SOLUN – GRAD SA DU[OM

Solun je i danas grad u koji rado svra}amo pri povratku sa letovawa na gr~kom primorju. Solun je grad u kojem nas jo{ od 70-ih godina sre}no do~ekuju na te~nom srpskom sa: „Dobar dan”. Sa 790.000 stanovnika, glavni je grad severne Gr~ke i cele regije - egejske Makedonije, kao i kulturni, prosvetni, industrijski, finansijski i administrativni centar ovog dela zemqe.

Solun je pun mawih trgova sa na~i~kanim tavernicama oko wih, uskih uli~ica i {irokih bulevara sa drvoredima, crkvi, tvr|ava na vrhu grada, parkova, muzeja, spomenika, kafi}a, restorana, butika, cve}ara, pekara, poslasti~arnica... Qudi u wemu deluju rastere}eno i vrlo vedro iako ih u ovoj sada{woj ekonomskoj situaciji mu~i 100 muka. Soluwani su kao i ve}ina Grka temperamentni i uvek qubazni.

U fizionomiji grada jasno mogu da se uo~e dve velike oblasti. To su Ano Poli, vi{i deo grada na strmom podru~ju, i Kato Poli, ni`i deo grada koji se pru`a ka istoku, do luke. Kroz Solun prolazi nekada najva`niji put Via Egnatia, koji je vekovima povezivao istok i zapad i to je, ujedno, i glavna ulica grada.

U turisti~ki vrlo va`noj oblasti grada - Epano Poli, nalaze se ostaci nekada{wih rimskih zidina, iza kojih uske uli~ice vode do kule, to jest, tvr|ave Kastro. Ovaj deo grada ima veliki broj ku}a sa lepo ure|enim vrtovima u isto~wa~kom stilu.

TAVERNE I KAFI]I U SOLUNU

Pravi na~in da do`ivite Solun je poseta nekoj od brojnih taverni, uzerija ili kafi}a obojenih mediteranskim suncem i mirisom mora koji dolazi iz luke. Od jela se u tavernama (gr~kim nacionalnim restoranima) slu`e jela jedinstvene lokalne kuhiwe, ribqi specijaliteti, ali i jela tradicionalne isto~wa~ke kuhiwe.

Najvi{e taverni se nalazi u centru grada, ali i du` Solunskog zaliva. U Solunu ima dosta luksuznih restorana koji uprkos luksuzu ipak odr`avaju tradiciju lokalnog ukusa. U tavernama se slu`e dobra vina koja vekovima ~ine neodvojivi element gr~ke civilizacije.

Najlep{e taverne se nalaze u vi{em, starijem delu grada, ali i u modernim delovima istorijskog centra grada - Ladadika i Nea Krini, kao i na Aristotelovom trgu i trgu Elefterias. Posebni ugostiteqski objekti u Solunu su na daleko ~uvene uzerije - ne{to sli~no na{im kafanama, gde se slu`i jako alkoholno gr~ko pi}e ouzo. Pored toga, grad je prepun malih pe~ewara ili „fast-fud“ restorana gde mogu da se kupe piletina i krompiri}i, kao i ~uveni gr~ki giros po povoqnim cenama.

Za one koji to `ele postoje mnoga mesta no}ne zabave sa tradicionalnom muzikom i igrom. Zahvaquju}i ovako bogatoj ponudi ishrane, pi}a, muzike i zabave dolazi se do zakqu~ka da je i Solun jedan od onih gradova koji nikada ne spavaju.

