Repo Iedereen Rubens

Iedereen Rubens wil 15 000 bezoekers lokken!

Met een hoogtechnologische belevingsexpo op een nooit geziene plek in de Sint-Martinuskerk en een gelegenheidsbier trekt Aalst volop de kaart van Rubens. Iedereen Rubens zet het schilderij ‘De Pestlijders’ en de bijhorende verhalen een jaar lang in de kijker. Julie De Smedt en Carolien De Neef vertellen wat er allemaal te beleven valt.

”Eenmaal boven op de zolder duik je het universum van Rubens binnen” | Julie Is de zolder van de Sint-Martinuskerk voor iedereen toegankelijk? Julie: “De betonnen zolder werd heropgebouwd na de verwoestende brand in de Sint-Martinuskerk van 1947. Het is een unieke bezienswaardigheid op zich, maar de plek is enkel te bereiken via een wenteltrap. Een liŸ bouwen in een beschermd monument als de Sint-Martinuskerk was geen optie. Daarom hebben we een alternatief aanbod uitgewerkt voor mensen met een mobiele beperking.”

Julie: “De expo in de Sint-Martinuskerk is voor een heel breed publiek. We willen zoveel mogelijk inwoners en toeristen laten proeven van Rubens op een speelse manier. Het bezoek start met een blik op het schilderij van Rubens. Met een telescoop kan je inzoomen op het meesterwerk en dan krijg je een animatie te zien van de 4 hoofdolspelers.”

De expo brengt je naar een verborgen plek? Julie: “Een ticket kost 8 euro en daarmee krijg je toegang tot de zolder van de Sint-Martinuskerk. Die werd nooit eerder opengesteld voor het publiek. Je begint met een klim op een wenteltrap van 135 treden. Al tijdens de klim hoor je een stem die je onderdompelt in het verhaal van Rubens en De Pestlijders. Eenmaal boven duik je het universum van Rubens binnen.”

Wat beleef je op de zolder? Julie: “Door middel van mixed reality lijkt het net of je het 17de eeuwse schildersatelier van Rubens binnenstapt. Projectieschermen met video en audio vertellen je 4 verhalen. Er is een touchscreen waarmee je je eigen variant van Rubens’ meesterwerk kan maken, en bewegende close-ups tonen de mooiste details van het schilderij.” De Pestlijders is een altaarstuk in de Sint-Martinuskerk geschilderd door Peter Paul Rubens in de 17de eeuw. Het schilderij werd besteld door de hop- en graanhandelaars. Het beeldt de Heilige Rochus af die door Christus werd aangesteld tot patroon van de pestlijders.

Achter de schermen

Carolien De Neef, wetenschappelijk medewerker bij de stad, verdiepte zich in het leven van Rubens. Ze zocht zoveel mogelijk details uit over hoe het werk ‘De Pestlijders’ tot stand kwam. De videofragmenten van de expo zijn niet zomaar verzonnen verhaaltjes. Alles wat je ziet en hoort is gebaseerd op historisch bronmateriaal.

Welke verhalen vertellen de videofragmenten? Carolien: “Eerst bespreekt Rubens het schilderij met zijn opdrachtgevers, de hop- en graanhandelaars. Dan verricht hij opzoekingswerk achter zijn bureau. Daarna zet hij in zijn atelier de eerste lijnen op doek. In het laatste fragment gaat hij aan het werk met de modellen om de compositie te bepalen. Aansluitend mag je Rubens meehelpen als zijn leerling en krijg je feedback van de meester zelf op je eigen creatie: een interactieve videobeleving.” Hoe verliepen de opnames? Carolien: “Het was niet simpel om een geschikte opnameplek te vinden. We zochten naar de look and feel van de 17 eeuw en er moest genoeg plaats zijn om een volledige filmset op te bouwen. Uiteindelijk kwamen we terecht in het stadsmuseum van Gent. Alles op de set moest kloppen: Hoe zag Rubens zijn atelier eruit? En zijn schildersezel? Ik ging etsen en schilderijen uit die tijd bestuderen om het te kunnen reconstrueren.”

Zijn er nog markante verhalen over Rubens? Carolien: “Voor Rubens was het een geladen opdracht. Zoals zovelen van zijn tijdgenoten, had hij veel voeling met de thematiek: de pest. Ook zijn gezin werd geraakt door wat in Aalst de haastige ziekte heette. In 1623 blies Clara Serena Rubens, zijn twaalfjarige dochter haar laatste adem uit. Drie jaar later stierf Rubens’ echtgenote, Isabella Brant, ook aan de pest. Net in die periode werkte hij aan de opdracht in de Sint-Martinuskerk. Het onderwerp van het schilderij, Sint-Rochus en de pestlijders, zal hem dus zeker niet koud gelaten hebben.”

Acteurs zetten de compositie van het schilderij van Rubens in scène.

De stad lanceert het bier 'Pestkop'. Een knipoog naar het schilderij.

Proef een pestkop

De gilde van hop- en graanhandelaren die het meesterwerk financierde zou trots zijn. Naar aanleiding van Iedereen Rubens brengt de stad een gelegenheidsbier uit. Het kreeg de toepasselijke naam Pestkop. De naam knipoogt naar het schilderij, maar ook naar het dwarse karakter van de Aalstenaar. Het is een blond, ambachtelijk gebrouwen bier van 6.4 graden.

Waarom een bier? Carolien: “Er zijn verschillende linken tussen de Sint-Martinuskerk en bier. Aalst heeŸ haar Rubens te danken aan de biercultuur. De hop- en graanhandelaren boerden goed in die tijd en hun gilde financierde het werk. De hop uit onze streek werd ongeveer vier eeuwen lang als de beste van Europa beschouwd. Tijdens de 17de eeuw stond onze regio in voor meer dan de helŸ van de totale Europese productie. Een tweede link is dat er in de jaren 1600 in Aalst een extra biertaks werd ingevoerd om de Sint-Martinuskerk af te werken.”

Waar kan je het drinken? Julie: “Al 20 cafés in Aalst en de deelgemeentes hebben ingetekend. Wellicht volgen er nog die het bier zullen serveren. Elke cafébaas krijgt ook een rondleiding op de expo. Zo kunnen ze de rol van ambassadeur opnemen en klanten warm maken voor een bezoek aan Iedereen Rubens. Je kan het bier ook in geschenkverpakkingen kopen in het toeristisch infokantoor ”

Praktisch: Iedereen Rubens is vanaf 22 maart te bezoeken op woensdag, donderdag en vrijdag van 13 tot 17 uur en op zaterdag en zondag van 13 tot 18 uur. Tickets kosten 8 euro en zijn te boeken via www.iedereenrubens.be of rechtstreeks aan de infobalie in de Sint-Martinuskerk zelf.