STADSMAGAZINE VAN EN OVER LEUVEN
HALLO AN IK BEN
IN LEUVEN BRANDT DE LAMP!
De snelst groeiende technologiebedrijven
DEC 2019
TOPSTUK VAN DIERIC BOUTS
Stad koopt ‘Man van Smarten’
WINTERTIJD
Nieuw: lichtinstallaties in Leuvense kerken
‘Deze stad loopt voorop naar de toekomst’
IN DIT NUMMER
samen 04 Kort 06 Leuvense technologiebedrijven in de prijzen 08 Weet wat je eet: de Leuvense voedselstrategie 10 Scholen pakken onderwijsuitdagingen samen aan
in 12 Kort 14 Nul buizen: Leuvense riolen halen goede punten 16 Topstuk komt thuis: ‘Man van Smarten’ van Dieric Bouts
uit 18 Kort 20 Wintertijd: bibberen van de pret 23 Allez Chantez!: samen zingen in HAL 5
Zin een stevige winterwandeling? Op de Kesselberg heb je een prachtig uitzicht over de stad!
AN 5 VERTELT 13 DROOMT 19 BELEEFT Elke maand zet LVN een inwoner van Leuven in de kijker. Deze maand is dat An Olaerts (44). An is freelancejournalist bij onder meer De Standaard en werkt als communicatiemedewerker aan de KU Leuven. Ze woont met haar man en pleegzoontje Punkie in Kessel-Lo.
DE WARMSTE WEEK
samen Telex • Koopzondagen Op zondag 1, 15 en 22 december zijn de meeste winkels open na de middag. Op koopzondagen kan je bovendien gratis parkeren op Parking Wetenschapspark Arenberg. Om de 10 minuten vertrekt een gratis pendelbus naar het centrum en terug. www.leuven.be/koopzondagen • Nachtbussen 17 gratis nachtlijnen zorgen er ieder weekend voor dat je veilig in Leuven en terug thuis geraakt. Vanuit het centrum vertrekken alle bussen aan het Rector De Somerplein en het station. De nachtbussen rijden op vrijdag en zaterdag van 22.22 tot 3 uur. Op oudejaarsavond zijn er extra feestbussen. Meer info: www.delijn.be/nl/ avond-nachtvervoer.
Lopen en kopen voor het goede doel Van 18 tot 24 december is het weer De Warmste Week. Ook dit jaar kan je in zes steden deelnemen aan de Warmathon. In Leuven kan je op zondag 22 december warmlopen aan het Universitair Sportcentrum in Heverlee. Het parcours is 2,9 km lang, en je loopt zoveel rondjes als je wil. Meedoen kost 15 euro. Met dat geld steun je een goed doel dat je zelf kiest. Je kan De Warmste Week ook steunen door deel te nemen aan een van de vele andere acties in de stad: van de verkoop van wafels, wenskaarten en gebreide kerstballen
Warmathon Leuven | zo 22/12 10 – 18 uur | Universitair Sportcentrum www.dewarmsteweek.be
POP-UP
Op zoek naar kerstcadeautjes? Op zaterdag 30 november opent een bijzondere pop-upwinkel de deuren in de Bondgenotenlaan. In ‘People made, echt waar’ verkopen 35 organisaties uit de sociale economie en de arbeidszorg hun handgemaakte creaties. De koeken van Johan, de juwelen van Christine, de retrofiets van Rachid … Alles wordt met de hand gemaakt door iemand met een verhaal, vandaar de naam ‘People made’. Het gaat om mensen die door een beperking of om een andere persoonlijke reden niet (meer) terechtkunnen op de gewone arbeidsmarkt. Via de sociale economie kunnen ze toch aan de slag. Kom je 30 november om 11 uur langs, dan krijg je er gratis standupcomedy van Raf Coppens bovenop.
za 30/11 – za 28/12 | 10 – 18 uur Bondgenotenlaan 4 www.leuven.be/peoplemade
MOBILITEIT
Gratis e-shuttle Vanaf zaterdag 7 december kan je aan Parking Vaartkom gratis een 100% elektrische shuttlebus naar het centrum en terug nemen. De haltes in het centrum zijn het Smoldersplein en de Vismarkt. De bus rijdt om het kwartier, op zaterdagen en koopzondagen en tijdens een aantal evenementen. Je hebt geen parkeerticket nodig. www.leuven.be/gratis-bus 4
tot sportieve events, literaire avonden, veilingen en zangconcerten. Alle Leuvense acties staan op www.dewarmsteweek.be. Vrijwilligersorganisaties die op zoek zijn naar nieuwe leden, kunnen sinds dit jaar hun werking voorstellen op diezelfde website. Wie zich wil engageren als vrijwilliger, vindt er dus een handig overzicht van het aanbod.
WEDSTRIJD
Win een winkel! In de maand december organiseren verschillende Leuvense winkels en horecazaken een bijzondere wedstrijd. In de binnenstad worden tien etalages van leegstaande panden beplakt met een afbeelding van allerlei cadeaus. Bij elke aankoop die je in de deelnemende winkels en horecazaken doet, maak je kans om alle afgebeelde cadeaus van één etalage te winnen. En omdat er tien etalages zijn, zijn er ook tien winnaars! www.shoppeninleuven.be
AN
VERTELT
ROUWRITUEEL
Wereldlichtjesdag Op Wereldlichtjesdag, iedere tweede zondag van december, herdenken we overal ter wereld overleden kinderen. Ook op de Leuvense begraafplaatsen brandt die avond een kaarsje op ieder kindergraf. Daarvoor zorgt de stad. Zo wil ze ouders erkennen in hun rouw en ze steun en troost bieden. Op de Stadsbegraafplaats in Heverlee is er de jaarlijkse nocturne. Vanaf 19 uur kan je aan de sterretjestuin terecht voor een sereen lichtritueel. Componist en pianist Martin Valcke, studenten van de master muziektherapie en beiaardier Luc Rombouts zorgen voor de muzikale begeleiding. Achteraf kan je bij een warm drankje met elkaar napraten. zo 08/12 | 19 – 20 uur | Stadsbegraafplaats, Nieuwe Kerkhofdreef, Heverlee www.huisvanhetkindleuven.be/wereldlichtjesdag info@huisvanhetkindleuven.be
't Leives woud van de moind
nievejoor [nieuwjaar]
Nievejoirke zeute, e pjéke ieë vier veute, vier veuten en ieëne sjêt, es dat dan gieë sènke wêd? Nieuwjaartje zoete, een paardje heeft vier voeten, vier voeten en een staart, is dat dan geen centje waard?
‘Niet zeuren, maar werken aan oplossingen’ ‘Ik ben opgegroeid in Genk, en in Leuven beland toen ik Germaanse talen ging studeren. Samen met mijn man zorg ik voor Punkie, ons pleegzoontje van vijf jaar. Hij was nog een baby’tje toen hij bij ons kwam wonen. Behoorlijk wennen in het begin! Voor ons, maar vooral voor hem: helemaal alleen verhuizen naar twee mensen die hij niet kende ... Maar inmiddels gaat het prima met ons. Mensen denken soms dat pleegzorg niks dan kommer en kwel is, maar het is simpel: ik hou van dat kind. Forever Punkie! Trouwens, hij is bij ons thuis de enige échte Leuvenaar (lacht).’ ‘Ik ben als freelancejournalist begonnen toen ik nog studeerde. Nu schrijf ik onder meer columns voor De Standaard Magazine. En sinds twee jaar ben ik deeltijds communicatiemedewerker aan het departement Biosystemen, een onderzoeksgroep aan de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen. Ze zijn vooral bezig met landbouwgewassen en de gezondheid van mens en dier. Ik zorg dat hun onderzoek een breder publiek bereikt. Wat ik al allemaal heb geleerd van die professoren! In plaats van te zeuren, werken ze keihard aan oplossingen. En ik volg mee vanop de eerste rij. Voor mij is dat dé troef van Leuven: deze stad loopt voorop op de weg naar de toekomst.’
5
Deloitte Top 50: Leuvense technologiebedrijven vallen in de prijzen
'Veel alledaagse technologie komt uit Leuven' Zeven van de vijftig snelst groeiende technologiebedrijven van ons land komen uit Leuven. Dat blijkt uit de jaarlijkse Technology Fast 50-lijst van financieel expert Deloitte. Bovendien was een Leuvens bedrijf één van de tien genomineerden voor de titel Rising Star 2019, het meest veelbelovende bedrijf dat minder dan vier jaar actief is.
‘Wij beveiligen de apps op je smartphone’
‘Dubbel zoveel medewerkers in een jaar tijd’
Guardsquare zorgt ervoor dat hackers niet in de apps op je smartphone kunnen neuzen. Het bedrijf van ex-judoka Heidi Rakels en Eric Lafortune is wereldwijd marktleider en groeit nog steeds. Voor de tweede keer al staat het bedrijf in de Technology Fast 50-lijst.
