toneelverenigingen socio-culturele verenigingen historische verenigingen kunstverenigingen koorverenigingen
t CULTUUR VERENIGd socio-culturele verenigingen
{
toneelverenigingen
KUNSThistorische & CULTUURVERENIGINGEN IN IEPER verenigingen
}
kunstverenigingen koorverenigingen toneelverenigingen socio-culturele verenigingen koorverenigingen toneelverenigingen
Toneel- & dansverenigingen
} Voorwoord In Ieper zijn véél mensen met cultuur bezig. Vaak is dat in groep, met gelijkgezinden, in een vereniging. Mensen verenigen zich om samen een bepaald doel te bereiken, om samen plezier te maken, om samen een favoriete hobby te beoefenen. Ze leggen de lat hoog of minder hoog, ze zijn met een klein groepje of met een grote bende, ze organiseren veel activiteiten of slechts af en toe, ze zijn jong en oud door mekaar. En ze hebben één iets gemeen: ze zijn “lid van …”. Ze weten zich verbonden, ze engageren zich graag voor de groep en voor elkaar, en ze vinden er plezier in. Wat zou onze stad zijn zonder al deze engagementen, zonder deze boeiende verenigingen? Het zou maar een saaie bedoening zijn, eigenlijk kunnen we het ons echt niet voorstellen. In deze brochure willen we de lezer een overzicht geven van de toneel- en dansverenigingen die in Ieper actief zijn en die via overleg en samenwerking in de cultuurraad de toneel- en danssector in onze streek willen versterken. Ben je op zoek naar een vereniging om je theater- of dansambities te kunnen botvieren? Zoek je de contactgegevens van een bepaalde toneelvereniging? Dan is deze gratis brochure iets voor jou! Dit is de vierde brochure in de reeks “Kunst- en cultuurverenigingen in Ieper”. Deze reeks zal op onregelmatige tijdstippen aangevuld worden: ook andere verenigingen krijgen hun brochure! Deze reeks past in de verschillende initiatieven om cultuur extra in de kijker te zetten en een gezicht te geven: denk maar aan de Cultuurkalender, de organisatiegids “Help! Ik organiseer.” met tips voor al wie een activiteit organiseert … Veel leesplezier!
Katrien Desomer, Schepen van cultuur
} 02
} Overzicht Boezings Amateurtheater
p. 4
Corneelkring Brielen
p. 5
Eigen Taal Zillebeke
p. 6
Iepers Operettegezelschap
p. 7
Ieperse Kunstkring Richten
p. 8
In Deugd en Vreugd Vlamertinge
p. 9
MEVNA Voormezele
p. 10
Thaleia Zuidschote
p. 11
Snoezepoezen
p. 12
SAMW
p. 13
Andere spelers in het veld
p. 14
Nocturnes vzw
p. 14
Landelijke steunpunten & organisaties
p. 15
Opendoek
p. 15
Danspunt
p. 16
Achter de schermen...
p. 17
03 {
} Boezings Amateurtheater Het Boezings Amateurtheater (BAT) is 21 jaar jong. Het ontstond in 1986 onder impuls van Marc Storme, Maurice Poissonier en het Davidsfonds van Boezinge. Een jaar later werd er voor de eerste maal een stuk ten tonele gebracht, nl. “Parel van een meid” in een regie van Yves Carton. Met ons gezelschap zorgen wij in het voorjaar telkens weer voor een nodige portie humor en ontspanning! Ons hoofddoel is het Boezingse publiek een avondje amusement te bieden. Wij zijn een echte vriendengroep, een mix van jong en oud, allen liefhebbers van theater. Naast de spelers zijn er ook de mensen achter de schermen. Ook zij gaan jaarlijks tot het uiterste om het decor, licht en klank, onze gezellige bar, tip top in orde te brengen. De keuze van het stuk is in handen van een leesgroep bestaande uit spelers, de regisseur en toneelliefhebbers. Wij werken niet met een vaste regisseur, op die manier ontdekken wij jaarlijks nieuwe ideeën en andere aspecten van het theater. Kortom het BAT is een groep creatieve mensen die jaarlijks heel wat tijd en energie vrijmaken om vier maal per jaar onze toeschouwers een leuke en amusante avond te bezorgen. Kom zeker eens langs op een van onze voorstellingen en aarzel niet om ons aan te spreken wanneer ook jij graag eens op de planken zou willen staan!
