12 Nieuw: Absolute Run verkoopt loopschoenen met advies
14 Leuvense helden door de eeuwen heen
17 4 tips tegen inbraak
20 Aanrader: de vernieuwde Collectie van M
22 30 jaar Kortfilmfestival, 200 films
Leuven Pride
Met zo’n 1.200 deelnemers was de allereerste Leuven Pride een groot succes! Op donderdag 10 oktober wandelden ze in stoet van het Martelarenplein naar het Smoldersplein. Ondanks de regen was er veel sfeer, muziek en liefde, in alle kleuren van de regenboog.
Wim
‘ Zeg maar
meester Stekel’
Wim Vercruysse • 47 jaar • woont met vrouw, dochter en zoon in Wijgmaal • directeur van basisschool De Twijg
‘Ik heb lang zelf voor de klas gestaan, maar sinds enkele jaren ben ik directeur in De Twijg, de dorpsschool in Wijgmaal. De kinderen noemen me ‘meester Wim’ of ‘meester Stekel’, naar m’n piekjeskapsel. Maar zeker niet ‘meneer de directeur’, dat past niet bij mij. Ik loop hier zelf rond in baggy pants en T-shirts met hiphopprints. Ik wil dat iedereen zichzelf kan zijn in onze school. Dan moet ik toch het goede voorbeeld geven?’
‘Ik woon op 2 minuten wandelen van de school. Het woon-werkverkeer valt dus mee (lacht). Mijn vrouw werkt hier ook, als juf. Toen de kinderen jonger waren, gingen ze hier ook naar school en vertrokken we ’s ochtends gezellig met z’n vieren te voet.’
‘Wijgmaal is de beste plaats ter wereld om te wonen. Iedereen kent iedereen. En het verenigingsleven is ongelofelijk. Het beste bewijs: de Wijgmaalse Feesten, ieder jaar in mei. Het héle dorp is daar, alle verenigingen werken mee. Maar ook de school verbindt het dorp: onze tuin staat open voor de wijk, de circusschool en het jeugdhuis gebruiken de zaal, we werken samen met het woonzorgcentrum ... En binnenkort wil ik het stroomoverschot van onze zonnepanelen delen met de buurt. We doen hier veel voor elkaar.’
Elke maand zet LVN een inwoner van Leuven in de kijker. Wil je zelf ook eens op de cover van LVN staan of ken je een Leuvenaar met een interessant verhaal? Laat het ons weten via lvn@leuven.be.
Nieuwe speelzone
De stad heeft een avontuurlijke speelzone aangelegd in natuurpark Warande. Dat ligt langs de Norbertijnenweg in de Abdij van Park. Je vindt er geen glijbanen, wip of schommels – enkel natuurlijke speelelementen, zoals boomstammen om over te klauteren of reuzenkeien om op te springen. Verder zijn er boomzitbanken, een buitenklasje
en een groot open terrein, ideaal voor groepsspelen.
In het voorjaar heeft de stad bijna duizend bomen en struiken geplant in het natuurpark. Achteraan is er een stilteplek met het kunstwerk ‘Aedicula’ dat vorig jaar werd ingehuldigd.
www.leuven.be/warande
Dank je wel ophaler!
Indrukwekkend! In 2023 haalden de Leuvense afvalophalers meer dan 20.000 ton afval op aan huis: 7.500 ton restafval, 6.500 ton gft, 3.700 ton papier en karton, en 2.300 ton pmd. Da’s heel wat hef- en sleurwerk in weer en wind. Tijdens de Week van de Afvalophaler, van 4 tot 10 november, bedanken we de
STADSPARK
Geef je mening over de plannen
Het Sint-Donatuspark, beter bekend als het stadspark, is aan vernieuwing toe. Daarom gaat de stad het heraanleggen, met aandacht voor natuur, water en erfgoed. Het park wordt bovendien nog toegankelijker voor iedereen, dus ook voor mensen met een buggy, in een rolstoel of met een visuele beperking.
Tot zondag 17 november vind je de ideeën van de stad online en kan je je mening geven. Daarna gaat de stad met die feedback aan de slag. Vanaf 2026 gaan de werken van start.
www.leuven.be/stadspark
Leuvense afvalophalers voor al dat harde werk. Doe je mee? Kleur de kleurplaat van de stad in en hang hem aan je afvalzak of voor je raam. Je vindt de plaat online, in het stadskantoor, de bibliotheken en de buurtcentra.
www.leuven.be/afvalophaler
AFVAL
ABDIJ VAN PARK
VISIT LEUVEN
Door de ogen van een toerist
Het stadhuis sluit 5 jaar de deuren voor renovatie. Daarom verhuist Visit Leuven – het toeristisch onthaal van de stad – vanaf 13 november tijdelijk naar het Vounckplein (foto). Je vindt er fiets-, wandel- of stadsplannen, tickets voor enkele bezienswaardigheden en toeristische info. En nieuw: je kan als Leuvenaar ‘insider tips’ achterlaten, zoals verborgen parels of niet te missen adresjes.
Visit Leuven nodigt trotse Leuvenaars uit voor een rondleiding met gids op zaterdag 23 of zondag 24 november. Je bekijkt de stad door de ogen van een bezoeker en krijgt een blik achter de schermen van het toeristisch onthaal. Boeiend voor jezelf, én fijn voor als toeristen je op straat aanspreken. Schrijf online in.
Jozef Vounckplein 2 • rondleiding: za 23/11 en zo 24/11 • 15 uur • gratis • www.visitleuven.be/warm-onthaal
SENIORENMAAND
Meer dan 150 activiteiten
November is seniorenmaand. Samen met de seniorenraad en heel wat partners organiseert de stad meer dan 150 activiteiten. Van wandelvoetbal bij OHL en lessen over fake news tot een vertelling in het Leives over verdwenen frietkoten.
Heel wat activiteiten zijn gratis. Voor de meeste is inschrijven nodig.