SettleMint helpt bedrijven bij de toepassing van de innovatieve blockchaintechnologie. In drie jaar tijd groeide de Leuvense tweemanszaak uit tot een onderneming met vestigingen over heel de wereld. Het bedrijf was een van tien genomineerden voor de titel Rising Star 2019.
Heidi Rakels (CEO): ‘Wij ontwikkelen software die de apps op je smartphone beveiligt tegen hackers. Het ligt voor de hand dat de app waarmee je bankiert veilig moet zijn. Maar ook veel andere apps delen informatie die niet voor iedereen bestemd is: online winkels, sociale media, zelfs spelletjes. En miljoenen van die apps gebruiken onze software.’ ‘Mijn vriend en bedrijfspartner Eric Lafortune ontwikkelde al in 2002 een gratis beveiligingsprogramma. Daardoor heeft hij veel kennis opgebouwd die ons een voorsprong geeft op de concurrentie. Vijf jaar geleden begon de markt voor apps spectaculair te groeien, en wij groeien mee. Ons team van ontwikkelaars is dit jaar alleen al verdubbeld. En Leuven is de juiste plaats om ze samen te brengen. Een stad waar innovatieve bedrijven zich thuis voelen en waar de slimste software-ingenieurs afstuderen.’ ‘Guardsquare werd in 2016 Rising Star en was vorig jaar het snelst groeiende Belgische technologiebedrijf. Die erkenning is mooi, maar nog beter is de naamsbekendheid die de prijs ons oplevert. Dat helpt ons om de geschikte werknemers aan te trekken, want hoogopgeleide mensen met een technologisch profiel zijn erg gegeerd.’
Matthew Van Niekerk (CEO): ‘Blockchain is de technologie achter Bitcoin en andere digitale munten, maar heeft ook veel andere toepassingen. Het maakt digitale processen veiliger, efficiënter en transparanter. De technologie is heel complex. Wij ontwikkelden een softwaresysteem waarmee je als bedrijf heel eenvoudig blockchain-toepassingen kan bouwen.’ ‘Onze klanten zijn telecombedrijven en banken, maar evengoed ngo’s en supermarktketens. Voor de Belgische scholengroep VIA Don Bosco hebben we een heel transparante toepassing ontwikkeld om hun geldstromen te volgen. Carrefour hielpen we met een systeem om de oorsprong van het varkensvlees in de winkelrekken te traceren. De klant hoeft maar de QR-code op de verpakking te scannen om te weten waar zijn vlees vandaan komt.’ ‘Blockchain breekt wereldwijd door, en daardoor groeien wij ook flink. We zijn in 2016 gestart met twee mensen. Nu tellen we 25 medewerkers, en dat aantal hopen we binnen een jaar te verdubbelen. We hebben kantoren geopend in Dubai, New Delhi, Singapore en Riyad, maar onze hoofdzetel blijft in Leuven. De stad is een thuis voor technologische bedrijven die van elkaar leren en elkaar versterken. We vinden hier hoogopgeleide mensen, er zijn prima verbindingen, en met de trein ben je in een kwartiertje op de luchthaven.’
www.guardsquare.com 6
www.settlemint.com
’De slimste vierkante kilometer van het land’ Johan Merlevede is CEO van Leuven MindGate. Die organisatie zet Leuven internationaal op de kaart als dé topregio voor technologie, gezondheid en creativiteit. Dat doet ze samen met meer dan 300 partners, waaronder de stad, de KU Leuven, bedrijven en andere organisaties. Johan Merlevede: ‘Het is helemaal geen toeval dat de Leuvense bedrijven zo sterk vertegenwoordigd zijn in de Technology Fast 50-lijst. Dat is in de eerste plaats te danken aan de KU Leuven. Op de wereldranglijst van de meest innovatieve universiteiten prijkt die op de zevende plaats, en in Europa is ze zelfs de nummer één. Ze is ook een bron van talent voor wereldvermaarde onderzoekscentra als imec. De slimste vierkante kilometer van het land, zo wordt imec ook genoemd. In zowat elk hightech-toestel zit technologie die hier is uitgevonden. Smartphones, televisies, computers, noem maar op.’ ‘Maar kennis en talent alléén zijn niet voldoende. Kleine, startende ondernemingen kunnen daarom rekenen op de Leuvense incubatoren. Dat zijn hoogtechnologische en multifunctionele bedrijfsruimtes met vergaderzalen, kantoren, een keuken, laboratoria, een receptie ... Alles wat een startende onderneming nodig heeft om te groeien. Guardsquare is in zo’n incubator begonnen, en kijk waar dat bedrijf nu staat. De ligging van de stad is ook ideaal: in het hart van Europa, met een luchthaven vlakbij.’ ‘Al die slimme bedrijven versterken elkaar. Leuven MindGate brengt hen samen, zodat ze van elkaar leren en ervaringen uitwisselen. De kenniseconomie zorgt ook indirect voor jobs in andere sectoren: in de horeca, bouwfirma’s, cateringbedrijven, transport, noem maar op.’ ‘De Technology Fast 50-lijst is stilaan een begrip. Wie de lijst haalt, maakt naam – en dat helpt in de zoektocht naar nieuw talent. Mensen werken graag voor succesvolle bedrijven. Dus wie straks afstudeert, weet dat hij of zij in Leuven goed zit.’
Wie haalt de Fast 50? Financieel expert Deloitte maakte in 1995 voor het eerst de jaarlijkse ranglijst van de 50 snelst groeiende technologiebedrijven bekend. Toen nog alleen in de Verenigde Staten, vandaag al in 21 landen. Sinds 2014 ook in België. De selectie gebeurt op basis van de omzetcijfers van de afgelopen vier jaar. Hoe hoger de procentuele groei, hoe hoger op de lijst. Ook wint elk jaar een bedrijf de Rising Star: een titel voor het meest veelbelovende bedrijf dat minder dan vier jaar actief is.
LEUVENSE BEDRIJVEN IN DE TECHNOLOGY FAST 50-LIJST - THEO Technologies (5e plaats) - CrazyGames (7) - Guardsquare (10) - Codabox (15) - Octinion (21) - LayerWise (30) - Step-Up Consulting (44)
LEUVENS BEDRIJF GENOMINEERD VOOR RISING STAR - SettleMint
www.fast50.be
7
Eten met een geweten: waarom Leuven duurzame voeding promoot
‘Gezond en duurzaam eten moet de normaalste zaak van de wereld worden’ Heb je er al eens bij stilgestaan dat er tijdens het bakken van één brood 500 gram CO2 wordt uitgestoten? En dat er voor één kilo rundsvlees evenveel water nodig is als om een jaar lang elke dag een douche te nemen? Om maar te zeggen: onze voeding heeft een grote ecologische voetafdruk. Gelukkig zijn er manieren om die afdruk kleiner te maken. Samen met onder meer Tessa Avermaete, onderzoekster aan de KU Leuven en doctor in de bio-economie, werkt de stad aan een voedselstrategie. Waarom heeft onze voeding eigenlijk zo’n grote ecologische voetafdruk? Tessa Avermaete (42): ‘Omdat er zoveel aspecten bij komen kijken die belastend zijn voor het milieu. Voor het eten op ons bord komt, moet het worden gekweekt, vervoerd, verwerkt, verpakt, gekoeld en bereid. Bij elk van die stappen komt CO2 vrij, maar er zijn ook nog andere broeikasgassen, zoals methaan. Dat komt vrij door verteringsprocessen van runderen en door mestopslag. Momenteel is methaan goed voor zowat de helft van alle broeikasgassen die de Vlaamse landbouw uitstoot. De landbouw – en dan met name de veeteelt – verbruikt ook heel veel water. En wie terugdenkt aan de kurkdroge zomer, beseft dat water stilaan een kostbaar goed wordt.’ ‘Door onze voeding heel bewust te 8
kiezen, kunnen we onze ecologische voetafdruk verkleinen. Maar wat ons buikgevoel daarover vertelt, is niet altijd correct. Zo blijft de milieu-impact heel beperkt als je voedsel transporteert met een boot, en zijn lokaal en duurzaam zeker geen synoniemen. Tegelijk zorgen technologie en innovatie er ook voor dat onze Vlaamse landbouwers steeds milieuvriendelijker kunnen produceren. Denk alleen maar aan de zonnepanelen op kassen.’ Hoe kies je als consument dan voor de meest duurzame voeding? ‘Ga voor gezond. Kies bijvoorbeeld voor onbewerkte, seizoensgebonden en verse voeding. Er is ook niks mis met onbewerkte diepvriesgroenten. Omdat ze net na de oogst worden ingevroren, krijgen ze de kans niet
om te bederven en gaat er minder verloren. Maar het allerbeste dat je kan doen, is gewoon gezond eten en je voedselverspilling beperken.’ Hoe natuurvriendelijk is biolandbouw? ‘Daarover is veel discussie. In de biolandbouw worden bijvoorbeeld geen chemische gewasbeschermingsmiddelen en pesticiden gebruikt, maar daardoor is de opbrengst per hectare gemiddeld 20% lager. Je hebt dus meer ruimte nodig om evenveel te produceren. Die ruimte gaat ten koste van de echte natuur en de biodiversiteit. De uitdaging is om zo efficiënt mogelijk te produceren op de beschikbare landbouwgrond.’