} 04 02
Praktisch: Voorzitter: Bart Jansegers Secretaris Nicole Decrock Contactpersonen: Nicole Decrock Contactadres: Diksmuidseweg 430, 8904 Boezinge Telefoon: 057 422 061 E-mail: nicole.decrock@skynet.be Website: www.davidsfondsboezinge.be http://users.skynet.be/davidsfondsboezinge/toneel
} Corneelkring Brielen De Corneelkring Brielen bestaat sinds 1947, maar eigenlijk speelden de oud-strijders na de Eerste Wereldoorlog al in het jaar 1926. Tegenwoordig brengt de Corneelkring Brielen theater van niveau en gaat geen genres uit de weg. Het gezelschap speelde het voorbije decennium zowel komedies als ‘Slaapkamerverhalen’ (Ayckbourn) en ‘Larry’s favoriete chocoladetaart’ (Brown), klassiekers als ‘De Meeuw’ (Tsjechow), toneelspelen als ‘De Zelfmoordenaar’ (Erdman) of ‘De Stoel van Stanislavski’ (Van Meir), experimentele stukken als ‘De Fantast’ (Wim Geysen), ‘Brielcreem’ (Cogen) of de collage van eenakters ‘Sporen of Ontsporen’ (diverse auteurs), zwarte komedies als ‘Het Geheugen van Water’ (Stephenson) of tragedies als ‘Eer de haan kraait’ (Bukocvan). Deze opsomming maakt meteen duidelijk dat de Corneelkring uit zeer diverse vaatjes tapt en daarmee een buitenbeentje is in het theaterlandschap van de regio. De Corneelkring, die een van de toonaangevende groepen uit West-Vlaanderen is, werkt afwisselend met huisregisseur Piet Lesage en met gastregisseurs als Anton Cogen, Patrick Mahieu, Patrick Rozé of Mark Willems… Er worden sinds 2004 twee stukken per seizoen opgevoerd: eentje in het najaar en eentje in het voorjaar. De Corneelkring gaat telkens opnieuw de uitdaging aan om hedendaags theater op hoog niveau te brengen. De groep zoekt daarom steeds naar vernieuwing, ook qua spelers. Jongeren die hun kans willen wagen bij dit gerenommeerde gezelschap, kunnen contact nemen met voorzitter Katrien Vanderstichele (zie hieronder).
Praktisch: Voorzitter: Katrien Vanderstichele Contactpersoon: Katrien Vanderstichele Contactadres: Adriaansensweg 26 - 8900 Ieper Telefoon: 057 217 191 E-mail: katrien.vdstichele@skynet.be Website: www.corneelkring-brielen.be
03 { 05
} Eigen Taal Zillebeke Door enkele vrienden werd in de zomer van 1977 beslist om in Zillebeke een toneelgezelschap op te richten. Aimé Leroy werd als voorzitter en regisseur aangesteld en in het najaar 1977 speelden we ons eerste stuk, het kerstdrama “De melodie van de zwerver”. Vanaf 1978 werd beslist om enkel nog komedies of blijspelen op te voeren. In 1989 nam Frans Pype de fakkel over als voorzitter en regisseur. Frans overleed in 1997 en sedertdien is Corine Blondeel voorzitter van onze vereniging. Eigen Taal voert jaarlijks, begin maart, een avondvullende productie op. Vanaf 1987 wordt tevens jaarlijks eind augustus met kermiszondag een openluchttoneel opgevoerd in de Maaldestedestraat 21 te Zillebeke. Bij onze jaarlijkse productie in maart kunnen we rekenen op meer dan 1000 toeschouwers, terwijl we met het openluchttoneel jaarlijks ongeveer 600 toeschouwers over de vloer krijgen. Onze vereniging werkt telkens mee aan de kattenstoet en in het verleden mochten we enkele malen figureren in een TV-programma. In mei 2001 vierden we het 900-jarig bestaan van Zillebeke. Eigen Taal zette toen een zeer succesvolle theaterwandeling op poten waaraan 150 figuranten deelnamen. In 2007 vierden we ons 30-jarig bestaan.