Het volledige programma vind je online of in de brochure. Die kan je bestellen of gratis afhalen in onder meer het stadskantoor.
Van 12 tot 15 november is het energieweek bij het OCMW – en iedereen is welkom! In het hoofdgebouw in de Vesaliusstraat beantwoorden experten al je vragen. Ze kijken je factuur na en helpen je om van leverancier te veranderen. Je krijgt ook tips om je verbruik te verlagen. En wie deelneemt aan de energiequiz, kan een fiets winnen!
In november organiseert de stad ook gratis infosessies, en kan je op verschillende momenten binnenlopen in de kiosk op het Rector de Somerplein voor tips en een antwoord op je energievragen.
www.leuven.be/energie
ABDIJ VAN VLIERBEEK
Binnenkijken in het Nieuw Abtskwartier
Het historische Nieuwe
Abtskwartier van de Abdij van Vlierbeek is de afgelopen jaren grondig gerenoveerd. Op de verdiepingen zijn er elf studio’s gemaakt. Vanaf december nemen enkele kwetsbare jongeren daar hun intrek. Beneden en op zolder zijn er vergaderzalen.
Op zondag 17 november van 12.30 tot 17 uur kan je het abtskwartier bezoeken. Gidsen vertellen over de geschiedenis, de restauratie en de nieuwe invulling. Je hoeft niet in te schrijven.
zo 17/11 • 12.30 – 17 uur • gratis
Sluiting stadsdiensten
Op vrijdag 1 november (Allerheiligen), zaterdag 2 november (Allerzielen) en maandag 11 november (Wapenstilstand) zijn de stadsdiensten, de bibliotheken en het OCMW gesloten. Het zwembad in Kessel-Lo is gesloten op 1 en 11 november. Er is geen markt in Wijgmaal op 11 november.
www.leuven.be/sluiting
Kinderen en smartphones
Zit je met vragen over het smartphonegebruik van je kind? Een media-expert staat klaar om je waardevolle kennis en praktisch advies te geven. Je kan er gratis naartoe op 12 november om 19.30 uur in de Bib Tweebronnen/Auditorium. Schrijf je in voor 7 november, 12 uur.
www.huisvanhetkindleuven.be/ smartphone
ROUW EN VERLIES
Gedeelde smart
Het najaar is vaak een zware tijd voor wie een dierbare heeft verloren. De stad en diverse organisaties bieden troost.
Zo kom je tijdens ‘Ruimte voor rouw’ op verschillende momenten samen onder begeleiding van een rouwtherapeut. Zaterdag 23 november is er in de Bib Tweebronnen een activiteit met voorlezen, knutselen en filosoferen, voor kinderen van 3 tot 6 jaar. Zondag 8 december is het Wereldlichtjesdag. Dan herdenken we overal ter wereld overleden kinderen met een kaarsje. Tussen 17 en 20 uur is er een nocturne op de Stadsbegraafplaats, met een
stiltemoment, muziek en een kaarsenritueel. Zet je zelf ook graag een kaarsje voor je raam? Bestel dan een gratis kaarsenpakket bij de stad.
Het volledige programma vind je online. Voor sommige activiteiten is inschrijven verplicht.
www.uitinleuven.be/rouw
Damiaanplein
Afgelopen zomer heeft de stad grote delen van het Damiaanplein onthard. Er is ruimte voor zitbanken en een paar horecaterrassen, en in plaats van het asfalt kwamen er grote plantvakken. Deze maand komen daar planten. Zo is het plein volgend jaar mooi groen!
Verwarmingsketel
Sommige Leuvenaars hebben recht op een gratis onderhoud van hun verwarmingsketel. Zo verklein je het risico op COvergiftiging of brand. En je bespaart energiekosten dankzij een efficiënter verbruik.
www.leuven.be/ketel
Pleegouders vangen tijdelijk kinderen op ‘
Wat er ook gebeurt: het blijven onze jongens’
Wouter, Jef en hun twee pleegkinderen
Pleegouders zorgen voor korte of langere tijd voor kinderen die niet thuis kunnen wonen. Zoals Jef Loenders en zijn man Wouter: zij maakten een warm nest voor Wannes (7) en Kasper (4)*.
Jef: ‘Wouter en ik wilden altijd al kinderen. Al vroeg in onze relatie praatten we erover, en na enkele jaren stelden we ons kandidaat om een kindje te adopteren. Pleegzorg kenden we ook wel, maar ik had het moeilijk met het idee dat je je pleegkind misschien ooit weer moet afgeven. Wouter had dat minder, en hij heeft me eens meegesleurd naar een infoavond. Daar besefte ik dat het gaat om kinderen die zonder pleegzorg veel minder liefde zouden krijgen. Na die avond besliste ik om het een kans te geven.’
Goed voorbereid
‘De mensen van Pleegzorg bereidden ons goed voor. Na die infoavond waren er vormingsavonden, waar we uitleg kregen en met ervaren pleegouders konden praten. Er waren ook gesprekken bij ons thuis. Niet om ons huis of onze bankrekening binnenstebuiten te keren. Maar wel om na te gaan waarom we pleegouder wilden worden, of we dat konden, en om te polsen naar onze voorkeuren: welke zorg wilden we precies bieden, wilden we ook een kind met een problematiek opvangen, wilden we voor een jongen of een meisje zorgen …’
‘Het traject duurde enkele maanden. Aan het einde besliste de pleegzorgdienst – en wij natuurlijk ook – dat we er klaar voor waren. En dan was het wachten op een telefoontje …’
Pampers en tranen
‘Twee maanden later was het al zover. Een jonge vrouw had haar nog ongeboren kindje opgegeven
voor pleegzorg. De papa was vertrokken, en zij kon niet alleen voor de baby zorgen. We besloten ervoor te gaan. En na een paar WhatsAppberichtjes naar vrienden hadden we al snel een berg babyspullen in huis.’
