Dossier Slimme woning, slimme wijk

Levenslang thuis wonen doe je in een slimme woning en een slimme wijk

DOSSIER

De corona-epidemie gooit ons leven drastisch om. Door de lockdowns en verplicht telewerk hebben we het afgelopen jaar veel meer tijd thuis gespendeerd. Misschien heb je ook wel al eens nagedacht over je eigen toekomst? Waar wil je wonen als je wat ouder bent? Heel wat mensen dromen ervan om zo lang mogelijk in hun eigen huis en eigen buurt te blijven. Als zorgstad werkt Aalst rond deze uitdagingen.

Slimme woning

Op de Graanmarkt bevindt zich de test- en demonstratiewoning van ZorgLab Aalst. In deze woning kun je de nieuwste toepassingen bekijken om levenslang thuis te blijven wonen. Stad Aalst deed de voorbije jaren veel kennis en ervaring op. Zorgstad-coördinator Elise Van Opstal wil die met ons delen.

Waarom is levenslang thuis wonen een uitdaging?

Elise: “Een huis is meer dan bakstenen. Het is een thuis, een plek van jezelf, vol herinneringen en gevoelens, waar je graag vertoe en waar je je ziet oud worden. Het is dan belangrijk om vooruit te kijken en je woning klaar te maken voor de toekomst. In veel gevallen kan je best langer thuis blijven wonen, zonder dat dit direct een flinke verbouwing betekent of de kosten niet te overzien zijn. Om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen, kan je verschillende dingen doen: Je kunt hulp inroepen van vrienden, familie of kennissen. Je kunt professionele hulp aan huis vragen en je kunt jouw huis aanpassen.”

Wanneer moet je hier aan beginnen denken?

Elise: “Jong geleerd is oud gedaan: ook als je een woning koopt, bouwt of verbouwt, kunnen kleine ingrepen een wereld van verschil uitmaken. Eigenlijk kun je niet vroeg genoeg nadenken over de toegankelijkheid van je woning, want ook als je jong bent, kun je tijdelijk slecht te been zijn door een blessure, ziekte of ongeval. Een levensloopbestendige woning vergemakkelijkt je leven en verhoogt je comfort in heel wat opzichten. Zo is dom-

Wim en Leen krijgen een rondleiding in de demowoning van ZorgLab. De vaatwasser staat op bedienhoogte, zo hoef je je niet te bukken.

DOSSIER

otica zoals automatische lichten en deuropening op afstand ook voor jonge gezinnen handig, bijvoorbeeld als je met je handen vol boodschappen aan de voordeur staat.”

Waarom is er een demowoning in Aalst?

Elise: “We merken dat veel mensen die zo lang mogelijk thuis willen wonen, praktische vragen hebben over de inrichting en aanpassing van hun woning. Er zijn heel wat nieuwe ontwikkelingen die gericht zijn op een mooie aangepaste woning en inrichting, maar mensen zijn hier vaak niet van op de hoogte. Wij willen deze toepassingen laten zien aan onze inwoners. Zo kunnen ze hun woning op de juiste manier aanpassen of uitrusten.”

Wat kan je daar allemaal ontdekken?

Elise: “De demonstratiewoning van ZorgLab Aalst op de Graanmarkt biedt je heel wat inspiratie. Met een rondleiding vol persoonlijk advies krijg je inzicht in wat er mogelijk is. Het ziet eruit als een modern appartement, met een inkomhal, toilet, keuken, zithoek, slaapkamer en badkamer. Er zijn brede schuifdeuren tussen de verschillende ruimtes, stopcontacten en toestellen op armhoogte, maar ook nieuwe technologie met valdetectie voor mantelzorgers, een oproepsysteem enzovoort.”

Zorgstadcoördinator Elise Van Opstal wil mensen doen nadenken over hoe ze zo lang mogelijk in hun huis kunnen blijven wonen.

Zijn er nog andere oplossingen voor wie langer thuis wil wonen?

Elise: “Soms is je woning levensloopbestendig maken een té grote investering. In dat geval kun je overwegen om te verhuizen naar een nieuwe woning. De stad stimuleert projectontwikkelaars om appartementen aangepast te bouwen. Er zijn natuurlijk ook verschillende alternatieve mogelijkheden in Aalst zoals assistentiewoningen (de vroegere serviceflats) of samenwoonprojecten waar je privé woont, maar samen lee met anderen. Ook zorgwonen of kangoeroewonen (waar je een kleinere woonst creëert bij een familielid) is een oplossing, of een tijdelijke zorgwoning in de tuin. Broed je op zo’n plannen of heb je raad nodig? Maak dan een afspraak bij de balie Bouwen en Wonen in het administratief centrum.”

Hoe lang kan jij thuis blijven wonen? Screen je woning.

Aan de hand van een eenvoudige vragenlijst kom je te weten hoe geschikt je woning is om levenslang thuis te blijven wonen. • Hoeveel treden telt je ingang? • Kan je de voordeur vanop afstand open doen? • Staan de keukentoestellen op bedienhoogte? • Heb je een inloopdouche? • …

Na het invullen van dit soort vragen, krijg je een score die aangee hoe toegankelijk je huis momenteel is. Scoort je woonst niet zo fantastisch? Dan zijn er tal van tips om de verbeterpunten aan te pakken. Scan de QR-code en screen je eigen woning

Plannen om te bouwen of te verbouwen? Denk aan morgen.