Praktisch: Secretariaat: Francis Bollingier Contactadres: Victor Huysstraat 16, 8902 Zillebeke Telefoon: 0478 268 251 website: www.toneel-eigentaal.be E-mail: toneeleigentaal@telenet.be
} 06
} Iepers Operettegezelschap Het Iepers Operettegezelschap werd gesticht op 19 juli 1956. Fundator: Roger Quaghebeur. Mede met hem legden wijlen Hervé Claus en wijlen Jozef Deconinck de eerste steen. Palmares na 50ste seizoen 2005/2006: 30 operettes (87 opvoeringen, waarvan 73 in de stadsschouwburg en 14 in Leuven, Mechelen, Brugge en Brussel). “De Vledermuis” fladderde weg met de laatste vertoning op 18 maart 1989. 48 revues (494 maal in de schouwburg en 36 maal in de feestzaal van Het Koninklijk Atheneum plus 1 in Antwerpen.) Revue nr 49 is gepland voor december 2007. Tenslotte 108 optredens of prestaties onder de benaming “varia” (15 in de stadsschouwburg en 125 in diverse locaties. (Met o.m. 18 maal Kattenstoet, 21 voor TV, film of video, 7 ontspanningsnamiddagen Nazareth, 19 Place du Tertre en Beleg van Ypre, première van toneelstuk “Jeroom en Benzamien, 4 keer organiseren voor voorstellingen eerste Nationaal tornooi voor operettes, 8 nieuwjaarsconcerten, deelname Torrepoort- en wijkfeesten. 3 LP’s, tentoonstellingen enz. De klappen op de vuurpijl waren het behalen van 3 nationale operettetitels (1972 met “De Lustige Weduwe” en 88% der punten, 1974 met “Gravin Maritza”, met 89% en in 1977 in Mechelen “Paganini” met maar liefst 94%). De tweede klap was het winnen van de kultuurtrofee (wijlen dirigent Hervé Claus in 1977, baanbreker Roger Quaghebeur in 1981 en de vereniging zelf in 2006). Een heel geslaagde reünie in september 2006 in de Lakenhalle, werd bijgewoond door meer dan 130 oudgedienden (14 leden die meewerkten aan de startoperette “De Lustige Boer” in 1956 aub!). De bestseller “Applaus en ...doek” van Roger Quaghebeur werd er voorgesteld en een retrospectieve gezongen de tweede dag in de schouwburg door José D’Autry en Carine Viaene. Aldus kreeg het 50 jaar bestaan een onvergetelijke bekroning. Organogram en ledenbestand. Op 12 mei 1961 werd een eerste bestuur gesticht met als eerste voorzitter wijlen Joseph Deconinck (amper na een paar maanden opgevolgd door de huidige voorzitter Claude Durnez). De erevoorzitters van het eerste uur waren beheerder wijlen Bernard Steverlynck en burgemeester wijlen Albert Dehem. In 1979 werd dokter Pierre Develter erevoorzitter. Circa 50 actieve leden verzekeren de toekomst van ons gezelschap. Vanaf 19 juli 2006 voert de vereniging het predikaat “koninklijk”. Praktisch: Secretariaat: Dikkebusseweg 18, 8900 Ieper Telefoon: 057 201 143 Lokaal: “Au Miroir”, Grote Markt 12, 8900 Ieper - tel. 057 204 788 Website: www.revueieper.be
07 {
} Ieperse Kunstkring Richten Vanwaar komt de naam “Ieperse Kunstkring Richten”? De stichters Omer Allegaert(†), Maurice Declercq, Jules Devos(†) en Daniël Morisse(†) beoogden een drieledige vereniging: een symfonisch orkest, een koorafdeling en een toneelafdeling. Na een paar jaar was het liedje van het symfonisch orkest uitgespeeld. De tweede geleding groeide uit tot één van de meest gerenomeerde gemengde koren in de provincie, maar was na 20 jaar uitgezongen bij onstentenis van een dirigent. Alleen de toneelafdeling hield stand en staat anno 2007 aan de vooravond van haar 60-jarig bestaan. Bij de start in 1948 was “Richten” toen zowat de enige amateurtoneelvereniging in en ver buiten de provincie, die een beroepsregisseur aantrok, nl. Staf Bruggen, de onvergetelijke grootmeester van het Vlaamse Volkstoneel en één van de grootste acteurs die Vlaanderen ooit kende. Van deze onwrikbare visie op regie is “Richten” in die 60 jaar nooit afgeweken. Zestig jaar ononderbroken beroepsregie heeft geleid tot een constant hoog peil, waardoor “Richten” - zowel binnen als buiten de provincie - terecht erkend wordt als één van de topkringen uit Vlaanderen. Vandaar ook dat “Richten” in al die jaren één van de meest gegeerde gastgezelschappen is met, tot op heden, 265 reisvoorstellingen. Tot vóór een paar jaar was « Richten » de enige amateurtoneelvereniging in de ganse regio die ieder seizoen 2 stukken programmeerde. Sedert veel jaren ook - lang nog vóór het ontstaan van het CCI - durft “Richten” het aan, naast haar eigen producties, ieder seizoen nog een viertal gastproducties door professionele gezelschappen op affiche te zetten. Het fel begeerde seizoenabonnement bij “Richten“ omvat 2 eigen producties en 4 professionele gastproducties. Er wordt gestreefd naar een grote verscheidenheid inzake stukkenkeuze. Daarbij werd over de jaren heen geen enkel genre geschuwd (met uitzondering van de “billenkletser” en de”boerenklucht”), zelfs niet het moeilijke en risicovolle genre. Aan het publiek worden dan ook geen goedkope toegevingen gedaan teneinde de “kijkcijfers” op te drijven.