‘Wannes werd iets vroeger dan verwacht geboren. We mochten hem een week lang verzorgen in Gasthuisberg: badje geven, voeden, verluieren … Zijn mama kwam ook nog af en toe op bezoek, tot het einde van de week: toen heeft ze in tranen afscheid genomen van haar kindje. Een enorm emotioneel moment. En een echte rollercoaster voor ons: we leefden mee met haar, maar waren tegelijk dolgelukkig dat wij Wannes mee naar huis konden nemen.’
Halfbroertje
‘Drie jaar later was Wannes’ mama opnieuw zwanger, en ze stond er opnieuw alleen voor. Ze heeft eerst zelf voor het kindje proberen te zorgen. Maar al na enkele weken liep het fout en besliste de jeugdrechter om Kasper op te geven voor pleegzorg. Wij hadden ons net kandidaat gesteld voor een tweede pleegkind en kregen opnieuw een telefoontje: of we Wannes zijn halfbroertje ook wilden opvangen? We hebben eigenlijk niet getwijfeld. Die avond waren we thuis met vier.’
‘Wij geven Wannes en Kasper langdurige pleegzorg: ze wonen bij ons, en hun mama heeft bezoekrecht. Eerst was dat wekelijks en onder toezicht van de pleegzorgdienst, intussen is het maandelijks en zonder toezicht. Dat gaat vlot. De ene keer komt de mama naar hier, de andere keer gaan wij met de kinderen naar daar, en soms maken we samen een uitstapje.’
Lief en actief
‘Het is heerlijk met de jongens. Ze zijn ongelooflijk lief en actief, en ze doen het zo goed! Maar
eerlijk is eerlijk: er zijn ook moeilijke momenten, en ook dan kan je bij pleegzorg terecht. Onlangs, bijvoorbeeld, vertelde hun mama dat zij en haar nieuwe partner nog een dochtertje krijgen, dat bij hen zal blijven wonen. Kasper is nog klein en denkt er niet verder over na. Maar Wannes werd heel stil. Dan weten Wouter en ik dat er van alles rondgaat in zijn hoofd. Misschien vraagt hij zich af waarom zijn mama wel voor zijn zusje maar niet voor hem kan zorgen? Ik heb onze pleegzorgbegeleider gevraagd om wat vaker met hem af te spreken. Losjes, bij een chocomelk of een ijsje. Zodat hij er met haar over kan praten, als hij dat wil. Da’s echt fijn aan pleegzorg: je krijgt niet alleen een kind, maar ook een heel zorgnetwerk erbij.’
Onze jongens
‘Ik denk niet dat we Wannes en Kasper ooit zullen moeten afgeven. Voor buitenstaanders klinkt dat raar. Maar vergeet niet: wij kennen de mama goed, en zij ons. Ze ziet dat haar kinderen het hier goed hebben. Dus nee, ik ben niet meer bang. Wij blijven paps en papa, en zij blijven onze jongens.’
* Dit zijn fictieve namen.
Leuven Pleegzorgstad
Leuven telt 109 pleeggezinnen. Samen vangen zij 127 pleegkinderen en -gasten op. Gasten zijn volwassenen met een beperking of psychiatrische problematiek. Toch is er dringend nood aan extra pleeggezinnen: meer dan 150 kinderen staan op de wachtlijst. Geïnteresseerd om pleeggezin te worden?
Op donderdag 14 november is er een infosessie in Leuven. www.pleegzorg.be/ vlaams-brabant
Ontdek de Schouwburg
Licht uit, spot aan? Deze keer doen we het omgekeerd, want we kijken binnen bij een van Leuvens meest prestigieuze gebouwen: de Schouwburg – al 157 jaar een magische plek voor theater, dans en muziek.
Tot eind jaren 70 hielp de souffleur - Frans voor ‘fluisteraar’ – vanuit dit hok de acteurs om zich hun teksten te herinneren. Zijn hoofd kwam net boven de toneelvloer uit, onzichtbaar voor het publiek.
Aan de statige gevel op de Bondgenotenlaan zie je dat podiumkunsten in de 19e eeuw vooral voor de hogere klassen waren. De paardenkoetsen konden precies onder de bogen door, om de rijke passagiers af te zetten in wat nu de inkomhal is.
De rijk versierde eretrap leidde het chique volk ooit rechtstreeks naar de foyer en de beste zitplaatsen in de zaal – volledig gescheiden van het gewone volk. Vandaag vind je er de expo over 150 jaar Schouwburg, open voor iedereen bij elke voorstelling.
Grandeur en tegenslag
In 1867 weerklinkt de eerste muziek op het podium van de gloednieuwe stadsschouwburg in de – toen nog – Stationsstraat. Voor de rest weten we weinig over de eerste 50 levensjaren, want het gebouw gaat samen met zijn archief in vlammen op tijdens de Eerste Wereldoorlog. De heropbouw duurt maar liefst 17 jaar. In 1938 gaat het cultuurhuis weer open, met de modernste technieken en de beste materialen. Chic! En hoewel kort daarna de volgende oorlog uitbreekt, gaan de voorstellingen vrolijk verder. Zelfs met jazzmuziek – ondanks het verbod van de Duitse bezetter. Tot de Schouwburg in 1944 opnieuw getroffen wordt door een bombardement. Zeven jaar later starten de herstellingen.
De vorm en de balkons van de luxueuze theaterzaal verraden dat zien en gezien worden ooit minstens zo belangrijk waren als wat er op het podium gebeurde. De zetels zijn niet toevallig rood: die kleur zou de teint van de dames beter tot zijn recht laten komen.
In de tien kleedkamers maken de artiesten zich klaar. Jacques Brel, La Esterella en Clouseau legden er ooit hun haar in de plooi voor ze het podium op gingen.
Vandaag is het een van de drukst bezochte cultuurhuizen van het land. Jaarlijks organiseert 30CC er bijna 300 activiteiten. Van theater tot circus en van concerten tot seniorenbals: de Schouwburg is vandaag een plek van en voor alle Leuvenaars.