Deze restaurants en organisaties geven nu al het goede voorbeeld: Brasserie Improvisio
‘DONDERDAG GEZONDERDAG’ Fabian Deckers, uitbater: ‘Donderdagmiddag serveren we een gezonde lunch met lokale producten. Zoals biologisch geteelde groentjes uit de tuin van Sint-Kamillus in Bierbeek, carpaccio van Belgisch witblauw uit Herent en geitenkaas uit Rotselaar. Samen met de vzw Straffe Streek promoten we Donderdag Gezonderdag bij de andere Leuvense horecazaken.’ Buurtwinkel Solikoop Het Perron
‘WE REDDEN VOEDSELOVERSCHOTTEN’ Sigrid Sypré, coördinator: ‘Onze buurtwinkel in HAL 5 haalt voedseloverschotten op bij supermarkten. Vooral verse voeding zoals vlees, vis en zuivel die bijna de vervaldatum heeft bereikt maar nog goed is voor consumptie. Wat we niet verkocht krijgen vóór de vervaldatum, vriezen we op tijd in en verkopen we voor 10 cent per portie aan mensen met een laag inkomen.’ In Leuven gebeurt al veel rond duur– zame landbouw en voeding. Waarom dan een voedselstrategie? En wat is dat eigenlijk? ‘Er gebeurt inderdaad al heel wat. Maar het ontbrak nog aan een overkoepelende visie. Die hebben we opgesteld met input van handelaars, consumenten, horeca-uitbaters, studenten en landbouwers. We willen van Leuven een stad maken waar duurzame en gezonde voeding de normaalste zaak van de wereld is. Op de menukaart in het restaurant, in de
winkelrekken van de kruidenier, op school, op het werk en thuis.’ ‘We willen mensen niet dwingen, maar ze juist warm maken voor kleine maar tastbare veranderingen. Duurzame voeding betekent echt niet dat iedereen vegetariër moet worden of zijn eigen moestuin moet aanleggen. Gezond eten is voor de meeste mensen al een stevige stap richting duurzaamheid. En ook kiezen voor kraantjeswater, is een eenvoudige stap in de goede richting.’
www.leuven2030.be/leuvensevoedselstrategie
THEMADAG ‘WIJ VOEDEN DE STAD’
Stad Leuven, Rikolto (het vroegere Vredeseilanden) en M Leuven organiseren op vrijdag 6 december een themadag rond duurzame, gezonde en eerlijke voeding. Welke maatschappelijke problemen kunnen we ermee aanpakken? Hoe kunnen we nieuwe banden smeden tussen stad en platteland? Tal van sprekers delen hun ideeën. De themadag vindt plaats in M Leuven. Iedereen kan gratis deelnemen, maar je moet je vooraf inschrijven. www.rikolto.be/nl/wij-voeden-de-stad
Gemengd biologisch landbouwbedrijf BoerEnCompagnie
‘DE LANDBOUW DICHTBIJ BRENGEN’ Ine Craenhals, landbouwster: ‘We brengen biologische landbouw heel dicht bij de mensen. De zuivel, de bloem en andere producten verdelen we via lokale afhaalpunten. Wie een oogstaandeel koopt, mag onze groenten zelf komen oogsten. Het afval hergebruiken we – de zemelen van het graan worden bijvoorbeeld snoepjes voor de koeien.’ Eetcafé Noordoever
‘DE BORDEN ZIJN ALTIJD LEEG’ Piet Weemans, zaakvoerder: ‘Ons concept is eenvoudig: je vult je bord aan het buffet, je laat het wegen aan de kassa en je betaalt voor wat je genomen hebt. Bij ons zijn de borden altijd leeg. We schatten in de keuken goed in hoeveel er verbruikt wordt, zodat er maar weinig groenafval overblijft. De seizoensgroenten zijn biologisch geteeld en worden met de fiets naar hier gebracht.’
9
Samen Onderwijs Maken
Leuvense scholen slaan de handen in elkaar Het onderwijs staat voor grote uitdagingen – je hoort en leest het zo vaak dat het een cliché is geworden. In Leuven probeert de sector er wat aan te dóén. Alle Leuvense scholen en onderwijsinstellingen komen geregeld samen in de SOM-raad, voluit: Samen Onderwijs Maken. Daar zoeken ze naar praktische oplossingen voor dikwijls heel concrete problemen. Leuven is een echte onderwijsstad, met maar liefst 45 basisscholen, 25 secundaire scholen en 3 instellingen voor hoger onderwijs. ‘Breng die allemaal samen, en ze versterken elkaar. Met dat idee is de stad in 2015 gestart met SOM’, vertelt coördinator Lore Baeyens (42). ‘Zo kunnen ze beter de grotere uitdagingen aanpakken waar het onderwijs voor staat. Schooluitval zonder diploma terugdringen, om maar één ding te noemen. Dat is een uitdaging die je als school niet alléén kan aangaan. Dat moeten ze allemaal samen aanpakken.’
STRESS IN DE LES
‘De SOM-raad komt zes keer per jaar samen en buigt zich dan over alle
10
voorstellen. Iedereen kan die indienen: leerkrachten, ouders, schooldirecteurs, studenten ... Als een idee past binnen onze visie, zoeken we partners om het uit te werken en leggen we duidelijke doelen vast. We zetten experimenten op om oplossingen te zoeken. Labo’s, noemen we het zelf. We bestaan nu vier jaar, en we hebben al labo’s opgezet rond onder meer hoogbegaafde kinderen, stress in de les, duurzaamheid en racismevrije scholen.’
VLUCHTELINGEN IN DE KLAS
‘Verschillende scholen hebben de SOM-raad dezelfde vraag gesteld: hoe ondersteun je kinderen met een vluchtelingenachtergrond? Hoe ga je om met het traumatische verleden van een
kind? Hoe overbrug je de taalbarrière? Maandelijks organiseren we daarover leerlabo’s voor leerkrachten, met experts uit het veld. Maar onze hulp gaat ook tot in de klas. Experts komen langs op school, analyseren de situatie en helpen de leerkracht persoonlijk bij de juiste aanpak.’ ‘Het SOM-netwerk kijkt ook naar de langere termijn. Zo zijn er experts die basisscholen een jaar lang bijstaan om een beleid rond integratie van vluchtelingen uit te werken. Op dit moment zijn er in tien Leuvense basisscholen zulke experts aan de slag.’
MAAKLEERPLEK
‘Een heel bijzonder project is de MaakLeerPlek, die volgend jaar de
LEUVEN ZOALS HET WAS
SOM-coördinator Lore Baeyens
Verschillende scholen hebben ons de vraag gesteld: hoe ondersteun je kinderen met een vluchtelingenachtergrond?
deuren opent. In de silo’s en de Molens van Orshoven aan de Vaartkom heeft de stad een plaats gereserveerd voor onderwijs en cultuur. Het moet een plek worden waar leren, leven en werken door elkaar lopen. Waar bijvoorbeeld scholieren meebouwen aan de zonnewagen van de Leuvense ingenieursstudenten. Waar hoogtechnologische bedrijven uitvindingen testen, kunstenaars aan creaties werken en leerlingen boeiende workshops volgen. Met computergestuurde machines, maar evengoed met eenvoudige werkmaterialen als een hamer of schroevendraaier. Kortom: een toegankelijke, creatieve ontmoetingsplek, waar scholen en de buitenwereld elkaar vinden.’
De Bron Halverwege de Koetsweg in Kessel-Lo ligt een bijzonder domein van bijna vijf hectare: De Bron. Er staat een kasteel dat wellicht teruggaat tot het midden van de 19e eeuw. We weten niet wie het kasteel liet bouwen, maar de eerste bekende eigenaar was François Van Hoof. Om de woning van stromend water te voorzien, liet hij vier poelen op een steile beboste helling van het domein verbinden via een ingenieus buizensysteem. Na een periode van verwaarlozing droogden de poelen op en dreigde het buizenstelsel verloren te gaan. In 2010 heeft de stad Leuven het stelsel helemaal vernieuwd, samen met Regionaal Landschap Dijleland. Het kasteel werd enkele keren grondig verbouwd. Rond 1913 kreeg het zijn huidige, neoclassicistische jasje. Kort na de Eerste Wereldoorlog werd het aangekocht door de Samisten, het seminarie van priester Vincent Lebbe. Die was jarenlang als missionaris actief geweest in China. Op de voorgevel van het kasteel staat sindsdien in Chinese lettertekens te lezen: ‘volledige opoffering, volmaakte naastenliefde, blijvende vreugde’. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zouden in het kasteel Joden ondergedoken hebben gezeten. In 1972 kocht het gemeentebestuur van Kessel-Lo het domein. Het is nog steeds in handen van de stad. Verspreid over het domein staan verschillende zeer oude bomen, waaronder enkele indrukwekkende kastanjes. Het is publiek toegankelijk: een ideetje voor een zondagse wandeling? Deze foto komt uit het rijke Stadsarchief van Leuven. Wil je meer boeiende foto’s over Leuven ontdekken of informatie krijgen over de geschiedenis van je straat, huis of familie in Leuven? Ga dan zeker eens langs bij het Stadsarchief! Meer info: www.leuven.be/stadsarchief.