Praktisch: Voorzitter: Rik Morisse Secretaris: Ann Merlevede Contactadres: Minneplein 11, 8900 Ieper Telefoon & fax: 057 202 055 E-mail: rik.morisse@telenet.be Website: www.toneelrichten.be Locatiebureau: “De Kollebloeme”, Grote Markt 24, 8900 Ieper, tel. 057 219 090
} 08
} In Deugd en Vreugd Vlamertinge In Deugd en Vreugd is ontstaan in 1908 en is daarmee wellicht een van de oudste nog actieve toneelverenigingen in het Ieperse. Ons ledenbestand telt een dertigtal enthousiastelingen die elke seizoen opnieuw voluit gaan om degelijk toneel neer te zetten op de Vlamertingse planken (en soms zelfs “op verplaatsing”). Wij willen ons publiek blijven verrassen met een gevarieerd aanbod van het lichtvoetige tot het ernstige genre, daarbij nooit de kwaliteit uit het oog verliezend. Naast onze jaarlijkse toneelproductie in februarimaart met 5 opvoeringen, gespreid over twee weekends en een maandag, lopen enkele nevenprojecten: individuele deelname aan projecten zoals Spots op West, theaterwandelingen, nocturnes,...
Praktisch: Voorzitter: Patrick Heyte Contactadres: Poperingseweg 245 Website: www.indeugdenvreugd.be E-mail: p.heyte@pandora.be
09 {
} MEVNA Voormezele Onder impuls van wijlen burgemeester Henri Claerebout startte men na de Tweede Wereldoorlog met een mannentoneel. “Vreugde na arbeid” was de naam van de nieuwe toneelgroep. In opvolging daarvan werd in de zestigerjaren het vrouwentoneel onder de naam “Moed en Volharding” opgericht. Elise Bottu was de stuwende kracht achter dit initiatief. Maar in de jaren zeventig kende het toneel een moeilijke periode. Om het probleem van de rekrutering op te lossen, werd besloten om een toneelhuwelijk aan te gaan onder voorzitterschap van Gilbert Vandamme. Beide verenigingen werden omgedoopt tot de nieuwe gemengde toneelgroep M.E.V.N.A. “Moed En Volharding Na Arbeid”. Momenteel brengt MEVNA Voormezele ieder jaar één productie die doorgaat het 2de en 3de weekend van februari. Meestal houden we het bij komedies maar af en toe worden meer gedurfde projecten op het getouw gezet zoals de musicals “Oliver Twist” en “Jacob en zoons”.