Zelf eens binnenkijken?
• Rondleiding: bezoek achter de schermen • € 5 • elke eerste zondag van de maand • 11 – 12 uur
• Tillies Toer: fantasierijke audiotour over een meisje dat in de Schouwburg woont • vanaf 8 jaar • € 5 • elke eerste zondag van de maand • 11 – 12 uur
• Foyer Matinee: dansfeest in de foyer • gratis • elke eerste zondag van de maand • 14 – 18 uur
• Seniorenbals: dansfeest in de foyer • gratis, met tickets • elke eerste dinsdag van de maand • 14 – 18 uur
• WIN! 30CC geeft 10 duotickets weg voor zondag 1 december: 5 voor de rondleiding en 5 voor Tillies Toer. Daarna kan je gratis blijven hangen voor Foyer Matinee om 14 uur met dj’s Bobby Ewing en Jan Delvaux. Deelnemen kan tot 15 november.
Uitbater: Geert en Stefanie Baetens, vader en dochter
Open sinds: september 2024
Adres: Bondgenotenlaan 119
Elke maand zet LVN een nieuwe Leuvense handelaar of horecazaak in de kijker. Zelf plannen voor een zaak? De stad helpt je op weg. Meer info: www.leuven.be/starter
‘De perfecte loopschoen’
Geert: ‘Bij ons koop je alles wat je nodig hebt om te lopen: van kledij en rugzakjes tot sportvoeding en hartslagmeters. Maar onze specialiteit, dat zijn de schoenen. Elke voet is anders. Daarom maken we een 3D-scan van je voeten en analyseren we je loopstijl: hoe zet je je voet, hoe bewegen je enkels, knieën en heupen? Zo vinden we twee à drie geschikte modellen. Na een pasbeurt kies jij er dé perfecte loopschoen uit.’
Stefanie: ‘We verkopen enkel topmerken, en je betaalt tussen de 150 en 200 euro. De prijs waard, want goeie loopschoenen zijn zó belangrijk: ze helpen blessures voorkomen, en ze maken het lopen aangenamer. Als je een paar schoenen koopt, is de analyse trouwens gratis. Anders betaal je 25 euro.’
Geert: ‘Ik heb een opleiding sportpodologie gevolgd. En Stefanie en ik zijn allebei fervente lopers. We hebben al 30 jaar een winkel in Lier. Omdat er in Leuven geen loopwinkel meer was, openden we hier een tweede vestiging. We hebben er geen spijt van: de zaken gaan vlot. En als mensen ons achteraf bedanken voor het goede advies, dan geniet ik!’
Begeleiding bij energiezuinige renovatie
Hoe werkt het?
Dakisolatie, zonnepanelen, een warmtepomp, hoogrendementsglas, een zonneboiler … Allemaal ingrepen om je energieverbruik te doen dalen. Maar hoe maak je de juiste keuze? Goed nieuws: de stad geeft je van a tot z advies. Op maat, onafhankelijk en helemaal gratis.
Na het bezoek bezorgt de renovatiebegeleider je advies op maat
Huisbezoek
Een renovatiebegeleider van de stad komt langs bij je thuis. Zo krijgt die een goed zicht op de ruimtes, de staat van de woning en hoe je leeft. Je bespreekt samen je wensen, het budget en de mogelijkheden. Zo’n huisbezoek duurt 1 tot 2 uur.
Daarna maakt de renovatiebegeleider een rapport op met adviezen. Wat zijn de quick wins? En wat kan je op lange termijn doen? Voor elke ingreep krijg je een schatting van de kostprijs en de energiebesparing.
Offertes
Met het rapport kan je op zoek gaan naar één of meer leveranciers.
De renovatiebegeleider geeft je advies om offertes op te vragen, de aanvragen doe je zelf.
Komen de offertes binnen, maar zie je door de bomen het bos niet meer? Ook dan kan je bij de stad aankloppen. De renovatiebegeleider helpt je om offertes te vergelijken en de juiste keuzes te maken.
Werken
Offertes aanvaard, aannemers ingepland? Dan kunnen de werken starten.
Als je twijfels of vragen hebt bij wat een aannemer doet of zegt, kan je het dubbelchecken bij de renovatiebegeleider.
Premies
Weet je niet precies op welke premies je recht hebt? De renovatiebegeleider geeft een overzicht en helpt je bij de aanvraag.
www.leuven.be/renovatie
Geen eigen woning of (nog) geen renovatieplannen? In november krijg je op verschillende plaatsen een antwoord op al je energievragen en tips om je stroomfactuur te verlagen. Je leest er meer over op p. 6.
Straffe Leuvenaars door de eeuwen heen
Helden van hier
Leuven heeft heel wat helden voortgebracht in de loop der eeuwen. Misschien zeggen hun namen je niet zo veel, maar het zijn stuk voor stuk mannen en vrouwen die onze geschiedenis een andere draai hebben gegeven. Maak kennis met vijf straffe Leuvenaars en hun verhalen.
Op dit schilderij van André Hennebicq (1890) zie je hoe
Pieter Coutereel de voorrechten van de patriciërs verscheurt
Pieter Coutereel (ca. 1320-1373)
Volksheld
Het rommelt in Leuven, midden 14e eeuw. De ooit zo bloeiende textielindustrie zit in een diepe crisis. Het volk mort. Ook Pieter Coutereel is boos. Hij is een patriciër, een lid van de stedelijke elite, maar toch vindt hij dat de patriciërs te veel macht hebben en dat de ambachtslieden meer inspraak moeten krijgen. In 1360 leidt hij een volksopstand. Coutereel bezet samen met de ambachtslieden het stadhuis en neemt de schepenen gevangen. Vanop de trappen van het stadhuis verscheurt hij de voorrechten van de patriciërs. Die vluchten de stad uit.
