uq∞\˜ h L^ÕÌâ◊O? #∞=Ùfi W^ŒO`å XHõ HõѨ@ <å@HõOQÍ ÉèÏqOz #@¡~Ú`Õ h Ãã·#∞û, w#∞ûÅ∞ Jhfl |∂_ç^Œ`À ã¨=∂#O JO\Ï#∞. _®Hõì~°∞: =∞Ǩâ◊Ü«∂, W^ŒO`å HõѨ@ <å@HõOQÍ ÉèÏqOKÕ Ñ¨Hõ∆OÖ’ WO`«QÍ <Õ#∞ WHõ¯_»‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ =™êÎ#∞? <å Ѩ#∞Åxfl\˜h =^Œe <Õ#∞ WHõ¯_»‰õΩ =ã¨∞Î<åfl#∞. D HÍ~°}OQÍ ZO`À=∞Ok ~ÀQÆ∞Å Wà◊§‰õΩ ‰õÄ_® "≥à◊§ÖËHõáÈ`«∞<åfl#∞. WHõ¯_»‰õΩ =zÛ P~°∞ ÖËHõ U_»∞ QÆO@Å∞ UHõay# QÆ_»∞ѨÙ`«∞<åfl#∞. ('ÉèíQÆ=O`«∞_Õ 'Hõ~°Î— - Hõ$ëê‚~°∞˚#∞Å∞) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞^äŒ∞~üÉÏ|∞`À <Õ#∞ XHõ™êi WÖÏ J<åfl#∞: '#∞"˘fiHõ ã¨OѨ#∞fl_çq† ##∞fl Q“~°qã¨∞Î#flO^Œ∞=Å¡ <Õ#∞ Hõ$`å~°∞÷_ç<≥·áÈÜ«∂#x #∞=Ùfi Z#fl\˜H©˜ `«ÅK«=^Œ∞Ì. #∞=Ùfi <å‰õΩ Q“~°=O W¿ãÎ W=Ùfi, ÖˉõΩO>Ë ÖË^Œ∞. JO`Õ!— HÍx XHõ¯ q+¨Ü«∞O QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe – ˆH=ÅO =∞x+≤ UO KÕÜ«∞QÆÅ_»∞? XHõ =ºH˜Îx =∞~À =ºH˜Î Q“~°qOKÕÖÏ KÕ¿ãk P ÉèíQÆ=O`«∞_Õ. ÉèíQÆ=O`«∞_ç â◊H˜Î=ÚO^Œ∞ =∞x+≤ ˆH=ÅO QÆ_ç¤áÈK«ÖÏO\˜"å_»∞ =∂„`«"Õ∞. _®Hõì~°∞: Z=~À Ѷ¨ÖÏ<å ɡã¨Î"å_»∞1 g∞‰õΩ q^èÕÜ«Ú_≥·<å_»∞ HÍ|\˜ì <Õ#∂ q^èÕÜ«Ú_»#x J#∞‰õΩO@∞<åfl~å Uq∞\˜?..... g∞‰õΩ <Õ#∞ Q“~°=O W™êÎ##fl =∂@ x*"Õ∞. J~Ú`Õ <Õ#∞ XHõ =ºH˜ÎQÍ Q“~°=O W™êÎ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: U=∞Ü«∂º, <å‰õΩ Q“~°=O W=fi=∞x h`À K≥|∞`«∞<åfl<å Uq∞\˜? ysâòѶ¨∞’+π: `«#‰õΩ Q“~°=O K«∂Ñ≤OK«=∞x DÜ«∞# g∞‰õΩ K≥ѨÊ_»O ÖË^Œ∞ Hõ^•? _®Hõì~°∞ (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): nxfl g∞~°∞ U=∞O\Ï~°∞? ÉèíQÆ=^ÕK«Ûù JO\Ï~å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍHõáÈ`Õ =∞i Uq∞\˜? ÉèíQÆ=O`«∞_ç â◊H˜Î =ÚO^Œ∞ =∞x+≤ UO KÕÜ«∞QÆÅ_»∞?

J~°∞˚#∞_»∞ NHõ$+¨µ‚_ç`À ‰õΩ~°∞ˆH∆„`«OÖ’ WÖÏ J<åfl_»∞: '<Õ#∞ Ü«Ú^ŒúO K≥Ü«∞º#∞. <å "åà◊§<Õ K«OѨ_»O <å =Å¡ HÍx Ѩx.— JѨC_»∞ NHõ$+¨µ‚_»∞ J~°∞˚#∞_ç`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'J~°∞˚<å! #∞=Ùfi Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞=Åã≤O^Õ. h ã¨fiÉèÏ="Õ∞ h KÕ`« Ü«Ú^ŒúO KÕ~Úã¨∞ÎOk.— Ü«Ú^ŒúÉèí∂q∞Ö’ L#fl"å~°O^Œ~°∂ Wk=~°ˆH =∞~°}˜Oz L<åfl~°#fl q+¨Ü«∞O NHõ$+¨µ‚_»∞ J~°∞˚#∞_çH˜ ^Œi≈OѨKÕâß_»∞.

1. =∞^èŒ∞~üÉÏ|∞ ɡã¨Î‰õΩÖÏxH˜ K≥Ok#"å_»∞.

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

j

495

''XHõ™êi H˘O^Œ~°∞ ã≤‰õΩ¯Å∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍm PÖÜ«∂xH˜ =KåÛ~°∞. "å~°∞ WÖÏ J<åfl~°∞: '~åqK≥@∞ì P‰õΩÅ∞ Hõ^ŒÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú Hõ^•! Jq JÖÏ Hõ^ŒÖÏ_»_»O ‰õÄ_® ÉèíQÆ=`«ûOHõÅÊO =Å¡<Õ.— PÜ«∞# ã¨OHõÅÊO ÖˉõΩO_® XHõ¯ P‰õΩ ‰õÄ_® Hõ^ŒÖÏ_»^Œ∞. _®Hõì~°∞: ã¨~°fi=¸ ÉèíQÆ=`«ûOHõÅÊ"Õ∞ J~Ú#ѨC_»∞ =∞i g∞~°∞ WO`«QÍ ZO^Œ∞‰õΩ =∂\Ï¡_»∞`«∂O\Ï~°∞? Ö’‰õΩʼnõΩ *Ï˝#„Ѩ^•#O KÕÜ«∞_®xH˜ Wxfl =∂@Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ K≥|∞`å~°∞?

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: PÜ«∞# ѨeH˜™êÎ_∞» HÍ|\˜ì ѨÅ∞‰õΩ`å#∞. <Õ#∞ Ü«∞O„`«O PÜ«∞# #_ç¿Ñ"å_»∞. _®Hõ~ì ∞° : g∞~°∞ Ü«∞O„`åxfl JO@∞<åfl~°∞, Jk ÉÏQÍ<Õ LOk. ÖˉΩõ O>Ë, ã¨~fi° O ÉèQí =Æ O`«∞_çQÍ<Õ `«Åz =∞ø#OQÍ LO_»O_ç. ysâò (_®Hõì~°∞`À): JÜ«∂º, g∞~°∞ g∞‰õΩ #zÛ#@∞¡ ÉèÏqOK«∞HÀ=K«∞Û. J~Ú`Õ "åã¨Î=O Uq∞@O>Ë ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞#KÕ`« KÕ~Ú™êÎ_»∞ HÍ|>Ëì =∞#O KÕ™êÎ=Ú. PÜ«∞# ã¨OHõÖÏÊxH˜ q~°∞^ŒúOQÍ =∞#O Hõhã¨O XHõ¯ J_»∞ÔQ·<å "ÕÜ«∞QÆÅ=∂? _®Hõì~°∞: Free will (ã¨fi`«O„`ÕK«Ûù) WzÛOk ÉèíQÆ=O`«∞_Õ Hõ^•! =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ <å‰õΩ W+¨ìO LO>Ë ÉèíQÆ=zÛO`«# KÕ™êÎ#∞, ÖˉõΩO>Ë ÖË^Œ∞. ysâò: ÉèíQÆ=zÛO`«# HÍx=fiO_ç, =∞ˆ~^≥·<å ã¨`å¯~°º"Õ∞ HÍx=fiO_ç – Jk g∞‰õΩ =∞Oz^Œx `À™ÈÎOk HÍ|>Ëì g∞~°∞ KÕ™êÎ~°∞. "åã¨Î"åxH˜ P Ѩ#∞Å#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ KÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. Jq =∞Oz=x `Àã¨∞Î<åfl~Ú HÍ|>Ëì KÕ™êÎ~°∞. _®Hõì~°∞: JÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ J#∞HÀ"åe? <Õ#∞ "å\˜x <å Hõ~°Î=ºOQÍ ZOz KÕ™êÎ#∞. ysâò: P Hõ~°Î=º x~°fiǨÏ} =∞Oz^Œx g∞‰õΩ `À™ÈÎOk HÍ|>Ëì g∞~°∞ KÕ™êÎ~°∞. _®Hõì~°∞: Z=Ô~·<å Ñ≤Å¡"å_»∞ =∞O@Ö’¡Ñ¨_ç HÍeáÈ`«∞<åfl_»#∞HÀ. JѨC_»∞ J`«}˜‚ HÍáê_»@O <å Hõ~°Î=ºOQÍ ÉèÏqOKÕ <Õ#∞ KÕ™êÎ#∞. ysâò: Ñ≤Å¡"å_çx HÍáê_»_»OÖ’ g∞‰õΩ P#O^ŒO Åaèã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH g∞~°∞ =∞O@ÅÖ’H˜ ^Œ∂‰õΩ`å~°∞. q∞=∞‡efl JÖÏ P Ѩx KÕÜ«∞_®xH˜ ѨÙiH˘ÖËÊk P P#O^Œ"Õ∞. q∞~îå~ÚÅ∞ u<åÅ#fl HÀiHõ`À =ÚO^Œ∞QÍ #Å¡=∞O^Œ∞ u#_»O ÖÏO\˜k Wk. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) (''*Ï˝#O *˽ܫ∞O Ѩi*Ï˝`å „uq^è• Hõ~°‡KÀ^Œ<å—— - 'Éèí∂q∞Ö’x <å}ÏÅ aO^≥— ^Œ$ëêìO`«O) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =ºH˜Î U^≥·<å Ѩxx `«ÅÃÑ>Ëì=ÚO^Œ∞ J`«_çH˜ qâßfiã¨=∞<Õk HÍ=Åã≤ LO@∞Ok. JѨC_»∞ P =ã¨∞Î=Ù QÆ∞iOz `«ÅK«∞HÀQÍ<Õ P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JѨC_Õ P`«_»∞ P ѨxKÕÜ«∞_®xH˜ ã¨Oã≤^Œ∞ú_»=Ù`å_»∞. |OQÍ~°∞ <å}ËÅ∞#fl aO^≥ XHõ\ ˜ Éèí∂q∞Ö’ ѨÓ_»Û|_ç LO^Œ#∞HÀO_ç. "≥Ú^Œ\’¡ D *Ï˝#O, D qâßfiã¨O ZO`«~Ú<å J=ã¨~°O. aO^≥#∞ QÆ∞iOz `«ÅK«∞HÀQÍ<Õ P *Ï˝#O L#fl =ºH˜ÎH˜ P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. P `«~°∞"å`« J`«_»∞ „`«=fi_»O P~°Oaè™êÎ_»∞. JÖÏ `«=Ùfi`«∂#flѨC_»∞ '@OQ∑— J<Õ â◊|ÌO ~åQÍ<Õ J`«_ç P#O^ŒO JkèHõiã¨∞ÎOk. Ñ≤^ŒÑ¨ J`«_»∞ P aO^≥ JOK«∞#∞ K«∂™êÎ_»∞. JѨC_»∞ P#O^ŒO =∞iO`«QÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. P q^èŒOQÍ P#O^ŒO „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ JkèHõiã¨∂Î =ã¨∞ÎOk. ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ QÆO*Ï~Ú ã≤^ŒúO KÕã¨∞HÀ=_»O

496

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

<Õ#∞ HÍmPÅÜ«∞O =™ê~åÖ’ xÅ|_ç K«∂âß#∞. JÖÏ ã≤^ŒúO KÕã¨∞H˘<Õ@ѨC_»∞ "åi =ÚMÏÅ∞ P#O^ŒO`À "≥eyáÈÜÕ∞q. _®Hõì~°∞: HÍx Jyfl q+¨Ü«∞"Õ∞ fã¨∞HÀO_ç. Jk "Õ_çq∞, "≥Å∞QÆ∞ Ô~O_çO\˜h Wã¨∞ÎOk. "≥Å∞QÆ∞Ö’ =∞#O =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ K«∂_»QÆÅ=∞#fl=∂@ x["Õ∞ HÍx "Õ_çq∞ HÍ~°}OQÍ ^ÕǨÏO HÍÅ∞`«∞Ok. J^Õ q^èŒOQÍ Hõ~°Î=ºO x~°fiÇ≤ÏOK«_®xH˜ "≥àıÎ ˆH=ÅO P#O^Œ"Õ∞ ÅÉèíº=∞=Ù`«∞O^Œx Ug∞ ÖË^Œ∞. JO^Œ∞Ö’ HõëêìÅ∞ ‰õÄ_® LO\Ï~Ú. '=∞— (ysâò`À): XHõ ™ê"≥∞`« LOk Hõ^• – 'Hõ_»∞Ѩ٠xO_® J#flO ÃÑ_ç`Õ JѨC_»∞ gѨ٠‰õÄ_® P J#fl^•`« Ñ≤_çQÆ∞^Œ∞ÌÅ#∞ Éèíiã¨∞ÎOk.— HõëêìÅÖ’ ‰õÄ_® P#O^ŒO LO@∞Ok. ysâò (_®Hõì~°∞`À): Hõ~°Î=ºO J<Õk â◊√+¨¯"≥∞ÿ#k. _®Hõì~°∞: ZO^Œ∞‰õΩ? ysâò: =∞Ô~·`Õ Jk ~°∞zHõ~°"≥∞ÿ#^Õ##∞HÀO_ç. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) '=∞—: =∞m§ =∞#O q∞~îå~ÚÅ HÀã¨=∞x Hõ‰Ωõ ¯i ÑÎ _¨ ç #Å¡=∞O^Œ∞ fã¨∞H˘<Õ q+¨Ü∂« xˆH =KåÛO. ysâò (_®Hõ~ì ∞° `À): Hõ~=ΰ º=∞<Õk ~°∞zHõ~O° QÍ<Õ LO_®e. ÖˉΩõ O>Ë ^•xfl ZO^Œ∞‰õΩ KÕã∞¨ #Î fl@∞¡? _®Hõì~°∞: =∞#ã¨∞û P q^èŒOQÍ „"≥Úyæ LO@∞Ok. (ã¨fi`«O„`ÕK«Ûù - N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞) '=∞— (ysâò`À): =∞<Àã¨fiÉèÏ=O P q^èŒOQÍ =∞#ã¨∞û#∞ Ѩ\ ˜ì ÖÏQÆ∞ `«∞O@∞Ok. =∞#ã¨∞û P q^èŒOQÍ „"≥Úyæ=Ù#fl ѨHõ∆OÖ’ =∞i Free will (ã¨fi`«O„`ÕK«Ûù) U=∞~Ú#@∞¡? _®Hõì~°∞: WK«Ûù J<Õk ѨÓiÎQÍ ã¨fi`«O„`«"≥∞ÿ#^Œx <Õ#∞ K≥ѨÊ_»O ÖË^Œ∞. XHõ P=Ù `å_»∞`À QÆ∞O[‰õΩ Hõ@ì|_ç LO^Œ#∞HÀ. JѨC_»∞ P `å_»∞ á⁄_»=Ù ZO`«~Ú`Õ LO^À JO`« ^Œ∂~°OÖ’¿Ñ P=Ù FreeQÍ (ã¨fi`«O„`«OQÍ) LO@∞Ok. HÍx P `å_»∞ á⁄_»=Ù ã¨iáÈ#ѨC_»∞– N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Ü«∞^Œ∞=∞e¡H± ‰õÄ_® W^Õ L^•Ç¨Ï~°} K≥áêÊ_»∞. (z#fl #ˆ~O„^Œ∞_ç`À) D L^•Ç¨Ï~°} U^≥·<å POQÆ¡ ѨÙã¨ÎHõOÖ’ LO^•? (_®Hõì~°∞`À) ''WÖÏ K«∂_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨=∞ã¨ÎO KÕã¨∞Î<åfl_»∞. PÜ«∞# Ü«∞O„`«O #_ç¿Ñ"å_»∞, <Õ#∞ Ü«∞O„`åxfl – D qâßfiã¨O Z=iÔH·<å Hõey#@¡~Ú`Õ P`«_»∞ r=#∞‡‰õΩÎ_Õ ã¨∞=∂! 'h Ѩ#∞Å#∞ h "˘#~°∞Ѩ `å*Ëã≤u=∞x `«Å`«∞~°∞!— Wk ZÖÏO\˜^À `≥Å∞™ê? "Õ^•O`«OÖ’ XHõ K«Hõ¯\˜ ^Œ$ëêìO`«O LOk. ‰õΩO_»Ö’ J#flO =O_»∞`«∞<åfl=#∞HÀ. JO^Œ∞Ö’ˆH |OQÍàÏ^Œ∞OѨÅ∞, =OHÍÜ«∞Å∞ Ѩ_Õâß=#∞HÀ. HÍ¿ãѨ\’¡<Õ J#flO, |OQÍàÏ^Œ∞OѨÅ∞, =OHÍÜ«∞Å∞ Jhfl ‰õΩO_»Ö’ ÔQO`«∞Å∞ "ÕÜ«∞_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ_»`å~Ú. Jk '"Õ∞=Ú Hõ^ŒÖÏ_»∞`«∞<åflO, "Õ∞=Ú ÔQO`«∞Å∞ "Õã¨∞Î<åflO— Jx JǨÏOHõiã¨∞Î#fl@∞¡ `Àã¨∞ÎOk. z#fl Ñ≤Å¡Å∞ "å\˜x K«∂ã≤ |OQÍàÏ^Œ∞OѨÅ∞, =OHÍÜ«∞Å∞, J#flO x[OQÍ<Õ r=O`À L#fl=h, JO^Œ∞Hõ<Õ Jq JÖÏ ÔQO`«∞Å∞ "Õã¨∞Î#fl=h ÉèÏq™êÎ~°∞. HÍx *Ï˝#O Hõey# JO>Ë "å\˜ ã¨OQÆu `≥eã≤=Ù#fl ÃÑ^ŒÌ"åà◊√§ z#fl Ñ≤šʼnõΩ 'P |OQÍàÏ^Œ∞OѨÅ∞, =OHÍÜ«∞Å∞, J#flO ã¨r="≥∞ÿ#q HÍ=Ù, Jq `«=∞O`«@ `å"Õ∞ ÔQO`«∞Å∞ "ÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞, „H˜O^Œ=Ù#fl

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

j

497

=∞O@ HÍ~°}OQÍ<Õ Jq JÖÏ ZQÆ∞~°∞`«∞<åfl~Ú. á⁄~ÚºÖ’#∞O_ç =∞O_»∞`«∞#fl Hõ>ˇì#∞ Hõ#∞Hõ fã≤"Õ¿ãÎ Jq WHõ ZO`«=∂„`«O Hõ^ŒÖÏ_»=Ù— Jx q=i™êÎ~°∞. J^Õ q^èŒOQÍ r=Ù_ç '<Õ#∞ Hõ~°Î#∞— J<Õ JǨÏOHÍ~°O J*Ï˝#O #∞O_ç [xã¨∞OÎ k. ÉèQí =Æ O`«∞_ç â◊HΘ =¸ÅOQÍ<Õ JO^Œ~∂° â◊H=Θ ∞O`«∞Å∞. =∞O_»∞`«∞#fl Hõ>ˇì#∞ fã≤"ÕÜ«∞QÍ<Õ JO`å ã¨Î|∞ú J~ÚáÈ`«∞Ok. fQÆ ^•fi~å ÖÏQÆ|_ç#ѨC_»∞ `ÀÅ∞ÉÁ=∞‡Å∞ ~°OQÆã¨÷ÅO g∞^Œ K«Hõ¯QÍ <å@ºO KÕ™êÎ~Ú. HÍx fQÆ `≥yáÈ~Ú#ѨC_»∞ Jq WHõ Hõ^ŒÅ=Ù, "≥∞^ŒÅ=Ù. ''ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O HÍ#O`«=~°‰õΩ, Ѩ~°∞ã¨"Õk ã¨Ê $tOK«#O`«=~°‰õΩ '<Õ#∞ Hõ~°Î#∞— J#fl „Éèí=∞ LO@∞Ok. '<Õ#∞ =∞Oz Ѩ#∞Å∞ KÕã¨∞Î<åfl#∞, K≥_»¤Ñ¨#∞Å∞ KÕã¨∞Î<åfl#∞— J#fl Z~°∞Hõ LO@∞Ok. P q^èŒOQÍ, Jq "Õˆ~fi~°∞ J#fl Z~°∞Hõ ÉèíQÆ=O`«∞_ç =∂Ü«∞ =Å¡<Õ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. `«# =∂Ü«∂ ã¨O™ê~åxfl #_çÑ≤OK«_®xH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ D q^èŒ"≥∞ÿ# U~åÊ@∞¡ KÕâß_»∞. q^•º=∂Ü«∞#∞ P„â◊~ÚOK«_»O ^•fi~å, ã¨<å‡~åæxfl J#∞ã¨iOK«_»O =ÖÏ¡ PÜ«∞#∞fl „áêÑ≤ÎOK«∞HÀ=K«∞Û. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêÑ≤ÎOK«∞‰õΩ#fl"å_»∞, PÜ«∞#∞fl ^Œi≈OK«∞‰õΩ#fl"å_»∞ =∂„`«"Õ∞ =∂Ü«∞#∞ ^•\˜áÈQÆÅ_»∞. 'ÉèíQÆ=O`«∞ _˘Hõ¯_Õ Hõ~°Î, <Õ#∞ JHõ~°Î#∞— J#fl qâßfiã¨O Z=iÔH·`Õ LO@∞O^À P`«_Õ r=#∞‡‰õΩÎ_»∞. <Õ#∞ ˆHâ◊"£¿ã<£‰õΩ D ã¨OQÆ`Õ K≥áêÊ#∞.—— ysâò (_®Hõì~°∞`À): ã¨fi`«O„`ÕK«Ûù L#fl^Œ#fl ã¨OQÆu g∞‰õΩ ZÖÏ `≥Å∞ã¨∞? _®Hõì~°∞: Reasoning (qKå~°}) ^•fi~å HÍ^Œ∞. I feel it (^•xfl <Õ#∞ J#∞Éè∂í u <˘O^Œ∞`å#∞). ysâò: =∞~°~Ú`Õ "Õ∞=Ú `«kfi~°∞^ŒúOQÍ J#∞Éèí∂u á⁄O^Œ∞`å=Ú. =∞=∞‡efl Z=~À xÜ«∞O„uã¨∞Î#fl@∞¡ ÉèÏq™êÎO. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) _®Hõì~°∞: Hõ~°Î=º x~°fiǨÏ}Ö’ Ô~O_»∞ JOâßÅ∞ L<åfl~Ú. XHõ\ ˜, Hõ~°Î"åºxfl Hõ~°Î=ºOQÍ ÉèÏqOz KÕÜ«∞_»O. Ô~O_»∞, P#O^ŒO HÀã¨O KÕÜ«∞_»O. HÍx „áê~°OÉèí ã≤÷uÖ’, =∞#O Hõ~°Î"åºxfl x~°fiÇ≤ÏOKÕk P#O^ŒO Åaèã¨∞ÎO^Œ#fl L^ÕÌâ◊O`À HÍ^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ ã¨=∞iÊOz# q∞~îå~ÚÖ’ p=∞Å∞ K«∂ã≤ ѨÓ*Ïi ZO`«QÍ<À ÉÏ^èŒÑ¨_çáÈÜÕ∞"å_»∞. D ã¨OQÆu <Õ#∞ ÉÏźOÖ’ QÆ=∞xOKå#∞.

JO^Œ∞=Å¡ ѨÓ*Ïi q∞~îå~ÚÅ∞ K«∂_»QÍ<Õ P#OkOKÕ"å_»∞ HÍ^Œ∞. J`«_»∞ HõÅ`« K≥O^Õ"å_»∞. '=∞— (ã¨fiQÆ`O« ): Hõ~=ΰ ºO x~°fiiÎOKÕ@ѨC_»∞ P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞O^• ÖËHõ `«~∞° "å`« HõÅ∞QÆ∞`«∞O^• J#fl ã¨OQÆu K≥ѨÊ_»O Hõ+¨ìO. P#O^ŒO HÍ"åÅ<Õ L|ÖÏ@O`À ѨxKÕ¿ãÎ =∞i ã¨fi`«O„`ÕK«Ûù U=∞~Ú#@∞¡?

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO J¿ÇÏ`«∞Hõ ÉèíH˜Î - ^•ã¨ºÉèÏ=O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: DÜ«∞# (_®Hõì~°∞) K≥|∞`«∞#fl ^•xx J¿ÇÏ`«∞Hõ ÉèíH˜Î JO\Ï~°∞. <Õ#∞ =∞¿ÇÏO„^Œ ã¨~å¯~ü #∞O_ç Ug∞ PtOK«#∞, J`«_ç`À <å‰õΩ U J=ã¨~°=¸ ÖË^Œ∞. J~Ú#ѨC\˜H© =∞¿ÇÏO„^Œ ã¨~å¯~ü#∞ K«∂_»QÍ<Õ <å‰õΩ P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok – nx<Õ J¿ÇÏ`«∞Hõ ÉèíH˜Î JO\Ï~°∞.

HÍx WO^Œ∞Ö’ XH˜O`« P#O^ŒO Åaèã¨∂ÎO>Ë ^•xH˜ <Õ<ÕO KÕÜ«∞QÆÅ#∞?

498

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

(â◊√^ŒúÉèíH˜Î - JǨÏź - <å~°^Œ∞_»∞) ''XHõ™êi JǨÏź ~å=Ú_ç`À WÖÏ JOk: 'F ~å=∂! <Õ#∞ ѨOkQÍ [x‡Oz<å 㨈~, ^•x QÆ∞iOz <å‰õΩ ZÖÏO\˜ zO`å ÖË^Œ∞. HÍx <å‰õΩ h áê^ŒÑ¨^•‡Å Ѩ@¡ â◊√^ŒúÉèíH˜Î HõeˆQÖÏ =∂„`«O J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞, J#ºOQÍ <Õ#∞ =∞ˆ~g∞ HÀ~°#∞.— ''~å=}∞}˜‚ =kèOKåÅ#fl q+¨Ü«∞O N~å=Ú_çH˜ *Ï˝Ñ¨HõO KÕÜ«∞_®xH˜ <å~°^Œ∞_»∞ JÜ≥∂^茺‰õΩ "≥àϧ_»∞. ã‘`å~å=ÚÅ#∞ ^Œi≈Oz <å~°^Œ∞_»∞ "åix ™È΄`«áê~îåÅ`À ã¨∞ÎuOK«™êQÍ_»∞. ~å=Ú_»∞ "å\˜`À ã¨O`«∞+¨µì_≥·, '<å~°^•, <Õ#∞ h ™È΄`«áê~îåÅ`À ã¨O„Ñ‘`«∞_»<≥·<å#∞. #∞=Ùfi U^≥·<å =~°O HÀ~°∞HÀ— J<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ <å~°^Œ∞_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞: 'F ~å=∂, #∞=Ùfi <å‰õΩ =~°O WzÛ f~°=Åã≤O^Õ JO>Ë <å‰õΩ D =~åxfl „Ѩ™êkOK«∞ – h áê^ŒÑ¨^•‡ÅѨ@¡ <å‰õΩ â◊√^ŒúÉèíH˜Î HõeˆQÖÏ K≥~Úº. h Éèí∞=#"≥∂ǨÏ# =∂Ü«∞Ö’ <Õ#∞ ã¨"≥∂‡Ç≤Ï`«∞}˜‚ H͉õΩO_ÕÖÏ K≥~Úº—. 'WOHÍ "Õˆ~ U=∞~Ú<å HÀ~°∞HÀ— J<åfl_»∞ ~å=Ú_»∞. JO^Œ∞‰õΩ ["å|∞QÍ '<Õ#∞ "Õˆ~ Ug∞ HÀ~°∞HÀ#∞. <Õ#∞ ˆH=ÅO h áê^ŒÑ¨^•‡Å Ѩ@¡ â◊√^ŒúÉèíH˜Îx =∂„`«"Õ∞ HÀ~°∞‰õΩO\Ï#∞— J<åfl_»∞ <å~°^Œ∞_»∞. ''DÜ«∞# (_®Hõì~°∞) ÉèÏ=O ‰õÄ_® JÖÏO>Ë^Õ – ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ^Œi≈OK«_» "≥ÚHõ¯>Ë HÍ=Åã≤Ok† ^èŒ#O, H©iÎ, ^ÕǨÏã¨∞MÏÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q Ug =^Œ∞Ì – WÖÏO\˜^Õ P ÉèÏ=O. nx<Õ â◊√^ŒúÉèíH˜Î JO\Ï~°∞. ''WO^Œ∞Ö’ H˘kÌQÍ P#O^Œ=∞<Õ^Œ~Ú`Õ LO@∞Ok HÍx Jk q+¨Ü«∂#O^ŒO HÍ^Œ∞† Jk ÉèíH˜Î =Å¡ HõeˆQ P#O^ŒO, „¿Ñ=∂#O^ŒO. <Õ#∞ â◊OÉèí∞=∞e¡H± WO\˜H˜ `«~°K«∂ "≥àı§"å_çx. J`«_»∞ XHõ™êi <å`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'g∞~°∞ WHõ¯_»‰õΩ =zÛ <å`À =∂\Ï¡_»∞`«∞O\Ï~°∞ Hõ^•! WO^Œ∞Ö’ g∞‰õΩ `«Ñʨ Hõ P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∂O@∞Ok. JO^Œ∞Hˆ WÖÏ =ã¨∞<Î åfl~°∞.— J=Ù#∞, WO^Œ∞Ö’ WO`«=∂„`«O P#O^ŒO LO^Œ#fl ã¨OQÆu x[O. ''HÍx nxHõO>Ë L#fl`«"≥∞ÿ# =∞~À ã≤÷u LOk. P ã≤÷u Hõey#ѨC_»∞ P =ºH˜Î ÉÏÅ∞_ç=Öˇ J@∂ W@∂ u~°∞QÆ∞`«∂O\Ï_»∞. Un ã≤÷~°O HÍ^Œ∞. ÉÏÅ∞_»∞ |Ǩïâß XHõ q∞_»`«#∞ K«∂ã≤ ^•xfl Ѩ@∞ìHÀ=_®xH˜ „Ѩܫ∞uflã¨∞ÎO\Ï_»∞. (Éèí‰õΩÎÅ`À) ''DÜ«∞# (_®Hõì~°∞) =∞<À"≥·Yi Uq∞\’ g∞‰õΩ J~°÷=∞~ÚO^•? Jk ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OK«_»O – F ÉèíQÆ=O`«∞_®, <å‰õΩ ã¨^Œ∞ƒkúx „Ѩ™êkOK«∞.K≥_»∞ q+¨Ü«∂ÅÃÑ· <å =∞#ã¨∞û áȉõΩO_ÕÖÏ K≥~Úº – WÖÏ "Õ_»∞HÀ=_»O. (^•ã¨ºÉèÏ=O - N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞) ''<å‰õį_® JÖÏO\˜ ã≤÷u LO_Õk. ^•xfl ^•ã¨ºÉèÏ=O JO\Ï~°∞. <Õ#∞ 'J=∂‡, J=∂‡— JO@∂ ǨÏ$^ŒÜ«∞q^•~°HõOQÍ qÅÑ≤ã¨∞ÎO_Õ"å_çx. Jk K«∂ã≤ [#∞Å∞ J>Ë¡ xÅ|_çáÈÜÕ∞"å~°∞. <Õ#∞ JÖÏ P ã≤÷uÖ’ L#flѨC_»∞ ##∞fl „Éèí+¨µì}˜‚ KÕÜ«∂Åh, <å Ñ≤zÛ`«<åxfl ÉÏQÆ∞ K≥Ü«∂ºÅh XHõ =ºH˜Î <å QÆkÖ’H˜ XHõ "Õâ◊º#∞ fã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞. P"≥∞ KåÖÏ JO^ŒOQÍ LOk, Hõà◊√§ ‰õÄ_® K«Hõ¯QÍ=Ù<åfl~Ú. <Õ#∞ 'J=∂‡ J=∂‡— JO@∂ QÆkÖ’ #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ =KÕÛâß#∞? 'J<åfl, QÆkÖ’H˜ Z=~À =KåÛ~°∞. #∞qfiHõ¯_»‰õΩ =zÛ K«∂_»∞— JO@∂ ǨÏÅ^è•i HÀã¨O Ñ≤Å∞=™êQÍ#∞.

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

499

j

P ¢ã‘Î QÆ∞iOz ǨÏÅ^è•i`À áê@∞ JO^ŒiH© K≥¿ÑÊâß#∞. P ã≤÷uÖ’ <Õ#∞ 'J=∂‡, J=∂‡— JO@∂ ~ÀkOKÕ "å_çx. JÖÏ ~Àkã¨∂Î 'J=∂‡, ##∞fl ~°H˜∆OK«∞. J=∂‡, ##∞fl Ѩiâ◊√^Œ∞ú}˜‚ KÕã≤"≥~Úº. <å =∞#ã¨∞û ã¨`«∞Î #∞O_ç Jã¨`«∞Î "≥·Ñ¨Ù‰õΩ "≥à◊§‰õΩO_ÕÖÏ K≥~Úº— J<Õ"å_çx. (_®Hõì~°∞`À) h D "≥·Yi ‰õÄ_® KåÖÏ=∞Ozk. Wk Jã¨Öˇ·# Éèí‰õΩÎ_ç ÉèÏ=O – ^•ã¨∞_ç#<Õ ÉèÏ=O. (â◊√^Œúã¨`«Î fiO - Hõ~°‡`åºQÆO) ''Z=Ô~·<å =ºH˜ÎÖ’ â◊√^Œúã¨`«Î fiQÆ∞}O Hõ#∞Hõ L#fl@¡~Ú`Õ P`«_»∞ ˆH=ÅO ÉèíQÆ=zÛO`«# =∂„`«O KÕ™êÎ_»∞. P`«_çH˜ =∞ˆ~n ~°∞zOK«^Œ∞. H˘O`«=∞Ok „áê~°|úHõ~°‡ Ѷ¨ÅOQÍ â◊√^Œúã¨`«Î fiO`À [x‡™êÎ~∞° . ZÖÏO\˜ HÀiHõÅ∞ ÖˉΩõ O_® Hõ~‡° Å∞ KÕÜ∞« _»O =Å¡ z=~°‰Ωõ â◊√^Œãú `¨ Ϋ fiQÆ∞}O „áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ k. ~°[ã¨∞û`À q∞„t`«"≥∞ÿ L#fl ã¨`«Î fiQÆ∞}O L#fl@¡~Ú`Õ =∞#ã¨∞û „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ <å<å q+¨Ü«∂Å "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞~°Å∞`«∞Ok. JѨC_»∞ [QÆ`«∞ΉõΩ LѨHÍ~°O KÕÜ«∂Å#fl ^ŒOÉèíO JO‰õΩiã¨∞ÎOk. [QÆ`«∞ΉõΩ LѨHÍ~°O KÕÜ«∞_»=∞<Õk D JÅÊrqH˜ ZO`À Hõ+¨ì"≥∞ÿ# Ѩx. HÍx Z=Ô~·<å Ѩ~ÀѨHÍ~°O xq∞`«ÎO ZÖÏO\˜ HÍ=∞#Å∞ ÖˉõΩO_® Hõ~°‡Å∞ KÕ¿ãÎ JO^Œ∞Ö’ `«Ñ¨C ÖË^Œ∞. nx<Õ xëê¯=∞ Hõ~°‡ JO\Ï~°∞.

D q^èŒOQÍ Hõ~°‡Å∞ KÕÜ«∞ „Ѩܫ∞uflOK«_»O ZO`À L`«Î=∞O. HÍx JO^Œ~°∂ JÖÏ KÕÜ«∞*ÏÅ~°∞† ZO^Œ∞HõO>Ë Jk ZO`À Hõ+¨ì"≥∞ÿ#k Hõ#∞Hõ. ã¨~°∞fiÅ∂ Hõ~°‡#∞ KÕÜ«∞=Åã≤O^Õ. U^À XHõi^ŒÌ~°∞ =∂„`«"Õ∞ Hõ~°‡Å#∞ `«ºlOK«QÆÅ~°∞. U^À XHõi^ŒÌiÖ’ =∂„`«"Õ∞ â◊√^Œúã¨`«Î fiO HÍ#=ã¨∞ÎOk. D xëê¯=∞Hõ~°‡Å∞ KÕã¨∂ÎáÈ`Õ ~°*’q∞„t`« ã¨`«Î fiQÆ∞}O „Hõ=∞OQÍ â◊√^Œúã¨`«Î fiOQÍ Ñ¨i}q∞ã¨∞ÎOk. ''â◊√^Œúã¨`«Î fiQÆ∞}O á⁄Ok#ѨC_»∞ ÉèíQÆ=^Œ#∞„QÆǨÏO`À PÜ«∞#∞fl ™êH∆Í `«¯iOK«∞HÀ=K«∞Û. ''™ê=∂#∞ºÅ∞ D â◊√^Œúã¨`«Î fi ã≤÷ux J~°÷O KÕã¨∞HÀÖË~°∞. XHõ™êi ¿ÇÏ"£∞ <å`À WÖÏ J<åfl_»∞: 'U=∞O_ç ѨÓ*ÏiQÍ~°∂! „ѨѨOK«OÖ’ ¿Ñ~°∞ „Ѩu+¨ªÅ∞ ã¨OáêkOK«_»"Õ∞ Hõ^• =∂#= rq`« ÅHõ∆ ºO! U=∞O\Ï~°∞?— ——

+¨+¨ª ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, #ˆ~O„^Œ∞_»∞ - f„= "≥·~åQƺO =∞OQÆà◊"å~°O, JHÀì|~°∞ 27, 1885

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ âߺOѨىõÄ~ü QÆ$ǨÏOÖ’ `«=∞ QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# Éèí‰õΩÎÅ`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞. JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O ѨkQÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: x#fl _®Hõì~°∞ ZO`« qz„`«OQÍ =∂\Ï¡_®_À Hõ^•!

XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: J=Ù#∞, KÕѨ QÍÖÏxH˜ z‰õΩ¯‰õΩOk HÍx ^•~°O `≥yáÈ~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): HÍx QÍÅO =ÚeH˜ ^•x <À\’¡<Õ LOk Hõ^•! Jk K«zÛ h\˜ÃÑ·<Õ `ÕÅ∞`«∂ LO@∞Ok. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ |Ü«∞@‰õΩ "≥àϧ_»∞. =∞m§ HÍ¿ãѨ\’¡<Õ uiy =™êÎ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞—`À ѨÓ~°∞‚_ç QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Éèí‰õΩÎ_»∞ „ѨHõ$u ÉèÏ=OÖ’ ѨÙ~°∞+¨µ}˜‚ (JO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚) PeOQÆ#O KÕã¨∞H˘x =Ú^Œ∞ÌÃÑ@∞ìHÀ"åÅ#∞‰õΩO\Ï_»∞. <Õ#∞ D ã¨OQÆu h HÀã¨O =∂„`«"Õ∞ K≥|∞`«∞<åfl#∞ ã¨∞=∂! ™ê=∂#∞ºÅ∞ g\˜x q#~å^Œ∞.

500

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

'=∞—: ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ѨiѨi q^è•Å∞QÍ „H©_çã¨∂ÎO\Ï_»∞. z=~°‰õΩ g∞ ~ÀQÆO ‰õÄ_® PÜ«∞# „H©_»Ö’ XHõ ÉèÏQÆ"Õ∞. D ~ÀQÆO HÍ~°}OQÍ<Õ Ñ¨Å∞=Ù~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ „H˘`«ÎQÍ WHõ¯_»‰õΩ =ã¨∞Î<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): 'U ~ÀQÆO ÖˉõΩO_®<Õ J^≥Ì WO\’¡ L#fl@¡~Ú`Õ [#∞Å∞ U=∞#∞H˘O\Ï~°∞?— Jx Éèí∂Ѩu J<åfl_»∞. Jk 㨈~, _®Hõì~°∞ ã¨OQÆu U=∞~ÚOk? '=∞—: '<Õ#∞ ^•ã¨∞}˜‚, #∞=Ùfi „ѨÉèí∞=Ùfi— JO@∂ PÜ«∞# ^•ã¨ºÉèÏ"å#fl~Ú`Õ JOwHõi™êÎ_»∞ HÍx =∞m§ '=∞x+≤Ö’ ÉèíQÆ=^•ƒù"åxfl ZO^Œ∞‰õΩ P~ÀÑ≤™êÎ~°∞?— Jx J_»∞QÆ∞`å_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J^Õq∞\’ #∞"Õfi K«∂_»∞. W"åà◊ P`«_ç WO\˜H˜ "≥à◊√Î<åfl"å? '=∞—: g∞ Ѩiã≤÷ux PÜ«∞#‰õΩ `≥eÜ«∞*ËÜ«∞=Åã≤# J=ã¨~°O LO>Ë "≥à◊`å#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: h‰õΩ P JÉσ~Ú |OH˜O ZÖÏ JxÑ≤™êÎ_»∞? J`«_»∞ WHõ¯_»‰õΩ ~åÖËx ѨHõ∆OÖ’ #∞"Õfi P`«_çH˜ U"≥∞ÿ<å ã¨∂K«#Å∞ Wã¨∂Î LO_»∞. ^•x=Å¡ P`«_çÖ’ K≥·`«#ºO *ÏQÆ$`«=∞=Ù`«∞Ok. (ã¨O™ê~°O, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ - f„="≥·~åQƺO - '=Ú‰õΩ¯#`«∞Î#∞ Éèí„^ŒÑ¨iz# ¢ã‘Η ^Œ$ëêìO`«O) #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ ã¨g∞ѨOQÍ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. `«O„_ç HÍÅOKÕâßHõ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ Pi÷HÑõ ~¨ O° QÍ Z<Àfl W|ƒO^Œ∞Å#∞ Z^Œ∞~˘¯O@∞<åfl_»∞. WO\’¡ `«ex¡ , `À|∞@∞ì=ÙÅ#∞ áÈ+≤OK«=Åã≤ LOk. ÃÑ·QÍ, J`«_»∞ ÖÏ (<åºÜ«∞q^Œº) ѨsHõ∆ʼnõΩ `«Ü«∂~°=Ù`«∞<åfl_»∞. W\©=ÖË H˘xfl <≥ÅÅáê@∞ q^•º™êQÆ~ü‰õΩ K≥Ok# É∫–|*Ï~°∞ ã¨∂¯Å∞Ö’ Láê^蕺ܫÚ_çQÍ Ñ¨xKÕâß_»∞. WO\˜ HõëêìÅ∞ fˆ~ÖÏ U"≥∞ÿ<å U~åÊ@∞¡ KÕã≤, xtÛO`«`À LO_»_®xH˜ J`«_»∞ „Ѩܫ∞uflã¨∞Î<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ W=hfl `≥Å∞ã¨∞. #ˆ~O„^Œ∞_ç =OHõ `«^ÕHõ ^Œ$+≤ì`À PáêºÜ«∞OQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À) : Jk 㨈~, <Õ#∞ ˆHâ◊"£`À WÖÏ J<åfl#∞: 'Ü«∞^Œ$KåÛùÖÏÉèí— (^˘iH˜^•x`À ã¨O`«$Ñ≤Î á⁄O^Œ_»O). Q˘Ñ¨Ê WO\˜H˜ K≥Ok# JÉσ~ÚH˜ J#fláê<å^Œ∞Å QÆ∞iOz zOuOKåeû# Ѩx ÖË^Œ∞. J`«_çH˜ <≥Å Y~°∞ÛʼnõΩ _»|∞ƒ Åaèã¨∞ÎOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® J`«∞º#fl`« ™ê÷~ÚH˜ K≥Ok#"å_»∞. =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ J`«_»∞ W@∞=O\˜ z‰õΩ¯ Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ ZO^Œ∞‰õΩ L#fl@∞¡? ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ =∞#ã¨∞û#∞ ã¨=∞iÊ¿ãÎ Jxfl U~åÊ@∞¡ PÜ«∞<Õ KÕ™êÎ_»∞. '=∞—: #ˆ~O„^Œ∞_çH˜ ‰õÄ_® U~åÊ@∞ KÕÜ∞« |_»∞`«∞Ok. J~Ú`Õ JO^Œ∞‰õΩ WOHÍ `«~∞° }O ~åÖË^∞Œ .

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx f„= "≥·~åQƺO Hõey# =ºH˜Î P suÖ’ ÖˇHõ¯Å∞ Hõ@ì_»∞ – '‰õΩ@∞O| x~°fiǨÏ}‰õΩ `«y# U~åÊ@∞¡ KÕ™êÎ#∞, P `«~°∞"å`« ™ê^èŒ#Å∞ KÕ™êÎ#∞— JO@∂ P =ºH˜Î `«ÅK«_»∞. f„="≥·~åQƺO Hõey`Õ =∞#ã¨∞Ö’ JÖÏO\˜ PÖ’K«#ÖËg á⁄_»ã¨∂Ѩ=Ù. (#=Ùfi`«∂) XHõ™êi XHõ QÀ™êfiq∞ Öˇ H õ Û ~ü WKåÛ_» ∞ . 'Ѩ k "Õ Å ~° ∂ áêÜ« ∞ Å∞ 㨠O áêkOK« ∞ ‰õ Ω #fl@¡ ~ Ú`Õ ^•x`À J#fláê<å^Œ∞ÅxflO\˜h ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛHÀ=K«∞Û. J@∞Ñ≤^ŒÑ¨ xtÛO`«QÍ ÉèíQÆ=O`«∞x „áêi÷OK«=K«∞Û— Jx J<åfl_»`«_»∞. ''XHõ™êi Hˆ â◊"¿£ ã<£ ‰õÄ_® JÖÏO\˜^Õ U^À K≥áêÊ_»∞.J`«_∞» <å`À WÖÏ J<åfl_»∞: '=∞Ǩâ◊Ü∂« !

Z=Ô~·<å =ºH˜Î WÅ∞¡, Pã≤Îáêã¨∞ÎÅ =ºÇ¨~åÅhfl K«Hõ¯k^Œ∞ÌH˘x ÉèíQÆ=zÛO`«# KÕÜ«∂Å#∞HÀ=_»O

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

j

501

=∞Oz^Õ#O\Ï~å? JO^Œ∞Ö’ `«¿ÑÊ"≥∞ÿ<å LO^ŒO\Ï~å?— JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ WÖÏ J<åfl#∞: 'f„= "≥·~åQƺO Hõey#@¡~Ú`Õ ã¨O™ê~°O =∞$`«∞º‰õÄѨOÖÏ JQÆ∞Ñ≤ã¨∞ÎOk. ã¨fi[#"Õ∞ HÍÅã¨~åÊÅ∞QÍ `À™êÎ~∞° . JѨC_»∞ ''^è#Œ O ã¨=∞‰õÄ~°∞™êÎ#∞, q+¨Ü∂« Åxfl\˜h K«H¯õ k^Œ∞`Ì å#∞—— – WÖÏO\˜ ÖˇH¯˜ OѨÙÖËg LO_»=Ù.— ÉèíQÆ=O`«∞ _˘Hõ¯_Õ =ã¨∞Î=Ù, `«H˜¯#=hfl J=ã¨∞Î=ÙÖË (Jã≤Î`«fiO ÖËxq). ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ =keÃÑ\˜ì q+¨Ü«∞zO`«# KÕÜ«∞_»=∂! ''XHõ ¢ã‘ÎH˜ ÃÑ^ŒÌ ^Œ∞óYO =zÛѨ_çOk. =ÚO^Œ∞QÍ P"≥∞ `«# =Ú‰õΩ¯ #`«∞Î#∞ fã≤ `«# H˘OQÆ∞‰õΩ =Ú_ç"Õã¨∞‰õΩOk. `«~°∞"å`« 'JÜ≥∂º! <å‰õΩ ZO`« ÃÑ^ŒÌ Hõ+¨ìO =zÛѨ_çOk— JO@∂ <ÕÅ g∞^Œ Ѩ_ç ^˘~°∞¡`«∂ U_»fi™êyOk. HÍx =Ú‰õΩ¯ #`«∞Î qiyáȉõΩO_® *Ï„QÆ`«ÎѨ_çOk——. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.)

D =∂@Å∞ qx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ÉÏ}O QÆ∞K«∞Û‰õΩ#fl"å_çÖÏ <ÕÅÃÑ· Ѩ_çáÈÜ«∂_»∞. J`«_ç =∞<À ÉèÏ"åÅ#∞ J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl '=∞— #=Ùfi`«∂ J`«_`ç À ''Uq∞\˜, ZO^Œ∞‰õΩ JÖÏ Ñ¨_áç ÈÜ«∂=Ù?—— J<åfl_»∞. #=Ùfi`«∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞—`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''Ѩ~å~Ú Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ`À J„Hõ=∞ã¨O|O^è•Å∞ <≥~°Ñ¨Ù`«∞#fl ¢ã‘ÎÅ „Ѩ=~°Î##∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀÖËx, `«# ÉÏ=`À Hõeã≤ â◊Ü«∞xOz#O^Œ∞‰õΩ ã≤QÆ∞æѨ_»x XHõ ¢ã‘Îx #∞=Ùfi QÆ∞~°∞ΉõΩ `≥ã¨∞Î<åfl=Ù. `«##∞ ã¨=∞i÷OK«∞H˘<Õ ™ê‰õΩ`À P"≥∞ WÖÏ JOk: 'U"≥∞ÿ<å ÉÏ= ™⁄O`« =∞x+≤. D ¢ã‘ÎÅ∞ Ѩ~å~Ú Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ`À `≥yOz ZÖÏ rqã¨∞Î<åfl~°∞?— —— '=∞— ã¨fiÜ«∞OQÍ ã¨O™ê~° rq`«O QÆ_»∞ѨÙ`«∞<åfl_»∞. `«# „Ѩ=~°Î#‰õΩ ã≤QÆ∞æ K≥O^ŒHõáÈ=@O J@∞Oz, J`«_»∞ #ˆ~O„^Œ∞x K«∂ã≤ #"åfi_»∞. JO^Œ∞KÕ`«<Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«# ÉÏ=`À J„Hõ=∞ã¨O|O^èOŒ Hõey=ÙO_ç, JqhuѨ~∞° Öˇ#· ¢ãÅΑ #∞ q=∞i≈Oz# P ¢ãxΑ QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqOKå~°∞.

H˜Ok JO`«ã¨∞ÎÖ’ Z=~À "≥·+¨‚= w`åÅ∞ PÖÏÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. P áê@Å∞ qx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =ÚQÆ∞úÖˇ· P`«_çH˜ U"≥∞ÿ# W=fi=∞<åfl~°∞. JO^Œ∞xq∞`«ÎO XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ „H˜O^Œ‰õΩ "≥àϧ_»∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`«, P "≥·+¨‚=Ù_çH˜ aèHõ∆O UO WKåÛ~°x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J_çˆQã¨iH˜ Ô~O_»∞ ÃÑ·ã¨Å∞ WKåÛ~°x Z=~À K≥áêÊ~°∞. Jk qx PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''Fãπ, WO`Õ<å! Wk J`«_»∞ KåH˜s KÕã≤ ã¨OáêkOz# _»|∞ƒ. D _»|∞ƒ ã¨OáêkOK«_®xH˜ J`«_»∞ ZO`«QÍ Hõ+¨ìѨ_ç LO\Ï_À, Ü«∞*=∂xx ZO`«QÍ =ÚYã¨∞Îu KÕã≤ LO\Ï_À Hõ^•! Hõhã¨O <åÅ∞QÆ∞ J}ÏÅ~Ú<å W™êÎ_»#∞‰õΩ<åfl#∞.—— (q^Œ∞º`ü ѨiHõ~°O - ÉÏwÛ z„`åÅ∞ - ÃÑ^ŒÌ t~À*ÏÅ ã¨<åflºã≤) U^≥·<å q^Œ∞º`ü ѨiHõ~°O XHõ^•xfl fã¨∞‰õΩ=zÛ q^Œ∞º`ü JO>Ë ZÖÏO\˜^À K«∂Ñ≤™êÎ#x z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ K≥ÑÊ≤ L<åfl_»∞. D ~ÀA P ѨiHõ~åxfl fã¨∞‰õΩ=zÛ K«∂Ñ≤OKå_»∞. ã¨=∞Ü«∞O =∞^蕺ǨÏflO Ô~O_»∞ QÆO@Å∞ J~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ`À ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. J`«∞Öò XHõ q∞„`«∞}˜‚ `À_˘¯x =KåÛ_»∞. J`«_∞» =ÚxûѶQπ Í Ñ¨xKÕã∞¨ <Î åfl_»∞. tH±^•~üáê~å‰õΩ K≥Ok# „Ѩã≤^Œú z„`«HÍ~°∞_»∞ ÉÏwÛ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ H˘xfl z„`«Ñ¨\ÏÅ∞ |Ǩ˙HõiOKå_»∞.

PÜ«∞# "å\˜x P#O^ŒÉèíi`«∞Öˇ· K«∂_»™êQÍ~°∞. +¨_»∞ƒù[=¸iÎ z„`«Ñ¨\Ïxfl K«∂ã≤ ''K«∂_»O_ç, ZÖÏ LO^À!—— JO@∂ Éèí‰õΩÎʼnõΩ K«∂Ñ≤OKå~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ 'JǨÏÖ’º^•ú~°}— z„`åxfl Éèí‰õΩÎʼnõΩ K«∂Ñ≤OKå~°∞. JO^Œ∞Ö’ N~å=Ú_ç z„`åxfl K«∂ã≤ P#OkOKå~°∞.

502

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ÉÏwÛH˜ ¢ã‘ÎÅÖÏ á⁄_»"≥·# t~À*ÏÅ∞ L<åfl~Ú. Jk K«∂ã≤ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WÖÏ J<åfl~°∞: ''KåÖÏ HÍÅO „H˜O^Œ@ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ XHõ ã¨<åflºã≤ =KåÛ_»∞. J`«_ç t~À*ÏÅ∞ `˘q∞‡k =¸~°Å á⁄_»=ÙÖ’ LO_Õq. J`«_»∞ '~å^èŒ, ~å^茗 JO@∂ ~å^è• <å=∂xfl LK«Ûiã¨∂ÎO_Õ"å_»∞. #H˜b =ºH˜Î HÍ^Œ∞, Jã¨Öˇ·# "å_Õ ã¨∞=∂!—— HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« #ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê_»™êQÍ_»∞. P áê@Åhfl "≥·~åQƺ `«`«Î fiO`À ‰õÄ_»∞H˘#flq.

DÖÏQÆ∞ =º~°÷=ÚQÆ <å k#=Ú ÅxflÜ«Ú QÆ_»Ñ¨=Åã≤#^Õ# ^Õ"å..... * * * JO`«~å`«‡"≥· #_çÃÑ_»∞ =∂`å J#Ü«∞=∂ ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú#O^Œ∞ "Õ∞ÖÁ¯#∞=Ú X_çÖ’ x_»∞H˘x k"å~å„`«=ÚÅ∞ ÖÏeOK«∞K«∞ ##∞ áêeOK≥^Œ=Ù.... * * * ¿ÇÏ ^ŒÜ«∂=∞Ü«∞ „ѨÉè’! HÍ~°∞}º=¸sÎ ¿ÇÏ Hõ$áê~°ã¨ ã≤O^èÀ! ¿ÇÏ n#|O^èÀ!

II¿ÇÏII =∞^èŒ∞ѨO|∞=Öˇ P`«‡ "≥∞ÿ=∞~°z h áê^Œ Ѩ^Œ‡‰õΩǨÏ~°=Ú Ö’Ñ¨Å <˘^Œ∞QƉõΩ#flKÀ U ÖÏÉèí=Ú#∞ á⁄O^Œ<Õ~°∞Î h [#‡=Ú# Uq∞ ™ê~°÷q∞OHõ D [#‡=Ú# <å‰õΩ II¿ÇÏII Ѩ~°=∞ ÃÑxflkè"≥·# x#∞ =^ŒeÜ«Ú#flKÀ D |Ǩïà◊ ã¨OѨ^ŒÅ ˆHq∞ Ѷ¨e`«=Ú HõÅ^Œ∞ II¿ÇÏII Ju~ÚOѨ٠Ju™⁄OѨ٠JuÅe`«=∞QÆ∞ tâ◊√=Ù =ÚY=∞O^Œ∞ h „¿Ñ=∞ =ÚYKåÜ«∞ Ü≥ÚHõ WO`« „ѨHõ@"≥∞ÿ |Ü«∞\˜H˜ `≥eÜ«∞~å‰õΩ#flKÀ P K«∂ѨÙÖ’ `«$Ñ≤Î J#∞ÉèíqOK«QÆÖË#∞ II¿ÇÏII hÖÏÅ <å Ü«∂`«‡ xOyÃÑ· h „¿Ñ=∞ K«O„^À^ŒÜ«∞O|QÆ∞K«∞ K«Å¡Ñ¨~°∞ѨHõÜ«Ú#fl P K«O„^ŒK«O„kHõÅ∞ P *’º`«û fl f~°∞ HÍ~°∞pHõ\ ˜ ~å„uHõ#fl pHõ\ ˜ <å‰õΩ II¿ÇÏII Ѩu„=`å uÅHõOѨ٠Ѩ~°=∞ x+¨ ¯à◊ „¿Ñ=∞ "≥Å~ÚO`«Ü«∞x `≥Å∞Ѩ gÅ∞QÆÅæx k=º „¿Ñ=∞~°`«fl=Ú KÕ`« á⁄^ŒQÆ|_»‰õΩ#flKÀ Ju Hõà◊OH˜`«=∞QÆ∞K«∞ JQÆ∞Ñ≤OK«∞K«∞O_»

II¿ÇÏII

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

503

j

hK«"≥∞ÿ áêѨ=∂# x~°¡Hõ∆ º=Ú# ѨÙ@∞ì ã¨Oâ◊Ü«∞=Ú x#∞ QÆ∂iÛ Ñ¨_ç#ѨÙ_»∞ =∞#ã¨∞ÃÑ· áê=ÚHÍ@∞# ÉÏ^èŒ Éèíi~ÚOѨÖË#@∞¡ "≥∞euiy ÉÏ^èŒÖ’ "≥∞ÅQÆ∞^Œ∞#∞ F „ѨÉè’

II¿ÇÏII

ã¨Ñ¨Î=∞ ѨiKÕÛù^ŒO Éèí‰õΩÎÅ`À Éèí[<å#O^ŒO - ã¨=∂kè ã≤÷u ã¨=∞Ü«∞O ™êÜ«∞OHÍÅO S^Œ∞#fl~° J=Ù`ÀOk. _®.ã¨~å¯~ü =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å <å_ç ѨsH˜∆Oz H˘xfl =∞O^Œ∞Å∞ „"åã≤ WKåÛ_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ysâò, ^Œ∞Hõi _®Hõì~ü, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò, '=∞—, â◊~°`ü, âߺO|ã¨∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# Éèí‰õΩÎÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. _®.ã¨~å¯~ü [|∞ƒ QÆ∞iOz HÍ¿ãѨ٠=∂\Ï¡_®_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ B+¨^èŒO ѨÙK«∞Û‰õΩ<åflHõ _®Hõì~°∞ ''g∞~°∞ âߺOÉÏ|∞`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ LO_»O_ç. <Õ#∞ ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩO\Ï#∞—— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, =∞~˘Hõ Éèí‰õΩÎ_»∞ ''áê@Å∞ U"≥∞ÿ<å qO\Ï~å?—— Jx _®Hõì~°∞#∞ J_çQÍ~°∞. _®Hõì~°∞ (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): áê@Å∞ áê_»∞`«∂ g∞~°∞ <å@ºO KÕÜ«∞ <å~°Oaè™êÎ~°∞. g∞~°∞ ÉèÏ"À„^ÕHÍxfl J^Œ∞ѨÙÖ’ LOK«∞HÀ"åe. _®Hõì~°∞ =∞m§ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«# =∞^èŒ∞~° HõO~î°O`À QÍ#O KÕÜ«∞™êQÍ_»∞. `«O|∞~å, =∞$^ŒOQÆO ‰õÄ_® [`«Hõeâß~Ú. ^èŒ#∞º_»=Ù ^èŒ#∞º_»=Ù ^èŒ#∞º_»=Ù ^Õ= h=Ù..... * * * ~°∂ѨÙÖËx h JO^Œ=Ú ^Œ@ì"≥∞ÿ# pHõ\ ˜Ö’ "≥∞~°Ü«ÚK«∞ ã¨ÊOkOK«∞K«∞O_≥ JO^Œ∞=Å# JO^èŒHÍ~° H˘O_»QÆ∞ǨÏ# Ü≥∂y=~°∞Å∞ ^蕺xO`«∞~°∞ x#∞fl [#x.... _®.ã¨~å¯~ü, '=∞—`À ''D áê@ DÜ«∞#‰õΩ „Ѩ=∂^ŒHõ~°"≥∞ÿ#k—— J<åfl_»∞. _®Hõì~°∞ U=∞O@∞<åfl_»x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞—#∞ J_çQÍ~°∞. ''D áê@ q#_»O =Å¡ g∞‰õΩ ÉèÏ=ã¨=∂kè HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Õ"≥∂#x _®Hõì~°∞ ÉèíÜ«∞Ѩ_»∞`«∞<åfl~°∞—— J<åfl_»∞ '=∞—.

D q^èŒOQÍ ã¨OÉèÏ+¨} #_»∞ã¨∂Î=ÙO_»QÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ H˘kÌQÍ ÉèÏ=ã≤÷u <˘O^•~°∞.

KÕ`«∞Å∞ *’_çOz _®Hõì~°∞`À ''ÖË^Œ∞, ÖË^Œ∞. ÉèÏ=ã¨=∂kè ZO^Œ∞‰õΩ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok?—— J<åfl~°∞. D =∂@Å∞ J<åfl~À ÖË^À, PÜ«∞# "≥O@<Õ „ѨQÍ_è» ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’H˜ "≥e§áÈÜ«∂~°∞, ^ÕǨÏO xâ◊ÛÅ"≥∞ÿáÈ~ÚOk, Hõ#∞Ô~ѨÊÅ∞ P_»_»O ÖË^Œ∞, <À@=∂@ ~å=_»O ÖË^Œ∞. ÉÏǨϺ „ѨѨOK« ã¨Ê $Ç¨Ï U=∂„`«O ÖˉõΩO_®, tÖÏq„QÆǨÏOÖÏ PÜ«∞# JÖψQ LO_çáÈÜ«∂~°∞. =∞#ã¨∞û, |∞kú, JǨÏOHÍ~°O, z`«ÎO ã¨=∞ã¨ÎO JO`«~°∞‡Y"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú.

504

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

#ˆ~O„^Œ∞_»∞ QÍ#O H˘#™êyOKå_»∞.

ZO`« ™⁄QÆã¨∞ ZO`« =ÅѨ٠ÖË^Œ∞ ÖË^Œ∞ <Õ Ez# h^Œ∞ =^Œ#=Ú#‰õΩ ™ê\˜I <å r=#<å^äŒ∞_»∞ <å c^Œ QÆ∞_çÃãÖ’H˜ =K≥Û <å „¿Ñ=∞Ѩ٠~°≠~°∞Åxfl ZQÆl"≥∞‡ ZÅ¡Ü«∞_»ÅI ZiyOѨÙ=Ú h qѨC_»∞ <å „áê} „Ñ≤Ü«∞<å^äŒ h áê^ŒO|∞Å ã¨xflkè U ÃÑxflkè #∞OK«=Öˇ#∞I <å „áê}=Ú, <å r==Ú ÔQ·H˘#∞=∞x "Õ_çH˘O^Œ∞ WOˆHn h Ѩ^Œ=ÚÅ #iÊOѨQÆÅ"˘ `≥Å∞ѨÙ? <å ‰õΩ#flk ã¨~°fiO|∞#∞ <å ^ŒxÜ≥∞_ç ^Õ^≥·##∞ Jk Ü«∞O`«Ü«Ú ^ŒÜ«∞Ü«ÚOz fã≤H˘#∞=Ú c^Œ ##HõI * * * ¿ÇÏ ^ŒÜ«∂=∞Ü«∞ „ѨÉè’! HÍ~°∞}º=¸sÎ! ¿ÇÏ Hõ$áê~°ã¨ ã≤O^èÀ! ¿ÇÏ n#|O^èÀ!..... ''Ѩu„=`å uÅHõOѨ٠Ѩ~°=∞ x+¨¯à◊ „¿Ñ=∞—— J#fl K«~°}Ïxfl qx _®Hõì~°∞ Hõà◊√§ K≥=∞‡yÖÏ¡~Ú. ''PǨ, PǨ—— J<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞~Àáê@ áê_®_»∞: Z#fl\˜HÀ xHõ <≥#fl\˜HÀ P â◊√Éèí ã¨=∞Ü«∞O ɡ#fl\˜HÀ JOz`«=ÚQÆ ÉèÏQͺ~°∞} HÍO`«∞Å `≥Å`≥Ö"åˆ~ ^≥#fl\˜HÀ.......

J+¨ì=∞ ѨiKÕÛù^ŒO J*Ï˝#O, *Ï˝#O, q*Ï˝#O - „|Ǩχ ã¨fi~°∂ѨO N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ =∞m§ ÉÏǨϺ㨇 $u á⁄O^•~°∞. QÍ#O =ÚyâßHõ PÜ«∞# `«=∞ =K«<å=∞$`åxfl Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ qiqQÍ Ñ¨OzÃÑ@ì™êQÍ~°∞. Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ xâ◊≈|ÌOQÍ P =K«<å=∞$`åxfl „QÀÅ∞`«∞<åfl~°∞. JO^Œ~∂°

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

j

505

P ã¨∞O^Œ~° ^Œ~°Ç¨㨠=^Œ#O ˆHã≤ Hõ<åfl~°Ê‰õΩO_® K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. P ÉÏ^è•Hõ~°"≥∞ÿ# "åºkè `åÅ∂‰õΩ KèåÜ«∞Å#∞ PÜ«∞# =^Œ#O U=∂„`«O „ѨHõ\ ˜OK«@O ÖË^Œ∞. k"åº#O^ŒO`À =^Œ#O „ѨHÍt™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, _®Hõì~°∞#∞ L^ÕÌtã¨∂Î WÖÏ J<åfl~°∞: ''D Hõ$„u=∞ #„=∞`«#∞ =^ŒeÃÑ@∞ì. ÉèíQÆ=<åfl=∂xfl H©iÎOK«_»OÖ’ Å[˚ ZO^Œ∞‰õΩ? 'Å[˚, ^Õfi+¨O, ÉèíÜ«∞O – D =¸_»∂ L#fl@¡~Ú`Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^ŒÖË=Ù— J#fl <å#∞_ç LOk Hõ^• – Jk =Ú=∂‡\˜H©˜ x[O! ''<Õ#∞ WO`«\ ˜ ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤x! <Õ#∞ 'ǨÏi, ǨÏi— JO@∂ <å@ºO KÕã¨∞Î<åfl##fl ã¨OQÆu qx `«H˜¯# ÃÑ^ŒÌ =∞#∞+¨µÅ∞ U=∞#∞‰õΩO\Ï~À! P _®Hõì~°∞ 'ǨÏi, ǨÏi— JO@∂ <å@ºO KÕâß_»∞. Wk ZO`«QÍ ã≤QÆ∞æѨ_®eû# q+¨Ü«∞O!— Jx J#∞‰õΩO\ψ~"≥∂!——– WÖÏO\˜ ÉèÏ=#Å#∞ =^ŒeÃÑ@∞ì. _®Hõì~°∞: <Õ#∞ JÖÏO\˜ =∂@Å#∞ ÖˇHõ¯K≥Ü«∞º#∞. Ö’‰õΩÅ∞ U=∞O>Ë =∂„`«O <åˆHq∞\˜?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. P q+¨Ü«∞"≥∞ÿ #∞=Ùfi ZO`«=∂„`«O ɡã¨QÆ=ÙÖË! (#"åfi~°∞) ''WÖÏ K«∂_»∞. *Ï˝#O, J*Ï˝#O– ~Ô O_çO\˜H© Jf`«∞_»=~ÚáÈ. JѨC_»∞ =∂„`«"∞Õ ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ=Ù. <å<å q+¨Ü«∂Å#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O J*Ï˝#O JO\Ï~°∞. áêO_ç`«ºO LO^Œ#fl JǨÏOHÍ~°O ‰õÄ_® J*Ï˝#"Õ∞. ã¨~°fiÉèí∂`åÅÖ’#∂ L#flk XˆH ÉèíQÆ=O`«∞_Õ– D xâ◊ÛÜ«∂`«‡Hõ"≥∞ÿ# |∞kú<Õ *Ï˝#O JO\Ï~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ qâı+¨OQÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë ^•xfl q*Ï˝#O JO\Ï~°∞. HÍeH˜ =ÚÅ∞¡ QÆ∞K«∞Û‰õΩO>Ë ^•xfl ÖÏy"ÕÜ«∞_®xH˜ =∞~˘Hõ =ÚÅ∞¡ J=ã¨~°=∞=Ù`«∞Ok. J*Ï˝#=∞<Õ =ÚÅ∞¡#∞ `˘ÅyOK«_®xH˜ =ÚO^Œ∞QÍ *Ï˝#=∞<Õ =ÚÅ∞¡#∞ fã¨∞‰õΩ~å=Åã≤ LO@∞Ok. J@∞Ñ≤=∞‡@, *Ï˝<å*Ï˝<åÅ∞ ~Ô O_çO\˜h áê~°"Ü Õ ∂« e. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ *Ï˝<å*Ï˝<åÅ∞ ~Ô O_çO\˜H© Jf`«∞_»∞. ÅHõ∆ ‡}∞_»∞, ~å=Ú_ç`À WÖÏ J<åfl_»∞: '~å=∂, Wk ZO`« Pâ◊Û~°ºHõ~°O! =ã≤+¨ª =∞ǨÏi¬ WO`«\ ˜ =∞Ǩ*Ï˝x J~Ú=ÙO_ç ‰õÄ_® Ѩل`«â’HõO`À JÖÏ n#OQÍ qÅÑ≤ã¨∞Î<åfl_Õ!— JѨC_»∞ ~å=Ú_»∞, ÅHõ∆ ‡}∞_çH˜ WÖÏ qâ◊^ŒÑ¨iKå_»∞: '`«=Ú‡_»∂, *Ï˝#O L#fl =ºH˜ÎH˜ J*Ï˝#O ‰õÄ_® LO@∞Ok. UHõ`«fiO J#fl *Ï˝#O L#fl"å_çH˜ J<ÕHOõ QÆ∞iOz# *Ï˝#O ‰õÄ_® LO@∞Ok. "≥Å∞QÆ∞ QÆ∞iOz# Z~°∞Hõ L#fl"å_çH˜ pHõ\ ˜ QÆ∞iOz# Z~°∞Hõ ‰õÄ_® LO@∞Ok. „|ǨχO *Ï˝<å*Ï˝<åʼnõΩ Jf`«"≥∞ÿ#k† áêѨѨÙ}ϺÅ∞, ^èŒ~å‡^èŒ~°‡Å∞, â◊√z Jâ◊√K«∞ʼnõΩ Jf`«"≥∞ÿ#k.— —— WÖÏ Ñ¨eH˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, ~åO„Ѩ™ê^£ áê@ <˘Hõ^•xx QÍ#O KÕâß~°∞: ~å"Õ =∞#™ê +≤HÍ~°∞ áÈ^Œ=Ú HÍmHõÅÊ „^Œ∞=∞O|∞#‰õΩ „áÈQÆ∞KÕÜ«Ú =∂ K≥@∞ì „H˜O^Œ#∞ <åÅ∞QÆ∞ ѨÙ~°∞ëê~°÷O|∞Å∞#∞.....

(„|Ǩχã¨fi~°∂ѨO 'J"åV͇#㨠QÀK«~°O— - áê~°fif ^Õq, Ç≤Ï=∞=O`«∞_»∞) âߺO|ã¨∞: Ô~O_»∞ =Úà◊§#∂ áêˆ~âßHõ UO q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok? N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: x`«ºâ◊√^ŒúÉ’^èŒ ~°∂Ѩ"£∞. ^•xfl h‰õΩ <Õ#∞ ZÖÏ q=iOK«QÆ#∞? Z#fl_»∂ <≥~Úº u#x =ºH˜Î '<≥~Úº J#flk (JO>Ë, <≥~Úº ~°∞z) ZÖÏ LO@∞Ok?— Jx J_çy`Õ J`«_çH˜ U=∞x ã¨=∂^è•#O W=fiQÆÅO? =∞Ǩ J~Ú`Õ '<≥~Úº JO>Ë ZÖÏ LO@∞Ok? <≥~Úº, <≥~ÚºÖÏ

506

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

LO@∞Ok— Jx =∂„`«O K≥ѨÊQÆÅO. XHõ J=∂‡~Ú `«# ¿ãflÇ≤Ï`«∞~åex WÖÏ J_çyOk: 'ã¨v, h Éèí~°Î =KåÛ_»∞ Hõ^•! Éèí~°Î`À ZÖÏO\˜ P#O^ŒO J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl"À HÍã¨Î K≥ѨC— Jx J_çyOk. JO^Œ∞‰õΩ P ¿ãflÇ≤Ï`«∞~åÅ∞ 'ã¨v, h‰õį_® Éèí~°Î =zÛ #ѨC_»∞ P q+¨Ü«∞O J~°÷=∞=Ù`«∞OkÖË.

WѨC_»∞ h‰õΩ <Õ#∞ ZÖÏ q=iOK«QÆÅ#∞— J#flk. ''áê~°fif^Õq XHõ™êi Ç≤Ï=∞=O`«∞x ‰õΩ=∂Ô~ÎQÍ [x‡Oz#^Œx ѨÙ~å}ÏÅÖ’ K≥ѨÊ|_çOk. JѨC_»∞ P"≥∞, PÜ«∞#‰õΩ J<ÕHõ ~°∂áêÅÖ’ ^Œ~°≈# q∞zÛOk. D ~°∂áêÅ#∞ ^Œi≈OKåHõ Ç≤Ï=∞=O`«∞_»∞ z=~°QÍ áê~°fif^Õq`À 'J=∂‡, "Õ^•ÅÖ’ „|Ǩχ=∞x U^≥·`Õ =i‚OѨ|_çO^À, P „|Ǩχ^Œ~°≈<åxfl <å‰õΩ HõÅ∞QÆ∞*ˇ~Úº— J<åfl_»∞. JѨC_»∞ áê~°fif^Õq '`«O„_ô, „|Ǩχ^Œ~°≈#O HÍ"åÅ#∞‰õΩO>Ë ™ê^èŒ∞™êOQÆ`«ºO KÕÜ«∞O_ç— J#flk. ''„|ǨχO J<Õk ZÖÏO\˜^À <À\˜`À K≥ѨÊ*ÏÅO. Jhfl ZOye J~ÚáÈÜ«∂~Ú, HÍx „|ǨχO XHõ¯>Ë ZOye HÍÖË^xŒ XHõ™êi Z=~À J<åfl~°∞. nx J~°O÷ Uq∞@O>Ë "Õ^•Å∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞, `«O„`åÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# âߢ™êÎÅ∞ <À\˜`À LK«ÛiOѨ|_ç# =¸ÖÏ# ZOye J~ÚáÈÜ«∂~Ú. HÍx „|ǨχO J<Õk ZÖÏO\˜^À WO`«=~°‰õΩ Z=~°∂ <À\˜`À K≥ѨÊÖËHõáÈÜ«∂~°∞. JO^Œ∞Hõ<Õ „|ǨχO WO`«=~°‰Ωõ ZOye HÍÖË^∞Œ . ã¨zÛ^•#O^Œ∞_ç`À „H©_Oç K«_O» , ã¨Oã¨~Oæ° á⁄O^Œ_O» Ö’ QÆÅ P#O^•xfl <À\˜`À K≥ѨÊÖË=Ú. P P#O^•xfl á⁄Ok# =ºH˜ÎH˜ =∂„`«"Õ∞ Jk ZÖÏ LO@∞O^À `≥Å∞ã¨∞ÎOk.——

#==∞ ѨiKÕÛù^ŒO JǨÏOHÍ~°O - áêѨO, ѨÙ}ºO _®Hõ~ì ∞° #∞ L^ÕtÌ ã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ `«=∞ J=∞$`« =K«<åÅ#∞ H˘#™êyOKå~°∞: ''JǨÏOHÍ~°O =^ŒÅx^Õ *Ï˝#O HõÅ∞QÆ^Œ∞. '<Õ#∞ =Ú‰õΩÎ_ç#ÜÕ∞º^≥ѨC_»∞? D '<Õ#∞— J<Õk =^Œe#ѨC_Õ— J#fl ã¨∂H˜Î XHõ\ ˜ LOk Hõ^•! '<Õ#∞—, '<åk— J#flk J*Ï˝#O. '#∞=Ùfi—, 'hk— J#flk *Ï˝#O. Éèí‰õΩÎ_≥·# "å_»∞ WÖÏ JO\Ï_»∞: 'F ÉèíQÆ=O`«∞_®, #∞"Õfi Hõ~°Î=Ù, #∞"Õfi ã¨=∞ã¨ÎO KÕã¨∞Î<åfl=Ù. <Õ#∞ ˆH=ÅO Ü«∞O„`åxfl. #∞=Ùfi <å`À ZÖÏ KÕ~Ú™êÎ"À JÖÏ KÕ™êÎ#∞. D ã¨OѨ^Œ, Pã≤Îáêã¨∞ÎÅ∞, D [QÆ`«∞Î Ü«∂=`«∂Î h‰õΩ K≥Ok#"Õ. D WÅ∞¡, D ‰õΩ@∞O|O JO`å h‰õΩ K≥Ok#^Õ. <å^ŒO@∂ Ug∞ ÖË^Œ∞. <Õ#∞ ^•ã¨∞_»#∞. h P[˝ „ѨHÍ~°O x#∞fl ¿ãqOK«_»O =~°ˆH <å ǨωõΩ¯.— ''Z=Ô~·<å H˘xfl ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ K«kq LO\Ï~°#∞HÀO_ç, "åiH˜ "≥O@<Õ JǨÏOHÍ~°O =KÕÛã¨∞ÎOk. XHõ™êi <Õ#∞ HÍmHõ$+¨‚ \ÏQÆ∞~ü`À P^蕺u‡Hõ q+¨Ü«∂Å∞ =∂\Ï¡_®#∞. "≥O@<Õ J`«_»∞ 'W=hfl <å‰õΩ `≥eã≤#"Õ— J<åfl_»∞. JѨC_»∞ J`«_ç`À <Õ#∞ WÖÏ J<åfl#∞: '_èçb¡ K«∂ã≤#"å_»∞ '<Õ#∞ _èçb¡ K«∂âß#∞— Jx K≥Ñ≤Ê u~°∞QÆ∞`«∂ |_®~ÚH˜ áÈ`«∂O\Ï_® Uq∞\˜? ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤ J~Ú#"å_»∞ '<Õ#∞ ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤x— Jx K≥Ñ≤Ê u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï_®?— —— âߺO|ã¨∞: J~Ú`Õ HÍmHõ$+¨‚ \ÏQÆ∂~ü g∞ Ѩ@¡ Jq∞`« Q“~°=O L<åfl"å_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jˆ~ ÉÏ|∂, ^ŒOÉèí=∞<Õk =∞x+≤x ZÖÏ =∂iÛ "Õã¨∞ÎO^À K«∂_»O_ç. ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍm PÅÜ«∞OÖ’ XHõ áêH©Ñ¨x KÕ¿ã ¢ã‘ÎH˜ ZO`«\ ˜ JǨÏOHÍ~°O LO_Õ^Œx! P"≥∞ XO\˜

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

j

507

g∞^Œ XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ #QÆÅ∞ LO_Õq. P"≥∞ JǨÏOHÍ~°=∞O`å P #QÆÅ`À =zÛO^Õ. XHõ ~ÀA P"≥∞ =ã¨∞Î#fl ^•iÖ’ H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ áÈ=_»O K«∂ã≤Ok. "≥O@<Õ P"≥∞ '^•i #∞O_ç „Ñ¨Hõ¯‰õΩ `«Ñ¨CHÀO_ç— JO@∂ ˆHHõÃÑ\˜ìOk. P"≥∞ˆH JO`«\ ˜ JǨÏOHÍ~°O L#flѨC_»∞ WHõ W`«~°∞Å QÆ∞iOz "Õˆ~ U"≥∞ÿ<å K≥áêÊÖÏ? âߺO|ã¨∞: =∞Ǩâ◊Ü«∂, ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨=∞ã¨ÎO KÕã¨∞Î#flѨC_»∞ =∞x+≤ áêáêʼnõΩ tHõ∆ ZO^Œ∞‰õΩ J#∞ÉèíqOKåe?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: hk =\˜ì HõO™êe |∞kú! #ˆ~O„^Œ∞_»∞: JO>Ë ÖˇHõ¯Å∞ Hõ>Ëì |∞kú Jx J~°÷O. HõO™êe „Ѩu=ã¨∞Î=Ù |~°∞=Ù#∂ „`åã¨∞Ö’ YzÛ`«OQÍ `«∂K«∞`å_»∞ Hõ^•!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <Õ#∞ K≥¿ÑÊk Uq∞@O>Ë: Jˆ~ ÉÏ|∂, #∞=Ùfi =∂q∞_ç Ѩà◊§#∞ u#∞. =∂q∞_ç `À@Ö’ Zxfl =O^ŒÅ K≥@∞¡ L<åfl~Ú, Zxfl "ÕÅ H˘=∞‡Å∞ L<åfl~Ú, Zxfl HÀ@¡ P‰õΩÅ∞ L<åfl~Ú – WÖÏO\˜ ÖˇHõ¯Å`À h‰õΩ „ѨÜ≥∂[#O Uq∞\˜? #∞=Ùfi =∂q∞_ç Ѩà◊§#∞ u#_®xH˜ =KåÛ=Ù. P Ѩà◊§#∞ ux ã¨O`«∞+¨µì_ç==Ù. (âߺO|ã¨∞`À) ''D ã¨O™ê~°OÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞_ç HÀã¨O ™ê^èŒ#Å∞ KÕ¿ã xq∞`«ÎO h‰õΩ D =∂#=[#‡ ÅaèOzOk. ÉèíQÆ=O`«∞_ç áê^ŒÑ¨^•‡ÅÃÑ· ÉèíH˜Î J<Õk ZÖÏ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À, P q+¨Ü«∞"≥∞ÿ „Ѩܫ∞uflOK«∞. `«H˜¯# x~°~°÷Hõ q+¨Ü«∂Å`À h‰õΩ Uq∞\˜ Ѩx? ÃѶ֒[Ñ‘ (Ѷ≤ÖÏã¨Ñ¶‘ – `«`«Î fiâßGO) K«iÛOK«_O» ^•fi~å h‰õΩ XiˆQ^Õq∞\˜? WÖÏ K«∂_»∞, J~° =ÚO`« HõÅ∞¡`À<Õ #∞=Ùfi =∞uÎÅ∞¡`∞« #flѨC_»∞ HõÅ∞¡ ^Œ∞HÍ}OÖ’ Zxfl =ÚO`«Å HõÅ∞¡ xÅfi=ÙOk J#fl ÖˇHõ¯Å`À h‰õΩ „ѨÜ≥∂[#O Uq∞\˜?—— _®Hõì~°∞: ÉèíQÆ=O`«∞_ç áê#âßÅÖ’x =∞^ŒºO H˘Å= â◊HõºO HÍ^Œ∞. Jk JѨiq∞`«O! N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (âߺO|ã¨∞`À): ÉèQí =Æ O`«∞_çH˜ =ÚMÏκ~ü<å=∂ W=fi=K«∞Û Hõ^•! h ÉèÏ~°=∞O`å PÜ«∞# g∞^Œ<Õ "≥~Úº. Z=Ô~·<å ã¨[˚#∞_çH˜ h ÉÏ^茺`«#∞ JѨÊy¿ãÎ PÜ«∞# x#∞fl "≥∂ã¨O KÕÜ«∞_»∞ Hõ^•! áêáêxH˜ tHõ∆"ÕÜ«∂ÖÏ =^•Ì J#fl ã¨OQÆu ÉèíQÆ=O`«∞_çˆH `≥Å∞ã¨∞. _®Hõì~°∞: ÉèíQÆ=O`«∞_ç =∞#ã¨∞ûÖ’ U=ÚO^À PÜ«∞#ˆH `≥Å∞ã¨∞. ÖˇHõ¯Å∞ Hõ@ì_»O ^•fi~å =∞x+≤ ^•xfl `≥Å∞ã¨∞HÀÖË_»∞. PÜ«∞# D ÖˇHõ¯ÅxflO\˜H© Jf`«∞_»∞. ''N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (âߺO|ã¨∞`À): g∞ HõÅHõ`åÎ"åã¨∞Å∞ ZѨC_»∞ K«∂ã≤<å WÖψQ =∂\Ï¡_»∞`«∞O\Ï~°∞. 'ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ ѨHõ∆áê`« |∞kú LOk— Jx JO@∂O\Ï~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë, PÜ«∞# XHõ =ºH˜Îx ã¨∞MÏÅÖ’#∂, =∞~À =ºH˜Îx ^Œ∞óMÏÅÖ’#∂ LOKå_»#fl^Õ "åi "å^Œ#. D ^èŒ∂~°∞ÎÅ∞ `«=∞Ö’ U"≥∞ÿ`Õ LO^À ÉèíQÆ=O`«∞_çÖ’ ‰õÄ_® ^•<Õfl K«∂™êÎ~°∞. ''¿ÇÏ"£∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ =KÕÛ"å_»∞. ##∞fl HõÅã≤#ѨC_»ÖÏ¡ WÖÏ J<Õ"å_»∞: 'U=∞O_ô, ѨÓ*ÏiQÍ~°∂! „ѨѨOK«OÖ’ HÍ=Åã≤Ok XˆH XHõ =ã¨∞Î=Ù. Jk H©iÎ „Ѩu+¨ªÅ∞, U=∞O\Ï~°∞? ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~°"Õ∞ =∂#=rq`« ÅHõ∆ º=∞x K≥¿ÑÊ"åà◊√§ |Ǩï J~°∞^Œ∞ Hõ^•!— ——

508

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

^Œâ◊=∞ ѨiKÕÛù^ŒO ã¨∂÷Å, ã¨∂Hõ∆‡ â◊s~åÅ∞ âߺO|ã¨∞: "Õ∞=Ú ã¨∂Hõ∆ ‡â◊s~°O QÆ∞iOz Z<Àfl q+¨Ü«∂Å∞ qO@∂ LO\ÏO. JÖÏO\˜ ã¨∂Hõ∆ ‡â◊s~åxfl Z=Ô~<· å K«∂Ñ≤OK«QÅÆ ~å? =∞x+≤ =∞~°}O˜ z# `«~∞° "å`« ã¨∂Hõ∆ ‡â◊s~°O ã¨∂Å÷ â◊s~åxfl =^Œe "≥o§áÈ`«∞O^Œ#fl q+¨Ü«∂xfl Z=Ô~·<å K«∂Ñ≤OK«QÆÅ~å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Ü«∞^ä•~°÷"≥∞ÿ# Éèí‰õΩÎʼnõΩ D q+¨Ü«∂Åhfl h‰õΩ K«∂Ñ≤OKåeû# JQÆ`«ºO ÖË^Œ∞. Z=~À ѨxH˜=∂e#"å_»∞ D q+¨Ü«∂Å#∞ #=Ú‡`å_® ÖË^• J#fl q+¨Ü«∂xfl "å~°∞ MÏ`«~°∞ K≥Ü«∞º~°∞. XHõ ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤x `«=∞ =â◊OÖ’ ÃÑ@∞ìHÀ"åÅ<Õ HÀi‰õÅ∞ "åiH˜ LO_»=Ù. âߺO|ã¨∞: ã¨∂÷Å^ÕǨÏO, ã¨∂Hõ∆ ‡^ÕǨÅ =∞^茺 L#fl `å~°`«=∞ºO Uq∞\˜?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ѨOK«Éèí∂`« xi‡`«"≥∞ÿ# ^ÕǨxfl ã¨∂÷Å^ÕǨÏO JO\Ï~°∞. =∞#ã¨∞û, |∞kú, JǨÏOHÍ~°O, z`«ÎO g\˜`À <≥ÅH˘x L#flk ã¨∂Hõ∆ ‡â◊s~°O. U â◊s~°O`À J~Ú`Õ ÉèíQÆ=^•#O^ŒO „áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ ^À, ÉèQí =Æ O`«∞x`À ã¨Oã¨~Oæ° á⁄O^Œ∞`å"≥∂ ^•xfl HÍ~°} â◊s~°O JO\Ï~°∞. `«O„`«âߢ™êÎÅ∞ nxx 'ÉèíQÆ=f `«#∞=Ù—QÍ ¿Ñ~˘¯O\Ï~Ú. g\xfl\˜H© Jf`«OQÍ =∞ǨHÍ~°}O LOk. nxfl =∂@Ö’¡ K≥ѨÊÖË=Ú. (™ê^èŒ<Õ „Ѩ^è•#O - ÉèíˆHÎ ™ê~°O - [QÆ[˚#xH˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „áê~°÷#) ''(LѨ^ÕâßÅ#∞) ˆH=ÅO q#_»O =Å¡ Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? U"≥∞ÿ<å K≥~Úº. 'ÉèíOQÆ∞, ÉèíOQÆ∞— Jx T~°ˆH =Öˇ¡"Õã≤#O`« =∂„`å# U=∞=Ù`«∞Ok? JÖÏ J#_»O =Å¡ =∞`«∞Î Z‰õΩ¯`«∞O^• Uq∞\˜? ÉèíOQÆ∞#∞ ÖËѨ#OÖÏ KÕã≤ â◊s~°O Ü«∂=`«∞Î JÅ^Œ∞H˘<åfl =∞`«∞Î =∂„`«O ZHõ¯^Œ∞. ^•xfl H˘kÌQÍ ¿ãqOK«=Åã≤ LO@∞Ok. #∂Å∞ "åºáê~°O KÕÜ«∞x =ºH˜Î 41= #O|~°∞ #∂Å∞ Uk, 40= #O|~°∞ #∂Å∞ Uk J#fl q+¨Ü«∂xfl ZÖÏ QÆ∞iÎOK«QÆÅ_»∞? P "åºáê~°OÖ’ L#fl =ºH˜Î U #O|~°∞ HÍ"åÅO>Ë P #O|~°∞ #∂Å∞ fã≤ W=fiQÆÅ_»∞. Jk J`«_çH˜ ZO`«=∂„`«O Hõ+¨ìO HÍ^Œ∞.

JO^Œ∞Hˆ <Õ#∞ K≥|∞`ÀOk, HÍã¨Î ™ê^è#Œ K≥Ü∞« º=∞x. JѨC_»∞ ã¨∂Å÷ , ã¨∂Hõ∆ ‡, HÍ~°}, =∞ǨHÍ~°}ÏÅO>Ë U"À J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ=Ù. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OKÕ@ѨC_»∞ ˆH=ÅO PÜ«∞# áê^ŒÑ¨^•‡Å Ѩ@¡ ÉèíH˜Îx =∂„`«"Õ∞ HÀ~°∞. ''JǨÏź âßѨ q"≥∂K«#O `«~°∞"å`«, N~å=Ú_»∞ P"≥∞`À U^≥·<å =~°O HÀ~°∞HÀ=∞<åfl_»∞.

JѨC_»∞ JǨÏź ~å=Ú}˜‚ WÖÏ "Õ_»∞H˘Ok: 'F ~å=∂, #∞=Ùfi =~°O J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ#O>Ë <Õ#∞ H˘~°∞H˘<Õk W^Õ – <Õ#∞ ѨOkQÍ [x‡Oz<å 㨈~, JO^Œ∞=Å¡ [iˆQ #+¨ì"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞. HÍx F ~å=∂, h áê^ŒÑ¨^•‡Å Ѩ@¡ <å =∞#ã¨∞û ÅQÆfl=∞ÜÕ∞ºÖÏ =∂„`«O J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞.— ''<Õ#∞ J=∞‡ =^ŒÌ ˆH=ÅO ÉèíH˜Îx =∂„`«"Õ∞ HÀ~°∞‰õΩ<åfl#∞. J=∞‡ áê^•Å =^ŒÌ ѨÙëêÊO[e ã¨=∞iÊOz, KÕ`«∞Å∞ *’_çOz WÖÏ "Õ_»∞‰õΩ<åfl#∞: '' 'J=∂‡, WkQÀ h J*Ï˝#O, WkQÀ h *Ï˝#O – <å‰õΩ â◊√^Œú ÉèíH˜Îx „Ѩ™êkOK«∞. WkQÀ h â◊√z, WkQÀ h Jâ◊√z – <å‰õΩ â◊√^ŒúÉèíH˜Îx „Ѩ™êkOK«∞. WkQÀ h áêѨO, WkQÀ h ѨÙ}ºO

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

j

509

– <å‰õΩ â◊√^ŒúÉèíH˜Îx „Ѩ™êkOK«∞. WkQÀ h =∞Oz, WkQÀ h K≥_»∞ – <å‰õΩ â◊√^ŒúÉèíH˜Îx „Ѩ™êkOK«∞.

WkQÀ h ^èŒ~°‡O, WkQÀ h J^èŒ~°‡O – <å‰õΩ â◊√^ŒúÉèíH˜Îx „Ѩ™êkOK«∞—. ''^èŒ~°‡O JO>Ë ^•<åk Hõ~°‡Å∞. ^èŒ~å‡xfl JOwHõiOz#@¡~Ú`Õ J^èŒ~å‡xfl ‰õÄ_® JOwHõiOK«=Åã≤O^Õ. ѨÙ}Ϻxfl JOwHõi¿ãÎ áêáêhfl JOwHõiOK« =Åã≤O^Õ. *Ï˝<åxfl JOwHõi¿ãÎ J*Ï˝<åxfl, â◊√zx JOwHõi¿ãÎ Jâ◊√zx JOwHõiOKåe. "≥Å∞QÆ∞ QÆ∞iOz# Z~°∞Hõ L#fl"å_çH˜ pHõ\ ˜ QÆ∞iOz# Z~°∞Hõ ‰õÄ_® LO@∞Ok. UHõ`fi« O QÆ∞iOz# É’^èŒ L#fl"å_çH˜ J<ÕHOõ QÆ∞iOz# É’^èŒ ‰õÄ_® LO@∞Ok. =∞Oz JO>Ë Uq∞\’ `≥eã≤#"å_çH˜ K≥_∞» JO>Ë Uq∞\’ ‰õÄ_® `≥e¿ã LO@∞Ok. ''Z=Ô~·<å =ºH˜Î ѨOk =∂O™êxfl Éèí∞lOz#ѨÊ\˜H© ÉèíQÆ=O`«∞_ç áê^ŒÑ¨^•‡ÅÃÑ· ÉèíH˜Îx Hõey=Ù#fl@¡~Ú`Õ, J`«_»∞ ^èŒ#∞º_»∞. ǨÏqëêº#flO (<≥~Úº, J#flO, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q) ã‘fiHõiOz#ѨÊ\˜H© =∞#ã¨∞ûÖ’ ã¨O™ê~°O Ѩ@¡ Pã¨H˜Î LO>Ë–—— _®Hõì~°∞: JѨC_»∞ JÖÏO\˜ =ºH˜Î `«∞K«∞Ûù_»∞. WHõ¯_» XHõ q+¨Ü«∞O K≥áêÊe – |∞^Œ∞ú_»∞ XHõ™êi ѨOk=∂Oã¨O u<åfl_»∞. ^•x HÍ~°}OQÍ PÜ«∞#‰õΩ L^Œ~°â◊¥Å [xOzOk. P ÉÏ^èŒ#∞ =^ŒeOK«∞H˘<Õ xq∞`«ÎO PÜ«∞# #Å¡=∞O^Œ∞ ¿ãqOKÕ"å_»∞. x~åfi}O JO>Ë Uq∞\’ `≥Å∞™ê? #Å¡=∞O^Œ∞ =∞`«∞Î`À PÜ«∞# `≥eq ÖˉõΩO_® LO_Õ"å_»∞, ÉÏǨϺã¨Ê $Ç¨Ï LO_Õk HÍ^Œ∞. ^•x<Õ "åà◊√§ x~åfi}O J<Õ"å~°∞.—— |∞^Œú ÉèíQÆ"å#∞_ç x~åfi}O QÆ∞iOz _®Hõì~°∞ KÕã≤# "åºMϺ#O qx JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ ã¨OÉèÏ+¨} H˘#™êyOk.

UHÍ^Œâ◊ ѨiKÕÛù^ŒO ã¨O™ê~° ^èŒ~°‡O - xëê¯=∞ |∞kú N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (âߺO|ã¨∞`À): ã¨O™ê~° ^è~Œ å‡xfl x~°fiiÎOK«_O» Ö’ `«ÑC¨ ÖË^∞Œ . HÍx ÉèQí =Æ O`«∞_ç áê^ŒÑ¨^•‡ÅÃÑ· =∞#ã¨∞û xeÑ≤, xëê¯=∞ |∞kú`À h ÉÏ^茺`«Å#∞ x~°fiiÎOK«∞. XHõ Ѷ¨ÖÏ<å =ºH˜ÎH˜ gѨ٠g∞^Œ ~åK«Ñ¨ÙO_»∞ ÖËzO^Œ#∞HÀ. JѨC_»∞ J`«_»∞ JO^Œi`À#∂ =∂=¸Å∞QÍ<Õ =∂\Ï¡_»∞`«∂ LO\Ï_»∞† |Ǩïâß `«# ^≥·#Ok# Hõ~°Î"åºÅ∞ x~°fiiÎã¨∂Î LO\Ï_»∞. J`«_ç =∞#ã¨∞û =∂„`«O P ѨÙO_»∞ g∞^Œ<Õ LO@∞Ok. J^Õq^èŒOQÍ ã¨O™ê~°OÖ’ Hõ~°Î=º x~°fiǨÏ} KÕã¨∞Î#flѨÊ\˜H© =∞#ã¨∞û =∂„`«O ÉèíQÆ=O`«∞"≥·¿Ñ =∞~°e LO_®e. ''huÉÏǨïº~åÖˇ#· ¢ãÖΑ Ï ã¨O™ê~°OÖ’ rqOK«∞. P"≥∞ WO\˜ Ѩ#∞Åxfl\˜h KÕã∂¨ <Î Õ LO@∞Ok HÍx P"≥∞ =∞#ã¨∞û =∂„`«O `«# „Ñ≤Ü«Ú_çÃÑ·<Õ xÅz LO@∞Ok (_®Hõì~°∞`À) J~°÷=∞~ÚO^•?—— _®Hõì~°∞: <å‰õΩ JÖÏO\˜ ÉèÏ=O ZѨC_»∂ ~åÖË^Œ∞. =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ ZÖÏ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ#∞? âߺO|ã¨∞: H˘kÌQÍ J~°÷O KÕã¨∞H˘x LO\Ï~°∞. U=∞O\Ï~°∞? (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∂) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): ÃÑ·QÍ, J`«_»∞ P "åºáê~°OÖ’ KåÖÏ ~ÀAÅ∞QÍ L<åfl_®Ü≥∞!

U=∞O\Ï"£? (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞)

510

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

âߺO|ã¨∞: =∞Ǩâ◊Ü«∂, käÜ≥∂ã¨Ñ¶‘ QÆ∞iOz g∞ Jaè„áêÜ«∞O Uq∞\˜?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ã¨∂÷ÅOQÍ q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë, t+¨µºÅ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞‰õΩO@∂ uiˆQ "åà◊√§ J^äŒ=∞„âı}˜H˜ K≥Ok#"å~°∞. J^Õ q^èŒOQÍ ã≤^Œ∞úÅ∞ J<Õ <å<å~°HÍÅ â◊‰õΩÎÅ#∞ PtOKÕ"åà◊√§ ‰õÄ_® J^äŒ=∞„âı}˜H˜ K≥Ok#"åˆ~ – QÆOQÍ#k g∞^Œ #_»K«∞‰õΩO@∂ "≥à◊§_»O, ZHõ¯_À q^ÕâßÅÖ’ L#fl =ºH˜Î UO =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl_À K≥ѨÊ_»O – WÖÏO\˜ â◊‰õΩÎÅ∞. WÖÏO\˜ "åiH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_ç Ѩ@¡ â◊√^ŒúÉèíH˜Î HõÅQÆ_»O ZO`À Hõ+¨ìO. âߺO|ã¨∞: HÍx käÜ≥∂ã¨Ñ¶≤ãπìÅ∞ (k=º*Ï˝# ã¨=∂[O "å~°∞) ÃÇ·ÏO^Œ= ^èŒ~å‡xfl ѨÙ#~°∞^Œú iOK«_®xH˜ „Ѩܫ∞uflã¨∞Î<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <å‰õΩ "åi QÆ∞iOz Z‰õΩ¯=QÍ `≥eÜ«∞^Œ∞. âߺO|ã¨∞: =∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« r"å`«‡ ZHõ¯_»‰õΩ "≥à◊√`«∞Ok? K«O„^ŒÖ’HÍxHÍ ÖËHõ #Hõ∆„`« Ö’HÍxHÍ? käÜ≥∂ã¨Ñ¶‘ ^•fi~å WÖÏO\˜ q+¨Ü«∂Å #xfl\˜h `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: JÖÏ LO>Ë LO_»=K«∞Û QÍHõ. HÍx <å ÉèÏ=O Uq∞\’ `≥Å∞™ê? 'W"åà◊ ukä Uq∞\˜?— Jx XHõ™êi ǨÏ#∞=∞O`«∞}˜‚ Z=~À J_çQÍ~°∞. JO^Œ∞‰õΩ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ '<å‰õΩ ukä"å~° #Hõ∆„`åÅ ÖÏO\˜q Ug ÉÁuÎQÍ `≥eÜ«∞^Œ∞. <Õ#∞ ˆH=ÅO ~å=∞zO`«# =∂„`«O KÕ™êÎ#∞— Jx ["åaKåÛ_»∞. <å "≥·Yi ‰õÄ_® J^Õ. âߺO|ã¨∞: käÜ∂≥ ã¨Ñã≤¶ Åìπ ∞ =∞Ǩ`«∞‡Å∞ L<åfl~°x qâ◊fiã≤™êÎ~∞° . g∞~°∞ ‰õÄ_® ^•xfl #=Ú‡`å~å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=Ùfi <å =∂@Å#∞ #=Ú‡`å#O>Ë, h „Ѩâ◊fl‰õΩ <Õ#∞ J=Ù#<Õ ã¨=∂^è•#q∞™êÎ#∞. HÍx „Ѩã∞¨ `Î åxH˜ D q+¨Ü∂« Åxfl\˜h JÖÏ LO_»x=Ùfi. <å‰õΩ HÍã¨Î #Ü«∞=∞Ü«∂ºHõ #∞=Ùfi =∞m§ ~å. h‰õΩ <åѨ@¡ qâßfiã¨O Hõ#∞Hõ L#fl@¡~Ú`Õ h‰õΩ âßOu ÅaèOKÕ =∂~°æ"Õ∞q∞\’ `≥Å∞ã¨∞OÎ k. #∞=Ùfi K«∂ã¨∂<Î Õ L<åfl=Ù Hõ^• – <Õ#∞ ^è#Œ O, =¢™êÎÅ∞ Ug ã‘fiHõiOK«#∞. WHõ¯_» ZÖÏO\˜ HÍ#∞HõÅ∞ K≥eO¡ K«=Åã≤# ѨxÖË^∞Œ HÍ|>Ëì WO`«=∞Ok [#O WHõ¯_»‰Ωõ =™êÎ~∞° . (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) (_®Hõì~°∞`À) ''h‰õΩ WÖÏ K≥|∞`«∞<åfl#x =∞~ÀÖÏ ÉèÏqOK«=^Œ∞Ì HÍx #∞=Ùfi ^èŒ#O, ¿Ñ~°∞ „Ѩu+¨ªÅ∞, ÖˇHõÛ~°∞¡ W=fi_»O "≥Ú^ŒÖˇ·#"å\˜#xfl\˜h HÍ=Åã≤#O`«QÍ J#∞ÉèíqOKå=Ù. „Ѩã¨∞Î`«O H˘xfl ~ÀAÅ áê@∞ =∞#ã¨∞û#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç ÃÑ·# ÅQÆflO K≥~Úº. WHõ¯_»‰õΩ JѨC_»Ñ¨C_»∞ =ã¨∂Î LO_»∞. P^蕺u‡Hõ „Ѩã¨OQÍÅ∞ q#_»O=Å¡ LnÌѨ# HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.—— HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« _®Hõì~°∞ |Ü«∞Å∞^Õ~°_®xH˜ ÖËz xÅ|_®¤_»∞. WO`«Ö’ ysâòѶ¨∞’+π QÆkÖ’H˜ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. ysâò#∞ K«∂ã≤ _®Hõì~°∞ ã¨O|~°Ñ¨_çáÈ`«∂ =∞m§ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. _®Hõì~°∞ (ysâò#∞ K«∂ѨÙ`«∂): <Õ#∞ WHõ¯_» ‰õÄ~°∞Û#flO`« ¿ãѨ٠W`«_»∞ ~å<Õ~å_»∞. <Õ#∞ |Ü«∞Å∞^Õ~°_®xH˜ ÖË=QÍ<Õ, =zÛ ‰õÄ~°∞ÛO\Ï_»∞. ysâò, _®. ã¨~å¯~üÅ∞ W^ŒÌ~°∂ _®Hõì~°∞ ™ê÷Ñ≤Oz# Science Association (q*Ï˝# ã¨Oã¨÷) QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»∞HÀ™êQÍ~°∞.

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

j

511

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: XHõ~ÀA #∞=Ùfi ##∞fl JHõ¯_»‰õΩ fã¨∞‰õΩ "≥à◊§=Ó? _®Hõ~ì ∞° : g∞~°∞ JHõ¯_»‰Ωõ =KåÛ~°O>Ë ÉèQí =Æ O`«∞_ç J^Œ∞ƒù`« HÍ~åºÅ#∞ K«∂ã≤ ã¨Ê $Ç¨Ï HÀÖ’Ê`å~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: x[OQÍ<å?

^•fi^Œâ◊ ѨiKÕÛù^ŒO _®.ã¨~å¯~ü`À ysâò, #ˆ~O„^Œ∞Å ã¨OÉèÏ+¨} _®Hõì~°∞(ysâò`À): g∞~°∞ U"≥∞ÿ<å K≥Ü«∞ºO_ç HÍx,do not worship him as God (DÜ«∞#∞fl ÉèQí =Æ O`«∞_çQÍ =∂„`«O P~åkèOK«HOõ _ç). WO`«=∞Oz =ºH˜HÎ ,˜ `«Å uiˆQÖÏ g∞~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~∞° ? ysâò: #<ÕflO KÕÜ«∞=∞O\Ï~°O_ç, =∞Ǩâ◊Ü«∂? Z=Ô~·`Õ ##∞fl D ã¨O™ê~° ™êQÆ~°O #∞O_ç `«iOѨKÕâß~À, JO`«HõO>Ë =ÚYºOQÍ <å ã¨Oâ◊Ü«∂Åxfl\˜h áê~°„^ÀÖÏ~À PÜ«∞#∞fl U=∞x ÉèÏqOK«=∞O\Ï~°∞? PÜ«∞# =∞ÖÏxfl ‰õÄ_® Pâ◊√^ŒúOQÍ ÉèÏqOK«*ÏÅ#∞. _®Hõ~ì ∞° : =∞ÅO q+¨Ü∞« OÖ’ <å‰õį_® ZÖÏO\˜ U=yOÑ¨Ó ÖË^∞Œ . XHõ™êi XHõ ^Œ∞HÍ}^•~°∞_ç JÉσ~Úx zH˜`«û xq∞`«ÎO <å Pã¨∞Ѩ„uH˜ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. J`«_»∞ JHõ¯_Õ =∞Åqã¨~°˚# KÕâß_»∞.

JO^Œ~∂° ~°∞=∂à◊`¡ À =Ú‰õΩ¯Å∞ =¸ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. <Õ#∞ P JÉσ~Ú „ѨH¯õ <Õ J~°QOÆ @¿ãѨ٠‰õÄ~°∞Û<åfl#∞ HÍx =Ú‰õΩ¯ =∂„`«O =¸ã¨∞HÀÖË^Œ∞. áêH©"å_»∞ `˘>ˇìÖ’ =∞ÖÏxfl Z`«∞ÎH˘x áÈÜÕ∞@ѨC_»∞ <Õ#∞ =Ú‰õΩ¯ =¸ã¨∞HÀÖË^Œ∞. áêH©"å_çH© <å‰õÄ `å~°`«=∞ºO ÖË^Œ∞ Hõ^•. =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ J`«}˜‚ z#flK«∂Ѩ٠K«∂_»_»"≥∞O^Œ∞‰õΩ? <Õ#∞ DÜ«∞# (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å) áê^Œ^èŒ∂ox Hõà◊§‰õΩ J^Œ∞ÌHÀÖË<å Uq∞\˜? WkQÀ K«∂_»O_ç (_®Hõì~°∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å áê^Œ^èŒ∂ox ã‘fiHõiOKå_»∞.) ysâò: D â◊√Éèí =ÚǨ˙~åÎ# ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® ǨÏ~°¬^è•fi<åÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. _®Hõì~°∞: XHõ =∞x+≤ áê^Œ^èŒ∂ox ã‘fiHõiOK«_»OÖ’ J^Œ∞ƒù`«O U=ÚOk? WkQÀ K«∂_»O_ç, <Õ#∞ JO^Œi áê^Œ^èŒ∂ox ã‘fiHõiOK«QÆÅ#∞. (_®Hõì~°∞ JO^Œi HÍà◊§‰õΩ „"≥ÚHõ¯™êQÍ_»∞) #ˆ~O„^Œ∞_»∞( _®Hõì~°∞`À): DÜ«∞#∞fl "Õ∞=Ú ÉèíQÆ=O`«∞_çÖÏ ÉèÏq™êÎ=Ú. Jk ZÖÏO\˜^À `≥Å∞™ê? Vegetable creation, Animal creation (âßHõ ã¨$+≤ì [O`«∞ ã¨$+≤ì) #_»∞=∞ XHõ KÀ@ Wk "≥ÚHͯ ÖËHõ [O`«∞"å Jx x~åúiOK«_O» Hõ+"ì¨ ∞≥ áÿ È`«∞Ok. J^Õq^èOŒ QÍ =∂#=Ö’HÍxH˜, ^Õ=Ö’HÍxH˜ #_»∞=∞ XHõ ã≤÷uÖ’, XHõ =ºH˜Î =∂#=Ù_® ÖËHõ ^Õ=Ù_® Jx x~åúiOK«_»O ZO`ÀHõ+¨ìO. _®Hõì~°∞: J^Õ `«=Ú‡_»∂, ^Õ=Ù_ç q+¨Ü«∞OÖ’ WÖÏO\˜ LѨ=∂<åÅ∞ K≥Å¡=Ù. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: DÜ«∞# God (^Õ=Ù_»∞) Jx <Õ#∞ K≥Ñʨ _»O ÖË^∞Œ HÍx Godlike man (^Õ=Ù_çÖÏO\˜ =∞x+≤) Jx K≥|∞`«∞<åfl#∞. _®Hõì~°∞: Z=Ô~=i ÉèÏ"åÅ#∞ "åi =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ J}z"Õã¨∞HÀ"åe. "å\˜x |Ü«∞@‰õΩ „Ѩ^Œi≈OK«_»O =∞Ozk HÍ^Œ∞. <å ÉèÏ"åÅ#∞ J~°÷O KÕã¨∞H˘<Õ "å~°∞ Z=~°∂ ÖË~°∞. <å PѨÎq∞„`«∞Å∞ ‰õÄ_® ##∞fl ^ŒÜ«∂^•H˜∆}ºO ÖËx"å_»∞QÍ ÉèÏq™êÎ~°∞. JO`≥O^Œ∞‰õΩ, H˘xfl~ÀAÅ QÆ_çKåHõ g∞~°∞ ‰õÄ_® ##∞fl Jáê~°÷O KÕã¨∞H˘x K≥ѨC^≥|ƒÅ`À |Ü«∞@‰õΩ `«iq∞"Õ™êÎ~À, U"≥∂?

512

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J^Õq∞\˜, JÖÏ =∂\Ï¡_»`å=Ù? g~°O^Œ~°∂ x#∞fl ZO`«QÍ „¿Ñq∞™êÎ~°x! #∞=Ùfi =™êÎ=x g~°O^Œ~°∂ h HÀã¨O Z^Œ∞~°∞ `≥#∞flÅ∞ K«∂ã¨∞ÎO\Ï~°∞. ysâò: WHõ¯_» L#fl "å~°O^ŒiH© g∞ g∞^Œ ZO`À Q“~°=O LOk. _®Hõì~°∞: <å ÉèÏ~°º, ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ‰õÄ_® ##∞fl Hard hearted (Hõ~îÀ~° ǨÏ$^ŒÜ«Ú_ç) QÍ<Õ `«Å∞™êÎ~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë <Õ#∞ <å ÉèÏ"åÅ#∞ Z#fl_»∂ "≥Å¡_çOK«#∞ Hõ^•! ysâò: JÜ«∂º, =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ g∞~°∞ Hõhã¨O g∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å g∞^Œ ^ŒÜ«∞`«Åz S<å 㨈~, g∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞ Hõ"å\ÏÅ#∞ `≥~°=O_ç. _®Hõì~°∞: U=∞x K≥ѨÊ=∞O\Ï=Ù? g∞HõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ <å‰õΩ ÉèÏ"å"Õâ◊O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. I shed tears in solitude (UHÍO`«OÖ’ Hõhfl~°∞ HÍ~°∞ã¨∞ÎO\Ï#∞) (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À) Jk 㨈~, ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ g∞~°∞ W`«~°∞Å ^ÕǨÅ g∞^Œ áê^•Å∞ "≥∂ѨÙ`å~°∞ Hõ^•! Jk =∞Ozk HÍ^Œ∞ ã¨∞=∂!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <å‰õΩ `≥e¿ã JÖÏ KÕã¨∞Î<åfl##∞‰õΩO@∞<åfl"å? _®Hõì~°∞: P Ѩx =∞Ozk HÍ^Œ∞ Jx g∞~°∞ ‰õÄ_® ÉèÏq™êÎ~°∞ Hõ^•! U=∞O\Ï~°∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÉèÏ=ã¨=∂kèÖ’ <å‰õΩ U=∞=Ù`«∞O^À h‰õΩ ZÖÏ q=iOK«QÆÅ#∞? P ã≤÷u #∞O_ç H˜OkH˜ ky=zÛ# `«~°∞"å`« D ~ÀQÆO |Ǩïâß P ã≤÷`«∞Å HÍ~°}OQÍ<Õ =zÛO^Õ"≥∂#x <å‰õΩ H˘xfl ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ JxÑ≤ã∞¨ OÎ k. ÉèQí =Æ ^•ƒù=OÖ’ <å‰õΩ L<å‡^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok, ^≥"· À<å‡^ŒO`À JÖÏ J~ÚáÈ`«∞Ok. JO^Œ∞‰õΩ <Õ<ÕO KÕÜ«∞#∞? _®Hõì~°∞: ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’ W`«~°∞ÅÃÑ· áê^•Å∞ "≥∂Ѩ_»O =∞Ozk HÍ^Œ<Õ DÜ«∞# XѨC‰õΩO@∞<åfl~°∞. `å#∞ KÕã≤# Ѩx JѨKå~°=∞x `≥Å∞ã¨∞‰õΩx qKå~°O =ºHõÎѨ~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): #∞=Ùfi `≥e"≥·#"å_çq Hõ^•! #∞=Ùfi =∂\Ï¡_»"≥O^Œ∞Hõx? q+¨Ü«∂#flO`å _®Hõì~°∞‰õΩ qâ◊^ŒÑ¨~°∞K«∞. ysâò (_®Hõì~°∞`À): =∞Ǩâ◊Ü«∂, g∞~°∞ `«Ñ¨CQÍ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’ Éèí‰õΩÎÅ∞ ^ÕǨÅ#∞ `åH˜#O^Œ∞‰õΩ HÍ^Œ∞ DÜ«∞# qKå~°O =ºHõÎѨ~°∞™ÈÎOk. DÜ«∞# ^ÕǨÏO Ѩiâ◊√^Œú"≥∞ÿ#k. Éèí‰õΩÎÅ "Õ∞Å∞ HÀˆ~ DÜ«∞# "åix JÖÏ ã¨Ê $t™êÎ~°∞. D q^èŒOQÍ "åix ã¨Ê $tOz "åi áêáêÅ∞ „QÆÇ≤ÏOz #O^Œ∞<Õ D "åºkè ã¨O„Hõq∞Oz#^Õ"≥∂#x DÜ«∞# H˘xfl ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ J#∞‰õΩO\Ï~°∞. ''g∞ ã¨OQÆ`Õ fã¨∞HÀO_ç. g∞‰õΩ Hõ_»∞ѨÙ<˘Ñ≤Ê =zÛ#ѨC_»∞, ~å„uà◊√§ x„^Œ áȉõΩO_® K«^Œ∞=Ù`«∞#flѨC_»∞ JO^Œ∞‰õΩ g∞~°∞ qKåiOK«ÖË^•? JO^Œ∞Hõx ~å„uà◊√§ "Õ∞Å∞H˘x K«^Œ=_»O HÍx Ѩx J=Ù`«∞O^•? [|∞ƒ KÕã≤O^Œx DÜ«∞# ‰õÄ_® HÍã¨Î qKåiOz LO\Ï~°∞, JO`Õ. HÍx Éèí‰õΩÎÅ Ü≥∂QƈH∆=∂ÅÔH· "åix ã¨Ê $tOK«_»O JѨKå~°=∞x DÜ«∞# `«ÅOK«_»OÖË^Œ∞ ã¨∞=∂!—— D =∂@Å∞ qx _®. ã¨~å¯~ü K«H˜`«∞_≥· ''h =^ŒÌ <Õ#∞ F_çáÈÜ«∂#∞. h áê^Œ^èŒ∂o ã‘fiHõi™êÎ#∞—— JO@∂ ysâò HÍà◊§‰õΩ #=∞㨯iOKå_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ #ˆ~O„^Œ∞_ç`À, ''Z=Ô~·<å U"≥∞ÿ<å

j

t+¨µºÅ‰õΩ tHõ∆}

j

513

K≥ѨÊx=Ùfi. ysâò `≥eq `Õ@Å#∞ =∂„`«O XѨCHÀ=Åã≤O^Õ—— J<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (_®Hõì~°∞`À): g∞~°∞ P q+¨Ü«∂xfl =∞~À ^Œ$HÀ¯}O #∞O_ç PÖ’zOK«O_ç.

Scientific Research HÀã¨O (q*Ï˝#âßG Ѩiâ’^èŒ#ÅÔH·) g∞~°∞ P~ÀQƺO ‰õÄ_® ÖˇHõ¯ KÕÜ«∞‰õΩO_® rq`åxfl ^è•~°áÈ™êÎ~°∞ Hõ^•! HÍx ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ ã¨O|OkèOz# *Ï˝#O J<Õk Grandest of all Sciences (ã¨~Àfi`«¯ $+¨ì *Ï˝#O) – =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ P *Ï˝#O ã¨=Úáêi˚OKÕ xq∞`«ÎO P~ÀQͺxfl ÅHõ∆ ºÃÑ@ìHõáÈ=_»O Jã¨Ç¨Ï[O HÍ^Œ∞ Hõ^•! _®Hõì~°∞: Uã¨∞„H©ã¨∞Î, K≥·`«#∞º_»∞, |∞^Œ∞ú_»∞, =∞ǨÏ=∞‡^£ "≥Ú^ŒÖˇ·# =∞`åKå~°∞ºÅO^Œ~°∂ z=iH˜ JǨÏOHÍ~°Ñ¨Ói`«∞ÅÜ«∂º~°∞. "å~°O^Œ~°∂ '<Õ#∞ K≥Ñ≤ÊO^Õ "Õ^ŒO— J<åfl~°∞. Wk ZO`« â’K«hÜ«∞O! ysâò (_®Hõì~°∞`À): JÜ«∂º, g∞~°∞ =∞m§ J^Õ `«Ñ¨C KÕã¨∞Î<åfl~°∞. g∞~°∞ "åix JǨÏOHÍ~°Ñ¨Ói`«∞Åx JO@∞<åfl~°∞. "åiÖ’ g∞~°∞ D ^Àëêxfl ZOKå~°∞. D HÍ~°}O KÕ`« q∞=∞‡efl ‰õÄ_® JǨÏOHÍ~°Ñ¨Ói`«∞Å∞QÍ [=∞Hõ@ì=K«∞Û. _®.ã¨~å¯~ü Ug∞ |^Œ∞e=fiÖË^Œ∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (_®Hõì~°∞`À): We offer worship to him bordering on divine worship. ("Õ∞=Ú DÜ«∞#∞fl ÉèíQÆ=O`«∞_çQÍ<Õ P~åkèã¨∞Î<åfl=∞x K≥ѨCHÀ"åe) gi =∂@Åhfl qO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ѩã≤ÉÏÅ∞_çÖÏ P#O^ŒOQÍ #=Ùfi`«∞<åfl~°∞.

j

jj

514

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

48 âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO _®. ã¨~å¯~ü WO\’¡ '=∞— QÆ∞~°∞"å~°O, JHÀì|~ü 29, 1885

ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O ѨkQÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ѩiã≤÷ux `≥Å∞Ѩ_®xH˜ âßOMÏi\’ÖÏÖ’x _®IIã¨~å¯~ü WO\˜H˜ '=∞— =KåÛ_»∞. W^ŒÌ~°∂ =∂@Ö’¡ Ѩ_®¤~°∞. _®Hõì~°∞: _®IIaǨs ÉèÏ^Œ∞sk ZѨC_»∞ K«∂ã≤<å XHõ¯>Ë ™È^≥! `«# ^ÕǨÏO #∞O_ç P`«‡ |Ü«∞@‰õΩ ~å=_»O ÔQ^ä≥ (Goethe) K«∂âß_»x J`«_»∞ K≥|∞`«∞O\Ï_»∞. Jk ZO`« Pâ◊Û~°º"≥∂ Hõ^•! '=∞—: WÖÏO\˜ K«~°ÛÅ`À „ѨÜ≥∂[#O Uq∞@x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥|∞`«∞O\Ï~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_ç áê^ŒÑ¨^•‡Å Ѩ@¡ ÉèíH˜Îx ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ=_®xˆH ã¨∞=∂ =∞#O D Éèí∂g∞‡^Œ‰õΩ =zÛOk Jx PÜ«∞# =zã¨∞ÎO\Ï~°∞. =∂q∞_ç Ѩà◊§#∞ u#_®xH˜ `À@‰õΩ "≥o§# =ºH˜Î Hõ^äŒ#∞ PÜ«∞# =∂‰õΩ K≥|∞`«∞O\Ï~°∞. P =ºH˜Î `À@‰õΩ "≥o§# `«~°∞"å`« Ѩà◊√§ u#_®xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ XHõ ÃÑxûÅ∞, HÍy`«O KÕ`«Ñ¨@∞ìH˘x `À@Ö’ K≥@∞¡ Zxfl, H˘=∞‡Å∞ Zxfl, P‰õΩÅ∞ Zxfl Jx ÖˇHõ¯ÃÑ_»∞`«∂ „"åã¨∞HÀ™êQÍ_»∞. `À@ HÍѨÖÏ"å_»∞ Jk K«∂ã≤ '#∞"ÕfiO KÕã¨∞Î<åfl=Ù? WHõ¯_»‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ =KåÛ=Ù?— Jx J_çˆQã¨iH˜ P =ºH˜Î '<Õ#∞ =∂q∞_ç Ѩà◊√¡ u#_®xH˜ =KåÛ#∞. „Ѩã¨∞Î`«O K≥@∞¡, H˘=∞‡Å∞, P‰õΩÅ∞ Zxfl L<åfl~Ú Jx ÖˇHõ¯ ÃÑ_»∞`«∞<åfl#∞— J<åfl_»∞. Jk qx P HÍѨÖÏ"å_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞: '#∞=Ùfi =∂q∞_çÑਠ√◊ ¡ u#_®xH˜ =KåÛ=Ù. Ѩà§◊ #∞ uxáÈ. `«H¯˜ # ÖˇH¯õ Å`À h Hˆ q∞\˜ Ѩx?— _®Hõì~°∞: N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ™ê~°O „QÆÇ≤ÏOKå~°∞!

PÃÑ·# _®Hõì~°∞ Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu zH˜`«û QÆ∞iOz K≥ѨʙêQÍ_»∞. „Ѩu~ÀA `«# Pã¨∞Ѩ„uH˜ =KÕÛ ~ÀQÆ∞ŠѨ\ ˜ìHõ K«∂Ñ≤OKå_»∞. "≥Ú^Œ\’¡ KåÖÏ=∞Ok ÃÑ^ŒÌ _®Hõì~°∞¡ `«##∞ x~°∞`åûǨÏѨ~°z# "≥·#O, J@∞Ñ≤^ŒÑ¨ H˘O^Œ~°∞ `«#‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ Ñ¨„uHÍ „ѨHõ@#Å∞ WzÛ# L^ŒO`«O '=∞—‰õΩ q=iOKå_»∞.

HÍ¿ãѨܫ∂ºHõ _®.ã¨~å¯~ü, '=∞—Å∞ |O_ç ZHͯ~°∞. ^•iÖ’ ѨÅ∞=Ù~°∞ ~ÀQÆ∞Å Wà◊§‰õΩ "≥o§ _®Hõì~°∞ "åiH˜ zH˜`«û KÕâß_»∞. áê^äŒ∞iÜ«∂Ѷ¨∂\òÖ’ \ÏQÆ∂~ü =OâßxH˜ K≥Ok# XHõi WO\˜H˜ "≥àϧ_»∞. JHõ¯_» HÍã¨Î PÅ㨺=∞~ÚOk. uiy |O_çÖ’ ZH˜¯ '=∞—`À =∂\Ï¡_»™êQÍ_»∞. _®Hõì~°∞: D WO\˜ Ü«∞[=∂x`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆ∞iOz =∂\Ï¡_®#∞. käÜ≥∂ã¨Ñ¶‘, Hõ~°flÖò PÖϯ\ò QÆ∞iOz‰õÄ_® =∂\Ï¡_»∞‰õΩ<åflO. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ DÜ«∞# Ѩ@¡ HÀѨ=∞@, ZO^Œ∞HÀ `≥Å∞™ê? `å#∞ ã¨~°fiA˝_»#x DÜ«∞# _»OÉÏÅ∞ ѨÅ∞‰õΩ`«∞O\Ï_»∞.

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

515

'=∞—: ÖË^Œ∞, ÖË^Œ∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ DÜ«∞# Ѩ@¡ HÀѨO ZO^Œ∞‰õΩ LO_®e? "åi^ŒÌ~°∂ XHõ™êi HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°x q<åfl#∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉèíQÆ=„`«Êã¨OQÍÅ∞ HÍqã¨∞ÎO_»QÍ DÜ«∞# 'F, D q+¨Ü«∂Åhfl <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞ÖË— J<åfl_»@. _®Hõì~°∞: DÜ«∞# 'q*Ï˝# ã¨q∞u— xq∞`«ÎO 32,500 ~°∂áêÜ«∞Å∞ q~åà◊O WKåÛ_»∞. |O_ç |Ü«∞Å∞^ÕiOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å "åºkè QÆ∞iOz, JO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞=Åã≤# zH˜`«ûÅ QÆ∞iOz _®Hõì~°∞ =∂\Ï¡_»™êQÍ_»∞. _®Hõì~°∞ ('=∞—`À): g∞~°∞ PÜ«∞#∞fl ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O fã¨∞‰õΩ "≥àϧ Å#∞‰õΩO@∞<åfl~å? '=∞—: ÖË^OŒ _ç. ^Œ∂~åÉèÏ~°O Hõ^•! HõÅHõ`åÎÖ’<Õ LO>Ë, Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ `«~K° ∂« =zÛ K«∂ã≤áÈ=_®xH˜ ™œHõ~°ºOQÍ LO@∞Ok. _®Hõì~°∞: WHõ¯_» Y~°∞ÛÅ∞ JkèHõO Hõ^•! '=∞—: Y~°∞ÛÅ QÆ∞iOz Éèí‰õΩÎÅ∞ PÖ’zOK«_»O ÖË^Œ∞. PÜ«∞#‰õΩ U W|ƒOn HõÅ∞QƉõΩO_®, ã¨=Úz`« suÖ’ ¿ãqOKåÅ#fl^Õ Éèí‰õΩÎÅ `åѨ„`«Ü«∞O. WHõ¯ _≥·<å, JHõ¯ _≥·<å Y~°∞Û XHõ¯>Ë Hõ^•!

HÍx PÜ«∞#∞fl ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ fã¨∞‰õΩ"≥o`Õ Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞#∞fl WѨÊ\˜ÖÏ `«~°K«∂ ^Œi≈OK«∞HÀÖË~°∞.

kfifÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO _®. ã¨~å¯~ü, _®. ÉèÏ^Œ∞s „ѨÉèí$`«∞Å`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ _®IIã¨~å¯~ü, '=∞— W^ŒÌ~°∂ âߺOѨىõÄ~ü WO\˜H˜ =KåÛ~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ`À áê@∞ `«=∞ QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. _®IIÉèÏ^Œ∞s ‰õÄ_® JHõ¯_» L<åfl_»∞. _®IIã¨~å¯~ü, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å <å_çx ѨsH˜∆Oz PÜ«∞# P~ÀQƺ Ѩiã≤÷u QÆ∞iOz J_çQÍ_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ P^蕺u‡Hõ „Ѩã¨OQÍÅ∞ „áê~°OÉèí=∞Ü«∂º~Ú. _®II ÉèÏ^Œ∞s: Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O Uq∞\’ `≥Å∞™ê? ã¨~°fiO ã¨fiѨflO ÖÏO\˜^Õ! _®II ã¨~å¯~ü: JO`å „Éèí"Õ∞<å? =∞i JÖÏQÆ~Ú`Õ D „Éèí=∞#∞ K«∂¿ã "åÔ~=~°∞? Jã¨Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ D „Éèí=∞? =∞i „Éèí=∞ Jx `≥eã‘, =∞m§ =∂\Ï¡_»_»O ZO^Œ∞‰õΩ? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨`«ºO, HÍx P`«_ç ã¨$+≤ì Pã¨`«ºO J#fl "å^Œ#`À <Õ#∞ UH©ÉèíqOK«#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: D ÉèÏ=O K«Hõ¯xk – 'F ÉèíQÆ=O`«∞_®, #∞=Ùfi „ѨÉèí∞qfi, <Õ#∞ ^•ã¨∞}˜‚— J<Õ@@∞=O\˜ ÉèÏ=O Wk. ^ÕǨÏO Ü«∞^ä•~°÷"Õ∞ J#fl É’^èŒ L#flO`«=~°‰õΩ, '<Õ#∞—, '#∞=Ùfi— J#fl Z~°∞Hõ L#flO`«=~°‰õΩ ¿ã=º ¿ã=Hõ ÉèÏ="Õ∞ =∞Ozk. '<Õ<Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚— J#fl ÉèÏ=O =∞Ozk HÍ^Œ∞. ''=∞~À ã¨OQÆu K≥áêÊe. #∞=Ùfi D QÆkx XHõ „ѨHõ¯ #∞O_ç K«∂ã≤<å ÖËHõ QÆk =∞^茺֒ xÅ|_ç K«∂ã≤<å #∞=Ùfi K«∂¿ãk W^Õ QÆkx.—— _®II ÉèÏ^Œ∞s (_®Hõì~°∞`À): WѨC_»∞ <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# q+¨Ü«∂Åhfl "Õ^•O`«OÖ’ L<åfl~Ú. #∞=Ùfi âߢ™êÎÅ∞ J^茺ܫ∞#O K≥~Úº, JѨC_»∞ D q+¨Ü«∂Åhfl h‰õΩ J=QÆ`«=∞=Ù`å~Ú. _®Hõ~ì ∞° : JÖÏ JO\Ï"≥O^Œ∞‰õΩ? DÜ«∞# (N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞) âߢ™êÎÅ∞ K«kq ѨO_ç`∞« ÅÜ«∂º~å Uq∞\˜?DÜ«∞# ‰õÄ_® <å Jaè„áêÜ«∂xfl ã¨=∞i÷™êÎ~∞° . âߢ™êÎÅ∞ K«^=Œ ‰õΩO_®<Õ *Ï˝#O á⁄O^ŒÖ=Ë ∂?

516

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx âߢ™êÎÅ#∞ W`«~°∞Å∞ K«^Œ∞=Ù`«∞O_»QÍ <Õ#∞ ZO`«QÍ<À q<Õ"å_çx. _®Hõì~°∞: Z=Ô~·<å =ºH˜Î, ˆH=ÅO q#fl@¡~Ú`Õ q+¨Ü«∂xfl Jáê~°÷O KÕã¨∞H˘<Õ „Ѩ=∂^ŒO LOk. J~Ú`Õ g∞ ã¨OQÆu "Õ~°∞.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ áê^Œ #=∞™ê¯~°O QÆ∞iOz _®.ã¨~å¯~ü) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~°∞`À): <Õ#∞ Ñ≤zÛ"å_ç#x #∞=Ùfi J<åfl=@ Hõ^•! JO^Œ∞ˆH g~°∞ ('=∞— `«k`«~°∞Å∞) h =^ŒÌ‰õΩ ~å=_®xH˜ W+¨ìѨ_»~°∞. _®Hõì~°∞ ('=∞— =OHõ K«∂ã¨∂Î): <Õ#∞ P =∂@ J#ÖË^Õ! HÍx g∞‰õΩ JǨÏOHÍ~°O LO^Œx =∂„`«O K≥áêÊ#∞. g~°O^Œ~°∂ g∞ áê^•Å‰õΩ „"≥ÚH˜¯ Hõà◊§Hõ^Œ∞̉õΩO\Ï~°∞ Hõ^•! ^•xfl g∞ Ô~O^Œ∞‰õΩ J#∞=∞u™êÎ~°∞? '=∞—: ÖˉõΩO>Ë Éèí‰õΩÎÅ∞ qÅÑ≤™êÎ~°∞. _®Hõì~°∞: JÖÏ KÕÜ«∞_»O `«Ñ¨C Jx "åiH˜ q=iOKåe. '=∞—: "Õ∞=Ú JÖÏ KÕ¿ãÎ =∞@∞‰õΩ g∞ ÔHO^Œ∞‰õΩ JÉèíºO`«~°O? ã¨~°fiÉèí∂`åÅÖ’#∂ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ L<åfl_»∞ Hõ^•! _®Hõì~°∞: <Õ#∞ HÍ^Œ##∞. JÖÏQÆ~Ú`Õ JO^Œi HÍà◊§‰õΩ „"≥ÚHͯe. '=∞—: H˘O^ŒiÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞_ç Jaè =ºH©ÎHõ~°} JkèHõOQÍ LO@∞Ok. h~°∞ ã¨~°fi„`å LOk. HÍx H˘Å#∞, #k, ã¨=Ú„^ŒO – g\˜Ö’ Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. g∞~°∞ á¶ê~°_Õ‰õΩ (âßGA˝_»∞) WzÛ#O`« Q“~°=O H˘`«ÎQÍ a.Ü«∞ã‘û. áêã¨~Ú# q^•ºi÷H˜ W™êÎ~å? _®Hõì~°∞: h =∂@ <Õ#∞ XѨC‰õΩO\Ï#∞. HÍx g∞~°∞ DÜ«∞#∞fl ÉèíQÆ=O`«∞_çQÍ ZO^Œ∞‰õΩ ¿Ñ~˘¯O\Ï~°∞? '=∞—: =∞#O Ѩ~°ã¨Ê~°O #=∞™ê¯~åÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO\Ï "≥∞O^Œ∞‰õx? JO^Œi ǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’#∞ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ L<åfl_»<Õ ÉèÏ=#`À<Õ Hõ^•! g∞~°∞ D q+¨Ü∂« Å QÆ∞iOz Z‰õΩ¯=QÍ PÖ’zOz#@∞¡ ÖË^∞Œ .

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~°∞`À): H˘xfl =ã¨∞Î=ÙÖ’¡ ÉèíQÆ=O`«∞_ç Jaè =ºH©ÎHõ~°} JkèHõOQÍ LO@∞O^Œ#fl q+¨Ü«∞O h‰õΩ Wk=~°ˆH K≥áêÊ#∞. XˆH ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ∞ <ÕÅ g∞^Œ Ѩ_ç#ѨC_»∞ XHõ q^èŒOQÍ#∂, K≥@∞ìÃÑ·# =∞~À q^èŒOQÍ#∂, J^ŒÌO g∞^Œ =∞~À q^èŒOQÍ#∂ „ѨuaOa™êÎ~Ú. q∞QÆ`å "å\˜`À áÈe¿ãÎ J^ŒOÌ g∞^Œ „ѨuaOaOK«_O» Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. WHõ¯_» L#fl Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ „ѨÇ¨ ^¡ ∞Œ x`À áÈÅÛQÆÅ=∂? „ѨǨ¡^Œ∞_»∞ `«# =∞<À„áê}ÏÅ#∞ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ã¨=∞iÊOKå_»∞. _®Hõì~°∞ Ug∞ |^Œ∞Å∞ ѨÅ∞HõÖË^Œ∞. JO^Œ~°∂ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~°∞`À): WÖÏ K«∂_»∞, h‰õΩ nx (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å) Ѩ@¡ PHõ~°¬} LOk. g∞~°O>Ë <å‰õΩ Jaè=∂#O Jx #∞"Õfi Hõ^• K≥áêÊ=Ù. _®Hõì~°∞: g∞~°∞ Child of Nature („ѨHõ$u tâ◊√=Ù) ÖÏO\˜ "å~°∞. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ g∞‰õΩ WÖÏ K≥|∞`ÀOk. [#O g∞ áê^•Å‰õΩ #=∞㨯iOK«_»O K«∂¿ãÎ <å‰õΩ ÉÏ^èŒ "Õã¨∞ÎOk. WO`« =∞Oz =∞x+≤x g~°O`å áê_»∞ KÕã¨∞Î<åfl~°x JxÑ≤ã¨∞ÎOk. ˆHâ◊"£¿ã<£#∞ ‰õÄ_® PÜ«∞# Éèí‰õΩÎÅ∞ JÖψQ áê_»∞KÕâß~°∞. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ K≥¿ÑÊk q#O_ç.

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

517

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=Ùfi K≥¿ÑÊk q#_»=∂! #∞=Ùfi J`åºâßѨ~°∞_çq, HÍ=Ú‰õΩ_çq, JǨÏOHÍiq! ÉèÏ^Œ∞s (_®Hõ~ì ∞° `À): JO>Ë g∞Ö’ r=`«fi |∞kú LO^Œx K≥|∞`«∞<åfl~°∞. HÍ=∞O, JǨÏOHÍ~°O, ^èŒ#O HÍ"åÅ#fl Pâ◊, ¿Ñ~°∞„Ѩu+¨ªÅÔH· J`åºâ◊Ѩ_»@O – W"Õ r=Ù_ç ÅHõ∆}ÏÅ∞. r=ÙÅ <≥·[O W^Õ. _®Hõì~°∞ (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): g∞~°∞ WÖÏ JO>Ë <Õ#∞ <å Ѩx K«∂ã¨∞H˘x "≥o§áÈ`å#∞. `«H˜¯# „Ѩã¨OQÍÅ`À <å‰õΩ ѨxÖË^Œ∞. HÍx K«~°Û‰õΩ ky`Õ =∂„`«O L#fl^Œ∞#fl@∞¡ K≥Ñ≤Ê"Õ™êÎ#∞.

(J#∞Ö’=∞O, qÖ’=∞O - L`«Î=∞, =∞^茺=∞, J^èŒ=∞ Éèí‰õΩÎÅ∞) JO^Œ~°∂ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ _® IIÉèÏ^Œ∞s`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ÉèÏ^Œ∞s`À): q+¨Ü«∞O Uq∞\’ `≥Å∞™ê? DÜ«∞# (_®II ã¨~å¯~ü) '<Õu, <Õu— Jx qKå~°} KÕã¨∂Î J#∞Ö’=∞ „Hõ=∞OÖ’<Õ áÈ`«∞<åfl_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ r=Ù_»∞ HÍ^Œ∞, [QÆ`«∞Î HÍ^Œ∞† ã¨$+≤ìH˜ Jf`«∞_»∞ – WÖÏO\˜ qKå~°} DÜ«∞# KÕã¨∞Î<åfl_»∞. HÍx qÖ’=∞ „Hõ=∂xH˜ =zÛ#ѨC_»∞ ã¨~°fiO ÉèíQÆ=#‡Ü«∞OQÍ JOwHõi™êÎ_»∞. ''J~°\ ˜K≥@∞ì Ѩ@ìÅ#∞ fã≤"Õã¨∂Î áÈ~Ú#ѨC_»∞ ^Œ=fi ÅÉèíº=∞=Ù`«∞Ok. J~°\ ˜ Ѩ@ìÅ∞, J~°\ ˜ ^Œ=fi J#flq "Õˆ~fi~°∞ =ã¨∞Î=ÙÅ∞. Ѩ@ìÅ∞ ^Œ=fi HÍ^Œ∞† ^Œ=fi Ѩ@ìÅ∂ HÍ^Œ∞. HÍx z=~°QÍ Ñ¨@ìÅ∞ ÖˉõΩO_® ^Œ=fi, ^Œ=fi ÖˉõΩO_® Ѩ@ìÅ∞ LO_»=h, Ô~O_»∂ Hõeã≤ J~°\ ˜K≥@∞ì J<Õ XˆH =ã¨∞=Î Ù‰õΩ K≥Ok#=h =∞x+≤ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. ÉèQí =Æ O`«∞_Õ W~°"·≥ <åÅ∞QÆ∞ `«`åÎ fiÅ∞QÍ J~Ú=Ù<åfl_»∞, =∂#=Ù_çQÍ q~ålÅ∞¡ `«∞<åfl_»∞. (_®Hõì~°∞`À) ''Éèí‰õΩÎÅ∞ L`«Î=∞, =∞^茺=∞, J^èŒ=∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ Jx =¸_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ LO\Ï~°∞. 'ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ JHõ¯_» L<åfl_»∞— Jx JO\Ï_»∞ J^èŒ=∞ Éèí‰õΩÎ_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, ã¨$+≤ì "Õˆ~fi~°∞ J#flk J`«_ç `«ÅOѨÙ. =∞^茺=∞ Éèí‰õΩÎ_»∞ 'ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ JO`«~åºq∞— JO\Ï_»∞. J`«_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ ^Œi≈™êÎ_»∞. 'ÉèíQÆ=O`«∞_Õ D ã¨=∞ã¨ÎO J~Ú L<åfl_»∞, PÜ«∞<Õ W~°"≥· <åÅ∞QÆ∞ `«`åÎ fiÅ∞QÍ J~Ú=Ù<åfl_»∞— Jx QÍOKÕ"å_»∞ L`«=Î ∞ Éè‰í Ωõ _Î ∞» . ÃÑ<· å, „H˜O^•, ã¨~fi° =¸ ÉèQí =Æ O`«∞_çQÍ<Õ P`«_»∞ ^Œi≈™êÎ_»∞. ''#∞=Ùfi w`«, ÉèÏQÆ=`«O, "Õ^•O`«O – g\˜ #xfl\˜h K«^Œ∞=Ù. JѨC_»∞ D q+¨Ü«∂Åxfl\˜h J=QÆ`«O KÕã¨∞HÀQÆÅ=Ù. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨$+≤ìÖ’ ÖË_® Uq∞\˜?—— _®Hõì~°∞: PÜ«∞# JxflKÀ\Ï¡ L<åfl_»∞. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞#∞fl "≥^Œ∞HõÖË=Ú. `«~°∞"å`« ã¨OÉèÏ+¨} J#ºq+¨Ü«∂Å "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞~°eOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ã¨~°fi^• ÉèÏ"å=ã¨÷ʼnõΩ Ö’#=Ù`«∞O\Ï~°∞. Wk PÜ«∞# "åºkèx „ѨHÀÑ≤OѨKտ㠄Ѩ=∂^ŒO LO^Œx _®Hõì~°∞ K≥|∞`«∞<åfl_»∞. _®II ã¨~å¯~ü (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): g∞~°∞ g∞ ÉèÏ"å"Õâßxfl x„QÆÇ≤ÏOK«∞HÀO_ç. <å‰õį_® ZO`«QÍ<À ÉèÏ"å"ÕâO◊ HõÅ∞QÆ∞`«∂ LO@∞Ok. JѨC_»∞ <Õ#∞ g∞ HõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ <å@ºO KÕÜ∞« QÆÅ#∞. z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (#=Ùfi`«∂): ÉèÏ"å"Õâ◊O =∞iHÍã¨Î JkèHõi¿ãÎ UO KÕ™êÎ~°∞?

518

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

_®Hõì~°∞: x„QÆǨÏâ◊H˜Î ‰õÄ_® ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, '=∞— W~°∞=Ù~°∂ _®Hõì~°∞`À ''P, g∞~°∞ JÖψQ ÉèÏqOK«∞HÀ=K«∞Û—— J<åfl~°∞. '=∞— (_®Hõì~°∞`À): Ü«∞^ä•~°÷OQÍ ÉèÏ"À„^ÕHõO Hõey`Õ g∞ˆ~O KÕ™êÎ~À K≥ѨÊQÆÅ~å?