} 10
Praktisch: Voorzitter: Vandamme Nathalie Contactpersoon: Vandamme Nathalie Contactadres: Briekestraat 32, 8900 Ieper Bestuursleden: Andries Nicole, Dewaele Bart, Verslype Dirk en Liefhooghe Roger Repetitielokaal: O.C. Kasteelwal, Voormezeledorp 8a, 8902 Voormezele Telefoon: 057 365 246 of 0484 791 912 Website: users.telenet.be/toneelvoormezele E-mail: mevna@telenet.be
} Thaleia Zuidschote Toneelkring Thaleia uit Zuidschote ontstond in mei 1985, aan de “toog” van café ’t Gemeentehuis. Een van de stichters was Rik Vlaeminck die er tot op vandaag nog altijd bij is. Samen met een bende jonge gasten werd Toneelkring Thaleia opgericht. Roger Allein durfde het aan om de stichtende groep te regisseren. Zo werd in 1986 de eerste klucht opgevoerd voor 400 mensen. Thaleia was vertrokken… Maar enkele jaren later vielen verschillende spelers weg en zette ook Roger Allein een stap terug. Zijn taak werd overgenomen door Filip Depuydt en met nieuwe spelerskrachten kon Thaleia verder. Door verschillende omstandigheden bereikte de groep toch een dieptepunt, maar met het nodige jonge bloed en de wil om er verder voor te gaan, wakkerde het vuur opnieuw aan. Rik Vlaeminck werd voor meerdere jaren regisseur. Thaleia bleef groeien en ook het succes groeide. Uitverkochte zalen verplichtten ons het aantal voorstellingen op te drijven tot 6 opvoeringen. In totaal komen ongeveer 750 kijkers naar onze opvoeringen, wat heel veel is voor een dorpje met 250 inwoners. In 2004, na 14 jaar regie, besloot Rik er een punt achter te zetten. Nu neemt Arnie Vanstechelman de regie voor zijn rekening. Ondertussen is Toneelkring Thaleia 23 jaar en 22 toneelstukken verder. Elk jaar in februari wordt een dolkomische klucht op de planken gebracht, en worden nog steeds 6 zalen gevuld. In 2007 werd “Omkaderd” opgevoerd. Op de foto ziet u de spelers en enkele mensen die achter de schermen werken. Op de foto ziet u bovenaan van links naar rechts de spelers (Ronny Callewaert, Ria Verhoye, Sandra Stratsaert, Filip Rommens, Els Oreel, Kristof Merveillie, Ludwina Vangheluwe en Hendrik Vangheluwe) en onderaan de medewerkers achter de schermen (Lucjana Sobucka, Arnie Vanstechelman en Marleen Chaerle).
Praktisch: Voorzitter: Rik Vlaeminck Secretaris: Els Oreel Penningmeester: Els Oreel Bestuursleden: Filip Rommens, Hilde Vangheluwe, Herlinde Decoodt, Isabelle Rommens Plaats van opvoering: O.C. Zuidschote Contactadres: Zuidschotedorp 11, 8904 Zuidschote E-mail: isabelle.rommens@telenet.be
11 {
} Snoezepoezen De Snoezepoezen werden opgericht door Juffrouw Denise Dael, onder impuls van wijlen burgemeester A. Dehem, naar aanleiding van de schenking van het kattenorgel van ’s Hertogenbosch aan de kattenstad Ieper. We dansten voor het eerst in de Kattenstoet van 1961. De groep groeide en bloeide en het 25-jarig jubileum vierden we met zilveren kroontjes. In 2006 konden we klinken op ons 45-jarig bestaan. In binnen- & buitenland vertegenwoordigen de Snoezepoezen, ambassadrices van de Kattenstad, de eigenheid van onze Vredesstad met hun elegante, harmonieuze dansen. Hoogtepunten blijven de Kattenstoet, de Zotte Maandagstoet in Pittem, de optredens in de Europese (hoofd)steden, jumelagesteden en de reis naar Sakai in Japan voor het “World art Festival” in 2000. De Snoezepoezen treden vooral op in stoeten, op festiviteiten, vieringen, recepties,… We dansen zowel in zalen als in openlucht. Snoezepoes zijn, is en blijft een uitdaging, maar de vriendschap, de eigen prestaties in groep, streven naar perfectie en het applaus zorgen telkens voor een unieke ervaring. Elk jaar in september zijn meisjes vanaf 12 jaar die deze unieke ervaring willen beleven welkom. Ons motto is “vriendschap, elegantie, harmonie en discipline!”