In 1362 wordt Coutereel burgemeester. Hij stelt nieuwe wetten in, maar de onrust blijft. Mensen beweren dat hij geld uit de stadskas steelt, en de patriciërs zijn kwaad dat ze de stad niet meer in mogen. Coutereel vlucht naar Tervuren en kan pas in 1369 terugkeren naar Leuven. Hij sterft er rond 1373, arm en eenzaam.
Voor sommigen is Coutereel een schurk, voor anderen een held. Sinds 1936 staat zijn standbeeld op het Smoldersplein, tegenover het gerechtsgebouw. Hij waakt er nog altijd over de Leuvense rechtspraak.
Pieter Coutereel op het Smoldersplein
Theodoor van Eynatten (1712-1789)
Slimme kanaalgraver
In de middeleeuwen wordt Leuven bevoorraad met ‘Dijlepleiten': schepen met een platte bodem die via de ondiepe Dijle tot de binnenhaven aan de Vismarkt varen. In de eeuwen daarna worden vaak plannen gesmeed voor een dieper kanaal tussen Leuven en Mechelen. Dan zouden grotere schepen in de stad kunnen aanmeren, en zou Leuven kunnen blijven concurreren met andere steden. Maar er zijn twijfels. Een kanaal graaf je niet op een-twee-drie, al zeker niet
als je alleen maar schoppen en kruiwagens hebt. Het kost handenvol geld.
‘Einde discussie, tijd voor actie’, besluit burgemeester Theodoor van Eynatten in 1749. Hij start met de graafwerken. In 1753 is het kanaal klaar voor gebruik. Tot een eind in de 20e eeuw blijft de Vaart de motor van de Leuvense welvaart. Ze is geschikt voor schepen tot 200 ton en trekt grote fabrieken aan, zoals Remy en Marie Thumas.
Georges Lemaître (1894-1966)
Bedenker van de bigbangtheorie
Georges Lemaître is priester, astronoom, kosmoloog, wiskundige én natuurkundige. Kortom: een briljant wetenschapper. Vanaf 1925 geeft hij les aan de universiteit van Leuven. Uit de relativiteitstheorie van zijn leeftijdsgenoot en vriend Albert Einstein leidt hij af dat het universum niet statisch is, zoals iedereen in die tijd dacht, maar juist uitzet. En als je de film van de kosmos zou terugdraaien, zie je dat alles is ontstaan uit één oeratoom. Zo bedenkt hij de bigbangtheorie, in zijn woning in het Heilige-Geestcollege in de Naamsestraat 40.
De ideeën van Lemaître doen wereldwijd stof opwaaien. Zelfs Einstein heeft kritiek. Wiskundig klopt het allemaal, schrijft hij, maar natuurkundig is het ‘abominable’, oftewel: verschrikkelijk! Toch blijft hun vriendschap overeind. Later geeft Einstein toe dat Lemaître gelijk had en dat zijn theorie klopt.
Lees verder op de volgende pagina >
Albert Einstein en Georges Lemaître: topwetenschappers én vrienden
Het standbeeld van Theodoor van Eynatten op het stadhuis van Leuven (links)
Emile Wolfs (1901-1945)
Moedig verzetsstrijder
Emile Wolfs is fotograaf en heeft een fotowinkel op het Fochplein (nu De Somerplein). Tijdens de Tweede Wereldoorlog gaat hij bij het verzet. Hij maakt stempels na om officiële documenten te vervalsen, bewaart en verdeelt wapens en werkt mee aan het geheime verzetskrantje ‘Vrij Volk’, dat een oplage van 10.000 exemplaren haalt. Maar hij wordt verraden en opgepakt. Hij verblijft in zes concentratiekampen en sterft in 1945 in het kamp van Bergen-Belsen. Na zijn dood krijgt hij verschillende onderscheidingen voor zijn moed en zelfopoffering.
Links: Emile Wolfs met zijn vrouw Rechts: De fotowinkel op het Fochplein (nu De Somerplein)
Hortense Daman (1926-2006)
Geheim koerier
Ook Hortense Daman maakt de Tweede Wereldoorlog mee. Haar ouders hebben een kruidenierswinkel in de Pleinstraat in Heverlee. Als 14-jarig meisje smokkelt ze spullen voor het verzet. Die legt ze onder de groenten in haar fietsmand. In 1944 wordt het gezin verklikt, en Hortense komt in het concentratiekamp van Ravensbrück terecht. Daar ondergaat ze vreselijke medische experimenten. Ze wordt onder andere bestraald, om uit te zoeken hoe groot een dosis röntgenstralen moet zijn om een vrouw onvruchtbaar te maken. Ondanks de ontbering overleven Hortense en haar ouders de oorlog. Na de oorlog verhuizen Hortense en haar man naar Engeland, en ze krijgen twee kinderen. Hortense sterft op 80-jarige leeftijd, en krijgt na haar dood verschillende onderscheidingen.
In het Hortense Damanhof in Heverlee vind je sinds 2021 een prachtige muurschildering van Hortense Daman, gemaakt door Gerolf Van de Perre
WIN! Het levensverhaal van Hortense Daman kan je lezen in ‘Hortense Daman, meisje in het verzet’ van Mark Bles. LVN verloot drie exemplaren. Win je er graag een? Neem dan voor 15 november deel aan de wedstrijd via www.leuven.be/wedstrijd.
Maak het inbrekers moeilijk
4 toptips
Hoe beveilig je je huis tegen inbraak?
Hoofdinspecteur Maarten Bollen van de lokale politie Leuven geeft advies.
1
‘Garage, tuinhuis en kelder ook op slot’
‘Het totale aantal inbraken in Leuvense woningen neemt af, maar we zien wel een toename in alles rondom het huis, zoals garages, tuinhuizen en kelders. Op die plaatsen zijn mensen soms wat nonchalanter. Toch staan daar evengoed waardevolle spullen, zoals een elektrische fiets of gereedschap. Laat ook die ruimtes daarom altijd slotvast achter. En beveilig je kelderraam.’