J@∞ÃÑ·# ã¨OÉèÏ+¨}Ö’ _»|∞ƒ QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®Hõì~°∞`À): <å‰õΩ _»|∞ƒ g∞^Œ P=yO[O`≥·<å Pâ◊ ÖË^Œ∞. P ã¨OQÆu h‰õΩ `≥eã≤#^Õ Hõ^•! _®Hõì~°∞: <å‰õį_® _»|∞ƒ g∞^Œ Pâ◊ ÖË^Œ∞. WHõ g∞ ã¨OQÆu "Õˆ~ K≥áêÊÖÏ? =∂ WO\’¡ _»|∞ƒ ÃÑ>ˇì `≥iKÕ LO@∞Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Ü«∞^Œ∞=∞e¡H± ‰õÄ_® WÖψQ Ѩ~°^蕺#OQÍ LO_Õ"å_»∞. Éè’[<åxH˜ ‰õÄ~°∞Û#flѨC_»∞ ‰õÄ_® ZO`«QÍ J#º=∞#ã¨∞¯_»∞ J=Ù`å_»O>Ë, PǨ~°O ~°∞zHõ~°OQÍ LO^• ÖË^• Jx Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ‰õΩO_® "≥Ú`«ÎO u<Õ™êÎ_»∞. Z=Ô~·<å 'U=∞O_ô, Wk u#=^Œ∞Ì. Wk ÉÏQÀÖË^Œ∞— JO>Ë 'P, J=Ù#=Ù#∞. Wk ÉÏQÀÖË^Œ∞— JO\Ï_»∞. ÉèíQÆ=zÛO`«# ^•fi~å J#º=∞#ã¨∞¯Å=_»O, q+¨Ü«∞zO`«# ^•fi~å J#º=∞#ã¨∞¯Å=_»OÖ’ QÆÅ =º`庙êxfl N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ã¨∂zã¨∞Î#fl@∞ì<åfl~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ Éèí‰õΩÎÅ =OHõ ^Œ$+≤ìx ™êiOz, _®Hõì~°∞#∞ K«∂ѨÙ`«∂ z~°∞#=Ùfi`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''WÖÏ K«∂_»O_ç. U^≥<· å =ã¨∞=Î Ù L_çH#˜ ѨC_»∞, Jk "≥∞`«|Î _»∞`«∞Ok. DÜ«∞# Hõi#î OQÍ LO_Õ"å_»∞. „Ѩã¨∞Î`«O ֒ѨŠ#∞O_ç H˘kÌH˘kÌQÍ "≥∞`«Î|_»∞`«∞<åfl_»∞.—— _®Hõ~ì ∞° : U^≥<· å =ã¨∞=Î Ù#∞ L_»HÉõ \ˇ #ì˜ Ñ¨C_»∞ Jk |Ü«∞@ #∞O_Õ "≥∞`«|Î _»_O» „áê~°Oaèã∞¨ OÎ k.

HÍx Jk <å‰õΩ D [#‡Ö’ ™ê^茺Ѩ_»^Õ"≥∂#x J#∞=∂#OQÍ LOk. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) _®II ã¨~å¯~ü |Ü«∞Å∞^Õ~°#∞<åfl_»∞† N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl_»∞. _®Hõì~°∞: [#O g∞ áê^•Å‰õΩ „"≥ÚˆH¯@ѨC_»∞ "åix g∞~°∞ =^ŒÌx "åiOK«ÖË~å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: JO^Œ~°∂ P JYO_» ã¨zÛ^•#O^Œ∞}˜‚ Ѩ@∞ìHÀQÆÅ~å Uq∞\˜? _®Hõì~°∞: JÖÏQÆx g∞~°∞ [#∞ʼnõΩ Uk =∞Ozk, Uk HÍ^Œ∞ J#fl q+¨Ü«∞O K≥áêÊ~å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: [#∞ÅÖ’ ~°∞z ÉèË^ŒO LO@∞Ok, "åi ~°∞K«∞Å∞ "Õ~°∞ "Õ~°∞QÍ LO\Ï~Ú.

P^蕺u‡Hõ rq`åxH˜ JO^Œ~∂° XˆH q^è"Œ ∞≥ #ÿ J~°›`#« ∞ Hõey LO_»~∞° . "åiÖ’ JkèHÍ~°É^Ëè OŒ LO@∞Ok. _®Hõì~°∞: J^Õq∞\˜?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ~°∞zÉèË^ŒO JO>Ë Uq∞\’ `≥Å∞™ê? H˘O^Œ~°∞ KÕѨѨÙÅ∞ã¨∞ uO\Ï~°∞, H˘O^Œ~°∞ "Õ~ÚOz# KÕѨ, H˘O^Œ~°∞ KÕѨT~°QÍÜ«∞ uO\Ï~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ KÕѨѨÙÖÏ=Ù uO\Ï~°∞.

WOHÍ, JkèHÍ~° ÉèË^ŒO J<Õk ‰õÄ_® LOk. =ÚO^Œ∞QÍ J~°\ ˜ K≥@∞ì‰õΩ QÆ∞iÃÑ@ì_»O <Õ~°∞ÛHÀ"åe, P `«~°∞"å`« nѨѨ٠=uÎ, J@∞ÃÑ·# ZQÆ∞~°∞`«∞#fl ѨH˜∆H˜ QÆ∞iÃÑ\ÏìÅx <Õ#∞ K≥|∞`«∞O\Ï#∞.

(JYO_» ^Œ~°≈#O - _®. ã¨~å¯~üH˜ K≥·`«#ºO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok) ã¨O^蕺HÍÅO J~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ^蕺#=∞QÆ∞flÅÜ«∂º~°∞. "åºkè HÍ~°}OQÍ qѨs`«"∞≥ #ÿ ÉÏ^èŒ Ñ¨_»∞`«∞#flѨÊ\˜H© P ÉÏ^èŒO`å „Ñ¨ã¨∞Î`åxH˜ XHõ =¸Å# Ѩ_çáÈ~ÚOk. H˘O^Œ~°∞ PO`«~°OyHõ

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

519

Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨g∞ѨOQÍ ‰õÄ~°∞Ûx `«^ÕHõOQÍ PÜ«∞<Õfl K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. KåÖÏ¿ãѨ\ ˜ =~°‰õΩ PÜ«∞# P ã≤÷uÖ’<Õ LO_çáÈÜ«∂~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ ÉÏǨϺã¨Ê $ǨÏÖ’H˜ =KåÛHõ '=∞—`À "≥∞Å¡QÍ WÖÏ J<åfl~°∞: ''<å =∞#ã¨∞û JYO_»OÖ’ b#"≥∞ÿáÈ~ÚOk. J@∞`«~°∞"å`« J<ÕHõ ^Œ$âߺÅ#∞ QÍOKå#∞. _®Hõì~°∞‰õΩ P^蕺u‡Hõ K≥·`«#ºO HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œ#fl q+¨Ü«∞O K«∂âß#∞. HÍx JO^Œ∞‰õΩ WOHÍ H˘xfl ~ÀAÅ∞ Ѩ_»∞`«∞Ok. WHõÃÑ·# J`«_çH˜ Z‰õΩ¯=QÍ K≥¿ÑÊ Ñ¨x LO_»^Œ∞. =∞~˘Hõifl K«∂âß#∞. 'J`«}˜‚ ‰õÄ_® PHõi¬OK«∞— Jx =∞#ã¨∞û K≥Ñ≤ÊOk. J`«_ç QÆ∞iOz `«~°∞"å`« K≥|∞`å#∞.—— (QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ qq^èŒ LѨ^ÕâßÅ∞) âߺO|ã¨∞, ^˘Hõi _®Hõì~°∞, =∞iH˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ =KåÛ~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "åi`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. âߺO|ã¨∞: PǨ, P ~ÀA g∞~°∞ =∂‰õΩ Zxfl J^Œ∞ƒù`« q+¨Ü«∂Å∞ K≥áêÊ~°∞!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): U q+¨Ü«∂Å∞? âߺO|ã¨∞: *Ï˝<å*Ï˝<åʼnõΩ P=Å UO LO@∞O^Œ#fl q+¨Ü«∞O! N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): Jk q*Ï˝#O. <å<å*Ï˝#O J#flk J*Ï˝#O. ã¨~°fiÉèí∂`åÅÖ’#∞ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ L<åfl_»∞ Jx `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O *Ï˝#O. WHõáÈ`Õ ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ qâı+O¨ QÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xfl q*Ï˝#O JO\Ï~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_ç`À ã¨OÉèÏ+≤OK«_»O, PÜ«∞# =∞#‰õΩ Pf‡Ü«Ú_»∞ J#fl É’^èŒ – nx<Õ q*Ï˝#O JO\Ï~°∞. ''Hõ>ˇìÖ’ Jyfl LOk† Jyfl`«`«Î fiO LOk Jx `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O *Ï˝#O. P Hõ>ˇì#∞ "≥eyOz P =∞O@`À J#flO =O_»∞H˘x Éèí∞lOK«_»O, JÖÏ Éèí∞lOz ѨÙ+≤ìHõ~°OQÍ `«Ü«∂~°=_®xfl q*Ï˝#O JO\Ï~°∞.—— âߺO|ã¨∞ (#=Ùfi`«∂): WOHÍ, =ÚÅ∞¡ QÆ∞iOz# q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® K≥áêÊ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): P, HÍeH˜ =ÚÅ∞¡ QÆ∞K«∞Û‰õΩ#flѨC_»∞ =∞~À =ÚÅ∞¡ HÀã¨O "≥^Œ∞Hõ=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. Ñ≤^ŒÑ¨ ^•x`À HÍeH˜ QÆ∞K«∞Û‰õΩ#fl =ÚÅ∞¡#∞ fã≤"ÕÜ«∂e, J@∞ `«~°∞"å`« P ~Ô O_»∞ =Úà◊§#∂ áê~°"Ü Õ ∞« =Åã≤ LO@∞Ok. J^Õ q^èOŒ QÍ J*Ï˝#=∞<Õ =ÚÅ∞¡#∞ `˘ÅyOK«_®xH˜ *Ï˝#=∞<Õ =ÚÅ∞¡#∞ ¿ãHõiOK«=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. J*Ï˝#O #tOz#ѨC_»∞ *Ï˝<å*Ï˝<åÅ∞ Ô~O_çO\˜h áê~°"ÕÜ«∂e. JѨC_»∞ q*Ï˝#O [xã¨∞ÎOk. âߺO|ã¨∞Ѩ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ „Ѩã#¨ ∞flÅÜ«∂º~°∞. âߺO|ã¨∞ =Ü«∞ã¨∞û =∞o§# =ºH˜.Î „Ѩã∞¨ `Î O« H˘O`«HÍÅO ÉèíQÆ=zÛO`«#Ö’ QÆ_»áêÅx JaèÅ+≤ã¨∞Î<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆ∞iOz qx WHõ¯_»‰õΩ =KåÛ_»∞.J`«_»∞ WHõ¯_»‰õΩ ~å=_»O Wk Ô~O_»=™êi.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (âߺO|ã¨∞`À): Ö∫H˜Hõ „Ѩã¨OQÍÅ#∞ ѨÓiÎQÍ =^Œe ÃÑ@∞ì. ÉèíQÆ¢`«Êã¨OQÍÅ∞ `«Ñ¨Ê J#º q+¨Ü«∂Å∞ Ug =∂\Ï¡_»=^Œ∞Ì. Ö∫H˜Hõ =º‰õΩÎÅ#∞ K«∂_»QÍ<Õ "≥∞Å¡QÍ JHõ¯_»#∞O_ç `«Ñ¨CHÀ. WO`«HÍÅO ã¨O™ê~°O KÕâßHõ JO`å _˘Å¡ Jx `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl=Ù. ÉèíQÆ=O`«∞_˘Hõ¯_Õ =ã¨∞Î=Ù, `«H˜¯#^ŒO`å J=ã¨∞Î=Ù. ÉèíQÆ=O`«∞_˘Hõ¯_Õ ã¨`«ºO, `«H˜¯#^ŒO`å ˆH=ÅO Ô~O_»∞ ~ÀAÅ∞

520

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

=∂„`«O LO_Õk. PY~°∞‰õΩ ã¨O™ê~°O =∂„`«O Uq∞\˜? Jk ˆ~yѨO_»∞`À KÕã≤# T~°QÍÜ«∞ ÖÏO\˜k. ^•xfl uO^•=∞#fl P~å@O [xã¨∞ÎOk. HÍx u#_®xH˜ ˆ~yѨO_»∞Ö’ U=ÚO^Œx? `ÀÅ∞, q`«Î#O =∂„`«"Õ∞ Hõ^•! ÃÑ·QÍ, u#flѨC_»∞ Hõ_»∞ѨÙÖ’ <˘Ñ≤Ê "Õã¨∞ÎOk. âߺO|ã¨∞: J=Ù#O_ç. g∞~°∞ K≥|∞`«∞#fl^ŒO`å "åã¨Î="Õ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: KåÖÏHÍÅOQÍ #∞=Ùfi J<ÕHõ Ö∫H˜Hõ =º=Ǩ~åÅÖ’ x=∞QÆfl"≥∞ÿ L<åfl=Ù.

D ã¨O™ê~° [O*Ï\ÏÅ =∞^躌 LO>Ë ÉèQí =Æ zÛO`«#, ^蕺#O gÅ∞Ѩ_^» ∞Œ . H˘O`«HÍÅO UHÍO`«"åã¨O P=â◊ºHõO. UHÍO`«OÖ’H˜ "≥à◊§‰õΩO_® =∞#ã¨∞û ã≤÷~°O HÍ^Œ∞. JO^Œ∞ˆH WO\˜H˜ Hõhã¨O J~°"≥∞ÿÅ∞ ^Œ∂~°OÖ’ ^蕺#O HÀã¨O ã¨÷ÅO U~åÊ@∞ KÕã¨∞HÀ"åe. âߺO|ã¨∞ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞. J`«_»∞ U^À n~å…Ö’K«#Ö’ L#fl@∞ì<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞(#=Ùfi`«∂): ÃÑ·QÍ h Ѩà◊§hfl T_çáÈÜ«∂~Ú. WOHÍ ^Œ∞~åæѨÓ[ HÀã¨O D L|ÖÏ@O ZO^Œ∞‰õΩ? (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) XHõ =ºH˜Î "Õ∞Hõ áÈ`«∞Å#∞ |e~Úã¨∂Î Ü«∞^äÀHõÎOQÍ ^Œ∞~åæѨÓ[#∞ [iÑ≤OKÕ"å_»∞. P q^èŒOQÍ H˘xfl ã¨O=`«û~åÅ∞ ѨÓ[ [iÑ≤OKåHõ J`«_»∞ ^•xfl PÑ≤"Õâß_»∞. '„Ѩã¨∞Î`«O ^Œ∞~åæѨÓ[ KÕÜ«∞_»O ÖË^≥O^Œ∞—Hõx q∞„`«∞_»∞ „ѨtflOK«QÍ P =ºH˜Î '`«=Ú‡_»∂, WѨC_»∞ Ѩà◊§hfl T_çáÈÜ«∂~Ú. JO^Œ∞=Å¡ "Õ∞HõáÈ`«∞ =∂Oã¨O u#_»O gÅ∞HÍ^Œ∞!— J<åfl_»∞. âߺO|ã¨∞: PǨ, UO =K«<åÅ∞!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): D ã¨O™ê~°OÖ’ Wã¨∞Hõ, K«ÔH¯~° Ô~O_»∂ HõÅQÆÅÑ≤ L<åfl~Ú. p=∞ÖÏQÍ Wã¨∞Hõ#∞ =^Œe K«ÔH¯~°#∞ ã‘fiHõiOKåe. ˆH=ÅO K«ÔH¯~°#∞ =∂„`«"Õ∞ fã¨∞H˘<Õ"å_»∞ `≥e"≥·#"å_»∞. ÉèíQÆ=zÛO`«#‰õΩ, ^蕺#O KÕÜ«∞_®xH˜ UHÍO`«„Ѩ^Õâßxfl U~åÊ@∞ KÕã¨∞HÀ. ^•xx #∞=Ùfi ã≤^ŒúO KÕã¨∞HÀ <Õ#∞ ‰õÄ_® XHõ™êi =™êÎ#∞. âߺO|ã¨∞: =∞Ǩâ◊Ü«∂, ѨÙ#~°˚#‡ J<Õk LO^ŒO\Ï~å? =∞#O =∞m§ [#‡<≥`«Î=Åã≤ LO@∞O^•?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P q+¨Ü«∞O ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ J_»∞QÆ∞. =∞#ã¨∂ÊùiÎ`À PÜ«∞#∞fl „áêi÷OK«∞.

PÜ«∞<Õ h‰õΩ JO`å "≥Å¡_ç™êÎ_»∞. `«Ñ¨ÊHõ "≥Å¡_ç™êÎ_»∞. Ü«∞^Œ∞=∞e¡H±`À =∂\Ï¡_ç`Õ J`«_çH˜ Zxfl Wà◊√§ L<åflÜ≥∂, ZO`« ^èŒ#O LO^À, ~˘Hõ¯ Ѩ„`åÅ∞ Zxfl L<åflÜ≥∂ JO`å J`«_Õ `≥Å∞ѨÙ`å_»∞. „áê~°OÉèíOÖ’ D q+¨Ü«∂Åhfl `≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOK«_»O =∞Ozk HÍ^Œ∞. =ÚO^Œ∞QÍ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ™êH∆Í`«¯iOK«∞HÀ, Ñ≤^ŒÑ¨ h‰õΩ Uk HÍ"åÅO>Ë Jk PÜ«∞<Õ `≥eÜ«∞Ѩ~°∞™êÎ_»∞. âߺO|ã¨∞: =∞Ǩâ◊Ü«∂, ã¨O™ê~°OÖ’ LO@∂ =∞x+≤ Z<Àfl áêѨHõ$`åºÅ‰õΩ áêÅÊ_»∞`«∂ LO\Ï_»∞. JÖÏO\˜ =∞x+≤H˜ Z#fl\˜ÔH·<å ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^Œ_»O ™ê^茺"Õ∞<å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Z=Ô~·<å =ºH˜Î â◊s~åxfl KåeOKÕ =ÚO^Œ∞ ™ê^èŒ#Å∞ [iÑ≤#@¡~Ú`Õ, ™ê^èŒ#Å∞ KÕã¨∂Î ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷ã¨∂Î ^ÕǨÏ`åºQÆO KÕã≤#@¡~Ú`Õ J`«_çH˜ Z#fl\˜H© áêѨO JO@^Œ∞. ™êfl#O KÕ~ÚOKåHõ ‰õÄ_® XO\˜H˜ ^Œ∞=Ú‡ ^èŒ∂o ѨÓã¨∞HÀ=_»O U#∞QÆ∞ ã¨fiÉèÏ=O. HÍx ™êfl#O J=QÍ<Õ =∂=\˜"å_»∞ ^•xfl QÆ[âßʼnõΩ fã¨∞‰õΩ"≥o`Õ Jk =∞m§ JÖÏ ^Œ∞=Ú‡ ѨÓã¨∞HÀÖË^∞Œ .

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

521

"åºkè`À ZO`«QÍ<À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞#flѨÊ\˜H© Ѩ~°=∞^ŒÜ«∂à◊√=Ù, J¿ÇÏ`«∞Hõ Hõ$áêã≤O^èŒ∞=Ù J~Ú# Ѩ~°=∞ǨÏO㨠N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ r=ÙÅ ^Œ∞óMÏÅ#∞ K«∂ã≤ K«eOzáÈ~Ú "åiH˜ Ç≤Ï`«=Ù KÕ‰õĈ~^≥ÖÏ Jx ~å„uO|=à◊√§ J^Õ PÖ’K«#Ö’ =Úxy=Ù<åfl~°∞. PÜ«∞# Jáê~° Hõ~°∞}#∞ K«∂ã≤ Éèí‰õΩÎÅ∞ xâıÛ+¨µìÅ=Ù`«∞<åfl~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷ã¨∂Î ^ÕǨxfl =^Œe#@ì~Ú`Õ ZÖÏO\˜ áêѨO JO@^Œ∞ J#fl PÜ«∞# JÉèíÜ«∞ =K«#O Éèí‰õΩΊǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’ QÍ_è»OQÍ Ç¨Ï`«∞ΉõΩáÈ~ÚOk.

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO _®.ã¨~å¯~ü - '=∞— â◊√„Hõ"å~°O, JHÀì|~°∞ 30, 1885

ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ∞« O `˘q∞‡k QÆO@Å∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ `«=∞ QÆkÖ’ '=∞—`À ã¨OÉèÏ+≤ã∞¨ <Î åfl~°∞.

JHõ¯_» =∞Ô~=~°∂ ÖË~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨiã≤÷ux x"ÕkOK«_®xH˜ _®II ã¨~å¯~ü =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ PÜ«∞#∞fl `À_˘¯x ~å#∞<åfl_»∞ '=∞—.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À #=Ùfi`«∂): W"åà◊ L^ŒÜ«∞O ѨÓ~°∞‚_»∞ =KåÛ_»∞. J`«_çk ZO`« HÀ=∞Å ã¨fiÉèÏ=O! =∞}©O„^Œ∞_çk „ѨHõ$u ã¨fiÉèÏ=O, J`«_»∞ K≥·`«#ºK«i`å=∞$`«O K«kq QÀÑ≤HõÅ =∞<ÀQÆ`åxfl J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ѨÙ~°∞+¨µ_»h, =∂#=Ù_»∞ „ѨHõ$u Jh, ã¨vÉèÏ=O`À =∂#=Ù_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ P~åkèOKåÅx ‰õÄ_® J`«_»∞ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. ZO`« J™ê^è•~°}O! '=∞—: J=Ù#O_ç, x["Õ∞. ѨÓ~°∞_‚ Hç ˜ 15 ÖËHõ 16 ã¨O=`«û~åÅ∞ LO\Ï~Ú. J`«}‚˜ K«∂_®Åx N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ZO`«QÍ<À P~å@Ѩ_»∞`«∞O\Ï~°∞. HÍx ѨÓ~°∞‚_ç WO\’¡ "åà◊√§ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ‰õΩ ~å=_®xH˜ J`«}˜‚ J#∞=∞uOK«~∞° . "åºkèH˜ =Ú#∞Ѩ٠XHõ<å\˜ ~å„u"Õà◊ ѨÓ~°∞} ‚ ‚˜ K«∂_»_®xH˜ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ZO`«QÍ Ñ¨i`«Ñ≤Oz áÈÜ«∂~°O>Ë PÜ«∞# L#flѨàÏ<Õ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O #∞O_ç '=∞— WO\˜H˜ =KÕÛâß~°∞. JѨC_»∞ '=∞—, ѨÓ~°∞‚}˜‚ J`«_ç WO\˜#∞O_ç N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ‰õΩ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ=KåÛ_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OKÕ q+¨Ü«∞"≥∞ÿ P ‰õΩ„~°"å_çH˜ ã¨∂K«#Å∞ WzÛ PÜ«∞# ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ uiy "≥o§áÈÜ«∂~°∞. =∞}©O„^Œ =Ü«∞ã¨∞û‰õÄ_» 15 ÖËHõ 16 ã¨O=`«û~åÅ∞ LO@∞Ok. Éèí‰õΩÎÅ∞ J`«}˜‚ M’HÍ (JO>Ë Ñ¨ã≤Ñ≤Å¡"å_»∞) Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. ÉèíQÆ=<åfl=∞ ã¨OH©~°Î# qx J`«_»∞ ÉèÏ"å"Õâ◊OÖ’ <å@ºO KÕ™êÎ_»∞. ã¨∞=∂~°∞ Ѩk#fl~° QÆO@ʼnõΩ '=∞—, _®II ã¨~å¯~ü WÅ∞¡ KÕ~å_»∞. "Õ∞_» g∞k =™ê~åÖ’x ‰õΩsÛÅÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx _®Hõì~°∞, '=∞—Å∞ W^ŒÌ~°∂ ã¨OÉèÏ+≤OK«∞HÀ™êQÍ~°∞. _®Hõì~°∞‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ, XHõ QÍA `˘>ˇìÖ’ |OQÍ~°∞~°OQÆ∞ KÕѨÅ∞ L<åfl~Ú. =∞^茺=∞^茺֒ PÜ«∞# P KÕѨʼnõΩ UÅ∞Hõ `˘Hõ¯Å∞"Õã¨∞Î<åfl_»∞. WOHÍ, "≥∞ÿ^•Ñ≤O_çx LO_»Å∞QÍ KÕã≤ "Õ∞_» g∞^Œ „"åÅ∞`«∞#fl Ñ≤K«∞ÛHõÅ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ qã¨∞~°∞`«∞<åfl_»∞. '=∞— g@xfl\˜h QÆ=∞xã¨∞Î<åfl_»∞. _®Hõì~°∞ ('=∞—`À #=Ùfi`«∂): K«∂âß"å, D KÕѨÅ∞ <å =OˆH K«∂ã¨∞Î<åfl~Ú. <Õ#∞ UÅ∞Hõ `˘Hõ¯Å∞ "Õâß#x Jq Z~°∞QÆ=Ù. JO^Œ∞ˆH ˆH=ÅO ÉèíH˜Î LO>Ë „ѨÜ≥∂[#O ÖË^Œ∞ Jx <Õ#∞ K≥ѨÊ_»O† *Ï˝#O ‰õÄ_® LO_®e. ('=∞— #"åfi_»∞.) P Ñ≤K«∞ÛHõÅ#∞ K«∂_»∞. "å\˜H˜ PǨ~°O "Õâß#∞.

522

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

J~Ú`Õ Jq ÉèíÜ«∞O`À ZyiáÈ`«∞<åfl~Ú. "å\˜H˜ *Ï˝#OÖË^Œ∞ Hõ#∞Hõ ÉèíH˜Î‰õÄ_® ÖË^Œ∞. "≥∞ÿ^• LO_»Å∞ "å\˜H˜ PǨ~°=∞x Jq Z~°∞QÆ=Ù.

W^ŒÌ~°∂ Ju^äŒ∞Å∞ QÆkÖ’H˜ =KåÛ~°∞. _®Hõì~°∞ XH˜O`«¿ãѨ٠q„â◊q∞OKå_»∞. QÆkÖ’ JÖχ~åÅxO_® ѨÙã¨ÎHÍÅ∞! ѨÙã¨ÎHÍÅ#∞ K«∂ã¨∂Î '=∞— ÔH<å<£ ÃѶ~å~ü (Canon Farrar) ~°zOz# Life of Jesus (Uã¨∞„H©ã¨∞Î rq`« K«i„`«) J<Õ Ñ¨Ùã¨ÎHõO fã≤, H˘xfl ѨÙ@Å∞ K«k"å_»∞. _®Hõì~°∞ =∞^茺=∞^茺֒ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl_»∞. Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu Pã¨∞Ѩ„u U~°Ê~°K«_®xH˜ `å#∞ Zxfl J=ã¨÷Å∞ Ѩ_®¤_À K≥|∞`«∞<åfl_»∞. ^•xH˜ ã¨O|OkèOz '1876 HõÅHõ`åÎ [~°flÖò PѶπ "≥∞_çã≤<£—Ö’ „ѨK«∞i`«"≥∞ÿ# L`«Î~° „Ѩ`«∞º`«Î~åÅ#∞ K«^Œ==∞x '=∞—`À K≥áêÊ_»∞. _®IIã¨~å¯~ü Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu "≥·^ŒºOѨ@¡ JOH˜`«ÉèÏ=O L#fl"å_»∞. '=∞—, Munger's New Theology (=ÚOQÆ~ü ~°zOz# #g# ^èŒ~°‡ âßGO) J<Õ Ñ¨Ùã¨ÎHÍxfl fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. _®Hõì~°∞: =ÚOQÆ~ü `«# x~°‚Ü«∂ʼnõΩ Ü«ÚH˜ÎѨÓ~°fiHõ"≥∞ÿ# `«~å¯Å#∞ P^è•~°O KÕã¨∞H˘<åfl_»∞.

Z=~À K≥·`«#∞º_À, |∞^Œ∞ú_À, ÖËHõ Uã¨∞„H©™ÈÎ K≥áêÊ_»x g∞~°∞ qâ◊fiã≤OK«_»O =O\˜k HÍ^Œ∞ Wk. '=∞— (#=Ùfi`«∂): J=Ù#∞. =∞#O K≥·`«#∞ºÅ, |∞^Œ∞ú_ç =K«<åÅ#∞ #=∞‡~å^Œ∞. HÍx =ÚOQÆ~ü K≥Ñ≤Ê# ѨÅ∞‰õΩÅ#∞ =∂„`«O #q∞‡ f~åe! _®Hõì~°∞: #∞=Ùfi U"≥∞ÿ<å J#∞HÀ. '=∞—: Jk HÍ^ŒO_ç. Z=~À XHõix „Ѩ=∂}OQÍ fã¨∞HÀ"åÅ#flѨC_»∞ =ÚOQÆ~#ü ∞ fã¨∞‰õΩO>Ë ã¨iáÈ`«∞O^Œx <Õ#∞ JO@∞<åfl#∞. (_®Hõì~°∞ #"åfi_»∞.) _®Hõì~°∞, '=∞—`À áê@∞ |O_çÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.|O_ç âߺOѨىõÄ~ü "≥·Ñ¨Ù‰õΩ |Ü«∞Å∞^ÕiOk. q∞@ì=∞^蕺ǨÏflO. W^ŒÌ~°∂ =∂@Ö’¡ Ѩ_®¤~°∞. _®II ÉèÏ^Œ∞s QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. ÉèÏ^Œ∞s ‰õÄ_® JѨC_»Ñ¨C_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ã¨O^Œi≈OK«_®xH˜ =ã¨∞ÎO\Ï_»∞. '=∞— (#=Ùfi`«∂): g∞~°∞ =∞m§ ~åà◊√§~°Ñ¨ÊÅ`À „áê~°OaèOKåÅx ÉèÏ^Œ∞s J<åfl_»∞. _®Hõì~°∞: JO>Ë? '=∞—: =∞Ǩ`«∞‡Å#∞, ã¨∂Hõ∆ ‡ â◊s~°∞Å#∞ g∞~°∞ JOwHõiOK«~°∞ Hõ^•! ÉèÏ^Œ∞s |Ǩïâß käÜ≥∂ã¨Ñ¶‘H˜ K≥Ok#"å_≥· LO\Ï_»∞. JnQÍHõ g∞~°∞ J=`å~°"å^ŒO, ÉèíQÆ=O`«∞_ç bÅÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q XѨCHÀ~°∞. JO^Œ∞ˆH HÍÉ’Å∞, g∞ QÆ∞iOz ѨiǨã¨OQÍ WÖÏ J<åfl_»∞ – g∞~°∞ =∞~°}˜Oz# Ñ≤^ŒÑ¨ =∞m§ =∂#=[#‡ Z`«Î~°@. JO`≥O^Œ∞‰õΩ, Ѩâ◊√ѨH∆ͺ^Œ∞Å â◊s~°O ‰õÄ_® ÅaèOK«^Œ∞.

K≥@∞ìK=Õ ∞Öˇ· ‰õÄ_® ѨÙ@ì~@° . HÍ|\˜ì ~åà◊√§ ~°Ñʨ Å`À "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ@ì=Åã≤O^Õ. `«~∞° "å`« „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ L#flu<˘Ok z=~°‰õΩ =∂#=[#‡ Z`«Î=K«∞Û. _®Hõì~°∞: ÉÏÉ’Üü∞, JÖÏQÍ! '=∞— : Éè∫uHõ âߢ™êÎÅÖ’ ‰õÄ_® g∞ *Ï˝#O Hõ$„u=∞"≥∞ÿ#^Õ#x ÉèÏ^Œ∞s J<åfl_»∞. JÖÏO\˜ *Ï˝#O `å`å¯eHõO. Ô~O_»∞ ÉÏ=ÙÅ∞ L<åflÜ«∞#∞HÀO_ç. "å\˜Ö’ XHõ\ ˜ "å#h\˜`À xO_ç LOk,

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

523

=∞~˘Hõ\ ˜ T@ h\˜`À xO_ç LOk. "å#h\˜`À xO_ç# ÉÏq ZO_®HÍÅOÖ’ ZO_çáÈ`«∞Ok. J>Ë¡ g∞ âßG*Ï˝#O ‰õÄ_® ã¨`«fi~°O ZO_çáÈ`«∞Ok. _®Hõì~°∞ (#=Ùfi`«∂): JÖÏQÍ! |O_ç HÍ~üfl"åeãπ gkäÖ’ PyOk. _®II „Ѩ`åÑπ =∞AO^•~ü#∞ |O_çÖ’ ZH˜¯OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. x#fl PÜ«∞#‰õÄ_® N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OѨ "≥àϧ_»∞. |O_ç âߺOѨىõÄ~üWO\˜x KÕ~°∞‰õΩOk.

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO _®. ã¨~å¯~üH˜ LѨ^Õâ◊O - *Ï˝#∞Å ^蕺#O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ѨÅ∞=Ù~°∞ Éèí‰õΩÎÅ`À `«=∞ QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. _®Hõì~°∞ (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): =∞m§ MÏã‘1 J~ÚO^•? HÍx HÍj "≥à◊¡_»O =∂„`«O =∞Oz Ѩ<Õ. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞. ) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍjÖ’ =∞~°}˜¿ãÎ, =ÚH˜Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. <Õ#∞ HÀ~°∞‰õΩ<Õk =ÚH˜Î HÍ^Œ∞, ÉèíˆHÎ (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) _®II„Ѩ`åÑπ, _®II ÉèÏ^Œ∞sH˜ JÅ∞¡_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ „Ѩ`åÑπ =ÚO^Œ∞ _®II ÉèÏ^Œ∞sx „Ѩâ◊Oã≤OK«™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ („Ѩ`åÑπ`À): PǨ! ÉèÏ^Œ∞s ™œjź=O`«∞_»∞, ÉèíQÆ=zÛO`«<åѨ~°∞_»∞, PKå~°x+¨ªÅ∞ QÆÅ"å_»∞. ã¨QÆ∞} x~°∞æ} „|Ǩ‡Å∞ Ô~O_çO\˜h JOwHõi™êÎ_»∞. _®IIã¨~å¯~ü QÆ∞iOz _®IIÉèÏ^Œ∞s K≥Ñ≤Ê# ~åà◊√§~°Ñ¨ÊÅ =∂@ JO^Œi =ÚO^Œ∂ XHõ™êi K≥áê ÊÅx '=∞— Lqfià◊¥§~°∞`«∞<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ q<ÕÖÏ "≥∞Å¡QÍ z#fl #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ P =∂@Å∞ QÆ∞~°∞Î<åflÜ«∂ Jx J_çQÍ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂ _®Hõì~°∞`À): h QÆ∞iOz ÉèÏ^Œ∞s U=∞<åfl_À `≥Å∞™ê? #∞=Ùfi g\˜#xfl\˜h XѨCHÀ=Ù HÍ|\˜ì =∞~°∞[#‡Ö’ #∞=Ùfi ~åà◊√§ ~°Ñ¨ÊÅ∞QÍ Ñ¨Ù\˜ì „áê~°OaèOK«=Åã≤ LO@∞O^Œ@. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) _®Hõì~°∞(#=Ùfi`«∂): ~åà◊√§~°Ñ¨ÊÅ`À „áê~°OaèOz J<ÕHõ [#‡Öˇ`åÎHõ, z=iH˜ =∂#=[#‡ Åaèã¨∞ÎOk. =∞m§ WHõ¯_»‰õΩ =¿ãÎ =∞m¡ <å‰õΩ J^Õ QÆu Hõ^•! HÍ|\˜ì =∞m¡ ~åà◊√§~°Ñ¨ÊÅ∞QÍ [x‡OK«=Åã≤ LO@∞Ok. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) "åºkè`À ÉÏ^èŒ Ñ¨_»∞`«∞#flѨÊ\˜H© N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ã¨~°fi^• ÉèíQÆ=`ü ÉèÏ=OÖ’ L#‡`«∞ÎÖˇ· L<åfl~°∞, `«~°K«∂ ÉèÏ"å=ã¨÷ á⁄O^Œ∞`«∞O\Ï~°∞. „Ѩ`åÑπ: x#fl <Õ#∞ g∞ ÉèÏ"å=ã¨÷#∞ K«∂âß#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk ™ê=∂#º"≥∞ÿ#k, „ѨQÍ_è»ã≤÷u HÍ^Œ∞. _®Hõì~°∞: ã¨OÉèÏ+≤OK«_»O, ÉèÏ"å=ã¨÷ – „Ѩã¨∞Î`«O Wq Ô~O_»∂ g∞‰õΩ =∞Ozk HÍ^Œ∞.

1. JO>Ë ^ŒQÆ∞æ=zÛO^• Jx J~°÷O. =OQÆ ÉèÏ+¨Ö’ ^ŒQÆ∞æ#∞ 'MÏã‘— JO\Ï~°∞.

524

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞(_®Hõì~°∞`À): x#fl ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ x#∞fl K«∂âß#∞. h‰õΩ *Ï˝#O LOk. HÍx Jk â◊√+¨¯*Ï˝#O. #∞=Ùfi WOHÍ ÉèQí =Æ ^•#O^•xfl K«qK«∂_» ÖË^∞Œ . (_®Hõ~ì ∞° #∞ K«∂ѨÙ`«∂, „Ѩ`åÑπ`À) W`«_»∞ XHõ™êi ÉèíQÆ=^•#O^•xfl á⁄Ok`Õ ÃÑ·<å, „H˜O^•, ã¨~°fi„`å ѨiѨÓ~°‚OQÍ ^Œi≈™êÎ_»∞. `å#∞ Ѩ\ ˜ì# ‰õΩO^ÕÅ∞‰õΩ =¸_Õ HÍà◊√§ J#_»∞, Z=i`À#∞ Hõ@∞=ÙQÍ f„=OQÍ ‰õÄ_® =∂\Ï¡_»^Œ∞. Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ =∞ø#OQÍ qO@∞<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ ÉèÏ"å=ã¨÷#∞ á⁄Ok _®Hõ~ì ∞° `À WÖÏ J<åfl~°∞: ''=∞¿ÇÏO„^Œ ÉÏ|∂, Uq∞\˜k? ^è#Œ O HÀã¨O JO`« P~å@O ZO^Œ∞‰õΩ? ÉèÏ~°º Ѩ@¡ JO`«\ ˜ J#∞~°HΘ ZO^Œ∞‰õΩ? ¿Ñ~°∞„Ѩu+¨Åª HÔ · JO`«QÍ „áê‰õΩÖÏ_»∞`å "≥O^Œ∞‰õΩ? WѨÊ\˜HÔ <· å g@xfl \˜h qkeOz UHÍ„QÆ`«`À =∞#ã¨∞û#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_çg∞^Œ xÅ∞ѨÙ, ÉèíQÆ=^•#O^•xfl J#∞ÉèíqOK«∞!—— _®Hõì~°∞‰õΩ UO K≥áêÊÖ’ `ÀK«_»O ÖË^Œ∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® =∞ø#OQÍ L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: *Ï˝#∞Å∞ KÕ¿ã ^蕺#O QÆ∞iOz <åOQÍì K≥|∞`«∂O_Õ"å_»∞. ÃÑ·<å, „H˜O^•, ZHõ¯_» K«∂ã≤<å ѨiѨÓ~°O‚ QÍ [Å=∞Ü«∞O! r=Ù_»∞ KÕÑÖ¨ ÏQÆ h\˜Ö’ P#O^ŒOQÍ D^Œ∞ÖÏ_»∞`«∞<åfl_»∞. ^蕺#O ã≤÷~°OQÍ ‰õΩki#ѨC_»∞ g\˜x Ü«∞^ä•~°÷OQÍ ^Œi≈OK«QÆÅ=Ù. ''J#O`« ™êQÆ~åxfl TÇ≤ÏOK«∞HÀO_ç. ^•xH˜ ZHõ¯_® f~°=∞<Õ^Õ ÖË^Œ∞. JO^Œ∞Ö’ XHõ ‰õΩO_» LO^Œ#∞HÀO_ç. ‰õΩO_» ֒ѨÖÏ, |Ü«∞\Ï hˆ~. *Ï˝x ÉÏǨºÉèíºO`«~åÅÖ’ P Ѩ~°=∂`«‡<Õ ^Œi≈™êÎ_»∞. =∞i ‰õΩO_» J<Õk Uq∞\˜? Jk '<Õ#∞— J<Õ *Ï˝#O. ‰õΩO_» L#flO^Œ∞# h~°∞ Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ q_çáÈ~Ú#@∞¡ JQÆ∞Ñ≤ã¨∞ÎOk. ‰õΩO_» HÍ~°}OQÍ '֒ѨÅ, |Ü«∞@— J#fl *Ï˝#O LO@∞Ok. '<Õ#∞— J<Õ ‰õΩO_» L#flO`«=~°‰õΩ JÖÏO\˜ *Ï˝#O LO@∞Ok. P '<Õ#∞— J#flk =^ŒeáÈ~Ú#ѨC_»∞ Uq∞ LO@∞O^À J^Õ LO@∞Ok. ^•xx =∂@ÅÖ’ =i‚OK«ÖË=Ú. ''*Ï˝x =∞~À q^èŒOQÍ ‰õÄ_® ^蕺x™êÎ_»∞. J#O`« PHÍâ◊OÖ’ ѨH˜∆ Ô~Hõ¯Å∞ qÑ≤Ê P#O^ŒOQÍ ZQÆ∞~°∞`ÀOk. Jk z^•HÍâ◊O† P`«‡ J#flk ѨH˜∆, ѨH˜∆, ѨO[~°OÖ’ |OkèOѨ|_çÖË^Œ∞. Jk z^•HÍâ◊OÖ’ ZQÆ∞~°∞`ÀOk. ^•x P#O^•xH˜ J=^èŒ∞Å∞ ÖË=Ù.—— Éèí‰õΩÎÅ∞ Pâ◊Û~°ºK«H˜`«∞Öˇ· ^蕺#Ü≥∂QÆO QÆ∞iOz# D JѨÙ~°∂Ѩ =K«<åÅ#∞ q<åfl~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« „Ѩ`åÑπ ã¨OÉèÏ+¨}#∞ H˘#™êyOKå_»∞. „Ѩ`åÑπ (_®Hõ~ì ∞° `À): QÍ_èO» QÍ Ü≥∂zOz K«∂¿ã,Î xã¨ûO^ÕÇϨ OQÍ „Ѩun h_»ÖÏ QÀK«iã¨∞OÎ k. _®Hõì~°∞: h_» QÆ∞iOz K≥áêÊÅO>Ë =¸_»∞ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ J=ã¨~°"≥∞ÿ LO\Ï~Ú† ã¨∂~°∞º_»∞, =ã¨∞Î=Ù, h_». =ã¨∞Î=O@∂ ÖˉõΩO_® h_» ZÖÏ U~°Ê_»∞`«∞Ok? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Ü«∞^ä•~°÷=∞h, ã¨$+≤ì q∞^䌺 Jh #∞=Ùfi JO@∞<åfl=Ù. ã¨$+≤ì ‰õÄ_® Ü«∞^ä•~°÷=∞x <Õ #O\Ï#∞. „Ѩ`åÑπ: J^ŒÌOÖ’ „ѨuaO|O K«∂ã≤#@∞¡ D „ѨѨOK«O ‰õÄ_® =∞#ã¨∞û J<Õ J^ŒÌOÖ’ „ѨuaO|"Õ∞. _®Hõì~°∞: J~Ú`Õ =ã¨∞Î=Ù ÖˉõΩO_® „ѨuaO|O ZÖÏ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: =ã¨∞Î=Ù ÖˈHO? ÉèíQÆ=O`«∞_Õ =ã¨∞Î=Ù. _®Hõì~°∞ |^Œ∞Å∞ ѨÅHõÖË^Œ∞.

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

525

([QÆ`ü K≥·`«#ºO - Ãã·#∞û) N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (_®Hõ~ì ∞° `À): #∞=Ùfi XHõ K«H¯õ x =∂@ K≥áêÊ=Ù. ÉèÏ"å=ã¨÷ J<Õk ÉèQí =Æ O`«∞_ç`À Ü≥∂QÆO á⁄O^Œ_»O ^•fi~å HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok J#fl =∂@. Wk WO`«‰õΩ =Ú#∞Ѩ٠=∞Ô~=~°∂ K≥ѨÊÖË^Œ∞, #∞"˘fiHõ¯_ç"Õ K≥áêÊ=Ù. ''JkèHõOQÍ ÉèíQÆ=zÛO`«# KÕ¿ãÎ |∞„~° áê_»=Ù`«∞O^Œx XHõ™êi t=<å^ä£ J<åfl_»∞. JO>Ë, [QÆ`ü K≥·`«<åºxfl QÆ∞iOz zO`«# KÕã¨∂Î JK≥·`«#∞ºÅO J~ÚáÈ`å=∞@. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ É’^èŒ ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞† PÜ«∞# É’^èŒ ^•fi~å<Õ [QÆ`«∞ÎÉ’^èŒ U~°Ê_»∞`ÀOk. PÜ«∞#∞fl zO`«# KÕÜ«∞_»O =Å¡ =∞#O É’^èŒ~°Ç≤Ï`«∞ÅO J=Ù`å=∂? ''WOHÍ, h Ãã·#∞û U=∞x K≥|∞`«∞Ok? nxx ^•xH˜ HõeÑ≤`Õ Jk J=Ù`«∞Ok, ^•xH˜ nxx HõeÑ≤`Õ Wk J=Ù`«∞Ok Jx, JO`Õ Hõ^•! WÖÏO\˜ "å\˜ QÆ∞iOz, WÖÏO\˜ [_» Ѩ^•~å÷Å QÆ∞iOz PÖ’zOK«_»O =Å¡<Õ =∞uáÈÜÕ∞ J=HÍâßÅ∞ Z‰õΩ¯=.—— _®Hõì~°∞: g\˜Ö’¡ ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ K«∂_»=K«∞Û. '=∞—: JÖÏO@ѨC_»∞ ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ =∂#=ÙÅÖ’ WOHÍ ã¨Ê+¨Oì QÍ K«∂_»=K«∞Û, =∞ǨѨÙ~°∞+¨µÖ’¡ =∞iO`« ã¨Ê+¨ìOQÍ K«∂_»=K«∞Û. _®Hõì~°∞: P, =∞#∞+¨µºÖ’¡ `«Ñ¨ÊHõ K«∂_»=K«∞Û.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: U K≥·`«#ºO`À<≥·`Õ [_»Ñ¨^•~°÷ Ѩ~°ºO`«O K≥·`«#ºO á⁄O^Œ∞`ÀO^À, HÍà◊¥§ KÕ`«∞Å∂, â◊s~°O Hõ^ŒÖÏ_»∞`«∞<åflÜ≥∂ ^•xx zO`«# KÕÜ«∞_»O ^•fi~å K≥·`«#ºO HÀÖ’Ê=_»=∂! â◊s~°O ‰õ^Œ∞Å∞`ÀO^Œx Ö’‰õΩÅ∞ JO\Ï~°∞. HÍx ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ^•xx Hõkeã¨∞Î<åfl_»x "å~°∞ Z~°∞QÆ~åÜ≥∞. h\˜`À K≥~Úº HÍeO^Œx "å~°∞ JO\Ï~°∞. J~Ú`Õ, KÕux h~°∞ HÍÅÛÖË^Œ∞. h\˜Ö’ L#fl "Õ_çq∞, h\˜Ö’ L#fl Jyfl HÍ~°}OQÍ<Õ K≥~Úº HÍÖËk. ''áê„`«Ö’ J#flO L_»∞‰õΩ`ÀOk. |OQÍàÏ^Œ∞OѨÅ∞, =OHÍÜ«∞Å∞ ‰õÄ_® ZQÆ∞~°∞`«∞<åfl~Ú.

Jq `«=∞O`«@ `å"Õ∞ <å@ºO KÕã¨∞Î<åflÜ«∞x z#fl Ñ≤Å¡Å∞ JO\Ï~°∞. „H˜O^Œ =∞O@ LO^Œ#fl ã¨OQÆu "åiH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞. WO„kÜ«∂Å∞ `«=∞O`«@ `å"Õ∞ Ѩx KÕã¨∞Î<åflÜ«∞x =∞x+≤ JO\Ï_»∞.

HÍx JO`«~°OQÍ# K≥·`«#ºã¨fi~°∂ѨÙ_Õ L#fl@∞¡ J`«_çH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞.—— _®Hõì~°∞ ÖËz xÅ|_®¤_»∞, |Ü«∞Å∞^Õ~°#∞<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ‰õÄ_® ÖËz xÅ|_®¤~°∞. _®Hõì~°∞: [#∞Å∞ HõëêìÅÖ’ L#flѨC_Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ `«Å∞™êÎ~°∞, '`«∞Ǩï, `«∞Ç¨ï— (#∞=Ùfi, #∞=Ùfi) JO\Ï~°∞. g∞‰õΩ Q˘O`«∞Ö’ „=}O ÖËzOk HÍ|>Ëì g∞~°∞ ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞_ç QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»∞`«∞O\Ï~°∞. g∞iѨC_»∞ ^Œ∂^Õ‰õΩÅ "åx KÕ`«∞Ö’¡ Ѩ_®¤~°∞. J`«_ç`À K≥ѨCHÀ=_»"Õ∞ „Ѩã¨∞Î`«O g∞‰õΩ `«QÆ∞#∞. <Õ#∞ g∞ =∂@Å<Õ L^ŒÇ¨Ïiã¨∞Î<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <å‰õΩ K≥ѨCHÀ=Åã≤Ok JO@∂ Ug∞ ÖË^Œ∞. _®Hõì~°∞: ZO^Œ∞‰õΩ K≥ѨÊ~°∞? =∞#O ÉèíQÆ=O`«∞_ç X_çÖ’ ‰õÄ~°∞ÛO\Ï=Ú. PÜ«∞# X_çx Pâ◊√^ŒúѨ~°∞™êÎO ‰õÄ_®. =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ =∞# [|∞ƒ QÆ∞iOz PÜ«∞#‰õΩ HÍHõáÈ`Õ =∞Ô~=iH˜ K≥áêÊe?

526

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, P =∂@ x["Õ∞. XHÀ¯™êi K≥ѨÊ_®xH˜ „Ѩܫ∞ufl™êÎ#∞. HÍx K≥ѨÊÖËHõáÈ`å#∞. _®Hõì~°∞: J~Ú<å, PÜ«∞#‰õΩ K≥ѨÊ=Åã≤# J=ã¨~°O ‰õÄ_® U=ÚOk? D ã¨OQÆu PÜ«∞#‰õΩ `≥eÜ«∞^•?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): =∞ǨÏ=∞‡nÜ«Ú_»∞ XHõ_»∞ #=∂A K«^Œ∞=Ù`«∂ '¿ÇÏ JÖÏ¡, ¿ÇÏ JÖÏ¡— JO@∂ ˆHHõÅ∞ ÃÑ_»∞`«∂O_Õ"å_»∞. Jk qx J`«_ç`À XHõ =ºH˜Î WÖÏ J<åfl_»∞: '#∞=Ùfi JÖÏ¡#∞ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl=Ù, Jk ÉÏQÍ<Õ LOk. HÍx JO`«QÍ ˆHHõÅ∞ ÃÑ@ì_»"≥∞O^Œ∞‰õΩ? p=∞ z@∞‰õΩ¯=∞<åfl PÜ«∞# q#QÆÅ_»∞.— (aÅfi =∞OQÆà◊√_»∞, Ü≥∂y) ''ÉèíQÆ=O`«∞_ç`À =∞#ã¨∞û Ü≥∂QÆO K≥Ok#ѨC_»∞ PÜ«∞#∞fl Ju ã¨g∞ѨOQÍ K«∂_»=K«∞Û, ǨÏ$^ŒÜ«∞ =∞^茺OÖ’ K«∂_»=K«∞Û. HÍx XHõ =ÚYº q+¨Ü«∞O – D Ü≥∂QÆO ZO`« QÍ_è»`«~°O J=Ù`«∞O^À JO`«QÍ =∞#ã¨∞û ÉÏǨϺ=ã¨∞Î=ÙÅ #∞O_ç "≥·^˘ÅQÆ∞`«∞Ok. ÉèíHõÎ=∂ÅÖ’ aÅfi=∞OQÆà◊√_ç Hõ^äŒ LO_ç. J`«_»∞ XHõ "Õâ◊º =^ŒÌ‰õΩ "≥à◊√`«∞O_Õ"å_»∞. XHõ ~ÀA ~å„u, "≥àı¡ã¨iH˜ KåÖÏ PÅ㨺=∞~ÚOk. P ~ÀA, WO\’¡ `«e¡^ŒO„_»∞Å „âß^ŒúHõ~°‡ KÕã≤#O^Œ∞# PÅ㨺=∞~ÚOk. "Õâ◊º HÀã¨O „âß^ŒúÉè’[<åxfl KÕuÖ’ Ѩ@∞ìH˘x "≥à◊√`«∞<åfl_»∞. J`«_ç =∞#ã¨ûO`å P "Õâ◊º g∞^Œ<Õ =∞QÆfl"≥∞ÿ LOk. ZÖÏ "≥à◊√Î<åfl_À, ^Õx g∞^Œ J_»∞QÆ∞Å∞ "Õã¨∞Î<åfl_À ‰õÄ_® J`«_çH˜ Z~°∞Hõ ÖË^Œ∞. ^•iÖ’ XHõ Ü≥∂y Hõà◊√§=¸ã¨∞‰õΩx ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ^蕺xã¨∞Î<åfl_»∞. aÅfi=∞OQÆà◊√_»∞ PÜ«∞#∞fl „`˘‰õΩ¯‰õΩO@∂ "≥àϧ_»∞. Ü≥∂y HÀѨO`À 'Hõà√◊ § HõxÑ≤OK«_O» ÖË^•?<Õ#∞ ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ ^蕺xã¨∞<Î åfl#∞. #∞=Ùfi ##∞fl „`˘‰õΩ¯`«∂ "≥àÏ"å?— Jx JiKå_»∞. JO^Œ∞‰õΩ aÅfi=∞OQÆà◊√_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞: '™êfig∞, ##∞fl =∞xflOK«O_ç. HÍx q∞=∞‡efl XHõ q+¨Ü∞« O J_»QÍe. "Õâº◊ #∞ QÆ∞iOz PÖ’zã¨∞OÎ _»_O» =Å¡ <å‰õΩ ã¨Ê $Ç¨Ï ÖËHõáÈ~ÚOk. =∞i g∞~À! ÉèíQÆ=O`«∞_ç QÆ∞iOz PÖ’zã¨∂Î ‰õÄ_® g∞‰õΩ ÉÏǨϺ „ѨѨOK«Ñ¨Ù ã¨Ê $Ç¨Ï LO^Õ! W^ÕO ^蕺#O?— z=iH˜ aÅfi=∞OQÆà◊√_»∞ ã¨O™ê~°O =^ŒeÃÑ\˜ì ˆH=ÅO ÉèíQÆ=^•~å^èŒ#ÔH· "≥o§áÈÜ«∂_»∞. "≥àı§ =ÚO^Œ∞ J`«_»∞ "Õâ◊º`À WÖÏ J<åfl_»∞: '#∞=Ùfi <å QÆ∞~°∞qfi. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ZÖÏ „¿Ñq∞OKåÖ’ #∞=Ùfi <å‰õΩ <Õ~åÊ=Ù.— "Õâ◊º#∞ J=∂‡ Jx ã¨OÉ’kèã¨∂Î J`«_»∞ P"≥∞#∞ =^ŒeÃÑ>Ëìâß_»∞.—— _®Hõì~°∞: ¢ã‘ÎÅ#∞ `«e¡ÖÏ Láêã≤OK«_»O `åO„uHÀáêã¨#. (Ö’HõtHõ∆}‰õΩ ã¨O™êi J#kèHÍi - ~åA, ÉèÏQÆ=`« ѨO_ç`«∞_»∞ Hõ^äŒ) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: XHõ Hõ^äŒ q#∞. XHõ ~åA LO_Õ"å_»∞. „Ѩu~ÀE J`«_»∞ XHõ ѨO_ç`«∞_ç =^ŒÌ ÉèÏQÆ=`«O K«kqOK«∞H˘x q<Õ"å_»∞. „Ѩu~ÀE ÉèÏQÆ=`«O K«^Œ=_»O ѨÓ~°ÎÜ«∂ºHõ ѨO_ç`«∞_»∞ ~åA#∞ '~å*Ï—! <Õ#∞ K≥Ñ≤ÊOk J~°÷=∞~ÚO^•?— Jx J_çˆQ"å_»∞. JO^Œ∞‰õΩ ~åA ‰õÄ_® „Ѩu ~ÀE, 'ѨO_ç`«∞Å"å~°∂, =ÚO^Œ∞QÍ g∞~°∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀO_ç— J<Õ"å_»∞. ѨO_ç`«∞_»∞ ~ÀE WO\˜H˜ "≥o§ WÖÏ `«ÅáÈ¿ã"å_»∞: '~åAQÍ~°∞ J#∞x`«ºO JÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ JO@∞<åfl~°∞? <Õ#∞

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

527

~ÀE WO`« qѨÙÅOQÍ J~°÷O K≥|∞`«∞<åfl#∞. HÍx PÜ«∞# =∂„`«O ''=ÚO^Œ∞QÍ g∞~°∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀO_ç—— Jx ZO^Œ∞‰õΩ JO@∞<åfl~°∞?— ѨO_ç`«∞_»∞ ™ê^èŒ<å#∞ëêª<åÅ∞ KÕ¿ã =ºH˜Î. H˘xfl ~ÀAÅ `«~°∞"å`« ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨`«ºO† WÅ∞¡, ‰õΩ@∞O|O, ã¨OѨ^Œ, |O^èŒ∞=ÙÅ∞, ¿Ñ~°∞ „Ѩu+¨ªÅ∞ – ã¨~°fiã¨fiO q∞^äÕº#x J`«_çH˜ É’^èŒÑ¨_çOk. ã¨O™ê~°OÖ’ ã¨=∞ã¨ÎO q∞^äÕº J#fl É’^èŒ HõÅQÆ_»O`À J`«_»∞ WÅ∞¡ =^ŒeÃÑ\˜ì "≥o§áÈÜ«∂_»∞. "≥àı§=ÚO^Œ∞ XHõ =ºH˜Î`À ~åAQÍiH˜ '~åAQÍ~°∂, WѨC_»∞ <Õ#∞ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl#∞— Jx Hõ|∞~°∞ ѨOáê_»∞.

(J`«∞º`«Î=∞ ÉèÏQÆ=`« ѨO_ç`«∞_»∞) ''=∞~À Hõ^Œä q#∞: XHõ =ºH˜Î `«#‰õΩ J#∞x`«ºO ÉèÏQÆ=`«O K«kq qxÑ≤OK«QÅÆ Ñ¨O_ç`∞« _çHÀã¨O "≥^Œ‰õΩ`«∞O_Õ"å_»∞. HÍx JÖÏO\˜ ѨO_ç`«∞_»∞ ^˘~°HõÖË^Œ∞. J`«_»∞ JÖÏ ZO`«QÍ<À "≥kHÍHõ =∞~À =ºH˜Î =zÛ '=∞Ǩâ◊Ü«∂, XHõ J`«∞º`«Î=∞ ÉèÏQÆ=`« ѨO_ç`«∞_»∞ ^˘iHÍ_»O_ç— J<åfl_»∞. "≥Ú^Œ\ ˜ =ºH˜Î 'KåÖÏ =∞Ozk. PÜ«∞#∞fl `À_˘¯x~å— J<åfl_»∞. Ô~O_»= =ºH˜Î WÖÏ J<åfl_»∞: 'JO`å ÉÏQÍ<Õ LOk HÍx XHõ z#fl W|ƒOk =zÛOk. P ѨO_ç`«∞_çH˜ H˘xfl <åQÆà◊√§, H˘xfl Z^Œ∞ÌÅ∞ L<åfl~Ú. "å\˜`À<Õ PÜ«∞# ~À[O`å `«Å=Ú#HõÖˇ· LO\Ï_»∞. PÜ«∞#‰õΩ `«# ¿ã^ŒºO Ѩ#∞Å∞ K«∂_»=Åã≤ LO@∞Ok. HÍã¨Î~Ú<å f~°∞|_ç ÖË^Œ∞.— JѨC_»∞ ÉèÏQÆ=`« ѨO_ç`«∞_ç J=ã¨~°O L#fl "≥Ú^Œ\ ˜ =ºH˜Î WÖÏ J<åfl_»∞: '`«=Ú‡_»∂! <åQÆà◊√§, Z^Œ∞ÌÅ`À ã¨`«=∞`«=∞ÜÕ∞º ÉèÏQÆ=`« ѨO_ç`«∞_»∞ <å‰õΩ JHõ¯ ˆ~¡^Œ∞. <å‰õΩ HÍ=Åã≤Ok f~°∞|_çQÍ ‰õÄ~°∞Ûx NǨÏi Hõ^äŒÅ#∞ qxÑ≤OKÕ Ñ¨O_ç`«∞_»∞.— (_®Hõì~°∞`À) J~°÷=∞~ÚO^•?—— _®Hõì~°∞ =∂~°∞ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. (q"ÕHõ "≥·~åQͺÅ∞ - w`« ™ê~°O) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: x[O K≥ѨÊ=∞O\Ï"å? ˆH=ÅO áêO_ç`«ºO =Å¡ UO X~°∞QÆ∞`«∞Ok? ѨO_ç`«∞ʼnõΩ Z<Àfl q+¨Ü«∂Å∞ `≥Å∞ã¨∞. "å~°∞ "Õ^•Å∞,ѨÙ~å}ÏÅ∞, `«O„`åÅ∞ Jxfl „â◊=}O KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞. HÍx =\˜ì áêO_ç`«ºO =Å¡ Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? HÍ=Åã≤Ok q"ÕHõ "≥·~åQͺÅ∞. q"ÕHõ "≥·~åQͺÅ∞ L#flѨC_Õ P =ºH˜Î ѨÅ∞‰õΩÅ∞ q#=K«∞Û. HÍx ã¨O™ê~å<Õfl ™ê~°Ñ¨^•~°÷OQÍ ÉèÏqOKÕ =ºH˜Î ѨÅ∞‰õΩÅ#∞ q#_»O =Å¡ Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? ''w`« <Õˆ~Ê áê~î°O Uq∞\’ `≥Å∞™ê? 'w`å, w`å— JO>Ë U=∞=Ù`«∞O^À J^Õ. 'w`å, w`å— JO@∂O>Ë „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ Jk '`åw— J~ÚáÈ`«∞Ok. ã¨O™ê~°OѨ@¡, HÍq∞h HÍOK«<åÅѨ@¡ Pã¨H˜Îx `«ºlOz "Õã≤ `«# J#∞~åQÍ#flO`å #∂\˜H˜ #∂~°∞áêà◊√§ ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ ã¨=∞iÊOz# "å_Õ w`« =∞~å‡xfl J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ#fl"å_»∞. w`«#∞ ѨÓiÎQÍ K«^Œ"åeû# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. `åºy J~ÚáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ P ѨÙã¨ÎHõO K«^Œ=_»OÖ’x L^ÕÌâ◊O <≥~°"Õi#>Ë¡. _®Hõì~ü: 'w`å—#∞ „uÑ≤Ê`Õ '`åw— J=Ù`«∞Ok. ^•xH˜ 'Ü«∞— =`«∞Î KÕiÛ#ѨC_Õ Hõ^• Jk '`åºw— JÜÕ∞ºk. '=∞—: 'Ü«∞—=`«∞Î KÕ~Û° ‰õΩ<åfl Ѷ~¨ "° åÖË^∞Œ . DÜ«∞# (N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞) áêhǨ\© =∞Ǩϟ`«û"åxH˜

528

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

"≥o§#ѨC_»∞ #=nfiÑπ QÀ™êfiq∞H˜ WÖψQ w`«Ö’x QÆ∂_è®~å÷xfl K≥áêÊ~°∞. JHõ¯_» L#fl"åiÖ’ XHõ~°∞ 'Ü«∞— =`«∞Î KÕ~åÛe Hõ^• J#flѨC_»∞ #=nfiÑπ QÀ™êfiq∞ '`«Q∑— ^è•`«∞=Ù 'Ѷ¨∞W±—`À '`åQ∑— J=Ù`«∞Ok. ^•xH˜ 'W<£— J<Õ „Ѩ`«ºÜ«∞O KÕiÛ#ѨC_»∞ '`åw— J=Ù`«∞Ok. '`åw— J<åfl, '`åºw— J<åfl J~°÷O XHõ¯>Ë. _®Hõì~°∞: XHõ =ºH˜Î <å‰õΩ '~å^è•— J~å÷xfl q=iOKå_»∞. ~å^è• J~°÷O Uq∞\’ `≥Å∞™ê? Ѩ^•xfl „uÑ≤Ê =e¡OK«∞, JѨC_»∞ Jk '^è•~å— J=Ù`«∞Ok. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) ''W"åà◊ '^è•~å— `À<Õ Kåe^•ÌO—— Jx K≥Ñ≤Ê _®Hõì~°∞ "≥o§áÈÜ«∂_»∞.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À _®.ã¨~å¯~ü QÆ∞iOz '=∞—) '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ ‰õÄ~°∞Ûx _®. ã¨~å¯~ü WO\’¡ PÜ«∞#`À [iy# ã¨OÉèÏ+¨}#∞ uiy K≥|∞`«∞<åfl_»∞. '=∞— (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): |OQÍ~°∞ ~°OQÆ∞ KÕѨʼnõΩ UÅHõ `˘Hõ¯Å∞, Ñ≤K«∞ÛHõʼnõΩ "≥∞ÿ^• LO_»Å∞ "Õã¨∂Î _®Hõì~°∞ <å`À WÖÏ J<åfl_»∞: '#∞=Ùfi D ã¨OQÆu QÆ=∞xOKå"å? KÕѨÅ∞ UÅ∞Hõ `˘Hõ¯Å∞ K«∂_»ÖË^Œ∞ HÍ|\˜ì "≥o§áÈÜ«∂~Ú. „Ѩ^äŒ=∞OQÍ =∞#‰õΩ HÍ=Åã≤Ok *Ï˝#O, `«~°∞"å`« ÉèíH˜Î. P Ñ≤K«∞ÛHõÅ#∞ K«∂âß=Ù Hõ^•! <Õ#∞ "≥∞ÿ^• LO_»Å∞ qã≤i#ѨC_»∞ Jq ZyiáÈÜ«∂~Ú. "å\˜H˜ *Ï˝#O ÖË^Œ∞, Hõ#∞Hõ<Õ ÉèíH˜Î ‰õÄ_® ÖË^Œ∞—.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞(#=Ùfi`«∂): JHõ¯_» *Ï˝#O JO>Ë J~°÷O SÇ≤ÏHõ *Ï˝#O, JO>Ë Ãã·#∞û *Ï˝#O. '=∞—: PÜ«∞# WOHÍ WÖÏ J<åfl_»∞: ''K≥·`«#∞ºÖ’ ÖËHõ |∞^Œ∞ú_À K≥Ñ≤Ê#O`« =∂„`å# <Õ#∞ #"Õ∞‡Ü«∂ÖÏ? Jk =∞Ozk HÍ^Œ∞. PÜ«∞#‰õΩ =∞#=_»∞ ѨÙ\Ïì_»x K≥áêÊ_»∞. `«# HÀ_»Å∞ QÆ∞iOz KåÖÏ „Ѩâ◊Oã≤ã¨∂Î =∂\Ï¡_®_»∞. 'P"≥∞ WO\’¡ ZHõ¯_® HÍ#~å^Œ∞. ZO`«\ ˜ J}‰õΩ=, ZO`«\ ˜ ™œjźO!— J<åfl_»∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J`«_»∞ WHõ¯_ç (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å) q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOz PÖ’zã¨∞Î<åfl_»∞.

J`«_ç qâßfiã¨O ‰õÄ_® W#∞=∞_ç™ÈÎOk. XHõ¯™êiQÍ JǨÏOHÍ~åxfl `«ºlOK«_»O ™ê^茺=∞ÜÕ∞º Ѩ<<Õ å? JO`«\ ˜ q^•º=O`«∞_»∞, ¿Ñ~°∞ „Ѩu+¨Åª ∞ L#fl"å_»∞! Sâ◊fi~°º=O`«∞_»∞ ‰õÄ_®. J~Ú#ѨÊ\˜H© <å =∂@ŠѨ@¡ JQ“~°=O ÖË^Œ∞.

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - '=∞— ã¨=∞Ü«∞O ™êÜ«∞O„`«O S^Œ∞ QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆkÖ’ =∞ø#OQÍ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. "åiÖ’ ѨÅ∞=Ù~°∞ |Ü«∞\˜ =º‰õΩÅÎ ∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞† N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ #∞ K«∂_»_®xH˜ =KåÛ~°∞. '=∞— PÜ«∞#‰õΩ ã¨g∞ѨOÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. PÜ«∞# P^Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ '=∞— PÜ«∞#‰õΩ AÉσ `˘_çyOKå_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): „Ѩã¨∞Î`«O <å‰õΩ Z‰õΩ¯=QÍ ^蕺#O KÕÜ«∞=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞.

XHõ¯™êiQÍ JYO_» „|ǨχO Ü≥ÚHõ¯ K≥·`«#ºO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. „Ѩã¨∞Î`«O x~°O`«~åÜ«∞OQÍ P ^Œ~°≈#O HõÅ∞QÆ∞`«∂=ÙOk.

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

529

'=∞— Ug∞ ѨÅ∞HõÖË^Œ∞. QÆ^ŒO`å xâ◊≈|ÌOQÍ LOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): Jk 㨈~, g~°O^Œ~°∂ WHõ¯_» LÅ∞‰õÄѨÅ∞‰õÄ ÖˉõΩO_® ‰õÄ~°∞Ûx L<åflˆ~! gi ^Œ$+≤ì JO`å <å g∞^Œ<Õ ˆHO„nHõ$`«"≥∞ÿ LOk. =∂@Å∞ ÖË=Ù, áê@Å∂ ÖË=Ù. g~°∞ <åÖ’ UO K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞? '=∞—: JÜ«∂º, g~°O^Œ~°∂ g∞ =K«<åÅ∞ J<ÕHõO Wk=~°ˆH qx L<åfl~°∞. „ѨѨOK«OÖ’ Z#fl_»∂ K«∂_»x, WHõg∞^Œ@ K«∂_»*ÏÅx W\˜ì =∞ǨѨÙ~°∞+¨µ}˜‚ „Ѩã¨∞Î`«O g~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨^•#O^Œ=∞Ü«Ú_»∞, tâ◊√ã¨fiÉèÏq, x~°Ç¨ÏOHÍi, ÉèíQÆ=¢`ÕÊ=∂=∞$`« áê<À#‡`«∞Î_≥·# ^Œ∞~°¡Éèí=¸iÎx "≥∞ÿ=∞~°z „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. XHõ™êi g∞~°∞ Dâß<£ WO\˜H˜ "≥o§#ѨC_»∞ J@∂ W@∂ ѨKå~°∞¡ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. JѨC_»∞ "Õ∞=Ú ‰õÄ_® JHõ¯_Õ L<åfl=Ú. XHõ JѨiz`« =ºH˜Î <å =^ŒÌ‰õΩ =zÛ W\˜ì ã¨^•#O^Œ ѨÙ~°∞+¨µ}˜‚, P#O^Œ=∞Ü«Ú}˜‚ WO`«=~°‰õΩ K«∂ã≤Ok ÖË^Œ<åfl_»∞. =∞m§ QÆkÖ’ xâ◊≈|ÌO <≥ÅH˘Ok. '=∞— ‰õÄ_® =∞ø#OQÍ L<åfl_»∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞—`À =∞$^Œ∞Å ã¨fi~°OÖ’ =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk 㨈~ HÍx _®Hõì~°∞Ö’ U"≥∞ÿ<å =∂~°∞Ê HõÅ∞QÆ∞`ÀO^•?

WHõ¯_ç =∂@ÅÃÑ·# „â◊^Œú [x™ÈÎO^•? '=∞—: ™ê~°=O`«"≥∞ÿ# q`«Î#O <å\ÏHõ Jk #tOK«^Œ∞† ã¨HÍÅOÖ’ "≥ÚÅÔH`«∞Î`«∞Ok. P<å_»∞ g∞~°∞ K≥Ñ≤Ê# =∂@ [˝Ñ≤ÎH˜ =zÛ #=Ùfi =™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: U =∂@? '=∞—: ZѨC_»∞ K«∂ã≤<å Ü«∞^Œ∞=∞e¡H± J#º=∞#ã¨∞¯ _≥· LO\Ï_»∞. Éè’[#O KÕ¿ã@ѨC_»∞ ‰õÄ~°Ö’ LѨC "Õã¨∞O^À ÖË^À ‰õÄ_® J`«_çH˜ `≥eÜ«∞~å^Œ∞. „ѨHõ¯#∞#fl =ºH˜Î '‰õÄ~°Ö’ LѨC ÖË^Õ— J<Õãi¨ H˜ "≥O@<Õ Ü«∞^Œ∞ 'J=Ù#=Ù#∞ WO^Œ∞Ö’ LѨC ÖË^∞Œ — JO\Ï_»∞. '<Õ#∂ ã¨~fi° ^• J#º=∞#ã¨∞¯_»<·≥ LO\Ï#∞— Jx _®Hõì~°∞ J<Õã¨iH˜ Jk q+¨Ü«∞zO`«# HÍ~°}OQÍ<Õ HÍx ÉèíQÆ=zÛO`«# HÍ~°}OQÍ HÍ^Œ∞ Jx g∞~°∞ q=iOKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WHõ¯_ç =∂@Å#∞ J`«_»∞ Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ_®? '=∞—: ZO^Œ∞‰õΩ Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ_»∞? HÍx J<ÕHõ Ѩ#∞ÅÖ’ ã¨`«=∞`«"≥∞ÿ =∞~°záÈ`«∞O\Ï_»∞.

W"åà◊‰õÄ_® PÜ«∞# XHõ =∞Oz =∂@ K≥áêÊ_»∞. '¢ã‘ÎÅ#∞ `«e¡QÍ Láêã≤OK«_»O `åO„uHõ ™ê^èŒ#ÅÖ’xk— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: JO^Œ∞‰õΩ <Õ <Õ=∞<åfl#∞? '=∞—: <åQÆà◊√§, Z^Œ∞ÌÅ`À ¿ã^ŒºO KÕã¨∂Î fiHõÖËx ÉèÏQÆ=`« ѨO_ç`«∞_ç Hõ^äŒ, ѨO_ç`«∞_ç`À ~åA '=ÚO^Œ∞QÍ g∞~°∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀO_ç— J#fl Hõ^äŒ – D Ô~O_»∞ Hõ^äŒÅ∞ K≥áêÊ~°∞. (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #"åfi~°∞) J@∞ÃÑ·# g∞~°∞ w`« QÆ∞iOz K≥áêÊ~°∞. HÍq∞hHÍOK«# `åºQÆ"Õ∞ w`å™ê~°O. 'ã¨~°fiã¨OQÆ Ñ¨i`åºQÆO KÕÜ«∞x ã¨O™êi Ö’HõtHõ∆} ZÖÏ QÆ~°Ñ¨QÆÅ_»∞— Jx g∞~°∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ K≥áêÊ~°∞. WO^Œ∞Ö’x JO`«~å~å÷xfl PÜ«∞# |Ǩïâß ã¨iQÍ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ#fl@∞¡ ÖË^Œ∞. `«~°∞"å`« '^è•~å, ^è•~å— Jx K≥Ñ≤Ê JHõ¯_» #∞O_ç `«Ñ¨C‰õΩ<åfl_»∞.

530

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ „âıÜ«∞ã¨∞û QÆ∞iOz PÖ’zã¨∞Î<åfl~°∞. ѨÓ~°‚ =∞}©O„^Œ∞Å∞ W~°∞=Ù~°∂ ÉÏÅÉèí‰õΩÎÅ∞. ѨÓ~°∞‚_ç`À =∂\Ï¡_»=∞x =∞}©O„^Œ#∞ P`«_ç =^ŒÌ‰õΩ ѨOáê~°∞.

+¨+¨ª ѨiKÕÛù^ŒO ~å^è•Hõ$+¨µ‚Å `«`«ÎfiO ™êÜ«∞OHÍÅ=∞~ÚOk. ã¨O*ˇ náêÅ∞ "≥eyOKå~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ JO`«~°∞‡Y∞Öˇ· L<åfl~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® ^蕺#OÖ’ L<åfl~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«# ¿ãflÇ≤Ï`«∞}˜‚ "≥O@ɡ@∞ìH˘x QÆkÖ’H˜ =KåÛ_»∞. ''W`«_»∞ <å ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞, H˜~°}‡~Ú `«k`«~° „QÆO^ä•Å∞ „"åâß_»∞—— Jx P`«}˜‚ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ѨiK«Ü«∞O KÕâß_»∞. P ~°K«~Ú`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: W`«_»∞ ~å^è•Hõ$+¨µ‚Å QÆ∞iOz ‰õÄ_® „"åâß_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (~°K«~Ú`«`À): UO „"åâß"À HÍã¨Î K≥ѨC <åÜ«∞<å. ~°K~« Ú`«: ~å^è•Hõ$+¨µÖ‚ Ë Ñ¨~„° |ǨχO. FOHÍ~°ÑÙ¨ aO^Œ∞ã¨fi~°∂áêÅ∞. "åi #∞O_Õ =∞Ǩq+¨µ=‚ Ù, PÜ«∞# #∞O_ç t=Ù_»∞, ^Œ∞~°æÅ∞ L^ŒƒùqOKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÉèË+π! #O^Œ∞_»∞ x`«º~å^èŒ#∞ ã¨O^Œi≈OKå_»∞. |$O^•=#OÖ’ bÅÅ∞ x~°fi iÎOzOk „¿Ñ=∞~å^èŒ. K«O„^•=o HÍ=∞~å^èŒ. ''"≥Ú^Œ@ HÍ=∞~å^è,Œ `«~∞° "å`« „¿Ñ=∞~å^èŒ WOHÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥o§#ѨC_»∞ x`«º~å^è.Œ Le¡áêÜ«∞ ÃÑ· á⁄~° Z~°∞ѨÙ. J@∞Ñ≤^ŒÑ¨ L#fl á⁄~°Ö’ Z~°∞Ѩ٠~°OQÆ∞ HÍã¨Î `«QÆ∞æ`«∞Ok. WOHÍ XeKÕH˘nÌ `≥Å∞Ѩ٠~°OQÆ∞ á⁄~° =ã¨∞ÎOk. J@∞ÃÑ·# á⁄~°Å∞ Ug∞ LO_»=Ù. W^Õ x`«º~å^èŒ ã¨fi~°∂ѨO. '<Õu, <Õu— qKå~°} JO`« =∞ÜÕ∞ºk WHõ¯_Õ. ''x`«º ~å^è•Hõ$+¨‚, bÖÏ ~å^è•Hõ$+¨‚ Jx L#flq. Wq ã¨∂~°∞º_»∞, ã¨∂~°º~°t‡ ÖÏO\˜q. x`«ºO ã¨∂~°∞º_çÖÏO\˜k, bÅ ~°t‡ÖÏO\˜k. ''â◊√^ŒúÉèí‰õΩÎ_»∞ XHÀ¯™êi x`«ºOÖ’, =∞~À™êi bÅÖ’ <≥ÅH˘x LO\Ï_»∞. x`«ºO, bÅÅ∞ Ô~O_»∂ XˆH Jã≤Î`åfixH˜ K≥Ok#q. Jx XHõ¯>Ë! Ô~O_»∂ HÍ^Œ∞, J<ÕHõ=¸ HÍ^Œ∞. ~°K«~Ú`«: JÜ«∂º, '|$O^•=# Hõ$+¨µ‚_»∞—, '=∞^äŒ∞~å Hõ$+¨µ‚_»∞— Jx Ô~O_»∞QÍ ZO^Œ∞‰õΩ K≥|∞`å~°∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk QÀ™êfi=ÚÅ ^Œ$HõÊ^äŒO. HÍx ѨtÛ=∞ „áêO`åŠѨO_ç`«∞Å∞ JÖÏ J#~°∞. "åiH˜ Hõ$+¨µ‚_»∞ XHõ¯_Õ, ~å^èŒ J#flk ÖË^Œ∞. ^•fi~°HÍ Hõ$+¨µ‚_»∞ ‰õÄ_® JO`Õ† ~å^è•^Õq „Ѩã¨H˜Î ÖË^Œ∞. ~°K«~Ú`«: ~å^èŒHõ$+¨µ‚ÖË Ñ¨~°„|ǨχO. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: Éè+Ë !π HÍx PÜ«∞#‰õΩ JO`å ™ê^躌 "Õ∞. x~åHÍ~°∞_»∂ PÜ«∞<Õ, ™êHÍ~°∞_»∞‰õÄ_® PÜ«∞<Õ. ã¨fi~å\ò, q~å\òÅ∞ Ô~O_»∂ PÜ«∞<Õ. „|Ǩχ=¸ PÜ«∞<Õ, â◊H˜Î‰õÄ_® PÜ«∞<Õ.

PÜ«∞#‰õΩ JO`«O ÖË^Œ∞. PÜ«∞#‰õΩ J™ê^茺O JO@∂ Un ÖË^Œ∞. „QÆ^ŒÌ ZO`« Z`«∞ÎQÍ Zyi<å

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

531

Jk PHÍâßxfl `åHõÖË^Œ∞. „|ǨχO J#flk ZÖÏ LO@∞Ok Jx „Ѩtfl¿ãÎ '^•xx =∂@Å ^•fi~å K≥Ñʨ ÖË=Ú— Jx =∂„`«"∞Õ K≥Ñʨ QÆÅ#∞. „|Ǩ‡xfl ™êH∆Í`«¯iOK«∞‰õΩ#flѨC_»∞ ‰õÄ_® ^•xfl =i‚OK«Ö=Ë Ú. <≥~Úº J#flk ZÖÏ LO@∞Ok Jx Z=Ô~·<å J_çy`Õ #∞=Ùfi U=∞x K≥|∞`å=Ù? '<≥~Úº, <≥~ÚºÖÏ LO@∞O—^Œ<Õ Hõ^•! „|Ǩ‡xH˜ áÈeHõ „|Ǩχ"Õ∞, "Õˆ~ Ug∞ ÖË^Œ∞.

ã¨Ñ¨Î=∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - ǨÏi=Å¡Éèò â◊x"å~°O, JHÀì|~ü 31, 1885

ǨÏi=Å¡Éòè É’ã¨∞ |Å~å"£∞É’ã¨∞ ^•Ü«∂k. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ #∞ ^Œi≈OѨ =KåÛ_»∞. ã¨Q“~°=OQÍ #=∞™ê¯~°O KÕâß_»∞. ǨÏi=Å¡Éèò Hõ@H± <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’ „ѨÉèí∞`«fi <åºÜ«∞"åk. |Å~å"£∞ `«~°K«∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OK«_»O, =ÚYºOQÍ ‰õΩ@∞O| ¢ã‘ÎÅ`À áê@∞ "≥à◊§_»O ǨÏi=Å¡Éèò‰õΩ ~°∞zOK«ÖË^Œ∞. P q+¨Ü«∞"≥∞ÿ |Å~å"£∞ PÜ«∞#`À WÖÏ J<åfl_»∞: ''g∞~°∞ XHõ™êi =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OK«O_ç. `«~°∞"å`« g∞ˆ~O K≥|∞`å~À g∞ W+¨ìO.—— „Ѩã¨∞Î`«O ǨÏi=Å¡Éèò, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ W^ŒÌ~°∂ ã¨OÉèÏ+≤OK«∞HÀ™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: D ~ÀQÆO ZÖÏ #Ü«∞=∞=Ù`«∞O^À K≥|∞`å~å? WO`«‰õÄ Wk #Ü«∞=∞ÜÕ∞º^Õ #O\Ï~å? ǨÏi=Å¡Éèò: =∞Ǩâ◊Ü«∂, P q+¨Ü«∞O <åHõO>Ë ÉÏQÍ _®Hõì~°∞¡ K≥ѨÊQÆÅ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ¢ã‘ÎÅ∞ <å áê^Œ^èŒ∂ox ã‘fiHõiOKÕ@ѨC_»∞ "å~°∞ ֒ѨŠL#fl ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ #=∞㨯iã¨∞Î<åfl~°x ÉèÏq™êÎ#∞ – W^Õ <å "≥·Yi. ǨÏi=Å¡Éèò: g∞~°∞ ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞, JO^Œ~°∂ g∞‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O K≥Ü«∂ºe. WO^Œ∞Ö’ `«¿ÑÊ=ÚOk? N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: „^èŒ∞=Ù_»∞, „ѨǨ¡^Œ∞_»∞, <å~°^Œ∞_»∞, HõÑ≤Å∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "åi QÆ∞iOz g∞~°∞ JÖÏ J#=K«∞Û. HÍx <Õ<≥=ifl? ''g∞~°∞ ^ŒÜ«∞KÕã≤ =∞m§ ~°O_ç.—— ǨÏi=Å¡Éèò: `«Ñ¨ÊHõ =™êÎ#∞. ZO^Œ∞HõO>Ë g∞~°∞ ##∞fl PHõi¬ã¨∞Î<åfl~°∞. g∞~°∞ =∞m§ <å‰õΩ K≥¿ÑÊ J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. ǨÏi=Å¡Éèò |Ü«∞Å∞^Õ~°#∞<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ #=∞™ê¯~°O KÕã≤ PÜ«∞# áê^•Å‰õΩ „"≥Ú‰õ¯É’Ü«∂_»∞. HÍx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ áê^•Å#∞ „ѨHõ¯‰õΩ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ǨÏi=Å¡Éèò =∂„`«O =^ŒÖË¡^Œ∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "åiã¨∞Î<åfl q#‰õΩO_® Ѩ@∞ìѨ\ ˜ì PÜ«∞# áê^Œ^èŒ∂o ã‘fiHõiOKå_»∞. ǨÏi=Å¡Éèò ÖËz xÅ|_Õã¨iH˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ‰õÄ_® Q“~°= ã¨∂K«HõOQÍ ÖËz xÅ|_®¤~°∞. ǨÏi=Å¡Éèò`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''|Å~å"£∞ WO\˜H˜ "≥à◊§_»O ÖË^Œx J`«_»∞ ZO`À qKåiã¨∞ÎO\Ï_»∞.

XHõ ~ÀA JHõ¯_»‰õΩ =zÛ q∞=∞‡ÅflO^Œih K«∂^•Ì=∞x J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. HÍx g∞~°∞ |Å~å"£∞`À 'DÜ«∞#∞fl WHõ¯_»‰õΩ Z=~°∞ ~°=∞‡<åfl~°∞?— Jx J_»∞QÆ∞`åˆ~"≥∂#x ÉèíÜ«∞O "Õã¨∞ÎOk.——

532

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ǨÏi=Å¡Éèò: WÖÏO\˜ =∂@Åhfl g∞‰õΩ Z=~°∞ K≥áêÊ~°O_ç? g∞~°∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ JÖÏO\˜ PÖ’K«#Å∞ ~åx=fi<Õ =^Œ∞Ì. ǨÏi=Å¡Éèò "≥o§áÈÜ«∂_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): DÜ«∞# ÉèíH˜ÎѨ~°∞_»∞. ÖˉõΩO>Ë <Õ#∞ =^ŒÌx "åiã¨∞Î<åfl q#‰õΩO_® áê^Œ^èŒ∂o ZO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩO\Ï_»∞? XHõ ~ÀA ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ _®Hõì~°∞`À áê@∞ =∞~À =ºH˜Îx ‰õÄ_® K«∂âß#x K≥áêÊ#∞ Hõ^•! DÜ«∞<Õ P =∞~À =ºH˜Î, JO^Œ∞ˆH =KåÛ_»∞ K«∂_»∞. '=∞—: J=Ù#O_ç. DÜ«∞# Éèí‰õΩÎ_»#_»OÖ’ J#∞=∂<åxH˜ `å=ÙÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ZO`« ã¨~°à◊ ã¨fiÉèÏ=O! _®Hõì~°∞ WO\˜H˜ "≥o§ '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨiã≤÷ux `≥eÜ«∞ѨiKå_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, =∞Ç≤Ï=∂K«~°}ü "≥Ú^ŒÖˇ·# "åi QÆ∞iOz _®Hõì~°∞ '=∞— `À =∂\Ï¡_»™êQÍ_»∞. _®Hõ~ì ∞° : `«#∞ `≥™êÎ##fl ѨÙã¨HÎ Oõ =∞Ç≤Ï=∂K«~}° ü fã¨∞‰õΩ ~åÖË^!Õ =∞izáÈÜ«∂#x K≥áêÊ_»`_« ∞» .

Jk ã¨OÉèí="Õ∞, <å‰õį_® =∞u=∞~°∞Ѩ٠LOk. '=∞—: PÜ«∞# ÉÏQÍ K«kq# =ºH˜Î. _®Hõì~°∞: =∞~°~Ú`Õ WÖÏO\˜ ^Œ∞óã≤÷uÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ L<åfl_»∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆ∞iOz K≥|∞`«∂ _®Hõì~°∞ ''ˆH=ÅO ÉèíH˜Î LO>Ë Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? *Ï˝#O‰õÄ_® LO_®e—— J<åfl_»∞. '=∞—: ZO^Œ∞‰õΩ? *Ï˝#O `«~°∞"å`« ÉèíH˜Î [xã¨∞ÎO^Œx PÜ«∞# K≥|∞`«∞O\Ï~°∞. HÍx PÜ«∞# K≥¿ÑÊ ÉèHí Θ *Ï˝<åÅ∞, g∞~°∞ K≥¿ÑÊ ÉèHí Θ *Ï˝<åÅÖ’ `Õ_® LOk. *Ï˝#O `«~∞° "å`« ÉèHí Θ [xã¨∞OÎ ^Œx PÜ«∞# K≥ÑÊ≤ #ѨC_»∞ ^•xH˜ J~°O÷ `«`Ϋ fi*Ï˝#O `«~∞° "å`« ÉèHí ,Θ „|Ǩχ*Ï˝#O `«~∞° "å`« ÉèHí ,Θ ÉèQí =Æ `åûH∆Í`å¯~°O `«~°∞"å`« ÉèíH˜Î J<Õ. g∞~°∞ K≥¿ÑÊ *Ï˝#O 'Ãã·#∞û— *Ï˝#O, WO„kÜ«∂Å^•fi~å „áêÑ≤ÎOKÕ *Ï˝#O. PÜ«∞# K≥¿ÑÊ *Ï˝<åxfl WO„kÜ«∂Å ^•fi~å x~åúiOK«ÖË=Ú, `«`«Î fi*Ï˝<åxfl WO„kÜ«∂Å ^•fi~å xâ◊Û~ÚOK«ÖË=Ú. HÍx g∞~°∞ K≥¿ÑÊ 'Ãã·#∞û— *Ï˝<åxfl WO„kÜ«∂Å ^•fi~å x~åúiOK«=K«∞Û. _®Hõ~ì ∞° Ug∞ |^Œ∞Å∞ K≥Ñʨ ‰õΩO_® HÍ¿ãѨ٠=∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞. `«~∞° "å`« J=`å~°"å^ŒO QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# `≥KåÛ_»∞. _®Hõì~°∞: Uq∞\˜ D J=`å~° ã≤^•úO`«O? W`«~°∞Å áê^Œ^èŒ∂ox ã‘fiHõiOK«_»O Uq∞\˜? '=∞—: „ѨÜ≥∂QÆâßÅÖ’ „ѨÜ≥∂QÍÅ∞ KÕ¿ã@ѨC_»∞, ÉèíQÆ=O`«∞_ç J^Œ∞ƒù`« ã¨$+≤ì QÆ∞iOz PÖ’zã¨∂Î ÉèÏ=áê~°=â◊º`« K≥O^Œ∞`«∞O\Ï#x g∞ˆ~ K≥|∞`«∞O\Ï~°∞ Hõ^•! ÃÑ·QÍ, =∞x+≤ QÆ∞iOz PÖ’zOz#ѨC_»∞ ‰õÄ_® g∞~°∞ J^Õ ÉèÏ"åxfl á⁄O^Œ∞`«∂ LO\Ï~°∞. =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ ÉèQí =Æ O`«∞_ç Z^Œ∞@ =∞#O ZO^Œ∞‰õΩ `«Å =OK«‰õÄ_»^Œ∞? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞x+≤ ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ =ã≤ã¨∞Î<åfl_»∞. ''Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«O „ѨHÍ~°O ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨~°fiÉèí∂`åÅÖ’#∂ q~ålÅ∞¡ `«∞<åfl_»∞. g∞~°∞ D q+¨Ü«∞"≥∞ÿ Z‰õΩ¯=QÍ K«kq#@∞¡ ÖË^Œ∞. ã¨~°fiÉèí∂`åÅÖ’#∂ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =ã≤ã¨∞Î#flѨC_»∞ =∞x+≤H˜ „Ѩ}Ï=∞O KÕÜ«∞_»OÖ’ Uq∞\˜ `«Ñ¨C?

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

533

''q∞QÆ`å"å\˜`À áÈe¿ãÎ H˘xfl\˜Ö’ ÉèíQÆ=O`«∞_ç Jaè =ºH©ÎHõ~°} JkèHõOQÍ LO@∞O^Œx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥|∞`«∞O\Ï~°∞. W`«~° =ã¨∞Î=ÙÅÖ’ HõO>Ë h\˜Ö’, J^ŒÌOÖ’ ã¨∂~°∞º_»∞ JkèHõOQÍ „ѨuaOaOK«_»O ÖÏO\˜k Wk. h~°∞ ã¨~°fi„`å LOk. HÍx #k, [ÖÏâ◊Ü«∂ÅÖ’ Jk WOHÍ ã¨Ê+¨ìOQÍ LOk. =∞#O „"≥ÚˆH¯k ÉèíQÆ=O`«∞_çˆH HÍx =∞x+≤H˜ HÍ^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, =∞x+≤ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ HÍ^Œ∞. ''`«~°¯O ^•fi~å ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ `≥Å∞ã¨∞HÀÖË=Ú. JO`å qâßfiã¨OÃÑ·<Õ P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. WѨC_»∞ <Õ#∞ K≥|∞`«∞#fl=hfl N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥Ñ≤Ê# =∂@ÖË.—— `å#∞ ~°zOz# The Physiological Basis of psycology J<Õ Ñ¨Ùã¨ÎHÍxfl _®Hõì~°∞, '=∞—‰õΩ |Ǩ˙HõiOKå_»∞. "≥Ú^Œ\ ˜ ¿ÑrÖ’ ''™È^Œ~°∞_»∞ '=∞—‰õΩ, „¿Ñ=∞`À _®IIã¨~å¯~ü—— Jx „"åã≤ WKåÛ_»∞.

J+¨ì=∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - Uã¨∞„H©ã¨∞Î ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O Ѩ^ŒH˘O_»∞ QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ QÆkÖ’ Éèí‰õΩÎÅ`Àáê@∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. q∞„â◊ J<Õ ¢ÔH·ã¨Î= Éèí‰õΩÎx`À PÜ«∞# ã¨OÉèÏ+≤ã¨∞Î<åfl~°∞. q∞„â◊, L`«Î~°ÉèÏ~°`«OÖ’ XHõ ¢ÔH· ã¨Î= ‰õΩ@∞O|OÖ’ [x‡OKå_»∞. ˆHfiHõ~ü ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xH˜ K≥Ok#"å_»∞. =Ü«∞ã¨∞û 35 ã¨O=`«û~åÅ∞ LO@∞Ok. |Ü«∞@‰õΩ POˆQ¡Ü«∂ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOz<å J`«_»∞ ֒ѨŠ=∞@∞‰õΩ HÍëêÜ«∞=¢™êÎÅ∞ ^èŒiOz LO\Ï_»∞. J`«_ç ™È^Œ~°∞_ç q"åǨÏO ~ÀA# P ™È^Œ~°∞_ç`À áê@∞ =∞~À ™È^Œ~°∞_»∞ ‰õÄ_® =∞~°}˜OKå_»∞. J^Õ ~ÀA# q∞„â◊, ã¨O™ê~åxfl `«ºlOz"Õâß_»∞. q∞„â◊: 'ã¨HõÅ r=ÙÅÖ’#∞ "≥Åã≤#k ~å=Ú_Õ.— q∞„â◊ ‰õÄ_® q<ÕÖÏ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_ç`À "≥∞Å¡QÍ WÖÏ J<åfl~°∞: ''~å=Ú_»∞ XHõ¯_Õ. HÍx PÜ«∞# ¿Ñ~°∞¡ =∂„`«O "≥~Úº. ¢ÔH·ã¨Î=ÙÅ∞ 'QÍ_£— Jx Z=i<≥·`Õ JO\Ï~À PÜ«∞<Õfl Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞ ~å=Ú_»∞, Hõ$+¨µ‚_»∞, Dâ◊fi~°∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# ¿Ñ~°¡`À Ñ≤Å∞ã¨∞ÎO\Ï~°∞. XHõ [ÖÏâ◊Ü«∂xH˜ J<ÕHõ Ѷ∞¨ \ÏìÖ’ L<åfl~Ú. XHõ Ѷ∞¨ @ìO #∞O_ç Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞ h~°∞ „`åQÆ∞`å~°∞, ^•xfl '[ÅO— JO\Ï~°∞. =∞~À Ѷ∞¨ @ìO #∞O_ç ¢HÔ ã· =Ψ ÙÅ∞ „`åQÆ∞`å~°∞, '"å@~ü— JO\Ï~°∞. =∞ǨÏ=∞‡nÜ«ÚÅ∞ =∞~À Ѷ∞¨ @ìO =^Œ‰Ì Ωõ "≥à◊`å~°∞, "å~°∞ 'áêh— JO\Ï~°∞. J^Õ q^èŒOQÍ ¢ÔH·ã¨Î=ÙÅ 'QÍ_£—, =∞ǨÏ=∞‡nÜ«ÚÅ 'JÖÏ¡— XHõ¯ˆ~.—— q∞„â◊: Uã¨∞„H©ã¨∞Î, "Õ∞s Ѩل`«∞_»∞ HÍ_»∞. PÜ«∞<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ K«∂Ñ≤ã¨∂Î Éèí‰õΩÎÅ`À) „Ѩã¨∞Î`«O DÜ«∞# g∞~°∞ K«∂ã¨∞Î#fl>Ë¡ LO\Ï~°∞. =∞m§, =∞~À ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ™êH∆Í`«∂Î ÉèíQÆ=O`«∞_çQÍ LO\Ï~°∞. g∞~°∞ DÜ«∞#∞fl QÆ∞iÎOK«ÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞. <Õ#∞ DÜ«∞#∞fl Wk=~°ˆH ^≥·g ^Œ~°≈<åÅÖ’ K«∂âß#∞. „Ѩã¨∞Î`«O <å Z^Œ∞>Ë K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. XHõ `À@Ö’ DÜ«∞# XHõ L#fl`åã¨#OÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx LO_»_»O K«∂âß#∞. <ÕÅÃÑ·# =∞~À =ºH˜Î ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. HÍx P =ºH˜Î JO`«QÍ Ñ¨Ù~ÀQÆq∞OK«ÖË^Œ∞. ''ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ D ^Õâ◊OÖ’ #Å∞QÆ∞~°∞ ^•fi~°áêʼnõΩÅ∞ L<åfl~°∞. ÉÁOÉÏ~Ú „áêO`«OÖ’ `«∞HÍ~åO, HÍj‡~ü „áêO`«OÖ’ ~å|~üì "≥∞Hˆÿ Öò, D „áêO`«OÖ’ DÜ«∞#, `«∂~°∞Ê ÉˇOQÍÖò „áêO`«OÖ’ =∞~À =ºH˜Î L<åfl~°∞.

534

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞"Õfi"≥∞ÿ<å ^Œ~°≈<åÅ∞ K«∂ã¨∞ÎO\Ï"å? q∞„â◊: JÜ«∂º, <Õ#∞ WO\’¡ L#flѨC_»∞ ‰õÄ_® *’ºu ^Œ~°≈#O HõÅ∞QÆ∞`«∞O_Õk. J@∞Ñ≤^ŒÑ¨ Uã¨∞„H©ã¨∞Î ^Œ~°≈#O HõeyOk. P ~°∂áêxfl <Õ#∞ ZÖÏ =i‚OK«QÆÅ#∞! P ™œO^Œ~°ºO =ÚO^Œ∞ ¢ã‘Î ™œO^Œ~°ºO ZO`« JÅÊ"≥∞ÿ#^Œx!

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« q∞„â◊ `å#∞ "Õã¨∞‰õΩ#fl HÀ@∞ fã≤"Õã≤ ֒ѨŠL#fl HÍëêÜ«∞ H“Ñ‘<åxfl Éèí‰õΩÎʼnõΩ K«∂Ñ≤OKå_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =™ê~åÖ’H˜ "≥àϧ~°∞. QÆkÖ’H˜ uiy =ã¨∂Î Éèí‰õΩÎÅ`À ''J`«}˜‚ (q∞„â◊) g~°ÉèíOy=∞Ö’ xÅ|_ç LO_»_»O K«∂âß#∞—— J<åfl~°∞. WÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ PÜ«∞# ã¨=∂kèã≤÷u á⁄O^•~°∞. ѨtÛ=∂aè=ÚY∞Öˇ· xÅ|_ç L<åfl~°∞.

H˘kÌQÍ ÉÏǨϺK≥·`«#ºOÖ’H˜ =KåÛHõ q∞„â◊ g∞^Œ<Õ ^Œ$+≤ì xeÑ≤ #=fi™êQÍ~°∞. ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’<Õ J`«_ç`À Hõ~°KåÅ#O KÕã≤ #"åfi~°∞. J`«_ç KÕ`«∞Å∞ ѨÙK«∞ÛH˘x ''#∞=Ùfi HÀ~°∞‰õΩ#flk h‰õΩ Åaèã¨∞ÎOk—— J<åfl~°∞. q∞„â◊(KÕ`«∞Å∞ *’_çOz): P ~ÀA#∞O_ç <å =∞#ã¨∞û, „áê}O, â◊s~°O ã¨~°fiã¨fiO g∞ˆH ã¨=∞iÊOKå#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’<Õ z~°∞#=Ùfi #"åfi~°∞. `«~°∞"å`« Pã¨#O ã‘fiHõiOKå~°∞. `«# ѨÓ~åfi„â◊=∞ rq`åxfl q∞„â◊, Éèí‰õΩÎʼnõΩ q=iã¨∞Î<åfl_»∞. q"åÇ¨Ï ã¨=∞Ü«∞OÖ’, ÃÑ·HõѨC ‰õÄeáÈ=_»O`À `«# ™È^Œ~°∞e^ŒÌ~°∂ K«xáÈ~Ú# L^ŒO`åxfl J`«_»∞ Éèí‰õΩÎʼnõΩ K≥|∞`«∞<åfl_»∞. q∞„â◊ J=ã¨~åÅ∞ K«∂ã¨∞HÀ=∞x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎʼnõΩ K≥áêÊ~°∞. (ã¨=∂kè ã≤÷u - Éèí[<å#O^ŒO) WO`«Ö’ _®IIã¨~å¯~ü =KåÛ_»∞. PÜ«∞#∞fl K«∂_»QÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’H˜ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. ÉèÏ=áê~°=â◊ºO H˘kÌQÍ `«yæ# `«~°∞"å`« ''HÍ~°}Ï#O^ŒO `«~°∞"å`« ã¨zÛ^•#O^ŒO! HÍ~°}ÏxˆH HÍ~°}O—— J<åfl~°∞. _®Hõì~°∞: J=Ù#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <Õ#∞ ã¨Ê $ǨÏÖ’<Õ L<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ÉèQí =Æ ^•"ÕâO◊ Ö’ L<åfl~°x _®Hõ~ì ∞° J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞. JO^Œ∞=Å¡ ''J=Ù#O_ç. g∞~°∞ ã¨Ê $ǨÏÖ’<Õ L<åfl~°∞—— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #qfi WÖÏ J<åfl~°∞: <Õ#∞ „QÀÖˇ_ç =∞^Œº "≥∞\˜ì^˘ Z~°∞QÆ QÀ~°∞^Œ∞Ô~ #~°∞ÖÏ~å?

J=∞‡ HÍo Ѷ¨∞# <å=∞[Ѩ=Ú`À „QÀÖˇ^Œ x`åº#O^Œ =∞^èŒ∞=Ù#∞ II<ÕII ZO`« =∞`«∞Î <å ÔH‰õΩ¯#ѨC_»# „`åQÆ∞É’`«∞#x `«Å`«∞Ô~Å¡~°∞#∞ II<ÕII

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

535

=∞^Œº=Ú KÕÜ«Ú@ H˘~°ÔH· QÆ∞~°∞"Õ WK«∞Û#∞ ÉˇÅ¡Ñ¨Ù h~°∞ "≥Ú^Œ@<Õ II<ÕII <Õ x@∞Ѩ_»∞ Ѩi`åѨ=Ú ^•xx ѨÙeÜ«∞ɡ@∞ì ™ê=∞„y Ü«∞QÆ∞#∞QÍ II<ÕII *Ï˝#=∞<≥_»∞ P =∞^Œº HÍ~°‰õΩ_»∞ <åÔH· =∞^Œº=Ú `«Ü«∂~°∞KÕÜ«Ú#∞ II<ÕII =∂~Ú <å=∞=Ú# â◊√kúKÕã≤ <Õ =∞O„`«=∞<≥_ç ã‘™êÖ’ „`åQÆ∞^Œ∞#∞ II<ÕII XHõ¯ QÆ∞Hõ¯ˆH ^èŒ~å‡k K«`«∞ifi^èŒ Ñ¨Ù~°∞ëê~°÷ =∞|∞ƒ#x „Ѩ™ê^Œ∞ ѨÅ∞¯#∞ II<ÕII D ѨÅ∞‰õΩÅ∞ qx _®Hõì~°∞ ^•^•Ñ¨ÙQÍ ÉèÏ=áê~°=â◊√º_»Ü«∂º_»<Õ K≥ѨÊ=K«∞Û. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞m§ „ѨQÍ_è» P^蕺u‡Hõ ÉèÏ=OÖ’H˜ "≥o§, P ã≤÷uÖ’<Õ _®Hõì~°∞ X_çÖ’ `«=∞ áê^ŒO "≥∂áê~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« ÉÏǨϺ K≥·`«#ºOÖ’H˜ =zÛ `«=∞ áê^•xfl "≥#‰õΩ¯ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. _®Hõì~°∞`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''PǨ, P ~ÀA #∞=Ùfi ZO`« K«Hõ¯x =∂@ K≥áêÊ=Ù! '=∞#=∞O`å ÉèíQÆ=O`«∞_ç X_çÖ’ L<åflO. PÜ«∞#‰õΩ HÍHõáÈ`Õ =∞Ô~=iH˜ K≥ѨCHÀ"åe =∞# HõëêìÅ∞?— Jx. „áê~°÷# JO@∂ KÕÜ«∂Å#∞‰õΩO>Ë P ÉèíQÆ=O`«∞_ç<Õ „áêi÷™êÎ#∞.—— WÖÏ =∂\Ï¡_»∞`«∞O_»QÍ PÜ«∞# Hõà◊√§ K≥=∞‡yÖÏ¡~Ú. =∞m§ ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’H˜ "≥o§ _®Hõì~°∞`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''#∞=Ùfi KåÖÏ Ñ¨iâ◊√^Œ∞ú_çq. ÖˉõΩO>Ë h X_çÖ’ <å áê^ŒO xeÑ≤ LO_»QÆeˆQ"å_çx HÍ#∞.—— =∞m§ WÖÏ J<åfl~°∞: '' '~å=∞~°™êxfl K«qK«∂ã≤#"å_Õ âßOu á⁄Ok#"å_»∞.— Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O Uq∞\’ `≥Å∞™ê? D „ѨѨOK«OÖ’ U=ÚO^Œx? ^èŒ#O, ¿Ñ~°∞„Ѩu+¨ªÅ∞, ^ÕǨÏã¨∞MÏÅ∞ – g\˜Ö’ =∂„`«O U=ÚO^Œx? 'F =∞#™ê, ~å=Ú}˜‚ `≥Å∞ã¨∞HÀx"å_»∞ =∞i `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl ^Õq∞\˜?— —— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^蕺u‡Hõ ã≤÷`«∞Å∞ K«∂ã≤ PÜ«∞# "åºkè q+¨q∞ã¨∞ÎO^Õ"≥∂#x Éèí‰õΩÎÅ∞ P^Œ∞~åÌ Ñ¨_»™êQÍ~°∞. PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''Z=Ô~·<å '„|Ǩ‡#O^ŒÑ¨Ù =∞^èŒ∞=∞`«Î`«Ö’— J#fl áê@ áê_ç`Õ <Õ#∞ „ѨâßO`«OQÍ LO\Ï#∞.—— =∞~˘Hõ QÆkÖ’ L#fl #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ Ñ≤eÑ≤OKå~°∞. P`«_∞» `«# ^Õ=^Œ∞~°É¡ íè HõO~îO° `À áê_»™êQÍ_»∞. „|Ǩ‡#O^ŒÑ¨Ù =∞^èŒ∞=∞`«Î`«Ö’ =∞uÎÅ∞K«∞O_»"≥ F =∞#™êI Éèí∞qÃÑ· ^˘~°Å∞K«∞ á⁄~°Å∞K«∞ <Õ_»∞ÛK«∞ ǨÏix Éèí∞lOѨ"≥ F =∞#™ê!

II„|II PHõã¨=∞O`«Ü«Ú h QÆ~°˚#ÅKÕ =∂~À‡yOѨ"≥ F =∞#™ê!

536

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

KÕ`«∞Öˇ`«∞ÎK«∞ ǨÏix áê_»∞K«∞ #$`«º=Ú KÕÜ«∞"≥ F =∞#™ê!

II„|II =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# P =∂^èŒ=Ù <å=∞=Ú =∞#∞AÅ H©Ü«∞"≥ F =∞#™ê! ѨQÆÅ∞ ~å„u P Ѩ~°=∂#O^Œ=Ú #O^Œ∞ h^Œ"≥ F =∞#™ê!

II„|II ǨÏi„¿Ñ=∂=∞$`« =∞O^Œ∞ =Ú#∞QÆ∞K«∞ YO_»# ¿ãÜ«∞"≥ HÍ=∞=Ú#∞ ^•xKÕ`« h rq`«=∞O`«Ü«Ú ^èŒ#º`« QÍOK«∞<≥ F =∞#™ê!

II„|II N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P áê@ – 'Ѩ~°=∂#O^ŒÑ¨Ù Z~°∞Hõ ™êQÆ~ÀѨiÉèÏQÆO|∞#...— #ˆ~O„^Œ∞_»∞ P áê@ áê_»™êQÍ_»∞. `«~°∞"å`« #ˆ~O„^Œ∞_»∞ D áê@ áê_®_»∞. =∞#™ê KÕÜ«Ú=Ú =∂^èŒ=Ù ^蕺#=Ú x`«ºx~°O[x x~°‡ÖÏ`«∞‡x II=∞II ZO`« x~°∞Ѩ=∞O ÉÏ`«x `Õ[=Ú ZO`« "≥∂ǨÏ#O ÉÏ`«x ~°∂Ѩ=Ú ZO`« KÕ~°∞"À ZÅ¡ Éèí‰õΩÎʼnõΩ ZO`« „Ñ≤Ü«∞`«=ÚO_»`«_»∞ "åiH˜ II=∞II q=∞Å qHÍã¨=Ú K≥O^Œ∞ „¿Ñ=∞Ö’ HÀ\˜K«O„^Œ xÉèí `Õ~°∞ˆQ~°∞K«∞ "≥∞~°Ñ¨Ù fQÆ=Öˇ "≥∞~°Ü«Ú ~°∂Ѩ„ѨÉèí QÆQÆ∞~°∞áê@∞`À QÆ∂~°∞Û ™œYº=Ú#∞ II=∞II ǨÏ$^ŒÜ«∞ Ѩ^Œ‡=Ú# #`«x áê^Œ=ÚÅ #~°Û# KÕÜ«Ú=Ú k=º„¿Ñ=∞`À âßO`«z`«Î=Ú# HÍOuHõ#∞Å`À QÍOK«∞"≥∞O^Œ∞ QÆ#~åx ^Œ$â◊º=Ú#∞ II=∞II J`«x „¿Ñ=∞Ö’ =∞O„`«=ÚQÆú"≥· áê~°=â◊º=Ú# |^Œúz`«Î"≥· ã¨^• =∂#㨠=Ú#∞QÆ∞ =∞`«xÖ’ â◊√^Œú |∞^Œú Ѩiâ◊√^Œú „|Ǩχ=Ú# II=∞II _®Hõì~°∞ D áê@Å#∞ ™ê=^è•#OQÍ q<åfl_»∞. áê@Å∞ ѨÓ~°ÎÜ«∂ºHõ '' 'Ѩ~°=∂#O^ŒÑ¨Ù Z~°∞Hõ ™êQÆ~ÀѨi ÉèÏQÆO|∞#— áê@ ÉÏQÆ∞Ok—— J<åfl_»∞.

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

537

_®Hõì~°∞ P#O^•xfl K«∂ã≤ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WÖÏ J<åfl~°∞: ''XHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ `«# `«O„_ç`À WÖÏ J<åfl_»∞: '`«O„_ô, g∞~°∞ =∞^•ºxfl H˘kÌQÍ ~°∞z K«∂_»O_ç. P `«~∞° "å`« g∞~°∞ =∂x"≥Ü∞« º=∞O>Ë <Õ#∞ =∂x"Õ™êÎ#∞.— =∞^ŒºO „`åQÍHõ `«O„_ç WÖÏ J<åfl_»∞: '<åÜ«∞<å, HÍ"åÅO>Ë #∞=Ùfi =∂#∞HÀ. <å‰õΩ ZÖÏO\˜ JÉèíºO`«~°O ÖË^Œ∞. HÍx <Õ#∞ =∂„`«O Z\˜ì Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡#∞ =∂##∞.— —— (_®Hõì~°∞`À áê@∞ JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) ''P ~ÀA J=∞‡ W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ#∞ K«∂Ñ≤OzOk. "åiÖ’ W`«_»∞(_®Hõì~°∞) XHõ_»∞. W`«_çH˜ ZO`À *Ï˝#O HõÅ∞QÆ#∞#fl^Œx "≥Å¡_çOzOk. HÍx Jk â◊√+¨¯*Ï˝#O. (#=Ùfi`«∂, _®Hõì~°∞`À) HÍx #∞=Ùfi ~°ã¨Éèíi`«∞_çq HÍQÆÅ=Ù. _®Hõì~°∞ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞.

#==∞ ѨiKÕÛù^ŒO âߺOѨىõÄ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - HÍmѨÓ[ Ѩ~°fik#O â◊√„Hõ"å~°O, #=O|~ü 6, 1885

<Õ_»∞ náê=o J=∂"å㨺. =OQÆ^Õâ◊OÖ’ <Õ\ ˜ ~å„u HÍmѨÓ[ KÕÜ«∞_»O P#"å~Úf.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ âߺOѨىõÄ~ü WO\’¡ "Õ∞_» g∞^Œ `«=∞ QÆkÖ’ #∂`«# =¢™êÎÅ∞ ^èŒiOz, <˘ã¨@ QÆO^èŒO`À xÅ|_ç L<åfl~°∞. HõÅHõ`åÎ #QÆ~°OÖ’ ~î°<£~î°xÜ«∂Ö’x ã≤^Õúâ◊fis ^Õq PÅÜ«∂xH˜ "≥o§ ^Õqx ѨÙ=ÙfiÅ∞, H˘|ƒi ÉÁO_®O, K«ÔH¯~° q∞~îå~ÚÅ`À PiÛOK«=∞x '=∞—`À K≥Ñ≤Ê=Ù<åfl ~åÜ«∞#. „áê`«óHÍÖÏ<Õ QÆOQÍ™êfl#O PK«iOKåHõ '=∞— ^ÕqH˜ J~°Û# KÕâß_»∞. `«~°∞"å`« „Ѩ™ê^ŒO ѨÙK«∞Û‰õΩx K≥ѨCÅ∞ ÖˉõΩO_® HÍe#_»Hõ# âߺOѨىõÄ~ü‰õΩ =KåÛ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ HÀ~°_»O`À _®II ã¨~å¯~ü HÀã¨O '=∞— ~åO„Ѩ™ê^£, Hõ=∞ÖÏ HÍO`üÅ áê@ŠѨÙã¨ÎHÍÅ∞ Ô~O_»∞ H˘x`≥KåÛ_»∞. '=∞—: WkQÀ#O_ç. ~åO„Ѩ™ê^£, Hõ=∞ÖÏHÍO`üÅ áê@ŠѨÙã¨ÎHÍÅ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WÖÏO\˜ áê@Å∞ _®Hõì~°∞ `«ÅÖ’H˜ ZH˜¯OK«∞. ^Õ=^Õ=Ù `«`«fi"Õ∞"≥Ú `≥eÜ«∞ ÔH@∞¡ áê@∞Ѩ_≥^Œ∞.... * * * Z~°∞QÆQÆ `«~°"≥∞ UiH˜<≥·# `«e¡ HÍo x[`«`«fi q∞OK«∞Hõ.... * * * á⁄Å=Ú ^Œ∞#∞fl@ `≥eÜ«∞^Œ∞ h‰õΩ c_»∞"åi#k rq`« ˆH∆„`«=Ú.... * * *

538

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

~å"Õ =∞#™ê +≤HÍ~°∞ áÈ^Œ=Ú HÍmHõÅÊ „^Œ∞=∞O|∞#‰õΩ....

'=∞—: JÖψQ#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ *’à◊√§ `˘_»∞H˘¯x '=∞—`À áê@∞ QÆkÖ’ ѨKå~°∞¡ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. "åºkè`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞#flѨÊ\˜H© PÜ«∞# =^Œ#O k"åº#O^ŒO`À "≥eyáÈ`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: D áê@ ‰õÄ_® ÉÏQÆ∞Ok Hõ^Œ∂ – D Ö’HõO XHõ „Éèí=∞~°∂ѨHõ K«„@O. '=∞—: J=Ù#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ L#fl@∞ìO_ç „`«∞o§Ñ¨_®¤~°∞. *’à◊√§ =^ŒeÃÑ\˜ì JÖψQ xÅ|_çáÈÜ«∂~°∞. „ѨQÍ_è» ã¨=∂kèÖ’H˜ "≥àϧ~°∞. <Õ_»∞ HÍmѨÓ[ [~°∞QÆ∞`«∞Ok Hõ^•! JO^Œ∞ˆH<å PÜ«∞# JÖÏ `«~°K«∂ ã¨=∂kè ã≤÷u á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~°∞? KåÖÏ ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« QÍ_è»OQÍ x@∂ìiÛ Ju Hõ+¨ìOg∞^Œ `«=∞ ÉèÏ"åxfl x„QÆÇ≤ÏOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. ã¨=∞Ü«∞O ѨkQÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ kO_»∞#∞ P#∞H˘x =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ PÜ«∞# K«∞@∂ì ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. ~å"£∞, ~åMÏÖò, x~°O[<£, HÍmѨ^∞Œ _»∞, '=∞— `«k`«~° Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ѨÅ∞=Ù~°∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞, ǨÏ$^ŒÜ∞ü QÆ∞iOz =∂\Ï¡_∞» `«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: ǨÏ$^ŒÜ∞ü á⁄ÅO HÀã¨O WѨÊ\˜H© ÉÁ|ƒÅ∞ÃÑ_»∞`«∂<Õ L<åfl_»∞. ^ŒH}∆˜ âË fi◊ ~°OÖ’ L#flѨC_»∞ XHõ™êi <å`À WÖÏ J<åfl_»∞: '<å‰õΩ XHõ âßÅ∞"å W=Ùfi – ÖˉõΩO>Ë ^•"å "Õ™êÎ#∞.— J=∞‡ J`«}˜‚ JHõ¯_» #∞O_ç „Ñ¨Hõ¯‰õΩ `«Ñ≤ÊOzOk. JHõ¯_»‰õΩ =KÕÛ"åix J`«_»∞ ^èŒ#O HÀã¨O Ñ‘_çOKÕ"å_»∞. J`«_»∞ Hõ#∞Hõ L#fl@¡~Ú`Õ g~°O^Œ~°∂ ~åQÆey LO_Õ"åˆ~ HÍ^Œ∞. JO^Œ∞ˆH J=∞‡ J`«}˜‚ JHõ¯_»#∞O_ç `˘ÅyOz"Õã≤Ok. 'QÀ— ‰õÄ_® JÖψQ „Ѩ=iÎOK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞. ZѨC_»∞ K«∂ã≤<å U^À XHõ\ ˜ Q˘}∞QÆ∞`«∂O_Õ"å_»∞. HõÅHõ`åΉõΩ <å`À áê@∞ |O_çÖ’ "≥àı§@ѨC_»∞ HÍ"åÅ<Õ PÅ㨺O KÕ¿ã"å_»∞. ÉÏÅÉèí‰õΩÎÅ∞ Z=Ô~·<å <å =^ŒÌ‰õΩ =zÛ#@¡~Ú`Õ J`«_»∞ ZO`«QÍ<À zH͉õΩ Ѩ_çáÈÜÕ∞"å_»∞. "åix K«∂_»_®xH˜ <Õ#∞ HõÅHõ`åÎ "≥o`Õ, '"åi QÆ∞iOz JO`«QÍ zOuOK«_O» ZO^Œ∞‰õΩ? "åˆ~"≥∞<ÿ å ã¨O™ê~°O `«ºl™êÎ~å?— J<Õ"å_»∞. D ‰õΩ„~°"åà◊§‰õΩ u#∞|O_®~åÅ∞ U"≥∞ÿ<å W"åfiÅO>Ë <Õ#∞ [OˆH"å_çx. "å\˜x 'QÀ— ˆH WzÛ 'H˘xfl #∞=Ùfi fã¨∞H˘x q∞ye#q "åi H˜=Ùfi— J<Õ"å_çx. J`«_»∞ <å`À LO_»É’_»x `≥eã≤Ok. JѨC_»∞ <Õ#∞ J=∞‡`À 'J=∂‡, ǨÏ$^ŒÜü∞ =∂kˆ~ J`«}˜‚ ‰õÄ_® WHõ¯_» #∞O_ç ѨÓiÎQÍ `˘ÅyOK«=^Œ∞Ì— J<åfl#∞. J@∞Ñ≤=∞‡@ J`«_»∞ |$O^•=#O "≥à◊¡É’`«∞<åfl_»x q<åfl#∞. J`«_»∞ Hõ#∞Hõ <å`À>Ë LO_ç LO>Ë D ‰õΩ„~°"åà‹§=~°∂ =zÛ=ÙO_Õ"å~°∞ HÍ^Œ∞. J`«_»∞ |$O^•=#O "≥o§áÈÜ«∂Hõ D ‰õΩ„~° "åà◊§O^Œ~°∂ <å =^ŒÌ‰õΩ `«~°K«∂ ~å™êQÍ~°∞.

'QÀ— (q#Ü«∞O`À): JÜ«∂º, JÖÏO\˜ L^ÕÌâ◊O <å‰õΩ UHÀâß<å LO_Õk HÍ^Œ∞. ~å"£∞ ('QÀ—`À): #∞=Ùfi h =∞#ã¨∞û#∞ DÜ«∞# HõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ#x J#∞‰õΩO@∞<åfl"å?

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

539

'QÀ— =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('QÀ—`À): #∞"≥fiO^Œ∞‰õΩ JÖÏ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl=Ù? x#∞fl <Õ#∞ `«O„_ç a_»¤#∞ „¿Ñq∞OKÕ^•x HõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ „¿Ñq∞™êÎ#∞.... #∞qfiHõ ÉÏ^èŒ Ñ¨_»=^Œ∞Ì..... WѨC_»∞ h‰õΩ P ÉèÏ=O ÖË^Œ∞ÖË.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« Éèí‰õΩÎÅ∞ =∞~À QÆkÖ’H˜ "≥àϧ~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ 'QÀ—#∞ Ñ≤eÑ≤Oz ''<Õ#∞ K≥Ñ≤Ê#^•xH˜ #∞"Õfi"≥∞ÿ<å <˘K«∞Û‰õΩ<åfl"å?—— Jx J_çQÍ~°∞.

'QÀ—: ÖË^ŒO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, '=∞—`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''W"åà◊ HÍm ѨÓ[ Hõ^•! ѨÓ[ H˘~°‰õΩ U"≥∞ÿ<å U~åÊ@∞¡ KÕÜ«∞_»O =∞Ozk. D q+¨Ü«∞"≥∞ÿ "åi`À (Éèí‰õΩÎÅ`À) =∂\Ï¡_»∞.—— '=∞—, Éèí‰õΩÎÅ =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å WK«Ûù#∞ `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. HÍmѨ^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ "≥O@<Õ Ñ¨Ó*Ï„^Œ"åºÅ∞ ã¨=∞‰õÄ~°Û_»OÖ’ x=∞QÆfl"≥∞ÿáÈÜ«∂~°∞. =∞^蕺ǨÏflO Ô~O_»∞ QÆO@ʼnõΩ _®II ã¨~å¯~ü, J^蕺Ѩ‰õΩ_≥·# hÅ=∞}˜x "≥O@ɡ@∞ìH˘x =KåÛ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨiã≤÷ux qKåiOz# Ñ≤^ŒÑ¨ _®Hõì~°∞ B+¨^èŒO WKåÛ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ _®Hõì~°∞`À ''h HÀã¨O D ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ `≥Ñ≤ÊOKå#∞—— J<åfl~°∞. '=∞—, _®Hõì~°∞‰õΩ P Ô~O_»∞ ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ WKåÛ_»∞. _®Hõì~°∞ P áê@Å∞ q#QÀ~å_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ '=∞—, =∞~À Éèí‰õΩÎ_»∂ HõÅã≤ áê_®~°∞. ^Õ=^Õ=Ù `«`«fi"Õ∞"≥Ú `≥eÜ«∞ÔH@∞¡ áê@∞Ѩ_≥^Œ∞ pHõ\ ˜O@ z‰õΩ¯ Ñ≤zÛ "åx =Öˇ#∞ "≥^ŒÔH n=Ù.... * * * Z~°∞QÆQÆ `«~°"≥∞ UiH˜<≥·<å `«e¡ HÍo x[`«`«fi q∞OK«∞Hõ +¨_»Ì~°≈#=ÚÖˇ â◊H˜ÎÇ‘Ï#=ÚÅ∞ `«e¡ q+¨Ü«∞=Ú `≥eÜ«∞*ËÜ«Ú@‰õΩ.... * * * á⁄Å=Ú ^Œ∞#∞fl@ `≥eÜ«∞^Œ∞ h‰õΩ c_»∞"åi#k rq`« ˆH∆„`«=Ú.... * * * ~å"Õ =∞#™ê +≤HÍ~°∞ áÈ^Œ=Ú HÍmHõÅÊ „^Œ∞=∞O|∞#‰õΩ....

540

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

_®Hõ~ì ∞° , ysâò`À WÖÏ J<åfl_»∞: ''|∞^Œú K«i„`«Ö’ #∞=Ùfi „"åã≤# P g} áê@ KåÖÏ ÉÏQÆ∞Ok.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ãã·QÆ KÕ¿ãã¨iH˜ ysâò, HÍmѨ^Œ∞_»∞ W^ŒÌ~°∂ HõÅã≤ áê_»™êQÍ~°∞: <å g} Wk „Ñ≤Ü«∂ <å g} W^Œ∞QÀ! <å „áê}Ѩ^Œ g} „Ñ≤Ü«∞`«=∞O|QÆ∞ g}.... * * * q„âßOuÔH· "Õ∞=Ú qÅÑ≤Oz<å=Ú JHõ@ P q„âßOu ÅÉèíº"Õ∞ HÍ^Œ∞ Z@#∞O_ç =zÛu"≥Ú Z~°∞HõÜÕ∞ ÖË^Œ∞ Z@∞H˘@∞ìH˘x "Õ∞=Ú UÔQ^Œ=Ú ‰õÄ_».... * * * QÆ\ ˜ìQÍ Ñ¨@∞ìHÀ x`åÎ~Ú H˘@∞ìH˘x K«#∞ ##∞fl QÆ\ ˜ìQÍ Ñ¨@∞ìHÀ áÈ=Ù <å „áê}=Ú JxÑ≤OK«∞K«∞#flk IIQÆII N =∂^èŒ=Ùx <å=∞ g∞ =∂#=ÙÅH˜zÛ „¿Ñ=∞ #kÖ’ ÃÑ^ŒÌ „¿Ñ=∞JÅ#∞ ÖËÑ≤ P =∞ǨѶ¨∞’~° QÆOcè~° "ÕQÆ=Ú# Uq∞ ™êÜ«∞=ÚÖËHõ H˘@∞ìH˘x áÈ~Úux IIQÆII ѨiѨÓ~°‚"≥∞ÿ ^Œ∞óYÉèÏ~°=Ú#Ѩ_≥ QÆ∞O_≥ UiH© q+¨Ü«∞O|∞ <≥iyO`«∞ x`åÎ~Ú? áê~°"≥∞~°∞QÆx f„= [#=º^è•"åÇ≤Ïx ѨiH˜OѨÙ# h_çÛH˘x =_çQÆ [#∞K«∞O_»∞ IIQÆII * * * ~°O_ç ~°O_ç~å! ~°O_ç P_»QÍ! ~å~° [QÍÜü∞! ~å~° =∞^ä•Üü∞ ~°O_ç ~°O_ç ~å.... * * * ~°O_»∞ ~°O_»∂ ~°O_»∞ ~°O_»O^Œ~°∂ ~°O_»∞ ~°O_»∞ ~å^è• „¿Ñ=∞ ~°O_»∞ ÔQ·H˘# ~°O_»∞.... áê@Å∞ qO@∂O_»QÍ =∞}©O„^Œ, ÖÏ@∂ʼnõΩ ÉèÏ"å"Õâ◊O HõeyOk. ÖÏ@∂, x~°O[<£ „ѨHõ¯# ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. QÍ#O ѨÓ~°ÎÜ«∂ºHõ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, _®Hõì~°∞`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. x#fl\˜~ÀA _®II „Ѩ`åÑπ =∞AO^•~ü, N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ '#H±û "Àq∞HÍ— J<Õ B+¨^èŒO WKåÛ_»∞.

Jk qx _®Hõì~°∞‰õΩ HÀѨO =zÛOk.

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

541

_®Hõì~°∞: DÜ«∞#‰õΩ '#H±û "Àq∞HÍ— W=fi_»=∂! <Õ#∞ K«KåÛ##∞‰õΩ<åfl~å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): #∞"≥fiO^Œ∞‰õΩ Kå"åe? JÖÏ J#=^Œ∞Ì. h Jq^Œº Kå=x=Ùfi. _®Hõì~°∞: <å‰õΩ 'Jq^Œº— J#flk Z#fl_»∂ ÖË<Õ ÖË^Œ∞.

Jq^Œº JO>Ë _®Hõì~°∞ LOѨÙ_»∞QÆ`≥Î Jx `«Ñ¨CQÍ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): TǨ˙, JkHÍ^Œ∞ <Õ#∞ K≥¿ÑÊk. ã¨<åflºã≤ q+¨Ü«∞OÖ’ Jq^Œº J<Õ `«e¡ K«xáÈ~Ú q"ÕHõO J<Õ ã¨O`å#O [xã¨∞ÎOk. Jq^Œº `«e¡ K«xáÈ~Ú#O^Œ∞# Jâ∫K«O J=Ù`«∞Ok, JO^Œ∞Hõ<Õ ã¨<åflºã≤x `åHõ~å^Œ∞ JO\Ï~°∞.

WO`«Ö’ ǨÏi=Å¡Éèò =KåÛ_»∞. ''q∞=∞‡efl K«∂_»QÍ<Õ P#O^ŒO "Õ™ÈÎOk—— J<åfl~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞. ǨÏi=Å¡Éèò ZO`À q#Ü«∞je. KåѨ g∞^Œ ‰õÄ~ÀÛHõ Hõ\ ˜Hõ<ÕÅÃÑ·<Õ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ qã¨#Hõ„~°`À gÜ«∞™êQÍ_»∞. PÜ«∞# Hõ@H±Ö’ „Ѩ=ÚY <åºÜ«∞"åk. J^蕺Ѩ‰õΩ_»∞ hÅ=∞}˜ PÜ«∞#‰õΩ ã¨g∞ѨOÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. hÅ=∞}˜ <˘K«∞Û‰õΩO\Ï_Õ"≥∂#<Õ L^ÕÌâ◊O`À N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ PÜ«∞#=OHõ K«∂ã¨∂,Î ''PǨ! W"åà◊ ZO`« ã¨∞k#O! g∞~°O^Œ~∞° =KåÛ~°∞—— J<åfl~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« _®Hõì~°∞, hÅ=∞}˜ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. ǨÏi=Å¡Éèò ‰õÄ_® ''<Õ#∞ =∞m§ =™êÎ#O_ç—— Jx K≥Ñ≤Ê ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

^Œâ◊=∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ [QÆ[˚#x ѨÓ[ ã¨=∞Ü«∞O ~å„u U_»∞QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. Ô~O_»= JO`«ã¨∞ÎÖ’ L#fl N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’<Õ Éèí‰õΩÎÅ∞ HÍmѨÓ[‰õΩ U~åÊ@∞¡ KÕâß~°∞. ѨÅ∞~°HÍŠѨÙ=ÙfiÅ∞, K«O^Œ#O, aÅfiѨ„`åÅ∞, áêÜ«∞ã¨O, ѨÅ∞~°HÍÅ q∞~îå~ÚÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å Z^Œ∞@ J=∞~åÛ~°∞. ÉèíHõÎ[# Ѩi"Õ+≤ì`«∞Öˇ· Ѩ~°=∞ǨÏO㨠N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Pã‘#∞ÖÜ«∂º~°∞. â◊~°`ü, â◊t, ~å"£∞, ysâò, Kè«∞hÖÏÖò, '=∞—, ~åMÏÖò, x~°O[<£, z#fl#ˆ~O„^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. ™êO„ÉÏ}˜ fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ XHõ Éèí‰õΩÎ_ç`À K≥áêÊ~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« PÜ«∞# ѨÓ*Ï„^Œ"åºÅhfl [QÆ[˚#xH˜ ã¨=∞iÊOKå~°∞. '=∞— PÜ«∞#‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. '=∞— =OHõ K«∂ã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ `À ''JO^Œ~∂° HÍ¿ãѨ٠^蕺xOK«O_ç—— J<åfl~°∞. Éè‰í Ωõ ÅÎ O^Œ~∂° ^蕺#O KÕÜ«∞™êQÍ~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« ysâò ÖËz N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å áê^•Å=^ŒÌ ѨÙ=ÙfiÅ=∂Å#∞ ã¨=∞iÊOKå_»∞. '=∞— ‰õÄ_® QÆO^èŒÑ¨ÙëêÊÅ#∞ Xã¨QÍ_»∞. ~åMÏÖò, ~å"£∞ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ P`«}˜‚ J#∞ã¨iOKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ áê^•Å=^ŒÌ x~°O[<£ ѨÙ=ÙfiÅ∞ ã¨=∞iÊOz ''„|Ǩχ=∞~¸, „|Ǩχ=∞~¸—— JO@∂ PÜ«∞# áê^•Å‰õΩ t~°ã¨∞û "≥∂HõiOz ™êëêìOQÆ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ ‰õÄ_® ''*ˇ· =∂—— JO@∂ x"å^•Å∞ KÕâß~°∞.

K«∂ã¨∂OÎ _»QÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ã¨=∂kèãu÷≤ áêO^•~°∞. PÜ«∞#Ö’ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ~°∂áêO`«~åxfl Éèí‰õΩÎÅ∞ ^Œi≈ã¨∞Î<åfl~°∞. PÜ«∞# =ÚY=∞O_»ÅO L[˚fiÅ *’ºuÖÏ „ѨHÍt™ÈÎOk, =~åÉèíÜ«∞ ǨϙêÎÅ`À

542

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

L`«~Î åaè=ÚY∞Öˇ· ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. ^ÕÇϨ O xâ◊ÛÅO! ÉÏǨϺK≥`· #« ºO â◊¥#ºO! ™êH∆Í`«∂Î [QÆ[#˚ xÜÕ∞ PÜ«∞#Ö’ Pq~°ƒùqOz#@∞¡ Éèí‰õΩÎʼnõΩ `À™ÈÎOk. HÀi# =~åÅ#xfl\˜h J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∂Î JÉèíÜ«∞„Ѩ^•#O KÕ¿ã =¸sÎÉèíqOz# [QÆ[˚#xÖÏ `Àã¨∂Î#fl D J^Œ∞ƒù`«=¸iÎx Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ `«xqf~å <À@=∂\~åHõ ^Œi≈ã¨∞Î<åfl~°∞. "åi ǨÏ$^ŒÜ«∂Å∞ Ѩ~°=∂#O^ŒO`À xO_çáÈÜ«∂~Ú. Éèí‰õΩÎÅ∞ ™È΄`«Ñ¨~î°#O KÕÜ«∞™êQÍ~°∞. áê@Å∞ H˘#™êQÍ~Ú. P#O^Œ ™êQÆ~°OÖ’ L"≥fi`«∞Î# ÔH~°\ÏÅ∞ K≥ň~QÆ∞`«∞<åfl~Ú.Éèí‰õΩÎÅ∞ Ô~O_»∞ QÆO@Å¿ãѨ٠áê@Å∞ áê_®~°∞. ysâò áê_»™êQÍ_»∞: Z=~°=∂‡ D Hõ$+¨‚ˆHtx "≥Å∞æK«∞#fln ^Õ= ‰õÄ@=Ú# J~°∞} Hõ#∞Å=O\˜ áê^Œ=ÚÅ∞ t=Ùx QÆ∞O_≥ÃÑ· zO^Œ∞ÖÏ_»∞#∞ IIZII ѨÓ~°‚K«O„^Œ∞=Öˇ „ѨHÍtOK«∞#∞ áê^Œ#Y=ÚÖÏ ÉÁ@# „"Õà◊§q IIZII ã¨∂~°ºnkè`«∞Å =Öˇ#∞ "≥Å∞æ#∞ Z=i áê^Œ=Ú WO`« nÑ≤Î`À IIZII WѨÙ_»∞ =∞O^Œ=ÚQÆ =∂@ÖÏ_»∞#∞ =∞O^ŒÇ¨ã¨=Ú =∞#ÃÑ· |~°Ñ¨Ù#∞ IIZII JO`«iHõ∆ q∞ѨÙ_»^Œ∞~° J~°K«∞K«∞ cèuQ˘Å∞Ê `«# qHõ@Ǩã¨=Ú# IIZII * * * n#~°Hõ∆}˜q, áêѨǨi}˜q, „uQÆ∞}^è•i}˜q [#h Ö’HõHõ~°Î=Ù, Ö’HõÉèí~°Î=Ù, Ö’HõǨÏ~°Î=Ù [#h.... Ñ≤^ŒÑ¨ aǨs áê_®_»∞: =∞#q q#QÆ^Õ â◊"åã¨h, âߺ=∞ˆHth, âߺ=∂ f„="Õ^Œ# `≥Å∞ѨÙH˘<≥_»∞ <å II=∞II Ju n#∞_»<≥· #„=∞ÉèÏ==Ú# Ji÷OK≥_»∞ <å ǨÏ$^ŒÜ«∞ „áê~°÷# II=∞II „áê}"åÜ«Ú=Ù b „áêHõ$`« ^ÕǨÏ=Ú =^ŒÅ∞#ѨÙ_»∞ h ǨÏ$k Hõ#∞Ѩ_»∞=∞#∞ II=∞II

j

âߺOѨىõÄ~üÖ’ ÉèíHõÎ |$O^ŒO`À

j

543

J_»=ÙÅ#∞O_ô =#=ÚÅ#∞O_ô [ÉωõΩã¨∞=∞=ÚÅ∞ ã¨O`«iOz<å =∂#㨠=∞Ok~°=∞O^Œ∞# #ѨÙ_Õ ÉèíH˜Î K«O^Œ#O|Åk ã¨∞=∂O[e áê^ŒHõ=∞Å=ÚÅÃÑ· Ü«∞iÊOK≥^Œ<Õ II=∞II `«~°∞"å`« '=∞— W`«~° Éèí‰õΩÎÅ`À Hõeã≤ áê_®_»∞: ã¨HõÅ=Ú h `«Å¿Ñ [iyO`«∞=Ù J@∞=Öˇ<≥ h Ѩ#∞Å#∞ h "˘#~°∞Ѩ `å*Ëã≤u=∞x `«Å`«∞~°∞.... * * * ™ê^茺=Ú HÍxk QÆÅ^Õ =∂`å! ã¨~°fi=Ú ™ê^茺=Ú h ^ŒÜ«∞Ü«Ú#fl ^ŒO_çQÆ ÃÑiy# H˘O_»Å=O\˜ QÆO_»=Ú Åxfl\˜ HõiyOK≥^Œ=Ù II™êII P#O^•=∞$`« ^è•=∞Ü≥ÿ∞# h =O^ŒiH˜K«∞ÛK«∞ âßOu™œYº=ÚÅ ZO^Œ∞‰õΩ #xfl@∞ ÖË_çÑ≤OK≥^Œ=Ù KÕã≤# Ѩ#∞Å<≥ zOuÅ*ËÜ«ÚK«∞ II™êII * * * P#O^Œ=∞~Ú =∂`å "≥#∞HÍ_»ˆH h x~åƒùQƺ tâ◊√=Ù#‰õΩ P#O^Œg∞Ü«∞QÆ... * * * ~°∂ѨÙÖËx h JO^Œ=Ú ^Œ@ì"≥∞ÿ# pHõ\ ˜Ö’ "≥∞~°Ü«ÚK«∞ ã¨ÊOkOK«∞K«∞O_≥....

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ „Hõ=∞OQÍ ÉÏǨϺK≥·`«#ºOÖ’H˜ =KåÛ~°∞. PÜ«∞# Éèí‰õΩÎÅ#∞, ''=∂`å âߺ=∂! =∞OQÆà◊<å=∂!—— J<Õ áê@#∞ áê_»=∞<åfl~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ áê_®~°∞: =∂`å âߺ=∂! =∞OQÆà◊ <å=∂! =∞k~å k=º`«~°Oy`«=∞`åÎ! Éèí∞q h bÅÅ∞ Z=iH˜ `≥Å∞ã¨∞ UU Hõà◊Å ÜÕ∞q∞ Ü≥Ú#~°∞Î"À....

544

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

Éèí‰õΩÎÅ∞ D áê@ áê_ç# `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "åix, 'JkQÀ JÅ¡kQÀ J=∞‡kQÀ K«∂_»kQÀ— J<Õ áê@ áê_»=∞<åfl~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ áê_®~°∞: JkQÀ JÅ¡kQÀ J=∞‡kQÀ K«∂_»kQÀ áê~°=â◊º=Ú# X_»Å∞ =∞~°z `å Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞`À <å_»∞K«∞#flk „`åy QÆ∞ÔH¯_»∞ ^Õ= =∞^Œº=Ú.... Éèí‰õΩÎÅ P#O^ŒO HÀã¨O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ H˘kÌQÍ áêÜ«∞ã¨O ~°∞z K«∂âß~°∞. HÍx eѨÎÖ’<Õ =∞m§ ã¨=∂kè QÆ`«∞ÅÜ«∂º~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}q∞e¡ P „Ѩ™ê^•xfl ѨÙK«∞Û‰õΩ<åfl~°∞.

Ju^äŒ∞Å QÆkÖ’H˜ "≥o§ P „Ѩ™ê^•xfl Jq∞`« „â◊^•úÉèí‰õΩÎÅ`À Éèí∞lOKå~°∞. ~å„u `˘q∞‡k QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, Éèí‰õΩÎÅ#∞ ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_ç WO\’¡ HÍmѨÓ[#∞ K«∂_»_®xH˜ "≥à◊§=∞x K≥áêÊ~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ ã≤=∂¡ gkäÖ’ L#fl ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_ç WO\˜H˜ "≥àÏ¡~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ P^Œ~åaè=∂<åÅ`À "åiH˜ ™êfiQÆ`«O ѨeH˜ Ô~O_»= JO`«ã¨∞ÎÖ’ L#fl Ju^äŒ∞Å QÆkÖ’ Pã‘#∞Å#∞ KÕâß_»∞. WÅ¡O`å ѨO_»∞QÆ ã¨O^Œ_ç`À xO_ç LOk. áê@Å`À, ã¨Ow`«O`À J^˘Hõ P#O^ŒÑ¨Ù ã¨O`«ÖÏ `À™ÈÎOk. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_ç WO\’¡ qO^Œ∞ Éè’[#O P~°yOKåHõ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ `«=∞ Wà◊§‰õΩ |Ü«∞Å∞^Õˆ~ã¨iH˜ ~å„u KåÖÏ á⁄^Œ∞ÌáÈ~ÚOk.

j

jj

j

HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

545

49 HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO #ˆ~O„^Œ∞_»∞, x~°O[<£ „ѨÉèí$`«∞Å`À Hõ$áêã≤O^èŒ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ |∞^èŒ"å~°O, _çÃãO|~ü 23, 1885

â◊√„Hõ"å~°O, _çÃãO|~ü 11, 1885 <å_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ HõÅHõ`åÎ t"å~°∞Ö’#∞#fl HÍjѨÓ~üÖ’x XHõ ã¨∞O^Œ~° L^•º# QÆ$ǨxH˜ `«~°eOKå~°∞. S^Œ∞ ZHõ~åÅ "≥·âßźOQÆÅ P `À@ ~°Hõ~°HÍŠѨÙ=ÙfiÅ, Ѩà◊§ K≥@¡`À Hõ#∞flŠѨO_»∞=ÙQÍ XáêÊ~°∞`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞Ǩã¨=∂kè á⁄OkOk D WO\’¡<Õ.