Praktisch: Contactpersoon: Carla Devick-Vannieuwenhuyze Contactadres: Stationsstraat 28, 8900 Ieper Telefoon: 057 201 068 Repetitielokaal: Bovenzaal JOC Repetitiedag: vrijdag van 18.00u tot 19.30u E-mail: carla.vannieuwenhuyze@telenet.be Website: www.snoezepoezenieper.be
} 12
} SAMW IEPER Waarom les volgen aan onze academie ? In onze Stedelijke Academie voor Muziek en Woord (S.A.M.W.) willen we een opleiding bieden aan al wie: • houdt van muziek beluisteren, muziek spelen of zingen, creatief spreken, voordragen, toneel spelen. • dit wil doen om enige kennis en kunde hierin te verwerven, zonder daarom een virtuoos of groot acteur te willen worden. • eventueel toch het verlangen koestert om een meer diepgaande studie te volgen of een hoog uitvoeringspeil te bereiken. • zich als lid van een koor, toneelvereniging of muziekmaatschappij een stukje wil bijscholen. • als trouwe bezoeker van theater of concertzaal iets meer wil weten over wat men hoort en ziet. • een vroeger gestarte opleiding weer wil verder zetten. Zoals je kan merken, zijn er veel mogelijkheden en niveaus waarop men kan les volgen, zowel theoretisch als praktisch, eenvoudig als vrij gespecialiseerd. De inspanning die hieraan onvermijdelijk vast zit, hangt af van je eigen verlangens of ambitie. Ook je hart verloren aan theater? Dan moet je beslist kennismaken met onze cursussen woord. Zowel jongeren als volwassenen kunnen er niet alleen terecht om vlot te leren spreken en bewegen, maar ook voor een meer specifieke opleiding zoals voordracht, toneel en welsprekendheid. In deze opleidingen komen een waaier van mogelijkheden aan bod: gevoelens en emoties op een artistieke manier leren weergeven, situaties uit een scenario opnieuw ensceneren, je richten tot een publiek, leren improviseren, grasduinen in het uitgebreide repertorium … kortom: alles wat je nodig hebt om je voor te bereiden op podiumoptredens.
Praktisch: Stedelijke Academie voor Muziek en Woord Ieper Contactadres: D’Hondtstraat 65, 8900 Ieper Telefoon: 057 239 460 Fax 057 239 469 E-mail: muziek.academie@ieper.be
13 {
} Andere spelers in het veld In Ieper zijn nog diverse andere verenigingen of organisaties actief in het domein van theater of dans. Voor dans noteren we diverse private en/of commerciële actoren. We denken, op vlak van toneel, aan (zonder volledigheid te willen nastreven):
Vzw Nocturnes De vzw Nocturnes startte in 1995 met de eerste reeks historische theaterwandelingen. Een keurmerk van deze theaterwandelingen is de combinatie van vaak unieke historische locaties met een eigentijdse en soms avontuurlijke voorstelling van de historische gegevens. De bezoekers worden meegenomen op een tocht van ruim 3 uren waarbij een 8-tal locaties worden bezocht. In elke locatie worden taferelen uitgebeeld. Het gaat erom leven te brengen in oude monumenten, deze monumenten (en vaak ook: landschappen) te beleven. In 2007 werd de tiende editie voorgesteld. Deze editie stond in het teken van “De jaren van Vauban”, de periode waarin onze streek werd geannexeerd bij Frankrijk. Vauban is in 2007 namelijk precies 300 jaar geleden overleden, maar zijn invloed is nog steeds in deze stad te zien. De vestingen zijn de indrukwekkende erfenis van deze Franse ingenieur. “Le roy s’ amuse à prendre la Flandre”, zo zei Madame de Pompadour toen haar in 1678 gevraagd werd waar de koning verbleef. En we hebben het geweten! Vauban kreeg meteen van Louis de opdracht om Ieper te voorzien van een driedubbele vesting: de omwalde stad, de grachten en de buitenwerken. En we gingen voor ruim 40 jaren op in het Franse koninkrijk. Maar in 1713 keerden we terug. Een deel bleef achter. En nu?