2 ‘Maak het dieven niet te makkelijk’
‘Een briefje aan de deur dat je pakje bij de buren geleverd mag worden, of een huissleutel onder de deurmat: het zijn klassiekers die het inbrekers makkelijk maken. Laat ook nooit een ladder in het zicht staan in je tuin. Daarmee raken inbrekers gemakkelijk op een plat dak om binnen te dringen op de eerste verdieping. En sluit altijd je ramen en deuren, zelfs als je maar heel even weg bent. Een inbreker heeft maar enkele seconden nodig om een raam op kiepstand open te krijgen, zonder braak en dus zonder lawaai.’
3 ‘Plaats slimme verlichting’
‘Geef je huis een bewoonde indruk, ook als je niet thuis bent. Laat daarom in de vooravond een lamp branden – dat kan je instellen met een timer. Het overgrote deel van de inbraken gebeurt langs de achterzijde van het huis: daar kunnen inbrekers meestal ongestoord te werk gaan. Installeer daarom verlichting met een bewegingssensor aan je achtergevel. Die gaat automatisch aan als er iemand voorbijkomt. Dat schrikt af.’
4 ‘Vele ogen maken licht werk’
‘Rijdt er iemand traag door de wijk? Zie je iemand met een bivakmuts door de tuin van de buren lopen? Staat er iemand voor je deur met een vreemd verhaal? Soms bellen inbrekers aan met een smoesje om te controleren of je thuis bent. Bel ons op 016 21 06 10 of 101 als je wat verdachts opmerkt. Probeer nauwkeurig te omschrijven wat je ziet, dan kunnen wij gemakkelijker ons werk doen. Het helpt bijvoorbeeld als je een verdachte goed kan omschrijven of als je de nummerplaat, het type of de kleur van een voertuig kan doorgeven.’
Gratis advies aan huis
Wil je je huis beter beveiligen tegen inbraak? Ben je van plan te bouwen of verbouwen? Een expert van de stad komt bij je langs, en kijkt naar je huis of appartement door de ogen van een inbreker. Zo krijg je advies op maat om je woning beter te beveiligen, helemaal gratis. Ook handelaars, scholen of bedrijven in Leuven kunnen een beroep doen.
www.leuven.be/beveiligingsadvies •
016 27 21 92
‘ Van de platenwinkel naar de voetbalkantine'
‘Muziek is mijn leven. Ik speel piano, trompet, gitaar Ik heb ook in verschillende Leuvense bands gezeten. Nu ben ik frontman bij PhilliDUB. We brengen Nederlandstalige reggae en dancehall. Ik rap, zing en schrijf de meeste nummers. Die gaan over alledaagse, herkenbare dingen. En er zit ook humor in, met teksten als ‘‘t Is altijd goe weer als de zon schijnt’ en ‘Overal waar dat gij gaat, gij neemt uw moeder mee.’
‘Mijn favoriete winkel is Flugzeug, de platenwinkel in de Diestsestraat. Eigenaar Joël weet precies wat ik wil. Ik kan er uren doorbrengen: hoofdtelefoon op, vinyl opleggen en luisteren. En dan is het moeilijk kiezen Ik vind dat er nog veel plaats is in mijn platenkast, maar mijn vrouw denkt daar anders over.’
‘Ik heb ook een abonnement op OHL, in de spionkop achter de goal. En ik ben trainer bij Olympia Wijgmaal, bij de ploeg van mijn 22-jarige zoon. Da’s een supertoffe leeftijd om te coachen, en om mee in de kantine te blijven hangen
DAG VAN DE WETENSCHAP
Gratis ontdekken en experimenteren
Zondag 24 november, dat is dé Dag van de Wetenschap. Aan de KU Leuven zijn er meer dan 50 workshops, lezingen, rondleidingen en experimenten –gratis en voor alle leeftijden!
Duik in de wereld van exoplaneten, dat zijn planeten die rond een andere ster dan de zon draaien. Of ontdek de geheimen van bacteriën en virussen. En heb je je ooit afgevraagd waarom we twee ogen hebben en niet één? Je vindt alle activiteiten online, voor sommige schrijf je in.
zo 24/11 • gratis • www.kuleuven.be/ dagvandewetenschap
FILM
Holebifilmfestival
Van dinsdag 5 tot zondag 16 november loopt het Holebifilmfestival in de Leuvense film- en theaterzalen. Je kan gaan kijken naar 52 kortfilms, 40 films en documentaires en een theatervoorstelling rond het holebi- en transgenderthema.
Zeker de moeite waard is ‘Femme’, een thriller over een dragartiest die slachtoffer wordt van een brute, homofobe aanval en wraak neemt op de dader. En op de openingsavond op 5 november kan je gratis naar vijf kortfilms kijken.
Koop je tickets online, telefonisch of bij Cinema ZED.
www.holebifilmfestival.be • 016 67 92 35
LITERATUUR
Slow Bookfestival
Het Slow Bookfestival op zondag 24 november is de uitgelezen kans om je favoriete auteur in levenden lijve te ontmoeten. Met een groepje van maximaal vijftien lezers ga je met een schrijver in gesprek over zijn of haar boek. Onder anderen Yael van der Wouden, Angelo Tijssens en Alma Mathijsen doen mee. De gesprekken vinden plaats in
Leuvense boekhandels en op andere locaties in de stad.
Van 13 tot 18 uur kan je ook boeken ruilen tijdens een bookswap party. Die vindt plaats in de koffiebar Fika Lab in de Brusselsestraat 202.
zo 24/11 • 14 en 16 uur • www.30cc.be
SINTERKLAAS
Hij komt, hij komt!
Op zaterdag 16 november komt de Sint naar Leuven. Van 14 tot 16 uur trekt hij met een stoet van circus-, dans- en bewakingspieten, paarden en een fanfare door de stad. Ze wandelen door winkelstraten en langs pleinen.