HÍjѨÓ~üÖ’H˜ =KåÛHõ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ kfiQÆ∞}©Hõ$`«"≥∞ÿ# â◊‰õΩÎ º`åûǨÅ`À, QÆ`«OÖ’ ^ŒH} ∆˜ âË fi◊ ~°OÖ’ `å=Ú „áê~°OaèOz# P^蕺u‡Hõ `À_®Ê@∞#∞ ѨÓiÎ KÕÜ∞« _»OÖ’ x=∞QÆfl"≥∞áÿ ÈÜ«∂~°∞. `«fi~°Ö’<Õ `å=Ú ^ÕǨÏO KåeOK«#∞#flO^Œ∞# `«=∞ P^蕺u‡Hõ ã¨OѨ^ŒÅ#∞ Éèí‰õΩÎʼnõΩ qiqQÍ Ñ¨OzÃÑ@ì™êQÍ~°∞. ã¨O`«‰õΩ "≥o§# Ѩà◊§ "åºáê~°ã¨∞÷_»∞ "≥Ú^Œ@ Ѩà◊§ ^èŒ~° q+¨Ü«∞OÖ’ ZÖÏO\˜ `«yOæ Ѩ٠ÖˉΩõ O_® xHõ¯zÛQÍ =º=ǨÏi™êÎ_∞» . HÍx „á⁄^Œ∞"Ì åÖË ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨O`« =¸Ü«∞#∞#flѨC_»∞ `«# Ѩà◊§#∞ ZÖÏO\˜ ÉË~°™ê~åÅ∞ ÖˉõΩO_®<Õ WzÛ"Õ™êÎ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ‰õÄ_® „Ѩã¨∞Î`«O WÖÏO\˜ "åºáê~°ã¨∞÷_ç =∂kˆ~ L<åfl~°∞. DÜ«∞# P^蕺u‡Hõ â◊‰õΩÎÅ∞ WHõ¯_» J`«ºkèHõOQÍ =ºHõÎO HÍ=_»O Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆ=∞xOKå~°∞. `«=∞ QÆ∞iOz QÆ`«OÖ’ PÜ«∞# KÕã≤# Éèíq+¨ º"å}∞Å∞ WѨC_»∞ x[=∞Ü«∂º~Ú. ''<Õ#∞ "≥o§áÈÜÕ∞ =ÚO^Œ∞ JO`å |Ç≤Ï~°OQÆ Ñ¨iz "≥o§áÈ`å#∞.—— ''[#O ÃÑ^ŒÌ ã¨OYºÖ’ nx QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩx QÆ∞ã¨Q∞Æ ã¨ÖÏ_»∞ `«∞#flѨC_»∞ J=∞‡ nxfl "≥#‰õΩ¯ fã≤"ãÕ ∞¨ ‰õΩO@∞Ok.—— ''=_»áÈ`« áÈã≤#@∞¡ Éèí‰õΩÎÅ∞ ֒Ѩe "å~°∞, |Ü«∞\˜"å~°∞ Jx Ô~O_»∞ =~åæÅ∞QÍ q_çáÈ`å~°∞—— – WÖÏO\˜ Éèqí +¨º"å}∞Å∞. #ˆ~O„^Œ∞_ç <åÜ«∞Hõ`fi« OÖ’ ÉÏÅÉè‰í Ωõ ÅÎ ∞ H˘O^Œ~∞° ã¨~fi° ã¨OQÍÅ#∞ Ѩi`«ºlOz `«=∞ rq`åÅ#∞ ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~åxH˜, =∂#"åo ¿ã=‰õΩ JOH˜`«O KÕ™êÎ~°#fl ã¨OQÆux PÜ«∞# =ÚO^Œ∞QÍ<Õ TÇ≤ÏOKå~°∞.

HÍjѨÓ~üÖ’x WO\˜H˜ Ô~O_»∞ JO`«ã¨∞ÎÅ∞ L<åfl~Ú. „H˜O^Œ =¸_»∞ QÆ^Œ∞Å∞, ÃÑ·# Ô~O_»∞ QÆ^Œ∞Å∞. ÃÑ· JO`«ã¨∞Î =∞^茺֒ L#fl XHõ ÃÑ^ŒÌ QÆkÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ q_çk KÕâß~°∞. ^•xH˜ Z_»=∞ „ѨHõ¯# L#fl XHõ z#fl QÆkÖ’ PÜ«∞#‰õΩ ¿ã= KÕã¨∞Î#fl"åiH˜ |ã¨. ‰õΩ_ç "≥·Ñ¨Ù# L#fl =™ê~åÖ’ PÜ«∞# ‰õÄ~°∞Û<Õ"å~°∞, ѨKå~°∞¡ KÕ¿ã"å~°∞. H˜O^Œ JO`«ã¨∞ÎÖ’ L#fl ǨÅ∞#∞, ^•xH˜ ‰õΩ_ç „Ñ¨Hõ¯QÍ L#fl XHõ z#fl QÆkx Éèí‰õΩÎÅ∞ LѨÜ≥∂yOKÕ"å~°∞. Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù# z=~°QÍ L#fl XHõ z#fl QÆkx =∂`«$=¸iÎ âß~°^•^Õq LѨÜ≥∂yOKÕ"å~°∞. `À@Ö’ H˘xfl z#fl Wà◊√§, Ô~O_»∞ H˘Å#∞Å∞, K«Hõ¯\˜ HÍeÉÏ@Å∞ L<åfl~Ú. D „H˘`«Î „Ѩ^Õâ◊OÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ^è•~°à◊OQÍ TÑ≤i Ñ‘Å∞ÛHÀ™êQÍ~°∞.

546

j

HÍjѨÓ~ü L^•º#QÆ$ǨÏO

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ áêe@ HõÅÊ`«~°∞"≥·# „Ѩ^Õâ◊O1

D ã¨=∞Ü«∂xH˜ Éèí‰õΩÎÅ∞ ^•^•Ñ¨Ù JO^Œ~°∂ KÕ~°∞H˘<åfl~°∞. 1881 #∞O_ç "å~°∞ ~å=_»O "≥Ú^ŒÅ~ÚOk. 1884 z=~°Ö’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À â◊~°`ü, â◊tʼnõΩ ѨiK«Ü«∞O U~°Ê_çOk. 1885 =∞^茺֒ HõàÏâߊѨsHõ∆Å∞ =Úyã≤#ѨÊ\˜ #∞O_ç "å~°∞ ^•^•Ñ¨Ù „Ѩu~ÀE PÜ«∞# =^ŒÌ‰õΩ =ã¨∂Î L<åfl~°∞. ysâòѶ¨∞’+π, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ "≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ ÃãÃÑìO|~ü 1884Ö’ ™êì~ü käÜÕ∞@~üÖ’ HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. =¸_»∞ <≥ÅÅ `«~°∞"å`«, JO>Ë _çÃãO|~ü #∞O_ç J`«_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ‰õΩ J#∞x`«ºO =ã¨∂Î<Õ L<åfl_»∞. âß~°^•„Ѩã¨#fl N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ `˘e™êiQÍ, _çÃãO|~ü 1884 z=~°Ö’, ^ŒH} ∆˜ âË fi◊ ~°OÖ’ ã¨O^Œi≈OKå_»∞. ã¨∞É’^è,£ H©~∆ À^£Å∞ PÜ«∞#∞fl PQÆ+µ¨ ì 1885Ö’ „Ѩ^=Œä ∞OQÍ HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.

â◊~°`ü (™êfiq∞ âß~°^•#O^Œ)

â◊t (™êfiq∞ ~å=∞Hõ$ëê‚#O^Œ)

1. [#=i 1, 1886# HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ áêe@ HõÅÊ`«~°∞"≥·# ã¨OѶ¨∞@# ™êfiq∞ âß~°^•#O^Œ ~°zOz# 'N~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨗 „QÆO^äŒOÖ’ q=iOK«|_çOk.

j

HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

547

PÜ«∞#‰õΩ ¿ã= KÕ¿ã xq∞`«ÎO ÉÏÅÉèí‰õΩÎÅ∞ JHõ¯_Õ |ã¨KÕã¨∂Î JѨC_»Ñ¨C_»∞ `«=∞ Wà◊§‰õΩ "≥o§ =ã¨∞Î<åfl~°∞. QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞ ^•^•Ñ¨Ù „Ѩu~ÀE PÜ«∞#∞fl K«∂_»_®xH˜ =ã¨∞Î<åfl~°∞. "åiÖ’ H˘O^Œ~°∞ JѨC_»Ñ¨C_»∞ ~å„uà◊√§ JHõ¯_Õ |ã¨KÕ¿ã"å~°∞ ‰õÄ_®. _çÃãO|~°∞ 23 <å\˜ L^ŒÜ«∞O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J_»∂¤ J^Œ∞Ѩ٠ÖˉõΩO_® `«=∞ „¿Ñ=∞#∞ Éèí‰õΩÎʼnõΩ ѨOzÃÑ>Ëìã¨∞Î<åfl~°∞. x~°O[<£`À ''#∞=Ùfi <å `«O„_çq. <Õ#∞ h X_çÖ’ ‰õÄ~°∞ÛO\Ï#∞—— J<åfl~°∞. HÍmѨ^Œ∞_ç =H∆Íxfl ã¨Ê $tOz ''h K≥·`«#ºO *ÏQÆ$`«O J=ÙQÍHõ!—— J<åfl~°∞. J`«_ç K«∞|∞HÍxfl PáêºÜ«∞OQÍ Ñ¨ÙK«∞ÛH˘x WÖÏ J<åfl~°∞: ''ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ Z=Ô~·`Õ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ „áêi÷OKå~À ÖËHõ ã¨O^蕺k x`«ºHõ~°‡Å#∞ J#∞+≤ªOKå~À "å~°∞ WHõ¯_»‰õΩ =zÛ f~°`å~°∞.—— W"åà◊ L^ŒÜ«∞O PÜ«∞# W^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎ~åà◊§ÃÑ· qâı+¨ Hõ$Ѩ#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOKå~°∞. ã¨=∂kèã≤÷uÖ’ `«=∞ áê^•Å ^•fi~å "åi ǨÏ$^ŒÜ«∂Å#∞ ã¨Ê $tOKÕã¨iH˜ "åiH˜ Hõà◊§ "≥O@ J„â◊√=ÙÅ∞ „ã¨qOKå~Ú. "åiÖ’ XHõ ¢ã‘Î qÅÑ≤ã¨∂Î<Õ ''g∞~°∞ ZO`«\ ˜ ^ŒÜ«∂=∞Ü«ÚÅ∞—— J#flk. x[OQÍ<Õ <Õ_»∞ PÜ«∞# „¿Ñ=∞ ZÅ¡Åxfl\˜h Ju„Hõq∞OzOk. ã≤OnäH˜ K≥Ok# QÀáêÖò Ѩ@¡ PÜ«∞# Hõ$Ѩ K«∂Ѩ^ŒeKå~°∞.

XHõ Éèí‰õΩÎ_ç`À ''QÀáêÖò#∞ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ~å—— J<åfl~°∞. ™êÜ«∞OHÍÅ=∞~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ [QÆ[˚#x ^蕺#OÖ’ =Úxy áÈÜ«∂~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« H˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ`À Ju =∞$^Œ∞ã¨fi~°OÖ’ =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. HÍm, Kè«∞hÖÏÖò, '=∞—, #=QÀáêÖò, â◊t, x~°O[<£ =∞iH˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): WHõ¯_ç HÀã¨O =ÚHͯeÑ‘@ XHõ\ ˜ H˘x fã¨∞‰õΩ~å, ^èŒ~° ZO`« LO@∞Ok? '=∞—: Ô~O_»∞ =¸_»∞ ~°∂áêÜ«∞Å =∞^茺֒ LO_»=K«∞Û#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: K≥Hõ¯`À KÕã≤# Ñ‘@ XHõ\ ˜ Ѩ<≥flO_»∞ J}ÏňH ÅÉèíº =∞ÜÕ∞º@ѨC_»∞ =ÚHͯe Ñ‘@‰õΩ JO`« ^èŒ~° ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ\Ïìe? '=∞—: |Ǩïâß JO`« ^èŒ~° LO_»HõáÈ=K«∞ÛÖˇO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk 㨈~, ˆ~Ѩ٠|$ǨÏã¨Êf"å~°O – =¸_»= „ѨǨÏ~å# ~åǨïHÍÅO LOk. #∞=Ùfi =¸_çO\˜H˜ =Ú#∞¿Ñ ~åQÆÅ"å? '=∞—: JÖψQ#O_ç. =¸_çO\˜ Ö’¿Ñ =KÕÛ™êÎ#∞.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å "åºkèH˜ HÍ~°}O?) N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: Jk ã¨~ˆ , D ~ÀQÆO #Ü«∞=∞=_®xH˜ WOHÍ ZO`«HÍÅO Ѩ_∞» `«∞O^ŒO\Ï=Ù? '=∞—: HÍã¨Î f„=`«~°O J~ÚOk Hõ^•! WOHÍ H˘xfl ~ÀAÅ∞ Ѩ@ì=K«∞Û#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Zxfl ~ÀAÅ∞? '=∞—: S^Œ∞ ÖËHõ P~°∞ <≥ÅÅ∞ Ѩ@ì=K«∞Û#O_ç.

Wk qx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ z#flÑ≤Å¡"å_çÖÏ HõÅ`« K≥O^•~°∞. ''Uq∞\˜! U=∞O@∞<åfl=Ù?—— J<åfl~°∞. '=∞—: <Õ#∞ K≥¿ÑÊk, ѨÓiÎQÍ ã¨fiã¨÷`« KÕ‰õÄ~°_®xHõO_ô.

548

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jn, JÖÏ K≥ѨC. Jk 㨈~, <å‰õΩ D ã¨OQÆu K≥ѨÊQÆÅ"å? Wxfl ^≥·g~°∂Ѩ ^Œ~°≈<åÅ∞, ÉèÏ"å=ã¨÷Å∞, ã¨=∂kè Jhfl HõÅ∞QÆ∞`«∞#flѨÊ\˜H© "åºkè ZO^Œ∞‰õΩ ã¨O„Hõq∞Oz#@∞¡? '=∞—: JÜ«∂º, g∞~°∞ ZO`À ÉÏ^茉õΩ Ö’#=Ù`«∞<åfl~°#fl =∂@ x["Õ∞. HÍx ^•<À¡ XHõ JO`«~å~°÷O Wq∞_ç LOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Uq∞\k? '=∞—: g∞ ã≤÷uÖ’ =∂~°∞Ê =™ÈÎOk. Jk x~åHÍ~°O "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞~°Å∞`ÀOk. 'q^•º <Õ#∞— ‰õÄ_® xÅ=_»O ÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, Ö’Hõ tHõ∆} xezáÈ`ÀOk. WHõ g∞^Œ@ LѨ^ÕâßÅ#∞ W=fi*ÏÅ#∞. ã¨~fi° O ~å=∞=∞Ü«∞OQÍ QÍOK«∞`«∞<åfl#∞. XHÀ¯™êi 'Z=iH˜ É’kèOKåe?— Jx =∞#ã¨∞ûÖ’ PÖ’K«# "≥∞^ŒÅ∞`«∞Ok. <Õ#∞ WHõ¯_» D J^≥Ì WO\’¡ LO@∞#flO^Œ∞=Å¡ ~°H~õ H° ÍÅ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ WHõ¯_»‰Ωõ =ã¨∞<Î åfl~°∞. ''Hõ$+¨„‚ Ѩã#¨ fl ¿ã<£, â◊â^◊ ~Œè Åü ÖÏ1 'Ѷ֨ Ï<å ã¨=∞Ü«∂xH˜ ÖˇHÛõ ~°∞¡ LO\Ï~Ú— Jx <Õ#∞ Ãã<· –£ É’~ü¤ ÃÑ@∞ìH˘<Õ Ñ¨x ÖË^Œ#∞‰õΩO\Ï#∞.—— (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞— #"åfi~°∞.) '=∞—: "åºkèÖ’ =∞~À L^ÕÌâ◊O ‰õÄ_® LOk. Jk t+¨µºÅ#∞ Z#∞flHÀ=_»O. S^Œ∞ ã¨O=`«û~åÅ `«Ñ¨ã¨∞û ^•fi~å ™êkèOK«ÖËxq – JO>Ë „¿Ñ=∞, ÉèíH˜Î "≥Ú^ŒÖˇ·#=hfl, Éèí‰õΩÎÅ∞ D H˘xfl ~ÀAÅÖ’<Õ ™êkèOKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, P =∂@ x["Õ∞. HÍx x~°O[<£ WO\˜H˜ "≥àÁ§KåÛ_»∞. (x~°O[<£`À) h‰õΩ U=∞xÑ≤™ÈÎO^À K≥ѨC <åÜ«∞<å. x~°O[<£: Wk =~°‰õΩ <Õ#∞ q∞=∞‡efl „¿Ñq∞OKÕ"å_çx. JO^Œ∞Ö’ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞. HÍx „Ѩã¨∞Î`«O g∞~°∞ ÖˉõΩO_® <Õ#∞ rqOK«ÖË#∞. '=∞—: D ÉÏÅ∞~°∞ ZO`« Q˘Ñ¨Ê =º‰õΩÎÖ’ XHõ ~ÀA <Õ#∞ QÆ=∞xOKå#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ZHõ¯_»? '=∞—: JÜ«∂º, XHõ ~ÀA âߺOѨىõÄ~ü WO\’¡ XHõ =¸Å xÅ|_ç <Õ#∞ D Éèí‰õΩÎÅ#∞ K«∂âß#∞. q∞=∞‡efl ¿ãqOKÕ xq∞`«ÎO g~°∞ Zxfl J=~À^è•Å#∞ Ju„Hõq∞Oz =KåÛ~À ã¨Ê+¨ìOQÍ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl#∞. (ã¨=∂kè ã≤÷u - x~åHÍ~°O, ÅÜ«∞O - PO`«~°OyHõ =~°æO) D =∂@Å∞ qx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ JO`«~°∞‡Y∞ÅÜ«∂º~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« ã¨=∂kèã≤÷u <˘O^•~°∞. ÉÏǨϺ K≥·`«#ºOÖ’H˜ =KåÛHõ '=∞— `À WÖÏ J<åfl~°∞: ''ã¨~°fiO ™êHÍ~°O #∞O_ç x~åHÍ~°O "≥ · Ñ ¨ Ù "≥ à ◊ √ `« ∂ L#fl@∞¡ Q Í K« ∂ âß#∞. WOHÍ Jxfl q+¨ Ü « ∂ Å∞ K≥ á êÊÅx LOk HÍx K≥ѨÊÖËHõáÈ`«∞<åfl#∞. Jk 㨈~, x~åHÍ~°O "≥·Ñ¨Ù <å‰õΩ ‰õÅ∞QÆ∞`À#fl PHõ~°¬}, <å ÅÜ«∞O ã¨g∞Ñ≤™ÈÎO^Œ#_®xH˜ ã¨OˆH`«O. J=Ù#O\Ï"å, HÍ^ŒO\Ï"å?—— '=∞— (x"≥fi~°É’~Ú): HÍ=K«∞Û#O_ç.

1. Hõ$+¨‚ „Ѩã¨#fl ¿ã<£, â◊t^èŒ~üÅ∞ P HÍÅOÖ’ Ç≤ÏO^Œ∂^èŒ~°‡ „ѨKå~°OÖ’ Å|ú„Ѩu+¨µªÅ∞.

j

HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

549

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WѨC_»∞ ‰õÄ_® <Õ#∞ x~åHÍ~° JYO_» ã¨zÛ^•#O^•xfl QÍOK«∞`«∞<åfl#∞.

WÖψQ.... HÍx <å ÉèÏ"åÅ#∞ ZO`À „Ѩܫ∂ã¨`À J}K«∞‰õΩO@∞<åfl#∞. ''t+¨µºÅ#∞ Z#∞flHÀ=_»=∞O@∂ #∞=Ùfi K≥ÑÊ≤ # =∂@ x["Õ∞. D "åºkè HÍ~°}OQÍ PO`«~O° yHõ =~åæxH˜ K≥Ok#"å~°∞ Z=~°∞, ÉÏǨϺ =~åæxH˜ K≥Ok# "å~°∞ Z=~°∞ J#fl q+¨Ü∞« O `≥eÜ«∞=™ÈÎOk. ã¨O™ê~åxfl =^ŒeÃÑ\˜ì WHõ¯_» LO@∞#fl "å~°∞ PO`«~°Oy‰õΩÅ∞. JѨC_»Ñ¨C_»∞ =zÛáÈ`«∂, '=∞Ǩâ◊Ü«∂, ZÖÏ L<åfl~°∞?— Jx J_çˆQ"åà◊√§ ÉÏǨϺ =~åæxH˜ K≥Ok#"å~°∞. ''Éèí=<å^ä£#∞ K«∂âß=Ù Hõ^•! âߺOѨىõÄ~üÖ’ L#flѨC_»∞ XHõ ~ÀA ÃÑo§H˘_»∞‰õΩ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOz =KåÛ_»∞. 'ZÖÏ L<åfl~°O_ô?— Jx J_çQÍ_»∞. P `«~°∞"å`« J`«}˜‚ K«∂_»ÖË^Œ∞. #ˆ~O„^Œ∞_ç xq∞`«ÎO =∂„`«"Õ∞ <Õ#∞ Éèí=<å^ä£ Ñ¨@¡ „¿Ñ=∞ Hõ#|~°∞™êÎ#∞. HÍx J`«_»∞ <å PÖ’K«#Ö’¡ WѨC_»∞ ZO`«=∂„`«=¸ ÖË_»∞.

kfifÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO PǨï™êÎfi=∞$+¨Ü«∞ã¨ûˆ~fi ^Õ=i¬~åfl~°^Œã¨Î^ä• I Jã≤`À ^Õ=Ö’ "åºã¨ó ã¨fiÜ«∞O K≥·= „|g+≤ "Õ∞ II (w`« : 10 - 13)

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Z=~°∞? - ã‘fiÜ«∞ =K«<åÅÖ’ ('=∞—`À) ''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«# Éèí‰õΩÎÅ xq∞`«ÎO ^ÕǨÏ^è•~°} KÕã≤#ѨC_»∞ J<ÕHõ=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® PÜ«∞#`Àáê@∞ =™êÎ~°∞. "åiÖ’ H˘O^Œ~°∞ PO`«~°Oy‰õΩÅ∞, H˘O^Œ~°∞ |Ü«∞\˜"å~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ 'áÈ+¨‰õΩÅ∞—. ''Ѩk ÖËHõ Ѩ^ŒH˘O_»∞ ã¨O=`«û~åÅ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ L#flѨC_»∞ XHõ "≥∞ÿ^•#OQÆ∞O_® qâßÖÏH˜∆ PÅÜ«∞O "≥·Ñ¨Ù‰õΩ "≥à◊√`«∂ LO_»QÍ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜™êi <å‰õΩ JÖÏO\˜ ã≤÷u HõeyOk. PǨ! Jk ZÖÏO\˜ ^Œ~°≈#O! ѨÓiÎQÍ ÉÏǨϺ*Ï˝<åxfl HÀÖ’ÊÜ«∂#∞. ''22 ÖËHõ 23 ã¨O=`«û~åÅ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ HÍm PÅÜ«∞OÖ’ J=∞‡ <å`À XHõ™êi '#∞=Ùfi JHõ~∆ =° ∞=Ù^• =∞#∞‰õΩO@∞<åfl"å?— Jx J_çyOk. JHõ~∆ O° JO>Ë Uq∞\’ <å‰õΩ `≥eã≤Ok HÍ^Œ∞. ^•x QÆ∞iOz ǨÏÅ^è•ix J_çQÍ#∞. 'Hõ∆~°O JO>Ë r=Ù_»∞, JHõ∆~°O JO>Ë Ñ¨~°=∂`«‡— Jx K≥áêÊ_®`«_»∞. ''™êÜ«∞OHÍÅO Ǩ~°u ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ‰õΩsî ÃÑ·ÔHH˜¯ WÖÏ ˆHHõÅ∞ ÃÑ>Ëì"å_çx: 'Jˆ~ Éèí‰õΩÎÖÏ~å, g∞~°O`å ZHõ¯_» L<åfl„~å? `«fi~°QÍ <å =^ŒÌ‰õΩ ~°O_ç. <Õ#∞ D „áêѨOzHõ =º‰õΩÎÅ ™êOQÆ`«ºOÖ’ K«zÛáÈ`«∞<åfl#∞. 'WOw¡+¨µ=∂º#∞—ʼnõΩ D ã¨OQÆu K≥áêÊ#∞. 'J^ŒO`å h =∞<À„Éèí=∞ =∂„`«"Õ∞— Jx "å~°∞ H˘\˜ìáêˆ~âß~°∞. |Ǩïâß g~°∞ K≥Ñ≤ÊO^Õ ã¨||∞ HÍ=K«∞Û Jx `«Åz ã≤÷q∞`«Ñ¨_®¤#∞.

HÍx „Ѩã¨∞Î`«O J^ŒO`å x["Õ∞ J=Ù`ÀOk. Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ WHõ¯_»‰õΩ =zÛ KÕ~°∞`«∞<åfl~°∞. ''WOHÍ, J=∞‡ <å‰õΩ S^Œ∞QÆ∞~°∞ áÈ+¨‰õΩÅ#∞ K«∂Ñ≤OzOk. "åiÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ =ºH˜Î =∞^äŒ∞~ü ÉÏ|∞. Ô~O_»= =ºH˜Î â◊OÉèí∞=∞e¡H±† JѨÊ\˜H˜ <Õ#∞ J`«}˜‚ K«∂ã≤Ok ÖË^Œ∞. <≥uÎg∞^Œ \’Ñ‘ ÃÑ@∞ì‰õΩx `≥Å¡QÍ L#fl =ºH˜Îx ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ K«∂âß#∞. KåÖÏ ~ÀAÅ `«~°∞"å`« â◊OÉèí∞#∞ K«∂ã≤#ѨC_»∞ ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ HõxÑ≤Oz# =ºH˜Î D`«_Õ Jx *Ï˝Ñ¨HõO =zÛOk. `«H˜¯# =ÚQÆ∞æ~°∞ áÈ+¨‰õΩÅ∞ Z=~À

550

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

WO`« =~°‰õΩ `ÕÅÖË^Œ∞. HÍx "å~°O^Œ~°∂ `≥Å¡QÍ<Õ L<åfl~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® XHõ áÈ+¨‰õΩ_çÖÏQÍ `Àã¨∞Î<åfl_»∞. ''P ã≤÷u Hõey#ѨC_»∞ <å =∂kˆ~ L#fl =ºH˜Î XHõ~°∞ =zÛ W_®, Ñ≤OQÆà◊, ã¨∞+¨µ=∂fl <å_»∞Å xfl\˜h ‰õΩkÑ≤"Õâß_»∞. +¨_»Û„HÍÅÖ’x XHÀ¯ Ѩ^Œ‡OÖ’ lǨÏfi ^•fi~å ~°q∞OK«™êQÍ_»∞. J^èÀ=ÚY"≥∞ÿ L#fl Ѩ^•‡Åhfl T~°ú fi=ÚYOQÍ qHõã≤OKÕq, z=~°QÍ ã¨Ç¨Ï„™ê~°OÖ’x Ѩ^Œ‡O qHõã≤OzOk. ''Z=Ô~·<å Éèí‰õΩÎÅ∞ ~å=_®xH˜ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ "åi ÉèÏ=O ZÖÏO\˜^À J=∞‡ <åHõ K«∂Ñ≤OKÕk.

XHõ™êi K≥·`«#º^Õ=ÙÅ H©~°Î# |$O^ŒO =∞„iK≥@∞ì#∞O_ç á⁄QÆ_»K≥@∞ì "≥·Ñ¨ÙQÍ áÈ`«∂=ÙO_»_»O K«∂âß#∞. Jk K«∂ã≤Ok ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ HÍ^Œ∞. ™êH∆Í`«∂Î D Hõà◊§`À<Õ. P |$O^ŒOÖ’ |Å~å"£∞#∞ K«∂âß#∞. x#∞fl ('=∞—#∞) ‰õÄ_® K«∂ã≤#@∞¡<åfl#∞. <å =^ŒÌ‰õΩ =∂\˜=∂\˜H© ~å=_»O=Å¡ h‰õÄ, Kè∞« hH© P^蕺u‡Hõ K≥`· #« ºO *ÏQÆ$`«=∞~ÚOk. â◊~`° ,ü â◊tÅ#∞ Uã¨∞„H©ã∞¨ Î J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞QÍ K«∂âß#∞. ''=∞„iK≥@∞ì „H˜O^Œ XHõ ‰õΩ„~°"å_çx K«∂âß#∞. '=∞Ô~·`Õ h‰õΩ JÉσ~Ú Ñ¨Ù_»`å_»∞— J<åfl_»∞ ǨÏ$^ŒÜü∞. '¢ã‘ÎÅ #O^Œih <Õ#∞ `«e¡QÍ ÉèÏq™êÎ#∞. =∞i <å‰õΩ ã¨O`å#O ZÖÏ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok?— J<åfl#∞. ~åMÏÖË P ‰õΩ„~°"å_»∞. ''<Õ#∞ J=∞‡`À WÖÏ J<åfl#∞: 'J=∂‡, ##∞fl WÖÏO\˜ ã≤÷uÖ’ xeáê=Ù Hõ^•! =∞i JÖÏO@ѨC_»∞ Z=Ô~·<å ã¨OѨ#∞fl_çx <å =^ŒÌ‰õΩ ѨOѨÙ.— JO^Œ∞ˆH =∞^äŒ∞~üÉÏ|∞ <å‰õΩ Ѩ^•flÅ∞QÆ∞ ã¨O=`«û~åÅ áê@∞ ¿ã= KÕâß_»∞. (1858 #∞O_ç 1871 =~°‰Ωõ ) P`«_∞» ##∞fl ZO`«QÍ ¿ãqOKå_»x! <Õ#∞ J_çy#^Õ `«_»=Ù ™ê^èŒ∞¿ã= xq∞`«ÎO XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# ÉèÏO_®QÍ~åxfl U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. <å HÀã¨O |O_ç, ѨšH©Å#∞ U~åÊ@∞ KÕ¿ã"å_»∞. <Õ#∞ Z=iH˜ U =ã¨∞Î=Ù#∞ W=fi=∞O>Ë P =ã¨∞Î=Ù#∞ WKÕÛ"å_»∞. „ÉÏǨχ}˜ J`«}˜‚ „Ѩ`åѨ ~°∞„^Œ∞_»<Õk.1 ''q[Üü∞ D ~°∂áêxfl (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞) ^Œi≈OKå_»∞. nxfl #∞=Ùfi ZÖÏ q=iOK«QÆÅ=Ù? q[Üü∞ 'WѨC_»∞ <Õ#∞ q∞=∞‡efl ã¨Ê $tã¨∞Î#fl>Ë¡ ã¨Ê $tOKå#∞— J<åfl_»∞. ''"≥Ú`«ÎO =ÚÃÑÂÊù XHõ¯~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ L<åfl~°x <À\’ (ÖÏ@∂) ÖˇHõ¯Éˇ\Ïì_»∞. J^Õ=∞O`« ÃÑ^ŒÌ ã¨OYº HÍ^Œ∞. HÍx q[Üü∞, ˆH^•~üÅ ^•fi~å =∞iH˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ `«Ü«∂~°=Ù`«∞<åfl~°∞. ''PYi ~ÀAÖ’¡ áêÜ«∞ã¨O uO@∂<Õ rqOKåÅx XHõ™êi XHõ ^Œ~°≈#OÖ’ "≥Å¡_»~ÚOk.D [|∞ƒ ã¨O„Hõq∞OKåHõ XHõ ~ÀA Ѩufl (âß~°^•^Õq) <å‰õΩ áêÜ«∞ã¨O uxÑ≤OzOk. JѨC_»∞ 'áêÜ«∞ã¨O g∞^Œ rqOK«_»=∞O>Ë W^Õ<å, WO`« ÉÏ^è•Hõ~°OQÍ<å?— JO@∂ Hõà◊§Ö’ hà◊√§ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl#∞.

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO ÉèíQÆ=O`«∞xÔH· #ˆ~O„^Œ∞x "庉õΩÅ`« ™È=∞"å~°O, [#=i 4, 1886

<Õ_»∞ Hõ$+¨‚ѨHõ∆ K«`«∞~°Ìt. ã¨=∞Ü«∞O ™êÜ«∞O„`«O <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. `«=∞ P~ÀQƺO QÆ∞iOz qKåiOK«_®xH˜ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O#∞O_ç ~å"£∞Kè«@s˚ =zÛ "≥àϧ_»x '=∞—`À K≥áêÊ~°∞. „Ѩã¨∞Î`«O ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ ÉÏQÍ K«e"Õ™ÈÎO^• Jx J_çQÍ~°∞.

1. K≥·`«#º ^Õ=ÙÅ#∞ J`«ºO`« „â◊^•úÉèí‰õΩÎÅ`À ¿ãqOz# Xi™êû ~åA.

j

HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

551

WO`«Ö’ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =KåÛ_»∞. =∞^躌 =∞^躌 Ö’ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ P`«_=ç OHõ K«∂ã¨∂Î =Úã≤=Úã≤ #=ÙfiÅ∞ #=Ùfi`«∞<åfl~°∞. W"åà◊ #ˆ~O„^Œ∞_çÔH· PÜ«∞# „¿Ñ=∞ á⁄Oy á⁄~°Å∞`«∞#fl@∞¡ '=∞—‰õΩ `ÀzOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ U_®Û_»x PÜ«∞# '=∞—‰õΩ Ãã·QÆKÕã≤ K«∂Ñ≤OKå~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ HÍ¿ãѨ٠T~°ˆH L<åfl~°∞. =∞m§, #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ^•i á⁄_»=Ù<å U_»∞ã¨∂Î<Õ WO\˜#∞O_ç =KåÛ_»x ã¨∂K«#Å`À '=∞—‰õΩ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞.

HÍ¿ãѨ٠Z=~°∂ Ug∞ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ã¨OÉèÏ+¨} „áê~°OaèOKå_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: W"åà◊ JHõ¯_»‰õΩ "≥à◊^•=∞#∞‰õΩO@∞<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ZHõ¯_çH˜? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜. JHõ¯_» aÅfi=$Hõ∆O H˜O^Œ ^èŒ∞x ~°yeOKå Å#∞‰õΩO@∞<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =^Œ∞Ì. "å~°∞ (=∞O^Œ∞QÆ∞O_»∞ Hõ~å‡QÍ~°O JkèHÍ~°∞Å∞) JO^Œ∞‰õΩ JÉèíºO`«~°O K≥áêÎ~°∞. ѨOK«=\˜ K«Hõ¯x „Ѩ^Õâ◊O! JHõ¯_» ZO`À =∞Ok ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ [Ѩ^蕺<åÅ∞ KÕâß~°∞. HÍx ÉÏQÍ K«e"Õã¨∞ÎOk. ÃÑ·QÍ, pHõ\ ˜QÍ LO@∞Ok. =∞m§ JO^Œ~°∂ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#OQÍ L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂, #ˆ~O„^Œ∞_ç`À): h K«^Œ∞=Ù H˘#™êyOK«"å? #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞, '=∞—#∞ K«∂ã¨∂Î) : WO`«=~°‰õΩ <Õ#∞ K«kq# K«^Œ∞=ÙÅ#∞ =∞~°záÈÜÕ∞ÖÏ U^≥·<å B+¨^èŒO ^˘iH˜`Õ „|uH˜áÈ`å#∞.

QÆkÖ’ ÃÑ^ŒÌQÀáêÖò ‰õÄ_® L<åfl_»∞. ''<Õ#∞ ‰õÄ_® #ˆ~O„^Œ∞_ç "≥O@ "≥à◊`å#∞—— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ HÀã¨O HÍmѨ^Œ Ѷ∞¨ ’+π XHõ ÃÑ>ˇÖì ’ „^•HõÑ∆ ਠ√◊ § `≥KåÛ_»∞. P ÃÑ>ˇì N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ „ѨHõ¯<Õ LOk. PÜ«∞# "å\˜Ö’ H˘xfl\˜x #ˆ~O„^Œ∞_çH˜ WzÛ q∞QÆ`å Ѩà◊§#∞ Éèí‰õΩÎÅHÀã¨O <ÕÅ g∞^Œ QÆ∞=∞‡iOKå~°∞.

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO #ˆ~O„^Œ∞x f„="≥·~åQƺO ã¨O^蕺HÍÅ=∞~ÚOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ H˜Ok JO`«ã¨∞ÎÖ’x QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx á⁄QÆ `åQÆ∞`«∞<åfl_»∞. '=∞—`À UHÍO`«OQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∂ "庉õΩÅ`«`À `«# „áê}ÏÅ∞ ZÖÏ `«Å¡_çe¡áÈ`«∞<åflÜ≥∂ K≥|∞`«∞<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: QÆ`« â◊x"å~°O<å_»∞ <Õ#∞ WHõ¯_» ^蕺#O KÕã¨∞Î#flѨC_»∞ L#fl@∞ìO_ç <å‰õΩ ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ J^ÀÖÏ JxÑ≤OzOk. '=∞—: ‰õΩO_»eh *ÏQÆ$u! #ˆ~O„^Œ∞_»∞: |Ǩïâß J^Õ J~Ú=ÙO_»=K«∞Û. W_®, Ñ≤OQÆà◊ <å_»∞Å#∞ <Õ#∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ K«∂âß#∞. Ǩ„*Ï#∞ <å Kèåf g∞^Œ K≥~Úº"Õã≤ K«∂_»=∞<åfl#∞. x#fl ÃÑ· JO`«ã¨∞ÎÖ’ PÜ«∞# (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞) =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ ^•x QÆ∞iOz K≥áêÊ#∞. PÜ«∞#`À WÖÏ J<åfl#∞: 'JO^ŒiH© ã≤kúOzOk. <å‰õį_® U"≥∞ÿ<å W=fiO_ç. JO^ŒiH© ™ê^茺Ѩ_çOk. <Õ<˘Hõ¯_çx Ug∞ ™êkèOK«‰õΩO_® q∞yeáÈ"åÖÏ?— '=∞—: PÜ«∞# UO K≥áêÊ~°∞?

552

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

#ˆ~O„^Œ∞_»∞: PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: '#∞=Ùfi =ÚO^Œ∞QÍ WO\˜ ã¨=∞㨺Å#∞ HÍã¨Î K«H¯õ k^Œ∞HÌ ˘x ~å. h‰õΩ ã¨~°fiO ã≤kÌã¨∞ÎOkÖË. hˆHO HÍ"åe?— <Õ#∞ WÖÏ ["å|∞ WKåÛ#∞: '=¸_»∞ ~ÀAÅáê@∞ ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’<Õ x=∞QÆfl"≥∞ÿ LO_ç áÈ"åÅ#fl^Õ <å HÀiHõ. JѨC_»Ñ¨C_»∞ HÍã¨Î PǨ~°O fã¨∞HÀ=_®xH˜ uiy =™êÎ#∞.— JO^Œ∞‰õΩ PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: 'hk ZO`«\ ˜ JÅÊ|∞kú! nx HõO>Ë L#fl`«"≥∞ÿ# ã≤÷u ‰õÄ_® LOk. ''ã¨~°fi=¸ h"Õ—— Jx #∞"Õfi Hõ^• áê_»∞`«∞O\Ï=Ù.— '=∞—: P, P =∂@ PÜ«∞# ZѨC_»∂ K≥|∞`«∂<Õ LO\Ï~°∞ – ã¨=∂kè ã≤÷u#∞O_ç „H˜O^Œ‰õΩ ky=zÛ# =ºH˜Î ÉèíQÆ=O`«∞_Õ D ã¨=∞ã¨Î r=[QÆ`«∞ÎÅ∞QÍ J~Ú=ÙO_»_»O K«∂™êÎ_»x K≥|∞`«∞O\Ï~°∞.

Dâ◊fi~°HÀ\˜H˜ K≥Ok#"å~°∞ JÖÏO\˜ ã≤÷ux á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. ™ê^è•~°} r=Ù_»∞ ã¨=∂kèã≤÷ux á⁄Ok`Õ ™ê^è•~°} ™ê÷~ÚH˜ uiy ~åÖË_»x PÜ«∞# K≥|∞`«∞O\Ï~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: '#∞=Ùfi WO\˜ Ѩ#∞Å#∞ HÍã¨Î K«Hõ¯k^Œ∞ÌH˘x ~å. ã¨=∂kèã≤÷u HõO>Ë ‰õÄ_® L#fl`« ã≤÷ux á⁄O^ŒQÆÅ=Ù.— W"åà◊ L^ŒÜ«∞O WO\˜H˜ "≥àϧ#∞. WO\’¡ "åà◊§O`å p"å@∞¡ ÃÑ\Ïì~°∞. '#∞"≥fiO^Œ∞‰õΩ ^Õâ◊„k=∞‡iÖÏ u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï=Ù? h Law (<åºÜ«∞q^Œº) ѨsHõ∆Å∞ ‰õÄ_® ^ŒQÆæ~°Ñ¨_»∞`«∞<åfl~Ú. "å\˜Ñ¨@¡ #∞=Ùfi ÉÁuÎQÍ „â◊^Œú =Ç≤ÏOK«_»O ÖË^Œ∞. T~°ˆH J@∂ W@∂ u~°∞QÍ_»∞`«∞O\Ï=Ù— J<åfl~°∞. '=∞—: g∞ J=∞‡QÍ~°∞ U"≥∞ÿ<å J<åfl~å? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: TǨ˙, P"≥∞ <å‰õΩ Éè’[#O ÃÑ@ì_®xˆH P`«∞~°`« K«∂Ñ≤Ok. U^À HÍã¨Î u<åfl#∞ HÍx u# =∞#㨯iOK«ÖË^Œ∞. '=∞—: `«~°∞"å`«? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: `«~åfi`« =∂ J=∞‡=∞‡ QÍiO\˜H˜ K«^Œ∞=ÙHÀ _®xH˜ "≥àϧ#∞. K«^Œ=_®xH˜ „ѨÜ∞« uflã¨∂OÎ >Ë, ǨÏ$^ŒÜ∂« xfl U^À K≥Ñʨ ~åx ÉèÜ í ∞« O Ѩ@∞ìH˘Ok. K«^∞Œ =Ù J#flk ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ kQÍ `ÀzOk, ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ U^À ã¨OH∆ÀÉèíO "≥Ú^ŒÅ~ÚOk. JѨC_»∞ U_çÛ#O`«QÍ rq`«OÖ’ Z#fl_»∂ U_»fi<Õ ÖË^Œ∞. Ñ≤^ŒÑ¨ ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ qã≤iѨ_Õã≤ Ѩ~°∞ÔQ`«Î™êQÍ#∞. g^äŒ∞ÅQÆ∞O_® Ѩ~°∞ÔQ`«∞ΉõΩO@∂ =KåÛ#∞. K≥ѨCÅ∞ ZHõ¯_» *ÏiѨ_çáÈÜ«∂Ü≥∂ ‰õÄ_® `≥eÜ«∞^Œ∞. XHõ QÆ_ç¤"åq∞ „ѨHõ¯#∞O_ç "≥àϧ#∞. Xà◊§O`å QÆ_ç¤. <Õ#∞ JÖÏ HÍjѨÓ~ü ~À_»∞¤=~°‰õΩ Ѩ~°∞ÔQ`«∞ΉõΩO@∂<Õ =KåÛ#∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#OQÍ LO_ç =∞m§ ã¨OÉèÏ+¨} H˘#™êyOKå_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: q"ÕHõK«∂_®=∞}˜ K«kq#ѨÊ\˜#∞O_ç =∞#ã¨∞û =∞iO`«QÍ „‰õΩOyáÈ~ÚOk. JO^Œ∞Ö’ J<ÕHõ `«Ñ¨ã¨∞ûÅ ^•fi~å#∂, ÉèÏQƺ=âß<å D =¸_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ ÅÉèíº=∞=Ù`åÜ«∞x â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ K≥áêÊ~°∞. Jq: =∞#∞+¨º`«fiO, =Ú=Ú‰õ∆Ω`«fiO, =∞ǨѨÙ~°∞+¨ ã¨O„â◊Ü«∞ó. (=∂#= [#‡, "≥∂Hõ∆O HÍ"åÅ#fl PHÍOHõ∆, =∞ǨѨÙ~°∞+¨µÅ ™êOQÆ`«ºO) ''<Õ#∞ WÖÏ `«ÅáÈâß#∞: '<Õ#∞ D =¸_çO\˜h ™êkèOKå#∞ ^•xÖ’ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞.

J<ÕHõ `«Ñ¨ã¨∞ûÅ HÍ~°}OQÍ =∞#∞+¨º [#‡ ÅaèOzOk, J<ÕHõ `«Ñ¨ã¨∞ûÅ HÍ~°}OQÍ =Ú=Ú‰õ∆Ω`«fiO ÅaèOzOk. J<ÕHõ `«Ñ¨ã¨∞ûÅ =¸ÅOQÍ W@∞=O\˜ =∞ǨѨÙ~°∞+¨µ_ç ™êOQÆ`«ºO ÅaèOzOk.— —— '=∞—: PǨ!

j

HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

HÍjѨÓ~ü L^•º#QÆ$ǨÏOÖ’ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (#ˆ~O„^Œ<å^ä£ ^Œ`åÎ)

553

554

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

#ˆ~O„^Œ∞_»∞: ã¨O™ê~°O WHõ ZO`« =∂„`«O ~°∞zOK«_»O ÖË^Œ∞. ã¨O™ê~°OÖ’ L#fl "åi ™êOQÆ`«ºO ‰õÄ_® ~°∞zOK«_»O ÖË^Œ∞, U^À XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ q∞#Ǩ. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞m§ =∞ø#O =Ç≤ÏOKå_»∞. J`«_çÖ’ f„="≥·~åQƺO ^•"å#ÅOÖÏ ~°QÆ∞Å∞`ÀOk. P `åáêxH˜ „áê}ÏÅ∞ qÅqÖÏ¡_çáÈ`«∞<åfl~Ú. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞m§ =∂\Ï¡_»™êQÍ_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ('=∞—`À): g∞HõO^ŒiH© âßOu ÅaèOzOk. <å ǨÏ$^ŒÜ«∞O JâßOu`À H˘@∞ìq∞\Ïì_»∞`ÀOk. g∞~°O^Œ~°∂ ^èŒ#∞ºÅ∞. '=∞— Ug∞ ѨÅHõÖË^Œ∞. HÍx Ö’Ö’# WÖÏ `«ÅáÈâß_»∞: 'ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O ÅaèOKÕk PÜ«∞# HÀã¨O f„=OQÍ Ñ¨i`«Ñ≤Oz#ѨC_Õ Jx Ѩ~°=∞ǨÏO㨠^Õ=ÙÅ∞ K≥|∞`«∞O\Ï~°∞ Hõ^•! P Ѩi`åѨO ZÖÏO\˜^À WѨC_»∞ <å Hõà◊§ =ÚO^Õ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞.— ã¨O^蕺HÍÅO J=QÍ<Õ '=∞— ÃÑ· JO`«ã∞¨ ÖÎ ’x QÆkH˜ "≥àϧ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ x„^ŒáÈ`«∞<åfl~°∞. ã¨=∞Ü«∞O ~å„u `˘q∞‡k QÆO@Å=Ù`ÀOk. â◊t x~°O[<£Å∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. =∞^茺=∞^茺֒ PÜ«∞# #ˆ~O„^Œ∞_ç QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: PǨ! #ˆ~O„^Œ∞_ç ã≤÷u ZO`« J^Œ∞ƒù`«OQÍ LOk! K«∂âß~å! W^Õ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "≥Ú^Œ\’¡ ™êHÍ~° ~°∂áêÅ#∞ JOwHõiOKÕ"å_»∞ HÍ^Œ∞. WѨC_»∞ K«∂_»O_ç, ÉèíQÆ=O`«∞_çHÀã¨O W`«_ç „áê}ÏÅ∞ ZO`«QÍ qÅqÖÏ¡_»∞`«∞<åflÜ≥∂! ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ™êH∆Í`«¯iOK«∞HÀ=_»O ZÖÏ Jx t+¨µº_»∞, QÆ∞~°∞=Ù#∞ „ѨtflOz# P Hõ^äŒ g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞ Hõ^•! QÆ∞~°∞=Ù, t+¨µº_ç`À '#∞=Ùfi <å "≥O@~å. UO [iy`Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^ŒQÆÅ"≥∂ h‰õΩ K«∂Ñ≤™êÎ#∞— J<åfl_»∞. WÖÏ Ñ¨eH˜ QÆ∞~°∞=Ù, t+¨µº}˜‚ XHõ K≥~°∞=Ù =^ŒÌ‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥o§ J`«_ç `«Å#∞ h\˜Ö’ Jkq∞ÃÑ\Ïì_»∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« q_çzÃÑ\˜ì 'hà◊§Ö’ L#flѨC_»∞ h ÔHÖÏ JxÑ≤OzOk?— Jx J_çQÍ_»∞. P t+¨µº_»∞ '„áê}ÏÅ∞ áÈ`«∞<åflÜ«∞xÑ≤OzOk. âßfi㨠ёÅ∞ÛHÀ_®xH˜ „áê}ÏÅ∞ `«Å¡_çe¡áÈÜ«∂~Ú— J<åfl_»∞. ''ÉèíQÆ=O`«∞_çHÀã¨O P q^èŒOQÍ „áê}ÏÅ∞ qÅqÖÏ¡_ç`Õ PÜ«∞# ^Œ~°≈<åxH˜ WHõ Z‰õΩ¯=HÍÅO "Õz LO_Õ Ñ¨x ÖË^Œx `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï=Ù. J~°∞}À^ŒÜ«∞O J~Ú#ѨC_»∞, `«∂~°∞Ê k‰õΩ¯# JHÍâ◊O Z„~°|_ç#ѨC_»∞ ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O J=#∞#fl^Œx `≥Å∞ã¨∞ÎOk.—— W"åà◊ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P~ÀQƺѨiã≤÷u =∞s kQÆ*Ïi LOk. ZO`À ÉÏ^è•Hõ~°OQÍ L#flѨÊ\˜H© #ˆ~O„^Œ∞_ç QÆ∞iOz Wxfl =∂@Å∞ K≥áêÊ~°∞. Ãã·QÆÅ∞ KÕã≤ K≥áêÊ~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ P ~å„u ^ŒH} ∆˜ âË fi◊ ~åxH˜ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. J=∂"å㨺 J~Ú#O^Œ∞# QÍ_è®O^èHŒ Í~°O JÅ∞=Ú‰õΩx=ÙOk. J`«_ç`À áê@∞ XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® "≥àϧ~°∞. P ~å„uH˜ '=∞— HÍjѨÓ~ü QÆ$ǨÏOÖ’<Õ LO_çáÈÜ«∂_»∞† `å#∞ ã¨<åflºã¨∞Å =∞^茺 ‰õÄ~°∞Ûx L#fl@∞¡ HõÅQÆ<åfl_»∞.

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO Éèí‰õΩÎÅ "≥·~åQƺO - ã¨O™ê~°O #~°HõÜ«∂`«# =∞OQÆàÏ"å~°O, [#=i 5, 1886

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ QÆkÖ’ =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx '=∞—`À =∂\Ï¡_»∞ `«∞<åfl~°∞. QÆkÖ’ "Õˆ~ Z=~°∂ ÖË~°∞. ã¨=∞Ü«∞O ™êÜ«∞O„`«O <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å=Ù`ÀOk.

j

HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

555

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: H©~∆ À^£ QÆOQÍ™êQÆ~‰ü Ωõ 1 "≥à§ı ѨHO∆õ Ö’ #∞=Ùfi J`«_Hç ˜ XHõ HõO|o H˘x~Ú=Ùfi. '=∞—: JÖψQ#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#O =Ç≤ÏOz =∞m§ WÖÏ J<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk 㨈~, D ‰õΩ„~°"åà◊§O^ŒiH© U=∞=Ù`ÀO^À K≥ѨÊQÆÅ"å? H˘O^Œ~°∞ ѨÓs "≥à√◊ `«∞<åfl~°∞, H˘O^Œ~∞° QÆOQÍ™êQÆ~‰ü Ωõ "≥à√◊ `«∞<åfl~°∞. JO^Œ~∂° Wà◊√§ =^ŒeÃÑ\˜ì =KÕÛã¨∞<Î åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_ç q+¨Ü«∞"Õ∞ fã¨∞HÀ. f„= "≥·~åQƺO [x¿ãÎ ã¨O™ê~°O XHõ ‰õÄѨOÖÏQÍ#∂, |O^èŒ∞=ÙÅ∞ HÍÅã¨~åÊÅ∞QÍ#∂ `À™êÎ~°∞. '=∞—: J=Ù#O_ç. ã¨O™ê~°OÖ’ K≥ѨÊ#ÅqQÍx Ü«∂`«#Å∞!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #~°Hõ Ü«∂`«#Å∞! [x‡Oz#ѨÊ\˜ #∞O_ç Ü«∂`«#ÖË! ^•~åѨل`«∞Å`À Z@∞=O\˜ Ü«∂`«#Ö’ #∞"Õfi K«∂ã¨∞Î<åfl=Ù Hõ^•! '=∞—: J=Ù#O_ç g∞ˆ~ K≥áêÊ~°∞ Hõ^• – 'ã¨O™ê~°OÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOK«x D ÉÏÅÉèí‰õΩÎʼnõΩ WzÛѨ Ù K« ∞ ÛHÀ=_®Å∞ JO@∂ Ug∞ LO_» = Ù. =∞x+≤ x 㨠O ™ê~° O Ö’ |Okè O KÕ k D WzÛѨÙK«∞ÛHÀ=_®ÖË.— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: x~°O[<£ ZÖÏ LO\Ï_À K«∂ã¨∞Î<åfl=Ù Hõ^•! 'hk #∞=Ùfi fã¨∞HÀ, <åk <å‰õΩ W=Ùfi— – J`«_çk W^Õ ^èÀ~°}˜, JO`Õ. JO`«‰õΩ q∞Oz ã¨O™ê~°O`À ZÖÏO\˜ ã¨O|O^èŒ=¸ ÖË^Œ∞. "≥#∞Hõ #∞O_ç J`«}˜‚ ÖψQ^ŒO@∂ Ug∞ ÖË^Œ∞. ''HÍq∞h HÍOK«<åÖË ã¨O™ê~°O. #∞"Õfi K«∂ã¨∞OÎ \Ï=Ù Hõ^• – _»|∞ƒ LO>Ë =¸@ Hõ@∞ìHÀ"åÅ#fl HÀiHõ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.—— '=∞— Hõ_»∞ѨÙ|ƒ #"åfi_»∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ‰õÄ_® #"åfi~°∞. '=∞—: _»|∞ƒ |Ü«∞@‰õΩ fÜ«∞_®xH˜ =Ú#∞Ѩ٠[#O ZO`À Ü≥∂z™êÎ~∞° . (W^Œ~Ì ∂° #"åfi~°∞) HÍx, „uQÆ∞}Ïf`«Ö·ˇ ã¨O™ê~°OÖ’ =∞#QÆey`Õ P ã¨OQÆu "Õ~∞° Jx ^ŒH} ∆˜ âË fi◊ ~°OÖ’ g∞~°∞ XHõ™êiK≥áêÊ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=Ù#∞, Ѩã≤ÉÏÅ∞xÖÏ. '=∞—: HÍx Jk KåÖÏ Hõ+¨ì=∞O_ç. JO^Œ∞‰õΩ ZO`À â◊H˜Î J=ã¨~°O. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞ø#O =Ç≤ÏOKå~°∞. '=∞—: x#fl "åà◊√§ ^蕺xOK«_®xH˜ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O "≥àϧ~°∞. WHõ¯_» <Õ<À HõÅQÆ<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: UO HõÅ Hõ<åfl=Ù? '=∞—: #ˆ~O„^•^Œ∞Å∞ ã¨<åflºã¨∞Å∞ J~Ú#@∞¡ HõÅQÆ<åfl#∞. "å~°∞ ^èŒ∞xK«∞@∂ì ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. <Õ#∞ ‰õÄ_® "åi #_»∞=∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl#∞. "å~°∞ á⁄Q͉õΩ ¿ãqã¨∂Î á⁄QÆ =^Œ∞Å∞`«∞<åfl~°∞.

QÆO*Ï~Ú "åã¨# =™ÈÎO^Œx <Õ#<åfl#∞. (=∂#ã≤Hõ `åºQÆO - N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨã≤Ñ≤Å¡"å_ç ã≤÷u) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍ=Åã≤Ok =∂#ã≤Hõ `åºQÆO. JÖÏ Z=Ô~·<å KÕÜ«∞QÆey`Õ J`«_»∞ ‰õÄ_® ã¨<åflº¿ã.

1. QÆOQÍ#k ã¨=Ú„^ŒO`À Hõe¿ã KÀ@∞.

556

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ H˘O`«¿ãѨ٠T~°‰õΩO_ç =∞m¡ `«=∞ Ç≤Ï`ÀѨ^ÕâßÅ#∞ H˘#™êyOKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx HÀiHõÅ#∞ =∞O@ ÃÑ\Ïìe ã¨∞=∂! Z=Ô~·<å, q[Ü«∞O ™êkèOK«QÆeˆQk JѨC_Õ. '=∞—: |_Õ|*Ï~ü‰õΩ K≥Ok# =∂~åfi_ôÅ`À g∞~°∞ '<å‰õΩ ÉèíH˜Î HÍ"åÅ#fl HÀiHõ LO—^Œ<åfl~°∞. ^•xfl HÀiHõQÍ Ñ¨iQÆ}˜OK« ~°#∞‰õΩO\Ï#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: J=Ù#∞. Wk ZÖÏO\˜^OŒ >Ë, Ç≤ÏOKÕ (á⁄#flQÆO\˜) P‰õΩ W`«~° P‰õΩ‰õÄ~°ÅÖ’ KÕ~°^Œ∞. Jk Ñ≤`åÎxfl `«yæã¨∞ÎOk. ''Jk 㨈~, JO`«\ ˜ P#O^ŒO, ÉèÏ=O – J=hfl ZHõ¯_»‰õΩ "≥o§#@∞¡?—— '=∞—: |Ǩïâß g∞iѨC_»∞ w`«Ö’ =i‚OѨ|_ç# „uQÆ∞}Ïf`« ã≤÷uÖ’ L<åfl~°∞ HÍÉ’Å∞. ã¨`«Î fi~°[ã¨Î"≥∂ QÆ∞}ÏÅ∞ =¸_»∂ "å\˜ Ѩ#∞Å∞ Jq KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~Ú. HÍx g∞~°∞ =∂„`«O xi¡Ñ¨ÙÎÖˇ· L<åfl~°∞. ã¨`«Î fiQÆ∞}O ‰õÄ_® g∞‰õΩ JO@_»O ÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, x["Õ∞. J=∞‡ ##∞fl Ѩã≤Ñ≤Å¡"å_ç ã≤÷uÖ’ xeÑ≤Ok. Jk 㨈~, D ^ÕǨÏO WHõ xÅ∞=^ŒO\Ï"å? Ñ≤^ŒÑ¨ W^ŒÌ~°∂ =∞ø#O =Ç≤ÏOKå~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ QÆkÖ’H˜ =KåÛ_»∞. WO\˜ =º=Ǩ~åÅ∞ H˘xfl K«Hõ¯k^Œ∞ÌHÀ=_®xH˜ J`«_»∞ WO\˜H˜ "≥à◊§#∞<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_ç `«O„_ç k=OQÆ`∞« _»~Ú#ѨÊ\˜#∞O_ç J`«_ç WO\’¡ J<ÕHõ HõëêìÅ∞. WO\’¡"å~°O^Œ~∂° XHÀ¯™êi Ѩã¨∞ÎÅ∞ ‰õÄ_® LO_»=Åã≤ =™ÈÎOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ WO\˜H˜ ÃÑ^ŒÌH˘_»∞‰õΩ J`«_»∞ ^èŒ<å~°˚# KÕã≤ WO\’¡x "åix áÈ+≤™êÎ_»x "å~°O^Œ~°∂ J`«_ç g∞^Œ<Õ Pâ◊Å∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. HÍx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ „Ѩã¨∞Î`«O f„="≥·~åQƺO`À xO_ç L<åfl_»∞† ÖÏ Ñ¨sHõ∆ʼnõΩ ‰õÄ~ÀÛÖËHõáÈÜ«∂_»∞. WO\˜ Y~°∞ÛÅHÀã¨O U"≥∞ÿ<å U~åÊ@∞¡ KÕÜ«∞_®xH˜ <Õ_»∞ HõÅHõ`åÎ "≥à◊√`«∞<åfl_»∞. =O^Œ~°∂áêÜ«∂Å∞ JѨC W=fi_®xH˜ XHõ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ JOwHõiOKå_»∞. ^•x`À =¸_»∞ <≥ÅÅáê@∞ WÅ∞¡ QÆ_çzáÈ`«∞Ok. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ WO\˜H˜ "≥à◊√Î<åfl#∞. ('=∞—`À) ^•iÖ’ =∞Ç≤Ï=∂ K«„Hõ=iÎ WO\˜H˜ "≥àÏÎ#∞. g∞~°∞‰õÄ_® =™êÎ~å? '=∞—‰õΩ "≥àϧÅx ÖË^Œ∞. J`«_ç=OHõ K«∂ã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, #ˆ~O„^Œ∞_ç`À ''ZO^Œ∞‰õΩ?—— J<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J^Õ ^•iÖ’ "≥à◊√Î<åfl#∞ Hõ^•! JO^Œ∞=Å¡ =∞Ç≤Ï=∂ K«„Hõ=iÎ WO\˜ =^ŒÌ Py HÍ¿ãѨ٠Ñ≤KåÛáê\˜ =∂\Ï¡_ç "≥à◊`å#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #ˆ~O„^Œ∞_ç "≥·Ñ¨Ù `«^ÕHõOQÍ K«∂âß~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: WHõ¯_»‰õΩ =KÕÛ ¿ãflÇ≤Ï`«∞ _˘Hõ_»∞ =O^Œ~°∂áêÜ«∞Å∞ JѨC W™êÎ#<åfl_»∞. Jk ѨÙK«∞ÛH˘x =¸_»∞ <≥ÅÅáê@∞ =∂ ‰õΩ@∞O|O QÆ_çKÕÖÏ U~åÊ@∞ KÕã≤ =™êÎ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞— =OHõ K«∂ã¨∂Î =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞. '=∞—(#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): #∞=Ùfi |Ü«∞Å∞^Õ~°∞. <Õ#∞ `«~°∞"å`« =™êÎ#∞.

j

HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

557

j

+¨+¨ª ѨiKÕÛù^ŒO #ˆ~O„^Œ∞xH˜ *Ï˝#, ÉèíH˜Î Ü≥∂QÍÅ ã¨=∞#fiÜ≥∂Ѩ^Õâ◊O QÆ∞~°∞"å~°O, =∂~üÛ 11, 1886

ã¨=∞Ü«∞O ~å„u Zxq∞k QÆO@Å∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ô~O_»= JO`«ã¨∞ÎÖ’ L#fl `«=∞ QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, â◊t, '=∞—, â◊~°`ü, ÃÑ^ŒÌ QÀáêÖòÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ HÍ¿ãѨ٠q„â◊q∞OKå~°∞.â◊~°`ü PÜ«∞# =∞OK«O „ѨHõ¯# xÅ|_ç qã¨#Hõ„~°`À qã¨∞~°∞`«∞<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ "åºkè QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: g∞Ö’ Z=Ô~·<å ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ L#fl É’ÖÏ<å^ä£ =^ŒÌ‰õΩ "≥o`Õ J`«_»∞ B+¨^èŒ `≥·Å"≥ÚHõ\ ˜ W™êÎ_»∞. ^•xfl ZÖÏ "å_®Ö’ ‰õÄ_® K≥|∞`å_»∞. ÃÑ^ŒÌQÀáêÖò: =∞~°~Ú`Õ ˆ~Ѩ٠L^ŒÜ«∞"Õ∞ "Õ∞O "≥o§ ^•xfl fã¨∞‰õΩ=™êÎO. '=∞—: W"åà◊ ~å„uH˜ Z=Ô~·<å "≥à◊√`«∞#fl@¡~Ú`Õ P =ºˆHΠѨ@∞ì‰õΩ~å=K«∞Û. â◊t: <Õ#∞ "≥à◊§QÆÅ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (â◊~°`ü#∞ K«∂ѨÙ`«∂): W`«_»∞ "≥à◊§=K«∞Û.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« Éè’ÖÏ<å^ä£ #∞O_ç P `≥·ÅO fã¨∞‰õΩ~å=_®xH˜ â◊~°`ü ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞OK«O K«∞@∂ì =∞ø#OQÍ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. L#fl@∞¡O_ç PÜ«∞# ÖËz ‰õÄ~°∞Ûx #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ L^ÕÌtOz =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: „|ǨχO, =∞K«Û ÖËxk. =¸_»∞ QÆ∞}ÏÅ∂ „|ǨχOÖ’ L<åfl~Ú. HÍx Jk =∂„`«O xi¡Ñ¨ÎO. ''"åÜ«Ú=ÙÖ’ ã¨∞QÆO^èOŒ , ^Œ∞~°Oæ ^èOŒ ~Ô O_»∂ LO\Ï~Ú. HÍx "åÜ«Ú=Ù =∂„`«O xi¡ÑOΨ Hõ^•! ''XHõ™êi HÍjÖ’ â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ gkäÖ’ "≥à√◊ <Î åfl~°∞. K«O_®Å∞ _˘Hõ_∞» =∂Oã¨O "≥∂ã¨∞H˘x "≥à◊¥Î L#fl@∞ìO_ç PÜ«∞#∞fl ã¨Ê $tOKå_»∞. 'Jˆ~, #∞=Ùfi ##∞fl `åHÍ"Õ!— J<åfl~°∞ â◊OHõ~°∞Å∞.

JO^Œ∞‰õΩ K«O_®Å∞_»∞ WÖÏ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ_»∞: 'JÜ«∂º g∞~°∞ ##∞fl `åHõÖË^Œ∞. <Õ#∞ ‰õÄ_® q∞=∞‡efl `åHõÖË^Œ∞. P`«‡ J<Õk xi¡Ñ¨ÎO. g∞~°∞ P â◊√^Œú P`«‡ÜÕ∞.— ''„|ǨχO, =∂Ü«∞ÅÖ’ *Ï˝x =∂Ü«∞#∞ u~°ã¨¯i™êÎ_»∞. ''=∂Ü«∞ J#flk `≥~°ÖÏO\˜k. WÖÏ K«∂_»∞, <Õ#∞ D `«∞"åfiÅ∞#∞ h‰õÄ, náêxH˜ =∞^茺֒ ÃÑ\Ïì#∞. nѨѨ٠"≥Å∞QÆ∞#∞ #∞qfiѨC_»∞ K«∂_»*ÏÅ=Ù.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«∞"åfiÅ∞#∞ `«=∞‰õΩ, Éèí‰õΩÎʼnõΩ =∞^茺 LOz WÖÏ J<åfl~°∞: ''WÖÏ K«∂_»O_ç. g∞‰õΩ <å =ÚYO WѨC_»∞ HõxÑ≤OK«_»O ÖË^Œ∞. ~åO„Ѩ™ê^£ áê@ XHõ\ ˜ LOk Hõ^• – '`≥~° fã≤ K«∂_»O_ç— Jx. ''J~Ú`Õ Éè‰í Ωõ _Î ∞» =∂Ü«∞#∞ =^ŒÅ_»∞. J`«_∞» =∞Ǩ=∂Ü«∞#∞ ѨÓl™êÎ_∞» . P"≥∞‰õΩ â◊~}° ÏQÆ`∞« _≥· 'J=∂‡ <å‰õΩ ^•i W=Ùfi. #∞=Ùfi ^•i WzÛ#ѨC_Õ <å‰õΩ „|Ǩχ*Ï˝#O ÅaèOKÕk— Jx „áêi÷™êÎ_»∞. *Ï„QÆ`ü ã¨fiѨfl ã¨∞+¨µáêκ=ã¨÷Å<Õ =¸_»∞ ã≤÷`«∞Å#∞ *Ï˝#∞Å∞ H˘\˜ìѨ_Õ™êÎ~°∞. HÍx Éèí‰õΩÎ_»∞ D

558

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

=¸_»∞ ã≤÷`«∞Å#∂ JOwHõi™êÎ_»∞. '<Õ#∞— L#flO`« =~°‰õΩ ã¨~°fi=¸ LO@∞Ok. D '<Õ#∞— L#flO`« =~°‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞_Õ =∂Ü«∞, r=[QÆ`«∞ÎÅ∞, W~°"≥· <åÅ∞QÆ∞ `«`åfiÅ∞QÍ q~ålÅ∞¡`«∞#fl@∞¡ Éèí‰õΩÎ_»∞ ^Œi≈™êÎ_»∞.—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞, „ѨÉèí$`«∞Å∞ =∞ø#OQÍ qO@∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx =∂Ü«∂"å^ŒO â◊√+¨¯"≥∞ÿ#k. (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À) <Õ<ÕO K≥áêÊ<À K≥ѨC. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: â◊√+¨¯"≥∞ÿ#k.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #ˆ~O„^Œ∞_ç =ÚMÏxfl, KÕ`«∞Å#∞ PáêºÜ«∞OQÍ ã¨Ê $tã¨∂Î WÖÏ J<åfl~°∞: ''W`«_ç=hfl (#ˆ~O„^Œ∞_çq) Éèí‰õΩÎ_ç ÅHõ∆}ÏÅ∞. *Ï˝x ÅHõ∆}ÏÅ∞ "Õ~°∞QÍ LO\Ï~Ú. J`«_ç =ÚYO â◊√+¨¯OQÍ LO@∞Ok. ''*Ï˝# ã¨=Úáê~°˚<å#O`«~°O ‰õÄ_® *Ï˝x q^•º=∂Ü«∞#∞ P„â◊~ÚOK«∞H˘x LO_»=K«∞Û. ÉèíH˜Î, ^ŒÜ«∞, "≥·~åQƺO – g\˜x xÅ∞ѨÙH˘x LO_»=K«∞Û#∞. WO^Œ∞Ö’ Ô~O_»∞ L^ÕÌâßÅ∞ L<åfl~Ú. "≥Ú^Œ\k˜ , Ö’HõtHõ}∆ † ~Ô O_»=k ~°™ê™êfi^Œ#. ã¨=∂kèãu÷≤ Ö’ =∞QÆ∞fl_≥,· *Ï˝x =∞ø#O =Ç≤ÏOz#@¡~Ú`Õ Ö’HõtHõ∆} [~°QÆ^Œ∞. JO^Œ∞Hõ<Õ â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ 'q^•º <Õ#∞—#∞ xÅ∞ѨىõΩ<åfl~°∞. ÃÑ·QÍ, ÉèíQÆ=^•#O^•xfl J#∞ÉèíqOK«_®xH˜ Éèí‰õΩÎÅ ™êOQÆ`«ºOÖ’ *Ï˝x ÉèíH˜Îx P„â◊~ÚOK«∞H˘x LO\Ï_»∞. ''D 'q^•º <Õ#∞—, 'Éèí‰õΩÎ_ç <Õ#∞— – g\˜Ö’ ^À+¨O ÖË^Œ∞. '^Œ∞+¨ì <Õ#∞— LO>Ë Jk ǨxHõ~°O. ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^Œ~°≈#O Hõey`Õ ÉÏÅHõ ã¨fiÉèÏ=O U~°Ê_»∞`«∞Ok. 'ÉÏÅ∞_ç <Õ#∞—Ö’ ZÖÏO\˜ ^À+¨=¸ ÖË^Œ∞. Jk J^ŒÌOÖ’ =ÚYO „ѨuaOaOK«_»O ÖÏO\˜k. Jk [#∞Å#∞ u@ì*ÏÅ^Œ∞. HÍeáÈ~Ú# `å_»∞, ˆH=ÅO K«∂_»_®xH˜ =∂„`«"Õ∞ `å_»∞ PHÍ~°OÖ’ LO@∞Ok. 'LѶπ— =∞x Tk`Õ Jk ZyiáÈ`«∞Ok. *Ï˝<åyflÖ’ ^ŒQÆú"≥∞ÿáÈ~Ú# JǨÏOHÍ~°O Z=iH© Ǩx KÕÜ«∞*ÏÅ^Œ∞. P '<Õ#∞— ˆH=ÅO <å=∞=∂„`«"Õ∞. ''x`åºxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åflHõ =∞m§ bʼnõΩ ~å=_»O #k P=e X_»∞¤‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ<åflHõ uiy W=`«e X_»∞¤‰õΩ ~å=_»O =O\˜k. JÖÏ uiy ~å=_»=∞<Õk Ö’HõtHõ∆}, P#O^ŒO xq∞`«ÎO, ÉèíQÆ=b¡ÅÖ’ áêÅ∞ѨOK«∞H˘<Õ xq∞`«ÎO.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ju =∞$^Œ∞ã¨fi~°OÖ’ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞. Éèí‰õΩÎÅ#∞ L^ÕÌtã¨∂Î WÖÏ J<åfl~°∞: ''^ÕǨÏO WO`«QÍ ~ÀQÆ„QÆã¨Î"≥∞ÿ LOk. HÍx J=∞‡ <å =∞#ã¨∞#∞ Jq^•º=∂Ü«∞Ö’ =∂„`«O xÅ∞Ѩ<ÕÖË^Œ∞. g∞ˆ~ K«∂_»O_ç. ~å"£∞ÖÏÖò HÍh, ÖËHõ WÅ∞¡ HÍh, ÖËHõ ÉèÏ~°ºHÍh <å‰õΩ *Ï˝Ñ¨HõO ÖË<Õ ÖË^Œ∞. <Õ#∞ P HÍÜ«∞ã¨÷ ÉÏÅ∞_≥·# ѨÓ~°∞‚_ç QÆ∞iOKÕ zOuã¨∞Î<åfl#∞. `«H˜¯#"åi QÆ∞iOz <å‰õΩ Wã¨∞=∞O`≥·<å P^Œ∞~åÌ ÖË^Œ∞. ''Ö’‰õΩÅ xq∞`«ÎO, Éèí‰õΩÎÅ xq∞`«ÎO, ÉèíQÆ=O`«∞_Õ <åÖ’ D q^•º =∂Ü«∞#∞ xeáê_»∞. ''HÍx q^•º=∂Ü«∞ L#fl@¡~Ú`Õ =∞m§ ~å=Åã≤ LO@∞Ok. J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ D q^•º=∂Ü«∞#∞ xÅ∞ѨىõΩO\Ï~°∞. Wã¨∞=∞O`«~Ú<å HÀÔ~¯Å∞ LO>Ë =∞m§ ~å=Åã≤ LO@∞Ok. uiy uiy, =∞m§ ~å=Åã≤O^Õ. HÀiHõÅhfl #tOz#ѨC_Õ =ÚH˜Î. HÍx Éèí‰õΩÎÅ∞ =ÚH˜Îx HÀ~°∞HÀ~°∞.

j

HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

559

''HÍjÖ’ =∞~°}˜Oz# "åiH˜ =ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎOk† "åiH˜ uiy ~å=Åã≤# Ѩx ÖË^Œ∞. *Ï˝#∞Å ÅHõ∆ ºO =ÚH˜Î.—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞: P =∞^茺 F ~ÀA "Õ∞=Ú =∞Ç≤Ï=∂K«„Hõ=iÎ WO\˜H˜ "≥àϧO. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): J~Ú`Õ? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: JÖÏO\˜ â◊√+¨¯*Ï˝xx WO`«=~°‰õΩ Z#fl_»∂ <Õ#∞ K«∂ã≤Ok ÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: U"≥∞ÿO^Õq∞\˜? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J`«_∞» =∞=∞‡efl áê_»=∞<Õãi¨ H˜ QÆOQÍ^è~Œ ü áê_®_»∞. 'Hõ$+¨µ_‚ ç <å=∞=Ú qx#O`«<Õ ~å^è•^Õq „áê}=ÚÅ∞ `≥Ñʨ ie¡#q. J@∂ W@∂ K«∂¿ãã¨iH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ `«=∂Å=$HõO∆ HÍ#=zÛOk— – D áê@. ''D áê@ qx =∞Ç≤Ï=∂K«„Hõ=iÎ WÖÏ J<åfl_»∞: 'JÖÏO\˜ áê@Å∞ WHõ¯_» áê_»_»O ZO^Œ∞‰õΩ? „¿Ñ=∞ w=∞ ÖÏO\˜ q+¨Ü«∂Åhfl <å‰õΩ ÉÁuÎQÍ y@ì=Ù. ÃÑ·QÍ, WHõ¯_» <Õ#∞ <å ÉèÏ~åºa_»¤Å`À LO@∞<åfl#∞. JÖÏO\˜ áê@Å∞ WHõ¯_» áê_»_»=∂?— —— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): J`«_çH˜ ZO`« ÉèíÜ«∞"≥∂ K«∂_»∞!

ã¨Ñ¨Î=∞ ѨiKÕÛù^ŒO Éèí‰õΩÎÅ H˘~°ˆH N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ^ÕǨÏ^è•~°} Pk"å~°O, =∂~üÛ 14, 1886

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "Õ∞_» g∞^Œ=Ù#fl qâßÅ"≥∞ÿ# QÆkÖ’ L`«Î~åaè=ÚY∞Öˇ· ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. ã¨O^蕺HÍÅ=∞~ÚOk. PÜ«∞# ZO`À Jã¨fiã¨÷Öˇ· L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖòÅ∞ =∞$^Œ∞=ÙQÍ PÜ«∞# áê^•Å#∞ X`«∞Î`«∞<åfl~°∞. '=∞— ‰õÄ_® „ѨHõ¯<Õ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. J`«}˜‚ ‰õÄ_® HÍà◊√§ Ѩ@ì=∞x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ãã·QÆ KÕâß~°∞.

QÆ_z» # Pk"å~°O<å_»∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ѨÓ*Ï, „áê~°#÷ Å`À N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ [#‡k#O [~°∞ѨىõΩ<åfl~°∞. „H˜O^Œ\ ˜ ã¨O=`«û~°O PÜ«∞# [#‡k<åxfl Éèí‰õΩÎÅ∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍm PÅÜ«∞OÖ’ =∞Ǩ "≥·Éèí=OQÍ [~°∞ѨىõΩ<åfl~°∞. J~Ú`Õ D™êi, PÜ«∞# J<å~ÀQƺO HÍ~°}OQÍ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ qëê^Œ™êQÆ~°OÖ’ =Úxy L<åfl~°∞. U^À <å=∞=∂„`«OQÍ [#‡k#O [iáê~°∞. =∂`«$N âß~°^•^Õq JHõ¯_Õ =ã≤ã¨∂Î ~å„uO|=à◊√§ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ¿ã"åâ◊√„â◊¥+¨Å∞ KÕÜ«∞_»OÖ’ x=∞QÆfl"≥∞ÿáÈÜ«∂~°∞. ÉÏÅÉèí‰õΩÎÖˇ·# #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò, x~°O[<£, â◊t, â◊~°`ü, ÉÏ|∂~å"£∞, Ü≥∂w<£, ÖÏ@∂, HÍmÅ∞ Wà◊√§ "åH˜à◊√§ =keÃÑ\˜ì P L^•º# QÆ$ǨÏOÖ’<Õ LO@∂ PÜ«∞#∞fl ¿ãqã¨∞Î<åfl~°∞. `å~°H±, ã≤OnäQÀáêÖò, z#fl QÀáêÖò‰õÄ_® =zÛ KÕ~å~°∞. QÆ$ǨÏã¨∞÷Öˇ·# Éèí‰õΩÎÅ∞ „Ѩu ~ÀE =zÛ zH˜`«û‰õΩ `«QÆæ U~åÊ@∞¡ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. =∞^茺=∞^茺֒ ~å„uà◊√§ ‰õÄ_® JHõ¯_Õ QÆ_»∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ <Õ_»∞ =∞s J<å~ÀQƺOQÍ L<åfl~°∞. #_çˆ~~Ú, á¶êÅ∞æ} â◊√Hõ¡ #=q∞. xO_»∞ "≥<≥flÅ `À@#∞ =ÚOK≥`«∞Î`ÀOk. =ã¨O`« "åÜ«Ú=ÙÅ∞ PǨ¡^ŒHõ~°OQÍ gã¨∞Î<åfl~Ú. fQÆÅ∞,

560

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

=$H∆ÍÅ∞ P#O^ŒO`À `«ÅÅ∞ TѨÙ`«∞<åfl~Ú. J~Ú`Õ Éèí‰õΩΊǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’ Jq ZÖÏO\˜ PǨ¡^•hfl HõeyOK«ÖËHõáÈÜ«∂~Ú. "å~°∞ qëê^Œ™êQÆ~°OÖ’ =Úxy L<åfl~°∞. â◊„`«∞¿ã#Å`À K«∞@∞ì =Ú@ì|_ç# XHõ ã¨∞O^Œ~° #QÆ~°OÖ’ =ã≤ã¨∞Î#fl"åi=Öˇ LOk "åi Ѩiã≤÷u. ã¨~°fi„`å xâ◊≈|ÌO ~å[ºO KÕ™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ x„^ŒÑ¨@ì_»O ÖË^Œ∞. =∞OK«O g∞^Œ q„â◊q∞Oz L<åfl~°∞. PÜ«∞#‰õΩ ZѨC_»∞ U J=ã¨~°O =ã¨∞ÎO^À#x XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨g∞áê# ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. =∞^茺=∞^茺֒ PÜ«∞# ‰õΩ#∞‰õΩ fã¨∞Î#fl@∞¡QÍ LOk. ѨHõ¯<Õ '=∞— ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. `«=∞‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ ~°=∞‡x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, '=∞—‰õΩ Ãã·QÆKÕã≤ K≥áêÊ~°∞. ~åà◊√§‰õÄ_® HõiyáÈ`åÜÕ∞"≥∂ JxÑ≤OKÕÖÏ LOk PÜ«∞# ÉÏ^è.Œ Ju Hõ+Oì¨ `À "≥∞Å¡"∞≥ Å¡QÍ '=∞—`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''g∞~°O^Œ~°∂ U_»∞™êÎ~°<Õ ÉèíÜ«∞O`À<Õ <Õ#∞ WO`« ÉÏ^èŒ J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl#∞.

'D Hõ+¨ìO "Õ∞=Ú K«∂_»ÖË=Ú. „áê}O áÈ`Õ<Õ "Õ∞Å∞— Jx g∞~°O^Œ~°∂ J#fl@¡~Ú`Õ <Õ#∞ D ^ÕǨÏO q_çz "≥o§áÈ`å#∞.—— D =∂@Å∞ qx Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ QÆ∞O_≥Ö’¡ QÆ∞#áêÅ∞ kOz#@¡xÑ≤OzOk. `«e,¡ `«O„_ç, ã¨O~°H‰∆õ Ωõ _»∞ – ã¨~°fiã¨fi=¸ J~Ú# N~å=∞Hõ$+¨µ‚ÖË JÖÏ J#flѨC_»∞ WHõ "å~°∞ Z=i`À "≥Ú~°ÃÑ@∞ìHÀQÆÅ~°∞?

JO^Œ~°∂ =∞ø#O =Ç≤ÏOKå~°∞. 'Crucifixion (ã≤Å∞="ÕÜ«∞_»O) JO>Ë W^Õ<å? Éèí‰õΩÎÅ HÀã¨"Õ∞ Hõ^• D â◊s~° Ü«∂`«#Åhfl J#∞ÉèíqOK«_»O— Jx H˘O^Œ∞ `«ÅKå~°∞.

J~°ú~å„u N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨiã≤÷u =∞iO`«QÍ q+¨q∞™ÈÎOk. UO KÕÜ«∂Ö’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ áêÅ∞áÈ=_»OÖË^Œ∞. "åiÖ’ XHõ~°∞ HõÅHõ`åΉõΩ "≥àϧ~°∞. L¿ÑO„^Œ, #=QÀáêÖò J<Õ W^ŒÌ~°∞ _®Hõì~°∞¡#∞ "≥O@ɡ@∞ìH˘x ysâò J^Õ ~å„u JHõ¯_»‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ã¨g∞ѨOÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. H˘kÌQÍ `Õ~°∞H˘#fl `«~°∞"å`« PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''ã¨∞ã‘Î J#flk ^ÕÇ¨ xH˜ K≥Ok#k. Jk ^•x ã¨fiÉèÏ=O. ^ÕÇϨ O J<Õk ѨOK«É∂íè `åÅKÕ xi‡`«"≥∞ÿ#kQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞.—— ysâò =OHõ K«∂ã¨∂Î WÖÏ J<åfl~°∞: ''<Õ#∞ ^≥·g~°∂áêÅ∞ ^Œi≈ã¨∞Î<åfl#∞. JO^Œ∞Ö’ D ~°∂ѨO (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ~°∂ѨO) ‰õÄ_® LOk.——

J+¨ì=∞ ѨiKÕÛù^ŒO ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’ ™È=∞"å~°O, =∂iÛ 15, 1886

L^ŒÜ«∞O U_»∞QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨiã≤÷u WѨC_»∞ HÍã¨Î "≥∞~°∞QÍæ LOk. XHÀ¯™êi Ju "≥∞Å¡QÍ#∞, XHÀ¯™êi Ãã·QÆÅ ^•fi~å#∞ Éèí‰õΩÎÅ`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò, ÖÏ@∂, '=∞—, ã≤OnäH˜ K≥Ok# QÀáêÖò „ѨÉèí$`«∞Å∞ ‰õÄ_® JHõ¯_Õ QÆkÖ’ L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P~ÀQƺ Ѩiã≤÷u QÆ`«~å„u q+¨q∞OK«_®xfl `«ÅK«∞H˘x "å~°O^Œ~°∂ â’Hõ`«Ñ¨Î ǨÏ$^ŒÜ«∂Å`À =∞ø#OQÍ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞.

j

HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

561

(ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, r=Ù_»∞, [QÆ`«∞Î) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞— =OHõK«∂ã¨∂Î): WѨC_»∞ <Õ#∞ UO K«∂ã¨∞Î<åfl<À `≥Å∞™ê? ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨=∞ã¨ÎO J~Ú=Ù<åfl_»∞. =∂#=ÙÅ∞, `«H˜¯# r=*ÏÅO `ÀÅ∞`À `«Ü«∂~°∞KÕÜ«∞|_ç L#fl@∞¡ K«∂ã¨∞<Î åfl#∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ ÉèQí =Æ O`«∞_Õ "å\˜ ֒ѨŠLO_ç "å\˜ HÍà◊√§ KÕ`∞« Å∞, t~°ã∞¨ û uѨC`«∞<åfl_»∞.

WÖÏO\˜ ^Œ~°≈#"Õ∞ QÆ`«OÖ’ XHõ™êi HõeyOk – "≥∞ÿ#O`À KÕã≤# Wà◊√§, `À@Å∞, ~°Ç¨Ï^•~°∞Å∞, =∞#∞+¨µºÅ∞, Ѩâ◊√=ÙÅ =∞ÖË¡ ã¨=∞ã¨ÎO XˆH =ã¨∞Î=Ù`À `«Ü«∂Ô~· LOk. ÉèíQÆ=O`«∞_Õ |eÑ‘~î°O, |e WKÕÛ"å_»∞, |eѨâ◊√=ÙQÍ#∂ J~Ú=Ù#fl@∞¡ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. r=ÙÅ ^Œ∞óMÏÅ#∞ K«∂ã≤ Ãã·Ñ¨ÖËHõ, =∂#= â◊s~°O ^èŒiOz =zÛ, r=ÙÅ "Õ∞Å∞H˘~°ˆH N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ â◊s~åxfl |e Wã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨~°fi„`å <≥ÅH˘x L#fl UÔH·Hõ =ã¨∞Î=Ù#∞ QÆ∞iOz# P J#∞Éèí∂ux =i‚ã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P ÉèÏ=OÖ’ `å^•`«‡ ºO K≥Ok ''PǨ, PǨ—— J<åfl~°∞. "≥O@<Õ ã¨=∂kèã≤÷uÖ’H˜ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. ^ÕǨÏO, „ѨѨOK«O – nx QÆ∞iOz# *Ï˝#O ÖË^Œ∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ H˜OHõ~°Î=º`å=¸_è»∞Öˇ· ‰õÄ~°∞ÛO_çáÈÜ«∂~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« H˘kÌQÍ ÉÏǨϺã¨Ê $ǨÏÖ’H˜ =zÛ, ''„Ѩã¨∞Î`«O <å‰õΩ U ÉÏ^èŒ ÖË^Œ∞. =Ú#∞Ѩ\ ˜ÖÏQÍ<Õ L<åfl#∞—— J<åfl~°∞. ã¨∞Y^Œ∞óMÏʼnõΩ Jf`«"≥∞ÿ# D ã≤÷ux K«∂ã≤ Éèí‰õΩÎÅ∞ Pâ◊Û~°º K«H˜`«∞ÅÜ«∂º~°∞. ÖÏ@∂=OHõ K«∂ã¨∂Î PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞. ''JkQÀ, Ö’\’ `«# KÕu g∞^Œ `«Å"åeÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_Õ P q^èŒOQÍ `«Å"åeÛ ‰õÄ~°∞Û#fl@∞¡ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ "≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. P K«∂ѨÙÖ’ "å`«ûźO `˘}˜H˜ã¨ÖÏ_»∞`ÀOk. Ѩã≤áêѨ |∞QÆæÅ∞ Ѩ@∞ìH˘x QÍ~å|OQÍ P_çOz#@∞¡ ~åMÏÖò, #ˆ~O„^Œ∞Å K«∞|∞HÍÅ#∞ ã¨Ê $tã¨∂Î PáêºÜ«∞`« ‰õΩiÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. (bÖÏ ã¨=∂Ñ≤Î ZO^Œ∞‰õΩ?)

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« '=∞—`À ''D ^ÕǨÏO WOHÍ H˘xfl ~ÀAÅ∞ xez LO>Ë Ö’‰õΩʼnõΩ K≥·`«#ºO Hõey LO_Õk—— J<åfl~°∞. WÖÏ Ñ¨eH˜ HÍ¿ãѨ٠Ug∞ =∂\Ï¡_»‰õΩO_® T~°‰õΩO_çáÈÜ«∂~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ ''HÍx JÖÏ [~°QÆ^Œ∞. D ^ÕǨÏO xÅ∞=^Œ∞—— J<åfl~°∞.

PÜ«∞# WOHÍ UO K≥|∞`å~À Jx Éèí‰õΩÎÅ∞ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx Wk xÅ∞=É’^Œ∞. Wk ÉèíQÆ=^ÕK«Ûù. ÖˉõΩO>Ë <å ã¨~°à◊`åfixfl, =¸~°ö`åfixfl K«∂ã≤ Ö’‰õΩÅ∞ ##∞fl "≥∂ã¨yOK«=K«∞Û. J=∂Ü«∞HõOQÍ JO^ŒiH© <Õ#∞ ã¨=∞ã¨ÎO WzÛ"ÕÜ«∞=K«∞Û. D HõeÜ«ÚQÆOÖ’ Ö’‰õΩʼnõΩ [Ѩ^蕺<åÅѨ@¡ q=ÚY`« LOk. ~åMÏÖò (q#Ü«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ): g∞ ^ÕǨÏO =∞iH˘O`«HÍÅO xeKÕ@@∞¡ g∞~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ K≥ѨÊO_ç. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: g∞ ã¨OHõÅÊO, ÉèíQÆ=O`«∞_ç ã¨OHõÅÊO – Ô~O_»∂ XHõ¯ >ˇÿ áÈÜ«∂~Ú.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#O =Ç≤ÏOKå~°∞. U^À PÖ’zã¨∞Î#fl@∞¡ L<åfl~°∞.

562

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò `«k`«~°∞Å`À): <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê<å ‰õÄ_® „ѨÜ≥∂[#O ÖË^Œ∞. „Ѩã¨∞Î`«O <Õ#∞, J=∞‡ XHõ>ˇÿ áÈ~Ú#@∞¡QÍ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. P_»Ñ¨_»∞K«∞ ÉèíÜ«∞O`À ~å^è•^Õq '#∞=Ùfi <å ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’<Õ =ã≤OK«∞— Jx Hõ$+¨µ‚}˜‚ „áêi÷OzOk. HÍx J#O`«~°O P"≥∞, Hõ$+¨‚ ^Œ~°≈<åxÔH· "庉õΩÅ`«`À `«Å¡_çe¡áÈ~ÚOk. QÆ∞O_≥Å∞ pÖËÛÖÏ P"≥∞ U_çÛ "≥Ú~°ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl㨈~, Hõ$+¨µ‚_»∞ =∂„`«O |Ü«∞@‰õΩ ~å<ÕÖË^Œ∞. ~åMÏÖò (Éè‰í Ωõ ÅÎ `À, =∞$^Œ∞ã¨fi~°OÖ’): DÜ«∞# Q“~åOQÆ∞x J=`å~°O QÆ∞iOz K≥|∞`«∞<åfl~°∞.

#==∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, PÜ«∞# J#∞K«~°∞Å∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ã¨|Î ∞úÖ·ˇ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ P^Œ~O° `À "åi =OHõ K«∂ã¨∞<Î åfl~°∞.`«~∞° "å`« KÕux ǨÏ$^ŒÜ«∞O g∞^Œ ÃÑ\Ïì~°∞. U"≥∂ K≥ѨÊ#∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=Ù#∞. XHõ\ ˜ J=∞‡, Ô~O_»=k P"≥∞ Éèí‰õΩÎ_»∞. Wk =~°Ö’ K≥~Úº qiyOk P Éèí‰õΩÎ_çˆH. „Ѩã¨∞Î`«O "åºkè`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`ÀOk ‰õÄ_® P`«_Õ. Éèí‰õΩÎÅ∞ =∂~°∞ ѨÅ∞HõÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Z=iH˜ K≥ѨÊ#∞? <å =∂@Å#∞ Z=~°∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ~°∞?

H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ WÖÏ J<åfl~°∞: ''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∂#=Ù_≥· – J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µ_≥· `«# Éèí‰õΩÎÅ`À áê@∞ =™êÎ_»∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞#`À áê>Ë uiy "≥o§áÈ`å~°∞.—— Ñ≤^ŒÑ¨ =Úã≤=Úã≤ #=ÙfiÅ∞ #=Ùfi`«∂ WÖÏ J<åfl~°∞: ''gkäQÍÜ«∞‰õΩÅ |$O^ŒO ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ =zÛOk† <å@ºO KÕã≤Ok, áê@Å∞ áê_çOk. JO`«Ö’<Õ, L#fl@∞ìO_ç "≥o§áÈ~ÚOk. Jk =zÛOk, uiy "≥o§áÈ~ÚOk ‰õÄ_®. HÍx D ã¨OQÆu Z=~°∂ QÆ∞iÎOK«ÖË^Œ∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, Éèí‰õΩÎÅ∞ #"åfi~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''^ÕǨÏ^è•~°} KÕã≤#ѨC_»∞ HõëêìÅ∞ J#∞ÉèíqOK«=Åã≤O^Õ. ''XHÀ¯™êi '=∞m§ uiy=KÕÛÖÏ LO_»‰õÄ_»^Œ∞— Jx <å‰õΩ <Õ#∞ K≥ѨC ‰õΩO@∞O\Ï#∞. HÍx =∞~À q+¨Ü«∞O LOk. |Ü«∞@ qO^Œ∞ Éè’[<åÅ∞ u#QÍ u#QÍ, WO\’¡x ѨK«Û_ç "≥∞`«∞‰õΩÅ∞ ~°∞zOK«=Ù. ÃÑ·QÍ D ^ÕǨÏ^è•~°} ‰õÄ_® Éèí‰õΩÎÅ xq∞`«Î"Õ∞.—— (#ˆ~O„^Œ∞x *Ï˝#O, ÉèíH˜Î - `åºQÆO) Ñ≤^ŒÑ¨ #ˆ~O„^Œ∞_ç =OHõ „¿Ñ=∞QÍ K«∂ã¨∂Î =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): K«O_®Å∞ _˘Hõ_»∞ =∂Oã¨YO_»O "≥∂ã¨∞H˘x "≥à◊√Î<åfl_»∞.

QÆOQÍ™êfl#O PK«iOKåHõ â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ „ѨH¯õ #∞O_ç "≥à√◊ <Î åfl~°∞. ǨÏ~îå`«∞QÎ Í K«O_®Å∞_»∞ PÜ«∞#∞fl `åHÍ_»∞. â◊OHõ~°∞Å∞ HÀѨO`À 'F~¸! #∞=Ùfi ##∞fl `åHÍ"Õ!— J<åfl~°∞. JO^Œ∞‰õΩ K«O_®Å∞_»∞ WÖÏ K≥áêÊ_»∞: '™êfig∞, g∞~°∞ ##∞fl `åHõÖË^Œ∞, <Õ#∞ ‰õÄ_® q∞=∞‡efl `åHõÖË^Œ∞. g∞ˆ~ qKå~°} KÕã≤ K«∂_»O_ç. g∞~°∞ ^ÕǨÏ=∂, =∞#™êû ÖËHõ |∞kúÜ«∂? g∞~°∞ Z=~À qKå~°} KÕÜ«∞O_ç. â◊√^Œú P`«‡ xi¡Ñ¨Î"≥∞ÿ#k. ã¨`«Î fi~°[ã¨Î"≥∂ QÆ∞}ÏÅÖ’ ^Õx`À#∂ eѨÎO HÍ^Œ∞.—

j

HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

563

''„|ǨχO ZÖÏO\˜^À `≥Å∞™ê? Jk "åÜ«Ú=Ù ÖÏO\˜k. "åÜ«Ú=ÙÖ’ ã¨∞QÆO^èŒO, ^Œ∞~°æO^èŒO Ô~O_»∂ LO\Ï~Ú. HÍx "åÜ«Ú=Ù =∂„`«O xi¡Ñ¨ÎO.—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J=Ù#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: Jk QÆ∞}Ïf`«O, =∂Ü«∂f`«O. Jq^•º=∂Ü«∞, q^•º=∂Ü«∞Å∞ ~Ô O_çO\˜H© Jf`«O. HÍq∞h HÍOK«<åÅ∞ Jq^Œº. *Ï˝#O, "≥·~åQƺO, ÉèíH˜Î – W=hfl q^•º=∂Ü«∞‰õΩ K≥Ok# ã¨OѨ^ŒÅ∞. â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ q^•º=∂Ü«∞#∞ xÅ∞ѨÙH˘x LO_Õ"å~°∞. #∞=Ùfi, g~°O^Œ~°∂ <å HÀã¨O WO`«QÍ zOuã¨∞Î<åfl~°∞ Hõ^• – Wk ‰õÄ_® q^•º=∂ÜÕ∞. ''q^•º=∂Ü«∞#∞ Ѩ@∞ìH˘x "≥àıÎ „|Ǩχ*Ï˝#O ã≤kúã¨∞ÎOk. q^•º=∂Ü«∞ J<Õk "≥∞@∞¡ ZˆH¯@ѨC_»∞ q∞ye=Ù#fl PYi "≥∞@∞ì =O\˜k. P `«~°∞"å`« _®ÉÏ LO@∞Ok. _®ÉÏ g∞^Œ‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ<åflHõ‰õÄ_® H˘O^Œ~°∞ "≥∞@¡ #∞O_ç ~åHõáÈHõÅ∞ ™êyã¨∂Î<Õ LO\Ï~°∞. JO>Ë *Ï˝#„áêÑ≤Î J#O`«~°O ‰õÄ_® H˘O^Œ~°∞ Ö’HõtHõ∆} xq∞`«ÎO 'q^•º <Õ#∞—#∞ xÅ∞ѨىõΩO\Ï~°∞. WOHÍ, ÉèíH˜Îx P™êfikOK«_®xH˜, Éèí‰õΩÎÅ`À „H©_çOK«_®xH˜ "å~°∞ D 'q^•º<Õ#∞—#∞ xÅ∞ѨىõΩO\Ï~°∞.—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞: `åºQÆO KÕÜ«∞_»O QÆ∞iOz =∂\Ï¡_ç`Õ H˘O^Œ~°∞ <å Ѩ@¡ HÀѨO ѨÓ#∞`å~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ("≥∞Å¡QÍ): `åºQÆ=∞#flk P=â◊ºHõO. Ñ≤^ŒÑ¨ `«=∞ â◊s~° ÉèÏQÍÅ#∞ K«∂Ñ≤ã¨∂Î PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''XHõ =ã¨∞Î=ÙÃÑ·# =∞~À =ã¨∞Î=Ù ¿ÑiÛ#ѨC_»∞ „H˜Ok =ã¨∞Î=Ù#∞ á⁄O^•ÅO>Ë ÃÑ·#∞#fl =ã¨∞Î=Ù#∞ `˘ÅyOKåe Hõ^•! Jk `˘ÅyOK«‰õΩO_® „H˜Ok =ã¨∞Î=Ù ZÖÏ Åaèã¨∞ÎOk?—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞: x["Õ∞#O_ç!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ("≥∞Å¡QÍ #ˆ~O„^Œ∞_ç`À): ã¨~°fiO ÉèíQÆ=#‡Ü«∞OQÍ ^Œi≈ã¨∞Î#flѨC_»∞ J#ºOQÍ U"≥∞ÿ<å HõxÑ≤ã¨∞ÎO^•? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ã¨O™ê~åxfl `«ºlOK«=Åã≤O^Õ<å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WO^•ˆH K≥áêÊ#∞ Hõ^• – ã¨~°fiO ÉèíQÆ=#‡Ü«∞OQÍ ^Œi≈ã¨∞Î#flѨC_»∞ J#ºOQÍ U"≥∞ÿ<å HõxÑ≤ã¨∞ÎO^•? JѨC_»∞ ã¨O™ê~°O yO™ê~°O ÖÏO\˜k U^≥·<å HõxÑ≤ã¨∞ÎO^•? ''J~Ú`Õ <Õ#∞ K≥¿ÑÊk =∂#ã≤Hõ `åºQÆO. WHõ¯_»‰õΩ =KÕÛ "åiÖ’ ã¨O™ê~°∞ÅO@∂ Z=~°∂ ÖË~°∞. H˘O`«=∞OkH˜ ã¨fiÅÊOQÍ HÀiHõ LOk – ¢ã‘ΠѨ@¡ HÀiHõ. (~åMÏÖò, '=∞—Å∞ #"åfi~°∞) Jk ‰õÄ_® fiáÈ~ÚOk. (#ˆ~O„^Œ∞xÖ’ ã¨=∞ã¨Î ÉèÏ"åÅ∂ L<åfl~Ú) N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ `«^HÕ Oõ QÍ #ˆ~O„^Œ∞_ç =OˆH K«∂ã¨∞<Î åfl~°∞. PÜ«∞# ǨÏ$^ŒÜ∞« O „¿Ñ=∂#O^ŒO`À Lá⁄ÊOyáÈ`ÀOk. Éèí‰õΩÎÅ "≥·Ñ¨Ù uiy ''KåÖÏ—— J<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (#=Ùfi`«∂): Uq∞\Ï ''KåÖÏ——?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): =∞Ǩ`åºQÍxH˜ ~°OQÆO ã≤^Œú=∞=Ù`«∞#fl@∞¡ <Õ#∞ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«k`«~°∞Å∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =OˆH K«∂_»™êQÍ~°∞. ~åMÏÖò ã¨OÉèÏ+¨} H˘#™êyOKå_»∞.

564

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

~åMÏÖò: #ˆ~O„^Œ∞_»∞ „Ѩã¨∞Î`«O q∞=∞‡efl ÉÏQÍ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (#=Ùfi`«∂): J=Ù#=Ù#∞. `«H¯˜ #"å~°∞ ‰õÄ_® J<Õ‰Ωõ Å∞ J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩO@∞#fl@∞ìQÍ <Õ#∞ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. ('=∞—`À) U=∞Ü«∂º U=∞O\Ï=Ù? '=∞—: J=Ù#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #ˆ~O„^Œ∞_»∞, '=∞—Å =OHõ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. KÕu`À Ãã·QÆKÕã≤ ~åMÏÖò `«k`«~° Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ "åix K«∂ѨÙ`«∞<åfl~°∞. =ÚO^Œ∞QÍ #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ K«∂Ñ≤OKå~°∞. `«~∞° "å`« '=∞—#∞ K«∂Ñ≤OKå~°∞.

PÜ«∞# Ãã·QÆÅ#∞ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩx ~åMÏÖò #=Ùfi`«∂ WÖÏ J<åfl_»∞: ''g∞~°∞ K≥¿ÑÊk #ˆ~O„^Œ∞_çk g~°ÉèÏ==∞x, DÜ«∞#k ('=∞—k) ã¨vÉèÏ==∞x. JO`Õ Hõ^•!—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (#=Ùfi`«∂): DÜ«∞# ('=∞—) Z‰õΩ¯=QÍ =∂\Ï¡_»_»∞. ÃÑ·QÍ, ã≤QÆ∞æ Z‰õΩ¯=. |Ǩïâß JO^Œ∞ˆH<Õ"≥∂ JÖÏ JO@∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂, #ˆ~O„^Œ∞_ç`À): Jk 㨈~, <å ÉèÏ=O Uq∞\’ K≥ѨC. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: g~°ÉèÏ=O, ã¨vÉèÏ=O, ã¨=∞ã¨Î ÉèÏ"åÅ∂ L<åfl~Ú.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Z=~°∞?)

D =∂@ qx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ^≥·gÉèÏ==∞QÆ∞flÖˇ·<å~°∞. ǨÏ$^ŒÜ«∞O g∞^Œ K≥~Úº"Õã¨∞H˘x #ˆ~O„^•k Éèí‰õΩÎÅ`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''U=∞~Ú`Õ LO^À, J^ŒO`å nxÖ’ #∞O_Õ =zÛ#@∞¡QÍ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À) #∞=Ùfi U=∞x J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl=Ù?—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ã¨$+≤ìOѨ|_»¤ Ѩ^•~å÷Åhfl g∞Ö’ #∞O_Õ =KåÛ~Ú Jx. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (P#O^•uâ◊Ü«∞O`À ~åMÏÖò`À): J`«_ÕO K≥áêÊ_À q<åfl"å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ U^≥·<å áê@ áê_»=∞<åfl~°∞. J`«_çÖ’ "≥·~åQƺ ÉèÏ"åÅ∞ K≥ň~QÆ∞`«∞<åfl~Ú. ã¨fi~°Ü«ÚHõÎOQÍ XHõ ™È΄`«O QÍ#O KÕÜ«∞™êQÍ_»∞. #oh ^Œà◊ QÆ`« [Å=∞u `«~°à◊"£∞I `«^Œfir˚q`« =∞uâ◊Ü«∞ K«Ñ¨Å"£∞II Hõ∆}=∞Ñ≤ ã¨[˚# ã¨OQÆu ˆ~HÍI Éèí=u Éèí"å~°‚= `«~°}Ë <ÒHÍII (ÉèÏ=O: Ѩ^Œ‡Ñ¨„`«O ÃÑ·#∞#fl h~°∞ ZO`« Jã≤÷~°"≥∂, D rq`«O ‰õÄ_® JO`Õ Jã≤÷~°O. ã¨[˚#∞Å`À\˜ ™êOQÆ`«ºO Hõ∆}HÍÅ"≥∞ÿ#ѨÊ\˜H© Jk ã¨O™ê~° ™êQÆ~åxfl ^•\˜OѨKÕ¿ã <ÒHõÖÏO\˜k.) #ˆ~O„^Œ∞_»∞ XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ K«~°}ÏÅ∞ ѨÓiÎ KÕÜ«∞QÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ãã·QÆKÕã≤ ''J^Õq∞\˜?

Jk Ju™ê=∂#º ÉèÏ=O—— J<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ „Ѩã¨∞Î`«O ã¨vÉèÏ=Ѩ٠áê@ áê_»™êQÍ_»∞: ZO`« qO`« <≥K≥Ûb Kå=Ù „|`«∞‰õΩ qO`« q^èŒ∞Å∞ „=[HÍO`«∞_»∞ áêiáÈÜ≥∞ K≥O`«#∞O_ç qO`«QÍ#∞ IIZOII

j

HÍjѨÓ~üÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞

j

565

D n# „=[HÍO`« ZO`«¿ãáÈ „|`«∞HõkOHõ <å HõO>ˇ#∞ ã¨∞O^Œ~°∞Å#∞ =∞iy<å_»∞ =∂^èŒ=ÙO_»∞ IIZOII Q˘Å¡"åx Ñ≤Å¡#x HõÅ¡HõѨ@ "≥∞~°∞QÆ#x #Å¡"å_»∞ ##∞ =∞~°K≥#∞ JÜ«∞ºÜ≥∂º! J<åºÜ«∞=Ú IIZOII JO`« ÖË`« =ÅѨÙQÍ_»∞ JO`« k=º"≥∞ÿ#"å_»∞ |Ü«∞\˜ `«à◊√‰õΩɡà◊√‰õΩ K«∂z "åi "Õ_»∞<˘#∞K«∞#∞O_≥ IIZOII W@∞ÅQÆ∞#x Z=fiÔ~·# ZOz<åÔ~ W`«x QÆ∂iÛ |∞kúÖËx =∞O^Œ=∞ux =ÚO^≥ TǨÏKÕÜ«∞<≥·u IIZOII "≥∂ǨÏ=∞Ok J`«x JO^Œ =Ú#‰õΩ =Úiã≤áÈu K≥eÜ«∞ J`«x áê^Œ=ÚÅ#∞ Ü≥∞^Œ‰õΩ ǨÏ`«∞ÎH˘#QÆ P~°Î<≥·u IIZOII Ü«∞=Ú#Ö’# =ÚxyáÈ~Ú q+¨=Ú<≥·# „`åy"≥·`«∞ Å`«Å∞ ¿Ñx "≥∞_» ayOz Ñ‘Hõ<≥·# Ñ≤ã¨∞‰õΩH˘O^Œ∞ IIZOII `«~°∞`«=∂Å âßY#∞O_ç "≥∞_»‰õΩ Lix áÈã≤H˘O^Œ∞ IIZOII Uq∞ KÕÜ«∞ÖËx Z_»Å Hõ$+¨‚<å=∞ Éèí[#`À_» D xHõ$+¨‚ r=#O|∞ ã¨~°fi<åâ◊#OÉÁ#~°∞Î IIZOII D áê@ qx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, Éèí‰õΩÎÅ∞ =ÚQÆ∞úÖˇ·áÈÜ«∂~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å, ~åMÏÖòÅ Hõ#∞H˘Å‰õΩÅ#∞O_ç „¿Ñ=∂„â◊√=ÙÅ∞ ~åÅ∞`«∞<åfl~Ú. Ñ≤^ŒÑ¨ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ „=[QÀÑ≤HõÅ ÉèÏ=O`À L#‡`«∞Î_≥· H©~°Î# QÍ#O KÕâß_»∞:

566

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

zxfl Hõ#flÜ«∂ºI <å „¿Ñ=∞ Hõ#flÜ«∂º <å Hõ$+¨‚ Hõ#flÜ«∂ºI <å "å_»∞ h =Ü«∂ºI hˆHq∞ K≥ѨÊ#∞? <Õ<Õq∞ K≥ѨÊ#∞? <Õ <å_»∞^•##∞, J^Œ$+¨ìÇ‘Ï##∞ KÕ`«QÍ^Œ∞ <å ˆHq∞ K≥ѨÊ#∞ h ˆHq∞ K≥ѨC\’ <Õ<Õq∞ Z~°∞QÆ#∞I <å ˆKu Hõ^ŒÌ=Ú h=Ù Hõ$+¨‚Ü«∂º <å tY# ѨÙ+¨Ê=Ú h=Ù Hõ#flÜ«∂º x#∞fl ѨÓ=ÙQÍ KÕ`«∞ q∞„`«=∂ [_»Å =∂@∞# =Ú_çz ^•K≥^Œ t~°=Ú ÃÑ·##∞ KÕiÜ«Ú#fl#∞ x#∞fl K«∂_»QÍ <Õ~°Ô~=fi~°∞ <å ÃÑ^Œq q_çÜ«∞=Ú h=Ù Hõ$+¨‚Ü«∂º <å Hõ#∞Å HÍ@∞Hõ h=Ù Hõ#flÜ«∂º ÃÑ^Œ=Ù Öˇ~°∞ѨÙQÍ Ñ¨O_»*Ë`«∞#∞ Hõ#∞Å HÍ@∞Hõ ÃÑ@∞ìH˘O^Œ∞#∞ <å "Õ∞# K«O^Œ#Oc=Ù Hõ$+¨‚Ü«∂º <å HõO~î°Ç¨~°=Ú h=Ù Hõ#flÜ«∂º x#∞fl X_»eH˜ ѨÓã¨∞H˘O^Œ∞#∞ <å `«#∞=Ù „áê}=Ú K«Å¡|~°∞`«∞=Ù <å ã¨∞QÆO^èŒ Ñ¨i=∞àÏ! <å „¿Ñ=∞ Hõ#flÜ«∂º <å zxfl Hõ#fl, =<≥fl Hõ#flÜ«∂º JO^•Å Ǩ~°=∂ "≥∞_»#∞ ^•Å∞Î#∞ <å "≥∞_»# TQÆ∞K«∞ `«∂QÆ∞K«∞O^Œ∞=Ù <å QÆ∞O_≥ TÜ«∞Å TѨÙK«∞O_»QÍ <å Ü≥∞^Œ# Ǩ~ÚQÍ x^Œ∞~°áÈ^Œ∞=Ù <å ^ÕÇ¨Ï ÃÑxflkè h=Ù Hõ$+¨‚Ü«∂º <å QÆ$Ç¨Ï x"åã≤x h=Ù Hõ#flÜ«∂º ZQÆ∞~°∞ ѨH˜∆H˜ Ô~Hõ¯Öˇ@∞ìÖÁ D^Œ∞ KÕѨ‰õΩ h~°"≥∞@∞ìÖÁ h=Ù <å Hõ@∞ F „ѨÉèí∞=`«Oã¨=∂ j

jj

IIzII

IIzII IIzII

IIzII

IIzII IIzII

IIzII

IIzII

567

j N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – |∞^Œ∞ú_»∞ j

50 N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – |∞^Œ∞ú_»∞ „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO HÍjѨÓ~üÖ’ #ˆ~O„^•^Œ∞Å`À â◊√„Hõ"å~°O, U„ÃÑÖò 9, 1886

ã¨=∞Ü«∞O ™êÜ«∞O„`«O J~Ú^Œ∞ QÆO@Å∞. HÍjѨÓ~ü L^•º# QÆ$ǨÏO „H˜Ok JO`«ã¨∞ÎÖ’ #ˆ~O„^Œ∞_»∞, HÍm, x~°O[<£, '=∞— Å∞ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∂ L<åfl~°∞. x~°O[<£ ('=∞—`À): q^•º™êQÆ~ü H˘`«Î ã¨∂¯Å∞ <˘Hõ^•xx „áê~°OaèOK« É’`«∞<åfl_»#fl q+¨Ü∞« O x["Õ∞<å? JO^Œ∞Ö’ #ˆ~O„^Œ∞xH˜ L^ÀºQÆO „Ѩܫ∞ uflOK«~å^•? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: q^•º™êQÆ~ü =^ŒÌ <Õ#∞ KÕã≤# Ѩx KåÅ∞ÖË. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ WѨC_Õ |∞^ŒúQÆÜ«∞ #∞O_ç uiy =KåÛ_»∞. J`«_»∞ JHõ¯_»‰õΩ HÍm, `å~°H±Å`À "≥àϧ_»∞. P Ѩq„`« „Ѩ^ÕâßÅÖ’ J`«_»∞ |∞^Œ∞úx q„QÆǨÏO Z^Œ∞@ „ѨQÍ_è» ^蕺#OÖ’ x=∞QÆ∞fl_≥·áÈÜ«∂_»∞. U =$Hõ∆O „H˜O^Œ<≥·`Õ |∞^Œ∞ú_çH˜ x~åfi}O „áêÑ≤ÎOzO^À, WѨ C _» ∞ JHõ ¯ _» XHõ #∂`« # =$Hõ ∆ O "≥ÚezOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ P =$H∆Íxfl ‰õÄ_® ^Œi≈OKå_»∞.

HÍm WÖÏ J<åfl_»∞: ''XHõ ~ÀA QÆÜ«∞Ö’ L"Õ∞+πÉÏ|∞ WO\’¡ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞$^ŒOQÆO`À MϺÖò, „^Œ∞Ѩ^£ W`åºk ~åQÍÅ∞ HÍm (™êfiq∞ JÉèË^•#O^Œ) PÖÏÑ≤OKå_»∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÃÑ· JO`«ã¨∞ÎÖ’ L#fl ÃÑ^ŒÌ QÆkÖ’ `«=∞ =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. ~å„u ã¨=∞Ü«∞O. JѨC_»∞ JHõ¯_» PÜ«∞#`À áê@∞ '=∞— XHõ¯_Õ L<åfl_»∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ qã¨# Hõ„~°`À gã¨∞Î<åfl_»∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« ÖÏ@∂ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): XHõ L`«ÎsÜ«∞O, [`« K≥ѨCÅ∞ fã¨∞H˘x ~å. '=∞—: JÖψQ#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ÖÏ@∞`À): L`«ÎsÜ«∞O ^èŒ~° Ѩk J}ÏÅ∞, J@∞ÃÑ·# K≥ѨCÅ∞. "≥Ú`«ÎO ZO`« J=Ù`«∞Ok?

568

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ÖÏ@∂: XHõ ~°∂áê~Ú Ñ¨k J}ÏÅO_ô. ^•xx QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ=∞x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞—‰õΩ Ãã·QÆ KÕâß~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ QÆkÖ’H˜ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. â◊t, ~åMÏÖò, WOHÍ XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. `«=∞ áê^•Å#∞ =∞$^Œ∞=ÙQÍ X`«Î=∞x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #ˆ~O„^Œ∞_ç`À K≥áêÊ~°∞. `«~°∞"å`« ''Éè’[#O KÕâß"å?—— Jx J_çQÍ~°∞. (''Jã≤Î <åã≤Î =∞^茺 ã≤÷u——) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À, #=Ùfi`«∂): W`«_»∞ JHõ¯_»‰õΩ (|∞^ŒúQÆÜ«∞) "≥àϧ_»∞. '=∞— (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): |∞^Œ∞ú_ç ã≤^•úO`åÅ∞ Uq∞\˜? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: `«Ñ¨ã¨∞û ^•fi~å PÜ«∞# ™êH∆Í`«¯iOK«∞H˘#fl q+¨Ü«∂Å#∞ =∂@ÅÖ’ K≥ѨÊÖËHõáÈÜ«∂_»∞. P HÍ~°}OQÍ Ö’‰õΩÅ∞ PÜ«∞#∞fl <åã≤ΉõΩ_»<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (ÃãQ· ÅÆ ∞ KÕã∂¨ )Î : <åã≤‰Î Ωõ _≥O^Œ∞‰õΩ? PÜ«∞# <åã≤‰Î Ωõ _»∞ HÍ^Œ∞. `«# PO`«~O° yHõ J#∞Éèí"åÅ#∞ =∂@ÅÖ’ =ºHõÎO KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂_»∞. |∞^Œ∞ú_»∞ JO>Ë J~°÷O Uq∞\’ `≥Å∞™ê? É’^èŒã¨fi~°∂áêxfl ^蕺xã¨∂Î J>Ë¡ J~ÚáÈ=_»O, É’^èŒã¨fi~°∂ѨOQÍ J~ÚáÈ=_»O. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J=Ù#O_ô. |∞^Œ∞úÅÖ’ =¸_»∞ `«~°QÆ`«∞Å "å~°∞<åfl~°∞ – |∞^Œ∞ú_»∞, J~°›`«∞_»∞, É’kèã¨`«∞Î fi_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Wk ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞x bÅÜÕ∞ – Wk XHõ #∂`«# bÅ. |∞^Œ∞ú}˜‚ <åã≤ΉõΩ_»x ZO^Œ∞‰õΩ J<åe? ã¨fi~°∂ѨO Ü≥ÚHõ¯ É’^èŒ ZHõ¯ _≥·`Õ LO@∞O^À Jk Jã≤Î, <åã≤ÎʼnõΩ =∞^茺 L#fl@∞=O\˜ ã≤÷u. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ('=∞—`À): P ã≤÷uÖ’ Ѩ~°ã¨Ê~° q~°∞^•úÅ∞ HõÅ∞ã¨∞H˘O\Ï~Ú. ÃÇ·Ï„_À[<£, PH˜û[<£ Hõe¿ãÎ j`«Å [ÅO `«Ü«∂~°=Ù`«∞Ok. =∞m§ J^Õ ÃÇ·Ï„_À[<£, PH˜û[<£Å#∞ PHÀû–ÃÇ·Ï„_À[<£ É’¡ ÃÑ·ÑπÖ’ "å_»`å~°∞. P ã≤÷uÖ’ Hõ~°‡Å∞, Hõ~°‡`åºQÆO Ô~O_»∂ ™ê^茺"Õ∞† JO>Ë JѨC_»∞ xëê¯=∞Hõ~°‡ ™ê^茺O J=Ù`«∞Ok. ''WO„kÜ«∞ ã¨∞MÏÅÖ’ x=∞QÆfl"≥∞ÿ=Ù#fl „áêѨOzHõ =º‰õΩÎÅ∞ ã¨~°fiO Jã≤ÎÜÕ∞ JO\Ï~°∞. HÍx =∂Ü«∂"å^Œ∞Å∞ <åã≤Î, JO>Ë 'L#flk Ug∞ ÖË^Œ∞— JO\Ï~°∞. |∞^Œ∞úx ã≤÷u D Jã≤Î, <åã¨∞ÎʼnõΩ Jf`«"≥∞ÿ#k.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: D Jã≤Î, <åã≤Î J<Õq „ѨHõ$u Ü≥ÚHõ¯ QÆ∞}ÏÅ∞. J~Ú`Õ, ã¨`«ºO D Ô~O\˜H© Jf`«O. Éèí‰õΩÎÅ∞ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): |∞^Œ∞ú_»∞ UO LѨ^ÕtOKå_»∞? (|∞^Œ∞úx "≥·~åQƺO, ^ŒÜ«∞) #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ L<åfl_®, ÖË_® J<Õ q+¨Ü«∂xfl PÜ«∞# K«iÛOK«ÖË^Œ∞. HÍx PÜ«∞# JO^Œi Ѩ@¡ ^ŒÜ«∞ K«∂áê_»∞.

j N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – |∞^Œ∞ú_»∞ j

569

''XHõ™êi, _ÕQÆ XHõ ѨH˜∆ g∞^Œ‰õΩ ^Œ∂H˜, ^•xx Hõ|oOK«É’~Ú#ѨC_»∞ |∞^Œ∞ú_»∞ P ѨH˜∆x ~°H˜∆OK«_®xH˜ `«# â◊s~°OÖ’x =∂O™êxfl _ÕQƉõΩ WKåÛ_»∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞ø#OQÍ L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞iO`« L`åûǨÏO`À |∞^Œ∞úx QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»™êQÍ_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: PǨ! |∞^Œ∞úxk ZO`« Q˘Ñ¨Ê "≥·~åQƺO! ~å‰õΩ=∂~°∞_≥·=ÙO_ô ‰õÄ_® ã¨HõÅO `åºQÆO KÕâß_»∞. `«#HõO@∂ Ug∞ ÖËx, ZÖÏO\˜ ã¨OѨ^ŒÅ∞ ÖËx =ºH˜ÎH˜ `åºQÆO KÕÜ«∞_®xHõO@∂ UO LO@∞Ok? PÜ«∞# |∞^Œú`åfixfl á⁄Ok x~åfi}O „áêÑ≤ÎOK«∞‰õΩ<åflHõ XHõ™êi `«# QÆ$ǨxH˜ "≥àϧ_»∞. JѨC_»∞ ÉèÏ~°º, ‰õΩ=∂~°∞_»∞, WOHÍ P ~å[=OâßxH˜ K≥Ok# ѨÅ∞=Ùix "≥·~åQƺ rq`åxfl JÅ=~°K«∞HÀ=∞x L^ÀƒkèOKå_»∞. PǨ! ZO`«\ ˜ "≥·~åQƺO! =∞~À"≥·Ñ¨Ù "åºã¨∞_ç „Ñ¨=~°Î<Õ fã¨∞HÀO_ç. `«# ‰õΩ=∂~°∞_≥·# â◊√Hõ^Õ=Ù_»∞ ã¨O™ê~åxfl Ѩi`«ºlOK«_®xH˜ PÜ«∞# XѨCHÀÖË^Œ∞. '‰õΩ=∂~å!QÆ$Ǩϙê÷„â◊=∞OÖ’ LO@∂<Õ ^èŒ~å‡xfl PK«iOK«∞— Jx ã¨ÅǨ WKåÛ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞ø#OQÍ<Õ L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: â◊H˜Î, ÉèíH˜Î ÖÏO\˜q "Õ\ ˜h |∞^Œ∞ú_»∞ ÖˇHõ¯ K≥Ü«∞ºÖË^Œ∞. PÜ«∞# HÀ~°∞‰õΩ#flk ˆH=ÅO x~åfi}O =∂„`«"Õ∞. PÜ«∞# "≥·~åQƺO J#∂ǨϺ"≥∞ÿ#k! `«Ñ¨ã¨∞û xq∞`«ÎO É’kè=$Hõ∆O „H˜O^Œ ‰õÄ~°∞Ûx 'WÃÇ·Ï= ã¨∞+¨µº`«∞ "Õ∞ â◊s~°O— Jx â◊Ѩ^äŒO ѨÓ<å_»∞. JO>Ë J~°÷O: 'x~åfi} „áêÑ≤Î ÅaèOK«x ѨHõ∆OÖ’ <å â◊s~°O WHõ¯_Õ tkäÅ"≥∞ÿáÈ=Ù QÍHõ!— PǨ, ZO`«\ ˜ „ѨQÍ_è» ã¨OHõÅÊO! ''D ^ÕǨÏ"Õ∞ ÃÑ^ŒÌ â◊„`«∞=Ù. nxfl [~ÚOK«x^Õ U"≥∞ÿ<å ™êkèOK«QÆÅ=∂!—— â◊t: HÍx =∂Oã¨O Éèí∞lOK«_»O =Å# ã¨`«Î fiQÆ∞}O ÃÑOá⁄O^Œ∞`«∞O^Œx #∞"Õfi Hõ^• K≥|∞`«∞O\Ï=Ù† =∂Oã¨O u#=∞x #∞"Õfi Hõ^• <˘H˜¯ K≥|∞`«∞O\Ï=Ù. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ =∂Oã¨O uO\Ï##fl =∂@ x["Õ∞. HÍx HÍ"åÅO>Ë ˆH=ÅO J#flO g∞^Œ<Õ rqOK«QÆÅ#∞. Hõhã¨O LѨC‰õÄ_® ÖˉõΩO_® ˆH=ÅO J#flO uO@∂ LO_»QÆÅ#∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. Ãã·QÆÅ ^•fi~å #ˆ~O„^Œ∞_ç`À, |∞^Œ∞ú_ç `«Å g∞^Œ tY U"≥∞ÿ<å LO^• Jx J_çQÍ~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ÖË^ŒO_ç. ~°∞„^•Hõ∆ =∂ÅÅ#∞ XHõ ^•xg∞^Œ =∞~˘Hõ\ ˜ ¿ÑiÛ#ѨC_»∞ ZÖÏ LO@∞O^À, PÜ«∞# `«Å g∞^Œ JÖÏ LOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞i PÜ«∞# Hõà◊√§? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: PÜ«∞# ã¨=∂kè ã≤÷uÖ’ L#fl@∞¡QÍ Jq ã¨∂zã¨∞Î<åfl~Ú.

(WHõ¯_» Jhfl L<åfl~Ú Hõ^•! - ''<Õ<Õ PÜ«∞#——) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞m§ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞# =OˆH `«^ÕHõOQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. L#fl@∞ìO_ç PÜ«∞# =^Œ#OÖ’ z~°∞#=Ùfi `«à◊√‰õΩ¯# "≥∞iã≤Ok. #ˆ~O„^Œ∞_ç`À ã¨OÉèÏ+≤OK« ™êQÍ~°∞. '=∞— PÜ«∞#‰õΩ qã¨∞~°∞`«∞<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): WHõ¯_» Jhfl L<åfl~Ú Hõ^•, ÃÑã¨~°Ñ¨Ñ¨C, Ãã#QÆѨѨC, zO`«Ñ¨O_»∞ Jhfl – U=∞O\Ï=Ù?

570

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

#ˆ~O„^Œ∞_»∞: P ã≤÷`«∞Åxfl\˜h J#∞Éèí∂`«O KÕã¨∞H˘<åflHõ g∞~°∞ „Ѩã¨∞Î`«O =∞#ã¨∞û#∞ kQÆ∞= ™ê÷~ÚÖ’ xeÑ≤ LOKå~°∞. '=∞— (ã¨fiQÆ`O« ): J=Ù#∞ Jxfl ã≤`÷ ∞« Å#∞ J#∞Éè∂í `«O KÕã∞¨ H˘x „Ѩã∞¨ `Î O« Éè‰í Ωõ _Î ç ã≤u÷ Ö’ L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Z=~À ##∞fl „H˜OkH˜ ÖÏyÃÑ\˜ì#@∞¡ LOk. D q^èOŒ QÍ Ñ¨eH˜ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞, '=∞— KÕuÖ’ #∞O_ç qã¨#Hõ„~° fã¨∞H˘x =∂\Ï¡_™» êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: D qã¨#Hõ„~°#∞ ZÖÏÔQ·`Õ Z^Œ∞~°∞QÍ, „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl<À, ã¨iQÍæ J^Õ q^èŒOQÍ<Õ <Õ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ K«∂âß#∞. WOHÍ, <Õ#∞ K«∂ã≤Ok – WÖÏ Ñ¨eH˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞O g∞^Œ K≥~Úº "Õã≤, Ãã·QÆÅ∞ KÕã¨∂Î #ˆ~O„^Œ∞_ç`À ''<Õ<ÕO J<åfl<À K≥ѨC—— J<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: K≥ѨC K«∂^•ÌO. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ ã¨iQÍæ q#ÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞m§ Ãã·QÆÅ∞ KÕã¨∂Î ''PÜ«∞<å (ÉèíQÆ=O`«∞_»∞), D ǨÏ$^ŒÜ«∞ =∞^茺OÖ’ L#fl =ºH©Î XHõ¯ˆ~ Jx K«∂âß#∞—— J<åfl~°∞.

-ǨÏO (<Õ<Õ P Ѩ~°„|Ǩ‡xfl). #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J=Ù#=Ù#∞! ™ÈN~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx P W^ŒÌih XHõ w`« =∂„`«"Õ∞ qÉèíl™ÈÎOk – <Õ#∞ k"åº#O^•xfl J#∞ÉèíqOKÕ xq∞`«ÎO. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ('=∞—`À): =∞Ǩ`«∞‡Å∞ `å=Ú =ÚH˜Î <˘O^•Hõ ‰õÄ_® W`«~°∞Å#∞ L^ŒúiOKÕ xq∞`«ÎO JǨÏOHÍ~åxfl xÅ∞ѨىõΩO\Ï~°∞, â◊s~° ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ#∞ J#∞Éèíq™êÎ~°∞. ''Jk ‰õÄbѨx ÖÏO\˜k. =∞#O KÕ¿ã ‰õÄbѨx WHõ "Õˆ~ QÆ`«ºO`«~°O ÖËHõ<Õ. "å~°∞ KÕ¿ã ‰õÄbѨx "åi WK«Ûù "Õ∞~°ˆH.—— =∞m§ JO^Œ~°∂ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« ã¨OÉèÏ+¨} H˘#™êyOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«k`«~°∞Å`À): _®ÉÏ ã¨Ê+¨ìOQÍ HõxÑ≤™ÈÎOk. HÍx JHõ¯_»‰õΩ "≥à◊§_»O ZO`À Hõ+¨ìO. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J=Ù#O_ô.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx JHõ¯_»‰õΩ Z=Ô~·<å KÕ~°∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ, JHõ¯_» #∞O_ç „`å_»∞#∞ „H˜OkH˜ „"ÕÖÏ_»nã≤ =∞~˘Hõix ‰õÄ_® ÃÑ·H˜ ÖÏHÀ¯=K«∞Û.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J~Ú^Œ∞ ~°HÍÅ ã¨=∂kè ã≤÷`«∞Å∞) ''XHõ™êi ǨÏ$+‘ˆHâò ™ê^èŒ∞=Ù XHõ~°∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ =KåÛ_»∞. J`«_»∞ <å`À 'UO Pâ◊Û~°ºO! hÖ’ S^Œ∞ ~°HÍÅ ã¨=∂kè ã≤÷`«∞Å#∞ QÆ=∞xã¨∞Î<åfl#∞— J<åfl_»∞. ''XHÀ¯™êi HÀuÖÏ – HÀu XHõ H˘=∞‡#∞O_ç =∞~À H˘=∞‡ g∞^Œ‰õΩ ÔQO`«∞`«∂ K≥@∞ì ZˆH¯ q^èOŒ QÍ =∞Ǩ"åÜ«Ú=Ù ^ÕÇϨ =∞<Õ =$HõO∆ Ö’ XHõ K«„HõO #∞O_ç =∞~À K«„HõO =^Œ‰Ì Ωõ QÔ O`«∞`«∂áÈ`«∞Ok. JѨC_»∞ ã¨=∂kèã≤÷u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.

571

j N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – |∞^Œ∞ú_»∞ j

''XHÀ¯™êi KÕѨ =∂ki – KÕѨ, h\˜Ö’ "ÕQÆOQÍ Hõ^ŒeáÈ`«∂ =∞ǨÏ^•#O^ŒOQÍ qǨÏiã¨∞Î #fl@∞¡QÍ =∞Ǩ"åÜ«Ú=Ù ^ÕǨÏOÖ’ ÃÑ·H˜ Hõ^Œ∞Å∞`«∂ áÈ`«∞Ok. JѨC_»∞ ã¨=∂kè ã≤÷u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ''XHÀ¯™êi ѨH˜∆ÖÏ – ѨH˜∆ XHõ H˘=∞‡#∞O_ç =∞~À H˘=∞‡ g∞^Œ‰õΩ Zyˆ~ q^èŒOQÍ ^ÕǨÏ=∞<Õ =$Hõ∆OÖ’ =∞Ǩ"åÜ«Ú=٠ѨH˜∆ÖÏ ÃÑ·H˜ ZQÆ∞~°∞`«∂ áÈ`«∞Ok. ''XHÀ¯™êi p=∞ÖÏ – p=∞ "≥∞Å¡QÍ „áê‰õΩ`«∂ áÈ~Ú#@∞¡QÍ =∞Ǩ"åÜ«Ú=Ù XHõ K«„HõO #∞O_ç =∞~À K«„HõO =^ŒÌ‰õΩ áÈ`«∞Ok. P q^èŒOQÍ =∞Ǩ"åÜ«Ú=Ù ã¨Ç¨Ï„™ê~°O KÕ~°∞‰õΩ#flѨC_»∞ ã¨=∂kèã≤÷u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ''XHÀ¯™êi áê=Ú Ü≥ÚHõ¯ u~°ºH± QÆ=∞#OÖÏQÍ LO@∞Ok. JO>Ë =∞Ǩ "åÜ«Ú=Ù QÆ=∞#O, áê=Ú "≥∞eHõÅ∞ u~°∞QÆ∞`«∂ áÈ`«∞#fl@∞¡QÍ LO@∞Ok. P q^èŒOQÍ =∞Ǩ"åÜ«Ú=Ù ã¨Ç¨Ï„™ê~°O KÕ~°∞‰õΩ<åflHõ ã¨=∂kèã≤÷u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.—— ~åMÏÖò (Éèí‰õΩÎÅ`À): <Õ\ ˜H˜ WHõ KåÅ∞ÖË. PÜ«∞# WѨÊ\˜ˆH KåÖÏ =∂\Ï¡_®~°∞. WOHÍ =∂\Ï¡_ç`Õ "åºkè q+¨q∞OKÕ „Ѩ=∂^ŒO LOk.

kfifÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO ã¨O`«‰õΩ "≥àÁ§zÛ# Éèí‰õΩÎx`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ™È=∞"å~°O, U„ÃÑÖò 12, 1886

ã¨=∞Ü«∞O ™êÜ«∞O„`«O S^Œ∞ QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ QÆkÖ’ =∞OK«Og∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. â◊t, '=∞— JHõ¯_» L<åfl~°∞. qã¨#Hõ„~°`À qã¨~°=∞x PÜ«∞# '=∞— ‰õΩ Ãã·QÆ KÕâß~°∞. ɡOQÍb ã¨O=`«û~åO`« "Õ_»∞HõÅ ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ P „áêO`«OÖ’ ã¨O`« [iyOk. P ã¨O`«Ö’ U"≥·<å =ã¨∞Î=ÙÅ∞ H˘x `≥=∞‡x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ XHõ Éèí‰õΩÎ}˜‚ ѨOÑ≤ L<åfl~°∞. P Éèí‰õΩÎ_»∞ uiy =KåÛ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: U"Õ∞O H˘x`≥KåÛ=Ù? Éèí‰õΩÎ_»∞: S^Œ∞ ÃÑ·ã¨Å HõÅHõO_», Ô~O_»∞ ÃÑ·ã¨Å‰õΩ XHõ K≥=∂Û, Ô~O_»∞ ÃÑ·ã¨Å‰õΩ ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞ HÀ¿ã HõuÎ XHõ\ ˜.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ¿Ñ<åHõuÎ fã¨∞‰õΩ ~åÖË^•? Éèí‰õΩÎ_»∞: Ô~O_»∞ ÃÑ·ã¨Å‰õΩ Jk ÅaèOK«ÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (P`«∞~°`«`À): `«fi~°QÍ "≥o§ ^•xfl Ѩ„\Ï. '=∞— „H˜O^Œ `À@Ö’ ѨKå~°∞¡ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, `å~°H± HõÅHõ`åÎ #∞O_ç uiy=KåÛ~°∞. "å~°∞ ^•iÖ’ ysâò Ѷ¨∞’+π WO\˜H˜ "≥o§ =KåÛ~°∞. `å~°H±: W"åà◊ "Õ∞=Ú KåÖÏ Z‰õΩ¯=QÍ u<åflO. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: W"åà◊ =∞#ã¨∞û KåÖÏ kQÆ∞=‰õΩ "≥o§áÈ~ÚOk. `«Ñ¨ã¨∞û KÕ^•ÌO ~°O_ç. ('=∞—`À) =∞<À â◊s~åʼnõΩ ZO`«\ ˜ ÉÏxã¨`«fi"≥∂ K«∂_»O_ç. ''=∞#O ã¨iQÍæ ‰õÄbÅ ÖÏQÍ<Õ L<åflO – D â◊s~°O, =∞#ã¨∞û =∞#‰õΩ K≥Ok#q HÍ=Ù, =∞Ô~=iHÀ K≥Ok#q J#fl@∞¡QÍ.——

572

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ã¨O^蕺HÍÅ=∞~ÚOk. WO\’¡ náêÅ∞ "≥eyOKå~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ L`«Î~åaè=ÚY∞Öˇ· =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞† [QÆ[˚#x ^蕺#OÖ’ =∞QÆ∞flÖˇ· L<åfl~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« |Å~å"£∞ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥Ok# Ѷ¨H©~ü JѨ~å^èŒ ÉèíO[# ™È΄`«O ѨiîOKå_»∞. â◊t, '=∞— WOHÍ XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆkÖ’ L<åfl~°∞. ™È΄`« Ѩ~î°#O ѨÓiÎ HÍQÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz ã¨ÉèíH˜ÎHõOQÍ [QÆ[˚#xH˜ #=∞㨯iOKå~°∞. '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ qã¨#Hõ„~°`À gã¨∞Î<åfl_»∞. PÜ«∞# Ãã·QÆÅ∞ KÕã¨∂Î '=∞— `À ''XHõ ~åu HõѨC fã¨∞‰õΩ~å – `≥Å¡~åu HõѨC. JO^Œ∞Ö’ áê=Ù ¿ã~°∞ áêÅ∞ Ѩ>ËìÖÏ LO_®e—— J<åfl~°∞. WÖÏ Jx PÜ«∞# `«=∞ KÕ`ÀÎ HõѨC PHÍ~åxfl wz ã¨∂zOKå~°∞. '=∞—: JÖψQ#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: `«H˜¯# HõѨCÅ`À ‰õÄ~° "Õã¨∞‰õΩx uO@∞O>Ë KÕѨ "åã¨# =™ÈÎOk.

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO -Dâ◊fi~°HÀ\˜, r=HÀ\˜ - JO`å =∂ÜÕ∞! =∞OQÆà◊"å~°O, U„ÃÑÖò 13, 1886 L^ŒÜ«∞O Zxq∞k QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. QÆ`«~å„u '=∞— L^•º# QÆ$ǨÏOÖ’<Õ |㨠KÕâß_»∞.

QÆOQÆÖ’ ™êfl#O KÕâßHõ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ™êëêìOQÆ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. ~åOK«O„^Œ ^Œ`«Î JѨC_Õ =KåÛ_»∞. J`«_∞» ѨÙ=ÙfiÅ =∂Å#∞ fã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞† ^•xfl N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ ã¨=∞iÊOKå_»∞. ѨÅ∞=Ù~°∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ „H˜Ok JO`«ã∞¨ ÖÎ ’<Õ L<åfl~°∞. XHõi^Œ~Ì ∞° =∂„`«"∞Õ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ QÆkÖ’ L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, ~å"£∞`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: WѨC_»∞ #∞=Ùfi #<≥flÖÏ K«∂ã¨∞Î<åfl=Ù? ~å"£∞: g∞Ö’ ã¨~°fiO ^Œ~°≈hÜ«∞"Õ∞. ''„Ѩã¨∞Î`«O g∞ ~ÀQÆO QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛOk.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #=Ùfi`«∂, Ãã·QÆÅ∞ KÕã≤ ''<å ~ÀQÆO QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛO^•?—— J<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ K≥ѨCÅ∞ ã¨iáÈÖË^Œ∞. _®II~å*ËO„^Œ ^Œ`«Î PÜ«∞#‰õΩ XHõ [`« H˘`«Î K≥ѨCÅ∞ H˘#^ŒÅKå_»∞1. JO^Œ∞xq∞`«ÎO PÜ«∞# áê^•Å H˘Å`«Å∞ fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ãã·QÆÅ∞ KÕã¨∂Î '=∞—`À ~åu HõѨC q+¨Ü«∞O U=∞~ÚO^Œx J_çQÍ~°∞. '=∞— "≥O@<Õ ÖËz xÅ|_®¤_»∞. `«Hõ∆}"Õ∞ HõÅHõ`åΉõΩ "≥o¡ HõѨC fã¨∞‰õΩ ~å=_®xH˜ xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ^•x QÆ∞iOz WѨC_»∞ Ug∞ Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ=^Œ∞ÌÖË. '=∞—: ÖË^OŒ _ç. H˘O^Œ~∞° Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ HõÅHõ`åΉΩõ "≥à√◊ `«∞<åfl~°∞. <Õ#∞ ‰õÄ_® "åi`À áê@∞ "≥à`◊ å#∞.

HõÅHõ`åÎÖ’ HõѨC H˘x =∞^蕺ǨÏflO HÍjѨÓ~°∞ uiy =KåÛ_»∞ '=∞—. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ PÜ«∞#‰õΩ ã¨g∞ѨOQÍ HõѨC LOKå_»∞. PÜ«∞# ^•xfl KÕuÖ’H˜ fã¨∞‰õΩx K«∂âß~°∞.

QÆkÖ’ ~åMÏÖò, â◊t, z#fl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ L<åfl~°∞. _®II ~å*ËO„^Œ ^Œ`«Î, _®II N<å^ä£, ~åMÏÖò, 1. _®II ~å*ËO„^Œ ^Œ`«ÎKÕ W=fi|_ç# K≥ѨCÅ∞ „Ѩã¨∞Î`«O ÉËÅ∂~°∞ =∞~î°OÖ’ ѨkÅѨ~°K«|_ç L<åfl~Ú.

j N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – |∞^Œ∞ú_»∞ j

573

ǨÖÏÌ~ü "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞ ‰õÄ_® JHõ¯_»‰õΩ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. _®Hõì~°∞¡, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P~ÀQƺ Ѩiã≤÷ux QÆ∞iOz# q+¨Ü«∞=∞O`å q<åfl~°∞. _®IIN<å^ä£ KÕuÖ’ ÉèíQÆ=næ`« ѨÙã¨ÎHõO LOk. _®II N<å^ä£ (`«# ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å`À): ã¨~°fi=¸ „ѨHõ$u Jnè#OÖ’<Õ LOk. Hõ~°‡ Ѷ¨ÅO #∞O_ç Z=~°∂ `«Ñ≤ÊOK«∞HÀÖË~°∞† nx<Õ „áê~°|úO JO\Ï~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ZO^Œ∞‰õΩ, ÉèíQÆ=<åfl=∞O LK«ÛiOz, PÜ«∞#∞fl ^蕺xOz PÜ«∞# =^ŒÌ â◊~°}ÏQÆu á⁄Ok#@¡~Ú`Õ – _®IIN<å^ä£: JÜ«∂º, HÍx „áê~°|úO #∞O_ç ZÖÏ `«Ñ≤ÊOK«∞HÀQÆÅO? ѨÓ~°fi[#‡ÅÖ’ KÕã≤# Hõ~°‡Å Ѷ¨ÅO LO_»<Õ LO@∞Ok Hõ^•?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞x+≤ P Hõ~°‡ Ѷ¨ÖÏxfl H˘kÌQÍ J#∞Éèíq™êÎ_»#fl=∂@ x["Õ∞. HÍx ÉèíQÆ=<åfl=∞ =∞Ç≤Ï=∞`À JO^Œ∞Ö’ KåÖÏ =~°‰õΩ `˘ÅyáÈ`«∞Ok. XHõ =ºH˜ÎH˜ ѨÙ@∞ìHõ`À<Õ XHõ Hõ#∞fl „QÆ∞_ç¤k, ѨÓ~°fi [#‡Ö’ J`«_»∞ KÕã≤# áêáêxH˜ Ѷ¨e`«=∞k. WOHÍ P~°∞ [#‡Å áê@∞ J`«_çH˜ JÖÏ P tHõ∆ J#∞ÉèíqOK« =Åã≤ LOk. J~Ú`Õ J`«_»∞ QÆOQÍ™êfl#O PK«iOKå_»∞.