Hoe zou jij het Leuvense onderwijs versterken? Misschien is jouw idee wel het volgende SOM-labo. Laat het weten via www.samenonderwijsmaken.be.
11
NUCHTER DE NACHT IN
in Telex • Sluitingsdagen De meeste stadsdiensten zijn gesloten op woensdag 25 en donderdag 26 december en op woensdag 1 januari en donderdag 2 januari. Op dinsdag 24 en 31 december sluiten de loketten om 12.30 uur en de andere stadsdiensten om 15 uur. Op vrijdag 3 januari sluiten de meeste stadsdiensten om 12 uur. Meer info: www.leuven.be/ sluitingsdagen. • Markten Vanwege de kerstmarkt en de Eindejaarscorrida verhuizen de vrijdag markten van 29 novem ber en 6, 13, 20 en 27 december naar de Bondgenotenlaan, het Rector de Somerplein, het Margarethaplein, de Grote Markt en de Brusselsestraat. Op woensdag 25 december en 1 januari is er geen markt in Kessel-Lo. Meer info: www.leuven. be/markten
Veilige chauffeurs drinken Fonzies Met RestoSAFE promoot de stad, samen met enkele Leuvense restaurants, al voor de vierde keer veilig rijgedrag na een avondje uit. De campagne loopt van 20 december tot 31 januari – niet toevallig tijdens de feestdagen. Heel wat deelnemende restaurants doen een extra inspanning voor de veilige chauffeurs onder hun klanten. Bij Voltaire in Heverlee leggen ze uit waarom: ‘Wie BOB is, zorgt ervoor dat iedereen veilig thuis geraakt. Dat is ontzettend nobel en verdient méér dan
preventiedienst | 016 21 07 00 | preventie@leuven.be | www.restosafe.be
MOVING NEIGHBOURS
Bewegen met de buren In februari gaat Moving Neighbours van start: een project om meer te bewegen en tegelijk je buren beter te leren kennen. Het is bedoeld voor buurtbewoners vanaf 25 jaar en het is helemaal gratis.
Samen met je buur kan je bijvoorbeeld gaan joggen, fietsen of aerobiccen. Het traject duurt tien weken. Je krijgt een sporthorloge ter beschikking en je wordt gecoacht door een enthousiaste student van de lerarenopleiding UCLL. Behalve gezond is het ook heel plezierig, want wekelijks samen sporten schept een band. Voor je ’t weet, staat de eerste straatbarbecue op de agenda! Interesse? Kom dan naar een van de infoavonden, op dinsdag 10 december om 18.30 uur in Kessel-Lo (Buurthuis Casablanca) of op donderdag 16 januari om 18.30 uur in Leuven-centrum (Buurtwerk ’t Lampeke).
NATUUR
Stad koopt vijvers van Bellefroid De stad is van plan de vijvers van Bellefroid te kopen. Dat zijn twee voormalige kweekvijvers voor vissen achter de Sportschuur in Wilsele. Er is al een akkoord met de eigenaar, en eind november heeft de gemeenteraad zich over de aankoop gebogen. Alle Leuvenaars zullen dus in de toekomst kunnen genieten van dit mooie stukje natuur.
12
een glaasje water of cola. Wij verwennen veilige chauffeurs met een smakelijk aanbod alcoholvrije aperitieven. En bij de menu’s serveren we aangepaste limonades.’ Je vindt de deelnemende restaurants online, of herkent ze aan de RestoSAFEsticker of -affiche. Sommige van hen serveren ook de ‘Fonzie’: een lekkere mocktail op basis van passievrucht en non-alcoholisch gemberbier, die speciaal voor de campagne werd ontwikkeld. Schol!
www.movingneighbours.be 0499 75 93 70 (Casablanca) 016 23 80 19 ('t Lampeke)
DONATIE
Geef bloed Elke dag, ook in de eindejaarsperiode, zijn er heel wat mensen die bloed of bloedplaatjes nodig hebben. Jouw donatie is dus hard nodig, zeker als je weet dat bloedplaatjes slechts vijf dagen bewaard kunnen worden. Ga langs in het donorcentrum op campus Gasthuisberg, het is open op weekdagen en op zaterdag 21 en 28 december. www.rodekruis.be/eindejaar
VERKEER
Mogen auto’s inhalen in een fietsstraat? Leuven telt zes fietsstraten, waar fietsers het tempo van het verkeer bepalen. Het gaat om de Parijsstraat, Schapenstraat, Parkstraat, Riddersstraat, Hoegaardsestraat en Martelarenlaan. Maar wat betekent dat nu heel concreet? Een fietsstraat is een straat waar fietsers (en speedpedelecs) over de volledige breedte van de rijbaan mogen rijden (bij eenrichtingsverkeer) of over de halve breedte (bij tweerichtingsverkeer). Auto's en andere motorvoertuigen mogen fietsers nooit inhalen, en de maximumsnelheid ligt voor iedereen op 30 km/u. Aan kruispunten hebben fietsers echter niet automatisch voorrang op het andere verkeer. Je herkent een fietsstraat aan het blauwe verkeersbord met opschrift 'Fietsstraat' aan het begin en einde van de straat, en in sommige gevallen het logo van een fiets op de grond.
AN
DROOMT
www.leuven.be/fietsen-in-en-naar-leuven
‘We hollen onszelf voorbij’
VEILIG VAN OUD NAAR NIEUW
Vuurwerk verboden
Om veiligheidsredenen is er het hele jaar - dus ook op oudjaar een verbod op vuurwerk, wensballonnen, rook- en knalbommen, zowel op het openbaar domein als op privéterrein. Van 31 december om 20 uur tot 1 januari om 8 uur mag je binnen de stadsring ook niet rondlopen met glazen of glazen flessen. Ook plastic flesjes of blikjes met alcohol zijn verboden. Politie Leuven | 016 21 06 11 | www.politieleuven.be
‘Vanuit mijn keuken kijk ik recht op de bomen van het Heuvelhofpark. ‘s Zomers ga ik er in mijn hangmat in de schaduw hangen. Het kan zo warm worden in de stad! Het Blauwputplein is heel netjes helemaal gebetonneerd. Onze Punkie heeft er leren fietsen, maar in de zomer is het er ondraaglijk heet. En aan het zwembad van Kessel-Lo hebben ze kunstgras gelegd op het voetbalveld. Makkelijk in het onderhoud! Sjot vlotter! Maar hoe cool is zo’n plein bij een hittegolf? Gelukkig is de afschuwelijke spoorwegberm achter het station in een park veranderd.’ ‘Leuven groeit. Vind je het raar? Leuven heeft alles, behalve tijd en plaats. Daar is er alsmaar minder van. In de spits voel je de gejaagdheid op straat. Iedereen moet zich reppen. Wil je kaartjes kopen voor het nieuwe seizoen van 30CC, dan moet je maken dat je klaarzit voor de computer, om tien uur stipt! We schuiven met z’n allen aan voor kinderopvang, sportkampen en hobby’s. Zelfs in het zwembad zijn er rijen om baantjes te trekken. Soms heb ik de indruk dat Leuven zichzelf voorbij holt. Nu ja, ik zou beter zwijgen. Tenslotte loop ik zelf ook niet over van geduld. (lacht)’
13
Eindelijk riooljournalistiek!
’Leuven doet het heel goed: 97 procent van ons afvalwater gaat naar een zuiveringsstation’ Je staat er misschien niet bij stil, maar al je afvalwater – zo’n 115 liter per inwoner per dag! – moet naar een zuiveringsinstallatie. Daarvoor liggen onder de straten van Leuven maar liefst 570 km rioolbuizen. De stad besteedt veel zorg aan het onderhoud ervan, maar ook jij kan helpen. Begin dit jaar was er in de media wat ongerustheid over de Leuvense riolen. Enkele vermeende zinkgaten – eerst in de Tiensestraat, een week later in de Parijsstraat en dan nog eentje in de Dekenstraat – gaven de indruk dat die er slecht aan toe zouden zijn. ‘Een zinkgat is een holte onder het wegdek. Het ontstaat doordat er grond wegspoelt met water dat uit de waterleiding of de riool lekt’, vertelt Valerie Philippaerts, hoofd van de studiedienst weg- en waterbeheer. ‘Alleen, de berichten in de pers klopten niet: in twee gevallen ging het om een probleem met de aansluiting van een woning op de riolering. In beide gevallen hebben we een put moeten graven om het probleem te kunnen verhelpen. Dat waren dus geen zinkgaten.’ ‘In de Tiensestraat was het wél een zinkgat. Het lek in de riool is vermoe14
delijk ontstaan tijdens bouwwerken op de Vesaliussite. De trillingen van zware machines kunnen scheurtjes in de riolen maken. Om zulke problemen te vermijden, verplichten we bouwheren nu om voor en na grote bouwwerken de riolen te inspecteren met een camera. Zo zien we sneller of de werken schade hebben veroorzaakt en kunnen we ook sneller ingrijpen.’