Onderweg geeft de Sint enkele toespraken, en deelt hij lekkers uit. Iedereen braaf geweest?
www.leuven.be/sint
Liefde voor Klassiek
Van 21 tot 23 november organiseert de Bib Leuven opnieuw de driedaagse ‘Liefde voor Klassiek’. Het thema is dit jaar ‘Belgische componisten’. Op het programma: lezingen over componisten, een bespreking van de roman ‘Kolja’ van Arthur Japin onder leiding van Heleen Debruyne, cd-verkoop van klassieke muziek en kinderactiviteiten. www.leuven.bibliotheek.be/ klassiek
Leuven by Night
Op vrijdag 29 november kan je shoppen tot ’s avonds laat, terwijl muzikanten en vuurspuwers zorgen voor de sfeer. Veel winkels zijn open tot 22 uur en de feestverlichting gaat voor het eerst aan. In de Bondgenotenlaan staan ook foodtrucks. Die is verkeersvrij van het De Somerplein tot het Justus Lipsiusplein. www.shoppeninleuven.be
Playground festival
Van 14 tot 17 november vindt de 18e editie van Playground plaats. Dat festival van M Leuven en STUK is een speeltuin voor artiesten die werken op de grens tussen beeldende kunst en podiumkunst. Tickets koop je online. www.playgroundfestival.be
Surf naar www.uitinleuven.be voor meer activiteiten.
Collectie van M
Oud en nieuw
Sinds juni is de vaste museumcollectie van M Leuven helemaal vernieuwd. Je kan er gaan kijken naar meer dan 300 kunstvoorwerpen, van middeleeuws tot hedendaags.
Benieuwd? LVN toont vijf bijzondere werken.
Interieur van de Sint-Pieterskerk, Wolfgang de Smet, 1667
Geen stoelen
Altijd willen weten hoe de binnenkant van de SintPieterskerk er in de 17e eeuw uitzag? Kom eens kijken naar het werk van de Leuvense schilder Wolfgang de Smet. Je ziet bedelaars, honden en biddende mensen – maar geen stoelen. Wat ook opvalt: veel altaren, beelden en schilderijen zijn sindsdien verdwenen uit de kerk. Ze werden vervangen, verkocht of zelfs gestolen tijdens de Franse overheersing in de 18e en 19e eeuw. Enkele werken kwamen later terug naar de stad en zijn nu te zien in M.
Grote helden
Beeldhouwer en schilder Constantin Meunier woonde en werkte van 1887 tot 1895 in Leuven. Hij was er directeur van de kunstacademie. Enkele van zijn werken zijn te zien in M.
Het bekendste is wellicht de ‘Zaaier’. Het lijkt een bronzen beeld, maar het is van gips gemaakt. Heel bijzonder, want de meeste van dit soort gipsbeelden zijn niet bewaard gebleven. Rond 1936, toen de familie het werk schonk aan de stad, werd het met bronsverf beschilderd.
Valt het je op hoe groot de Zaaier is? 2,28 meter. Meunier nam het op voor de arbeidersklasse: hij beeldde hen groots af, als helden. Dat was in die tijd ongezien.
Zaaier, Constantin Meunier, 1893
Warm en koud
‘The Constant Glitch’ – letterlijk: de voortdurende storing – is een werk van kunstenares Christiane Blattmann. Het bestaat uit steen, metaal, jute en silicone: materialen die we niet vaak samen zien. Net daardoor gaan we ze hier anders ervaren. De gedrapeerde rode jute lijkt naast het kille staal plots zachter en aaibaarder. En de kachel is van koud metaal, maar doet denken aan vuur en warmte. Blattmann, die afwisselend in Brussel en Hamburg woont, maakte dit werk tijdens de coronapandemie. Het symboliseert hoe het huiselijke leven toen grondig verstoord raakte. Door de crisis gingen we anders kijken naar onze omgeving.
Regen of zon
De kop eraf!
Hoofd van de reuzin
1681
Is dit de gebarsten voorruit van een auto? Of een abstract spel van lijnen en kleuren? Tina Gillen komt uit Luxemburg, maar woont en werkt in België. Ze nam in binnen- en buitenland foto’s van huizen die getroffen zijn door overstromingen. Geïnspireerd door die foto’s maakte ze dit schilderij met acrylverf op doek. ‘Rain or Shine’ symboliseert hoe machteloos we zijn tegenover de klimaatverandering. Het toont de gespannen relatie tussen mens en natuur.
Vanaf de 14e eeuw trok elk jaar in september de Leuvense Ommegang door de straten van de stad: een grote stoet met tientallen praalwagens, honderden deelnemers en duizenden toeschouwers. Vanaf de 15e eeuw liepen ook reuzen mee – onder meer Hercules en Megera, een koppel uit de Griekse mythologie. Waarom ze in Leuven opdoken, weten we eigenlijk niet. De beelden bleven bewaard tot het einde van de 18e eeuw. Toen werden ze vernield door plunderaars. Alleen het hoofd van Megera – bijna 1 meter groot – bleef over. Arme reuzin!
Collectie van M
Beeldhouwkunst, prenten, schilderijen, video, keramiek, glas, fotografie … M beheert meer dan 58.000 objecten, van de steentijd tot nu.
Die bewaart het zorgvuldig in zijn depot: twee kelderverdiepingen, samen goed voor 1.500 m². 300 van die werken kan je nu gaan bekijken in de ‘Collectie van M’, verspreid over de benedenverdieping van het museum. Deze vaste collectie staat er tot 2029. Daarna krijg je weer andere werken uit het depot te zien.