QÆOQÍ™êfl#O =Å¡ =ÚH˜Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. QÆOQÍ™êfl#O HÍ~°}OQÍ J`«_ç JO^èŒ`«fiO áÈÖË^Œ∞ HÍx =∞i P~°∞ [#‡Å∞ Z`«Î=Åã≤# J=ã¨~°O ÖËHõáÈ~ÚOk. _®IIN<å^ä:£ JÜ«∂º, HÍx Hõ~‡° Ѷ֨ Ïxfl Z=~°∂ `«ÑÊ≤ OK«∞HÀ*ÏÅ~°x âߢ™êÎÅ∞ K≥ÑÙ¨ <Î åfl~Ú Hõ^•! _®IIN<å^ä£ "åkOK«_®xH˜ ã≤^ŒúѨ_»∞`«∞<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): Dâ◊fi~°HÀ\˜, r=HÀ\˜H˜ =∞^茺 ZO`À =º`åºã¨O LO^Œx W`«_çH˜ K≥ѨC. Dâ◊fi~°HÀ\˜ =Å¡ JѨ~å^èŒO [~°∞QÆ^Œx K≥ѨC. '=∞— =∞ø#OQÍ L<åfl_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ ~åMÏÖò`À ''#∞=Ùfi K≥ѨC—— J<åfl_»∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« _®Hõì~°∞¡ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, ǨÏÖÏÌ~ü`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. ǨÏÖÏÌ~:ü _®IIN<å^ä£ "Õ^•O`« K«~Û° Å∞ KÕã∞¨ OÎ \Ï_»∞. J`«_∞» Ü≥∂QÆ "åã≤+Oª¨ J^躌 Ü«∞#O KÕâß_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: QÆ$ǨÏã¨∞÷ J~Ú=ÙO_ô 'ã¨~°fiO ã¨fiѨfl=`ü— J#_»O =∞Ozk HÍ^Œ∞.

HÍo^•ãπ J<Õ =ºH˜Î QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqã¨∂Î XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ ''J`«_»∞ ‰õÄ_® "Õ^•O`« K«~°ÛÅ∞ KÕã¨∞ÎO\Ï_»∞. HÍx J`«_»∞ "åº*ϺÅÖ’ z‰õΩ¯H˘x k"åÖÏ fâß_»∞—— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): J=Ù#∞. JO`å =∂ÜÕ∞ Jx JO@∞O\Ï~°∞, =∞m§ "åº*ϺÅ∞ ‰õÄ_® #_»∞ѨÙ`«∞O\Ï~°∞! (ǨÏÖÏÌ~ü`À) [<å~ÚH˜ K≥Ok# =ÚYs˚ ‰õÄ_® "≥Ú^Œ\’¡ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ =∂\Å∞ =∂\Ï¡_»∞`«∞O_Õ"å_»∞. z=i ~ÀAÖ’¡ Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O Uq∞\’ J`«_çH˜ `≥eã≤ =zÛOk. <å P~ÀQƺO Hõ#∞Hõ ÉÏQÆ∞#fl@¡~Ú`Õ _®IIN<å^ä£`À WOHÍ¿ãѨ٠=∂\Ï¡_ç LO_Õ"å_çx. *Ï˝#O QÆ∞iOz T~°ˆH =∂\Ï¡_ç#O`« =∂„`å# Jk Åaèã¨∞ÎO^• Uq∞\˜? (l`ÕO„kÜ«Ú_»∞ J<Õ =∂@Ö’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ~À=∂Oz`«O) ǨÏÖÏÌ~ü: J=Ù#O_ç. <Õ#∞ ‰õÄ_® *Ï˝#O JO@∂ ZO`À K«∂âß#∞. WѨC_»∞ <å‰õΩ HÍã¨Î ÉèíH˜Î Hõey`Õ „|uH˜áÈ`å#∞. XHõ ~ÀA <Õ#∞ <å ã¨=∞㨺 QÆ∞iOz g∞ =^ŒÌ‰õΩ =KåÛ#∞ . g∞~°∞ ^•xx Ѩi+¨¯iOKå~°∞.

574

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (P`«∞~°`«`À): Uq∞@k? ǨÏÖÏÌ~ü: JÜ«∂º, P ‰õΩ„~°"å_»∞ (z#fl #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ K«∂ѨÙ`«∂) WHõ¯_»‰õΩ =zÛ#ѨÙ_»∞ J`«_»∞ l`Õ„OkÜ«Ú_»x g∞~°∞ J<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=Ù#Ü«∂º, x["Õ∞. J`«_çÖ’H˜ q+¨Ü«∂ã¨H˜Î Jã¨Å∞ „Ѩ"ÕtOK«<Õ ÖË^Œ∞.

HÍ=∞O JO>Ë Uq∞\’ `≥eÜ«∞^ŒO\Ï_»`«_»∞. ('=∞—`À) h K≥~Úº ÃÑ\˜ì K«∂_»∞, <å‰õΩ ~À=∂Oz`« =∞=Ù`«∞#fl@∞¡Ok. ÖËâ◊=∂„`«"≥∞ÿ<å HÍ=∞OÖËx Ѩiâ◊√^Œú =∞#ã¨∞û J#fl PÖ’K«# =∞#ã¨∞ûÖ’ "≥∞^ŒÅQÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ~À=∂Oz`«=∞~ÚOk. JÖÏO\˜ Ѩq„`« ǨÏ$^ŒÜ«ÚÅÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „Ѩã¨∞Êù@OQÍ q~ålÅ∞¡`å_»x PÜ«∞# K≥|∞`«∞O\Ï~°∞ Hõ^•! ǨÏÖÏÌ~ü ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. ('=∞^Œ∞æ~°∞ N [QÆ^Œ∞æ~°∞— - ~åMÏÖò, â◊t) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ`À ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. PÜ«∞#∞fl ^Œi≈OKÕ xq∞`«ÎO XHõ Ñ≤zÛ ¢ã‘Î JHõ¯_»‰õΩ =zÛ JO^Œih ã¨`å~Ú™ÈÎOk. P"≥∞k =∞^èŒ∞~°ÉèÏ=O. `«~°K«∂ L^•º#QÆ$ǨÏOÖ’H˜ Ѩ~°∞ÔQ_»∞`«∂ =zÛ JO^Œih `Àã¨∞‰õΩO@∂ "≥o§ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’H˜ áÈ`«∞Ok. Éèí‰õΩÎÅ∞ P"≥∞#∞ H˘@ì_»O ‰õÄ_® [iyOk. HÍx JÖÏ ~å=_»O =∂„`«O P"≥∞ =∂#ÖË^Œ∞. â◊t: P"≥∞ Hõ#∞Hõ =∞m§ WHõ¯_»‰õΩ =¿ãÎ P"≥∞#∞ |Ü«∞@‰õΩ ÔQO\˜"Õ™êÎ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (HÍ~°∞}ºO`À): =^Œ∞Ì, =^Œ∞Ì, P"≥∞#∞ =¿ãÎ ~åx=fiO_çÖË. =∞m§ `«#O`«@ `å<Õ "≥o§áÈ`«∞Ok. ~åMÏÖò: "≥Ú^Œ\’¡ DÜ«∞# =^ŒÌ‰õΩ "Õˆ~ Z=~°~Ú<å =¿ãÎ <å‰õį_® Jã¨∂Ü«∞ HõeˆQk. HÍx `«~°∞"å`« DÜ«∞<Õ ^ŒÜ«∞K«∂Ñ≤ '=∞^Œ∞æ~°∞ N [QÆ^Œ∞æ~°∞— Jx ^Œi≈OѨ KÕâß~°∞. DÜ«∞# =zÛOk ˆH=ÅO =∞# HÀã¨O =∂„`«"Õ∞<å Uq∞\˜? â◊t: P =∂@ x["Õ∞. HÍx DÜ«∞#‰õΩ [|∞ƒ KÕã≤ L#flѨC_»∞ P"≥∞ =zÛ ZO^Œ∞‰õΩ JÖÏ W|ƒOk ÃÑ\Ïìe? P"≥∞`À ÃÑ^ŒÌ `«Å<˘Ñ≤Ê Jx JO^ŒiH˜ `≥eã≤O^Õ Hõ^•! ~åMÏÖò: =∞# =∞O^Œ~°O DÜ«∞#‰õΩ W|ƒOk Hõeyã¨∂Î<Õ L<åflO. =∞#=∞O`å ѨiѨÓ~°‚`«fiO á⁄O^•Hõ DÜ«∞# =^ŒÌ‰õΩ =KåÛ=∂ Uq∞\˜? =∞#O DÜ«∞#‰õΩ Hõ+¨ìO HõeyOK«ÖË^•? #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ "≥Ú^Œ\’¡ DÜ«∞#`À ZÖÏ „Ѩ=iÎOKÕ"å~°x? ZÖÏ "åkOKÕ"å~°x? â◊t: #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `å#∞ K≥Ñ≤Ê#^ŒO`å KÕã≤ K«∂Ñ≤OKÕ"å_»∞. ~åMÏÖò: _®II ã¨~å¯~ü ZÖÏ =∂\Ï¡_Õ"å_»x! JÖÏ J#∞‰õΩO>Ë Z=~°∂ x~ÀÌ+¨µÅ∞ HÍ^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (PáêºÜ«∞OQÍ, ~åMÏÖò`À): U"≥∞ÿ<å uO\Ï"å? ~åMÏÖò: WѨC_»∞ =^Œ∞Ì. `«~°∞"å`« uO\Ï#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ãã·QÆÅ∞ KÕã¨∂Î ''Éè’[#O WHõ¯_Õ KÕ™êÎ"å?—— Jx '=∞—#∞ J_çQÍ~°∞. ~åMÏÖò('=∞—`À): g∞~°∞ Éè’[#O WHõ¯_Õ K≥Ü«∞ºO_ç. DÜ«∞# K≥|∞`«∞<åfl~°∞ Hõ^•!

S^Õà§◊ ÉÏÅ∞_çÖÏ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ kQÆO|~°OQÍ Éè‰í Ωõ ÅÎ `À ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ≤zÛ ¢ã‘Î "Õ∞_» "≥∞>ˇ¡H˜¯ QÆk `«Å∞Ѩ٠=^ŒÌ xÅ|_çOk.

j N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – |∞^Œ∞ú_»∞ j

575

'=∞— ("≥∞Å¡QÍ, â◊t`À): P"≥∞#∞ #=∞™ê¯~°O KÕã≤ "≥o§á⁄=∞‡#∞. WѨC_»∞ Q˘_»= KÕÜ«∞_»O =Å¡ LѨÜ≥∂QÆO ÖË^Œ∞. â◊t P"≥∞#∞ „H˜O^Œ‰õΩ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ "≥àϧ_»∞. <Õ_»∞ ɡOQÍb ã¨O=`«û~åk. KåÖÏ=∞Ok Éèí‰õΩÎ~åO„_»∞ =KåÛ_»∞. "å~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ, âß~°^•^ÕqH˜ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß~°∞. "åiÖ’ |Å~å"£∞ É’ã¨∞ ÉèÏ~°º, =∞<À"≥∂ǨÏ<£ ÉèÏ~°º, ÉÏQ∑|*Ï~ü‰õΩ K≥Ok# „ÉÏǨχ}˜ ‰õÄ_® L<åfl~°∞. "åiÖ’ ѨÅ∞=Ù~°∞ `«=∞ Ñ≤Å¡Å#∞ `À_˘¯x =KåÛ~°∞.

H˘O`«=∞Ok Éèí‰õΩÎ~åO„_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å áê^•ÅÃÑ· ѨÙ=ÙfiÅ∞ ã¨=∞iÊOKå~°∞. `˘q∞‡k ÖËHõ Ѩk ã¨O=`«û~åÅ =Ü«∞ã¨∞û L#fl W^ŒÌ~°∞ ÉÏeHõÅ∞ H˘xfl áê@Å∞ áê_®~°∞. JO^Œ∞Ö’ XHõ áê@: q„âßOuÔH· "Õ∞=Ú qÅÑ≤Oz<å=Ú JHõ@ P q„âßOu ÅÉèíº"Õ∞ HÍ^Œ∞ Z@#∞O_ç =zÛu"≥Ú Z~°∞Hõ ÖË^Œ∞ Z@∞H˘@∞ìH˘x "Õ∞=Ú UÔQ^Œ=Ú ‰õÄ_»....

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, Ãã·QÆ KÕã¨∂Î ''=∞Ozk. g~°∞ J=∞‡ QÆ∞iOz áê_»∞`«∞<åfl~°∞—— J<åfl~°∞. ÉÏQ∑|*Ï~ü‰õΩ K≥Ok# „ÉÏǨχ}˜k ÉÏeHõ ã¨fiÉèÏ=O. P"≥∞#∞ áê_»=∞x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, ~åMÏÖò‰õΩ Ãã·QÆ KÕã≤ K≥ѨÊ=∞<åfl~°∞. „ÉÏǨχ}˜ áê@ áê_»∞`«∞O>Ë Éèí‰õΩÎÅ∞ #=fi™êQÍ~°∞. Éèí‰õΩÎ~åO„_»∞ „H˜O^Œ‰õΩ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. (#ˆ~O„^Œ∞x "≥·~åQƺO, "庉õΩÅ`«) ™êÜ«∞OHÍÅ ã¨=∞Ü«∞O. '=∞—, =∞iH˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ã¨g∞ѨOÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ֒ѨeH˜ =KåÛ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ JO@∂=Ù#fl@∞¡ X~°#∞O_ç fã≤# Y_»æOÖÏ J`«_»∞ JQÆ∞Ñ≤ã¨∞Î<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ã¨g∞ѨOÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. PÜ«∞#‰õΩ qxÑ≤OKÕÖÏ ¢ã‘ÎÅ q+¨Ü«∞"≥∞ÿ `«#‰õΩ#fl q~°H˜Îx =ºHõÎO KÕâß_»∞. ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~° =∂~°æOÖ’ ¢ã‘ÎÅ∞ ZÖÏ\˜ J_»¤O‰õΩÖ’ Éèí‰õΩÎʼnõΩ K≥áêÊ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ UO =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. =∞ø#OQÍ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ K≥¿ÑÊk q<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ H˘#™êyOKå_»∞: ''<å‰õΩ âßOu HÍ"åe. <å‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ‰õÄ_® JHõ¯ ˆ~¡^Œ∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«^ÕHõOQÍ #ˆ~O„^Œ∞_ç =OHõ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞^茺=∞^茺֒ 'ã¨`«ºO *Ï˝# =∞#O`«"£∞— JO@∞<åfl_»∞. ã¨=∞Ü«∞O ~å„u Zxq∞k QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. PÜ«∞#‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ H˘O`«=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞ <ÕÅg∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«# PѶ‘ã¨∞#∞O_ç =KåÛ_»∞. J`«_ç KÕuÖ’ <åÅ∞QÆ∞ Hõ=∞ÖÏ Ñ¨à◊√§, Ô~O_»∞ ѨÙ=ÙfiÅ =∂ÅÅ∞ L<åfl~Ú. Éèí‰õΩÎÅ =OHõ, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =OHõ J`«_»∞ =∂iÛ =∂iÛ K«∂âß_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ PÜ«∞#‰õΩ `«# QÀ_»∞#O`å "≥à◊§É’ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

576

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ ('=∞— `«k`«~°∞Å =OHõ K«∂ã¨∂Î): PѶ‘ã¨∞ Ѩx#O`å ѨÓiÎ KÕã¨∞H˘x =ã¨∞Î<åfl#∞.

XˆH ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ô~O_»∞ Ѩ_»=ÅÃÑ·# HÍà◊√§ ÃÑ@ì_»O ZO`«=~°‰õΩ =∞Ozk Jx `«ÅKå#∞.

JO^Œ∞ˆH, =ÚO^Œ∞QÍ <å Ѩ#∞Åxfl\˜h =ÚyOK«∞H˘x WHõ¯_»‰õΩ =KåÛ#∞. W"åà◊ ã¨O=`«û~°OÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ ~ÀA, ÃÑQ· Í =∞OQÆà"◊ å~°O. [QÆ[#˚ xx P~åkèOK«_®xH˜ â◊√Éèkí #O. HÍx <Õ#∞ HÍmѶ∂¨ \ò‰Ωõ "≥à◊§ÖË^Œ∞. Z=Ô~·`Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ HÍmÜ≥∂, Z=Ô~·`Õ HÍmx ‰õ∆Ω}‚OQÍ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~À PÜ«∞#∞fl K«∂¿ãÎ KåÅ∞ J#∞‰õΩ<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #"åfi~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞: QÆ∞~°∞=Ù#∞ HÍh, ÖËHõ ™ê^èŒ∞=Ù#∞ HÍh ^Œi≈OKÕ @ѨC_»∞ Ѷ¨ÅѨÙëêÊÅ∞ fã¨∞‰õΩ "≥àϧÅx K≥|∞`«∞O\Ï~°∞. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ g\˜x fã¨∞‰õΩ =KåÛ#∞....(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À) <Õ#∞ D _»|∞ƒ#O`å g∞ HÀã¨"Õ∞ "≥zÛã¨∞Î<åfl#∞. <å =∞#ÃãûÖÏO\˜^À ÉèíQÆ=O`«∞_çˆH Z~°∞Hõ. XHõ¯ ÃÑ·™ê Y~°∞Û ÃÑ\ÏìÅ<åfl ‰õÄ_® H˘O`«=∞Ok KåÖÏ ÉÏ^èÑŒ _¨ áç È`å~°∞. =∞iH˘O^Œ~∞° "≥~Úº ~°∂áêÜ«∞Å~Ú<å 㨈~, U=∂„`«O ã¨OHÀK«O ÖˉõΩO_® Y~°∞Û ÃÑ_»`å~°∞. Éèí‰õΩÎ_ç PO`«~°OyHõ „¿Ñ=∞#∞ QÍOz P`«_»∞ ã¨=∞iÊOKÕ^•xx ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã‘fiHõi™êÎ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_ç`À ''#∞=Ùfi K≥Ñ≤ÊOk x["Õ∞—— JO@∂ `«Å Táê~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞: x#fl <Õ#∞ WHõ¯_»‰õΩ ~åÖËHõáÈÜ«∂#∞. x#fl, ã¨O=`«û~°OÖ’ z=i ~ÀA Hõ^•! g∞ Ѩ\Ïxfl ѨÙ=ÙfiÅ`À JÅOHõiOKå#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, '=∞— ‰õΩ Ãã·QÆ KÕã¨∂Î ''PǨ! ZO`«\ ˜ ÉèíH˜Î!—— J<åfl~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ WHõ¯_»‰õΩ =KÕÛ@ѨC_»∞ D Ô~O_»∞ =∂ÅÅ#∞ <åÅ∞QÆ∞ J}ÏʼnõΩ H˘<åfl#∞. ^•^•Ñ¨ÙQÍ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.

HÍà◊√§ XuÎ, Ñ≤^ŒÑ¨ qã¨~°=∞x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞—‰õΩ K≥áêÊ~°∞.

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO ysâò „ѨÉèí$`«∞Å`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ â◊√„Hõ"å~°O, U„ÃÑÖò 16, 1886

HÍjѨÓ~ü L^•º# QÆ$ǨÏOÖ’x HÍeÉÏ@Å#∞, =$H∆ÍÅ#∞, H˘Å#∞Ö’x h\˜x `«# j`«Å H˜~°}ÏÅ`À =ÚOK≥`«∞Î`«∂ K«O„^Œ∞_»∞ HÍOu=O`«OQÍ „ѨHÍt ã¨∞Î<åfl_»∞. ysâò, '=∞—, ÖÏ@∂, =∞iH˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ H˘Å#∞Ö’H˜ "≥àı§ "≥∞@¡ =^ŒÌ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. WÅ∞¡, H˘Å#∞‰õΩ ѨtÛ=∞OQÍ LOk. Ô~O_»= JO`«ã¨∞ÎÖ’x ~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’ nѨO "≥Å∞QÆ∞`ÀOk. PÜ«∞# =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. QÆkÖ’ ѨÅ∞=Ù~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ L<åfl~°∞. (ysâò, '=∞—Å ã¨OÉèÏ+¨}) HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« ysâò, '=∞—Å∞ `À@ ÉÏ@Ö’ ѨKå~°∞¡ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. '=∞—: PǨ! D K«O„^ŒHÍOu ZO`« =∞<ÀǨÏ~°OQÍ LOk! J<åkQÍ „ѨHõ$u xÜ«∞=∂Å∞ J"Õ #_»∞ã¨∞Î#fl@∞¡<åfl~Ú. ysâò: P ã¨OQÆu hÔHÖÏ `≥Å∞ã¨∞?

j N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – |∞^Œ∞ú_»∞ j

577

'=∞—: „ѨHõ$u xÜ«∞=∂Å∞ =∂~°=Ù. >ˇe™È¯Ñ¨Ù ^•fi~å H˘`«Î #Hõ∆„`åÅ#∞ áêâßÛ`«º âßG"Õ`«ÎÅ∞ Hõ#∞Q˘O@∞<åfl~°∞. K«O„^Œ∞x g∞^Œ Ѩ~°fi`åÅ∞ ‰õÄ_® LO_»_»O "å~°∞ K«∂âß~°∞. ysâò: JÖÏ Jx YzÛ`«OQÍ K≥ѨÊÖË=Ú. "å\˜x #=∂‡ÅO>Ë Hõ+¨ìO. '=∞—: ZO^Œ∞‰õΩ? >ˇe™È¯Ñ¨Ù ^•fi~å "å~°∞ P Ѩ~°fi`åÅ∞ K«∂âß~°∞. ysâò: "åi ѨijÅ# ã¨Ô~·#^Õ#x ZÖÏ K≥ѨÊQÆÅ=Ù? XHõ"Õà◊ Éèí∂q∞H˜, K«O„^Œ∞xH˜ =∞^茺 =∞ˆ~"≥·<å L<åflÜ«∞#∞HÀ. HÍOu "å\˜QÆ∞O_® „Ѩã¨iOK«_»O =¸ÅOQÍ JÖÏ HõxÑ≤Oz LO_»=K«∞Û ##∞HÀ=K«∞Û Hõ^•! (ysâò, ÖÏ@∂, '=∞—, ÉÏ|∂~å"£∞, x~°O[<£, ~åMÏÖò „ѨÉèí$`«∞Å`À) #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò, x~°O[<£, â◊~`° ,ü â◊t, ÉÏ|∂~å"£∞, HÍm, Ü≥∂w<£, ÖÏ@∂, =∞iH˘O^Œ~∞° Ü«Ú=Éèí‰õΩÎÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ã¨Ñ¨~°ºÅ∞ KÕ¿ã xq∞`«ÎO JHõ¯_Õ L^•º# QÆ$ǨÏOÖ’<Õ LO@∞<åfl~°∞.

D ~ÀA ™êÜ«∞O„`«O #ˆ~O„^Œ∞_»∞, HÍm, `å~°H± ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ "≥àϧ~°∞. D ~å„u JO`å "å~°∞ ѨOK«=\˜Ö’ ^蕺#O KÕã¨∂Î QÆ_»Ñ¨^ŒeKå~°∞. ysâò, ÖÏ@∂, '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’H˜ "≥àϧ~°∞. PÜ«∞# =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. â◊t, =∞i^Œ~Ì ∞° Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ PÜ«∞#‰õΩ ã¨Ñ~¨ º° Å∞ KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. ÉÏ|∂~å"£∞, x~°O[<£, ~åMÏÖòÅ∞ ‰õÄ_® QÆkÖ’H˜ =KåÛ~°∞. Jk qâßÅ"≥∞ÿ# QÆk. H˘xfl B+¨^è•Å∞, HÍ=Åã≤# `«H˜¯# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞OKåxH˜ ^ŒQÆæ~°QÍ L<åfl~Ú. QÆkH˜ L`«Î~° kâ◊QÍ L#fl ^•fi~°O QÆ∞O_® Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆkÖ’H˜ ~åHõáÈHõÅ∞ ™êyã¨∞ÎO\Ï~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ~å„`«O`å ã¨Ñ¨~°ºÅ∞ KÕÜ«∞=Åã≤ LO_»_»O`À Éèí‰õΩÎÅ∞ =O`«∞Å"åsQÍ PÜ«∞##∞ ¿ãqã¨∞Î<åfl~°∞. PÜ«∞#∞fl ¿ãqã¨∞Î#fl Éèí‰õΩÎ_»∞ PÜ«∞# =∞OKåxH˜ ^À=∞`≥~°#∞ Hõ\ ˜ì „H˜O^Œ KåѨg∞^Œ<Õ Ñ¨_∞» H˘O\Ï_»∞, ÖˉΩõ O>Ë ~å„`«O`å "Õ∞ÖÁ¯x LO\Ï_»∞. "åºkè HÍ~°}OQÍ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ Ju ã¨fiÅÊOQÍ x„^Œ Ѩ_∞» `ÀOk. JO^Œ∞=Å# PÜ«∞#∞fl ¿ãqã¨∞#Î fl Éè‰í Ωõ _Î ∞» ‰õÄ_® "Õ∞ÖÁ¯<Õ LO\Ï_»∞. <Õ_»∞ PÜ«∞# Ѩiã≤÷u HÍã¨Î `ÕeQÍæ LOk. Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}Ï=∞OKÕã≤ <ÕÅ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. nѨO ^ŒQ~æÆ Q° Í fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x PÜ«∞# '=∞—‰õΩ K≥áêÊ~°∞. `«~∞° "å`« ysâò#∞ PáêºÜ«∞OQÍ Ñ¨ÅHõiOKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ysâò`À): U=∞Ü«∂º! ÉÏQÆ∞<åfl"å? (ÖÏ@∞`À) W`«x HÀã¨O á⁄Q͉õΩ ã≤^ŒúO K≥~Úº, `åO|∂ÅO ‰õÄ_® W=Ùfi.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~∞° "å`« N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ysâò‰Ωõ H˘xfl u#∞|O_®~åÅ∞ ‰õÄ_® W=fi=∞x ÖÏ@∂‰õΩ K≥áêÊ~°∞. Jq fã¨∞‰õΩ~å=_®xH˜ XHõ =ºH˜Î ^Œ∞HÍ}ÏxH˜ "≥àϧ_»x ÖÏ@∂ |^Œ∞eKåÛ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. XHõ Éè‰í Ωõ _Î ∞» PÜ«∞#‰õΩ H˘xfl ѨÓÅ =∂ÅÅ∞ ã¨=∞iÊOKå_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "å\˜x XH˘¯Hõ¯\˜QÍ `«=∞ "≥∞_»Ö’ ^èŒiOKå~°∞. PÜ«∞# ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ P Éè í Q Æ = O`« ∞ _Õ q~ålÅ∞¡ ` « ∞ <åfl_» ∞ Hõ ^ •! JO^Œ ∞ KÕ ` « < Õ PÜ« ∞ # P Éè í Q Æ = O`« ∞ }˜ ‚ WÖÏ P~åkèã¨∞Î#fl@∞¡<åfl~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ x"≥fi~°áê@∞`À PÜ«∞#"≥·¿Ñ K«∂ã¨∂Î L<åfl~°∞. `«=∞ "≥∞_»Ö’ #∞O_ç Ô~O_»∞ =∂ÅÅ#∞ fã≤ PÜ«∞# "å\˜x ysâò‰õΩ WKåÛ~°∞.

578

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞^茺 =∞^茺֒ u#∞|O_®~åÅ∞ =KåÛÜ«∂ Jx J_»∞QÆ∞`«∂<Õ L<åfl~°∞. '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ qã¨∞~°∞`«∞<åfl_»∞. =∞OK«O g∞^Œ XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ ã¨=∞iÊOz# K«O^Œ#Ѩ٠qã¨#Hõ„~° LOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ^•xx '=∞—‰õΩ WKåÛ~°∞. '=∞— ^•x`À qã¨~°™êQÍ_»∞. '=∞—‰õΩ ‰õÄ_® PÜ«∞# Ô~O_»∞ =∂ÅÅ∞ WKåÛ~°∞.

U_®k#fl~° „H˜`«O '=∞— ‰õΩ=∂~°∞_»∞ =∞~°}˜OKå_»∞. J`«_çH˜ U_»∞ ÖËHõ Zxq∞k ã¨O=`«û~åÅ =Ü«∞ã¨∞û LO_»=K«∞Û. P JÉσ~Ú N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ Z<Àfl™ê~°∞¡ Éèí‰õΩÎÅ`À áê@∞ H©~°Î<å#O^ŒOÖ’ L#‡`«∞ÎÖˇ· LO_»QÍ ^Œi≈OKå_»∞. ÖÏ@∂ ^•xx QÆ∞iOz N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ K≥|∞`«∞<åfl_»∞. ÖÏ@∂: =∞~°}˜Oz# P ‰õΩ=∂~°∞_ç ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ K«∂ã≤ QÆ`«~å„u DÜ«∞# ('=∞—) aQÆæ~°QÍ ~ÀkOKå~°∞. DÜ«∞# ÉèÏ~°º ‰õÄ_® Ѩل`«â’HõO`À ^•^•Ñ¨Ù Ñ≤zÛ^Õ J~ÚáÈ~ÚOk. XHÀ¯™êi P"≥∞ `«H˜¯# Ñ≤Å¡Å#∞ H˘_»∞`«∞O@∞Ok. JѨC_»Ñ¨C_»∞ DÜ«∞# ~å„uà◊√§ WHõ¯_Õ |㨠KÕã¨∞ÎO\Ï~°#fl q+¨Ü«∞"≥∞ÿ P"≥∞ WO\’¡ ÃÑ^ŒÌ Q˘_»"Õ ã¨$+≤ìã¨∞ÎOk. D ã¨OQÆu qx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ qKå~°Ñ¨_ç#@∞ì<åfl~°∞, Ug∞ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. ysâò: JO^Œ∞Ö’ Pâ◊Û~°º"Õ∞g∞ ÖË^∞Œ . NHõ$+¨µ_‚ #ç ∞O_ç w`ÀѨ^âÕ O◊ á⁄O^•Hõ ‰õÄ_® Jaè=∞#∞º_»∞ =∞~°}˜OKå_»#fl ^Œ∞óYO`À J~°∞˚#∞_»∞ =¸~°ÛùáÈÜ«∂_»∞.

WO`«Ö’ ysâò HÀã¨O u#∞|O_®~åÅ∞ =KåÛ~Ú. "å\˜x ÉÏ~å#QÆ~üÖ’x á¶êQÆ∂ ^Œ∞HÍ}O #∞O_ç fã¨∞‰õΩ =KåÛ~°∞. HõKÀsÅ∞, ѨÓsÅ∞, q∞~îå~ÚÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ H˘kÌQÍ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩx `«H˜¯#^ŒO`å ysâò‰õΩ `«=∞ KÕ`«∞Å`À WKåÛ~°∞. ysâò "å\˜x =∞Ǩ„Ѩ™ê^ŒOQÍ ã‘fiHõiOKå_»∞. J`«_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =ÚO^Œ∞ ‰õÄ~°∞Ûx "å\˜x u#™êQÍ_»∞. J`«_çH˜ =∞Ozh~°∞ HÍ=Åã≤ =zÛOk. QÆkÖ’ PˆQflÜ«∞ =¸Å# XHõ ‰õÄ*Ï LOk. Jk U„ÃÑÖò =∂ã¨O, KåÖÏ "Õ_çQÍ LOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''WHõ¯_» =∞Oz h~°∞ LOk—— J<åfl~°∞. ÖËz xÅ|_»_®xH˜ ‰õÄ_® â◊H˜Î ÖË#O`«QÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "åºkè`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. =∞i Éèí‰õΩÎÅ∞ xâıÛ+¨µìÖˇ· K«∂ã¨∞Î#fl^Õq∞\˜? PÜ«∞# =∞OK«O ky ‰õÄ*Ï "≥·Ñ¨ÙQÍ "≥àϧ~°∞. S^Õà◊§ ÉÏÅ∞_çÖÏ kQÆO|~°OQÍ L<åfl~°∞. `«=∞O`«@ `å"Õ∞ ‰õÄ*ÏÖ’#∞O_ç h\˜x QÍ¡ã¨∞Ö’H˜ áÈâß~°∞. Éèí‰õΩÎʼnõΩ âßfi㨠PyáÈ~Ú#O`« Ѩ<≥·Ok. PÜ«∞# XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ K«∞Hõ¯Å h\˜x J~°KÕuÖ’ áÈã¨∞H˘x Jk K«Å¡QÍ LO^• ÖË^• Jx K«∂âß~°∞. Jk =∞s JO`« K«Å¡QÍ ÖË^Œ∞. HÍx UO KÕÜ«∞_»O? JHõ¯_» "Õˆ~ h~°∞ ÖË^Œ∞. z=~°‰õΩ J~Ú+¨ìOQÍ<Õ ysâò‰õΩ J^Õ h\˜x WKåÛ~°∞. ysâò, u#∞|O_®~åÅ∞ uO@∞<åfl_»∞. #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. '=∞—, N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ qã¨∞~°∞`«∞<åfl_»∞. (ã¨O™ê~°OÖ’ ÉèíQÆ=„`åÊÑ≤ÎH˜ =∂~°æO) ysâò (N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ `À): ^Õ"OÕ „^ŒÉÏ|∞ ã¨O™ê~°O Ѩi`«ºlOK«_®xH˜ xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. "åºkè HÍ~°}OQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Z‰õΩ¯=QÍ =∂\Ï¡_»ÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞. Ãã·QÆÅ ^•fi~å ''=∞i P`«_ç ÉèÏ~åº a_»¤Å‰õΩ uO_ç Z=~°∞ ÃÑ_»`å~°∞?—— Jx ysâò#∞ J_çQÍ~°∞.

j N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – |∞^Œ∞ú_»∞ j

579

ysâò: <å‰õΩ `≥eÜ«∞^ŒO_ô. q∞ye# Éèí‰õΩÎÅ∞ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞. u#∞|O_®~åÅ∞ uO@∂ ysâò =∞m§ =∂\Ï¡_»™êQÍ_»∞. ysâò: Jk 㨈~ HÍh =∞Ǩâ◊Ü«∂, Uk =∞Oz^ŒO\Ï~°∞? =∞#ã¨∞ûÖ’ =º^èŒ <˘O^Œ∞`«∂ ã¨O™ê~åxfl `«ºlOK«@=∂ ÖËHõ ã¨O™ê~°OÖ’<Õ LO@∂ ÉèíQÆ=zÛO`«# KÕÜ«∞_»=∂?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): w`«Ö’ K«^Œ=ÖË^•? Pã¨H˜Î~°Ç≤Ï`«∞Öˇ· ã¨O™ê~°OÖ’ LO@∂ Hõ~°‡Å∞ KÕ¿ãÎ, ã¨~°fiO q∞^äÕº Jx *Ï˝#O á⁄O^•Hõ ã¨O™ê~°OÖ’ L#fl@¡~Ú`Õ Ü«∞^ä•~°÷OQÍ á⁄O^Œ=K«∞Û. ''=∞#ã¨∞ûÖ’ =º^èŒ <˘O^Œ∞`«∂ `«ºlOKÕ "å~°∞ Ç‘Ï#„âı}˜H˜ K≥Ok#"å~°∞. QÍ~°›ã¨ ÷ ºOÖ’ L#fl *Ï˝x ZÖÏO\˜ "å_À `≥Å∞™ê? J`«_»∞ QÍA`À KÕã≤# WO\’¡ x=ã≤OKÕ =ºH˜Î ÖÏO\˜"å_»∞. J`«_»∞ ֒ѨÖÏ, |Ü«∞\Ï ‰õÄ_® K«∂_»QÆÅ_»∞.—— QÆkÖ’ xâ◊≈|ÌO <≥ÅH˘Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): HõKÀsÅ∞ "Õ_çQÍ, ~°∞zQÍ L<åfl~Ú. '=∞— (ysâò`À): á¶êQÆ∂ ^Œ∂HÍ}O#∞O_ç `≥zÛ#q Hõ^•! Jk ÉÏQÍ ¿Ñ~°∞ "≥∂ã≤# ^Œ∞HÍ}O. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): J=Ù#∞ ¿Ñ~°∞"≥∂ã≤# ^Œ∞HÍ}O. ysâò(#=Ùfi`«∂): HõKÀsÅ∞ x[OQÍ<Õ ÉÏQÆ∞<åfl~Ú.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ѨÓsÅ∞ LO_»x=ÙfiÖË. HõKÀsÅ∞ u#∞. ('=∞—`À) HÍx HõKÀsÅ∞ ~å[ã≤Hõ PǨ~°O ã¨∞=∂! (ã¨O™ê~°∞Å =∞#ã¨∞û, ã¨<åflºã¨∞Å =∞#ã¨∞ûÅ =∞^茺 =º`åºã¨O) ysâò (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): =∞Ǩâ◊Ü«∂, <å =∞#ã¨∞û „Ѩã¨∞Î`«O L#fl`« ã≤÷uÖ’ LOk. =∞m§, JO`«Ö’<Õ Jk kQÆ*Ïi áÈ`«∞O^≥O^Œ∞‰õx?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ã¨O™ê~°OÖ’ L#flѨC_»∞ JÖψQ J=Ù`«∞Ok. QÆ$ǨÏã¨∞÷x =∞#ã¨∞û XHÀ¯™êi L#fl`« ã≤÷uÖ’ LO@∞Ok, =∞m§ x=∞fl™ê÷~ÚH˜ kyáÈ`«∞Ok. J`«_»∞ XHÀ¯™êi J`«ºO`« ÉèíH˜Îx Hõey LO\Ï_»∞. =∞~À™êi, P ÉèíH˜Î `«QÆ∞æ=ÚYO Ѩ_»∞`«∞Ok. J`«_»∞ HÍq∞h HÍOK«<åÅ #_»∞=∞ x=ã≤OK« =Åã≤ LO@∞Ok Hõ^• – JO^Œ∞ˆH JÖÏ J=Ù`«∞Ok. QÆ$ǨÏã¨∞÷ XHÀ¯™êi ÉèíQÆ=zÛO`«# KÕ™êÎ_»∞, ÉèíQÆ=<åfl=∂xfl LK«Ûi™êÎ_»∞. =∞m§, XHÀ¯™êi =∞#ã¨∞û#∞ HÍq∞h HÍOK«<åÅÃÑ· ÅQÆflO KÕã≤ LO\Ï_»∞.Wk DQÆÖÏQÆ J#fl=∂@. DQÆ XHÀ¯™êi q∞~îå~Ú g∞^Œ „"åÅ∞`«∞Ok, =∞~À™êi „‰õΩà◊√§`«∞#fl ѨÙO_»∞ g∞^Œ<À ÖËHõ =∞ÅO g∞^Œ<À „"åÅ∞`«∞Ok. ''HÍx ã¨<åfl ºã¨∞Å q+¨Ü«∞O "Õ~°∞. "å~°∞ =∞#ã¨∞û# HÍq∞h HÍOK«<åÅ #∞O_ç LѨã¨OǨÏiOK«∞‰õΩx ^•xx ˆH=ÅO ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ·<Õ ÅQÆflO KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. "å~°∞ ˆH=ÅO ÉèíQÆ=`ü ~°™êxfl áê#O KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. x["≥∞ÿ# `åºyH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«Ñ¨Ê J#º"≥∞ÿ#^Õn ~°∞zOK«^Œ∞. Ö∫H˜Hõ ã¨OÉèÏ+¨}Å∞ [iˆQ KÀ@∞ #∞O_ç J`«_»∞ ÖËz "≥o§áÈ`å_»∞. J`«_»∞ ˆH=ÅO ÉèíQÆ=¢`«Êã¨OQÍÅ∞ =∂„`«"Õ∞ qO\Ï_»∞. x["≥∞ÿ# `åºy ÉèíQÆ=`ü q+¨Ü«∂Å∞ `«Ñ¨Ê "Õˆ~ Ug∞ =∂\Ï¡_»<Õ =∂\Ï¡_»_»∞.

580

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''`Õ<≥\ ©QÆÅ∞ ˆH=ÅO ѨÙ=ÙfiÅ g∞^Œ<Õ „"åÅ∞`å~Ú, =∞Hõ~°O^•xfl „QÀÅ∞`å~Ú. "å\˜H˜ "Õˆ~ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ Ug ~°∞zOK«=Ù.—— ysâò KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞HÀ¯_®xH˜ =™ê~åÖ’H˜ "≥àϧ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): ÉèíQÆ=O`«∞_ç J#∞„QÆǨÏO HÍ"åe. JѨC_Õ =∞#ã¨∞û PÜ«∞# g∞^Œ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ xÅ∞ã¨∞ÎOk. ''Jk㨈~, ysâò HõKÀsÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ u<Õâß_»∞. W"åà◊ WHõ Ug∞ u#=^ŒÌx J`«_çH˜ K≥ѨC.——

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO "≥·n ÉèíH˜Î - ÉèíH˜Î L<å‡^ŒO ysâò QÆkÖ’H˜ uiy=zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =ÚO^Œ∞ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. J`«_»∞ `åO|∂ÅO #=ÚÅ∞`«∞<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ysâò`À): ~åMÏÖò „Ѩã¨∞Î`«O Uk =∞Ozk Uk HÍ^Œ∞, Uk ã¨`«ºO Uk Jã¨`«ºO J#fl q+¨Ü«∞O J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. J`«_»∞ `«# ‰õΩ@∞O|O`À x=ã≤ã¨∞Î<åfl_»#fl =∂@ x["Õ∞† HÍx Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O Uq∞\’ J`«_»∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ Ziy L<åfl_»∞. J`«_çH˜ ÉèÏ~°º LOk, ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ‰õÄ_® [x‡OKå_»∞. HÍ# W^ŒO`å q∞^䌺 Jh, Jx`«º=∞h J`«_çH˜ `Õ@`≥Å¡"≥∞ÿ áÈ~ÚOk. ~åMÏÖò Z#fl\˜H© ã¨O™ê~°OÖ’ z‰õΩ¯=_»_»∞. ''J`«_»∞ |∞~°^Œ KÕѨ =O\˜"å_»∞. P KÕѨ |∞~°^ŒÖ’<Õ =ã≤ã¨∞ÎO@∞Ok HÍx ^•x â◊s~åxH˜ |∞~°^Œ =∞~°Hõ ‰õÄ_® Ѩ_»^Œ∞.—— (ysâò qâßfiã¨O - g∞ q+¨Ü«∞OÖ’ ZÖÏO\˜ xÜ«∞=∞=¸ =iÎOK«^Œ∞!) ysâò: =∞Ǩâ◊Ü«∂! <å‰õΩ W=hfl J~°÷O HÍ=Ù. g∞~°∞ `«ÅK«∞‰õΩO>Ë JO^Œih xi¡Ñ¨ÙÎÅ∞QÍ, Ѩiâ◊√^Œ∞úÅ∞QÍ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. ã¨O™ê~°∞Å#∞, ã¨<åfl ºã¨∞Å#∞ JO^Œih g∞~°∞ L^ŒúiOK«QÆÅ~°∞. =∞ÅÜ«∞=∂~°∞`«O gz#ѨC_»∞ =$H∆ÍÅhfl K«O^Œ# =$H∆ÍÅ∞QÍ =∂iáÈ`å~Ú.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J~Ú`Õ P =$H∆ÍÅÖ’ ™ê~°Ñ¨^•~°÷O ÖË#@¡~Ú`Õ Jq K«O^Œ#OQÍ =∂~°=Ù.

L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ „ѨuÎ K≥@∞ì – WOHÍ =∞iH˘xfl K≥@∞¡ L<åfl~Ú, Jq K«O^Œ#OQÍ =∂~°=Ù. ysâò: P =∂@ <Õ#∞ Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: HÍx, xÜ«∞=∞O JÖÏ LOk. ysâò: g∞ q+¨Ü«∞OÖ’ ZÖÏO\˜ xÜ«∞=∞=¸ =iÎOK«^Œ∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ D ã¨OÉèÏ+¨}#∞ x"≥fi~°É’~Ú qO@∞<åfl~°∞. =∞^茺 =∞^茺֒ '=∞— qã¨#Hõ„~° gK«_»O ‰õÄ_® =∞~°záÈ`«∞<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, Jk x["Õ∞ HÍ=K«∞Û. ÉèíH˜Î"åÇ≤Ïx á⁄Oy „Ѩ=Ç≤Ï ã¨∞Î#flѨC_»∞ K«∞@∞ì „Ñ¨Hõ¯Å L#fl Éèí∂q∞ Ü«∂=`«∞Î "≥^Œ∞~°∞QÆ_» Ö’`«∞ h\˜Ö’ =Úxy áÈ`«∞Ok. XHõ =ºH˜ÎH˜ ÉèíH˜Î L<å‡^ŒO Hõey#ѨC_»∞ J`«_»∞ "Õ^Œ q^èŒ∞Å#∞ áê\˜OK«_»∞. ѨÓ[ HÀã¨O ^Œ∂~åfi„QÍ™êxfl HÀ™êÎ_»∞ HÍx ^•xx â◊√„ÉèOí K≥Ü∞« º_»∞. KÕuH˜ Uk JOk`Õ Jk fã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. `«∞Åã≤Ñ„¨ `åÅ#∞ HÀ¿ã@ѨC_»∞ 'Ѩ@ Ѩ@— =∞O@∂ H˘=∞‡Å∞ ‰õÄ_® qiKÕ™êÎ_»∞. PǨ! <å‰õΩ ZÖÏO\˜ ã≤÷`«∞Å∞ HõeQÍÜ«∞x!

j N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – |∞^Œ∞ú_»∞ j

581

('=∞—`À) ''ÉèíH˜Î JÅ=_ç#ѨC_»∞ =∞ˆ~g∞ J=ã¨~°O LO_»^Œ∞.—— '=∞—: J=Ù#O_ç. (~å=∂=`å~°O, Hõ$ëê‚=`å~°O - ã‘`«, ~å^èŒ) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ U^À XHõ¯ ÉèÏ"å<Õfl ã≤÷~°OQÍ JÅ=~°K«∞ HÀ"åe. ~å=∂=`å~°OÖ’ âßO`«, ^•ã¨º, "å`«ûź, ã¨Yº "≥Ú^ŒÖˇ·# ÉèÏ"åÅhfl LO_Õq. Hõ$ëê‚=`å~°OÖ’ J=hfl LO_Õq, "å\˜H˜ `À_»∞QÍ =∞^èŒ∞~°ÉèÏ=O ‰õÄ_® LOk. ''~å^è•^Õq, NHõ$+¨µ‚x Ѩ@¡ =∞^èŒ∞~° ÉèÏ"åxfl Hõey LO_Õk† Jk HÍÅÊxHõ "≥∞ÿ# „¿Ñ=∞.

HÍx ã‘`« q+¨Ü«∞OÖ’ Jk Éèí~°Î Ѩ@¡ Ѩu„=`« Hõey LO_Õ â◊√^Œú „¿Ñ=∞. ^•<À¡ ZÖÏO\˜ J#ºÉèÏ==¸ ÖË^Œ∞. ''HÍx W^ŒO`å ÉèíQÆ=O`«∞x bÖË. "Õˆ~fi~°∞ HÍÖÏʼnõΩ J#∞QÆ∞}OQÍ PÜ«∞# "Õˆ~fi~°∞ ÉèÏ"åÅ#∞ „Ѩ^Œi≈ã¨∞ÎO\Ï_»∞.—— (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - áêw¡) q[Üü∞Hõ$+¨‚ QÀ™êfiq∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ^Œ~°≈<å~°÷O ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O "≥àı§@ѨC_»∞ J`«_ç`À áê@∞ XHõ =∞u K«eOz# ¢ã‘Î ‰õÄ_® "≥àı§k. P"≥∞ HÍm =∂`« QÆ∞iOz# áê@Å∞ áê_ç N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ qxÑ≤OKÕk, „|Ǩχ ã¨=∂[ w`åÅ∞ ‰õÄ_® áê_Õk. „Ѩã¨∞Î`«O P"≥∞ `«~°K«∂ HÍjѨÙ~ü L^•º# QÆ$ǨxH˜ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OKåÅx ÃÑ^ŒÌQÍ Q˘_»= KÕã¨∂Î LOk. P"≥∞#∞ ^Œ∂~°OQÍ LOK«_®xH˜ Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨~°fi^• J„Ѩ=∞`«Î`«`À LO_»=Åã≤ =™ÈÎOk. P"≥∞#∞ 'áêw¡—(JO>Ë, Ñ≤zÛ ¢ã‘Î Jx J~°÷O) Jx Ñ≤Å∞ã¨∞ÎO\Ï~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ysâò `«k`«~°∞Å`À): áêw¡ =∞^èŒ∞~° ÉèÏ"åxfl PáêkOK«∞‰õΩx LOk. QÆ`«OÖ’ XHõ™êi P"≥∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ =zÛOk† L#fl@∞ìO_ç U_»fi_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜ìOk. 'ZO^Œ∞‰õΩ U_»∞ã¨∞Î<åfl=Ù?— Jx <Õ#∞ J_çˆQã¨iH˜ '<å‰õΩ `«Å<˘Ñ≤Ê "Õ™ÈÎOk— Jx |^Œ∞ezÛOk. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) =∞~À <å_»∞ <Õ#∞ Éè’[<åxH˜ ‰õÄ~°∞Û#flѨC_»∞ P"≥∞ JHõ¯_»‰õΩ =zÛOk. ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ 'g∞~°∞ <åѨ@¡ ^ŒÜ«∞ K«∂Ñ≤OK«~å?— Jx J_çyOk. P"≥∞ L^ÕÌâ◊O Uq∞\’ JѨC_»∞ <å‰õΩ `≥eÜ«∞^•Ü≥∞. <å =∞@∞‰õΩ <Õ#∞ Éè’[#O KÕã¨∞Î<åfl#∞. =∞m§ P"≥∞ 'g∞~°∞ ##∞fl =∂#ã≤HõOQÍ ZO^Œ∞‰õΩ <≥\ ˜ì"Õâß~°∞?— JOk. 'h ÉèÏ=O Uq∞\˜?— Jx P"≥∞#∞ J_çQÍ#∞. =∞^èŒ∞~° ÉèÏ==∞x P"≥∞ ã¨=∂^è•#q∞zÛOk. <Õ#∞ 'FÇπÏ! <åk =∂`«$ÉèÏ=O. ¢ã‘ÎÅ #O^Œih <Õ#∞ [QÆ<å‡`«$ ã¨fi~°∂Ñ≤}∞Å∞QÍ<Õ ÉèÏq™êÎ#∞. ¢ã‘ÎÅO^Œ~°∂ <å‰õΩ `«Å∞¡ÖË— J<åfl#∞. P"≥∞ 'J^ŒO`å <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞— JOk. JѨC_»∞ <Õ#∞ ~å"£∞ÖÏÖò#∞ Ñ≤Å∞ã¨∂Î WÖÏ J<åfl#∞: 'Jˆ~ ~å"£∞ÖÏÖò! D"≥∞ ''=∂#ã≤HõOQÍ <≥\ ˜ì"ÕÜ«∞_»O—— JO@∂ U^À JO\’Ok. #∞=Ùfi =zÛ HÍã¨Î q#∞!— WѨÊ\˜H˜ ‰õÄ_® P"≥∞ WOHÍ J^Õ ÉèÏ=OÖ’<Õ LOk. ysâò: P áêw¡ x[OQÍ<Õ ^èŒ#∞º~åÅ∞. P"≥∞ Ñ≤zÛ^Õ HÍ=K«∞Û, Éèí‰õΩÎÅ KÕuÖ’ ^≥|ƒÖË ux LO_»=K«∞Û. HÍx W~°"≥· <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∞ P"≥∞ g∞ QÆ∞iOKÕ PÖ’z™ÈÎOk Hõ^•! q∞=∞‡efl U ÉèÏ=OÖ’ P~åkèOz<å 㨈~, P"≥∞‰õΩ ZÖÏO\˜ Ǩx "å\˜Å¡É’^Œ∞.

582

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''JÜ«∂º, <Õ#∞ <å ÉèÏ"åÅ#∞ ZÖÏ =ºHõ ÎO KÕÜ«∞QÆÅ#∞? g∞ QÆ∞iOz zO`«# KÕÜ«∞_»O =Å¡ <Õ#∞ ZÖÏO\˜"å}˜‚ ZÖÏ J~ÚáÈÜ«∂<À g∞ˆ~ K«∂_»O_ç! "≥Ú^Œ\’¡ <å‰õΩ |^ŒúHõO LO_Õk.

WѨC_® |^ŒúHõO ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ â◊~°}ÏQÆ`« ÉèÏ=OQÍ =∂iáÈ~ÚOk. QÆ`«OÖ’ <Õ#∞ áêÑ≤x.

J~Ú`Õ „Ѩã¨∞Î`«O x~°Ç¨ÏOHÍi <≥·áÈÜ«∂#∞. WOHÍ #<ÕflO K≥ѨÊ=∞O\Ï~°∞?—— Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨Î|∞úÖˇ· qO@∞<åfl~°∞. áêw¡ Ѩ@¡ ~åMÏÖò `«# ™ê#∞Éèí∂ux =ºHõÎO KÕâß_»∞. ''P"≥∞ q+¨Ü«∞OQÍ =∞#HõO^ŒiH© ÉÏ^èŒQÍ<Õ LOk. P"≥∞ WHõ¯_» Q˘_»= ã¨$+≤ìã¨∞ÎO@∞Ok HÍh JO^Œ∞KÕ`« Z<Àfl HõëêìÅ∞ ‰õÄ_® Ѩ_»∞`ÀOk—— J<åfl_»∞. x~°O[<£ (~åMÏÖò`À): h‰õΩ WO\’¡ ÉèÏ~°º LOk HÍ|>Ëì #∞=Ùfi JÖÏ `«Å∞ã¨∞Î<åfl=Ù. "Õ∞O P áêw¡x K«OѨQÆÅO. ~åMÏÖò (f„=OQÍ): DÜ«∞# (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å) =ÚO^Œ∞ JÖÏ =∂\Ï¡_»_®xH˜ hÔHO`« ^è≥·~°ºO? (^èŒ#ã¨kfixÜ≥∂QÆO - 'á⁄ÖÏÅ QÆ@∞¡— ^Œ$ëêìO`«O) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ysâò`À): ã¨O™ê~°O JO>Ë HÍq∞h HÍOK«<åÖË. J<Õ‰õΩÅ∞ ^èŒ<åxfl ~°HõÎOQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞. HÍx ^èŒ<åxfl #∞=Ùfi ZO`«QÍ „¿Ñq∞Oz#ѨÊ\˜H© |Ǩïâß U^À XHõ ~ÀA# Jk h KÕu#∞O_ç ѨÓiÎQÍ *ÏiáÈ=K«∞Û. ''=∂ Ñ¨Öˇ¡„áêO`åÖ’¡ Ô~·`«∞Å∞ `«=∞ á⁄ÖÏÅ K«∞@∂ì QÆ@∞¡ "Õ™êÎ~°∞. P Ô~·`«∞Å∞ "å\˜x ZÖÏ "Õ™êÎ~À h‰õΩ `≥e¿ã LO@∞Ok! ZO`À „â◊=∞HÀiÛ "å~°∞ á⁄ÖÏxH˜ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ QÆ@∞¡ "Õ™êÎ~°∞. HÍx =~°¬Ñ¨Ù h~°∞ `åH˜_çH˜ P QÆ@∞¡ `≥yáÈ`å~Ú. J~Ú`Õ H˘O`« =∞Ok Ô~·`«∞Å∞ QÆ@¡Ö’ H˘O`« ÉèÏQÆO `≥~°z LOz P ÉèÏQÍxfl QÆ_ç¤`À HõÑ≤Ê LOK«∞`å~°∞. =~°¬O Ѩ_ç#ѨC_»∞, á⁄ÅOÖ’ XO„_»∞=∞\˜ì á⁄~°Å∞ á⁄~°Å∞QÍ ¿Ñ~°∞‰õΩ<ÕÖÏ KÕÜ«∞_»O`À =~°¬Ñ¨Ù h~°∞ |Ü«∞@‰õΩ "≥o§áÈ`«∞Ok. ^•x Ѷ¨e`«OQÍ =∞Oz Ѷ¨Å™êÜ«∞O Åaèã¨∞ÎOk. ''^èŒ<åxfl ÉèíQÆ=`Õû=Ö’#∂, ™ê^èŒ∞=ÙÅ, Éèí‰õΩÎÅ ¿ã=Ö’#∂, ^•#^èŒ~å‡ÅÖ’#∂ "≥zÛOKÕ "åàı§ ^•xx ã¨kfixÜ≥∂QÆѨ~°∞ã¨∞Î#fl "å~°∞. "åi ^èŒ#O ã¨Ñ¶¨Å=∞=Ù`«∞Ok. ''_®Hõì~°∞¡ ã¨=∞iÊOKÕq Ug <Õ#∞ u#ÖË#∞. Ö’‰õΩÅ HõëêìÅ`À ^èŒ#O ã¨OáêkOKÕ "åi ^èŒ#O p=¸ <≥`«∞Î~°∞ÖË.—— D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ W^ŒÌ~°∞ _®Hõì~°∞¡ ¿Ñ~°∞¡ K≥áêÊ~°∞. ysâò: _®II ~å*ËO„^Œ ^Œ`«Î ZO`À L^•~°|∞kú HõÖ"å_»∞. Z=i =^ŒÌ #∞O_ô Ãѷ㨠‰õÄ_® ѨÙK«∞ÛHÀ_»∞. ^•#^èŒ~å‡Å∞ ‰õÄ_® KÕã¨∞ÎO\Ï_»∞.

+¨+¨ª ѨiKÕÛù^ŒO #ˆ~O„^•k Éèí‰õΩÎÅ`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ â◊x"å~°O, U„ÃÑÖò 17, 1886

áœ~°‚q∞ ~å„u. H˘<åflà◊√§QÍ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ „Ѩu~ÀE ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O "≥o§, ѨOK«=\˜Ö’ ^蕺# ™ê^è#Œ Å∞ KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. <Õ\ ˜ ™êÜ«∞O„`«O J`«_∞» `å~°H,± HÍmÅ`À HõÅã≤ JHõ¯_» #∞O_ç uiy =KåÛ_»∞.

j N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – |∞^Œ∞ú_»∞ j

583

ã¨=∞Ü«∞O ~å„u Zxq∞k QÆO@Å∞ J=Ù`ÀOk. K«Å¡x "≥<≥flÅ, ^ŒH˜∆}Ѩ٠QÍe L^•º#=<åxfl â’Éèí㨯~°O KÕã¨∞Î<åfl~Ú. ѨÅ∞=Ù~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ „H˜Ok JO`«ã¨∞ÎÖ’ ^蕺#O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. "åix QÆ∞iOz K≥|∞`«∂ #ˆ~O„^Œ∞_»∞, '=∞—`À ''"å~°∞ XHõ¯\ÁHõ¯\˜QÍ Láê^èŒ∞Å#∞ =i˚ã¨∞Î<åfl~°∞—— J<åfl_»∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« '=∞— ÃÑ· JO`«ã¨∞ΉõΩ "≥o§ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. `«=∞ `«∞"åfiÅ∞, ÃÑ^ŒÌ áê„`«#∞ Hõ_»QÆ=∞x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J`«_ç`À K≥áêÊ~°∞. '=∞— "å\˜x H˘Å#∞ =^ŒÌ‰õΩ fã¨∞‰õΩ "≥o§ "≥<≥flÅ "≥Å∞QÆ∞Ö’ Hõ_çQÍ_»∞. =∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA L^ŒÜ«∞"Õ∞ ~°=∞‡x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞—‰õΩ Hõ|∞~°Oáê~°∞. '=∞— QÆOQÍ™êfl#O KÕâßHõ "≥o§ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OKå_»∞. Ѩل`«â’HõO`À ‰õΩq∞eáÈ`«∞#fl '=∞— ÉèÏ~°º#∞ L^•º#QÆ$ǨxH˜ =zÛ WHõ¯_Õ Éè’[#O K≥Ü«∞º=∞x K≥ѨÊ=∞<åfl ~åÜ«∞#. Ãã·QÆÅ ^•fi~å PÜ«∞# '=∞—`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''P"≥∞#∞ WHõ¯_çH˜ ~°=∞‡x K≥ѨC. Ô~O_»∞ ~ÀAÅ∞ |㨠KÕÜ«∞x=Ùfi. Ѩã≤a_»¤#∞ ‰õÄ_® fã¨∞‰õΩ ~°=∞‡x K≥ѨC.—— '=∞—: JÖψQ#O_ç. ÉèQí =Æ O`«∞x Ѩ@¡ P"≥∞ „ѨQÍ_è» ÉèHí xΘ JÅ=~°∞Û‰õΩO>Ë KåÖÏ ÉÏQÆ∞O@∞Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞m§ Ãã·QÆÅ`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''LǨ˙, ÉèíH˜Îx ^Œ∞óYO „ѨHõ¯‰õΩ <≥\ ˜ì"Õã¨∞ÎOk. ÃÑ·QÍ áÈ~Ú#"å_»∞ Zky# ‰õΩ„~°"å_»∞ Hõ^•! ''Hõ$+¨‚H˜â’~ü‰õΩ W^ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ LO_Õ"å~°∞. "åi^ŒÌ~°∞ =∞# Éèí=<å^ä£ =Ü«∞ã¨∞¯Å∞. "åiH˜ Ü«¸x=iû\© Ѩ\ÏìÅ∞ Ô~O_Õã≤ LO_Õq. "åi^ŒÌ~°∂ K«xáÈ=_»O [iyOk. JO`«\ ˜ Q˘Ñ¨Ê *Ï˝x J~Ú=ÙO_ç ‰õÄ_® Hõ$+¨‚H˜â’~ü "≥Ú^Œ\’¡ `«# ^Œ∞óMÏxfl PѨÙHÀÖËHõáÈÜ«∂_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ <å‰õΩ ã¨O`å#O W=fi<ÕÖË^Œ∞, ZO`«\ ˜ J^Œ$+¨ì"≥∂ K«∂_»∞! ''J~°∞˚#∞_»∞ =∞Ǩ*Ï˝x! ÃÑ·QÍ, `À_»∞QÍ Hõ$+¨µ‚_»∞ ‰õÄ_® L<åfl_»∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© Jaè=∞#∞ºx =∞~°}O`À J`«_»∞ ^Œ∞óY ™êQÆ~°OÖ’ =ÚxyáÈÜ«∂_»∞. ''H˜â’s ~å=_»O ÖË^Œ∞ ZO^Œ∞Hõx?—— XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: P`«_»∞ „Ѩu~ÀA ™êfl#O KÕÜ«∞_®xH˜ QÆOQÍ#kH˜ =ã¨∞Î<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞i WHõ¯_çH˜ ZO^Œ∞‰õΩ ~å=@O ÖË^Œ∞? Éèí‰õΩÎ_»∞: <Õ#∞ ~°=∞‡x K≥|∞`å#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞(ÖÏ@∂`À): ǨÏsâò ~å=_»OÖË^Œ∞ ZO^Œ∞Hõx? (¢ã‘ÎʼnõΩ 'Å[˚— ZO`À J=ã¨~°O) '=∞— ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥Ok# `˘q∞‡k ÖËHõ Ѩk ã¨O=`«û~åÅ J=∂‡~ÚÅ∞ W^ŒÌ~°∞ HÍm=∂`« QÆ∞iOz# áê@Å∞ H˘xfl áê_ç "å\˜x N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ qx Ñ≤OKå~°∞. QÆ`«OÖ’ XHõ™êi(JHÀì|~°∞ 30, 1884) PÜ«∞# âߺOѨىõÄ~üÖ’x '=∞— WO\˜H˜ "≥o§#ѨC_»∞ ‰õÄ_® P J=∂‡~ÚÅ∞ áê@Å∞ áê_®~°∞.

W"åà◊ P J=∂‡~ÚÅ∞ áê_»∞`«∞O>Ë qx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ZO`«QÍ<À P#OkOKå~°∞. P J=∂‡~ÚÅ∞ ÃÑ· JO`«ã¨∞ÎÖ’ áê_»∞`«∞#flѨC_»∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ „H˜Ok JO`«ã¨∞Î #∞O_Õ q<åfl~°∞. `«~°∞"å`« "åix „H˜O^Œ‰õΩ Ñ≤eÑ≤Oz =∞m§ áê_»=∞x K≥Ñ≤Ê, q<åfl~°∞.

584

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): P J=∂‡~ÚʼnõΩ WHõ ÃÑ·# "Õˆ~ áê@ÖËg <ÕiÊOK«=^Œ∞Ì. "å~°∞ `«=∞O`«@ `å=ÚQÍ áê_ç`Õ Jk "Õˆ~ q+¨Ü«∞O. HÍx JÖÏ Z=~°∞ Ѩ_ç`Õ "åi =ÚO^Œ∞ áê_»_»O =Å¡ "åiH˜ Å[˚ J<Õk `˘ÅyáÈ`«∞Ok. ¢ã‘ÎʼnõΩ Å[˚ ZO`À J=ã¨~°O ã¨∞=∂!

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P`«‡Ñ¨Ó[) N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ^ŒQÆæ~°QÍ L#fl ѨÓÅ|∞@ìÖ’ ѨÙ=ÙfiÅ∞, K«O^Œ#O L<åfl~Ú. PÜ«∞# =∞OK«OÃÑ· ‰õÄ~°∞Ûx ѨÙ+¨Ê, K«O^Œ<åÅ`À `«=∞#∞ `å=Ú Ñ¨ÓlOK«∞ ‰õΩ<åfl~°∞. ѨÙ=ÙfiÅ#∞ XHõ™êi t~°ã¨∞û g∞^Œ, =∞~À™êi HõO~îå#, =∞~À ™êi ǨÏ$^ŒÜ«∞O g∞^Œ, =∞~À™êi <åaè g∞^Œ W_»∞‰õΩ<åfl~°∞.

H˘#flQÆ~ü‰õΩ K≥Ok# =∞<À"≥∂ǨÏ<£ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WOHÍ JO`«~å`«‡#∞ ѨÓlOK«_»OÖ’<Õ x=∞QÆfl"≥∞ÿ L<åfl~°∞. `«=∞ "≥∞_»Ö’ XHõ ѨÓÅ=∂Å#∞ ^èiŒ OKå~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~∞° "å`« PÜ«∞# =∞<À"≥∂ǨÏ<£ Ѩ@¡ „Ѩã#¨ ∞flÖˇ#· @∞¡ HõxÑ≤OKå~°∞.

P`«_çH˜ H˘xfl ѨÙ=ÙfiÅ∞ WKåÛ~°∞. '=∞—‰õΩ ‰õÄ_® XHõ ѨÙ=Ùfi WKåÛ~°∞.

ã¨Ñ¨Î=∞ ѨiKÕÛù^ŒO |∞^Œ∞ú_»∞ - N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ã¨=∞Ü«∞O L^ŒÜ«∞O `˘q∞‡k QÆO@Å∞ HÍ=ã¨∞Î#flk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, '=∞— =∂\Ï¡_»∞ ‰õΩO@∞<åfl~°∞. QÆkÖ’ â◊t ‰õÄ_® L<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): #ˆ~O„^Œ∞_»∞, â◊t UO =∂\Ï¡_»∞‰õΩ<åfl~°∞? "å~°∞ UO K«iÛOK«∞‰õΩ<åfl~°∞? '=∞— (â◊t`À): g∞~°∞ UO =∂\Ï¡_»∞‰õΩ<åfl~°∞? â◊t: "Õ∞O =∂\Ï¡_»∞`«∞#fl@∞¡ g∞‰õΩ K≥Ñ≤ÊOk x~°O[<å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: g∞~°∞ K«iÛOK«∞‰õΩ#flk Uq∞\˜? 'ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ <åã≤Î, Jã≤Η – WÖÏO\˜ =∂@Å∞ <å‰õΩ qxÑ≤OKå~Ú. â◊t (#=Ùfi`«∂): #ˆ~O„^Œ∞x Ñ≤Å=<å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P, Ñ≤Å∞=Ù. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): #∞=Ùfi J`«}˜‚ U"≥∞ÿ<å J_»∞QÆ∞. (#ˆ~O„^Œ∞x`À) g∞ˆ~O =∂\Ï¡_»∞‰õΩ<åfl~°∞? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <å‰õΩ HÍã¨Î JriÎ KÕã≤Ok. WHõ <Õ#∞ UO K≥ѨÊ#∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk `«yæáÈ`«∞OkÖË. '=∞—(#=Ùfi`«∂): |∞^Œ∞ú_ç J#∞Éèí∂`«∞Å QÆ∞iOz K≥ѨC. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ |∞^Œ∞_ú ç #Ü«∂º<å Uq∞\˜, ##∞fl |∞^Œ∞xú QÆ∞iOz =∂\Ï¡_=» ∞x K≥|∞`«∞<åfl~°∞? '=∞—: ÉèíQÆ=O`«∞x Jã≤Î`«fiO QÆ∞iOz |∞^Œ∞ú_»∞ UO K≥áêÊ_»∞? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ L<åfl_»x g∞~°∞ ZÖÏ K≥ѨÊQÆÅ~°∞? [QÆ`«∞Î#∞ ã¨$+≤ìOzOk g∞ˆ~.

D q+¨Ü«∞O QÆ∞iOz ɡ~ü¯b K≥Ñ≤Ê# ã¨OQÆu g∞‰õΩ `≥eã≤O^Õ Hõ^•!

j N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ – |∞^Œ∞ú_»∞ j

585

'=∞—: J=Ù#∞, <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. WO„kÜ«∂Å J#∞Éè∂í u ^•fi~å<Õ [QÆ`∞« ‰Î Ωõ LxH˜ U~°Ê_»∞`«∞O^Œx ɡ~ü¯b "å^ŒO. (''=∞#¿ãû [QÆ`«∞Η—) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <åOQÍì WÖÏ J<Õ"å_»∞: 'D [QÆ`«∞Î J<Õk LO_Õk =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ. =∞m§ Jk P =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ ÅÜ«∞"≥∞ÿáÈ`«∞Ok.— HÍx '<Õ#∞— L#flO`« =~°‰õΩ ¿ã=º – ¿ã=Hõ ÉèÏ"åxfl J=ÅOaOK«_»"Õ∞ L`«Î=∞O. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ('=∞—`À): ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ L<åfl_»x `«~¯° O ^•fi~å g∞~°∞ ZÖÏ |∞∞A=Ù KÕÜ∞« QÆÅ~°∞?

HÍx g∞~°∞ qâßfiã¨O g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç`Õ ¿ã=º – ¿ã=Hõ ÉèÏ"åxfl ‰õÄ_® JOwHõiOK« =Åã≤O^Õ.

P ÉèÏ"åxfl JOwHõiOz#ѨC_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_»<Õ K≥Ñ≤Ê f~°=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. ''g∞~°∞ „ѨѨOK«OÖ’x ^Œ∞óMÏÅ#∞ QÆ∞iOz =∂„`«"Õ∞ PÖ’zã¨∞Î<åfl~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Wxfl ã¨∞MÏÅ#∞ ‰õÄ_® „Ѩ™êkOKå_»#fl q+¨Ü«∂xfl ZO^Œ∞‰õΩ =∞~°záÈ`å~°∞? PÜ«∞#‰õΩ =∞#Ѩ@¡ ZO`«\ ˜ ^ŒÜ«∞! PÜ«∞# =∞#‰õΩ =¸_»∞ Q˘Ñ¨Ê q+¨Ü«∂Å#∞ „Ѩ™êkOKå_»∞: =∂#= [#‡, ÉèíQÆ=O`«∞x `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅ#fl "庉õΩÅ`«, =∞ǨѨÙ~°∞+¨ ™êOQÆ`«ºO – =∞#∞+¨º`«fiO =Ú=Ú‰õ∆Ω`«fiO =∞ǨѨÙ~°∞+¨ ã¨Oâ◊Ü«∞ó (q"ÕHõK«∂_®=∞}˜ – 3).—— JO^Œ~°∂ =∞ø#OQÍ L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞x`À): J~Ú`Õ <å ֒ѨŠqâı+¨"≥∞ÿ# =ºH˜Î Z=~À L#fl@∞¡ <å‰õΩ `Àã¨∞ÎOk. WO`«Ö’ _®II ~å*ËO„^ŒÖÏÖò =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. PÜ«∞# N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu "≥^· ºŒ O KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. zH˜`û« QÆ∞iOz# =∂@Å∞ JÜ«∂ºHõ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ _®Hõ~ì ∞° ‰õΩ =∞<À"≥∂ǨÏ<£#∞ K«∂Ñ≤OKå~°∞. ~å*ËO„^ŒÖÏÖò: DÜ«∞# <å‰õΩ ^Œ∂~°Ñ¨Ù |O^èŒ∞=Ù. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ „H˜O^Œ‰õΩ "≥àϧ_»∞, `«#Ö’ `å#∞ áê_»∞H˘O@∞<åfl_»∞: h "≥∂=Ú #QÆ∞Ѩ~°z <å =º^èŒ#∞ ѨÓiÎQÍ `˘ÅyOz<å_»=Ù ^Õ"å! h JO^Œ K«O^Œ=∞#∞ WO„^Œ*ÏÅ=Ú =∞kx „Éèí=∞ K≥O^Œ*Ëã≤#k ^Õ"åII x#∞ QÍOz D ÜÕ∞_»∞ Ö’Hõ=ÚÖò Z_»`≥QÆx `«=∞ =º^èŒ#∞ ѨÓiÎQÍ =∞~°z#q ^Õ"åI Ju c^Œ#QÆ∞ ##∞ QÆ∂iÛ WHõ <Õ <Õq∞ `≥ÅÊ*ÏÅ∞^Œ∞#∞ h‰õΩ ^Õ"åII #ˆ~O„^Œ∞_çH˜ HÍã¨Î JriÎ KÕã≤Ok. J`«_»∞ '=∞—`À WÖÏ J<åfl_»∞: ''ÉèíH˜Î =∂~åæxfl J#∞ã¨iOz#ѨC_»∞ =∞#ã¨∞û ^ÕǨÏO g∞^Œ ‰õÄ_® H˘kÌQÍ xÅ∞ã¨∞ÎOk. ÖˉõΩO>Ë, <Õ#∞ Z=ix? =∞x+≤h HÍ#∞, ^Õ=`«#∂ HÍ#∞. <å‰õΩ ã¨∞Y=¸ ÖË^Œ∞, ^Œ∞óY=¸ ÖË^Œ∞.——

586

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P`«‡Ñ¨Ó[ - ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ - H˘Å#∞ =^ŒÌ Éèí‰õΩÎÅ ã¨OH©~°Î#) ã¨=∞Ü«∞O ~å„u `˘q∞‡k QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞i H˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’H˜ =zÛ, PÜ«∞#‰õΩ ѨÓÅ=∂ÅÅ∞ ã¨=∞iÊOKå~°∞. ÉÏ|∂~å"£∞, ÖÏ@∂, '=∞—Å∞ ‰õÄ_® QÆkÖ’ L<åfl~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞ _çzÛ# =∂Å#∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `å"Õ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ HõO~î°OÖ’ ^èŒiOKå~°∞. JO^Œ~°∂ =∞ø#OQÍ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«\ÏÅ∞# ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_çH˜ Ãã·QÆKÕã≤ `«=∞‰õΩ ã¨g∞ѨOQÍ ~°=∞‡<åfl~°∞. J`«_»∞ =∞OKåxH˜ ^ŒQÆæ~°QÍ =KåÛHõ PÜ«∞# `«=∞ "≥∞_»Ö’x =∂Å#∞ fã≤ P`«x "≥∞_»Ö’ "Õâß~°∞. Ñ≤^ÑŒ ¨ ã¨∞~ˆ O„^Œ∞_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ „Ѩ}q∞ÖÏ¡_∞» . PÜ«∞# ÃãQ· KÆ ãÕ ∂¨ Î ã¨∞~ˆ O„^Œ∞x`À `«=∞ áê^•Å∞ X`«Î=∞<åfl~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞$^Œ∞=ÙQÍ PÜ«∞# áê^•Å∞ X`«Î™êQÍ_»∞. ѨÅ∞=Ù~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ `À@Ö’ L#fl H˘Å#∞ =^ŒÌ =∞$^ŒOQÆ, `åà◊ "å~Ú^•ºÅ `À_®Ê@∞`À QÍ#O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ǨÏi<å=∞ ã¨OH©~°Î# KÕÜ«∞=∞x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÖÏ@∂ ^•fi~å Hõ|∞~°∞ ѨOáê~°∞. '=∞—, ÉÏ|∂~å"£∞ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ ѨÅ∞=Ù~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞.

H˘Å#∞ =^ŒÌ Éèí‰õΩÎÅ∞ áê_»∞`«∞#fl ǨÏi<å=∞ ã¨OH©~°Î# QÆkÖ’H˜ q#|_»∞`ÀOk. P ã¨OH©~°Î# qx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞—, ÉÏ|∂~å"£∞Å#∞ ‰õÄ_® JHõ¯_»‰õΩ "≥à◊§=∞x Ãã·QÆ KÕâß~°∞, <å@ºO ‰õÄ_® KÕÜ«∞=∞<åfl~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞~À Éèí‰õΩÎ_ç ^•fi~å 'QÀ~å‰õΩ <å@ºO KÕÜ«∞_»O ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞ ã¨∞=∂!—, 'QÀ~å ÉèÏ"åÅ#∞ <Õ<≥ÖÏ =~°‚OK«QÆÅ#∞?— '<å QÀ~å Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ ÃÑ·ÔHuÎ <å@ºO KÕ™êÎ_»∞— J<Õ K«~°}ÏÅ#∞ ‰õÄ_® *’_çOz QÍ#O KÕÜ«∞=∞x Éèí‰õΩÎʼnõΩ Hõ|∞~°∞ ѨOáê~°∞. ã¨OH©~°Î# =Úyã≤Ok ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê~°=â◊ºOÖ’ D áê@ áê_®_»∞: Ñ≤zÛ"å_»∞ <å `«O„_ç Ñ≤zÛ âߺ=∞ <å `«e¡ Ñ≤zÛ"åi Ѩل`«∞_»#∞ Ñ≤zÛ"å_» <Õ#∞ QÆ∂_» IIÑ≤II "å~ÚOK«∞K«∞ |∞QÆæÅÃÑ· Ѩe¯OK«∞#∞ <å `«O„_ç ÉèÏ, ÉèÏ, Éèí, ÉèÏ, ÉèíO=∞‡#∞ É’Å∞ ^èŒfixx IIÑ≤II =∞^Œº=ÚKÕ `«∂eáÈ~Ú =∂Ü«∞=∞‡ÃÑ·|_»∞#∞ J_»¤=ÚQÍ <å `«O„_ç ^ÕǨÏ=ÚÃÑ· JѨÙ_»Ñ¨Ù_»∞ IIÑ≤II `å~°∞=∂~°∞ ^è•~°Å∞QÍ `å~° ‰õΩ~°∞Å∞ „"ÕÖÏ_»∞#∞ =∂`« áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÃÑ· =∞^èŒ∞Hõ~°=ÚÅ∞ =¸QÆ∞K«∞O_» IIÑ≤II P"≥∞ #$`«º "≥Ú#iOѨQÆ P"≥∞ KÕu HõOHõ}=ÚÅ∞ QÆÅQÆÅ=∞x =∂~À‡ÔQ_»∞ HõÅ~°==Ú#∞ PÅH˜OѨÙ=Ú IIÑ≤II j

jj

j

Éèí‰õΩΊѨ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J"åº[ „¿Ñ=∞ j

587

51 Éèí‰õΩΊѨ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J"åº[ „¿Ñ=∞ „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO #ˆ~O„^Œ∞_»∞ - ÉèíQÆ=O`«∞x Jã≤Î`«fiO |∞^èŒ"å~°O, U„ÃÑÖò 21, 1886

#ˆ~O„^Œ∞_»∞, '=∞— HÍjѨÓ~ü QÆ$Ǩϟ^•º#OÖ’ ѨKå~°∞¡ KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. ‰õΩ@∞O| Pi÷Hõ ã¨=∞㨺Å#∞ WOHÍ K«Hõ¯k^ŒÌÖËHõáÈÜ«∂#x #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =º^èŒ K≥O^Œ`«∞<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: q^•º™êQÆ~ü ã¨∂¯Å∞ L^ÀºQÆO <å‰õΩ JHõ¯~°ÖË^Œ∞. <Õ#∞ QÆÜ«∞ "≥à◊^•=∞#∞ ‰õΩO@∞<åfl#∞. JHõ¯_» XHõ [g∞O^•~°∞ [g∞ =º=Ǩ~åÅ∞ K«∂ã¨∞HÀ=_®xH˜ XHõ "Õ∞<Õ[~ü HÍ"åÅ@. ''^Õ=Ú_»∞ w=Ú_»∞ JO@∂ Z=~°∂ ÖË~°∞.—— '=∞— (#=Ùfi`«∂): „Ѩã¨∞Î`«O #∞=Ùfi JÖψQ =∂\Ï¡_»=K«∞Û. HÍx `«~°∞"å`« #∞"Õfi =∞~Àq^èŒOQÍ =∂\Ï¡_»`å=Ù. P^蕺u‡Hõ Ѩ^äŒOÖ’ ã¨Oâ◊Ü«∂`«‡Hõ`« J<Õk XHõ ^Œâ◊ =∂„`«"Õ∞. D ^Œâ◊Åxfl\˜h Ju„Hõq∞Oz áÈ~Ú#ѨC_Õ ÉèQí =Æ `åûH∆Í`å¯~°O Åaèã∞¨ OÎ k. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ‰õÄ_® W^Õ K≥|∞`«∞O\Ï~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ D K≥@∞ì#∞ K«∂ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ K«∂ã≤#"å~°∞ Z=Ô~·<å L<åfl~å? '=∞—: J=Ù#∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K«∂âß~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: Jk PÜ«∞# =∞<À„Éèí=∞ HÍ=K«∞Û. '=∞—: UU ã≤÷`«∞ÅÖ’ Z=Ô~=~°∞ U"Õ∞q∞ K«∂™êÎ~À P ã≤÷`«∞ÅÖ’ "åiH˜ Jk ã¨`«º"Õ∞.

L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ, #∞=Ùfi `À@Ö’H˜ "≥o§#@∞¡ HõÅQÆ<åfl=#∞HÀ. HõÅ HõO@∞#flO`«=~°‰õΩ `À@ ‰õÄ_® Ü«∞^ä•~°÷"Õ∞. HÍx h =∞<Àã≤÷uÖ’ =∂~°∞Ê =zÛ#ѨC_»∞ JO>Ë #∞=Ùfi *Ï„QÆ^•=ã¨÷‰õΩ =zÛ#ѨC_»∞ JO`«‰õΩ =Ú#∞Ѩ٠HõÅÖ’ K«∂ã≤# "å\˜x „Éèí=∞QÍ ÉèÏq™êÎ=Ù. U ã≤÷uÖ’<≥·`Õ ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O á⁄O^ŒQÆÅ"≥∂ P ã≤÷u á⁄Ok#ѨC_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨`«º=∞<Õ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <å‰õΩ Truth (ã¨`«ºO) HÍ"åe. P ~ÀA Ѩ~°=∞ǨÏO㨠=∞Ǩâ◊Ü«ÚÅ`À<Õ <Õ#∞ D q+¨Ü«∞"≥∞ÿ f„=OQÍ "åkOKå#∞. '=∞— (#=Ùfi`«∂): `«~°∞"å`« U=∞~ÚO^Õq∞\˜? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: 'H˘O^Œ~∞° ##∞fl ÉèQí =Æ O`«∞_»O\Ï~°∞— J<åfl~åÜ«∞#. JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ '"≥~Úº=∞Ok q∞=∞‡efl ÉèíQÆ=O`«∞_»#=K«∞ÛQÍHõ! HÍx Jk ã¨`«º=∞x ã¨fiÜ«∞OQÍ ^•xfl Z~°∞QÆ#O`«=~°‰õΩ <Õ#∞ =∂„`«O JÖÏ Ñ¨ÅHõ#∞— J<åfl#∞. 'J<Õ‰õΩÅ∞ U^Œ~Ú`Õ K≥|∞`å~À J^Õ ã¨`«ºO, J^Õ ^èŒ~°‡O— J<åfl~åÜ«∞#. JѨC_»∞ <Õ#∞ 'W`«~°∞Å∞ ^•xfl ã¨`«ºOQÍ =Hͯ}˜™êÎ~°∞ QÍHõ, HÍx <å JO`«@ <Õ<Õ ^•xfl ã¨`«ºOQÍ Hõ#∞Q˘##O`«=~°‰õΩ "åi =∂@Å#∞ <Õ#∞ ÅHõ∆ ºÃÑ@ì#∞— J<åfl#∞.

588

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

'=∞— (#=Ùfi`«∂): h "≥·Yi áêâßÛ`«º q^•ºOã¨∞Öˇ·# HÀѨifl Hõãπ,(Copernicus), |~ü¯b (Berkeley) "≥·YiÖÏ LOk. Ѩi„Éèíq∞™ÈÎOk ã¨∂~°∞º_Õ#x „ѨѨOK«=∞O`å K≥|∞`«∞#flѨÊ\˜H© HÀѨiflHõãπ ^•xfl Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀÖË^Œ∞. External world (ÉÏǨϺ[QÆ`«∞Î) ã¨`«º=∞x JO^Œ~°∂ K≥qÖ’ QÆ∂_»∞ Hõ@∞ìH˘x K≥Ñ≤Ê#ѨÊ\˜H© ɡ~ü¯b "åi =∂@Å#∞ `«$}©HõiOKå_»∞. JO^Œ∞ˆH Öˇqãπ (Lewis) WÖÏ J<åfl_»∞: 'Why was Berkeley not a philosophical Copernicus? (ɡ~ü¯b#∞ `«`«Î fiâßGѨ٠HÀѨiflHõãπQÍ ZO^Œ∞‰õΩ ѨiQÆ}˜OK«‰õÄ_»^Œ∞?)— #ˆ~O„^Œ∞_»∞: History of Philosophy (`«`Ϋ fiâßGѨ٠K«i„`«) ÃÑ· <å‰õΩ U^≥<· å ѨÙã¨HÎ Oõ W=fiQÆÅ~å? '=∞—: Z=ik, Öˇqãπ ~°zOz#^•? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: HÍ^Œ∞, <å‰õΩ Uberweg (Ü«ÚɡÔ~fiQ∑) „"åã≤Ok HÍ"åe. <Õ#∞ [~°‡<£ `«`«Î fi"Õ`«Î „"åã≤Ok K«^Œ"åÅ#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. '=∞—: WO^•Hõ #∞=Ùfi J<åfl=Ù Hõ^• – 'Z^Œ∞~°∞QÍ L#fl D K≥@∞ì#∞ K«∂ã≤#@∞¡QÍ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ K«∂ã≤# "åÔ~=Ô~·<å L<åfl~å?— Jx. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∂#= ~°∂ѨOÖ’ h =^ŒÌ‰õΩ =zÛ '<Õ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚— J#fl@¡~Ú`Õ #∞=Ùfi ^•xfl qâ◊fiã≤™êÎ"å? ÖÏ[~°ãπ (Lazarus) Hõ^äŒ h‰õΩ *Ï˝Ñ¨HõO LO_Õ LO@∞Ok. =∞~°}Ï#O`«~°O Ѩ~°Ö’HõO "≥àϧHõ ÖÏ[~°ãπ J„|ǨO`À '<Õ#∞ =∞m§ Éèí∂Ö’HõO "≥o§ <å q∞„`«∞Å`À, |O^èŒ∞=ÙÅ`À #~°HõO, Ѩ~°Ö’HõO J<Õq x[OQÍ<Õ L<åflÜ«∞x K≥Ñ≤Ê =™êΗ #<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ J„|ǨÏO WÖÏ J<åfl_»∞: '#∞=Ùfi JÖÏ "≥o§ K≥Ñ≤Ê<å "å~°∞ x#∞fl #=Ú‡`å ~°#∞‰õΩO@∞<åfl"å? Z=~À "≥∂ã¨QÍ_»∞ =zÛ JÖÏ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl_»#∞‰õΩO\Ï~°∞ "åà◊√§.— qKå~°} ^•fi~å ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ `≥Å∞ã¨∞HÀÖË=∞x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ JO@∞O\Ï~°∞. *Ï˝#O HÍx=Ùfi q*Ï˝#O HÍx=Ùfi – qâßfiã¨O ^•fi~å<Õ ã¨=∞ã¨ÎO ™êkèOK«QÆÅ=Ù. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ^Œi≈OK«_»O PÜ«∞#`À ™êxflÇ≤Ï`«fiO U~°Ê~°K«∞HÀ=_»O – W=hfl ‰õÄ_® qâßfiã¨O ^•fi~å<Õ. (ѨÓ~°∞‚x |O_ç ÉÏ_»∞QÆ - ã¨∞ˆ~O„^Œ∞x =\˜ì"Õà◊§ KåѨÅ∞) JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O =∞^蕺ǨÏflO =¸_»∞ QÆO@Å=Ù`ÀOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞OK«Og∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O#∞O_ç =zÛ# ~å"£∞ÖÏÖò PÜ«∞# áê^•Å∞ X`«∞Î`«∞<åfl_»∞. '=∞—, ã≤OnäH˜ K≥Ok# QÀáêÖò ‰õÄ_® QÆkÖ’ L<åfl~°∞.

H˜\ ˜H©Å∞ =¸ã≤"Õã≤ `«=∞ áê^•Å#∞ X`«Î=∞x '=∞—‰õΩ K≥áêÊ~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å JÉèíº~°÷# "Õ∞~°‰õΩ ѨÓ~°∞‚_»∞ ÉÏ_»∞QÆ|O_çÖ’ L^•º# QÆ$ǨxH˜ =zÛ PÜ«∞#∞fl ^Œi≈Oz "≥o§áÈÜ«∂_»∞. P ÉÏ_»∞QÆ#∞ '=∞— K≥e¡OK« =eã≤ LOk. '=∞— =^ŒÌ #∞O_ç P ÃÑ·HõO fã¨∞‰õΩ<åfl"å J#fl@∞¡QÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, QÀáêÖò#∞ Ãã·QÆKÕã≤ J_çQÍ~°∞. 'P, fã¨∞‰õΩ<åfl—#x |^Œ∞eKåÛ_»∞ QÀáêÖò. ~å„u `˘q∞‡k QÆO@ʼnõΩ ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~å"£∞ `«k`«~°∞Å∞ HõÅHõ`åΉõΩ uiyáÈ#∞<åfl~°∞.

Jk "Õãq¨ HÍÅO J~Ú#O^Œ∞# ѨQ\Æ Ñ˜ Ó¨ @ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ QÆk KåÖÏ "Õ_Qç Í LO\’Ok. H˜\ H˜ Å© ‰õΩ „"ÕÖÏ_»QÆ@ì_»O ^•fi~å QÆk K«Å¡QÍ LO@∞O^Œ<Õ L^ÕÌâ◊O`À =\˜ì"Õ~°∞ KåѨÅ∞ H˘xfl fã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞ ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞.

j

Éèí‰õΩΊѨ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J"åº[ „¿Ñ=∞ j

589

ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞: Un, =\˜ì"Õ~°∞ KåѨÅ∞ Z=~°∂ „"ÕÖÏ_»QÆ@ì<Õ ÖË^Õ! WHõ¯_ç q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOz Z=~°∂ „â◊^Œú =Ç≤ÏOK«_»O ÖË^Œ∞.

-ǨÏO— XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ (#=Ùfi`«∂): Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∞ „|Ǩχ*Ï˝# ã≤÷uÖ’ L<åfl~°∞. JO^Œ~°∂ '™ÈJx ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. "åiH˜ [QÆ`«∞Î q∞^äÕº. "å~°∞ HÍã¨Î kQÆ∞=™ê÷~ÚH˜ =zÛ 'F ÉèíQÆ=O`«∞_®, #∞=Ùfi „ѨÉèí∞qfi, <Õ#∞ ^•ã¨∞}˜‚— J<Õ ÉèÏ=OÖ’H˜ =zÛ#ѨC_»∞ =∂„`«"Õ∞ "å~°∞ DÜ«∞#‰õΩ ¿ã= KÕÜ«∞QÆÅ~°∞.

(JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞)

kfifÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO '=∞—, ~åMÏÖò, â◊tÅ ã¨OÉèÏ+¨} - N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, _®Hõì~°∞ QÆ∞~°∞"å~°O, U„ÃÑÖò 22, 1886

™êÜ«∞OHÍÅO. ~åMÏÖò, â◊t, '=∞—Å∞ L^•º#=#OÖ’ ѨKå~°∞¡ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. '=∞—: N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ z#fl Ñ≤Å¡"å_çÖÏ LO\Ï~°∞, =¸_»∞ QÆ∞}ÏʼnõÄ Jf`«OQÍ. â◊t, ~åMÏÖò: D =∂@ PÜ«∞<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ K≥áêÊ~°∞. ~åMÏÖò: PÜ«∞# XHõ Z`≥ÎÂ# QÀѨÙ~°Og∞^Œ ‰õÄ~°∞Û#fl@∞¡ LO\Ï~°∞. JHõ¯_» #∞O_ç PÜ«∞#‰õΩ Jxfl q+¨Ü«∂Å∞ `≥Å∞™êÎ~Ú, Jxfl\˜h K«∂_»QÆÅ~°∞. HÍx PÜ«∞# =^ŒÌ‰õΩ Z=~°∂ "≥à◊§ÖË~°∞. '=∞—: 'P ã≤÷uÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ã¨~°fi^• ^Œi≈ã¨∂Î<Õ LO\Ï=Ú— Jx PÜ«∞<Õ K≥áêÊ~°∞ Hõ^•!

PÜ«∞#Ö’ q+¨Ü«∂ã¨H˜Î H˜Oz`«∂Î ÖË^Œ∞. â◊t: |∞kú qaè#fl ~°HÍÅ∞QÍ LO@∞O^Œx PÜ«∞# Kå~°∞ (XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞) `À K≥áêÊ~°∞. U |∞kú`À<≥·`Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^ŒQÆÅ"≥∂ J^Õ ã¨Ô~·# |∞kú. U |∞kú`À ^èŒ#O, WÅ∞¡, _çÑ‘ì Ѩ^Œq ÖËHõ =H©Å∞ Ѩx ÅaèOѨ KÕã¨∞‰õΩO\Ï"≥∂ Jk KÒHõÉÏ~°∞ |∞kú† Jk hà◊√§ HõeÑ≤# ÃÑ~°∞QÆ∞ =O\˜k.

P ÃÑ~°∞QÆ∞ J@∞‰õΩÅ#∞ <å#ɡ_»∞`«∞O^ÕQÍx JO`«‰õΩ q∞Oz "å\˜H˜ ZÖÏO\˜ ~°∞p W=fiÖË^Œ∞. zHõ¯QÍ L#fl „âı+¨ª"≥∞ÿ# ÃÑ~°∞QÆ∞ÖÏO\˜k HÍ^Œ∞ Jk. U |∞kú`À ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^ŒQÆÅ"≥∂, Jk zHõ¯x ÃÑ~°∞QÆ∞ÖÏO\˜k. '=∞—: PǨ! J=¸Åº =K«<åÅ∞! â◊t: PÜ«∞#`À HÍm WÖÏ J<åfl_»∞: 'P#O^ŒOQÍ LO_»_»O=Å¡ UO X~°∞QÆ∞`«∞Ok? aèÅ∞¡Å∞ ‰õÄ_® P#O^ŒOQÍ<Õ L<åfl~°∞. ã¨Éèíº`åã¨O™ê¯~°O ÖËx "å~°∞ qK«ÛÅq_çQÍ P_»∞`«∂, áê_»∞`«∂ P#Ok™êÎ~°∞.— ~åMÏÖò: JO^Œ∞‰õΩ PÜ«∞# HÍm`À WÖÏ J<åfl~°∞: 'Uq∞\©, „|Ǩ‡#O^ŒO, q+¨Ü«∂#O^ŒO XHõ¯ >ˇÿáÈ`åÜ«∂ Uq∞\˜? r=ÙÅ∞ q+¨Ü«∂#O^ŒO `À>Ë ã¨O`«$Ñ≤Î K≥O^Œ∞`å~°∞. q+¨Ü«∂ã¨H˜Îx ã¨OѨÓ~°‚OQÍ `«ºlOK«x^Õ „|Ǩ‡#O^ŒO ÅaèOK«^Œ∞. XHõ "≥·Ñ¨Ù ^èŒ#O`À HõeˆQ P#O^ŒO, WO„kÜ«∞ ã¨∞MÏÅ P#O^ŒO LOk† =∞~À "≥·Ñ¨Ù ÉèíQÆ=^•#O^ŒO – U<å\˜ÔH·<å Wq Ô~O_»∂ ã¨i ã¨=∂#=∞=Ù`åÜ«∂ Uq∞\˜? |∞∞+¨µÅ∞ „|Ǩ‡#O^•xfl J#∞ÉèíqOKÕ"å~°∞. '=∞—: D =∞^茺 HÍm, |∞^Œ∞úx QÆ∞iOz zO`«# KÕã¨∞Î<åfl_»∞. JO^Œ∞ˆH JÖÏ J#O^•xH˜ P=Å#∞#fl ã≤÷ux QÆ∞iOz J`«_»∞ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl_»∞.

590

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

~åMÏÖò: J=Ù#∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ ‰õÄ_® |∞^Œ∞ú_ç QÆ∞iOz HÍm =∂\Ï¡_ç L<åfl_»∞.

JO^Œ∞‰õΩ PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: '|∞^Œ∞ú_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç J=`å~°O. W`«~°∞Å`À PÜ«∞#∞fl ZÖÏ áÈÅÛQÆÅO? PÜ«∞# ZO`« Q˘Ñ¨Ê"å_À PÜ«∞# LѨ^âÕ ßÅ∞ ‰õÄ_® JO`Õ Q˘Ñ¨Êq.— HÍm WÖÏ J<åfl_»∞: 'ã¨~fi° O ÉèQí =Æ O`«∞_ç â◊HΘ Jaè =ºH©HÎ ~õ }° .Ë q+¨Ü∂« #O^ŒO, „|Ǩ‡#O^ŒO ~Ô O_»∂ PÜ«∞# â◊H`Θ ÀHõey#"Õ—. '=∞—: JO^Œ∞‰õΩ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ U=∞<åfl~°∞? ~åMÏÖò: PÜ«∞#, 'J^ÕO =∂@? ã¨O`å<À`«ÊuÎ KÕ¿ã â◊H˜Î, ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~°O á⁄O^Õ â◊H˜Î – Ô~O_»∂ XHõ¯>Ë<å Uq∞\˜?— J<åfl~°∞.

(HÍq∞h HÍOK«<åÖË ÃÑ^ŒÌ QÆO_»O) Ô~O_»= JO`«ã¨∞ÎÖ’x QÆkÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò, â◊t, ã¨∞~ˆ O„^Œ∞_»∞, '=∞—, Éè=í <å^ä£ =∞iH˘O^Œ~∞° Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ P~ÀQƺ Ѩiã≤u÷ x ѨsH˜∆OK«_®xH˜ _®II =∞¿ÇÏO„^Œ ã¨~å¯~ü, _®II~å*ËO„^Œ ^Œ`åÎ ‰õÄ_® =zÛ L<åfl~°∞. PÜ«∞# Ѩiã≤÷u ~ÀA ~ÀA‰õÄ H©∆}˜OzáÈ`ÀOk. WO\˜ J^≥Ì 60 ÖËHõ 65 ~°∂áêÜ«∞Å∞. Y~°∞ÛÅhfl JkèHõáêÅ∞ ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_Õ Éèíiã¨∞Î<åfl_»∞.

WÅ∞¡ ‰õÄ_® J`«_ç ¿Ñ~°∞ g∞^Œ<Õ J^≥̉õΩ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. `«H˜¯# QÆ$ǨÏã¨÷ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® `«=∞ `«=∞ ™ÈÎ=∞`«‰õΩ `«QÆæ@∞¡ Y~°∞ÛÅ xq∞`«ÎO Pi÷Hõ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. XHõ =O@ „ÉÏǨχ}∞x, XHõ Ѩx=∞x+≤x xÜ«∞q∞OKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (_®II ã¨~å¯~ü `«k`«~°∞Å`À): Y~°∞ÛÅ∞ ÃÑiyáÈ`«∞<åfl~Ú. _®IIã¨~å¯~ü (Éèí‰õΩÎÅ#∞ K«∂ѨÙ`«∂): HÍx "å\˜x ÉèíiOK«_®xH˜ g~°∞ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl~°∞. _»|∞ƒ Y~°∞ÛÃÑ@ì_®xH˜ giH˜ Z@∞=O\˜ ã¨OHÀK«=¸ ÖË^Œ∞.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À) ''K«∂âß~°∞ Hõ^•, HÍOK«#O J=ã¨~°"Õ∞ ã¨∞=∂!—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): #∞=Ùfi Ug∞ =∂\Ï¡_»"Õq∞\˜? #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞ø#O =Ç≤ÏOKå_»∞. _®IIã¨~å¯~ü ã¨OÉèÏ+¨} H˘#™êyOKå_»∞. _®II ã¨~å¯~ü: HÍOK«#O J=ã¨~°"Õ∞. JÖψQ, HÍq∞h ‰õÄ_®. ~å*ËO„^Œ: J=Ù#∞, gi (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å) ÉèÏ~°º DÜ«∞# HÀã¨O Éè’[#O =O_»∞`ÀOk. _®II ã¨~å¯~ü (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): K«∂âß~°∞ Hõ^•?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (=∞O^ŒÇ¨ã¨O KÕã¨∂Î): J=Ù#∞, W^ŒO`å ÃÑ^ŒÌ [O*Ï@O. _®IIã¨~å¯~ü: [O*Ï@O ÖË#@¡~Ú`Õ JO^Œ~°∂ Ѩ~°=∞ǨÏOã¨Å∞ J~ÚáÈQÆÅ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <å ^ÕǨxfl ¢ã‘Î `åH˜`Õ <å‰õΩ ÃÑ^ŒÌ ÉÏ^èÕ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. `åH˜ #KÀ@ =ÚÅ∞¡ QÆ∞K«∞Û‰õΩ#fl@∞¡ <˘Ñ≤Ê ÃÑ_»∞`«∞Ok. _®II ã¨~å¯~ü: g∞~°∞ K≥¿ÑÊk <Õ#∞ #=Ú‡`å#∞. HÍx ¢ã‘Î ÖˉõΩO_® g∞~°∞ ZÖÏ LO_»QÆÅ~°∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: KÕuÖ’ ^èŒ#O ѨÙK«∞ÛH˘O>Ë K≥~Úº =OHõ~°∞¡ uiy áÈ`«∞Ok, TÑ≤i PyáÈ`«∞Ok. HÍx ^èŒ#O ^•fi~å Z=Ô~·<å q^•ºã¨O™ê~°O x~°fiÇ≤Ï¿ãÎ JO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞_ç ¿ã=, ™ê^èŒ∞=ÙÅ Éèí‰õΩÎÅ ¿ã= XHõQÆ∂i¿ãÎ JO^Œ∞Ö’ `«Ñ¨CÖË^Œ∞.

j

Éèí‰õΩΊѨ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J"åº[ „¿Ñ=∞ j

591

''¢ã‘Î ^•fi~å ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ =∂Ü«∂ã¨O™ê~°OÖ’ z‰õΩ¯=_çáÈ`å_»∞. Z=Ô~·`Õ D [QÆ`«∞ΉõΩ J"≥∂‡, P"Õ∞ D =∂Ü«∂~°∂ѨO JO>Ë ¢ãΑ ~°∂ѨO ^èiŒ Oz LOk. D q+¨Ü∂« xfl Ü«∞^ä•~°O÷ QÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë, J@∞ Ñ≤=∞‡@ =∂Ü«∂ã¨O™ê~°O KÕÜ«∂Å#fl ã¨OHõÅÊO [xOK«^Œ∞. ¢ã‘ÎÅO^Œ~°∂ [QÆ[˚#x ~°∂áêÖË Jx Ü«∞^ä•~°÷OQÍ Ziy#ѨC_»∞ =∂„`«"Õ∞ q^•ºã¨O™ê~°O KÕÜ«∂Å#fl ã¨OHõÅÊO ‰õÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O HõÅ∞QƉõΩO_® ¢ã‘Î JO>Ë Uq∞\’ J~°÷O KÕã¨∞HÀÖË=Ú.—— Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu zH˜`«û HÍ~°}OQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P~ÀQƺO H˘kÌQÍ "≥∞~°∞QÆ~ÚOk. ~å*ËO„^Œ (#=Ùfi`«∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): "åºkè #Ü«∞O JÜ«∂ºHõ g∞~°∞ ‰õÄ_® Ǩϟq∞Ü≥∂Ѩu "≥·^ŒºO "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïìe. ÖˉõΩO>Ë D =∂#=rq`« „ѨÜ≥∂[#O Uq∞\˜? (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) #ˆ~O„^Œ∞_»∞: Nothing like leather (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) K«~°‡O`À K≥ѨCÅ∞ ‰õΩ>Ëì"å_»∞ '„ѨѨOK«OÖ’ K«~°‡O HõO>Ë L`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=Ù Un ÖË—^ŒO\Ï_»∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« "≥·^Œ∞ºÅ∞ "≥o§áÈÜ«∂~°∞.

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å HÍq∞h HÍOK«# `åºQÆO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ '=∞—`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. ¢ã‘ÎѨ@¡ `«=∞‰õΩ#fl ÉèÏ=O Uq∞\’ PÜ«∞# '=∞—`À K≥|∞`«∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): HÍq∞h HÍOK«<åÅ∞ ÖˉõΩO_® ZÖÏ rqOK« QÆÅ=x "å~°∞ J_»∞QÆ∞`å~°∞. J~Ú`Õ <å =∞<Àã≤÷u Uq∞\’ "åiH˜ `≥eÜ«∞^•Ü≥∞. ''¢ã‘Îx `åH˜# "≥O@<Õ <å K≥~Úº "≥Ú^Œ∞ÌÉÏiáÈ`«∞Ok, <˘Ñ≤Ê "Õã¨∞ÎOk. ¢ã‘Î`À Jf‡Ü«∞`å ÉèÏ=O`À ^ŒQÆæ~° ‰õÄ~°∞Ûx =∂\Ï¡_ç`Õ =∂ #_»∞=∞ XHõ J_»∞¤QÀ_» ÃÑ\˜ì#@∞¡ ÉèÏq™êÎ#∞. J_»∞¤QÀ_»#∞ ^•@_»O <å‰õΩ ™ê^茺O HÍx Ѩx. ''QÆkÖ’ XO\˜iQÍ L#flѨC_»∞ Z=Ô~·<å ¢ã‘Î Hõ#∞Hõ =zÛ#@¡~Ú`Õ, "≥O@<Õ <å‰õΩ Ѩã≤ÉÏÅ∞_ç ã≤÷u U~°Ê_»∞`«∞Ok. P ¢ã‘Î `«e¡ J#fl ÉèÏ=O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞<Àã≤÷`«∞Å#∞ QÆ∞iOz# D ѨÅ∞‰õΩÅ∞ '=∞— „â◊^•úÉèí‰õΩÎÅ`À qO@∞<åfl_»∞. Éèí=<å^ä£, #ˆ~O„^Œ∞_»∞ HÍã¨Î ^Œ∂~°OQÍ ‰õÄ~°∞Ûx =∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. Éèí=<å^䣉õΩ ÃÑo§ J~ÚOk. L^ÀºQÆO HÀã¨O „Ѩܫ∞uflã¨∞Î<åfl_»∞. JO^Œ∞=Å# N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OK«_®xH˜ `«~°K«∂ ~åÖËHõáÈ`«∞<åfl_»∞. J`«_»∞ '=∞—#∞ WÖÏ J_çy L<åfl_»∞: ''q^•º™êQÆ~ü H˘`«Î ã¨∂¯Å∞ <˘Hõ^•xx „áê~°Oaèã¨∞Î<åfl_»@ Hõ^•! JO^Œ∞Ö’ <å‰õΩ U^≥·<å L^ÀºQÆO ÅaèOKÕ J=HÍâ◊O LO^ŒO\Ï~å?—— ™êO™êiHõ rq`«OÖ’ Éè=í <å^ä£ z‰õΩ¯=_çáÈ=_»O K«∂ã≤ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ Jq∞`«OQÍ =º^èŒ <˘O^•~°∞.

JѨC_»∞ Éèí=<å^ä£ =Ü«∞ã¨∞û 23 ÖËHõ 24 ã¨O=`«û~åÅ∞ LO@∞Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): J`«_çH˜ ^è≥·~°ºO ÉÏQÍ #∂iá⁄~Úº. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, Éèí=<å^ä£Å∞ W^ŒÌ~°∂ #"åfi~°∞. Ãã·QÆÅ∞ KÕÜ«∞_»O ^•fi~å N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí=<å^ä£`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''g~°∞_»"≥· LO_»∞. =Úã¨∞QÆ∞ "Õã¨∞H˘x P"≥∞ U_»∞ã¨∞ÎO_»@O K«∂ã≤ x#∞fl #∞=Ùfi

592

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

=∞~°záÈ=^Œ∞Ì. FÇπÏ! ¢ã‘ÎÅ∞ ZO`«QÍ U_»∞™êÎ~°x! =Ú‰õΩ¯ p^Õ@ѨC_»∞ ‰õÄ_® "å~°∞ U_»∞ã¨∂Î<Õ LO\Ï~°∞. (#ˆ~O„^Œ∞_»∞, Éèí=<å^ä£, '=∞— Å∞ #"åfi~°∞.) ''ÉèíQÆ=O`«∞x g∞^Œ h =∞#ã¨∞û#∞ ã≤÷~°OQÍ xÅ∞ѨÙ. ¢ã‘Î`À =ã≤ã¨∂ΉõÄ_® P"≥∞`À â◊s~°Hõ ã¨∞MÏÅÖ’ áêÖ’æx"å_Õ g~°∞_»∞. ÉèÏ~°º`À ˆH=ÅO ÉèíQÆ=O`«∞x q+¨Ü«∂ÖË =∂\Ï¡_»∞`«∂ LO_»∞.—— HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« Éèí=<å^䣉õΩ Ãã·QÆ KÕã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''W"åà◊ WHõ¯_Õ Éè’[#O K≥~Úº—— J<åfl~°∞. Éèí=<å^ä£: JÖψQ#O_ç. JÜ«∂º, <Õ#∞ ÉÏQÍ<Õ L<åfl#∞. <å QÆ∞iOz g∞~°∞ U zO`å ÃÑ@∞ìHÀ=^Œ∞Ì. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. „Ѩu~ÀE ã¨O^蕺#O`«~°O Éèí‰õΩÎÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ѨÙ=ÙfiÅ =∂ÅÅ∞ ã¨=∞iÊã¨∞Î<åfl~°∞. PÜ«∞# "å\˜x `«# HõO~î°OÖ’ ^èŒi™êÎ~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞ø#OQÍ L<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P#O^Œ ÉèÏ=#Ö’ J`«_çH˜ Ô~O_»∞ =∂ÅÅ∞ WKåÛ~°∞. PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ P =∂ÅÅ#∞ `«# "≥∞_»Ö’ "Õã¨∞H˘<åfl_»∞.

JO^Œ~∂° `«^HÕ Oõ QÍ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ <Õ K«∂ã¨∞<Î åfl~°∞. =∞m§ PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ã¨∞~ˆ O„^Œ∞_»∞ ÖËz xÅ|_®¤_∞» . JHõ¯_» #∞Oz "≥o§áÈÜÕ∞ =ÚO^Œ∞ Éè=í <å^ä`£ À =\˜"ì ~Õ ∞° KåѨÅ∞ Hõ@=ì ∞x K≥áêÊ_»∞.

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ „ѨÉèí$`«∞Å`À W^ŒÌ~°∞ q∞„`«∞Å`À Hõeã≤ Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ QÆkÖ’H˜ =KåÛ_»∞. J`«_»∞ HõÅHõ`åΉõΩ 2,200 "≥∞ÿà◊¡ ^Œ∂~°OÖ’ L#fl ã≤O^è£1 „áêO`åxH˜ K≥Ok#"å_»∞. 1883 Ö’ HõÅHõ`åÎÖ’ HõàÏâßÅ K«^Œ∞=ÙÅ∞ ѨÓiÎ KÕâßHõ J`«_»∞ ã≤O^è£ „áêO`åxH˜ uiy "≥o§ JHõ¯_» ''ã≤O^è£ >ˇÿ"£∞û——, ''ã≤O^è£ ã¨∞^è•~ü—— J<Õ Ñ¨„uHõʼnõΩ ã¨Oáê^ŒHõ`«fi ÉÏ^茺`«Å∞ ã‘fiHõiOKå_»∞. HõÅHõ`åÎÖ’ K«^Œ∞=Ù‰õΩ<Õ@ѨC_»∞ J`«_»∞ ˆHâ◊"£ ¿ã<£ =^ŒÌ‰õΩ `«~°K«∂ "≥à◊√`«∂O_Õ"å_»∞. J`«_ç`À ™êxflÇ≤Ï`«ºO U~°Ê~°K«∞‰õΩ<åfl_»∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ #∞ QÆ`O« Ö’ ^ŒH} ∆˜ âË fi◊ ~° HÍmPÅÜ«∞OÖ’ HõÅ∞ã¨∞‰õΩx L<åfl_»∞. JѨC_»ÑC¨ _»∞ ~å„uà◊√§ JHõ¯_Õ |ã¨KâÕ ß_»∞ ‰õÄ_®. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ J<å~ÀQƺOQÍ L<åfl~°x qx, PÜ«∞#∞fl K«∂_»_®xH˜ J`«_∞» ã≤O^è£ #∞Oz HõÅHõ`åÎ =KåÛ_»∞. J`«}‚˜ K«∂_®Åx N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ‰õÄ_® ZO`À P`«∞~°`« Hõ#|iKå~°∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞}˜‚ K«∂ѨÙ`«∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Ãã·QÆÅ ^•fi~å '=∞—`À ''W`«_»∞ KåÖÏ =∞Oz ‰õΩ„~å_»∞. W`«_»∞ h‰õΩ `≥Å∞™ê?—— J<åfl~°∞. '=∞—: P, `≥Å∞ã¨∞#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞, '=∞—Å`À): g∞ i^ŒÌ~°∂ HÍ¿ãѨ٠=∂\Ï¡_»∞HÀO_ç. g∞~°∞ =∂\Ï¡_»∞`«∂ LO>Ë <å‰õΩ q<åÅx LOk. '=∞— Ug∞ =∂\Ï¡_»HõáÈÜÕ∞ã¨iH˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J`«_ç`À ''#ˆ~O„^Œ∞_»∞ L<åfl_®? J`«}˜‚ Ñ≤Å∞=Ù—— J<åfl~°∞.

1. „Ѩã¨∞Î`«O áêH˜™ê÷<£Ö’ LOk.

j

Éèí‰õΩΊѨ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J"åº[ „¿Ñ=∞ j

593

(Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞, #ˆ~O„^Œ∞Å ã¨OÉèÏ+¨}) #ˆ~O„^Œ∞_»∞ QÆkÖ’H˜ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ã¨g∞ѨOÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞, #ˆ~O„^Œ∞Å`À): g∞i^ŒÌ~°∂ =∂\Ï¡_»∞`«∂ LO>Ë q<åÅx LOk. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#OQÍ L<åfl_»∞. `«~∞° "å`« ZO`À ã¨OHÀK«O`À ã¨OÉèÏ+¨} „áê~°OaèOKå_»∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): Éèí‰õΩÎ_çH˜ HõëêìÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú?

J`«_ç =∂@Å∞ ZO`À =∞^èŒ∞~°OQÍ L<åfl~Ú.

J`«_ç ǨÏ$^ŒÜ«∞O „¿Ñ=∞`À ѨiѨÓ~°‚"≥∞ÿ LO^Œx JHõ¯_» Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ L#fl"å~°O^ŒiH© JxÑ≤OzOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: D „ѨѨOK« ^èÀ~°}˜ K«∂¿ãÎ ÃÑ·âßzHõOQÍ LOk. WO`«HõO>Ë =∞Oz „ѨѨOKåxfl <Õ#∞ ã¨$+≤ìOK«QÆey LO_Õ"å_çx. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞: ^Œ∞óYO ÖˉõΩO_® ã¨∞YO JO>Ë Uq∞\’ `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ=∂? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: „ѨѨOKåxfl ã¨$+≤ìOKåÅ#fl q+¨Ü«∞"≥∞ÿ <Õ#∞ „H˘`«Î „Ѩ}ÏoHõ Un K≥ѨÊ_»O ÖË^Œ∞.

HÍx „Ѩã¨∞Î`«O L#fl „ѨѨOKåxfl QÆ∞iOz <å Jaè„áêÜ«∞O `≥eÜ«∞KÕã¨∞Î<åfl#∞, JO`Õ. HÍx D ã¨=∞㨺Åxfl\˜H© ã¨=∂^è•#O – Pantheism, JO>Ë ã¨~fi° =¸ ÉèQí =Æ O`«∞_Õ J<Õ qâßfiã¨O HõeyLO_»_O» .

JÖÏO\˜ qâßfiã¨O Hõey #ѨC_»∞ ã¨Oâ◊Ü«∂Åhfl ã¨=∞ã≤áÈ`å~Ú. JO`å KÕ™ÈÎOk P ÉèíQÆ=O`«∞_Õ. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞: JÖÏ K≥ѨÊ_»O KåÖÏ ã¨∞ÅÉèíO. `«~∞° "å`« â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ ~°zOz# x~åfi}+¨\ϯxfl #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ã¨fi~°ÜÚ« HõOÎ QÍ QÍ#O KÕâß_»∞: FO =∞<À|∞^Œú ºÇ¨ÏOHÍ~°z`åÎx <åǨÏO # „â’„`«l¿ÇÏfi # K« „Ѷ¨∂}<Õ„`ÕI # K« "Àº=∞ Éèí∂q∞ ~°fl `Õ*’ # "åÜ«Ú– tÛ^•#O^Œ~°∂Ѩó t"À-ǨÏ"£∞ t"À-ǨÏ"£∞ II1II # K« „áê}ã¨O*’˝ # "≥· ѨOK«"åÜ«Úó # "å ã¨Ñ¨Î ^è•`«∞~°fl"å ѨOK«HÀâ◊ó I # "åHÍÊ}˜ áê^ÒO # KÀѨã¨÷áêÜ«¸ z^•#O^Œ~°∂Ѩó t"À-ǨÏ"£∞ t"À-ǨÏ"£∞ II2II # "Õ∞ ^Õfi+¨~åQ“ # "Õ∞ Ö’Éèí"≥∂ǨÏ∫ =∞^À <≥·= "Õ∞ <≥·= =∂`«û~°ºÉèÏ=ó # ^èŒ~À‡ # Kå~À÷ # HÍ"≥∂ # "≥∂Hõ∆ tÛ^•#O^Œ~°∂Ѩó t"À-ǨÏO t"À-ǨÏO II3II

594

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

# ѨÙ}ºO # áêѨO # ™œYºO # ^Œ∞óYO # =∞O„`À # f~°÷O # "Õ^• # Ü«∞*Ï˝óI JǨÏO Éè’[#O <≥·= Éè’[ºO # Éè’HÍÎ z^•#O^Œ ~°∂Ѩó t"À-ǨÏO t"À-ǨÏ"£∞ II4II # =∞$`«∞º ~°fl â◊OHÍ # "Õ∞ *ÏuÉèË^Œó Ñ≤`å <≥·= "Õ∞ <≥·= =∂`å # [#‡ # |O^èŒ∞~°fl q∞„`«O QÆ∞~°∞Ô~Âfl= t+¨ º tÛ^•#O^Œ~°∂Ѩó t"À-ǨÏO t"À-ǨÏ"£ II5II JǨÏO xifiHõ(bÊ)Ö’Ê x~åHÍ~°~°∂(Ñ‘)áÈ qÉèí∞`åfiK«Û ã¨~°fi„`« 㨈~fiO„kÜ«∂}Ï"£∞! # Kå ã¨OQÆ`«O <≥·= =ÚH˜Î~°fl "Õ∞Ü«∞ tÛ^•#O^Œ~°∂Ѩó t"À-ǨÏO t"À-ǨÏ"£∞ II6II Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞: PǨ!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (Ãã·QÆKÕã¨∂Î, Ç‘Ï~å#O^Œ∞_ç`À): J`«_çH˜ ã¨=∂^è•#O W=Ùfi. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞: QÆkx XHõ =¸Å #∞O_ç K«∂ã≤<å ÖËHõ QÆk =∞^茺֒ #∞O_ç K«∂ã≤<å, -ǨÏO— J<åfl JO^Œ~°∂ J#∞Éèí∂u JO`å XHõ¯>Ë. 'F „ѨÉèí∂, <Õ#∞ ^•ã¨∞}˜‚— J<åfl ÖËHõ '™È<˘O^Õ P ÉèíQÆ=`ü K≥·`«#ºO XHõ¯>Ë. XˆH QÆkx ѨÅ∞ ^•fi~åÅ QÆ∞O_® „Ѩ"ÕtOK«=K«∞Û.

JO^Œ~°∂ =∞ø#OQÍ L<åfl~°∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞, #ˆ~O„^Œ∞_ç`À ''WOHÍ U"≥∞ÿ<å áê_»O_ç—— J<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ â◊OHõ~åKå~°º q~°z`« H“Ñ‘#ѨOK«HõO QÍ#O KÕâß_»∞: "Õ^•#Î"åˆHº+¨µ ã¨^• ~°=∞#Îó aèH∆Í#fl =∂„`Õ} K« `«∞+¨ì=∞#ÎóII qâ’Hõ =∞#ÎóHõ~°}Ë ~°=∞#Îó H“Ñ≤#=#Îó YÅ∞ ÉèÏQƺ=#Îó II1II =¸ÅO `«~Àó ˆH=Å =∂„â◊Ü«∞#Îó áê}˜^ŒfiÜ«∞O Éè’‰õΩÎ=∞=∞O„`«Ü«∞O`«óI „tÜ«∞O K« HõO^ä• q∞= ‰õΩ`«ûÜ«∞#Îó H“Ñ‘#=#Îó YÅ∞ ÉèÏQƺ=#Îó

II2II

^ÕǨkÉèÏ=O Ѩi=∂~°˚Ü«∞#Îó P`å‡#=∂`«‡ #=Ö’HõÜ«∞#ÎóI <å#ÎO # =∞^茺O # |Ç≤Ïó ã¨û ‡~°#Îó H“Ñ‘#=#Îó YÅ∞ ÉèÏQƺ=#ÎóII

II3II

j

Éèí‰õΩΊѨ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J"åº[ „¿Ñ=∞ j

595

'JǨÏiflâ◊O „|Ǩχ}˜ ÜÕ∞ ~°=∞O`«ó (JǨÏ~°flâ◊Å∞ „|ǨχOÖ’<Õ <≥ÅH˘x LO\Ï_»∞.) Jx q#QÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "≥∞Å¡"≥∞Å¡QÍ 'PǨ!— J#™êQÍ~°∞. Ãã·QÆ KÕã¨∂Î, Ü≥∂QÆ∞Å ÅHõ∆}O W^Õ Jx ã¨∂zOK«™êQÍ~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ H“Ñ‘#ѨOK«HõO áê_»_»O H˘#™êyOKå_»∞: ™êfi##ÌÉèÏ"Õ Ñ¨i`«∞+≤ì=∞#Îó ã¨Oâß#Π㨈~fiO„kÜ«∞^Œ$+≤ì=∞#ÎóI JǨÏiflâ◊O „|Ǩχ}˜ ÜÕ∞ ~°=∞#Îó H“Ñ‘#=#Îó YÅ∞ ÉèÏQƺ=#ÎóII II4II ѨOKåHõ∆~°O áê=#=ÚK«Û~°#Îó ѨuO Ѩâ◊¥<åO ǨÏ$k ÉèÏ=Ü«∞#Îó I aèH∆Íâ◊<å k‰õ∆Ω Ѩi„Éèí=∞#Îó II5II H“Ñ‘#=#Îó YÅ∞ ÉèÏQƺ=#Îó II #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«~°∞"å`« WÖÏ áê_®_»∞: (^蕺ÜÕ∞`ü ѨÓ~°‚O Ѩ~å#O^ŒO [QÆ#∂‡ÅO x~°#˚#O) „â’`«ã¨º „â’`«O =∞#™È =∞<À Ü«∞^•fiKÀ ǨÏ"åVò˝ 㨠L –„áê}㨺 „áê}ó N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): P áê@ áê_»∞ <åÜ«∞<å – '<å ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú h`À<Õ `«#‡Ü«∞=ÚQÆ QÍqOzu— J<Õ áê@ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê_»™êQÍ_»∞: LO_Õk h "˘Hõ_»"≥ D ã¨~°fi=Ú h =∞Ü«∞"Õ∞ <å ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú h`À<Õ `«#‡Ü«∞=ÚQÆ QÍqOzu IILOII x<˘flHõx<≥ Hõ#∞Q˘O\˜x LO_Õk h "˘Hõ_»"≥ F ^Õ"å! ǨÏ$^ŒÜÕ∞âßI ã¨Ô~· fiHÍ"åã¨QÆ$Ǩ!

IILOII h LO_»x ^Õ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú? =ã≤~ÚOK≥^Œ =O^ŒiÖ’ LO_Õk h "˘Hõ_»"≥ D ã¨~°fi=Ú h =∞Ü«∞"Õ∞ IILOII ѨO_ç`«∞_À áê=∞~°∞_À Ç≤ÏO^Œ∞=Ù_À =Úã≤¡=Ú_À

596

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

h `«Åz# suQÆ<Õ "å~°O^Œi <˘#iO`«∞=Ù IILOII ÔH·ÖÏã¨"≥Ú HÍÉÏÜ≥Ú =ã≤~ÚOK≥^Œ =O`«@#∞ HÍ=Ù# h H˘Hõ¯xˆH „"≥ÚÔH¯^Œ ~°O^Œ~°∞ „"≥∂Å IILOII Éèí∞q#∞O_ç kq ^•Hõ kq #∞O_ç áê`åà◊=Ú U KÀ@∞Å <Õ Ez# x<Õfl K«∂K≥^Œ #K«Û@ IILOII ^蕺xOz Hõ#∞Q˘O\˜x xã¨ûO^ÕǨÏ=ÚQÍ QÆO\˜x ÖË ^˘Hõ\ ˜ h ™ê=∞ºO |x *ÏѶ¨~°∞#‰õΩ `≥eÃã#∞ IILOII '=ã≤~ÚOK≥^Œ =O^ŒiÖ’— J#fl K«~°}O qO@∂<Õ PÜ«∞# Ãã·QÆ KÕã¨∂Î ''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ JO`«~åºq∞. PÜ«∞# ǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’#∞ =ã≤ã¨∞Î<åfl_»∞—— J<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ 'U KÀ@∞Å <Õ Ez# x<Õfl K«∂K≥^Œ #K«Û@— Jx áê_»QÍ<Õ Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞, J`«_ç`À ''J=Ù#∞, 'x<Õfl K«∂K≥^Œ #K«Û@.— =∞m§ #∞"Õfi '#∞"Õfi <Õ#∞, <Õ<Õ #∞=Ùfi. <Õ#∞ `«Ñ¨Ê J#º"≥∞ÿ#k Un ÖË^Œ∞— JO@∂O\Ï=Ù—— J<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ Jëêì=„Hõ ã¨OÇ≤Ï`« #∞O_ç H˘xfl â’¡HÍÅ∞ =e¡OKå_»∞. QÆkÖ’ =∞m§ xâ◊≈|ÌO <≥ÅH˘Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#ˆ~O„^Œ∞}˜‚ K«∂ѨÙ`«∂, Ç‘Ï~å#O^Œ∞_ç`À): W`«_»∞ X~°#∞O_ç fã≤# Y_®æxfl KÕ`«Ñ¨\ ˜ì# "å_çÖÏ #_»∞ã¨∞ÎO\Ï_»∞. (Ç‘Ï~å#O^Œ∞}˜‚ K«∂ѨÙ`«∂, '=∞—`À) ZO`« âßO`«OQÍ L<åfl_»∞! =∞O„`«QÍ_ç =ÚO^Œ∞ <åQÆ∞áê=Ú Ñ¨_»QÆqÑ≤Ê xâ◊ÛÅ"≥∞ÿ áÈ~Ú#@∞¡.

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO P`«‡Ñ¨Ó[ - '=∞—, Ç‘Ï~å#O^Œ∞Å`À ã¨OÉèÏ+¨} N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ JO`«~∞° ‡Y∞ÅÜ«∂º~°∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞, '=∞—Å∞ PÜ«∞#‰õΩ ã¨g∞ѨOQÍ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. QÆkÖ’ p=∞ z@∞‰õΩ¯=∞<åfl‰õÄ_® qxÑ≤OKÕ@O`« xâ◊≈|ÌO <≥ÅH˘x LOk. "åºkè HÍ~°}OQÍ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ <˘Ñ≤Ê HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ D ^Œ$âߺxfl K«∂ã≤ `«@∞ìHÀÖËHáõ È`«∞<åfl~°∞. "åi ǨÏ$^ŒÜ«∂Å∞ `«Å¡_çe¡ áÈ`«∞<åfl~Ú. HÍx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "åix P q+¨Ü«∞O =∞iÑ≤OѨ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨∞O^Œ~° ^Œ~°Ç¨㨠=^Œ#∞Öˇ· ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. =ÚYOÖ’ `Õ[ã¨∞û L\˜ìѨ_»∞`ÀOk. "åºkè `åÅ∞‰õΩ zǨflÅ∞ Ug KèåÜ«∞=∂„`«OQÍ ‰õÄ_® HÍ#~å=_»O ÖË^Œ∞.

j

Éèí‰õΩΊѨ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J"åº[ „¿Ñ=∞ j

597

Éèí‰õΩÎÅ∞ ѨÙ=ÙfiÅ∞, =∂ÅÅ∞ ÉèíH˜ÎѨÓ~°fiHõOQÍ PÜ«∞# Z^Œ∞@ ã¨=∞iÊOKå~°∞. XHõ ѨÙëêÊxfl fã¨∞H˘x PÜ«∞# ^•x`À `«=∞ t~°ã¨∞û, HõO~î°O, ǨÏ$^ŒÜ«∞O, <åaèx ã¨Ê $tOKå~°∞. Éèí‰õΩÎʼnõΩ PÜ«∞# ѨÙ=ÙfiÅ`À J_»∞‰õΩO@∞#fl z#flÑ≤Å¡"å_çÖÏ QÀK«iOKå~°∞. `«=∞‰õΩ P^蕺u‡Hõ ^Œ~°≈<åÅ∞, J#∞Éèí∂`«∞Å∞ Hõey#ѨC_»∞ â◊s~° =∞^茺OÖ’ =∞Ǩ"åÜ«Ú=Ù T~°ú fiQÆ=∞#O KÕ¿ã^Œx PÜ«∞# K≥|∞`«∞O_Õ"å~°∞. „Ѩã¨∞Î`«O PÜ«∞# '=∞—`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: "åÜ«Ú=Ù T~°ú fiQÆ=∞#O ZѨC_»∞ KÕã≤O^À `≥eÜ«∞^Œ∞. „Ѩã¨∞Î`«O <Õ#∞ ÉÏÅHõ ÉèÏ=OÖ’ L<åfl#∞. JO^Œ∞ˆH ѨÙ=ÙfiÅ`À WÖÏ P_»∞ ‰õΩO@∞<åfl#∞. „Ѩã¨∞Î`«O <Õ#∞ UO K«∂ã¨∞Î<åfl<À `≥Å∞™ê? D ^ÕǨxfl "≥^Œ∞~°∞|^ŒÌÅ`À KÕã≤#@∞¡, ^•xfl QÆ∞_»¤`À HõÑ≤Ê L#fl@∞¡ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. J^Õ u~°∞QÆ∞`ÀOk, ֒ѨŠZ=~À =ã≤OK«_»O =Å¡<Õ Jk JÖÏ u~°∞QÆ∞`ÀOk. ''WOHÍ, <Õ#∞ D ^ÕǨxfl q`«Î<åÅ∞ fã≤"Õã≤# QÆ∞=∞‡_çѨO_»∞ÖÏ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. D ^ÕǨÏO ֒ѨŠHÍ=∞O, Pã¨H˜Î Un ÖË^Œ∞. ֒ѨŠJO`å â◊√„ÉèíOQÍ LOk. WOHÍ–—— J@∞ÃÑ·# =∂\Ï¡_»_®xH˜ PÜ«∞#‰õΩ KåÖÏ ÉÏ^è•Hõ~°OQÍ `ÀzOk. PÜ«∞# ZO`À |ÅÇ‘Ï#OQÍ L<åfl~°∞. PÜ«∞# K≥ѨÊ^ŒÅ∞K«∞‰õΩ#fl^Õq∞\’ '=∞— "≥O@<Õ TÇ≤ÏOKå_»∞. ''WOHÍ, ֒ѨŠg∞~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ^Œi≈ã¨∞Î<åfl~°∞—— J<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ֒ѨÖÏ, |Ü«∞\Ï. P JYO_» ã¨zÛ^•#O^•xfl <Õ#∞ ֒ѨÖÏ, |Ü«∞\Ï Ô~O_»∞ KÀ\Ï¡ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. Jk D HÀâßxfl (JO>Ë `«=∞ ^ÕǨxfl) ˆH=ÅO P^è•~°OQÍ =∂„`«"Õ∞ KÕã¨∞H˘x, D HÀâ◊O ֒ѨÖÏ |Ü«∞\Ï LO\’Ok. nxfl <Õ#∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „|Ǩχ^Œ~°≈#O QÆ∞iOz# D J^Œ∞ƒù`« =K«<åÅ#∞ '=∞— Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ Pâ◊Û~°ºK«H˜`«∞Öˇ· qO@∞<åfl~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« "åà◊§=OHõ K«∂ã≤ PÜ«∞# ã¨OÉèÏ+¨} =∞m§ H˘#™êyOKå~°∞.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å Ü≥∂QÆã≤÷u - JYO_» ^Œ~°≈#O) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: g∞~°O^Œ~°∂ <å‰õΩ Pf‡Ü«ÚÅ∞QÍ `Àã¨∞Î<åfl~°∞. g∞Ö’ Z=sfl <Õ#∞ Ѩ~å~Ú "å_çQÍ ÉèÏqOK«_»O ÖË^Œ∞. ''q∞=∞‡ÅflO^Œih <Õ#∞ "Õˆ~fi~°∞ HÀâßÅ∞QÍ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. "å\˜Ö’ t~°ã¨∞ûÅ∞ TQÆ∞`«∞<åfl~Ú. ''<å =∞#ã¨∞û ÉèíQÆ=O`«∞x`À Ü≥∂QÆO K≥Ok#ѨC_»∞ ^ÕǨxH˜ K≥Ok# D Hõ+¨ìO XHõ "≥·Ñ¨Ù Ѩ_ç=Ù#fl@∞¡QÍ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. ''„Ѩã∞¨ `Î O« <Õ#∞ K«∂™ÈÎOk W^Õ: JYO_» ã¨zÛ^•#O^ŒO K«~‡° O`À HõÑʨ |_ç LOk† HõO~îO° Ö’x „=}O XHõ "≥·Ñ¨Ù Ѩ_ç=ÙOk.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞m§ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« WÖÏ J<åfl~°∞: ''[_»Ñ¨^•~°÷Ѩ٠ã¨`åÎ K≥·`«#ºO g∞^•, K≥·`«#ºÑ¨Ù ã¨`åÎ [_»Og∞^• PáêkOK«|_ç L#flq. JO^Œ∞ˆH ^ÕǨxH˜ [|∞ƒ KÕã≤#ѨC_»∞ =∞x+≤ '<å‰õΩ [|∞ƒ KÕã≤Ok— JO\Ï_»∞.——

598

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥Ñ≤ÊOk Uq∞\’ Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ ã¨iQÍæ J~°÷O KÕã¨∞HÀ ÖËHõáÈÜ«∂_»∞.

J`«_ç`À '=∞— WÖÏ J<åfl_»∞. ''"Õ_çh\˜Ö’ K≥~Úº ÃÑ\˜ì#ѨC_»∞ HÍÅ∞`«∞Ok Hõ^•! h~°∞ KÕux HÍeÛO^Œx [#∞Å∞ JO\Ï~°∞.HÍx Jã¨Å∞ q+¨Ü∞« O Uq∞@O>Ë, K≥~Úº HÍeOk "Õ_qç ∞ HÍ~°}OQÍ<Õ.—— Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À): Éèí‰õΩÎ_çH˜ HõëêìÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ HõÅ∞QÆ∞`åÜ≥∂ K≥ѨÊO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: P HõëêìÅ∞ ^ÕǨxH˜ K≥Ok#q.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WOHÍ U^À K≥ѨÊÉ’`«∞#fl@∞¡QÍ LOk. '=∞— Ç‘Ï~å#O^Œ∞Å∞ PÜ«∞# ѨÅ∞‰õΩÅ∞HÀã¨O P`«∞~°`«QÍ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''J~°÷=∞~ÚO^•?—— Jx J_çQÍ~°∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_ç`À '=∞— "≥∞Å¡QÍ WÖÏ J<åfl_»∞: ''DÜ«∞# ^ÕǨÏO ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`ÀOk Ö’HõtHõ∆} xq∞`«Î"Õ∞. =∞#HõO^ŒiH© DÜ«∞# rq`«O XHõ L^•Ç¨Ï~°}. ^ÕǨÏO WO`«QÍ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞#flѨÊ\˜H© DÜ«∞# =∞#ã¨∞û =∂„`«O ÉèíQÆ=O`«∞x`À #∂\˜H˜ #∂~°∞áêà◊√§ Ü≥∂QÆO K≥Ok=ÙOk.—— Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞: J=Ù#∞, Jk Uã¨∞„H©ã¨∞Î#∞ ã≤Å∞= "ÕÜ«∞_»O (Crucifixation) ÖÏO\˜k. HÍx DÜ«∞#‰õΩ WO`«\ ˜ Hõ+¨ìO ~å=_»OÖ’x JO`«~å~°÷O =∂„`«O qâ◊^ŒÑ¨_»_»O ÖË^Œ∞. '=∞—: Jk [QÆ[˚#x ã¨OHõÅÊO Jx DÜ«∞# JO@∞O\Ï~°∞. DÜ«∞# ^ÕǨÏO ^•fi~å [QÆ[˚#x D q^èŒ"≥∞ÿ# bÅ#∞ „Ѩ^Œi≈™ÈÎOk. 'Ü«∞ã≤‡<£ ã≤÷`À # ^Œ∞óMË# QÆ∞~°∞}ÏÑ≤ qKåź`Õ.— gi^ŒÌ~°∂ WÖÏ QÆ∞ã¨QÆ∞ã¨ÖÏ_»∞HÀ=_»O K«∂ã≤ '=∞— UO K≥|∞`«∞<åfl_»x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, Ç‘Ï~å#O^Œ∞}˜‚ Ãã·QÆ KÕã≤ J_çQÍ~°∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ P Ãã·QÆ#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀÖËHõáÈ=_»O`À PÜ«∞# =∞m§ Ãã·QÆKÕã¨∂Î '=∞— UO K≥|∞`«∞<åfl_»x J_çQÍ~°∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞: g∞ "åºkè Ö’HõtHõ∆} xq∞`«Î"Õ∞ Jx DÜ«∞# JO@∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jk J`«_ç TǨQÍ#O =∂„`«"Õ∞. ('=∞—, Ç‘Ï~å#O^Œ∞Å`À) ''„Ѩã¨∞Î`«O <å ã≤÷u =∂~°∞`ÀOk. 'h K≥·`«#ºO *ÏQÆ$`«=∞QÆ∞QÍHõ!— Jx JO^ŒiH© K≥ѨÊ~å^Œ#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. HõeÜ«ÚQÆOÖ’ áêѨO JkèHõO. "å~°O^Œi K≥·`«#ºO *ÏQÆ$`«O KÕ¿ãÎ "åi áêѨ=∞O`å <å g∞^Œ‰õΩ =zÛ Ñ¨_»∞`«∞Ok.—— '=∞— (Ç‘Ï~å#O^Œ∞_ç`À): `«y# ã¨=∞Ü«∞O ~å‰õΩO_® DÜ«∞# [#∞Å K≥·`«#ºO *ÏQÆ$`«O K≥Ü«∞º~°∞. Z=Ô~·`Õ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl~À "åi K≥·`«<åºxfl =∂„`«"Õ∞ *ÏQÆ$`«O KÕ™êÎ~°∞.

+¨+¨ª ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ â◊√„Hõ"å~°O, U„ÃÑÖò 23, 1886

<Õ_»∞ QÆ∞_£¢ÃѶ·_Õ (Good Friday) .Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ HÍjѨÓ~ü L^•º# QÆ$ǨÏOÖ’<Õ =∞^蕺ǨÏflO Éè’[#O KÕâß_»∞. ã¨=∞Ü«∞O XO\˜ QÆO@ HÍ=™ÈÎOk. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å áê^•Å∞ X`«∞Î`«∞<åfl_»∞. ã¨g∞ѨOÖ’ '=∞— ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. ÖÏ@∂, =∞i XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆkÖ’H˜ =ã¨∂ÎáÈ`«∂ L<åfl~°∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ H˘O`«¿ãѨ٠JHõ¯_Õ L^•º# QÆ$ǨÏOÖ’<Õ LO_®Å#flk N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å HÀiHõ.

j

Éèí‰õΩΊѨ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J"åº[ „¿Ñ=∞ j

599

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ áê^•Å#∞ X`«∞`Î ∂« Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ PÜ«∞#`À =∂\Ï¡_∞» `«∞<åfl_»∞. ѨãÑ≤ Ö≤ "¡ å}˜‚ F^•~°∞ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ J`«_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À Ju =∞^èŒ∞~°OQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl_»∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞: g∞~°∞ JO`«QÍ ÉÏ^èŒÑ¨_»_»O ZO^Œ∞‰õΩ? "≥·^Œ∞º_ç g∞^Œ qâßfiã¨O LOz`Õ xtÛO`«QÍ LO_»=K«∞Û. g∞~°∞ ÉÏÅ∞_çÖÏ LO\Ï~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): "≥·^Œ∞º_ç g∞^Œ <Õ#∞ ZÖÏ #=∞‡HõO LOK«QÆÅ#∞? D "åºkè #Ü«∞O HÍ^Œx _®II ã¨~å¯~ü K≥¿ÑÊâß_»∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞: HÍx ^•x QÆ∞iOz JO`«QÍ Ü≥∂zOK«_O» ZO^Œ∞‰õΩ? Uk ZÖÏ [~°QÍÅ#∞O>Ë JÖψQ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. '=∞—(Ç‘Ï~å#O^Œ∞_ç`À, „ѨHõ¯‰õΩ uiy): DÜ«∞# Ü≥∂z™ÈÎOk `«=∞ HÀã¨O HÍ^Œ∞. DÜ«∞# ^ÕǨÏã¨O~°Hõ∆} Éèí‰õΩÎÅ Ç≤Ï`«O HÀˆ~. "Õã¨qHÍÅO HÍ=_»O`À QÆk KåÖÏ "Õ_çQÍ LOk. =\˜ì"Õ~°∞ KåѨÅ∞ H˜\ ˜H©Å‰õΩ „"ÕÖÏ_»QÆ\ ˜ì L<åfl~°∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ ÖËz "å\˜x ã¨iQÍæ ã¨~åÌ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J`«_ç =OHõ K«∂âß~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (Ç‘Ï~å#O^Œ∞_ç`À): ÃÑ·*Ï=∂Å∞ ѨOÑ≤OK«_»O =∞~°z áÈ=^Œ∞Ì. ã≤O^è∞Œ „áêO`«ÑÙ¨ ÃÑ[· =∂Å∞ ^èiŒ ¿ãÎ ™œHõ~º° OQÍ LO@∞O^Œx Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞, N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ K≥Ñ≤Ê L<åfl_»∞. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞# D q+¨Ü«∞O J`«_çH˜ QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞Î<åfl~°∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ Éè’[#O ã¨iQÍæ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. J#flO ÉÏQÍ L_»HõÖË^Œ∞. D q+¨Ü«∞"≥∞ÿ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ KåÖÏ ÉÏ^èŒÑ¨_®¤~°∞. =∞m§ =∞m§ ''u#∞|O_®~åÅ∞ U"≥∞ÿ<å uO\Ï"å?—— Jx J`«}˜‚ J_çQÍ~°∞. "åºkè HÍ~°}OQÍ =∂\Ï¡_»_»O PÜ«∞#‰õΩ KåÖÏ Hõ+¨ì"≥∞ÿáÈ`ÀOk. J~Ú#ѨÊ\˜H© =∞m§ =∞m§ J^Õ „Ѩâfl◊ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. ÖÏ@∂`À ''#∞=Ùfi ‰õÄ_® P J#flO u<åfl"å?—— Jx J_çQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ ^ÕǨÏO g∞^Œ =GO xÅ∞ѨÙHÀÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞. Ѩã≤ Ñ≤Å¡"å_çÖÏ ^•^•Ñ¨Ù kQÆO|~°OQÍ<Õ L<åfl~°∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_ç`À áê@∞ XHõi^ŒÌ~°∞ „|Ǩχã¨=∂[ ã¨Éèí∞ºÅ∞ ‰õÄ_® =KåÛ~°∞.