TIEN MILJOEN
‘Eigenlijk doet onze stad het bijzonder goed op het vlak van riolering: 99% van de Leuvense woningen is aangesloten op het rioleringsnet en 97% van het afvalwater gaat ook effectief naar een waterzuiveringsstation – daarmee horen wij in Vlaanderen bij de besten van de klas. Dat vraagt natuurlijk flink wat infrastructuur: 16.000 inspectie–
putten, 25.000 straatkolken – die smalle roosters tussen het wegdek en de stoep – en 570 km rioolleidingen. En die vragen op hun beurt heel wat onderhoud.’ ‘Riolen zijn zoals auto’s: als je ze goed onderhoudt, gaan ze langer mee’, zegt Jan De Witte, rioolspecialist van de studiedienst weg- en waterbeheer. ‘Daarom spendeert de stad elk jaar maar liefst 10 miljoen euro aan de riolen. Dat geld komt van de zogenaamde BOT, de bijdrage voor opslag en transport van afvalwater, die elk gezin aan de watermaatschappij betaalt. Dat geld wordt doorgestort naar de stad, die er een onderhoudsplan mee opstelt en uitvoert.’
KOUSEN TREKKEN
‘Om zo’n plan te kunnen opstellen,
Giet je poetswater en andere sopjes nooit in een straatkolk
MESSEN EN VORKEN
moet je natuurlijk een heel goed zicht hebben op de toestand van de riolen. En dat is er. Dankzij het geografisch informatiesysteem (GIS) van de stad weten we heel precies waar elke buis zich bevindt. Aan die locatie koppelen we allerhande gegevens: hoe oud is de riool, van welk materiaal is ze gemaakt, welk soort water stroomt erdoor … We gaan ook na of er op die plek veel verkeer is, want dat zorgt voor trillingen. En we onderzoeken of er in de buurt bomen zijn die voor wortelgroei in de riool kunnen zorgen. Op basis van al die gegevens maken we een risicoanalyse: elke riool krijgt een score, van heel slecht tot heel goed. Zo beslissen we welke riool wanneer een onderhoud krijgt.’ Valerie: ‘Zo’n onderhoud kan drie dingen betekenen: een herstelling, een vernieuwing of een extra camerainspectie. Als twee rioolbuizen bijvoorbeeld niet meer goed op elkaar aansluiten, dan dichten we het lek door een nieuw stuk buis door de bestaande buizen te schuiven – ‘een kous trekken’ noemen we dat. Dat zorgt nauwelijks voor hinder. Als renovatie niet meer mogelijk is – bijvoorbeeld doordat er grote gaten in de buiswand zitten of doordat de buiswand te dun geworden is – dan breken we de straat open en vervangen we de hele riool.’
Jan: ‘Een camera-inspectie doen we als we vermoeden dat een riool aan onderhoud toe is. Als dat vermoeden bevestigd wordt, kunnen we kiezen voor herstelling of vernieuwing.’ ‘Elk jaar inspecteren we ongeveer vier kilometer riool met een camera. Dat lijkt weinig, maar het is een heel tijdrovende en omslachtige klus. Je moet de riool eerst helemaal poetsen en vrijmaken voor je er met een camera door kan rijden. En dan kom je van alles tegen. Onlangs hebben we onder de Bondgenotenlaan in een riool een hele hoop messen en vorken gevonden. Soms zijn er nutsleidingen door de riool geboord. En het gebeurt ook weleens dat er per ongeluk beton in de riool belandt tijdens bouwwerken. Dat zorgt voor een hoop verzekeringsdossiers.’
POETSWATER IN DE DIJLE
Valerie: ‘Het merendeel van de Leuvense riolen is ‘gemengd’: regenwater en afvalwater gaan door dezelfde buizen naar een waterzuiveringsinstallatie. Maar: hoe vuiler het water, hoe beter zo’n installatie werkt. Daarom proberen we sinds enkele jaren om zoveel moge-
lijk te scheiden: het propere regenwater gaat rechtstreeks naar de Leuvense waterlopen, het vuile afvalwater gaat langs een andere buis naar de waterzuivering.’ ‘Ongeveer een vijfde van de Leuvense riolering heeft vandaag zo’n gescheiden stelsel. Dat wil zeggen dat één op de vijf straatkolken rechtstreeks naar een waterloop leidt. Giet je poetswater en andere sopjes dus alsjeblieft nooit in een straatkolk, maar altijd in de afvoer van je wasbak of toilet! Dan ben je zeker dat het naar een zuiveringsinstallatie gaat. Gooi er ook geen sigaretten, hondenpoep of ander afval in: de kans bestaat dat dat allemaal rechtstreeks in de Dijle, Voer of Molenbeek terechtkomt.’ ‘Wat ook niet thuishoort in de riool – niet in een straatkolk, niet in de afvoer – is frituurvet. Dat stolt en zorgt voor blokkages. Vochtige doekjes kunnen ook verstoppingen veroorzaken, spoel ze dus niet door het toilet. En tot slot: etensresten in de riool gooien is eigenlijk net hetzelfde als de ratten eten geven. Niet dat die beestjes de riolen zwaar beschadigen, maar wij – en ik vermoed alle Leuvenaars - houden de populatie graag binnen de perken.’
Riool verstopt?
Loopt de afvoer van je wasbak of toilet niet meer goed door? Dan kan dat liggen aan een probleem met de riool. Voor de stad in actie schiet, moet je eerst laten controleren of het probleem niet op je privédomein ligt: in dat geval moet je het namelijk zelf oplossen. Zowel voor de controle als voor een eventuele herstelling kan je een beroep doen op een gespecialiseerde firma. Blijkt het probleem op het openbaar domein te liggen, dan zorgt de stad voor de herstelling. dienst weg- en rioolbeheer | 016 27 20 30 | meldingen.wegen@leuven.be
15
Stad Leuven en M kopen topstuk van Dieric Bouts
‘Man van Smarten’ komt naar huis M Leuven breidt zijn collectie uit met een derde topwerk van Dieric Bouts: ‘Man van Smarten’. Groot nieuws, want Bouts was niet alleen een van de grootste schilders van zijn tijd, hij was ook nauw verbonden met Leuven. De stad en M konden het schilderij vorige maand kopen bij Christie’s, het wereldberoemde veilinghuis in New York.
Marjan Debaene, diensthoofd collecties bij M: ‘Dieric Bouts heeft ‘Man van Smarten’ in Leuven geschilderd. Dankzij onderzoek op de jaarringen in de houten lijst weten we dat het dateert van rond 1470. Het is 36,5 bij 26,7 cm groot en het stelt Christus voor. Het is een typisch ‘aandachtsbeeld’, zoals specialisten dat noemen: de doornenkroon en het bloed brengen het lijden van Christus letterlijk onder de aandacht van de gelovigen. Waarschijnlijk heeft Bouts er niet alléén aan gewerkt. De meester had leerjongens en gezellen in dienst voor zulke opdrachten.’ 16
LIJDEN IN DE LIVING ‘Ons museum volgt alle grote internationale veilingen, maar we hebben natuurlijk geen glazen bol. Pas midden oktober wisten we dat het kunstwerk op de markt zou komen. We moesten dus snel beslissen of we ervoor wilden gaan. Het is afkomstig uit een Amerikaanse privécollectie, maar eigenlijk is het een typisch museumstuk. Het portret van een lijdende, zwaar afziende man hang je niet voor je plezier in je living (lacht). We konden dus vermoeden dat privéverzamelaars minder interesse zouden hebben. Dat speelde in ons voordeel.’
‘We zijn niet zelf naar de veiling in New York geweest. We hebben Christie’s op voorhand laten weten wat ons maximumbod was, en zij hebben in onze plaats geboden. Dat gebeurt wel vaker bij internationale verkopen. En al hadden we onze kansen hoog ingeschat, de ontlading was toch groot. We zijn zelfs niet tot het maximum moeten gaan: de hamerprijs was 140.000 dollar (127.200 euro, red.). Dat bedrag loopt wel nog op, onder andere door de commissie voor het veilinghuis, douane- en transportkosten.’ ‘We verwachten het stuk nog voor Nieuwjaar in Leuven. Dan gaan we er
TOT UW DIENST!
verder onderzoek op verrichten, maar we willen het natuurlijk zo snel mogelijk tonen aan het grote publiek.’