Ook voor kinderen
Er is ook een familieparcours voor kinderen van 4 tot 6 jaar. Met een opdrachtboekje en enkele stickers kan je volop speuren, tekenen en fantaseren. www.mleuven.be
Megera, rond
The Constant Glitch, Christiane Blattmann, 2020
Rain or Shine, Tina Gillen, 2021
30 jaar Kortfilmfestival Leuven
‘Alle grote Vlaamse regisseurs zijn hier begonnen’
Kortfilmfestival Leuven blaast dertig kaarsjes uit! Van 29 november tot 7 december trakteert het festival op tweehonderd kortfilms van over de hele wereld. LVN tipt drie hoogtepunten.
1 Artist in Focus: Fien Troch
De carrière van regisseur Fien Troch is bijna even oud als het festival zelf. Mede dankzij haar enthousiasme is dat in de beginjaren zo snel gegroeid. In 1998, 1999 en 2001 gingen haar kortfilms hier in première. Die drie – ‘Verbrande aarde’, ‘Wooww’ en ‘Maria’ – kan je dit jaar herontdekken. Fien Troch zakt zelf ook af naar Leuven om te vertellen over haar carrière en inspiratiebronnen.
2 Country in Focus: Portugal
In samenwerking met het Portugese kortfilmfestival Curtas Vila do Conde zijn er twee programma's met kortfilms uit dat land. Het ene toont de beste films van de voorbije jaren, het andere leert je meer over de Portugese Anjerrevolutie, die 50 jaar geleden plaatsvond.
3 Competities
Er zijn twee competities: naast de Europese Competitie zijn er de Vlaamse competities in Fictie, Animatie en Documentaire. De competities zijn het kloppende hart van het festival. Hier ontdek je de filmmakers van morgen. Regisseurs uit heel Europa komen naar Leuven voor interessante nagesprekken. Een jury beslist wie de competities wint en jij bepaalt mee wie met de publieksprijs naar huis gaat.
vr 29/11 – za 07/12 • www.kortfilmfestival.be
30 jaar toonaangevend
Johan Van Schaeren, oprichter van het festival: ‘In 1995 merkten ik en een vriend – een Leuvense kortfilmmaker – dat Vlaanderen geen kortfilmfestival had, en onze buurlanden wel. Daarom besloten we een kortfilmavond te organiseren in het huidige Depot – toen nog een productiehuis voor tvprogramma’s. Voor we het wisten stond er 500 man. We kregen zo veel enthousiaste reacties dat we een tweede editie wilden organiseren. Eén avond groeide uit tot een festival: toen nog ‘Leuven Kort’.’
‘Het festival is enorm gegroeid en ook internationaal belangrijk geworden. Sinds 2012 zijn wij ‘Oscar qualifying’. Dat betekent dat een film die bij ons bekroond wordt, rechtstreeks op de longlist van de Oscars belandt. Ook voor de Europese EFA- en de Britse BAFTA-awards zijn we ‘qualifying’. Daardoor krijgen we nu nog meer inzendingen: dit jaar zo’n 3.200 kortfilms van over de hele wereld. Véél werk voor ons team om die allemaal te bekijken!’
‘Letterlijk álle grote Vlaamse regisseurs zijn bij ons begonnen: Fien Troch, Tim Mielants, Lukas Dhont, Cecilia Verheyden, Adil El Arbi en Bilall Fallah … Het mooiste voorbeeld is misschien wel Michaël Roskam, bekend van onder meer ‘Rundskop’. Hij was oorspronkelijk kunstschilder, maar kwam in 2002 bij ons aankloppen met een filmpje van 9 minuten. Het was niet echt af, maar we gaven hem toch een kans. De film had succes bij het publiek. Kort daarna maakte hij een tweede film, die bij ons de publieksprijs won. En mede dankzij onze middelen kon hij een derde film maken. Zo is zijn carrière van start gegaan.’
win
Hoeveel feestlichtjes steekt de stad aan op vrijdag 29 november?
Tip: het zijn er evenveel als vorig jaar. Net zoals vorig jaar gebruikt de stad energiezuinige ledlampjes. De feestverlichting blijft hangen tot 21 januari. Om energie te besparen branden de meeste lampjes enkel van 16 tot 1 uur.
Bezorg je antwoord vóór 15 november via www.leuven.be/wedstrijd en maak kans op een paar hippe sokken van de stad.
Steven D., Herman V. en Luc L. kenden het antwoord op de vorige wedstrijdvraag en winnen een graveloutfit en drinkbus, speciaal ontworpen voor het WK gravel.
Wist je dat ...
… twee Leuvense fietspaden in de top vijf van meest gebruikte fietspaden van Vlaanderen staan? Het gaat om het fietspad van de Martelarenlaan, en dat in de Rederstraat aan de Stella-fabriek.In 2023 reden op elke fietspad meer dan 1,5 miljoen fietsers voorbij en dit jaar ook al meer dan 1,2 miljoen. De fietspaden maken deel uit van de fietssnelwegen F8 en F24.
Deze maand starten werken aan een andere fietssnelweg: de F25 tussen het station van Leuven en dat van Aarschot. Er komt 1,6 kilometer bij tussen Klein Langeveld in Holsbeek en de Puttebroekstraat in Wilsele. Dat fietspad zal eind 2025 klaar zijn.
Colofon
Verantwoordelijke uitgever: Geertrui Vanloo, algemeen directeur • Fotografie: Tim Buelens, Jan Crab, Tina Gillen (Collectie Vlaamse Gemeenschap bij M Leuven), Miles Fischler, Marco Mertens, Jan Pollers, Dominique Provost Rob Stevens • LVN is gedrukt met milieuvriendelijke inkt op papier uit duurzaam beheerde bossen.
Contact: info@leuven.be of 016 27 27 27
Zelfde plaats, andere tijd
Op deze plek aan de Mechelsestraat keek je ooit uit op een gebouw van drankencentrale Terclavers. Van de Dijle was geen spoor. Vandaag kan je er weer genieten van het water: vanop de Dijletrappen, of vanop het Jaartallenpad aan de overkant. Dit nieuwe stukje groen werd vernoemd naar het familiebedrijf en kreeg de naam Klaverpark.