Praktisch: Contactadres: Motestraat 13, 8900 Ieper Telefoon: 057 203 172 of 0476 396 998 E-mail: nocturnes@skynet.be
} 14
} Landelijke steunpunten & organisaties Opendoek OPENDOEK is door het Ministerie van Vlaamse Gemeenschap erkend als enige organisatie voor het amateurtheater in het kader van het amateurkunstendecreet van 22 december 2000. OPENDOEK streeft naar een verdere uitbouw van het amateurtheater in Vlaanderen, zowel kwantitatief als kwalitatief, zodat alle geïnteresseerde burgers via theaterbeoefening en -beleving elkaar kunnen ontmoeten en zich artistiek en creatief kunnen ontplooien. OPENDOEK is er voor alle amateurtheaterbeoefenaars in Vlaanderen om: • theaterproducties te ondersteunen op artistiek, technisch en organisatorisch vlak • mee te zoeken naar goede theaterteksten • opleidingen te organiseren op vlak van acteren, regie, vormgeving • artistieke evenementen te organiseren • samen te werken met het deeltijds kunstonderwijs en het verenigingsleven • als belangenbehartiger op te treden bij auteursbureaus, toneeluitgeverijen, de gemeentelijke, provinciale en federale overheid. OPENDOEK wil ook: • het theaterbezoek stimuleren • het amateurtheater vernieuwen, verjongen en verbreden • het figurentheater, de vertelkunst ... verder uitbouwen • kansen bieden om deel te nemen aan internationale festivals
Praktisch: Contactadres: Zirkstraat 36, 2000 Antwerpen Telefoon: 03 222 40 90 Website: www.opendoek-vzw.be E-mail: secretariaat@opendoek-vzw.be
15 {
Danspunt Danspunt, de landelijke organisatie voor amateurdans in Vlaanderen, wil de artistieke kwaliteit van amateurdans in Vlaanderen en Brussel bevorderen en heeft oog voor het maatschappelijke belang ervan. Danspunt streeft naar vernieuwing, verdieping en het creÍren van meerwaarde door de amateurdanssector te stimuleren, te informeren, te ondersteunen en te begeleiden. Danspunt richt zich tot iedereen die in zijn vrije tijd bezig is met dans en bewegingsexpressie individueel, in groep, in een dansschool, een dansclub of een dansacademie. Ook alle deskundigen actief in de amateurdanssector kunnen bij Danspunt terecht. Daarnaast wil Danspunt als pluralistische organisatie de belangen behartigen van alle amateurdansers en bewegingskunstenaars, rekening houdend met de brede waaier aan dansgenres en met de diversiteit in de samenleving, gekaderd in de nationale en internationale maatschappelijke en culturele ontwikkelingen. Op 1 januari 2002 werd Danspunt officieel erkend door de Vlaamse Gemeenschap als enige disciplinaire organisatie voor amateurdans en wordt sindsdien structureel gesubsidieerd. 
Praktisch: Contactadres: Abrahamstraat 13, 9000 Gent Telefoon: 09 269 45 30 Website: www.danspunt.be E-mail: info@danspunt.be
} 16
} Achter de schermen... U woont een theaterproductie bij. Na afloop van de voorstelling hebt u zich een eigen mening gevormd over de kwaliteit ervan: zeer goed, goed, minder goed, slecht. Maar hebt u enig idee hoe die productie tot stand is gekomen? Wellicht niet: wanneer je niet echt van dichtbij betrokken bent in het volledige voorbereidingsproces, dan gaat de ganse know how van een theaterproductie aan je neus voorbij. Dit is dan ook meestal het geval voor de doorsnee toeschouwer. Daarom proberen we hieronder een beknopte samenvatting te geven over alles wat achter de schermen gebeurt. Door de grote verscheidenheid aan toneelverenigingen kunnen wellicht zaken aan bod komen die niet toepasselijk zijn voor iedere toneelvereniging.
Welke functies kan een toneelvereniging omvatten? Het bestuur: meestal samengesteld uit: voorzitter, ondervoorzitter, secretaris, penningmeester,… De leden: • spelende leden (acteurs en actrices) • technische ploeg (belichting, decorbouw, zaalinrichting,…) • zaaldienstploeg • administratieve ploeg Commissies: • leescomité : personen die het ganse jaar door stukken lezen, commentariëren en inventariseren • propagandacomité : de personen die zich bezig houden met: website aanpassen en bijhouden, affiches, programma’s, publiciteit verzamelen, persberichten, uitnodigingen
Hoe verloopt de organisatie van een toneelproductie? 1. Regisseur contacteren: moet maanden, soms 1 à 2 jaar op voorhand gebeuren; overeenkomsten afsluiten i.v.m. werkmethode, repetitiedata, ereloon… De meeste amateurverenigingen beschikken over één of meerdere huisregisseurs. Slechts een klein aantal van die verenigingen (de top van het amateurtoneel mag men zeggen) werken steeds met een beroepsregisseur.