JO^Œ∞Hõ<Õ, PÜ«∞# =∞^茺 =∞^茺֒ =¢™êÎxfl #_»∞OÃÑ·H˜ ÖωõΩ¯O@∞<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (Ç‘Ï~å#O^Œ∞_ç`À): <å ѨOK≥ *ÏiáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ g∞~°∞ ##∞fl J<åQÆ~‰° Ωõ xQÍ ÉèÏq™êÎ~å? Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞: g∞ ˆHq∞\˜? g∞~°∞ ÉÏÅ∞_çÖÏO\˜"å~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ („|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎ}˜‚ K«∂ѨÙ`«∂): HÍx DÜ«∞# JÖÏ ÉèÏqOK«=K«∞Û. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ ÃãÅ=Ù fã¨∞HÀ#∞<åfl_»∞. H˘xfl ~ÀAÖ’¡ J`«_∞» ã≤O^艣 Ωõ |Ü«∞Å∞^Õ~#° ∞<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (Ç‘Ï~å#O^Œ∞_ç`À): #∞=Ùfi ã≤O^裉õΩ "≥à◊§HõáÈ`Õ =∂„`«O U=∞=Ù`«∞O^Õq∞\˜? Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ (#=Ùfi`«∂): HÍx JHõ¯_» <å Ѩ#∞Å∞ K≥Ü«∞º_®xH˜ "Õˆ~ Z=~°∂ ÖË~°∞. ÃÑ·QÍ, L^ÀºQÆO KÕã¨∞Î<åfl#∞ Hõ^•!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <≥ʼnõΩ ZO`« ã¨Oáêk™êÎ=Ù? Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ (#=Ùfi`«∂): <Õ#∞ KÕã¨∞Î#fl ѨxÖ’ r`«O `«‰õΩ¯=.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ZO`«?

600

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ #qfi T~°∞‰õΩ<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=Ùfi WHõ¯_Õ LO_çáȉõÄ_»^•? Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ |^Œ∞Å∞ ѨÅ∞HõÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=Ùfi L^ÀºQÆO =keÃÑ_ç`Õ U=∞=Ù`«∞O^Õq∞\˜? Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ UO =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. |Ü«∞Å∞^Õ~°_®xH˜ ã≤^Œú=∞Ü«∂º_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞m§ #∞=Ùfi ##∞fl ZѨC_»∞ HõÅ∞ã¨∞‰õΩO\Ï=Ù? Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞: ™È=∞"å~°O ã≤O^裉õΩ "≥o§áÈ`«∞<åfl#∞. P ~ÀA L^ŒÜ«∞"Õ∞ =zÛ q∞=∞‡efl HõÅ∞ã¨∞‰õΩO\Ï#∞. Ç‘Ï~å#O^Œ∞_»∞ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „ѨHõ¯# ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ('=∞—`À): ZO`« =∞Oz ‰õΩ„~å_À Hõ^•! '=∞—: J=Ù#O_ç. J`«_çk ZO`À =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# ã¨fiÉèÏ=O. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ã≤O^è£ „áêO`«O WHõ¯_»#∞O_ç 2,200 "≥∞ÿà◊¡ ^Œ∂~°=∞x K≥áêÊ_»∞. JO`« ^Œ∂~°O#∞O_ç ##∞fl K«∂_»_®xH˜ =KåÛ_»∞. '=∞—: J=Ù#O_ç. x["≥∞ÿ# „¿Ñ=∞ ÖˉõΩO>Ë JÖÏ ~å=_»O ™ê^茺O HÍ^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ##∞fl ã≤O^裉õΩ fã¨∞‰õΩ"≥àϧÅx J`«_»∞ ZO`«QÍ<À J#∞‰õΩ<åfl_»∞. '=∞—: J~Ú`Õ „Ѩܫ∂}O ZO`À Hõ+¨ì"≥∞ÿ#^ŒO_ç. Ô~·Å∞Ö’ <åÅ∞ÔQ·^Œ∞ ~ÀAÅ∞ Ѩ_»∞`«∞Ok. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J`«_çH˜ =¸_»∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞ Ѩ\ÏìÅ∞ L<åfl~Ú. '=∞—: J=Ù#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ JÅã≤áÈ~Ú L<åfl~°∞. HÍã¨Î q„âßOu fã¨∞HÀ"å Å#∞‰õΩ<åfl~°∞. H˜\ ˜H© `«Å∞ѨÙÅ∞ `≥iz, ѨHõ¯g∞^Œ KåѨ Ѩ~°K«=∞x '=∞—‰õΩ K≥áêÊ~°∞. '=∞— PÜ«∞#‰õΩ qã¨#Hõ„~° gã¨∞Î<åfl_»∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« PÜ«∞#‰õΩ HÍã¨Î x„^Œ Ѩ\ ˜ìOk. HÍ¿ãѨ٠x„^ŒáÈÜ«∂Hõ =∞m§ ÖËz '=∞—`À ''<Õ#∞ x„^ŒáÈÜ«∂<å?—— Jx J_çQÍ~°∞. '=∞—: P, H˘kÌQÍ.

ã¨Ñ¨Î=∞ ѨiKÕÛù^ŒO #ˆ~O„^Œ∞_»∞, â◊~°`ü „ѨÉèí$`« Éèí‰õΩÎÅ`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«~°∞"å`« '=∞— „H˜O^Œ‰õΩ "≥o§ #ˆ~O„^Œ∞_»∞, â◊~°`üÅ#∞ HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. "å~°∞ =ÚQÆ∞æ~°∞ =∂@Ö’¡Ñ¨_®¤~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ZO`« Pâ◊Û~°ºO! ã¨O=`«û~åÅ `«~°|_ç ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ K«kq #ѨÊ\˜H© <Õ~°∞ÛH˘<Õk JO@∂ Ug∞ LO_»^Œ∞. U^À Ô~O_»∞ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ ™ê^èŒ# KÕã≤ ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~°O ZÖÏ á⁄O^ŒQÆÅ~°∞? PÜ«∞#∞fl ™êH∆Í`«¯iOK«∞ HÀ=_»O JO`« ã¨∞ÅÉèí=∂ Uq∞\˜? (â◊~°`ü`À) h‰õΩ âßOu ÅaèOzOk. '=∞—‰õΩ ‰õÄ_® ÅaèOzOk. HÍx <å‰õΩ =∂„`«O âßOu ÅaèOK«_»O ÖË^Œ∞. ™êÜ«∞OHÍÅ=∞~ÚOk. Éèí‰õΩÎÅ∞ ѨÅ∞=Ù~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, â◊~`° ,ü â◊t, ÖÏ@∂, x`«ºQÀáêÖò, ysâò, ~å"£∞, '=∞— ã¨∞~ˆ +π "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞.

j

Éèí‰õΩΊѨ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J"åº[ „¿Ñ=∞ j

601

ˆH^Œ~ü QÆkÖ’H˜ =KåÛ_»∞. KåÖÏ ~ÀAÅ `«~°∞"å`« J`«_»∞ =∞m§ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ^Œ~°≈<å~°÷O =KåÛ_»∞. J`«_»∞ `«# L^ÀºQÆ ÉÏ^茺`«Å ^Œ$ëêì º _è®HÍÖ’ L#flѨC_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "åºkè`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl~°x q<åfl_»∞. QÆkÖ’H˜ ~åQÍ<Õ PÜ«∞# áê^Œ^èŒ∂ox ÔQ·H˘x t~°ã¨∞û# ^èŒiOKå_»∞. `«~∞° "å`« P#O^ŒOQÍ ^•xx `«H¯˜ # Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ WKåÛ_»∞. t~°ã∞¨ ûÅ∞ =Oz Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ^•xfl ã‘fiHõiOKå~°∞. áê^Œ^èŒ∂ox ˆH^•~ü, â◊~°`ü‰õΩ ‰õÄ_® W=fiÉ’Ü«∂_»∞. HÍx â◊~°`ü `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å áê^Œ^èŒ∂ox ã‘fiHõiOKå_»∞. Jk K«∂ã≤ '=∞— #"åfi_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ‰õÄ_® '=∞— =OHõ K«∂ã≤ z~°∞#=Ùfi #"åfi~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ LÅ∞‰õΩѨÅ∞‰õΩ ÖˉõΩO_® xâ◊≈|ÌOQÍ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’H˜ "≥à◊√Î#fl@∞ì<åfl~°∞. =∞^茺=∞^茺֒ QÍ_è»OQÍ x@∂ì~°∞ã¨∂Î, ÉèÏ"åxfl x„QÆÇ≤ÏOK«∞ ‰õΩO@∞#fl@∞ì<åfl~°∞. Ãã·QÆ KÕã¨∂Î ˆH^•~ü`À ''ysâò`À "å^Œ# K≥~Úº—— J<åfl~°∞. ysâò, ˆH^•~ü`À WÖÏ J<åfl_»∞: ''JÜ«∂º, g∞~°∞ ##∞fl Hõ∆q∞OK«O_ç. "≥Ú^Œ\’¡ g∞Ô~=~À `≥eÜ«∞Hõ <Õ#∞ g∞`À "åkOKÕ"å_çx. HÍx WѨC_»∞ ã¨OQÆu "Õ~°∞.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #"åfi~°∞. ˆH^•~ü‰õΩ #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ K«∂ѨÙ`«∂ PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''D`«_»∞ ã¨~°fiã¨fiO Ѩi`«ºlOKå_»∞. (Éè‰í Ωõ ÅÎ `À) XHõ™êi Hˆ ^•~ü, #ˆ~O„^Œ∞_ç`À 'WѨC_»∞ #∞=Ùfi "å^ÀѨ"å^•Å∞, qKå~°}Å∞ K≥Ü∞« º=K«∞Û HÍx z=iH˜ #∞=Ùfi ǨÏi<å=∞O LK«Ûiã¨∂Î <ÕÅ g∞^Œ Ѩ_ç ^˘~°∞¡`å=Ù— J<åfl_»∞. (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À) ˆH^•~ü áê^Œ^èŒ∂ox fã¨∞HÀ——. ˆH^•~ü (#ˆ~O„^Œ∞_ç`À): DÜ«∞# áê^Œ^èŒ∂o<Õ ã‘fiHõiOK«∞. ^•x`À<Õ ã¨iáÈ`«∞Ok. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ Éèí‰õΩÎʼnõΩ "≥#∞Hõ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. J`«}˜‚ K«∂ã≤ #=Ùfi`«∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ˆH^•~ü`À ''PǨ! J`«_çk ZO`« =∞^èŒ∞~° ã¨fiÉèÏ=O!—— J<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å L^ÕÌâ◊O J~°÷O KÕã¨∞‰õΩx ˆH^•~ü, ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_ç =^ŒÌ‰õΩ "≥àϧ_»∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ Ju ã¨∞xfl`« ã¨fiÉèÏ=O HõÅ"å_»∞. L^•º# QÆ$ǨÏѨ٠Y~°∞ÛÅ xq∞`«ÎO H˘O^Œ~°∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ QÆ$ǨÏã¨÷ Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞O_ç ^è#Œ O ¿ãHõiã¨∞<Î åfl~°∞. Jk K«∂ã≤ ã¨∞~ˆ O„^Œ∞_»∞ ZO`«QÍ<À <˘K«∞Û‰õΩ<åfl_»∞.

Y~°∞ÛÅÖ’ JkèHõáêÅ∞ J`«_Õ Éèíiã¨∞Î<åfl_»∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ (ˆH^•~ü`À): <å‰õΩ WO`« =∞Ok ™ê^èŒ∞=ÙʼnõΩ ã¨g∞ѨOÖ’ ‰õÄ~°∞Û<Õ J~°›`« LO^•? H˘xfl ~ÀAÅ „H˜`«O H˘O`«=∞Ok (#ˆ~O„^Œ∞}˜‚ „Ѩ™êÎqã¨∂Î) HÍëêÜ«∞ =¢™êÎÅ∞ ^èŒiOz É’^è£ QÆÜ«∞‰õΩ "≥àϧ~°∞. "å~°∞ JHõ¯_»‰õΩ "≥o§ Q˘Ñ¨Ê ™ê^èŒ∞=ÙÅ#∞ K«∂^•Ì=∞#∞‰õΩ<åfl~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞}˜‚ ã¨=Ú^•~Úã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''#∞=Ùfi K≥Ñ≤ÊOk x["Õ∞. J~Ú`Õ "å~°∞ WOHÍ z#fl Ñ≤Å¡Å∞. Uk =∞OKÀ "åiH˜ WOHÍ `≥eÜ«∞^•Ü≥∞—— J<åfl~°∞. ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ (ˆH^•~ü`À): =∞# PO`«~°OyHõ ÉèÏ"åÅ∞ Uq∞\’ =∞# QÆ∞~°∞^Õ=ÙʼnõΩ (N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ) `≥eÜ«∞^• Uq∞\˜? PÜ«∞# ^èŒ<åxfl ÅHõ∆ ºÃÑ@ì~°∞. PÜ«∞#∞fl ã¨O`À+¨ÃÑ>Ëìk =∞# PO`«~°OyHõ "≥·Yi =∂„`«"Õ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ JOwHÍ~° ã¨∂K«HõOQÍ `«Å Táê~°∞.

602

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å HÀã¨O Éèí‰õΩÎÅ∞ ѨÅ∞~°HÍÅ u#∞|O_®~åÅ∞ `≥KåÛ~°∞. "å\˜#xfl\˜h "å~°∞ PÜ«∞# Z^Œ∞@ ã¨=∞iÊOKå~°∞. "å\˜Ö’ XH˜¯O`« `«=∞ <À\’¡ "Õã¨∞H˘x PÜ«∞# P Ñ¨à‹¡~åxfl ã¨∞~ˆ O„^Œ∞_çH˜ WzÛ"Õâß~°∞. "å\˜x Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ ѨOzÃÑ@ì=∞<åfl~°∞. P „Ѩ™ê^•xfl fã¨∞‰õΩx ã¨∞~ˆ O„^Œ∞_»∞ „H˜O^Œ‰õΩ "≥àϧ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ˆH^•~ü`À): #∞=Ùfi „H˜O^Œ‰õΩ "≥o§ ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_çH˜ qâ◊^Œ Ѩ~°K«_»O =∞Ozk. "åà◊√§ ZÖÏO\˜ "å^ÀѨ"å^•Å∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® K«∂_»∞. '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ qã¨∞~°∞`«∞<åfl_»∞. J`«_`ç À ''#∞=Ùfi Uq∞ u#"å Uq∞\˜?—— J<åfl~åÜ«∞#. `«~°∞"å`« '=∞—#∞ ‰õÄ_® „H˜O^Œ‰õΩ ѨOáê~°∞. ã¨O^蕺HÍÅO HÍ#∞#flk. L^•º# QÆ$ǨÏOÖ’x z#fl H˘Å#∞ =^ŒÌ '=∞— ysâòÅ∞ ѨKå~°∞¡ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ysâò: J=Ù#∂, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆ∞iOz #∞=Ùfi U^À „"åã¨∞Î<åfl=@1 Jk x["Õ∞<å? '=∞—: Z=~°∞ K≥áêÊ~°∞? ysâò: Z=~À K≥ѨÊQÍ q<åfl#∞. #∞=Ùfi ^•xfl <å‰õΩ W™êÎ"å? '=∞—: TǨ˙, JÖÏ W=fi_»O ã¨Ô~·#^Õ JxÑ≤¿ãÎ `«Ñ¨Ê <Õ#∞ ^•xx Z=iH© W=fi#∞. <Õ#∞ Jk „"å™ÈÎOk <å HÀã¨"Õ∞ HÍx W`«~°∞Å HÀã¨O HÍ^Œ∞. ysâò: Uq∞\˜ #∞=Ùfi JO@∞#flk? '=∞—: <å =∞~°}Ï#O`«~°O #∞=Ùfi ^•xfl fã¨∞HÀ=K«∞Û.

(J=∞$`«∞x Ѩ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „¿Ñ=∞) ã¨O^蕺HÍÅO. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’ nѨO "≥eyOKå~°∞. „|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎ_≥·# J=∞$`« |ã¨∞ =KåÛ_»∞. J`«}˜‚ HõÅ∞ã¨∞HÀ"åÅx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P~å@Ѩ_®¤~°∞. '=∞—, =∞iH˘O^Œ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. PÜ«∞#‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ XHõ J~°\ ˜ P‰õΩÖ’ =∞Öˇ¡Ñ¨Ù=ÙfiÅ =∂Å XHõ\ ˜ LOk. QÆkÖ’ xâ◊≈|ÌO ~å[ºO KÕ™ÈÎOk. =∂Å#∞ HõO~î°OÖ’ ^èŒiOK«#∞#fl@∞¡QÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞^茺=∞^茺֒ ^•xx KÕ`« Ѩ@∞ì‰õΩO@∞<åfl~°∞.

J=∞$`«( q#Ü«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ): JÜ«∂º, =∂Å#∞ "ÕÜ«∞=∞O\Ï~å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∂Å#∞ ã‘fiHõiOKå~°∞. `«~°∞"å`« J=∞$`«`À KåÖÏ¿ãѨ٠=∂\Ï¡_®~°∞.

J`«_»∞ "≥à◊§É’`«∞O_»QÍ J`«_ç`À ''=∞m§ ~å—— J<åfl~°∞.

J=∞$`«: J=Ù#O_ç, <å‰õį_® ~å"åÅ<Õ LOk. HÍx <Õ#∞ KåÖÏ ^Œ∂~°OÖ’ x=ã≤ã¨∞Î<åfl#∞.

JO^Œ∞=Å¡<Õ `«~°K«∂ ~åÖËHõáÈ`«∞<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: #∞=Ùfi =ã¨∂Î LO_»∞. |O_ç ÉÏ_»∞QÆ#∞ WHõ¯_»#∞O_Õ Ñ¨ÙK«∞ÛHÀ.

J=∞$`« Ѩ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „¿Ñ=∞#∞ K«∂ã≤ Éèí‰õΩÎÅ∞ x"≥fi~°É’Ü«∂~°∞.

1. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞Ǩã¨=∂kè `«~°∞"å`« PÜ«∞# ã¨OÉèÏ+¨}Å#∞ '=∞— 'N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«— =∞<Õ ¿Ñ~°∞`À =OQÆÉÏè +¨Ö’ S^Œ∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ Ñ¨Ùã¨HÎ õ ~°∂ѨOÖ’ „ѨK∞« iOKå_»∞. ^•x `≥Å∞QÆ∞ J#∞"å^Œ"∞Õ D 'N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^•ä =∞$`«O—.

j

Éèí‰õΩΊѨ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J"åº[ „¿Ñ=∞ j

603

('=∞— ÉèÏ~°ºÃÑ· Hõ$áêHõ\ÏH∆ÍÅ∞) =∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA `«# ÉèÏ~°º, ‰õΩ=∂~°∞_ç`À áê@∞ '=∞— L^•º# QÆ$ǨxH˜ =KåÛ_»∞. P JÉσ~Ú =Ü«∞ã¨∞û U_»∞ ã¨O=`«û~åÅ∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ã¨∂K«# "Õ∞~°‰õΩ '=∞— `«# ÉèÏ~°º#∞ JHõ¯_»‰õΩ fã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞. U_®k „H˜`«O Zxq∞k ã¨O=`«û~åÅ ‰õΩ=∂~°∞_˘Hõ_»∞ =∞~°}˜OK«_»O`À P"≥∞ P ^Œ∞óYO`À ^•^•Ñ¨Ù Ñ≤zÛ^Õ J~ÚáÈ~ÚOk. D ~ÀA `«=∞‰õΩ ¿ã= KÕÜ∞« _®xH˜ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ '=∞— ÉèÏ~°º‰õΩ J<ÕHõ ™ê~°∞¡ J=HÍâ◊q∞KåÛ~°∞. =∂`«$=¸iÎ âß~°^•^Õq ~å„u Éè’[#O fã¨∞‰õΩ=zÛ#ѨC_»∞ '=∞— ÉèÏ~°º‰õÄ_® nѨO Ѩ@∞ì‰õΩx P"≥∞ "≥O@ =zÛOk. P"≥∞ WO\˜ q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOz N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ P"≥∞#∞ PáêºÜ«∞OQÍ „ѨtflOKå~°∞. L^•º# QÆ$ǨxH˜ =∞m§ XHõ™êi =zÛ H˘xfl~ÀAÅáê@∞ WHõ¯_Õ =∂`«$=¸iÎ`À |ã¨KÕÜ«∞=∞x K≥áêÊ~°∞. P"≥∞`À áê@∞ P"≥∞ ‰õΩ=∂Ô~Î =∂#=∞~Úx ‰õÄ_® `À_˘¯x ~°=∞‡<åfl~°∞.

PÜ«∞# Éè’[#O ѨÓiÎ KÕâßHõ P"≥∞ HõOKåxfl fã≤"Õã≤ P „Ѩ^Õâßxfl â◊√„ÉèíO KÕã≤Ok. `«~°∞"å`« PÜ«∞# P"≥∞`À HÍ¿ãѨ٠=∂\Ï¡_®~°∞. ~å„u `˘q∞‡k QÆO@Å∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. PÜ«∞# HõO~î°OÖ’ ѨÙ=ÙfiÅ=∂Å XHõ\ ˜ LOk. `«# ÉèÏ~°º#∞ L^•º# QÆ$ǨÏOÖ’ =∂`«$=¸iÎ`À áê@∞ H˘xfl ~ÀAÅ∞ |ã¨KÕÜ«∞=∞x K≥ѨÊ=∞x '=∞—‰õΩ K≥áêÊ~åÜ«∞#. PÜ«∞# K«∂ѨÙ`«∞#fl ^ŒÜ«∞, J#∞~åQÆO K«∂ã≤ '=∞— K«eOzáÈÜ«∂_»∞. '=∞— PÜ«∞#‰õΩ qã¨∞~°∞`«∞<åfl_»∞. `«=∞ HõO~î°OÖ’x =∂Å#∞ fã≤ KÕ`« |@∞ìH˘x PÜ«∞# `«=∞Ö’ `å"Õ∞ U^À =∂\Ï¡_»∞‰õΩ<åfl~°∞. `«~°∞"å`« Hõ$áêà◊√"≥· P =∂Å#∞ '=∞—‰õΩ WKåÛ~°∞.

j

jj

604

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

52 =∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO =~åǨÏ#QÆ~° =∞~î°O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ 1886= ã¨OII PQÆ+¨µì 16, ™È=∞"å~°O <å_»∞ =∞Ǩ ã¨=∂kè K≥O^•~°∞. PÜ«∞# Hõ#∞=∞~°∞QÆ=_»O`À =∞#ã¨∞û HõÅ`« K≥Ok# Ü«Ú=t+¨µºÅ∞, Éèí‰õΩÎÅ∞ ^Œ∞óY ™êQÆ~°OÖ’ =ÚxyáÈ~Ú, <ÒHÍÉèíOQÆOÖ’ z‰õΩ¯=_ç áÈ~Ú# "åiÖÏ `«Ü«∂~°Ü«∂º~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ rqOz# HÍÅOÖ’ PÜ«∞# ¿ã=Ö’ áêÖÁæ#fl HÍ~°}OQÍ U „ѨQÍ_è» „¿Ñ=∞`À ÃÑ#"Õã¨∞H˘xáÈ~Ú L<åfl~À, J^Õ „ѨQÍ_è» „¿Ñ=∞ WѨC_»∂ "åix ÃÑ#"Õã¨∞H˘<Õ LOk. =∂~°^æ iŒ ≈QÍ L#fl =ºH˜Î ǨÏ~îå`«∞QÎ Í Hõ#∞=∞~°∞QÆ=_»O "åix ÉèÜ í ∂≥ `åÊ`«OÖ’ LOzOk. J~Ú#ѨÊ\˜H˜© XˆH ÅHõ∆ ºO`À rqOz# "å~°∞ XHõi<˘Hõ~°∞ J#∞#~ÚOK«∞H˘x N~å=∞Hõ$+¨µÅ Ѩ@¡ Hõey=Ù#fl „¿Ñ=∞ áêâ◊O`À Hõ@∞ì=_ç Hõeã≤Hõ@∞ìQÍ L<åfl~°∞. ™ê=∂#º „Ѩ[Å #∞O_ç "åi ã≤÷u qaè#flOQÍ LOk. ã¨O™ê~° rq`«O QÆ_»Ñ¨_»=∞#flk "åiH˜ J™ê^茺OQÍ `ÀzOk. Ö∫H˜‰õΩÅ`À =∂\Ï¡_»@O, "≥∞ÅQÆ_»O "åiH˜ "Õ^Œ<åÉèíi`«"≥∞ÿOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»@OÖ’ =∂„`«"Õ∞ "å~°∞ P㨉õΩÎÖˇ· L<åfl~°∞† P#O^ŒO K≥O^Õ"å~°∞.

W`«~°∞Å`À =∂\Ï¡_»@O "åiH˜ ~°∞zOK«ÖË^Œ∞.

'PÜ«∞#∞fl =∞#O =∞m¡ ^Œi≈OKåe Hõ^•? PÜ«∞#∞fl ^Œi≈OK«_»O ZÖÏ?— J#fl^Õ "åi UÔH·Hõ PÖ’K«#. ''=∞<À"庉õΩÅ`«`À ÉèíQÆ=O`«∞x Ñ≤Å∞¿ãÎ PÜ«∞# P x["≥∞ÿ# Ñ≤Å∞ѨىõΩ K≥q"˘yæ ™êH∆Í`«¯i™êÎ_»∞—— Jx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =zOz L<åfl~°∞. `«=∞ Ñ≤Å∞Ѩ٠ǨÏ$^ŒÜ«∞ѨÓ~°fiHõ"≥∞ÿ#^≥·`Õ PÜ«∞# HõzÛ`«OQÍ PÅH˜™êÎ_»<Õ ÉèÏ=<Õ JǨÏiflâ◊Å∂ "åiÖ’ áê^Œ∞H˘x LOk† ã¨∞+¨µÑ¨Î º=ã¨÷Ö’#∞, *Ï„QÆ^•=ã¨÷Ö’#∞ Z_»`≥QÆHõ H˘#™êyOk. UHÍO`«OÖ’ "å~°∞ Ѩã≤Ñ≤Å¡Å=Öˇ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ `«ÅK«∞H˘x qÅÑ≤OKå~°∞, d#∞flÖˇ<· å~°∞. PÜ«∞# PÖ’K«#Ö’¡ b#"≥∞ÿ HõÅHõ`åÎ g^ä∞Œ ÅÖ’ u~°∞QÍ_®~°∞.

D q+¨Ü«∞OQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ XHõ™êi '=∞—`À, '<Õ#∞ QÆuOKåHõ g∞~°O^Œ~°∂ HõÅ`« K≥Ok, qÅÑ≤ã∂¨ Î g^ä∞Œ Ö’¡ u~°∞QÆ∞`å~°∞ Jx `«Åz#ѨC_»∞ ÉÏ^èŒ HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. D ^ÕÇ¨ xfl q_çzÃÑ@ì_®xH˜ =∞#㨯iOK«_»O ÖË^Œ∞— Jx K≥Ñ≤Ê=Ù<åfl~°∞. 'ÉèíQÆ=O`«∞xÖÏ =∞#Å#∞ ã¨O~°H˜∆Oz# PÜ«∞# <Õ_»∞ ÖË~°∞. HÍx =∞#O rqã¨∂Î<Õ L<åfl"Õ∞?

D Jâßâ◊fi`« „áêѨOzHõ rq`«OÖ’ WOHÍ |`«Hõ=Åã≤ =™ÈÎO^Õ? J#∞H˘O>Ë D xÅHõ_»ÖËx „áêѨOzHõ rq`åxfl „`Àã≤~å[#=K«∞Û. HÍx JÖÏ ZHõ¯_» KÕã¨∞Î<åflO? WOHÍ rqã¨∂Î<Õ L<åfl"Õ∞, Wk Pâ◊Û~°ºHõ~°"Õ∞!— Jx Ѩ^ÕѨ^Õ Ü≥∂zOz =∞<ÀH∆ÀÉèí K≥O^•~°∞ P Ü«Ú=t+¨µºÅ∞.

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

605

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O

ã¨<åflºã¨ rq`åxH˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ÖË ZOÑ≤Hõ KÕã≤# D Ü«Ú= ã≤OÇ¨Ï ã¨^Œ$â◊√Å∞ ǨÏ$^ŒÜ«∂O`«~åàÏÖ’¡ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ `«ºlOz#"åÔ~· L#flѨÊ\˜H©, qkè qÇ≤Ï`«OQÍ ã¨<åflºã¨O ã‘fiHõiOK«ÖË^Œ∞. HÍ|\˜ì HÍjѨÓ~üÖ’ |ã¨KÕã≤ ˆ~~ÚO|=à◊√§ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ¿ã= KÕã¨∂Î =zÛ# JO`«~°OQÆ Éèí‰õΩÎÖˇ·# D Ü«Ú=‰õΩÅÖ’ J`«ºkè‰õΩÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞Ǩã¨=∂kè J#O`«~°O QÆ`«ºO`«~°OÖËHõ `«=∞ WK«Ûù‰õΩ =∂~°∞QÍ Wà◊¡‰õΩ uiy "≥àÏ¡~°∞. Z=ih ã¨<åflºã¨ rq`åxH˜ =Åã≤# HÍëêÜ«∞=¢™êÎ^Œ∞Å#∞ KÕѨ@ì=∞x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥ѨÊÖË^Œ∞. "åix WO\˜ ¿Ñ~°¡`À<Õ [#O WOHÍ ¿Ñ~À¯™êQÍ~° ∞ . HÍx "åi Ǩ Ï $^Œ Ü « ∂ ÅÖ’ N~å=∞Hõ $ +¨ µ ‚ Å ∞ ~° y eOz# "≥ · ~ åQÆ º *ÏfiÅ *Ï[fiź=∂#OQÍ „ѨHÍtã¨∂Î<Õ LOk. giÖ’ XHõi^ŒÌiH˜ "≥à◊¡_®xH˜ KÀ@O@∂ UnÖË^Œ∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „¿Ñ=∞‰õÄ, J#∞„QÆǨxH˜ áê„`«∞_»∂, L^•~°∞_»∂ J~Ú# ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ gi`À WÖÏ J<åfl_»∞: ''g∞~°∞ ZHõ¯_»‰õΩ "≥à◊`å~°∞? XHõ WO\˜x J^≥̉õΩ fã¨∞H˘O^•O. JHõ¯_» N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ =∞Ok~åxfl U~åÊ@∞ KÕ^•ÌO, P~åkè^•Ì=Ú.

QÆ$ǨÏã¨∞÷Å"≥∞ÿ# "Õ∞=Ú ã¨O™ê~°OÖ’ ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å`À z‰õΩ¯=_ç=ÙO>Ë =∂ Ѩiã≤÷u U=∞=Ù`«∞Ok? JO^Œ∞Hˆ âßOu xq∞`«OÎ "Õ∞O `«~K° ∂« JHõ¯_»‰Ωõ =™êÎO. HÍjѨÓ~ü L^•º# QÆ$ǨÏOÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ =ã≤Oz L#flѨC_»∞ H˘O`« "≥Ú`«ÎO <Õ#∞ Wã¨∂Î=KåÛ#∞. J^Õ "≥Ú`åÎxfl g∞‰õΩ WѨC_»∞ ã¨O`À+¨OQÍ W™êÎ#∞. g∞ Y~°∞ÛʼnõΩ LѨÜ≥∂QÆѨ_»∞`«∞Ok.——

606

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

D U~åÊ@∞ "Õ∞~°‰õΩ =~åǨÏ#QÆ~üÖ’ (ÉÏ~å#QÆ~ü) XHõ WÅ∞¡ J^≥̉õΩ fã¨∞HÀ|_çOk. W^Õ HÍÖÏO`«~°OÖ’ ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ rqOKÕ XHõ =∞~î°OQÍ, ã¨<åflºã¨∞Å∞ |ã¨KÕ¿ã ã¨÷ÅOQÍ, XHõ ã¨<åflºã≤ =∞~î°OQÍ ~°∂á⁄OkOk. "≥Ú^Œ@ H˘xfl <≥ÅʼnõΩ ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ =ÚÃÑ·Êù ~°∂áêÜ«∞Å K˘Ñ¨C# „Ѩu<≥Å Wã¨∂Î =KåÛ_»∞. „Hõ=∞OQÍ XHõi "≥O@ XHõ~°∞QÍ W`«~°∞Å∞ ‰õÄ_® ~å=_»O`À ^•xfl J~°"≥· ~°∂áêÜ«∞Å∞QÍ ÃÑOz ~Úã¨∂Î=KåÛ_»∞, Ñ≤^ŒÑ¨ #∂~°∞ ~°∂áêÜ«∞Å∞QÍ ÃÇÏzÛOKå_»∞. XHõ <≥Å WO\˜ J^≥Ì Ñ¨^ŒH˘O_»∞ ~°∂áêÜ«∞Å∞. =O@"åxH˜ <≥Å r`«O P~°∞ ~°∂áêÜ«∞Å∞. q∞ye# ÃÑ·HõO uO_çHÀã¨O "≥zÛOKÕ"å~°∞.

HÍjѨÓ~ü L^•º# QÆ$ǨÏO #∞O_ç N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ LѨÜ∂≥ yOz# Ѩ~∞° ѨÙ, W`«~° ™ê=∂#∞Åhfl z#flQÀáêÖò f#∞‰õ Ω =KåÛ_» ∞ . JHõ ¯ _» =O@KÕ ã ≤ # „ÉÏǨ Ï ‡}∞_Õ WHõ ¯ _® =O@"åxQÍ xÜ«∞q∞OѨ|_®¤_»∞. "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ =∞~î°OÖ’H˜ =zÛ x~°O`«~°OQÍ |ã¨KÕã≤# =ºH˜Î ÃÑ^ŒÌQÀáêÖò. â◊~`° ü H˘xfl ~å„`«∞à◊√¡ |ã¨KâÕ ß_»∞. P~°OÉèOí Ö’ â◊~`° ,ü â◊t, ÉÏ|∂~åO, x~°O[<£, HÍmÅ∞ J=HÍâ◊O zH˜¯#ѨC_»ÖÏ¡ =ã¨∂ÎáÈ`«∂ =KåÛ~°∞. |$O^•=#O #∞O_ç uiy =zÛ# `å~°H± x~°O`«~°OQÍ =∞~îO° Ö’ |ã¨KÜ Õ ∞« ™êQÍ_»∞. =∞~îO° P~°OÉèí HÍÅOÖ’ ~åMÏÖò, Ü≥∂w<£, ÖÏ@∂, HÍm "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°∞ =∂`«$^Õq`À |$O^•=#O "≥o¡=Ù<åfl~°∞. HÍm <≥Å ~ÀAÖ’¡<Õ uiy=KåÛ_»∞. `å~°H± H˘xfl <≥ÅÅ `«~°∞"å`« uiy=KåÛ_»∞. Ü≥∂w<£, ÖÏ@∂Å∞ XHõ ã¨OII `«~°∞"å`« uiy=KåÛ~°∞. g~°O^Œ~°∂ =∞~îåxH˜ `«~°K«∂ ~å™êQÍ~°∞.

H˘O`«HÍÅO QÆ_çKåHõ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ~åMÏÖò, x~°O[<£, â◊~°`ü, â◊t, ÉÏ|∂~åO, Ü≥∂w<£, `å~°H±, HÍm, ÖÏ@∂ "≥Ú^ŒÖˇ·# Ü«Ú=‰õΩÅ∞ ã¨<åflºã¨ rq`«O Ѩi„QÆÇ≤ÏOKå~°∞. âß~°^•„Ѩã¨#∞fl_»∞, ã¨∞É’^è£ H˘O`«HÍÅO `«~°∞"å`« =zÛ, ã¨<åflºã¨O ѨÙK«∞ÛH˘<åfl~°∞.1 `«Ñ¨ã¨∞ûÔH· \˜Éˇ\ò "≥o§=Ù#fl QÆOQÍ^èŒ~ü uiy ~åQÍ<Õ =∞~î°OÖ’ KÕ~å_»∞. D`«_Õ HÍjÖ’x qâ◊fi<å^äŒ∞x PÅÜ«∞OÖ’ ™êÜ«∞O„`« Ǩ~°u ã¨=∞Ü«∞OÖ’ QÍ#O KÕ¿ã ™È΄`åxfl2 ™È^Œ~° t+¨µºÅ‰õΩ <ÕiÊOKå_»∞. W`«_çH˜ #ˆ~O„^Œ∞_»O>Ë 1. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O ã¨<åflºã¨O ã‘fiHõiOz# „Ѩ`«ºHõ∆ t+¨µºÅ∞, "åi ã¨<åflºã¨ <å=∂Å∞: #ˆ~O„^Œ∞_»∞...™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ â◊~°`ü...........™êfiq∞ âß~°^•#O^Œ ~åMÏÖò........™êfiq∞ „|Ǩ‡#O^Œ â◊t.............™êfiq∞ ~å=∞Hõ$ëê‚#O^Œ Ü≥∂w<£........™êfiq∞ Ü≥∂QÍ#O^Œ HÍm.............™êfiq∞ JÉèË^•#O^Œ x~°O[<£........™êfiq∞ x~°O[<å#O^Œ QÆOQÍ^èŒ~ü.......™êfiq∞ JYO_®#O^Œ ÖÏ@∂...........™êfiq∞ J^Œ∞ƒù`å#O^Œ QÀáêÖò (ÃÑ^Œ)Ì ..™êfiq∞ J^≥fi· `å#O^Œ ÉÏ|∂~åO.......™êfiq∞ „¿Ñ=∂#O^Œ âß~°^•„Ѩã¨#fl...™êfiq∞ „uQÆ∞}Ïf`å#O^Œ `å~°H±.............™êfiq∞ t"å#O^Œ ã¨∞É’^è£............™êfiq∞ ã¨∞É’^è•#O^Œ ǨÏi................™êfiq∞ `«∞sÜ«∂#O^Œ ǨÏi................™êfiq∞ q*Ï˝<å#O^Œ 2 . [Ü«∞ t= FOHÍ~å [Ü«∞ FO Éèí[ t= FOHÍ~å „|Ǩχ q+¨µ‚ ã¨^•t"å ǨÏ~°Ç¨Ï~° ǨÏ~° =∞Ǩ^Õ=

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

607

JѨiq∞`« „¿Ñ=∞. `«~°K«∂ =ã¨∂ÎáÈ`«∂ L#fl ǨÏi, H˘O`«HÍÅO QÆ_çKåHõ =∞~î°OÖ’ KÕ~å_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ QÆ∞iÎOz# Ü«Ú= ã¨<åºã¨∞Å ã¨OYº D`«_ç`À ѨÓ~°Î~ÚOk. QÆ$ǨÏã¨÷ Éèí‰õΩÎÅ∞ `«~°K«∂ =∞~îåxH˜ =zÛ Ü«Ú= ã¨<åflºã¨∞Å#∞ K«∂ã≤áÈ`«∂ L<åfl~°∞. "åi`À Hõeã≤ ^蕺#O KÕã¨∂Î, âߢ™êÎÅ∞ J^茺ܫ∞#O KÕã¨∂Î H˘xfl QÆO@Å∞, H˘xfl "Õà◊Ö’¡ H˘xfl ~ÀAÅ∞ Ãã·`«O QÆ_ç¿Ñ"å~°∞. ''ã¨∞ˆ~O„^•, #∞=Ùfi ^èŒ#∞º_»=Ù! "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ D =∞~î°O hKÕ ™ê÷Ñ≤OK«|_çOk. nx ™ê÷Ѩ#‰õΩ h WKÕÛù HÍ~°}O. x#∞fl ѨiHõ~°OQÍ KÕã¨∞H˘x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =¸Å=∞O„`«"≥∞ÿ# HÍq∞h HÍOK«# Ѩi`åºQÆ zǨÏflO J=∞iOk. Ѩiâ◊√^•ú`«∞‡Öˇ·# #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# Ü«Ú= ã¨<åflºã¨∞Å ^•fi~å J=∞~°"≥∞ÿ# ÃÇ·ÏO^Œ= ^èŒ~å‡xfl [#O =ÚO^Œ∞ <≥ÅH˘ÖÏÊ~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞. ™È^Œ~°∞_®! h‰õΩ ZÖÏ Hõ$`«[˝`« `≥Å∞ѨÙHÀQÆÅ~°∞! P Ü«Ú= ã¨<åºã¨∞Å∞ J<å^äŒÖÏ¡, '#∞=Ùfi ZѨC_»∞ =™êÎ=Ù?— Jx h HÀã¨O Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î L<åfl~°∞. '<Õ_»∞ WO\˜ J^≥Ì K≥e¡Oz #O^Œ∞# _»|ƒO`å J~ÚáÈ~ÚOk. u#_®xH˜ uO_ç ÖË^Œ∞. #∞=Ùfi =¿ãÎ uO_çH˜ U~åÊ@∞ KÕ™êÎ=Ù. #∞=Ùfi ZѨC_»∞ =™êÎ=Ù?— Jx Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. h J#∞~åQÍhfl, ^Õhfl Z^Œ∞~°∞K«∂_»x ¿ã=#∂ `«Å∞¿ãÎ Z=i Hõà◊¡ "≥O@ J„â◊√=ÙÅ∞ „ã¨qOK«=Ù!—— ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ x[OQÍ<Õ Ñ¨Ù}º ѨÙ~°∞+¨µ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ¿Ñi@ „Ѩ Ñ ¨ O K« "åºÑ¨ Î O QÍ =∞~î å Å∞ qÅã≤Å¡\ÏxH˜ ѨÙ<åk "Õã≤Ok D`«_Õ J#=K«∞Û. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ Ѩ@¡ P`«_∞» Hõ#|~°z# „¿Ñ=∞, P`«_Öç ’x L^•~°`Õ D L#fl`«∞Öˇ·# Ü«Ú=‰õΩÅ∞ ã¨<åflºã¨ rq`«O ã‘fiHõiOK«_®xH˜ ÉÏã¨@QÍ xÅzOk. gà◊√¡, `«=∞ LѨ^ÕâßÅ#∞ ã‘ fi Hõ i Oz HÍq∞h HÍOK« < åÅ#∞ Ѩi`«ºlOz ÉèQí =Æ <å‡~°Oæ Ö’ "≥à_¡◊ ®xH˜ XHõ Ѩ i Hõ ~ ° O QÍ ã¨ ∞ ˆ ~ O„^Œ ∞ x =~åÇ¨Ï #QÆ~° =∞~î°O LѨÜ≥∂yOK«∞H˘<åfl~°x K≥ѨÊ=K«∞Û.

WÖÏ P~°OÉèí"≥∞ÿ# =∞~î°O '=~åÇ¨Ï #QÆ~° =∞~î°O—QÍ ¿Ñ~À¯|_çOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò "≥Ú^ŒÖˇ·# Ü«Ú= ã¨<åflºã¨∞ÅÖ’ q"ÕHõ "≥·~åQƺ *ÏfiÅ f„=OQÍ ~°QÆ∞Å∞H˘#flk. XHõ™êi ~åMÏÖò#∞ WO\˜H˜ `À_˘¯x áÈ=_®xH˜ P`«_ç `«O„_ç =zÛ#ѨC_»∞, uiy áÈ=_®xH˜ J`«_»∞ x~åHõiOKå_»∞† PÜ«∞#`À, ''q∞=∞‡efl <Õ#∞, ##∞fl g∞~°∞ =∞izáÈÜÕ∞ÖÏ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞QÍHõ!—— Jx J<åfl_»∞. ''HÍq∞h HÍOK«<åÅ#∞ =∞#O JO^Œ~°O Ѩi`«ºlOKåe J#fl^Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å P^Õâ◊O.

608

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

=∞#O WO\˜H˜ uiy "≥à◊¡_»=∂?—— JO@∂ "åà◊√¡ `«=∞Ö’ `å=Ú =∂\Ï¡_»∞H˘<åfl~°∞. Ѩi`åºQÆOÖ’ Pã¨H˜ÎѨ~°∞Öˇ·, Ѩi`åºQÆ=∞<Õ Ñ¨~°fi`å„QÍxfl Jkè~ÀÇ≤ÏOz#"åiÖÏ D Ü«Ú=‰õΩÅ∞ q~ålÖÏ¡~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ qxÜ≥∂yOz# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ |Å~å"£∞ WO\˜ #∞O_ç ‰õÄ_® =∞~îåxH˜ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. ѨÓ*Ï=∞Ok~°OÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ J#∞x`«ºO "å~°∞ P~åkèOK«™êQÍ~°∞. =Úá⁄Ê^Œ∞ÌÖÏ PÜ«∞# ѨÓ[Ö’ â◊t x=∞QÆ∞fl_≥·<å_»∞. =∞~î° x~°fiǨÏ} ÉÏ^茺`«#∞ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ã‘fiHõiOz, =∞~îåkèѨuQÍ ‰õÄ_® P`«_Õ =º=ǨÏiOK«™êQÍ_»∞. `«=∞ ™È^Œ~° t+¨µºÅ`À J`«_»∞, ''xëê¯=∞ Hõ~°‡ Jx w`« =zOKÕk [ѨO, ^蕺#O "≥Ú^ŒÖˇ·#"Õ `«Ñ¨Ê Ö∫H˜Hõ Hõ~°Î"åºÅ∞ HÍ=Ù. D ™ê^èŒ#ÖË =∞#‰õΩ HÍ=Åã≤#q† =∞#O J#∞+≤ªOK« `«QÆæq. Wq ÖˉõΩO>Ë =∞#‰õΩ ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O H͉õΩO_®<Õ x~°~°÷‰õΩÅ∞QÍ #tOzáÈ`åO—— JO@∂ Ѩ^ÕѨ^Õ ÃÇÏK«ÛiOKÕ"å_»∞. ™È^Œ~° t+¨µºÅ∂ `«=∞ P^蕺u‡Hõ ѨÙ~ÀQÆuH˜ #ˆ~O„^Œ∞}Ë‚ Pã¨~å KÕã¨∞H˘<åfl~°∞.

P Ü«Ú= ã¨<åflºã¨∞Å∞ `«=∞#∞ '^•#=ÙÅh— – JO>Ë t=QÆ}ÏÅx =º=ǨÏiOK«∞HÀ™êQÍ~°∞. "å~°O`å ‰õÄ~°∞Û<Õ PǨfix`«∞Å QÆkx '^•#=ÙÅ QÆk— Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞. "Õ∞_»g∞^Œ ^ŒH˜∆} =¸Å#∞#fl XHõ QÆkx UHÍO`«OÖ’ ^蕺#O KÕÜ«∞_®xH˜, J^茺ܫ∞<åxH˜ ˆH\Ï~ÚOKå~°∞. HÍm D QÆkÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOz `«Å∞ѨÙÅ∞ =¸ã¨∞H˘x KåÖÏ¿ãѨ٠LO_çáÈ=_»O Hõ^Œ∞Ì. Hõ#∞Hõ D QÆkx 'HÍm`«Ñ¨ã‘fi QÆk— Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞. D QÆkH˜ L`«Î~å# L#fl QÆk ѨÓ*Ï=∞Ok~°O. ^•x `«~°∞"åuk <≥·"Õ^ŒºO `«Ü«∂~°∞KÕ¿ã QÆk. D QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx ‰õÄ_® Ǩ~°ux uÅH˜OK«=K«∞Û. Éèí‰õΩÎÅ∞ ™ê=∂#ºOQÍ WHõ¯_» #∞O_Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕ™êÎ~°∞. <≥·"Õ^ŒºO `«Ü«∂~°∞KÕ¿ã QÆkH˜ L`«Î~å# '^•#=ÙÅ QÆk— LOk. Wk qâßÅ"≥∞ÿ# QÆk. =∞~î° ™È^Œ~°∞Å∞ WHõ¯_Õ ã¨=∂"Õâ◊=∞=Ù`å~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞, Ju^äŒ∞Å∞ =¿ãÎ "åix WHõ¯_Õ PǨfixOKÕ"å~°∞. D QÆkH˜ „ѨHõ¯# HÍã¨Î L`«Î~å# WOH˘Hõ z#fl QÆkÖ’ Éèí‰õΩÎÅ∞ Éèí∞l™êÎ~°∞. PǨfix`«∞Å QÆkH˜ `«∂~°∞Ê# XHõ =™ê~å LOk. Ѩ~°fik<åÅÖ’ Éèí‰õΩÎÅ∞ WHõ¯_Õ Éè’[#O KÕ™êÎ~°∞. =™ê~å‰õΩ L`«Î~å# =O@QÆk LOk. ѨÓ*Ï =∞Ok~åxH©, HÍm `«Ñ¨ã≤fi QÆkH© `«∂~°∞Ê# XHõ =™ê~å LOk. ^•x <≥·~°∞u =¸Å# =~åÇ¨Ï #QÆ~° ™⁄Ãã·\ © „QÆO^ä•ÅÜ«∞O LOk. D QÆ^Œ∞Åhfl "Õ∞_»g∞^Œ L<åfl~Ú. HÍm`«Ñ¨ã≤fi QÆkH©, „QÆO^ä•ÅÜ«∂xH© =∞^茺 "Õ∞_»g∞^Œ‰õΩ ^•if¿ã "≥∞@∞¡ L#flq. J^Õ q^èŒOQÍ Éè’[#âßÅ „ѨHõ¯# _®ÉÏ g∞^Œ‰õΩ ^•if¿ã "≥∞@∞¡ L#flq. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, `«H˜¯# ™È^Œ~° t+¨µºÅ∞ D "≥∞@¡ QÆ∞O_® H˘xfl ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ ™êÜ«∞O„`«"Õà◊ _®ÉÏg∞^Œ‰õΩ "≥àı¡"å~°∞. JHõ¯_» ‰õÄ~°∞Ûx ^≥·=ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Å∞ =∂\Ï¡_»∞HÀ=@O Hõ^Œ∞Ì. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å LѨ^ÕâßÅ∞, â◊OHõ~°∞Å∞, ~å=∂#∞AÅ∞, Uã¨∞, ÉèÏ~°fÜ«∞ áêâßÛ`«º `«`«Î fiâߢ™êÎÅ∞, "Õ^•Å∞ ѨÙ~å}ÏÅ∞ `«O„`«Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜ QÆ∞iOz K«iÛOz P#OkOKÕ"å~°∞. '^•#=ÙÅ QÆkÖ’— ‰õÄ~°∞Ûx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«# ã¨∞=∞^èŒ∞~° HõO~î°O`À áê_Õ"å_»∞. â◊~°`ü "≥Ú^ŒÖˇ·#"åiH˜ áê@Å∞ <Õˆ~Ê"å_»∞. HÍm "å~Ú^ŒºO "å~ÚOK«_»O <Õ~åÊ_»∞. P QÆkÖ’ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«# ™È^Œ~° t+¨µºÅ`À Z<Àfl™ê~°∞¡ ǨÏi<å=∞ ã¨OH©~°Î#Ö’ b#"≥∞ÿ #$`«ºO KÕâß_»∞!

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

609

=~åǨÏ#QÆ~° =∞~î°OÖ’ D Ü«Ú=ã¨<åflºã¨∞Å∞ QÆ_çÑ≤# Hõ~îÀ~° P^蕺u‡Hõ rq`«O QÆ∞iOz UO K≥áêÊe! ÉÏǨϺ֒HõO #∞O_ç Hõ#∞=∞~°∞QÔ #· N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ #∞ `«=∞ ǨÏ$^ŒÜ∂« O`«~åàÏÅÖ’ P"åǨÏ#O KÕÜ«∂Å<Õ LkfiQÆfl`«Ö’ "å~°∞ =Úxy=Ù<åfl~°∞. JѨC_»Ñ¨C_»∞ "åà◊√¡ QÍOz# k=º^Œ~°≈<åÅ∞ ZO`«\ ˜ ^•i„^•ºxfl, P"Õ^Œ##∞, |Ç≤Ï+¨¯~°}#∞, ZHõÃãHͯÅ#∞ ÖˇH˜¯OK«Hõ =∞m¡ =∞m¡ „Ѩܫ∞uflOKÕ ã≤÷uH˜ "åix Ñ≤zÛ"åix KÕã≤"Õã≤#x. ÉÏǨϺK≥·`«#º~°Ç≤Ï`«∞Öˇ·, ÉèíH˜Î w`åÅ∞ PÖÏÑ≤OK«_»OÖ’, #$`«ºO KÕÜ∞« _»OÖ’ ~°∞zQÆey#"åÔ~· JǨÏiflâ◊Å∂ „áê~°#÷ ÅÖ’#∞, ^蕺#OÖ’#∞, âߢ™êÎ^ºŒè Ü«∞#OÖ’#∞ Pã¨H˜ÎѨ~°∞Öˇ· "åà◊√¡ q~ålÖÏ¡~°∞. ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#"Õ∞ "åà◊¡ rq`« UÔH·Hõ ÅHõ∆ ºOQÍ =∂iOk. "Õ^ŒÑ¨Ù~å} `«O„`« „QÆO^ä•ÅÖ’ ¿Ñ~˘¯#fl ã¨#flºã¨ rq`« xÜ«∞=∂Å∞ `«.K«. `«Ñʨ Hõ, =∞#ã¨∂Êù iQÎ Í áê\˜OK«™êQÍ~°∞. ѨQÆ\ ˜"Õà◊ =∞~î°OÖ’#∞, K≥@∞ì „H˜O^Œ† J~°ú~å„u ã¨g∞ѨOÖ’x â◊‡âß#OÖ’#∞, QÆOQÍf~°OÖ’#∞ P^蕺u‡Hõ ™ê^èŒ#Å∞ JÉèíºã≤OKå~°∞† `«Ñ¨ã¨∞û PK«iOKå~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J#∞+≤ªOz K«∂Ñ≤# J#∞Ѩ=∂# `«Ñ¨™êº^Œ∞Å QÆ∞iOz# *Ï˝Ñ¨HõO "åi `«áÈyflx „Ѩ[fiÅ#O KÕã≤Ok. ^蕺#O H˘#™êyOK«_®xÔH· P Ü«Ú=‰õΩÅ∞ Ѩã¨∞ÎÅ∞=ÙO_ç Kå=_®xÔH·<å ã≤^Œú"≥∞ÿ<å~°∞.

=~åǨÏ#QÆ~° =∞~î°OÖ’ `«áÈ=∞Ü«∞ rq`«OÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å Ü«Ú=t+¨µºÅ∞

610

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

kfifÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO =~åǨÏ#QÆ~° =∞~î°OÖ’ t=~å„u =∞Ǩϟ`«û=O ™È=∞"å~°O, Ѷ≤„|=i 21, 1887

=~åǨÏ#QÆ~° =∞~îO° . <Õ_∞» =∞Ǩt=~å„u. ~Ô O_»∞ ~ÀAÅ `«~∞° "å`« N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ [#‡k#O. =~åǨÏ#QÆ~°OÖ’ =∞~î°O „áê~°OaèOz S^Œ∞ <≥ÅÅ∞ J~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞Ǩã¨=∂kè K≥Ok H˘xfl <≥ÅÖË QÆ_Kç å~Ú. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò =O\˜ Éè‰í Ωõ ÅÎ =∞#ã¨∞ûÖ’ f„="≥~· åQƺO <≥ÅH˘x LOk. <å\˜ L^ŒÜ«∞O #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«# ‰õΩ@∞O| "åº*ˇºO xq∞`«ÎO HõÅHõ`åΉõΩ "≥o¡=Ù<åfl_»∞. <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’ J`«_»∞ ™êHõ∆ ºO W=fi=Åã≤ LOk. '=∞— `˘q∞‡k QÆO@Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞~îåxH˜ =KåÛ_»∞. J`«_»∞ QÆkÖ’H˜ ~åQÍ<Õ K«∂ã≤# `å~°H± =∞ǨÏ^•#O^ŒO`À 't=Ù_»∞ `åO_»==Ú KÕÃã #kQÀ— J<Õ áê@ áê_»QÍ, J`«_ç`À ~åMÏÖò [`«HõeÑ≤ áê_®_»∞. áê_»∞`«∂ W^ŒÌ~°∂ #$`«ºO KÕâß~°∞. P áê@#∞ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ H˘xfl ~ÀAÅ „H˜`«"Õ∞ ã¨fi~°HõÅÊ# KÕâß_»∞. t=Ù_»∞ `åO_»==Ú KÕÃã #kQÀ Éèí∂ Éèí∂ Éèí∞O=∞‡x |∞QÆæÅ <˘Hõ¯QÆ ÉÏ ÉÏ ÉèíO=∞‡x „Ѩu^èŒfixOK≥#∞ IItII _çq∞ _çq∞ _ç=∞‡x _»=∞~°∞ Q˘>ˇì#∞ Hõ^ŒÖˇ#∞ J@∞x@∞ HõáêÅ=∂Å IItII QÆÅ QÆÅ [@ÅÖ’ QÆOQÆ „"≥∂ÔQ#∞ ÉèíQÆ ÉèíQÆ â◊¥Å=Ú =∞O@Å∞ „QÆÔH¯#∞ IItII H˜Å H˜Å #"≥fi#∞ á¶êÅK«O„^Œ∞_»∞ ^èŒQÆ ^èŒQÆ "≥∞~°Ãã#∞ [\ÏE@=Ú IItII t=~å„u HÍ~°}OQÍ =∞~îO° Ö’ JO^Œ~∂° LѨ"åã¨O L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò, x~°O[<£, â◊~°`ü, â◊t, HÍm, ÉÏ|∂~å"£∞, `å~°H±, ǨÏsâò, QÀáêÖò, âß~°^•, '=∞— "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. Ü≥∂w<£, ÖÏ@∂ |$O^•=#OÖ’ L<åfl~°∞. "å~°∞ WOHÍ =∞~îåxfl K«∂_»ÖË^Œ∞. â◊~°`ü, HÍm, x~°O[<£, âß~°^• – gà◊√¡ ~åÉ’ÜÕ∞ â◊x"å~°O [QÆ<åfl^äŒ ^Œ~°≈<å~°÷O ѨÓs ˆH∆„`åxH˜ "≥à◊§#∞<åfl~°∞. â◊t ˆ~~ÚO|=à◊√¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ¿ã=Ö’ x=∞QÆ∞fl_≥· L<åfl_»∞. ѨÓ[ ѨÓ~°Î~ÚOk. â◊~°`ü `«O|∂~å g∞\˜ áê_®_»∞. t=â◊OHõ~å t=â◊OHõ~å ÔH·ÖÏã¨Ñ¨u =∞Ǩ^Õ"å #Ok"åǨÏ<å <åQÆÉèí∂+¨}Ï.... #ˆ~O„^Œ∞_»∞ HõÅHõ`åÎ #∞OKÕ JѨC_Õ uiy=KåÛ_»∞, WOHÍ ™êfl#O KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. J`«}˜‚ K«∂ã≤# HÍm, ''"åº*ˇºO U"≥∞ÿOk?—— Jx J_çQÍ_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ q∞ã¨∞QÆ∞`À, ''#∞"≥fiO^Œ∞‰õΩ ^•xfl QÆ∞iOz ã¨`å~Ú™êÎ=Ù?—— J<åfl_»∞.

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

611

#ˆ~O„^Œ∞_»∞ á⁄QÆ„`åQÆ∞`«∂ '=∞— "≥Ú^ŒÖˇ·#"åi`À =∂\Ï¡_»™êQÍ_»∞. ''HÍq∞h HÍOK«<åÅ∞ Ѩi`«ºlOK«‰Ωõ O_® QÆf, "≥∂HõO∆ ÖË^∞Œ . HÍ=∞O #~°HOõ Ü≥ÚHõ¯ "åH˜e. [#OÖ’ J`«ºkèHõ ã¨OMϺ‰õΩÅ∞ HÍ=∂xH˜ ÉÏxã¨Å∞. t=Ù_»∞, Hõ$+¨µ‚Å q+¨Ü«∞"Õ∞ "Õ~°∞. t=Ù_»∞ â◊H˜Îx xÜ«∞O„uOz LOKå_»∞.

Hõ$+¨µ‚_»∞ QÆ$ǨÏã¨÷ rq`«O QÆ_çÑ≤# =∂@ x["Õ∞. HÍx Z@∞=O\˜ xi¡Ñ¨Î`«! Hõ∆}=∂„`«OÖ’ |$O^•=<åxfl `«ºlOKå_Õ!—— ~åMÏÖò: `å#∞ ѨiáêeOz# ^•fi~°Hõ#∞ J>Ë¡ `«ºlOKå_»∞! #ˆ~O„^Œ∞_»∞ QÆOQÆÖ’ ™êfl#O KÕã≤ KÕ`« `«_çã≤# `«∞"åfiÅ∞`À uiy =KåÛ_»∞. JѨC_»∞ X_»ÅO`å QÆOQÆ =∞#∞fl#∞ JÅ^Œ∞H˘x L#fl âß~°^•„Ѩã¨#fl, #ˆ~O„^Œ∞xH˜ ™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~°O KÕâß_»∞. t=~å„u QÆ∞iOz LѨ"åã¨O L#fl J`«_»∞ QÆOQÆÖ’ ™êfl#O KÕÜ«∞_®xH˜ "≥àÏ¡_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ѨÓ*Ï=∞Ok~åxH˜ "≥o¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ^蕺#OÖ’ =∞QÆ∞fl_»Ü«∂º_»∞. Éèí=<å^ä£ QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. Éèí=<å^ä£ q"åÇ≤Ï`«∞_»∞. JO^Œ∞KÕ`« L^ÀºQÆO HÀã¨O "≥^∞Œ Hõ=Åã≤ =zÛOk. J`«}‚˜ QÆ∞iOz #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ''J`«_ç =O\˜"å~°∞ ã¨O™ê~°ÑC¨ ~°∞QÆ∞Å∞—— J<åfl_»∞. ™êÜ«∞OHÍÅO HÍ=zÛOk. t=~å„u ѨÓ[‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# U~åÊ@∞¡ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. Ǩϟ=∂xÔH·# ã¨q∞^èŒÅ∞, aà◊fi^ŒàÏÅ∞ ¿ãiOѨ|_®¤~Ú. ѨÓ[ Ñ≤^ŒÑ¨ Ǩϟ=∞O x~°fiiÎOѨ|_»∞`«∞Ok. â◊t ѨÓ*Ï=∞Ok~°OÖ’#∞ `«H˜¯# QÆ^Œ∞ÅÖ’#∞ ^èŒ∂ѨO "Õâß_»∞. ^≥·=<å=∂Å#∞ LK«Ûiã¨∂Î „Ѩu ^Õg ^Õ=`«Å z„`«Ñ¨@O =ÚO^Œ∞ ã¨ÉèíH˜ÎHõOQÍ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. NN QÆ∞~°∞^Õ"åÜ«∞ #=∞ó, NN HÍoHÍÜ≥ÿ∞ #=∞ó, NN [QÆ<åfl^äŒ ã¨∞Éèí„^Œ |Å~å"Õ∞Éè’º #=∞ó, NN +¨_»∞ƒù*ÏÜ«∞ #=∞ó, NN ~å^è•=Å¡ÉèÏÜ«∞ #=∞ó, N x`åº#O^•Ü«∞ #=∞ó, N J^≥· fi`åÜ«∞ #=∞ó, N ÉèíˆHÎÉè’º #=∞ó, N QÀáêÅÜ«∞ NN Ü«∞â’^•Ü≥ÿ∞ #=∞ó N~å=∂Ü«∞, N ÅHõ∆ ‡}ÏÜ«∞, N qâßfiq∞„`åÜ«∞ #=∞ó JO@∂ ã¨∞ÎuOKå_»∞. =∞~î°O P=~°}Ö’x aÅfi=$Hõ∆O „H˜O^Œ t=ѨÓ[‰õΩ U~åÊ@∞¡ KÕâß~°∞. ~å„u `˘q∞‡k QÆO@Å∞. "≥Ú^Œ\ ˜ *Ï=Ú Ñ¨Ó[ „áê~°OÉèíO HÍ#∞#flk. Ѩ^ŒH˘O_»∞#fl~° QÆO@ʼnõΩ Ô~O_»= *Ï=Ú Ñ¨Ó[ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. <åÅ∞QÆ∞ *Ï=ÚÖÖ’#∞ ѨÓ[ x~°fiiÎOѨ|_»∞`«∞Ok. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò, â◊~°`ü, HÍm, ã≤OnèH˜ K≥Ok# QÀáêÖò "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ aÅfi=$Hõ∆O „H˜O^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. Éèí∂Ѩu, '=∞— ‰õÄ_® L<åfl~°∞. =∞~î° ™È^Œ~°∞ÅÖ’ XHõ~°∞ ѨÓ[ KÕâß~°∞.

HÍm w`åáê~åÜ«∞}O KÕâß_»∞. =∞^茺=∞^茺֒ ™êOYºÜ≥∂QÆO, Hõ~°‡Ü≥∂QÆO QÆ∞iOz #ˆ~O„^Œ∞x`À "åiOKå_»∞.

HÍm: ã¨=∞ã¨ÎO <Õ<Õ. ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∂ Åxfl\˜h <Õ<Õ [~°∞ѨÙ`«∞<åfl#∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ ZÖÏ ã¨$+≤ìOK«QÆÅ#∞? =∞~À â◊H˜Î <å ^•fi~å KÕ~Ú™ÈÎOk. Jxfl Ѩ#∞Å∞ J>Ë¡ – =∞#O zO`«# KÕÜ«∞_»O ‰õÄ_® PÜ«∞# WK«Ûù"Õ∞~°ˆH. '=∞—(ã¨fiQÆ`«O): '<Õ#∞ ^蕺#O KÕã¨∞Î<åfl#∞ J#fl ÉèÏ=# L#flO`«=~°‰õΩ =∞# =∞O^Œ~°O P^•ºâ◊H˜Î WÖÏHÍÖ’ L#fl"å~°"Õ∞. â◊H˜Îx JOwHõiOKÕ f~åe— Jx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =zOK«_»O Hõ^Œ∞Ì.

612

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

HÍm XH˜O`«¿ãѨ٠n~å…Ö’K«#Ö’ =ÚxyáÈÜ«∂_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨, ''Hõ~°‡Å QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqOKå<Õ, J=hfl ˆH=ÅO q∞^䌺. zO`«# J#fl^Õ ÖË^Œ∞. g\˜x QÆ∞iOz Ü≥∂z¿ãÎ<Õ #=Ùfi =™ÈÎOk—— J<åfl_»∞.

-ǨÏO (<Õ<Õ J`«}˜‚) J#flѨC_»∞ U '<Õ#∞—#∞ ã¨∂z ã¨∞Î<åfl"≥∂ Jk D #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ™È™ê=∂#º"≥∞ÿ# '<Õ#∞— HÍ^Œ∞. =∞#ã¨∞û, ^ÕǨÏO g\˜ #xfl\˜x `˘ÅyOz#ѨC_»∞ Uk q∞ye LO@∞O^À J^Õ P '<Õ#∞—. ''âßOuó âßOuó âßOuó—— JO@∂ HÍm w`åáê~åÜ«∞}O ѨÓiÎKÕâß_»∞. #ˆ~O„^•^Œ∞ ÅO^Œ~°∂ ÖËz xÅ|_ç áê_»∞`«∂, #$`«ºO KÕã¨∂Î aÅfi=$H∆Íxfl „Ѩ^ŒH˜∆} KÕâß~°∞. =∞^茺=∞^茺֒ 't=QÆ∞~°∞ t=QÆ∞~°∞— J<Õ =∞O„`åxfl LK«ÛiOKå~°∞. J~°ú~å„u. Hõ$+¨‚ѨHõ∆Ѩ٠K«`«∞~°Ìt HÍ=_»O`À ã¨~°fi„`å QÍ_è®O^èŒHÍ~°O JÅ=ÚH˘x LOk. r=HÀ\˜ Ü«∂=`«∂Î „ѨâßO`«OQÍ LOk. HÍëêÜ«∂O|~åÅ∞ ^èŒiOz# Ü«Ú=ã¨<åflºã¨∞Öˇ·# P Éèí‰õΩÎÅ∞ LK«ÛiOz# 't=QÆ∞~°∞— =∞Ǩ=∞O„`« <å^ŒO QÆOcè~°"≥∞ÿ# "Õ∞Ѷ¨∞QÆ~°˚#ÖÏ PHÍâßxfl QÆq∞Oz JYO_» ã¨zÛ^•#OÖ’ b#"≥∞ÿáÈ~ÚOk. ѨÓ[ =Úyã≤Ok. L+¨óHÍÖÏ# #ˆ~O„^•^Œ∞Å∞ QÆOQÍ™êfl#O KÕâß~°∞. ™êfl<å#O`«~°O Éèí‰õΩÎÅ∞ N~å=∞Hõ$+¨‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∂ÅiÊOz =™ê~åÖ’ XHõ¯~˘Hõ¯~°∞QÍ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ XHõ JO^Œ"≥∞ÿ# HÍëêÜ«∂O|~°O ^èŒiOz L<åfl_»∞. P`«_ç =ÚMÏ#, "Õ∞#∞# HÍ#=zÛ# k=º`Õ[ã¨∞û L_»∞ѨÙÅ KèåÜ«∞`À q∞o`«"≥∞ÿáÈ~Ú LOk. `Õ*’=O`«"≥∞ÿ# P`«_ç =ÚMÏ~° qO^•# Hõ~°∞} `˘}˜H˜ã¨ ÖÏ_»™êyOk. [#∞ʼnõΩ ÉèíH˜Î*Ï˝<åÅ∞ É’kèOK«_®xˆH P JYO_» ã¨zÛ^•#O^Œ ™êQÆ~°O #∞O_ç XHõ |∞^Œ∞ƒ^ŒOQÍ L^ŒƒùqOz =∂#=~°∂ѨOÖ’ J=`«iOz#@∞¡ P`«_»∞ q~ålÖÏ¡_»∞. P`«}˜‚ K«∂ã≤ #"å~°∞ `«=∞ ^Œ$+≤ìx =∞i ^Õxg∞^• =∞~°ÅÛÖËHõáÈÜ«∂~°∞.

JѨC_»∞ #ˆ~O„^Œ∞x =Ü«∞ã¨∞û W~°"·≥ <åÅ∞ˆQà◊√.¡ D Ñ≤#fl=Ü«∞ã¨∞ûÖ’<Õ K≥`· #« ∞ºÅ∞ ‰õÄ_® ã¨O™ê~åxfl Ѩi`«ºlOKå_»∞. Éèí‰õΩÎÅ áê~°} (LѨ"å㨠q~°=∞}) xq∞`«ÎO Ѩà◊√¡, q∞~îå~ÚÅ∞ |Å~å"£∞ =ÚO^Œ∞ ~ÀA ѨOÑ≤=Ù<åfl_»∞. ~åMÏÖò `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ`À #ˆ~O„^Œ∞_»∞ QÆkÖ’ xÅÉ_Õ "å\˜x P~°yOKå_»∞. HÍã¨Î u#QÍ<Õ P#O^ŒO`À, ''|Å~å"£∞ ^èŒ#∞º_»∞, x[OQÍ |Å~å"£∞ ^èŒ#∞º_»∞—— Jx J<åfl_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ XHõ ÉÏÅ∞xÖÏ `«=∂ëê KÕÜ«∞™êQÍ_»∞. ~°ã¨QÆ∞ÖÏ¡ <À@ ÃÑ@∞ìH˘x xâ◊ÛÅOQÍ xÅ|_çáÈÜ«∂_»∞. Hõ#∞Ô~ѨÊÅ∞ JÖÏ¡~Û° _»O ÖË^∞Œ . XHõ Éè‰í Ωõ _Î ∞» J`«_∞» „H˜O^ŒÑ_¨ áç ȉõΩO_® Ѩ@∞ìH˘<åfl_»∞. HÍ¿ãѨܫ∂ºHõ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ~°ã¨QÆ∞ÖÏ¡#∞ <À@ LOK«∞H˘<Õ Hõà◊√¡ `≥iz ''<Õ#∞ ÉÏQÍ<Õ L<åfl#∞—— J<åfl_»∞. JO^Œ~°∂ Q˘Å∞¡# #"åfi~°∞. '=∞—, `«k`«~°∞ʼnõΩ áêhÜ«∂Å∞, q∞~îå~Ú „Ѩ™ê^ŒO W=fi|_®¤~Ú. giÖ’ áêOyá⁄~°e# P#O^Œ "≥Å∞¡=#∞ K«∂ã≤ '=∞— =∞ǨÏ^•#O^ŒÉiíè `«∞_»Ü∂« º_»∞. ''*ˇ· QÆ∞~°∞=∞ǨÏ~å*ò! *ˇ· QÆ∞~°∞=∞ǨÏ~å*ò!—— JO@∂ Éèí‰õΩÎÅ∞ x#kOKå~°∞.

j

613

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „¿Ñ=∞ QÆ∞iOz #ˆ~O„^Œ∞_»∞, '=∞— ã¨OÉèÏ+¨} â◊√„Hõ"å~°O,=∂~üÛ 25, 1887

ã¨<åflºã¨ ™È^Œ~°∞Å#∞ K«∂_»_®xH˜ '=∞— =~åǨÏ#QÆ~° =∞~îåxH˜ =KåÛ_»∞. ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞ "≥O@ =KåÛ_»∞. '=∞— `«~°K«∂ ~å=_»O Hõ^Œ∞Ì. H˘xfl ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ ~ÀAÅ∞ JHõ¯_» |㨠KÕÜ«∞_»=¸ Ѩiáê\˜. QÆ`« â◊x"å~°O =zÛ# "å_»∞ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ LO_çáÈÜ«∂_»∞. =∞~î°OÖ’x ã¨<åflºã¨∞ÅÖ’, =ÚYºOQÍ #ˆ~O„^Œ∞xÖ’ f„="≥·~åQƺO <≥ÅH˘x LOk. ^•xfl K«∂_»_®xÔH· '=∞— `«~°K«∂ =ã¨∞ÎO\Ï_»∞. ™êÜ«∞O„`« ã¨=∞Ü«∞O. <å\˜ ~å„u JHõ¯_Õ QÆ_»Ñ¨ <≥OKå_»∞ '=∞—. â◊t ã¨∞=∞^èŒ∞~° ã¨fi~°OÖ’ ^≥·=<å=∂xfl LK«Ûiã¨∂ΠѨÓ*Ï =∞Ok~°OÖ’ nѨO "≥eyOz, ^èŒ∂ѨO "Õâß_»∞. `«H˜¯# QÆ^Œ∞ÖÖ’ L#fl ^Õg^Õ=`«Å z`«Î~°∞=ÙÅ =ÚO^Œ∂ ™êO„ÉÏ}˜ ^èŒ∂ѨO "Õâß_»∞. náê~å^èŒ# =Úyã≤Ok. ã¨<åflºã¨∞Å∞, '=∞—, ^Õ"ÕO„^•^Œ∞Å∞ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz Ǩ~°u ^Œi≈ã¨∂Î '[Ü«∞ t= FOHÍ~°— áê@#∞ JO^Œ~°∂ QÍ#O KÕâß~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, '=∞— =∂\Ï¡_∞» ‰õΩO@∞<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ #∞ ѨÅ∞=∂~°∞¡ HõÅ∞ã¨∞H˘#fl q+¨Ü«∞=¸, `«# rq`«OÖ’ `«`å¯~°}OQÍ [iy# ã¨OѶ¨∞@#Å QÆ∞iOp K≥áêÊ_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: „Ѩ^=Œä ∞OÖ’ <Õ#∞ PÜ«∞#∞fl HõÅ∞ã¨∞H˘#flѨC_»∞ ##∞fl K«∂ã≤, ''#∞=Ùfi =KÕÛâß"å!—— J<åfl~°∞. 'KåÖÏHÍÅOQÍ Ñ¨iK«Ü«∞ã¨∞÷Öˇ·# XHõ =ºH˜ÎÖÏ <å`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åflˆ~! ZO`« Pâ◊Û~°ºO!— Jx <åÖ’ <Õ#∞ J#∞‰õΩ<åfl#∞. ''h‰õΩ *’ºu ^Œ~°≈#O HõÅ∞QÆ∞`ÀO^•?—— Jx PÜ«∞# ##∞fl J_çQÍ~°∞. JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞, ''J=Ù#O_ô, x„^ŒáÈ=_®xH˜ =ÚO^Œ∞ #∞^Œ∞~°∞ ã¨g∞áê# XHõ *’ºu Ѩi„Éèíq∞ã¨∂Î L#fl@∞¡ QÍOK«∞`å#∞—— J<åfl#∞. '=∞—: WѨC_»∂ K«∂ã¨∞Î<åfl"å? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: =Ú#∞Ѩ٠`«~°K«∂ K«∂¿ã"å_»#∞. XHõ ~ÀA Ü«∞^Œ∞=∞e¡H± L^•º#QÆ$ǨÏOÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ##∞fl ã¨Ê $tOz U^À LK«ÛiOKå~°∞. <Õ#∞ ã¨Ê $ǨÏHÀÖ’ÊÜ«∂#∞. P ã¨Ê~°≈KÕ [xOz# Ѩ~°=∂#O^ŒO XHõ <≥Å ~ÀAÅ =~°‰õÄ <åÖ’ <≥ÅH˘<Õ LOk. <å‰õΩ q"åǨÏO [~°∞QÆ#∞#fl^Œx q#QÍ<Õ PÜ«∞# [QÆ[˚#x áê^•~° qO^•Å#∞ ѨÙK«∞ÛH˘x qÅÑ≤OKå~°∞. 'J=∂‡! nxfl PÑ≤OK«∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =Úxy áȉõΩO_® K«∂_»∞!— JO@∂ "≥Ú~°ÃÑ@∞ìH˘<åfl~°∞. ''<å `«O„_ç QÆuOKåHõ `«e¡, ™È^Œ~°∞Å∞ Ѩã¨∞ÎÅ∞ LO_ç Hõ+¨ìѨ_®¤~°∞. JѨC_»∞ XHõ ~ÀA J#fl^• QÆ∞ǨÏ`À PÜ«∞#∞fl K«∂_»É’Ü«∂#∞. '#ˆ~O„^Œ∞x `«O„_ç =∞~°}˜OKå_»∞. J`«_»∞ ZO`À HõëêìÖ’¡ L<åfl_»∞. q∞„`«∞Å∞ WѨC_»∞ J`«_çH˜ H˘O`« ^èŒ# ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ¿ãÎ ÉÏQÆ∞@∞Ok— J<åfl~°∞ J`«_ç`À. J`«_»∞ JHõ¯_» #∞Oz "≥o¡áÈÜ«∂Hõ <Õ#∞ PÜ«∞#∞fl Hõã¨∞~°∞H˘<åfl#∞. 'W=hfl J`«_ç`À ZO^Œ∞‰õΩ K≥áêÊ~°∞?— J<åfl#∞. PÜ«∞# qÅÑ≤OK«™êQÍ~°∞. qÅÑ≤ã¨∂Î<Õ, '<åÜ«∞<å! h HÀã¨"≥∞ÿ`Õ

614

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

<Õ#∞ WO\˜O\˜H˜ "≥o¡ aèHõ∆O Z`«Î_®xH© ã≤^Œú"Õ∞— Jx J<åfl~°∞. PÜ«∞# `«# „¿Ñ=∞KÕ =∞=∞‡efl PHõ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. g∞~°∞ U=∞O\Ï~°∞?—— '=∞—: ^•<À¡ gã¨=∞O`« ã¨O^ÕǨÏ=¸ ÖË^Œ∞. xëê¯=∞"≥∞ÿ# PÜ«∞# „¿Ñ=∞#∞ U=∞x K≥áêÊe! #ˆ~O„^Œ∞_»∞: XHõ ~ÀA PÜ«∞# UHÍO`«OÖ’ <å`À U^À K≥áêÊ~°∞. JѨC_»∞ JHõ¯_» Z=~°∂ ÖË~°∞. nxfl g∞~°∞ WHõ¯_»=Ù#fl =∞Ô~=iH© K≥ѨÊHõO_ç. '=∞—: K≥ѨÊ#∞. PÜ«∞# U=∞<åfl~°∞?— #ˆ~O„^Œ∞_»∞: `«=∞‰õΩ ã≤^∞Œ Åú ∞ LѨÜ∂≥ yOK«_O» W+¨Oì ÖË^hŒ , <å ^•fi~å "å\˜x LѨÜ∂≥ y™êÎ#h J<åfl~°∞. <Õ#∞ x~åHõiOKå#∞. ''PÜ«∞# =∂@Å∞ <Õ#∞ q㨇i™êÎ#x PÜ«∞# g∞`À#∂ K≥Ñ≤Ê LO\Ï~°∞. PÜ«∞# k=º ^Œ~°≈<åÅ#∞ =\˜ì z`«Î„Éèí=∞Å∞ Jx <Õ#∞ ѨiǨÏã≤OKå#∞. ''PÜ«∞# <å`À, '<Õ#∞ ‰õΩsîÃÑ· ÔHH˜Î, ''<å „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# a_»¤ÖÏ¡~å! <å Éèí‰õΩÎÖÏ~å! g∞~°∞ ZHõ¯_» L<åfl~°∞? ~°O_ç ã¨`«fi~°O ~°O_ç. q∞=∞‡efl K«∂_»ÖËHõ <å =∞#ã¨∞û H∆Àaè™ÈÎOk!—— Jx ˆHHõÅ∞ ÃÑ\˜ì Ñ≤eKå#∞— J<åfl~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ =™êÎ~°x PÜ«∞#`À [QÆ[˚#x K≥Ñ≤Ê LOk. 'K«∂âß~å? WѨC_»∞ J=hfl J>Ë¡ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú— J<åfl~°∞. <Õ#∞ UO K≥ѨÊQÆÅ#∞! =∞ø#O áê\˜OKå#∞. ''XHõ ~ÀA `«# QÆk `«Å∞Ѩ٠=¸ã¨∞H˘x ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞, ysâò`À <å QÆ∞iOz, 'J`«_»∞ Z=~°#flk K≥Ñ≤Ê"Õ¿ãÎ J`«_»∞ `«# ^ÕǨxfl xÅ∞ѨÙHÀ_»∞— J<åfl~°∞.—— '=∞—: J=Ù#∞, JÖψQ qx=Ù<åflO. =∂`À#∞ PÜ«∞# ѨÅ∞=∂~°∞¡ K≥ѨÊ_»O [iyOk. HÍjѨÓ~üÖ’ XHõ™êi xifiHõÅÊ ã¨=∂kèÖ’ h ã¨fiã¨fi~°∂ѨO Jaè=ºHõÎ"≥∞ÿ#k Hõ^•? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J=Ù#∞. ^ÕǨÏO L#fl>Ë¡ P ã≤÷uÖ’ <å‰õΩ `ÀK«ÖË^Œ∞. ˆH=ÅO =ÚYO =∂„`«"Õ∞ ^Àº^ŒHõ"≥∞ÿ#k. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ "Õ∞_» g∞k QÆkÖ’ L<åfl~°∞. <Õ#∞ „H˜O^Œ L<åfl#∞. JѨC_»∞ P ã≤÷u <å‰õΩ U~°Ê_çOk. <Õ#∞ qÅÑ≤OK«™êQÍ#∞. '<å‰õΩ U"≥∞ÿOk?— Jx J_çQÍ#∞. ÃÑ^ŒÌQÀáêÖò "Õ∞_» g∞^Œ‰õΩ ѨiÔQuÎ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À, '#ˆ~O„^Œ∞_»∞ qÅÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞— J<åfl_»∞. HÍ¿ãѨܫ∂ºHõ <Õ#∞ PÜ«∞#∞fl K«∂_»_®xH˜ "Õ∞_» g∞^Œ‰õΩ "≥o¡#ѨC_»∞ PÜ«∞# ##∞fl K«∂ã≤, 'WѨC_»∞ „QÆÇ≤ÏOKå=Ù Hõ^•? `åà◊O K≥q <å =^ŒÌ LOk— J<åfl~°∞. '<å‰õΩ U"≥∞ÿOk?— Jx <Õ#∞ J_çy#ѨC_»∞ `«H˜¯# Éèí‰õΩÎÅ#∞ K«∂ã¨∂Î PÜ«∞#, '`å#∞ Z=~°#flk W`«_»∞ „QÆÇ≤Ï¿ãÎ W`«_ç ^ÕǨÏO xÅ∞=^Œ∞. JO^Œ∞ˆH =¸ã≤ LOKå#∞— J<åfl~°∞. XHõ ~ÀA '#∞=Ùfi HÀi`Õ Hõ$+¨µ‚}˜‚ h ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ HÍOK«QÆÅ=Ù— J<åfl~°∞. JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞, '<å‰õΩ Hõ$+¨µ‚_»∞ y+¨µ‚_»∞ÖÏO\˜ q+¨Ü«∂ÅÖ’ #=∞‡HõOÖË^Œ∞— J<åfl#∞. ('=∞—, #ˆ~O„^Œ∞_»∞ #"åfi~°∞) ''H˘xfl ã¨÷ÖÏÅ∞, H˘xfl =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ÖËHõ H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ#∞ K«∂ã¨∞Î#flѨC_»∞ "åix QÆ`« [#‡Ö’ <Õ#∞ K«∂ã≤#@∞¡ XHõ JO`«~°OQÆ ÉèÏ=# <å‰õΩ [xã¨∞ÎOk. "åà◊√¡ ÉÏQÍ Ñ¨iK«Ü«∞ã¨∞÷ÖÏ¡ `À™êÎ~°∞. P"£∞ǨÏ~üì û gkäÖ’x â◊~°`ü WO\˜H˜ "≥o¡#ѨC_»∞ J`«_ç`À, 'D WÅ∞¡ <å‰õΩ Wk=~°Ö’<Õ Ñ¨iK«Ü«∞"≥∞ÿ#@∞¡ `Àã¨∂ÎOk. D WO\’¡x QÆ^Œ∞Å∞, ^•~°∞Å∞ KåÖÏHÍÅOQÍ <å‰õΩ `≥eã≤#@∞¡ JxÑ≤ã¨∞Î#flq— Jx J<åfl#∞.

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

615

''<å‰õΩ Uk W+¨ì"≥∂ J^Õ KÕã¨∂Î=KåÛ#∞. U<å_»∂ PÜ«∞# =ºuˆ~H˜OK«ÖË^Œ∞. <Õ#∞ „|Ǩχã¨=∂[OÖ’ ã¨Éèí∞º_»∞QÍ L<åfl#x g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞ Hõ^•?—— '=∞—: J=Ù#∞,`≥Å∞ã¨∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: JHõ¯_»‰Ωõ ¢ãÅΑ ∞ ‰õÄ_® =™êÎ~x° PÜ«∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. ¢ãÅΑ ∞ „ѨH¯õ # L#flѨC_»∞ ^蕺#O ZÖÏ KÕÜ«∞QÆÅ=x PÜ«∞# PˆH∆Ñ≤Oz<å ##∞fl JO^Œ∞ QÆ∞iOz Ug∞ J_»QÆÖË^Œ∞. XHõ ~ÀA <å`À, '#∞=Ùfi „|Ǩχã¨=∂[OÖ’ ã¨Éèí∞º_≥·#@∞¡ ~åMÏÖò`À Ug∞ K≥ѨÊ=^Œ∞Ì, J`«_»∂ KÕ~åÅO\Ï_»∞— J<åfl~°∞. '=∞—: h‰õΩ =∞<ÀÃã÷Â~°ºO Z‰õΩ¯= JO^Œ∞ˆH x#∞fl J_»¤yOK«ÖË^Œ∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: rq`«OÖ’ Z<Àfl Z^Œ∞~°∞ ^≥|ƒÅ∞u#fl HÍ~°}OQÍ<Õ <å =∞<Àã≤÷u JÖÏ LOk. =∂ã¨~ì ü ('=∞—), g∞~°∞ rq`«OÖ’ WO`« Hõ+Ñì¨ _¨ #ç @∞¡ `≥eÜ«∞~å=_»O ÖË^∞Œ . Hõ+Ñì¨ _¨ ‰» Ωõ O>Ë ÉèQí =Æ O`«∞x ã¨OѨÓ~°‚OQÍ P^è•~°O KÕã¨∞H˘x rqOK«_»O J™ê^茺O. ''Jk 㨈~, Ѷ¨ÖÏ<å =ºH˜ÎÖ’ ZO`« q#„=∞`«, J}‰õΩ=, ã¨~°à◊`«fiO! <åÖ’#∞ WÖÏ\˜ q#„=∞`« ZÖÏ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À K≥ѨÊO_ç?—— '=∞—: h JǨÏOHÍ~°O QÆ∞iOz N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ 'JǨÏO HÍ~ü— (Z=i JǨÏOHÍ~°O) J<Õ"å~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ^•x J~°÷O Uq∞\˜? '=∞—: ~å^èŒ`À <≥K≥Ûe XHõ`≥, '#∞=Ùfi JǨÏOHÍiq. JO^Œ∞ˆH Hõ$+¨µ‚x ѨiǨã¨O KÕâß=Ù— J#flk. Wk q#fl =∞~˘Hõ K≥e, 'J=Ù#∞, x["Õ∞. HÍx Wk Hõ$+¨µ‚_»∞ <å <åÜ«∞‰õΩ_»∞ J#fl JǨÏOHÍ~°O. Wk Hõ$+¨µ‚_Õ P"≥∞Ö’ <≥ÅH˘ÖÏÊ_»∞— Jx ["å|∞ K≥Ñ≤ÊOk. ''h ^•fi~å J<ÕHõ Ѩ#∞Å∞ x~°fiiÎOK«_®xH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_Õ D JǨxfl hÖ’ LOKå_»#fl^Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥Ñ≤Ê# =∂@‰õΩ J~°÷O.—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <å‰õΩ ^Œ∞óYO ÖË^Œx <å JǨÏOHÍ~°O ^ŒO_À~å "Õ™ÈÎOk. '=∞— (#=Ùfi`«∂): JÖÏ J~Ú`Õ h WK«Ûù"Õ∞~°‰õΩ JǨÏOHÍ~åxfl LOK«∞HÀ. (W^ŒÌ~°∂ #"åfi~°∞.) Ñ≤^ŒÑ¨ q[Ü«∞Hõ$+¨‚ QÀ™êfiq∞ QÆ∞iOp, q∞ye# Éèí‰õΩÎÅ QÆ∞iOp „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: q[Üü∞#∞ QÆ∞iOz N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, 'J`«_»∞ WOHÍ `«Å∞Ѩ٠`«_»∞`«∂<Õ L<åfl_»∞— J<Õ"å~°∞. '=∞—: JO>Ë, WOHÍ QÆkÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOK«ÖË^Œ∞. XHõ™êi N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ âߺOѨىõÄ~üÖ’ L#flѨC_»∞ q[Üü∞ PÜ«∞#`À, 'g∞ D ^ÕǨÏO`À<Õ _è®HÍÖ’ g∞ ^Œ~°≈#O HõeyOk— J<åfl_»∞. #∞=Ófi P =∂@ q<åfl=Ù. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J=Ù#∞. ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞, ~åOÉÏ|∂ `«k`«~°∞Å∞ ã¨O™ê~°O `«ºlOѨ ZO`«QÍ<À „Ѩܫ∞uflOKå~°∞. ~åOÉÏ|∞ UHÍO`«OÖ’ <å`À 'Ô~O_Õà◊¡Ö’ xâ◊ÛÜ«∞OQÍ `«ºl™êÎ#∞— J<åfl_»∞. '=∞—: Ô~O_Õà◊¡ `«~°∞"å`å? JO>Ë ‰õΩ=∂Ô~ÎʼnõΩ q"åÇ¨Ï U~åÊ@¡hfl KÕã≤# `«~°∞"å`å? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: P WO\˜x J^≥̉õΩ WKÕÛã≤, =∞~À z#fl WÅ∞¡ H˘O\Ï_»∞. ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ q"åÇ¨Ï U~åÊ@∞¡ WO\˜"å~°∞ K«∂ã¨∞H˘O\Ï~°∞.

616

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

'=∞—: QÀáêÖò 1 J`«∞º#fl`« ã≤÷uÖ’ L<åfl_»∞ Hõ^•? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: Z\Ï¡? '=∞—: f„= áê~°=â◊ºO`À ǨÏi<å=∞O LK«Ûiã¨∞Î#flѨC_»∞ Hõhfl~°∞ HÍÅ∞=Å∞ Hõ_»∞`ÀOk, ~À=∂Oz`«=∞=Ù`«∂#flk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: áê~°=â◊ºO Hõey`Õ<Õ Q˘Ñ¨Ê"å_≥·áÈ~Ú#\Ï¡? HÍm, â◊~°`ü, â◊t, âß~°^ŒÅ∞ QÀáêÖò HõO>Ë J`«∞º#fl`« ã≤÷uÖ’ L#fl"å~°∞. giÖ’ ZO`«\ ˜ Ѩi`åºQÆO! QÀáêÖò N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ JOwHõiOK«_»∞ Hõ^•! '=∞—: J`«_»∞ D KÀ@∞‰õΩ K≥Ok#"å_»∞ HÍ_»x N~å=∞Hõ$+¨µ‚ÖË K≥Ñ≤Ê=Ù<åfl~°∞. HÍx N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨ@¡ J`«_»∞ J`«ºO`« ÉèíH˜Î Hõey LO_»@O <Õ#∞ K«∂âß#∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: UO K«∂âß~°∞? '=∞—: "≥Ú^Œ\’¡ <Õ#∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O =ã¨∂Î=Ù#flѨC_»∞ XHõ ~ÀA N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆkÖ’ #∞O_ç Éèí‰õΩÎÅ∞ |Ü«∞@‰õΩ =KåÛ~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ x`«ºQÀáêÖò W@∞HõÅ`À xi‡`«"≥∞ÿ# HÍeÉÏ@Ö’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =ÚO^Œ∞ "≥∂Hõie¡, KÕ`∞« Å∞ *’_çOK«∞H˘x xÅ|_®¤_∞» . "≥<fl≥ Å HÍOu „ѨHÍtã¨∂=Î ÙOk. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ QÆkH˜ L`«Î~å# L#fl =™ê~å#∞ P#∞H˘x=Ù#fl HÍeÉÏ@ Jk. JѨC_»Hõ¯_» =∞Ô~=~°∂ ÖË~°∞. P ^Œ$â◊ºO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ QÀáêÖò â◊~°}ÏQÆu á⁄O^Œ∞`«∂ L#fl@∞¡, PÜ«∞# J`«_çH˜ JÉèíÜ«∞ „Ѩ^•#O Wã¨∂Î=Ù#fl@∞¡ <å‰õΩ `ÀzOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ K«∂_»ÖË^Œ∞. '=∞—: J`«_»∞ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠ã≤÷uÖ’ L<åfl_»x N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥ѨÊ_»O Hõ^Œ∞Ì. J^Õ ã¨=∞Ü«∞O Éèí‰õΩÎ~åO„_»`À ã¨xflÇ≤Ï`«OQÍ "≥∞ÅQÆ=^ŒÌh J`«}˜‚ ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞. ѨÅ∞=∂~°∞¡ ÃÇÏK«ÛiOz L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J`«_»∞ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠ã≤÷uÖ’ LO_ç LO>Ë J`«_çH˜ ^èŒ#OѨ@¡ Pã¨H˜Î ZO^Œ∞‰õΩ LOk Jx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ <å`À J<åfl~°∞. ÃÑ·QÍ, 'J`«_»∞ D KÀ@∞‰õΩ K≥Ok#"å_»∞ HÍ_»∞. Z=~°∞ <å‰õΩ Ju ã¨xflÇ≤Ï`«∞Ö’ "åà◊√¡ ã¨^• WHõ¯_»‰õΩ =ã¨∂Î=ÙO\Ï~°∞— Jx K≥¿ÑÊ"å~°∞. 'QÀáêÖò XHõ ã≤^Œ∞ú_»∞ – ǨÏ~îå`ü ã≤^Œ∞ú_»∞. HÍx D KÀ@∞‰õΩ K≥Ok#"å_»∞ HÍ_»∞. J`«_»∞ <å‰õΩ HÍ=Åã≤#"å_≥·`Õ J`«}˜‚ K«∂_» <Õ <≥O^Œ∞‰õΩ qÅÑ≤OK«_»O ÖË^Œ∞?— Jx ##∞fl J_çQÍ~°∞. H˘O^Œ~°∞ J`«}˜‚ x`åº#O^Œ∞x J=`å~°OQÍ [=∞Hõ>âìË ß~°∞. HÍx N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞, 'J^≥· fi`«∞_»∞, K≥`· #« ∞º_»∞, x`åº#O^Œ∞_»∞ =ÚQÆ∞~æ ∂° <Õ<Õ. XHõ ^ÕǨÏOÖ’ =ÚQÆ∞æ~°∞— Jx ѨÅ∞=∂~°∞¡ <å`À K≥Ñ≤Ê=Ù<åfl~°∞.

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ™êOQÆ`«ºOÖ’ #ˆ~O„^Œ∞x 㨇 $`«∞Å∞ â◊√„Hõ"å~°O, U„ÃÑÖò 8, 1887

=~åǨÏ#QÆ~° =∞~î°OÖ’ HÍm`«Ñ¨ã≤fi QÆkÖ’ W^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. XHõ~°∞ ã¨<åflºã≤, =∞~˘Hõ~°∞ QÆ$ǨÏã¨∞÷. W^ŒÌiH© =Ü«∞ã¨∞û W~°"≥· <åÅ∞QÆ∞ ÖËHõ W~°"≥· S^Œ∞ LO_»=K«∞Û. W^ŒÌ~°∂ 1. x`«ºQÀáêÖò

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

617

=∂\Ï¡_»∞H˘O@∞<åfl~°∞. JѨC_»∞ '=∞— =KåÛ_»∞. =∞~î°OÖ’ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ QÆ_»áêÅ<Õ L^ÕÌâ◊O`À =KåÛ_»`«_»∞.

L^ŒÜ«∞O Zxq∞k QÆO@Å∞. '=∞— ѨÓ*Ï=∞Ok~°OÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „"≥ÚH˜¯# Ñ≤^ŒÑ¨ #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò "≥Ú^ŒÖˇ·# Éèí‰õΩÎÅ#∞ HõÅ∞ã¨∞H˘<åfl_»∞. P `«~°∞"å`« HÍm QÆkH˜ "≥o¡ JHõ¯_» P W^Œ~Ì ∞° =∂\Ï¡_∞» H˘O@∞#flk q<åfl_»∞. QÆ$ǨÏã¨÷ Éè‰í Ωõ _Î ∞» ã¨<åflºã¨O ѨÙK«∞ÛHÀQÀ~å_»∞. ã¨<åflºã≤ =^Œ<Ì åfl_»∞. ã¨<åflºã≤: h‰õΩ#fl P H˘xfl Hõ~°Î"åºÅ#∞ ѨÓiÎKÕÜ«∞‰õÄ_»^•? HÍã¨Î „Ѩܫ∞ufl¿ãÎ ã¨`«fi~°O Jq ѨÓ~°Î=Ù`å~Ú. `«#∞ #~°HõÉÏ^èŒÅ∞ J#∞ÉèíqOKåÅx XHõ Ѷ¨ÖÏ<å =ºH˜Î `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞. J`«_»∞ `«# q∞„`«∞_ç`À, ''#~°HOõ ZÖÏ LO@∞Ok?—— Jx J_çQÍ_»∞. JO^Œ∞‰õΩ q∞„`«∞_»∞ <ÕÅ g∞^Œ #~°HOõ z„`åxfl "ÕÜ«∞™êQÍ_»∞. z„`«O "ÕâßHõ ^•xg∞^Œ J@∂ W@∂ ^˘i¡ ''<å #~°Hõ"åã¨O ѨÓ~°Î~ÚOk—— J<åfl_»∞.

QÆ$ǨÏã¨÷ Éèí‰õΩÎ_»∞: <å‰õΩ ã¨O™ê~° rq`«O #K«ÛÖË^Œ∞. PǨ, g∞~°∞ ZO`« P#O^ŒOQÍ L<åfl~°∞! ã¨<åflºã≤: =º~°÷OQÍ =∂\Ï¡_»É’‰õΩ. WO\˜#∞Oz |Ü«∞@‰õΩ ~å"åÅ#∞H˘O>Ë =K≥Û~Úº. h HÀÔ~¯Åhfl ѨÓiÎKÕã¨∞HÀ. `˘q∞‡k QÆO@Å∞ HÍQÍ<Õ â◊t ѨÓ[ „áê~°OaèOKå_»∞. ã¨=∞Ü«∞O Ѩ^ŒH˘O_»∞ QÆO@Å~ÚOk. =∞~î° ™È^Œ~°∞Å∞ XH˘¯Hõ¯~°∞QÍ QÆOQÆÖ’ ™êfl#O KÕã≤ =KåÛ~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ â◊√„Éèí"≥∞ÿ# =¢™êÎÅ∞ ^èŒiOz N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „"≥ÚH˜¯, ^蕺#OÖ’ =∞QÆ∞flÅÜ«∂º~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å <≥·"Õ^ŒºO ѨÓiÎHÍQÍ<Õ JO^Œ~°∂ Hõeã≤ ‰õÄ~°∞Ûx Éè’[#O KÕâß~°∞. '=∞— ‰õÄ_® Éè’[#O KÕâß_»∞. ™êÜ«∞O„`«O J~ÚOk. ^èŒ∂ѨO "Õâß~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ Ǩ~°u x~°fiiÎOKå~°∞. ~åMÏÖò, â◊t, ÃÑ^ŒÌQÀáêÖò, ǨÏsâòÅ∞ =™ê~åÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. '=∞— ‰õÄ_® ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å <≥·"Õ^Œº „Ѩ™ê^•xfl *Ï„QÆ`«ÎQÍ `«Ü«∂~°∞KÕÜ«∂Åx ~åMÏÖò J<åfl_»∞. ~åMÏÖò (â◊t, `«k`«~°∞Å`À): XHõ ~ÀA PÜ«∞# Éè’[#O KÕÜ«∞_®xH˜ =Ú#∞¿Ñ, P Éè’[#OÖ’ XH˜O`« <Õ#∞ u<Õâß#∞. Jk K«∂ã≤ PÜ«∞#, 'ZO^Œ∞‰õΩ WÖÏ KÕâß=Ù? h =ÚYO K«∂_»#∞— J<åfl~°∞. <Õ#∞ U_ÕÛâß#∞. ÃÑ^ŒÌQÀáêÖò: HÍjѨÓ~ü L^•º#OÖ’ XHõ ~ÀA PÜ«∞#‰õΩ J>ˇìÃÑ\˜ì LOz# Éè’[#O g∞^Œ <Õ#∞ n~°…OQÍ xâ◊fiã≤OKå#∞. P Éè’[<åxfl PÜ«∞# x~åHõiOKå~°∞. =™ê~åÖ’ '=∞—, #ˆ~O„^Œ∞x`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ #_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ ^Õhfl XѨCHÀ#x g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞ Hõ^•? '=∞—: JO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞x ™êHÍ~°`«fiO QÆ∞iOKå? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: "≥Ú^Œ\’¡ PÜ«∞# K≥Ñ≤Ê# J<ÕHõ q+¨Ü«∂Å#∞ <Õ#∞ JOwHõiOK«ÖË^Œ∞. XHõ ~ÀA PÜ«∞# <å`À, 'JÖÏ J~Ú`Õ WHõ¯_»‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ =ã¨∞Î<åfl=Ù?— Jx J_çQÍ~°∞. <Õ#∞ 'q∞=∞‡efl K«∂^•Ì=∞x =ã¨∞Î<åfl<Õ HÍx, g∞ =∂@Å∞ q#_®xH˜ HÍ^Œ∞— Jx ["å|∞ K≥áêÊ#∞. '=∞—: JO^Œ∞‰õΩ PÜ«∞# U=∞<åfl~°∞? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: PÜ«∞# ZO`À ã¨O`À+≤OKå~°∞.

618

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

â◊x"å~°O, U„ÃÑÖò 9, 1887

N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ <≥·"Õ^ŒºO JiÊOK«QÍ<Õ =∞~î° ™È^Œ~°∞Å∞ „Ѩ™ê^ŒO P~°yOz, q„âßOu fã¨∞H˘<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, '=∞— =∞~îåxH˜ ѨtÛ=∂# L#fl `À@Ö’ XHõ K≥@∞ì „H˜O^Œ ‰õÄ~°∞Ûx =∂\Ï¡_»∞HÀ™êQÍ~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ K«∂ã≤Ok "≥Ú^ŒÅ∞ [iy# ѨÅ∞ ã¨OѶ¨∞@#Å∞ q=iã¨∞Î<åfl_»∞. '=∞—: "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ PÜ«∞#∞fl K«∂ã≤# ~ÀA h‰õΩ *Ï˝Ñ¨HõO LO^•? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍoHÍÅÜ«∞OÖ’x PÜ«∞# QÆkÖ’<Õ Jk `«@ã≤÷OzOk. <å_»∞ <Õ#∞ D Ô~O_»∞ áê@Å∞ áê_®#∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ P áê@Å∞ áê_®_»∞: =∞~°Å∞ =∞#㨠=∞# x[ xˆH`«#O|∞#‰õΩ =∂~°∞"Õ+¨=ÚÅ ^•eÛ Ñ¨~°^Õâ◊Ѩ٠D Éèí∞qÖ’ =º~°÷=ÚQÍ „k=∞‡k~°∞QÆ∞ K«∞O_»<ÕÅ =∞# q∞K«@?

II=∞II =~°Å∞ ã¨HõÅ „áê}`«`«∞Å∞ ѨOK«=∞ǨÉèí∂`«=ÚÅ∞#∞ QÍ~˘Hõ¯~°∞ h"å~°Å∞ "åÔ~Å¡ Ѩ~å~Ú"å~°∞ II=∞II Ѩ~°"å~°Å „¿Ñ=∞Ö’|_ç =∞~°`«∞=Ù x<ÕflÅ =∞#㨠h "å~°Å <å sux UÅ =∞~°K«∞K«∞<åfl=Ù?

II=∞II ã¨i =∂~°æ=Ú QÆ#Ѩ~°K≥_»∞ Hõ~°nÑ≤Hõ „¿Ñ=∞*’ºu ^èŒi~ÚOK«∞K«∞ Jkè~ÀǨÏ} "≥Ú#iOѨÙ=Ú ã¨`«ºÑ¨^äŒ=Ú II=∞II h ^•i# |`≥Î=ÚQÍ h ã¨∞QÆ∞}=ÚÅ#∞ `≥=Ú‡ Ѩ~°∞Å HõO@|_»hÜ«∞Hõ Éèí„^Œ=ÚQÍ "åx ^•z II=∞II W~°∞=Ù~°∞ ^•ix ^ÀK≥_»∞ ^˘OQÆÅ =Öˇ Ö’Éèí "≥∂ǨÏ

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

619

=∞#∞"å~°Å∞ h ã¨OѨ^Œ Q˘xáÈ=QÆ ^•y<å~°∞ II=∞II J#=~°`«=Ú x<åflѨ^Œ ^Œi*Ë~°Hõ ~°H˜∆OK≥_»∞ â◊=∞^Œ=∞ =∞#∞ ~°Hõ∆Hõ Éèí@=~°æ=Ú "≥O@Q˘#∞=Ú II=∞II ã¨`«∞Ê~°∞+¨µÅ ™êOQÆ`«º=Ú ™êfiQÆ`« "≥Úã¨ÔQ_»∞ 㨄`«=Ú JÅã≤# h J=Ü«∞==ÚÅ x@ q„âßOux Q˘#x=Ú‡ II=∞II ã¨Oâ◊Ü«∞"Õ∞^≥·# h‰õΩ ÉÁ_»ã¨∂Ñ≤#KÀ #K«Û@ 㨄`«Ñ¨Ù ã¨O~°Hõ∆‰õΩx ã¨i=∂~°æ=Ú #~°ã≤H˘#∞=Ú II=∞II ^•iÖ’ ÉèíÜ«∞"Õ∞~°Ê_ç# Dâ◊fi~°∞ <≥Å∞ÔQuÎ Ñ≤Å∞=Ù P ^•iH˜ „ѨÉèí∞_»`«_»∞ =∞$`«∞º=Ù Ãã·`«=Ú „"≥Ú‰õΩ¯#∞ II=∞II * * * DÖÏQÆ∞ =º~°÷=ÚQÆ <å k#=ÚÅxflÜ«Ú QÆ_»∞Ѩ=Åã≤#^Õ# ^Õ"å IIDII ~å„uO|QÆà◊√¡ <Õ <åiÎ`À "Õzux Pâßã¨^äŒ=Ú "≥·Ñ¨Ù ^Õ"å qâ◊fi<å^äŒ∞_» g=Ù aK«ÛQÍ_»#∞ <Õ#∞ UÖÏQÆ∞ ǨÏ$k xÅ∞==∞x "Õ_»QÆÅ#∞?

IIDII <å c^Œ Z^ŒÜ«∞#∞ QÆ∞_çÃã `«Å∞ѨÙÅ∞ ÉÏQÆ `≥~°∞=|_çÜ«Ú#flq ^Õ"å ^ŒÜ«∞Ü«ÚOz XHõ™êi ^•xÖ’xH˜ =zÛ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ ^•Ç¨Ï=Ú f~°Ê~å"å?

IIDII '=∞—: áê@ qx PÜ«∞# U=∞<åfl~°∞? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: PÜ«∞# ÉèÏ=áê~°=â◊ºOÖ’ =ÚxyáÈÜ«∂~°∞. „ѨHõ¯# L#fl ~åOÉÏ|∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "åi`À 'D ‰õΩ„~å_»∞ Z=~°∞?PǨ! ZO`« ÉÏQÍ áê_»∞`«∞<åfl_»∞!— J<åfl~°∞. =∞m¡ ~°=∞‡x <å`ÀK≥áêÊ~°∞.

620

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

'=∞—: =∞m¡ PÜ«∞#∞fl ZHõ¯_» HõÅ∞ã¨∞H˘<åfl=Ù? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: =∞m¡ ~å*ò"≥∂ǨÏ<£ WO\’¡. Ñ≤^ŒÑ¨ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’. JѨC_»∞ ##∞fl ã¨∞ÎuOKå~°∞† '#∞=Ùfi <å~åÜ«∞}∞_»=Ù. <å HÀã¨O ^ÕǨÏ^è•~°} KÕã≤ =KåÛ=Ù— Jx áê_®~°∞. ^ŒÜ«∞KÕã≤ D q+¨Ü«∞O Z=iH© K≥ѨÊHõO_ç. '=∞—: WOHÍ PÜ«∞# UO K≥áêÊ~°∞? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: '#∞=Ùfi <å HÀã¨O ^ÕǨÏO ^èŒiOz =KåÛ=Ù. <Õ#∞ [QÆ[˚#x`À, ''J=∂‡, <Õ#∞ "≥à◊¡QÆÅ<å? JÖÏ "≥o`Õ Z=i`À =∂\Ï¡_»`å#∞? J=∂‡, HÍq∞h HÍOK«<åÅ#∞ J_»∞QÆO\Ï `«ºlOz# â◊√^Œú Éèí‰õΩÎÅ ™êOQÆ`«ºO HõÅ∞QƉõΩO>Ë <Õ <≥ÖÏ Éèí∂g∞‡^Œ rqOK«QÅÆ #∞?—— Jx "≥Ú~°ÃÑ@∞ìH˘<åfl#∞. #∞=Ùfi ~å„u WHõ¯_»‰Ωõ =zÛ ##∞fl x„^ŒÖÑË ,≤ ''<Õ<˘KÕÛâß#∞—— J<åfl=Ù.— HÍx <åHÀ Ug∞ `≥eÜ«∞^Œ∞. <Õ#∞ HõÅHõ`åÎÖ’ <å WO\’¡ P^Œ=∞~°z x„^ŒáÈ`«∞<åfl#∞. '=∞—: JÖÏ J~Ú`Õ XˆH ã¨=∞Ü«∞OÖ’ #∞=Ùfi LO_»@=¸ [iyOk, ÖËHõáÈ=@=¸ `«@ã≤÷OzOk. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ™êHÍ~°∞_≥·#@∞¡, J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ x~åHÍ~°∞_≥·#@∞¡ =∂ki. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J=Ù#∞. Wk Z=i`À#∂ K≥Ñʨ HõO_ç – HÍjѨÓ~üÖ’ <åÖ’ â◊HxΘ „Ѩ™ê~°O KÕâß~°∞. '=∞—: Ñ≤^ŒÑ¨ #∞=Ùfi HÍjѨÓ~ü L^•º#OÖ’ K≥@∞ì „H˜O^Œ ^èŒ∞x ~°yeOz ^•x „ѨHõ¯# ‰õÄ~°∞Û<åfl=Ù Hõ^•? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J=Ù#∞. „ѨHõ¯<Õ ‰õÄ~°∞Ûx=Ù#fl HÍm`À, ''<å K≥~Úº ѨÙK«∞ÛH˘x K«∂_»∞— J<åfl#∞.

K≥~Úº ѨÙK«∞ÛH˘#fl HÍm 'h ^ÕǨÏO #∞O_ç q^Œ∞ºK«ÛùH˜Î „Ѩã¨iOKÕ@∞¡ <å‰õΩ PѶ¨∂`«O HõeyOk— J<åfl_»∞. D q+¨Ü«∞O =∂Ö’ Z=iH© K≥ѨÊ#x "åQÍÌ#O KÕÜ«∞O_ç. '=∞—: h ^•fi~å ѨÅ∞ Q˘Ñ¨Ê HÍ~åºÅ∞ x~°fiiÎOK«|_®Å#fl L#fl`« Pâ◊Ü«∞O`À PÜ«∞# hÖ’ â◊H˜Îx „Ѩã¨iOѨKÕâß~°∞. XHõ ~ÀA XHõ HÍy`«O =ÚHõ¯ g∞^Œ, '#ˆ~<£ [<åxH˜ É’kè™êÎ_»∞— Jx „"åâß~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: HÍx <Õ#∞, 'J^ŒO`å <å =Å¡ HÍ^Œ∞— J<åfl#∞. JO^Œ∞‰õΩ PÜ«∞#, 'h #~°#~åÅ∞ ^•xfl KÕ™êÎ~Ú— J<åfl~°∞. â◊~`° #ü ∞ Ѩi~°HO∆˜ KÕ ÉÏ^躌 `« <å‰õΩ JѨÊyOKå~°∞. WѨC_»`_« ∞» ÉèQí =Æ O`«∞xÔH· "庉õΩÅ`« K≥O^Œ∞`«∞<åfl_»∞. J`«_çÖ’ ‰õΩO_»ehâ◊H˜Î *ÏQÆ$`«"≥∞ÿOk. '=∞—: WHõÃÑ· K≥`åÎK≥^•~°O „áÈQÆ=‰õΩO_® K«∂ã¨∞HÀ"åe. 'K≥~°∞=ÙÖ’ =ã≤OK«\ÏxH˜ KÕѨÅ∞ ÃÑ^ŒÌ HõÅ∞QÆ∞Å∞ `«=Ùfi`å~Ú. HÍx K≥`åÎK≥^•~°O J_»∞¤Ñ¨_ç`Õ P HõÅ∞QÆ∞ÅÖ’ Jq =ã≤OK«ÖË=Ù— Jx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥ѨÊ@O h‰õΩ QÆ∞ˆ~Î##∞H˘O\Ï#∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ##∞fl <å~åÜ«∞}∞_»x ã¨OÉ’kèOKÕ"å ~åÜ«∞#. '=∞—: P q+¨Ü«∞O <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: JÜ«∞#‰õΩ P<å~ÀQƺOQÍ L#flѨC_»∞ ‰õÄ_® PÜ«∞# HÍà◊√¡ Hõ_»∞QÆ∞HÀ=_®xH˜ <Õ#∞ hà◊√¡ JOkOK«_»O PÜ«∞# J#∞=∞uOKÕ"å~°∞ HÍ~°∞. HÍjѨÓ~üÖ’ XHõ ~ÀA Éèí‰õΩÎÅ`À, '`åà◊OK≥q <å =^ŒÌ LOk. ã¨fiã¨fi~°∂áêxfl „QÆÇ≤Ï¿ãÎ ^ÕǨxfl =^Œe "Õ™êÎ_»∞— J<åfl~°∞.

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

621

'=∞—: XHõ ~ÀA h‰õΩ P Ѩiã≤÷u (xifiHõÅÊ ã¨=∂kè) U~°Ê_çOk Hõ^•? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J=Ù#∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <å‰õΩ ^ÕǨÏO ÖË#@∂¡, `«Å =∂„`«"Õ∞ L#fl@∂¡ XHõ J#∞Éèí∂u U~°Ê_çOk! JѨC_»∞ <åºÜ«∞ѨsHõ∆ÅÔH· WO\’¡ K«^Œ∞=Ù H˘O@∞<åfl#∞. ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ, ''<Õ#∞ UO KÕã¨∞Î<åfl#∞?—— J#flÉèÏ=O =∞#ã¨∞ûÖ’ "≥∞^ŒeOk. '=∞—: N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ HÍjѨÓ~üÖ’ L#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’<å? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J=Ù#∞. L<å‡kÖÏ WO\’¡ #∞O_ç áêiáÈ~Ú =KåÛ#∞. ##∞fl K«∂_»QÍ<Õ PÜ«∞#, 'h‰õΩ UO HÍ"åe?— Jx J_çQÍ~°∞. '<å‰õΩ ã¨=∂kèÖ’ =∞QÆfl"≥∞ÿáÈ"åÅx LOk— Jx |^Œ∞Å∞ K≥áêÊ#∞. JO^Œ∞‰õΩ PÜ«∞#, '#∞=Ùfi JÅÊ|∞kúq! ã¨=∂kèH˜ P=Å ÔHà◊√¡! ã¨=∂kè Juã¨fiÅÊ q+¨Ü«∞O!— J<åfl~°∞. '=∞—: J=Ù#∞. PÜ«∞# *Ï˝<åxfl ^•\˜ q*Ï˝#O J<Õ ã≤÷ux QÆ∞iOz K≥áêÊ~°∞. JO>Ë, _®ÉÏ ZH˜¯# Ñ≤^ŒÑ¨ "≥∞@¡QÆ∞O_® ZH˜¯, kQÆ@O ÖÏ\˜k. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: *Ï˝#O *Ï˝#O JO@∂ Ѩi`«Ñ≤ã¨∞Î<åfl_»∞ HÍm., <Õ#∞ J`«}˜‚ Hõã¨∞~°∞`«∞<åfl#∞. '*Ï˝#=∂ HÍ"åe? "≥Ú^Œ@ ÉèíH˜Î ѨiѨHõfi`« HÍx=Ùfi— J<åfl#∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ `å~°H±`À, 'áê~°=â◊ºO, ÉèíH˜Î – g\˜H˜ JO`«"Õ∞ ÖË^Œ∞— J<åfl~°∞. '=∞—: h QÆ∞iOz WOHÍ UO K≥áêÊ~°∞? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∞ UO K≥ÑÊ≤ <å J>Ë¡ qâ◊fiã≤OKÕ"å~°∞. <Õ <˘Hõ™êi, g∞~°∞ QÍOKÕ k=º^Œ~≈° <åÅhfl g∞ z`«Î„Éèí=∞Å∞ Jx K≥Ñ≤Ê#ѨC_»∞ "≥O@<Õ PÜ«∞# [QÆ[˚#x =^ŒÌ‰õΩ "≥o¡, '#ˆ~O„^Œ∞_»∞ WÖÏ JO@∂<åfl_Õ, JÖÏ S`Õ Jhfl ˆH=ÅO „Éèí=∞ÖË<å?— Jx J_çQÍ~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ <å =^ŒÌ‰õΩ =zÛ J=hfl Ü«∞^ä•~°÷"Õ∞ Jx [QÆ[˚#x K≥Ñ≤ÊO^Œx K≥áêÊ~°∞. ''ÃÑ·QÍ <å`À, 'h áê@ qO>Ë (`«# =H∆Íxfl `åH˜ K«∂ѨÙ`«∂) n<À¡ LO_Õ =ºH˜Î áê=ÚÖÏ |∞ã¨H˘\˜ì, Ѩ_»QÆqÑ≤Ê xâ◊ÛÅOQÍ xÅ|_ç qO@∂=Ù#fl@∞¡ `Àã¨∞ÎOk— J<åfl~°∞ – g∞‰õΩ *Ï˝Ñ¨HõO LO^Œ#∞H˘O\Ï#∞. ''=∂ã¨ì~ü ('=∞—), ##∞fl QÆ∞iOz PÜ«∞# WO`« K≥Ñ≤Ê#ѨÊ\˜H© <Õ#∞ ™êkèOzOk Uq∞\˜?—— '=∞—: WѨC_»∞ #∞=Ùfi t="Õ+¨O ^èŒiOKå=Ù† #∞=Ùfi ^èŒ#O ã‘fiHõiOK«ÖË=Ù. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥¿ÑÊ Hõ^äŒ h‰õΩ `≥eã≤O^Õ! #ˆ~O„^Œ∞_»∞: Uq∞@k? K≥ѨÊO_ç. '=∞—: XHõ ѨQÆ\ ˜ "Õ+¨QÍ_»∞ t="Õ+¨O ^èŒiOKå_»∞. J`«_»∞ XHõ WO\˜H˜ "≥o¡#ѨC_»∞, P WO\’¡x "å~°∞ J`«_çH˜ XHõ ~°∂áê~Ú WKåÛ~°∞. HÍx J`«_»∞ ^•xfl ã‘fiHõiOK«ÖË^Œ∞. `«# WO\˜H˜ "≥o¡ "Õ+¨O fã≤"Õã≤, HÍà◊√¡ KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞H˘¯<åflHõ uiy =zÛ ~°∂áê~Ú J_çQÍ_»∞. '#∞"≥fiO^Œ∞‰õΩ "≥Ú^Œ@ ѨÙK«∞ÛHÀÖË^Œ∞?— Jx P WO\˜"å~°∞ J_çy#ѨC_»∞, 'JѨC_»∞ <Õ#∞ t="Õ+¨O ^èŒiOz L<åfl#∞. t=Ù_»∞ XHõ ã¨<åflºã≤. ^èŒ#O =Ú@ì~å^Œ∞— Jx |^Œ∞Å∞ K≥áêÊ_»∞.

Wk qx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ѨQÆÅ|_ç #"åfi_»∞.

622

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

'=∞—: #∞=Ùfi „Ѩã¨∞Î`«O XHõ "≥·^Œ∞ºx "Õ+¨O ^èŒiOz L<åfl=Ù. ÉÏ^茺`« JO`å h g∞^Œ<Õ LOk. =∞~î° ™È^Œ~°∞Å ã¨O~°Hõ∆‰õΩ_»=Ù. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: "Õ∞O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K«∂Ñ≤# =∂~°æOÖ’<Õ ™ê^èŒ#Å∞ J#∞+≤ªã¨∞Î<åflO. HÍx ~åOÉÏ|∞ nxfl ѨiǨÏã≤OK«_»"Õ∞ qO`«QÍ LOk. '"Õ∞O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OKå=Ú. WHõ ™ê^èŒ#Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ?— JO\Ï_»`«_»∞. '=∞—: Z=iH˜ ^Õ<À¡ qâßfiã¨O L#fl^À ^•x „ѨHÍ~°O KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: =∞=∞‡efl ™ê^èŒ#Å∞ J#∞+≤ªOK«=∞x PÜ«∞# K≥áêÊ~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞m¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J"åº[ „¿Ñ=∞#∞ QÆ∞iOz K≥ѨʙêQÍ_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: Z<Àfl™ê~°∞¡ PÜ«∞# <å HÀã¨O [QÆ[˚#x =^ŒÌ‰õΩ "≥o¡ "≥Ú~°ÃÑ@∞ìH˘<åfl~°∞. <å `«O„_ç QÆuOKåHõ u#_®xH˜ uO_çÖËHõ "Õ∞O WO\’¡ ^Œ∞~°ƒù~å=ã¨÷Ö’ L#flѨC_»∞ <å HÀã¨O [QÆ[˚#xx ^èŒ#O WÑ≤ÊOK«=∞x „áêi÷OKå~°∞. '=∞—: J=hfl <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. #∞=Ùfi XHõ™êi <å`À K≥Ñ≤Ê L<åfl=Ù. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: HÍx <å‰õΩ ^èŒ#O ÅaèOK«ÖË^Œ∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ <å`À, '™ê=∂#º"≥∞ÿ# uO_ô |@ì‰õΩ h‰õΩ Ö’@∞ LO_»^Œ∞— Jx J<åfl~°∞. <å Ѩ@¡ PÜ«∞#‰õΩ ZO`«\ ˜ J"åº[ „¿Ñ=∞! J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <åÖ’ U^Œ<åfl K≥_∞» `«ÅOѨ٠"≥∞^Œe`Õ PÜ«∞#‰õΩ "≥O@<Õ `≥eã≤áÈÜÕ∞k. J#fl^•QÆ∞ǨÏ`À u~°∞QÆ∞`«∞#flѨC_»∞ ^Œ∞+¨ì ã¨Ç¨Ï"åã¨OÖ’ z‰õΩ¯=_®¤#∞. P ~ÀAÖ’¡ <å KÕuQÆ∞O_® U PǨ~åxfl PÜ«∞# u#ÖËHõáÈÜÕ∞"å~°∞. u#_®xH˜ KÕ~Ú Z`ÕÎ"å~°∞. HÍx K≥~Úº ÃÑ·H˜ áÈÜÕ∞kHÍ^Œ∞. PÜ«∞# J<å~ÀQƺOQÍ L#flѨC_»∂ J>Ë¡. u#_®xÔH· KÕux <À\˜ ^•HÍ fã¨∞‰õΩ"≥àı¡"å~°∞. P `«~°∞"å`« ™ê^茺O JÜÕ∞ºk HÍ^Œ∞. Ñ≤^ŒÑ¨ <å`À, 'WOHÍ #∞=Ùfi `«Ü«∂~°∞HÍÖË^Œ∞— J<Õ"å~°∞. ''H˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ <Õ#∞ J_»∞QÆO\Ï qâßfi™êxfl HÀÖ’ÊÜÕ∞"å_çx. XHõ™êi ÉÏ|∂~åO WO\’¡ L#flѨC_»∞ ã¨~°fiO â◊¥#ºO, ^Õ=Ù_»∞ w=Ù_»∞ Z=~°∂ ÖË~°∞ J<Õ ÉèÏ=# [xOzOk.—— '=∞—: `«=∞‰õÄ WÖÏ\˜ ã≤÷u U~°Ê_çO^Œx N~å=∞Hõ$+¨µ‚ÖË ã¨fiÜ«∞OQÍ K≥Ñ≤Ê L<åfl~°∞.

W^ŒÌ~°∂ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#O =Ç≤ÏOKå~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ '=∞—, ''g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞. ˆ~~ÚO|=à◊√¡ PÜ«∞# zO`«#Ö’<Õ L<åfl~°∞—— J<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ''ÉèQí =Æ `åûH∆Í`å¯~°O á⁄O^Œ#O^Œ∞# ^ÕÇϨ `åºQÆO KÕÜ«∂Å#fl ÉèÏ=# =∂‰õΩ WOHÍ HõÅ∞QÆ_»O ÖË^Õ!—— J<åfl_»∞. ~å„u J~ÚOk. x~°O[<£ ѨÓs #∞Oz uiy=KåÛ_»∞. J`«}˜‚ K«∂ã≤ =∞~î° ™È^Œ~°∞Å∞, '=∞— ZO`À ã¨O`À+≤OKå~°∞. J`«_»∞ ѨÓsÜ«∂„`å#∞Éèí"åÅ∞ q=iOKå_»∞. J`«_ç =Ü«∞ã¨∞û W~°"≥· S^Œ∞ ÖËHõ W~°"≥· P~°∞ LO_»=K«∞Û. Ǩ~°u `«^#Œ O`«~O° H˘O^Œ~∞° ^蕺#=∞QÆ∞flÅÜ«∂º~°∞. H˘O^Œ~∞° =™ê~åÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx x~°O[<£`À =∂\Ï¡_»™êQÆ~°∞. ~å„u `˘q∞‡k QÆO@ʼnõΩ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ â◊t <≥·"Õ^ŒºO JiÊOKå_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ â◊Ü«∞xOKå~°∞. =∞~î° ™È^Œ~°∞Å∞ x~°O[<£`À Hõeã≤ Éè’[#O KÕâß~°∞. K«áêf, ‰õÄ~°, ÉˇÅ¡O, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „Ѩ™ê^Œ"≥∞ÿ# ~°=fiáêÜ«∞ã¨O – W"Õ "åi ~å„u PǨ~°O.

j

623

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO Éèí‰õΩΊǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - #ˆ~O„^•^Œ∞Å f„="≥·~åQƺO, ™ê^èŒ# â◊x"å~°O, "Õ∞ 7, 1887

"≥·âßY áœ~°‚q∞. ™êÜ«∞O ã¨=∞Ü«∞O. HõÅHõ`åÎÖ’x QÆ∞~°∞„Ѩ™ê^£ KÒ^èŒs gkäÖ’x '=∞— WO\˜ =ÚO^Œ∞ QÆkÖ’ XHõ =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx #ˆ~O„^Œ∞_»∞, '=∞— =∂\Ï¡_»∞H˘O@∞<åfl~°∞. Jk '=∞— J^茺ܫ∞#O KÕ¿ã QÆk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ~å=_®xH˜ HÍã¨Î =ÚO^Œ∞QÍ =∞Ô~ÛO\ò PѶπ "≥hãπ, HÀ=∞ãπ, ÉÏ¡H© Ü≥ÚHõ¯ ÃãÖòÊù–HõÖˇÛ~ü (ã‘fiÜ«∞ ã¨O㨯 $u) „QÆO^ä•Å#∞ q^•º~°∞÷ʼnõΩ áê~î°O K≥ѨÊ_®xÔH· '=∞— K«^Œ∞=Ù`«∞<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ('=∞—`À): <å ˆHn #K«Û_»O ÖË^Œ∞. „Ѩã¨∞Î`«O g∞`À =∂\Ï¡_»∞ `«∞#flѨÊ\˜H©, D Hõ∆}"Õ∞ <Õ#∞ WHõ¯_» #∞Oz áêiáÈ"åÅx JxÑ≤ã¨∂Î=ÙOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ H˘xfl xq∞ëêÅ∞ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨, ''„áêÜ≥∂Ѩ"Õâ◊O KÕÜ«∞<å?—— Jx J_çQÍ_»∞. '=∞—: =∞Ozk. ÉèíQÆ=O`«∞xÔH· ^Õ#fl~Ú<å KÕÜ«∞=K«∞Û. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: XHõ"Õà◊ PHõex F~°∞ÛHÀÖˉõΩO>Ë? '=∞—: U^À ux ™ê^èŒ# H˘#™êyOK«=K«∞Û. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞m¡ H˘xfl xq∞ëêÅ∞ =∞ø#O =Ç≤ÏOKå_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÖË_»x `À™ÈÎOk! Wxfl „áê~°÷#Å∞ KÕã≤#ѨÊ\˜H© K≥q XQÆæÖË^Œ∞. ''U"Õ∞O ^Œi≈OKå#∞! ã¨∞=~å‚Hõ∆~åÅÖ’ =∞O„`åÅ∞ „ѨHÍtã¨∂Î LO_»@O K«∂âß#∞. HÍm ã¨fi~°∂áêxfl Z<Àfl=∂~°∞¡ QÍOKå#∞. WOHÍ Z<≥fl<Àfl k=º ^Œ~°≈<åÅ∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© <å‰õΩ âßOu ÅaèOK«ÖË^Œ∞. <å‰õΩ XHõ J}Ï W=fiQÆÅ~å? #ˆ~O„^Œ∞_»∞ â’ÉèÏ|*Ï~ü #∞Oz =~åǨÏ#QÆ~ü =∞~îåxH˜ |O_çÖ’ "≥à=¡◊ Åã≤ LOk. JO^Œ∞HÀã¨"∞Õ D J}Ï. JѨC_»∞ ™ê`«¯i |O_çÖ’ =zÛ kQÍ_»∞. J`«_çH˜ #ˆ~O„^Œ∞x =Ü«∞¿ãû LO@∞Ok. J`«_»∞ Ü«Ú=ã¨<åflºã¨∞Å#∞ ZO`À Jaè=∂x™êÎ_»∞. `«~°K«∂ =∞~îåxH˜ "≥à◊√`«∂ LO\Ï_»∞. J`«_ç WÅ∞¡ =~åǨÏ#QÆ~° =∞~îåxH˜ ã¨g∞ѨOÖ’ LOk, HÍ~åºÅÜ«∞O HõÅHõ`åÎÖ’ LOk. J`«_çH˜ ™⁄O`« |O_ç LOk. P |O_ç HõÅHõ`åÎ #∞Oz uiy=KÕÛ@ѨC_Õ #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ K«∂âß_»∞. ''<Õ#∞ W`«_ç`À "≥à◊`å#∞—— JO@∂ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ÃÑ·HÍxfl '=∞—‰õΩ uiy WKÕÛâß_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ '=∞—`À, ''u#_®xH˜ U^Œ<åfl ÃÑ@ìO_ç—— J<åfl_»∞. '=∞— LáêǨ~åxH˜ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. '=∞— ‰õÄ_® "åi`À J^Õ |O_çÖ’ =∞~îåxH˜ "≥àÏ¡_»∞. ™êÜ«∞O„`åxH˜ =∞~î°O KÕ~°∞H˘<åfl~°∞.

D Ü«Ú=‰õΩÅ∞ ZÖÏ ~ÀAÅ∞ QÆ_»∞ѨÙ`«∞<åfl~À, UU ™ê^èŒ#Å∞ J#∞+≤ªã¨∞Î<åfl~À `≥Å∞ã¨∞HÀQÀ~å_»∞ '=∞—. `«=∞ t+¨µºÅÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ZÖÏ Jaè=ºHõÎO J=Ù`«∞<åfl~À `≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ '=∞— `«~°K«∂ =∞~îåxH˜ =KÕÛ"å_»∞.

624

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

<å_»∞ =∞~î°OÖ’ x~°O[<£ ÖË_»∞. XO@iQÍ rqã¨∞Î#fl `«e¡x K«∂_»_®xH˜ WO\˜H˜ "≥àÏ¡_»∞. ÉÏ|∂~å"£∞, â◊~°`ü, HÍm =ÚQÆ∞æ~°∂ ѨÓsH˜ "≥o¡=Ù<åfl~°∞. "åà◊√¡ WOHÍ H˘xfl ~ÀAÅ∞ ѨÓsÖ’<Õ LO_çáÈ~Ú [QÆ<åfl^äŒ∞x ~°^äŒÜ«∂„`« uÅH˜Oz uiy=^•Ì=∞#∞H˘<åfl~°∞.

D ™È^Œ~°∞Å#∞ K«∂ã¨∞H˘<Õ ÉÏ^茺`« #ˆ~O„^Œ∞xk. âß~°^•„Ѩã¨#fl H˘xfl ~ÀAÅ∞QÍ f„=™ê^èŒ#Ö’ =Úxy=Ù<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ J`«_ç`À#∞ `«# „áêÜ≥∂Ѩ"Õâ◊O QÆ∞iOz `≥eÑ≤ L<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ HõÅHõ`åΉõΩ "≥o¡=Ù#flѨC_»∞ J`«_»∞ Z=i`À#∞ K≥ѨʉõΩO_® ZHõ¯_»HÀ "≥o¡áÈÜ«∂_»∞. uiy=zÛ ã¨OQÆu ã¨O^Œ~åƒùÅ∞ `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞ #ˆ~O„^Œ∞_»∞. ''~å*Ï (~åMÏÖò) J`«}˜‚ ZO^Œ∞‰õΩ "≥à◊¡xKåÛ_»∞?—— Jx J_çQÍ_»∞. J~Ú`Õ ~åMÏÖò JѨC_»∞ JHõ¯_» ÖË_»∞. J`«_»∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ "≥o¡=Ù<åfl_»∞. ~åMÏÖò#∞ ™È^Œ~°∞Å∞ „¿Ñ=∞`À '~å*Ï— Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. '~åMÏÖò ~å*Ï— NHõ$+¨µ‚x <å=∂O`«~°O. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ~å*Ï uiy~åh, ÉÏQÍ p"å@∞¡ ÃÑ_»`å#∞. J`«_»∞ „Ѩã¨#flx ZÖÏ áÈxKåÛ_»∞? (ǨÏsâò`À) JѨC_»∞ #∞=Ùfi HÍà◊¡#∞ |ÅOQÍ Jkq∞ÃÑ\˜ì =∞Ǩ„Ѩã¨OQÆO KÕã¨∂Î=Ù<åfl"å? J`«}˜‚ #∞=Ùfi PÑ≤ LO_»=K«∞Û Hõ^•? ǨÏsâò (=}H˜áÈ`«∂ Ç‘Ï#ã¨fi~°OÖ’): `å~°H± Páê_»∞. q#‰õΩO_® J`«_»∞ "≥o¡áÈÜ«∂_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ('=∞—`À): K«∂âß~å <å ã¨=∞㨺? WHõ¯_® XHõ =∂Ü«∞ ã¨O™ê~°OÖ’ z‰õΩ¯=_ç L<åfl#∞. P ‰õΩ„~å_»∞ ZHõ¯_»‰õΩ áÈ~Ú#@∞¡? ~åMÏÖò ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍm PÅÜ«∞O #∞O_ç Éèí=<å^ä£`À Hõeã≤ uiy=KåÛ_»∞. ~åMÏÖò`À #ˆ~O„^Œ∞_»∞, „Ѩã¨#∞flx QÆ∞iOz K≥áêÊ_»∞. „Ѩã¨#∞fl_»∞ #ˆ~O„^Œ∞x H˘Hõ L`«Î~°O „"åã≤ L<åfl_»∞. P L`«Î~°O K«k"å~°∞. ^•<À¡, ''<Õ#∞ |$O^•=<åxH˜ HÍe#_»Hõ# áÈ`«∞<åfl#∞. WHõ¯_» LO_»@O „Ѩ=∂^ŒOQÍ `À™ÈÎOk. WHõ¯_» <å =∞#ã¨∞ûÖ’ =∂~°∞Ê QÀK«iã¨∞Î#flk. =Ú#∞Ѩ٠<å `«e¡`«O„_»∞Å#∞, |O^èŒ∞=ÙÅ#∞ HõÅÖ’ QÍOKÕ"å_»#∞. WѨC_»∞ ¢ã‘Î<Õ K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. Ô~O_»∞™ê~°∞¡ ZO`À Hõ+¨ìѨ_®¤#∞.

JO^Œ∞ˆH JѨC_»∞ WO\˜H˜ "≥àÏ¡#∞. WѨC_»∞ ã¨∞^Œ∂~åxH˜ áÈ`«∞<åfl#∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ XHõ™êi <å`À, 'h WO\’¡ "åà◊√¡ UO KÕÜ«∞_®xH© ã¨Oâ◊~ÚOK«~°∞. "åix #=∞‡=^Œ∞Ì— Jx ÃÇÏK«ÛiOz L<åfl~°∞—— Jx LOk. ~åMÏÖò: J`«_»∞ "≥o¡áÈ=_®xH˜ W"Õ HÍ~°}ÏÅ∞. =∞~À =∂@ ‰õÄ_® „Ѩã¨#∞fl_»∞ K≥áêÊ_»∞. '`«e,¡ ™È^Œs™È^Œ~∞° Å#∞ K«∂_»_®xH˜ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `«~K° ∂« WO\˜H˜ "≥o=¡ ã¨∞<Î åfl_»∞. ‰õΩ@∞O| "åº*Ϻxfl #_çÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞. <å‰õÄ JÖÏ WO\˜H˜ áÈ"åÅ<Õ PHÍOHõ∆ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Õ"≥∂ Jx ÉèíÜ«∞Ѩ_»∞`«∞<åfl#∞.— #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞ø#O =Ç≤ÏOKå_»∞. ~åMÏÖò f~°÷Ü«∂„`« KÕÜ«∂Åx K≥áêÊ_»∞. ''WHõ¯_» |ã¨KÕÜ«∞_»O =Å¡ ZÖÏ\˜ ѨÙ~ÀQÆu Hõey#@∂¡ `≥eÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~°O QÆ∞iOz N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥Ñ≤Ê#"Õg [~°QÆÖË^Õ!—— J<åfl_»∞. ~åMÏÖò Ѩ_»∞H˘<åfl_»∞. H˘O^Œ~°∞ J`«_ç „Ñ¨Hõ¯# ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞† H˘O^Œ~°∞ Ѩ_»∞H˘<åfl~°∞. ~åMÏÖò: #~°‡^Œ‰õΩ "≥à◊^•O ~å.

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

625

#ˆ~O„^Œ∞_»∞: "≥o¡ UO „ѨÜ≥∂[#O? *Ï˝#O ã≤kúã¨∞ÎO^• Uq∞\˜? ZO^Œ∞‰õΩ *Ï˝#O *Ï˝#O JO@∂ `˘O^Œ~°Ñ¨_»∞`«∞<åfl=Ù?

XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: JÖÏ J~Ú`Õ #∞=Ùfi ZO^Œ∞‰õΩ ã¨O™ê~°O `«ºlOKå=Ù? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ~å"£∞ ÅaèOK«ÖË^Œ#flO^Œ∞# âߺ=∂`À rq`«O QÆ_»áêÖÏ Uq∞\˜? ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O HõÅ∞QÆÖË^Œ#flO^Œ∞# Ñ≤ÖÏ¡[ÖÏ¡#∞ Hõ#É’`«∞<åfl"å? #∞=Ùfi UO JO@∞<åfl=Ù? #ˆ~O„^Œ∞_»∞ |Ü«∞@‰õΩ "≥àÏ¡_»∞. ~åMÏÖò Ѩ_»∞H˘x L<åfl_»∞. HÍ¿ãѨܫ∂ºHõ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ uiy =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.

XHõ ™È^Œ~°∞_»∞ Ѩ_»∞H˘<Õ `«=∂ëêQÍ, ÉèíQÆ=O`«∞x ^Œi≈OK«ÖË^Œ#fl q~°Ç¨Ï"Õ^Œ# ÉèíiOK«ÖËx =ºH˜ÎÖÏ, ''JÜ≥∂º, XHõ HõuÎ W=fiO_ç. WHõ rqOK«_»O x~°~°÷HõO. WHõÃÑ· <Õ#∞ nxfl ÉèíiOK«ÖË#∞—— J<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (QÆOcè~°OQÍ): WkQÀ HõuÎ LOk! JO^Œ∞HÀ (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) =∞m¡ âß~°^•„Ѩã¨#∞flx QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: WHõ¯_® =∂ÜÕ∞ J~Ú`Õ WHõ ã¨<åflºã¨O ZO^Œ∞‰õΩ? ~åMÏÖò: '=ÚH˜Î–`«`åû^èŒ#— J<Õ Ñ¨Ùã¨ÎHõOÖ’ ã¨<åflºã¨∞Å∞ Hõeã≤ rqOK«_»O =∞Ozk HÍ^Œ∞ Jx ¿Ñ~À¯|_ç LOk. ã¨<åflºã¨∞Å #QÆ~°O QÆ∞iOz ^•<À¡ =i‚OK«|_çOk. â◊t: <Õ#∞ ã¨<åflºã¨O y<åºã¨O ^Õhfl JOwHõiOK«#∞. <å =~°‰õΩ "≥à◊¡‰õÄ_»x ã¨÷ÅO JO@∂ Un ÖË^Œ∞, |㨠KÕÜ«∞ÖËx ã¨÷ÅO JO@∂ Un <å‰õΩ ÖË^Œ∞. Éèí=<å^ä£ QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. Éèí=<å^ä£ ÉèÏ~°º J<å~ÀQͺxH˜ QÆ∞Ô~· „áê}ÏáêÜ«∞ ã≤÷uÖ’ LOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (~åMÏÖò`À): Éèí=<å^ä£ ÉèÏ~°º „|uH˜ |@ìHõ\ ˜ìO^Œ#∞H˘O\Ï#∞. JO^Œ∞ˆH P"≥∞#∞ `À_˘¯x "åǨºoQÍ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ "≥o¡#@∞¡<åfl_»∞.

HÍO‰õÄ~üQÍzÛù L^•º#O QÆ∞iOz „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. ^•x ™⁄O`«^•~°∞_≥·# ~å"£∞ JHõ¯_» XHõ PÅÜ«∞O xi‡OK«#∞<åfl_»∞. JHõ¯_» N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å Jã≤ÎHõÅ∞ ѨkÅѨ~°K«|_ç L#flq. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (~åMÏÖò`À): ~åOÉÏ|∞ '=∞—#∞ XHõ x~åfiǨÏHõ ã¨Éèí∞ºxQÍ xÜ«∞q∞OKå_»∞. '=∞— (~åMÏÖò`À): Uq∞\˜? <åˆHO `≥eÜ«∞^Õ! =Úx=∂ѨÙ"Õà◊ J~ÚOk. ѨÓ*Ï=∞Ok~°OÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å z„`«Ñ¨@O =ÚO^Œ∞ â◊t ^èŒ∂ѨO "Õâß_»∞. =∞^èŒ∞~° ã¨fi~°OÖ’ ^≥·=<å=∂Å#∞ LK«Ûiã¨∂Î `«H˜¯# QÆ^Œ∞ÅÖ’x ^Õg^Õ=`«Å z„`«Ñ¨\ÏʼnõΩ ^èŒ∂ѨO K«∂Ñ≤, „"≥ÚHͯ_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ Ǩ~°u x~°fiiÎOKå_»∞. =∞~î°™È^Œ~°∞Å∞, `«H˜¯# Éèí‰õΩÎÅ∞ KÕ`«∞Å∞ *’_çOK«∞H˘x Ǩ~°u uÅH˜OKå~°∞. QÆO@Å, *ËQÆO@Å <å^ŒO`À [`«HõÅ∞ѨÙ`«∂ JO^Œ~°∂ Hõeã≤ Ǩ~°u áê@ QÍ#O KÕâß~°∞: [Ü«∞ t= FOHÍ~°, Éèí[ t= FOHÍ~° „|Ǩ‡ q+¨µ‚ ã¨^•t=, ǨÏ~°Ç¨Ï~°Ç¨Ï~° =∞Ǩ^Õ"å.