PRAALWAGENS
‘Dieric Bouts behoort tot de Vlaamse Primitieven, een groep vooraanstaande kunstenaars uit de Nederlanden van de 15e en vroege 16e eeuw. Volgens de overlevering zou hij geleefd hebben van ongeveer 1410 tot 1475. Hij is geboren in Haarlem, maar verhuisde naar Leuven en werd hier stadsschilder. Hij begeleidde tal van schilderwerken voor de stad: kunst aan de muur, maar evengoed wapenschilden of praalwagens voor de Leuvense Ommegang. Bouts had ook een privé-atelier, waar hij onder meer grote altaarstukken maakte voor religieuze opdrachtgevers. Dat atelier zou gelegen hebben op de hoek van de Minderbroedersstraat en de Parijsstraat, al weten we dat niet zeker.’ ‘We schatten dat er wereldwijd nog enkele tientallen werken van Bouts bestaan. Bouts is het uithangbord van de Sint-Pieterskerk én van Leuven. Zijn belangrijkste werk – ‘Het Laatste Avondmaal’ – hangt al meer dan vijfhonderd jaar op zijn oorspronkelijke plek, de sacramentskapel van de Sint-Pieterskerk. In de kapel ernaast hangt een tweede origineel van Bouts: ‘De Marteling van de Heilige Erasmus’. Het derde werk, ‘De Gerechtigheid van Keizer Otto’, heeft hij gemaakt voor het stadhuis. Maar jammer genoeg hebben we enkel een 19e-eeuwse kopie: het origineel hangt in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel. Verder beschikken we over een 17e-eeuwse kopie van ‘Hoofd van Johannes de Doper op een schotel’ en twee kleinere paneeltjes van zijn zoon, Albrecht Bouts.’ ‘In het voorjaar van 2020 wordt de restauratie van de Sint-Pieterskerk – na maar liefst dertig jaar! – helemaal afgerond. Er komt een nieuwe digitale tool die focust op twaalf topstukken, waaronder de werken van Dieric Bouts. Op 6 maart organiseren we een groot openingsfeest. We zijn ook volop bezig met de voorbereidingen van een tijdelijke expo in 2023, waarin we zoveel mogelijk werk van Bouts als bruikleen naar M Leuven willen halen. De timing van deze aankoop is daarom bijzonder goed.’
M Leuven | info@mleuven.be | www.diericbouts.be www.mleuven.be | 016 27 29 29
Ploegbaas dienst groenbeheer De winter is dan wel het minst groene seizoen, dat betekent niet dat het werk van de dienst groenbeheer stilvalt. Met 135 zijn ze daar, en één van hen draait al 43 winters mee. Rudi Berthels (62): ‘Alle planten die niet tegen de vorst kunnen, zoals onze 33 palmen, verhuizen we naar de orangerie in de Kruidtuin. We hakselen hout om als bodembedekker te gebruiken en we planten bloembollen. We stekken, verpotten en bemesten. Sierheesters krijgen een wintersnoei en het is nu ook het ideale moment om te planten. We vervangen de bomen die we eerder hebben moeten kappen omdat ze er te slecht aan toe waren, én we planten er een heleboel bij. Alles samen komen er deze winter vijfhonderd nieuwe grote bomen in de stad.‘ ‘Verder zorgen we voor de kerstsfeer. Op de Grote Markt leggen we al vijf jaar een wintertuin aan met herbruikbare materialen en planten. Als die klaar is, versieren we de kerstmarkt. Op het Hooverplein maken we een kerstdorp en tussen de pleinen zetten we een kusbrugje met maretak.’ ‘We houden de fietspaden en de stoepen rond de parken ijs- en sneeuwvrij, net als de paden door de parken. En verder zijn die extra koude dagen ideaal om de machines te onderhouden. We maken de zaden van de Kruidtuin ook klaar om ze uit te wisselen met andere botanische tuinen. Zo kunnen we onze collectie uitbreiden.’ ‘Een groot stuk van ons werk gaat ten slotte naar onkruid verdelgen. Dat woekert het hele jaar door. En helaas: ook tegen zwerfvuil vechten we nog elke dag.’ dienst groenbeheer | 016 27 23 87 groendienst@leuven.be 17
uit • Makersloket Kom op zondag 15 december, tussen 12 en 19 uur, naar HAL 5 voor het Makersloket. Dat is een markt met uitsluitend handgemaakte Belgische producten: juwelen, keramiek, kledij, heerlijke hamburgers en pannenkoeken en nog veel meer. Meer info: www.facebook. com/belgischehandgemaakteproducten.
Zoveel sportievelingen liepen vorig jaar mee in de Eindejaarscorrida. Dat was meteen ook de limiet: de wedstrijd was volzet. De lopers kwamen uit 13 verschillende landen – zelfs uit Cuba en de Verenigde Staten. 59% waren mannen, 41% vrouwen. De jongste deelnemer was 6 jaar, de oudste 80. Samen liepen ze voor 5 goede doelen. Voor de editie van dit jaar zijn er nog plaatsen. De Eindejaarscorrida vindt plaats op 29 december, de laatste zondag van het jaar. De start is op de Bondgenotenlaan, de aankomst op het Ladeuzeplein. Je kan kiezen uit drie verschillende afstanden. Om 10 uur start de 4 km, een halfuurtje later de 8 km en om 11.15 uur de 12 km. Kinderen tot 9 jaar kunnen om 9.45 uur gratis deelnemen aan de DCLA-kilometer. zo 31/12 | www.leuven.be/corrida
CIRCUS
Bloedstollend spannend! Net voor de kerstdagen laat 30CC je weer genieten van winters circustheater. En goed nieuws: er zijn zijn nog tickets verkrijgbaar. Op woensdag 18 december ben je welkom in de Predikherenkerk voor de try-out van ‘HOMAN’. Je ziet er Vincent en Vejde aan het werk, twee jonge acrobaten die gespecialiseerd zijn in ‘roue Cyr’: ze rollen over het podium in een metalen wiel. Een knap staaltje experimenteel circus, voor iedereen vanaf acht jaar. En op vrijdag 20 december kan je in de schouwburg gaan kijken naar ‘8 years, 5 months, 4 weeks, 2 days’. Bert & Fred (zie foto) brengen spectaculair en grappig circus met vers geslepen keukenmessen, muizenvallen en vogelpikpijltjes. Veilig is anders, maar spannend is het wel! De minimumleeftijd voor deze show is tien jaar.
• Topspin! Iedereen kent de sluwe streken van Reinaert De Vos, maar wie kent die van Anansi, de spin uit de Ghanese volksverhalen? Op woensdag 4 december om 17 uur kan je in 30CC/Minnepoort naar de grappige theatervoorstelling ‘Anansi’. Voor iedereen vanaf 8 jaar. Tickets & info: www.30CC.be.
info & tickets: www.30CC.be
VOLLEYBAL
LVN presenteert iedere maand een selectie uit het vrijetijdsaanbod in de stad. Wil je niets missen? Kijk dan op www.uitinleuven.be. Organiseer je zelf een activiteit? Voer ze in op www.uitdatabank.be.
18
FILMFESTIVAL
Gratis tickets
Kwarteeuw kort
BDO Haasrode Leuven speelt voor het tweede jaar op een rij Europees! Woensdag 18 december nemen onze topvolleyballers het in Sportoase Philipssite op tegen uit Hongarije. Wil jij er graag bij zijn? Vraag je gratis tickets aan (maximum 2 per persoon).
Begin december kan je in STUK naar de 25e editie van Kortfilmfestival Leuven. Uit duizenden inzendingen uit de hele wereld kozen de organisatoren 250 kortfilms, netjes verdeeld over categorieën als fictie, animatie, kinderfilms en documentaires. Ontdek nu al het grote cinematalent van morgen en bekroon jouw favoriet met de publieksprijs.