Levensloopbestendige aanbevelingen voor de nieuwbouw en verbouwing van een private woning

TIPS voor nieuwbouw

• Bespreek met je architect dat je een levensloopbestendige woning wil. • Denk goed na over de indeling van je woning. Organiseer de ruimtes van het gelijkvloers zo dat ze later een andere functie kunnen krijgen. Als je later slecht te been bent kan je van je berging een badkamer maken en van je garage een slaapkamer. Voorzie al in wachtleidingen.

TIPS voor renovatie

• Vernieuw je je badkamer? Kies dan voor een antislipvloer en een inloopdouche. • Vermijd drempels in je woning • Voorzie in kasten met zo veel mogelijk schuiven. • Bij vernieuwing van de elektriciteit voorzie je in stopcontacten op armhoogte

Nog meer tips en aanbevelingen lees je op www.aalst.be/zorglab-aalst/je-eigen- levensloopbestendige-woning-ontdek-het-hier

Bezoek de demowoning van ZorgLab

Door de strenge coronamaatregelen kan je momenteel enkel een solobezoek inplannen. Je krijgt dan een privérondleiding in de demonstratiewoning. Maak je afspraak via afspraken.aalst.be.

In de demowoning ligt er antislipvloer in de badkamer en zijn er geen drempels om valpartijen te vermijden.

DOSSIER

Slimme wijken

Om zo lang mogelijk thuis te kunnen wonen heb je meer dan alleen een aangepaste woning nodig. Liefst van al woon je in een slimme wijk. Voorzieningen zoals een bakker, beenhouwer en apotheker zijn vlakbij en het openbaar domein is slim ingericht. Zo is het toegankelijk voor iedereen, ook voor wie wat slechter te been is. Ruimtelijk planner bij het team Planning en stadsvernieuwing Lot Cole gee tekst en uitleg.

Lot Cole: “Mijlbeek wordt een slimme wijk. Op de Florasite komt een mix van woonvormen waar jong en oud gezond kunnen samenleven”

Wat is een slimme wijk?

Lot: “De sleutel voor een wijk waar je je leven lang kunt wonen is de intelligente combinatie van elementen rond wonen, groene buitenruimte, infrastructuur en diensten. De stad wil van Mijlbeek zo’n eerste slimme wijk maken en hee daarvoor een nieuw ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) opgemaakt. Mijlbeek moet uitgroeien tot een levendige wijk waar je je leven lang kunt blijven wonen, waar je vlot toegang hebt tot zorg en waar mensen elkaar ontmoeten en helpen. Waar je binnen de wijk je dagelijkse noden kan invullen en waar de voorzieningen dicht bij elkaar liggen. Waar je in het groen kunt sporten en in de buitenlucht activiteiten kunt doen. Het is belangrijk om mensen te prikkelen om buiten te komen, om sociale contacten op te bouwen en jezelf maximaal fit en gezond te houden. De aanleg van de buitenruimtes helpt hierbij.”

Kan je enkele concrete voorbeelden geven?

Lot: “Het nieuwe RUP laat toe een vrijstaande zorgunit te bouwen in je tuin. Daar kun je een persoon die zorg nodig hee , tijdelijk in opvangen. Als Zorgstad pioniert Aalst hiermee. Het RUP gee ook een nieuwe toekomst aan de site van de voormalige bloemenveiling Flora. Daar komt een slimme wijk met verschillende woonvormen en tal van voorzieningen om jong en oud gezond te laten samenleven. Een aangename boulevard met ontmoetingsplekken doorkruist het gebied en alles is vlot bereikbaar voor voetgangers en fietsers.”

Hoe zorg je ervoor dat de publieke ruimte geschikt is voor jong en oud?

Lot: “De publieke ruimte moet veilig en vlot toegankelijk zijn voor iedereen, of je nu met naaldhakken, een buggy of een rollator op

In een slimme wijk liggen voorzieningen zoals een apotheker vlakbij.

Het zwembadpark ligt vlakbij de wijk Mijlbeek, ideaal om even te verpozen in het groen. pad bent. Er zijn slimme looproutes met brede paden zonder obstakels, genoeg rust- en ontmoetingsplekken en veilige oversteekplaatsen. Groen mag absoluut niet ontbreken. Het zorgt voor verkoeling en nodigt uit om je te ontspannen of te bewegen.”

Wat doet de stad om nog meer wijken levensloopbestendig te maken?

Lot: “We verankeren dit in de regelgeving: de publieke ruimte moet toegankelijk zijn en woningen en wijken levensloopbestendig. Zowel in ruimtelijke uitvoeringsplannen (Electrabelsite, Immerzeel+) als in stedenbouwkundige verordeningen (De Kaaien, meergezinswoningen) worden regels verwerkt om Aalst klaar te maken voor de toekomst. In slimme wijken vind je alles wat je nodig hebt in je dagelijks leven vlakbij. Je hoe je minder te verplaatsen en dus is er minder verkeer. Wie hier bouwt of een grotere site ontwikkelt moet mee in dit verhaal. De stad past zelf ook deze principes toe in haar stadsontwikkeling. Als we pleinen herinrichten, checken we of ze toegankelijk zijn voor jong en oud.”