626

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

HÍj qâ◊fi<å^äŒ∞x ã¨xflkèÖ’ áê_Õ áê@ Wk. =∞~î°OÖ’x ã¨<åflºã¨ ™È^Œ~°∞Å#∞ K«∂ã≤ '=∞— Ѩ~°=∂#O^ŒÉèíi`«∞_»Ü«∂º_»∞. ~å„u Éè’[#O ѨÓ~°ÎÜÕ∞ºã¨iH˜ Ѩ^ŒH˘O_»∞ QÆO@Å~ÚOk. JO^Œ~°∂ x„^Œ‰õΩ LѨ„Hõq∞OKå~°∞. '=∞—‰õΩ Ѩ_»Hõ U~åÊ@∞ KÕã≤ WKåÛ~°∞. ~å„u Ô~O_»∞ QÆO@Å "Õà◊. '=∞—‰õΩ x„^ŒÑ¨@ìÖË^Œ∞. 'WHõ¯_» JO^Œ~°∂ L<åfl~°∞. J^Õ JÜ≥∂^茺 HÍx ~å=Ú_»∞ =∂„`«O ÖË_∞» — `«#Ö’ J#∞H˘<åfl_»∞ '=∞—. ã¨O^Œ_ç KÕÜ∞« ‰õΩO_® ÖËz |Ü«∞@‰õΩ =KåÛ_»∞. "≥·âßY áœ~°‚q∞. XO@iQÍ, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ zO`«# KÕã¨∂Î '=∞— QÆOQÍf~°OÖ’ #_»=™êQÍ_»∞. â◊x"å~°O <å_»∞ =zÛ# '=∞— |∞^èŒ"å~°O =~°‰õΩ, S^Œ∞ ~ÀAÅ∞ =∞~î°OÖ’ LO_çáÈÜ«∂_»∞.

Pk"å~°O QÆ$ǨÏã¨÷ Éèí‰õΩÎÅ∞ =∞~îåxH˜ ~å=_»O Hõ^Œ∞Ì. '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À Ü≥∂QÆ"åã≤+¨ªO QÆ∞iOz -ǨÏO XH˜O`« J_çy L<åfl_»∞. ^ÕǨaè=∂#O L#flѨC_»∞ Ü≥∂QÆ"åã≤+¨ªOÖ’ ¿Ñ~À¯|_ç# ™ÈÉèÏ=##∞ KÕѨ@ì_»O =∞Ozk HÍ^Œx, ¿ã=º¿ã=Hõ ÉèÏ=O =∞Oz^Œx PÜ«∞# K≥Ñ≤Ê=Ù<åfl~°∞. =∞~î° ™È^Œ~°∞Å∞ nxfl QÆ∞iOz U=∞O@∞<åfl~À `≥Å∞ã¨∞HÀQÀ~å_»∞ '=∞—. HÍ|\˜ì Ü≥∂QÆ"åã≤+¨ªO QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqOKå_»∞. '=∞—: Ü≥∂QÆ"åã≤+¨ªO „|Ǩχ*Ï˝#O QÆ∞iOz UO K≥|∞`ÀOk? ~åMÏÖò: PHõe, ^ŒÑÊ≤ Hõ, ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ∞ W=hfl =∂Ü«∞! =∞#ã¨∞û#∞ #tOѨKãÕ ∞¨ HÀ=_»"∞Õ =∂~°Oæ . '=∞—: =∞#ã¨∞û #tOKåHõ q∞ye L#flk „|ǨχO. JO`Õ Hõ^•? ~åMÏÖò: J=Ù#∞. '=∞—: N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ n<Õfl K≥|∞`å~°∞. <åOQÍì nxfl PÜ«∞#‰õΩ q= iOKå_»∞. Jk 㨈~. =ã≤+¨µª_»∞ ~å=Ú}˜‚ QÍ~°›ã¨÷ º rq`«O QÆ_»Ñ¨=∞#fl@∞¡ U^≥·<å K≥ѨÊ|_ç LO^•? ~åMÏÖò: ZHõ¯_», <Õ xO`«=~°‰õΩ JÖÏ Ug∞ K«∂_»ÖË^Œ∞. ^•<À¡ ~å=Ú_»∞ J=`å~°=∞<Õ JOwHõiOK«|_»ÖË^Œ∞.

WÖÏ =∂\Ï¡_»∞H˘O@∂ L#flѨC_»∞ #ˆ~O„^Œ∞_»∞, `å~°H±, XHõi^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆOQÍf~°O #∞Oz uiy =KåÛ~°∞. "å~°∞ H˘#flQÆ~ü "≥àÏ¡Å#∞H˘<åfl~°∞. Ѩ_»= ^˘~°Hõ#O^Œ∞# uiy=KÕÛâß~°∞. "åà◊¥¡ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. Ü≥∂QÆ"åã≤+¨ªO QÆ∞iOz# =∂@Å∞ H˘#™êQÍ~Ú. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ('=∞—`À): ^•<À¡ J<ÕHõ K«Hõ¯x Hõ^äŒÅ∞ L<åfl~Ú. bÖÏ Hõ^äŒ g∞‰õΩ `≥Å∞™ê? '=∞—: J=Ù#∞. Ü≥∂QÍ"åã≤+¨ªOÖ’ K«kq#@∞¡ QÆ∞~°∞Î. bÖωõΩ „|Ǩχ*Ï˝#O HõeyOk Hõ^•! #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J=Ù#∞. WO„^Œ – JǨÏź ã¨OÉèÏ+¨} K«k"å~å? ~å*Ï q^Œ∞~°`1ü K«O_®Å∞_»∞QÍ =∂~°@O `≥Å∞™ê? '=∞—: QÆ∞~°∞ΉõΩ =™ÈÎOk. 1. ѨÓ~°fiO XHõ ~å*Ϻxfl Ѩ^Œ∞‡_»<Õ ~åA Ѩiáêeã¨∂Î =KåÛ_»∞. J`«_ç ã¨u bÖÏ. Éèí~°Î J=∞~°`«fiO á⁄O^•Åx PHÍOH˜∆Oz# P"≥∞ ã¨~°ã¨fiux P~åkèOzOk. ^•x Ѷ¨e`«OQÍ Éèí~°Î =∞~°}˜OKåHõ ‰õÄ_® P`«_ç r"å`«‡ WO\’¡<Õ PHÍâ◊OÖ’ LO_Õ@∞¡ =~°O á⁄OkOk. Éè~í ΰ =∞~°}O˜ K«QÍ<Õ ã¨~ã° fi¨ f^Õqx 㨇iOzOk bÖÏ. ^Õq P"≥∞ Z^Œ∞@ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ,ÿ '„ѨѨOK«O ˆH=ÅO ÃÑ· ÃÑ· "≥∞~°∞ˆQ. „|ǨχO XHõ¯>Ë ã¨`«ºO— J<Õ `«`åÎfixfl P"≥∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ áê^Œ∞H˘<Õ@∞¡ L^Àƒ^èŒ ➞

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

627

#ˆ~O„^Œ∞_»∞: J~°}º =~°‚# ZO`« =∞<ÀǨÏ~°OQÍ LOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, W`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆOQÆÖ’ ™êfl#O KÕÜ«∞_®xH˜ "≥àÏ¡~°∞. '=∞— ‰õÄ_® "≥àÏ¡_»∞. ZO_» fHõ∆}`«#∞ K«∂ã≤ '=∞— Q˘_»∞QÆ∞ JO^Œ∞H˘<åfl_»∞. =~åǨÏ#QÆ~ü‰õΩ K≥Ok# â◊~°â◊ÛO„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® ™êfl<å~°÷O "åà◊¡`À "≥àÏ¡_»∞. J`«_»∞ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ã¨∞÷_≥·# „ÉÏǨχ} Ü«Ú=‰õΩ_»∞† =∞~îåxH˜ `«~°K«∂ =ã¨∂Î=ÙO\Ï_»∞. H˘xfl ~ÀAʼnõΩ =Ú#∞Ѩ٠f„="≥·~åQƺO [xOz ѨÅ∞ ѨÙ}ºf~å÷Å#∞ ¿ãqOz =KåÛ_»∞. '=∞— (â◊~°â◊ÛO„^Œ`À): qѨs`«"≥∞ÿ# ZO_». #ˆ~O„^Œ∞_»∞: F! JO^Œ∞ˆH Q˘_»∞‰õΩ ѨÙK«∞ÛH˘<åfl~å? ('=∞—, #"åfi_»∞) Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ KÕ`« `«∞"åfià◊¡`À =∞~î°O #∞Oz |Ü«∞Å∞^Õi QÆOQÍf~°OÖ’x Ѩ~å=∂x Ѷ¨∞@ìO „ѨHõ¯#∞#fl Ѷ¨∞@ìOÖ’ ™êfl#O KÕâß~°∞. JO^Œ~°∂ HÍëêÜ«∂O|~åÅ∞ ^èŒiOz L<åfl~°∞. <å_»∞ "Õ∞ 8= `åsY∞. '=∞— (#ˆ~O„^Œ∞x`À): x[OQÍ<Õ ZO_» fHõ∆}OQÍ LOk. =_»^≥|ƒ `«yÖË „Ѩ=∂^ŒO LOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: "≥·~åQͺxH˜ J_»¤OH˜ ^ÕǨÏO. JO`Õ Hõ^•! g∞‰õÄ ^Õ"ÕO„^Œ ÉÏ|∞‰õΩ – '=∞— #"Õfiã≤, '^ÕǨÏO =∂„`«"Õ∞<å?— J#∞H˘<åfl_»∞. ™êfl#O ѨÓ~°ÎÜ«∂ºHõ Éèí‰õΩÎÅ∞ =∞~îåxH˜ uiy =KåÛ~°∞. HÍà◊√¡ KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞H˘¯x ѨÓ*Ï=∞Ok~åxH˜ "≥àÏ¡~∞° . N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ „"≥ÚH˜¯ PÜ«∞# áê^ŒÑ^¨ •‡Å‰õΩ ã¨∞=∂Å∞ ã¨=∞iÊOKå~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ѨÓ*Ï=∞Ok~åxH˜ ~å=_»OÖ’ HÍã¨Î *ÏѨºO J~ÚOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „"≥ÚH˜¯, ѨÙëêÊÅ∞ ã¨=∞iÊOKåÅx K«∂¿ãÎ |∞@ì MÏmQÍ LOk. ''ѨÙ=ÙfiÅ∞ ÖË"—Õ — J<åfl_»∞ aQÆ~æ Q° Í. q∞ye=Ù#fl aà◊fi^ŒàÏÅ#∞ K«O^Œ#OÖ’ =ÚOz fã≤ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ JiÊOKå_»∞. XHõ™êi QÆO\H˘\˜ì N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „"≥ÚH˜¯, PǨfix`«∞Å QÆkÖ’H˜ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ '^•#=ÙÅ— QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. J`«_ç „Ñ¨Hõ¯# '=∞— Kè«∞hÖÏÖò, `«H˜¯# ™È^Œ~° ã¨<åflºã¨∞Å∞ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. ^èŒ~°‡„Ѩɒ^èŒO QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. '=∞—(#ˆ~O„^Œ∞x`À): ɡ`«ÎO ^≥|ƒÅ‰õΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ <Õ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»#∞ JO\Ï~°∞ q^•º™êQÆ~ü. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ɡ`«ÎO ^≥|ƒÅ ÉèíÜ«∞=∂? J^Õq∞\˜? '=∞—: q^•º™êQÆ~ü WÖÏ JO\Ï~°∞: '=∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« =∞# =∞O^Œ~°O ÉèíQÆ=O`«∞x ➞

KÕã≤Ok. WOHÍ ^Õq, 'h Éèí~°Î QÆ`«[#‡Ö’ =ã≤+¨µª_»<Õ „ÉÏǨχ}∞_»∞. J`«_»∞ QÆuOz Zxq∞k ~ÀAÖË J~ÚOk. WѨC_»∞ J`«_ç r"å`«‡ D QÆkÖ’ LOk. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞~ÀKÀ@ q^Œ∞~°`ü J<Õ ~åAQÍ J<ÕHõ Uà◊√¡ ~å[ºO áêeOKå_»∞. =∂Ü«∞ HÍ~°}OQÍ WÖÏ\˜ ã¨OѶ∞¨ @#Å∞ [iQÍ~Ú. x[O K≥áêÊÅO>Ë ^ÕâH◊ ÍÖÏÅ<Õ"Õ ÖË=Ù— Jx K≥ÑÊ≤ Ok. Ñ≤^ŒÑ¨ ã¨=∂kè „Ñ¨ÉèÏ"å# ã¨~°ã¨fif^Õq`À ã¨∂Hõ∆‡~°∂ѨOÖ’ =Ú#∞Ѩ٠K≥Ñ≤Ê# „ÉÏǨχ}∞_≥·# =ã≤+¨µªh, q^Œ∞~°`ü ~åA ~å*Ϻxfl K«∞\˜ì uiy K«∂âß~°∞. ã¨~°ã¨fif^Õq J#∞„QÆǨÏO`À ~å*Ï q^Œ∞~°`ü‰õΩ QÆ`«[#‡ ã¨O™ê¯~åÅ∞ HõeQÍ~Ú.

J`«_»∞ XHõ Ü«Ú^ŒúOÖ’ =∞~°}˜Oz#ѨC_»∞ J`«_ç r"å`«‡ ~å*Ï Ñ¨^Œ∞‡x ^ÕǨÏOÖ’ „Ѩ"ÕtOzOk.

628

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

=^ŒÌ‰õΩ áÈ`å=∞x J#∞H˘O^•O. Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞ ˆHâ◊=¿ã<£#∞ ÖÏH˘¯zÛ ÉèíQÆ=O`«∞x Z^Œ∞@ xÅɡ_»`å~°∞. ˆHâ◊=¿ã<£ ã¨O™ê~° rq`«OÖ’ HõzÛ`«OQÍ H˘xfl áêáêʼnõΩ X_çQÆ>Ëì LO\Ï_»∞. Wq x~°∂Ñ≤`«O HÍQÍ<Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, 'W`«_çH˜ W~°"≥· S^Œ∞ H˘~°_® ^≥|ƒÅ∞ `«yeOK«O_ç— JO\Ï_»∞. `«~°∞"å`« ##∞fl ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞x =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ=zÛ xÅɡ_»`å~°#∞HÀO_ç. <Õ#∞ ˆHâ◊"£¿ã<£ ã¨=∂*ÏxH˜ K≥Ok#"å_çx† J<ÕHõ K≥_»∞ HÍ~åºÅ‰õΩ áêÅÊ|_ç# "å}˜‚. HÍ|\˜ì <å‰õÄ Éˇ`«ÎO ^≥|ƒÅ P[˝ J=Ù`«∞Ok. JѨC_»∞ <Õ#∞ 'ˆHâ◊"£¿ã<£ <å‰õΩ WÖÏ LѨ^ÕtOKå_»∞. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ WÖÏ „Ѩ=iÎOKå#∞— Jx JO\Ï#∞. "≥O@<Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞m¡ ˆHâ◊"£¿ã<£#∞ fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x P*Ï˝Ñ≤™êÎ_»∞. ˆHâ◊"£ ~åQÍ<Õ, '#∞=Ùfi W`«_çH˜ LѨ^Õâ◊O KÕâß"å? hˆH ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ QÆ∞iOz Ug∞ `≥eÜ«∞^Œ∞.

JÖÏO@ѨC_»∞ LѨ^Õâ◊O XHõ\Ï? Z=~°Hõ¯_»? W`«_çH˜ WOHÍ W~°"≥· S^Œ∞ "å`«Å∞ `«yeOK«O_ç— JO\Ï_»∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.) ''JO^Œ∞ˆH q^•º™êQÆ~ü, '#<Õfl <Õ#∞ K«∂ã¨∞HÀÖËHõáÈ`«∞<åfl#∞. W`«~°∞ÅHÀã¨O <Õ#∞ ɡ`«ÎO ^≥|ƒÅ∞ u#_»=∂? ÉèQí =Æ O`«∞x QÆ∞iOz <åˆH Ug∞ `≥eÜ«∞#ѨC_»∞ W`«~∞° ʼnõΩ UO É’kèOK«QÅÆ #∞?— JO\Ï_»∞.—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞: nxfl J=QÆ`«O KÕã¨∞HÀÖËx =ºH˜Î `«H˜¯# q+¨Ü«∂Å∞ ZÖÏ „QÆÇ≤ÏOKå_»@? '=∞—: U q+¨Ü«∂Å∞? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: PÜ«∞# ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ `≥Å∞ã¨∞HÀÖË^Œx JO@∞<åfl_»∞. JÖÏO@ѨC_»∞ ^ŒÜ«∞, Ѩ~ÀѨHÍ~åÅ#∞ ZÖÏ J=QÆ`«O KÕã¨∞H˘<åfl_»∞? áê~î°âßÅ QÆ∞iOz ZÖÏ J~°÷O KÕã¨∞H˘<åfl_»∞? áê~î°âßÅÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOz, q^•º~°∞÷ʼnõΩ q^Œº É’kèOKåÅx ZÖÏ `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞? "åà◊√¡ q"åǨÏO KÕã¨∞H˘x Ñ≤ÖÏ¡[ÖÏ¡ Hõ#_»O ã¨Ô~·#^Õ Jx ZÖÏ J~°÷O KÕã¨∞H˘<åfl_»∞? XHõ^•xfl ã¨iQÍæ J~°÷O KÕã¨∞H˘#fl"å_»∞ =∂„`«"Õ∞ Jxfl\˜h ã¨iQÍæ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ_»∞. '=∞— (ã¨fiQÆ`«O): J=Ù#∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ‰õÄ_®, 'ÉèíQÆ=O`«∞x `≥Å∞ã¨∞ H˘#fl"å_Õ ã¨=∞ã¨ÎO `≥Å∞ã¨∞H˘#fl"å_»∞— Jx ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥eÑ≤ L<åfl~°∞. 'ã¨O™ê~° rq`«O QÆ_»Ñ¨_»O, áê~î°âßÅÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«_»O "≥Ú^ŒÖˇ·#q ~°*’QÆ∞} HÍ~åºÅ∞. hÖ’ ^ŒÜ«∞ LOk. HÍx Jk ~°*’QÆ∞} [x`« ã¨`«Î fiO. ^•<À¡ `«Ñ¨CÖË^Œ∞— Jx q^•º™êQÆ~ü‰õΩ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥Ñ≤Ê=Ù<åfl~°∞. =∞^蕺ǨÏfl Éè’[<å#O`«~°O JO^Œ~°∂ XH˜O`«¿ãѨ٠q„âßOu fã¨∞H˘<åfl~°∞. '=∞—, Kè«∞hÖÏÖò <≥·"Õ^Œº QÆ$ǨxH˜ „ѨHõ¯# L#fl "≥∞@¡ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx =∂\Ï¡_»∞ H˘O@∞<åfl~°∞. ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ #∞ „Ѩ„Ѩ^=Œä ∞OQÍ `«#∞ ^Œi≈Oz# "≥#· O Kè∞« hÖÏÖò `≥eáê_»∞. rq`«OÖ’ qã¨∞QÔ uÎáÈ~Ú XHõ™êi f~°÷Ü«∂„`« KÕã≤# ã¨OQÆf K≥áêÊ_»∞.

HÍ¿ãѨܫ∂ºHõ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. Ü≥∂QÆ"åã≤+¨ªO QÆ∞iOz# „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ('=∞—`À): q^Œ∞~°`ü K«O_®Å∞_≥·<å_®? '=∞—: Å=}∞x QÆ∞iOKå J_»∞QÆ∞`«∞<åfl=Ù?1 1. ~å*Ï q^Œ∞~°`ü K«O_®Å∞_»∞QÍ =∂~°ÖË^Œ∞. Å=}~åA K«O_®Å∞_»Ü«∂º_»∞. XHõ =∞O„`«"åk â◊H˜Î`À XˆH =ÚǨ˙~°OÎ Ö’ XHõ xO_»∞ K«O_®Å∞x rq`«O J#∞Éèqí OKå _»`_« ∞» .

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

629

#ˆ~O„^Œ∞_»∞: F! g∞~°∞ K«k"å~å? '=∞—: J=Ù#∞, HÍã¨Î K«k"å#∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: WHõ¯_»∞#fl ѨÙã¨ÎHõOÖ’ ^•xfl K«k"å~å? '=∞—: HÍ^Œ∞. WO\’¡ L#fl ѨÙã¨ÎHõOÖ’ HÍã¨Î K«k"å#∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ z#flQÀáêÖò#∞ á⁄QÆ„`åQÆ_®xH˜ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞=∞<åfl_»∞. JѨC_»∞ z#flQÀáêÖò ^蕺#O KÕã¨∞Î<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞( z#flQÀáêÖò`À): U"≥∂Üü∞! á⁄QÆ„`åQÆ_®xH˜ U~åÊ@∞ K≥~Úº. WѨC_»∞ ^蕺#O J=ã¨~°O Uq∞\˜? "≥Ú^Œ@ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜, ™ê^èŒ∞=ÙʼnõΩ ¿ã=ÖÁ#iOz x#∞fl ã≤^ŒúO KÕã¨∞HÀ. Ñ≤^ŒÑ¨ ^蕺#O KÕÜ«∞=K«∞Û. "≥Ú^Œ@ ¿ã=, P `«~°∞"å`« ^蕺#O. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) =∞~îåxfl P#∞H˘x ѨtÛ=∂# L#fl Éèí∂ÉèÏQÆOÖ’ K≥@∞¡ KÕ=∞Å∞ J_»qÖÏ ÃÑiy L<åfl~Ú. '=∞— XHõ K≥@∞ì „H˜O^Œ XO@iQÍ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ „Ѩã¨#∞fl_»∞ =KåÛ_»∞. JѨC_»∞ ã¨=∞Ü«∞O =¸_»∞ QÆO@Å∞ J~Ú=ÙO@∞Ok. '=∞—: Wxfl ~ÀAÅ∞QÍ ZHõ¯_»‰õΩ "≥o¡=Ù<åfl=Ù? x#∞fl QÆ∞iOz JO^Œ~°∂ ZO`« PO^Àà◊# K≥O^•~°x! "åix K«∂âß"å? ZѨC_»∞ =KåÛ=Ù? „Ѩã¨#∞fl_»∞: WѨC_Õ =KåÛ#∞. ~åQÍ<Õ "åà◊¡#∞ K«∂âß#∞. '=∞—: |$O^•=<åxH˜ áÈ`«∂=Ù#fl@∞¡ L`«Î~°O „"åã≤ ÃÑ\Ïì=Ù. "Õ∞ =∞O`å ZO`À HõÅ`« K≥O^•=Ú. ZO`«=~°‰õΩ "≥àÏ¡=Ù? „Ѩã¨#∞fl_»∞: H˘#flQÆ~ü ^•HÍ. (W^ŒÌ~°∂ #"åfi~°∞) '=∞—: ‰õÄ~ÀÛ. [iyO^ŒO`å K≥ѨC, qO\Ï#∞. "≥Ú^Œ@ Z‰õ¯_»‰õΩ "≥àÏ¡=Ù? „Ѩã¨#∞fl_»∞: "≥Ú^Œ@ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍoHÍÅÜ«∂xH˜ "≥àÏ¡#∞. JHõ¯_» P ~å„u |ã¨KÕâß#∞. '=∞— (#=Ùfi`«∂): Ǩ„*Ï, ZÖÏ L<åfl_»∞? „Ѩã¨#∞fl_»∞: Ǩ„*Ï <å`À, '##∞fl QÆ∞iOz U=∞#∞H˘O@∞<åfl=Ù?— Jx J_çQÍ_»∞. (W^ŒÌ~°∂ #"åfi~°∞) '=∞— (#=Ùfi`«∂): |^Œ∞Å∞ UO K≥áêÊ=Ù? „Ѩã¨#∞fl_»∞: UO K≥ѨÊÖË^Œ∞. '=∞—: `«~°∞"å`«? „Ѩã¨#∞fl_»∞: <å‰õΩ á⁄Q͉õΩ Ѩ@∞ìH˘KåÛ"å Jx J_çQÍ_»∞. (W^ŒÌ~°∂ #"åfi~°∞) <å`À ѨxKÕ~ÚOK«∞HÀ"åÅ#∞H˘<åfl_»∞. (#=Ùfi) '=∞—: ã¨i, `«~°∞"å`« ZHõ¯_»‰õΩ "≥àÏ¡=Ù? „Ѩã¨#∞fl_»∞: H˘#flQÆ~ü "≥àÏ¡#∞. ~å„u XHõKÀ@ |ã¨KÕâß#∞. ѨtÛ=∞ „áêO`åÅHõ "≥à◊¡^ŒÅz Ô~·Å∞ Kèås˚ Åaèã¨∞ÎO^• Jx H˘O^Œix J_çQÍ#∞. '=∞—: "åà◊√¡ U=∞<åfl~°∞? „Ѩã¨#∞fl_»∞: HÍã¨Î W=fi=K«∞Û, JO`« ÃÑ·HõO Z=~°∞ W™êÎ~°x "åà◊√¡ J<åfl~°∞. (W^ŒÌ~°∂ #"åfi~°∞)

630

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

'=∞—: h =^ŒÌ UO L<åfl~Ú? „Ѩã¨#∞fl_»∞: XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ |@ìÅ∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å KèåÜ«∂z„`«O. z„`åxfl <Õ#∞ Z=iH© K«∂ѨÖË^Œ∞. =∞~îåxH˜ â◊t `«O„_ç =KåÛ_»∞ PÜ«∞# `«# ‰õΩ=∂~°∞}˜‚ =∞~î°O #∞Oz `À_˘¯x áÈ=_®xH˜ =KåÛ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J<å~ÀQƺ ã≤÷uÖ’ L#flѨC_»∞ ^•^•Ñ¨Ù `˘q∞‡k <≥ÅÅ∞ =∞ˆ~ PÖ’K«<å ÃÑ@∞ìHÀHõ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ ¿ã=ÖÁ#iOKå_»∞ â◊t. J`«_∞» HõàÏâßÅÖ’ a.U. K«^∞Œ =ÙH˘O@∞<åfl_»∞. „ѨuÉèí HÍ~°}OQÍ J`«_çH˜ LѨHÍ~° "Õ`«#O ÅaèOzOk. `«O„_ç ¿Ñ^Œ"å_»∞, Q˘Ñ¨Ê ™ê^茉õΩ_»∞. `«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ â◊t ÃÑ^ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_»∞. W`«_»∞ K«kq, L^ÀºQÆO KÕã≤, ^èŒ#O Pi˚Oz `«=∞ HõëêìÅ#∞ ÉÏѨÙ`å_»x "åà◊√¡ PtOKå~°∞. HÍx W`«_À ÉèQí =Æ `åûH∆Í`å¯~åxÔH· ã¨~fi° O `«ºlOKå_»∞. â◊t U_»∞ã¨∂<Î Õ `«# q∞„`«∞Å`À, ''<Õ#∞ UO KÕÜ«∞QÆÅ#∞? <å‰õΩ Ug∞ `ÀK«_»O ÖË^Œ∞. `«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ U ¿ã=Å∂ KÕÜ«∞ÖˉõΩ<åfl#∞! áêѨO, "åà◊√¡ ZO`« PtOKå~°∞! <å `«e¡H˜ #QÆÅ∞ KÕ~ÚOKåÅ#∞H˘<åfl#∞. HÍx gÅ∞Ѩ_»ÖË^Œ∞. WO\˜H˜ uiy "≥àÏ¡Å<Õ Ü≥∂K«<Õ ÉèíÜ«∞O Hõey™ÈÎOk. WHõ Jk KÕÜ«∞_»O <å =Å¡ HÍ^Œ∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Ö’ HÍq∞hHÍOK«<åÅ#∞ `«ºlOK«=∞<åfl~°∞. <Õ#∞ UO KÕÜ«∞QÆÅ#∞?—— Jx "åáÈ~Ú, ^Œ∞ódOKå_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ =∞Ǩã¨=∂kè `«^#Œ O`«~O° â◊t WO\˜H˜ uiy =™êÎ_x» J`«_ç `«O„_ç PtOKå_»∞.

H˘xfl ~ÀAÅ∞ WO\’¡ QÆ_çÑ≤# â◊t, =~åǨÏ#QÆ~° =∞~î°O „áê~°OaèOz# H˘xfl ~ÀAňH =∞~îåxH˜ "≥à◊¡™êQÍ_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ JHõ¯_Õ âßâ◊fi`«OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞. JO^Œ∞KÕ`« P`«_ç `«O„_ç, â◊tx `À_˘¯x "≥à◊¡ =∞~îåxH˜ =KåÛ_»∞. `«O„_ç ~åHõ `≥Å∞ã¨∞HÀQÍ<Õ "≥#∞Hõ "≥·Ñ¨Ù #∞Oz áêiáÈÜ«∂_»∞ â◊t. â◊t `«O„_çH˜ '=∞— ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. ÃÑ· =™ê~åÖ’ #_»∞ã¨∂Î W^ŒÌ~°∂ =∂\Ï¡_»∞HÀ™êQÍ~°∞. â◊t`«O„_ç: giH˜ <åÜ«∞‰õΩ_≥=~°∞? Jxfl QÆO^Œ~°QÀàÏÅH© =¸ÅHÍ~°}O P #ˆ~O„^Œ∞_Õ. gà◊¡O^Œ~°∂ =∞Oz ‰õΩ„~°"åà◊√¡QÍ WO\˜H˜ uiy =KåÛ~°∞† K«^Œ∞=Ù H˘#™êyOKå~°∞ ‰õÄ_®. '=∞—: WHõ¯_» <åÜ«∞‰õΩ_»O@∂ Z=~°∂ ÖË~∞° . JO^Œ~∂° ã¨=∂#∞ÖË. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ UO KÕÜ∞« QÆÅ_»∞? `«#‰õΩ W+¨ìO ÖˉõΩO_® Z=Ô~·<å ã¨O™ê~°O `«ºlOz ~åQÆÅ~å? =∞#O ~åQÆÅ=∂ Uq∞\˜? â◊t`«O„_ç: HÍx g∞~°∞ KÕã¨∞Î#flk ã¨Ô~·# Ѩx† Wn KÕã¨∞Î<åfl~°∞, Jn KÕã¨∞Î<åfl~°∞. g∞~°∞ QÆ_»∞ѨÙ`«∞#fln P^蕺u‡Hõ rq`«"Õ∞ Hõ^•! n<Õfl =∞# =∞O^Œ~°=¸ áê\˜OKåe. WHõ¯_»‰õΩ ~å=K«∞Û, WO\’¡#∞ QÆ_»Ñ¨=K«∞Û. J`«_ç `«e¡ ZO`« ‰õΩq∞eáÈ`ÀO^À `≥Å∞™ê? '=∞—: qKå~°=^Œ#∞_≥· =∞ø#O áê\˜OKå_»∞. â◊t`«O„_ç: ™ê^èŒ∞=Ù#∞ "≥^Œ‰õΩ`«∂ WO`«QÍ u~°∞QÆ∞ÖÏ_»@=∂? <Õ#∞ J`«}˜‚ XHõ =∞Oz ™ê^èŒ∞=Ù =^ŒÌ‰õΩ `À_˘¯x "≥à◊`å#∞. WO„^Œ<å~åÜ«∞}ü =^ŒÌ‰õΩ XHõ ™ê^èŒ∞=Ù =zÛ=Ù<åfl~°∞. ZO`À =∞Oz"å_»∞. â◊tx "≥o¡ PÜ«∞#∞fl ^Œi≈OK«=∞#∞. Ñ≤^ŒÑ¨ ~åMÏÖò, '=∞— HÍm `«Ñ¨ã≤fi QÆkH˜ `«∂~°∞Ê# L#fl =™ê~åÖ’ =∂\Ï¡_»∞HÀ™êQÍ~°∞. ~åMÏÖò: =∂ã¨ì~ü, ~°O_ç. =∞# =∞O^Œ~°O ™ê^èŒ#Å∞ J#∞+≤ª^•ÌO. JO^Œ∞ˆH Hõ^• WO\˜H˜

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

631

uiy "≥à◊¡‰õΩO_® WHõ¯_Õ LO@∞<åflO. ''ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~°O WOHÍ á⁄O^ŒÖË^Œ∞ Hõ^•? UO ™ê^èŒ#Å∞ #∞=Ùfi J#∞+≤ªã¨∞Î<åfl=Ù? Ѩi`«ºlOz Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O?—— Jx Z=Ô~·<å J_çy`Õ UO |^Œ∞Å∞ K≥áêÊe? HÍx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ nxHõO`å <À~°∞ =¸~ÚOKÕ ["å|∞ ~Úã¨∞<Î åfl_»∞. '~å"£∞ ÅaèOK«#O^Œ∞# âߺ=∂`À r=#O ™êyOz Ñ≤Å¡Å#∞ Hõ<åÖÏ?— Jx J_»∞QÆ∞`å_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ H˘xfl q+¨Ü«∂Å∞ ZO`« K«Hõ¯QÍ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl_»∞. g∞~°∞ J`«_ç`À =∂\Ï¡_ç K«∂_»O_ç. '=∞—: ÉÏQÍ K≥áêÊ=Ù. ~åMÏÖò, hÖ’ f„==∞<À"庉õΩÅ`« HÍ#=™ÈÎOk. ~åMÏÖò: =∂ã¨ì~ü, <å Ѩiã≤÷ux U=∞x =i‚OK«#∞? #~°‡^Œ‰õΩ "≥à◊^•=∞x <å =∞#ã¨∞û <Õ\ ˜ =∞^蕺ǨÏflO P~å@Ѩ_çOk. ™ê^èŒ#Å∞ J#∞+≤ªOKåe† ÖˉõΩO>Ë ^Õhfl ™êkèOK«ÖË=Ú. â◊√Hõ^Õ=ÙxÖ’#∞ D „ѨѨOK«O Ѩ@¡ ÉèíÜ«∞O LO_Õk. JO^Œ∞ˆH [x‡OK«QÍ<Õ J~°}ϺʼnõΩ "≥o¡áÈÜ«∂_»∞. "åºã¨∞_»∞ PáêÅx „Ѩܫ∞uflOKå_»∞† HÍx ™ê^茺O HÍÖË^Œ∞. '=∞—: J=Ù#∞. Ü≥∂QÀѨx+¨`«∞ÎÖ’ nxfl QÆ∞iOz# q=~°} LOk. =∂Ü«∞ J<Õ D „ѨѨOK«O #∞Oz `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ=_®xÔH· â◊√Hõ^Õ=Ù_»∞ áêiáÈÜ«∂_»∞. "åºã¨–â◊√‰õΩÅ ã¨OÉèÏ+¨}Å∞ P „QÆO^äŒOÖ’ L<åfl~Ú. ã¨O™ê~°OÖ’ LO@∂ â◊√‰õΩx P^蕺u‡Hõ rq`åxfl QÆ_»Ñ¨=∞<åfl_»∞ "åºã¨∞_»∞. JO^Œ∞‰õΩ â◊√‰õΩ_»∞, 'ǨÏi áê^ŒÑ¨^•‡ÖË ™ê~°O— J<åfl_»∞. q"åǨÏO KÕã¨∞H˘x ¢ã‘ÎÅ`À rqOѨ â◊√‰õΩ_»∞ WK«ÛùyOK«ÖË^Œ∞. ~åMÏÖò: ¢ã‘ÎÅ#∞ K«∂_»‰õΩO_® LO>Ë KåÅx J<Õ‰õΩÅ∞ J#∞‰õΩO\Ï~°∞. ¢ã‘ÎÅ#∞ K«∂ã≤#ѨC_»∞ `«Å =OK«∞H˘O>Ë =∂„`«O UO „ѨÜ≥∂[#O? #ˆ~O„^Œ∞_»∞ x#fl ~å„u K«Hõ¯QÍ K≥áêÊ_»∞: ''ZO`«=~°‰õΩ =∞# =∞#ã¨∞ûÅÖ’ HÍ=∞O <≥ÅH˘x LO@∞O^À JO`«=~°‰õΩ ¢ã‘ÎÅ∞ LO_»<ÕLO\Ï~°∞† HÍ=∞O #∞Oz q=Ú‰õΩÎÖˇ·`Õ ¢ã‘ΖѨÙ~°∞+¨ qÉèË^ŒO LO_»^Œ∞.—— '=∞—: ÉÏQÍ K≥áêÊ=Ù. Ñ≤šʼnõΩ ¢ã‘ΖѨÙ~°∞+¨ qÉèË^Œ"Õ∞ LO_»^Œ∞. ~åMÏÖò: JO^Œ∞ˆH K≥|∞`«∞<åfl#∞ – ™ê^èŒ#Å∞ J`åº=â◊ºHÍÅ∞. =∂Ü«∞‰õΩ P=Å "≥à◊¡‰õΩO>Ë ZÖÏ *Ï˝#O Åaèã¨∞ÎOk? ~°O_ç, PǨfix`«∞Å QÆkH˜ "≥à◊^•O. =~åǨÏ#QÆ~°O #∞O_ç H˘O^Œ~°∞ ÃÑ^ŒÌ=∞#∞+¨µÅ∞ =zÛ L<åfl~°∞. "åà◊¡`À #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl_»∞, "≥o¡ qO^•O. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl_»∞. '=∞— ֒ѨʼnõΩ "≥à◊¡ÖË^Œ∞. |Ü«∞\˜ =™ê~åÖ’ ѨKå~°∞¡ KÕã¨∂Î "åà◊¡ =∂@Å∞ XH˜O`« q<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ã¨O^蕺=O^Œ<å^Œ∞Å∞ x~°fiiÎOK«_®xH˜ HõzÛ`«"∞≥ #ÿ ã¨=∞Ü«∞"≥∂, ã¨Å÷ "≥∂ J=ã¨~O° ÖË^Œ∞. ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤: ™ê^èŒ#Å∞ J#∞+≤ª¿ãÎ KåÖÏ? ÉèíQÆ=O`«∞x á⁄O^Œ#QÆ∞<å? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: Jk PÜ«∞# J#∞„QÆÇ¨ xfl |\˜ì LO@∞Ok. w`«Ö’ NHõ$+¨µ_‚ ∞» WÖÏ JO@∞<åfl_»∞: Dâ◊fi~°ó ã¨~°fiÉèí∂`å<åO ǨÏ$^ÕÌâı-~°∞˚# u+¨ªuI „ÉèÏ=∞Ü«∞ ã¨û~°fiÉèí∂`åx Ü«∞O„`å~°∂_è®x =∂Ü«∞Ü«∂II

632

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

`« "Õ∞= â◊~°}O QÆK«Ûù ã¨~°fiÉèÏ"Õ# ÉèÏ~°`«I `« ¢`«Ê™ê^• `«Ê~åO âßOuO ™ê÷#O „áêѨûºã≤ âßâ◊fi`«"£∞II1 (w`« – 18.61–62) ''PÜ«∞# J#∞„QÆǨÏO ÖËHõáÈ`Õ ™ê^èŒ# `«Ñ¨ã¨∞ûÅ ^Õx=ÖÏ¡ „ѨÜ≥∂[#O ÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞#∞fl â◊~°}∞á⁄O^•e.—— ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤: "Õ∞O WHõ g∞^Œ@ `«~°K«∂ =zÛ g∞ „ѨâßO`«`«‰õΩ ÉèíOQÆO HõeyOK«=KåÛ? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: g∞~°∞ ZѨC_≥·<å ~å=K«∞Û. g∞ Ѷ¨∞@ìOÖ’<Õ "Õ∞O x`«ºO ™êfl#O KÕã¨∞Î<åflO. ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤: =∂‰õΩ ZÖÏ\˜ JÉèíºO`«~°=¸ ÖË^Œ∞. HÍx W`«~°∞Å∞ ~å‰õΩO_® K«∂ã¨∞HÀO_ç. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: JÖÏ J~Ú`Õ "Õ∞O JHõ¯_»‰õΩ "≥à◊¡O. ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤: <Õ#∞ P J~°÷OÖ’ K≥ѨÊÖË^Œ∞. W`«~°∞Å∞ JHõ¯_» ™êfl#O KÕã¨∞Î#flѨC_»∞ g∞~°∞ "≥à◊¡HõáÈ=_»O =∞Oz^Œx JO@∞<åfl#∞. ™êÜ«∞O„`«O Ǩ~°u x~°fiiÎOK«|_çOk. Éèí‰õΩÎÅ∞ KÕ`«∞Å∞ *’_çOK«∞H˘x '[Ü«∞ t= FOHÍ~°— áê@#∞ PÖÏÑ≤Oz, N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „"≥ÚHͯ~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ PǨfix`«∞Å QÆkÖ’H˜ "≥o¡ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. '=∞— JHõ¯_» ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. „Ѩã¨#∞fl_»∞ QÆ∞~°∞w`« #∞Oz ѨiîOK«™êQÍ_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ QÆ∞~°∞w`«#∞ ~åQÆÜ«ÚHõÎOQÍ QÍ#O KÕâß_»∞: „|Ǩ‡#O^ŒO Ѩ~°=∞ã¨∞Y^ŒO ˆH=ÅO *Ï˝#=¸iÎOI ^ŒfiO^•fif`«O QÆQÆ# ã¨^Œ$â◊O `«`«fi=∞™êºk ÅHõ∆ ºOII UHõO x`«ºO q=∞Å =∞K«ÅO ã¨~°finè ™êH˜∆Éèí∂`«OI ÉèÏ"åf`«O „uQÆ∞} ~°Ç≤Ï`«O ã¨O`«`«"£∞ `«O #=∂q∞II =∞m¡ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê_»™êQÍ_»∞: # QÆ∞~À ~°kèHõO # QÆ∞~À ~°kèHõO Wu t"å#∞ âßã¨#"£∞ N=∞`ü Ѩ~°O „|Ǩχ QÆ∞~°∞O =^•q∞ N=∞`ü Ѩ~°O „|Ǩχ QÆ∞~°∞O Éèí*Ïq∞ N=∞`ü Ѩ~°O „|Ǩχ QÆ∞~°∞O 㨇~åq∞ N=∞`ü Ѩ~°O „|Ǩχ QÆ∞~°∞O #=∂q∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ QÍ#O KÕã≤# QÆ∞~°∞w`« â’¡HÍÅ#∞ qx Éèí‰õΩÎÅ =∞#ã¨∞ûÅ∞ QÍeÖËx KÀ@ "≥eˆQ nѨtYÖÏ xâ◊ÛÅ"≥∞<ÿ å~Ú. '<åQÆãfi¨ ~°O q#fl <åQÆOÖÏ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê_»∞`«∞#flѨC_»∞ D ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’ 1. H“O`ÕÜ«∂! JO`«~åºq∞Ü≥ÿ∞# <å~åÜ«∞}∞_»∞ ã¨~°fir=ÙÅÖ’ <≥ÅH˘x Ü«∞O„`«OÖ’x ÉÁ=∞‡Å=Öˇ =∂Ü«∞ KÕ`« "å\˜x (^ÕÇ¨ aè=∂#∞Öˇ#· r=ÙÅ#∞) xÜ«∞q∞OK«∞K«∞<åfl_»∞. ÉèÏ~°`å!ã¨O™ê~åiÎ <åâ◊#O HÀã¨O #∞=Ùfi ã¨~åfi`«‡ ÉèÏ=O`À Dâ◊fi~°∞<Õ P„â◊~ÚOK«∞. PÜ«∞# Hõ$ѨKÕ #∞=Ùfi Ѩ~=° ∞âßOux ("≥∂H∆Íxfl) á⁄O^ŒQÅÆ =Ù.

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

633

<≥ÅH˘x=Ù#fl =ºH˜Î Hõ^ŒÖÏ "≥∞^ŒÅHõ PÅH˜™êΗ _»#fl N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =K«<åÅ∞ ZO`« x[O! D =∞~î° ™È^Œ~°∞ÅÖ’ ZO`«\ ˜ QÆ∞~°∞ÉèíH˜Î!

HÍm `«Ñ¨ã‘fi QÆkÖ’ ~åMÏÖò ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. „ѨHõ¯# '=∞—, „Ѩã¨#flÅ∞ L<åfl~°∞. ~åMÏÖò `«# ÉèÏ~°º#∞, Ñ≤Å¡"å_çx Ѩi`«ºlOKå_»∞. P`«_ç ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ ˆ~~ÚO|=à◊√¡ f„="≥·~åQƺ *ÏfiÅ ~°QÆ∞Å∞`«∂ LOk. XO@iQÍ #~°‡^• #nf~åxH˜ ÖËHõ =∞Ô~Hõ¯_çHÀ "≥o¡áÈ"åÅ<Õ PÖ’K«# J`«_çÖ’ "≥∞^ŒeOk. D ã≤÷uÖ’ „Ѩã¨#∞flxH˜ =∞~îåxfl g_ç ZHõ¯_»‰õÄ "≥à◊¡=^ŒÌx L^Àƒkèã¨∞Î<åfl_»∞. ~åMÏÖò („Ѩã¨#∞flx`À): =∞~î°O g_ç |Ü«∞@‰õΩ=zÛ ZHõ¯_» u~°∞QÍ_»∞`å=Ù? WHõ¯_» ™ê^èŒ∞™êOQÆ`«ºO Åaè™ÈÎOk! Wk =^ŒeÃÑ\˜ì áÈ=_»=∂? #ˆ~O„^Œ∞x =O\˜ XHõi ™êOQÆ`«ºO ÅaèOKÕ^Õ<å? P`«}˜‚ =^Œe ZHõ¯_»‰õΩ áÈ`å=Ù? „Ѩã¨#∞fl_»∞: <å `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ HõÅHõ`åÎÖ’<Õ L<åfl~°∞ QÆ^•! "åà◊¡ „¿Ñ=∂#∞ ~åQÍÅ∞ ##∞fl PHõi¬¿ãÎ UO KÕÜ«∂e? P ÉèíÜ«∞O`À<Õ ã¨∞^Œ∂~åxH˜ áêiáÈQÀ~å#∞. ~åMÏÖò: N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞#Å#∞ „¿Ñq∞Oz#@∞¡QÍ `«e¡`«O„_»∞Å∞ „¿Ñq∞™êÎ~å? PÜ«∞#‰õΩ =∞#O UO KÕâß=∞x PÜ«∞# =∞# Ѩ@¡ JO`«\ ˜ „¿Ñ=∞#∞ K«∂áê~°∞! ^ÕǨÏO, =∞#ã¨∞û, P`«‡Å "≥Ú`«ÎO ã¨OˆH∆=∞O Ѩ@¡ PÜ«∞# ZO`«\ ˜ JHõ¯~° fã¨∞H˘<åfl~°∞? PÜ«∞##∞Oz g\˜x á⁄O^Œ =∞#‰õΩ UO J~°›`« LO^Œx! '=∞— (ã¨fiQÆ`«O): PǨ! ~åMÏÖò ã¨iQÍæ<Õ K≥|∞`«∞<åfl_»∞. JO^Œ∞ˆH N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ J¿ÇÏ`«∞Hõ Hõ$áêã≤O^èŒ∞=Ù Jx „Ѩâ◊Oã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. „Ѩã¨#∞fl_»∞ (~åMÏÖò`À): h‰õΩ =∞~î°O g_ç |Ü«∞@‰õΩ "≥o¡áÈ"åÅx JxÑ≤OK«@O ÖË^•? ~åMÏÖò: #~°‡^• f~°OÖ’ U^À XHõ `À@Ö’ |ã¨KÕã≤ ™ê^èŒ#Å∞ J#∞+≤ªO KåÅx ZѨC_≥·<å PHÍOHõ∆ |Ü«∞Å∞^Õ~°∞`«∞Ok. =¸_»∞ ~ÀAÖˇ·<å ѨOK« `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∂Åx JxÑ≤ã¨∂Î LO@∞Ok. HÍx J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ q+¨Ü«∂㨉õΩÎÅ `À@‰õΩ "≥à◊¡_»=∂ Jx =∞#ã¨∞û ã¨OHÀzã¨∂Î LO@∞Ok. PǨfix`«∞Å QÆkÖ’ `å~°H±, „Ѩã¨#∞flÅ∞ =∂\Ï¡_»∞H˘O@∞<åfl~°∞. `å~°H±‰õΩ `«e¡ ÖË^Œ∞. ~åMÏÖò `«O„_çÖÏ W`«_ç `«O„_ô ѨÙ#ifi"åǨÏO KÕã¨∞H˘<åfl_»∞. `å~°H±‰õΩ ‰õÄ_® q"åǨÏ"≥∞ÿOk. „Ѩã¨∞Î`«O W`«_ç ÉèÏ~°º rqOz ÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH `å~°H±‰õΩ =∞~î°"Õ∞ QÆ$ǨÏ"≥∞ÿáÈ~ÚOk. „Ѩã¨#∞fl_»∞: *Ï˝#O ÅaèOK«ÖË^Œ∞, „¿Ñ=∂ [xOK«ÖË^Œ∞. ^Õxfl P^è•~°O KÕã¨∞H˘x „|`«HÍe? `å~°H±: *Ï˝#O ÅaèOK«_»O ZO`ÀHõ+¨ìO. HÍx „¿Ñ=∞ [xOK« ÖË^ŒO@∞<åfl"Õ, J^≥ÖÏ? „Ѩã¨#∞fl_»∞: ÉèíQÆ=O`«∞xÔH· <Õ#∞ qÅÑ≤OK«ÖˉõΩ<åfl<Õ! HÍ|\˜ì „¿Ñ=∞ [xOzO^Œx ZÖÏ K≥ѨÊQÆÅ#∞? Wxfl ~ÀAÅ∞QÍ <Õ#∞ UO ™êkèOKå#∞? `å~°H±: ZO^Œ∞‰õΩ JÖÏ JO@∞<åfl=Ù? Ѩ~°=∞ǨÏO㨠^Õ=ÙÅ#∞ „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ K«∂âß"Õ! Ñ≤^ŒÑ¨ *Ï˝#O ZO^Œ∞‰õΩ HõÅ∞QÆ^Œ∞? „Ѩã¨#∞fl_»∞: ZÖÏ\˜ *Ï˝#O L^Œ~Úã¨∞ÎOk? *Ï˝#O JO>Ë J#∞Éèí∂u. ^Õxfl J#∞Éèí∂`«O KÕã¨∞HÀ=_»O? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ L<åfl_® ÖË_® J#fl q+¨Ü«∞O QÆ∞iOz# „Ѩã¨∞Êù@ *Ï˝#O <å‰õΩ ÖË^Õ!

634

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

`å~°H±: Jk x["Õ∞. *Ï˝#∞Å =∞`«O „ѨHÍ~°O ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÖË_»∞. '=∞— (ã¨fiQÆ`O« ): PǨ! ÉèQí =Æ O`«∞x á⁄O^ŒQÀˆ~ =ºH˜ÖÎ ’ „Ѩã#¨ ∞fl_ç D ã≤u÷ <≥ÅH˘x LO@∞O^Œx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥ѨÊ_»O Hõ^Œ∞Ì. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ L<åfl_® ÖË_® J#fl ÉèÏ=# H˘xfl ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. `å~°H± „Ѩã¨∞Î`«O É∫^ŒúO J^茺ܫ∞#O KÕã¨∞Î<åfl_»∞. JO^Œ∞ˆH *Ï˝#∞Å =∞`«O „ѨHÍ~°O ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÖË_»x JO@∞<åfl_»∞. HÍx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, ''*Ï˝x, Éèí‰õΩÎ_»∞ KÕ~°∞H˘<Õk XˆH KÀ@∞ˆH—— Jx K≥¿ÑÊ"å~°∞.

+¨+¨ª ѨiKÕÛù^ŒO ™È^Œ~° t+¨µºÅ`À #ˆ~O„^Œ∞_»∞ HÍm `«Ñ¨ã≤fi QÆkÖ’ #ˆ~O„^Œ∞_»∞, „Ѩã¨#∞fl_»∞ =∂\Ï¡_»∞H˘O@∞<åfl~°∞. P QÆkÖ’ =∞~À =¸Å ~åMÏÖò, ǨÏs+π, z#flQÀáêÖò ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. HÍ¿ãѨ\ ˜H˜ ÃÑ^ŒÌQÀáêÖò =KåÛ_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ w`« #∞Oz H˘xfl â’¡HÍÅ∞ Ѩiîã¨∂ÎO_»QÍ, „Ѩã¨#∞fl_»∞ qO@∞<åfl_»∞: Dâ◊fi~°ó ã¨~°fiÉèí∂`å<åO ǨÏ$^ÕÌâı-~°∞˚# u+¨ªuI „ÉèÏ=∞Ü«∞#û~°fiÉèí∂`åx Ü«∞¢<åÎ~°∂_è®x =∂Ü«∞Ü«∂II (w`« 18–61) #ˆ~O„^Œ∞_»∞: NHõ$+¨µ‚_»∞ UO K≥|∞`«∞<åfl_À q<åfl"å? 'Ü«∞O„`«OÖ’ u~°∞QÆ∞`«∂ L#fl@∞¡—† JO>Ë ã¨~°fir=ÙÅ#∞ =∂Ü«∞ J<Õ Ü«∞O„`«O g∞^Œ xeÑ≤ „uѨC`«∞<åfl_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞x `≥Å∞ã¨∞HÀ „Ѩܫ∞uflOK«_»=∂? #∞=Ùfi ѨÙ~°∞QÆ∞ HõO>Ë Ç‘Ï#"≥∞ÿ# "å_»=Ù. #∞=Ùfi PÜ«∞#∞fl `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ"å?

HÍã¨Î Ü≥∂zOz K«∂_»∞. =∞x+≤ Uáê\˜? W^Œ∞QÀ K«∂ã¨∞Î<åfl=Ù QÆ^• – Jã¨OMϺHõ #Hõ∆„`åÅ∞. Jq XH˘¯Hõ¯\˜ XHõ ™œ~°‰õΩ@∞O|=∞x ¿Ñ~À¯|_»∞`«∞#flq. XHõ ™œ~°‰õΩ@∞O|O`À áÈeÛ#ѨC_»∞ =∞#O rqOKÕ „ѨѨOK«O XHõ h\˜aO^Œ∞=∂„`«O. [#O ѨÙ~°∞QÆ∞ÖÏ¡ „ѨѨOK«OÖ’ =∞ã¨Å∞`«∞<åfl~°∞ Ñ≤^ŒÑ¨ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê_®_»∞. Éèí∂ ^èŒ∂oÖ’ "Õ∞=Ú Ñ¨Ù\˜ìuq∞ ^Õ"å ^Œ∞=Ú‡KÕ`«#∞ Hõ#∞Å∞ Hõ"≥∞‡pHõ@∞Å∞ Ѩã≤"åi=Öˇ ^Œ∞=Ú‡ ֒ѨŠ<å_ç<å=Ú n#[# ~°Hõ∆HÍ ^ÕÇ≤Ï JÉèíÜ«∞=Ú‡ IIÉèí∂II XHõ¯ `«Ñ¨CÔH =∞=Ú‡ „ѨHõ¯H©_≥Û^Œ"å?

X_ç#∞O_ç F „ѨÉèí∂ Ѩ_»„^À`«∞"Õq∞? xã¨ûǨÜ«ÚÅ∞QÍ#∞ xeÑ≤ "≥_»Öˇ^Œ"å?

J@¡~Ú#KÀ "Õ∞=Ú Jã¨Öˇ^Œ∞QÆÖË=Ú k¢Qƃù=∞Ö’ ÉèíQÆfl"≥∞ÿ Ѩ_çÜ«ÚO^Œ∞ "≥∞ѨÙ_»∞ IIÉèí∂II Ѩã≤áêѨ =∞#ã¨∞QÆŠѨã≤"å~°=∞Ü«∞º `«_»|_»∞K«∞ „Ѩu J_»∞QÆ∞ Ѩ_»∞K«∞O_ç<å=Ú

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

635

UÅ =∂ÔH· H˜#¯ <ÕÅ |∂<≥^Œ=Ù? h f„= „ѨHÀѨ=Ú# xÅ∞==Öˇ<å "Õ∞=Ú? IIÉèí∂II z#fl"å~°=Ú "Õ∞=Ú p^ŒiOK«‰õΩ=Ú Hõ_»∞„¿Ñ=∞`À `≥Å∞Ѩ٠K≥_»∞KÕã≤#ѨÙ_»∞ #∂~°∞™ê~°∞Å∞ =∞~°Å Ѩ_»∞K«∞O\˜ =∞Hõ@!

QÆuÖËx =∞#ã¨∞`À Z=_Õq∞ KÕÜ«Ú.

IIÉèí∂II Ñ≤^ŒÑ¨ „Ѩã¨#∞fl_ç`À, ''PÜ«∞# áê^ŒÑ¨^•‡Å =^ŒÌ â◊~°}∞á⁄O^Œ∞—— J<åfl_»∞. =∞m¡ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê~°=â◊ºOÖ’ =∞~Àáê@ áê_®_»∞: <Õ_»∞ ^•ã¨∞_»#∞ <Õ#∞ ^•ã¨∞_»#∞ <Õ#∞ ^•ã¨∞_»#∞ ^Õ"å! h=Ù „ѨÉèí∞_»=Ù h=Ù „ѨÉèí∞_»=Ù h=Ù „ѨÉèí∞_»=Ù ^Õ"å!

II<ÕII QÀz XHõ¯\˜ Ô~O_»∞ ~˘>ˇìÅ∞ WzÛ<å=Ù <å‰õΩ h^Œ∞ <å=∞=Ú áê_»∞K«∞O_»QÍ Ç¨Ï$kx ÉèíH˜Î á⁄~°Å∞ II<ÕII á⁄Oyá⁄~°Å∞ <å ÉèíH˜Î ÉèÏ==ÚÅ∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞=∞O^Œ∞ ÖËz Éèí„^ŒHõ=K«=ÚQÆ HÍK«∞K«∞O_»∞#∞ ÉÏ^èŒ#∞O_ç ##∞fl II<ÕII ''h=Ù ^Õ=Ù_»=Ù ^ŒÜ«∂ѨÓ~°∞‚——_»x áê_»∞K«∞O^Œ∞ ã¨`«`«=Ú K«~°} ã¨xflkèx Hõc~°∞^•ã¨∞ â◊~°}∞*ÁzÛ<å_».

II<ÕII #ˆ~O„^Œ∞_»∞ („Ѩã¨#∞flx`À): N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =K«<åÅ∞ h‰õΩ *Ï˝Ñ¨HõO ÖË"å? ''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ XHõ K«ÔH¯~° H˘O_». #∞=Ùfi XHõ p=∞=Ù. XHõ K«ÔH¯~° Hõ}O uO>Ë<Õ h Hõ_»∞Ѩ٠xO_çáÈ`«∞Ok! HÍx K«ÔH¯~° H˘O_»#∞ J>Ë¡ WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩ áÈ^•=∞#∞ H˘O@∞<åfl=Ù. â◊√Hõ^Õ=Ù_»∞ XHõ QÆO_»∞p=∞.

JO`Õ—— Jx PÜ«∞# K≥ѨÊ_»O =∞~°z áÈÜ«∂"å? JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ HÍm`À, ''=¸~°∞ö_®! #∞=Ùfi ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ H˘Å|^ŒÌ`À H˘Å= „Ѩܫ∞ufl™êÎ"å? Jk ™ê^茺"Õ∞<å? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^ŒÜ«∂ ã¨=Ú„^Œ∞_»∞. ÉÏxã¨"≥· PÜ«∞#∞fl â◊~°}∞ á⁄O^Œ∞. PÜ«∞# x#∞fl Hõ~°∞}˜™êÎ_»∞. PÜ«∞#∞fl „áêi÷OK«∞—— J<åfl#∞.

Jã¨`À=∂ ã¨^Œæ=∞Ü«∞ `«=∞™È=∂ *’ºu~°æ=∞Ü«∞I =∞$`Àº~å‡-=∞$`«OQÆ=∞Ü«∞ Pq~åq~°‡ÜÕ∞u ~°∞„^Œ~Ú`ÕÎ ^ŒH˜∆}O =ÚYO `Õ#=∂O áêÇ≤Ï x`«º"£∞II

636

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

„Ѩã¨#∞fl_»∞: U ™ê^èŒ#Å∞ J#∞+≤ªOKåe? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: PÜ«∞# <å=∞[ѨO KÕ¿ãÎ KåÅ∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å áê@ h‰õΩ *Ï˝Ñ¨HõO ÖË^•?

P áê@#∞ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ QÍ#O KÕâß_»∞: <å‰õΩ#fl qâßfi㨠"≥ÚˆH XHõ¯ <å=∞O J^≥ ѨÙ}º<å=∞O |^≥ âߺ=∞ <å=∞O II<åII U ѨOK«áê„`«Ü«Ú U L^Œúi}ˇÜ«Ú U =∞O^ŒÇ¨ã¨=ÚÖò ÜÕ∞ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞=ÚÖò ÜÕ∞ áê„`«Ü≥ÿ∞##∞ U =∞O„`«"≥∞ÿ# ѨxÖË^Œ∞ "åx`À Ѩx <å‰õΩ ÖË^Œ∞ II<å t=Éèí‰õΩÎ_»#∞ <Õ#∞ t=Ù ##∞ã¨iO`«∞ t=Ùx P[˝#∞ <Õ#∞ t~°™ê=Ç≤ÏO`«∞ Ѩ~°=∞ <å=∞=Ú =∞$`«∞ºáêâ◊=ÚÖËÛkOK«∞ Jk âߺ=∞ <å=∞O|x J`«_»∞ „ѨHõ\ ˜OK≥ II<åII Uq∞ [iy# [~°∞QÆ∞ ÜÕ∞=∞~°‰õ [Ñ≤~ÚO`«∞ =∂x =∞$`«∞º=Ù cèu =∂`« h <å=∞O t=Éèí‰õΩÎ_»#∞ <Õ#∞ t=Ù ##∞ã¨iO`«∞ t=Ùx P[˝#∞ <Õ#∞ t~°™ê=Ç≤ÏO`«∞ II<åII * * * Ѩã≤áêѨ =∞#ã¨∞QÆŠѨã≤ "å~°=∞Ü«∞º `«_»|_»∞K«∞ „Ѩu J_»∞QÆ∞ Ѩ_»∞K«∞O_ç<å=Ú UÅ =∂ÔH· H˜#¯<ÕÅ |∂<≥^Œ=Ù? h f„=„ѨHÀѨ=Ú# xÅ∞==Öˇ<å "Õ∞=Ú? „Ѩã¨#∞fl_»∞: WѨC_»∞ #∞=Ùfi ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ L<åfl_»∞ JO@∞<åfl=Ù. Ñ≤^ŒÑ¨ Kå~åfi‰õΩ_»∞ `«k`«~° zO`«<åѨ~°∞Å∞ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ D Ö’HõO ã¨fiÜ«∞OHõeÊ`«=∞x K≥|∞`«∞<åfl=Ù. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: #∞=Ùfi ~°™êÜ«∞#âßGOÖ’ K«^Œ=ÖË^•? qaè#fl =¸ÅHÍÅ#∞ Z=~°∞ ã¨q∞‡„t`«O KÕã¨∞Î<åfl~°∞? =∞x+≤ "Õ∞^è•â◊ˆHÎ PH˜û[<£, ÃÇ·Ï„_À[<£, q^Œ∞ºK«Ûù‰õΩÎÅ#∞ q∞„t`«O KÕã≤ h\˜x L`«Ê#flO KÕã¨∂ÎOk? "Õ∞^è•â◊H˜Îx JO^Œ~°∂ JOwHõiã¨∞Î<åfl~°∞. =¸sÎÉèíqOz# *Ï˝#ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ =∞#‰õΩ ÃÑ·# L<åfl_»∞. PÜ«∞<Õ g\˜ #xfl\˜x [iÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞. „Ѩã¨#∞fl_»∞: ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =¸sÎÉèíqOz# ^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_»x ZÖÏ `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: "Õ^OŒ , ''~Ú`ÕÎ ^ŒH}∆˜ "£∞ =ÚYO—— Jx ¿Ñ~˘¯O\’Ok (h Ü≥ÚHõ¯ Hõ~∞° }Ï~°qO^ŒO). *Ï<£ ã¨∂ì=~üì q∞Öò ‰õÄ_® n<Õfl =Hͯ}˜ã¨∞Î<åfl_»∞. =∞x+≤Ö’ Hõ~°∞}#∞ <≥ÅH˘eÊ# ÉèíQÆ=O`«∞_»∞,

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

637

`«#Ö’ =∞Ô~O`« Hõ~°∞} <≥ÅH˘Å∞ÊH˘x L<åfl_À! ''qâßfiã¨"Õ∞ ™ê~°O—— Jx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥¿ÑÊ L<åfl~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Ju ã¨g∞ѨOÖ’ L<åfl_»∞. nxfl qâ◊fiã≤¿ãÎ<Õ KåÅ∞, PÜ«∞#∞fl á⁄O^Œ=K«∞Û.

WÖÏ JO@∂ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ Ju =∞^èŒ∞~°ã¨fi#OÖ’ áê_»™êQÍ_»∞.

F ™ê^èŒHÍ!

ZHõ¯_≥Hõ¯_» ##∞fl "≥^Œ‰õΩK«∞<åfl=Ù~å h „ѨHõ¯ #`«ºO`« KÕ~°∞=# <Õ#∞O_»!

ZHõ¯_À ^Œ∂~å# "≥^Œ‰õΩK«∞<åflqOHõ „ѨHõ¯<Õ JO@∞H˘x WHõ¯_Õ <Õ#∞O_» K«~°‡=∞O^Œ∞# ÖË#∞ ~À=∞=∞O^Œ∞# ÖË#∞ =∂Oã¨=∞O^Œ∞# ÖË#∞ Z=ÚHõÅO^Œ∞# ÖË#∞ =∞Ok~°=Ú‡# ÖË#∞ =∞ã≤Û^Œ∞ÌÖ’ ÖË#∞ HÍtÜ«∞O^Œ∞# ÖË#∞ ÔH·ÖÏã¨=Ú# ÖË#∞ ^•fi~°HÍѨÙiQÍx JÜ≥∂^茺֒QÍx Hõ#∞Q˘#QÆ <Õ~°=Ù ##∞fl h "å ѨÙ~°=ÚÅ „â◊^ŒúQÆÅ `å=ÙÅÖ’ "≥kH˜ K«∂K≥^Œ"Õx `«Ñ¨ÊHõ ##∞ h=Ù ^Œi≈OѨ*ÏÅ∞^Œ∞=Ù Ü≥∂QÆ™ê^èŒ#QÍ^Œ∞ Ü≥∂QƺHÍ~°º=ÚQÍ^Œ∞ "≥·~åQƺ=Ú# QÍ^Œ∞ ã¨<åflºã¨=Ú# QÍ^Œ∞ "≥`«`À_» ##∞ =∂„`«"Õ∞ "≥^Œ‰õΩK«∞#flKÀ Ѩ~°∞QÆ∞Ѩ~°∞QÆ∞# =`«∞ΠѨ~°∞ÔQuÎ h Hõ_»‰õΩ. „Ѩã¨#∞fl_»∞: H˘xfl ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ #∞=Ùfi ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ÖË_»O@∞<åfl=Ù† WѨC_Õ"≥∂ WÖÏ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl=Ù. h =∂@Å∞ #=∞‡â◊HõºO H͉õΩ#flq. `«~°K«∂ #∞=Ùfi Jaè„áêÜ«∂Å#∞ =∂ˆ~Ûã¨∂ÎO\Ï=Ù. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) #ˆ~O„^Œ∞_»∞: =∞Ozk. D =K«<åÅ#∞ <Õ#∞ U<å_»∂ =∂~°ÛÉ’#∞† =∞#ã¨∞ûÖ’ HÍOHõ∆Å∞, "åã¨#Å∞ L#flO`«=~°‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ qâßfiã¨O HõÅ∞QÆ^Œ∞. U^À XHõ HÍOHõ∆ LO_»<Õ LO@∞Ok. K«^Œ∞=ÙHÀ"åÅ#fl PHÍOHõ∆ LO_»=K«∞Û, Ѩ@ìÉèí„^Œ∞_»∞ HÍ"åe, ѨO_ç`«∞}˜‚ HÍ"åe J<Õ PHÍOHõ∆ JO`«~°OQÍ# QÆ∂_»∞Hõ@∞ìH˘x LO_»=K«∞Û. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ÉèíHÍκ"Õâ◊O`À QÆ^Œæ^Œã¨fi#OÖ’ áê_»™êQÍ_»∞: =O^Œ#"≥∂ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~° =O^Œ#"≥∂ 㨈~fiâ◊fi~° =O^Œ#"≥∂ ÉèÏQƺ^•`« =O^Œ#"≥∂ â◊√Éèí„Ѩ^•`« J~°Î„`å}Ѩ~åÜ«∞} ^Œ∞óYǨÏ~åÉèíÜ«∞q^Œ∂~° [Ü«∞ [Ü«∞ N Éèí∞=<À^Œú~° h H˜^≥ =∂ =O^Œ#O|∞ II=OII

638

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

=O^Œ#"≥∂ JuxQÆ∂_è» =O^Œ#"≥∂ YO_»~°Ç≤Ï`« =O^Œ#"≥∂ JkfifÜ«∞ =O^Œ#"≥∂ J#∞Ѩ"Õ∞Ü«∞ ã¨~åfi`«‡Hõ ã¨`åº`«‡ qâßfi`«‡Hõ Ѩ~°=∂`å‡ [Ü«∞ [Ü«∞ 㨈~fiâ◊fi~° h H˜^≥ =∂ =O^Œ#O|∞ II=OII =O^Œ#"≥∂ Hõ~°∞}ÏѶ¨∞# =O^Œ#"≥∂ [QÆ^ŒfiO^Œº <å ã¨~°fiO|∞# H©"≥ QÆu `«= Ѩ^Œ=ÚÅH˜^≥ =O^Œ#O|∞ [Ü«∞ [Ü«∞ 㨈~fiâ◊fi~° h H˜^≥ =∂ =O^Œ#O|∞ II=OII =∂ „áê~°÷# q∞k Ü≥ÚHõ>Ë U =~°=Ú#∞ HÀ~°QÆÅ=Ú WÇ¨Ï Ñ¨~° ã¨kfi*Ï˝#=Ú =∂ H˘ã¨y Hõ#∞Ñ≤OѨÙ=Ú Jx "Õ∞ =∞#Ü«∞=Ú x#∞ „áêi÷O`«∞=Ú ÉèÏQƺ^•`« [Ü«∞ [Ü«∞ [Ü«∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~° h H˜^≥ =∂ =O^Œ#O|∞ II=OII #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞m¡ áê_®_»∞. ™È^Œ~°∞Å#∞ „|Ǩ‡#O^Œ∞=Ú áê#O KÕÜ«∞=∞x PǨfixOKå_»∞. ''Hõã∂¨ iÎ =∞$QÍ# Hõã∂¨ iÎ L#fl@∞¡ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ J`«ºO`« ã¨g∞ѨOÖ’<Õ, =∞#Ö’<Õ L<åfl_»∞—— J<åfl_»∞. „¿Ñ=∞ áê„`«Ö’ „|Ǩ‡#O^Œ=Ú áê#=Ú KÕÜ«∞=Ú F ™ê^èÀ! `«xq fi ã¨O`«$Ñ≤Î K≥Ok Ü«∂ =∞^èŒ∞=∞`«Î`«Ö’ =∞uÎÅ∞ ™ê^èÀ!

II„¿ÑII U_»∞ÊÅÖ’ h â‹·â◊==Ú Ü«Ú=`«∞Å =ÅÖ’ Ü«∞ø=#=Ú a~°a~° Hõiy J~°∞QÆ∞^≥Oz#k =Å=Å ÉÁy"≥_ç "å~°úHõ=ÚII„¿ÑII HõѶ¨ "å`«O|∞Å∞ HõO~î°=Ú QÆÃÑÊ#∞ "ÕzÜ«ÚO\˜q HÍ\˜ ˆHQÆ∞@‰õΩ "åH˜@ "åǨωõΩ Å~°∞QÆ∞^≥Ozi ~°∞„^ŒÉèí∂q∞H˜ KÕ~°"ÕÜ«Ú@‰õΩ II„¿ÑII <åaè# Ѩi=∞à◊ Hõã¨∂Îi QÆÅ^Œx h "å Hõã¨∂Îi =∞$QÆ=Ú# ˆH qkè `≥eÃÑ^Œ=Ù!

U qkè É’^èŒ# KÕÜ«Ú^Œ∞=Ù II„¿ÑII

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

639

^•i EÃÑ_»∞ ã¨^Œ∞æ~°∞ ™êÜ«∞=Ú ÖËHõ =∞#∞A_»∞ u~°∞QÆ∞ Ö’Hõ=Ú# |∞kúÖËx Hõã¨∂Îi =∞$QÆ=Ú=Öˇ JO^茄áêÜ«∞=ÚQÆ „ÉèÏOu K≥O^Œ∞K«∞ II„¿ÑII '=∞— =™ê~åÖ’ LO_Õ W^ŒO`å qO@∞<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ÖËKå_»∞. QÆkÖ’#∞Oz |Ü«∞@‰õΩ =ã¨∞Î#flѨC_»∞, ''g∞`À f„=OQÍ =∂\Ï¡_ç <å `«Å uiyáÈ`«∞#flk—— J<åfl_»∞. '=∞—#∞ K«∂_»QÍ<Õ, ''~°O_ç! HÍã¨Î ^•Ç¨ÏO f~°∞ÛH˘O^•O—— J<åfl_»∞. =∞~î° ™È^Œ~°∞ÅÖ’ XHõ~°∞ #ˆ~O„^Œ∞x`À, ''J~Ú`Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÖË_»x JO@∞<åfl"å?—— Jx J_çQÍ_»∞. Jk qx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ #"åfi_»∞. ™È=∞"å~°O, "Õ∞ 9, 1887

L^ŒÜ«∞O '=∞— =∞~î°O `À@Ö’x XHõ K≥@∞ì „H˜O^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. J`«_»∞ `«#Ö’ WÖÏ `«ÅáÈÜ«∞™êQÍ_»∞: 'N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ D Ü«Ú=‰õΩÅ#∞ HÍq∞hHÍOK«<åÅ#∞ Ѩi`«ºlOKÕ@∞¡ KÕ¿ãâß~°∞.

PǨ! ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈<åxH˜ g~°∞ ZÖÏ P~å@Ѩ_»∞`«∞<åfl~À! D ã¨÷ÅO "≥·‰õΩO~î°"Õ∞! ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞. gà◊√¡ ™êH∆Í`«∂Î <å~åÜ«∞}∞ÖË! N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Hõ#∞=∞~°∞ÔQ· Z<Àfl ~ÀAÅ∞ HÍÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞# ÉèÏ=#Å∞, ÅH∆ͺÅ∞ J>Ë¡ L#flq. J^Õ JÜ≥∂^躌 , HÍx ~å=Ú_»∞ =∂„`«O ÖË_∞» . N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ gà◊¡#∞ QÆ$ǨÏ`åºQÆO KÕ~ÚOKå~°∞. HÍx H˘O^Œix QÆ$Ǩϙê÷„â◊=∞OÖ’<Õ LO_Õ@∞¡ KÕâß~°∞. ZO^Œ∞‰õΩ JÖÏ KÕâß~°∞? "åà◊¡‰õΩ "≥∂Hõ∆O ÖË^Õ"≥∂!— #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "Õ∞_» g∞k QÆkÖ’ #∞O_Õ '=∞— UHÍO`«OÖ’ LO_»@O K«∂âß_»∞. „H˜OkH˜ ky =zÛ #=Ùfi`«∂ '=∞—`À, ''UO =∂ã¨ì~ü! UO KÕã¨∞Î<åfl~°∞?—— Jx J_çQÍ_»∞.

HÍ¿ãѨ٠=∂\Ï¡_ç# `«~°∞"å`« '=∞—, ''h HõO~î°ã¨fi~°O ZO`À =∞^èŒ∞~°OQÍ LOk. U^Œ<åfl áê_»∞—— J<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ t"åѨ~å^èŒ Hõ∆=∂Ѩ} ™È΄`«O QÍ#O KÕâß_»∞: P^ÒHõ~°‡„Ѩã¨OQÍ`ü HõÅÜ«∞u HõÅ∞+¨O =∂`«$‰õΩH∆“ ã≤÷`«O =∂O q}∂‡„`å"Õ∞^茺=∞^èÕº Hõfi^äŒÜ«∞u x`«~åO *Ï~î°~À *Ï`«"Õ^•ó Ü«∞^Œº^≥fi`«  „`«^Œ∞óYO =º^äŒÜ«∞u x`«~åO â◊Hõº`Õ ˆH#=‰õΩÎO Hõ∆O`«"Àº"Õ∞-Ѩ~å^èŒt≈=t= t=O Éè’„j=∞Ǩ^Õ= â◊OÉè’ 1 ÉÏÖ˺ ^Œ∞óMÏuˆ~HÍ #‡ÅÅ∞o`« =ѨÙó ã¨Î#ºáê<Õ Ñ≤áê™ê<Àâ◊HõÎâıÛO„kÜÕ∞Éè’º Éèí=QÆ∞}[x`å [O`«"À=∂O `«∞^ŒOu <å<å~ÀQÍk^Œ∞óMÏ^Œ∞Ìi`«Ñ¨~°=â◊â◊≈OHõ~°O # 㨇~åq∞ Hõ∆O`«"Àº"Õ∞-Ѩ~å^èŒt≈=t=....

2 „áœ_èÀ-ǨÏOÜ«∞ø=#™È÷q+¨Ü«∞q+¨^èŒÔ~·ó ѨOK«aè~°‡~°‡#O^èÒ ^ŒëÈì#ëÈì q"ÕHõ ã¨∞û`«^èŒ#Ü«Ú=u™êfi^Œ∞™œM˺x+¨}‚ó

640

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

â‹·g zO`åqÇ‘Ï#O =∞=∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞=∞Ǩϟ =∂#QÆ~åfikè~°∂_è»O Hõ∆O`«"Àº"Õ∞-Ѩ~å^èŒt≈=t=....

3 "å~°úˆHº KÕO„kÜ«∂}ÏO qHõÅQÆ`«=∞uâßÛkè^≥·"åk`åÃÑ·ó "åÃÑ· ~ÀÔQ·ifiÜ≥∂ÔQ·~°fi ºã¨#Hõ$â◊`«#∞ó [˝Ñ≤ÎÇ‘Ï#O K« n#"£∞ q∞^䕺"≥∂ǨaèÖÏÃ+· ~°ƒù$=∞u =∞=∞ =∞<À^èŒ∂~°˚>Ë~åúº# â◊¥#ºO Hõ∆O`«"Àº"Õ∞-Ѩ~å^èŒt≈=t=....

4 ™êfl`åfi „Ѩ`«∂º+¨HÍÖË ã¨flѨ#qkèq^èÒ <åǨÏ$`«O QÍO QÆ`ÀÜ«∞O ѨÓ*Ï~°÷O "å Hõ^•z^ŒƒÇ¨ï`«~°QÆǨÏ<Õ-YO_» abfi^ŒÖÏx <åh`å Ѩ^Œ‡=∂ÖÏ ã¨~°ã≤ qHõã≤`å QÆO^èŒÑ¨ÙÃ+ÂÊ ã¨Î fi^Œ~°÷O Hõ∆O`«"Àº"Õ∞-Ѩ~å^èŒt≈=t=....

5 ^Œ∞ÔQúÂ~°‡^ä•fi[ºÜ«ÚÔHΠ~°ÌkèQÆ∞_»ã¨Ç≤Ï`≥·™êû flÑ≤`«O <≥·= eOQÆO <À eѨÎO K«O^Œ<å^≥·ºó Hõ#Hõq~°z`≥·ó ѨÓl`«O#„Ѩã¨∂<≥·ó ^èŒ∂ÃÑ·ó Hõ~°∂Ê~° nÃÑ·ifiq^èŒ~°ã¨Ü«Ú`≥·Ô~flÂ= ÉèíH∆ÀºÑ¨Ç¨Ô~·ó Hõ∆O`«"Àº"Õ∞-Ѩ~å^èŒt≈=t=....

6 <Àâ◊HõºO™ê‡~°ÎHõ~°‡ „ѨuѨ^ŒQÆǨÏ<Õ „Ѩ`«º"åÜ«∂‰õΩÖÏ_èÕº „â∫`Õ "å~åÎHõ^äŒO "Õ∞ kfi[‰õΩÅqÇ≤Ï `Õ„|Ǩχ=∂~åæ#∞™êˆ~ *Ï˝`Õ `«`ÕÎ fi qKåˆ~ „â◊=} =∞##Ü≥∂ó HÀxk^蕺ã≤`« =ºó Hõ∆O`«"Àº"Õ∞-Ѩ~å^èŒt≈=t=.....

7 ^蕺`åfi z`ÕÎt"åYºO „ѨK«∞~°`«`«~°^èŒ#O <≥·=^Œ`«ÎO kfi*ËÉè’º ǨÏ=ºO `Õ ÅHõ∆ã¨OMˇ·ºóǨï`«=ǨÏ=^Œ<Õ <åiÊ`«O c[ =∞O¢`≥·ó <À ^Œ`«ÎO QÍOQÆfˆ~„=`« ѨiK«~°}Ë ~°∞„^Œ*ÏѨºO #[ѨÎO Hõ∆O`«"Àº"Õ∞-Ѩ~å^èŒt≈=t=....

8 #QÀflxã¨ûOQÆâ◊√kú¢ã≤ÎQÆ∞}q~°Ç≤Ï`À ^èŒfiã¨Î"≥∂ǨO^èŒHÍ~À <å™ê„ˆQ #ºã¨Î ^Œ$+≤ìifik`«Éèí=QÆ∞}À <≥·= ^Œ$+≤ìó Hõ^•z`ü L#‡`åÎ=ã¨÷Ü«∂ `åfiO qk`«QÆ`«=∞uâ◊≈OHõ~°O # 㨇~åq∞ Hõ∆ ºO`«"Àº"Õ∞-Ѩ~å^èŒt≈=t=....

9 ã≤÷`åfi™ê÷<Õ ã¨~À*Ë „Ѩ}==∞Ü«∞=∞~°∞`«∞¯Oaè`Õ ã¨∂Hõ∆ ‡=∂ˆ~æ âßO`Õ ^•O`Õ „Ѩb<Õ „ѨHõ\ ˜`« QÆǨÏ<Õ k=º~°∂¿Ñ t"åM˺ eOQÍ„ˆQ „|Ǩχ"åˆHº ã¨HõÅQÆ`«`«<Ò â◊OHõ~°O <å 㨇~åq∞ Hõ∆ ºO`«"Àº"Õ∞-Ѩ~å^èŒt≈=t=....

10 ǨÏ$^ŒºO "Õ^•O`«"Õ^ŒºO ǨÏ$^ŒÜ«∞ã¨~°ã≤*Ë nѨ=Ú^Œº¢`«ÊHÍâ◊O ã¨`«ºO âßO`«ã¨fi~°∂ѨO ã¨HõÅ=Úx=∞#ó Ѩ^Œ‡+¨O_≥·Hõ "Õ^Œº"£∞

j

641

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

*Ï„QÆ`û« fi¿Ñflã¨∞+¨µáœÎ „uQÆ∞} Ѩ^ŒÇ¨Ï$`«O â◊OHõ~°O # 㨇~åq∞ Hõ∆O`«"Àº"Õ∞-Ѩ~å^èŒt≈=t=....

K«O„^À^•ƒùã≤`« ˆ~Yˆ~ 㨇~°Ç¨Ïˆ~ QÆOQÍ^茈~ â◊OHõˆ~ ã¨ûÔ~·Ê~°∂ƒù+≤`«Hõ~°‚ HõO~î°‰õΩǨψ~ <Õ„`À`«÷<≥·âßfi#ˆ~ ^ŒOuufiHõ¯ $`« ã¨∞O^Œ~åO|~°^茈~ ¢`≥·Ö’Hõº™êˆ~ Ǩψ~ "≥∂H∆Í~°÷O ‰õΩ~°∞ z`«Î=$uÎ=∞=∞ÖÁ =∞O¢`≥·ã¨∞Î H˜O Hõ~°‡aèó H˜O"å<Õ# ^èŒ<Õ# "ålHõiaèó „áê¿ÑÎ# ~å*˺# H˜O H˜O"åѨل`«Hõà◊„`« q∞„`« Ѩâ◊√aèˆ~Ì¿ÇÏ# ˆQ¿ÇÏ# H˜O, *Ï˝`≥· fi`«`«} ÉèíOQÆ∞~°O ã¨Ñ¨kÇ≤Ï `åº[ºO =∞<À^Œ∂~°`«ó ™ê‡`å‡~°÷O QÆ∞~°∞"åHõº`À Éèí[=∞# „j≈áê~°fif=Å¡Éèí"£∞ áœ~ÀÇ≤Ï`«ºO ~°[x K«i`«O „QÍ=∞}˜`«fiO xÜ≥∂QÀ =∂~îåѨ`«ºO ǨϺ#$`« =K«#O ™êH˜∆"å^Œó Ѩ~å#flO „|Ǩχ^Õfi+¨ó dÅ[#~°uó „áê}˜<åO x~°ÌÜ«∞`«fiO =∂ Éèí∂^ÕÌ"À =∞=∞ Ѩâ◊√Ѩ`Õ [#‡[<å‡O`«ˆ~+¨µ PÜ«Ú~°flâ◊ºu Ѩâ◊º`åO „Ѩuk#O Ü«∂u Hõ∆Ü«∞O Ü«∞ø=#O „Ѩ`åºÜ«∂OuQÆ`åó ѨÙ#~°flk=™êó HÍÖ’ [QÆ^ŒƒùHõ∆Hõó ÅH©∆ ‡™ÈÎÜ«∞ `«~°OQÆÉèíOQÆ K«Ñ¨ÖÏ q^Œ∞ºK«ÛÅO rq`«O `«<å‡<å‡O Hõ~°∞}ÏHõ~°ó Hõ~°∞}Ü«∂ `«fiO ~°Hõ∆ ~°H∆Í^èŒ∞<å.

11

12

13

14

15

#ˆ~O„^Œ∞_»∞ : J#∞~°HõÎ`«ÖËx QÆ$ǨÏã¨÷ rq`«O JO@∂ g∞~°∞ =∂\Ï¡_»=K«∞Û. HÍx HÍq∞hHÍOK«<åÅ∞ `«ºlOK«‰õΩO>Ë Ug∞ ÅaèOK«^Œ∞. ¢ã‘ÎÅ`À rqOK«_»O qã¨∞QÆ∞ JxÑ≤OK«_»O ÖË^•? – „H˜=ÚÅ∞, HõѶ¨O, ~°HõÎO, ^Œ∞~åfiã¨#`À xO_ç# ^ÕǨÏO! WÖÏ JO@∂ D áê@ áê_®_»∞: F =∂#"å h=Ù „ÉèÏOu q_»<å_ç h ^Œ∞+¨ìã¨OHõÅÊ=ÚÅ q_»zÃÑ@∞ìg∞ IIFII ÉèíQÆ=O`«∞x Hõ#∞Q˘x Éèí=ÉÏ^èŒÅ#∞ QÆ_»z ¿ãfiK«ÛùQÍ Ö’HÍ# rqOK«∞ =∂#"å IIFII =¸<åflà◊¡ =ÚK«Û@QÆ =Úiã≤áÈ=ÙK«∞ h=٠ѨÓiÎQÆ ÉèíQÆ=O`«∞ =∞izáÈ~Úuq h r==Ú# H˜Ñ¨Ù_»∞ h_≥=~°∞ `À_≥=~°∞ JHõ@Hõ@! Wk Uq∞ Ǩ™êºã¨Ê^Œ=Ú~å IIFII Ñ≤^ŒÑ¨ H“Ñ‘# ѨOK«HõO QÍ#O KÕâß_»∞:

642

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

"Õ^•#Î "åˆHº+¨µ ã¨^• ~°=∞#Îó aèH∆Í#fl =∞„`Õ} K« `«∞+≤ì =∞#Îó qâ’Hõ =∞#ÎóHõ~°}Ë ~°=∞#Îó H“Ñ‘# =#Îó YÅ∞ ÉèÏQƺ=#Îó.... #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞m¡ WÖÏ J<åfl_»∞: ''=∞x+≤ ZO^Œ∞‰õΩ ã¨O™ê~° rq`«OÖ’ z‰õΩ¯=_®e?

-ǨÏO – ZO^Œ∞‰õΩ =∂Ü«∞Ö’ z‰õΩ¯HÀ"åe? =∞x+≤ ã¨fiã¨fi~°∂ѨO Uq∞\˜? tÛ^•#O^Œ~°∂Ѩt≈"À<Õ<Õ P ã¨zÛ^•#O^ŒO.—— =∞m¡ â◊OHõ~åKå~°º x~åfi}+¨@¯O QÍ#O KÕâß_»∞: =∞<À|∞^茺ǨÏOHÍ~° z`åÎx <åǨÏO # „â’„`«O # lǨÏfi # K« „Ѷ¨∂}<Õ„`Õ # K« "Àº=∞ Éèí∂q∞~°fl `Õ*’ # "åÜ«Ú tÛ^•#O^Œ~°∂Ѩt≈"À-ǨÏO t"À-ǨÏ"£∞...... Ñ≤^ŒÑ¨ "åã¨∞^Õ"å+¨ìHõO QÍ#O KÕâß_»∞: Fq∞u *Ï˝#~°∂¿Ñ} ~åQÆrˆ~‚# r~°º`«óI HÍ=∞x„^•O „ѨѨ<Àfl-ã≤‡ „`åÇ≤Ï =∂O =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#II # QÆuifi^Œº`Õ <å^äŒ `«fi"Õ∞Hõó â◊~°}O „ѨÉè’I áêѨѨOˆH x=∞QÀfl-ã≤‡ „`åÇ≤Ï =∂O =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#II "≥∂Ç≤Ï`À "≥∂ǨÏ*ÏÖË# Ѩل`«^•~°QÆ$Ǩk+¨µI `«$+¨‚Ü«∂ Ñ‘_»º=∂<À-ã≤‡ „`åÇ≤Ï =∂O =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#II ÉèíH˜ÎÇ‘Ï#O K« n#O K« ^Œ∞óYâ’HÍ`«∞~°O „ѨÉè’I J<å„â◊Ü«∞=∞<å^äŒO K« „`åÇ≤Ï =∂O =∞^èŒ∞ã¨∂ #II QÆ`åQÆ`Õ# „âßO`À-ã≤‡ n~°…ã¨O™ê~° =~°Î ‡ã¨∞I ѨÙ#~åflQÆO`«∞q∞KåÛùq∞ „`åÇ≤Ï =∂O =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#II |ǨÏ"À-Ñ≤ =∞Ü«∂ ^Œ$+¨ìO Ü≥∂x^•fi~°O Ѩ$^äŒH± Ѩ$^äŒH±I QÆ~°ƒù"å¿ã =∞ǨÏ^Œ∞ÌóYO „`åÇ≤Ï =∂O =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#II `Õ# ^Õ= „ѨѨ<Àfl-ã≤‡ <å~åÜ«∞} Ѩ~åÜ«∞}ó I [QÆ`ü ã¨O™ê~° "≥∂H∆Í~°÷O „`åÇ≤Ï =∂O =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#II "åK«Ü«∂q∞ Ü«∞^äÀ`«ÊO`«O „Ѩ}=∂q∞ `«"å„QÆ`«ó I [~å=∞~°}cè`À-ã≤‡ „`åÇ≤Ï =∂O =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#II ã¨Hõ$`«O # Hõ$`«O H˜Oz`ü ^Œ∞+¨¯ $`«O K« Hõ$`«O =∞Ü«∂I ã¨O™êˆ~ áêѨѨOHÀ-ã≤‡ „`åÇ≤Ï =∂O =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#II

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

643

^ÕǨO`«~° ã¨Ç¨Ï„™ê}Ï=∂<Àº#ºO K« Hõ$`«O =∞Ü«∂I Hõ~°Î $`«fiO K« =∞#∞ëêº}ÏO „`åÇ≤Ï =∂O =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#II "åˆHº# Ü«∞`ü „Ѩu*Ï˝`«O Hõ~°‡}Ï <ÀѨáêk`«"£∞I ™È-ǨÏO ^Õ= ^Œ∞~åKå~°¢™êÎÇ≤Ï =∂O =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#II Ü«∞„`« Ü«∞„`«Ç≤Ï *Ï`À-ã≤‡ ¢ã‘Î+¨µ "å ѨÙ~°∞¿++¨µ "åI `«„`« `«„`«K«ÖÏ ÉèíH˜Î¢™êÎÇ≤Ï =∂O =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#II '=∞— (ã¨fiQÆ`«O): #ˆ~O„^Œ∞xÖ’ ZO`«\ ˜ f„="≥·~åQƺO! HÍ|>Ëì D Ü«Ú=‰õΩÅO^ŒiÖ’ "≥·~åQƺ*ÏfiÅ#∞ ~°yeOK«QÆeQÍ_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆ$ǨÏã¨÷ Éèí‰õΩÎÅ∞ gix K«∂ã≤#ѨC_»∞ HÍq∞hHÍOK«<åÅ#∞ `«ºlOKåÅ<Õ L^ÕÌâ◊O =∞#ã¨∞û# [xã¨∞ÎOk. gi ã≤÷u ZO`« J^Œ∞ƒù`«O! =∂ =O\˜ "åix N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ WOHÍ ã¨O™ê~°OÖ’ =^Œe LOKå~°∞? U^≥·<å =∂~°æO K«∂ѨÙ`å~å? f„= "≥·~åQƺO WÑ≤Ê™êÎ~å ÖËHõ ã¨O™ê~°OÖ’<Õ LOz"Õ™êÎ~å? #ˆ~O„^Œ∞_»∞, XHõ i^ŒÌ~°∞ Ü«Ú=‰õΩÅ∞ Éè’[<å#O`«~°O HõÅHõ`åÎ "≥àÏ¡~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ~å„uH˜ uiy =KÕÛ™êÎ_»∞. J`«_ç WO\˜ "åº*ˇºO WOHÍ Ñ¨ÓiÎ HÍÖË^Œ∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞~î°OÖ’ ÖË#O^Œ∞# =∞~î° ™È^Œ~°∞Å∞ HõÅ`« K≥O^•~°∞. ZѨC_»∞ uiy =™êÎ_À#x P~å@Ѩ_®¤~°∞.

ã¨Ñ¨Î=∞ ѨiKÕÛù^ŒO Éè’[<å#O`«~°O JO^Œ~°∂ HÍ¿ãѨ٠q„âßOu fã¨∞H˘<åfl~°∞. ÃÑ^ŒÌQÀáêÖò ѨÙã¨ÎHõOÖ’ áê@Å∞ K«∂ã≤ „"åã¨∞H˘O@∞<åfl_»∞. ™êÜ«∞O„`«O HÍÉ’`«∞#flk. JѨC_»∞ ~°gO„^Œ L<å‡kÖÏ JHõ¯_»‰Ωõ =KåÛ_»∞. HÍà◊‰¡ Ωõ áê^Œ~H° Å∆õ ∞ ÖË=Ù. #Å∞Ѩ٠JOK«∞ ѨOK≥Ö’ ã¨QÆO =∂„`«"Õ∞ ^èŒiOz L<åfl_»∞. J`«_ç Hõà◊√¡ L<å‡k Hõà◊¡ÖÏ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. J`«}˜‚ K«∂ã≤ JO^Œ~°∂ k¢Qƃù=∞K≥Ok, ''UO [iyOk?—— Jx J_çQÍ~°∞. ~°gO„^Œ WÖÏ J<åfl_»∞: ''HÍã¨Î TÑ≤i Ñ‘Å∞ÛHÀ"åe. Ñ≤^ŒÑ¨ q=~°OQÍ K≥|∞`å#∞. <Õ#∞ WHõ WO\˜H˜ uiy"≥à◊¡#∞. WHõ¯_Õ g∞`À LO_çáÈ`å#∞. P"≥∞ XHõ „^ÀÇ≤Ï. UO K≥ѨÊ#∞! P"≥∞HÀã¨O <å S^Õà¡◊ „`åQÆ∞_»∞ =ºã¨<åxH˜ ‰õÄ_® ã¨fiã≤Î K≥¿ÑÊâß#∞. QÆ`« Zxq∞k <≥ÅÅ∞QÍ XHõ K«∞Hõ¯ =∞^è∞Œ =Ù‰õÄ_® ѨÙK«∞ÛHÀÖË^Œ∞. P"≥∞ #=∞‡Hõ„^ÀǨÏO KÕã≤Ok!—— =∞~î°™È^Œ~°∞Å∞ J`«_ç`À, ''HÍã¨Î âßO`«O =Ç≤ÏOK«∞—— J<åfl~°∞. HÍ¿ãѨܫ∂ºHõ, ''ZÖÏ WHõ¯_»‰õΩ =KåÛ=Ù?—— Jx J_çQÍ~°∞. ~°gO„^Œ: HõÅHõ`åÎ #∞Oz HÍe#_»Hõ# =KåÛ#∞. =∞~î° ™È^Œ~°∞Å∞, ''h ã¨QÆO ѨOK≥ U"≥∞ÿOk?—— Jx J_çQÍ~°∞. ~°gO„^Œ: =KÕÛ@ѨC_»∞ P"≥∞ Ѩ@∞ìH˘x ÖÏyOk. JO^Œ∞ˆH ã¨QÆO ziyáÈ~ÚOk. =∞~î°™È^Œ~°∞Å∞: QÆOQÆÖ’ ™êfl#O KÕã≤ ~å. "≥Ú^Œ@ „ѨâßO`«OQÍ LO_»∞ Ñ≤^ŒÑ¨ =∂\Ï¡_»^•O. ~°gO„^Œ HõÅHõ`åÎÖ’ XHõ Q“~°=hÜ«∞ HÍÜ«∞ã¨÷ ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥Ok#"å_»∞. J`«_ç =Ü«∞ã¨∞û W~°"≥· Ô~O_Õà◊√¡ LO_»=K«∞Û. ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍoHÍÅÜ«∞OÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ J`«_»∞ ^Œi≈Oz L<åfl_»∞† PÜ«∞# J#∞„QÆǨxH˜ áê„`«∞_≥·#"å_»∞.

644

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

XHõ™êi =¸_»∞ ~å„`«∞à◊√¡ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ =^ŒÌ LO_çáÈÜ«∂_»∞. ã¨~à° ◊ ã¨fiÉèÏq. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ J`«}˜‚ ZO`À Jaè=∂xOKå~°∞. J`«_ç`À, ''#∞=Ùfi H˘O`«HÍÅO "Õz=ÙO_®e. WOHÍ HÍã¨Î J#∞ÉèíqOKåÅ#fl PHÍOHõ∆ q∞ye LOk! WѨC_»∞ Ug∞ [~°QÆ^Œ∞. ^˘OQÆ ^ÀK«∞HÀ_®xH˜ „áê~°OaèOz#ѨC_»∞ áÈbã¨∞Å∞ J`«}˜‚ Ug∞ KÕÜ«∞~°∞. ^ÀK«∞H˘#fl Ñ≤^Œ¿Ñ áÈbã¨∞Å∞ =zÛ Mˇ·^Œ∞ KÕ™êÎ~°∞—— Jx K≥Ñ≤Ê=Ù<åfl~°∞. ~°gO„^Œ XHõ "≥ÅÜ«∂e =ÅÖ’ z‰õΩ¯H˘x L<åfl_»∞. ¿Ñ^ŒÅѨ@¡ Hõ~°∞}, ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ ÉèíH˜Î =O\˜ ã¨∞QÆ∞}ÏÅ∞ J`«_çÖ’ L<åfl~Ú. "≥ÅÜ«∂Å∞ `«#‰õΩ #=∞‡Hõ„^ÀǨÏO KÕã≤O^Œx „QÆÇ≤ÏOz Hõ@∞ì|@ìÅ`À =∞~îåxH˜ ѨiÔQuÎ =KåÛ_»∞. =∞m¡ ã¨O™ê~°OÖ’ J_»∞y_»~å^Œx f~å‡xOKå_»∞. ~°gO„^Œ QÆOQÆÖ’ ™êfl#O KÕÜ«∞_®xH˜ áê~°=∂xH± Ѷ¨∞\ÏìxH˜ "≥àÏ¡_»∞. XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ J`«_ç "≥O@ "≥àÏ¡_»∞. ~°gO„^Œ ™ê^èŒ∞™êOQÆ`«ºO KÕã≤ =∞Oz |∞kúx JÅ=~°K«∞HÀ"åÅx P Éèí‰õΩxÎ PHÍOHõ∆. ™êfl#O KÕâßHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ ~°gO„^Œ#∞ ã¨g∞ѨOÖ’x â◊‡âß<åxH˜ `À_˘¯x "≥àÏ¡_»∞. JHõ¯_» XHõ Ñ‘#∞QÆ∞#∞ K«∂Ñ≤OKå_»∞. Ñ≤^ÑŒ ¨ Éè‰í Ωõ _Î ∞» J`«_`ç À, ''=∞~î° ™È^Œ~∞° Å∞ `«~K° ∂« ~å„`«∞à◊√¡ WHõ¯_»‰Ωõ =zÛ UHÍO`«OÖ’ ^蕺#O KÕã¨∂ÎO\Ï~°∞. =∞#=¸ WHõ¯_» ^蕺#O KÕÜ«∞_»O =∞Ozk. rq`«O Jâßâ◊fi`«O J#fl q+¨Ü«∞O WHõ¯_» ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û—— J<åfl_»∞. ~°gO„^Œ ^蕺#OÖ’ =∞QÆ∞fl_≥·<å_»∞. HÍx J`«_»∞ Z‰õΩ¯=¿ãѨ٠^蕺#OÖ’ ÅQÆflO HÍÖËHõáÈÜ«∂_»∞. =∞#ã¨∞û ã¨OK«Å# ã≤÷uÖ’ LOk. W^ŒÌ~°∂ =∞~îåxH˜ uiy =KåÛ~°∞. ѨÓ*Ï=∞Ok~°OÖ’H˜ "≥o¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „"≥ÚHͯ~°∞. ''D QÆkÖ’ =∞~î° ™È^Œ~°∞Å∞ ^蕺#O KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞—— J<åfl_»∞ Éèí‰õΩÎ_»∞. ~°gO„^Œ ^蕺#O KÕÜ«∞ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. WHõ¯_® J`«_»∞ Z‰õΩ¯=¿ãѨ٠^蕺#O KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂_»∞. '=∞—: Uq∞\˜? =∞#ã¨∞û JkèHõOQÍ ã¨OK«Å#=∞=Ù`«∞#fl^•? JO^Œ∞ˆH "≥O@<Õ ÖËKå"å? ^蕺#O ÉÏQÍ ‰õΩ^Œ~°ÖË^Œ∞ HÍÉ’Å∞. ~°gO„^Œ: =∞#ã¨∞û ã¨OK«Å#"≥∞ÿ LO_»@O x["Õ∞. HÍx WHõ ã¨O™ê~°OÖ’H˜ uiy áÈ#∞.

Wk =Ú=∂‡\˜H© ã¨`«ºO! '=∞—, ~°gO„^Œ =∂\Ï¡_∞» ‰õΩO@∞<åfl~°∞. JHõ¯_» Z=~°∂ ÖË~∞° . '=∞— |∞^Œ∞xú QÆ∞iOz K≥Ñʨ ™êQÍ_»∞. ''^Õ=Hõ#ºÅ QÍ#O qx |∞^Œ∞úxH˜ „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞OÖ’ x[O "≥Å¡_≥·Ok. WѨC_»ÖÏ¡ =∞~î°OÖ’ |∞^ŒúK«i„`«, K≥·`«#º K«i`å=∞$`«O QÆ∞iOz K«~°ÛÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.—— WÖÏ JO@∂ '=∞— P áê@ áê_®_»∞. q„âßOuÔH· "Õ∞=Ú qÅÑ≤Oz<å=Ú JHõ@ P q„âßOu ÅÉèíº"Õ∞ HÍ^Œ∞ Z@#∞O_ç =zÛu"≥Ú Z~°∞HõÜÕ∞ ÖË^Œ∞ Z@∞H˘@∞ìH˘x "Õ∞=Ú UÔQ^Œ=Ú ‰õÄ_»....

HõÅHõ`åÎ #∞Oz #ˆ~O„^Œ∞_»∞, `å~°H±, ǨÏsâò =ÚQÆ∞æ~°∂ ~å„u uiy =KåÛ~°∞. ~åQÍ<Õ, ''XHõ ÃÑ^ŒÌ qO^Œ∞ Éè’[#O KÕâßO!—— J<åfl~°∞. HõÅHõ`åÎÖ’ XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ "åix PǨfixOz, qO^Œ∞ KÕâß_»∞.

j

=∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O j

645

#ˆ~O„^Œ∞_»∞, Éèí‰õΩÎÅ∞, '=∞—, ~°gO„^ŒÅ∞ ÃÑ^ŒÌ QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞~îåxH˜ uiy ~åQÍ<Õ ~°gO„^Œ∞x Hõ^äŒ#O Ü«∂=`«∂Î J_çy `≥Å∞ã¨∞ H˘<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ áê_®_»∞. áê@ =¸ÅOQÍ ~°gO„^Œ∞xH˜ LѨ^ÕtOKå_»∞.

F =∂#"å h=Ù „ÉèÏOu q_»<å_ç h ^Œ∞+¨ìã¨OHõÅÊ=ÚÅ q_»zÃÑ@∞ìg∞ IIFII ÉèíQÆ=O`«∞x Hõ#∞Q˘x Éèí=ÉÏ^èŒÅ#∞ QÆ_»z ¿ãfiK«ÛùQÍ Ö’HÍ# rqOK«∞ =∂#"å IIFII =¸<åflà◊¡ =ÚK«Û@QÆ =Úiã≤áÈ=Ù#∞ h=٠ѨÓiÎQÆ ÉèíQÆ=O`«∞ =∞~°záÈ~Úux IIFII h r==Ú# H˜Ñ¨Ù_»∞ h_≥=~°∞ `À_≥=~°∞ JHõ@Hõ@! Wk Uq∞ Ǩ™êºã¨Ê^Œ=Ú~å IIFII #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞m¡ áê_®_»∞. ~°gO„^Œ∞xH˜ LѨ^Õtã¨∞Î#fl@∞¡ QÍ#O KÕâß_»∞: „¿Ñ=∞ áê„`«Ö’ „|Ǩ‡#O^Œ=Ú áê#=Ú KÕÜ«Ú=Ú F ™ê^èÀ.....

HÍ¿ãѨܫ∂ºHõ =∞~î°™È^Œ~°∞Å∞ HÍm`«Ñ¨ã≤fi QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. ysâò `å#∞ ~°zOz# K≥·`«#º K«i`å=∞$`«O, |∞^ŒúK«i„`« J<Õ H˘`«Î ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ ѨOÑ≤ L<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, â◊t, ~åMÏÖò, „Ѩã¨#fl, '=∞—Å∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞.

H˘`«Î =∞~îO° P~°OÉèOí #∞OKÕ â◊t xO_»∞ =∞#ã¨∞û`À ѨÓ*ÏÔHO· Hõ~º° O KÕã∂¨ =Î KåÛ_»∞. QÆ∞~°∞ÉèHí Θ ѨÓ~°‚"≥∞ÿ# P`«_ç ¿ã=#∞ K«∂ã≤ JO^Œ~°∂ Pâ◊Û~°º K«H˜`«∞ÅÜ«∂º~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ [|∞ƒÖ’ L#flѨC_»∞ Z\Ï¡ ˆ~~ÚO|=à◊√¡ ¿ã=Å∞ X#iOKå_À J^Õ suÖ’ WѨC_»∂ H˘~°=_»x ã¨∂ÊùiÎ`À, ÉèíH˜Î`À J`«_»∞ ¿ãqã¨∂Î =KåÛ_»∞. =∞~î° ™È^Œ~°∞ÅÖ’ XHõ~°∞ |∞^Œú K«i„`«#∞, K≥·`«#º K«i`å=∞$`åxfl aQÆæ~°QÍ K«^Œ∞=Ù`«∞<åfl_»∞. ~åQÆÜ«ÚHõÎOQÍ, ѨiǨ㨠^èÀ~°}˜Ö’ K≥·`«#º K«i`å=∞$`åxfl ѨiîOKå_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ѨÙã¨ÎHÍxfl ÖÏH˘¯x, ''WÖψQ =∞Oz q+¨Ü«∂xfl K≥_»Q˘_»`å=Ù—— J<åfl_»∞.

K≥·`«#º ^Õ=ÙÅ∞ ÉèíH˜Îx [#∞ʼnõΩ ѨOz# qÉèÏQÍxfl #ˆ~O„^Œ∞_Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ Ñ¨iîOKå_»∞. =∞~î° ™È^Œ~°∞_»∞: U =ºH©Î „¿Ñ=∞ÉèíH˜Îx =∞~˘HõiH˜ JOkOK«ÖË_»x <Õ #O@∞<åfl#∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: Ѩ~°=∞ǨÏOã¨^Õ=ÙÅ∞ <å Hõk WKåÛ~°∞. =∞~î° ™È^Œ~°∞_»∞: ã¨i, WѨC_»∞ Wk hÖ’ L#fl^•? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: „¿Ñ=∞ QÆ∞iOz #∞"≥fiÖÏ `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ=Ù? #∞=Ùfi ¿ã=Hõ =~åæxH˜ K≥Ok#"å_çq. g∞~°O^Œ~°∂ <å HÍà◊√¡ X`«Î=Åã≤"åà◊√¡. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) ã¨~°fiA˝_»#x QÆifiOK«É’‰õΩ. (#∞=Ùfi) "≥o¡ <å‰õΩ áÈQÆ„`åQÆ_®xH˜ U~åÊ@∞ K≥~Úº. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) =∞~î° ™È^Œ~°∞_»∞: xâ◊ÛÜ«∞OQÍ U~åÊ@∞ K≥Ü«∞º#∞. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞)

646

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

'=∞— (ã¨fiQÆ`«O): N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #ˆ~O„^Œ∞xH˜ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, =∞~î° ™È^Œ~°∞ÅÖ’ ѨÅ∞=ÙiH© JO`«~° „ѨHÍâßxfl WKåÛ~°∞. P „ѨHÍâ◊O ÖˉõΩO>Ë HÍq∞h HÍOK«# `åºQÆO KÕÜ«∞#QÆ∞<å?

=∞OQÆà◊"å~°O, "Õ∞ 10, 1887 [QÆ[˚#x P~å^èŒ#‰õΩ <å_»∞ Ѩ~°fik#O. #ˆ~O„^•^Œ∞Å∞ <å_»∞ [QÆ[˚#xH˜ „Ѩ`ÕºHõOQÍ Ñ¨Ó[Å∞ KÕâß~°∞. ѨÓ*Ï =∞Ok~åxH˜ Z^Œ∞@ Ǩϟ=∂xH˜ U~åÊ@∞¡ KÕâß~°∞. Ǩϟ=∞O x~°fiiÎOѨ|_»QÍ<Õ |e W™êÎ~°∞. `«O„`«âßG „QÆO^ä•Ö’¡ Ǩϟ=∞O, |e qkèqÇ≤Ï`åÅ∞ ¿Ñ~À¯|_ç L#flq. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ w`åáê~åÜ«∞}O KÕâß_»∞. '=∞— QÆOQÆÖ’ ™êfl#O KÕÜ«∞_®xH˜ "≥àÏ¡_»∞. ~°gO„^Œ XO@iQÍ "Õ∞_»g∞^Œ ѨKå~°∞¡ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ â◊OHõ~°∞Å x~åfi}+¨@¯O ã¨fi~°Ü«ÚHõÎOQÍ QÍ#O KÕâß_»∞: # =∞$`«∞º ~°fl â◊OHÍ # "Õ∞ *ÏuÉèË^Œó Ñ≤`å <≥·= "Õ∞ <≥·= =∂`å # [#‡I # |O^èŒ∞~°fl q∞„`«O QÆ∞~°∞Ô~Âfl= t+¨º tÛ^•#O^Œ~°∂Ѩó t"À-ǨÏO t"À-ǨÏ"£∞ JǨÏO xifiHõ(bÊ)Ö’Ê x~åHÍ~°~°∂(Ñ‘)áÈ qÉèí∞`åfiK«Û ã¨~°fi„`« 㨈~fiO„kÜ«∂}Ï"£∞I # Kå ã¨OQÆ`«O <≥·= =ÚH˜Î~°fl "Õ∞Ü«∞ tÛ^•#O^Œ~°∂Ѩó t"À-ǨÏO t"À-ǨÏ"£∞ ~°gO„^Œ QÆOQÆÖ’ ™êfl#=∂_ç `«_ç|@ìÅ`À uiy =KåÛ_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞. ('=∞—`À UHÍO`«OÖ’): W`«_∞» ™êfl#O KÕã≤ =KåÛ_»∞. WѨC_»∞ W`«_Hç ˜ ã¨<åflºã¨O WÑ≤Ê¿ãÎ ÉÏQÆ∞O@∞Ok. ('=∞—, #ˆ~O„^Œ∞_»∞ #"åfi~°∞) „Ѩã¨#∞fl_»∞ ~°gO„^Œ#∞ `«_ç|@ìÅ#∞ qѨÊ=∞x K≥Ñ≤Ê J`«_çH˜ XHõ HÍëêÜ«∞=GO `≥zÛ WKåÛ_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ('=∞—`À): WѨC_»∞ J`«_»∞ `åºy L_»∞ѨÙÅ∞ ^èŒiOKåe. '=∞— (#=Ùfi`«∂): U ~°Hõ"≥∞ÿ# Ѩi`åºQÆO Wk? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: HÍq∞hHÍOK«# Ѩi`åºQÆ"Õ∞. ~°gO„^Œ HÍëêÜ«∞ =GO ^èŒiOKå_»∞. J`«_»∞ HÍm `«Ñ¨ã≤fi QÆkÖ’H˜ "≥o¡ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞† XH˜O`« ^蕺#O KÕÜ«∞ „Ѩܫ∞uflã¨∂Î#fl@∞¡ HÍ#=KåÛ_»∞. j

jj

j

^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ ˆHâ◊=¿ã<£`À

647

j

J#∞|O^èŒO – 1

^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ ˆHâ◊=¿ã<£`À „Ѩ^äŒ=∞ ѨiKÕÛù^ŒO N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ - ˆHâ◊"£¿ã<£ â◊x"å~°O, [#=i 1, 1881

„|Ǩχã¨=∂[ <åÜ«∞‰õΩ_≥·# ˆHâ◊"£K«O„^Œ¿ã<£ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OK« _®xH˜ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O ~å#∞<åfl_»∞. „Ѩ`åÑπ, ¢`≥·Ö’‰õΩº_»∞, [Ü«∞QÀáêÖò `«k`«~° „|Ǩχã¨=∂[ „Ѩ=ÚY∞Å∞ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =^ŒÌ‰õΩ =zÛ L<åfl~°∞. „|Ǩχã¨=∂[ "åi¬HÀ`«û"åxH˜ H˘xfl~ÀAÖË =º=kè LOk. ã‘ì=∞~üÖ’ ~å#∞#fl ˆHâ◊"£¿ã<£ HÀã¨O „|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ P`«∞~°`«`À Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞, HÍã¨Î aQÆ~æ Q° Í<Õ =∂\Ï¡_∞» ‰õΩO@∞<åfl~°∞. ~å"£∞, =∞<À"≥∂ǨÏ<£ `«k`«~° Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ‰õÄ_® JHõ¯_» L<åfl~°∞. z=~°‰õΩ ˆHâ◊"£¿ã<£ =KåÛ_»∞. KÕuÖ’ Ô~O_»∞ Ѷ¨ÖÏÅ∞, XHõ ѨÙ=ÙfiÅ QÆ∞uΠѨ@∞ìH˘x L<åfl_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å áê^•Å#∞ ã¨Ê $tOz, "å\˜x XHõ „ѨHõ¯# ÃÑ\Ïì_»∞. `«~°∞"å`« ZO`À q#Ü«∞OQÍ „H˜O^Œ‰õΩ =Oy N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ #=∞™ê¯~°O KÕâß_»∞. PÜ«∞# ‰õÄ_® J^Õ q^èŒOQÍ P „Ѩ=ÚY∞xH˜ „Ѩu#=∞™ê¯~°O KÕâß~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ P#O^•uâ◊Ü«∞O`À z~°∞#=ÙfiÅ∞ zOkã¨∂Î ã¨OÉèÏ+¨} „áê~°OaèOKå~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂, ˆHâ◊"£`À): ˆHâ◊"£! h‰õΩ <Õ#∞ HÍ"åe, HÍx h t+¨µºÅ‰õΩ HÍ^Œ∞.

WO`«‰õΩ „H˜`«O "åi`À <Õ#∞ WÖÏ J<åfl#∞: '=∞#=∞O^Œ~°O "庉õΩÅ`« K≥O^Œ∞^•O. JѨC_»∞ QÀqO^Œ∞_»∞ =™êÎ_»∞.— (ˆHâ◊"£ t+¨µºÅ`À) W^Œ∞QÀ g∞ QÀqO^Œ∞_»∞ =KåÛ_»∞, K«∂_»O_ç! ''h ~åHõ HÀã¨O WO`«¿ãѨ٠"Õ∞O JâßO`«z`«∞ÎÅ"≥∞ÿ L<åflO. QÀqO^Œ∞_ç ^Œ~°≈#O ã¨∞ÅÉèíOQÍ ÅaèOK«^Œ∞. NHõ$+¨‚ <å@HõOÖ’ g∞~°∞ K«∂¿ã LO\Ï~°∞. <å~°^Œ∞_»∞ |$O^•=<åxH˜ =zÛ "庉õΩÅz`«ÎO`À 'F QÀqO^•, <å „áê}=∂! <å r=#=∂!— JO@∂ „áêi÷™êÎ_»∞. JѨC_»∞ QÀѨÉÏÅ∞~°#∞ "≥O@ɡ@∞ìH˘x NHõ$+¨µ‚_»∞ ~°OQÆã¨÷ÅO g∞^Œ‰õΩ =™êÎ_»∞, "≥#∞Hõ QÀÑ≤HõÅ∞ =™êÎ~°∞. "庉õΩÅ`« K≥O^Œ‰õΩO_® ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O HõÅ∞QÆ^Œ∞. ''Jk 㨈~ HÍx, ˆHâ◊"£! U"≥∞ÿ<å K≥ѨC! #∞=Ùfi K≥|∞`«∞O>Ë q<åÅx g~°O^Œ~°∂ Lqfià◊¥§~°∞`«∞<åfl~°∞.—— ˆHâ◊"£ (#=Ùfi`«∂, q#Ü«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ): JÜ«∂º, <Õ xHõ¯_» =∂\Ï¡_»_»O 'Hõ=∞‡i =^ŒÌ‰õΩ "≥o¡ "Õ∞‰õΩÅ∞ J=∞‡_»O— ÖÏO\˜k.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): HÍx Éèí‰õΩÎÅ ã¨fiÉèÏ=O ZÖÏO\˜^À h‰õΩ `≥Å∞™ê? Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆO*Ï~Ú „`åˆQ"å_ç ã¨fiÉèÏ"åxfl Hõey LO\Ï~°∞. '#∞"˘fiHõ™êi Ñ‘eÛ <å H˜=Ùfi, <Õ#∞ ‰õÄ_® XHõ

648

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

Ѩ@∞ì Ѩ_`» å#∞— JO@∂ QÆO*Ï~Ú „`åˆQ"å~°∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O ¿ãflǨÏÉèÏ=O „ѨH\õ O˜ K«∞‰õΩO\Ï~°∞.(JO^Œ~∂° #"åfi~°∞) ã¨=∞Ü«∞O ™êÜ«∞O„`«O <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∞. HÍm=∞Ok~°Ñ¨Ù #ǨÏ|`«∞Î #∞O_ç ã¨Ow`«<å^ŒO q#=zÛOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ˆHâ◊"£, `«k`«~°∞Å`À): P ã¨Ow`«O ZO`« „âß=ºOQÍ LO^À qO@∞<åfl=Ù Hõ^•? Ñ≤Å¡#„QÀq g∞^Œ XHõ_»∞ T~°ˆH "≥ÚǨÏO "≥ÚuÎáÈÜÕ∞ÖÏ 'áÈO— Jx T^Œ∞`«∂ UHõã¨fi~°O ѨeH˜ã¨∞Î<åfl_»∞. HÍx =∞~˘Hõ_»∞ ѨÅ∞~°HÍÅ ~åQÍÅ∞, ~åy}∞Å`À ~åQÆ=∂eHõ#∞ ã¨$+≤ìã¨∞Î<åfl_»∞. <å ÉèÏ=O ‰õÄ_® J^Õ. <å =^ŒÌ L#flk U_»∞ zè„^•Å∞#fl "å~Ú^ŒºO. JÖÏO@ѨC_»∞ ˆH=ÅO -ǨÏO, ™È-ǨÏO— JO@∂ LO_»_»O ZO^Œ∞‰õΩ?

UHõã¨fi~åxfl ZO^Œ∞‰õΩ ѨeH˜OKåe? ˆH=ÅO '™ÈâßO`«, ^•ã¨º, "å`«ûź, ã¨Yº, =∞^èŒ∞~° ÉèÏ"åÅxfl\˜ ^•fi~å PÜ«∞#∞fl „áêi÷OKåÅ#fl^Õ <å ÉèÏ=#. PÜ«∞#`À ã¨O`À+¨^•Ü«∞HõOQÍ LO\Ï#∞, „H©_ç™êÎ#∞. ˆHâ◊"£ Pâ◊Û~°ºK«H˜`«∞_≥· D =∂@Å∞ qO@∞<åfl_»∞. „|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎÅ`À WÖÏ J<åfl_»∞: ''ÉèíH˜Î *Ï˝<åÅ QÆ∞iOz WO`«\ ˜ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# "åºMϺ#O WO`«=~°‰õΩ Z#fl_»∂ <Õ#∞ q#flk ÖË^Œ∞.—— Hˆ â◊"£ (N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ `À): g∞~°∞ WOHÍ ZO`«HÍÅO ^•H˘¯x LO\Ï~°∞? [#O „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ WHõ¯_» ÃÑ^ŒÌã¨OYºÖ’ QÆ∞q∞QÆ∂_»∞`å~°x <Õ#∞ *’㨺O K≥|∞`«∞<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J^ÕO =∂@? <Õ<Õ^À T~°ˆH ux „`åQÆ∞`«∂ LO\Ï#∞, ÉèíQÆ=<åfl=∂xfl QÍ#O KÕã¨∂Î LO\Ï#∞, JO`Õ. [<åxfl ‰õÄ_»QÆ@ì_»O "≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜ QÆ∞iOz <å‰õΩ Ug∞ `≥eÜ«∞^Œ∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ XHõ™êi WÖÏ J<åfl_»∞: 'ukä "å~° #Hõ∆„`åÅ∞ Uq∞\’ <Õ#∞ Z~°∞QÆ#∞. <Õ#∞ ˆH=ÅO ~å=∞zO`«# KÕ™êÎ#∞.— ˆHâ◊"£: 㨈~#O_ç, [<åxfl <Õ#∞ ‰õÄ_»QÆ_»`å#∞. HÍx "å~°O^Œ~°∂ g∞ =^ŒÌˆH ~å"åe.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <Õ#∞ JO^Œi áê^Œ^èŒ∂oÖ’ ^èŒ∂ox. Z=Ô~·# ^ŒÜ«∞`«Åz =¿ãÎ ~åx=Ùfi. ˆHâ◊"£: JÜ«∂º, g∞~°∞ Z<≥Âfl<å K≥ѨÊO_ç. g∞ PQÆ=∞#O =$^ä• HÍÉ’^Œ∞.

kfifÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO JǨÏOHÍ~°O - "庉õΩÅ`« WO`«Ö’ Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨OH©~°Î#‰õΩ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. ѨÅ∞=Ù~°∞ JO^Œ∞Ö’ áêÅ∞ ѨOK«∞HÀ™êQÍ~°∞. ã¨OH©~°Î# |$O^ŒO ѨOK«=\˜ #∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õi ^ŒH˜∆} kâ◊QÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆk "≥·Ñ¨ÙQÍ =zÛOk. ǨÏ$^ŒÜü∞ ÉÏHÍ T^Œ∞`«∞<åfl_»∞, QÀÑ‘^•ãπ =∞$^ŒOQÆO "å~Úã¨∞Î<åfl_»∞, W^ŒÌ~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ Hõ~°`åà◊O "Õã¨∞Î<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ áê_»_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞: „ѨÉèí∞ ǨÏi<å=∞=Ú Éèí[#=Ú ¿ãÜ«Ú=Ú Ñ¨~°=∞ ã¨∞YO|∞#∞ |_»Ü«Ú@ H˘~°‰õΩ

j

^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ ˆHâ◊=¿ã<£`À

j

649

WÇ¨Ï r=#=Ú#∞ ã¨∞Y=ÚQÆ QÆ_çÑ≤ Ѩ~°=Ú# |_»Ü«Ú=Ú Ñ¨~°=∞Ѩ^ŒO|∞#∞ "≥∂Hõ∆Ѷ¨ÅO|∞#∞ ã¨^• Éèí∞lO`«∞=Ù „ѨÉèí∞ ǨÏi<å=∞ „áêÉèí= =∞\˜ìk ^Õ=^Õ=Ù_»∞ =∞Ǩ=∞¿ÇÏâ◊√_»∞ JOz`«=ÚQÆ `«# ѨOK«=ÚYO|∞Å ã¨^• [Ñ≤OK≥_»∞ ã¨#‡O„`«O|∞#∞ (ÉèílOK≥_»∞ ã¨<åfl=∞O|∞#∞) h H˜Ñ¨Ù_˘ã¨ÔQ^Œ NǨÏi <å=∞=Ú. ã≤OǨÏ|ÅO`À <å@ºO KÕã≤ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ ã¨=∂kèãu÷≤ Ö’H˜ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. ÉÏǨϺã¨Ê $ǨÏÖ’H˜ =KåÛHõ QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx ˆHâ◊"£ `«k`«~°∞Å`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. (ã¨~°fi^èŒ~°‡ ã¨=∞#fiÜ«∞O) N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: Jxfl =∂~åæÅ ^•fi~å ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ™êH∆Í`«¯iOK«∞HÀ=K«∞Û. g∞~°O^Œ~°∂ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ |O_çÖ’<À, Ѩ_»=Ö’<À, ã‘ì=∞~üÖ’<À ÖËHõ #_çKÀ =KåÛ~°∞ Hõ^•! Wk ‰õÄ_® JÖÏO\˜^Õ##fl=∂@. g∞ J#∞‰õÄÅ`«#∞ |\˜ì, ã¨fiÉèÏ"åxfl |\˜ì g∞~°∞ g∞ =∂~åæxfl Z#∞fl‰õΩ<åfl~°∞† HÍx KÕ~°=Åã≤# KÀ@∞ XHõ¯>Ë. H˘O^Œ~°∞ =ÚO^Œ∞QÍ =KåÛ~°∞, =∞iH˘O^Œ~°∞ `«~°∞"å`« =KåÛ~°∞.

HÍx JO^Œ~°∂ QÆ=∞ºO KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.

(JǨÏOHÍ~° `åºQÆ"Õ∞ ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~åxH˜ =∂~°æO) ''Láê^èŒ∞Å#∞ ZO`«QÍ =keOK«∞‰õΩO>Ë JO`«QÍ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞#‰õΩ ã¨g∞ѨOQÍ =™êÎ_»∞. =~°¬Ñ¨Ù h~°∞ "≥∞@ì„Ѩ^Õâ◊OÖ’ xÅ∞=^Œ∞, Jk KÕ~°∞H˘<Õk ѨšѨ٠„áêO`«OÖ’<Õ. J^Õ q^èŒOQÍ ÉèíQÆ=`«¯ $Ѩ J<Õ [ÅO JǨÏOHÍ~°=∞<Õ "≥∞@ì „áêO`«OÖ’ xÅ∞=^Œ∞, PÜ«∞# Ѩ@¡ n# Ç‘Ï# ÉèÏ="Õ∞ =∞Ozk. ''J`«ºO`« *Ï„QÆ`«ÎQÍ LO_®e. z=~°‰õΩ =¢™êÎÅ∞ ‰õÄ_® JǨÏOHÍ~°O HõeÊ™êÎ~Ú. Ñ‘¡Ç¨Ï "åºHÀK« [|∞ƒ`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞#fl ~Ày ‰õÄ_® #Å¡OK«∞ ^èÀ=u Hõ@∞ìHÀQÍ<Õ x^èŒ∞ÉÏ|∞ Åe`« w`åÅ#∞ ‰õÄx~åQÍÅ∞ fã¨∂ÎO_»_»O <Õ#∞ QÆ=∞xOKå#∞. |∂@∞¡ "Õã¨∞HÀQÍ<Õ QÆ_»QÆ_»=∞O@∂ POQÆ¡O =ÚHõ¯Å∞ =∂\Ï¡_Õ"åà◊√§ ‰õÄ_® L<åfl~°∞. P^蕺u‡Hõ r=<åxH˜ J#~°∞›_≥·# ™ê=∂#º=ºH˜Î HÍëêÜ«∞O ^èŒi¿ãÎ, JǨÏOHÍ~°O [xã¨∞ÎOk. XH˜O`« L^•ã‘#`«#∞ „Ѩ^Œi≈Oz<å J`«_çH˜ HÀѨO `«#∞fl‰õΩO@∂ =ã¨∞ÎOk. (Éè’QÆÖÏÅ㨠Ѩiã¨=∂Ñ≤Î`À<Õ "庉õΩÅ`« - Ѩã≤ÉÏÅ∞x P@Å∞, `«e¡ HÀã¨O P~å@O) ''=∞<À"庉õΩÅ`« ÖËx^Õ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ^Œi≈OK«ÖË=Ú. Éè’QÍÅ#∞ z=iHõO\Ï J#∞ÉèíqOK«x^Õ J@∞=O\˜ "庉õΩÅ`« [xOK«^∞Œ . HÍq∞h HÍOK«<åÅ #_»∞=∞ rqã¨∞#Î fl"å~°∞, Éè’QÍÅ#∞ `«∞kHõO\Ï J#∞ÉèíqOK«x"å~°∂ ÉèíQÆ=O`«∞x HÀã¨O "庉õΩÅ`« K≥O^Œ~°∞.

650

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''<Õ#∞ HÍ=∂~°∞ʉõÄ~üÖ’ =ã≤ã∞¨ #Î flѨC_»∞ <åÅ∞QÆ∞ ÖËHõ S^Œ∞ ã¨O=`«û~åŠǨÏ$^ŒÜ∞ü ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ~À[O`å <å`À<Õ QÆ_ç¿Ñ"å_»∞. ÉÁ=∞‡Å`À P_»∞‰õΩO@∂, "å_»∞ `«H˜¯#^ŒO`å =∞~°záÈÜÕ∞"å_»∞. ã¨O^蕺HÍÅO HÍQÍ<Õ 'J=∞‡ =^ŒÌ‰õΩ "≥àϧe— JO@∂ Ѩ@∞ìѨ>Ëì"å_»∞. 'Wk W™êÎ#∞, Jk W™êÎ#∞, áê=Ù~°O W™êÎ~°∞— JO@∂ <Õ#∞ "å_çx ѨÅ∞~°HÍÅ∞QÍ ã¨=Ú^•~ÚOѨ „Ѩܫ∞uflOKÕ "å}˜‚. HÍx "å_»∞ =∂„`«O JѨC_»∞ JÖÏ =∞~°Ñ¨Ù <˘O^Õ"å_»∞ HÍ_»∞. 'J=∞‡ =^ŒÌ‰õΩ "≥àϧe— JO@∂ U_»∞Ѩ٠ÅOH˜OK«∞‰õΩ<Õ"å_»∞. J@∞ÃÑ·#, P@ÖÏ_»_»O "å_çH˜ ÉÁuÎQÍ ~°∞zOKÕk HÍ^Œ∞. "å_çx P ã≤÷uÖ’ K«∂ã≤ <å‰õį_® Hõhflà◊√§ =KÕÛq. ''ÉèíQÆ=O`«∞_çHÀã¨O Ѩã≤ÉÏÅ∞_çÖÏ qÅÑ≤OK«_»O JO>Ë W^Õ, "庉õΩÅ`« JO>Ë W^Õ. J@∞ÃÑ·# P@ÖÏ_»_»O, Éèí∞lOK«_»O Ug ~°∞zOK«=Ù. Éè’QÍÅ∞ J#∞ÉèíqOK«_»O ѨÓ~°ÎÜ«∂ºHõ JÖÏO\˜ "庉õΩÅ`« [xã¨∞ÎOk, ÉèíQÆ=O`«∞_çHÀã¨O P =ºH˜Î qÅÑ≤™êÎ_»∞.—— Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ xâ◊≈|ÌOQÍ D =∂@Å∞ qO@∞<åfl~°∞. ã¨O^蕺HÍÅ =∞~ÚOk, QÆkÖ’ nѨO "≥eyOKå~°∞. ˆHâ◊"£‰õΩ, `«k`«~° Éèí‰õΩÎʼnõΩ LáêǨ~°O ÃÑ@ì_®xH˜ U~åÊ@∞¡ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. ˆHâ◊"£ (#=Ùfi`«∂): Uq∞\˜, W"åà◊‰õÄ_® =∞~°=∞~åÖË<å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): J^Õ^À ǨÏ$^ŒÜü∞ˆH `≥eÜ«∂e. =ÚO^Œ∞QÍ =∞~°=∞~åÅ∞, `«~°∞"å`« ѨÓs, ‰õÄ~° =_ç¤OKå~°∞. Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ P#O^ŒO`À "å\˜x P~°yOKå~°∞. JO`å JÜÕ∞ºã¨iH˜ ~å„u ѨkQÆO@Å~ÚOk. ˆHâ◊"£ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ѨOK«=\˜H˜ "≥àϧ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ˆHâ◊"£ `«k`«~°∞Å`À): ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~°O á⁄O^•Hõ ã¨O™ê~°OÖ’ K«Hõ¯QÍ rqOK«=K«∞Û. ^•QÆ∞_»∞=¸`«Å P@Ö’ =ÚO^Œ∞QÍ 'ÉÏ=∞‡—#∞ `åH˜, `«~°∞"å`« g∞~°∞ P@ P_»O_ç. ''™êH∆Í`å¯~å#O`«~°O Éèí‰õΩÎ_»∞ xi¡Ñ¨ÙÎ_≥·áÈ`å_»∞, ã¨O™ê~°OÖ’ |∞~°^Œ KÕѨÖÏ rq™êÎ_»∞.

Jk |∞~°^ŒÖ’ LO@∞#flѨÊ\˜H© ^•x XO\˜H˜ |∞~°^Œ JO@∞ HÀ^Œ∞. ã¨=∞Ü«∞O ~å„u Ѩ^ŒH˘O_»∞ QÆO@Å∞. „|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ WO\˜H˜ "≥à◊§_®xH˜ P`«∞~°Ñ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. ''D ~å„uH˜ WHõ¯_Õ |ã¨KÕ¿ãÎ ÉÏQÆ∞O@∞Ok—— J<åfl_»∞ „Ѩ`åÑπ.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ˆHâ◊"£`À): D ~å„uH˜ WHõ¯_Õ LO_çáÈ~å^Œ∂? ˆHâ◊"£ (#=Ùfi`«∂): ÖË^ŒO_ç, HÍã¨Î Ѩx LOk. "≥àϧe.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: U=∞Ü«∂º, KÕѨÅ|∞@ì ÖˉõΩO>Ë h‰õΩ x„^ŒÑ¨@ì^• Uq∞\˜? XHõ™êi ɡã¨Î ¢ã‘Î XHõ`≥ XHõ `À@=∂e WO\˜H˜ JukäQÍ "≥o§Ok. ѨÓÅ`À xO_ç L#fl QÆkÖ’ x„^ŒáÈ=_®xH˜ ¨ Hì õ P"≥∞ P"≥∞‰õΩ KÀ@∞ WKåÛ~°∞. J~Ú`Õ P"≥∞‰õΩ JHõ¯_» x„^ŒÑ@ ¨ <ì ÖÕ ^Ë ∞Œ . (JO^Œ~∂° #"åfi~°∞) x„^ŒÑ@ Jã¨Ç¨Ï#OQÍ Ñ¨Hõ¯g∞^Œ J@∂ W@∂ á⁄~°∞¡`ÀOk. `À@=∂e ÉèÏ~°º =zÛ, Jk K«∂ã≤ 'U=∞=∂‡, x„^ŒÑ¨@ì_»O ÖË^•?— Jx J_çyOk. ɡã¨Î ¢ã‘Î 'U"≥∂#=∂‡, D ѨÙ=ÙfiÅ HÍ~°}OQÍ <å‰õΩ x„^ŒÑ¨@ì_»O ÖË^Œ∞. #∞"˘fiHõ™êi <å KÕѨÅ|∞@ì fã¨∞‰õΩ~å=Ó?— Jx J_çyOk. |∞@ì `≥KåÛHõ, ^•<À¡ HÍã¨Î h~°∞ K«e¡Ok† Ñ≤^ŒÑ¨ P "åã¨##∞ P™êfikã¨∂Î P"≥∞ QÍ_è»x„^ŒÖ’H˜ *ÏiáÈ~ÚOk. (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.)

j

^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ ˆHâ◊=¿ã<£`À

j

651

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ áê^•Å#∞ ã¨Ê $tOz PÜ«∞#‰õΩ `å#∞ ã¨=∞iÊOz# ѨÙ=ÙfiÅ∞ H˘xfl ˆHâ◊"£ fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. PÜ«∞#‰õΩ ™êëêìOQÆ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤, Éèí‰õΩÎÅO^Œi`À HõÅã≤ ''#=q^è•<£ H© *ˇ·—— Jx [Ü«∞[Ü«∞^è•fi<åÅ∞ KÕâß_»∞. `«~°∞"å`« "å~°O^Œ~°∂ ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.

`«$fÜ«∞ ѨiKÕÛù^ŒO ã¨∞ˆ~O„^Œ∞x WO\’¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ 1881 Pëê_è» =∂ã¨OÖ’ XHõ ~ÀA ѨÅ∞=Ù~°∞ Éèí‰õΩÎÅ`À HõÅã≤ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ã¨∞ˆ~O„^Œ WO\˜H˜ "≥àϧ~°∞. JѨC_»∞ ã¨O^蕺HÍÅO HÍÉ’`ÀOk. WO\’¡, ~Ô O_»= JO`«ã∞¨ ÖÎ ’x ÃÑ^ŒÌ QÆkÖ’H˜ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ "≥àϧ~°∞.JHõ¯_» W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞"å~°∞ ѨÅ∞=Ù~°∞ QÆ∞q∞QÆ∂_ç L<åfl~°∞. ˆHâ◊"£#∞ ‰õÄ_® PǨfixOKå~°∞ HÍx J`«_»∞ ~åÖË^Œ∞. ¢`≥·Ö’‰õΩº_»∂ =∞iH˘O^Œ~°∞ „|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. `≥Å¡x =GO "Õã≤# KåѨ XHõ\ ˜ <ÕÅÃÑ· Ѩ~°K«|_ç LOk. ^•xg∞^Œ XHõKÀ@ "≥∞`«Îx u"åp XHõ\ ˜ ѨiKå~°∞. P u"åp g∞^Œ ‰õÄ~ÀÛ=∞x ã¨∞ˆ~O„^Œ, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ JÉèíºi÷OKå_»∞. HÍx J`«_ç =∂@Å#∞ PÜ«∞# qO>Ë Hõ^•! "≥o§, =∞¿ÇÏO„^Œ QÀ™êfiq∞ „ѨHõ¯# KåѨg∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. =∞¿ÇÏO„^Œ, ã¨∞ˆ~O„^Œ á⁄~°∞QÆ∞ =ºH˜Î. =∞¿ÇÏO„^Œ (Éèí‰õΩÎÅ`À): J<ÕHõ <≥ÅÅ∞ <å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J`«ºkèHõ áêÅ∞ DÜ«∞# ã¨=∞Hõ∆OÖ’ QÆ_çáê#∞. WO`«\ ˜ Q˘Ñ¨Ê=ºH˜Îx WO`«‰õΩ =Ú#∞Ѩ٠Z#fl_»∂ <Õ#∞ K«∂_»ÖË^Œ∞. DÜ«∞# ÉèÏ=ã≤÷`«∞Å∞ ™ê=∂#º"≥∞ÿ#q HÍ=Ù.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (=∞¿ÇÏO„^Œ`À): J"ÕO =∂@Å∞? <Õ#∞ Ç‘Ï<åuÇ‘Ï#∞_»#∞, n<åun#∞_»#∞.

PÜ«∞#‰õΩ <Õ#∞ ^•™ê#∞^•ã¨∞_»#∞. Q˘Ñ¨Ê"å_»∞ Hõ$+¨µ‚_Õ. ''Z=Ô~·`Õ JYO_» ã¨zÛ^•#O^Œ∞_À PÜ«∞<Õ Hõ$+¨µ‚_»∞. ^Œ∂~°O #∞O_ç K«∂ã≤#ѨC_»∞ ã¨=Ú„^ŒO hÅ=~°‚OÖ’ QÀK«iã¨∞ÎOk, ã¨g∞ѨOQÍ "≥o`Õ U ~°OQÆ∂ LO_»^Œ∞. PÜ«∞<Õ ã¨QÆ∞}∞_»∞. x~°∞æ}∞_»∞ ‰õÄ_® PÜ«∞<Õ. x`«ºO, bÅÅ∞ Ô~O_»∂ XˆH Jã≤Î`åfixH˜ K≥Ok#q. ''NHõ$+¨µ‚_»∞ =¸_»∞KÀ@¡ =OHõ~°∞¡ uiy „uÉèíOyQÍ ZO^Œ∞‰õΩ L<åfl_À `≥Å∞™ê? ~å^è•^Õq Ѩ@¡ „¿Ñ=∞ HÍ~°}OQÍ<Õ J`«_»∞ JÖÏ =Oy L<åfl_»∞. ''U^≥·`Õ „|Ǩχ"≥∂ J^Õ HÍm ‰õÄ_®, JO>Ë ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∂Å#∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ P^•ºâ◊H˜Î.

Z=Ô~·`Õ Hõ$+¨µ‚_À, HÍm ‰õÄ_® PÜ«∞<Õ. =¸ÅO XHõ¯>Ë – D „H©_», bÅ JO`å PÜ«∞#^Õ. (ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈<åxH˜ =∂~°æO) ''ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ K«∂_»=K«∞Û. â◊√^Œú=∞#ã¨∞û, â◊√^Œú|∞kúH˜ PÜ«∞# QÀK«~° =∞=Ù`å_»∞.

HÍq∞hHÍOK«<åÅѨ@¡ Pã¨H˜Î Hõey LO>Ë =∞#ã¨∞û =∞e#"≥∞ÿ áÈ`«∞Ok. ''ã¨~°fi=¸ =∞#¿ãû. =∞#ã¨û<Õk K«Å∞=KÕã≤# =GO ÖÏO\˜k. ^•xfl #∞=Ùfi U ~°OQÆ∞Ö’ JkÌ`Õ P ~°OQÆ∞#∞ ã¨O`«iOK«∞‰õΩO@∞Ok. *Ï˝#=¸ =∞#ã¨∞ûÖ’^Õ, J*Ï˝#O ‰õÄ_® =∞#ã¨∞ûÖ’^Õ. Ѷ¨ÖÏ<å=ºH˜Î hK«∞_»∞ J<åfl=O>Ë – J`«_ç =∞#ã¨∞û‰õΩ hK«=∞<Õ ~°OQÆ∞ "ÕÜ«∞|_çO^Œx J~°÷O.—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ѨÙ=ÙfiÅ=∂Å "Õ^•Ì=∞<Õ L^ÕÌâ◊O`À ã¨∞ˆ~O„^Œ PÜ«∞#∞fl ã¨g∞Ñ≤OKå_»∞.

HÍx PÜ«∞#, =∂Å#∞ KÕuÖ’H˜ fã¨∞H˘x „ѨHõ¯‰õΩ qã≤i "Õâß~°∞. ^•x`À ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_ç Jaè=∂#O

652

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

^≥|ƒuOk. Hõà◊§hà◊¡Ñ¨~°ºO`«"≥∞ÿ „ѨHõ¯ #∞#fl =™ê~åÖ’H˜ "≥o§ ~å"£∞, =∞<À"≥∂ǨÏ<£ `«k`«~°∞Å`À áê@∞ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. ^Œ∞óYO`À ѨÓ_»∞‰õΩáÈ~Ú# ã¨fi~°OÖ’ WÖÏ J<åfl_»∞: ''x[OQÍ<Õ <å‰õΩ HÀѨO =zÛOk. ¿Ñ^Œ „ÉÏǨχ}∞_çH˜ g\˜ qÅ∞= UO `≥Å∞ã¨∞ÎOk? <Õ#∞ ZO`À _»|∞ƒ áÈã≤ D =∂Å#∞ `≥Ñ≤ÊOKå#∞. HÍx WѨC_»∞ PÜ«∞# ^•xfl ÔQ·HÀÖË^Œ∞. <Õ#∞ <å HÀáêxfl J^Œ∞ѨÙÖ’ LOK«∞HÀÖËHõáÈÜ«∂#∞. '`«H˜¯# =∂ÅÅ#∞ Éèí‰õΩÎʼnõΩ WzÛ"≥Ü«∞ºO_ç— J<åfl#∞. ''HÍx <å JѨ~å^èŒ"Õ∞q∞\’ <å H˜Ñ¨C_»∞ `≥eã≤Ok. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ _»|∞ƒ`À H˘#ÖË=Ú, JǨÏOHÍiH˜ PÜ«∞# ã¨∞^Œ∂~°O. <Õ#∞ JǨÏOHÍix, <å ѨÓ[#∞ PÜ«∞# ZO^Œ∞‰õΩ JOwHõiOKåe?