GOSTOQUBIVI SOLUWANI [to zbog tradicije, {to zbog turisti~ke konkurencije okolnih zemaqa, nemojte se iznenaditi prijatnom gostoqubivo{}u, besplatnim pi}em u restoranu, ni`om ce-

Aristotelov trg

Ono {to sigurno ne}ete zaobi}i jeste glavni gradski trg koji mnogi nazivaju srcem Soluna - Aristotelov trg. Aristotelov trg se nalazi u samom centru grada, i izlazi na more. Prepun je kafi}a i restorana i predstavqa glavno mesto okupqawa Soluwana, ali i jednu od omiqenih kulturnih atrakcija turista. Dobio je ime po ~uvenom gr~kom filozofu Aristotelu. Istorija izgradwe Aristotelovog trga po~iwe 1917. godine odmah nakon katastrofalnog po`ara u Solunu kada je izgorelo dve tre}ine grada. Pre toga, vladalo je mi{qewe da Solunu nedostaje ono {to se smatralo esencijalnim u evropskoj kulturi, a to su bili veliki trgovi i monumentalne zgrade. Do 1912. godine, Solun je bio pod Otomanskom vla{}u i za to vreme se razvijao bez vo|ewa bilo kakvog plana za pro{irewe, a tako|e je imao i uske ulice, {to je dovodilo do velikih gu`vi i prenatrpanosti grada.

reklo i Aleksandra Makedonskog koga Grci nazivaju Aleksandros Megalos to jest Aleksandri Veliki, Soluwani svakog do~ekuju otvorenog srca. Bez sumwe se mo`e re}i da je ovde svako dobrodo{ao, a kako i ne bi, kada svi putevi za jug i Malu Aziju vode ve} nekoliko hiqada godina, ba{ preko teritorije Soluna. Tako je ovaj grad ni~iji, a sva~iji, i makedonski i gr~ki i turski i srpski... I svih naroda koji ga posete.

ZEJTINLIK – SRPSKO

SPOMEN GROBQE nom nego {to je u cenovniku, jer za svakog Grka ugostiteqa gost je svetiwa i izvor prihoda. Primeti}ete da su i gr~ki kafi-

Zejtinlik je staro srpsko vojni~ko grobqe u Solunu i jedan od najzna~ajnijih srpskih spomenika van Srbije. Nekada{wa pijaca uqa danas je idili~an prizor visokih ~empresa koji ~uvaju fascinantne pri~e o najhrabrijim srpskim borcima i uspomene vredne ve~nog naklona. Na prostoru od preko 7 hektara, oivi~en veli~anstvenim ~empresima, nalazi se Zejtinlik. Na ovom spomen grobqu sahraweno je oko 22.000 vojnika od kojih je oko 8.000 srpskih. Tako|e, na Zejtinliku po~ivaju i kosti oko 8.000 francuskih boraca, dok preostali grobovi pripadaju vojnicima iz Italija, Rusije i Velike Britanije. ^itav prostor je lepo ure|en, a ina~e je poklon gr~ke Vlade. Na ovom mestu sahraweni su posmrtni ostaci vojnika stradalih tokom Solunskog fronta u Prvom svetskom ratu, a koji su bili sahraweni u oko 250 rasutih malih grobaqa du` cele linije tada{weg fronta.

}i tokom ~itavog dana prepuni {to mladim, {to starijima koji vreme prekra}uju ispijaju}i gr~ku kafu (isto {to i na{a turska) i igraju}i partiju tavlija, igre koja pomalo li~i na na{u micu. Prilikom posete Solunu uo~ava se da stanovnici neuobi~ajeno vole svoj grad, nazivaju}i ga najopu{tenijim gradom na svetu. Ponosni na svoje makedonsko po-

Idejnu skicu za kapelu i kriptu priredio je arhitekta Aleksandar Vasi}, i na woj je ra|eno od 1926. do 1928. godine pod stru~nim nadzorom tada uglednog arhitekte Budimira Hristodula, ponatom kao jednim od ~uvenih 1300 kaplara. Veli~anstveni mauzolej izgra|en je u vizantijskom stilu, sa kapelom i kriptom u kojoj se nalaze posmrtni ostaci ~ak 5.880 ratnika. Na svodu i zidovima kapele upisana su imena svih srpskih vojnih jedinica koje su u~estvovale u prboju Solunskog fronta. Mozaike na kapeli uradila je ugledna gr~ka umetnica Voila, a po motivima srpskih sredwovekovnih fresaka. Prostorom dominira i luster izliven od topovskih ~aura sa legendarnog Kajmak~alana napravqen od u obliku srpske krune.