17 {
2. Zaal vastleggen: gebeurt ook maanden, soms jaren op voorhand 3. Spelerspotentieel: maanden voor het seizoen start, alle spelers polsen naar hun intenties voor het komende seizoen 4. Stukkenkeuze: aan de hand van het aantal beschikbare spelers en hun capaciteiten en mogelijkheden, en na bespreking met de regisseur, de stukkenkeuze bepalen 5. Opvoerrechten: aan het auteursbureau dat de stukken uitgeeft, de nodige toelating tot opvoering aanvragen, samen ook met de aanvraag voor auteursrechten 6. Tekstbrochures bestellen: dit gebeurt meestal bij ALMO of bij JANSSENS. Naargelang het aantal rollen in het stuk, moet een verplicht minimum aantal tekstbrochures aangekocht worden. 7. Eerste lezing: samen met de spelers wordt het stuk een eerste maal gelezen. De regisseur geeft zijn visie op het stuk en bespreekt die met de spelers. Indien dit vooraf nog niet gebeurde, wordt na de eerste lezing meestal de definitieve rolverdeling vastgelegd. Een goede methode bestaat erin dat de spelers aanvaarden – en daarover ook vooraf ingelicht worden – dat de regisseur de rolverdeling nog kan wijzigen tijdens de eerste lezingen. Dit kan vooral belangrijk zijn wanneer men te doen heeft met een beroepsregisseur die sommige van de spelers nog niet kent. Het aantal lezingen wordt bepaald door de regisseur. Daarna beginnen de eigenlijke repetities. 8. Repetitieperiode: hangt vooral af van de regisseur, maar voor een degelijke productie moet men rekenen op minimum 3 maanden (13 weken). Concreet is dit gedurende een 10-tal weken 2x per week, en dit tempo wordt tijdens de 3 laatste weken opgedreven . De laatste week kan dit praktisch iedere dag zijn, zodat men aan een gemiddelde van 32 à 34 repetities komt. Aan zo’n 3 uur per repetitie mag men dus rekenen op een 100-tal repetitie-uren. Voor het goede verloop van de repetities is het aangewezen te beschikken over een regie-assistent(e). De regie-assistent fungeert als tussenpersoon tussen regisseur en spelers, is verantwoordelijk voor kledij en rekwisieten, heeft meestal ook inbreng bij de besprekingen i.v.m. decor, belichting, muziek,… Tijdens de voorbereidende periode worden ook besprekingen gevoerd tussen regisseur en technische ploeg en schiet ook de publicitaire ploeg in actie met affiches en alle mogelijke vormen van publiciteit. De administratieve ploeg zorgt voor de opmaak van de programmabrochure en voor de verspreiding van uitnodigingen. Een veelal ondergewaardeerde functie is die van tekstvolg(st)er, in de volksmond souffleur of soufleuse
} 18
genoemd. Het meest ideale scenario bestaat erin dat hij/zij heel veel repetities bijwoont, zodat hij/zij tegen de voorstellingen het stuk praktisch uit het hoofd kent en ook zeer goed aanvoelt waar de zwakke tekstplekken van iedere acteur of actrice liggen. Tegenwoordig zit de souffleur niet meer in de vroeger zo beroemde soufleurbak, maar volgt hij het stuk achter de coulissen of midden op de eerste rij.
De doorsnee amateurtoneelverenigingen verzorgen één productie per seizoen, enkele verenigingen hebben twee (of uitzonderlijk drie) producties per seizoen. Theater KIJKEN is goedkoop, theater MAKEN daarentegen is duur. De kosten voor een theaterproductie (met beroepsregisseur) lopen hoog op. Een batig saldo kan enkel nog bekomen worden wanneer men werkt met liefhebbersregie, over behoorlijk wat sponsoring beschikt, en een eigen bar kan uitbaten na de voorstelling.
} Colofon Een uitgave van de stad Ieper en de Stedelijke Cultuurraad Ieper. Redactie & Coördinatie: Alexander Declercq Grafische Vormgeving: Frederik Pattyn Teksten & foto’s: De Werkgroep Ieperse Toneel- en dansverenigingen van de Stedelijke Cultuurraad Ieper Januari 2008
19 {
januari 2008