WHõ <å‰õΩ rqOKåÅ#fl HÀiHõ ZO`«=∂„`«O ÖË^Œ∞.—— J`«_»∞ WÖÏ =∂\Ï¡_»∞`«∞O>Ë, Hõhfl~°∞ K≥H˜¯à◊§ g∞^Œ∞QÍ „Ѩ=Ç≤ÏOz J`«_ç Kèåfx ѨÓiÎQÍ `«_çÑ≤"Õã≤Ok. D֒Ѩ٠QÆkÖ’ ¢`Ö·≥ ’‰õΩº_»∞ áê_»_O» "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_∞» . P#O^ŒO`À L#‡`«∞ÖÎ ·ˇ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ <å@ºO K≥Ü«∞º™êQÍ~°∞. `å=Ú qã≤iH˘\˜ì# =∂Å#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ `å"Õ∞ "≥∞_»Ö’ "Õã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. XHõ KÕ`ÀÎ =∂Å#∞ Ѩ@∞ìH˘x, =∞~À KÕux J@∂ W@∂ TѨÙ`«∂ PÜ«∞# #$`«ºO KÕã¨∞Î<åfl~°∞, áê_»∞`«∞<åfl~°∞. Wk K«∂ã≤# ã¨∞~ˆ O„^Œ∞_ç P#O^•xH˜ J=^è∞Œ Å∞ ÖË=Ù – J`«_ç =∂Å#∞ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ JOwHõiOKå~°∞. J`«_»∞ `«#Ö’ WÖÏ `«ÅáÈâß_»∞: 'ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ JǨÏOHÍ~åxfl K«∂~°‚O KÕ™êÎ_»#fl=∂@ x["Õ∞. HÍx PÜ«∞# n#∞ʼnõΩ, Ç‘Ï#∞ʼnõΩ ÃÑxflkè‰õÄ_®.— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ D áê@ áê_®~°∞: J~°∞QÀ W^ŒÌ~°∞ ™È^Œ~°∞Å∞ ǨÏix ÉÏ_»∞K«∞ J„â◊√Å∞QÍ~°∞Î~°∞ P#O^Œ=Ú`À <å_»∞K«∞ [QÆ=Ú#∞ ǨÏi Éèí[#=ÚÖ’ <å_»*Ë`«∞~°∞...

PÜ«∞# D áê@ áê_»∞`«∂O>Ë Ñ¨Å∞=Ù~°∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® PÜ«∞#`À HõÅã≤ <å@ºO KÕâß~°∞.

QÍ#O =ÚyâßHõ JO^Œ~°∂ PÜ«∞# K«∞@∂ì ‰õÄ~°∞Ûx, PǨ¡^ŒOQÍ =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞. ''<å‰õΩ u#_®xH˜ Ug∞ W=fi"å?—— Jx PÜ«∞# ã¨∞ˆ~O„^Œ#∞ J_çQÍ~°∞, `«~°∞"å`« WO\’¡Ñ¨eH˜ "≥àϧ~°∞.

JHõ¯_» Éèí‰õΩÎ~åO„_»∞ PÜ«∞#‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß~°∞. Éè’[<å#O`«~°O PÜ«∞# ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞.

K«`«∞~°÷ ѨiKÕÛù^ŒO =∞<À"≥∂ǨÏ<£ WO\’¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ â◊x"å~°O, _çÃãO|~ü 3, 1881

=∞^蕺ǨÏfl ã¨=∞Ü«∞O. HõÅHõ`åÎ ã≤=∂¡gkäÖ’x =∞<À"≥∂ǨÏ<£ WO\˜H˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ qKÕÛâß~°∞. J^˘Hõ z#fl Ô~O_»O`«ã¨∞ÎÅ WÅ∞¡. WO\˜ =ÚO^Œ∞ z#fl „áêOQÆ}O LOk. „H˜Ok JO`«ã¨∞ÎÖ’x Ju^äŒ∞Å QÆkÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. Éèí"åhѨÓ~ü‰õΩ K≥Ok# Dâß<£ =ÚYs˚ PÜ«∞#∞fl WÖÏ J_çQÍ_»∞: ''JÜ«∂º, g∞~°∞ QÆ$Ǩϙê÷„â◊=∂xfl ZO^Œ∞‰õΩ `«ºlOKå~°∞?

QÆ$Ǩϙê÷„â◊=∞O „âı+¨ª"≥∞ÿ#^Œx âߢ™êÎÅ∞ ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú Hõ^•!—— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞Oz U^À K≥_»∞ U^À <å‰õΩ JO`«QÍ `≥eÜ«∞^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ <å`À Uk KÕ~Ú¿ãÎ Jk KÕ™êÎ#∞, Uk ѨeH˜¿ãÎ Jk ѨÅ∞‰õΩ`å#∞.

j

^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ ˆHâ◊=¿ã<£`À

j

653

Dâß<£: JO^Œ~∂° ã¨O™ê~åxfl `«ºlOz#@¡~Ú`Õ, "å~°∞ ÉèQí =Æ O`«∞_ç ã¨OHõÖÏÊxH˜ q~°∞^ŒOú QÍ „Ѩ=iÎOz# "å~°=Ù`å~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: JO^Œ~°∂ ZO^Œ∞‰õΩ `«ºl™êÎ~°∞? ÃÑ·QÍ, JO^Œ~°∂ ‰õΩHõ¯Å, #Hõ¯Å ÖÏQÍ HÍq∞h HÍOK«<åÅÖ’ =Úxy LO_®Å#flk PÜ«∞# ã¨OHõÅÊ=∂ Uq∞\˜? PÜ«∞#‰õΩ "Õˆ~ ã¨OHõÅÊO JO@∂ Ug∞ ÖË^•? PÜ«∞# ã¨OHõÅÊO Uq∞\˜, Uk HÍ^Œ∞ Jx h‰õΩ JO`å `≥eã≤áÈ~ÚO^•? ''=∞#=∞O^Œ~°O QÆ$ǨÏã¨÷ rq`«O QÆ_»áêÅ#flk PÜ«∞# ã¨OHõÅÊ=∞x #∞=Ùfi JO@∞<åfl=Ù.

HÍx h ÉèÏ~åºa_»¤Å∞ =∞~°}˜Oz#ѨC_»∞ Jk PÜ«∞# ã¨OHõÅÊOQÍ ÉèÏqOK«=Ù ZO^Œ∞Hõx? ¿Ñ^ŒiHõOÖ’ „=∞QÆ∞æ`«∞#flѨC_»∞, Ñ≤_çÔH_»∞ "≥∞`«∞‰õΩʼnõį_® QÆuÖË#ѨC_»∞ ^•xfl PÜ«∞# ã¨OHõÅÊOQÍ `«ÅOK«"≥O^Œ∞‰õx? ''ÉèíQÆ=`ü ã¨OHõÅÊO Uq∞\’ =∂Ü«∞ =∞#efl `≥Å∞ã¨∞HÀx=fi^Œ∞. PÜ«∞# =∂Ü«∞ HÍ~°}OQÍ Jx`«ºO x`«ºOQÍ#∂, x`«ºO Jx`«ºOQÍ#∂ `Àã¨∞ÎOk. ã¨O™ê~°=∞<Õk Jx`«ºO. D Hõ∆}O LOk, =∞~°∞Hõ∆}O ÖË^Œ∞. HÍx PÜ«∞# =∂Ü«∞ HÍ~°}OQÍ Wk "åã¨Î="≥∞ÿ#kQÍ `Àã¨∞ÎOk. PÜ«∞# =∂Ü«∞ HÍ~°}OQÍ<Õ '<Õ#∞ Hõ~°Î#∞— J#fl Z~°∞Hõ LO@∞Ok† ÉèÏ~åºa_»¤Å∞, ™È^Œs ™È^Œ~°∞Å∞, `«e¡ `«O„_»∞Å∞, Wà◊√¡"åH˜à◊√§ – W=hfl <å‰õΩ K≥Ok#"Õ J#fl É’^èŒ LO@∞Ok. ''=∂Ü«∞Ö’ q^Œº, Jq^Œº Jx Ô~O_»∂ L<åfl~Ú. Jq^•º=∂Ü«∞ =∞x+≤x ã¨O™ê~°OÖ’ =∞~°Ñ≤OѨ KÕã¨∞ÎOk. q^•º=∂Ü«∞ JO>Ë *Ï˝#O, ÉèíH˜Î, ™ê^èŒ∞™êOQÆ`«ºO – Wk =∞x+≤x ÉèíQÆ=O`«∞x "≥·Ñ¨ÙQÍ fã¨∞‰õΩ"≥à◊√`«∞Ok. ''ÉèíQÆ=^Œ#∞„QÆǨÏO`À =∂Ü«∞‰õΩ Jf`«"≥∞ÿ# =ºH˜ÎH˜ JO`å ã¨=∂#"Õ∞† q^Œº Jq^ŒºÅ∞ Jhfl 㨠= ∂#"Õ ∞ . QÆ $ Ǩ Ï ™ê÷ „ â◊ = ∞=∞<Õ k Éè ’ QÍ„â◊ = ∞O. J~Ú<å, HÍq∞h HÍOK« < åÅÖ’ J#∞ÉèíqOK«_®xHõO@∂ U=ÚOk? q∞~îå~Ú Q˘O`«∞Ö’ #∞O_ç „H˜O^Œ‰õΩ kyáÈQÍ<Õ Jk uÜ«∞ºQÍ LO^• ÖËHõ ѨÙÅ¡QÍ LO^• Jx‰õÄ_® QÆ∞~°∞Î LO_»^Œ∞. ''HÍx JO^Œ~∂° ZO^Œ∞‰õΩ `«ºl™êÎ~∞° ? ã¨=∞Ü«∞O ~å‰õΩO_®<Õ Ñ¨i`«ºlOK«_O» ™ê^躌 =∞=Ù`«∞O^• Uq∞\˜? Éè’QÍÅ∞ J#∞ÉèíqOK«_»O ѨÓ~°Î~Ú#ѨC_»∞, `«ºlOK«_®xH˜ ã¨=∞Ü«∞O Pã¨#fl=∞=Ù`«∞Ok. |Å=O`«OQÍ Z=Ô~·<å `åºQÆO K≥Ü«∞ºQÆÅ~å Uq∞\˜? '=∞~°¯@ "≥·~åQƺO— Jx XHõ\ ˜ LOk. JÅÊ|∞^Œ∞Öú Ë JÖÏO\˜ "≥~· åQͺxfl Hõey LO\Ï~°∞. `«O„_ç QÆuOz# XHõ ‰õΩ„~å_ç ã¨OQÆu fã¨∞HÀO_ç. c^Œ~åÖˇ·# J`«_ç `«e¡ #∂Å∞ =_»‰õΩ`«∂, JuHõ+¨ìO g∞^Œ WÅ∞¡ QÆ_»∞ѨÙ`«∂ LO@∞Ok. P ‰õΩ„~°"å_»∞ U^À =∂=¸Å∞ Ѩx KÕã¨∞ÎO\Ï_»∞, J~Ú`Õ P Ѩx‰õÄ_® áÈ~ÚOk. ^•x`À =∞# "å_çH˜ "≥·~åQƺO [xOzOk. HÍëêÜ«∞O ^èŒiOz HÍjH˜ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. H˘xfl~ÀAÅ `«~°∞"å`«, 'WHõ¯_» <å‰õΩ Ѩx ^˘iH˜Ok. <≥ʼnõΩ Ѩk ~°∂áêÜ«∞Å r`«O— JO@∂ WO\˜H˜ L`«Î~°O „"åâß_»∞. P Ѩk~°∂áêÜ«∞Å r`«OÖ’<Õ |OQÍ~°∞ LOQÆ~°O, Ys^≥·# =¢™êÎÅ∞ H˘#_®xH˜ „Ѩܫ∞ufl™êÎ_»∞. Éè’QÍÅ#∞ J#∞ÉèíqOKåÅx J`«_çH˜ L#fl HÀÔ~¯ ZHõ¯_»‰õΩ áÈ`«∞O^Õq∞\˜?

654

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ѨOK«=∞ ѨiKÕÛù^ŒO ˆHâ◊"£ `«k`«~° „|Ǩχã¨=∂[ã¨∞÷Å`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ H˘O`«=∞Ok „|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎÅ`À =zÛ ˆHâ◊"£ ã¨ÉèíH˜ÎHõOQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ PÜ«∞#‰õΩ Z_»=∞ „ѨHõ¯QÍ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞, ‰õΩ_ç„ѨHõ¯# ~å"£∞ L<åfl_»∞. HÍ¿ãѨ٠ÉèÏQÆ=`« Ѩ~î°#O [iyOk. PÜ«∞# K«∞@∂ì QÆ$ǨÏã¨÷ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (Éèí‰õΩÎÅ`À): ã¨O™ê~° Hõ~°‡Å∞ KÕÜ«∞_»O Ju Hõ+¨ìO. y~°y~å "ÕQÆOQÍ uiy`Õ Hõà◊√§ uiy Ѩ_çáÈ`å=Ù. HÍx ã¨ÎOÉèÏxfl Ѩ@∞ìH˘x uiy`Õ JÖÏO\˜ ÉèíÜ«∞"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞. g∞~°∞ g∞ Hõ~°Î"åºÅ∞ x~°fiiÎOK«O_ç HÍx ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ =∞~°∞==^Œ∞Ì. '' 'ã¨O™ê~° rq`«=∞#flk JO`« Hõ+¨ì"≥∞ÿ#ѨC_»∞ =∞i =∂~°æO Uq∞\˜— Jx g∞~°∞ J_»QÆ=K«∞Û.

JÉèϺã¨Ü≥∂QÆ"Õ∞ JO^Œ∞‰õΩ =∂~°æO. HÍ=∂~°∞ʉõÄ~üÖ’ =„_»OQÆ ‰õΩ@∞OÉÏÅ ¢ã‘ÎÅ#∞ <Õ#∞ K«∂ã≤ L<åfl#∞. "å~°∞ XHõ "≥·Ñ¨Ù J@∞‰õΩÅ∞ ^ŒOK«∞`«∞O\Ï~°∞. KÕu g∞^Œ ~ÀHõe áÈ@∞ Ѩ_»∞`«∞O^Õ"≥∂##fl ÉèíÜ«∞O LO_»<Õ LO@∞Ok. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "å~°∞ `«=∞ a_»¤Å‰õΩ áêÅ∞ Ѩ_»∞`«∞O\Ï~°∞. =∞~À"≥·Ñ¨Ù MÏ`å^•~°∞Å`À ‰õÄ_® =∂\Ï¡_»∞`«∂ LO\Ï~°∞. "åi`À '#∞=Ùfi K≥e¡OKåeû# ÉÏH© K≥e¡Oz =∞s "≥à◊√§— JO@∂O\Ï~°∞. ''J„Hõ=∞ ã¨O|O^èŒO <≥~°Ñ¨Ù`«∞#fl ¢ã‘Î, WO\˜ Ѩ#∞Åxfl\˜h KÕã¨∂Î<Õ LO@∞Ok HÍx P"≥∞ =∞#∞ã¨∞û=∂„`«O ZÅ¡"Õà◊ÖÏ `«# „Ñ≤Ü«Ú_ç g∞^Œ<Õ xez LO@∞Ok. ''HÍx WÖÏO\˜ =∞<Àã≤u÷ U~°Ê_»_®xH˜ H˘O`« ™ê^è#Œ J=ã¨~O° . =∞^躌 =∞^躌 Ö’ UHÍO`«OÖ’H˜ "≥o§ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OKåe. ÉèíH˜Î [xOKåHõ Hõ~°‡Å∞ K≥Ü«∞º=K«∞Û. Ѩ#㨠ѨO_»∞#∞ =\˜ì KÕ`«∞Å`À HÀÜ«∂Åx „Ѩܫ∞ufl¿ãÎ KÕ`«∞ʼnõΩ lQÆ∞~°∞ JO@∞‰õΩO@∞Ok. J~Ú`Õ KÕ`«∞ʼnõΩ #∂<≥ ~åK«∞H˘x HÀã≤#@¡~Ú`Õ lQÆ∞~°∞ JO@∞HÀ^Œ∞.—— „áêOQÆ}OÖ’ ã¨OH©~°Î# "≥Ú^ŒÅ~ÚOk. ¢`≥·Ö’‰õΩº_»∞ QÍ#O KÕã¨∞Î<åfl_»∞. P#O^ŒÑ¨~°=â◊√Öˇ· N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ <å@ºO KÕÜ«∞™êQÍ~°∞. ˆHâ◊"£ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® PÜ«∞#`À HõÅã≤ <å@ºO KÕâß~°∞. Jk j`«HÍÅ"≥∞ÿ#ѨÊ\˜H© PÜ«∞#‰õΩ K≥=∞@Å∞ Ѩ\Ïì~Ú. H©~°Î<å#O^ŒO ã¨=∂ѨÎ=∞Ü«∂ºHõ JO^Œ~°∂ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. U"≥∞ÿ<å u#_®xH˜ Ѩ„@=∞‡<åfl~°∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞. WO\’¡ #∞O_ç XHõ Ñ¨à‹§~°OÖ’ q∞~îå~ÚÅ∞ =KåÛ~Ú. Ñ¨à‹§~åxfl Ѩ@∞ì‰õΩx ˆHâ◊"£ PÜ«∞# =ÚO^Œ∞ q#Ü«∞OQÍ xÅ|_®¤_»∞. PÜ«∞# "å\˜x u#™êQÍ~°∞. u#_»O ѨÓ~°ÎÜ«∂ºHõ, PÜ«∞# KÕ`«∞Å g∞^Œ ˆHâ◊"£ hà◊√§ áÈâß_»∞† `«~°∞"å`« `«∞"åfiÅ∞`À PÜ«∞# KÕ`«∞Å#∞, =ÚMÏxfl `«∞_çKå_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ PÜ«∞#‰õΩ qã¨~°™êQÍ_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ (ˆHâ◊"£ `«k`«~° Éè‰í Ωõ ÅÎ `À): QÆ$ǨÏã¨∞Å÷ ∞QÍ LO@∂, ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ „áêi÷OKÕ"åà◊√§ x[OQÍ<Õ g~°É‰íè Ωõ ÅÎ ∞. <≥ugÎ ∞^Œ W~°"·≥ =∞}∞QÆ∞Å ÉèÏ~°O LO@∞Ok. J~Ú#ѨÊ\˜H© "å~°∞ ÉèQí =Æ O`«∞}˜‚ á⁄O^Œ_®xH˜ „ѨÜ∞« uflã¨∞OÎ \Ï~°∞. "åi<Õ g~°É‰íè Ωõ ÅÎ ∞ JO\Ï~°∞. Jk ZO`À Hõ+=ì¨ ∞x g∞~°∞ K≥Ñʨ =K«∞Û.

HÍx ÉèíQÆ=`«¯ $Ѩ`À ™ê^茺O HÍx Hõiî#"≥∞ÿ# Ѩx JO@∂ U^≥·<å LO^•? PÜ«∞# Hõ$Ѩ`À

j

^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ ˆHâ◊=¿ã<£`À

655

j

J™ê^茺O ‰õÄ_® ™ê^茺"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. "≥~Úº ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ pHõ\ ˜ QÆ∞Ü«∂º~°OQÍ L#fl QÆkÖ’H˜ nѨO `≥¿ãÎ, P QÆkÖ’H˜ "≥Å∞QÆ∞ H˘kÌH˘kÌQÍ =ã¨∞ÎO^• Uq∞\˜? QÆ^ŒO`å XH¯õ™êiQÍ „ѨHÍâ◊=O`«=∞=Ù`«∞Ok. D JÉèíÜ«∞ =K«<åÅ∞ qx ˆHâ◊"åk QÆ$ǨÏã¨÷ Éèí‰õΩΊǨÏ$^ŒÜ«∂Å∞ ã¨O`À+¨ Éèíi`«=∞Ü«∂º~Ú. ~å"£∞, =∞<À"≥∂ǨÏ<£Å ÉÏÉÏ~Ú J~Ú# ~å*ËO„^Œ q∞„`«`À ˆHâ◊"£ WÖÏ J<åfl_»∞: ''g∞ WO\’¡ ‰õÄ_® WÖÏ XHõ ~ÀA "Õ_»∞HõÅ∞ [iÑ≤¿ãÎ ÉÏQÆ∞O@∞Ok.—— ~å*ËO„^Œ: `«Ñ¨Ê‰õΩO_®. (~å"£∞`À) ~å"£∞, P L`«û=O x~°fiÇ≤ÏOKÕ ÉèÏ~°=∞O`å h^Õ ã¨∞=∂!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ WO\’¡Ñ¨Å‰õΩ `À_˘¯x "≥àϧ~°∞. PÜ«∞# HÀã¨O =∞<À"≥∂ǨÏ<£ `«e¡ Éè’[#O ã≤^ŒúO KÕã≤ LOk. PÜ«∞# W+¨ìѨ_Õ Ç≤Ï=∂h[ÅO (Ice water) ‰õÄ_® HõOK«O „ѨHõ¯# XHõ QÍ¡ã¨∞Ö’ ÃÑ\Ïì~∞° . ~°H~õ H° ÍÅ q∞~îå~ÚÅ∞, ~°∞zHõ~"° ∞≥ #ÿ Ѩ^•~å÷Å∞ ‰õÄ_® HõOK«O „ѨH¯õ # ÃÑ\Ïì~∞° . "å\˜#xfl\˜h K«∂ã≤ #=Ùfi`«∂ ''<å HÀã¨O W=hfl `«Ü«∂~°∞ KÕâß~å?—— J<åfl~åÜ«∞#.

Hˆ â◊"£ `«k`«~° Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ „áêOQÆ}OÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx qO^Œ∞Éè’[#O P~°yã¨∞<Î åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ =zÛ "åiH˜ =_ç¤OK«™êQÍ~°∞, P@áê@Å`À "åix JÅiOѨKÕâß~°∞. `«~°∞"å`« PÜ«∞# ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. ˆHâ◊"åk Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞# áê^Œ^èŒ∂o ã‘fiHõiOz PÜ«∞#∞fl |O_çÖ’H˜ ZH˜¯OKå~°∞.

+¨+¨ª ѨiKÕÛù^ŒO ~å*ËO„^Œ q∞„`å WO\’¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ â◊x"å~°O, _çÃãO|~ü 10, 1881

ˆHâ◊"£ JÉèíº~°÷# "Õ∞~°‰õΩ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞, Éèí‰õΩÎÅ#∞ PǨfixã¨∂Î ~å*ËO„^Œ q∞„`« HõÅHõ`åÎÖ’x `«# WO\’¡ L`«û=O [iáê_»∞. „|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎÅ#∞ ‰õÄ_® PǨfixOKå_»∞. Ô~O_»∞ ~ÀAÅ „H˜`«O, „|Ǩχã¨=∂[ „Ѩ=ÚY∞_≥·# JѶ¨∞’~°<å^ä£ ÅHÀflÖ’ ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ =∞~°}˜OKå_»∞. P HÍ~°}OQÍ ˆHâ◊"åk „|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨O`åѨO „ѨHõ\ ˜Oz L<åfl~°∞.

JO^Œ∞KÕ`« "å~°∞ L`«û"åxH˜ Ǩ[~°∞ H͈~"≥∂##fl L^ÕâÌ O◊ `À ~å*ËO„^Œ kQÆ∞Å∞ Ѩ_®¤_∞» . N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ Éèí‰õΩÎ_≥·# ~å"£∞, J`«_ç`À WÖÏ J<åfl_»∞: ''g∞Ô~O^Œ∞‰õΩ JÖÏ kQÆ∞Å∞ Ѩ_»∞`«∞<åfl~°∞? ˆHâ◊"£ÉÏ|∞ =zÛ<å 㨈~, ~å‰õΩ<åfl 㨈~ – Ѩ~°=∞ǨÏO㨠^Õ=ÙÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~°∞. |Ǩïâ◊ g∞‰õΩ `≥b^Õ"≥∂ – PÜ«∞# ã¨~fi° ^• ã¨=∂kè=∞QÆ∞flÖˇ· LO\Ï~°∞, W`«~∞° ʼnõΩ ‰õÄ_® PÜ«∞# ÉèQí =Æ `åûH∆Í`å¯~°O á⁄O^Œ KÕÜ∞« QÆÅ~°∞.

PÜ«∞# ~åHõ`À L`«û=O q[Ü«∞=O`«=∞=Ù`«∞Ok.—— ~å"£∞ `«k`«~°∞Å`À HõÅã≤ ~å*ËO„^Œ, JѶ¨∞’~°<å^ä£ =∞~°}O Ѩ@¡ ã¨O`åѨO „ѨHõ\ ˜OK«_®xH˜ ˆHâ◊"£ =^ŒÌ‰õΩ "≥àϧ_»∞. L`«û"åxH˜ ˆHâ◊"£ ~å_Õ"≥∂#x ~å*ËO„^Œ qKå~°O =ºHõÎO K≥Ü«∞ºQÍ, J`«_ç`À ˆHâ◊"£ WÖÏ J<åfl_»∞: ''ZHõ¯_çk, L`«û"åxH˜ ~å#x <Õ#∞ K≥ѨÊ_»O ÖË^Õ! N~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠^Õ=ÙÖË JHõ¯_»‰õΩ =ã¨∞Î#flѨC_»∞ <Õ#∞ ~å‰õΩO_® LO\Ï<å? "Õ∞=Ú ã¨O`åѨOÖ’ L#fl =∂@ x["Õ∞ HÍx L`«û"åxH˜ <Õ#∞ `«Ñ¨ÊHõ Ǩ[~°=Ù`å#∞.——

656

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ã¨=∂kè=∞QÆ∞flÖˇ·# N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨ@O XHõ\ ˜ ˆHâ◊"£ QÆkÖ’ QÀ_»‰õΩ „"ÕÖÏ_»QÆ@ì|_ç LOk. P Ѩ\Ïxfl K«∂ѨÙ`«∂ ~å*ËO„^Œ, ˆHâ◊"£`À ''PÜ«∞# K≥·`«#º^Õ=ÙÅ J=`å~° =∞x [#∞Å∞ K≥ѨCH˘O@∞O\Ï~°∞—— J<åfl_»∞. Ѩ@O =OHõ K«∂ã¨∂Î ˆHâ◊"£ ''W@∞=O\˜ ã¨=∂kè KåÖÏ J~°∞^≥·#k.

Uã¨∞„H©ã¨∞Î, =∞ǨÏ=∞‡^Œ∞, K≥·`«#∞ºÅ∞ =O\˜ =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙʼnõΩ =∂„`«"Õ∞ D ã≤÷u HõeyOk—— J<åfl_»∞. =∞^蕺ǨÏflO =¸_»∞ QÆO@ʼnõΩ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ =∞<À"≥∂ǨÏ<£ WO\˜H˜ =KåÛ~°∞. JHõ¯_» HÍ¿ãѨ٠q„âßOu fã¨∞H˘x, H˘kÌQÍ LáêǨ~°O ã‘fiHõiOKå~°∞. `«~°∞"å`« ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ PÜ«∞#∞fl XHõ |O_çÖ’ ɡOQÍÖò á¶È\’„QÍѶ~¨ ü ã¨∂_ì Ü ç ∂≥ ‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥àϧ_»∞. á¶È\’Å∞ ZÖÏ f™êÎ~À á¶È\’„QÍѶ~¨ ü PÜ« ∞ #‰õ Ω q=iOKå_» ∞ . ã≤ Å fi~ü <≥ · „ >Ë \ ò „^•=}O Ѩ Ó Ü« ∞ |_ç # QÍA g∞^Œ z„`« O =Ú„kOѨ|_»∞`«∞O^Œx PÜ«∞#‰õΩ K«∂Ñ≤OKå_»∞. `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å á¶È\’ fã¨∂ÎO_»QÍ PÜ«∞# ã¨=∂kè =∞QÆ∞flÖˇ·áÈÜ«∂~°∞.

HÍ¿ãѨ\ ˜ `«~°∞"å`« PÜ«∞# ~å*ËO„^Œ q∞„`« WO\˜H˜ =KåÛ~°∞. ˆHâ◊"£ WOHÍ ~åÖË^Œ∞. =∞¿ÇÏO„^Œ QÀ™êfiq∞ ÉèÏQÆ=`«O K«^Œ∞=Ù`«∞<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éèí‰õΩÎÅ`À ã¨OÉèÏ+≤OK«™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: QÆ$Ǩϙê÷„â◊=∞OÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ gÅ∞Ѩ_»^Œ∞? HÍx Jk ZO`À Hõ+¨ì=∞#fl=∂@ x["Õ∞. WHõ¯_»‰õΩ =ã¨∞Î#flѨC_»∞ <Õ#∞ ÉÏQ∑|*Ï~üÖ’x =O`≥# g∞^Œ∞QÍ =KåÛ#∞. Jk Zxfl Q˘Å∞ã¨∞Å`À Hõ@ì|_ç LO^Œx! "å\˜Ö’ U^À XHõ Q˘Å∞ã¨∞ `≥y<å =O`≥#‰õΩ HõeˆQ #+¨ì"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë ^•xfl ÖÏy, Ѩ\ ˜+¨ªOQÍ LOK«_®xH˜ WOHÍ J<ÕHõ Q˘Å∞ã¨∞Å∞ L<åfl~Ú.

J^Õq^èŒOQÍ ã¨O™ê~°∞ʼnõΩ |O^èŒ<åÅ∞ J<ÕHõO. ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^ŒÜ«∞ ÖˉõΩO_® |O^èŒ<åÅ∞ `˘ÖˆQ LáêÜ«∞O ÖË^Œ∞. ''ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O HõeQÍHõ ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ Ñ¨x ÖË^Œ∞. PÜ«∞# =∂Ü«∞Ö’ q^Œº, Jq^ŒºÅ∞ Ô~O_»∂ L<åfl~Ú. J~Ú`Õ, PÜ«∞#∞fl ^Œi≈OKåHõ "å\˜Ñ¨@¡ xi¡Ñ¨ÎOQÍ LO_»=K«∞Û. Ѩ~°=∞ǨÏO㨠ã≤÷ux á⁄O^•Hõ "å\˜x ã¨iQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. áêÅÖ’ h~°∞ LOk, h\˜x =keÃÑ\˜ì ˆH=ÅO áêÅ#∞ ã‘fiHõiOK«QÆeˆQk ǨÏO㨠=∂„`«"Õ∞. JÖÏ Ç¨ÏO㨠K≥Ü«∞ºQÆÅ^Œ∞ HÍh HÍH˜ HÍ^Œ∞.—— XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: =∞~°~Ú`Õ QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ Uq∞\˜ =∂~°æO? N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: QÆ∞~°∞"åHͺŠѨ@¡ qâßfiã¨O. PÜ«∞# "å‰õΩ¯Å#∞ J=ÅO|#O KÕã¨∞H˘x, PÜ«∞# LѨ^ÕâßÅ∞#fl ã¨ÎOÉèÏxfl Ѩ@∞ìH˘x K«∞@∞ì u~°∞QÆ∞, QÍ~°›ã¨÷º Hõ~°Î"åºÅ∞ <≥~°"Õ~°∞Û. ''QÆ∞~°∞=Ù#∞ ˆH=ÅO =∂#==∂„`«∞_»x ÉèÏqOK«~å^Œ∞. ã¨zÛ^•#O^Œ∞_Õ QÆ∞~°∞=Ù ~°∂ѨOÖ’ =™êÎ_∞» . QÆ∞~°∞Hõ$ѨKÕ W+¨^ì =Õ `« ^Œ~≈° #O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok, JѨC_»∞ QÆ∞~°∞=Ù W+¨^ì =Õ `«Ö’ b#"≥∞áÿ È`å_»∞. ''qâßfiã¨O`À ™ê^茺O HÍx^ŒO@∂ U=ÚOk? XHõ™êi XHõ QÆ∞~°∞=Ù WO\’¡ J#fl„áêâ◊# L`«û=O [~°∞QÆ∞`ÀOk. `«=∞`«=∞ ™ÈÎ=∞`«Å#∞ |\˜ì t+¨µºÅO^Œ~°∂ L`«û"åxH˜ ^èŒ# =ã¨∞Î ~°∂ѨOÖ’ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. "åiÖ’ XHõ ¿Ñ^Œ q`«O`«∞=Ù ‰õÄ_® LO_Õk. P"≥∞ =^ŒÌ XHõ P=Ù LOk. P"≥∞ XHõ K≥O|∞`À áêÅ#∞ fã¨∞‰õΩ=zÛOk. HÍx L`«û"åxH˜ J=ã¨~°=∞ÜÕ∞º áêÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞Å ÉÏ^躌 `«#O`å P"Õ∞ K«∂ã¨∞‰õΩO@∞O^Œx QÆ∞~°∞=Ù ÉèÏqOKå_»∞. P"≥∞ `≥zÛ# áêÅ K≥O|∞#∞ P„QÆÇϨ O`À

j

^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ ˆHâ◊=¿ã<£`À

j

657

qã≤iH˘\˜ì '#∞=Ùfi hà◊§Ö’ =Úxy Kå="≥O^Œ∞Hõx?— J<åfl_»∞. ^•xfl P"≥∞ QÆ∞~åfi[˝QÍ ZOz #kÖ’ =ÚxyáÈ=_®xH˜ "≥o§Ok. JѨC_»∞ <å~åÜ«∞}∞_»∞ „Ѩã¨#∞fl_≥· P"≥∞‰õΩ ^Œ~°≈#q∞zÛ, WÖÏ J<åfl_»∞: 'D áê„`«Ö’ ÃÑ~°∞QÆ∞ LOk. nx`À #∞=Ùfi ZO`« áÈ¿ãÎ JO`« ÃÑ~°∞QÆ∞ =ã¨∂Î<Õ LO@∞Ok. nx`À h QÆ∞~°∞=Ù ã¨O`«∞+¨µì_»=Ù`å_»∞.— P áê„`«#∞ QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ WKÕÛã¨iH˜ J`«_»∞ x~å…O`«áÈÜ«∂_»∞. J`«_»∞ [iy#^ŒO`å qx, #n f~°O =^ŒÌ‰õΩ =zÛ P q`«O`«∞=Ù`À WÖÏ J<åfl_»∞: '<å‰õΩ <å~åÜ«∞} ^Œ~°≈#O HõeyOK«HõáÈ`Õ <Õ#∞ WHõ¯_Õ D hà◊¡Ö’ ^Œ∂H˜ K«zÛáÈ`å#∞.— <å~åÜ«∞}∞_»∞ „Ѩ`º« Hõ=∆ ∞Ü«∂º_»∞ HÍx QÆ∞~°∞=Ù PÜ«∞#∞fl K«∂_»ÖHË áõ ÈÜ«∂_»∞. P ¢ãΑ <å~åÜ«∞}∞_ç`À '„ѨÉè’! QÆ∞~°∞^Õ=ÙʼnõΩ g∞~°∞ ^Œ~°≈#q∞=fiHõáÈ`Õ, `«`å¯~°}OQÍ PÜ«∞# „áê}`åºQÆO KÕ¿ãÎ <Õ#∞ ‰õÄ_® K«zÛáÈ`å#∞— JOk. JѨC_»∞ QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ ‰õÄ_® <å~åÜ«∞}∞_»∞ XHõ¯™êi ^Œ~°≈#q∞KåÛ_»∞. ''K«∂âß~å, QÆ∞~°∞ÉèíH˜Î LO_»_»O =Å¡ ã¨fiÜ«∞OQÍ#∂ ^Œ~°≈#O HõeyOk, QÆ∞~°∞^Õ=ÙʼnõΩ ‰õÄ_® P ^Œ~°≈#ÉèÏQƺO HõeyOk. ''JO^Œ∞ˆH '<å QÆ∞~°∞=Ù HõÅ∞¡ ^Œ∞HÍ}ÏxH˜ "≥o§<å 㨈~, PÜ«∞# x`åº#O^Œ ã¨fi~°∂ѨÙ_Õ— Jx <Õ#∞ JO\Ï#∞. ''JO^Œ~°∂ QÆ∞~°∞=ÙÖˇ· áÈ^•=∞#∞‰õΩO\Ï~°∞, HÍx t+¨µºÅ=∞=Ù^• =∞#∞H˘<Õ "å~°∞ |Ǩï J~°∞^Œ∞. Z`«∞ÎQÍ LO_Õ "≥∞@ì„Ѩ^Õâ◊OÖ’ h~°∞ xÅ∞=^Œ∞. Jk xeKÕk ѨšѨ٠„áêO`«OÖ’<Õ, „`«qfi L#fl „Ѩ^Õâ◊OÖ’<Õ. ''QÆ∞~°∞=Ù WzÛ# <å=∞O Ѩ@¡ qâßfiã¨O LOz, P <å=∞O`À ™ê^èŒ <å#∞ëêª<åÅ∞ QÍqOKåe. ™êfiu #Hõ∆„`«OÖ’ ‰õΩi¿ã =~°¬Ñ¨Ù h\˜HÀã¨O =Ú`«ºÑ¨Ù zÑ¨Ê `«Ü«∂Ô~· LO@∞O^Œx K≥|∞`«∞O\Ï~°∞.

P =~°¬Ñ¨Ù h\˜ aO^Œ∞=Ù XHõ\ ˜ JO^Œ∞Ö’ Ѩ_»QÍ<Õ Jk "≥O@<Õ JQÍ^è•ÅÖ’xH˜ "≥o§áÈ`«∞Ok, =Ú`«ºO `«Ü«∂~°ÜÕ∞ºO`« =~°‰õΩ JHõ¯_Õ LO@∞Ok.——

ã¨Ñ¨Î=∞ ѨiKÕÛù^ŒO ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° PÅÜ«∂Å∞ J<ÕHõ=∞Ok „|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎÅ∞ JHõ¯_» ã¨=∂"Õâ◊"≥∞ÿ LO_»_»O K«∂ã≤ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ WÖÏ J<åfl~°∞: ''„|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎʼnõΩ Wk ã¨ÉèÏ ÖËHõ â’ÉèÏ? „|Ǩχã¨=∂[OÖ’ „Hõ=∞O `«Ñ¨Ê‰õΩO_® Láêã¨#Å∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú, Jk =∞Oz^Õ. HÍx Ö’`«∞ÅÖ’H˜ =ÚxyáÈ"åe. ˆH=ÅO Láêã¨#Å∞, ÖˇHõÛ~°¡=Å¡ „ѨÜ≥∂[#O ÖË^Œ∞. ã¨O™ê~° Éè’QÍŠѨ@¡ Pã¨H˜Î `˘ÅyáÈ~Ú ÉèíQÆ=O`«∞_ç áê^ŒÑ¨^•‡Å Ѩ@¡ â◊√^ŒúÉèíH˜Î [xOKÕÖÏ PÜ«∞#∞fl „áêi÷OKåe. ''U#∞QÆ∞‰õΩ "≥Å∞Ѩe ^ŒO`åÅ`À áê@∞ ֒ѨŠ‰õÄ_® ^ŒO`åÅ∞ LO\Ï~Ú. "≥Å∞ѨŠL#fl ^ŒO`åÅ∞ Hˆ =ÅO JÅOHÍ~°„áêÜ«∞"Õ∞. J~Ú`Õ Ö’Ñ¨Å L#fl ^ŒO`åÅ`À Jk PǨ~°O #=ÚÅ∞`«∞Ok. J^Õq^èŒOQÍ, JO`«~°OQÍ# HÍq∞hHÍOK«<åÅ∞ J#∞ÉèíqOK«_»O =Å¡ ÉèíH˜ÎH˜ Ǩx "å\˜Å∞¡`«∞Ok. ''T~°ˆH |Ü«∞@‰õΩ ÖˇHõÛ~°∞¡ W=fi_»O=Å¡ Uq∞\˜ „ѨÜ≥∂[#O? ~å|O^Œ∞ ZO`À Z`«∞ÎÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∞O@∞Ok HÍx ^•x ^Œ$+≤ì =∂„`«O <ÕÅ g∞^Œ L#fl Ñ‘#∞QÆ∞Å QÀuÃÑ·<Õ. `å~åA=fi 'ѨÙãπ— =∞O@∂ PHÍâ◊OÖ’H˜ ZQÆ∞~°∞`«∞Ok HÍx, =∞~°∞Hõ∆}"Õ∞ Jk <ÕÅ~åeáÈ`«∞Ok.

658

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''Éè’QÍã¨H˜Îx `åºQÆO KÕã≤#ѨC_»∞ =∞~°} ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ã¨‡~°}‰õΩ =™êÎ_»∞.ÖˉõΩO>Ë ÉèÏ~åºa_»¤Å∞, WÅ∞¡, ã¨OѨ^Œ, ¿Ñ~°∞ „Ѩu+¨ªÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# ã¨O™ê~° q+¨Ü«∂ÖË [˝Ñ≤ÎH˘™êÎ~Ú. JÉèϺã¨O ^•fi~å zÅ∞Hõ '~å^è•Hõ$+¨‚— JO@∂ LO@∞Ok HÍx Ñ≤e¡ Ѩ@∞ì‰õΩ#flѨC_»∞ =∂„`«O Jk ÉèíÜ«∞O`À Hõ~îÀ~°OQÍ J~°∞ã¨∞ÎOk. ''JO^Œ∞ˆH ã¨~°fi^• JÉèϺã¨O KÕÜ«∞_»O P=â◊ºHõO. ÉèíQÆ=<åfl=∞ QÆ∞}H©~°Î#Å∞, ^蕺#O, zO`«#Å∞ JÉèíºã≤ã¨∂Î LO_®e. WOHÍ, Éè’QÍã¨H˜Î =^ŒeáÈÜÕ∞ÖÏ, PÜ«∞# áê^ŒÑ¨^•‡Å Ѩ@¡ =∞#ã¨∞û xÅKÕÖÏ PÜ«∞#∞fl „áêi÷OKåe. ''QÆ$ǨÏã¨∞÷Öˇ·#@∞=O\˜ Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨O™ê~°OÖ’ D q^èŒOQÍ Ñ¨x=∞x+≤ÖÏ "≥∞ÅQÆ∞`«∂ LO\Ï~°∞ – WO\˜ Ѩx=∞x+≤ Ѩ#∞Åxfl\˜h KÕã¨∂Î<Õ LO@∞Ok HÍx P"≥∞ =∞#ã¨∞û =∂„`«O `«# ã¨fi„QÍ=∞O ÃÑ·<Õ LO@∞Ok. JO>Ë, Éèí‰õΩÎÅ∞ ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· =∞#ã¨∞û xeÑ≤ `«=∞ Hõ~°Î"åºÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞. QÍ~°›ãº÷¨ OÖ’ LO>Ë ^ÕÇ¨ xH˜ |∞~°^Œ JO@∞‰õΩ<Õ f~°∞`«∞Ok. HÍx, Ü«∞^ä•~°÷ Éè‰í Ωõ _Î #·≥ @∞=O\˜ QÆ$ǨÏã¨∞÷_»∞ ã¨O™ê~°OÖ’ |∞~°^ŒKÕѨÖÏQÍ rq™êÎ_»∞.P KÕѨ |∞~°^ŒÖ’ LO@∞Ok HÍx |∞~°^Œ =∂„`«O ^•xH˜ JO@∞HÀ^Œ∞. ''„|ǨχO, â◊H˜ÎÅ =∞^茺 ÉèË^ŒO ÖË^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ 'J=∂‡— JO@∂ Ñ≤Å=_»O ^•fi~å ÉèíH˜Î, „¿Ñ=∞Å∞ ã¨`«fi~°O [x™êÎ~Ú.—— WÖÏ Jx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ D áê@Å∞ áê_®~°∞: =∂Ü«∞=∞‡ Ѩ^Œã¨fi~°æ =∞O ^Œ∞#fl`«O|∞QÍ Ñ¨Ü«∞xOK≥ <˘Hõ QÍeѨ_»QÆÖÏ <å =∞k áêѨOѨ٠ã¨∞_çQÍe |Å=ÚQÍ gK«∞K«∞ =_ç=_çQÆ Éèí∞q "≥·Ñ¨Ù Ѩ_»„^ÀÃã ^•xx II=∂II XHõ "≥·Ñ¨Ù „H˜OkH˜ =OK«∞K«∞ =∂Ü«∞Ü≥∞ HõÖK≥ Ü«∂ xâ◊ÛÅ QÆ=∞#O|∞ xOK«∞Hõ <Õ<≥O`« „â◊=∞Ѩ_ç ZQÆ∞iOѨEz# =∞i ^•x xOyH˜ =∞~°eOѨÖË<≥·u II=∂II ^•~åã¨∞`å^Œ∞ ÅO^Œe „¿Ñ=∞^•~°=Ú ÃÑ#"Õã≤ q_»~åx Ñ‘@=Ú_ç Ѩ_çáÈ= <å QÍeѨ_»QÆÖÏ #_ç=∞H˜ Ô~O_»∞QÍ z‰õΩ¯|_ç ^•xÖ’ zxyáÈ~Ú#^ŒÜ≥∂º II=∂II q*Ï˝# =∞#∞ áêQÆ g_ç Ѩ_çáÈÜ≥∞#∞ <Õ ^•x q_»∞=QÍ <ÕÅ g∞kH˜ ^Œ∂ÔH U su =∞i Wk ZQÆ∞~°∞#∞ xOyH˜ `«∞#HõÖˇ· ^•x `«Å `«∞xyáÈ~Ú# Ñ≤^ŒÑ¨ II=∂II

j

^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ ˆHâ◊=¿ã<£`À

j

659

ÉèíH˜Î ã¨∂„`«=ÚKÕ`« |OkèOѨ|_ç ‰õÄ_» W@∞ P_ç#O^Œ∞# q∞yÖË ^Œ∞óY"≥∞ `«#‰õΩ JuhK« ã≤÷uÖ’H˜ P~°∞fi~°∞ ã¨=∞‰õÄ_ç Ѩ_»„`Àã≤ "≥·zi |Å"≥∞ÿ# â◊„`«∞Å∞ II=∂II J@∞ #=Ùfi W@∞ ÜÕ∞_»∞Ê ÅOkOK«∞ P@#∞ P_ç#O^Œ∞‰õΩ kQÆ∞Å∞#Ok #ˆ~â◊ÛO„^Œ D P@ `å #ã¨Å∞ P_»‰õΩO_ç# <≥O`« ÉÏQÆ∞O_»∞<À Ü«∞x ÉèÏqOѨ ™êÔQ II=∂II * * * ##∞fl Hõ#fl`«O„_ç #Å¡#Ü«∞º ~å~°I J#∞K«∞ =∂`« N Ü«∞â’^Œ x#∞fl Ñ≤Å∞=II P"≥∞ K≥O`«KÕi P@ÖÏ_»∞ =Ú^Œ∞Ì "≥∂=Ú <≥O^Œ∞ ^•z<å=Ù Éèí„^ŒHÍoI HõuÎ „ѨHõ¯Éˇ\ ˜ì Hõ~°=Ú =Ú~°o Ѩ>ˇì ѨلÔ~=∂Å nã≤ ѨÓÅ=∂Å ^•eÛ XHõ¯™êi h=Ù Hõ$+¨µ‚_®_ç#@∞¡ <å@º=∂_»∞ âߺ=∞ <å^Œ∞ „Ñ‘u H˘~°‰õΩII áê_»∞`«∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÖËz #$`«ºO KÕÜ«∞™êQÍ~°∞, Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® ÖËz xÅ|_®¤~°∞. =∞^茺=∞^茺֒ PÜ«∞# ã¨=∂kè =∞QÆ∞flÅ=Ù`«∞<åfl~°∞, Éèí‰õΩÎÅ∞ PÜ«∞#∞fl `«^ÕHõOQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.

PÜ«∞# ã¨=∂kèã≤÷u Ü«∞^ä•~°÷"≥∞ÿ#^Õ<å Jx ѨsH˜∆OK« _®xH˜QÍ#∂ _®. ^Œ∞Hõi PÜ«∞# Hõ#∞QÆ∞_»¡#∞ ã¨Ê $tOKå_»∞. Jk Éèí‰õΩÎʼnõΩ z~å‰õΩ HõeyOzOk. #$`«ºQÍ<åÅ∞ =ÚyâßHõ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ H˘O`«=∞Ok „|ǨχÉèí‰õΩÎÅ#∞ "≥O@ɡ@∞ìH˘x ˆHâ◊"£K«O„^Œ ¿ã<£ JHõ¯_»‰õΩ =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ „Ѩ}q∞e¡ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. WO^•Hõ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ã¨OH©~°Î#`À `å=∞O^Œ~°O =∞ǨÏ^•#O^ŒO á⁄Ok# "≥·#O ~å*ËO„^Œ, ˆHâ◊"£‰õΩ K≥Ñ≤Ê ¢`≥·Ö’‰õΩºx áê_»=∞x JÉèíºi÷OKå_»∞. ''N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ áêÅ∞ѨOK«∞HÀ~°∞ HÍ|\˜ì H©~°Î# K«Ñ¨ÊQÍ LO@∞Ok—— J<åfl_»∞ ˆHâ◊"£. „|ǨχÉèí‰õΩÎÅ`À HõÅã≤ ¢`≥·Ö’‰õΩº_»∞ áê_»™êQÍ_»∞: ǨÏiǨÏiǨÏi Ü«∞x ǨÏix Éèíl~ÚOK«∞=Ú Ç¨ÏiǨÏiǨÏi Ü«∞x ǨÏix á⁄QÆ_»∞=Ú Ç¨Ïi Ü«∞x áê_»∞K«∞ =ÚHõÎHõO~î°=Ú# `«i~ÚOK«∞=Ú ã¨O™ê~° ™êQÆ~°=Ú IIǨÏII ǨÏi =ã≤~ÚOK«∞#∞ Éèí∂[Å=ÚÅÖ’ ǨÏi =ã≤~ÚOK«∞#∞ JxÖÏ#Å=ÚÅ

660

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

NǨÏi xÅÜ«∞=Ú ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ ǨÏiǨÏiǨÏi Ü«∞x ǨÏix ÉèílOK«∞=Ú IIǨÏII J#O`« qâ◊fi=Ú QÍ#∞Ñ≤OK«∞#∞ xO_ç# NǨÏi x[~°∂Ѩ=ÚQÍ Ç¨ÏiǨÏiǨÏi Ü«∞x ǨÏix ÉèílOѨÙ=Ú Ç¨Ïi ǨÏi ǨÏi Ü«∞x ǨÏix áê_»∞=Ú IIǨÏIII Éèí‰õΩÎʼnõΩ LáêǨ~°O ã¨=∞iÊOK«_®xH˜ U~åÊ@∞¡ [~°∞QÆ∞`«∂O_»QÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ˆHâ◊"£`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (#=Ùfi`«∂): W"åà◊, Ü«∞O„`«O ^•fi~å KèåÜ«∂z„`«O ZÖÏ f™êÎ~À K«∂ã≤ =KåÛ#∞. ˆH=ÅO QÍA g∞^Œ z„`«O =Ú„^Œ Ѩ_»^Œ#fl ã¨OQÆu QÆ=∞xOKå#∞. QÍA "≥#HÍÅ #Å¡x „^•=}O ѨәêÎ~°∞, JѨC_Õ z„`«O xÅ∞ã¨∞ÎOk. J^Õ q^èŒOQÍ, P^蕺u‡Hõ „Ѩã¨OQÍÅ#∞ T~°ˆH qO@∂ LO_»_»O =Å¡ XiˆQk Ug∞ LO_»^Œ∞† [#∞Å∞ "≥O@<Õ "å\˜x =∞~°záÈ`å~°∞. HÍx JO`«~°OQÍ# z`«Îâ◊√kú, ÉèíH˜Î J<Õ „^•=}O ѨÓã≤ L#fl@¡~Ú`Õ "å~°∞ P q+¨Ü«∂Å#∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ ѨkÅѨ~°K«∞HÀQÆÅ~°∞. ÖˉõΩO>Ë q#fl "≥O@<Õ "å\˜x =∞~°záÈ`å~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ Ô~O_»= JO`«ã¨∞ÎÖ’H˜ `À_˘¯x "≥o§ JHõ¯_» XHõ K«Hõ¯\˜ u"åp g∞^Œ PÜ«∞#∞fl Pã‘#∞Å#∞ KÕâß~°∞. =∞<À"≥∂ǨÏ<£ `«e¡ PÜ«∞#‰õΩ Éè’[#O =_ç¤OK«™êyOk. ~å"£∞ `«k`«~°∞Å∞ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHõ¯_Õ L<åfl~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Éè’[#O KÕã¨∞Î#fl QÆkH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ L#fl =™ê~åÖ’ ˆHâ◊"åk Éèí‰õΩÎʼnõΩ Éè’[#O =_ç¤OKå~°∞.

J+¨ì=∞ ѨiKÕÛù^ŒO „|Ǩχã¨=∂[ "åi¬HÀ`«û=OÖ’ Éèí‰õΩÎÅ`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ Pk"å~°O, [#=i 1, 1882

HõÅHõ`åÎÖ’x ã≤=∂¡ „|Ǩχã¨=∂[ "åi¬HÀ`«û=OÖ’ áêÅ∞ѨOK«∞HÀ_®xH˜ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ *Ï˝<£ KÒ^èŒ∞i WO\˜H˜ qKÕÛâß~°∞. ˆHâ◊"£, ~å"£∞, =∞<À"≥∂ǨÏ<£, |Å~å"£∞, ˆH^•~ü, #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞. H˘xfl ~ÀAÅ „H˜`«"Õ∞ #ˆ~O„^Œ∞_»∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍo PÅÜ«∞OÖ’ HõÅ∞ã¨∞H˘x L<åfl_»∞. J`«_»∞ JѨC_»Ñ¨C_»∞ ã≤=∂¡ „|Ǩχ ã¨=∂*ÏxH˜ =zÛ JHõ¯_ç Láêã¨#Ö’ áêÖÁæx QÍ#O KÕ¿ã"å_»∞. „|Ǩχã¨=∂[Ѩ٠Ѩ^Œú`«∞Å#∞ J#∞ã¨iOKÕ Láêã¨# x~°fiÇ≤ÏOѨ|_çOk. `˘Å∞`« âßG Ѩ~î°#O KÕâß~°∞. `«~°∞"å`« #ˆ~O„^Œ∞_»∞ QÍ#O KÕâß_»∞. ã¨O^蕺HÍÅO. Éèí‰õΩΊǨÏ$^ŒÜ«∂Å∞ P#O^ŒO`À Lá⁄ÊOyáÈ`«∞<åfl~Ú. K«∞@∂ì ‰õÄ~°∞Ûx L#fl QÆ$ǨÏã¨÷ Éèí‰õΩÎÅ#∞ K«∂ã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ z~°∞#=Ùfi`À =∂\Ï¡_»™êQÍ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ã¨O™ê~°OÖ’ L#fl =ºH˜ÎH˜ `«# =∞#ã¨∞û#∞ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ W=fi_»O ZO^Œ∞‰õΩ ™ê^茺O HÍ^Œ∞? Jx <Õ#∞ J_»∞QÆ∞`å#∞. q+¨Ü«∞O Uq∞\’ `≥Å∞™ê? J`«_ç =∞#ã¨∞û J`«_ç =^ŒÌ

j

^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ ˆHâ◊=¿ã<£`À

j

661

ÖË^Œ∞. =∞#ã¨û<Õk J`«_ç =^ŒÌ LO_ç LO>Ë J`«_»∞ ^•xfl ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ W=fiQÆey LO_Õ"å_»∞.

HÍx =∞#ã¨∞û `åHõ@∞ì ÃÑ@ì|_çOk. HÍq∞h HÍOK«<åÅ H˘~°‰õΩ `åHõ@∞ì! JO^Œ∞ˆH ã¨~°fi^• ™ê^èŒ∞™êOQÆ`«ºOÖ’ =ã≤OK«_»O ã¨O™êiH˜ ZO`≥·<å J=ã¨~°O. =∞#ã¨∞û =∞m§ `«#‰õΩ ^ŒH˜¯#ѨC_Õ Hõ^• J`«_∞» ™ê^è#Œ Éè[í #Å∞ KÕÜ∞« _®xH˜ ^•xfl qxÜ≥∂yOK«∞HÀQÆeQˆ k. HÍx x~°O`«~O° QÆ∞~°∞=Ù`À\˜ ™êOQÆ`«ºO, QÆ∞~°∞=Ù#∞ ¿ãqOK«_»O, ™ê^èŒ∞ ™êOQÆ`«ºO J=ã¨~°O. UHÍO`«OÖ’ ~å„uO|=à◊√§ ÉèíQÆ=zÛO`«<≥·<å KÕÜ«∂e, ÖˉõΩO>Ë ™ê^èŒ∞™êOQÆ`«º"≥∞ÿ<å <≥~°áêe. =∞#ã¨∞û#∞ ^•x =∂<å# ^•xfl =^Œe"Õ¿ãÎ Jk ZO_çáÈ`«∞Ok. XHõ áê„`«Ö’ h~°∞ fã¨∞H˘x ^•xfl „ѨHõ¯# ÃÑ\Ïì=∞#∞HÀO_ç.

JO^Œ∞Ö’x h~°∞ „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ ZO_çáÈ`«∞Ok. HÍx áê„`«#∞ QÆOQÆÖ’ =ÚOzÃÑ\˜ì#@¡~Ú`Õ JÖÏ HÍ^Œ∞. ''W#∞=Ú#∞ Hõ=∞‡i H˘eq∞Ö’ ÃÑ\˜ì#ѨC_»∞ Jk KåÖÏ Z„~°QÍ `«Ü«∂~°=Ù`«∞Ok. HÍx |Ü«∞@‰õΩ fã≤#@¡~Ú`Õ, Jk =Ú#∞Ѩ\ ˜ÖÏ #Å¡QÍ J~ÚáÈ`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH, =∞^茺=∞^茺֒ W#∞=Ú#∞ H˘eq∞Ö’ HÍÖÏÛe. ''J*Ï˝#O JO>Ë Uq∞\’ `≥Å∞™ê? 'D WÅ∞¡ <åk, Wk <å ‰õΩ@∞O|O, <Õ#∞ Hõ~°Î#∞† <Õ#∞ KÕã¨∞Î<åfl#∞ HÍ|>Ëì WO\˜ =º=Ǩ~åÅhfl WÖÏ ã¨„Hõ=∞OQÍ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú— – D ÉèÏ=<Õ J*Ï˝#O. HÍx '<Õ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^•ã¨∞_»#∞, PÜ«∞# Éèí‰õΩÎ_»#∞, PÜ«∞# a_»¤#∞— J#fl ÉèÏ=# L`«Î=∞"≥∞ÿ#k. '<Õ#∞— J#flk ѨÓiÎQÍ =^Œe"≥à§ı ~°HOõ HÍ^Œ∞. qKå~°} ^•fi~å #∞=Ùfi ^•xfl H˘\˜Ñì _¨ Ü ≥ ∞« º=K«∞Û HÍx JO`«Ö’<Õ Jk h‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ ZHõ¯_ç #∞OKÀ =zÛ T_çѨ_»∞`«∞Ok. `«Å #iH˜"Õã≤# `«~°∞"å`« ‰õÄ_® '"Õ∞, "Õ∞— JO@∂ HÍà◊√§ P_çOKÕ "Õ∞HõÖÏO\˜k D '<Õ#∞—.

HÍx ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ ^Œi≈Oz# `«~°∞"å`« PÜ«∞# =∞#Ö’ U '<Õ#∞—<≥·`Õ xÅ∞ѨÙ`å_À Jk 'ѨiѨHõfi"≥∞ÿ# <Õ#∞—. Jk Ѩ~°∞â◊"Õkx ã¨Ê $tOK«_»O ^•fi~å |OQÍ~°OQÍ =∂iáÈ~Ú# Y_»æO ÖÏO\˜k. ^•x`À Z=fiih QÍÜ«∞Ѩ~°K«ÖËO. Láêã¨# ǨÅ∞Ö’ ‰õÄ~°∞Ûx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ D q^èŒOQÍ ã¨OÉèÏ+≤ã¨∞Î<åfl~°∞. ˆHâ◊"£ `«k`«~° Éèí‰õΩÎÅ∞ =∞O„`«=ÚQÆ∞úÖˇ· P J^Œ∞ƒù`« =K«<åÅ#∞ PÅH˜ã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨=∞Ü«∞O ~å„u Zxq∞k QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. Láêã¨# HÀã¨O =¸_»∞™ê~°∞¡ QÆO@ „"≥∂yOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ˆHâ◊"£ `«k`«~°∞Å`À): W^Õq∞\˜? g∞iOHÍ Láêã¨##∞ "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ@ì<Õ ÖË^Œ∞! ˆHâ◊"£: WHõ "Õˆ~ Láêã¨# J=ã¨~°O Uq∞\˜? Láêã¨# JO`å WHõ¯_Õ J=Ù`«∂O>Ë#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ÖË^ŒÜ«∂º, g∞ PKå~°O „ѨHÍ~°O Láêã¨# [~°QÍe. ˆHâ◊"£: ZO^Œ∞‰õΩ? WÖψQ ÉÏQÆ∞Ok. N~å=∞Hõ $ +¨ µ ‚ Å ∞ =∞s=∞s K≥ Ñ ¨ Ê QÍ ˆ H â◊ " £ Láê㨠# „áê~° O aè O Kå_» ∞ . Láê㨠# [~°∞QÆ∞`«∞#flѨC_»∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ ÖËz xÅ|_ç ã¨=∂kè =∞QÆ∞flÖˇ·áÈÜ«∂~°∞. „|Ǩχã¨=∂[ Éèí‰õΩÎÅ∞ D áê@ áê_»™êQÍ~°∞:

662

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

ǨÏiǨÏiǨÏi Ü«∞x ǨÏix Éèíl~ÚOK«∞=Ú Ç¨ÏiǨÏiǨÏi Ü«∞x ǨÏix á⁄QÆ_»∞=Ú....

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÉèÏ"å=ã¨÷Ö’ JÖψQ xÅ|_ç L<åfl~°∞. ZO`À *Ï„QÆ`«ÎQÍ ˆHâ◊"£ PÜ«∞#∞fl K≥~Úº ѨÙK«∞ÛH˘x ǨÅ∞Ö’ #∞O_ç =™ê~åÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞. QÍ#O H˘#™êyOk. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ „Ѩã¨∞Î`«O QÍ<åxH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ #$`«ºO KÕÜ«∞™êQÍ~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® PÜ«∞# K«∞@∂ì <å@ºO KÕÜ«∞™êQÍ~°∞.

LáêǨ~°O ¿ãqOKåHõ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ˆHâ◊"£`À =∂\Ï¡_»∞`«∂, áê_» <å~°OaèOKå~°∞. ˆHâ◊"£ ‰õÄ_® PÜ«∞#`À [`« Hõeáê_»∞. #Å¡x^Ò <å =∂#㨠=∞^èŒ∞Ѩ=Ú LÖÏ¡ã¨O|∞QÆ ÖÏy"ÕÜ«∞|_≥ `«e¡ âߺ=∞ Ѩ^Œh~å[=Ú#‰õΩ LÅ¡=Ú ~°OlÅ*ËÜ«Ú q^èŒ=Ú# hÅHõO^èŒ~°∞x ~å}˜Ü≥∞ HÍo hÅ Hõ=∞Å"≥∞ HÍo áê^Œ=Ú „QÀe# =∞^èŒ∞Hõi ~°∞zÖˉõΩO@KÕ „"åÅ^Œ∞ "åOKèåã¨∞=∞=ÚÅ g∞^Œ‰õΩ #Å¡QÆ #∞O_»∞#∞ J=∞‡ áê^Œ=ÚÅ∞ #Å¡x^Õ <å =∂#㨠=∞^èŒ∞Ѩ=Ú #Å¡x "˘Hõ>ˇÿÜ«Ú#fl =∞~°‡=Ú JÅ¡#QÆx <å Hõ#∞flÅ∞ =∞~°Öˇ#∞ JO`«=Ú#O^Œ∞ fÔ~#∞ Hõ=∞ÖÏ HÍO`«∞x Pâ◊Å∞ ã¨∞Y^Œ∞óY=ÚÅKÕ <≥O`«Ü«Ú Hõ^ŒÅHõ "ÀÅÖÏ_≥#∞ JO`«=ÚÖËx P#O^•O|∞kè. * * * =∂ Ü«∞=∞‡ Ѩ^Œã¨fi~°æ =∞O ^Œ∞#fl`«O|∞QÍ Ñ¨Ü«∞xOK≥ <˘Hõ QÍeѨ_»QÆÖÏ <å =∞k áêѨOѨ٠ã¨∞_çQÍe |Å=ÚQÍ gK«∞K«∞ =_ç=_çQÆ Éèí∞q"≥·Ñ¨Ù Ѩ_»„^ÀÃã ^•xx.....

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, ˆHâ◊"£ W^ŒÌ~°∂ ÉèÏ=áê~°=â◊ºOÖ’ L#‡`«∞ÎÖˇ· L<åfl~°∞. `«H˜¯# Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® "åi`À [`« HõeÑ≤ J~°ú~å„u =~°‰õΩ #$`«ºQÍ<åÅÖ’ QÆ_çáê~°∞.

j

^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ ˆHâ◊=¿ã<£`À

j

663

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ HÍ¿ãѨ٠q„âßOu fã¨∞H˘x ˆHâ◊"£`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''h ‰õΩ=∂~°∞_ç q"åǨÏO ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ <å ÔHO^Œ∞‰õΩ P HÍ#∞HõÅhfl ѨOÑ≤OKå=Ù? "å\˜`À <Õ<ÕO KÕã¨∞HÀ#∞?"å\˜x "≥#‰õΩ¯ fã¨∞HÀ.—— ˆHâ◊"£ =∞O^ŒÇ¨ã¨O KÕâß_»∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ H˘#™êyOKå~°∞: ''<å QÆ∞iOz #∞=Ùfi h Ѩ„uHõÖ’ „"å™êÎ"≥O^Œ∞‰õΩ? ѨÙã¨ÎHÍÅÖ’<À, Ѩ„uHõÅÖ’<À Z=i QÆ∞iOK«~Ú<å „"åã≤ "åix Q˘Ñ¨Ê"åix K≥Ü«∞ºÖË=Ù. Z=i#~Ú<å ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Q˘Ñ¨Ê "å_çx KÕ¿ãÎ P =ºH˜Î J~°}ºOÖ’ L<åfl 㨈~, J`«_ç QÆ∞iOz JO^ŒiH© `≥eÜ«∞ =ã¨∞ÎOk. J~°}º=∞^茺OÖ’ ѨÙ=ÙfiÅ∞ qHõã≤Oz#ѨC_»∞ "å\˜x `Õ<Õ\ ©QÆÅ∞ Hõ#∞Q˘O\Ï~Ú HÍx ™ê^è•~°}"≥∞ÿ# DQÆÅ∞ "å\˜x Hõ#∞HÀ¯ÖË=Ù. =∞x+≤ UO KÕÜ«∞QÆÅ_»∞? J`«_ç =OHõ K«∂_»=^Œ∞Ì. J`«_»∞ ˆH=ÅO ѨÙ~°∞QÆ∞ÖÏO\˜"å_»∞. D ~ÀA x#∞fl á⁄QÆ_ç# <åÅ∞ˆH ˆ~Ѩ٠x#∞fl `≥QÆ_»∞`«∞Ok ‰õÄ_®. ¿Ñ~°∞ „Ѩu+¨ªÅ∞ <å‰õΩ JHõ¯ˆ~¡^Œ∞† <Õ#∞ ã¨^• n#∞ÅÖ’ n#∞_»#∞, Ç‘Ï#∞ÅÖ’ Ç‘Ï#∞_»#∞QÍ LO>Ë KåÅ∞.——

j

jj

664

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

J#∞|O^èŒO – 2

XHõ ÖËY

1

„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# ™È^Œ~°∞_»∞ '=∞—‰õΩ, #∞=Ùfi ѨOÑ≤# N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`« K«`«∞~°÷ ÉèÏQÆO =¸_»∞ ~ÀAÅ „H˜`«O JO^Œ∞‰õΩ<åfl#∞. <Õ\ ˜H˜ ^•xfl K«^Œ=_»O ѨÓiÎKÕâß#∞. x[OQÍ #∞=Ùfi ^èŒ#∞º_»=Ù. ^Õâ◊O Ü«∂=`«∞Î g∞^Œ J=∞$`«O zÅHõiOKå=Ù....KåÖÏHÍÅO „H˜`«O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À <Õ#∞ [iÑ≤# ã¨OÉèÏ+¨}Å#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ QÀ~å=Ù. h HÀã¨O WѨC_»∞ P ã¨OÉèÏ+¨}Å#∞ „"åÜ«∞ „ѨÜ∞« ufl™êÎ#∞. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ #∞ ã¨O^Œi≈Oz# `åsY∞Å∞, "å~åÅ∞,ã¨=∞Ü«∞O, PÜ«∞# =ÚY`å *ÏÅ∞"åi# =K«<åÅ#∞ HõzÛ`«OQÍ „"åã≤ LOK«∞HÀ=\ÏxH˜ <Õ#∞ hÖÏ <ÀK«∞H˘x ѨÙ@ìÖË^Œ∞. D ÖËYÖ’ <å‰õΩ *Ï˝Ñ¨HõO L#flO`« =~°‰õΩ <å J#∞Éèí"åÅ#∞ *’_çã¨∞Î<åfl#∞. <Õ#∞ J<ÕHõ q+¨Ü«∂Å∞ =∞~°záÈÜ«∂#∞. Hõ#∞Hõ XHõ ~ÀA [iy# ã¨OѶ¨∞@#Å∞ =∞~À ~ÀA [iy# "å\˜`À HõÅQÍѨÙÅQÆO KÕ¿ã J=HÍâ◊O LOk. |Ǩïâß 1881 ^Œ∞~åæѨÓ[ ÃãÅ=ÙÅÖ’ <Õ#∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@™êi ^Œi≈OKå#∞. ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~åxH˜ XHõ Ѩ_»=Ö’ =KåÛ#∞† ™êfl#Ѷ¨∞@ìO "≥∞@∞¡ Z‰õΩ¯`«∂ XHõ =ºH˜Îx ''Ѩ~°=∞ǨÏOã¨QÍ~°∞ ZHõ¯_»∞<åfl~°∞?—— Jx J_çQÍ#∞. ''JHõ¯_» L<åfl~°∞—— Jx ["å|∞ =zÛOk. `À@‰õΩ Jaè=ÚYOQÍ L#fl L`«Î~°O "≥·Ñ¨Ù L#fl =™ê~åÖ’x XHõ =ºH˜Îx K«∂Ñ≤OKå_»`«_»∞. XHõ kO_»∞<å#∞H˘x PÜ«∞# ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. #Å¡OK«∞ ^èÀ=u ^èŒiOz L<åfl~°∞. kO_»∞, #Å¡OK«∞ ^èÀ=u Hõà◊§|_»QÍ<Õ, ''DÜ«∞# ZÖÏ\˜ Ѩ~°=∞ǨÏOÃã· LO\Ï~°∞?——2 Jx J#∞‰õΩ<åfl#∞. ^ŒQÆæ~°H˜ "≥o§ K«∂^Œ∞Ì#∞ Hõ^•, kO_»∞‰õΩ ã¨QÆO P#∞H˘x Kåz L#fl "≥∂HÍà◊§ K«∞@∂ì KÕ`«∞Å∞ H˘ÔH¯OÖÏ "Õã¨∞H˘x PÜ«∞# ‰õÄ~˘Ûx L<åfl~°∞. JѨC_»∞ WÖÏ J#∞‰õΩ<åfl#∞: 'ÃÑ^ŒÌ =∞#∞+¨µÅ∞ kO_»¡‰õΩ P#∞‰õΩx ‰õÄ~°∞Û#fl@∞¡ DÜ«∞#‰õΩ ‰õÄ~°∞Û<Õ "å_»∞Hõ ÖË^Œ∞. HÍ|\˜ì DÜ«∞<Õ Ñ¨~°=∞ǨÏOã¨!— PÜ«∞#‰õΩ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù, kO_»∞ „ѨHõ¯# XHõ ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. J`«_ç ¿Ñ~°∞ ~å*ËO„^ŒÖÏÖò q∞„`« Jh, =OQÆ „ѨÉèí∞`«fi ã¨Ç¨Ü«∞ HÍ~°º^Œi≈ Jh `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl#∞. HÍã¨Î ^Œ∂~°OÖ’ W`«~°∞Å∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞.

H˘xfl Hõ∆}ÏÅ∞ QÆ_çKåHõ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, ~å*ËO„^ŒÉÏ|∞`À, ''ˆHâ◊"£ =ã¨∞Î<åfl_Õ"≥∂ K«∂_»∞—— J<åfl~°∞. <å_»∞ ˆHâ◊"£¿ã<£ =ã¨∞Î<åfl_»x ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿOk. 1. ^Õâ◊Éèí‰õΩÎ_≥·# Jâ◊fih ‰õΩ=∂~ü ^Œ`«Î, '=∞—‰õΩ „"åã≤# ÖËY. 2. #Å¡OK«∞ ^èÀ=u, kO_»∞ W`åº^Œ∞Å∞ QÆ$ǨÏã¨∞Å÷ ∞ LѨÜ∂≥ yOKÕ qÖÏ㨠=ã¨∞=Î ÙÅ „H˜O^Œ ѨiQÆ}™˜ êÎ~∞° . `«kfi~°∞^ŒOú QÍ Ñ¨~°=∞ǨÏO㨠ã¨~°fiã¨OQÆѨi`åºy J~Ú# ã¨<åflºã≤.

j

XHõ ÖËY

j

665

Z=~À HÍã¨Î ^Œ∂~°O "≥o§, uiy =zÛ, ''ÖË^Œ∞. PÜ«∞# ~å=_»O ÖË^Œ∞—— J<åfl~°∞.

HÍ¿ãѨÜ∂« ºHõ, |Ü«∞@ U^À â◊|OÌ q#|_ç`,Õ ''=∞m§ XHõ™êi "≥o§ K«∂_»O_ç—— J<åfl~åÜ«∞#. =∞m§ Z=~À "≥o§ K«∂ã≤=zÛ J^Õ ã¨=∂^è•#O K≥áêÊ~°∞.

JѨC_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #qfi WÖÏ J<åfl~°∞: ''|Ü«∞@ P‰õΩÅ∞ KÕã≤# =∞~°‡~° ^èŒfix qx ~å^èŒ, 'Ǩϟ, <å „áê}<å^äŒ∞_»∞ =KåÛ_»∞— J#∞H˘<Õk. K«∂_»O_ç, ˆHâ◊"£ ZѨC_»∂ JÖÏ Pâ◊Å`À "Õkèã¨∂Î LO\Ï_»∞. Wn J`«_ç Ѩ^Œúu.—— =Úx=∂Ѩ٠"Õà◊, ˆHâ◊"£ `«# |$O^ŒO`À =zÛ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ ™êëêìOQÆ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. PÜ«∞# ‰õÄ_® J^Õ suÖ’ J`«_çH˜ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß~°∞.

HÍ¿ãѨܫ∂ºHõ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J~°úÉÏǨϺã¨Ê $ǨÏÖ’ WÖÏ J<åfl~°∞: ''K«∂_»O_ç! Ü«∂=`«∞Î HõÅHõ`åÎ [<åxfl `À_˘¯x =KåÛ_»∞. <Õ#∞ XHõ ÖˇHõÛ~ü W"åfiÅx J#∞H˘O@∞<åfl_Õ"≥∂! J@∞=O\˜k Ug∞ KÕÜ«∞ÖË#∞. h‰õΩ W+¨ìO LO>Ë #∞"Õfi ÖˇHõÛi=Ùfi. ÖˇHõÛi=fi_»O <å=Å¡ HÍx Ѩx.—— WOHÍ ÉèÏ=áê~°=â◊ºOÖ’ LO_Õ, #=Ùfi`«∂ WÖÏ J<åfl~°∞: ''<Õ#∞ uO\Ï#∞, „`åQÆ∞`å#∞, ã¨O`À+¨OQÍ LO\Ï#∞† P_»`å#∞, x„k™êÎ#∞. HÍx ÖˇHõÛ~°∞¡ =∂„`«O W=fiÖË#∞.—— PÜ«∞#∞fl K«∂ã¨∂Î ˆHâ◊"£¿ã<£ ÉèÏ=áê~°=â◊ºOÖ’ =∞^茺 =∞^茺 'PǨ! PǨ!— JO@∞<åfl_»∞. <Õ#∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ K«∂ã¨∂Î L<åfl#∞. 'Wk #@<å?— J#∞H˘<åfl#∞. WÖÏO\˜k <Õ <≥#fl_»∂ K«∂ã≤ LO_»ÖË^Œ∞. <å qâßfiã¨O ZO`« „ѨQÍ_è»"≥∂ h‰õΩ ã¨∞qk`«"Õ∞! ã¨=∂kè ã≤÷u#∞Oz ÉÏǨϺK≥·`«#ºOÖ’H˜ =KåÛHõ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, ˆHâ◊"£`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''ˆHâ◊"£! XHõ ~ÀA <Õ#∞ g∞ ã¨=∂*ÏxH˜ "≥àϧ#∞. h „Ѩã¨OQÆO #_»∞=∞, '=∞# =∞O^Œ~°O ÉèíH˜Î "åÇ≤ÏxÖ’ =ÚxyáÈ~Ú u#flQÍ ã¨zÛ^•#O^Œ ™êQÆ~°OÖ’H˜ "≥o§áÈ^•O— J#@O q<åfl#∞. "≥O@<Õ `«Å ZuÎ ˆQÅs =OHõ (ˆQÅsÖ’ ˆHâ◊"£ ÉèÏ~°º, W`«~° ¢ã‘ÎÅ∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞.) K«∂ã≤ WHõ 'D ¢ã‘ÎÅ QÆu Uq∞\˜?— J#∞‰õΩ<åfl#∞. K«∂_»∞ ˆHâ◊"£, g∞~°∞ QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞. XˆH =∂~°∞QÍ ã¨zÛ^•#O^Œ ™êQÆ~åxfl ZÖÏ KÕ~°∞HÀQÆÅ~°∞? `ÀHõ‰õΩ W@∞Hõ Hõ\ ˜ì# =ÚOy㨠=O\˜"å~°∞ g∞~°∞. ^Õxfl K«∂™È ÉèíÜ«∞Ѩ_ç#ѨC_»∞, Jk QÀ_»#∞ ZQÆ„ÉÏH˜ `«# QÆ∂\’¡ ‰õÄ~°∞ÛO@∞Ok. Jk JÖÏ ZO`«¿ãѨ٠JHõ¯_» ‰õÄ~ÀÛQÆÅ^Œ∞? W@∞Hõ~å~Ú ^•xfl „H˜O^Œ‰õΩ ÖÏy"Õã¨∞ÎOk, ^ŒÑ¨C# <ÕÅ g∞^Œ Ѩ_»∞`«∞Ok. g∞~°∞ H˘O`« ^蕺# ^è•~°}Å∞ KÕ™êÎ~°∞. HÍx ÉèÏ~åº a_»ÌÅ ÉèÏ~°O q∞=∞‡efl „H˜OkH˜ ÖÏy"Õã¨∞ÎOk. g∞~°∞ ÉèíH˜Î "åÇ≤ÏxÖ’ =ÚxyáÈ=K«∞Û. HÍx g∞~°∞ =∞m§ f~åxH˜ ~å"åe. =∂iÛ =∂iÛ =Ú#∞QÆ∞`«∂, `ÕÅ∞`«∂ LO_»O_ç. =Úxy XˆH=∂~°∞ ZÖÏ JO`«~åú#O HÍQÆÅ~°∞?—— JO^Œ∞‰õΩ ˆHâ◊"£ ''JÖÏ J~Ú`Õ QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ QÆu ÖË^•? =∞ǨÏi¬ ^Õ"ÕO„^Œ <å^ä£ \ÏQÆ∂~ü ã¨OQÆu Uq∞\˜?—— Jx J_çQÍ_»∞. ''^Õ"OÕ „^Œ<å^ä£ \ÏQÆ∂~ü, ^Õ"OÕ „^Œ, ^Õ"OÕ „^Œ—— JO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞ PÜ«∞#‰õΩ #=∞㨯iOKå_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ WÖÏ J<åfl~°∞: ''g∞H˘Hõ Hõ^äŒ K≥|∞`å#∞, q#O_ç. XHõ =ºH˜Î `«# WO\’¡ ^Œ∞~åæѨÓ[ =∞Ǩϟ`«û"åxfl "≥·Éèí=OQÍ [i¿Ñ"å_»∞. ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O #∞Oz ã¨∂~åºã¨Î=∂#O =~°‰õΩ "Õ∞HõáÈ`«∞Å |e ™êQÆ∞`«∂ LO_Õk. HÍx H˘xfl ã¨O=`«û~åÅ∞ QÆ_Kç åHõ P |e HÍ~°º„Hõ=∞ J@ìÇ¨ ã¨O K«Ñʨ |_çOk.

666

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

JѨC_»∞ Z=~À =zÛ P =ºH˜Îx 'JÜ«∂º, g∞ WO\’¡ [iˆQ |e HÍ~°º„Hõ=∞O K«Ñ¨Ê|_ç áÈ~ÚOk ZO^Œ∞Hõx?— Jx J_çQÍ_»∞. JO^Œ∞‰õΩ J`«_»∞, '#∞=Ùfi K«∂_»ÖË^•? <å Ѩà◊§hfl T_çáÈÜ«∂~Ú— J<åfl_»∞. ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞ WѨC_»∞ [Ѩ^蕺<åÅÖ’ HÍÅO QÆ_»∞ѨÙ`«∞<åfl_»∞. D =$^•úѨºOÖ’ J`«_»∞ JÖÏ LO_»_»O ã¨Ç¨Ï["Õ∞. HÍx xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ J`«_»∞ Q˘Ñ¨Ê=ºˆHÎ. ''K«∂_»∞, =∂Ü«∂"≥∂ǨÏOÖ’ Ѩ_ç=Ù#flO`« =~°‰õΩ =∞x+≤ ÖË`« H˘|ƒi HÍÜ«∞ =O\˜"å_»∞. ÖË`« H˘|ƒiHÍÜ«∞#∞Oz H˘|ƒix fÜ«∂ÅO>Ë H˘|ƒi zѨÊ#∞ ‰õÄ_® HÍã¨Î QÀH˜fÜ«∞=Åã≤ =ã¨∞ÎOk Hõ^•! HÍx =Úki# ÖËHõ ZO_»∞ H˘|ƒiHÍÜ«∞Ö’ H˘|ƒi, zÑ¨Ê q_ç=_ç LO\Ï~Ú.

H˘|ƒiHÍÜ«∞#∞ P_ç¿ãÎ, ֒ѨŠH˘|ƒi ‰õΩi_ç QÆÅQÆÅ =∞O@∞Ok. ^ÕǨÏO#∞Oz P`«‡ "ÕÔ~·#^Œx J`«_»∞ „QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞. P Ô~O\˜H© Ѩ~°ã¨Ê~° ã¨O|O^èŒO LO_»^Œ∞. ''HõëêìÅxfl\˜H© HÍ~°}O D 'JǨϗ"Õ∞. D `«∞K«Ûù JǨÏO Z#fl\˜H© =∞x+≤x =^ŒeáÈ^•? ‰õÄeáÈ~Ú# WO\˜ tkäÖÏÅ #∞Oz ~åqK≥@∞ì ÃÑ~°QÆ_»O g∞~°∞ K«∂ã≤=ÙO\Ï~°∞. <Õ_»∞ ^•xx #iH˜ "ÕÜ«∞O_ç, HÍx ˆ~Ѩ٠„H˘`«Î "≥ÚÅHõ ÃÑ·H˜~å=_»O K«∂_»=K«∞Û. JǨÏO q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® W^Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. "≥Å∞¡e¡ áêÜ«∞ #Å∞QÆQ˘\˜#ì y<≥fl#∞ Zxfl™ê~°∞¡ `Àq∞<å ^•x "åã¨# ѨÓiÎQÍ áÈ^Œ∞.—— ã¨OÉèÏ+≤ã¨∂Î N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, ˆHâ◊"£`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''=∞Ozk ˆHâ◊"£! g∞ HõÅHõ`åÎ ÉÏ|∞Å∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÖË_»O\Ï~°x <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. Jk x["Õ∞<å? XHõ HõÅHõ`åÎ ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤ "Õ∞_» "≥∞@∞¡ ZHͯÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞. XHõ "≥∞@∞ì ZHͯ_»∞† PÜ«∂ã¨Ñ¨_»∞`«∂ ã¨Ê $ǨÏ`«Ñ≤Ê „H˜O^ŒÑ¨_çáÈÜ«∂_»∞. J`«_ç |O^èŒ∞=ÙÅ∞ ǨǨHÍ~åÅ∞ KÕã≤ _®Hõì~°∞ HÀã¨O Hõ|∞~°∞ ѨOáê~°∞. HÍx _®Hõì~ü =KÕÛ Ö’Ñ¨ÙQÍ<Õ JÜ«∞ºQÍ~°∞ HÍ™êÎ "≥‰· Ωõ O~îÜ ° ∂« „`« KÕ¿ãâß~°∞. D =∂„`«O ã¨`åÎ L#fl"å~°∞ '^Õ=Ù_»∞ ÖË_∞» — JO@∞O\Ï~°∞.—— XHõ QÆO@‰õΩÃÑ·QÍ WÖÏ QÆ_çKåHõ H©~°Î# „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. `«~°∞"å`« <Õ#∞ K«∂ã≤# ^Œ$â◊ºO D rq`«OÖ’<Õ HÍ^Œ∞, [#‡[<å‡O`«~åÖ’¡ ‰õÄ_® =∞izáÈÖË#∞. ˆHâ◊"£`À ã¨Ç¨ JO^Œ~°∂ <å@ºO KÕâß~°∞. JO^Œ~°∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å K«∞@∂ì =$`åÎHÍ~°OÖ’ #$`«ºO KÕâß~°∞. #$`«ºO KÕã¨∂Î KÕã¨∂Î PÜ«∞# ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ xâ◊ÛÅOQÍ xÅ|_çáÈÜ«∂~°∞, ã¨=∂kè =∞QÆ∞flÅÜ«∂º~°∞. WÖÏ KåÖÏ¿ãѨ٠LO_çáÈÜ«∂~°∞. PÜ«∞# =∂@Å∞ q<åflHõ, n#flO`å K«∂âßHõ, 'J=Ù#∞, DÜ«∞# x[OQÍ Ñ¨~°=∞ǨÏO¿ã!— J#∞‰õΩ<åfl#∞. =∞~À ~ÀA, |Ǩïâ◊ 1883Ö’, H˘O^Œ~°∞ N~åOѨÓ~ü Ü«Ú=‰õΩÅ`À <Õ#∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OKå#∞. "åix K«∂ã¨∂Î PÜ«∞#, ''gÔ~O^Œ∞‰õΩ WHõ¯_»‰õΩ =KåÛ~°∞?—— Jx J_çQÍ~°∞. <Õ#∞: g∞ ^Œ~°≈<å~°÷O. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: <åÖ’ U=ÚOk K«∂_»_®xH˜? JHõ¯_»‰Ωõ "≥o§ P ae¤OQÆ∞Å∞ K«∂_»=K«∞Û Hõ^•? <Õ#∞: =∞Ǩâ◊Ü«∂! "å\˜x K«∂_»_®xH˜ "å~°∞ ~åÖË^Œ∞, q∞=∞‡efl K«∂_»_®xˆH =KåÛ~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: F! JÖÏÔQ·`Õ g~°∞ K≥‰õΩ=ÚH˜~åà◊√§ J#fl=∂@. "åiÖ’ Jyfl LOk. K≥‰õΩ=ÚH˜ ~åà◊§#∞ hà◊§ „H˜O^Œ "Õ~Ú ã¨O=`«û~åÅ∞ LOz#ѨÊ\˜H©, P ~åà◊§#∞ XHõ^•x`À XHõ\ ˜ H˘\˜ì# =∞~°∞Hõ∆}"Õ∞ xѨCHõ}ÏÅ∞ |Ü«∞Öˇfi_»Å`å~Ú. g~°∞ P HÀ=‰õΩ K≥Ok# "å~°∞ HÍÉ’Å∞.

HÍx <å #∞Oz xѨCHõ}ÏÅ#∞ ~°Ñ≤ÊOKåÅ#∞HÀ=_»O =$^ä• „Ѩܫ∞`«fl"Õ∞.

j

XHõ ÖËY

j

667

WÖÏ PÜ«∞# "åºMϺxOK«QÍ<Õ "Õ∞=∞O^Œ~°O #=Ùfi‰õΩ<åflO. <å_»∞ =∂`À PÜ«∞# =∂\Ï¡_ç# W`«~° q+¨Ü«∂Å∞ <å‰õΩ *Ï˝Ñ¨HõO ÖË=Ù. HÍx HÍq∞h HÍOK«<åŠѨi`åºQÆO QÆ∞iOp, JǨxfl `˘ÅyOK«∞HÀ=@O J™ê^茺=∞h PÜ«∞# =∂`À K≥Ñ≤Ê#@∞¡ <å‰õΩ bÅQÍ *Ï˝Ñ¨HõO LOk. =∞~À ~ÀA PÜ«∞#∞fl ^Œi≈OKå#∞. <Õ#∞ „Ѩ}Ï=∞O KÕã≤ ‰õÄ~°∞Û#fl `«~°∞"å`« PÜ«∞# <å`À, ''<å‰õΩ P Ѩ^•~°÷O `≥zÛÃÑ_»`å"å – ѨÙÅ¡QÍ, fÜ«∞QÍ, HÍ~°∞¯ fÜ«∞QÍ<Õ |∞ã¨|∞ã¨=∞O@∂ á⁄OQÆ∞`«∞O^Õ, Jk—— J<åfl~°∞. <Õ#∞: Öˇ=∞<Õ_£?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <å HÀã¨O XHõ ã‘™ê fã¨∞‰õΩ ~å‰õÄ_»^•?

XHõ ã‘™ê Öˇ=∞<Õ_£ `≥zÛ PÜ«∞#‰õΩ WKåÛ##∞H˘O\Ï#∞. P ~ÀA PÜ«∞# =^ŒÌ <Õ#∞ `«Ñ¨Ê =∞Ô~=~°∂ ÖË~°<Õ <å‰õΩ QÆ∞~°∞Î. PÜ«∞#∞fl H˘xfl „Ѩâ◊flÅ∞ J_çQÍ#∞. <Õ#∞: g∞~°∞ ‰õΩÅÉèË^•Å∞ áê\˜™êÎ~å?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=Ù#∞ Jx ZÖÏ K≥ѨÊQÆÅ#∞? <Õ#∞ ˆHâ◊"£ WO\’¡ ‰õÄ~° u<åfl#∞.

XHõ™êi UO [iyO^À K≥|∞`å#∞. XHõ á⁄_»"å\˜ QÆ_»¤O1 L#fl =ºH˜Î =∞OK«∞QÆ_»¤ fã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞.

HÍx <å‰õΩ ^•xfl u# |∞kúѨÙ@ìÖË^Œ∞. H˘O`« ¿ãѨܫ∂ºHõ =∞Ô~=~À J^Õ =ºH˜Î#∞Oz H˘O`« =∞OK«∞ QÆ_»¤#∞ `≥KåÛ~°∞. P™êfikã¨∂Î ^•xfl u#QÆeQÍ#∞. K«∂_»∞, ‰õΩÅ Hõ@∞ìÉÏ@∞¡ "å@O`«@ J"Õ `˘ÅyáÈ`å~Ú. H˘|ƒi, `å\˜K≥@∞¡ ZkˆQH˘nÌ "å\˜ =∞@ìÅ∞ "å@O`«@ J"Õ ~åeáÈ`å~Ú.

J>Ë¡ ‰õΩÅ xÜ«∞=∂Å∞ `˘ÅyáÈ`å~Ú. HÍx P =¸_è»∞ÖÏ¡ („|Ǩχã¨=∂[ã¨∞÷ÖÏ¡) |Å=O`«OQÍ `˘ÅyOK«~å^Œ∞. <Õ#∞: ˆHâ◊"£#∞ QÆ∞iOz g∞~°∞ U=∞#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: F, J`«_»∞ ™ê^èŒ∞ ã¨fiÉèÏ=O HõÖ"å_»∞. <Õ#∞: ¢`≥·Ö’‰õΩº_À?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞Oz"å_»∞, ÉÏQÍ áê_»`å_»∞. <Õ#∞: t=<å^ä£ ÉÏ|∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: KåÖÏ =∞Oz"å_»∞. HÍx "åkã¨∂Î LO\Ï_»∞. <Õ#∞: Ç≤ÏO^Œ∂=Ù‰õÄ, „|Ǩχã¨=∂[ã¨∞÷_çH© `Õ_® Uq∞\˜?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: `Õ_® JO`«QÍ ÖË^Œ∞. ã¨<åfl~Ú "å~ÚOKÕ XHõ =ºH˜Î XˆH ~åQÆOÖ’ "å~Úã¨∂Î áÈ`å_»∞, =∞~À =ºH˜Î qaè#fl ~åQÍÅ∞ ѨeH˜™êÎ_»∞. „|Ǩχ ã¨=∂[ã¨∞÷Å∞ XˆH ~åQÍxfl PÖÏÑ≤™êÎ~°∞, "å~°∞ x~åHÍ~åxfl QÆ\ ˜ìQÍ Ñ¨@∞ìH˘x L<åfl~°∞. HÍx Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞ qq^èŒ ~åQÍÅ∞ PÖÏÑ≤™êÎ~°∞, JO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ qq^èŒ ~°∂áêÖ’¡ P~åkèOK«_»OÖ’ P#Ok™êÎ~°∞. ''x~åHÍ~° ÉèíQÆ=O`«∞x h\˜`À#∞, ™êHÍ~° ÉèíQÆ=O`«∞x =∞OK«∞QÆ_»¤Å`À#∞ áÈÅÛ=K«∞Û. h~°∞ Ѷ¨∞hÉèíqOz =∞OK«∞QÆ_»¤QÍ ~°∂áêO`«~°O K≥O^Œ∞`«∞Ok. *Ï˝<åyfl "Õ_çq∞KÕ =∞OK«∞QÆ_»¤ h~°∞QÍ Hõ~°∞QÆ∞`«∞Ok. ÉèíH˜ÎÜ≥ÚHõ¯ j`«Å „ѨÉèÏ=O KÕ`« h~°∞, =∞OK«∞QÆ_»¤ ~°∂áêxfl ã¨O`«iOK«∞H˘O@∞Ok. 1. |Ǩïâß XHõ =∞ǨÏ=∞‡nÜ«Ú}˜‚ ã¨∂zã¨∞Î#fl@∞ì<åfl~°∞.

668

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

''L#flk XHõ¯>Ë, [#O ^•xx qq^èŒ <å=∂Å`À ¿Ñ~˘¯O\Ï~°∞. XHõ Ѷ¨∞@ìO #∞O_ç h~°∞ fã¨∞‰õΩ"≥àı§"å~°∞ '[ÅO— JO\Ï~°∞. Ô~O_»= Ѷ¨∞@ìO #∞O_ç fã¨∞‰õΩ"≥àı§"å~°∞ 'áêh— JO\Ï~°∞. =¸_»= Ѷ¨∞@ìO"å~°∞ '"å@~ü— Jh <åÅ∞QÆ= Ѷ¨∞@ìO"å~°∞ 'PHÍfi— Jh ¿Ñ~À¯@O Hõ^Œ∞Ì. HÍx L#fl Ѩ^•~°÷O XHõ¯>Ë, h~°∞.—— ÉÏi™êÖò "åã¨Î=Ùº_≥·# JK«ÖÏ#O^Œ f~°÷ J=^èŒ∂`«#∞ HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl#x N~å=∞Hõ$+¨µ‚ʼnõΩ K≥áêÊ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: H˘„`«OQ∑‰õΩ K≥Ok# ~å=∞‰õΩ=∂~ü Hõ^• J`«_»∞? <Õ#∞: J=Ù#O_ô.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: h‰õΩ ZÖÏ JxÑ≤OKå_»∞? <Õ#∞: ÉÏQÍ #KåÛ_»O_ô.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: 㨈~, h‰õΩ Z=~°∞ ÉÏQÍ #KåÛ~°∞, J`«_® ÖËHõ <Õ<å? <Õ#∞: g∞ W^ŒÌi =∞^茺 áÈÅÛ_®xH˜ UO LOk? J`«_»∞ ѨO_ç`«∞_»∞, q^•fiOã¨∞_»∞. HÍx g∞~°∞ ѨO_ç`«∞ÖÏ? <å ["å|∞ qx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ k¢Qƃù=∞K≥Ok, =∞ø#O =Ç≤ÏOKå~°∞. F Hõ∆}O `«~°∞"å`« <Õ#∞ ''J`«_»∞ ѨO_ç`«∞_Õ HÍ=K«∞Û HÍx g∞~°∞ ã¨~°^• =∞x+≤, g∞ ™êǨÏK«~°ºO ZO`À ã¨~°^•QÍ LO@∞Ok—— J<åfl#∞.

D =∂@ qx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #qfi, ''ÉèË+π, ÉèË+π! ÉÏQÍ K≥áêÊ=Ù—— J<åfl~°∞. ''<å ѨOK«=\˜x ã¨O^Œi≈OKå"å?—— Jx J_çQÍ~°∞. <Õ#∞: ã¨O^Œi≈OKå#O_ô. `å=Ú JHõ¯_» J#∞+≤ªOz# ™ê^èŒ#Å QÆ∞iOz H˘OK≥O q=iOz K≥áêÊ~°∞. <åOQÍì QÆ∞iOz ‰õÄ_® K≥áêÊ~°∞. `«~°∞"å`« <Õ#∞ PÜ«∞#∞fl, ''ÉèíQÆ=^Œ#∞Éèí∂u <Õ <≥ÖÏ á⁄O^ŒQÆÅ#∞?—— Jx J_çQÍ#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ ∞: W#∞=Ú#∞ JÜ«∞™ê¯O`«O PHõi¬OKÕ f~°∞Ö’ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ =∞#Å#∞ ã¨~fi° ^• PHõi¬ã¨∞Î<åfl_»∞. HÍx W#∞=Ú =∞\˜ìKÕ HõѨÊ|_ç#ѨC_»∞ JÜ«∞™ê¯O`«O ^•xx PHõi¬OK«^Œ∞. =∞\˜ìx Hõ_çy"Õã≤# =∞~°∞Hõ∆}"Õ∞ JÜ«∞™ê¯O`«O, W#∞=Ú#∞ PHõi¬ã¨∞ÎOk. ÉèíQÆ=O`«∞xÔH· qÅÑ≤OK«∞. Hõhfl~°∞ h =∞#ã¨∞ûÖ’x =∂e<åºxfl Hõ_çy "Õã¨∞ÎOk. PÜ«∞# ѨÅ∞‰õΩÅ∞ <Õ#∞ „"åã¨∞H˘O@∞#flѨC_»∞ PÜ«∞# WÖÏ "åºMϺxOKå~°∞: ''WÖÏ K«∂_»∞, 'QÆO*Ï~Ú— J<Õ =∂@#∞ ѨÅ∞=∂~°∞¡ ˆH=ÅO LK«Ûi¿ãÎ =∞`«∞Î ‰õÅ∞QÆ∞`«∞O^•? QÆO*Ï~Ú P‰õΩ `≥zÛ, ^•xfl #∂i hà◊§Ö’ HõeÑ≤ „`åQÍe...—— Ñ≤^ŒÑ¨ WÖÏ J<åfl~°∞: ''g∞~°∞ QÆ$ǨÏã¨÷ rq`«O QÆ_»∞Ѩ#∞<åfl~°∞ Hõ#∞Hõ g∞ =∞#ã¨∞û#∞ ÉèQí =Æ zÛO`«#Ö’ L#‡`«OÎ KÕã∞¨ HÀO_ç. g∞~°∞ g∞ Hõ~"ΰ åºÅ∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î LO\Ï~°∞, HÍx P PǨ^¡ HŒ ~õ ° L#‡`«Î`«#∞ J>Ë¡ xÅ∞ѨÙHÀO_ç. HÍx â◊√Hõ^Õ=ÙxÖÏ ÉèíQÆ=zÛO`«# J<Õ ÔH·Ñ¨ÙÖ’ ÉÏǨϺã¨Ê $ǨÏ#∞ HÀÖ’Ê~Ú, kQÆO|~°∞Å∞QÍ g∞~°∞ Ѩ_ç=ÙO_»ÖË~°∞. ã¨O™ê~°OÖ’ g∞~°∞ L#flO`«HÍÅO ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ =ÚMÏÎ º~°∞<å=∂ WzÛ"ÕÜ«∞O_ç. g∞ ÉÏ^茺`«Åhfl PÜ«∞# Ѩ~°OKÕÜ«∞O_ç, PÜ«∞# WK«Ûù "Õ∞~°‰õΩ

j

XHõ ÖËY

j

669

x~°fiiΙêÎ_»∞. ^èŒ#=O`«∞x WO\˜ ^•ã‘=∞x+≤QÍ D ã¨O™ê~°OÖ’ rqOK«O_ç. P"≥∞ `«# Ü«∞[=∂x Ñ≤šʼnõΩ ™êfl#O KÕ~Úã¨∞ÎOk, PǨ~°O uxÑ≤ã¨∞ÎOk, "å`«ûźO`À J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ "åix K«∂ã¨∞H˘O@∞Ok – "å~°∞ `«# ™⁄O`« Ñ≤Å¡Å#fl@∞¡. HÍx "å~°∞ `«# Ñ≤Å¡Å∞ HÍ~°<Õ q+¨Ü«∞O P"≥∞‰õΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. P"≥∞#∞ Ѩx#∞O_ç `˘ÅyOz "ÕÜ«∞QÍ<Õ P@Hõ@∞ì. JѨC_»∞ P Ü«∞[=∂x Ñ≤Å¡Å`À P"≥∞‰õΩ ZÖÏO\˜ ã¨O|O^èŒO LO_»^Œ∞. ''Ѩ#ã¨`˘#Å∞ "˘Å=É’ÜÕ∞ =ÚO^Œ∞ KÕ`«∞ʼnõΩ K«=Ú~°∞ ~åK«∞‰õΩO>Ë, lQÆ@ JO@∞HÀ^Œ∞.

P q^èŒOQÍ<Õ ÉèíH˜Î J<Õ K«=Ú~°∞`À x#∞fl Ѩi~°H˜∆OK«∞HÀ† Ñ≤^ŒÑ¨ ã¨O™ê~°O x#∞fl JO@∞HÀ^Œ∞, h ÃÑ· „ѨÉèÏ=O K«∂ѨÖË^Œ∞.—— WÖÏ K≥|∞`«∞#flO`«¿ãѨ٠N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ <ÕÅ g∞^Œ<Õ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. WѨC_»∞ ÖËz =∞OK«O g∞^Œ #_»∞O "åÖÏÛ~°∞. ''HÍã¨Î qã¨∞~°∞—— J<åfl~°∞ <å`À. <Õ#∞ qã¨~°™êQÍ#∞. JÜ«∞# =∞ø#OQÍ L<åfl~°∞.

HÍ¿ãѨÜ∂« ºHõ WÖÏ J<åfl~°∞. ''FÇπÏ! KåÖÏ "Õ_Qç Í LOk. qã¨# Hõ„~°#∞ hà◊§Ö’ `«_Ñ» ~¨ å^•?—— ''PǨ! g∞ HÀÔ~¯Å‰õΩ H˘^Œ= ÖË^Œ∞!—— Jx J<åfl#∞.

JO^Œ∞‰õΩ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ #qfi, ™êQÆnã¨∂Î, ''ZO^Œ∞‰õΩ LO_»‰õÄ_»^Œ∞?—— J<åfl~°∞. ''=∞Ozk. "å\˜x ѨÓiÎQÍ LO_»x=fiO_ç—— J<åfl#∞. <å_»∞ PÜ«∞# ™êxfl^茺OÖ’ <Õ#∞ á⁄Ok# P#O^ŒO =~°‚<åf`«O. #∞=Ùfi h ѨÙã¨ÎHõO =¸_»= ÉèÏQÆOÖ’1 „Ѩ™êÎqOz#@∞¡ z=i™êiQÍ PÜ«∞#∞fl ^Œi≈OKå#∞.

P ~ÀA <å`À JѨC_Õ Ñ¨@ìÉèí„^Œ∞_≥·# =∂ áê~î°âßÅ „Ѩ^è•<Àáê^蕺ܫÚ_»∞ ‰õÄ_® =KåÛ_»∞. =∞~À ~ÀA #∞=Ùfi J`«}˜‚ HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl=Ù. J`«}˜‚ K«∂_»QÍ<Õ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ''W`«}˜‚ ZHõ¯_»#∞Oz Ѩ@∞ì‰õΩ=KåÛ=Ù? W`«_»∞ ã¨[˚#∞_»∞!—— J<åfl~°∞ <å`À. Ñ≤^ŒÑ¨ WÖÏ H˘#™êyOKå~°∞: ''#∞=Ùfi <åºÜ«∞"åkq. KåÖÏ `≥eqQÆÅ "å_çq. h `≥eqÖ’ H˘OK≥O <å‰õΩ W=fi~å^•? P ~ÀA h `«O„_çQÍ~°∞ WHõ¯_»‰õΩ =zÛ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ QÆ_çáê~°∞.—— <Õ#∞: g∞‰õΩ ZÖÏ JxÑ≤OKå~°∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞Oz"åˆ~ HÍx =∞^茺=∞^茺֒ Jã¨O^Œ~°ƒùOQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∞O\Ï~°∞. <Õ#∞: PÜ«∞# =∞m§ =zÛ#ѨC_»∞ P *Ï_»ºO =^ŒeáÈÜÕ∞ÖÏ KÕÜ«∞O_ç.

P =∂@‰õΩ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ z#flQÍ #"åfi~°∞. <Õ#∞: =∂‰õΩ U"≥∞ÿ<å LѨ^ÕâßÅ∞ W=fiO_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: h‰õΩ ǨÏ$^ŒÜü∞ `≥Å∞™ê? <Õ#∞: P, ¿Ñ~°∞ q<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: ǨÏ$^ŒÜü∞ <å`À WÖÏ J<Õ"å_»∞: '=∂=∂! h LѨ^ÕâßÅ #xfl\˜h XˆH™êi WKÕÛÜ«∞=^Œ∞Ì, Ѩ^Õ Ñ¨^Õ XˆH LѨ^Õâßxfl Wã¨∞ÎO\Ï "≥O^Œ∞‰õΩ?— JO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ WÖÏ J<Õ"å}˜‚: 'Xˆ~ 1. "Õ∞ 23, 1885= `åsY∞.

670

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

=¸~°∞ö_®! h ÔHO^Œ∞‰õΩ~å? Jq <å ѨÅ∞‰õΩÅ∞, "å\˜x <å Wëêì#∞™ê~°O ÅHõ∆™ê~°∞¡ K≥Ñ≤ÊO^Õ K≥ѨÓÎO\Ï#∞. #∞=Ùfi <À~°∞ =¸ã¨∞HÀ.— <Õ#∞ (#=Ùfi`«∂): JO`Õ Hõ^•!

HÍ¿ãѨܫ∂ºHõ PÜ«∞# =∞OK«O g∞^Œ #∞Oz ÖËz, ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. FOHÍ~åxfl J<ÕHõ™ê~°∞¡ [Ñ≤OKå~°∞. `«~°∞"å`« D áê@áê_®~°∞: =Ú#∞QÆ"Õ Ö’`«∞‰õΩ =Ú#∞QÆ"Õ =∞#™ê 㨈~fiâ◊√ ™œO^Œ~°º ã¨O„^Œ=Ú #O^Œ∞.... Ô~O_»∞ =¸_»∞ K«~°}ÏÅ∞ áê_»QÍ<Õ ã¨=∂kè=∞QÆ∞flÅÜ«∂º~°∞. ã¨=∂kèã≤÷u#∞Oz ÉÏǨϺ ã¨Ê $ǨÏÖ’H˜ =KåÛHõ QÆkÖ’ ѨKå~°∞¡ KÕÜ«∞™êQÍ~°∞. ^èŒiOz# ѨOK≥#∞ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å`À #_»∞O^•HÍ ÃÑ·H˜ ÖωõΩ¯<åfl~°∞. ѨOK≥ XHõ K≥OQÆ∞ <ÕÅg∞^Œ ^ÀQÍ_»∞`ÀOk, Ô~O_»= K≥OQÆ∞ =^Œ∞Å∞QÍ „H˜OkH˜ „"ÕÖÏ_»∞`ÀOk. <å ã¨Ç¨ÏK«~°∞}˜‚ "≥∂KÕ`ÀÎ á⁄_»∞ã¨∂Î, ''K«∂_»∞ ^èÀ=u f~°∞!—— JO@∂ QÆ∞ã¨QÆ∞ã¨Ö’ K≥áêÊ#∞.

XHõ Hõ∆}HÍÅO `«~°∞"å`« PÜ«∞# ''Ǩï! UO Ñ‘_»! fã≤áêˆ~™êÎ!—— JO@∂ `«# ^èÀ=ux fã≤áêˆ~âß~°∞. kQÆO|~°OQÍ QÆkÖ’ ѨKå~°∞¡ KÕÜ∞« ™êQÍ~°∞. QÆk L`«~Î O° "≥Ñ· Ù¨ #∞O_ç XHõ Q˘_»∞QÆ∞#∞, KÕuHõ„~°#∞ fã¨∞‰õΩ=zÛ, ''Wq g∞"å?—— Jx J_çQÍ~°∞. =∂q HÍ=Ù Jx <Õ#∞ J#É’`«∂ LO_»QÍ PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''<å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. XHõ =ºH˜Îx J`«_ç Q˘_»∞QÆ∞, KÕuHõ„~°`À ÉËsA "ÕÜ«∞QÆÅ#∞. H˘O`«¿ãѨ\ ˜ „H˜`«O WHõ¯_» ‰õÄ~°∞Ûx XHõ¯ =ÚHõ¯ ‰õÄ_® J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ‰õΩO_® <å =∂@Åxfl\˜x kQÆ„q∞Oy# P Ѷ֨ Ï<å =ºH˜HÎ ˜ K≥Ok#q Wq.—— H˘xfl xq∞ëêÅ∞ QÆ_çKåHõ, J^Õ ã≤÷uÖ’<Õ `«=∞ =∞OK«O L`«Î~°O z=~° ‰õÄ~°∞Ûx, ''#∞=Ùfi ##∞fl J<åQÆ~°‰õΩxQÍ Ñ¨iQÆ}˜ã¨∞Î<åfl"å?—— Jx J_çQÍ~°∞. <Õ#∞: ÖË^ŒO_ô, g∞~°∞ <åQÆi‰õΩÅ∞. #<≥flO^Œ∞‰õΩ JÖÏ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: K«∂_»∞, t=<å^ä£ „ѨÉèí$`«∞Å∞ <Õ#∞ <åQÆi‰õΩ}˜‚ HÍ#x ÉèÏq™êÎ~°∞. "åà◊√§ =zÛ#ѨC_»∞ <Õ#∞ =GO ^èŒiOz LO_®Å@. h‰õΩ ysâòѶ¨∞’+π `≥Å∞™ê? <Õ#∞: U ysâò Ѷ¨∞’+π? <å@HÍÅ∞ "Õ¿ã ysâòѶ¨∞’ëê?

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J=Ù#∞. <Õ#∞: J`«}˜‚ ZѨC_»∂ K«∂_»ÖË^Œ∞. HÍx J`«_ç QÆ∞iOz q<åfl#∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: =∞Oz"å_»∞. <Õ#∞: J`«_»∞ „`åQÆ∞`å_»O\Ï~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: „`åQÆh! „`åQÆh! „`åQÆ∞_»∞ ZO`«HÍÅO H˘#™êy™êÎ_»∞? h‰õΩ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ `≥Å∞™ê? <Õ#∞: `≥eÜ«∞^ŒO_ô.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: J`«}˜‚ #∞=Ùfi HõÅ∞ã¨∞HÀ"åÅx <å JaèÖÏ+¨, J`«_» a.U ѨsHõ∆Ö’ LfÎ~°∞‚_»Ü«∂º_»∞, Jq"åÇ≤Ï`«∞_»∞. <Õ#∞: =∞Oz^ŒO_ç, J`«}˜‚ HõÅ∞ã¨∞H˘O\Ï#∞.

j

XHõ ÖËY

j

671

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: D ~ÀA ~åOK«O„^Œ ^Œ`«Î WO\’¡ ã¨OH©~°Î# [~°∞QÆ#∞#flk. #∞=Ùfi J`«}˜‚ JHõ¯_» HõÅ∞ã¨∞HÀ=K«∞Û. D ™êÜ«∞O„`«O JHõ¯_»‰õΩ "≥à◊√§. <Õ#∞: JÖψQ#O_ç.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: 㨈~, =∞izáÈ=^Œ∞Ì ã¨∞=∂! <Õ#∞: Wk g∞ P^Õâ◊O. <Õ#∞ t~°™ê=Ç≤ÏOK«<å? `«Ñ¨Ê‰õΩO_® "≥à◊`å#∞. `«~∞° "å`« PÜ«∞# `«=∞ QÆkÖ’x z„`«Ñ\¨ ÏÅ#∞ =∂‰õΩ K«∂Ñ≤Oz ''|∞^Œ∞xú z„`«Ñ@¨ O ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^•?—— Jx J_çQÍ~°∞. <Õ#∞: ^˘~°Hõ=K«ÛO_ô!

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞: <åHÀã¨O XHõ\ ˜ Ѩ@∞ì‰õΩ~å. <Õ#∞: JÖψQ#O_ç. D™êi =zÛ#ѨC_»∞ fã¨∞‰õΩ=™êÎ#∞.

HÍx <Õ#∞ =∞m§ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O "≥à◊¡@O [~°QÆÖË^Œ∞.

P<å\˜ ™êÜ«∞O„`«O <Õ#∞ ~åOÉÏ|∞ WO\˜H˜ "≥o§ #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ HõÅ∞ã¨∞ ‰õΩ<åfl#∞. XHõ QÆkÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ XHõ kO_»∞‰õΩ KÕ~°yÅ|_ç ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ PÜ«∞#‰õΩ ‰õΩ_ç "≥·Ñ¨Ù, <Õ#∞ Z^Œ∞~°∞QÍ ‰õÄ~°∞Û<åflO. #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ PÜ«∞# <å`À =∂\Ï¡_»=∞<åfl~°∞. HÍx #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ''D ~ÀA qѨs`«"≥∞ÿ# `«Å<˘Ñ≤ÊQÍ LOk. =∂\Ï¡_®Åx ÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞. ''=∞~˘Hõ ~ÀA =∂\Ï¡_»∞HÀ=K«∞Û—— J<åfl#∞ <Õ#∞.

P =∞~À ~ÀA 1897 = ã¨OII"Õ∞ ÖËHõ E<£ <≥ÅÖ’ PÖ’‡~åÖ’ `«@ã≤O÷ zOk. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ JaèÖÏ+¨ Ѩ<fl≥ O_Õà§◊ `«~∞° "å`« <≥~"° iÕ Ok. FÇπÏ! PÖ’‡~åÖ’ ™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ`À ZO`« P#O^ŒOQÍ P ~ÀAÅ∞ QÆ_çáê<À Hõ^•! H˘xfl "Õà◊Ö’¡ J`«_»∞ |ã¨KÕã≤# WO\’¡, H˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ <å WO\’¡, XHõ ~ÀA UHÍO`«OÖ’ W^ŒÌ~°O XHõ H˘O_» tY~°O g∞^Œ. P `«~°∞"å`« J`«}˜‚ <Õ <≥#fl_»∂ HõÅ∞ã¨∞HÀÖË^Œ∞. PÖ’‡~åÖ’ "Õ∞O W^ŒÌ~°O HõÅ∞ã¨∞HÀ=_»O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞<À"åOzè`åxfl <≥~°"Õ~°Û\ÏxˆH"≥∂ Jx <å‰õΩ JxÑ≤™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ <Õ#∞ <åÅ∞ÔQ·^Œ∞™ê~°¡ HõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ HõÅ∞ã¨∞HÀÖË^Œ∞. HÍx P ã¨fiÅÊ HÍÅ=º=kèÖ’<Õ "Õ∞O, ã¨Ç¨Ï^蕺ܫÚÅ =∞#flO`« ã¨xflÇ≤Ï`«∞Å"≥∞ÿ áÈÜ«∂O. PÜ«∞#`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ L#flѨC_»∞ ZO`À Ü«∞^äÕK«ÛùQÍ „Ѩ=iÎOKÕ "å_çx. HÍx PÜ«∞# ™êxfl^茺O #∞O_ç =KÕÛâßHõ, 'ÉÏÑπ~ˆ ! PÜ«∞# Ѩ~=° ∞ǨÏOã¨! <Õ#ÖÏ „Ѩ=iÎOK«_O» J#∞z`«O— J#∞H˘<Õ"å_çx. P H˘xfl ~ÀAÅÖ’ <Õ#∞ K«∂ã≤#g, q#flg <å Ü«∂=r˚q`åxfl =∞^èŒ∞~åu=∞^èŒ∞~°O KÕã≤"Õâß~Ú. J=∞$`«O zOkOKÕ P Ѩ~°=∂^Œ∞ƒù`« ^Œ~°Ç¨™êxfl <å *Ï˝Ñ¨HÍÅ ™⁄~°∞QÆ∞Ö’ QÀѨºOQÍ `åà◊O "Õã≤ LOK«∞H˘<åfl#∞. <å =O\˜ ^Œ∞~°^Œ$+¨ì=O`«∞xH˜ J^˘Hõ ÃÑxflkè. P ^Œ~°Ç¨ã¨O #∞O_ç *ÏÅ∞"åi# J=∞$`« Hõ}O ÅHõ∆ÖÏk =∂#=ÙÅ rq`åÅ#∞ ã¨∞^Œ∂~° J"≥∞iHÍÖ’ Ãã·`«O ZÖÏ =∞^èŒ∞~åu=∞^èŒ∞~°O KÕã¨∂Î L<åfl^À TÇ≤Ï¿ãÎ<Õ <å ǨÏ$^ŒÜ«∞O P#O^ŒOÖ’ FÅÖÏ_»∞`«∞Ok. <åˆH JÖÏ JxÑ≤ã¨∂Î LO>Ë, #∞=Ùfi ZO`«\ ˜ ÉèÏQƺâße"À hˆH Z~°∞Hõ! jjj

672

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

J#∞|O^èŒO - 3

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞Ǩã¨=∂kè J#O`«~°O '=∞— ~°zOz# J~Ú^Œ∞ ã¨OѨÙ\ÏÅ ÉˇOQÍb Hõ^ä•=∞$`«O ѨÓ~åfiѨ~°º „Hõ=∞OÖ’ (chronoü ’ logical order) ÖË^∞Œ . "≥Ú^Œ\ ˜ <åÅ∞QÆ∞ ã¨OѨÙ\ÏÅ z=~°, QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ t+¨µºÅ QÆ∞iOp, ÉÏ~å#QÆ~Ö QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ =∞Ǩã¨=∂kè J#O`«~°O "≥Åã≤# =∞~î°O QÆ∞iOp H˘O`« ã¨=∂Kå~åxfl *’_çOKå~°∞.

H˘xfl ã¨O=`«û~åÅ „H˜`«O H˘O^Œ~°∞ Ѩiâ’^茉õΩÅ∞ '=∞— k#K«~°º ѨÙã¨ÎHõOÖ’x <åÅ∞QÆ∞ P~ÀáêÅ∞ (entries) (25 PQÆ+πì 1886, 2 ÃãÃÑìO|~ü 1886, 12 JHÀì|~ü 1886, 17 Ѷ≤„|=i 1887) #=ºÉèÏ~°`ü J<Õ =∂ã¨Ñ¨„uHõÖ’ 1904Ö’ „ѨK«∞i`«"≥∞ÿ#@∞¡ Hõ#∞Q˘<åfl~°∞. |Ǩïâß '=∞— D P~ÀáêÅ#∞ S^Œ= ã¨OѨÙ@O z=~° KÕ~°Û^ŒÅK«∞H˘x LO\Ï~°∞. HÍx ^Œ∞~°^Œ$+¨ì=âß`«∞Î P ã¨OѨÙ@O '=∞— =∞~°}Ï#O`«~°"Õ∞ "≥Å∞QÆ∞ K«∂ã≤Ok. D „H˘`«ÎQÍ Hõ#∞Q˘#fl q+¨Ü«∂OâßÅ#∞ <Õ#∞ ɡOQÍb #∞Oz POQÆ¡OÖ’H˜ J#∞=kOKå#∞... D J=¸Åº"≥∞ÿ# Kåi„`«Hõ ^•YÖÏ #∞Oz =∞#‰õΩ XHõ q+¨Ü∞« O `≥eÜ«∞=ã¨∞#Î flk: 1886 JHÀì|~ü 12= `ÕnH˜ =Ú#∞¿Ñ ÉÏ~å#QÆ~ü =∞~îO° ™ê÷ÑO≤ K«|_çOk. [™êfiq∞ KÕ`<« å#O^Œ ~°zOz# How to Live with God, In the Company of SriRamakrishna (`≥Å∞QÆ∞ N~å=∞Hõ$+¨‚ bÖÏ=∞$`«O) #∞Oz á⁄O^Œ∞Ѩ~°K«|_ç#k.] |∞^èŒ"å~°O, 25 PQÆ+πì 1886

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ Éèí‰õΩÎÅ#∞ =^ŒeÃÑ\˜ì x[ ^è•=∂xH˜ "≥o¡áÈ~Ú WѨÊ\˜H˜ Ѩk ~ÀAÅ~ÚOk. "≥·~åQƺ =∞#ã¨∞¯Öˇ·# #ˆ~O„^Œ∞_»∞ J`«_ç ™È^Œ~° t+¨µºÅ∞ f„= ™ê^èŒ#ÅÖ’ =ÚxyáÈÜ«∂~°∞.

HõÅHõ`åÎÖ’ |Å~å"£∞ ÉÏ|∞ WO\’¡ #ˆ~O„^Œ∞_»∞, QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ Éèí‰õΩÎÅ∞ ã¨=∂"Õâ◊=∞Ü«∂º~°∞. "å~°∞ `«e¡x HÀÖ’Ê~Ú# J<å^äŒÖÏ¡ L<åfl~°∞. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ =∞Ǩã¨=∂kè =Å# [xOz# f„= ^Œ∞ó YO "åi =ÚMÏÖ’¡ ^Àº`«Hõ=∞=Ù`ÀOk. XˆH PÖ’K«# "åi =∞#ã¨∞ûÅ#∞ P=iOz "Õã≤Ok† QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ `«=∞ x[ ^è•=∂xH˜ "≥o¡áÈÜ«∂~°∞† =∞#O WѨC_»∞ UO KÕÜ«∂e? D Ü«Ú=t+¨µºÅ∞ |ã¨KÕÜ«∞_®xH˜ Éèí‰õΩÎÅ∞ XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# KÀ@∞ Un K«∂ѨÖË^Œ∞. t+¨µºÅ∞ QÆ`«ºO`«~°OÖËHõ uO_çH˜, x„^ŒH˜ „Ѩu~ÀA WO\˜H˜ "≥à◊¡=Åã≤ =zÛOk. =Ú`åºÅ#∞ Ǩ~°OQÍ HõeÑ≤# ^•~°O `≥yáÈ~ÚOk. P |$O^ŒO K≥ÖÏ¡K≥^Œ~°ÜÕ∞º Ѩiã≤÷u Z^Œ∞~°~ÚOk. =∞#O ZHõ¯_»‰õΩ "≥àÏ¡e? =∞#O UO KÕÜ«∂e?

W^Õ PÖ’K«# t+¨µºÅ =∞#ã¨∞û#∞ xOÑ≤"Õã¨∞Î#flk. UHÍO`«OÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx "å~°∞ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ#∞ QÆ∞iOz Ü≥∂zã¨∂Î PÜ«∞# HÀã¨O qÅÑ≤OK«™êQÍ~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ~åMÏÖò, HÍm, â◊~°`ü, â◊t, `å~°H±, QÀáêÖò, Éèí=<å^ä£, '=∞— =ÚO^Œ∞QÍ =KåÛ~°∞. HÍã¨Î PÅ㨺OQÍ x~°O[<£ =KåÛ_»∞.

j

XHõ ÖËY

j

673

„Ѩu XHõ¯~°∂ #ˆ~O„^Œ∞_ç =OˆH K«∂âß~°∞. `«# ™È^Œ~° t+¨µºÅÖ’ H˘O^Œix |$O^•=<åxH˜ ѨOáêÅx J`«_»∞ Ü≥∂zã¨∞Î<åfl_»∞. Hõ#∞Hõ Éèí‰õΩÎÅ #∞Oz H˘O`« ÃÑ·HõO ¿ãHõiã¨∞Î<åfl_»∞.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å LѨ^Õâ◊O - HÍq∞hHÍOK«# `åºQÆO) H˘O^Œ~°∞ ™È^Œ~°t+¨µºÅ`À áê@∞ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ „ѨHõ¯<Õ L#fl ysâò WO\˜H˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞.

J`«_»∞, '=∞— =∂@Ö’¡ Ѩ_®¤~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ('=∞—`À): =∞Ǩâ◊Ü«∂, ÉÏ|∂~å"£∞ ‰õΩ XHõ"≥·Ñ¨Ù „Ѩܫ∂} Y~°∞Û g∞~°∞ W=fiO_ç. '=∞—: `«Ñ¨Ê‰õΩO_® W™êÎ#∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: g∞~°∞ W=fiQÆey`Õ WѨC_Õ, ^ŒÜ«∞KÕã≤. '=∞— : WѨÊ\˜H˜Ñ¨C_®? |$O^•=<åxH˜ "≥à◊¡_®xH˜ ZOÑ≤Hõ J~Ú# "åiÖ’ ÉÏ|∂~å"£∞ XHõ_»∞. ÉèíHõÎ|$O^ŒO ysâò WO\’¡ ã¨=∂"Õâ◊=∞~ÚOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, ysâò#∞ _»|∞ƒ J_çQÍ_»∞. ysâò: „Ѩã¨∞Î`«O <å =^ŒÌ Z‰õΩ¯=QÍ _»|∞ƒ ÖË^Œ∞. g∞~°∞ HÍ"åÅO>Ë WѨÊ\˜H˜Ñ¨C_Õ 10 ÖËHõ 11 ~°∂áêÜ«∞Å∞ W=fiQÆÅ#∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (QÆOcè~O° QÍ) : HÍq∞h HÍOK«<åÅ#∞ `«ºlOK«=∞x =∂‰õΩ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ K≥áêÊ~°∞.

XHõÉèí‰õΩÎ_»∞: #∞=Ùfi ‰õÄ_® "≥o¡áÈ`«∞<åfl"å? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: WO\˜x =ÚO^Œ∞ `«ºlOKåe. WO\’¡ <Õ#∞ K«∂_»=Åã≤# =º=Ǩ~°O H˘O`« LOk. "åº[ºO WOHÍ Ñ¨iëê¯~°O HÍÖË^Œ∞. (Hõ∆}O Ü≥∂zOz) "å[ºO ^•x ^•i# Jk áÈ`«∞Ok. ã¨`åºxfl <Õ#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀÖË^Œ∞. D ‰õΩ@∞O| =º=Ǩ~°OÖ’ `«Å^Œ∂~°Û_»O x„+¨ÊÜ≥∂[#O. ~åMÏÖò : <Õ # ∞ WHõ ¯ _Õ LO_ç á È`Õ , <å ‰õ Ω @∞O|O ##∞fl ÖÏQÆ ∞ `« ∞ Ok. #ˆ~O„^Œ∞x `«O„_ç =∞~°}˜OKå~°∞. J`«_çH˜ W^ŒÌ~°∞ `«=Ú‡à◊√¡, H˘O^Œ~°∞ ™È^Œs=∞}∞Å∞ L<åfl~°∞. "åiH˜ ã¨O~°Hõ∆‰õΩ_»∞ÖË_»∞, PǨ~° =„™êÎ^Œ∞ʼnõΩ ^èŒ#O ÖË^Œ∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ a.U. ѨsHõ∆Ö’ LfÎ~°∞‚_»Ü«∂º_»∞. J`«_»∞ `«ÅK«∞H˘O>Ë ‰õΩ@∞O| áÈ+¨}Ï~°÷O J`«_çH˜ L^ÀºQÆO ^˘~°Hõ¯áÈ^Œ∞. ~åMÏÖò‰õΩ `«O„_ç, ÉèÏ~°º, z#flÑ≤Å¡"å_»∞ WO\’¡ L<åfl~°∞.

HÍO‰õÄ~üQÍzè L^•º# QÆ$ǨÏO (N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å Jã≤÷HõÅ∞ „Ѩu+≤ªOz# ã¨÷ÅO) „Ѩ™êÎ=# =zÛOk. ^èŒ~°‡Hõ~°ÎÅ xÜ«∂=∞HõO QÆ∞iOz "å~°∞ K«iÛOKå~°∞. ~åMÏÖò: #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ XHõ ^èŒ~°‡Hõ~°ÎQÍ KÕ¿ãÎ =∂‰õΩ ã¨O`À+¨O. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ÖË^Œ∞, ÖË^Œ∞. LO_»_»OÖ’ UO =∞Oz X#QÆ∂~°∞`«∞Ok? JO^Œ~°∂ #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ ^èŒ~°‡Hõ~°ÎQÍ LO_»=∞x HÀi#ѨC_»∞, J`«_»∞ ysâò`À WÖÏ K≥áêÊ_»∞: ''㨈~, JÖψQ HÍx=fiO_ç.—— HÍx #ˆ~O„^Œ∞_ç xÜ«∂=∞HõO [~°QÆÖË^Œ∞.

674

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

(QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ x~åº}O - Éèí‰õΩÎÅ ^Œ∞óYO) ysâò QÆkÖ’ =∞}˜1 =∞~À Éèí‰õΩÎ_»∞ =∂@Ö’¡ Ѩ_®¤~°∞. P Éèí‰õΩÎ_»∞ ÉèÏ~°OQÍ x@∂ìiÛ WÖÏ K≥áêÊ_»∞: '^Õx HÀã¨=¸ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ#∞ „áêi÷OK«#∞.—— Jx K≥Ñ≤Ê, P Éèí‰õΩÎ_»∞ =∞m¡ ÉèÏ~°OQÍ x@∂ì~åÛ_»∞. =∞}˜ : ^Õx HÀã¨O ‰õÄ_®? Éèí‰õΩÎ_»∞: ÖË^Œ∞, <Õ#∞ ^ÕxHÀã¨=¸ „áêi÷OK«#∞ - ÉèíH˜Î HÀã¨O HÍx ÖË^• <å ‰õΩ@∞O|O HÀã¨OQÍx „áêi÷OK«#∞.

Jx K≥|∞`«∂, P Éèí‰õΩÎ_»∞ =∞m¡ x@∂ì~åÛ_»∞. Éèí‰õΩÎ_»∞: QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ WÖÏ K≥áêÊ~°∞: 'ZO^Œ∞‰õΩ Wxfl áêÅ∞? Éèí‰õΩÎʼnõΩ ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ L<åfl~Ú† "åÔ~ÖÏ D Y~°∞Û ÉèíiOK«QÆÅ~°∞? ZO`« ÉÏ^è•Hõ~°O! <Õ#∞ Z#fl\˜H© nxx =∞izáÈÖË#∞.— HÍjѨÓ~ü L^•º# QÆ$ǨÏOÖ’ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ Hͺ#û~ü "åºkè`À ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞ #flѨC_»∞, QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ ¿ã=HõÜ∞Õ º Y~°∞Û JO`å QÆ$ǨÏã¨÷ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ Éèií OKå~°∞. "å~°∞ =∞s ^Œ∞ÉÏ~åQÍ _»|∞ƒ Y~°∞Û ÃÑ@ì‰Ωõ O_® QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ ã¨^• XHõ HõO@ HõxÃÑ\˜ì LO_Õ"å~°∞. Éè í ‰ õ Ω Î _ » ∞ : QÆ ∞ ~° ∞ ^Õ = ÙÅ zH˜ ` « û Ô H · „Ѩ ` Õ º Hõ O QÍ XHõ "≥ · ^ Œ ∞ º}˜ ‚ xÜ« ∞ q∞OKåÅ#∞ ‰õΩ<åfl#∞. HÍx K≥Ü«∞ºÖËHõáÈÜ«∂#∞.

HÍ¿ãѨ٠=∞ø#O =Ç≤ÏOz =∞m¡ J`«_Õ WÖÏ K≥áêÊ_»∞: ''㨈~, QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ <å=∞[ѨO KÕã≤ <å ‰õΩ@∞O| ã≤÷uQÆ`«∞Å#∞ "≥∞~°∞QÆ∞Ѩ~°K«_®xH˜ <Õ#∞ „Ѩܫ∞ufl™êÎ#x #∞=Ùfi ÉèÏqã¨∞Î<åfl"å? [#∞Å∞ ##∞fl ã¨[˚#∞_»x ÖË^• hu=∞O`«∞_»x ¿Ñ~˘¯<åfl ¿Ñ~À¯áÈ~Ú<å Ѷ¨~°"åÖË^Œ∞.

QÆ∞~°∞"å~°O, 2 ÃãÃÑìO|~ü 1886

HõÅHõ`åÎÖ’x QÆ∞~°∞„Ѩ™ê^£ KÒ^èŒ∞s gkäÖ’ L#fl '=∞— WO\˜H˜ â◊t =KåÛ_»∞. J`«_»∞, '=∞— XHõ H˘Ü«∞º =∞OK«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. â◊t, â◊~`° ü áê@Öò_O» QÍÖ’ `«=∞ ã¨fiQÆ$ǨÖ’¡ x=ã≤ã∞¨ <Î åfl~°∞. <Õ_»∞ â◊t Ѩiâ◊√„Éèí"≥∞ÿ# ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ "Õã¨∞H˘x, XHõ H˘`«Î Q˘_»∞QÆ∞ KÕ`ÀΠѨÙK«∞Û‰õΩ=KåÛ_»∞. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ QÆ∞iOz â◊t, '=∞— =∂\Ï¡_»∞ HÀ™êQÍ~°∞. '=∞— : |$O^ŒOÖ’ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ „Ѩ^è•# t+¨µº_»x QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ <å`À K≥áêÊ~°∞. â◊t : #ˆ~„O^Œ∞_Õ =∞# <åÜ«∞‰õΩ_»x QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ K≥ѨÊ_»O <å‰õΩ ÉÏQÍ *Ï˝Ñ¨HõO. '=∞—: K«^Œ∞=ÙÅ∞ H˘#™êyOK«_»O QÆ∞iOz QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ UO K≥áêÊ~À h‰õΩ QÆ∞~°∞ÎO^•? â◊t (#=Ùfi`«∂) : J=Ù#∞, <å‰õΩ ÉÏQÍ QÆ∞~°∞Î. QÆ=∞^Õ=ÙÅ∞ #ˆ~O„^Œ∞_ç`À XHõ ~ÀA, '"åix (Ü«Ú=t+¨µºÅ∞) WHõ g∞^Œ@ U áê~î°âßÅÖ’#∂ K«^Œ∞=Ù H˘#™êyOK«_®xH˜ J#∞=∞uOK«‰õΩ— Jx K≥áêÊ~°∞.

1. '=∞—, =∞}˜ - Wq =∞¿ÇÏO„^Œ<å^ä£ QÆ∞áêÎ <å=∞^èÕÜ«∂Å∞.

j

XHõ ÖËY

j

675

'=∞— : HÍm ã¨OQÆu Uq∞\˜? â◊t : J=Ù#∞, QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ HÍmx, '#∞=Ùfi WHõ¯_» K«^Œ∞=ÙÅ∞ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\Ïì=Ù— Jx p"å@∞¡ ÃÑ\Ïì~°∞. áê~°jHõO J^茺ܫ∞#O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ@ìQÍ<Õ <Õ#∞ PÜ«∞# #∞Oz p"å@∞¡ u<åfl#∞.

DÖ’QÍ â◊~`° ,ü #ˆ~O„^Œ∞_»∞ =KåÛ~°∞. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ ã¨O^Õâßxfl É’kèOK«_O» QÆ∞iOz "å~°O`å K«iÛOK«<å~°OaèOKå~°∞. "≥Ú^Œ@ Z=~°∞ É’kèOKåe? '=∞— : Z=~°∞ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ#∞ J~°÷O KÕã¨∞H˘<åfl~°∞? "≥·+¨‚=K«~°}ü „"å`«Å QÆ∞iOz QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ UO K≥áêÊ~À g∞‰õΩ QÆ∞~°∞ÎO^•? â◊~°`ü : J=Ù#∞, <å‰õΩ QÆ∞~°∞ÎOk. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ WÖÏ K≥áêÊ~°∞: ''"≥·+¨‚=K«~°}ü <å „Ñ¨u XHõ¯ P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂uh J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. J`«_Õ "å\˜x "≥Ú^Œ@ Ö’Hõqk`«O KÕÜ«∂Åx ÉèÏqã¨∞Î<åfl#∞.—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞ : QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ <å`À WÖÏ K≥áêÊ~°∞: ''„|Ǩχ*Ï˝#"Õ∞ ÅHõ∆ ºO. "≥·+¨‚=K«~°}Ë ã¨O^Õâßxfl "≥Ú^Œ@ "åºÑ≤OѨKÕÜ«∞=Åã≤ LOk. HÍx Jk [~°QÆ°ÖË^Œ∞. P ã¨O^Õâßxfl "≥Ú^Œ@ Ö’Hõqk`«O KÕã≤Ok ˆHâ◊"£¿ã<£ =∞Ǩâ◊Ü«Ú_Õ.—— =∞OQÆà◊"å~°O, 12 JHÀì|~ü 1886

(ÉÏ~å#QÆ~üÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ ~å=∞Hõ$+¨‚ =∞~î°O) `«=∞ Éèí‰õΩÎÅ#∞ „¿Ñ=∞áêâ◊O`À |^Œ∞úÅ#∞ KÕã≤ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ D Ö’HÍxfl =^Œe ^•^•Ñ¨Ù Ô~O_»∞ <≥ÅÅ∞ HÍ=™ÈÎOk. „Ѩã¨∞Î`«O "å~°∞ ZHõ¯_»‰õΩ "≥à◊¡QÆÅ~°∞? `«=∞ Wà◊¡Ö’¡ WHõÃÑ· P#O^ŒOQÍ LO_»ÖË~°∞. ˆ~~ÚO|=à◊√¡ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ#∞ QÆ∞iOKÕ PÖ’zã¨∂Î PÜ«∞# QÆ∞iOKÕ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∂ ã¨^• Hõeã≤Hõ@∞ìQÍ LO_®Åx "åi Jaè=∞`«O. W^ŒÌ~°∞ =ÚQÆ∞æ~°∞ t+¨µºÅ‰õΩ Wà◊√¡ ÖË=Ù. D ã¨OkQÆú `«~°∞}OÖ’ ã¨∞ˆ~O„^Œ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ WÖÏ K≥áêÊ_»∞: ''™È^Œ~°∞ÖÏ~å, g∞‰õΩ LO_»_®xH˜ KÀ@∞ÖË^Œ∞. g∞ ǨÏ$^ŒÜ«∂ʼnõΩ âßO`«q∞KÕÛ KÀ@∞ g∞‰õΩ ÖË^Œ∞. ÉÏ~å#QÆ~üÖ’ XHõ WÅ∞¡ ÉÏ_»∞QƉõΩ fã¨∞‰õΩO^•O. JHõ¯_» g∞~°∞ x=ã≤OK«=K«∞Û, "Õ∞O JѨC_»Ñ¨C_»∞ JHõ¯_»‰õΩ =ã¨∂Î LO\ÏO.—— HÍjѨÓ~ü L^•º#QÆ$ǨÏOÖ’ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ ¿ã=ÔH· ã¨∞ˆ~O„^Œ „Ѩu <≥Å Ü«∂Éèˇ· ~°∂áêÜ«∞Å∞ (x*ÏxH˜ Z#Éèˇ·) WKÕÛ"å_»∞. WѨC_»∞ J`«_»∞ WÖÏ K≥áêÊ_»∞: ''™È^Œ~°∞ÖÏ~å, QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ ¿ã"å~°÷O <Õ#∞ U^À H˘kÌ ÃÑ·HõO Wã¨∂Î LO_Õ"å}˜‚. D ÉÏ~å#QÆ~ü WO\˜ Y~°∞ÛÅ xq∞`«ÎO <Õ#∞ P "≥Ú`åÎxfl WѨC_»∞ W™êÎ#∞.—— „Hõ=∞OQÍ #ˆ~O„^Œ∞_»∞, QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ Jq"åÇ≤ÏHõ`« t+¨µºÅ∞ ÉÏ~å#QÆ~ü =∞~î°OÖ’H˜ =zÛ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. "å~°∞ WO\˜H˜ uiy "≥à◊¡ÖË^Œ∞. J#uHÍÅOÖ’<Õ ã¨<åflºã¨ ™È^Œ~° t+¨µºÅ ã¨OYº ÃÑiyOk. z=~°‰õΩ „Ѩu <≥ÖÏ ã¨∞ˆ~O„^Œ #∂~°∞ ~°∂áêÜ«∞Å∞ W=fi™êQÍ_»∞. ^èŒ<åº`«∞‡_»∞ ã¨∞ˆ~O„^Œ! D "≥Ú^Œ\ ˜ =∞~îåxH˜ #∞=Ùfi ѨÙ<åk "Õâß=Ù. h â◊√ÉèÏHÍOHõ∆ÖË D P„â◊=∞ ™ê÷Ѩ#‰õΩ =¸ÖÏ^è•~åÅ∞! `«=∞ LѨ^Õâ◊ ™ê~åOâ◊"≥∞ÿ# 'HÍq∞hHÍOK«# Ѩi`åºQÍxH˜— „Ѩu~°∂ѨOQÍ D Ö’HõOÖ’ `«=∞ t+¨µºÅ∞ rqOK«_®xH˜ J=HÍâßxfl QÆ∞~°∞^Õ=ÙÖË h ^•fi~å

676

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

HõeÊOKå~°∞. Ѩi`åºQÆ=¸~°∞ÎÖˇ·# #ˆ~O„^•k Ü«Ú= t+¨µºÅ =¸ÅOQÍ ã¨<å`«# ÃÇ·ÏO^Œ= ^èŒ~å‡xfl „Ѩ[ʼnõΩ „Ѩ^Œi≈OKå~°∞.h |∞∞}Ïxfl Z=~°∞ f~°ÛQÆÅ~°∞? ã¨<åflºã¨ ™È^Œ~°∞Å∞ =∞~î°OÖ’ J<å^äŒ ÉÏÅÖÏ¡QÍ rqOKå~°∞. H˘xfl ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ WO\˜ J^≥Ì K≥e¡OK«_®xH˜ _»|∞ƒ LO_Õk HÍ^Œ∞, H˘xfl ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ PǨ~°O LO_Õk HÍ^Œ∞. #∞=Ùfi =zÛ D W|ƒO^Œ∞Å#∞ Ѩi+¨¯i™êÎ=x xsH˜O∆ KÕ"å~°∞. h x™êfi~°÷ „¿Ñ=∞#∞ `«ÅK«∞H˘#flѨC_»∞ Z=i Hõà◊√¡ K≥=∞‡yÅ¡=Ù! (#ˆ~O„^Œ∞_»∞- *Ï˝#Ü≥∂QÆO) ÉÏ~å#QÆ~° =∞~î°O. D "≥<≥flÅ ~å„u #ˆ~O„^Œ∞_»∞, =∞}˜ QÆ∞~°∞^Õ=ÙŠѨÓ*Ï=∞Ok~åxH˜ `«∂~°∞Ê# L#fl =™ê~åÖ’ ѨKå~°∞¡ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. Jk áœ~°‚q∞, ÅH©∆ ‡ ѨÓ[ Ѩ~°fik#O. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ QÆ∞iOp, *Ï˝#Ü≥∂QÆO, ÉèíH˜ÎÜ≥∂QÆO QÆ∞iOp #ˆ~O„^Œ∞_»∞, =∞}˜, ã¨OÉèÏ+≤OK«∞H˘O@∞<åfl~°∞. =∞}˜: QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ Ô~O_»∞ =∂~åæÅ∞ - *Ï˝#, ÉèíH˜Î - q=iOKå~°∞. Jq Ô~O_»∂ XˆH ÅH∆ͺxH˜ KÕ~°∞™êÎÜ«∞x K≥áêÊ~°∞. *Ï˝#=∂~°æQÍ=ÚÅ∂ ÉèíH˜Î=∂~°æQÍ=ÚÅ∂ XˆH K«~°=∞ QÆ=∞ºO KÕ~°∞H˘O\Ï~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: HÍx QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ <å`À WÖÏ K≥áêÊ~°∞: ''„|Ǩχ*Ï˝#"Õ∞ ÅHõ∆ ºO. ÉèíH˜Î rq`«O ÉÏǨºOâßxfl H˘#™êyOK«_®xH˜ ™ê^èŒ#O. U#∞QÆ∞H˜ ÉÏǨϺ^ŒO`åÅ∞, ֒Ѩe ^ŒO`åÅ∞ ‰õÄ_® LO\Ï~Ú. ÉÏǨϺ^ŒO`åÅ∞ ˆH=ÅO JÅOHÍ~° „áêÜ«∞"≥∞ÿ#q. HÍx U#∞QÆ∞ ֒Ѩe ^ŒO`åÅ`À<Õ PǨ~åxfl #q∞e uO@∞Ok.—— =∞}˜: „|Ǩχ*Ï˝<åxfl ÉèíH˜Î=∂~°æO ^•fi~å ‰õÄ_® á⁄O^Œ=K«Ûx ‰õÄ_® QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ K≥áêÊ~°∞. „|Ǩχ*Ï˝<åxfl *Ï˝# ÉèíH˜Î =∂~åæÅ Ô~O_çO\˜ ^•fi~å á⁄O^Œ=K«∞Û. |Ǩïâß h‰õΩ QÆ∞~°∞Î LO_Õ LO@∞Ok, QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ WÖÏ ‰õÄ_® K≥áêÊ~°∞: ''„|Ǩχ*Ï˝#O á⁄Ok# `«~°∞"å`«, H˘O^Œ~°∞ ÉèíH˜Îx P„â◊~ÚOz Ö’HõOÖ’ rq™êÎ~°∞. JѨC_»∞ "å~°∞ bÅ #∞Oz x`«º ã≤÷uH˜ P~ÀÇ≤Ï™êÎ~°∞, x`«ºO #∞Oz bʼnõΩ J=~ÀÇ≤Ï™êÎ~°∞.—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞: HÍjѨÓ~ü L^•º# QÆ$ǨÏOÖ’ P ~ÀA QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ „|Ǩχ*Ï˝#O QÆ∞iOz =∂\Ï¡_ç#ѨC_»∞ g∞~°∞<åfl~å? =∞}˜: P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <Õ #Hõ¯_» ÖË#∞. HÍx PÜ«∞# KåÖÏ¿ãѨ٠^•xx QÆ∞iOz =∂\Ï¡_®~°x =∞@∞‰õΩ q<åfl#∞. â◊√Hõ=∞ǨÏi¬ QÆ∞iOz U=∞<åfl~À h‰õΩ *Ï˝Ñ¨HõO LO^•? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ÖË^Œ∞, <å‰õΩ *Ï˝Ñ¨HõO ÖË^Œ∞. =∞}˜ : P ~ÀA QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ WÖÏ K≥áêÊ~°x q<åfl#∞: ''â◊√Hõ=∞ǨÏi¬, PÜ«∞# ÖÏO\˜ =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ ÃÑ^ŒÌ p=∞ÅÖÏO\˜ "å~°∞† J~Ú#ѨÊ\˜H© =∞Ǩ J~Ú`Õ H˘xfl K«ÔH¯~° Hõ}ÏÅ#∞ =∂„`«"Õ∞ "≥∂ã¨∞‰õΩáÈQÆÅ~°∞. t=Ù_»∞ ã¨zÛ^•#O^Œ ™êQÆ~åxfl ã¨Ê $tOKå_»∞ ÖË^• QÆ∞ÔH¯_»∞ h\˜x „`åy LO\Ï_»∞.—— #∞=Ùfi JÖÏO\˜ q+¨Ü«∂Å∞ q<åfl"å? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: J=Ù#∞, QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ P ~ÀA JÖÏO\˜ q+¨Ü«∂Öˇ<Àfl K≥áêÊ~°∞.

j

XHõ ÖËY

j

677

(#ˆ~O„^Œ∞_»∞ K«∂ã≤# ^Œ$â◊ºO: JǨÏOHÍ~° `åºQÆO) =∞~î° ™È^Œ~°∞Å QÆ∞iOz =∞}˜, #ˆ~O„^Œ∞_»∞ K«iÛOK«∞H˘O@∞<åfl~°∞. =∞}˜: WѨC_»∞ ã¨=∞ã¨ÎO h g∞^Œ<Õ P^è•~°Ñ¨_ç LOk. #∞"Õfi "åix HõxÃÑ\˜ì LO_®e. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: JǨÏOHÍ~°O ÉÏQÍ W|ƒOk ÃÑ_»∞`ÀOk. P ~ÀA `«$+‘‚ ÉèÏ=O`À 'Ǩϗ#∞ p"å@∞¡ÃÑ\Ïì#∞. "≥O@<Õ <å‰õΩ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ ^Œ~°≈#O HõeyOk. PÜ«∞# UO K≥áêÊ~À `≥Å∞™ê?

