PUTOVAWA KAO INSPIRACIJA RASTKO PETROVI]

(BEOGRAD, 3. MART 1898. –VA[INGTON (SAD), 15. AVGUST 1949.)

Rastko Petrovi} je bio srpski diplomata, pesnik, romansijer, pripoveda~, esejista, slikar, likovni i kwi`evni kriti~ar. Jedan je od najzna~ajnijih srpskih pisaca 20. veka, a wegov kwi`evni opus ~ini samu osnovu modernih ideja i oblikotvornih tendencija. Ogledao se u velikom broju razli~itih kwi`evnih vrsta i zna~ajno je doprineo razvoju srpskog romana, pri~e, lirske pesme, poeme, putopisa, drame, eseja.

Rastko Petrovi} je ro|en 3. marta 1898. godine u Beogradu, kao deveto dete oca Dimitrija, istori~ara, i majke Mileve, u~iteqice. On je mla|i brat Nade`de, poznate likovne umetnice i Milice, pesnikiwe. Dana 5. juna kr{ten je u hramu Svetoga Marka u Beogradu. Wegov kr{teni kum bio je novosadski pisac i pripoveda~ Ja{a Tomi}.

Rastkova porodica bila je veoma ugledna i cewena u Beogradu. Pi{~eva rodna ku}a sru{ena je prilikom bombardovawa Beograda 6. aprila 1941. godine. Rastko jo{ u detiwstvu ostaje bez majke, a brigu o wemu preuzimaju sestre. U periodu od 1905. do 1914. godine poha|ao je osnovnu {kolu i upisao ni`e razrede gimnazije. U jeku balkanskih ratova 1912. prekida gimnazijsko {kolovawe u Beogradu. Kao nesvr{eni gimnazijalac odlazi na front, prelazi Albaniju i odlazi u Francusku.

Godine 1916. Rastko Petrovi} nastavqa {kolovawe u Francuskoj, u Nici upisuje gimnaziju. Tamo se upoznaje sa Du{anom Mati}em, srpskim nadrealisti~kim pesnikom. U Parizu }e kao stipendista francuske vlade upisati Pravni fakultet, ali }e u isto vreme studirati i kwi`evnost i istoriju umetnosti. U ovom periodu upoznaje najzna~ajnije moderne pesnike i slikare, strane i doma}e –Pola Elijara, Bretona, @ida, Crwanskog, Pabla Pikasa, Mila Milunovi}a, Sretena Stojanovi}a, Savu [umanovi}a.

Po zavr{etku studija, 1922. godine, Rastko Petrovi} se vra}a u Beograd. Odlazi na putovawe po Srbiji, Dalmaciji, Makedoniji, Crnoj Gori i objavquje pesme, putopise, eseje, prikaze slikarskih izlo`bi. Krajem 1924. godine zapo{qava se u Ministarstvu inostranih dela. Docnije, 1926, postavqen je za diplomatskog slu`benika u Rimu, pisara u Kraqevskom poslanstvu u Vatikanu. Tada se i upoznao sa srpskim pesnikom Milanom Raki}em, tada{wim poslanikom Kraqevine SHS u Rimu, i wegovom suprugom Milicom, sa kojima ostvaruje prisno prijateqstvo. U ovom periodu proputova}e Italiju, [paniju, Tursku, Francusku. Krajem 1928. polazi na veliko putovawe po Africi. 1930. vra}a se u Beograd, gde nastavqa slu`bu u Ministarstvu inostranih poslova, ali nastavqa i da putuje u Pariz, London, Veneciju, Keln i brojne druge evropske gradove.

KWI@EVNI RAD

Wegove novinarske putopisne reporta`e realizovane izme|u dva svetska rata sadr`e estetske intencije u `anru, pa je tako, kao proizvod wegovih putovawa, Pe-