di 17/12 | 20.30 uur | gratis tickets & info: tofsport@leuven.be
za 30/11 – za 07/12 | STUK www.kortfilmfestival.be
AN
BELEEFT
EXPO
Borman en Zonen De beste beeldsnijder van Brabant: zo stond Jan II Borman in de vroege zestiende eeuw bekend. In M Leuven loopt nog tot 26 januari ‘Borman en Zonen’: de allereerste overzichtstentoonstelling rond deze meester-houtsnijder en zijn familie. Niet te missen! De Bormans maakten houten, stenen en bronzen sculpturen – vooral heiligenbeelden en madonna’s, maar ook grotere altaarstukken en grafmonumenten. Van de ruim 280 werken die van de Bormans bekend zijn, zijn er meer dan 100 te bezichtigen. Van het Triomfkruis uit de Sint-Pieterskerk, dat niet verplaatst kan worden, is speciaal voor de tentoonstelling een 3D-scan gemaakt. Via een touchscreen kan je erop inzoomen. Maar je kan het kruis natuurlijk ook zelf gaan bekijken in de kerk. www.mleuven.be
WINTERSPEELTUIN
Opgepast: loslopend wild Van 26 tot 30 december is er in de Brabanthal weer een grote binnenspeeltuin. Kinderen vanaf drie jaar kunnen zich uitleven op springkastelen, kermismolens, glijbanen en andere attracties. De allerjongsten zijn samen met hun (groot)ouders welkom op een rustigere speelplek. Tip: vermijd wachtrijen en koop je tickets online. Begeleiders en kinderen jonger dan drie jaar mogen gratis binnen. di 26 – za 30/12 | 10 – 18 uur | Brabanthal info & tickets: www.leuven.be/winterspeeltuin
‘Fan van de Leuvense boekentillen’ ‘Ik wéét wat het is: literaire hebzucht. Ik ga graag naar de bib, maar een goed boek wil ik houden. Mijn boekenkast is al overvol, maar dat belet me niet om er nog meer te verzamelen. Daarom ben ik zo’n fan van de Leuvense boekentillen, waar je boeken kan achterlaten voor de buurt. Zo heb ik al méters lectuur afgevoerd. Al neem ik op mijn beurt ook weer nieuwe dingen mee uit de til! Onlangs heb ik een uitgave uit de jaren 50 ontdekt: ‘Ik ga biechten’. Vreselijk boekje voor weeskindertjes van een jaar of zeven, met alle dreigementen erop en eraan. Zonde! De Hel! Zoiets kan ik niet laten staan.’ ‘Om kalmte te vinden ga ik naar een park of het bos. Ik kan het iedereen aanraden: sta stil en kijk omhoog, of ga zitten op een boomstronk, en wacht. Met wat geluk komt er na een kwartier al een eekhoorntje tevoorschijn. In het Heuvelhof zie ik er geregeld. Aan de Abdij van Vlierbeek voelt het helemaal alsof je op de buiten bent. Ik heb er al een vos en twee takkelingen gezien – uilenjongen die het nest net verlaten hebben.’ ‘In het Arenbergpark, waar ik werk, kom ik ook heel graag. In de jaren 70 hebben ze uit een dierentuin op de Heizel veertig halsbandparkieten losgelaten. Hun vogelkinderen zitten intussen ook in Leuven. Boven het Arenbergkasteel zit de lucht vol groene vegen, allemaal parkieten!’ 19
Wintertijd 2019: (UN)HOLY LIGHT
Een lichtinstallatie van Children of the Light
Nieuw licht op oude kerken
Wintertijd komt eraan! De donkerste dagen van het jaar zijn in Leuven ook altijd de gezelligste. Kuier over de kerstmarkt, geniet van de Wintertuin of boek je tickets voor een klassiek concert. Dit jaar staat bovendien een nieuw kunstproject op het programma: (un)Holy Light, een sfeervol lichtspel in drie kerken en kapellen.
LICHTOPERA
In het Zwartzusterklooster komt een lichtopera van Kunst-Licht en Sacred Places. Tom Lagast van Kunst-Licht: ‘Het is een ode aan ‘The Fifth Element’, een sciencefictionfilm met Bruce Willis uit 1997. We werken met vijf spiegelbollen die samen een vijfhoek vormen. Op elke bol richten we licht. Zo creëren we nieuwe patronen op de bollen, de muren en het plafond. Je hoort ook muziekfragmenten uit de film – we hebben stukjes laten inzingen door Noémie Schellens, de vroegere Leuvense stadssopraan. Als je met licht werkt, is de klank minstens even belangrijk. Het versterkt je lichtspel enorm.’ ‘We hebben al eerder lichtinstallaties getoond in twee andere Leuvense kerken, Sint-Michiels en Sint-Jacobs. Ik ben gefascineerd door oude gebouwen, en met zo’n installatie zet je die in een nieuw licht. Letterlijk natuurlijk, maar ook figuurlijk. Gebouwen waar je anders achteloos aan voorbijloopt, ga je opnieuw waarderen om hun schoonheid.’
WAAR ROOK IS
Arnaud De Wolf en Maarten Vaner-
20
men vormen samen Club Efemeer. Zij ontwikkelden een installatie voor de Sint-Michielskerk. Arnaud: ‘In de Sint-Michielskerk zoeken we het contrast op met de sierlijke, barokke stijl van de kerk. En die combinatie werkt wel. Wij bouwen altijd producties op maat: we vertrekken van de beschikbare ruimte.’ Maarten: ‘Zo hebben we twee jaar geleden een lichtinstallatie gebouwd voor een van de silo’s aan de Vaartkom. Een laserlijn liep van links beneden tot rechts boven, over een afstand van 70 meter. Het werk accentueerde de uitzonderlijke dimensie van die ruimte.’ ‘We creëren volumes door licht op rook te laten botsen, en zo vormen af te tekenen. Ons werk is doorgaans subtiel, niet te bombastisch. We willen met weinig elementen wat moois brengen, iets losweken bij de bezoekers. Als we daarin slagen, zijn we heel blij.’
AMERIKA, CHINA, LEUVEN
Nog een aanrader is het Nederlandse kunstenaarsduo Children of the Light, in de Damiaankerk. Christopher Gabriel: ‘Aan het plafond hangen we
een dunne metalen cirkel, die we laten ronddraaien (zie foto). Door te spelen met licht en donker, creëren we figuren die haast tastbaar lijken. Op de achtergrond spelen we elektronische muziek. In 2015 zijn we ermee in première gegaan tijdens het Horst Festival. Sindsdien hebben we er de hele wereld mee rondgereisd, van Amerika tot China.’ ‘Onze voorstelling duurt 12 minuten. Sommige mensen komen maar even kijken, andere blijven lang hangen. Ze lopen wat rond en laten zich helemaal onderdompelen in de sfeer. Heel mooi om te zien. Je merkt dat het ook kinderen erg fascineert.’
Heb jij het licht al gezien? Van 14 tot 21 december, elke dag van 18 tot 22 uur, kan je de lichtinstallaties gratis gaan bekijken in het Zwart-zusterklooster, de Sint-Michielskerk en de Damiaankerk. De projecties duren enkele minuten en worden voortdurend herhaald. De toegang is gratis, en je kan vrij in en uit lopen.
5 X WINTERTIJD Tussen 5 december en 5 januari kan je in hartje Leuven weer naar allerlei fijne winteractiviteiten. Een greep uit het aanbod.
1. KERSTMARKT
Snuister van 11 tot 22 december tussen de 170 kraampjes op het Ladeuze- en Hooverplein. Je vindt er ambachtelijke geschenken, kerstartikelen, Provençaalse specialiteiten, en natuurlijk volop hapjes en drankjes. Overdag en ’s avonds zijn er liveoptredens van onder meer Mama’s Jasje, Kate Ryan, Metejoor, Sammy Moore en Die Schnappers. De kraampjes zijn open van 12 tot 22 uur. Op sommige dagen openen ze een uurtje vroeger of sluiten ze een uurtje later.
2. FOODTRUCK FESTIVAL SMA(A)K
Dé smaakmaker van Wintertijd? Het nieuwe Foodtruck Festival, natuurlijk! Vorig jaar nog in De Bruul; dit jaar trekken een twintigtal kraampjes met hun potten en pannen richting Hooverplein. In het weekend van 27 december hoef je niet te koken. De grootste klus wordt kiezen: een heerlijke hamburger, een Thaise curry of toch maar zo’n hemelse appelbeignet?
3. WINTERTUIN
Op de Grote Markt wandel je binnen in de wondermooie Wintertuin met kerststal, echte schaapjes, een grote kerstboom en een fotohoek. Ook ‘Le
Petit Chef’, de lichtinstallatie die vorig jaar zoveel publiek trok, is weer van de partij. De chef gaat dit jaar kamperen, maar dat kan natuurlijk niet op een lege maag ...
WED STRIJD
4. BEGIJNTJES BIJ KAARSLICHT
WIN!
De Mannen van ’70 toveren het Groot Begijnhof om tot een zee van duizenden kaarsen. Kom er op zaterdag 14 december luisteren naar sfeervolle koorliederen, en verwarm je aan een kop glühwein of chocomelk. Onderweg loop je vast een begijntje tegen het lijf dat je vertelt over de geschiedenis van deze bijzondere plek.
TICKETS
5. VOLG DE GIDS!
De Leuvense gidsen organiseren enkele themawandelingen. Zo kan je aan de Abdij van Park deelnemen aan een stiltewandeling, al dan niet in het donker. Wil je liever griezelen bij waargebeurde verhalen over spoken, heksen en duivels? Stap dan langs duistere plekken in de binnenstad. En wil je meer weten over de geschiedenis van onze gezondheidzorg, bezoek dan met een gids het 18e-eeuwse anatomisch theater en het ziekenhuismuseum HistarUZ op de Hertogensite.