PÜ«∞# WÖÏ K≥áêÊ~°∞ : ''#∞=Ùfi U=∞#∞H˘O@∞<åfl=Ù? g∞Ö’x J`«ºÅ∞Ê}˜‚ =∞Ǩϟ#fl`«∞}˜‚QÍ KÕÜ«∞QÆÅ#∞, =∞Ǩϟ#fl`«∞_≥·# =ºH˜Îx J`«ºÅ∞Ê_çQÍ kQÆ*Ï~°∞™êÎ#x `«Ñ¨ÊHõ `≥Å∞ã¨∞HÀ.—— P ^Œ$â◊ºO HõxÑ≤Oz# `«~∞° "å`« <Õ<O≥ `À J„Ѩ=∞`«OÎ QÍ LO@∞<åfl#∞. J`«ºÅ∞Ê_»∞ =∞Ǩϟ#fl`«∞_»∞, =∞Ǩϟ#fl`«∞_»∞ J`«ºÅ∞Ê_»∞.— =∞}˜: #∞=Ùfi ã¨iQÍæ K≥áêÊ=Ù. PÜ«∞# J#∞„QÆǨÏO`À<Õ ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~°O Åaèã¨∞ÎOk. XHõ =ºH˜Îx =∞Ǩϟ#fl`«∞}˜‚, J`«ºÅ∞Ê}˜‚ ‰õÄ_® PÜ«∞# KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. `«=∞ ã¨fi„Ѩܫ∞`åflÅ`À Z=~°<åfl ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^ŒQÆÅ~å? PÜ«∞# J#∞„QÆǨÏO `«Ñ¨ÊHõ J=ã¨~°O. (ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~åxÔH· #ˆ~O„^Œ∞_ç "庉õΩÅ`«) #ˆ~O„^Œ∞_»∞ QÆkÖ’H˜ =KåÛ_»∞. ÉèíQÆ=`åûH∆Í`å¯~°O á⁄O^ŒQÆÅ#<Õ Pâ◊ J`«_çÖ’ HÍã¨Î ã¨#flye¡Ok. J`«_»∞ áê_» <å~°OaèOKå_»∞: ™ê^茺"Õ∞<å âߺ=∞^Œ~°≈#O „Ѩu"åiH© ÅÉèíº"Õ∞<å HÍoã¨OѨ^Œ „Ѩu"åiH© ã¨`«º"Õ∞^À UÅ K«∂_»^Œ∞ <å Ñ≤zÛ =∞#ã¨∞ ™ê^茺"Õ∞<å âߺ=∞^Œ~°≈#O <åÔH#fl_≥·<å `«Ñ¨=ÚÖˇ<Àfl KÕã≤Ü«ÚO_çÜ«Ú ã¨^•t=Ù_»∞ âߺ=∞áê^Œ J~°∞} ^Œ~°≈#O KÕÜ«∞OQÆÖËHõ =∞<À"≥∂ǨÏ#"≥∞ÿ# ^Œ~°≈#O Z=fiiÔH·<å J=∞‡ áê^Œ ^蕺#Ѩ~°∞#‰õΩ qÅ∞"Õq∞ ÖË^Œ∞ ã¨~°fiq∞K«∞Û WO„^ŒÉè’QÆ=Ú qÅ∞"Õq∞ ÖË^Œ∞ âߺ=∞ Hõ$áêgHõ∆}O|∞Å∞ ÃÑ·|_ç#"å_»∞ „|Ǩ‡#O^Œ=∞O^Œ∞ D^Œ∞#∞ P ^èŒ#ºrq J=∞‡áê^ŒÑ¨^Œ‡ ^蕺#=Ú KÕ`«#QÆ∞<≥ ^Õ=`åkèѨuH˜<≥·##∞ ™ê^茺=∞QÆ∞<≥ Ü≥∂QÆÜ≥∂ˆQâ◊√ÔH·##∞ Ju^Œ∞~°¡ÉèíO|∞ ™ê^茺"Õ∞<å âߺ=∞^Œ~°≈#O „Ѩu"åiH© n#∞_≥·# Hõ=∞ÖÏHÍO`«∞_»∞ Wk `≥eã≤‰õÄ_» J=∞‡ k=º áê^ŒÑ¨^Œ‡=Ú HÍOH˜∆OK«∞K«∞O_»∞.

678

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

#ˆ~O„^Œ∞_»∞ =∞~îO° Ö’x =∞~À QÆkÖ’H˜ "≥àÏ¡_∞» . J`«_∞» UO PÖ’zã¨∂<Î åfl_»∞? N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ „¿Ñ=∞=∞Ü«∞ ~°∂ѨO ǨÏ~îå`«∞QÎ Í J`«_ç ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’ r=O áÈã¨∞‰õΩO^•? =∞m¡ J`«_∞» áê_»™êQÍ_»∞: =∞_ç"≥∞ÿÅÅ∞ <å =∞`«=Ú`ÀQÆ∂_» 㨠=∂ѨÎ=∞Ü≥∞º ã¨Y∞_® J=∞‡ âߺ=∞‰õΩ#∞ J~°Û# <ÕxHõ PK«iOѨQÍ *ÏÅ#∞~å K≥ѨÊÖË#∞ <å =∞k x„QÆǨÏ=Ú KÕÜ«∞ <≥^Œ∞~°∞ uiÔQ ã≤QÆ∞æ ã≤QÆ∞æ <Õ #==∂#=ÚKÕ zq∞_çáÈ^Œ∞ #Hõ\Ï!

Hõ~°=Ú# Y_»æ=Ú Ü«Ú~°=Ú# t~°=ÚŠǨ~°=Ú ^•eÛ# HÍo ^蕺#=Ú Hõiy#ѨC_Õ q~°∞Å ^•=∞=Ú#∞ Ü«Ú~°=Ú# ^•Å∞ÛK«∞ =Ú~°o =∂qÃÑ· "≥∂ÃÑ_»∞ "≥∂ǨÏ# âߺ=∞"≥∂ǨÏ#∞_»∞ Hõ#∞flÅ =ÚO^Œ@ Hõ#Ê_»∞ HÍO`«`À „uÖ’K«xx <Õ `«ÅK«∞K«∞O_»QÍ "åÅ∞Hõ#∞flÅ "å_»∞ QÍ#|_» Ѩ~°=â◊<≥· <Õ =∞~°`«∞ ã¨~°fi=Ú#∞ ã≤QÆ∞æK≥Ok <Õ zq∞_çáÈ=Ù^Œ∞#∞ =∂`« áê^Œ=ÚÅ <≥`åÎq Q˘Å∞Ê ã¨∞=∞ =∞O[~°∞ Å~°Ê} KÕÜ«∞É’=QÍ =∞^Œ# "≥∂ǨÏ#∞x "≥∂Ç¨Ï ÉèÏ==Ú# =∞k Ѩ~°=â◊"≥∞ÿ K≥^ŒiáÈ=Ù~å HÍOK«# KÕÅ=Ú QÍOz#O`«<Õ âߺ=∞QÆ∂iÛ <Õ KÕÜ«Ú ^蕺#=ÚÅ∞ K«Å¡QÆ "≥∞Å¡QÆ HÍOK«#KÕÅ∞_»∞ XHõ\ ˜ <˘Hõ\ ˜QÍ ^•@"ÕÃã~å.

D áê@ áê_ç #ˆ~O„^Œ∞_»∞ HÍ¿ãѨ٠=∞ø#O =Ç≤ÏOKå_»∞. P `«~°∞"å`« ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ, ''â◊‡âß#"å\˜Hõ‰õΩ áÈ^•O.—— Jx K≥áêÊ_»∞. J#O`«~°O WÖÏ "åºMϺxOKå_»∞: ''PǨ! Jk XHõ Kå=_çÖÏ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl^ÕQÍx â◊‡âß#"å\˜Hõ HÍ^Œ∞.—— (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞) =∞~îåxH˜ ã¨g∞ѨOÖ’ Ѩ~°=∂}˜H± Ѷ¨∞@ìO LOk. â◊‡âß#"å\˜Hõ ^•xH˜ ã¨g∞ѨOÖ’ LOk. â◊‡âß#"å\˜Hõ K«∞@∂ì QÀ_»Å∞<åfl~Ú. =¸_»∞ QÆ^Œ∞Å XHõ W@∞Hõ~åu Hõ@ì_»O `«∂~°∞Ê z=~°#

j

XHõ ÖËY

j

679

LOk. H˘xfl ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ #ˆ~O„^•^Œ∞Å∞ ~å„u"Õà◊ÅѨC_»∞ JHõ¯_»‰õΩ XO@iQÍ "≥o¡ ™ê^èŒ#Å∞ J#∞+≤ªOKÕ "å~°∞. =∂`«$^Õq „Ѩã¨∞Î`«O |$O^•=#OÖ’ |ã¨KÕã≤ L<åfl~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, '=∞— P"≥∞#∞ QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»∞HÀ™êQÍ~°∞: HÍjѨÓ~ü L^•º# QÆ$ǨÏOÖ’ XHõ ~ÀA, Ü«Ú= t+¨µºÅ∞ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ`À `«=∞ Ѩ@¡ =∂`«$^ÕqH˜ L#fl "å`«ûźO QÆ∞iOz K≥áêÊ~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P"≥∞ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ ¿ã=ÔH· L^•º#QÆ$ǨÏOÖ’<Õ LO@∞<åfl~°∞. JO`«\ ˜ qâߊǨÏ$^ŒÜ«∞O L#fl „ã‘Îx `å=Ú WO`« =~°‰õΩ K«∂_»ÖË^Œx t+¨µºÅ∞, QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ`À K≥áêÊ~°∞. '=∞— : QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ UO K≥áêÊ~°∞? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ #=fi™êQÍ~°∞. `«~°∞"å`« WÖÏ K≥áêÊ~°∞: ''P"≥∞ <å â◊H˜Î. JO^Œ∞ˆH JO^Œih „¿Ñq∞ã¨∞ÎOk.—— â◊√„Hõ"å~°O, 17 Ѷ≤„|=i 1887

ÉÏ~å#QÆ~ü =∞~î°O. ã¨=∞Ü«∞O =∞^蕺ǨÏflO 12.30. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, `«H˜¯# ™È^Œ~° ã¨<åflºã¨∞Å∞ =∞~î°OÖ’<Õ x=ã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. JѨC_»∞ ǨÏ~°"≥∂ǨÏ<£, '=∞— =KåÛ~°∞. â◊t QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ P~å^èŒ#Ö’ x=∞QÆ∞fl_≥· L<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ™êfl<åxH˜ QÆOQƉõΩ áÈÉ’`«∞<åfl_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ : w`«Ö’ Hõ$+¨µ‚_»∞ [ѨO, `«Ñ¨â◊Û~°ºÅ QÆ∞iOKÕ „Ѩ^è•#OQÍ K«iÛOKå_»∞. '=∞— : J^≥ÖÏ? J@∞=O@ѨC_»∞ J~°∞˚#∞_çH˜ JO`«QÍ ZO^Œ∞‰õΩ LѨ^ÕtOKå_»∞? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: ‰õΩ@∞O| Hõ~°Î"åºÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«=∞x Hõ$+¨µ‚_»∞ J~°∞˚#∞_çH˜ K≥ѨÊÖË^Œ∞ Hõ^•? '=∞— : Hõ$+¨µ‚_»∞ J~°∞˚#∞}˜‚ Ü«Ú^ŒúO K≥Ü«∞º=∞#flѨC_»∞, J~°∞˚#∞_»∞ XHõ QÆ$ǨÏã¨∞÷. Hõ#∞Hõ xi¡Ñ¨ÎOQÍ `«# ‰õΩ@∞O| Hõ~°Î"åºÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«=∞x J~°∞˚#∞_çH˜ É’kèOKå_»∞.

(HÍÖÏO`« ~ ° O Ö’ #ˆ ~ O„^Œ ∞ _» ∞ D Jaè „ áêÜ« ∂ xfl =∂~° ∞ Û‰õ Ω <åfl_» ∞ . J"≥ ∞ iHÍÖ’ Ѩ~°º\˜Oz#ѨC_»∞ PÜ«∞# Hõ~°‡Ü≥∂QÆO QÆ∞iOz „Ѩã¨OyOz, `«# q^•º~°∞÷Å#∞ xi¡Ñ¨ÎOQÍ Hõ~°‡Å∞ PK«iOK«=∞x É’kèOKå~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "≥Ú^Œ@ ã¨<åflºã¨ „Ѩu[˝Å∞ KÕã≤#ѨC_»∞, „áêѨOzHõ Hõ~°Î"åºÅ Ѩ@¡ ZO`À qã≤yáÈ~Ú L<åfl_»∞. Hõ#∞Hõ<Õ w`«Ö’ „Ѩ^è•<åOâ◊O [ѨO, `«Ñ¨â◊Û~°ºÅ∞ Jx K≥áêÊ~°∞.)

P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ XHõ QÆ$ǨÏã¨÷ Éèí‰õΩÎ_»∞, XHõ ™È^Œ~° ã¨<åflºã≤`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl_»∞. P Éèí‰õΩÎ_»∞ =∞~î°OÖ’ LO_®Å#∞‰õΩO@∞<åfl_»∞. =∞~î°OÖ’x P^蕺u‡Hõ "å`å=~°}O. J`«_çH˜ ÉÏQÍ #zÛOk. J`«_çH˜ ã¨O™ê~° rq`«O ~°∞zOK«_»O ÖË^Œ∞. =O\˜O\˜H˜ ^ŒH˜∆}O "≥·Ñ¨Ù L#fl =™ê~åÖ’ "åà◊√¡ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. JHõ¯_Õ x~°O[<£ Ѩx KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl_»∞. Éè‰í Ωõ _Î ∞» : <Õ#∞ =∞~îO° Ö’ LO>Ë, ‰õΩ@∞OÉÏxfl Ѩ\ Oì˜ K«∞HÀÖË^<Œ Õ xO^Œ‰Ωõ <Õ#∞ QÆ∞i J=Ù`å<å? ã¨<åflºã≤ : #∞=Ùfi LO_»_»O =Å# x#∞fl Z=~°∂ xOkOK«~°∞. HÍx h ‰õΩ@∞OÉÏxfl K«∂ã¨∞HÀ=Åã≤# ÉÏ^茺`« LOk Hõ^•! x~°O[<£ (=O\˜O\’¡ #∞Oz) : F ™È^Œ~å! #∞=Ùfi UO KÕã¨∞Î<åfl=Ù? U q^èŒ"≥∞ÿ# ã¨ÅǨ J`«_çH˜ Wã¨∞Î<åfl=Ù? (JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞)

680

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

WO`«Ö’ #ˆ~O„^Œ∞_»∂, HÍm QÆOQÆÖ’ ™êfl<åÅ∞ =ÚyOz uiy =KåÛ~°∞. HÍm ã¨^• "Õ^•O`å^茺ܫ∞#OÖ’ =Úxy LO\Ï_»∞. ''#∞=Ùfi <å „Ñ¨Éèí∞=Ù <Õ#∞ h Éèí‰õΩÎ}˜‚—— J<Õ "≥·Yi J`«_çH˜ ã¨∞`«~å=¸ #K«Û^Œ∞. Z_»`≥QƉõΩO_® J`«_»∞ WÖÏ K≥¿ÑÊ"å_»∞: ''<Õ<Õ „|Ǩ‡xfl <å‰õΩ <å=∞~°∂áêÅ∞ ÖË=Ù.—— ™êfl#O =ÚyOz =zÛ# `«~°∞"å`« J`«_»∞ `«# QÆkÖ’H˜ "≥o¡ WÖÏ Ñ¨Ù#~°∞K«ÛiOK«™êQÍ_»∞: ''<Õ#∞ <å=∞ ~°∂áêʼnõΩ Jf`«∞_»#∞. <Õ<Õ Ñ¨~°„|Ǩ‡xfl. g∞‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O, g∞‰õΩ „Ѩ}Ï=∞O, g∞‰õÄ <å‰õÄ „Ѩ=∂}O.—— Éè’[<åxH˜ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. =∞~î°OÖ’ =O@=∞x+≤ XHõ¯_Õ. Éè’[<å#O`«~°O Z=i qã¨Î~å‰õΩÅ∞ "å~°∞ fã≤"Õâß~°∞. HÍx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ '=∞— qã¨Î~å‰õΩ#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ `å<Õ fã≤"Õâß_»∞.

JO^Œ∞‰õΩ '=∞— PˆH∆Ñ≤Oz#ѨC_»∞, ''WHõ¯_» JO^Œ~°∂ ã¨=∂#∞Å∞—— Jx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ ["åaKåÛ_»∞. Éè’[<å#O`«~°O JO^Œ~°∂ Kå=_ç QÆkÖ’ ã¨=∂"Õâ◊=∞Ü«∂º~°∞. H˘O^Œ~°∞ `åO|∂Å ¿ã=#O KÕã¨∞Î<åfl~°∞, =∞iH˘O^Œ~°∞ á⁄QÆ„`åQÆ∞`«∞<åfl~°∞. ~åMÏÖò ('=∞—`À) : <Õ#∞ g∞ =^ŒÌ‰õΩ XHõ ~ÀA ~å"åÅ#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ QÆ∞iOz g∞~°∞ UO „"åã¨∞Î<åfl~À q<åÅx ‰õΩ`«∂ǨÏÅOQÍ LOk. '=∞— : <å rq`«O ѨÓiÎQÍ Ñ¨i=~°Î# K≥O^Õ ^•HÍ <Õ#∞ P LѨ^ÕâßÅ#∞ Z=i`À#∂ =ÚK«Û\˜OK«‰õÄ_»^Œx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl#∞. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ „Ѩu =K«#=¸ XHõ =∞O„`«O. P LѨ^ÕâßÅ#∞ rq`«OÖ’ J#∞ã¨iOK«_»O =∞Ozk HÍ^•? ~åMÏÖò: J=Ù#∞, x[O. 㨈~, ã¨O™ê~° rq`åxfl g∞Ô~ÖÏ W+¨ìѨ_»∞`«∞<åfl~°∞? â◊t: K«∂_»O_ô ™È^Œ~°∞ÖÏ~å, ~åMÏÖò LѨ<åºã¨O ^ŒOK«∞`«∞<åfl_»∞. ~åMÏÖò (#=Ùfi`«∂, '=∞—`À) : WO`«‰õΩ =Ú#∞Ѩ٠WHõ¯_çH˜ ~å=_®xH˜ JO`«QÍ =∞#㨯iOK«ÖË^Œ∞. WѨC_»∞ ™È^Œ~°∞Å ™êOQÆ`«ºO ZO`À Ç≤Ï`«Hõ~°OQÍ LOk. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: =∞#∞+¨µºÖ’¡ Ü«∞^ä•~°÷ ™ê~°O ZHõ¯_»∞Ok? XHõ¯ix `«Ñʨ <Õ#∞ Z=ih ÅH˜O∆ K«#∞.

(N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ã¨∂zã¨∞Î#fl@∞¡ L#flk.) Z=iH˜ ™⁄O`« â◊H˜Î LOk? „Ѩu XHõ¯~°∂ Ѩiã≤÷`«∞ʼnõΩ Jnè#∞Öˇ·# "åˆ~ - =∂Ü«∞‰õΩ ÉÏxÃã· ÖÁOy áÈ~Ú# "åˆ~. ~åMÏÖò #qfi, ǨÏ~°"≥∂ǨÏ<£ K≥qÖ’ QÆ∞ã¨QÆ∞ã¨Ö’ U^À K≥áêÊ_»∞. ~åMÏÖò „¿Ñ~°}`À ǨÏ~°"≥∂ǨÏ<£, ''™È^Œ~°∞_»∞ ˛ QÆ∞iOz Uq∞\˜?—— Jx „ѨtflOKå~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ : ™È^Œ~°∞_»∞ ˛ XHõ ^Ò~åƒùQÆ∞º_»∞. ã¨<åflºã≤ HÍ"åÅx L#flѨC_»∞ _»|∞ƒ ZO^Œ∞‰õΩ á⁄^Œ∞Ѩ٠KÕã¨∞Î<åfl_»∞? XHõ ™ê^èŒ∞=Ù x~°ú#∞_»∞QÍ LO_®e.

XHõ ã¨<åflºã≤: „Ѩu XHõ¯_»∂ ^Ò~åƒùQÆ∞º_»∞, h=Ù =∂„`«O =∞ǨÏhÜ«Ú_»∞ Jx ѨiQÆ}˜OK«∞ ‰õΩO@∞<åfl=Ù. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <Õ#∂ ^Ò~åƒùQÆ∞º}Ë‚. <Õ#∞ Ѩiã≤÷`«∞ʼnõΩ ÉÏxã¨#∞. <å‰õΩ U^Œ<åfl â◊H˜Î JO@∂ LO^•? '=∞— (`«#Ö’) : Ѩiã≤÷`«∞ÖÏ ÖËHõ ÉèíQÆ=O`«∞_®? QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞, ''ã¨=∞ã¨Î=¸ ~å=Úx ã¨OHõÅÊO "Õ∞~°ˆH [~°∞QÆ∞`«∞Ok—— Jx K≥¿ÑÊ"å~°∞.

j

XHõ ÖËY

j

681

#ˆ~O„^Œ∞_»∞: _»|∞ƒ#fl =ºH˜Î ã¨<åflºã≤ ZÖÏ HÍQÆÅ_»∞? ÃÑ·QÍ, J`«_»∞ [#∞ʼnõΩ LѨ<庙êe™êÎ_»∞. É’kèOK«_®xH˜ J`«_»∞ ã≤QÆ∞æѨ_»_®? (#ˆ~O„^Œ∞_»∞ - |∞^Œ∞ú_»∞) ǨÏ~°"≥∂ǨÏ<£: 㨈~, XHõ =ºH˜Î Hõ#∞Hõ ÉèÏ=áê~°=â◊º ã≤÷ux ÖË^• ã¨=∂kè ã≤÷ux á⁄Ok`Õ, J`«_»∞ =∞Ǩ`«∞‡_Õ Hõ^•! #ˆ~O„^Œ∞_»∞ : "≥o¡ |∞^Œ∞ú}˜‚ J^茺ܫ∞#O K≥~Úº. â◊OHõ~°∞Å „ѨHÍ~°O P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂uH˜ Ѩ~åHÍ+¨ª xifiHõÅÊ ã¨=∂kè. |∞^Œ∞ú_»∞ ã¨O`«iOK«∞H˘#fl `˘eã≤÷u Jk. XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞ : xifiHõÅÊ ã¨=∂kè `˘e ã≤÷u J~Ú#ѨC_»∞, ^•xHõ#fl L#fl`«"≥∞ÿ# ã≤÷`«∞Å∞ LO_ç LO_®e. "å\˜Ö’ H˘xfl\˜ QÆ∞iOz #∞=Ùfi =∂ ÔHO^Œ∞‰õΩ qâ◊nHõiOK«‰õÄ_»^Œ∞? |∞^Œ∞ú_»∞ ^•xx QÆ∞iOz U^À K≥Ñ≤Ê LO\Ï_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞.

XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: |∞^Œ∞ú_»∞ á⁄Ok# J#∞Éèí∂`«∞ÅÖ’ xifiHõÅÊ ã¨=∂kè `˘e ã≤÷u J~Ú#@¡~Ú`Õ, 'JÇ≤ÏOã¨ÜÕ∞ Ѩ~°=∞ ^èŒ~°‡O— J<Õ ã≤^•úO`åxfl HÍÖÏO`«~°OÖ’ PÜ«∞# ZO^Œ∞‰õΩ É’kèOKå_»∞? #ˆ~O„^Œ∞_»∞: D ^Œ$HõÊ^ä•xfl J=QÆ`«O KÕã¨∞HÀ=_»O KåÖÏ Hõ+¨ìO. HÍx "≥·+¨‚=ÙÅ∞ `«=∞ JÇ≤ÏO™ê ÉèÏ=##∞ |∞^Œ∞úx #∞Oz <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl~°∞.

XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: |∞^Œ∞úx #∞Op JÇ≤ÏO™ê ÉèÏ"åxfl <Õ~°∞ÛHÀ=Åã≤# JQÆ`«ºO LO^•? Z=i #∞Oz ZÖÏO\˜ P^Õâ◊O ÖˉõΩO_®<Õ KÕѨÅ∞ u#_»O =∂#∞HÀ=_»O =∞#O K«∂ã¨∂Î<Õ L<åflO. "≥·+¨‚=ÙÅ∞ `«=∞ JÇ≤ÏO™ê ÉèÏ=##∞ |∞^Œ∞ú_ç #∞Op JÅ=~°K«∞‰õΩ<åfl~°#_»OÖ’ x[O ÖË^Œ∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: Z=i „áÈ^ŒƒÅO ÖˉõΩO_® [O`«∞=ÙÅ#∞ =kèOK«_»O XHõ =ºH˜Î =∂#∞‰õΩO>Ë, ^•xx "å~°ã¨`«fiOQÍ ã¨O„Hõq∞Oz# <≥·[OQÍ ÉèÏqOK«=K«∞Û.

XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞: [O`«∞=ÙÅ#∞ =kèOK«_»O =∂#∞‰õΩ#fl S~ÀáêÖ’x [#∞Å#∞ QÆ∞iOz UO K≥|∞`å~°∞? "å~°∞ XHõѨC_»∞ Q˘_»∞¤=∂O㨠ÉèíHõ∆‰õΩÅ∞. "å~°∞ |∞^Œ∞ú_ç #∞Oz <Õ~°∞ÛHÀÖË^Œ∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞: Uk U"≥∞ÿ#ѨÊ\˜H©, D =∂~åæxfl |∞^Œ∞ú_»∞ Hõ#∞Q˘<åfl_»∞. '=∞— (`«#Ö’) : J^Œ∞ƒù`«O! QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ „Ѩu t+¨µº_»∂ XHõ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ „Ѩu XHõ¯~°∂ ã¨fi`«O„`« zO`«<åjÅ∞~°∞, #ˆ~O„^Œ∞_»∞ XHõ¯_Õ HÍ^Œ∞. ZO^Œ∞‰õΩ HÍ^Œ∞? JO^Œ~°∂ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ t+¨µºÖË, "åiH˜ ã¨fiÜ«∞OQÍ PÜ«∞<Õ tHõ∆}xKåÛ~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ w`« Ѩiîã¨∂Î, ™È^Œ~° t+¨µºÅ‰õΩ q=iã¨∞Î<åfl_»∞. w`«Ö’x D â’¡HÍʼnõΩ (5:79) q=~°} xã¨∞Î<åfl_»∞: ''Hõ~å‡K«~°} Ѩ~åÜ«∞}`« KÕ`« áê=#`« K≥Ok# =∞#ã¨∞û, =jHõ$`«"≥∞ÿ# ^ÕǨÏO, x„QÆÇ≤ÏOK«|_ç# WO„kÜ«∞=ÚÅ∞ Hõey, ã¨=∞ã¨Î r=ÙÅ P`«‡#∞ `«# P`«‡QÍ<Õ K«∂ã¨∂Î Hõ~°‡Ü≥∂y Hõ~°‡Å∞ X#iOz<å "å\˜ KÕ`« |^Œ∞ú_»∞ HÍ_»∞, JO@∞Ѩ_»_»∞. ã¨`åº#∞Éèí∂u á⁄Ok# Hõ~°‡Ü≥∂y P`«‡Ü«∞O^Œ∞ ã¨∞„Ѩu+≤ª`«∞_≥·, K«∂ã¨∂Î, qO@∂, `å‰õΩ`«∂, "åã¨#K«∂ã¨∂Î, uO@∂, #_»∞ã¨∂Î, x„kã¨∂Î, QÍeÑ‘Å∞ã¨∂Î, =∂\Ï¡_»∞`«∂, qã¨i˚ã¨∂Î, Ѩi„QÆÇ≤Ïã¨∂Î, Hõà◊√¡ `≥~°∞ã¨∂Î, =¸ã¨∂Î,

682

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

L#flѨÊ\˜H© 'WO„kÜ«∂Å∞ WO„kÜ«∞q+¨Ü«∂ÅÖ’ „Ѩ=iÎã¨∞Î#flq, <Õ<Õg∞ KÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞— Jx ÉèÏq™êÎ_»∞.—— HÍ¿ãѨ٠w`åѨ~î°#OJ~Ú# `«~°∞"å`« #ˆ~O„^Œ∞_»∞ WÖÏ K≥áêÊ_»∞: ''<Õ#∞ "≥à◊√`«∞<åfl#∞† WѨC_»∞ P#O^Œ^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# '=∞— ™êOQÆ`«ºO K«qK«∂_»O_ç.—— HÍx #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "≥à◊¡ÖËHõáÈÜ«∂_»∞. ÉÏ|∂~å"£∞: w`«, `«H¯˜ # âß„™êÎÅ∞ <å‰õΩ J~°O÷ HÍ=_»O ÖË^∞Œ . QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ ã¨~Ô #· q+¨Ü∂« <Õfl K≥áêÊ~°∞: '`«ºlOK«∞, `«ºlOK«∞,— â◊t: '`«ºlOK«∞— J<Õ Ñ¨^•xH˜ x["≥∞ÿ# J~°÷O Uq∞\’ h‰õΩ `≥Å∞™ê? ÉèíQÆ=O`«∞x KÕuÖ’x ѨiHõ~°OÖÏ „ѨѨOK«OÖ’ rqOK«∞ Jx J~°÷O. HÍm QÆkÖ’ „Ѩã¨#fl w`å^茺ܫ∞#O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞† â◊~°`ü ‰õÄ_® JHõ¯_Õ Å∂~¸ãπ Ç≤Ïã¨ìs PѶπ Ѷ≤ÖÏã¨Ñ¶‘ K«^Œ∞=Ù`«∂ L<åfl_»∞, =∞~À ã¨<åflºã≤ QÆ∞~°∞^Õ=ÙŠѨÓ*Ï=∞Ok~°OÖ’ ^蕺#O KÕã¨∞Î<åfl_»∞. (#ˆ~O„^Œ∞_»∞ - ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O) K«~°Û ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O g∞^Œ‰õΩ =∞o¡Ok. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ : ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ# q∞^䕺ã¨∞Êù~°}. ~åMÏÖò: #∞=Ùfi U=∞O@∞<åfl=Ù? Jk h‰õΩ J#∞Éèí==∞~ÚO^•? #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (#=Ùfi`«∂) : q„ÉèÏOu K≥Ok# "≥∞^Œ_»∞ Jã¨Î=ºã¨Î`«Å HÍ~°}OQÍ J@∞=O\˜ ^Œ~°≈<åÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. =∞}˜ : ™È^Œ~å, #∞=Ùfi UO K≥Ñ≤Ê#ѨÊ\˜H©, QÆ∞~°∞^Õ=ÙʼnõΩ k=º^Œ~°≈<åÅ∞ HõeQÍ~Ú† Hõ#∞Hõ ZÖÏ ^•xx "≥∞^Œ_»∞ Ü≥ÚHõ¯ Jã¨Î=ºã¨Î`«QÍ K≥ѨÊQÆÅ=Ù? h‰õΩ *Ï˝Ñ¨HõO LO^•! QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ ã¨=∂kè ã≤÷ux t=<å^ä£ #~åÅ „Hõ=∞~åÇ≤Ï`«ºO ÖË^• =∂#ã≤Hõ ~°∞QƇ`«QÍ "åºMϺxOz#ѨC_»∞, QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ WÖÏ K≥áêÊ~°∞: Z=~°<åfl K≥·`«<åºxfl zO`«# KÕã¨∂Î JKÕ`«#∞Å∞ J=Ù`å~å?—— #ˆ~O„^Œ∞_»∞ W`«~° ™È^Œ~° t+¨µºÅ∞ XHõ Kå=_ç QÆkÖ’ ã¨=∂"Õâ◊=∞Ü«∂º~°∞. H˘O^Œ~°∞ `åO|∂Å ¿ã=#O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ á⁄QÆ„`åQÆ∞`«∞<åfl~°∞.Jk =ã¨O`« HÍÅO. „ѨHõ$u P#O^ŒO`À `åO_»q™ÈÎOk. ã¨<åflºã¨ t+¨µºÅ∞ ‰õÄ_® P#O^ŒOQÍ L<åfl~°∞. "å~°∞ „|ǨχK«~°º „=`«=¸ Ѩi`åºQÆ=¸ áê\˜ã¨∂Î, JǨÏiflâ◊Å∂ ÉèíQÆ=`ü zO`«#Ö’ =Úxy L<åfl~°∞. ã¨^• 㨠~ ° fi "Õ à ◊ Ö Ï "åi Z^Œ ∞ @ "åi =∞Ǩ Ï Ÿ#fl`« P^Œ ~ ° ≈ O, "åi QÆ ∞ ~° ∞ =Ù, N~å=∞Hõ $ +¨ µ ‚ Å ∞ ^Àº`«Hõ=∞=Ù`«∞<åfl~°∞. H˘xfl ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ ã¨=∞kèHÀ`åûǨÏO`À ã≤‰õΩ¯Å Q˘Ñ¨Ê x<å^ŒO, '=ÇπÏ QÆ∞~°∂rH˜ Ѷ¨>ˇ!— - *ˇ· QÆ∞~°∞^Õ"å! Jx JiKÕ"å~°∞. =ÚO^Œ∞ 'FO— KÕiÛ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "åiH˜ D =∞O„`åxfl <Õ~åÊ_»∞. '*ˇ· QÆ∞~°∞^Õ"å!— JO@∂ #∂~°∞™ê~°∞¡ ѨÙ#~°∞K«ÛiOK«_»OÖ’ â◊~°`ü#∞ `«#`À [`« HõÅѨ=∞x '=∞— J_çQÍ~°∞. Jk PÜ«∞#‰õΩ ã¨O`À+¨^•Ü«∞HõO. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ : L`«Î~°∞=Ù W=fi_»O`À Ѩx HÍ^Œ∞. XHõ~°∞ =∞O„`åxfl ѨÙ#~°∞K«Ûiã¨∂Î LO_®e. `«~°∞"å`« W`«~°∞Å∞ [`« HõÅáêe.

j

XHõ ÖËY

j

683

|Å~å"£∞ =∞^èŒ∞~°ÉèíH∆ͺÅ∂, W`«~° Ѩ^•~å÷Å∂ `«# WO\’¡ #∞Oz ѨOÑ≤OKå_»∞. HõKè«∂sÅ∞ ÉÏQÍ ~°∞zHõ~°OQÍ L<åfl~Ú. ™È^Œ~°∞ÅO`å "å\˜x P#O^ŒOQÍ u<åfl~°∞. XHõ ™È^Œ~°∞_»∞ `«# =O`«∞Hõ<åfl Z‰õΩ¯= u#É’Ü«∂_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ (J`«_ç`À) : ^èŒ∂~°Î Ö’cè! Z‰õΩ¯=QÍ u#_»O =∞Ozk HÍ^Œ∞. (=∞~î°OÖ’ Ǩ~°u) ™êÜ«∞O„`«O J~ÚOk. â◊t ^èŒ∂ѨO "≥eyOz, QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ#∞ ã¨∞Îuã¨∂Î „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. `«~°∞"å`« J`«_»∞ „Ѩu QÆkÖ’ L#fl ^Õg^Õ=`«Å z`«Î~°∞=ÙÅ =ÚO^Œ∞ "åix ã¨OÉ’kèã¨∂ΠǨ~°u Ѩ\Ïì_»∞, `«~°∞"å`« `«# „âß=º HõO~î°O`À WÖÏ LK«ÛùiOKå_»∞: ''*ˇ· QÆ∞~°∞,—— ''*ˇ· HÍm——, ''~å=∞ Hõ$+¨‚ ~°∂áêÖ’x K≥`· #« ∞ºÅ‰õΩ *ˇ—· —† ''~å^èŒ Hõ$+¨µÅ‚ ‰õΩ *ˇ—· —† ~å^èŒ „Ñ≤Ü∞« `«=Ú_çH˜ *ˇ—· —† '' J^≥· fi`« PKå~°∞ºÅ‰õÄ "åi Éèí‰õΩÎʼnõÄ *ˇ·——† ''QÀáêÅ∞xH©, `«e¡ Ü«∞â’^Œ‰õÄ *ˇ·——† ''~å=∞ ÅHõ∆ ‡}∞ʼnõΩ *ˇ·—— † ''qâßfiq∞„`«∞_çH˜ *ˇ·.—— ÃÑ^ŒÌ QÀáêÖò nѨO uѨC`«∂ Ǩ~°u WKåÛ_»∞. Éèí‰õΩÎÅ∞ „â◊^ŒúQÍ ^•xx uÅH˜OKå~°∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞, '=∞— „Ѩ^è•# Kå=_ç QÆkÖ’H˜ =KåÛ~°∞. '=∞— #ˆ~O„^Œ∞}˜‚ Ǩ~°uÖ’ áêÖÁæ#=∞<åfl~°∞ HÍx U^À Ѩx =Å¡ J`«_»∞ áêÖÁæ#ÖË^Œ∞. Ǩ~°u HÍ~°º„Hõ=∞O ѨÓiÎ HÍQÍ<Õ Éèí‰õΩÎÅ∞ t=ã¨∞Îu QÍ#O KÕÜ«∞™êQÍ~°∞: ''[Ü«∞ t= FOHÍ~å, Éèí[ t= FOHÍ~å† „|Ǩχ q+¨µ‚ ã¨^•t=, ǨÏ~° ǨÏ~° â◊OÉè’ =∞Ǩ^Õ"å!—— ~å„u J~ÚOk ÉÏ|∂~å"£∞ =_ç¤ã¨∞ÎO>Ë JO^Œ~°∂ `ÕeHõQÍ Éè’[#O KÕâß~°∞. „Ѩu XHõ¯iH© H˘xfl K«áêfÅ∞, U^À HÍÜ«∞QÆ∂~°, ÉˇÅ¡Ñ¨Ù áêHõO =_ç¤OK«|_®¤~Ú. '=∞—, #ˆ~O„^Œ∞_ç „Ñ¨Hõ¯# ‰õÄ~°∞Ûx "åi`À Hõeã≤ Éè’[#O KÕâß_»∞. '=∞— HõOK«OÖ’ ÉÏQÍ =∂_çáÈ~Ú# K«áêfÅ∞ HõxÑ≤OK«QÍ<Õ #ˆ~O„^Œ∞_»∞ "å\˜x fã≤"Õã≤ "å\˜ ™ê÷<Õ =∞Oz K«áêfÅ∞ LOKå_»∞. #ˆ~O„^Œ∞_»∞ „Ѩu q+¨Ü«∂xfl ã¨∞xt`«OQÍ Ñ¨iH˜™êÎ_»∞. Éè’[<å#O`«~°O JO^Œ~°∂ Kå=_ç QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. XHõ ã¨<åflºã≤ ™È^Œ~°∞_»∞ '=∞—`À WÖÏ K≥áêÊ_»∞: ''D =∞^茺֒ [QÆ[˚#x g∞^Œ áê@Å∞ =∂‰õΩ Hõ~°=Ü«∂º~Ú. QÆ∞~°∞^Õ=ÙʼnõΩ W+¨ì"≥∞ÿ# P áê@#∞ g∞~°∞ áê_»~å^•?—— '=∞— áê_»<å~°OaèOKå~°∞: =∂`å âߺ=∂! =∞OQÆà◊ <å=∂! =∞k~å k=º`«~°Oy`« =∞`åÎ! Éèí∞q h bÅÅ∞ Z=iH˜ `≥Å∞ã¨∞ UU "Õà◊Å Uq∞ X#~°∞Î"À h gHõ∆}=ÚŠǨ=ÉèÏ==ÚÅ HÍ=∞^Õ=Ùx QÆ~°fi=∞}O`«∞=Ù =^Œ#cèHõs! Jã≤Hõ~°^è•s!

684

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

=∂`å âߺ=∂! =∞OQÆà◊ <å=∂! h ^Œ∂‰õΩ_»∞ʼnõΩ h #_»HõʼnõΩ HõOÑ≤OK«∞#∞ Éèí∞q Hõ^ŒÅ∞#∞ J@∞x@∞ „`≥·QÆ∞}˜! â◊OHõi! L^•úi! ÉèíÜ«∞OHõi =∂`å âߺ=∂! =∞OQÆà◊<å=∞! Éèí‰õΩÎÅ "≥Ú~° qx ~°∂ѨÙÅ∞ ^•Å∞Î=Ù =Ú^Œ=Ú# <å_»∞K«∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞ Ѩ^Œ‡=Ú# âߺ=∂! =∂~¸! x`«º „|Ǩχ=∞~¸! =∂`å âߺ=∂! =∞OQÆà◊ <å=∂! '=∞—`À =∂\Ï¡_»∞`«∞#flѨC_»∞ ~åMÏÖò WÖÏ K≥áêÊ_»∞: ''<Õ#∞ HÍj ã¨O^Œi≈OKå Å#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. XO@iQÍ<Õ "≥àÏ¡Åx LOk.—— ~åMÏÖò‰õΩ WO\’¡ `«O„_ç, ÉèÏ~°º, ‰õΩ=∂~°∞_»∞ L<åfl~°∞. HÍx ÉèíQÆ=`åûH∆Í `å¯~å~°÷O J`«_»∞ JO^Œih, Jxfl\˜h `«ºlOKå_»∞. J`«_çÖ’ "≥·~åQƺ *ÏfiÅ ~°QÆ∞Å∞`ÀOk. ã¨~°fi "Õà◊ÖÏ J`«_ç =∞#ã¨∞û ÉèíQÆ=O`«∞xÔH· "庉õΩÅ`« K≥O^Œ∞`ÀOk. Hõ#∞Hõ<Õ J`«_»∞ XO@iQÍ Ñ¨~°º\˜OK«QÀ~å_»∞.

j

jj

j

'=∞— ã¨OH˜∆ѨΠrq`« K«i„`«

j

685

J#∞|O^èŒO – 4

'=∞— ã¨OH˜∆ѨΠrq`« K«i„`« WѨÊ\˜ =~°‰Ωõ =∞#O ~Ô O_»∞ ã¨OѨÙ\ÏÅÖ’ K«kq# N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^•ä =∞$`«O =∞# ǨÏ$^ŒÜ∂« Ö’¡ =~°‚<åf`«"≥∞ÿ# ÉèÏ"åÅ#∞ L`«Ê#flO KÕã≤ LO@∞Ok. D J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ã¨OÉèÏ+¨}Å∞ K«k"Õ ÉèÏQͺxfl =∞#‰õΩ JOkOz# Hõ$áêà◊√"≥#· P =ºH˜xÎ QÆ∞iOz D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O ã¨=Úz`«O Hõ^•! ''„ѨÑO¨ Kåxfl =∞~°záÈ"åÖÏ? "≥o¡ '=∞—#∞ K«∂_»O_ç. =∞#ã¨∞ûÖ’ #∞Oz Ö∫H˜Hõ "åOKèÅ« #∞ `˘ÅyOz ^•<À¡ ÉèíQÆ=zÛO`«# xOѨ_»O ZÖÏQÀ PÜ«∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.—— – '=∞—#∞ QÆ∞iOz Éèí‰õΩÎÅ∞ "≥e|∞zÛ# Jaè„áêÜ«∞O.

ÉÏźO '=∞— J<Õ ¿Ñ~°∞Ö’ `«=∞#∞ QÆ∞ѨÎѨ~°∞K«∞H˘#fl =∞¿ÇÏO„^Œ<å^ä£ QÆ∞ѨΠN~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆ$ǨÏã¨÷ t+¨µºÅÖ’ XHõ~°∞. HõÅHõ`åÎÖ’ =∞^äŒ∞ã¨∂^Œ# QÆ∞ѨΠã¨fi~°‚=∞~Ú ^ŒOѨ`«∞ʼnõΩ ‰õΩ=∂~°∞_»∞QÍ 1854, EÖˇ· 14= `Õn# W`«_»∞ [x‡OKå_»∞. `«O„_ç HõÅHõ`åÎ L#fl`«<åºÜ«∞™ê÷#OÖ’ XHõ L#fl`À^Àºy.

TÇ¨Ï `≥eÜ«∞x =Ü«∞ã¨∞ûÖ’<Õ '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚ÅKÕ PHõ@∞ìHÀ|_®¤_»∞. `«# <åÅ∞QÀ U@ XHõ™êi `«# `«e¡`À '=∞¿ÇÏ+π— J<Õ „Ѩ^Õâ◊OÖ’ [~°∞QÆ∞`«∞#fl ~°^äŒÜ«∂„`« L`«û=O ^Œi≈OK«É’Ü«∂_»∞. uiy =ã¨∞Î#flѨC_»∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~° HÍoHÍÅÜ«∂xH˜ "≥àÏ¡~°∞. P ã¨OѶ¨∞@# QÆ∞iOz HÍÖÏO`«~°OÖ’ '=∞— WÖÏ K≥áêÊ_»∞: ''PÅÜ«∞O „Ѩ^ŒH˜∆}O KÕã¨∂Î#flѨC_»∞ <Õ#∞ =∂ `«e¡QÍi #∞O_ç q_çáÈÜ«∂#∞.

U_»∞ã¨∂Î ^Õ"åÅÜ«∞O =ÚOy@ =ã¨∂Î=Ù#flѨC_»∞ XHõ JO^Œ"≥∞ÿ# „ÉÏǨχ}∞_»∞ JHõ¯_»‰õΩ =zÛ <å `«Å#∞ KÕ`ÀÎ `«_»q ##∞fl J#∞#~ÚOKå~°∞. Ñ≤^ŒÑ¨ ##∞fl ^ŒQÆæ~°‰õΩ ÖÏH˘¯O@∂, 'W`«_»∞ Z=i Ñ≤Å¡"å_»∞? W`«_ç `«e¡ ZHõ¯_»?— JO@∂ aQÆæ~°QÍ J_çQÍ~°∞. PÜ«∞# HõzÛ`«OQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ÖË J~Ú=ÙO_®e. ZO^Œ∞HõO>Ë P ~ÀAÖ’¡ PÜ«∞# HÍoHÍÅÜ«∞ ѨÓ*ÏiQÍ LO_Õ"å~°∞.—— z#fl`«#O #∞O_Õ '=∞— „ѨHõ$u Ѩ@¡, ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ J#∞~°‰õΩÎ_≥· LO_Õ"å_»∞. S^Õà◊¡ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’<Õ WO\˜ "Õ∞_» g∞^Œ xÅ|_ç qã¨Î $`« PHÍâßxfl K«∂ã≤ P#O^ŒÑ¨_çáÈ=_»=¸, Éè’~°∞# ‰õΩ~°∞ã¨∞Î#fl "å#Ö’ `«_çã≤áÈ`«∂ P#OkOK«_»=¸ P`«_çH˜ ZO`À „Ñ‘u HõeyOKÕq. ^•iÖ’ L#fl PÅÜ«∂ÅÖ’ „"≥ÚH˜¯ =∞s áê~î°âßʼnõΩ "≥àı§"å_»∞.

Zxq∞^Œ= `«~°QÆu K«^Œ∞=Ù`«∂ L#flѨC_Õ '=∞—‰õΩ k#K«~°º „"å¿ã JÅ"å@∞ LO_Õk. ''L^ŒÜ«∞O ÖËz `«e¡`«O„_»∞ʼnõΩ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß#∞——, ''áê~î°âßʼnõΩ "≥à◊√`«∞#flѨC_»∞ JÅ"å@∞ „ѨHÍ~°O ^•iÖ’ HÍm=∂`«#∞, j`«ÖÏ^Õqx „áêi÷OKå#∞—— – WÖÏ P k#K«~°º ѨÙã¨ÎHõOÖ’

686

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

„"åã¨∞H˘<Õ"å_»∞. D JÅ"å@∞ N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O J<Õ HÍ"åºxfl ~°∂á⁄OkOK«_®xH˜ J`«_çH˜ ѨÙ<åkQÍ J=∞iOk.

q^•ºÉèϺã¨O '=∞— ã¨∂Hõ∆ ‡„QÍÇ≤Ï. 1875 „ÃÑã≤_h≥ û HõàÏâßÅ #∞Oz Ѩ@Éì „íè ^Œ∞_»Ü∂« º_»∞. Ñ≤^ÑŒ ¨ Láê^蕺ܫ∞ =$uÎ KÕѨ\Ïì_»∞. HõÅHõ`åÎÖ’x ѨÅ∞ áê~î°âßÅÖ’ J`«_»∞ „Ѩ^è•<Àáê^蕺ܫÚ_»∞QÍ Ñ¨xKÕâß_»∞.

L`«Î=∞ Láê^蕺ܫÚ_≥·# P`«_»∞ „áêK«º áêâßÛ`«º `«`«Î fiâßGO, K«i„`«, ™êÇ≤Ï`«ºO, YQÀà◊âßGO, q*Ï˝#O "≥Ú^ŒÖˇ·# JOâßÅÖ’ "Õ∞^è•qÜ≥ÿ∞ XáêÊ~å_»∞. g\˜`ÀÉÏ@∞ ã¨O㨯 $`« "åºHõ~°} ™êÇ≤Ï`åºÅ∞, ^Œ~°≈<åÅ∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞ 㨇 $`«∞Å∞, É∫^Œú=∞`« „QÆO^ä•Å∞, *’ºu+¨ºO, PÜ«Úˆ~fi^ŒO `«k`«~° q+¨Ü«∂ÅÖ’#∂ Pi`Õ~å_»∞.

P^蕺u‡Hõ J#∞~°H˜Î K«^Œ∞=ÙѨ@¡ J`«_»∞ ZO`À Pã¨H˜Î Hõ#|~°z#ѨÊ\˜H© P`«_ç ǨÏ$^ŒÜ«∞O ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ P^蕺u‡Hõ`«#∞ HÀiOk. „|Ǩχã¨=∂[ J„QÆ<åÜ«∞‰õΩÅÖ’ XHõÔ~·# ˆHâ◊=K«O„^Œ¿ã<£ P ~ÀAÖ’¡ W@∞=O\˜ Ü«Ú=‰õΩʼnõΩ P^Œ~°≈ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞QÍ "≥Å∞Q˘O^•_»∞. '=∞— ‰õÄ_® P`«_ç Ѩ@¡ PHõi¬`«∞_»Ü«∂º_»∞. L#fl`« P^Œ~å≈Å#∞ rq`«OÖ’ ÅHõ∆ ºOQÍ KÕѨ\ ˜ì# D Ü«Ú= ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ <å_»∞ ˆHâ◊=¿ã<£ <å\˜# c["Õ∞ HÍÖÏO`«~°OÖ’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å<Õ HõÅÊ`«~°∞=Ù K«Å¡x h_»Ö’ P^蕺u‡Hõ`«QÍ zQÆ∞iOz, Z^ŒQÆ HÍ~°}"≥∞ÿOk.

q"åǨÏO HõàÏâßÅÖ’ K«^Œ∞=Ù`«∞#flѨC_Õ '=∞—‰õΩ q"åǨÏO J~ÚOk. ˆHâ◊"£¿ã<£ ^Œ∂~°Ñ¨Ù |O^èŒ∞=ÙÅ ‰õΩ=∂Ô~Ü Î ∞ÿ≥ # x‰õΩO*Ï^Õqx '=∞— q"åǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞. W^Œ~Ì ∞° =∞QÆÑÅ≤ Å¡ ‰õΩ , W^Œ~Ì ∞° P_»ÑÅ≤ Å¡ ‰õΩ `«O„_ç JÜ«∂º_»∞. ‰õΩ@∞O|ÉèÏ~°O L^ÀºQÆO KÕÜ«∞=Åã≤# x~°ƒO^èŒOÖ’ LOz#ѨÊ\˜H© `å#∞ KÕѨ\ ˜ì# L#fl`« P^Œ~å≈Å∞, Hõ@∞ìÉÏ@¡ #∞Oz gã¨O ‰õÄ_® K«eOK«‰õΩO_® '=∞— rqOKå_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À ã¨=∂"Õâ◊O ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ∞ =∂i=∂i ~å=_»"Õ∞ rq`«O. Ô~O\˜h XHõ LѨ^Õâ◊OQÍ, JÉèϺã¨OQÍ fã¨∞H˘<åfl"å_»∞ rq`«OÖ’ ѨÙ~ÀQÆq∞™êÎ_»∞. ™ê=∂#ºOQÍ ã¨∞MÏÅHõO>Ë ^Œ∞óY J#∞Éèí"åÖË XHõix ÉèíQÆ=<å‡~°æOÖ’ Ѩܫ∞xOKÕÖÏ KÕ™êÎ~Ú. '=∞— rq`«OÖ’#∂ `«@ã≤÷Oz# J<ÕHõ Ѩ~å[Ü«∂Å∞, KÕ^Œ∞ ã¨OѶ¨∞@#Å∞ J`«}˜‚ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À ã¨OÜ≥∂QÆ Ñ¨izOk. z#fl`«#OÖ’<Õ '=∞— `«e¡x HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞. `«e¡ =∞~°}Ï#O`«~°O, WO\˜ Q˘_»=Å HÍ~°}OQÍ L=∞‡_ç ‰õΩ@∞O|O zè„^Œ"≥∞ÿOk. '=∞— âßOuHÍ=Ú‰õΩ_»∞. ‰õΩ@∞O| ã¨=∞㨺Å∞, ‰õΩ@∞O|OÖ’x "åi ™êfi~°÷O J`«_ç P âßOuH˜ qѶ¨∂flÖˇ·#q. HÍ|\˜ì J`«_»∞ `«# ÉèÏ~°º`À L#flѨà◊OQÍ XHõ<å\˜ ~å„u WO\˜#∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ =KÕÛâß_»∞. ™È^Œi WO\˜H˜ "≥à◊¡_»"Õ∞ J`«_ç L^ÕÌâ◊O. HÍx ^•iÖ’ |O_çK«„HõO XHõ\ ˜ qiyáÈ=_»O`À J`«_»∞ „Ѩܫ∂}O H˘#™êyOK«ÖËHõáÈÜ«∂_»∞. JO^Œ∞KÕ`«

j

'=∞— ã¨OH˜∆ѨΠrq`« K«i„`«

j

687

ã¨g∞ѨOÖ’ L#fl q∞„`«∞x WO@ P„â◊Ü«∞O á⁄O^ŒQÀ~å_»∞. HÍx P q∞„`«∞_»∞ J`«_ç ~åHõ‰õΩ q=ÚY`« Hõ#|iKå_»∞. JO^Œ∞=Å¡ P ~å„`Õ JHõ¯_» #∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õi ZÖÏQÀ XHõ |O_çx ‰õΩ^Œ∞~°∞ÛH˘x ™È^Œi WO\˜H˜ "≥à◊¡QÆeQÍ_»∞. `«# JѨÊ\˜ =∞<Àã≤÷uÖ’ P`«‡Ç¨Ï`«º‰õΩ áêÅÊ_®Åx ‰õÄ_® ZOz#@∞¡ HÍÖÏO`«~°OÖ’ '=∞— K≥ѨÊ_»O Hõ^Œ∞Ì. =∞~åfl_»∞ =∞^蕺ǨÏflO `«# "Õ∞#Å∞¡_≥·# ã≤^Œ∞ú`À "≥o¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ '=∞— ^Œi≈OKå_»∞. ''D q^èŒOQÍ P`«‡Ç¨Ï`«º‰õΩ áêÅÊ_»É’~Ú# <Õ#∞ <å ã¨fiã¨fi~°∂áêxfl Hõ#∞Q˘<åfl#∞. ‰õΩ@∞O| ã¨=∞㨺Å∞ ##∞fl ÉèíQÆ=O`«∞x =^ŒÌ‰õΩ H˘xáÈÜ«∂~Ú. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ^Œi≈OKåHõ <Õ#∞ <å QÆ`« rq`åxfl J_»∞QÆO\Ï =∞~°záÈÜ«∂#∞. PÜ«∞# =jHõ~} ° , P^蕺u‡Hõ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ <å qëê^Œ 㨇 $`«∞Å#∞ ѨÓiÎQÍ `«∞_çz ÃÑ\˜ì"Õâß~Ú—— Jx `«^Œ#O`«~°HÍÅOÖ’ '=∞— `≥eáê_»∞. '=∞— N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ã¨O^Œi≈Oz# ~ÀA 1882, Ѷ≤„|=i 26.

Pâ◊Û~°ºHõ~°"≥∞ÿ# XHõ x[O Uq∞@O>Ë, '=∞—`À N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆ∞iOz K≥Ñ≤Ê P`«}˜‚ PÜ«∞# =^ŒÌ‰õΩ `À_˘¯xáÈ~Ú# ã≤^Œ∞ú P `«~°∞"å`« N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ =∞i Z#fl_»∂ ã¨O^Œi≈OK«ÖË^Œ∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å áê^ŒÑ¨^•‡Å =^ŒÌ ÉèíQÆ"å<£ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ `«=∞ t+¨µºÅ#∞ ZOÑ≤Hõ KÕ¿ã q^è•#O J^Œ∞ƒù`«O. PO`«~°Oy‰õΩÖˇ·# t+¨µºÅ#∞ PÜ«∞# JO`«‰õΩ =Ú#∞¿Ñ k=º^Œ~°≈<åÅÖ’ K«∂¿ã"å~°∞. "åà◊√¡ =zÛ# Ñ≤^ŒÑ¨ P q+¨Ü∞« O "åà◊‰¡ Ωõ `≥e¿Ñ"å~°∞. P q^èOŒ QÍ<Õ '=∞— `À#∞, ''#∞=Ùfi <å_»∞ K≥`· #« º ÉèÏQÆ=`«O ѨiOî z#ѨC_»∞ x#∞fl <Õ#∞ J=QÆ`«O KÕã¨∞H˘<åfl#∞. #∞=Ùfi <å "å_çq. `«O„_ç H˘_»∞‰õΩÅ J#∞|O^èŒO =∞#k....

J=Ù#∞, h ÅHõ∆ ºO Uq∞\˜? #∞=Ùfi Z=~°∞? h ѨÓ~åfiѨ~åÅ∞ Uq∞\˜? h QÆ`«[#‡Å∞ Uq? h Éèíq+¨º`«∞Î Uq∞\’ <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. h Hõà◊√¡, Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞, =ÚYO =O\˜ "å\˜ ÅHõ∆}ÏÅ#∞|>Ëì #∞=Ùfi XHõ Ü≥∂y=x `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl#∞. ^蕺#O #∞Oz WѨC_Õ |Ü«∞@‰õΩ =zÛ# Ü≥∂yÖÏ L<åfl=Ù #∞=Ùfi—— Jx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J`«_ç`À K≥áêÊ~°∞. ÉèíQÆ"å<£ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À '=∞— ‰õΩ D q^èŒOQÍ Hõey# k=º J#∞|O^èŒO ~ÀAÅ∞ QÆ_çKÕH˘nÌ ã¨~°fi`À=ÚYOQÍ ÃÑOá⁄O^Œ™êyOk. ã¨O™ê~°OÖ’ ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å`À rqã¨∞Î#flѨÊ\˜H© ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ ™ê^èŒ∞ ã¨<åflºã¨∞Å<Õ x["≥∞ÿ# |O^èŒ∞=ÙÅ∞QÍ Ñ¨iQÆ}˜Oz, "åi ™êOQÆ`«ºOÖ’ "≥∞ÅQÆ™êQÍ_»∞ '=∞—. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J=∞$`« =K«<åÅ#∞ q#_»OÖ’#∞, PÜ«∞#`À Hõeã≤ J<ÕHõ KÀ@¡‰õΩ "≥à◊¡_»OÖ’#∞, áê@Å∞ qx P#OkOK«_»OÖ’#∞ HÍÅO "≥à◊¡|∞K«Û™êQÍ_»∞. ^蕺# Ѩ^Œú`«∞Å∞, `«H˜¯# ™ê^èŒ#Å∞ – g\˜`Àáê@∞ =∞`«O, P^蕺u‡Hõ ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# ã¨Oâ◊Ü«∂ʼnõΩ q=~°}ÅO@∂ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å #∞O_ç '=∞— `≥Å∞ã¨∞H˘#flq HÀH˘Å¡Å∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ QÆ~°Ñ≤# ^蕺#O, [ѨO =O\˜"å\˜x ‰õÄ_» JÉèíºã≤OKå_»∞. JѨC_»Ñ¨C_»∞ ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O =zÛ Ñ¨Å∞ k<åÅ∞ JHõ¯_Õ |ã¨KÕã≤ [Ѩ`«áê^Œ∞ÖÖ’ J`«_»∞ =ÚxyáÈ~Ú LO_»_»O 'Hõ^ä•=∞$`«O— #∞Oz `≥eÜ«∞=™ÈÎOk. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å [#‡ã¨÷Å"≥∞ÿ# HÍ=∂~°∞ʉõÄ~ü#∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À ã¨O|O^èŒO Hõey=Ù#fl „Ѩ^âÕ ßÅ#∞ ^Œi≈OK«QÀ~å_»∞ '=∞—. N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ J#∞„QÆÇϨ O á⁄Ok HÍ=∂~°∞ʉõÄ~ü‰Ωõ "≥o§#ѨC_»∞,

688

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

P ѨÙ}ºÉèí∂q∞ k=º„ѨHÍâ◊O`À ^ÕnѨº =∂#OQÍ "≥eyáÈ`«∂ LO_»_»O K«∂âß_»∞. K≥@∞ìKÕ=∞Å∞, [O`«∞*ÏÅO, Ѩ‰õ∆ΩÅ∞ Jhfl k=º„ѨHÍâ◊OÖ’ P=$`«"≥∞ÿ#@∞¡ QÍOKå_»∞. Jxfl\˜H© „"≥ÚHͯ_»∞. XHõ Ñ≤e¡ k=º „ѨHÍâ◊O`À "≥eyáÈ`«∂ LO_»@O K«∂ã≤ ^•xH˜ ™êëêìOQÆ „Ѩ}Ï=∞O KÕâß_»∞. D ã¨OQÆ`«∞Å∞ q#fl N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞, '=∞— „¿Ñ=∞ qcè+¨}∞x „¿Ñ=∞ =O\˜^Œx K≥áêÊ~°∞. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J#∞[˝ "Õ∞~°‰õΩ ѨÓs "≥o¡ [QÆ<åfl^äŒ∞x '=∞— ^Œi≈OKå_»∞. XHõ Hõ∆}O `«##∞ =∞~°záÈ~Ú [QÆ<åfl^äŒ∞x ~°∂áêxfl Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å`À#∞ H“yeOK«∞H˘x P#OkOKå_»∞. q^•º™êQÆ~ü áê~îâ° ßÅÖ’ '=∞— ѨxKÕã∂¨ Î L#flѨC_»∞ áê~îⰠߊѨsH∆Í Ñ¶e¨ `åÅ∞ â’K«hÜ«∞OQÍ LO_Õq. N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨ@¡ '=∞— Hõey=Ù#fl q∞u g∞i# ÉÏO^èŒ=º"Õ∞ WO^Œ∞‰õΩ HÍ~°}O Jx q^•º™êQÆ~ü '=∞— ÃÑ#· xO^•~ÀѨ} KÕâß_»∞. x*Ï~ÚfѨ~∞° _≥#· '=∞— "≥O@<Õ L^ÀºQÍxH˜ ~år<å=∂ KÕ¿ãâß_»∞. D HÍ~°}OQÍ ‰õΩ@∞O|O Pi÷Hõ WHõ¯@¡Ö’ Ѩ_çáÈ~ÚOk. ˆ~Ѩ\ ˜ ã≤÷u U=∞=Ù`«∞O^À Jx '=∞— HõÅ`« K≥Ok Ü≥∂zã¨∂Î#flѨC_»∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å Éèí‰õΩÎ_≥·# ã¨∞ˆ~O„^Œ∞x #∞O_ç XHõ L`«Î~°O =zÛOk. ^•<À¡ iѨÊ<£ HõàÏâßÅÖ’ PKå~°º Ѩ^Œqx ã‘fiHõiOK«=∞x '=∞—#∞ J`«_»∞ HÀi=Ù<åfl_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞x D Hõ$áêHõ\ÏHõ∆O K«∂ã≤ „^ŒqOzáÈ~Ú# '=∞— P L^ÀºQÍxfl ã‘fiHõiOKå_»∞. <å\˜ #∞Oz '=∞— rq`«OÖ’ ^•i„^ŒºO `˘ÅyáÈ~Ú ™œÉèÏQƺO JO‰õΩiOzOk. HÍÖÏO`«~°OÖ’ "≥∂_»~üfl áê~îâ° ßÅ#∞ HÀ#∞QÀÅ∞ KÕã≤ ^•xfl ã¨=∞~°=÷ O`«OQÍ x~°fiÇ≤ÏOz, HõÅHõ`åÎÖ’<Õ J`«∞º`«=Î ∞ áê~îâ° ßÅQÍ ^•xfl fiÛk^•Ì_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À\˜ '=∞— J#∞|O^èŒO „ѨQÍ_è»`«~°"≥∞ÿ#ѨC_»∞ '=∞—Ö’ Ѩi`åºQÆ ÉèÏ=#Å∞ zQÆ∞iOKå~Ú. ã¨~°fiã¨OQÆ Ñ¨i`åºQÆO KÕã≤ ã¨<åflºã≤ HÍ"åÅ#∞H˘<åfl_»∞. HÍx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ J`«_çHõO@∂ =∞~À =∂~°æO "Õã≤=ÙOKå~°∞. HÍ|\˜ì J`«_ç`À, ''#∞=Ùfi ѨiѨÓ~°‚OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞x g∞^Õ P^è•~°Ñ¨_ç rqã¨∞Î<åfl=Ù. Hõ#∞Hõ ã¨~°fiO ZO^Œ∞‰õΩ `«ºlOKåe?—— Jx J_çQÍ~°∞. =∞~˘Hõ<å_»∞, ''ÉèÏQÆ=`« ѨO_ç`«∞}˜‚ ã¨~°fiã¨OQÆ Ñ¨i`åºQÆO KÕÜ«∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J#∞=∞uOK«_»∞. "åà◊√¡ Ѩi`«ºl¿ãÎ ÉèÏQÆ=`åxfl Ö’HÍxH˜ Kå@K≥¿ÑÊ"å~°∞ Z=~°∞? ã¨[˚#∞Å "Õ∞Å∞HÀã¨O ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÉèÏQÆ=`« ѨO_ç`∞« Å#∞ ã¨O™ê~°OÖ’ |OkèOz LOK«∞`å_»∞. x#∞fl ‰õÄ_® [QÆ[#˚ x JO^Œ∞HÀã¨"∞Õ ã¨O™ê~°OÖ’ xeÑ≤ LOzOk—— Jx J<åfl~°∞.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å D ["å|∞ '=∞—‰õΩ r=#=∂~åæxfl K«∂Ѩ_»"Õ∞ QÍHõ, J`«_»∞ X#iOѨ#∞#fl =∞ǨÏ`å¯~åºxfl ã¨∂K«#„áêÜ«∞OQÍ `≥eÑ≤Ok.

HÍ~åº~°OÉèíO z~°∞`«„áêÜ«∞OÖ’<Õ '=∞—‰õΩ k#K«~º° „"å¿ã JÅ"å@∞ LO^Œx WO`«‰Ωõ =Ú#∞¿Ñ `≥Å∞ã¨∞H˘<åflO. N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ J`«_»∞ ã¨O^Œi≈Oz# „Ѩu k<åxfl, [iy# ã¨OѶ¨∞@#Å#∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =K«<åÅ#∞ k#K«~°ºÖ’ '=∞— „"åã¨∂Î =KåÛ_»∞. fiHõ ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ K«^Œ∞=ÙHÀ_®xH©, `å#∞ ÉÏQÍ J=QÍǨÏ# KÕã¨∞HÀ_®xH© J`«_»∞ "å\˜x „"åã¨∞H˘<åfl_»∞. HÍx W^Õ HÍÖÏO`«~°OÖ’ Ö’HÍxˆH P^蕺u‡Hõ =∞Ǩ ÃÑxflkèÜ≥ÿ∞# N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«OQÍ "≥Å∞Q˘Ok#k.

j

'=∞— ã¨OH˜∆ѨΠrq`« K«i„`«

j

689

'=∞— ã¨^• ã¨~°fi"Õà◊ÖÏ `«##∞ <ÕѨ^䌺OÖ’<Õ LOK«∞H˘<åfl_»∞. N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«OÖ’ QÆ∞ѨÎOQÍ LOK«∞HÀQÀi `«##∞ '=∞—, =∞}˜, "≥∂Ç≤Ïh"≥∂ǨÏ<£, =∂ã¨ì~ü, XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞, WOw¡+¨µ =∂º<£, ¿ã=‰õΩ_»∞ W`åºk ¿Ñ~°¡`À =º=ǨÏiOK«∞H˘<åfl_»∞. nx<Õ ™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ '=∞—‰õΩ „"åã≤# L`«Î~°OÖ’ ''™È„Hõ\ ©ãπ ã¨OÉèÏ+¨} Åxfl\˜Ö’#∞ ã¨∞ÊùiOKÕ =ºH˜Î ¿Ñ¡\’ÜÕ∞. g∞~À, q∞=∞‡efl ÉÏQÍ QÆ∞ѨÎѨ~°K«∞H˘<åfl~°∞—— Jx „"åã≤ L<åfl~°∞.

WO`«\ ˜ qt+¨ª „QÆO^ä•xfl ~°∂á⁄OkOK«_»OÖ’ J`«_ç ã¨Ç¨Ï[ „ѨuÉèíÖˇ·# *Ï˝Ñ¨Hõâ◊H˜Î, ~°K«<å áê@=O "≥Ú^ŒÖˇ·#q ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã≤#=#@O x["≥∞ÿ#ѨÊ\˜H© ^•x <ÕѨ^䌺OÖ’ P^蕺u‡HÀ#flu LO^Œ#fl q+¨Ü«∞O q㨇iOK«ÖËx ã¨`«ºO.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞Ǩã¨=∂kè `«^Œ#O`«~°O PÜ«∞# ã¨<åflºã¨ t+¨µºÅ∞ =~åǨÏ#QÆ~üÖ’x áê_»∞|_»¤. Éèí=#O XHõ^•<À¡ P^蕺u‡Hõ ™ê^èŒ<å#∞ëêª<åÅÖ’ =∞QÆ∞flÖˇ· rqã¨∂Î =KåÛ~°∞. Ѩi`åºQÍxH©, áê=#`åfixH© PÅ"åÅOQÍ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ ѨiQÆ}˜OKå_»∞ '=∞—. PÜ«∞# t+¨µºÅ#∞, J^Õ f~°∞Ö’ ѨiQÆ}˜OKå _»`«_»∞. Hõ#∞Hõ<Õ P t+¨µºÅ∞ rqã¨∂Î =zÛ# =~åǨÏ#QÆ~° =∞~îåxH˜ `«~°K«∂ "≥àı¡"å_»∞. "åiH˜ `«#‰õΩ KÕ`«<≥·# ã¨Ç¨Ü«∞O ‰õÄ_® JOkã¨∂Î =KåÛ_»∞. `«# â◊H˜Î "Õ∞~°‰õΩ P^蕺u‡Hõ ™ê^èŒ#Å∂ J#∞+≤ªOKå_»∞. "åiÖ’ Z=Ô~·# XHõ~°∞ J`«_ç WO\˜H˜ "≥o§#ѨC_»∞, U ѨxÖ’ x=∞QÆ∞fl_≥· L#flѨÊ\˜H© ^•xfl =^ŒeÃÑ\˜ì "åà◊¡`À =KÕÛ¿ã"å_»∞† ''áê=# ã¨<åflºã≤ XHõ~°∞ =zÛ=Ù<åfl~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_Õ "åi ~°∂ѨOÖ’ =™êÎ_»∞. ™êfl# Éè’[<å^Œ∞Åhfl XH˜O`« "å~Ú^• "Õã¨∞HÀ~å^•? WO`«=∂„`«O KÕÜ«∞‰õΩO>Ë ^•xHõO>ˇ ÃÑ^ŒÌ `«Ñ¨C =∞~˘Hõ\ ˜ LO_»É’^Œ∞—— JO\Ï _»`«_»∞.

Éèí‰õΩÎÅ`À 1905Ö’ '=∞— „Ѩ^è•<Àáê^蕺ܫ∞ Ѩ^Œg q~°=∞} KÕâß_»∞. P `«~°∞"å`« =∂_»~üfl áê~î°âßÅ#∞ H˘#∞QÀÅ∞ KÕã≤ ^•<À¡ XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# QÆkÖ’ rqOK«™êQÍ_»∞. JHõ¯_Õ Éèí‰õΩÎÅ#∂ ã¨<åºã¨∞Å#∂ HõÅ∞ã¨∞H˘<Õ"å_»∞. qâßÅ =Hõ∆O, q"ÕHõO á⁄_»ã¨∂¿Ñ qâßÅ"≥∞ÿ# #∞^Œ∞~°∞, =∞Oz Z`«∞Î, P*Ï#∞ÉÏǨï=ÙÅ∞, ÉèíQÆ=zÛO`«##∞ „ѨuѶ¨eOKÕ <Õ„`åÅ∞, ÉèíQÆ=O`«∞x áê^ŒÑ¨^•‡Å „"≥∂ŠѨ_ç=Ù#fl ǨÏ$^ŒÜ«∞O, `≥Å¡x ^Œ@ì"≥∞ÿ# á⁄_»=Ùáê\˜ QÆ_»¤O, =∞^茺֒ |@ì`«Å Ѩ_ç# t~°ã¨∞û, âßO`«O ^ŒÜ«∞ L\˜ìѨ_Õ =ÚMÏ~°qO^ŒO – "Õ^ŒHÍÅO <å\˜ |∞∞+≤=O\˜ QÆOcè~°"≥∞ÿ# PHõ$u '=∞—k. J`«_»∞ Éèí‰õΩÎÅ`À =∂\Ï¡_»@O QÆ∞iOz ™êfiq∞ ~åѶ¨∞"å#O^Œ WÖÏ JO@∞<åfl~°∞: ''PHÍâ◊"Õ∞ K«∂~°∞QÍ, K«∞@∂ì K≥@∞ìKÕ=∞Å∞ P=$`«"≥∞ÿ LO_»QÍ ã¨O^蕺ã¨=∞Ü«∞OÖ’ '=∞— "Õ∞_» g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx LO_»@O „áêp# =∞ǨÏi¬x [˝Ñ≤ÎH˜ `≥ã¨∞ÎOk. PHÍâ◊OÖ’ ^ÀQÍ_Õ #Hõ∆„`« ã¨=¸Ç¨Å∞ ZÅ¡Å∞ÖËx ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ QÆ∞~°∞‰Î Ωõ `≥ã∞¨ #Î fl, Hõà√◊ ¡ q∞iq∞@∞¡ Q˘e¿Ñ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞, PÜ«∞# „¿Ñ=∞, Ѩi+¨¯iOK«ÖxË

690

j

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O

j

P J#=~°`« ã¨=∞㨺‰õΩ Ѩiëê¯~°O Hõ#∞Q˘# =∞x+≤ =∂#ã¨OÖ’ `«Å Z`ÕÎ Pã¨H˜Î, g\˜x rqOz K«∂Ñ≤# ÉèíQÆ"å<£ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å =∞ǨÏ`ü rq`«O "≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜ QÆ∞iOz PÜ«∞# K≥|∞`å~°∞.—— `«# ÉèÏ=#Å#∞ qx P#OkOz `«##∞ âߡѶ≤∞OKÕ"åi`À, ''<Õ#∞ Ju ™ê=∂#º"≥∞ÿ# =ºH˜Îx. HÍx XHõ¯=∂@. XHõ ÃÑ^ŒÌ J=∞$`«™êQÆ~°O „ѨHõ¯# <Õ#∞ rqã¨∞Î<åfl#∞. ^•<À¡ #∞Oz H˘xfl aO^≥Å hà◊√¡ fã≤ ѨkÅѨ~°K«∞H˘<åfl#∞. ##∞fl K«∂_»QÀi =KÕÛ Éèí‰õΩÎʼnõΩ P J=∞$`«[ÖÏxfl WzÛ LѨKi« Oz P#Okã¨∞<Î åfl#∞. PÜ«∞# J=∞$`« =K«<åÅ∞ ѨÅ∞Hõ_O» `«Ñʨ <Õ#∞ =∞ˆ~O =∂\Ï¡_Q» ÅÆ #∞!—— J<Õ"å_»∞ '=∞—.

N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å Éèí‰õΩÎʼnõΩ, t+¨µºÅ‰õΩ '=∞— XHõ â◊~°}ÏÅÜ«∞OQÍ "≥Å∞ Q˘O^•_»x K≥ѨÊ_»O Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍÉ’^Œ∞. P`«_ç ã¨∂ÊùiÎ`À =∞~î°OÖ’ ã¨<åºã¨∞Å∞QÍ KÕi#"å~°∞ ZO^Œ~À. ''N~å=∞Hõ$+¨‚ =∞~î°OÖ’ KÕi# ã¨<åºã¨∞ÅÖ’ Z#Éèˇ· âß`«O =∞Ok N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O K«kq# `«~°∞"å`« KÕi#"åˆ~ Jx qO@∞<åfl#∞—— Jx ™êfiq∞ q*Ï˝<å#O^Œ J<åfl~°∞. P<å_Õ HÍ^Œ∞ <Õ\H˜ © Jk Ü«∞^ä•~°"÷ ∞Õ .

HÍj, |$O^•=#O, JÜ≥∂^茺 "≥Ú^ŒÖˇ·# f~°÷ ã¨÷ÖÏÅ#∞ '=∞— ã¨O^Œi≈OKå_»∞. 1912Ö’ =∂`«$=¸iÎ âß~°^•=∂`«`À =∞m¡ HÍjÜ«∂„`« KÕâß_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨ JHõ¯_» #∞Oz ǨÏi^•fi~ü, HõOYÖò, ǨÏ$+‘ˆHâò, |$O^•=#O "≥Ú^ŒÖˇ·# KÀ@¡‰õΩ "≥àÏ¡_»∞. HÍx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å`À ã¨O|O^èŒO L#fl ã¨÷ÖÏÖË '=∞—‰õΩ „Ѩ^è•# f~°÷Öˇ· XáêÊ~å~Ú. ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°O QÆ∞iOz „Ѩ™êÎqã¨∞Î#flѨC_»∞ J`«_»∞, ''JHõ¯_» P^蕺u‡Hõ Jyfl *Ï[fiź=∂#OQÍ =∞O_»∞`ÀOk. JHõ¯_»‰õΩ "≥o¡# Z=Ô~·<å㨈~ Ѩiâ◊√^Œ∞úÅ=Ù`å~°∞. =∞<À=∂e<åºÅhfl P JyflÖ’ ^ŒQÆú"≥∞ÿ |∂_ç^≥·áÈ`å~Ú† =∞x+≤H˜ J=∞~°`«fiO ã≤kúã¨∞ÎOk. ÉèíQÆ=O`«∞_Õ JHõ¯_» =∂#=~°∂ѨOÖ’ =ÚÃѶ· Uà◊√¡ rqOKå_»∞! ^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~°OÖ’ P^蕺u‡Hõ ÉèÏ=#Å#∞ „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ á⁄O^Œ=K«∞Û—— J<Õ"å_»∞.

XHõ™êi Éèí‰õΩÎ_˘Hõ_»∞ '=∞—`À, ''g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞, N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ g∞~°∞ ^Œi≈Oz L<åfl~°∞.

PÜ«∞# J=∞$`« =K«<åÅ∞ qx L<åfl~°∞. PÜ«∞#∞fl ã¨Ê $tOz L<åfl~°∞. PÜ«∞#‰õΩ ¿ã=Å∞ X#iOz L<åfl~°∞—— J<åfl_»∞. JO^Œ∞‰õΩ '=∞—, ''JÖÏ J#∞HÀ=^Œ∞Ì. '`«=∞ Pã≤Î, â◊H˜Î Jhfl `«=∞ Ñ≤šňH K≥O^Œ∞`å~Ú— Jx N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ K≥¿ÑÊ"å~°∞. PÜ«∞# Pã≤Î Uq∞\˜? q"ÕHõO, "≥·~åQƺO, *Ï˝#O, ÉèíH˜Î, „¿Ñ=∞ – W"Õ PÜ«∞# Pã≤Î. PÜ«∞#∞fl `«ÅK«∞H˘#fl"åiH˜ W=hfl HõÅ∞QÆ∞`å~Ú—— J<åfl_»∞. '=∞— rq`«O JO^ŒiH© XHõ áê~î°OQÍ XáêÊ~°∞`ÀOk. rq`« ã¨=∞㨺Å∞ Jyfl ѨsHõ∆Å#∞ `«#∞ ÉèíQÆ=O`«∞x Z_» LOz# qâßfi™êxH˜ U~°Ê_Õ XHõ ã¨"åÅ∞QÍ '=∞— ã‘fiHõiOKå_»∞. D „ѨѨOK«O "Õ_çq∞x "≥e„QƈH¯ H˘eq∞ =O\˜^Œx PÜ«∞# Jaè„áêÜ«∞O† HÍx ^•x P "Õ_çq∞ `«QÆÅx KÀ@ PÜ«∞# L<åfl_»∞.

Z=Ô~·<å ã¨=∞㨺Å`À '=∞— =^ŒÌ‰õΩ =¿ãÎ PÜ«∞# WÖÏ J<Õ"å_»∞: ''HÀѨO, HÀÔ~¯, ã¨=∞㨺Å∞ g@xfl\˜h ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨$+≤ìOzOk =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅ#∞ ~°∂á⁄OkOK«_®xˆH. ã¨∞_çQÍe gz<å, <Õ~°ÊiÜ≥ÿ∞# Ѩ_»= #_ç¿Ñ"å_»∞ Ѩ_»= `«Å„H˜O^Œ∞Å=‰õΩO_® #_»∞ѨÙ`å_»∞. L"≥fi`«∞Î# ÖËz Ѩ_»∞`«∞#fl ÃÑ^ŒÌ JÅÅ =∞^茺 Ѩ_»=#∞ áÈx=fi_»OÖ’ J`«_»∞ WK«ÛùyOz, P#Ok™êÎ_»∞. HÍx Ѩ_»=Ö’ ‰õÄ~°∞Û#fl |ÅÇ‘Ï#∞Å∞ '‰õΩÜ≥∂º "≥Ú„~À— JO@∂ QÆQÀæÅ∞ ÃÑ_»`å~°∞. `«∞áê#∞ ѨH˜∆ J<Õ Ñ¨H˜∆ XHõ\ ˜ LOk. QÍe"å# gz#ѨC_»∞ `«H˜¯# Ѩ‰õ∆ΩÅ∞, =∞$QÍÅ∞ `«=∞ P"å™êÅÖ’ #H˜¯ LO\Ï~Ú. HÍx

j

'=∞— ã¨OH˜∆ѨΠrq`« K«i„`«

j

691

D `«∞áê#∞ ѨH˜∆ JѨC_»∞ =∂„`«"Õ∞ `«# QÆ∂\˜ #∞Oz |Ü«∞@‰õΩ =ã¨∞ÎOk. Ô~Hõ¯Å∞ qÑ≤Ê P QÍe"å#‰õΩ Z^Œ∞~˘_ç¤ ZQÆ∞~°∞`«∂ P#Okã¨∞OÎ k. =∞#=¸ J^Õ q^èOŒ QÍ LO_®e. ã¨^• L`åûǨÏOQÍ LO_»O_ç. =∞#‰õΩ HÍ=Åã≤Ok |ÅO† rq`«OÖ’x ^Œ∞óMÏÅ∞ X_»∞^Œ∞_»∞‰õΩÅ#∞ Z^Œ∞~À¯=_®xH˜ HÍ=Åã≤Ok =∞<ÀÃã÷Â~°ºO. =∞x+≤ ^ÕǨÏO L#flO`«=~°‰õΩ ã¨=∞㨺Å∞, ^Œ∞óMÏÅ∞ LO_Õ f~°`å~Ú.——

z=i ~ÀAÅ∞ 1905Ö’ áê~î°âßÅ rq`«O #∞Oz, q^•ºÉ’^èŒ# #∞Oz '=∞— q„â◊q∞OKå_»∞. P Ñ≤^ŒÑ¨ ^•^•Ñ¨Ù 27 Uà◊√¡ N~å=∞Hõ$+¨‚ J=∞$`« =K« < åÅ#∞ Ö’HÍxH˜ JOkOKÕ L^•`« Î HÍ~°ºOÖ’ ѨÓiÎQÍ x=∞QÆ∞fl_»Ü«∂º_»∞. z=i ~ÀAÅÖ’ ^ÕǨ~ÀQƺO ÉÏQÍ K≥_çáÈ~Ú# ã≤÷uÖ’#∞ PÜ«∞# P HÍ~åºxfl PѨÖË^Œ∞. WHõ gÅ∞HÍx Ѩiã≤÷uÖ’ XHõ~ÀA ~å„u XO\˜ QÆO@‰õΩ PÜ«∞# =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞O #∞Oz =zÛ# JK« ∞ Û Ñ¨ Ù @Å#∞ H˜ ~ ° ã ≤ < £ nѨ O "≥Å∞QÆ∞Ö’ ã¨ik^Œ∞HÌ À™êQÍ_»∞. JѨC_»∞ ™êfiq∞ x`åº`å‡#O^Œ PÜ«∞# =^ŒÌ‰õΩ =zÛ WÖÏ J~°ú~å„u =~°‰õΩ "Õ∞Å∞H˘x LO_»@O =Å¡ P~ÀQƺO K≥_çáÈ`«∞O^Œx K≥Ñ≤Ê#ѨC_»∞, '=∞— '=∞— (=∞¿ÇÏO„^Œ<å^ä£ QÆ∞áêÎ) WÖÏ J<åfl_»∞: ''N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å J#∞Ѩ=∂# ã¨O^Õâ◊"≥∞ÿ# Hõ^ä•=∞$`«O K«kq [#O âßOu á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~°∞. ^ÕǨÏO #tOK«_»O `«^䌺O J~Ú#ѨC_»∞, W`«~°∞ʼnõΩ âßOu ѨOz~Ú=fi_»OÖ’ Jk #tOK«h. =∞#O „ѨѨOK«OÖ’ rqã¨∞Î<åflO. ^•x ÉÏ^èŒ ÖËq∞\’ <å‰õΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. J#ѨÊ\˜H© N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O J<Õ D „QÆO^äŒO =¸ÅOQÍ <Õ#∞ P ÉÏ^èŒÅ #xflO\˜h =∞~°záÈ`«∞<åfl#∞. J@∞=O\˜ XHõ „QÆO^äŒO "≥Å∞=_®Å<Õ <Õ xO`«QÍ `˘O^Œ~°Ñ¨_»∞`«∞<åfl#∞.—— 1932 =∂~üÛ <≥Å ~îå‰õÄ~üáêsÖ’ L#fl `«=∞ ã¨fiQÆ$ǨÏOÖ’ '=∞— „Ѩ"ÕtOKå_»∞. E<£ 3= `Õn ѶŨ Ǩi}© HÍmѨÓ[ Ѩ~fi° k<å# `«=∞ =^Œ‰Ì Ωõ =zÛ# Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ HÍmѨÓ[ uÅH˜OK«_®xH˜ ÉËÅ∂~ü =∞~îåxH˜ ѨOÑ≤OKå_»∞. =∂`«$=¸iÎ âß~°^•^Õq `«# QÆ$ǨÏOÖ’ „áê~°OaèOz# N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨÓ[#∞ '=∞— =ÚyOKå_»∞. N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O z=i ÉèÏQÆO JK«∞Û „Ѩ`«∞Å#∞ ã¨ik^ŒÌ =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∂xH˜ ѨOÑ≤OKå_»∞. Ñ≤^ŒÑ¨, ''J=∂‡! QÆ∞~°∞^Õ"å! ##∞fl h KÕ`«∞Ö’¡H˜ fã¨∞HÀ—— JO@∂ '=∞— `«∞kâßfi㨠q_çKå_»∞. <å_»∞ 1932, E<£ 4= `åsY∞. JѨC_»∞ PÜ«∞# =Ü«∞ã¨∞û 78 Uà◊√¡. `«# rq`åxfl N~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ áê^ŒÑ^¨ •‡Å =^ŒÌ ã¨=∞iÊOK«_O» ^•fi~å '=∞— J=∞~°∞_»Ü∂« º_»∞.

N~å=∞Hõ$+¨‚ Hõ^ä•=∞$`«O ^•fi~å#∞ J=∞~°`«fiO ã≤kúOK«∞ H˘<åfl_»∞. jjj

692

™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ

™êfiq∞ „|Ǩ‡#O^Œ

™êfiq∞ Ü≥∂QÍ#O^Œ

™êfiq∞ x~°O[<å#O^Œ

693

™êfiq∞ „¿Ñ=∂#O^Œ

™êfiq∞ J^Œ∞ƒù`å#O^Œ

™êfiq∞ t"å#O^Œ

™êfiq∞ `«∞sÜ«∂#O^Œ

694

™êfiq∞ ~å=∞Hõ$ëê‚#O^Œ

™êfiq∞ âß~°^•#O^Œ

™êfiq∞ J^≥· fi`å#O^Œ

™êfiq∞ JYO_®#O^Œ

695

™êfiq∞ „uQÆ∞}Ïf`å#O^Œ

™êfiq∞ q*Ï˝<å#O^Œ

™êfiq∞ ã¨∞É’^è•#O^Œ

™êfiq∞ JÉèË^•#O^Œ

696

<åQ∑ =∞Ǩâ◊Üü∞ (^Œ∞~åæK«~°}ü <åQ∑)

JHõ∆Üü∞ ‰õΩ=∂~ü ¿ã<£

Ü≥∂y<£ =∂

Q“s =∂

697

áêiÉèÏ+≤Hõ Ѩ^•Å∞ J^≥· fi`« QÀ™êfiq∞:: N K≥·`«#∞ºÅ ã¨xflÇ≤Ï`« ã¨Ç¨ÏK«~°∞_»∞.

J<åǨÏ`« â◊|ÌO: FO <å=∂O`«~°O J#∞Ö’=∞O, qÖ’=∞O:: P^•ºâ◊HΘ „Hõ=∞OQÍ ã¨∂Å÷ "≥∞#ÿ r=[QÆ`∞« ÅÎ ∞QÍ, `«`åÎ fiÅ∞QÍ J=@O J#∞Ö’=∞O. D ã¨∂÷Å =ºH©ÎHõ~°}Å∞ =∞m¡ P^•ºâ◊H˜ÎÖ’ XkyáÈ=@O qÖ’=∞O. J=^èŒ∂`«: ÉèÏQÆ=`«OÖ’ ¿Ñ~˘¯#fl J`«∞º#fl`« „âı}˜H˜ K≥Ok# ™ê^èŒ∞=Ù.

J+¨=ì ã¨∞=ÙÅ∞: PѨÙ_»∞, „^è∞Œ =Ù_»∞, ™È=Ú_»∞, J^è~Œ ∞° fi_»∞, JxÅ∞_»∞, „Ѩ`∂« º+¨µ_»∞, J#Å∞_»∞, „ѨÉÏè ã¨∞_»∞.

J+¨ìã≤^Œ∞úÅ∞:: Ü≥∂QÆ=∂~°æOÖ’ ѨÙ~ÀQÆq∞ã¨∞Î#flѨC_»∞ Ü≥∂y ã¨O`«iOK«∞H˘<Õ J=∂#∞+¨ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞. Wq „Ѩ^•è #OQÍ Zxq∞k. Jq: J}˜=∞, =∞Ç≤Ï=∞, QÆi=∞, ÅѶ∞≤ =∞, „áêÑ≤,Î „áêHÍ=∞ºO, Dâ◊`fi« O, =t`«fiO. Jëêì=„Hõ ã¨OÇ≤Ï`«« : 㨄áê=∂}˜Hõ J^≥· fi`« "Õ^•O`« „QÆO^äŒO. PQÆ=∞h:: #=~å„`«∞Å∞ P~°OÉèí"≥∞ÿ# ~ÀA# áê_Õ áê@Å∞. Ç≤Ï=∞=O`«∞x ‰õΩ=∂Ô~Î J~Ú# L=∞, ÔH·ÖÏã¨O #∞O_ç `«# ѨÙ\˜ìO\˜H˜ U_®kH˜ XHõ=∂~°∞ =KÕÛ@ѨC_»∞, `«e¡ ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ PǨfixã¨∂Î áê_Õ "å`«ûźÉèÏ=Ѩ٠áê@Å∞.

P[˝˝ : ã¨∞+¨µ=∂flÖ’x P~°= ˆHO„^ŒO. P=~°}O, qˆH∆ѨO: Wq Ô~O_»∞ =∂Ü«∞ Ü≥ÚHõ¯ â◊‰õΩÎÅ∞. P=~°}O ã¨`åºxfl =∞~°∞QÆ∞Ѩ~°∞ã¨∞ÎOk, qˆH∆ѨO Jã¨`åºxfl ã¨`«ºOQÍ K«∂ѨÙ`«∞Ok. Láêkè: "Õ^•O`« "åHõºO† J~°÷O |O^èŒO. P`«‡#∞ Ö∫H˜Hõ rq`«OÖ’ ÃÑ#∞Q˘# KÕ¿ã ã¨OÔHÅ.

HõÑ≤Å∞_»∞: Q˘Ñ¨Ê|∞∞+≤, ™êOYº`«`«Î fiâßG Hõ~°Î.

Hõc~üü : Ѩk¿ÇÏ#= â◊`å|Ì JO`«OÖ’, Ѩ^ŒÇ¨~°= â◊`å|ÌO `˘e ÉèÏQÍ# x=ã≤Oz# =∞`« ã¨O㨯~°Î, =∂i‡‰õΩ_»∞, w`« ~°K«~Ú`«. ™êÖˇ ‰õΩÅOÖ’ [x‡Oz# W`« _ » ∞ XHõ =∞`« ã ¨ O „Ѩ ^ •Ü« ∂ xH˜ =º=™ê÷Ѩ‰õΩ_»Ü«∂º_»∞. qâßÅ, qâ◊fi[h# ÉèÏ"åÅ`À ‰õÄ_»∞H˘#fl W`«_ç LѨ^ÕâßÅ HÍ~°}OQÍ Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞, =∞ǨÏ=∞‡nÜ«ÚÅ∞ W`«}˜‚ XˆH f~°∞Ö’ Q“~°qOKå~°∞.

Hõ=∞ÅHÍO`«∞_»∞: =OQÆ^Õâ◊Ѩ٠=∂i‡Hõ Hõq. ‰õΩO_»eh:: „Ѩu =ºH˜ÎÖ’#∞ x„^•}"≥∞ÿ L#fl P^蕺u‡Hõ â◊H˜Î. `«O„`«âßGO „ѨHÍ~°O „Ѩu ^ÕǨÏOÖ’ =¸ÖÏ^è•~°, ™êfikèëêª# , =∞}˜Ñ¨Ó~°, J<åǨÏ`«, qâ◊√^Œú, P[˝ J<Õ P~°∞ ˆHO„^•Å∞ LO\Ï~Ú. Wq „H˜Ü∂« jÅ Hˆ O„^•Å∞† WHõ¯_» P^蕺u‡Hõ â◊HΘ r=â◊HxΘ ã¨O`«iOK«∞H˘x ã¨=Úz`«"∞≥ #ÿ P^蕺u‡Hõ ^Œ~≈° #O`À Ü≥∂QÆ^Œ$+≤ì`À Jaè=ºH˜Îx á⁄O^Œ∞`«∞Ok. ã¨∞+¨µ=∂fl <å_çÖ’ <≥ÅH˘x L#fl D ˆHO„^•Å∞ "≥<≥fl=ÚHõ J_»∞QÆ∞ #∞O_ç ã¨Ç¨Ï„™ê~°O ^•HÍ ‰õΩO_»eh Ü≥ÚHõ¯ P~ÀǨÏ} „Hõ=∞OÖ’x "≥∞@∞¡. D ˆHO„^•Å QÆ∞O_®

698

ã¨∞+¨µ=∂fl á⁄_»=Ù<å ‰õΩO_»eh x~åѶ∂¨ @OQÍ ZQÆ∞=‰õÄ kQÆ∞=‰õÄ ã¨OK«iOz #ѨC_»∞ +¨@Û„HõÉ^Ëè #Œ O [iyO^Œx K≥|∞`å~°∞. [#<ÕO„kÜ«∂xH˜, Jáê<åxH˜ #_»∞=∞# L#fl =¸ÖÏ^è•~° K«„HõO ‰õ Ω O_» e h ™ê÷#OQÍ Ñ¨iQÆ}˜™êÎ~°∞. D ˆHO„^•Å#∞ PkèÉè∫uHõOQÍ Ñ¨^•‡Å „H˜O^Œ Jaè=i‚™êÎ~°∞. =¸ÖÏ^è•~åxfl K«`«∞~°Ìà◊ Ѩ^Œ‡OQÍ ¿Ñ~˘¯O\Ï~°∞. [#<ÕO„kÜ«∞ =¸ÅOÖ’ L#fl ™êfikèëêª#O +¨+¨ª^Œà◊ Ѩ^Œ‡O. <åaè „Ñ¨^Õâ◊OÖ’x =∞}˜Ñ¨Ó~° K«„HõO ^Œâ◊^Œà◊ Ѩ^Œ‡O. ǨÏ$^ŒÜ«∞ ™ê÷#OÖ’ J<åǨÏ`« K«„HõO ^•fi^Œâ◊ (12) ^Œà◊ Ѩ^‡Œ O. HõO~îO° kQÆ∞= ™ê÷#OÖ’x qâ◊√^Œú K«„HõO Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞ ~ˆ ‰õΩŠѨ^‡Œ O. „Éè∂í =∞^躌 OÖ’ L#fl P*Ï˝K„« HõO kfi^Œà◊ Ѩ^Œ‡O. ã¨Ç¨Ï„™ê~° ™ê÷#O ã¨Ç¨Ï„ã¨^Œà◊ Ѩ^Œ‡O. Wk t=Ùx x"åã¨O. Wk ѨÓ~°‚K«O„^Œ∞x ^èŒ=à◊ =~°‚OÖ’#∞, "≥∞~°∞Ѩ٠„ѨHÍâ◊OÖ’#∞ LO@∞Ok. „Ѩã¨#fl`«Ö’ K«O„^ŒHÍOuH˜ n@∞QÍ LO@∞Ok. W^Õ J`« ∞ º#fl`« QÆ = ∞º™ê÷ # O. *ÏQÆ $ `« " ≥ ∞ ÿ # P^è • ºu‡Hõ â◊ H ˜ Î D ™ê÷ # OÖ’<Õ ^Õ n Ѩ º =∂#OQÍ Jaè=ºH©ÎHõ$`«=∞=Ù`«∞Ok. ‰õΩOÉèíHõO: TÑ≤i xeÑ≤ LOK«@O, „áê}ÏÜ«∂=∞ „Ѩ„H˜Ü«∞. ~å[Ü≥∂QÆ, ǨÏ~î°Ü≥∂QÍÅÖ’ Jaè=i‚OK«|_çOk. ‰õΩ=∂iѨÓ[:: `«O„`«âßGO xˆ~ÌtOz# ™ê^èŒ#. WO^Œ∞Ö’ [QÆ[˚#x Jaè=ºH©ÎHõ~°}QÍ XHõ Hõ#º (ÉÏeHõ) ѨÓlOѨ|_»∞`«∞Ok. ˆHâ◊=ÉèÏ~°u: K≥·`«#º^Õ=ÙʼnõΩ ã¨<åflºã¨nHõ∆ Xã¨y# QÆ∞~°∞=Ù.

HÔ =· ~°:Πɡã¨Î‰õΩÅO yi:: â◊OHõ~°∞Å ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’x Ѩk `≥QÆÅÖ’ XHõ `≥QƉõΩ K≥Ok# ã¨<åflºã¨∞Å∞.

QÀ™ê~Ú:: "≥·+¨‚= ™ê^èŒ∞=٠Ѷ¨∞’ëêÊ~å:: W^˘Hõ "≥·+¨‚= ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ âßY. D ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ã¨∞÷Å∞ ™ê=∂#ºOQÍ „Ѩâßfl~°÷Hõ"≥∞ÿ# ™ê^è<Œ å#∞ëêª<åÅÖ’ áêÖÁæO\Ï~°∞.

K«`«∞ifiOâ◊u `«`åÎ fiÅ∞:: ѨOK«Éèí∂`åÅ∞, JǨÏOHÍ~°O, |∞kú, J=ºHõÎO, ѨOK« Hõˆ~‡O„kÜ«∂Å∞, ѨOK«*Ï˝<ÕO„kÜ«∂Å∞, =∞#ã¨∞û, â◊|Ì ã¨Ê~°≈ ~°∂Ѩ ~°ã¨ QÆO^è•Å∞.

K≥·`«#º bÅ:: NK≥·`«#∞ºÅ rq`« K«i„`«#∞ Jaè=i‚OKÕ ysâòK«O„^Œ Ѷ¨∞’+π ~°zOz# <å@HõO. K≥`· #« ∞ºÅ∞:: 1485Ö’ =OQÆ^âÕ O◊ Ö’x #=nfiÑπÖ’ [x‡Oz# "≥+· =‚¨ =∞`« „Ѩ=Hõ.Î DÜ«∞##∞ Q“~åOQÆ∞_»∞, Q“~ü, QÀ~å, x=∂Üü∞ ¿Ñ~°¡`À ¿Ñ~˘¯#_»O Hõ^Œ∞Ì.

[OQ∑ |ǨÏ^Œ∂~ü: <ÕáêÅ =∞Ǩ~åA H˘Å∞=ÙÖ’x L#fl`À^Àºy.

[QÍÜü∞, =∞^è•Üü∞: W^ŒÌ~°∞ ^Œ∞+¨µìÅ∞† Ñ≤^ŒÑ¨ NK≥·`«#∞ºÅKÕ L^ŒúiOѨ|_®¤~°∞. r=#∞‡‰õΩÎ_»∞: ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨~°fi"åºÑ≤, ã¨~åfiO`«~åºq∞ J#fl Ü«∞^ä•~°÷ *Ï˝#O QÆÅ"å_»∞. ^ÕǨÏOÖ’ =ã≤ã¨∞Î#flѨC_Õ =∂Ü«∞ #∞O_ç q=Ú‰õΩÎ_≥·#"å_»∞. #=nfiÑππ : NK≥·`«#∞ºÅ [#‡ã¨÷ÅO. #=q^è•<££ : '„|Ǩχ ã¨=∂[O— #∞O_ç "≥·^˘Åy ˆHâ◊=K«O„^Œ ¿ã<£ ™ê÷Ñ≤Oz# „|Ǩχã¨=∂[O ¿Ñ~°∞. x`åº#O^Œ∞_»∞: NK≥·`«#∞ºÅ ã¨Ç¨ÏK«~°∞_»∞, „Ñ≤Ü«∞t+¨µº_»∞.

699

xifiHõÅÊ ã¨=∂kè: ™ê^茉õΩ_»∞ Ѩ~°„|ǨχOÖ’ `å^•`«‡ º J#∞Éèí∂u K≥Ok# J`«∞º#fl`« ã¨=∂kè ã≤÷u. ѨOK«`«Ñ¨ :`«Ñ¨™êû^èŒ#Ö’ ™ê^茉õΩ_»∞ `«∂~°∞Ê Ñ¨_»=∞~° L`«Î~° ^ŒH˜∆}ÏÅÖ’ Jyflx ~°yeOz, "å\˜ =∞^躌 `å#∞ ‰õÄ~°∞ÛO\Ï_»∞. J`«_ç #_ç<≥uÎ# K«O_»„ѨK«O_»OQÍ „w+¨‡ ã¨∂~°∞º_»∞ „ѨHÍtã¨∂Î LO\Ï_»∞. ѨOK«^Œt: "Õ^•O`« „QÆO^äŒO, q^•º~°}º =∞ǨÏi¬ q~°z`«O. ѨOK«„áê}ÏÅ∞:: „áê}O, Jáê#O, "åº#O, L^•#O, ã¨=∂#O. ѨOK«=\˜: =∞„i, ~åq, "ÕѨ, Lã≤i, aÅfi =$H∆ÍÅ∞ L#fl KÀ@∞† P^蕺u‡Hõ ™ê^èŒ#ʼnõΩ L`«¯ $+¨ì ã¨÷ÅOQÍ Ñ¨iQÆ}˜OѨ|_»∞`«∞#flk. Ѷ¨Å∞æ: L`«Î~° ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ Wã¨∞Hõ LѨi`«ÅO „H˜O^Œ „Ѩ=Ç≤ÏOKÕ #k. ÉèÏ==ÚYO:: J`«∞º#fl`« P^蕺u‡Hõ J#∞Éèí∂u ã≤÷u. D ã≤÷uÖ’ ™ê^茉õΩ_»∞ `«# =∞#㨠∞ û#∞ x`« º O, bÅÅ ã¨iǨÏ^Œ∞Ì ˆ~Y =^ŒÌ xeÑ≤ LOK«∞`å_»∞. D ã≤u÷ #∞OKÕ ™ê^艌 Ωõ _»∞ =~°<‚ åf`«"∞≥ #ÿ x~°∞}æ „|Ǩxfl ^蕺x™êÎ_»∞†ÉèíQÆ=`ü =ºH©ÎHõ~°}QÍ QÀK«~°=∞ÜÕ∞º bÖÏ „ѨѨOK« HÍ~°ºHõÖÏáêÅÖ’#∞ áêÖÁæ#QÆÅ∞æ`å_»∞. Éèˇ·~°q: `åO„uHõ ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xH˜ K≥Ok# ã¨<åflºã≤x. Éèˇ·~°=Ù_»∞: `åO„uHõ ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xH˜ K≥Ok# ™ê^茉õΩ_»∞. D ¿Ñ~°∞ t=Ù}˜‚ ‰õÄ_® ã¨∂zã¨∞ÎOk† PÜ«∞# ÉèíÜ«∂#Hõ ~°∂áêÅÖ’ XHõ\ ˜. =∞#∞ã¨OÇ≤Ï`«« : =∞#∞=Ù ~°zOz# ÃÇ·ÏO^Œ= ^èŒ~°‡âßG „QÆO^äŒO. =∞Ǩx~åfi} `«O„`«O: 㨄áê=∂}˜Hõ `«O„`«âßG „QÆO^äŒO. ~°∂Ѩ, ã¨<å`«#∞Å∞:: N K≥·`«#∞ºÅ JO`Õ"åã¨∞Å∞. "≥·nèÉèíH:˜Î âߢ™êÎ#∞™ê~°O qkèqÇ≤Ï`«OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞x ѨÓlã¨∂Î <≥~°¿Ñ ÉèíH˜Î. â◊z: N K≥·`«#º=∞Ǩ„ѨÉèí∞ `«e¡. â◊=™ê^èŒ#: XHõ `åO„uHõ ™ê^èŒ#† WO^Œ∞Ö’ ™ê^茉õΩ_»∞ XHõ â◊"åxfl `«# Pã¨#OQÍ KÕã¨∞H˘O\Ï_»∞.

N^•=Ú_»∞: NHõ$+¨µ‚x Éèí‰õΩÎ_»∞, ã¨Ç¨ÏK«~°∞_»∞.

N"åã¨∞_»∞: NK≥·`«#º=∞Ǩ„ѨÉèí∞ ã¨Ç¨ÏK«~°∞_»∞. +¨_»Ì~°≈<åÅ∞:: <åºÜ«∞O, "≥·âı+≤HõO, ™êOYºO, Ü≥∂QÆO, ѨÓ~°fig∞=∂Oã¨, L`«Î~°g∞=∂Oã¨. ëÈ_»â’ѨKå~åÅ∞:: P"åǨÏ#O, Pã¨#O, áê^ŒºO, J~°… ºO, PK«=∞hÜ«∞O, Jaè¿+HõO, =GO, Ü«∞*’˝Ñg¨ `«O, QÆO^èŒO, ѨÙ+¨ÊO, ^èŒ∂ѨO, nѨO, <≥·"Õ^ŒºO, `åO|∂ÅO, „Ѩ^ŒH˜∆}O, #=∞™ê¯~°O. ã¨∞^•=Ú_»∞: NHõ$+¨µ‚x Éèí‰õΩÎ_»∞, ã¨Ç¨ÏK«~°∞_»∞. ã¨fiã¨Î fiÜ«∞#O:: ~ÀQÆ x"å~°}‰õΩ, =∞OQÆà◊O X#QÆ∂~°_®xH˜ x~°fiiÎOKÕ XHõ Hõ~°‡HÍO_». ǨÏi^•ã¨∞: NK≥·`«#∞ºÅ JO`Õ"åã≤. ǨÏqëêº#flO:: Ju Ѩq„`«OQÍ Ñ¨iQÆ}˜OѨ|_Õ J#flO, ѨѨC, <≥~Úº`À ‰õÄ_ç# PǨ~°O. j

jj

700

áê@Å ã¨∂zHõ JO`«~å`«‡"≥· #_»ÃÑ_»∞ =∂`å!

JO`«iOK≥x@ ÉèíÜ«∞„ÉèÏO`«∞Å∞ J`«_Õ QÆu Ü«∞x J=∂‡ ~°=∂‡ |OQÆ~°∞ ÉÁ=∂‡ PYi Hõ∆}=Ú# J=∞‡ <å=∞=Ú P^ÒHõ~°‡„Ѩã¨OQÍ`ü HõÅÜ«∞u P~åkè`À Ü«∞k ǨÏiã¨ÎѨ™ê Pã¨#fl"≥∞ÿ# h^Œ∞ Ñ≤_»∞QÆ∞ DÖÏQÆ∞ =º~°÷=ÚQÆ <å k#=ÚÅxflÜ«Ú D Ö’Hõ"Õ∞ XHõ¯ P#O^Œ™œ^èŒO LO_Õk h "˘Hõ_»"≥ ZÅ¡ ã¨$+≤ì "≥„i `«e¡ âߺ=∞ HÍo bÅÜÕ∞ ZO`« qO`« <≥K«Ûb ZO`« ™⁄QÆã¨∞ ZO`« =ÅѨ٠Z#fl_»∞ P k# "Õ∞QÆ∞^≥OK«∞<À Z<åflà◊√¡ rqOzÜ«Ú#fl"˘ Zxfl KÀ@∞Ö’ ZѨÙ_»∞ „QÆ∞=∞‡~°∞K«∞ Z=~°=∂‡ ~¸ Hõ$+¨‚ˆHtx Z=~°=∂‡ h Ѩ^Œ=ÚÅ g∞^Œ#∞ Z=~°=Ü«∂º h=Ù ã¨fi~°‚Q“~åOQÍ?

U ÉÏ^èŒ `«# Ü≥∞^Œ#∞ ÉÏkèOK«∞K«∞#fl^À U=∂^Œ~°≈#O Uq∞ ^Œ~°≈#O U"Õ∞ ~å^è•! WO`«\ ˜ ÉÏ^èŒ F HÍm=∂~¸ xhfl=∂~°∞ „q∞OQÆ∞^Œ∞<Õ F ˆHâ◊"å! |$O^•=<åO`«~° FO =∞<À|∞^茺ǨÏOHÍ~° z`åÎx F =∂#"å h=Ù „ÉèÏOu q_»<å_ç Fq∞u *Ï˝#~°∂¿Ñ} F ™ê^èŒHÍ! ZHõ¯_≥Hõ¯_» q<åfl"≥ HÍ^ŒO| =x#∞O_ç q<åfl<≥ Hõ$+¨µ‚_Õ_ç <å Hõ$+¨µ‚_Õ_ç QÆ\ ˜ìQÍ Ñ¨@∞ìHÀ x`åÎ~Ú

...77 ...481 ...332 ...335 ...114 ...639 ...236 ...331 ...619 ...222 ...362 ...114 ...564 ...504 ...378 ...487 ...285 ...542 ...468 ...265 ...316 ...304 ...317 ...44 ...264 ...593 ...641 ...642 ...637 ...318 ...32 ...540

701

KåÅ∞<Õ h x„^Œ KåÅ∞<Õ =∞#™ê zxfl Hõ#flÜ«∞º <å „¿Ñ=∞ Hõ#flÜ«∞º K≥ѨÊQÍ#∂ ÖË=Ú K≥ѨʉõΩO_»#∞ÖË=Ú K≥ѨC=Ú~å ZHõ¯_»∞O_ç~À [Ü«∞ Q“~åOQÆ [Ü«∞ â◊zѨل`å [Ü«∞ Q“~åOQÆ! [Ü«∞ Q“~åOQÆ! `≥eÑ≤OѨ"å <å‰õΩ h `«`«Î fi=Ú n# ~°Hõ∆}˜q áêѨǨi}˜q ^Õ=^ŒÜ«∂à’ ^Õ= Hõ$áêà’ ^èŒ#º ^èŒ#º g∞ ^è•~°∞}˜ ^èŒ#º=Ú ^èŒ#∞º_»=Ù ^èŒ#∞º_»=Ù ^èŒ#∞º_»=Ù ^Õ= h=Ù ##∞fl Hõ#fl`«O„_ç #Å¡#Ü«∞º ~å~° #Å¡q^Ò <å =∂#㨠=∞^èŒ∞Ѩ=Ú <å H©Ü«∞"å <å <å^äŒ∞x <å ‰õΩ#fl qâßfi㨠"≥ÚˆH XHõ¯ <å=∞O <åˆHn WHõ ÉèíÜ«∞=Ú <å QÀ~å <å ÃÑxflkè <å r==Ú#‰õΩ x#∞fl „^èŒ∞=`å~°QÍ <å^Œ∞ t~°=Ú =Oz<å#∞ <å g} ~Úk „Ñ≤Ü«∂ x„^Œ <å‰õΩ ÉèíQÆfl=∞Ü≥∞º h "≥∂=Ú #QÆ∞Ѩ~°z <Õ#∞ ^•ã¨∞_»#∞ <Õ#∞ ^•ã¨∞_»#∞ <Õ#∞ „QÀÖˇ_ç =∞^Œº "≥∞\˜ì^˘ Ѩ~°=∞#O^ŒÑ¨Ù Z~°∞Hõ ™êQÆ~À Ѩiâ◊√^•ú`«∞‡_»∞ ѨÙ~å} ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ áê_»"Õ! F g}Ï! Ñ≤zÛ"å_»∞ <å `«O„_ç áÈ\© Ѩ_≥^Œ"å h H˘_»∞ ÔHO`«\ ˜ „¿Ñ=∞ áê„`«Ö’ „|Ǩ‡#O^Œ=Ú (Ѩ~°) „|Ǩχ=∞YO_» =∞#O`« =∞QÍ^èŒO aèH∆ÍO^ÕÇ≤Ï Éèí=u „|Ǩ‡#O^ŒÑ¨Ù =∞^Œ∞=∞`«∞Î`«Ö’ Éèí∂ ^èŒ∂oÖ’ "Õ∞=Ú Ñ¨Ù\˜ìuq∞

...30 ...566 ...242 ...27 ...301 ...28 ...474 ...466 ...333 ...26 ...334 ...659 ...662 ...283 ...636 ...224 ...315 ...380 ...105 ...464 ...454 ...585 ...635 ...534 ...233 ...56 ...58 ...586 ...106 ...638 ...479 ...29 ...535 ...634

702

=∞k qÑ≤Ê <Õ<≥@∞¡ =∞_ç "≥∞ÿÅÅ∞ <å =∞`«=Ú`˘ QÆ∂_» =∞#q q#QÆ^Õ =∞#™ê KÕÜ«Ú=Ú =∂^èŒ=Ù ^蕺#=Ú =∞~°Kå"å! ǨÏi! =∞~°Kå"å =∞~°Å∞ =∞#㨠=∞# x[xˆH`«#O|∞#‰õΩ =∞Ç≤Ï`À#fl`« ã≤OǨã¨#O|∞ÃÑ· =∂`«QÆ∂_» h^Œ∞„¿Ñ=∞ =∂#"åo g∞^Œ =∂`å âߺ=∂! =∞OQÆà◊ <å=∂! =∂Ü«∞=∞‡ Ѩ^Œã¨fi~°æ=∞O ^Œ∞#fl`«O|∞QÍ =Ú#∞QÆ"Õ Ö’`«∞‰õΩ =Ú#∞QÆ"Õ =∞#™ê Ü«∞=Ú<å `«\ ˜Ö’ Z=x QÍOzu<À ~°O_ç ~°O_ç~å! ~°O_ç P_»QÍ ~°O_»∞ ~°O_»∂ ~°O_»O^Œ~°∂ ~°∂ѨÙÖËx h JO^Œ=Ú =O^Œ#"≥∂ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~° "åÔ~=~°∞~å? J@∞ áÈ=ÙK«∞O_»∞ q„âßOuÔH· "Õ∞=Ú qÅÑ≤Oz<å=Ú "Õ^Œ=ÚÅ∞#∞ `«O„`«=ÚÅ#∞ "Õ}∞QÍ# ~°==Ú g#∞Å |_»QÍ<Õ "Õ^•#Î"åˆHº+¨µ ã¨^• ~°=∞#Îó t=Ù_»∞ `åO_»==Ú KÕÃã N ~å^è• â◊√Éèí^Œ~°≈# =∞QÆ∞<≥ „Ѩu"åiH˜x ã¨HõÅ=Ú h `«Å¿Ñ ã¨d <å‰õΩ K≥ѨÊ"Õ WHõ <≥O`« ^Œ∂~°"Õ∞ ™ê^茺=Ú HÍxk QÆÅ^Õ =∂`å ™ê^茺"Õ∞# âߺ=∞ ^Œ~°≈#O ¿ãÜ«∞"Õ #$`«º=Ú F <å [#h ǨÏiѨ^Œ ^蕺#=Ú x~°`«=Ú KÕÜ«Ú=Ú Ç¨ÏiǨÏiǨÏi Ü«∞x ǨÏix ÉèílOK«∞=Ú Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Hõ=∞Å =∞^èÕº ¿ÇÏ ^ŒÜ«∂=∞Ü«∞ „ѨÉè’! HÍ~°∞}º=¸sÎ j

jj

...43 ...678 ...542 ...536 ...382 ...618 ...473 ...76 ...381 ...658 ...191 ...319 ...33 ...264 ...216 ...637 ...303 ...465 ...100 ...317 ...594 ...610 ...100 ...395 ...275 ...543 ...197 ...130 ...201 ...303 ...244 ...502

703

JHÍ~åk ã¨∂z J^èŒ~ü 112, 179 J~°∞#˚ ∞_»∞ 583 J=`å~°O 296, 321, 329, 441 J=`å~° ѨÙ~°∞+¨µ_»∞, ™êH∆Í`«∞Î ÉèíQÆ=O`«∞_Õ 262 J=`å~°"å^ŒO 438 Jq^Œº 336, 656 Jq^•º=∂Ü«∞ 336 JǨÏOHÍ~°O 127-8, 131 JǨÏO, 337-8, 666 ѨiѨHõfi –450-1† ã¨=∂kè `«^Œ#O`«~–450-1 PKå~°∞º_»∞ 64-5, 131-2† PO`«~°Oy‰õΩÅ∞ 321 P`«‡ 67-8 P`«‡Ç¨Ï`«º 257-8 P^•ºâ◊H˜Î 111, 228, 417, 651 PǨ~°O 43-4 Dâ◊fi~°HÀ\˜ 41, 237, 296, 339, 552 Dâß<£ 110-1, –‰õΩ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ |∞kú QÆ~°Ñ¨_»O 105-111 L^Œú=Ù_»∞ 341 LѨ^Õâ◊O, QÆ$ǨÏã¨∞÷ʼnõΩ – 468-9 |∞∞}ÏÅ∞ 408 UHÍO`«O 445 Uã¨∞„H©ã¨∞Î 98, 404-5, 421, 533, 598 FOHÍ~°O 73† – J~°÷O 159 HõK«∞_»∞ 438 HõeÜ«ÚQÆO 70 Hõ~°‡Ü≥∂QÆO 104-5, 185-6, 223, 436 HÍq∞hHÍOK«<åÅ∞ 69-70, 183-4, 293-4, 360, 394 HÍm (t+¨µº_»∞) 71, 567, 589, 610-2, 620, 635 HÍj 70, 99 ‰õΩO_»eh 104, 410-411 ‰õΩÅÉèË^•Å∞ 667 Hõ$+¨‚H˜â’~ü 221, 583

Hõ$+¨‚^•ãπ áêÖò 97 Hõ$+¨µ‚_»∞ 34, 95, 180-1, 204, 206-7, 212, 215, 264, 283-4, 316-9, 341, 354, 441, 530, 651 ÔHѨì<£ 1-2, 12, 17, 19, 157-8, 348-350, 354-6 ˆH^•~ü 41, 43, 59-60, 212-3, 387, 601-2 ˆHâ◊"£ 23, 39, 66, 96, 154, 219, 295, 3578, 412, 429, 456, 500, 647-651, 654-6, 659-663, 665-7 HÀiHõÅ∞ 3-4 QÆOQÍ^èŒ~ü 423, 559 QÆOQÍ=∂~Ú 55 ysâò 25, 194-203, 215-6, 218-9, 224-6, 229-35, 238-9, 254, 261-273, 284, 3056, 307-9, 315, 321, 324, 329, 331, 339, 416-7, 579-582, 601, 670† „`åy# "≥∞ÿHõOÖ’ – 426-8 w`« 68, 330, 425, 435, 527 – ™ê~°O 219 QÆ∞}ÏÅ∞ 127-8 QÆ∞~°∞=Ù 169, 188, 290, 339, 342, 362, 4278, 656-7 QÆ$ǨÏã¨∞÷ 81† – Hõ~°Î"åºÅ∞ 185-6† – ‰õΩ |∞∞}ÏÅ∞ 229† –ʼnõΩ LѨ^âÕ O◊ 125-6† – Å∞ =∂#ã≤Hõ `åºQÆO 40 QÆ$ǨÏã¨∞÷Å∞ 483 QÀáêÖò =∂ 367, 375-6, 390, 424-5 QÀáêÖò ¿ã<£ 71, 412 QÀÑ≤HõÅ∞ 2-3† 252-3, 321-2, 355 QÀqO^ŒáêÖò 71-2 zK«ÛùH˜Î 101 z#fl#ˆ~O„^Œ∞_»∞ 250, 280-6, 367, 391, 414, 425, 468-9, 501, 574 K≥·`«#º bÅ, ™êì~ü käÜÕ∞@~üÖ’ – „Ѩ^Œ~°≈# 25-34 K≥·`«#∞º_»∞ 20, 54, 96, 169, 222† – =¸_»∞ ^Œâ◊Å∞ 75, 248

704

[#‰õΩ_»∞ 42, 445-6 [ѨO 75, 475-6 r=#∞‡‰õΩÎ_»∞ 251-2, 497 r=Ù_»∞ 323, 339 *Ï˝#O 82, 358, 446 *Ï˝#Ü≥∂QÆO 199 *Ï˝x 22, 43-4† 322, 360, 558 – Ü≥ÚHõ¯ ^蕺#O 523 `«Ñ¨ã¨∞û 451-2 `«=∞ã¨∞û 229 `å~°H± 270, 567, 571, 633 `À`åѨÙ~°∞ 341 `«O„`åÅ∞ 16 `åºy 326 ¢`≥·Ö’‰õΩº_»∞ 305-9, 356-8, 362, 667 ^ŒÜ«∂#O^Œ∞_»∞ 96, 99 ^Õ"ÕO„^Œ<å^ä£ \ÏQÆ∂~ü 156, 665 ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞ (XHõ Éèí‰õΩÎ_»∞) 281-6 ^Œ$ëêìO`åÅ∞: W^ŒÌ~°∞ q∞„`«∞Å∞ – =∞~°}Ï#O`«~°O "åi „áê~°|úO 10† J^Œ∞ƒù`« ã≤^∞Œ Åú ™ê^è∞Œ =Ù 20-1† Tã¨~"° e≥ ¡ 38† Ǩϟ=∞ѨH∆˜ 42† "≥·^Œ∞º_»∞ – ÉˇÅ¡O 64† ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ „¿Ñ=∞ QÆ∞iOz t+¨µºx „Éèí=∞ 102-3† ^Œ∂_» 'ǨÏOÉÏ— ~å=O 132† ^Œ∞~°¡Éèí"≥∞ÿ# B+¨^èŒ J<Õfi+¨} 150† ™êÖˇ"å_»∞ – ~å"Õ∞K«Ûù 153† *Ï˝xÜ≥ÿ∞# Ô~·`«∞ 158† JHõƒ~°∞ – Ѷ¨H©~°∞ 166† H“=∂~° ã¨<åflºã≤ 167† ~å=Úx qO\˜`À p~°|_ç# HõÑʨ 169† ‰õΩ∆ ~°‰Ωõ _»∞ 181† ǨÏÖÏÌ~Ñü Ù¨ ‰õÄ~ü K≥~∞° =Ù 182† t+¨µºx `«Å#∞ h\˜Ö’ Jkq∞ÃÑ\˜#ì QÆ∞~°∞=Ù 190† ^≥=· ÉèHí Θ QÆÅ ã¨fi~°H‚ Í~°∞Å∞ 192-3, fiHõ ÖËx ÉèÏQÆ=`« ѨO_ç`∞« _»∞ 239-240, 527† ~åA: ÉèÏQÆ=`« ѨO_ç`«∞_»∞ 240†JHõƒù~ü – Ѷ¨H©~ü 241† `À_»∞ "≥^ŒˆH Éèí∂`«O 248† "åºã¨∞_»∞ – QÀÑ≤HõÅ∞ 251-2† ÖËY áÈQ˘@∞ìH˘#fl =ºH˜Î 266† KÕѨÅ∞ Ѩ>Ëì"åx UHÍ„QÆ`« 289† L^ÀºQÍi÷ – QÆ∞ÖÏa 294† Ѩ^ŒÇ¨~°∞QÆ∞~°∞ ÉèÏ~°ºÅ Éèí~°Î 297† ~°`«fl "åºáêi – =OHÍÜ«∞Å "åºáêi 309-310† Éèí∂`«O: `À_»∞ 326† ‰õΩ@∞O|OÖ’x "åi „¿Ñ=∞ „Éèí=∞ Jx Ziy# t+¨µº_»∞ 327-8† ǨÏ~î°Ü≥∂QÆO JÉèíºã≤Oz# t+¨µº_»∞ 328† W^ŒÌ~°∞ ™ê^èŒ∞=ÙÅ #QÆ~° ã¨O^Œ~°≈#O

337† ~å=}∞x [##O – =∞~°}O 353† Éèí∂`«O – =OHõ~\° O˜ Hõ~° Hˆ â◊O 356-7† <å~åÜ«∞}∞_»∞ – ã¨fiÜ«∞O ~°Hõ∆Hõ Éèí‰õΩÎ_»∞ 357† J~°∞^≥·# B+¨^èŒO HÀã¨O J<Õfi+¨} 361† F_» ã¨ÎOÉèíO ÃÑ·x ѨH˜∆ 360-1† ~°Ol`ü~åÜü∞ Hõ^äŒ 366-7† ã¨Ñ¨Î^•fi~åʼnõΩ P=Å ~åA 418-9† J^ŒÌHõѨ٠„^•=}O `˘>ˇì QÆÅ =ºH˜Î 448† Tã¨~°"≥e¡ 448-9† Z^Œ∞Ì 'ǨÏOÉÏ—~å=O 450† Éèí∂â◊√O_ç Hõ^äŒ 455† JѨ~° "≥·+¨‚= ã¨fi~°‚HÍ~°∞Å∞ 492† ~åA : ÉèÏQÆ=`«O 526-7† t+¨µºx h\˜Ö’ Jkq∞ÃÑ\˜ì LOz# QÆ∞~°∞=Ù 554† t= "Õ+¨OÖ’ ѨQÆ\ ˜ "Õ+¨QÍ_»∞ 621† ɡã¨Î=x`« – KÕѨŠ|∞@ì 650† t+¨µº~åÅ∞ – ÃÑ~°∞QÆ∞ ‰õΩO_» 656-7 ^蕺#O 96, 289 ^蕺<å=ã¨÷ 437 #O^ŒÉ’ã¨∞ 391-400 #ˆ~O„^Œ∞_»∞ 41, 43-4, 215-221, 233-4, 2389, 241-4, 247-9, 269-275, 320-331, 484, 503, 511-3, 550-4, 584-6, 591-6, 6225, 635-643, 660 Ѩ@¡ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „¿Ñ=∞ 5, 274, 364† – ã¨∞QÆ∞}Ï~åt 384-5† N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å „ѨâO◊ 㨠385† – QÆ∞iOz N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å ^Œ~°≈#O 412-3† ÉèíQÆ=O`«∞xÔH·–"庉õΩÅ`« 550-4† 621† –WO\’¡ ^ •i„^ŒºO 556† –|∞^Œú QÆÜ«∞ ã¨O^Œ~°≈#O 567† ÉèíQÆ=O`«∞x QÆ∞iOz ã¨Oâ◊Ü«∂`«‡Hõ`« 5878† N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å#∞ – Hõã¨∞~°HÀ=_»O 614† – "≥·~åQƺ J#∞~°HõÎ`« 639-643 <åOQÍì 65, 282, 413 <å~°^Œ∞_»∞ 42, 338, 498 <å~åÜ«∞}ü 19, 84-5, 98, 173, 174-5, 269, 416 x`åÜü∞ 34, 217, 303 x`«ºO 159, 340-1, 372 x`«ºQÀáêÖò 117, 212, 217, 270, 340-1, 367, 412, 475-6, 616 x`«ºã≤^Œ∞ú_»∞ 42, 211 x+¨ª 199 x`åº#O^Œ∞_»∞ 658 x~°O[<£ 384, 387, 547, 548, 555, 622

705

hÅHõO~î°∞_»∞ 88-2, 98 '<Õu <Õu— 442 '<Õ#∞—- ^À+¨~°Ç≤Ï`«∞_≥·# – 195† – ÉèÏ=# ã¨∞ÅÉèíOQÍ #tOK«^Œ∞ 227† –=^ŒeáÈÜÕ∞k HÍ^Œ∞ 170440, 558† – =^ŒeáÈÜÕ∞k HÍ^Œ∞ 238†–Ö’x ~°HÍÅ∞ 354, 470-1† – #tOK«^Œ∞ 386† –Ü«∞^ä•~°÷ ã¨fiÉèÏ=O 395-6 Ѩ~°=∞ǨÏO㨠63† Ѩ~°Ö’HõO 396-7 ѨÅ∞ì 254, 280 Ѩ=ǨsÉÏÉÏ 358 áêO_ç`«ºO 26-7, 527 áêѨO 124, 397 áêâßÅ∞ 3, 211 ѨÙ#~°˚#‡ 520 ѨÓ~°∞_‚ ∞» 278-281, 292, 300, 331, 350, 3656, 375, 384, 422, 462, 521, 588 ÃÑ^ŒÌQÀáêÖò 606, 617 „ѨKå~°O 181-2 „Ѩ`åÑπ =∞AO^•~ü 414 „ѨǨ¡^Œ∞_»∞ 21-2, 237, 296, 358, 386 „ѨǨ¡^Œ K«i„`« 194-5 „áê~°|úO 573 „¿Ñ=∞ 138, 199 „¿Ñ=∞, UHÍOw 321 |OH˜O 203, |OH˜OK«O„^Œ 181-193, 355, 491 |Å~åO 4, 259-260, 305, 365, 368, 391, 608 ÉÏ|∂~åO 248 ÉÏ=ÙÖò 94 aÅfi=∞OQÆà◊√_»∞ 526 |∞^Œ∞ú_»∞ 567-9, 582, 584, 644† –N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ QÆ∞iOz 569 „|ǨχO 134† 373, 417, 505-6, 530, 557, 563 –â◊H˜Î JÉèË^•Å∞ 25† –=~°‚<åf`«O 71 „|Ǩχ*Ï˝#O 336, –ÅHõ∆}ÏÅ∞ 358 „|Ǩχã¨=∂[O 60, 118-135, 660

„|Ǩχã¨=∂[ã¨∞÷_»∞ 445 ÉèíH˜Î 63, 79-80, 447, 532, 557 –JO>ˇ J~°÷O 198† <å~°nÜ«∞–199-200† –Ö’x ~°HÍÅ∞ 229† Éèí‰õΩÎ_»∞ 227† –`«~°QÆ`«∞Å∞ 120, 195-6, 225† Éèí‰õΩÎÅ∞ 341† –~°HÍÅ∞ 236, 428, 518 ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, –PÜ«∞<Õ ã¨=∞ã¨ÎO J~Ú=Ù<åfl_»∞ 158-9† – Hõ$Ѩ 150† – ^Œ~°≈#O ZÖÏ 148, 190, 211-2† –^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_»∞ 96-7, 127† q+¨Ü«∂㨉õΩÎx –120† –™ê^è•~°} =∞#ã¨∞û`À J#∞Éèí∂`«O HÍ_»∞ 209, 213† –Jhfl ã¨∞™ê^茺"Õ∞ 530-1†– Jaè=ºH©ÎHõ~°}Å∞ 262† –x+¨ÊHõ∆áêu 394† – ÉèHí ÑÎõ ~¨ ån#∞_»∞ 359† – ™êHÍ~°∞_»∞, x~åHÍ~°∞_»∞ 447-8 ÉèíQÆ=^Œ=`å~°O, – XHõ =∞~°‡O 261 ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈# ÅHõ∆}ÏÅ∞ 126, 195, 209-210 Éèí=<å^ä£ 48, 246, 321, 323, 331, 336-9, 385, 549, 591-2, 611, 625 '=∞— 174-178† 260-1, 312-3, 602-3† N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆ∞iOz –405 =∞^äŒ∞~üÉÏ|∞ 327, 413, 494, 549 =∞#ã¨∞û 10, 651 =∞<À"≥∂ǨÏ<£ 91, 583, 652 =∞<ÀÜ≥∂QÆO 63, 223 =∞~°}O, –J#O`«O UO [~°∞QÆ∞`«∞Ok 68† –J#O`«~° rq`«O 182-3 =∂Ü«∞ 69, 338, 497, 557, 563, 591, 653, 666† –ã¨∞ÅÉèíOQÍáÈ^Œ∞ 442 -=∞Ǩ=∂Ü«∞ 201 =∞~°∞[#‡ 425-6 q∞„â◊ 533-4 =∞ǨÉèÏ=O 292-3 =∞Ǩ=∂Ü«∞ 338, 412 =∞Ç≤Ï=∂K«~}° ü 159-162, 340-2, 409-414, 27982 =∞¿ÇÏO„^ŒÖÏÖò ã¨~å¯~ü 434, 436, 438-443, 461, 478, 487, 503-5, 515, 522-8, 532-544† –‰õΩ N~å=∞Hõ$+¨µ‚ŠѨ@¡QÆÅ „¿Ñ=∞ 463† –#∞ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ p"å@∞¡ ÃÑ@ì_»O 517 Ü«∞^Œ∞=∞e¡H± 518, 529, 613 =ÚYã¨∞÷uѨ~°∞Å∞ 109

706

Ü«∞^Œ∞=∞e¡H± 3 Ü«∞â’^Œ 89, 215, 297 Ü≥∂QÆO 3, 106, 209† –Ö’x ~°HÍÅ∞ 223 Ü≥∂y 23, 200 Ü≥∂w<£ 312-3 ~°*’QÆ∞}O 97-8 ~åMÏÖò 240-1, 246, 248, 279, 343, 414, 550, 559, 560, 574, 589, 590, 615, 617, 624-6, 633† –Jã¨fiã¨÷`« 4† –ÉèÏ=áê~°=â◊º`« 4† – ÉèíQÆ=O`«∞xÔH· P~°@O 631 ~åQÆÉèíH˜Î 75, 171 ~å^èŒ 120, 180-1† P^•ºâ◊H˜ÎQÍ – 89† Ö’ qaè#fl QÆ∞}ÏÅ∞ 101 ~å^èŒ 317-9, 321, 351, 485, 493, 615† –Ö’x qaè#fl JOâ◊Å∞ 530-1 ~å"£∞ 285, 615, 622, 625 ~å=∞Hõ$ëê‚#O^Œ™êfiq∞ 282 ~å=∞#∞A_»∞ 271-2 ~å=Ú_»∞ 47, 152, 225, 240, 322, 498 ~°gO„^Œ 643-6 ÖÏ@∞ 540, 560 bÅ 340-1 Ö’‰õΩÅ∞ 306 Ö∫H˜‰õΩÅ∞ 74-5, 107 =ã≤+¨µª_»∞ 343 qKå~°} 274† "Õ^•O`« – 441-2 q[Üü∞ 9, 36-43, 50-61, 66, 173, 412, 550, 615† N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å QÆ∞iOz – 479, 485 q*Ï˝#O 343, 439-440, 519 q^Œº 336, 656 q^•º=∂Ü«∞ 336, 344, 558 q^•º™êQÍ~ü 342, 489, 628 qâßfiã¨O 456-7† – ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈# ™ê^èŒ#O 656 q+¨Ü«∞Ö’Å∞~°∞ 344 "庉õΩÅ`« 188-9† 361 "Õ^•O`«O 81 "≥·nèÉèíH˜Î 75 "≥·~åQƺO 106† 297, 500-1, 555

â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ 67, 557, 558, 562-3 â◊OÉèí∞=∞e¡H± 342, 436 â◊H˜Î 132† –ÜÕ∞ „|ǨχO 48, 658 â◊~°`ü 193, 550, 557, 620 â◊t 282, 471, 557, 569, 574, 589, 625, 630, 645 âß~°^•^Õq (=∂`«$=¸iÎ) 246, 423, 434, 545, 559, 575, 603 âß~°^•„Ѩã¨#fl 203, 624, 625, 630 âßs~°Hõ ÅHõ∆}ÏÅ∞ 87-8, 321 âߢ™êÎÅ∞ 148-9, 187, 482, 506† –J^茺ܫ∞#O =º~°÷O 266 t=<å^ä£ 110, 667, 670 t=Ù_»∞ 386, 621, –ѨÓ[ L^ÕÌâ◊O 95 â◊√‰õΩ_»∞ 42, 211, 237, 296, 631, 635 âߺ=∂Ѩ^Œ∞_»∞ 418, 425 N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ : Jxfl ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å JOwHÍ~°O 8† ™êì~ü käÜÕ∞@~üÖ’ 25-34, 194-198† ã¨~°fi=∞`« ™ê=∞~°ãº¨ O 37† ¢ãÅΑ Ѩ@¡ "≥Y· s 82-3† =∞`« ^Œ∞~°a=è ∂# YO_»# 86, 133† „áê~°÷# 109, 134† ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ "≥·Yi 213-4 N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ã¨fiH©Ü«∞ 㨇 $`«∞Å∞): qq^èŒ HÀÔ~¯Å∞ 3-4, 41† qq^èŒ P^蕺u‡Hõ ™ê^èŒ#Å∞ 16-17† ^≥·"À#‡`«Î ã≤÷u 22-3, 209-210† `«=∞#∞ QÆ∞iOz 53† `«=∞ `«eÑ¡ @¨ ¡ ÉèHí Θ „ѨÑ`¨ ∞« ÅÎ ∞ 55† Ѩi`åºQÆO 69-70, 151-2, 82-3† PÜ«∞# „áê~°÷# 268, 3934, 508† "åºkè „áê~°OÉèí ã¨∂K«# 312† `«=∞ `«e¡ Ѩ@¡ "≥Y· i 388† *Ï`«HOõ 388† Uã¨∞„H©ã∞¨ `Î À áÈeHõÅ∞ 4045, 421† "åºkèH˜ J~°÷O 406† <å}ˇO `åH˜#ѨC_»∞ ÉÏ^èŒ 430† âߺOѨىõÄ~üÖ’ 434† "≥·^Œ∞ºÅ QÆ∞iOz 483† Éèí‰õΩÎÅѨ@¡ „¿Ñ=∞ 535† HÍmѨÓ[<å_»∞ 537, 541† HÍjѨÓ~ü‰õΩ `«~°eOK«_»O 545† ¢ã‘ΊѨ@¡ "≥·Yi 591† N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ (ã‘fiÜ«∞ 㨇 $`«∞Å∞) : 287-292, 345, 352, 374, 463, 485, 498† `«=∞#∞ QÆ∞iOz 245, 405, 406, 410, 570† qaè#fl k=º ^Œ~°≈<åÅ∞ 287, 291-2, 389† =∞ǨÉèÏ= ã≤÷u J#∞Éèí∂u 293† ã¨`«ºã¨O^èŒ`« 345† ‰õΩO_»eh *ÏQÆ$`«O 410-411† qq^èŒ ^Œ~°≈<åÅ∞ 411-412, 460, 493, 549-550† =∂Ü« ∞ ^Œ ~ ° ≈ #O 462† qq^è Œ PHÍOHõ ∆ Å ∞ 462

707

ã¨fi`«O„`ÕK«Ûù 376 ™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ 671 ¢ã‘Î 5-6, 82-3, 84, 94-5, 228† 293, 376, 591, –QÆ∞iOz Éèí‰õΩÎʼnõΩ ÃÇÏK«ÛiHõ 94-5 ǨÏ~î°Ü≥∂QÆO 63, 414 ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ 22, 91, 199, 237, 386, 400, 438 ǨÏi (XHõ t+¨µº_»∞) 372-3, 386 ǨÏiѨ^Œ∞_»∞ 94, 254-5 ǨÏi=Å¡ÉèíÉ’ãπ 531-2, 541 ǨÏÅ^è•i 22 ǨÏÖÏÌ~ü, ~åMÏÖò 573-4 Ǩ„*Ï 13-15, 23, 48, 51-2, 54-5, 78-80, 162-3, 218-9, 348, 387, 629† –‰õΩ #ˆ~O„^Œ∞x =∞^ŒÌ`«∞ 320-5 Ç‘Ï~å#O^£ 72, 592-600 ǨÏ$^ŒÜü∞ 22, 48, 146-7, 242, 538, 669

ã¨O™ê¯~åÅ∞, QÆ`« [#‡Å – 347, 387 ã¨`«Î fiQÆ∞}O 97, 499 ã¨`«ºã¨O^èŒ`« 295, 429 ã¨<åºã≤, 63, 64, 185†–H˜ Hõ~Àî ~° xÜ«∞=∂Å∞ 69-70† – ã¨~fi° ã¨OQÆ Ñ¨i`åºy 185, 228†–ã¨~fi° ã¨OQÆÑi¨ `åºQÆO 458, 469 ã¨=∂kè 323-4, 450† –Ö’x ~°HÍÅ∞ 138, 227, –Ö’x S^Œ∞ ~°HÍÅ 387, 410, 570 ã¨O™ê¯~åÅ∞, QÆ`«[#‡Å – 71-2, 97 ™ê^èŒ# 288, 631, –Å∞ 182† ™ê^èŒ∞=Ù 15† –Å Ö’x ~°HÍÅ∞ 166-7 ™ê^èŒ∞™êOQÆ`«ºO 457, 661 ™ê=∂^蕺~Ú 471 ã≤^Œ∞úÅ∞ (â◊‰õΩÎÅ∞) -J+¨ì – 119† 290, 462 ã‘`« 102 ã¨∞É’^è£ 423 ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ 46, 103, 222-3, 434-5, 576-6, 586, 588-9, 592, 601, 605, 607

j

jj