Verspillen we te veel voedsel?

samen lvn

‘DIT KOST ELK GEZIN 373 EURO PER JAAR’

De prijs van voedselverspilling

Koude koffie in de gootsteen, een restje soep in het toilet, een overrijpe banaan of een uitgedroogde snee brood in de gft-bak: iedereen gooit wel eens iets weg, toch? Maar zo onschuldig is het niet. Al die kleine beetjes maken samen een enorme afvalberg, met een grote impact op het klimaat én je portemonnee.

Dat vertelt Hanne Heymans (30) van FoodWIN, een organisatie die voedselverspilling wil helpen voorkomen.

‘Wereldwijd wordt een derde van al het voedsel verspild, in totaal zo’n 1,3 miljard ton. Dat is elke minuut iets meer dan het gewicht van het Atomium, en vier keer meer dan er nodig is om al wie vandaag honger lijdt te kunnen voeden. Al dat verspilde voedsel slorpt ook grond, water, energie, kunstmest, arbeid en geld op. Bovendien stoot het broeikasgassen uit: voor het op je bord belandt, moet het immers gemaakt, verwerkt, bewaard en vervoerd worden. De Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties heeft berekend dat voedselverspilling verantwoordelijk is voor maar liefst 8% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.’

Zijn niet vooral winkels verantwoordelijk voor voedselverspilling?

‘Dat is wat veel mensen denken, maar het klopt niet. Je ziet inderdaad al eens containers met weggegooid voedsel aan de supermarkt staan. Maar als je dat deelt door het aantal mensen dat daar komt winkelen, merk je dat het om een relatief kleine hoeveelheid gaat. Uit heel wat onderzoeken blijkt net dat de consumenten de grote verspillers zijn: een kwart tot de helft van de voedselverspilling gebeurt bij mensen thuis.’

‘Heel wat mensen zijn ervan overtuigd dat ze weinig verspillen, omdat het heel subtiel gebeurt. Van elk brood worden er bijvoorbeeld gemiddeld twee sneetjes weggegooid. Dat lijkt weinig, maar op een jaar tijd loopt dat behoorlijk op. En zo gaat het ook met fruit, groenten, pasta, vlees, vis, zuivel ...’

Hoe zit het met de voedselverspilling in Leuven?

‘Dat hebben we samen met de stad onderzocht. In het voorjaar van 2021 vroegen we aan 42 huishoudens – samen een goede weerspiegeling van de Leuvense bevolking – om hun voedselverspilling in kaart te brengen. Zij wogen twee weken lang al het voedsel dat ze weggooiden. Zowel vast als vloeibaar, maar wel enkel perfect eetbare dingen. Dus geen klokhuizen, schillen en pitten, botten en graten, eierschalen of kaaskorsten.’

‘De deelnemende gezinnen bleken gemiddeld 89 kg voedsel te verspillen. Dat komt neer op 29 kg per persoon per jaar. Daarmee doen de deelnemers het beter dan de gemiddelde Vlaming – die verspilt zo’n 37 kg voedsel per jaar. Maar het blijft een enorme hoeveelheid. Als je dat cijfer doortrekt naar alle Leuvenaars, komt dat neer op 2.952 ton verspild voedsel én een uitstoot van 9.448 ton CO2 per jaar!’ ‘De voedselverspilling kost de deelnemers ook een flinke duit: gemiddeld 121 euro per persoon en 373 euro per gezin per jaar.’

Hanne Heymans

Wat kunnen Leuvenaars doen om voedselverspilling tegen te gaan?

‘Beseffen dat iederéén voedsel verspilt, en dat het dus niet zo onschuldig is. En dat voedsel verspillen – zelfs al is het elke dag maar een klein beetje – een impact heeft op je portemonnee en het

klimaat. Dat klinkt misschien negatief, maar het is tegelijk ook heel hoopgevend: het betekent dat iedereen kan bijdragen om het probleem uit de wereld te helpen.’ ‘Je eigen voedselverspilling aanpakken kan op heel wat manieren. Op de website van FoodWIN zetten we je graag op weg. Je vindt er een eenvoudige handleiding om je verspilling te meten en om de kosten en de CO2-uitstoot te berekenen. En je leest er heel wat handige en haalbare tips.’

www.foodwin.org/meten

Maand tegen voedselverspilling

Deze maand zet de stad voedselverspilling in de kijker. Je kan onder andere deelnemen aan twee online workshops van Vlaco en EcoWerf: je leert alles over bewaartechnieken op donderdag 13 oktober en koelkastbeheer op donderdag 20 oktober. Op de website lees je er meer over. De stad en vzw FoodWIN dagen alle Leuvenaars ook uit om minder voedsel te verspillen. Schrijf je – samen met zoveel mogelijk vrienden, buren, collega’s … – in, neem deel aan een korte quiz, krijg slimme tips en ga leuke uitdagingen tegen verspilling aan. Het grootste team wint een restjesfeest: een feestelijke workshop waarin je kookt met voedseloverschotten.

www.leuven.be/voedselverspilling

5 tips tegen voedselverspilling

Onze stad telt heel wat organisaties die strijden tegen voedselverlies. Met deze tips helpen ze je op weg om minder voedsel te verspillen. 1. Gebruik je zintuigen: Kijk, ruik en proef voor je iets weggooit, zelfs als de THT-datum overschreden is. ‘THT’ staat voor ‘ten minste houdbaar tot’. De fabrikant belooft dat de kwaliteit en smaak optimaal blijven tot de

THT-datum. Daarna kan het product wat verkleuren of zachter worden, maar het blijft veilig om het op te eten. Opgelet, verwar niet met de TGT-datum. ‘TGT’ staat voor

‘te gebruiken tot’, en dat is wél de uiterste consumptiedatum. (Peter Wynants – Food

Saving Leuven) 2. Ken je koelkast: Leg een thermometer op verschillende plekken in je koelkast. Je zal merken dat die niet overal dezelfde temperatuur aangeeft. In de koudste zones bewaar je dingen die snel bederven, zoals vlees en vis. Voedsel dat wat langer bewaart – zoals sausjes, confituur en boter – leg je in de warmere zones. (Hanne Heymans – vzw FoodWIN) 3. Overschotje voor een prikje: Gebruik een app om voedselverspilling tegen te gaan.

Via Too Good To Go kom je bijvoorbeeld te weten welke Leuvense handelaars voedseloverschotten verkopen voor een klein prijsje. (Ashley Mertens – Green Office

KU Leuven) 4. Sharing is caring: Stap met je overschotten naar een sociale organisatie of naar familie, vrienden of buren, en ruil ze of geef ze weg.

Da’s gezellig en het kan anderen inspireren. (Laurent Dupon – Voedselwinning) 5. Quiche van de week: Zet bladerdeeg, room, eieren en gemalen kaas standaard op je boodschappenlijstje. Op het einde van de week verwerk je ze samen met alle restjes uit de koelkast in een unieke 'quiche van de week'. (Jolien Stuyven – EcoWerf)