Het volledige programma ontdek je in de brochure die deze maand bij je in de bus valt. Online kan je terecht op www.wintertijdinleuven.be.
Tim Burton op piano Op donderdag 12 december kan je in de schouwburg naar een bijzonder concert. Pianist Michelino Bisceglia dompelt je onder in de rijke fantasie van de wereldberoemde regisseur Tim Burton. Samen met zeven muzikanten en het Leuvense jongedameskoor Arion geeft hij een eigen interpretatie aan de muziek uit Burtons films. LVN geeft drie duotickets weg. Je maakt kans als je het antwoord weet op deze vraag: met welke Amerikaanse topacteur werkte Tim Burton maar liefst vier keer samen in zijn films? Mail voor 8 december je antwoord naar lvn@leuven.be. De winnaars worden de volgende dag op de hoogte gebracht. do 12/12 | 20 uur 30CC/Schouwburg www.30CC.be
21
Wint Leuvense groep Sound Track 2020?
Paulien Holemans & Roel Meulemans
Moody Mae: hiphop met een liveband
Op zaterdag 7 december kan je in Het Depot naar de provinciale finale van Sound Track 2020, een gloednieuwe muziekwedstrijd voor Vlaams en Brussels talent. De Leuvense hiphopband Moody Mae is één van de kanshebbers: ‘Natuurlijk willen we heel graag winnen, ambitieus zijn is belangrijk!’ ‘Een live hiphopband met een boodschap: zo kan je ons omschrijven’, vertelt frontman Roel Meulemans. ‘En die boodschap zit ook in onze bandnaam. ‘Moody’ betekent ‘humeurig’. Het staat voor de toenemende onverdraagzaamheid en het individualisme in onze samenleving. Ik zie die dingen vaak in mijn job als buurtwerker, maar ook de andere bandleden krijgen ermee te maken. ‘Mae’ is slang voor iemand die voor je opkomt, je sterktes en talenten erkent, je met beide voeten op de grond houdt. Met onze muziek willen we ook spreken over dingen die wél goed gaan.’
LEREN DRUMMEN MET YOUTUBE
‘In de band zitten muzikanten van alle slag. Onze toetsenist heeft een jazzy achtergrond, ik ben vooral met hiphop bezig. Sommigen van ons hebben een klassieke muziekopleiding gevolgd, anderen zijn homeschooled – Wim heeft bijvoorbeeld leren drummen met YouTube-filmpjes.
22
Vandaar onze veelzijdige en levendige stijl. En, heel belangrijk: als we op een podium staan, dan doen we dat live. Niks mis met samples en backing tracks - ook wij gebruiken ze om onze muziek net dat tikkeltje meer te geven. Maar tijdens onze concerten staan de muzikanten in de schijnwerpers. Dat geeft zoveel energie, en het is veel leuker voor de toeschouwer: anders moet die de hele tijd op mijn gezicht staan kijken (lacht).’
PRIJZEN TE WINNEN!
Moody Mae won – toen nog onder de naam Major – al de Publieksprijs Rockvonk 2017 en de Maanrock Rally 2019. Binnenkort hopen ze dus ook Sound Track 2020 aan dat lijstje toe te voegen. Van de 1.000 inzendingen zijn er na enkele voorrondes nog 45 over. Zij nemen deel aan zes provinciale finales. Per provincie zijn er drie winnaars.
‘Sound Track 2020 is meer dan een muzikale onderscheiding. De winnende artiesten krijgen een jaar lang een traject op maat: artistieke begeleiding, opnametijd in professionele studio’s, buitenlandse showcases ... Dat zien wij helemaal zitten natuurlijk! Alleen al de naamsbekendheid die het oplevert, is fantastisch. Dus kom gerust supporteren op 7 december in Het Depot.’
Moody Mae, dat zijn Roel Meulemans (stem), Paulien Holemans (stem), Wim Buyens (drum), Jonas Bormans (gitaar), Tim Callebaut (bas), Simon Van Walle (sax), Levi Leïto Wynants Gonze (toetsen, trompet, vocals). In 2018 brachten ze een eerste single uit, ‘Down for me’. April 2020 lanceren ze hun debuut-EP.
Sound Track 2020 - finale Vlaams-Brabant | za 07/12 | 20 uur | Het Depot tickets & info: www.hetdepot.be | https://vi.be/moodymae
Colofon Verantwoordelijke uitgever: Mohamed Ridouani, burgemeester Hoofdredacteur: Ann-Catherine Metz Coördinatie en eindredactie: Heyvaert&Jansen, Kristien Quintiens, Catherine Van Dievoet Redactie: Bart Claes, Kristien Quintiens, Tom Stroobants, Veerle Vandenborre, Catherine Van Dievoet Fotografie: Bardt, Christie’s, Chris Berthels, Tim Buelens, Paul Lepetit, Marco Mertens, Rosine Pittevils, Jan Pollers, Johan Samyn, Rob Stevens
Allez, Chantez!: iedereen doet mee
‘Samen zingen is zalig!’ ‘Oké, beeld je in: je staat in je badkamer, je gebruikt je haarborstel als microfoon, en je gáát. Doe maar, zing de longen uit je lijf!’ Op het podium van HAL 5 staat Annelore Camps, bezielster van het initiatief ‘Allez, Chantez!’. Het is 16 oktober, en Annelore bereidt ons voor op iets wat veel aanwezigen nog nooit hebben gedaan: twee uur lang luidkeels zingen, in groep. Spijt dat je het gemist hebt? Eind deze maand krijg je een nieuwe kans. Rond half acht druppelen de eerste gasten HAL 5 binnen. Velen zijn met vrienden gekomen, maar hier en daar zien we ook een dappere eenling. Iedereen krijgt een boekje met liedjesteksten. Na wat oefeningen om de stem op te warmen, zetten we de eerste nummers in. ‘Non, je ne regrette rien’ van Edith Piaf klinkt nog wat onwennig, maar bij ‘Goeiemorgen, morgen’ van Nicole & Hugo gaat het swingen. Bij ‘Een nieuw begin’ uit de film ‘Aladdin’ wordt de groep in tweeën gedeeld: de Aladdins en de Jasmines. Het vliegend tapijt gaat enigszins scheef de lucht in, maar dat geeft niet: vals zingen mag, zegt Annelore. Bij ‘Haus am See’ van Peter Fox worden de wenkbrauwen gefronst. Deutsch? Als dat maar goed gaat. We struikelen collectief over de strofes, maar bij het refrein gaat het dak eraf. Hetzelfde liedje bij meezingers als ‘Valerie’ van Amy Winehouse en
‘Purple Rain’ van Prince. Maar hét hoogtepunt is ‘Euphoria’ van Loreen, prachtig gezongen door Annelore, en enthousiast meegekeeld door de zaal.’ Na het zingen blijven mensen nog wat napraten. Hakan (47) is afkomstig uit Turkije en woont vier jaar in Leuven: ‘Muziek brengt mensen bij elkaar. Het verbindt. Het is ook een goeie manier om mijn Nederlands te oefenen. Al had ik het wel even lastig bij ‘Pastorale’ van Liesbeth List en Ramses Shaffy (lacht).’ Els (30) is hier met een vriendin: ‘We waren allebei moe en gestresseerd na een zware dag op het werk. Maar zodra je begint te zingen, valt dat gewoon van je af. Zalig!’ Kirsten (44) knikt: ‘Ik heb zelfs een paar keer kippenvel gehad, zo mooi vond ik het. Je ziet ook veel mensen lachen. Het heeft echt deugd gedaan.’ zo 22/12 | 15 - 17 uur | HAL 5 www.allezchantez.be
Luistertijdschrift: LVN is ook beschikbaar als luistertijdschrift voor blinden en slechtzienden. Je kan dit nummer online beluisteren via www.leuven. be/lvn of bij de redactie een DAISY-cd-rom opvragen. Contact: lvn@leuven.be of 016 27 22 40 Opmaak en druk: artoos group LVN is gedrukt met milieuvriendelijke inkt op papier uit duurzaam beheerde bossen.
LVN is een uitgave van stad Leuven, Professor Van Overstraetenplein 1, 3000 Leuven, 016 27 20 00.
Voor de meeste diensten en producten van de stad moet je vooraf een afspraak maken. Meer info: www.leuven.be/afspraak. Schrijf je in op www.leuven.be/nieuwsbrief en ontvang tweewekelijks info over onder meer openbare werken, mobiliteit, stadsvernieuwing en vrijetijdsactiviteiten.
23
Wil je ook een plaatsje op deze pagina en heb je een openbaar profiel? Tag je Instagramfoto’s met ‘@leuven’.
Ladeuzeplein @melisunshine
Uitzicht op de Sint-Geertruikerk @cora_meier
Ook in Leuven: géén stoute kinderen @mursi_basho
BAC Atelier @ huberthomas_
’t Is open! Het speeltuintje De Walque @funmomlife
Koetjes kijken aan de Abdij van Park @Filchikov